diff --git "a/Behişti_Heft Peyker_1466.txt" "b/Behişti_Heft Peyker_1466.txt" new file mode 100644--- /dev/null +++ "b/Behişti_Heft Peyker_1466.txt" @@ -0,0 +1,7618 @@ +|\/| +_____ + + + HEFT PEYKER-İ BEHİŞTİ + Behişti + 1466 + 20418 + 7120 + 7618 + +_____ +**II. BÖLÜM** + +**HEFT PEYKER-İ BEHİŞTİ** + + +----- + + + +**Fe’ilâtün fe’ilâtün fe’ilün** + +Yâ Rab eyle dile feyzüñi müdâm + +Kim olur feyzuñ-ile nagz-ı kelâm + +Olmasa feyzuñ eli fâyiz-i cûd + +Gelmez idi bir avuç hâke vücûd + +Bâg-ı lutfuñ eseri heşt-behişt + +Nâr-ı kahruñ şereri dûzah-ı zişt + +Kudretüñ dest idüp hâki hamîr + +Sîne i itdi şeh-i ‘aşka serîr + +Ol mekîn ile şeref buldı mekân + +Toldı şevkuñla zemîn ile zamân + +Toludur ‘aşkuñ-ıla ins ü melek + +Hâk-i vecd oldu vü çarh urdı felek + +Cism-i mahlûka olur ‘aşk revân + +Zindedür anuñ-ıla cümle cihân + +Zinde kıl ‘aşkuñ-ile mürde dili + +Zinde itdüñ virüben cân çü gili + +Zinde-ten mürde-dil eyleme beni + +Mahv kıl benligi pür eyle seni + +Kadri olmaz çü tehî ola sebû + +Şeref ü kadr virür kûzeye su + +Olmaya kîsede çün sîm ile zer + +Eylemez kimse göz ucıyla nazar + +Ey hıred zât-ı hayâlinde zelîl + +Vasfuñı eyleyimez kâl ile kîl + +Bilmede çün seni ‘acz oldı kemâl + +Ma’nîde oldı tekavvül bu mekâl + +Mâ-’arefnâke didi çünki resûl + +Da’vî-i ‘ilm kılan ola cehûl + +Bilmeyen aslı-y-ıla aslı neden + +Hakkı bildüm dise olmaya hasen + +Yok nişânı ki beşer vire nişân + +Kendüyi kendü bilür neyse hemân + + +----- + + + +İtmese lutf eli ref‘-i nikâb + +‘Akl hergiz ide mi keşf-i hicâb + +Görmede ‘âciz anı çeşm-i nazar + +Göre mi degme belâ-y-ile basar + +‘Akl dahı çün olur kendü hicâb + +Sırrını keşf ide mi ‘ilm-i kitâb + +Çün hıred mûsıl-ı matlûb degül + +Rehber idinen olur anı hacil + +Dâmen-ı fazla yapıs mûsıl olur + +Dest-res bulan aña yâri bulur + +Keremi bedreka-i râh yeter + +Ola mı vâsıta ‘uşşâka nazar + +Vay aña kim vire evhâm-ı zılâl + +Gele ma’kûli hayâline hayâl + +Bâtılı Hak bile ısrâr ola + +Gelmeye nakl u delîl ile yola + +Tolu havf-ile İlâhi bu tarîk + +Eyle lutfuñı Behiştî'ye refîk + +Pîşvâsı ola tâ ‘ilm ü şühûd + +Kalmaya siflede eyleye su’ûd + +DER-ERÂDİF-İ TESMİYE TAHMİD-İ FATİHÂTÜ'L-KİTÂB + +Kİ FÂTİHÜ'L- EBVÂB-EST + +Ni’met-i Hak mezîd itdi sipâs + +Vâcib ol her nefese şükr ide nâs + +Her mesâma açuben şükre-dehân + +Olsa her bir ser-i mû aña zebân + +Bulsa biñ haşr kadar bu’d-ı zamân + +Kârını şükre kosa kişi hemân + +Bir nefes almaga olmaya sipâs + +Aña lâyık nice şükr eyliye nâs + +Ey olan ni’met su gibi sebîl + +Keremi her kişi rızkına kefîl + +Ni’metüñ ‘add ide mi hîç ‘ahadd + + +----- + + + +Müntehî olmayana ola mı hadd + +Ni’mete gerçi ki çok şart u sebeb + +Gâh olur mûcib olur sa’y ü taleb + +Geh felek ‘illet olur gâh zemîn + +Sebebi ma’nîde Hakk oldı hemîn + +Kapusı mahzeninüñ oldı güşâd + +Gerek oldukça alur hıssa ‘ibâd + +Ne ‘atâsına şerîk olur ahad + +Ne kapusından ider kimse i red + +Mahzen-i rızkına anbâr-ı Hudâ + +İsteme derbeder añı çü gedâ + +Kirme seng içre virür hıssa müdâm + +Âdeme rızkını virmez mi temâm + +Feyz bahrinde sipihr oldı habâb + +Süfre-i h[v]ânına Cibrîl zübâb + +Levh-i mahfûz-ıla yogidi kalem + +Rızk-ı mahlûkınuñ olmışd rakam + +Rızka olsaydı eger iki kefîl + +Niçeler cû‘dan olurdu ‘alîl + +Vahdeti her kişiye oldı ‘ayân + +İtdi Bürhân-ı Temânü‘de beyân + +Halkınuñ vahdete her biri güvâh + +Vay aña baglaya çeşmini İlâh + +Şükr kim virdi bize ‘akl u nazar + +Bilünür anuñ-ıla hayr ile şer + +Ekseri hikmetinüñ oldı ‘ayân + +‘Âlem-i gaybı durur gizlü hemân + +Aña kim zarf degül kevn ü mekân + +İtdi mirât-ı dil içinde nihân + +Dâne-i hurd-ile sıgmak bu cihân + +Nazar-ı ‘akla virür gerçi gümân + +Lîkin istedügi ‘ilmini mühît + +Cümle ma‘lûm mürekkeble basît + + +----- + + + +Hâdim oldı nazarı ‘akla havâs + +Ki havâs-ile olur kudret-i nâs + +Çün zamâniyle gide ‘akl u havâs + +Cân ‘urûc ide vü hâk ola libâs + +Rûha ihsan ide bir dürlü havâs + +‘Akl ola her biri bunlara kıyâs + +Matlaba ‘akl degül gerçi delîl + +‘Akl olmayan olur lîk zelîl + +Câzibe olmaz ise rehber-i dil + +Fark olınmaz bir olur bes dil ü gil + +Zerrece câzibe olmazsa eger + +Vâsıl olmaya visâlüñe beşer + +Cezbe-i ‘aşkıle mest it dili sen + +Mestdür câm-ı gurûr ile igen + +NA‘T-I MİHTERİ KÜ İCMÂL-İ EŞY TAFSİL-İ HAKİKAT-İ ÜST + +Tûtî-ı nâtıka-i nagme-serâ + +Hatm idüp zemzem-i medh ü senâ + +Enbiyâ hâteminüñ na‘tine bes + +Eyledi biñ dil ü cân-ile heves + +Hâdi-i halk u İmâmü’s-sakaleyn + +Oldı ‘âlem ki vücûdı-y-ıla zeyn + +Nokta-i evvel ü hem ahir-i hat + +Muzmahîl dâyiresinde bu nukat + +Gül-i hoş-bûy-ı gülistân-ı İrem + +Veter-i dâ'ire-i kavs-ı kadem + +‘İllet-i gâyi-i îcâd-ı vücûd + +Zâtınuñ tâbi‘-i nâ-bûd ile bûd + +Âyet-i evvel-i pîşîne-rakam + +İbtidâ harf ki sebt itdi kalem + +Muslih-i halk u safâ-bahş-i rüsül + +Sâyiri cüz gibidür hazret-i gül + +Âdem andan görinür gerçi kadîm + +Sebkine şâhid anuñ lîk delîm + + +----- + + + +Rûh olan kâlbüd-i Âdem'e ol + +Gün gibi nûr viren ‘âleme ol + +‘Arakı mâye-i gül-berg-i tarî + +Nûr-ı mâ-zâg idi kühl-i basarı + +İsmidür zikr-i sarir-i kalemüñ + +Zîver ü ziynet-i bâl-ı ‘alemüñ + +Çetr idi farkınuñ üstünde sehâb + +İtmeye hüsnini âzürde kitâb + +Sâye salmaz yere ol serv-i revân + +Sâyidâr ola mı ten gibi revân + +Levh-i mahfûz aña olmuşdı ‘ayân + +İşidürdi ne dise gizlü zebân + +Teni olmuş idi ayîne-misâl + +Görinür idi ne vehm itse hayâl + +İdüp engüşt-i elfiyle dünûn + +Kadrini nân-ı mehüñ kıldı fürûn + +Söyledi dest-i şerîfinde hacer + +Yüridi gel diyü emr itdi şecer + +Eyledi çünki dırahte çü nazar + +Virdi tâze oluben berk ü semer + +Barmagundan akıdup Âb-ı Hayât + +Verdi teşne-dil olanlara necât + +Dön diyüp çün gûne emr itdi resûl + +Döndi yerine idüp emr-i kabûl + +‘Arz idicek aña hâlini cemel + +Kıldı müşküllerini lutf-ile hal + +Virdi Hakk hâr-ı mugaylana lisân + +Eyledi mürsel idügini beyân + +Kisrînüñ kasrını kesr eyliyen ol + +Nerdubânsız bulan ol Sidreye yol + +Meş’al ol idi şem’-i pesîn + +Mihr-i ‘irfân idi vü mâh-ı metîn + +Olmuş idi bir aña zâhîr ü gayb + +Sâdıku'l- kavl sözi bî-şekk ü reyb + + +----- + + + +Enbiyâ mefhari vü tâc-ı rüsül + +Himmeti bedrekası hâdi-i pül + +Nice diyemem aña Âb-ı Hayât + +Kim irişmez yolına anı memât + +Hâtem-i hâtime-i ehl-i belâg + +Mihrdür hazret gayrısı çerâg + +‘Alim olanlara ol ‘ilm-i fezây + +Câhil olanlara ol râh- nümây + +Yüz sürer pâyine Cibrîl-i Emîn + +Fakr idi fahri onuñ lîk hemîn + +Âsmânuñ idüben tahtına şâh + +Kıldı Hak başına Levlâk-i külâh + +Şer‘-i şemşîri-y-ile buldı cihân + +Cennet-i ‘Adn gibi emn ü emân + +Kadriñi bilmede hayretde beşer + +İdemez fikr-i dakîkıyla nazar + +Enbiyâ müftisi kâzi-i enâm + +Hikmeti gör dinür ümmî aña nâm + +Oldı bir hatve aña arş-ı Hudâ + +Nerdübân pâyeleri sakf-ı semâ + +Mahzen-i ma‘rifete kufl u emîn + +Kamer-i çarh-berin mahzar-ı zemîn + +Râmdur emrine mülk ü melekût + +Zeyni zâtı-y-ıla bâg-ı ceberût + +Çokdurur mu’cizesi lîk ‘acîb + +Bu durur eyleyicek fikr-i lebîb + +Bir gice eyledi ‘azm-i melekût + +Ola cevlângehi tâ kim ceberût + +‘Arş u kürsi vü eflâk temâm + +Anı seyr eyledi sür’atle imâm + +Kıldı bir anda ‘urûcıyla nüzûl + +Bisteri germ idi geldikde resûl + +Geldi lutfı-y-ıla çü sultân-ı kerem + + +----- + + + +Rahmet itdi hedâya-yı ümem + +Çâr-yârı oluben gevher-i çâr + +Her biri dîn evine oldı cidâr + +Yâr-ı gârı biri Bû Bekr-i Sıddîk + +Sâni isneyn-i mezelli vü şefîk + +‘Adl ü dâda biri menba‘ü kân + +Yüz sürer idi işigine Kiyân + +Biri ‘Osmân idi deryâ-yı hayâ + +Câmi‘-i menzil idi yemm-i vefâ + +Biri dahı Esedu'llâh -ı velî + +Evliyâ serveri ya'ni ki ‘Alî + +Oldı her biri yem-i kurbde güm + +Râdiyâ'llâh u Te’âlâ ‘Anhüm + +Ale ashâba ta’assub iden er + +Görmeye rahmet-i rahmândan eser + +Yâ İlâhi olıcak vakt-i kıyâm + +Bunları eyle Behiştî'ye imâm + +Eyleyüp anlara cennetde karîn + +Eyleme düzah-ı firkatde hazîn + +ZİKR-İ MEHÂMİD-İ HALİFE-İ ZAMÂN MUCİB-İ EMN Ü EMÂN + +Ey cihân memleket-i pâdişehî + +Sedd-i islâm u şerî‘at-penehî + +Hâmi-i dâyire-i mülket-i Rûm + +Vâzı‘-ı sünnet u mâhî-i rüsûm + +Sürme-i ehl-i nazar hâk-i derüñ + +Tavk-ı sultânlara bend kemerüñ + +‘Adlüñ ile bulalı zeyn zamân + +Her harâb oldı mu’azzez çü cinân + +Oldı pür ‘âleme bir vech ile dâd + +Dâd lafzın unudur âdemi-zâd + +Olıcak ebr-i kefüñ lûlû-feşân + +Pür olur hokka-i dür gibi cihân + + +----- + + + +Sîm u zer eyleyesin çünki nisâr + +Kîse gibi pür olur heft diyâr + +Nesi var Hâtemün ihsân n’ola + +Ki saña beñzeye itdükde sehâ + +Bezl kılmakda la'l ile zer + +Kân-ı deryâya mı beñzeye beşer + +Gerçi her gün pür olur lâl-feşân + +Göricek cûduñ ider şermî nihân + +Âsmân-ı hatem olur mihr-i nigîn + +K'ola destüñde semâ-y-ıla zemîn + +Saña çetr olmaga ey ‘âli-cenâb + +Çerhüñ etrâfına gün saldı tınâb + +Çün hilâl alsun ele hançer-i tîz + +Tîg-ı hûrşîd idemez saña sitîz + +Tâcdih-i tâcsitân mülk-güşây + +Fikri mir'ât-i felek müşteri-rây + +Mâhveş râyet-i hurşîde karîn + +‘Arş olur nûr ele ferş-i zemîn + +Perçem-i tûgı ne tâvus-ı cinân + +Cilvede dâim olur müşg-feşân + +Mihr ile mehden alur remhi külâh + +Âsmân-gîr idi rif’atda çü mâh + +Cengde çün ele ol şeh ala yâ + +Eylemez tir-i kâza gibi hatâ + +Mihrveş çünki çeke hışm-ıle tîg + +Çâk ola vehmi-y-ile zümre-i mîg + +Siper olmaz ele gürz alsa cidâr + +Nûk-ı peykân ider âhına kâr + +Bâl-ı Cibrîl olur ol şâha siper + +İtmeye tîr kadar tâ ki zarar + +Beñzemez nâhunına harbe-i berk + +Nice vehm eylemesün garb ile şark + +Rûzgâr eblâkını eyledi râm + +Tevsen-i çarha takar kadri licâm + + +----- + + + +Her seher her şeb idüp kûs-ı nidâ + +Emn-i emâna ider halka salâ + +Devlet-i şem’ine pervâne kamer + +Bagladı hıdmet-i Cevzâya kemer + +Şâhı-ı bî-dâr dil ü ‘âlî-cenâb + +‘Adl oldı ki fiten çeşmine h[v]âb + +a Kurretü'l- ‘ayni kamu ‘âlemüñ ol + +Dürretü't-tâcı benî-âdemüñ ol + +Zeyl-i çetri oluben halka penâh + +Sâyesine irişen geydi külâh + +Mâh-ı nev oldugı bu terk-i külâh + +Zamm ide anı külâhına ki şâh + +Sûreti sîreti beñzer melege + +Bâbınuñ rif’ati döndi felege + +‘Aleme kutb durur emne medâr + +Kutbveş devlet-ile tuta karar + +Pâdişehler oluben ana gulâm + +Haşre dek şâh ola dünyâya temâm + +Bâbına bende ola feth u zafer + +Bula zâtıyla şeref tâc u kemer + +Devleti mihrine irmeye zevâl + +Dâyimâ şâd ola görmiye melâl + +SEBEB-İ NAZM-I KİTÂB-I MÜŞGİN -NİKÂB Ü MAHMİDET-İ MÜNŞİ-İ HİTÂB-I + +MÜSTETÂB + +Subh-dem hâtif-ı gayb itdi hitâb + +Didi sür’atle geçer vakt-i şebâb + +Gâfil olma ki geçer ‘ömr çü bâd + +Gelmede gitmededür âdemî-zâd + +Bahr-i emvâc gibi halk geçer + +Görinür nesne yok illa ki eser + +Eser oldur ki ola anda sebât + +Nâm-ı zinde ide çün Âb-ı Hayât + +Nedür ol sâbit eser nazm-ı latîf + + +----- + + + +Kim olur anuñ-ile nâm-ı şerîf + +Haşre dek zindedür ol kim koya nâm + +Mürde dür zinde ise dahı ‘avâm + +Rûmda sencileyin nâm u nişân + +Komadı kimse turaldan bu cihân + +‘Âleme mihr ideli ‘arz-ı cemâl + +Dogmadı sencileyin ehl-i kemâl + +Penc Genc'i çü nasîb itdi İlâh + +Bende-i efkar idüñ eyledi şâh + +Sa’y kıl kılmaga sen anı temâm + +Ki sühan mülki ola hükmüñe râm + +Hamse hams olmag-ıla kadr bulur + +Bu temâm olmayıcak nâkıs olur + +Hamse bunuñla olur çünki temâm + +İhtimâm it buña kıl nevmî harâm + +Gencdür sineñ ü miftâh-ı kalem + +Eyle envâ‘-i kemâlât rakam + +Tîşedür hâme vü kân oldu devât + +Sîm ü zer yirine bezl eyle nebât + +Ney şeker hâme midâd oldı şeker + +Kand ile ko ki dola bahr ile ber + +Sadef oldı dilüñ ma‘ni güher + +Pâkini nakm kıl oldur ki hüner + +Baş çeküp hırkaya gavvâs misâl + +Gavta kıl bahr-ı dile dürlerin al + +Ol cevâhirleri kıl halka nisâr + +Ki sadef gibi pür ola bu diyâr + +Eyle bir sihr gören ehl-i füsûn + +Zevk u şevkından ola tâ ki hebûn + +Şu‘bede- bâzlık it yine ki halk + +Penc Genc idügini bile bu delk + +Göstere her biri bir dürlü cemâl + +‘Arz ide her biri bir dürlü kemâl + + +----- + + + +Bâbilîler görüp insâf ideler + +Bileler var ki kerâmetden eser + +Hum-ı ‘aşk oldı devâtuñ dolu meyi + +Hem sarîr-i kalemün nâle-i neyi + +Rûh-bahş oldı kelâmuñ çü Mesîh + +Gelmedi saña bedel ehl ü fasîh + + +Şeker-i nazmuña girüp meges + +Nahl-i Meryem misin ey ‘İsî-nefes + +Nûk-i hâmüñ çün ide bâng ü sarîr + +Mürg-i cennet ötinür ki ide safîr + +Penc Gence uralı pençe sen + +Her kişi saña didi pençe-şiken + +Urduñ ise kemerine kimüñ el + +Bendeveş hıdmetüñe bagladı bel + +İtmesün kimsene destine ta‘ab + +Disün el arkası yerde saña heb + +Eyledüm çünki bu efsâneye gûş + +Kıldı deryâ-yı ma‘âni yine cûş + +Dil hazâyin gibi olmuş idi pür + +Bezl kıldum yine bu ‘âleme dür + +Görüp ihsânımı tâ bahr ile kân + +Zer saçup olmayalar lûlü- feşân + +İde her biri metâ‘ını nihân + +Şerm idüp itmeye varını ‘ayân + +Himmetümi idünüp bâl u perüm + +Sidreye uçmaga oldı nazarum + +a Himmetî ‘âli olan ‘âlî-güher + +Eylemez ‘âlem-i süfliye nazar + +Perr-i Cebrâ'îl olup bâl u perüm + +Müntehâya olacakdur seferüm + +Ey Behiştî saña tevfîk Hudâ + +Cümle kâruñda ola râh-nümâ + +MATLA‘I- EFSÂNE-İ PÜR-EFSUN BEHRÂM-I GUR-I ŞİR-İ ZUR + + +----- + + + +Genc peymâ-yı hazâyîn-i Hudâ + +Hâme miftâhın idüp kufl güşâ + +Açdı bu mahzeni bezl itdi güher + +Çü sadef toldı cihân içi dürer + +Yâd idicek geçen efsâneleri + +Didi bu resme virüben haberi + +Yezd cürd eyledi çün terk-i külâh + +Oldı Behrâm ‘Acem mülkine şâh + +Bagladı beline şâhâne kemer + +Buldı anuñla şeref dîhim-i zer + +Nevbetin nevbetile çaldı zamân + +Oldı pür sıyt sadâsıyla cihân + +Oldı bâbında anuñ kûs-ı sipihr + +Zühr-i hünyâger ü deffâf idi mihr + +Nâme ile buluban kadr-ı direm + +Hutbesi ile ider fahr ‘Acem + +‘Adl u dâdıyla bulup emn ü emân + +Sanasın huld-berîn oldu cihân + +Gam gidüp toldı ‘Acem mülki ferâh + +Düşmeninde dahı kalmadı terah + +Hâmi-i beyzâ ider bâzi küleng + +Beccesi gibi yalar gûrı peleng + +İdüp âhû berre-i şîr ile sîr + +Dâyeveş besler idi mihr ile şîr + +Görse bir bâmda biñ yerde ciger + +Zegan itmez idi vehmi-y-le nazar + +Ni’met ile toluban mülk-i Kiyân + +Döndi bakkâl dükânına cihân + +Çog idi şarkda gâyet de sitem + +Çekdi ol resm-i sitem üzre rakam + +Var ise her ne kadar huşk-şecer + +Verdi devrinde anuñ tâze semer + +Kâr-ı ‘âlem tutup anuñla nizâm + +Cümle ser-keşler olur hükmüne râm + + +----- + + + +a Kıldı sâyilleri ihsânı ganî + +Takdı zâlimlere ‘adlî reseni + +Şâhlıkda yogidi aña hemâl + +Pehlivânlıkda hemîn Rüstem-i Zâl + +Şâd olup hulkı-y-la halk-ı cihân + +Olur âsûde zemîn-i-y-le zamân + +Rezm de alsa ele tîr ü kemân + +Pûr-ı Zâl isteye havfından emân + +Hasmına salsa kaçan gürz-i girân + +Degmeden sâyesi virür idi cân + +Kahrla Kaf'a eger ursa sinân + +Tafsiye döndüre zahm-i-y-le hemân + +Gürzini çekmede zahmet çeke pîl + +Nîzesi mi'at çün mi'at-i mîl + +Düzilelden berü nâvek ile yâ + +Gelmedi ancılayın şast-güşâ + +Bezm de keffi güher-rîzi sehâb + +Rezmde tîgi virür meh gibi tâb + +Rezm u bezmidi işi seyr ü şikâr + +Bir nefes gün gibi tutmazd karar + +Bir idi neste aña gûr u neheng + +Tîgına döymez idi şîr ü peleng + +b Sayda uydurmaz idi yüz yele bâz + +Gayrdan gayruya yog idi niyâz + +Sag u sâlim dilese itmege bend + +Gerden-i şîre salar bend-i kemend + +Darb-ı desti soruyıp girye gibi + +İtdügin gürbeyi itmezdi sabi + +**ŞİKÂR-KERDEN-İ BEHRÂM-I NÂM-DÂR VE** + +**KÜŞTEN-İ BEBR DER-ŞİKÂR** + +Turdı bir gün seherî şâh-ı cihân + +Kasd kıldı kim ola sayda revân + +Çekdiler cenge bir dîv- nijâd + + +----- + + + +Kim tozın görmez idi pûyede bâd + +Rahş-ı Rüstem gibi yük çekmede cüst + +Cümle endâm-ı kemâlinde dürüst + +Gerdeni kavs-ı kuzat idi hemân + +Çâr-per-i tîr idi çün ola revân + +Adı Şeb-reng-i siyeh hem-çü sehâb + +Cüstdi hamlede mânend-i şihâb + +Sayda üstünden itmeseydi hadeng + +Tîr ile bile irüşür çü peleng + +a Âhına gark olicek rûz-ı musâf + +Saf içinde görinür idi çü Kâf + +Bindi Şeb-rengine ol şîr-i jiyân + +Aldı destine kemend-i-y-le kemân + +Oldı serverler ile sayda revân + +Düşdiler deşte olup bâd-vezân + +Cüst ü cû itdi irüp saydgehe + +Gösterir yerlü yerini sipehe + +Halkaveş devr kılur deşt-i siyâh + +Kalmadı dâm u dede kaçmaga râh + +Oldı ol dâyireye şâh medâr + +Deşt çün hâne-i çîn itdi nigâr + +Mürde peykerler ile toldı zemîn + +Nat‘-ı hüsniyye döner deşt hemîn + +Bâb-zen itdi gözine gehi tîr + +Ki kemendiyle şikâr eyledi şîr + +Gelse ögine eger pîl-i demân + +Müştini eyler idi gürz-i girân + +Müştinüñ darbını çünkim yiye pîl + +Sürhabın yıkılup olurdı zelîl + +Tîg-i vehminden anuñ şîr-i jiyân + +Gürbeveş mîşede olurdı nihân + +b Buldı ol deştde bir bebr-i ‘acîb + +Dîv-i vârun gibi gâyetde mehîb + + +----- + + + +Cüssede pîl idi vü pençede şîr + +Cevşeni çâk ider idi çü harîr + +Kime ugradıyısa kıldı helâk + +Cübbesin cevşenini eyledi çâk + +Gözi fessâd çanagıydı hemîn + +Hârveş mûyi huşûnetde haşîn + +Deşneyidi dişi çengâli çü tîg + +Hışm iderdi harekât eylese mîg + +Kuyrugun deprücek hem çü neheng + +Siñecek yer bulamaz kühde peleng + +Görünüp esneyüp açaydı dehân + +Gülhen-i tefteye benzerdi hemân + +Nicesi destüñ idüp çînini çâk + +Üstine çünki saça hışmile hâk + +Göricek vehm kıla Rüstem-i Zâl + +Tîge el urmaga bulmaya mecâl + +Gördi Behrâm anı çün saldı semend + +Diledi kim sala bu yanuna kemend + +Varmadı esb-i ciger itdi sitem + +İndi tîg aldı ele şâh-ı ‘Acem + +a Sıçradı cüst ki şâhı ide çâk + +İtdi bir darb ile şâh anı helâk + +Gördiler itdügini bu işi şâh + +Kıldılar çümle du‘a mîr ü sipâh + +Şâm irince idüben şöyle şikâr + +Geldi pes devlet ile mîr-i küsâr + +**SIFAT-I BEZM-İ BEHRÂM BÂ-DİLÂ-RÂM-I GÜL-ENDÂM** + +Bir gün oldı kati bârân ile bâd + +Varmadı sayda şeh-i ‘âli-nijâd + +‘Azm-i bezm itdi vezin eyledi taht + +Hem-dem-i ‘izzet ü ikbâl ile baht + +‘Adeti olmış idi bu iki kâr + +Meclis eylerdi çün itmeye şikâr + + +----- + + + +Kıldılar def’i havâssına haber + +Virdi her peri gelüp meclise fer + +Düşinüp sefere ni’am oldı zelîl + +İtdiler şerbet su gibi sebîl + +Toldı pes ‘âlet-i bezmiyle zemîn + +Aldı sazın ele her zümre-i çîn + +b Var idi bir sanem-i çeng-nevâz + +Başdan ayaga teni işve vü nâz + +Zümre âyin ü dilâ-râm-ı benâm + +Reşk iderdi göricek mâh-ı temâm + +Bir Hıtâyî-sanem ü Çînî-nîjâd + +Görmemiş mislini kim âdemî-zâd + +Mûcib-i şevkıdı evzâ’i kamu + +Ser-i mûyıdı dehânı beli mû + +Dag urup lâleye hâl-i siyehi + +İtdi şermende ruh-ı mihr ü mehî + +Fitne-ger gamzesi gammâz anuñ + +Pür-hayl turrası tınnâz anuñ + +La'li çün bâde zenahdânı çü hâm + +Ola mı buncılayın bâde haram + +Vesmesi fitne idi sürmesi nâz + +Biñ dil alsa aña bir lahzada az + +Hüsn evcinde mehi dikdi ‘alem + +Nâhunı dürr idi engüşti kalem + +Hâyil olmazdı ana pireheni + +Şîşe içinde gülâb idi teni + +Serv-nâz idi boyu ‘ömri dırâz + +Berk idi işvesi vü mîvesi nâz + +a Nâr- pistân idi vü sîb-i zekan + +Yâsemîn-sîne idi gonce-dehen + +Zülfinüñ her hamı kullâb-ı kulûb + +Sözinüñ şehd-i şeker gibi ‘uzub + +Lebi hurmâsı virür hastaya cân + +Hokka-i la’li olur lûlü-feşân + + +----- + + + +Mâhidi cebhesi vü saçı sehâb + +Heves-engîz çü eyyâm-i şebâb + +Ruh-ı gül-rengi virüp güllere reng + +Deheni itdi dil-i gonce teng + +Gamzesi tîr idi vü kaşları yay + +Sine mi dil mi döyer bunlara hây + +Ceşm-i mestânesi bî-mâr-ı humâr + +Gamzesi kâtil-i dil-dâde-i zâr + +Oluben zülfi perîşân u dijem + +Pîc pîc idi olup yâllesi ham + +Düzd-i dil idi saçınuñ reseni + +Mahbes-i cânidi câh-ı zekanı + +Añsa saçıyla olur nâfe-feşân + +Toldı micmer gibi ‘ıtrıyla cihân + +Gürzine tolaşur saçı çü mâr + +Mâr-gîr idi san ol şûh-nigar + +Gûş-vârı virüben hüsn-i behâ + +Görinür mihr yanında çü sehâ + +Leb-i şîrîni hemîn şeker ü şîr + +Nâzenîn cismi çü kâfurî hamîr + +Şikemi hırmen-i gül idi hemân + +Câmdan virür idi nâfi nişân + +Her regi rişte idi hâyili dür + +Şîşe idi teni ya hamr ile pür + +Nideyüm her tarafı bâg-ı cinân + +Misli olmaya meger ‘aksi hemân + +Pây-ı hınnâlu vü hınnâsı nigâr + +Lâle-zâr idi tehî pây-ı çenâr + +Başdan ayaga letâfetde ‘aceb + +Görse her kim ki dutar lerze-i teb + +Dökülür söyleyicek kand u nebât + +Cân virür ölmişe çün Âb-ı Hayât + +Nâlveş inceyidi beli hemân + + +----- + + + +Aña avîhte ol mâye-i cân + +Şöyle nâz ile kuşanmışdı kuşak + +Zillete inmiş idi kûşesi çâk + +Geldi biñ şîve ile bezme çü mâh + +Buldı zeyn anuñ ile meclis-i şâh + +a Meh-likâlar tutup eârafına saf + +Kimi saz aldı ele kimisi def + +Alup ol mâhârâya çü nücûm + +İtdiler her ne ise vaz‘ u rüsûm + +Aldı çengini ele itdi enîn + +Seyledür câmidi ol zümre-i Cîn + +Kaddi ham pîri idüp tâze cüvân + +‘Aşk esrârını iletdi beyân + +Ne kadar kim var ise râz-ı nihân + +Eyledi pîr ü cüvânhalka ‘ayân + +Dutmasa dâmenin otar u veted + +Tutmaz idi anı şevkından ahed + +Duralı gâh idüben anı terâş + +İder idi ki enîn sîne-hırâş + +Bükilüp iki kat olup iñiler + +Dilde derdi var anuñ dahı meger + +‘Aşkdan olmışdı lâgar u zâr + +Sayılurdı regi mânend-i nevâr + +Perdeden taşar kaçan itse figân + +Gûş-mâl eyler idi ehl-i hemân + +Cildi bir pîşrev ol nakş-ı garîb + +Mest olup vicde-dâr u şâh-ı lebîb + +b Nakşına renk virüp itdi edâ + +Rûh- bahş oldı her itdügi sadâ + +Çaldı tasnifini bir resme dürüst + +Zührenüñ çengi olur reşk-ile süst + +Şevkle gâh geh eyledügi âh + +Hâlet-ı ‘aşkına olurdı güvâh + + +----- + + + +Şâhı bir resmle kerem itdi nigâr + +Eyledi sîm u zerî bezme nisâr + +Aldı sâkî ele memzûc-ile câm + +Kıldı tâvûs-i cinân gibi hırâm + +İbtidâ şâha sunar câm-ı zeri + +Leb-i nuklıyla virüp gül-şekeri + +Ba’de devr ider ashâb temâm + +Sâki-i serv-kad u kebg-i hırâm + +Gâh mâh aldı ele gâh hilâl + +Devr idüp eyler idi gunc-ı delâl + +Gâh yâkûta geh elmâsa döner + +Sihrde kâmil idi sâki meger + +Gâh pür olur idi gâh tehi + +Gözedürdi sanasın gökde mehi + +Câm-ı zer-mest olup açıldı hemân + +İtdi memzûc dili sırr-ı nihân + +a Germ olur sanki âolu aâker olur + +Canlanur lûlesi bir ejder olur + +Ejdehâ kâm döküp Âb-ı Hayât + +Zehr-i gam mürdesine virdi necât + +Kebg ü dürrâc ile tolmuşdı simât + +İştihâ-germ virür kalbe neşât + +Tâze tâze gelüben bezme kebâb + +Tolu tolu açılır oldı şarâb + +Kimki mert olsa şehenşâh-ı cihân + +Gönderir meskenine anı hemân + +Mest olan gitdi kalur şâh ile mâh + +Germ olup çekdi kenâra mehi şâh + +Leb-i zevkında bulup lezzet-i cân + +Basdı bagrına anı şâh-ı cihân + +Leb-i yâdına nice bir aça pîl + +Oldı bâlini gül ü bisteri gil + +Subha dek sürdı anuñ zevkını şâh + + +----- + + + +Çıkuben taâta sihir geydi külâh + +Yok cihânda çü bilür idi vefâ + +İşi ‘işret idi her subh u mesâ + +**REFTEN-I BEHRÂM-İ NÂM-DÂR-I BE ‘AZM-İ ŞİKÂR** + +**Ü KÜŞTE ŞODEN-İ EJDEHÂ-YI MEHİB** + +**DER DEST-İ SER-EFRÂZ-I NESİB** + +Bir gün itdi yine şeh ‘azm-i şikâr + +Oldı serverler ile sayda süvâr + +Saydı içün uyduruben yüz yele bâz + +Aldılar gâh kuzen u gehi kâz + +Dest-i geşt eyler iken şâh-ı cihân + +Gûşına irdi enîn-ile figân + +Vardı geldügi yire bâmg-i ‘acîb + +Gördi bir ejder-i hûn-rîz-i mehîb + +Var dehânında ki bir tâze cüvân + +Yudmış ol ejder ider âh u figân + +Agzı içinde alup nıûf-ı nihân + +Taşrada nıtf dahı lîk ‘ayân + +Yudmış anı cübbe vü cevşen ile + +Belki kılıcı kalkanı bile + +Tîg çekmiş ki ide ya’ni ki helâk + +Dem urup yudmış ol anı çü megâk + +Na’ra urdı göricek şâh-ı cihân + +Kodı agzından anı ani yılân + +Kasd-ı şâh eyleyüp oldı çü revân + +Aldı ol şîr eline tîr ü kemân + +a Görmemiş idi dahı tîr ü kemân + +Bahr-ı Kulzüm gibi mevc urdı hemân + +Her hamî kavs-ı kuzah idi hemîn + +Nefesiyy-ile ider çâk -i zemîn + +Tel idi başı dehânı çü megâk + +Heybeti zümre-i dîvî ide hâk + +Zehr-i mîzâb idi dişi hemân + +Merg-i seyl-âbını eylerdi revân + + +----- + + + +Pul pul idi teni her füls-i siper + +Ra’d okı atmaz idi ana zarar + +Cismine pulları san cevşen idi + +Pür şerâre deheni külhen idi + +Meş’ale idi iki gözi hemân + +Dûdede gâh nihân gâh ‘ayân + +Kaldurup başın aça çeşm çü mâr + +Gicede sanki yanar kûhda nâr + +Eyledi desti demi-y-ile megâk + +Gâve dek eyleyüben sînesi hâk + +Saçdı şâh üstine od açdı dehân + +Tokunup itmedi amma ki ziyân + +Kaldı şeh ateş içinde çü Halîl + +Sakladı lutfı-y-ıla lîk Celîl + +b İder otdan çü siyâvuş-güzer + +Gelmedi bir kılına dahı zarar + +Urdu çok tîr aña sultân-ı cihân + +Kâr-ger olmadı kılmadı ziyân + +Gördi kim cismine tîr itmedi kâr + +Gözedir çeşmini ol şîr-i şikâr + +Kesmeler urdı onuñ hışmına şâh + +Ki cihân gözlerine oldı siyâh + +Urdı yirden yire kendüyi yılan + +Şeh görüp aldı ele gürz-i girân + +Gördi Şeb-rengini şeh varmada süst + +İndi atdan yüridi ejdere cüst + +Def’-i tiryâk süründiyidi hem + +Cismine ermiye tâsamdan elem + +Urdı şol deñli aña gürz-i girân + +Seyl olup akdı ki magzı-y-ile kan + +Kaldı hayretde görüp anı sipâh + +Gelmedi Şeb-rengine bindi yine şâh + +Leşkeri cümle idüp şâha du’â + + +----- + + + +Didiler ola mübârek bu gazâ + +Görmedük kimsede bu resme ciger + +Ejdehâlık budur ey ejder-i ner + +a Zahmlu server olup anda helâk + +Kazdılar defn içün ol yerde megâk + +Kıldılar çünki namâzını sipâh + +Defn idüp türbe yapar üstine şâh + +İtdiler genc gibi yirde nihân + +Şehre döndi yine Dârâ-yı- zamân + +Gice gündüz işini ‘işret ider + +Kesret-i şurb virür mülke zarar + +Avda-Şeb-rengdi Behrâm'a enîs + +Avda dil-dâr idi hem-râz u celîs + +**REFTEN-İ BEHRÂM-I NÂM-DÂR VE ŞİKÂR** + +**U KÜŞTEN-İ ŞİRÂN-I Bİ-ŞÜMÂR** + +Şâh-ı maşrık çıkıban tahta seher + +Saçdı germiyyet ile ‘âleme zer + +İtdi divân şeh-i Dârâb-nijâd + +Vâris-i mülk-i Cem u Pûr-ı Kubâd + +Taht-ı Kâvûsa çıkup eyledi dâd + +Oldı ‘adli ile âsûde ‘ibâd + +Pehlevânlar oluben yanına cem’ + +Tutdılar lûlü-yı şeh-vârına şem’ + +b Yerlü yerine geçüp mîr ü vezîr + +Toldı dîvân içi bürnâ-y-ıla pîr + +Dökülüp ni’met ü seyl oldı şarâb + +Bire büryân idi mürg idi kebâb + +Çünki yenildi temâm oldı ni’am + +Halk hayfini sorar şâh-ı ‘Acem + +Kime kulm oldı ise eyledi dâd + +Oldı her gussalu dâdı ile şâd + +Bir bölük halk gelüp itdi figân + +Didiler dâd eyâ şâh-ı cihân + + +----- + + + +Şehrümüzi idüben şîr harâb + +Hiç bir kimsede kalmadı devâb + +Bir neyistân var içi tolu esedd + +Zühresi yok giçe yanından ahadd + +İkisi bir yire gelseydi eger + +‘Alemi eyler idi zîr ü zeber + +Her biri cüssede bir pîli hem��n + +Yâ musavver-ecel almakda revân + +Şeh didi gam yemeñüz dâd idelüm + +Kırup anları sizi şâd idelüm + +Dâm-ı dûdan ideyim ‘âlemi bâc + +Kılayum sînelerin tîg-ile çâk + +a Bindi pes atına fil-hâl dilîr + +Gûr yirine ki sayd eyleye şîr + +Ol neyistânı varup gördi çü şâh + +Emr kıldı alur ortaya sipâh + +Od yakar her kişi önünde ‘acîb + +Gelmiye yanına tâ şîr-i mehîb + +Şîrdür otdan ider vehm ü hazer + +Geçüp eyleyimez insâna zarar + +Âteşîn halka olur çünki sipâh + +Girdi ortaya medâr olmaga şâh + +Urdılar çünki yine âteş-i tîz + +Neysitândan ded ü dâm itdi gürîz + +Her ne suya ki hücûm itse esed + +Geçmez âteş olur râhına sed + +Kırdaşa bunları kassâb gibi + +Akdı kan her yaña seyl-âb gibi + +Oldılar mâde vü ner cümle helâk + +Oldı ol memleket anuñ-ile pâk + +Tîg-ıla şâh u hadeng-ile sipâh + +Virmediler esede kaçmaga râh + +Eyleyüp şâha re’âyâsı du’â + +Herkesi eyledi cân ile senâ + + +----- + + + +b Âferîn didi sipihr üzre melek + +Egilür öpmege destini felek + +Oldı bu feth-ile her kişi ferah + +Kimsenüñ kalmadı kalbinde terah + +Geldi şehre yine nûş eyledi mey + +Başladı yine terâne def ü ney + +Yine çeng aldı ele Zühre-i çîn + +Yine ‘ûd eyledi feryâd u enîn + +Yine zer-pâş oluben bezmde şâh + +Yine pür oldı zer uhk-i siyâh + +**‘AZM-İ HAKAN-I ÇİN BE-KASD-I SAYD-I BEHRÂM U** + +**KÜŞTE-ŞODEN-İ -DER DEST-İ PEHLEVÂN** + +Her kime kim ola ikbâl atı râm + +Eylesün kanda ki eylerse hırâm + +‘İzz ü devlet kişiye çün ola yâr + +Düşmeni olsa cihân halkına vâr + +Uyumaz bahtı ol uyursa eger + +Zehr yirse olur agzında şeker + +‘Ayş olur işi şehüñ çünki müdâm + +‘Avk ider gâyet anı ceng-ile câm + +a Gâh tefrît vü geh ifrât ider + +Şehligüñ şevkatine virdi zarar + +Didilerse ne kadar tutmadı söz + +Dökdüler mülkine a’dâları köz + +Hâl-i İrân bilüp şâh-ı Hıtây + +Kasd kıldı basa o milkete pây + +Nâmeler gönderüben beglere şâh + +Emr ider encümen ola ki sipâh + +Hiddetiyle çün olur cem’-i sipâh + +‘Azm-i rezm eyledi vü geydi külâh + +Subh-dem kâr dem eyledi enîn + +Âsitânına gelür leşker-i Çîn + +Cümle ‘âlem oluben cevşene gark + + +----- + + + +Âhen olmuşdı tehi pây ile fark + +Kurdılar pîl-i sepîd üzre serîr + +Çıkdı oturdı emîrâne emîr + +Şevketiyle çeküp İrâna sipâh + +Merv yolını tutup yüridi şâh + +‘Âlemüñ içi tolup bâng ü derây + +Eyledi kulagı ger rûyına nây + +At sahîbi-y-ile âvâze-i nâs + +Çökerdürdi felegi şöyle ki tas + +b Virdi elvân-ile envâ’-tırâz + +Hayl-i Hâkâniye haylice birâz + +Bahr idi seyl gibi lîk revân + +Seyl idi mevc velî gürz-i girân + +Toluben ‘âlem içi Çinî sipâh + +Yir yüzin tutdı Tatar hem-çü giyâh + +Her biri geydi nemed üzre zirih + +Tîrden kalmadı kalbinde girîh + +Pür idi her birinüñ tirkeşi tîr + +Bir idi oklarına der’u harîr + +Girüden ‘âlemi tutmuşdı kulem + +Meş’ale oldı veli tâb-ı ‘alem + +Kondı har-gâhı nüzûl eyledi ân + +Sâkin oldı yine deryâ-yı revân + +Her birisi nemedin çadır ider + +İtmeye tâ ki güneş tâbı zarar + +Aldılar zeynlerini cümle hemân + +Gitdi her esb-i çerâ-gâhe çemân + +Ne ‘alef virdi ne hod hayli gam var + +Otlayup her birisi tutdı kinâr + +Kımız içdi kimi ezdi kimi keş + +Gâyet ulularınuñ yedügi leş + +a Bilmez idi ki biri neydügini nân + +Bildügi at eti bâl idi hemân + + +----- + + + +Hân idüp bir iki gün anda karâr + +Leşkerin yokladı yok gördi şümâr + +Rîk-i kuhsâre bulunırdı ‘aded + +Lîk ol hayili bilmezdi ahad + +Gördiler cümle gidemez bu sipâh + +Gider ise bulamaz âb u giyâh + +On bölük atdı sipâs-ı şeh-i Çîn + +Olmaya gark-ı muhîte ki zemîn + +Kıldı her bölüge bir serveri ser + +Virüben sîm u zer ü tâc u kemer + +Didi ardımca gelüñ siz de hemîn + +Ola kîm feth ola İrân zemîn + +Bagladı bu işe mecmû’-ı miyân + +Oldılar ‘azm idüben Merve revân + +İrdi ser-hadde çü sulân-ı Hıtây + +Toldı İrânıñ içi âh ile vây + +Gârete başladı cumhûr-ı Tatar + +İtdiler nice yiri zîr u zeber + +Şâh Behrâm'a irişdi çü haber + +Ceng içün leşkerini hâzır ider + +b Bildügi gördügi serverleri şâh + +Getürüp yanına gerd itdi sipâh + +Kasd kıldı ide hasm-ı-y-la neberd + +Mergine merg diye derdine derd + +Didi destûr eyâ şâh-ı zamân + +Toludur hayl-i Hıtâ-y-ıla cihân + +Habeşi-y-ile Tatar hayline had + +Komadı kimse idüp cümle ‘aded + +Bunlara hasûm olamaz hîç sipâh + +Bula hayliyle meger kimsene râh + +Buldıgı mâlı idüp bahş-ı sipâh + +Hoş-dil itdi sipehini yine şâh + +Didi Hak baña olur ise mu’în + +Gûrveş ola zebûnum şeh-i Çîn + + +----- + + + +‘Avn-i Hakdan eger olmaya meded + +Bilürüm baña mu’în olmaz ahed + +İ’tikâdum bu velî leşker-i Çîn + +Desti bir dem göre çünkim geh kin + +Vehm idüp eylemeye ceng-ü cidâl + +Kaçmaga yüz tuta kalmaya kıtâl + +Arkama çünki geyüp bebr-i beyân + +Rezm de alam ele tîr ü kemân + +a Kaçmaga döndüre yüz Rüstem-i Zâl + +Bulmaya benüm ile çünki mecâl + +Bunı böyle dir iken şâh-ı cihân + +Rûmdan dahı gelür peyk-i revân + +Didi ‘asker virüben Kayser-i Rûm + +Eyledi mülket-i İrâna hücûm + +Bir sipeh kim dahı mislini zamân + +Görmedi halk olalı mülk-i cihân + +Âhına gark oluben başdan ayak + +Kimi fâris sipehüñ kimi yayak + +Heftelik yola gider bâng-i sahîl + +Toldı pes nat’-ı zemîn esb ile pîl + +Yitmedügi içün anlara miyâh + +İtdi galbîr yerüñ yüzini câh + +Nirde konsalar ey şâh-ı zemîn + +Nîzeden kûha döner deşt hemîn + +Hayme vü har-geh ile toldı cihân + +Haymeler mevc-i sipeh bahr-i revân + +İtdi gerdûn ile kendüye hiûâr + +İtmeye tâ ki şeb-i hûn aña kâr + +Tüfek u top ile zeyn oldı hisâr + +Yogidi reh ki sabâ ide güzâr + +b Gice bâl ahayıdı şeb-reh-i ger + +Biñ tüfek eyler idi haste ciger + +Harbe vü sih-ile sûr itdi sipâh + + +----- + + + +Kal’alar içre huzûr eyledi şâh + +Arasında uçayum dise zübâb + +Sançılur harbelere hem-çü kebâb + +Sende yok anda olan âlet-i harb + +Eyleme anuñ ıla harb ile darb + +Gaflet itdüñ idi şah-ı cihân + +Her tarafdan saña hasm oldı ‘ayân + +Çün işitdi bu sözi şâh-ı ‘Acem + +Eyledi anı ihâta hem ü gam + +Göñli isterdi anuñ daâı kıtâl + +Hasm iki oldugına geldi melâl + +Kankı suya ki olur ise revân + +Yol bulur bir yañadan düşmen-i cân + +İki kürbe ide bir şîri zebûn + +İki miyve ide bir şâı nigûn + +İki yüz biñ kişi cem’itdi temâm + +Her biri âfet ü hûnı vü benâm + +Kodı yüz elli biñin şehrde şâh + +Hasmdan saklıya tâ taht-ı sipâh + +a Bir begi var idi gâyetde dilîr + +Çarh olmaz vü siper itse ki tîr + +Kardeşi oglı idi fürs-i benâm + +Tîz u hûn-pâş idi mânend-i hüsâm + +Kıldı serverlere ol serveri ser + +Didi vehm itmege olur feth u zafer + +Turuñuz siz varayum Tebrîze ben + +Şâyed ola ki olam hasm-şiken + +Ma’bedüm var kıluban anda namâz + +İdeyüm Hâlıka ‘acz ile niyâz + +Size çünkim gele nezdik Tatar + +Gönderesüz şeh-i Tûrâna haber + +Kaçdı Behrâm deyüp edâ idesiz + +İnkıyâd ile şehi şâd idesiz + + +----- + + + +Kim urup kılmaya İrânı harâb + +Çünki eylemeye hışmı-y-la şitâb + +Elli biñ server ile oldı süvâr + +Her biri ma’nîde bir sâm-ı süvâr + +İkişer yaylu atı iki şer + +Yükleri yayları şemşîr u teber + +Göçüben eyledi Tebrîz'e sefer + +Kayser-i Rûma dahı oldı haber + +b Karşuladı sanuben Kayser-i Rûm + +Kodı kıldugını sür’atle hücûm + +Başladı inmege gitmekde direng + +Ola âsûde şehe tâ ki ceng + +Kayser eglendügini bildi çü şâh + +‘Azm-i hakân idüben çekdi sipâh + +Buldı bir bedreka-ı râh-nümâ + +‘Alemi devr idici hem-çü sabâ + +Şâh bir yoldan alup oldu revân + +Bilmeye vardugın üstine ki ân + +Fürs ider şeh gidicek elçi revân + +Gaflet eyleme sözi eyle ki ân + +Gıybet eyledügini şâh-ı cihân + +Eyledi ilçi-y-ile şâha ‘ayân + +Didi biz bendelerüz Hazret-i Hân + +Kulluga bizi kabûl itse hemân + +Varayum hidmetine yüz süreyüm + +Şâhumuz oldı yüzini göreyüm + +Nice oldugını hıdmet göre şâh + +Kuluyam ben de vü hem cümle sipâh + +Kendinündür kamu İrân-zemîn + +Komasun yıkmağa haylini hemîn + +a Sîm ü zer nakd-ı cevâhir ne ki var + +Yoluna ânuñ idem cümle nisâr + +Cân u dilden kulı kurbanı bile + +Leşker incinmeye âheste gele + + +----- + + + +Karşular memleketüñ halkı şehi + +Hâzır oldı kamu İrân sipehi + +Varalum ‘izzet ü ikrâm idelüm + +‘Alemi hıdmetine râm idelüm + +Aldanur ilçi sözine şeh-i Çîn + +Oturur memleket ucunda hemîn + +Geh yeyüp gâh içüp eylerdi şikâr + +‘Ayş u ‘işretde idi leyl ü nehâr + +Gice gündüz dimeyüp gitdi berây + +Hâna iletdi şehi râh-ı nümây + +Gördiler kaldı yakîn Hüsrev-i Çîn + +İtdi bir gûşei Behrâm kemîn + +Ol gün asâyiş idüp anda sipâh + +Olup âsûde gider rahmet-i rah + +Şeb olur hâzır ider âlet-i ceng + +Bir nefes eylemedi dahı direng + +İtmege ânı şebî-hûn u hakîr + +Çaldılar tabl u nekâr-ı-y-la nefîr + +b Ol giçe hikmet-i Gûr Hüsrev-i Çin + +Har-gehün itmişidi huld-ı berîn + +Çîn idüp begleri itmiş idi bezm + +‘Ayş u nûş idi añlamaz idi rezm + +Yemek içmek idi lâfîdi güzâf + +Kımz u bal içün idi çog lâf + +Her biri yatdı olup mest harâb + +Evvelâ itdi şebî-hûnı şarâb + +Dâhı gâfil idüben anları h[v]âb + +H[v]âbdan kalmadı bir kimsede tâb + +Ba’dehu itdi şebî-hûnı ‘adû + +Tutdılar kaçmaga her birisi rû + +Mest ü lâ-ya’kil idi hayl-i Hıtây + +Alamadılar ele tir ile yay + +Ugradı har-geh-i hakâna çü şâh + + +----- + + + +Almış ortaya görür mest-i sipâh + +Atdan indi eline aldı hüsâm + +İtdi hâfıklaruñ işini temâm + +Girdi har-geh içine şâh-ı zemîn + +Uyanur ‘arbededen hüsrev-i Çîn + +. +Gördi pürhar-geh içi nâle vü vây + +Aldı tîgîn eline şâh-ı Hıtây + +a Hân karşuladı Behrâm-ı dilîr + +Ceng ider biri biriyle iki şîr + +Bir kılıç vurdı aña şâh-ı ‘Acem + +Abanos iken olur taht-ı bekâm + +İtdi ol zahm ile hakânı zebûn + +Tahtdan düşdi yire zâr u nigûn + +Virdi cân düşdügi gibi şeh-i Çin + +Kaldı andan dahı Turân-i zemîn + +Günde biñ şeh yir ola hâk-ı siyâh + +Göze görüneni amma ki giyâh + +Olmada oldı müsâvî çü beşer + +Ne belâdur yâ bu tâcıyla kemer + +İçirür her kişiye merg çü mül + +Kurıbaş agrısıdur bâng-i dühül + +Çün refîk olmaz imiş mâl-ile câh + +Ol mıdur nef’ki artura günâh + +Fikr ideydi kişi mevtini eger + +Saklamaz idi yıgıp sîm ile zer + +Hâl-i’âlemden olan kimse haber + +Eylemez devlet-i âynaya nazar + +Kişide çün ola fi'l-cümle kemâl + +Görinür mi gözine mâl u menâl + +b Göz olur çün bir avuç hâk ile pür + +Nazaruñda bir ola seng ile dür + +İ’tibar oldı çü gaflet-i sebî + +Aldanan kimse olur aña tabî + + +----- + + + +İ’tibârât-ı tılısm itdi Hudâ + +Sanma gördügini tahkiki ola + +Râki’at ise olur çünki hayâl + +Pes hayâle ne için bunca melâl + +**ÇEŞEN-İ ŞÂH-I İRÂN-ZEMİN VE NİHÂDEN-İ TÂC-I METÂ’-I** + +**BER-SER-BER HÂKÂN-I ÇÎN VE MERÂSİLE-İ** + +**CİHÂN-PEHLEVÂN BÂ-KAYSER-I ŞÂH-I RÛM** + +Kıldı hakânuñ işin şeh çü temâm + +Kırmadı ‘askerini eyledi râm + +Hânuñ olmuş idi bir oglı esîr + +Yerine eyledi şâh anı emîr + +Kuşadup tîg geyürdi aña tâc + +‘Ahd kıldı vire amma ki harâc + +Cân u dilden oluben bende-i şâh + +Nîk-h[v]âh oldı şehe cümle sipâh + +Bunlarun sıdkına şeh itdi çü hazm + +Koyuben rezmi ider hân ile bezm + +Yeyüp içüp çü çıkar başa şarâb + +Dost-kâmiler içer şeyh ile şâb + +Yüz üzüp hân didi ey şâh-ı zemîn + +Bendelerden biri bil bizi hemîn + +Ol Hudâ hakkı ki yaratdı cihân + +Nitekim ola vücûdumda revân + +Yâr olam yâruña a’dâña ‘adû + +İtmiyem hıdmetüñe çîn-be-rû + +Baş u cân yoluña cân ile fidâ + +Cümle kâruñda ola yâr Hudâ + +Bir muradum var eyâ şâh-ı cihân + +Diyeyüm hazretüne bâri ‘ayân + +Dilegüm olmaz ise bâri kabûl + +Cân u dilden oluram şâh-ı melûl + +Yirde yatdukca şehâ hüsrev-i Çin + +Ola Behrâm şeh-i rûy-ı zemîn + + +----- + + + +Bir kızı kaldı eyâ şâh-ı serîr + +Gelmedi gelmeyiser aña nazîr + +Mihr-ruhsâredür ol mâh-cebîn + +Reşk ider görse yüzin sûret-i Çîn + +b Gamzesi tir ü kaşı cacı kemân + +İstikâmetde boyı nîze hemân + +Çeşm-i bî-mârı çü nâz ile süzer + +‘Alemüñ halk olur haste çiger + +Fitneger kaşını çün eyleye çîn + +Dil ider sîne-i vehm ile kemîn + +Hareketde beli baykını müdâm + +Mürg-i dil saydına her bir kılı dâm + +Sînesi âyîne-i gayb-nümâ + +Mihr-i mirâtına feyz ide safâ + +Göricek sûretini reşk ide hûr + +Başdan ayaga teni gün gibi nûr + +Boyı uzun beli ince teni nerm + +Görse yüzini melâyik ola germ + +Kaşı gözi kara vü sînesi ak + +On ikisinde dürür sinni de çâk + +Agzı burnı uvacık küh-ı serîn + +Mûya beñzer beli dikkatde hemîn + +Utanur yüriyicek kebg-i deri + +Gizlenür andan idüp şerm peri + +Nakşı gâyetde güzel adı Nigâr + +Cânda arâm komaz dilde karâr + +Ol sanem çift-i şeh olursa revâ + +Şehden artuk yok aña çift-i sezâ + +Mihr ider ölüm buyurur iseñ eger + +Olsun âmîhte şîr ile şeker + +Çün nigâruñ işidür vasfını şâh + +Germ olup sûda ider mihre külâh + +Didi çün bizi kabûl eyledi hân + +Râzıyam bende nikâh eyle hemân + + +----- + + + +Vâliyidi çü nikâh eyledi şâh + +‘Akd-ı mihr eylediler mihr ile mâh + +Kodu yâsı dügine başladı hân + +Şâdlıg-ı-y-ıla tolar cümle cihân + +Eyledi sûr-ı sürûr-ı-y-la herây + +Gûş-ger eyledi mugan ile nây + +Çeşn işin çünki temâm eyledi şâh + +Oldı hem-h[v]âbe şehenşâh ile mâh + +Gördi şeh bir sanem-i lâle-’izâr + +Vâkı’â ismi gibi resm-i nigâr + +Göricek biñ dil ü cân-ı-y-la sever + +‘Aşk gönlinde şehüñ eyledi yer + +Bir iki gün sürüp anuñ ile dem + +Döndi mülkine yine şâh-ı ‘Acem + +Şâha bedrûd idüben hüsrev-i Çîn + +Geldi Çine dil-i düşmenden emîn + +Geyüben başına Behrâmî külâh + +Oldı hâkân yerine mülkine Şâh + +Vardı istahra şehenşeh dahı şâd + +Rûz u şeb hem-demi ol hûr-nijâd + +Vardı çün tahtına sultân-ı ‘Acem + +Emr ider mûr-bed alur deste kalem + +Yazmaga Kaysere mektûb-ı debîr + +Eyledi müşk-ile âlûde harîr + +Evvelâ yazanı ki evveli yok + +Bî-nihâyet keremi ni’meti çok + +Hâlık-ı hulkdür ferd ü samed + +İdemez nisbet na kimse veled + +Her kime virdiyise fazlı vücûd + +Farzdur kim aña eyleye sücûd + +Nâmıya oldı çün ol ism-i berâz + +Başdan ayaga olur nâme-tırâz + +Vasf idemez şeref-i ismini nâz + + +----- + + + +Şeref-i zâtını kıl aña kıyâs + +Keremi vâsıta-i halk-i vücûd + +Eser-i lutf-ı bû nâ-bûd ile bûd + +a Âdemî-zâde viren ‘akl u kemâl + +‘İzz ü ikrâm u kerâmât ü celâl + +Hâzini olamadı çerâg u zemîn + +Âdemi eyledi gencîne emîn + +Ba’dehu Kaysere pes itdi selâm + +Kıldı ta’zîm-ile tekrîmi temâm + +Didi ey pâdişeh-i nîk-nijâd + +Zâtına lâzım olan dâniş ü dâd + +Neyledim n’itdüm ola bari saña + +Ki ‘adâvet idesin şöyle baña + +Saña bir kimse ki kılmaya zarar + +Baglama kasdına kîn ile kemer + +Eyleme kendüñe ahbâb-ı ‘adû + +Dâyima sag gelür sanma sebû + +Yiyebildügüñ aşa uzada el + +İdebildigüñ işe baglaya bel + +Lokma kim olmaya hazm anı yeme + +Ki kılur semm gibi muhtâc-ı seme + +Çün nefes yolını sedd eyliye nâm + +Şübhesüz sür’at ider çıkmaga cân + +Beni bilmez misin ey Kayser-i Rûm + +Eyledüñ baña ne cân ile hücûm + +b Kurt koñşısını yemez çü şehâ + +Bize kasd eylemek ola mı revâ + +Konşıı konşıya sorar çün İlâh + +Bizi âzürde niçün eyleye şâh + +Eyledüñ çünki ta’âruz bu kadar + +Gâfil olma irüşür saña zarar + +Baña virmek gerek elbette harâc + +Yoksa vâllâh gider taht ile tâc + + +----- + + + +Cenge çünkim çeke bir şâh-ı sipâh + +Havf idüp dönse gider genc ü külâh + +Pây-ı mâl olup olur hasma zebûn + +Şehler içinde olur baht-ı nigûn + +Varıcak dönme dinür var bu mesel + +Eyle sen dahı nasîhatle ‘amel + +Berü gel eyleyelüm ceng ü cidâl + +Göresin niçe olur sen de kıtâl + +Gırre olma sipeh-i gence şehâ + +Çün gele nusret olur cümle hebâ + +Cizye girü virmezseñ ceng iderüm + +‘Alemi gözlerüñe teng iderüm + +Hâzır ol kim çekerüm ben de sipâh + +Geyüben başuma pûlad külâh + +a Çün idem hınkumı meydânda cümân + +Divşüre Rüstem ise hasm gümân + +Çün idem nîzei m∞zâb-ı demâ + +Siperin ditrede vehm-i-y-le semâ + +Kankı server ki baña egmeye baş + +Başı ucında diker dehr eli taş + +Şîrlerden niçe aldugumı tâc + +Halk-ı ‘âlem baña virdügüni bâc + +İşidüpdür bilürem şâh-ı cihân + +İtmesün oda çü pervâne revân + +Eyledi bana husûmet şeh-i Çîn + +Hâlin işitdük eyâ şâh-ı zemîn + +Sen baña gelmez iseñ ben varayum + +Turabilür mi sipâhuñ göreyüm + +Hasmuñ idem çü reyâhına nazar + +Görinür bana Hudâ hakkı eber + +Ne kadar çokluk olur ise sipâh + +Görinür gözlerüne hem-çü giyâh + +Tîgıma cümle cihân halkı zebûn + +Gam yok olursa ‘adû hayli füzûn + + +----- + + + +Mülkiñe varur iseñ sag u esen + +Bilesin bilmedüñ ise beni sen + +b Nâmei öyle diyüp itdi temâm + +Ve's-selâm-ile aña itdi hitâm + +Buldı bir ehl-i dil ü mîr-i kelâm + +Nâmei virdi şehe itdi selâm + +Didi var baña getür togrı haber + +Ya kıtâl eyleyelüm ya vire zer + +Nâmei aldı resûl oldı revân + +Hazret-i Kaysere irişdi demân + +Yüz urup şâha du’â itdi resûl + +Göricek nâmesini oldı melûl + +Bildi Behrâm ile ger eyliye ceng + +Rûm mülkini ider ceşmine teng + +Şeh-i Çîn ana ki olmaya hemâl + +Hasm anuñla bula mı çünki mecâl + +Çâresi sulh-ı derây şâh-ı hemîn + +Başa çıkmaz aña her kim ide kîn + +Virüp ilçisine çok sîm ile zer + +‘İzz ü ikrâm u ri’âyetler ider + +Bir kızı var idi hûrşîd-i zemîn + +Müşterî-tal’at u nâmıyıdı çîn + +Kaddi Tûbâ idi ruhsârı cinân + +Kevser idi leb-i mey-gûnî hemân + +a Kasd ider kim añı Behrâma vire + +Ta ki göñliñe anuñ ile gire + +İdine kendiye dâmâd anı şâh + +Telef olmaya ara yirde sipâh + +Hasmına hasm ola vü yârına yâr + +Biri biriyle ide ‘ahd u karâr + +Beglere söyledi tedbîrini şâh + +Maûlahat gördi bu râyını sipâh + +Koşdı ilçisine destûrını şâh + + +----- + + + +Virdi çok sîm u zer u taht u külâh + +Meh-likâya virübenhayli cihâz + +Bile gönderdi vü’arz itdi niyâz + +Gerd-i gerdûne çün ol mâh-likâ + +Gördi reşk eyledi gerdûn-ı semâ + +Kadr buldı meh-ile hem-çü felek + +Sâyebân itdi cenah aña melek + +Anı zeyn itmişidi kırmızı sîb + +Çarh-ı atlas gibi bulmışıdı zîb + +Çeküben tevsen-i gerdûn-hırâm + +Seyr ider sür’at-ile Dârü's-selâm + +Aldı oraya anı Rûmî sipâh + +Hûblar hâle arasında o mâh + +b Oldı mihire çü gerdûn-ı makâm + +Halka gösterdi makâmât-ı temâm + +Düzdi her çarh-ı ber-avâzeye sâz + +Keşf olur ‘âleme ol sâz-ile râz + +Âsmân idi velî sâyir olur + +Çarhdan fark bu ol dâyir olur + +Üştüre estere yogidi ‘aded + +Cümlesin bilmez idi hîç ahed + +Yükleri yeşim ü zer ü la’l u kumaş + +Bister anuñ kimi kimi ferrâş + +Rûmî mahbûblaru Rûmî gulâm + +Her biri lâle-ruh u serv-i hırâm + +Oldılar ‘azm idip İrâna revân + +Ol sefer anlarun ‘iydiydi hemân + +Kona göçe ol iki ilçi gider + +Yaglı ballu ikisi yeyüp içer + +İlçiler geldi çü İrâna karîb + +Virdi Behrâm işidüp mülkine zîb + +Karşular memleket ucunda sipâh + +Cümle begler ile yok arada şâh + + +----- + + + +‘Âlemün toldı içi bâng ü nevâ + +Oldı her kûşede ‘ıyş ile safâ + +a Sâz u söz oldı kamu reh-güzerî + +‘Ayş u nûş oldı hemânâ seferî + +İrdi çün şöhret-ile şehre nigâr + +Oldı râhına zer ü sîm-nisâr + +Çokdı bânûları agır ile hem + +Geldi yirine pes âyîn-i ‘Acem + +Oldılar karşulayup la’l-feşân + +La’l üzere yüridi serv-i revân + +Tevseni pâyine hınna idi lâ’l + +Aşınur lûluya basmagıle na’l + +Döşediler yoluna hazz ü harîr + +Saçdılar her harafa müşk ü ‘anber + +Düşdi sâzendeler ögine revân + +Nagme-ger kimi kimi raks-künân + +Çün sarâya gelür ol suret-i Çîn + +Karşular ‘izzet idüp şâh-ı zemîn + +Saçılar saçup aña hüsrev-i şark + +İtdi dür-dâne-i cevherlere gark + +Tutdı cennetde çün ol Tubî-mekân + +Oldı ol hûri-y-ile bâg-ı cinân + +Sûr-ı esbâbına pes başladı şâh + +Eyledi çeşn ü harab bir nice mâh + +b Bezl idüp ‘âleme sîm ile zeri + +Dökdi meclislere şehd ü şekeri + +Toldı kâlâ-yı garîb-i-y-le sarây + +Yer bulunmazdı iki kişi koya pây + +Ger olup bâng-i rebâb ile felek + +Geldi bülbül gibi ol bezme melek + +Bezm zeyn itdi görür kût-ı revân + +Oldı hayvân suyı kulmetde nihân + +Sâkinüñ kalmadı sâkında çü tâb + +Oldı âb ile tehî bâde habâb + + +----- + + + +Zîynet-i bezm olalı kebk-i derî + +Almaz oldılar ele gül-şekeri + +Şerbet-i şehd olup arada sebîl + +Mevc urup akdı mey-i nâb çü Nîl + +Bülbüle bülbüli çün itdi sadâ + +Toldı ‘âlem içi bâng ile nidâ + +Akıdup agzı suyın meclise câm + +Eyledi serv gibi sâkîi hırâm + +Mest olur kor içine bülbüle baş + +Râz-ı sâgar açılup eyledi fâş + +Başladı şîveye sâkî-i zarîf + +Nagmeger okıdı eş’âr-ı latîf + +a Şevk-ıla şöyle içerler mey-i nâb + +Gark ider bunları kim seyl-i türab + +İzn virdi gidene şâh-ı cihân + +Kaldı mahremleri şâh ile hemân + +Gitdi anlar dahı şeh kaldı hemîn + +Kıldı ta’yin mihir mevrid-i dîn + +İtdiler ‘akd u nikâhı çü dürüst + +Getürür yanına şeh dilberi cüst + +Gördi Kayser kızınuñ çünki yüzîn + +Kendüzünden geçüp unıtdı sözin + +Gördügi yog idi bu resme nigâr + +Serv-kadd gonce-dehen lâle-’izâr + +Meyl idüp biñ dil ü cânıyla aña + +Subha dek sürdi anuñ-ile safâ + +Subh-dem eyledi dîvânını şâh + +Tahtına çıkdı geyüp başa külâh + +Bir ziyâfet ider ilçiye ki şâh + +Görmedi mislini hûrşîd ile mâh + +Sol kadar virdi aña sîm-ile zer + +İtmez oldı ki zer u sîme nazar + +Eyledi Kayser ile ‘ahd u karâr + + +----- + + + +Kim olalar bir birine hisâr + +b Ogul ata oluben ol iki şâh + +Oldı bir ol iki mülk iki sipâh + +Gönderür ilçi ol ‘âli-nijâd + +Göricek Kayser olurhurrem ü şâd + +**REFTEN-İ CİHÂN -PEHLEVÂN MÂNEND-İ RES LÂN** + +**BE- MÜLK-İ HİNDUSİTÂN** + +Dimiş efsûn-ger-i efsâne-nigâr + +Sihr ile dürler idüp kilk nisâr + +Kasd iderhusrev-i iklîm-i ‘Acem + +Varuben Hinde dike anda ‘alem + +Seyr idüp memleket-i Hindî temâm + +Kendüye şehlerini eyleye râm + +Hep ‘ayâr eyleme serverlerini + +Sınayup gördü dilâverlerini + +Bile nice ider ol kavm-i kıtâl + +Kendüye anda bulınur mı hemâl + +Fethine çâre nedür fikr kıla + +Hîle ve erlik ile Hindî ala + +Yedi mülküñ olicek derdine mîr + +Kasd ider Hinde daâı şâh-ı dilîr + +a Yerine Nersi yine eyledi şâh + +Geydirür başına Behrâmî külâh + +İlçiler suretine girdi hemân + +Armagan hâzır idüp şâh-ı cihân + +Emr ider kâtib alur deste kalem + +İtmege nâme şeh-i Hinde rakam + +Evvelâ nakş idüben nâm-ıhudâ + +Yazdı ‘ünvânına hamd ile senâ + +Vâcib oldur ne kadar var ise nâs + +İdiler hazretine şükr ü sipâs + +Pâdişehler kamu yanında zelîl + +Birdürür kudretine peşşe vü pil + + +----- + + + +Kimse virdügüne mâni’olamaz + +Sa’y-ile virmedügini alamaz + +Viren insâna kirâmât u cûd + +İtdiren aña sürûşına sücûd + +Oldı her bir eseri şâhid-i zât + +Anuñ emr-i-y-le hayât ile memât + +Yaradılmış kamu mahfi vü ‘ayân + +Her biri varlıgını itdi beyân + +Halk mahlûkdurur Hâlık odur + +Halk merzûkdurur Râzık odur + +b Her ki bir bilmez olur ehl-i cahîm + +Hâmiye ehli alur içe hamîm + +Bir dürür birligine itme gümân + +Şâhid-i vahdetidür kevn ü mekân + +Dimiş ey Hindüñ şehi göziñi aç + +Gönder elbette baña bâc u harâc + +Gönderür idüñ olunmazdı haleb + +Gelmedügine nedür şimdi sebeb + +Feyzuñi bir baña gönder zer ü sîm + +Tîgdan başıñ ola tâ ki selîm + +Düşmen idinme beni kendüñe sen + +Olmaya pirehenüñ tâ ki kefen + +Hışm ile Hinde çekem çünki sipâh + +Nizeler ‘âlemi tuta çü siyâh + +‘Alemi tolduruben tîg u teber + +Mülküñi eyliyeler zîr ü zeber + +Kalmaya kal’a ki olmaya harâb + +Kalmaya kimse ki çekmeye ‘azâb + +‘Avret ü oglan ola cümle esîr + +Kalmaya kimsenede köhne hasîr + +Mülk ü mâluñ ıla başıñ da gider + +Hele ben saña didüm togrı haber + +a Yaluñuz Hinde varup Rüstem-i Zâl + +Eylemişdür defe’ât ile kıtâl + + +----- + + + +Hind serverleri bulamadı nefer + +Kıldı ol memleketi zîr ü zeber + +Çünki andan degülem ben dahı kem + +Hindülardan gele mi gönlüme gam + +Pehlevânum baña yok şimdi nakîr + +Terk-i tâc oldı baña zir-i serîr + +Elüme çünki alam tir ü kemâñ + +Varmadanhasm vire vehm-ile cân + +Elüme çünki alam tîg u mecen + +Gevşeni düşmenüñ ola kefen + +Senden ulu şeh idi Hüsrev-i Çîn + +Gitdi başı baña itmek-ile kîn + +‘Alemüñ şâhiyidi Kayser-i Rûm + +Turamadı baña itdüm çü hücûm + +Darb-ı dest ile olup tâc-ı giyân + +Olmuşum tîgum ile şâh-ı cihân + +Cengde kimdir uzadan baña dest + +Kim onuñ eylemeyem kadrini pest + +Çü cihazum altımda cümân + +Turamaz hamlesine pîl-i demân + +b Benden ögrendi cihân halkı neberd + +Görse kim tîgum olur zer gibi zerd + +Benim ile bilüben rezm ü kemâl + +Benden ögrendi cihân halkı cidâl + +Cehl ile eyler iseñ ceng ü cidâl + +Getürem başuna çok dürlü zevâl + +Sözimi tutup olursañ baña yâr + +Çalışayum yoluña leyl ü nehâr + +Cümle Hindî ideyüm emrüñe râm + +Şehlerini ideyüm saña gulâm + +Nâmei böyle diyüp itdi temâm + +Yazdı pes hirine temme kelâm + + +----- + + + +Ne kadar var ise gâyet de dilîr + +Bile yoldaş idünür şâh-ı serîr + +Kodı her birini bir hidmete bes + +Ki görüp itmeye vehm anları kes + +Her biri kendüyi pinhân kılur + +Kimi sâyis kimi har-bende olur + +Bir kılâvuz oluben şâh-ı cihân + +Hinde bu hayl-i-y-ile oldı revân + +Hinde yakın varicek şâh-ı cihân + +Gönderür şeng- ile bir peyk-i revân + +Geldigin işidicek Hind şehi + +Gönderür karşulamaga sipehi + +Aldılar gitdiler ikrâmlar idüp + +Vardılar Dehliye müddetle gidüp + +Şöhret ile gelicek şehrine şâh + +Kondurur ‘izzet ile anı sipâh + +Pür olur et’amadan kondugı çây + +Matbaha döndi hemîn sahn-ı sarây + +Eyledi yeyüp içüp çünki huzûr + +Gidüben vehmi tolar kalb-i sürûr + +Şâh-ı şengül geyüben başa külâh + +İtdi dîvân kıluban cem’-i sipâh + +Encümen oldı gelüp çünki sipâh + +İlçiyi da’vet ider yanına Şâh + +Geldi çün şâh sarâyına karîb + +Pîş-keşlerle virüp kendüye zîb + +Çeküben pîş-keşin öpdi zemîn + +Çıkarup nâmesini sundı hemîn + +Başına kodı öpüp nâmei şâh + +Okudur işüdüp incindi sipâh + +Didiler kim kim ola şâh-ı ‘Acem + +Ki bu vehm ile idüp nâme-rakam + +b İ’tibâr itmeye göndere size + +Bu berâberdür ölüm ile bize + + +----- + + + +Şeh dönüp ilçiye pes kıldı hiâb + +Eyledi hüsrev-i İrâna ‘itâb + +Didi dîvâne midür şâh-ı ‘Acem + +Diline geleni diye çü kalem + +Şol sühan kim ider ruhsârı midâd + +Diye mi anı olan ‘âlî -nijâd + +Ululuk olsa nijâdında eger + +Bize göndermez idi böylehaber + +Bir kişi kim giye başına külâh + +Her şehün kadrini bilmese günâh + +Hind ne mülk idügün bilmedi şâh + +Yokdurur sandı ola bunda sipâh + +Gelür ise göre hâlini n'ola + +Çînde bulmadıgını bunda bula + +Bilmemiş neydügini pîl meger + +Fark kılmaz ola ya nef’ ile zar + +Sanur ola bizi ol hayl-i Tatar + +Yok sanur bizde dahı tîg u teber + +Sanmasun bir ok atup bizi döner + +Cenkde biz iderüz sîne siper + +Toludur Hindüñ içi pîl-i demân + +Her biri leşkerimüñ şîr-i jiyân + +Bunlaruñ san’atıdır ceng ü cidâl + +Biri dönmez olur olursa kıtâl + +Ne söz idi bu söz anuñ ki dir ol + +Bize korkutmak ile mi bula yol + +Raylar başlarına giyeli tâc + +Virmediler daâı bir şâhaharâc + +Öldürürdüm ya iderdüm seni lâl + +Resmdür ilçiye yok lîk zevâl + +Didi Behrâm ki ey şâh-ı cihân + +Nakldür vâcib olan baña hemân + + +----- + + + +Her ne kim didiyise Hazret-i şâh + +Dimesem olur idi baña günâh + +İder idi varicek baña ‘itâb + +Ne ‘itâb eyler idi belki ‘azâb + +Şâh-ı Hind itdi çü Behrâma nazar + +Gördi kim lâyık u dîhîm ü kemer + +Cüssede pîl ü şeca’atde çü şîr + +‘Akıl ü hoş-sühan ü merd-i dilîr + +Begenür gâyet anı şâh-ı cihân + +Kasd ider alı koya anda hemân + +b Virdi dîbâlar şemşîr ü kemer + +Cevherî tâc u zer ü sîm u güher + +Gönderür yine mekânına şehi + +İledür menzile seyyâre mehi + +**BEZM-İ ŞÂH-İ HİNDÜSİTÂN VÜ MUSÂRA’A-İ CİHÂN PEHLEVÂN** + +Derc iden derc-i ma’âniye dürer + +Şöyle nazm eyledi bu silke güher + +Ki seherden turuban Hind şehi + +Lâleveş başına geydi külehi + +Bâgda serv gibi kıldı karâr + +Çetr-i şâhı dutar üstinde çenâr + +Bezm-i saz aldı gülistânda çü gül + +Zeyn ider meclisini nukl ile mül + +Virdi fer meclise gılmân ile hûr + +Saçdılar şem’gibi her biri nûr + +Yer yer oturdı gelüp çeng-nevâz + +Her biri aldı ele nâz ile sâz + +Toldı sâkiler ile bezm-i şerîf + +Her biri sâde rutu şûh u zarîf + +a Geldi memzûc u sürâhî vü kadeh + +Kalb ola tâ zer u sîm ile ferah + +Meclis esbâbı kamu sîm ile zer + +Tâs-ı sakâ gibi pür câmı güher + + +----- + + + +Geydi her sîm-beden gevherî tâc + +Hûbluk memleketinden k'ala bâc + +Gerd-i dibâlara baglandı kemer + +Hüsn-i kadrini mezîd eyledi zer + +İlçii meclisine da’vet ider + +Kodılar anuñ çün kürs-i zer + +Meclise geldi şükûhiyle çü şîr + +Döşediler rehine çînî harîr + +Saçdılar her yañadan sîm u zeri + +Sîm ü zer ferşe döner reh-güzeri + +Karşular şeh dahı bir niçe kadem + +Geldi oturdı ser-efrâz-ı ‘Acem + +Buldı şâh ile şeref kürsi-i zer + +Kürsi ûanhtem idi şâh-ı güher + +Gördiler hey'et ü sîmâda çü şîr + +Begenürler anı sultân u vezîr + +Yâl ü bâlına iderler çü nazar + +Egdiler Hind dilâverleri ser + +b Kadd ü kalebde görürler ki çü pîl + +Rân-ı bâzûsı hemîn rûyına mîl + +Döyemez niçesine bebr-i beyân + +Turamaz cümlesine şîr-i jiyân + +İtdi serverlere şeh dahı nazar + +Begenür bunları ol ejder-i ner + +İçilir şerbet olur devr-i temâm + +Çekilür meclise ardınca ta’âm + +Toldı hüsnîler ile sahn-ı sarây + +Kim bulınmazd kaşık komaga çây + +Mihr ü meh kurs olur bezm de nâm + +Ol tabak güller ile sofra cinân + +Yiyüp içildi çü götrüldi ta’âm + +Seyl olup akdı ara yerde müdâm + +Bahr-i yâkuta salup keştî-i zer + +Yıgılur nûde gibi nukl ü şeker + + +----- + + + +Gün gibi devr idüben sâki vü câm + +Hûblar serv gibi buldı hırâm + +Ney idüp nâle kılur çeng ü figân + +Toldı avâze-i sâz-ile cihân + +İçilüp mey çü çıkar başa şarâb + +İtdi Behrâma şeh-i Hind hitâb + +a Didi ey server ü serdâr ü dilîr + +Cüsse de pîl vü seca’atde çü şîr + +Cân u dilden seni sevdüm hele ben + +Kıla bunda bizi terk eyleme sen + +Yokdur oglum ki idem yerüme şâh + +Hep senüñ mülk ü hazâyin ü sipâh + +İki İrân kadarı var bu diyâr + +Yedîbîn pâre yârer kal’ası var + +‘Ayş u nûş ile idüp sayd u şikâr + +Tâ şeref bula senüñ ile diyâr + +Bir kızum var vireyüm anı saña + +‘Ömrüñ oldukça du’â eyle baña + +Anda hatm oldı cemâl ile kemâl + +Yokdurur aña zamânında hemâl + +İtdi Behrâm çü bu sözleri gûş + +Şâd olup bir tolu itdi şeh nûş + +Baş urup emrüñe oldum didi râm + +Kıldı sevgend ile ‘ahdini temâm + +Şâh-ı Hind oldı bu ma’niye ferah + +Toldurup sundı aña yine kadeh + +Nûş idüp didi ki ey şâh-ı cihân + +Bir yaña olsa eger halk u cihân + +b Dönmezem gam yemezem ceng iderüm + +‘Alemi başlarına teng iderüm + +Bilmedi kadrimi Behrâm-ı dilîr + +Döyemez yoksa benüm pençe-i şîr + +Göresin çün ola ey şâh-ı kıtâl + + +----- + + + +Bulunur mı baña meydânda hemâl + +Ya alıcak elüme gürz-i girân + +Döye mi heybetüme şîr-i jiyân + +Hüsrevâ olmıyıcak vakt-ı neberd + +Kadrıni bildiremez lâf ile merd + +Hele bir gün olalum seyre süvâr + +Göre merdâneligimi bu diyâr + +Göreler niçe olur erde hüner + +Tutulur ya niçe şemşîr ü siper + +Küşt-i girem bana her kim ura dest + +Basup elbet iderüm kadrin pest + +Bir zeber dest bul ey şâh-ı zemîn + +Kadd-ü kâlebde ola pîl hemîn + +Ki güreş dutam anuñ-ile fakîr + +Ya beni ol ya idem ben anı zîr + +Zûr u bâzumı göre halk-ı cihân + +Uzada medhine her kişi zebân + +a Var idi bir güreşür tâze cüvân + +Pile beñzerdi mehâbetde hemân + +Pîlden artuk idi eylese zûr + +Her öginde yer idi bir nice gûr + +Âhen olur idi destinde hamîr + +Görmemiş mislini bu ‘âlem-i pîr + +‘Azm-i rezm itse kaçana kim şehr-yâr + +Esb çekemez pîle olurdı süvâr + +Tîre ebridi degül idi beşer + +Sâ’ika sanur idi savtını ger + +Destinüñ her biri bir şâm∞-mecen + +Regi a’zâsunuñ içünde resen + +Agzı bir tüfte tenür idi hemân + +Her biri dişlerinüñ nûk-i sinân + +Burnı har-gâh u sütûn idi sütûn + +Zâl-i zerri ide küştîde zebûn + + +----- + + + +Bu kadar gövde ile işci vü cüst + +Heft ile göre şeh olmaya süst + +Da’vet eyledi anı mescide şâh + +Geldi baş urdı şeh öñinde sipâh + +Gördi Behrâm anı bir pîl-ı sütürg + +Döyemez nicesine bebr ile gürg + +b Bakamazlar bu yüzine şöyle mehîb + +Döñdürür çarâa-geri arzı çü sîb + +Vehm kılmadı görüp anı dilîr + +Çekinür aña şikârına çü şîr + +Bildi Behrâmı dahı pîl-i siyâh + +Yâl ü bâlına oñat itdi nigâh + +Gördi bir Rüstem-i dem ejder ü ner + +Döyemez niçesine pîl ü hizebr + +Nazar itdükçe olur vehm-i füzûn + +Olmadan dert daâı oldı zebûn + +Emr ider şeh soyınur ol iki meyl + +Geldiler cüş ile meydâna çü seyl + +Pehlevân yerine turmışidi şâh + +Dest-yâri gibi pây öpdi sipâh + +Dest urup çün yapışur o iki pîl + +Sarmaşuben tolaşur san iki mîl + +Zûrı bâzûya getürdi iki şîr + +Oldı bir anlara bâl-i-y-ile zîr + +Cûş idüp iki tarafdan iki seyl + +Karışur birbirine Kulzum ü Nîl + +Tutuban bir kesesin şâh-ı cihân + +Sindurup yere ider anı hemân + +a Çaldı tagıtdı idüp def’-i zebûn + +Halk bildi kim idügini füzûn + +Çekdi bir ayagını yanına pes + +Asılur mahmil ile mânend-ı ceres + +Kündesin anlamayup itdi hemân + +Kaldı hayrân kaluban pir ü cüvân + + +----- + + + +Def’i basdıgını ol pîli bu şîr + +Hayrete vardı görüp şâh u vezîr + +Sîm u zer itdiler üstine nisâr + +Sîm u zerden olur eârâf hiûâr + +Hil’at u tâc ile şemşîr ü kemer + +Virüp itdi şehi tâcına güher + +Bu güreş derdi di ey şâh-ı cihân + +Bir güreşmekle ne fark ola cüvân + +Güreşelüm iki kez dahı şehâ + +Artık eksik kim ise kâhir ola + +Yine el urdı silünüp iki dîv + +Sarılup birbirine kopdı girîv + +Oldı bî-cân çün iki ejder-i ner + +Na’ralar urır idi mest-i hizebr + +Kapdı başına çıkardı anı şâh + +Fark üstinde tutar hemçü külâh + +b Bahş idüp anda anı şâh-ı cihân + +Kodı arkasınuñ üstine hemân + +Döküben her biri bulut gibi ter + +Toprak oldular olup zîr ü zeber + +Yine silinüp urur çün şâh el + +İntifâ itdi siyeh hemîl-i bel + +Sedelemler ururıdı aña şâh + +Bulamaz idi velî kaçmaga râh + +Keşmiyândan çevirüp eyledi zîr + +Loglamalar virüben itdi esîr + +Tagıdur çünki câlib-i çenber ider + +Bükdi bâzularını hemçü kemer + +İledüp eñsesine destini cüst + +Şeh kodı oldı idüphaûmını süst + +Pes idüp öpdi pes önünde zemîn + +Didi kim yirde el arkası hemîn + +Baş urup geydi libâsın yine şâh + + +----- + + + +Sevdi cân ile anı cümle sipâh + +Yüki yetince içüp şâh-ı ‘Acem + +‘İzn alup baûdı rikâbına kadem + +Binüben vardı visâkına revân + +Yatuben râhat olur serv-i revân + +**SÜVÂR ŞODEN-İ ŞÂH-I HİNDUSİTÂN VÜ** + +**MERDİ-NİM DEN-İ CİHÂN PEHLEVÂN** + +Tevsen-i çerha çü mihr oldı süvâr + +Bindi Behrâm-ile şeh tutdı kenâr + +Çıkdı seyrâna bile cümle sipâh + +Necm idi halk iki şeh mihr ile mâh + +‘Âleme toldı sadâ-y-ıla sahîl + +Gûş-ger ider idi na’ra-i pîl + +Vardı meydâna vü ûaf çekdi sipâh + +Didi Behrâma besâ lutf-ile şâh + +Ke'y cihângîr ü cihândâr u dilîr + +Zûr u bâzûda vü heybetde çü şîr + +Cilve kıl cilve gehüñ oldı mesâf + +Hind serverleri tâ kılmaya lâf + +Göreler niçe togar anadan er + +Tutulur ya nice şemşîr ü siper + +Yâ nice olur imiş esb-i cemân + +Tutulurmuş ya niçe şast u kemân + +Tutulur elde niçe tîr ü kemân + +Durulur saga sola nice nişân + +b Pes çerâyendesini itdi cemân + +Sandı görenler anı bâd-ı vezân + +Şâh-ı şehbâz idi vü raâşi ‘ukâb + +Hind serveler yanında gurâb + +İbtidâ aldı ele tîr ü kemân + +Urdı sagına vü solına nişân + +Urd anıñ dahı sûfârına tîr + + +----- + + + +Hayretde vardı görüp şâh u vezîr[*] + +Bir okı ol atup şâh-ı cihân + +Kıldı sûfârını birine nişân + +Okına oldı yine okı siper + +Olmadı k'o hamel-i haste-ciger + +Halkalar eyledi meydânda nişân + +Ki ala nîze ele şâh-ı cihân + +Halkalardan çü zırıh geydi zemîn + +Kıldı şeh nîze ile bir yere cîn[* ] + +Âsiyâ gibi çevirdi anı tîz + +Urdı senge idüben sengine tiz + +Döymedi nîzesi zahmine hacer + +Güzer itdi nitekim bizden eber + +Gösterür bunlara çün lu’b-ı sinân + +Aldı def’i eline gürz-i girân + +İtdi perrân anı vâpesi devân + +Kabzasından yetişüp tutdı revân + +Âsmâna çıkıcak ebr misâl + +Reşk ider çünki yire ine hayâl + +Koyup anı eline aldı hüsâm + +Gösterir lu’blarun cümle temâm + +Âsmâna atuben tîg-ı revân + +İnmeden aldı ele tîr ü kemân + +Eyleyüp sür’atle rahş-ı demân + +Zeyn üstünde turur elde kemân + +Uruban râst-ı nişânına hedeng + +Urdı pes kabza-i şemşîrine ceng + +Yine vurdı sola vü saga nişân + +Oturup zeyne nihân itdi kemân + +Çaldı düşürdi atı na’lini hem + +- ** Vezin bozuk** + +- ** Çü: Çün** + + +----- + + + +Sümm-i esbine irişmedi elem + +At segürdürken inüp yine biner[* ] + +Sür’atîle ki olur hayra nazar + +Ne kadar var ise lu’bile hüner + +Gösterir şâha şehi şîr-ciger + +Âferîn eyleyüben itdi nisâr + +Üstine her ne kadar genci ki var + +b Oldı ol mâh ile yagmacı ganî + +Hisse-dâr oldı şerîf ile denî + +Şâd olup geldi her âyine emîr + +Bile yanınca cihân-dâr-ı dilîr + +Subha dek eylediler ‘ayş ile nûş + +Demleri itdi yine mey gibi cûş + +Mest olup itdiler ol gice huzûr + +Şevk-ı dildâr ile pür kalbi sürûr + +**MÜJDE KERDEN-İ VEZİR ŞÂH-I HİNDUSİTÂN** + +**BE-CİHÂN PEHLEVÂN** + +Şâh-ı şengül turuben subh meger + +Gönderür kendi vezirine haber + +Ki gelüp halvet ola şâha karîn + +Biri ol ola biri şâh hemîn + +Gelüben şâha du’â itdi vezîr + +Yüz urup ayagına öpdi serîr + +Didi ey hem-reh u hem-râz u enîs + +Yâr-ı hem-zâd u vefâ-dâr u celîs + +İledüp tâc ile Behrâma kemer + +Eyledüm vâli-i mülk ile haber + +a Kızuma virdüm iderüm aña sûr + +Ki melikdür yaraşur hem-dem-ı hûr + +Bu sözi işidicek itdi pesend + +İrmesün devletüñe didi gezend + +Vardı Behrâma du’â itdi vezîr + +- ** At segürdürken inüp yine biner: At segürdürken yine inüp biner.** + + +----- + + + +Didi ey lâyık-ı dîhîm ü serîr + +Çok selâm eyleyüben sizlere şâh + +Virdi taht ile libâsıyla külâh + +Kasdı bu vâli-i mülk ide sizi + +Anuñ içün size gönderdi bizi + +Kızını virdi ki dâmâd olasın + +Şâh olup memlekete şâd olasın + +Kız degüldür ya peridür ya melek + +Görmedi ancılayın mihri felek + +âulk idelden berü dünyâyıhudâ + +Gelmedi aña bedel mâh-likâ + +Dâyim ol mâh-nikâb ile güzer + +Yüzine bakmaga yok tâb-ı baûar + +Gerçi ser-geştesidür mihr ile mâh + +Bulımaz menziline perisi râh + +Görse Havva tola kalbine hevâ + +Diye yok hûride bu hüsn ü behâ + +b Göricek sen anı ey şâh-ı cihân + +Kulu olduguña yok hiç gümân + +Hûblar gördüñ ola nice nice + +Lîk ‘ömr oldur anuñ ile geçe + +Vasfın işitmiş idi şâh-ı zemîn + +‘Aşık oldı dil u cân ile hemîn + +Her ki zen dost ola işide cemâl + +Sabra kalur mı dahı anda mecâl + +Didi şeh çünki kabûl itdi bizi + +Başımuñ yüzimüñ üstine sözi + +Lutf-ı zencîri bizi eyledi bend + +İrmesün devlet ü ‘ömrine gezend + +Bizi gurbetde idük kıldı ferah + +İrmeye kalb-i şerîfine terah + +Beni gurbetde garibsetmedi şâh + +‘Ömrün ü devletin artursun İlâh + + +----- + + + +Baña bu eyüligi çün eyledi şâh + +Şâhdan istemezem genc ü külâh + +Hükmüne râm ideyüm Hindi temâm + +Eyleyüp şehlerini aña gulâm + +Şehligün isemezem şahlıg aña + +Lutf çok çok kerem eyledi baña + +a Lutfunı şeh ne kadar itse mezîd + +Farzdur arta ‘ibâdetde ‘abîd + +Yüz urup pâdişehe eyle du’â + +‘Arz kıl lutf ile bizden vü rızâ + +Kemeri tâcı virüp gitdi vezîr + +Varuben urdı yere yüz çü hasîr + +Çün bisâ eyledi pes bast-ı kelâm + +Neyise didi peyâmını temâm + +Şâd olur işüdüben şâh-ı cihân + +Çeşm-i esbâbına başladı hemân + +Emr ider kim gele bir ehl-i salâh + +Vakt-i meymûnda ide ‘akd-ı nikâh + +İtdi mûbed gelüben ‘akdi temâm + +İşidüp oldı ferah kebk-i hırâm + +Şâd olur bu işe gâyet de sipâh + +Bildiler Hinde olur şüst ü penâh + +**ZİFÂF-I ŞÂH-I HİNDUSİTÂN VE DÂMÂDİ-İ CİHÂN PEHLEVÂN** + +Olicek bir kişiye devlet yâr + +Hâsıl olur ne murâdâtı ki vâr + +a Buluban cümle hayâlat vukû’ + +Râmdur her ne işe itse şurû’ + +Pehlevânuñ çün murâdidi hasîb + +İtmeden sa’y Hudâ kıldı nasîb + +Şâh-ı şengül çalışup saçıla şâm + +Çeşn-i esbâbını çün itdi temâm + +Ne kadar varise mülkünde sipâh + + +----- + + + +Sûrına gelmege emr eyledi şâh[*] + +Şehrden haşra çıkup şâh-ı vezîr + +Dikülüp hayme vü kurıldı serîr + +Çetrden hîç görünmezd felek + +Sâyebân olmış idi bâl-ı melek + +Çâr-mîh eyledi sahrâyı veted + +Perdeler itdi sabâ râhını sed + +Başladı gelmege malîle menâl + +Şol kadar kim idemez vehm-i hayâl + +Toluben dest içi avâz-ı nefîr + +Dutdı sahrâyı nihâlî-i harîr + +Çıkuben tahtına oturdı çü şâh + +Geldi şâdiliga ol sûra sipâh + +Şeh yanında kodılar kürsi-i zer + +Ki gelüp otura ol ‘âli-güher + +a Gelicek burcine Behrâm çün mâh + +Aldı encüm gibi ortaya sipâh + +Çün şeref buldı mekin ile mekân + +Oldı ferâunde zemîniyle zamân + +Toldı pes meclis içi sâz ile söz + +Yakılup ‘ûd olur bezm-i fürûz + +Başladı eylemege nây-ı enîn + +Kalmadı bezmde bir kalb-i hazîn + +Dir cihân varlıgıdur çün bu nefes + +Komañuz dilde hevâ-y-ile heves + +Ceng ü kânûn idicek nâle vühh + +Def kadar karşu geçüp sîni-i kâh + +Hûblar raks uruban oldı cümân + +Tîr olur kadleri ki kâh temâm + +Kâh tâvûs gibi cilve-nümâ + +Kâh gerdân idi mânend-i semâ + +Çekdiler meclise enva’-ı ni’am + +* **Sûrına gelmege emr eyledi şåh: Sûrına** **emr** **gelmege** **emr** **eyledi şåh** + + +----- + + + +Yemeden içmeden incindi şikem + +Kaldurup aşları çün geldi şeker + +Meclise nukl virür zîb ile fer + +Şekerî peyker ile toldı zemîn + +Oldı san bezmüñ içi hâne-i çîn + +b Başladı devri yine sâki vü câm + +Hûblar her tarafa kıldı hırâm + +Oldı memzûc çü memzûc ile pür + +Lûlesi bezme döker la’l ile dür + +Mest olup bülbüliden gitdi karâr + +Şevk ile itdi terennüme çü hezâr + +Başladı açıluban söylemege + +Sâgari bûs u kenâr eylemege + +Yinüp içülür olur bezm temâm + +Gitdiler meskenine hâss ile ‘âm + +Şâm irüp çünki olur vakt-i visâl + +Kalmadı sabra dil-i şeh de mecâl + +Şâhı destûr iledüp ‘izzet ile + +Savlet-i hassa girür rağbet ile + +Gördi şeh menzilini ‘adn-i berîn + +Virmiş ol burca şeref mâh-cebîn + +Karşuladı şehi ol serv-i revân + +Saçdı sîm u zeri çün berg-i hazân + +Virdi destûr el ele gitdi hemîn + +Kaldı Behrâm-ile ol sîm u serîn + +Dest-bûs eyleyüp ol gonce-dehen + +İtdi gül desteye ûan sûde hemen + +a Şeh dahı öpdi nigâruñ lebini + +Okşadı germ oluban gabgabını + +Kıldı çün ref’-i şehenşâh-ı nikâb + +Gün yüzünden sanasın gitdi sehâb + +Bir melek gördi ki yok yirde nazîr + +Görmedi beñzer aña âlem-i pîr + + +----- + + + +Cebhesi mâh idi vü kâşı hilâl + +Zeyn kılmış mehini nokta-i hâl + +Çeşm-i cemmâşi ider gâret-i cân + +Dil ider gamze-i gammâz-nişân + +Dil külingine atup zülf-i kemend + +Gör ne şahbâzdur itmiş anı bend + +Ne hümâ sâyedür ol zülf-i siyâh + +Eyledi dilberi dilberlere şâh + +Kâküli tûg idi kaddi sinân + +Hûblar içre ‘alem gibi ‘ayân + +Çeşm-i sûzen gibi teng idi dehân + +Çün ebr kirpigi sertîz ü revân + +‘Arızı şem’-i şebistân-ı cemâl + +Beñzemiş sûhte pervaneye hâl + +Deheni goncesinüñ içini dür + +Eylemiş şebnemi sâfi-y-ıla pür + +b Çâh-ı Bâbil idi çâh-ı zekanı + +Dest-res olmasa zülf-i reseni + +Göricek oldı şehenşâh-ı dilîr + +Zülf zincîrine çü şîr-i esîr + +Elini öpdi vü sürdi yüzine + +Baûuben bagrına aldı dizine + +Yapışup zülfine öpdi lebini + +Okşadı germ oluban gabgabını + +Görmemiş idi anuñ gibi nigâr + +Göricek kalmadı kalbinde karâr + +Hall idüp lutf ile ‘akd-i kemeri + +Dügmesin çözüp açar sim-beri + +Gümüşhyîne idi sîne hemân + +Anda ‘aksini görür şâh-ı cihân + +Boyı serv ol iki pistân iki sib + +Serv virdügi semer lîk ‘acîb + +Câme-h[v]âbına iletdi anı şâh + +Deste-i gül idi sarıldı güyâh + + +----- + + + +Gerçi ‘üryana degül resm-i kemer + +Sâk-ı sîmîni veli dilber eder + +Şöyle germ eyledi cünnâlu büjûl + +Kâdir olsayıdı eylerdi hülûl + +Nîfesi gitdi vü nâf oldı ‘ayân + +Aşikâr oldı şehe genc-i nihân + +Bedeni ak idi gâyetde çü ‘âc + +Nâf-ı sâfiydi çün câm-ı zücâc + +Ter ü tâze vü latîf idi zibâr + +Tolu gül-berk ile yüz yasdugu var + +Virmemiş kîl dahı mirâte keder + +Görinür yüz olına çünki nazar + +Sîb idi olmuşidi lik dü nim + +Bula ûıhhat añı görmekle sakîm + +Şâh idi nigâr oldı kemân[*] + +Eyledi cânını tîrine nişân + +Zahm-vâr oldu çü tîr ile kemân + +Hokkadan la’l-i müzâb oldı revân + +Dökilüp la’l tolar lûlû-yı ter + +Olur âmîhite san şîre şeker + +İkisi dahı bulur çünki murâd + +Diller asûde olur cânları şâd + +Subha dek izleri ‘ayş oldı müdâm + +Birisi râgıbidi birisi râm + +**GEŞTEN-I BEHRÂM Zİ BER DEST-İ AN PİL-İ MEST-R Kİ** + +DER NEZD-İ KÛH-I KÂF PEST Ü Bİ-KADR B��D + +Urdı dem çünki seher bâd-ı sabâ + +Nâfe-rîz oldı demiyle hevâ + +Pes şeker-h[v]âbdan uyandı dilîr + +Felek olmış meh ile gördi serîr + +Bagrına basdı yine itdi kemân + +Kıldı cân ol dahı tîrine nişân + +- Hece eksik + + +----- + + + +Devlet anuñ ki aça çün gözini + +Göre çok sevdügi yâri yüzini + +Kendüzi uyuya bî-dâr ola baht + +Gele asan aña her iş k'ola saht + +Hûbdur yâr ile ‘işret seherî + +Dilde andan ola sevdâ eseri + +Leb-be-leb sîne-be sîne olasın + +Vuslata irişesin kâm alasın + +Biri birinden alup zevk ile kâm + +İkisi daâı bilür çünki müdâm + +Nâz ile kalkup iki serv-i sehi + +Lâle-veş başa giyerler külehi + +Saçdılar güllerine tâze gülâb + +Ki tutar tâze güli çün ola hâb + +a Düzinüp kuşanup ol sûret-i çîn + +Kendüyi hûriye döndürdi hemîn + +Geldi ortaya yine sâz ile söz + +Yandı ‘avd oldı yine bezm-fürûz + +Yine ni’met çekilüp geldi şarâb + +Dükilü bezmde nukl ile kebâb + +Çün kadeh aldı ele şâh-ı cihân + +Ayag üstine turup serv-i revân + +Kavşurup el turuban ‘izzet ider + +İçicek sundı lebi nukli şeker + +Şevk ile çekdi mehi yanına şâh + +Ki öpüp sînesin okşar idi kâh + +Dest-bâzî idicek zülfi-y-ile + +Nâfe-i çîni virür zülfi yele + +Böyle ‘ayş eyler iken mâh ile şâh + +Girdi serv katına bir pîl-ı siyâh + +Kûh-ı Kâf idi sanasın nice pîl + +Kim görür ise sana her yanı mîl + +Her dişi remh-i kazâyıdı hemîn + + +----- + + + +Ditrer altında yüriye çü zemîn + +Beñzemiş ejdere hortumı hemân + +Diyesin yüriyecek kûh-ı revân + +b Gûşınuñ her biri bir çerh-i siper + +Siper-i çerh ola mânendi meger + +Agzı bir gâr idi tîre vü teng + +Gülhan idi vü döşenmiş içi seng + +Gözihteş idi kuh üzre cümân + +Geh’ayân olur idi gâh nihân + +Bend ü zencîrini kırmış idi mest + +Virür idi der u dîvâre şikest + +Mest idi eylemeden nûş-ı şarâb + +Nereye ugrasa eylerdiharâb + +Pîl-bânhutmaga eylerdi hazer + +Döye mi ejdere varmaga ciger + +Şâh karşu yüridi na’ra- zebân + +Hâzır eyledi ele gürz-i girân + +Başına anuñ urup gürz-i girân + +Yıkılup virdi pes ol ∂arb-ile cân + +Pîlhorâumunı sulân-ı zemîn + +Nâv-dân eyledi magzına hemîn + +Yapışuphorâumına eyledi zûr + +Sürüdihaşra anı şîr çü gzr + +Çıkarup evden anı serv-i sehî + +Bıragur ûokaga çün müşk-i tehî + +a Geldi oturdı yine bezmine şâh + +Elini öpdi sürüp yüzine mâh + +Ol sürzr-ile çeküp bâde-i nâb + +Beng-i neşaâ-ile yine açdı şarâb + +Çünki bu nev’i hüner eyledi şâh + +Âferîn itdi aña mihr ile mâh + +Gören işiden ider şâha du’â + +Güşte yol üzre yatur ejderhâ + + +----- + + + +Oldı hengâmeler üstünde hemân + +Üşdi ol püşteye pîr ile cüvân + +İşidüp şâh te’accübler ider + +Gönderirhüsreve çok sîm-ile zer + +İdüben seyr anı bir hefte temâm + +Geldi görmege anı mîr u gulâm + +**‘AZM-I VAÛAN-Ih[v]İŞ KERDEN-I PEHLEVÂN VE** + +**KÜŞTEN-İ GERGEDÂN** + +İden efsâne-i dîrînei yâd + +Kıldı serpûşhabakdan çü küşâd + +Didi bir yılhuruban şâh-ı ‘Acem + +‘Ayş idüp sürdi nigâri-y-ile dem + +b Yine yâdına gelüp taât-ı Kiyân + +Kaûd ider kim ola İrâna revân + +Râzını eyledi dil-dâre ‘ayân + +Şâh-ı Hinde ider ol daâı beyân + +Bildi Behrâm idügini anı şâh + +Şâd olur işidüben cümle sipâh + +Ne kadar var ise gencînede zer + +Kıymeti tâc-ı girân-mâye güher + +İledüp kıldı ayagına nisâr + +Şol kadar kim yogidi hadd ü şümâr + +Şükr idüp didi ki ey Nûr-ı Kiyân + +Buldı zâtuñla şeref uşta bu mekân + +Uşta mülk uşta hazâyin u sipâh + +Âlet-i harb u matâ ya vü külâh + +Nem var ortada benüm cümle saña + +Bakdugum yüzüñe yetmez mi baña + +Tek koyup gitme beni kılma hazîn + +Sensüz olamazam ey şâh-ı zemîn + +Didi Behrâm ki ey şâh-ı zaman + +Zâte lâzım gibi diraht-ı vatan + +Severüm cân ile ben dahi şehi + + +----- + + + +Bendesidür kamu İrân sipehi + +a İtdi bir bu iki iklimi hudâ + +İdeyüm şâha mekânımda du’â + +Zahmet itdük size ey şah-ı cihân + +Olalum mülkümüze biz de revân + +Şol kadar eyledük ey şâh-ı kerem + +Gelmez oldı ki hayâlüme ‘Acem + +Lîk korkum budur a’dâ işide + +Gelüp İrânı yaka bir iş ide + +Ayag altında kala mâl u menâl + +Cümle halkuñ gele başına zevâl + +Esem olam baña Hak ide ‘itab + +Hazret-i Hakka bulunmaya cevâb + +Kıl mahur yâd u gam ey şâh ‘aceb + +Olamazam bu kadar kana sebeb + +Yâd ayak basa gire mülke çün el + +Râhat olup ne huzûr eyliye el + +Serzeniş eylemeden halkı cihân + +Varayum mülküme ey şâh-ı zamân + +Bizi unutma du’â eyle müdâm + +İdeyim ben de senâ subh ile şâm + +Sıla eylemege bu serv-i sehi + +Göndereyüm kapuña gâh gehi + +a Nâgehân düşmen olur ise ‘ayân + +Baña tenbîh kıl ey şâh-ı cihân + +Göresin kim neler eyleyem aña + +Daâı kaûd itmeye bir hasm saña + +Sûr-ı emr itdi bu şâdilıga şâh + +‘Ayş u nûş itmege başladı sipâh + +Hind mülkün idüben zeyn temâm + +Her kişi aldı ele câm-ı müdâm + +‘Âlemeholdı yine bâng-i rebâb + +Su-be-su seyl oluban akdı şarâb + + +----- + + + +Şöyle zeyn eylediler şehrün için + +Oldı her kûşesi bir hâne-i çîn + +Şol kadar saçdı zeri şâh-ı zemîn + +‘Ar ider oldı gedâ itmege çîn + +Yidi gün eylediler ‘ayş-ı müdâm + +Yatup uyumak olur halka harâm + +‘Ayşdan fârıg olup şâh-ı cihân + +Didi destûre ki sen dahı hemân + +Hâzır ol şâh-ile hem-râh olasın + +Her ne hıdmet buyurursa kılasın + +Hind serverlerini eyle güzîn + +Yalıñuz gitmeye tâ şâh-ı zemîn + +b Yolda ne var idügün kim ne bile + +Hele yekdür ise oldıgı bile + +Ne kadar gerek ise mâl u menâl + +Yürü var defter idüp gençden al + +Hep tehi olunur çün berk-i râh + +Binüben mülkine ‘azm eyledi şâh + +Gönderi çıkdı şehi Hind şehî + +Bile yatınca cemi’î sipehi + +Şâha şengül ider enva’ile pend + +Eremiye dolaşa tâ ki gezend + +Bile yatınca gider hayli zamân + +Dönderür yine şehi şâh-ı cihân + +Kıldı çok pend nigâre dahı şâh + +Elin ayagın öpüp eyledi âh + +Virüben dilbere çün sîm ile zer + +Hatırın kıldı teselli vü düner + +Düşüben deşte gider şâh ile mâh + +Gözedür anları esrince sipâh + +İdüp at üzere gehi bûs u kenâr + +Dest-bâzılar iderler iki yâr + +Her ne yerde ki göre çây-ı latîf + +‘İşret eylerdi inüp şâh-ı zarîf + + +----- + + + +a İşi ‘ayş olmuş idi subh ile şâm + +Yâr yanında vü destinde müdâm + +Sâz u söz idi yiyüp içmek idi + +‘Ayş u nûş idi konup göçmek idi + +Yâr pehlûda vü baş ola çü sag + +Tag üstinde olur kişiye bâg + +Yâr her kime ki ola münis-ı râh + +Serv olur ayagı el ise giyâh + +İrdi bir kûha ki mânend-i felek + +Yol bulamaz aña illâ ki melek + +Mesken-i dîv idi vü mâr min-i cân + +Geçmege korkar idi bâd-ı vezân + +Gergedânlar tolu her biri çü kûh + +Belki yok pîlde ol denlü şükûh + +Geldi ol kûha ki eyleye güzer + +Pişvâ didi ki ey ejder-i ner + +Maksada togru durur gerçi bu râh + +Hatarı çok gidemez lîk sipâh + +Bunda bir gergedan idindi vatan + +Vehm ider adın anup Çîn ü hoten + +Şâh olmuş sanasın çarha sütûn + +Zerrece gelmez aña pîl u heyûn + +b Haml-i hâmil-i ‘anber aya nazîr + +Seng-lâi sümi eyliye fazîr + +Kûh yanında anuñ hem-çü hebâb + +Pîl başında çü kûh üzre zebâb + +Şâh üzre dizilür bir niçe pîl + +Andan olur olıcek nev’i ‘alîl + +Şâh san pîl idi sîh-i kebâb + +‘Akıbet hâlin ider pîl harâb + +Şeh didi gergedan olursa hezâr + +Dönmezem vehm idüben yirde ne vâr + +Elüme çünki alam tîr ü kemân + + +----- + + + +Gâvi-deşti gelür ol baña hemân + +Yüri Allâh ile ol togrı yola + +Ne kaderlendiyise olan ola + +Oldılar böyle diyüp yola revân + +Aldı Behrâm eline câcı kemân + +Kavs-ber-kavs-ı kuzah idi hemîn + +Siper olmaz okına çerh-i berîn + +Her okı harbiyidi senge geçer + +Bir idi sîne-y-ile aña siper + +Giderek üstine ugradı sipâh + +İdinürler şehi vehm ile penâh + +a Gördiler anı mehâbetde mehîb + +Tuli vü ‘arzı nihâyetde ‘acîb + +Gösterür hasmını çün râh-nümây + +Karşular anı elinde ok u yây + +Pek tutup kabzını toldurdı gümân + +Koltugı altın ider râst-ı nişân + +Müşte peykân irüşür gûşına ger + +Gözedür tu’ma idinmege ciger + +Râst kondı cigerin eyledi çâk + +Oldı bir zahm ile üftâde helâk + +Baş üstine yıkıldı çü heyûn + +Sançılup şâyire oldı sütûn + +Öldürüp anda anı göçdi hemân + +Şâhını kesdürüben aldı nişân + +Sa’uy idüp ol yolı şâh eyledi mâk + +Buldıgı dâm u dedi kıldı helâk + +Gâh destinde gümân gâh kemend + +Kimin öldürdi kimin eyledi bend + +Geçüben kûhı irür deste çü şâh + +Secde-i şükr kılur cümle sipâh + +Dutup İrân yolını oldu revân + +İrdi serhaddine sultân-ı cihân + + +----- + + + +Mülk-i serhaddine irişdi çü şâh + +Şâd olup karşuladı şâh u sipâh + +Pây-tahta varup i’zaz ile şâh + +Tahtına çıkdı geyüp başa külâh + +Şeh kudûmıyla olur halk ferah + +Kimsenüñ kalmadı kalbinde tarah + +Yine İrâna tolar ‘ayş u neşât + +Döşenür yine mecâlisde simât + +Zeyn ider bezmleri nukl ile câm + +Bir olur bâde-keşe subh ile şâm + +Cism-i bî-cân idi ‘iklîm hemân + +Geldi şâh gelmesi-y-ile yine cân + +Mürde cism idi cihân buldı hayât + +Şükre uzatdı lisânını nebât + +**EFRÂHTEN-İ BEHRÂM-İ GUR SER-KIBÂB-I GÜNÂGÜN BE ‘AYYUK** + +Dâyımâ nakş iden envâ’-ı hayâl + +Şöyle nakş eyledi yazdukda misâl + +Geldi İrâna çü ol Pûr-ı Kiyân + +Buldı anuñ ile şeref mülk-i mihân + +Toldı İrânun içi bâng-i rebâb + +Akdı her ravzada su gibi şarâb + +a ‘Ayş u nûş ile geçüp yaz u kışı + +Gülmek oynamak olur halkuñ işi + +Gün gibi taâta çıkup şâh-ı cihân + +Başladı dâd-ile üstâde hemân + +Bir niçe gün idüben ‘adl ile dâd + +Mülkü abâd ider vü dilleri şâd + +Güz geçüp irmiş idi savlet-i dey + +Başladı toñmaga memzûcda mey + +Kalmayup meş’ale-i mihrde nûr + +Mâh-ı kandîline irişdi fütûr + +Bâg u râguñ koyuban seyrini zâg + +Gencveş günci kutup itdi ferâg + + +----- + + + +Geydi sincâbını fertût-ı felek + +Reşk ider tâbedeki mürge melek + +Oldı her âb-ı revân üsti memerr + +Ferş-ı mermer düşedi devr meger + +Nâmıye oldı zemîn içre nihân + +Tâ ki dey şiddeti itmeye ziyân + +Tâk-i rahmında dahı bezr-i nebât + +Gelmemiş nutfe gibi aña hayât + +Kûh-ı küncinde peleng itdi hemîn + +Rûbehüñ olmaga kürkini hemîn + +b Konacak yer bulamaz oldı tuyûr + +Mîşede ded idemez oldı huzûr + +Menzilin mârun idüp seyl-i harâb + +Mûş küncinde olur garka-i hâb + +Tâb-ı sermâ ki komaz nârda tâb + +Âbı seng eyler ü sengi ider hâb + +Toldı berf u yah ile kevn ü mekân + +Döndi yahdâne bürûdetle cihân + +Vakt-ı ‘ayş idi degül sayd-ı gehi + +Zevk ider şâh tagıtdı sipehi + +Aldı çünkim yedi iklîmi temâm + +İşi ‘ayş oldı şehüñ subh ile şâm + +Ceng ü âşûbden oldı çü halâs + +Meh-likâlarla ider sohbet-i hâs + +Ol kış ilçi saluben itdi taleb + +Kim kızını vire sultân-ı ‘Arab + +Virdi nîk-’izzet ile mihre mehi + +Şâh dâmâd idüben Mısr şehi + +Çıkarur hüsn ile bir meh dahı ad + +Lâle ruhsâr u Minû-Çihr-nijâd + +İrs-ile dikmiş idi aña mirât + +Nîk-nâm idi vü ma’mûr-ı cihât + +a İşidüp anı nikâh eyledi şâh + +‘Ayşda hem-dem olur şâh ile mâh + + +----- + + + +Mülkine kasd idüp ide deyü cenk + +Vehm idüp hem kızını virdi Firenk + +Kaçup anı dahı zevk eyledi şâh + +Her gice hem-demi bir hal’at-ı mâh + +Dürlü dürlü olıcek at’amalar + +Ta’m her birinüñ olur çü şeker + +Dâyımâ gül-şeker olursa gıdâ + +Şübhe yokdur bulamaz zevk ü safâ + +Ni’met-i envâ’ile hoşdur çün ola + +Ki virür her biri bir dürlü safâ + +Hasr-ı ‘âciz işidür çünki hemân + +Mutlak olan başına şâh-ı cihân + +İstedügiyle çü ‘ayş ide kişi + +‘İydi nevrûz ola yaz ola kışı + +Dâyimâ binilen olursa Burak + +Esb-i reh-vârda isteye mezâk + +Elde bir câm hura çünki müdâm + +Olur içene içindeki harâm + +Kasd ider kim yiye bir hûb-makâm + +İde tâvûslar içinde hırâm + +Her biri cilve idüp ola cümân + +Ola her gûşesi gül-zâr-ı cinân + +Kasr-ı cennet gibi zeyn ola kusûr + +Ravzası pür ola gulmân ile hûr + +Âb-ı kevser ola gülzâr-ı behişt + +Taş derhâk ola müşk-i sirişt + +Her dırahtı vire bir dürlü semer + +Her semer ola ‘uzûbetde şeker + +Belki her birisi bir Sidre misâl + +Müntehâ ola vire bâga cemâl + +Çekile sûr aña gâyetde bülend + +Düzd irişdirmiye vehm ile kemend + +Bâmına irmiye şâh-bâz-ı hayâl + + +----- + + + +Kullesi hem-seri olmaya hayâl + +Kapusı tûc ola vü halkası zer + +Çevrüle üstine şeddâdî kemer + +Buldılar pes şehe bir ehl-i kemâl + +Hendesi bilmede yok aña hemâl + +Hûb- mi’mâr idi ressâm idi hem + +Hûş-mühendis idi kassâm idi hem + +San terâzû idi dikkatde gözi + +Hikmet-âmûz idi mecmû’sözi + +a Nakş-perdâz idi pür-kâr hemân + +İki barmagıyidi itse nişân + +Ne kadar var ise envâ’-ı nukûş + +Yazuben eyler idi resm u hûş + +Sinnimâr ile olup niçe zamân + +Hıdmet itmiş idi ustâde cihân + +Kasd iderse yapa şeddâdî- makâm + +Şöyle kim sana gören Dârü's-selâm + +Çünki tasvîr yaz emâni-i çîn + +Göricek zinde sana anı hemîn + +Kasd kılsa yapa gerdûne nazîr + +Seng ile âhen elinde çü hamîr + +Çün mukarnas eve kırtas ola seng + +La’l sana gören ile vire reng + +Hem dıraht işini işlerdi garîb + +Kim du’a eyler idi görse habîb + +Tîşe vü başda üstâd idi ol + +Zûr u bâzûda çü idi ol + +Didi maksûdın aña şâh-ı ‘Acem + +Emr kıldı ala destine kalem + +Bildi makûûdını resm itdi hemîn + +Tâ ki resmini göre şâh-ı zemîn + +b Begenür resm görüp şâh-ı cihân + +Ol yapar bildi murâdınca cinân + + +----- + + + +İhtiyâr eyledi bir hûb-makâm + +Ki görüp reşk kıla Dârü's-selâm + +Sel-sebîl idi suyı âks ‘abîr + +Agacı Sidre vü hazrâsı harîr + +Mürde içse suyını vire hayât + +Bula ölmelü olan hasta necât + +Suyını ko ki hevâ-sı-y-la hemân + +Pir-i fertut ola bir tâze cüvân + +Bir yerüñ çünki olup yeri şerîf + +Ola âbı vü hevâsı da latîf + +Nedür ol cennet olur tâk u sarây + +Sâye har-gâh ola çün hûb ola cây + +Yeri rıf’atde sipihr ile sivâ + +Her tarafdan tokınur tâze hevâ + +Nazar itdükçe gider medd-i basar + +Heftelik yol görinür olsa nazar + +Cümle târâf açık hâyili yok + +Göz açıklıgı temaşâ-gehi çok + +Buldı bir ferah-i ferahda zamân + +Urdı bünyâdını sultân-ı cihân + +a İtdi kurbanlar ol şeddâdî dırem + +Toldı ihsân ile mülk-i ‘Acem + +Bir binâ yapdurur ol şâh-ı zemîn + +Kendüsi sandı görüp çarh-ı berîn + +Yapılup çıkdı çün ol sûr-ı bülend + +Asdılar üstine nîk-pâre perend + +Oldı çün burcu vü bârûsı temâm + +Geldi yüz sürüdi gayretle ‘amâm + +Yapılur kaleleri hâre ile + +Zeyn her kullesi seyyâre ile + +Kullesi oldı hevâle felege + +Bâmı mesken idi dâyim melege + +Şöyle kaluñ yapılur seng ile sûr + +Çalınursa işidimez idi hûr + + +----- + + + +Yapdı her dilbere bir kasr-ı latîf + +Ki vücûd-ı-y-la anuñ ola şerîf + +Yapılup çün yapusı oldı temâm + +Soyıyup her birisine kodı hâm + +Nice câm idi safâda çü güher + +Virmemiş hâdisenüñ seng-i keder + +Oldı her câm güneş gibi münîr + +Olmaz idi gicede mâh nazîr + +b Sırçası âyîne-i gitî-nümâ + +Ziynet-i kalbe virür zevk u safâ + +Abanos idi derî mantar-ı ‘âc + +Sakf altun idi vü sath-ı rihâc + +Suffesi her birinün ‘adne karîb + +Buldı her kûşesi bir resm ile zîb + +Sandal u ‘ûdi idi hep tahtaları + +Zeyn kılmış idi mismâr-ı zeri + +Zerreler kimisi sîm ü kimi zer + +Hıyre olur idicek çeşm-i nazar + +Kabları yapdı çü eflâk-i ‘azîm + +Hiştuñ biri zer ü birisi sîm + +Havz ider suffelerüñ öñine hem + +Ki müretteb ola destûr-ı ‘Acem + +Sîm idi havzı şâdırvân-ı zehâb + +‘Ayşa vü nûşa virür şevk-ı şegâb + +Her kemer kavs-ı kuzah idi hemân + +Nâzirüñ kaddini eylerdi kemân + +Taklar bâmını kurşunladı hem + +Yagicek tâ ki nüfûz itmeye nem + +Kâr-ger-i kâr-gîr işini temâm + +Eyleyüp eyledi arâste-i bâm + +b Kıldı nakkâşlar içini nigâr + +Hâne-i çîne döner sakf u cidâr + + +----- + + + +Çünki nakkaş idi işi tezhîbi beter + +İtdi taûvîr-i nüvîsende âaber + +Ne kadar var ise eşkâl-i ‘acîb + +Resmini eyledi üstâd-ı lebîb + +Her birine virüben reng ü âırâz + +Oldı envâ’ına elvân birâz + +İtdügi işleri ol şîr-ı jiyân + +İtdi tasvîrini üstâd-ı cihân + +Buldı her cânibe yol âb-ı Fırât + +Havza vü çeşmelere geldi hayât + +İtdi fıskıyyeleri kasr-ı cinân + +San gül-âb idi akan âb-ı revân + +Hâs mermerle döşenmişdi memer + +Kenti her birinüñ sîm ile zer + +Çü temâm oldı gidüp şâh-ı cihân + +Göricek şekk idüben sandı cinân + +İtdi dilberlerini şâh-ı cihân + +Ol sadeflerde dürer gibi nihân + +Menzilin buldı çü seyyâreleri + +İtdiler âyineler hâreleri + +a Her biri meskeni renginde harîr + +Geyüp ol reng ile zeyn itdi serîr + +Hâne-i esbâb dahı her ne ki var + +Cümle ol reng ile olmuşdı nigâr + +Kankı kasra ki vara şâh-ı cihân + +Giyer ol renk libâsını hemân + +Ol gice anda sürüp zevk ü safâ[*] + +Gösterirdi aña âyin-i vefâ + +Yedi günde idüben devri temâm + +Yine başlar idi ol serv-i hırâm + +Deyre dönmiş idi her kasr hemîn + +Sanma beñzer içinde büt-i Çîn + +- Sürüp : Sad ile yazılmış. + + +----- + + + +Yokdurur bütde kemâl ile cemâl + +Vardur anlarda cemâl ile kemâl + +Yokdurur bütde leâfet ile hân + +Bunlaruñ her birisi serv-i revân + +Toldı hûrîler ile çünki kusûr + +Kalmadı buldı kemâlini kusûr + +San sanem hâneyidi hânları + +Büt-ı Azer idi cânânları [*] + +Gül-i gûyâ ile şimşâd-ı revân + +Eyledi sahn-ı gülistânı cinân + +b Gül idi her nereye olsa nazar + +Laleyidi nereden olsa güzer + +Oldı cennet içi hûr ile pür + +Her biri lutfda bir dâne-i dürr + +Dâmeninden oluben müşk-i demân + +Nîfesi her birinüñ nâfe-feşân + +Buldı kevkebler ile zeyn-i cinân + +Âsmân oldı zemîn yer âsmân + +Toldı micmer gibi ‘ûd ile nühûr + +Her biri eyledi bir yerde huzûr + +Gördi rızvân anı germ oldı temâm + +Cenneti terk idüp itdi aña cân + +İtdi cârû aña zülfîni peri + +Toldı her bâguñ içi kebk-i deri + +‘Arz idüp her biri bir dürlü cemâl + +Eyledi meskenini ‘adn-misâl + +Çekilüp dâmen açıldıkça büjûl + +Şâd olurdı gören olursa melûl + +Matla’-ı şems idi her menzil-i hûb + +Lîk anda yine eylerdi gurûb + +Heft-seyyâre ile heft-felek + +Zeyn olur niteki gerdûn u melek + +- San sanem håneyidi hânları: San sanem hâneyidi vü hânları + + +----- + + + +a Şem’ler virdi şebistânlara nûr + +Oldı pervâne görüp anları hûr + +**BEZM - ARÂSTEN-İ BEHRÂM ŞEB-İ ŞENBİH** + +**DER-KÜNBED-İ MÜŞK FÂM** + +Şeb-i şenbîhde ki kadr idi hemân + +Kasr-ı müşgîne gider serv-i revân + +Turra-i şeb oluben müşk-feşân + +Hokka-i nâfeye dönmişdi cihân + +Hızr idi istemege Âb-ı Hayât + +Oldı ol kasr aña gûyâ zulümât + +Çeşme-i cân bulup itmege nûş + +İtdi kanı mey-i tâze gibi cûş + +Nûr-ı zulmetde bulunmasa eger + +Kimse ol renge ider miydi nazar + +Geydi ‘abâsı libâsın şeh-i şark + +Gicede mehden olunmaz idi fark + +Geydügi başdan ayak cümle siyâh + +‘Anberin câme idi müşk-i külâh + +Gâliye fâm oluben virdi selâm + +‘İzzetiyle turuben Tûbî-hırâm + +b Karşuladı idüben işve vü nâz + +Kadr-i muhyine olur zülf-tırâz + +Mihr idi lîk sehâb içre nihân + +Tal’at-ı lem’ası amma ki ‘ayân + +Zeyn idüp berk-i benefşe semeni + +Sûsen ârâyiş ider yâsemeni + +Yokdur elvânda mânend-i siyâh + +İtdi takdîm anın içün anı şâh + +Siyeh olmasa idi zülf ile âl + +Hüsne virür miyidi bunca kemâl + +Gerçi tîre görinür müşk-i Hoten[*] + +Kadrini kıymetin anuñ göresin + +- a Görinür: Görünür + + +----- + + + +Yiri geh sînede vü başda gehi + +Fark ile sîne dür ârâm gehi + +Zeyn ider mushafı görince midâd + +Kadr-efzûn olur oldukça sevâd + +Kara taş içre olur la’l nihân + +Cevhere tîreligi lîk nişân + +Cümle elvâne eger olmasa şâh + +Ka’benüñ ortası olmazdı siyâh + +Mûmiyâ tîredür ey ehl-i nazar + +Tâzeler haste ola çünki ciger + +a Yesirüñ oldıgı çün reng-i siyâh + +Buldı sübha oluben ‘izzet ü câh + +Elin eline alup oldı revân + +Dil-berüñ tahtına sultân-ı cihân + +Abanos idi serîri de siyâh + +Çıkdı oturdı şehinşâh ile mâh + +Getürüp ortaya nukl ile şarâb + +Def’î kebk ile tezerv oldı kebâb + +Bir iki kerre ki devr eyledi mey + +İstedi şâh-ı cihân bir bat u ney + +Mutrıb-ı hûş-nefes ü hûb-hısâl + +Ele sâz aldı vü ‘arz itdi kemâl + +Başladı itmege feryâd u figân + +Eyledi dildeki esrârı ‘ayân + +Germ ider çünki şehi bâde vü sâz + +Eyledi destini çün zülf-i tırâz + +Şevk ile mâhı ider bûs u kinâr + +Başladı şîve vü kınnışa nigâr + +Gitdi seyyâreleri oldı nihân + +Mâh ile kaldı hemîn şâh-ı cihân + +Sarmaşup yatdılar oldı ki h[v]âb + +Şâh idindi lebini nukl u kebâb + +b Tokınup sînesine ol iki sîb + +Cümle a’zâsı ider nâz u firîb + + +----- + + + +Emişüp koçuşurak didi nigâr + +‘İzzü ikbâl ola dâyim şeh-i yâr + +İrmesün devlet ü ‘ömrüñe gezend + +Bin perestâra peder itdi çü pend + +Didi çünkim olasın şâha karîn + +Eyle dâyim aña bu pendi hemîn + +Ki işi dâyım ola ‘adl ile dâd + +Bâr olmaya aña hakk-ı ‘ibâd + +Şâh olan çünkim ide cevr ü sitem + +Çekilür defter u ‘ömrine rakam + +Evvelâ ‘adli sorar çünki İlâh + +Farzdur her kişiye kim ola şâh + +Birdür anda çü gedâ-y-ile emîr + +Sakın incinmeye zinhâr fakîr + +Seni şâh itmiş iken halka celîl + +Bir dilenciyi niçün ide zelîl + +Aña kim olmaya şahlıkla hemâl + +Pây-mâl ola niçün mûr misâl + +Olmaya çünki ulu'l-emrde dâd + +H[v]âr ider âhir añı hakk-ı ‘ibâd + +a Zâlim olanûn olur ‘ömri çü az + +‘Akil olan dileye ‘ömr-i dırâz + +‘Âbid olmakdan ise sâl ile mâh + +‘Âdil olmak yeg olan kimseye şâh + +‘Adl u ihsân çü emr itdi âudâ + +İmtisâl ide şu kim ‘âkil ola + +‘Adldür şehlere mâl ile sipâh + +‘Adldür belde kemer başda külâh + +Küfr ile olmadı bir mülk harâb + +Niçe sultânları zulm itdi türâb + +Al saña vâcib olan hakkı hemîn + +Kimsenüñ mâlına el sunma sakın + +Mâr olur mâlı sokar soñra seni + + +----- + + + +An kefen-dûzı vü hem gör küheni + +‘Adldür şehlere tîg ile siper + +‘Adli yok şâhda olmaya hüner + +Çeşm ü gûşı şehüñ olmasa cihâr + +Mülk-i ‘adl ile kaçan âuta karar + +Şâh olan çünki vire kulme rızâ + +Lâ-cerem Hakdan irer mülke kazâ + +Zulme çün el uzada şâh-ı cihân + +Kahtlıkdan ola vîrâne cihân + +b **HİKÂYET** + +Râylarda var idi bir ulu şâh + +Hinde olmuşidi ‘adl-ile penâh + +Kendüye ‘adli idinmişdi şi’ar + +Gâyet âbâd idi dâd ile diyâr + +Şehd-i hâne gibi pür mülk-i ni’am + +Reşk ider olmuş idi Mısr u ‘Acem + +Çok belâ çekmiş ü görmişd zamân + +Cümle ma’lûmiydi hâl-i cihân + +‘Adl-i Kisrî'yi unutdurdı temâm + +İ’tirâf itdi aña hâss ile ‘âm + +Remeye olmaz ise dahı şebân + +Zîb itmez idi devrinde zebân + +Gûr vehm ide deyü şîr u jiyân + +Kendüyi itdi neyistânda nihân + +Ugramayam deyu âhûya peleng + +Mesken idinmiş idi kulle-i seng + +Pil-i Hindû ne kadar kim ola mest + +Pây-ı mûra daâı virmezdi şikest + +a Ne kadar var ise mülkinde sipâh + +‘Adl-i cûyide çü ‘âdil idi şâh + +Kimseye bakmaz idi hîç hakîr + +Bir idi aña fakir île emîr + +Yog idi kâlime hergiz nazarı + + +----- + + + +Eger olsa dahı kendü püseri + +Her ki düzd ola veya ide sitem + +Destini tîg ile eylerdi kalem + +Dâyim eyler idi tagyir-i libâs + +Ta tefahhüs ide neydügini nâs + +Kimse bilmezd anı sâyir idi + +Şehri tulab gibi dâyir idi + +Kande kim iki kişi itse kelâm + +Neyidüklerin işidür ü temâm + +Kime zulm olduğun işitse hemân + +‘Adl iderdi buluban şâh-ı cihân + +Bunı ‘âdet idünür nîçe zamân + +Oldı bu kâr ile ma’mûr-ı cihân + +Ki Züleyhâ gibi yok aña nazîr + +Oldı sultân-ı cihân iken esîr + +Kâmet-i serv idi ruhsâri semen + +Cebhesi berk-i gül ü gonce-dehen + +b Cismi terlikde çü pâlûda-ı ter + +Meyl ider her kişi kim ide nazar + +Terligi şîşe idi cism-ı gülâb + +Ab-gîne ola mı âba hicâb + +Cây-ı âli ola mahbûba ola + +Nice âdem ola kim sabr kıla + +Gamzesi tîr ü kaşı câcı kemân + +Didi ey sîm-beden serv-i revân + +Boynını çekdi vü gögsüni kakar + +Germ olup dikkatnile aña bakar + +Oda yakanına hıdmet idelüm + +Ya sizüñ cây-ı şerîfe gidelüm + +Yüzimüñ üstine bas tek kademüñ + +Kademüñle bile gelür kıdemüñ + +Yoluña harç ideyüm mâ- melegüm + +Ey peri yüzlü begüm hey melegüm + + +----- + + + +Katı bî-yâr idüm ol yâr baña + +Ne sadâkatlar idem gör ki saña[*] + +İncinüp eyledi hışm ile nazar + +Didi kim Hind şehi oldı meger + +Yoluña git yüri incitme beni + +Odlara yakdururam yoksa seni + +a Oda yakar kime kim itse ‘itâb + +Yürü var eyleme kendüñe ‘azâb + +Olmasayıduñ eger bunda garîb + +Sâdır olmaz idi bu fi’l-i ‘acib + +‘Adl u dâdını şehüñ bilsen eger + +Eylemezdüñ baña bu resme nazar + +İtdigüñ etmeyelüm saña hele + +Nev-civânsın yüri yoluña gele + +Sözüni işidicek şâh-ı cihân + +Terk idüp oldı visâkına revân + +İtdügi işe olur kalb-i hazîn + +Nefsine eyledi âyın deyü kîn + +Cürmden eylemege defter-i pâk + +Kasd ider kim ide kendüyi helâk + +Kendüyi yakmaga idindi murâd + +Halk gördi ki olur şûr u fesâd + +İttifâk ile guluvv itdi sipâh + +Komadılar ki yaka kendüyi şâh + +Cebr kılmasayıdı halk-ı cihân + +Çün semender oda atmiş idi cân + +‘Adl böyle gerek ey şâh-ı zamân + +Zulmden tâ ki emin ola cihân + +b Zulme bir kerre ki igmâz ide şâh + +‘Âdet idünür olur soñra sipâh + +Fâyide itmez olur soñra gazab + +- Metinde "ol" kelimesi "sen" kelimesiyle düzeltilmek istenmiştir. Ancak bu düzeltme şiirin +**veznini bozuyor.** + + +----- + + + +Cümleye olmuş olur kendü sebeb + +Şöyle didi vü şehe itdi du’â + +Virdi pendi dahı bir dürlü ûafâ + +Germ olup sözlerine şâh-ı cihân + +Basdı bagrına añı niteki cân[*] + +Çünki mahbûba olur şehd-i makâl + +Lutf-i güftâr virür hüsne kemâl + +Bu fesâneyle uyur şâh-ı cihân + +Câna cân sarılur ol serv-i revân + +Subh olıcek yine zeyn itdi serîr + +Maslahat her ne ise gördi vezîr + +**MECLİS -SÂHTEN-İ BEHRÂM-I GUR ŞEB-İ YEK-ŞENBİH** + +**DER-KÜNBED-İ KÂFUR** + +Şeb-i yekşenbih olur çün ki h[v]âb + +Kalmadı gökde çü nevrûz-ı sehâb + +Mihr-i tâbına dönüp tâb-ı kamer + +Necmde olmuş idi hıyre basar + +a Sun’-ı kandîl ile zeyn oldı felek + +Tâbına üşdi çü pervâne melek + +Ebkem olmışdı vühûş ile tuyûr + +Kasd ider her kişi kim ide huzûr + +Geldi yâdına şehüñ kasr-ı sefîd + +Fikri bu kim içe yâr ile nebîd + +Tâk-ı sîm-âba ider ‘azm çü mâh + +‘Asmân sûda idüp tarf-ı külâh + +Geydügi başdan ayak cümle sepîd + +‘Ârızı serhadi amma çü nebîd + +İşidüp geldügini şâh-ı cihân + +Nâz ile karşu çıkar serv-i revân + +Yüz sürer pâyine mûre gibi mâh + +Nitekim servün ayagına giyâh + +Geydügi başdan ayak berk-i semen + +- b Bagrına : Nagrına + + +----- + + + +Ak güle dönmüş idi gonce-dehen + +Sîm-i âmîde libâsı teni dür + +Yâ meger şîşe idi âb ile pür + +Mâyı içinde teni sîmi hemân + +Mâhı sîm idi su içre nihân + +Meh-i çîn idi melek manzar idi + +Sanki âyinedeki peyker idi + +b Gördigin sihr ile şîşeye peri + +Görmeyen görse o sîmin-beri + +Çenberî hâle idi ‘ârızı mâh + +Yâsemen idi başındagı külâh + +Târ idi beli dür içinde hemân + +Gâyet-i lutfdan olmazdı nihân + +Âşiyânına gelüp bâz-ı sepîd + +Nâzenini görüben oldı şemîd + +Şâhıñ öñine düşüp oldı revân + +Şem’-i kâfûri idi sanki hemân + +Şîr-i berfîne idi şâh-ı cihân + +Bâ-revân oldu meh ardunca revân + +Taht-ı ‘âc üzre çıkup sîm-beden + +Kıldı ‘İsî gibi hurşîd vaâan + +Menzil-i âbıyidi sanki serîr + +Yâ dü peyker idi ol iki münîr + +Sîm-destine olup câm-ı bilûr + +Sundı kevser deyü rıdvânına hûr + +Câm-ı billûruñ içindeki nebîd + +Âb-ı Kevser gibi şîrîn ü sefîd + +Ak olup mey çün ola sâfi vü pâk + +Yok humârından anuñ zerrece bâk + +a Şîşesi dür idi vü hamrı gülâb + +Tâb virüp meh virdi şehe tâb + +İçilüp mey ney ider çünki figân + +Germ olur mâha katı şâh-ı cihân + + +----- + + + +Yüze mey tâb getürdi göze h[v]âb + +Devşürildi yine esbâb-ı şarâb + +Gitdi sâkisi vü sâzendesi hem + +Mâh-ı Rûm ile kalur şâh-ı ‘Acem + +Câme-â[v]âbın döşeyüp hûr-i cinân + +Bister-i âhenge ider nâfe-feşân + +Soyınup yatdı nigâr ile dilîr + +Oldı hem-â[v]âbe ol âhû-y-ıla şîr + +Leb-be-leb sîne-be sîne iki yâr + +Yok ara yirde kumeys ile izâr + +Cümdler lu’bîle şâhı gehi mâh + +Ki kucaklar mâhı bâzi ile şâh + +Dest-bâzi idüben niçe zamân + +İtdiler kande mükerrerce nişân + +Lu’bdan soñra didi gonce-dehân + +Devletüñ dâyim eyâ şâh-ı cihân + +Çerh döndükçe tur ey kutb-ı zamân + +İtmesün gam okı kaddüñi kemân + +b Göndericek pîlini bu yana peder + +Şöyle ısmarladı ey ‘âli-güher + +Didi çün şâha mülâki olasın + +Bizden anlara du’âlar kılasın + +Bir nasîhat virem unutma sakın + +Diyesin şâha buluşicek hemîn + +Farzdur çünki selâtine salâ + +Devlet anuñ kim şi’ârı ol ola + +Olur ihsâna çü insân ‘abîd + +Göziñi virmek ile eyle mezîd + +Kimsene eylemeden saña su’âl + +Eyle ihsân budur cûda kemâl + +Perdedür cümle-i ‘ayba sehâ + +Setr kıl ‘aybunı itmekle ‘atâ + +Hatem olmadı cihân mülkine şâh + + +----- + + + +Geymedi başında gerçi kim külâh[*] + +Lîk kesb eyledi bir nâm u nişân + +Ki unudulmaya turdukca cihân + +Devleti bir şehüñ olmasa bülend + +Vakt-i hâcetde ider halkı nejend[**] + +Halka muhtâcdur elbet dahı şâh + +Nice muhtâc ise kendüye sipâh[***] + +a ‘Âlemüñ sîm ü zerin eyleme çîn + +Vir ki oldur kalanı saña hemîn + +Zer-perest olma ki mergûb olasın + +Cümle ‘âlem seve mahbûb olasın + +Virmek eyler kişiye düşmeni yâr + +Sevmeyen dahı sever bi-ihtiyâr + +Kîse mi kimse şehâ viren eli + +Çok işitdük bilürüm bu meseli + +Çünki virür birine Tañrı hezâr + +Bire biñ ala tücârında ne var + +İder imsâk kişiyi çü hakîr + +Bir olur virmeyicek şâh-ı fakîr + +Toludur maâzen-i gaybuñ içi nakd + +Eyleme kise gibi dostuña ‘akd + +Yumicek rezmde yum desti şehâ + +Bezm de olsa tehi dest-i hata + +Dest-beste usa sanduk misâl + +Getürür âdeme çok dürlü zevâl + +Her kişi senden ider çünki ümîd + +Eyleme destüñi zinhâr kilîd + +Eyle engüştini miftâh-ı ni’am + +Olmaya tâ şehüñ âli şikem + +b Hiç Karûn'a müfîd oldu mu zer + +Gerçi gerd eyledi çok la’l-i dürer + +- Vezin bozuk. +** a Şehün: metinde "şåhun" vezin geregi "şehün" okundu. +*** a Muhtacdur: Dur bildirme hali eki "vav"lı yazılmış. + + +----- + + + +Himmet-i ‘âli olup desti küşâd + +Olmasa serv ola mı hurrem şâd + +Kân ider sîm-i zeri gerçi nihân + +Çâk ider sînesini dest-i zamân + +İktibâkuñ sebebi cem’-i derem + +Mûcib-ı bast u tarab bezl ü kerem[*] + +Kişinüñ genc-i çîni olsa hemân + +Kılmasa buldugını defn ü nihân + +Yi bitür var ise koma zeri sen + +Kendüñe eyleme dünyâyı vesen[**] + +Mihrveş lutfuñı kıl ‘âleme ‘âm + +Olmaya şehlık adı tâ ki harâm + +‘Avrete oglana bezl eyleme zer + +Aña vir kim ola ol ehl-i hüner + +Şehlerüñ dâd u dihişdür hüneri + +Zîveri hil’atı tâc ü kemeri + +**HİKÂYET** + +a Rûmda var idi bir şâh-ı cevâd + +Kim çıkarmış idi ol dâd ile âd + +Kara toprakça tutup sîm u zeri + +Kuma taymaz idi hergiz düreri + +Himmet-i ‘âli idi kadri ‘akîm + +Hâtem-i Tayy gibi gâyet de kerîm + +Hükm iderdi yedi iklîme temâm + +Felegüñ kâsesi destinde çü câm + +‘Âleme nef’ide mânend-i sehâb + +Âftâb ide kefin görse hicâb + +Milketinde yogidi hiç su'âl + +Bir idi mîr ü gedâ çün dege mâl + +Kâyil olmaz idi bir sâyil ola + +Ya gedâ ola zere mâyil ola + +- a İktibâk: itfibâk +** a Bitür: bidür + + +----- + + + +Memleket fethine savb itse ‘inân + +Ele almaz idi tîr ile kemân + +Cûdını işidüben halk hemîn + +Cümle râm olup öperler diremîn + +Bu tarik ile olup âleme şâh + +‘Adl u dâd olmuş idi aña külâh + +Didi oglı ki eyâ şâh-ı cihân + +Hükmüñe râm zemîn ile zamân + +b ‘Âleme şâh olaludan berü sen + +Almaduñ elüñe şemşîr ü mecen + +Bu cihân mülkini tutmaga sebeb + +Hikmeti ne bilemez kimse ‘aceb + +Tîgdür mülk-küşâ hasm-şiken + +Almadun destüñe bir gün anı sen + +Gelüben didi ki ey cân peder + +Bir olur erde meseldür bu hüner + +Almadum gerçi ele tîg u kemer + +Halka dâm eyleyüben sîm ile zer + +Eyledüm dilleri anuñ ile râm + +Oldı ‘âlem baña münkâd temâm + +‘Âlemi eyledi teshîr-i sehâm + +Cân ile sevdi beni hâss ile ‘âm + +İster iseñ ki seve halk seni + +Bir nasîhat ideyüm diñle beni + +Zeri sevme ki seni halk seve + +Yolına ölmege her kişi ive + +Tevbe-reh olsa tehî var bu mesel + +Ki tutulmaz aña esb ile cemel + +Her neye kâdir isen eyle nisâr + +Göresin niçe olur feth-i diyâr + +a Bu kişinüñ yimegin on kişi yer + +Ni’metüñ bezl kıl oldur ki hüner + +Ne kadar virseñ olur dahı ziyâd + + +----- + + + +Fazla bu aduñ olur bâr-ı cevâd + +Dûzaha girmez imiş çünki sahî + +Bundan artuk ne ola nef’ü vasî + +Cennete girmez imiş çünki bahîl + +İtme imsâk ile nefsüñi zelîl + +Belki şöyle gerek ey şâh-ı sahâ + +Ki cihân râmî vü münkâd ola + +Eyledi böyle diyüp şâha du’â + +Bir hulûs ile ki olur def’-i revâ + +Şeh bu pendini begendi vü öper + +Leb-i nukli sunar agzına şeker + +Bu hikâyet olup efsâne-i h[v]âb + +Lezzet ile uyudur hem-çü şarâb + +Subh olıcek yine ol mihr-i münîr + +Oldı arâyiş-i dihîm-i serîr + +Şâhlık resmiyle tâ geh-i şâm + +Maûlahat her neyise gördi temâm + +**SOHBET-İ BEHRÂM ŞEB-İ DÜŞENBİH DER KÜNBED-İ LA’L-FÂM** + +b VE MUSÂHEBET-İ B DİL-ARÂM-I GÜL-ENDÂM + +Çün düşenbih gicesi şâh-ı cihân + +Tak-ı la’lîne diler ki ola revân + +Götürür şem’ini bir serv-i revân + +Gider ardınca anuñ meş'al-i cân + +Karşuladı şehi bânû-yı ‘Acem + +Künbed-i sürha girür vâris-i Cem + +Erguvân olmuş idi serv-i hırâm + +Lâleveş aldı ele destine câm + +Pür idüp lâle için la’l-i müzâb + +Zeyn içün meclise kebk oldı kebâb + +Câme-i sürh ile ol âfet-i cân + +Mihr idi sanki şafak içre nihân + +Âteş içinde Halîl idi meger + +Eylemez âteş aña hîç zarar + + +----- + + + +Nâzenîn cismi leâfetde çü cân + +Lâle câmındaki jâleydi hemân + +Berk-i gülnâr idi san birisini + +Gül sever idi biri yâsemeni + +Yine sâzende alup destine ‘ûd + +Çaldı yırladı hoş-âyende sürûd + +a Ni’met ile toluban tak u sarây + +Oldı elhânı anuñ şevk-i ferây + +Yeyüp içüp idüben ‘ayş u neşât + +Devşürildi şehüñ emriyle simât + +Câme h[v]âbına girüp şâh-ı ‘Acem + +Bir zamân sürdi düşekde dahı dem + +Didi dilber ki eyâ şâh-ı zamân + +Haşre dek râm ola emrüñe cihân + +Dimege sizlere bir niçe haber + +Baña ısmarladı tekrâr peder + +Didi kim şâha şecâ’at de gerek + +Zen olur olmasa bir erde yürek + +Yedi iklîm açılur çün ola seyf + +Şâhlık oldı cebân kimseye hayf + +Gökden indi bu mesel var ki cedîd + +Oldı serkeşler anun ile ‘abîd + +Eceli olmayan olmaz çü şehâ + +Vehm kılma ölicek rûz-ı vefâ + +Şâh olan cengden eyliye çü bîm + +Lâyık olmaz ki giye başa dihîm + +Şîri gör kim seg olur ise hezâr + +Üşenüp vehm ile tutar mı kinâr + +b Gel a gör ola cünd anuñ füzûn + +Sanma yüz döndüre yüz ola zebûn + +Olsa âhûdan eger deşt içi teng + +Hak ider anı görüp bebr ü peleng + +Bir zegan olsa eger çerh-i berîn + +Çıkuban tagıda bir bâz-ı haşîn + + +----- + + + +Olmasa şâhin eger ehl-i şikâr + +Ele mi alur idi anı kibâr + +Gürg tenhâda eger bulsa müyûn + +İder elbette şu hâl ile zebûn + +Peşşede olmag ile sûzen-i nîş + +Turamaz hamlesine gör nice mîş + +Hasmuñ açdurma gözin virme aman + +Ya kaça ya dileye bâri aman + +Hasmunâ çünki mukâbil varasın + +Cehd kıl ol anı sen urasın + +Cüst olmak gerek itdükde kıtâl + +Bulmaya tâ ki ‘adû saña mecâl + +Tutmaga bilmeyicek tîg u kemân + +Yük olur kişiye esbâb hemân + +Esbini itmeyicek bir kişi râm + +Dâr u gir itmek olur aña harâm + +a Merd olan bilmeye tutmaga ‘inân + +Nedir eline alup bâri sinân + +İtmeyen kendüzine erligi fen + +Takınup neyliye tîg ile mecen + +**HİKÂYET** + +Tutdı dünyâyı Sikender çü temâm[*] + +Oldı mahkûm anuñ Mısr ile Şâm + +Tîgınuñ râm olup bahr ile ber + +Nereye vardiyise buldı kafer + +Geldi tahtına idüp geşt-i cihân + +‘Ayş u nûş itmege başladı hemân + +Hasmı yog idi ki ideydi hazer + +Sohbet idi işi her şâm u seher + +Bir gün itdi aña bir kimse su'âl + +Didi ey câmi’-i envâ’-ı kemâl + +- Çü: çün + + +----- + + + +Halk olaldan berü kevn ile mekân + +Gelmedi sencileyin şâh-ı cihân + +Eyledüñ gerçi mülûk ile kıtâl + +Olmadı kimse saña lîk hemâl + +b Kande varduñsa koduñ nâm u nişân + +Gelmedi nâmuña bir yirde ziyân + +Didi ne deñlü itdümse kıtâl + +Hasm bulmadıgı bu baña mecâl + +Turmada süst idüm ü varmada cüst + +‘Âlemi tutdum anuñ ile dürüst + +Hasmdan itmez idüm derece bâk + +Kalmaz idüm çü zebûn ola helâk + +Kankı şehde k'ola fi'l-cümle ¡ebât + +Vartalardan bulur elbette necât + +San’at oldı baña bu ceng-i cidâl + +Kesb olur görmek ile cümle kemâl + +Olmasayıdı eger bende ciger + +Korkar idüm görecek tîg u teber + +Baña olmazd müyesser bu celâl + +Pâdişehlıkda bulunmazdı kemâl + +Hak budur virmeyicek lîk Hudâ + +Kişinüñ sa’yi olur cümle hebâ + +Kendü olur elde olan tîg u teber + +Remh-i şâmi görinür hasma eber + +Virmek Allâh'a yaraşur çü kafer + +Bir behânedür ara yirde teber + +a Kâh olur cüzz-i bahâneyle ‘adû + +İrişür nasr dutar kaçmaga rû + +Sipehü sa’y-ile olmaz bu kafer + +Dâd-ı Hakdur vire Allâh meger + +Çün temâm itdi sözin zümre-i cîn + +Şâh-ı Behrâm olur h[v]âb hemîn + +Öpüben bagrına baûup ûanemi + +Dilde kalmadı bu devrân gamı + + +----- + + + +Ne safâdur ola hem-h[v]âbe habîb + +Tokına sîneñe nârenc ile sîb + +Uyanup geh öpesin geh kucasın + +Geh serin oâşayasın geh uçasın + +Subha dek şeh kuçuben itdi huzûr + +Nukl-ı kevser idi hem-h[v]âbesi + +**MECLİS-ARÂSTEN-İ BEHRÂM ŞEB-İ D ŞENBİH** + +**DER KÜNBED-İ ZÜMÜRRÜD-FÂM** + +Çün se-şenbih gicesi togdı kamer + +Şeh turup künbed-i hazrâya gider + +Lu’bet-i hûrveş Çîni-nijâd + +Karşuladı şehi ikrâm ile şâd + +b Hûriye dönmüş idi serv-i revân + +Ravza-i cennet idi kasrı hemân + +Müntehâ kaddi anuñ Sidre-misâl + +Hüsninüñ cennetine virdi kemâl + +Cennet içinde tutup Tûbî-makâm + +Ravzada eyledi tâvûs-hırâm + +Şâhuñ eylemege göñlini şikâr + +Sebzeler giymiş idi yine nigâr + +Sebz idi sakı çü eyvân-ı felek + +Dilber içinde yeşil perlü melek + +Şem’-i kafûriyidi gerçi ki yâr + +Lîk zengâr ile olmuşdı nigâr + +Tûti-i sebz idi güftâri şeker + +Dökülür söyleyicek la’l ü dürer + +Sebz-pûş oldıgı bu serv-i revân + +Resmdür hulle giyer hûr-ı cinân + +Hızr u etile gider gussa vü gam + +Sebze meyl itdügi bu şâh-ı ‘Acem + +Câme pirûzec idi târ-ı miyân + +Târ-ı pirûzeci içinde nihân + + +----- + + + +Başmadan çıkaydı tak-ı hümâ hemîn[*] + +Dilber içinde çü pirûze-nigîn + +Dönüben mâh-ı zeber-hadd saneme + +Kıble-gâh oldı emîr-i ‘Aceme + +Câme olmaz idi cismine hicâb + +Hâyıl ola mı mehe sebz-i sehâb + +Câme-i sebz ile ol serv-i âırâm + +Sebze de Tûbî gibi tutdı makâm + +Çü çıkar tahtına sultân-ı cihân + +Oturur yanına ol serv-i revân + +Gonce lebler düzilür serv-misâl + +‘Arz ider her biri gül gibi cemâl + +Her biri kebk-i deri kasr-ı çemen + +Rutları berk-i ter içinde hemen + +Sâki-i hazresi vü ‘İsî-nefes + +Câm-ı pirûeci pür eyledi bes + +Sunuben eyledi Behrâma du’â + +Nûşidüp toldı dil ü cânı safâ + +Nukl içün virdi lebin agzına mâh + +İtdi şirîn dehenin nukl ile şâh + +Aldı kânûn eline nagme-serây + +Başladı nagme-i eşvâk-ferây + +Çaldı çagırdı idüp sohbet-i germ + +Nicesin seng-i dilün eyledi nerm + +b Tutdı aheng ana ma’nî vü zübâb + +Ol sürûd ile olur devr türâb + +Virdi rakkâsları bezme şeref + +Başladı tutdı usulü kef u def + +Şevk ile sîne döger gördi çü def + +Germ olup çaldı celâcil dahı kef + +Yandı pervâne gibi şem’-i münîr + +Döndi gerdûne ziyâsıyla serîr + +- a Vezin bozuk + + +----- + + + +Devr idüp bir niçe kez bâde-i nâb + +Getürür her kişinüñ ceşmine h[v]âb + +Câme-h[v]âbına girür şâh-ı cihân + +Oldı hem-h[v]âbesi ol mâye-i cân + +Didi dilber ki eyâ şâh-ı cihân + +‘Âlemüñ emn ü emânîne zemân + +Yâr ola ‘ömrüñe ‘izz ile celâl + +İrmiye göñlüne ‘âlemde melâl + +Dirile hazretüñe müddet-i Nûh + +Haşre dek eyleyesin feth ü fütûh + +Bir nasîhat dimiş idi baña bâb + +Şerh olunsa ola her bâb kitâb + +Şehlere didi siyâset de gerek + +Ki siyâset olur insâna mihek + +a Yeñemez lutfla bu halkı kişi + +Geh siyâset gehi lutf olsun işi + +Çün siyâsetsüz olur mülk harâb + +Müstehak olana bes ile ‘azâb + +Düzd ü tarrâr olana virme aman + +Ki fesâd ider olur bulsa zamân + +Şâha rûze ne fûz olsa revâ + +Ki kazâ olur anuñ ile kazâ + +Şer’e kıl ‘örfüñi geh gâh karîn + +Fitneden tâ ki halâs ola zihîn + +Hamldür gerçi ki âdemde kemâl + +Kesiretlîk ider naks-ı celâl + +Hoş-sıfatdur bilürem hilm u cemâl + +İ’tidâli gözet oldur ki kemâl + +Râzi olma ki göre kimse elem + +Kılmasun bendelerüñ halka sitem + +Şâhlık buldı siyâsetle nikâm + +Çok olur putteler içinde ki âm + +Nefs-i nefsi olicek mîr ü sipâh + +Halk pâ-mâl ola mânend-i siyâh + + +----- + + + +Memleket tîz olur anuñla harâb + +Pür olur âdemi yerine ‘azâb + +b Rehber-i dûzah ola her ki saña + +Ogluñ olur ise rahm itme aña + +Emr-i Hakdur çün siyâset idesin + +Emr-i şer’-ile olan fi’l-i çîn + +‘Âleme oldı siyâset çü esâs + +Gayr-ı ‘âdetlere eyleme kıyâs + +Hârven-i bâguñ içi olmasa pâk + +Bâgbânuñ ide dâmânını çâk + +Kişinüñ çün ola cîbinde yilan + +Gözedür şeh-tamarı ki ide nişân + +Zulme vü zâlime meyl itme şehâ + +Farzdur zâlime tehdîd ola + +Olmasayıdı eger şâh-ı zamân + +Biri birin yer idi pîr ü cüvân + +**HİKÂYET** + +Bir hikâyet didi dânâ-yı umûr + +Dimeyem gelmez ise kalbe fütûr + +Çînde var idi bir şâh-ı cihân + +Ki emîn idi zamânında zamân + +Yogidi aña siyâsetde nakîr + +Saltanat ‘ilminde dânâ vü habîr + +Bir begi var idi eylerdi sitem + +Çekdiler hayli re’âyâsı elem + +Ne kadar kıldıysa cevr ü sitem + +İtdiler defterini cümle rakam + +Sundılar şâha yazup rik’a- misâl + +Göricek geldi celâlîydi celâl + +Da’vet eyler kapusına anı şâh + +Kasdı bu kîm gelicek ide tebâh + +Havf idüp kendüzini itdi nihân + +Bulamadı arayup şâh-ı cihân + + +----- + + + +Anı terbiyyet iden kimseyi şâh + +Kasd kıldı ide yerine tebâh + +Didiler aña ki ey şâh-ı serîr + +Ne günâh itdi bu üftâde fakîr + +Bilürüz añı bu itmedi günâh + +Yok yere kana ne içün gire şâh + +Hûn-ı nâ-hâk niçe taht itdi harâb + +Günehi olmayana kılma ‘azâb + +Didi ol kâlime çok oldı mu’în + +Zulmi bu itmiş olur halka hemîn + +b Bu sebeb oldı anı itmege mîr + +Eylerem yerine ben bunı hakîr + +Bir kişi kim idine kâlimi yâr + +Zulmle anun da belki kim meyli var[*] + +İhtiyâri degül ol meyl aña + +Bâ’isi yok anuñ illâ irtişâ[**] + +Nefsine ya baña eylese günâh + +Hışm idüp itmez idüm anı tebâh + +Hakk-ı gayr oldı çü yok çâre aña + +İderem vâcib olan neyse baña + +Bulına deyü kim itdiyse günâh + +Habs iderler anı emr eyledi şâh + +Niçe müddet oluban habse emîr + +Habsün elemini çok çekdi vezîr + +Hikmeti gör ki olan kimse nihân + +Kendüyi bir gün eder yine ‘ayân + +Tutdılar anı vü itdiler esîr + +Saldılar mahbese vü kıldı vezîr + +Suçu ‘afv oldı vü varıldı hemân + +Asdılar ol begi virmedi amân + +Bu siyâsetde eder hafv-ı sipâh + +- Vezin bozuk. +** Vezin bozuk. + + +----- + + + +Vehm ider itmeye her kişi günâh + +a Ahir itdi çü bu efsâneyi mâh + +Uyudı dinleyirek kıssaı şâh + +Subha dek yatdı çü irişdi seher + +Menziline yine gün gibi gider + +**BEZM - KERDEN-İ BEHRÂM ŞEB-İ CİHÂR-ŞENBİH** + +**DER KÜNBED-İ SANDAL-FÂM** + +Çâr-şenbih gicesi server-i ceyş + +Sandalî kasra varur itmege ‘ayş + +Karşular vaht-ı şehenşâh-ı ‘Arab + +Kim ide ol gice şâh ile tarab + +Câme-i zerd ile ol zümre-i çîn + +Mehdeki peykere dönmiş idi hemîn + +Za’ferânîler ile serv-i şehî + +Hurrem eyledi dil-i pâdişehî + +Sîm-i sâkındaki hal-hal-i zeri + +Geldi deyü şehe virdi haberi + +Dâmenin devşürüp oldı çü revân + +Za’ferânında olur müşk-i demân + +‘Âşıkâne geyüben şâh harîr + +Gün gibi çıkdı vü zeyn itdi serîr + +b San gül-i zerd idi yanında nigâr + +Yüzine bakup olur şâh-ı hezâr + +Sanki dînârdaki nakş idi mâh + +Karşusunda yazılu peyker-i şâh + +Lâle-i zerd idi ol lâle-’izâr + +Oldı tâk içi anuñ ile bahâr + +Şenbelîd idi velî ‘ârızı gül + +Lâleveş câm elinde tolu mül + +Gül-i nesrîn idi yâ geydügi zerd + +Sürhu tâze ruhı ammâki çü verd + +Sîm idi gûy-ı zer-endûd teni + +Zeyn olur hayrı yele yâsemeni + + +----- + + + +Geydügi pirehen-i zerd-i kabâ + +Cezb iderdi dili çün kâh-rübâ + +Saru Yakup gibi mâhına hemân + +Tâc üzre yer ider şâh-ı cihân + +Reng-i behden nice renk ola latîf + +Ki giye anı olan kimse karîf + +Yaraşur hûb olana saru libâs + +Gayrı renge anı eyleme kıyâs + +Döndi zerden düzili bir saneme + +Zerd idi bâ’is olur def’-i gama + +a Pûşiş-i câm-ı zer u haddi nebîd + +Mey neşâtın zer-i zerd itdi mezîd + +Şâhı itmişdi hevâsı yarakan + +Döndürür la’le mey-i zerd hemân + +Yine mutrıblar ider sâzını râst + +Çaldılar kimi Hicâz u kimi Râst + +Mey-i asfer idicek devri çü mâh + +Germ olup şeh yine kec itdi külâh + +Tıflveş kec mec olur oldı zebân + +Ezilür dilberine şâh-ı cihân + +Dizi üstine alup la’lin emer + +Geh kolun geh saçın idindi kemer + +Yiyüp içüp çün olur ‘ayş temâm + +İtdi pes bisterine şâh hırâm + +Oldı ‘üryân soyınup sîm-beden + +Koynı koltıgı şehüñ toldı semen + +Sînesi yâsemeni berk-i semen + +Beñleri sînesi üstünde peren + +Sarulur tek ol iki teng-i şeker + +Ki oradan suda itmezdi güzer + +‘Arabî şîvelere başladı mâh + +Germ olur gâyet aña şîfe-i şâh + +b Uyumaz gördi şehi zümre-i çîn + +Didi ey zîver-i dîhîm-i nigîn + + +----- + + + +Bir nasîhat bize de itdi peder + +Nakl ideyüm saña ey ‘âli-güher + +Şehlere didi gerek hılm ü vakâr + +Her kişi andan ider yoksa firâr + +Verme zinhâr gazab otına tâb + +Bagrum itmiye nedâmet ki kebâb + +Kûhda oldugiçün hılm ü vakâr + +Oldı sâbit-kadem ü âutdı karâr + +Âteşi olsa eyâ şâh-ı cihân + +Kendü kendüye ider kişi ziyân + +Hılm-ı hışm âteşine saçmasa âb + +Yana yakıla cihân ola âarâb + +Hışm kılma olana saña zebûn + +‘Âkiluñ hışm olur hılme zebûn + +Bir kuluñ eylese bir kere günâh + +‘Avf vacibdür anuñ itme tebâh + +Lîk ‘âdet idine çünki günâh + +Farzdur anı ki tarayup ide şâh + +İtdügüñ cürmleri eyle hisâb + +Yazsalar şübhe yok olurdu kitâb + +a Birine itdi mi pâdâş-ı kerîm + +Sen de hilm ögrenüp ol nefs-i selîm + +Bir günâhuña eger olsa’ukâb + +Haşre dek olur idi saña ‘azâb + +Rahm kıl rahmet ide tâ ki Hudâ + +Kul beşerdür ‘aceb olmaya hatâ + +Yapdugı âyını hak itme harâb + +Diler iseñ saña itmeye ‘azâb + +‘Aybdur şehlere bî-hûde kelâm + +Nâ-sezâ söyleme sakın çün ‘avâm + +Hokka-ı nûşa sakın koyma semi + +Şehlerün pâk gerekdür ki femi + + +----- + + + +Yâve-gû olma virür kadre ziyân + +Hem mülevves olur anuñla zebân + +Şefkat it halka ki şefkat bulasın + +Rahmet it halka ki rahmet bulasın + +Eyleme halka lisânuñı sinân + +Söyleme kasd ile zinhâr yalan + +Eylemez kimseneden şâh çü bîm + +Kasd ile söylese kizb ola le'im + +‘Afv olur çün siper-i hışm-ı Hudâ + +Eyleme olsa sezâ dahı cezâ + +b Türş-rû olma çîn eyleme kaş + +Vaz'uña dinmeye ta sîne-hırâş + +Meyl-i beşşâsa ider halk-ı cihân + +Halk bende idünür çürb-zebân + +Çün kılup eyleye latî’i nüfûr + +Şâhlıkdan ne kadar ola huzûr + +Çekmedi kimsene saña nâvek-i kîn + +Kavsveş niçe kaşuñda ola çîn + +Bâg-ı handana ider her kişi meyl + +Ârzû eyleye mi kimsene veyl + +Genc yerine neden ‘âleme renc + +Renc ile girür ele gerçi ki genc + +Bâg yerine neden dilleri dâg + +Merhem-i lutfuñı kıl dagda bâg + +Zîr-i destüñ olana eyleme kîn + +Ki sıgışmaz didiler kin ile dîn + +Kakıyup nice perîşân olasın + +Dâyıma süârede şeyân olasın + +**HİKÂYET** + +a Bir gün İskender-i Rûmîye meger + +Didi destûri ki ey fahr-i kemer + +Halka itdükçe şehenşâh-ı kerem + +Olmaga başladı küfrân-ı ni’am + + +----- + + + +Hılmdür bâ’isi terk eyle şehâ + +Halk senden ola kim korkar ola + +Şâhdan itmeye çün vehm-i sipâh + +‘Âkibet hasmuñ olur taht u külâh + +Didi şol kahr ile olacak işi + +Hüner oldur ide lutf ile kişi + +Kılma Hak yapdugı dîvârı harâb + +‘Âkıbet sen de olursun çü türâb + +Ölmegi her kişi kim eyleye yâd + +Bozulur olmuş iken hâtırı şâd + +Elüñ üzüñe urup eyle ‘itâb + +Her kişiye çün olur sûr u hîsâb + +Dem-i nâ-hak gibi olmaya günâh + +Saklasun her kişii andan İlâh + +Hîn-i ‘arzunda bunuñ gibi kelâm + +Deme ırak baña yokdur ki rızâm + +Hayr işe eyle delâlet beni sen + +‘Aybdur hem-dem-i sultâna fiten + +b Didi neyliyeyüm ey şâh-ı cihân + +Yaramaz oldı katı halk-ı cihân + +Karşuña bir kişi varmış idiler + +Görmeden yüzini dil nefret ider + +Müflis ü bî-edeb ü h[v]âr u gedâ + +Bu söze söylemek olur mı sezâ + +Buyuruñ anı helâk eyliyeyüm + +Cigerün tîg ile çâk eyliyeyüm + +Bile mikdârını tâ mîr u fakîr + +Sanmaya kendüyi ‘izzet de hakîr + +Didi dîvâniye yokdur çü kalem + +Cenneti imiş aña itme elem + +Sevdügünden beni bilmez ne diye + +Lâyık ola mı seven hadde giye + +Düşmen öldügi yeter baña hemân + +Sevene dahı idelüm mi ziyân + + +----- + + + +Aslı sevmege çıkar itme zarar + +Yoksa benden irişür saña hatar + +Hayre haml itdi halâs oldı fakîr + +Kaldı hayretde görüp hılmi vezîr + +Hılm şöyle gerek ey şâh-ı cihân + +Şâhdan itmiye tâ kimse gümân + +a Böyle derken uyudı şâh-ı zemîn + +Bagrına basdı anı zümre-i Çîn + +Subh olicek yine hûrşîd-i serîr + +Çıkdı dîvânına vü geldi vezîr + +Maslahat her neyise oldı temâm + +Vakf-ı ‘ayş oldı irişdi geh şâm + +**MECLİS-ARÂSTEN-İ BEHRÂM ŞEB-İ PENŞENBİH** + +**DER KÜNBED-İ FELEK-FÂM** + +Penc-şenbih gicesi şâh-ı cihân + +Lâciverdî geyüben oldı revân + +Oldı efrencî nigârın da enîs + +Devlet anuñ ola dildârı celîs[*] + +Lâciverdî geyüp ol dahı harîr + +Zeyn ider hazret-i şâh ile serîr + +Lâciverdîler içinde añı şâh + +Göricek sandı tenüñ ebrde mâh + +Sûsen içinde açılmışdı semen + +Zeyn kılmış semenün gonce-dehen + +Hûblar karşusuna bagladı saf + +Ele sâzendeler aldı ney ü def + +Zeyn idüp meclis için sâgar-i zer + +İtdi ârâste nukli-y-ile şeker + +Bezm işi bitdi gider yatmaga şâh + +Gird koynuna yaturdı şehi mâh + +Geh öpüp geh kuçar iken anı şâh + +- b Devlet anun ola dildârı celis: Devlet anun ki ola dildârı celis + + +----- + + + +Didi lutf ile ki ey zıllu'llâh + +İtmiş idi baña bir pend peder + +Diyeyüm şâha buyurursa eger + +Şeh didi söyle eyâ gonce-dehen + +Hoş gelür her ne ki derseñ baña sen + +Didi şâh olmayıcak ‘ali-himem + +Hiç bi’at ide mi aña ümem + +Zer olur himmet ile hâk-i siyâh + +Cân virür himmet ile huşk giyâh + +Himmeti gör ki ider sengi güher + +Himmeti gör ki ider âki kemer + +Himmeti virdi hümâya dahı fer + +Yoksa her murgda var bâl ile per + +Himmeti ‘âli tut ey ‘âli -cenâb + +……………cân ile tâ şeyh ile sâb[] + +Himmet it bende-i makbûle müdâm + +Nâ-sezâyı ko olur aña harâm + +a Himmet îmândan imiş var bu âaber + +Bûrıyâ himmet ile oldı şeker + +Hâcetin her kişinüñ eyle kabûl + +Yas idüp olmaya ta göñl melûl + +Kimseye kılma hakâretle nazar + +Düşmen-i dîne ola illa ki meger + +Himmet eylemeyicek halkına şâh + +Vire mi başını öñinde sipâh + +Fikr idüp eyleyicek halka nazar + +Himmet içün dürişür şâm u seher + +Yâs idicek kilimi kimse saña + +Haşr de rahmet idemezsin aña + +Hakk hıdmet bileni halk sever + +Himmeti olmayanı kişi neder + +Yazamaz hokka daâı himmeti dûn + +Silik olduğu için okunamadı. + + +----- + + + +Kim ider rûhını nefsine zebûn + +Himmet ile irüşür vâsıl-ı Hakk + +Himmet-i tıfl gibi eyle sebak + +Şehlerüñ himmet şâhâne gerek + +İre maksûda çeken tâ ki emek + +Himmeti gör ki uçar evcde bâz + +Nesr cîfeyle sürer ‘ömr-i dırâz + +b Ol feleklerde ider mürg şikâr + +Buña cîfe yemek oldı ulu kâr + +Himmeti olanı Hakk dahı sever + +Dûn-ı himmet kişiden Tañrı bezer + +Himmeti olmayan olur mu hemân + +Uluya nisbet ider rind-i cihân + +Bir hikâyet didi efsâne-minâs + +Yâd kıl etme fesâneye kıyâs + +Olmasun deyü süâan dürr-i telef + +Eyledi gûş hudâvend sadef + +**HİKÂYET** + +Çünki İskender-i iklîm-küşây + +‘Âlemüñ fethiçün eyledi rây + +Fikr idüp bir nice gün oldı gamîn + +Agzını açmadı çün lâl-i nigîn + +Tonugup âyine-i gitî-nümâ + +Hiç göstermedi bir kere safâ + +‘Aklınuñ âyine fikr oldı seâb + +Soramaz serin ider halk hicâb + +‘Âkibet geldi Aristo-yı Hakîm + +Kâmil u fâzıl u üstâd u ‘alîm + +a ‘İlm-i fîrdevs ola ‘imâl ola hür + +Haşre dek zehrüñ ola meş’al-i nûr + +Olsa ‘âlemde ne deñlü sürûr + +Getürür kalbe adın ol deñlü fütûr + +Bir güli var ise biñ ârı da var + + +----- + + + +Kande kim genci ola mârı da var + +Nûş var gerçi ki nîşi dahı var + +Eskidür takı degül cây-ı karâr + +Gelmek ü gitmek olupdur çü biran + +Gelmegi gitmegi bil anı hemân + +Teni terk eyleyüp ol cân ile mâr + +Döndi çarâbudur resm-i kibâr + +Hiştdur bu beden hâki hemîn + +Seyl-i âfet ider eczâ-yı zemîn + +Hâk-pez oldu ten-i hâki hemân + +Bu didügüme merâm oldı nişân + +Oldı gırbâl misâlinde tenüñ + +Âbdur ‘ömrüñi fikr eyle senüñ + +Mîhmân oldı kişi bunda hemân + +Gitmedi her ki kim kodı nişân + +Kişinüñ çün kala makbûl eseri + +Söylenür haşr olunca hüneri + +b Bir eser ola ki mislini melek + +Görmeye devr ideli çarh-i felek + +Olmaya nakm gibi hûb-eser + +Lîk pâk eylemedür nazmı hüner + +‘Âlem içinde bunuñ tâlibi çok + +Hikmeti gör ki velî vâsılı yok + +Kişinüñ olmayıcek tab’ latîf + +Ola mı râm aña bu fenn-i şerîf + +Söz ‘arûsına virilmese cemâl + +Nazma kudret degül insâna kemâl + +Tab’ fıtratda çün olmaya selîm + +Gedâ-y-ile her ne dir ola sakîm + +Bile kadrimi bulan bunda kemâl + +Ola ma’lûm ki yok baña hemâl + +Görmedim hamse gibi hûb-kitâb + +Yok hatâsı zileli cümle savâb + + +----- + + + +Minnet Allâha didüm aña cevâb + +Her kişi gördi cevâbımda savâb + +Cânı yokdur ki bula ‘ayb-i beşer + +Çeşm-i insâf ile eylerse nazar + +Geçeni ko gelicek dahı ‘adem + +Nazm bu nazmdurur dem de bu dem + +a Şimdi yok baña bu fennim de hemâl + +Gerçi çokdur virilen ehl-i kemâl + +Bu sözüme diriseñ lâf u haber + +Nazar et nazmûma ey ehl-i nazar + +Penc-Genci çün nasîb itdi Hudâ + +‘Araba vü ‘Aceme cümle salâ + +Toludur gen�� ile bu penc-kitâb + +Kimsenüñ haddi degül buña cevâb + +Urayım şevkıle Şeh-nâmeye dest + +Hasm ol kaldı idem anı da pest + +Yazayum Târih-i ‘Osmâniyi ben + +Kıssası râstdur nazm-i hasen + +Anuñ efsâneleri oldı dürûg + +Yok cürâ’ında dürüguñ da fürûg + +Bunlaruñ eyledügi lîk cihâd + +Râst dur eyleyemez kimse ‘inâd + +Eyliyeyüm anı bir hûb-kitâb + +Şâh-nâmeye ola tâ ki cevâb + +‘Avn-i Hakkıle idüp anı temâm + +Kılayum emrüme Firdevsî'yi râm + +Çünki Hakkdan baña nazm oldı ‘atâ + +Dil uzatmak baña gâyet de hatâ + +b Dâd-ı Hakdur bu cevâhir baña ne + +‘Aybdur zişt dimeklik hasene + +Nazmuma eyler isen lîk hased + +Di nazîrini bunu eyleme red + +Bulamaz kimse buña ‘ayb u kusûr + + +----- + + + +Ziştdür dinse revâ ola mı hûr + +‘İlm çok olmasa bu ‘ömr-i kasır + +Komak olur idi asâr-ı kesîr + +Her birisinde yazup ben de kitâb + +Derc iderdüm nice redd ile cevâb + +Mefharüm sanma ki nazm ola hemîn + +Sinem içinde besâ genc-i defîn + +Nazmdan lîk murâdum bu hemân + +Beni unutmaya sultân-ı cihân + +Arturup itdügüm ol arz-ı hüner + +Ki ide baña ‘inâyetle nazar + +Çü sever kâmili ol ehl-i celâl + +Farzdur ‘arz ide her bende kemâl + +Devlet ü ‘ömrüni çok ide İlâh + +Haşre dek halka ola bâb-ı penâh + +Cehl olmamış idi sinn-i şerîf + +Ki temâm oldı bu ebyât-ı latîf + +a Çü tokuz yüz on üçe irdi hisâb + +Hamse hatm oldı vü ketb oldı kitâb + +Temme + + +----- +_____ +|/\| \ No newline at end of file