text
stringlengths 1
148k
| label
int64 0
2
| __index_level_0__
int64 0
113k
⌀ |
|---|---|---|
Chamaedaphne calyculata là một loài thực vật có hoa trong họ Thạch nam. Loài này được (L.) Moench mô tả khoa học đầu tiên năm 1794.
Những bụi cây này đạt chiều cao 1,5 mét. Các lá thường xanh, mọc xen kẽ, hình elip hoặc thuôn dài, dài 3-4 cm, toàn bộ hoặc mép có răng cưa. Những bông hoa nhỏ, màu trắng và loe ra, xếp thành chùm dài 12 cm. Bụi cây tạo thành các nhóm lớn. | 1 | null |
Đặc điểm.
Erica alnea là một loài thực vật có hoa trong họ Thạch nam. Loài này được E.G.H.Oliv. mô tả khoa học đầu tiên năm 1995.
Cây có tràng hoa hình elip rộng, bao phấn không có lông đặt trên các sợi ngắn, rộng và có lông cứng ngắn ở mép ngoài của nang, bầu nhụy nhẵn dạng hình trụ nhô ra xa.
Hình thái.
Loài cây này thuộc cây bụi cao đến 60cm, phân nhánh nhiều, rậm rạp và mọc lan rộng ở những nơi râm mát.
Cành có có lông thưa, không có gân dưới lá, vỏ màu xám, bong tróc không đều. Lá xòe, mọc ở các cây trong bóng râm, kích thước 2,0-2,5 x 0,6 mm, hình elip thẳng, phẳng gần trục với mép nhọn, phía xa lồi và có rãnh, nhẵn và có lông ngắn; cuống lá dài ± 0,5 mm, có lông, mặt khác nhẵn.
Hoa nhỏ, màu hồng, có 3 đến 6 hoa ở đầu cành; cuống dài ± 2 mm, nhẵn hoặc thỉnh thoảng có lông ngắn ở gốc; lá dài ± 0,5 mm, hình mác thuôn dài, hơi có rãnh ở dưới chóp, có lông mao.
Phân bổ.
Chúng sống từ khu vực Worcester/Ceres với một vùng ngoại lệ ở trung tâm Cedarberg về phía bắc. Cedarberg tới Hex River Mtns và Villiersdorp. | 1 | null |
Erica carnea là một loài thực vật có hoa trong họ Thạch nam. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753. Nó phát triển ở vùng núi phía tây, trung và đông nam châu Âu và có cả ở Ma-rốc. Nhiều giống được sử dụng làm cây cảnh. | 1 | null |
Dactylorhiza fuchsii là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được (Druce) Soó mô tả khoa học đầu tiên năm 1962.
Nó là loài phổ biến rộng rãi trên nhiều nước châu Âu, với phạm vi mở rộng về phía đông Siberia, Mông Cổ và Tân Cương. Loài này còn được cho là đang tịch tỉnh của Canada Ontario.
Dactylorhiza fuchsii có màu sắc và chiều cao rất khác nhau, dao động từ 15 đến 60 cm chiều cao. Các cụm hoa dày đặc và nhiều hoa nhỏ, nở vào tháng Tám, là hình nón đầu tiên sau đó hình trụ. Màu hoa có thể thay đổi từ màu trắng nhạt màu tím với những đốm màu tím, một mô hình đối xứng của các vòng màu tím sẫm hoặc dấu chấm và các gạch ngang. Các môi có ba thùy. Các lá bắc thường ngắn hơn so với hoa. | 1 | null |
Dactylorhiza incarnata là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được (L.) Soó mô tả khoa học đầu tiên năm 1962.
Đây là một loài phong lan lâu năm, khí hậu ôn đới thường được tìm thấy mọc ở những đồng cỏ ẩm ướt và nói chung là trên đất giàu base, lên tới khoảng 2100m. Loài này xuất hiện rộng rãi ở Châu Âu và Châu Á từ Bồ Đào Nha và Ireland ở phía đông đến Siberia và Tân Cương.
Có một số phân loài và cả các giống lai, khiến việc xác định loài này trở nên khó khăn hơn, nhưng thông thường, cành hoa mạnh mẽ với thân rỗng, cao 25-60 và 60 cm, và mang tới 50 bông hoa. Cây phát triển đến chiều cao từ 15 đến 70 cm. Lá 4-7 dựng lên màu vàng xanh lá cây có chóp trùm đầu. Cụm hoa dài 4–12 cm, có tới 50 hoa. Các cánh giữa dài và hẹp, vì các mặt của nó bị phản xạ mạnh (gập lại). Đầu có ba thùy nông. Hoa thường có màu da thịt (ý nghĩa của "incarnata") và cánh giữa thường có các dấu hình vòng lặp.
Thời gian ra hoa là từ tháng 5 đến giữa tháng 7, phụ thuộc vào vĩ độ và phân loài. | 1 | null |
Mỗi bên một quốc gia () là một khái niệm được ủng hộ bởi cựu tổng thống Đài Loan (2000-2008) Trần Thủy Biển đề cập đến vị thế chính trị của Đài Loan. Nó nhấn mạnh rằng Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và Trung Hoa Dân Quốc (thường gọi là "Đài Loan") là hai quốc gia khác nhau (cụ thể là "Một Trung Quốc, một Đài Loan"), ngược lại với khái niệm hai thực thể chính trị riêng biệt trong cùng một quốc gia. Đây là lập trường của những người ủng hộ liên minh Phiếm lam.
Trần Thủy Biển đã dùng cụm từ này vào ngày 3 tháng 8 năm 2002 trong một chương trình truyền hình truyền đến hội nghị thường niên của Hội liên hiệp các hiệp hội Đài Loan thế giới (世界台灣同鄉會聯合會) họp tại Tokyo khi ông tuyên bố cần thiết để hiểu rõ ràng rằng "với Đài Loan và Trung Quốc trên mỗi bên của eo biển Đài Loan, mỗi bên là một quốc gia". Ông đã phát biểu những lời này bằng tiếng Phúc Kiến Đài Loan thay vì tiếng Phổ thông và tạo ra một lá chắn cho những chỉ trích từ truyền thông Trung Quốc đại lục. Trong quá khứ, trong bối cảnh tương tự, Lee Teng-hui cũng đã bị truyền thông của Đại lục tấn công khi ủng hộ "mối quan hệ ngoại giao đặc biệt cấp nhà nước". Hoa Kỳ cũng bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về khái niệm này, vì Hoa Kỳ cảm thấy rằng khái niệm này dường như đã khác với cam kết trước đó của Trần Thủy Biển về "Bốn không và một không có".
Liên minh Đảng Hành động Đài Loan được thành lập vào ngày 18 tháng 8 năm 2019, kết hợp Mỗi bên một quốc gia vào tên tiếng Trung của tổ chức. | 1 | null |
Dactylorhiza majalis là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được (Rchb.) P.F.Hunt & Summerh. mô tả khoa học đầu tiên năm 1965.
Phân bố.
"Dactylorhiza majalis" phân bố rộng khắp phần lớn châu Âu và Trung-Bắc châu Á từ Tây Ban Nha và Ireland đến Siberia và Kazakhstan. | 1 | null |
Gan tiền thơm (tên khoa học: Gaultheria fragrantissima) là một loài thực vật có hoa trong họ Thạch nam. Loài này được Nathaniel Wallich mô tả khoa học đầu tiên năm 1820.
Các tên gọi khác còn có: châu thụ thơm, bạch châu, thạch nam.
Có trong các khu rừng thông ("Pinus") thường xanh và rừng hỗn hợp, bìa rừng, các bụi rậm trên các sườn núi khô nhiều nắng; ở cao độ 1.000–3.200 m. Trên thế giới có tại miền nam Trung Quốc (đông nam Tây Tạng, Vân Nam), Bhutan, Ấn Độ, Malaysia, Myanma, Nepal, Sri Lanka và miền bắc Việt Nam.
Tại Việt Nam được ghi nhận có tại các vùng núi cao miền bắc như Hoàng Liên Sơn, Sa Pa, Tam Đảo. | 1 | null |
Gan tiền bò (tên khoa học: Gaultheria prostrata) là một loài thực vật có hoa trong họ Thạch nam. Loài này được William Wright Smith mô tả khoa học đầu tiên năm 1920.
Tại Việt Nam được ghi nhận có ở khu vực Đà Lạt.
Tại Trung Quốc, ghi nhận có ở khu vực đồng cỏ ẩm ướt thoáng đãng hoặc khu vực tảng đá mòn (đá lớn) ở cao độ khoảng 4.600 m tại Cống Sơn, Vân Nam.. | 1 | null |
Gaultheria shallon là một loài thực vật có hoa trong họ Thạch nam. Loài này được Pursh mô tả khoa học đầu tiên năm 1813.
Đây là loài bản địa phía tây Bắc Mỹ.
Mô tả.
Gaultheria shallon cao từ 0,2-5 mét (0,66-16,40 ft), mọc bò đến đứng thẳng. Là cây thường xanh, lá hình quả trứng dày cứng sáng bóng và màu xanh đậm trên bề mặt phía trên, và thô và nhạt màu hơn ở mặt dưới. Mỗi lá răng cưa mịn và sắc dài từ 5 đến 10 cm (2,0-3,9 inch). Cụm hoa bao gồm một chùm bracteate, một mặt, với 5-15 hoa ở hai đầu của các nhánh.
Dược tính.
Gaultheria shallon đã được sử dụng do có đặc tính chữa bệnh đã được dân bản địa tại địa phương trong nhiều thế hệ. Việc sử dụng thuốc của nhà máy này không được biết đến hoặc được sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, lá cây này có một chất có tác dụng làm se làm cho nó một loại thảo dược chống viêm và chống chuột rút hiệu quả. Người ta bỏ lá trong trà hoặc rượu, và có thể uống để giảm viêm nội bộ chẳng hạn như viêm bàng quang, dạ dày hoặc tá tràng viêm loét, ợ nóng, khó tiêu, viêm xoang, tiêu chảy, sốt vừa phải, viêm / kích thích cổ họng, và đau bụng kinh. Một thuốc đắp lá có thể được sử dụng bên ngoài để giảm đau do côn trùng đốt. | 1 | null |
Moneses uniflora là một loài thực vật có hoa trong họ Thạch nam. Loài này được Carolus Linnaeus đặt danh pháp "Pyrola uniflora" năm 1753. Năm 1821, Samuel Frederick Gray mô tả loài "Moneses grandiflora" như là loài điển hình của chi Moneses khi ông công bố hợp lệ tên chi này dựa theo mô tả của Richard Anthony Salisbury trước đó. Tuy nhiên, danh pháp này cho loài là bất hợp lệ, do nó đã được gọi với tính ngữ "uniflora" từ năm 1753, mặc dù trên thực tế nó là khác biệt với các loài của chi "Pyrola" và danh pháp "Moneses" của chi là hợp lệ. Năm 1848, Asa Gray phát hiện ra lỗi này và đặt lại danh pháp hợp lệ cho nó là "Moneses uniflora".
Từ nguyên.
Tên gọi Latinh của chi bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp cổ "μόνος" (monos — nghĩa là "đơn độc", "một"), và "ἕσις" (hesis — nghĩa là "khát vọng", "khoái cảm"); để chỉ một bông hoa đơn độc rất đẹp. Ý nghĩa tương tự cũng có trong một số tên gọi thông thường, chẳng hạn trong tiếng Anh người ta gọi nó là one-flower wintergreen (cây xanh mùa đông một hoa) hay tại Califonia người ta gọi nó là woodnymph (thần nữ rừng), còn trong tiếng Hà Lan người ta gọi nó là eenbloemig wintergroen.
Mô tả.
Là loài thực vật duy nhất đã biết của chi "Moneses", nó có thân thảo thường xanh sống lâu năm với thân rễ mảnh dẻ đường kính 0,2-0,6 mm. Các rễ dài, mảnh dẻ, phân nhánh. Các lá mọc sát gốc hay mọc thấp, thành 3-4 vòng, mỗi vòng 2-3 lá hình từ ôvan - elip tới hình trứng ngược, đường kính 10–30 mm, với các răng cưa nhỏ; so le với khoảng 5 vảy. Cuống lá ngắn hơn đường kính lá. Các thân trên mặt đất mọc thẳng không phân cành, hơi thuôn tròn có đường kính 0,6–1 mm, mỗi thân cao 10–50 mm và kết thúc với một bông hoa có mùi thơm và rủ xuống. Cán hoa mọc thẳng, dài 5–10 cm, phần trên có 1-2 lá bắc. Tràng hoa có đường kính 15–25 mm. 4 hoặc 5 cánh hoa màu trắng trải rộng hơi nhăn. Nhị hoa 8-10. Bao phấn 3–4 mm, rất cong. Đài hoa hình ôvan, tách biệt và màu trắng ánh lục. Bầu nhụy dạng gần phỏng cầu. Vòi nhụy 4–5 mm. Đầu nhụy hình khiên. Thời gian ra hoa từ tháng 5-7 tới tháng 9-10. Quả nang đường kính 5–6 mm. Hạt hình thoi hẹp.
Phạm vi phổ biến và sinh thái.
Loài này sinh sống trong khu vực ôn đới và hàn đới thuộc Bắc bán cầu.
Tại Bắc Mỹ nó phổ biến rộng: từ miền nam Alaska và miền đông Canada tới miền bắc California, Arizona và New Mexico. Tại các bang Connecticut và Ohio nó được coi là loài nguy cấp (Endangered), tại Rhode Island nó được coi là loài bị đe dọa (Threatened).
Tại [[châu Âu]] nó được bắt gặp ở nhiều nơi.
Tại [[Nga]] nó sinh sống trong khu vực thuộc phần châu Âu (trừ khu vực phía nam), [[Siberia]], [[Viễn Đông]] và [[Bắc Kavkaz]].
Tại [[châu Á]] nó sinh sống ở [[Mông Cổ]], [[Nhật Bản]], [[Triều Tiên]], [[Trung Quốc]] (các tỉnh [[Cam Túc]], [[Hắc Long Giang]], [[Cát Lâm]], [[Sơn Tây, Trung Quốc|Sơn Tây]], bắc [[Tứ Xuyên]], [[Tân Cương]], đông bắc [[Vân Nam]]) với tên gọi 独丽花 = độc lệ hoa, [[Đài Loan]]. Hiếm gặp ở [[Kashmir]].
Môi trường sống thích hợp là các khu [[rừng cây lá kim]] (chủ yếu là các khu rừng [[chi Vân sam|vân sam]]) và [[rừng hỗn hợp]] có độ ẩm trung bình.
Liên kết ngoài.
[[Thể loại:Moneses]]
[[Thể loại:Thực vật được mô tả năm 1848]] | 1 | null |
Monotropa uniflora là một loài thực vật có hoa trong họ Thạch nam. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753. Nó là cây thân thảo lưu niên sống ở vùng ôn đới châu Á, Bắc Mỹ và Nam Mỹ. Nó trước đây được đặt trong họ Monotropaceae, nay được chuyển sang họ Ericaceae.
Không như các loài thực vật khác, nó có màu trắng, và không có diệp lục. Thay vì tạo quang hợp, nó sống ký sinh. Thân cây đôi khi toàn trắng, nhưng thường thì có nhiều đốm đen và hồng nhạt. Các biến thể hiếm có thể có màu đỏ đậm. | 1 | null |
Pyrola asarifolia là một loài thực vật có hoa trong họ Thạch nam. Loài này được Michx. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1803.
Đây là loài bản địa phía tây Bắc Mỹ. Loài này được tìm thấy chủ yếu ở ven rừng ở vĩ độ trung bình ở Tây Bắc Thái Bình Dương và bắc California. Tên khoa học được đặt tên như vậy đơn giản vì lá của chúng duy trì màu xanh qua mùa đông. | 1 | null |
Rhododendron austrinum là một loài thực vật có hoa trong họ Thạch nam. Loài này được (Small) Rehder miêu tả khoa học đầu tiên năm 1917.
Đây là loài bản điạn miền Nam Hoa Kỳ, nơi chúng có thể được tìm thấy ở Alabama, Florida, Georgia và Mississippi. Chúng cũng là một loại cây cảnh phổ biến.
Loài này là một loại cây bụi cao tới 10 feet và rộng 8 feet. Lá hình bầu dục dài 2 đến 4 inch. | 1 | null |
Công đồng Constantinopolis đầu tiên được công nhận là Công đồng chung thứ hai của Cảnh giáo, Chính thống giáo Cổ Đông phương, Chính thống giáo Đông Phương, Công giáo Rôma, Công giáo Cổ, Anh giáo, và một số nhóm Kitô giáo Tây phương khác. Đây là công đồng đại kết đầu tiên được tổ chức tại Constantinopolis và được triệu tập bởi hoàng đế Theodosius I. Công đồng này tái khẳng định Tín điều Nicea, khẳng định thần tính đích thực của Chúa Kitô và lên án những tư tưởng của lạc giáo Arian diễn ra ở Nhà thờ Hagia Irene từ tháng năm - tháng bảy năm 381.
Giáo hoàng Đamasô I có thể không được mời hoặc đã từ chối tham dự, do đó công đồng này đôi khi được gọi là công đồng "unecumenical" (phi phổ quát, phi đại kết). Tuy nhiên, nó đã được khẳng định là công đồng đại kết tại Công đồng Chalcedon (451).
Bối cảnh.
Thần học.
Công đồng Nicaea I năm 325 đã không kết thúc được cuộc tranh cãi Arian về Chúa Ba Ngôi. Nhiều vị Giám mục sau này quyết định rằng, giáo hội không thể dùng một chữ không có trong phúc âm (homoousios – đồng bản tính) để giải quyết vấn đề, do đó họ quyết định là Arius đúng. Năm 327, Hoàng đế Constantine I bắt đầu hối hận về những quyết định được đưa ra tại công đồng Nicea. Dưới tác động của Eusebius thành Nicomedia, hoàng đế mở công đồng Tyro (335), ân xá cho Arius và chào đón ông quay trở lại.
Trái lại Công đồng Sardica (343) kết án Athanasius. Athanasius bị đi đày ở Trèves Hilariô, Eusebius thành Vercellis bị lưu đày ở Đông phương. Thế nhưng cả Athanasius và Eusebius trong những năm bị đày đã tiếp tục rao giảng cho nhiều giới về tầm quan trọng của vấn đề, sự nguy hiểm của lạc thuyết Arian.
Tại Rôma, Giáo hoàng đối lập Fêlix II đoạn quyền Giáo hoàng Libêrô đang ở chốn tù đày. Dưới áp lực, Libêrô đã kết án những ai dùng từ homoousios để truyền bá thuyết Sabellius (một Chúa với ba hình thức). Năm 359, hoàng đế thành công khi đưa ra công thức homoios: ""Chúa Giêsu giống Chúa Cha theo như Kinh Thánh dạy".
Năm 361, tân hoàng đế Julianus (361-363) cho các Giám mục công giáo cũng như phái Arian đang bị lưu đày được trở về. Ở Tây phương, Hilarius (367) và Eusebius (370) đã thuyết phục được hàng giáo sĩ Gaulois và Ý trở về với tín điều của Công đồng Nicea. Trong khi đó, Athanasius cũng đạt được kết quả nơi hàng giáo sĩ Ai Cập và Palestina (qua công đồng Alexandria năm 362). Ngoại trừ phe Arian thuần túy, còn hầu hết đều nhìn nhận Công đồng Nicea.
Thế nhưng khi hoàng đế Valens (364-378) lên cai trị đế quốc Đông phương, ông lại ủng hộ phe Arian. Ông ra lệnh đưa đi đày nhiều Giám mục. Lần thứ hai Athanasius phải rời khỏi Alexandria trong gần một năm.
Ba giáo phụ xứ Cappadocia là Basilius (379), Gregori Nazianzen (390) và Gregori Nyssen (395) cũng tuyên bố trung thành với công đồng Nicea nhưng tìm ra một lối trình bày mới cho tín điều Chúa Ba Ngôi. Trước đó có hai luồng quan điểm. Một là nhấn mạnh về Bản tính duy nhất (una ousia) tin rằng không có sự khác biệt về Bản tính trong Ba Ngôi. Hai là nhấn mạnh vào sự phân biệt Ngôi vị (treis hypostases).
Các giáo phụ xứ Cappadocia đưa ra quan điểm: Thiên Chúa Ba Ngôi vị (treis hypostases), nhưng Ba Ngôi đồng (cùng một) Bản tính (una ousia). Điều này vừa chống lại chủ trương của phe Arian: "Chúa Con khác Chúa Cha về Bản tính", vừa chống lại lạc thuyết Sabellius: "Chúa Cha và Chúa Con cùng một Ngôi vị".
Lạc giáo về Chúa Thánh Thần. Họ chủ trương Chúa Thánh Thần chỉ là một tạo vật như Chúa Con và còn kém hơn. Từ năm 360, đã có một số Giám mục phe Arian đưa ra chủ trương này. Với sự đỡ đầu của Macedonius Giám mục Constantinopoli, và Marathon Giám mục Nicomedia, thuyết này mở rộng khá mạnh.
Dựa vào câu "Lời đã thành xác phàm"" (Logos-sarx egeneto) trong Tin Mừng Gioan 1,14, Apollinaire, Giám mục Laodicea cho rằng Ngôi Lời đảm nhận một bản tính nhân loại không có linh hồn. Đức Kitô là Ngôi Lời thần linh nhập thể. Là một con người thiên thai, Đức Kitô sử dụng thân xác như một dụng cụ. Nhiều Thượng Hội đồng địa phương, nhiều giáo phụ như Epiphane, Gregoire de Nysse, Gregoire de Nazianze chống lại ông.
Thời gian này cũng nổi lên chủ trương "nghiêm trị" của giám nục Lucifer thành Cagliari: không tha thứ những người đã xúc phạm đến Chúa, những người đã sa ngã tại Rimini phải rửa tội lại. Nhưng Athanasius, tại công đồng Alexandria (362), tuyên bố: "Chỉ đòi họ thành thật bỏ lạc thuyết" mà không phải rửa tội lại.
Công đồng.
Triệu tập và chủ tọa.
Năm 381, hoàng đế Theodosius I triệu tập công đồng Constantinopoli.
Công đồng gồm 150 Giám mục công giáo Đông phương và 36 Giám mục phe Macedonius. Trong những phiên họp đầu tiên, thấy con số của mình quá ít, các Giám mục phe Macedonius đã rút lui.
Công đồng đặt dưới quyền chủ tọa của ba vị liên tiếp: Giám mục Melecius thành Antiokia, Gregori Nazianzen Giám mục thành Constantinopoli, Giám mục Nectar. Không có đại diện nào của Giáo hoàng Đamasô I đến dự.
Nội dung.
Công đồng nhìn nhận giáo thuyết Nicea, và thêm vào bản Tuyên xưng đức tin của Nicea về Chúa Giêsu như sau: ""Bởi phép Đức Chúa Thánh Thần, Người đã nhập thể trong lòng Trinh Nữ Maria, và đã làm Người. Người chịu đóng đinh vào thập giá vì chúng tôi, chịu khổ hình và mai táng thời Phongxiô Philatô".
Về Chúa Thánh Thần, công đồng thêm câu: "Tôi tin kính Đức Chúa Thánh Thần là Thiên Chúa, và là Đấng ban sự sống, Người bởi Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con mà ra. Người cùng được phụng thờ và tôn vinh với Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con. Người đã dùng các ngôn sứ mà phán dạy"".
Về tổ chức giáo hội, công đồng theo quy định:
Công Đồng Constantinople cũng lên án lạc giáo của Apollinaire: "Chúng tôi không đồng ý với chủ trương Ngôi Lời đảm nhận một thân xác không có linh hồn, không có trí tuệ, vì biết chắc rằng Ngôi Lời Thiên Chúa trọn hảo từ muôn thuở, đã trở thành con người cách trọn vẹn vào thời sau cùng để cứu độ chúng ta" (Lá thư các Giám mục họp tại Constantinople gởi Giáo hoàng Đamasô I năm 382).
Ảnh hưởng.
Vì không xác định danh từ và quan niệm về vấn đề nhiệm xuất của Chúa Thánh Thần: bên Tây phương dùng công thức "a Patre Filioque procedit" (Bởi Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con mà ra), còn bên Đông phương dùng: "a Patre per Filium procedit" (Bởi đức Chúa Cha qua đức Chúa Con mà ra). Sự khác biệt này sẽ đưa đến cuộc tranh luận sau này về vấn đề Filioque.
Các Giám mục Pháp và Bắc Ý cũng họp nhau tại Aquiléa truất phế các Giám mục theo Arian. Phe Arian biến dần, chỉ còn sót lại nơi dân German do Giám mục Wulfila phổ biến. | 1 | null |
Lễ thượng cờ ở quảng trường Ba Đình là một nghi lễ cấp quốc gia của Việt Nam, được thực hiện vào mỗi 6 giờ sáng trước lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Hà Nội. Ý tưởng thực hiện nghi lễ trên quảng trường do Bộ Tư lệnh bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đề xuất và được Chính phủ phê duyệt vào dịp kỷ niệm 111 năm ngày sinh Bác Hồ. Đoàn 275 - đơn vị đặc trách nhiệm vụ về nghi lễ, nghi thức của Bộ Tư lệnh bảo vệ lăng - được giao thực hiện nhiệm vụ này.
Nghi thức.
Đoàn thượng cờ khởi hành từ phía sau lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Dẫn đầu đoàn thượng cờ là quân kỳ Quyết thắng. Kế đến là đội tiêu binh với 34 người, tượng trưng cho 34 chiến sĩ đầu tiên của Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân. Đoàn đi một vòng ra phía trước theo tiếng nhạc của ca khúc 'Tiến bước dưới quân kỳ' để đến chân cột cờ
3 chiến sĩ đội hồng kỳ tiến lên phía cột cờ chuẩn bị các nghi thức thượng cờ, cũng là lúc cửa của lăng chủ tịch bắt đầu mở. Sau khi có hiệu lệnh, lá cờ được tung ra và bay lên theo tiếng Quốc ca. Lá cờ được kéo lên trên đỉnh của cột cờ cao 29 mét phía trước lăng chủ tịch.
Sau lễ thượng cờ, đội tiêu binh đi một vòng trước cửa lăng và kết thúc nghi lễ. 21 giờ hàng ngày, lễ hạ cờ với nghi thức tương tự sẽ được diễn ra. | 1 | null |
Dendrobium subpetiolatum là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được Schltr. mô tả khoa học đầu tiên năm 1912.
Mô tả.
Loài Lan này thường mọc trên các loài cây khác, có củ giả với hai lá. Hoa thường có màu trắng và phần nhụy hoa hình môi màu vàng. Nó có hạt tròn, nhỏ với cây con nhỏ màu xanh.
Công dụng, lợi ích.
Dendrobium subpetiolatum thường được trồng làm cây cảnh bởi vẻ ngoài đẹp mắt.
Vì loài cây này có đặc tính chữa bệnh nên thường sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc để điều trị các bệnh khác nhau như sốt, đau đầu và các bệnh về da. Nó cũng được sử dụng như một loại thuốc bổ và cải thiện tiêu hóa.
Trồng trọt và nhân giống.
Đây là loài lan sống trên cây có kích thước từ nhỏ đến trung bình, thường được tìm thấy ở các khu rừng mưa nhiệt đới Đông Nam Á. Nó phát triển tốt nhất trong môi trường thoát nước tốt như vỏ cây, rêu, hoặc than củi. Đây là loài cây ưa ánh sáng và độ ẩm cao.
Quá trình nhân giống có thể thực hiện thông qua phương pháp chiết cành hoặc bằng hạt giống.
Phân bổ.
Dendrobium subpetiolatum có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới châu Á, từ Ấn Độ đến Trung Quốc và Nhật Bản. Nó thường được tìm thấy trong các khu rừng ẩm ướt ở độ cao lên tới 1.400 m. | 1 | null |
Dendrobium venustum là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được Teijsm. & Binn. mô tả khoa học đầu tiên năm 1864.
Ở Việt Nam còn được gọi dưới tên khác là Dendro Trường Sơn, Hoàng thảo môi tơ, Hoàng thảo Trường sơn, Dendrobium delacourii Guill.
Mô tả: Lan sống phụ sinh, mọc bụi nhỏ, cao 20 – 40 cm. Lá thuôn hình giải, mép không đều, dài 10 cm, có 7 gân gân. Cụm hoa thẳng, dài 20 cm. Hoa nhỏ xếp sát nhau, màu vàng lục. Cánh môi màu trắng có 3 thùy, có sọc và mép có lông nạc (20 - 30 chiếc).
Phân bố: Cây mọc ở Tây Nguyên, Daklak, Lâm Đồng đến Nam bộ và phân bố ở Lào, Thái Lan, Mianma...
Tài liệu dẫn: Phong lan Việt Nam - Trần Hợp - trang 87.
Loài lan này đáng ra là một trong những loài phổ biến nhất vì có phân bố rộng và hoa không đặc sắc lắm nên ít bị khai thác làm cảnh. Ở Đắk Lắk cây phân bố gần như đều khắp từ vùng rừng xanh, bán thường xanh cho đến rừng khộp. Tuy nhiên không hiểu sao nó lại hiếm dù không quý cả ở trong rừng lẫn ở các vườn nhà. Có lẽ là do ở trong rừng nó sinh trưởng kém, phát tán yếu nên dù dễ tìm nhưng không dễ dàng có được số lượng nhiều, còn ở nhà thì do cây bé nên ít ai quan tâm ngoài những người chơi theo kiểu sưu tập. | 1 | null |
Vaccinium uliginosum là một loài thực vật có hoa trong họ Thạch nam. Loài này được Carl von Linné miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Phân bố.
"Vaccinium uliginosum" là loài bản địacác vùng ôn đới mát của Bắc bán cầu, ở độ cao thấp ở Bắc Cực và ở độ cao lớn về phía nam đến Pyrenees, Alps và Caucasus ở Châu Âu, vùng núi Mông Cổ, phía bắc Trung Quốc, bán đảo Triều Tiên và trung bộ Nhật Bản ở Châu Á, và Sierra Nevada ở California và dãy núi Rocky ở Utah ở Bắc Mỹ.
Chúng mọc mọc trên đất ẩm ướt chua trên vùng đất cây thạch nam, moorland, lãnh nguyên, và ở tầng dưới của rừng cây lá kim rừng, từ mực nước biển ở Bắc Cực, lên đến 3400 m ở phía nam phạm vi phân bố. | 1 | null |
Vaccinium vitis-idaea là một loài thực vật có hoa trong họ Thạch nam. Loài này được Carl von Linné miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Sinh thái.
"Vaccinium vitis-idaea" không rụng lá kể cả những lúc lạnh nhất, điều này bấy thường với cây lá rộng, mặc dù môi trường tự nhiên của chúng thường được bảo vệ khi có tuyết rơi nhiều. Nó có thể chịu được nhiệt độ xuống đến hoặc thấp hơn, nhưng phát triển chậm nơi có mùa hè nóng. Nó ưa bóng dâm, độ ẩm và đất có tính axit. Đất thiếu dinh dưỡng nó vẫn chịu được nhưng không phải đất kiềm. | 1 | null |
Ổi dứa ("Acca sellowiana") là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Tuy gọi là "ổi" nhưng ổi dứa không cùng loài với "Psidium guajava". Ổi dứa được (O.Berg) Burret mô tả khoa học đầu tiên năm 1941.
Ổi dứa nguyên thủy là cây mọc dại ở Nam Mỹ, trong khu vực giáp giới của bốn nước Brasil, Argentina, Paraguay và Uruguay với khí hậu ôn đới, cần một thời gian khá lạnh mới đậu trái.
Tập tính.
Cây mọc dạng bụi, chiều cao đạt 5 mét, lá xanh quanh năm. Dạng lá hình trứng, dài 7 cm. Mặt dưới lá có lông tơ nên sắc lá có màu lục xỉn, ngả màu lam. Ở Bắc Bán cầu cây nở hoa vào tháng Năm. Hoa có bề ngang không quá 5 phân, cánh hoa mọng nước, màu trắng hoặc phớt hồng. Nhụy hoa màu điều. Hoa ăn được, thường dùng trong món xà lách.
Nếu hoa đậu thì khoảng 4 đến 6 tháng sau trái bắt đầu chín. Trái hình trứng, thoạt tiên màu xám xanh, sau ngả màu nâu hung. Khi chín trái mau rụng xuống đất nên dễ bị bầm dập. Vị trái tương tự như ổi pha với mùi dứa. | 1 | null |
Kunzea salina là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được Trudgen & Keighery mô tả khoa học đầu tiên năm 1983.
Loài này lần đầu tiên được Malcolm Trudgen và Greg Keighery mô tả chính thức vào năm 1983, với danh pháp "Angasomyrtus salina". Tên chi "Angasomyrtus" được đặt theo tên của người đồng phát hiện, Angas Hopkins, người được biết đến với công trình nghiên cứu về sinh thái và bảo tồn hệ thực vật Tây Úc và danh pháp loài ("salina") đề cập đến môi trường sống nước mặn của chúng.
Sau khi phân tích phát sinh loài về trình tự DNA, Peter de Lange và Hellmut Toelken đổi tên loài này thành "Kunzea salina". | 1 | null |
Dendrophylax lindenii (tên tiếng Việt là Dạ Hương lan) là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được (Lindl.) Benth. ex Rolfe mô tả khoa học đầu tiên năm 1888. Qua nhiều lần đổi tên, đến nay chính thức sử dụng tên "Dendrophylax lindenii. "Vì sự hiếm có về mặt số lượng cũng như hình dạng không có lá mà sự tồn tại của loài này được ghi nhận rất muộn. Người ta còn gọi loại lan này là lan ma, do nó khó phát hiện trên thân cây chủ cho đến khi ra hoa màu trắng có mùi rất thơm.
Hiện nay số lượng cá thể Dạ Hương lan trên thế giới ước tính có hơn 3000 cá thể. Loài nằm trong danh sách đe dọa tuyệt chủng và đang rất được quan tâm bảo tồn tại Mỹ.
Tên đồng nghĩa.
Danh pháp đồng nghĩa của loài này gồm:
Sinh học.
Cũng như các loại phong lan không có lá (leafless epiphyte), Dạ Hương lan thuộc bộ (tribe) Vandae. Cây trong tự nhiên gần như không có lá, rễ mọc ra từ các đốt thân rất ngắn chồng lên nhau, tạo thành một búi rễ bám trên thân cây chủ. Thường chỉ có thể tìm được Hương lan trong các vùng đầm lầy ẩm thấp miền Nam Florida, Cuba, và quần đảo Caribbean.
Để thích nghi với điều kiện môi trường có độ ẩm cao, hàm lượng dinh dưỡng thấp, cường độ ánh sáng thấp. Dạ Hương Lan hạn chế sự phát triển của bộ lá, quang hợp kiểu CAM và dự trữ chất dinh dưỡng ngay tại hệ thống rễ để giảm thiểu chi phí năng lượng cho quá trình vận chuyển rễ-lá. Dạ Hương lan cộng sinh bắt buộc với nấm cộng sinh ở mặt dưới của rễ, nhằm đảm bảo hiệu suất quan hợp của mặt trên.
Về mặt cấu trúc, có thể hình dung Dạ Lan Hương là một thân lan Vanda 0.5m sau khi bỏ hết lá và nén dọc theo trục thân xuống còn một thân ngắn chừng 1–4 cm. Tương tự như Vanda, rễ mọc ra từ các lóng thân rất ngắn này. Rễ có khả năng quang hợp, mặc dù không có khí khẩu nhưng có các tế bào giống khẩu, có thể đóng vào ban ngày và mở ra vào ban đêm để hút CO2.
Nuôi trồng.
Trên thế giới hiện nay có một vài người tuyên bố trồng thành công Dạ Hương lan nhưng chưa có một bằng chứng khoa học nào chứng minh hiệu quả của một phương pháp trồng cụ thể. Không loại trừ khả năng những cây Dạ Hương lan này có nguồn gốc tự nhiên.
Các tài liệu tổng hợp và điều kiện sống ngoài tự nhiên cho thấy cây có nhu cầu độ ẩm khá cao, đặc biệt là giai đoạn cây con.
Văn hóa.
Trong giới trồng lan tại Mỹ, vì độ "hiếm" và độ "khó" ở mức cao nhất trong số các loài lan, việc trồng thành công Dạ Hương lan cho đến lúc có hoa được thừa nhận là một thành công rất lớn. Việc cấm buôn bán trên thị trường càng làm nóng nhu cầu của người trồng lan. Đặc biệt là sau sự ra đời của 2 tác phẩm lớn là "Kẻ trộm hoa lan" (The Orchid Thief) và bộ phim Adaptation kể về niềm cuộc đời thú vị của John Laroche, một thợ săn hoa lan hiện đại. | 1 | null |
Thanh liễu, hay chổi sể, chổi xuể, thanh hao, danh pháp hai phần Baeckea frutescens là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Đặc điểm.
Cây bụi, phân nhánh nhiều, cao 50 – 150 cm. Lá mọc đối, hình dải hay hình dùi dạng dải, dài 5 - 8mm, rộng 0,4 - 0,6mm, đầu nhọn, không lông, có tuyến mờ nâu, cuống rất ngắn. Hoa mọc đơn độc ở nách lá, lưỡng tính, màu vàng trắng, đường kính cỡ 2 - 3mm; cuống hoa cỡ 1mm, mang ở giữa 2 lá bắc rất nhỏ, sớm rụng. Đài hoa hình ống, dài cỡ 1mm, chia 5 thùy hình tam giác, tồn tại; cánh hoa 5, gần tròn, dài cỡ 4mm; nhị 10, ít khi 8, ngắn hơn cánh hoa; bầu ha,̣ 3 ô, mỗi ô chứa 2 noãn. Quả nang nhỏ, dài cỡ 1mm, mở theo đường rách ngang; hạt có cạnh. Có hoa từ tháng 4 đến tháng 8.
Phân bố.
Loài phân bố ở Nam Trung Quốc, các nước Á châu nhiệt đới tới Úc. Ở Việt Nam có gặp từ Quảng Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Phú Thọ vào đến Thừa Thiên – Huế, Quảng Nam, Phú Yên. Thường gặp trên các đồi khô miền trung du, mọc chung với tràm, sim, mua.
Công dụng.
Làm chổi.
Từ thân, cành. Cành thanh liễu được cắt về phơi khô cho lá rụng đi rồi được bó lại làm chổi. Cũng như chổi xơ dừa, chổi làm bằng cành thanh hao rất bền và chịu nước.
Trước những năm 1990, nhà máy Toa xe Lương Sơn, Thái Nguyên thường xuyên nhập một số lượng lớn cây Thanh liễu đã phơi khô để làm chổi vệ sinh toa xe khi đưa vào xưởng sửa chữa, đại tu. | 1 | null |
Calothamnus planifolius là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được Lehm. mô tả khoa học đầu tiên năm 1842.
Đây là loài đặc hữu ở phía tây nam của Tây Úc. Nó là một loại cây bụi mọc thẳng với nhiều cành, phát triển đến chiều cao khoảng 1,5 mét (4,9 ft) với lá phẳng và hoa màu đỏ từ tháng 9 đến tháng 11. Hoa có 4 cánh hoa và 4 bó nhị hẹp. (Năm 2014 Craven, Edwards và Cowley đề xuất rằng loài này được đổi tên thành "Melaleuca planifolia".) | 1 | null |
Didymoplexis pallens là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. 'Loài này được mô tả lần đầu vào năm 1844 bởi William Griffith dựa trên mẫu cây thu thập từ một khu rừng tre gần Calcutta, và mô tả được đăng trên "Calcutta Journal of Natural History".
Didymoplexis pallens không tự sản xuất thức ăn, mà phụ thuộc vào một loại nấm để sống. Nó có tới 15 hoa nhỏ màu trắng, hồng hoặc nâu trên một thân hoa vàng mềm mại. Các bông hoa mở một cách tuần tự, chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn.
Miêu tả.
"Didymoplexis pallens" là một loài thực vật thảo mộc sống trên đất, không có lá, có rễ thân dày và thân hoa màu vàng mập mạp, cao từ 60 đến 250 mm. Có từ năm đến mười lăm hoa màu trắng, hồng hoặc nâu, dài khoảng 6-8 mm và rộng 8-10 mm, nhưng chỉ có một hoặc hai bông hoa tồn tại trong một thời điểm ngắn. Hoa có hình chuông với cánh và đài có kích thước và hình dạng tương tự và kết hợp khoảng một nửa chiều dài của chúng. Chiếc môi là hình cửa sổ, dài khoảng 6-7 mm và rộng 9-10 mm, với các cạnh uốn lên phía trên. Có hai hoặc ba hàng không đều của gai nhỏ dọc theo đường giữa của chiếc môi. Cây xuất hiện sau cơn mưa đầu mùa mưa và nở hoa từ tháng 11 đến tháng 3 ở Úc và từ tháng 4 đến tháng 5 ở Trung Quốc.
Phân bố và môi trường sống.
Crystal bells phát triển trong rừng mưa, rừng cỏ và rừng tre ở Trung Quốc, Đài Loan, Afghanistan, Bangladesh, Ấn Độ, Myanmar, Indonesia, Nhật Bản, Malaysia, Philippines, New Guinea, Thái Lan, Việt Nam, Úc bao gồm Đảo Giáng Sinh và các đảo ở phía tây nam Thái Bình Dương. Ở Úc, nó được tìm thấy trên Bán đảo Cape York, điều hành xuống phía nam đến Cardwell, trên một số đảo Torres Strait, ở các khu vực phía bắc của Lãnh thổ Bắc Úc và vùng Kimberley của Tây Úc. | 1 | null |
Nữ Thể Thình (), tiếng Anh: body sushi), trong đó "thình" có nghĩa là mâm đựng; hay còn gọi là tiệc nhân thể, tiệc lõa thể là thuật ngữ chỉ về những bữa tiệc trong đó có món sushi hoặc sashimi được bày thức ăn trên cơ thể người đẹp khỏa thân. Tiệc nhân thể có xuất xứ từ Nhật Bản và sau này được nhập về thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam, thành phố Yên Sơn.
Bày tiệc.
Bữa tiệc được bày biện phải có các nguyên liệu chính gồm món món sushi hoặc sashimi và người đẹp lõa thể, trong đó những cô gái được chọn phải đáp ứng các tiêu chuẩn gồm:
Quy trình lên món gồm: trước khi lên món, người đẹp cần phải tịnh thân 90 phút, theo trình tự như sau:
Thời gian một bữa tiệc nhân thể chỉ kéo dài khoảng 80 phút với lượng thực khách không quá 6 người, món ăn chủ yếu theo kiểu Nhật như cá sống, sushi. Nhà hàng tùy lúc có thể chọn địa điểm khác để bảo đảm sự kín đáo cho thực khách.
Thưởng thức.
Ở Trung Quốc, bữa tiệc nhân thể được quảng cáo với giá cả khá đắt đỏ 4.600 nhân dân tệ (gần 16 triệu đồng Việt Nam), cho nên thực khách của những bữa tiệc tốn kém này đa phần là quan chức và giới những người giàu có ở địa phương như một số cán bộ lãnh đạo cấp cao của Ngân hàng Công Thương Trung Quốc từng đến Tokyo thưởng thức món này dẫn đến có ý kiến cho rằng nó trái với mỹ tục Trung Hoa và nhất là quan chức không thể dùng tiền công phung phí cho bữa tiệc quái đản. | 1 | null |
Corymbia petalophylla là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được (Brooker & A.R.Bean) K.D.Hill & L.A.S.Johnson mô tả khoa học đầu tiên năm 1995.
"Corymbia" là một loại cây gỗ có chiều cao trung bình khoảng 15m. Vỏ cây mềm, có xơ, tua và thường có màu vàng nâu hoặc vàng xám trên bề mặt. Lá cây có màu xanh xám, hình dáng nhọn. Cuống lá dài từ 10 - 25mm. Các chồi trưởng thành có màu xanh lục dài 6 - 8mm, đường kính 4 - 5mm. Quả có dạng hình cầu, dài 10 - 13mm, đường kính 9 - 11mm. Hạt bóng, màu nâu đỏ dài 2 - 3mm, rộng 1,5 - 2,5mm (Hill và Johnson, 1995). | 1 | null |
Eucalyptus annuliformis là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được Grayling & Brooker mô tả khoa học đầu tiên năm 1992.
Đây là loài đặc hữu của một khu vực nhỏ ở phía tây nam của Tây Úc. Loài này có vỏ nhẵn, màu xám, lá hình elip đến hình mũi mác khi trưởng thành, nụ hoa hình bầu dục, hoa màu trắng và quả hình bán cầu với một đĩa rộng. | 1 | null |
Eucalyptus bosistoana là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được F.Muell. mô tả khoa học đầu tiên năm 1895.
Miêu tả.
Cây cao đến 60 m.
Sinh trưởng con non (cây con hoặc cây con trên ruộng đến 50 cm): thân tròn theo mặt cắt ngang; vị thành niên lá đối diện với một vài cặp sau đó thay thế , nhỏ nhắn , Dài 3–7 cm, rộng 1,8–3,3 cm, rìa toàn bộ , hiếm khi có rãnh, màu xanh lục nhạt.
Lá trưởng thành mọc so le , cuống lá dài 1–1,8 cm; lưỡi hình mũi mác để giống hình cái liềm , dài 5,8-20 cm, 0,7-2,7 cm rộng, Cụm hoa thường ở nách lá không phân nhánh, ít phổ biến ở đầu cuối.
Hoa màu trắng.
Trái cây có cuống nhỏ, hình chén , thùng hình chữ hoặc hình bán cầu, dài 0,4-0,8 cm, rộng 0,4-0,8 cm, đĩa giảm dần , van 5 hoặc 6, gần vành cấp hoặc kèm theo.
Hạt màu đen, nâu hoặc xám, 0,9-2 mm dài, hình trứng hoặc dẹt-hình trứng, lưng bề mặt shallowly đọ sức hoặc gần như nhẵn, rốn bụng .
Cây con đã trồng (đo ở nút ca 10): lá mầm hai lớp đến thuôn dài; thân cây hình vuông ở mặt cắt ngang; lá luôn luôn có cuống, mọc đối từ 5 đến 10 nốt rồi mọc xen kẽ, hình trứng hình trứng, dài 4–8,5 cm, rộng 3–6,5 cm, gốc thường thuôn nhọn, bạc màu , màu xanh giữa ở trên, nhạt hơn ở dưới.
Thời gian ra hoa
Ra hoa vào tháng Giêng, tháng Hai, tháng Ba, tháng Tư và tháng Bảy. | 1 | null |
Bạch đàn cầu vồng (danh pháp hai phần: Eucalyptus deglupta) là một loài cây thường xanh khổng lồ. Nó thuộc loài bạch đàn phân bố tự nhiên kéo dài New Britain, New Guinea, Seram, Sulawesi và Mindanao. Đây là loài bạch đàn duy nhất. Đây là loài bạch đàn duy nhất có phạm vi tự nhiên trải dài khắp khu vực bắc bán cầu. Nó phát triển rất mạnh trong rừng nhiệt đới có nhiều mưa.
Đặc điểm.
Vỏ cây có nhiều màu độc đáo là đặc điểm nổi bật nhất của cây, những màu này trên vỏ cây hoàn toàn tự nhiên. Các mảng vỏ cây ngoài được thay hàng năm tại những thời điểm khác nhau, cho thấy lớp vỏ bên trong có màu xanh lục sáng. Lớp vỏ trong này sau đó tối hơn và lớn lên tạo nên các tông màu xanh dương, tím, cam và sau đó hạt dẻ. Vỏ cây mùa trước lột ra để lộ vỏ cây sáng màu mới bên dưới. Quá trình lột vỏ tạo nên những vệt dọc màu đỏ, cam, xanh lá cây, xanh da trời và xám.
"Eucalyptus deglupta" là một trong những loài cây cao nhất thế giới. Chúng cao hơn 75 m khi trưởng thành. Thậm chí, cây sinh trưởng ở môi trường thuận lợi có thể cao tới 100 m. Một cây "Eucalyptus deglupta" có thể có chiều ngang và độ cao . Sau khi lớp vỏ già rụng xuống sẽ để lộ ra lớp vỏ mới màu xanh lục và dần dần nó sẽ chuyển sang màu xanh lá mạ, vàng cam, tía, tím và nâu. Cũng vì vỏ có nhiều màu sắc nên trong tiếng Đức Eucalyptus deglupta còn có tên là cây cầu vồng (Regenbogenbaum) hay cây bạch đàn cầu vồng trong tiếng Anh (rainbow eucalyptus).
Sử dụng.
Ngày nay, loài cây này được trồng rộng rãi trên toàn thế giới trong những đồn điền cây, chủ yếu là cho nguyên liệu bột giấy được sử dụng trong sản xuất giấy. Đây là loài chiếm ưu thế sử dụng cho trồng rừng nguyên liệu giấy ở Philippines. Vì là loài có màu sắc đặc biệt, nên nhiều người đã mang chúng về trồng trong vườn để làm cảnh. Họ còn lấy gỗ của làm nguyên liệu sản xuất giấy và làm đồ trang trí trong gia đình.
Trồng trọt.
"Eucalyptus deglupta" được trồng làm cây cảnh, trồng ở các khu vườn và công viên vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, nhưng không phải là để kháng lại sương mù. Những vệt nhiều màu sặc sỡ bao phủ thân cây là một yếu tố thiết kế phong cảnh đặc trưng. Tại Hoa Kỳ, "Eucalyptus deglupta" sinh trưởng trong điều kiện thời tiết băng giá ở Hawaii và khu vực phía nam California, Texas và Florida. Nó chỉ phù hợp với những khu vực có mật độ mạnh của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ từ 10 trở lên. | 1 | null |
Bạch đàn xanh hay khuynh diệp cầu (danh pháp hai phần: Eucalyptus globulus) là loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được Labill. mô tả khoa học đầu tiên năm 1800.
Đây là là một loại cây thường xanh, một trong những cây được trồng rộng rãi nhất bản địa Úc. Chúng thường cao từ 30–55 m. Mẫu vật cao nhất hiện nay ở Tasmania cao 90,7 m. Có những tuyên bố lịch sử về những cây cao hơn, cao nhất là 101 m. Sự phân bố tự nhiên của các loài bao gồm Tasmania và phía nam Victoria (đặc biệt là dãy Otway và miền Nam Gippsland). Cũng có những sự kiện biệt lập trên Đảo King và Đảo Flinders ở Eo biển Bass và trên đỉnh của sông Yang gần Geelong. Có những sự kiện tự nhiên không xuất xứ ở Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, và các phần khác của Nam Âu bao gồm Síp, Nam Châu Phi, New Zealand, Tây Hoa Kỳ (California), Hawaii, Macaronesia, và Kavkaz (Tây Gruzia).
Cuộc thám hiểm d'Entrecasteaux đã khiến người sử dụng ngay lập tức các loài khi chúng phát hiện ra nó, gỗ được sử dụng để nâng cấp thuyền của họ. Hoa loài bạch đàn xanh này được tuyên bố là hoa biểu tượng của Tasmania vào ngày 27 tháng 11 năm 1962. | 1 | null |
Eucalyptus gracilis là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được F.Muell. mô tả khoa học đầu tiên năm 1855. Đâylà một loài cây bản địa ở Úc, nơi nó được tìm thấy ở vùng tây nam New South Wales, Victoria, South Australia, và Western Australia.
Mô tả.
Cây tán rộng, nhiều thân thường có chiều cao đến với vỏ cây xám nâu xù xì ở gốc và mịn màng và màu kem đồng ở trên. Nó nở hoa từ tháng 3 đến tháng 10 với hoa trắng kemw. Lá trưởng thành phân đoạn, bóng, xanh lá cây, đồng màu và có hình lanceolate hẹp. Lá dài và rộng .
Phân loại.
Các loài này được chính thức hóa bởi nhà thực vật học Ferdinand von Mueller vào năm 1854 trong khuôn khổ của công trình "Second systematic index of the plants of Victoria." in "Victoria – Parliamentary Papers – Votes and Proceedings of the Legislative Assembly". Tên loài là tính từ tiếng Latin "gracilis" "mảnh khảnh", dường như đề cập đến nhánh và tầm vóc của chúng.
Phân bố và môi trường sống.
Nó phát triển trên các cồn cát và vùng đồng bằng, đỉnh cao và dọc theo những con đường lạch ở các vùng phía Nam Wheatbelt và Goldfields-Esperance của Tây Úc nơi chúng mọc trong đất sét cát- Đất sét có vôi trên đá vôi. Loài cây này được tìm thấy ở hầu hết các khu vực phía nam và trung tâm Nam Úc và Victoria và phía tây nam New South Wales, nơi chúng được tìm thấy ở cây bụi mallee trên các bãi biển cọ trên bãi biển phía nam từ Yathong và phía tây từ West Wyalong. | 1 | null |
Eucalyptus grandis là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được W.Hill mô tả khoa học đầu tiên năm 1862.
Lúc trưởng thành, loài này có thể đạt đến chiều cao 50 mét, mặc dù các mẫu vật lớn nhất có thể có chiều cao vượt quá 80 mét. Loài cây này được tìm thấy trên các vùng ven biển và các dãy núi cận duyên hải từ Newcastle ở New South Wales phía Bắc đến phía tây của Daintree ở Queensland, chủ yếu trên vùng đất bằng phẳng và dốc thấp, nơi chúng là loại cây ưu thế của rừng ẩm ướt và sống bên lề của rừng nhiệt đới. | 1 | null |
Karl Kehrer (10 tháng 10 năm 1849 tại Worms – 17 tháng 5 năm 1924 tại Berlin) là một sĩ quan Đức, đã được thăng đến cấp bậc Thượng tướng pháo binh. Ông từng tham chiến trong cuộc Chiến tranh Pháp-Đức (1870 – 1871).
Tiểu sử.
Sau khi học xong trung học, Kehrer đã gia nhập Quân đoàn Pháo binh Hesse tại Darmstadt vào năm 1866 và tham chiến trong Chiến dịch chống Phổ. Từ năm 1869 cho đến năm 1870, ông học Trường Tổng hợp Pháo binh và Công binh tại Berlin. Trong cuộc Chiến tranh Pháp-Đức (1870 – 1871), ông bị thương trong trận đánh khốc liệt ở Gravelotte-St. Privat vào ngày 18 tháng 8 năm 1870. Vào năm 1872, ông được chuyển vào biên chế của quân đội Phổ. Sau khi phục vụ như một sĩ quan tiền tuyến trong một số đơn vị pháo binh, vào năm 1891 ông trở thành giảng viên của Trường Pháo dã chiến ở Jüterbog. Vào năm 1893, ông lãnh chức Trưởng phòng ("Abteilungschef") trong Ủy ban Khảo sát Pháo binh ("Artillerieprüfungskommission") ở kinh thành Berlin và vào năm 1899, ông được ủy nhiệm làm Tư lệnh của Lữ đoàn Pháo dã chiến Baden số 29, đóng trại tại Freiburg im Breisgau. Ở đây, ông được lên quân hàm Thiếu tướng vào năm 1900. Vào năm 1901, ông được cử làm giám thị Trường bắn pháo dã chiến ("Feldartillerieschießschule") ở Jüterbog và cuối cùng vào năm 1903 ông trở thành Chủ tịch Ủy ban Khảo sát Pháo binh tại Berlin. Trên cương vị này, ông quan tâm đến việc phát triển pháo binh D9u71c, đặc biệt là viểu thử nghiệm công thành pháo 42 cm (Dicke Bertha - tức khẩu "Bertha Bự"). Vào năm 1904, ông được thăng quân hàm Trung tướng và vào ngày 5 tháng 3 năm 1908 ông được nhận quân hàm danh dự ("Charakter") Thượng tướng pháo binh.
Ông từ trần vào ngày 17 tháng 5 năm 1924. Nơi yên nghỉ cuối cùng của ông nằm ở nghĩa trangg Tây Nam Stahnsdorf. | 1 | null |
Eucalyptus nebulosa là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được A.M.Gray mô tả khoa học đầu tiên năm 2008. Nó có vỏ nhẵn, màu trắng kem, lá trưởng thành hình elip hẹp, nụ hoa thường sắp xếp theo nhóm từ bảy đến mười một, hoa màu trắng kem nhạt và quả hình bán cầu hoặc ít nhiều hình bán cầu trên đỉnh.
Mô tả.
"Eucalyptus nebulosa" là một loại cây thường phát triển đến chiều cao và có vỏ nhẵn có màu trắng kem khi còn tươi. Cây non và coppice mọc lại có lá xếp thành cặp đối diện, cùng màu xanh xám ở cả hai mặt, dài và rộng trên cuống lá dài tới . Các lá trưởng thành mọc xen kẽ, có màu xám xanh nhạt và xanh xám, hình elip hẹp, hầu hết dài và rộng trên cuống lá dài . Các nụ hoa được sắp xếp theo nhóm chủ yếu là bảy, chín hoặc mười một trên một cuống dài , các chồi riêng lẻ không cuống hoặc trên cuống dài . Chồi trưởng thành có hình chùy, với chén hoa hình nón dài , và operculum dài. Sự ra hoa từ tháng 12 đến tháng 3 và hoa có màu trắng kem nhạt. Quả là dạng gỗ hình bán cầu hoặc hơi có đỉnh quả nang dài và rộng với các van ở gần mức vành.
Phân loại và đặt tên.
"Eucalyptus nebulosa" được mô tả chính thức lần đầu tiên vào năm 2008 bởi Alan Maurice Grey trên tạp chí "Kanunnah", từ một mẫu vật được thu thập ở phía bắc Đường Pieman khoảng phía tây Sông Huskisson. Tên khoa học ("nebulosa") là từ Latin "nebulosus" có nghĩa là "sương mù" hoặc "có mây", đề cập đến hiệu ứng khói hoặc mờ của màu xám xanh lá từ xa.
Phân bố và môi trường sống.
Bạc hà serpentine là loài cây chiếm ưu thế trên serpentinit giữa Wilson và sông Huskisson, các nhánh của Sông Pieman ở phía tây bắc của Tasmania. | 1 | null |
Eriachne bleeseri là một loài thực vật có hoa trong họ Hòa thảo. Loài này được Pilg. mô tả khoa học đầu tiên năm 1927.
Đặc điểm.
Cây Lâu năm, dày đặc búi. Thân mọc thẳng hoặc mọc thẳng đứng, mảnh khảnh, cao 15–42 cm, có 2 đốt. Các lóng giữa thân có vân, có lông tơ, có lông dạng củ. Các hạch giữa thân có râu. cành bên đơn giản. Bẹ lá chủ yếu ngắn hơn lóng thân liền kề. Viền có nhiều lông, dài 0,5 mm. Phiến lá cong hoặc uốn lượn, dạng sợi, hình nón hoặc không có nếp gấp, dài 10–23 cm, rộng 1–2 mm, cứng. Bề mặt phiến lá có lông tơ, có lông dạng củ.
Cụm hoa.
Cụm hoa kép, chùy, đầu mút. Cuống có lông ở trên. Chùy thuôn, hình mác, rời, dài 3–5 cm, rộng 0,5–1 cm. Cành sơ cấp dài 0,5–1,5 cm. Panicle nhánh mao quản.
Gai con.
Gai con đơn độc. Cuống dài 3–15 mm. Cụm hoa màu mỡ 2 hoa, bao gồm 2 hoa màu mỡ, không có rhachilla mở rộng, hình trứng, dẹt ở hai bên, hơi nén, dài 6–8 mm, tách ra khi trưởng thành. Spikelets phân chia bên dưới mỗi bông hoa màu mỡ. Mô sẹo hoa dài 0,3 mm, có râu, tù.
Keo.
Các nếp nhăn đối diện, dai dẳng, tương tự, mỏng hơn so với. Keo dưới hình elip hoặc thuôn dài, dài 3–4,3 mm, bằng keo trên, có màng, mỏng hơn nhiều ở rìa, có 7 dây thần kinh. Mặt dưới keo nhẵn, bóng. Lớp keo trên hình elip hoặc hình thuôn dài, dài 3–4,3 mm, bằng 50% chiều dài của bổ đề màu mỡ liền kề, có màng, có viền trong. Bề mặt keo trên nhẵn, bóng.
Hoa.
Phế màu mỡ hình mác, dẹt bên, dài 5–8 mm, có màng hoặc sụn. Trung vị (chính) mái hiên thẳng, dài tổng thể 1–1,5 mm. Palea dài 6 mm, 2 dây thần kinh. Bề mặt nhợt nhạt có vảy, nhẵn hoặc có lông, có lông ở giữa hoặc bên dưới. Quả nang 2. Bao phấn 3, dài 2,7 mm, màu vàng. Hạt dính với vỏ quả, hình elip hoặc thuôn, dài 1 mm, tù. Phôi 10% chiều dài hạt.
Phân bố.
Châu Úc. Vùng lãnh thổ phía Bắc: Darwin & Vịnh. | 1 | null |
Eucalyptus regnans là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được F.Muell. mô tả khoa học đầu tiên năm 1870.
Đây là loài bản địa Tasmania và Victoria ở đông nam Australia, một trong các loài thực vật có hoa cao nhất và một trong những cây cao nhất thế giới, chỉ sau "Sequoia sempervirens". Cây cao đến 85 m, với mẫu vật còn sống cao nhất, Centurion, cao đến 99,6 mét (327 feet) ở Tasmania. Hoa trắng nở vào mùa thu. | 1 | null |
Epidendrum angustatum là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được (T.Hashim.) Dodson mô tả khoa học đầu tiên năm 1993.
Theo tiếng Hy Lạp Epi có nghĩa: ở trên và dendron: cây. Nhưng thực ra loài này có trên 1000 giống mọc ở mọi nơi: dưới đất, trên đá và cành cây. Người mới chơi lan thường chỉ biết đến lan Epidendrum qua 2 cây lan phổ thông nhất là cây Epidendrum radicans hay Epidendrum ibaguense hoặc những cây lan ghép giống từ hai cây này và đặt cho cái tên là trúc lan hoặc lan 4 mùa vì thân giống như cây trúc và ra hoa quanh năm. Epidendrum có nhiều cây, thân chẳng giống như cây trúc chút nào, như cây Epidendrum ciilare thân giống như Cattleya và cây Epidendrum parkinsonianum.
Epidendrum có thân cao nhất là Epidendrum cinnabarium, cao hơn 2 thước, hoa mọc ở trên ngọn.Đa số Epidendrum hoa trông na ná như hoa Encyclia cho nên nhiều người nhầm lẫn. Trước đây người ta xếp chung các loại có hoa giống nhau vào Epidendrum, nhưng sau đó đã tách riêng ra nhiều loại như: Encyclia, Barkeria, Oerstedella, Jaquiniella v.v… Gần đây người ta ghép Epidendrum với Cattleya, Laelia và nhiều loại khác tạo ra những bông hoa tuyệt đẹp. | 1 | null |
Eucalyptus tereticornis là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được Sm. mô tả khoa học đầu tiên năm 1795.
Đây là loài bản địa miền đông Australia và miền nam New Guinea. Loài cây này có vỏ nhẵn, lá trưởng thành hình mũi mác đến cong, nụ hoa xếp thành nhóm bảy, chín hoặc mười một, hoa màu trắng và quả hình bán cầu. | 1 | null |
Epidendrum ciliare là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1759. Loài này phân bố rộng rãi từ Mexico qua Trung Mỹ và vùng Caribbe đến Bắc và Tây Nam Mỹ.
"E. ciliare" ban đầu được Carl Linnaeus mô tả lần đầu tiên vào năm 1759. Chúng được chuyển về chi "Coilostylis" bởi Withner và Harding vào năm 2004, tuy nhiên đã không được Plants of the World Online chấp nhận.
Mô tả.
Số nhiễm sắc thể lưỡng bội của "E. ciliare" là 2"n" = 40, 80 và 160, nhiễm sắc thể đơn bội "n" = 20. | 1 | null |
Anh đào Brazil (danh pháp hai phần: Eugenia brasiliensis) hay cherry Brazil, grumichama, cumbixaba, là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương (Myrtaceae), được Jean-Baptiste Lamarck mô tả khoa học đầu tiên năm 1789. Đây là loài đặc hữu của Brazil, phân bố chủ yếu ở phía Nam đất nước. Hiện nay, loài này đã được du nhập đến nhiều nơi trên thế giới như Comoros, Vịnh Guinea, Hawaii, Trinidad-Tobago và Việt Nam. | 1 | null |
Phi đội bay "Hiệp sĩ Nga" (Tiếng Nga: Русские Витязи, Phiên âm Latin: Russkie Vityazi, Tiếng Anh: Russian Knights), là đội bay trình nhào lộn diễn của Không quân Nga. Thành lập vào ngày 5 tháng 4 năm 1991 tại căn cứ không quân Kubinka, đội gồm 6 người điều khiển máy bay tiêm kích chiếm ưu thế trên không Sukhoi Su-27, lần đầu tiên trình diễn bên ngoài Liên Xô vào tháng 9 năm 1991 tại Anh.
Giới thiệu.
Căn cứ không quân Kubinka nằm ở 60 km về phía tây Moscow. Trong nhiều năm, nó được biết tới với vai trò trình diễn những máy bay tiên tiến cho các nguyên thủ quốc gia. Ngày nay, căn cứ Kubinka được biết tới là trường đào tạo phi công máy bao nhào lộn tốt nhất ở Nga và là nơi 2 phi đội bay nhào lộn Hiệp sĩ Nga và Swift đóng quân. Kubinka còn là căn cứ chính của Không quân Nga tại khu vực Moscow
Tai nạn.
Ngày 12/12/1995, trên đường từ triển lãm hàng không Malaysia trở về Nga, 3 trong số 5 máy bay tiêm kích Su-27 của đội bay biểu diễn " Hiệp sĩ Nga " đã đâm vào núi gần căn cứ Cam Ranh, Việt Nam. Bốn phi công đã hy sinh.
Nguồn tham khảo.
Dịch từ trang
http://en.wikipedia.org/wiki/Russian_Knights | 1 | null |
Thế kỷ của Trung Quốc ("Trung Quốc thế kỷ" ) là một khái niệm mới nêu ra khả năng Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa sẽ thống trị thế kỷ 21, giống như thế kỷ 20 và 19 lần lượt là thế kỷ của Hoa Kỳ và Đế quốc Anh. Cụm từ này đặc biệt được sử dụng khi đề cập đến viễn cảnh nền kinh tế Trung Quốc sẽ vượt qua kinh tế Mỹ để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới, vị trí mà Trung Quốc đã nắm giữ từ khoảng 1000-1700 CN hoặc 221 TCN-1830 CN , tùy từng nguồn nghiên cứu.
Chỉ trích.
Michael Beckley, một nhà nghiên cứu đến từ trường Harvard Kennedy, không đồng tình với quan điểm cho rằng:
Beckley cho rằng sức mạnh của Hoa Kỳ là lâu dài với các nguyên nhân chính là bởi tính đơn cực và sự toàn cầu hóa. | 1 | null |
Heteropogon contortus hay cỏ "pili", dị thảo văn, cỏ khác râu, là một loài thực vật có hoa trong họ Hòa thảo. Loài này được (L.) P.Beauv. ex Roem. & Schult. mô tả khoa học đầu tiên năm 1817.
Đây là một loại cỏ lâu năm, vùng nhiệt đới, thuộc họ Hòa thảo. Cỏ phân bố ở Nam Phi, Nam Á, Bắc Úc, Châu Đại Dương và tây nam Bắc Mỹ. "Heteropogon contortus" cũng là một loại cỏ dại tự nhiên ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới ở châu Mỹ và Đông Á. Cây cao đến , có khả năng thích nghi khi đốt cháy. Hạt cỏ sẫm màu, có thân hạt dài ở một đầu và một cành nhọn ở đầu hạt phía bên kia. Thân hạt cỏ xoắn lại khi khô và duỗi thẳng khi gặp ẩm, và phối hợp với cành nhọn ở đầu hạt phía bên kia để "khoan" hạt giống vào lòng đất.
Tên của cỏ pili bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp, trong đó "heteros" mang nghĩa "khác biệt". Còn "pogon" nghĩa là "râu"; "contortus" có thể được hiểu là "xoắn", "rối". Trong tiếng Hawaii, pili có nghĩa là "dính chặt", nhằm mô tả cách thức phát tán hạt giống của nó ở môi trường tự nhiên. Người Hawaii dùng cỏ pili để lợp mái nhà tranh. | 1 | null |
Rau má Brazil hay còn gọi rau má nước (danh pháp Hydrocotyle leucocephala) là một loài thực vật có hoa trong Họ Cuồng. Loài này được Cham. & Schltdl. mô tả khoa học đầu tiên năm 1826.
Phân bố.
Rau má Brazil mọc rất nhiều ở những vùng ẩm ướt khắp Trung và Nam Mĩ.
Đặc điểm.
Rau má Brazil có lá mọc xen kẽ với nhau dọc theo thân chính, chiều cao 8–15 cm, độ rộng lá 6–10 cm
Cây thích nghi với môi trường pH 5-7, ánh sáng trung bình, nhiệt độ 18-26 °C, dinh dưỡng trung bình nên là một loài thực vật thủy sinh rất dễ tính gần như thích nghi với mọi môi trường thủy sinh. Cây có tốc độ sinh trưởng nhanh, khi trồng trong bể chúng sẽ tìm cách bò lên mặt nước và phủ kín mặt nước. Càng lên gần mặt nước lá càng to ra.
Sử dụng.
Trong hồ thủy sinh, loài cây này không nhất thiết phải cắm xuống nền và có thể thả nổi chúng trên mặt nước như một loại bèo để bảo vệ cá con. | 1 | null |
Rockstar Advanced Game Engine (RAGE) là một game engine được phát triển bởi RAGE Technology Group tại trụ sở của nhà phát triển game Rockstar San Diego cùng sự giúp đỡ của các studio Rockstar khác. Bộ engine đã được sử dụng trên nhiều hệ máy như Microsoft Windows, Nintendo Wii, PlayStation 3, PlayStation 4, Xbox 360 và Xbox One. RAGE ban đầu được tạo nên từ engine "Angel" phát triển bởi Angel Studios (nay là Rockstar San Diego) để dùng cho các phiên bản console thế hệ thứ sáu của dòng game "Midnight Club" và các game khác của Rockstar San Diego.
Rockstar đã tích hợp một vài phần mềm khác vào RAGE như sản phẩm độc quyền mô phỏng chuyển động animation Euphoria và hệ thống vật lý mã nguồn mở Bullet.
Trước khi có RAGE, Rockstar thường xuyên sử dụng engine RenderWare của Criterion Games để phát triển nhiều tựa game, bao gồm các phiên bản Grand Theft Auto trên hệ máy PlayStation 2, Xbox, và Microsoft Windows.
Kể từ "Max Payne 3", bộ engine này hỗ trợ DirectX 11 và bộ lọc lập thể 3D trên hệ máy PC.
Phiên bản sắp tới "Grand Theft Auto V" trên PlayStation 4 và Xbox One sẽ là tựa game đầu tiên hỗ trợ hệ console thứ tám có sử dụng RAGE. | 1 | null |
Rau má hương (danh pháp khoa học: Hydrocotyle sibthorpioides), còn được gọi rau má nhỏ, rau má chuột, rau má họ, rau má mỡ là một loài thực vật có hoa trong Họ Cuồng. Loài này được Lam. mô tả khoa học đầu tiên năm 1789.
Phân bố.
Rau má hương phân bố rộng khắp thế giới, được tìm thấy ở khu vực châu Á, châu Âu và một số ít ở châu Mỹ.
Đặc điểm.
Rau má hương có hình dạng lá như hình cây dù bé nhỏ khuyết xinh, màu sắc xanh tươi, chiều cao 2–5 cm, độ rộng lá 1–2 cm. Tuy có vẻ yếu ớt mỏng manh nhưng sức sống vô cùng mãnh liệt nên đây là loài cây tương đối dễ trồng. Cây dễ thích nghi môi trường nước cứng hay mềm pH 5.0 – 7.0, nhiệt độ 18-27 độ C, ánh sáng trung bình đến cao, dinh dưỡng tùy ý. Tuy nhiên dưới điều kiện tối ưu, cây có thể dễ dàng tiếp cận với các bề mặt có kích thước trung bình một hồ cá trong vòng một tuần hoặc lâu hơn, ngay cả sau khi được cắt tỉa đáng kể. Nhánh cây sẽ trôi dạt bên dưới bề mặt. Tuy nhiên, nếu nhiệt độ quá nóng (70-75 độ F là tốt nhất) hoặc không có ánh sáng, cây sẽ kiệt sức một cách nhanh chóng và tăng trưởng chậm. Độ pH và độ cứng đóng vai trò tối thiểu trong việc phát tirển của cây. Phân bón vi chất dinh dưỡng thúc đẩy cây lớn hơn, tăng trưởng mạnh mẽ hơn hạn chế bón phân nitrate nếu thường xuyên bón có thể làm cây đen hoặc có màu nâu CO2 không bắt buộc nhưng nếu bổ sung thêm CO2 sẽ thúc đẩy tăng trưởng của cây và cho ra lá tươi rất đẹp bò rất nhanh sau hai tuần.
Cây sinh sôi bằng cách đẻ ra cây con khi cắt mốt phần của cây ghim xuống phân nền sẽ tự động cây bén rễ sau đó cây mẹ sẽ phát triển đến một lúc nào đó sẽ tư đẻ ra thành cây mới. Cầy cũng là loài thực vật bán cạn nên có thể được trồng cạn.
Sử dụng.
Sở hữu dáng vẻ đặc biệt, khi phát triển đến thời điểm tối ưu cây sẽ tạo ra một bức tranh và rất dễ phối cảnh với các cây thủy sinh khác nên được dùng để thiết kế cảnh thủy sinh cho những ai chưa có nhiều kinh nghiệm chơi thủy sinh. Do đó, đây là loài thực vật thủy sinh rất thông dụng, là lựa chọn hàng đầu trong giới thủy sinh và được trồng trong các hồ thủy sinh nhỏ. Với sự tăng trưởng khá cao và sự hấp thụ dinh dưỡng tốt, cây còn là ứng viên tuyệt vời cho các hồ thủy sinh bị dư dinh dưỡng. | 1 | null |
Rau má dù hay Sen dù lùn (danh pháp Hydrocotyle verticillata) là một loài thực vật có hoa trong Họ Cuồng. Loài này được Thunb. mô tả khoa học đầu tiên năm 1798.
Phân bố.
Rau má dù có nguồn gốc Nam Mỹ và rất thông dụng ở các khu vực nóng ẩm ở châu Mỹ, mọc thành bụi từ các khu vực đất khô cằn đến vùng đất ngập nước.
Đặc điểm.
Rau má dù thật phải rất nhỏ, rất thấp, cao từ 1 - 3,5 cm và mọc thành bụi thay vì có nhiều cây cao lêu ngêu và mọc riêng rẽ. Không giống các cây rau má thủy sinh khác thuộc chi Hydrocotyle, rau má dù có tốc độ phát triển chậm. Cây có nhu cầu ánh sáng cao, nhiệt độ: 10 - 25 độ C, pH: 5.0 - 7.0 và cũng là loài thực vật bán cạn. Ánh sáng là vấn đề quan trọng nhất, là yếu tố quyết định mức độ cao và dày đặc của cây. Ánh sáng càng mạnh thì cây càng lùn và càng mọc lan.
Cây mọc theo xu thế bò lan và đâm nhánh rất nhanh, chỉ cần một nhánh có thể mọc thành 1 thảm trong thời gian ngắn. Đây là một cây tiền cảnh tuyệt vời và là sự lựa chọn thay thế hoàn hảo cho trân châu Nhật hay ngưu mao chiên. | 1 | null |
Hyparrhenia rufa là một loài cỏ bản địa châu Phi, song đã du nhập đến nhiều nơi để làm thức ăn cho gia súc và có khi là loài xâm hại.
Mô tả.
Đây thường là cây lâu năm, song tùy theo giống và dạng có thể là cây thường niên. Nó hay mọc thành bụi, túa ra từ một thân rễ.
Hạt của cây được lan truyền nhờ lông thú, gió, hay những máy móc như máy san.
Sinh thái.
Trong khu vực bản địa, loài này thường mọc trong rừng thưa và đồng cỏ ngập nước theo mùa. Nó chịu hạn tốt và dễ sống sót trong nhiều điều kiện tự nhiên.
Nhiều loài kiến xén lá, gồm "Atta capiguara" và "A. laevigata", được ghi nhận tỉa lá "H. rufa".
Chúng thường mắc bệnh giun tròn "Helicotylenchus pseudopaxilli", "Pratylenchus brachyurus" và "Longidorus laevicapitatus". Nó cũng là vật chủ trung gian của loại khuẩn phytoplasma gây còi cọc ở cỏ Napier ("Pennisetum purpureum"). | 1 | null |
Homoranthus decumbens là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được (Byrnes) Craven & S.R.Jones mô tả khoa học đầu tiên năm 1991.
và là loài đặc hữu của một khu vực nhỏ ở Queensland. Nó là một cây bụi thấp, trải rộng với các lá hình trụ được sắp xếp theo các cặp đối diện xen kẽ nhau. Những bông hoa có màu xanh vàng và được sắp xếp đơn lẻ ở các trục trên lá.
Hoa từ tháng 9 đến tháng 12 và trái cây từ tháng 10 đến tháng 12. | 1 | null |
Homoranthus melanostictus là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được Craven & S.R.Jones mô tả khoa học đầu tiên năm 1991. Đây là là loài đặc hữu của miền đông nước Úc. Lá có hình trụ đến làm dẹt có chấm dầu đen và lên đến sáu bông hoa màu vàng được sắp xếp trong những chiếc rìu lá ở gần đầu cành nhỏ.
Mô tả.
H. melanostictus có thể cao lan theo chiều ngang và trở nên thẳng đứng ở cuối cành.
Phân loại và đặt tên.
"Homoranthus melanostictus" lần đầu tiên được mô tả chính thức vào năm 1991 bởi Lyndley Craven và S.R Jones và mô tả đã được xuất bản ở "Australian Systematic Botany". Tên cụ thể ("melanostictus") có nguồn gốc từ các từ Hy Lạp cổ đại melanos có nghĩa là "đen" hoặc "tối" và "stiktos" có nghĩa là "thủng", "lốm đốm" hoặc "đốm".
Phân bố và môi trường sống.
Trải rộng khắp vùng đông nam Queensland từ phía tây bắc Taroom về phía nam Tara. Phát triển trên đất cát trong rừng cây bụi và sức khỏe. | 1 | null |
Emina Jahović Sandal (, ; sinh ngày 15 tháng 1 năm 1982) với nghệ danh là Emina cùng các biệt danh là "Diva" hay "Công chúa nhạc Pop", là một ngôi sao giải trí nổi tiếng người Serbia. Bên cạnh lĩnh vực thành công và được biết đến hơn cả là ca hát, cô còn hoạt động trong ngành công nghiệp giải trí-nghệ thuật dưới vai trò một diễn viên, nhạc sĩ-nhạc công-vũ công và nhà văn. Sinh ra tại tiểu bang Serbia, Emina Jahović kết hôn với ngôi sao nhạc Pop Thổ Nhĩ Kỳ Mustafa Sandal vào năm 2008. Sau khi khởi nghiệp ca hát bằng một album năm 2002, cô đã phát hành năm album phòng thu đều đạt hạng nhất tại Serbia trong suốt thập niên 2000. Bên cạnh hoạt động nghệ thuật, Jahović còn cống hiến rất nhiều cho các công việc từ thiện về nhân quyền và nữ quyền.
Emina Jahović luôn thu hút sự chú ý của công chúng. Với những nỗ lực cống hiến không ngừng cho ngành công nghiệp âm nhạc, Emina đã được công chúng ghi nhận là "một trong những ngôi sao nhạc pop Serbia vĩ đại nhất mọi thời đại" và được mệnh danh là Công chúa nhạc Pop trong khu vực Balkan. "I da mogu" (2012) được coi là một trong những bài hát phổ biến nhất của Emina, là đĩa đơn đầu tiên đạt thứ hạng quán quân tại Bulgaria.
Tháng 9 năm 2013, Emina Jahović sẽ bắt đầu tham gia làm giám khảo và người hướng dẫn cho chương trình truyền hình "The Voice" trên đài RTV Pink cùng với Marija Šerifović.
Tiểu sử.
Thơ ấu và con đường đến với âm nhạc.
Emina Jahović Sandal sinh ngày 15 tháng 1 năm 1980 tại thành phố Novi Pazar, cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Serbia (Cộng hòa Liên bang Xã hội chủ nghĩa Nam Tư); là con thứ ba trong số ba người con của Nusret Jahović, một bác sĩ nổi tiếng về phẫu thuật tim mạch và Senija Jahović, một giáo sư, tiến sĩ Y khoa, bác sĩ ngoại nhi. Cô được nuôi dưỡng trong một gia đình trong Islam ở ngoại ô thành phố Novi Pazar. Cha cô qua đời vì bệnh nhồi máu cơ tim khi bà mới ở tuổi 13. Emina từng thổ lộ rằng việc mẹ cô qua đời sau cơn bạo bệnh là điều đau đớn nhất mà cô từng phải trải qua và đó chính là khoảng thời gian khủng hoảng nhất trong cuộc đời cô. Anh trai ong, Mirsad Türkcan, là cầu Thổ Nhĩ Kỳ đầu tiên chơi cho NBA. Dina Džanković hoa hậu Serbia và Montenegro là vợ của cầu thủ Mirsad Türkcan.
Sự nghiệp âm nhạc.
1999–2004: Khởi nghiệp và thành công bước đầu.
Đĩa đơn đầu tiên của Emina Jahović mang tên "Tačka", sản xuất bởi Dino Merlin, đã trở thành một hit trên bảng xếp hạng. Theo sau "Tačka" là đĩa đơn gồm hai bài "Uzalud se budim", cũng thu được thành công trên các bảng xếp hạng của Serbia. Những thành tích này đã thuyết phục nhà sản xuất của PGP RTS bỏ vốn để làm album đầu tiên của Emina.
Album đầu tiên trong sự nghiệp của Emina, "Osmi dan", phát hành năm 2002, là một bộ sưu tập các bài hát nhạc dance. Album cơ bản được sản xuất bởi Dino Merlin, một nhà sản xuất khá danh tiếng lúc bấy giờ.
Emina Jahović bắt đầu chuyên diễn đầu tiên của mình tại Mỹ mang tên World Tour vào năm 2004, với sự tham gia của ban nhạc Hari Mata Hari. World Tour kéo dài trong 3 tháng với 31 buổi ở Bắc Mỹ và châu Âu.
Những phim tham gia.
Diễn viên.
Ghi chú | 1 | null |
Tre lông Bidoup, tên khoa học Kinabaluchloa wrayi, là một loài thực vật có hoa trong họ Hòa thảo. Loài này được Otto Stapf mô tả lần đầu tiên năm 1893 dưới danh pháp "Bambusa wrayi". Năm 1993, Khoon Meng Wong định nghĩa chi mới "Kinabaluchloa" và chuyển loài này sang chi mới tạo ra.
Phân bố.
Loài này có ở Perak (Malaysia). Năm 1999, tại Vườn quốc gia Bidoup (tỉnh Lâm Đồng, Việt Nam) người ta cũng phát hiện thấy có quần thể của loài này và gọi nó là tre lông Bidoup. Tuy nhiên tên gọi này dễ gây nhầm lẫn rằng nó chỉ có ở Bidoup, Việt Nam. | 1 | null |
Leptospermum laevigatum là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được (Gaertn.) F.Muell. mô tả khoa học đầu tiên năm 1858.
Loài này chịu mặn và rất cứng, thường được sử dụng trong các công trình tiện nghi và trồng ven biển. Loài cây này cũng được trồng ở Tây Úc, nơi chúng đã trở thành cỏ dại.
Tên của loài là "Leptospermum laevigatum" (Gaertn.) F.Muell.
Loài này mọc dạng bụi cây hoặc cây và thường cao . Hoa nở giữa tháng 4 và tháng 10 với hoa màu hồng hơi trắng.
Ấu trùng loài Holocola thalassinana ăn loài "Leptospermum laevigatum". | 1 | null |
Lagurus là một chi thực vật có hoa Cựu Thế giới thuộc họ Hòa thảo, bản địa vùng quanh Địa Trung Hải và những khu vực lân cận, từ Açores và quần đảo Canaria tới bán đảo Krym và Ả Rập Xê Út. Nó cũng sống tự nhiên ở Úc, New Zealand, Ireland, đảo Anh, và những vùng rời rạc ở châu Mỹ. Chỉ có một loài được biết đến, Lagurus ovatus, tên thông thường tiếng Anh là hare's-tail, hare's-tail grass hay bunnytail. | 1 | null |
Philipp Carl Christian Freiherr von Canstein (4 tháng 2 năm 1804 tại Eschwege – 5 tháng 11 năm 1877 tại Kassel) là một sĩ quan quân đội Phổ, đã được thăng đến cấp bậc Thượng tướng Bộ binh, và được nhận Huân chương Quân công cao quý nhất của Phổ với Lá sồi. Ông từng tham chiến trong cuộc Chiến tranh Đức-Đan Mạch, Chiến tranh Áo-Phổ và cai quản kinh thành Berlin trong thời gian Chiến tranh Pháp-Đức.
Tiểu sử.
Thân thế.
Philipp Carl là con trai của viên đại úy trong quân đội Hesse Christian Ludwig von Cannstein (29 tháng 7 năm 1766 – 19 tháng 6 năm 1813 tại Ziegenhain) và người vợ của ông này là Christine, tên khai sinh là von Wurmb.
Sự nghiệp quân sự.
Vào ngày 1 tháng 8 năm 1819, với tư cách là một thiếu sinh quân, Canstein đã gia nhập Trung đoàn Bộ binh số 2 ở Stettin và vào ngày 26 tháng 11 năm 1821 ông được phong cấp sĩ quan. Sau khi giữ một số vai trò trong Trường Thiếu sinh quân ở Berlin từ năm 1826 cho đến năm 1848, vào ngày 16 tháng 1 năm 1849, ông gia nhập Trung đoàn Bộ binh số 23 (đóng quân tại Thượng Schlesien) với quân hàm Thiếu tá. Tại Breslau, Canstein được thăng cấp Thượng tá và Tư lệnh của Trung đoàn Bộ binh số 11 vào năm 1857, và vào năm 1863 ông lãnh chức Tư lệnh của Lữ đoàn Bộ binh số 11 tại Brandenburg an der Havel. Trong cuộc Chiến tranh Đức-Đan Mạch năm 1864, ông chỉ huy lữ đoàn của mình tham gia cuộc tấn công thắng lợi vào Düppel. Do vậy, ông được tặng thưởng Huân chương Quân công vào ngày 7 tháng 6. Sau cuộc chiến tranh này, Canstein được ủy nhiệm làm Tư lệnh của Sư đoàn số 15 tại Köln, và chỉ huy sư đoàn này tham chiến trong trận Königgrätz trong cuộc Chiến tranh Áo-Phổ năm 1866), và sau đó ông được trao tặng Bó sồi gắn vào Huân chương Quân công ngày 20 tháng 9 năm 1866. Vào năm 1867, ông được bổ nhiệm làm Tướng tư lệnh của Quân đoàn X và Thống đốc thành phố Magdeburg. Vào năm 1870, trong cuộc Chiến tranh Pháp-Đức, ông nhậm chức Thống đốc thành phố Berlin.
Vào ngày 8 tháng 11 năm 1871, Von Canstein được nghỉ hưu và lãnh cấp "Đại Chỉ huy" của Huân chương Hoàng gia Hohenzollern. Ngày 5 tháng 11 năm 1877, ông từ trần tại Kassel.
Gia đình.
Vào ngày 19 tháng 3 năm 1839, Canstein kết hôn lần đầu tiên với Marie Freiin von Troschke (30 tháng 6 năm 1817 tại Charlessville (Ardennen) – 21 tháng 8 năm 1841 tại Berlin), con gái của Trung tướng Ernst Freiherr von Troschke. Sau khi bà này mất vào ngày 29 tháng 7 năm 1844, ông cưới bà Adelheid von Krauseneck (6 tháng 12 năm 1817 tại Mainz – 20 tháng 12 năm 1888 tại Kassel, con gái của Wilhelm von Krauseneck). Một trong hai người con trai của họ là Ernst Raban Freiherr von Canstein. | 1 | null |
Lolium perenne là một loài thực vật có hoa trong họ Hòa thảo. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Tên tiếng việt là Hắc Mạch Thảo, cỏ hắc mạch hay lúa mạch đen 黑麦草, loại cỏ này là một trong những loại thức ăn gia súc tốt nhất, hàm lượng a-bu-min cao. Loại cỏ này được trồng nhiều ở các mục trường và nông trường châu Úc, xuất khẩu hàng năm đi các nước khác.
Ở Việt Nam loại cỏ này được nhiều trường đua ngựa nhập về làm thức ăn bổ dưỡng cho các dòng ngựa đua. | 1 | null |
Melaleuca quinquenervia là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được (Cav.) S.T.Blake mô tả khoa học đầu tiên năm 1958.
Đặc điểm.
Tràm gió thuộc cây gỗ nhỏ cao đến 7m, vỏ cây màu bạc có nhiều mảng mỏng trắng xốp; nhánh nhỏ hơi rủ xuống. Lá có phiến thon dạng lá Tre hoặc dạng lá rộng, dài 7–8 cm, rộng 2 cm, không lông, gân phụ 3-7. Bông trắng ở ngọn cây dài 3–7 cm, đầu cuối tiếp tục mang lá; đài và tràng nhỏ, nhị nhiều, trắng, dài 10-12mm. Quả nang nhỏ nằm trong đài.
Cây tràm gió có thể cao đến 35m. Vỏ cây màu xám, nâu, hoặc trắng tạo thành nhiều lớp. Ban đầu vỏ bóng mượt, sau đó cứng và tạo thành nhiều lớp sần sùi khi trưởng thành.
Lá cây xếp xen kẽ, lá dài từ 40–140 mm, rộng 7,5–60 mm và thon dần ở cả hai đầu. Hoa có màu trắng, màu kem hoặc màu xanh lục vàng, hoa thường nở ở cuối cành cây và phát triển ra phía sau. Hoa mọc thành từng cụm dài hình trụ có 8 đến 20 chùm hoa, mỗi chùm có ba hoa. Thời điểm ra hoa tùy theo mỗi loại khác nhau.
Quả hình hình tròn mọc dọc theo cành cây, mỗi quả có đường kính 2-2,8 mm. | 1 | null |
Melica mutica là một loài thực vật có hoa trong họ Hòa thảo. Loài này được Walter mô tả khoa học đầu tiên năm 1788.
Loài này mọc ở miền đông nam Hoa Kỳ. Đây là loài cây lâu năm và caespitose với thân rễ dài. Các cọng dài là 45–100 cm | 1 | null |
Melaleuca wilsonii là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được F.Muell. mô tả khoa học đầu tiên năm 1860.
Đây là loài bản địa các khu vực của Nam Úc và Victoria. Chúng thích nghi với nhiều loại đất, chúng chịu được sương và thường được trồng.
Melaleuca wilsonii là một loại cây bụi rậm phát triển tới chiều cao 2 mét và thường lan rộng đến 3 mét với vỏ thô dễ bong ra. Bố trí xen kẽ trong cặp (tréo hình chữ x), lá dài 8–15 mm (0,3-0,6 in), rộng 1–2 mm (0,04-0,08 in) và thon lại tại một điểm. | 1 | null |
Melinis repens là một loài thực vật có hoa trong họ Hòa thảo. Loài này được (Willd.) Zizka mô tả khoa học đầu tiên năm 1988. Đây là loài bản địa miền nam châu Phi, nhưng loài này được biết đến nhiều ở các lục địa khác như Bắc Mỹ và Úc. Tuy nhiên, ở các lục địa sau, nó được biết đến như một loài du nhập và đôi khi là một loài cỏ dại độc hại. Nó là một loại cỏ hàng năm hoặc lâu năm, có thể cao đến một mét, và tốc độ phát triển của nó phụ thuộc vào nhiệt độ. Cụm hoa là một mảng mở trên các nhánh mang các bông nhỏ phủ dày lông màu trắng hoặc hồng mượt. | 1 | null |
Myrcia myrtillifolia là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được DC. mô tả khoa học đầu tiên năm 1828.
Phân bổ.
Myrcia myrtillifolia có nguồn gốc từ Brazil. Nó là một loại cây bụi mọc chủ yếu ở quần xã nhiệt đới khô hạn theo mùa. | 1 | null |
Myrcianthes fragrans là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được Olof Peter Swartz mô tả khoa học đầu tiên năm 1788 dưới danh pháp "Myrtus fragrans". Năm 1963, Rogers McVaugh chuyển nó sang chi "Myrcianthes".
Phân bố.
Loài này là bản địa khu vực nhiệt đới châu Mỹ, từ Florida qua Mexico, Trung Mỹ, các quốc gia vùng biển Caribe tới miền bắc Nam Mỹ.
Liên kết ngoài.
| 1 | null |
Hương đào (tên khoa học: Myrtus communis) là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được Linnaeus mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Phân bố.
Loài này là bản địa khu vực từ Macaronesia ở phía tây qua khu vực ven và trong Địa Trung Hải, Trung Đông tới Afghanistan và Pakistan ở phía đông. Du nhập vào Hoa Kỳ (California, Louisiana, Puerto Rico, Texas), Nam Phi (các tỉnh Đông Cape, Tây Cape, Bắc Cape), Cuba, quần đảo Leeward, quần đảo Windward.
Mô tả.
Loài thực vật này là cây bụi thường xanh hoặc cây gỗ nhỏ, cao tới 5 m (16 ft). Lá dài 2–5 cm (1–2 inch), với tinh dầu có mùi thơm. Hoa màu trắng hoặc phớt hồng, với 5 cánh và nhiều nhị thò ra từ hoa. Quả là quả mọng ăn được, khi chín có màu xanh lam-đen.
Loài này và phân loài nhỏ gọn hơn là "M. communis" subsp. "tarentina" đã giành được Giải thưởng Giá trị Làm vườn của Hiệp hội Làm vườn Hoàng gia (Anh). Chúng chịu lạnh tốt nhưng ưa thích những nơi được che chắn và nhiều ánh nắng.
Sử dụng.
Các tính chất y học của Myrtus communis đã được sử dụng rất sớm, có lẽ từ khoảng năm 600 TCN. Về tầm quan trọng biểu tượng và nghi lễ thời cổ đại, nó được sử dụng để tượng trưng cho danh dự, công lý, thịnh vượng, hào phóng, hy vọng, tình yêu và hạnh phúc. Trong thần thoại Hy Lạp-La Mã, nhiều vị thần gắn với cây và hoa hương đào, chẳng hạn như Aphrodite và Demeter. Là một phần quan trọng trong các tín ngưỡng truyền thống Do Thái khác nhau, nó là một trong bốn loài được sử dụng trong lễ hội Lễ Lều Tạm (Sukkot) và Kinh Thánh ghi lại việc sử dụng nó trong các nghi lễ thanh tẩy. Là một loại cây bụi phát triển mạnh dọc và ven các vùng nước, nó cũng được coi là biểu tượng của sự khôi phục và phục hồi. Ở châu Âu trong thời kỳ Phục Hưng, nó được biết đến nhiều nhất như là biểu tượng của tình yêu, dẫn đến truyền thống sử dụng hoa hương đào như một phần trong bó hoa cưới.
Các loại tinh dầu chiết xuất từ loài cây này có đặc tính chống tăng sinh và chống cảm ứng quần tụ, giúp chống lại ôi thiu thực phẩm. Quả mọng của "M. communis" cũng được ngâm trong rượu để làm rượu mùi Mirto.
Phân loài.
"M. communis" subsp. "communis".
Phân bố giống như của loài. Các danh pháp đồng nghĩa bao gồm:
"M. communis" subsp. "tarentina".
"M. communis" subsp. "tarentina" : Có tại Hy Lạp (Crete), Pháp (Corse), Ý (Sardegna), Tây Ban Nha, các quốc gia thuộc Nam Tư cũ, du nhập vào Bồ Đào Nha. Các danh pháp đồng nghĩa là "M. buxifolia" , "M. communis" var. "tarentina" , "M. tarentina" . | 1 | null |
Plinia cauliflora (tên khác: Jabuticaba, tên Việt Nam: Nho thân gỗ) là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được Carl Friedrich Philipp von Martius miêu tả khoa học đầu tiên năm 1823 dưới danh pháp "Myrtus cauliflora". Năm 1956 Eberhard Max Leopold Kausel chuyển nó sang chi "Plinia".
Đặc điểm.
Là loại cây quý hiếm, cây lâu năm, thân gỗ, cao khoảng 6m, đường kính cây khoảng 10–30 cm. Cây có nhiều nhánh và có ngọn hướng lên trên. Hoa nhỏ màu trắng, mọc ở thân cây.
Quả có kích thước tương đương với quả mận, mọc chi chít trên thân cây và cành cây. Ban đầu quả có xanh, sau chuyển màu hồng, khi chín thì chuyển dần sang màu tím. Quả có vị nho, nhiều nước và có thể ăn ngay khi vừa hái. Ngoài ra quả cây còn được dùng làm mứt hoặc để lên men làm rượu. Quả cây khô có thể dùng để chữa bệnh hen và tiêu chảy. Trung bình 8-9 năm cây mới cho trái, cây càng già càng cho nhiều trái.
Kỹ thuật chăm sóc.
Khí hậu nóng ẩm giúp cây ra sai quả. Trồng cây giống từ 5 tháng tuổi trở lên. Dọn quang gốc cây, không để cỏ dại phát triển. Tưới nước đều cho cây. | 1 | null |
Trận Pharsalus là một trận đánh quyết định của cuộc nội chiến Caesar. Diễn ra vào ngày 9 tháng 8 năm 48 TCN tại Pharsalus ở miền trung Hy Lạp, Gaius Julius Caesar và đồng minh của ông được hình thành lên nhằm chống lại quân đội Cộng hòa La Mã dưới sự chỉ huy của Gnaeus Pompeius Magnus ("Pompey Vĩ đại"). Pompey đã có sự ủng hộ của đa số các thượng nghị sĩ, trong đó có nhiều người quý tộc, và quân số của ông vượt xa đáng kể so với các quân đoàn dày dặn kinh nghiệm thuộc Caesar.
Hai đội quân đối mặt nhau trong vài tháng không chắc chắn, Caesar dàn quân ở một vị trí xấu hơn nhiều so với Pompey. Caesar bị cô lập trong một quốc gia thù địch với chỉ 22.000 quân lính và thiếu lương thực, trong khi ở phía bên kia của con sông là đội quân của Pompey với quân số nhiều hơn ít nhất ba lần. Mặc dù chủ ý của Pompey là trì hoãn, vì biết kẻ thù trước sau gì thì cũng sẽ đầu hàng vì đói và kiệt sức, nhưng vì bị áp lực từ các nghị sĩ và các sĩ quan dưới trướng, ông miễn cưỡng tham gia vào trận chiến và chịu một thất bại áp đảo, cuối cùng chạy trốn ra nước ngoài và phải cải trang thành một công dân bình thường.
Bối cảnh.
Năm 50 TCN, Viện Nguyên lão, đứng đầu là Pompey, ra lệnh cho Caesar giải tán quân đội và trở về La Mã với lý do nhiệm kỳ của ông tại Gaule đã kết thúc. Không những vậy, họ còn cấm Caesar ra ứng cử Quan Chấp chính. Trước tình hình này, Caesar nghĩ ông sẽ bị vu oan và cách ly ra khỏi đời sống chính trị nếu ông quay trở lại La Mã mà không có sự bảo trợ bởi một vị Quan Chấp chính hoặc sức mạnh của đội quân trung thành với ông. Thêm vào đó, Pompey còn buộc tội Caesar là "không phục tùng" và "âm mưu tạo phản".
Vào ngày 10 tháng 1 năm 49 TCN, Caesar vượt qua sông Rubicone (khoảng biên giới Ý) với duy nhất một binh đoàn lính Lê dương La Mã của mình và phát động nội chiến. Người ta tin rằng, trong khi vượt qua Rubicone, Caesar có nói "Alea iacta est" ("Con xúc xắc đã được đổ"). Tháng 1 thường là thời điểm khó khăn để đưa một đội quân ra ngoài xa trường, do đó các kẻ thù của Caesar khiếp vía khi hay tin này.
Phe Quý tộc, bao gồm Mettelus Scipio và Cato Trẻ, chạy về miền Nam, không biết rằng Caesar chỉ có Đoàn Lê Dương 13 theo ông. Thực chất, quân chủ lực của ông hãy còn trấn thủ ở miền Bắc dãy Anpơ. Caesar truy kích Pompey tới Brindisium, với hy vọng khôi phục lại mối quan hệ đồng minh với Pompey. Nhưng Pompey lẩn tránh Caesar. Thay vì tiếp tục truy kích Pompey, Caesar đến ở Hispania và nói: "Ta đến đây trước là để đánh với một quân đội không người lãnh đạo, sau là đánh một lãnh đạo không có quân đội". Để Marcus Aemilius Lepidus giữ La Mã, Mark Antony quản lý Ý, Caesar tiến hành một cuộc hành quân 27 ngày nổi tiếng tại Hispania nơi ông tiêu diệt đội quân chủ lực của Pompey.
Bố trí đội hình.
Phương kế của Pompey.
Chiến trường được chọn nằm gần bờ sông Enipeus với con sông nằm ở cánh trái quân đội của Caesar, đảm bảo rằng không phe nào đi vòng qua nhau ở sát phía bờ sông và đối với Pompey thì con sông đang bảo vệ cánh phải của ông. Phần quan trọng nhất cuộc chiến diễn ra tại cánh phải quân của Caesar. Pompey mong rằng sẽ chiến thắng bằng việc sử dụng kị binh vượt trội của mình cộng thêm cung thủ và lính nã đá để tạo nên một cuộc đột kích vào nhóm kị binh ít ỏi của Caesar ở cánh phải này. Quân đội của Pompey gồm khoảng 64,000 bộ binh và 4,000-7,000 kị binh.
Cánh phải của Caesar.
Lo sợ đội kị binh nhỏ của mình sẽ bị kị binh của Pompey nghiền nát, Caesar cho trích một đội quân từ mỗi binh đoàn nằm ở hàng bộ binh thứ ba, rồi họp các đội quân đó lại tạo thành hàng bộ binh thứ tư và cho giấu họ sau đội kị binh của ông. Phe của Caesar gồm khoảng 33,000 bộ binh và 1,400 kị binh.
Trận đánh.
Bộ binh của Caesar bắt đầu xông vào tấn công hàng ngũ quân địch nằm những 274 mét. Pompey bình tĩnh giữ vững đội hình, mong rằng quân của Caesar sớm kiệt sức vì chạy nước rút cả quãng đường gần 300 mét qua khoảng trống chiến trường trước khi thực sự giao chiến. Nhưng rồi quân đội dày dạn kinh nghiệm của Caesar nhận biết ra mưu mẹo khôn khéo này nên họ đã cho dừng quân ở nửa đoạn đường để lấy lại sức và điều chỉnh lại hàng ngũ lộn xộn của họ.
Sau khi đã ổn định, quân Caesar lao lên giao chiến nửa quãng đường còn lại. Họ phóng lao liên tục vào hàng ngũ của Pompey và rút gươm chuẩn bị cho cuộc đánh xáp lá cà. Vào cùng khoảng khắc đó hàng kị binh khổng lồ của Pompey tấn công cánh kị binh bên phải của Caesar.
Theo lệnh Caesar, đội kị binh của ông rút lui ra sau tạo cảm giác thất thế nên hàng kị binh và lính bổ trợ của kẻ thù bắt đầu chìm sâu vào chiếc bẫy. Lúc bấy giờ, kị binh của Pompey kinh ngạc đón nhận đợt phục kích dữ dội bởi 3,000 quân bộ binh dày dạn xông ra từ phía sau đội kị binh của Caesar. Những người lính từ hàng bộ binh này chiến đấu ngoan cường, đâm lao như cây lao thời Trung Cổ của họ vào các kị binh.
Hiệu quả đến từ sự bất ngờ phát huy tác dụng ngay lập tức. Hàng kị binh của Pompey bị đánh bật, hoảng loạn tháo chạy quay về vị trí ban đầu. Trong quá trình rút chạy, họ bỏ rơi lại những cung thủ và lính nã đá vốn rất dễ bị tiêu diệt nếu đánh xáp lá cà, không chỉ vậy, các lính bổ trợ này còn bị vó ngựa của chính quân Pompey giẫm đạp lên. Kị binh của Caesar chỉ việc rượt đuổi tàn quân kị binh rời rạc này hoàn toàn ra khỏi đội hình chính của Pompey.
Hàng bộ binh thứ tư của Caesar sau đó xoay lại đe dọa bên hông và phía sau cánh trái quân đội của Pompey; cùng lúc đó, Caesar cho thúc hàng bộ binh thứ ba dàn lên trước mặt hàng bộ binh đầu tiên. Bây giờ tình cảnh quân đội của Pompey khá hiểm nghèo: trước mặt là hàng quân mới sung sức, bọc gần phía sau là hàng bộ binh thứ tư của Caesar. Mặc dù nắm trong tay quân số vượt trội, nhưng sự lo lắng và hoang mang phân tán tư tưởng khiến Pompey quên không điều động cánh quân bên phải đội hình xông lên ngăn cản đà tiến công của Caesar.
Pompey đã cho quân rút khỏi chiến trường thay vì nỗ lực củng cố đội hình và chạy chữa cho những mất mát đã xảy ra. Ông lui về trại quân cố thủ của mình và chờ đợi kẻ chiến thắng đang đến, trong khi quân đội của ông bị đánh tan tác. Khi lực lượng Caesar đổ bộ lên trại quân đó, Pompey, một thời là từng là anh hùng La Mã đã bỏ chạy trong sự hổ thẹn. Ngày sau đó các cánh quân còn lại của Pompey đầu hàng Caesar và chiến tranh gần như kết thúc.
Kết cục.
Pompey rút lui từ Pharsalus sang Ai Cập. Ở đây ông bị pharaoh Ptolemaios XIII Theos Philopator sai người ám sát. Pompey chịu nhiều nhát đâm trên lưng và bị chặt đầu, xác ông bị thiêu còn thủ cấp được đem gửi cho Ceasar như là quà tặng từ vua Ai Cập nhưng Caesar không xem đó là chiến lợi phẩm, ông cho thiêu chiếc đầu của vị tướng xấu số và bày tỏ lòng thương tiếc. Ptolemaios XIII Theos Philopator bấy giờ được 15 tuổi và có một chị gái đồng cai trị nhưng đang tiếm quyền là Cleopatra, 21 tuổi, người sau này tạo nên mối tình lãng mạn với Caesar, khi ông tới Ai Cập định giúp Ptolemaios XIII giành lại ngai vàng. Cuộc diện kiến bí mật với vị nữ hoàng trẻ khiến Caesar thay đổi ý định, ông chính thức đưa Cleopatra lên làm Pharaoh.
Caesar phát động cuộc nội chiến với Viện Nguyên Lão và những người đối kháng vì họ công bố ông là kẻ thù của dân chúng nhằm hạn chế quyền lực của ông, mặc dù Caesar đã dốc lòng chinh phục thành công xứ Gaul và sáp nhập nó vào đế chế La Mã. Không còn đối thủ nào đáng kể sau cái chết của Pompey, Caesar trở về Rome với địa vị chính trị mới. Ông được bổ nhiệm làm thống chế và thành nhà lãnh đạo độc tài cùng điều hành công việc với một Viện Nguyên lão được cải tổ lại; đầu năm 44 TCN, Caesar được bầu làm lãnh đạo tối cao mãi mãi. Nhiệm kỳ ngắn ngủi đó chỉ kéo dài được vài tháng trước khi Ceasar bị một nhóm nghị sĩ sát hại, song ông đã kịp đưa vào nhiều cải tổ khôn ngoan mang tính xây dựng cao hợp thời hóa hệ thống lịch, cải biến luật La Mã và làm Nghị Viện dân chủ hơn cùng nhiều cải cách hợp lý khác.
Giai thoại.
Thành ngữ "to pass (cross) the rubicon" ("một liều ba bảy cũng liều") xuất phát từ tình huống Caesar vượt sông Rubicon trước trận Pharsalus. Năm 49 TCN, sau ba chiến thắng thuyết phục của Caesar ở Illyricum, Cisalpine và Transalpine thuộc xứ Gaul cũng như một phần chịu ảnh hưởng từ Pompey, Viện Nguyên Lão cho triệu hồi Caesar về Roma; nhưng với điều kiện phải giải thể quân ngũ, đi một mình và đạc biệt không được vượt sông Rubicon. Đối với Caesar, điều này quá nguy hiểm bởi vì nếu một mình trở về Roma như thế, ông sẽ bị những người ủng hộ Pompey sát hại. Vì vậy Caesar không chỉ không bỏ quân đội của mình, những người lính đã từng vào sinh ra tử và tuyệt đối trung thành mà ông còn quyết định vượt sông Rubicon và cuộc nội chiến nổ ra. Caesar nhanh chóng di chuyển qua Ý nhưng đã không kịp ngăn Pompey rút quân băng qua Biển Adriatic về phía Đông. Nhà sử học Hy Lạp nổi tiếng Plutarchus đã kể lại rằng lúc vượt sông Rubicon, Caesar từng nói câu "Alea iacta est" ("Con xúc xắc đã được đổ", ý nói chuyện đã lỡ làm không thể thay đổi được).
Chú thích.
Alea iacta est | 1 | null |
Ổi xanh ("Psidium guajava"), hay còn gọi là ổi thường, là một loài thực vật cây bụi thường xanh, nhỏ có nguồn gốc từ Caribe, Trung Mỹ và Nam Mỹ. Cây thường dễ dàng được côn trùng thụ phấn. Khi được trồng, cây được thụ phấn chủ yếu nhờ loài ong mật phương Tây ("Apis mellifera"). Đây là loài ổi phổ biến nhất, quen thuộc nhất và được ăn nhiều nhất. Hầu hết các giống ổi trồng trên thế giới được nhân giống, lai tạo ra từ loài này.
Mô tả.
Cây ổi xanh thuộc dạng cây bụi hoặc cây gỗ nhỏ có rễ nông, cao khoảng 10 m, phân nhánh từ gốc và thường tạo ra các chồi. Đường kính thân tối đa 30 cm. Vỏ nhẵn, màu từ xanh đến nâu đỏ, bong ra thành từng mảng mỏng. Cành non có 4 cạnh và có chóp, có lông tơ. Lá mọc đối nhau. Cuống lá dài 3-10 mm. Phiến lá hình elip đến thuôn dài, kích thước 5-15 x 3-7 cm. Mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông mịn, gân nổi rõ ở mặt dưới.
Hoa đơn độc hoặc mọc thành chùm từ 2 đến 3 hoa ở nách lá, đường kính khoảng 3 cm. Khoảng bốn đến sáu thùy đài, dài 1-1,5 cm, không đều. Cánh hoa từ 4 đến 5, màu trắng, dài 1-2 cm. Nhị hoa nhiều, dài 1-2 cm; bầu nhụy 4-5 ngăn; kiểu dáng dài 1,5-2 cm, có đầu nhụy.
Quả dạng quả mọng, hình cầu, hình trứng hoặc hình quả lê, dài 4-12 cm, phía trên có các thùy đài không rụng. Vỏ ngoài có màu từ xanh đến vàng. Thịt quả giữa có màu trắng, vàng, hồng hoặc đỏ tùy theo giống. Vị từ chua đến ngọt, thơm. Hạt nhiều, màu vàng, có xương, hình thận, dài 3-5 mm, nằm trong cùi màu hồng hoặc trắng. Số lượng hạt thường dao động từ 112 đến 535.
Sinh thái.
Ổi xanh có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới, nhưng cây có thể ra quả ở khu vực cận nhiệt đới. Do khả năng thích ứng này, cây sinh sống được ở nhiều nơi trên thế giới và đôi khi được xem là cây dại xâm lấn. Trong điều kiện tốt, ổi xanh có thể ra hoa trong vòng 2 năm đầu. Cây đạt năng suất tối đa sau 5-8 năm, tùy thuộc vào điều kiện sinh trưởng và khoảng cách. Ổi xanh sống được khoảng 40 năm, nhưng cây có thể ra quả nhiều trong 15-25 năm.
Ổi phát triển mạnh ở cả vùng khí hậu ẩm và khô ở độ cao 0-1500 m (hoặc lên tới 2100 m ở một số vùng). Ổi xanh đạt năng suất tối ưu ở những vùng có nhiệt độ trung bình từ 20-30°C và lượng mưa hàng năm đều 1000-2000 mm. Cây ổi không chịu được rét. Khi nhiệt độ xuống khoảng -2 °C, cả cây lớn cũng chết. Ngược lại, ổi chịu được nhiệt cao ở sa mạc nếu đủ nước. Khi nhiệt độ khoảng dưới 18 - 20 °C, cây sẽ cho quả bé, phát triển chậm chất lượng kém.
Lịch sử và phân bố.
Nguồn gốc.
Phạm vi phân bố bản địa của ổi xanh không chắc chắn. Nhiều nhà thực vật học cho rằng loài này có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới châu Mỹ, có thể từ miền nam Mexico đến Nam Mỹ, nhưng sự phân bố của loài đã được mở rộng đáng kể thông qua trồng trọt và hiện nay đã phổ biến khắp vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Hiện nay, loài này được du nhập ở vùng nhiệt đới Cựu Thế giới và Tây Ấn. Một số tác giả cho rằng ổi xanh có nguồn gốc từ châu Á, có lẽ do Linnaeus vào năm 1753 đã mô tả loài này dựa trên các bộ sưu tập Cựu Thế giới. Tuy nhiên, loài được Fernandez de Oviedo trình báo dưới cái tên guayabo vào năm 1535 vì chúng phân bố rộng rãi ở Tây Ấn, cả được trồng và trong tự nhiên. Đây chỉ là một vài thập kỷ sau khi phát hiện ra Tân Thế giới và do đó rất khó có khả năng loài này đã được du nhập và có thể lan rộng khắp Tây Ấn trong một khoảng thời gian ngắn như vậy. Loài này có lẽ đã được đưa vào Tây Ấn do sự di cư của người cổ đại từ miền bắc Nam Mỹ.
Du nhập.
Ổi phân bố khắp vùng nhiệt đới là kết quả khi con người đưa vào sử dụng rộng rãi có chủ đích như một loại cây ăn quả thương mại. Cây ổi đã được du nhập rộng rãi đến mức chúng có thể có mặt ở hầu hết các quốc gia có khả năng trồng trọt. Người Tây Ban Nha đã đưa ổi xanh về phía đông qua Thái Bình Dương và người Bồ Đào Nha đã đưa ổi về phía tây tới Châu Phi và Ấn Độ. Hiện nay, ổi được phân bố và du nhập tốt khắp vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Do dễ trồng, giá trị dinh dưỡng cao của quả và sự phổ biến của các sản phẩm chế biến, ổi rất quan trọng trong thương mại quốc tế cũng như thị trường địa phương của hơn 60 quốc gia nhiệt đới và cận nhiệt đới. Sản xuất lớn nhất là các nước ở Trung và Nam Mỹ (Brazil, Mexico), Ấn Độ và Thái Lan (100.000 tấn vào năm 1981-82). Sản lượng ngày càng tăng ở Caribe, Hawaii, Florida (Mỹ) và Nam Phi.
Năm 1961, một chương trình nghiên cứu và cải tiến ổi đã được chính phủ Colombia phát động. Năm 1968, ước tính có khoảng 10 triệu cây ổi hoang (xung quanh Santander, Boyacá, Antioquia, Palmira, Buga, Cali và Cartago), nặng 88 lbs (40 kg) mỗi năm và chỉ có 10% số quả ổi được sử dụng trong chế biến. Tỉnh Bogotà chiếm 40% sản lượng và sản phẩm bảo quản được xuất khẩu sang các thị trường Venezuela và Panama.
Tại Brasil, ngành trồng ổi hiện đại dựa trên hạt giống chọn lọc của Úc được trồng trong vườn thực vật của Công ty Đường sắt São Paulo tại Tatu. Các đồn điền được nông dân gốc Nhật Bản phát triển tại Itaquara và đây đã trở thành khu vực sản xuất ổi hàng đầu ở Brazil. Ổi là một trong những loại trái cây hàng đầu của México, nơi tổng sản lượng đạt 192.850 tấn trên diện tích 14.750 ha, hàng năm. Những năm gần đây có chương trình nghiên cứu nhằm đánh giá và chọn lọc các giống tốt để nhân giống sinh dưỡng và trồng trọt quy mô lớn.
Tại Florida, Hoa Kỳ, ổi được du nhập vào năm 1765 và trồng thương mại đầu tiên vào khoảng năm 1912 tại Palma Sola. Số khác xuất hiện tại Punta Gorda và Opalocka. Một vườn ổi rộng 16 ha được Miami Fruit Industries trồng tại thị trấn Indian vào năm 1946. Đã có hơn hai tá nhà sản xuất thạch ổi trên khắp tiểu bang. Một doanh nghiệp tại Sarasota chế biến 250 giạ ổi mỗi ngày và một nhà chế biến ở quận Pinellas vận hành một nhà máy công suất 150 giạ vào năm 1946. Luôn có thị trường ổn định cho các sản phẩm ổi ở Florida và nhu cầu đã tăng lên trong những năm gần đây cùng với làn sóng tràn vào của người Caribe và người Mỹ Latinh.
Ở nhiều nơi trên thế giới, ổi mọc hoang và tạo thành những bụi cây rộng lớn. Cây tràn lan mạnh mẽ trên các đồng cỏ, cánh đồng và lề đường ở Malaysia. đảo Hawaii, New Caledonia, Fiji, Quần đảo Virgin thuộc Hoa Kỳ, Puerto Rico , Cuba và miền nam Florida đến mức bị xếp vào loại cây dại độc hại cần bị diệt trừ. Tuy nhiên, ổi hoang vẫn chiếm phần lớn nguồn cung cấp thương mại. Năm 1972, Hawaii chế biến để sử dụng trong nước và xuất khẩu hơn 2.500 tấn ổi, hơn 90% là từ cây ổi hoang. Thời kỳ nhu cầu cao trong Thế chiến thứ hai, vụ ổi dại ở Cuba được cho đạt 10.000 tấn và hơn 6.500 tấn sản phẩm ổi đã được xuất khẩu. Cây ổi phân bố rộng rãi trên tất cả các hòn đảo chính của Hawaii, trên nhiều điều kiện đất đai khác nhau và có thể hình thành những bụi rậm dày đặc tại đây.
Xâm lấn.
Một số tác giả xem ổi là loài có tính xâm lấn cao. Ở New Zealand, chúng được xem là một loài cây dại tiềm ẩn vấn đề. Đây là một trong những loài du nhập đầu tiên vào quần đảo Galápagos được công nhận vì hành vi xâm lấn của loài. Tại Galápagos, cây chỉ hiện diện trên các hòn đảo có người ở và là một trong số các loài gây ra thiệt hại môi trường nghiêm trọng ở đó.
Ở một số quần đảo Thái Bình Dương, cũng như ở các nước Trung Mỹ như Costa Rica, ổi xanh là một loại cây dại quan trọng trên đồng cỏ, nơi khó diệt trừ và dẫn đến suy thoái đất. Trên đảo Chuuk ở Thái Bình Dương, liệt kê chúng trong số các loài được biết là xâm lấn ở nơi khác và được trồng, phổ biến hoặc mọc hoang trên đảo. Ổi cũng là một loại cây dại trong môi trường sống nông nghiệp ở Puerto Rico (Cơ quan quản lý đường cao tốc liên bang, 2001) và là loài xâm lấn ở Bermuda. Ổi xanh có khả năng tái sinh ở những khu vực bị xáo trộn tại vùng rừng Budongo, Uganda. Thật vậy, nhiều tác giả liên kết sự phát tán của ổi xanh với các sự kiện xáo trộn, ví dụ như ở các vùng đất trống bị bão tàn phá hoặc hoạt động khai thác gỗ.
Ổi xanh đã được du nhập rộng rãi đến mức có mặt ở hầu hết các quốc gia có khả năng trồng. Do đó, điều rủi ro là một trong những loài thực vật trồng canh tác thoát ra môi trường hoang dã. Do việc sản xuất ổi ở nhiều quốc gia diễn ra tại trang trại nhỏ và vườn nhà nên điều này khó có khả năng kiểm soát được; do đó giám sát để phát hiện sớm các dấu hiệu xâm lấn sẽ rất thận trọng. Tại Bahamas, ổi được xếp là Thực vật xâm lấn loại 2. Tại Florida, Hoa Kỳ, ổi xanh xuất hiện trong danh sách "Thực vật ngoại lai gây hại" năm 1999, chúng được mô tả là loài xâm lấn loại 1 đang làm thay đổi quần thể thực vật. Ở Nam Phi, ổi xanh được tuyên bố là loài xâm lấn loại 2 theo "Đạo luật Bảo tồn Tài nguyên Nông nghiệp" năm 1983.
Chim và thú ăn quả ổi và phát tán hạt, ví dụ chuột và lợn hoang. Theo Trung tâm Nông Lâm Thế giới (2002), tác nhân phát tán chính của ổi là dơi. Ổi được trồng rộng rãi trong vườn cây, như một loài nông lâm kết hợp. Từ đó, ổi có thể thoát khỏi vùng canh tác và xâm chiếm các địa điểm bị xáo trộn trong môi trường bán tự nhiên và tự nhiên. Loài này phân bố khắp vùng nhiệt đới là kết quả của sự du nhập rộng rãi có chủ ý như một loại cây ăn quả thương mại. Sự xâm lấn này đã ảnh hưởng đến đất canh tác và cây trồng khác.
Trồng trọt.
Được trồng rộng rãi ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên khắp thế giới, quả ổi có thể có kích thước từ nhỏ như quả mơ đến lớn như quả bưởi tùy theo giống trồng. Nhiều giống cây trồng khác nhau có thịt màu trắng, hồng hoặc đỏ; một số giống trồng có vỏ màu đỏ (thay vì xanh lá hoặc vàng).
Khi được trồng từ hạt, ổi xanh có tốc độ tăng trưởng cực kỳ chậm trong vài tháng, trước khi quá trình tăng trưởng tăng tốc rất nhanh. Từ hạt, ổi xanh có thể nở hoa và đậu quả sau khoảng hai năm hoặc nhiều nhất là tám năm. Phương pháp giâm, ghép và chiết cành được sử dụng phổ biến để nhân giống trồng thương mại. Nhờ khả năng thích ứng cao, ổi xanh có thể dễ dàng trồng trong chậu tại vùng ôn đới, mặc dù khả năng ra hoa và đậu quả của cây có phần khó dự đoán hơn.
Cây được sử dụng trong nhiều sản phẩm dầu gội khác nhau nhờ mùi hương. Ổi cũng đang trở thành cây cảnh phổ biến và hiện khá phổ biến ở Ấn Độ và Đông Á.
Hoá thực vật.
Lá ổi chứa flavonol morin, morin-3-O-lyxoside, morin-3-O-arabinoside, quercetin và quercetin-3-O-arabinoside.
Công dụng.
Gỗ.
Gỗ ổi từ Hawaii thường được sử dụng để hun khói thịt. Gỗ có khả năng chống côn trùng và nấm tấn công. Mật độ của gỗ sấy khô khoảng và được cho là thích hợp để lợp giàn mái ở Nigeria.
Y học cổ truyền.
"Ổi xanh" đã được sử dụng trong y học cổ truyền tại nhiều nền văn hóa trên khắp Trung Mỹ, Caribe, Châu Phi và Châu Á. Cây được sử dụng để điều trị chứng viêm, tiểu đường, tăng huyết áp, sâu răng, vết thương, giảm đau, sốt, tiêu chảy, thấp khớp, bệnh phổi và loét.
Thực phẩm.
Ổi xanh là trái cây thường xuyên được ăn, có thể ăn tươi hoặc chế biến thành mứt đông hay đồ hộp. Tuỳ theo từng giống ổi mà quả ổi chín có thể có vị ngọt hay chua. Lá ổi còn được dùng để gói nem chua.
Thức ăn gia súc.
Quá trình chế biến trái cây tạo ra các sản phẩm phụ có thể làm thức ăn cho vật nuôi. Lá cũng có thể được sử dụng làm thức ăn gia súc. | 1 | null |
Syzygium amplexicaule là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được (DC.) N.P.Balakr. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1980.
Hình thái.
Hoa đơn độc và nách lá hoặc thường hơn ở dạng cymes hoặc panicle, 4 Phi5-merous; Thụ thể đôi khi kéo dài trên buồng trứng và cơ sở thường thu hẹp để tạo thành một giả mạc phía trên các bracteoles thường không rõ ràng và rụng lá.
Cụm hoa thường ở đầu và nách.
Lá mọc đối, mọc so le, thường có gân nội mạc.
Chủ yếu là cây keo, cây bụi hoặc subshrub geoxylic.
Quả một quả mọng hoặc thịt khô có 1 hạt2 (hiếm khi nhiều hơn) ± hạt lớn; tinh hoàn đến lớp vỏ; lá mầm thịt, thường hoàn toàn tự do hoặc hợp nhất một phần (hiếm khi hoàn toàn hợp nhất).
Cánh hoa tự do hoặc ít nhiều hợp nhất thành một đài hoa (ở các loài châu Phi).
Nhị hoa thường rất nhiều và dễ thấy, trong một số loạt được sinh ra trên vành đựng, được sắp xếp tự do hoặc không rõ ràng trong 4 bó tối nghĩa; sợi filiform; bao phấn khử mùi bằng các khe dọc.
Buồng trứng 2 (hiếm khi 3 Tiếng4), cơ địa thường ở gần phần xa của buồng trứng; noãn vài đến rất nhiều ở mỗi vị trí, trong các cụm subcapit đông đúc gắn liền với các phân vùng trung tâm.
Phân phối.
Loài khoảng 200 ở châu Á nhiệt đới và cận nhiệt đới, sau này được trồng hoặc đôi khi nhập tịch ở Panama. | 1 | null |
Trâm sẻ hay trâm không đều (danh pháp khoa học: Syzygium borneense) là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được Friedrich Anton Wilhelm Miquel miêu tả khoa học đầu tiên năm 1850 dưới danh pháp "Eugenia borneensis". Năm 1855 ông chuyển nó sang chi "Syzygium".
Tên gọi trong tiếng Trung là độn diệp bồ đào (钝叶蒲桃).
Phân bố.
Loài bản địa Campuchia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Thái Lan, Trung Quốc (miền nam Quảng Tây) và Việt Nam. | 1 | null |
Cẩm nha (danh pháp hai phần: Gymnadenia conopsea) là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được (L.) R.Br. mô tả khoa học đầu tiên năm 1813. Loài này sống trên vùng đá vôi, đất đồng cỏ và bãi lầy trên khắp Bắc Âu, nó nở hoa vào mùa hè từ tháng 6 đến tháng 7. | 1 | null |
Trận Hattin diễn ra vào ngày thứ 7 mồng 4 tháng 7 năm 1187, giữa Vương quốc Thập tự Jerusalem và quân đội nhà Ayyub Ai Cập.
Quân đội Hồi giáo của Saladin đã bắt và giết lượng lớn quân Thập tự chinh. Kết quả trực tiếp của trận đánh, lực lượng Hồi giáo một lần nữa trở thành thế lực quân sự hùng mạnh nhất ở vùng Đất Thánh, tái chiếm Jerusalem và nhiều thành phố do quân Thập tự chinh kiểm soát. Thất bại này của quân Thiên Chúa giáo sẽ nhanh chóng tạo ra cuộc Thập tự chinh thứ ba diễn ra chỉ hai năm sau.
Bối cảnh.
Guy của Lusignan trở thành vua của Jerusalem năm 1186, để thay mặt vợ ông ta Sibylla, sau cái chết của con trai riêng của Sibylla là Baldwin V. Vương quốc Jerusalem là vào thời gian này bị chia rẽ giữa "phe Triều đình" của Guy, Sibylla, và những người có liên quan đến vương quốc như Raynald của Châtillon, cũng như Gerard của Ridefort, đại thống lĩnh của Hiệp sĩ dòng Đền và "phe quý tộc" dẫn đầu bởi Raymond III của Tripoli, người đã là nhiếp chính cho nhà vua trẻ Baldwin V và là người đã phản đối sự kế vị của Guy. Quá chán nản, Raymond của Tripoli chỉ còn cách ngồi nhìn những quý tộc trẻ tuổi của Jerusalem lăng xăng làm lễ cúi đầu trước nhà vua Guy và hoàng hậu Sibylla. Vị thủ lĩnh vĩ đại của xứ Tripoli quyết định phi ngựa theo chiều ngược lại, lên thung lũng sông Jordan để đến Tiberias. Tình hình rất căng thẳng và gần như sẽ nổ ra một cuộc chiến tranh giữa Raymond và Guy, người đã muốn bao vây Tiberias, một pháo đài được nắm giữ bởi Raymond qua cuộc hôn nhân với vợ ông ta Quận chúa Eschiva của Galilee. Chiến tranh đã được tránh khỏi thông qua sự hòa giải của Balian xứ Ibelin, một người ủng hộ Raymond.
Trong khi đó, các quốc gia Hồi giáo xung quanh vương quốc Jerusalem đã được thống nhất trong những thập kỷ 1170 và 1180 bởi Saladin. Saladin đã được bổ nhiệm làm tể tướng của triều đình Ai Cập trong năm 1169 và nhanh chóng cai trị đất nước với tư cách là sultan. Năm 1174, ông đã áp đặt sự cai trị của mình vào Damas, mở rộng quyền kiểm soát của mình đến tận Aleppo vào năm 1176 và Mosul vào năm 1183. Lần đầu tiên, Vương quốc Jerusalem bị bao quanh bởi một lãnh thổ thống nhất của người Hồi giáo dưới sự cai trị của một quân vương duy nhất. Quân Thập tự đã đánh bại Saladin ở Trận Montgisard trong năm 1177, và trong những năm đầu của thập kỷ 1180 hai bên đã có một thỏa thuận ngừng bắn mà nó vốn không làm thỏa mãn cả hai phe, rồi thỏa thuận này bị phá vỡ bởi các cuộc đột kích của Raynald vào các đoàn xe buôn Hồi giáo đi qua lãnh địa của ông ở Oultrejordain. Raynald lại còn đe dọa sẽ tấn công vào chính thánh địa Mecca của người Hồi giáo.
Khi Guy trở thành vua, Raymond đã thực hiện một thỏa thuận ngừng chiến riêng rẽ với Saladin và năm 1187 cho phép quốc vương Hồi giáo gửi một đội quân vào phía bắc của vương quốc Jerusalem. Đồng thời, lúc đó có một phái đoàn dẫn đầu bởi Balian xứ Ibelin nhân danh Guy đang đi qua khu vực này. Raymond khuyên Balian trú lại ở pháo đài ở Afula và đợi cho quân Hồi giáo đi đã nhưng Balian phớt lờ. Phái đoàn của Balian đã bị đánh bại tại trận Cresson vào tháng 1, bởi một lực lượng nhỏ dưới sự chỉ huy của Al-Afdal. Raymond ăn năn với tội lỗi của mình và đã tìm cách hòa giải với Guy, người lúc này đang tập hợp toàn bộ quân đội của vương quốc và tiến về phía Bắc để ứng chiến với Saladin.
Cuộc vây hãm Tiberias.
Cuối tháng 5, Saladin tập hợp đội quân lớn nhất mà ông từng chỉ huy, bao gồm 30.000 người trong đó có khoảng 12.000 kỵ binh chính quy. Ông tổng duyệt quân đội tại Tell-Ashtara trước khi vượt sông Jordan vào ngày 30 tháng 6. Còn Thập tự quân thù địch thì tù họp ở La Saphorie; bao gồm có khoảng 20.000 người, trong đó có 1.200 hiệp sĩ đến từ Jerusalem và 50 từ Antiochia. Mặc dù số binh sĩ nhỏ hơn nhiều so với đội quân của Saladin nhưng vẫn lớn hơn những đội quân Thập tự chinh ô hợp được tập hợp những lần trước đó. Sau khi hòa giải, Raymond và Guy đã gặp nhau ở Acre với số lượng lớn quân đội thập tự chinh. Theo một số nguồn tin châu Âu, đội quân này bao gồm 1.200 hiệp sĩ, một số lượng lớn kỵ binh hạng nhẹ và có lẽ có tới 10.000 lính bộ binh bao gồm cả lính bắn nỏ vốn được bổ sung từ các hạm đội thương đoàn của Ý cùng 4000 lính đánh thuê Turkopole với tiền thuê được tài trợ bởi vua Henry II của Anh. Cờ hiệu của đội là thánh tích Thập giá Đích thực được mang theo bởi giám mục của Acre, người đi thay cho Thượng phụ Heraclius ốm yếu.
Ngày 02 tháng 7, Saladin muốn dụ Guy di chuyển quân của ông ta ra khỏi Saffuriya nên đã tự mình dẫn đầu một cuộc bao vây của pháo đài Tiberias của Raymond, trong khi lực lượng chính của quân Hồi giáo thì ở lại Kafr Sabt. Các đơn vị đồn trú tại Tiberias tìm cách trả tiền cống nộp cho Saladin nhưng ông đã từ chối. Pháo đài bị thất thủ trong cùng ngày hôm đó, một tháp canh bị đào hầm và khi nó bị sụp, quân của Saladin xông vào và chỉ chém giết những người còn cố gắng chống cự, số còn lại thì bắt tù binh.
Vợ của Raymond là Eschiva cũng bị bao vây trong tòa thành này. Và khi việc đào hầm phá tường được bắt đầu, Saladin nhận được thông tin là Guy đã di quân đội người Frank của mình về phía Đông. Và thế là Thập tự quân đã bị mắc bẫy.
Quyết định của Guy rời khỏi hệ thống phòng thủ an toàn của ông cũng là kết quả của một cuộc họp của hội đồng chiến tranh của Thập tự quân được tổ chức vào đêm ngày 02 tháng 7. Mặc dù các báo cáo về những gì đã xảy ra tại cuộc họp này là bị ảnh hưởng bởi thành kiến do mối hận thù cá nhân giữa những người Frank, có vẻ như Raymond đã lập luận rằng một cuộc hành binh từ Acre để đến Tiberias chính xác là những gì mà Saladin mong muốn trong khi La Saphorie là một địa điểm kiên cố để cho quân Thập tự phòng thủ. Hơn nữa, Guy không nên lo lắng về Tiberias vì đây chỉ là một tài sản cá nhân của Raymond và sẵn sàng từ bỏ nó vì sự an toàn của vương quốc. Để đối phó với lập luận này, và mặc dù đã có sự hòa giải giữa họ (phe Triều đình mạnh hơn), Raymond đã bị buộc tội hèn nhát bởi Gerard và Raynald. Hai người kia đã gây ảnh hưởng vào Guy để ông này hạ lệnh tấn công ngay lập tức.
Do đó Guy ra lệnh khởi binh để tấn công vào Saladin ở Tiberias, đó thực sự là những gì mà Saladin đã lên kế hoạch, vì ông đã tính toán rằng đánh bại quân viễn chinh chỉ trong một trận trên chiến trường thì dễ dàng hơn là đào công sự bao vây thành của họ.
Chỉ huy hai bên.
Quân đội Hồi giáo.
Saladin được cả châu Âu công nhận rộng rãi là một người có đức tính mẫu mực và là một anh hùng. Gần đây có một số ý kiến trái ngược miêu tả ông ta như là một người đầy tham vọng, tàn nhẫn và là một nhà chính trị mưu mẹo và không phải là một chỉ huy thiên tài như vốn có. Thường thì sự thật vốn lẫn lộn nhiều thái cực song tất cả đều công nhận Saladin là con người vĩ đại nhất trong thế kỷ 12 tại vùng Trung Cận đông. Tổ tiên của Saladin, vương triều Ayyubid vốn có gốc là người Kurd, phục vụ dưới quyền Nur al Din, một người Thổ cai trị Syria và phía bắc Iraq. Bản thân Saladin cũng dc nuôi dưỡng và giáo dục về quân sự trong triều đình Thổ trong vương triều Ả rập ở Syria, dù ông ta khởi đầu sự nghiệp tại Ai Cập. Là người cai trị ông ta luông lắng nghe những lời khuyên, đặc biệt về những vấn đề chính trị và vận dụng vào bộ máy quân sự của mình. Các sử gia Hồi giáo tương đại luôn lý tưởng hóa Saladin, khắc họa nhân cách của ông như là một người có lòng vị tha, mộ đạo, yêu công lý, khoan dung và là một chiến binh dũng cảm. Họ có thể cường điệu quá mức không không thể nghi ngờ rằng Saladin gây nên một ấn tượng sâu sắc đối với những người xung quanh ông ta. Thậm chí ngay cả kẻ thù Kitô giáo cũng tin tưởng vào danh dự của Saladin.
Đối nghịch với những hình ảnh lãng mạn truyền thống thì Saladin hoàn toàn không phải là thủ lĩnh "ngây thơ" trong chiến tranh. Ông ta từng là sĩ quan tham mưu dưới trướng Nur al Din và đã trực tiếp tham dự vài trận đánh trước khi trở thành người thống trị Ai Cập vào năm 1169. Saladin không giữ chức vụ này về danh nghĩa đến năm 1171 thậm chí Ai Cập về lý thuyết vẫn là một phần trong vương quốc của Nur al Din đến sau khi ông ta chết năm 1173. Là thủ lĩnh quân sự, Saladin luôn có ý thích mạo hiểm và ông ta có sự thấu hiểu sâu sắc đối với các chiến lược rộng lớn. Bên cạnh đó ông ta cũng mắc phải vài sai lầm, ví dụ như ông ta đã để cho người La tin quây về cố thủ tại Týros (Sur) sau khi đã đại thắng ở trận Hattin.
Thập tự quân.
Hầu hết các nguồn sử liệu đều không ủng hộ Guy, vua của Jerusalem (1186-92), người đã đánh mất Jerusalem vào tay người Hồi giáo. Guy và những hiệp sĩ người Pháp của ông ta cũng không được ưa thích bởi các quý tộc La tin địa phương. Ông ta khá điển trai và chiếm được cảm tình của Nữ hoàng Sibylla của Jerusalem, dù vậy cũng không chắc rằng ông ta là người yếu đuối và nhẹ dạ như những gì các sử gia miêu tả. Vai trò của ông ta chỉ nổi bật sau trận Hattin. Các sử gia truyền thống vẫn khắc họa Guy là một "bailli" ("Quan nhiếp chính") thiếu năng lực suốt khủng hoảng năm 1183, không mấy giàu có cho đến khi ông ta trở thành vua. R.C. Smail, sử gia sau này công nhận vai trò của Guy khi đẩy lùi được Saladin vào 1183. Mặt khác ông ta quá phụ thuộc vào bạn bè, nhưng người thường xuyên tranh chấp với nhau và không có những lời khuyên khôn ngoan. Kết quả là vua Guy thường đổi ý bất chợt vào những thời điểm quyết định.
Điều hiển nhiên là cơ bản quyền lực của vua Guy không vững mạnh, cũng như các luật lệ của Jerusalem phản ánh thể chế của nên quân chủ phong kiến châu Âu hơn là các điều kiện thực tế của các tiểu bang La tin. Và ngay cả cách chỉ huy của Guy cũng nặng lý thuyết hơn thực tế, ông ta thường xuyên phải tham khảo ý kiến của các cận thần trước khi đưa ra quyết định. Sự hỗn loạn, oán giận, bất phục tùng lan tràn khắp vương quốc và Guy hiếm khi xiết chặt được kỷ luật. Mặt khác những quyết định cuối cùng và những chiến lược được Guy thông qua, ngay cả trong trận Hattin, đều theo kiểu những chiến thuật cũ vốn hiệu quả trong quá khứ.
Theo nhiều cách khác nhau thì Bá tước Raymond III xứ Tripoli là một nhân vật chứa đựng đầy bi kịch trong suốt chiến dịch Hattin. Có thể là lãnh đạo sáng suốt nhất của người la tin, ông ta luôn cố đạt được sự chung sống hòa bình với các láng giềng Hồi giáo. Ông ta cũng dc xem như nhà lãnh đạo quân sự có chiến lược tốt nhất trong số các lãnh đạo Ki tô giáo. Chịu kết cục nhục nhã như là một kẻ phản bội, người phải chịu trách nhiệm về thất bại của quân Ki tô trước Saladin, ông ta về vườn và chết trong đau khổ trong vài tháng sau biến cố đó.
Raymond trở thành Bá tước xứ Tripoli ở tuổi hai mươi sau khi cha ông ta bị chết dưới tay của Isma’ili "kẻ ám sát". Vào năm 1175 tài năng và kinh nghiệm giúp ông ta trở thành người thành đạo của các thủ lĩnh địa phương và là sự lựa chọn tự nhiên để cai trị Jerusalem nhân danh vị vua hủi đang hấp hối Baldwin IV. Trong vai trò này, Raymond chứng tỏ dc tính nhẫn nại, cẩn trong và khéo léo trong các thỏa hiệp với các phe phái trong vương quốc và các láng giềng. Các tính toán của Raymond cũng nhắm đến một tình huống sắp thay đổi, một khả năng thích nghi hiếm thấy trong bối cảnh Jerusalem lúc đó. Tám năm bị cầm tù ở Aleppo giúp ông ta có khả năng nói tiếng Ả rập lưu loát và có sự hiểu biết sâu sắc về đạo Hồi, thêm vào đó là sự khâm phục hơn là oán giận những người đã giam cầm mình. Raymond chưa từng xem người Hồi như là kẻ thù thực sự mà ngược lại là các láng giềng bình đẳng, dù vẫn cạnh tranh với sự quan tâm chung về thu hoạch, lượng mưa ít ỏi và thương mại. Vì những điều đó ngược lại người Hồi giáo cũng rất tôn trọng Raymond, xem ông ta như là người dũng cảm và khôn ngoan nhất trong số các thủ lĩnh quân La tinh. Nhưng khi xung đột xảy ra, ông ta không có nhiều cơ hội để cứu vãn vương quốc và nếu vua Guy nghe theo lời khuyên của ông ta thì đã có thể tránh được trận Hattin hoặc có thể chiến thắng.
Lực lượng hai bên.
Lực lượng của Saladin.
Những đạo quân Hồi Giáo trung cổ có sự tổ chức tốt hơn nếu so với các đạo quân Thậo tự chinh và trên một số phương diện như cấu trúc,chiến thuật, truyền thống thì gần giống với kiểu La Mã-Byzantine cổ xưa hoặc đế chế Ba Tư. Chiến tranh bùng nổ khắp nơi yêu cầu những người lính chuyên nghiệp dù những người tình nguyện vẫn đóng vai trò chủ đạo trong việc chống lại quân Thập tự. Việc sở hữu ngựa là một vinh dự trong xã hội Hồi giáo, cũng giống như ở châu Âu. Mặt khác các thành phần tinh hoa của đạo Hồi tập trung trong các đô thị ít nhất là từ thế kỷ thứ 9 chứ không phân tán khải rác trong các pháo đài như ở giới quý tộc Phương Tây. Những người lính bình thường thì cư sống bên trong các bức tường thành và một số cắm trại bên ngoài. Người Thổ và người Kurd là lực lượng chính trong quân đội thì khá thô lỗ nếu so sánh với xã hội của các Tiểu vương Ả rập trong vương triều Fatimid, còn cư dân đô thị thì xem họ như người man rợ nhưng cần thiết để bảo vệ các tuyến đường giao thông. Những người này xuất thân từ những gia đình quân nhân lâu đời nơi những người lính trẻ được trau dồi kĩ năng lãnh đạo cũng như các chiến thuật cần thiết từ những người thân trong gia đình. Không giống như những binh lính mamluk chuyên nghiệp có xuất thân nô lệ, những chiến binh tự do thường có các hoạt động khác như buôn bán trong thời bình. Một số leo lên những chức vụ cao trong quân đội, nhưng trong thời của Saladin thì hầu hết các lãnh đạo là nhưng chiến binh tự do hơn là lính nô lệ mamluk.
Các thành phần khác nhau trong quân đội Hồi giáo ở thế kỷ 12 không dễ để đánh giá,chẳng hạn như nguồn gốc xuất thân của các chỉ huy không nói lên được nhiều. Các đạo quân của Saladin phát triển từ nên móng quân đội của Zangid, và cũng giống như các tiểu quốc phân tán ra từ Đế chế của người Seljuq vào đầu thế kỉ 12, nó có sự quân sự hóa cao độ và có nền văn hóa, chính trị và tinh thần quân đội mang bản sắc phương đông. Lực lượng mà Nur al Din gửi đến Ai Cập vào năm 1169, khi ấy Saladin còn giữ chức sĩ quan tham mưu, gồm 6000 người Thổ, 2000 lính Kurd và một phần nhỏ gồm 500 Mamluk tinh nhuệ. Dựa vào đội quân này Saladin đã chiếm được Ai Cập vài năm sau đó. Lúc đầu ông ta giữ lại một số quan lại dưới triều Fatimid nhưng đã bị thay thế một thời gian ngắn sau đó.
Diễn biến.
Buổi sáng.
Bình minh ngày 4 tháng 7 đoàn quân cơ đốc thức dậy chuẩn bị khởi hành. Bá tước Raymond lại nắm tiền quân, bổ sung thêm quân từ Antioch. Quân Latin đã nhụt chí xong Saladin không cản trở quá trình chuẩn bị của họ, có lẽ ông ta không chắc họ sẽ cố gắng tiến về làng Hattin hay là tấn công liều chết về phái đóng quân của mình. Không rõ khi nào thì quân Hồi đốt khói của các đám cây bụi, có thể lúc trước khi quân địch chuẩn bị đội hình hoặc lúc bắt đầu giao tranh hoặc khi các đạo quân cơ đốc rút lui về vịnh Hattin. Những đống lửa này đã được Saladin cho chuẩn bị cẩn thận từ trước sắp xếp theo thứ tự khi quân địch tiến đến. Những đống lửa cuối cùng được đốt bởi quân tình nguyện, còn thay phiên nhau chuẩn bị đống củi là nhóm quân đặc biệt của Saladin, "muttarpiya", tuy đông nhưng không trải qua huấn luyện. Quân Hồi cũng đầu độc nguồn nước ngầm từ nước hố đào từ đêm hôm trước.
Vài hiệp sĩ có kinh nghiệm phục vụ cho quân Hồi thúc dục vua Guy phải tấn công ngay vào vị trí của Saladin nhưng bị gạt bỏ, đoàn quân tiến thẳng về Hattin cách đó vài dặm đường. Tình hình xấu đến nỗi sáu hiệp sĩ và vài lính serjeant đã từ bỏ hàng ngũ và đầu quân cho Saladin đồng thời báo cho ông ta biết đấy là thời cơ thuận lợi để tấn công. trong số này có Baldwin de Fotina, Raulfus Bructus và Laudoicus de Tabaria. Lúc này Saladin tung quân trung tâm và có thể cả quân cánh trái của Gorbori tấn công. Quân dòng Đền chống trả và cánh quân tiên phong của Raymond cũng giao chiến với quân bên mạn phải của Taqi al Din đang chận đường. Sử gia duy nhất miêu tả cảnh quân thập tự sắp sửa phá được vòng vây là Ibn Khallikan khi viết trong tiểu sử về Gokbori và Taqi al Din, "cả hai vị tướng", ông ta viết, "đều cố gắng giữ trận địa trong lúc quân đội đang tan tác và rút lui. Binh lính sau đó biết rằng hai vị chỉ huy vẫn cố bám trụ quyết chiến bèn quay lại tấn công và cuối cùng người Hồi đã chiến thắng." Saladin cũng mất một tướng trẻ yêu của mình, một vị emir tên là Manguras ngay lúc bắt đầu giao tranh, ông này tham chiến bên cánh phải là thống chế xứ Hama dưới quyền Taqi al Din. Manguras vượt lên trước và giao chiến tay đôi với một hiệp sĩ vô địch nên ngã ngựa và bị chặt đầu. Các nguồn khác thì nói anh này bị bao vây và bị hạ bởi số đông.
Quân cơ đốc tấn công theo đội hình tiêu chuẩn với những hàng bộ binh gồm cả cung thủ nỏ thủ để bảo vệ kị binh. Kị binh đã đầy lùi đợt tấn công đầu tiên của Saladin nhưng lại mất nhiều ngựa chiến. Tệ hơn là bộ binh đã bị phá vỡ và một số chạy dạt về phía đông. Các nguồn Hồi giáo cũng đồng tình rằng các binh sĩ khát nước đã bỏ chạy về phía hồ Tiberius dù nơi này xa hơn nhiều so với suối Hattin. Các sử gia Cơ đốc lại viết rằng binh lính tìm nơi trú ẩn tại vịnh Hattin nhưng các nhà nghiên cứu hiện đại cho rằng họ không thể làm điều đó khi phải vượt qua đội quân của Saladin. Joshua Prawer,một chuyên gia về trận đánh thì cho rằng Saladin đã dùng toàn bộ lực lượng bao vây quân cơ đốc với cả cánh quân của Taqi al Din bên cánh trái và Gorbori bên cảnh phải còn lực lượng trung tâm của Saladin tấn công vào phía trái quân cơ đốc. Nhưng Saladin đóng trại ban đêm tại Lubia ở phía nam, và mục tiêu tối thượng của ông ta là ngăn quân cơ đốc tiếp cận với nguồn nước cả ở làng Hattin phía đông bắc hay về phía hồ Tiberius phía đông.
Lý giải hợp lý sẽ là Taqi al Din khóa đường đến Hattin bằng cách chốt tại cửa vịnh cho đến đồi Nimrin còn quân trung tâm của Saladin sẽ trải từ cửa vinh đến đồi Lubia để chận đường đến Tiberius trong khi quân đoàn của Gorbori sẽ đóng giữa đồi Lubia và núi Jabal Tur’an để chận đường rút lui về phía tây đến làng Touraan. Dựa lựng vào phía núi là chiến thuật phổ biến trong kỵ binh Thổ. Ngược lại thì đóng xung quanh một ngọn đồi trung tâm mới là chiến thuật đặc trưng của bộ binh. Rõ ràng Saladin lo ngại việc quân Latin có thể thoát về Tiberias nên ông ta ra quân lệnh bằng mọi giá phải chặn họ lại. Thế nên đợt tấn công đầu tiên của Raymond đã làm lỏng mối liên kết giữa Saladin và cánh quân của Taqi al Din. Nếu điều này xảy ra thì bọ binh đang bỏ chạy về phía đông có thể đến được hồ Tiberius vốn có thể nhìn thấy được phía bên phải của vịnh. Nếu muốn chặn đường đó Saladin sẽ cho quân tràn qua cánh phải. Trong cố gắng để lập tường phòng thủ vua GUy đã ra lệnh dừng quân hạ trại tuy nhiên tình cảnh quá rối loạn nên chỉ có 3 lều được lập gần chân núi đâu đó phía tây,tây nam gần Vịnh. Khói từ các đống cây bụi cũng phát huy hiệu quả, làm cay mắt quân cơ đốc và làm cơn khát nước thêm khô khát. Mùa này gió thổi từ hướng tây và quân muttawiya lợi dụng khi họ đốt lửa từ các khu đồi giữa Jabal Tur’an và Nimrin.Số quân Hồi xung quanh vịnh Hattin cũng phải chịu đựng khói này, nếu không lẽ tạo khoảng trống giữa Saladin và Taqi al Din.
Cùng lúc này Bá tước Raymond xứ Tripoli thực hiện cuộc tấn công mở đường máu để chạy về phía bắc và thoát được cảnh bị tiêu diệt hoàn toàn. Đây cũng không hẳn là hành động phản bội mà đúng hơn là ý định phá vỡ vòng vây và cố chạy về phía nguồn nước ở làng Hattin. Cuộc tấn công này có thể là mệnh lệnh của vua Guy. Một điều chắc chắn là Taqi al Din và đoàn quân thiên chiến của ông ta thay vì ngăn cản Raymond đã vòng sang một bên và cho phép người của Raymon chạy thoát qua khe núi. Một vài nhà nghiên cứu lại cho rằng những bộ giáp quá nặng của các hiệp sĩ có thể đã khiến họ bị động lực di chuyển kéo trượt xuống làng Hattin, điều này thật kì cục. Quân của Taqi al Din ngay lập tức vòng lại vị trí cũ và bịt ngay đỉnh khe núi khiến Raymond không thể quay ngược và tấn công ngược lên đỉnh dốc chật hẹp. Như vậy là Raymond không con đường nào khác là chạy thoát xuống các cánh đồng bên dưới về phía Wadi Hammam để đến hồ Tiberias hoặc chạy lên phía bắc thành Týros.
Trận địa của quân Cơ đốc giờ đây rối loạn hàng ngũ và phần lớn bộ binh đã chạy về phía vịnh Hattin và cho cụm lại ở khu vực phía bắc. Đây là điểm đáng chú ý vì khi Taqi al Din cho quân di chuyển lên đồi Nimrin để mở lối thoát cho Raymond thì ông ta đã nới lỏng hoặc để trống một ngõ phía nam vịnh Hattin giữa lực lượng của mình và Saladin. Có lẽ quân lính đã di chuyển theo hướng đông bắc để giúp cuộc đột kích của Ryamond hoặc đơn giản là họ chạy theo vì hy vọng có đường thoát thân. Nhưng lần này lối thoát đã bị bít lại nên họ đã bị dạt về phía mỏm phía bắc vịnh. Sĩ khí đã phá sản hoàn toàn và bộ binh tại mỏm phía bắc không chịu đến chiến đấu bên cạnh lực lượng kị binh lúc này vẫn còn đánh nhau dữ dội tại khu vực ba bãi cắm trại ở chân đồi. Vua Guy cũng ra lệnh, thậm chí các giáo trưởng van nài họ rằng họ phải bảo vệ Thánh Giá nhưng bộ binh trả lời: "Chúng tôi không xuống đó đâu vì chúng tôi quá khát, và chúng tôi sẽ không chiến đấu nữa". Khi đó thì đám ngựa chiến không được bảo vệ bị hạ bởi cung tên của quân địch và các hiệp sĩ phải chiến đấu trên mặt đất.
Đến nước này thì vu Guy chẳng thể làm gì ngoại việc ra lệnh cho các hiệp sĩ cố giữ vị trí ở khu vực phía nam vịnh. Lều trại của hoàng gia vốn đỏ chói dễ dàng nhìn thấy từ rất xa từ phía nam Vịnh. Thánh Giá thì bị mất trong đám loạn quân, có thể là bị chiếm bởi quân của Taqi al Din. Có nguồn nói rằng Taqi al Din sau khi cho Raymon thoát qua đã quay lại tấn công dữ dội, giáo trưởng xứ Acre người bảo vệ Thánh Giá bị giết, Thánh Giá sau đó được giáo trưởng xứ Lidde mang đi rồi cuối cùng lọt vào tay Taqi al Din. Vài nhà nghiên cứu lại cho rằng Thánh giá được khi giáo trưởng xứ Lidde mang chạy về phía nam Hattin và bị mất khi Taqi al Din tấn công. Dù như thế nào thì việc để mất thánh tích cũng làm sụp đổ tinh thần.
Người Hồi giờ đây tấn công vịnh Hattin từ mọi hướng, khu vực đồi dốc phía bắc và phía đông quá dốc cho kị binh dù có đường nhỏ lên từ phía bên kia mỏm phía bắc. Bộ binh Hồi tấn công vào bộ binh latin ở phía bắc hatiin vào đầu buổi chiều và số này nếu không chết, hoặc bị hất xuống vực buộc phải đầu hàng. Saladin lệnh cho Taqi al Din tấn công vào vị trí phòng thủ cuối cùng của các hiệp sĩ ở phía nam Vịnh. Việc này quá khó khăn dù không phải là không thể để kị binh tấn công lên các triền dốc phía nam và Saladin tự mình đảm đương luôn khu vực này. Vì vậy, có vẻ là trong khi bộ binh Hồi tấn công ở mỏm phía bắc thì Taqi al Din dẫn quân leo dọc theo sườn dốc thoai thoải ở phía tây để di chuyển vào trung tâm. Vì sự vận động này nên các hiệp sĩ vẫn còn ngựa đã tái lập nhóm, có lẽ ở khu vực bình nguyên rộng và thực hiện được những đợt phản kích mãnh liệt. Một trong số họ thúc ngựa đến được gần vị trí của Saladin và thét lên "cút đi với quỷ dữ". Có lẽ các hiệp sĩ cơ đốc vẫn hy vọng cố giết được Saladin để nắm lấy chiến thắng trong giây phút cuối cùng. Nếu quân cơ đốc đến được gần như vậy thì có lẽ lúc này trung tâm lực lượng Hồi đã di chuyển về phía tây nam khu vịnh. Hai lần quân Hồi tấn công ngược sườn đồi và cuối cùng giành được quyền kiểm soát khu vực yên ngựa giữa các mỏm đèo. Al Afdal trẻ tuổi đi bên cánh phải cha mình hét lên "chúng ta đã chinh phục được họ". Nhưng Saladin trả lời: "Im lặng. Chúng ta sẽ chưa đánh bại họ cho đến khi trại cuối cùng bị phá vỡ". Ngay khi ông quay sang thúc kị binh tìm đường lên đỉnh phía nam thì người nào đó đã cắt được dây thừng và trại chính của vua Guy sụp đổ.
Điều đó, đúng như lời Saladin dự kiến, là dấu hiệu kết thúc trận đánh. Quân cơ đốc kiệt sức quăng mình nằm trên đất và để bị bắt giữ không chống cự. Một số lớn hiệp sĩ trang bị tốt bị giết hoặc bị thương còn số ngựa bị mất và tổn thất của bộ binh còn cao hơn nữa. Không có thông tin về diễn biến canh quân bên trái của Gorbori vào giai đoạn cuối trận đánh. Quân đoàn này có lẽ không tham dự trận đánh khi quân Cơ đốc bị bao vây hoàn toàn bởi cánh quân của Saladinv và Taqi al Din. Bên cạnh đó thì một số hiệp sĩ ở hậu quân bao gồm cả Balian d’Ibelin, thoát được ở cuối trận đánh. Reginald xứ Siddon cũng thoát được vào lúc ấy. Điều này có thể cho thấy một số điểm bất cẩn trong cách dùng quân của Gorbori nhưng các sử gia Hồi giáo thường lờ đi vì không muốn phủ bóng mờ lên chiến thắng huy hoàng.
Buổi chiều.
Trong số những người bị bắt giữ có cả vua Guy, em của ông ta Geoffrey de Lusignan, đại quan Connetable là Amalric de Lusignan, Marquis William de Montferrat, Reynald xứ Chatillon, Humphrey de Toron, chỉ huy dòng Đền, chỉ huy dòng Cứu Thế, giáo trưởng xứ Lidde và nhiều lãnh chúa địa phương khác. Hầu hết các chỉ huy của vương quốc ngoại trừ bá tước Raymond, Balian d’Ibelin và Joscelyn de Courtnay đã rơi vào tay Saladin. Rộng lượng tỏ ra hào hiệp sau chiến thắng oai hùng, vị Sultan sai mang cho vua Guy một li nước ngọt mát lạnh. Nhưng sau khi uống vua Guy lại chuyển ly cho Reynald xứ Chatillon, người mà Saladin đã thề lấy mạng. Theo phong tục của người Ả rập thì nếu một người được nhận thức ăn và nước uống từ người bắt giữ mình thì anh ta sẽ được vô hại. "Nước uống được chuyển cho tên tội phạm này mà chưa có sự đồng ý của ta", vị Sultan quan sát thấy "như vậy phép miễn tội của ta cũng không dành cho hắn". Reynald biết ngày tàn của mình đã tới nên trả lời các câu hỏi của Saladin với thái độ kiêu căng khiến vị Sultan không còn giữ được sự kiên nhẫn. Hoặc đích thân Saladin giết chết Reynold tại chỗ hoặc ông ta đã ra lệnh cắt đầu lãnh chúa vùng Oultrejordain. Saladin sau đó dùng tay nhúng máu kẻ thù rồi quét lên mặt mình như là dấu hiệu ông ta đã thực hiện việc báo thù. Không ngạc nhiên gì là những kẻ bị bắt còn lại hết sức kinh hoảng nhưng sau các hành động mang tính biểu trưng như thế của Saladin,họ biết họ đã được an toàn. kẻ thắng và kẻ chiến bại nghĩ đêm tại chiến trường và sáng hôm sau ngày 5 tháng 7, Saladin chuyển quân về thành Tiberius nơi mà nữ bá tước Eschiva cũng đã đầu hàng.
Tất cả các lính Turcopoles bị giết hay tại trận vì phản bội niềm tin của đạo Hồi. Phần còn lại của tù nhân được chuyển đến Damas vào ngày 6 tháng 7 nơi mà Saladin ra một quyết định gây ảnh hưởng đến danh tiếng nhân đạo của mình. Các hiệp sĩ dòng Đền và Cứu tế được lựa chọn hoặc cải sang đạo Hồi hoặc bị xẻo thịt. Cải đạo dưới sự đe dọa là ngược lại với luật Hồi giáo nhưng Saladin có vẻ thấy rằng để nhưng thủ lĩnh quân sự này, vốn sùng đạo và lập thệ bằng máu này tồn tại là quá nguy hiểm, hơn 230 người đã bị giết chết. Một số thì chấp nhận cải đạo và một người thuộc dòng Đền gốc Tây Ban Nha sau này đã trở thành chỉ huy pháo đài tại Damascus vào năm 1229. Nếu sống sót sau trận Hattin thì ông này quả là người rất cao tuổi. Một số hiệp sĩ và chỉ huy được nộp tiền chuộc thân còn hầu hết bộ binh phải trở thành nô lệ.
Có lẽ khoảng 3000 quân La tinh thoát được ở trận Hattin và chạy dạt vào các pháo đài hay khu làng xung quanh đó. Một thời gian sau Saladin cho xây dựng phía nam mỏm Hattin một đài ghi công "Qubbat al Nasr", Vòm Chiến Thắng nhưng ngày nay không còn lại gì dù phần móng của nó gần đây đã được khai quật. Lính Hồi tử trận được hỏa thiêu trong dnah dự nhưng không rõ địa điểm ở đâu. Một vị trí có khả năng là khu mộ táng Hồi giáo "Shaykh al Lika" ("Trận chiến của người xưa") ở phía tây bắc Vịnh nhìn về suối Hattin.
Sau khi trận đánh kết thúc.
Vây hãm Jerusalem.
Đến Jerusalem vào trước 20 tháng 9, Saladin và các công binh có thời gian nghiên cứu tường thành ở đây trong lúc quân đội lập trại. Bình minh ngày hôm sau họ tấn công góc tây bắc của tường thành khoảng giữa hai cổng "Bab Yafa" và "Bab Dimashq". Cả hai bên đều hò reo xông trận và tên bắn xối xả về phía quân thủ thành. Tất cả các thầy y trong thành phố được trưng dụng để nhổ tên từ những người chết hay bị thương. Tác giả khuyết danh của cuốn "De Expugnationae Terrae Sancta"e kể lại rằng mình bị tên bắn trúng ngay sống mũi và rằng "đầu kim loại của nó còn ở đó mãi về sau". Nhiều loại máy bắn đá thi nhau bắn phá công, tường và tháp canh trong khi công binh của quân Cơ đốc ở hai tháp David và Tancred cố gắng bắn trả. Quân phòng ngự cũng chiến đấu điên cuồng và đôi lần xông ra phản kích phá khí khí tài và đẩy lính của Saladin về vị trí doanh trại. Một số phần phòng thủ bị bắn phá dữ dội bởi các máy bắn đá nhưng vẫn chưa đủ để mở một lỗ thủng. Hai bên giằng co nhau suốt năm ngày trời. Ánh nắng buổi sáng ngược về phía quân tấn công mang lại chút lợi thế cho phe phòng ngự nhưng vào buổi chiều tình thế ngược lại. Công binh Hồi thậm chí còn dùng máy mangonels bắn cát theo chiều gió để thổi vào mắt quân phòng ngự giúp cho các đội tấn công chiếm tường thành. Quân Hồi chịu tổn thất lớn, mất vị Emir Izz al Din Isa, người sở hữu lâu đài tuyệt đẹp Jabar nhìn xuống dòn sông Euphrates ở phía bắc Syria.
Đến ngày 25, Saladin nhận thấy quân mình không đạt được tiến triển gì ở bức tường phía tây nên cho cuộc tấn công dừng lại. Các máy ném đá được tháo dỡ, lều bạt được căng lên và quân đội rút về bên kia khu đồi. Có lúc quân phòng thủ tưởng cuộc vây hãm đã kết thúc xong vào ngày 26 quân Hồi tái xuất hiện ở phía bắc thành phố. Vì trông tầm cảnh giác của quân canh nên lính Hồi lập tức dựng hàng rào "zaribas" từ những cây ô liu đốn gần đó để bảo vệ vị trí của mình. Từ đây họ tấn công khu vực tường thành phía bắc cũng như một số vị trí phía bắc của tường phía đông. Nỗ lực chính nhằm vào khu vực "Bab Dimashq",một điểm yếu cố hữu của tường thành ở đây nhưng một phần vị trí này lại có hai lớp tường thành kéo dài từ phía đông cửa "Bab Sahirah". Vẫn còn có một lối nhỏ để thâm nhập ở khu vực phía đông bắc dọc theo các bức tường đủ chỗ cho một đội đột kích nhưng quá khó khăn vì kẹp giữa tường thành đôi.
Khoảng 40 máy ném đá dựng dựng lên để bắn đá và cầu lửa Hy Lạp. Có ít nhất một máy bắn đá đời mới mạnh hơn dùng đối trọng mà theo cận vệ của Balian d’Ibelin’s là Ernoul thì nó bắn tường thành ba lần mỗi ngày đến nỗi công binh Hồi phải làm cái mới khác. Ngày hôm sau Saladin tung ra ba tiểu đoàn công binh được trang bị giáp, họ dùng khiên để che chắn và được cung thủ bắn tên lửa hỗ trợ. Khi đến được hào thành họ bắt đầu phá hủy chân đế của tường thành. Những khí tài phức tạp được dựng lên tại chỗ, một số được che bằng tấp lợp gỗ chắc chắn, bên dưới đó các thợ công binh Hồi đào đứt phần móng tường. Một đường hầm đào trong hai ngày dài hơn 30m được chống bằng gỗ sau đó được đốt bỏ đã làm sập một mảng lớn tường thành vào ngày 29 tháng 9. Để đề phòng những cuộc phản kích từ cổng Bab Dimashq Saladin để một lực lượng lớn quân thiết kị túc trực sẵn sàng. Quân thủ thành thì bị mưa tên lửa ngăn cản việc họ bắn hạ công binh đối phương còn đạn từ các máy bắn đá rơi xuống khiến họ không thể gia cố chống lại đường hầm. Như vậy là không tồn tại cái gọi là mỏ đá của Solomon ở khu tường phía bắc giữa cổng Bab Dimashq và Bab Sahirah vì nếu công binh Hồi có thể đào hầm bên dưới thành phố thì họ đã làm việc mà chẳng bị trừng phạt gì.
Jerusalem thất thủ.
Một cuộc phản công tuyệt vọng của tất cả quân Jerusalem với những ai còn ngựa và khí giới qua cổng "Bab Ariha" nhưng cũng không rõ tại sao họ lại chọn cổng này vì nó dẫn ra lối đi dốc xuống thung lũng Kidron. Có lẽ họ hy vọng băng được qua thung lũng để tấn công vào vị trí chỉ huy của Saladin ở núi Olives đối diện. Cũng có thể họ cố theo lối vòng dưới tường thành để đến tháp Laqlaq để đánh vào sườn quân Hồi. Dù ý định là gì thì nó cũng bị nghiền nát bởi quân thiết kị của Saladin.
Về phía 60.000 dân trong thành, kể cả người lánh nạn lẫn người Latin, người Syria-Jacobite, dân Chính thống giáo có nhiều ý kiến khác nhau nên và không nên làm gì lúc này. Giáo trưởng Heraclius và các lãnh chúa hứa thưởng 5000 đồng ‘bezants’, một số tiền khổng lồ và cấp khí giới cho mỗi đội 50 lính kị "serjeant" để phòng thủ lỗ hổng ở tường thành chỉ trong một đêm. Không ai chịu đồng ý vì rõ ràng là cuộc tấn công quyết định của Saladin đã đến gần. Mặc khác, một số đại diện công dân muốn tiến hành cuộc tấn công tự sát vào ban đêm thà chết trên chiến trận còn hơn chịu thảm sát trong các bức tường thành. Nhưng Heraclius khuyên cản họ, nhấn mạnh rằng việc hy sinh như vậy giúp họ được lên thiên đường nhưng cũng sẽ bỏ mặc phụ nữ và trẻ em ngược lại truyền thống Cơ đốc giáo.
Vào ngày 30 tháng 9, Balian d’Ibelin với tư cách cá nhân là bạn của Saladin được cử đến để gặp Saladin lúc ông này đang tiếp kiến các cộng đồng Thiên chúa không phải người Latin ở thành Jerusalem. Mối quan hệ giữa người Latinh và người Syria chưa bao giờ tốt đẹp và giờ đây đối với người Chính thống giáo cũng thế. Joseph Batit, một phụ tá thân cận của Saladin là người Chính thống giáo sinh ra tại Jerusalem đang thương thuyết với các đạo hữu để mở một công ra ở phía đông bắc nơi có đông cộng đồng này sinh sống.
Cuộc thương thuyết của Baliant khó khăn nhưng không kéo dài. Hai lần ông này xin tiếp kiến đều bị từ chối trong khi đó một cuộc tấn công của quân Hồi vào lỗ hổng bị đẩy lùi. Ngày hôm sau Balian trở lại thì được tin Saladin đang bàn bạc với các quan emir và cố vấn tôn giáo của mình. Có nên vùi dập thành phố Thánh và tàn sát những người phòng thủ như chính họ đã làm với người Hồi và Do Thái vào năm 1099? Saladin nhắc nhở Balian cách để đầu hàng trong danh dự tránh như cách mà phái đoàn của Jerusalem đã bị từ chối trong kinh miệt bên ngoài thành Ashkelon. Ông ta cũng nhấn mạnh đã thề sẽ đoạt cho kì được Jerusalem và mình luôn là người biết giữ lời.
Có lẽ tin rằng nếu tỏ ra yếu đuối sẽ làm tình hình tệ hơn nên Balian cũng dọa rằng nếu cần thiết quân trong thành có thể tự tay giết chết gia đình mình, giết gia súc và cả 5000 tù nhân Hồi vẫn năm trong tay họ, phá hủy vật báu, hủy luôn Vòm Vàng và Giáo đường Aqsa, một trong những công trình thiêng liêng của đạo Hồi, và sẽ liều chết tấn công "như thế chúng tôi sẽ chết vinh quang hay chiến đấu như hiệp sĩ". Dù lời đe dọa này nói lên sự cuồng tín của những hiệp sĩ thập tự chinh thứ nhất còn ở trong thành hay là một canh bạc tuyệt vọng thì cũng không ai biết được. Nhưng có vẻ như cả Saladin và thuộc cấp không ai muôn tiến hành thảm sát như vào năm 1099. Thay vào đó đề nghị đầu hàng trong hòa bình được chấp thuận vào ngày 2 tháng 10, ngày mà cờ hiệu của Saladin tung bay trên thành Jerusalem và các vị Emir tin cẩn chốt đóng ở từng cổng thành.
Người Cơ đốc không phải La tinh có thể ở lại nhưng những kẻ xâm lăng Thập tự phải ra đi. Mỗi người phải nộp 10 đồng dinar, phụ nữ 5 đồng và trẻ em 1 đồng. Tổng số 30.000 bezant được phân phát cho 7000 người nghèo không thể tự nộp tiền chuộc thân. Các chỉ huy quân đội rõ ràng không vui vì việc đem của cải của mình cấp cho người nghèo chuộc thân nên cũng có nghi ngờ rằng làm thế nào Heraclius có thể thuyết phục bọn họ. Người La tinh cố mang tất cả tài sản có thể mang đi nhưng phần nhiều được bán trong các chợ "suq al askar" vốn luôn đi theo đội quân của Saladin. Đến ngày thứ 40 vẫn còn nhiều người nghèo mắc kẹt vì không có tiền chuộc thân. Trong khi những người Cơ đốc giàu có chất đầy của cải lên đường đi đến bờ biển. Saladin tự mình trả tiền chuộc thân cho rất nhiều người nghèo. Các vị emir của Saladin phẫn nộ vì tư cách của bọn Cơ đốc giàu có nên thuyết phục Saladin tịch thu toàn bộ của cải bên ngoài cổng "Bab Yafa". Saladin từ chối phá vỡ hiệp ước nhưng vẫn còn tới hơn 15.000 người mắc kẹt khi thời hạn chết đến.
Vài quý bà của Vương quốc cũng được tìm thấy trong thành phố. Sibylla, vợ của vua Guy bị bắt giữ và bị chuyển về gặp ông này ở thành phố Neapolis. Stephanie, vợ góa của Reynald de Chatillon, được đề nghị nhận lại con trai bị bắt trong trận Hattin đổi lấy sự đầu hàng của hai pháo đài Krak và Montreal. Khi Hai nơi này từ chối bà ta đã gửi con trai lại cho Saladin và như tự ái với hành động này Saladin cho phép bà ta nhận lại con mình. Trước khi các khoảng chuộc được trả hết thì người Hồi đã trở lại thành phố Thánh để cải đạo cho nó. Nhiệm vụ đầu tiên của họ là phải làm sạch rất nhiều công trình để thích hợp cho việc thờ phụng trở lại. Vào ngày 9 tháng 10 năm 1187, Saladin và nhiều sức sắc tôn giáo tiến vào Jerusalem để làm lễ cầu nguyện salat tại Thánh đường Al Aqsa. Các công trình lớn được tái phân phát trong khi phần lâu đài từng được sử dụng bởi Thượng phụ Heraclius của Jerusalem được giao cho các "sufi" để làm nhà nguyện. Trụ sở của dòng Cứu Thế được dùng làm trường đại học tôn giáo trong khi phần lớn các nhà thờ được chuyển sang các khu vực Kitô.
Đánh giá.
Các sự kiện của năm 1187 làm chấn động cả châu Âu, việc để mất Jerusalem trở thành nỗi hổ thẹn đối với toàn thể người Cơ đốc. Vào ngày 20 tháng 10, Giáo hoàng Urbanô III qua đời. Chín ngày sau, người kế nhiệm là Grêgôriô VIII viết thư thúc dục tín đồ giành lại vùng đất bị mất và làm phát sinh đợt Thập tự chinh lần thứ ba. Tuy nhiên vào 19 tháng 12, Giáo hoàng Grêgôriô lại qua đời. Trong lúc này thì việc thất bại tại Týros là một thảm họa đối với Saladin, nó cung cấp căn cứ tuyệt vời cho đợt Thập tự chinh lần 3 để chiếm lại một phần Vương quốc vào năm 1191. Dù được khôi phục thì Vương quốc cũng không thể như trước được nữa. Trận Hattin đã phá hủy cấu trúc phong kiến và nền móng vương triều của nó mãi mãi. Ảnh hưởng của người Tây Âu vào vương quyền cũng tăng mau chóng.
Về phía người Hồi thì việc giải phóng Jerusalem đã nâng cao uy thế của Saladin lên tột bậc. Trong cơn phấn khích nhiệt tình một đoàn bôn đã thực hiện lộ trình đầu tiên đến Cairo theo tuyến đường duyên hải, lần đầu tiên sau 78 năm mà không phải chịu đóng lệ phí. | 1 | null |
Dấu huyền trong tiếng Việt là một dấu thanh nằm ở trên một số nguyên âm. Khi viết ở trên nguyên âm thì phát âm tiếng đó với giọng xuống. Dấu huyền viết bằng một gạch ngang chéo xuống từ trái sang phải.
Các ngôn ngữ khác.
Một số ngôn ngữ khác trên thế giới cũng dùng "dấu huyền" trong cách viết nhưng có thể mang chức năng khác không thuộc phạm vi dấu thanh. Thí dụ như Tiếng Ý thì dùng dấu huyền để đặt cách nhấn âm tiết trong khi tiếng Anh dùng dấu huyền (thường trong thể thơ) để biến nguyên âm câm thành nguyên âm bật tiếng. | 1 | null |
Verticordia brownii là một loài cây có hoa thuộc họ Sim (Myrtaceae) đặc hữu vùng tây nam của Tây Úc. Nó có lá nhỏ, hình trái xoan xếp sít nhau và những bông hoa trắng, đỏ tươi và hồng phớt trên ngọn. Đây là một trong những loài "Verticordia" đầu tiên được thu thập.
Mô tả.
"Verticordia brownii" mọc thành bụi đứng hay đám hình cầu và đạt chiều cao đến , rộng với chỉ một thân chính. Thân chính tách ra những nhánh con hướng lên trên. Lá hình trái xoan song có thể hơi thuôn, dài . Lá gần bông thì ngắn hơn những lá khác.
Bông thường có mùi và xếp thành cụm hình chùy, mỗi bông nằm trên một đế dài . Bông nở từ tháng 12 đến tháng 2.
"V. brownii" giống "Verticordia eriocephala" (và đến năm 1991 cả hai được xem là cùng một loài).
Phân loại và đặt tên.
Loài này được thu thập lần đầu vào năm 1802 bởi Robert Brown ở Lucky Bay (nơi ngày nay thuộc vườn quốc gia Cape Le Grand), trong chuyến hải trình quanh vùng biển Úc. Mẫu vật điển hình được mô tả chính thức năm 1819 bởi René Louiche Desfontaines dưới tên "Chamelaucium brownii" để vinh danh người thu thập.
Năm1828, de Candolle mô tả chi "Verticordia" và tái định danh cho nó cái tên "Verticordia brownii", đưa nó trở thành một trong 100 loài trong chi.
Khi Alex George nhìn nhận lại "Verticordia" năm 1991, ông đặt "V. brownii" vào phân chi "Verticordia", đoạn "Corymbiformis" cùng với "V. polytricha", "V. densiflora", "V. eriocephala" và "V. capillaris.
Phân bố và môi trường sống.
Loài này có mặt ở khu vực nằm giữa Hopetoun và Mount Ragged ở vườn quốc gia Cape Arid, phân bố lan rộng vào trong đất liền đến tận Grass Patch tại vùng địa sinh học đồng bằng Esperance và Mallee. Nó mọc trên đất đỏ và vàng, nhất là trên đụn cát ven biển, vùng sét và cát trên đá granit.
Bảo tồn.
"Verticordia brownii" là một loài "không bị đe dọa" theo Cục vườn và thiên nhiên hoang dã của chính quyền Tây Úc. | 1 | null |
Holcoglossum amesianum () là một loài thực vật có hoa trong chi Holcoglossum, họ Lan. Loài này được (Rchb.f.) Christenson mô tả khoa học đầu tiên năm 1987. Giống lan này có đặc điểm là chúng là loại cây có hoa duy nhất được biết tới mà có thể tự thụ phấn chứ không cần nhờ đến sự giúp sức của côn trùng như các loại khác. | 1 | null |
Malaxis johniana là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài thực vật này được phát hiện tại khu vực phía bắc của Venezuela, sinh trưởng ở độ cao khoảng 1000 mét. Đây là loại cây cỡ trung bình, thích hợp với điều kiện khí hậu từ ấm đến mát, môi trường sống chủ yếu là đất liền. Loài cây này có đặc điểm là lá đơn, hướng đứng hoặc nghiêng, hình bầu dục hoặc elip bầu dục ở phần đỉnh, có đầu tù và mép lá nguyên không răng cưa, dần thu hẹp xuống phía cơ sở lá với phần cuống ngắn. Thời kỳ ra hoa của loài này diễn ra trên một cuống hoa đứng, hình trụ, có chiều dài tới 6 inch (khoảng 15 cm), với phần rachis dày và ngắn, từ 0.6 đến 0.8 inch (khoảng 1.5 đến 2 cm). Bông hoa có hình dạng gần giống như ô (subumbellate), chứa nhiều hoa mọc dày đặc. | 1 | null |
Tam thất hoang hay sâm vũ diệp, tam thất thùy xẻ lông chim hai lần, tam thất lá xẻ, sâm hai lần chẻ, vũ diệp tam thất, hoàng liên thất, tiết trúc nhân sâm (danh pháp: Panax bipinnatifidus) là một loài thực vật có hoa trong Họ Cuồng. Loài này được Seem. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1868.
Cây mọc hoang dưới tán rừng nhiệt đới thường xanh mưa mùa ẩm, sườn dốc không quá 30 độ, đất sâu nhiều mùn và đai cao khoảng 1500m. Dùng làm dược liệu Đông y. | 1 | null |
Nhân sâm hay đôi khi gọi tắt đơn giản là sâm (Danh pháp khoa học: "Panax ginseng") là một loài thực vật có hoa trong Họ Cuồng. Loài này được C.A.Mey. mô tả khoa học đầu tiên năm 1842. Dù nhân sâm đã được sử dụng trong Đông y trong nhiều thế kỷ với tính cách là một vị thuốc quý có ít bằng chứng từ nghiên cứu lâm sàng về tác dụng của nhân sâm đối với sức khỏe.
Phân bố.
Là loài thực vật mọc hoang và trồng ở vùng Cao Ly nay là CHDCND Triều Tiên và Hàn Quốc. Ở Trung Quốc có 2 tỉnh miền Đông Bắc là: Liêu Ninh và Cát Lâm. Liên Bang Nga có ở miền Viễn Đông, nhưng trên thị trường thế giới người ta chỉ chuộng nhân sâm có xuất xứ từ CHDCND Triều Tiên và Hàn Quốc, có tên chung là Sâm Cao Ly. Nhân Sâm Hàn Quốc: Theo lịch sử y học cổ truyền của Trung Quốc từ 3.000 năm trước Công Nguyên, Nhân Sâm đã được nói đến như là một thần dược trong "Thần nông bản thảo" của vua Thần Nông. Nhân sâm có ở nhiều quốc gia khác nhau như: Ấn Độ, Triều Tiên, Nhật Bản, Vùng Viễn Đông Nga, Vùng Bắc Mỹ (Hoa Kỳ) nhưng nổi tiếng nhất vẫn là Sâm Triều Tiên, Hàn Quốc.
Công dụng.
Nhân sâm là loài thảo dược quý hiếm và rất khó trồng, là một vị thuốc quý của y học cổ truyền. Nhân sâm là một trong bốn loại thuốc quý (Sâm – Nhung - Quế - Phụ) của Đông Y từ hàng ngàn năm trước. Ngày nay Y học hiện đại đã có nhiều công trình nghiên cứu xác nhận nhiều dược lý của nhân sâm như tăng lực, tăng trí nhớ, bảo vệ cơ thể chống stress, bảo vệ và tác động lên hệ miễn dịch giúp chống viêm, bảo vệ tế bào chống lão hóa, tăng sức đề kháng cho cơ thể đồng thời còn phát hiện thêm nhiều tác dụng mới của nhân sâm, mà trước đây người xưa chưa biết. | 1 | null |
Điền thất, hay đôi khi là tam thất (đều là tên gọi dịch từ Trung văn) có danh pháp khoa học Panax notoginseng là một loài thực vật có hoa trong Họ Cuồng. Loài này được (Burkill) F.H.Chen miêu tả khoa học đầu tiên năm 1975. Tam thất là tên gọi dịch từ Trung văn (三七)= "san qi" hoặc điền thất dịch từ (田七) = "tiánqī". | 1 | null |
Panax stipuleanatus cũng còn được gọi với các tên sâm rừng, tam thất hoang, phan xiết (tiếng H'Mông), bình biên tam thất (Trung Quốc) là một loài thực vật có hoa trong Họ Cuồng. Loài này được H.T.Tsai & K.M.Feng mô tả khoa học đầu tiên năm 1975.
Đặc điểm.
Cây Sâm lá kèm phân bố ở vùng đông nam Vân Nam, Trung Quốc và ở Bắc Việt Nam. Tại Trung Quốc, cây được sử dụng trong y học cổ truyền làm thuốc bổ và để điều trị một số bệnh như tụ máu thâm tím, chảy máu và đau cơ. Cho tới nay, các nghiên cứu cho thấy oleanane triterpenoid là thành phần chủ yếu của cây "P. stipuleanatus", và các stipuleanosides R1 và R2 được phân lập chủ yếu từ dịch chiết methanol của loài cây này | 1 | null |
Panax trifolius là một loài thực vật có hoa trong Họ Cuồng. Loài này được L. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753. Đây là loài bản địa của vùng Đông Bắc và Appalachian của Bắc Mỹ. Chúng được tìm thấy trong các khu rừng có độ ẩm trung bình thấp với đất có tính axit. | 1 | null |
Đinh lăng đĩa, danh pháp khoa học Polyscias scutellaria là một loài thực vật có hoa trong Họ Cuồng cuồng. Dạng thân bụi nhiệt đới cao 2-6m, phổ biến thường thấy ở các quần đảo Tây Nam Thái Bình Dương (bao gồm cả Đông Nam Á). Loài này được (Burm.f.) Fosberg miêu tả khoa học đầu tiên năm 1948. | 1 | null |
Vanda falcata là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được (Thunb.) Hu mô tả khoa học đầu tiên năm 1925. Đây là một loài lan được tìm thấy ở Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Nó được chính thức phân loại là Neofinetia.
Các dạng chimeric và các loại quái vật truyền thống ở Nhật Bản được biết dưới cái tên 富貴蘭 (fūkiran, Lan Phú Quý).
Phân loại.
Loài này đã được Carl Peter Thunberg du nhập vào phương Tây từ Nhật Bản năm 1784 và đặt tên là Orchis falcata. Trong vòng 100 năm tiếp theo, loài này được đổi tên và chuyển đổi trong và ngoài của nhiều loại sarcanthoid châu Á. Cuối cùng, vào năm 1925, H. H. Hu đã tạo ra Neofinetia như một chi đơn nguyên.
Cây có chiều cao 8–12 cm trên các thân đơn từ 1–6 cm. Thường có từ 4 đến 20 dạng thuôn dài (do đó là các biểu tượng) từ 5 đến 12 cm. Đó là da thuộc và vỏ bọc ở đáy. Các hoa, bao gồm hoa, là 5–8 cm. Dài, suberect, và mang ít nhất là hai, và có đến 10 hoa thơm, hoa trắng, mỗi chiếc có một nét cong đặc trưng. 2n = 38.
Sinh thái học.
N. falcata thường phát triển như là một cây ký gửi trên các cành và thân của cây rụng lá. Điều này có nghĩa là cây trồng nhận được mức độ ánh sáng cao trong những tháng mùa đông và đầu mùa xuân (2000 ~ 3600 fc), một yếu tố quan trọng trong số lượng hoa được sản xuất. Hoa lan phát triển theo góc độ để các chi nhánh của chủ nhà của họ, cho phép nước để thoát ra nhanh chóng sau khi mưa, do đó tránh bệnh thối khuẩn. Nhiều rễ màu trắng phát triển từ gốc cây, neo đậu nó lên vật chủ và thu thập các chất dinh dưỡng được rửa từ trên cao. Những gốc rễ quen với di chuyển không khí một cách xuất sắc.
Trong nhiệt độ mùa hè của N. falcata nhiệt độ trung bình 26-31 °C. Trong ngày và 18-23 °C. vào ban đêm. Độ ẩm trung bình 80-85% vào mùa hè, và khoảng 75% trong suốt thời gian còn lại của mùa. Các nhà máy nhận lượng mưa lớn nhất trong mùa mưa Đông Á: tháng 6 và tháng 7 tại miền nam Nhật Bản. Thời gian nở thường được đồng bộ với gió mùa, mặc dù thực vật có thể thỉnh thoảng nở vào cuối tháng 12. | 1 | null |
Chân chim Hạ Long (danh pháp khoa học: Heptapleurum alongense) là một loài thực vật có hoa trong họ Araliaceae. Loài này được René Viguier miêu tả khoa học đầu tiên năm 1909 dưới danh pháp "Schefflera alongensis". Năm 2020, Porter P. Lowry II và Gregory M. Plunkett phục hồi chi "Heptapleurum" và chuyển nó sang chi này.
Phân bố.
Loài này là đặc hữu các đảo đá trong vịnh Hạ Long, Việt Nam. Môi trường sống là cách vách đá dựng đứng. | 1 | null |
Neotinea ustulata là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được (L.) R.M.Bateman, Pridgeon & M.W.Chase mô tả khoa học đầu tiên năm 1997.
Đây là một loài lan đất châu Âu, phổ biến nhất ở các vùng núi. Hoa nở từ tháng 4 đến tháng 8 phụ thuộc theo độ cao.
"Neotinea ustulata" nay là một danh pháp được chấp nhận. Danh pháp trước đây là "Orchis ustulata" (L. 1753).
Loài này đã được bầu chọn là hoa của hạt của Wiltshire năm 2002 theo một cuộc bỏ phiếu bởi Plantlife.
Quần thể lớn nhất ở tây bắc châu Âu là ở Parsonage Down, ở Wiltshire, Anh. | 1 | null |
Schefflera balansana là một loài thực vật có hoa trong họ Araliaceae. Loài này được Henri Ernest Baillon miêu tả khoa học đầu tiên năm 1878 dưới danh pháp "Schefflera balansaeana". Tuy nhiên, khoản 60.8(c) Shenzhen Code 2018 của ICN quy định "balansaeana" viết chính xác là "balansana", vì thế danh pháp chính xác là "Schefflera balansana".
Phân bố.
Loài đặc hữu New Caledonia. | 1 | null |
Schefflera morototoni là một loài thực vật có hoa trong Họ Cuồng. Loài này được (Aubl.) Maguire, Steyerm. & Frodin miêu tả khoa học đầu tiên năm 1984. Đây là loài cây thân gỗ bản địa của miền nam Mexico, Đại Antilles, Trung Mỹ, và Nam Mỹ. Nó phát triển trong nhiều sinh cảnh khác nhau như Caatinga, Cerrado, và Rừng mưa Amazon của Brasil. | 1 | null |
Ernst Engelbert Oskar Wilhelm von der Burg (24 tháng 4 năm 1831 tại Luckenwalde – 3 tháng 11 năm 1910 tại Berlin-Charlottenburg) là một Thượng tướng Pháo binh và nhà ngoại giao (tùy viên quân sự) của Vương quốc Phổ, từng là cố vấn của Thái tử Friedrich Wilhelm.
Gia đình.
Burg xuất thân trong một gia đình đã được ghi nhận vào khoảng năm 1600 ở Lennep (Công quốc Berg) và là con trai của Thiếu tá Vương quốc Phổ "Karl Wilhelm von der Burg" (1797 – 1882) và bà "Karoline Elise Ernestine Marie Wildungen" (1811 – 1887). Vào ngày 9 tháng 1 năm 1868, tại Winterthur (Bamg Zürich), ông đã kết hôn với "Ida Rieter" (8 tháng 8 năm 1846 tại Winterthur – 11 tháng 1 năm 1924 tại Wicken, Landkreis Bartenstein, Đông Phổ), con gái của thương gia Adolf Rieter và bà Maria Ida Rothpletz. Cuộc hôn nhân đã mang lại cho họ một người con gái duy nhất là Johanna (Jeanne).
Cuộc đời và hoạt động.
Burg đã nhập ngũ trong quân đội Phổ khi ông còn trẻ. Vào thập niên 1860, ông được cử làm tùy viên quân sự Phổ ở Firenze. Từ năm 1862 cho đến năm 1863, với cấp bậc Thiếu tá, ông giữ chức vụ tùy viên quân sự trong phái đoàn ngoại giao Phổ ở Paris, với trách nhiệm duy trì mối quan hệ quân sự với Đế quốc Pháp. Trong cuộc Chiến tranh Pháp-Đức (1870 – 1871), ông mang quân hàm thượng tá, và giữ chức Tham mưu trưởng của Quân đoàn I.
Về sau này, Burg được lên cấp Đại tướng và trở thành cố vấn cá nhân của Thái tử Phổ Friedrich III. Ngoài ra, ông còn là Thống đốc quân sự của pháo đài Straßburg kể từ năm 1884 cho đến năm 1886. Ông đã giải ngũ với cấp bậc Thượng tướng Pháo binh của Trung đoàn Pháo dã chiến Cận vệ số 1 ở kinh đô Berlin. Ông từ trần vào ngày 3 tháng 11 năm 1910.
Ernst von der Burg được mai táng ở Invalidenfriedhof Berlin, và mộ phần của ông ở đây đến nay vẫn còn tồn tại. | 1 | null |
Panicum virgatum, một loài thực vật có hoa trong họ Hòa thảo, thường được biết đến với tên gọi "switchgrass", là một loại cỏ bụi sống lâu năm mọc bản địa ở Bắc Mỹ vào các mùa ấm áp, nơi mà nó thường mọc tự nhiên từ vĩ tuyến 55 độ N ở Canada và tiến về phía nam vào Hoa Kỳ với Mexico. Switchgrass là một trong các loài thực vật chiếm ưu thế tại các đồng cỏ cao ở vùng trung Bắc Mỹ và có thể được tìm thấy ở các đồng cỏ lâu năm, đồng cỏ bản địa, và mọc tự nhiên ở các vệ đường. Nó thường được sử dụng chủ yếu để bảo tồn đất trồng, sản xuất các sản phẩm thức ăn cho súc vật,sử dụng trong các cuộc săn, làm cỏ trồng kiểng. Gần đây nó được sử dụng để sản xuất sinh khối cho năng lượng sinh học như ethanol hay butanol, các dự án khử độc đất bằng cây trồng (phytoremediation), sản xuất sợi, điện năng, nhiệt năng và còn được sử dụng để cô lập sinh học cacbon dioxide trong khí quyển.
Mô tả.
Switchgrass là một loại cỏ sống lâu năm khỏe, có thân rễ đâm sâu, bắt đầu mọc vào cuối mùa xuân. Nó có thể mọc cao lên đến 2.7 m, nhưng thường thì thấp hơn cỏ xanh Bắc Mỹ lớn hay cỏ indian. Các lá dài từ 30 đến 90 cm với phần gân giữa lá nổi bật. Cỏ switchgrass sử dụng khả năng cố định cacbon C4, tạo sự thuận lợi trong các điều kiện như hạn hán và nhiệt độ cao. Các bông hoa có một cụm phát triển tốt, thường dài đến 60 cm, và sinh ra rất nhiều hạt giống. Hạt dài từ 3 đến 6 mm, rộng khoảng 1.5 mm, và được sinh ra từ một hoa con đơn lẻ. Cả hai mày hoa đều hiện diện và phát triển tốt. Khi chín, hạt đôi khi có màu hơi hồng hay tím đục, và sẽ chuyển sang vàng nâu cùng với lá vào mùa thu. Cỏ switchgrass vừa là dạng thực vật lâu năm và cũng là dạng tự phát tán hạt, có nghĩa là nhà nông không phải trồng và gieo hạt lại sau mỗi lần thu hoạch hàng năm. Một khi đã phát triển tốt, một khóm cỏ switchgrass có thể sống đến 10 năm hoặc lâu hơn. Không giống như ngô, cỏ switchgrass có thể mọc ở các vùng đất khó trồng trọt và chỉ cần một lượng phân bón hóa học tương đối vừa phải. Nhìn chung, nó được xem như một loại cây trồng hiệu quả về mặt tài nguyên, đầu tư ít đối với việc sản xuất năng lượng sinh học từ đất nông nghiệp.
Môi trường sống.
Nhiều nơi ở Bắc Mỹ, đặc biệt là các đồng cỏ ở vùng trung tâm phía tây Hoa Kỳ, đã từng là môi trường sống chủ yếu của nhiều loại cỏ bản địa, bao gồm switchgrass, indiangrass (Sorghastrum), eastern gamagrass (Tripsacum daxtyloides), big bluestem (Andropogon gerardii), little bluestem (Schizachyrium scoparium), bluestem prairie (Andropogon panicum sorghastrum) và nhiều loại khác. Khi Thực dân châu Âu tại châu Mỹ bắt đầu đi về phía tây ngang qua lục địa, những loài cỏ bản địa được cày xới và chuyển thành các loại cây như ngô, lúa mì, yến mạch. Những loại cỏ được đưa vào như fescue, bluegrass và orchardgrass cũng đã thay thế các loài cỏ bản địa để sử dụng làm cỏ khô và các bãi cỏ cho gia súc.
Sự phân bố.
Cỏ switchgrass là một loại thực vật linh hoạt và dễ thích nghi. Nó có thể mọc và phát triển mạnh ngay cả trong nhiều điều kiện thời tiết, thời gian trong các mùa phát triển, các loại đất trồng và các điều kiện của đất. Sự phân bố của nó trải dài về phía nam tại vĩ độ 55 độ N, từ Saskatchewan đến Nova Scotia, phía Nam của hầu hết mặt Đông dãy núi Rocky ở Hoa Kỳ, và tiến đến Mexico.. Vì là loại cỏ lâu năm sống trong mùa ấm áp, hầu hết sự phát triển đều diễn ra từ cuối mùa xuân đến cuối mùa thu; Nó trở nên tiềm sinh và không sinh trưởng trong suốt các tháng mùa lạnh. Do đó, mùa sinh trưởng ở các môi trường sống phía Bắc có thể khá ngắn, khoảng 3 tháng, nhưng ở miền Nam thì có thể kéo dài đến 8 tháng, như vùng duyên hải Vịnh Mexico của Hoa Kỳ.
Switchgrass là một chủng loài đa dạng, với nhiều điểm khác nhau nổi bật giữa các loài thực vật khác. Sự đa dạng này, có lẽ là phản ánh sự tiến hóa và thích nghi với các môi trường mới khi mà chủng loài này lan rộng trên toàn lục địa, cung cấp một loạt các đặc điểm có giá trị cho các chương trình lai giống. Cỏ switchgrass có hai loại khác biệt, hay còn gọi là "cytotype", bao gồm: các cây ở vùng đất thấp, loại mà có xu hướng tạo ra nhiều sinh khối hơn, và loại ở vùng đất cao, mà thường có nguồn gốc ở phía Bắc, thì chịu lạnh tốt hơn và do đó chúng thường ưa thích các vùng phía Bắc. Loại cỏ switchgrass ở vùng đất cao thường thấp (≤ 2.4 m) và có ít sợi hơn loại ở vùng đất thấp. Các cây ở vùng đất thấp có thể mọc cao hơn (≥ 2.7 m) ở những môi trường thuận lợi. Cả hai loại đều có rễ sâu (> 1.8 m, với loại đất thuận lợi) và thân rễ ngắn. Loại cỏ ở vùng đất cao thường có thân rễ mạnh hơn và có xu hướng tạo thành dạng đám cỏ, còn loại ở vùng đất thấp sẽ phát triển kiểu bụi cỏ. Loại cỏ ở vùng đất thấp về mặt hình thái thường có vẻ mềm hơn, sinh ra các cây lớn hơn nếu các cây mọc thưa hay được trồng trong luống rộng, và chúng có vẻ như mẫn cảm đối với độ ẩm hơn là loại cỏ ở vùng đất cao.
Ở các đồng cỏ bản địa, trước đây cỏ switchgrass được phát hiện là có sự liên kết với vài loài cỏ thân cao quan trọng, chẳng hạn nhu blue bigstem, indiangrass, little bluestem, sideoat grama, eastern gamagrass, và nhiều loại cây lá to khác (hướng dương, gayfeather, prairie clover, và prairie coneflower). Những loài cỏ thân cao thích nghi rộng rãi này đã từng chiếm đến hàng triệu hecta đất.
Sự thích hợp để trồng trọt của cỏ switchgrass ở Gran Chaco đang được nghiên cứu tại Học việc nông nghiệp kỹ thuật quốc gia, Argentina.
Trồng, phát triển và kiểm soát.
Cỏ switchgrass có thể được trồng trên những vùng đất mà được xem như không phù hợp với các cây trồng theo luống để cho sản lượng, bao gồm nơi mà đất quá xói mòn để trồng ngô, cũng như đất cát và sỏi ở những vùng ẩm ướt mà thường cho sản lượng các loại cây trồng khác khá thấp. Không có một phương pháp chung nào để trồng cỏ switchgrass đối với các trường hợp này. Cây có thể được trồng theo hai phương pháp, trong mương hẹp (no-tillage) hoặc theo cách bình thường (tillage). Khi được gieo trồng như một phần của nhiều loại cỏ đa dạng, những hướng dẫn trồng chung các loại cỏ trong mùa ấm áp để bảo tồn thực vật cần phải được làm theo. Các hướng dẫn trồng và kiểm soát cỏ tùy theo vùng để sản xuất năng lượng sinh học hoặc bảo tồn thực vật đều có sẵn. Một vài nhân tố chính có thể tăng khả năng thành công khi trồng cỏ switchgrass, bao gồm:
Cắt cỏ và sử dụng các loại thuốc diệt cỏ dại có nhãn mác hợp lý được khuyên dùng để kiểm soát cỏ dại. Hóa chất kiểm soát cỏ dại có thể được sử dụng vào mùa thu trước khi bắt đầu trồng cỏ switchgrass, hoặc trước hay sau khi đã trồng. Cỏ dại nên được cắt và để hơi cao hơn một chút so với cỏ switchgrass đang phát triển. Các loại thuốc diệt cỏ dạng hoc-mon chẳng hạn như 2,4-D cần phải tránh sử dụng đến vì chúng được biết là có thể làm giảm sự phát triển của cỏ switchgrass nếu sử dụng sớm vào lúc cỏ đang phát triển. Những cây mà trông có vẻ như không phát triển do bị cỏ dại cạnh tranh thường là bị nhầm lẫn, vì điều đó rõ ràng là do ảnh hưởng của thuốc diệt cỏ dạng hoc-mon. Các khóm cỏ switchgrass ban đầu thường um tùm, nhưng sẽ phát triển tốt với sự kiểm soát thích hợp trong những năm sau đó. Một khi đã phát triển, cỏ switchgrass có thể mất khoảng 3 năm để đạt được năng suất tiềm năng đầy đủ. Tùy thuộc vào các vùng, cỏ switchgrass tiêu biểu có thể cho ra được ¼ đến 1/3 sản lượng tiềm năng vào năm đầu tiên, và 2/3 vào năm sau khi lấy hạt.
Sau khi đã phát triển, việc kiểm soát cỏ switchgrass sẽ phụ thuộc vào mục đích của việc lấy hạt. Trước đây, hầu hết việc kết hạt đều được kiểm soát bởi Chương trình dự trữ bảo tồn ở Hoa Kỳ. Những sự tác động chẳng hạn như cắt cỏ, đốt, bừa theo luống (disking) thường kỳ được yêu cầu để tối ưu hóa sự hữu ích của khóm nhằm giúp tăng trưởng sinh thái. Việc chăm sóc đối với sự kiểm soát cỏ switchgrass được chú trọng như là đối với cây trồng năng lượng. Nói chung, nó cần một lượng phân bón ni-tơ vừa phải, vì nó không phải là giống tiêu thụ nhiều chất dinh dưỡng. Hàm lượng ni-tơ đặc trưng của các bộ phận già cỗi vào mùa thu là khoảng 0.5 % N. Việc sử dụng phân bón ni-tơ với một lượng khoảng 5 kg N/hecta (ha) cho mỗi tấn sinh khối cỏ là hướng dẫn chung. Những lời khuyên về các loại phân bón đặc biệt hơn thường có sẵn theo vùng ở Bắc Mỹ. Thuốc diệt cỏ thường không được sử dụng với cỏ switchgrass sau khi đã tạo hạt, vì chúng thường rất cạnh tranh với các loại cỏ dại khác. Hầu hết các quy trình chuyển hóa năng lượng sinh học với cỏ switchgrass, bao gồm những quy trình tạo ra ethanol dạng xen-lu-lo và nhiên liệu dạng hạt, thường có thể chấp nhận các loại cỏ thu hoạch sinh khối thay thế khác. Các khóm cỏ switchgrass không nên được thu hoạch quá hai lần mỗi năm, và mỗi lần gặt thường cho một lượng sinh khối bằng hai lần. Cỏ switchgrass có thể được thu hoạch bằng những dụng cụ sử dụng trên đồng khi gặt cỏ khô, và nó rất phù hợp khi thu hoạch theo kiện hoặc chất đống. Nếu tính chất sinh học được quan tâm đúng đắn, cỏ switchgrass có thể là một loại cây trồng năng lượng rất tiềm năng.
Ứng dụng.
Cỏ switchgrass có thể được sử dụng làm nguồn nguyên liệu sinh khối để sản xuất năng lượng, che phủ để bảo tồn đất đai và kiểm soát sự xói mòn, làm thức ăn gia súc và sử dụng cho thú gặm cỏ, sử dụng trong các cuộc săn, nguyên liệu sản xuất chất dẻo phân hủy được. Nó cũng được sử dụng làm cỏ khô, hoặc trồng trên các đồng cỏ, làm vật thay thế rơm lúa mì trong nhiều ứng dụng chẳng hạn như lót chỗ cho gia súc, lót mái nhà, và làm nền để trồng nấm rơm.
Ngoài ra, cỏ switchgrass cũng được trồng làm cỏ kiểng chống hạn hán ở các chỗ mà đất ẩm vừa, nhiều nắng hoặc có bóng râm ít.
Năng lượng sinh học.
Cỏ switchgrass đã được nghiên cứu làm cây trồng cho năng lượng sinh học tái sinh kể từ giữa những năm 1980, bởi vì nó là một loại cỏ bản địa sống lâu năm trong mùa ấm áp với khả năng cho năng suất từ trung bình đến cao ở các vùng đất nông nghiệp khó trồng trọt. Hiện nay nó đang được xem xét để sử dụng trong vài quy trình chuyển hóa năng lượng sinh học, bao gồm sản xuất ethanol xen-lu-lo, khí sinh học, và chất đốt trực tiếp cho các ứng dụng nhiệt năng. Những thuận lợi chính về mặt nông nghiệp của cỏ switchgrass khi sử dụng làm thực vật năng lượng sinh học là thời gian sống lâu, chịu được hạn hán và lũ lụt, yêu cầu lượng thuốc diệt cỏ và phân bón tương đối thấp, dễ kiểm soát, sống khỏe mạnh trong đất nghèo dinh dưỡng và các điều kiện khí hậu khác nhau, và khả năng thích nghi rộng rãi ở những vùng khí hậu ôn đới. Ở một vài vùng phía nam ấm và ẩm, chẳng hạn như Alabama, cỏ switchgrass có khả năng cho sản lượng lên đến 25 tấn cỏ sấy khô bằng lò mỗi Hec-ta ((oven dry tonne) ODT/ha). Một bản tóm tắt về sản lượng cỏ switchgrass qua 13 khu nghiên cứu thử nghiệm ở Hoa Kỳ cho thấy hai loại cỏ tốt nhất ở mỗi thử nghiệm cho sản lượng từ 9.4 đến 22.9 tấn/ha, với sản lượng trung bình là 14.6 ODT/ha. Tuy nhiên, những chỉ số này được ghi nhận lại dựa trên các thử nghiệm quy mô nhỏ, và các cánh đồng thương mại có thể được mong đợi với sản lượng ít nhất là thấp hơn 20% so với các kết quả trên. Ở Hoa Kỳ, sản lượng cỏ switchgrass có vẻ là cao nhất ở các vùng ấm và ẩm với các mùa phát triển lâu dài chẳng hạn như vùng Đông Nam Hoa Kỳ và thấp nhất ở các vùng có mùa khô ngắn hạn tại phía Bắc Great Plains. Năng lượng đầu vào cần thiết để trồng cỏ switchgrass rất thuận lợi khi so sánh với các cây cho hạt hàng năm chẳng hạn như ngô, đậu tương, hay cải dầu, mà có thể yêu cầu nguồn năng lượng đầu vào tương đối cao khi gieo trồng, sấy khô hạt, và bón phân. Các nguồn nhập liệu từ cả thân cỏ dạng C4 thân thảo sống lâu năm đều là các nguồn nhập liệu mong muốn cho sinh khối năng lượng, vì chúng cần nguồn năng lượng hóa thạch đầu vào ít hơn để trồng và có thể đón được năng lượng mặt trời một cách hiệu quả bởi vì hệ thống quang hợp C4 và bản chất sống lâu năm của chúng. Một nghiên cứu chỉ ra rằng sẽ mất khoảng từ 0.97 đến 1.3 GJ (Giga Joule) để sản xuất 1 tấn cỏ switchgrass, so với 1.99 đến 2.66 GJ để sản xuất một tấn bắp. Một nghiên cứu khác cho thấy cỏ switchgrass sử dụng 0.8 GJ/ODT năng lượng hóa thạch so với hạt bắp là 2.9 GJ/ODT. Vậy là cỏ switchgrass có chứa xấp xỉ 18.8 GJ/ODT sinh khối, tỉ lệ đầu vào và ra về mặt năng lượng của cây nó có thể lên đến 20:1. Tỉ lệ rất triển vọng này là do năng lượng đầu ra tương đối cao trên mỗi hec-ta và năng lượng đầu vào cho sản xuất thấp.
Những cố gắng đáng kể đang được thực hiện trong việc phát triển cỏ switchgrass làm cây trồng sản xuất ethanol xen-lu-lô tại Hoa Kỳ. Trong một bài diễn văn vào năm 2006, tổng thống Bush đề xuất sử dụng cỏ switchgrass để sản xuất ethanol; kể từ đó, hơn 100 triệu USD đã được đầu tư vào việc nghiên cứu cỏ switchgrass làm nguồn nhiên liệu sinh học tiềm năng. Cỏ switchgrass có tiềm năng sản xuất lên đến 380 lít ethanol cứ mỗi tấn cỏ thu hoạch được. Tuy nhiên, kỹ thuật chuyển hóa sinh khối thực vật thân thảo thành ethanol hiện tại là khoảng 340 lít trên mỗi tấn. Trái lại, lượng ethanol từ ngô cho khoảng 400 lít mỗi tấn ngô. Có vài cố gắng đáng kể nhằm làm tăng lượng ethanol trích từ ngô:
(Ngô) Lượng ethanol đã được cải thiện từ 2.4 gallon trên mỗi giạ vào những năm 1980 đến 2.8 gallon hiện nay. Các giống ngô lai được phát triển đặc biệt để sản xuất ethanol đã chứng minh được rằng lượng ethanol tăng lên được 2.7 % - và khi sử dụng xen-lu-lô (sợi) trong hạt ngô, ngoài tinh bột ra, có thể tăng thêm lượng ethanol từ 10 đến 13 %. Với sự kết hợp của các giống lai và sự tối ưu hóa các quy trình, lượng ethanol theo lý thuyết khoảng 3.51 gallon mỗi giạ là có thể được – mà không gặp các tác động tiêu cực với hàm lượng protein hay dầu trong phần bã thực vật cho gia súc ăn.
Sự cải thiện các quy trình trong ngành công nghiệp sử dụng ngô theo phương pháp cũ là dựa trên các kỹ thuật mới chẳng hạn như sủi bọt, sử dụng chất xúc tác và enzyme mới..
Thuận lợi chính của việc sử dụng cỏ switchgrass thay cho ngô để làm nguyên liệu sản xuất ethanol là chi phí sản xuất, mà thường chỉ bằng ½ so với hạt ngô, mà lại thu được nhiều sinh khối năng lượng hơn. Do đó, ethanol xen-lu-lô từ cỏ switchgrass sẽ cho lượng ethanol trên mỗi hec-ta với chi phí thấp hơn. Tuy nhiên điều này sẽ phụ thuộc vào việc chi phí xây dựng và vận hành nhà máy sản xuất ethanol xen-lu-lô có được giảm đáng kể hay không. Sự cân bằng năng lượng trong ngành công nghiệp sản xuất ethanol từ cỏ switchgrass cũng được xem là tốt hơn đáng kể so với từ ngô. Trong suốt quy trình chuyển hóa sinh học, phân đoạn [[lignin]] (gỗ) của cỏ switchgrass có thể được đốt để cung cấp đầy đủ hơi nước và [[Điện|điện năng]] để vận hành nhà máy tinh luyện sinh học. Các nghiên cứu đã nhận thấy rằng cứ mỗi [[Các đơn vị đo năng lượng|đơn vị năng lượng]] đầu vào cần thiết để tạo ra nhiên liệu sinh học từ cỏ switchgrass, ta được 4 đơn vị năng lượng. Trái lại, ethanol từ bắp cho khoảng 1.28 đơn vị năng lượng cứ mỗi năng lượng đầu vào. Một nghiên cứu gần đây từ Great Plains chỉ ra rằng để sản xuất ethanol từ cỏ switchgrass, thì con số này là 6.4, tức là, 540% năng lượng nữa được trữ trong ethanol đã tạo ra hơn là được sử dụng để trồng cỏ switchgrass và chuyển hóa nó thành nhiên liệu dạng lỏng. Tuy nhiên, vẫn còn một vài rào cản thương mại hóa sự phát triển của kỹ thuật sản xuất ethanol xen-lu-lô. Những dự án vào đầu những năm 1990 để thương mại hóa ethano, xen-lu-lô trước năm 2000 vẫn chưa được thực hiện. Sự thương mại hóa ethanol xen-lu-lô vì vậy chứng minh rằng nó là một thử thách rất quan trọng, dù có những nỗ lực nghiên cứu đáng kể.[[Tập tin:PanicumVirgatum.jpg|thumb|right]]
Những ứng dụng nhiệt năng cho cỏ switchgrass có vẻ như sẽ sớm vượt trội so với ethanol xen-lu-lô về mặt công nghiệp hoặc các ứng dụng quy mô nhỏ. Ví dụ, cỏ switchgrass có thể được nén thành nhiên liệu rắn mà thường được đốt trong lò để sưởi ấm (tiêu biểu là bã ngô nén hoặc gỗ nén). Cỏ switchgrass đã được thử nghiệm rộng rãi để làm chất nền cho than để phát điện. Dự án được nghiên cứu rộng rãi nhất cho đến hiện nay là dự án Chariton Valley ở [[Iowa]]. Liên doanh Show-Me-Energy (SMEC) ở [[Missouri]] đang sử dụng cỏ switchgrass và các loại cỏ sinh trưởng trong mùa ấm áp khác, cùng với dăm gỗ, làm nguyên liệu chế tạo nhiên liệu dạng rắn để sử dụng trong các nhà máy năng lượng đốt [[Than đá|than]]. Ở phía đông [[Canada]], cỏ switchgrass đang được sử dụng trên quy mô thử nghiệm để làm nguồn nguyên liệu cho các ứng dụng vè nhiệt năng thương mại. Các nghiên cứu về sự cháy của cỏ switchgrass đã được đảm nhận và có vẻ như rất phù hợp để làm nhiên liệu [[Lò hơi công nghiệp|lò hơi thương mại]]. Người ta đang nghiên cứu để phát triển nhiên liệu rắn từ cỏ switchgrass bởi vì lượng dăm gỗ bị thiếu ở phía đông Canada, do sự sụt giảm của ngành [[công nghiệp]] gỗ vào năm 2009 và kết quả là sự thiếu hụt dăm gỗ ép ở vùng Đông [[Bắc Mỹ]]. Nói chung, việc đốt trực tiếp cỏ switchgrass cho các ứng dụng nhiệt năng có thể cung cấp năng lượng thực thu được và tỉ lệ chuyển hóa năng lượng cao nhất từ các qua trình chuyển hóa sinh học. Nghiên cứu nhận thấy rằng, khi cỏ switchgrass được ép thành hạt và sử dụng làm nhiêu liệu sinh học dạng rắn, thì nó là một "ứng viên" tuyệt vời để thay thế các loại [[nhiên liệu hóa thạch]]. Cỏ switchgrass dạng hạt ép được xác nhận là có tỉ lệ chuyển hóa năng lượng 14.6:1, tốt hơn đáng kể so với tỉ lệ chuyển hóa của nhiên liệu sinh học dạng lỏng từ các sản phẩm trồng trên đất nông nghiệp. Vì là thực vật chiến lược trong việc giảm khí thải nhà kính, cỏ switchgrass dạng hạt ép được nhận thấy là một cách hiệu quả để sử dụng đất nông nghiệp làm giảm khí thải nhà kính với thứ bậc là 7.6 – 13 tấn CO2 mỗi hecta. Trái lại, ethanol xen-lu-lô từ cỏ switchgrass và ethanol từ ngô được nhận thấy là ở bậc 5.2 và 1.5 tấn CO2 mỗi hec-ta.
Trước đây, vấn đề chính ngăn cản sự phát triển của các ứng dụng nhiệt năng từ cỏ switchgrass là sự khó khăn khi đốt cỏ trong lò hơi dạng cũ, vì những vấn đề về chất lượng sinh khối của cỏ có thể có liên quan đặc biệt trong các ứng dụng đốt. Những vấn đề về kỹ thuật này giờ đây xem ra đã được giải quyết hiệu quả thông quan việc kiểm soát tích cực chẳng hạn như gặt vào mùa thu và thu hoạch vào mùa xuân để cho phép hiện tượng lọc xảy ra, mà kết quả là giảm đi sự hình thành các hợp chất huyền phù (chẳng hạn như Kali và Clo) và Nito trong cỏ. Điều này giảm sự tạo thành các mảng chất và sự ăn mòn trong cỏ switchgrass, và nó có thể trở thành một nguồn nhiên liệu đốt sạch để sử dụng trong các đồ gia dụng nhiệt nhỏ. Cỏ thu hoạch vào mùa thu có vẻ phù hơn để ứng dụng nhiều hơn vào các lò hơi công nghiệp và thương mại lớn. Cỏ switchgrass cũng đang được sử dụng để sưởi ấm các nông trang và các tòa nhà công nghiệp ở [[Đức]] và [[Trung Quốc]] thông qua một quy trình chế tạo chất thay thể rẻ tiền cho [[Khí thiên nhiên|gas]].
Sản xuất chất dẻo tự phân hủy.
Trong một ứng dụng mới, các nhà khoa học Hoa Kỳ đã sửa đổi bộ máy di truyền của cỏ switchgrass để làm cho nó có thể tạo ra polyhydrobutyrate, mà sẽ tích tụ thành dạng hạt tròn nhỏ bên trong tế bào của cỏ switchgrass. Ở các thử nghiệm ban đầu, khối lượng các lá đã sấy khô được cho thấy là có chứa đến 3.7% lượng polymer. Với tốc độ tích tụ như vậy thì không thể sử dụng cỏ switchgrass làm một nguồn nguyên liệu sinh học về mặt thương mại được.
Bảo tồn đất đai.
Cỏ switchgrass rất hữu ích trong việc bảo tồn và cải tạo đất đai, cụ thể là ở Hoa Kỳ và Canada, nơi mà nó là loài đặc hữu. Cỏ switchgrass có một bộ rễ sợi rất sâu – gần như bằng với chiều cao của cả cây. Kể từ lúc mà nó cùng với các loài cỏ bản địa khác và các loại thảo mộc lá to, từng một lần bao phủ những đồng bằng của Hoa Kỳ, mà giờ đây là vùng Corn Belt, thì những ảnh hưởng từ môi trường sống của cỏ switchgrass trong quá khứ đã làm lợi cho khu vực này, để lại một vùng trồng trọt màu mỡ tồn tại cho đến ngày nay. Bộ rễ sợi sâu của cỏ switchgrass đã để lại một lớp chất hữu cơ màu mỡ tại các mảnh đất ở vùng Midwest, làm cho loại đất màu đen này trở thành một trong những loại đất trồng có năng suất cao nhất thế giới. Bằng cách trồng cỏ switchgrass và các loại cỏ lâu năm khác sống trên đồng cỏ như cây nông nghiệp, nhiều loại đất không thể trồng trọt được có thể trở thành có ích bởi việc tăng lượng chất hữu cơ trong đất, độ thấm và độ màu mỡ, do bộ rễ sâu của cỏ.
Sự xói mòn đất do gió và nước rất được quan tâm ở những vùng mà cỏ switchgrass mọc. Do chiều cao của mình, cỏ switchgrass có thể tạo thành một bức tường chắn gió chống xói mòn đất rất hiệu quả. Còn bộ rễ của nó cũng rất xuất sắc trong việc giữ đất, giúp ngăn sự xói mòn do lũ lụt hoặc các dòng nước chảy. Ở một số khu vực đường quốc lộ (ví dụ như KDOT), người ta sử dụng hạt giống cỏ switchgrass cùng nhiều loại cỏ khác để trồng lại dọc theo các con đường. Nó cũng có thể được trồng ở các mỏ lộ thiên, các con đê, đập hồ. Các khu vực bảo tồn tại nhiều nơi ở Hoa Kỳ đều trồng cỏ switchgrass để kiểm soát sự xói mòn tại các bãi cỏ dọc theo sông, hồ vì khả năng giữ đất chặt và còn tạo môi trường sống cho động vật hoang dã.
Thức ăn gia súc và cỏ gặm.
Switchgrass là một loại thức ăn gia súc tuyệt vời, tuy nhiên, nó cho thấy là có độc tính đối với ngựa, cừu và dê bởi các hợp chất hóa học như [[saponin]], loại mà gây sự cảm quang và gây hại gan ở những loài động vật này. Các nhà nghiên cứu đang tiếp tục tìm hiểu về các điều kiện đặc trưng nào mà cỏ switchgrass có thể gây hại đối với những chủng loài này, nhưng cho đến khi có được thông tin mới hơn, người ta được khuyên là không nên cho chúng ăn loại cỏ này. Tuy nhiên, ta có thể cho gia súc ăn dưới dạng cỏ khô hoặc cho gặm. Việc cho gặm cỏ switchgrass cần phải được kiểm soát chặt để đảm bảo các khóm cỏ có thể sống được. Việc cho gặm cỏ được khuyên là nên bắt đầu khi mà cỏ cao khoảng 50 cm, và phải ngừng lại khi cỏ chỉ còn cao khoảng 25 cm, và phải chờ khoảng 30 – 45 ngày giữa các lần cho gặm để cỏ mọc lại. Cỏ switchgrass sẽ trở nên có nhiều thân dài và không còn ngon khi chúng trưởng thành, nhưng trong suốt thời kỳ cho gặm, nó là thức ăn thích hợp với chỉ số RFV (relative feed value) khoảng 90 – 104. Phần mô tăng sinh thẳng đứng của cỏ làm cho vị trí mọc của nó được đặt lên cao hơn mặt đất, ở trên cành, vì thế mà việc chừa lại khoảng 25 cm tính từ gốc là rất quan trọng để cỏ mọc lại. Khi thu hoạch làm cỏ khô, lần cắt đầu tiên diễn ra vào giai đoạn 'boot stage' (giai đoạn mà phần đầu của hạt giống được bao bọc bởi phần lá trên ngọn)- khoảng giữa tháng 6. Điều này sẽ cho ta cắt được lần thứ 2 vào giữa tháng 8, để phần thân mọc lại đủ và sống sót qua mùa đông.
Trong các cuộc săn.
Theo các nhà bảo tồn động vật hoang dã, cỏ switchgrass nổi tiếng là thức ăn tốt và môi trường sống cho các loài chim để săn bắn ở vùng đất cao, chẳng hạn như [[gà lôi]], [[chim cút]], gà gô trắng, [[gà tây hoang]] và các loài chim biết hót, với rất nhiều hạt nhỏ và độ bao phủ cao. Tùy vào việc cỏ switchgrass được trồng dày như thế nào, nó được trồng cùng với loài nào, thi nó cũng cho một nguồn thức ăn và chỗ ở tuyệt vời đối với các loài động vật hoang dã khác. Với những nhà nông mà có những khóm cỏ switchgrass trong nông trại của mình, thì đó được xem như là lợi ích về mặt môi trường và thẩm mỹ do nhiều loại động vật hoang dã phong phú bị thu hút vào. Vài thành viên của công ty Prairie Lands Bio – Products ở Iowa đã chuyển lợi ích này thành một ngành kinh doanh có lợi nhuận bằng cách cho thuê các mảnh đất có cỏ switchgrass của họ trong các mùa săn thích hợp. Những lợi ich đối với các động vật hoang dã còn có thể tăng thêm kể cả trong ngành nông nghiệp quy mô lớn thông qua quá trình thu hoạch theo luống, như lời khuyên của Hội động vật hoang dã, rằng thay vì thu hoạch toàn bộ cánh đồng một lần thì nên thực hiện theo luống để toàn bộ môi trường sống của động vật hoang dã không bị mất đi, do đó mà có thể bảo vệ được các động vật hoang dã sống cùng với cỏ switchgrass.
Liên kết ngoài.
[[Thể loại:Panicum]]
[[Thể loại:Thực vật được mô tả năm 1753]]
[[Thể loại:Thực vật Belize]]
[[Thể loại:Thực vật Costa Rica]]
[[Thể loại:Thực vật Cuba]]
[[Thể loại:Thực vật El Salvador]]
[[Thể loại:Thực vật Guatemala]]
[[Thể loại:Thực vật Honduras]]
[[Thể loại:Thực vật Nicaragua]]
[[Thể loại:Thực vật Panama]]
[[Thể loại:Thực vật Arizona]]
[[Thể loại:Thực vật Bắc Dakota]]
[[Thể loại:Thực vật Florida]]
[[Thể loại:Thực vật Texas]]
[[Thể loại:Thực vật Trung Mỹ]]
[[Thể loại:Vườn cây Bắc Mỹ]]
[[Thể loại:Nhiên liệu rắn]]
[[Thể loại:Thực vật Bắc Mỹ]]
[[Thể loại:Etanol]]
[[Thể loại:Thực vật Đông Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Thực vật Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Thực vật Tây Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Nhóm loài do Carl Linnaeus đặt tên]] | 1 | null |
Dầu đồng, tên khoa học Dipterocarpus tuberculatus, là một loài thực vật có hoa trong họ Dầu. Loài này được Roxb. mô tả khoa học đầu tiên năm 1832. Loài này được tìm thấy ở Bangladesh, Myanmar, Thái Lan, Campuchia, Lào và Việt Nam. Chúng phân bố ở độ cao lên đến 800-1000m, thân cây cao 5–25 m. | 1 | null |
Pakaraimaea dipterocarpacea là một loài thực vật có hoa trong họ Nham mân khôi. Loài này được Maguire & P.S.Ashton mô tả khoa học đầu tiên năm 1977.
Kể từ APG IV, loài này đã được chuyển ra khỏi họ Dipterocarpaceae (trước đây là phân họ Pakaraimoideae) và hiện được đặt trong họ Cistaceae mở rộng do bằng chứng phân tử cho thấy nó là chị em với phần còn lại của Cistaceae. | 1 | null |
Cỏ voi tím (Danh pháp khoa học: Pennisetum setaceum) là một loài thực vật có hoa trong họ Hòa thảo. Loài này được Peter Forsskål mô tả khoa học đầu tiên năm 1775 dưới danh pháp "Phalaris setacea". Năm 1923 Emilio Chiovenda chuyển nó sang chi "Pennisetum". Ở Việt Nam, chúng còn được biết đến với tên gọi là cỏ Mỹ.
Đây được xem là một loài xâm lấn do có phổ thích nghi rộng, hệ số nhân giống cao, có khả năng phát tán hạt rất mạnh, hạt có tồn tại trong đất đến 10 năm mà không mất khả năng nảy mầm. | 1 | null |
Ngày Đại dương Thế giới được kỷ niệm không chính thức vào ngày khi nó được đề xuất năm 1992 bởi Canada trong Hội nghị Trái Đất ở Rio de Janeiro, Brasil, và sau đó được Liên Hợp Quốc công nhận chính thức là ngày lễ quốc tế vào năm 2008 trong Nghị quyết A/RES/63/111.
Từ đó đến nay ngày lễ này đã được điều phối và tổ chức bởi các tổ chức quốc tế là Dự án Đại dương Thế giới (Ocean Project) và Mạng lưới Đại dương Thế giới (World Ocean Network) với sự tham gia của nhiều nước trên toàn cầu.
Mục đích.
Ngày Đại dương Thế giới là một cơ hội hàng năm nhằm nhắc nhở con người quan tâm tới những giá trị của đại dương, các sản phẩm từ biển và đại dương như hải sản, sự sống trong lòng đại dương, bể thủy sinh cũng như những giá trị nội tại của nó. Đại dương cũng mang lại những tuyến hàng hải trong thương mại quốc tế. Ô nhiễm toàn cầu và tiêu dùng quá mức các loài hải sản đã khiến cho lượng tài nguyên đại dương này đang ngày càng thu hẹp.
Dự án Đại dương Thế giới, hợp tác với Mạng lưới Đại dương Thế giới đã tổ chức các hoạt động cho ngày đại dương thế giới từ 2003 với sự tham gia của trên 1.600 tổ chức và những cơ quan khác nhau trên toàn thế giới. Họ liên kết và hợp tác với nhau nhằm đưa ra những cảnh báo có ảnh hưởng về vai trò của Đại dương đối với sự sống trên Trái Đất cũng như cách mà con người có thể bảo vệ nó.
Ngày Đại dương Thế giới mang lại cơ hội cho mỗi người tham gia vào bảo vệ tương lai của môi trường, thông qua những hoạt động quảng bá, bảo vệ môi trường biển – nhặt rác tại các bãi biển, các chương trình giáo dục, cuộc thi nghệ thuật, liên hoan phim, các sự kiện bảo tồn các loài cá, phản đối các hành động đánh bắt và tiêu dùng làm ảnh hưởng tới sự phát triển của những loài có nguy cơ tuyệt chủng cao. | 1 | null |
Phalaris canariensis là một loài thực vật có hoa trong họ Hòa thảo. Loài này được L. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Hạt màu nâu bóng. Hạt này được sử dụng làm thức ăn cho chim và thường được trộn với hạt cải dầu và các loại hạt khác có giá thành rẻ. Hạt nên được giữ ở nơi khô ráo và tránh xa sâu bọ. Về mặt công nghiệp, bột làm từ hạt được sử dụng trong sản xuất hàng sợi bông mịn và đồ lụa. | 1 | null |
Trúc sào, tên khoa học Phyllostachys edulis, là một loài thực vật có hoa trong họ Hòa thảo. Loài này được (Carrière) J.Houz. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1906.
Cây Trúc sao là loại cây thân đốt, cây mọc tản, thân cách xa nhau 0,5-1m hay hơn; cao khoảng 20m, đường kính 12–20 cm, thân non phủ dày lông mềm nhỏ và phấn trắng; vòng mo có lông; thân già nhẵn và chuyển từ màu lục thành màu vàng lục; các lóng gốc rất ngắn, các lóng trên dài dần, lóng giữa thân dài tới 40 cm hay hơn; bề dày vách khoảng 1 cm; vòng thân không rõ, thấp hơn vòng mo hay nổi lên ở các thân nhỏ. Bẹ mo màu nâu vàng hay nâu tím, mặt lưng có các đốm màu nâu đen và mọc dày lông gai màu nâu; tai mo nhỏ, lông mi phát triển; lưỡi mo ngắn, rộng, nổi lên mạnh thành hình cung nhọn, mép có lông mảnh dài, thô; phiến mo ngắn, hình tam giác dài đến hình lưỡi mác, lưng uốn cong dạng song, màu lục; lúc đầu đứng thẳng, sau lật ra ngoài. Cành nhỏ 2-4 lá; tai lá không rõ, lông mi miệng bẹ tồn tại và dễ rụng; thìa lìa nổi rõ; phiến lá khá nhỏ, mỏng, hình lưỡi mác, dài 4–11 cm, rộng 0,5-1,2 cm, mặt dưới có lông mềm trên gân chính, gân cấp hai 3-6 đôi.
Cụm hoa dạng bông, dài 5–7 cm, gốc có 4-6 lá bắc dạng vảy nhỏ; đôi khi phía dưới cành hoa còn có 1-3 chiếc lá gần phát triển bình thường.
Trúc sào hay mao trúc là loài tre (Phân bộ tre) phổ biến và được trồng trên diện tích lớn nhất của Trung Quốc. Do điều kiện trồng trọt, loài trúc này đã có đến 9 thứ cây trồng (cultivar). | 1 | null |
Vành đai Van Allen được chuyên gia không gian James Van Allen người Mỹ phát hiện vào năm 1958, đây là một vùng không gian ngoài Trái Đất, vị trí tương đối là phía trên vùng biển Nam Đại Tây Dương, có độ cao từ khoảng 500 đến 58,000 km. Đây là khu vực tập trung mật độ cao các hạt điện tử, proton xuất phát từ Mặt Trời và bị từ trường Trái Đất giữ lại. Vành đai có 2 vùng, cách nhau một khoảng lặng:
Cho đến nay đây vẫn là vùng bí ẩn, các nhà khoa học đang tìm hiểu những gì xảy ra ở đây, dự đoán lý thuyết cho rằng khu vực này thường xuyên xảy ra những sự biến đổi không gian và thời gian. | 1 | null |
Hoa hiên vàng (tên khoa học: Hemerocallis citrina), còn gọi là Hoàng hoa thái hay Kim châm là một loài thực vật có hoa trong họ Thích diệp thụ. Loài này được Baroni miêu tả khoa học đầu tiên năm 1897.
Cây có thể đạt chiều cao 90–120 cm. Loài này là loài bản địa ở miền đông châu Á và Trung Quốc. Chúng phát triển ở lề rừng, cánh đồng cỏ và sườn núi, ở độ cao 0-2,000 mét (0-6,562 ft) trên mực nước biển.
Các loại củ, chùm hoa, nụ và hoa đều có thể được nấu chín và ăn. Khô hoặc hoa tươi được sử dụng trong ấm thực Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Thái Lan, và Việt Nam. | 1 | null |
Polypogon monspeliensis, trong tiếng Anh gọi là annual beard-grass hay annual rabbitsfoot grass, là một loài cỏ. Đây là loài bản địa Nam Âu, nhưng ngày nay nó có mặt khắp nơi như một loài du nhập, và lắm khi là cỏ hại. Chúng là cây hàng năm, phát triển đến chiều cao tận một mét. Cụm bông mềm, mịn, dày, màu xanh lá, đôi khi chia thành thùy. Bông con có râu dài, trắng, mảnh. | 1 | null |
Ophrys insectifera là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Đây là loài bản địa châu Âu và ưa thích đất phèn. Tên gọi của loài "insectifera" vì cụm hoa giống một con ruồi, mặc dù loài này phụ thuộc vào loài wasp và và ong để thụ phấn. Loài thực vật này sử dụng mùi hương để thu hút con đực và ong thụ phấn cho hoa mà khi các loài côn trùng này cố gắng giao phối với hoa. Hương thơm phát hành bởi những bông hoa bắt chước pheromone tình dục của con cái. | 1 | null |
Bãi biển Maho là một bãi biển nằm ở phần thuộc Hà Lan của đảo Saint Martin, Vùng Caribe. Nó nổi tiếng nhờ sân bay quốc tế Princess Juliana ở rất gần bãi biển.
Những máy bay khi tới sân bay ở đây buộc phải hạ cánh trên một đường băng ngắn , nên các máy bay phải hạ thấp độ cao xuống mức tối thiểu ngay phía trên bãi biển. | 1 | null |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.