Datasets:

ebayes
/

uhura

[
  {
    "question": "\"Ètò kólẹ̀kódọ̀tí’’ jẹ́ mọ́ àròkọ [MASK] ju",
    "a": "aṣàríyànjiyàn",
    "b": "ajẹmọ́-ìṣípayá",
    "c": "ìsọ̀rọ̀-gbèsì",
    "d": "asọ̀tàn",
    "answerKey": "B",
    "context": "Mo kí gbogbo ẹ̀yin ènìyàn mi tí ẹ péjọ̀ síbí lónìí. Inú mi sì dùn jọjọ dé ibi pé bí ènìyàn bá gẹṣin nínú mi olúwarẹ̀ kò ní kọsè. A dájọ́, ọjọ́ pé, a dá ìgbà, ìgbà sì kò. Mo sì dúpẹ́ Iọ́wọ́ Adẹ́dàá nítorí èyí ṣojú wa ná.\n\nNí ìdunta ni irú ayẹyẹ, ìfinijoyè báyìí wáyé gbẹ̀yìn ní ìlú wa yìí. Nígbà náà lọ́hùn-ún, ènìyàn mẹ́ta péré ni mo fi oyè dá lọ́lá, ṣùgbọ́n lónìí, ènìyàn mẹ́jọ ni n ó já ewé oyè lé lóri - ọkùnrin márùn-ún àtí obìnrin mẹ́ta - fún iṣẹ́ takuntakun tí wọ́n ti ṣe fún ìdàgbàsókè ìlú yìí. Mo sì fẹ́ kí eléyìí jẹ́ àwòkọ́ṣe fún ẹ̀yin tó nífọ̀n tó tún ní èékánná ní ìlú yìí. Ògún ilé ni mo fé kí ẹ kọ́kọ́ máa bẹ̀ kí ẹ tó bẹ tìta, kí ẹ sì jáwọ́ nínú ìwà aláǹgbàá orí èṣù àti ìwà amúnibúni ẹran-ìbíyẹ. Ẹ jáwọ́ nínú ìwà fàyàwọ́ àti òògùn olóró gbígbé kí ẹ má baà ta epo sí àlà orúkọ ìlú wa yìí mọ́. Mo sọ èyí kí ọ̀rọ̀ yín má baà dà bí i ti Adélọiá àti Ọláòṣéépín. Ẹ̀wọ̀n ogún ọdún ni ẹni àkọ́kọ́ tí i ṣe ọmo ìlú Ayépé ń ṣe lọ́wọ́ báyìí fún fàyàwọ́ nígbà tí ẹnìkejì fi ẹ̀yìn tàgbá ní Sòǹdókò fún igbó gbíngbìn.\n\nỌlátẹ́jú tí i ṣe ọ̀gá àgbà ní ilé ìfowópamọ́ òlóògunebí ni yóò jẹ oyè Bàbálájé ìlú wa yìí. Ṣé ẹ kò gbàgbé ilé iṣẹ́ ńlá tó dá sílẹ̀ tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọ ìlú yìí tí ń ṣiṣẹ́? Oyè Ọ̀tún Bàbálájé ni ti ọ̀rẹ́dẹbí rẹ̀ Adédùntán. Ẹ má gbàgbé pé Ọ̀rẹ́ kòríkòsùn niwọ́n àti pé Adédùntán tí i ṣe oníṣòwò pàtàkì ti ṣètò ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ fún àwọn ọmọ ilé ẹ̀kọ́ gíga tó kù díẹ̀ káà-tó fún ní ìlú yìí bí ó tílẹ̀ jẹ́ pé Ìbídàpọ̀ ni ó ti wá. Ọládélé tí ṣe ọ̀gá lẹ́nu iṣẹ́ ọba tí ó ran àwọn ọmọ bíbí ìlú yìí lọ́wọ́ láti rí iṣẹ́ ọba ni yóò jẹ oyè Alátùn-únṣe ìlú nígbà tí oníṣègùn Babátúndé yóò di Agbáṣàga. Káńsílọ̀ ètò ẹ̀kó ìjọba ìbílẹ̀ yìí, ọ̀gbẹ́ni Tàlàbí di Olóyè Akéwejẹ̀. Arábìnrin Bísí, aya Adélọdún ni yóò dipò olóogbé Súọlá aya Tẹ̀là gẹ́gẹ́ bí l̀yálájé. Ṣèbí gbogbo wa ni a mọ̀ ón sí gbajúmọ̀ òǹtajà ní ìlú Kánnádopó. llé ìtajà tí ó kọ́ sílẹ̀ wa yìí àti agbègbè rẹ̀ jẹ́ méwàá. Màmá wa Adúlójú ni n ó já ewé oyè Yèyé Ọba lé lórí lónìí, nígbà tí arábìnrin Yétúndé aya Babalọlá, yóò jẹ oyè Onígègé Àrà ìlú Ajégúnlẹ̀ wa yìí láti òní.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ẹ̀kọ́ ilé\" jẹ́ orí-ọ̀rọ̀ fún àròkọ",
    "a": "aṣàpèjúwe",
    "b": "aṣàríyànjiyàn",
    "c": "asọ̀tàn",
    "d": "ajẹmọ́ ìṣípayá",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ọjọ́ kan ṣoṣo òjò a máa borí ọ̀dá. Láìpé Ajéwọlé gbàgbé pé ìgbà kan wà rí tí Tóórẹra ìyàwó òun jẹ́ àgàn tí ó ń fọwọ́ osùn nu ògiri gbígbẹ, tí o ń rọ́mọ lẹ́yìn adìe, tí ó bú puru sẹ́kún, tí àwọn ń fojoojúmọ́ ṣèránún ọmọ. Nígbà tí ó yá ọmọ wá pọ̀ lọ́ọ̀dẹ̀ rẹ̀ ọ̀rọ̀ rẹ̀ gbogbo sì dayọ̀. Ó ti kúrò nínú ò-lóńjẹ-nílé-fi-túlààsì-gbààwẹ̀. Kó máa rù hangogo bí alágẹmọ mọ́. Kó sì máa mì tíẹ́tíẹ́ bí ọlọ́kùnrùn mọ́. Ó kúrò nínú à-ń-mu-hàntúrú, à-ń-ya-ojúlé ààfáà àti adáhunṣe kiri. Adùn sì wá gbẹ̀yìn ewúro fún un.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "kẹ́sẹ̀ járí",
    "a": "tètè bèrè",
    "b": "yọrí sí rere",
    "c": "wáyé",
    "d": "parí",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "\"fi ẹ̀yìn tàgbá\" túmọ̀ sí kí ènìyàn",
    "a": "jẹ́ ẹjọ́",
    "b": "gbé àgbásẹ́yìn",
    "c": "kú ikú ìbọn",
    "d": "ṣe ẹ̀wọ̀n",
    "answerKey": "C",
    "context": "Mo kí gbogbo ẹ̀yin ènìyàn mi tí ẹ péjọ̀ síbí lónìí. Inú mi sì dùn jọjọ dé ibi pé bí ènìyàn bá gẹṣin nínú mi olúwarẹ̀ kò ní kọsè. A dájọ́, ọjọ́ pé, a dá ìgbà, ìgbà sì kò. Mo sì dúpẹ́ Iọ́wọ́ Adẹ́dàá nítorí èyí ṣojú wa ná.\n\nNí ìdunta ni irú ayẹyẹ, ìfinijoyè báyìí wáyé gbẹ̀yìn ní ìlú wa yìí. Nígbà náà lọ́hùn-ún, ènìyàn mẹ́ta péré ni mo fi oyè dá lọ́lá, ṣùgbọ́n lónìí, ènìyàn mẹ́jọ ni n ó já ewé oyè lé lóri - ọkùnrin márùn-ún àtí obìnrin mẹ́ta - fún iṣẹ́ takuntakun tí wọ́n ti ṣe fún ìdàgbàsókè ìlú yìí. Mo sì fẹ́ kí eléyìí jẹ́ àwòkọ́ṣe fún ẹ̀yin tó nífọ̀n tó tún ní èékánná ní ìlú yìí. Ògún ilé ni mo fé kí ẹ kọ́kọ́ máa bẹ̀ kí ẹ tó bẹ tìta, kí ẹ sì jáwọ́ nínú ìwà aláǹgbàá orí èṣù àti ìwà amúnibúni ẹran-ìbíyẹ. Ẹ jáwọ́ nínú ìwà fàyàwọ́ àti òògùn olóró gbígbé kí ẹ má baà ta epo sí àlà orúkọ ìlú wa yìí mọ́. Mo sọ èyí kí ọ̀rọ̀ yín má baà dà bí i ti Adélọjá àti Ọláòṣéépín. Ẹ̀wọ̀n ogún ọdún ni ẹni àkọ́kọ́ tí i ṣe ọmo ìlú Ayépé ń ṣe lọ́wọ́ báyìí fún fàyàwọ́ nígbà tí ẹnìkejì fi ẹ̀yìn tàgbá ní Sòǹdókò fún igbó gbíngbìn.\n\nỌlátẹ́jú tí i ṣe ọ̀gá àgbà ní ilé ìfowópamọ́ òlóògunebí ni yóò jẹ oyè Bàbálájé ìlú wa yìí. Ṣé ẹ kò gbàgbé ilé iṣẹ́ ńlá tó dá sílẹ̀ tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọ ìlú yìí tí ń ṣiṣẹ́? Oyè Ọ̀tún Bàbálájé ni ti ọ̀rẹ́dẹbí rẹ̀ Adédùntán. Ẹ má gbàgbé pé Ọ̀rẹ́ kòríkòsùn niwọ́n àti pé Adédùntán tí i ṣe oníṣòwò pàtàkì ti ṣètò ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ fún àwọn ọmọ ilé ẹ̀kọ́ gíga tó kù díẹ̀ káà-tó fún ní ìlú yìí bí ó tílẹ̀ jẹ́ pé Ìbídàpọ̀ ni ó ti wá. Ọládélé tí ṣe ọ̀gá lẹ́nu iṣẹ́ ọba tí ó ran àwọn ọmọ bíbí ìlú yìí lọ́wọ́ láti rí iṣẹ́ ọba ni yóò jẹ oyè Alátùn-únṣe ìlú nígbà tí oníṣègùn Babátúndé yóò di Agbáṣàga. Káńsílọ̀ ètò ẹ̀kó ìjọba ìbílẹ̀ yìí, ọ̀gbẹ́ni Tàlàbí di Olóyè Akéwejẹ̀. Arábìnrin Bísí, aya Adélọdún ni yóò dipò olóogbé Súọlá aya Tẹ̀là gẹ́gẹ́ bí l̀yálájé. Ṣèbí gbogbo wa ni a mọ̀ ón sí gbajúmọ̀ òǹtajà ní ìlú Kánnádopó. llé ìtajà tí ó kọ́ sílẹ̀ wa yìí àti agbègbè rẹ̀ jẹ́ méwàá. Màmá wa Adúlójú ni n ó já ewé oyè Yèyé Ọba lé lórí lónìí, nígbà tí arábìnrin Yétúndé aya Babalọlá, yóò jẹ oyè Onígègé Àrà ìlú Ajégúnlẹ̀ wa yìí láti òní.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Tìmì Àgbàlé àti Gbòńkáà Ẹ̀bìrì",
    "a": "mú inú Ṣàngó bàjẹ́",
    "b": "di odò",
    "c": "ń yọ iná lẹ́nú",
    "d": "fi ọ̀rọ̀ lọ ìyàwó",
    "answerKey": "A",
    "context": "Ìtan àbáláyé sọ pé Ọba ni Ṣàngó lóde Ọ̀yọ́ nígbà ayé rẹ̀. Ọmọ ìlú Tápà ti Elérìpe ni Torosi ìyá rẹ̀. Àwọn ìyàwó mẹ́tẹ́ẹ̀ta tí Ṣàngó fẹ́ ni wọ́n di odò lẹ́yìn ikú wọn: Ọyá bínú di odò Ọya; Ọbà di odò Ọbà tí ó la Ìwó kọjá; Ọ̀ṣún sì di odò Ọ̀ṣun tí ó la Òṣogbo kọjá. Alágbára ni Ṣàngó, ó láyà, ó sì lóògùn débi pé ó máa ń yọná lẹ́nu bí inú bá ń bí i. Èyí mú kí ẹ̀ru rẹ̀ máa ba tẹrú-tọmọ lásìkò náà.\n\nBí Ṣàngó ṣe dẹ̀rù jẹ̀jẹ̀ lóde Ọ̀yọ́ tó, Tìmí Àgbàlé àti Gbòńkáà Ẹ̀bìrì tí wọ́n jẹ́ olórí jagunjagun Ọ̀yọ́ nígbà náà kìí bẹ̀rù rẹ̀. Èyí kò sì jẹ́ kí inú Ṣàngó dùn rárá. Ó fọ̀rọ̀ náà lọ Ọya tí ó jẹ́ ààyò rẹ̀ létí. Ọyá sì gbàá nímọ̀ràn láti wá ọ̀nà ti yóò fi yẹjú àwọn méjéèjì.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Akéwi sọ pé àwọn òjíṣẹ́ Ọlọ́run kàn máa ń",
    "a": "fohun burúkú kọ́mọ",
    "b": "gbébi fáláre",
    "c": "gbowó ẹ̀yìn",
    "d": "ṣi ọ̀pọ̀ ènìyàn lọ́nà",
    "answerKey": "D",
    "context": "Bó o bá réèyan tó fówó láfẹ̀ẹ́jù\nỌgbọ́n inú ni kó o fi máa bá a lò\nKò síwà búburú kan tí irú wọn kò lè wù\nBá a fiwọ́n sípò iyì, wọn kò jẹ́ ṣòótọ́ \nBí wọ́n jọ́lọ́paá, wọn a gbowó ẹ̀yìn \nBí wọ́n jádájọ́, wọn á gbẹ́bi fáláre \nBí wọ́n jólùkọ́, wọn á fohun burúkú kọ́mọ \nBí wọ́n jójìíṣẹ́ Ọlọ́run, wọn á ṣi ọ̀pọ̀ lọ́nà\nWò wọ́n léèkan kó o kọjú sí ibi ò ń lọ \nMo bẹ̀ ọ́, má tilẹ̀ fara wé wọn \nÌfẹ́-owó ṣáà ni gbòǹgbò ẹ̀ṣẹ̀ \nAláṣọ dúdú tó ń rìn kiri lóru\nÀwọn tí kìí fojú róhun olóhun\nAlágbàtà tó pa ṣíṣi tó pè é ní tọ́rọ́ fólówó\nẸni tó ń bàṣírí apààyàn àti kólékólé\nẸyí tí ó ń ṣe fàyàwọ́, èyí tí ń tọwọ́ bàpò alápò\nÈyí tó ń parọ́ fún ni bí ẹni láyin\nỌ̀nà àtijí ohun olóhun mọ́ tiwọn ni wọ́n ń ṣe kiri!",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ọláolú bi ọmọ [MASK]",
    "a": "méjì",
    "b": "mẹ́ta",
    "c": "mẹ́rin",
    "d": "márùn-ún",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ìlú Ọlá ni Ọláolú ń gbé; ibẹ̀ ló sì bí gbogbo ọmọ rẹ̀ sí. Gbogbo àwọn ọmọ wọ̀nyi ló kàwé dáadáa. Àwọn tí ó ti kẹ́kọ̀ọ́ jáde ni Tìjání tí ó jẹ́ akọ-níwájú-adájọ́. Bọ́lá ni adarí ilé iṣẹ́ mádàámidófò kan ní Sọ́bẹ. Lọ́ládé sì ni ọ̀gá àgbà pátápátá ní ilé-ìwòsàn ìjọba ni Àpà. Dáramájà, àkọ́ṣẹ́- igi Ọáolú, ni gííwá ilé okòwò kátàkárà ní ara rẹ̀ ni Sohó. Rẹ̀mí tíí ṣe abígbẹ̀yìn, nìkan ló kù ní ilé-ẹ̀kọ́ gbogbonìṣe ní Abraka. Dáramájà wòye pé ó yẹ kí àwọn yẹ́ bàbá àwọn sí fún iṣẹ́ takuntakun tí ó ṣe lórí ọmọ. Wọ́n fẹnu kò láti fi ayẹyẹ ọjọ́-ìbí yẹ bàbá sí.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Bayọ̀ jẹ́ [MASK]",
    "a": "oníṣòwò",
    "b": "kòńgílá",
    "c": "dọ́kítà",
    "d": "olùkó",
    "answerKey": "C",
    "context": "Báyọ̀ àti àwọn àbúrò rè méjèèjì jẹ́ ọmọ òrukàn, kò sí olùrànlọ́wọ́, ṣùgbọ́n wọ́n ní àforítì. Báyọ̀ ni ó gbọ́ bùkátà àtilọ sílé ẹ̀kọ́ ara rẹ̀ àti ìtọ́jú àwọn àbúrò rẹ̀, ó sì ń ṣiṣẹ́ kárakára. Ó tiraka, ó jáde ìwé mẹ́wàá, ó sì ṣe àṣeyọrí. Èyí mú kí ìjọba fún un ní ẹ̀bùn ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ láti lọ sí ìlú òyìnbó. Lẹ́yìn ọdún mẹ́fà tí Báyọ̀ kúrò ni Ìtelè lọ sí òke òkun, ó gboyè ìjìnlẹ̀ nínú iṣẹ́ ìṣègùn. Ó ṣiṣẹ́ díẹ̀ fún ọdún kan láti lè rí owó tí yóò fi padà wálé nítorí àáyún àwọn àbúrò rẹ̀ ń yun ún.\n\nNí kété tí Báyọ̀ padà sí Nàìjíríà, ìlú l̀bàdàn ni ó ríṣẹ́ sí ní ilé-ìwòsàn ńlá kan. Láìpẹ̀ láìjìnà, ó ti di ìlúmọ̀ọ́ká nínú iṣẹ́ ìṣègùn. Lẹ́nu iṣẹ́ yìí ni ó ti ṣe alábàápádé Jọkẹ́, Ọlọ́run sì fi èso-inú mẹ́rin jíǹkín wọn.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "\"Ṣẹ́ kọ́nà\" nínú àyọlò yìí túmọ̀ sí",
    "a": "yípo",
    "b": "gbàbọ̀dè",
    "c": "ṣèké",
    "d": "ṣàìsí",
    "answerKey": "A",
    "context": "Òréré ayé, awo ojú\nẸ wo òréré ayé bó ti tọ́ tó\nẸ wò ó lọ sàà débi tí ó ti ṣẹ́ kọ́nà\nẸ wò ó bó ti ṣe lẹlẹ bí omi òkun\nÀgbà-ò-kọgbọ́n ló pe àkíyèsí\nỌmọ adáríhunrun sí sàkun ayé\nNítorí ojú làgbà á yá\nÀgbà kan kì í yánu\nẸmọ́ kú, ojú òpó dí\nOníṣọ̀nà kú igbá ò ṣe é sọ\nBó bá wá rí bẹ́ẹ̀\nẸ jẹ́ á bira wa léèrè ọ̀rọ̀\nÌdí abájọ táyé ò fi gún mọ́\nẸ̀kọ kọ́bọ̀-kan-àbọ̀ kò yó ọmọ ọwọ́ mọ́\nÀkàṣù kò yó géńdé\nÀkàrà sísì kò tó adélébọ̀ í mùkọ ọ̀ọ́dúnrún\nÀṣé ayé ti ṣẹ́ kọ́nà mọ́ wa lọ́wọ́\nAyé ò tọ́ mọ́ bí i tàtẹ̀yìn!",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Níbo ni ìlú ìyá Adélàjà?",
    "a": "Ajé",
    "b": "Adágbó",
    "c": "Onírù",
    "d": "Èkó",
    "answerKey": "B",
    "context": "Àwọn ọ̀dọ́ inú ẹgbẹ́ oníràwọ̀ kò ṣe ìpàdé ní gbọ̀ngán ìlú lọ́sàn-án mọ́. Òròoru niwọ́n ń ṣe ìpàdé bòńkẹ́lẹ́ ní ìdíkọ̀ èrò ní Ajé báyìí. Bọ̀sún ní olórí wọn. Adélàjà ni àwọn ọ̀dọ́ fẹ́ fà kalẹ̀ láti bá Bọ́lájí du ipò gómìnà nínú ìdìbò tó ń bọ̀. Àdùké faramọ́-ọn kí ẹgbẹ́ fa ọkọ òun sílẹ̀ ṣùgbọ́n ìyàwó báálé rẹ̀ kejì ni kí ọkọ wọn yọwọ́ nínú ọ̀rọ̀ òṣèlú. Àlàké so pé ní ìdúnta ni àwọn kan rán jàǹdùkú láti jó ilé àwọn tí ó wà ní Adágbó, ìlú ìyá ọkọ òun. Inú Adélàjà kò dùn sí ìmọ̀ràn aya rẹ̀ rárá. Ó ní kò lè fi juujuu bo òun lójú nítorí Bọ́lájí tí ó jẹ́ mọ̀lẹ́bí rẹ̀. Ṣé Àníkẹ́ tí ó dèjè lé Àlàkẹ́ lórí ni ẹ̀gbọ́n Bọ́lájí.\n\nÀwọn àgbààgbà inú ẹgbẹ́ kò fẹ́ kí Adélàjà gbé àpótí fún ipò gómìnà. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ wọn ló mọ̀ pé ó kówó jẹ níbí iṣẹ́ ọlọ́pàá kí wọ́n tó fẹ̀yìn rẹ̀ tì. Àwọn àgbà wá fẹ́ kí Ògúnyè ti ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin fà kalẹ̀ bá Bọ́lájí díje. Èyí ló fàá tí àwọn àgbà àti àwọn ọ̀dọ́ fi ń forí gbárí. Ọwọ́ Alájé kò sì ká ọ̀rọ̀ yìí. Àwọn ọ̀dọ́ sì ti já òwú dí etí, a á lo Adébáyò kó ran wọn mọ. Ọ̀rọ̀ yìí ti pín ẹgbẹ́ Oníràwọ̀ sí méjì, inú fùù, ẹ̀dọ̀ fùù ni gbogbo ẹgbẹ́ wà báyìí. Ìpòlongo ìbò ń lọ lọ́wọ́ lásìkò tí ọ̀rọ̀ Bọ́lájí àti Wàlé fẹ́ di iṣu a-tà-yàn-àn-yàn-àn. Ọbàkan Adélàjà ni Wálé tí ó jẹ́ ìgbákèjì olùdíje fún ipò gómìnà nínú ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin. Wálé náà ti fẹ̀yìn tì lẹ́nu iṣẹ́ ṣójà láì ní àbàwọ́n kankan. Òwò kòkó ni Bọ́lájí ń ṣe l'Ékòó báyìí bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé òun náà ti ṣiṣẹ́ ọba rí. \n\nÓ bínú kọ̀wẹ́ fiṣẹ́ sílẹ̀ nítorí owó ọ̀yà tasore tí àwọn òṣìṣẹ́ ń gbà nígbà náà. Akùtupu hù lọ́jọ́ tí Bọ́lájí àti Wále pólongo ìbò dé Ajé. Àwọn ọmọ ẹgbẹ́ méjèèjì fi ìjá pẹ̀ẹ̀ta bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin ti múra ìjà sílẹ̀ tẹ́lẹ̀. Àbá Onírù ni Adélàjà lọ fara pamọ́ sí. Ọ̀gbọ́n àyínìke ni Adégòkè fi pòórá níbi rògbòdìyàn náà. Ènìyàn méjọ̀ ló bá ìṣẹ̀lẹ̀ náà rìn. Ańbàlì, akọ̀wé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin-pẹ̀lú Adéyọ̀mí àbíkẹ́yìn Adélàjà wà lára àwọn tí wọ́n fi orí wọn fọ́ àgbọn rògbòdìyàn náà.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] ni bàbá ńlá àwọn ara Aṣaka.",
    "a": "Kàsúmù",
    "b": "Àmọ̀dá",
    "c": "Sakasaka",
    "d": "Ìgárá",
    "answerKey": "C",
    "context": "Ilẹ̀ ọlọ́ràá tí Ẹlẹ́dàá fi jìnkí àwọn ará abúlé Aṣaka ló sọ ọ̀pọ̀lọpọ̀ wọn di ẹni tí ajé ń bá jẹun. Ṣakaṣaka ni orúkọ baba ńlá wọn tí ó ti ìlú Aperin wa, lẹ́yìn tí ó ti kọ́kọ́ tẹ̀dó sí abúlé Ọmọ́là.\nIlẹ̀ abà yìí tí ó dára jẹ́ kí nǹkan oko wọ́n máa ṣe dáradára, ṣùgbọ́n àwọn olè kò jẹ́ kí wọn ó ri owó tí wọ́n pa ná. Àwọn ará abà yìí náà kò fọwọ́ lẹ́rán, àwọn géndé abà yìí pín ara wọn sí ẹgbẹẹgbẹ́ ojú-lalákan-fi-í -ṣọ́rí. Wọn a máa jáde ní òru, wọn a sì máa ṣọ́ ìlú.\n\nÀṣé Àmọ̀dá ni kòkòrò tí ó ń jẹ̀fọ́. Ìlú Ìlokọ́ ló ti sá wálé. Oko kòkó Kásúmù, baba rẹ̀ tí ó sì sọ pé òún wá jókòó ti férè run tán. Kò wá sí ẹni tí ó torí éyí fura sí i. Kúrá kìí lọ sí oko olè, àmó òun ló máa ń júwe ilé ẹni tí ó bá ṣẹ̀ṣẹ̀ ta irè-oko fún àwọn apamọlẹ́kún-jayé. Ọjọ́ gbogbo ni tolè, ọjọ́ kan ṣoṣo ni tolóhun. Ní òru ọjọ́ kan ọwọ́ tẹ díẹ̀ lára àwọn ìgárá náà, wọ́n sì jẹ́wọ́ pé Àmọ̀dá jẹ́ ọ̀kan lára igi-lẹ́yìn-ọgbà àwọn. Lọ́gán ni wọ́n lọ mú u, tí wọ́n sì fa òun àti àwọn ọmọ-iṣẹ́ rẹ̀ lé ìjọba lọ́wọ́.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́lé tó bá àyọkà yìí mu ju ni",
    "a": "àbájáde ìdìbò Ayédé",
    "b": "àwọn lóókọlóókọ",
    "c": "ìjọba ìbílẹ̀ Ayédé",
    "d": "àìlówó lọwọ",
    "answerKey": "A",
    "context": "Bí àlá ló ń ṣe Bọ́ládé nígbà tí èsì ìbò tí àwọn ará Àlàdé àti agbègbè rẹ̀ dì jáde pé òun ni wọ́n dìbò yàn gẹ́gẹ́ bí alága ìjọba ìbíla Ayédé. Èsì ìbò yìí ya ọ̀pọ̀lọpọ̀ lẹ́nu nítorí kò ṣẹni tó tilẹ̀ rò pé ó lè rú-fin-in nítorí pé àgbẹ̀ paraku ni, kò lówó lọ́wọ́ àti pé àwọn lóókọlóókọ nílùú bí Olóyè\nAgboadé, Dọ́kítà  Ọláìyá, Lọ́yà ìbídàpọ̀ àti Arábinin Sáúdátù tíí ṣe oníṣòwò pàtàkì ló bá a fi iga gbága.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ibo ni Dékúnlé ti pàdé Fadékẹ́mi?",
    "a": "Ilé Adébáyọ̀",
    "b": "Ibi iṣẹ́ apọnmità",
    "c": "Ilé óunjẹ",
    "d": "Ibi iṣẹ́ bírísopé",
    "answerKey": "D",
    "context": "Fadékẹ́mi jẹ́ ọmọ òrukàn tí ó sì rẹwà lóbinrin. Láti kékeré ni ó ti ń wẹ̀ nínú ìyà. Ó ń gbé lọ́dọ́ Adébáyọ̀, ábúrò babá rẹ̀, ẹni tí ó fi ìyà pá a lórí dọ́ba, títi tí ó fi sá kúrò níbẹ̀. Ìlú Arárọ̀mí tí ó sá lọ ni ó ti di aláàárù. Ó tún dan iṣẹ́ apọnmità wò, bẹ́ẹ̀ ló tún ṣiṣẹ́ ọmọọdọ̀ lọ́dọ̀ Àmọ̀pé Olóúnjẹ, ṣùgbọ́n kàkà kí ewé àgbọ́n rẹ rọ̀, fíle ló ń le sí i.\n\nÌdí iṣẹ́ bírísopé tí ó tún lọ ṣe ni Dékúnlé ọmọọbá ti pàdé rẹ̀, tí ẹwà rẹ̀ sí wọ̀ ọ́ lójú. Ó bá a sọ̀rọ̀, ọ̀rọ, wọ́n sì wọ̀. Dékúnlé wá bọ́ṣọ ìyà lára rẹ̀, ó sì sọ ọ́ dìyàwó. Báyìí ni orúkọ ro Fadékẹ́mi. Ó di ọ̀kan nínú àwọn ìyàwó ọlọ́rọ̀ ìlú, ó sì bẹ̀rẹ̀ sí ní yí nínú ọlá.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] ni ó ń ṣiṣẹ́ ní orílẹ̀ ède Nàìjíríà?",
    "a": "Olúwaṣeun",
    "b": "Akíntọ̀mídé",
    "c": "Adétutù",
    "d": "Abímbọ́lá",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ọjọ́ mánigbàgbé, ọjọ́ ayọ̀, lọjọ́ tí Adétutù gbé Adéagbo àti Ajíbíkẹ̀ẹ́ tí wọ́n jẹ́ òbí rẹ̀ lọ sí ìlú òyìnbó. Àwọn méjéèjì sì fọpẹ́ fún Ọlọ́run pé àwọ́n ti ipasẹ̀ ọmọ là. Wọn kò bá ọlá nílé ṣùgbọ́n ẹ̀kọ́ àwọn ọmọ wọ́n jẹ wọ́n lógún. Wọ́n tiraka láti rán àwọn ọmọ wọn nílé-ẹ̀kọ́. Àwọn ọmọ náà sì kàwé yanjú.\n\nAkintọ̀mídé, àkọ́bí wọn di ọ̀gá onímọ̀-ẹ̀rọ. Adétutù gba oyè ìmò-ìjìnlẹ̀ nínú iṣẹ́ ìṣẹ̀gùn. Olúwaṣeun di ọ̀mọ̀wé nínú iṣẹ́ olùkọ́ni. Abímbọ́lá, àbíkẹ́yìn wọ́n yan iṣẹ́ nọ́ọ̀sì láàyò. Òun nìkan ni ó ń ṣiṣẹ́ ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Àwọn yòókù sì fi òkè-òkun ṣe ibùgbé. Bí Adéagbó àti Ajíbíkẹ̀ẹ́, ìyàwó rẹ̀ ẹe padà sí orílẹ̀-ède Nàìjíríà, ilé tí Abímbọ́lá kọ́ fún wọn ni wọ́n dé sí. Mọ́tò ọ̀bọ̀kún ọlọ́yẹ́ tí Olúwaṣeún rà fún wọn ni ó wá gbé wọn ní pápákọ̀ òfurufú.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Níbo ni àwọn ọ̀dọ́ ti ń ṣe ìpàdé báyìí?",
    "a": "Gbọ̀ngán ìlú",
    "b": "ilé Bọ̀sún",
    "c": "Gárèèjì",
    "d": "ààfin Ọba",
    "answerKey": "C",
    "context": "Àwọn ọ̀dọ́ inú ẹgbẹ́ oníràwọ̀ kò ṣe ìpàdé ní gbọ̀ngán ìlú lọ́sàn-án mọ́. Òròoru niwọ́n ń ṣe ìpàdé bòńkẹ́lẹ́ ní ìdíkọ̀ èrò ní Ajé báyìí. Bọ̀sún ní olórí wọn. Adélàjà ni àwọn ọ̀dọ́ fẹ́ fà kalẹ̀ láti bá Bọ́lájí du ipò gómìnà nínú ìdìbò tó ń bọ̀. Àdùké faramọ́-ọn kí ẹgbẹ́ fa ọkọ òun sílẹ̀ ṣùgbọ́n ìyàwó báálé rẹ̀ kejì ni kí ọkọ wọn yọwọ́ nínú ọ̀rọ̀ òṣèlú. Àlàké so pé ní ìdúnta ni àwọn kan rán jàǹdùkú láti jó ilé àwọn tí ó wà ní Adágbó, ìlú ìyá ọkọ òun. Inú Adélàjà kò dùn sí ìmọ̀ràn aya rẹ̀ rárá. Ó ní kò lè fi juujuu bo òun lójú nítorí Bọ́lájí tí ó jẹ́ mọ̀lẹ́bí rẹ̀. Ṣé Àníkẹ́ tí ó dèjè lé Àlàkẹ́ lórí ni ẹ̀gbọ́n Bọ́lájí.\n\nÀwọn àgbààgbà inú ẹgbẹ́ kò fẹ́ kí Adélàjà gbé àpótí fún ipò gómìnà. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ wọn ló mọ̀ pé ó kówó jẹ níbí iṣẹ́ ọlọ́pàá kí wọ́n tó fẹ̀yìn rẹ̀ tì. Àwọn àgbà wá fẹ́ kí Ògúnyè ti ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin fà kalẹ̀ bá Bọ́lájí díje. Èyí ló fàá tí àwọn àgbà àti àwọn ọ̀dọ́ fi ń forí gbárí. Ọwọ́ Alájé kò sì ká ọ̀rọ̀ yìí. Àwọn ọ̀dọ́ sì ti já òwú dí etí, a á lo Adébáyò kó ran wọn mọ. Ọ̀rọ̀ yìí ti pín ẹgbẹ́ Oníràwọ̀ sí méjì, inú fùù, ẹ̀dọ̀ fùù ni gbogbo ẹgbẹ́ wà báyìí. Ìpòlongo ìbò ń lọ lọ́wọ́ lásìkò tí ọ̀rọ̀ Bọ́lájí àti Wàlé fẹ́ di iṣu a-tà-yàn-àn-yàn-àn. Ọbàkan Adélàjà ni Wálé tí ó jẹ́ ìgbákèjì olùdíje fún ipò gómìnà nínú ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin. Wálé náà ti fẹ̀yìn tì lẹ́nu iṣẹ́ ṣójà láì ní àbàwọ́n kankan. Òwò kòkó ni Bọ́lájí ń ṣe l'Ékòó báyìí bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé òun náà ti ṣiṣẹ́ ọba rí. \n\nÓ bínú kọ̀wẹ́ fiṣẹ́ sílẹ̀ nítorí owó ọ̀yà tasore tí àwọn òṣìṣẹ́ ń gbà nígbà náà. Akùtupu hù lọ́jọ́ tí Bọ́lájí àti Wále pólongo ìbò dé Ajé. Àwọn ọmọ ẹgbẹ́ méjèèjì fi ìjá pẹ̀ẹ̀ta bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin ti múra ìjà sílẹ̀ tẹ́lẹ̀. Àbá Onírù ni Adélàjà lọ fara pamọ́ sí. Ọ̀gbọ́n àyínìke ni Adégòkè fi pòórá níbi rògbòdìyàn náà. Ènìyàn méjọ̀ ló bá ìṣẹ̀lẹ̀ náà rìn. Ańbàlì, akọ̀wé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin-pẹ̀lú Adéyọ̀mí àbíkẹ́yìn Adélàjà wà lára àwọn tí wọ́n fi orí wọn fọ́ àgbọn rògbòdìyàn náà.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ni agbójúlógún?",
    "a": "Mofẹ́rere",
    "b": "Adérọ̀gbà",
    "c": "Adédọjà",
    "d": "Ayọ̀kúnnú",
    "answerKey": "D",
    "context": "Oma pọ̀-bi-ọsàn-bọ́ ni Ayọ̀kúnnú. Àkẹ́bàjẹ́ ọmọ ọlọ́rọ̀ ni. Inú owó ni àwọn òbí rẹ̀ bíi sí. Oníṣòwò ńlá ni Adédọjà, bàbá rẹ̀. Owó àwọn òbí rẹ̀ yìí ni kò jẹ́ kí ó fojú sẹ́kọ́ọ rẹ̀ tí ó fi rò pé bí òun kò tilẹ̀ kàwé, owó àwọn òbí òun tó òún ná títí dọjọ́ alẹ́.\n\nTanímọ̀la ní tirè, oúnjẹ ọ̀sán kì í bá ti àárọ̀ nínú rẹ̀ ṣùgbọ́n ó ti pinnu pé ibi tí àwọn òbí òun kò lè dé ní rere, òun yóò sa ipá òun láti débẹ̀. Gbogbo akitiyan àwọn òbí Ayọ̀kúnnú láti ri pé ó kàwé ni ó já sí pàbó. Mofẹ́rere, ọ̀gá àgbà ilé-ẹ̀kọ́ wọn fi orúkọ Tanímọ̀la ráńṣẹ́ sí Adérọ̀gbà, aláṣẹ ètò-ẹ̀kọ́ fún ètò-ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́, Tanímọ̀la sì lo ètò-ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ yìí dé Yunifásítì.\n\nNígbẹ̀yìn, wọ́n lé Ayọ̀kúnnú kúrò ní ilé-ẹ̀kọ́ nítorí àìmọ̀wé rẹ̀. Lẹ́yin ikú àwọn òbí rẹ̀ tí àwọn báǹkì wá gbẹ́sẹ̀ lé gbogbo ohun ìní wọn ni ó tó mọ̀ pé owó báǹkì ni àwọn òbí òún ń ná. Kò rówó ná mọ́ torí pé kò níṣẹ́ lọ́wọ́. Èyí ni ó fà á tí ó fi di atọrọjọ kẹ́yìn ayé rẹ̀. Tanímọ̀la ní tirẹ̀ gboyè agbẹjọ́rò, ó si di ìlú-mọ̀-ọ́n-ká nítorí àṣeyege tí ó máa ń ṣe níwájú adájọ́.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Kí ni Tèmiladé kábàámọ̀ lé lórí?",
    "a": "ìṣẹ̀lẹ̀ iná",
    "b": "Àìkàwé yanjú",
    "c": "Àìṣòwò yanjú",
    "d": "Iṣẹ́ ẹ̀gbin",
    "answerKey": "B",
    "context": "\"Ẹ̀kọ́ dára! Ẹ̀kọ́ sunwọ̀n!\" Ariwo tí olùkọ́ àwọn Tèmiladé máa ń pa fún àwọn akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀ nìyí ní gbogbo ìgbà, àmọ́ orin ìmọ̀ràn yìí kò tà létí Tèmiladé. Ṣeun, Kọ́lájọ àti Kúnlé tí wọ́n jẹ́ kòríkòsùn Tèmiladé ni wọ́n jọ máa ń ṣe ìranù kiri. A tilẹ̀ máa fọ́nu pé kò dìgbà tí ènìyàn bá kàwé kó tó lówó lọ́wọ́ bẹ́ẹ̀, owó lòun ń fẹ́.\n\nLáì fa ọ̀rọ̀ gùn, Jídé tó jẹ́ ẹ̀gbọ́n rẹ̀ kàwé jáde ní Yunifásitì, ó sìnrú ìlú, ó ríṣẹ́ gidi, ó sì bẹ̀rẹ̀ sí rájé jẹun dáadáa. Owó rò yìí fẹjú mọ́ Tèmiladé ló bá pa ìwé kíkà tì pé òún fẹ́ sòwò. Ẹ̀gbọ́n àti àwọn òbí rẹ̀ dá a lókòwò, àmọ́ kò tó ọdún márùn-ún, iná sọ nílé ìtajà rẹ̀, ó sì run gbogbo ọjà náà. Báyìí ni Tèmiladé di ẹdun arilẹ̀. Ó gbìyànjú láti wáṣẹ́ pẹ̀lú ìwọ̀nba ìwé tó kà ṣùgbọ́n owó ìsẹ́pẹ́ àti iṣẹ́ ẹ̀gbin ni wọ́n fi ń lọ̀ọ́. Iwájú ò ṣe é lọ, ẹ̀yìn ò sì ṣe é padà sí fún un: ojoojúmọ́ ló sì wá ń kábàámọ̀ pé òun kò kàwé yanjú.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] Bọ́lájí ni Àlàkẹ́",
    "a": "ọ̀rẹ́",
    "b": "àbúrò",
    "c": "l̀yá",
    "d": "l̀yàwó",
    "answerKey": "B",
    "context": "Àwọn ọ̀dọ́ inú ẹgbẹ́ oníràwọ̀ kò ṣe ìpàdé ní gbọ̀ngán ìlú lọ́sàn-án mọ́. Òròoru niwọ́n ń ṣe ìpàdé bòńkẹ́lẹ́ ní ìdíkọ̀ èrò ní Ajé báyìí. Bọ̀sún ní olórí wọn. Adélàjà ni àwọn ọ̀dọ́ fẹ́ fà kalẹ̀ láti bá Bọ́lájí du ipò gómìnà nínú ìdìbò tó ń bọ̀. Àdùké faramọ́-ọn kí ẹgbẹ́ fa ọkọ òun sílẹ̀ ṣùgbọ́n ìyàwó báálé rẹ̀ kejì ni kí ọkọ wọn yọwọ́ nínú ọ̀rọ̀ òṣèlú. Àlàké so pé ní ìdúnta ni àwọn kan rán jàǹdùkú láti jó ilé àwọn tí ó wà ní Adágbó, ìlú ìyá ọkọ òun. Inú Adélàjà kò dùn sí ìmọ̀ràn aya rẹ̀ rárá. Ó ní kò lè fi juujuu bo òun lójú nítorí Bọ́lájí tí ó jẹ́ mọ̀lẹ́bí rẹ̀. Ṣé Àníkẹ́ tí ó dèjè lé Àlàkẹ́ lórí ni ẹ̀gbọ́n Bọ́lájí.\n\nÀwọn àgbààgbà inú ẹgbẹ́ kò fẹ́ kí Adélàjà gbé àpótí fún ipò gómìnà. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ wọn ló mọ̀ pé ó kówó jẹ níbí iṣẹ́ ọlọ́pàá kí wọ́n tó fẹ̀yìn rẹ̀ tì. Àwọn àgbà wá fẹ́ kí Ògúnyè ti ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin fà kalẹ̀ bá Bọ́lájí díje. Èyí ló fàá tí àwọn àgbà àti àwọn ọ̀dọ́ fi ń forí gbárí. Ọwọ́ Alájé kò sì ká ọ̀rọ̀ yìí. Àwọn ọ̀dọ́ sì ti já òwú dí etí, a á lo Adébáyò kó ran wọn mọ. Ọ̀rọ̀ yìí ti pín ẹgbẹ́ Oníràwọ̀ sí méjì, inú fùù, ẹ̀dọ̀ fùù ni gbogbo ẹgbẹ́ wà báyìí. Ìpòlongo ìbò ń lọ lọ́wọ́ lásìkò tí ọ̀rọ̀ Bọ́lájí àti Wàlé fẹ́ di iṣu a-tà-yàn-àn-yàn-àn. Ọbàkan Adélàjà ni Wálé tí ó jẹ́ ìgbákèjì olùdíje fún ipò gómìnà nínú ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin. Wálé náà ti fẹ̀yìn tì lẹ́nu iṣẹ́ ṣójà láì ní àbàwọ́n kankan. Òwò kòkó ni Bọ́lájí ń ṣe l'Ékòó báyìí bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé òun náà ti ṣiṣẹ́ ọba rí. \n\nÓ bínú kọ̀wẹ́ fiṣẹ́ sílẹ̀ nítorí owó ọ̀yà tasore tí àwọn òṣìṣẹ́ ń gbà nígbà náà. Akùtupu hù lọ́jọ́ tí Bọ́lájí àti Wále pólongo ìbò dé Ajé. Àwọn ọmọ ẹgbẹ́ méjèèjì fi ìjá pẹ̀ẹ̀ta bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin ti múra ìjà sílẹ̀ tẹ́lẹ̀. Àbá Onírù ni Adélàjà lọ fara pamọ́ sí. Ọ̀gbọ́n àyínìke ni Adégòkè fi pòórá níbi rògbòdìyàn náà. Ènìyàn méjọ̀ ló bá ìṣẹ̀lẹ̀ náà rìn. Ańbàlì, akọ̀wé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin-pẹ̀lú Adéyọ̀mí àbíkẹ́yìn Adélàjà wà lára àwọn tí wọ́n fi orí wọn fọ́ àgbọn rògbòdìyàn náà.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "“ìlúmọ̀ọ́ká\" túmọ̀ sí",
    "a": "akíkanjú",
    "b": "aláàánú",
    "c": "olókìkí",
    "d": "tálákà",
    "answerKey": "C",
    "context": "Báyọ̀ àti àwọn àbúrò rè méjèèjì jẹ́ ọmọ òrukàn, kò sí olùrànlọ́wọ́, ṣùgbọ́n wọ́n ní àforítì. Báyọ̀ ni ó gbọ́ bùkátà àtilọ sílé ẹ̀kọ́ ara rẹ̀ àti ìtọ́jú àwọn àbúrò rẹ̀, ó sì ń ṣiṣẹ́ kárakára. Ó tiraka, ó jáde ìwé mẹ́wàá, ó sì ṣe àṣeyọrí. Èyí mú kí ìjọba fún un ní ẹ̀bùn ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ láti lọ sí ìlú òyìnbó. Lẹ́yìn ọdún mẹ́fà tí Báyọ̀ kúrò ni Ìtelè lọ sí òke òkun, ó gboyè ìjìnlẹ̀ nínú iṣẹ́ ìṣègùn. Ó ṣiṣẹ́ díẹ̀ fún ọdún kan láti lè rí owó tí yóò fi padà wálé nítorí àáyún àwọn àbúrò rẹ̀ ń yun ún.\n\nNí kété tí Báyọ̀ padà sí Nàìjíríà, ìlú l̀bàdàn ni ó ríṣẹ́ sí ní ilé-ìwòsàn ńlá kan. Láìpẹ̀ láìjìnà, ó ti di ìlúmọ̀ọ́ká nínú iṣẹ́ ìṣègùn. Lẹ́nu iṣẹ́ yìí ni ó ti ṣe alábàápádé Jọkẹ́, Ọlọ́run sì fi èso-inú mẹ́rin jíǹkín wọn.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Báwo ni Àmọ̀kẹ́ se jẹ́ sí Òyéfẹ̀sọ̀?",
    "a": "Ọmọ",
    "b": "l̀yàwó",
    "c": "Ẹ̀gbọ́n",
    "d": "Ìyá",
    "answerKey": "D",
    "context": "Háà Òyéfèsọ̀! Ibi tí ó wà parí àjò ayé rẹ̀ sì rèé. Gbogbo ẹbí ló bá ọ sọ̀rọ̀ pé ìwọ̀nba là ń jẹ lájá tó sínwín kú Àríkọ́gbọ́n ni irú rẹ̀ jẹ́ fún àwọn òróbìnrin-dórí.\n\nNítorí pé o bá ọlá nílé, ó sọ ará rẹ̀ di àkẹ́ra ọmọ, ó wá ń pààrọ̀ abo bí ẹni pààrọ̀ aṣọ. Èyí tó tílẹ̀ wá burú jù ni pé bí ó bá fẹ́ fẹ́ obìnrin, èwó ni ti l̀yàwó Ọláifá. O kò lóògùn ìrìndò, ò ń jẹ aáyán. Bàbá sọ lọ́jọ́ náà pé òun yóò fi àjùlọ hàn ọ́, àwa ni ò fura. Àjẹ́ ké lánàá, ọmọ kú lónìí, ta ni kò mọ̀ pé àjé àná ló pọmọ jẹ, Ohun tí ó ṣe òkùnfà ikú Òyéfẹ̀sọ̀ nìyí. Ẹyẹ, kú torí èso.\nÀjálù burúkú ni ikú Òyéfẹ̀sọ̀ jẹ́ fún Àjàní àti ẹ̀gbọ́n rẹ̀, Àmọ̀kẹ́. Àtigbọ́ bùkátà l̀yàwọ́ méjì àti ọmọ márún-ún tí olóògbé fi sílẹ̀ wá di ti ìyá òkú àti Àjàní.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́lé tí ó bá àyọkà yìí mu jù ni",
    "a": "Àwọn ọkọ̀ Awódélé",
    "b": "Àwọn ọmọ Awódélé",
    "c": "Èdá kò láròpin",
    "d": "Ikú alágbe",
    "answerKey": "C",
    "context": "Mọ́tọ̀ mẹ́fà ni Awódélé ní. Pijó kan, Mẹ́sídìsì méjì, Ìsúsù kan, Tòyótà kan àti Jíìpù kan. Mẹ́sídìsì ni ó máa ń gbé lọ síbi iṣẹ́. Tó bá fẹ́ rin ìrìnàjò pàtàkì, Jíìpù ló máa ń gbe lọ. Kàsálí awakọ̀ rẹ̀ ń wa kísà.\n\nỌmọ mẹ́rin ni Awódélé bí: Kọ́ládé làkọ́bí, Àdùkẹ́ làtẹ̀lé, Kọ́lájọ lọ́mọ, kẹta ń jẹ́, Yéwándé làbíkẹ́yìn wọn lénjélénje. Wọ́n jẹ́ ọkùnrin méjì àti obìnrin méjì. Gbogbo rẹ̀ sẹ wẹ́kú bí ìdodo ẹfọ̀n. Gbogbo ọmọ tí Ọmọ́yẹni bí fún Awódélé ló yàn tó yanjú. Àwọn àgbà ní \"Ojú tó ríbi tí kò fọ́, ire ló ń dúró dè\" kò sí ẹni tí ó lè rí Awódélé lónìí kó gbàgbọ́ wí pé alágbe ni bàbá rẹ̀. Ọdún kẹta gééré tí bàbá rẹ̀ kú ni nǹkan bẹ̀rẹ̀ sí ní sẹnu re fún un. Ó sì ti wa nínú yọ̀tọ̀mì yìí́ fún ọdún mẹ́wàá gbáko.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ọmọ mélòó ni Fadekẹ́ bí?",
    "a": "méjì",
    "b": "mẹ́rin",
    "c": "mẹ́fà",
    "d": "mẹ́jọ",
    "answerKey": "C",
    "context": "Ọmọ mẹ́ta ni Bájọ bí. Adàrán ni àkọ́bí, Dáúdà ni ó tẹ̀le e: Adépégá sì ni àbíkẹ́yìn wọn. Ọjọ́ pẹ́ tí Adépégà ti bá Adàrán lọ sí Owódé lebàá Ìtamọ̀gán níbi ti ́Adàrán tí ń ṣiṣẹ́. Ẹ̀gbọ́n rẹ̀ fi í ṣẹ́nu ẹ̀kọ́ṣẹ́. Lẹ́yìn tí ó kọ́ṣẹ́ tí ó sì yege, ó kọjá sí Orímẹ̀dù nítòsí Lẹ́kí.\n\nÓ rọ́wọ́ mú níbẹ̀. Ibẹ̀ ni ó sì ti rí Fádékẹ́, ọmọ Fádípè tí ó wá fi ṣaya. Ọlọ́run fi ọ̀pọ̀ ọmọ kẹ́ wọn: Jẹ̀dá, Fẹ́mi, Elísá. Bọ́sẹ̀, Kọ̀yà àti Kọ́lá. Bí ibẹ̀ ṣe gbè é tó, kò gbàgbé ilé. Ó pinu láti padà sí Ìsòmù ìlú abínibí rẹ̀, gbogbo àwọn ọmọ rẹ̀ sì tẹ̀le e.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Níbó ni ẹni tí ó ń ṣe ẹ̀dà ń gbé?",
    "a": "Ẹrẹ̀",
    "b": "Sanjọ́",
    "c": "Ṣabọ́jọ",
    "d": "Táǹńwá",
    "answerKey": "D",
    "context": "Lẹ́yìn tí Kọ́lá àti Jèrùgbé ti fi ara mọ́ àwọn ènìyàn wọn fún ìgbà díẹ̀, wọ́n mú ṣòkòtò bọ́ láti lọ pe ẹni tí yóò fi irun ajá ṣe òògùn owó fún wọn. Iṣẹ́ onítibí ni láti ṣe ẹ̀dà. Ibi tí ó ń gbé jìnnà sí Ẹrè. Kò sí ọ̀nà méjì tí ó dé ìlú náà jù ojú omi lọ lásìkò tí à ń sọ̀rọ̀ rẹ̀ yìí. Ọkọ̀ ojú omi niwọn ní láti dé ibẹ̀. Níwọ̀n ìgbà tí ó sì jẹ́ ọ̀pá àti òbèlè niwọn fi ń wa ọkọ̀, ó gbà wọ́n ní àkókò díẹ̀. Kọ́lá rọ ìyá rẹ̀ láti fún un ní owó díẹ̀ tí ó nílò fún ìrìn àjò yìí.\n\nÒòrùn ti wọ̀ kí àwọn ènìyàn yìí tó 'mú ọ̀nà wọn pọ̀n. Wọ́n jẹun jẹun yó, wọ́n sì gbé àtùpà amọ̀, okùn, àṣọ àti ọ̀pá sínú ọkọ̀ láti fi ta ìgbòkùn. Ọkọ̀ kékeré tí l̀yá Akin fi máa ń ra ẹja ni wọ́n wọ̀. Akin jókòó sí ẹ̀yìn, Kọ́lá wà ní iwájú. Àyìndé sì lé téé sí orí tẹ́ba ní àárin. Kí wọ́n tó wo ọkọ̀ rẹ̀. Títí fi àdúrà sin Akin àti àwọn ẹmẹ̀wà rẹ̀. Àyìndé kò wọ ọkọ̀ rí bẹ́ẹ̀ ni kò mọ̀ ọ́n wẹ̀, kò lè mòòkùn nínú omi kí á má sọ nípa odò ńlá tí ó na ìyẹ́ láti ìsálú dé Ẹrẹ̀, ṣùgbọ́n kò jáyà. Ọ̀kan rẹ̀ balẹ̀ pé bí ó bá di bákan, àwọn ọ̀rẹ́ òun yóò gba òun là. llẹ̀ ti ṣú kí ọkọ̀ tó kúrò ní èbúté, Akin ni ó sì ń darí ọkọ̀. Iwájú ọkọ̀ niwọ́n gbé àtùpà sí láti máa ríran. Ṣùgbọ́n lẹ́yìn ìbùsọ̀ mẹ́tàlá, wọ́n yà sí èbúté Ṣabọ́jọ láti sùn.\n\nNígbà tí ilẹ̀ mọ́, gbogbo ilẹ̀ ni ó kún fún yànmùyánmú, wọ́n ti yó, agbèdu wọn pọ́n dòmùdòmù bí ẹ̀yìn ìmọ̀kọ̀. Gbogbo ará àwọn arìnrìn-àjò wá rí pàtipàti. Wọ́n tu ọkọ̀ títí tí ilẹ̀ fi ṣú ní ọjọ́ kejì, ṣùgbọ́n wọ́n dé ibi tí wọ́n ń lọ. Wọ́n ìbá tẹ̀síwájú ṣùgbọ́n epotó wà nínú fìtílà ti gbẹ. Èyí ló mú kí wọ́n ó tún sún bèbè odò Sanjọ́.Àkùkọ kò ì kọ ṣùgbọ́n òyẹ̀ ti là nígbà tí wọ́n mú ọ̀nà pọ̀n. Kí òòrùn tó yọ, wọ́n ti gúnlẹ̀ sí èbúté Táǹńwá níbi tí Sòǹdókò ń gbé.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Akẹ́kọ̀ọ́ wo ni kò kábàámọ̀ ìhùwàsí rẹ̀?",
    "a": "Tádé",
    "b": "Túndé",
    "c": "Tèlé",
    "d": "Tọ́lá",
    "answerKey": "A",
    "context": "Onírúurú akẹ́kọ̀ọ́ ló wà ní lé ẹ̀kọ́ gíga. Àwọn kán wà bíi Túńdé tó ṣe pé fàájì ni wọ́n wá lọ. Àwọn mìíràn bá ìfẹ́kúfẹ̀ẹ́ ara lọ bíi Tóyìn tí wọ́n sì ń ṣe tẹ́rùn. Àwọn kan gbájú mọ́ ẹgbẹ́ òkùnkùn ní tiwọn bíi Tólá, tí àwọn kán sì joyè bá-n-kúnjọ, èyí tí gbogbo ènìyán mọ Tèlé mọ́. Kì í fẹ́ gbé nǹkan kan ṣe. Àwọn kan ní tiwọ́n bá ìmọ̀ àti ìwé kíkà lọ, wón sì kà á dójú àmì gẹ́gẹ́ bíi Tádé, tó máa ń fi gbogbo ọjọ́ ráńtí ọmọ ẹni tí òun í ṣe.\n\nṢé gbogbo ohun tí ẹ̀dá bá ṣe ló lérè. Lẹ́yìn ọdún mẹ́ta tí gbogbo wọ́n ti jáde ilé-ẹ̀kọ́ gíga, Tádé di olùkó pàtàkì nílé-ẹ̀kọ́ gíga, ìjọbá sì ń sanwó gọbọi fún un. Tèlé ní tirẹ̀ kò rí ibì kankan bá wọ̀ ọ́ nítorí ìwé-èrí tí kò múná dóko tó ń gbé kiri. Òkú Tọ́lá ní tirẹ̀ í fẹ́rẹ̀ jẹrà tán nínú sàréè nípasẹ̀ ikú gbígbóná tó ṣàgbákò lọ́dọ̀ àwọn akẹgbẹ́ rẹ̀. Tóyìn ti di ẹni àpatì, ó sì rù hàn-n-gogo nítorí àrun kògbóògùn tó kó. Bẹ́ẹ̀ ni àìsan kíndìnrín ń bá Túndé wọ̀yá ìjà nílé-ìwòsàn nítorí otí àti sìgá àmujù rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Tá ló kọrin fún ẹgbẹ́ Ìdáǹdé?",
    "a": "Jẹnẹra Àyìnlá",
    "b": "Ìdàgẹ̀rẹ̀",
    "c": "Hárúnà Ìṣọ̀là",
    "d": "Músílíù",
    "answerKey": "A",
    "context": "Ohun gbogbo ló ni àsìkò tirẹ̀. Nígbà tí àsìkò tó fún àwọn ẹgbẹẹgbẹ́ wọ̀nyí láti jó kí ọba ni a ṣẹ̀ṣẹ̀ tó wá ríran wò. Ṣé ní ti ẹgbẹ́, wọ́n pọ̀ lọ súà bí ọlá Ọlọ́run: Ìdáǹdè, Ọmọladé, Òmìnira, Ọmọ́yèiú, Bọ́bakẹyẹ, Ajagungbadé, Ọbatèkóbọ̀, Ọbaníbàṣírí, Bọ́bagúntẹ̀, àti bẹ́è bẹ́ẹ̀ lọ.\n\nTí a bá ní kí á máa to àwọn orúkọ ẹgbẹ́ wọ̀nyí bí wọ́n ṣe pọ̀ tó, yóò gba odindin ojú-ìwé méjì níbi tí wọ́n pọ̀ dé. Bí oníkàlùkù wọn ti ń jáde lọ síwájú kábíyèsí pẹ̀lú ẹ̀bùn wọn lọ́wọ́ ni àwọn òṣèré wọn ń lù tẹ̀lé wọn lẹ́yìn. Músílíù ọmọ Hárúnà Ìṣọ̀lá kọ kísà lórin. Eléré ìbílẹ̀ kan tí wọn ń pè ní Ìdàgẹ̀rẹ̀ náà ko ségè lórin. Orí ẹṣin funfun ni Jẹnẹra Àyìnlá wà tó ń kọrin fún ẹgbẹ́ Ìdáǹdè.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Orí-ọ̀rọ̀ tó jẹ mọ́ àròko aṣàpèjúwe jù ni",
    "a": "Bí a ṣe ń yan gààrí",
    "b": "Ẹ̀kọ́ àkọ́jù kò dára",
    "c": "Ọ̀rẹ́ òtítọ́ ṣọ̀wọ́n",
    "d": "Ọwọ́ ọmọdé kò tó pepe",
    "answerKey": "A",
    "context": "Mo kí gbogbo ẹ̀yin ènìyàn mi tí ẹ péjọ̀ síbí lónìí. Inú mi sì dùn jọjọ dé ibi pé bí ènìyàn bá gẹṣin nínú mi olúwarẹ̀ kò ní kọsè. A dájọ́, ọjọ́ pé, a dá ìgbà, ìgbà sì kò. Mo sì dúpẹ́ Iọ́wọ́ Adẹ́dàá nítorí èyí ṣojú wa ná.\n\nNí ìdunta ni irú ayẹyẹ, ìfinijoyè báyìí wáyé gbẹ̀yìn ní ìlú wa yìí. Nígbà náà lọ́hùn-ún, ènìyàn mẹ́ta péré ni mo fi oyè dá lọ́lá, ṣùgbọ́n lónìí, ènìyàn mẹ́jọ ni n ó já ewé oyè lé lóri - ọkùnrin márùn-ún àtí obìnrin mẹ́ta - fún iṣẹ́ takuntakun tí wọ́n ti ṣe fún ìdàgbàsókè ìlú yìí. Mo sì fẹ́ kí eléyìí jẹ́ àwòkọ́ṣe fún ẹ̀yin tó nífọ̀n tó tún ní èékánná ní ìlú yìí. Ògún ilé ni mo fé kí ẹ kọ́kọ́ máa bẹ̀ kí ẹ tó bẹ tìta, kí ẹ sì jáwọ́ nínú ìwà aláǹgbàá orí èṣù àti ìwà amúnibúni ẹran-ìbíyẹ. Ẹ jáwọ́ nínú ìwà fàyàwọ́ àti òògùn olóró gbígbé kí ẹ má baà ta epo sí àlà orúkọ ìlú wa yìí mọ́. Mo sọ èyí kí ọ̀rọ̀ yín má baà dà bí i ti Adélọiá àti Ọláòṣéépín. Ẹ̀wọ̀n ogún ọdún ni ẹni àkọ́kọ́ tí i ṣe ọmo ìlú Ayépé ń ṣe lọ́wọ́ báyìí fún fàyàwọ́ nígbà tí ẹnìkejì fi ẹ̀yìn tàgbá ní Sòǹdókò fún igbó gbíngbìn.\n\nỌlátẹ́jú tí i ṣe ọ̀gá àgbà ní ilé ìfowópamọ́ òlóògunebí ni yóò jẹ oyè Bàbálájé ìlú wa yìí. Ṣé ẹ kò gbàgbé ilé iṣẹ́ ńlá tó dá sílẹ̀ tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọ ìlú yìí tí ń ṣiṣẹ́? Oyè Ọ̀tún Bàbálájé ni ti ọ̀rẹ́dẹbí rẹ̀ Adédùntán. Ẹ má gbàgbé pé Ọ̀rẹ́ kòríkòsùn niwọ́n àti pé Adédùntán tí i ṣe oníṣòwò pàtàkì ti ṣètò ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ fún àwọn ọmọ ilé ẹ̀kọ́ gíga tó kù díẹ̀ káà-tó fún ní ìlú yìí bí ó tílẹ̀ jẹ́ pé Ìbídàpọ̀ ni ó ti wá. Ọládélé tí ṣe ọ̀gá lẹ́nu iṣẹ́ ọba tí ó ran àwọn ọmọ bíbí ìlú yìí lọ́wọ́ láti rí iṣẹ́ ọba ni yóò jẹ oyè Alátùn-únṣe ìlú nígbà tí oníṣègùn Babátúndé yóò di Agbáṣàga. Káńsílọ̀ ètò ẹ̀kó ìjọba ìbílẹ̀ yìí, ọ̀gbẹ́ni Tàlàbí di Olóyè Akéwejẹ̀. Arábìnrin Bísí, aya Adélọdún ni yóò dipò olóogbé Súọlá aya Tẹ̀là gẹ́gẹ́ bí l̀yálájé. Ṣèbí gbogbo wa ni a mọ̀ ón sí gbajúmọ̀ òǹtajà ní ìlú Kánnádopó. llé ìtajà tí ó kọ́ sílẹ̀ wa yìí àti agbègbè rẹ̀ jẹ́ méwàá. Màmá wa Adúlójú ni n ó já ewé oyè Yèyé Ọba lé lórí lónìí, nígbà tí arábìnrin Yétúndé aya Babalọlá, yóò jẹ oyè Onígègé Àrà ìlú Ajégúnlẹ̀ wa yìí láti òní.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "\"Ọmọ ẹni ni àárọ̀ ẹni' túmò sí pé ọmọ ẹni máa n",
    "a": "fẹ́ràn ẹni",
    "b": "rọ́pọ̀ ẹni",
    "c": "gbéyàwó fúnni",
    "d": "múni ṣe oríire",
    "answerKey": "B",
    "context": "Nígbà ìwáṣẹ̀ bí ọmọkùnrin bá tó níyàwó, àwọn obí rẹ̀ yóò wáya fún un ṣùgbọ́n lóde òní. ojú awo ni awo fí ń gbọbẹ́. Èyí ni Láyí kò ṣe fi òjò Déwálé àti lyùnadé gbin ọkà. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n fé kí Láyi ni irú láyé, bí i ti Démọ́lá àti Àkàndé, tí wọ́n bí sí Ìdọ̀gọ̀ níbi tí wọ́n kọ́kọ́ tẹ̀dó sí.\nLáyí tí ń dọ́gbọ́n sí ọ̀rọ̀ ará rẹ̀ nígbà tí Déwálé lọ dáko ẹgan ní Kétu ní ibi tí lyùnadé tí ń ṣiṣẹ́ olùkọ́.\n\nLádépò ni a ti bí Láyi ṣùgbọ́n Ìpólé ni ó ń gbé báyìí. Láti ìgbà tí ó ti di ọmọ òrukàn ni Déwálé àti Iyùnadé ti gbà á tọ́. Ní ìlú yìí kan náà ni ó ti ṣe alábàápàdé Fúnmilọ́lá, Ṣadé, Tọ́lá àti Yẹ́misí tí ó sì yan Fúnmilọ́lá, tí ó jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ ní ààyò. Èrò ọkàn àwọn alágbàtọ́ Láyí ni pé bí wọ́n ṣe fẹ́yàwó fún Àkàndé àti Démọ́lá tí gbogbo nǹkan sì ń lọ létòlétò náà ni kí wọ́n ṣe fún un, ṣùgbọ́n ibi wọ́n fi ojú sí, ọ̀nà kò gba ibẹ̀ lọ.\n\nÀsìkò tí Láyí gbéyàwó rọ̀ ọ́ lọ́rùn ju ti àwọn irò rẹ̀ tí ó fi ìkánjú lábẹ̀ gbígbóná. Fún àpẹẹrẹ, ibi tí Délé tí ń wáṣẹ́ ló ti bá ọmọbìnrin kan pàdé. Wón ṣeré oge, wọ́n sì fi bẹ́ẹ̀ di tọkọtaya ṣùgbọ́n ará ò rokùn, ará ò radìyẹ. Bákan náà ni Kínyọ fi afẹ́ ayé kojú sí bùkátà mọ́to kí ó tó to ilé rẹ̀, bùkátà wá wó lu ara wọn ṣùgbọ́n ti Láyí yàtọ̀ gédégédé. Lẹ́yìn ìgbéyàwó Láyí, ó ríṣẹ́ sí ilé ìfowópamọ́ kan. Èyí ló mú un pinnu láti kó ẹbí rẹ̀ lọ sí Ayédáadé níbi tí ó tí ń ṣiṣẹ́. Lára àwọn ọmọ tí Olórun fi jíǹkí rẹ̀ ni Dékémi, tíi ṣe ọmọlójú rẹ̀. Nítorí l̀jáfárá rẹ̀ lẹ́nu iṣẹ́., Láyí di ọ̀gá pátápátá láìpẹ́. Ó kọ́lẹ́, ó ra mọ́tò. l̀yàwó rẹ̀ náà sì di oníṣòwò ńlá tí àwọn aláròóbò ń ra ọjà lọ́wọ́ rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àyọkà yìí jẹ, mọ",
    "a": "ilé olórogún",
    "b": "ṣíṣe ìròyìn",
    "c": "ọbẹ̀ sísè",
    "d": "ṣíṣe ìyọ̀nda",
    "answerKey": "A",
    "context": "Bí ó ti lẹ̀ jẹ́ pé Àṣàké ni ààyò Délé. Ọlọ́run kò tètè yọ̀nda. ọmọ fún un. l̀yáalé rẹ̀, Àjọ́kẹ́ ti bí ìsun, l̀yàwó tí Déié fẹ́ tẹ̀lé e, Àníkẹ́, náà ti bí ìwàlè. Àwọn méjèèjì a sì máa wo Àṣàké bi ọlọ́wọ́-ṣíbí tó kàn wá bá ọkọ wọn jẹun lásán. Gbogbo ìgbà ni Délé máa ń gbàdúrà kí Ọlọ́run tètè dá Àṣàkẹ́ lóhùn. Ìparí oṣù tí iṣé pàjáwìrì gbé Délé lọ sí Òkè-òkun ni Àṣàkẹ́ déédéé rí i pé òun ti fẹ́ra kù! Wéré lo tẹ ọkọ rẹ̀ láago láti fún un ní ìròyin ayọ̀ náà. Kàyéfí ni ó jẹ́ fún àwọn orogún rẹ láti rí i ní ipò tó wa, wọ́n sì ń fojú ìlara wò ó. Oṣù mẹ́fà ni Délé lò lẹ́yìn odi kí ó tó padà wá sílé. Oṣù kejì tó dé ni Àṣàkẹ́ bímọ, ọmọ náà si jọ Délé bí ìmumu. Ó sọ ọ́ ní Ọmọniyì. Àṣàkẹ́' sọ, ọ́ ní Olúwajùwá.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] ni àbígbẹ̀yìn l̀yábọ̀.",
    "a": "Gbọ́láhàn",
    "b": "l̀bẹta",
    "c": "Dàmọ́lá",
    "d": "Adétọ́lá",
    "answerKey": "C",
    "context": "Lẹ́yìn ogún ọdún tí Àbẹ̀ní ti wọlé ọkọ ni ó tó rọ́mọ bi. Ó ti relé aláwo, relé oníṣègùn fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún. Gbogbo Ààfáà tí ó gbúròó agbára wọn ni ó ti dán wò pátá. Kódà, àìmọye oṣù ni ó ti lọ lábẹ́ àbò oríṣiríṣi wòlíì. Síbẹ̀ pàbó ni gbogbo rẹ̀ já sí. Ó ti sọ ìrètí nù pátápátá.\nGbogbo ayé ni ó ti rò ó pin. Àwẹ̀ní ìyá ọkọ rẹ̀ gbàgbọ́ pé ọkùnrin kì í yàgàn. Èyí ni ó mú un fẹ́ ìyàwó mìíràn fún ọmọ rẹ̀. Ọdún kejì tí Ìyábọ̀ wọlé Ọlálérè ni ó bí Adétọ́lá, ó sì tún bí Gbọ́láhàn àti Dàmọ́lá ní tẹ̀lé-ǹ-tẹ̀lé.\n\nNítorí pé ilẹ̀ àánú Ọlọ́run kì í ṣú, lẹ́yìn ogún ọdún tí Àbẹ̀ní ti wọlé ọkọ. Ọlọ́run dá a lóhùn. Ọlẹ̀ ayọ̀ sọ nínú un rẹ̀. Ìbẹta ni ó sì fi oyún náà bí.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́lé tí ó bá àyọkà yìí mu jù ni",
    "a": "Ènìyàn ń wojú Ọlọ́run ń wo ọkàn",
    "b": "Ẹ̀dá kò láròpin",
    "c": "Ọkùnrin kìí yàgàn",
    "d": "Àbẹ̀ní ìyá ìbẹta",
    "answerKey": "B",
    "context": "Lẹ́yìn ogún ọdún tí Àbẹ̀ní ti wọlé ọkọ ni ó tó rọ́mọ bi. Ó ti relé aláwo, relé oníṣègùn fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún. Gbogbo Ààfáà tí ó gbúròó agbára wọn ni ó ti dán wò pátá. Kódà, àìmọye oṣù ni ó ti lọ lábẹ́ àbò oríṣiríṣi wòlíì. Síbẹ̀ pàbó ni gbogbo rẹ̀ já sí. Ó ti sọ ìrètí nù pátápátá.\nGbogbo ayé ni ó ti rò ó pin. Àwẹ̀ní ìyá ọkọ rẹ̀ gbàgbọ́ pé ọkùnrin kì í yàgàn. Èyí ni ó mú un fẹ́ ìyàwó mìíràn fún ọmọ rẹ̀. Ọdún kejì tí Ìyábọ̀ wọlé Ọlálérè ni ó bí Adétọ́lá, ó sì tún bí Gbọ́láhàn àti Dàmọ́lá ní tẹ̀lé-ǹ-tẹ̀lé.\n\nNítorí pé ilẹ̀ àánú Ọlọ́run kì í ṣú, lẹ́yìn ogún ọdún tí Àbẹ̀ní ti wọlé ọkọ. Ọlọ́run dá a lóhùn. Ọlẹ̀ ayọ̀ sọ nínú un rẹ̀. Ìbẹta ni ó sì fi oyún náà bí.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "fi iga gbága' túmọ̀ sí",
    "a": "jíròrò",
    "b": "ṣàríyànjiyàn",
    "c": "dira",
    "d": "díje",
    "answerKey": "D",
    "context": "Bí àlá ló ń ṣe Bọ́ládé nígbà tí èsì ìbò tí àwọn ará Àlàdé àti agbègbè rẹ̀ dì jáde pé òun ni wọ́n dìbò yàn gẹ́gẹ́ bí alága ìjọba ìbíla Ayédé. Èsì ìbò yìí ya ọ̀pọ̀lọpọ̀ lẹ́nu nítorí kò ṣẹni tó tilẹ̀ rò pé ó lè rú-fin-in nítorí pé àgbẹ̀ paraku ni, kò lówó lọ́wọ́ àti pé àwọn lóókọlóókọ nílùú bí Olóyè\nAgboadé, Dọ́kítà  Ọláìyá, Lọ́yà ìbídàpọ̀ àti Arábinin Sáúdátù tíí ṣe oníṣòwò pàtàkì ló bá a fi iga gbága.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ohun tí ó mú kí Àyọ̀ká àti Gbénró yi ìwà padà ni",
    "a": "mímókè àwọn ẹ̀gbọ́n wọn",
    "b": "Ìbẹ̀rù àti di alágbàárù",
    "c": "lílọ sí abúlé Ológo",
    "d": "ọ̀rọ bàbá àgbà",
    "answerKey": "A",
    "context": "\"Ẹ firun dúdú ṣiṣẹ́.\" Gbólóhún yìí ni bàbá àgbà, Adélabí, máa ń fi ṣí àwọn ọmọọmọ rẹ̀ létí ní gbogbo ìgbà. Ìgbà tí wọ́n bá wá kí i lábúlé Ológo ló máa ń ráyè ṣe èyí. Àyọ̀ká àti Gbénró kọ́kọ́ máa ń kọtí ọ̀gbọn-in sí àwọn ọ̀rọ ìṣítí wọ̀nyí ṣùgbọ́n nígbà tí wọ́n ríi pé àwọn ẹ̀gbọ́n wọn, Ọlá àti Bíọ́dún, tó ń tẹ̀lé ìmọ̀ràn yìí ń mókè nínú ẹ̀kọ́ wọn, ni àwọn náà bá yára fara mọ́ ọ. Síbẹ̀síbẹ̀, Ọláníkẹ̀ẹ́ ní tirẹ̀ kò já gbogbo rẹ̀ kúnra.\n\nNítorí ìdí èyí, kò wá yani lẹ́nu pé nígbà tí wọ́n dàgbà tán, gbogbo àwọn tó tẹ̀lé ọ̀rọ ìṣítí bàbá àgbà ló mókè: wọ́n di akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ní ẹ̀ka iṣẹ́ tí wọ́n yàn Iáàyò; wọ́n wá là, tí wọ́n sì lu. Ọláníkẹ̀ẹ́ ni tirẹ̀ wá gúnlẹ̀ sí Ọjàaba níbi tó ti ń gbàárù.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ni àwọn obìnrin ń kọrin kí?",
    "a": "Adégbọ́lá",
    "b": "Ajírọ́lá",
    "c": "Bọ̀sún",
    "d": "Ṣubúọlá",
    "answerKey": "C",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Kín ni àǹfààní tí ó ṣe pàtàkì jù lára ìṣílé-iṣẹ́ yìí?",
    "a": "Rírí aṣọ ìgbàlódé wọ̀",
    "b": "Pípọ̀ oúnjẹ nílùú",
    "c": "Rírí omi tí ó dára mu",
    "d": "Pípèsè iṣẹ́ àti ọ̀nà òwò",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ọdún kejìlá rè é tí Adébáre, Adéyanjú àti Adéoyè ti wà ní Tòróńtò, ìlú ọba. Gbogbo wọn ló ti lówó. Adébáre nìkan ni ó pinnu láti wá dá ilé-iṣẹ́ sílẹ̀ ní Ajélàńwá, ìlú rẹ̀, nítorí pé ilé làbọ̀ ìsinmi oko. Ó sì tún rò pé yóò fún àwọn ará ìlú rẹ̀ ní àǹfààní láti ríṣẹ́ àti òwò ṣe.\n\nNí ọjọ́ ìṣílé-iṣẹ́ yìí, ìlú kún fọ́nfọ́n, ayé gbọ́ ọ̀rún sì mọ̀. Màlúù méjì ni ọba Àkànní, Alájé ti Ajélàńwá rà kalẹ̀ nítorí ìdùnnú tí ó ṣubú layọ̀ fún un pé àsìkò òun ni ilé-iṣẹ́ wọ̀lú. Ó dúpẹ́ lọ́wọ́ Adébáre fún àìgbàgbé ilé. Ó sì ṣí ilé-iṣẹ́ náà nípa gígé aṣọ tẹ́ẹ́rẹ́ tí a ta sí ẹnu ọ̀nà.\n\nNínú ilé-iṣẹ́ yìí ni a ti rí oríṣiríṣi ẹ̀ka bíi aṣọ híhun, ike ṣíṣe, búrẹ́dì ṣíṣe, abọ́ ìjẹun ṣíṣe àti ṣíṣe omi amọ́lóló. Àdépìtàn tí ó jẹ́ ọ̀gá ọlọ́pàá ní agbègbè yìí ṣèlérí ìpèse ààbò tó péye fún ilé-iṣẹ́ náà.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ló ń gbin ata?",
    "a": "Àdìsá",
    "b": "Dérìn",
    "c": "Sùúrù",
    "d": "Oyèjídé",
    "answerKey": "B",
    "context": "Àgbẹ̀ pàtàkì ni Oyèjídé ní agbègbè ìbọ́ṣẹ́. Kì í gbin kòkó, bẹ́ẹ̀ ni kì í gbin ọ̀gẹ̀dẹ̀. Ohun tí ó fi ta àwọn ẹgbẹ́ rẹ̀ yọ ni oko àlọ̀ tí ó ń dá. A máa tó ẹgbàá mẹ́rin. Ó máa ń gbin ewùrà díè ṣùgbọ́n èsúrú kì í pọ̀ púpọ̀. Yàtọ̀ si pé ó jé àgbẹ̀, ó tún gbówọ́. Lára àwọn tí ó bà a pààlà ni Àdìsá, Dérìn. Àrẹ̀mú àti Sùúrù. Ọ̀gbìn àgbàdo ni ti Àdìsá, Dérìn a máa dáko rodo; Àrẹ̀mú àti Sùúrù sì gbádùn gbágùúdá àti ilá ní tiwọn.\n\nOlè a máa jà púpọ̀ ní agbègbè yìí. Púpọ̀ nínú àwọn àgbẹ̀ l̀bọ́ṣẹ ti dọdẹ àwọn olè náà títí ṣùgbọ́n pàbó ló já sí. Ọjọó tí ọwọ́ pálábá olè kan máa ségi, oko Oyèjídé ni ó lọ. Lẹ́yìn tí ó tí palẹ̀ oko mọ́ láàjìn, ó gbé ẹrù; ó fẹ́ máa lọ. Bí ó ti gbé ẹrù karí́ ni ó bẹ̀rẹ̀ sí pòòyì lójú kan náà, bẹ́ẹ̀ ni ẹrù kò ṣée sọ̀. Ibẹ̀ ni ilè mọ bá olórò tí àwọn olóko dé bá a; wọ́n sì mú un lọ sí ilé baálẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Adùn tí ó gbẹ̀yìn ewúro ni",
    "a": "yíyé gbààwẹ̀",
    "b": "rírí ọmọ bí",
    "c": "níní ọmi lára",
    "d": "bíbọ́ nínú àìsàn",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ọjọ́ kan ṣoṣo òjò a máa borí ọ̀dá. Láìpé Ajéwọlé gbàgbé pé ìgbà kan wà rí tí Tóórẹra ìyàwó òun jẹ́ àgàn tí ó ń fọwọ́ osùn nu ògiri gbígbẹ, tí o ń rọ́mọ lẹ́yìn adìe, tí ó bú puru sẹ́kún, tí àwọn ń fojoojúmọ́ ṣèránún ọmọ. Nígbà tí ó yá ọmọ wá pọ̀ lọ́ọ̀dẹ̀ rẹ̀ ọ̀rọ̀ rẹ̀ gbogbo sì dayọ̀. Ó ti kúrò nínú ò-lóńjẹ-nílé-fi-túlààsì-gbààwẹ̀. Kó máa rù hangogo bí alágẹmọ mọ́. Kó sì máa mì tíẹ́tíẹ́ bí ọlọ́kùnrùn mọ́. Ó kúrò nínú à-ń-mu-hàntúrú, à-ń-ya-ojúlé ààfáà àti adáhunṣe kiri. Adùn sì wá gbẹ̀yìn ewúro fún un.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Kí ni ó gbé Délé lọ sí òkè-òkun?",
    "a": "Aájò ọmọ",
    "b": "Iṣẹ́ pàjáwìrì",
    "c": "Ìròyìn-ayọ̀",
    "d": "ìpè orí aago",
    "answerKey": "B",
    "context": "Bí ó ti lẹ̀ jẹ́ pé Àṣàké ni ààyò Délé. Ọlọ́run kò tètè yọ̀nda. ọmọ fún un. l̀yáalé rẹ̀, Àjọ́kẹ́ ti bí ìsun, l̀yàwó tí Déié fẹ́ tẹ̀lé e, Àníkẹ́, náà ti bí ìwàlè. Àwọn méjèèjì a sì máa wo Àṣàké bi ọlọ́wọ́-ṣíbí tó kàn wá bá ọkọ wọn jẹun lásán. Gbogbo ìgbà ni Délé máa ń gbàdúrà kí Ọlọ́run tètè dá Àṣàkẹ́ lóhùn. Ìparí oṣù tí iṣé pàjáwìrì gbé Délé lọ sí Òkè-òkun ni Àṣàkẹ́ déédéé rí i pé òun ti fẹ́ra kù! Wéré lo tẹ ọkọ rẹ̀ láago láti fún un ní ìròyin ayọ̀ náà. Kàyéfí ni ó jẹ́ fún àwọn orogún rẹ láti rí i ní ipò tó wa, wọ́n sì ń fojú ìlara wò ó. Oṣù mẹ́fà ni Délé lò lẹ́yìn odi kí ó tó padà wá sílé. Oṣù kejì tó dé ni Àṣàkẹ́ bímọ, ọmọ náà si jọ Délé bí ìmumu. Ó sọ ọ́ ní Ọmọniyì. Àṣàkẹ́' sọ, ọ́ ní Olúwajùwá.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ikú’ jẹ mọ àròkọ [MASK] jù",
    "a": "asọ̀tàn",
    "b": "ajẹmọ́-ìṣípayá",
    "c": "ìsọ̀rọ̀gbèsì",
    "d": "aṣàríyàn-jiyàn.",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Apá kan lára ọkọ̀ ojú omi ni",
    "a": "amọ̀",
    "b": "tèba",
    "c": "fìtílà",
    "d": "epo",
    "answerKey": "B",
    "context": "Lẹ́yìn tí Kọ́lá àti Jèrùgbé ti fi ara mọ́ àwọn ènìyàn wọn fún ìgbà díẹ̀, wọ́n mú ṣòkòtò bọ́ láti lọ pe ẹni tí yóò fi irun ajá ṣe òògùn owó fún wọn. Iṣẹ́ onítibí ni láti ṣe ẹ̀dà. Ibi tí ó ń gbé jìnnà sí Ẹrè. Kò sí ọ̀nà méjì tí ó dé ìlú náà jù ojú omi lọ lásìkò tí à ń sọ̀rọ̀ rẹ̀ yìí. Ọkọ̀ ojú omi niwọn ní láti dé ibẹ̀. Níwọ̀n ìgbà tí ó sì jẹ́ ọ̀pá àti òbèlè niwọn fi ń wa ọkọ̀, ó gbà wọ́n ní àkókò díẹ̀. Kọ́lá rọ ìyá rẹ̀ láti fún un ní owó díẹ̀ tí ó nílò fún ìrìn àjò yìí.\n\nÒòrùn ti wọ̀ kí àwọn ènìyàn yìí tó 'mú ọ̀nà wọn pọ̀n. Wọ́n jẹun jẹun yó, wọ́n sì gbé àtùpà amọ̀, okùn, àṣọ àti ọ̀pá sínú ọkọ̀ láti fi ta ìgbòkùn. Ọkọ̀ kékeré tí l̀yá Akin fi máa ń ra ẹja ni wọ́n wọ̀. Akin jókòó sí ẹ̀yìn, Kọ́lá wà ní iwájú. Àyìndé sì lé téé sí orí tẹ́ba ní àárin. Kí wọ́n tó wo ọkọ̀ rẹ̀. Títí fi àdúrà sin Akin àti àwọn ẹmẹ̀wà rẹ̀. Àyìndé kò wọ ọkọ̀ rí bẹ́ẹ̀ ni kò mọ̀ ọ́n wẹ̀, kò lè mòòkùn nínú omi kí á má sọ nípa odò ńlá tí ó na ìyẹ́ láti ìsálú dé Ẹrẹ̀, ṣùgbọ́n kò jáyà. Ọ̀kan rẹ̀ balẹ̀ pé bí ó bá di bákan, àwọn ọ̀rẹ́ òun yóò gba òun là. llẹ̀ ti ṣú kí ọkọ̀ tó kúrò ní èbúté, Akin ni ó sì ń darí ọkọ̀. Iwájú ọkọ̀ niwọ́n gbé àtùpà sí láti máa ríran. Ṣùgbọ́n lẹ́yìn ìbùsọ̀ mẹ́tàlá, wọ́n yà sí èbúté Ṣabọ́jọ láti sùn.\n\nNígbà tí ilẹ̀ mọ́, gbogbo ilẹ̀ ni ó kún fún yànmùyánmú, wọ́n ti yó, agbèdu wọn pọ́n dòmùdòmù bí ẹ̀yìn ìmọ̀kọ̀. Gbogbo ará àwọn arìnrìn-àjò wá rí pàtipàti. Wọ́n tu ọkọ̀ títí tí ilẹ̀ fi ṣú ní ọjọ́ kejì, ṣùgbọ́n wọ́n dé ibi tí wọ́n ń lọ. Wọ́n ìbá tẹ̀síwájú ṣùgbọ́n epotó wà nínú fìtílà ti gbẹ. Èyí ló mú kí wọ́n ó tún sún bèbè odò Sanjọ́.Àkùkọ kò ì kọ ṣùgbọ́n òyẹ̀ ti là nígbà tí wọ́n mú ọ̀nà pọ̀n. Kí òòrùn tó yọ, wọ́n ti gúnlẹ̀ sí èbúté Táǹńwá níbi tí Sòǹdókò ń gbé.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Adéyọ̀mí ni ó",
    "a": "fẹ̀yìn tì",
    "b": "fẹ́ gbé àpótí ìbò",
    "c": "kú sínú rògbòdìyàn",
    "d": "ń darí àwọn ọ̀dọ́",
    "answerKey": "D",
    "context": "Àwọn ọ̀dọ́ inú ẹgbẹ́ oníràwọ̀ kò ṣe ìpàdé ní gbọ̀ngán ìlú lọ́sàn-án mọ́. Òròoru niwọ́n ń ṣe ìpàdé bòńkẹ́lẹ́ ní ìdíkọ̀ èrò ní Ajé báyìí. Bọ̀sún ní olórí wọn. Adélàjà ni àwọn ọ̀dọ́ fẹ́ fà kalẹ̀ láti bá Bọ́lájí du ipò gómìnà nínú ìdìbò tó ń bọ̀. Àdùké faramọ́-ọn kí ẹgbẹ́ fa ọkọ òun sílẹ̀ ṣùgbọ́n ìyàwó báálé rẹ̀ kejì ni kí ọkọ wọn yọwọ́ nínú ọ̀rọ̀ òṣèlú. Àlàké so pé ní ìdúnta ni àwọn kan rán jàǹdùkú láti jó ilé àwọn tí ó wà ní Adágbó, ìlú ìyá ọkọ òun. Inú Adélàjà kò dùn sí ìmọ̀ràn aya rẹ̀ rárá. Ó ní kò lè fi juujuu bo òun lójú nítorí Bọ́lájí tí ó jẹ́ mọ̀lẹ́bí rẹ̀. Ṣé Àníkẹ́ tí ó dèjè lé Àlàkẹ́ lórí ni ẹ̀gbọ́n Bọ́lájí.\n\nÀwọn àgbààgbà inú ẹgbẹ́ kò fẹ́ kí Adélàjà gbé àpótí fún ipò gómìnà. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ wọn ló mọ̀ pé ó kówó jẹ níbí iṣẹ́ ọlọ́pàá kí wọ́n tó fẹ̀yìn rẹ̀ tì. Àwọn àgbà wá fẹ́ kí Ògúnyè ti ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin fà kalẹ̀ bá Bọ́lájí díje. Èyí ló fàá tí àwọn àgbà àti àwọn ọ̀dọ́ fi ń forí gbárí. Ọwọ́ Alájé kò sì ká ọ̀rọ̀ yìí. Àwọn ọ̀dọ́ sì ti já òwú dí etí, a á lo Adébáyò kó ran wọn mọ. Ọ̀rọ̀ yìí ti pín ẹgbẹ́ Oníràwọ̀ sí méjì, inú fùù, ẹ̀dọ̀ fùù ni gbogbo ẹgbẹ́ wà báyìí. Ìpòlongo ìbò ń lọ lọ́wọ́ lásìkò tí ọ̀rọ̀ Bọ́lájí àti Wàlé fẹ́ di iṣu a-tà-yàn-àn-yàn-àn. Ọbàkan Adélàjà ni Wálé tí ó jẹ́ ìgbákèjì olùdíje fún ipò gómìnà nínú ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin. Wálé náà ti fẹ̀yìn tì lẹ́nu iṣẹ́ ṣójà láì ní àbàwọ́n kankan. Òwò kòkó ni Bọ́lájí ń ṣe l'Ékòó báyìí bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé òun náà ti ṣiṣẹ́ ọba rí. \n\nÓ bínú kọ̀wẹ́ fiṣẹ́ sílẹ̀ nítorí owó ọ̀yà tasore tí àwọn òṣìṣẹ́ ń gbà nígbà náà. Akùtupu hù lọ́jọ́ tí Bọ́lájí àti Wále pólongo ìbò dé Ajé. Àwọn ọmọ ẹgbẹ́ méjèèjì fi ìjá pẹ̀ẹ̀ta bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin ti múra ìjà sílẹ̀ tẹ́lẹ̀. Àbá Onírù ni Adélàjà lọ fara pamọ́ sí. Ọ̀gbọ́n àyínìke ni Adégòkè fi pòórá níbi rògbòdìyàn náà. Ènìyàn méjọ̀ ló bá ìṣẹ̀lẹ̀ náà rìn. Ańbàlì, akọ̀wé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin-pẹ̀lú Adéyọ̀mí àbíkẹ́yìn Adélàjà wà lára àwọn tí wọ́n fi orí wọn fọ́ àgbọn rògbòdìyàn náà.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ni \"oníṣẹ́ méjì, múrí kan\"?",
    "a": "Jídé",
    "b": "Bọ́ládé",
    "c": "Jìnádù",
    "d": "Làmídì",
    "answerKey": "A",
    "context": "Ìbòòsí o, ẹ máa jẹ́ kí àṣà ó wòòkùn. Àṣà Yorùbá ò mà gbọdọ̀ parun-un. Mo wo ṣàkun ọ̀rọ̀, mo rí i pé ọ̀pọ̀ àkóónú àṣa Yorùbá làṣa àtọ̀húnrìnwá ti fẹ́ẹ́ tì sí kòtò.\n\nBọ́ládé oníkẹ̀kẹ́ bímọ tán nídalẹ̀, ó fi àáké kọ́ri pé wọn ò gbọdọ̀ kọmọ òun nílà ojú. Ó ṣe àtọ́kasí pe Jìnádù bí tiẹ̀ ní Èkó, kò kọlà fún un: Làmídì bí tiẹ̀ ní Kútúweeji kò sín in ní gbẹ́rẹ́ débi ilà. Ó tún fàáké kọ́rí pé kò sí ohun tí ń jẹ́ ẹsẹ̀-n-táyé; ó ní àbámọdá ni. Oríkì ìdílé, ọfọ̀ ni, kò ní ìtumọ̀ kankan sí òun, ó ti gbàgbé Àlàbá àti Jèémìsì, ọ̀rẹ́ rẹ̀, tí wọ́n kọ ilà ojú fún ọmọ tiwọn.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, wọ́n lé wọn nílùú tí wọ́n ń gbé. Wọ́n padà dèrò ìlú abínibí wọn. Wọ́n dà wọ́n sílẹ̀ bíi iyanrìn tí típà kó; wọ́n ní kí kálùkù gbalé bàbá rẹ̀ lọ. Bọ́ládé sì ti kú nígbà tí à ń wí yìí; àwọn ọmọ rẹ̀ kò mọlé mọ́, wọn kò mọ ìran wọn débi tí wọn ó mọ oríkì. Wọ́n dàrè nílée bàba wọn. Jídé ọmọ Jìnádù di oníṣẹ́ méjì, múrí kan. Ó ń bá oníṣẹ́ ṣiṣẹ́ nítorí pé kò béèrè ìtẹsẹwáyé rẹ̀. Ẹni tó sọ ilé nù, ó so àpò ìyà kọ́!",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́lé tí ó bá àyọkà yìí mu jùlọ ni",
    "a": "Ọmọ adáríhunrun",
    "b": "Ìwoṣàkun ayé",
    "c": "Ìdí abájọ",
    "d": "Ọ̀wọ́n oúnjẹ",
    "answerKey": "B",
    "context": "Òréré ayé, awo ojú\nẸ wo òréré ayé bó ti tọ́ tó\nẸ wò ó lọ sàà débi tí ó ti ṣẹ́ kọ́nà\nẸ wò ó bó ti ṣe lẹlẹ bí omi òkun\nÀgbà-ò-kọgbọ́n ló pe àkíyèsí\nỌmọ adáríhunrun sí sàkun ayé\nNítorí ojú làgbà á yá\nÀgbà kan kì í yánu\nẸmọ́ kú, ojú òpó dí\nOníṣọ̀nà kú igbá ò ṣe é sọ\nBó bá wá rí bẹ́ẹ̀\nẸ jẹ́ á bira wa léèrè ọ̀rọ̀\nÌdí abájọ táyé ò fi gún mọ́\nẸ̀kọ kọ́bọ̀-kan-àbọ̀ kò yó ọmọ ọwọ́ mọ́\nÀkàṣù kò yó géńdé\nÀkàrà sísì kò tó adélébọ̀ í mùkọ ọ̀ọ́dúnrún\nÀṣé ayé ti ṣẹ́ kọ́nà mọ́ wa lọ́wọ́\nAyé ò tọ́ mọ́ bí i tàtẹ̀yìn!",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Èwo ni ó jẹ mọ́ àròko asọ̀tàn jù?",
    "a": "Iṣẹ́ owó pé ju iṣẹ́ oṣù lọ",
    "b": "ìfètò-sọ́mọ-bíbí",
    "c": "Gbọ̀ngàn ìlú mi",
    "d": "ìrìn ajò mi sí ìlú ọba",
    "answerKey": "D",
    "context": "Báyọ̀ àti àwọn àbúrò rè méjèèjì jẹ́ ọmọ òrukàn, kò sí olùrànlọ́wọ́, ṣùgbọ́n wọ́n ní àforítì. Báyọ̀ ni ó gbọ́ bùkátà àtilọ sílé ẹ̀kọ́ ara rẹ̀ àti ìtọ́jú àwọn àbúrò rẹ̀, ó sì ń ṣiṣẹ́ kárakára. Ó tiraka, ó jáde ìwé mẹ́wàá, ó sì ṣe àṣeyọrí. Èyí mú kí ìjọba fún un ní ẹ̀bùn ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ láti lọ sí ìlú òyìnbó. Lẹ́yìn ọdún mẹ́fà tí Báyọ̀ kúrò ni Ìtelè lọ sí òke òkun, ó gboyè ìjìnlẹ̀ nínú iṣẹ́ ìṣègùn. Ó ṣiṣẹ́ díẹ̀ fún ọdún kan láti lè rí owó tí yóò fi padà wálé nítorí àáyún àwọn àbúrò rẹ̀ ń yun ún.\n\nNí kété tí Báyọ̀ padà sí Nàìjíríà, ìlú l̀bàdàn ni ó ríṣẹ́ sí ní ilé-ìwòsàn ńlá kan. Láìpẹ̀ láìjìnà, ó ti di ìlúmọ̀ọ́ká nínú iṣẹ́ ìṣègùn. Lẹ́nu iṣẹ́ yìí ni ó ti ṣe alábàápádé Jọkẹ́, Ọlọ́run sì fi èso-inú mẹ́rin jíǹkín wọn.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] Ió kó aàrun kògbóògùn",
    "a": "Tóyin",
    "b": "Tèlé",
    "c": "Túndé",
    "d": "Tọ́lá",
    "answerKey": "A",
    "context": "Onírúurú akẹ́kọ̀ọ́ ló wà ní lé ẹ̀kọ́ gíga. Àwọn kán wà bíi Túńdé tó ṣe pé fàájì ni wọ́n wá lọ. Àwọn mìíràn bá ìfẹ́kúfẹ̀ẹ́ ara lọ bíi Tóyìn tí wọ́n sì ń ṣe tẹ́rùn. Àwọn kan gbájú mọ́ ẹgbẹ́ òkùnkùn ní tiwọn bíi Tólá, tí àwọn kán sì joyè bá-n-kúnjọ, èyí tí gbogbo ènìyán mọ Tèlé mọ́. Kì í fẹ́ gbé nǹkan kan ṣe. Àwọn kan ní tiwọ́n bá ìmọ̀ àti ìwé kíkà lọ, wón sì kà á dójú àmì gẹ́gẹ́ bíi Tádé, tó máa ń fi gbogbo ọjọ́ ráńtí ọmọ ẹni tí òun í ṣe.\n\nṢé gbogbo ohun tí ẹ̀dá bá ṣe ló lérè. Lẹ́yìn ọdún mẹ́ta tí gbogbo wọ́n ti jáde ilé-ẹ̀kọ́ gíga, Tádé di olùkó pàtàkì nílé-ẹ̀kọ́ gíga, ìjọbá sì ń sanwó gọbọi fún un. Tèlé ní tirẹ̀ kò rí ibì kankan bá wọ̀ ọ́ nítorí ìwé-èrí tí kò múná dóko tó ń gbé kiri. Òkú Tọ́lá ní tirẹ̀ í fẹ́rẹ̀ jẹrà tán nínú sàréè nípasẹ̀ ikú gbígbóná tó ṣàgbákò lọ́dọ̀ àwọn akẹgbẹ́ rẹ̀. Tóyìn ti di ẹni àpatì, ó sì rù hàn-n-gogo nítorí àrun kògbóògùn tó kó. Bẹ́ẹ̀ ni àìsan kíndìnrín ń bá Túndé wọ̀yá ìjà nílé-ìwòsàn nítorí otí àti sìgá àmujù rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Kí ni ó fa l̀japoró ikú?",
    "a": "Gbígbé májèlé jẹ",
    "b": "Akitiyan títọ́ ọmọ",
    "c": "Gbígbé wèrè làgbésùn",
    "d": "Ṣíṣe àyẹ̀wò ara",
    "answerKey": "A",
    "context": "\"Orí ọ̀kẹ́rẹ́ koko láwo, báa wi fọ́mọ ẹni a gbọ́\", èyí ni gbólóhùn tí ó jáde lẹ́nu Àkàndé tí i ṣe bàbá Àlàó, bí ọmọ rẹ̀ tí ń japoró ikú lóríbùsùn ní ilé-Ìwòsàn Márapé ní Dòho.\n\nÀlàó jẹ́ ọmọ ìlú Òkè-Ẹgàn. Láti kékeré ni l̀yápé, l̀yá Àlàó ti bà á jẹ́, nítorí pé ó jẹ́ ògúnná kanṣoṣo tí ó ní. Gbogbo akitiyan Àkàndé ní títọ́ Àlàó sọ́nà ló já sí pàbó. Àlàó jayé alákátá, ó gbé ìwà ìṣekúṣe wọ̀ bí ẹ̀wù. Bí dúdú ti ń wá, ni pupa ń wá sọ́ọ̀dẹ̀ rẹ̀, kódà ó fẹ́rè lè máa gbé wèrè ní àgbésùn. Àyẹ̀wò tí ó lọ ṣe ni ó fi hàn pé ó ti kó àrùn-kògbóògùn.\n\nÀlàó gbà pé ikú yá ju ẹ̀sín, èyí ni ó mú un gbé májèlé jẹ, èyí tí ó sọ ọ́ di èró ilé-ìwòsàn.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́lé tí ó bá àyọkà yìí mu jùlọ ni",
    "a": "Ọjọ́ mánigbàgbé",
    "b": "Oúnjẹ ọmọ",
    "c": "Adéagbo bàbá Nọ́ọ̀sì",
    "d": "Ìrìnàjò Adéagbo sí ìlú òyìnbó",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ọjọ́ mánigbàgbé, ọjọ́ ayọ̀, lọjọ́ tí Adétutù gbé Adéagbo àti Ajíbíkẹ̀ẹ́ tí wọ́n jẹ́ òbí rẹ̀ lọ sí ìlú òyìnbó. Àwọn méjéèjì sì fọpẹ́ fún Ọlọ́run pé àwọ́n ti ipasẹ̀ ọmọ là. Wọn kò bá ọlá nílé ṣùgbọ́n ẹ̀kọ́ àwọn ọmọ wọ́n jẹ wọ́n lógún. Wọ́n tiraka láti rán àwọn ọmọ wọn nílé-ẹ̀kọ́. Àwọn ọmọ náà sì kàwé yanjú.\n\nAkintọ̀mídé, àkọ́bí wọn di ọ̀gá onímọ̀-ẹ̀rọ. Adétutù gba oyè ìmò-ìjìnlẹ̀ nínú iṣẹ́ ìṣẹ̀gùn. Olúwaṣeun di ọ̀mọ̀wé nínú iṣẹ́ olùkọ́ni. Abímbọ́lá, àbíkẹ́yìn wọ́n yan iṣẹ́ nọ́ọ̀sì láàyò. Òun nìkan ni ó ń ṣiṣẹ́ ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Àwọn yòókù sì fi òkè-òkun ṣe ibùgbé. Bí Adéagbó àti Ajíbíkẹ̀ẹ́, ìyàwó rẹ̀ ẹe padà sí orílẹ̀-ède Nàìjíríà, ilé tí Abímbọ́lá kọ́ fún wọn ni wọ́n dé sí. Mọ́tò ọ̀bọ̀kún ọlọ́yẹ́ tí Olúwaṣeún rà fún wọn ni ó wá gbé wọn ní pápákọ̀ òfurufú.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́lé tí ó bá àyọkà yìí mu jù ni",
    "a": "àlùyọ",
    "b": "aájò ṣiṣẹ́",
    "c": "babaláwo",
    "d": "ìjẹ ẹ̀líírí",
    "answerKey": "B",
    "context": "Kò sí iṣẹ́ tí Ọdẹ́wálé, bàbá Ṣínà, kò lè ṣe. Bí ó tí ń dáko, ló ń dẹ̀gbẹ́ bẹ́ẹ̀ náà ló sì ń ṣe iṣẹ́ káràkátà. Síbẹ̀, ó kàn ń ṣiṣẹ́ bí erin ni, ìjẹ èlíírí ló ń jẹ! Àwọn ọ̀rẹ́ rẹ̀, Tájù, Níyì àti Délé kò tilẹ̀ béèrè rẹ̀ mọ́.\n\nÌdí nìyí tí bàbá rẹ̀, Adékàńńbí, ṣe fééjì kẹ́ẹ̀ta tó gboko àwo lọ láti wádìí ohun tí òun lè ṣe kí ọmọ rẹ̀ lè lu àlùyọ. Babaláwo ló wá ṣí aṣọ lójú eégún nípa ohun tí ó fa sábàbí wàhálà tó ń bá Ọdẹ́wálé fínra. Gbogbo ohun tí babaláwo kà fún un bí ètùtù ni ó ṣe. Ohun gbogbo bẹ̀rẹ̀ sí dọ́gba fún Ọdẹ́wálé, ó sì bẹ̀rẹ̀ sí lù àlùyọ, ọwọ́ rẹ̀ wá tẹ́nu.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ọmọ mélòó ni òkú ọ̀run bí?",
    "a": "Méjì",
    "b": "Mẹ́tà",
    "c": "Mẹ́rin",
    "d": "Márùn-ún",
    "answerKey": "B",
    "context": "Báyọ̀ àti àwọn àbúrò rè méjèèjì jẹ́ ọmọ òrukàn, kò sí olùrànlọ́wọ́, ṣùgbọ́n wọ́n ní àforítì. Báyọ̀ ni ó gbọ́ bùkátà àtilọ sílé ẹ̀kọ́ ara rẹ̀ àti ìtọ́jú àwọn àbúrò rẹ̀, ó sì ń ṣiṣẹ́ kárakára. Ó tiraka, ó jáde ìwé mẹ́wàá, ó sì ṣe àṣeyọrí. Èyí mú kí ìjọba fún un ní ẹ̀bùn ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ láti lọ sí ìlú òyìnbó. Lẹ́yìn ọdún mẹ́fà tí Báyọ̀ kúrò ni Ìtelè lọ sí òke òkun, ó gboyè ìjìnlẹ̀ nínú iṣẹ́ ìṣègùn. Ó ṣiṣẹ́ díẹ̀ fún ọdún kan láti lè rí owó tí yóò fi padà wálé nítorí àáyún àwọn àbúrò rẹ̀ ń yun ún.\n\nNí kété tí Báyọ̀ padà sí Nàìjíríà, ìlú l̀bàdàn ni ó ríṣẹ́ sí ní ilé-ìwòsàn ńlá kan. Láìpẹ̀ láìjìnà, ó ti di ìlúmọ̀ọ́ká nínú iṣẹ́ ìṣègùn. Lẹ́nu iṣẹ́ yìí ni ó ti ṣe alábàápádé Jọkẹ́, Ọlọ́run sì fi èso-inú mẹ́rin jíǹkín wọn.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ẹ̀ka mélòó ni ó wà nílé-iṣẹ́ náà?",
    "a": "Méjì",
    "b": "Mẹ́ta",
    "c": "Mẹ́rin",
    "d": "Márùn-ún",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ọdún kejìlá rè é tí Adébáre, Adéyanjú àti Adéoyè ti wà ní Tòróńtò, ìlú ọba. Gbogbo wọn ló ti lówó. Adébáre nìkan ni ó pinnu láti wá dá ilé-iṣẹ́ sílẹ̀ ní Ajélàńwá, ìlú rẹ̀, nítorí pé ilé làbọ̀ ìsinmi oko. Ó sì tún rò pé yóò fún àwọn ará ìlú rẹ̀ ní àǹfààní láti ríṣẹ́ àti òwò ṣe.\n\nNí ọjọ́ ìṣílé-iṣẹ́ yìí, ìlú kún fọ́nfọ́n, ayé gbọ́ ọ̀rún sì mọ̀. Màlúù méjì ni ọba Àkànní, Alájé ti Ajélàńwá rà kalẹ̀ nítorí ìdùnnú tí ó ṣubú layọ̀ fún un pé àsìkò òun ni ilé-iṣẹ́ wọ̀lú. Ó dúpẹ́ lọ́wọ́ Adébáre fún àìgbàgbé ilé. Ó sì ṣí ilé-iṣẹ́ náà nípa gígé aṣọ tẹ́ẹ́rẹ́ tí a ta sí ẹnu ọ̀nà.\n\nNínú ilé-iṣẹ́ yìí ni a ti rí oríṣiríṣi ẹ̀ka bíi aṣọ híhun, ike ṣíṣe, búrẹ́dì ṣíṣe, abọ́ ìjẹun ṣíṣe àti ṣíṣe omi amọ́lóló. Àdépìtàn tí ó jẹ́ ọ̀gá ọlọ́pàá ní agbègbè yìí ṣèlérí ìpèse ààbò tó péye fún ilé-iṣẹ́ náà.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] kan náà ni Adélàjà àti Bọ́lájí jẹ́",
    "a": "ọmọ ẹgbẹ́",
    "b": "ará ìlú",
    "c": "ọmọ bàbá",
    "d": "ará ibi iṣẹ́",
    "answerKey": "A",
    "context": "Àwọn ọ̀dọ́ inú ẹgbẹ́ oníràwọ̀ kò ṣe ìpàdé ní gbọ̀ngán ìlú lọ́sàn-án mọ́. Òròoru niwọ́n ń ṣe ìpàdé bòńkẹ́lẹ́ ní ìdíkọ̀ èrò ní Ajé báyìí. Bọ̀sún ní olórí wọn. Adélàjà ni àwọn ọ̀dọ́ fẹ́ fà kalẹ̀ láti bá Bọ́lájí du ipò gómìnà nínú ìdìbò tó ń bọ̀. Àdùké faramọ́-ọn kí ẹgbẹ́ fa ọkọ òun sílẹ̀ ṣùgbọ́n ìyàwó báálé rẹ̀ kejì ni kí ọkọ wọn yọwọ́ nínú ọ̀rọ̀ òṣèlú. Àlàké so pé ní ìdúnta ni àwọn kan rán jàǹdùkú láti jó ilé àwọn tí ó wà ní Adágbó, ìlú ìyá ọkọ òun. Inú Adélàjà kò dùn sí ìmọ̀ràn aya rẹ̀ rárá. Ó ní kò lè fi juujuu bo òun lójú nítorí Bọ́lájí tí ó jẹ́ mọ̀lẹ́bí rẹ̀. Ṣé Àníkẹ́ tí ó dèjè lé Àlàkẹ́ lórí ni ẹ̀gbọ́n Bọ́lájí.\n\nÀwọn àgbààgbà inú ẹgbẹ́ kò fẹ́ kí Adélàjà gbé àpótí fún ipò gómìnà. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ wọn ló mọ̀ pé ó kówó jẹ níbí iṣẹ́ ọlọ́pàá kí wọ́n tó fẹ̀yìn rẹ̀ tì. Àwọn àgbà wá fẹ́ kí Ògúnyè ti ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin fà kalẹ̀ bá Bọ́lájí díje. Èyí ló fàá tí àwọn àgbà àti àwọn ọ̀dọ́ fi ń forí gbárí. Ọwọ́ Alájé kò sì ká ọ̀rọ̀ yìí. Àwọn ọ̀dọ́ sì ti já òwú dí etí, a á lo Adébáyò kó ran wọn mọ. Ọ̀rọ̀ yìí ti pín ẹgbẹ́ Oníràwọ̀ sí méjì, inú fùù, ẹ̀dọ̀ fùù ni gbogbo ẹgbẹ́ wà báyìí. Ìpòlongo ìbò ń lọ lọ́wọ́ lásìkò tí ọ̀rọ̀ Bọ́lájí àti Wàlé fẹ́ di iṣu a-tà-yàn-àn-yàn-àn. Ọbàkan Adélàjà ni Wálé tí ó jẹ́ ìgbákèjì olùdíje fún ipò gómìnà nínú ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin. Wálé náà ti fẹ̀yìn tì lẹ́nu iṣẹ́ ṣójà láì ní àbàwọ́n kankan. Òwò kòkó ni Bọ́lájí ń ṣe l'Ékòó báyìí bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé òun náà ti ṣiṣẹ́ ọba rí. \n\nÓ bínú kọ̀wẹ́ fiṣẹ́ sílẹ̀ nítorí owó ọ̀yà tasore tí àwọn òṣìṣẹ́ ń gbà nígbà náà. Akùtupu hù lọ́jọ́ tí Bọ́lájí àti Wále pólongo ìbò dé Ajé. Àwọn ọmọ ẹgbẹ́ méjèèjì fi ìjá pẹ̀ẹ̀ta bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin ti múra ìjà sílẹ̀ tẹ́lẹ̀. Àbá Onírù ni Adélàjà lọ fara pamọ́ sí. Ọ̀gbọ́n àyínìke ni Adégòkè fi pòórá níbi rògbòdìyàn náà. Ènìyàn méjọ̀ ló bá ìṣẹ̀lẹ̀ náà rìn. Ańbàlì, akọ̀wé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin-pẹ̀lú Adéyọ̀mí àbíkẹ́yìn Adélàjà wà lára àwọn tí wọ́n fi orí wọn fọ́ àgbọn rògbòdìyàn náà.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Nínú àyọkà yìí, kí ni ẹnìkán pè ní àbámọdá?",
    "a": "Ọfọ̀",
    "b": "llà kíkọ",
    "c": "Oríkì",
    "d": "Ẹsẹ̀-n-táyé",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ìbòòsí o, ẹ máa jẹ́ kí àṣà ó wòòkùn. Àṣà Yorùbá ò mà gbọdọ̀ parun-un. Mo wo ṣàkun ọ̀rọ̀, mo rí i pé ọ̀pọ̀ àkóónú àṣa Yorùbá làṣa àtọ̀húnrìnwá ti fẹ́ẹ́ tì sí kòtò.\n\nBọ́ládé oníkẹ̀kẹ́ bímọ tán nídalẹ̀, ó fi àáké kọ́ri pé wọn ò gbọdọ̀ kọmọ òun nílà ojú. Ó ṣe àtọ́kasí pe Jìnádù bí tiẹ̀ ní Èkó, kò kọlà fún un: Làmídì bí tiẹ̀ ní Kútúweeji kò sín in ní gbẹ́rẹ́ débi ilà. Ó tún fàáké kọ́rí pé kò sí ohun tí ń jẹ́ ẹsẹ̀-n-táyé; ó ní àbámọdá ni. Oríkì ìdílé, ọfọ̀ ni, kò ní ìtumọ̀ kankan sí òun, ó ti gbàgbé Àlàbá àti Jèémìsì, ọ̀rẹ́ rẹ̀, tí wọ́n kọ ilà ojú fún ọmọ tiwọn.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, wọ́n lé wọn nílùú tí wọ́n ń gbé. Wọ́n padà dèrò ìlú abínibí wọn. Wọ́n dà wọ́n sílẹ̀ bíi iyanrìn tí típà kó; wọ́n ní kí kálùkù gbalé bàbá rẹ̀ lọ. Bọ́ládé sì ti kú nígbà tí à ń wí yìí; àwọn ọmọ rẹ̀ kò mọlé mọ́, wọn kò mọ ìran wọn débi tí wọn ó mọ oríkì. Wọ́n dàrè nílée bàba wọn. Jídé ọmọ Jìnádù di oníṣẹ́ méjì, múrí kan. Ó ń bá oníṣẹ́ ṣiṣẹ́ nítorí pé kò béèrè ìtẹsẹwáyé rẹ̀. Ẹni tó sọ ilé nù, ó so àpò ìyà kọ́!",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] ni ìrìn àjò náà ti bẹ̀rẹ̀",
    "a": "Táǹńwá",
    "b": "Ẹrẹ̀",
    "c": "Sanjọ́",
    "d": "Ṣabọ́jọ",
    "answerKey": "B",
    "context": "Lẹ́yìn tí Kọ́lá àti Jèrùgbé ti fi ara mọ́ àwọn ènìyàn wọn fún ìgbà díẹ̀, wọ́n mú ṣòkòtò bọ́ láti lọ pe ẹni tí yóò fi irun ajá ṣe òògùn owó fún wọn. Iṣẹ́ onítibí ni láti ṣe ẹ̀dà. Ibi tí ó ń gbé jìnnà sí Ẹrè. Kò sí ọ̀nà méjì tí ó dé ìlú náà jù ojú omi lọ lásìkò tí à ń sọ̀rọ̀ rẹ̀ yìí. Ọkọ̀ ojú omi niwọn ní láti dé ibẹ̀. Níwọ̀n ìgbà tí ó sì jẹ́ ọ̀pá àti òbèlè niwọn fi ń wa ọkọ̀, ó gbà wọ́n ní àkókò díẹ̀. Kọ́lá rọ ìyá rẹ̀ láti fún un ní owó díẹ̀ tí ó nílò fún ìrìn àjò yìí.\n\nÒòrùn ti wọ̀ kí àwọn ènìyàn yìí tó 'mú ọ̀nà wọn pọ̀n. Wọ́n jẹun jẹun yó, wọ́n sì gbé àtùpà amọ̀, okùn, àṣọ àti ọ̀pá sínú ọkọ̀ láti fi ta ìgbòkùn. Ọkọ̀ kékeré tí l̀yá Akin fi máa ń ra ẹja ni wọ́n wọ̀. Akin jókòó sí ẹ̀yìn, Kọ́lá wà ní iwájú. Àyìndé sì lé téé sí orí tẹ́ba ní àárin. Kí wọ́n tó wo ọkọ̀ rẹ̀. Títí fi àdúrà sin Akin àti àwọn ẹmẹ̀wà rẹ̀. Àyìndé kò wọ ọkọ̀ rí bẹ́ẹ̀ ni kò mọ̀ ọ́n wẹ̀, kò lè mòòkùn nínú omi kí á má sọ nípa odò ńlá tí ó na ìyẹ́ láti ìsálú dé Ẹrẹ̀, ṣùgbọ́n kò jáyà. Ọ̀kan rẹ̀ balẹ̀ pé bí ó bá di bákan, àwọn ọ̀rẹ́ òun yóò gba òun là. llẹ̀ ti ṣú kí ọkọ̀ tó kúrò ní èbúté, Akin ni ó sì ń darí ọkọ̀. Iwájú ọkọ̀ niwọ́n gbé àtùpà sí láti máa ríran. Ṣùgbọ́n lẹ́yìn ìbùsọ̀ mẹ́tàlá, wọ́n yà sí èbúté Ṣabọ́jọ láti sùn.\n\nNígbà tí ilẹ̀ mọ́, gbogbo ilẹ̀ ni ó kún fún yànmùyánmú, wọ́n ti yó, agbèdu wọn pọ́n dòmùdòmù bí ẹ̀yìn ìmọ̀kọ̀. Gbogbo ará àwọn arìnrìn-àjò wá rí pàtipàti. Wọ́n tu ọkọ̀ títí tí ilẹ̀ fi ṣú ní ọjọ́ kejì, ṣùgbọ́n wọ́n dé ibi tí wọ́n ń lọ. Wọ́n ìbá tẹ̀síwájú ṣùgbọ́n epotó wà nínú fìtílà ti gbẹ. Èyí ló mú kí wọ́n ó tún sún bèbè odò Sanjọ́.Àkùkọ kò ì kọ ṣùgbọ́n òyẹ̀ ti là nígbà tí wọ́n mú ọ̀nà pọ̀n. Kí òòrùn tó yọ, wọ́n ti gúnlẹ̀ sí èbúté Táǹńwá níbi tí Sòǹdókò ń gbé.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Fenu kò túmọ̀ sí",
    "a": "pinnu",
    "b": "dábàá",
    "c": "sàníyàn",
    "d": "gbèrò",
    "answerKey": "A",
    "context": "Ìlú Ọlá ni Ọláolú ń gbé; ibẹ̀ ló sì bí gbogbo ọmọ rẹ̀ sí. Gbogbo àwọn ọmọ wọ̀nyi ló kàwé dáadáa. Àwọn tí ó ti kẹ́kọ̀ọ́ jáde ni Tìjání tí ó jẹ́ akọ-níwájú-adájọ́. Bọ́lá ni adarí ilé iṣẹ́ mádàámidófò kan ní Sọ́bẹ. Lọ́ládé sì ni ọ̀gá àgbà pátápátá ní ilé-ìwòsàn ìjọba ni Àpà. Dáramájà, àkọ́ṣẹ́- igi Ọáolú, ni gííwá ilé okòwò kátàkárà ní ara rẹ̀ ni Sohó. Rẹ̀mí tíí ṣe abígbẹ̀yìn, nìkan ló kù ní ilé-ẹ̀kọ́ gbogbonìṣe ní Abraka. Dáramájà wòye pé ó yẹ kí àwọn yẹ́ bàbá àwọn sí fún iṣẹ́ takuntakun tí ó ṣe lórí ọmọ. Wọ́n fẹnu kò láti fi ayẹyẹ ọjọ́-ìbí yẹ bàbá sí.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ni adáhunṣe?",
    "a": "Ṣùbòmí",
    "b": "Adóníyì",
    "c": "Sùnmónì",
    "d": "Málà",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ọ̀wọ́n gógó omi ló mú Ṣùbòmí jí ní kùtùkùtù òwúrọ̀ ọjọ́ kan, ó wá àwọn málà lọ láti bá a pọn omi nítorí àwọn aráabí kò mú iná ìjọba tí èrọ amómiwá yóò fi ṣiṣẹ́ wá. Bí Ṣùbòmí ṣe pe málà tí ó ń gbé omi kọjá sí àdúgbò kéjì, ó tajú kán, ó rí apẹ kan àti èròjà inú rẹ̀ ní oríta mẹ́ta. Ẹbọ yìí ni adáhunṣe, ní kí ẹnìkan tí àrún wárápá ń bá jà rú kí wàhálà rẹ̀ lè dópin. Owó ẹyọ, ẹ̀kọ yangan, àkàrà, epo pupa àti ọ̀pọ̀lọpọ̀, owó bébà ẹlẹ́gbẹ̀rún náírà ló wà nínú ìpèsè náà.\n\nṢé ìwà kò ní fi oníwà sílẹ̀. Ṣùbòmí sáré síwájú, ó bẹ̀rẹ̀ mọ́lẹ̀ láti ṣa bébà owó mẹ́fà, ó fi ẹyọ kan sílè, ó fẹsẹ̀ fẹ́ ẹ. Ọ̀rọ̀ yìí jọ málà lójú, ó sì gba ọ̀nà rẹ̀ lọ. Ní kété tí Sùbòmí délé ló bá ṣubú lulẹ̀ tó ń rú itọ́ lẹ́nu. Igbe \"kí ló dé?\" Ni ìyàwó ń ké nígbà tí àwọn irú rẹ̀ ń bomijé lójú. \"Ta -ló dán irú èyí wò?\" ni ìbéèrè àwọn aládùúgbò. Ẹbọ tí Adóníyì ṣe ni ó mú wárápá Sùnmónù san.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "ìgbà ọ̀dá\" tọ́ka sí ìgbà",
    "a": "àìsàn",
    "b": "àìjẹun",
    "c": "àìsanra",
    "d": "àìrọ́mọbí",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ọjọ́ kan ṣoṣo òjò a máa borí ọ̀dá. Láìpé Ajéwọlé gbàgbé pé ìgbà kan wà rí tí Tóórẹra ìyàwó òun jẹ́ àgàn tí ó ń fọwọ́ osùn nu ògiri gbígbẹ, tí o ń rọ́mọ lẹ́yìn adìe, tí ó bú puru sẹ́kún, tí àwọn ń fojoojúmọ́ ṣèránún ọmọ. Nígbà tí ó yá ọmọ wá pọ̀ lọ́ọ̀dẹ̀ rẹ̀ ọ̀rọ̀ rẹ̀ gbogbo sì dayọ̀. Ó ti kúrò nínú ò-lóńjẹ-nílé-fi-túlààsì-gbààwẹ̀. Kó máa rù hangogo bí alágẹmọ mọ́. Kó sì máa mì tíẹ́tíẹ́ bí ọlọ́kùnrùn mọ́. Ó kúrò nínú à-ń-mu-hàntúrú, à-ń-ya-ojúlé ààfáà àti adáhunṣe kiri. Adùn sì wá gbẹ̀yìn ewúro fún un.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Orúkọ ìyá Sangó ni",
    "a": "Ọ̀ṣun",
    "b": "Eléǹpe",
    "c": "Ọya",
    "d": "Torosi",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ìtan àbáláyé sọ pé Ọba ni Ṣàngó lóde Ọ̀yọ́ nígbà ayé rẹ̀. Ọmọ ìlú Tápà ti Elérìpe ni Torosi ìyá rẹ̀. Àwọn ìyàwó mẹ́tẹ́ẹ̀ta tí Ṣàngó fẹ́ ni wọ́n di odò lẹ́yìn ikú wọn: Ọyá bínú di odò Ọya; Ọbà di odò Ọbà tí ó la Ìwó kọjá; Ọ̀ṣún sì di odò Ọ̀ṣun tí ó la Òṣogbo kọjá. Alágbára ni Ṣàngó, ó láyà, ó sì lóògùn débi pé ó máa ń yọná lẹ́nu bí inú bá ń bí i. Èyí mú kí ẹ̀ru rẹ̀ máa ba tẹrú-tọmọ lásìkò náà.\n\nBí Ṣàngó ṣe dẹ̀rù jẹ̀jẹ̀ lóde Ọ̀yọ́ tó, Tìmí Àgbàlé àti Gbòńkáà Ẹ̀bìrì tí wọ́n jẹ́ olórí jagunjagun Ọ̀yọ́ nígbà náà kìí bẹ̀rù rẹ̀. Èyí kò sì jẹ́ kí inú Ṣàngó dùn rárá. Ó fọ̀rọ̀ náà lọ Ọya tí ó jẹ́ ààyò rẹ̀ létí. Ọyá sì gbàá nímọ̀ràn láti wá ọ̀nà ti yóò fi yẹjú àwọn méjéèjì.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "\"Ètò ọ̀rọ̀-ajé orílẹ̀-èdè yìí' jẹ́ orí-ọ̀rọ̀ fún àròkọ́",
    "a": "aṣàríyànjíyàn",
    "b": "ajẹmọ-ìṣípayá",
    "c": "asọ̀tàn",
    "d": "aṣàpéjúwe",
    "answerKey": "B",
    "context": "Báyọ̀ àti àwọn àbúrò rè méjèèjì jẹ́ ọmọ òrukàn, kò sí olùrànlọ́wọ́, ṣùgbọ́n wọ́n ní àforítì. Báyọ̀ ni ó gbọ́ bùkátà àtilọ sílé ẹ̀kọ́ ara rẹ̀ àti ìtọ́jú àwọn àbúrò rẹ̀, ó sì ń ṣiṣẹ́ kárakára. Ó tiraka, ó jáde ìwé mẹ́wàá, ó sì ṣe àṣeyọrí. Èyí mú kí ìjọba fún un ní ẹ̀bùn ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ láti lọ sí ìlú òyìnbó. Lẹ́yìn ọdún mẹ́fà tí Báyọ̀ kúrò ni Ìtelè lọ sí òke òkun, ó gboyè ìjìnlẹ̀ nínú iṣẹ́ ìṣègùn. Ó ṣiṣẹ́ díẹ̀ fún ọdún kan láti lè rí owó tí yóò fi padà wálé nítorí àáyún àwọn àbúrò rẹ̀ ń yun ún.\n\nNí kété tí Báyọ̀ padà sí Nàìjíríà, ìlú l̀bàdàn ni ó ríṣẹ́ sí ní ilé-ìwòsàn ńlá kan. Láìpẹ̀ láìjìnà, ó ti di ìlúmọ̀ọ́ká nínú iṣẹ́ ìṣègùn. Lẹ́nu iṣẹ́ yìí ni ó ti ṣe alábàápádé Jọkẹ́, Ọlọ́run sì fi èso-inú mẹ́rin jíǹkín wọn.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Oyè wó ni obinrin jé?",
    "a": "Akéweje",
    "b": "Onigègé Àrà",
    "c": "Alàtùn-únse",
    "d": "Agbásaga",
    "answerKey": "B",
    "context": "Mo kí gbogbo ẹ̀yin ènìyàn mi tí ẹ péjọ̀ síbí lónìí. Inú mi sì dùn jọjọ dé ibi pé bí ènìyàn bá gẹṣin nínú mi olúwarẹ̀ kò ní kọsè. A dájọ́, ọjọ́ pé, a dá ìgbà, ìgbà sì kò. Mo sì dúpẹ́ Iọ́wọ́ Adẹ́dàá nítorí èyí ṣojú wa ná.\n\nNí ìdunta ni irú ayẹyẹ, ìfinijoyè báyìí wáyé gbẹ̀yìn ní ìlú wa yìí. Nígbà náà lọ́hùn-ún, ènìyàn mẹ́ta péré ni mo fi oyè dá lọ́lá, ṣùgbọ́n lónìí, ènìyàn mẹ́jọ ni n ó já ewé oyè lé lóri - ọkùnrin márùn-ún àtí obìnrin mẹ́ta - fún iṣẹ́ takuntakun tí wọ́n ti ṣe fún ìdàgbàsókè ìlú yìí. Mo sì fẹ́ kí eléyìí jẹ́ àwòkọ́ṣe fún ẹ̀yin tó nífọ̀n tó tún ní èékánná ní ìlú yìí. Ògún ilé ni mo fé kí ẹ kọ́kọ́ máa bẹ̀ kí ẹ tó bẹ tìta, kí ẹ sì jáwọ́ nínú ìwà aláǹgbàá orí èṣù àti ìwà amúnibúni ẹran-ìbíyẹ. Ẹ jáwọ́ nínú ìwà fàyàwọ́ àti òògùn olóró gbígbé kí ẹ má baà ta epo sí àlà orúkọ ìlú wa yìí mọ́. Mo sọ èyí kí ọ̀rọ̀ yín má baà dà bí i ti Adélọjá àti Ọláòṣéépín. Ẹ̀wọ̀n ogún ọdún ni ẹni àkọ́kọ́ tí i ṣe ọmo ìlú Ayépé ń ṣe lọ́wọ́ báyìí fún fàyàwọ́ nígbà tí ẹnìkejì fi ẹ̀yìn tàgbá ní Sòǹdókò fún igbó gbíngbìn.\n\nỌlátẹ́jú tí i ṣe ọ̀gá àgbà ní ilé ìfowópamọ́ òlóògunebí ni yóò jẹ oyè Bàbálájé ìlú wa yìí. Ṣé ẹ kò gbàgbé ilé iṣẹ́ ńlá tó dá sílẹ̀ tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọ ìlú yìí tí ń ṣiṣẹ́? Oyè Ọ̀tún Bàbálájé ni ti ọ̀rẹ́dẹbí rẹ̀ Adédùntán. Ẹ má gbàgbé pé Ọ̀rẹ́ kòríkòsùn niwọ́n àti pé Adédùntán tí i ṣe oníṣòwò pàtàkì ti ṣètò ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ fún àwọn ọmọ ilé ẹ̀kọ́ gíga tó kù díẹ̀ káà-tó fún ní ìlú yìí bí ó tílẹ̀ jẹ́ pé Ìbídàpọ̀ ni ó ti wá. Ọládélé tí ṣe ọ̀gá lẹ́nu iṣẹ́ ọba tí ó ran àwọn ọmọ bíbí ìlú yìí lọ́wọ́ láti rí iṣẹ́ ọba ni yóò jẹ oyè Alátùn-únṣe ìlú nígbà tí oníṣègùn Babátúndé yóò di Agbáṣàga. Káńsílọ̀ ètò ẹ̀kó ìjọba ìbílẹ̀ yìí, ọ̀gbẹ́ni Tàlàbí di Olóyè Akéwejẹ̀. Arábìnrin Bísí, aya Adélọdún ni yóò dipò olóogbé Súọlá aya Tẹ̀là gẹ́gẹ́ bí l̀yálájé. Ṣèbí gbogbo wa ni a mọ̀ ón sí gbajúmọ̀ òǹtajà ní ìlú Kánnádopó. llé ìtajà tí ó kọ́ sílẹ̀ wa yìí àti agbègbè rẹ̀ jẹ́ méwàá. Màmá wa Adúlójú ni n ó já ewé oyè Yèyé Ọba lé lórí lónìí, nígbà tí arábìnrin Yétúndé aya Babalọlá, yóò jẹ oyè Onígègé Àrà ìlú Ajégúnlẹ̀ wa yìí láti òní.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ẹgbẹ́ Oníràwọ̀ pín sí méjì nítorí",
    "a": "wọ́n fẹ́ ṣe ìpàdé ní ìdíkọ",
    "b": "ilé aṣojú wọn tí ó jó",
    "c": "èdè àìyedè tí ó bẹ́ sílẹ̀",
    "d": "àwọn ọ̀dọ́ ẹgbẹ́ rí Alájé fín",
    "answerKey": "C",
    "context": "Àwọn ọ̀dọ́ inú ẹgbẹ́ oníràwọ̀ kò ṣe ìpàdé ní gbọ̀ngán ìlú lọ́sàn-án mọ́. Òròoru niwọ́n ń ṣe ìpàdé bòńkẹ́lẹ́ ní ìdíkọ̀ èrò ní Ajé báyìí. Bọ̀sún ní olórí wọn. Adélàjà ni àwọn ọ̀dọ́ fẹ́ fà kalẹ̀ láti bá Bọ́lájí du ipò gómìnà nínú ìdìbò tó ń bọ̀. Àdùké faramọ́-ọn kí ẹgbẹ́ fa ọkọ òun sílẹ̀ ṣùgbọ́n ìyàwó báálé rẹ̀ kejì ni kí ọkọ wọn yọwọ́ nínú ọ̀rọ̀ òṣèlú. Àlàké so pé ní ìdúnta ni àwọn kan rán jàǹdùkú láti jó ilé àwọn tí ó wà ní Adágbó, ìlú ìyá ọkọ òun. Inú Adélàjà kò dùn sí ìmọ̀ràn aya rẹ̀ rárá. Ó ní kò lè fi juujuu bo òun lójú nítorí Bọ́lájí tí ó jẹ́ mọ̀lẹ́bí rẹ̀. Ṣé Àníkẹ́ tí ó dèjè lé Àlàkẹ́ lórí ni ẹ̀gbọ́n Bọ́lájí.\n\nÀwọn àgbààgbà inú ẹgbẹ́ kò fẹ́ kí Adélàjà gbé àpótí fún ipò gómìnà. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ wọn ló mọ̀ pé ó kówó jẹ níbí iṣẹ́ ọlọ́pàá kí wọ́n tó fẹ̀yìn rẹ̀ tì. Àwọn àgbà wá fẹ́ kí Ògúnyè ti ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin fà kalẹ̀ bá Bọ́lájí díje. Èyí ló fàá tí àwọn àgbà àti àwọn ọ̀dọ́ fi ń forí gbárí. Ọwọ́ Alájé kò sì ká ọ̀rọ̀ yìí. Àwọn ọ̀dọ́ sì ti já òwú dí etí, a á lo Adébáyò kó ran wọn mọ. Ọ̀rọ̀ yìí ti pín ẹgbẹ́ Oníràwọ̀ sí méjì, inú fùù, ẹ̀dọ̀ fùù ni gbogbo ẹgbẹ́ wà báyìí. Ìpòlongo ìbò ń lọ lọ́wọ́ lásìkò tí ọ̀rọ̀ Bọ́lájí àti Wàlé fẹ́ di iṣu a-tà-yàn-àn-yàn-àn. Ọbàkan Adélàjà ni Wálé tí ó jẹ́ ìgbákèjì olùdíje fún ipò gómìnà nínú ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin. Wálé náà ti fẹ̀yìn tì lẹ́nu iṣẹ́ ṣójà láì ní àbàwọ́n kankan. Òwò kòkó ni Bọ́lájí ń ṣe l'Ékòó báyìí bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé òun náà ti ṣiṣẹ́ ọba rí. \n\nÓ bínú kọ̀wẹ́ fiṣẹ́ sílẹ̀ nítorí owó ọ̀yà tasore tí àwọn òṣìṣẹ́ ń gbà nígbà náà. Akùtupu hù lọ́jọ́ tí Bọ́lájí àti Wále pólongo ìbò dé Ajé. Àwọn ọmọ ẹgbẹ́ méjèèjì fi ìjá pẹ̀ẹ̀ta bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin ti múra ìjà sílẹ̀ tẹ́lẹ̀. Àbá Onírù ni Adélàjà lọ fara pamọ́ sí. Ọ̀gbọ́n àyínìke ni Adégòkè fi pòórá níbi rògbòdìyàn náà. Ènìyàn méjọ̀ ló bá ìṣẹ̀lẹ̀ náà rìn. Ańbàlì, akọ̀wé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin-pẹ̀lú Adéyọ̀mí àbíkẹ́yìn Adélàjà wà lára àwọn tí wọ́n fi orí wọn fọ́ àgbọn rògbòdìyàn náà.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́lé tó bá àyọkà yìí mu jù ni",
    "a": "Ayẹyẹ ìfinijoyè",
    "b": "Gbígbé ètò ìdàgbàsókè láruge",
    "c": "Fifi obìnrin joyè",
    "d": "Gbígbé ògùn ti ìwà ìbàjẹ́",
    "answerKey": "A",
    "context": "Mo kí gbogbo ẹ̀yin ènìyàn mi tí ẹ péjọ̀ síbí lónìí. Inú mi sì dùn jọjọ dé ibi pé bí ènìyàn bá gẹṣin nínú mi olúwarẹ̀ kò ní kọsè. A dájọ́, ọjọ́ pé, a dá ìgbà, ìgbà sì kò. Mo sì dúpẹ́ Iọ́wọ́ Adẹ́dàá nítorí èyí ṣojú wa ná.\n\nNí ìdunta ni irú ayẹyẹ, ìfinijoyè báyìí wáyé gbẹ̀yìn ní ìlú wa yìí. Nígbà náà lọ́hùn-ún, ènìyàn mẹ́ta péré ni mo fi oyè dá lọ́lá, ṣùgbọ́n lónìí, ènìyàn mẹ́jọ ni n ó já ewé oyè lé lóri - ọkùnrin márùn-ún àtí obìnrin mẹ́ta - fún iṣẹ́ takuntakun tí wọ́n ti ṣe fún ìdàgbàsókè ìlú yìí. Mo sì fẹ́ kí eléyìí jẹ́ àwòkọ́ṣe fún ẹ̀yin tó nífọ̀n tó tún ní èékánná ní ìlú yìí. Ògún ilé ni mo fé kí ẹ kọ́kọ́ máa bẹ̀ kí ẹ tó bẹ tìta, kí ẹ sì jáwọ́ nínú ìwà aláǹgbàá orí èṣù àti ìwà amúnibúni ẹran-ìbíyẹ. Ẹ jáwọ́ nínú ìwà fàyàwọ́ àti òògùn olóró gbígbé kí ẹ má baà ta epo sí àlà orúkọ ìlú wa yìí mọ́. Mo sọ èyí kí ọ̀rọ̀ yín má baà dà bí i ti Adélọjá àti Ọláòṣéépín. Ẹ̀wọ̀n ogún ọdún ni ẹni àkọ́kọ́ tí i ṣe ọmo ìlú Ayépé ń ṣe lọ́wọ́ báyìí fún fàyàwọ́ nígbà tí ẹnìkejì fi ẹ̀yìn tàgbá ní Sòǹdókò fún igbó gbíngbìn.\n\nỌlátẹ́jú tí i ṣe ọ̀gá àgbà ní ilé ìfowópamọ́ òlóògunebí ni yóò jẹ oyè Bàbálájé ìlú wa yìí. Ṣé ẹ kò gbàgbé ilé iṣẹ́ ńlá tó dá sílẹ̀ tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọ ìlú yìí tí ń ṣiṣẹ́? Oyè Ọ̀tún Bàbálájé ni ti ọ̀rẹ́dẹbí rẹ̀ Adédùntán. Ẹ má gbàgbé pé Ọ̀rẹ́ kòríkòsùn niwọ́n àti pé Adédùntán tí i ṣe oníṣòwò pàtàkì ti ṣètò ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ fún àwọn ọmọ ilé ẹ̀kọ́ gíga tó kù díẹ̀ káà-tó fún ní ìlú yìí bí ó tílẹ̀ jẹ́ pé Ìbídàpọ̀ ni ó ti wá. Ọládélé tí ṣe ọ̀gá lẹ́nu iṣẹ́ ọba tí ó ran àwọn ọmọ bíbí ìlú yìí lọ́wọ́ láti rí iṣẹ́ ọba ni yóò jẹ oyè Alátùn-únṣe ìlú nígbà tí oníṣègùn Babátúndé yóò di Agbáṣàga. Káńsílọ̀ ètò ẹ̀kó ìjọba ìbílẹ̀ yìí, ọ̀gbẹ́ni Tàlàbí di Olóyè Akéwejẹ̀. Arábìnrin Bísí, aya Adélọdún ni yóò dipò olóogbé Súọlá aya Tẹ̀là gẹ́gẹ́ bí l̀yálájé. Ṣèbí gbogbo wa ni a mọ̀ ón sí gbajúmọ̀ òǹtajà ní ìlú Kánnádopó. llé ìtajà tí ó kọ́ sílẹ̀ wa yìí àti agbègbè rẹ̀ jẹ́ méwàá. Màmá wa Adúlójú ni n ó já ewé oyè Yèyé Ọba lé lórí lónìí, nígbà tí arábìnrin Yétúndé aya Babalọlá, yóò jẹ oyè Onígègé Àrà ìlú Ajégúnlẹ̀ wa yìí láti òní.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] ni àkọ́bí Bọ̀sún",
    "a": "Mobọ́lárìn",
    "b": "Ajírọ́lá",
    "c": "Adébọ́lá",
    "d": "Akin",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́lé tó bá àyọkà yìí mu jù ni",
    "a": "Mọ́gàjí agboolé",
    "b": "Ayẹyẹ ọjọ́ ìbí",
    "c": "Obìnrin ilé ṣe bẹbẹ",
    "d": "Ilú Àkùkọ gbàlejò",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́lé tí ó bá àyọkà yìí mu jù ni",
    "a": "Àṣà àjèjì ti dọba",
    "b": "llé làbọ̀ ìsinmi oko",
    "c": "Bọ́ládé àti ẹbí rẹ̀",
    "d": "Àṣà abínibí ò gbọdọ̀ kú.",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ìbòòsí o, ẹ máa jẹ́ kí àṣà ó wòòkùn. Àṣà Yorùbá ò mà gbọdọ̀ parun-un. Mo wo ṣàkun ọ̀rọ̀, mo rí i pé ọ̀pọ̀ àkóónú àṣa Yorùbá làṣa àtọ̀húnrìnwá ti fẹ́ẹ́ tì sí kòtò.\n\nBọ́ládé oníkẹ̀kẹ́ bímọ tán nídalẹ̀, ó fi àáké kọ́ri pé wọn ò gbọdọ̀ kọmọ òun nílà ojú. Ó ṣe àtọ́kasí pe Jìnádù bí tiẹ̀ ní Èkó, kò kọlà fún un: Làmídì bí tiẹ̀ ní Kútúweeji kò sín in ní gbẹ́rẹ́ débi ilà. Ó tún fàáké kọ́rí pé kò sí ohun tí ń jẹ́ ẹsẹ̀-n-táyé; ó ní àbámọdá ni. Oríkì ìdílé, ọfọ̀ ni, kò ní ìtumọ̀ kankan sí òun, ó ti gbàgbé Àlàbá àti Jèémìsì, ọ̀rẹ́ rẹ̀, tí wọ́n kọ ilà ojú fún ọmọ tiwọn.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, wọ́n lé wọn nílùú tí wọ́n ń gbé. Wọ́n padà dèrò ìlú abínibí wọn. Wọ́n dà wọ́n sílẹ̀ bíi iyanrìn tí típà kó; wọ́n ní kí kálùkù gbalé bàbá rẹ̀ lọ. Bọ́ládé sì ti kú nígbà tí à ń wí yìí; àwọn ọmọ rẹ̀ kò mọlé mọ́, wọn kò mọ ìran wọn débi tí wọn ó mọ oríkì. Wọ́n dàrè nílée bàba wọn. Jídé ọmọ Jìnádù di oníṣẹ́ méjì, múrí kan. Ó ń bá oníṣẹ́ ṣiṣẹ́ nítorí pé kò béèrè ìtẹsẹwáyé rẹ̀. Ẹni tó sọ ilé nù, ó so àpò ìyà kọ́!",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ni alájọ?",
    "a": "Ṣubúọlá",
    "b": "Bọ̀sún",
    "c": "Mobọ́lárìn",
    "d": "Ajírọ́lá",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "rí jájẹ’",
    "a": "lówó",
    "b": "mọ̀wẹ́",
    "c": "gbafẹ́",
    "d": "lọ́yàyà",
    "answerKey": "A",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "sẹ, wẹ́kú\" nínú àyọkà yìí túmọ̀ sí",
    "a": "dọ́gba",
    "b": "jọra",
    "c": "dára",
    "d": "yanjú",
    "answerKey": "A",
    "context": "Mọ́tọ̀ mẹ́fà ni Awódélé ní. Pijó kan, Mẹ́sídìsì méjì, Ìsúsù kan, Tòyótà kan àti Jíìpù kan. Mẹ́sídìsì ni ó máa ń gbé lọ síbi iṣẹ́. Tó bá fẹ́ rin ìrìnàjò pàtàkì, Jíìpù ló máa ń gbe lọ. Kàsálí awakọ̀ rẹ̀ ń wa kísà.\n\nỌmọ mẹ́rin ni Awódélé bí: Kọ́ládé làkọ́bí, Àdùkẹ́ làtẹ̀lé, Kọ́lájọ lọ́mọ, kẹta ń jẹ́, Yéwándé làbíkẹ́yìn wọn lénjélénje. Wọ́n jẹ́ ọkùnrin méjì àti obìnrin méjì. Gbogbo rẹ̀ sẹ wẹ́kú bí ìdodo ẹfọ̀n. Gbogbo ọmọ tí Ọmọ́yẹni bí fún Awódélé ló yàn tó yanjú. Àwọn àgbà ní \"Ojú tó ríbi tí kò fọ́, ire ló ń dúró dè\" kò sí ẹni tí ó lè rí Awódélé lónìí kó gbàgbọ́ wí pé alágbe ni bàbá rẹ̀. Ọdún kẹta gééré tí bàbá rẹ̀ kú ni nǹkan bẹ̀rẹ̀ sí ní sẹnu re fún un. Ó sì ti wa nínú yọ̀tọ̀mì yìí́ fún ọdún mẹ́wàá gbáko.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Iṣẹ́ Ọba' túmọ̀ sí́ iṣẹ́",
    "a": "ìlú",
    "b": "ẹgbẹ́",
    "c": "àdání",
    "d": "ìjọba",
    "answerKey": "D",
    "context": "Àwọn ọ̀dọ́ inú ẹgbẹ́ oníràwọ̀ kò ṣe ìpàdé ní gbọ̀ngán ìlú lọ́sàn-án mọ́. Òròoru niwọ́n ń ṣe ìpàdé bòńkẹ́lẹ́ ní ìdíkọ̀ èrò ní Ajé báyìí. Bọ̀sún ní olórí wọn. Adélàjà ni àwọn ọ̀dọ́ fẹ́ fà kalẹ̀ láti bá Bọ́lájí du ipò gómìnà nínú ìdìbò tó ń bọ̀. Àdùké faramọ́-ọn kí ẹgbẹ́ fa ọkọ òun sílẹ̀ ṣùgbọ́n ìyàwó báálé rẹ̀ kejì ni kí ọkọ wọn yọwọ́ nínú ọ̀rọ̀ òṣèlú. Àlàké so pé ní ìdúnta ni àwọn kan rán jàǹdùkú láti jó ilé àwọn tí ó wà ní Adágbó, ìlú ìyá ọkọ òun. Inú Adélàjà kò dùn sí ìmọ̀ràn aya rẹ̀ rárá. Ó ní kò lè fi juujuu bo òun lójú nítorí Bọ́lájí tí ó jẹ́ mọ̀lẹ́bí rẹ̀. Ṣé Àníkẹ́ tí ó dèjè lé Àlàkẹ́ lórí ni ẹ̀gbọ́n Bọ́lájí.\n\nÀwọn àgbààgbà inú ẹgbẹ́ kò fẹ́ kí Adélàjà gbé àpótí fún ipò gómìnà. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ wọn ló mọ̀ pé ó kówó jẹ níbí iṣẹ́ ọlọ́pàá kí wọ́n tó fẹ̀yìn rẹ̀ tì. Àwọn àgbà wá fẹ́ kí Ògúnyè ti ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin fà kalẹ̀ bá Bọ́lájí díje. Èyí ló fàá tí àwọn àgbà àti àwọn ọ̀dọ́ fi ń forí gbárí. Ọwọ́ Alájé kò sì ká ọ̀rọ̀ yìí. Àwọn ọ̀dọ́ sì ti já òwú dí etí, a á lo Adébáyò kó ran wọn mọ. Ọ̀rọ̀ yìí ti pín ẹgbẹ́ Oníràwọ̀ sí méjì, inú fùù, ẹ̀dọ̀ fùù ni gbogbo ẹgbẹ́ wà báyìí. Ìpòlongo ìbò ń lọ lọ́wọ́ lásìkò tí ọ̀rọ̀ Bọ́lájí àti Wàlé fẹ́ di iṣu a-tà-yàn-àn-yàn-àn. Ọbàkan Adélàjà ni Wálé tí ó jẹ́ ìgbákèjì olùdíje fún ipò gómìnà nínú ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin. Wálé náà ti fẹ̀yìn tì lẹ́nu iṣẹ́ ṣójà láì ní àbàwọ́n kankan. Òwò kòkó ni Bọ́lájí ń ṣe l'Ékòó báyìí bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé òun náà ti ṣiṣẹ́ ọba rí. \n\nÓ bínú kọ̀wẹ́ fiṣẹ́ sílẹ̀ nítorí owó ọ̀yà tasore tí àwọn òṣìṣẹ́ ń gbà nígbà náà. Akùtupu hù lọ́jọ́ tí Bọ́lájí àti Wále pólongo ìbò dé Ajé. Àwọn ọmọ ẹgbẹ́ méjèèjì fi ìjá pẹ̀ẹ̀ta bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin ti múra ìjà sílẹ̀ tẹ́lẹ̀. Àbá Onírù ni Adélàjà lọ fara pamọ́ sí. Ọ̀gbọ́n àyínìke ni Adégòkè fi pòórá níbi rògbòdìyàn náà. Ènìyàn méjọ̀ ló bá ìṣẹ̀lẹ̀ náà rìn. Ańbàlì, akọ̀wé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin-pẹ̀lú Adéyọ̀mí àbíkẹ́yìn Adélàjà wà lára àwọn tí wọ́n fi orí wọn fọ́ àgbọn rògbòdìyàn náà.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ohun tí ó pa Òyéfẹ̀sọ̀ ni",
    "a": "kiké tí àjẹ́ ké",
    "b": "àgbèrè ṣíṣe",
    "c": "ajá tó sínwín kú",
    "d": "aáyán tí ó jẹ",
    "answerKey": "B",
    "context": "Háà Òyéfèsọ̀! Ibi tí ó wà parí àjò ayé rẹ̀ sì rèé. Gbogbo ẹbí ló bá ọ sọ̀rọ̀ pé ìwọ̀nba là ń jẹ lájá tó sínwín kú Àríkọ́gbọ́n ni irú rẹ̀ jẹ́ fún àwọn òróbìnrin-dórí.\n\nNítorí pé o bá ọlá nílé, ó sọ ará rẹ̀ di àkẹ́ra ọmọ, ó wá ń pààrọ̀ abo bí ẹni pààrọ̀ aṣọ. Èyí tó tílẹ̀ wá burú jù ni pé bí ó bá fẹ́ fẹ́ obìnrin, èwó ni ti l̀yàwó Ọláifá. O kò lóògùn ìrìndò, ò ń jẹ aáyán. Bàbá sọ lọ́jọ́ náà pé òun yóò fi àjùlọ hàn ọ́, àwa ni ò fura. Àjẹ́ ké lánàá, ọmọ kú lónìí, ta ni kò mọ̀ pé àjé àná ló pọmọ jẹ, Ohun tí ó ṣe òkùnfà ikú Òyéfẹ̀sọ̀ nìyí. Ẹyẹ, kú torí èso.\nÀjálù burúkú ni ikú Òyéfẹ̀sọ̀ jẹ́ fún Àjàní àti ẹ̀gbọ́n rẹ̀, Àmọ̀kẹ́. Àtigbọ́ bùkátà l̀yàwọ́ méjì àti ọmọ márún-ún tí olóògbé fi sílẹ̀ wá di ti ìyá òkú àti Àjàní.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ni ó bí Adépégà?",
    "a": "Dáúdà",
    "b": "Adàrán",
    "c": "Bájọ",
    "d": "Fádípè",
    "answerKey": "C",
    "context": "Ọmọ mẹ́ta ni Bájọ bí. Adàrán ni àkọ́bí, Dáúdà ni ó tẹ̀le e: Adépégá sì ni àbíkẹ́yìn wọn. Ọjọ́ pẹ́ tí Adépégà ti bá Adàrán lọ sí Owódé lebàá Ìtamọ̀gán níbi ti ́Adàrán tí ń ṣiṣẹ́. Ẹ̀gbọ́n rẹ̀ fi í ṣẹ́nu ẹ̀kọ́ṣẹ́. Lẹ́yìn tí ó kọ́ṣẹ́ tí ó sì yege, ó kọjá sí Orímẹ̀dù nítòsí Lẹ́kí.\n\nÓ rọ́wọ́ mú níbẹ̀. Ibẹ̀ ni ó sì ti rí Fádékẹ́, ọmọ Fádípè tí ó wá fi ṣaya. Ọlọ́run fi ọ̀pọ̀ ọmọ kẹ́ wọn: Jẹ̀dá, Fẹ́mi, Elísá. Bọ́sẹ̀, Kọ̀yà àti Kọ́lá. Bí ibẹ̀ ṣe gbè é tó, kò gbàgbé ilé. Ó pinu láti padà sí Ìsòmù ìlú abínibí rẹ̀, gbogbo àwọn ọmọ rẹ̀ sì tẹ̀le e.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́lé tí ó bá àyọkà yìí mu jùlọ ni",
    "a": "l̀Iú Tòróńtò",
    "b": "Ilé làbọ̀ ìsinmi oko",
    "c": "ilé- iṣẹ́ Adébáre",
    "d": "Ayẹyẹ ìṣílé-iṣẹ́",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ọdún kejìlá rè é tí Adébáre, Adéyanjú àti Adéoyè ti wà ní Tòróńtò, ìlú ọba. Gbogbo wọn ló ti lówó. Adébáre nìkan ni ó pinnu láti wá dá ilé-iṣẹ́ sílẹ̀ ní Ajélàńwá, ìlú rẹ̀, nítorí pé ilé làbọ̀ ìsinmi oko. Ó sì tún rò pé yóò fún àwọn ará ìlú rẹ̀ ní àǹfààní láti ríṣẹ́ àti òwò ṣe.\n\nNí ọjọ́ ìṣílé-iṣẹ́ yìí, ìlú kún fọ́nfọ́n, ayé gbọ́ ọ̀rún sì mọ̀. Màlúù méjì ni ọba Àkànní, Alájé ti Ajélàńwá rà kalẹ̀ nítorí ìdùnnú tí ó ṣubú layọ̀ fún un pé àsìkò òun ni ilé-iṣẹ́ wọ̀lú. Ó dúpẹ́ lọ́wọ́ Adébáre fún àìgbàgbé ilé. Ó sì ṣí ilé-iṣẹ́ náà nípa gígé aṣọ tẹ́ẹ́rẹ́ tí a ta sí ẹnu ọ̀nà.\n\nNínú ilé-iṣẹ́ yìí ni a ti rí oríṣiríṣi ẹ̀ka bíi aṣọ híhun, ike ṣíṣe, búrẹ́dì ṣíṣe, abọ́ ìjẹun ṣíṣe àti ṣíṣe omi amọ́lóló. Àdépìtàn tí ó jẹ́ ọ̀gá ọlọ́pàá ní agbègbè yìí ṣèlérí ìpèse ààbò tó péye fún ilé-iṣẹ́ náà.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ló dàgbà jù?",
    "a": "Bọ́lá",
    "b": "Rẹ̀mí",
    "c": "Dáramájà",
    "d": "Tìjání",
    "answerKey": "C",
    "context": "Ìlú Ọlá ni Ọláolú ń gbé; ibẹ̀ ló sì bí gbogbo ọmọ rẹ̀ sí. Gbogbo àwọn ọmọ wọ̀nyi ló kàwé dáadáa. Àwọn tí ó ti kẹ́kọ̀ọ́ jáde ni Tìjání tí ó jẹ́ akọ-níwájú-adájọ́. Bọ́lá ni adarí ilé iṣẹ́ mádàámidófò kan ní Sọ́bẹ. Lọ́ládé sì ni ọ̀gá àgbà pátápátá ní ilé-ìwòsàn ìjọba ni Àpà. Dáramájà, àkọ́ṣẹ́- igi Ọáolú, ni gííwá ilé okòwò kátàkárà ní ara rẹ̀ ni Sohó. Rẹ̀mí tíí ṣe abígbẹ̀yìn, nìkan ló kù ní ilé-ẹ̀kọ́ gbogbonìṣe ní Abraka. Dáramájà wòye pé ó yẹ kí àwọn yẹ́ bàbá àwọn sí fún iṣẹ́ takuntakun tí ó ṣe lórí ọmọ. Wọ́n fẹnu kò láti fi ayẹyẹ ọjọ́-ìbí yẹ bàbá sí.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Gbádébọ̀ jẹ́ ọmọ",
    "a": "àbúrò bàbá Títílayọ̀",
    "b": "àbúrò l̀yá Títílayọ̀",
    "c": "bàbá Tádé",
    "d": "ìyá Tọ́ba",
    "answerKey": "A",
    "context": "\"Akọ ni ògìdán ń bí' lọ̀rọ̀ Akinadé àti Tọ́lání, aya rẹ̀. Tádé Dáúdù, Tọ́ba, Táyọ̀ àti Tolú sì tẹ̀lé e ní ṣíṣẹ̀-ǹ-tẹ̀lé. Títíláyọ̀ tí ó di ìyàwó Tádé nìkan ni àwọn òbí tirẹ̀ bí. Kí ó má jẹ òun nìkan nínú ilé, ló mú kí àwọn òbi rẹ̀ gba Gbádébọ̀ àti Kíkẹ́lọmọ tí wọ́n jẹ́ ọmọ àbúrò bàbá rẹ̀ sọ́dọ̀.\nÀbújá ni Tádé àti Títílayọ̀ ti pàdé nih àsìkò tí wọ́n lọ sin ilẹ̀ bàbá wọn. Bí eré, bí àwàdà, ọ̀rọ ìfẹ́ gbilẹ̀ láàárín wọn. Lẹ́yìn oṣù keje tí wọ́n pàdé, wọ́n pinnu láti fẹ́ ara wọn.\n\nTádé mú, Títílayọ̀ lọ sí ìlú rẹ̀, Òkeehò, láti lọ ṣàfihàn Títílayọ̀, olólùfẹ́ rẹ̀ fún àwọn òbí rẹ̀. Inú Tádé dùn pé àwọn òbí òun kò rí àbùkù lára àfẹ́sọ́nà òun. Tọwọ́-tẹsẹ̀ ni àwọn òbí Títílayọ̀ náà\nfi gba Tádé gẹ́gẹ́ bíi àfẹ́sọ́nà ọmọ wọn. Ọmọ Ọ̀fà, tí ó tún tan mọ́ Òró ni Títílayọ̀, Ọ̀fà ni wọ́n sì ti ṣe mọ̀-mí-n-mọ̀-ọ́. Oṣù kẹta lẹ́yìn èyí ni wọ́n ṣe ìgbéyàwó alárinrin. Gbogbo àwọn àbúrò Tádé ni ó péjọ síbẹ̀. Títílayọ̀ kò mú oṣù náà jẹ. Oṣù kẹsàn-án gééré lẹ́yìn ìgbéyàwó ni Títíayọ̀ bí ọmọkùnrin kan.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "ìyàtọ̀ tó wà láàárín lẹ́tà gbẹ̀fẹ̀ àti lẹ́tà àìgbagbẹ̀fẹ̀ ni",
    "a": "déètì",
    "b": "ìkíni ìbẹ̀rẹ̀",
    "c": "àdìrẹ́sì akọlẹ́tà",
    "d": "orí-ọ̀rọ̀ lẹ́tà",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́bí ìdílé yìí ni ó di",
    "a": "onímọ̀-ẹ̀rọ",
    "b": "nọ́ọ̀sì",
    "c": "oníṣègùn",
    "d": "tísà",
    "answerKey": "A",
    "context": "Ọjọ́ mánigbàgbé, ọjọ́ ayọ̀, lọjọ́ tí Adétutù gbé Adéagbo àti Ajíbíkẹ̀ẹ́ tí wọ́n jẹ́ òbí rẹ̀ lọ sí ìlú òyìnbó. Àwọn méjéèjì sì fọpẹ́ fún Ọlọ́run pé àwọ́n ti ipasẹ̀ ọmọ là. Wọn kò bá ọlá nílé ṣùgbọ́n ẹ̀kọ́ àwọn ọmọ wọ́n jẹ wọ́n lógún. Wọ́n tiraka láti rán àwọn ọmọ wọn nílé-ẹ̀kọ́. Àwọn ọmọ náà sì kàwé yanjú.\n\nAkintọ̀mídé, àkọ́bí wọn di ọ̀gá onímọ̀-ẹ̀rọ. Adétutù gba oyè ìmò-ìjìnlẹ̀ nínú iṣẹ́ ìṣẹ̀gùn. Olúwaṣeun di ọ̀mọ̀wé nínú iṣẹ́ olùkọ́ni. Abímbọ́lá, àbíkẹ́yìn wọ́n yan iṣẹ́ nọ́ọ̀sì láàyò. Òun nìkan ni ó ń ṣiṣẹ́ ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Àwọn yòókù sì fi òkè-òkun ṣe ibùgbé. Bí Adéagbó àti Ajíbíkẹ̀ẹ́, ìyàwó rẹ̀ ẹe padà sí orílẹ̀-ède Nàìjíríà, ilé tí Abímbọ́lá kọ́ fún wọn ni wọ́n dé sí. Mọ́tò ọ̀bọ̀kún ọlọ́yẹ́ tí Olúwaṣeún rà fún wọn ni ó wá gbé wọn ní pápákọ̀ òfurufú.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ìgbésè tó máa ń tẹ̀lé orí ọ̀rọ̀ nínú lẹ́tà àìgbàgbẹ̀fẹ̀ ni",
    "a": "kókó-ọ̀rọ̀",
    "b": "déètì",
    "c": "ìkíni",
    "d": "àdírẹ́sì ẹni tí a kọ̀wé sí",
    "answerKey": "A",
    "context": "Mo kí gbogbo ẹ̀yin ènìyàn mi tí ẹ péjọ̀ síbí lónìí. Inú mi sì dùn jọjọ dé ibi pé bí ènìyàn bá gẹṣin nínú mi olúwarẹ̀ kò ní kọsè. A dájọ́, ọjọ́ pé, a dá ìgbà, ìgbà sì kò. Mo sì dúpẹ́ Iọ́wọ́ Adẹ́dàá nítorí èyí ṣojú wa ná.\n\nNí ìdunta ni irú ayẹyẹ, ìfinijoyè báyìí wáyé gbẹ̀yìn ní ìlú wa yìí. Nígbà náà lọ́hùn-ún, ènìyàn mẹ́ta péré ni mo fi oyè dá lọ́lá, ṣùgbọ́n lónìí, ènìyàn mẹ́jọ ni n ó já ewé oyè lé lóri - ọkùnrin márùn-ún àtí obìnrin mẹ́ta - fún iṣẹ́ takuntakun tí wọ́n ti ṣe fún ìdàgbàsókè ìlú yìí. Mo sì fẹ́ kí eléyìí jẹ́ àwòkọ́ṣe fún ẹ̀yin tó nífọ̀n tó tún ní èékánná ní ìlú yìí. Ògún ilé ni mo fé kí ẹ kọ́kọ́ máa bẹ̀ kí ẹ tó bẹ tìta, kí ẹ sì jáwọ́ nínú ìwà aláǹgbàá orí èṣù àti ìwà amúnibúni ẹran-ìbíyẹ. Ẹ jáwọ́ nínú ìwà fàyàwọ́ àti òògùn olóró gbígbé kí ẹ má baà ta epo sí àlà orúkọ ìlú wa yìí mọ́. Mo sọ èyí kí ọ̀rọ̀ yín má baà dà bí i ti Adélọiá àti Ọláòṣéépín. Ẹ̀wọ̀n ogún ọdún ni ẹni àkọ́kọ́ tí i ṣe ọmo ìlú Ayépé ń ṣe lọ́wọ́ báyìí fún fàyàwọ́ nígbà tí ẹnìkejì fi ẹ̀yìn tàgbá ní Sòǹdókò fún igbó gbíngbìn.\n\nỌlátẹ́jú tí i ṣe ọ̀gá àgbà ní ilé ìfowópamọ́ òlóògunebí ni yóò jẹ oyè Bàbálájé ìlú wa yìí. Ṣé ẹ kò gbàgbé ilé iṣẹ́ ńlá tó dá sílẹ̀ tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọ ìlú yìí tí ń ṣiṣẹ́? Oyè Ọ̀tún Bàbálájé ni ti ọ̀rẹ́dẹbí rẹ̀ Adédùntán. Ẹ má gbàgbé pé Ọ̀rẹ́ kòríkòsùn niwọ́n àti pé Adédùntán tí i ṣe oníṣòwò pàtàkì ti ṣètò ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ fún àwọn ọmọ ilé ẹ̀kọ́ gíga tó kù díẹ̀ káà-tó fún ní ìlú yìí bí ó tílẹ̀ jẹ́ pé Ìbídàpọ̀ ni ó ti wá. Ọládélé tí ṣe ọ̀gá lẹ́nu iṣẹ́ ọba tí ó ran àwọn ọmọ bíbí ìlú yìí lọ́wọ́ láti rí iṣẹ́ ọba ni yóò jẹ oyè Alátùn-únṣe ìlú nígbà tí oníṣègùn Babátúndé yóò di Agbáṣàga. Káńsílọ̀ ètò ẹ̀kó ìjọba ìbílẹ̀ yìí, ọ̀gbẹ́ni Tàlàbí di Olóyè Akéwejẹ̀. Arábìnrin Bísí, aya Adélọdún ni yóò dipò olóogbé Súọlá aya Tẹ̀là gẹ́gẹ́ bí l̀yálájé. Ṣèbí gbogbo wa ni a mọ̀ ón sí gbajúmọ̀ òǹtajà ní ìlú Kánnádopó. llé ìtajà tí ó kọ́ sílẹ̀ wa yìí àti agbègbè rẹ̀ jẹ́ méwàá. Màmá wa Adúlójú ni n ó já ewé oyè Yèyé Ọba lé lórí lónìí, nígbà tí arábìnrin Yétúndé aya Babalọlá, yóò jẹ oyè Onígègé Àrà ìlú Ajégúnlẹ̀ wa yìí láti òní.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Báwo ni Adékàńńbí ṣe jẹ́ sí bàbá Ṣínà?",
    "a": "ọ̀rẹ́",
    "b": "Bàbá",
    "c": "Babaláwo",
    "d": "Oníbàárà",
    "answerKey": "B",
    "context": "Kò sí iṣẹ́ tí Ọdẹ́wálé, bàbá Ṣínà, kò lè ṣe. Bí ó tí ń dáko, ló ń dẹ̀gbẹ́ bẹ́ẹ̀ náà ló sì ń ṣe iṣẹ́ káràkátà. Síbẹ̀, ó kàn ń ṣiṣẹ́ bí erin ni, ìjẹ èlíírí ló ń jẹ! Àwọn ọ̀rẹ́ rẹ̀, Tájù, Níyì àti Délé kò tilẹ̀ béèrè rẹ̀ mọ́.\n\nÌdí nìyí tí bàbá rẹ̀, Adékàńńbí, ṣe fééjì kẹ́ẹ̀ta tó gboko àwo lọ láti wádìí ohun tí òun lè ṣe kí ọmọ rẹ̀ lè lu àlùyọ. Babaláwo ló wá ṣí aṣọ lójú eégún nípa ohun tí ó fa sábàbí wàhálà tó ń bá Ọdẹ́wálé fínra. Gbogbo ohun tí babaláwo kà fún un bí ètùtù ni ó ṣe. Ohun gbogbo bẹ̀rẹ̀ sí dọ́gba fún Ọdẹ́wálé, ó sì bẹ̀rẹ̀ sí lù àlùyọ, ọwọ́ rẹ̀ wá tẹ́nu.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ìlú Ọlá ni.",
    "a": "Ọláolú bímọ sí",
    "b": "Dáramájà tí ń ṣiṣẹ́",
    "c": "Rẹ̀mí ti ń kàwé",
    "d": "ilé- ìwòsàn ìjọba wà",
    "answerKey": "A",
    "context": "Ìlú Ọlá ni Ọláolú ń gbé; ibẹ̀ ló sì bí gbogbo ọmọ rẹ̀ sí. Gbogbo àwọn ọmọ wọ̀nyi ló kàwé dáadáa. Àwọn tí ó ti kẹ́kọ̀ọ́ jáde ni Tìjání tí ó jẹ́ akọ-níwájú-adájọ́. Bọ́lá ni adarí ilé iṣẹ́ mádàámidófò kan ní Sọ́bẹ. Lọ́ládé sì ni ọ̀gá àgbà pátápátá ní ilé-ìwòsàn ìjọba ni Àpà. Dáramájà, àkọ́ṣẹ́- igi Ọáolú, ni gííwá ilé okòwò kátàkárà ní ara rẹ̀ ni Sohó. Rẹ̀mí tíí ṣe abígbẹ̀yìn, nìkan ló kù ní ilé-ẹ̀kọ́ gbogbonìṣe ní Abraka. Dáramájà wòye pé ó yẹ kí àwọn yẹ́ bàbá àwọn sí fún iṣẹ́ takuntakun tí ó ṣe lórí ọmọ. Wọ́n fẹnu kò láti fi ayẹyẹ ọjọ́-ìbí yẹ bàbá sí.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Èwo ni òótó?",
    "a": "Ìdọ̀gọ̀ ni a bí Láyi sí",
    "b": "Láyí ríṣẹ́ sí Ládépò",
    "c": "Kétu ni Láyí ti pàdé àfẹ́sọ́nà rẹ̀",
    "d": "Láyí pàdé Tọ́lá ní Ìpólé",
    "answerKey": "D",
    "context": "Nígbà ìwáṣẹ̀ bí ọmọkùnrin bá tó níyàwó, àwọn obí rẹ̀ yóò wáya fún un ṣùgbọ́n lóde òní. ojú awo ni awo fí ń gbọbẹ́. Èyí ni Láyí kò ṣe fi òjò Déwálé àti lyùnadé gbin ọkà. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n fé kí Láyi ni irú láyé, bí i ti Démọ́lá àti Àkàndé, tí wọ́n bí sí Ìdọ̀gọ̀ níbi tí wọ́n kọ́kọ́ tẹ̀dó sí.\nLáyí tí ń dọ́gbọ́n sí ọ̀rọ̀ ará rẹ̀ nígbà tí Déwálé lọ dáko ẹgan ní Kétu ní ibi tí lyùnadé tí ń ṣiṣẹ́ olùkọ́.\n\nLádépò ni a ti bí Láyi ṣùgbọ́n Ìpólé ni ó ń gbé báyìí. Láti ìgbà tí ó ti di ọmọ òrukàn ni Déwálé àti Iyùnadé ti gbà á tọ́. Ní ìlú yìí kan náà ni ó ti ṣe alábàápàdé Fúnmilọ́lá, Ṣadé, Tọ́lá àti Yẹ́misí tí ó sì yan Fúnmilọ́lá, tí ó jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ ní ààyò. Èrò ọkàn àwọn alágbàtọ́ Láyí ni pé bí wọ́n ṣe fẹ́yàwó fún Àkàndé àti Démọ́lá tí gbogbo nǹkan sì ń lọ létòlétò náà ni kí wọ́n ṣe fún un, ṣùgbọ́n ibi wọ́n fi ojú sí, ọ̀nà kò gba ibẹ̀ lọ.\n\nÀsìkò tí Láyí gbéyàwó rọ̀ ọ́ lọ́rùn ju ti àwọn irò rẹ̀ tí ó fi ìkánjú lábẹ̀ gbígbóná. Fún àpẹẹrẹ, ibi tí Délé tí ń wáṣẹ́ ló ti bá ọmọbìnrin kan pàdé. Wón ṣeré oge, wọ́n sì fi bẹ́ẹ̀ di tọkọtaya ṣùgbọ́n ará ò rokùn, ará ò radìyẹ. Bákan náà ni Kínyọ fi afẹ́ ayé kojú sí bùkátà mọ́to kí ó tó to ilé rẹ̀, bùkátà wá wó lu ara wọn ṣùgbọ́n ti Láyí yàtọ̀ gédégédé. Lẹ́yìn ìgbéyàwó Láyí, ó ríṣẹ́ sí ilé ìfowópamọ́ kan. Èyí ló mú un pinnu láti kó ẹbí rẹ̀ lọ sí Ayédáadé níbi tí ó tí ń ṣiṣẹ́. Lára àwọn ọmọ tí Olórun fi jíǹkí rẹ̀ ni Dékémi, tíi ṣe ọmọlójú rẹ̀. Nítorí l̀jáfárá rẹ̀ lẹ́nu iṣẹ́., Láyí di ọ̀gá pátápátá láìpẹ́. Ó kọ́lẹ́, ó ra mọ́tò. l̀yàwó rẹ̀ náà sì di oníṣòwò ńlá tí àwọn aláròóbò ń ra ọjà lọ́wọ́ rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Fọláhànmí jẹ́",
    "a": "àbúro Ìṣọ̀lá",
    "b": "ẹ̀gbọ́n Ìṣọ̀lá",
    "c": "Oníṣòwò obì",
    "d": "àgbẹ̀ oníkòkó",
    "answerKey": "A",
    "context": "Ọmọ bíbí ìlú Béyìíòṣe ni Ìṣọ̀lá. Òun àti àbúrò rẹ̀ Fọláhànmí, nìkan ni Bádéjọ, bàbá wọ́n bí. Àgbẹ̀ oníkòkó aládàáńlá ni Bádéjọ. Bọ́látitó, aya rẹ̀ sì jẹ́ oníṣòwò obì. Bádéjọ kò kàwé ṣùgbọ́n ó pinnu láti tọ́ àwọn ọmọ rẹ̀ méjéèjì débi tí wọ́n bá lè kàwé dé láyé, nítorí pé ìya àìkàwé jẹ ẹ́ púpọ̀ nídi òwò tí ó ń ṣe.\n\nLẹ́yìn tí Ìṣọ̀lá parí ìwé mẹ́wàá ní ìlú l̀bòdì ni ó gba ìlú Arómisá lọ láti tẹ̀ síwáiú nínú ẹ̀kọ́ rẹ̀ ní fásitì. Ìlú ọbá ni ó sì ti gba oyè ìmọ̀ ìjìnlẹ̀ kejì nínú òfin. Ìṣọ̀lá padà sílúu Béyìíròṣe, ó sì di gbajúgbajà agbẹjọ́rò káàkiri agbègbè náà.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Níbo ni Láyí ti ń ṣiṣẹ́?",
    "a": "llé ìwé",
    "b": "Ọjà",
    "c": "Báǹkì",
    "d": "Oko",
    "answerKey": "C",
    "context": "Nígbà ìwáṣẹ̀ bí ọmọkùnrin bá tó níyàwó, àwọn obí rẹ̀ yóò wáya fún un ṣùgbọ́n lóde òní. ojú awo ni awo fí ń gbọbẹ́. Èyí ni Láyí kò ṣe fi òjò Déwálé àti lyùnadé gbin ọkà. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n fé kí Láyi ni irú láyé, bí i ti Démọ́lá àti Àkàndé, tí wọ́n bí sí Ìdọ̀gọ̀ níbi tí wọ́n kọ́kọ́ tẹ̀dó sí.\nLáyí tí ń dọ́gbọ́n sí ọ̀rọ̀ ará rẹ̀ nígbà tí Déwálé lọ dáko ẹgan ní Kétu ní ibi tí lyùnadé tí ń ṣiṣẹ́ olùkọ́.\n\nLádépò ni a ti bí Láyi ṣùgbọ́n Ìpólé ni ó ń gbé báyìí. Láti ìgbà tí ó ti di ọmọ òrukàn ni Déwálé àti Iyùnadé ti gbà á tọ́. Ní ìlú yìí kan náà ni ó ti ṣe alábàápàdé Fúnmilọ́lá, Ṣadé, Tọ́lá àti Yẹ́misí tí ó sì yan Fúnmilọ́lá, tí ó jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ ní ààyò. Èrò ọkàn àwọn alágbàtọ́ Láyí ni pé bí wọ́n ṣe fẹ́yàwó fún Àkàndé àti Démọ́lá tí gbogbo nǹkan sì ń lọ létòlétò náà ni kí wọ́n ṣe fún un, ṣùgbọ́n ibi wọ́n fi ojú sí, ọ̀nà kò gba ibẹ̀ lọ.\n\nÀsìkò tí Láyí gbéyàwó rọ̀ ọ́ lọ́rùn ju ti àwọn irò rẹ̀ tí ó fi ìkánjú lábẹ̀ gbígbóná. Fún àpẹẹrẹ, ibi tí Délé tí ń wáṣẹ́ ló ti bá ọmọbìnrin kan pàdé. Wón ṣeré oge, wọ́n sì fi bẹ́ẹ̀ di tọkọtaya ṣùgbọ́n ará ò rokùn, ará ò radìyẹ. Bákan náà ni Kínyọ fi afẹ́ ayé kojú sí bùkátà mọ́to kí ó tó to ilé rẹ̀, bùkátà wá wó lu ara wọn ṣùgbọ́n ti Láyí yàtọ̀ gédégédé. Lẹ́yìn ìgbéyàwó Láyí, ó ríṣẹ́ sí ilé ìfowópamọ́ kan. Èyí ló mú un pinnu láti kó ẹbí rẹ̀ lọ sí Ayédáadé níbi tí ó tí ń ṣiṣẹ́. Lára àwọn ọmọ tí Olórun fi jíǹkí rẹ̀ ni Dékémi, tíi ṣe ọmọlójú rẹ̀. Nítorí l̀jáfárá rẹ̀ lẹ́nu iṣẹ́., Láyí di ọ̀gá pátápátá láìpẹ́. Ó kọ́lẹ́, ó ra mọ́tò. l̀yàwó rẹ̀ náà sì di oníṣòwò ńlá tí àwọn aláròóbò ń ra ọjà lọ́wọ́ rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] ní Balógun Àkùkọ",
    "a": "Ajírọ́lá",
    "b": "Adégbọlá",
    "c": "Bọ̀sún",
    "d": "Ṣubúọlá",
    "answerKey": "C",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "\"Rọ́wọ́ mú\" nínú àyọkà yìí túmọ̀ sí",
    "a": "ṣiṣẹ́",
    "b": "ni ilé",
    "c": "bímọ",
    "d": "rí ṣe",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ọmọ mẹ́ta ni Bájọ bí. Adàrán ni àkọ́bí, Dáúdà ni ó tẹ̀le e: Adépégá sì ni àbíkẹ́yìn wọn. Ọjọ́ pẹ́ tí Adépégà ti bá Adàrán lọ sí Owódé lebàá Ìtamọ̀gán níbi ti ́Adàrán tí ń ṣiṣẹ́. Ẹ̀gbọ́n rẹ̀ fi í ṣẹ́nu ẹ̀kọ́ṣẹ́. Lẹ́yìn tí ó kọ́ṣẹ́ tí ó sì yege, ó kọjá sí Orímẹ̀dù nítòsí Lẹ́kí.\n\nÓ rọ́wọ́ mú níbẹ̀. Ibẹ̀ ni ó sì ti rí Fádékẹ́, ọmọ Fádípè tí ó wá fi ṣaya. Ọlọ́run fi ọ̀pọ̀ ọmọ kẹ́ wọn: Jẹ̀dá, Fẹ́mi, Elísá. Bọ́sẹ̀, Kọ̀yà àti Kọ́lá. Bí ibẹ̀ ṣe gbè é tó, kò gbàgbé ilé. Ó pinu láti padà sí Ìsòmù ìlú abínibí rẹ̀, gbogbo àwọn ọmọ rẹ̀ sì tẹ̀le e.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́lé tó bá àyọkà yìí mù jù ni",
    "a": "Ìṣòro àwọn ará Aṣaka",
    "b": "Àwọn géndé Aṣaka",
    "c": "Ìmójútó oko kòkó",
    "d": "Títẹ oríṣiríṣi ìlú dó",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ilẹ̀ ọlọ́ràá tí Ẹlẹ́dàá fi jìnkí àwọn ará abúlé Aṣaka ló sọ ọ̀pọ̀lọpọ̀ wọn di ẹni tí ajé ń bá jẹun. Ṣakaṣaka ni orúkọ baba ńlá wọn tí ó ti ìlú Aperin wa, lẹ́yìn tí ó ti kọ́kọ́ tẹ̀dó sí abúlé Ọmọ́là.\nIlẹ̀ abà yìí tí ó dára jẹ́ kí nǹkan oko wọ́n máa ṣe dáradára, ṣùgbọ́n àwọn olè kò jẹ́ kí wọn ó ri owó tí wọ́n pa ná. Àwọn ará abà yìí náà kò fọwọ́ lẹ́rán, àwọn géndé abà yìí pín ara wọn sí ẹgbẹẹgbẹ́ ojú-lalákan-fi-í -ṣọ́rí. Wọn a máa jáde ní òru, wọn a sì máa ṣọ́ ìlú.\n\nÀṣé Àmọ̀dá ni kòkòrò tí ó ń jẹ̀fọ́. Ìlú Ìlokọ́ ló ti sá wálé. Oko kòkó Kásúmù, baba rẹ̀ tí ó sì sọ pé òún wá jókòó ti férè run tán. Kò wá sí ẹni tí ó torí éyí fura sí i. Kúrá kìí lọ sí oko olè, àmó òun ló máa ń júwe ilé ẹni tí ó bá ṣẹ̀ṣẹ̀ ta irè-oko fún àwọn apamọlẹ́kún-jayé. Ọjọ́ gbogbo ni tolè, ọjọ́ kan ṣoṣo ni tolóhun. Ní òru ọjọ́ kan ọwọ́ tẹ díẹ̀ lára àwọn ìgárá náà, wọ́n sì jẹ́wọ́ pé Àmọ̀dá jẹ́ ọ̀kan lára igi-lẹ́yìn-ọgbà àwọn. Lọ́gán ni wọ́n lọ mú u, tí wọ́n sì fa òun àti àwọn ọmọ-iṣẹ́ rẹ̀ lé ìjọba lọ́wọ́.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] ni Bọ́láji",
    "a": "Ọlọ́pàá",
    "b": "Oníṣòwò",
    "c": "Ológun",
    "d": "Awakọ̀",
    "answerKey": "B",
    "context": "Àwọn ọ̀dọ́ inú ẹgbẹ́ oníràwọ̀ kò ṣe ìpàdé ní gbọ̀ngán ìlú lọ́sàn-án mọ́. Òròoru niwọ́n ń ṣe ìpàdé bòńkẹ́lẹ́ ní ìdíkọ̀ èrò ní Ajé báyìí. Bọ̀sún ní olórí wọn. Adélàjà ni àwọn ọ̀dọ́ fẹ́ fà kalẹ̀ láti bá Bọ́lájí du ipò gómìnà nínú ìdìbò tó ń bọ̀. Àdùké faramọ́-ọn kí ẹgbẹ́ fa ọkọ òun sílẹ̀ ṣùgbọ́n ìyàwó báálé rẹ̀ kejì ni kí ọkọ wọn yọwọ́ nínú ọ̀rọ̀ òṣèlú. Àlàké so pé ní ìdúnta ni àwọn kan rán jàǹdùkú láti jó ilé àwọn tí ó wà ní Adágbó, ìlú ìyá ọkọ òun. Inú Adélàjà kò dùn sí ìmọ̀ràn aya rẹ̀ rárá. Ó ní kò lè fi juujuu bo òun lójú nítorí Bọ́lájí tí ó jẹ́ mọ̀lẹ́bí rẹ̀. Ṣé Àníkẹ́ tí ó dèjè lé Àlàkẹ́ lórí ni ẹ̀gbọ́n Bọ́lájí.\n\nÀwọn àgbààgbà inú ẹgbẹ́ kò fẹ́ kí Adélàjà gbé àpótí fún ipò gómìnà. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ wọn ló mọ̀ pé ó kówó jẹ níbí iṣẹ́ ọlọ́pàá kí wọ́n tó fẹ̀yìn rẹ̀ tì. Àwọn àgbà wá fẹ́ kí Ògúnyè ti ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin fà kalẹ̀ bá Bọ́lájí díje. Èyí ló fàá tí àwọn àgbà àti àwọn ọ̀dọ́ fi ń forí gbárí. Ọwọ́ Alájé kò sì ká ọ̀rọ̀ yìí. Àwọn ọ̀dọ́ sì ti já òwú dí etí, a á lo Adébáyò kó ran wọn mọ. Ọ̀rọ̀ yìí ti pín ẹgbẹ́ Oníràwọ̀ sí méjì, inú fùù, ẹ̀dọ̀ fùù ni gbogbo ẹgbẹ́ wà báyìí. Ìpòlongo ìbò ń lọ lọ́wọ́ lásìkò tí ọ̀rọ̀ Bọ́lájí àti Wàlé fẹ́ di iṣu a-tà-yàn-àn-yàn-àn. Ọbàkan Adélàjà ni Wálé tí ó jẹ́ ìgbákèjì olùdíje fún ipò gómìnà nínú ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin. Wálé náà ti fẹ̀yìn tì lẹ́nu iṣẹ́ ṣójà láì ní àbàwọ́n kankan. Òwò kòkó ni Bọ́lájí ń ṣe l'Ékòó báyìí bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé òun náà ti ṣiṣẹ́ ọba rí. \n\nÓ bínú kọ̀wẹ́ fiṣẹ́ sílẹ̀ nítorí owó ọ̀yà tasore tí àwọn òṣìṣẹ́ ń gbà nígbà náà. Akùtupu hù lọ́jọ́ tí Bọ́lájí àti Wále pólongo ìbò dé Ajé. Àwọn ọmọ ẹgbẹ́ méjèèjì fi ìjá pẹ̀ẹ̀ta bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin ti múra ìjà sílẹ̀ tẹ́lẹ̀. Àbá Onírù ni Adélàjà lọ fara pamọ́ sí. Ọ̀gbọ́n àyínìke ni Adégòkè fi pòórá níbi rògbòdìyàn náà. Ènìyàn méjọ̀ ló bá ìṣẹ̀lẹ̀ náà rìn. Ańbàlì, akọ̀wé ẹgbẹ́ Ẹlẹ́ṣin-pẹ̀lú Adéyọ̀mí àbíkẹ́yìn Adélàjà wà lára àwọn tí wọ́n fi orí wọn fọ́ àgbọn rògbòdìyàn náà.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Mélòó ni àwọn adigunjalè náà lápapọ̀?",
    "a": "Ogójì",
    "b": "Mẹ́rìnlá",
    "c": "Mẹ́fà",
    "d": "Mẹ́rìnlélógún",
    "answerKey": "C",
    "context": "Ọjọ́ mánigbàgbé lọ́jọ́ tí àwọn adigunjalẹ̀ kógun wá sí ìlú l̀fẹ́lódùn láti ṣọṣẹ́ láwọn ilé ìfowópamọ́ mẹ́rin ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ ní ìlú ọ̀hún. Ọkọ̀ ayọ́kẹ́lé mẹ́fà ni wọ́n gbé wá láti pitú ọwọ́ wọn, ọ̀kọ̀ọ̀kan sì gbé ọlọ́ṣà mẹ́rin.\n\nIlé ìfowópamọ́ Ọmọlèrè tí ó wà ní àdúgbò Ayénirọ́mọ ni wọ́n kọ́kọ́ yà sí kí wọ́n tó tẹ̀ síwájú sí\nAfúyẹ́gẹgẹ ní àdúgbò Tèmípémi. llé ìfowópamọ́ kẹta tí wọ́n ti ṣiṣẹ́ ibi wọn ni Owólòwò tí ó wà ní àdúgbò Ṣọ́balójú. Báǹkì Tẹ́wọ́gbare ni ilé ìfowópamọ́ kẹẹ̀rin tí wọ́n bẹ̀wò. Wọ́n fi ẹ̀mí mẹ́rìnlá ṣòfò ní ilé ìfowópamọ́ ọ̀hún. Ṣe ni ipọ́n ń tọ tí ẹ̀jẹ̀ ń ṣe bàlà ní àdúgbò Moríre tí báǹkì náà wà. Ogójì ẹ̀mí ni wọ́n sì dá légbodò lápapọ̀ lọ́jọ́ burúkú yìí.\n\nOwó tí wọ́n rí gbé lọ kò tó ohun tí ó yẹ kí wọ́n fi ọ̀pọ̀ ẹ̀mí ṣòfò sí. Àmọ́ lẹ́yìn-ọ̀-rẹyìn, ọwọ́ àwọn agbófinró tẹ̀ wọ́n ní ojú ọ̀nà ìlú Kórípé sí Afẹ́rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "‘jiná’",
    "a": "ní àwọ̀ ewé",
    "b": "ní ọ̀nà",
    "c": "tàn",
    "d": "dára",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Irúfẹ́ àrokò wó ni iṣẹ́ ni òògùn ìṣẹ́ jẹ́ mọ́ jù?",
    "a": "Ajẹmọ́-ìṣípayá",
    "b": "Ìsọ̀rọ̀gbèsì",
    "c": "Aṣàpèjúwe",
    "d": "Asọ̀tàn",
    "answerKey": "A",
    "context": "wó ṣe pàtàkì, ó ṣe kókó. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé owó kò fẹ́ kí ẹnikẹ́ni dámọ̀ràn kankan lẹ́yìn òun, síbẹ̀ a gbọdọ̀ mọ̀ pé ìráńṣẹ́ ló jẹ́. Kò yẹ kí ó di ọ̀gá fún ẹnikẹ́ni ti Ọba òkè bá fi ṣe búrùjí fún. Láyé àtijọ́, bí ẹnìkan bá ṣiṣẹ́ tó lówó láàárín ẹbí, gbogbo ẹbi ní yóò jàǹfàní rẹ̀. Ìmọ̀ wọn nípa owó pé kò niran, kò jẹ́ kí wọ́n di agbéraga. Bí àwọn bàbá wa ti ní ìtara iṣẹ́ ajé tó, wọn kì í sábà gbọ̀nà àlùmọ̀kọ́rọ́í wá owó. Lóde òní, àwọn ènìyàn ń digunjalẹ̀. wọ́n ń ṣẹ́ṣó, wọ́n ń gbọ́mọ, wọ́n sì ń gbé kokéènì láti lówó.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Níbo ni ayẹyẹ ti wáyé?",
    "a": "Àkùkọ",
    "b": "Èkó",
    "c": "Ìbàdàn",
    "d": "Pápákọ̀",
    "answerKey": "A",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ọ̀nà wo ló dára jù láti lówó?",
    "a": "Oṣó ṣíṣẹ́",
    "b": "Ọ̀mọ gbígbé",
    "c": "Iṣẹ́ ṣíṣe",
    "d": "Gbígbó tebí",
    "answerKey": "C",
    "context": "wó ṣe pàtàkì, ó ṣe kókó. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé owó kò fẹ́ kí ẹnikẹ́ni dámọ̀ràn kankan lẹ́yìn òun, síbẹ̀ a gbọdọ̀ mọ̀ pé ìráńṣẹ́ ló jẹ́. Kò yẹ kí ó di ọ̀gá fún ẹnikẹ́ni ti Ọba òkè bá fi ṣe búrùjí fún. Láyé àtijọ́, bí ẹnìkan bá ṣiṣẹ́ tó lówó láàárín ẹbí, gbogbo ẹbi ní yóò jàǹfàní rẹ̀. Ìmọ̀ wọn nípa owó pé kò niran, kò jẹ́ kí wọ́n di agbéraga. Bí àwọn bàbá wa ti ní ìtara iṣẹ́ ajé tó, wọn kì í sábà gbọ̀nà àlùmọ̀kọ́rọ́í wá owó. Lóde òní, àwọn ènìyàn ń digunjalẹ̀. wọ́n ń ṣẹ́ṣó, wọ́n ń gbọ́mọ, wọ́n sì ń gbé kokéènì láti lówó.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "\"Gbogbo aye ló ti rò ó pin\". Ta ni \"ó\" tọ́ka sí ninú àyọkà yìí?",
    "a": "Adétọ́lá",
    "b": "Àbẹ̀ní",
    "c": "Àwẹ̀ní",
    "d": "Ìyábọ̀",
    "answerKey": "B",
    "context": "Lẹ́yìn ogún ọdún tí Àbẹ̀ní ti wọlé ọkọ ni ó tó rọ́mọ bi. Ó ti relé aláwo, relé oníṣègùn fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún. Gbogbo Ààfáà tí ó gbúròó agbára wọn ni ó ti dán wò pátá. Kódà, àìmọye oṣù ni ó ti lọ lábẹ́ àbò oríṣiríṣi wòlíì. Síbẹ̀ pàbó ni gbogbo rẹ̀ já sí. Ó ti sọ ìrètí nù pátápátá.\nGbogbo ayé ni ó ti rò ó pin. Àwẹ̀ní ìyá ọkọ rẹ̀ gbàgbọ́ pé ọkùnrin kì í yàgàn. Èyí ni ó mú un fẹ́ ìyàwó mìíràn fún ọmọ rẹ̀. Ọdún kejì tí Ìyábọ̀ wọlé Ọlálérè ni ó bí Adétọ́lá, ó sì tún bí Gbọ́láhàn àti Dàmọ́lá ní tẹ̀lé-ǹ-tẹ̀lé.\n\nNítorí pé ilẹ̀ àánú Ọlọ́run kì í ṣú, lẹ́yìn ogún ọdún tí Àbẹ̀ní ti wọlé ọkọ. Ọlọ́run dá a lóhùn. Ọlẹ̀ ayọ̀ sọ nínú un rẹ̀. Ìbẹta ni ó sì fi oyún náà bí.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ilé ìfowópamọ́ wo ni wọ́n ti pa ènìyàn mẹ́rìnlá?",
    "a": "Ọmọlèrè",
    "b": "Tẹ́wọ́gbare",
    "c": "Afúyẹ́gẹgẹ",
    "d": "Owólòwò",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ọjọ́ mánigbàgbé lọ́jọ́ tí àwọn adigunjalẹ̀ kógun wá sí ìlú l̀fẹ́lódùn láti ṣọṣẹ́ láwọn ilé ìfowópamọ́ mẹ́rin ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ ní ìlú ọ̀hún. Ọkọ̀ ayọ́kẹ́lé mẹ́fà ni wọ́n gbé wá láti pitú ọwọ́ wọn, ọ̀kọ̀ọ̀kan sì gbé ọlọ́ṣà mẹ́rin.\n\nIlé ìfowópamọ́ Ọmọlèrè tí ó wà ní àdúgbò Ayénirọ́mọ ni wọ́n kọ́kọ́ yà sí kí wọ́n tó tẹ̀ síwájú sí\nAfúyẹ́gẹgẹ ní àdúgbò Tèmípémi. llé ìfowópamọ́ kẹta tí wọ́n ti ṣiṣẹ́ ibi wọn ni Owólòwò tí ó wà ní àdúgbò Ṣọ́balójú. Báǹkì Tẹ́wọ́gbare ni ilé ìfowópamọ́ kẹẹ̀rin tí wọ́n bẹ̀wò. Wọ́n fi ẹ̀mí mẹ́rìnlá ṣòfò ní ilé ìfowópamọ́ ọ̀hún. Ṣe ni ipọ́n ń tọ tí ẹ̀jẹ̀ ń ṣe bàlà ní àdúgbò Moríre tí báǹkì náà wà. Ogójì ẹ̀mí ni wọ́n sì dá légbodò lápapọ̀ lọ́jọ́ burúkú yìí.\n\nOwó tí wọ́n rí gbé lọ kò tó ohun tí ó yẹ kí wọ́n fi ọ̀pọ̀ ẹ̀mí ṣòfò sí. Àmọ́ lẹ́yìn-ọ̀-rẹyìn, ọwọ́ àwọn agbófinró tẹ̀ wọ́n ní ojú ọ̀nà ìlú Kórípé sí Afẹ́rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ki ni ó fa sábàbí àṣà Yorùbá tó fẹ́ẹ́ wòòkùn?",
    "a": "Ìbòòsí",
    "b": "Àṣa àjèèjì",
    "c": "Àpẹ́jù ní ìdálẹ̀",
    "d": "Iṣẹ́",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ìbòòsí o, ẹ máa jẹ́ kí àṣà ó wòòkùn. Àṣà Yorùbá ò mà gbọdọ̀ parun-un. Mo wo ṣàkun ọ̀rọ̀, mo rí i pé ọ̀pọ̀ àkóónú àṣa Yorùbá làṣa àtọ̀húnrìnwá ti fẹ́ẹ́ tì sí kòtò.\n\nBọ́ládé oníkẹ̀kẹ́ bímọ tán nídalẹ̀, ó fi àáké kọ́ri pé wọn ò gbọdọ̀ kọmọ òun nílà ojú. Ó ṣe àtọ́kasí pe Jìnádù bí tiẹ̀ ní Èkó, kò kọlà fún un: Làmídì bí tiẹ̀ ní Kútúweeji kò sín in ní gbẹ́rẹ́ débi ilà. Ó tún fàáké kọ́rí pé kò sí ohun tí ń jẹ́ ẹsẹ̀-n-táyé; ó ní àbámọdá ni. Oríkì ìdílé, ọfọ̀ ni, kò ní ìtumọ̀ kankan sí òun, ó ti gbàgbé Àlàbá àti Jèémìsì, ọ̀rẹ́ rẹ̀, tí wọ́n kọ ilà ojú fún ọmọ tiwọn.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, wọ́n lé wọn nílùú tí wọ́n ń gbé. Wọ́n padà dèrò ìlú abínibí wọn. Wọ́n dà wọ́n sílẹ̀ bíi iyanrìn tí típà kó; wọ́n ní kí kálùkù gbalé bàbá rẹ̀ lọ. Bọ́ládé sì ti kú nígbà tí à ń wí yìí; àwọn ọmọ rẹ̀ kò mọlé mọ́, wọn kò mọ ìran wọn débi tí wọn ó mọ oríkì. Wọ́n dàrè nílée bàba wọn. Jídé ọmọ Jìnádù di oníṣẹ́ méjì, múrí kan. Ó ń bá oníṣẹ́ ṣiṣẹ́ nítorí pé kò béèrè ìtẹsẹwáyé rẹ̀. Ẹni tó sọ ilé nù, ó so àpò ìyà kọ́!",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Irú ènìyàn wo ni a lè sọ pé Déwálé jẹ́?",
    "a": "Afẹ́nifẹ́re",
    "b": "Òǹrayè",
    "c": "Ọ̀lẹ",
    "d": "Onísùúrù",
    "answerKey": "A",
    "context": "Nígbà ìwáṣẹ̀ bí ọmọkùnrin bá tó níyàwó, àwọn obí rẹ̀ yóò wáya fún un ṣùgbọ́n lóde òní. ojú awo ni awo fí ń gbọbẹ́. Èyí ni Láyí kò ṣe fi òjò Déwálé àti lyùnadé gbin ọkà. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n fé kí Láyi ni irú láyé, bí i ti Démọ́lá àti Àkàndé, tí wọ́n bí sí Ìdọ̀gọ̀ níbi tí wọ́n kọ́kọ́ tẹ̀dó sí.\nLáyí tí ń dọ́gbọ́n sí ọ̀rọ̀ ará rẹ̀ nígbà tí Déwálé lọ dáko ẹgan ní Kétu ní ibi tí lyùnadé tí ń ṣiṣẹ́ olùkọ́.\n\nLádépò ni a ti bí Láyi ṣùgbọ́n Ìpólé ni ó ń gbé báyìí. Láti ìgbà tí ó ti di ọmọ òrukàn ni Déwálé àti Iyùnadé ti gbà á tọ́. Ní ìlú yìí kan náà ni ó ti ṣe alábàápàdé Fúnmilọ́lá, Ṣadé, Tọ́lá àti Yẹ́misí tí ó sì yan Fúnmilọ́lá, tí ó jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ ní ààyò. Èrò ọkàn àwọn alágbàtọ́ Láyí ni pé bí wọ́n ṣe fẹ́yàwó fún Àkàndé àti Démọ́lá tí gbogbo nǹkan sì ń lọ létòlétò náà ni kí wọ́n ṣe fún un, ṣùgbọ́n ibi wọ́n fi ojú sí, ọ̀nà kò gba ibẹ̀ lọ.\n\nÀsìkò tí Láyí gbéyàwó rọ̀ ọ́ lọ́rùn ju ti àwọn irò rẹ̀ tí ó fi ìkánjú lábẹ̀ gbígbóná. Fún àpẹẹrẹ, ibi tí Délé tí ń wáṣẹ́ ló ti bá ọmọbìnrin kan pàdé. Wón ṣeré oge, wọ́n sì fi bẹ́ẹ̀ di tọkọtaya ṣùgbọ́n ará ò rokùn, ará ò radìyẹ. Bákan náà ni Kínyọ fi afẹ́ ayé kojú sí bùkátà mọ́to kí ó tó to ilé rẹ̀, bùkátà wá wó lu ara wọn ṣùgbọ́n ti Láyí yàtọ̀ gédégédé. Lẹ́yìn ìgbéyàwó Láyí, ó ríṣẹ́ sí ilé ìfowópamọ́ kan. Èyí ló mú un pinnu láti kó ẹbí rẹ̀ lọ sí Ayédáadé níbi tí ó tí ń ṣiṣẹ́. Lára àwọn ọmọ tí Olórun fi jíǹkí rẹ̀ ni Dékémi, tíi ṣe ọmọlójú rẹ̀. Nítorí l̀jáfárá rẹ̀ lẹ́nu iṣẹ́., Láyí di ọ̀gá pátápátá láìpẹ́. Ó kọ́lẹ́, ó ra mọ́tò. l̀yàwó rẹ̀ náà sì di oníṣòwò ńlá tí àwọn aláròóbò ń ra ọjà lọ́wọ́ rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ọlálérè ni [MASK]",
    "a": "Ààfáà",
    "b": "Wòlíì",
    "c": "ỌmỌ Àwẹ̀ní",
    "d": "Ọ̀rẹ́ oníṣègùn",
    "answerKey": "C",
    "context": "Lẹ́yìn ogún ọdún tí Àbẹ̀ní ti wọlé ọkọ ni ó tó rọ́mọ bi. Ó ti relé aláwo, relé oníṣègùn fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún. Gbogbo Ààfáà tí ó gbúròó agbára wọn ni ó ti dán wò pátá. Kódà, àìmọye oṣù ni ó ti lọ lábẹ́ àbò oríṣiríṣi wòlíì. Síbẹ̀ pàbó ni gbogbo rẹ̀ já sí. Ó ti sọ ìrètí nù pátápátá.\nGbogbo ayé ni ó ti rò ó pin. Àwẹ̀ní ìyá ọkọ rẹ̀ gbàgbọ́ pé ọkùnrin kì í yàgàn. Èyí ni ó mú un fẹ́ ìyàwó mìíràn fún ọmọ rẹ̀. Ọdún kejì tí Ìyábọ̀ wọlé Ọlálérè ni ó bí Adétọ́lá, ó sì tún bí Gbọ́láhàn àti Dàmọ́lá ní tẹ̀lé-ǹ-tẹ̀lé.\n\nNítorí pé ilẹ̀ àánú Ọlọ́run kì í ṣú, lẹ́yìn ogún ọdún tí Àbẹ̀ní ti wọlé ọkọ. Ọlọ́run dá a lóhùn. Ọlẹ̀ ayọ̀ sọ nínú un rẹ̀. Ìbẹta ni ó sì fi oyún náà bí.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] ni akéwì sọ pé kìí kó owó pé fún ọlọ́jà.",
    "a": "Alágbàtà",
    "b": "Arìndeòru",
    "c": "Onífàyàwọ́",
    "d": "Apààyàn",
    "answerKey": "A",
    "context": "Bó o bá réèyan tó fówó láfẹ̀ẹ́jù\nỌgbọ́n inú ni kó o fi máa bá a lò\nKò síwà búburú kan tí irú wọn kò lè wù\nBá a fiwọ́n sípò iyì, wọn kò jẹ́ ṣòótọ́ \nBí wọ́n jọ́lọ́paá, wọn a gbowó ẹ̀yìn \nBí wọ́n jádájọ́, wọn á gbẹ́bi fáláre \nBí wọ́n jólùkọ́, wọn á fohun burúkú kọ́mọ \nBí wọ́n jójìíṣẹ́ Ọlọ́run, wọn á ṣi ọ̀pọ̀ lọ́nà\nWò wọ́n léèkan kó o kọjú sí ibi ò ń lọ \nMo bẹ̀ ọ́, má tilẹ̀ fara wé wọn \nÌfẹ́-owó ṣáà ni gbòǹgbò ẹ̀ṣẹ̀ \nAláṣọ dúdú tó ń rìn kiri lóru\nÀwọn tí kìí fojú róhun olóhun\nAlágbàtà tó pa ṣíṣi tó pè é ní tọ́rọ́ fólówó\nẸni tó ń bàṣírí apààyàn àti kólékólé\nẸyí tí ó ń ṣe fàyàwọ́, èyí tí ń tọwọ́ bàpò alápò\nÈyí tó ń parọ́ fún ni bí ẹni láyin\nỌ̀nà àtijí ohun olóhun mọ́ tiwọn ni wọ́n ń ṣe kiri!",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "\n1. Báwo ni lyùnadé ṣe jẹ́ sí Àkàndé?\n",
    "a": "Ọ̀rẹ́",
    "b": "Ìyá",
    "c": "Ẹ̀gbón",
    "d": "Ọ̀gá",
    "answerKey": "B",
    "context": "Nígbà ìwáṣẹ̀ bí ọmọkùnrin bá tó níyàwó, àwọn obí rẹ̀ yóò wáya fún un ṣùgbọ́n lóde òní. ojú awo ni awo fí ń gbọbẹ́. Èyí ni Láyí kò ṣe fi òjò Déwálé àti lyùnadé gbin ọkà. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n fé kí Láyi ni irú láyé, bí i ti Démọ́lá àti Àkàndé, tí wọ́n bí sí Ìdọ̀gọ̀ níbi tí wọ́n kọ́kọ́ tẹ̀dó sí.\nLáyí tí ń dọ́gbọ́n sí ọ̀rọ̀ ará rẹ̀ nígbà tí Déwálé lọ dáko ẹgan ní Kétu ní ibi tí lyùnadé tí ń ṣiṣẹ́ olùkọ́.\n\nLádépò ni a ti bí Láyi ṣùgbọ́n Ìpólé ni ó ń gbé báyìí. Láti ìgbà tí ó ti di ọmọ òrukàn ni Déwálé àti Iyùnadé ti gbà á tọ́. Ní ìlú yìí kan náà ni ó ti ṣe alábàápàdé Fúnmilọ́lá, Ṣadé, Tọ́lá àti Yẹ́misí tí ó sì yan Fúnmilọ́lá, tí ó jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ ní ààyò. Èrò ọkàn àwọn alágbàtọ́ Láyí ni pé bí wọ́n ṣe fẹ́yàwó fún Àkàndé àti Démọ́lá tí gbogbo nǹkan sì ń lọ létòlétò náà ni kí wọ́n ṣe fún un, ṣùgbọ́n ibi wọ́n fi ojú sí, ọ̀nà kò gba ibẹ̀ lọ.\n\nÀsìkò tí Láyí gbéyàwó rọ̀ ọ́ lọ́rùn ju ti àwọn irò rẹ̀ tí ó fi ìkánjú lábẹ̀ gbígbóná. Fún àpẹẹrẹ, ibi tí Délé tí ń wáṣẹ́ ló ti bá ọmọbìnrin kan pàdé. Wón ṣeré oge, wọ́n sì fi bẹ́ẹ̀ di tọkọtaya ṣùgbọ́n ará ò rokùn, ará ò radìyẹ. Bákan náà ni Kínyọ fi afẹ́ ayé kojú sí bùkátà mọ́to kí ó tó to ilé rẹ̀, bùkátà wá wó lu ara wọn ṣùgbọ́n ti Láyí yàtọ̀ gédégédé. Lẹ́yìn ìgbéyàwó Láyí, ó ríṣẹ́ sí ilé ìfowópamọ́ kan. Èyí ló mú un pinnu láti kó ẹbí rẹ̀ lọ sí Ayédáadé níbi tí ó tí ń ṣiṣẹ́. Lára àwọn ọmọ tí Olórun fi jíǹkí rẹ̀ ni Dékémi, tíi ṣe ọmọlójú rẹ̀. Nítorí l̀jáfárá rẹ̀ lẹ́nu iṣẹ́., Láyí di ọ̀gá pátápátá láìpẹ́. Ó kọ́lẹ́, ó ra mọ́tò. l̀yàwó rẹ̀ náà sì di oníṣòwò ńlá tí àwọn aláròóbò ń ra ọjà lọ́wọ́ rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "‘gbédìí fún'",
    "a": "kan sáárá si",
    "b": "tọ́ka sí",
    "c": "tẹ̀lé",
    "d": "ń",
    "answerKey": "A",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ni ó jẹ ẹ̀bùn ẹ̀kọ́-ọ̀fẹ́?",
    "a": "Kọ́ládé",
    "b": "Pẹ̀lúmi",
    "c": "Ọmọ́wùmí",
    "d": "Bísọ́lá",
    "answerKey": "C",
    "context": "Ọmọ́wùmí ṣe ìdánwò láti gba ẹ̀bùn ẹ̀kọ́-ọ̀fẹ́ tí Gómìnà ìpínlẹ̀ Erínfọlámí, Olóyè Táyé Ọ̀rẹ́wùmí ṣe agbátẹrù rẹ̀. Àwọn mẹ́fà, Bísọ́lá, Kọ́ládé, Adéjọkẹ́, Pẹ̀lúmi, Ọmọ́wùmi àti Tómilẹ́rìn-ín ni wọ́n jọ díje fún ẹ̀bùn ẹ̀kọ́-ọ̀fẹ́ yìí. Ọmọ́wùmí, ọmọ atàpátadìde kan ni ó jáwé olúborí. Orí Gómìnà wú lọ́pọ̀lọpọ̀, ó fún Ọmọ́wùmí ní ẹ̀bùn owó mílíọ̀nù méjì náírà ní àfikún\nsí ètò ẹ̀kọ́-ọ̀fẹ́ tó fún un.\n\nInú Mákànánjúọlá, bàbá Ọmọ́wùmí dùn gidi gan-an fún ìgbésí ayé ìdílé rẹ̀ tí ó yí padà sí rere\nláìròtì. Ṣèbí tálákà paraku ni òun àti Bánkẹ́, ìyàwó rẹ̀ tẹ́lẹ̀ títí di àsìkò tí ọmọ wọ́n jẹ ẹ̀bùn owó tabua àti ẹ̀kọ́-ọ̀fẹ́ yìí. Wọ́n dúpẹ́ lọ́wọ́ọ Ọlọ́run tí ó kọjú sí wọn ṣe lóore.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àṣàkẹ́ ni ó",
    "a": "jẹ́ ààyò Délé",
    "b": "jẹ́ ìyáalé Délé",
    "c": "ṣe ìlara orógun",
    "d": "rin ìrìn-àjò",
    "answerKey": "A",
    "context": "Bí ó ti lẹ̀ jẹ́ pé Àṣàké ni ààyò Délé. Ọlọ́run kò tètè yọ̀nda. ọmọ fún un. l̀yáalé rẹ̀, Àjọ́kẹ́ ti bí ìsun, l̀yàwó tí Déié fẹ́ tẹ̀lé e, Àníkẹ́, náà ti bí ìwàlè. Àwọn méjèèjì a sì máa wo Àṣàké bi ọlọ́wọ́-ṣíbí tó kàn wá bá ọkọ wọn jẹun lásán. Gbogbo ìgbà ni Délé máa ń gbàdúrà kí Ọlọ́run tètè dá Àṣàkẹ́ lóhùn. Ìparí oṣù tí iṣé pàjáwìrì gbé Délé lọ sí Òkè-òkun ni Àṣàkẹ́ déédéé rí i pé òun ti fẹ́ra kù! Wéré lo tẹ ọkọ rẹ̀ láago láti fún un ní ìròyin ayọ̀ náà. Kàyéfí ni ó jẹ́ fún àwọn orogún rẹ láti rí i ní ipò tó wa, wọ́n sì ń fojú ìlara wò ó. Oṣù mẹ́fà ni Délé lò lẹ́yìn odi kí ó tó padà wá sílé. Oṣù kejì tó dé ni Àṣàkẹ́ bímọ, ọmọ náà si jọ Délé bí ìmumu. Ó sọ ọ́ ní Ọmọniyì. Àṣàkẹ́' sọ, ọ́ ní Olúwajùwá.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Èwo ni òótó?",
    "a": "Àwọn arìnrìn-àjò rí ìdààmú yànmùyánmú",
    "b": "òmùwẹ̀ ni àwọn arìnrìn-àjò",
    "c": "ìrìn-àjò sí Sòǹdókò gba ọjọ́ méjì",
    "d": "Àwọn arìnrìn-àjò sùn ni Táǹńwá",
    "answerKey": "A",
    "context": "Lẹ́yìn tí Kọ́lá àti Jèrùgbé ti fi ara mọ́ àwọn ènìyàn wọn fún ìgbà díẹ̀, wọ́n mú ṣòkòtò bọ́ láti lọ pe ẹni tí yóò fi irun ajá ṣe òògùn owó fún wọn. Iṣẹ́ onítibí ni láti ṣe ẹ̀dà. Ibi tí ó ń gbé jìnnà sí Ẹrè. Kò sí ọ̀nà méjì tí ó dé ìlú náà jù ojú omi lọ lásìkò tí à ń sọ̀rọ̀ rẹ̀ yìí. Ọkọ̀ ojú omi niwọn ní láti dé ibẹ̀. Níwọ̀n ìgbà tí ó sì jẹ́ ọ̀pá àti òbèlè niwọn fi ń wa ọkọ̀, ó gbà wọ́n ní àkókò díẹ̀. Kọ́lá rọ ìyá rẹ̀ láti fún un ní owó díẹ̀ tí ó nílò fún ìrìn àjò yìí.\n\nÒòrùn ti wọ̀ kí àwọn ènìyàn yìí tó 'mú ọ̀nà wọn pọ̀n. Wọ́n jẹun jẹun yó, wọ́n sì gbé àtùpà amọ̀, okùn, àṣọ àti ọ̀pá sínú ọkọ̀ láti fi ta ìgbòkùn. Ọkọ̀ kékeré tí l̀yá Akin fi máa ń ra ẹja ni wọ́n wọ̀. Akin jókòó sí ẹ̀yìn, Kọ́lá wà ní iwájú. Àyìndé sì lé téé sí orí tẹ́ba ní àárin. Kí wọ́n tó wo ọkọ̀ rẹ̀. Títí fi àdúrà sin Akin àti àwọn ẹmẹ̀wà rẹ̀. Àyìndé kò wọ ọkọ̀ rí bẹ́ẹ̀ ni kò mọ̀ ọ́n wẹ̀, kò lè mòòkùn nínú omi kí á má sọ nípa odò ńlá tí ó na ìyẹ́ láti ìsálú dé Ẹrẹ̀, ṣùgbọ́n kò jáyà. Ọ̀kan rẹ̀ balẹ̀ pé bí ó bá di bákan, àwọn ọ̀rẹ́ òun yóò gba òun là. llẹ̀ ti ṣú kí ọkọ̀ tó kúrò ní èbúté, Akin ni ó sì ń darí ọkọ̀. Iwájú ọkọ̀ niwọ́n gbé àtùpà sí láti máa ríran. Ṣùgbọ́n lẹ́yìn ìbùsọ̀ mẹ́tàlá, wọ́n yà sí èbúté Ṣabọ́jọ láti sùn.\n\nNígbà tí ilẹ̀ mọ́, gbogbo ilẹ̀ ni ó kún fún yànmùyánmú, wọ́n ti yó, agbèdu wọn pọ́n dòmùdòmù bí ẹ̀yìn ìmọ̀kọ̀. Gbogbo ará àwọn arìnrìn-àjò wá rí pàtipàti. Wọ́n tu ọkọ̀ títí tí ilẹ̀ fi ṣú ní ọjọ́ kejì, ṣùgbọ́n wọ́n dé ibi tí wọ́n ń lọ. Wọ́n ìbá tẹ̀síwájú ṣùgbọ́n epotó wà nínú fìtílà ti gbẹ. Èyí ló mú kí wọ́n ó tún sún bèbè odò Sanjọ́.Àkùkọ kò ì kọ ṣùgbọ́n òyẹ̀ ti là nígbà tí wọ́n mú ọ̀nà pọ̀n. Kí òòrùn tó yọ, wọ́n ti gúnlẹ̀ sí èbúté Táǹńwá níbi tí Sòǹdókò ń gbé.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Adélọjà jẹ́",
    "a": "oníṣègùn",
    "b": "káńsílọ̀",
    "c": "agbingbó",
    "d": "ẹlẹ́wọ̀n",
    "answerKey": "D",
    "context": "Mo kí gbogbo ẹ̀yin ènìyàn mi tí ẹ péjọ̀ síbí lónìí. Inú mi sì dùn jọjọ dé ibi pé bí ènìyàn bá gẹṣin nínú mi olúwarẹ̀ kò ní kọsè. A dájọ́, ọjọ́ pé, a dá ìgbà, ìgbà sì kò. Mo sì dúpẹ́ Iọ́wọ́ Adẹ́dàá nítorí èyí ṣojú wa ná.\n\nNí ìdunta ni irú ayẹyẹ, ìfinijoyè báyìí wáyé gbẹ̀yìn ní ìlú wa yìí. Nígbà náà lọ́hùn-ún, ènìyàn mẹ́ta péré ni mo fi oyè dá lọ́lá, ṣùgbọ́n lónìí, ènìyàn mẹ́jọ ni n ó já ewé oyè lé lóri - ọkùnrin márùn-ún àtí obìnrin mẹ́ta - fún iṣẹ́ takuntakun tí wọ́n ti ṣe fún ìdàgbàsókè ìlú yìí. Mo sì fẹ́ kí eléyìí jẹ́ àwòkọ́ṣe fún ẹ̀yin tó nífọ̀n tó tún ní èékánná ní ìlú yìí. Ògún ilé ni mo fé kí ẹ kọ́kọ́ máa bẹ̀ kí ẹ tó bẹ tìta, kí ẹ sì jáwọ́ nínú ìwà aláǹgbàá orí èṣù àti ìwà amúnibúni ẹran-ìbíyẹ. Ẹ jáwọ́ nínú ìwà fàyàwọ́ àti òògùn olóró gbígbé kí ẹ má baà ta epo sí àlà orúkọ ìlú wa yìí mọ́. Mo sọ èyí kí ọ̀rọ̀ yín má baà dà bí i ti Adélọjá àti Ọláòṣéépín. Ẹ̀wọ̀n ogún ọdún ni ẹni àkọ́kọ́ tí i ṣe ọmo ìlú Ayépé ń ṣe lọ́wọ́ báyìí fún fàyàwọ́ nígbà tí ẹnìkejì fi ẹ̀yìn tàgbá ní Sòǹdókò fún igbó gbíngbìn.\n\nỌlátẹ́jú tí i ṣe ọ̀gá àgbà ní ilé ìfowópamọ́ òlóògunebí ni yóò jẹ oyè Bàbálájé ìlú wa yìí. Ṣé ẹ kò gbàgbé ilé iṣẹ́ ńlá tó dá sílẹ̀ tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọ ìlú yìí tí ń ṣiṣẹ́? Oyè Ọ̀tún Bàbálájé ni ti ọ̀rẹ́dẹbí rẹ̀ Adédùntán. Ẹ má gbàgbé pé Ọ̀rẹ́ kòríkòsùn niwọ́n àti pé Adédùntán tí i ṣe oníṣòwò pàtàkì ti ṣètò ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ fún àwọn ọmọ ilé ẹ̀kọ́ gíga tó kù díẹ̀ káà-tó fún ní ìlú yìí bí ó tílẹ̀ jẹ́ pé Ìbídàpọ̀ ni ó ti wá. Ọládélé tí ṣe ọ̀gá lẹ́nu iṣẹ́ ọba tí ó ran àwọn ọmọ bíbí ìlú yìí lọ́wọ́ láti rí iṣẹ́ ọba ni yóò jẹ oyè Alátùn-únṣe ìlú nígbà tí oníṣègùn Babátúndé yóò di Agbáṣàga. Káńsílọ̀ ètò ẹ̀kó ìjọba ìbílẹ̀ yìí, ọ̀gbẹ́ni Tàlàbí di Olóyè Akéwejẹ̀. Arábìnrin Bísí, aya Adélọdún ni yóò dipò olóogbé Súọlá aya Tẹ̀là gẹ́gẹ́ bí l̀yálájé. Ṣèbí gbogbo wa ni a mọ̀ ón sí gbajúmọ̀ òǹtajà ní ìlú Kánnádopó. llé ìtajà tí ó kọ́ sílẹ̀ wa yìí àti agbègbè rẹ̀ jẹ́ méwàá. Màmá wa Adúlójú ni n ó já ewé oyè Yèyé Ọba lé lórí lónìí, nígbà tí arábìnrin Yétúndé aya Babalọlá, yóò jẹ oyè Onígègé Àrà ìlú Ajégúnlẹ̀ wa yìí láti òní.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Tọ́lá ni ó",
    "a": "di olùkọ́",
    "b": "kú ikú gbígbóná",
    "c": "joyè bá-n-kúnjọ",
    "d": "ń ṣe fàájì",
    "answerKey": "B",
    "context": "Onírúurú akẹ́kọ̀ọ́ ló wà ní lé ẹ̀kọ́ gíga. Àwọn kán wà bíi Túńdé tó ṣe pé fàájì ni wọ́n wá lọ. Àwọn mìíràn bá ìfẹ́kúfẹ̀ẹ́ ara lọ bíi Tóyìn tí wọ́n sì ń ṣe tẹ́rùn. Àwọn kan gbájú mọ́ ẹgbẹ́ òkùnkùn ní tiwọn bíi Tólá, tí àwọn kán sì joyè bá-n-kúnjọ, èyí tí gbogbo ènìyán mọ Tèlé mọ́. Kì í fẹ́ gbé nǹkan kan ṣe. Àwọn kan ní tiwọ́n bá ìmọ̀ àti ìwé kíkà lọ, wón sì kà á dójú àmì gẹ́gẹ́ bíi Tádé, tó máa ń fi gbogbo ọjọ́ ráńtí ọmọ ẹni tí òun í ṣe.\n\nṢé gbogbo ohun tí ẹ̀dá bá ṣe ló lérè. Lẹ́yìn ọdún mẹ́ta tí gbogbo wọ́n ti jáde ilé-ẹ̀kọ́ gíga, Tádé di olùkó pàtàkì nílé-ẹ̀kọ́ gíga, ìjọbá sì ń sanwó gọbọi fún un. Tèlé ní tirẹ̀ kò rí ibì kankan bá wọ̀ ọ́ nítorí ìwé-èrí tí kò múná dóko tó ń gbé kiri. Òkú Tọ́lá ní tirẹ̀ í fẹ́rẹ̀ jẹrà tán nínú sàréè nípasẹ̀ ikú gbígbóná tó ṣàgbákò lọ́dọ̀ àwọn akẹgbẹ́ rẹ̀. Tóyìn ti di ẹni àpatì, ó sì rù hàn-n-gogo nítorí àrun kògbóògùn tó kó. Bẹ́ẹ̀ ni àìsan kíndìnrín ń bá Túndé wọ̀yá ìjà nílé-ìwòsàn nítorí otí àti sìgá àmujù rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ni ó fẹ́ l̀yábọ̀ fún Ọlálérè?",
    "a": "Àwẹ̀ní",
    "b": "Àbẹ̀ní",
    "c": "Ààfáà",
    "d": "Wòlíì",
    "answerKey": "A",
    "context": "Lẹ́yìn ogún ọdún tí Àbẹ̀ní ti wọlé ọkọ ni ó tó rọ́mọ bi. Ó ti relé aláwo, relé oníṣègùn fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún. Gbogbo Ààfáà tí ó gbúròó agbára wọn ni ó ti dán wò pátá. Kódà, àìmọye oṣù ni ó ti lọ lábẹ́ àbò oríṣiríṣi wòlíì. Síbẹ̀ pàbó ni gbogbo rẹ̀ já sí. Ó ti sọ ìrètí nù pátápátá.\nGbogbo ayé ni ó ti rò ó pin. Àwẹ̀ní ìyá ọkọ rẹ̀ gbàgbọ́ pé ọkùnrin kì í yàgàn. Èyí ni ó mú un fẹ́ ìyàwó mìíràn fún ọmọ rẹ̀. Ọdún kejì tí Ìyábọ̀ wọlé Ọlálérè ni ó bí Adétọ́lá, ó sì tún bí Gbọ́láhàn àti Dàmọ́lá ní tẹ̀lé-ǹ-tẹ̀lé.\n\nNítorí pé ilẹ̀ àánú Ọlọ́run kì í ṣú, lẹ́yìn ogún ọdún tí Àbẹ̀ní ti wọlé ọkọ. Ọlọ́run dá a lóhùn. Ọlẹ̀ ayọ̀ sọ nínú un rẹ̀. Ìbẹta ni ó sì fi oyún náà bí.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ohun tí ó jẹ Adéagbo lógún ni",
    "a": "iṣẹ́ ìṣègùn",
    "b": "iṣẹ́ onímọ̀-ẹ̀rọ",
    "c": "ẹ̀kọ́ ọmọ",
    "d": "ìlú òyìnbó",
    "answerKey": "C",
    "context": "Ọjọ́ mánigbàgbé, ọjọ́ ayọ̀, lọjọ́ tí Adétutù gbé Adéagbo àti Ajíbíkẹ̀ẹ́ tí wọ́n jẹ́ òbí rẹ̀ lọ sí ìlú òyìnbó. Àwọn méjéèjì sì fọpẹ́ fún Ọlọ́run pé àwọ́n ti ipasẹ̀ ọmọ là. Wọn kò bá ọlá nílé ṣùgbọ́n ẹ̀kọ́ àwọn ọmọ wọ́n jẹ wọ́n lógún. Wọ́n tiraka láti rán àwọn ọmọ wọn nílé-ẹ̀kọ́. Àwọn ọmọ náà sì kàwé yanjú.\n\nAkintọ̀mídé, àkọ́bí wọn di ọ̀gá onímọ̀-ẹ̀rọ. Adétutù gba oyè ìmò-ìjìnlẹ̀ nínú iṣẹ́ ìṣẹ̀gùn. Olúwaṣeun di ọ̀mọ̀wé nínú iṣẹ́ olùkọ́ni. Abímbọ́lá, àbíkẹ́yìn wọ́n yan iṣẹ́ nọ́ọ̀sì láàyò. Òun nìkan ni ó ń ṣiṣẹ́ ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Àwọn yòókù sì fi òkè-òkun ṣe ibùgbé. Bí Adéagbó àti Ajíbíkẹ̀ẹ́, ìyàwó rẹ̀ ẹe padà sí orílẹ̀-ède Nàìjíríà, ilé tí Abímbọ́lá kọ́ fún wọn ni wọ́n dé sí. Mọ́tò ọ̀bọ̀kún ọlọ́yẹ́ tí Olúwaṣeún rà fún wọn ni ó wá gbé wọn ní pápákọ̀ òfurufú.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Èwo ni orí-ọ̀rọ̀ tí ó jẹ mọ́ àròkọ asọ̀tàn jù?",
    "a": "Abẹ́rẹ́ àjẹsára",
    "b": "Ọwọ́ ọmọdé ò tó pẹpẹ",
    "c": "Ìrìn àjò kan ti mo lọ lójú omi",
    "d": "Dídẹ́kun ìwà ìbàjẹ́ ní àwọn ilé ìwé wa",
    "answerKey": "C",
    "context": "wó ṣe pàtàkì, ó ṣe kókó. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé owó kò fẹ́ kí ẹnikẹ́ni dámọ̀ràn kankan lẹ́yìn òun, síbẹ̀ a gbọdọ̀ mọ̀ pé ìráńṣẹ́ ló jẹ́. Kò yẹ kí ó di ọ̀gá fún ẹnikẹ́ni ti Ọba òkè bá fi ṣe búrùjí fún. Láyé àtijọ́, bí ẹnìkan bá ṣiṣẹ́ tó lówó láàárín ẹbí, gbogbo ẹbi ní yóò jàǹfàní rẹ̀. Ìmọ̀ wọn nípa owó pé kò niran, kò jẹ́ kí wọ́n di agbéraga. Bí àwọn bàbá wa ti ní ìtara iṣẹ́ ajé tó, wọn kì í sábà gbọ̀nà àlùmọ̀kọ́rọ́í wá owó. Lóde òní, àwọn ènìyàn ń digunjalẹ̀. wọ́n ń ṣẹ́ṣó, wọ́n ń gbọ́mọ, wọ́n sì ń gbé kokéènì láti lówó.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] kì í ṣe àmúyọ ọmọ Yorùbá",
    "a": "Mímọ èdé lò",
    "b": "Ṣíṣe ara lọ́ṣọ̀ọ́",
    "c": "Pípèsè oúnjẹ ìbílẹ̀",
    "d": "Jíjó irun níná",
    "answerKey": "D",
    "context": "Àṣa Yorùbá rẹwà púpọ̀; ó sì jẹ́ ohun ìwúrí fún gbogbo àwọn ọmọ káàárọ̀-ò-jíire láti máa gbé e lárugẹ. Lára àwọn àmúye àṣa Yorùbá ni mímọ Èdè é lò, kí ọmọ Yorùbá sọ̀rọ̀, kí ó sì fa kòmóòkun ọ̀rọ̀ yọ. Ìpèsè oríṣiríṣi oúnjẹ ilẹ̀ Yorùbá, ṣíṣe ara ní ọ̀ṣọ́ àti wíwọ aṣọ tó bá òde mu; gbogbo àwọn ìwọ̀nyí ni Yorùbá fi ń yangàn láwùjọ.\n\nLóde òní, àṣa àjèjì ti gba gbogbo àwọn ohun ìṣẹ̀ǹbáyé wọ̀nyí lọ́wọ́ọ púpọ̀ nínú wa. Ède Gẹ̀ẹ́sì ni púpọ̀ ọmọ Yorùbá ń fọ̀. Gbogbo aṣọ tó buyì kẹ́wà tí ó dáàbò bo gbogbo ògo tí Ọlọ́run fún wa ti ń di ohun ìgbàgbé lọ. Ìhòòhò ni àwọn ọmọ mìíràn ń rìn kiri ìlú!\n\nIrun dídì bíi pàtẹ́wọ́, kọjúsọ́kọ, ìpàkọ́ ẹlẹ́dẹ̀, ṣùkú, korobá àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ tí ó máa ń móge rẹwà ti fẹ́rẹ̀ di àfìsẹ́hìn téégún aláré ń fiṣọ. Àṣà irun jíjó, gbígbé irun àgùntàn lérí ti gbalẹ̀ kan láàárín ọ̀pọ̀ obìnrin, tí ọ̀pọ̀ ọmọkùnrin sì ń dirí bíi elégún Ṣángó.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Láyí dọ́gbọ́n sí ọ̀rò ara rẹ̀ nípa",
    "a": "Wíwá ìyàwọ́ fúnra rè",
    "b": "wíwá iṣẹ́ sí báǹkì",
    "c": "dídá oko egàn",
    "d": "ṣíṣẹ́ owó káàkiri",
    "answerKey": "A",
    "context": "Nígbà ìwáṣẹ̀ bí ọmọkùnrin bá tó níyàwó, àwọn obí rẹ̀ yóò wáya fún un ṣùgbọ́n lóde òní. ojú awo ni awo fí ń gbọbẹ́. Èyí ni Láyí kò ṣe fi òjò Déwálé àti lyùnadé gbin ọkà. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n fé kí Láyi ni irú láyé, bí i ti Démọ́lá àti Àkàndé, tí wọ́n bí sí Ìdọ̀gọ̀ níbi tí wọ́n kọ́kọ́ tẹ̀dó sí.\nLáyí tí ń dọ́gbọ́n sí ọ̀rọ̀ ará rẹ̀ nígbà tí Déwálé lọ dáko ẹgan ní Kétu ní ibi tí lyùnadé tí ń ṣiṣẹ́ olùkọ́.\n\nLádépò ni a ti bí Láyi ṣùgbọ́n Ìpólé ni ó ń gbé báyìí. Láti ìgbà tí ó ti di ọmọ òrukàn ni Déwálé àti Iyùnadé ti gbà á tọ́. Ní ìlú yìí kan náà ni ó ti ṣe alábàápàdé Fúnmilọ́lá, Ṣadé, Tọ́lá àti Yẹ́misí tí ó sì yan Fúnmilọ́lá, tí ó jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ ní ààyò. Èrò ọkàn àwọn alágbàtọ́ Láyí ni pé bí wọ́n ṣe fẹ́yàwó fún Àkàndé àti Démọ́lá tí gbogbo nǹkan sì ń lọ létòlétò náà ni kí wọ́n ṣe fún un, ṣùgbọ́n ibi wọ́n fi ojú sí, ọ̀nà kò gba ibẹ̀ lọ.\n\nÀsìkò tí Láyí gbéyàwó rọ̀ ọ́ lọ́rùn ju ti àwọn irò rẹ̀ tí ó fi ìkánjú lábẹ̀ gbígbóná. Fún àpẹẹrẹ, ibi tí Délé tí ń wáṣẹ́ ló ti bá ọmọbìnrin kan pàdé. Wón ṣeré oge, wọ́n sì fi bẹ́ẹ̀ di tọkọtaya ṣùgbọ́n ará ò rokùn, ará ò radìyẹ. Bákan náà ni Kínyọ fi afẹ́ ayé kojú sí bùkátà mọ́to kí ó tó to ilé rẹ̀, bùkátà wá wó lu ara wọn ṣùgbọ́n ti Láyí yàtọ̀ gédégédé. Lẹ́yìn ìgbéyàwó Láyí, ó ríṣẹ́ sí ilé ìfowópamọ́ kan. Èyí ló mú un pinnu láti kó ẹbí rẹ̀ lọ sí Ayédáadé níbi tí ó tí ń ṣiṣẹ́. Lára àwọn ọmọ tí Olórun fi jíǹkí rẹ̀ ni Dékémi, tíi ṣe ọmọlójú rẹ̀. Nítorí l̀jáfárá rẹ̀ lẹ́nu iṣẹ́., Láyí di ọ̀gá pátápátá láìpẹ́. Ó kọ́lẹ́, ó ra mọ́tò. l̀yàwó rẹ̀ náà sì di oníṣòwò ńlá tí àwọn aláròóbò ń ra ọjà lọ́wọ́ rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ni lọ́yà?",
    "a": "Bọ́lá",
    "b": "Dáramájà",
    "c": "Tìjání",
    "d": "Lọ́ládé",
    "answerKey": "C",
    "context": "Ìlú Ọlá ni Ọláolú ń gbé; ibẹ̀ ló sì bí gbogbo ọmọ rẹ̀ sí. Gbogbo àwọn ọmọ wọ̀nyi ló kàwé dáadáa. Àwọn tí ó ti kẹ́kọ̀ọ́ jáde ni Tìjání tí ó jẹ́ akọ-níwájú-adájọ́. Bọ́lá ni adarí ilé iṣẹ́ mádàámidófò kan ní Sọ́bẹ. Lọ́ládé sì ni ọ̀gá àgbà pátápátá ní ilé-ìwòsàn ìjọba ni Àpà. Dáramájà, àkọ́ṣẹ́- igi Ọáolú, ni gííwá ilé okòwò kátàkárà ní ara rẹ̀ ni Sohó. Rẹ̀mí tíí ṣe abígbẹ̀yìn, nìkan ló kù ní ilé-ẹ̀kọ́ gbogbonìṣe ní Abraka. Dáramájà wòye pé ó yẹ kí àwọn yẹ́ bàbá àwọn sí fún iṣẹ́ takuntakun tí ó ṣe lórí ọmọ. Wọ́n fẹnu kò láti fi ayẹyẹ ọjọ́-ìbí yẹ bàbá sí.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Orí-ọ̀rọ̀ tó jẹ mọ́ àròkọ aṣàríyànjiyàn jù ni",
    "a": "Ìfètò\nsọ́mọ bíbí ",
    "b": "Ètò kólẹ̀kódọ̀tí ní agbègbè mi",
    "c": "Òwò\nkòkó pé ju òwò obì lọ",
    "d": "Ayẹyẹ òkú bàbá mi",
    "answerKey": "C",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ni kò gbà kí wọ́n kọlà fún ọmọ òun?",
    "a": "Àlàbá",
    "b": "Bóládé",
    "c": "Jèémíìsì",
    "d": "Jídé",
    "answerKey": "B",
    "context": "Ìbòòsí o, ẹ máa jẹ́ kí àṣà ó wòòkùn. Àṣà Yorùbá ò mà gbọdọ̀ parun-un. Mo wo ṣàkun ọ̀rọ̀, mo rí i pé ọ̀pọ̀ àkóónú àṣa Yorùbá làṣa àtọ̀húnrìnwá ti fẹ́ẹ́ tì sí kòtò.\n\nBọ́ládé oníkẹ̀kẹ́ bímọ tán nídalẹ̀, ó fi àáké kọ́ri pé wọn ò gbọdọ̀ kọmọ òun nílà ojú. Ó ṣe àtọ́kasí pe Jìnádù bí tiẹ̀ ní Èkó, kò kọlà fún un: Làmídì bí tiẹ̀ ní Kútúweeji kò sín in ní gbẹ́rẹ́ débi ilà. Ó tún fàáké kọ́rí pé kò sí ohun tí ń jẹ́ ẹsẹ̀-n-táyé; ó ní àbámọdá ni. Oríkì ìdílé, ọfọ̀ ni, kò ní ìtumọ̀ kankan sí òun, ó ti gbàgbé Àlàbá àti Jèémìsì, ọ̀rẹ́ rẹ̀, tí wọ́n kọ ilà ojú fún ọmọ tiwọn.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, wọ́n lé wọn nílùú tí wọ́n ń gbé. Wọ́n padà dèrò ìlú abínibí wọn. Wọ́n dà wọ́n sílẹ̀ bíi iyanrìn tí típà kó; wọ́n ní kí kálùkù gbalé bàbá rẹ̀ lọ. Bọ́ládé sì ti kú nígbà tí à ń wí yìí; àwọn ọmọ rẹ̀ kò mọlé mọ́, wọn kò mọ ìran wọn débi tí wọn ó mọ oríkì. Wọ́n dàrè nílée bàba wọn. Jídé ọmọ Jìnádù di oníṣẹ́ méjì, múrí kan. Ó ń bá oníṣẹ́ ṣiṣẹ́ nítorí pé kò béèrè ìtẹsẹwáyé rẹ̀. Ẹni tó sọ ilé nù, ó so àpò ìyà kọ́!",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ta ni ó ń jìyà jiyà láti kékeré rẹ̀?",
    "a": "Dékúnlé",
    "b": "Fadékẹ́mi",
    "c": "Àmọ̀pé",
    "d": "Adébáyọ̀",
    "answerKey": "B",
    "context": "Fadékẹ́mi jẹ́ ọmọ òrukàn tí ó sì rẹwà lóbinrin. Láti kékeré ni ó ti ń wẹ̀ nínú ìyà. Ó ń gbé lọ́dọ́ Adébáyọ̀, ábúrò babá rẹ̀, ẹni tí ó fi ìyà pá a lórí dọ́ba, títi tí ó fi sá kúrò níbẹ̀. Ìlú Arárọ̀mí tí ó sá lọ ni ó ti di aláàárù. Ó tún dan iṣẹ́ apọnmità wò, bẹ́ẹ̀ ló tún ṣiṣẹ́ ọmọọdọ̀ lọ́dọ̀ Àmọ̀pé Olóúnjẹ, ṣùgbọ́n kàkà kí ewé àgbọ́n rẹ rọ̀, fíle ló ń le sí i.\n\nÌdí iṣẹ́ bírísopé tí ó tún lọ ṣe ni Dékúnlé ọmọọbá ti pàdé rẹ̀, tí ẹwà rẹ̀ sí wọ̀ ọ́ lójú. Ó bá a sọ̀rọ̀, ọ̀rọ, wọ́n sì wọ̀. Dékúnlé wá bọ́ṣọ ìyà lára rẹ̀, ó sì sọ ọ́ dìyàwó. Báyìí ni orúkọ ro Fadékẹ́mi. Ó di ọ̀kan nínú àwọn ìyàwó ọlọ́rọ̀ ìlú, ó sì bẹ̀rẹ̀ sí ní yí nínú ọlá.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Níbo ló jìnnà jù sí Ẹrẹ̀?",
    "a": "Táǹńwá",
    "b": "Ìsálú",
    "c": "Sabọ́jọ",
    "d": "Sanjọ́",
    "answerKey": "A",
    "context": "Lẹ́yìn tí Kọ́lá àti Jèrùgbé ti fi ara mọ́ àwọn ènìyàn wọn fún ìgbà díẹ̀, wọ́n mú ṣòkòtò bọ́ láti lọ pe ẹni tí yóò fi irun ajá ṣe òògùn owó fún wọn. Iṣẹ́ onítibí ni láti ṣe ẹ̀dà. Ibi tí ó ń gbé jìnnà sí Ẹrè. Kò sí ọ̀nà méjì tí ó dé ìlú náà jù ojú omi lọ lásìkò tí à ń sọ̀rọ̀ rẹ̀ yìí. Ọkọ̀ ojú omi niwọn ní láti dé ibẹ̀. Níwọ̀n ìgbà tí ó sì jẹ́ ọ̀pá àti òbèlè niwọn fi ń wa ọkọ̀, ó gbà wọ́n ní àkókò díẹ̀. Kọ́lá rọ ìyá rẹ̀ láti fún un ní owó díẹ̀ tí ó nílò fún ìrìn àjò yìí.\n\nÒòrùn ti wọ̀ kí àwọn ènìyàn yìí tó 'mú ọ̀nà wọn pọ̀n. Wọ́n jẹun jẹun yó, wọ́n sì gbé àtùpà amọ̀, okùn, àṣọ àti ọ̀pá sínú ọkọ̀ láti fi ta ìgbòkùn. Ọkọ̀ kékeré tí l̀yá Akin fi máa ń ra ẹja ni wọ́n wọ̀. Akin jókòó sí ẹ̀yìn, Kọ́lá wà ní iwájú. Àyìndé sì lé téé sí orí tẹ́ba ní àárin. Kí wọ́n tó wo ọkọ̀ rẹ̀. Títí fi àdúrà sin Akin àti àwọn ẹmẹ̀wà rẹ̀. Àyìndé kò wọ ọkọ̀ rí bẹ́ẹ̀ ni kò mọ̀ ọ́n wẹ̀, kò lè mòòkùn nínú omi kí á má sọ nípa odò ńlá tí ó na ìyẹ́ láti ìsálú dé Ẹrẹ̀, ṣùgbọ́n kò jáyà. Ọ̀kan rẹ̀ balẹ̀ pé bí ó bá di bákan, àwọn ọ̀rẹ́ òun yóò gba òun là. llẹ̀ ti ṣú kí ọkọ̀ tó kúrò ní èbúté, Akin ni ó sì ń darí ọkọ̀. Iwájú ọkọ̀ niwọ́n gbé àtùpà sí láti máa ríran. Ṣùgbọ́n lẹ́yìn ìbùsọ̀ mẹ́tàlá, wọ́n yà sí èbúté Ṣabọ́jọ láti sùn.\n\nNígbà tí ilẹ̀ mọ́, gbogbo ilẹ̀ ni ó kún fún yànmùyánmú, wọ́n ti yó, agbèdu wọn pọ́n dòmùdòmù bí ẹ̀yìn ìmọ̀kọ̀. Gbogbo ará àwọn arìnrìn-àjò wá rí pàtipàti. Wọ́n tu ọkọ̀ títí tí ilẹ̀ fi ṣú ní ọjọ́ kejì, ṣùgbọ́n wọ́n dé ibi tí wọ́n ń lọ. Wọ́n ìbá tẹ̀síwájú ṣùgbọ́n epotó wà nínú fìtílà ti gbẹ. Èyí ló mú kí wọ́n ó tún sún bèbè odò Sanjọ́.Àkùkọ kò ì kọ ṣùgbọ́n òyẹ̀ ti là nígbà tí wọ́n mú ọ̀nà pọ̀n. Kí òòrùn tó yọ, wọ́n ti gúnlẹ̀ sí èbúté Táǹńwá níbi tí Sòǹdókò ń gbé.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ìsọ̀rí akẹ́kọ̀ọ́ mélòó ni a mẹ́nu bà?",
    "a": "Méji",
    "b": "Mẹ́ta",
    "c": "Mẹ́rin",
    "d": "Márùn-ún",
    "answerKey": "C",
    "context": "Onírúurú akẹ́kọ̀ọ́ ló wà ní lé ẹ̀kọ́ gíga. Àwọn kán wà bíi Túńdé tó ṣe pé fàájì ni wọ́n wá lọ. Àwọn mìíràn bá ìfẹ́kúfẹ̀ẹ́ ara lọ bíi Tóyìn tí wọ́n sì ń ṣe tẹ́rùn. Àwọn kan gbájú mọ́ ẹgbẹ́ òkùnkùn ní tiwọn bíi Tólá, tí àwọn kán sì joyè bá-n-kúnjọ, èyí tí gbogbo ènìyán mọ Tèlé mọ́. Kì í fẹ́ gbé nǹkan kan ṣe. Àwọn kan ní tiwọ́n bá ìmọ̀ àti ìwé kíkà lọ, wón sì kà á dójú àmì gẹ́gẹ́ bíi Tádé, tó máa ń fi gbogbo ọjọ́ ráńtí ọmọ ẹni tí òun í ṣe.\n\nṢé gbogbo ohun tí ẹ̀dá bá ṣe ló lérè. Lẹ́yìn ọdún mẹ́ta tí gbogbo wọ́n ti jáde ilé-ẹ̀kọ́ gíga, Tádé di olùkó pàtàkì nílé-ẹ̀kọ́ gíga, ìjọbá sì ń sanwó gọbọi fún un. Tèlé ní tirẹ̀ kò rí ibì kankan bá wọ̀ ọ́ nítorí ìwé-èrí tí kò múná dóko tó ń gbé kiri. Òkú Tọ́lá ní tirẹ̀ í fẹ́rẹ̀ jẹrà tán nínú sàréè nípasẹ̀ ikú gbígbóná tó ṣàgbákò lọ́dọ̀ àwọn akẹgbẹ́ rẹ̀. Tóyìn ti di ẹni àpatì, ó sì rù hàn-n-gogo nítorí àrun kògbóògùn tó kó. Bẹ́ẹ̀ ni àìsan kíndìnrín ń bá Túndé wọ̀yá ìjà nílé-ìwòsàn nítorí otí àti sìgá àmujù rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Ìgbà wo ni bàbá àgbà máa ń ráyè fún àwọn ọmọọmọ rẹ̀ ní ìṣítí?",
    "a": "Nígbà tí wọ́n bá mókè nínú ẹ̀kọ́ wọn",
    "b": "Nígbà tí wọ́n ń kẹ́kọ̀ọ́",
    "c": "Nígbà tí wọ́n bá wa kí i lábúlé",
    "d": "Nígbà tí wọ́n di akọ́ṣẹ́mọṣẹ́",
    "answerKey": "C",
    "context": "\"Ẹ firun dúdú ṣiṣẹ́.\" Gbólóhún yìí ni bàbá àgbà, Adélabí, máa ń fi ṣí àwọn ọmọọmọ rẹ̀ létí ní gbogbo ìgbà. Ìgbà tí wọ́n bá wá kí i lábúlé Ológo ló máa ń ráyè ṣe èyí. Àyọ̀ká àti Gbénró kọ́kọ́ máa ń kọtí ọ̀gbọn-in sí àwọn ọ̀rọ ìṣítí wọ̀nyí ṣùgbọ́n nígbà tí wọ́n ríi pé àwọn ẹ̀gbọ́n wọn, Ọlá àti Bíọ́dún, tó ń tẹ̀lé ìmọ̀ràn yìí ń mókè nínú ẹ̀kọ́ wọn, ni àwọn náà bá yára fara mọ́ ọ. Síbẹ̀síbẹ̀, Ọláníkẹ̀ẹ́ ní tirẹ̀ kò já gbogbo rẹ̀ kúnra.\n\nNítorí ìdí èyí, kò wá yani lẹ́nu pé nígbà tí wọ́n dàgbà tán, gbogbo àwọn tó tẹ̀lé ọ̀rọ ìṣítí bàbá àgbà ló mókè: wọ́n di akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ ní ẹ̀ka iṣẹ́ tí wọ́n yàn Iáàyò; wọ́n wá là, tí wọ́n sì lu. Ọláníkẹ̀ẹ́ ni tirẹ̀ wá gúnlẹ̀ sí Ọjàaba níbi tó ti ń gbàárù.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Kí ni ó gbọdọ̀ jẹyọ ní òpin lẹ́tà?",
    "a": "Déètì",
    "b": "Orúkọ akọlẹ́tà",
    "c": "Àdìrẹ́sì ẹni tí a kọ̀wé sí",
    "d": "Kókó-ọ̀rọ̀",
    "answerKey": "B",
    "context": "Mo kí gbogbo ẹ̀yin ènìyàn mi tí ẹ péjọ̀ síbí lónìí. Inú mi sì dùn jọjọ dé ibi pé bí ènìyàn bá gẹṣin nínú mi olúwarẹ̀ kò ní kọsè. A dájọ́, ọjọ́ pé, a dá ìgbà, ìgbà sì kò. Mo sì dúpẹ́ Iọ́wọ́ Adẹ́dàá nítorí èyí ṣojú wa ná.\n\nNí ìdunta ni irú ayẹyẹ, ìfinijoyè báyìí wáyé gbẹ̀yìn ní ìlú wa yìí. Nígbà náà lọ́hùn-ún, ènìyàn mẹ́ta péré ni mo fi oyè dá lọ́lá, ṣùgbọ́n lónìí, ènìyàn mẹ́jọ ni n ó já ewé oyè lé lóri - ọkùnrin márùn-ún àtí obìnrin mẹ́ta - fún iṣẹ́ takuntakun tí wọ́n ti ṣe fún ìdàgbàsókè ìlú yìí. Mo sì fẹ́ kí eléyìí jẹ́ àwòkọ́ṣe fún ẹ̀yin tó nífọ̀n tó tún ní èékánná ní ìlú yìí. Ògún ilé ni mo fé kí ẹ kọ́kọ́ máa bẹ̀ kí ẹ tó bẹ tìta, kí ẹ sì jáwọ́ nínú ìwà aláǹgbàá orí èṣù àti ìwà amúnibúni ẹran-ìbíyẹ. Ẹ jáwọ́ nínú ìwà fàyàwọ́ àti òògùn olóró gbígbé kí ẹ má baà ta epo sí àlà orúkọ ìlú wa yìí mọ́. Mo sọ èyí kí ọ̀rọ̀ yín má baà dà bí i ti Adélọiá àti Ọláòṣéépín. Ẹ̀wọ̀n ogún ọdún ni ẹni àkọ́kọ́ tí i ṣe ọmo ìlú Ayépé ń ṣe lọ́wọ́ báyìí fún fàyàwọ́ nígbà tí ẹnìkejì fi ẹ̀yìn tàgbá ní Sòǹdókò fún igbó gbíngbìn.\n\nỌlátẹ́jú tí i ṣe ọ̀gá àgbà ní ilé ìfowópamọ́ òlóògunebí ni yóò jẹ oyè Bàbálájé ìlú wa yìí. Ṣé ẹ kò gbàgbé ilé iṣẹ́ ńlá tó dá sílẹ̀ tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọ ìlú yìí tí ń ṣiṣẹ́? Oyè Ọ̀tún Bàbálájé ni ti ọ̀rẹ́dẹbí rẹ̀ Adédùntán. Ẹ má gbàgbé pé Ọ̀rẹ́ kòríkòsùn niwọ́n àti pé Adédùntán tí i ṣe oníṣòwò pàtàkì ti ṣètò ẹ̀kọ́ ọ̀fẹ́ fún àwọn ọmọ ilé ẹ̀kọ́ gíga tó kù díẹ̀ káà-tó fún ní ìlú yìí bí ó tílẹ̀ jẹ́ pé Ìbídàpọ̀ ni ó ti wá. Ọládélé tí ṣe ọ̀gá lẹ́nu iṣẹ́ ọba tí ó ran àwọn ọmọ bíbí ìlú yìí lọ́wọ́ láti rí iṣẹ́ ọba ni yóò jẹ oyè Alátùn-únṣe ìlú nígbà tí oníṣègùn Babátúndé yóò di Agbáṣàga. Káńsílọ̀ ètò ẹ̀kó ìjọba ìbílẹ̀ yìí, ọ̀gbẹ́ni Tàlàbí di Olóyè Akéwejẹ̀. Arábìnrin Bísí, aya Adélọdún ni yóò dipò olóogbé Súọlá aya Tẹ̀là gẹ́gẹ́ bí l̀yálájé. Ṣèbí gbogbo wa ni a mọ̀ ón sí gbajúmọ̀ òǹtajà ní ìlú Kánnádopó. llé ìtajà tí ó kọ́ sílẹ̀ wa yìí àti agbègbè rẹ̀ jẹ́ méwàá. Màmá wa Adúlójú ni n ó já ewé oyè Yèyé Ọba lé lórí lónìí, nígbà tí arábìnrin Yétúndé aya Babalọlá, yóò jẹ oyè Onígègé Àrà ìlú Ajégúnlẹ̀ wa yìí láti òní.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Irú ìwà wó ni Sùbòmí fi hàn nínú àyọkà yìí",
    "a": "Sùúrù",
    "b": "ìgbéraga",
    "c": "Ojúkòkòrò",
    "d": "l̀jẹkújẹ",
    "answerKey": "C",
    "context": "Ọ̀wọ́n gógó omi ló mú Ṣùbòmí jí ní kùtùkùtù òwúrọ̀ ọjọ́ kan, ó wá àwọn málà lọ láti bá a pọn omi nítorí àwọn aráabí kò mú iná ìjọba tí èrọ amómiwá yóò fi ṣiṣẹ́ wá. Bí Ṣùbòmí ṣe pe málà tí ó ń gbé omi kọjá sí àdúgbò kéjì, ó tajú kán, ó rí apẹ kan àti èròjà inú rẹ̀ ní oríta mẹ́ta. Ẹbọ yìí ni adáhunṣe, ní kí ẹnìkan tí àrún wárápá ń bá jà rú kí wàhálà rẹ̀ lè dópin. Owó ẹyọ, ẹ̀kọ yangan, àkàrà, epo pupa àti ọ̀pọ̀lọpọ̀, owó bébà ẹlẹ́gbẹ̀rún náírà ló wà nínú ìpèsè náà.\n\nṢé ìwà kò ní fi oníwà sílẹ̀. Ṣùbòmí sáré síwájú, ó bẹ̀rẹ̀ mọ́lẹ̀ láti ṣa bébà owó mẹ́fà, ó fi ẹyọ kan sílè, ó fẹsẹ̀ fẹ́ ẹ. Ọ̀rọ̀ yìí jọ málà lójú, ó sì gba ọ̀nà rẹ̀ lọ. Ní kété tí Sùbòmí délé ló bá ṣubú lulẹ̀ tó ń rú itọ́ lẹ́nu. Igbe \"kí ló dé?\" Ni ìyàwó ń ké nígbà tí àwọn irú rẹ̀ ń bomijé lójú. \"Ta -ló dán irú èyí wò?\" ni ìbéèrè àwọn aládùúgbò. Ẹbọ tí Adóníyì ṣe ni ó mú wárápá Sùnmónù san.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "kò'",
    "a": "yẹ̀",
    "b": "kọjá",
    "c": "kù díẹ̀",
    "d": "pé",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ajírọ́lá àti àwọn àbúrò rẹ̀ pa ẹnu pò láti sé ọjọ́ ìbí fún bàbá wọn. Gbogbo ìlàkàkà bàbá wọn láti ri pé wọ́n di ẹni ayé ń fẹ́ ni ó wú wọn lórí tí wọ́n fi ṣe ẹ̀yẹ yìí fún un. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ìránṣẹ́ ni Olóyè Bọ̀sún Owóṣeéní ní ilé iṣẹ́ ìjọba, síbẹ̀ kò fọwọ́ yẹpẹrẹ mú ọ̀rọ̀ ẹ̀kọ́ ọmọ. Bí ó tí ń ṣiṣẹ́ ọba ní Pápákọ̀ náà ni ó ń dáko tí ó sì tún ń gba àjọ.\n\nÀṣẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, gbogbo ọmọ rẹ̀ ló rí jájẹ. Ajírọ́lá di dọ́kítà, Adébọ́lá tí ó tẹ̀lé e jẹ́ akọ̀wé àgbà ní báǹki, nígbà tí Mọbọ́lárìn ń ṣe iṣẹ́ lọ́yà, Akin àbíkẹ́yìn rẹ̀ sì jẹ́, oníṣòwò pàtàkì.\nLọ́gán ni ìmúrasílè fún ayẹyẹ bẹ̀rẹ̀. Olóyè Ṣubúọlá, mọ́gàjí agbo-ilé bàbá wọn, ni àwọn ọmọ kọ́kọ́ fi ọ̀rọ̀ ayẹyẹ yìí tó létí. Wọ́n sì tún ránṣẹ́ sí Adégbọ́lá, báálẹ̀ Àkùkọ. Ṣé Balógun ìlú Àkùkọ ni Owóṣeéní. Gbogbo ètò bí ayẹyẹ yóò ṣe kẹ́sẹ̀ járí ni wọ́n farabalẹ̀ ṣe. Wọ́n fìwé ìpè ránṣẹ́ sí ẹbí, ará, àtọ̀rẹ́. Wọ́n sì pín bùkátà ayẹyẹ láàárín ará wọn. Nìgbá tí ó yá, ọjọ́ ayẹyẹ kò. Bí wọ́n tí ń sè ni wọ́n ń sọ̀. Ìdajì nínú àwọn obìnrin ilé ti bẹ̀rẹ̀ sí kọrin kí ọlọ́jọ́ ìbí lọ́kan-ò-jọ̀kan. \n\nWọ́n wọ aṣọ àǹkárá tí ó jiná, àwọn ọmọ ilé wọ léèsì aláwọ̀ ewé. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé aago méjì ọ̀sán ni ayẹyẹ yóò bẹ̀rẹ̀, agogo mẹ́wáà àárọ̀ ni àwọn tí a fi ìwé pè ti ń dé láti Èkó, ìbàdàn àti Abẹ́òkúta sí Àkùkọ. Tọmọdé tàgbà lo gbédìí fún àwọn ọkọ̀ bọ̀bìnnì bọ̀bìnnì tí ó wọ̀lú lọ́jọ́ náà. Àwọn ọmọ ọlọ́jọ́ ìbí ṣe bẹbẹ. Ọ̀pọ̀ òbí ló sì tipasẹ̀ ayẹyẹ yìí pinnu láti máa ṣojúṣe wọn bó ti tọ́ àti bó ti yẹ sí ọmọ.\n",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "[MASK] ni l̀yàwó Láyí",
    "a": "Bọ́lá",
    "b": "Yẹ́misí",
    "c": "Ṣadé",
    "d": "Fúnmilọ́lá",
    "answerKey": "D",
    "context": "Nígbà ìwáṣẹ̀ bí ọmọkùnrin bá tó níyàwó, àwọn obí rẹ̀ yóò wáya fún un ṣùgbọ́n lóde òní. ojú awo ni awo fí ń gbọbẹ́. Èyí ni Láyí kò ṣe fi òjò Déwálé àti lyùnadé gbin ọkà. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n fé kí Láyi ni irú láyé, bí i ti Démọ́lá àti Àkàndé, tí wọ́n bí sí Ìdọ̀gọ̀ níbi tí wọ́n kọ́kọ́ tẹ̀dó sí.\nLáyí tí ń dọ́gbọ́n sí ọ̀rọ̀ ará rẹ̀ nígbà tí Déwálé lọ dáko ẹgan ní Kétu ní ibi tí lyùnadé tí ń ṣiṣẹ́ olùkọ́.\n\nLádépò ni a ti bí Láyi ṣùgbọ́n Ìpólé ni ó ń gbé báyìí. Láti ìgbà tí ó ti di ọmọ òrukàn ni Déwálé àti Iyùnadé ti gbà á tọ́. Ní ìlú yìí kan náà ni ó ti ṣe alábàápàdé Fúnmilọ́lá, Ṣadé, Tọ́lá àti Yẹ́misí tí ó sì yan Fúnmilọ́lá, tí ó jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ ní ààyò. Èrò ọkàn àwọn alágbàtọ́ Láyí ni pé bí wọ́n ṣe fẹ́yàwó fún Àkàndé àti Démọ́lá tí gbogbo nǹkan sì ń lọ létòlétò náà ni kí wọ́n ṣe fún un, ṣùgbọ́n ibi wọ́n fi ojú sí, ọ̀nà kò gba ibẹ̀ lọ.\n\nÀsìkò tí Láyí gbéyàwó rọ̀ ọ́ lọ́rùn ju ti àwọn irò rẹ̀ tí ó fi ìkánjú lábẹ̀ gbígbóná. Fún àpẹẹrẹ, ibi tí Délé tí ń wáṣẹ́ ló ti bá ọmọbìnrin kan pàdé. Wón ṣeré oge, wọ́n sì fi bẹ́ẹ̀ di tọkọtaya ṣùgbọ́n ará ò rokùn, ará ò radìyẹ. Bákan náà ni Kínyọ fi afẹ́ ayé kojú sí bùkátà mọ́to kí ó tó to ilé rẹ̀, bùkátà wá wó lu ara wọn ṣùgbọ́n ti Láyí yàtọ̀ gédégédé. Lẹ́yìn ìgbéyàwó Láyí, ó ríṣẹ́ sí ilé ìfowópamọ́ kan. Èyí ló mú un pinnu láti kó ẹbí rẹ̀ lọ sí Ayédáadé níbi tí ó tí ń ṣiṣẹ́. Lára àwọn ọmọ tí Olórun fi jíǹkí rẹ̀ ni Dékémi, tíi ṣe ọmọlójú rẹ̀. Nítorí l̀jáfárá rẹ̀ lẹ́nu iṣẹ́., Láyí di ọ̀gá pátápátá láìpẹ́. Ó kọ́lẹ́, ó ra mọ́tò. l̀yàwó rẹ̀ náà sì di oníṣòwò ńlá tí àwọn aláròóbò ń ra ọjà lọ́wọ́ rẹ̀.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "question": "Àkọ́lé tí ó bá àyọkà yìí mu jùlọ ni",
    "a": "Ẹ̀bùn owó",
    "b": "Ẹni a fẹ́ la mọ̀",
    "c": "Ẹní máa joyin inú àpáta",
    "d": "Bá ò kú ìṣe ò tán",
    "answerKey": "D",
    "context": "Ọmọ́wùmí ṣe ìdánwò láti gba ẹ̀bùn ẹ̀kọ́-ọ̀fẹ́ tí Gómìnà ìpínlẹ̀ Erínfọlámí, Olóyè Táyé Ọ̀rẹ́wùmí ṣe agbátẹrù rẹ̀. Àwọn mẹ́fà, Bísọ́lá, Kọ́ládé, Adéjọkẹ́, Pẹ̀lúmi, Ọmọ́wùmi àti Tómilẹ́rìn-ín ni wọ́n jọ díje fún ẹ̀bùn ẹ̀kọ́-ọ̀fẹ́ yìí. Ọmọ́wùmí, ọmọ atàpátadìde kan ni ó jáwé olúborí. Orí Gómìnà wú lọ́pọ̀lọpọ̀, ó fún Ọmọ́wùmí ní ẹ̀bùn owó mílíọ̀nù méjì náírà ní àfikún\nsí ètò ẹ̀kọ́-ọ̀fẹ́ tó fún un.\n\nInú Mákànánjúọlá, bàbá Ọmọ́wùmí dùn gidi gan-an fún ìgbésí ayé ìdílé rẹ̀ tí ó yí padà sí rere\nláìròtì. Ṣèbí tálákà paraku ni òun àti Bánkẹ́, ìyàwó rẹ̀ tẹ́lẹ̀ títí di àsìkò tí ọmọ wọ́n jẹ ẹ̀bùn owó tabua àti ẹ̀kọ́-ọ̀fẹ́ yìí. Wọ́n dúpẹ́ lọ́wọ́ọ Ọlọ́run tí ó kọjú sí wọn ṣe lóore.",
    "grade": "SS3",
    "preamble": "",
    "category": "Reading comprehension"
  }
]