sattt.org.mm

[
  {
     title: "ၸုမ်းပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈတႆး (ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ)",
     content: "ပိူင်ပဵၼ်လု(လေႃးၵ)ၼႆႉ လွင်ႈသင်သေဢမ်ႇဝႃႈ တိုၼ်းမီးငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်း ၵူႈဢၼ် ၵူႈမဵဝ်း။ တေႇၸဵမ် တူဝ်မီးၸႂ်၊ ဢမ်ႇမီးၸႂ်၊ ဢိၵ်ႇပႃးတင်းသၽေႃးတြႃးပၢႆးႁၼ် ၵူႈ ဢၼ်ဢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉမီးငဝ်ႈႁၢၵ်ႈလႄႈ ၸင်ႇမီးတူၼ်ႈလမ်း၊ ယွၼ်ႉမီးတူၼ်ႈ လမ်းလႄႈ ၸင်ႇမီးၵိင်ႇ မီးၶႃႈ မီးၽိူဝ်မႃး။ မိူၼ်ၼင်ႇ လႆႈႁၼ်တူၼ်ႈမႆႉ ၽုတ်းတမ်း ယူႇ ၼိူဝ်ပိုၼ်ႉလိၼ်မိူင်းလူင်ၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မီးငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်း မၼ်ႈၵိုမ်းဝႆႉၼႂ်းလိၼ် ႁႃတၢင်းၵိၼ် ထၢတ်ႈၼမ်ႉ ထၢတ်ႈၽုၼ်ႇ ၶိုၼ်းလဵင်ႉပၼ်လႄႈ တူၼ်ႈလမ်းမၼ်း၊ ၵိင်ႇမၼ်း၊ ၽိူဝ်မၼ်း၊ မွၵ်ႇမၢၵ်ႇမၼ်း ၸင်ႇမူႈၼုမ်ႇလီသေ ႁၢင်ႈၶိူင်ႈပၼ် ပိူၼ်ႉတီႈ မၼ်းယဝ်ႉ။ တႃႇမႆႉၼိုင်ႈတူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸၢမ်းဝႃႈ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်း ဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်းၸိုင် တူၼ်ႈ လမ်း ၵိင်ႇ ၽိူဝ် မွၵ်ႇ မၢၵ်ႇမၼ်းၵေႃႈ တိုၼ်းဝွတ်ႈသေ ပဵၼ်မႆႉတၢႆၸၼ်းလူင် ၵွႃႇၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်သၽေႃးတြႃး၊ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပၢႆးႁၼ်လူင် မိူၼ် ၼင်ႇ ပၢႆးဝူၼ်ႉၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ်၊ သႃႇသၼႃႇ ၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ်ၼႆၵေႃႈ တေႃႈလူဝ်ႇႁႂ်ႈ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်း မၼ်ႈၵိုမ်းၵွၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် တူၼ်ႈလမ်း ၵိင်ႇ ၽိူဝ် မွၵ်ႇ မၢၵ်ႈမၼ်း ၸင်ႇမူႈမႂ်ႇ ယႂ်ႇႁုၼ်ႈမုၼ်းလီယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်း ဢမ်ႇၵႅၼ်ႇၵိုမ်းၼႆတေႉ ဢၼ်ပဵၼ်တူၼ်ႈလမ်း ၵိင်ႇၽိူဝ်မၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇမူႈမႂ်ႇသေ တေထိုင် ၸၼ်ႉမွတ်ႇဝွတ်ႈ ယဵၼ်ႁၢႆၵွႃႇၵူၺ်း။ ပေႃးၼၼ် ဢၼ်ပဵၼ်သႃႇသၼႃႇလူင်ၼိုင်ႈဢၼ် ၼႂ်းလုမ်းၽ၊ ပုတ်ႉထသႃႇသ ၼႃႇၼႆႉ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်း ပဵၼ်သင်လႃႇ-ပေႃးၼႆ၊ ပေႃးထွမ်ႇ ၸဝ်ႈမႁႃႇၵတ်ႉသပ၊ ၽူႈ ဢွၼ်ႁူဝ် တၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇပွၵ်ႈထိၼိုင်ႈ ဝႃႈတေႉ သမ်ႉဝႃႈ “ဝိၼႆးၼႆႉ ပဵၼ်သၢႆၸႂ် သႃႇသၼႃႇ(=ဝိၼယေႃ ၼႃမ သႃသၼသ်သ ဢႃယု)”၊ ပေႃးမီးဝိၼႆးၵွၼ်ႇ ၸင်ႇမီး သၢႆၸႂ်သႃႇသၼႃႇ၊ ပေႃးဢမ်ႇမီး ဝိၼႆး၊ ဢမ်ႇၼၼ် ပေႃးဝိၼႆးလုၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈ သၢႆ ၸႂ်သႃႇသၼႃႇ လုယၢတ်ႈ ၶၢတ်ႇ ဝွတ်ႈ-ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ပေႃးထွမ်ႇၼင်ႇ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ တွပ်ႇပၼ် ၶေႃႈထၢမ် ၸဝ်ႈသု ၽၢတ်ႈ မိူဝ်ႈၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ၸမ်တေၸၢမ်ႇၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼၼ်ႉ သမ်ႉဝႃႈ “သုၽၢတ်ႈ႟ သႃႇ သၼႃႇ ဢၼ်မီးမၢၵ်ႈၵၢင်ႇပႅတ်ႇပိူင်ၼၼ်ႉ မီးၸဝ်ႈမၢၵ်ႈ ၸဝ်ႈၽူဝ်ႇ၊ သႃႇသၼႃႇ ဢၼ် ဢမ်ႇမီးမၢၵ်ႈၵၢင်ႇပႅတ်ႇပိူင်ၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇမီး ၸဝ်ႈမၢၵ်ႈ ၸဝ်ႈၽူဝ်ႇ၊ မိူၼ်ၵၼ် တင်းၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ် ဢမ်ႇမီးႁွႆးတိၼ်ၼူၵ်ႉ” ၼႆၼၼ်ႉသမ်ႉ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇၼႆႉ ပဵၼ်မၢၵ်ႈၵၢင်ႇပႅတ်ႇပိူင်၊ မီးမၢၵ်ႈၵၢင်ႇပႅတ်ႈပိူင်၊ ၵျၢင်ႉၵမ်ၸွမ်း မၢၵ်ႇၵၢင်ႇပႅတ်ႇပိူင်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇထိုင်တီႈယိူင်းမၢႆလႆႈ၊ ပေႃးဢမ်ႇမီး မၢၵ်ႇၵၢင်ႈပႅတ်ႇပိူင်ၸိုင် ဢမ်ႇထိုင်တီႈယိူင်းမၢႆ လွင်ႈၵိလေႇသႃႇႁႅင်ႈယူတ်းသေ လႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈ သုၶ ၵတ်းယဵၼ်-ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ပေႃးလွမ်တူၺ်း တီႈၶေႃႈသင်ႇၸုမ်းတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈ ထူၼ်ႈႁူၵ်းၶဝ် သင်ႇဝႆႉ ၼႂ်းပပ်ႉလိၵ်ႈပိတၵၢတ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ သမ်ႉဝႃႈ “ပရိယတ် တိယေဝ သႃသၼမူလံ (=ၵၢၼ်သွၼ်ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ ပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ) ၼႆလႄႈ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်သွၼ်ၵၢၼ်ႁဵၼ်း၊ ပေႃးဢမ်ႇမီး ၵၢၼ်သွၼ် ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၼႆႉ မိူၼ်ၵၼ်တင်းငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ လုယၢတ်ႈၵွႃႇ၊ ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈသႃႇသၼႃႇ မၼ်ႈၵိုမ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇလမ်ႇၸႂ်ႁဵတ်း ၵၢၼ်သွၼ် ၵၢၼ်ႁဵၼ်း-ပွင်ႇဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ပေႃႈထွမ်ႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ် ၵေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႉၼႆႉ လၢတ်ႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵျွင်းၵေႃႈ သမ်ႉဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇမီးတီႈယူႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈသွၼ်ႁဵၼ်း ၵျၢင်ႉၵမ်လႄႈ ႁဵတ်းၵျွင်း ၵေႃႇသၢင်ႈၵျွင်းၼႆႉ ပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ၊ ပေႃးထွမ်ႇ ၵူၼ်းၵေႃႇၵွင်းမူးၶဝ်ဝႃႈၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇမီးၵွင်းမူးၼႆႉ ဢမ်ႇႁၼ် ႁၢင်ႈၽၢင်သႃႇသၼႃႇ လႄႈ မိူၼ်သႃႇသၼႃႇ လပ်ႉႁၢႆ၊ ၵၢၼ်ၵေႃႇၵွင်းမူးၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ-သမ်ႉဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးၼၼ်ၵေႃႈ တင်းၼမ် တင်းဢႄႇ၊ ၵၢပ်ႈလႂ် ပၢၼ်ၼၼ်ႉ၊ တီႈလႂ် တီႈၼၼ်ႈ၊ တႃႇၵေႃႉလႂ်ၵေႃႉၼၼ်ႉၼၼ်ႉ ၸႂ်ႈယူႇ၊ မႅၼ်ႈယူႇ ၵႃႈတေလႆႈဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈသင် လႄႈဝႃႈၼၼ်-ပေႃးၼႆ၊ သႃႇသၼႃႇၼႆႉ ပေႃးဢဝ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈမီးဝႃႈပေႃးၼႆ မီးဝႆႉ ပရိယတ်ႉတိသႃႇသၼႃႇ၊ ပတိပတ်ႉတိသႃႇသၼႃႇလႄႈ ပတိဝေႇထသႃႇသၼႃႇ ၼႆ သၢမ်ပိူင်ၵူၺ်းသေတ ပေႃးဢဝ်ငဝ်းလၢႆး ဝၼ်းၶၢဝ်းမိူဝ်ႈၼႆႉတေႉ သမ်ႉလိူဝ်မႃးထႅင်ႈ လိင်ႇၵသႃႇသၼႃႇ လႄႈ ထႃႇတုသႃႇသၼႃႇၼႆထႅင် သွင်ပိူင်ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းႁႃႈပိူင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပရိယတ်ႉတိဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဝႃႈလူၺ်ႈၵၢၼ်သွၼ်ႁဵၼ်း၊ လူဝ်ႇသွၼ် လူဝ်ႇႁဵၼ်း ႁႂ်ႈႁု ႁႂ်ႈတွင်း လွင်ႈသၽေႃး ပၵ်းပိူင်၊ ပတိပတ်ႉတိ ဢၼ် ဝႃႈၼၼ်ႉ ဝႃႈလူၺ်ႈ ၵၢၼ်ၵျၢင်ႉၵမ်၊ ၵျၢင်ႉၵမ်ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်လႆႈသွၼ်ႁဵၼ်း ထွမ်ႇ ငိၼ်းမႃးၼၼ်ႉသေ တဵၵ်းတဵင်တိုၵ်းတေႃးပႅတ်ႈ ၵိလေႇသႃႇ ႁႂ်ႈၵိလေႇသႃႇ တူဝ်ၵဝ်ႇ ယဵၼ်ႁၢႆ၊ ပတိဝေႇထဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဝႃႈလူၺ်ႈ လွင်ႈလူင်ႉ ပွင်ႇလႅင်းၸႂ်၊ ၵျၢင်ႉၵမ်သေ လႄႈ ႁုပွင်ႇလွင်ႈဝႃႈ ပေႃးၵိလေႇသႃႇယဵၼ်ၵွႃႇၼႆႉ မၼ်းၵတ်းယဵၼ်ၼင်ႇႁိုဝ်၊ ပႆႇ ၺၢတ်ႈ ပရမၢတ်ႈ ပႅၵ်ႇပိူင်ၵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ လိင်ႇၵဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ သမ်ႉဝႃႈလူၺ်ႈ ႁၢင်ႈ ၽၢင်သႃႇသၼႃႇ၊ ၽႃႈလိူင် သၢင်ႇၵၢၼ်း၊ လၢႆးၼုင်ႈဝႆ၊ လွင်ႈၼုင်ႈဝႆ၊ ၵျွင်း၊ ၵွင်းမူး လူဝ်ႇ ပဵၼ်ၼင်ႇႁိုဝ်၊ ထႃႇတုသႃႇသၼႃႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ သမ်ႉဝႃႈလူၺ်ႈ ထၢတ်ႇၽြႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈ၊ ၽဝ်ႇၶၢပ်ႈတူဝ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းႁႃႈပိူင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးဢဝ်ၶဝ်တေႃႇၶဝ်ဝႃႈၸိုင် ပရိယတ်ႉတိသႃႇသၼႃႇ ပဵၼ် ငဝ်ႈ၊ ပေႃးဢဝ်ပရိယတ်ႉတိသႃႇသၼႃႇဝႃႈၸိုင်ႈ လိၵ်ႈလၢႆး ပဵၼ်ငဝ်ႈ၊ မီးလိၵ်ႈလၢႆးၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၸၢင်ႈပူင်သွၼ် လဵပ်ႈႁဵၼ်း၊ ပေႃးဢမ်ႇမီးလိၵ်ႈလၢႆး ဢမ်ႇၸၢင်ႈပူင်သွၼ် လဵပ်ႈ ႁဵၼ်း၊ ပေႃးဢဝ်ပတိပတ်ႉတိသႃႇသၼႃႇဝႃႈၸိုင် မၢၵ်ႈၵၢင်ႇပႅတ်ႇပိူင် ပဵၼ်ငဝ်ႈ၊ ပေႃးဢဝ် ပတိဝေႇထသႃႇသၼႃႇဝႃႈၸိုင် သီႇလ သမႃႇထိ ပဵၼ်ငဝ်ႈ၊ ပေႃးဢဝ် လိင်ႇၵသႃႇသ ၼႃႇဝႃႈၸိုင် ၶိူင်ႈၶွင်ဢၼ်တေဢဝ်ၵေႃႇၶပ်ႉႁဵတ်းသၢင်ႈလႄႈ တၢင်းႁုတၢင်းမေႃ ဢၼ် မေႃၵေႃႇၶပ်ႉႁဵတ်းသၢင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈ၊ ပေႃးဢဝ်ထႃႇတုသႃႇသၼႃႇဝႃႈတေႉ ၶၢပ်ႈတူဝ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၼင်ႇတၢင်းႁၼ်ထိုင် ၶဝ်ၸဝ်ႈမီးၼၼ်ႉ ၸႂ်ႈယူႇ ႁင်းၽႂ်ႇ ႁင်းမၼ်း တီႈလႂ် တီႈၼၼ်ႈ၊ မိူဝ်ႈလႂ် မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၸဝ်ႈမႁႃႇၵတ်ႉသပ ဝႃႈႁင်းၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် မိူဝ်ႈၼႃႈတေႇတၢင်ႇ သင်ႇၵႃႇယ ၼႃႇ ပွၵ်ႈထိၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၶေႃႈၵႂၢမ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ လွင်ႈသုတ်ႉတၢၼ်ႇ ဝိၼႆး ဢၽိထမ်ႇမႃႇ ၼႆမႃး သၢမ်ပိူင်လႄႈ ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈဝႃႈ “ဝိၼႆး ပဵၼ်သၢႆၸႂ် သႃႇသၼႃႇ”ၼႆၼၼ်ႉ လႆႈဝႃႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ပိူင်ဢၼ်ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် ႁူမ်ႈ ၵၼ် ဢဝ်ၵျၢင်ႉၵမ်ၸွမ်း၊ ပဵၼ်ပိူင်မူႇၸုမ်း တေသိုပ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်းၶၢဝ်းႁိုဝ်လႄႈ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်သၢႆၸႂ်သႃႇသၼႃႇယဝ်ႉ။ သုတ်ႉတၢၼ်ႇတေႉ ပဵၼ်တႃႇလွင်ႈသုၼ်ႇတူဝ်ၽႂ်မၼ်း ဢဝ်ၵျၢင်ႉၵမ် ၵႃႈၼၢၼ်ႉၼိုင်ႈၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပိူင်မူႇၸုမ်းၵျၢင်ႉၵမ်လႄႈ လႆႈဝႃႈ ဢမ်ႇ ၸႂ်ႈ သၢႆၸႂ်သႃႇသၼႃႇ။ ဢၽိထမ်ႇမႃႇ သမ်ႉပဵၼ် သၽေႃးတြႃး လွင်ႈပဵၼ်လုလူင် ၼႂ်း လေႃးၵၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ပိူင်ၵျၢင်ႉၵမ်၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပိူင်မူႇၸုမ်း ဢဝ်ၵျၢင်ႉၵမ်လႄႈ ၸင်ႇ ဢမ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်သၢႆၸႂ်သႃႇသၼႃႇယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ဢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ဝႃႈႁင်းၸဝ်ႈသုၽၢတ်ႈ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ ပိူင် ပိတၵၢတ်ႈ ပႆႇမီး၊ တိုၵ်ႉပဵၼ်တြႃး ဢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ႁေႃးဝႆႉသေ မၢၵ်ႇမိူဝ်ဝႆႉ ၵႃႈ ၼၢၼ်ႉၼိုင်ႈ။ ၽွင်းၼင်ႇၼၼ် ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၸင်ႇၸူၵ်းဢဝ် လွၼ်ႉၵႅၼ်သႃႇသၼႃႇ သေ တွပ်ႇပၼ်ၸဝ်ႈသုၽၢတ်ႈဝႃႈ မႄႈလူင်သႃႇသၼႃႇၼႆႉ ပဵၼ်မၢၵ်ႈၵၢင်ႇပႅတ်ႇပိူင်-ၼႆ ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ငဝ်ႈၵၼ်းပိူၼ်ႈတင်းမူတ်း၊ သမ်ႉပဵၼ်ငဝ်ႈၵဝ်ႉသႃႇသၼႃႇ တႃႇသုၼ်ႇတူဝ်ၽႂ်မၼ်း၊ ၵေႃႉလႂ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵျၢင်ႉၵမ်၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပိူင်မူႇၸုမ်း-တေ လႆႈလႅင်းၸႂ် ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၸုမ်းတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈထူၼ်ႈႁူၵ်း ၶဝ်ၸဝ်ႈဝႃႈၼၼ်ႉတေႉ သွၼ်ႇ ဝႃႈ ပဵၼ်ပိူင်မူႇၸုမ်း၊ တႃႇမူႇၸုမ်း ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထၸဝ်ႈ တေသိုပ်ႇ ယိုၼ်းယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉ ပိူင်လူင် လူဝ်ႇသွၼ် လူဝ်ႇႁဵၼ်း၊ ပေႃးမီး ပိူင်သွၼ် ပိူင် ႁဵၼ်း၊ ၵၢၼ်သွၼ် ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵွၼ်ႇ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ ၸင်ႇၵွႆႈတေမီးတၢင်းႁု၊ ပေႃးမီးတၢင်းႁုၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၸၢင်ႈသိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈသႃႇသၼႃႇ၊ ၸင်ႇၸၢင်ႈၵျၢင်ႉၵမ်၊ ပေႃး ၵျၢင်ႉၵမ်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၸၢင်ႈႁုပွင်ႇ လွင်ႈလွၼ်ႉမွၼ်းသႃႇသၼႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်ဝိမုတ်ႉတိရ သ=ၼမ်ႉယႅမ်ႉ လွင်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၵိလေႇသႃႇသေ လႆႈလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ယဝ်ႉ။ ၸႂ်ႈတႄႉယဝ်ႉ၊ ၵျၢင်ႉၵမ်ယူႇလႄႈ ဢမ်ႇႁုပွင်ႇ ပိုင်ႈမၼ်းလီလီၼႆႉ လႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈ ပိုၼ်း ၸဝ်ႈဢႃႇလႃႇရလႄႈ ၸဝ်ႈဢုတၵၶဝ် ဢၼ်သဵင်ႈၵၢမ်ႇၵွႃႇ မိူဝ်ႈၼႃႈ ၽြႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈ တေပဵၼ်ၽြႃးမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵျၢင်ႉၵမ်ယူႇသေတ ယွၼ်ႉဢမ်ႇႁု ပွင်ႇ လၢႆးၵျၢင်ႉၵမ်လီလီ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလၢႆးၵျၢင်ႉၵမ် ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ တႃႇလွတ်ႈပူၼ်ႉ တုၵ်ႉၶတင်းသဵင်ႈ၊ ပဵံၼ်လၢႆးၵျၢင်ႉၵမ် ဢၼ်လၢမ်းသႃး၊ ၽၢႆးငုမ်းၽၢႆးငၢမ်းသေ ၵျၢင်ႉၵမ် ၵူၺ်းလႄႈ ထိုင်တီႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈတၢႆၵွႃႇပဵၼ်သၢင် ဢႃႇယုယၢဝ်း၊ ၽြႃးမႃး ပေႃႇထႅင်ႈသေႁေႃးတြႃးၵေႃႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃးထွမ်ႇသေလႆႈတြႃး၊ ၼၢၼ်းလွတ်ႈပူၼ်ႉ လႄႈ လႆႈဝႃႈထိုင်ၵွႃႇ ၼႂ်းႁဵင်းၵၢတ်ႈပႅတ်ႇပိူင်ၼၼ်ႉ တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ဢၢၼ်းလွတ်ႈ ပူၼ်ႉတုၵ်ႉၶသေလႄႈ ၵျၢင်ႉၵမ်သေတ ယွၼ်ႉလၢႆးၵျၢင်ႉၵမ်ၽိတ်းလႄႈ သမ်ႉသိုပ်ႇၺႃး တုၵ်ႉၶလူင်၊ ဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ် မိူဝ်ႈၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းၼၼ်ႉၵွႃႇယဝ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်ၸိုင် လႆႈ ဝႃႈလီၼႅင်ၸႂ်ၸွမ်း ယွၼ်ႉဢမ်ႇႁု လၢႆးၵျၢင်ႉၵမ် ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈတႄႉ ꧦယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ် ၽူႈသၢင်ႈၵျွင်း၊ ၽူႈၵေႃႇၵွင်းမူးၶဝ်ဝႃႈ “ၵၢၼ်ဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ”ၼႆၼၼ်ႉတေႉ တေလႆႈဝႃႈ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ တႃႇတၢင်းႁၼ် ၶဝ်၊ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ တႃႇႁၢင်ႈၽၢင်သႃႇသၼႃႇ၊ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ တႃႇၵူၼ်းဢမ်ႇပႆႇပေႃးႁုပိူင် သႃႇသ ၼႃႇၶဝ် ၼပ်ႉယမ်ၵႃႈၼၢၼ်ႉၼိုင်ႈ- တေလႆႈဝႃႈၼႆၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ပိူင်ယေႃႈမၼ်းတေႉ သႃႇသၼႃႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈ “လွင်ႈသင်ႇသွၼ်၊ ၶေႃႈ သင်ႇသွၼ်၊ ဢွင်ႈသင်ႇသွၼ်”ၼႆယဝ်ႉ။ လွင်ႈသင်ႇသွၼ်ၵၼ် ႁႂ်ႈဝႃႈငၢႆႈသွၼ်ထွမ်ႇ၊ ႁႂ်ႈယဵၼ်ႇငႄႈ လၵ်းလႅမ်၊ ႁႂ်ႈႁုပွင်ႇလွင်ႈထၢၼ်ႈထႅဝ်ၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ သႃႇသၼႃႇ၊ ၶေႃႈ သင်ႇ ၵႂၢမ်းသွၼ်ၽူႈမီးတၢင်းႁုၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ သႃႇသၼႃႇ၊ ဢွင်ႈဢၼ်ႁပ်ႉႁွင်းဢဝ် ၽူႈဢၼ်ပႆႇႁုပွင်ႇ လွင်ႈယဵၼ်ႇငႄႈ၊ ပႆႇပွင်ႇ လွင်ႈဢၵျၢင်ႉတၢင်းၵမ်၊ ပႆႇႁုပွင်ႇ လွင်ႈပိူင် ပဵၼ်လေႃးၵ၊ ပႆႇႁုပွင်ႇ လွင်ႈၽဝၽီသၢင်သတ်းၵူၼ်းၶဝ် ႁႂ်ႈႁုပွင်ႇမႃးၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ သႃႇသၼႃႇယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်း သွၼ်ႁႂ်ႈၵူၼ်း မီးတၢင်းႁုမႃး၊ ပေႃးမီးတၢင်းႁုၸိုင် ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈၸႃၵေႃႈ တေယဵၼ်ႇငႄႈမႃး၊ လွင်ႈယူႇသဝ်းၵေႃႈ တေဢူၼ်ႈ ဢွၼ်ႇမႃး၊ တႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢိၵ်ႇပႃးတႃႇတူင်ႇဝူင်း တေဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ႁုၵ်းႁၢႆႉသေ လႆႈ လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်၊ ယိူင်းဢၢၼ်းလွင်ႈၵတ်းယဵၼ် တႃႇသႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထတေႉ ဢမ်ႇ ၵွမ်ႉၵႃႈ တႃႇမိူင်းၵူၼ်းၸၢတ်ႈၼႆႉၵူၺ်း၊ တေႃႇၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသမ်ႇသရႃႇၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈ လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်သေ တေႃႇပေႃးလွတ်ႈပူၼ်ႉသမ်ႇသရႃႇ ႁွတ်ႈၵွႃႇၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၵတ်း ယဵၼ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇ တႃႇသႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထယဝ်ႉ။ သႃႇသၼႃႇ ပုတ်ႉထၼႆႉ ယွၼ်ႉမီးယိူင်းမၢႆ၊ မီးလၢႆးၵၢၼ်၊ မီးသဵၼ်ႈတႃႇသၢႆတၢင်း တႃႇၵျၢင်ႉၵမ်လႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် မၼ်းတေဢမ်ႇလုႁၢႆဝၢႆးဝွတ်ႈၼၼ်ႉ လူဝ်ႇမႄးဢွမ်ႈပၼ် ငဝ်ႈမၼ်း၊ ႁၢၵ်ႈ မၼ်း ႁႂ်ႈမၼ်ႈၵိုမ်း ၵွႃႇပီႈယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ယဝ်ႉ။ ပေႃးၼၼ် ၼႂ်းဝၼ်းၶၢဝ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တႃႇပီႈၼွင်ႉတႆး ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးတေႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ၶိူဝ်းဢၼ် ၼပ်ႉယမ်သႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထ မွၵ်ႈႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၵဝ်ႈသိပ်းႁႃႈယဝ်ႉ။ ပေႃးၼၼ် တႆးဢွၼ်ၵၼ် ၼပ်ႉယမ်သႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထၸဝ်ႈ မွၵ်ႈၵႃႈၼၢၼ်ႉၼၼ်ႉ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထ ပၵ်း ယႅင်ႇ ၼႂ်းပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတႆးႁဝ်း ၵိုမ်းလီယဝ်ႉႁ- ပေႃးထၢမ်ၼင်ႇၼႆၸိုင်၊ ပေႃးတူၺ်းလုပ်ႈလၢပ်ႈသေ တွပ်ႇတေႉ “ယႅင်ႇမၼ်ႈယဝ်ႉ” ၸၢင်ႈတေဝႃႈၼႆယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးယၵ်ႉယဵမ်ႈ ထတ်းသၢင်လီငၢမ်းသေ တွပ်ႇတေႉ “တိုၵ်ႉမိူၼ် တူၼ်ႈၵႃႈ ဢၼ်ၸင်ႇႁႃသွမ်ႈၼႂ်းတိူၵ်ႇၼႃး မွၵ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈၶွပ်ႈ ၼၼ်ႉၵူၺ်း”တေလႆႈတွပ်ႇဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးတူၺ်းၼင်ႇ ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတႆးႁဝ်း ၼပ်ႉယမ်ႇသႃႇသၼႃႇၼၼ်ႉတေႉ လႆႈဝႃႈ ထိုင်တီႈယဝ်ႉ၊ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ မီးတူဝ်ႈမိူင်း၊ တၵႃႇၵေႃႈ ၵေႃႉဢမ်ႇလႆႈ ၵႂၢမ်းၶၢမ်ႇ သိၼ် ဝႆႈၽြႃး ႁၢမ်ႉဢႄႇ ꧦ၊ ပၢင်လူႇတၢၼ်းၵေႃႈ လိူင်ႇၼမ်၊ ၶဵင်ႇၽြႃး မီးၸေးႁိူၼ်း၊ မုၼ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ၵျၢင်ႉၵမ်ၸွမ်း သႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထၵေႃႈ လႆႈဝႃႈၵျလိူဝ်၊ ပေႃးတူၺ်း ပၢင်ပရိယၢတ်ႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈသင်ႇၶတႆး ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ၸမ်ၶႂ်ႈတူဝ်ႈတူင်ႇဝဵင်း၊ ပၢင်သွၼ်ၽိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထၵေႃႈ တေႃႈၼၼ်၊ ပေႃးတူၺ်းၼင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ဝႃႈတေႉ “ႁၢၵ်ႈယႅင်ႇ သႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထ ပၵ်းၽင် ယႅင်ႇလိုၵ်ႉ မၼ်ႈ ၵိုမ်းလီ ၼႂ်းပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတႆးယဝ်ႉ”ၼႆၵေႃႈ ဝႃႈလႆႈယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးလွမ်တူၺ်း လိၵ်ႈလၢႆး ပၢႆပေႇ ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတႆး ဢၼ်ပဵၼ်လိၵ်ႈ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ၊ လိၵ်ႈဢၼ်ပဵၼ်ဢဵၼ်သၼ်လင်လူင် သႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထ တိုၵ်ႉ ႁႅင်းဢူၼ်ႈယူႇၼၼ်ႉတေႉ “ႁၢၵ်ႈယႅင်ႇ သႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထ ပႆႇပၵ်းၽင် ယႅင်ႇလိုၵ်ႉ မၼ်ႈၵိုမ်းလီ ၼႂ်းပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတႆး” ၵႃႈတေႁတ်းယိုၼ် ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈလၢႆးပၢႆပေႇ ဢၼ်ပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထၼႆႉ ၽူႈမီးတၢင်းႁုၶဝ်ဝႃႈ မၼ်းပဵၼ် 1ႉ ပႃႇလိ၊ 2ႉ ဢတ်ႉထၵထႃႇ၊ 3ႉ တီႇၵႃႇ-ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶေႃႈသင်ႇ ၵႂၢမ်းသွၼ်ပုတ်ႉထ မီးဝႆႉၼႂ်းၼၼ်ႉ၊ ဢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈဝႃႈ မၢၵ်ႈၵၢင်ႇပႅတ်ႇပိူင်ၼႆ ႁင်း ၸဝ်ႈသုၽၢတ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၼႂ်းၼၼ်ႉ၊ ဢၼ်ၸဝ်ႈမႁႃႇၵတ်ႉသပဝႃႈ ဝိၼႆး-ၼႆႁင်း ၸဝ်ႈသင်ႇၶၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၼႂ်းၼၼ်ႉ၊ ဢၼ်ၸုမ်းတၢင်ႇသင်ႇၵႃႇယၼႃႇ ပွၵ်ႈထူၼ်ႈ ႁူၵ်းၶဝ်ဝႃႈ ၵၢၼ်သွၼ် ၵၢၼ်ႁဵၼ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်တႃႇသွၼ်ႁဵၼ်း ပပ်ႉ လိၵ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်လိၵ်ႈ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ ပုတ်ႉထယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼိုင်ႈၶိူဝ်းၼႆႉ ပပ်ႉလိၵ်ႈဢၼ်ပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ၊ ဢၼ်ပဵၼ် ဢဵၼ်သၼ်လင်သႃႇသၼႃႇ၊ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ “ပပ်ႉပိတၵၢတ်ႈ” ၼႆၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈမီး ပႃႇလိ၊ ဢတ်ႉထၵထႃႇ၊ တီႈၵႃႇ၊ ၽႃႇသႃႇတီႇၵႃႇ တဵမ်ထူၼ်ႈ၊ ပပ်ႉလိၵ်ႈပိတၵၢတ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉမီးပုၵ်ႉၵူဝ်ႇ ဢၼ်ပူင်သွၼ်၊ လဵပ်ႈႁဵၼ်း၊ ၽိုၵ်ႉၽွၼ်ႉမၼ်းၵွၼ်ႇ ၸင်ႇလႆႈဝႃႈ သႃႇသၼႃႇ ယႅင်ႇႁၢၵ်ႈ ၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်-ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉ ၼၼ်သေ တေႃႉတႄႉဝႃႈ လႆႈဢေႃးၵႃႇသ၊ ၵႂၢမ်းၶၢမ်ႇသိၼ် ဝႆႈၽြႃး မွၵ်ႈၵႃႈၼၢၼ်ႉ ၵူၺ်းတေႉ လွင်ႈငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉလႆႈဝႃႈ မိူၼ်ႁၢၵ်ႈၽၵ်းတူပ်းဢၼ်ၽူးသေ ၶဵဝ်ယူႇၵိဝ်းငိဝ်း ၼိူဝ်ၽိဝ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ မၼ်းၸၢင်ႈႁႅင်ႈႁဵဝ်ႇသေ တၢႆၵွႃႇ၊ ႁၢႆၵွႃႇလႆႈ ငၢႆႈငၢႆႈယဝ်ႉ။ ပပ်ႉပိတၵၢတ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်လိၵ်ႈငဝ်ႈၵဝ်ႉသႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထၼၼ်ႉ ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ မၼ်း မီးဝႆႉ “ပႃႇလိ၊ ဢတ်ႉထၵထႃႇလႄႈ တီႈၵႃႇ”ၼႆ သၢမ်ထၢၼ်ႈ၊ ၼႂ်းသၢမ်ထၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉ ပေႃးဢဝ်ပိူင်တမ်း ပပ်ႉပိတၵၢတ်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈဝႃႈၸိုင် ပႃႇလိ မီး 40 ပပ်ႉ၊ ဢတ်ႉထၵထႃႇ မီး 52 ပပ်ႉလႄႈ တီႇၵႃႇ မီး 26 ပပ်ႉ၊ တင်းသဵင်ႈ ပဵၼ် 118 ပပ်ႉ၊ တင်းသဵင်ႈ ပဵၼ်လိၵ်ႈၽႃႇသႃႇ ၽၢႆႇပႃႇလိမူတ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးတေဝႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသ ၼႃႇ ယႅင်ႇမၼ်ႈ ၼႂ်းႁဝ်းၵေႃႈ လိၵ်ႈပိတၵၢတ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇမီး ပပ်ႉပိတ ၵၢတ်ႈ၊ ပပ်ႉပိတၵၢတ်ႈ ဢၼ်မီးဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉၼႂ်းတိူၵ်ႈသေ ပွႆႇႁႂ်ႈမၼ်း သႃး ယူႇသူဝ်ႇႁူဝ်ႇၵူၺ်းတေႉ ပႆႇလႆႈဝႃႈ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ ယႅင်ႇမၼ်ႈ။ သမ်ႉလူဝ်ႇမီး ပုၵ်ႉၵူဝ် ဢၼ်လူင်ႉလႅၼ်ႇ လွင်ႈမၼ်း၊ ဢဝ်ပူင်သွၼ် လဵပ်ႈႁဵၼ်း၊ ဢဝ်ၵျၢင်ႉၵမ် ၸွမ်း ၼင်ႇ ၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ပုတ်ႉထမီးၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေလႆႈဝႃႈ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈ သႃႇသၼႃႇ ယႅင်ႇမၼ်ႈ ၼႂ်းႁဝ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇၼၼ်တေႉ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ ဢၼ်မႃးယႅင်ႇ ၼႂ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ တေမိူၼ် ႁၢၵ်ႈၽၵ်းတူပ်းၵူၺ်း ၼင်ႇဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးလွမ်တူၺ်း လိၵ်ႈလၢႆးၽၢႆႇသႃႇသၼႃႇတႆးႁဝ်း ၼႂ်းဝၼ်းၶၢဝ်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၸိုင် ပႃႇလိမၼ်းၵေႃႈ ၸိူဝ်းၸမ်မၢၼ်ႈၵေႃႈ ၸွၼ်ယိပ်းတူဝ်ပႃႇလိၽၢႆႇမၢၼ်ႈ၊ ၸိူဝ်းၸမ်ထႆး ၵေႃႈ ၸွၼ်ယိပ်းတူဝ်ပႃႇလိၽၢႆႇထႆး၊ ၸိူဝ်းၸမ်ဢႅင်းၵလဵတ်ႈၵေႃႈ ၸွၼ်ယိပ်း တူဝ်ႇပႃႇ လိ ၽၢႆဢႅင်းၵလဵတ်ႈ၊ ၸမ်သင်ၵေႃႈ ၵၢၼ်းၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးၼင်ႇၶိူဝ်း၊ ဢမ်ႇၶတ်းၸႂ် တင်ႈတူဝ် ၼင်ႇတူၼ်ႈမႆႉ၊ တေႃႈဢမ်ႇသင် ပပ်ႉလိၵ်ႈလၢႆး ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းယူႇ ၼႂ်းပၢင် ပရိယၢတ်ႈၽၢႆႇတႆး တီႈၼၼ်ႈတီႈၼႆႈ ၼႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸွၼ်ယိပ်း ပပ်ႉလိၵ်ႈပိူၼ်ႈ မႃးၵူၺ်း။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်တေႉ “ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ ယႅင်ႇမၼ်ႈ ၼႂ်းႁဝ်းယဝ်ႉ”ၼႆ တေႉ တိုၼ်းပႆႇဝႃႈလႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ပေႃးတေဝႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇ ယႅင်ႇမၼ်ႈ ၼႂ်းပီႈၼွင်ႉ ၸၢဝ်းတႆးၼႆ လူဝ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၶပ်းၶိုင် ႁႂ်ႈမီးပပ်ႉပႃႇလိ ၽၢႆႇပိတၵၢတ်ႈ တဵမ်ထူၼ်ႈ၊ ပပ်ႉပႃႇလိ ဢၼ်ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ပိတၵၢတ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉလူဝ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ပိၼ်ႇ ပဵၼ်ၽၢႆႇတႆး ႁႂ်ႈပွင်ႇၵႂၢမ်းတႆးလီသေ ဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ်သွၼ်၊ ဢဝ်ႁေႃး၊ ဢဝ်ၵျၢင်ႉၵမ် ယဝ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်ထၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇလႆႈဝႃႈ ႁၢၵ်ႈယႅင်ႇသႃႇသၼႃႇ ယႅင်ႇ မၼ်ႈ ၼႂ်းပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတႆးယဝ်ႉ။ လွင်ႈပပ်ႉ ဢၼ်ပိၼ်ႇၽၢႆႇမၼ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ သြႃႇၸဝ်ႈလူင်မိူင်းသူႈ၊ သြႃႇ ၸဝ်ႈလူင်မိူင်းၼွင်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၢမ်းၼႃႈသင်ႇၶတႆး၊ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈႁဵတ်းမူႇၸုမ်း ပၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး”ၼႆသေ ဢွၼ်ပိၼ်ႇမႃးယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တူဝ်ပႃႇလိမၼ်း တိုၵ်ႉၸွၼ်ၸႂ်ႉ တူဝ်ပႃႇလိၽၢႆႇမၢၼ်ႈၵူၺ်း၊ လွင်ႈပိၼ်ႇႁဵတ်း ၵႂၢမ်းတႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇၸႂ်ႈ ၵႂၢမ်းလွႆႈတဵမ်တီႈ၊ တိုၵ်ႉဝႆႉ တူဝ်ပႃႇလိ ၼိုင်ႈၶေႃႈ ၵႂၢမ်းတႆး ၼိုင်ႈၶေႃႈ၊ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ‘ၼိတ်ႉသယ’ၼႆၼၼ်ႉၵူၺ်း။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၼႂ်းပပ်ႉပိတ ၵၢတ်ႈ မီး 40 ပပ်ႉၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉပိၼ်ႇႁဵတ်း ၼိတ်ႉသယဝ်ႉ တႃႇဝိၼႆး 5 ပပ်ႉ၊ သုတ်ႈ တၢၼ်ႇ 3 ပပ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇၽိထမ်ႇမႃႇ ၸဵတ်းၵျၢမ်း 12 ပပ်ႉ၊ လေႃးၵၼ် 20 ပပ်ႉ ၵူၺ်း။ ဢၼ်ပႆႇလႆႈပိၼ်ႇပဵၼ် ၼိတ်ႉသယ တိုၵ်ႉၵိုတ်းယူႇ 20 ပပ်ႉလုမ်း ꧦယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်ႁဵတ်းၵႂၢမ်းလွႆႈတေႉ ပႆႇယဝ်ႉတူဝ်ႈသေပပ်ႉလႄႈ တိုၵ်ႉလူဝ်ႇဢွၼ်ၵၼ် သိုပ်ႇ ၶတ်းၸႂ်ယူႇ တင်းပိုၵ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးမီးၼင်ႇၼၼ်လႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ႁၢၵ်ႈယႅင်ႇသႃႇသၼႃႇ တေယႅင်ႇမၼ်ႈ ၼႂ်းပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၸဝ်ႈတႆးႁဝ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးၼႆ၊ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈသႃႇသၼႃႇတင်းသဵင်ႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်သွၼ် ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၼႆလႄႈ လူဝ်ႇယုၵ်ႉထၢၼ်ႈ ၵၢၼ်သွၼ်ႁဵၼ်း ႁႂ်ႈၶိုတ်းၵၢပ်ႈသေ ဢမ်ႇၵႃး ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈ ၵၢၼ်သွၼ် ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉပဵၼ်ပပ်ႉလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ လူဝ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ် ႁႂ်ႈမီးပပ်ႉ လိၵ်ႈလၢႆးပိတၵၢတ်ႈ တဵမ်တူၼ်ႈ၊ ပပ်ႉပိတၵၢတ်ႈ ဢၼ်မီးယဝ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉလူဝ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပိၼ်ႇ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵႂၢမ်းလွႆႈ ပၼ်တႃႇတႆးၵွၼ်ႇ ပုၼ်ႈၽွၼ်းႁဝ်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ၸင်ႇ တဵမ်ထူၼ်ႈ၊ ႁၢၵ်ႈယႅင်ႇသႃႇသၼႃႇ ၸင်ႇယႅင်ႇမၼ်ႈ ၼႂ်းႁဝ်း- ႁႂ်ႈလႆႈပၼ် တၢင်းႁၼ် ထိုင် ၼင်ႇၼႆသေ-

ၸဝ်ႈသြႃႇမိူင်းၵုတ်ႈ
2018-09-26 ထိုင်မႃး ပီ 2024 ၼႆႉ သဵၼ်ႈမၢႆၸုမ်းပိၼ်ႇပိတၵၢတ်ႈ မီးဝႆႉ ၼင်ႇၼႆၶႃႈ။"
  },
  {
   title: "ငဝ်ႈငႃႇ မၢႆမီႈဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶ ၸိုင်ႈတႆး",
   content: "ၼင်ႇႁိုဝ်ပုတ်ႉထသႃႇသၼႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်းပေႃးတေ မူတ်းၸိုၼ်ႈသႂ်လီလႄႈသင် ႁႂ်ႈပေႃးတူၵ်းမႅၼ်ႈၸွမ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်မၼ်းလႄႈသင် ၼင်ႇႁိုဝ်သႃႇသၼႃႇမုၼ်ၶမ်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်း ပေႃးတေပိုတ်ႇၸိုၼ်ႈလႅင်းသႂ် မႂ်ႇသုင်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉလႄႈသင် သင်ႇၶၶဝ်ၸဝ်ႈဢၼ်မီးတီႈမိူင်းတႆး ၼင်ႇၵၼ်တင်းသဵင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ႁႂ်ႈပေႃးမိုတ်ႈၵၼ် ၸမ်ၵၼ် ၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ် ႁၵ်ႉႁူမ်ၸူမ်းပႅင်းၵၼ်သေ ပေႃးတေၸုတုမ်ၵၼ်လႆႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ထုၵ်ႇလီမီးဝႆႉ မုၵ်ႉၸုမ်းသင်ႇၶၸဝ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ သင်ႇၶၶဝ်ၸဝ်ႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် မီးသဵၼ်ႈၸႂ်မုင်ႈမွင်း ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ပဵၼ်ယူႇၸိူဝ်း ၼၼ်ႉလႄႈ ထိုင်မႃး ပီ(1319)ၼီႈ၊ လိူၼ်သိပ်းသွင်မႂ်ႇ(12/13/14)ၶမ်ႈ။ ပီ(1957) ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပိူဝ်ႇ (18/19/20) ဝၼ်းၼၼ်ႉ၊ ၸင်ႇႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင် တီႈႁူင်းႁၢင်ႈတူင်ႉ(ငဝ်းတူင်ႉ) ဝဵင်းလွႆလႅမ် ၼၼ်ႉသေလႄႈ ႁဵတ်းပဵၼ်မုၵ်ႉ ၸုမ်းဢၼ်ၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်ႁွင်ႉဝႃႈ “မုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး” ဝႃႈ ၼင်ႇၼႆသေလႄႈမီးမႃး တင်းမၢႆမီႈဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း ဢၼ်ၼိုင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးပီ(1333)ၼီႈ၊ လိူၼ်ႁူၵ်းလွင်ႈ(1-2)ၶမ်ႈ၊ ပီ(1971)ၼီႈ၊ လိူၼ်မေႇ(10/11) ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁဵတ်းပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်လူင်ပတ်းပိုၼ်ႉသေ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢပ်ႈပၢၼ်မၼ်း လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်မႃးလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေထုၵ်ႇ မႅၼ်ႈ ၸွမ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်မၼ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသင်ႇၶၶဝ်ၸဝ်ႈ ၸင်ႇၽွမ်ႉလႆႈၸႂ်် ၵၼ်သေ ၶိုၼ်းမႄးထွတ်ႇထႅမ်ႁဵတ်းထႅင်ႈ မၢႆမီႈဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း မၵ်းမၼ်ႈ မၢႆဝႆႉၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်မီးတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။

တွၼ်ႈ(1)
ၸိုဝ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်း
ပွတ်း1။ (ၵ) ၸိုဝ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းၼႆႉ တေလႆႈႁွင်ႉဝႃႈ “ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်း လူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး” ။

(ၶ) မၢႆမီႈမုၵ်ႉၸုမ်းၼႆႉတေ လႆႈႁွင်ႉဝႃႈ “ငဝ်ႈငႃႇမၢႆမီႈဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၽွင်းငမ်း ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး” ဝႃႈၼႆ ယဝ်ႉ။

တွၼ်ႈ(2)
တီႈတေႇတင်ႈမုၵ်ႉၸုမ်း
ပွတ်း 2။ မုၵ်ႉၸုမ်းၼႆႉ တေႇတင်ႈဝႆႉတီႈ ဝဵင်းပၢင်လူင် မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။

တွၼ်ႈ(3)
ၸုမ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်း
ပွတ်း 3။ (ၵ) တင်းယႂ်ႇမၼ်းသွင်ပႅၵ်ႉပၢႆမၢတ်ႈ (2-4) သေမူၼ်းဝႆႉ။ (ၶ) ၼႂ်းမၼ်းမီးႁၢင်ႈၵႂၢင်းထမ်ႇမၸၵျႃႇ(ၵႂႃႇၸွမ်းတြႃးၶိုင်ႈၵၢင်)။ (င) ၸွမ်းႁိမ်းမၼ်းလွမ်ႉဝႆႉဝႃႈ“ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး”ဝဵင်းပၢင်လူင်။

တွၼ်ႈ(4)
တၢင်းယိူင်းထိုင် လွင်ႈၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ
ပွတ်း4။ (ၵ) ႁႂ်ႈသႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထၸဝ်ႈ ႁိူ်ဝ်ႈႁိူင်းပိူင်းသႂ် ၽေႈၸွတ်ႇႁွတ်ႈထိုင်လႆႈၵူႈတီႈ။ (ၶ) ႁႂ်ႈၽႃႇသႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်။ (င) ႁႂ်ႈသင်ႇၶၶိူဝ်းတႆးတင်းသဵင်ႈၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်။ (ၸ) ႁႂ်ႈလွင်ႈယူႇတၢင်းသဝ်း ၸဝ်ႈသင်ႇၶတၢင်းလၢႆ လီသေဢွၼ် တွၼ်းသေၵဝ်ႇ။ (သ) တေလႆႈမီးတူဝ်ပႃႇလိတႆး။

တွၼ်ႈ(5)
လွင်ႈၵၢၼ်ပိင်ႇၺႃႇ
ပွတ်း 5။ (ၵ) ႁႂ်ႈလႆႈပိၼ်ႇဢဝ်ၵႂၢမ်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈပိၼ်ႇၽၢႆႇတႆးဝႆႉ။ (ၶ) ႁႂ်ႈလႆႈသွၼ်ဢၢၼ်ႇဢဝ်ၵႂၢမ်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ။ (င) ႁႂ်ႈလႆႈႁဵတ်းပွႆးထၢမ်တွပ်ႇလိၵ်ႈ။ (ၸ) ႁႂ်ႈလႆႈ လိူၵ်ႈၵဵပ်း ၸဝ်ႈမေႃႁေႃးတြႃး(ထမ်ႇမၵထိၵ)။

တွၼ်ႈ(6)
လွင်ႈၵၢၼ်ၽႃႇသႃႇ
ပွတ်း 6။ (ၵ) ႁႂ်ႈလႆႈသွၼ်ပၼ်လိၵ်ႈလၢႆး ၽၢႆႇတႆးၵူႈတီႈတီႈ။ (ၶ) မၢႆမီႈမုၵ်ႉၸုမ်းၼႆႉ တေလႆႈႁွင်ႉဝႃႈ “ငဝ်ႈငႃႇမၢႆမီႈဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၽွင်းငမ်း ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး”ဝႃႈ ၼႆယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈ(7) မုၵ်ႉၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်

ပွတ်း 7။ (ၵ) မုၵ်ႉၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ၼႆႉ တေလႆႈမီးႁူဝ်ပဝ်ႈ တူၼ်ၼိုင်ႈ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ သွင်တူၼ်။ (ၶ) ၽူႈမၢႆတူၼ်ၼိုင်ႈ ၵႅမ်ၽူႈမၢႆသွင်တူၼ်။ (င) ၽူႈသိမ်းၽၼ်ႇတႃႇတူၼ်ၼိုင်ႈ ၵႅမ်ၽူႈသိမ်း ၽၼ်ႇတႃႇတူၼ်ၼိုင်ႈ (ၸ) ၽူႈထတ်းၸရၢင်းငိုၼ်း တူၼ်ၼိုင်ႈ။ (သ) ၽူႈႁူမ်ႈပွင်ၵၢၼ်သိပ်းႁူၵ်းတူၼ်။ ၼႂ်းၵႃႈမုၵ်ႉၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ၼႆႉ လူဝ်ႇလိူဝ်လၢႆတူၼ် လူဝ်ႇယွမ်းလၢႆတူၼ်ၼႆၵေႃႈ လိူဝ်လႆႈယွမ်းလႆႈယူႇ ဢဝ်သင်ႇၶၶဝ်တႅပ်းတတ်းဝႃႈ မိူဝ်ႈပဵၼ်ပွႆးပၢင်ၵုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ (ၺ) ၸဝ်ႈပွင်ၵၢၼ်မုၵ်ႉၸုမ်းၼႆႉ တေလႆႈယိပ်းၼႃႈၵၢၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇသီႇၶူပ်ႇ။ (တ) ပေႃးလူဝ်ႇၽွႆႉသပ်ႉၵေႃႇမတီႇ(ၸုမ်းၽႄဢွၼ်ႇ)ၵေႃႈလႆႈယူႇ။ (ထ) တေလႆႈမီးဝႆႉ တၵႃႇမူႇၸုမ်းၵေႃးပၵ။

တွၼ်ႈ(8)
တႃႇတေပဵၼ်လႆႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်း
ပွတ်း 8။ (ၵ) တေလႆႈမီးဝႃႇသႃ (20)ဝႃႇသႃၶိုၼ်ႈၼိူဝ်။ (ၶ) တေလႆႈမီး သီႇလ သမႃႇထိ ပိင်ႇၺႃႇ(ႁပ်ႉဝႆႉၸုပ်ႈၶူး သေဢၼ်ဢၼ်) တဵမ်ထူၼ်ႈ။ ၼႃႈၵၢၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ

ပွတ်း 9။ (ၵ) တေလႆႈမီးဢႃႇၼႃႇ ပုၼ်ႈတႃႇႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ၵၼ်လႄႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်မုၵ်ႉၸုမ်းသင်ႇၶတင်းသဵင်ႈ။ (ၶ) ပေႃးၵုမ်ၵၼ် ၶွပ်ႈၶူပ်ႇပီလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ တေလႆႈ ပိၼ်ႇၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈ။ (င) တေလႆႈတူၺ်းထိုင် ႁႂ်ႈပၢင်ၵုမ်ပေႃးပဵၼ်ၵႂႃႇလႆႈ လီလီ ငၢမ်းငၢမ်း။ (ၸ) တေလႆႈမီးဢႃႇၼႃႇ တႅပ်းတတ်းပၼ်သၼ်ႇတ ႁႂ်ႈၵႂႃႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်းသွင်ၽၢႆႇ။ (သ) တေလႆႈမီးဢႃႇၼႃႇ ယိပ်းၵႃးသႃႇသၼႃႇ (မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ မီးၵႃးၵိပ်ႉလမ်းလဵဝ်ၵူၺ်းလႄႈ လႆႈႁဵတ်း မၢႆမီႈ ဢၼ်ၼႆႉဝႆႉယူႇယဝ်ႉ) ။

ၼႃႈၵၢၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ

ပွတ်း 10။ (ၵ) သင်ဝႃႈႁူဝ်ပဝ်ႈဢမ်ႇယူႇလီလႄႈသင် ဢမ်ႇတူဝ်ႈဢမ်ႇတၼ်း

လႄႈသင် ဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈတေလႆႈတၢင် တူဝ် ယိပ်းၵၢၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈသေယဝ်ႉ မီးဢႃႇၼႃႇမိူၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

ၼႃႈၵၢၼ်ၽူႈမၢႆ
ပွတ်း 11။ (ၵ) တေလႆႈပွင်ၵၢၼ်လိၵ်ႈၵႂႃႇလိၵ်ႈမႃး လွင်ႈလူၺ်ႈ မုၵ်ႉၸုမ်းတင်းသဵင်ႈ။ (ၶ) တေလႆႈတႅမ်ႈမၢႆၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ၵၢၼ်မုၵ်ႉၸုမ်း လႄႈ ၵႂၢမ်းၵုမ်ၵၼ်မီးၼၼ်ႉ။ (င) ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉၼႂ်းၶေႃႈ (1) ၶေႃႈ(2) တီႈၼိူဝ် ၼႆႉ တေလႆႈသူင်ႇၽိုၼ်မိူၼ်မၼ်းၵႂႃႇထိုင်ၽူႈ ပွင်ၵၢၼ်ၶဝ်တင်းသဵင်ႈ။ (ၸ) ၼင်ႇဢၼ်ၸုတုမ်ၵၼ်တႅပ်းတတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ တေလႆႈၶိုင်ပွင်ႁဵဵတ်းၸွမ်းၵႂႃႇ ႁႂ်ႈထိုင်တီႈယွတ်ႈ ႁွတ်ႈတီႈပၢႆ။ (သ) ပေႃးတေၸုတုမ်ၵၼ် တေလႆႈၶိုင်ပွင်ဝႆႉလွင်ႈၵုမ်ၵၼ် (ၺ) ၶူပ်ႇပီၼိုင်ႈပွၵ်ႈ တေလႆႈတၢင်ႇၼေၸရၢင်း ပိတၵၢတ်ႈ ၸရၢင်းငိုၼ်း ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၸဝ်ႈပွင်ၵၢၼ်ၶဝ်။

ၼႃႈၵၢၼ်ၵႅမ်ၽူႈမၢႆ
ပွတ်း 12။ (ၵ) တေလႆႈၸွႆႈၽူႈမၢႆ ၸွမ်းၼင်ႇၽူႈမၢႆမွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉ ၼႂ်းၵၢၼ်တင်းသဵင်ႈ။ (ၶ) ပေႃးၽူႈမၢႆဢမ်ႇမီး ဢမ်ႇတၼ်းၸိုင် တေလႆႈပုတ်ႈ တီႈယူႇၽူႈမၢႆၼၼ်ႉသေလႄႈၶိုင်ပွင်ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵႂႃႇ ယဝ်ႉ။

ၼႃႈၵၢၼ်ၽူႈသိမ်းၽၼ်ႇတႃႇ(ၶူဝ်းၶွင်)
ပွတ်း 13။ (ၵ) လွၵ်းမၢႆၸရၢင်းၼၼ်ႉ ၽူႈသိမ်းၽၼ်ႇတႃႇ(ၶူဝ်းၶွင်) တေ လႆႈႁဵတ်းဝႆႉလီငၢမ်းသေ လွင်ႈလွၵ်းမၢႆၸရၢင်း(သဵၼ်ႈမၢႆ) ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈလီငၢမ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ တူဝ်ၽူႈသိမ်းၽၼ်ႇ(ၶူဝ်းၶွင်) တႃႇတေလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇလွၵ်းမၢႆ ၸရၢင်း ထုၵ်ႇမီးဝႆႉလႄႈ ပွင်ႇၶျႃႇၽျၢတ်ႈပႅင်းၶျႃႉလၢၼ်ႇ (သဵၼ်ႈမႂ်တိုတ်း)မၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵႃႈပွင်ပဵၼ်လႆႈ တေလႆႈ ၵိုၵ်းႁွမ်းၸွမ်းပႃးသေ ၼႄပၼ်ၶႅမ်ႉၶႅမ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇလွၵ်းမၢႆပၼ်ႇၺႃႇၵႃႉၶၢႆမီးၼၼ်ႉ လွၵ်းမၢႆလႆႈငိုၼ်း ၵမ်းလဵဝ် လွၵ်းမၢႆမၢႆၸွမ်းဝၼ်း လွၵ်းမၢႆႁုပ်ႈတုမ် ဢၼ်သုမ်း ဢၼ်မျၢတ်ႈ ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းဝႆႉလီလီ ငၢမ်းငၢမ်းယူႇယဝ်ႉ။ (ၶ) ပေႃးဢမ်ႇႁၼ်လၢႆးမိုဝ်းႁူဝ်ပဝ်ႈ လႄႈ ၽူႈမၢႆ သေၵေႃႉၵေႃႉ ၸိုင် ငိုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈထုၵ်ႈပၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ (င) လွၵ်းမၢႆငိုၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ဢၼ်ထုၵ်ႇလႆႈထုၵ်ႈပၼ်ဢၼ်ၵပ်း ၵၢႆႇလူၺ်ႈ မုၵ်ႉၸုမ်းၼၼ်ႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပႆႇထိုင်ပၢင်ၵုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉၼၼ်ႉ ၽူႈသိမ်းၽၼ်ႇတႃႇ(ၶူဝ်းၶွင်) တေလႆႈ ႁဵတ်းတၢင်ႇၼႄ မုၵ်ႉၸုမ်းၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၶဝ်ဢွၼ်တၢင်း ယူႇယဝ်ႉ။ (ၸ) ပေႃးဝႃႈၽူႈသိမ်းၽၼ်ႇတႃႇ(ၶူဝ်းၶွင်) ၶႆႈထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ၸိုင် လွၵ်းမၢႆငိုၼ်းၶဝ်ႈငိုၼ်းဢွၵ်ႇ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈၶူဝ်းၶွင်မုၵ်ႉၸုမ်း တၢင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈလၢတ်ႈလွင်ႈပွင်ႇတၢင်းသေ ဢၢပ်ႈ ပၼ်ၽူႈဢၼ်ပႂ်ႉႁပ်ႉယိပ်းထိင်း ၵမ်းလိုၼ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ (သ) ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေယိပ်းတိုဝ်း ၸၢႆႇလႆႈ ငၢႆႈငၢႆႈ လူမ်လူမ် ၼၼ်ႉ ၼႂ်းမိုဝ်းၽူႈသိမ်းၽၼ်ႇတႃႇ(ၶူဝ်းၶွင်) တေလႆႈမီး ဝႆႉယူႇငိုၼ်းၼိုင်ႈႁဵင်(1000)ပေႃးဢဝ်ပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ဝႃႈ မွၵ်ႈ(20) သႅၼ်ယဝ်ႉ၊ ငိုၼ်းဢၼ်လိူဝ်ႁဵင်ၵျၢပ်ႈ(20)သႅၼ် ၵႂႃႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸိုင် တေဢမ်ႇလႆႈဝႆႉၼႂ်းမိုဝ်းႁိုင်လႃးလႃး ငိုၼ်းဢၼ်လိူဝ်ႁဵင်ၵျၢပ်ႈ(20)သႅၼ် မႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈဢဝ်ၸိုဝ်ႈ မုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆးသေ သႂ်ႇဝႆႉၼႂ်းပၢၼ်ႇ(ထၼၶၢၼ်းယေးငိုၼ်း) ပုၼ်ႈတႃႇသႂ်ႇ/ထုၵ်ႈ မၼ်းၸိုင် တေလႆႈဢဝ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ၽူႈမၢႆလႄႈ ၽူႈသိမ်းၽၼ်ႇ တႃႇ(ၶူဝ်းၶွင်)သွင်ၵေႃႉသေသႂ်ႇ/ထုၵ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ (ၺ) ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈၵေႃႉၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈပၼ်ငိုၼ်း ဢဝ်ငိုၼ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈလူင်းလၢႆးမို်ဝ်းသေ ထုၵ်ႈဢဝ်ယူႇယဝ်ႉ။

ၼႃႈၵၢၼ်ၵႅမ်ၽူႈသိမ်းၽၼ်ႇတႃႇ(ၶူဝ်းၶွင်)
ပွတ်း 14။ (ၵ) တေလႆႈၸွႆႈထႅမ်ၽူႈသိမ်းၽၼ်ႇတႃႇ(ၶူဝ်းၶွင်)ၸွမ်းၼင်ႇ ၼႃႈၵၢၼ်တၢင်းသဵင်ႈ ၽူႈသိမ်းၽၼ်ႇတႃႇ ဢမ်ႇယူႇလႄႈ သင်၊ ဢမ်ႇတူဝ်ႈဢမ်ႇတၼ်းလႄႈသင်၊ တေလႆႈပုတ်ႈ ယိပ်းဢဝ်ၼႃႈၵၢၼ် တၢင်းသဵင်ႈသေ ၶိုင်ပွင်ယူႇယဝ်ႉ။

ၼႃႈၵၢၼ်ၽူႈႁူမ်ႈပွင်ၵၢၼ်
ပွတ်း 15။ (ၵ) ၽူႈႁူမ်ႈပွင်ၵၢၼ်တၢင်းသဵင်ႈၸမ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းၵႂႃႇၼႃႈၵၢၼ် တႃငၢၼ်း ဢၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁပ်ႉဝႆႉၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ (ၶ) မီးဢႃႇၼႃႇတေၽွတ်ႈႁဵတ်း မုၵ်ႉၸုမ်းၽေဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ယူႇလီလီယဝ်ႉ။ (င) ပေႃးဝႃႈတေပဵၼ်ပုၼ်ႈပၢင်ႈ မုၵ်ႉၸုမ်းၽေသေလႄႈ တေမႅၼ်ႈၸွမ်းမၢႆမီႈၸုမ်းယူႇၸိုင် မူႇၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် ၶဝ်တႅပ်းတတ်းသေလႄႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇလႆႈယူႇယဝ်ႉ။ (ၸ) ၽူႈႁူမ်ႈပွင်ၵၢၼ်ၶဝ်ၼႆႉ မီးဢႃႇၼႃႇတႃႇတေဢဝ်ဢွၵ်ႇ ပႅတ်ႈ ၽူႈတူၼ်ၶဝ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းဢၼ်လိူဝ်ပႅၼ် ဢမ်ႇ ၸွမ်းမၢႆမီႈမုၵ်ႉၸုမ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

တွၼ်ႈ(9)
လွင်ႈၸၵ်းၽေၸၢႆႇငိုၼ်း
ပွတ်း 16။ (ၵ) ငိုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းၼႆႉ လိူဝ်သေပေႃႉပပ်ႉလိၵ်ႈ ပိတၵၢတ်ႈပႃႇလိ ၸဝ်ႈၽေတႆး လႄႈ ၽၢႆႇတႆးၵႂၢမ်းလႅပ်ႈၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈ သုင်းၸၢႆႇတၢင်ႇပိူင်။ (ၶ) ပေႃးၶႂ်ႈသုင်းၸၢႆႇလိူဝ်ၼႆႉၸိုင် တေလႆႈယွၼ်းဢဝ်သၼ်ႇတ ၵၢင်ၸႂ် ႁူဝ်ပဝ်ႈတင်းသဵင်ႈ ၽူႈမၢႆတင်းသဵင်ႈ သၢမ်ပုၼ်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈသွင်ပုၼ်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇတေၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈယဝ်ႉ။

တွၼ်ႈ(10)
လွင်ႈလိူၵ်ႈတၢင်ႇဢေႃးဝႃႇတႃႇၸရိယ
ပွတ်း 17။ (ၵ) ပႃႈၼိူဝ်မုၵ်ႉၸုမ်းသင်ႇၶပွင်ၵၢၼ်ၼႆႉ တေလႆႈမီးဝႆႉ ၼႃႇယၵလႄႈ မုၵ်ႉၸုမ်းဢေႃးဝႃႇတႃႇၸရိယ ယူႇယဝ်ႉ။ (ၶ) ၸဝ်ႈၵိူင်းၶျႃၵ်ႈ(ၸဝ်ႈငမ်းပၢႆး) ၵိူင်းဢုၵ်ႉ(ၸဝ်ႈၵႂၼ်းပၢႆး) ၵိူင်းထွၵ်ႈ(ၸဝ်ႈၵမ်ႉပၢႆး)လႄႈ မုၼ်ၸဝ်ႈၼင်ႈၵျွင်းၶဝ် တင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးလႆႈ(30)ဝႃႇပၢႆၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ယဝ်ႉၸိုင် ထုၵ်ႇတၢင်ႇပဵၼ်ဢေႃးဝႃႇတႃႇၸရယ လႆႈယူႇယဝ်ႉ။ (င) ၸဝ်ႈဢေႃးဝႃႇတႃႇၸရိယၶဝ်ၼႆႉ တေလႆႈမီး သီႇလ သမႃႇထိ ပၺႃႇတဵမ်ထူၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ (ၸ) တေလႆႈပၼ်ဢေႃးဝႃႇတ ပၼ်ၺၢၼ်ႇၼႄတၢင်း မုၵ်ႉၸုမ်းသင်ႇၶ ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

လွင်ႈလိူၵ်ႈတၢင်ႇၼႃႇယၵ
ပွတ်း 18။ (ၵ) ၼႃႇယၵၼႆႉ တေလႆႈလိူၵ်ႈတၢင်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် ပတ်းပိုၼ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ (ၶ) တေလႆႈမီး (30) ဝႃႇၶိုၼ်ႈၼိူဝ်။ (င) တေလႆႈမီး ၵုင်ႇသီႇလ သမႃႇထိ ပၺႃႇလႄႈ

ၵုင်ႇၼႃႇယၵႁူၵ်းပိူင်တဵမ်ထူၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ (ၸ) တေလႆႈမီးၸႂ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလႄႈ ၵၢၼ်ပၺႃႇ ၽႃႇသႃႇ သႃႇသၼႃႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ။ (သ) တေလႆႈမီးဢႃႇၼႃႇၼိူဝ် မုၵ်ႉၸုမ်းသင်ႇၶတင်းသဵင်ႈ။ (ၺ) ၼႂ်းပွႆးဢုပ်ႇၵၼ် ပတ်းပိုၼ်ႉတင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၼင်ႈၸိုင်ႈ။ (တ) တေလႆႈၼမ်းၼႃႈ ပၼ်ၺၢၼ်ႇၼေတၢင်း ႁႂ်ႈၼႃႈၵၢၼ် ပေႃးၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလီငၢမ်းၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ။

လွင်ႈပွႆးၵုမ်ၵၼ်ပတ်းပိုၼ်ႉ
ပွတ်း 19။ (ၵ) ပၢင်ၵုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ တေလႆႈႁဵတ်းသီႇၶူပ်ႇ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ။ (ၶ) ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ တေလႆႈလိူၵ်ႈတၢင်ႇ မူႇၸုမ်း ပွင်ၵၢၼ်လႄႈ ၼႃႇယၵ တင်းဢေႃးဝႃႇတႃႇၸရိယ ယူႇယဝ်ႉ။

(င) ၼႂ်းၵႃႈပၢင်ၵုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ပေႃးၸဝ်ႈၶဝ်ႈမူႇၸုမ်းၶဝ်

သၢမ်ပုၼ်ႈၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈ သွင်ပုၼ်ႈယူႇၸိုင် ပွင်ပဵၼ်လႆႈယူႇ ယဝ်ႉ။ (ၸ) တႃႇတေႁဵတ်းပွႆး ပၢင်ၵုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ တေလႆႈသူင်ႇ လိၵ်ႈမွၵ်ႇထိုင် ၸဝ်ႈတူၼ်ဢၼ်ၶဝ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းၶဝ် ၼႂ်း ၸူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း (45)ဝၼ်း။ (သ) ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉၼၼ်ႉ လွင်ႈသင်သေမဝ်ႇဝႃႈ ပေႃးတူၼ်ဢၼ်ၶိုၼ်ႈ ပွွႆးပၢင်ၵုုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉၶဝ် ၵမ်ႉ ၼမ်ၼမ်ၼၼ်ႉ ၵမ်ႉထႅမ်ယူႇၸိုင် တႅပ်းတတ်းမၵ်း မၼ်ႈလႆႈယူႇယဝ်ႉ။ (ၺ) ပၢင်ၵုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉႁိပ်ႈၼႅတ်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးမူႇၸုမ်းပွင် ၵၢၼ်ၶဝ်တႅပ်းတတ်းပၼ်ၸိုင် ႁဵတ်းမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ လႆႈ ယူႇယဝ်ႉ။

လွင်ႈမူႇၸုမ်းၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၶဝ်ၵုမ်ၵၼ်
ပွတ်း 20။ (ၵ) ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉယဝ်ႉၼိုင်ႈဝၼ်း(ဢမ်ႇၼၼ်)သွင်ဝၼ်း တေလႆႈႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် မူႇၸုမ်းၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၶဝ်ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ (ၶ) ပေႃးပၢင်ၵုမ်မူႇၸုမ်း ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၶဝ်ယဝ်ႉတူဝ်ႈယဝ်ႉၸိုင် ၼႂ်းၸူဝ်ႈၼိုင်ႈပီ တေလႆႈႁဵတ်းထႅင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ (င) ပေႃးလူဝ်ႇႁဵတ်းပၢင်ပွႆးမုၵ််ႉၸုမ်း ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၶဝ်ႁိပ်ႈ ၼႅတ်ႈၸိုင် ႁဵတ်းမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈလႆႈယူႇယဝ်ႉ။ (ၸ) ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် မူႇၸုမ်းၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၶဝ်ၼႆႉ ပေႃးတူၼ်ဢၼ် ၶဝ်ႈမူႇၸုမ်းၶဝ် မီးၶိုင်ႈလိူဝ်ယူႇၸိုင် ပွင်ပဵၼ်ယဝ်ႉတူဝ်ႈ လႆႈယူႇယဝ်ႉ

လွင်ႈတေၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမုၵ်ႉၸုမ်း
(ၵ) ၽူႈတူၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်မုၵ်ႉၸုမ်းလူႉ။
(ၶ) ၽူႈတူၼ်ဢၼ် ဢမ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈမုၵ်ႉၸုမ်း။
(င) ၽူႈတူၼ်ဢၼ် ၶႃႉၶၢႆၸိုဝ်ႈသဵင်မုၵ်ႉၸုမ်း။
(ၸ) ၽူႈတူၼ်ဢၼ် ႁဵတ်းၽိတ်းရႃႇၸဝူတ်ႈမူႉ(ၺႃးပိူၼ်ႈတိ ၺွပ်း) သေလႄႈလုမ်းတြႃးၶဝ် တႅပ်းတတ်းပၼ် ဢပႅတ်ႈတၢမ်ႇ တၢင်းၽိတ်း သေၸိူဝ်ႉသေပိူင်။
(သ) ထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇလႄႈသင်၊ ပူတ်းပႅတ်ႈသိၵ်ႈၶႃႇၵႂႃႇလႄႈသင်၊ လွၼ်ႇၵႂႃႇလႄႈသင်၊ ၸပ်းႁူဝ်ၸႂ်ယွင်ႇၵႂႃႇလႄႈသင်၊ တီႈဢၼ် လူဝ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶိုင်ပွင်ပဵၼ်လႆႈသေလႄႈသင်၊ တီႈဢၼ်ဝၢၼ်ႈ-ဢိူင်ႇ-ဝဵင်း-ၶဝ် လိူၵ်ႈၵဵပ်းဢဝ်မႄးသၼ််ႇတ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်) တၢင်ႇၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉဢမ်ႇယူႇလႆႈလႄႈၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇပႅတ်ႈ တၢင်ႇတီႈလႄႈသင်၊ ၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်လူဝ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၶိုင်ပွင် ၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမဝ်မၢင် ဢမ်ႇႁဵတ်း ဢမ်ႇသၢင်ႈပဵၼ်လႆႈသေ ၶၢမ်ႇတၢင်းပၼ်သတိ ထူၼ်ႈထိုင်သၢမ်ပွၵ်ႈယဝ်ႉလႄႈသင်။ ၸိူဝ်းၵႃႈဝႃႈမႃးၼႆႉ ပေႃးဝႃႈၽူႈပွင်ၵၢၼ် မုၵ်ႉၸုမ်းၶဝ်ၵမ်ႉၼမ် တႅပ်းတတ်းဝႃႈ တေလႆႈဢွၵ်ႇၼႂ်းၸုမ်းၼႆႉၸိုင် တေလႆႈဢွၵ်ႇ ၵမ်းလဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ။
(ၺ) ၸဝ်ႈတူၼ်ဢၼ်ၶၢႆႉၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမုၵ်ႉၸုမ်းၼႆႉၸိုင် တေ လႆႈႁဵတ်းလိၵ်ႈတၢင်ႇထိုင်ၽူႈမၢႆ(ဢမ်ႇၼၼ်) ႁူဝ်ပဝ်ႈ။
(တ) ၸဝ်ႈဢၼ်တၢင်ႇလိၵ်ႈ ယွၼ်းၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမုၵ်ႉၸုမ်းၼၼ်ႉ ၸမ်ႉ ပေႃးဝႃႈလိၵ်ႈႁွတ်ႈၽႅဝ်ၼႂ်းမိုဝ်းၽူႈမၢႆ (ဢမ်ႇၼၼ်) ႁူဝ်ပဝ်ႈယဝ်ႉၸိုင် တေလႆႈႁူႉထိုင်ဝႃႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ထွၼ်တူဝ် ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမုၵ်ႉၸုမ်းယဝ်ႉမီးၼင်ႇၼႆယူႇယဝ်ႉ။
(ထ) ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၼႆႉ ၽိတ်ႈမွၵ်ႇသၢမ်ပွၵ်ႈလႄႈ ပၢင်ၵုမ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈ၊ လွင်ႈသင်ၵေႃႈဢမ်ႇတွပ်ႇၶိုၼ်းၸိုင် တေလႆႈ ထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းမုၵ်ႉၸုမ်း ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။
တွၼ်ႈ(12)
တႃႇတေၶိုၼ်းမႄးထွၼ်ထႅမ်မၢႆမီႈမုၵ်ႉၸုမ်း
ပွတ်း 21။ (ၵ) မၢႆမီႈမုၵ်ႉၸုမ်းၼႆႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈသႂ်ႇထႅင်ႈထွၼ်ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းပၢင် ၵုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉၼၼ်ႉလႆႈယူႇယဝ်ႉ။ (ၶ) ၼင်ႇဢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈသႂ်ႇထႅင်ႈ၊ ထွၼ်ဢွၵ်ႇဝႆႉမၢႆမီႈမုၵ်ႉၸုမ်း ၼၼ်ႉ ပေႃးၸဝ်ႈတူၼ်ၶဝ်ႈ၊ ၶဝ်ၵမ်ႉၼမ်ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်းၸိုင် တေဢမ်ႇပဵၼ်ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈလႆႈ။ (င) ၼင်ႇဢၼ်ၶႂ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈသႂ်ႇထႅင်ႈ ထွၼ်ဢွၵ်ႇမၢႆမီႈ၊ မုၵ်ႉၸုမ်း ၼၼ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းလိၵ်ႈတၢင်ႇထိုင် ႁူဝ်ပဝ်ႈ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ၽူႈမၢႆ ၼႂ်းၸူဝ်ႈဢွၵ်ႇတၢင်းၸဵတ်းဝၼ်း။ (ၸ) ၼင်ႇႁိုဝ် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶဝ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်း ၶဝ်တေလႆႈႁူႉၸွမ်း ဢၼ်ၶႂ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ သႂ်ႇထႅင်ႈ၊ထွၼ်ဢွၵ်ႇမၢႆမီႈၼၼ်ႉ၊ ၽူႈမၢႆ တေလႆႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇသေလႄႈပိုၼ်ၽေထိုင် ၽူႈတူၼ်ၶဝ်ႈမုၵ်ႉ ၸုမ်းဢေႃးဝႃႇတႃႇၸရိယၶဝ်ၸဝ်ႈလႄႈ၊ မုၵ်ႉၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တင်းသဵင်ႈယူႇယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ပၼ်တိတ(မိူင်းၼွင်)
ႁူဝ်ပဝ်ႈ
ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး
(12/5/1971)
“ ၶေႃႈသင်ႇ ” ၸွမ်းၼင်ႇမၢႆမီႈ ဢုပ်ႇပိူင်ႇၽွင်းငမ်း ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ပႃးမႃးၼႂ်းပပ်ႉၼႆႉတင်းသဵင်ႈ ၸဝ်ႈသြႃႇႁဝ်းၶဝ် ၸဝ်ႈလႂ် တူၼ်လႂ်၊ ပႃးလႂ်သေ ဢမ်ႇဝႃႈ ပေႃးဝႃႈမီးလွင်ႈလူဝ်ႇလၢႆႈလူဝ်ႇထႅမ်ထႅင်ႈပေႃးဝႃႈၼႆၶႃႈၸိုင် ၶႅၼ်းတေႃႈဝူၼ်ႉ ၶႆႈသေ တၢင်ႇထိုင်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး ဝဵင်းပၢင်လူင်သေ ယဝ်ႉ၊ ပေႃးထိုင်ပၢင်ၵုမ်လူင်ၶွပ်ႈၶူပ်ႇၸိုင် ႁႂ်ႈလႆႈဢဝ်တင်ႇၼႄသင်ႇၶၸဝ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ ထုၵ်ႇလၢႆႈ ထုၵ်ႇထႅမ်ၸင်ႇၵွႆႈလၢႆႈထႅင်ႈ ထႅမ်ထႅင်ႈယူႇဢေႃႈ။

ၸဝ်ႈၺႃႇၼသမ်ႇၽႃႇရ
ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶၸိုင်ႈတႆး
ဝဵင်းပၢင်လူင်"
  }
]