Book,Page,LineNumber,Text
08,0058,001,เฉลย  ประโยค  ป.ธ.  ๓
08,0058,002,ปัญหา  บาลีไวยากรณ์
08,0058,003,๑.  ได้ตอบคำถามดังต่อไปนี้  คือ  
08,0058,004,ก.  สระ  ๘  ตัว  เกิดในฐานเดียวกันหรือต่างกันอย่างนี้  และมีชื่อเรียกอย่างนี้  คือ
08,0058,005,อ  อา  เกิดในคอ					เรียกชื่อว่า  กณฺ€ชา
08,0058,006,อิ    อี  เกิดที่เพดาน					เรียกชื่อว่า  ตาลุชา
08,0058,007,อุ    อู  เกิดที่ริมฝีปาก					เรียกชื่อว่า  โอฏฺ€ชา
08,0058,008,เอ       เกิดใน ๒  ฐาน  คือคอและเพดาน		เรียกชื่อว่า  กณฺ€ตาลุโช
08,0058,009,โอ      เกิดใน ๓  ฐาน  คือคอและริมฝีปาก		เรียกชื่อว่า  กณฺโ€ฏฺ€โช
08,0058,010,ข.  ห  พยัญชนะ  ในคำว่า  สณฺหา  เกิดในฐานนอก  เพราะ ห  ที่ประกอบด้วยพยัญชนะ  ๘
08,0058,011,ตัว  คือ  ญ  น  ม  ย  ล  ว ฬ  ท่านกล่าวว่าเกิดแต่อก  ที่ไม่ได้ประกอบด้วยพยัญชนะเหล่า
08,0058,012,นี้เกิดในคอตามฐานเดิมของตน ฯ
08,0058,013,๒.  ในที่เช่นนี้  คือ  เมื่อมีสระหรือพยัญชนะอยู่เบื้องหลัง  ลบนิคคหิตซึ่งอยู่ข้างหน้าบ้างก็ได้  ตัวอย่าง
08,0058,014,"เช่น  ตาสํ - อหํ  เป็น    ตาสาหํ,  วิทูนํอคฺคํ  เป็น  วิทูนคฺคํ,  พุทฺธานํสาสนํ  เป็น  พุทฺธาสาสนํ ฯ"
08,0058,015,และแม้จะแปลงนิคคหิตเป็น  น  ได้  ในที่เช่นนี้  คือ  เมื่อมีพยัญชนะ  ต  วรรคอยู่หลัง  นิคคหิต
08,0058,016,"อยู่หน้า  แปลงนิคคหิตเป็นพยัญชนะที่สุดวรรค  คือ  น  ตัวอย่างเช่น  ตํนิพฺพุตํ  เป็น  ตนฺนิพฺพุตํ,  ยํทุนฺนิ"
08,0058,017,มิตฺตํ  เป็น  ยนฺทุนฺนิมิตฺตํ ฯ
08,0058,018,ปมุตฺยตฺถิ  เป็น  อาเทสสระสนธิ  ตัดเป็น  ปมุตฺติอตฺถิ  ถ้า  อิ  เอ  หรือ  โอ  อยู่หน้า  มีสระอยู่
08,0058,019,เบื้องหลัง  แปลง  อิ  ตัวหน้าเป็น  ย  ถ้าพยัญชนะซ้อนกัน  ๓  ตัว  ลบพยัญชนะมีรูปเสมอกันเสียตัวหนึ่ง
08,0058,020,ต่อเป็น  ปมุตฺยตฺถิ ฯ
08,0058,021,หตฺถเมวานุกนฺตติ เป็นอาเทสนิคคหิตสนธิ  และโลปสระสนธิ  ตัวเป็น  หตฺถํเอวอนุกนฺตติ
08,0058,022,ระหว่าง  หตฺถํเอว  ถ้าสระอยู่เบื้องปลายแปลงนิคคหิตเป็น  ม  ต่อเป็น  หตฺถเมว  ระหว่าง  หตฺถเมว
08,0058,023,อนุกนฺตติ  ถ้าสระทั้ง ๒  เป็นรัสสะมีรูปเสมอกัน  คือ  เป็น อ  หรือ  อิ  หรือ  อุ  ทั้ง ๒  ตัว  เมื่อลงแล้วต้อง
08,0058,024,ทำสระที่ไม่ได้ลบด้วยทีฆสระสนธิ  ต่อเป็น  หตฺถเมวานุกนฺตติ ฯ
08,0058,025,๓.  ได้ตอบคำถามดังต่อไปนี้
08,0058,026,ก.  นามศัพท์  เมื่อนำไปใช่ในข้อความทั้งปวง  จะต้องประกอบด้วยลิงค์  วจนะ  วิภัตติ ฯ
08,0058,027,ข.  สทฺธาย  ถ้าเป็นศัพท์  นาม  เป็น  ได้  ๕  วิภัตติ  คือ  ตติยาวิภัตติ  จตุตถีวิภัตติ  ปัญจมี