Book,Page,LineNumber,Text
14,0013,001,ประจวบด้วยอัปปิยารมณ์ เป็นต้นว่า ความอึดอัด ขึ้งเคียด เกลียดชัง
14,0013,002,เป็นหมวด ๑ จัดโสกะ ปริเทวะ อุปายาส เข้าในหมวดแห่งทุกข์
14,0013,003,เกิดเพราะพรากจากปิยารมณ์ จัดโทมนัสเข้าในหมวดแห่งปรารถนา
14,0013,004,ไม่ได้สมหวัง โดยนัยนี้ น่าเห็นว่าเพิ่มขึ้นทีหลังบาลีเดิม แต่ก็
14,0013,005,เป็นอันเพิ่มเข้าที. ส่วนทุกข์ในหมวดนี้ แก้ในนิเทศว่า ความทุกข์
14,0013,006,ความไม่สบายทางกาย หมายความว่า ทุกข์เกิดเพราะพยาธิ ไม่น่า
14,0013,007,จัดไวในหมวดนี้เลย ทั้งใช้ศัพท์ก็ซ้ำกับอุทเทส ชะรอยจะเพิ่มเข้า
14,0013,008,ใหม่เหมือนกัน ไม่อย่างนั้น ชะรอยจะเห็นว่าเป็นทุกข์จร จึงสงเคราะห์
14,0013,009,เข้าไว้ในหมวดนี้.
14,0013,010,๓. นิพัทธทุกข์ คือ ทุกข์เนืองนิตย์ หรือทุกข์เป็นเจ้าเรือน
14,0013,011,ได้แก่ หนาว ร้อน หิว ระหาย ปวดอุจจาระ ปวดปัสสาวะ.
14,0013,012,ทุกข์หมวดนี้ไม่ค่อยมีใครคำนึงถึงนัก เพราะเป็นของระงับง่าย แต่
14,0013,013,ถ้าเป็นรุนแรงก็เหลือทนอยู่.
14,0013,014,๔. พยาธิทุกข์ หรือทุกขเวทนา มีประเภทต่าง ๆ ตามสมุฏฐาน
14,0013,015,คืออวัยวะอันเป็นเจ้าการไม่ทำหน้าที่โดยปกติ.
14,0013,016,สองหมวดนี้ แสดงไว้ในคิริมานันทสูตร ตอนอาทีนวสัญญา
14,0013,017,โดยความเป็นโทษแห่งกาย.
14,0013,018,๕. สันตาปทุกข์ ทุกข์คือความร้อนรุม หรือทุกข์ร้อน ได้แก่
14,0013,019,ความกระวนกระวายใจเพราะถูกไฟคือกิเลส ราคะ โทสะ โมหะ
14,0013,020,เผา. ทุกข์หมวดนี้มาในอาทิตตปริยายสูตร กล่าวเพรื่อมาถึง
14,0013,021,ปกิณณกทุกข์ด้วย แต่ไม่เรียกว่าไฟเหมือนกิเลส ใช้กิริยาเพียงว่า