Book,Page,LineNumber,Text 14,0021,001,"""วิญฺาณปจฺจยา นามรูปํ"" นามรูปย่อมเกิดมี เพราะวิญญาณเป็น " 14,0021,002,ปัจจัย และรับการเวียนเกิดเข้าด้วย ยากเพื่อจะทำความเข้าใจให้ 14,0021,003,กระจ่าง เพราะอย่างนี้กระมัง บาลีบรรยายความแห่งบทอนัตตา 14,0021,004,ในทางเป็นแต่สภาวธรรม เป็นไปตามปัจจัยดังกล่าวแล้ว โดยนัยนี้ 14,0021,005,บทว่าอนัตตา มีความตามพยัญชนะว่า มิใช่ตัว มิใช่ตน แย้งตรง 14,0021,006,้่ต่ออุปาทาน. 14,0021,007,บาลีแสดงอนัตตลักขณะคาถาหลังนี้แปลกอยู่ว่า ธรรมทั้งหลาย 14,0021,008,"ทั้งปวง เป็นอนัตตา"" ไม่ว่าสังขารทั้งหลายทั้งปวง เหมือนใน ๒" 14,0021,009,คาถาข้างต้น ชวนให้นึกหาอธิบาย. ปัญหานี้ ท่านก่อน ๆ ก็ได้ 14,0021,010,เคยปรารภมาแล้ว ท่านอธิบายว่า อนิจจลักขณะและทุกขลักขณะ 14,0021,011,"ย่อมได้เฉพาะในสังขาร บาลีแสดง ๒ ลักษณะนั้นจึงว่า ""สังขาร" 14,0021,012,"ทั้งหลายทั้งปวงไม่เที่ยง สังขารทั้งหลายทั้งปวงเป็นทุกข์"" ส่วน" 14,0021,013,อนัตตลักขณะ ย่อมได้ทั้งในสังขาร ทั้งในวิสังขาร คือธรรมอันมิใช่ 14,0021,014,"สังขาร ที่ท่านหมายเอานิพพาน บาลีแสดงลักขณะนี้จึงว่า ""ธรรม" 14,0021,015,"ทั้งหลายทั้งปวงเป็นอนัตตา"" เพื่อประมวลสภาวะเหล่านี้แสดง" 14,0021,016,เพราะบทว่าธรรมหมายเอาสังขารก็ได้ วิสังขารก็ได้. ด้วยอย่างไร 14,0021,017,ท่านจัดนิพพานเป็นวิสังขาร จักกล่าวข้างหน้า ในอธิการแห่งนิพพาน. 14,0021,018,ข้าพเจ้าเห็นอีกบรรยายหนึ่ง จะอธิบายให้กระจ่าง จำจะเทียบด้วย 14,0021,019,มติของลัทธิอื่นอันถือผู้สร้าง รวมทั้งลัทธิพราหมณ์ด้วย คนผู้ถือ 14,0021,020,ลัทธิเช่นนั้นเชื่อว่า โลกอันสงเคราะห์ทั้งปฐพีที่อาศัยทั้งสัตว์ผู้อาศัย 14,0021,021,ดังกล่าวแล้วข้างต้น เป็นของอันพระเจ้าสร้างทั้งนั้น พระเจ้านั้นนึกเห็น