Book,Page,LineNumber,Text
19,0019,001,เรียกว่าบริกรรมภาวนา.  บริกรรมนี้เป็นชั้นที่ ๑  ครั้นทำในชั้นนี้ชำนาญ
19,0019,002,แล้ว  พึงตั้งใจจากสิญนั้นให้ติดตา  ลองหลับตาดูในระหว่าง ๆ  ถ้ายัง 
19,0019,003,ไม่ติดตาลืมดูใหม่ ในสมัยใดจำได้ติดตา  หลับตาลง  ดวงกสิณปรากฏ
19,0019,004,ในใจ  เหมือนแลเห็น  ในสมัยนั้น  นิมิตที่ปรากฏในใจนั้น เรียกอุคคห-
19,0019,005,นิมิต  แปลว่านิมิตที่จิตจำได้  หรือว่ามิมิตติดตา กิริยาที่นึกนั้น  เรียก
19,0019,006,บริกรรมสมาธิ  แปลว่าสมาธิในบริกรรม. นิมิตอันติดตา  ที่กล่าวว่า
19,0019,007,ปรากฏในใจนั้น  เช่นกับคนขลาดได้พบสิ่งที่น่ากลัวอันให้ตกใจ  หรือ
19,0019,008,คนที่ผูกพันอยู่ในสิ่งหนึ่งหลับตาลง  ย่อมแลเห็นสิ่งนั้นติดตา  แต่ท่านไม่
19,0019,009,จัดว่าเป็นอารมณ์ของกัมมัฏฐาน  เพราะเป็นเหตุตกในหรือเป็นเหตุติด
19,0019,010,ข้อง.  บริกรรมสมาธินี้เป็นชั้นที่  ๒.   ครั้นทำในชั้นนี้ช่ำชองแล้ว  พึง
19,0019,011,ลองหลับตานึกถึงนิมิตนั้นขยายให้ใหญ่บ้างเล็กน้อย  แต่อย่าให้เสียส่วน
19,0019,012,ตามสัณฐาน.  ตัวอย่างเช่นรูปถ่ายมีขนาดต่างกัน   แต่ส่วนแห่งอวัยวะ
19,0019,013,นั้น ๆ  ของรูปทั้งปวงทุกชนิดคงสมกันกับกาย  เหมือนคนผู้เป็นเจ้า
19,0019,014,ของรูปนั้น.   ในสมัยใด  จิตจำนิมิตนั้นได้จนขยายออกหรือย่นเข้าได้
19,0019,015,ในสมัยนั้น  นิมิตนั้นเรียกว่า  ปฏิภาคนิมิต  แปลว่านิมิตเทียบเคียง
19,0019,016,ภาวนานั้นเรียกว่า  อุปจารภาวนา  แปลว่าภาวนาใกล้อัปปนาสมาธิ
19,0019,017,อุปจารสมาธินี้เป็นชั้นที่  ๓.  ผู้ที่ได้แม่นยำจนถึงชั้นนี้แล้ว บำเพ็ญ
19,0019,018,ภาวนาต่อไปจนเข้าองค์กำหนดชั้นต้น  จัดได้ว่าบรรลุปฐมฌาน  เป็น
19,0019,019,สมาธิชั้นสูง  เรียกอัปปนาสมาธิ  แปลว่าสมาธิแน่นแฟ้น.  อัปปนาสมาธิ
19,0019,020,นี้เป็นชั้นที่ ๔.  นี้อธิบายตามมติของพระคันถรจนาจารย์   ฝ่ายข้าพเจ้าเอง
19,0019,021,ปรารถนาจะเข้าใจว่าชั้นที่  ๒  เป็นอุปจารภาวนา  หรืออุปจารสมาธิ