Book,Page,LineNumber,Text
19,0025,001,วิถีอื่นในอวัยวะทำกิจนั้น ๆ  เพ่งความรู้ที่มโนได้รับทางทวาร  ๕  ท่าน 
19,0025,002,เรียกจักขุวิญญาณบ้าง  โสตวิญญาณบ้าง  ฆานวิญญาณบ้าง  ชิวหา- 
19,0025,003,วิญญาณบ้าง  กายวิญญาณบ้าง  เพ่งความรู้ของมโนเอง  เรียกมโน-
19,0025,004,วิญญาณ.  เหล่านี้เรียกธาตุละอย่าง  ๆ  ที่เป็นทวาร  ๖  ที่เป็นอารมณ์  ๖
19,0025,005,ที่เป็นวิญญาณ  ๖  รวมเป็น  ๑๘  ท่านย่นให้สั้นเข้าอีกเป็น  ๑  เรียก
19,0025,006,วิญญาณธาตุ  เติมเข้ากับธาตุ  ๕  ซึ่งเป็นรูป  รวมเรียกว่าธาตุ  ๖  ดัง
19,0025,007,แสดงไว้ในธาตุวิภังคสูตร.  ธาตุ ๖  นี้สงเคราะห์เข้าทั้งรูปธรรมทั้ง
19,0025,008,นามธรรม.
19,0025,009,การแจกธาตุเป็นต่าง ๆ  นั้น   เป็นไปตามความเข้าใจของนัก
19,0025,010,ปราชญ์ในยุคหนึ่ง ๆ   จะเอาเป็นยืนที่ไม่ได้.  แต่ผลของการแจกธาตุ
19,0025,011,ให้กำหนดรู้นั้น  คือนำให้เข้าใจว่า  สภาวะที่เป็นรูปธรรมน้อย  ๆ  รวม
19,0025,012,กันเข้าเป็นรูปใหญ่ขึ้นโดยลำดับ  สภาวะที่เป็นนามธรรม  เกิดเพรา
19,0025,013,ความพร้อมมูลปรองดองแห่งรูปธรรม.  นี้ควรจับเป็นหลักในกัมมัฏ-
19,0025,014,ฐานนี้.
19,0025,015,สาธุชนผู้จะเจริญกัมมัฏฐานนี้  เข้าใจธาตุและสังขารโดยลักษณะ
19,0025,016,และประเภทอย่างนี้แล้ว  พึงนึกถึงกายนี้อันธาตุทั้ง  ๔  คุมกันเข้า  โดย
19,0025,017,"บทบาลีว่า  <B>""อตฺถิ  อิมสฺมึ  กาเย  ป€วีธาตุ  อาโปธาตุ  เตโชธาตุ"
19,0025,018,"วาโยธาตุ""</B>  แปลว่า  มีอยู่ในกายนี้  ธาตุดิน  ธาตุน้ำ  ธาตุไฟ  ธาตุ"
19,0025,019,ลม.  ในชั้นแรกนึกถึงธาตุใด  ควรกำหนดลักษณะ  หรือแม้ประเภท
19,0025,020,ด้วย  ครั้นชำนาญแล้ว  นึกเพียงแต่ชื่อธาตุ  ลักษณะและประเภทก็จะ
19,0025,021,ปรากฏเอง.  ในสมัยใด  ปลงใจเห็นลงเป็นธาตุคุมกัน  ในสมัยนั้นเป็น