Book,Page,LineNumber,Text 39,0025,001,ธรรม ๒ 39,0025,002,สังขตธรรม ธรรมอันปัจจัยปรุง 39,0025,003,อสังขตธรรม ธรรมอันปัจจัยไม่ได้ปรุง 39,0025,004,ธรรมในที่นี้ เป็นการทรงจำแนกธรรมออกไปเป็น ๒ ประเภท 39,0025,005,ใหญ่ ๆ ซึ่งเป็นการรวมสิ่งที่เรียกธรรมไว้ทั้งหมดในที่เดียวกัน ทำนอง 39,0025,006,เดียวกับโลกิยธรรม และโลกุตรธรรม คือ 39,0025,007,๑. สังขตธรรม ได้แก่สิ่งที่เป็นรูปธรรมก็ตาม นามธรรมก็ตาม 39,0025,008,ที่เกิดจากเหตุปัจจัย ไม่สามารถรักษาสภาพเดิมของตนไว้ได้ ต้องเปลี่ยน 39,0025,009,แปลง แปรปรวนอยู่ทุกขณะ ถ้าสิ่งที่มีชีวิตเรามักใช้คำว่า เกิด แก่ ตาย 39,0025,010,ถ้าสิ่งไม่มีชีวิตเรามักใช้คำว่า เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป หรืออาจจะพูดว่า 39,0025,011,เกิดขึ้นในเบื้องต้น แปรปรวนเปลี่ยนแปลงไปท่ามกลาง แตกสลายไปในที่สุด 39,0025,012,ถ้ามองจากสามัญลักษณะ หรือไตรลักษณ์ สังขตธรรมก็ดี รูปธรรมก็ดี 39,0025,013,อรูปธรรมบางประเภทก็ดี โลกิยธรรมก็ดี ล้วนแล้วแต่เป็นสิ่งที่ตกอยู่ใน 39,0025,014,อำนาจของไตรลักษณ์ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา 39,0025,015,อรูปธรรม คือ มรรค ผล นิพพาน จัดเป็นโลกุตรธรรม ซึ่งได้แก่ 39,0025,016,อสังขตธรรม คือธรรมอันปัจจัยไม่ได้ปรุงแต่ง เมื่อเป็นเช่นนี้จึงเป็น สภาวะ 39,0025,017,ที่เที่ยงแท้ เป็นบรมสุข และเป็นอนัตตา คือว่างจากตัวตน กิเลส ตัณหา 39,0025,018,เหตุนั้นท่านจึงแสดงว่า