Book,Page,LineNumber,Text
47,0038,001,หมวดที่ ๖ จตุธาตุววัตถาน (ความกำหนดธาตุ ๔)
47,0038,002,ธาตุ คือภาวะความเป็นเอง จำแนกเป็น ๔ คือ :-
47,0038,003,๑. ปฐวีธาตุ ธาตุดิน.
47,0038,004,๒. อาโปธาตุ ธาตุน้ำ.
47,0038,005,๓. เตโชธาตุ ธาตุน้ำ.
47,0038,006,๔. วาโยธาตุ. ธาตุลม.
47,0038,007,ก. ปฐวีธาตุ คือสิ่งที่มีลักษณะแข้นแข็งอันมีอยู่ในกายจำแนก
47,0038,008,เป็น ๑๙ ส่วน หรือ ๒๐ ส่วน ถ้านับ ๒๐ ข้อสุดท้ายคือเยื่อในสมอง
47,0038,009,เอาเข้าในธาตุดิน ตั้งแต่ผมขนเป็นต้นจนถึง กรีส เป็นที่สุด.
47,0038,010,ข. อาโปธาตุ คือสิ่งที่มีลักษณะเหลวเอิบอาบซาบซึมไปมีอยู่
47,0038,011,ในกาย จำแนกเป็น ๑๒ ส่วน ตั้งแต่น้ำดีเป็นต้นจนถึงน้ำมูตรเป็นที่สุด
47,0038,012,ค. เตโชธาตุ คือสิ่งที่มีลักษณะทำกายให้อบอุ่นจำแนกเป็น ๔
47,0038,013,คือ :-
47,0038,014,๑. สันตัปปัคคิ ไฟที่ยังกายให้อบอุ่น.
47,0038,015,๒. ชิรณัคคิ ไฟที่ยังกายให้ทรุดโทรม.
47,0038,016,๓. ปริทัยหัคคิ ไฟที่ยังกายให้ร้อนกระวนกระวาย.
47,0038,017,๔. ปริณามัคคิ ไฟที่ยังอาหารให้ย่อย.
47,0038,018,ฆ. วาโยธาตุ คือสิ่งที่มีลักษณะพูดไปมา จำแนกเป็น ๖ คือ :-
47,0038,019,๑. อุทธังคมาวาตา ลมพัดขึ้นเบื้องบน.
47,0038,020,๒. อโธคมาวาตา ลมพัดลงเบื้องต่ำ.