File size: 3,835 Bytes
3c90236 |
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 |
Book,Page,LineNumber,Text
24,0045,001,<H1>อรรถกถาอุปเนยยสูตร</H1>
24,0045,002,พึงทราบวินิจฉัยในอุปเนยยสูตรที่ ๓ ต่อไป :-
24,0045,003,บทว่า <B>อุปนียติ</B> ได้แก่ ย่อมสิ้นไปโดยรอบ ย่อมดับ หรือว่า
24,0045,004,ย่อมมาถึง คือ ย่อมเข้าถึงมรณะโดยลำดับ. อีกอย่างหนึ่ง อธิบายว่า ฝูงโค
24,0045,005,อันนายโคบาลย่อมต้อนไป ฉันใด ชีวิตนี้ ก็ฉันนั้น อันชราย่อมต้อนไปสู่สำนัก
24,0045,006,แห่งความตาย. บทว่า <B>ชีวิตํ</B> ได้แก่ ชีวิตินทรีย์. บทว่า <B>อปฺปํ</B> แปลว่า
24,0045,007,เล็กน้อย คือ นิดหน่อย.
24,0045,008,บัณฑิต พึงทราบ ความที่ชีวิตคือ อายุนั้นเป็นของน้อย โดยอาการ
24,0045,009,๒ อย่าง คือชื่อว่าน้อย เพราะความที่ชีวิตนั้นเป็นไปกับด้วยรส คือ ความ
24,0045,010,เสื่อมสิ้นไป และเพราะความที่ชีวิตนั้นประกอบด้วยขณะ คือครู่เดียว.
24,0045,011,จริงอยู่ เพราะพระบาลีว่า <B>โย ภิกฺขเว จิรํ ชีวติ โส วสฺสสตํ
24,0045,012,อปฺปํ วา ภิยฺโย</B> แปลว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บุคคลใดเป็นอยู่นาน บุคคล
24,0045,013,นั้นก็พึงเป็นอยู่ร้อยปี ต่ำกว่าบ้าง เกินกว่าบ้าง ดังนี้ จึงชื่อว่า น้อย เพราะ
24,0045,014,ความที่ชีวิตนั้นเป็นไปกับด้วยรส คือความเสื่อมสิ้นไป.
24,0045,015,ก็เมื่อว่าโดยปรมัตถ์ ขณะแห่งชีวิตของสัตว์ทั้งหลายน้อยมาก (เกิน
24,0045,016,เปรียบ) คือสักว่าเป็นไปเพียงจิตดวงเดียวเท่านั้น (ว่าโดยปรมัตถ์ ขณะมี ๓
24,0045,017,คือ อุปาทขณะ ฐีติขณะ ภังคขณะ) จึงชื่อว่า น้อย เพราะความที่ชีวิตนาม
24,0045,018,นั้นเป็นของเป็นไปกับด้วยขณะ. อุปมาด้วยล้อแห่งรถ แม้เมื่อหมุนไป ย่อม
24,0045,019,หมุนไปโดยส่วนแห่งกงรถหนึ่งเท่านั้น แม้เมื่อหยุดอยู่ ก็ย่อมหยุดโดยส่วนแห่ง
24,0045,020,กงรถหนึ่งนั่นแหละ ฉันใด ชีวิตของสัตว์ทั้งหลายย่อมเป็นไปในขณะแห่งจิต
|