| Book,Page,LineNumber,Text | |
| 17,0039,001,ขึ้นนั้นให้สำเร็จด้วยคำต้น เพราะบาลีว่า <B>ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย | |
| 17,0039,002,บุคคลเอก เมื่ออุบัติขึ้นในโลก ย่อมอุบัติขึ้นเพื่อประโยชน์สุขแก่ชน | |
| 17,0039,003,มาก เพื่อความอนุเคราะห์แก่ชาวโลก เพื่อประโยชน์สุขแก่เทวดา | |
| 17,0039,004,"และมนุษย์ทั้งหลาย, บุคคลเอกคือใคร คือพระตถาคตเจ้า ผู้เป็น" | |
| 17,0039,005,"พระอรหันต์ ตรัสรู้เองโดยชอบ,</B> แสดงการประทับอยู่อันสมควรแก่" | |
| 17,0039,006,สถานที่ที่<B>พระผู้มีพระภาคเจ้า</B>เสด็จอุบัติขึ้นด้วยคำหลัง. | |
| 17,0039,007,พึงทราบการประกอบความในคำว่า <B>ยทตฺถํ ภควา อุปฺปนฺโน | |
| 17,0039,008,ตทนุรูปวิหารํ</B> นั้น โดยนัยเป็นต้นว่า <B>พระผู้มีพระภาคเจ้า</B>เสด็จอุบัติ | |
| 17,0039,009,ขึ้นที่เป็นโลกีย์และโลกุตตระ คือครั้งแรกประสูติที่ลุมพินีวัน ครั้งที่ ๒ | |
| 17,0039,010,ตรัสรู้ที่ควงไม้โพธิ์ เพราะเหตุนั้น <B>พระอานนทเถระ</B>จึงแสดงที่ประทับ | |
| 17,0039,011,สำหรับ<B>พระผู้มีพระภาค</B>เจ้านั้นในป่าทั้งหมด. | |
| 17,0039,012,บทว่า <B>ตตฺร</B> เป็นบทแสดงถึงสถานที่และเวลาก อธิบายว่า <B>พระผู้- | |
| 17,0039,013,มีพระภาคเจ้า</B>ประทับอยู่ในสมัยใด <B>พระอานนทเถระ</B>แสดงสถานที่และ | |
| 17,0039,014,เวลานั้นว่า ในสมัยนั้น และประทับอยู่ในที่ใกล้ต้นรังใหญ่ใด ในที่ใกล้ | |
| 17,0039,015,ต้นรังใหญ่นั้น อีกอย่างหนึ่งย่อมทรงแสดงในสถานที่และเวลาที่ควรแสดง. | |
| 17,0039,016,จริงอยู่ <B>พระผู้มีพระภาคเจ้า</B> ย่อมไม่ทรงแสดงธรรมในสถานที่หรือเวลา | |
| 17,0039,017,ที่ไม่เหมาะ ก็ในข้อนี้มีคำเป็นต้นว่า <B>ดูก่อนพาหิยะ เวลานี้ยังเป็นเวลา | |
| 17,0039,018,ที่ไม่สมควรนะ</B> ดังนี้ เป็นเครื่องสาธก. ศัพท์ว่า <B>โข</B> เป็นนิบาต ลงใน | |
| 17,0039,019,อรรถว่า <B>ปทปูรณมัตตะ</B> (สักว่าเป็นเครื่องทำบทให้เต็ม) บ้าง ใน | |
| 17,0039,020,อรรถว่า <B>อวธารณะ</B> (ห้ามความอื่น) บ้าง ในอรรถว่า <B>อาทิกาละ</B> | |
| 17,0039,021,(กาลอันเป็นเบื้องต้น) บ้าง. <B>ภควา</B> เป็นบทแสดงถึงว่า <B>พระผู้มีพระ- | |
| 17,0039,022,ภาคเจ้า</B>ทรงเป็นครูของโลก. | |