| Book,Page,LineNumber,Text | |
| 23,0010,001,ไม่กระทำไว้ในใจ. บทว่า <B>อนาวชฺชิตวา</B> แปลว่าไม่พิจารณา. บทว่า <B>คามส ญฺํ</B> | |
| 23,0010,002,ความว่า สัญญาว่าบ้านเกิดขึ้น โดยยึดว่าเป็นบ้าน หรือโดยเป็นกิเลส. แม้ใน | |
| 23,0010,003,มนุสสสัญญาก็มีนัยอย่างเดียวกันนี้แหละ. บทว่า <B>อรญฺสญฺํ ปฏิจฺจ</B> | |
| 23,0010,004,<B>มนสิกโรติ เอกตฺตํ</B> ความว่า การทำไว้ในใจซึ่งบ้านว่า เป็นอรัญญสัญญา | |
| 23,0010,005,เพราะป่าอย่างเดียวเท่านั้น อย่างนี้ว่า นี้ต้นไม้ นี้ภูเขา นี้ไพรสณฑ์ที่เขียว | |
| 23,0010,006,ชะอุ่ม. บทว่า <B>ปกฺขนฺทติ</B> แปลว่า หยั่งลง. บทว่า <B>อธิมุจฺจติ</B> แปลว่า | |
| 23,0010,007,น้อมไปว่าอย่างนี้. บทว่า <B>เย อสฺสุ ทรถา</B> ความว่า ความกระวน | |
| 23,0010,008,กระวายที่เป็นไปแล้วก็ดี ความกระวนกระวายเพราะกิเลสก็ดี ที่จะพึงมีเพราะ | |
| 23,0010,009,อาศัยคามสัญญาเหล่านั้น ย่อมไม่มีด้วยอรัญญสัญญาในป่านี้. แม้ในบทที่ | |
| 23,0010,010,สอง ก็นัยนี้เหมือนกัน. บทว่า <B>อตฺถิ เจวายํ</B> ความว่า แต่มีเพียงความ | |
| 23,0010,011,กระวนกระวายที่เป็นไป ซึ่งเกิดขึ้นเพราะอาศัยอรัญญสัญญาอย่างเดียว. บทว่า | |
| 23,0010,012,<B>ยํ หิ โข ตตฺถ น โหติ</B> ความว่า ความกระวนกระวายที่เป็นไปแล้ว | |
| 23,0010,013,และความกระวนกระวายเพราะกิเลสซึ่งเกิดขึ้นโดยคามสัญญา และมนุสสสัญญา | |
| 23,0010,014,นั้นย่อมไม่มีในอรัญญสัญญานี้ เหมือนช้างเป็นต้นไม่มีในปราสาทของนางวิสาขา | |
| 23,0010,015,มิคารมารดา. บทว่า <B>ยํ ปน ตตฺถ อวสิฏฺํ</B> ความว่า จะมีเหลืออยู่ | |
| 23,0010,016,ก็เพียงแค่ความกระวนกระวายที่เป็นไปในอรัญญสัญญานั้น. เหมือนภิกษุสงฆ์ | |
| 23,0010,017,ที่อยู่ในปราสาทของนางวิสาขามิคารมารดา. บทว่า <B>ตํ สนฺตมิทํ อตฺถีติ | |
| 23,0010,018,ปชานาติ</B> ความว่า รู้ชัดสิ่งนั้น ที่มีอยู่เท่านั้นว่าไม่มีอยู่. บทว่า <B>สุญฺตรวกฺกนฺติ</B> | |
| 23,0010,019,แปลว่า ความบังเกิดขึ้นแห่งสุญญตา. บทว่า <B>อมนสิกริตฺวา มนุสฺสสญฺํ</B> | |
| 23,0010,020,คือ ไม่ถือเอาคามสัญญาในบทนี้ เพราะเหตุไร. เพราะได้ยินว่า ภิกษุนั้น | |
| 23,0010,021,มีความคิดอย่างนี้ว่า เราจะยังคามสัญญาให้เกิดด้วยมนุสสสัญญา ยังมนุสสสัญญา | |
| 23,0010,022,ให้เกิดด้วยอรัญญสัญญา ยังอรัญญสัญญาให้เกิดด้วยปฐวีสัญญา ยังปฐวีสัญญา | |
| 23,0010,023,ให้เกิดด้วยอากาสานัญจายตนสัญญา ฯลฯ ยังอากิญญจัญญายตนสัญญาให้เกิดด้วย | |