Book,Page,LineNumber,Text
21,0014,001,<H2>ราชวรรควรรณนา</H2>
21,0014,002,<H1>อรรถกถาฆฏิการสูตร</H1>
21,0014,003,ฆฏิการสูตรมีคำเริ่มต้นว่า    ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วอย่างนี้:-
21,0014,004,พึงทราบวินิจฉัยในฆฏิการสูตรนั้นดังต่อไปนี้ บทว่า <B>สิตํ ปาตฺวากาสิ</B>
21,0014,005,ทรงกระทำความแย้มพระโอษฐ์ให้ปรากฏ     ความว่า   พระผู้มีพระภาคเจ้าทรง
21,0014,006,ดำเนินไปโดยมหามรรคา    ทรงตรวจดูภูมิประเทศแห่งหนึ่ง    แล้วทรงรำพึงว่า
21,0014,007,เมื่อเราประพฤติจริยาอยู่   เคยอยู่ในที่นี้บ้างหรือหนอ  ดังนี้  ทรงเห็นว่า    เมื่อ
21,0014,008,ศาสนาพระกัสสปพุทธเจ้า    ที่นี้เป็นนิคมชื่อว่า    เวภัลลิคะ<SUP>๑</SUP>   ในกาลนั้น   เรา
21,0014,009,เป็นมาณพชื่อ  โชติปาละ   เรามีสหายเป็นช่างหม้อชื่อ    ฆฏิการะ   เรากับนาย
21,0014,010,ฆฏิการะนั้นได้กระทำเหตุอันดีไว้อย่างหนึ่งในที่นี้   ความดีนั้นยังปกปิดอยู่   ยัง
21,0014,011,ไม่ปรากฏแก่ภิกษุสงฆ์    เอาเถิด    เราจะกระทำเรื่องนั้นให้ปรากฏแก่ภิกษุสงฆ์
21,0014,012,ทรงดำริดังนี้แล้ว      ทรงหลีกออกจากทางประทับยืนอยู่ ณ ประเทศหนึ่งเทียว
21,0014,013,ทรงกระทำความแย้มพระโอษฐ์ให้ปรากฏ   ทรงแย้มพระโอษฐ์.   พระพุทธเจ้า
21,0014,014,ทั้งหลายย่อมไม่ทรงพระสรวล   เหมือนอย่างพวกมนุษย์ชาวโลกีย์    ย่อมตีท้อง
21,0014,015,หัวเราะว่า   ที่ไหน   ที่ไหน   ดังนี้.   ส่วนการยิ้มแย้มของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
21,0014,016,ปรากฏเพียงอาการยินดีร่าเริงเท่านั้น.    อนึ่ง    การหัวเราะนั้นมีได้ด้วยจิตที่เกิด
21,0014,017,พร้อมด้วยโสมนัส  ๑๓  ดวง. ในบรรดาจิตเหล่านั้น   มหาชนชาวโลกย่อมหัวเราะ
21,0014,018,ด้วยจิต ๘  ดวง   คือ    โดยอกุศลจิต ๔ ดวง     โดยกามาวจรกุศลจิต  ๔ ดวง.
21,0014,019,พระเสกขบุคคลย่อมหัวเราะด้วยจิต   ๖  ดวง    นำจิตที่สัมปยุตด้วยทิฏฐิฝ่ายอกุศล
21,0014,020,ออก ๒  ดวง.  พระขีณาสพย่อมยิ้มแย้มด้วยจิต ๕ ดวง  คือ ด้วยกิริยาจิตที่เป็น