[
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 1,
        "text": "[ज]\nएवं निपतिते कर्णे समरे सव्यसाचिना\nअल्पावशिष्टाः कुरवः किमकुर्वत वै दविज"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 2,
        "text": "उदीर्यमाणं च बलं दृष्ट्वा राजा सुयॊधनः\nपाण्डवैः पराप्तकालं च किं परापद्यत कौरवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 3,
        "text": "एतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं तद आचक्ष्व दविजॊत्तम\nन हि तृप्यामि पूर्वेषां शृण्वानश चरितं महत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 4,
        "text": "[वै]\nततः कर्णे हते राजन धार्तराष्ट्रः सुयॊधनः\nभृशं शॊकार्णवे मग्नॊ निराशः सर्वतॊ ऽभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 5,
        "text": "हा कर्ण हा कर्ण इति शॊचमानः पुनः पुनः\nकृच्छ्रात सवशिबिरं परायाद धतशेषैर नृपैः सह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 6,
        "text": "स समाश्वास्यमानॊ ऽपि हेतुभिः शास्त्रनिश्चितैः\nराजभिर नालभच छर्म सूतपुत्र वधं समरन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 7,
        "text": "स दिवं बलवन मत्वा भवितव्यं च पार्थिवः\nसंग्रामे निश्चयं कृत्वा पुनर युद्धाय निर्ययौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 8,
        "text": "शल्यं सेनापतिं कृत्वा विधिवद राजपुंगवः\nरणायनिर्ययौ राजा हतशेषैर नृपैः सह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 9,
        "text": "ततः सुतुमुलं युद्धं कुरुपाण्डवसेनयॊः\nबभूव भरतश्रेष्ठ देवासुररणॊपमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 10,
        "text": "ततः शल्यॊ महाराज कृत्वा कदनम आहवे\nपाण्डुसैन्यस्य मध्याह्ने धर्मराजेन पातितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 11,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा हतबन्धू रणाजिरात\nअपसृत्य हरदं घॊरं विवेश रिपुजाद भयात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 12,
        "text": "अथापराह्णे तस्याह्नः परिवार्य महारथैः\nहरदाद आहूय यॊगेन भीमसेनेन पातितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 13,
        "text": "तस्मिन हते महेष्वासे हतशिष्टास तरयॊ रथाः\nसंरभान निशि राजेन्द्र जघ्नुः पाञ्चाल सैनिकान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 14,
        "text": "ततः पूर्वाह्णसमये शिबिराद एत्य संजयः\nपरविवेश पुरीं दीनॊ दुःखशॊकसमन्वितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 15,
        "text": "परविश्य च पुरं तूर्णं भुजाव उच्छ्रित्य दुःखितः\nवेपमानस ततॊ राज्ञः परविवेश निवेशनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 16,
        "text": "रुरॊद च नरव्याघ्र हा राजन्न इति दुःखितः\nअहॊ बत विविग्नाः सम निधनेन महात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 17,
        "text": "अहॊ सुबलवान कालॊ गतिश च परमा तथा\nशक्रतुल्यबलाः सर्वे यत्रावध्यन्त पार्थिवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 18,
        "text": "दृष्ट्वैव च पुरॊ राजञ जनः सार्वः स संजयम\nपररुरॊद भृशॊद्विग्नॊ हा राजन्न इति सस्वरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 19,
        "text": "आकुमारं नरव्याघ्र तत पुरं वै समन्ततः\nआर्तनादं महच चक्रे शरुत्वा विनिहतं नृपम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 20,
        "text": "धावतश चाप्य अपश्यच च तत्र तरीन पुरुषर्षभान\nनष्टचित्तान इवॊन्मत्ताञ शॊकेन भृशपीडितान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 21,
        "text": "तथा स विह्वलः सूतः परविश्य नृपतिक्षयम\nददर्श नृपतिश्रेष्ठं परज्ञा चक्षुषम ईश्वरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 22,
        "text": "दृष्ट्वा चासीनम अनघं समन्तात परिवारितम\nसनुषाभिर भरतश्रेष्ठ गान्धार्या विदुरेण च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 23,
        "text": "तथान्यैश च सुहृद्भिश च जञातिभिश च हितैषिभिः\nतम एव चार्थं धयायन्तं कर्णस्य निधनं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 24,
        "text": "रुदन्न एवाब्रवीद वाक्यं राजानं जनमेजय\nनातिहृष्टमनाः सूतॊ बाष्पसंदिग्धया गिरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 25,
        "text": "संजयॊ ऽयं नरव्याघ्र नमस ते भरतर्षभ\nअद्राधिपॊ हतः शल्यः शकुनिः सौबलस तथा\nउलूकः पुरुषव्याघ्र कैतव्यॊ दृढविक्रमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 26,
        "text": "संशप्तका हताः सर्वे काम्बॊजाश च शकैः सह\nमलेच्छाश च पार्वतीयाश च यवनाश च निपातिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 27,
        "text": "पराच्या हता महाराज दाक्षिणात्याश च सर्वशः\nउदीच्या निहताः सर्वे परतीच्याश च नराधिप\nराजानॊ राजपुत्राश च सर्वतॊ निहता नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 28,
        "text": "दुर्यॊधनॊ हतॊ राजन यथॊक्तं पाण्डवेन च\nभग्नसक्थॊ महाराज शेते पांसुषु रूषितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 29,
        "text": "धृष्टद्द्युम्नॊ हतॊ राजञ शिखाण्डी चापराजितः\nउत्तमौजा युधामन्युस तथा राजन परभद्रकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 30,
        "text": "पाञ्चालाश च नरव्याघ्राश चेदयश च निषूदिताः\nतव पुत्रा हताः सर्वे दरौपदेयाश च भारत\nकर्ण पुत्रॊ हतः शूरॊ वृषा सेनॊ महाबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 31,
        "text": "नरा विनिहताः सर्वे गजाश च विनिपातिताः\nरथिनश च नरव्याघ्र हयाश च निहता युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 32,
        "text": "किं चिच छेषं च शिबिरं तावकानां कृतं विभॊ\nपाण्डवानां च शूराणां समासाद्य परस्परम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 33,
        "text": "परायः सत्री शेषम अभवज जगत कालेन मॊहितम\nसाप्त पाण्डवतः शेषा धार्तराष्ट्रास तथा तरयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 34,
        "text": "ते चैव भरातरः पञ्च वासुदेवॊ ऽथ सात्यकिः\nकृपश च कृतवर्मा च दरौणिश च जयतां वरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 35,
        "text": "तवाप्य एते महाराज रथिनॊ नृपसत्तम\nअक्षौहिणीनां सर्वासां समेतानां जनेश्वर\nएते शेषा महाराज सर्वे ऽनये निधनं गताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 36,
        "text": "कालेन निहतं सर्वं जगद वै भरतर्षभ\nदुर्यॊधनं वै पुरतः कृत्वा वैरस्य भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 37,
        "text": "एतच छरुत्वा वचः करूरं धृतराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nनिपपात महाराज गतसत्त्वॊ महीतले"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 38,
        "text": "तस्मिन निपतिते भूमौ विदुरॊ ऽपि महायशाः\nनिपपात महाराज राजव्यसनकर्शितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 39,
        "text": "गान्धारी च नृपश्रेष्ठ सर्वाश च कुरु यॊषितः\nपतिताः सहसा भूमौ शरुत्वा करूरं वचश च ताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 40,
        "text": "निःसंज्ञं पतितं भूमौ तदासीद राजमण्डलम\nपरलाप युक्ता महती कथा नयस्ता पटे यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 41,
        "text": "कृच्छ्रेण तु ततॊ राजा धृतराष्ट्रॊ महीपतिः\nशनैर अलभत पराणान पुत्रव्यसनकर्शितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 42,
        "text": "लब्ध्वा तु स नृपः संज्ञां वेपमानः सुदुःखितः\nउदीक्ष्य च दिशः सर्वाः कषत्तारं वाक्यम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 43,
        "text": "विद्वन कषत्तर महाप्राज्ञ तवं गतिर भरतर्षभ\nममानाथस्य सुभृशं पुत्रैर हीनस्य सर्वशः\nएवम उक्त्वा ततॊ भूयॊ विसंज्ञॊ निपपात ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 44,
        "text": "तं तथा पतितं दृष्ट्वा बान्धवा ये ऽसय के चन\nशीतैस तु सिषिचुस तॊयैर विव्यजुर वयजनैर अपि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 45,
        "text": "स तु दीर्घेण कालेन परत्याश्वस्तॊ महीपतिः\nतूष्णीं दध्यौ महीपालः पुत्रव्यसनकर्शितः\nनिःश्वसञ जिह्मग इव कुम्भक्षिप्तॊ विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 46,
        "text": "संजयॊ ऽपय अरुदत तत्र दृष्ट्वा राजानम आतुरम\nतथा सर्वाः सत्रियश चैव गान्धारी च यशस्विनी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 47,
        "text": "ततॊ दीर्घेण कालेन विदुरं वाक्यम अब्रवीत\nधृतराष्ट्रॊ नरव्याघ्रॊ मुह्यमानॊ मुहुर मुहुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 48,
        "text": "गच्छन्तु यॊषितः सर्वा गान्धारी च यशस्विनी\nतथेमे सुहृदः सर्वे भरश्यते मे मनॊ भृशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 49,
        "text": "एवम उक्तस ततः कषत्ता ताः सत्रियॊ भरतर्षभ\nविसर्जयाम आस शनैर वेपमानः पुनः पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 50,
        "text": "निश्चक्रमुस ततः सर्वास ताः सत्रियॊ भरतर्षभ\nसुहृदश च ततः सर्वे दृष्ट्वा राजानम आतुरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 51,
        "text": "ततॊ नरपतिं तत्र लब्धसंज्ञं परंतप\nअवेक्ष्य संजयॊ दीनॊ रॊदमानं भृशातुरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 1,
        "shloka": 52,
        "text": "पराञ्जलिर निःश्वसन्तं च तं नरेन्द्रं मुहुर मुहुः\nसमाश्वासयत कषत्ता वचसा मधुरेण ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nविसृष्टास्व अथ नारीषु धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nविललाप महाराज दुःखाद दुःखतरं गतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 2,
        "text": "सधूमम इव निःश्वस्य करौ धुन्वन पुनः पुनः\nविचिन्त्य च महाराज ततॊ वचनम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 3,
        "text": "अहॊ बत महद दुःखं यद अहं पाण्डवान रणे\nकषेमिणश चाव्ययांश चैव तवत्तः सूत शृणॊमि वै"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 4,
        "text": "वज्रसार मयं नूनं हृदयं सुदृढं मम\nयच छरुत्वा निहतान पुत्रान दीर्यते न सहस्रधा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 5,
        "text": "इन्तयित्वा वचस तेषां बाल करीडां च संजय\nअद्य शरुत्वा हतान पुत्रान भृशं मे दीर्यते मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 6,
        "text": "अन्धत्वाद यदि तेषां तु न मे रूपनिदर्शनम\nपुत्रस्नेह कृता परीतिर नित्यम एतेषु धारिता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 7,
        "text": "बालभावम अतिक्रान्तान यौवनस्थांश च तान अहम\nमध्यप्राप्तांस तथा शरुत्वा हृष्ट आसं तथानघ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 8,
        "text": "तान अद्य निहतन शरुत्वा हृतैश्वर्यान हृतौजसः\nन लभे वै कव चिच छान्तिं पुत्राधिभिर अभिप्लुतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 9,
        "text": "एह्य एहि पुत्र राजेन्द्र ममानाथस्य सांप्रतम\nतवया हीनॊ महाबाहॊ कां नु यास्याम्य अहं गतिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 10,
        "text": "गतिर भूत्वा महाराज जञातीनां सुहृदां तथा\nअन्धं वृद्धं च मां वीर विहाय कव नु गच्छसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 11,
        "text": "सा कृपा सा च ते परीतिः सा च राजन सुमानिता\nकथं विनिहतः पार्थैः संयुगेष्व अपराजितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 12,
        "text": "कथं तवं पृथिवीपालान भुक्त्वा ताथ समागतान\nशेषे विनिहतॊ भूमौ पराकृतः कुनृपॊ यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 13,
        "text": "कॊ नु माम उत्थितं काल्ये तात तातेति वक्ष्यति\nमहाराजेति सततं लॊकनाथेति चासकृत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 14,
        "text": "परिष्वज्य च मां कण्ठे सनेहेनाक्लिन्न लॊचनः\nअनुशाधीति कौरव्य तत साधु वद मे वचः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 15,
        "text": "ननु नामाहम अश्रौषं वचनं तव पुत्रक\nभूयसी मम पृथ्वीयं यथा पार्थस्य नॊ तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 16,
        "text": "भगदत्तः कृपः शल्य आवन्त्यॊ ऽथ जयद्रथः\nभूरिश्रवाः सॊमदत्तॊ महाराजॊ ऽथ बाह्लिकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 17,
        "text": "अश्वत्थामा च भॊजश च मागधश च महाबलः\nबृहद्बलश च काशीशः शकुनिश चापि सौबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 18,
        "text": "मलेच्छाश च बहुसाहस्राः शकाश च यवनैः सह\nसुदक्षिणश च काम्बॊजस तरिगर्ताधिपतिस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 19,
        "text": "भीष्मः पितामहश चैव भारद्वाजॊ ऽथ गौतमः\nशरुतायुश चाच्युतायुश च शतायुश चापि वीर्यवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 20,
        "text": "जलसंधॊ ऽथार्श्यशृङ्गी राक्षसश चाप्य अलायुधः\nअलम्बुसॊ महाबाहुः सुबाहुश च महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 21,
        "text": "एते चान्ये च बहवॊ राजानॊ राजसत्तम\nमदर्थम उद्यताः सर्वे पराणांस तयक्त्वा रणे परभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 22,
        "text": "येषां मध्ये सथितॊ युद्धे भरातृभिः परिवारितः\nयॊधयिष्याम्य अहं पार्थान पाञ्चालांश चैव सर्वशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 23,
        "text": "चेदींश च नृपशार्दूल दरौपदेयांश च संयुगे\nसात्यकिं कुन्तिभॊजं च राक्षसं च घटॊत्कचम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 24,
        "text": "एकॊ ऽपय एषां महाराज समर्थः संनिवारणे\nसमरे पाण्डवेयानां संक्रुद्धॊ हय अभिधावताम\nकिं पुनः सहिता वीराः कृतवैराश च पाण्डवैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 25,
        "text": "अथ वा सर्व एवैते पाण्डवस्यानुयायिभिः\nयॊत्स्यन्ति सह राजैन्द्र हनिष्यन्ति च तान मृधे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 26,
        "text": "कर्णस तव एकॊ मया सार्धं निहनिष्यति पाण्डवान\nततॊ नृपतयॊ वीराः सथास्यन्ति मम शासने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 27,
        "text": "यश च तेषां परणेता वै वासुदेवॊ महाबलः\nन स संनह्यते राजन्न इति माम अब्रवीद वचः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 28,
        "text": "तस्याहं वदतः सूत बहुशॊ मम संनिधौ\nयुक्तितॊ हय अनुपश्यामि निहतान पाण्डवान मृधे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 29,
        "text": "तेषां मध्ये सथिता यत्र हन्यन्ते मम पुत्रकाः\nवयायच्छमानाः समरे किम अन्यद भागधेयतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 30,
        "text": "भीष्मश च निहतॊ यत्र लॊकनाथः परतापवान\nशिखण्डिनं समासाद्य मृगेन्द्र इव जम्बुकम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 31,
        "text": "दरॊणश च बराह्मणॊ यत्र सार्व शस्त्रास्त्रपारगः\nनिहतः पाण्डवैः संख्ये किम अन्यद भागधेयतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 32,
        "text": "भूरि शवरा हतॊ यत्र सॊमदत्तश च साम्युगे\nबाह्लीकश च महाराज किम अन्याद भग धेयतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 33,
        "text": "सुदक्षिणॊ हतॊ यत्र जलसंधश च कौरवः\nशरुतायुश चाच्युतायुश च किम अन्यद भागधेयतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 34,
        "text": "बृहद्बलॊ हतॊ यत्र मगधश च महाबलः\nआवन्त्यॊ निहतॊ यत्र तरिगर्तश च जनाधिपः\nसंशप्तकाश च बहवः किम अन्यद भागधेयतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 35,
        "text": "अलम्बुसस तथा राजन राक्षासश चाप्य अलायुधः\nआर्श्यशृङ्गश च निहतः किम अन्यद भागधेयतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 36,
        "text": "नारायणा हता यत्र गॊपाला युद्धदुर्मदाः\nमलेच्छाश च बहुसाहस्राः किम अन्यद भागधेयतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 37,
        "text": "शकुनिः सौबलॊ यत्र कैतव्यश च महाबलः\nनिहतः सबलॊ वीरः किम अन्यद भागधेयतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 38,
        "text": "राजानॊ राजपुत्राश च शूराः परिघबाहवः\nनिहता बहवॊ यत्र किम अन्यद भागधेयतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 39,
        "text": "नानादेशसमावृत्ताः कषत्रिया यत्र संजय\nनिहताः समरे सर्वे किम अन्यद भागधेयतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 40,
        "text": "पुत्राश च मे विनिहताः पौत्राश चैव महाबलाः\nवयस्या भरातरश चैव किम अन्यद भागधेयतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 41,
        "text": "भागधेय समायुक्तॊ धरुवम उत्पद्यते नरः\nयश च भाग्यसमायुक्तः स शुभं पराप्नुयान नरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 42,
        "text": "अहं वियुक्तः सवैर भाग्यैः पुत्रैश चैवेह संजय\nकथम अद्य भविष्यामि वृद्धः शत्रुवशं गतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 43,
        "text": "नान्यद अत्र परं मन्ये वनवासाद ऋते परभॊ\nसॊ ऽहं वनं गमिष्यामि निर्बन्धुर जञातिसंक्षये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 44,
        "text": "न हि मे ऽनयद भवेच छरेयॊ वनाभ्युपगमाद ऋते\nइमाम अवस्थां पराप्तस्य लूनपक्षस्य संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 45,
        "text": "दुर्यॊधनॊ हतॊ यत्र शल्यश च निहतॊ युधि\nदुःशासनॊ विशस्तश च विकर्णश च महाबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 46,
        "text": "कथं हि भीमसेनस्य शरॊष्ये ऽहं शब्दम उत्तमम\nएकेन समरे येन हतं पुत्रशतं मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 47,
        "text": "असकृद वदतस तस्य दुर्यॊधन वधेन च\nदुःखशॊकाभिसंतप्तॊ न शरॊष्ये परुषा गिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 48,
        "text": "एवं स शॊकसंतप्तः पार्थिवॊ हतबान्धवः\nमुहुर मुहुर मुह्यमानः पुत्राधिभिर अभिप्लुतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 49,
        "text": "विलप्य सुचिरं कालं धृतराष्ट्रॊ ऽमबिका सुतः\nदीर्घम उष्णं च निःश्वस्य चिन्तयित्वा पराभवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 50,
        "text": "दुःखेन महता राजा संतप्तॊ भरतर्षभ\nपुनर्गावल्गणिं सूतं पर्यपृच्छद यथातथम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 51,
        "text": "भीष्मद्रॊणौ हतौ शरुत्वा सूतपुत्रं च पातितम\nसेनापतिं परणेतारं किम अकुर्वत मामकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 52,
        "text": "यं यं सेना परणेतारं युधि कुर्वन्ति मामकाः\nअचिरेणैव कालेन तं तं निघ्नन्ति पाण्डवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 53,
        "text": "रणमूर्ध्नि हतॊ भीष्मः पश्यतां वः किरीटिना\nएवम एव हतॊ दरॊणः सर्वेषाम एव पश्यताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 54,
        "text": "एवम एव हतः कर्णः सूतपुत्रः परतापवान\nसा राजकानां सर्वेषां पश्यतां वः किरीटिना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 55,
        "text": "पूर्वम एवाहम उक्तॊ वै विदुरेण महात्मना\nदुर्यॊधनापराधेन परजेयं विनशिष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 56,
        "text": "के चिन न सम्यक पश्यन्ति मूढाः सम्यक तथापरे\nतद इदं मम मूढस्या तथा भूतं वचः सम ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 57,
        "text": "यद अब्रवीन मे धर्मात्मा विदुरॊ दीर्घदर्शिवान\nतत तथा समनुप्राप्तं वचनं सत्यवादिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 58,
        "text": "दैवॊपहतचित्तेन यन मयापकृतं पुरा\nअनयस्य फलं तस्य बरूहि गावल्गणे पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 59,
        "text": "कॊ वा मुखम अनीकानाम आसीत कर्णे निपातिते\nअर्जुनं वासुदेवं च कॊ वा परत्युद्ययौ रथी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 60,
        "text": "के ऽरक्षन दक्षिणं चक्रं मद्रराजस्य संयुगे\nवामं च यॊद्धुकामस्य के वा वीरस्य पृष्ठतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 61,
        "text": "कथं च वः समेतानां मद्रराजॊ महाबलः\nनिहतः पाण्डवैः संख्ये पुत्रॊ वा मम संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 62,
        "text": "बरूहि सर्वं यथातत्त्वं भरतानां महाक्षयम\nयथा च निहतः संख्ये पुत्रॊ दुर्यॊधनॊ मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 63,
        "text": "पाञ्चालाश च यथा सर्वे निहताः सपदानुगाः\nधृष्टद्युम्नः शिखाण्डी च दरौपद्याः पञ्च चात्मजाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 64,
        "text": "पाण्डवाश च यथा मुक्तास तथॊभौ सात्वतौ युधि\nकृपश च कृतवर्मा च भारद्वाजस्य चात्मजः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 2,
        "shloka": 65,
        "text": "यद यथा यादृशं चैव युद्धं वृत्तं च सांप्रतम\nअहिलं शरॊतुम इच्छामि कुशलॊ हय असि संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nशृणु राजन्न अवहितॊ यथावृत्तॊ महान कषयः\nकुरूणां पाण्डवानां च समासाद्य परस्परम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 2,
        "text": "निहते सूतपुत्रे तु पाण्डवेन महात्मना\nविद्रुतेषु च सैन्येषु समानीतेषु चासकृत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 3,
        "text": "विमुखे तव पुत्रे तु शॊकॊपहतचेतसि\nभृशॊद्विग्नेषु सैन्येषु दृष्ट्वा पार्थस्य विक्रमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 4,
        "text": "धयायमानेषु सैन्येषु दुःखं पराप्तेषु भारत\nबलानां मध्यमानानां शरुत्वा निनदम उत्तमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 5,
        "text": "अभिज्ञानं नरेन्द्राणां विकृतं परेक्ष्य संयुगे\nपतितान रथनीडांश च रथांश चापि महात्मनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 6,
        "text": "रणे विनिहतान नागान दृष्ट्वा पत्तींश च मारिष\nआयॊधनं चातिघॊरं रुद्रस्याक्रीड संनिभम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 7,
        "text": "अप्रख्यातिं गतानां तु राज्ञां शतसहस्रशः\nकृपाविष्टः कृपॊ राजन वयः शीलसमन्वितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 8,
        "text": "अब्रवीत तत्र तेजस्वी सॊ ऽभिसृत्य जनाधिपम\nदुर्यॊधनं मन्युवशाद वचनं वचनक्षमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 9,
        "text": "दुर्यॊधन निबॊधेदं यत तवा वक्ष्यामि कौरव\nशरुत्वा कुरु महाराज यदि ते रॊचते ऽनघ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 10,
        "text": "न युद्धधर्माच छरेयान वै पन्था राजेन्द्र विद्यते\nयं समाश्रित्य युध्यन्ते कषत्रियाः कषत्रियर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 11,
        "text": "पुत्रॊ भराता पिता चैव सवस्रेयॊ मातुलस तथा\nसंबन्धिबन्धवाश चैव यॊध्या वै कषत्रजीविना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 12,
        "text": "वधे चैव परॊ धर्मस तथाधर्मः पलायने\nते सम घॊरां समापन्ना जीविकां जीवितार्थिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 13,
        "text": "तत्र तवां परतिवक्ष्यामि किं चिद एव हितं वचः\nहते भीष्मे च दरॊणे च कर्णे चैव महारथे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 14,
        "text": "जयद्रथे च निहते तव भरातृषु चानघ\nलक्ष्मणे तव पुत्रे च किं शेषं पर्युपास्महे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 15,
        "text": "येषु भारं समासज्य राज्ये मतिम अकुर्महि\nते संत्यज्य तनूर याताः शूरा बरह्म विदां गतिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 16,
        "text": "वयं तव इह विना भूता गुणवद्भिर महारथैः\nकृपणं वर्तयिष्याम पातयित्वा नृपान बहून"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 17,
        "text": "सर्वैर अपि च जीवद्भिर बीभत्सुर अपराजितः\nकृष्ण नेत्रॊ महाबाहुर देवैर अपि दुरासदः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 18,
        "text": "इन्द्र कार्मुकवज्राभम इन्द्रकेतुम इवॊच्छ्रितम\nवानरं केतुम आसाद्य संचचाल महाचमूः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 19,
        "text": "सिंहनादेन भीमस्य पाञ्चजन्य सवनेन च\nगाण्डीवस्य च निर्घॊषात संहृष्यन्ति मनांसि नः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 20,
        "text": "चरन्तीव महाविद्युन मुष्णन्ति नयनप्रभाम\nअलातम इव चाविद्धं गाण्डीवं समदृश्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 21,
        "text": "जाम्बूनदविचित्रं च धूयमानं महद धनुः\nदृश्यते दिक्षु सर्वासु विद्युद अभ्रघनेष्व इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 22,
        "text": "उद्यमानश च कृष्णेन वायुनेव बलाहकः\nतावकं तद बलं राजन्न अर्जुनॊ ऽसत्रविदां वरः\nगहनं शिशिरे कक्षं ददाहाग्निर इवॊत्थितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 23,
        "text": "गाहमानम अनीकानि महेन्द्रसदृशप्रभम\nधनंजयम अपश्याम चतुर्दन्तम इव दविपम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 24,
        "text": "विक्षॊभयन्तं सेनां ते तरासयन्तं च पार्थिवान\nधनंजयम अपश्याम नलिनीम इव कुञ्जरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 25,
        "text": "तरासयन्तं तथा यॊधान धनुर घॊषेण पाण्डवम\nभूय एनम अपश्याम सिंहं मृगगणा इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 26,
        "text": "सर्वलॊकमहेष्वासौ वृषभौ सर्वधन्विनाम\nआमुक्तकवचौ कृष्णौ लॊकमध्ये विरेजतुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 27,
        "text": "अद्य सप्त दशाहानि वर्तमानस्य भारत\nसंग्रामस्यातिघॊरस्य वध्यतां चाभितॊ युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 28,
        "text": "वायुनेव विधूतानि तवानीकानि सर्वशः\nशरद अम्भॊद जालानि वयशीर्यन्त समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 29,
        "text": "तां नावम इव पर्यस्तां भरान्तवातां महार्णवे\nतव सेनां महाराज सव्यसाची वयकम्पयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 30,
        "text": "कव नु ते सूतपुत्रॊ ऽभूत कव नु दरॊणः सहानुगः\nअहं कव च कव चात्मा ते हार्दिक्यश च तथा कव नु\nदुःशासनश च भराता ते भरातृभिः सहितः कव नु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 31,
        "text": "बाणगॊचर संपाप्तं परेक्ष्य चैव जयद्रथम\nसंबन्धिनस ते भरातॄंश च सहायान मातुलांस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 32,
        "text": "सर्वान विक्रम्य मिषतॊ लॊकांश चाक्रम्य मूर्धनि\nजयद्रथॊ हतॊ राजन किं नु शेषम उपास्महे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 33,
        "text": "कॊ वेह स पुमान अस्ति यॊ विजेष्यति पाण्डवम\nतस्य चास्त्राणि दिव्यानि विविधानि महात्मनः\nगाण्डीवस्य च निर्घॊषॊ वीर्याणि हरते हि नः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 34,
        "text": "नष्टचन्द्रा यथा रात्रिः सेनेयं हतनायका\nनागभग्नद्रुमा शुष्का नदीवाकुलतां गता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 35,
        "text": "धवजिन्यां हतनेत्रायां यथेष्टं शवेतवाहनः\nचरिष्यति महाबाहुः कक्षे ऽगनिर इव संज्वलन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 36,
        "text": "सात्यकेश चैव यॊ वेगॊ भीमसेनस्य चॊभयॊः\nदरयेत गिरीन सर्वाञ शॊषयेत च सागरान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 37,
        "text": "उवाच वाक्यं यद भीमः सभामध्ये विशां पते\nकृतं त सकलं तेन भूयश चैव करिष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 38,
        "text": "परमुखस्थे तदा कर्णे बलं पाण्डव रक्षितम\nदुरासदं तथा गुप्तं गूढं गाण्डीवधन्वना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 39,
        "text": "युष्माभिस तानि चीर्णानि यान्य असाहूनि साधुषु\nअकारणकृतान्य एव तेषां वः फलम आगतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 40,
        "text": "आत्मनॊ ऽरथे तवया लॊकॊ यत्नतः सर्व आहृतः\nस ते संशयितस तात आत्मा च भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 41,
        "text": "रक्ष दुर्यॊधनात्मानम आत्मा सर्वस्य भाजनम\nभिन्ने हि भाजने तात दिशॊ गच्छति तद्गतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 42,
        "text": "हीयमानेन वै संधिः पर्येष्टव्यः समेन च\nविग्रहॊ वर्धमानेन नीतिर एषा बृहस्पतेः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 43,
        "text": "ते वयं पाण्डुपुत्रेभ्यॊ हीनाः सवबलशक्तितः\nअत्र ते पाण्डवैः सार्धं संधिं मन्ये कषमं परभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 44,
        "text": "न जानीते हि यः शरेयः शरेयसश चावमन्यते\nस कषिप्रं भरश्यते राज्यान न च शरेयॊ ऽनुविन्दति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 45,
        "text": "परणिपत्य हि राजानं राज्यं यदि लभेमहि\nशरेयः सयान न तु मौढ्येन राजन गन्तुं पराभवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 46,
        "text": "वैचित्रवीर्य वचनात कृपा शील्लॊ युधिष्ठिरः\nविनियुञ्जीत राज्ये तवां गॊविन्द वचनेन च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 47,
        "text": "यद बरूयाद धि हृषीकेशॊ राजानम अपराजितम\nअर्जुनं भीमसेनं च सर्वं कुर्युर असंशयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 48,
        "text": "नातिक्रमिष्यते कृष्णॊ वचनं कौरवस्य ह\nधृतराष्ट्रस्य मन्ये ऽहं नापि कृष्णस्य पाण्डवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 49,
        "text": "एतत कषमम अहं मन्ये तव पार्थैर अविग्रहम\nन तव बरवीमि कार्पण्यान न पराणपरिरक्षणात\nपथ्यं राजन बरवीमि तवां तत्परासुः समरिष्यसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 3,
        "shloka": 50,
        "text": "इति वृद्धॊ विलप्यैतत कृपः शारद्वतॊ वचः\nदीर्घम उष्णं च निःश्वस्य शुशॊच च मुमॊह च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nएवम उक्तॊ ऽतॊ राजा गौतमेन यशस्विना\nनिःश्वस्य दीर्घम उष्णं च तूष्णीम आसीद विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 2,
        "text": "ततॊ मुहूर्तं स धयात्वा धार्तराष्ट्रॊ महामनाः\nकृपं शारद्वतं वाक्यम इत्य उवाच परंतपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 3,
        "text": "यत किं चित सुहृदा वाच्यं तत सर्वं शरावितॊ हय अहम\nकृतं च भवता सर्वं पराणान संत्यज्य युध्यता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 4,
        "text": "गाहमानम अनीकानि युध्यमानं महारथैः\nपाण्डवैर अतितेजॊभिर लॊकस तवाम अनुदृष्टवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 5,
        "text": "सुहृदा यद इदं वाच्यं भवता शरावितॊ हय अहम\nन मां परीणाति तत सर्वं मुमूर्षॊर इव भेषजम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 6,
        "text": "हेतुकारण संयुक्तं हितं वचनम उत्तमम\nउच्यमानं महाबाहॊ न मे विप्राग्र्य रॊच्चते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 7,
        "text": "राज्याद विनिकृतॊ ऽसमाभिः कथं सॊ ऽसमासु विश्वसेत\nअक्षद्यूते च नृपतिर जितॊ ऽसमाभिर महाधनः\nस कथं मम वाक्यानि शरद्दध्याद भूय एव तु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 8,
        "text": "तथा दौत्येन संप्राप्तः कृष्णः पार्थ हिते रतः\nपरलब्धश च हृषीकेशस तच च कर्म विरॊधितम\nस च मे वचनं बरह्मन कथम एवाभिमंस्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 9,
        "text": "विललाप हि यत कृष्णा सभामध्ये समेयुषी\nन तन मर्षयते कृष्णॊ न राज्यहरणं तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 10,
        "text": "एकप्राणाव उभौ कृष्णाव अन्यॊन्यं परति संहतौ\nपुरा यच छरुतम एवासीद अद्य पश्यामितत परभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 11,
        "text": "सवस्रीयं च हतं शरुत्वा दुःखस्वपिति केशवः\nकृतागसॊ वयं तस्य स मदर्थं कथं कषमेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 12,
        "text": "अभिमन्यॊर विनाशेन न शर्म लभते ऽरजुनः\nस कथं मद धिते यत्नं परकरिष्यति याचितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 13,
        "text": "मध्यमः पाण्डवस तीक्ष्णॊ भीमसेनॊ महाबलः\nपरतिज्ञात्म च तेनॊग्रं स भाज्येत न संनमेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 14,
        "text": "उभौ तौ बद्धनिस्त्रिंशाव उभौ चाबद्ध कङ्कटौ\nकृतवैराव उभौ वीरौ यमाव अपि यमॊपमौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 15,
        "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च कृतवैरौ मया सह\nतौ कथं मद धिते यत्नं परकुर्यातां दविजॊत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 16,
        "text": "दुःशासनेन यत कृष्णा एकवस्त्रा रजस्वला\nपरिक्लिष्टा सभामध्ये सर्वलॊकस्य पश्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 17,
        "text": "तथा विवसनां दीनां समरन्त्य अद्यापि पाण्डवाः\nन निवारयितुं शक्याः संग्रामात ते परंतपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 18,
        "text": "यदा च दरौपदी कृष्णा मद विनाशाय दुःखिता\nउग्रं तेपे तपः कृष्णा भर्तॄणाम अर्थसिद्धये\nसथण्डिले नित्यदा शेते यावद वैरस्य यातना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 19,
        "text": "निक्षिप्य मानं दर्पं च वासुदेव सहॊदरा\nकृष्णायाः परेक्ष्यवद भूत्वा शुश्रूषां कुरुते सदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 20,
        "text": "इति सर्वं समुन्नद्धं न निर्वाति कथं चन\nअभिमन्यॊर विनाशेन स संधेयः कथं मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 21,
        "text": "कथं च नाम भुक्त्वेमां पृथिवीं सागराम्बराम\nपाण्डवानां परसादेन भुञ्जीयां राज्यम अल्पकम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 22,
        "text": "उपर्य उपरि राज्ञां वै जवलितॊ भास्करॊ यथा\nयुधिष्ठिरं कथं पश्चाद अनुयास्यामि दासवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 23,
        "text": "कथं भुक्त्वा सवयं भॊगान दत्त्वा दायांश च पुष्कलान\nकृपणं वर्तयिष्यामि कृपणैः सह जीविकाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 24,
        "text": "नाभ्यसूयामि ते वाक्यम उक्तं सनिग्धं हितं तवया\nन तु संधिम अहं मन्ये पराप्तकालं कथं चन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 25,
        "text": "सुनीतम अनुपश्यामि सुयुद्धेन परंतप\nनायं कलीबयितुं कालः संयॊद्धुं काल एव नः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 26,
        "text": "इष्टं मे बहुभिर यज्ञैर दत्ता विप्रेषु दक्ष्णिणाः\nपराप्ताः करमश्रुता वेदाः शत्रूणां मूर्ध्नि च सथितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 27,
        "text": "भृत्यमे सुभृतास तात दीनश चाभ्युद्धृतॊ जनः\nयातानि परराष्ट्राणि सवराष्ट्रम अनुपालितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 28,
        "text": "भुक्ताश च विविधा भॊगास तरिवर्गः सेवितॊ मया\nपितॄणां गतम आनृण्यं कषत्रधर्मस्य चॊभयॊः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 29,
        "text": "न धरुवं सुखम अस्तीह कुतॊ राज्यं कुतॊ यशः\nइह कीर्तिर विधातव्या सा च युद्धेन नान्यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 30,
        "text": "गृहे यत कषत्रियस्यापि निधनं तद विगर्हितम\nअधर्मः सुमहान एष यच छय्या मरणं गृहे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 31,
        "text": "अरण्ये यॊ विमुञ्चेत संग्रामे वा तनुं नरः\nकरतून आहृत्य महतॊ महिमानं स गच्छति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 32,
        "text": "कृपणं विपलन्न आर्तॊ जरयाभिपरिप्लुतः\nमरियते रुदतां मध्ये जञातीनां न स पूरुषः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 33,
        "text": "तयक्त्वा तु विविधान भॊगान पराप्तानां मरमां गतिम\nअपीदानीं सुयुद्धेन गच्छेयं सत सलॊकताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 34,
        "text": "शूराणाम आर्य वृत्तानां संग्रमेष्व अनिवर्तिनाम\nधीमतां सत्यसंधानां सर्वेषां करतुयाजिनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 35,
        "text": "शस्त्रावभृथम आप्तानां धरुवं वासस तरिविष्टपे\nमुदा नूनं परपश्यन्ति शुभ्रा हय अप्सरसां गणाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 36,
        "text": "पश्यन्ति नूनं पितरः पूजिताञ शक्र संसदि\nअप्सरॊभिः परिवृतान मॊदमानांस तरिविष्टपे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 37,
        "text": "पन्थानम अमरैर यातं शूरैश चैवानिवर्तिभिः\nअपि तैः संगतं मार्गं वयम अप्य आरुहेमहि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 38,
        "text": "पितामहेन वृद्धेन तथाचर्येण धीमता\nजयद्रथेन कर्णेन तथा दुःशासनेन च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 39,
        "text": "घटमाना मदर्थे ऽसमिन हताः शूरा जनाधिपाः\nशेरते लॊहिताक्ताङ्गाः पृथिव्यां शरविक्षताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 40,
        "text": "उत्तमास्त्रविदः शूरा यथॊक्तक्रतुयाजिनः\nतयक्त्वा पराणान यथान्यायम इन्द्र सद्मसु धिष्ठिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 41,
        "text": "तैस तव अयं रचितः पन्था दुर्गमॊ हि पुनर भवेत\nसंपतद्भिर महावेगैर इतॊ याद्भिश च सद गतिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 42,
        "text": "ये मदर्थे हताः शूरास तेषां कृतम अनुस्मरन\nऋणं तत परतिमुञ्चानॊ न राज्ये मन आदधे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 43,
        "text": "पातयित्वा वयस्यांश च भरातॄन अथ पितामहान\nजीवितं यदि रक्षेयं लॊकॊ मां गर्हयेद धरुवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 44,
        "text": "कीदृशं च भवेद राज्यं मम हीनस्य बन्धुभिः\nसखिभिश च सुहृद्भिश च परणिपत्य च पाण्डवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 45,
        "text": "सॊ ऽहम एतादृशं कृत्वा जगतॊ ऽसय पराभवम\nसुयुद्धेन ततः सवर्गं पराप्स्यामि न तद अन्यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 46,
        "text": "एवं दुर्यॊधनेनॊक्तं सर्वे संपूज्य तद वचः\nसाधु साध्व इति राजानं कषत्रियाः संबभाषिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 47,
        "text": "पराजयम अशॊचन्तः कृतचित्ताश च विक्रमे\nसर्वे सुनिश्चिता यॊद्धुम उदग्रमनसॊ ऽभवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 48,
        "text": "ततॊ वाहान समाश्वास्य सर्वे युद्धाभिनन्दिनः\nऊने दवियॊजने गत्वा परत्यतिष्ठन्त कौरवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 49,
        "text": "आकाशे विद्रुमे पुण्ये परस्थे हिमवतः शुभे\nअरुणां सरस्वतीं पराप्य पपुः सस्नुश च तज जलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 4,
        "shloka": 50,
        "text": "तव पुत्राः कृतॊत्साहाः पर्यवर्तन्त ते ततः\nपर्यवस्थाप्य चात्मानम अन्यॊन्येन पुनस तदा\nसर्वे राजन नयवर्तन्त कषत्रियाः कालचॊदिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nअथ हैमवते परस्थे सथित्वा युद्धाभिनन्दिनः\nसर्व एव महाराज यॊधास तत्र समागताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 2,
        "text": "शल्यश च चित्रसेनश च शकुनिश च महारथः\nअश्वत्थामा कृपश चैव कृतवर्मा च सात्वतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 3,
        "text": "सुषेणॊ ऽरिष्टसेनश च धृतसेनश च वीर्यवान\nजयत्सेनश च राजानस ते रात्रिम उषितास ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 4,
        "text": "रणे कर्णे हते वीरे तरासिता जितकाशिभिः\nनालभञ शर्म ते पुत्रा हिमवन्तम ऋते गिरिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 5,
        "text": "ते ऽबरुवन सहितास तत्र राजानं सैन्यसंनिधौ\nकृतयत्ना रणे राजन साम्पूज्य विधिवत तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 6,
        "text": "कृत्वा सेना परणेतारं परांस तवं यॊद्धुम अर्हसि\nयेनाभिगुप्ताः संग्रामे जयेमासु हृदॊ वयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 7,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनः सथित्वा रणे रथवरॊत्तमम\nसर्वयुद्धविभागज्ञम अन्तकप्रतिमं युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 8,
        "text": "सवङ्गं परच्छन्नशिरसं कम्बुग्रीवं परियंवदम\nवयाकॊशपद्माभिमुखं वयाघ्रास्यं मेरुगौरवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 9,
        "text": "सथाणॊर वृषस्य सदृशं सकन्धनेत्र गतिस्वरैः\nपुष्टश्लिष्टायत भुजं सुविस्तीर्ण घनॊरसम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 10,
        "text": "जवे बले च सदृशम अरुणानुज वातयॊः\nआदित्यस्य तविषा तुल्यं बुद्ध्या चॊशनसा समम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 11,
        "text": "कान्ति रूपमुखैश्वर्यैस तरिभिश चन्द्रमसॊपमम\nकाञ्चनॊपल संघातैः सदृशं शलिष्टसंधिकम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 12,
        "text": "सुवृत्तॊरु कटी जङ्घं सुपादं सवङ्गुलीनखम\nसमृत्वा समृत्वैव च गुणान धात्रा यत्नाद विनिर्मितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 13,
        "text": "सर्वलक्षणसंपन्नं निपुणं शरुतिसागरम\nजेतारं तरसारीणाम अजेयं शत्रुभिर बलात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 14,
        "text": "दशाङ्गं यश चतुष्पादम इष्वस्त्रं वेद तत्त्वतः\nसाङ्गंश च चतुरॊ वेदान सम्यग आख्यान पञ्चमान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 15,
        "text": "आराध्य तर्यम्बलं यत्नाद वरतैर उग्रैर महातपाः\nअयॊनिजायाम उत्पन्नॊ दरॊणेनायॊनिजेन यः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 16,
        "text": "तम अप्रतिमकर्माणं रूपेणासदृशं भुवि\nपारगं सर्वविद्यानां गुणार्णवम अनिन्दितम\nतम अभ्येत्यात्मजस तुभ्यम अश्वत्थामानम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 17,
        "text": "यं पुरसः कृत्यसहिता युधि जेष्याम पाण्डवान\nगुरुपुत्रॊ ऽदय सर्वेषाम अस्माकं परमा गतिः\nभवांस तस्मान नियॊगात ते कॊ ऽसतु सेनापतिर मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 18,
        "text": "[दरुणि]\nअयं कुलेन वीर्येण तेजसा यशसा शरिया\nसर्वैर गुणैः समुदितः शल्यॊ नॊ ऽसतु चमूपतिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 19,
        "text": "भागिनेयान निजांस तयक्त्वा कृतज्ञॊ ऽसमान उपागतः\nमहासेनॊ महाबाहुर महासेन इवापरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 20,
        "text": "एनं सेनापतिं कृत्वा नृपतिं नृपसत्तम\nशक्यः पराप्तुं जयॊ ऽसमाभिर देवैः सकन्दम इवाजितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 21,
        "text": "तथॊक्ते दरॊणपुत्रेण सर्व एव नराधिपाः\nपरिवार्य सथिताः शल्यं जयशब्दांश च चक्रिरे\nयुद्धाय च मतिं चक्रूर आवेशं च परं ययुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 22,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनः शल्यं भूमौ सथित्वा रथे सथितम\nउवाच पराञ्जलिर भूत्वा राम भीष्म समं रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 23,
        "text": "अयं स कालः संप्राप्तॊ मित्राणां मित्रवत्सल\nयत्र मित्रम अमित्रं वा परीक्षन्ते बुधा जनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 24,
        "text": "स भवान अस्तु नः शूरः परणेता वाहिनीमुखे\nरणं च याते भवति पाण्डवा मन्दचेतसः\nभविष्यन्ति सहामात्याः पाञ्चालाश च निरुद्यमाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 25,
        "text": "[षल्य]\nयत तु मां मन्यसे राजन कुरुराज करॊमि तत\nतवत्प्रियार्थं हि मे सर्वं पराणा राज्यं धनानि च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 26,
        "text": "[दुर]\nसेनापत्येन वरये तवाम अहं मातुलातुलम\nसॊ ऽसमान पाहि युधां शरेष्ठ सकान्दॊ देवान इवाहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 5,
        "shloka": 27,
        "text": "अभिषिच्यस्व राजेन्द्र देवानाम इव पावकिः\nजहि शत्रून रणे वीर महेन्द्रॊ दानवान इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nएतच छरुत्वा वचॊ राज्ञॊ मद्रराजः परतापवान\nदुर्यॊधनं तदा राजन वाक्यम एतद उवाच ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 2,
        "text": "दुर्यॊधन महाबाहॊ शृणु वाक्यविदां वर\nयाव एतौ मन्यसे कृष्णौ रथस्थौ रथिनां वरौ\nन मे तुल्याव उभाव एतौ बाहुवीर्ये कथं चन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 3,
        "text": "उद्यतां पृथिवीं सर्वां ससुरासुरमानवाम\nयॊधयेयं रणमुखे संक्रुद्धः किम उ पाण्डवान\nविजेष्ये च रणे पार्थान सॊमकांश च समागतान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 4,
        "text": "अहं सेना परणेता ते भविष्यामि न संशयः\nतं च वयूहं विधास्यामि न तरिष्यन्ति यं परे\nइति सत्यं बरवीम्य एष दुर्यॊधन न संशयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 5,
        "text": "एवम उक्तस ततॊ राजा मद्राधिपतिम अञ्जसा\nअभ्यषिञ्चत सेनाया मध्ये भरतसत्तम\nविधिना शस्त्रदृष्टेन हृष्टरूपॊ विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 6,
        "text": "अभिषिक्ते ततस तस्मिन सिंहनादॊ महान अभूत\nतव सैन्येष्व अवाद्यन्त वादित्राणि च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 7,
        "text": "हृष्टाश चासंस तदा यॊधा मद्रकाश च महारथाः\nतुष्टुवुश चैव राजानं शल्यम आहवशॊभिनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 8,
        "text": "जय राजंश चिरं जीव जहि शत्रून समागतान\nतव बाहुबलं पराप्य धार्तराष्ट्रामहा बलाः\nनिखिलां पृथिवीं सर्वां परशासन्तु हतद्विषः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 9,
        "text": "तवं हि शक्तॊ रणे जेतुं ससुरासुरमानवान\nमर्त्यधर्माण इह तु किम उ सॊमक सृञ्जयान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 10,
        "text": "एवं संस्तूयमानस तु मद्राणाम अधिपॊ बली\nहर्षं पराप तदा वीरॊ दुरापम अकृतात्मभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 11,
        "text": "[षल्य]\nअद्यैवाहं रणे सर्वान पाञ्चालान सह पाण्डवैः\nनिहनिष्यामि राजेन्द्र सवर्गं यास्यामि वा हतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 12,
        "text": "अद्य पश्यन्तु मां लॊका विचरन्तम अभीतवत\nअद्य पाण्डुसुताः सर्वे वासुदेवः ससात्यकिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 13,
        "text": "पाञ्चालाश चेदयश चैव दरौपदेयाश च सर्वशः\nधृष्टद्युम्नः शिखण्डी च सर्वे चापि परभद्रकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 14,
        "text": "विक्रमं मम पश्यन्तु धनुषश च महद बलम\nलाघवं चास्त्रवीर्यं च भुजयॊश च बलं युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 15,
        "text": "अद्य पश्यन्तु मे पार्थाः सिद्धाश च सहचारणैः\nयादृशं मे बलं बाह्वॊः साम्पद अस्त्रेषु या च मे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 16,
        "text": "अद्य मे विक्रमं दृष्ट्वा पाण्डवानां महारथाः\nपरतीकार परा भूत्वा चेष्टन्तां विविधाः करियाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 17,
        "text": "अद्य सैन्यानि पाण्डूनां दरावयिष्ये समन्ततः\nदरॊण भीष्माव अति विभॊ सूतपुत्रं च संयुगे\nविचरिष्ये रणे युध्यन परियार्थं तव कौरव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 18,
        "text": "[स]\nअभिषिक्ते तदा शल्ये तव सैन्येषु मानद\nन कर्ण वयसनं किं चिन मेनिरे तत्र भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 19,
        "text": "हृष्टाः सुमनसश चैव बभूवुस तत्र सैनिकाः\nमेनिरे निहतान पार्थान मद्रराजवशं गतान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 20,
        "text": "परहर्षं पराप्य सेना तु तावकी भरतर्षभ\nतां रात्रिं सुखिनी सुप्ता सवस्थचित्तेव साभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 21,
        "text": "सैन्यस्य तव तं शब्दं शरुत्वा राजा युधिष्ठिरः\nवार्ष्णेयम अब्रवीद वाक्यं सर्व कषत्रस्य शृण्वतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 22,
        "text": "मद्रराजः कृतः शल्यॊ धार्तराष्ट्रेण माधव\nसेनापतिर महेष्वासः सर्वसैन्येषु पूजितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 23,
        "text": "एतच छरुत्वा यथा भूतं कुरु माधव यत कषमम\nभवान नेताच गॊप्ता च विधत्स्व यद अनन्तरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 24,
        "text": "तम अब्रवीन महाराज वासुदेवॊ जनाधिपम\nआर्तायनिम अहं जाने यथातत्त्वेन भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 25,
        "text": "वीर्यवांश च महातेजा महात्मा च विशेषतः\nकृती च चित्रयॊधी च समयुक्तॊ लाघवेन च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 26,
        "text": "यादृग भीष्मस तथा दरॊणॊ यादृक कर्णश च संयुगे\nतादृशस तद विशिष्टॊ वा मद्रराजॊ मतॊ मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 27,
        "text": "युध्यमानस्य तस्याजौ चिन्तयन्न एव भारत\nयॊद्धारं नाधिगच्छामि तुल्यरूपं जनाधिप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 28,
        "text": "शिखण्ड्यर्जुन भीमानां सात्वतस्य च भारत\nधृष्टद्युम्नस्य च तथा बलेनाभ्यधिकॊ रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 29,
        "text": "मद्रराजॊ महाराज सिंहद्विरदविक्रमः\nविचरिष्यत्य अभीः काले कालः करुद्धः परजास्व इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 30,
        "text": "तस्याद्य न परपश्यामि परतियॊद्धारम आहवे\nतवाम ऋते पुरुषव्याघ्र शार्दूलसमविक्रमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 31,
        "text": "सदेवलॊके कृत्स्ने ऽसमिन नान्यस तवत्तः पुमान भवेत\nमद्रराजं रणे करुद्धं यॊ हन्यात कुरुनन्दन\nअहन्य अहनि युध्यन्तं कषॊभयन्तं बलं तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 32,
        "text": "तस्माज जहि रणे शल्यं मघवान इव शम्बरम\nअतिपश्चाद असौ वीरॊ धार्तराष्ट्रेण सत्कृतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 33,
        "text": "तवैव हि जयॊ नूनं हते मद्रेश्वरे युधि\nतस्मिन हते हतं सर्वं धार्तराष्ट्र बलं महत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 34,
        "text": "एतच छरुत्वा महाराज वचनं मम सांप्रतम\nपरत्युद्याहि रणे पार्थ मद्रराजं महाबलम\nजहि चैनं महाबाहॊ वासवॊ नमुचिं यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 35,
        "text": "न चैव अत्र दया कार्या मातुलॊ ऽयं ममेति वै\nकषत्रधर्मं पुरस्कृत्य जहि मद्रजनेश्वरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 36,
        "text": "भीष्मद्रॊणार्णवं तीर्त्वा कर्ण पातालसंभवम\nमा निमज्जस्व सगणः शल्यम आसाद्य गॊष्पदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 37,
        "text": "यच च ते तपसॊ वीर्यं यच च कषात्रं बलं तव\nतद दर्शय रणे सर्वं जहि चैनं महारथम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 38,
        "text": "एतावद उक्त्वा वचनं केशवः परवीरहा\nजगाम शिबिरं सायं पूज्यमानॊ ऽथ पाण्डवैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 39,
        "text": "केशवे तु तदा याते धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nविसृज्य सर्वान भरातॄंश च पाञ्चालान अथ सॊमकान\nसुष्वाप रजनीं तां तु विशल्य इव कुञ्जरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 40,
        "text": "ते च सर्वे महेष्वासाः पाञ्चालाः पाण्डवास तथा\nकर्णस्य निधने हृष्टाः सुषुपुस तां निशां तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 6,
        "shloka": 41,
        "text": "गतज्वरं महेष्वासं तीर्णपारं महारथम\nबभूव पाण्डवेयानां सैन्यं परमुदितं निशि\nसूतपुत्रस्य निधने जयं लब्ध्वा च मारिष"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nवयतीतायां रजन्यां तु राजा दुर्यॊधनस तदा\nअब्रवीत तावकान सर्वान संनह्यन्तां महारथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 2,
        "text": "राज्ञस तु मतम आज्ञाय सामनह्यत सा चमूः\nअयॊजयन रथांस तूर्णं पर्यधावंस तथापरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 3,
        "text": "अकल्प्यन्त च मातङ्गाः समनह्यन्त पत्तयः\nहयान आस्तरणॊपेतांश चक्रुर अन्ये सहास्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 4,
        "text": "वादित्राणां च निनदः परादुरासीद विशां पते\nबॊधनार्थं हि यॊधानां सैन्यानां चाप्य उदीर्यताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 5,
        "text": "ततॊ बलानि सर्वाणि सेना शिष्टानि भारत\nसंनद्धान्य एव ददृशुर मृत्युं कृत्वा निवर्तनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 6,
        "text": "शल्यं सेनापतिं कृत्वा मद्रराजं महारथाः\nपरविभज्य बलं सर्वम अनीकेषु वयवस्थिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 7,
        "text": "ततः सर्वे समागम्य पुत्रेण तव सैनिकाः\nकृपश च कृतवर्मा च दरौणिः शल्यॊ ऽथ सौबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 8,
        "text": "अन्ये च पार्थिवाः शेषाः समयं चक्रिरे तदा\nन न एकेन यॊद्धव्यं कथं चिद अपि पाण्डवैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 9,
        "text": "यॊ हय एकः पाण्डवैर युध्येद यॊ वा युध्यन्तम उत्सृजेत\nस पञ्चभिर भवेद युक्तः पातकैः सॊपपातकैः\nअन्यॊन्यं परिरक्षद्भिर यॊद्धव्यं सहितैश च नः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 10,
        "text": "एवं ते समयं कृत्वा सर्वे तत्र महारथाः\nमद्रराजं पुरस्कृत्य तूर्णम अभ्यद्रवन परान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 11,
        "text": "तथैव पाण्डवा राजन वयूह्य सैन्यं महारणे\nअभ्ययुः कौरवान सर्वान यॊत्स्यमानाः समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 12,
        "text": "तद बलं भरतश्रेष्ठ कषुब्ब्धार्णव समस्वनम\nसमुद्धूतार्णवाकारम उद्धूत रथकुञ्जरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 13,
        "text": "[धृ]\nदरॊणस्य भीष्मस्य च वै राधेयस्य च मे शरुतम\nपातनं शंस मे भूयः शल्यस्याथ सुतस्य मे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 14,
        "text": "कथं रणे हतः शल्यॊ धर्मराजेन संजय\nभीमेन च महाबाहुः पुत्रॊ दुर्यॊधनॊ मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 15,
        "text": "[स]\nकषयं मनुष्यदेहानां रथनागाश्वसंक्षयम\nशृणु राजन सथिरॊ भूत्वा संग्रामं शंसतॊ मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 16,
        "text": "आशा बलवती राजन पुत्राणां ते ऽभवत तदा\nहते भीष्मे च दरॊणे च सूतपुत्रे च पातिते\nशल्यः पार्थान रणे सर्वान निहनिष्यति मारिष"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 17,
        "text": "ताम आशां हृदये कृत्वा समाश्वास्य च भारत\nमद्रराजं च समरे समाश्रित्य महारथम\nनाथवन्तम अथात्मानम अमन्यत सुतस तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 18,
        "text": "यदा कर्णे हते पार्थाः सिंहनादं परचक्रिरे\nतदा राजन धार्तराष्ट्रान आविवेश महद भयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 19,
        "text": "तान समाश्वास्यतु तदा मद्रराजः परतापवान\nवयूह्य वयूहं महाराज सर्वतॊभद्रम ऋद्धिमत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 20,
        "text": "परत्युद्यातॊ रणे पार्थान मद्रराजः परतापवान\nविधुन्वन कार्मुकं चित्रं भारघ्नं वेगवत्तरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 21,
        "text": "रथप्रवरम आस्थाय सैन्धवाश्वं महारथः\nतस्य सीता महाराज रथस्थाशॊभयद रथम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 22,
        "text": "स तेन संवृतॊ वीरॊ रथेनामित्रकर्शनः\nतस्थौ शूरॊ महाराज पुत्राणां ते भयप्रणुत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 23,
        "text": "परयाणे मद्रराजॊ ऽभून मुखं वयूहस्य दंशितः\nमद्रकैः सहितॊ वीरैः कर्ण पुत्रैश च दुर्जयैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 24,
        "text": "सव्ये ऽभूत कृतवर्मा च तरिगर्तैः परिवारितः\nगौतमॊ दक्षिणे पार्श्वे शकैश च यवनैः सह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 25,
        "text": "अश्वत्थामा पृष्ठतॊ ऽभूत काम्बॊजैः परिवारितः\nदुर्यॊधनॊ ऽभवन मध्ये रक्षितः कुरुपुंगवैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 26,
        "text": "हयानीकेन महता सौबलश चापि संवृतः\nपरययौ सर्वसैन्येन कैतव्यश च महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 27,
        "text": "पाण्डवाश च महेष्वासा वयूह्य सैन्यम अरिंदमाः\nतरिधा भूत्वा महाराज तव सैन्यम उपाद्रवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 28,
        "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च सत्यकिश च महारथः\nशलयस्य वाहिनीं तूर्णम अभिदुद्रुवुर आहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 29,
        "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा सवेनानीकेन संवृतः\nशल्यम एवाभिदुद्राव जिघांसुर भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 30,
        "text": "हार्दिक्यं तु महेष्वासम अर्जुनः शत्रुपूगहा\nसंशप्तक गणांश चैव वेगतॊ ऽभिविदुद्रुवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 31,
        "text": "गौतमं भीमसेनॊ वै सॊमकाश च महारथाः\nअभ्यद्रवन्त राजेन्द्र जिघांसन्तः परान युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 32,
        "text": "माद्रीपुत्रौ तु शकुनिम उलूकं च महारथौ\nससैन्यौ सहसेनौ ताव उपतस्थतुर आहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 33,
        "text": "तथैवायुतशॊ यॊधास तावकाः पाण्डवान रणे\nअभ्यद्रवन्त संक्रुद्धा विविधायुधपाणयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 34,
        "text": "[धृ]\nहते भीष्मे महेष्वासे दरॊणे कर्णे महारथे\nकुरु षवल्पावशिष्टेषु पाण्डवेषु च संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 35,
        "text": "सुसंरब्धेषु पार्थेषु पराक्रान्तेषु संजय\nमामकानां परेषां च किं शिष्टम अभवद बलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 36,
        "text": "[स]\nयथा वयं परे राजन युद्धाय समवस्थिताः\nयावच चासीद बलं शिष्टं संग्रामे तन निबॊध मे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 37,
        "text": "एकादश सहस्राणि रथानां भरतर्षभ\nदश दन्ति सहस्राणि सप्त चैव शतानि च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 38,
        "text": "पूर्णे शतसहस्रे दवे हयानां भरतर्षभ\nनरकॊट्यस तथा तिस्रॊ बलम एतत तवाभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 39,
        "text": "रथानां षट सहस्राणि षट सहस्राश च कुञ्जराः\nदश चाश्वसहस्राणि पत्तिकॊटी च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 40,
        "text": "एतद बलं पाण्डवानाम अभवच छेषम आहवे\nएत एव समाजग्मुर युद्धाय भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 41,
        "text": "एवं विभज्य राजेन्द्र मद्रराजमते सथिताः\nपाण्डवान परत्युदीयाम जय गृद्धाः परमन्यवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 42,
        "text": "तथैव पाण्डवाः शूराः समरे जितकाशिनः\nउपयाता नरव्याघ्राः पाञ्चालाश च यशस्विनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 43,
        "text": "एवम एते बलौघेन परस्परवधैषिणः\nउपयाता नरव्याघ्राः पूर्वां संध्यां परति परभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 7,
        "shloka": 44,
        "text": "ततः परववृते युद्धं घॊररूपं भयानकम\nतावकानां परेषां च निघ्नताम इतरेतरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nतथ परववृते युद्धं कुरूणां भयवर्धनम\nसृञ्जयैः सह राजेन्द्र घॊरं देवासुरॊपमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 2,
        "text": "नरा रथा गजौघाश च सादिनश च सहस्रशः\nवाजिनश च पराक्रान्ताः समाजग्मुः परस्परम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 3,
        "text": "नागानां भीमरूपाणां दरवतां निस्वनॊ महान\nअश्रूयत यथाकाले जलदानां नभस्तले"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 4,
        "text": "नागैर अभ्याहताः के चित सरथा रथिनॊ ऽपतन\nवयद्रवन्त रणे वीरा दराव्यमाणा मदॊत्कटैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 5,
        "text": "हयौघान पादरक्षांश च रथिनस तत्र शिक्षिताः\nशरैः संप्रेषयाम आसुः परलॊकाय भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 6,
        "text": "सादिनः शिक्षिता राजन परिवार्य महारथान\nविचरन्तॊ रणे ऽभयघ्नन परासशक्त्यृष्टिभिस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 7,
        "text": "धन्विनः पुरुषाः के चित संनिवार्य महारथान\nएकं बहव आसाद्य परेषयेयुर यमक्षयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 8,
        "text": "नागं रथवरांश चान्ये परिवार्य महारथाः\nसॊत्तरायुधिनं जघ्नुर दरवमाणा महारवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 9,
        "text": "तथा च रथिनं करुद्धं विकिरन्तं शरान बहून\nनागा जघ्नुर महाराज परिवार्य समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 10,
        "text": "नागॊ नागम अभिद्रुत्य रथी च रथिनं रणे\nशक्तॊ तॊमरनाराचैर निजघ्नुस तत्र तत्र ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 11,
        "text": "पादातान अवमृद्नन्तॊ रथवारणवाजिनः\nरणमध्ये वयदृश्यन्त कुर्वन्तॊ महद आकुलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 12,
        "text": "हयाश च पर्यधावन्त चामरैर उपशॊभिताः\nहंसा हिमवतः परस्थे पिबन्त इव मेदिनीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 13,
        "text": "तेषां तु वाजिनां भूमिः खुरैश चित्रा विशां पते\nअशॊभत यथा नारी करज कषतविक्षता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 14,
        "text": "वाजिनां खुरशब्देन रथे नेमिस्वनेन च\nपत्तीनां चापि शब्देन नागानां बृह्मितेन च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 15,
        "text": "वादित्राणां च घॊषेण शङ्खानां निस्वनेन च\nअभवन नादिता भूमिर निर्घातिर इव भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 16,
        "text": "धनुषां कूजमानानां निस्त्रिंशानां च दीप्यताम\nकवचानां परभाभिश च न पराज्ञायत किं चन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 17,
        "text": "बहवॊ बाहवश छिन्ना नागराजकरॊपमाः\nउद्वेष्टन्ते विवेष्टन्ते वेगं कुर्वन्ति दारुणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 18,
        "text": "शिरसां च महाराज पततां वसुधातले\nचयुतानाम इव तालेभ्यः फलानां शरूयते सवनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 19,
        "text": "शिरॊभिः पतितैर भाति रुधिरार्द्रैर वसुंधरा\nतपनीयनिभैः काले नलिनैर इव भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 20,
        "text": "उद्वृत्तनयनैस तैस तु गतसत्त्वैः सुविक्षतैः\nवयभ्राजत महाराज पुण्डरीकैर इवावृता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 21,
        "text": "बाहुभिश चन्दनादिग्धैः सकेयूरैर महाधनैः\nपतितैर भाति राजेन्द्र मही शक्रध्वजैर इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 22,
        "text": "ऊरुभिश च नरेन्द्राणां विनिकृत्तैर महाहवे\nहस्तिहस्तॊपमैर अन्यैः संवृतं तद रणाङ्गणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 23,
        "text": "कबन्ध शतसंकीर्णं छत्त्र चामरशॊभितम\nसेना वनं तच छुशुभे वनं पुष्पाचितं यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 24,
        "text": "तत्र यॊधा महाराज विचरन्तॊ हय अभीतवत\nदृश्यन्ते रुधिराक्ताङ्गाः पुष्पिता इव किंशुकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 25,
        "text": "मातङ्गाश चाप्य अदृश्यन्त शरतॊमर पीडिताः\nपतन्तस तत्र तत्रैव छिन्नाभ्र सदृशा रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 26,
        "text": "गजानीकं महाराज वध्यमानं महात्मभिः\nवयदीर्यत दिशः सर्वा वातनुन्ना घना इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 27,
        "text": "ते गजा घनसंकाशाः पेतुर उव्यां समन्ततः\nवज्ररुग्णा इव बभुः पर्वता युगसंक्षये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 28,
        "text": "हयानां सादिभिः सार्धं पतितानां महीतले\nराशयः संप्रदृश्यन्ते गिरिमात्रास ततस ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 29,
        "text": "संजज्ञे रणभूमौ तु परलॊकवहा नदी\nशॊणितॊदा रथावर्ता धवजवृक्षास्थि शर्करा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 30,
        "text": "भुजनक्रा धनुः सरॊता हस्तिशैला हयॊपला\nमेदॊ मज्जा कर्दमिनी छत्त्र हंसा गदॊडुपा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 31,
        "text": "कवचॊष्णीष संछन्ना पताका रुचिरद्रुमा\nचक्रचक्रावली जुष्टा तरिवेणू दण्डकावृता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 32,
        "text": "शूराणां हर्षजननी भीरूणां भयवर्धिनी\nपरावर्तत नदी रौरा कुरुसृञ्जयसंकुला"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 33,
        "text": "तां नदीं पितृलॊकाय वहन्तीम अतिभैरवाम\nतेरुर वाहन नौभिस ते शूराः परिघबाहवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 34,
        "text": "वर्तमाने तथा युद्धे निर्मर्यादे विशां पते\nचतुरङ्गक्षये घॊरे पूर्वं देवासुरॊपमे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 35,
        "text": "अक्रॊशन बान्धवान अन्ये तत्र तत्र परंतप\nकरॊशद्भिर बान्धवैश चान्ये भयार्ता न निवर्तिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 36,
        "text": "निर्मर्यादे तथा युद्धे वर्तमाने भयानके\nअर्जुनॊ भीमसेनश च मॊहयां चक्रतुः परान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 37,
        "text": "सा वध्यमाना महती सेना तव जनाधिप\nअमुह्यत तत्र तत्रैव यॊषिन मदवशाद इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 38,
        "text": "मॊहयित्वाच तां सेनां भिम सेनधनंजयौ\nदध्मतुर वारिजौ तत्र सिंहनादं च नेदतुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 39,
        "text": "शरुत्वैव तु महाशब्दं धृष्टद्युम्न शिखण्डिनौ\nधर्मराजं पुरस्कृत्य मद्रराजम अभिद्रुतौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 40,
        "text": "तत्राश्चर्यम अपश्याम घॊररूपं विशां पते\nशल्येन संगताः शूरा यद अयुध्यन्त भागशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 41,
        "text": "माद्रीपुत्रौ सरभसौ कृतास्त्रौ युद्धदुर्मदौ\nअभ्ययातां तवरायुक्तौ जिगीषन्तौ बलं तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 42,
        "text": "ततॊ नयवर्तत बलं तावकं भरतर्षभ\nशरैः परणुन्नं बहुधा पाण्डवैर जितकाशिभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 43,
        "text": "वद्यमाना चमूः सा तु पुत्राणां परेक्षतां तव\nभेजे दिशॊ महाराज परणुन्ना दृढधन्विभिः\nहाहाकारॊ महाञ जज्ञे यॊधानां तव भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 44,
        "text": "तिष्ठ तिष्ठेति वाग आसीद दरावितानां महात्मनाम\nकषत्रियाणां तदान्यॊन्यं संयुगे जयम इच्छताम\nआद्रवन्न एव भग्नास ते पाण्डवस तव सैनिकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 45,
        "text": "तयक्त्वा युद्धि परियान पुत्रान भरातॄन अथ पितामहान\nमातुलान भागिनेयांश च तथा संबन्धिबान्धवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 8,
        "shloka": 46,
        "text": "हयान दविपांस तवरयन्तॊ यॊधा जग्मुः समन्ततः\nआत्मत्राण कृतॊत्साहास तावका भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nतत पराभग्नं बलं दृष्ट्वा मद्रराजः परतापवान\nउवाच सारथिं तूर्णं चॊदयाश्वान महाजवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 2,
        "text": "एष तिष्ठति वै राजा पाण्डुपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nछत्त्रेण धरियमाणेन पाण्डुरेण विराजता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 3,
        "text": "अत्र मां परापय कषिप्रं पश्या मे सारथे बलम\nन समर्था हि मे कषिप्रं पश्य मे सारथे बलम\nन समर्था हि मे पार्थाः सथातुम अद्य पुरॊ युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 4,
        "text": "एवम उक्तस ततः परायान मद्रराजस्य सारथिः\nयत्र राजा सत्यसंधॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 5,
        "text": "आपतन्तं च सहसा पाण्डवानां महद बलम\nदधारैकॊ रणे शल्यॊ वेलेवॊद्धृतम अर्णवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 6,
        "text": "पाण्डवानां बलौघस तु शल्यम आसाद्य मारिष\nवयतिष्ठत तदा युद्धे सिन्धॊर वेग इवाचलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 7,
        "text": "मद्रराजं तु समरे दृष्ट्वा युद्धाय विष्ठितम\nकुरवः संन्यवर्तन्त मृत्युं कृत्वा निवर्तनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 8,
        "text": "तेषु राजन निवृत्तेषु वयूढानीकेषु भागशः\nपरावर्तत महारौद्रः संग्रामः शॊणितॊदकः\nसमार्च्छच्च चित्रसेनेन नकुलॊ युद्धदुर्मदः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 9,
        "text": "तौ परस्परम आसाद्य चित्रकार्मुकधारिणौ\nमेघाव इव यथॊद्वृत्तौ दक्षिणॊत्तर वर्षिणौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 10,
        "text": "शरतॊयैः सिषिचतुस तौ परस्परम आहवे\nनान्तरं तत्र पश्यामि पाण्डवस्येतरस्य वा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 11,
        "text": "उभौ कृतास्त्रौ बलिनौ रथचर्या विशारदौ\nपरस्परवधे यत्तौ छिद्रान वेषणतत्परौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 12,
        "text": "चित्रसेनस तु भल्लेन पीतेना निशितेन च\nनकुलस्य महाराज मुष्टिदेशे ऽचछिनद धनुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 13,
        "text": "अथैनं छिन्नधन्वानं रुक्मपुङ्खैः शिलाशितैः\nतरिभिः शरैर असंभ्रान्तॊ ललाटे वै समर्पयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 14,
        "text": "हयांश चास्य शरैस तीक्ष्णैः परेषयाम आस मृत्यवे\nतथा धवजं सारथिं च तरिभिस तरिभिर अपातयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 15,
        "text": "स शत्रुभुज निर्मुक्तैर ललाटस्थस तरिभिः शरैः\nनकुलः शुशुभे राजंस तरिशृङ्ग इव पर्वतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 16,
        "text": "स छिन्नधन्वा विरथः खड्गम आदाय चर्म च\nरथाद अवतरद वीरः शैलाग्राद इव केसरी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 17,
        "text": "पद्भ्याम आपततस तस्य शरवृष्टिम अवासृजत\nनकुलॊ ऽपय अग्रसत्तां वै चर्माणा लघुविक्रमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 18,
        "text": "चित्रसेनरथं पराप्य चित्रयॊधी जितश्रमः\nआरुरॊह महाबाहुः सर्वसैन्यस्य पश्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 19,
        "text": "सकुण्डलं समुकुटं सुनसं सवायतेक्षणम\nचित्रसेनशिरः कायाद अपाहरत पाण्डवः\nस पपात रथॊपस्थाद दिवाकरसमप्रभः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 20,
        "text": "चित्रसेनं विशस्तं तु दृष्ट्वा तत्र महारथाः\nसाद्धु वादस्वनांश चक्रुः सिंहनादांश च पुष्कलान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 21,
        "text": "विशस्तं भरातरं दृष्ट्वा कर्ण पुत्रौ महारथौ\nसुषेणः सत्यसेनश च मुञ्चन्तौ निशिताञ शरान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 22,
        "text": "ततॊ ऽभयधावतां तूर्णं पाण्डवं रथिनां वरम\nजिघांसन्तौ यथा नागं वयाघ्रौ राजन महावने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 23,
        "text": "ताव अभ्यधावतां तीक्ष्णौ दवाव अप्य एनं महारथम\nशरौघान सम्यग अस्यन्तौ जीमूतौ सलिलं यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 24,
        "text": "स शरैः सर्वतॊ विद्धः परहृष्ट इव पाण्डवः\nअन्यत कार्मुकम आदाय रथम आरुह्य वीर्यवान\nअतिष्ठत रणे वीरः करुद्ध रूप इवान्तकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 25,
        "text": "तस्य तौ भरातरौ राजञ शरैः संनतपर्वभिः\nरथं विशकलीकर्तुं समारब्धौ विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 26,
        "text": "ततः परहस्य नकुलश चतुर्भिश चतुरॊ रणे\nजघान निशितैस तीक्ष्णैः सत्यसेनस्य वाजिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 27,
        "text": "ततः संधाय नाराचं रुक्मपुङ्खं शिलाशितम\nधनुश चिच्छेद राजेन्द्र सत्यसेनस्य पाण्डवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 28,
        "text": "अथान्यं रथम आस्थाय धनुर आदाय चापरम\nसत्यसेनः सुषेणश च पाण्डवं पर्यधावताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 29,
        "text": "अविध्यत ताव असंभ्रान्तौ माद्रीपुत्रः परतापवान\nदवाभ्यां दवाभ्यां महाराज शराभ्यां रणमूर्धनि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 30,
        "text": "सुषेणस तु ततः करुद्धः पाण्डवस्य महद धनुः\nचिच्छेद परहसन युद्धे कषुरप्रेण महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 31,
        "text": "अथान्यद धनुर आदाय नकुलः करॊधमूर्च्छितः\nसुषेणं पञ्चभिर विद्ध्वा धवजम एकेन चिच्छिदे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 32,
        "text": "सत्यसेनस्य च धनुर हस्तावापं च मारिष\nचिच्छेद तरसा युद्धे तत उच्चुक्रुशुर जनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 33,
        "text": "अथान्यद धनुर आदाय वेगघ्नं भारसाधनम\nशरैः संछादयाम आस समन्तात पाण्डुनन्दनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 34,
        "text": "संनिवार्य तु तान बाणान नकुलः परवीरहा\nसत्यसेनं सुषेणं च दवाभ्यां दवाभ्याम अविध्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 35,
        "text": "ताव एनं परत्यविध्येतां पृथक्पृथग अजिह्मगैः\nसारथिं चास्य राजेन्द्र शरैर विव्यधतुः शितैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 36,
        "text": "सत्यसेनॊ रथेषां तु नकुलस्या धनुस तथा\nपृथक शराभ्यां चिच्छेद कृतहस्तः परतापवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 37,
        "text": "स रथे ऽतिरथस तिष्ठन रथशक्तिं परामृशत\nसवर्णदण्डाम अकुण्ठाग्रां तैलधौतां सुनिर्मलाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 38,
        "text": "लेलिहानाम इव विभॊ नागकन्यां महाविषाम\nसमुद्यम्य च चिक्षेप सत्यसेनस्य संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 39,
        "text": "सा तस्य हृदयं संख्ये बिभेद शतधा नृप\nस पपात रथाद भूमौ गतसत्त्वॊ ऽलपचेतनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 40,
        "text": "भरातरं निहतं दृष्ट्वा सुषेणः करॊधमूर्छितः\nअभ्यवर्षच छरैस तूर्णं पदातिं पाण्डुनन्दनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 41,
        "text": "नकुलं विरथं दृष्ट्वा दरौपदेयॊ महाबलः\nसुत सॊमॊ ऽभिदुद्राव परीप्सन पितरं रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 42,
        "text": "ततॊ ऽधिरुह्य नकुलः सुत सॊमस्य तं रथम\nशुशुभे भरतश्रेष्ठॊ गिरिस्थ इव केसरी\nसॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय सुषेणं समयॊधयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 43,
        "text": "ताव उभौ शरवर्षाभ्यां समासाद्य परस्परम\nपरस्परवधे यत्नं चक्रतुः सुमहारथौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 44,
        "text": "सुषेणस तु ततः करुद्धः पाण्डवं विशिखैस तरिभिः\nसुत सॊमं च विंशत्या बाह्वॊर उरसि चार्पयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 45,
        "text": "ततः करुद्धॊ महाराज नकुलः परवीरहा\nशरैस तस्य दिशः सर्वाश छादयाम आस वीर्यवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 46,
        "text": "ततॊ गृहीत्वा तीक्ष्णाग्रम अर्धचन्द्रं सुतेजनम\nस वेगयुक्तं चिक्षेप कर्ण पुत्रस्य संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 47,
        "text": "तस्य तेना शिरः कायाज जहार नृपसत्तम\nपश्यतां सर्वसैन्यानां तद अद्भुतम इवाभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 48,
        "text": "स हतः परापतद राजन नकुलेन महात्मना\nनदीवेगाद इवारुग्णस तीरजः पादपॊ महान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 49,
        "text": "कर्ण पुत्रवधं दृष्ट्वा नकुलस्य च विक्रमम\nपरदुद्राव भयात सेना तावकी भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 50,
        "text": "तां तु सेनां महाराज मद्रराजः परतापवान\nअपालयद रणे शूरः सेनापतिर अरिंदमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 51,
        "text": "विभीस तस्थौ महाराज वयवस्थाप्य च वाहिनीम\nसिंहनादं भृशं कृत्वा धनुः शब्दं च दारुणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 52,
        "text": "तावकाः समरे राजन रक्षितादृढ धन्वना\nपरत्युद्ययुर अरातींस ते समन्ताद विगतव्यथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 53,
        "text": "मद्रराजं महेष्वासं परिवार्य समन्ततः\nसथिता राजन महासेना यॊद्धुकामाः समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 54,
        "text": "सात्यकिर भिम सेनश च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nयुधिष्ठिरं पुरस्कृत्य हरीनेषेधम अरिंदमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 55,
        "text": "परिवार्य रणे वीराः सिंहनादं परचक्रिरे\nबाणशब्दरवांश चॊग्रान कष्वेडां च विविधान दधुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 56,
        "text": "तथैव तावकाः सर्वे मद्राधिपतिम अञ्जसा\nपरिवार्य सुसंरब्धाः पुनर युद्धाम अरॊच्चयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 57,
        "text": "ततः परववृते युद्धं भीरूणां भयवर्धनम\nतावकानां परेषां च मृत्युं कृत्वा निवर्तनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 58,
        "text": "यथा देवासुरं युद्धं पूर्वम आसीद विशां पते\nअभीतानां तथा राजन यम राष्ट्रविवर्धनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 59,
        "text": "ततः कपिध्वजॊ राजन हत्वा संशप्तकान रणे\nअभ्यद्रवत तां सेनां कौरवीं पाण्डुनन्दनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 60,
        "text": "तथैव पाण्डवाः शेषा धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः\nअभ्यधावन्त तां सेनां विसृजन्तः शिताञ शरान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 61,
        "text": "पाण्डवैर अवकीर्णानां सांमॊहः समजायत\nन च जाज्ञुर अनीकानि दिशॊ वा परदिशस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 62,
        "text": "आपूर्यमाणा निशितैः शरैः पाण्डव चॊदितैः\nहतप्रवीरा विध्वस्ता कीर्यमाणा समन्ततः\nकौरव्य अवध्यत चमूः पाण्डुपुत्रैर महारथैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 63,
        "text": "तथैव पाण्डवी सेना शरै राजन समन्ततः\nरणे ऽहन्यत पुत्रैस ते शतशॊ ऽथ सहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 64,
        "text": "ते सेने भृशसंतप्ते वध्यमाने परस्परम\nवयाकुले समपद्येतां वर्षासु सरिताव इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 9,
        "shloka": 65,
        "text": "आविवेश ततस तीव्रं तावकानां महद भयम\nपाण्डवानां च राजेन्द्र तथा भूते महाहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nतस्मिन विलुलिते सैन्ये वध्यमाने परस्परम\nदरवमाणेषु यॊधेषु निनदत्सु च दन्तिषु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 2,
        "text": "कूजतां सतनतां चैव पदातीनां महाहवे\nविद्रुतेषु महाराज हयेषु बहुधा तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 3,
        "text": "परक्षये दारुणे जाते संहारे सर्वदेहिनाम\nनानाशस्त्रसमावापे वयतिषक्त रथद्विपे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 4,
        "text": "हर्षणे युद्धशौण्डानां भीरूणां भयवर्धने\nगाहमानेषु यॊधेषु परस्परवधैषिषु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 5,
        "text": "पराणादाने महाघॊरे वर्तमाने दुरॊदरे\nसंग्रामे घॊररूपे तु यम राष्ट्रविवर्धने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 6,
        "text": "पाण्डवास तावकं सैन्यं वयधमन निशितैः शरैः\nतथैव तावका यॊधा जग्नुः पाण्डवसैनिकान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 7,
        "text": "तस्मिंस तथा वर्तमाने युद्धे भीरु भयावहे\nपूर्वाह्णे चैव संप्राप्ते भास्करॊदयनं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 8,
        "text": "लब्धलक्षाः परे राजन रक्षिताश च महात्मना\nअयॊधयंस तव बलं मृत्युं कृत्वा निवर्तनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 9,
        "text": "बलिभिः पाण्डवैर दृप्तैर लब्धलक्षैः परहारिभिः\nकौरव्य असीदत पृतना मृगीवाग्निसमाकुला"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 10,
        "text": "तां दृष्ट्वा सीदतीं सेनां पङ्के गाम इव दुर्बलाम\nउज्जिहीर्षुस तदा शल्यः परायत पाण्डुचमूं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 11,
        "text": "मद्रराजस तु संक्रुद्धॊ गृहीत्वा धनुर उत्तमम\nअभ्यद्रवत संग्रामे पाण्डवान आततायिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 12,
        "text": "पाण्डवाश च महाराज समरे जितकाशिनः\nमद्रराजं समासाद्य विव्यधुर निशितैः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 13,
        "text": "ततः शरशतैस तीक्ष्णैर मद्रराजॊ महाबलः\nअर्दयाम आस तां सेनां धर्मराजस्य पश्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 14,
        "text": "परादुरासंस ततॊ राजन नानारूपण्य अनेकशः\nचचाल शब्दं कुर्वाणा मही चापि सपर्वता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 15,
        "text": "सदण्ड शूला दीप्ताग्राः शीर्यमाणाः समन्ततः\nउल्का भूमिं दिवः पेतुर आहत्य रविमण्डलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 16,
        "text": "मृगश च माहिषाश चापि पक्षिणश च विशां पते\nअपसव्यं तदा चक्रुः सेनां ते बहुशॊ नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 17,
        "text": "ततस तद युद्धम अत्युग्रम अभवत संघचारिणाम\nतथ सर्वाण्य अनीकानि संनिपत्य जनाधिप\nअभ्ययुः कौरवा राजन पाण्डवानाम अनीकिनीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 18,
        "text": "शल्यस तु शरवर्षेण वर्षन्न इव सहस्रदृक\nअभ्यवर्षद अदीनात्मा कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 19,
        "text": "भीमसेनं शरैश चापि रुक्मपुङ्खैः शिलाशितः\nदरौपदेयांस तथा सर्वान माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 20,
        "text": "धृष्टद्युम्नं च शैनेयं शिखण्डिनम अथापि च\nएकैकं दशभिर बाणैर विव्याध च महाबलः\nततॊ ऽसृजद बाणवर्षं घर्मान्ते मघवान इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 21,
        "text": "ततः परभद्रका राजन सॊमकाश च सहस्रशः\nपतिताः पात्यमानाश च दृश्यन्ते शल्य सायकैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 22,
        "text": "भरमराणाम इव वराताः शलभानाम इव वरजाः\nहरादिन्य इव मेघेभ्यः शल्यस्य नयपतञ शराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 23,
        "text": "दविरदास तुरगाश चार्ताः पत्तयॊ रथिनस तथा\nशल्यस्य बाणैर नयपतन बभ्रमुर वयनदंस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 24,
        "text": "आविष्ट इव मद्रेशॊ मन्युना पौरुषेण च\nपराच्छादयद अरीन संख्ये कालसृष्ट इवान्तकः\nविनर्दमानॊ मद्रेशॊ मेघह्रादॊ महाबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 25,
        "text": "स वध्यमाना शल्येन पाण्डवानाम अनीकिनी\nअजातशत्रुं कौन्तेयम अभ्यधावद युधिष्ठिरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 26,
        "text": "तां समर्प्य ततः संख्ये लघुहस्तः शितैः शरैः\nशरवर्षेण महता युधिष्ठिरम अपीडयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 27,
        "text": "तम आपतन्तं पत्त्यश्वैः करुद्धॊ राजा युधिष्ठिरः\nअवारयच छरैस तीक्ष्णैर मत्तं दविपम इवाङ्कुशैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 28,
        "text": "तस्य शल्यः शरं घॊरं मुमॊचाशीविषॊपमम\nसॊ ऽभयविध्यन महात्मानं वेगेनाभ्यपतच च गाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 29,
        "text": "ततॊ वृकॊदरः करुद्धः शल्यं विव्याध सप्तभिः\nपञ्चभिः सहदेवस तु नकुलॊ दशभिः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 30,
        "text": "दरौपदेयाश च शत्रुघ्नं शूरम आर्तायनिं शरैः\nअभ्यवर्षन महाभागं मेघा इव महीधरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 31,
        "text": "ततॊ दृष्ट्वा तुद्यमानं शल्यं पार्थैः समन्ततः\nकृतवर्मा कृपश चैव संक्रुद्धाव अभ्यधावताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 32,
        "text": "उलूकश च पतत्री च शकुनिश चापि सौबलः\nसमयमानश च शनकैर अश्वत्थामा महारथः\nतव पुत्राश च कार्त्स्न्येन जुगुपुः शल्यम आहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 33,
        "text": "भीमसेनं तरिभिर विद्ध्वा कृतवर्मा शिलीमुखैः\nबाणवर्णेण महता करुद्ध रूपम अवारयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 34,
        "text": "धृष्टद्युम्नं कृपः करुद्धॊ बाणवर्णैर अपीडयत\nदरौपदेयांश च शकुनिर यमौ च दरौणिर अभ्ययात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 35,
        "text": "दुर्यॊधनॊ युधां शरेष्ठाव आहवे केशवार्जुनौ\nसमभ्ययाद उग्रतेजाः शरैश चाभ्यहनद बली"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 36,
        "text": "एवं दवंद्व शतान्य आसंस तवदीयानां परिः सह\nघॊररूपाणि चित्राणि तत्र तत्र विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 37,
        "text": "ऋश्य वर्णाञ जघानाश्वान भॊजॊ भीमस्य संयुगे\nसॊ ऽवतीर्य रथॊपस्थाद धताश्वः पाण्डुनन्दनः\nकालॊ दण्डम इवॊद्यम्य गदापाणिर अयुध्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 38,
        "text": "परमुखे सहदेवस्य जघानाश्वांश च मद्रराट\nततः शल्यस्य तनयं सहदेवॊ ऽसिनावधीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 39,
        "text": "गौतमः पुनर आचार्यॊ धृष्टद्युम्नम अयॊधयत\nअसंभ्रान्तम असंभ्रान्तॊ यत्नवान यत्नवत्तरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 40,
        "text": "दरौपदेयांस तथा वीरान एकैकं दशभिः शरैः\nअविध्यद आचार्य सुतॊ नातिक्रुद्धः समयन्न इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 41,
        "text": "शल्यॊ ऽपि राजन संक्रुद्धॊ निघ्नन सॊमक पाण्डवान\nपुनर एव शितैर बाणैर युधिष्ठिरम अपीडयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 42,
        "text": "तस्य भीमॊ रणे करुद्धः संदष्ट दशनच छदः\nविनाशायाभिसंधाय गदाम आदत्त वीर्यवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 43,
        "text": "यमदण्डप्रतीकाशां कलरात्रिम इवॊद्यताम\nगजवाजिमनुष्याणां पराणान्त करणीम अपि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 44,
        "text": "हेमपट्ट परिक्षिप्ताम उल्कां परज्वलिताम इव\nशैक्यां वयालीम इवात्युग्रां वज्रकल्पाम अयॊ मयीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 45,
        "text": "चन्दनागुरुपङ्काक्तां परमदाम ईप्सिताम इव\nवसा मेदॊ मृगादिग्धां जिह्वां वैवस्वतीम इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 46,
        "text": "पटु घण्टा रव शतां वासवीम अशनीम इव\nनिर्मुक्ताशीविषाकारां पृक्तां गजमदैर अपि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 47,
        "text": "तरासनीं रिपुसैन्यानां सवसैन्यपरिहर्षिणीम\nमनुष्यलॊके विख्यातां गिरिशृङ्गविदारिणीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 48,
        "text": "यया कौलास भवने महेश्वर सखं बली\nआह्वयाम आस कौन्तेयः संक्रुद्धम अलकाधिपम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 49,
        "text": "यया मायाविनॊ दृप्तान सुबहून धनदालये\nजघान गुह्यकान करुद्धॊ मन्दारार्थे महाबलः\nनिवार्यमाणॊ बहुभिर दरौपद्याः परियम आस्थितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 50,
        "text": "तां वज्रं मणिरत्नौघाम अष्टाश्रिं वज्रगौरवाम\nसमुद्यम्य महाबाहुः शल्यम अभ्यद्द्रवद रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 51,
        "text": "गदया युद्धकुशलस तया दारुणनादया\nपॊठयाम आस शल्यस्य चतुरॊ ऽशवान महाजवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 52,
        "text": "ततः शल्यॊ रणे करुद्धः पीने वक्षसि तॊमरम\nनिचखान नदन वीरॊ वर्म भित्त्वा च सॊ ऽभयगात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 53,
        "text": "वृकॊदरस तव अस्मभ्रातस तम एवॊद्धृत्य तॊमरम\nयन्तारं मद्रराजस्य निर्बिभेद ततॊ हृदि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 54,
        "text": "स भिन्नवर्मा रुधिरं वमन वित्रस्तमानसः\nपपाताभिमुहॊ दीनॊ मद्रराजस तव अपाक्रमत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 55,
        "text": "कृतप्रतिकृतं दृष्ट्वा शल्यॊ विस्मितमानसः\nगदाम आश्रित्य धीरात्मा परत्यमित्रम अवैक्षत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 10,
        "shloka": 56,
        "text": "ततः सुमनसः पार्था भीमसेनम अपूजयन\nतद दृष्ट्वा कर्मसंग्रामे घॊरम अक्लिष्टकर्मणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nपतितं परेक्ष्य यन्तारं शल्यः सर्वायसीं गदाम\nआदाय तरसा राजंस तस्थौ गिरिर इवाचलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 2,
        "text": "तं दीप्तम इव कालाग्निं पाशहस्तम इवान्तकम\nसशृङ्गम इव कौलासं सवज्रम इव वासवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 3,
        "text": "सशूलम इव हर्यक्षं वने मत्तम इव दविपम\nजवेनाभ्यपतद भीमः परगृह्य महतीं गदाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 4,
        "text": "ततः शङ्खप्रणादश च तूर्याणां च सहस्रशः\nसिंहनादश च संजज्ञे शूराणां हर्षवर्धनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 5,
        "text": "परेक्षन्तः सर्वतस तौ हि यॊधा यॊधमहाद्विपौ\nतावकाश च परे चैव साधु साध्व इत्य अथाब्रुवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 6,
        "text": "न हि मद्राधिपाद अन्यॊ रामाद वा यदुनन्दनात\nसॊढुम उत्सहते वेगं भीमसेनस्य संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 7,
        "text": "तथा मद्राधिपस्यापि गदा वेगं महात्मनः\nसॊढुम उत्सहते नान्यॊ यॊधॊ युधि वृकॊदरात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 8,
        "text": "तौ वृषाव इव नर्दन्तौ मण्डलानि विचेरतुः\nआवल्गितौ गदाहस्तौ मद्रराजवृकॊदरौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 9,
        "text": "मण्डलावर्त मार्गेषु गदा विहरणेषु च\nनिर्विशेषम अभूद युद्धं तयॊः पुरुषसिंहयॊः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 10,
        "text": "तप्तहेममयैः शुभ्रैर बभूव भयवर्धनी\nअग्निज्वालैर इवाविद्धा पट्टैः शल्यस्य सा गदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 11,
        "text": "तथैव चरतॊ मार्गान मण्डलेषु महात्मनः\nविद्युद अभ्रप्रतीकाशा भीमस्य शुशुभे गदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 12,
        "text": "ताडिता मद्रराजेन भीमस्य गदया गदा\nदीप्यमानेव वै राजन ससृजे पावकार्चिषः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 13,
        "text": "तथा भीमेन शल्यस्य ताडिता गदया गदा\nअङ्गारवर्षं मुमुचे तद अद्भुतम इवाभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 14,
        "text": "दन्तैर इव महानागौ शृङ्गैर इव महर्षभौ\nतॊत्त्रैर इव तदान्यॊन्यं गदा गराभ्यां निजघ्नतुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 15,
        "text": "तौ गदा निहतैर गात्रैः कषणेन रुधिरॊक्षितौ\nपरेक्षणीयतराव आस्तां पुष्पिताव इव किंशुकौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 16,
        "text": "गदया मद्रराजेन सव्यदक्षिणम आहतः\nभीमसेनॊ महाबाहुर न चचालाचलॊ यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 17,
        "text": "तथा भीम गदा वेगैस ताड्यमानॊ मुहुर मुहुः\nशल्यॊ न विव्यथे राजन दन्तिनेवाहतॊ गिरिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 18,
        "text": "शुश्रुवे दिक्षु सर्वासु तयॊः पुरुषसिंहयॊः\nगदा निपातसंह्रादॊ वज्रयॊर इव निस्वनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 19,
        "text": "निवृत्य तु महावीर्यौ समुच्छ्रितगदाव उभौ\nपुनर अन्तरमार्गस्थौ मण्डलानि विचेरतुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 20,
        "text": "अथाभ्येत्य पदान्य अष्टौ संनिपातॊ ऽभवत तयॊः\nउद्यम्य लॊहदण्डाभ्याम अतिमानुष कर्मणॊः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 21,
        "text": "परार्थयानौ तदान्यॊ ऽनयं मण्डलानि विचेरतुः\nकरियाविशेषं कृतिनौ दर्शयाम आसतुस तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 22,
        "text": "अथॊद्यम्य गदे घॊरे सशृङ्गाव इव पर्वतौ\nताव आजघ्नातुर अन्यॊन्यं यथा भूमिचलॊ ऽचलौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 23,
        "text": "तौ परस्परवेगाच च गदाभ्यां च भृशाहतौ\nयुगपत पेततुर वीराव उभाव इन्द्रध्वजाव इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 24,
        "text": "उभयॊः सेनयॊर वीरास तदा हाहाकृतॊ ऽभवन\nभृशं मर्मण्य अभिहताव उभाव आस्तां सुविह्वलौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 25,
        "text": "ततः सगदम आरॊप्य मद्राणाम ऋषभं रथे\nअपॊवाह कृपः शल्यं तूर्णम आयॊधनाद अपि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 26,
        "text": "कषीबवद विह्वलत्वात तु निमेषात पुनर उत्थितः\nभीमसेनॊ गदापाणिः समाह्वयत मद्रपम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 27,
        "text": "ततस तु तावकाः शूरा नानाशस्त्रसमायुताः\nनाना वादित्रशब्देन पाण्डुसेनाम अयॊधयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 28,
        "text": "भुजाव उच्छ्रित्य शस्त्रं च शब्देन महता ततः\nअभ्यद्रवन महाराज दुर्यॊधन पुरॊगमाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 29,
        "text": "तद अनीकम अभिप्रेक्ष्य ततस ते पाण्डुनन्दनाः\nपरययुः सिंहनादेन दुर्यॊधन वधेप्सया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 30,
        "text": "तेषाम आपततां तूर्णं पुत्रस ते भरतर्षभ\nपरासेन चेकितानं वै विव्याध हृदये भृशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 31,
        "text": "स पपात रथॊपस्थे तव पुत्रेण ताडितः\nरुधिरौघपरिक्लिन्नः परविश्य विपुलं तमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 32,
        "text": "चेकितानं हतं दृष्ट्वा पाण्डवानां महारथाः\nपरसक्तम अभ्यवर्षन्त शरवर्षाणि भागशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 33,
        "text": "तावकानाम अनीकेषु पाण्डवा जितकाशिनः\nवयचरन्त महाराज परेक्षणीयाः समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 34,
        "text": "कृपश च कृतवर्मा च सौबलश च महाबलः\nअयॊधयन धर्मराजं मद्रराजपुरस्कृताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 35,
        "text": "भारद्वाजस्य हन्तारं भूरि वीर्यपराक्रमम\nदुर्यॊधनॊ महाराज धृष्टद्युम्नम अयॊधयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 36,
        "text": "तरिसाहस्रा रथा राजंस तव पुत्रेण चॊदिताः\nअयॊधयन्त विजयं दरॊणपुत्र पुरस्कृताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 37,
        "text": "विजये धृतसंकाल्पाः समभित्यक्तजीविताः\nपराविशंस तावका राजन हंसा इव महत सरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 38,
        "text": "ततॊ युद्धम अभूद घॊरं परस्परवधैषिणाम\nअन्यॊन्यवधसंयुक्तम अन्यॊन्यप्रीतिवर्धनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 39,
        "text": "तस्मिन परवृत्ते संग्रामे राजन वीरवरक्षये\nअनिलेनेरितं घॊरम उत्तस्थौ पार्थिवं रजः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 40,
        "text": "शरवणान नामधेयानां पाण्डवानां च कीर्तनात\nपरस्परं विजानीमॊ ये चायुध्यन्न अभीतवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 41,
        "text": "तद रजः पुरुषव्याघ्र शॊणितेन परशामितम\nदिशश च विमला जज्ञुस तस्मिन रजसि शामिते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 42,
        "text": "तथा परवृत्ते संग्रामे घॊररूपे भयानके\nतावकानां परेषां च नासीत कश चित पराङ्मुखः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 43,
        "text": "बरह्मलॊकपरा भूत्वा परार्थयन्तॊ जयं युधि\nसुयुद्धेन पराक्रान्ता नराः सवर्गम अभिप्सवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 44,
        "text": "भर्तृपिण्ड विमॊक्ष अर्थं भर्तृकार्यविनिश्चिताः\nसवर्गसंसक्तमनसॊ यॊधा युयुधिरे तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 45,
        "text": "नानारूपाणि शस्त्राणि विसृजन्तॊ महारथाः\nअन्यॊन्यम अभिगर्जन्तः परहरन्तः परस्परम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 46,
        "text": "हतविध्यत गृह्णीत परहरध्वं निकृन्तत\nइति सम वाचः शरूयन्ते तव तेषां च वै बले"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 47,
        "text": "ततः शल्यॊ महाराज धर्मराजं युधिष्ठिरम\nविव्याध निशितैर बाणैर हन्तुकामॊ महारथम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 48,
        "text": "तस्य पार्थॊ महाराज नाराचान वै महारथम\nमर्माण्य उद्दिश्य मर्मज्ञॊ निचखान हसन्न इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 49,
        "text": "तं वार्य पाण्डवं बाणैर हन्तुकामॊ महायशाः\nविव्याध समरे करुद्धॊ बहुभिः कङ्कपत्रिभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 50,
        "text": "अथ भूयॊ महाराज शरेण नतपर्वणा\nयुधिष्ठिरं समाजघ्ने सर्वसैन्यस्य पश्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 51,
        "text": "धर्मराजॊ ऽपि संक्रुद्धॊ मद्रराजं महायशाः\nविव्याध निशितैर बाणैः कङ्कबर्हिण वाजितैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 52,
        "text": "चन्द्र सेनं च सप्तत्या सूतं च नवभिः शरैः\nदरुमसेनं चतुःषष्ट्या निजघान महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 53,
        "text": "चक्ररक्षे हते शल्यः पाण्डवेन महात्मना\nनिजघान ततॊ राजंश चेदीन वै पञ्चविंशतिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 54,
        "text": "सात्यकिं पञ्चविंशत्या भीमसेनं च पञ्चभिः\nमाद्रीपुत्रौ शतेनाजौ विव्याध निशितैः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 55,
        "text": "एवं विचरतस तस्य संग्रामे राजसत्तम\nसंप्रेषयच छितान पार्तः शरान आशीविषॊपमान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 56,
        "text": "धवजाग्रं चास्य समरे कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nपरमुखे वर्तमानस्य भल्लेनापहरद रथात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 57,
        "text": "पाण्डुपुत्रेण वै तस्य केतुं छिन्नं महात्मना\nनिपतन्तम अपश्याम गिरिशृङ्गम इवाहतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 58,
        "text": "धवजं निपतितं दृष्ट्वा पाण्डवं च वयवस्थितम\nसंक्रुद्धॊ मद्रराजॊ ऽभूच छरवर्षं मुमॊच ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 59,
        "text": "शल्यः सायकवर्षेण पर्जन्य इव वृष्टिमान\nअभ्यवर्षद अमेयात्मा कषत्रियं कषत्रियर्षभः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 60,
        "text": "सात्यकिं भीमसेनं च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nएकैकं पञ्चभिर विद्ध्वा युधिष्ठिरम अपीडयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 61,
        "text": "ततॊ बाणमयं जालं विततं पाण्डवॊर असि\nअपश्याम महाराज मेघजालम इवॊद्गतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 62,
        "text": "तस्या शल्यॊ रणे करुद्धॊ बाणैः संनतपर्वभिः\nदिशः परच्छादयाम आस परदिशश च महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 11,
        "shloka": 63,
        "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा बाणजालेन पीडितः\nबभूव हृतविक्रान्तॊ जम्भॊ वृत्र हणा यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nपीडिते धर्मराजे तु मद्रराजेन मारिष\nसात्यकिर भीमसेनश च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nपरिवार्य रथैः शल्यां पीडयाम आसुर आहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 2,
        "text": "तम एकं बहुभिर दृष्ट्व पीड्यमानं महारथैः\nसाधुवादॊ महाञ जज्ञे सिद्धाश चासन परहर्षिताः\nआशर्यम इत्य अभाषान्त मुनयश चापि संगताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 3,
        "text": "भीमसेनॊ रणे शल्यं शल्य भूतं परांक्रमे\nएकेन विद्ध्वा बाणेन पुनर विव्याध सप्तभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 4,
        "text": "सात्यकिश च शतेनैनं धर्मपुत्र परीप्सया\nमद्रेश्वरम अवाकीर्य सिंहनादम अथानदत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 5,
        "text": "नकुलः पञ्चभिश चैनां सहदेवश च सप्तभिः\nविद्ध्वा तं तु ततस तूर्णं पुनर विव्याध सप्तभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 6,
        "text": "स तु शूरॊ रणे यत्तः पीडितस तैर महारथैः\nविकृष्य कार्मुकं घॊरं वेगघ्नां भारसाधनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 7,
        "text": "सात्यकिं पञ्चविंशत्या शल्यॊ विव्याध मारिषा\nभीमसेनं तरिसाप्तत्या नकुलं सप्तभिस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 8,
        "text": "ततः सविशिखं चापं सहदेवस्य धन्विनः\nछित्त्वा भल्लेन समरे विव्याधैनं तरिसप्तभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 9,
        "text": "सहदेवस तु समरे मतुलं भूरि वर्चसम\nसज्यम अन्यद धनुः कृत्वा पञ्चभिः समताडयत\nशरैर आशीविषाकारैर जवलज जवलनसंनिभैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 10,
        "text": "सारथिं चास्य समरे शरेणानतपर्वणा\nवीव्याध भृशसंक्रुद्धस तं च भूयस तरिभिः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 11,
        "text": "भीमसेनस तरिसप्तत्या सात्यकिर नवभिः शरैः\nधर्मराजस तथा षष्ट्या गते शल्यं समर्पयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 12,
        "text": "ततः शल्यॊ महाराज निर्विद्धस तैर महारथैः\nसुस्राव रुधिरं गात्रैर गैरिकं पर्वतॊ यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 13,
        "text": "तांश च सर्वान महेष्वासान पञ्चभिः पञ्चभिः शरैः\nविव्याध तरसा राजंस तद अद्भुतम इवाभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 14,
        "text": "ततॊ ऽपरेण भल्लेन धर्मपुत्रस्य मारिष\nधानुश चिच्छेद समरे साज्यां स सुमहारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 15,
        "text": "अथान्यद धनुर आदाय धर्मपुत्रॊ महारथः\nसाश्वसूत धवजरथं शल्यं पराच्छादयच छरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 16,
        "text": "सच छाद्यमानः समरे धर्मपुत्रस्य सायकैः\nयुधिष्ठिरम अथाविध्यद दशभिर निशितैः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 17,
        "text": "सात्यकिस तु ततः करुद्धॊ धर्मा पुत्रे शरार्दिते\nमद्राणाम अधिपं शूरं शरौघैः समवारयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 18,
        "text": "स सात्यकेः परचिच्छेद कषुरप्रेण महद धनुः\nभीमसेनमुखांस तांश च तरिभिस तरिभिर अताडयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 19,
        "text": "तस्य करुद्धॊ महाराज सात्यकिः सत्यविक्रमः\nतॊमरं परेषयाम आस सवर्णा दण्डं महाधनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 20,
        "text": "भीमसेनॊ ऽथ नाराचं जवलन्तम इव पन्नगम\nनकुलः समरे शक्तिं सहदेवॊ गदां शुभाम\nधर्मराजः शतघ्नीं तु जिग्घांसुः शल्यम आहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 21,
        "text": "तान आपतत एवाशु पञ्चानां वै भुजच्युतान\nसात्यकिप्रहितं शल्यॊ भल्लैश चिच्छेद तॊमरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 22,
        "text": "भीमेन परहितं चापि शरं कनकभूषणम\nदविधा चिच्छेद समरे कृतहस्तः परतापवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 23,
        "text": "नकुल परेषितां शक्तिं हेमदण्डां भयावहाम\nगदां च सहदेवेन शरौघैः समवारयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 24,
        "text": "शराह्यां च शतघ्नीं तां राज्ञश चिच्छेद भारत\nपश्यतां पाण्डुपुत्राणां सिंहनादं ननाद च\nनामृष्यत तं तु शैनेयः शत्रॊर विजयम आहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 25,
        "text": "अथान्यद धनुर आदाय सात्यकिः करॊधमूर्छितः\nदवाभ्यां मद्रेश्वरं विद्ध्वा सारथिं च तरिभिः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 26,
        "text": "ततः शल्यॊ महाराज सर्वांस तान दशभिः शरैः\nविव्याध सुभृशं करुद्धस तॊत्त्रैर इव महाद्विपान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 27,
        "text": "ते वार्यमाणाः समरे मद्रराज्ञा महारथाः\nन शेकुः परमुखे सथातुं तस्य शत्रुनिषूदनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 28,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा दृष्ट्वा शल्यस्य विक्रमम\nनिहतान पाण्डवान मेने पाञ्चालान अथ सृञ्जयान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 29,
        "text": "ततॊ राजन महाबाहुर भीमसेनः परतापवान\nसंत्यज्य मनसा पराणान मद्राधिपम अयॊधयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 30,
        "text": "नकुलः सहदेवश च सात्यकिश च महारथः\nपरिवार्य तदा शल्यं समन्ताद वयकिरञ शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 31,
        "text": "स चतुर्भिर महेष्वासैः पाण्डवानां महारथैः\nवृतस तान यॊधयाम आसा मद्रराजः परतापवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 32,
        "text": "तस्य धर्मसुतॊ राजन कषुरप्रेण महाहवे\nचक्ररक्षं जघानाशु मद्रराजस्य पार्थिव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 33,
        "text": "तस्मिंस तु निहते शूरे चक्ररक्षे महारथे\nमद्रराजॊ ऽतिबलवान सैनिकान आस्तृणॊच छरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 34,
        "text": "समाच्छन्नांस ततस तांस तु राजन वीक्ष्य स सैनिकान\nचिन्तयाम आस समरे धर्मराजॊ युधिष्ठिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 35,
        "text": "कथं नु न भवेत सत्यं तन माधव वचॊ महत\nन हि करुद्धॊ रणे राजा कषपयेत बलं मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 36,
        "text": "ततः सरथ नागाश्वाः पाण्डवाः पण्डु पूर्वज\nमद्रेश्वरं समासेदुः पीडयन्तः समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 37,
        "text": "नानाशस्त्रौघबहुलां शस्त्रवृष्टिं समुत्थिताम\nवयधमत समरे राजन महाभ्राणीव मारुतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 38,
        "text": "ततः कनकपुङ्खां तां शल्य कषिप्तां वियद गताम\nशरवृष्टिम अपश्याम शलभानाम इवाततिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 39,
        "text": "ते शरा मद्रराजेन परेषिता रणमूर्धनि\nसंपतन्तः सम दृश्यन्ते शलभानां वरजा इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 40,
        "text": "मद्रराजधनुर मुक्तैः शरैः कनकभूषणैः\nनिरन्तरम इवाकाशं संबभूव जनाधिप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 41,
        "text": "न पाण्डवानां नास्माकं तत्र कश चिद वयदृश्यत\nबाणान्ध कारे महति कृते तत्र महाभये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 42,
        "text": "मद्रराजेन बलिना लाघवाच छरवृष्टिभिः\nलॊड्यमानं तथा दृष्ट्वा पाण्डवानां बलार्णवम\nविस्मयं परमं जग्मुर देवगन्धर्वदानवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 43,
        "text": "स तु तान सर्वतॊ यत्ताञ शरैः संपीड्य मारिष\nधर्मराजम अवच्छाद्य सिंहवद वयनदन मुहुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 44,
        "text": "ते छन्नाः समरे तेन पाण्डवानां महारथाः\nन शेकुस तं तदा युद्धे परत्युद्यातं महारथम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 12,
        "shloka": 45,
        "text": "धर्मराज पुरॊगास तु भीमसेनमुखा रथाः\nन जहुः समरे शूरं शल्यम आहवशॊभिनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nअर्जुनॊ दरौणिना विद्धॊ युद्धे बहुभिर आयसैः\nतस्य चानुचरैः शूरैस तरिगर्तानां महारथैः\nदरौणिं विव्याध समरे तरिभिर एव शिला मुखैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 2,
        "text": "तथेतरान महेष्वासान दवाभ्यां दवाभ्यां धनंजयः\nभूयश चैव महाबाहुः शरवर्षैर अवाकिरत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 3,
        "text": "शरकण्टकितास ते तु तावका भरतर्षभ\nन जाहुः सामरे पार्थं वध्यमानाः शितैः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 4,
        "text": "ते ऽरजुनं रथवंशेन दरॊणपुत्र पुरॊगमाः\nअयॊधयन्त समरे परिवार्य महारथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 5,
        "text": "तैस तु कषिप्ताः शरा राजन कार्तस्वरविभूषिताः\nअर्जुनस्य रथॊपस्थं पूरयाम आसुर अञ्जसा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 6,
        "text": "तथा कृष्णौ महेष्वासौ वृषभौ सर्वधन्विनाम\nशरैर वीक्ष्य वितुन्नाङ्गौ परहृष्टौ युद्धदुर्मदौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 7,
        "text": "कूबरं रथचक्राणि ईषा यॊक्त्राणि चाभिभॊ\nयुगं चैवानुकर्षं च शरभूतम अभूत तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 8,
        "text": "नैतादृशं दृष्टपूर्वं राजन नैव च नः शरुतम\nयादृशं तत्र पार्थस्य तावकाः संप्रचक्रिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 9,
        "text": "स रथः सर्वतॊ भाति चित्रपुङ्खैः शितैः शरैः\nउल्का शतैः संप्रदीप्तं विमानम इव भूतले"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 10,
        "text": "ततॊ ऽरजुनॊ महाराज शरैः संनतपर्वभिः\nअवाकिरत तां पृतनां मेघॊ वृष्ट्या यथाचलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 11,
        "text": "ते वध्यमानाः समरे पार्था नामाङ्कितैः शरैः\nपार्थ भूतम अमन्यन्त परेक्षामाणास तथाविधम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 12,
        "text": "ततॊ ऽदभुतशरज्वालॊ धनुः शब्दानिलॊ महान\nसेनेन्धनं ददाहाशु तावकं पार्थ पावकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 13,
        "text": "चक्राणां पाततां चैव युगानां च धरातले\nतूणीराणां पताकानां धवजानां च रथैः सह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 14,
        "text": "ईषाणाम अनुकर्षाणां तरिवेणूनां च भारत\nअक्षाणाम अथ यॊक्त्राणां परतॊदानां च सर्वशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 15,
        "text": "शिरसां पततां चैव कुण्डलॊष्णीष धारिणाम\nभुजानां च महाराज सकन्धानां च समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 16,
        "text": "छत्त्राणां वयजनैः सार्धं मुकुटानां च राशयः\nसमदृश्यन्त पार्थस्य रथमार्गेषु भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 17,
        "text": "अगम्यरूपा पृथिवी मांसशॊणितकर्दमा\nबभूव भरतश्रेष्ठ रुद्रस्याक्रीडनं यथा\nभीरूणां तरासजननी शूराणां हर्षवर्धनी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 18,
        "text": "हत्वा तु समरे पार्थः सहस्रे दवे परंतप\nरथानां सवरूथानां विधूमॊ ऽगनिर इव जवलन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 19,
        "text": "यथा हि भगवान अग्निर जगद दग्ध्वा चराचरम\nविधूमॊ दृश्यते राजंस तथा पार्थॊ महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 20,
        "text": "दरौणिस तु समरे दृष्ट्वा पाण्डवस्य पराक्रमम\nरथेनातिपताकेन पाण्डवं परत्यवारयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 21,
        "text": "ताव उभौ पुरुषव्याघ्रौ शवेताश्वौ धन्विनां वरौ\nसमीयतुस तदा तूर्णं परस्परवधैषिणौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 22,
        "text": "तयॊर आसीन महाराज बाणवर्षं सुदारुणम\nजीमूतानां यथा वृष्टिर तपान्ते भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 23,
        "text": "अन्यॊन्यस्पर्धिनौ तौ तु शरैः संनतपर्वभिः\nततक्षतुर मृधे ऽनयॊन्यं शृङ्गाभ्यां वृषभाव इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 24,
        "text": "तयॊर युद्धं महाराज चिरं समम इवाभवत\nअस्त्राणां संगमश चैव घॊरस तत्राभवन महान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 25,
        "text": "ततॊ ऽरजुनं दवादशभी रुक्मपुङ्खैः सुतेजनैः\nवासुदेवं च दशभिर दरौणिर विव्याध भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 26,
        "text": "ततः परहस्य बीभत्सुर वयाक्षिपद गाण्डिवं धनुः\nमानयित्वा मुहूर्तं च गुरुपुत्रं महाहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 27,
        "text": "वयश्व सूत रथं चक्रे सव्यसाची महारथः\nमृदुपूर्वं ततश चैनं तरिभिर विव्याध सायकैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 28,
        "text": "हताश्वे तु रथे तिष्ठन दरॊणपुत्रस तव अयॊ मयम\nमुसलं पाण्डुपुत्राय चिक्षेप परिघॊपमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 29,
        "text": "तम आपतन्तं सहसा हेमपट्ट विभूषितम\nचिच्छेद सप्तधा वीरः पार्तः शत्रुनिबर्हणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 30,
        "text": "स चछिन्नं मुसलं दृष्ट्वा दरौणिः परमकॊपनः\nआददे परिघं घॊरं नगेन्द्रशिखरॊपमम\nचिक्षेप चैव पार्थाय दरौणिर युद्धविशारदः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 31,
        "text": "तम अन्तकम इव करुद्धं परिघं परेक्ष्य पाण्डवः\nअर्जुनस तवरितॊ जघ्ने पञ्चभिः सायकॊत्तमैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 32,
        "text": "स चछिन्नः पतितॊ भूमौ पार्थ बाणैर महाहवे\nदारयन पृथिवीन्द्राणां मनः शब्देन भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 33,
        "text": "ततॊ ऽपरैस तरिभिर बाणैर दरौणिं विव्याध पाण्डवः\nसॊ ऽतिविद्धॊ बलवता पार्थेन सुमहाबलः\nन संभ्रान्तस तदा दरौणिः पौरुषे सवे वयवस्थितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 34,
        "text": "सुधर्मा तु ततॊ राजन भारद्वाजं महारथम\nअवाकिरच छरव्रातैः सर्वक्षत्रस्य पश्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 35,
        "text": "ततस तु सुरथॊ ऽपय आजौ पाञ्चालानां महारथः\nरथेन मेघघॊषेण दरौणिम एवाभ्यधावत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 36,
        "text": "विकर्षन वै धनुःश्रेष्ठं सर्वभार सहं दृढम\nजवलनाशीविषनिभैः शरैश चैनम अवाकिरत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 37,
        "text": "सुरथं तु ततः करुद्धम आपतन्तं महारथम\nचुकॊप समरे दरौणिर दण्डाहत इवॊरगः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 38,
        "text": "तरिशिखां भरुकुटीं कृत्वा सृक्किणी परिलेलिहन\nउद्वीक्ष्य सुरथं रॊषाद धनुर्ज्याम अवमृज्य च\nमुमॊच तीष्णं नाराचं यमदण्डसमद्युतिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 39,
        "text": "स तस्य हृदयं भित्त्वा परविवेशातिवेगतः\nशक्राशनिर इवॊत्सृष्टा विदार्य धरणीतलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 40,
        "text": "ततस तं पतितं भूमौ नाराचेन समाहतम\nवज्रेणेव यथा शृङ्गं पर्वतस्य महाधनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 41,
        "text": "तस्मिंस तु निहते वीरे दरॊणपुत्रः परतापवान\nआरुरॊह रथं तूर्णं तम एव रथिनां वरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 42,
        "text": "ततः सज्जॊ महाराज दरौणिर आहवदुर्मदः\nअर्जुनं यॊधयाम आस संशप्तक वृतॊ रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 43,
        "text": "तत्र युद्धं महच चासीद अर्जुनस्य परैः सह\nमध्यंदिनगते सूर्ये यम राष्ट्रविवर्धनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 44,
        "text": "तत्राश्चर्यम अपश्याम दृष्ट्वा तेषां पराक्रमम\nयद एकॊ युगपद वीरान समयॊधयद अर्जुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 13,
        "shloka": 45,
        "text": "विमर्दस तु महान आसीद अर्जुनस्य परैः सह\nशतक्रतॊर यथापूर्वं महत्या दैत्य सेनया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nदुर्यॊधनॊ महाराज धृष्टद्युम्नश च पर्षतः\nचक्रतुः सुमहद युद्धां शरशक्तिसमाकुलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 2,
        "text": "तयॊर आसन महाराज शरधाराः सहस्रशः\nअम्बुदानां यथाकाले जलधाराः समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 3,
        "text": "राजा तु पार्षतं विद्ध्वा शरैः पञ्चभिर आयसैः\nदरॊण हन्तारम उग्रेषुः पुनर विव्याध सप्तभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 4,
        "text": "धृष्टद्युम्नस तु समरे बलवान दृढविक्रमः\nसप्तत्या विशिखानां वै दुर्यॊधनम अपीडयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 5,
        "text": "पीडितं परेक्ष्य राजानं सॊदर्या भरतर्षभ\nमहत्या सेनया सार्धं परिवव्रुः सम पार्षतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 6,
        "text": "स तैः परिवृतॊ शूरैः सर्वतॊ ऽतिरथैर भृशम\nवयचरत समरे राजन दर्शयन हस्तलाघवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 7,
        "text": "शिखण्डी कृतवर्माणं गौतमं च महारथम\nपरभद्रकैः समायुक्तॊ यॊधयाम आस धन्विनौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 8,
        "text": "तत्रापि सुमहद युद्धं घॊररूपं विशां पते\nपराणान संत्यजतां युद्धे पराणद्यूताभिदेवने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 9,
        "text": "शल्यस तु शरवर्षाणि विमुञ्चन सर्वतॊदिशम\nपाण्डवान पीडयाम आस ससात्यकि वृकॊदरान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 10,
        "text": "तथॊभौ च यमौ युद्धे यम तुल्यपराक्रमौ\nयॊधयाम आस राजेन्द्र वीर्येण च बलेन च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 11,
        "text": "शल्य सायकनुन्नानां पाण्डवानां महामृधे\nतरातारं नाध्यगच्छन्त केच चित तत्र महारथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 12,
        "text": "ततस तु नकुलः शूरॊ धर्मराजे परपीडिते\nअभिदुद्राव वेगेन मातुलं माद्रिनन्दनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 13,
        "text": "संछाद्य समरे शल्यं नकुलः परवीरहा\nविव्याध चैनं दशभिः समयमानः सतनान्तरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 14,
        "text": "सर्वपारशवैर बाणैः कर्मार परिमार्जितैः\nसवर्णपुङ्खैः शिला धौतैर धनुर यन्त्रप्रचॊदितैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 15,
        "text": "शल्यस तु पीडितस तेन सवस्त्रीयेण महात्मना\nनकुलं पीडयाम आस सवस्रीयेण महात्मना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 16,
        "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा भीमसेनॊ ऽथ सात्यकिः\nसहदेवश च माद्रेयॊ मद्रराजम उपाद्रवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 17,
        "text": "तान आपतत एवाशु पूरयानान रतः सवनैः\nदिशश च परदिशश चैव कम्पयानांश च मेदिनीम\nपरतिजग्राह समरे सेनापतिर अमित्रजित"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 18,
        "text": "युधिष्ठिरं तरिभिर विद्ध्वा भीमसेनं च सप्तभिः\nसात्यकिं च शतेनाजौ सहदेवं तरिभिः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 19,
        "text": "ततस तु सशरं चापं नकुलस्य महात्मनः\nमद्रेश्वरः कषुरप्रेण तदा चिच्छेद मारिष\nतद अशीर्यत विच्छिन्नं धनुः शल्यस्य सायकैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 20,
        "text": "अथान्यद धनुर आदाय माद्रीपुत्रॊ महारथः\nमद्रराजरथं तूर्णं पूरयाम आस पत्रिभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 21,
        "text": "युधिष्ठिरस तु मद्रेशं सहदेवश च मारिष\nदशभिर दशभिर बाणैर उरस्य एनम अविध्यताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 22,
        "text": "भीमसेनस ततः षष्ट्या सात्यकिर नवभिः शरैः\nमद्रराजम अभिद्रुत्य जघ्नतुः कङ्कपत्रिभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 23,
        "text": "मद्रराजस ततः करुद्धः सात्यकिं नवभिः शरैः\nविव्याध भूयः सप्तत्या शराणां नतपर्वणाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 24,
        "text": "अथास्य सशरं चापं मुष्टौ चिच्छेद मारिष\nहयांश च चतुरः संख्ये परेषयाम आस मृत्यवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 25,
        "text": "विरथं सात्यकिं कृत्वा मद्रराजॊ महाबलः\nविशिखानां शतेनैनम आजघान समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 26,
        "text": "माद्रीपुत्रौ तु संरब्धौ भीमसेनं च पाण्डवम\nयुधिष्ठिरं च कौरव्य विव्याध दशभिः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 27,
        "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम मद्रराजस्य पौरुषम\nयद एनं सहिताः पार्था नाभ्यवर्तन्त संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 28,
        "text": "अथान्यं रथम आस्थाय सात्यकिः सत्यविक्रमः\nपीडितान पाण्डवान दृष्ट्वा मद्रराजवशं गतान\nअभिदुद्राव वेगेन मद्राणाम अधिपं बली"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 29,
        "text": "आपतन्तं रथं तस्य शल्यः समितिशॊभनः\nपरत्युद्यतौ रथेनैव मत्तॊ मत्तम इव दविपम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 30,
        "text": "स संनिपातस तुमुलॊ बभूवाद्भुतदर्शनः\nसात्यकेश चैव शूरस्य मद्राणाम अधिपस्य च\nयादृशॊ वै पुरावृत्तः शम्बरामर राजयॊः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 31,
        "text": "सात्यकिः परेक्ष्य समरे मद्रराजं वयवस्थितम\nविव्याध दशभिर बाणैस तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 32,
        "text": "मद्रराजस तु सुभृशं विद्धस तेन महात्मना\nसात्यकिमं परतिविव्याध चित्रपुङ्खैः शितैः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 33,
        "text": "ततः पार्था महेष्वासाः सात्वताभिसृतं नृपम\nअभ्यद्रवन रथैस तूर्णं मातुलं वधकाम्यया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 34,
        "text": "तत आसीत परामर्दस तुमुलः शॊणितॊदकः\nशूराणां युध्यमानानां सिंहानाम इव नर्दताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 35,
        "text": "तेषाम आसीन महाराज वयतिक्षेपः परस्परम\nसिंहानाम आमिषेप्सूनां कूजताम इव संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 36,
        "text": "तेषां बाणसहस्रौघैर आकीर्णा वसुधाभवत\nअन्तरिक्षं च सहसा बाणभूतम अभूत तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 37,
        "text": "शरान्धकारं बहुधा कृतं तत्र समन्ततः\nअब्भ्रच छायेव संजज्ञे शरैर मुक्तैर महात्मभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 38,
        "text": "तत्र राजञ शरैर मुक्तैर निर्मुक्तैर इव पन्नगैः\nसवर्णपुङ्खैः परकाशद्भिर वयरॊचन्त दिशस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 39,
        "text": "तत्राद्भुतं परं चक्रे शल्यः शत्रुनिबर्हणः\nयद एकः समरे शूरॊ यॊधयाम आस वै बहून"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 40,
        "text": "मद्रराजभुजॊत्सृष्टैः कङ्कबर्हिण वाजितैः\nसंपतद्भिः शरैर घॊरैर अवाकीर्यत मेदिनी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 14,
        "shloka": 41,
        "text": "तत्र शल्य रथं राजन विचरन्तं महाहवे\nअपश्याम यथापूर्वं शक्रस्यासुरसंक्षये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nतथ सैन्यास तव विभॊ मद्रराजपुरस्कृताः\nपुनर अभ्यद्रवन पार्थान वेगेन महता रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 2,
        "text": "पीडितास तावकाः सर्वे परधावन्तॊ रणॊत्कटाः\nकषणेनैव च पार्थांस ते बहुत्वात समलॊडयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 3,
        "text": "ते वध्यमानाः कुरुभिः पाण्डवा नावतस्थिरे\nनिवार्यमाणा भीमेन पश्यतॊः कृष्ण पार्थयॊः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 4,
        "text": "ततॊ धनंजयः करुद्धाः कृपं सह पदानुगैः\nअवाकिरच छरौघेण कृतवर्माणम एव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 5,
        "text": "शकुनिं सहदेवस तु सह सैन्यम अवारयत\nनकुलः पार्श्वतः सथित्वा मद्रराजम अवैक्षत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 6,
        "text": "दरौपदेया नरेन्द्रांश च भूयिष्ठं समवारयन\nदरॊणपुत्रं च पाञ्चाल्यः शिखाण्डी समवारयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 7,
        "text": "भीमसेनस तु राजानं गदापाणिर अवारयत\nशल्यं तु सह सैन्येन कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 8,
        "text": "ततः समभवद युद्धं संसक्तं तत्र तत्र ह\nतावकानां परेषां च संग्रामेष्व अनिवर्तिनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 9,
        "text": "तत्र पश्यामहे कर्म शल्यस्यातिमहद रणे\nयद एकः सर्वसैन्यानि पाण्डवानाम अयुध्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 10,
        "text": "वयदृश्यत तदा शल्यॊ युधिष्ठिर समीपतः\nरणे चन्द्रसमॊ ऽभयाशे शरैश चर इव गरहः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 11,
        "text": "पीडयित्वा तु राजानं शरैर आशीविषॊपमैः\nअभ्यधावत पुनर भीमं शरवर्षैर अवाकिरत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 12,
        "text": "तस्य तल लाघवं दृष्ट्वा तथैव च कृतास्त्रताम\nअपूजयन्न अनीकानि परेषां तावकानि च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 13,
        "text": "पीड्यमानास तु शल्येन पाण्डवा भृशविक्षताः\nपराद्रवन्त रणं हित्वा करॊशमाने युधिष्ठिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 14,
        "text": "वध्यमानेष्व अनीकेषु मद्रराजेन पाण्डवः\nअमर्षवशम आपन्नॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nततः पौरुषम आस्थाय मद्रराजम अपीडयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 15,
        "text": "जयॊ वास्तु वधॊ वेति कृतबुद्धिर महारथः\nसमाहूयाब्रवीत सर्वान भरातॄन कृष्णं च माधवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 16,
        "text": "भीष्मॊ दरॊणश च कर्णश च ये चान्ये पृथिवीक्षितः\nकौरवार्थे पराक्रान्ताः संग्रामे निधनं गताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 17,
        "text": "यथाभागं यथॊत्साहं भवन्तः कृतपौरुषाः\nभागॊ ऽवशिष्ट एकॊ ऽयं मम शल्यॊ महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 18,
        "text": "सॊ ऽहम अद्य युधा जेतुम आशंसे मद्रकेश्वरम\nतत्र यन मानसं मह्यं तत सार्वं निगदामि वः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 19,
        "text": "चक्ररक्षाव इमौ शूरौ मम माद्रवतीसुतौ\nअजेयौ वासवेनापि समरे वीर संमतौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 20,
        "text": "साध्व इमौ मातुलं युद्धे कषत्रधर्मपुरस्कृतौ\nमदर्थं परतियुध्येतां मानार्हौ सत्यसंगरौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 21,
        "text": "मां वा शल्यॊ रणे हन्ता तं वाहं भद्रम अस्तु वः\nइति सत्याम इमां वाणीं लॊकवीरा निबॊधत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 22,
        "text": "यॊत्स्ये ऽहं मातुलेनाद्य कषत्रधर्मेण पार्थिवाः\nसवयं समभिसंधाय विजयायेतराय वा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 23,
        "text": "तस्य मे ऽभयधिकं शस्त्रं सर्वॊपकरणानि च\nसंयुञ्जन्तु रणे कषिप्रं शास्त्रवद रथयॊजकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 24,
        "text": "शैनेयॊ दक्षिणं चक्रं धृष्टद्युम्नस तथॊत्तरम\nपृष्ठगॊपॊ भवत्व अद्य मम पार्थॊ धनंजयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 25,
        "text": "पुरःसरॊ ममाद्यास्तु भीमः शस्त्रभृतां वरः\nएवम अभ्यधिकः शल्याद भविष्यामि महामृधे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 26,
        "text": "एवम उक्तास तथा चक्रुः सर्वे राज्ञः परियैषिणः\nतथ परहर्षः सैन्यानां पुनर आसीत तदा नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 27,
        "text": "पाञ्चालानां सॊमकानां मत्स्यानां च विशेषतः\nपरतिज्ञां तां च संग्रामे धर्मराजस्य पूरयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 28,
        "text": "ततः शङ्खांश च भेरीश च शतशश चैव पुष्करान\nअवादयन्त पाञ्चालाः सिंहनादांश च नेदिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 29,
        "text": "ते ऽभयधावन्त संरब्धा मद्रराजं तरस्विनः\nमहता हर्षजेनाथ नादेन कुरुपुंगवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 30,
        "text": "हरादेन गजघण्टानां शङ्खानां निनदेन च\nतूर्यशब्देन महता नादयन्तश च मेदिनीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 31,
        "text": "तान परत्यगृह्णात पुत्रस ते मद्रराजश च वीर्यवान\nमहामेघान इव बहूञ शैलाव अस्तॊदयाव उभौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 32,
        "text": "शल्यस तु समरश्लाघी धर्मराजम अरिंदमम\nववर्ष शरवर्षेण वर्षेण मघवान इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 33,
        "text": "तथैव कुरुराजॊ ऽपि परगृह्य रुचिरं धनुः\nदरॊणॊपदेशान विविधान दर्शयानॊ महामनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 34,
        "text": "ववर्षा शरवर्षाणि चित्रं लघु च सुष्ठु च\nन चास्य विवरं कश चिद ददर्श चरतॊ रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 35,
        "text": "ताव उभौ विविधैर बाणैस ततक्षाते परस्परम\nशार्दूलाव आमिष परेप्षू पराक्रान्ताव इवाहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 36,
        "text": "भीमस तु तव पुत्रेण रणशौण्डेन संगतः\nपाञ्चाल्यः सात्यकिश चैव माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nशकुनिप्रमुखान वीरान परत्यगृह्णन समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 37,
        "text": "तद आसीत तुमुलं युद्धं पुनर एव जयैषिणाम\nतावकातां परेषां च राजन दुर्मन्त्रिते तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 38,
        "text": "दुर्यॊधनस तु भीमस्य शरेणानतपर्वणा\nचिच्छेदादिश्य संग्रामे धवजं हेमविभूषितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 39,
        "text": "सकिङ्किणिक जालेन महता चारुदर्शनः\nपपात रुचिरः सिंहॊ भीमसेनस्य नानदन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 40,
        "text": "पुनश चास्य धनुश चित्रं गजराजकरॊपमम\nकषुरेण शितधारेण परचकर्त नराधिपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 41,
        "text": "सच्छिन्नधन्वा तेजस्वी रथशक्त्या सुतं तव\nबिभेदॊरसि विक्रम्य स रथॊपस्थ आविशत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 42,
        "text": "तस्मिन मॊहम अनुप्राप्ते पुनर एव वृकॊदरः\nयन्तुर एव शिरः कायात कषुरप्रेणाहरत तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 43,
        "text": "हतसूता हयास तस्य रथम आदाय भारत\nवयद्रवन्त दिशॊ राजन हाहाकारस तदाभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 44,
        "text": "तम अभ्यधावत तराणार्थं दरॊणपुत्रॊ महारथः\nकृपश च कृतवर्मा च पुत्रं ते ऽभिपरीप्सवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 45,
        "text": "तस्मिन विलुलिते सैन्ये तरस्तास तस्य पदानुगाः\nगाण्डीवधन्वा विस्फार्य धनुस तान अहनच छरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 46,
        "text": "युधिष्ठिरस तु मद्रेशम अभ्यधावद अमर्षितः\nसवयं संचॊदयन्न अश्वान दन्तवर्णान मनॊजवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 47,
        "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम कुन्तीपुत्रे युधिष्ठिरे\nपुरा भूत्वा मृदुर दान्तॊ यत तदा दारुणॊ ऽभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 48,
        "text": "विवृताक्षश च कौन्तेयॊ वेपमानश च मन्युना\nचिच्छेद यॊधान निशितैः शरैः शतसहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 49,
        "text": "यां यां परत्युद्ययौ सेनां तां तां जयेष्ठः स पाण्डवः\nशरैर अपातयद राजन गिरीन वज्रैर इवॊत्तमैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 50,
        "text": "साश्वसूत धवजरथान रथिनः पातयन बहून\nआक्रीडद एकॊ बलवान पवनस तॊयदान इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 51,
        "text": "साश्वारॊहांश च तुरगान पत्तींश चैव सहस्रशः\nवयपॊथयत संग्रामे करुद्धॊ रुद्रः पशून इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 52,
        "text": "शून्यम आयॊधनं कृत्वा शरवर्षैः समन्ततः\nअभ्यद्रवत मद्रेशं तिष्ठ शल्येति चाब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 53,
        "text": "तस्य तच चरितं दृष्ट्वा संग्रामे भीमकर्मणः\nवित्रेसुस तावकाः सर्वे शल्यस तव एनं समभ्ययात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 54,
        "text": "ततस तौ तु सुसंरब्धौ परध्माप्य सलिलॊद्भवौ\nसामाहूय तदान्यॊन्यं भर्त्सयन्तौ समीयतुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 55,
        "text": "शल्यस तु शरवर्षेण युधिष्ठिरम अवाकिरत\nमद्रराजं च कौन्तेयः शरवर्षैर अवाकिरत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 56,
        "text": "वयदृश्येतां तदा राजन कङ्कपत्रिभिर आहवे\nउद्भिन्न रुधिरौ शूरौ मद्रराजयुधिष्ठिरौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 57,
        "text": "पुष्पिताव इव रेजाते वने शल्मलि किंशुका\nदीप्यामानौ महात्मानौ पराणयॊर युद्धदुर्मदौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 58,
        "text": "दृष्ट्वा सर्वाणि सैन्यानि नाध्यवस्यंस तयॊर जयम\nहत्वा मद्राधिपं पार्थॊ भॊक्ष्यते ऽदय वसुंधराम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 59,
        "text": "शल्यॊ वा पाण्डवं हत्वा दद्याद दुर्यॊधनाय गाम\nइतीव निश्चयॊ नाभूद यॊधानां तत्र भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 60,
        "text": "परदक्षिणम अभूत सर्वं धर्मराजस्य युध्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 61,
        "text": "ततः शरशतं शल्यॊ मुमॊचाशु युधिष्ठिरे\nधनुश चास्य शिताग्रेण बाणेन निरकृन्तत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 62,
        "text": "सॊ ऽनयत कार्मुकम आदाय शल्यं शरशतैस तरिभिः\nअविध्यत कार्मुकं चास्य कषुरेण निरकृन्तत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 63,
        "text": "अथास्य निजघानाश्वांश चतुरॊ नतपर्वभिः\nदवाभ्याम अथ शिताग्राभ्याम उभौ च पार्ष्णिसारथी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 64,
        "text": "ततॊ ऽसय दीप्यमानेन पीतेन निशितेन च\nपरमुखे वर्तमानस्य भल्लेनापाहरद धवजम\nततः परभग्नं तत सैन्यं दौर्यॊधनम अरिंदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 65,
        "text": "ततॊ मद्राधिपं दरौणिर अभ्यधावत तथा कृतम\nआरॊप्य चैनं सवरथं तवरमाणः परदुद्रुवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 66,
        "text": "मुहूर्तम इव तौ गत्वा नर्दमाने युधिष्ठिरे\nसथित्वा ततॊ मद्रपतिर अन्यं सयन्दनम आस्थितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 15,
        "shloka": 67,
        "text": "विधिवत कल्पितं शुभ्रं महाम्बुद निनादिनम\nसज्जयन्त्रॊपकरणं दविषतां लॊमहर्षणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nअथान्यद धनुर आदाय बलवद वेगवत्तरम\nयुधिष्ठिरं मद्रपतिर विद्ध्वा सिंह इवानदत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 2,
        "text": "ततः स शरवर्षेण पर्जन्य इव वृष्टिमान\nअभ्यवर्षद अमेयात्मा कषत्रियान कषत्रियर्षभः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 3,
        "text": "सात्यकिं दशभिर विद्ध्वा भीमसेनं तरिभिः शरैः\nसहदेवं तरिभिर विद्ध्वा युधिष्ठिरम अपीडयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 4,
        "text": "तांस तान अन्यान महेष्वासान साश्वान सरथ कुञ्जरान\nकुञ्जरान कुञ्जरारॊहान अश्वान अश्वप्रयायिनः\nरथांश च रथिभिः सार्धं जघान रथिनां वरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 5,
        "text": "बाहूंश चिच्छेद च तथा सायुधान केतनानि च\nचकार च महीं यॊधैस तीर्णां वेदीं कुशैर इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 6,
        "text": "तथा तम अरिसैन्यानि घनन्तं मृत्युम इवान्तकम\nपरिवव्रुर भृशं करुद्धाः पाण्डुपाञ्चाल सॊमकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 7,
        "text": "तं भीमसेनश च शिनेश च नप्ता; माध्र्याश च पुत्रौ पुरुषप्रवीरौ\nसमागतं भीमबलेन राज्ञा; पर्यापुर अन्यॊन्यम अथाह्वयन्तः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 8,
        "text": "ततस तु शूराः समरे नरेन्द्रं; मद्रेश्वरं पराप्य युधां वरिष्ठम\nआवार्या चैनं समरे नृवीरा; जघ्नुः शरैः पत्रिभिर उग्रवेगैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 9,
        "text": "संरक्षितॊ भीमसेनेन राजा; माद्री सुताभ्याम अथ माधवेन\nमद्राधिपं पत्रिभिर उग्रवेगैः; सतनान्तरे धार्म सुतॊ निजघ्ने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 10,
        "text": "ततॊ रणे तावकनां रथौघाः; सामीक्ष्य मद्राधिपतिं शरार्तम\nपर्यावव्रुः परवराः सर्वशश च; दुर्यॊधनस्यानुमते समन्तात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 11,
        "text": "ततॊ दरुतं मद्रजनाधिपॊ रणे; युधिष्ठिरं सप्तभिर अभ्यविध्यत\nतं चापि पार्थॊ नवभिः पृषत्कैर; विव्याध राजंस तुमुले महात्मा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 12,
        "text": "आकर्णपूर्णायत संप्रयुक्तैः; शरैस तदा संयति तैलधौतैः\nअन्यॊन्यम आच्छादयतां महारथौ; मद्राधिपश चापि युधिष्ठिरश च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 13,
        "text": "ततस तु तूर्णं समरे महारथौ; परस्परस्यान्तरम ईक्षमाणौ\nशरैर भृशं विव्यधतुर नृपॊत्तमौ; महाबलौ शत्रुभिर अप्रधृष्यौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 14,
        "text": "तयॊर धनुर्ज्यातलनिस्वनॊ महान; महेन्द्रवज्राशनितुल्यनिस्वनः\nपरस्परं बाणगणैर महात्मनॊः; परवर्षतॊर मद्रप पाण्डुवीरयॊः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 15,
        "text": "तौ चेरतुर वयाघ्रशिशु परकाशौ; महावनेष्व आमिष गृद्धिनाव इव\nविषाणिनौ नागवराव इवॊभौ; ततक्षतुः संयुगजातदर्पौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 16,
        "text": "ततस तु मद्राधिपतिर महात्मा; युधिष्ठिरं भीमबलं परसह्य\nविव्याध वीरं हृदये ऽतिवेगं; शरेण सूर्याग्निसमप्रभेण"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 17,
        "text": "ततॊ ऽतिविद्धॊ ऽथ युधिष्ठिरॊ ऽपि; सुसंप्रयुक्तेन शरेण राजन\nजघान मद्राधिपतिं महात्मा; मुदं च लेभे ऋषभः कुरूणाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 18,
        "text": "ततॊ मुहूर्ताद इव पार्थिवेन्द्रॊ; लब्ध्वा संज्ञां करॊधा संरक्तनेत्रः\nशतेन पार्थं तवरितॊ जघान; सहस्रनेत्र परतिमप्रभावः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 19,
        "text": "तवरंस ततॊ धर्मसुतॊ महात्मा; शल्यस्य करुद्धॊ नवभिः पृषत्कैः\nभित्त्वा हय उरस तपनीयं च वर्म; जघान षड्भिस तव अपरैः पृषात्कैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 20,
        "text": "ततस तु मद्राधिपतिः परहृष्टॊ; धनुर विकृष्य वयसृजत पृषत्कान\nदवाभ्यां कषुराभ्यां च तथैव राज्ञश; चिच्छेद चापं कुरुपुंगवस्य"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 21,
        "text": "नवं ततॊ ऽनयत सामरे परगृह्य; राजा धनुर घॊरतरं महात्मा\nशल्यं तु विद्ध्वा निशितैः समन्तद; यथा महेन्द्रॊ नमुचिं शिताग्रैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 22,
        "text": "ततस तु शल्यॊ नवभिः पृषत्कैर; भीमस्य राज्ञश च युधिष्ठिरस्य\nनिकृत्य रौक्मे पटु वर्मणी तयॊर; विदारयाम आस भुजौ महात्मा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 23,
        "text": "ततॊ ऽपरेण जवलितार्क तेजसा; कषुरेण राज्ञॊ धनुर उन्ममाथ\nकृपश च तस्यैव जघान सूतं; षड्भिः शरैः सॊ ऽभिमुखं पपात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 24,
        "text": "मद्राधिपश चापि युधिष्ठिरस्य; शरैश चतुर्भिर निजघान वाहान\nवाहांश च हत्वा वयकरॊन महात्मा; यॊधक्षयं धर्मसुतस्य राज्ञः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 25,
        "text": "तथा कृते राजनि भीमसेनॊ; मद्राधिपस्याशु ततॊ महात्मा\nछित्त्वा धनुर वेगवता शरेण; दवाभ्याम अविध्यत सुभृशं नरेन्द्रम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 26,
        "text": "अथापरेणास्य जहार यन्तुः; कायाच छिरः संनहनीयमध्यात\nजघान चाश्वांश चतुरः स शीघ्रं; तथा भृशं कुपितॊ भीमसेनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 27,
        "text": "तम अग्रणीः सर्वधनुर्धराणाम; एकं चरन्तं सामरे ऽतिवेगम\nभीमः शतेन वयकिरच छराणां; माद्रीपुत्रः सहदेवस तथैव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 28,
        "text": "तैः सायकैर मॊहितं वीक्ष्य शल्यं; भीमः शरैर अस्य चकर्त वर्म\nस भीमसेनेन निकृत्तवर्मा; मद्राधिपश चर्म सहस्रतारम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 29,
        "text": "परगृह्य खड्गं च रथान महात्मा; परस्कन्द्य कुन्तीसुतम अभ्यधावत\nछित्त्व रथेषां नकुलस्य सॊ ऽथ; युधिष्ठिरं भीमबलॊ ऽबभ्यधावत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 30,
        "text": "तं चापि राजानम अथॊत्पतन्तं; करुद्धां यथैवान्तकम आपतन्तम\nधृष्टद्युम्नॊ दरौपदेयाः शिखण्डी; शिनेश च नप्ता सहसा परीयुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 31,
        "text": "अथास्य चर्माप्रतिमं नयकृन्तद; भीमॊ महात्मा दशभिः पृषत्कः\nखड्गं च भल्लैर निचकर्त मुष्टौ; नदन परहृष्टस तव सिन्यमध्ये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 32,
        "text": "तत कर्म भीमस्य समीक्ष्य हृष्टास; ते पाण्डवानां परवरा रथौघाः\nनादं च चक्रुर भृशम उत्स्मयन्तः; शङ्खांश च दध्मुः शशिसंनिकाशान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 33,
        "text": "तेनाथ शब्देन विभीषणेन; तवाभितप्तं बलम अप्रहृष्टम\nसवेदाभिभूतं रुधिरॊक्षिताङ्गं; विसंज्ञकल्पं च तथा विषाण्णम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 34,
        "text": "स मद्रराजः सहसावकीर्णॊ; भीमाग्रगैः पाण्डव यॊधमुख्यैः\nयुधिष्ठिरस्याभिमुखं जवेन; सिंहॊ यथा मृगहेतॊः परयातः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 35,
        "text": "स धर्मराजॊ निहताश्वसूतं; करॊधेन दीप्तज्वलन परकाशम\nदृष्ट्वा तु मद्राधिपतिं स तूर्णं; समभ्यधावत तम अरिं बलेन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 36,
        "text": "गॊविन्द वाक्यं तवरितं विचिन्त्य; दध्रे मतिं शल्य विनाशनाय\nस धर्मराजॊ निहताश्वसूते; रथे तिष्ठञ शक्तिम एवाभिकाङ्क्षन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 37,
        "text": "तच चापि शल्यस्या निशम्य कर्म; महात्मनॊ भगम अथावशिष्टम\nसमृत्वा मानः शल्य वधे यतात्मा; यथॊक्तम इन्द्रावरजस्य चक्रे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 38,
        "text": "स धर्मराजॊ मणिहेमदण्डां; जग्राह शक्तिं कनकप्रकाशाम\nनेत्रे च दीप्ते सहसा विवृत्य; मद्राधिपं करुद्धा मना निरैक्षत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 39,
        "text": "निरीक्षितॊ वै नरदेव राज्ञा; पूतात्मना निर्हृत कल्मषेण\nअभून न यद भस्मसान मद्रराजस; तद अद्भुतं मे परतिभाति राजन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 40,
        "text": "ततस तु शक्तिं रुचिरॊग्र दण्डां; मणिप्रवलॊज्ज्वलितां परदीप्ताम\nचिक्षेप वेगात सुभृशं महात्मा; मद्राधिपाय परवरः कुरूणाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 41,
        "text": "दीप्ताम अथैनां महता बलेन; सविस्फु लिङ्गां सहसा पतन्तीम\nपरैक्षन्त सर्वे कुरवः समेता; यथा युगान्ते महतीम इवॊल्काम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 42,
        "text": "तां कालरात्रीम इव पाशहस्तां; यमस्य धत्रीम इव चॊग्ररूपाम\nसब्रह्म दण्डप्रतिमाम अमॊघां; ससर्ज यत्तॊ युधि धर्मराजः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 43,
        "text": "गन्धस्रग अग्र्यासन पानभॊजनैर; अभ्यर्चितां पाण्डुसुतैः परयत्नात\nसंवर्तकाग्निप्रतिमां जवलन्तीं; कृत्याम अथर्वाङ्गिरसीम इवॊग्राम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 44,
        "text": "ईशान हेतॊः परतिनिर्मितां तां; तवष्टा रिपूणाम असुदेह भक्षाम\nभूम्यन्तरिक्षादि जलाशयानि; परसह्य भूतानि निहन्तुम ईशाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 45,
        "text": "घण्टा पताका मणिवज्र भाजं; वैडूर्य चित्रां तपनीयदण्डाम\nतवष्ट्रा परयत्नान नियमेन कॢप्तां; बरह्म दविषाम अन्तकरीम अमॊघाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 46,
        "text": "बलप्रयत्नाद अधिरूढ वेगां; मन्त्रैश च घॊरैर अभिमन्त्रयित्वा\nससर्ज मार्गेण च तां परेण; वधाय मद्राधिपतेर तदानीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 47,
        "text": "हतॊ ऽसय असाव इत्य अभिगर्जमानॊ; रुद्रॊ ऽनतकायान्त करं यथेषुम\nपरसार्य बाहुं सुदृढं सुपाणिं; करॊधेन नृत्यन्न इवा धार्म राजः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 48,
        "text": "तां सर्वशक्त्या परहितां स शक्तिं; युधिष्ठिरेणाप्रति वार्य वीर्याम\nपरतिग्रहायाभिननर्द शल्यः; सम्यग घुताम अग्निर इवाज्य धाराम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 49,
        "text": "सा तस्य मर्माणि विदार्य शुभ्रम; उरॊ विशालं च तथैव वर्म\nविवेश गां तॊयम इवाप्रसक्ता; यशॊ विशालं नृपतेर दहन्ती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 50,
        "text": "नासाक्षि कर्णास्य विनिःसृतेन; परस्यन्दता च वरणसंभवेन\nसंसिक्त गात्रॊ रुधिरेण सॊ ऽभूत; करौञ्चॊ यथा सकन्द हतॊ महाद्रिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 51,
        "text": "परसार्य बाहू स रथाद गतॊ गां; संछिन्नवर्मा कुरुनन्दनेन\nमहेन्द्र वाहप्रतिमॊ महात्मा; वज्राहतं शृङ्गम इवाचलस्य"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 52,
        "text": "बाहू परसार्याभिमुखॊ धर्मराजस्य मद्रराट\nततॊ निपतितॊ भूमाव इन्द्रध्वज इवॊच्छ्रितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 53,
        "text": "स तथा भिन्नसर्वाङ्गॊ रुधिरेण समुक्षितः\nपरत्युद्गत इव परेम्णा भूम्या सा नरपुंगवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 54,
        "text": "परियया कान्तया कान्तः पतमान इवॊरसि\nचिरं भुक्त्वा वसुमतीं परियां कान्ताम इव परभुः\nसर्वैर अङ्गैः समाश्लिष्य परसुप्त इव सॊ ऽभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 55,
        "text": "धर्म्ये धर्मात्मना युद्धे निहतॊ धर्मसूनुना\nसम्यग घुत इव सविष्टः परशान्तॊ ऽगनिर इवाध्वरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 56,
        "text": "शक्त्या विभिन्नहृदयं विप्र विद्धायुध धवजम\nसंशान्तम अपि मद्रेशं लक्ष्मीर नैव वयमुञ्चत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 57,
        "text": "ततॊ युधिष्ठिरश चापम आदायेन्द्र धनुष्प्रभम\nवयधमद दविषतः संख्ये खग राड इव पन्नगान\nदेहासून निशितैर भल्लै रिपूणां नाशयन कषणात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 58,
        "text": "ततः परार्थस्य बाणौघैर आवृताः सैनिकास तव\nनिमीलिताक्षाः कषिण्वन्तॊ भृशम अन्यॊन्यम अर्दिताः\nसंन्यस्तकवचा देहैर विपत्रायुध जीविताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 59,
        "text": "ततः शल्ये निपतिते मद्रराजानुजॊ युवा\nभरातुः सर्वैर गुणैस तुल्यॊ रथी पाण्डवम अभ्ययात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 60,
        "text": "विव्याध च नरश्रेष्ठॊ नाराचैर बहुभिस तवरन\nहतस्यापचितिं भरातुश चिकीर्षुर युद्धदुर्मदः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 61,
        "text": "तं विव्याधाशुगैः षड्भिर धर्मराजस तवरन्न इव\nकार्मुकं चास्य चिच्छेद कषुराभ्यां धवजम एव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 62,
        "text": "ततॊ ऽसय दीप्यमानेन सुदृढेन शितेन च\nपरमुखे वर्तमानस्य भल्लेनापाहरच छिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 63,
        "text": "सुकुण्डलं तद ददृशे पतमानं शिरॊ रथात\nपुण्यक्षयम इव पराप्य पतन्तं सवर्गवासिनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 64,
        "text": "तस्यापकृष्ट शीर्षं तच छरीरं पतितं रथात\nरुधिरेणावसिक्ताङ्गं दृष्ट्वा सैन्यम अभज्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 65,
        "text": "विचित्रकवचे तस्मिन हते मद्रनृपानुजे\nहाहाकारं विकुर्वाणाः कुरवॊ विप्रदुद्रुवुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 66,
        "text": "शल्यानुजं हतं दृष्ट्वा तावकास तयक्तजीविताः\nवित्रेसुः पाण्डव भयाद रजॊध्वस्तास्स तथा भृषम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 67,
        "text": "तांस तथा भज्यतस तरस्तान कौरवान भरतर्षभ\nशिनेर नप्ता किरन बाणैर अभ्यवर्तत सात्यकिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 68,
        "text": "तम आयान्तं महेष्वासम अप्रसह्यं दुरासदम\nहार्दिक्यस तवरितॊ राजन परत्यगृह्णाद अभीतवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 69,
        "text": "तौ समेतौ महात्मानौ वार्ष्णेयाव अपराजितौ\nहार्दिक्यः सात्यकिश चैव सिंहाव इव मदॊत्कटौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 70,
        "text": "इषुभिर विमलाभासैश छादयन्तौ परस्परम\nअर्चिर्हिर इव सूर्यस्य दिवाकरसमप्रभौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 71,
        "text": "चापमार्गबलॊद्धूतान मार्गणान वृष्णिसिंहयॊः\nआकाशे समपश्याम पतंगान इव शीघ्रगान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 72,
        "text": "सात्यकिं दशभिर विद्ध्वा हयांश चास्य तरिभिः शरैः\nचापम एकेन चिच्छेद हार्दिक्यॊ नतपर्वणा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 73,
        "text": "तन निकृत्तं धनुःश्रेष्ठम अपास्य शिनिपुंगवः\nअन्यद आदत्त वेगेन वेगवत्तरम आयुधम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 74,
        "text": "तद आदाय धनुःश्रेष्ठं वरिष्ठः सर्वधन्विनाम\nहार्दिक्यं दशभिर बाणैः परत्यविध्यत सतनान्तरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 75,
        "text": "ततॊ रथं युगेषां च छित्त्वा भल्लैः सुसंयतैः\nअश्वांस तस्यावधीत तूर्णम उभौ च पार्ष्णिसारथी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 76,
        "text": "मद्रराजे हते राजन्विरथे कृतवर्मणि\nदुर्यॊधन बलं सर्वं पुनर आसीत पराङ्मुखम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 77,
        "text": "तत्परे नावबुध्यन्त सैन्येन रजसा वृते\nबलं तु हतभूयिष्ठं तत तदासीत पराङ्मुखम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 78,
        "text": "ततॊ मुहूर्तात ते ऽपश्यन रजॊ भौमं समुत्थितम\nविविधैः शॊणितस्रावैः परशान्तं पुरुषर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 79,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ दृष्ट्वा भग्नं सवबलम अन्तिकात\nजवेनापततः पार्थान एकः सर्वान अवारयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 80,
        "text": "पाण्डवान सरथान दृष्ट्वा धृष्टद्युम्नं च पार्षतम\nआनर्तं च दुराधर्षं शितैर बाणैर अवाकिरत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 81,
        "text": "तं परे नाभ्यवर्तन्त मर्त्या मृत्युम इव आगतम\nअथान्यं रथम आस्थाय हार्दिक्यॊ ऽपि नयवर्तत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 82,
        "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा तवरमाणॊ महारथः\nचतुर्भिर निजघानाश्वान पत्रिभिः कृतवर्मणः\nविव्याध गौतमं चापि षड्भिर भल्लैः सुतेजनैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 83,
        "text": "अश्वत्थामा ततॊ राज्ञा हताश्वं विरथी कृतम\nसमपॊवाह हार्दिक्यं सवरथेन युधिष्ठिरात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 84,
        "text": "ततः शारद्वतॊ ऽषटाभिः परत्यविध्यद युधिष्ठिरम\nविव्याध चाश्वान निशितैस तस्याष्टाभिः शिलीमुखैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 85,
        "text": "एवम एतन महाराज युद्धशेषम अवर्तत\nतव दुर्मन्त्रिते राजन सहपुत्रस्य भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 86,
        "text": "तस्मिन महेष्वास वरे विशस्ते; संग्राममध्ये कुरुपुंगवेन\nपर्थाः समेताः परमप्रहृष्टाः; शङ्खान परदध्मुर हतम ईक्ष्य शल्यम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 16,
        "shloka": 87,
        "text": "युधिष्ठिरं च परशशंसुर आजौ; पुरा सुरा वृत्रवधे यथेन्द्रम\nचक्रुश च नानाविध वाद्य शब्दान; निनादयन्तॊ वसुधां समन्तात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nशल्ये तु निहते राजन मद्रराजपदानुगाः\nरथाः सप्तशता वीरा निर्ययुर महतॊ बलात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 2,
        "text": "दुर्यॊधनस तु दविरदम आरुह्याचलसंनिभम\nछत्त्रेण धरियमाणेन वीज्यमानश च चामरैः\nन गन्तव्यं न गन्तव्यम इति मद्रान अवारयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 3,
        "text": "दुर्यॊधनेन ते वीरा वार्यमाणाः पुनः पुनः\nयुधिष्ठिरं जिघांसन्तः पाण्डूनां पराविशन बलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 4,
        "text": "ते तु शूरा महाराज कृतचित्ताः सम यॊधने\nधनुः शब्दं महत कृत्वा सहायुध्यन्त पाण्डवैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 5,
        "text": "शरुत्वा तु निहतं शल्यं धर्मपुत्रं च पीडितम\nमद्रराजप्रिये युक्तैर मद्रकाणां महारथैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 6,
        "text": "आजगाम ततः पार्थॊ गाण्डीवं विक्षिपन धनुः\nपूरयन रथघॊषेण दिशः सर्वा महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 7,
        "text": "ततॊ ऽरजुनश च भीमश च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nसात्यकिश च नरव्याघ्रॊ दरौपदेयाश च सर्वशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 8,
        "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च पाञ्चालाः सह सॊमकैः\nयुधिष्ठिरं परीप्सन्तः समन्तात पर्यवारयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 9,
        "text": "ते समन्तात परिवृताः पाण्डवैः पुरुषर्षभाः\nकषॊभयन्ति सम तां सेनां मकराः सागरं यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 10,
        "text": "पुरॊ वातेन गङ्गेव कषॊभ्यमाना महानदी\nअक्षॊभ्यत तदा राजन पाण्डूनां धवजिनी पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 11,
        "text": "परस्कन्द्य सेनां महतीं तयक्तात्मानॊ महारथाः\nवृक्षान इव महावाताः कम्पयन्ति सम तावकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 12,
        "text": "बहवश चुक्रुशुस तत्र कव स राजा युधिष्ठिरः\nभरातरॊ वास्य ते शूरा दृश्यन्ते न ह के चन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 13,
        "text": "पाञ्चालानां महावीर्याः शिखण्डी च महारथः\nधृष्टद्युम्नॊ ऽथ शैनेयॊ दरौपदेयाश च सर्वशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 14,
        "text": "एवं तान वादिनः शूरान दरौपदेया महारथाः\nअह्यघ्नन युयुधानश च मद्रराजपदानुगान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 15,
        "text": "चक्रैर विमथितैः के चित के चिच छिन्नैर मह धवजैः\nपरत्यदृश्यन्त समरे तावका निहताः परैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 16,
        "text": "आलॊक्य पाण्डवान युद्धे यॊधा राजन समन्ततः\nवार्यमाणा ययुर वेगात तव पुत्रेण भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 17,
        "text": "दुर्यॊधनस तु तान वीरान वारयाम आस सान्त्वयन\nन चास्य शासनं कश चित तत्र चक्रे महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 18,
        "text": "ततॊ गान्धारराजस्य पुत्रः शकुनिर अब्रवीत\nदुर्यॊधनं महाराज वचनं वचनक्षमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 19,
        "text": "किं नः संप्रेक्षमाणानां मद्राणां हन्यते बलम\nन युक्तम एतत समरे तवयि तिष्ठति भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 20,
        "text": "सहितैर नाम यॊद्धव्यम इत्य एषा समयः कृतः\nअथ कस्मात परान एव घनतॊ मर्षयसे नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 21,
        "text": "[दुर]\nवार्यमाणा मया पूर्वं नैते चक्रुर वचॊ मम\nएते हि निहताः सर्वे परस्कन्नाः पाण्डुवाहिनीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 22,
        "text": "[षकुनि]\nन भर्तुः शासनं वीरा रणे कुर्वन्त्य अमर्षिताः\nअलं करॊद्धुं तथैतेषां नायं काल उपेक्षितुम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 23,
        "text": "यामः सर्वे ऽतर संभूय सवाजिरथकुञ्जराः\nपरित्रातुं महेष्वासान मद्रराजपदानुगान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 24,
        "text": "अन्यॊन्यं परिरक्षामॊ यत्नेन महता नृप\nएवं सर्वे ऽनुसंचिन्त्य परययुर यत्र सैनिकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 25,
        "text": "[स]\nएवम उक्तस ततॊ राजा बलेना महता वृतः\nपरययौ सिंहनादेन कम्पयन वै वसुंधराम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 26,
        "text": "हतविध्यत गृह्णीत परहरध्वं निकृन्तत\nइत्य आसीत तुमुलः शब्दस तव सैन्यस्य भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 27,
        "text": "पाण्डवास तु रणे दृष्ट्वा मद्रराजपदानुगान\nसहितान अभ्यवर्तन्त गुल्मम आस्थाय मध्यमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 28,
        "text": "ते मुहूर्ताद रणे वीरा हस्ताहस्तं विशां पते\nनिहताः परत्यदृश्यन्त मद्रराजपदानुगाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 29,
        "text": "ततॊ नः संप्रयातानां हतामित्रास तरस्विनः\nहृष्टाः किलकिला शब्दम अकुर्वन सहिताः परे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 30,
        "text": "अथॊत्थितानि रुण्डानि समदृश्यन्त सर्वशः\nपपात महती चॊल्का मध्येनाधित्य मण्डलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 31,
        "text": "रथैर भग्नैर युगाक्षैश च निहतैश च महारथैः\nअश्वैर निपतितैश चैव संछन्नाभूद वसुंधरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 32,
        "text": "वातायमानैस तुरगैर युगासक्तैस तुरंगमैः\nअदृश्यन्त महाराज यॊधास तत्र रणाजिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 33,
        "text": "भग्नचक्रान रथान के चिद अवहंस तुरगा रणे\nरथार्थं के चिद आदाय दिशॊ दशविबभ्रमुः\nतत्र तत्र च दृश्यन्ते यॊक्त्रैः शलिष्टाः सम वाजिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 34,
        "text": "रथिनः पतमानाश च वयदृश्यन्त नरॊत्तम\nगगनात परच्युताः सिद्धाः पुण्यानाम इव संक्षये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 35,
        "text": "निहतेषु च शूरेषु मद्रराजानुगेषु च\nअस्मान आपततश चापि दृष्ट्वा पार्थ महारथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 36,
        "text": "अभ्यवर्तन्त वेगेन जय गृध्राः परहारिणः\nबाणशब्दरवान कृत्वा विमिश्राञ शङ्खनिस्वनैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 37,
        "text": "अस्मांस तु पुनर आसाद्य लब्धलक्षाः परहारिणः\nशरासनानि धुन्वानाः सिंहनादान परचुक्रुशुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 38,
        "text": "ततॊ हतम अभिप्रेक्ष्य मद्रराजबलं महत\nमद्रराजं च समरे दृष्ट्वा शूरं निपातितम\nदुर्यॊधन बलं सर्वं पुनर आसीत पराङ्मुखम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 17,
        "shloka": 39,
        "text": "वध्यमानं महाराज पाण्डवैर जितकाशिभिः\nदिशॊ भेदे ऽथ संभ्रान्तं तरासितं दृढधन्विभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nपातिते युधि दुर्धर्षॊ मद्रराजे महारथे\nतावकास तव पुत्राश च परायशॊ विमुखाभवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 2,
        "text": "वणिजॊ नावि भिन्नायां यथागाधे ऽपलवे ऽरणवे\nअपारे पारम इच्छन्तॊ हते शूरे महात्मनि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 3,
        "text": "मद्रराजे महाराज वित्रस्ताः शरविक्षताः\nअनाथा नाथम इच्छन्तॊ मृगाः सिंहार्दिता इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 4,
        "text": "वृषा यथा भग्नशृङ्गाः शीर्णदन्ता गजा इव\nमध्याह्ने परत्यपायाम निर्जिता धर्मसूनुना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 5,
        "text": "न संधातुम अनीकानि न च राजन पराक्रमे\nआसीद बुद्धिर हते शल्ये तव यॊधस्य कस्य चित"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 6,
        "text": "भीष्मे दरॊणे च निहते सूतपुत्रे च भारत\nयद दुःखं तव यॊधानां भयं चासीद विशां पते\nतद्भयं स च नः शॊकॊ भूय एवाभ्यवर्तत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 7,
        "text": "निरशाश च जये तस्मिन हते शल्ये महारथे\nहतप्रवीरा विध्वस्ता विकृत्ताश च शितैः शरैः\nमद्रराजे हते राजन यॊधास ते पराद्रवन भयात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 8,
        "text": "अश्वान अन्ये गजान अन्ये रथान अन्ये महारथाः\nआरुह्य जवसंपन्नाः पादाताः पराद्रवन भयात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 9,
        "text": "दविसाहस्राश च मातङ्गा गिरिरूपाः परहारिणः\nसंप्राद्रवन हते शल्ये अङ्कुशाङ्गुष्ठ चॊदिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 10,
        "text": "ते रणाद भरतश्रेष्ठ तावकाः पराद्रवन दिशः\nधावन्तश चाप्य अदृश्यन्त शवसमानाः शरातुलाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 11,
        "text": "तान परभग्नान दरुतान दृष्ट्वा हतॊत्साहान पराजितान\nअभ्यद्रवन्त पाञ्चालाः पाण्डवाश च जयैषिणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 12,
        "text": "बाणशब्दरवश चापि सिंहनादश च पुष्कलः\nशङ्खशब्दश च शूराणां दारुणः समपद्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 13,
        "text": "दृष्ट्वा तु कौरवं सैन्यं भयत्रस्तं परविद्रुतम\nअन्यॊन्यं समभाषन्त पाञ्चालाः पाण्डवैः सह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 14,
        "text": "अद्य राजा सत्यधृतिर जितामित्रॊ युधिष्ठिरः\nअद्य दुर्यॊधनॊ हीना दीप्तया नृपतिश्रिया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 15,
        "text": "अद्य शरुत्वा हतं पुत्रं धृतराष्ट्रॊ जनेश्वरः\nनिःसंज्ञः पतितॊ भूमौ किल्बिषं परतिपद्यताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 16,
        "text": "अद्य जानातु कौन्तेयं समर्थं सर्वधन्विनाम\nअद्यात्मानं च दुर्मेधा गर्हयिष्यति पापकृत\nअद्य कषत्तुर वचः सत्यं समरतां बरुवतॊ हितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 17,
        "text": "अद्य परभृति पार्थांश च परेष्यभूत उपाचरन\nविजानातु नृपॊ दुःखं यत पराप्तं पाण्डुनन्दनैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 18,
        "text": "अद्य कृष्णस्य माहात्म्यं जानातु स महीपतिः\nअद्यार्जुन धनुर घॊषं घॊरं जानातु संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 19,
        "text": "अस्त्राणां च बलं सर्वं बाह्वॊश च बलम आहवे\nअद्य जञास्यति भीमस्य बलं घॊरं महात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 20,
        "text": "हते दुर्यॊधने युद्धे शक्रेणेवासुरे मये\nयत्कृतं भीमसेनेन दुःखासन वधे तदा\nनान्यः कर्तास्ति लॊके तद ऋते भीमं महाबलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 21,
        "text": "जानीताम अद्य जयेष्ठस्य पाण्डवस्य पराक्रमम\nमद्रराजं हतं शरुत्वा देवैर अपि सुदुःसहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 22,
        "text": "अद्य जञास्यति संग्रामे माद्रीपुत्रौ महाबलौ\nनिहते सौबले शूरे गान्धारेषु च सर्वशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 23,
        "text": "कथं तेषां जयॊ न सयाद येषां यॊद्धा धनंजयः\nसात्यकिर भीमसेनश च धृष्टद्युम्नश च पार्षतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 24,
        "text": "दरौपद्यास तनयाः पञ्च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nशिखण्डी च महेष्वासॊ राजा चैव युधिष्ठिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 25,
        "text": "येषां च जगतां नाथॊ नाथः कृष्णॊ जनार्दनः\nकथं तेषां जयॊ न सयाद येषां धर्मॊ वयपाश्रयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 26,
        "text": "भीष्मं दरॊणं च कर्णं च मद्रराजानम एव च\nतहान्यन नृपतीन वीराञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 27,
        "text": "कॊ ऽनयः शक्तॊ रणे जेतुम ऋते पार्थं युधिष्ठिरम\nयस्य नाथॊ हृषीकेशः सदा धर्मयशॊ निधिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 28,
        "text": "इत्य एवं वदमानास ते हर्षेण महता युताः\nपरभग्नांस तावकान राजन सृञ्जयाः पृष्ठतॊ ऽनवयुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 29,
        "text": "धनंजयॊ रथानीकम अभ्यवर्तत वीर्यवान\nमाद्रीपुत्रौ च शकुनिं सात्यकिश च महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 30,
        "text": "तान परेक्ष्य दरवतः सर्वान भीमसेनभयार्दितान\nदुर्यॊधनस तदा सूतम अब्रवीद उत्स्मयन्न इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 31,
        "text": "न मातिक्रमते पार्थॊ धनुष्पाणिम अवस्थितम\nजघने सर्वसैन्यानां ममाश्वान परतिपादय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 32,
        "text": "जघने युध्यमानं हि कौन्तेयॊ मां धनंजयः\nनॊत्सहेताभ्यतिक्रान्तुं वेलाम इव महॊदधिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 33,
        "text": "पश्य सैन्यं महत सूत पाण्डवैः समभिद्रुतम\nसैन्यरेणुं समुद्धूतं पश्यस्वैनं समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 34,
        "text": "सिंहनादांश च बहुशः शृणु घॊरान भयानकान\nतस्माद याहि शनैः सूत जघनं परिपालय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 35,
        "text": "मयि सथिते च समरे निरुद्धेषु च पाण्डुषु\nपुनरावर्तते तूर्णं मामकं बलम ओजसा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 36,
        "text": "तच छरुत्वा तव पुत्रस्य शूराग्र्य सदृशं वचः\nसारथिर हेमसंछन्नाञ शनैर अश्वान अचॊदयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 37,
        "text": "गजाश्वरथिभिर हीनास तयक्तात्मानः पदातयः\nएकविंशतिसाहस्राः संयुगायावतस्थिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 38,
        "text": "नानादेशसमुद्भूता नान रञ्जित वाससः\nअवस्थितास तदा यॊधाः परार्थयन्तॊ महद यशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 39,
        "text": "तेषाम आपततां तत्र संहृष्टानां परस्परम\nसंमर्दः सुमहाञ जज्ञे घॊररूपॊ भयानकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 40,
        "text": "भीमसेनं तदा राजन घृष्टद्युम्नं च पार्षतम\nबलेन चतुरङ्गेण नानादेश्या नयवारयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 41,
        "text": "भीमम एवाभ्यवर्तन्त रणे ऽनये तु पदातयः\nपरक्ष्वेड्यास्फॊट्य संहृष्टा वीरलॊकं यियासवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 42,
        "text": "आसाद्य भीमसेनं तु संरब्धा युद्धदुर्मदाः\nधार्तराष्ट्रा विनेदुर हि नान्यां चाकथयन कथाम\nपरिवार्य रणे भीमं निजघ्नुर ते समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 43,
        "text": "स वध्यमानः समरे पदातिगणसंवृतः\nन चचाल रथॊपस्थे मैनाक इव पर्वतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 44,
        "text": "ते तु करुद्धा महाराज पाण्डवस्य महारथम\nनिग्रहीतुं परचक्रुर हि यॊधांश चान्यान अवारयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 45,
        "text": "अक्रुध्यत रणे भीमस तैस तदा पर्यवस्थितैः\nसॊ ऽवतीर्य रथात तूर्णं पदातिः समवस्थितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 46,
        "text": "जातरूपपरिच्छन्नां परगृह्य महतीं गदाम\nअवधीत तावकान यॊधान दण्डपाणिर इवान्तकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 47,
        "text": "रथाश्वद्विपहीनांस तु तान भीमॊ गदया बली\nएकविंशतिसाहस्रान पदातीन अवपॊथयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 48,
        "text": "हत्वा तत पुरुषानीकं भीमः सत्यपराक्रमः\nधृष्टद्युम्नं पुरस्कृत्य नचिरात परत्यदृश्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 49,
        "text": "पादाता निहता भूमौ शिश्यिरे रुधिरॊक्षिताः\nसंभग्ना इव वातेन कर्णिकाराः सुपुष्पिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 50,
        "text": "नानापुष्पस्रजॊपेता नाना कुण्डलधारिणः\nनाना जात्या हतास तत्र नादा देशसमागताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 51,
        "text": "पताकाध्वजसंछन्नं पदातीनां महद बलम\nनिकृत्तं विबभौ तत्र घॊररूपं भयानकम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 52,
        "text": "युधिष्ठिरपुरॊगास तु सर्वसैन्यमहारथाः\nअभ्यधावन महात्मानं पुत्रं दुर्यॊधनं तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 53,
        "text": "ते सर्वे तावकान दृष्ट्वा महेष्वासान पराङ्मुखान\nनाभ्यवर्तन्त ते पुत्रं वेलेव मकलालयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 54,
        "text": "तद अद्भुतम अपश्याम तव पुत्रस्य पौरुषम\nयद एकं सहिताः पार्था न शेकुर अतिवर्तितुम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 55,
        "text": "नातिदूरापयातं तु कृतबुद्धिं पलायने\nदुर्यॊधनः सवकं सैन्यम अब्रवीद भृशविक्षतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 56,
        "text": "न तं देशं परपश्यामि पृथिव्यां पर्वतेषु वा\nयत्र यातान न वॊ हन्युः पाण्डवाः किं सृतेन वः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 57,
        "text": "अल्पं च बलम एतेषां कृष्णौ च भृशविक्षतौ\nयदि सर्वे ऽतर तिष्ठामॊ धरुवॊ नॊ विजयॊ भवेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 58,
        "text": "विप्रयातांस तु वॊ भिन्नान पाण्डवाः कृतकिल्बिषान\nअनुसृत्य हनिष्यन्ति शरेयॊ नः समरे सथितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 59,
        "text": "शृणुध्वं कषत्रियाः सर्वे यावन्तः सथ समागताः\nयदा शूरं च भीरुं च मारयत्य अन्तकः सदा\nकॊ नु मूढॊ न युध्येत पुरुषः कषत्रिय बरुवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 60,
        "text": "शरेयॊ नॊ भीमसेनस्य करुद्धस्य परमुखे सथितम\nसुखः सांग्रामिकॊ मृत्युः कषत्रधर्मेण युध्यताम\nजित्वेह सुखम आप्नॊति हतः परेत्य महत फलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 61,
        "text": "न युद्धधर्माच छरेयान वै पन्थाः सवर्गस्य कौरवाः\nअचिरेण जिताँल लॊकान हतॊ युद्धे समश्नुते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 62,
        "text": "शरुत्वा तु वचनं तस्य पूजयित्वा च पार्थिवाः\nपुनर एवान्ववर्तन्त पाण्डवान आततायिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 63,
        "text": "तान आपतत एवाशु वयूढानीकाः परहारिणः\nपरत्युद्ययुस तदा पार्था जय गृध्राः परहारिणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 64,
        "text": "धनंजयॊ रथेनाजाव अभ्यवर्तत वीर्यवान\nविश्रुतं तरिषु लॊकेषु गाण्डीवं विक्षिपन धनुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 18,
        "shloka": 65,
        "text": "माद्रीपुत्रौ च शकुनिं सात्यकिश च महाबलः\nजवेनाभ्यपतन हृष्टा यतॊ वै तावकं बलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nसंनिवृत्ते बलौघे तु शाल्वॊ मलेच्छ गणाधिपः\nअभ्यवर्तत संक्रुद्धः पाण्डूनां सुमहद बलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 2,
        "text": "आस्थाय सुमहानागं परभिन्नं पर्वतॊपमम\nदृप्तम ऐरावत परख्यम अमित्रगणमर्दनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 3,
        "text": "यॊ ऽसौ महाभद्र कुलप्रसूतः; सुपूजितॊ धार्तराष्ट्रेण नित्यम\nसुकल्पितः शास्त्रविनिश्चयज्ञैः; सदॊपवाह्यः समरेषु राजन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 4,
        "text": "तम आस्थितॊ राजवरॊ बभूव; यथॊदयस्थः सविता कषपान्ते\nस तेन नागप्रवरेण राजन्न; अभ्युद्ययौ पाण्डुसुतान समन्तात\nशितैः पृषात्कैर विददार चापि; महेन्द्रवज्रप्रतिमैः सुघॊरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 5,
        "text": "ततः शरान वै सृजतॊ महारणे; यॊधांश च राजन नयतॊ यमाय\nनास्यान्तरं ददृशुः सवे परे वा; यथा पुरा वज्रधरस्य दैत्याः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 6,
        "text": "ते पाण्डवाः सॊमकाः सृञ्जयाश च; तम एव नागं ददृशुः समन्तात\nसहस्रशॊ वै विचरन्तम एकं; यथा महेन्द्रस्य गजं समीपे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 7,
        "text": "संद्राव्यमाणं तु बलं परेषां; परीतकल्पं विबभौ समन्तात\nनैवावतस्थे समरे भृशं भयाद; विमर्दमानं तु परस्परं तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 8,
        "text": "ततः परभग्ना सहसा महाचमूः; सा पाण्डवी तेन नराधिपेन\nदिशश चतस्रः सहसा परधाविता; गजेन्द्र वेगं तम अपारयन्ती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 9,
        "text": "दृष्ट्वा च तां वेगवता परभग्नां; सर्वे तवदीया युधि यॊधमुख्याः\nअपूजयंस तत्र नराधिपं तं; दध्मुश च शङ्खाञ शशिसंनिकाशान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 10,
        "text": "शरुत्वा निनादं तव अथ कौरवाणां; हर्षाद विमुक्तं सह शङ्खशब्दैः\nसेनापतिः पाण्डव सृञ्जयानां; पाञ्चाल पुत्रॊ न ममर्ष रॊषात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 11,
        "text": "ततस तु तं वै दविरदं महात्मा; परत्युद्ययौ तवरमाणौ जयाय\nजम्भॊ यथा शक्रसमागमे वै; नागेन्द्रम ऐरावणम इन्द्र वाह्यम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 12,
        "text": "तम आपतन्तं सहसा तु दृष्ट्वा; पाञ्चालराजं युधि राजसिंहः\nतं वै दविपं परेषयाम आस तूर्णं; वधाय राजन दरुपदात्मजस्य"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 13,
        "text": "स तं दविपं सहसाभ्यापतन्तम; अविध्यद अर्कप्रतिमैः पृषत्कैः\nकर्मार धौतैर निशितैर जवलद्भिर; नाराचमुख्यैस तरिभिर उग्रवेगैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 14,
        "text": "ततॊ ऽपरान पञ्च शितान महात्मा; नाराचमुख्यान विससर्ज कुम्भे\nस तैस तु विद्धः परमद्विपॊ रणे; तदा परावृत्य भृशं परदुद्रुवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 15,
        "text": "तं नागराजं सहसा परणुन्नं; विद्राव्यमाणं च निगृह्य शाल्वः\nतॊत्त्राङ्कुशैः परेषयाम आस तूर्णं; पाञ्चालराजस्य रथं परदिश्य"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 16,
        "text": "दृष्ट्वापतन्तं सहसा तु नागं; धृष्टद्युम्नः सवरथाच छीघ्रम एव\nगदां परगृह्याशु जवेन वीरॊ; भूमिं परपन्नॊ भयविह्वलाङ्गः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 17,
        "text": "स तं रथं हेमविभूषिताङ्गं; साश्वं ससूतं सहसा विमृद्य\nउत्क्षिप्य हस्तेन तदा महाद्विपॊ; विपॊथयाम आस वसुंधरा तले"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 18,
        "text": "पाञ्चालराजस्य सुतं स दृष्ट्वा; तदार्दितं नागवरेण तेन\nतम अभ्यधावत सहसा जवेन; भीमः शिखण्डी च शिनेश च नप्ता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 19,
        "text": "शरैश च वेगं सहसा निगृह्य; तस्याभितॊ ऽभयापततॊ गजस्य\nस संगृहीतॊ रथिभिर गजॊ वै; चचाल तैर वार्यमाणश च संख्ये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 20,
        "text": "ततः पृषत्कान परववर्ष राजा; सूर्यॊ यथा रश्मिजालं समन्तात\nतेनाशुगैर वध्यमाना रथौघाः; परदुद्रुवुस तत्र ततस तु सर्वे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 21,
        "text": "तत कर्मशाल्वस्य समीक्ष्य सर्वे; पाञ्चाल मत्स्या नृप सृञ्जयाश च\nहाहाकारैर नादयन्तः सम युद्धे; दविपं समन्ताद रुरुधुर नराग्र्याः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 22,
        "text": "पाञ्चालराजस तवरितस तु शूरॊ; गदां परगृह्याचलशृङ्गकल्पाम\nअसंभ्रमं भारत शत्रुघाती; जवेन विरॊ ऽनुससार नागम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 23,
        "text": "ततॊ ऽथ नागं धरणीधराभं; मदं सरवन्तं जलदप्रकाशम\nगदां समाविध्य भृशं जघान; पाञ्चालराजस्य सुतस तरस्वी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 24,
        "text": "स भिन्नकुन्भः सहसा विनद्य; मुखात परभूतं कषतजं विमुञ्चन\nपपात नागॊ धरणीधराभः; कषितिप्रकम्पाच चलितॊ यथाद्रिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 25,
        "text": "निपात्यमाने तु तदा गजेन्द्रे; हाहाकृते तव पुत्रस्य सैन्ये\nस शाल्वराजस्य शिनिप्रवीरॊ; जहार भल्लेन शिरः शितेन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 19,
        "shloka": 26,
        "text": "हृतॊत्तमाङ्गॊ युधि सात्वतेन; पपात भूमौ सह नागरज्ञा\nयथाद्रिशृङ्गं सुमहत परणुन्नं; वज्रेण देवाधिप चॊदितेन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nतस्मिंस तु निहते शूरे शाल्वे समितिशॊभने\nतवाभज्यद बलं वेगाद वातेनेव महाद्रुमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 2,
        "text": "तत परभग्नं बलं दृष्ट्वा कृतवर्मा महारथः\nदधार समरे शूरः शत्रुसैन्यं महाबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 3,
        "text": "संनिवृत्तास तु ते शूरा ऋष्ट्वा सात्वतम आहवे\nशौलॊपमं सथितं राजन कीर्यमाणं शरैर युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 4,
        "text": "तथ परववृते युद्धं कुरूणां पाण्डवैः सह\nनिवृत्तानां महाराज मृत्युं कृत्वा निवर्तनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 5,
        "text": "तत्राश्चर्यम अभूद युद्धां सात्वतस्य परैः सह\nयद एकॊ वारयाम आस पाण्डुसेनां दुरासदाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 6,
        "text": "तेषाम अन्यॊन्यसुहृदां कृते कर्मणि दुष्करे\nसिंहनादः परहृष्टानां दिवः सपृक सुमहान अभूत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 7,
        "text": "तेन शब्देन वित्रस्तान पाञ्चालान भरतर्षभ\nशिनेर नप्ता महाबाहुर अन्वपद्यत सात्यकिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 8,
        "text": "स समासाद्य राजानं कषेमधूर्तिं महाबलम\nसप्तभिर निशितैर बाणैर अनयद यमसादनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 9,
        "text": "तम आयान्तं महाबाहुं परवपन्तं शिताञ शरान\nजवेनाभ्यपतद धीमान हार्दिक्यः शिनिपुंगवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 10,
        "text": "तौ सिंहाव इव नर्दन्तौ धन्विनौ रथिनां वरौ\nअन्यॊन्यम अभ्यधावेतां शस्त्रप्रवर धारिणौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 11,
        "text": "पाण्डवाः सह पाञ्चालैर यॊधाश चान्ये नृपॊत्तमाः\nपरेक्षकाः समपद्यन्त तयॊः पुरुषसिंहयॊः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 12,
        "text": "नाराचैर वत्सदन्तैश च वृष्ण्यन्धकमहारथौ\nअभिजघ्नतुर अन्यॊन्यं परहृष्टाव इव कुञ्जरौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 13,
        "text": "चरन्तौ विविधान मार्गान हार्दिक्य शिनिपुंगवौ\nमुहुर अन्तर्दधाते तौ बाणवृष्ट्या परस्परम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 14,
        "text": "चापवेगबलॊद्धूतान मार्गणान वृष्णिसिंहयॊः\nआकाशे समपश्याम पतंगान इव शीघ्रगान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 15,
        "text": "तम एकं सत्यकर्माणम आसाद्य हृदिकात्मजः\nअविध्यन निशितैर बाणैश चतुर्भिश अतुरॊ हयान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 16,
        "text": "स दीर्घबाहुः संक्रुद्धस तॊत्त्रार्दित इव दविपः\nअष्टाभिः कृतवर्माणम अविध्यत परमेषुभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 17,
        "text": "ततः पूर्णायतॊत्सृष्टैः कृतवर्मा शिलाशितैः\nसात्यकिं तरिभिर आहत्य धनुर एकन चिच्छिदे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 18,
        "text": "निकृत्तं तद धनुःश्रेष्ठम अपास्य शिनिपुंगवः\nअन्यद आदत्त वेगेन शैनेयः सशरं धनुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 19,
        "text": "तद आदाय धनुःश्रेष्ठं वरिष्ठः सर्वधन्विनाम\nआरॊप्य च महावीर्यॊ महाबुद्धिर महाबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 20,
        "text": "अमृष्यमाणॊ धनुषश छेदनं कृतवर्मणा\nकुपितॊ ऽतिरथः शीघ्रं कृतवर्माणम अभ्ययात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 21,
        "text": "ततः सुनिशितैर बाणैर दशभिः शिनिपुंगवः\nजघान सूतम अश्वांश च धवजं च कृतवर्मणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 22,
        "text": "ततॊ राजन महेष्वासः कृतवर्मा महारथः\nहताश्वसूतं संप्रेक्ष्य रथं हेमपरिष्कृतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 23,
        "text": "रॊषेण महताविष्टः शूलम उद्यम्य मारिष\nचिक्षेप भुजवेगेन जिघांसुः शिनिपुंगवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 24,
        "text": "तच छूलं सात्वतॊ हय आजौ निर्भिद्य निशितैः शरैः\nचूर्णितं पातयाम आस मॊहयन्न इव माधवम\nततॊ ऽपरेण भल्लेन हृद्य एनं समताडयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 25,
        "text": "स युद्धे युयुधानेन हताश्वॊ हतसारथिः\nकृतवर्मा कृतास्त्रेण धरणीम अन्वपद्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 26,
        "text": "तस्मिन सात्यकिना वीरे दवैरथे विरथी कृते\nसमपद्यत सर्वेप्षां सैन्यानां सुमहद भयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 27,
        "text": "पुत्रस्य तव चात्यर्थं विषादः समपद्यत\nहतसूते हताश्वे च विरथे कृतवर्मणि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 28,
        "text": "हताश्वं च समालक्ष्य हतसूतम अरिंदमम\nअभ्यधावत कृपॊ राजञ जिघांसुः शिनिपुंगवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 29,
        "text": "तम आरॊप्य रथॊपस्थे मिषतां सर्वधन्विनाम\nअपॊवाह महाबाहुस तूर्णम आयॊधनाद अपि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 30,
        "text": "शैनेये ऽधिष्ठिते राजन विरथे कृतवर्मणि\nदुर्यॊधन बलं सर्वं पुनर आसीत पराङ्मुखम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 31,
        "text": "तत्परे नावबुध्यन्त सैन्येन रजसावृते\nतावकाः परद्रुता राजन दुर्यॊधनम ऋते नृपम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 32,
        "text": "दुर्यॊधनस तु संप्रेक्ष्य भग्नं सवबलम अन्तिकात\nजवेनाभ्यपतत तूर्णं सर्वांश चैकॊ नयवारयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 33,
        "text": "पाण्डूंश च सर्वान संक्रुद्धॊ धृष्टद्युम्नं च पार्षतम\nशिखण्डिनं दरौपदेयान पाञ्चालानां च ये गणाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 34,
        "text": "केकयान सॊमकांश चैव पाञ्चालांश चैव मारिष\nअसंभ्रमं दुराधर्षः शितैर अस्त्रैर अवारयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 35,
        "text": "अतिष्ठद आहवे यत्तः पुत्रस तव महाबलः\nयथा यज्ञे महान अग्निर मत्र पूतः परकाशयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 20,
        "shloka": 36,
        "text": "तं परे नाभ्यवर्तन्त मर्त्या मृत्युम इवाहवे\nअथान्यं रथम आस्थाय हार्दिक्यः समपद्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nपुत्रस तु ते महाराज रथस्थॊ रथिनां वरः\nदुरुत्सहॊ बभौ युद्धे यथा रुद्रः परतापवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 2,
        "text": "तस्य बाणसहस्रैस तु परच्छन्ना हय अभवन मही\nपरांश च सिषिचे बाणैर धाराभिर इव पर्वतान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 3,
        "text": "न च सॊ ऽसति पुमान कश्च चिन पाण्डवानां महाहवे\nहयॊ गजॊ रथॊ वापि यॊ ऽसय बाणैर अविक्षतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 4,
        "text": "यं यं हि समरे यॊधं परपश्यामि विशां पते\nस स बाणैश चितॊ ऽभूद वै पुत्रेण तव भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 5,
        "text": "यथा सैन्येन रजसा समुद्धूतेन वाहिनी\nपरत्यदृश्यत संछन्ना तथा बाणैर महात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 6,
        "text": "बाणभूताम अपश्याम पृथिवीं पृथिवीपते\nदुर्यॊधनेन परकृतां कषिप्रहस्तेन धन्विना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 7,
        "text": "तेषु यॊधसहस्रेषु तावकेषु परेषु च\nएकॊ दुर्यॊधनॊ हय आसीत पुमान इति मतिर मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 8,
        "text": "तत्राद्भुतम अपश्याम तव पुत्रस्य विक्रमम\nयद एकं सहिताः पार्था नात्यवर्तन्त भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 9,
        "text": "युधिष्ठिरं शतेनाजौ विव्याध भरतर्षभ\nभीमसेनं च सप्तत्या सहदेवं च सप्तभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 10,
        "text": "नकुलं च चतुःषष्ट्या धृष्टद्युम्नं च पञ्चभिः\nसप्तभिर दरौपदेयांश च तरिभिर विव्याध सात्यकिम\nधनुश चिच्छेद भल्लेन सहदेवस्य मारिष"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 11,
        "text": "तद अपास्य धनुश छिन्नं माद्रीपुत्रः परतापवान\nअभ्यधावत राजानं परगृह्यान्यान महद धनुः\nततॊ दुर्यॊधनं संख्ये विव्याध दशभिः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 12,
        "text": "नकुलश च ततॊ वीरॊ राजानं नवभिः शरैः\nघॊररूपैर महेष्वासॊ विव्याध च ननाद च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 13,
        "text": "सात्यकिश चापि राजानं शरेणानतपर्वणा\nदरौपदेयास तरिसप्तत्या धर्मराजश च सप्तभिः\nअशीत्या भीमसेनश च शरै राजानम आर्दयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 14,
        "text": "समन्तात कीर्यमाणस तु बाणसंघैर महात्मभिः\nन चचाल महाराज सर्वसैन्यस्य पश्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 15,
        "text": "लाघवं सौष्ठवं चापि वीर्यं चैव महात्मनः\nअति सर्वाणि भूतानि ददृशुः सर्वमानवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 16,
        "text": "धार्तराष्ट्रास तु राजेन्द्र यात्वा तु सवल्पम अन्तरम\nअपश्यमाना राजानं पर्यवर्तन्त दंशिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 17,
        "text": "तेषाम आपततां घॊरस तुमुलः समजायत\nकषुब्धस्य हि समुद्रस्य परावृट्काले यथा निशि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 18,
        "text": "समासाद्य रणे ते तु राजानम अपराजितम\nपरत्युद्ययुर महेष्वासाः पाण्डवान आततायिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 19,
        "text": "भीमसेनं रणे करुद्धं दरॊणपुत्रॊ नयवारयत\nततॊ बाणैर महाराज परमुक्तैः सर्वतॊदिशम\nनाज्ञायन्त रणे वीरा न दिशः परदिशस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 20,
        "text": "ताव उभौ करूरकर्माणाव उभौ भारत दुःसहौ\nघॊररूपम अयुध्येतां कृतप्रतिकृतैषिणौ\nतरासयन्तौ जगत सर्वं जया कषेप विहतत्वचौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 21,
        "text": "शकुनिस तु रणे वीरॊ युधिष्ठिरम अपीडयत\nतस्याश्वांश चतुरॊ हत्वा सुबलस्य सुतॊ विभुः\nनादं चकार बलवान सर्वसैन्यानि कम्पयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 22,
        "text": "एतस्मिन्न अन्तरे वीरं राजानम अपराजितम\nअपॊवाह रथेनाजौ सहदेवः परतापवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 23,
        "text": "अथान्यं रथम आस्थाय धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nशकुनिं नवभिर विद्ध्वा पुनर विव्याध पञ्चभिः\nननाद च महानादं परवरः सर्वधन्विनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 24,
        "text": "तद युद्धम अभवच चित्रं घॊररूपं च मारिष\nईक्षितृप्रीतिजननं सिद्धचारणसेवितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 25,
        "text": "उलूकस तु महेष्वासं नकुलं युद्धदुर्मदम\nअभ्यद्रवद अमेयात्मा शरवर्षैः समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 26,
        "text": "तथैव नकुलः शूरः सौबलस्य सुतं रणे\nशरवर्षेण महता समन्तात पर्यवारयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 27,
        "text": "तौ तत्र समरे वीरौ कुलपुत्रौ महारथौ\nयॊधयन्ताव अपश्येतां परस्परकृतागसौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 28,
        "text": "तथैव कृतवर्मा तु शैनेयं शत्रुतापनम\nयॊधयञ शुशुभे राजन बलं शक्र इवाहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 29,
        "text": "दुर्यॊधनॊ धनुश छित्त्वा धृष्टद्युम्नस्य संयुगे\nअथैनं छिन्नधन्वानं विव्याध निशितैः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 30,
        "text": "धृष्टद्युम्नॊ ऽपि समरे परगृह्य परमायुधम\nराजानं यॊधयाम आस पश्यतां सर्वधन्विनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 31,
        "text": "तयॊर युद्धं महच चासीत संग्रामे भरतर्षभ\nपरभिन्नयॊर यथा सक्तं मत्तयॊर वरहस्तिनॊः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 32,
        "text": "गौतमस तु रणे करुद्धॊ दरौपदेयान महाबलान\nविव्याध बहुभिः शूरः शरैः संनतपर्वभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 33,
        "text": "तस्य तैर अभवद युद्धम इन्द्रियैर इव देहिनः\nघॊर रूपम असंवार्यं निर्मर्यादम अतीव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 34,
        "text": "ते च तं पीडयाम आसुर इन्द्रियाणीव बालिशम\nस च तान परतिसंरब्धः परत्ययॊधयद आहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 35,
        "text": "एवं चित्रम अभूद युद्धं तस्य तैः सह भारत\nउत्थायॊत्थाय हि यथा देहिनाम इन्द्रियैर विभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 36,
        "text": "नराश चैव नरैः सार्धं दन्तिनॊ दन्तिभिस तथा\nहया हयैः समासक्ता रथिनॊ रथिभिस तथा\nसंकुलं चाभवद भूयॊ घॊररूपं विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 37,
        "text": "इदं चित्रम इदं घॊरम इदं रौद्रम इति परभॊ\nयुद्धान्य आस्न महाराज घॊराणि च बहूनि च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 38,
        "text": "ते समासाद्य समरे परस्परम अरिंदमाः\nविव्यधुश चैव जघ्नुश च समासाद्य महाहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 39,
        "text": "तेषां शत्र समुद्भूतं रजस तीव्रम अदृश्यत\nपरवातेनॊद्धतं राजन धावद्भिश चाश्वसादिभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 40,
        "text": "रथनेमि समुद्भूतं निःश्वासैश चापिदन्तिनाम\nरजः संध्याभ्रकपिलं दिवाकरपथं ययौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 41,
        "text": "रजसा तेन संपृक्ते भास्करे निष्प्रभी कृते\nसंछादिताभवद भूमिस्ते च शूरा महारथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 42,
        "text": "मुहूर्ताद इव संवृत्तं नीरजस्कं समन्तथ\nवीर शॊणितसिक्तायां भूमौ भरतसत्तम\nउपाशाम्यत ततस तीव्रं तद रजॊ घॊरदर्शनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 43,
        "text": "ततॊ ऽपश्यं महाराज दवंद्व युद्धानि भारत\nयथा परग्र्यं यथा जयेष्ठं मध्याह्ने वै सुदारुणे\nवर्मणां तत्र राजेन्द्र वयदृश्यन्तॊज्ज्वलाः परभाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 21,
        "shloka": 44,
        "text": "शब्दः सुतुमुलः संख्ये शराणां पतताम अभूत\nमहावेणुवनस्येव दह्यमानस्य सर्वतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nवर्तमाने तथा युद्धे घॊररूपे भयानके\nअभज्यत बलं तत्र तव पुत्रस्य पाण्डवैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 2,
        "text": "तांस तु यत्नेन महता संनिवार्य महारथान\nपुत्रस ते यॊधयाम आस पाण्डवानाम अनीकिनीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 3,
        "text": "निवृत्ताः सहसा यॊधास तव पुत्र परियैषिणः\nसंनिवृत्तेषु तेष्व एवं युद्धम आसीत सुदारुणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 4,
        "text": "तावकानां परेषां च देवासुररणॊपमम\nपरेषां तव सैन्ये च नासीत कश चित पराङ्मुखः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 5,
        "text": "अनुमानेन युध्यन्ते संज्ञाभिश च परस्परम\nतेषां कषयॊ महान आसीद युध्यताम इतरेतरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 6,
        "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा करॊधेन महता युतः\nजिगीषमाणः संग्रामे धार्तराष्ट्रान सराजकान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 7,
        "text": "तरिभिः शारद्वतं विद्ध्वा रुक्मपुङ्खैः शिलाशितैः\nचतुर्भिर निजघानाश्वान कल्याणान कृतवर्मणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 8,
        "text": "अश्वत्थामा तु हार्दिक्यम अपॊवाह यशस्विनम\nअथ शारद्वतॊ ऽषटाभिः परत्यविध्यद युधिष्ठिरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 9,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा रथान सप्तशतान रणे\nपरेषयद यत्र राजासौ धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 10,
        "text": "ते रथा रथिभिर युक्ता मनॊमारुतरंहसः\nअभ्यद्रवन्त संग्रामे कौन्तेयस्य रथं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 11,
        "text": "ते समन्तान महाराज परिवार्य युधिष्ठिरम\nअदृश्यं सायकैश चक्रुर मेघा इव दिवाकरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 12,
        "text": "नामृष्यन्त सुसंरब्धाः शिखण्डिप्रमुखा रथाः\nरथैर अग्र्यजवैर युक्तैः किङ्किणीजालसंवृतैः\nआजग्मुर अभिरक्षन्तः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 13,
        "text": "तथा परववृते रौद्रः संग्रामः शॊणितॊदकः\nपाण्डवानां कुरूणां च यम राष्ट्रविवर्धनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 14,
        "text": "रथान सप्तशतान हत्वा कुरूणाम आततायिनाम\nपाण्डवाः सह पाञ्चालैः पुनर एवाभ्यवारयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 15,
        "text": "तत्र युद्धं महच चासीत तव पुत्रस्य पाण्डवैः\nन च नस तादृशं दृष्टं नैव चापि परिश्रुतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 16,
        "text": "वर्तमाने तथा युद्धे निर्मर्यादे समन्ततः\nवध्यमानेषु यॊधेषु तावकेष्व इतरेषु च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 17,
        "text": "निनदत्सु च यॊधेषु शङ्खवर्यैश च पूरितैः\nउत्कृष्टैः सिंहनादैश च गर्जितेन च धन्विनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 18,
        "text": "अतिप्रवृद्धे युद्धे च छिद्यमानेषु मर्मसु\nधावमानेषु यॊधेषु जय गृद्धिषु मारिष"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 19,
        "text": "संहारे सर्वतॊ जाते पृथिव्यां शॊकसंभवे\nबह्वीनाम उत्तमस्त्रीणां सीमन्तॊद्धरणे तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 20,
        "text": "निर्मर्यादे तथा युद्धे वर्तमाने सुदारुणे\nपरादुरासन विनाशाय तदॊत्पाताः सुदारुणाः\nचचाल शब्दं कुर्वाणा सपर्वतवना मही"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 21,
        "text": "सदण्डाः सॊल्मुका राजञ शीर्यमाणाः समन्ततः\nउल्काः पेतुर दिवॊ भूमाव आहत्य रविमण्डलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 22,
        "text": "विष्वग वाताः परादुरासन नीचैः शर्कर वर्षिणः\nअश्रूणि मुमुचुर नागा वेपथुश चास्पृशद भृशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 23,
        "text": "एतान घॊरान अनादृत्य समुत्पातान सुदारुणान\nपुनर युद्धाय संमन्त्र्य कषत्रियास तस्थुर अव्यथाः\nरमणीये कुरुक्षेत्रे पुण्ये सवर्गं यियासवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 24,
        "text": "ततॊ गान्धारराजस्य पुत्रः शकुनिर अब्रवीत\nयुध्यध्वम अग्रतॊ यावत पृष्ठतॊ हन्मि पाण्डवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 25,
        "text": "ततॊ नः संप्रयातानां मद्रयॊधास तरस्विनः\nहृष्टाः किलकिला शब्दम अकुर्वन्तापरे तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 26,
        "text": "अस्मांस तु पुनर आसाद्य लब्धलक्षा दुरासदाः\nशरासनानि धुन्वन्तः शरवर्षैर अवाकिरन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 27,
        "text": "ततॊ हतं परैस तत्र मद्रराजबलं तदा\nदुर्यॊधन बलं दृष्ट्वा पुनर आसीत पराङ्मुखम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 28,
        "text": "गान्धारराजस तु पुनर वाक्यम आह ततॊ बली\nनिवर्तध्वम अधर्मज्ञा युध्यध्वं किं सृतेन वः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 29,
        "text": "अनीकं दशसाहस्रम अश्वानां भरतर्षभ\nआसीद गान्धारराजस्य विमलप्रासयॊधिनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 30,
        "text": "बलेन तेन विक्रम्य वर्तमाने जनक्षये\nपृष्ठतः पाण्डवानीकम अभ्यघ्नन निशितैः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 31,
        "text": "तद अभ्रम इव वातेन कषिप्यमाणं समन्ततः\nअभज्यत महाराज पाण्डूनां सुमहद बलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 32,
        "text": "ततॊ युधिष्ठिरः परेक्ष्य भग्नं सवबलम अन्तिकात\nअभ्यचॊदयद अव्यग्रः सहदेवं महाबलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 33,
        "text": "असौ सुबल पुत्रॊ नॊ जघनं पीड्य दंशितः\nसेनां निसूदयन्त्य एष पश्य पाण्डव दुर्मतिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 34,
        "text": "गच्छ तवं दरौपदेयाश च शकुनिं सौबलं जहि\nरथानीकम अहं रक्ष्ये पाञ्चाल सहितॊ ऽनघ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 35,
        "text": "गच्छन्तु कुञ्जराः सर्वे वाजिनश च सह तवया\nपादाताश च तरिसाहस्राः शकुनिं सौबलं जहि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 36,
        "text": "ततॊ गजाः सप्तशताश चापपाणिभिर आस्थिताः\nपञ्च चाश्वसहस्राणि सहदेवश च वीर्यवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 37,
        "text": "पादाताश च तरिसाहस्रा दरौपदेयाश च सर्वशः\nरणे हय अभ्यद्रवंस ते तु शकुनिं युद्धदुर्मदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 38,
        "text": "ततस तु सौबलॊ राजन्न अब्भ्यतिक्रम्य पाण्डवान\nजघान पृष्ठतः सेनां जय घृध्रः परतापवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 39,
        "text": "अश्वारॊहास तु संरब्धाः पाण्डवानां तरस्विनाम\nपराविशन सौबलानीकम अभ्यतिक्रम्य तान रथान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 40,
        "text": "ते तत्र सदिनः शूराः सौबलस्य महद बलम\nगममध्ये ऽवतिष्ठन्तः शरवर्षैर अवाकिरन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 41,
        "text": "तद उद्यतगदा परासम अकापुरुष सेवितम\nपरावर्तत महद युद्धं राजन दुर्मन्त्रिते तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 42,
        "text": "उपारमन्त जयाशब्दाः परेक्षका रथिनॊ ऽभवन\nन हि सवेषां परेषां वा विशेषः परत्यदृश्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 43,
        "text": "शूर बाहुविसृष्टानां शक्तीनां भरतर्षभ\nजयॊतिषाम इव संपातम अपश्यन कुरुपाण्डवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 44,
        "text": "ऋष्टिभिर विमलाहिश च तत्र तत्र विशां पते\nसंपतन्तीभिर आकाशम आवृतं बह्व अशॊभत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 45,
        "text": "परासानाम्पततां राजन रूपम आसीत समन्ततः\nशलभानाम इवाकाशे तदा भरतसत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 46,
        "text": "रुधिरॊक्षितसर्वाङ्गा विप्रविद्धैर नियन्तृभिः\nहयाः परिपतन्ति सम शतशॊ ऽथ सहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 47,
        "text": "अन्यॊन्यपरिपिष्टाश च समासाद्य परस्परम\nअविक्षताः सम दृश्यन्ते वमन्तॊ रुधिरं मुखैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 48,
        "text": "ततॊ ऽभवत तमॊ घॊरं सैन्येन रजसा वृते\nतान अपाक्रमतॊ ऽदराक्षं तस्माद देशाद अरिंदमान\nअश्वान राजन मनुष्यांश च रजसा संवृते सति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 49,
        "text": "भूमौ निपतिताश चान्ये वमन्तॊ रुधिरं बहु\nकेशा केशि समालग्ना न शेकुश चेष्टितुं जनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 50,
        "text": "अन्यॊन्यम अश्वपृष्ठेभ्यॊ विकर्षन्तॊ महाबलाः\nमल्ला इव समासाद्य निजघ्नुर इतरेतरम\nअश्वैश च वयपकृष्यन्त वहवॊ ऽतर गतासवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 51,
        "text": "भूमौ निपतितश चान्ये बहवॊ विजयैषिणः\nतत्र तत्र वयदृश्यन्त पुरुषाः शूरमानिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 52,
        "text": "रक्तॊक्षितैश छिन्नभुजैर अपकृष्ट शिरॊरुहैः\nवयदृश्यत मही कीर्णा शतशॊ ऽथ सहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 53,
        "text": "दूरं न शक्यं तत्रासीद गन्तुम अश्वेन केन चित\nसाश्वारॊहैर हतैर अश्वैर आवृते वसुधातले"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 54,
        "text": "रुधिरॊक्षित संनाहैर आत्तशस्त्रैर उदायुधैः\nनानाप्रहरणैर घॊरैः परस्परवधैषिभिः\nसुसंनिकृष्टैः संग्रामे हतभूयिष्ठ सैनिकैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 55,
        "text": "स मुहूर्तं ततॊ युद्ध्वा सौबलॊ ऽथ विशां पते\nषट सहस्रैर हयैः शिष्टैर अपायाच छकुनिस ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 56,
        "text": "तथैव पाण्डवानीकं रुधिरेण समुक्षितम\nषट सहस्रैर हयैः शिष्टैर अपायाच छरान्तवाहनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 57,
        "text": "अश्वारॊहास तु पाण्डूनाम अब्रुवन रुधिरॊक्षिताः\nसुसंनिकृष्टाः संग्रामे भूयिष्ठं तयक्तजीविताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 58,
        "text": "नेह शक्यं रथैर यॊद्धुं कुत एव महागजैः\nरथनैव रथा यान्तु कुञ्जराः कुञ्जरान अपि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 59,
        "text": "परतियातॊ हि शकुनिः सवम अनीकम अवस्थितः\nन पुनः सौबलॊ राजा युद्धम अभ्यागमिष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 60,
        "text": "ततस तु दरौपदेयाश च ते च मत्ता महाद्विपाः\nपरययुर यत्र पाञ्चाल्यॊ धृष्टद्युम्नॊ महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 61,
        "text": "सहदेवॊ ऽपि कौरव्य रजॊमेघे समुत्थिते\nएकाकी परययौ तत्र यत्र राजा युधिष्ठिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 62,
        "text": "ततस तेषु परयातेषु शकुनिः सौबलः पुनः\nपार्श्वतॊ ऽभयहनत करुद्धॊ धृष्टद्युम्नस्य वाहिनीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 63,
        "text": "तत पुनस तुमुलं युद्धं पराणांस तयक्त्वाभ्यवर्तत\nतावकानां परेषां च परस्परवधैषिणाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 64,
        "text": "ते हय अन्यॊन्यम अवेक्षन्त तस्मिन वीर समागमे\nयॊधाः पर्यपतन राजञ शतशॊ ऽथ सहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 65,
        "text": "असिभिश छिद्यमानानां शिरसां लॊकसंक्षये\nपरादुरासीन महाशब्दस तालानां पतताम इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 66,
        "text": "विमुक्तानां शरीराणां भिन्नानां पततां भुवि\nसायुधानां च बाहूनाम उरूणां च विशां पते\nआसीत कटकटा शब्दः सुमहाँल लॊमहर्षणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 67,
        "text": "निघ्नन्तॊ निशितैः शस्त्रैर भरातॄन पुत्रान सखीन अपि\nयॊधाः परिपतन्ति सम यथामिष कृते खगाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 68,
        "text": "अन्यॊन्यं परतिसंरब्धाः समासाद्य परस्परम\nअहं पूर्वम अहं पूर्वम इति नयघ्नन सहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 69,
        "text": "संघातैर आसनभ्रष्टैर अश्वारॊहैर गतासुभिः\nहयाः परिपतन्ति सम शतशॊ ऽथ सहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 70,
        "text": "सफुरतां परतिपिष्टानाम अश्वानां शीघ्रसारिणाम\nसतनतां च मनुष्याणां संनद्धानां विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 71,
        "text": "शक्त्यृष्टि परासशब्दश च तुमुलः समजायत\nभिन्दतां परमर्माणि राजन दुर्मन्त्रिते तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 72,
        "text": "शरमाभिभूताः संरब्धाः शरान्तवाहाः पिपासिताः\nविक्षताश च शितैः शस्त्रैर अभ्यवर्तन्त तावकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 73,
        "text": "मत्ता रुधिरगन्धेन बहवॊ ऽतर विचेतसः\nजघ्नुः परान सवकांश चैव पराप्तान पराप्तान अनन्तरान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 74,
        "text": "बहवश च गतप्राणाः कषत्रिया जय गृद्धिनः\nभूमाव अभ्यपतन राजञ शरवृष्टिभिर आवृताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 75,
        "text": "वृकगृध्रशृगालानां तुमुले मॊदने ऽहनि\nआसीद बलक्षयॊ घॊरस तव पुत्रस्य पश्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 76,
        "text": "नर अश्वकायसंछन्ना भूमिर आसीद विशां पते\nरुधिरौदक चित्रा च भीरूणां भयवर्धिनी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 77,
        "text": "असिभिः पट्टिशैः शूरैस तक्षमाणाः पुनः पुनः\nतावकाः पाण्डवाश चैव नाभ्यवर्तन्त भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 78,
        "text": "परहरन्तॊ यथाशक्ति यावत पराणस्य धारणम\nयॊधाः परिपतन्ति सम वमन्तॊ रुधिरं वरणैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 79,
        "text": "शिरॊ गृहीत्वा केशेषु कबन्धः समदृश्यत\nउद्यम्य निशितं खड्गं रुधिरेण समुक्षितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 80,
        "text": "अथॊत्थितेषु बहुषु कबन्धेषु जनाधिप\nतथा रुधिरगन्धेन यॊधाः कश्मलम आविशन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 81,
        "text": "मन्दी भूते ततः शब्दे पाण्डवानां महद बलम\nअल्पावशिष्टैस तुरगैर अभ्यवर्तत सौबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 82,
        "text": "ततॊ ऽभयधावंस तवरिताः पाण्डवा जय गृद्धिनः\nपदातयश च नागाश च सादिनश चॊद्यतायुधाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 83,
        "text": "कॊष्टकी कृत्यचाप्य एनं परिक्षिप्य च सर्वशः\nशस्त्रैर नानाविधैर जघ्नुर युद्धपारं तितीर्षवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 84,
        "text": "तवदीयास तांस तु संप्रेक्ष्य सर्वतः समभिद्रुतान\nसाश्वपत्तिद्विपरथाः पाण्डवान अभिदुद्रुवुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 85,
        "text": "के चित पदातयः पद्भिर मुष्टिभिश च परस्परम\nनिजघ्नुः समरे शूराः कषीणशस्त्रास ततॊ ऽपतन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 86,
        "text": "रथेभ्यॊ रथिनः पेतुर दविपेभ्यॊ हस्तिसादिनः\nविमानेभ्य इव भरष्टाः सिद्धाः पुण्यक्षयाद यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 87,
        "text": "एवम अन्यॊन्यम आयस्ता यॊधा जघ्नुर महामृधे\nपितॄन भरातॄन वयस्यांश च पुत्रान अपि तथापरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 22,
        "shloka": 88,
        "text": "एवम आसीद अमर्यादं युद्धं भरतसत्तम\nपरासासिबाणकलिले वर्तमाने सुदारुणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nतस्मिञ शब्दे मृदौ जाते पाण्डवैर निहते बले\nअश्वैः सप्तशतैः शिष्टैर उपावर्तत सौबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 2,
        "text": "स यात्वा वाहिनीं तूर्णम अब्रवीत तवरयन युधि\nयुध्यध्वम इति संहृष्टाः पुनः पुनर अरिंदमः\nअपृच्छत कषत्रियांस तत्र कव नु राजा महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 3,
        "text": "शकुनेस तु वचः शरुत्वा त ऊचुर भरतर्षभ\nअसौ तिष्ठति कौरव्यॊ रणमध्ये महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 4,
        "text": "यत्रैतत सुमहच छस्त्रं पूर्णचन्द्र समप्रभम\nयत्रैते सतल तराणा रथास तिष्ठन्ति दंशिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 5,
        "text": "यत्रैष शब्दस तुमुलः पर्जन्यनिनदॊपमः\nतत्र गच्छ दरुतं राजंस ततॊ दरक्ष्यसि कौरवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 6,
        "text": "एवम उक्तस तु तैः शूरैः शकुनिः सौबलस तदा\nपरययौ तत्र यत्रासौ पुत्रस तव नराधिप\nसर्वतः संवृतॊ वीरैः समरेष्व अनिवर्तिभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 7,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनं दृष्ट्वा रथानीके वयवस्थितम\nसरथांस तावकान सर्वान हर्षयञ शकुनिस ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 8,
        "text": "दुर्यॊधनम इदं वाक्यं हृष्टरूपॊ विशां पते\nकृतकार्यम इवात्मानं मन्यमानॊ ऽबरवीन नृपम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 9,
        "text": "जहि राजन रथानीकम अश्वाः सर्वे जिता मया\nनात्यक्त्वा जीवितं संख्ये शक्यॊ जेतुं युधिष्ठिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 10,
        "text": "हते तस्मिन रथानीके पाण्डवेनाभिपालिते\nगजान एतान हनिष्यामः पदातींश चेतरांस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 11,
        "text": "शरुत्वा तु वचनं तस्य तावका जयगृद्धिनः\nजवेनाभ्यपतन हृष्टाः पाणड्वानाम अनीकिनीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 12,
        "text": "सर्वे विवृततूणीराः परगृहीतशरासनाः\nशरासनानि धुन्वानाः सिंहनादं परचक्रिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 13,
        "text": "ततॊ जयातलनिर्घॊषः पुनर आसीद विशां पते\nपरादुरासीच छराणां च सुमुक्तानां सुदारुणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 14,
        "text": "तान समीपगतान दृष्ट्वा जवेनॊद्यत कार्मुकान\nउवाच देवकीपुत्रं कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 15,
        "text": "चॊदयाश्वान असंभ्रान्तः परविशैतद बलार्णवम\nअन्तम अद्य गमिष्यामि शत्रूणां निशितैः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 16,
        "text": "अष्टादश दिनान्य अद्य युद्धस्यास्य जनार्दन\nवर्तमानस्य महतः समासद्य परस्परम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 17,
        "text": "अनन्त कल्पा धवजिनी भूत्वा हय एषां महात्मनाम\nकषयम अद्य गता युद्धे पश्य दैवं यथाविधम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 18,
        "text": "समुद्रकल्पं तु बलं धार्तराष्ट्रस्य माधव\nअस्मान आसाद्य संजात्म गॊष्पदॊपमम अच्युत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 19,
        "text": "हते भीष्मे च संदध्याच छिवं सयाद इह माधव\nन च तत कृतवान मूढॊ धार्तराष्ट्रः सुबालिशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 20,
        "text": "उक्तं भीष्मेण यद वाक्यं हितं पथ्यं च माधव\nतच चापि नासौ कृतवान वीतबुद्धिः सुयॊधनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 21,
        "text": "तस्मिंस तु पतिते भीष्मे परच्युते पृथिवीतले\nन जाने कारणं किं नु येन युद्धम अवर्तत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 22,
        "text": "मूढांस तु सर्वथा मन्ये धार्तराष्ट्रान सुबालिशान\nपतिते शंतनॊः पुत्रे ये ऽकार्षुः संयुगं पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 23,
        "text": "अनन्तरं च निहते दरॊणे बरह्म विदां वरे\nराधेये च विकर्णे च नैवाशाम्यत वैशसम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 24,
        "text": "अल्पावशिष्टे सैन्ये ऽसमिन सूतपुत्रे च पातिते\nसपुत्रे वै नरव्याघ्रे नैवाशाम्यत वैशसम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 25,
        "text": "शरुतायुषि हते शूरे जलसंधे च पौरवे\nशरुतायुधे च नृपतौ नैवाशाम्यत वैशसम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 26,
        "text": "भूरिश्रवसि शल्ये च शाल्वे चैव जनार्दन\nआवन्त्येषु च वीरेषु नैवाशाम्यत वैशसम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 27,
        "text": "जयद्रथे च निहते राक्षसे चाप्य अलायुधे\nबाह्लिके सॊमदत्ते च नैवाशाम्यत वैशसम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 28,
        "text": "भगदत्ते हते शूरे काम्बॊजे च सुदक्षिणे\nदुःशासने च निहते नैवाशाम्यत वैशसम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 29,
        "text": "दृष्ट्वा च निहताञ शूरान पृथन माण्डलिकान नृपान\nबलिनश च रणे कृष्ण नैवाशाम्यत वैशसम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 30,
        "text": "अक्षौहिणीपतीन दृष्ट्वा भीमसेनेन पातितान\nमॊहाद वा यदि वा लॊभान नैवाशाम्यत वैशसम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 31,
        "text": "कॊ नु राजकुले जातः कौरवेयॊ विशेषतः\nनिरर्थकं महद वैरं कुर्याद अन्यः सुयॊधनात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 32,
        "text": "गुणतॊ ऽभयधिकं जञत्वा बलतः शौर्यतॊ ऽपि वा\nअमूढः कॊ नु युध्येत जनान पराज्ञॊ हिताहितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 33,
        "text": "यन न तस्य मनॊ हय आसीत तवयॊक्तस्य हितं वचः\nपरशमे पाण्डवैः सार्धं सॊ ऽनयस्य शृणुयात कथम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 34,
        "text": "येन शांतनवॊ भीष्मॊ दरॊणॊ विदुर एव च\nपरत्याख्याताः शमस्यार्थे किं नु तस्याद्य भेषजम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 35,
        "text": "मौर्ख्याद्येन पिता वृद्धः परत्याख्यातॊ जनार्दन\nतथा माता हितं वाक्यं भाषमाणा हितैषिणी\nपरत्याख्याता हय असत्कृत्य स कस्मै रॊचयेद वचः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 36,
        "text": "कुलान्तक रणॊ वयक्तं जात एष जनार्दन\nतथास्य दृश्यते चेष्टा नीतिश चैव विशां पते\nनैष दास्यति नॊ राज्यम इति मे मतिर अच्युत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 37,
        "text": "उक्तॊ ऽहं बहुशस तात विदुरेण महात्मना\nन जीवन दास्यते भागं धार्तराष्ट्रः कथं चन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 38,
        "text": "यावत पराणा धमिष्यन्ति धार्तराष्ट्रस्य मानद\nतावद युष्मास्व अपापेषु परचरिष्यति पातकम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 39,
        "text": "न स युक्तॊ ऽनयथा जेतुम ऋते वृद्धेन माधव\nइत्य अब्रवीत सदा मां हि विदुरः सत्यदर्शनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 40,
        "text": "तत सर्वम अद्य जानामि वयवसायं दुरात्मनः\nयद उक्तं वचनं तेन विदुरेण महात्मना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 41,
        "text": "यॊ हि शरुत्वा वचः पथ्यं जामदग्न्याद यथातथम\nअवामन्यत दुर्बुद्धिर धरुवं नाश मुखे सथितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 42,
        "text": "उक्तं हि बहुभिः सिद्धैर जातमात्रे सुयॊधने\nएनं पराप्य दुरात्मानं कषयं कषत्रं गमिष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 43,
        "text": "तद इदं वचनं तेषां निरुक्तं वै जनार्दन\nकषयं याता हि राजानॊ दुर्यॊधनकृते भृशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 44,
        "text": "सॊ ऽदय सर्वान रणे यॊधान निहनिष्यामि माधव\nकषत्रियेषु हतेष्व आशु शून्ये च शिबिरे कृते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 45,
        "text": "वधाय चात्मनॊ ऽसमाभिः संयुगं रॊचयिष्यति\nतद अन्तं हि भवेद वैरम अनुमानेन माधव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 46,
        "text": "एवं पश्यामि वार्ष्णेय चिन्तयन परज्ञया सवया\nविदुरस्य च वाक्येन चेष्टया च दुरात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 47,
        "text": "संयाहि भरतीं वीर यावद्धन्मि शितैः शरैः\nदुर्यॊधनं दुरात्मानं वाहिनीं चास्य संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 48,
        "text": "कषेमम अद्य करिष्यामि धर्मराजस्य माधव\nहत्वैतद दुर्बलं सैन्यं धार्तराष्ट्रस्य पश्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 49,
        "text": "[स]\nअभीशु हस्तॊ दाशार्हस तथॊक्तः सव्यसाचिना\nतद बलौघम अमित्राणाम अभीतः पराविशद रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 50,
        "text": "शरासनवरं घॊरं शक्तिकण्टक संवृतम\nगदापरिघपन्थानं रथनागमहाद्रुमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 51,
        "text": "हयपत्तिलताकीर्णं गाहमानॊ महायशाः\nवयच्चरत तत्र गॊविन्दॊ रथेनातिपताकिना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 52,
        "text": "ते हयाः पाण्डुरा राजन वहन्तॊ ऽरजुनम आहवे\nदिष्कु सर्वास्व अदृश्यन्त दाशार्हेण परचॊदिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 53,
        "text": "ततः परायाद रथेनाजौ सव्यसाची परंतपः\nकिरञ शरशतांस तीक्ष्णान वारिधारा इवाम्बुदः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 54,
        "text": "परादुरासीन महाञ शब्दः शराणां नतपर्वणाम\nइषुभिश छाद्यमानानां समरे सव्यसाचिना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 55,
        "text": "असज्जन्तस तनुत्रेषु शरौघाः परापतन भुवि\nइन्द्राशनिसमस्पर्शा गाण्डीवप्रेषिताः शराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 56,
        "text": "नरान नागान समाहत्य हयांश चापि विशां पते\nअपतन्त रणे बाणाः पतंगा इव घॊषिणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 57,
        "text": "आसीत सर्वम अवच्छन्नं गाण्डीवप्रेषितैः शरैः\nन पराज्ञायन्त समरे दिशॊ वा परदिशॊ ऽपि वा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 58,
        "text": "सर्वम आसीज जगत पूर्णं पार्थ नामाङ्कितैः शरैः\nरुक्मपुङ्खैस तैलधौतैः कर्मार परिमार्जितैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 59,
        "text": "ते दह्यमानाः पार्थेन पावकेनेव कुञ्जराः\nसमासीदन्त कौरव्या वध्यमानाः शितैः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 60,
        "text": "शरचाप धरः पार्थः परज्वजन्न इव भारत\nददाह समरे यॊधान कक्षम अग्निर इव जवलन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 61,
        "text": "यथा वनान्ते वनपैर विसृष्टः; कक्षं दहेत कृष्ण गतिः सघॊषः\nभूरि दरुमं शुष्कलता वितानं; भृशं समृद्धॊ जवलनः परतापी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 62,
        "text": "एवं स नाराचगणप्रतापी; शरार्चिर उच्चावचतिग्मतेजाः\nददाह सर्वां तव पुत्र सेनाम; अमृष्यमाणस तरसा तरस्वी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 63,
        "text": "तस्येषवः पराणहराः सुमुक्ता; नासज्जन वै वर्मसु रुक्मपुङ्खाः\nन च दवितीयं परमुमॊच बाणं; नरे हये वा परमद्विपे वा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 23,
        "shloka": 64,
        "text": "अनेकरूपाकृतिभिर हि बाणैर; महारथानीकम अनुप्रविश्य\nस एव एकस तव पुत्र सेनां; जघान दैत्यान इव वज्रपाणिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nअस्यतां यतमानानां शूराणाम अनिवर्तिनाम\nसंकल्पम अकरॊन मॊघं गाण्डीवेन धनंजयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 2,
        "text": "इन्द्राशनिसमस्पर्शान अविषह्यान महौजसः\nविसृजन दृश्यते बाणान धारा मुञ्चन्न इवाम्बुदः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 3,
        "text": "तत सैन्यं भरतश्रेष्ठ वध्यमानं किरीत्टिना\nसंप्रदुद्राव संग्रामात तव पुत्रस्य पश्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 4,
        "text": "हतधुर्या रथाः केचिद धतसूतास तथापरे\nभग्नाक्षयुगचक्रेषाः के चिद आसन विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 5,
        "text": "अन्येषां सायकाः कषीणास तथान्ये शरपीडिताः\nअक्षता युगपत के चित पराद्रवन भयपीडिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 6,
        "text": "के चित पुत्रान उपादाय हतभूयिष्ठ वाहनाः\nविचुक्रुशुः पितॄन अन्ये सहायान अपरे पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 7,
        "text": "बान्धवांश च नरव्याघ्र भरातॄन संबन्धिनस तथा\nदुद्रुवुः के चिद उत्सृज्य तत्र तत्र विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 8,
        "text": "बहवॊ ऽतर भृशं विद्धा मुह्यमाना महारथाः\nनिष्टनन्तः सम दृश्यन्ते पार्थ बाणहता नराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 9,
        "text": "तान अन्ये रथम आरॊप्य समाश्वास्य मुहूर्तकम\nविश्रान्ताश च वितृष्णाश च पुनर युद्धाय जग्मिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 10,
        "text": "तान अपास्य गताः के चित पुनर एव युयुत्सवः\nकुर्वन्तस तव पुत्रस्य शासनं युद्धदुर्मदाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 11,
        "text": "पानीयम अपरे पीत्वा पर्याश्वास्य च वाहनम\nवर्माणि च समारॊप्य के चिद भरतसत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 12,
        "text": "समाश्वास्यापरे भरातॄन निक्षिप्य शिबिरे ऽपि च\nपुत्रान अन्ये पितॄन अन्ये पुनर युद्धम अरॊचयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 13,
        "text": "सज्जयित्वा रथान के चिद यथामुख्यं विशां पते\nआप्लुत्य पाण्डवानीकं पुनर युद्धम अरॊचयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 14,
        "text": "ते शूराः किङ्किणीजालैः समाच्छन्ना बभासिरे\nतरैलॊक्यविजये युक्ता यथा दैतेय दानवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 15,
        "text": "आगम्य सहसा के चिद रथैः सवर्णविभूषितैः\nपाण्डवानाम अनीकेषु धृष्टद्युम्नम अयॊधयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 16,
        "text": "धृष्टद्युम्नॊ ऽपि पाञ्चाल्यः शिखण्डी च महारथः\nनाकुलिश च शतानीकॊ रथानीकम अयॊधयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 17,
        "text": "पाञ्चाल्यस तु ततः करुद्धः सैन्येन महता वृतः\nअभ्यद्रवत सुसंरब्धस तावकान हन्तुम उद्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 18,
        "text": "ततस तव आपततस तस्य तव पुत्रॊ जनाधिप\nबाणसंघान अनेकान वै परेषयाम आस भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 19,
        "text": "धृष्टद्युम्नस ततॊ राजंस तव पुत्रेण धन्विना\nनाराचैर बहुभिः कषिप्रं बाह्वॊर उरसि चार्पितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 20,
        "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासस तॊत्त्रार्दित इव दविपः\nतस्याश्वांश चतुरॊ बाणैः परेषयाम आस मृत्यवे\nसारथेश चास्य भल्लेन शिरः कायाद अपाहरत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 21,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा पृष्ठाम आरुध्य वाजिनः\nअपाक्रामद धतरथॊ नातिदूरम अरिंदमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 22,
        "text": "दृष्ट्वा तु हतविक्रान्तं सवम अनीकं महाबलः\nतव पुत्रॊ महाराज परययौ यत्र सौबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 23,
        "text": "ततॊ रथेषु भग्नेषु तरिसाहस्रा महाद्विपाः\nपाण्डवान रथिनः पञ्च समन्तत पर्यवारयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 24,
        "text": "ते वृताः समरे पञ्च गजानीकेन भारत\nअशॊभन्त नरव्याघ्रा गरहा वयाप्ता घनैर इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 25,
        "text": "ततॊ ऽरजुनॊ महाराज लब्धलक्षॊ महाभुजः\nविनिर ययौ रथेनैव शवेताश्वः कृष्णसारथिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 26,
        "text": "तैः समन्तात परिवृतः कुञ्जरैः पर्वतॊपमैः\nनाराचैर विमलैस तीक्ष्णैर गजानीकम अपॊथयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 27,
        "text": "तत्रैकबाणनिहतान अपश्याम महागजान\nपतितान पात्यमानांश च विभिन्नान सव्यसाच्चिना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 28,
        "text": "भीमसेनस तु तान दृष्ट्वा नागान मत्तगजॊपमः\nकरेण गृह्य महतीं गदाम अभ्यपतद बली\nअवप्लुत्य रथात तूर्णं दण्डपाणिर इवान्तकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 29,
        "text": "तम उद्यतगदं दृष्ट्वा पाण्डवानां महारथम\nवित्रेसुस तावकाः सैन्याः शकृन मूत्रं परसुस्रुवुः\nआविग्नं च बलं सर्वं गदाहस्ते वृकॊदरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 30,
        "text": "गदया भीमसेनेन भिन्नकुम्भान रजस्वलान\nधावमानान अपश्याम कुन्रजान पर्वतॊपमान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 31,
        "text": "परधाव्य कुञ्जरास ते तु भीमसेनगदा हताः\nपेतुर आर्तस्वरं कृत्वा छिन्नपक्षा इवाद्रयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 32,
        "text": "तान भिन्नकुम्भान सुबहून दरवमाणान इतस ततः\nपतमानांश च संप्रेक्ष्य वित्रेसुस तव सैनिकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 33,
        "text": "युधिष्ठिरॊ ऽपि संक्रुद्धॊ माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nगृध्रपक्षैः शितैर बाणैर जघ्नुर वै गजयॊधिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 34,
        "text": "धृष्टद्युम्नस तु समरे पराजित्य नराधिपम\nअपक्रान्ते तव सुते हयपृष्ठं समाश्रिते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 35,
        "text": "दृष्ट्वा च पाण्डवान सर्वान कुञ्जरैः परिवारितान\nधृष्टद्युम्नॊ महाराज सह सर्वैः परभद्रकैः\nपुत्रः पाञ्चालराजस्य जिघांसुः कुञ्जरान ययौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 36,
        "text": "अदृष्ट्वा तु रथानीके दुर्यॊधनम अरिंदमम\nअश्वत्थामा कृपश चैव कृतवर्मा च सात्वतः\nअपृच्छन कषत्रियांस तत्र कव नु दुर्यॊधनॊ गतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 37,
        "text": "अपश्यमाना राजानं वर्तमाने जनक्षये\nमन्वाना निहतं तत्र तव पुत्रं महारथाः\nविषण्णवदना भूत्वा पर्यपृच्छन्त ते सुतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 38,
        "text": "आहुः केच्चिद धते सूते परयातॊ यत्र सौबलः\nअपरे तव अब्रुवंस तत्र कषत्रिया भृशविक्षिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 39,
        "text": "दुर्यॊधनेन किं कार्यं दरक्ष्यध्वं यदि जीवति\nयुध्यध्वां सहिताः सर्वे किं वॊ राजा करिष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 40,
        "text": "ते कषत्रियाः कषतैर गात्रैर हतभूयुष्ठ वाहनाः\nशरैः संपीड्यमानाश च नातिव्यक्तम इवाब्रुवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 41,
        "text": "इदं सर्वं बलं हन्मॊ येन सम परिवारिताः\nएते सर्वे गजान हत्वा उपयान्ति सम पाण्डवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 42,
        "text": "शरुत्वा तु वचनं तेषाम अश्वत्थामा महाबलः\nहित्वा पाञ्चालराजस्य तद अनीकं दुरुत्सहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 43,
        "text": "कृपश च कृतवर्मा च परययुर यत्त्र सौबलः\nरथानीकं परित्यज्य शूराः सुदृढ धन्विनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 44,
        "text": "ततस तेषु परयातेषु धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः\nआययुः पाण्डवा राजन विनिघ्नान्तः सम तावकान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 45,
        "text": "दृष्ट्वा तु तान आपततः संप्रहृष्टान महारथान\nपराक्रान्तांस ततॊ वीरान निराशाञ जीविते तदा\nविवर्णमुख भूयिष्ठम अभवत तावकं बलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 46,
        "text": "परिक्षीणायुधान दृष्ट्वा तान अहं परिवारितान\nराजन बलेन दव्यङ्गेन तयक्त्वा जीवितम आत्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 47,
        "text": "आत्मना पञ्चमॊ ऽयुध्यं पाञ्चालस्य बलेन ह\nतस्मिन देशे वयवस्थाप्य यत्र शारद्वतः सथितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 48,
        "text": "संप्रयुद्धा वयं पञ्च किरीटिशरपीडिताः\nधृष्टाद्युम्नं महानीकं तत्र नॊ ऽभूद रणॊ महान\nजितास तेन वयं सर्वे वयपयाम रणात ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 49,
        "text": "अथापश्यां सत्यकिं तम उपायान्तं महारथम\nरथैश चतुःशतैर वीरॊ मां चाभ्यद्रवद आहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 50,
        "text": "धृष्टद्युम्नाद अहं मुक्तः कथं चिच छान्त वाहनः\nपतितॊ माधवानीकं दुष्कृती नरकं यथा\nतत्र युद्धम अभूद घॊरं मुहूर्तम अतिदारुणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 51,
        "text": "सात्यकिस तु महाबाहुर मम हत्वा परिच्छदम\nजीवग्राहम अगृह्णान मां मूर्छितं पतितं भुवि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 52,
        "text": "ततॊ मुहूर्ताद इव तद गजानीकम अवध्यत\nगदया भीमसेनेन नाराचैर अर्जुनेन च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 53,
        "text": "परतिपिष्टैर महानागैः समन्तात पर्वतॊपमैः\nनातिप्रसिद्धेव गतिः पाण्डवानाम अजायत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 54,
        "text": "रथमार्गांस ततश चक्रे भीमसेनॊ महाबलः\nपाण्डवानां महाराज वयपकर्षन महागजान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 55,
        "text": "अश्वत्थामा कृपश चैव कृतवर्मा च सात्वतः\nअपश्यन्तॊ रथानीके दुर्यॊधनम अरिंदमम\nराजानं मृगयाम आसुस तव पुत्रं महारथम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 24,
        "shloka": 56,
        "text": "परित्यज्य च पाञ्चालं परयाता यत्र सौबलः\nराज्ञॊ ऽदर्शन संविग्ना वर्तमाने जनक्षये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nगजानीके हते तस्मिन पाण्डुपुत्रेण भारत\nवध्यमाने बले चैव भीमसेनेन संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 2,
        "text": "चरन्तं च तथा दृष्ट्वा भीमसेनम अरिंदमम\nदण्डहस्तं यथा करुद्द्धम अन्तकं पराणहारिणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 3,
        "text": "समेत्य समरे राजन हतशेषाः सुतास तव\nअदृश्यमाने कौरव्ये पुत्रे दुर्यॊधने तव\nसॊदर्याः सहिता भूत्वा भीमसेनम उपाद्रवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 4,
        "text": "दुर्मर्षणॊ महाराज जैत्रॊ भूरि बलॊ रविः\nइत्य एते सहिता भूत्वा तत्र पुत्राः समन्ततः\nभीमसेनम अभिद्रुत्य रुरुधुः सवतॊ दिशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 5,
        "text": "ततॊ भीमॊ महाराज सवरथं पुनर आस्थितः\nमुमॊच निशितान बाणान पुत्राणां तव मर्मसु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 6,
        "text": "ते कीर्यमाणा भीमेन पुत्रास तव महारणे\nभीमसेनम अपासेधन परवणाद इव कुञ्जरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 7,
        "text": "ततः करुद्धॊ रणे भीमः शिरॊ दुर्मर्षणस्य ह\nकषुरप्रेण परमथ्याशु पातयाम आस भूतले"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 8,
        "text": "ततॊ ऽपरेण भल्लेन सर्वावरणभेदिना\nशरुतान्तम अवधीद भीमस तव पुत्रं महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 9,
        "text": "जयत्सेनं ततॊ विद्ध्वा नाराचेन हसन्न इव\nपातयाम आस कौरव्यं रथॊपस्थाद अरिंदमः\nस पपात रथाद राजन भूमौ तूर्णं ममार च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 10,
        "text": "शरुतर्वा तु ततॊ भीमं करुद्धॊ विव्याध मारिष\nशतेन गृध्रवाजानां शराणां नतपर्वणाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 11,
        "text": "ततः करुद्धॊ रणे भीमॊ जैत्रं भूरि बलं रविम\nतरीन एतांस तरिभिर आनर्छद दविषाग्निप्रतिमैः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 12,
        "text": "ते हता नयपतन भूमौ सयन्दनेभ्यॊ महारथः\nवसन्ते पुष्पशबला निकृत्ता इव किंशुकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 13,
        "text": "ततॊ ऽपरेण तीक्ष्णेन नाराच्चेन परंतपः\nदुर्विमॊचनम आहत्य परेषयाम आस मृत्यवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 14,
        "text": "स हतः परापतद भूमौ सवरथाद रथिनां वरः\nगिरेस तु कूटजॊ भग्नॊ मारुतेनेव पादपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 15,
        "text": "दुष्प्रधर्षं ततश चैव सुजातं च सुतौ तव\nएकैकं नयवधीत संख्ये दवाभ्यां दवाभ्यां चमूमुखे\nतौ शिलीमुखविद्धाङ्गौ पेततू रथसत्तमौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 16,
        "text": "ततॊ यतन्तम अपरम अभिवीक्ष्य सुतं तव\nभल्लेन युधि विव्याध भीमॊ दुर्विषहं रणे\nस पपात हतॊ वाहात पश्यतां सर्वधन्विनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 17,
        "text": "दृष्ट्वा तु निहतान भरातॄन बहून एकेन संयुगे\nअमर्षवशम आपन्नः शरुतर्वा भीमम अभ्ययात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 18,
        "text": "विक्षिपन सुमहच चापं कार्तस्वरविभूषितम\nविसृजन सायकांश चैव विषाग्निप्रतिमान बहून"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 19,
        "text": "स तु राजन धनुश छित्त्वा पाण्डवस्य महामृधे\nअथैनं छिन्नधन्वानं विंशत्या समवाकिरत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 20,
        "text": "ततॊ ऽनयद धनुर आदाय भीमसेनॊ महारथः\nअवाकिरत तव सुतं तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 21,
        "text": "महद आसीत तयॊर युद्धं चित्ररूपं भयानकम\nयादृशं समरे पूर्वं जम्भ वासवयॊर अभूत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 22,
        "text": "तयॊस तत्र शरैर मुक्तैर यमदण्डनिभैः शुभैः\nसमाच्छन्ना धरा सर्वा खं च सर्वा दिशस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 23,
        "text": "ततः शरुतर्वा संक्रुद्धॊ धनुर आयम्य सायकैः\nभीमसेनं रणे राजन बाह्वॊर उरसि चार्पयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 24,
        "text": "सॊ ऽतिविद्धॊ महाराज तव पुत्रेण धन्विना\nभीमः संचुक्षुभे करुद्धः पर्वणीव महॊदधिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 25,
        "text": "ततॊ भीमॊ रुषाविष्टः पुत्रस्य तव मारिष\nसारथिं चतुरश चाश्वान बाणैर निन्ये यमक्षयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 26,
        "text": "विरथं तं समालक्ष्य विशिखैर लॊमवाहिभिः\nअवाकिरद अमेयात्मा दर्शयन पाणिलाघवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 27,
        "text": "शरुतर्वा विरथॊ राजन्न आददे खड्ग चर्मणी\nअथास्याददतः खड्गं शतचन्द्रं च भानुमत\nकषुरप्रेण शिरः कायात पातयाम आस पाण्डवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 28,
        "text": "छिन्नॊत्तमाङ्गस्य ततः कषुरप्रेण महात्मनः\nपपात कायः स रथाद वसुधाम अनुनादयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 29,
        "text": "तस्मिन नीपतिते वीरे तावका भयमॊहिताः\nअभ्यद्रवन्त संग्रामे भीमसेनं युयुत्सवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 30,
        "text": "तान आपतत एवाशु हतशेषाद बलार्णवात\nदंशितः परतिजग्राह भीमसेनः परतापवान\nते तु तं वै समासाद्य परिवव्रुः समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 31,
        "text": "ततस तु संवृतॊ भीमस तावाकैर निशितैः शरैः\nपीडयाम आस तान सर्वान सहस्राक्ष इवासुरान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 32,
        "text": "ततः पञ्च शतान हत्वा सवरूथान महारथान\nजघान कुञ्जरानीकं पुनः सप्तशतं युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 33,
        "text": "हत्वा दशसहस्राणि पत्तीनां परमेषुभिः\nवाजिनां च शतान्य अष्टौ पाण्डवः सम विराजते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 34,
        "text": "भीमसेनस तु कौन्तेयॊ हत्वा युद्धे सुतांस तव\nमेने कृतार्तह्म आत्मानं सफलं जन्म च परभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 35,
        "text": "तं तथा युध्यमानं च विनिघ्नन्तं च तावकान\nईक्षितुं नॊत्सहन्ते सम तव सैन्यानि भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 36,
        "text": "विद्राव्य तु कुरून सर्वांस तांश च हत्वा पदानुगान\nदॊर्भ्यां शब्दां ततश चक्रे तरासयानॊ महाद्विपान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 25,
        "shloka": 37,
        "text": "हतभूयिष्ठ यॊधा तु तव सेना विशां पते\nकिं चिच छेषा महाराज कृपणा समपद्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nदुर्यॊधनॊ महाराज सुदर्शश चापि ते सुतः\nहात शेषौ तदा संख्ये वाजिमध्ये वयवस्थितौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 2,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनं दृष्ट्वा वाजिमध्ये वयवस्थितम\nउवाच देवकीपुत्रः कुन्तीपुत्रं धनंजयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 3,
        "text": "शत्रवॊ हतभूयिष्ठा जञातयः परिपालिताः\nगृहीत्वा संजयं चासौ निवृत्तः शिनिपुंगवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 4,
        "text": "परिश्रान्तश च नकुलः सहदेवश च भारत\nयॊधयित्वा रणे पापान धार्तराष्ट्र पदानुगान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 5,
        "text": "सुयॊधनम अभित्यज्य तरय एते वयवस्थिताः\nकृपश च कृपवर्मा च दरौणिश चैव महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 6,
        "text": "असौ तिष्ठति पाञ्चाल्यः शरिया परमया युतः\nदुर्यॊधन बलं हत्वा सह सर्वैः परभद्रकैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 7,
        "text": "असौ दुर्यॊधनः पार्थ वाजिमध्ये वयवस्थितः\nछत्त्रेण धरियमाणेन परेक्षमाणॊ मुहुर मुहुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 8,
        "text": "परतिव्यूह्य बलं सर्वं रणमध्ये वयवस्थितः\nएनं हत्वा शितैर बाणैः कृतकृत्यॊ भविष्यसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 9,
        "text": "गजानीकं हतं दृष्ट्वा तवां च पराप्तम अरिंदम\nयावन न विद्रवन्त्य एते तावज जहि सुयॊधनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 10,
        "text": "यातु कश चित तु पाञ्चाल्यं कषिप्रम आगम्यताम इति\nपरिश्रान्त बलस तात नैष मुच्येत किल्बिषी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 11,
        "text": "तव हत्वा बलं सर्वं संग्रामे धृतराष्ट्रजः\nजितान पाण्डुसुतान मत्वा रूपं धारयते महत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 12,
        "text": "निहतं सवबलं दृष्ट्वा पीडितं चापि पाण्डवैः\nधरुवम एष्यति संग्रामे वधायैवात्मनॊ नृपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 13,
        "text": "एवम उक्तः फल्गुनस तु कृष्णं वचनम अब्रवीत\nधृतराष्ट्र सुताः सर्वे हता भीमेन मानद\nयाव एताव आस्थितौ कृष्ण ताव अद्य न भविष्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 14,
        "text": "हतॊ भीष्मॊ हतॊ दरॊणः कर्णॊ वैकर्तनॊ हतः\nमद्रराजॊ हतः शल्यॊ हतः कृष्ण जयद्रथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 15,
        "text": "हयाः पञ्चशताः शिष्टाः शकुनेः सौबलस्य च\nरथानां तु शते शिष्टे दवे एव तु जनार्दन\nदन्तिनां च शतं साग्रं तरिसाहस्राः पदातयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 16,
        "text": "अश्वत्थामा कृपश चैव तरिगर्ताधिपतिस तथा\nउलूकः शकुनिश चैव कृतवर्मा च सात्वतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 17,
        "text": "एतद बलम अभूच छेषं धार्तराष्ट्रस्य माधव\nमॊक्षॊ न नूनं कालाद धि विद्यते भुवि कस्य चित"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 18,
        "text": "तथा विनिहते सैन्ये पश्य दुर्यॊधनं सथितम\nअद्याह्ना हि महाराजॊ हतामित्रॊ भविष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 19,
        "text": "न हि मे मॊक्ष्यते कश चित परेषाम इति चिन्तये\nये तव अद्य समरं कृष्ण न हास्यन्ति रणॊत्कटाः\nतान वै सर्वान हनिष्यामि यद्य अपि सयुर अमानुषाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 20,
        "text": "अद्य युद्धे सुसंक्रुद्धॊ दीर्घं राज्ञः परजागरम\nअपनेष्यामि गान्धारं पातयित्वा शितैः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 21,
        "text": "निकृत्या वै दुराचारॊ यानि रत्नानि सौबलः\nसभायाम अहरद दयूते पुनस तान्य अहराम्य अहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 22,
        "text": "अद्या ता अपि वेत्स्यन्ति सर्वा नागपुरस्त्रियः\nशरुत्वा पतींश च पुत्रांश च पाण्डवैर निहतान युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 23,
        "text": "समाप्तम अद्य वै कर्ण सर्वं कृष्ण भविष्यति\nअद्य दुर्यॊधनॊ दीप्तां शरियं पराणांश च तयक्ष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 24,
        "text": "नापयाति भयात कृष्ण संग्रामाद यदि चेन मम\nनिहतं विद्धि वार्ष्णेय धार्तराष्ट्रं सुबालिशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 25,
        "text": "मम हय एतद अशक्तं वै वाजिवृन्दम अरिंदम\nसॊढुं जयातलनिर्घॊषां याहि यावन निहन्म्य अहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 26,
        "text": "एवम उक्तस तु दाशार्हः पाण्डवेन यशस्विना\nअचॊदयद धयान राजन दुर्यॊधन बलं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 27,
        "text": "तद अनीकम अभिप्रेक्ष्य तरयः सज्जा महारथाः\nभीमसेनॊ ऽरजुनश चैव सहदेवश च मारिष\nपरययुः सिंहनादेन दुर्यॊधन जिघांसया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 28,
        "text": "तान परेक्ष्य सहितान सर्वाञ जवेनॊद्यत कार्मुकान\nसौबलॊ ऽभयद्रवद युद्धे पाण्डवान आततायिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 29,
        "text": "सुदर्शनस तव सुतॊ भीमसेनं समभ्ययात\nसुशर्मा शकुनिश चैव युयुधाते किरीटिना\nसहदेवं तव सुतॊ हयपृष्ठ गतॊ ऽभययात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 30,
        "text": "ततॊ हय अयत्नतः कषिप्रं तव पुत्रॊ जनाधिप\nपरासेन सहदेवस्य शिरसि पराहरद भृशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 31,
        "text": "सॊपाविशद रथॊपस्थे तव पुत्रेण ताडितः\nरुधिराप्लुत सर्वाङ्ग आशीविष इव शवसन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 32,
        "text": "परतिलभ्य ततः संज्ञां सहदेवॊ विशां पते\nदुर्यॊधनं शरैस तीक्ष्णैः संक्रुद्धः समवाकिरत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 33,
        "text": "पार्थॊ ऽपि युधि विक्रम्य कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः\nशूराणाम अश्वपृष्ठेभ्यः शिरांसि निचकर्त ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 34,
        "text": "तद अनीकं तदा पार्थॊ वयधमद बहुभिः शरैः\nपातयित्वा हयान सर्वांस तरिगर्तानां रथान ययौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 35,
        "text": "ततस ते सहिता भूत्वा तरिगर्तानां महारथाः\nअर्जुनं वासुदेवं च शरवर्षैर अवाकिरन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 36,
        "text": "सत्यकर्माणम आक्षिप्य कषुरप्रेण महायशाः\nततॊ ऽसय सयन्दनस्येषां चिच्छिदे पाण्डुनन्दनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 37,
        "text": "शिलाशितेन च विभॊ कषुरप्रेण महायशाः\nशिरश चिच्छेद परहसंस तप्तकुण्डलभूषणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 38,
        "text": "सत्येषुम अथ चादत्त यॊधानां मिषतां ततः\nयथा सिंहॊ वने राजन मृगं परिबुभुक्षितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 39,
        "text": "तं निहत्य ततः पार्थः सुशर्माणं तरिभिः शरैः\nविद्ध्वा तान अहनत सर्वान रथान रुक्मविभूषितान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 40,
        "text": "ततस तु परत्वरन पार्थॊ दीर्घकालं सुसंभृतम\nमुञ्चन करॊधविषं तीक्ष्णं परस्थलाधिपतिं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 41,
        "text": "तम अर्जुनः पृषात्कानां शतेन भरतर्षभ\nपूरयित्वा ततॊ वाहान नयहनत तस्य धन्विनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 42,
        "text": "ततः शरं समादाय यमदण्डॊपमं शितम\nसुशर्माणं समुद्दिश्य चिक्षेपाशु हसन्न इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 43,
        "text": "स शरः परेषितस तेन करॊधदीप्तेन धन्विना\nसुशर्माणं समासाद्य विभेद हृदयं रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 44,
        "text": "स गतासुर महाराज पपात धरणीतले\nनन्दयन पाण्डवान सर्वान वयथयंश चापि तावकान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 45,
        "text": "सुशर्माणं रणे हत्वा पुत्रान अस्य महारथान\nसप्त चाष्टौ च तरिंशच च सायकैर अनयत कषयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 46,
        "text": "ततॊ ऽसय निशितैर बाणैः सर्वान हत्वा पदानुगान\nअभ्यगाद भारतीं सेनां हतशेषां महारथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 47,
        "text": "भीमस तु समरे करुद्धः पुत्रं तव जनाधिप\nसुदर्शनम अदृश्यन्तं शरैश चक्रे हसन्न इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 48,
        "text": "ततॊ ऽसया परहसन करुद्धः शिरः कायाद अपाहरत\nकषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन स हातः परापतद भुवि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 49,
        "text": "तस्मिंस तु निहते वीरे ततस तस्य पदानुगाः\nपरिवव्रू रणे भीमं किरन्तॊ विशिखाञ शितान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 50,
        "text": "ततस तु निशितैर बाणैस तद अनीकं वृकॊदरः\nइन्द्राशनिसमस्पर्शैः समन्तात पर्यवाकिरत\nततः कषणेन तद भीमॊ नयहनद भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 51,
        "text": "तेषु तूत्साद्यमानेषु सेनाध्यक्षा महाबलाः\nभीमसेनं समासाद्य ततॊ ऽयुध्यन्त भारत\nतांस तु सर्वाञ शरैर घॊरैर अवाकिरत पाण्डवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 52,
        "text": "तथैव तावका राजन पाण्डवेयान महारथान\nशरवर्षेण महता समन्तात पर्यवारयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 53,
        "text": "वयाकुलं तद अभूत सर्वं पाण्डवानां परैः सह\nतावकानां च समरे पाण्डवेयैर युयुत्सताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 26,
        "shloka": 54,
        "text": "तत्र यॊधास तदा पेतुः परस्परसमाहताः\nउभयॊः सेनयॊ राजन संशॊचन्तः सम बान्धवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nतस्मिन परवृत्ते संग्रामे नरवाजि गजक्षये\nशकुनिः सौबलॊ राजन सहदेवं समभ्ययात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 2,
        "text": "ततॊ ऽसयापततस तूर्णं सहदेवः परतापवान\nशरौघान परेषयाम आस पतङ्गान इव शीघ्रगान\nउलूकश च रणे भीमं विव्याध दशभिः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 3,
        "text": "शकुनिस तु महाराज भीमं विद्ध्वा तरिभिः शरैः\nसायकानां नवत्या वै सहदेवम अवाकिरत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 4,
        "text": "ते शूराः समरे राजन समासाद्य परस्परम\nविव्यधुर निशितैर बाणैः कङ्कबर्हिण वाजितैः\nसवर्णपुङ्खैः शिला धौतैर आ कर्णात परहितैः शरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 5,
        "text": "तेषां चापा भुजॊत्सृष्टा शरवृष्टिर विशां पते\nआच्छादयद दिशः सर्वा धाराभिर इव तॊयदः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 6,
        "text": "ततः करुद्धॊ रणे भीमः सहदेवश च भारत\nचेरतुः कदनं संख्ये कुर्वन्तौ सुमहाबलौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 7,
        "text": "ताभ्यां शरशतैश छन्नं तद बलं तव भारत\nअन्धकारम इवाकाशम अभवत तत्र तत्र ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 8,
        "text": "अश्वैर विपरिधावद्भिः शरच छन्नैर विशां पते\nतत्र तत्र कृतॊ मार्गॊ विकर्षद्भिर हतान बहून"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 9,
        "text": "निहतानां हयानां च सहैव हययॊधिभिः\nवर्मभिर विनिकृत्तैश च परासैश छिन्नैश च मारिष\nसंछन्ना पृथिवी जज्ञे कुसुमैः शबला इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 10,
        "text": "यॊधास तत्र महाराज समासाद्य परस्परम\nवयचरन्त रणे करुद्धा विनिघ्नन्तः परस्परम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 11,
        "text": "उद्वृत्तनयनै रॊषात संदष्टौष्ठ पुटैर मुखैः\nसकुण्डलैर मही छन्ना पद्मकिञ्जल्क संनिभैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 12,
        "text": "भुजैश छिनैर महाराज नागराजकरॊपमैः\nसाङ्गदैः सतनुत्रैश च सासि परासपरश्वधैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 13,
        "text": "कबन्धैर उत्थितैश छिन्नैर नृत्यद्भिश चापरैर युधि\nकरव्यादगणसंकीर्णा घॊराभुत पृथिवी विभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 14,
        "text": "अल्पावशिष्टे सैन्ये तु कौरवेयान महाहवे\nपरहृष्टाः पाण्डवा भूत्वा निन्यिरे यमसादनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 15,
        "text": "एतस्मिन्न अन्तरे शूरः सौबलेयः परतापवान\nपरासेन साहदेवस्य शिरसि पराहरद भृशम\nस विह्वलॊ महाराज रथॊपस्थ उपाविशत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 16,
        "text": "सहदेवं तथा दृष्ट्वा भीमसेनः परतापवान\nसर्वसैन्यानि संक्रुद्धॊ वारयाम आस भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 17,
        "text": "निर्बिभेद च नाराचैः शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nविनिर्भिद्याकरॊच चैव सिंहनादम अरिंदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 18,
        "text": "तेन शब्देन वित्रस्ताः सर्वे सहयवारणाः\nपराद्रवन सहसा भीताः शकुनेश च पदानुगाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 19,
        "text": "परभग्नान अथ तान दृष्ट्वा राजा दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत\nनिवर्तध्वम अधर्मज्ञा युध्यध्वं किं सृतेन वः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 20,
        "text": "इह कीर्तिं समाधाय परेत्य लॊकान समश्नुते\nपराणाञ जहाति यॊ वीरॊ युधि पृष्ठम अदर्शयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 21,
        "text": "एवम उक्तास तु ते राज्ञा सौबलस्य पदानुगाः\nपाण्डवान अभ्यवर्तन्त मृत्युं कृत्वा निवर्तनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 22,
        "text": "दरवद्भिस तत्र राजेन्द्र कृतः शब्दॊ ऽतिदारुणः\nकषुब्धसागरसंकाशः कषुभितः सर्वतॊ ऽभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 23,
        "text": "तांस तदापततॊ दृष्ट्वा सौबलस्य पदानुगान\nपरत्युद्ययुर महाराज पाण्डवा विजये वृताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 24,
        "text": "परत्याश्वस्य च दुर्धर्षः सहदेवॊ विशां पते\nशकुनिं दशभिर विद्ध्वा हयांश चास्य तरिभिः शरैः\nधनुश चिच्छेद च शरैः सौबलस्य हसन्न इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 25,
        "text": "अथान्यद धनुर आदाय शकुनिर युद्धदुर्मदः\nविव्याध नकुलं षष्ट्या भीमसेनं च सप्तभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 26,
        "text": "उलूकॊ ऽपि महाराज भीमं विव्याध सप्तभिः\nसहदेवं च सप्तत्या परीप्सन पितरं रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 27,
        "text": "तं भीमसेनः समरे विव्याध निशितैः शरैः\nशकुनिं च चतुःषष्ट्या पार्श्वस्थांश च तरिभिस तरिभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 28,
        "text": "ते हन्यमाना भीमेन नाराचैस तैलपायितैः\nसहदेवं रणे करुद्धाश छादयञ शरवृष्टिभिः\nपर्वतं वारिधाराभिः सविद्युत इवाम्बुदाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 29,
        "text": "ततॊ ऽसयापततः शूरः सहदेवः परतापवान\nउलूकस्य महाराज भल्लेनापाहरच छिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 30,
        "text": "स जगाम रथाद भूमिं सहदेवेन पातितः\nरुधिराप्लुत सर्वाङ्गॊ नन्दयन पाण्डवान युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 31,
        "text": "पुत्रं तु निहतं दृष्ट्वा शकुनिस तत्र भारत\nसाश्रुकण्ठॊ विनिःश्वस्य कषत्तुर वाक्यम अनुस्मरन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 32,
        "text": "चिन्तयित्वा मुहूर्तं सबाष्पपूर्णेक्षणः शवसन\nसहदेवं समासाद्य तरिभिर विव्याध सायकैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 33,
        "text": "तान अपास्य शरान मुक्ताञ शरसंघैः परतापवान\nसहदेवॊ महाराज धनुश चिच्छेद संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 34,
        "text": "छिन्ने धनुषि राजेन्द्र शकुनिः सौबलस तदा\nपरगृह्य विपुलं खड्गं सहदेवाय पराहिणॊत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 35,
        "text": "तम आपतन्तं सहसा घॊररूपं विशां पते\nदविधा चिच्छेद समरे सौबलस्य हसन्न इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 36,
        "text": "असिं दृष्ट्वा दविधा छिन्नं परगृह्य महतीं गदाम\nपराहिणॊत सहसेवाय सा मॊघा नयपतद भुवि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 37,
        "text": "ततः शक्तिं महाघॊरां कालरात्रिम इवॊद्यताम\nपरेषयाम आस संक्रुद्धः पाण्डवं परति सौबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 38,
        "text": "ताम आपतन्तीं सहसा शरैः काञ्चनभूषणैः\nतरिधा चिच्छेद समरे सहदेवॊ हसन्न इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 39,
        "text": "सा पपात तरिधा छिन्ना भूमौ कनकभूषणा\nशीर्यमाणा यथा दीप्ता गगनाद वै शतह्रदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 40,
        "text": "शक्तिं विनिहतां दृष्ट्वा सौबलं च भयार्दितम\nदुद्रुवुस तावकाः सर्वे भये जाते ससौबलाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 41,
        "text": "अथॊत्क्रुष्टं महद धयासीत पाण्डवैर जितकाशिभिः\nधार्तराष्ट्रास ततः सर्वे परायशॊ विमुखाभवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 42,
        "text": "तान वै विमनसॊ दृष्ट्वा माद्रीपुत्रः परतापवान\nशरैर अनेकसाहस्रैर वारयाम आस संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 43,
        "text": "ततॊ गान्धारकैर गुप्तं पृष्ठैर अश्वैर जये धृतम\nआससाद रणे यान्तं सहदेवॊ ऽथ सौबलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 44,
        "text": "सवम अंशम अवशिष्टं स संस्मृत्य शकुनिं नृप\nरथेन काञ्चनाङ्गेन सहदेवः समभ्ययात\nअधिज्यं बलवत कृत्वा वयाक्षिपन सुमहद धनुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 45,
        "text": "स सौबलम अभिद्रुत्य गृध्रपत्रैः शिलाशितैः\nभृशम अभ्यहनत करुद्धस तॊत्त्रैर इव महाद्विपम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 46,
        "text": "उवाच चैनं मेधावी निगृह्य समारयन्न इव\nकषत्रधर्मे सथितॊ भूत्वा युध्यस्व पुरुषॊ भव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 47,
        "text": "यत तदा हृष्यसे मूढ गलहन्न अक्षैः सभा तले\nफलम अद्य परपद्यस्व कर्मणस तस्य दुर्मते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 48,
        "text": "निहतास ते दुरात्मानॊ ये ऽसमान अवहसन पुरा\nदुर्यॊधनः कुलाङ्गारः शिष्टस तवं तस्य मातुलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 49,
        "text": "अद्य ते विहनिष्यामि कषुरेणॊन्मथितं शिरः\nवृक्षात फलम इवॊद्धृत्य लगुडेन परमाथिना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 50,
        "text": "एवम उक्त्वा महाराज सहदेवॊ महाबलः\nसंक्रुद्धॊ नरशार्दूलॊ वेगेनाभिजगाम ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 51,
        "text": "अभिगम्य तु दुर्धर्षः सहदेवॊ युधां पतिः\nविकृष्य बलवच चापं करॊधेन परहसन्न इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 52,
        "text": "शकुनिं दशभिर विद्ध्वा चतुर्भिश चास्य वाजिनः\nछत्त्रं धवजं धनुश चास्य छित्त्वा सिंह इवानदत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 53,
        "text": "छिन्नध्वजधनुश छत्त्रः सहदेवेन सौबलः\nततॊ विद्धश च बहुभिः सर्वमर्मसु सायकैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 54,
        "text": "ततॊ भूयॊ महाराज सहदेवः परतापवान\nशकुनेः परेषयाम आस शरवृष्टिं दुरासदाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 55,
        "text": "ततस तु करुद्धः सुबलस्य पुत्रॊ; माद्री सुतं सहदेवं विमर्दे\nपरासेन जाम्बूनदभूषणेन; जिघांसुर एकॊ ऽभिपपात शीघ्रम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 56,
        "text": "माद्री सुतस तस्य समुद्यतं तं; परासं सुवृत्तौ च भुजौ रणाग्रे\nभल्लैस तरिभिर युगपत संचकर्त; ननाद चॊच्चैस तरसाजिमध्ये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 57,
        "text": "तस्याशु कारी सुसमाहितेन; सुवर्णपुङ्खेन दृढायसेन\nभल्लेन सर्वावरणातिगेन; शिरः शरीरात परममाथ भूयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 58,
        "text": "शरेण कार्तस्वरभूषितेन; दिवाकराभेन सुसंशितेन\nहृतॊत्तमाङ्गॊ युधि पाण्डवेन; पपात भूमौ सुबलस्य पुत्रः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 59,
        "text": "स तच्छिरॊ वेगवता शरेण; सुवर्णपुङ्खेन शिलाशितेन\nपरावेरयत कुपितः पाण्डुपुत्रॊ; यत तत कुरूणाम अनयस्य मूलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 60,
        "text": "हृतॊत्तमाङ्गं शकुनिं समीक्ष्य; भूमौ शयानं रुधिरार्द्रगात्रम\nयॊधास तवदीया भयनष्ट सत्त्वा; दिशः परजग्मुः परगृहीतशस्त्राः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 61,
        "text": "विप्रद्रुताः शुष्कमुखा विसंज्ञा; गाण्डीवघॊषेण समाहताश च\nभयार्दिता भग्नरथाश्वनागाः; पदातयश चैव सधार्तराष्ट्राः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 62,
        "text": "ततॊ रथाच छकुनिं पातयित्वा; मुदान्विता भारत पाण्डवेयाः\nशङ्खान परदध्मुः समरे परहृष्टाः; सकेशवाः सैङ्किकान हर्षयन्तः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 27,
        "shloka": 63,
        "text": "तं चापि सर्वे परतिपूजयन्तॊ; हृष्टा बरुवाणाः सहदेवम आजौ\nदिष्ट्या हतॊ नैकृतिकॊ दुरात्मा; सहात्मजॊ वीर रणे तवयेति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nततः करुद्धा महाराज सौबलस्या पदानुगाः\nतयक्त्वा जीवितम आक्रन्दे पाण्डवान पर्यवारयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 2,
        "text": "तान अर्जुनः परत्यगृह्णात सहदेव जये धृतः\nभीमसेनश च तेजस्वी करुद्धाशीविषदर्शनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 3,
        "text": "शक्त्यृष्टि परासहस्तानां सहसेवं जिघांसताम\nसंकल्पम अकरॊन मॊघं गाण्डीवेन धनंजयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 4,
        "text": "परगृहीतायुधान बाहून यॊधानाम अभिधावताम\nभल्लैश चिच्च्छेद बीभत्सुः शिरांस्य अपि हयान अपि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 5,
        "text": "ते हता रप्त्यपद्यन्त वसुधां विगतासवः\nतवरिता लॊकवीरेण परहताः सव्यसाचिना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 6,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा दृष्ट्वा सवबलसंक्षयम\nहतशेषान समानीय करॊद्धॊ रथशतान विभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 7,
        "text": "कुञ्जरांश च हयांश चैव पादातंश च परंतप\nउवाच सहितान सर्वान धार्तराष्ट्र इदं वचः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 8,
        "text": "समासाद्य रणे सर्वान पाण्डवान ससुहृद गणान\nपाञ्चाल्यं चापि सबलं हत्वा शीघ्रं निवर्तत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 9,
        "text": "तस्य ते शिरसा गृह्य वचनं युद्धदुर्मदाः\nपरत्युद्ययू रणे पार्थांस तव पुत्रस्य शासनात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 10,
        "text": "तान अभ्यापततः शीघ्रं हतशेषान महारणे\nशरैर आशीविषाकारैः पाण्डवाः समवाकिरन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 11,
        "text": "तत सैन्यं भरतश्रेष्ठ मुहूर्तेन महात्मभिः\nअवध्यत रणं पराप्य तरातारं नाभ्यविन्दत\nपरतिष्ठमानं तु भयान नावतिष्ठत दंशितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 12,
        "text": "अश्वैर विपरिधावद्भिः सैन्येन रजसा वृते\nन पराज्ञायन्त समरे दिशश च परदिशस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 13,
        "text": "ततस तु पाण्डवानीकान निःसृत्य बहवॊ जनाः\nअभ्यघ्नंस तावकान युद्धे मुहूर्ताद इव भारत\nततॊ निःशेषम अभवत तत सैन्यं तव भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 14,
        "text": "अक्षौहिण्यः समेतास तु तव पुत्रस्य भारत\nएकादश हता युद्धे ताः परभॊ पाण्डुसृञ्जयैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 15,
        "text": "तेषु राजसहस्रेषु तावकेषु महात्मसु\nएकॊ दुर्यॊधनॊ राजन्न अदृश्यत भृशं कषतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 16,
        "text": "ततॊ वीक्ष्य दिशः सर्वा दृष्ट्वा शून्यां च मेदिनीम\nविहीनः सर्वयॊधैश च पाण्डवान वीक्ष्य संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 17,
        "text": "मुदितान सर्वसिद्धार्थान नर्दमानान समन्ततः\nबाणशब्दरवांश चैव शरुत्वा तेषां महात्मनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 18,
        "text": "दुर्यॊधनॊ महाराज कश्मलेनाभिसंवृतः\nअपयाने मनश चक्रे विहीनबलवाहनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 19,
        "text": "[धृ]\nनिहते मामके सैन्ये निःशेषे शिबिरे कृते\nपाण्डवानां बलं सूत किं नु शेषम अभूत तदा\nएतन मे पृच्छतॊ बरूहि कुशलॊ हय असि संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 20,
        "text": "यच च दुर्यॊधनॊ मन्दः कृतवांस तनयॊ मम\nबलक्षयं तथा दृष्ट्वा स एकः पृथिवीपतिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 21,
        "text": "[स]\nरथानां दवे सहस्रे तु सप्त नागशतानि च\nपञ्च चाश्वसहस्राणि पत्तीनां च शतं शताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 22,
        "text": "एतच छेषम अभूद राजन पाण्डवानां महद बलम\nपरिगृह्य हि यद युद्धे धृष्टद्युम्नॊ वयवस्थितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 23,
        "text": "एकाकी भरतश्रेष्ठ ततॊ दुर्यॊधनॊ नृपः\nनापश्यत समरे कं चित सहायं रथिनां वरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 24,
        "text": "नर्दमानान परांश चैव सवबलस्य च संक्षयम\nहतं सवहयम उत्सृज्य पराङ्मुखः पराद्रवद भयात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 25,
        "text": "एकादश चमू भर्ता पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nगदाम आदाय तेजस्वी पदातिः परथितॊ हरदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 26,
        "text": "नातिदूरं ततॊ गत्वा पद्भ्याम एव नराधिपः\nसस्मार वचनं कषत्तुर धर्मशीलस्य धीमतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 27,
        "text": "इदं नूनं महाप्राज्ञॊ विदुरॊ दृष्टवान पुरा\nमहद वैशसम अस्माकं कषत्रियाणां च संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 28,
        "text": "एवं विचिन्तयानस तु परविविक्षुर हरदं नृपः\nदुःखसंतप्त हृदयॊ दृष्ट्वा राजन बलक्षयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 29,
        "text": "पाण्डवाश च महाराज धृष्टद्युम्नपुरॊगमाः\nअभ्यधावन्त संक्रुद्धास तव राजन बलं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 30,
        "text": "शक्त्यृष्टि परासहस्तानां बलानाम अभिगर्जताम\nसंकल्पम अकरॊन मॊघं गाण्डीवेन धनंजयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 31,
        "text": "तान हत्व निशितैर बाणैः सामात्यान सह बन्धुभिः\nरथे शवेतहये तिष्ठन्न अर्जुनॊ बह्व अशॊभत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 32,
        "text": "सुबलस्या हते पुत्रे सवाजिरथकुञ्जरे\nमहावनम इव छिन्नम अभवत तावकं बलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 33,
        "text": "अनेकशतसाहस्रे बले दुर्यॊधनस्य ह\nनान्यॊ महारथॊ राजञ जीवमानॊ वयदृश्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 34,
        "text": "दरॊणपुत्राद ऋते वीरात तथैव कृतवर्मणः\nकृपाच च गौतमाद राजन पार्थिवाच च तवात्मजात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 35,
        "text": "धृष्टद्युम्नस तु मां दृष्ट्वा हसन सात्यकिम अब्रवीत\nकिम अनेन गृहीतेन नानेनार्थॊ ऽसति जीवता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 36,
        "text": "धृष्टद्युम्न वचः शरुत्वा शिनेर नप्ता महारथः\nउद्यम्य निशितं खड्गं हन्तुं मामुद्यतस तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 37,
        "text": "तम आगम्य महाप्राज्ञः कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत\nमुच्यतां संजयॊ जीवन न हन्तव्यः कथं चन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 38,
        "text": "दवैपायन वचः शरुत्वा शिनेर नप्ता कृताञ्जलिः\nततॊ माम अब्रवीन मुक्त्वा सवस्ति संजय साधय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 39,
        "text": "अनुज्ञातस तव अहं तेन नयस्तवर्मा निरायुधः\nपरातिष्ठं येन नगरं सायाह्ने रुधिरॊक्षितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 40,
        "text": "करॊशमात्रम अपक्रान्तं गदापाणिम अवस्थितम\nएकं दुर्यॊधनं राजन्न अपश्यं भृशविक्षतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 41,
        "text": "स तु माम अश्रुपूर्णाक्षॊ नाशक्नॊद अभिवीक्षितुम\nउपप्रैक्षत मां दृष्ट्वा तदा दीनम अवस्थितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 42,
        "text": "तं चाहम अपि शॊचन्तं दृष्ट्वैकाकिनम आहवे\nमुहूर्तं नाशकं वक्तुं किं चिद दुःखपरिप्लुतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 43,
        "text": "ततॊ ऽसमै तद अहं सर्वम उक्तवान गरहणं तदा\nदवैपायन परसादाच च जीवतॊ मॊक्षम आहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 44,
        "text": "मुहूर्तम इव च धयात्वा परतिलभ्य च चेतनाम\nभरातॄंश च सर्वसैन्यानि पर्यपृच्छत मां ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 45,
        "text": "तस्मै तद अहम आचक्षं सर्वं परत्यक्षदर्शिवान\nभरातॄंश च निहतान सर्वान सैन्यं च विनिपातितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 46,
        "text": "तरयः किल रथाः शिष्टास तावकानां नराधिप\nइति परस्थान काले मां कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 47,
        "text": "स दीर्घम इव निःश्वस्य विप्रेक्ष्य च पुनः पुनः\nअंसे मां पाणिना सपृष्ट्वा पुत्रस ते पर्यभाषत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 48,
        "text": "तवदन्यॊ नेह संग्रामे कश चिज जीवति संजय\nदवितीयं नेह पश्यामि ससहायाश च पाण्डवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 49,
        "text": "बरूयाः संजय राजानं परज्ञा चक्षुषम ईश्वरम\nदुर्यॊधनस तव सुतः परविष्टॊ हरदम इत्य उत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 50,
        "text": "सुहृद्भिस तादृशैर हीनः पुत्रैर भरातृभिर एव च\nपाण्डवैश च हृते राज्ये कॊ नु जीवति मादृशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 51,
        "text": "आचक्षेथाः सर्वम इदं मां च मुक्तं महाहवात\nअस्मिंस तॊयह्रदे सुप्तं जीवन्तं भृशविक्षतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 52,
        "text": "एवम उक्त्वा महाराज पराविशत तं हरदं नृपः\nअस्तम्भयत तॊयं च मायया मनुजाधिपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 53,
        "text": "तस्मिन हरदं परविष्टे तु तरीन रथाञ शरान्तवाहनान\nअपश्यं सहितान एकस तं देशं समुपेयुषः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 54,
        "text": "कृपं शारद्वतं वीरं दरौणिं च रथिनां वरम\nभॊजं च कृतवर्माणं सहिताञ शरविक्षतान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 55,
        "text": "ते सर्वे माम अभिप्रेक्ष्य तूर्णम अश्वान अचॊदयन\nउपयाय च माम ऊचुर दिष्ट्या जीवसि संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 56,
        "text": "अपृच्छंश चैव मां सर्वे पुत्रं तव जनाधिपम\nकच चिद दुर्यॊधनॊ राजा स नॊ जीवति संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 57,
        "text": "आख्यातवान अहं तेभ्यस तदा कुशलिनं नृपम\nतच चैव सर्वम आचक्षं यन मां दुर्यॊधनॊ ऽबरवीत\nहरदं चैवाहम आचष्ट यं परविष्टॊ नराधिपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 58,
        "text": "अश्वत्तामा तु तद राजन निशम्य वचनं मम\nतं हरदं विपुलं परेक्ष्य करुणं पर्यदेवयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 59,
        "text": "अहॊ धिन न स जानाति जीवतॊ ऽसमान नराधिपः\nपर्याप्ता हि वयं तेन सह यॊधयितुं परान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 60,
        "text": "ते तु तत्र चिरं कालं विलप्य च महारथाः\nपराद्रवन रथिनां शरेष्ठा दृष्ट्वा पाण्डुसुतान रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 61,
        "text": "ते तु मां रथम आरॊप्य कृपस्य सुपरिष्कृतम\nसेनानिवेशम आजग्मुर हतशेषास तरयॊ रथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 62,
        "text": "तत्र गुल्माः परित्रस्ताः सूर्ये चास्तम इते सति\nसर्वे विचुक्रुशुः शरुत्वा पुत्राणां तव संक्षयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 63,
        "text": "ततॊ वृद्धा महाराज यॊषितां रक्षणॊ नराः\nराजदारान उपादाय परययुर नगरं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 64,
        "text": "तत्र विक्रॊशतीनां च रुदतीनां च सर्वशः\nपरादुरासीन महाञ शब्दः शरुत्वा तद बलसंक्षयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 65,
        "text": "ततस ता यॊषितॊ राजन करन्दन्त्यॊ वै मुहुर मुहुः\nकुरर्य इव शब्देन नादयन्त्यॊ महीतलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 66,
        "text": "आजघ्नुः करजैश चापि पाणिभिश च शिरांस्य उत\nलुलुवुश च तदा केशान करॊशन्त्यस तत्र तत्र ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 67,
        "text": "हाहाकारविनादिन्यॊ विनिघ्नन्त्य उरांसि च\nकरॊशन्त्यस तत्र रुरुदुः करन्दमाना विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 68,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनामात्याः साश्रुकण्ठा हृशातुराः\nराजदारान उपादाय परययुर नगरं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 69,
        "text": "वेत्रजर्झर हस्ताश च दवाराध्यक्षा विशां पते\nशयनीयानि शुभ्राणि सपर्ध्यास्तरणवन्ति च\nसमादाय ययुस तूर्णं नगरं दाररक्षिणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 70,
        "text": "आस्थायाश्वतरी युक्तान सयन्दनान अपरे जनाः\nसवान सवान दारान उपादाय परययुर नगरं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 71,
        "text": "अदृष्टपूर्वा या नार्यॊ भास्करेणापि वेश्मसु\nदादृशुस ता महाराज जना यान्तीः पुरं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 72,
        "text": "ताः सत्रियॊ भरतश्रेष्ठ सौकुमार्य समन्विताः\nपरययुर नगरं तूर्णं हतस्वजनबान्धवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 73,
        "text": "आ गॊपालावि पालेभ्यॊ दरवन्तॊ नगरं परति\nययुर मनुष्याः संभ्रान्ता भीमसेनभयार्दिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 74,
        "text": "अपि चैषां भयं तीव्रं पार्थेभ्यॊ ऽभूत सुदारुणम\nपरेक्षमाणास तदान्यॊन्यम आधावन नगरं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 75,
        "text": "तस्मिंस तदा वर्तमाने विद्रवे भृशदारुणे\nयुयुत्सुः शॊकसंमूढः पराप्तकालम अचिन्तयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 76,
        "text": "जितॊ दुर्यॊधनः संख्ये पाण्डवैर भीमविक्रमैः\nएकादश चमू भर्ता भरातरश चास्य सूदिताः\nहताश च कुरवः सर्वे भीष्मद्रॊणपुरः सराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 77,
        "text": "अहम एकॊ विमुक्तस तु भाग्ययॊगाद यदृच्छया\nविद्रुतानि च सर्वाणि शिबिराणि समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 78,
        "text": "दुर्यॊधनस्य सचिवा ये के चिद अवशेषिताः\nराजदारान उपादाय वयधावन नगरं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 79,
        "text": "पराप्तकालम अहं मन्ये परवेशं तैः सहाभिभॊ\nयुधिष्ठिरम अनुज्ञाप्य भीमसेनं तथैव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 80,
        "text": "एतम अर्थं महाबाहुर उभयॊः स नयवेदयत\nतस्य परीतॊ ऽभवद राजा नित्यं करुणवेदिता\nपरिष्वज्य महाबाहुर वैश्यापुत्रं वयसर्जयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 81,
        "text": "ततः स रथम आस्थाय दरुतम अश्वान अचॊदयत\nअसंभावितवांश चापि राजदारान पुरं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 82,
        "text": "तैश चैव सहितः कषिप्रम अस्तं गच्छति भास्करे\nपरविष्टॊ हास्तिनपुरं बाष्प कण्ठॊ ऽशरुलॊचनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 83,
        "text": "अपश्यत महाप्राज्ञं विदुरं साश्रुलॊचनम\nराज्ञः समीपान निष्क्रान्तं शॊकॊपहतचेतसम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 84,
        "text": "तम अब्रवीत सत्यधृतिः परणतं तव अग्रतः सथितम\nअस्मिन कुरु कषये वृत्ते दिष्ट्या तवं पुत्र जीवसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 85,
        "text": "विना राज्ञः परवेशाद वै किम असि तवम इहागतः\nएतन मे कारणं सर्वं विस्तरेण निवेदय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 86,
        "text": "[यु]\nनिहते शकुनौ तात सज्ञाति सुतबान्धवे\nहतशेष परीवारॊ राजा दुर्यॊधनस ततः\nसवकं सहयम उत्सृज्य पराङ्मुखः पराद्रवद भयात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 87,
        "text": "अपक्रान्ते तु नृपतौ सकन्धावारनिवेशनात\nभयव्याकुलितं सर्वं पराद्रवन नगरं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 88,
        "text": "ततॊ राज्ञः कलत्राणि भरातॄणां चास्य सर्वशः\nवाहनेषु समारॊप्य सत्र्यध्यक्षाः पराद्रवन भयात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 89,
        "text": "ततॊ ऽहं समनुज्ञाप्य राजानं सहकेशवम\nपरविष्टॊ हास्तिनपुरं रक्षँल लॊकाद धि वाच्यताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 90,
        "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं वैश्यापुत्रेण भाषितम\nपराप्तकालम इति जञात्वा विदुरः सर्वधर्मवित\nअपूजयद अमेयात्मा युयुत्सुं वाक्यकॊविदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 91,
        "text": "पराप्तकालम इदं सर्वं भवतॊ भरतक्षये\nअद्य तवम इह विश्रान्तः शवॊ ऽभिगन्ता युधिष्ठिरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 28,
        "shloka": 92,
        "text": "एतावद उक्त्वा वचनं विदुरः सर्वधर्मवित\nयुयुत्सुं समनुज्ञाप्य परविवेश नृप कषयम\nयुयुत्सुर अपि तां रात्रिं सवगृहे नयवसत तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 1,
        "text": "[धृ]\nहतेषु सर्वसैन्येषु पाण्डुपुत्रै रणाजिरे\nमम सैन्यावशिष्टास ते किम अकुर्वत संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 2,
        "text": "कृतवर्मा कृपश चैव दरॊणा पुत्रश च वीर्यवान\nदुर्यॊधनश च मन्दात्मा राजा किम अकरॊत तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 3,
        "text": "[स]\nसंप्राद्रवत्सु दारेषु कषत्रियाणां महात्मनाम\nविद्रुते शिबिरे शून्ये भृशॊद्विग्नास तरयॊ रथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 4,
        "text": "निशम्य पाण्डुपुत्राणां तदा विजयिनां सवनम\nविद्रुतं शिबिरं दृष्ट्वा सायाह्ने राजगृद्धिनः\nसथानं नारॊचयंस तत्र ततस ते हरदम अभ्ययुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 5,
        "text": "युधिष्ठिरॊ ऽपि धर्मात्मा भरातृभिः सहितॊ रणे\nहृष्टः पर्यपतद राजन दुर्यॊधन वधेप्सया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 6,
        "text": "मार्गमाणास तु संक्रुद्धास तव पुत्रं जयैषिणः\nयत्नतॊ ऽनवेषमाणास तु नैवापश्यञ जनाधिपम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 7,
        "text": "स हि तीव्रेण वेगेन गदापाणिर अपाक्रमत\nतं हरदं पराविशच चापि विष्टभ्यापः सवमायया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 8,
        "text": "यदातु पाण्डवाः सर्वे सुपरिश्रान्तवाहनाः\nततः सवशिबिरं पराप्य वयतिष्ठन साहसैनिकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 9,
        "text": "ततः कृपश च दरौणिश च कृतवर्मा च सात्वतः\nसंनिविष्टेषु पार्थेषु परयातास तं हरदं शनैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 10,
        "text": "ते तं हरद समासाद्य यत्र शेते जनाधिपः\nअभ्यभाषन्त दुर्धर्षं राजानं सुप्तम अम्भसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 11,
        "text": "राजन्न उत्थिष्ठ युध्यस्व सहास्माभिर युधिष्ठिरम\nजित्वा वा पृथिवीं भुङ्क्ष्व हतॊ वा सवर्गम आप्नुहि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 12,
        "text": "तेषाम अपि बलं सर्वं हतं दुर्यॊधन तवया\nपरतिरब्धाश च भूयिष्ठं ये शिष्टास तत्र सैनिकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 13,
        "text": "न ते वेगं विषहितुं शक्तास तव विशां पते\nअस्माभिर अभिगुप्तस्य तस्माद उत्तिष्ठ भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 14,
        "text": "[दुर]\nदिष्ट्या पश्यामि वॊ मुक्तान ईदृशात पुरुषक्षयात\nपाण्डुकौरव संमर्दाज जीवमानान नरर्षभान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 15,
        "text": "विजेष्यामॊ वयं सर्वे विश्रान्ता विगतक्लमाः\nभवन्तश च परिश्रान्ता वयं च भृशविक्षताः\nउदीर्णं च बलं तेषां तेन युद्धं न रॊचये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 16,
        "text": "न तव एतद अद्भुतं वीरा यद वॊ महद इदं मनः\nअस्मासु च परा भक्तिर न तु कालः पराक्रमे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 17,
        "text": "विश्रम्यैका निशाम अद्य भवद्भिः सहितॊ रणे\nपरतियॊत्स्याम्य अहं शत्रूञ शवॊ न मे ऽसय अत्र सांशयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 18,
        "text": "[स]\nएवम उक्तॊ ऽबरवीद दरौणी राजानं युद्धदुर्मदम\nउत्तिष्ठ राजन भद्रं ते विजेष्यामॊ रणे परान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 19,
        "text": "इष्टापूर्तेन दानेन सत्येन च जपेन च\nशपे राजन यथा हय अद्य निहनिष्यामि सॊमकान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 20,
        "text": "मा सम यज्ञकृतां परीतिं पराप्नुयां सज जनॊचितम\nयदीमां रजनीं वयुष्टां न निहन्मि परान रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 21,
        "text": "नाहत्वा सर्वपाञ्चालान विमॊक्ष्ये कवचं विभॊ\nइति सत्यं बरवीम्य एतत तन मे शृणु जनाधिप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 22,
        "text": "तेषु संभाषमाणेषु वयाधास तं देशम आययुः\nमांसभारपरिश्रान्ताः पानीयार्थं यदृच्छया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 23,
        "text": "ते हि नित्यं महाराज भीमसेनस्य लुब्धकाः\nमांसभारान उपाजह्रुर भक्त्या परमया विभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 24,
        "text": "ते तत्र विष्ठितास तेषां सर्वं तद वचनं रहः\nदुर्यॊधन वचश चैव शुश्रुवुः संगता मिथः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 25,
        "text": "ते ऽपि सर्वे महेष्वासा अयुद्धार्थिनि कौरवे\nनिर्बन्धं परमं चक्रुस तदा वै युद्धकाङ्क्षिणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 26,
        "text": "तांस तथा समुदीक्ष्याथ कौरवाणां महारथान\nअयुद्धमनसं चैव राजानं सथितम अम्भसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 27,
        "text": "तेषां शरुत्वा च संवादं राज्ञश च सलिते सतः\nवयाधाभ्यजानन राजेन्द्र सलिलस्थं सुयॊधनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 28,
        "text": "ते पूर्वं पाण्डुपुत्रेण पृष्टा हय आसन सुतं तव\nयदृच्छॊपगतास तत्र राजानं परिमार्गिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 29,
        "text": "ततस ते पाण्डुपुत्रस्य समृत्वा तद भाषितं तदा\nअन्यॊन्यम अब्रुवन राजन मृगव्याधाः शनैर इदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 30,
        "text": "दुर्यॊधनं खयापयामॊ धनं दास्यति पाण्डवः\nसुव्यक्तम इति नः खयातॊ हरदे दुर्यॊधनॊ नृपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 31,
        "text": "तस्माद गच्छामहे सर्वे यत्र राजा युधिष्ठिरः\nआख्यातुं सलिले सुप्तं दुर्यॊधनम अमर्षणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 32,
        "text": "धृतराष्ट्रात्मजं तस्मै भीमसेनाय धीमते\nशयानं सलिले सर्वे कथयामॊ धनुर भृते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 33,
        "text": "स नॊ दास्यति सुप्रीतॊ धनानि बहुलान्य उत\nकिं नॊ मांसेन शुष्केण परिक्लिष्टेन शॊषिणा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 34,
        "text": "एवम उक्त्वा ततॊ वयाधाः संप्रहृष्टा धनार्थिनः\nमांसभारान उपादाय परययुः शिबिरं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 35,
        "text": "पाण्डवाश च महाराज लब्धलक्षाः परहारिणः\nअपश्यमानाः समरे दुर्यॊधनम अवस्थितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 36,
        "text": "निकृतेस तस्य पापस्य ते पारं गमनेप्सवः\nचारान संप्रेषयाम आसुः समन्तात तद रणाजिरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 37,
        "text": "आगम्य तु ततः सर्वे नष्टं दुर्यॊधनं नृपम\nनयवेदयन्त सहिता धर्मराजस्य सैनिकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 38,
        "text": "तेषां तद वचनं शरुत्वा चाराणां भरतर्षभ\nचिन्ताम अभ्यगमत तीव्रां निःशश्वास च पार्थिवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 39,
        "text": "अथ सथितानां पाण्डूनां दीनानां भरतर्षभ\nतस्माद देशाद अपक्रम्य तवरिता लुब्धका विभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 40,
        "text": "आजग्मुः शिबिरं हृष्टा दृष्ट्वादुर्यॊधनं नृपम\nवार्यमाणाः परविष्टाश च भीमसेनस्य पश्यतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 41,
        "text": "ते तु पाण्डवम आसाद्य भीमसेनं महाबलम\nतस्मै तत सर्वम आचख्युर यद्वृत्तं यच च वै शरुतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 42,
        "text": "ततॊ वृकॊदरॊ राजन दत्त्वा तेषां धनं बहु\nधर्मराजाय तत सार्वम आचचक्षे परंतपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 43,
        "text": "असौ दुर्यॊधनॊ राजन विज्ञातॊ मम लुब्धकैः\nसंस्तभ्य सलिलं शेते यस्यार्थे परितप्स्यसे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 44,
        "text": "तद वचॊ भीमसेनस्या परियं शरुत्वा विशां पते\nअजातशत्रुः कौन्तेयॊ हृष्टॊ ऽभूत सह सॊदरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 45,
        "text": "तं च शरुत्वा महेष्वासं परविष्टं सलिलह्रदम\nकषिप्रम एव ततॊ ऽगच्छत पुरस्कृत्य जनार्दनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 46,
        "text": "ततः किलकिला शब्दः परादुरासीद विशां पते\nपाण्डवानां परहृष्टानां पाञ्चालानां च सर्वशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 47,
        "text": "सिंहनादांस ततश चक्रुः कष्वेडांश च भरतर्षभ\nतवरिताः कषत्रिया राजञ जग्मुर दवैपायनं हरदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 48,
        "text": "जञातः पापॊ धार्तराष्ट्रॊ दृष्टश चेत्य असकृद रणे\nपराक्रॊशन सॊमकास तत्र हृष्टरूपाः समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 49,
        "text": "तेषाम आशु परयातानां रथानां तत्र वेगिनाम\nबभूव तुमुलः शब्दॊ दिवस्पृक पृथिवीपते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 50,
        "text": "दुर्यॊधनं परीप्सन्तस तत्र तत्र युधिष्ठिरम\nअन्वयुस तवरितास ते वै राजानं शरान्तवाहनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 51,
        "text": "अर्जुनॊ भीमसेनश च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ\nधृष्टद्युम्नश च पाञ्चाल्यः शिखण्डी चापराजितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 52,
        "text": "उत्तमौजा युधामन्युः सात्यकिश चापराजितः\nपाञ्चालानां च ये शिष्टा दरौपदेयाश च भारत\nहयाश च सर्वे नागाश च शतशश च पदातयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 53,
        "text": "तथ पराप्तॊ महाराज धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nदवैपायन हरदं खयातं यत्र दुर्यॊधनॊ ऽभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 54,
        "text": "शीतामल जलं हृद्यं दवितीयम इव सागरम\nमायया सलिलं सतभ्य यत्राभूत ते सुतः सथितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 55,
        "text": "अभ्यद्भुतेन विधिना दैवयॊगेन भारत\nसलिलान्तर गतः शेते दुर्दर्शः कस्य चित परभॊ\nमानुषस्य मनुष्येन्द्र गदाहस्तॊ जनाधिपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 56,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा सलितान्तर गतॊ वसन\nशुश्रुवे तुमुलं शब्दं जलदॊपम निःस्वनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 57,
        "text": "युधिष्ठिरस तु राजेन्द्र हरदं तं सह सॊदरैः\nआजगाम महाराज तव पुत्रवधाय वै"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 58,
        "text": "अंहता शङ्खनादेन रथनेमि सवनेन च\nउद्धुन्वंश च महारेणुं कम्पयंश चापि मेदिनीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 59,
        "text": "यौधिष्ठिरस्य सैन्यस्य शरुत्वा शब्दं महारथाः\nकृतवर्मा कृपॊ दरौणी राजानम इदम अब्रुवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 60,
        "text": "इमे हय आयान्ति संहृष्टाः पाण्डवा जितकाशिनः\nअपयास्यामहे तावद अनुजानातु नॊ भवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 61,
        "text": "दुर्यॊधनस तु तच छरुत्वा तेषां तत्र यशस्विनाम\nतथेत्य उक्त्वा हरदं तं वै माययास्तम्भयत परभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 62,
        "text": "ते तव अनुज्ञाप्य राजानं भृशं शॊकपरायणाः\nजग्मुर दूरं महाराज कृपप्रभृतयॊ रथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 63,
        "text": "ते गत्वा दूरम अध्वानं नयग्रॊधं परेक्ष्य मारिष\nनयविशन्त भृशं शरान्ताश चिन्तयन्तॊनृपां परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 64,
        "text": "विष्टभ्य सलिलं सुप्तॊ धार्तराष्ट्रॊ महाबलः\nपाण्डवाश चापि संप्राप्तास तं देशं युद्धम ईप्सवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 65,
        "text": "कथं नु युद्धं भविता कथं राजा भविष्यति\nकथं नु पाण्डवा राजन पतिपत्स्यन्ति कौरवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 29,
        "shloka": 66,
        "text": "इत्य एवं चिन्तयन्तस ते रथेभ्यॊ ऽशवान विमुच्य ह\nतत्रासां चक्रिरे राजन कृपप्रभृतयॊ रथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nततस तेष्व अपयातेषु रथेषु तरिषु पाण्डवाः\nतं हरदं परत्यपद्यन्त यात्र दुर्यॊधनॊ ऽभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 2,
        "text": "आसाद्य च कुरु शरेष्ठ तदा दवैपायन हरदम\nसतम्भितं धार्तराष्ट्रेण दृष्ट्वा तं सलिलाशयम\nवासुदेवम इदं वाक्यम अब्रवीत कुरुनन्दनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 3,
        "text": "पश्येमां धार्तराष्ट्रेण मायाम अप्सु परयॊजिताम\nविष्टभ्य सलिलं शेते नास्य मानुषतॊ भयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 4,
        "text": "दैवीं मायाम इमां कृत्वा सलिलान्तर गतॊ हय अयम\nनिकृत्या निकृतिप्रज्ञॊ न मे जीवन विमॊक्ष्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 5,
        "text": "यद्य अस्य समरे साह्यं कुरुते वज्रभृत सवयम\nतथाप्य एनं हतं युद्धे लॊकॊ दरक्ष्यति माधव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 6,
        "text": "[वा]\nमायाविन इमां मायां मायया जहि भारत\nमायावी मायया वध्यः सत्यम एतद युधिष्ठिर"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 7,
        "text": "किर्याभ्युपायैर बहुलैर मायाम अस्पु परयॊज्य ह\nजहि तवं भरतश्रेष्ठ पापात्मानं सुयॊधनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 8,
        "text": "किर्याभ्युपायैर इन्द्रेण निहता दैत्यदानवाः\nकरियाभ्युपायैर बहुभिर बलिर बद्धॊमहात्मना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 9,
        "text": "करियाभ्युपायैः पूर्वं हि हिरण्याक्षॊ महासुरः\nहिरण्यकशिपुश चैव करिययैव निषूदितौ\nवृत्रश च निहतॊ राजन करिययैव न संशयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 10,
        "text": "तथा पौलस्त्य तनयॊ रावणॊ नाम राक्षसः\nरामेण निहतॊ राजन सानुबन्धः सहानुगः\nकरियया यॊगम आस्थाय तथा तवम अपि विक्रम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 11,
        "text": "करियाभ्युपायैर निहतॊ मया राजन पुरातने\nतारकश च महादैत्यॊ विप्रचित्तिश च वीर्यवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 12,
        "text": "वातापिर इल्वलश चैव तरिशिराश च तथा विभॊ\nसुन्दॊपसुन्दाव असुरौ करिययैव निषूदितौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 13,
        "text": "करियाभ्युपायैर इन्द्रेण तरिदिवं भुज्यते विभॊ\nकरिया बलवती राजन नान्यत किं चिद युधिष्ठिर"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 14,
        "text": "दैत्याश च दानवाश चैव राक्षसाः पार्थिवास तथा\nकरियाभ्युपायैर निहताः करियां तस्मात समाचर"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 15,
        "text": "[स]\nइत्य उक्तॊ वासुदेवेन पाण्डवः संशितव्रतः\nजलस्थं तं महाराज तव पुत्रं मला बलम\nअभ्यभाषत कौन्तेयः परहसन्न इव भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 16,
        "text": "सुयॊधन किमर्थॊ ऽयम आरम्भॊ ऽसपु कृतस तवया\nसर्वं कषत्रं घातयित्वा सवकुलं च विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 17,
        "text": "जलाशयं परविष्टॊ ऽदय वाञ्छञ जीवितम आत्मनः\nउत्तिष्ठ राजन युध्यस्व सहास्माभिः सुयॊधन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 18,
        "text": "स च दर्पॊ नरश्रेष्ठ स च मानः कव ते गतः\nयस तवं संस्तभ्य सलिलं भीतॊ राजन वयवस्थितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 19,
        "text": "सर्वे तवां शूर इत्य एव जना जल्पन्ति संसदि\nवयर्थं तद भवतॊ मन्ये शौर्यं सलिलशायिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 20,
        "text": "उत्तिष्ठ राजन युध्यस्व कषत्रियॊ ऽसि कुलॊद्भवः\nकौरवेयॊ विशेषेण कुले जन्म च संस्मर"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 21,
        "text": "स कथं कौरवे वंशे परशंसञ जन्म चात्मनः\nयुद्धाद भीतस ततस तॊयं परविश्य परतितिष्ठसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 22,
        "text": "अयुद्धम अव्यवस्थानं नैष धर्मः सनातनः\nअनार्यजुष्टम अस्वर्ग्यं रणे राजन पलायनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 23,
        "text": "कथं पारम अगत्वा हि युद्धे तवं वै जिजीविषुः\nइमान निपतितान दृष्ट्वा पुत्रान भरातॄन पितॄंस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 24,
        "text": "संबन्धिनॊ वयस्यांश च मातुलान बान्धवांस तथा\nघातयित्वा कथं तात हरदे तिष्ठसि सांप्रतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 25,
        "text": "शूरमानी न शूरस तवं मिथ्या वदसि भारत\nशूरॊ ऽहम इति दुर्बुद्धे सर्वलॊकस्य शृण्वतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 26,
        "text": "न हि शूराः पलायन्ते शत्रून दृष्ट्वा कथं चन\nबरूहि वा तवं यया धृत्या शूर तयजसि संगरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 27,
        "text": "स तवम उत्तिष्ठ युध्यस्व विनीय भयम आत्मनः\nघातयित्वा सर्वसैन्यं भरातॄंश चैव सुयॊधन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 28,
        "text": "नेदानीं जीविते बुद्धिः कार्या धर्मचिकीर्षया\nकषत्रधर्मम अपाश्रित्य तवद्विधेन सुयॊधन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 29,
        "text": "यत तत कर्णम उपाश्रित्य शकुनिं चापि सौबलम\nअमर्त्य इव संमॊहात तवम आत्मानं न बुद्धवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 30,
        "text": "तत पापं सुमहत कृत्व परतियुध्यस्व भारत\nकथं हि तवद्विधॊ मॊहाद रॊचयेत पलायनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 31,
        "text": "कव ते तत पौरुषं यातं कव च मानः सुयॊधन\nकव च विक्रान्तता याता कव च विस्फूर्जितं महत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 32,
        "text": "कव ते कृतास्त्रता याता किं च शेषे जलाशये\nस तवम उत्तिष्ठ युध्यस्व अक्षत्र धर्मेण भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 33,
        "text": "अस्मान वा तवं पराजित्य परशाधि पृथिवीम इमाम\nअथ वा निहतॊ ऽसमाभिर भूमौ सवप्स्यसि भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 34,
        "text": "एष ते परथमॊ धर्मः सृष्टॊ धात्रा महात्मना\nतं कुरुष्व यथातथ्यं राजा भव महारथ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 35,
        "text": "[दुर]\nनैतच चित्रं महाराज यद भीः पराणिनम आविशत\nन च पराणभयाद भीतॊ वयपयातॊ ऽसमि भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 36,
        "text": "अरथश चानिषङ्गी च निहतः पार्ष्णिसारथिः\nएकश चाप्य अगणः संख्ये परत्याश्वासम अरॊचयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 37,
        "text": "न पराणहेतॊर न भयान न विषादाद विशां पते\nइदम अम्भः परविष्टॊ ऽसमि शरमात तव इदम अनुष्ठितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 38,
        "text": "तवं चाश्वसिहि कौन्तेय ये चाप्य अनुगतास तव\nअहम उत्थाय वः सर्वान परतियॊत्स्यामि संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 39,
        "text": "[य]\nआश्वस्ता एव सर्वे सम चिरं तवां मृगयामहे\nतद इदानीं समुत्तिष्ठ युध्यस्वेह सुयॊधन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 40,
        "text": "हत्वा वा समरे पार्थान सफीतं राज्यम अवाप्नुहि\nनिहतॊ वा रणे ऽसमाभिर वीरलॊकम अवाप्स्यसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 41,
        "text": "[दुर]\nयदर्थं राज्यम इच्छामि कुरूणां कुरुनन्दन\nत इमे निहताः सर्वे भरातरॊ मे जनेश्वर"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 42,
        "text": "कषीणरत्नां च पृथिवीं हतक्षत्रिय पुंगवाम\nनाभ्युत्सहाम्य अहं भॊक्तुं विधवाम इव यॊषितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 43,
        "text": "अद्यापि तव अहम आशंसे तवां विजेतुं युधिष्ठिर\nभङ्क्त्वा पाञ्चाल पाण्डूनाम उत्साहं भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 44,
        "text": "न तव इदानीम अहं मन्ये कार्यं युद्धेन कर्हि चित\nदरॊणे कर्णे च संशान्ते निहते च पितामहे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 45,
        "text": "अस्त्व इदानीम इयं राजन केवला पृथिवी तव\nअसहायॊ हि कॊ राजा राज्यम इच्छेत परशासितुम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 46,
        "text": "सुहृदस तादृशान हित्वा पुत्रान भरातॄन पितॄन अपि\nभवद्भिश च हृते राज्ये कॊ नु जीवेत मादृशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 47,
        "text": "अहं वनं गमिष्यामि हय अजिनैः परतिवासितः\nरतिर हि नास्ति मे राज्ये हतपक्षस्य भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 48,
        "text": "हतबान्धव भूयिष्ठा हताश्वा हतकुञ्जरा\nएषा ते पृथिवी राजन भुङ्क्ष्वैनां विगतज्वरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 49,
        "text": "वनम एव गमिष्यामि वसामॊ मृगचर्मणी\nन हि मे निर्जितस्यास्ति जीविते ऽदय सपृहा विभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 50,
        "text": "गच्छ तवं भुङ्क्ष्व राजेन्द्र पृथिवीं निहतेश्वराम\nहतयॊधां नष्टरत्नां कषीणवप्रां यथासुखम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 51,
        "text": "[य]\nआर्तप्रलापान मा तात सलिलस्थः परभाषथाः\nनैतन मनसि मे राजन वाशितं शकुनेर इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 52,
        "text": "यदि चापि समर्थः सयास तवं दानाय सुयॊधन\nनाहम इच्छेयम अवनिं तवया दत्तां परशासितुम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 53,
        "text": "अधर्मेण न गृह्णीयां तवया दत्तां महीम इमाम\nन हि धर्मः समृतॊ राजन कषत्रियस्य परतिग्रहः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 54,
        "text": "तवया दत्तां न चेच्छेयं पृथिवीम अखिलाम अहम\nतवां तु युद्धे विनिर्जित्य भॊक्तास्मि वसुधाम इमाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 55,
        "text": "अनीश्वरश च पृथिवीं कथं तवं दातुम इच्छसि\nतवयेयं पृथिवी राजन किं न दत्ता तदैव हि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 56,
        "text": "धर्मतॊ याचमानानां शमार्थं च कुलस्य नः\nवार्ष्णेयं परथमं राजन परत्याख्याय महाबलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 57,
        "text": "किम इदानीं ददासि तवं कॊ हि ते चित्तविभ्रमः\nअभियुक्तस तु कॊ राजा दातुम इच्छेद धि मेदिनीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 58,
        "text": "न तवम अद्य महीं दातुम ईशः कौरवनन्दन\nआच्छेत्तुं वा बलाद राजन स कथं दातुम इच्छसि\nमां तु निर्जित्य संग्रामे पालयेमां वसुंधराम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 59,
        "text": "सूच्य अग्रेणापि यद भूमेर अपि धरीयेत भारत\nतन मात्रम अपि नॊ मह्य न ददाति पुरा भवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 60,
        "text": "स कथं पृथिवीम एतां परददासि विशां पते\nसूच्य अग्रं नात्यजः पूर्वं स कथं तयजसि कषितिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 61,
        "text": "एवम ऐश्वर्यम आसाद्य परशास्य पृथिवीम इमाम\nकॊ हि मूढॊ वयवस्येत शत्रॊर दातुं वसुमं धराम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 62,
        "text": "तवं तु केवलमौर्ख्येण विमूढॊ नावबुध्यसे\nपृथिवीं दातुकामॊ ऽपि जीवितेनाद्य मॊक्ष्यसे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 63,
        "text": "अस्मान वा तवं पराजित्य परशाधि पृथिवीम इमाम\nअथ वा निहतॊ ऽसमाभिर वरज लॊकान अनुत्तमान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 64,
        "text": "आवयॊर जीवतॊ राजन मयि च तवायि च धरुवम\nसंशयः सर्वभूतानां विजये नॊ भविष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 65,
        "text": "जीवितं तव दुष्प्रज्ञ मयि संप्रति वर्तते\nजीवयेयं तव अहं कामं न तु तवं जीवितुं कषमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 66,
        "text": "दहने हि कृतॊ यत्नस तवयास्मासु विशेषतः\nआशीविषैर विषैश चापि जले चापि परवेशनैः\nतवया विनिकृता राजन राज्यस्य हरणेन च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 67,
        "text": "एतस्मात कारणात पापजीवितं ते न विद्यते\nउत्तिष्ठॊत्तिष्ठ युध्यस्व तत ते शरेयॊ भविष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 30,
        "shloka": 68,
        "text": "[स]\nएवं तु विविधा वाचॊ जय युक्ताः पुनः पुनः\nकीर्तयन्ति सम ते वीरास तत्र तत्र जनाधिप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 1,
        "text": "[धृ]\nएवं संतर्ज्यमानस तु मम पुत्रॊ महीपतिः\nपरकृत्या मन्युमान वीरः कथम आसीत परंतपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 2,
        "text": "न हि संतर्जना तेन शरुतपूर्वा कदा चन\nराजभावेन मान्यश च सर्वलॊकस्य सॊ ऽभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 3,
        "text": "इयं च पृथिवी सर्वा संलेच्छाटविका भृशम\nपरसादाद धरियते यस्य परत्यक्षं तव संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 4,
        "text": "स तथा तर्ज्यमानस तु पाण्डुपुत्रैर विशेषतः\nविहीनश च सवकैर भृत्यैर निर्जने चावृतॊ भृशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 5,
        "text": "शरुत्वा स कटुका वाचॊ जय युक्ताः पुनः पुनः\nकिम अब्रवीत पाण्डवेयांस तन ममाचक्ष्व संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 6,
        "text": "[स]\nतर्ज्यमानस तदा राजन्न उदकस्थस तवात्मजः\nयुधिष्ठिरेण राजेन्द्र भरातृभिः सहितेन ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 7,
        "text": "शरुत्वा स कटुका वाचॊ विषमस्थॊ जनाधिपः\nदीर्घम उष्णं च निःश्वस्य सलिलस्थः पुनः पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 8,
        "text": "सलिलान्तर गतॊ राजा धुन्वन हस्तौ पुनः पुनः\nमनश चकार युद्धाय राजानं चाभ्यभाषत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 9,
        "text": "यूयं ससुहृदः पार्थाः सर्वे सरथ वाहनाः\nअहम एकः परिद्यूनॊ विरथॊ हतवाहनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 10,
        "text": "आत्तशस्त्रै रथगतैर बहुभिः परिवारितः\nकथम एकः पदातिः सन्नशस्त्रॊ यॊद्धुम उत्सहे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 11,
        "text": "एकैकेन तु मां यूयं यॊधयध्वं युधिष्ठिर\nन हय एकॊ बहुभिर वीरैर नयाय्यं यॊधयितुं युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 12,
        "text": "विशेषतॊ विकवचः शरान्तश चापः समाश्रितः\nभृशं विक्षत गात्रश च शरान्तवाहन सैनिकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 13,
        "text": "न मे तवत्तॊ भयं राजन न च पार्थाद वृकॊदरात\nफल्गुनाद वासुदेवाद वा पाञ्चालेभ्यॊ ऽथ वा पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 14,
        "text": "यमाभ्यां युयुधानाद वा ये चान्ये तव सैनिकाः\nएकः सर्वान अहं करुद्धॊ न तान यॊद्धुम इहॊत्सहे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 15,
        "text": "धर्ममूला सतां कीर्तिर मनुष्याणां जनाधिप\nधर्मं चैव ह कीर्तिं च पालयन परब्रवीम्य अहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 16,
        "text": "अहम उत्थाय वः सर्वान परतियॊत्स्यामि संयुगे\nअन्वंशाभ्यागतान सर्वान ऋतून संवत्सरॊ यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 17,
        "text": "अद्य वः सरथान साश्वान अशस्त्रॊ विरथॊ ऽपि सन\nनक्षत्राणीव सर्वाणि सविता रात्रिसंक्षये\nतेजसा नाशयिष्यामि सथिरी भवत पाण्डवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 18,
        "text": "अद्यानृण्यं गमिष्यामि कषत्रियाणां यशास्विनाम\nबाह्लीक दरॊण भीष्माणां कर्णस्य च महात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 19,
        "text": "जयद्रथस्य शूरस्य भगदत्तस्य चॊभयॊः\nमद्रराजस्य शल्यस्य भूरिश्रवस एव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 20,
        "text": "पुत्राणां भरतश्रेष्ठ शकुनेः सौबलस्य च\nमित्राणां सुहृदां चैव बान्धवानां तथैव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 21,
        "text": "आनृण्यम अद्य गच्छामि हत्वा तवां भरतृभिः सह\nएतावद उक्त्वा वचनं विरराम जनाधिपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 22,
        "text": "[य]\nदिष्ट्या तवम अपि जानीषे कषत्रधर्मं सुयॊधन\nदिष्ट्या ते वर्तते बुद्धिर युद्धायैव महाभुज"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 23,
        "text": "दिष्ट्या शूरॊ ऽसि कौरव्य दिष्ट्या जानासि संगरम\nयस तवम एकॊ हि नः सर्वान संयुगे यॊद्धुम इच्छसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 24,
        "text": "एक एकेन संगम्य यत ते संमतम आयुधम\nतत तवम आदाय युध्यस्व परेक्षकास ते वयं सथिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 25,
        "text": "अयम इष्टं च ते कामं वीर भूयॊ ददाम्य अहम\nहत्वैकं भवतॊ राज्यं हतॊ वा सवर्गम आप्नुहि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 26,
        "text": "[दुर]\nएकश चेद यॊद्धुम आक्रन्दे वरॊ ऽदय मम दीयते\nआयुधानाम इयं चापि वृता तवत संमते गदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 27,
        "text": "भरातॄणां भवताम एकः शक्यं मां यॊ ऽभिमन्यते\nपदातिर गदया संख्ये स युध्यतु मया सह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 28,
        "text": "वृत्तानि रथयुद्धानि विचित्राणि पदे पदे\nइदम एकं गदायुद्धं भवत्व अद्याद्भुतं महत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 29,
        "text": "अन्नानाम अपि पर्यायं कर्तुम इच्छन्ति मानवाः\nयुद्धानाम अपि पर्यायॊ भवत्व अनुमते तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 30,
        "text": "गदया तवां महाबाहॊ विजेष्यामि सहानुजम\nपाञ्चालान सृञ्जयांश चैव ये चान्ये तव सैनिकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 31,
        "text": "[य]\nउत्तिष्ठॊत्तिष्ठ गान्धारे मां यॊधय सुयॊधन\nएक एकेन संगम्य संयुगे गदया बली"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 32,
        "text": "पुरुषॊ भव गान्धारे युध्यस्व सुसमाहितः\nअद्य ते जीवितं नास्ति यद्य अपि तवं मनॊजवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 33,
        "text": "[स]\nएतत स नरशार्दूल नामृष्यत तवात्मजः\nसलिलान्तर गतः शवभ्रे महानाग इव शवसन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 34,
        "text": "तथासौ वाक परतॊदेन तुद्यमानः पुनः पुनः\nवाचं न मामृषे धीमान उत्तमाश्वः कशाम इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 35,
        "text": "संक्षॊभ्य सलिलं वेगाद गदाम आदाय वीर्यवान\nअद्रिसारमयीं गुर्वीं काञ्चनाङ्गदभूषणाम\nअन्तर्जलात समुत्तस्थौ नागेन्द्र इव निःश्वसन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 36,
        "text": "स भित्त्वा सतम्भितं तॊयं सकन्धे कृत्वायसीं गदाम\nउदतिष्ठत पुत्रस ते परतपन रश्मिमान इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 37,
        "text": "ततः शैक्यायसीं गुर्वीं जातरूपपरिष्कृताम\nगदां परामृशद धीमान धार्तराष्ट्रॊ महाबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 38,
        "text": "गदाहस्तं तु तं दृष्ट्वा सशृङ्गम इव पर्वतम\nपरजानाम इव संक्रुद्धं शूलपाणिम अवस्थितम\nसगदॊ भरतॊ भाति परतपन भास्करॊ यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 39,
        "text": "तम उत्तीर्णं महाबाहुं गदाहस्तम अरिंदमम\nमेनिरे सर्वभूतानि दण्डहस्तम इवान्तकम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 40,
        "text": "वज्रहस्तं यथा शक्रं शूलहस्तं यथा हरम\nददृशुः सर्वपाञ्चालाः पुत्रं तव जनाधिप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 41,
        "text": "तम उत्तीर्णं तु संप्रेक्ष्य समहृष्यन्त सर्वशः\nपाञ्चालाः पाण्डवेयाश च ते ऽनयॊन्यस्य तलान ददुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 42,
        "text": "अवहासं तु तं मत्वा पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nउद्वृत्य नयने करुद्धॊ दिधक्षुर इव पाण्डवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 43,
        "text": "तरिशिखां भरुकुटीं कृत्वा संदष्ट दशनच छदः\nपरत्युवाच ततस तान वै पाण्डवान सहकेशवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 44,
        "text": "अवहासस्य वॊ ऽसयाद्य परतिवक्तास्मि पाण्डवाः\nगमिष्यथ हताः सद्यः सपानाला यमक्षयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 45,
        "text": "उत्थितस तु जलात तस्मात पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nअतिष्ठत गदापाणी रुधिरेण समुक्षितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 46,
        "text": "तस्य शॊणितदिग्धस्य सलिलेन समुक्षितम\nशरीरं सम तदा भाति सरवन्न इव महीधरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 47,
        "text": "तम उद्यतगदं वीरं मेनिरे तत्र पाण्डवाः\nवैवस्वतम इव करुद्धं किंकरॊद्यत पाणिनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 48,
        "text": "स मेघनिनदॊ हर्षान नदन्न इव च गॊवृषः\nआजुहाव ततः पार्थान गदया युधि वीर्यवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 49,
        "text": "[दुर]\nएकैकेन च मां यूयम आसीदत युधिष्ठिर\nन हय एकॊ बहुभिर नयाय्यॊ वीर यॊधयितुं युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 50,
        "text": "नयस्तवर्मा विशेषेण शरान्तश चाप्सु परिप्लुतः\nभृशं विक्षत गात्रश च हतवाहन सैनिकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 51,
        "text": "[य]\nनाभूद इयं तव परज्ञा काथम एवं सुयॊधन\nयदाभिमन्यु बहवॊ जघ्नुर युधि महारथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 52,
        "text": "आमुञ्च कवचं वीर मूर्धजान यमयस्व च\nयच्च चान्यद अपि ते नास्ति तद अप्य आदत्स्व भारत\nइमम एकं च ते कामं वीर भूयॊ ददाम्य अहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 53,
        "text": "पञ्चानां पाण्डवेयानां येन यॊद्धुम इहेच्छसि\nतं हत्वा वै भवान राजा हतॊ वा सवर्गम आप्नुहि\nऋते च जीविताद वीर युद्धे किं कुर्म ते परियम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 54,
        "text": "[स]\nततस तव सुतॊ राजन वर्म जग्राह काञ्चनम\nविचित्रं च शिरस तराणं जाम्बूनदपरिष्कृतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 55,
        "text": "सॊ ऽवबद्ध शिरस तराणः शुभकाञ्चनवर्म भृत\nरराज राजन पुत्रस ते काञ्चनः शैलराड इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 56,
        "text": "संनद्धः सगदी राजन सज्जः संग्राममूर्धनि\nअब्रवीत पाण्डवान सर्वान पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 57,
        "text": "भरातॄणां भवताम एकॊ युध्यतां गदया मया\nसहदेवेन वा यॊत्स्ये भीमेन नकुलेन वा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 58,
        "text": "अथ वा फल्गुनेनाद्य तवया वा भरतर्षभ\nयॊत्स्ये ऽहं संगरं पराप्य विजेष्ये च रणाजिते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 59,
        "text": "अहम अद्य गमिष्यामि वैरस्यान्तं सुदुर्गमाम\nगदया पुरुषव्याघ्र हेमपट्ट विनद्धया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 31,
        "shloka": 60,
        "text": "गदायुद्धे न मे कश चित सदृशॊ ऽसतीति चिन्तय\nगदया वॊ हनिष्यामि सर्वान एव समागतान\nगृह्णातु सगदां यॊ वै युध्यते ऽदय मया सह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nएवं दुर्यॊधनॊ राजन गर्जमाने मुहुर मुहुः\nयुधिष्ठिरस्य संक्रुद्धॊ वासुदेवॊ ऽबरवीद इदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 2,
        "text": "यदि नाम हय अयं युद्धे वरयेत तवां युधिष्ठिर\nअर्जुनं नकुलं वापि सहदेवम अथापि वा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 3,
        "text": "किम इदं साहसं राजंस तवया वयाहृतम ईदृशम\nएकम एव निहत्याजौ भव राजा कुरुष्व इति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 4,
        "text": "एतेन हि कृता यॊग्या वर्षाणीह तरयॊदश\nआयसे पुरुषे राजन भीमसेनजिघांसया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 5,
        "text": "कथं नाम भवेत कार्यम अस्माभिर भरतर्षभ\nसाहसं कृतवांस तवं तु हय अनुक्रॊशान नृपॊत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 6,
        "text": "नान्यम अस्यानुपश्यामि परतियॊद्धारम आहवे\nऋते वृकॊदरात पार्थात स च नातिकृत शरमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 7,
        "text": "तद इदं दयूतम आरब्धं पुनर एव यथा पुरा\nविषमं शकुनेश चैव तव चैव विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 8,
        "text": "बली भीमः समर्थश च कृती राजा सुयॊधनः\nबलवान वा कृती वेति कृती राजन विशिष्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 9,
        "text": "सॊ ऽयं रामंस तवया शत्रुः समे पथि निवेशितः\nनयस्तश चात्मा सुविषमे कृच्छ्रम आपादिता वयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 10,
        "text": "कॊ नु सर्वान विनिर्जित्य शत्रून एकेन वैरिणा\nपणित्वा चैकपाणेन रॊचयेद एवम आहवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 11,
        "text": "न हि पश्यामि तं लॊके गदाहस्तं नरॊत्तमम\nयुध्येद दुर्यॊधनं संख्ये कृतित्वाद धि विशेषयेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 12,
        "text": "फल्गुनं वा भवन्तं वा माद्रीपुत्राव अथापि वा\nन समर्थान अहं मन्ये गदाहस्तस्य संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 13,
        "text": "स कथं वदसे शत्रुं युध्यस्व गदयेति ह\nएकं च नॊ निहत्याजौ भव राजेति भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 14,
        "text": "वृकॊदरं समासाद्य संशयॊ विजये हि नः\nनयायतॊ युध्यमानानां कृती हय एष महाबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 15,
        "text": "[भम]\nमधुसूदन मा कार्षीर विषादं यदुनन्दन\nअद्य पारं गमिष्यामि वैरस्य भृशदुर्गमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 16,
        "text": "अहं सुयॊधनं संख्ये हनिष्यामि न संशयः\nविजयॊ वै धरुवं कृष्ण धर्मराजस्य दृश्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 17,
        "text": "अध्यर्धेन पुनेनेयं गदा गुरुतरी मम\nन तथा धार्तराष्ट्रस्य मा कार्षीर माधव वयथाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 18,
        "text": "सामरान अपि लॊकांस तरीन नानाशस्त्रधरान युधि\nयॊधयेयं रणे हृष्टः किम उताद्य सुयॊधनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 19,
        "text": "[स]\nतथा संभाषमाणं तु वासुदेवॊ वृकॊदरम\nहृष्टः संपूजयाम आस वचनं चेदम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 20,
        "text": "तवाम आश्रित्य महाबाहॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nनिहतारिः सवकां दीप्तां शरियं पराप्तॊ न संशयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 21,
        "text": "तवया विनिहताः सर्वे घृतराष्ट्र सुता रणे\nराजानॊ राजपुत्राश च नागाश च विनिपातिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 22,
        "text": "कलिङ्गा मागधाः पराच्या गान्धाराः कुरवस तथा\nतवाम आसाद्य महायुद्धे निहताः पाण्डुनन्दन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 23,
        "text": "हत्वा दुर्यॊधनं चापि परयच्छॊर्वीं ससागराम\nधर्मराजस्य कौन्तेय यथा विष्णुः शचीपतेः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 24,
        "text": "तवां च पराप्य रणे पापॊ धार्तराष्ट्रॊ विनङ्क्ष्यति\nतवम अस्य सक्थिनी भङ्क्त्वा परतिज्ञां पारयिष्यसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 25,
        "text": "यत्नेन तु सदा पार्थ यॊद्द्धव्यॊ धृतराष्ट्रजः\nकृती च बलवांश चैव युद्धशौण्डश च नित्यदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 26,
        "text": "ततस तु सात्यकी राजन पूजयाम आस पाण्डवम\nविविधाभिश च तां वाग्भिः पूजयाम आस माधवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 27,
        "text": "पाञ्चालाः पाण्डवेयाश च धर्मराज पुरॊगमाः\nतद वचॊ भीमसेनस्य सर्व एवाभ्यपूजयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 28,
        "text": "ततॊ भीमबलॊ भीमॊ युधिष्ठिरम अथाब्रवीत\nसृञ्जयैः सह तिष्ठन्तं तपन्तम इव भास्करम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 29,
        "text": "अहम एतेन संगम्य संयुगे यॊद्धुम उत्सहे\nन हि शक्तॊ रणे जेतुं माम एष पुरुषाधमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 30,
        "text": "अद्य करॊधं विमॊक्ष्यामि निहितं हृदये भृशम\nसुयॊधने धार्तराष्ट्रे खाण्डवे ऽगनिम इवार्जुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 31,
        "text": "शल्यम अद्यॊद्धरिष्यामि तव पाण्डव हृच्च्छयम\nनिहत्य गदया पापम अद्य राजन सुखी भव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 32,
        "text": "अद्य कीर्तिमयीं मालां परतिमॊक्ष्ये तवानघ\nपराणाञ शरियं च राज्यं च मॊक्ष्यते ऽदय सुयॊधनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 33,
        "text": "राजा च धृतराष्ट्रॊ ऽदय शरुत्वा पुत्रं मया हतम\nसमारिष्यत्य अशुभं कर्म यत तच छकुनि बुद्धिजम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 34,
        "text": "इत्य उक्त्वा भरतश्रेष्ठॊ गदाम उद्यम्य वीर्यवान\nउदतिष्ठत युद्धाय शक्रॊ वृत्रम इवाह्वयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 35,
        "text": "तम एकाकिनम आसाद्य धार्तराष्ट्रं महाबलम\nनिर्यूथम इव मातङ्गं समहृष्यन्त पाण्डवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 36,
        "text": "तम उद्यतगदं दृष्ट्वा कैलासम इव शृङ्गिणम\nभीमसेनस तदा राजन दुर्यॊधनम अथाब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 37,
        "text": "राज्ञापि धृतराष्ट्रेण तवया चास्मासु यत्कृतम\nसमार तद दुष्कृतं कर्म यद्वृत्तं वारणावते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 38,
        "text": "दरौपदी च परिक्लिष्टा सभामध्ये रजस्वला\nदयूते यद विजितॊ राजा शकुनेर बुद्धिनिश्चयात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 39,
        "text": "यानि चान्यानि दुष्टात्मन पापानि कृतवान असि\nअनागःसु च पार्थेषु तस्य पश्य महत फलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 40,
        "text": "तवत्कृते निहतः शेते शरतल्पे महायशाः\nगाङ्गेयॊ भरतश्रेष्ठः सर्वेषां नः पितामहः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 41,
        "text": "हतॊ दरॊणश च कार्णश च हतः शल्यः परतापवान\nवैरस्या चादि कर्तासौ शकुनिर निहतॊ युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 42,
        "text": "भरातरस ते हताः शूराः पुत्राश च सहसैनिकाः\nराजानश च हताः शूराः समरेष्व अनिवर्तिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 43,
        "text": "एते चान्ये च निहता बहवः कषत्रियर्षभाः\nपरातिकामी तथा पापॊ दरौपद्याः कलेशकृद धतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 44,
        "text": "अवशिष्टस तवम एवैकः कुलघ्नॊ ऽधम पूरुषः\nतवाम अप्य अद्य हनिष्यामि गदया नात्र संशयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 45,
        "text": "अद्य ते ऽहं रणे दर्पं सर्वं नाशयिता नृप\nराज्याशां विपुलां राजन पाण्डवेषु च दुष्कृतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 46,
        "text": "[दुर]\nकिं कत्थितेन बहुधा युध्यस्वाद्य मया सह\nअद्य ते ऽहं विनेष्यामि युद्धश्रद्धां वृकॊदर"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 47,
        "text": "किं न पश्यसि मां पापगदा युद्धे वयवस्थितम\nहिमवच्छिखराकारां परगृह्य महतीं गदाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 48,
        "text": "गदिनं कॊ ऽदय मां पापजेतुम उत्सहते रिपुः\nनयायतॊ युध्यमानस्य देवेष्व अपि पुरंदरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 49,
        "text": "मा वृथा गर्ज कौन्तेय शरदाभ्रम इवाजलम\nदर्शयस्व बलं युद्धे यावत तत ते ऽदय विद्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 50,
        "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा पाञ्चालाः सहसृञ्जयाः\nसर्वे संपूजयाम आसुस तद वचॊ विजिगीषवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 51,
        "text": "तं मत्तम इव मातङ्गं तलशब्देन मानवाः\nभूयः संहर्षयाम आसू राजन दुर्यॊधनं नृपम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 32,
        "shloka": 52,
        "text": "बृहन्ति कुञ्जरास तत्र हया हेषन्ति चासकृत\nशस्त्राणि संप्रदीप्यन्ते पाण्डवानां जयैषिणाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nतस्मिन युद्धे महाराज संप्रवृत्ते सुदारुणे\nउपविष्टेषु सर्वेषु पाण्डवेषु महात्मसु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 2,
        "text": "ततस तालध्वजॊ रामस तयॊर युद्ध उपस्थिते\nशरुत्वा तच छिष्ययॊ राजन्न आजगाम हलायुधः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 3,
        "text": "तं दृष्ट्वा मरम परीताः पूजयित्वा नराधिपाः\nशिष्ययॊः कौशलं युद्धे पश्य रामेति चाब्रुवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 4,
        "text": "अब्रवीच च तदा रामॊ दृष्ट्वा कृष्णं च पाण्डवम\nदुर्यॊधनं च कौरव्यं गदापाणिम अवस्थितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 5,
        "text": "चत्वारिंशद अहान्य अद्य दवे च मे निःसृतस्य वै\nपुष्येण संप्रयातॊ ऽसमि शरवणे पुनरागतः\nशिष्ययॊर वै गदायुद्धं दरष्टुकामॊ ऽसमि माधव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 6,
        "text": "ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा परिष्वज्य हलायुधम\nसवागतं कुशलं चास्मै पर्यपृच्छद यथातथम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 7,
        "text": "कृष्णौ चापि महेष्वासाव अभिवाद्य हलायुधम\nसस्वजाते परिप्रीतौ परियमाणौ यशस्विनौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 8,
        "text": "माद्रीपुत्रौ तथा शूरौ दरौपद्याः पञ्च चात्मजाः\nअभिवाद्य सथिता राजन रौहिणेयं महाबलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 9,
        "text": "भीमसेनॊ ऽथ बलवान पुत्रस तव जनाधिप\nतथैव चॊद्यत गदौ पूजयाम आसतुर बलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 10,
        "text": "सवागतेन च ते तत्र परतिपूज्य पुनः पुनः\nपश्य युद्धं महाबाहॊ इति ते रामम अब्रुवन\nएवम ऊचुर महात्मानं रौहिणेयं नराधिपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 11,
        "text": "परिष्वज्य तदा रामः पाण्डवान सृञ्जयान अपि\nअपृच्छत कुशलं सर्वान पाण्डवांश चामितौजसः\nतथैव ते समासाद्य पप्रच्छुस तम अनामयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 12,
        "text": "परत्यभ्यर्च्य हली सर्वान कषत्रियांश च महामनाः\nकृत्वा कुशलसंयुक्तां संविदं च यथा वयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 13,
        "text": "जनार्दनं सत्यकिं च परेम्णा स परिषस्वजे\nमूर्ध्नि चैताव उपाघ्राय कुशलं पर्यपृच्छत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 14,
        "text": "तौ चैनं विधिवद राजन पूजयाम आसतुर गुरुम\nबरह्माणम इव देवेशम इन्द्रॊपेन्द्रौ मुदा युतौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 15,
        "text": "ततॊ ऽबरवीद धर्मसुतॊ रौहिणेयम अरिंदमम\nइदं भरात्रॊर महायुद्धं पश्य रामेति भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 16,
        "text": "तेषां मध्ये महाबाहुः शरीमान केशव पूर्वजः\nनयविशत परमप्रीतः पूज्यमानॊ महारथैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 17,
        "text": "स बभौ राजमध्यस्थॊ नीलवासाः सितप्रभः\nदिवीव नक्षत्रगणैः परिकीर्णॊ निशाकरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 33,
        "shloka": 18,
        "text": "ततस तयॊः संनिपातस तुमुलॊ लॊमहर्षणः\nआसीद अन्तकरॊ राजन वैरस्य तव पुत्रयॊः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 1,
        "text": "[ज]\nपूर्वम एव यदा रामस तस्मिन युद्धे उपस्थिते\nआमन्त्र्य केशवं यातॊ वृष्णिभिः सहितः परभुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 2,
        "text": "साहाय्यं धार्तराष्ट्रस्य न च कर्तास्मि केशव\nन चैव पाण्डुपुत्राणां गमिष्यामि यथागतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 3,
        "text": "एवम उक्त्वा तदा रामॊ यातः शत्रुनिबर्हणः\nतस्य चागमनं भूयॊ बरह्मञ शंसितुम अर्हसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 4,
        "text": "आख्याहि मे विस्तरतः कथं राम उपस्थितः\nकथं च दृष्टवान युद्धं कुशलॊ हय असि सत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 5,
        "text": "[वै]\nउपप्लव्ये निविष्टेषु पाण्डवेषु महात्मसु\nपरेषितॊ धृतराष्ट्रस्य समीपं मधुसूदनः\nशमं परति महावाहॊ हितार्थं सर्वदेहिनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 6,
        "text": "स गत्वा हास्तिनपुरं धृतराष्ट्रं समेत्य च\nउक्तवान वचनं तथ्यं हितं चैव विशेषतः\nन च तत कृतवान राजा यथाख्यातं हि ते पुरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 7,
        "text": "अनवाप्य शमं तत्र कृष्णः पुरुषसत्तमः\nआगच्छत महाबाहुर उपप्लव्यं जनाधिप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 8,
        "text": "ततः परत्यागतः कृष्णॊ धार्तराष्ट्र विसर्जितः\nअक्रियायां नरव्याघ्र पाण्डवान इदम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 9,
        "text": "न कुर्वन्ति वचॊ मह्यं कुरवः कालचॊदिताः\nनिर्गच्छध्वं पाण्डवेयाः पुष्येण सहिता मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 10,
        "text": "ततॊ विभज्यमानेषु बलेषु बलिनां वरः\nपरॊवाच भरातरं कृष्णं रौहिणेयॊ महामनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 11,
        "text": "तेषाम अपि महाबाहॊ साहाय्यं मधुसूदन\nकरियताम इति तत कृष्णॊ नास्य चक्रे वचस तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 12,
        "text": "ततॊ मन्युपरीतात्मा जगाम यदुनन्दनः\nतीर्थयात्रां हलधरः सरस्वत्यां महायशाः\nमैत्रे नक्षत्रयॊगे सम सहितः सर्वयादवैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 13,
        "text": "आश्रयाम आस भॊजस तु दुर्यॊद्ननम अरिंदमः\nयुयुधानेन सहितॊ वासुदेवस तु पाण्डवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 14,
        "text": "रौहिणेये गते शूरे पुष्येण मधुसूदनः\nपाण्डवेयान पुरस्कृत्य ययाव अभिमुखः कुरून"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 15,
        "text": "गच्छन एव पथिस्थस तु रामः परेष्यान उवाच हा\nसंभारांस तीर्थयात्रायां सार्वॊपकरणानि च\nआनयध्वं दवारकाया अग्नीन वै याजकांस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 16,
        "text": "सुवर्णं रजतं चैव धेनुर वासांसि वाजिनः\nकुञ्जरांश च रथांश चैव खरॊष्ट्रं वाहनानि च\nकषिप्रम आनीयतां सर्वं तीर्थहेतॊः परिच्छदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 17,
        "text": "परतिस्रॊतः सरस्वत्या गछध्वं शीघ्रगामिनः\nऋत्विजश चानयध्वं वै शतशश च दविजर्षभान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 18,
        "text": "एवं संदिश्य तु परेष्यान बलदेवॊ महाबलः\nतीर्थयात्रां ययौ राजन कुरूणां वैशसे तदा\nसरस्वतीं परतिस्रॊतः समुद्राद अभिजग्मिवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 19,
        "text": "ऋत्विग्भिश च सुहृद्भिश च तथान्यैर दविजसत्तमैः\nरथगर्जैस तथाश्वैश च परेष्यैश च भरतर्षभ\nगॊखरॊष्ट्र परयुक्तैश च यानैश च बहुभिर वृतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 20,
        "text": "शरान्तानां कलान्तवपुषां शिशूनां विपुलायुषाम\nतानि यानानि देशेषु परतीक्ष्यन्ते सम भारत\nबुभुक्षितानाम अर्थाय कॢप्तम अन्नं समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 21,
        "text": "यॊ यॊ यत्र दविजॊ भॊक्तुं कामं कामयते तदा\nतस्य तस्य तु तत्रैवम उपजह्रुस तदा नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 22,
        "text": "तत्र सथिता नरा राजन रौहिणेयस्य शासनात\nभक्ष्यपेयस्य कुर्वन्ति राशींस तत्र समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 23,
        "text": "वासांसि च महार्हाणि पर्यङ्कास्तरणानि च\nपूजार्थं तत्र कॢप्तानि विप्राणां सुखम इच्छताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 24,
        "text": "यत्र यः सवपते विप्रः कषत्रियॊ वापि भारत\nतत्र तत्र तु तस्यैव सर्वं कॢप्तम अदृश्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 25,
        "text": "यथासुखं जनः सर्वस तिष्ठते याति वा तदा\nयातु कामस्य यानानि पानानि तृषितस्य च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 26,
        "text": "बुभुक्षितस्या चान्नानि सवादूनि भरतर्षभ\nउपजह्रुर नरास तत्र वस्त्राण्य आभरणानि च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 27,
        "text": "स पन्थाः परबभौ राजन सर्वस्यैव सुखावहः\nसवर्गॊपमस तदा वीर नराणां तत्र गच्छताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 28,
        "text": "नित्यप्रमुदितॊपेतः सवादु भक्षः शुभान्वितः\nविपण्यापण पण्यानां नानाजनशतैर वृतः\nनानाद्रुमलतॊपेतॊ नानारत्नविभूषितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 29,
        "text": "ततॊ महात्मा नियमे सथितात्मा; पुण्येषु तीर्थेषु वसूनि राजन\nददौ दविजेभ्यः करतुदक्षिणाश च; यदुप्रवीरॊ हलभृत परतीतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 30,
        "text": "दॊग्भ्रीश च धेनूश च सहस्रशॊ वै; सुवाससः काञ्चनबद्धशृङ्गीः\nहयांश च नानाविध देशजातान; यानानि दासीश च तथा दविजेभ्यः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 31,
        "text": "रत्नानि मुक्तामणिविद्रुमं च; शृङ्गी सुवर्णं रजतं च शुभ्रम\nअयॊ मयं ताम्रमयं च भाण्डं; ददौ दविजातिप्रवरेषु रामः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 32,
        "text": "एवं स वित्तं परददौ महात्मा; सरस्वती तीर्थवरेषु भूरि\nययौ करमेणाप्रतिम परभावस; ततः कुरुक्षेत्रम उदारवृत्तः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 33,
        "text": "[ज]\nसारस्वतानां तीर्थानां गुणॊत्पत्तिं वदस्व मे\nफलं च दविपदां शरेष्ठ कर्म निर्वृत्तिम एव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 34,
        "text": "यथाक्रमं च भगवंस तीर्थानाम अनुपूर्वशः\nबरह्मन बरह्मविदां शरेष्ठ परं कौतूहलं हि मे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 35,
        "text": "[वै]\nतीर्थानां विस्तरं राजन गुणॊत्पत्तिं च सर्वशः\nमयॊच्यमानां शृणु वै पुण्यां राजेन्द्र कृत्स्नशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 36,
        "text": "पूर्वं महाराज यदुप्रवीर; ऋत्विक सुहृद विप्र गणैश च सार्धम\nपुण्यं परभासं समुपाजगाम; यत्रॊडु राड यक्ष्मणा कलिश्यमानः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 37,
        "text": "विमुक्तशापः पुनर आप्य तेजः; सर्वं जगद भासयते नरेन्द्र\nएवं तु तीर्थप्रवरं पृथिव्यां; परभासनात तस्य ततः परभासः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 38,
        "text": "[ज]\nकिमर्थं भगवान सॊमॊ यक्ष्मणा समगृह्यत\nकथं च तीर्थप्रवरे तस्मिंश चन्द्रॊ नयमज्जत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 39,
        "text": "कथम आप्लुत्य तस्मिंस तु पुनर आप्यायितः शशी\nएतन मे सर्वम आचक्ष्व विस्तरेण महामुने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 40,
        "text": "[वै]\nदक्षस्य तनया यास ताः परादुरासन विशां पते\nस सप्त विंशतिं कन्या दक्षः सॊमाय वै ददौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 41,
        "text": "नक्षत्रयॊगनिरताः संख्यानार्थं च भारत\nपत्न्यॊ वै तस्य राजेन्द्र सॊमस्य शुभलक्षणाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 42,
        "text": "तास तु सर्वा विशालाक्ष्यॊ रूपेणाप्रतिमा भुवि\nअत्यरिच्यत तासां तु रॊहिणी रूपसंपदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 43,
        "text": "ततस तस्यां स भगवान परीतिं चक्रे निशाकरः\nसास्य हृद्य बभूवाद्य तस्मात तां बुभुजे सदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 44,
        "text": "पुरा हि सॊमॊ राजेन्द्र रॊहिण्याम अवसच चिरम\nततॊ ऽसय कुपितान्य आसन नक्षत्राणि महात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 45,
        "text": "ता गत्वा पितरं पराहुः परजापतिम अतन्द्रिताः\nसॊमॊ वसति नास्मासु रॊहिणीं भजते सदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 46,
        "text": "ता वयं सहिताः सर्वास तवत्सकाशे परजेश्वर\nवत्स्यामॊ नियताहारास तपश्चरणतत्पराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 47,
        "text": "शरुत्वा तासां तु वचनं दक्षः सॊमम अथाब्रवीत\nसमं वर्तस्य भार्यासु मा तवाधर्मॊ महान सपृशेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 48,
        "text": "ताश च सर्वाब्रवीद दक्षॊ गच्छध्वं सॊमम अन्तिकात\nसमं वत्स्यति सर्वासु चन्द्रमा मम शासनात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 49,
        "text": "विसृष्टास तास तदा जग्मुः शीतांशुभवनं तदा\nतथापि सॊमॊ भगवान पुनर एव महीपते\nरॊहिणीं निवसत्य एव परीयमाणॊ मुहुर मुहुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 50,
        "text": "ततस ताः सहिताः सर्वा भूयः पितरम अब्रुवन\nतव शुश्रूषणे युक्ता वत्स्यामॊ हि तवाश्रमे\nसॊमॊ वसति नास्मासु नाकरॊद वचनं तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 51,
        "text": "तासां तद वचनं शरुत्वा दक्षः सॊमम अथाब्रवीत\nसमं वर्तस्व भार्यासु मा तवां शप्स्ये विरॊचन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 52,
        "text": "अनादृत्य तु तद वाक्यं दक्षस्य भगवाञ शशी\nरॊहिण्या सार्धम अवसत ततस ताः कुपिताः पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 53,
        "text": "गत्वा च पितरं पराहुः परणम्य शिरसा तदा\nसॊमॊ वसति नास्मासु तस्मान नः शरणं भव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 54,
        "text": "रॊहिण्याम एव भगवन सदा वसति चन्द्रमाः\nतस्मान नस तराहि सर्वा वै यथा नः सॊम आविशेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 55,
        "text": "तच छरुत्वा भगवान करुद्धॊ यक्ष्माणं पृथिवीपते\nससर्व रॊषात सॊमाय स चॊडु पतिम आविशत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 56,
        "text": "स यक्ष्मणाभिभूतात्माक्षीयताहर अहः शशी\nयत्नं चाप्य अकरॊद राजन मॊक्षार्थं तस्य यक्ष्मणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 57,
        "text": "इष्ट्वेष्टिभिर महाराज विविधाभिर निशाकरः\nन चामुच्यत शापाद वै कषयं चैवाभ्यगच्छत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 58,
        "text": "कषीयमाणे ततः सॊमे ओषध्यॊ न परजज्ञिरे\nनिरास्वाद रसाः सर्वा हतवीर्याश च सर्वशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 59,
        "text": "ओषधीनां कषये जाते पराणिनाम अपि संक्षयः\nकृशाश चासन परजाः सर्वाः कषीयमाणे निशाकरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 60,
        "text": "ततॊ देवाः समागम्य सॊमम ऊचुर महीपते\nकिम इदं भवतॊ रूपम ईदृशं न परकाशते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 61,
        "text": "कारणं बरूहि नः सर्वं येनेदं ते महद भयम\nशरुत्वा तु वचनं तवत्तॊ विधास्यामस ततॊ वयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 62,
        "text": "एवम उक्तः परत्युवाच सर्वांस ताञ शशलक्षणः\nशापं च कारणं चैव यक्ष्माणं च तथात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 63,
        "text": "देवास तस्य वचः शरुत्वा गत्वा दक्षम अथाब्रुवन\nपरसीद भगवन सॊमे शापश चैष निवर्त्यताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 64,
        "text": "असौ हि चन्द्रमाः कषीणः किं चिच छेषॊ हि लक्ष्यते\nकषयाच चैवास्य देवेश परजाश चापि गताः कषयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 65,
        "text": "वीरुद ओषधयश चैव बीजानि विविधानि च\nतथा वयं लॊकगुरॊ परसादं कर्तुम अर्हसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 66,
        "text": "एवम उक्तस तदा चिन्त्य पराह वाक्यं परजापतिः\nनैतच छक्यं मम वचॊ वयावर्तयितुम अन्यथा\nहेतुना तु महाभागा निवर्तिष्यति केन चित"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 67,
        "text": "समं वर्ततु सर्वासु शशी भार्यासु नित्यशः\nसरस्वत्या वरे तीर्थे उन्मज्जञ शशलक्षणः\nपुनर वर्धिष्यते देवास तद वै सत्यं वचॊ मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 68,
        "text": "मासार्धं च कषयं सॊमॊ नित्यम एव गमिष्यति\nमासार्धं च तदा वृद्धिं सत्यम एतद वचॊ मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 69,
        "text": "सरस्वतीं ततः सॊमॊ जगाम ऋषिशासनात\nपरभासं परमं तीर्थं सरस्वत्या जगाम ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 70,
        "text": "अमावास्यां महातेजास तत्रॊन्मज्जन महाद्युतिः\nलॊकान परभासयाम आस शीतांशुत्वम अवाप च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 71,
        "text": "देवाश च सर्वे राजेन्द्र परभासं पराप्य पुष्कलम\nसॊमेन सहिता भूत्वा दक्षस्य परमुखे ऽभवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 72,
        "text": "ततः परजापतिः सर्वा विससर्जाथ देवताः\nसॊमं च भगवान परीतॊ भूयॊ वचनम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 73,
        "text": "मावमंस्थाः सत्रियः पुत्र मा च विप्रान कदा चन\nगच्छ युक्तसदा भूत्वा कुरु वै शासनं मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 74,
        "text": "स विसृष्टॊ महाराज जगामाथ सवम आलयम\nपरजाश च मुदिता भूत्वा भॊजने च यथा पुरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 75,
        "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यथा शप्तॊ निशाकरः\nपरभासं च यथा तीर्थं तीर्थानां परवरं हय अभूत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 76,
        "text": "अमावास्यां महाराज नित्यशः शशलक्षणः\nसनात्वा हय आप्यायते शरीमान परभासे तीर्थ उत्तमे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 77,
        "text": "अतश चैनं परजानन्ति परभासम इति भूमिप\nपरभां हि परमां लेभे तस्मिन्न उन्मज्ज्य चन्द्रमाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 78,
        "text": "ततस तु चमसॊद्भेदम अच्युतस तव अगमद बली\nचमसॊद्भेद इत्य एवं यं जनाः कथयन्त्य उत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 79,
        "text": "तत्र दत्त्वा च दानानि विशिष्टानि हलायुधः\nउषित्वा रजनीम एकां सनात्वा च विधिवत तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 80,
        "text": "उदपानम अथागच्छत तवरावान केशवाग्रजः\nआद्यं सवस्त्ययनं चैव तत्रावाप्य महत फलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 34,
        "shloka": 81,
        "text": "सनिग्धत्वाद ओषधीनां च भूमेश च जनमेजय\nजानन्ति सिद्धा राजेन्द्र नष्टाम अपि सरस्वतीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nतस्मान नदी गतं चापि उदपानं यशस्विनः\nतरितस्य च महाराज जगामाथ हलायुधः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 2,
        "text": "तत्र दत्त्वा बहुद्रव्यं पूजयित्वा तथा दविजान\nउपस्पृश्य च तत्रैव परहृष्टॊ मुसलायुधः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 3,
        "text": "तत्र धर्मपरॊ हय आसीत तरितः स सुमहातपाः\nकूपे च वसता तेन सॊमः पीतॊ महात्मना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 4,
        "text": "तत्र चैनं समुत्सृज्य भरातरौ जग्मतुर गृहान\nततस तौ वै शशापाथ तरितॊ बराह्मणसत्तमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 5,
        "text": "[ज]\nउदपानं कथं बरह्मन कथं च सुमहातपाः\nपतितः किं च संत्यक्तॊ भरातृभ्यां दविजसत्तमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 6,
        "text": "कूपे कथं च हित्वैनं भरातरौ जग्मतुर गृहान\nएतद आचक्ष्व मे बरह्मन यदि शराव्यं हि मन्यसे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 7,
        "text": "[वै]\nआसन पूर्वयुगे राजन मुनयॊ भरातरस तरयः\nएकतश च दवितश चैव तरितश चादित्यसंनिभाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 8,
        "text": "सर्वे परजापतिसमाः परजावन्तस तथैव च\nबरह्मलॊकजितः सर्वे तपसा बरह्मवादिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 9,
        "text": "तेषां तु तपसा परीतॊ नियमेन दमेन च\nअभवद गौतमॊ नित्यं पिता धर्मरतः सदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 10,
        "text": "स तु दीर्घेण कालेन तेषां परीतिम अवाप्य च\nजगाम भगवान सथानम अनुरूपम इवात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 11,
        "text": "राजानस तस्य ये पूर्वे याज्या हय आसन महात्मनः\nते सर्वे सवर्गते तस्मिंस तस्य पुत्रान अपूजयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 12,
        "text": "तेषां तु कर्मणा राजंस तथैवाध्ययनेन च\nतरितः स शरेष्ठतां पराप यथैवास्य पिता तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 13,
        "text": "तं सम सर्वे महाभागा मुनयः पुण्यलक्षणाः\nअपूजयन महाभागं तथा विद्वत्तयैव तु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 14,
        "text": "कदाचिद धि ततॊ राजन भरातराव एकत दवितौ\nयज्ञार्थं चक्रतुश चित्तं धनार्थं च विशेषतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 15,
        "text": "तयॊश चिन्ता समभवत तरितं गृह्य परंतप\nयाज्यान सर्वान उपादाय परतिगृह्य पशूंस ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 16,
        "text": "सॊमं पास्यामहे हृष्टाः पराप्य यज्ञं महाफलम\nचक्रुश चैव महाराज भरातरस तरय एव ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 17,
        "text": "तथा तु ते परिक्रम्य याज्यान सर्वान पशून परति\nयाजयित्वा ततॊ याज्याँल लब्ध्वा च सुबहून पशून"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 18,
        "text": "याज्येन कर्मणा तेन परतिगृह्य विधानतः\nपराचीं दिशं महात्मान आजग्मुस ते महर्षयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 19,
        "text": "तरितस तेषां महाराज पुरस्ताद याति हृष्टवत\nएकतश च दवितश चैव पृष्ठतः कालयन पशून"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 20,
        "text": "तयॊश चिन्ता समभवद दृष्ट्वा पशुगणं महत\nकथं न सयुर इमा गाव आवाभ्यां वै विना तरितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 21,
        "text": "ताव अन्यॊन्यं समाभाष्य एकतश च दवितश च ह\nयद ऊचतुर मिथः पापौ तन निबॊध जनेश्वर"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 22,
        "text": "तरितॊ यज्ञेषु कुशलस तरितॊ वेदेषु निष्ठितः\nअन्यास तरितॊ बहुतरा गावः समुपलप्स्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 23,
        "text": "तद आवां सहितौ भूत्वा गाः परकाल्य वरजावहे\nतरितॊ ऽपि गछतां कामम आवाभ्यां वै विनाकृतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 24,
        "text": "तेषाम आगच्छतां रात्रौ पथि सथाने वृकॊ ऽभवत\nतथा कूपे ऽविदूरे ऽभूत सरस्वत्यास तटे महान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 25,
        "text": "अथ तरितॊ वृकं दृष्ट्वा पथि तिष्ठन्तम अग्रतः\nतद्भयाद अपसर्पन वै तस्मिन कूपे पपात ह\nअगाधे सुमहाघॊरे सर्वभूतभयंकरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 26,
        "text": "तरितस ततॊ महाभागः कूपस्थॊ मुनिसत्तमः\nआर्तनादं ततश चक्रे तौ तु शुश्रुवतुर मुनी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 27,
        "text": "तं जञात्वा पतितं कूपे भरातराव एकत दवितौ\nवृकत्रासा च लॊभाच च समुत्सृज्य परजग्मतुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 28,
        "text": "भरातृभ्यां पशुलुब्धाभ्याम उत्सृष्टः स महातपाः\nउदपाने महाराज निर्जले पांसुसंवृते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 29,
        "text": "तरित आत्मानम आलक्ष्य कूपे वीरुत तृणावृते\nनिमग्नं भरतश्रेष्ठ पापकृन नरके यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 30,
        "text": "बुद्ध्या हय अगणयत पराज्ञॊ मृत्यॊर भीतॊ हय असॊमपः\nसॊमः कथं नु पातव्य इहस्थेन मया भवेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 31,
        "text": "स एवम अनुसंचिन्त्य तस्मिन कूपे महातपाः\nददर्श वीरुधं तत्र लम्बमानां यदृच्छया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 32,
        "text": "पांसुग्रस्ते ततः कूपे विचिन्त्य सलिलं मुनिः\nअग्नीन संकल्पयाम आस हॊत्रे चात्मानम एव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 33,
        "text": "ततस तां वीरुधं सॊमं संकल्प्य सुमहातपाः\nऋच्चॊ यजूंषि सामानि मनसा चिन्तयन मुनिः\nगराहाणः शर्कराः कृत्वा परचक्रे ऽभिषवं नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 34,
        "text": "आज्यं च सलिलं चक्रे भागांश च तरिदिवौकसाम\nसॊमस्याभिषवं कृत्वा चकार तुमुलं धवनिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 35,
        "text": "स चाविशद दिवं राजन सवरः शैक्षस तरितस्य वै\nसमवाप च तं यज्ञं यथॊक्तं बरह्मवादिभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 36,
        "text": "वर्तमाने तथा यज्ञे तरितस्य सुमहात्मनः\nआविग्नं तरिदिवं सर्वं कारणं च न बुध्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 37,
        "text": "ततः सुतुमुलं शब्दं शुश्रावाथ बृहस्पतिः\nशरुत्वा चैवाब्रवीद देवान सर्वान देवपुरॊहितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 38,
        "text": "तरितस्य वर्तते यज्ञस तत्र गच्छामहे सुराः\nस हि करुद्धः सृजेद अन्यान देवान अपि महातपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 39,
        "text": "तच छरुत्वा वचनं तस्य सहिताः सर्वदेवताः\nपरययुस तत्र यत्रासौ तरित यज्ञः परवर्तते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 40,
        "text": "ते तत्र गत्वा विभुधास तं कूपं यत्र स तरितः\nददृशुस तं महात्मानं दीष्कितं यज्ञकर्मसु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 41,
        "text": "दृष्ट्वा चैनं महात्मानं शरिया परमया युतम\nऊचुश चाथ महाभागं पराप्ता भागार्थिनॊ वयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 42,
        "text": "अथाब्रवीद ऋषिर देवान पश्यध्वं मां दिवौकसः\nअस्मिन परतिभये कूपे निमग्नं नष्टचेतसम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 43,
        "text": "ततस तरितॊ महाराज भागांस तेषां यथाविधि\nमन्त्रयुक्तान समददात ते च परीतास तदाभवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 44,
        "text": "ततॊ यथाविधि पराप्तान भागान पराप्य दिवौकसः\nपरीतात्मानॊ ददुस तस्मै वरान यान मनसेच्छति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 45,
        "text": "स तु वव्रे वरं देवांस तरातुम अर्हथ माम इतः\nयश चेहॊपस्पृशेत कूपे स सॊमप गतिं लभेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 46,
        "text": "तत्र चॊर्मिमती राजन्न उत्पपात सरस्वती\nतयॊत्क्षिप्तस तरितस तस्थौ पूजयंस तरिदिवौकसः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 47,
        "text": "तथेति चॊक्त्वा विबुधा जग्मू राजन यथागतम\nतरितश चाप्य अगमत परीतः सवम एव निलयं तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 48,
        "text": "करुद्धः स तु समासाद्य ताव ऋषी भरातरौ तदा\nउवाच परुषं वाक्यं शशाप च महातपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 49,
        "text": "पशुलुब्धौ युवां यस्मान माम उत्सृज्य परधावितौ\nतस्माद रूपेण तेषां वै दंष्ट्रिण्णाम अभितश चरौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 50,
        "text": "भवितारौ मया शप्तौ पापेनानेन कर्मणा\nपरसवश चैव युवयॊर गॊलाङ्गूलर्ष्क वानराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 51,
        "text": "इत्य उक्ते तु तदा तेन कषणाद एव विशां पते\nतथा भूताव अदृश्येतां वचनात सत्यवादिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 52,
        "text": "तत्राप्य अमितविक्रान्तः सपृष्ट्वा तॊयं हलायुधः\nदत्त्वा च विविधान दायान पूजयित्वा च वै दविजान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 35,
        "shloka": 53,
        "text": "उदपानं च तं दृष्ट्वा परशस्य च पुनः पुनः\nनदी गतम अदीनात्मा पराप्तॊ विनशनं तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nततॊ विनशनं राजन्न आजगाम हलायुधः\nशूद्राभीरान परति दवेषाद यत्र नष्टा सरस्वती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 2,
        "text": "यस्मात सा भरतश्रेष्ठ दवेषान नष्टा सरस्वती\nतस्मात तद ऋषयॊ नित्यं पराहुर विनशनेति ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 3,
        "text": "तच चाप्य उपस्पृश्य बलः सरस्वत्यां महाबलः\nसुभूमिकं ततॊ ऽगच्छत सरस्वत्यास तटे वरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 4,
        "text": "तत्र चाप्सरसः शुभ्रा नित्यकालम अतन्द्रिताः\nकरीडाभिर विमलाभिश च करीडन्ति विमलाननाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 5,
        "text": "तत्र देवाः सगन्धर्वा मासि मासि जनेश्वर\nअभिगच्छन्ति तत तीर्थं पुण्यं बराह्मण सेवितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 6,
        "text": "तत्रादृश्यन्त गन्धर्वास तथैवाप्सरसां गणाः\nसमेत्य सहिता राजन यथा पराप्तं यथासुखम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 7,
        "text": "तत्र मॊदन्ति देवाश च पितरश च सवीरुधः\nपुण्यैः पुष्पैः सदा दिव्यैः कीर्यमाणाः पुनः पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 8,
        "text": "आक्रीडभूमिः सा राजंस तासाम अप्सरसां शुभा\nसुभूमिकेति विख्याता सरस्वत्यास तटे वरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 9,
        "text": "तत्र सनात्वा च दत्त्वा च वसु विप्रेषु माधवः\nशरुत्वा गीतां च तद दिव्यं वादित्राणां च निःस्वनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 10,
        "text": "छायाश च विपुला दृष्ट्वा देवगन्धर्वरक्षसाम\nगन्धर्वाणां ततस तीर्थम आगच्छद रॊहिणी सुतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 11,
        "text": "विश्वावसुमुखास तत्र गन्धर्वास तपसान्विताः\nनृत्तवादित्रगीतं च कुर्वन्ति सुमनॊरमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 12,
        "text": "तत्र दत्त्वा हलधरॊ विप्रेभ्यॊ विविधं वसु\nअजाविकं गॊखरॊष्ट्रं सुवर्णं रजतं तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 13,
        "text": "भॊजयित्वा दविजान कामैः संतर्प्य च महाधनैः\nपरययौ सहितॊ विप्रैः सतूयमानश च माधवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 14,
        "text": "तस्माद गन्धर्वतीर्थाच च महाबाहुर अरिंदमः\nगर्ग सरॊतॊ महातीर्थम आजगामैक कुण्डली"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 15,
        "text": "यत्र गर्गेण वृद्धेन तपसा भावितात्मना\nकालज्ञानगतिश चैव जयॊतिषां च वयतिक्रमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 16,
        "text": "उत्पाता दारुणाश चैव शुभाश च जनमेजय\nसरस्वत्याः शुभे तीर्थे विहिता वै महात्मना\nतस्य नाम्ना च तत तीर्थं गर्ग सरॊत इति समृतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 17,
        "text": "तत्र गर्ग महाभागम ऋषयः सुव्रता नृप\nउपासां चक्रिरे नित्यं कालज्ञानं परति परभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 18,
        "text": "तत्र गत्वा महाराज बलः शवेतानुलेपनः\nविधिवद धि धनं दत्त्वा मुनीनां भावितात्मनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 19,
        "text": "उच्चावचांस तथा भक्ष्यान दविजेभ्यॊ विप्रदाय सः\nनीलवासास ततॊ ऽगच्छच छङ्खतीर्थं महायशाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 20,
        "text": "तत्रापश्यन महाशङ्खं महामेरुम इवॊच्छ्रितम\nशवेतपर्वत संकाशम ऋषिसंघैर निषेवितम\nसरस्वत्यास तटे जातं नगं तालध्वजॊ बली"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 21,
        "text": "यक्षा विद्याधराश चैव राक्षसाश चामितौजसः\nपिशाचाश चामितबला यत्र सिद्धाः सहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 22,
        "text": "ते सर्वे हय अशनं तयक्त्वा फालं तस्या वनस्पतेः\nवरतैश च नियमैश चैव काले काले सम भुञ्जते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 23,
        "text": "पराप्तैश च नियमैस तैस तैर विचरन्तः पृथक पृथक\nअदृश्यमाना मनुजैर वयचरन पुरुषर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 24,
        "text": "एवं खयातॊ नरपते लॊके ऽसमिन स वनस्पतिः\nतत्र तीर्थं सरस्वत्याः पावनं लॊकविश्रुतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 25,
        "text": "तस्मिंश च यदुशार्दूलॊ दत्त्वा तीर्थे यशस्विनाम\nताम्रायसानि भाण्डानि वस्त्राणि विविधानि च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 26,
        "text": "पूजायित्वा दविजांश चैव पूजितश च तपॊधनैः\nपुण्यं दवैतवनं राजन्न आजगाम हलायुधः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 27,
        "text": "तत्र गत्वा मुनीन दृष्ट्वा नानावेषधरान बलः\nआप्लुत्य सलिले चापि पूजयाम आस वै दविजान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 28,
        "text": "तथैव दत्त्वा विप्रेभ्यः परॊभॊगान सुपुष्कलान\nततः परायाद बलॊ राजन दक्षिणेन सरस्वतीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 29,
        "text": "गत्वा चैव महाबाहुर नातिदूरं महायशाः\nधर्मात्मा नागधन्वानं तीर्थम आगमद अच्युतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 30,
        "text": "यत्र पन्नगराजस्य वासुकेः संनिवेशनम\nमहाद्युतेर महाराज बहुभिः पन्नगैर वृतम\nयत्रासन्न ऋषयः सिद्धाः सहस्राणि चतुर्दश"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 31,
        "text": "यत्र देवाः समागम्य वासुकिं पन्नगॊत्तमम\nसर्वपन्नग राजानम अभ्यषिञ्चन यथाविधि\nपन्नगेभ्यॊ भयं तत्र विद्यते न सम कौरव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 32,
        "text": "तत्रापि विधिवद दत्त्वा विप्रेभ्यॊ रत्नसंचयान\nपरायात पराचीं दिशं राजन दीप्यमानः सवतेजसा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 33,
        "text": "आप्लुत्य बहुशॊ हृष्टस तेषु तीर्थेषु लाङ्गली\nदत्त्वा वसु दविजातिभ्यॊ जगामाति तपस्विनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 34,
        "text": "तत्रस्थान ऋषिसंघांस तान अहिवाद्य हलायुधः\nततॊ रामॊ ऽगमत तीर्थम ऋषिभिः सेवितं महत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 35,
        "text": "यत्र भूयॊ निववृते पराङ्मुखा वै सरस्वती\nऋषीणां नैमिषेयाणाम अवेक्षार्थं महात्मनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 36,
        "text": "निवृत्तां तां सरिच्छ्रेष्ठां तत्र दृष्ट्वा तु लाङ्गली\nबभूव विस्मितॊ राजन बलाः शवेतानुलेपनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 37,
        "text": "[ज]\nकस्मात सारस्वती बरह्मन निवृत्ता पराङ्मुखी ततः\nवयाख्यातुम एतद इच्छामि सर्वम अध्वर्यु सत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 38,
        "text": "कस्मिंश च कारणे तत्र विस्मितॊ यदुनन्दनः\nविनिवृत्ता सरिच्छ्रेष्ठा कथम एतद दविजॊत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 39,
        "text": "[वै]\nपूर्वं कृतयुगे राजन नैमिषेयास तपस्विनः\nवर्तमाने सुबहुले सत्रे दवादश वार्षिके\nऋषयॊ बहवॊ राजंस तत्र संप्रतिपेदिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 40,
        "text": "उषित्वा च महाभागास तस्मिन सत्रे यथाविधि\nनिवृत्ते नैमिषेये वै सत्रे दवादश वार्षिके\nआजग्मुर ऋषयस तत्र बहवस तीर्थकारणात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 41,
        "text": "ऋषीणां बहुलात्वात तु सरस्वत्या विशां पते\nतीर्थानि नगरायन्ते कूले वै दक्षिणे तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 42,
        "text": "समन्तपञ्चकं यावत तावत ते दविजसत्तमाः\nतीर्थलॊभान नरव्याघ्र नद्यास तीरं समाश्रिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 43,
        "text": "जुह्वतां तत्र तेषां तु मुनीनां भावितात्मनाम\nसवाध्यायेनापि महता बभूवुः पूरिता दिशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 44,
        "text": "अग्निहॊत्रैस ततस तेषां हूयमानैर महात्मनाम\nअशॊभत सरिच्छ्रेष्ठा दीप्यमानैः समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 45,
        "text": "वालखिल्या महाराज अश्मकुट्टाश च तापसाः\nदन्तॊलूखलिनश चान्ये संप्रक्षालास तथापरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 46,
        "text": "वायुभक्षा जलाहाराः पर्णभक्षाश च तापसाः\nनाना नियमयुक्ताश च तथा सथण्डिलशायिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 47,
        "text": "आसन वै मुनयस तत्र सरस्वत्याः समीपतः\nशॊभयन्तः सरिच्छ्रेष्ठां गङ्गाम इव दिवौकसः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 48,
        "text": "ततः पश्चात समापेतुर ऋषयः सत्र याजिनः\nते ऽवकाशं न ददृशुः कुरुक्षेत्रे महाव्रताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 49,
        "text": "ततॊ यज्ञॊपवीतैस ते तत तीर्थं निर्मिमाय वै\nजुहुवुश चाग्निहॊत्राणि चक्रुश च विविधाः करियाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 50,
        "text": "ततस तम ऋषिसांघातं निराशं चिन्तयान्वितम\nदर्शयाम आस राजेन्द्र तेषाम अर्थे सरस्वती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 51,
        "text": "ततः कुञ्जान बहून कृत्वा संनिवृत्ता सरिद वरा\nऋषीणां पुण्यतपसां कारुण्याज जनमेजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 52,
        "text": "ततॊ निवृत्य राजेन्द्र तेषाम अर्थे सरस्वती\nभूयः परतीच्य अभिमुखी सुस्राव सरितां वरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 53,
        "text": "अमॊघा गमनं कृत्वा तेषां भूयॊ वरजाम्य अहम\nइत्य अद्भुतं महच चक्रे ततॊ राजन महानदी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 54,
        "text": "एवं स कुञ्जॊ राजेन्द्र नैमिषेय इति समृतः\nकुरुक्षेत्रे कुरुश्रेष्ठ कुरुष्व महतीः करियाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 55,
        "text": "तत्र कुञ्जान बहून दृष्ट्वा संनिवृत्तां च तां नदीम\nबभूव विस्मयस तत्र रामस्याथ महात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 56,
        "text": "उपस्पृश्य तु तत्रापि विधिवद यदुनन्दनः\nदत्त्वा दायान दविजातिभ्यॊ भाण्डानि विविधानि च\nभक्ष्यं पेयं च विविधं बराह्मणान परत्यपादयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 57,
        "text": "ततः परायाद बलॊ राजन पूज्यमानॊ दविजातिभिः\nसरस्वती तीर्थवरं नानाद्विज गणायुतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 58,
        "text": "बदरेङ्गुद काश्मर्य पलक्षाश्वत्थ विभीतकैः\nपनसैश च पलाशैश च करीरैः पीलुभिस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 59,
        "text": "सरस्वती तीररुहैर बन्धनैः सयन्दनैस तथा\nपरूषक वनैश चैव बिल्वैर आम्रातकैस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 60,
        "text": "अतिमुक्त कषण्डैश च पारिजातैश च शॊभितम\nकदली वनभूयिष्ठम इष्टं कान्तं मनॊरमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 61,
        "text": "वाय्वम्बुफलपर्णादैर दन्तॊलूखलिकैर अपि\nतथाश्म कुट्टैर वानेयैर मुनिभिर बहुभिर वृतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 62,
        "text": "सवाध्यायघॊषसंघुष्टं मृगयूथशताकुलम\nअहिंस्रैर धर्मपरमैर नृत्यैर अत्यन्तसेवितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 36,
        "shloka": 63,
        "text": "सप्त सारस्वतं तीर्थम आजगाम हलायुधः\nयत्र मङ्कणकः सिद्धस तपस तेपे महामुनिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 1,
        "text": "[ज]\nसप्त सारस्वतं कस्मात कश च मङ्कणकॊ मुनिः\nकथं सिद्धश च भगवान कश चास्य नियमॊ ऽभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 2,
        "text": "कस्य वंशे समुत्पन्नः किं चाधीतं दविजॊत्तम\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं विधिवद दविजसत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 3,
        "text": "[वै]\nराजन सप्त सरस्वत्यॊ याभिर वयाप्तम इदं जगत\nआहूत बलवद्भिर हि तत्र तत्र सरस्वती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 4,
        "text": "सुप्रभा काञ्चनाक्षी च विशाला मानसह्रदा\nसरस्वती ओघवती सुवेणुर विमलॊदकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 5,
        "text": "पितामहस्य महतॊ वर्तमाने महीतले\nवितते यज्ञवाटे वै समेतेषु दविजातिषु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 6,
        "text": "पुण्याहघॊषैर विमलैर वेदानां निनदैस तथा\nदेवेषु चैव वयग्रेषु तस्मिन यज्ञविधौ तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 7,
        "text": "तत्र चैव महाराज दीक्षिते परपितामहे\nयजतस तत्र सत्त्रेण सर्वकामसमृद्धिना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 8,
        "text": "मनसा चिन्तिता हय अर्था धर्मार्थकुशलैस तदा\nउपतिष्ठन्ति राजेन्द्र दविजातींस तत्र तत्र ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 9,
        "text": "जगुश च तत्र गन्धर्वा ननृतुश चाप्सरॊगणाः\nवादित्राणि च दिव्यानि वादयाम आसुर अञ्जसा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 10,
        "text": "तस्य यज्ञस्य संपत्त्या तुतुषुर देवता अपि\nविस्मयं परमं जग्मुः किम उ मानुषयॊनयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 11,
        "text": "वर्तमाने तथा यज्ञे पुष्करस्थे पितामहे\nअब्रुवन्न ऋषयॊ राजन नायं यज्ञॊ महाफलः\nन दृश्यते सरिच्छ्रेष्ठा यस्माद इह सरस्वती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 12,
        "text": "तच छरुत्वा भगवान परीतः सस्माराथ सरस्वतीम\nपितामहेन यजता आहूता पुष्करेषु वै\nसुप्रभा नाम राजेन्द्र नाम्ना तत्र सरस्वती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 13,
        "text": "तां दृष्ट्वा मुनयस तुष्टा वेगयुक्तां सरस्वतीम\nपितामहं मानयन्तीं करतुं ते बहु मेनिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 14,
        "text": "एवम एषा सरिच्छ्रेष्ठा पुष्करेषु सरस्वती\nपितामहार्थं संभूता तुष्ट्यर्थं च मनीषिणाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 15,
        "text": "नैमिषे मुनयॊ राजन समागम्य समासते\nतत्र चित्राः कथा हय आसन वेदं परति जनेश्वर"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 16,
        "text": "तत्र ते मुनयॊ हय आसन नानास्वाध्यायवेदिनः\nते समागम्य मुनयः सस्मरुर वै सरस्वतीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 17,
        "text": "सा तु धयाता महाराज ऋषिभिः सत्र याजिभिः\nसमागतानां राजेन्द्र सहायार्थं महात्मनाम\nआजगाम महाभागा तत्र पुण्या सरस्वती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 18,
        "text": "नैमिषे काञ्चनाक्षी तु मुनीनां सत्र याजिनाम\nआगता सरितां शरेष्ठा तत्र भारत पूजिता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 19,
        "text": "गयस्य यजमानस्य गयेष्व एवं महाक्रतुम\nआहूता सरितां शरेष्ठा गय यज्ञे सरस्वती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 20,
        "text": "विशालां तु गयेष्व आहुर ऋषयः संशितव्रताः\nसरित सा हिमवत्पार्श्वात परसूता शीघ्रगामिनी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 21,
        "text": "औद्दालकेस तथा यज्ञे यजतस तत्र भारत\nसमेते सर्वतः सफीते मुनीनां मण्डले तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 22,
        "text": "उत्तरे कॊसला भागे पुण्ये राजन महात्मनः\nऔद्दालकेन यजता पूर्वं धयाता सरस्वती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 23,
        "text": "आजगाम सरिच्छ्रेष्ठा तं देशम ऋषिकारणात\nपूज्यमाना मुनिगणैर वल्कलाजिनसंवृतैः\nमनॊ हरदेति विक्याता सा हि तैर मनसा हृता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 24,
        "text": "सुवेणुर ऋषभद्वीपे पुण्ये राजर्षिसेविते\nकुरॊश च यजमानस्य कुरुक्षेत्रे महात्मनः\nआजगाम महाभागा सरिच्छ्रेष्ठा सरस्वती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 25,
        "text": "ओघवत्य अपि राजेन्द्र वसिष्ठेन महात्मना\nसमाहूता कुरुक्षेत्रे दिव्यतॊया सरस्वती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 26,
        "text": "दक्षेण यजता चापि गङ्गा दवारे सरस्वती\nविमलॊदा भगवती बरह्मणा यजता पुनः\nसमाहूता ययौ तत्र पुण्ये हैमवते गिरौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 27,
        "text": "एकीभूतास ततस तास तु तस्मिंस तीर्थे समागताः\nसप्त सारस्वतं तीर्थं ततस तत परथितं भुवि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 28,
        "text": "इति सप्त सरस्वत्यॊ नामतः परिकीर्तिताः\nसप्त सारस्वतं चैव तीर्थं पुण्यं तथा समृतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 29,
        "text": "शृणु मङ्कणकस्यापि कौमार बरह्मचारिणः\nआपगाम अवगाढस्य राजन परक्रीडितं महत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 30,
        "text": "दृष्ट्वा यदृच्छया तत्र सत्रियम अम्भसि भारत\nसनायन्तीं रुचिरापाङ्गीं दिग्वाससम अनिन्दिताम\nसरस्वत्यां महाराज चस्कन्दे वीर्यम अम्भसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 31,
        "text": "तद रेतः स तु जग्राह कलशे वै महातपाः\nसप्तधा परविभागं तु कलशस्थं जगाम ह\nतत्रर्षयः सप्तजाता जज्ञिरे मरुतां गणाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 32,
        "text": "वायुवेगॊ वायुबलॊ वायुहा वायुमण्डलः\nवायुज्वालॊ वायुरेता वायुचक्रश च वीर्यवान\nएतम एते समुत्पन्ना मरुतां जनयिष्णवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 33,
        "text": "इदम अन्यच च राजेन्द्र शृण्व आश्चर्यतरं भुवि\nमहर्षृश चरितं यादृक तरिषु लॊकेषु विश्रुतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 34,
        "text": "पुरा मङ्कणकः सिद्धः कुशाग्रेणेति नः शरुतम\nकषतः किल करे राजंस तस्य शाकरसॊ ऽसरवत\nस वि शाकरसं दृष्ट्वा हर्षाविष्टः परनृत्तवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 35,
        "text": "ततस तस्मिन परनृत्ते वै सथावरं जङ्गमं च यत\nपरनृत्तम उभयं वीर तेजसा तस्य मॊहितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 36,
        "text": "बरह्मादिभिः सुरै राजन्न ऋषिभिश च तपॊधनैः\nविज्ञप्तॊ वै महादेव ऋषेर अर्थे नराधिप\nनायं नृत्येद यथा देव तथा तवं कर्तुम अर्हसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 37,
        "text": "ततॊ देवॊ मुनिं दृष्ट्वा हर्षाविष्टम अतीव ह\nसुराणां हितकामार्थं महादेवॊ ऽभयभाषत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 38,
        "text": "भॊ भॊ बराह्मण धर्मज्ञ किमर्थं नरिनर्त्सि वै\nहर्षस्थानं किमर्थं वै तवेदं मुनिसत्तम\nतपस्विनॊ धर्मपथे सथितस्य दविजसत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 39,
        "text": "[रसि]\nकिं न पश्यसि मे बरह्मन कराच छाक रसं शरुतम\nयं दृष्ट्व वै परनृत्तॊ ऽहं हर्षेण महता विभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 40,
        "text": "तं परहस्याब्रवीद देवॊ मुनिं रागेण मॊहितम\nअहं न विस्मयं विप्र गच्छामीति परपश्य माम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 41,
        "text": "एवम उक्त्वा मुनिश्रेष्ठं महादेवेन धीमता\nअङ्गुल्यग्रेण राजेन्द्र सवाङ्गुष्ठस ताडितॊ ऽभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 42,
        "text": "ततॊ भस्म कषताद राजन निर्गतं हिमसंनिभम\nतद दृष्ट्वा वरीडितॊ राजन स मुनिः पादयॊर गतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 43,
        "text": "[रसि]\nनान्यं देवाद अहं मन्ये रुद्रात परतरं महत\nसुरासुरस्य जगतॊ गतिस तवम असि शूलधृक"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 44,
        "text": "तवया सृष्टम इदं विश्वं वदन्तीह मनीषिणः\nतवाम एव सर्वं विशति पुनर एव युगक्षये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 45,
        "text": "देवैर अपि न शक्यस तवं परिज्ञातुं कुतॊ मया\nतवयि सर्वे सम दृश्यन्ते सुरा बरह्मादयॊ ऽनघ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 46,
        "text": "सर्वस तवम असि देवानां कर्ता कारयिता च ह\nतवत्प्रसादात सुराः सर्वे मॊदन्तीहाकुतॊ भयाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 47,
        "text": "एवं सतुत्वा महादेवं स ऋषिः परणतॊ ऽबरवीत\nभगवंस तवत्प्रसादाद वै तपॊ मे न कषरेद इति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 48,
        "text": "ततॊ देवः परीतमनास तम ऋषिं पुनर अब्रवीत\nतपस ते वर्धतां विप्र मत्प्रसादात सहस्रधा\nआश्रमे चेह वत्स्यामि तवया सार्धम अहं सदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 49,
        "text": "सप्त सारस्वतॊ चास्मिन यॊ माम अर्चिष्यते नरः\nन तस्य दुर्लभं किं चिद भवितेह परत्र च\nसारस्वतं च लॊकं ते गमिष्यन्ति न संशयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 37,
        "shloka": 50,
        "text": "एतन मङ्कणकस्यापि चरितं भूरि तेजसः\nस हि पुत्रः सजन्यायाम उत्पन्नॊ मातरिश्वना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nउषित्वा तत्र रामस तु संपूज्याश्रमवासिनः\nतथा मङ्कणके परीतिं शुभां चक्रे हलायुधः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 2,
        "text": "दत्त्वा दानं दविजातिभ्यॊ रजनीं ताम उपॊष्य च\nपूजितॊ मुनिसंघैश च परातर उत्थाय लाङ्गली"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 3,
        "text": "अनुज्ञाप्य मुनीन सर्वान सपृष्ट्वा तॊयं च भारत\nपरययौ तवरितॊ राजंस तीर्थहेतॊर महाबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 4,
        "text": "तत औशनसं तीर्थम आजगाम हलायुधः\nकपालमॊच्चनं नाम यत्र मुक्तॊ महामुनिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 5,
        "text": "महता शिरसा राजन गरस्तजङ्घॊ महॊदरः\nराक्षसस्य महाराज राम कषिप्तस्य वै पुरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 6,
        "text": "तत्र पूर्वं तपस तप्तं काव्येन सुमहात्मना\nयत्रास्य नीतिर अखिला परादुर्भूता महात्मनः\nतत्रस्थश चिन्तयाम आस दैत्यदानव विग्रहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 7,
        "text": "तत पराप्य च बलॊ राजंस तीर्थप्रवरम उत्तमम\nविधिवद धि ददौ वित्तं बराह्मणानां महात्मनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 8,
        "text": "[ज]\nकपालमॊचनं बरह्मन कथं यत्र महामुनिः\nमुक्तः कथं चास्य शिरॊ लग्नं केन च हेतुना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 9,
        "text": "[वै]\nपुरा वै दण्डकारण्ये राघवेण महात्मना\nवसता राजशार्दूल राक्षसास तत्र हिंसिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 10,
        "text": "जनस्थाने शिरश छिन्नं राक्षसस्य दुरात्मनः\nकषुरेण शितधारेण तत पपात महावने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 11,
        "text": "महॊदरस्य तल लग्नं जङ्घायां वै यदृच्छया\nवने विचरतॊ राजन्न अस्थि भित्त्वास्फुरत तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 12,
        "text": "स तेन लग्नेन तदा दविजातिर न शशाक ह\nअभिगन्तुं महाप्राज्ञस तीर्थान्य आयतनानि च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 13,
        "text": "स पूतिना विस्रवता वेदनार्तॊ महामुनिः\nजगाम सर्वतीर्थानि पृथिव्याम इति नः शरुतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 14,
        "text": "स गत्वा सरितः सर्वाः समुद्रांश च महातपाः\nकथयाम आस तत सर्वम ऋषीणां भावितात्मनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 15,
        "text": "आप्लुतः सर्वतीर्थेषु न च मॊक्षम अवाप्तवान\nस तु शुश्राव विप्रेन्द्रॊ मुनीनां वच्चनं महत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 16,
        "text": "सरस्वत्यास तीर्थवरं खयातम औशनसं तदा\nसर्वपापप्रशमनं सिद्धक्षेत्रम अनुत्तमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 17,
        "text": "स तु गत्वा ततस तत्र तीर्थम औशनसं दविजः\nतत औशनसे तीर्थे तस्यॊपस्पृशतस तदा\nतच्छिरश चरणं मुक्त्वा पपातान्तर जले तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 18,
        "text": "ततः स विरुजॊ राजन पूतात्मा वीतकल्मषः\nआजगामाश्रमं परीतः कृतकृत्यॊ महॊदरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 19,
        "text": "सॊ ऽथ गत्वाश्रमं पुण्यं विप्रमुक्तॊ महातपाः\nकथयाम आस तत सर्वम ऋषीणां भवितात्मनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 20,
        "text": "ते शरुत्वा वचनं तस्य ततस तीर्थस्य मानद\nकपालमॊचनम इति नाम चक्रुः समागताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 21,
        "text": "तत्र दत्त्वा बहून दायान विप्रान संपूज्य माधवः\nजगाम वृष्णिप्रवरॊ रुषङ्गॊराश्रमं तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 22,
        "text": "यत्र तप्तं तपॊ घॊरम आर्ष्टिषेणेन भारत\nबराह्मण्यं लब्धवांस तत्र विश्वामित्रॊ महामुनिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 23,
        "text": "ततॊ हलधरः शरीमान बराह्मणैः परिवारितः\nजगाम यत्र राजेन्द्र रुषङ्गुस तनुम अत्यजत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 24,
        "text": "रुषङ्गुर बराह्मणॊ वृद्धस तपॊनित्यश च भारत\nदेहन्यासे कृतमना विचिन्त्य बहुधा बहु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 25,
        "text": "ततः सर्वान उपादाय तनयान वै महातपाः\nरुषङ्गुर अब्रवीत तत्र नयध्वं मा पृथूदकम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 26,
        "text": "विज्ञायातीत वयसं रुषङ्गुं ते तपॊधनाः\nतं वै तीर्थम उपानिन्युः सरस्वत्यास तपॊधनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 27,
        "text": "स तैः पुत्रैस तदा धीमान आनीतॊ वै सरस्वतीम\nपुण्यां तीर्थशतॊपेतां विप्र संघैर निषेविताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 28,
        "text": "स तत्र विधिना राजन्न आप्लुतः सुमहातपाः\nजञात्वा तीर्थगुणांश चैव पराहेदम ऋषिसत्तमः\nसुप्रीतः पुरुषव्याघ्र सर्वान पुत्रान उपासतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 29,
        "text": "सरस्वत्य उत्तरे तीरे यस तयजेद आत्मनस तनुम\nपृथूदके जप्यपरॊ नैनं शवॊ मरणं तपेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 30,
        "text": "तत्राप्लुत्य स धर्मात्मा उपस्पृश्य हलायुधम\nदत्त्वा चैव बहून दायान विप्राणां विप्र वत्सलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 31,
        "text": "ससर्ज तत्र भगवाँल लॊकाँल लॊकपितामहः\nयत्रार्ष्टिषेणः कौरव्य बराह्मण्यं संशितव्रतः\nतपसा महता राजन पराप्तवान ऋषिसत्तमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 32,
        "text": "सिन्धुद्वीपश च राजर्षिर देवापिश च महातपाः\nबराह्मण्यं लब्धवान यत्र विश्वामित्रॊ महामुनिः\nमहातपस्वी भगवान उग्रतेजा महातपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 38,
        "shloka": 33,
        "text": "तत्राजगाम बलवान बलभद्रः परतापवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 1,
        "text": "[ज]\nकथम आर्ष्टिषेणॊ भगवान विपुलं तप्तवांस तपः\nसिन्धुद्वीपः कथं चापि बराह्मण्यं लब्धवांस तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 2,
        "text": "देवापिश च कथं बरह्मन विश्वामित्रश च सत्तम\nतन ममाचक्ष्व भगवन परं कौतूहलं हि मे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 3,
        "text": "[वै]\nपुरा कृतयुगे राजन्न आर्ष्टिषेणॊ दविजॊत्तमः\nवसन गुरु कुले नित्यं नित्यम अध्ययने रतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 4,
        "text": "तस्य राजन गुरु कुले वसतॊ नित्यम एव ह\nसमाप्तिं नागमद विद्या नापि वेदा विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 5,
        "text": "स निर्विण्णस ततॊ राजंस तपस तेपे महातपाः\nततॊ वै तपसा तेन पराप्य वेदान अनुत्तमान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 6,
        "text": "स विद्वान वेद युक्तश च सिद्धश चाप्य ऋषिसत्तमः\nतत्र तीर्थे वरान परादात तरीन एव सुमहातपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 7,
        "text": "अस्मिंस तीर्थे महानद्या अद्य परभृति मानवः\nआप्लुतॊ वाजिमेधस्य फलं पराप्नॊति पुष्कलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 8,
        "text": "अद्य परभृति नैवात्र भयं वयालाद भविष्यति\nअपि चाल्पेन यत्नेन फलं पराप्स्यति पुष्कलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 9,
        "text": "एवम उक्त्वा महातेजा जगाम तरिदिवं मुनिः\nएवं सिद्धः स भगवान आर्ष्टिषेणः परतापवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 10,
        "text": "तस्मिन्न एव तदा तीर्थे सिन्धुद्वीपः परतापवान\nदेवापिश च महाराज बराह्मण्यं परापतुर महत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 11,
        "text": "तथा च कौशिकस तात तपॊनित्यॊ जितेन्द्रियः\nतपसा वै सुतप्तेन बराह्मणत्वम अवाप्तवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 12,
        "text": "गाधिर नाम महान आसीत कषत्रियः परथितॊ भुवि\nतस्य पुत्रॊ ऽभवद राजन विश्वामित्रः परतापवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 13,
        "text": "स राजा कौशिकस तात महायॊग्य अभवत किल\nसपुत्रम अभिषिच्याथ विश्वामित्रं महातपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 14,
        "text": "देहन्यासे मनश चक्रे तम ऊचुः परणताः परजाः\nन गन्तव्यं महाप्राज्ञ तराहि चास्मान महाभयात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 15,
        "text": "एवम उक्तः परत्युवाच ततॊ गाधिः परजास तदा\nविश्वस्य जगतॊ गॊप्ता भविष्यति सुतॊ मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 16,
        "text": "इत्य उक्त्वा तु ततॊ गाधिर विश्वामित्रं निवेश्य च\nजगाम तरिदिवं राजन विश्वामित्रॊ ऽभवन नृपः\nन च शक्नॊति पृथिवीं यत्नवान अपि रक्षितुम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 17,
        "text": "ततः शुश्राव राजा स राक्षसेभ्यॊ महाभयम\nनिर्ययौ नगराच चापि चतुरङ्ग बलान्वितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 18,
        "text": "स गत्वा दूरम अध्वानं वसिष्ठाश्रमम अभ्ययात\nतस्य ते सैनिका राजंश चक्रुस तत्रानयान बहून"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 19,
        "text": "ततस तु भगवान विप्रॊ वसिष्ठॊ ऽऽशरमम अभ्ययात\nददृशे च ततः सर्वं भज्यमानं महावनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 20,
        "text": "तस्य करुद्धॊ महाराज वसिष्ठॊ मुनिसत्तमः\nसृजस्व शबरान घॊरान इति सवां गाम उवाच ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 21,
        "text": "तथॊक्ता सासृजद धेनुः पुरुषान घॊरदर्शनान\nते च तद बलम आसाद्य बभञ्जुः सर्वतॊदिशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 22,
        "text": "तद दृष्ट्वा विद्रुतं सैन्यमं विश्वामित्रस तु गाधिजः\nतपः परं मन्यमानस तपस्य एव मनॊ दधे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 23,
        "text": "सॊ ऽसमिंस तीर्थवरे राजन सरस्वत्याः समाहितः\nनियमैश चॊपवासैश च कर्शयन देहम आत्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 24,
        "text": "जलाहारॊ वायुभक्षः पर्णाहारश च सॊ ऽभवत\nतथा सथण्डिलशायी च ये चान्ये नियमाः पृथक"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 25,
        "text": "असकृत तस्य देवास तु वरतविघ्नं परचक्रिरे\nन चास्य नियमाद बुद्धिर अपयातिमहात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 26,
        "text": "ततः परेण यत्नेन तप्त्वा बहुविधं तपः\nतेजसा भास्कराकारॊ गाधिजः समपद्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 27,
        "text": "तपसा तु तथायुक्तं विश्वामित्रं पितामहः\nअमन्यत महातेजा वरदॊ वरम अस्य तत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 28,
        "text": "स तु वव्रे वरं राजन सयाम अहं बराह्मणस तव इति\nतथेति चाब्रवीद बरह्मा सर्व लॊकपितामहः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 29,
        "text": "स लब्ध्वा तपसॊग्रेण बराह्मणत्वं महायशाः\nविचचार महीं कृत्स्नां कृतकामः सुरॊपमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 30,
        "text": "तस्मिंस तीर्थवरे रामः परदाय विविधं वसु\nपयस्विनीस तथा धेनूर यानानि शयनानि च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 31,
        "text": "तथा वस्त्राण्य अलंकारं भक्ष्यं पेयं च शॊभनम\nअददान मुदितॊ राजन पूजयित्वा दविजॊत्तमान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 39,
        "shloka": 32,
        "text": "ययौ राजंस ततॊ रामॊ बकस्याश्रमम अन्तिकात\nयत्र तेपे तपस तीव्रं दाल्भ्यॊ बक इति शरुतिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nबरह्मयॊनिभिर आकीर्णं जगाम यदुनन्दनः\nयत्र दाल्भ्यॊ बकॊ राजन पश्वर्थसुमहा तपाः\nजुहाव धृतराष्ट्रस्य राष्ट्रं वैचित्रवीर्यिणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 2,
        "text": "तपसा घॊररूपेणकर्शयन देहम आत्मनः\nकरॊधेन महताविष्टॊ धर्मात्मा वै परतापवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 3,
        "text": "पुरा हि नैमिषेयाणां सत्रे दवादश वार्षिके\nवृत्ते विश्वजितॊ ऽनते वै पाञ्चालान ऋषयॊ ऽगमन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 4,
        "text": "तत्रेश्वरम अयाचन्त दक्षिणार्थं मनीषिणः\nबलान्वितान वत्सतरान निर्व्याधीन एकविंशतिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 5,
        "text": "तान अब्रवीद बकॊ वृद्धॊ विभजध्वं पशून इति\nपशून एतान अहं तयक्त्वा भिक्षिष्ये राजसत्तमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 6,
        "text": "एवम उक्त्वा ततॊ राजन्न ऋषीन सर्वान परतापवान\nजगाम धृतराष्ट्रस्य भवनं बराह्मणॊत्तमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 7,
        "text": "स समीपगतॊ भूत्वा धृतराष्ट्रं जनेश्वरम\nअयाचत पशून दाल्भ्यः स चैनं रुषितॊ ऽबरवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 8,
        "text": "यदृच्छया मृता दृष्ट्वा गास तदा नृपसत्तम\nएतान पशून नयक्षिप्रं बरह्म बन्धॊ यदीच्छसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 9,
        "text": "ऋषिस तव अथ वचः शरुत्वा चिन्तयाम आस धर्मवित\nअहॊ बत नृशंसं वै वाक्यम उक्तॊ ऽसमि संसदि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 10,
        "text": "चिन्तयित्वा मुहूर्तं च रॊषाविष्टॊ दविजॊत्तमः\nमतिं चक्रे विनाशाय धृतराष्ट्रस्य भूपतेः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 11,
        "text": "स उत्कृत्य मृतानां वै मांसानि दविजसत्तमः\nजुहाव धृतराष्ट्रस्य राष्ट्रं नरपतेः पुरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 12,
        "text": "अवकीर्णे सरस्वत्यास तीर्थे परज्वाल्य पावकम\nबकॊ दाल्भ्यॊ महाराज नियमं परम आस्थितः\nस तैर एव जुहावास्य राष्ट्रं मांसैर महातपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 13,
        "text": "तस्मिंस तु विधिवत सत्रे संप्रवृत्ते सुदारुणे\nअक्षीयत ततॊ राष्ट्रं धृतराष्ट्रस्य पार्थिव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 14,
        "text": "छिद्यमान यथानन्तं वनं परशुना विभॊ\nबभूवापहतं तच चाप्य अवकीर्णम अचेतनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 15,
        "text": "दृट्वा तद अवकीर्णं तु राष्ट्रं स मनुजाधिपः\nबभूव दुर्मना राजंश चिन्तयाम आस च परभुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 16,
        "text": "मॊक्षार्थम अकरॊद यत्नं बराह्मणैः सहितः पुरा\nअथासौ पार्थिवः खिन्नस ते च विप्रास तदा नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 17,
        "text": "यदा चापि न शक्नॊति राष्ट्रं मॊचयितुं नृप\nअथ वैप्राश्निकांस तत्र पप्रच्छ जनमेजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 18,
        "text": "ततॊ वैप्राश्निकाः पराहुः पशुविप्रकृतस तवया\nमांसैर अभिजुहॊतीति तव राष्ट्रं मुनिर बकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 19,
        "text": "तेन ते हूयमानस्य राष्ट्रस्यास्य कषयॊ महान\nतस्यैतत तपसः कर्म येन ते हय अनयॊ महान\nअपां कुञ्जे सरस्वत्यास तं परसादय पार्थिव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 20,
        "text": "सरस्वतीं ततॊ गत्वा स राजा बकम अब्रवीत\nनिपत्य शिरसा भूमौ पराञ्जलिर भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 21,
        "text": "परसादये तवा भगवन्न अपराधं कषमस्व मे\nमम दीनस्य लुब्धस्य मौर्ख्येण हतचेतसः\nतवं गतिस तवं च मे नाथः परसादं कर्तुम अर्हसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 22,
        "text": "तं तथा विलपन्तं तु शॊकॊपहतचेतसम\nदृष्ट्वा तस्य कृपा जज्ञे राष्ट्रं तच च वयमॊचयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 23,
        "text": "ऋषिः परसन्नस तस्याभूत संरम्भं च विहाय सः\nमॊक्षार्थं तस्य राष्ट्रस्य जुहाव पुनर आहुतिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 24,
        "text": "मॊक्षयित्वा ततॊ राष्ट्रं परतिगृह्य पशून बहून\nहृष्टात्मा नैमिषारण्यं जगाम पुनर एव हि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 25,
        "text": "धृतराष्ट्रॊ ऽपि धर्मात्मा सवस्थचेता महामनाः\nसवम एव नगरं राजा परतिपेदे महर्द्धिमत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 26,
        "text": "तत्र तीर्थे महाराज बृहस्पतिर उदारधीः\nअसुराणाम अभावाय भावाय च दिवौकसाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 27,
        "text": "मांसैर अपि जुहावेष्टिम अक्षीयन्त ततॊ ऽसुराः\nदैवतैर अपि संभग्ना जितकाशिभिर आहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 28,
        "text": "तत्रापि विधिवद दत्त्वा बराह्मणेभ्यॊ महायशाः\nवाजिनः कुञ्जरांश चैव रथांश चाश्वतरी युतान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 29,
        "text": "रत्नानि च महार्हाणि धनं धान्यं च पुष्कलम\nययौ तीर्थं महाबाहुर यायातं पृथिवीपते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 30,
        "text": "यत्र यज्ञे ययातेस तु महाराज सरस्वती\nसर्पिः पयश च सुस्राव नाहुषस्य महात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 31,
        "text": "तत्रेष्ट्वा पुरुषव्याघ्रॊ ययातिः पृथिवीपतिः\nआक्रामद ऊर्ध्वं मुदितॊ लेभे लॊकांश च पुष्कलान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 32,
        "text": "ययातेर यजमानस्य यत्र राजन सरस्वती\nपरसृता परददौ कामान बराह्मणानां महात्मनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 33,
        "text": "यत्र यत्र हि यॊ विप्रॊ यान यान कामान अभीप्सति\nतत्र तत्र सरिच्छ्रेष्ठा ससर्ज सुबहून रसान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 34,
        "text": "तत्र देवाः सगन्धर्वाः परीता यज्ञस्य संपदा\nविस्मिता मानुषाश चासन दृष्ट्वा तां यज्ञसंपदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 40,
        "shloka": 35,
        "text": "ततस तालकेतुर महाधर्मसेतुर; महात्मा कृतात्मा महादाननित्यः\nवसिष्ठापवाहं महाभीम वेगं; धृतात्मा जितात्मा समभ्याजगाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 1,
        "text": "[ज]\nवसिष्ठस्यापवाहॊ वै भीमवेगः कथं नु सः\nकिमर्थं च सरिच्छ्रेष्ठा तम ऋषिं परत्यवाहयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 2,
        "text": "केन चास्याभवद वैरं कारणं किं च तत परभॊ\nशंस पृष्टॊ महाप्राज्ञ न हि तृप्यामि कथ्यताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 3,
        "text": "[वै]\nविश्वामित्रस्य चैवर्षेर वसिष्ठस्य च भारत\nभृशं वैरम अभूद राजंस तपः सपर्धा कृतं महत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 4,
        "text": "आश्रमॊ वै वसिष्ठस्य सथाणुतीर्थे ऽभवन महान\nपूर्वतः पश्चिमश चासीद विश्वामित्रस्य धीमतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 5,
        "text": "यत्र सथाणुर महाराज तप्तवान सुमहत तपः\nयत्रास्य कर्म तद घॊरं परवदन्ति मनीषिणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 6,
        "text": "यत्रेष्ट्वा भगवान सथाणुः पूजयित्वा सरस्वतीम\nसथापयाम आस तत तीर्थं सथाणुतीर्थम इति परभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 7,
        "text": "तत्र सर्वे सुराः सकन्दम अभ्यषिञ्चन नराधिप\nसेनापत्येन महता सुरारिविनिबर्हणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 8,
        "text": "तस्मिन सरस्वती तीर्थे विश्वामित्रॊ महामुनिः\nवसिष्ठं चालयाम आस तपसॊग्रेण तच छृणु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 9,
        "text": "विश्वामित्र वसिष्ठौ ताव अहन्य अहनि भारत\nसपर्धां तपः कृतां तीव्रां चक्रतुस तौ तपॊधनौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 10,
        "text": "तत्राप्य अधिकसंतापॊ विश्वामित्रॊ महामुनिः\nदृष्ट्वा तेजॊ वसिष्ठस्य चिन्ताम अभिजगाम ह\nतस्य बुद्धिर इयं हय आसीद धर्मनित्यस्य भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 11,
        "text": "इयं सरस्वती तूर्णं मत्समीपं तपॊधनम\nआनयिष्यति वेगेन वसिष्ठं जपतां वरम\nइहागतं दविजश्रेष्ठं हनिष्यामि न संशयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 12,
        "text": "एवं निश्चित्य भगवान विश्वामित्रॊ महामुनिः\nसस्मार सरितां शरेष्ठां करॊधसंरक्तलॊचनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 13,
        "text": "सा धयाता मुनिना तेन वयाकुलत्वं जगाम ह\nजज्ञे चैनं महावीर्यं महाकॊपं च भामिनी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 14,
        "text": "तत एनं वेपमाना विवर्णा पराञ्जलिस तदा\nउपतस्थे मुनिवरं विश्वामित्रं सरस्वती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 15,
        "text": "हतवीरा यथा नारी साभवद दुःखिता भृशम\nबरूहि किं करवाणीति परॊवाच मुनिसत्तमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 16,
        "text": "ताम उवाच मुनिः करुद्धॊ वसिष्ठं शीघ्रम आनय\nयावद एनं निहन्म्य अद्य तच छरुत्वा वयथिता नदी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 17,
        "text": "साञ्जलिं तु तथा कृत्वा पुण्डरीकनिभेक्षणा\nविव्यथे सुविरूढेव लता वायुसमीरिता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 18,
        "text": "तथागतां तु तां दृष्ट्वा वेपमानां कृताञ्जलिम\nविश्वामित्रॊ ऽबरवीत करॊधॊ वसिष्ठं शीघ्रम आनय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 19,
        "text": "ततॊ भीता सरिच्छ्रेष्ठा चिन्तयाम आस भारत\nउभयॊः शापयॊर भीता कथम एतद भविष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 20,
        "text": "साभिगम्य वसिष्ठं तु इमम अर्थम अचॊदयत\nयद उक्ता सरितां शरेष्ठा विश्वामित्रेण धीमता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 21,
        "text": "उभयॊः शापयॊर भीता वेपमाना पुनः पुनः\nचिन्तयित्वा महाशापम ऋषिवित्रासिता भृशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 22,
        "text": "तां कृशां च विवर्णां च दृष्ट्वा चिन्ता समन्विताम\nउवाच राजन धर्मात्मा वसिष्ठॊ दविपदां वरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 23,
        "text": "तराह्य आत्मानं सरिच्छ्रेष्ठे वह मां शीघ्रगामिनी\nविश्वामित्रः शपेद धि तवां मा कृथास तवं विचारणाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 24,
        "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा कृपा शीलस्य सा सरित\nचिन्तयाम आस कौरव्य किं कृतं सुकृतं भवेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 25,
        "text": "तस्याश चिन्ता समुत्पन्ना वसिष्ठॊ मय्य अतीव हि\nकृतवान हि दयां नित्यं तस्य कार्यं हितं मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 26,
        "text": "अथ कूले सवके राजञ जपन्तम ऋषिसत्तमम\nजुह्वानं कौशिकं परेक्ष्य सरस्वत्य अभ्यचिन्तयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 27,
        "text": "इदम अन्तरम इत्य एव ततः सा सरितां वरा\nकूलापहारम अकरॊत सवेन वेगेन सा सरित"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 28,
        "text": "तेन कूलापहारेण मैत्रावरुणिर औह्यत\nउह्यमानश च तुष्टाव तदा राजन सरस्वतीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 29,
        "text": "पितामहस्य सरसः परवृत्तासि सरस्वति\nवयाप्तं चेदं जगत सर्वं तवैवाम्भॊभिर उत्तमैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 30,
        "text": "तवम एवाकाशगा देवि मेघेषूत्सृजसे पयः\nसर्वाश चापस तवम एवेति तवत्तॊ वयम अधीमहे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 31,
        "text": "पुष्टिर दयुतिस तथा कीर्तिः सिद्धिर वृद्धिर उमा तथा\nतवम एव वाणी सवाहा तवं तवय्य आयत्तम इदं जगत\nतवम एव सर्वभूतेषु वससीह चतुर्विधा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 32,
        "text": "एवं सरस्वती राजन सतूयमाना महर्षिणा\nवेगेनॊवाह तं विप्रं विश्वामित्राश्रमं परति\nनयवेदयत चाभीक्ष्णं विश्वामित्राय तं मुनिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 33,
        "text": "तम आनीतं सरस्वत्या दृष्ट्वा कॊपसमन्वितः\nअथान्वेषत परहरणं वसिष्ठान्त करं तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 34,
        "text": "तं तु करुद्धम अभिप्रेक्ष्य बरह्महत्या भयान नदी\nअपॊवाह वसिष्ठं तु पराचीं दिशम अतन्द्रिता\nउभयॊः कुर्वती वाक्यं वञ्चयित्वा तु गाधिजम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 35,
        "text": "ततॊ ऽपवाहितं दृष्ट्वा वसिष्ठम ऋषिसत्तमम\nअब्रवीद अथ संक्रुद्धॊ विश्वामित्रॊ हय अमर्षणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 36,
        "text": "यस्मान मा तवं सरिच्छ्रेष्ठे वञ्चयित्वा पुनर गता\nशॊणितं वह कल्याणि रक्षॊ गरामणि संमतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 37,
        "text": "ततः सरस्वती शप्ता विश्वामित्रेण धीमता\nअवहच छॊणितॊन्मिश्रं तॊयं संवत्सरं तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 38,
        "text": "अथर्षयश च देवाश च गन्धर्वाप्सरसस तथा\nसरस्वतीं तथा दृष्ट्वा बभूवुर भृशदुःखिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 41,
        "shloka": 39,
        "text": "एवं वसिष्ठापवाहॊ लॊके खयातॊ जनाधिप\nआगच्छच च पुनर मार्गं सवम एव सरितां वरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nसा शप्ता तेन करुद्धेन विश्वामित्रेण धीमता\nतस्मिंस तीर्थवरे शुभ्रे शॊणितं समुपावहत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 2,
        "text": "अथाजग्मुस ततॊ राजन राक्षसास तत्र भारत\nतत्र ते शॊणितं सर्वे पिबन्तः सुखम आसते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 3,
        "text": "तृप्ताश च सुभृशं तेन सुखिता विगतज्वराः\nनृत्यन्तश च हसन्तश च यथा सवर्गजितस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 4,
        "text": "कस्य चित तव अथ कालस्य ऋषयः सतपॊ धनाः\nतीर्थयात्रां समाजग्मुः सरस्वत्यां महीपते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 5,
        "text": "तेषु सर्वेषु तीर्थेषु आप्लुत्य मुनिपुंगवाः\nपराप्य परीतिं परां चापि तपॊ लुब्धा विशारदाः\nपरययुर हि ततॊ राजन येन तीर्थं हि तत तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 6,
        "text": "अथागम्य महाभागास तत तीर्थं दारुणं तदा\nदृष्ट्वा तॊयं सरस्वत्याः शॊणितेन परिप्लुतम\nपीयमानं च रक्षॊभिर बहुभिर नृपसत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 7,
        "text": "तान दृष्ट्व राक्षसान राजन मुनयः संशितव्रताः\nपारित्राणे सरस्वत्याः परं यत्नं परचक्रिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 8,
        "text": "ते तु सर्वे महाभागाः समागम्य महाव्रताः\nआहूय सरितां शरेष्ठाम इदं वचनम अब्रुवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 9,
        "text": "कारणं बरूहि कल्याणि किमर्थं ते हरदॊ हय अयम\nएवम आकुलतां यातः शरुत्वा पास्यामहे वयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 10,
        "text": "ततः सा सर्वम आच्चष्ट यथावृत्तं परवेपती\nदुःखिताम अथ तां दृष्ट्वा त ऊचुर वै तपॊधनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 11,
        "text": "कारणं शरुतम अस्माभिः शापाश चैव शरुतॊ ऽनघ\nकरिष्यन्ति तु यत पराप्तं सर्व एव तपॊधनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 12,
        "text": "एवम उक्त्वा सरिच्छ्रेष्ठाम ऊचुस ते ऽथ परस्परम\nविमॊचयामहे सर्वे शापाद एतां सरस्वतीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 13,
        "text": "तेषां तु वचनाद एव परकृतिस्था सरस्वती\nपरसान्न सालिला जज्ञे यथापूर्वं तथैव हि\nविमुक्ता च सरिच्छ्रेष्ठा विबभौ सा यथा पुरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 14,
        "text": "दृष्ट्वा तॊयं सरस्वत्या मुनिभिस तैस तथा कृतम\nकृताञ्जलीस ततॊ राजन राक्षसाः कषुधयार्दिताः\nऊचुस तान वै मुनी सर्वान कृपा युक्तान पुनः पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 15,
        "text": "वयं हि कषुधिताश चैव धार्माद धीनाश च शाश्वतात\nन च नः कामकारॊ ऽयं यद वयं पापकारिणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 16,
        "text": "युष्माकं चाप्रमादेन दुष्कृतेन च कर्मणा\nपक्षॊ ऽयं वर्धते ऽसमाकं यतः सम बरह्मराक्षसाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 17,
        "text": "एवं हि वैश्यशूद्राणां कषत्रियाणां तथैव च\nये बराह्मणान परद्विषान्ति ते भवन्तीह राक्षसाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 18,
        "text": "आचार्यम ऋत्विजं चैव गुरुं वृद्धजनं तथा\nपराणिनॊ ये ऽवमन्यन्ते ते भवन्तीह राक्षसाः\nयॊषितां चैव पापानां यॊनिदॊषेण वर्धते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 19,
        "text": "तत कुरुध्वम इहास्माकं कारुण्यं दविजसत्तमाः\nशक्ता भवन्तः सर्वेषां लॊकानाम अपि तारणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 20,
        "text": "तेषां ते मुनयः शरुत्वा तुष्टुवुस तां महानदीम\nमॊक्षार्थं रक्षसां तेषाम ऊचुः परयत मानसाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 21,
        "text": "कषुत कीटावपन्नं च यच चॊच्छिष्टाशितं भवेत\nकेशावपन्नम आधूतम आरुग्णम अपि यद भवेत\nशवभिः संस्पृष्टम अन्नं च भागॊ ऽसौ रक्षसाम इह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 22,
        "text": "तस्माज जञात्वा सदा विद्वान एतान्य अन्नानि वर्जयेत\nराक्षसान्नम असौ भुङ्क्ते यॊ भुङ्क्ते हय अन्नम ईदृशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 23,
        "text": "शॊधयित्वा ततस तीर्थम ऋषयस ते तपॊधनाः\nमॊक्षार्थं राक्षसानां च नदीं तां परत्यचॊदयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 24,
        "text": "महर्षीणां मतं जञात्वा ततः सा सरितां वरा\nअरुणाम आनयाम आस सवां तनुं पुरुषर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 25,
        "text": "तस्यां ते राक्षसाः सनात्वा तनूस तयक्त्वा दिवं गताः\nअरुणायां महाराज बरह्महत्यापहा हि सा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 26,
        "text": "एतम अर्थम अभिज्ञाय देवराजः शतक्रतुः\nतस्मिंस तीर्थवरे सनात्वा विमुक्तः पाप्मना किल"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 27,
        "text": "[ज]\nकिमर्थं भगवाञ शक्रॊ बरह्महत्याम अवाप्तवान\nकथम अस्मिंश च तीर्थे वै आप्लुत्याकल्मशॊ ऽभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 28,
        "text": "[वै]\nशृणुष्वैतद उपाख्यानं यथावृत्तं जनेश्वर\nयथा बिभेद समयं नमुचेर वासवः पुरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 29,
        "text": "नमुचिर वासवाद भीतः सूर्यरश्मिं समाविशत\nतेनेन्द्रः सख्यम अकरॊत समयं चेदम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 30,
        "text": "नार्द्रेण तवा न शुष्केण न रात्रौ नापि वाहनि\nवधिष्याम्य असुरश्रेष्ठ सखे सत्येन ते शपे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 31,
        "text": "एवं स कृत्वा समयं सृष्ट्वा नीहारम ईश्वरः\nचिच्छेदास्य शिरॊ राजन्न अपां फेनेन वासवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 32,
        "text": "तच्छिरॊ नमुचेश छिन्नं पृष्ठतः शक्रम अन्वयात\nहे मित्रहन पाप इति बरुवाणं शक्रम अन्तिकात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 33,
        "text": "एवं स शिरसा तेन चॊद्यमानः पुनः पुनः\nपितामहाय संतप्त एवम अर्थं नयवेदयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 34,
        "text": "तम अब्रवील लॊकगुरुर अरुणायां यथाविधि\nइष्टॊपस्पृश देवेन्द्र बरह्महत्यापहा हि सा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 35,
        "text": "इत्य उक्तः सा सरस्वत्याः कुञ्जे वै जनमेजय\nइष्ट्वा यथावद बलभिर अरुणायाम उपास्स्पृशत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 36,
        "text": "स मुक्तः पाप्मना तेन बरह्महत्या कृतेन ह\nजगाम संहृष्टमनास तरिदिवं तरिदशेश्वरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 37,
        "text": "शिरस तच चापि नमुचेस तत्रैवाप्लुत्य भारत\nलॊकान कामदुघान पराप्तम अक्षयान राजसत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 38,
        "text": "तत्राप्य उपस्पृश्य बलॊ महात्मा; दत्त्वा च दानानि पृथग्विधानि\nअवाप्य धर्मं परमार्य कर्मा; जगाम सॊमस्य महत स तीर्थम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 39,
        "text": "यत्राजयद राजसूयेन सॊमः; साक्षात पुरा विधिवत पार्थिवेन्द्र\nअत्रिर धीमान विप्रमुख्यॊ बभूव; हॊता यस्मिन करतुमुख्ये महात्मा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 40,
        "text": "यस्यान्ते ऽभूत सुमहान दानवानां; दैतेयानां राक्षसानां च देवैः\nस संग्रामस तारकाख्यः सुतीव्रॊ; यत्र सकन्दस तारकाख्यं जघान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 42,
        "shloka": 41,
        "text": "सेनापत्यं लब्धवान देवतानां; महासेनॊ यत्र दैत्यान्त कर्ता\nसाक्षाच चात्र नयवसत कार्त्तिकेयः; सदा कुमारॊ यत्र स पलक्षराजः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 1,
        "text": "[ज]\nसरस्वत्याः परभावॊ ऽयम उक्तस ते दविजसात्तम\nकुमारस्याभिषेकं तु बरह्मन वयाख्यातुम अर्हसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 2,
        "text": "यस्मिन काले च देशे च यथा च वदतां वर\nयैश चाभिषिक्तॊ भगवान विधिना येन च परभुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 3,
        "text": "सकन्दॊ यथा च दैत्यानाम अकरॊत कदनं महत\nतथा मे सर्वम आचक्ष्व परं कौतूहलं हि मे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 4,
        "text": "[वै]\nकुरुवंशस्य सदृशम इदं कौतूहलं तव\nहर्षाम उत्पादयत्य एतद वचॊ मे जनमेजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 5,
        "text": "हन्त ते कथयिष्यामि शृण्वानस्य जनाधिप\nअभिषेकं कुमारस्य परभावं च महात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 6,
        "text": "तेजॊ माहेश्वरं सकन्नम अग्नौ परपतितं पुरा\nतत सर्वभक्षॊ भगवान नाशकद दग्धुम अक्षयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 7,
        "text": "तेनासीदति तेजस्वी दीप्तिमान हव्यहावनः\nन चैव धारयाम आस गर्भं तेजॊमयं तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 8,
        "text": "सा गङ्गाम अभिसांगम्य नियॊगाद बरह्मणः परभुः\nगर्भम आहितवान दिव्यं भास्करॊपम तेजसम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 9,
        "text": "अथ गङ्गापि तं गर्भम असहन्ती विधारणे\nउत्ससर्ज गिरौ रम्ये हिमवत्य अमरार्चिते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 10,
        "text": "स तत्र ववृधे लॊकान आवृत्य जवलनात्मजः\nददृशुर जवलनाकारं तं गर्भम अथ कृत्तिकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 11,
        "text": "शरस्तम्बे महात्मानम अनलात्मजम ईश्वरम\nममायम इति ताः सर्वाः पुत्रार्थिन्यॊ ऽभिचक्रमुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 12,
        "text": "तासां विदित्वा भावं तं मातॄणां भगवान परभुः\nपरस्नुतानां पयः षड्भिर वदनैर अपिबत तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 13,
        "text": "तं परभावं समालक्ष्य तस्य बालस्य कृत्तिकाः\nपरं विस्मयम आपन्ना देव्यॊ दिव्यवपुर धराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 14,
        "text": "यत्रॊत्सृष्टः स भगवान गङ्गया गिरिमूर्धनि\nस शैलः काञ्चनः सर्वः संबभौ कुरुसत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 15,
        "text": "वर्धता चैव गर्भेण पृथिवी तेन रञ्जिता\nअतश च सर्वे संवृत्ता गिरयः काञ्चनाकराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 16,
        "text": "कुमारश च महावीर्यः कार्त्तिकेय इति समृतः\nगाङ्गेयः पूर्वम अभवन महायॊगबलान्वितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 17,
        "text": "स देवस तपसा चैव वीर्येण च समन्वितः\nववृधे ऽतीव राजेन्द्र चन्द्रवत परियदर्शनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 18,
        "text": "स तस्मिन काञ्चने दिव्ये शरस्तम्बे शरिया वृतः\nसतूयमानस तदा शेते गन्धर्वैर मुनिभिस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 19,
        "text": "तथैनम अन्वनृत्यन्त देवकन्याः सहस्रशः\nदिव्यवादित्र नृत्तज्ञाः सतुवन्त्यश चारुदर्शनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 20,
        "text": "अन्वास्ते च नदी देवं गङ्गा वै सरितां वरा\nदधार पृथिवी चैनं बिभ्रती रूपम उत्तमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 21,
        "text": "जातकर्मादिकास तस्य करियाश चक्रे बृहस्पतिः\nवेदश चैनं चतुर्मूर्तिर उपतस्थे कृताञ्जलिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 22,
        "text": "धनुर्वेदश चतुष्पादः शस्त्रग्रामः ससंग्रहः\nतथैनं समुपातिष्ठात साक्षाद वाणी च केवला"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 23,
        "text": "स ददर्श महावीर्यं देवदेवम उमापतिम\nशैलपुत्र्या सहासीनं भूतसंघ शतैर वृतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 24,
        "text": "निकाया भूतसंघानां परंमाद्भुत दर्शनाः\nविकृता विकृताकारा विकृताभरण धवजाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 25,
        "text": "वयाघ्रसिंहर्क्ष वदना बिडाल मकराननाः\nवृषदंश मुखाश चान्ये गजॊष्ट्रवदनास तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 26,
        "text": "उलूक वदनाः के चिद गृध्रगॊमायुदर्शनाः\nकरौञ्चपारावत निभैर वदनै राङ्कवैर अपि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 27,
        "text": "शवावित शक्यक गॊधानां खरैडक गवां तथा\nसादृशानि वपूंष्य अन्ये तत्र तत्र वयधारयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 28,
        "text": "के चिच छैलाम्बुद परख्याश चक्रालात गदायुधाः\nकेच चिद अञ्जन पुञ्जाभाः के चिच छवेताचलप्रभाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 29,
        "text": "सप्त मातृगणाश चैव समाजग्मुर विशां पते\nसाध्या विश्वे ऽथ मरुतॊ वसवः पितरस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 30,
        "text": "रुद्रादित्यास तथा सिद्धा भुजगां दानवाः खगाः\nबरह्मा सवयम्भूर भगवान सपुत्रः सह विष्णुना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 31,
        "text": "शक्रस तथाभ्ययाद दरष्टुं कुमार वरम अच्युतम\nनारदप्रमुखाश चापि देवगन्धर्वसत्तमाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 32,
        "text": "देवर्षयश च सिद्धाश च बृहस्पतिपुरॊगमाः\nऋब्भवॊ नाम वरदा देवानाम अपि देवताः\nते ऽपि तत्र समाजग्मुर यामा धामाश च सर्वशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 33,
        "text": "स तु बालॊ ऽपि भगवान महायॊगबलान्वितः\nअभ्याजगाम देवेशं शूलहस्तं पिनाकिनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 34,
        "text": "तम आरजन्तम आलक्ष्य शिवस्यासीन मनॊगतम\nयुगपच छैलपुत्र्याश च गङ्गायाः पावकस्य च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 35,
        "text": "किं नु पूर्वम अयं बालॊ गौरवाद अभ्युपैष्यति\nअपि माम इति सर्वेषां तेषाम आसीन मनॊगतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 36,
        "text": "तेषाम एतम अभिप्रायं चतुर्णाम उपलक्ष्य सः\nयुगपद यॊगम आस्थाय ससार्ज विविधास तनूः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 37,
        "text": "ततॊ ऽभवच चतुर्मूर्तिः कषणेन भगवान परभुः\nसकन्दः शाखॊ विशाखश च नैगमेषश च पृष्ठतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 38,
        "text": "एवं स कृत्वा हय आत्मानं चतुर्धा भगवान परभुः\nयतॊ रुद्रस ततः सकन्दॊ जगामाद्भुत दर्शनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 39,
        "text": "विशाखस तु ययौ येन देवी गिरिवरात्मजा\nशाखॊ ययौ च भगवान वायुमूर्तिर विभावसुम\nनैगमेषॊ ऽगमद गङ्गां कुमारः पावकप्रभः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 40,
        "text": "सर्वे भास्वरदेहास ते चत्वारः समरूपिणः\nतान समभ्ययुर अव्यग्रास तद अद्भुतम इवाभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 41,
        "text": "हाहाकारॊ महान आसीद देवदानवरक्षसाम\nतद दृष्ट्वा महद आश्चर्यम अद्भुतं लॊमहर्षणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 42,
        "text": "ततॊ रुद्रश च देवी च पावकश च पितामहम\nगङ्गया सहिताः सर्वे परणिपेतुर जगत्पतिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 43,
        "text": "परणिपत्य ततस ते तु विधिवद राजपुंगव\nइदम ऊचुर वचॊ राजन कार्त्तिकेय परियेप्सया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 44,
        "text": "अस्य बालस्य भगवन्न आधिपत्यं यथेप्सितम\nअस्मिन परियार्थं देवेश सादृशं दातुम अर्हसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 45,
        "text": "ततः स भगवान धीमान सर्वलॊकपितामहः\nमनसा चिन्तयाम आस किम अयं लभताम इति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 46,
        "text": "ऐश्वर्याणि हि सर्वाणि देवगन्धर्वरक्षसाम\nभूतयक्षविहंगानां पन्नगानां च सर्वशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 47,
        "text": "पूर्वम एवादिदेशासौ निकायेषु महात्मनाम\nसमर्थं च तम ऐश्वर्ये महामतिर अमन्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 48,
        "text": "ततॊ मुहूर्तं स धयात्वा देवानां शरेयसि सथितः\nसेनापत्यं ददौ तस्मै सर्वभूतेषु भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 49,
        "text": "सर्वदेव निकायानां ये राजानः परिश्रुताः\nतान सर्वान वयादिदेशास्मै सर्वभूतपितामहः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 50,
        "text": "ततः कुमारम आदाय देवा बरह्मपुरॊगमाः\nअभिषेकार्थम आजग्मुः शैलेन्द्रं सहितास ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 51,
        "text": "पुण्यां हैमवतीं देवीं सरिच्छ्रेष्ठां सरस्वतीम\nसमन्तपञ्चके या वै तरिषु लॊकेषु विश्रुता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 43,
        "shloka": 52,
        "text": "तत्र तीरे सरस्वत्याः पुण्ये सर्वगुणान्विते\nनिषेदुर देवगन्धर्वाः सर्वे संपूर्णमानसाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nततॊ ऽभिषेका संभारान सर्वान संभृत्य शास्त्रतः\nबृहस्पतिः समिद्धे ऽगनौ जुहावाज्यं यथाविधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 2,
        "text": "ततॊ हिमवता दत्ते मणिप्रवर शॊभिते\nदीव्य रत्नाचिते दिव्ये निषण्णः परमासने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 3,
        "text": "सर्वमङ्गल संभारैर विधिमन्त्रपुरस्कृतम\nआभिषेचनिकं दरव्यं गृहीत्वा देवता गणाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 4,
        "text": "इन्द्राविष्णू महावीर्यौ सूर्याचन्द्रमसौ तथा\nधाता चैव विधाता च तथा चैवानिलानलौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 5,
        "text": "पूष्णा भगेनार्यम्णा च अंशेन च विवस्वता\nरुद्रश च सहितॊ धीमान मित्रेण वरुणेन च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 6,
        "text": "रुद्रैर वसुभिर आदित्यैर अश्विभ्यां च वृतः परभुः\nविश्वे देवैर मरुद्भिश च साध्यैश च पितृभिः सह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 7,
        "text": "गन्धर्वैर अप्सरॊभिश च यक्षराक्षस पन्नगैः\nदेवर्षिभिर असंख्येयैस तथा बरह्मर्षिभिर वरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 8,
        "text": "वैखानसैर वालखिल्यैर वाय्वाहारैर मरीचिपैः\nभृगुभिश चाङ्गिरॊभिश च यतिभिश च महात्मभिः\nसर्वैर विद्याधरैः पुण्यैर यॊगसिद्धैस तथा वृतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 9,
        "text": "पितामहः पुलस्त्यश च पुलहश च महातपाः\nअङ्गिराः कश्यपॊ ऽतरिश च मरीचिर भृगुर एव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 10,
        "text": "ऋतुर हरः परचेताश च मनुर दक्षस तथैव च\nऋतवश च गरहाश चैव जयॊतींषि च विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 11,
        "text": "मूर्तिमत्यश च सरितॊ वेदाश चैव सनातनाः\nसमुद्राश च हरदाश चैव तीर्थानि विविधानि च\nपृथिवी दयौर दिशश चैव पादपाश च जनाधिप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 12,
        "text": "अदितिर देव माता च हरीः शरीः सवाहा सरस्वती\nउमा शची सिनीवाली तथा चानुमतिः कुहूः\nराका च धिषणा चैव पत्न्यश चान्या दिवौकसाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 13,
        "text": "हिमवांश चैव विन्ध्यश च मेरुश चानेक शृङ्गवान\nऐरावतः सानुचरः कलाः काष्टास तथैव च\nमासार्ध मासा ऋतवस तथा रात्र्यहनी नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 14,
        "text": "उच्चैःश्रवा हयश्रेष्ठॊ नागराजश च वामनः\nअरुणॊ गरुडश चैव वृक्षाश चौषधिभिः सह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 15,
        "text": "धर्मश च भगवान देवः समाजग्मुर हि संगताः\nकालॊ यमश च मृत्युश च यमस्यानुचराश च ये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 16,
        "text": "बहुलत्वाच च नॊक्ता ये विविधा देवता गणाः\nते कुमाराभिषेकार्थं समाजग्मुस ततस ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 17,
        "text": "जगृहुस ते तदा राजन सर्व एव दिवौकसः\nआभिषेचनिकं भाण्डं मङ्गलानि च सर्वशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 18,
        "text": "दिव्यसंभार संयुक्तैः कलशैः काञ्चनैर नृप\nसरस्वतीभिः पुण्याभिर दिव्यतॊयभिर एव तु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 19,
        "text": "अभ्यषिञ्चन कुमारं वै संप्रहृष्टा दिवौकसः\nसेनापतिं महात्मानम असुराणां भयावहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 20,
        "text": "पुरा यथा महाराज वरुणं वै जलेश्वरम\nतथाभ्यषिञ्चद भगवान बरह्मा लॊकपितामहः\nकश्यपश च महातेजा ये चान्ये नानुकीर्तिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 21,
        "text": "तस्मै बरह्मा ददौ परीतॊ बलिनॊ वातरंहसः\nकामवीर्यधरान सिद्धान महापारिषदान परभुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 22,
        "text": "नन्दिषेणं लॊहिताक्षं घण्डा कर्णं च संमतम\nचतुर्थम अस्यानुचरं खयातं कुमुदमालिनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 23,
        "text": "ततः सथाणुं महावेगं महापारिषडं करतुम\nमाया शतधरं कामं कामवीर्यबलान्वितम\nददौ सकन्दाय राजेन्द्र सुरारिविनिबर्हणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 24,
        "text": "स हि देवासुरे युद्धे दैत्यानां भीमकर्मणाम\nजघान दॊर्भ्यां संक्रुद्धः परयुतानि चतुर्दश"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 25,
        "text": "तथा देव ददुस तस्मै सेनां नैरृतसांकुलाम\nदेवशत्रुक्षयकरीम अजय्यां विश्वरूपिणीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 26,
        "text": "जयशब्दं ततश चक्रुर देवाः सर्वे सवासवाः\nगन्धर्वयक्षा रक्षांसि मुनयः पितरस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 27,
        "text": "यमः परादाद अनुचरौ यम कालॊपमाव उभौ\nउन्माथं च परमाथं च महावीर्यौ महाद्युती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 28,
        "text": "सुभ्राजॊ भास्करश चैव यौ तौ सूर्यानुयायिनौ\nतौ सूर्यः कार्त्तिकेयाय ददौ परीतः परतापवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 29,
        "text": "कैलासशृङ्गसंकाशौ शवेतमाल्यानुलेपनौ\nसॊमॊ ऽपय अनुचरौ परादान मणिं सुमणिम एव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 30,
        "text": "जवाला जिह्वं तथा जयॊतिर आत्मजाय हुताशनः\nददाव अनुचरौ शूरौ परसैन्यप्रमाथिनौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 31,
        "text": "परिघं च वटं चैव भीमं च सुमहाबलम\nदहतिं दहनं चैव परचण्डौ वीर्यसंमतौ\nअंशॊ ऽपय अनुचरान पञ्च ददौ सकन्दाय धीमते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 32,
        "text": "उत्क्रॊशं पङ्कजं चैव वज्रदण्डधराव उभौ\nददाव अनल पुत्राय वासवः परवीरहा\nतौ हि शत्रून महेन्द्रस्य जघ्नतुः समरे बहून"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 33,
        "text": "चक्रं विक्रमकं चैव संक्रमं च महाबलम\nसकन्दाय तरीन अनुचरान ददौ विष्णुर महायशाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 34,
        "text": "वर्धनं नन्दनं चैव सर्वविद्या विशारदौ\nसकन्दाय ददतुः परीताव अश्विनौ भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 35,
        "text": "कुन्दनं कुसुमं चैव कुमुदं च महायशाः\nडम्बराडम्बरौ चैव ददौ धाता महात्मने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 36,
        "text": "वक्रानुवक्रौ बलिनौ मेषवक्त्रौ बलॊत्कटौ\nददौ तवष्टा महामायौ सकन्दायानुचरौ वरौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 37,
        "text": "सुव्रतं सत्यसंधं च ददौ मित्रॊ महात्मने\nकुमाराय महात्मानौ तपॊ विद्याधरौ परभुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 38,
        "text": "सुदर्शनीयौ वरदौ तरिषु लॊकेषु विश्रुतौ\nसुप्रभं च महात्मानं शुभकर्माणम एव च\nकार्त्तिकेयाय संप्रादाद विधाता लॊकविश्रुतौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 39,
        "text": "पालितकं कालिकं च महामायाविनाव उभौ\nपूषा च पार्षदौ परादात कार्त्तिकेयाय भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 40,
        "text": "बलं चातिबलं चैव महावक्त्रौ महाबलौ\nपरददौ कार्त्तिकेयाय वायुर भरतसत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 41,
        "text": "घसं चातिघसं चैव तिमिवक्त्रौ महाबलौ\nपरददौ कार्त्तिकेयाय वरुणः सत्यसंगरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 42,
        "text": "सुवर्च्चसं महात्मानं तथैवाप्य अतिवर्चसाम\nहिमवान परददौ राजन हुताशनसुताय वै"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 43,
        "text": "काञ्चनं च महात्मानं मेघमालिनम एव च\nददाव आनुचरौ मेरुर अग्निपुत्राय भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 44,
        "text": "सथिरं चातिस्थिरं चैव मेरुर एवापरौ ददौ\nमहात्मने ऽगनिपुत्राय महाबलपराक्रमौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 45,
        "text": "उच्छ्रितं चातिशृङ्गं च महापाषाण यॊधनौ\nपरददाव अग्निपुत्राय विन्ध्यः पारिषदाव उभौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 46,
        "text": "संग्रहं विग्रहं चैव समुद्रॊ ऽपि गदाधरौ\nपरददाव अग्निपुत्राय महापारिषदाव उभौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 47,
        "text": "उन्मादं पुष्पदन्तं च शङ्कुकर्णं तथैव च\nपरददाव अग्निपुत्राय पार्वती शुभदर्शना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 48,
        "text": "जयं महाजयं चैव नागौ जवलनसूनवे\nपरददौ पुरुषव्याघ्र वासुकिः पन्नगेश्वरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 49,
        "text": "एवं साख्याश च रुद्राश च वसवः पितरस तथा\nसागराः सरितश चैव गिरयश च महाबलाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 50,
        "text": "ददुः सेनागणाध्यक्षाञ शूलपट्टिशधारिणः\nदिव्यप्रहरणॊपेतान नानावेषविभूषितान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 51,
        "text": "शृणु नामानि चान्येषां ये ऽनये सकन्दस्य सैनिकाः\nविविधायुधसंपन्नाश चित्राभरण वर्मिणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 52,
        "text": "शङ्कुकर्णॊ निकुम्भश च पद्मः कुमुद एव च\nअनन्तॊ दवादश भुजस तथा कृष्णॊपकृष्णकौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 53,
        "text": "दरॊण शरवाः कपिस्कन्धः काञ्चनाक्षॊ जलं धमः\nअक्षसंतर्जनॊ राजन कुनदीकस तमॊ ऽभरकृत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 54,
        "text": "एकाक्षॊ दवादशाक्षश च तथैवैक जटः परभुः\nसहस्रबाहुर विकटॊ वयाघ्राक्षः कषितिकम्पनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 55,
        "text": "पुण्यनामा सुनामा च सुवक्त्रः परियदर्शनः\nपरिश्रुतः कॊक नदः परिय माल्यानुलेपनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 56,
        "text": "अजॊदरॊ गजशिराः सकन्धाक्षः शतलॊचनः\nजवाला जिह्वः करालश च सितकेशॊ जटी हरिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 57,
        "text": "चतुर्दंष्ट्रॊ ऽषट जिह्वश च मेघनादः पृथुश्रवाः\nविद्युद अक्षॊ धनुर वक्त्रॊ जठरॊ मारुताशनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 58,
        "text": "उदराक्षॊ झषाक्षश च वज्रनाभॊ वसु परभः\nसमुद्रवेगॊ राजेन्द्र शैलकम्पी तथैव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 59,
        "text": "पुत्र मेषः परवाहश च तथा नन्दॊपनन्दकौ\nधूम्रः शवेतः कलिङ्गश च सिद्धार्थॊ वरदस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 60,
        "text": "परियकश चैव नन्दश च गॊनन्दश च परतापवान\nआनन्दश च परमॊदश च सवस्तिकॊ धरुवकस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 61,
        "text": "कषेमवापः सुजातश च सिद्धयात्रश च भारत\nगॊव्रजः कनकापीडॊ महापारिषदेश्वरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 62,
        "text": "गायनॊ हसनश चैव बाणः खड्गश च वीर्यवान\nवैताली चातिताली च तथा कतिक वातिकौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 63,
        "text": "हंसजः पङ्कदिग्धाङ्गः समुद्रॊन्मादनश च ह\nरणॊत्कटः परहासश च शवेतशीर्षश च नन्दकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 64,
        "text": "कालकण्ठः परभासश च तथा कुम्भाण्डकॊ ऽपरः\nकालकाक्षः सितश चैव भूतलॊन्मथनस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 65,
        "text": "यज्ञवाहः परवाहश च देव याजी च सॊमपः\nसजालश च महातेजाः करथ कराथौ च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 66,
        "text": "तुहनश च तुहानश च चित्रदेवश च वीर्यवान\nमधुरः सुप्रसादश च किरीटी च महाबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 67,
        "text": "वसवॊ मधुवर्णश च कलशॊदर एव च\nधमन्तॊ मन्मथकरः सूचीवक्त्रश च वीर्यवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 68,
        "text": "शवेतवक्त्रः सुवक्त्रश च चारु वक्त्रश च पाण्डुरः\nदण्डबाहुः सुबाहुश च रजः कॊकिलकस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 69,
        "text": "अचलः कनकाक्षश च बालानाम अयिकः परभुः\nसंचारकः कॊक नदॊ गृध्रवक्त्रश च जम्बुकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 70,
        "text": "लॊहाश वक्त्रॊ जठरः कुम्भवक्त्रश च कुण्डकः\nमद्गुग्रीवश च कृष्णौजा हंसवक्त्रश च चन्द्र भाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 71,
        "text": "पाणिकूर्मा च शम्बूकः पञ्चवक्त्रश च शिक्षकः\nचाष वक्त्रश च जम्बूकः शाकवक्त्रश च कुण्डकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 72,
        "text": "यॊगयुक्ता महात्मानः सततं बराह्मण परियाः\nपैतामहा महात्मानॊ महापारिषदाश च ह\nयौवनस्थाश च बालाश च वृद्धाश च जनमेजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 73,
        "text": "सहस्रशः पारिषदाः कुमारम उपतस्थिरे\nवक्त्रैर नानाविधैर ये तु शृणु ताञ जनमेजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 74,
        "text": "कूर्मकुक्कुटवक्त्राश च शशॊलूक मुखास तथा\nखरॊष्ट्रवदनाश चैव वराहवदनास तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 75,
        "text": "मनुष्यमेष वक्त्राश च सृगालवदनास तथा\nभीमा मकर वक्त्राश च शिशुमार मुखास तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 76,
        "text": "मार्जारशशवक्त्राश च दीर्घवक्त्राश च भारत\nनकुलॊलूक वत्राश च शववाक्त्राश च तथापरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 77,
        "text": "आखु बभ्रुक वक्त्रश च मयूरवदनास तथा\nमत्स्यमेषाननाश चान्ये अजावि महिषाननाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 78,
        "text": "ऋक्षशार्दूल वक्त्राश च दवीपिसिंहाननास तथा\nभीमा गजाननाश चैव तथा नक्रमुखाः परे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 79,
        "text": "गरुडाननाः खड्गमुखा वृककाकमुखास तथा\nगॊखरॊष्ट्र मुखाश चान्ये वृषदंश मुखास तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 80,
        "text": "महाजठर पादाङ्गास तारकाक्शाश च भारत\nपारावत मुखाश चान्ये तथा वृषमुखाः परे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 81,
        "text": "कॊकिला वदनाश चान्ये शयेनतित्तिरिकाननाः\nकृकलास मुखाश चैव विरजॊऽमबरधारिणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 82,
        "text": "वयालवक्त्राः शूलमुखाश चण्डवक्त्राः शताननाः\nआशीविषाश चीरधरा गॊनासावरणास तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 83,
        "text": "सथूलॊदराः कृशाङ्गाश च सथूलाङ्गश च कृशॊदराः\nहरस्वग्रीवा महाकर्णा नानाव्यालविभूषिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 84,
        "text": "गजेन्द्र चर्म वसनास तथा कृष्णाजिनाम्बराः\nसकन्धे मुखा महाराज तथा हय उदरतॊ मुखाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 85,
        "text": "पृष्ठे मुखा हनुमुखास तथा जङ्घा मुखा अपि\nपार्श्वाननाश च बहवॊ नानादेशमुखास तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 86,
        "text": "तथा कीट पतंगानां सदृशास्या गणेश्वराः\nनानाव्यालमुखाश चान्ये बहु बाहुशिरॊ धराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 87,
        "text": "नानावृक्षभुजाः केच चित कटि शीर्षास तथापरे\nभुजंगभॊग वदना नानागुल्मनिवासिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 88,
        "text": "चीरसंवृत गात्राश च तथा फलकवाससः\nनानावेषधराश चैव चर्म वासस एव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 89,
        "text": "उष्णीषिणॊ मुकुटिनः कम्बुग्रीवाः सुवर्चसः\nकिरीटिनः पञ्च शिखास तथा कठिन मूर्धजाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 90,
        "text": "तरिशिठा दविशिखाश चैव तथा सप्त शिखाः परे\nशिखण्डिनॊ मुकुटिनॊ मुण्डाश च जटिलास तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 91,
        "text": "चित्रमाल्यधराः केच चित केच चिद रॊमाननास तथा\nदिव्यमाल्याम्बरधराः सततं परियविग्रहाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 92,
        "text": "कृष्णा निर्मांस वक्त्राश च दीर्घपृष्टा निरूदराः\nसथूलपृष्ठा हरस्वपृष्ठाः परलम्बॊदर मेहनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 93,
        "text": "महाभुजा हरस्वभुजा हरस्वगात्रश च वामनाः\nकुब्जाश च दीर्घजङ्घाश च हस्तिकर्ण शिरॊधराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 94,
        "text": "हस्तिनासाः कूर्मनासा वृकनासास तथापरे\nदीर्घौष्ठा दीर्घजिह्वाश च विकराला हय अधॊमुखाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 95,
        "text": "महादंष्ट्रा हरस्वदंष्ट्राश चतुर्दंष्ट्रास तथापरे\nवारणेन्द्र निभाश चान्ये भीमा राजन सहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 96,
        "text": "सुविभक्तशरीराश च दीप्तिमन्तः सवलंकृताः\nपिङ्गाक्षाः शङ्कुकर्णाश च वक्रनासाश च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 97,
        "text": "पृथु दंष्ट्रामहा दंष्ट्राः सथूलौष्ठा हरि मूर्धजाः\nनाना पादौष्ठ दंष्ट्राश च नाहा हस्तशिरॊ धराः\nनाना वर्मभिर आच्छन्ना नाना भाषाश च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 98,
        "text": "कुशला देशभाषासु जल्पन्तॊ ऽनयॊन्यम ईश्वराः\nहृष्टाः परिपतन्ति सम महापारिषदास तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 99,
        "text": "दीर्घग्रीवा दीर्घनखा दीर्घपादशिरॊ भुजाः\nपिङ्गाक्षा नीलकण्ठाश च लम्बकर्णाश च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 100,
        "text": "वृकॊदर निभाश चैव के चिद अञ्जनसंनिभाः\nशवेताङ्गा लॊहितग्रीवाः पिङ्गाक्षाश च तथापरे\nकल्माषा बहवॊ राजंश चित्रवर्णाश च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 101,
        "text": "चामरापीडक निभाः शवेतलॊहित राजयः\nनानावर्णाः सवर्णाश च मयूरसदृशप्रभाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 102,
        "text": "पुनः परहरणान्य एषां कीर्त्यमानानि मे शृणु\nशेषैः कृतं पारिषदैर आयुधानां परिग्रहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 103,
        "text": "पाशॊद्यत कराः के चिद वयादितास्याः खराननाः\nपृथ्व अक्षा नीलकण्ठाश च तथा परिघबाहवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 104,
        "text": "शतघ्नी चक्रहस्ताश च तथा मुसलपाणयः\nशूलासिहस्ताश च तथा महाकाया महाबलाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 105,
        "text": "गदा भुशुण्डि हस्ताश च तथा तॊमरपाणयः\nअसि मुद्गरहस्ताश च दण्डहस्ताश च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 106,
        "text": "आयुधैर विविधैर घॊरैर महात्मानॊ महाजवाः\nमहाबला महावेगा महापारिषदास तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 107,
        "text": "अभिषेकं कुमारस्य दृष्ट्वा हृष्टा रणप्रियाः\nघण्टाजालपिनद्धाङ्गा ननृतुस ते महौजसः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 108,
        "text": "एते चान्ये च बहवॊ महापारिषदा नृप\nउपतस्थुर महात्मानं कार्त्तिकेयं यशस्विनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 109,
        "text": "दिव्याश चाप्य आन्तरिक्षाश च पार्थिवाश चानिलॊपमाः\nवयादिष्टा दैवतैः शूराः सकन्दस्यानुचराभवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 44,
        "shloka": 110,
        "text": "तादृशानां सहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च\nअभिषिक्तं महात्मानं परिवार्यॊपतस्थिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nशृणु मातृगणान राजन कुमारानुचरान इमान\nकीर्त्यमानान मया वीर सपत्नगणसूदनान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 2,
        "text": "यशस्विनीनां मातॄणां शृणु नामानि भारत\nयाभिर वयाप्तास तरयॊ लॊकाः कल्याणीभिश चराचराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 3,
        "text": "परभावती विशालाक्षी पलिता गॊनसी तथा\nशरीमती बहुला चैव तथैव बहुपुत्रिका"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 4,
        "text": "अप्सु जाता च गॊपाली बृहद अम्बालिका तथा\nजयावती मालतिका धरुवरत्ना भयंकरी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 5,
        "text": "वसु दामा सुदामा च विशॊका नन्दिनी तथा\nएकचूडा महाचूडा चक्रनेमिश च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 6,
        "text": "उत्तेजनी जयत्सेना कमलाक्ष्य अथ शॊभना\nशत्रुंजया तथा चैव करॊधना शलभी खरी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 7,
        "text": "माधवी शुभवक्त्रा च तीर्थनेमिश च भारत\nगीतप्रिया च कल्याणी कद्रुला चामिताशना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 8,
        "text": "मेघस्वना भॊगवती सुभ्रूश च कनकावती\nअलाताक्षी वीर्यवती विद्युज्जिह्वा च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 9,
        "text": "पद्मावती सुनक्षत्रा कन्दरा बहुयॊजना\nसंतानिका च कौरव्य कमला च महाबला"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 10,
        "text": "सुदामा बहु दामा च सुप्रभा च यशस्विनी\nनृत्यप्रिया च राजेन्द्र शतॊलूखल मेखला"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 11,
        "text": "शतघण्टा शतानन्दा भग नन्दा च भागिनी\nवपुष्मती चन्द्र शीता भद्र काली च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 12,
        "text": "संकारिका निष्कुटिका भरमा चत्वरवासिनी\nसुमङ्गला सवस्तिमती वृद्धिकामा जय परिया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 13,
        "text": "धनदा सुप्रसादा च भवदा च जलेश्वरी\nएडी भेडी सुमेडी च वेताल जननी तथा\nकण्डूतिः कालिका चैव देव मित्रा च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 14,
        "text": "लम्बसी केतकी चैव चित्रसेना तहा बला\nकुक्कुटिका शङ्खनिका तथा जर्जरिका नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 15,
        "text": "कुण्डारिका कॊकलिका कण्डरा च शतॊदरी\nउत्क्राथिनी जरेणा च महावेगा च कङ्कणा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 16,
        "text": "मनॊजवा कण्टकिनी परघसा पूतना तथा\nखशया चुर्व्युटिर वामा करॊशनाथ तडित परभा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 17,
        "text": "मण्डॊदरी च तुण्डा च कॊटरा मेघवासिनी\nसुभगा लम्बिनी लम्बा वसु चूडा विकत्थनी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 18,
        "text": "ऊर्ध्ववेणी धरा चैव पिङ्गाक्षी लॊहमेखला\nपृथु वक्त्रा मधुरिका मधु कुम्भा तथैव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 19,
        "text": "पक्षालिका मन्थनिका जरायुर जर्जरानना\nखयाता दहदहा चैव तथा धमधमा नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 20,
        "text": "खण्डखण्डा च राजेन्द्र पूषणा मणिकुण्डला\nअमॊचा चैव कौरव्य तथा लम्बपयॊधरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 21,
        "text": "वेणुवीणा धरा चैव पिङ्गाक्षी लॊहमेखला\nशशॊलूक मुखी कृष्णा खरजङ्घा महाजवा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 22,
        "text": "शिशुमार मुखी शवेता लॊहिताक्षी विभीषणा\nजटालिका कामचरी दीर्घजिह्वा बलॊत्कटा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 23,
        "text": "कालेडिका वामनिका मुकुटा चैव भारत\nलॊहिताक्षी महाकाया हरि पिण्डी च भूमिप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 24,
        "text": "एकाक्षरा सुकुसुमा कृष्ण कर्णी च भारत\nकषुर कर्णी चतुष्कर्णी कर्णप्रावरणा तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 25,
        "text": "चतुष्पथ निकेता च गॊकर्णी महिषानना\nखरकर्णी महाकर्णी भेरी सवनमहास्वना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 26,
        "text": "शङ्खकुम्भ सवना चैव भङ्गदा च महाबला\nगणा च सुगणा चैव तथाभीत्य अथ कामदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 27,
        "text": "चतुष्पथ रता चैव भूरि तीर्था अन्यगॊचरा\nपशुदा वित्तदा चैव सुखदा च महायशाः\nपयॊदा गॊमहिषदा सुविषाणा च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 28,
        "text": "परतिष्ठा सुप्रतिष्ठा च रॊचमाना सुरॊचना\nगॊकर्णी च सुकर्णीच ससिरा सथेरिका तथा\nएकचक्रा मेघरवा मेघमाला विरॊचना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 29,
        "text": "एताश चान्याश च बहवॊ मातरॊ भरतर्षभ\nकार्त्तिकेयानुयायिन्यॊ नानारूपाः सहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 30,
        "text": "दीर्घनख्यॊ दीर्घदन्त्यॊ दीर्घतुण्ड्यश च भारत\nसरला मधुराश चैव यौवनस्थाः सवलंकृताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 31,
        "text": "माहात्म्येन च संयुक्ताः कामरूपधरास तथा\nनिर्मांस गात्र्यः शवेताश च तथा काञ्चनसंनिभाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 32,
        "text": "कृष्णमेघनिभाश चान्या धूम्राश च भरतर्षभ\nअरुणाभा महाभागा दीर्घकेश्यः सिताम्बराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 33,
        "text": "ऊर्ध्ववेणी धराश चैव पिङ्गाक्ष्यॊ लम्बमेखलाः\nलम्बॊदर्यॊ लम्बकर्णास तथा लम्बपरॊ धराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 34,
        "text": "ताम्राक्ष्यस ताम्रवर्णाश च हर्यक्ष्यश च तथापरे\nवरदाः कामचारिण्यॊ नित्यप्रमुदितास तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 35,
        "text": "याम्यॊ रौद्र्यस तथा सौम्याः कौबेर्यॊ ऽथ महाबलाः\nवारुण्यॊ ऽथ च माहेन्द्र्यस तथाग्नेय्यः परंतप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 36,
        "text": "वायव्यश चाथ कौमार्यॊ बराह्म्यश च भरतर्षबः\nरूपेणाप्सरसां तुल्या जवे वायुसमास तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 37,
        "text": "परपुष्टॊपमा वाक्ये तथर्द्ध्या धनदॊपमाः\nशक्र वीर्यॊपमाश चैव दीप्त्या वह्नि समास तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 38,
        "text": "वृक्षचत्वरवासिन्यश चतुष्पथ निकेतनाः\nगुहा शमशानवासिन्यः शैलप्रस्रवणालयाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 39,
        "text": "नानाभरणधारिण्यॊ नाना माल्याम्बरास तथा\nनाना विच्चित्र वेषाश च नाना भाषास तथैव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 40,
        "text": "एते चान्ये च बहवॊ गणाः शत्रुभयं कराः\nअनुजग्मुर महात्मानं तरिदशेन्द्रस्य संमते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 41,
        "text": "ततः शक्त्यस्त्रम अददद भगवान पाकशासनः\nगुहाय राजशार्दूल विनाशाय सुरद्विषाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 42,
        "text": "महास्वनां महाघण्टां दयॊतमानां सितप्रभाम\nतरुणादित्यवर्णां च पताकां भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 43,
        "text": "ददौ पशुपतिस तस्मै सर्वभूतमहाचमूम\nउग्रां नानाप्रहरणां तपॊ वीर्यबलान्विताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 44,
        "text": "विष्णुर ददौ वैजयन्तीं मालां बलविवर्धिनीम\nउमा ददौ चारजसी वाससी सूर्यसप्रभे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 45,
        "text": "गङ्गां कमण्डलुं दिव्यम अमृतॊद्भवम उत्तमम\nददौ परीत्या कुमाराय दण्डं चैव बृहस्पतिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 46,
        "text": "गरुडॊ दयितं पुत्रं मयूरं चित्रबर्हिणम\nअरुणस ताम्रचूडं च परददौ चरणायुधम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 47,
        "text": "पशं तु वरुणॊ राजा बलवीर्यसमन्वितम\nकृष्णाजिनं तथा बरह्मा बरह्मण्याय ददौ परभुः\nसमरेषु जयं चैव परददौ लॊकभावनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 48,
        "text": "सेनापत्यम अनुप्राप्य सकान्दॊ देवगणस्य ह\nशुशुभे जवलितॊ ऽरचिष्मान दवितीया इव पावकः\nततः पारिषदैश चैव मातृभिश च समन्वितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 49,
        "text": "सा सेना नैरृती भीमा सघण्टॊच्छ्रितकेतना\nसभेरी शङ्खमुरजा सायुधा सपताकिनी\nशारदी दयौर इवाभाति जयॊतिर्भिर उपशॊभिता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 50,
        "text": "ततॊ देव निकायास ते भूतसेना गणास तथा\nवादयाम आसुर अव्यग्रा भेरीशङ्खांश च पुष्कलान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 51,
        "text": "पटहाञ झर्झरांश चैव कृकचान गॊविषाणिकान\nआडम्बरान गॊमुखांश चडिडिमांश च महास्वनान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 52,
        "text": "तुष्टुवुस ते कुमारं च सर्वे देवाः सवासवाः\nजगुश च देवगन्धर्वा ननृतुश चाप्सरॊगणाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 53,
        "text": "ततः परीतॊ महासेनस तरिदशेभ्यॊ वरं ददौ\nरिपून हन्तास्मि समरे ये वॊ वधचिकीर्षवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 54,
        "text": "परतिगृह्य वरं देवास तस्माद विबुधसत्तमात\nपरीतात्मानॊ महात्मानॊ मेनिरे निहतान रिपून"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 55,
        "text": "सर्वेषां भूतसांघानां हर्षान नादः समुत्थितः\nअपूरयत लॊकांस तरीन वरे दत्ते महात्मना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 56,
        "text": "स निर्ययौ महासेनॊ महत्या सेनया वृतः\nवधाय युधि दैत्यानां रक्षार्थं च दिवौकसाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 57,
        "text": "वयवसायॊ जयॊ धर्मः सिद्धिर लक्ष्मीर धृतिः समृतिः\nमहासेनस्य सैन्यानाम अग्रे जग्मुर नराधिप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 58,
        "text": "स तया भीमया देवः शूलमुद्गर हस्तया\nगदामुसलनाराचशक्तितॊमर हस्तया\nदृप्तसिंहनिनादिन्या विनद्य परययौ गुहः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 59,
        "text": "तं दृष्ट्वा सर्वदैतेया राक्षसा दानवास तथा\nवयद्रवन्त दिशः सर्वा भयॊद्विग्नाः समन्ततः\nअभ्यद्रवन्त देवास तान विविधायुधपाणयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 60,
        "text": "दृष्ट्वा च स ततः करुद्धः सकन्दस तेजॊबलान्वितः\nशक्त्यस्त्रं भगवान भीमं पुनः पुनर अवासृजत\nआदधच चात्मनस तेजॊ हविषेद्ध इवानलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 61,
        "text": "अभ्यस्यमाने शक्त्यस्त्रे सकन्देनामित तेजसा\nउल्का जवाला महाराज पपात वसुधातले"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 62,
        "text": "संह्रादयन्तश च तथा निर्घाताश चापतन कषितौ\nयथान्त कालसमये सुघॊराः सयुस तथा नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 63,
        "text": "कषिप्ता हय एका तथा शक्तिः सुघॊरानल सूनुना\nततः कॊट्यॊ विनिष्पेतुः शक्तीनां भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 64,
        "text": "स शक्त्यस्त्रेण संग्रामे जघान भगवान परभुः\nदैत्येन्द्रं तारकं नाम महाबलपराक्रमम\nवृतं दैत्यायुतैर वीरैर बलिभिर दशभिर नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 65,
        "text": "महिषं चाष्टभिः पद्मैर वृतं संख्ये निजघ्निवान\nतरिपादं चायुत शतैर जघान दशभिर वृतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 66,
        "text": "हरदॊदरं निखर्वैश च वृतं दशभिर ईश्वरः\nजघानानुचरैः सार्धं विविधायुधपाणिभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 67,
        "text": "तत्राकुर्वन्त विपुलं नाद्दं वध्यत्सु शत्रुषु\nकुमारानुचरा राजन पूरयन्तॊ दिशॊ दश"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 68,
        "text": "शक्त्यस्त्रस्य तु राजेन्द्र ततॊ ऽरचिर्भिः समन्ततः\nदग्धाः सहस्रशॊ दैत्या नादैः सकन्दस्य चापरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 69,
        "text": "पताकयावधूताश च हताः के चित सुरद्विषः\nकेच्चीद घण्टा रव तरस्ता निपेतुर वसुधातले\nके चित परहरणैश छिन्ना विनिपेतुर गतासवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 70,
        "text": "एवं सुरद्विषॊ ऽनेकान बलवान आततायिनः\nजघान समरे वीरः कार्त्तिकेयॊ महाबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 71,
        "text": "बाणॊ नामाथ दैतेयॊ बलेः पुत्रॊ महाबलः\nकरौञ्चं पर्वतम आसाद्य देवसंघान अबाधत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 72,
        "text": "तम अभ्ययान महासेनः सुरशत्रुम उदारधीः\nस कार्त्तिकेयस्य भयात करौञ्चं शरणम एयिवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 73,
        "text": "ततः करौञ्चं महामन्युः करौञ्चनाद निनादितम\nशक्त्या बिभेद भगवान कार्त्तिकेयॊ ऽगनिदत्तया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 74,
        "text": "सशाल सकन्धसरलं तरस्तवानरवारणम\nपुलिनत्रस्त विहगं विनिष्पतित पन्नगम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 75,
        "text": "गॊलाङ्गूरर्क्ष संघैश च दरवद्भिर अनुनादितम\nकुरङ्ग गतिनिर्घॊषम उद्भ्रान्तसृमराचितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 76,
        "text": "विनिष्पतद्भिः शरभैः सिंहैश च सहसा दरुतैः\nशॊच्याम अपि दशां पराप्तॊ रराजैव स पर्वतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 77,
        "text": "विद्याधराः समुत्पेतुस तस्य शृङ्गनिवासिनः\nकिंनराश च समुद्विग्नाः शक्तिपात रवॊद्धताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 78,
        "text": "ततॊ दैत्या विनिष्पेतुः शतशॊ ऽथ सहस्रशः\nपरदीप्तात पर्वतश्रेष्ठाद विचित्राभरण सरजः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 79,
        "text": "तान निजघ्नुर अतिक्रम्य कुमारानुचरा मृधे\nबिभेद शक्त्या करौञ्चं च पावकिः परवीरहा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 80,
        "text": "बहुधा चैकधा चैव कृत्वात्मानं महात्मना\nशक्तिः कषिप्ता रणे तस्य पाणिम एति पुनः पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 81,
        "text": "एवं परभावॊ भगवान अतॊ भूयश च पावकिः\nकरौञ्चस तेन विनिर्भिन्नॊ दैत्याश च शतशॊ हताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 82,
        "text": "ततः स भगवान देवॊ निहत्य विबुधद्विषः\nसभाज्यमानॊ विबुधैः परं हर्षम अवाप ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 83,
        "text": "ततॊ दुन्दुभयॊ राजन नेदुः शङ्खाश च भारत\nमुमुचुर देव यॊषाश च पुष्पवर्षम अनुत्तमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 84,
        "text": "दिव्यगन्धम उपादाय ववौ पुण्यश च मारुतः\nगन्धर्वास तुष्टुवुश चैनं यज्वानश च महर्षयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 85,
        "text": "के चिद एनं वयवस्यन्ति पितामहसुतं परभुम\nसनत्कुमारं सर्वेषां बरह्मयॊनिं तम अग्रजम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 86,
        "text": "के चिन महेश्वर सुतं के चित पुत्रं विभावसॊः\nउमायाः कृत्तिकानां च गङ्गायाश च वदन्त्य उत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 87,
        "text": "एकधा च दविधा चैव चतुर्धा च महाबलम\nयॊगिनाम ईश्वरं देवं शतशॊ ऽथ सहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 88,
        "text": "एतत ते कथितं राजन कार्त्तिकेयाभिषेचनम\nशृणु चैव सरस्वत्यास तीर्थवंशस्य पुण्यताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 89,
        "text": "बभूव तीर्थप्रवरं हतेषु सुरशत्रुषु\nकुमारेण महाराज तरिविष्टपम इवापरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 90,
        "text": "ऐश्वर्याणि च तत्रस्थॊ ददाव ईशः पृथक पृथक\nतदा नैरृतमुख्येभ्यस तरैलॊक्ये पावकात्मजः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 91,
        "text": "एवं स भगवांस तस्मिंस तीर्थे दैत्य कुलान्तकः\nअभिषिक्तॊ महाराज देव सेनापतिः सुरैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 92,
        "text": "औजसं नाम तत तीर्थं यत्र पूर्वम अपां पतिः\nअभिषिक्तः सुरगणैर वरुणॊ भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 93,
        "text": "तस्मिंस तीर्थवरे सनात्वा सकन्दं चाभ्यर्च्य लाङ्गली\nबराह्मणेभ्यॊ ददौ रुक्मं वासांस्य आभरणानि च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 94,
        "text": "उषित्वा रजनीं तत्र माधवः परवीरहा\nपूज्य तीर्थवरं तच च सपृष्ट्वा तॊयं च लाङ्गली\nहृष्टः परीतमनाश चैव हय अभवन माधवॊत्तमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 45,
        "shloka": 95,
        "text": "एतत ते सर्वम आख्यातं यन मां तवं परिपृच्छसि\nयथाभिषिक्तॊ भगवान सकन्दॊ देवैः समागतैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 1,
        "text": "[ज]\nअत्यद्भुतम इदं बरह्मञ शरुतवान अस्मि तत्त्वतः\nअभिषेकं कुमारस्य विस्तरेण यथाविधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 2,
        "text": "यच छरुत्वा पूतम आत्मानं विजानामि तपॊधन\nपरहृष्टानि च रॊमाणि परसन्नं च मनॊ मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 3,
        "text": "अभिषेकं कुमारस्य दैत्यानां च वधं तथा\nशरुत्वा मे परमा परीतिर भूयः कौतूहलं हि मे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 4,
        "text": "अपां पतिः कथं हय अस्मिन्न अभिषिक्तः सुरासुरैः\nतन मे बरूहि महाप्राज्ञ कुशलॊ हय असि सत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 5,
        "text": "[वै]\nशृणु राजन्न इदं चित्रं पूर्वकल्पे यथातथम\nआदौ कृतयुगे तस्मिन वर्तमाने यथाविधि\nवरुणं देवताः सर्वाः समेत्येदम अथाब्रुवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 6,
        "text": "यथास्मान सुरराट शक्रॊ भयेभ्यः पाति सर्वदा\nतथा तवम अपि सर्वासां सरितां वै पतिर भव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 7,
        "text": "वासश च ते सदा देवसागरे मकरालये\nसमुद्रॊ ऽयं तव वशे भविष्यति नदीपतिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 8,
        "text": "सॊमेन सार्धं च तव हानि वृद्धी भविष्यतः\nएवम अस्त्व इति तान देवान वरुणॊ वाक्यम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 9,
        "text": "समागम्य ततः सर्वे वरुणं सागरालयम\nअपां पतिं परचक्रुर हि विधिदृष्टेन कर्मणा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 10,
        "text": "अभिषिच्य ततॊ देवा वरुणं यादसां पति\nजग्मुः सवान्य एव सथानानि पूजयित्वा जलेश्वरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 11,
        "text": "अभिषिक्तस ततॊ देवैर वरुणॊ ऽपि महायशाः\nसरितः सागरांश चैव नदांश चैव सरांसि च\nपालयाम आस विधिना यथा देवाञ शतक्रतुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 12,
        "text": "ततस तत्राप्य उपस्पृश्य दत्त्वा च विविधं वसु\nअग्नितीर्थं महाप्राज्ञः स जगाम परलम्बहा\nनष्टॊ न दृश्यते यत्र शमी गर्भे हुताशनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 13,
        "text": "लॊकालॊक विनाशे च परादुर्भूते तदानघ\nउपतस्थुर महात्मानं सर्वलॊकपितामहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 14,
        "text": "अग्निः परनष्टॊ भगवान कारणं च न विद्महे\nसर्वलॊकक्षयॊ मा भूत संपादयतु नॊ ऽनलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 15,
        "text": "[ज]\nकिमर्थं भगवान अग्निः परनष्टॊ लॊकभावनः\nविज्ञातश च कथं देवैस तन ममाचक्ष्व तत्त्वतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 16,
        "text": "[वै]\nभृगॊः शापाद भृशं भीतॊ जातवेदाः परतापवान\nशमी गर्भम अथासाद्य ननाश भगवांस ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 17,
        "text": "परनष्टे तु तदा वह्नौ देवाः सर्वे सवासवाः\nअन्वेषन्त तदा नष्टं जवलनं भृशदुःखिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 18,
        "text": "ततॊ ऽगनितीर्थम आसाद्य शमी गर्भस्थम एव हि\nददृशुर जवलनं तत्र वसमानं यथाविधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 19,
        "text": "देवाः सर्वे नरव्याघ्र बृहस्पतिपुरॊगमाः\nजवलनं तं समासाद्य परीताभूवन सवासवाः\nपुनर यथागतं जग्मुः सर्वभक्षश च सॊ ऽभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 20,
        "text": "भृगॊः शापान महीपाल यद उक्तं बरह्मवादिना\nतत्राप्य आप्लुत्य मतिमान बरह्मयॊनिं जगाम ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 21,
        "text": "ससर्ज भगवान यत्र सर्वलॊकपितामहः\nतत्राप्लुत्य ततॊ बरह्मा सह देवैः परभुः पुरा\nससर्ज चान्नानि तथा देवतानां यथाविधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 22,
        "text": "तत्र सनात्वा च दत्त्वा च वसूनि विविधानि च\nकौबेरं परययौ तीर्थं तत्र तप्त्वा महत तपः\nधनाधिपत्यं संप्राप्तॊ राजन्न ऐलबिलः परभुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 23,
        "text": "तत्रस्थम एव तं राजन धनानि निधयस तथा\nउपतस्थुर नरश्रेष्ठ तत तीर्थं लाङ्गली ततः\nगत्वा सनात्वा च विधिवद बराह्मणेभ्यॊ धनं ददौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 24,
        "text": "ददृशे तत्र तत सथानं कौबेरे काननॊत्तमे\nपुरा यत्र तपस तप्तं विपुलं सुमहात्मना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 25,
        "text": "यत्र राज्ञा कुबेरेण वरा लब्धाश च पुष्कलाः\nधनाधिपत्यं सख्यं च रुद्रेणामित तेजसा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 26,
        "text": "सुरत्वं लॊकपालत्वं पुत्रं च नलकूबरम\nयत्र लेभे महाबाहॊ धनाधिपतिर अञ्जसा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 27,
        "text": "अभिषिक्तश च तत्रैव समागम्य मरुद्गणैः\nवाहनं चास्य तद दत्तं हंसयुक्तं मनॊरमम\nविमानं पुष्पकं दिव्यं नैरृतैश्वर्यम एव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 28,
        "text": "तत्राप्लुत्य बलॊ राजन दत्त्वा दायांश च पुष्कलान\nजगाम तवरितॊ रामस तीर्थं शवेतानुलेपनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 46,
        "shloka": 29,
        "text": "निषेवितं सर्वसत्त्वैर नाम्ना बदर पाचनम\nनानर्तुक वनॊपेतं सदा पुष्पफलं शुभम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nततस तीर्थवरं रामॊ ययौ बदर पाचनम\nतपस्विसिद्धचरितं यत्र कन्या धृतव्रता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 2,
        "text": "भरद्वाजस्य दुहिता रूपेणाप्रतिमा भुवि\nसरुचावती नाम विभॊ कुमारी बरह्मचारिणी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 3,
        "text": "तपश चचार सात्युग्रं नियमैर बहुभिर नृप\nभर्ता मे देवराजः सयाद इति निश्चित्य भामिनी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 4,
        "text": "समास तस्या वयतिक्रान्ता बह्व्यः कुरुकुलॊद्वह\nचरन्त्या नियमांस तांस तान सत्रीभिस तीव्रान सुदुश्चरान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 5,
        "text": "तस्यास तु तेन वृत्तेन तपसा च विशां पते\nभक्त्या च भगवान परीतः परया पाकशासनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 6,
        "text": "आजगामाश्रमं तस्यास तरिदशाधिपतिः परभुः\nआस्थाय रूपं विप्रर्षेर वसिष्ठस्य महात्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 7,
        "text": "सा तं दृष्ट्वॊग्र तपसं वसिष्ठं तपतां वरम\nआचारैर मुनिभिर दृष्टैः पूजयाम आस भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 8,
        "text": "उवाच नियमज्ञा च कल्याणी सा परियंवदा\nभगवन मुनिशार्दूल किम आज्ञापयसि परभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 9,
        "text": "सर्वम अद्य यथाशक्ति तव दास्यामि सुव्रत\nशक्र भक्त्या तु ते पाणिं न दास्यामि कथं चन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 10,
        "text": "वरतैश च नियमैश चैव तपसा च तपॊधन\nशक्रस तॊषयितव्यॊ वै मया तरिभुवनेश्वरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 11,
        "text": "इत्य उक्तॊ भगवान देवः समयन्न इव निरीक्ष्य ताम\nउवाच नियमज्ञां तां सान्त्वयन्न इव भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 12,
        "text": "उग्रं तपश चरसि वै विदिता मे ऽसि सुव्रते\nयदर्थम अयम आरम्भस तव कल्याणि हृद्गतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 13,
        "text": "तच च सर्वं यथा भूतं भविष्यति वरानने\nतपसा लभ्यते सर्वं सर्वं तपसि तिष्ठति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 14,
        "text": "यानि सथानानि दिव्यानि विबुधानां शुभानने\nतपसा तानि पराप्यानि तपॊ मूलं महत सुखम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 15,
        "text": "इह कृत्वा तपॊ घॊरं देहं संन्यस्य मानवाः\nदेवत्वं यान्ति कल्याणि शृणु चेदं वचॊ मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 16,
        "text": "पचस्वैतानि सुभगे बदराणि शुभव्रते\nपचेत्य उक्त्वा स भगवाञ जगाम बलसूदनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 17,
        "text": "आमन्त्र्य तां तु कल्याणीं ततॊ जप्यं जजाप सः\nअविदूरे ततस तस्माद आश्रमात तीर्थम उत्तमे\nइन्द्र तीर्थे महाराज तरिषु लॊकेषु विश्रुते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 18,
        "text": "तस्या जिज्ञासनार्थं स भगवान पाकशासनः\nबदराणाम अपचनं चकार विबुधाधिपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 19,
        "text": "ततः स परयता राजन वाग्यता विगतक्लमा\nतत्परा शुचि संवीता पावके समधिश्रयत\nअपचद राजशार्दूल बदराणि महाव्रता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 20,
        "text": "तस्याः पचन्त्याः सुमहान कालॊ ऽगात पुरुषर्षभ\nन च सम तान्य अपच्यन्त दिनं च कषयम अभ्यगत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 21,
        "text": "हुताशनेन दग्धश च यस तस्याः काष्ठसंचयः\nअकाष्ठम अग्निं सा दृष्ट्वा सवशरीरम अथादहत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 22,
        "text": "पादौ परक्षिप्य सा पूर्वं पावके चारुदर्शना\nदग्धौ दग्धौ पुनः पादाव उपावर्तयतानघा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 23,
        "text": "चरणौ दह्यमानौ च नाचिन्तयद अनिन्दिता\nदुःखं कमलपत्राक्षी महर्षेः परियकाम्यया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 24,
        "text": "अथ तत कर्म दृष्ट्वास्याः परीतस तरिभुवनेश्वरः\nततः संदर्शयाम आस कन्यायै रूपम आत्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 25,
        "text": "उवाच च सुरश्रेष्ठस तां कन्यां सुदृढ वरताम\nपरीतॊ ऽसमि ते शुभे भक्त्या तपसा नियमेन च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 26,
        "text": "तस्माद यॊ ऽभिमतः कामः स ते संपत्स्यते शुभे\nदेहं तयक्त्वा महाभागे तरिदिवे मयि वत्स्यसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 27,
        "text": "इदं च ते तीर्थवरं सथिरं लॊके भविष्यति\nसर्वपापापहं सुभ्रु नाम्ना बदर पाचनम\nविख्यातं तरिषु लॊकेषु बरह्मर्षिभिर अभिप्लुतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 28,
        "text": "अस्मिन खलु महाभागे शुभे तीर्थवरे पुरा\nतयक्त्वा सप्तर्षयॊ जग्मुर हिमवन्तम अरुन्धतीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 29,
        "text": "ततस ते वै महाभागा गत्वा तत्र सुसंशिताः\nवृत्त्यर्थं फलमूलानि समाहर्तुं ययुः किल"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 30,
        "text": "तेषां वृत्त्यर्थिनां तत्र वसतां हिमवद्वने\nअनावृष्टिर अनुप्राप्ता तदा दवादश वार्षिकी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 31,
        "text": "ते कृत्वा चाश्रमं तत्र नयवसन्त तपस्विनः\nअरुन्धत्य अपि कल्याणी तपॊनित्याभवत तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 32,
        "text": "अरुन्धतीं ततॊ दृष्ट्वा तीव्रं नियमम आस्थिताम\nअथागमत तरिनयहः सुप्रीतॊ वरदस तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 33,
        "text": "बराह्मं रूपं ततः कृत्वा महादेवॊ महायशाः\nताम अभ्येत्याब्रवीद देवॊ भिक्षाम इच्छाम्य अहं शुभे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 34,
        "text": "परत्युवाच ततः सा तं बराह्मणं चारुदर्शना\nकषीणॊ ऽननसंचयॊ विप्र बदराणीह भक्षय\nततॊ ऽबरवीन महादेवः पचस्वैतानि सुव्रते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 35,
        "text": "इत्य उक्ता सापचत तानि बराह्मण परियकाम्यया\nअधिश्रित्य समिद्धे ऽगनौ बदराणि यशस्विनी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 36,
        "text": "दिव्या मनॊरमाः पुण्याः कथाः शुश्राव सा तदा\nअतीता सा तव अनावृष्टिर घॊरा दवादश वार्षिकी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 37,
        "text": "अनश्नन्त्याः पचन्त्याश च शृण्वन्त्याश च कथाः शुभाः\nअहः समः स तस्यास तु कालॊ ऽतीतः सुदारुणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 38,
        "text": "ततस ते मुनयः पराप्ताः फलान्य आदाय पर्वतात\nततः स भगवान परीतः परॊवाचारुन्धतीं तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 39,
        "text": "उपसर्पस्व धर्मज्ञे यथापूर्वम इमान ऋषीन\nपरीतॊ ऽसमि तव धर्मज्ञ तपसा नियमेन च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 40,
        "text": "ततः संदर्शयाम आस सवरूपं भगवान हरः\nततॊ ऽबरवीत तदा तेभ्यस तस्यास तच चरितं महत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 41,
        "text": "भवद्भिर हिमवत्पृष्ठे यत तपः समुपार्जितम\nअस्याश च यत तपॊ विप्रा न समं तन मतं मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 42,
        "text": "अनया हि तपस्विन्या तपस तप्तं सुदुश्चरम\nअनश्नन्त्या पचन्त्या च समा दवादश पारिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 43,
        "text": "ततः परॊवाच भगवांस ताम एवारुन्धतीं पुनः\nवरं वृणीष्व कल्याणि यत ते ऽभिलषितं हृदि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 44,
        "text": "साब्रवीत पृथु ताम्राक्षी देवं सप्तर्षिसंसदि\nभगवान यदि मे परीतस तीर्थं सयाद इदम उत्तमम\nसिद्धदेवर्षिदयितं नाम्ना बदर पाचनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 45,
        "text": "तथास्मिन देवदेवेश तरिरात्रम उषितः शुचिः\nपराप्नुयाद उपवासेन फलं दवादश वार्षिकम\nएवम अस्त्व इति तां चॊक्त्वा हरॊ यातस तदा दिवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 46,
        "text": "ऋषयॊ विस्मयं जग्मुस तां दृष्ट्वा चाप्य अरुन्धतीम\nअश्रान्तां चावि वर्णां च कषुत्पिपासा सहां सतीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 47,
        "text": "एवं सिद्धिः परा पराप्ता अरुन्धत्या विशुद्धया\nयथा तवया महाभागे मदर्थं संशितव्रते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 48,
        "text": "विशेषॊ हि तवया भद्रे वरते हय अस्मिन समर्पितः\nतथा चेदं ददाम्य अद्य नियमेन सुतॊषितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 49,
        "text": "विशेषं तव कल्याणि परयच्छामि वरं वरे\nअरुन्धत्या वरस तस्या यॊ दत्तॊ वै महात्मना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 50,
        "text": "तस्य चाहं परसादेन तव कल्याणि तेजसा\nपरवक्ष्याम्य अपरं भूयॊ वरम अत्र यथाविधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 51,
        "text": "यस तव एकां रजनीं तीर्थे वत्स्यते सुसमाहितः\nस सनात्वा पराप्स्यते लॊकान देहन्यासाच च दुर्लभान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 52,
        "text": "इत्य उक्त्वा भगवान देवः सहस्राक्षः परतापवान\nसरुचावतीं ततः पुण्यां जगाम तरिदिवं पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 53,
        "text": "गते वज्रधरे राजंस तत्र वर्षं पपात ह\nपुष्पाणां भरतश्रेष्ठ दिव्यानां दिव्यगन्धिनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 54,
        "text": "नेदुर दुन्दुभयश चापि समन्तात सुमहास्वनाः\nमारुतश च ववौ युक्त्या पुण्यगन्धॊ विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 55,
        "text": "उत्सृज्य तु शुभं देहं जगामेन्द्रस्य भार्यताम\nतपसॊग्रेण सा लब्ध्वा तेन रेमे सहाच्युत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 56,
        "text": "[ज]\nका तस्या भगवन माता कव संवृद्धा च शॊभना\nशरॊतुम इच्छाम्य अहं बरह्मन परं कौतूहलं हि मे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 57,
        "text": "[वै]\nभारद्वाजस्य विप्रर्षेः सकन्नं रेतॊ महात्मनः\nदृष्ट्वाप्सरसम आयान्तीं घृताचीं पृथुलॊचनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 58,
        "text": "स तु जग्राह तद रेतः करेण जपतां वरः\nतदावपत पर्णपुटे तत्र सा संभवच छुभा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 59,
        "text": "तस्यास तु जत कर्मादि कृत्वा सर्वं तपॊधनः\nनाम चास्याः स कृतवान भारद्वाजॊ महामुनिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 60,
        "text": "सरुचावतीति धर्मात्मा तदर्षिगणसंसदि\nस च ताम आश्रमे नयस्य जगाम हिमवद्वनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 47,
        "shloka": 61,
        "text": "तत्राप्य उपस्पृश्य महानुभावॊ; वसूनि दत्त्वा च महाद्विजेभ्यः\nजगाम तीर्थं सुसमाहितात्मा; शक्रस्य वृष्णिप्रवरस तदानीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nइन्द्र तीर्थं ततॊ गत्वा यदूनां परवरॊ बली\nविप्रेभ्यॊ धनरत्नानि ददौ सनात्वा यथाविधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 2,
        "text": "तत्र हय अमर राजॊ ऽसाव ईजे करतुशतेन ह\nबृहस्पतेश च देवेशः परददौ विपुलं धनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 3,
        "text": "निरर्गलान सजारूथ्यान सर्वान विविधदक्षिणान\nआजहार करतूंस तत्र यथॊक्तान वेदपारगैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 4,
        "text": "तान करतून भरतश्रेष्ठ शतकृत्वॊ महाद्युतिः\nपूरयाम आस विधिवत ततः खयातः शतक्रतुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 5,
        "text": "तस्य नाम्ना च तत तीर्थं शिवं पुण्यं सनातनम\nइन्द्र तीर्थम इति खयातं सर्वपापप्रमॊचनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 6,
        "text": "उपस्पृश्य च तत्रापि विधिवन मुसलायुधः\nबराह्मणान पूजयित्वा च पानाच्छादन भॊजनैः\nशुभं तीर्थवरं तस्माद राम तीर्थं जगाम ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 7,
        "text": "यत्र रामॊ महाभागॊ भार्गवः सुमहातपाः\nअसकृत पृथिवीं सर्वां हतक्षत्रिय पुंगवाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 8,
        "text": "उपाध्यायं पुरस्कृत्य कश्यपं मुनिसत्तमम\nअजयद वाजपेयेन सॊ ऽशवमेध शतेन च\nपरददौ दक्षिणार्थं च पृथिवीं वै ससागराम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 9,
        "text": "रामॊ दत्त्वा धनं तत्र दविजेभ्यॊ जनमेजय\nउपस्पृश्य यथान्यायं पूजयित्वा तथा दविजान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 10,
        "text": "पुण्ये तीर्थे शुभे देशे वसु दत्त्वा शुभाननः\nमुनींश चैवाभिवाद्याथ यमुनातीर्थम आगमत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 11,
        "text": "यत्रानयाम आस तदा राजसूयं महीपते\nपुत्रॊ ऽदितेर महाभागॊ वरुणॊ वै सितप्रभः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 12,
        "text": "तत्र निर्जित्य संग्रामे मानुषान दैवतांस तथा\nवरं करतुं समाजह्रे वरुणः परवीरहा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 13,
        "text": "तस्मिन करतुवरे वृत्ते संग्रामः समजायत\nदेवानां दानवानां च तरैलॊक्यस्य कषयावहः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 14,
        "text": "राजसूये करतुश्रेष्ठे निवृत्ते जनमेजय\nजायते सुमहाघॊरः संग्रामः कषत्रियान परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 15,
        "text": "सीरायुधस तदा रामस तस्मिंस तीर्थवरे तदा\nतत्र सनात्वा च दत्त्वा च दविजेभ्यॊ वसु माधवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 16,
        "text": "वनमाली ततॊ हृष्टः सतूयमानॊ दविजातिभिः\nतस्माद आदित्यतीर्थं च जगाम कमलेक्षणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 17,
        "text": "यत्रेष्ट्वा भगवाञ जयॊतिर भास्करॊ राजसत्तम\nजयॊतिषाम आधिपत्यं च परभावं चाभ्यपद्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 18,
        "text": "तस्या नद्यास तु तीरे वै सर्वे देवाः सवासवाः\nविश्वे देवाः समरुतॊ गन्धर्वाप्सरसश च ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 19,
        "text": "दवैपायनः शुकश चैव कृष्णश च मधुसूदनः\nयक्षाश च राक्षसाश चैव पिशाचाश च विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 20,
        "text": "एते चान्ये च बहवॊ यॊगसिद्धाः सहस्रशः\nतस्मिंस तीर्थे सरस्वत्याः शिवे पुण्ये परंतप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 21,
        "text": "तत्र हत्वा पुरा विष्णुर असुरौ मधु कौटभौ\nआप्लुतॊ भरतश्रेष्ठ तीर्थप्रवर उत्तमे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 22,
        "text": "दवैपायनश च धर्मात्मा तत्रैवाप्लुत्य भारत\nसंप्राप्तः परमं यॊगं सिद्धिं च परमां गतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 48,
        "shloka": 23,
        "text": "असितॊ देवलश चैव तस्मिन्न एव महातपाः\nपरमं यॊगम आस्थाय ऋषिर यॊगम अवाप्तवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nतस्मिन्न एव तु धर्मात्मा वसति सम तपॊधनः\nगार्हस्थ्यं धर्मम आस्थाय असितॊ देवलः पुरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 2,
        "text": "धर्मनित्यः शुचिर दान्तॊ नयस्तदण्डॊ महातपाः\nकर्मणा मनसा वाचा समः सर्वेषु जन्तुषु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 3,
        "text": "अक्रॊधनॊ महाराज तुल्यनिन्दा परियाप्रियः\nकाञ्चने लॊष्टके चैव समदर्शी महातपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 4,
        "text": "देवताः पूजयन नित्यम अतिथींश च दविजैः सह\nबरह्मचर्य रतॊ नित्यं सदा धर्मपरायणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 5,
        "text": "ततॊ ऽभयेत्य महाराज यॊगम आस्थय भिक्षुकः\nजैगीषव्यॊ मुनिर धीमांस तस्मिंस तीर्थे समाहितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 6,
        "text": "देवलस्याश्रमे राजन नयवसत स महाद्युतिः\nयॊगनित्यॊ महाराज सिद्धिं पराप्तॊ महातपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 7,
        "text": "तं तत्र वसमानं तु जैगीषव्यं महामुनिम\nदेवलॊ दर्शयन्न एव नैवायुञ्जत धर्मतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 8,
        "text": "एवं तयॊर महाराज दीर्घकालॊ वयतिक्रमत\nजैगीषव्यं मुनिं चैव न ददर्शाथ देवलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 9,
        "text": "आहारकाले मतिमान परिव्राड जनमेजय\nउपातिष्ठत धर्मज्ञॊ भैक्ष काले स देवलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 10,
        "text": "स दृष्ट्वा भिक्षुरूपेण पराप्तंतत्र महामुनिम\nगौरवं परमं चक्रे परीतिं च विपुलां तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 11,
        "text": "देवलस तु यथाशक्ति पूजयाम आस भारत\nऋषिदृष्टेन विधिना समा बह्व्यः समाहितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 12,
        "text": "कदा चित तस्य नृपते देवलस्य महात्मनः\nचिन्ता सुमहती जाता मुनिं दृष्ट्वा महाद्युतिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 13,
        "text": "समास तु समतिक्रान्ता बह्व्यः पूजयतॊ मम\nन चायम अलसॊ भिक्षुर अभ्यभाषत किं चन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 14,
        "text": "एवं विगणयन्न एव स जगाम महॊदधिम\nअन्तरिक्षचरः शरीमान कलशं गृह्य देवलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 15,
        "text": "गच्छन्न एव स धर्मात्मा समुद्रं सरितां पतिम\nजैगीषव्यं ततॊ ऽपश्यद गतं पराग एव भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 16,
        "text": "ततः सविस्मयश चिन्तां जगामाथासितः परभुः\nकथं भिक्षुर अयं पराप्तः समुद्रे सनात एव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 17,
        "text": "इत्य एवं चिन्तयाम आस महर्षिर असितस तदा\nसनात्वा समुद्रे विधिवच छुचिर जप्यं जजाप ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 18,
        "text": "कृतजप्याह्निकः शरीमान अश्रमं च जगाम ह\nकलशं जलपूर्णं वै गृहीत्वा जनमेजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 19,
        "text": "ततः स परविशन्न एव सवम आश्रमपदं मुनिः\nआसीनम आश्रमे तत्र जैगीषव्यम अपश्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 20,
        "text": "न वयाहरति चैवैनं जैगीषव्यः कथं चन\nकाष्ठभूतॊ ऽऽशरम पदे वसति सम महातपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 21,
        "text": "तं दृष्ट्वा चाप्लुतं तॊये सागरे सागरॊपमम\nपरविष्टम आश्रमं चापि पूर्वम एव ददर्श सः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 22,
        "text": "असितॊ देवलॊ राजंश चिन्तयाम आस बुद्धिमान\nदृष्टः परभावं तपसॊ जैगीषव्यस्य यॊगजम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 23,
        "text": "चिन्तयाम आस राजेन्द्र तदा स मुनिसत्तमः\nमया दृष्टः समुद्रे च आश्रमे च कथं तव अयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 24,
        "text": "एवं विगणयन्न एव स मुनिर मन्त्रपारगः\nउत्पपाताश्रमात तस्माद अन्तरिक्षं विशां पते\nजिज्ञासार्थं तदा भिक्षॊर जैगीषव्यस्य देवलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 25,
        "text": "सॊ ऽनतरिक्षचरान सिद्धान समपश्यत समाहितान\nजैगीषव्यं च तैः सिद्धैः पूज्यमानम अपश्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 26,
        "text": "ततॊ ऽसितः सुसंरब्धॊ वयवसायी दृढव्रतः\nअपश्यद वै दिवं यान्तं जैगीषव्यं स देवलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 27,
        "text": "तस्माच च पितृलॊकं तं वरजन्तं सॊ ऽनवपश्यत\nपितृलॊकाच च तं यान्तं याम्यं लॊकम अपश्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 28,
        "text": "तस्माद अपि समुत्पत्य सॊमलॊकम अभिष्टुतम\nवरजन्तम अन्वपश्यत स जैगीषव्यं महामुनिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 29,
        "text": "लॊकान समुत्पतन्तं च शुभान एकान्तयाजिनाम\nततॊ ऽगनिहॊत्रिणां लॊकांस तेभ्यश चाप्य उत्पपात ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 30,
        "text": "दर्शं च पौर्णमासं च ये यजन्ति तपॊधनाः\nतेभ्यः स ददृशे धीमाँल लॊकेभ्यः पशुयाजिनाम\nवरजन्तं लॊकम अमलम अपश्यद देव पूजितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 31,
        "text": "चातुर्मास्यैर बहुविधैर यजन्ते ये तपॊधनाः\nतेषां सथानं तथा यान्तं तथाग्निष्टॊम याजिनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 32,
        "text": "अग्निष्टुतेन च तथा ये यजन्ति तपॊधनाः\nतत सथानम अनुसंप्राप्तम अन्वपश्यत देवलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 33,
        "text": "वाजपेयं करतुवरं तथा बहुसुवर्णकम\nआहरन्ति महाप्राज्ञास तेषां लॊकेष्व अपश्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 34,
        "text": "यजन्ते पुण्डरीकेण राजसूयेन चैव ये\nतेषां लॊकेष्व अपश्यच च जैगीषव्यं स देवलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 35,
        "text": "अश्वमेधं करतुवरं नरमेधं तथैव च\nआहरन्ति नरश्रेष्ठास तेषां लॊकेष्व अपश्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 36,
        "text": "सर्वमेधं च दुष्प्रापं तथा सौत्रामणिं च ये\nतेषां लॊकेष्व अपश्यच च जैगीषव्यं स देवलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 37,
        "text": "दवादशाहैश च सत्रैर ये यजन्ते विविधैर नृप\nतेषां लॊकेष्व अपश्यच च जैगीषव्यं स देवलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 38,
        "text": "मित्रा वरुणयॊर लॊकान आदित्यानां तथैव च\nसलॊकताम अनुप्राप्तम अपश्यत ततॊ ऽसितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 39,
        "text": "रुद्राणां च वसूनां च सथानं यच च बृहस्पतेः\nतानि सर्वण्य अतीतं च समपश्यत ततॊ ऽसितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 40,
        "text": "आरुह्य च गवां लॊकं परयान्तं बरह्म सत्रिणाम\nलॊकान अपश्यद गच्छन्तं जैगीषव्यं ततॊ ऽसितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 41,
        "text": "तरीँल लॊकान अपरान विप्रम उत्पतन्तं सवतेजसा\nपतिव्रतानां लॊकांश च वरजन्तं सॊ ऽनवपश्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 42,
        "text": "ततॊ मुनिवरं भूयॊ जैगीषव्यम अथासितः\nनान्वपश्यत यॊगस्थम अन्तर्हितम अरिंदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 43,
        "text": "सॊ ऽचिन्तयन महाभागॊ जैगीषव्यस्य देवलः\nपरभावं सुव्रतत्वं च सिद्धिं यॊगस्य चातुलाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 44,
        "text": "असितॊ ऽपृच्छत तदा सिद्धाँल लॊकेषु सत्तमान\nपरयतः पराञ्जलिर भूत्वा धीरस तान बरह्म सत्रिणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 45,
        "text": "जैगीषव्यं न पश्यामि तं शंसत महौजसम\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं परं कौतूहलं हि मे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 46,
        "text": "[सिद्धाह]\nशृणु देवल भूतार्थं शंसतां नॊ दृढव्रत\nजैगीषव्यॊ गतॊ लॊकं शाश्वतं बरह्मणॊ ऽवययम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 47,
        "text": "स शरुत्वा वचनं तेषां सिद्धानां बरह्म सत्रिणाम\nअसितॊ देवलस तूर्णम उत्पपात पपात च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 48,
        "text": "ततः सिद्धास त ऊचुर हि देवलं पुनर एव ह\nन देवल गतिस तत्र तव गन्तुं तपॊधन\nबरह्मणः सदनं विप्र जैगीषव्यॊ यदाप्तवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 49,
        "text": "तेषां तद वचनं शरुत्वा सिद्धानां देवलः पुनः\nआनुपूर्व्येण लॊकांस तान सर्वान अवततार ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 50,
        "text": "सवम आश्रमपदं पुण्यम आजगाम पतंगवत\nपरविशन्न एव चापश्यज जैगीषव्यं स देवलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 51,
        "text": "ततॊ बुद्ध्या वयगणयद देवलॊ धर्मयुक्तया\nदृष्ट्वा परभावं तपसॊ जैगीषव्यस्य यॊगजम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 52,
        "text": "ततॊ ऽबरवीन महात्मानं जैगीषव्यं स देवलः\nविनयावनतॊ राजन्न उपसर्प्य महामुनिम\nमॊक्षधर्मं समास्थातुम इच्छेयं भगवन्न अहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 53,
        "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा उपदेशं चकार सः\nविधिं च यॊगस्य परं कार्याकार्यं च शास्त्रतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 54,
        "text": "संन्यासकृतबुद्धिं तं ततॊ दृष्ट्वा महातपाः\nसर्वाश चास्य करियाश चक्रे विधिदृष्टेन कर्मणा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 55,
        "text": "संन्यासकृतबुद्धिं तं भूतानि पितृभिः सह\nततॊ दृष्ट्वा पररुरुदुः कॊ ऽसमान संविभजिष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 56,
        "text": "देवलस तु वचः शरुत्वा भूतानां करुणं तथा\nदिशॊ दशव्याहरतां मॊक्षं तयक्तुं मनॊ दधे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 57,
        "text": "ततस तु फलमूलानि पवित्राणि च भारत\nपुष्पाण्य ओषधयश चैव रॊरूयन्ते सहस्रशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 58,
        "text": "पुनर नॊ देवलः कषुद्रॊ नूनं छेत्स्यति दुर्मतिः\nअभयं सर्वभूतेभ्यॊ यॊ दत्ता नावबुध्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 59,
        "text": "ततॊ भूयॊ वयगणयत सवबुद्ध्या मुनिसत्तमः\nमॊक्षे गार्हस्थ्य धर्मे वा किं नु शरेयः करं भवेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 60,
        "text": "इति निश्चित्य मनसा देवलॊ राजसत्तम\nतयक्त्वा गार्हस्थ्य धर्मं स मॊक्षधर्मम अरॊचयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 61,
        "text": "एवमादीनि संचिन्त्य देवलॊ निश्चयात ततः\nपराप्तवान परमां सिद्धिम्परं यॊगं च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 62,
        "text": "ततॊ देवाः समागम्य बृहस्पतिपुरॊगमाः\nजैगीषव्यं तपश चास्य परशंसन्ति तपस्विनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 63,
        "text": "अथाब्रवीद ऋषिवरॊ देवान वै नारदस तदा\nजैगीषव्ये तपॊ नास्ति विस्मापयति यॊ ऽसितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 64,
        "text": "तम एवं वादिनं धीरं परत्यूचुस ते दिवौकसः\nमैवम इत्य एव शंसन्तॊ जैगीषव्यं महामुनिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 49,
        "shloka": 65,
        "text": "तत्राप्य उपस्पृश्य ततॊ महात्मा; दत्त्वा च वित्तं हलभृद दविजेभ्यः\nअवाप्य धर्मं परमार्य कर्मा; जगाम सॊमस्य महत स तीर्थम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nयत्रेजिवान उडुपती राजसूयेन भारत\nतस्मिन वृत्ते महान आसीत संग्रामस तारकामयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 2,
        "text": "तत्राप्य उपस्पृश्य बलॊ दत्त्वा दानानि चात्मवान\nसारस्वतस्य धर्मात्मा मुनेस तीर्थं जगाम ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 3,
        "text": "यत्र दवादश वार्षिक्याम अनावृष्ट्यां दविजॊत्तमान\nवेदान अध्यापयाम आस पुरा सारस्वतॊ मुनिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 4,
        "text": "[ज]\nकथं दवादश वार्षिक्याम अनावृष्ट्यां तपॊधनः\nवेदान अध्यापयाम आस पुरा सारस्वतॊ मुनिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 5,
        "text": "[वै]\nआसीत पूरं महाराज मुनिर धीमान महातपाः\nदधीच इति विख्यातॊ बरह्म चारी जितेन्द्रियः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 6,
        "text": "तस्यातितपसः शक्रॊ बिभेति सततं विभॊ\nन स लॊभयितुं शक्यः फलैर बहुविधैर अपि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 7,
        "text": "परलॊभनार्थं तस्याथ परहिणॊत पाकशासनः\nदिव्याम अप्सरसं पुण्यां दर्शनीयाम अलम्बुसाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 8,
        "text": "तस्य तर्पयतॊ देवान सरस्वत्यां महात्मनः\nसमीपतॊ महाराज सॊपातिष्ठत भामिनी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 9,
        "text": "तां दिव्यवपुषं दृष्ट्वा तस्यैषेर भावितात्मनः\nरेतः सकन्नं सरस्वत्यां तत सा जग्राह निम्नगा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 10,
        "text": "कुक्षौ चाप्य अदधद दृष्ट्वा तद रेतः पुरुषर्षभ\nसा दधार च तं गर्भं पुत्र हेतॊर महानदी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 11,
        "text": "सुषुवे चापि समये पुत्रं सा सारितां वरा\nजगाम पुत्रम आदाय तम ऋषिं परति च परभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 12,
        "text": "ऋषिसंसदि तं दृष्ट्वा सा नदी मुनिसत्तमम\nततः परॊवाच राजेन्द्र ददती पुत्रम अस्य तम\nबरह्मर्षे तव पुत्रॊ ऽयं तवद्भक्त्या धारितॊ मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 13,
        "text": "दृष्ट्वा ते ऽपसरसं रेतॊ यत सकन्नं पराग अलम्बुसाम\nतत कुक्षिणा वै बरह्मर्षे तवद्भक्त्या धृतवत्य अहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 14,
        "text": "न विनाशम इदं गच्छेत तवत तेज इति निश्चयात\nपरतिगृह्णीष्व पुत्रं सवं मया दत्तम अनिन्दितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 15,
        "text": "इत्य उक्तः परतिजग्राह परीतिं चावाप उत्तमा\nमन्त्रवच चॊपजिघ्रत तं मूर्ध्नि परेम्णा दविजॊत्तमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 16,
        "text": "परिष्वज्य चिरं कालं तदा भरतसत्तम\nसरस्वत्यै वरं परादात परीयमाणॊ महामुनिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 17,
        "text": "विश्वे देवाः सपितरॊ गन्धर्वाप्सरसां गणाः\nतृप्तिं यास्यन्ति सुभगे तर्प्यमाणास तवाम्भसा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 18,
        "text": "इत्य उक्त्वा स तु तुष्टाव वचॊभिर वै महानदीम\nपरीतः परमहृष्टात्मा यथावच छृणु पार्थिव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 19,
        "text": "परसृतासि महाभागे सरसॊ बरह्मणः पुरा\nजानन्ति तवां सरिच्छ्रेष्ठे मुनयः संशितव्रताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 20,
        "text": "मम परियकरी चापि सततं परियदर्शने\nतस्मात सारस्वतः पुत्रॊ महांस ते वरवर्णिनि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 21,
        "text": "तवैव नाम्ना परथितः पुत्रस ते लॊकभावनः\nसारस्वत इति खयातॊ भविष्यति महातपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 22,
        "text": "एष दवादश वार्षिक्याम अनावृष्ट्यां दविजर्षभान\nसारस्वतॊ महाभागे वेदान अध्यापयिष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 23,
        "text": "पुण्याभ्यश च सरिद्भ्यस तवं सदा पुण्यतमा शुभे\nभविष्यसि महाभागे मत्प्रसादात सरस्वति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 24,
        "text": "एवं सा संस्तुता तेन वरं लब्ध्वा महानदी\nपुत्रम आदाय मुदिता जगाम भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 25,
        "text": "एतस्मिन्न एव काले तु विरॊधे देवदानवैः\nशक्रः परहरणान्वेषी लॊकांस तरीन विचचार ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 26,
        "text": "न चॊपलेभे भगवाञ शक्रः परहरणं तदा\nयद वै तेषां भवेद यॊग्यं वधाय विबुधद्विषाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 27,
        "text": "ततॊ ऽबरवीत सुराञ शक्रॊ न मे शक्या महासुराः\nऋते ऽसथिभिर दधीचस्य निहन्तुं तरिदशद्विषः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 28,
        "text": "तस्माद गत्वा ऋषिश्रेष्ठॊ याच्यतां सुरसत्तमाः\nदधीचास्थीनि देहीति तैर वधिष्यामहे रिपून"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 29,
        "text": "स देवैर याचितॊ ऽसथीनि यत्नाद ऋषिवरस तदा\nपराणत्यागं कुरुष्वेति चकारैवाविचारयन\nस लॊकान अक्षयान पराप्तॊ देवप्रिय करस तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 30,
        "text": "तस्यास्थिभिर अथॊ शक्रः संप्रहृष्टमनास तदा\nकारयाम आस दिव्यानि नानाप्रहरणान्य उत\nवज्राणि चक्राणि गदा गुरु दण्डांश च पुष्कलान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 31,
        "text": "सा हि तीव्रेण तपसा संभृतः परमर्षिणा\nपरजापतिसुतेनाथ भृगुणा लॊकभावनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 32,
        "text": "अतिकायः स तेजस्वी लॊकसार विनिर्मितः\nजज्ञे शैलगुरुः परांशुर महिम्ना परथितः परभुः\nनित्यम उद्विजते चास्य तेजसा पाकशासनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 33,
        "text": "तेन वज्रेण भगवान मन्त्रयुक्तेन भारत\nभृशं करॊधविषृष्टेन बरह्मतेजॊ भवेन च\nदैत्यदानव वीराणां जघान नवतीर नव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 34,
        "text": "अथ काले वयतिक्रन्ते महत्य अतिभयं करे\nअनावृष्टिर अनुप्राप्ता राजन दवादश वार्षिकी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 35,
        "text": "तस्यां दवादश वार्षिक्याम अनावृष्ट्यां महर्षयः\nवृत्त्यर्थं पराद्रवन राजन कषुधार्ताः सार्वतॊ दिशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 36,
        "text": "दिग्भ्यस तान परद्रुतान दृष्ट्वा मुनिः सारस्वतस तदा\nगमनाय मतिं चक्रे तं परॊवाच सरस्वती"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 37,
        "text": "न गन्तव्यम इतः पुत्र तवाहारम अहं सदा\nदास्यामि मत्स्यप्रवरान उष्यताम इह भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 38,
        "text": "इत्य उक्तस तर्पयाम आस स पितॄन देवतास तथा\nआहारम अकरॊन नित्यं पराणान वेदांश च धारयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 39,
        "text": "अथ तस्याम अतीतायाम अनावृष्ट्यां महर्षयः\nअन्यॊन्यं परिपप्रच्छुः पुनः सवाध्यायकारणात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 40,
        "text": "तेषां कषुधा परीतानां नष्टा वेदा विधावताम\nसर्वेषाम एव राजेन्द्र अन कश चित परतिभानवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 41,
        "text": "अथ कश चिद ऋषिस तेषां सारस्वतम उपेयिवान\nकुर्वाणं संशिद आत्मानं सवाध्यायम ऋषिसत्तमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 42,
        "text": "स गत्वाचष्ट तेभ्यश च सारस्वतम अतिप्रभम\nसवाध्यायम अमरप्रख्यं कुर्वाणं विजने जने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 43,
        "text": "ततः सर्वे समाजग्मुस तत्र राजन महर्षयः\nसारस्वतं मुनिश्रेष्ठम इदम ऊचुः समागताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 44,
        "text": "अस्मान अध्यापयस्वेति तनॊवाच ततॊ मुनिः\nशिष्यत्वम उपगच्छध्वं विधिवद भॊ ममेत्य उत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 45,
        "text": "ततॊ ऽबरवीद ऋषिगणॊ बालस तवम असि पुत्रक\nस तान आह न मे धर्मॊ नश्येद इति पुनर मुनीन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 46,
        "text": "यॊ हय अधर्मेण विब्रूयाद गृह्णीयाद वाप्य अधर्मतः\nमरियतां ताव उभौ कषिप्रं सयातां वा वैरिणाव उभौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 47,
        "text": "न हायनैर न पलितैर न वित्तेन न बन्धुभिः\nऋषयश चक्रिरे धर्मं यॊ ऽनूचानः स नॊ महान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 48,
        "text": "एतच छरुत्वा वचस तस्य मुनयस ते विधानतः\nतस्माद वेदान अनुप्राप्य पुनर धर्मं परचक्रिरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 49,
        "text": "षष्टिर मुनिसहस्राणि शिष्यत्वं परतिपेदिरे\nसारस्वतस्य विप्रर्षेर वेद सवाध्यायकारणात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 50,
        "text": "मुष्टिं मुष्टिं ततः सर्वे दर्भाणां ते ऽभयुपाहरन\nतस्यासनार्थं विप्रर्षेर बालस्यापि वशे सथिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 50,
        "shloka": 51,
        "text": "तत्रापि दत्त्वा वसु रौहिणेयॊ; महाबलः केशव पूर्वजॊ ऽथ\nजगाम तीर्थं मुदितः करमेण; खयातं महद वृद्धकन्या सम यत्र"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 1,
        "text": "[ज]\nकथं कुमारी भगवंस तपॊ युक्ता हय अभूत पुरा\nकिम अर्तहं च तपस तेपे कॊ वास्या नियमॊ ऽभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 2,
        "text": "सुदुष्करम इदं बरह्मंस तवत्तः शरुतम अनुत्तमम\nआख्याहि तत्त्वम अखिलं यथा तपसि सा सथिता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 3,
        "text": "[वै]\nऋषिर आसीन महावीर्यः कुणिर गार्ग्यॊ महायशाः\nस तप्त्वा विपुलं राजंस तपॊ वै तपतां वरः\nमानसीं स सुतां सुभ्रूं समुत्पादितवान विभुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 4,
        "text": "तां च दृष्ट्वा भृशं परीतः कुणिर गार्ग्यॊ महायशाः\nजगाम तरिदिवं राजन संत्यज्येह कलेवरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 5,
        "text": "सुभ्रूः सा हय अथ कल्याणी पुण्डरीकनिभेक्षणा\nमहता तपसॊग्रेण कृत्वाश्रमम अनिन्दिता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 6,
        "text": "उपवासैः पूजयन्ती पितॄन देवंश च सा पुरा\nतस्यास तु तपसॊग्रेण महान कातॊ ऽतयगान नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 7,
        "text": "सा पित्रा दीयमानापि भर्त्रे नैच्छद अनिन्दिता\nआत्मनः सदृशं सा तु भर्तारं नान्वपश्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 8,
        "text": "ततः सा तपसॊग्रेण पीडयित्वात्मनस तनुम\nपितृदेवार्चन परा बभूव विजने वने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 9,
        "text": "सात्मानं मन्यमानापि कृतकृत्यं शरमान्विता\nवार्धकेन च राजेन्द्र तपसा चैव कर्शिता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 10,
        "text": "सा नाशकद यदा गन्तुं पदात पदम अपि सवयम\nचकार गमने बुद्धिं परलॊकाय वै तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 11,
        "text": "मॊक्तु कामां तु तां दृष्ट्वा शरीरं नारदॊ ऽबरवीत\nअसंस्कृतायाः कन्यायाः कुतॊ लॊकास तवानघे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 12,
        "text": "एवं हि शरुतम अस्माभिर देवलॊके महाव्रते\nतपः परमकं पराप्तं न तु लॊकास तवया जिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 13,
        "text": "तन नारद वचः शरुत्वा साब्रवीद ऋषिसंसदि\nतपसॊ ऽरधं परयच्छामि पाणिग्राहस्य सत्तमाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 14,
        "text": "इत्य उक्ते चास्या जग्राह पाणिं गालव संभवः\nऋषिः पराक शृङ्गवान नाम समयं चेदम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 15,
        "text": "समयेन तवाद्याहं पाणिं सप्रक्ष्यामि शॊभने\nयद्य एकरात्रं वस्तव्यं तवया सह मयेति ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 16,
        "text": "तथेति सा परतिश्रुत्य तस्मै पाणिं ददौ तदा\nचक्रे च पाणिग्रहणं तस्यॊद्वाहं च गालविः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 17,
        "text": "सा रात्राव अभवद राजंस तरुणी देववर्णिनी\nदिव्याभरणवस्त्रा च दिव्यस्रग अनुलेपना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 18,
        "text": "तां दृष्ट्वा गालविः परीतॊ दीपयन्तीम इवात्मना\nउवास च कषपाम एकां परब्भाते साब्रवीच च तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 19,
        "text": "यस तवया समयॊ विप्र कृतॊ मे तपतां वर\nतेनॊषितास्मि भद्रं ते सवस्ति ते ऽसतु वरजाम्य अहम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 20,
        "text": "सानुज्ञाताब्रवीद भूयॊ यॊ ऽसमिंस तीर्थे समाहितः\nवत्स्यते रजनीम एकां तर्पयित्वा दिवौकसः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 21,
        "text": "चत्वारिंशतम अष्टौ च दवे चाष्टौ सम्यग आचरेत\nयॊ बरह्मचर्यं वर्षाणि फलं तस्य लभेत सः\nएवम उक्त्वा ततः साध्वी देहं तयक्त्वा दिवं गता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 22,
        "text": "ऋषिर अप्य अभवद दीनस तस्या रूपं विचिन्तयन\nसमयेन तपॊ ऽरधं च कृच्छ्रात परतिगृहीतवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 23,
        "text": "साधयित्वा तदात्मानं तस्याः स गतिम अन्वयात\nदुःखितॊ भरतश्रेष्ठ तस्या रूपबलात कृतः\nएतत ते वृद्धकन्याया वयाख्यातं चरितं महत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 24,
        "text": "तत्रस्थश चापि शुश्राव हतं शल्यं हलायुधः\nतत्रापि दत्त्वा दानानि दविजातिभ्यः परंतप\nशुशॊच शल्यं संग्रामे निहतं पाण्डवैस तदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 25,
        "text": "समन्तपञ्चक दवारात ततॊ निष्क्रम्य माधवः\nपप्रच्छर्षिगणान रामः कुरुक्षेत्रस्य यत फलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 51,
        "shloka": 26,
        "text": "ते पृष्टा यदुसिंहेन कुरुक्षेत्रफलं विभॊ\nसमाचख्युर महात्मानस तस्मै सर्वं यथातथम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 1,
        "text": "[रसयह]\nपरजापतेर उत्तमवेदिर उच्यते; सनातना राम समन्तपञ्चकम\nसमिजिरे यत्र पुरा दिवौकसॊ; वरेण सत्रेण महावरप्रदाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 2,
        "text": "पुरा च राजर्षिवरेण धीमता; बहूनि वर्षाण्य अमितेन तेजसा\nपरकृष्टम एतत कुरुणा महात्मना; ततः कुरुक्षेत्रम इतीह पप्रथे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 3,
        "text": "[राम]\nकिमर्थं कुरुणा कृष्टं कषेत्रम एतन महात्मना\nएतद इच्छाम्य अहं शरॊतुं कथ्यमानं तपॊधनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 4,
        "text": "[रसयह]\nपुरा किल कुरुं नाम कृषन्तं सततॊत्थितम\nअभ्येत्य शक्रस तरिदिवात पर्यपृच्छत कारणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 5,
        "text": "किम इदं वर्तते राजन परयत्नेन परेण च\nराजर्षे किम अभिप्रेतं येनेयं कृष्यते कषितिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 6,
        "text": "[कुरु]\nइह ये पुरुषाः कषेत्रे मरिष्यन्ति शतक्रतॊ\nते गमिष्यन्ति सुकृताँल लॊकान पापविवर्जितान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 7,
        "text": "अवहस्य ततः शक्रॊ जगाम तरिदिवं परभुः\nराजर्षिर अप्य अनिर्विण्णः कर्षत्य एव वसुंधराम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 8,
        "text": "आगम्यागम्य चैवैनं भूयॊ भूयॊ ऽवहस्य च\nशतक्रतुर अनिर्विण्णं पृष्ट्वा पृष्ट्वा जगाम ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 9,
        "text": "यदा तु तपसॊग्रेण चकर्ष वसुधां नृप\nततः शक्रॊ ऽबरवीद देवान राजर्षेर यच चिकीर्षितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 10,
        "text": "तच छरुत्वा चाब्रुवन देवाः सहस्राक्षम इदं वचः\nवरेण चछन्द्यतां शक्र राजर्षिर यदि शक्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 11,
        "text": "यदि हय अत्र परमीता वै सवर्गं गच्छन्ति मानवाः\nअसान अनिष्ट्वा करतुभिर भागॊ नॊ न भविष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 12,
        "text": "आगम्य च ततः शक्रस तदा राजर्षिम अब्रवीत\nअलं खेदेन भवतः करियतां वचनं मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 13,
        "text": "मानवा ये निराहारा देहं तयक्ष्यन्त्य अतन्द्रिताः\nयुधि वा निहताः सम्यग अपि तिर्यग्गता नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 14,
        "text": "ते सवर्गभाजॊ राजेन्द्र भवन्त्व अति महामते\nतथास्त्व इति ततॊ राजा कुरुः शक्रम उवाच ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 15,
        "text": "ततस तम अभ्यनुज्ञाप्य परहृष्टेनान्तरात्मना\nजगाम तरिदिवं भूयः कषिप्रं बलनिषूदनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 16,
        "text": "एवम एतद यदुश्रेष्ठ कृष्टं राजर्षिणा पुरा\nशक्रेण चाप्य अनुज्ञातं पुण्यं पराणान विमुञ्चताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 17,
        "text": "अपि चात्र सवयं शक्रॊ जगौ गाथां सुराधिपः\nकुरुक्षेत्रं निबद्धां वै तां शृणुष्व हलायुध"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 18,
        "text": "पांसवॊ ऽपि कुरुक्षेत्राद वायुना समुदीरिताः\nअपि दुष्कृतकर्माणं नयन्ति परमां गतिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 19,
        "text": "सुरर्षाभा बराह्मणसत्तमाश च; तथा नृगाद्या नरदेवमुख्याः\nइष्ट्वा महार्हैः करतुभिर नृसिंह; संन्यस्य देहान सुगतिं परपन्नाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 20,
        "text": "तरन्तुकारन्तुकयॊर यद अन्तरं; रामह्रदानां च मचक्रुकस्य\nएतत कुरुक्षेत्रसमन्तपञ्चकं; परजापतेर उत्तरवेदिर उच्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 52,
        "shloka": 21,
        "text": "शिवं महत पुण्यम इदं दिवौकसां; सुसंमतं सवर्गगुणैः समन्वितम\nअतश च सर्वे ऽपि वसुंधराधिपा; हता गमिष्यन्ति महत्मनां गतिम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nकुरुक्षेत्रं ततॊ दृष्ट्वा दत्त्वा दायांश च सात्वतः\nआश्रमं सुमहद दिव्यम अगमज जनमेजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 2,
        "text": "मधुकाम्र वनॊपेतं पलक्षन्यग्रॊध संकुलम\nचिरिबिल्वयुतं पुण्यं पनसार्जुन संकुलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 3,
        "text": "तं दृष्ट्वा यादव शरेष्ठः परवरं पुण्यलक्षणम\nपप्रच्छ तान ऋषीन सर्वान कस्याश्रमवरस तव अयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 4,
        "text": "ते तु सर्वे महात्मानम ऊचू राजन हलायुधम\nशृणु विस्तरतॊ राम यस्यायं पूर्वम आश्रमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 5,
        "text": "अत्र विष्णुः पुरा देवस तप्तवांस तप उत्तमम\nअत्रास्य विधिवद यज्ञाः सर्वे वृत्ताः सनातनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 6,
        "text": "अत्रैव बराह्मणी सिद्धा कौमार बरह्मचारिणी\nयॊगयुक्ता दिवं याता तपःसिद्धा तपस्विनी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 7,
        "text": "बभूव शरीमती राजञ शाण्डिल्यस्य महात्मनः\nसुता धृतव्रता साध्वी नियता बरह्मचारिणी"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 8,
        "text": "सा तु पराप्य परं यॊगं गता सवर्गम अनुत्तमम\nभुक्त्वाश्रमे ऽशवमेधस्य फलं फलवतां शुभा\nगता सवर्गं महाभागा पूजिता नियतात्मभिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 9,
        "text": "अभिगम्याश्रमं पुण्यं दृष्ट्वा च यदुपुंगवः\nऋषींस तान अभिवाद्याथ पार्श्वे हिमवतॊ ऽचयुतः\nसकन्धावाराणि सर्वाणि निवर्त्यारुरुहे ऽचलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 10,
        "text": "नातिदूरं ततॊ गत्वा नगं तालध्वजॊ बली\nपुण्यं तीर्थवरं दृष्ट्वा विस्मयं परमं गतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 11,
        "text": "परभवं च सरस्वत्याः पलक्षप्रस्रवणं बलः\nसंप्राप्तः कारपचनं तीर्थप्रवरम उत्तमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 12,
        "text": "हलायुधस तत्र चापि दत्त्वा दानं महाबलः\nआप्लुतः सलिले शीते तस्माच चापि जगाम ह\nआश्रमं परमप्रीतॊ मित्रस्य वरुणस्य च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 13,
        "text": "इन्द्रॊ ऽगनिर अर्यमा चैव यत्र पराक परीतिम आप्नुवन\nतं देशं कारपचनाद यमुनायां जगाम ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 14,
        "text": "सनात्वा तत्रापि धर्मात्मा परां तुष्टिम अवाप्य च\nऋषिभिश चैव सिद्धैश च सहितॊ वै महाबलः\nउपविष्टः कथाः शुभ्राः शुश्राव यदुपुंगवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 15,
        "text": "तथा तु तिष्ठतां तेषां नारदॊ भगवान ऋषिः\nआजगामाथ तं देशं यत्र रामॊ वयवस्त्थितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 16,
        "text": "जटामण्डलसंवीतः सवर्णचीरी महातपाः\nहेमदण्डधरॊ राजन कमण्डालु धरस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 17,
        "text": "कच्छपीं सुखशब्दां तां गृह्य वीणां मनॊरमाम\nनृत्ये गीते च कुशलॊ देव बराह्मण पूजितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 18,
        "text": "परकर्ता कलहानां च नित्यं च कलहप्रियः\nतं देशम आगमद यत्र शरीमान रामॊ वयवस्थितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 19,
        "text": "परत्युत्थाय तु ते सर्वे पूजयित्वा यतव्रतम\nदेवर्षिर पर्यपृच्छन्त यथावृत्तं कुरून परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 20,
        "text": "ततॊ ऽसयाकथयद राजन नारदः सर्वधर्मवित\nसर्वम एव यथावृत्तम अतीतं कुरु संक्षयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 21,
        "text": "ततॊ ऽबरवीद रौहिणेयॊ नारदं दीनया गिरा\nकिम अवस्थ तु तत कषत्रं ये च तत्राभवन नृपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 22,
        "text": "शरुतम एतन मया पूर्वं सर्वम एव तपॊधन\nविस्तर शरवणे जातं कौतूहलम अतीव मे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 23,
        "text": "[नारद]\nपूर्वम एव हतॊ भीष्मॊ दरॊणः सिन्धुपतिस तथा\nहतॊ वैकर्तनः कर्णः पुत्राश चास्य महारथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 24,
        "text": "भूरिश्रवा रौहिणेय मद्रराजश च वीर्यवान\nएते चान्ये च बहवस तत्र तत्र महाबलाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 25,
        "text": "परियान पराणान परित्यज्य परियार्थं कौरवस्य वै\nराजानॊ राजपुत्राश च समरेष्व अनिवर्तिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 26,
        "text": "अहतांस तु महाबाहॊ शृणु मे तत्र माधव\nधार्तराष्ट्र बले शेषाः कृपॊ भॊजश च वीर्यवान\nअश्वत्थामा च विक्रान्तॊ भग्नसैन्या दिशॊ गताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 27,
        "text": "दुर्यॊधनॊ हते सैन्ये परद्रुतेषु कृपादिषु\nहरदं दवैपायनं नाम विवेश भृशदुःखितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 28,
        "text": "शयानं धार्तराष्ट्रं तु सतम्भिते सलिले तदा\nपाण्डवाः सह कृष्णेन वाग्भिर उग्राभिर आर्दयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 29,
        "text": "स तुद्यमानॊ बलवान वाग्भी राम समन्ततः\nउत्तितः पराग घरदाद वीरः परगृह्य महतीं गदाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 30,
        "text": "स चाप्य उपगतॊ युद्धं भीमेन सह सांप्रतम\nभविष्यति च तत सद्यस तयॊ राम सुदारुणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 31,
        "text": "यदि कौतूहलं ते ऽसति वरज माधव माचिरम\nपश्य युद्धं महाघॊरं शिष्ययॊर यदि मन्यसे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 32,
        "text": "[वै]\nनारदस्य वचः शरुत्वा तान अब्भ्यर्च्य दविजर्षभान\nसर्वान विसर्जयाम आस ये तेनाभ्यागताः सह\nगम्यतां दवारकां चेति सॊ ऽनवशाद अनुयायिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 33,
        "text": "सॊ ऽवतीर्याचलश्रेष्ठात परक्ष परस्वरणाच छुभात\nततः परीतमना रामः शरुत्वा तीर्थफलं महत\nविप्राणां संनिधौ शलॊकम अगायद इदम अच्युतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 34,
        "text": "सरस्वती वाससमा कुतॊ रतिः; सरस्वती वाससमाः कुतॊ गुणाः\nसरस्वतीं पराप्य दिवं गता जनाः; सदा समरिष्यन्ति नदीं सरस्वतीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 35,
        "text": "सरस्वती सर्वनदीषु पुण्या; सरस्वती लॊकसुखावहा सदा\nसरस्वतीं पराप्य जनाः सुदुष्कृताः; सदा न शॊचन्ति परत्र चेह च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 36,
        "text": "ततॊ मुहुर मुहुः परीत्या परेक्षमाणः सरस्वतीम\nहयैर युक्तं रथं शुभ्रम आतिष्ठत परंतपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 53,
        "shloka": 37,
        "text": "स शीघ्रगामिना तेन रथेन यदुपुंगवः\nदिदृक्षुर अभिसंप्राप्तः शिष्ययुद्धम उपस्थितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nएवं तद अभवद युद्धं तुमुलं जनमेजय\nयत्र दुःखान्वितॊ राजा धृतराष्ट्रॊ ऽबरवीद इदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 2,
        "text": "रामं संनिहितं दृष्ट्वा गदायुद्ध उपस्थिते\nमम पुत्रः कथं भीमां परत्ययुध्यत संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 3,
        "text": "[स]\nराम सांनिध्यम आसाद्य पुत्रॊ दुर्यॊधनस तव\nयुद्धकामॊ महाबाहुः समहृष्यत वीर्यवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 4,
        "text": "दृष्ट्वा लाङ्गलिनं राजा परत्युत्थाय च भारत\nपरीत्या परमया युक्तॊ युधिष्ठिरम अथाब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 5,
        "text": "समन्त पञ्चकं कषिप्रम इतॊ यामविशां पते\nपरथितॊत्तर वेदी सा देवलॊके परजापतेः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 6,
        "text": "तस्मिन महापुण्यतमे तरैलॊक्यस्य सनातने\nसंग्रामे निधनं पराप्य धरुवं सवर्गॊ भविष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 7,
        "text": "तथेत्य उक्त्वा महाराज कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः\nसमन्तपञ्चकं वीरः परायाद अभिमुखः परभुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 8,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा परगृह्य महतीं गदाम\nपद्भ्याम अमर्षाद दयुतिमान अगच्छत पाण्डवैः सह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 9,
        "text": "तथा यान्तं गदाहस्तं वर्मणा चापि दंशितम\nअन्तरिक्षगता देवाः साधु साध्व इत्य अपूजयन\nवातिकाश च नरा ये ऽतर दृष्ट्वा ते हर्षम आगताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 10,
        "text": "स पाण्डवैः परिवृतः कुरुराजस तवात्मजः\nमत्तस्येव गजेन्द्रस्य गतिम आस्थाय सॊ ऽवरजत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 11,
        "text": "ततः शङ्खनिनादेन भेरीणां च महास्वनैः\nसिंहनादैश च शूराणां दिशः सर्वाः परपूरिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 12,
        "text": "परतीच्य अभिमुखं देशं यथॊद्दिष्टं सुतेन ते\nगत्वा च तैः परिक्षिप्तं समन्तात सर्वतॊदिशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 13,
        "text": "दक्षिणेन सरस्वत्याः सवयनं तीर्थम उत्तमम\nतस्मिन देशे तव अनिरिणे तत्र युद्धम अरॊचयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 14,
        "text": "ततॊ भीमॊ महाकॊटिं गदां गृह्याथ वर्म भृत\nबिभ्रद रूपं महाराज सदृशं हि गरुत्मतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 15,
        "text": "अवबद्ध शिरस तराणाः संख्ये काञ्चनवर्म भृत\nरराज राजन पुत्रस ते काञ्चनः शैलराड इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 16,
        "text": "वर्मभ्यां संवृतौ वीरौ भीम दुर्यॊधनाव उभौ\nसंयुगे च परकाशेते संरब्धाव इव कुञ्जरौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 17,
        "text": "रणमण्डलमध्यस्थौ भरतरौ तौ नरर्षभौ\nअशॊभेतां महाराज चन्द्रसूर्याव इवॊदितौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 18,
        "text": "ताव अन्यॊन्यं निरीक्षेतां करुद्धाव इव महाद्विपौ\nदहन्तौ लॊचनै राजन परस्परवधैषिणौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 19,
        "text": "संप्रहृष्टमना राजन गदाम आदाय कौरवः\nसृक्किणी संलिहन राजन करॊधरक्तेक्षणः शवसन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 20,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा गदाम आदाय वीर्यवान\nभीमसेनम अभिप्रेक्ष्य गजॊ गजम इवाह्वयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 21,
        "text": "अद्रिसारमयीं भीमस तथैवादाय वीर्यवान\nआह्वयाम आस नृपतिं सिंहः सिंहं यथा वने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 22,
        "text": "ताव उद्यतगदापाणी दुर्यॊधन वृकॊदरौ\nसंयुगे सम परकाशेते गिरी सशिखराव इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 23,
        "text": "ताव उभाव अभिसंक्रुद्धाव उभौ भीमपराक्रमौ\nउभौ शिष्यौ गदायुद्धे रौहिणेयस्य धीमतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 24,
        "text": "उभौ सदृशकर्माणौ यम वासवयॊर इव\nतथा सदृशकर्माणौ वरुणस्य महाबलौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 25,
        "text": "वासुदेवस्य रामस्य तथा वैश्रवणस्य च\nसदृशौ तौ महाराज मधुकैटभयॊर युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 26,
        "text": "उभौ सदृशकर्माणौ रणे सुन्दॊपसुन्दयॊः\nतथैव कालस्य समौ मृत्यॊश चैव परंतपौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 27,
        "text": "अन्यॊन्यम अभिधावन्तौ मत्ताव इव महाद्विपौ\nवाशिता संगमे दृप्तौ शरदीव मदॊत्कटौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 28,
        "text": "मत्ताव इव जिगीषन्तौ मातङ्गौ भरतर्षभौ\nउभौ करॊधविषं दीप्तं वमन्ताव उरगाव इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 29,
        "text": "अन्यॊन्यम अभिसंरब्धौ परेक्षमाणाव अरिंदमौ\nउभौ भरतशार्दूलौ विक्रमेण समन्वितौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 30,
        "text": "सिंहाव इव दुराधर्षौ गदायुद्धे परंतपौ\nनखदंष्ट्रायुधौ वीरौ वयाघ्राव इव दुरुत्सहौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 31,
        "text": "परजासंहरणे कषुब्धौ समुद्राव इव दुस्तरौ\nलॊहिताङ्गाव इव करुद्धौ परतपन्तौ महारथौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 32,
        "text": "रश्मिमन्तौ महात्मानौ दीप्तिमन्तौ महाबलौ\nददृशाते कुरुश्रेष्ठौ कालसूर्याव इवॊद्दितौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 33,
        "text": "वयाघ्राव इव सुसंरब्धौ गर्जन्ताव इव तॊयदौ\nजहृषाते महाबाहू सिंहौ केसरिणाव इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 34,
        "text": "गजाव इव सुसंरब्धौ जवलिताव इव पावकौ\nददृशुस तौ महात्मानौ सशृङ्गाव इव पर्वतौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 35,
        "text": "रॊषात परस्फुरमाणौष्ठौ निरीक्षन्तौ परस्परम\nतौ समेतौ महात्मानौ गदाहस्तौ नरॊत्तमौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 36,
        "text": "उभौ परमसंहृष्टाव उभौ परमसंमतौ\nसदश्वाव इव हेषन्तौ बृंहन्ताव इव कुञ्जरौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 37,
        "text": "वृषभाव इव गर्जन्तौ दुर्यॊधन वृकॊदरौ\nदैत्याव इव बलॊन्मत्तौ रेजतुस तौ नरॊत्तमौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 38,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनॊ राजन्न इदम आह युधिष्ठिरम\nसृञ्जयैः सह तिष्ठन्तं तपन्तम इव भास्करम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 39,
        "text": "इदं वयवसितं युद्धं मम भीमस्य चॊभयॊः\nउपॊपविष्टाः पश्यध्वं विमर्दं नृपसत्तमाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 40,
        "text": "ततः समुपविष्टं तत सुमहद राजमण्डलम\nविराजमानं ददृशे दिवीवादित्यमण्डलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 41,
        "text": "तेषां मध्ये महाबाहुः शरीमान केशव पूर्वजः\nउपविष्टॊ महाराज पूज्यमानः समन्ततः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 42,
        "text": "शुशुभे राजमध्यस्थॊ नीलवासाः सितप्रभः\nनक्षत्रैर इव संपूर्णॊ वृतॊ निशि निशाकरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 43,
        "text": "तौ तथा तु महाराज गदाहस्तौ दुरासदौ\nअन्यॊन्यं वाग्भिर उग्राभिस तक्षमाणौ वयवस्थितौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 54,
        "shloka": 44,
        "text": "अप्रियाणि ततॊ ऽनयॊन्यम उक्त्वा तौ कुरुपुंगवौ\nउदीक्षन्तौ सथितौ वीरौ वृत्र शक्राव इवाहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 1,
        "text": "[वै]\nततॊ वाग युद्धम अभवत तुमुलं जनमेजय\nयत्र दुःखान्वितॊ राजा धृतराष्ट्रॊ ऽबरवीद इदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 2,
        "text": "धिग अस्तु खलु मानुष्यं यस्य निष्ठेयम ईदृशी\nएकादश चमू भर्ता यत्र पुत्रॊ ममाभिभूः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 3,
        "text": "आज्ञाप्य सर्वान नृपतीन भुक्त्वा चेमां वसुंधराम\nगदाम आदाय वेगेन पदातिः परथितॊ रणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 4,
        "text": "भूत्वा हि जगतॊ नाथॊ हय अनाथ इव मे सुतः\nगदाम उद्यम्य यॊ याति किम अन्यद भागधेयतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 5,
        "text": "अहॊ दुःखं महत पराप्तं पुत्रेण मम संजय\nएवम उक्त्वा स दुःखार्तॊ विरराम जनाधिपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 6,
        "text": "[स]\nस मेघनिनदॊ हर्षाद विनदन्न इव गॊवृषः\nआजुहाव ततः पार्थं युद्धाय युधि वीर्यवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 7,
        "text": "भीमम आह्वयमाने तु कुरुराजे महात्मनि\nपरादुरासन सुघॊराणि रूपाणि विविधान्य उत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 8,
        "text": "ववुर वाताः सनिर्घाताः पांसुवर्षं पपात च\nबभूवुश च दिशः सर्वास तिमिरेण समावृताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 9,
        "text": "महास्वनाः सनिर्घातास तुमुला लॊमहर्षणाः\nपेतुस तथॊल्काः शतशः सफॊटयन्त्यॊ नभस्तलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 10,
        "text": "राहुश चाग्रसद आदित्यम अपर्वणि विशां पते\nचकम्पे च महाकम्पं पृथिवी सवनद्रुमा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 11,
        "text": "रूक्षाश च वाताः परववुर नीचैः शर्कर वर्षिणः\nगिरीणां शिखराण्य एव नयपतन्त महीतले"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 12,
        "text": "मृगा बहुविधाकाराः संपतन्ति दिशॊ दश\nदीप्ताः शिवाश चाप्य अनदन घॊररूपाः सुदारुणाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 13,
        "text": "निर्घाताश च महाघॊरा बभूवुर लॊमहर्षणाः\nदीप्तायां दिशि राजेन्द्र मृगाश चाशुभ वादिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 14,
        "text": "उदपानगताश चापॊ वयवर्धन्त समन्ततः\nअशरीरा महानादाः शरूयन्ते सम तदा नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 15,
        "text": "एवमादीनि दृष्ट्वाथ निमित्तानि वृकॊदरः\nउवाच भरातरं जयेष्ठं धर्मराजं युधिष्ठिरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 16,
        "text": "नैष शक्तॊ रणे जेतुं मन्दात्मा मां सुयॊधनः\nअद्य करॊधं विमॊक्ष्यामि निगूढं हृदये चिरम\nसुयॊधने कौरवेन्द्रे खाण्डवे पावकॊ यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 17,
        "text": "शल्यम अद्यॊद्धरिष्यामि तव पाण्डव हृच्छयम\nनिहत्य गदया पापम इमं कुरु कुलाधमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 18,
        "text": "अद्य कीर्तिमयीं मालां परतिमॊक्ष्याम्य अहं तवयि\nहत्वेमं पापकर्माणं गदया रणमूर्धनि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 19,
        "text": "अद्यास्य शतधा देहं भिनद्मि गदयानया\nनायं परवेष्टा नगरं पुनर वारणसाह्वयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 20,
        "text": "सर्पॊत्सर्गस्य शयने विषदानस्य भॊजने\nपरमाण कॊट्यां पातस्या दाहस्य जतु वेश्मनि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 21,
        "text": "सभायाम अवहासस्य सर्वस्वहरणस्य च\nवर्षम अज्ञातवासस्य वनवासस्य चानघ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 22,
        "text": "अद्यान्तम एषां दुःखानां गन्ता भरतसत्तम\nएकाह्ना विनिहत्येमं भविष्याम्य आत्मनॊ ऽनृणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 23,
        "text": "अद्यायुर धार्तराष्ट्रस्य दुर्मतेर अकृतात्मनः\nसमाप्तं भरतश्रेष्ठ मातापित्रॊश च दर्शनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 24,
        "text": "अद्यायं कुरुराजस्य शंतनॊः कुलपांसनः\nपराणाञ शरियं च राज्यं च तयक्त्वा शेष्यति भूतले"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 25,
        "text": "राजा च धृतराष्ट्रॊ ऽदय शरुत्वा पुत्रं मया हतम\nसमरिष्यत्य अशुभं कर्म यत तच छकुनि बुद्धिजम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 26,
        "text": "इत्य उक्त्वा राजशार्दूल गदाम आदाय वीर्यवान\nअवातिष्ठत युद्धाय शक्रॊ वृत्रम इवाह्वयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 27,
        "text": "तम उद्यतगदां दृष्ट्वा कैलासम इव शृङ्गिणम\nभीमसेनः पुनः करुद्धॊ दुर्यॊधनम उवाच ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 28,
        "text": "राज्ञश च धृतराष्ट्रस्य तथा तवम अपि चात्मनः\nसमर तद दुष्कृतं कर्म यद्वृत्तं वारणावते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 29,
        "text": "दरौपदी च परिक्लिष्टा सभायां यद रजस्वला\nदयूते च वञ्चितॊ राजा यत तवया सौबलेन च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 30,
        "text": "वने दुःखं च यत पराप्तम अस्माभिस तवत्कृतं महत\nविराटनगरे चैव यॊन्यन्तरगतैर इव\nतत सर्वं यातयाम्य अद्य दिष्ट्या दृष्टॊ ऽसि दुर्मते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 31,
        "text": "तवत्कृते ऽसौ हतः शेते शरतल्पे परतापवान\nगाङ्गेयॊ रथिनां शरेष्ठॊ निहतॊ याज्ञसेनिना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 32,
        "text": "हतॊ दरॊणश च कर्णश च तथा शल्यः परतापवान\nवैराग्नेर आदिकर्ता च शकुनिः सौबलॊ हतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 33,
        "text": "परातिकामी तथा पापॊ दरौपद्याः कलेशकृद धतः\nभरातरस ते हताः सर्वे शूरा विक्रान्तयॊधिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 34,
        "text": "एते चान्ये च बहवॊ निहतास तवत्कृते नृपाः\nतवाम अद्य निहनिष्यामि गदया नात्र संशयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 35,
        "text": "इत्य एवम उच्चै राजेन्द्र भाषमाणं वृकॊदरम\nउवाच वीतभी राजन पुत्रस ते सत्यविक्रमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 36,
        "text": "किं कत्थितेन बहुधा युध्यस्व तवं वृकॊदर\nअद्य ते ऽहं विनेष्यामि युद्धश्रद्धां कुलाधम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 37,
        "text": "नैव दुर्यॊधनः कषुद्र केन चित तवद्विधेन वै\nशक्त्यस तरासयितुं वाचा यथान्यः पराकृतॊ नरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 38,
        "text": "चिरकालेप्सितं दिष्ट्या हृदयस्थम इदं मम\nतवया सह गदायुद्धं तरिदशैर उपपादितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 39,
        "text": "किं वाचा बहुनॊक्तेन कत्थितेन च दुर्मते\nवाणी संपद्यताम एषा कर्मणा माचिरं कृथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 40,
        "text": "तस्या तद वचनं शरुत्वा सर्व एवाभ्यपूजयन\nराजानः सॊमकाश चैव ये तत्रासन समागताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 41,
        "text": "ततः संपूजितः सर्वैः संप्रहृष्टतनू रुहः\nभूयॊ धीरं मनश चक्रे युद्धाय कुरुनन्दनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 42,
        "text": "तं मत्तम इव मातङ्गं तलतालैर नराधिपाः\nभूयः संहर्षयां चक्रुर दुर्यॊधनम अमर्षणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 43,
        "text": "तं महात्मा महात्मानं गदाम उद्यम्य पाण्डवः\nअभिदुद्राव वेगेन धार्तराष्ट्रं वृकॊदरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 55,
        "shloka": 44,
        "text": "बृंहन्ति कुञ्जरास तत्र हया हेषन्ति चासकृत\nशस्त्राणि चाप्य अदीप्यन्त पाण्डवानां जयैषिणाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nततॊ दुर्यॊधनॊ दृष्ट्वा भीमसेनं तथागतम\nपरत्युद्ययाव अदीनात्मा वेगेन महता नदन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 2,
        "text": "समापेततुर आनद्य शृङ्गिणौ वृषभाव इव\nमहानिर्घात घॊषश च संप्रहारस तयॊर अभूत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 3,
        "text": "अभवच च तयॊर युद्धं तुमुलं लॊम हार्षणम\nजिगीषतॊर युधा अन्यॊन्यम इन्द्र परह्रादयॊर इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 4,
        "text": "रुधिरॊक्षितसर्वाङ्गौ गदाहस्तौ मनस्विनौ\nददृशाते महात्मानौ पुष्पिताव इव कुंशुकौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 5,
        "text": "तथा तस्मिन महायुद्धे वर्तमाने सुदारुणे\nखद्यॊतसंघैर इव खं दर्शनीयं वयरॊचत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 6,
        "text": "तथा तस्मिन वर्तमाने संकुले तुमुले भृशम\nउभाव आपि परिश्रान्तौ युध्यमानाव अरिंदमौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 7,
        "text": "तौ मुहूर्तं समाश्वस्य पुनर एव परंतपौ\nअभ्यहारयतां तत्र संप्रगृह्य गदे शुभे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 8,
        "text": "तौ तु दृष्ट्वा महावीर्यौ समाश्वस्तौ नरर्षभौ\nबलिनौ वारणौ यद्वद वाशितार्थे मदॊत्कटौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 9,
        "text": "अपारवीर्यौ संप्रेक्ष्य परगृहीतगदाव उभौ\nविस्मयं परमं जग्मुर देवगन्धर्वदानवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 10,
        "text": "परगृहीतगदौ दृष्ट्वा दुर्यॊधन वृकॊदरौ\nसांशयः सर्वभूतानां विजये समपद्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 11,
        "text": "समागम्य ततॊ भूयॊ भरातरौ बलिनां वरौ\nअन्यॊन्यस्यान्तर परेप्सू परचक्राते ऽनतरं परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 12,
        "text": "यमदण्डॊपमां गुर्वीम इन्द्राशनिम इवॊद्यताम\nददृशुः परेक्षका राजन रौद्रीं विशसनीं गदाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 13,
        "text": "आविध्यतॊ गदां तस्य भीमसेनस्य संयुगे\nशब्दः सुतुमुलॊ घॊरॊ मुहूर्तं समपद्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 14,
        "text": "आविध्यन्तम अभिप्रेक्ष्य धार्तराष्ट्रॊ ऽथ पाण्डवम\nगदाम अलघु वेगां तां विस्मितः संबभूव ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 15,
        "text": "चरंश च विविधान मार्गान मण्डलानि च भारत\nअशॊभत तदा वीरॊ भूय एव वृकॊदरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 16,
        "text": "तौ परस्परम आसाद्य यत ताव अन्यॊन्यरक्षणे\nमार्जाराव इव भक्षार्थे ततक्षाते मुहुर मुहुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 17,
        "text": "अचरद भीमसेनस तु मार्गान बहुविधांस तथा\nमण्डलानि विचित्राणि सथानानि विविधानि च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 18,
        "text": "गॊमूत्रिकाणि चित्राणि गतप्रत्यागतानि च\nपरिमॊक्षं परहाराणां वर्जनं परिधावनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 19,
        "text": "अभिद्रवणम आक्षेपम अवस्थानं सविग्रहम\nपरावर्तन संवर्तम अवप्लुतम अथाप्लुतम\nउपन्यस्तम अपन्यस्तं गदायुद्धविशारदौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 20,
        "text": "एवं तौ विचरन्तौ तु नयघ्नतां वै परस्परम\nवञ्चयन्तौ पुनश चैव चेरतुः कुरुसत्तमौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 21,
        "text": "विक्रीडन्तौ सुबलिनौ मण्डलानि परचेरतुः\nगदाहस्तौ ततस तौ तु मण्डलावस्थितौ बली"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 22,
        "text": "दक्षिणं मण्डलं राजन धार्तराष्ट्रॊ ऽभयवर्तत\nसव्यं तु मण्डलं तत्र भीमसेनॊ ऽभयवर्तत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 23,
        "text": "तथा तु चरतस तस्य भीमस्य रणमूर्धनि\nदुर्यॊधनॊ महाराज पार्श्वदेशे ऽभयताडयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 24,
        "text": "आहतस तु तदा भीमस तव पुत्रेण भारत\nआविध्यत गदां गुर्वीं परहारं तम अचिन्तयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 25,
        "text": "इन्द्राशनिसमां घॊरां यमदण्डम इवॊद्यताम\nददृशुस ते महाराज भीमसेनस्य तां गदाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 26,
        "text": "आविध्यन्तं गदां दृष्ट्वा भीमसेनं तवात्मजः\nसमुद्यम्या गदां घॊरां परत्यविध्यद अरिंदमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 27,
        "text": "गदा मारुतवेगेन तव पुत्रस्य भारत\nशब्द आसीत सुतुमुलस तेजश च समजायत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 28,
        "text": "स चरन विविधान मार्गान मण्डलानि च भागशः\nसमशॊभत तेजस्वी भूयॊ भीमात सुयॊधनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 29,
        "text": "आविद्धा सर्ववेगेन भीमेन महती गदा\nसधूमं सार्चिषं चाग्निं मुमॊचॊग्रा महास्वना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 30,
        "text": "आधूतां भीमसेनेन गदां दृष्ट्वा सुयॊधनः\nअद्रिसारमयीं गुर्वीम आविध्यन बह्व अशॊभत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 31,
        "text": "गदा मारुतवेगं हि दृष्ट्वा तस्य महात्मनः\nभयं विवेश पाण्डून वै सर्वान एव ससॊमकान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 32,
        "text": "तौ दर्शयन्तौ समरे युद्धक्रीडां समन्ततः\nगदाभ्यां सहसान्यॊन्यम आजघ्नतुर अरिंदमौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 33,
        "text": "तौ परस्परम आसाद्य दंष्ट्राभ्यां दविरदौ यथा\nअशॊभेतां महाराज शॊणितेन परिप्लुतौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 34,
        "text": "एवं तद अभवद युद्धं घॊररूपम असंवृतम\nपरिवृत्ते ऽहनि करूरं वृत्रवासवयॊर इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 35,
        "text": "दृष्ट्वा वयवस्थितं भीमं तव पुत्रॊ महाबलः\nचरंश चित्रतरान मार्गान कौन्तेयम अभिदुद्रुवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 36,
        "text": "तस्य भीमॊ महावेगां जाम्बूनदपरिष्कृताम\nअभिक्रुद्धस्य करुद्धस तु ताडयाम आस तां गदाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 37,
        "text": "सविस्फुलिङ्गॊ निर्ह्रादस तयॊस तत्राभिघातजः\nपरादुरासीन महाराज सृष्टयॊर वज्रयॊर इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 38,
        "text": "वेगवत्या तया तत्र भीमसेनप्रमुक्तया\nनिपतन्त्या महाराज पृथिवीसमकम्पत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 39,
        "text": "तां नामृष्यत कौरव्यॊ गदां परतिहतां रणे\nमत्तॊ दविप इव करुद्धः परतिजुञ्जर दर्शनात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 40,
        "text": "स सव्यं मण्डलं राजन्न उद्भ्राम्य कृतनिश्चयः\nआजघ्ने मूर्ध्नि कौन्तेयं गदया भीमवेगया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 41,
        "text": "तया तव अभिहतॊ भीमः पुत्रेण तव पाण्डवः\nनाकम्पत महाराज तद अद्भुतम इवाभवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 42,
        "text": "आश्चर्यं चापि तद राजन सर्वसैन्यान्य अपूजयन\nयद गदाभिहतॊ भीमॊ नाकम्पत पदात पदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 43,
        "text": "ततॊ गुरुतरां दीप्तां गदां हेमपरिष्कृताम\nदुर्यॊधनाय वयसृजद भीमॊ भीमपराक्रमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 44,
        "text": "तं परहारम असंभ्रान्तॊ लाघवेन महाबलः\nमॊघं दुर्यॊधनश चक्रे तत्राभूद विस्मयॊ महान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 45,
        "text": "सा तु मॊघा गदा राजन पतन्ती भीम चॊदिता\nचालयाम आस पृथिवीं महानिर्घात निस्वना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 46,
        "text": "आस्थाय कौशिकान मार्गान उत्पतन स पुनः पुनः\nगदा निपातं परज्ञाय भीमसेनम अवञ्चयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 47,
        "text": "वञ्चयित्वा तथा भीमं गदया कुरुसत्तमः\nताडयाम आस संक्रुद्धॊ वक्षॊ देशे महाबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 48,
        "text": "गदयाभिहतॊ भीमॊ मुह्यमानॊ महारणे\nनाभ्यमन्यत कर्तव्यं पुत्रेणाभ्याहतस तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 49,
        "text": "तस्मिंस तथा वर्तमाने राजन सॊमक पाण्डवाः\nभृशॊपहत संकल्पा नहृष्ट मनसॊ ऽभवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 50,
        "text": "स तु तेन परहारेण मातङ्ग इव रॊषितः\nहस्तिवद धस्ति संकाशम अभिदुद्राव ते सुतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 51,
        "text": "ततस तु रभसॊ भीमॊ गदया तनयं तव\nअभिदुद्राव वेगेन सिंहॊ वनगजं यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 52,
        "text": "उपसृत्य तु राजानं गदा मॊक्षविशारदः\nआविध्यत गदां राजन समुद्दिश्य सुतं तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 53,
        "text": "अताडयद भीमसेनः पार्श्वे दुर्यॊधनं तदा\nस विह्वलः परहारेण जानुभ्याम अगमन महीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 54,
        "text": "तस्मिंस तु भरतश्रेष्ठे जानुभ्याम अवनीं गते\nउदतिष्ठत ततॊ नादः सृञ्जयानां जगत्पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 55,
        "text": "तेषां तु निनदं शरुत्वा सृञ्जयानां नरर्षभः\nअमर्षाद भरतश्रेष्ठ पुत्रस ते समकुप्यत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 56,
        "text": "उत्थाय तु महाबाहुः करुद्धॊ नाग इव शवसन\nदिधक्षन्न इव नेत्राभ्यां भीमसेनम अवैक्षत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 57,
        "text": "ततः स भरतश्रेष्ठॊ गदापाणिर अभिद्रवत\nपरमथिष्यन्न इव शिरॊ भीमसेनस्य संयुगे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 58,
        "text": "स महात्मा महात्मानं भीमं भीमपराक्रमः\nअताडयच छङ्खदेशे स चचालाचलॊपमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 59,
        "text": "स भूयः शुशुभे पार्थस ताडितॊ गदया रणे\nउद्भिन्न रुधिरॊ राजन परभिन्न इव कुञ्जरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 60,
        "text": "ततॊ गदां वीर हणीम अयॊ मयीं; परगृह्य वज्राशनितुल्यनिस्वनाम\nअताडयच छत्रुम अमित्रकर्शनॊ; बलेन विक्रम्य धनंजयाग्रजः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 61,
        "text": "स भीमसेनाभिहतस तवात्मजः; पपात संकम्पित देहबन्धनः\nसुपुष्पितॊ मारुतवेगताडितॊ; महावने साल इवावघूर्णितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 62,
        "text": "ततः परणेदुर जहृषुश च पाण्डवाः; समीक्ष्य पुत्रं पतितं कषितौ तव\nतथ सुतस ते परतिलभ्य चेतनां; समुत्पपात दविरदॊ यथा हरदात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 63,
        "text": "स पार्थिवॊ नित्यम अमर्षितस तदा; महारथः शिक्षितवत परिभ्रमन\nअताडयत पाण्डवम अग्रतः सथितं; स विह्वलाङ्गॊ जगतीम उपास्पृशत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 64,
        "text": "स समिह नादान विननाद कौरवॊ; निपात्य भूमौ युधि भीमम ओजसा\nबिभेद चैवाशनि तुल्यतेजसा; गदा निपातेन शरीररक्षणम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 65,
        "text": "ततॊ ऽनतरिक्षे निनदॊ महान अभूद; दिवौकसाम अप्सरसां च नेदुषाम\nपपात चॊच्चर मर परवेरितं; विचित्रपुष्पॊत्कर वर्षम उत्तमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 66,
        "text": "ततः परान आविशद उत्तमं भयं; समीक्ष्य भूमौ पतितं नरॊत्तमम\nअहीयमानं च बलेन कौरवं; निशम्य भेदं च दृढस्य वर्मणः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 56,
        "shloka": 67,
        "text": "ततॊ मुहूर्ताद उपलभ्य चेतनां; परमृज्य वक्त्रं रुधिरार्धम आत्मनः\nधृतिं समालम्ब्य विवृत्तलॊचनॊ; बलेन संस्तभ्य वृकॊदरः सथितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nसमुदीर्णं ततॊ दृष्ट्वा सांग्रामं कुरुमुख्ययॊः\nअथाब्रवीद अर्जुनस तु वासुदेवं यशस्विनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 2,
        "text": "अनयॊर वीरयॊर युद्धे कॊ जयायान भवतॊ मतः\nकस्य वा कॊ गुणॊ भूयान एतद वद जनार्दन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 3,
        "text": "[वा]\nउपदेशॊ ऽनयॊस तुल्यॊ भीमस तु बलवत्तरः\nकृतयत्नतरस तव एष धार्तराष्ट्रॊ वृकॊदरात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 4,
        "text": "भीमसेनस तु धर्मेण युध्यमानॊ न जेष्यति\nअन्यायेन तु युध्यन वै हन्याद एष सुयॊधनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 5,
        "text": "मायया निर्जिता देवैर असुरा इति नः शरुतम\nविरॊचनश च शक्रेण मायया निर्जितः सखे\nमायया चाक्षिपत तेजॊ वृत्रस्य बलसूदनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 6,
        "text": "परतिज्ञातं तु भीमेन दयूतकाले धनंजय\nऊरू भेत्स्यामि ते संख्ये गदयेति सुयॊधनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 7,
        "text": "सॊ ऽयं परतिज्ञां तां चापि पारयित्वारि कर्शनः\nमायाविनं च राजानं माययैव निकृन्ततु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 8,
        "text": "यद्य एष बलम आस्थाय नयायेन परहरिष्यति\nविषामस्थस ततॊ राजा भविष्यति युधिष्ठिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 9,
        "text": "पुनर एव च वक्ष्यामि पाण्डवेदं निबॊध मे\nधर्मराजापराधेन भयं नः पुनरागतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 10,
        "text": "कृत्वा हि सुमहत कर्महत्वा भीष्म मुखान कुरून\nजयः पराप्तॊ यशश चाग्र्यं वैरं च परतियातितम\nतद एवं विजयः पराप्तः पुनः संशयितः कृतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 11,
        "text": "अबुद्धिर एषा महती धर्मराजस्य पाण्डव\nयद एकविजये युद्धे पणितं कृतम ईदृशम\nसुयॊधनः कृती वीर एकायनगतस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 12,
        "text": "अपि चॊशनसा गीतः शरूयते ऽयं पुरातनः\nशलॊकस तत्त्वार्थ सहितस तन मे निगदतः शृणु"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 13,
        "text": "पुनरावर्तमानानां भग्नानां जीवितैषिणाम\nभतव्यम अरिशेषाणाम एकायनगता हि ते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 14,
        "text": "सुयॊधनम इमं भग्नं हतसैन्यं हरदं गतम\nपराजितं वनप्रेप्सुं निराशं राज्यलम्भने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 15,
        "text": "कॊ नव एष समयुगे पराज्ञः पुनर दवंद्वे समाह्वयेत\nअपि वॊ निर्जितं राज्यं न हरेत सुयॊधनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 16,
        "text": "यस तरयॊदश वर्षाणि गदया कृतनिश्रमः\nचरत्य ऊर्ध्वं च तिर्यक च भीमसेनजिघांसया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 17,
        "text": "एवं चेन न महाबाहुर अन्यायेन हनिष्यति\nएष वः कौरवॊ राजा धार्तराष्ट्रॊ भविष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 18,
        "text": "धनंजयस तु शरुत्वैतत केशवस्य महात्मनः\nपरेक्षतॊ भीमसेनस्य हस्तेनॊरुम अताडयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 19,
        "text": "गृह्य संज्ञां ततॊ भीमॊ गदया वयचरद रणे\nमण्डलानि विचित्राणि यमकानीतराणि च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 20,
        "text": "दक्षिणं मण्डलं सव्यं गॊमूत्रकम अथापि च\nवयचरत पाण्डवॊ राजन्न अरिं संमॊहयन्न इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 21,
        "text": "तथैव तव पुत्रॊ ऽपि गदा मार्गविशारदः\nवयचरल लघुचित्रं च भीमसेनजिघांसया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 22,
        "text": "आधुन्वन्तौ गदे घॊरे चन्दनागरुरूषिते\nवैरस्यान्तं परीप्सन्तौ रणे करुद्धाव इवान्तकौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 23,
        "text": "अन्यॊन्यं तौ जिघांसन्तौ परवीरौ पुरुषर्षभौ\nयुयुधाते गरुत्मन्तौ यथा नागामिषैषिणौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 24,
        "text": "मण्डलानि विचित्राणि चरतॊर नृप भीमयॊः\nगदा संपातजास तत्र परजज्ञुः पावकार्चिषः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 25,
        "text": "समं परहरतॊस तत्र शूरयॊर बलिनॊर मृधे\nकषुब्धयॊर वायुना राजन दवयॊर इव समौद्रयॊः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 26,
        "text": "तयॊः परहरतॊस तुल्यं मत्तकुञ्जरयॊर इव\nगदा निर्घातसंह्रादः परहाराणाम अजायत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 27,
        "text": "तस्मिंस तदा संप्रहारे दारुणे संकुले भृशम\nउभाव अपि परिश्रान्तौ युध्यमानाव अरिंदमौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 28,
        "text": "तौ मुहूर्तं समाश्वस्य पुनर एव परंतपौ\nअभ्यहारयतां करुद्धौ परगृह्य महती गदे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 29,
        "text": "तयॊः समभवद युद्धं घॊररूपम असंवृतम\nगदा निपातै राजेन्द्र तक्षतॊर वै परस्परम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 30,
        "text": "वयायामप्रद्रुतौ तौ तु वृषभाक्षौ तरस्विनौ\nअन्यॊन्यं जघ्नतुर वीरौ पङ्कस्थौ महिषाव इव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 31,
        "text": "जर्जरीकृतसर्वाङ्गौ रुधिरेणाभिसंप्लुतौ\nददृशाते हिमवति पुष्पिताव इव किंशुकौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 32,
        "text": "दुर्यॊधनेन पार्थस तु विवरे संप्रदर्शिते\nईषद उत्स्मयमानस तु सहसा परससाह ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 33,
        "text": "तम अभ्याशगतं पराज्ञॊ रणे परेक्ष्य वृकॊदरः\nअवाक्षिपद गदां तस्मै वेगेन महता बली"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 34,
        "text": "अवक्षेपं तु तं दृष्ट्वा पुत्रस तव विशां पते\nअपासर्पत ततः सथानात सा मॊघा नयपतद भुवि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 35,
        "text": "मॊक्षयित्वा परहारं तं सुतस तव स संभ्रमात\nभीमसेनं च गदया पराहरत कुरुसत्तमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 36,
        "text": "तस्य विष्यन्दमानेन रुधिरेणामितौजसः\nपरहार गुरु पाताच च मूर्छेव समजायत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 37,
        "text": "दुर्यॊधनस तं च वेद पीडितं पाण्डवं रणे\nधारयाम आस भीमॊ ऽपि शरीरम अतिपीडितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 38,
        "text": "अमन्यत सथितं हय एनं परहरिष्यन्तम आहवे\nअतॊ न पराहरत तस्मै पुनर एव तवात्मजः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 39,
        "text": "ततॊ मुहूर्तम आश्वस्य दुर्यॊधनम अवस्थितम\nवेगेनाभ्यद्रवद राजन भीमसेनः परतापवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 40,
        "text": "तम आपतन्तं संप्रेक्ष्य संरब्धम अमितौजसम\nमॊघम अस्य परहारं तं चिकीर्षुर भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 41,
        "text": "अवस्थाने मतिं कृत्वा पुत्रस तव महामनाः\nइयेषॊत्पतितुं राजंश छलयिष्यन वृकॊदरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 42,
        "text": "अबुध्यद भीमसेनस तद राज्ञस तस्य चिकीर्षितम\nअथास्य समभिद्रुत्य समुत्क्रम्य च सिंहवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 43,
        "text": "सृत्या वञ्चयतॊ राजन पुनर एवॊत्पतिष्यतः\nऊरुभ्यां पराहिणॊद राजङ्गदां वेगेन पाण्डवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 44,
        "text": "सा वज्रनिष्पेष समा परहिता भीमकर्मणा\nऊरू दुर्यॊधनस्याथ बभञ्जे परियदर्शनौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 45,
        "text": "स पपात नरव्याघ्रॊ वसुधाम अनुनादयन\nभग्नॊरुर भीमसेनेन पुत्रस तव महीपते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 46,
        "text": "ववुर वाताः सनिर्घाताः पांसुवर्षं पपात च\nचचाल पृथिवी चापि सवृक्षक्षुप पर्वता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 47,
        "text": "तस्मिन निपतिते वीरे पत्यौ सर्वमहीक्षिताम\nमहास्वना पुनर दीप्ता सनिर्घाता भयंकरी\nपपात चॊल्का महती पतिते पृथिवीपतौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 48,
        "text": "तथा शॊणितवर्षं च पांसुवर्षं च भारत\nववर्ष मघवांस तत्र तव पुत्रे निपातिते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 49,
        "text": "यक्षाणां राक्षसानां च पिशाचानां तथैव च\nअन्तरिक्षे महानादः शरूयते भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 50,
        "text": "तेन शब्देन घॊरेण मृगाणाम अथ पक्षिणाम\nजज्ञे घॊरतमः शब्दॊ बहूनां सर्वतॊदिशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 51,
        "text": "ये तत्र वाजिनः शेषा गजाश च मनुजैः सह\nमुमुचुस ते महानादं तव पुत्रे निपातिते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 52,
        "text": "भेरीशङ्खमृदङ्गानाम अभवच च सवनॊ महान\nअन्तर्भूमि गतश चैव तव पुत्रे निपातिते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 53,
        "text": "बहु पादैर बहु भुजैः कबन्धैर घॊरदर्शनैः\nनृत्यद्भिर भयदैर वयाप्ता दिशस तत्राभवन नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 54,
        "text": "धवजवन्तॊ ऽसत्रवन्तश च शस्त्रवन्तस तथैव च\nपराकम्पन्त ततॊ राजंस तव पुत्रे निपातिते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 55,
        "text": "हरदाः कूपाश च रुधिरम उद्वेमुर नृपसत्तम\nनद्यश च सुमहावेगाः परतिस्रॊतॊ वहाभवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 56,
        "text": "पुल्लिङ्गा इव नार्यस तु सत्रीलिङ्गाः पुरुषाभवन\nदुर्यॊधने तदा राजन पतिते तनये तव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 57,
        "text": "दृष्ट्वा तान अद्भुतॊत्पातान पाञ्चालाः पाण्डवैः सह\nआविग्नमनसः सर्वे बभूवुर भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 58,
        "text": "ययुर देवा यथाकामं गन्धर्वाप्सरसस तथा\nकथयन्तॊ ऽदभुतं युद्धं सुतयॊस तव भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 57,
        "shloka": 59,
        "text": "तथैव सिद्धा राजेन्द्र तथा वातिक चारणाः\nनरसिंहौ परशंसन्तौ विप्रजग्मुर यथागतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nतं पातितं ततॊ दृष्ट्वा महाशालम इवॊद्गतम\nपरहृष्टमनसः सर्वे बभूवुस तत्र पाण्डवाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 2,
        "text": "उन्मत्तम इव मातङ्गं सिंहेन विनिपातितम\nददृशुर हृष्टरॊमाणः सर्वे ते चापि सॊमकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 3,
        "text": "ततॊ दुर्यॊधनं हत्वां भीमसेनः परतापवान\nपतितं कौरवेन्द्रं तम उपगम्येदम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 4,
        "text": "गौर गौर इति पुरा मन्दद्रौपदीम एकवाससाम\nयत सभायां हसन्न अस्मांस तदा वदसि दुर्मते\nतस्यावहासस्य फलम अद्य तवं समवाप्नुहि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 5,
        "text": "एवम उक्त्वा स वामेन पदा मौलिम उपास्पृशत\nशिरश च राजसिंहस्य पादेन समलॊडयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 6,
        "text": "तथैव करॊधसंरक्तॊ भीमः परबलार्दनः\nपुनर एवाब्रवीद वाक्यं यत तच छृणु नराधिप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 7,
        "text": "ये ऽसमान पुरॊ ऽपनृत्यन्त पुनर गौर इति गौर इति\nतान वयं परतिनृत्यामः पुनर गौर इति गौर इति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 8,
        "text": "नास्माकं निकृतिर वह्निर नाक्ष दयूतं न वञ्चना\nसवबाहुबलम आश्रित्य परबाधामॊ वयं रिपून"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 9,
        "text": "सॊ ऽवाप्य वैरस्य परस्य पारं; वृकॊदरः पराह शनैः परहस्य\nयुधिष्ठिरं केशव सृञ्जयांश च; धनंजयं माद्रवतीसुतौ च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 10,
        "text": "रजस्वलां दरौपदीम आनयन ये; ये चाप्य अकुर्वन्त सदस्य वस्त्राम\nतान पश्यध्वं पाण्डवैर धार्तराष्ट्रान; रणे हतांस तपसा याज्ञसेन्याः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 11,
        "text": "ये नः पुरा षण्ढतिलान अवॊचन; करूरा राज्ञॊ धृतराष्ट्रस्य पुत्राः\nते नॊ हताः सगणाः सानुबन्धाः; कामं सवर्गं नरकं वा वरजामः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 12,
        "text": "पुनश च राज्ञः पतितस्त्य भूमौ; स तां गदां सकन्धगतां निरीक्ष्य\nवामेन पादेन शिरः परमृद्य; दुर्यॊधनं नैकृतिकेत्य अवॊचत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 13,
        "text": "हृष्टेन राजन कुरु पार्थिवस्य; कषुद्रात्मना भीमसेनेन पादम\nदृष्ट्वा कृतं मूर्धनि नाभ्यनन्दन; धर्मात्मानः सॊमकानां परबर्हाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 14,
        "text": "तव पुत्रं तथा हत्वा कत्थमानं वृकॊदरम\nनृत्यमानं च बहुशॊ धर्मराजॊ ऽबरवीद इदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 15,
        "text": "मा शिरॊ ऽसय पदा मर्दीर मा धर्मस ते ऽतयगान महान\nराजा जञातिर हतश चायं नैतन नयाय्यं तवानघ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 16,
        "text": "विध्वस्तॊ ऽयं हतामात्यॊ हतभ्राता हतप्रजः\nउत्सन्नपिण्डॊ भराता च नैतन नयाय्यं कृतं तवया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 17,
        "text": "धार्मिकॊ भीमसेनॊ ऽसाव इत्य आहुस तवां पुरा जनाः\nस कस्माद भीमसेन तवं राजानम अधितिष्ठसि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 18,
        "text": "दृष्ट्वा दुर्यॊधनं राजा कुन्तीपुत्रस तथागतम\nनेत्राभ्याम अश्रुपूर्णाभ्याम इदं वचनम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 19,
        "text": "नूनम एतद बलवता धात्रादिष्टं महात्मना\nयद वयं तवां जिघांसामस तवं चास्मान कुरुसत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 20,
        "text": "आत्मनॊ हय अपराधेन महद वयसनम ईदृशम\nपराप्तवान असि यल लॊभान मदाद बाल्याच च भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 21,
        "text": "घातयित्वा वयस्यांश च भरातॄन अथ पितॄंस तथा\nपुत्रान पौत्रांस तथाचार्यांस ततॊ ऽसि निधनं गतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 22,
        "text": "तवापराधाद अस्माभिर भरातरस ते महारथाः\nनिहता जञातयश चान्ये दिष्टं मन्ये दुरत्ययम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 23,
        "text": "सनुषाश च परस्नुषाश चैव धृतराष्ट्रस्य विह्वलाः\nगर्हयिष्यन्ति नॊ नूनं विधवाः शॊककर्शिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 58,
        "shloka": 24,
        "text": "एवम उक्त्वा सुदुःखार्तॊ निशश्वास स पार्थिवः\nविललाप चिरं चापि धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 1,
        "text": "[धृ]\nअधर्मेण हतं दृष्टा राजानं माधवॊत्तमः\nकिम अब्रवीत तदा सूत बलदेवॊ महाबलः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 2,
        "text": "गदायुद्धविशेषज्ञॊ गदायुद्धविशारदः\nकृतवान रौहिणेयॊ यत तन ममाचक्ष्व संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 3,
        "text": "[स]\nशिरस्य अभिहतं दृष्ट्वा भीमसेनेन ते सुतम\nरामः परहरतां शरेष्ठश चुक्रॊध बलवद बली"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 4,
        "text": "ततॊ मध्ये नरेन्द्राणाम ऊर्ध्वबाहुर हलायुधः\nकुर्वन आर्तस्वरं घॊरं धिग धिग भीमेत्य उवाच ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 5,
        "text": "अहॊ धॊग यद अधॊ नाभेः परहृतं शुद्धविक्रमे\nनैतद दृष्ट्वं गदायुद्धे कृतवान यद वृकॊदरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 6,
        "text": "अधॊ नाभ्या न हन्तव्यम इति शास्त्रस्य निश्चयः\nअयं तव अशास्त्रविन मूढः सवच्छन्दात संप्रवर्तते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 7,
        "text": "तस्य तत तद बरुवाणस्य रॊषः समभवन महान\nततॊ लाङ्गलम उद्यम्य भीमम अभ्यद्रवद बली"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 8,
        "text": "तस्यॊर्ध्व बाहॊः सदृशं रूपम आसीन महात्मनः\nबहुधातुविचित्रस्य शवेतस्येव महागिरेः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 9,
        "text": "तम उत्पतन्तं जग्राह केशवॊ विनयानतः\nबाहुभ्यां पीनवृत्ताभ्यां परयत्नाद बलवद बली"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 10,
        "text": "सितासितौ यदुवरौ शुशुभाते ऽधिकं ततः\nनभॊगतौ यथा राजंश चन्द्रसूर्यौ दिनक्षये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 11,
        "text": "उवाच चैनं संरब्धं शमयन्न इव केशवः\nआत्मवृद्धिर मित्र वृद्धिर मित्र मित्रॊदयस तथा\nविपरीतं दविषत्स्व एतत षड विधा वृद्धिर आत्मनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 12,
        "text": "आत्मन्य अपि च मित्रेषु विपरीतं यदा भवेत\nतदा विद्यान मनॊ जयानिम आशु शान्ति करॊ भवेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 13,
        "text": "अस्माकं सहजं मित्रं पाण्डवाः शुद्धपौरुषाः\nसवकाः पितृष्वसुः पुत्रास ते परैर निकृता भृशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 14,
        "text": "परतिज्ञा पारणं धर्मः कषत्रियस्येति वेत्थ ह\nसुयॊधनस्य गदया भङ्क्तास्म्य ऊरू महाहवे\nइति पूर्वं परतिज्ञातं भीमेन हि सभा तले"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 15,
        "text": "मैत्रेयेणाभिशप्तश च पूर्वम एव महर्षिणा\nऊरू भेत्स्यति ते भीमॊ गदयेति परंतप\nअतॊ दॊषं न पश्यामि मा करुधस तवं परलम्बहन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 16,
        "text": "यौनैर हार्दैर्श च संबन्धैः संबद्धा समेह पाण्डवैः\nतेषां वृद्ध्याभिवृद्धिर नॊ मा करुधः पुरुषर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 17,
        "text": "[राम]\nधर्मः सुचरितः सद्भिः सह दवाभ्यां नियच्छति\nअर्थश चात्यर्थ लुब्धस्य कामश चातिप्रसङ्गिनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 18,
        "text": "धर्मार्थौ धर्मकामौ च कामार्थौ चाप्य अपीडयन\nधर्मार्थकामान यॊ ऽभयेति सॊ ऽतयन्तं सुखम अश्नुते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 19,
        "text": "तद इदं वयाकुलं सर्वं कृतं धर्मस्य पीडनात\nभीमसेनेन गॊविन्द कामं तवं तु यथात्थ माम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 20,
        "text": "[वा]\nअरॊषणॊ हि धर्मात्मा सततं धर्मवत्सलः\nभवान परख्यायते लॊके तस्मात संशाम्य मा करुधः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 21,
        "text": "पराप्तं कलियुगं विद्धि परतिज्ञां पराण्डवस्य च\nआनृण्यं यातु वैरस्य परतिज्ञायाश च पाण्डवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 22,
        "text": "[स]\nधर्मच छलम अपि शरुत्वा केशवात सा विशां पते\nनैव परीतमना रामॊ वचनं पराह संसदि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 23,
        "text": "हत्वाधर्मेण राजानं धर्मात्मानं सुयॊधनम\nजिह्मयॊधीति लॊके ऽसमिन खयातिं यास्यति पाण्डवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 24,
        "text": "दुर्यॊधनॊ ऽपि धर्मात्मा गतिं यास्यति शाश्वतीम\nऋजु यॊधी हतॊ राजा धार्तराष्ट्रॊ नराधिपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 25,
        "text": "युद्धदीक्षां परविश्याजौ रणयज्ञं वितत्य च\nहुत्वात्मानम अमित्राग्नौ पराप चावभृथं यशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 26,
        "text": "इत्य उक्त्वा रथम आस्थाय रौहिणेयः परतापवान\nशवेताभ्रशिखराकारः परययौ दवारकां परति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 27,
        "text": "पाञ्चालाश च सवार्ष्णेयाः पाण्डवाश च विशां पते\nरामे दवारवतीं याते नातिप्रमनसॊ ऽभवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 28,
        "text": "ततॊ युधिष्ठिरं दीनं चिन्तापरम अधॊमुखम\nशॊकॊपहतसंकल्पं वासुदेवॊ ऽबरवीद इदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 29,
        "text": "धर्मराज किमर्थं तवम अधर्मम अनुमन्यसे\nहतबन्धॊर यद एतस्य पतितस्य विचेतसः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 30,
        "text": "दुर्यॊधनस्य भीमेन मृद्यमानं शिरः पदा\nउपप्रेक्षसि कस्मात तवं धर्मज्ञः सन नराधिप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 31,
        "text": "[य]\nन ममैत परियं कृष्ण यद राजानं वृकॊदरः\nपदा मूर्ध्न्य अस्पृशत करॊधान न च हृष्ये कुलक्षये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 32,
        "text": "निकृत्या निकृता नित्यं धृतराष्ट्र सुतैर वयम\nबहूनि परुषाण्य उक्त्वा वनं परस्थापिताः सम ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 33,
        "text": "भीमसेनस्य तद्दुःखम अतीव हृदि वर्तते\nइति संचिन्त्य वार्ष्णेय मयैतत समुपेक्षितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 34,
        "text": "तस्माद धत्वाकृत परज्ञं लुब्धं कामवशानुगम\nलभतां पाण्डवः कामं धर्मे ऽधर्मे ऽपि वा कृते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 35,
        "text": "[स]\nइत्य उक्ते धर्मराजेन वासुदेवॊ ऽबरवीद इदम\nकामम अस्त्व एवम इति वै कृच्छ्राद यदुकुलॊद्वहः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 36,
        "text": "इत्य उक्तॊ वासुदेवेन भीम परियहितैषिणा\nअन्वमॊदत तत सर्वं यद भीमेन कृतं युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 37,
        "text": "भीमसेनॊ ऽपि हत्वाजौ तव पुत्रम अमर्षणः\nअभिवाद्याग्रतः सथित्वा संप्रहृष्टः कृताञ्जलिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 38,
        "text": "परॊवाच सुमहातेजा धर्मराजं युधिष्ठिरम\nहर्षाद उत्फुल्लनयनॊ जितकाशी विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 39,
        "text": "तवाद्य पृथिवी राजन कषेमा निहतकण्टका\nतां परशाधि महाराज सवधर्मम अनुपालयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 40,
        "text": "यस तु कर्तास्य वैरस्य निकृत्या निकृतिप्रियः\nसॊ ऽयं विनिहतः शेते पृथिव्यां पृथिवीपते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 41,
        "text": "दुःशासनप्रभृतयः सर्वे ते चॊग्रवादिनः\nराधेयः शकुनिश चापि निहतास तव शत्रवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 42,
        "text": "सेयं रत्नसमाकीर्णा मही सवनपर्वता\nउपावृत्ता महाराज तवाम अद्य निहतद्विषम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 43,
        "text": "[य]\nगतं वैरस्य निधनं हतॊ राजा सुयॊधनः\nकृष्णस्य मतम आस्थाय विजितेयं वसुंधरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 59,
        "shloka": 44,
        "text": "दिष्ट्या गतस तवम आनृण्यं मातुः कॊपस्य चॊभयॊः\nदिष्ट्या जयसि दुर्धर्षं दिष्ट्या शत्रुर निपातितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 1,
        "text": "[धृ]\nहतं दुर्यॊधनं दृष्ट्वा भीमसेनेन संयुगे\nपाण्डवाः सृञ्जयाश चैव किम अकुर्वत संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 2,
        "text": "[स]\nहातं दुर्यॊधनं दृष्ट्वा भीमसेनेन संयुगे\nसिंहेनेव महाराज मत्तं वनगजं वने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 3,
        "text": "परहृष्टमनसस तत्र कृष्णेन सह पाण्डवाः\nपाञ्चालाः सृञ्जयाश चैव निहते कुरुनन्दने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 4,
        "text": "आविध्यन्न उत्तरीयाणि सिंहनादांश च नेदिरे\nनैतान हर्षसमाविष्टान इयं सेहे वसुंधरा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 5,
        "text": "धनूंष्य अन्ये वयाक्षिपन्त जयाश चाप्य अन्ये तथाक्षिपन\nदध्मुर अन्ये महाशङ्खान अन्ये जघ्नुश च दुन्दुभीः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 6,
        "text": "चिक्रीडुश च तथैवान्ये जहसुश च तवाहिताः\nअब्रुवंश चासकृद वीरा भीमसेनम इदं वचः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 7,
        "text": "दुष्करं भवता कर्म रणे ऽदय सुमहत कृतम\nकौरवेन्द्रं रणे हत्वा गदयातिकृत शरमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 8,
        "text": "इन्द्रेणेव हि वृत्रस्य वधं परमसंयुगे\nतवया कृतम अमन्यन्त शत्रॊर वधम इमं जनाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 9,
        "text": "चरन्तं विविधान मार्गान मण्डलानि च सर्वशः\nदुर्यॊधनम इमं शूरं कॊ ऽनयॊ हन्याद वृकॊदरात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 10,
        "text": "वैरस्य च गतः पारं तवम इहान्यैः सुदुर्गमम\nअशक्यम एतद अन्येन संपादयितुम ईदृशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 11,
        "text": "कुञ्जरेणेव मत्तेन वीर संग्राममूर्धनि\nदुर्यॊधन शिरॊ दिष्ट्या पादेन मृदितं तवया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 12,
        "text": "सिंहेन महिषस्येव कृत्वा संगरम अद्भुतम\nदुःशासनस्य रुधिरं दिष्ट्या पीतं तवयानघ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 13,
        "text": "ये विप्रकुर्वन राजानं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम\nमूर्ध्नि तेषां कृतः पादॊ दिष्ट्या ते सवेन कर्मणा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 14,
        "text": "अमित्राणाम अधिष्ठानाद वधाद दुर्यॊधनस्य च\nभीम दिष्ट्या पृथिव्यां ते परथितं सुमहद यशः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 15,
        "text": "एवं नूनं हते वृत्रे शक्रं नन्दन्ति बन्दिनः\nतथा तवां निहतामित्रं वयं नन्दाम भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 16,
        "text": "दुर्यॊधन वधे यानि रॊमाणि हृषितानि नः\nअद्यापि न विहृष्यन्ति तानि तद विद्धि भारत\nइत्य अब्रुवन भीमसेनं वातिकास तत्र सांगताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 17,
        "text": "तान हृष्टान पुरुषव्याघ्रान पाञ्चालान पाण्डवैः सह\nबरुवतः सदृशं तत्र परॊवाच मधुसूदनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 18,
        "text": "न नयाय्यं निहतः शत्रुर भूयॊ हन्तुं जनाधिपाः\nअसकृद वाग्भिर उग्राभिर निहतॊ हय एष मन्दधीः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 19,
        "text": "तदैवैष हतः पापॊ यदैव निरपत्रपः\nलुब्धः पापसहायश च सुहृदां शासनातिगः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 20,
        "text": "बहुशॊ विदुर दरॊण कृप गाङ्गेय सृञ्जयैः\nपाण्डुभ्यः परॊच्यमानॊ ऽपि पित्र्यम अंशं न दत्तवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 21,
        "text": "नैष यॊग्यॊ ऽदय मित्रं वा शत्रुर वा पुरुषाधमः\nकिम अनेनातिनुन्नेन वाग्भिः काष्ठसधर्मणा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 22,
        "text": "रथेष्व आरॊहत कषिप्रं गच्छामॊ वसुधाधिपाः\nदिष्ट्या हतॊ ऽयं पापात्मा सामात्यज्ञाति बान्धवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 23,
        "text": "इति शरुत्वा तव अधिक्षेपं कृष्णाद दुर्यॊधनॊ नृपः\nअमर्षवशम आपन्न उदतिष्ठद विशां पते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 24,
        "text": "सफिग देशेनॊपविष्टः स दॊर्भ्यां विष्टभ्य मेदिनीम\nदृष्टिं भरू संकटां कृत्वा वासुदेवे नयपातयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 25,
        "text": "अर्धॊन्नत शरीरस्य रूपम आसीन नृपस्य तत\nकरुद्धस्याशीविषस्येवच छिन्नपुच्छस्य भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 26,
        "text": "पराणान्त करणीं घॊरां वेदनाम अविचिन्तयन\nदुर्यॊधनॊ वासुदेवं वाग्भिर उग्राभिर आर्दयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 27,
        "text": "कंस दासस्य दायाद न ते लज्जास्त्य अनेन वै\nअधर्मेण गदायुद्धे यद अहं विनिपातितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 28,
        "text": "ऊरू भिन्धीति भीमस्य समृतिं मिथ्या परयच्छता\nकिं न विज्ञातम एतन मे यद अर्जुनम अवॊचथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 29,
        "text": "घातयित्वा महीपालान ऋजु युद्धान सहस्रशः\nजिह्मैर उपायैर बहुभिर न ते लज्जा न ते घृणा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 30,
        "text": "अहन्य अहनि शूराणां कुर्वाणः कदनं महत\nशिखण्डिनं पुरस्कृत्य घातितस ते पितामहः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 31,
        "text": "अश्वत्थाम्नः सनामानं हत्वा नागं सुदुर्मते\nआचार्यॊ नयासितः शस्त्रं किं तन न विदितं मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 32,
        "text": "स चानेन नृशंसेन धृष्टद्युम्नेन वीर्यवान\nपात्यमानस तवया दृष्टॊ न चैनं तवम अवारयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 33,
        "text": "वधार्थं पाण्डुपुत्रस्य याचितां शक्तिम एव च\nघटॊत्कचे वयंसयथाः कस तवत्तः पापकृत्तमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 34,
        "text": "छिन्नबाहुः परायगतस तथा भूरिश्रवा बली\nतवया निसृष्टेन हतः शैनेयेन दुरात्मना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 35,
        "text": "कुर्वाणश चॊत्तमं कर्म कर्णः पार्थ जिगीषया\nवयंसनेनाश्वसेनस्य पन्नगेन्द्रसुतस्य वै"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 36,
        "text": "पुनश च पतिते चक्रे वयसनार्तः पराजितः\nपातितः समरे कर्णश चक्रव्यग्रॊ ऽगरणीर नृणाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 37,
        "text": "यदि मां चापि कर्णं च भीष्मद्रॊणौ च संयुगे\nऋजुना परतियुध्येथा न ते सयाद विजयॊ धरुवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 38,
        "text": "तवया पुनर अनार्येण जिह्ममार्गेण पार्थिवाः\nसवधर्मम अनुतिष्ठन्तॊ वयं चान्ये च घातिताः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 39,
        "text": "[वा]\nहतस तवम असि गान्धारे सभ्रातृसुतबान्धवः\nसगणः ससुहृच चैव पापमार्गम अनुष्ठितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 40,
        "text": "तवैव दुष्कृतैर वीरौ भीष्मद्रॊणौ निपातितौ\nकर्णश च निहतः संख्ये तव शीलानुवर्तकः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 41,
        "text": "याच्यमानॊ मया मूढ पित्र्यम अंशं न दित्ससि\nपाण्डवेभ्यः सवराज्यार्धं लॊभाच छकुनि निश्चयात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 42,
        "text": "विषं ते भीमसेनाय दत्तं सर्वे च पाण्डवाः\nपरदीपिता जतु गृहे मात्रा सह सुदुर्मते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 43,
        "text": "सभायां याज्ञसेनी च कृष्टा दयूते रजस्वला\nतदैव तावद दुष्टात्मन वध्यस तवं निरपत्रपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 44,
        "text": "अनक्षज्ञं च धर्मज्ञं सौबलेनाक्ष वेदिना\nनिकृत्या यत पराजैषीस तस्स्माद असि हतॊ रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 45,
        "text": "जयद्रथेन पापेन यत कृष्णा कलेशिता वने\nयातेषु मृगयां तेषु तृणबिन्दॊर अथाश्रमे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 46,
        "text": "अभिमन्युश च यद बाल एकॊ बहुभिर आहवे\nतवद दॊषैर निहतः पापतस्माद असि हतॊ रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 47,
        "text": "[दुर]\nअधीतं विधिवद दत्तं भूः परशास्ता ससागरा\nमूर्ध्नि सथितम अमित्राणां कॊ नु सवन्ततरॊ मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 48,
        "text": "यद इष्टं कषत्रबन्धूनां सवधर्मम अनुपश्यताम\nतद इदं निधनं पराप्तं कॊ नु सवन्ततरॊ मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 49,
        "text": "देवार्हा मानुषा भॊगाः पराप्ता असुलभा नृपैः\nऐश्वर्यं चॊत्तमं पराप्तं कॊ नु सवन्ततरॊ मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 50,
        "text": "ससुहृत सानुबन्धश च सवर्गं गन्ताहम अच्युत\nयूयं विहतसंकल्पाः शॊचन्तॊ वर्तयिष्यथ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 51,
        "text": "[स]\nअस्य वाक्यस्य निधने कुरुराजस्य भारत\nअपतत सुमहद वर्षं पुष्पाणां पुण्यगन्धिनाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 52,
        "text": "अवादयन्त गन्धर्वा जगुश चाप्सरसां गणाः\nसिद्धाश च मुमुचुर वाचः साधु साध्व इति भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 53,
        "text": "ववौ च सुरभिर वायुः पुण्यगन्धॊ मृदुः सुखः\nवयराजतामलं चैव नभॊ वैडूर्य संनिभम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 54,
        "text": "अत्यद्भुतानि ते दृष्ट्वा वासुदेव पुरॊगमाः\nदुर्यॊधनस्य पूजां च दृष्ट्वा वरीडाम उपागमन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 55,
        "text": "हतांश चाधर्मतः शरुत्वा शॊकार्ताः शुशुचुर हि ते\nभीष्मं दरॊणं तथा कर्णं भूरिश्रवसम एव च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 56,
        "text": "तांस तु चिन्तापरान दृष्ट्वा पाण्डवान दीनचेतसः\nपरॊवाचेदं वचः कृष्णॊ मेघदुन्दुभिनिस्वनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 57,
        "text": "नैष शक्यॊ ऽतिशीघ्रास्त्रस ते च सर्वे महारथाः\nऋजु युद्धेन विक्रान्ता हन्तुं युष्माभिर आहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 58,
        "text": "उपाया विहिता हय एते मया तस्मान नराधिपाः\nअन्यथा पाण्डवेयानां नाभविष्यज जयः कव चित"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 59,
        "text": "ते हि सर्वे महात्मानश चत्वारॊ ऽतिरथा भुवि\nन शक्या धर्मतॊ हन्तुं लॊकपालैर अपि सवयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 60,
        "text": "तथैवायं गदापाणिर धार्तराष्ट्रॊ गतक्लमः\nन शक्यॊ धर्मतॊ हन्तुं कालेनापीह दण्डिना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 61,
        "text": "न च वॊ हृदि कर्तव्यं यद अयं घातितॊ नृपः\nमिथ्या वध्यास तथॊपायैर बहवः शत्रवॊ ऽधिकाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 62,
        "text": "पूर्वैर अनुगतॊ मार्गॊ देवैर असुरघातिभिः\nसद्भिश चानुगतः पन्थाः स सर्वैर अनुगम्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 63,
        "text": "कृतकृत्याः सम सायाह्ने निवासं रॊचयामहे\nसाश्वनागरथाः सर्वे विश्रमामॊ नराधिपाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 64,
        "text": "वासुदेव वचः शरुत्वा तदानीं पाण्डवैः सह\nपाञ्चाला भृशसंहृष्टा विनेदुः समिह संघवत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 60,
        "shloka": 65,
        "text": "ततः पराध्मापयञ शङ्खान पाञ्चजन्यं च माधवः\nहृष्टा दुर्यॊधनं दृष्ट्वा निहतं पुरुषर्षभाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nततस ते परययुः सर्वे निवासाय महीक्षितः\nशङ्खान परध्मापयन्तॊ वै हृष्टाः परिघबाहवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 2,
        "text": "पाण्डवान गच्छतश चापि शिबिरं नॊ विशां पते\nमहेष्वासॊ ऽनवगात पश्चाद युयुत्सुः सात्यकिस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 3,
        "text": "धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च दरौपदेयाश च सर्वशः\nसर्वे चान्ये महेष्वासा ययुः सवशिबिराण्य उत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 4,
        "text": "ततस ते पराविशन पार्था हात तविट्कं हतेश्वरम\nदुर्यॊधनस्य शिबिरं रङ्गवद विसृते जने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 5,
        "text": "गद उत्सवं पुरम इव हृतनागम इव हरदम\nसत्रीवर्षवरभूयिष्ठं वृद्धामात्यैर अधिष्ठिरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 6,
        "text": "तत्रैतान पर्युपातिष्ठन दुर्यॊधन पुरःसराः\nकृताञ्जलिपुटा राजन काषायमलिनाम्बराः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 7,
        "text": "शिबिरं समनुप्राप्य कुरुराजस्य पाण्डवाः\nअवतेरुर महाराज रथेभ्यॊ रथसत्तमाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 8,
        "text": "ततॊ गाण्डीवधन्वानम अभ्यभाषत केशवः\nसथितः परिह हिते नित्यम अतीव भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 9,
        "text": "अवरॊपय गाण्डीवम अक्षय्यौ च महेषुधी\nअथाहम अवरॊक्ष्यामि पश्चाद भरतसत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 10,
        "text": "सवयं चैवावरॊह तवम एत शरेयस तवानघ\nतच चाकरॊत तथा वीरः पाण्डुपुत्रॊ धनंजयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 11,
        "text": "अथ पश्चात ततः कृष्णॊ रश्मीन उत्सृज्य वाजिनाम\nअवारॊहत मेधावी रथाद गाण्डीवधन्वनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 12,
        "text": "अथावतीर्णे भूतानाम ईश्वरे सुमहात्मनि\nकपिर अन्तर्दधे दिव्यॊ धवजॊ गाण्डीवधन्वनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 13,
        "text": "स दग्धॊ दरॊणकर्णाभ्यां दिव्यैर अस्त्रैर महारथः\nअथ दीप्तॊ ऽगनिना हय आशु परजज्वाल महीपते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 14,
        "text": "सॊपासङ्गः सरश्मिश च साश्वः सयुग बन्धुरः\nभस्मीभूते ऽपतद भूमौ रथे गाण्डीवधन्वनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 15,
        "text": "तं तथा भस्मभूतं तु दृष्ट्वा पाण्डुसुताः परभॊ\nअभवन विस्मिता राजन्न अर्जुनश चेदम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 16,
        "text": "कृताञ्जलिः सप्रणयं परणिपत्याभिवाद्य च\nगॊविन्द कस्माद भगवन रथॊ दग्धॊ ऽयम अग्निना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 17,
        "text": "किम एतन महद आश्चर्यम अभवद यदुनन्दन\nतन मे बरूहि महाबाहॊ शरॊतव्यं यदि मन्यसे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 18,
        "text": "[वा]\nअस्त्रैर बहुविधैर दग्धः पूर्वम एवायम अर्जुन\nमद अधिष्ठितत्वात समरे न विशीर्णः परंतप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 19,
        "text": "इदानीं तु विशीर्णॊ ऽयं दग्धॊ बरह्मास्त्र तेजसा\nमया विमुक्तः कौन्तेय तवय्य अद्य कृतकर्मणि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 20,
        "text": "[स]\nईषद उत्स्मयमानश च भगवान केशवॊ ऽरिहा\nपरिष्वज्य च राजानं युधिष्ठिरम अभाषत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 21,
        "text": "दिष्ट्या जयसि कौन्तेय दिष्ट्या ते शत्रवॊ जिताः\nदिष्ट्या गाण्डीवधन्वा च भीमसेनश च पाण्डवौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 22,
        "text": "मुक्ता वीर कषयाद अस्मात संग्रामान निहतद्विषः\nकषिप्रम उत्तरकालानि कुरु कार्याणि भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 23,
        "text": "उपयातम उपप्लव्यं सह गाण्डीवधन्वना\nआनीय मधुपर्कं मां यत पुरा तवम अवॊचथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 24,
        "text": "एष भराता सखा चैव तव कृष्ण धनंजयः\nरक्षितव्यॊ महाबाहॊ सर्वास्व आपत्स्व इति परभॊ\nतव चैवं बरुवाणस्य तथेत्य एवाहम अब्रुवम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 25,
        "text": "स सव्यसाची गुप्तस ते विजयी च नरेश्वर\nभरातृभिः सह राजेन्द्र शूरः सत्यपराक्रमः\nमुक्तॊ वीर कषयाद अस्मात संग्रामाल लॊमहर्षणात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 26,
        "text": "एवम उक्तस तु कृष्णेन धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nहृष्टरॊमा महाराज परत्युवाच जनार्दनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 27,
        "text": "परमुक्तं दरॊणकर्णाभ्यां बरह्मास्त्रम अरिमर्दन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 28,
        "text": "कस तवदन्यः सहेत साक्षाद अपि वज्री पुरंदरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 29,
        "text": "भवतस तु परसादेन संग्रामे बहवॊ जिताः\nमहारणगतः पार्थॊ यच च नासीत पराङ्मुखः\nतथैव च महाबाहॊ पर्यायैर बहुभिर मया\nकर्मणाम अनुसंतानं तेजसश च गतिः शुभा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 30,
        "text": "उपप्लव्ये महर्षिर मे कृष्णद्वैपायनॊ ऽबरवीत\nयतॊ धर्मस ततः कृष्णॊ यथ कृष्णस ततॊ जयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 31,
        "text": "इत्य एवम उक्ते ते वीराः शिबिरं तव भारत\nपरविश्य परत्यपद्यन्त कॊशरत्नर्द्धि संचयान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 32,
        "text": "रजतं जातरूपं च मणीन अथ च मौक्तिकान\nभूषणान्य अथ मुख्यानि कम्बलान्य अजिनानि च\nदासीदासम असंख्येयं राज्यॊपकरणानि च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 33,
        "text": "ते पराप्य धनम अक्षय्यं तवदीयं भरतर्षभ\nउदक्रॊशन महेष्वासा नरेन्द्र विजितारयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 34,
        "text": "ते तु वीराः समाश्वस्य वाहनान्य अवमुच्य च\nअतिष्ठन्त मुहुः सर्वे पाण्डवाः सात्यकिस तथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 35,
        "text": "अथाब्रवीन महाराज वासुदेवॊ महायशाः\nअस्माभिर मङ्गलार्थाय वस्तव्यं शिबिराद बहिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 36,
        "text": "तथेत्य उक्त्वा च ते सर्वे पाण्डवाः सात्यकिस तथा\nवासुदेवेन सहिता मङ्गलार्थं ययुर बहिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 37,
        "text": "ते समासाद्य सरितं पुण्यामॊघवतीं नृप\nनयवसन्न अथ तां रात्रिं पाण्डवा हतशत्रवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 38,
        "text": "ततः संप्रेषयाम आसुर यादवं नागसाह्वयम\nस च परायाज जवेनाशु वासुदेवः परतापवान\nदारुकं रथम आरॊप्य येन राजाम्बिका सुतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 39,
        "text": "तम ऊचुः संप्रयास्यन्तं सैन्यसुग्रीव वाहनम\nपरत्याश्वासय गान्धारीं हतपुत्रां यशस्विनीम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 61,
        "shloka": 40,
        "text": "स परायात पाण्डवैर उक्तस तत पुरं सात्वतां वरः\nआससादयिषुः कषिप्रं गान्धारीं निहतात्मजाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 1,
        "text": "[ज]\nकिमर्थं राजशार्दूलॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः\nगान्धार्याः परेषयाम आस वासुदेवं परंतपम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 2,
        "text": "यदा पूर्वं गतः कृष्णः शमार्थं कौरवान परति\nन च तं लब्धवान कामं ततॊ युद्धम अभूद इदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 3,
        "text": "निहतेषु तु यॊधेषु हते दुर्यॊधने तथा\nपृथिव्यां पाण्डवेयस्य निःसपत्ने कृते युधि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 4,
        "text": "विद्रुते शिबिरे शून्ये पराप्ते यशसि चॊत्तमे\nकिं नु तत कारणं बरह्मन येन कृष्णॊ गतः पुनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 5,
        "text": "न च तत कारणं बरह्मन्न अल्पं वै परतिभाति मे\nयत्रागमद अमेयात्मा सवयम एव जनार्दनः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 6,
        "text": "तत्त्वतॊ वै समाचक्ष्व सर्वम अध्वर्यु सत्तम\nयच चात्र कारणं बरह्मन कार्यस्यास्य विनिश्चये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 7,
        "text": "[वै]\nतवद युक्तॊ ऽयम अनुप्रश्नॊ यन मां पृच्छसि पार्थिव\nतत ते ऽहं संप्रवक्ष्यामि यथावद भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 8,
        "text": "हतं दुर्यॊधनं दृष्ट्वा भिम सेनेन संयुगे\nवयुत्क्रम्य समयं राजन धार्तराष्ट्रं महाबलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 9,
        "text": "अन्यायेन हतं दृष्ट्वा गदायुद्धेन भारत\nयुधिष्ठिरं महाराज महद भयम अथाविशत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 10,
        "text": "चिन्तयानॊ महाभागां गान्धारीं तपसान्विताम\nघॊरेण तपसा युक्तां तरैलॊक्यम अपि सा दहेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 11,
        "text": "तस्य चिन्तयमानस्य बुद्धिः समभवत तदा\nगान्धार्याः करॊधदीप्तायाः पूर्वं परशमनं भवेत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 12,
        "text": "सा हि पुत्रवधं शरुत्वा कृतम अस्माभिर ईदृशम\nमानसेनाग्निना करुद्धा भस्मसान नः करिष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 13,
        "text": "कथं दुःखम इदं तीव्रं गान्धारी रप्सहिष्यति\nशरुत्वा विनिहतं पुत्रं छलेनाजिह्म यॊद्निनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 14,
        "text": "एवं विचिन्त्य बहुधा भयशॊकसमन्वितः\nवासुदेवम इदं वाक्यं धर्मराजॊ ऽभयभाषत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 15,
        "text": "तव परसादाद गॊविन्द राज्यं निहतकण्टकम\nअप्राप्यं मनसापीह पराप्तम अस्माभिर अच्युत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 16,
        "text": "परत्यक्षं मे महाबाहॊ संग्रामे लॊमहर्षणे\nविमर्दः सुमहान पराप्तस तवया यादवनन्दन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 17,
        "text": "तवया देवासुरे युद्धे वधार्थम अमर दविषाम\nयथा साह्यं पुरा दत्तं हताश च विबुधद्विषः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 18,
        "text": "साह्यं तथा महाबाहॊ दत्तम अस्माकम अच्युत\nसारथ्येन च वार्ष्णेय भवता यद धृता वयम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 19,
        "text": "यदि न तवं भवेन नाथः फल्गुनस्य महारणे\nकथं शक्यॊ रणे जेतुं भवेद एष बलार्णवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 20,
        "text": "गदाप्रहारा विपुलाः परिघैश चापि ताडनम\nशक्तिभिर भिण्डिपालैश च तॊमरैः सपरश्वधैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 21,
        "text": "वाचश च परुषाः पराप्तास तवया हय अस्मद्धितैषिणा\nताश च ते सफलाः सर्वा हते दुर्यॊधने ऽचयुत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 22,
        "text": "गान्धार्या हि महाबाहॊ करॊधं बुध्यस्व माधव\nसा हि नित्यं महाभागा तपसॊग्रेण कर्शिता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 23,
        "text": "पुत्रपौत्र वधं शरुत्वा धरुवं नः संप्रधक्ष्यति\nतस्याः परसादनं वीर पराप्तकालं मतं मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 24,
        "text": "कश च तां करॊधदीप्ताक्षीं पुत्रव्यसनकर्शिताम\nवीक्षितुं पुरुषः शक्तस तवाम ऋते पुरुषॊत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 25,
        "text": "तत्र मे गमनं पराप्तं रॊचते तव माधव\nगान्धार्याः करॊधदीप्तायाः परशमार्थम अरिंदम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 26,
        "text": "तवं हि कर्ता विकर्ता च लॊकानां परभवाप्ययः\nहेतुकारण संयुक्तैर वाक्यैः कालसमीरितैः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 27,
        "text": "कषिप्रम एव महाप्राज्ञ गान्धारीं शमयिष्यसि\nपितामहश च भगवान कृष्णस तत्र भविष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 28,
        "text": "सर्वथा ते महाबाहॊ गान्धार्याः करॊधनाशनम\nकर्तव्यं सात्वतश्रेष्ठ पाण्डवानां हितैषिणा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 29,
        "text": "धर्मराजस्य वचनं शरुत्वा यदुकुलॊद्वहः\nआमन्त्र्य दारुकं पराह रथः सज्जॊ विधीयताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 30,
        "text": "केशवस्य वचः शरुत्वा तवरमाणॊ ऽथ दारुकः\nनयवेदयद रथं सज्जं केशवाय महात्मने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 31,
        "text": "तं रथं यादव शरेष्ठः समारुह्य परंतपः\nजगाम हास्तिनपुरं तवरितः केशवॊ विभुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 32,
        "text": "तथ परायान महाराज माधवॊ भगवान रथी\nनागसाह्वयम आसाद्य परविवेश च वीर्यवान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 33,
        "text": "परविश्य नगरं वीरॊ रथघॊषेण नादयन\nविदितॊ धृतराष्ट्रस्य सॊ ऽवतीर्य रथॊत्तमात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 34,
        "text": "अभ्यगच्छद अदीनात्मा धृतराष्ट्र निवेशनम\nपूर्वं चाभिगतं तत्र सॊ ऽपश्यद ऋषिसत्तमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 35,
        "text": "पादौ परपीड्य कृष्णस्य राज्ञश चापि जनार्दनः\nअभ्यवादयद अव्यग्रॊ गान्धारीं चापि केशवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 36,
        "text": "ततस तु यादव शरेष्ठॊ धृतराष्ट्रम अधॊक्षजः\nपाणिम आलम्ब्य राज्ञः स सस्वनं पररुरॊद ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 37,
        "text": "स मुहूर्तम इवॊत्सृज्य बाष्पं शॊकसमुद्भवम\nपरक्षाल्य वारिणा नेत्रे आचम्य च यथाविधि\nउवाच परश्रितं वाक्यं धृतराष्ट्रम अरिंदमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 38,
        "text": "न ते ऽसत्य अविदितं किं चिद भूतभव्यस्य भारत\nकालस्य च यथावृत्तं तत ते सुविदितं परभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 39,
        "text": "यद इदं पाण्डवैः सर्वैस तव चित्तानुरॊधिभिः\nकथं कुलक्षयॊ न सयात तथा कषत्रस्य भारत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 40,
        "text": "भरातृभिः समयं कृत्वा कषान्तवान धर्मवत्सलः\nदयूतच छल जितैः शक्तैर वनवासॊ ऽभयुपागतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 41,
        "text": "अज्ञातवास चर्या च नाना वेश समावृतैः\nअन्ये च बहवः कलेशास तव अशक्तैर इव नित्यदा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 42,
        "text": "मया च सवयम आगम्य युद्धकाल उपस्थिते\nसर्वलॊकस्य सांनिध्ये गरामांस तवं पञ्च याचितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 43,
        "text": "तवया कालॊपसृष्टेन लॊभतॊ नापवर्जिताः\nतवापराधान नृपते सर्वं कषत्रं कषयं गतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 44,
        "text": "भीष्मेण सॊमदत्तेन बाह्लिकेन कृपेण च\nदरॊणेन च सपुत्रेण विदुरेण च धीमता\nयाचितस तवं शमं नित्यं न च तत कृतवान असि"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 45,
        "text": "कालॊपहतचित्तॊ हि सर्वॊ मुह्यति भारत\nयथा मूढॊ भवान पूर्वम अस्मिन्न अर्थे समुद्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 46,
        "text": "किम अन्यत कालयॊगाद धि दिष्टम एव परायणम\nमा च दॊषं महाराज पाण्डवेषु निवेशय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 47,
        "text": "अल्पॊ ऽपय अतिक्रमॊ नास्ति पाण्डवानां महात्मनाम\nधर्मतॊ नयायतश चैव सनेहतश च परंतप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 48,
        "text": "एतत सर्वं तु विज्ञाय आत्मदॊषकृतं फलम\nअसूयां पाण्डुपुत्रेषु न भवान कर्तुम अर्हति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 49,
        "text": "कुलं वंशश च पिण्डश च यच च पुत्रकृतं फलम\nगान्धार्यास तव चैवाद्य पाण्डवेषु परतिष्ठितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 50,
        "text": "एतत सर्वम अनुध्यात्वा आत्मनश च वयतिक्रमम\nशिवेन पाण्डवान धयाहि नमस ते भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 51,
        "text": "जानासि च महाबाहॊ धर्मराजस्य या तवयि\nभक्तिर भरतशार्दूल सनेहश चापि सवभावतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 52,
        "text": "एतच च कदनं कृत्वा शत्रूणाम अपकारिणाम\nदह्यते सम दिवारात्रं न च शर्माधिगच्छति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 53,
        "text": "तवां चैव नरशार्दूल गान्धारीं च यशस्विनीम\nस शॊचन भरतश्रेष्ठ न शान्तिम अधिगच्छति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 54,
        "text": "हरिया च परयाविष्टॊ भवन्तं नाधिगच्छति\nपुत्रशॊकाभिसंतप्तं बुद्धिव्याकुलितेन्द्रियम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 55,
        "text": "एवम उक्त्वा महाराज धृतराष्ट्रं यदूत्तमः\nउवाच परमं वाक्यं गान्धारीं शॊककर्शिताम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 56,
        "text": "सौबलेयि निबॊध तवं यत तवां वक्ष्यामि सुव्रते\nतवत्समा नास्ति लॊके ऽसमिन्न अद्य सीमन्तिनी शुभे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 57,
        "text": "जानामि च यथा राज्ञि सभाय्यां मम संनिधौ\nधर्मार्थसहितं वाक्यम उभयॊः पक्षयॊर हितम\nउक्तवत्य असि कल्याणि न च ते तनयैः शरुतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 58,
        "text": "दुर्यॊधनस तवया चॊक्तॊ जयार्थी परुषं वचः\nशृणु मूढ वचॊ मह्यं यतॊ धर्मस ततॊ जयः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 59,
        "text": "तद इदं समनुप्राप्तं तव वाक्यं नृपात्मजे\nएवं विदित्वा कल्याणि मा सम शॊके मनः कृथाः\nपाण्डवानां विनाशाय मा ते बुद्धिः कदा चन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 60,
        "text": "शक्ता चासि महाभागे पृथिवीं सचराचराम\nचक्षुषा करॊधदीप्तेन निर्दग्धुं तपसॊ बलात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 61,
        "text": "वासुदेव वचः शरुत्वा गान्धारी वाक्यम अब्रवीत\nएवम एतन महाबाहॊ यथा वदसि केशव"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 62,
        "text": "आधिभिर दह्यमानाया मतिः संचलिता मम\nसा मे वयवस्थिता शरुत्वा तव वयाक्यं जनार्दन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 63,
        "text": "राज्ञस तव अन्धस्य वृद्धस्य हतपुत्रस्य केशव\nतवं गतिः सह तैर वीरैः पाण्डवैर दविपदां वर"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 64,
        "text": "एतावद उक्त्वा वचनं मुखं परच्छाद्य वाससा\nपुत्रशॊकाभिसंतप्ता गान्धारी पररुरॊद ह"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 65,
        "text": "तत एनां महाबाहुः केशवः शॊककर्शिताम\nहेतुकारण संयुक्तैर वाक्यैर आश्वासयत परभुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 66,
        "text": "समाश्वास्य च गान्धारीं धृतराष्ट्रं च माधवः\nदरौणेः संकल्पितं भावम अन्वबुध्यत केशवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 67,
        "text": "ततस तवरित उत्थाय पादौ मूर्ध्ना परणम्य च\nदवैपायनस्य राजेन्द्र तथ कौरवम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 68,
        "text": "आपृच्छे तवां कुरुश्रेष्ठ मा च शॊके मनः कृथाः\nदरौणेः पापॊ ऽसत्य अभिप्रायस तेनास्मि सहसॊत्थितः\nपाण्डवानां वधे रात्रौ बुद्धिस तेन परदर्शिता"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 69,
        "text": "एतच छरुत्वा तु वचनं गान्धार्या सहितॊ ऽबरवीत\nधृतराष्ट्रॊ महाबाहुः केशवं केशि सूदनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 70,
        "text": "शीघ्रं गच्छ महाबाहॊ पाण्डवान परिपालय\nभूयस तवया समेष्यामि कषिप्रम एव जनार्दन\nपरायात ततस तु तवरितॊ दारुकेण सहाच्युतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 71,
        "text": "वासुदेवे गते राजन घृतराष्ट्रं जनेश्वरम\nआश्वासयद अमेयात्मा वयासॊ लॊकनमस्कृतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 72,
        "text": "वासुदेवॊ ऽपि धर्मात्मा कृतकृत्यॊ जगाम ह\nशिबिरं हास्तिनपुराद दिदृक्षुः पाण्डवान नृप"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 62,
        "shloka": 73,
        "text": "आगम्य शिबिरं रत्रौ सॊ ऽभयगच्छत पाण्डवान\nतच च तेभ्यः समाख्याय सहितस तैः समाविशत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 1,
        "text": "[धृ]\nअधिष्ठितः पदा मूर्ध्नि भग्नसक्थॊ महीं गतः\nशौटीरमानी पुत्रॊ मे कान्य अभाषत संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 2,
        "text": "अत्यर्थं कॊपनॊ राजा जातवैरश च पाण्डुषु\nवयसनं परमं पराप्तः किम आह परमाहवे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 3,
        "text": "[स]\nशृणु राजन परवक्ष्यामि यथावृत्तं नराधिप\nराज्ञा यद उक्तं भग्नेन तस्मिन वयसन आगते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 4,
        "text": "भग्नसक्थॊ नृपॊ राजन पांसुना सॊ ऽवगुण्ठितः\nयमयन पूर्धजांस तत्र वीक्ष्य चैव दिशॊ दश"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 5,
        "text": "केशान नियम्य यत्नेन निःश्वसन्न उरगॊ यथा\nसंरम्भाश्रु परीताभ्यां नेत्राभ्याम अभिवीक्ष्य माम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 6,
        "text": "बाहू धरण्यां निष्पिष्य मुहुर मत्त इव दविपः\nपरकीर्णान मूर्धजान धुन्वन दन्तैर दन्तान उपस्पृशन\nगर्हयन पाण्डवं जयेष्ठं निःश्वस्येदम अथाब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 7,
        "text": "भीष्मे शांतनवे नाथे कर्णे चास्त्रभृतां वरे\nगौतमे शकुनौ चापि दरॊणे चास्त्रभृतां वरे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 8,
        "text": "अश्वत्थाम्नि तथा शल्ये शूरे च कृतवर्मणि\nइमाम अवस्थां पराप्तॊ ऽसमि कालॊ हि दुरित करमः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 9,
        "text": "एकादश चमू भर्ता सॊ ऽहम एतां दशां गतः\nकालं पराप्य महाबाहॊ न कश चिद अतिवर्तते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 10,
        "text": "आख्यातव्यं मदीयानां ये ऽसमिञ जीवन्ति संगरे\nयथाहं भीमसेनेन वयुत्क्रम्य समयं हतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 11,
        "text": "बहूनि सुनृशंसानि कृतानि खलु पाण्डवैः\nभूरिश्रवसि कर्णे च भीष्मे दरॊणे च शरीमति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 12,
        "text": "इदं चाकीर्तिजं कर्म नृशंसैः पाण्डवैः कृतम\nयेन ते सत्सु निर्वेदं गमिष्यन्तीति मे मतिः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 13,
        "text": "का परीतिः सत्त्वयुक्तस्य कृत्वॊपधि कृतं जयम\nकॊ वा समयभेत्तारं बुधः संमन्तुम अर्हति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 14,
        "text": "अधर्मेण जयं लब्ध्वा कॊ नु हृष्येत पण्डितः\nयथा संहृष्यते पापः पाण्डुपुत्रॊ वृकॊदरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 15,
        "text": "किं नु चित्रम अतस तव अद्य भग्नसक्थस्य यन मम\nकरुद्धेन भीमसेनेन पादेन मृदितं शिरः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 16,
        "text": "परतपन्तं शरिया जुष्टं वर्तमानं च बन्धुषु\nएवं कुर्यान नरॊ यॊ हि स वै संजय पूजितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 17,
        "text": "अभिज्ञौ कषत्रधर्मस्य मम माता पिता च मे\nतौ हि संजय दुःखार्तौ विज्ञाप्यौ वचनान मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 18,
        "text": "इष्टं भृत्या भृताः सम्यग भूः परशास्ता ससागरा\nमूर्ध्नि सथितम अमित्राणां जीवताम एव संजय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 19,
        "text": "दत्ता दाया यथाशक्ति मित्राणां च परियं कृतम\nअमित्रा बाधिताः सर्वे कॊ नु सवन्ततरॊ मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 20,
        "text": "यातानि परराष्ट्राणि नृपा भुक्ताश च दासवत\nपरियेभ्यः परकृतं साधु कॊ नु सवन्ततरॊ मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 21,
        "text": "मानिता बान्धवाः सर्वे मान्यः संपूजितॊ जनः\nतरितयं सेवितं सर्वं कॊ नु सवन्ततरॊ मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 22,
        "text": "आज्ञप्तं नृप मुख्येषु मानः पराप्तः सुदुर्लभः\nआजानेयैस तथा यातं कॊ नु सवन्ततरॊ मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 23,
        "text": "अधीतं विधिवद दत्तं पराप्तम आयुर निरामयम\nसवधर्मेण जिता लॊक्काः कॊ नु सवन्ततरॊ मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 24,
        "text": "दिष्ट्या नाहं जितः संख्ये परान परेष्यवद आश्रितः\nदिष्ट्या मे विपुला लक्ष्मीर मृते तव अन्यं गता विभॊ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 25,
        "text": "यद इष्टं कषत्रबन्धूनां सवधर्मम अनुतिष्ठताम\nनिधनं तन मया पराप्तं कॊ नु सवन्ततरॊ मया"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 26,
        "text": "दिष्ट्या नाहं परावृत्तॊ वैरात पराकृतवज जितः\nदिष्ट्या न विमतिं कां चिद भजित्वा तु पराजितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 27,
        "text": "सुप्तं वाथ परमत्तं वा यथा हन्याद विषेण वा\nएवं वयुत्क्रान्त धर्मेण वयुत्क्रम्य समयं हतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 28,
        "text": "अश्वत्थामा महाभागः कृतवर्मा च सात्वतः\nकृपः शारद्वतश चैव वक्तव्या वचनान मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 29,
        "text": "अधर्मेण परवृत्तानां पाण्डवानाम अनेकशः\nविश्वासं समयघ्नानां न यूयं गन्तुम अर्हथ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 30,
        "text": "वातिकांश चाब्रवीद राजा पुत्रस ते सत्यविक्रमः\nअधर्माद भीमसेनेन निहतॊ ऽहं यथा रणे"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 31,
        "text": "सॊ ऽहं दरॊणं सवर्गगतं शल्य कर्णाव उभौ तथा\nवृषसेनं महावीर्यं शकुनिं चापि सौबलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 32,
        "text": "जलसंधं महावीर्यं भगदत्तं च पार्थिवम\nसौमदत्तिं महेष्वासं सैन्धवं च जयद्रथम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 33,
        "text": "दुःशासन पुरॊगांश च भरातॄन आत्मसमांस तथा\nदौःशासनिं च विक्रान्तं लक्ष्मणं चात्मजाव उभौ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 34,
        "text": "एतांश चान्यांश च सुबहून मदीयांश च सहस्रशः\nपृष्ठतॊ ऽनुगमिष्यामि सार्थहीन इवाध्वगः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 35,
        "text": "कथं भरातॄन हताञ शरुत्वा भर्तारं च सवसा मम\nरॊरूयमाणा दुःखार्ता दुःशला सा भविष्यति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 36,
        "text": "सनुषाभिः परसुणाभिश च वृद्धॊ राजा पिता मम\nगान्धारी सहितः करॊशन कां गतिं परतिपत्स्यते"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 37,
        "text": "नूनं लक्ष्मण मातापि हतपुत्रा हतेश्वरा\nविनाशं यास्यति कषिप्रं कल्याणी पृथुलॊचना"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 38,
        "text": "यदि जानाति चार्वाकः परिव्राड वाग विशारदः\nकरिष्यति महाभागॊ धरुवं सॊ ऽपचितिं मम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 39,
        "text": "समन्तपञ्चके पुण्ये तरिषु लॊकेषु विश्रुते\nअहं निधनम आसाद्य लॊकान पराप्स्यामि शाश्वतान"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 40,
        "text": "ततॊ जनसहस्राणि बाष्पपूर्णानि मारिष\nपरलापं नृपतेः शरुत्वा विद्रवन्ति दिशॊ दश"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 41,
        "text": "ससागरवना घॊरा पृथिवी सचराचरा\nचचालाथ सनिर्ह्रादा दिशश चैवाविलाभवन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 42,
        "text": "ते दरॊणपुत्रम आसाद्य यथावृत्तं नयवेदयन\nवयवहारं गदायुद्धे पार्थिवस्य च घातनम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 63,
        "shloka": 43,
        "text": "तद आख्याय ततः सर्वे दरॊणपुत्रस्य भारत\nधयात्वा च सुचिरं कालं जग्मुर आर्ता यथागतम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 1,
        "text": "[स]\nवातिकानां सकाशात तु शरुत्वा दुर्यॊधनं हतम\nहतशिष्टास ततॊ राजन कौरवाणां महारथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 2,
        "text": "विनिर्भिन्नाः शितैर बाणैर गदा तॊमरशक्तिभिः\nअश्वत्थामा कृपश चैव कृतवर्मा च सात्वतः\nतवरिता जवनैर अश्वैर आयॊधनम उपागमन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 3,
        "text": "तत्रापश्यन महात्मानं धार्तराष्ट्रं निपातितम\nपरभग्नं वायुवेगेन महाशालं यथा वने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 4,
        "text": "भूमै विवेष्टमानं तं रुधिरेण समुक्षितम\nमहागजम इवारण्ये वयाधेन विनिपातितम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 5,
        "text": "विवर्तमानं बहुशॊ रुधिरौघपरिप्लुतम\nयदृच्छया निपतितं चक्रम आदित्यगॊचरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 6,
        "text": "महावातसमुत्थेन संशुष्कम इव सागरम\nपूर्णचन्रम इव वयॊम्नि तुषारावृत मण्डलम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 7,
        "text": "रेणुध्वस्तं दीर्घभुजं मातङ्गसमविक्रमम\nवृतं भूतगणैर घॊरैः करव्यादैश च समन्ततः\nयथा धनं लिप्समानैर भृत्यैर नृपतिसत्तमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 8,
        "text": "भरुकुटी कृतवक्त्रान्तं करॊधाद उद्वृत्तचक्षुषम\nसामर्षं तं नरव्याघ्रं वयाघ्रं निपतितं यथा"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 9,
        "text": "ते तु दृष्ट्वा महेष्वासा भूतले पतितं नृपम\nमॊहम अभ्यागमन सर्वे कृपप्रभृतयॊ रथाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 10,
        "text": "अवतीर्य रथेभ्यस तु राद्रवन राजसंनिधौ\nदुर्यॊधनं च संप्रेक्ष्य सर्वे भूमाव उपाविशन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 11,
        "text": "ततॊ दरौणिर महाराज बाष्पपूर्णेक्षणः शवसन\nउवाच भरतश्रेष्ठं सर्वलॊकेश्वरेश्वरम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 12,
        "text": "न नूनं विद्यते ऽसह्यं मानुष्ये किं चिद एव हि\nयत्र तवं पुरुषव्याघ्र शेषे पांसुषु रूषितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 13,
        "text": "भूत्वा हि नृपतिः पूर्वं समाज्ञाप्य च मेदिनीम\nकथम एकॊ ऽदय राजेन्द्र तिष्ठसे निर्जने वने"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 14,
        "text": "दुःशासनं न पश्यामि नापि कर्णं महारथम\nनापि तान सुहृदः सर्वान किम इदं भरतर्षभ"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 15,
        "text": "दुःखं नूनं कृतान्तस्य गतिं जञातुं कथं चन\nलॊकानां च भवान यत्र शेषे पांसुषु रूषितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 16,
        "text": "एष मूर्धावसिक्तानाम अग्रे गत्वा परंतपः\nसतृणं गरसते पांसुं पश्य कालस्य पर्ययम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 17,
        "text": "कव ते तद अमलं छत्त्रं वयजनं कव च पार्थिव\nसा च ते महती सेना कव गता पार्थिवॊत्तम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 18,
        "text": "दुर्विज्ञेया गतिर नूनं कार्याणां कारणान्तरे\nयद वै लॊकगुरुर भूत्वा भवान एतां दशां गतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 19,
        "text": "अध्रुवा सर्वमर्त्येषु धरुवं शरीरु पलक्ष्यते\nभवतॊ वयसनं दृष्ट्वा शक्र विस्पर्धिनॊ भृशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 20,
        "text": "तस्य तद वचनं शरुत्वा दुःखितस्य विशेषतः\nउवाच राजन पुत्रस ते पराप्तकालम इदं वचः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 21,
        "text": "विमृज्य नेत्रे पाणिभ्यां शॊकजं बाष्पम उत्सृजन\nकृपादीन स तदा वीरान सर्वान एव नराधिपः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 22,
        "text": "ईदृशॊ मर्त्यधर्मॊ ऽयं धात्रा निर्दिष्ट उच्यते\nविनाशः सर्वभूतानां कालपर्याय कारितः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 23,
        "text": "सॊ ऽयं मां समनुप्राप्तः परत्यक्षं भवतां हि यः\nपृथिवीं पालयित्वाहम एतां निष्टाम उपागतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 24,
        "text": "दिष्ट्या नाहं परावृत्तॊ युद्धे कस्यां चिद आपदि\nदिष्ट्याहं निहतः पापैश छलेनैव विशेषतः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 25,
        "text": "उत्साहश च कृतॊ नित्यं मया दिष्ट्या युयुत्सता\nदिष्ट्या चास्मि हतॊ युद्धे निहतज्ञातिबान्धवः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 26,
        "text": "दिष्ट्या च वॊ ऽहं पश्यामि मुक्तान अस्माञ जनक्षयात\nसवस्ति युक्तांश च कल्यांश च तन मे परियम अनुत्तमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 27,
        "text": "मा भवन्तॊ ऽनुतप्यन्तां सौहृदान निधनेन मे\nयदि वेदाः परमाणं वॊ जिता लॊका मयाक्षयाः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 28,
        "text": "मन्यमानः परभावं च कृष्णस्यामित तेजसः\nतेन न चयावितश चाहं कषत्रधर्मात सवनुष्ठितात"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 29,
        "text": "स मया समनुप्राप्तॊ नास्मि शॊच्यः कथं चन\nकृतं भवद्भिः सदृशम अनुरूपम इवात्मनः\nयतितं विजये नित्यं दैवं तु दुरतिक्रमम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 30,
        "text": "एतावद उक्त्वा वचनं बाष्पव्याकुललॊचनः\nतूष्णीं बभूव राजेन्द्र रुजासौ विह्वलॊ भृशम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 31,
        "text": "तथा तु दृष्ट्वा राजानं बाष्पशॊकसमन्वितम\nदरौणिः करॊधेन जज्वाल यथा वह्निर जगत कषये"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 32,
        "text": "स तु करॊधसमाविष्टः पाणौ पाणिं निपीड्य च\nबाष्पविह्वलया वाचा राजानम इदम अब्रवीत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 33,
        "text": "पिता मे निहतः कषुद्रौः सुनृशंसेन कर्मणा\nन तथा तेन तप्यामि यथा राजंस तवयाद्य वै"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 34,
        "text": "शृणु चेदं वचॊ मह्यं सत्येन वदतः परभॊ\nइष्टापूर्तेन दानेन धर्मेण सुकृतेन च"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 35,
        "text": "अद्याहं सर्वपाञ्चालान वासुदेवस्य पश्यतः\nसर्वॊपायैर हि नेष्यामि परेतराजनिवेशनम\nअनुज्ञां तु महाराज भवान मे दातुम अर्हति"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 36,
        "text": "इति शरुत्वा तु वचनं दरॊणपुत्रस्य कौरवः\nमनसः परीतिजननं कृपं वचनम अब्रवीत\nआचार्य शीघ्रं कलशं जलपूर्णं समानय"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 37,
        "text": "स तद वचनम आज्ञाय राज्ञॊ बराह्मणसत्तमः\nकलशं पूर्णम आदाय राज्ञॊ ऽनतिकम उपागमत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 38,
        "text": "तम अब्रवीन महाराज पुत्रस तव विशां पते\nममाज्ञया दविजश्रेष्ठ दरॊणपुत्रॊ ऽभिषिच्यताम\nसेनापत्येन भद्रं ते मम चेद इच्छसि परियम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 39,
        "text": "राज्ञॊ नियॊगाद यॊद्धव्यं बराह्मणेन विशेषतः\nवर्तता कषत्रधर्मेण हय एवं धर्मविदॊ विदुः"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 40,
        "text": "राज्ञस तु वचनं शरुत्वा कृपः शारद्वतस ततः\nदरौणिं राज्ञॊ नियॊगेन सेनापत्ये ऽभयषेचयत"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 41,
        "text": "सॊ ऽभिषिक्तॊ महाराज परिष्वज्य नृपॊत्तमम\nपरययौ सिंहनादेन दिशः सर्वा विनादयन"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 42,
        "text": "दुर्यॊधनॊ ऽपि राजेन्द्र शॊणितौघपरिप्लुतः\nतां निशां परतिपेदे ऽथ सर्वभूतभयावहाम"
    },
    {
        "book": 9,
        "chapter": 64,
        "shloka": 43,
        "text": "अपक्रम्य तु ते तूर्णं तस्माद आयॊधनान नृप\nशॊकसंविग्नमनसश चिन्ता धयानपराभवन"
    }
]