{
    "title": "१. नकुलपितुवग्गो",
    "book_name": "१३. झानसंयुत्तं",
    "chapter": "१. नकुलपितुसुत्तं",
    "gathas": [
        "‘‘ओकं पहाय अनिकेतसारी,",
        "गामे अकुब्बं",
        "कामेहि रित्तो अपुरक्खरानो",
        "कथं न विग्गय्ह जनेन कयिरा’’ति॥",
        "‘‘ओकं पहाय अनिकेतसारी,",
        "गामे अकुब्बं मुनिसन्थवानि।",
        "कामेहि रित्तो अपुरक्खरानो,",
        "कथं न विग्गय्ह जनेन कयिरा’’ति॥",
        "नकुलपिता देवदहा, द्वेपि हालिद्दिकानि च।",
        "समाधिपटिसल्‍लाणा, उपादापरितस्सना",
        "अतीतानागतपच्‍चुप्पन्‍ना, वग्गो तेन पवुच्‍चति॥",
        "अनिच्‍चं दुक्खं अनत्ता, यदनिच्‍चापरे तयो।",
        "हेतुनापि तयो वुत्ता, आनन्देन च ते दसाति॥",
        "‘‘भारा हवे पञ्‍चक्खन्धा, भारहारो च पुग्गलो।",
        "भारादानं दुखं लोके, भारनिक्खेपनं सुखं॥",
        "‘‘निक्खिपित्वा",
        "समूलं तण्हमब्बुय्ह",
        "भारं",
        "अस्सादा च तयो वुत्ता, अभिनन्दनमट्ठमं।",
        "उप्पादं अघमूलञ्‍च, एकादसमो पभङ्गूति॥",
        "नतुम्हाकेन",
        "आनन्देन च द्वे वुत्ता, अनुधम्मेहि द्वे दुकाति॥",
        "अत्तदीपा पटिपदा, द्वे च होन्ति अनिच्‍चता।",
        "समनुपस्सना खन्धा, द्वे सोणा द्वे नन्दिक्खयेन चाति॥",
        "नकुलपिता",
        "अत्तदीपेन पञ्‍ञासो, पठमो तेन पवुच्‍चतीति॥",
        "उपयो बीजं उदानं, उपादानपरिवत्तं।",
        "सत्तट्ठानञ्‍च सम्बुद्धो, पञ्‍चमहालि आदित्ता॥",
        "वग्गो निरुत्तिपथेन चाति॥",
        "उपादियमञ्‍ञमाना, अथाभिनन्दमानो च।",
        "अनिच्‍चं दुक्खं अनत्ता च, अनत्तनीयं रजनीयसण्ठितं।",
        "राधसुराधेन ते दसाति॥",
        "‘‘सुखिनो वत अरहन्तो, तण्हा तेसं न विज्‍जति।",
        "अस्मिमानो समुच्छिन्‍नो, मोहजालं पदालितं॥",
        "‘‘अनेजं",
        "लोके अनुपलित्ता ते, ब्रह्मभूता अनासवा॥",
        "‘‘पञ्‍चक्खन्धे",
        "पसंसिया सप्पुरिसा, पुत्ता बुद्धस्स ओरसा॥",
        "‘‘सत्तरतनसम्पन्‍ना, तीसु सिक्खासु सिक्खिता।",
        "अनुविचरन्ति महावीरा, पहीनभयभेरवा॥",
        "‘‘दसहङ्गेहि सम्पन्‍ना, महानागा समाहिता।",
        "एते खो सेट्ठा लोकस्मिं, तण्हा तेसं न विज्‍जति॥",
        "‘‘असेखञाणमुप्पन्‍नं, अन्तिमोयं",
        "यो सारो ब्रह्मचरियस्स, तस्मिं अपरपच्‍चया॥",
        "‘‘विधासु",
        "दन्तभूमिमनुप्पत्ता, ते लोके विजिताविनो॥",
        "‘‘उद्धं तिरियं अपाचीनं, नन्दी तेसं न विज्‍जति।",
        "नदन्ति ते सीहनादं, बुद्धा लोके अनुत्तरा’’ति॥ चतुत्थं।",
        "‘‘यदा",
        "सदेवकस्स लोकस्स, सत्था अप्पटिपुग्गलो॥",
        "‘‘सक्‍कायञ्‍च",
        "अरियञ्‍चट्ठङ्गिकं मग्गं, दुक्खूपसमगामिनं॥",
        "‘‘येपि दीघायुका देवा, वण्णवन्तो यसस्सिनो।",
        "भीता सन्तासमापादुं, सीहस्सेवितरे मिगा॥",
        "अवीतिवत्ता",
        "सुत्वा अरहतो वाक्यं, विप्पमुत्तस्स तादिनो’’ति॥ छट्ठं।",
        "‘‘नमो",
        "यस्स ते नाभिजानाम, यम्पि निस्साय झायसी’’ति॥ सत्तमं।",
        "‘‘द्वे खन्धा तञ्‍ञेव सियं, अधिवचनञ्‍च हेतुना।",
        "सक्‍कायेन दुवे वुत्ता, अस्सादविञ्‍ञाणकेन च।",
        "एते दसविधा वुत्ता, होति भिक्खु पुच्छाया’’ति॥ दसमं।",
        "अस्सादो",
        "सीहो खज्‍जनी पिण्डोल्यं, पालिलेय्येन पुण्णमाति॥",
        "आनन्दो",
        "अस्सजि खेमको छन्‍नो, राहुला अपरे दुवे॥",
        "‘‘फेणपिण्डूपमं रूपं, वेदना बुब्बुळूपमा",
        "मरीचिकूपमा सञ्‍ञा, सङ्खारा कदलूपमा।",
        "मायूपमञ्‍च विञ्‍ञाणं, देसितादिच्‍चबन्धुना॥",
        "‘‘यथा यथा निज्झायति, योनिसो उपपरिक्खति।",
        "रित्तकं तुच्छकं होति, यो नं पस्सति योनिसो॥",
        "‘‘इमञ्‍च",
        "पहानं तिण्णं धम्मानं, रूपं पस्सथ",
        "‘‘आयु",
        "अपविद्धो",
        "‘‘एतादिसायं सन्तानो, मायायं बाललापिनी।",
        "वधको एस अक्खातो, सारो एत्थ न विज्‍जति॥",
        "‘‘एवं खन्धे अवेक्खेय्य, भिक्खु आरद्धवीरियो।",
        "दिवा वा यदि वा रत्तिं, सम्पजानो पटिस्सतो॥",
        "‘‘जहेय्य सब्बसंयोगं, करेय्य सरणत्तनो।",
        "चरेय्यादित्तसीसोव, पत्थयं अच्‍चुतं पद’’न्ति॥ ततियं।",
        "नदी पुप्फञ्‍च फेणञ्‍च, गोमयञ्‍च नखासिखं।",
        "सुद्धिकं द्वे च गद्दुला, वासीजटं अनिच्‍चताति॥",
        "उपयो अरहन्तो च, खज्‍जनी थेरसव्हयं।",
        "पुप्फवग्गेन पण्णास, दुतियो तेन वुच्‍चतीति॥",
        "अन्तो दुक्खञ्‍च सक्‍कायो, परिञ्‍ञेय्या समणा दुवे।",
        "सोतापन्‍नो अरहा च, दुवे च छन्दप्पहानाति॥",
        "अविज्‍जा विज्‍जा द्वे कथिका, बन्धना परिपुच्छिता दुवे।",
        "संयोजनं उपादानं, सीलं सुतवा द्वे च कप्पेनाति॥",
        "समुदयधम्मे तीणि, अस्सादो अपरे दुवे।",
        "समुदये च द्वे वुत्ता, कोट्ठिके अपरे तयोति॥",
        "कुक्‍कुळा तयो अनिच्‍चेन, दुक्खेन अपरे तयो।",
        "अनत्तेन तयो वुत्ता, कुलपुत्तेन द्वे दुकाति॥",
        "अज्झत्तिकं एतंमम, सोअत्ता नोचमेसिया।",
        "मिच्छासक्‍कायत्तानु द्वे, अभिनिवेसा आनन्देनाति॥",
        "अन्तो",
        "ततियो पण्णासको वुत्तो, निपातोति पवुच्‍चतीति",
        "मारो सत्तो भवनेत्ति, परिञ्‍ञेय्या समणा दुवे।",
        "सोतापन्‍नो अरहा च, छन्दरागापरे दुवेति॥",
        "मारो",
        "दुक्खेन च दुवे वुत्ता, अनत्तेन",
        "खयवयसमुदयं, निरोधधम्मेन द्वादसाति॥",
        "मारो",
        "दुक्खेन च दुवे वुत्ता, अनत्तेन तथेव च।",
        "खयवयसमुदयं, निरोधधम्मेन द्वादसाति॥",
        "मारो च मारधम्मो च, अनिच्‍चेन अपरे दुवे।",
        "दुक्खेन च दुवे वुत्ता, अनत्तेन तथेव च।",
        "खयवयसमुदयं, निरोधधम्मेन द्वादसाति॥",
        "वातं",
        "नत्थि करोतो हेतु च, महादिट्ठेन अट्ठमं॥",
        "सस्सतो लोको च, असस्सतो च अन्तवा च।",
        "अनन्तवा च तं जीवं तं सरीरन्ति।",
        "अञ्‍ञं जीवं अञ्‍ञं सरीरन्ति च॥",
        "होति तथागतो परं मरणाति।",
        "न होति तथागतो परं मरणाति।",
        "नेव होति न न होति तथागतो परं मरणाति॥",
        "वातं एतं मम सो, अत्ता नो च मे सिया।",
        "नत्थि करोतो हेतु च, महादिट्ठेन अट्ठमं॥",
        "सस्सतो असस्सतो",
        "तं जीवं अञ्‍ञं जीवञ्‍च, तथागतेन चत्तारो॥",
        "रूपी अत्ता होति, अरूपी च अत्ता होति।",
        "रूपी च अरूपी च अत्ता होति।",
        "नेव रूपी नारूपी अत्ता होति, एकन्तसुखी अत्ता होति॥",
        "एकन्तदुक्खी अत्ता होति, सुखदुक्खी अत्ता होति।",
        "अदुक्खमसुखी अत्ता होति, अरोगो परं मरणाति।",
        "इमे छब्बीसति सुत्ता, दुतियवारेन देसिता॥",
        "पुरिमगमने अट्ठारस वेय्याकरणा।",
        "दुतियगमने छब्बीसं वित्थारेतब्बानि॥",
        "ततियगमने",
        "चतुत्थगमने छब्बीसं वित्थारेतब्बानि॥",
        "चक्खु",
        "सञ्‍ञा च चेतना तण्हा, धातु खन्धेन ते दसाति॥",
        "चक्खु",
        "सञ्‍ञा च चेतना तण्हा, धातु खन्धेन ते दसाति॥",
        "चक्खु",
        "सञ्‍ञा च चेतना तण्हा, धातु खन्धेन ते दसाति॥",
        "विवेकजं अवितक्‍कं, पीति उपेक्खा चतुत्थकं।",
        "आकासञ्‍चेव विञ्‍ञाणं, आकिञ्‍चं नेवसञ्‍ञिना।",
        "निरोधो नवमो वुत्तो, दसमं सूचिमुखी चाति॥",
        "सुद्धिकं",
        "तस्स सुतं चतुरो च, दानूपकारा च तालीसं।",
        "पण्णास पिण्डतो सुत्ता, नागम्हि सुप्पकासिताति॥",
        "सुद्धिकं हरन्ति चेव, द्वयकारी च चतुरो।",
        "दानूपकारा तालीसं, सुपण्णे सुप्पकासिताति॥",
        "सुद्धिकञ्‍च सुचरितं, दाता हि अपरे दस।",
        "दानूपकारा सतधा, गन्धब्बे सुप्पकासिताति॥",
        "सुद्धिकं सुचरितञ्‍च दानूपकारपञ्‍ञासं।",
        "सीतं उण्हञ्‍च अब्भञ्‍च वातवस्सवलाहकाति॥",
        "अञ्‍ञाणा अदस्सना चेव, अनभिसमया अननुबोधा।",
        "अप्पटिवेधा असल्‍लक्खणा, अनुपलक्खणेन अप्पच्‍चुपलक्खणा।",
        "असमपेक्खणा अप्पच्‍चुपेक्खणा, अप्पच्‍चक्खकम्मन्ति॥",
        "समाधि",
        "गोचरा अभिनीहारो सक्‍कच्‍च, सातच्‍च अथोपि सप्पायन्ति॥",
        "खन्ध राधसंयुत्तञ्‍च, दिट्ठिओक्‍कन्त",
        "किलेस सारिपुत्ता च, नागा सुपण्ण गन्धब्बा।",
        "वलाह वच्छझानन्ति"
    ]
}