{
    "title": "(दुतियो भागो)",
    "book_name": "२२. महानिपातो",
    "chapter": "५२१. तेसकुणजातकं (१)",
    "gathas": [
        "‘‘वेस्सन्तरं",
        "रज्‍जं कारेतुकामेन, किं सु किच्‍चं कतं वरं’’॥",
        "‘‘चिरस्सं वत मं तातो, कंसो बाराणसिग्गहो।",
        "पमत्तो अप्पमत्तं मं, पिता पुत्तं अचोदयि॥",
        "‘‘पठमेनेव वितथं, कोधं हासं निवारये।",
        "ततो किच्‍चानि कारेय्य, तं वतं आहु खत्तिय॥",
        "‘‘यं",
        "रत्तो दुट्ठो च यं कयिरा, न तं कयिरा ततो पुन",
        "‘‘खत्तियस्स पमत्तस्स, रट्ठस्मिं रट्ठवड्ढन।",
        "सब्बे भोगा विनस्सन्ति, रञ्‍ञो तं वुच्‍चते अघं॥",
        "‘‘सिरी तात अलक्खी च",
        "उट्ठान",
        "‘‘उसूयके",
        "कालकण्णी महाराज, रमति",
        "‘‘सो त्वं सब्बेसु सुहदयो",
        "अलक्खिं नुद महाराज, लक्ख्या भव निवेसनं॥",
        "‘‘स",
        "अमित्तानं कासिपति, मूलं अग्गञ्‍च छिन्दति॥",
        "‘‘सक्‍कोपि हि भूतपति, उट्ठाने नप्पमज्‍जति।",
        "स कल्याणे धितिं कत्वा, उट्ठाने कुरुते मनो॥",
        "‘‘गन्धब्बा पितरो देवा, साजीवा",
        "उट्ठाहतो",
        "‘‘सो अप्पमत्तो अक्‍कुद्धो",
        "वायमस्सु च किच्‍चेसु, नालसो विन्दते सुखं॥",
        "‘‘तत्थेव ते वत्तपदा, एसाव",
        "अलं मित्ते सुखापेतुं, अमित्तानं दुखाय",
        "‘‘सक्खिसि त्वं",
        "रज्‍जं कारेतुकामेन, किं सु किच्‍चं कतं वरं’’॥",
        "‘‘द्वेव तात पदकानि, यत्थ",
        "अलद्धस्स च यो लाभो, लद्धस्स चानुरक्खणा॥",
        "‘‘अमच्‍चे तात जानाहि, धीरे अत्थस्स कोविदे।",
        "अनक्खा कितवे तात, असोण्डे अविनासके॥",
        "‘‘यो च तं तात रक्खेय्य, धनं यञ्‍चेव ते सिया।",
        "सूतोव रथं सङ्गण्हे, सो ते किच्‍चानि कारये॥",
        "‘‘सुसङ्गहितन्तजनो, सयं वित्तं अवेक्खिय।",
        "निधिञ्‍च इणदानञ्‍च, न करे परपत्तिया॥",
        "‘‘सयं",
        "निग्गण्हे निग्गहारहं, पग्गण्हे पग्गहारहं॥",
        "‘‘सयं जानपदं अत्थं, अनुसास रथेसभ।",
        "मा ते अधम्मिका युत्ता, धनं रट्ठञ्‍च नासयुं॥",
        "‘‘मा च वेगेन किच्‍चानि, करोसि",
        "वेगसा हि कतं कम्मं, मन्दो पच्छानुतप्पति॥",
        "‘‘मा ते अधिसरे मुञ्‍च, सुबाळ्हमधिकोधितं",
        "कोधसा हि बहू फीता, कुला अकुलतं गता॥",
        "‘‘मा तात इस्सरोम्हीति, अनत्थाय पतारयि।",
        "इत्थीनं पुरिसानञ्‍च, मा ते आसि दुखुद्रयो॥",
        "‘‘अपेतलोमहंसस्स, रञ्‍ञो कामानुसारिनो।",
        "सब्बे भोगा विनस्सन्ति, रञ्‍ञो तं वुच्‍चते अघं॥",
        "‘‘तत्थेव ते वत्तपदा, एसाव अनुसासनी।",
        "दक्खस्सुदानि पुञ्‍ञकरो, असोण्डो अविनासको।",
        "सीलवास्सु",
        "‘‘अपुच्छिम्ह कोसियगोत्तं",
        "त्वं दानि वदेहि जम्बुक",
        "‘‘बलं पञ्‍चविधं लोके, पुरिसस्मिं महग्गते।",
        "तत्थ बाहुबलं नाम, चरिमं वुच्‍चते बलं॥",
        "‘‘भोगबलञ्‍च दीघावु, दुतियं वुच्‍चते बलं।",
        "अमच्‍चबलञ्‍च",
        "‘‘अभिजच्‍चबलं चेव, तं चतुत्थं असंसयं।",
        "यानि चेतानि सब्बानि, अधिगण्हाति पण्डितो॥",
        "‘‘तं बलानं बलं सेट्ठं, अग्गं पञ्‍ञाबं बलं",
        "पञ्‍ञाबलेनुपत्थद्धो, अत्थं विन्दति पण्डितो॥",
        "‘‘अपि",
        "अकामस्स पसय्हं वा, अञ्‍ञो तं पटिपज्‍जति॥",
        "‘‘अभिजातोपि चे होति, रज्‍जं लद्धान खत्तियो।",
        "दुप्पञ्‍ञो हि कासिपति, सब्बेनपि न जीवति॥",
        "‘‘पञ्‍ञाव",
        "पञ्‍ञासहितो नरो इध, अपि दुक्खे सुखानि विन्दति॥",
        "‘‘पञ्‍ञञ्‍च खो असुस्सूसं, न कोचि अधिगच्छति।",
        "बहुस्सुतं अनागम्म, धम्मट्ठं अविनिब्भुजं॥",
        "‘‘यो च धम्मविभङ्गञ्‍ञू",
        "अनुट्ठहति कालेन, कम्मफलं तस्स इज्झति",
        "‘‘अनायतन",
        "न निब्बिन्दियकारिस्स, सम्मदत्थो विपच्‍चति॥",
        "‘‘अज्झत्तञ्‍च पयुत्तस्स, तथायतनसेविनो।",
        "अनिब्बिन्दियकारिस्स, सम्मदत्थो विपच्‍चति॥",
        "‘‘योगप्पयोगसङ्खातं, सम्भतस्सानुरक्खणं।",
        "तानि",
        "अकम्मुना हि दुम्मेधो, नळागारंव सीदति’’॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, मातापितूसु खत्तिय।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, पुत्तदारेसु खत्तिय।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, मित्तामच्‍चेसु खत्तिय।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, वाहनेसु बलेसु च।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, रट्ठेसु",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, समण",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, मिगपक्खीसु खत्तिय।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, सइन्दा",
        "सुचिण्णेन दिवं पत्ता, मा धम्मं राज पामदो",
        "‘‘तत्थेव",
        "सप्पञ्‍ञसेवी कल्याणी, समत्तं साम",
        "‘‘अलङ्कता कुण्डलिनो सुवत्था, वेळुरियमुत्ताथरुखग्गबन्धा",
        "रथेसभा तिट्ठथ के नु तुम्हे, कथं वो जानन्ति मनुस्सलोके’’॥",
        "‘‘अहमट्ठको भीमरथो पनायं, कालिङ्गराजा पन उग्गतोयं",
        "सुसञ्‍ञतानं इसीनं",
        "‘‘वेहायसं",
        "पुच्छामि तं यक्ख महानुभाव, कथं तं जानन्ति मनुस्सलोके’’॥",
        "‘‘यमाहु देवेसु सुजम्पतीति, मघवाति",
        "स देवराजा इदमज्‍ज पत्तो, सुसञ्‍ञतानं इसीनं दस्सनाय’’॥",
        "‘‘दूरे सुता नो इसयो समागता, महिद्धिका इद्धिगुणूपपन्‍ना।",
        "वन्दामि ते अयिरे पसन्‍नचित्तो, ये जीवलोकेत्थ मनुस्ससेट्ठा’’॥",
        "गन्धो इसीनं चिरदिक्खितानं",
        "इतो पटिक्‍कम्म सहस्सनेत्त, गन्धो इसीनं असुचि देवराज’’॥",
        "‘‘गन्धो इसीनं चिरदिक्खितानं, काया चुतो गच्छतु मालुतेन।",
        "विचित्रपुप्फं सुरभिंव मालं, गन्धञ्‍च एतं पाटिकङ्खाम भन्ते।",
        "न हेत्थ देवा पटिक्‍कूलसञ्‍ञिनो’’॥",
        "‘‘पुरिन्ददो भूतपती यसस्सी, देवानमिन्दो सक्‍को",
        "स देवराजा असुरगणप्पमद्दनो, ओकासमाकङ्खति पञ्ह पुच्छितुं॥",
        "‘‘को",
        "तिण्णञ्‍च रञ्‍ञं मनुजाधिपानं, देवानमिन्दस्स च वासवस्स’’॥",
        "‘‘अयं",
        "आचेरपुत्तो",
        "‘‘कोण्डञ्‍ञ पञ्हानि वियाकरोहि, याचन्ति तं इसयो साधुरूपा।",
        "कोण्डञ्‍ञ एसो मनुजेसु धम्मो, यं वुद्ध",
        "‘‘कतावकासा",
        "अहञ्हि तं तं वो वियाकरिस्सं, ञत्वा सयं लोकमिमं परञ्‍च’’॥",
        "‘‘ततो च मघवा सक्‍को, अत्थदस्सी पुरिन्ददो।",
        "अपुच्छि पठमं पञ्हं, यञ्‍चासि अभिपत्थितं’’॥",
        "‘‘किं सू वधित्वा न कदाचि सोचति, किस्सप्पहानं इसयो वण्णयन्ति।",
        "कस्सीध",
        "‘‘कोधं वधित्वा न कदाचि सोचति, मक्खप्पहानं इसयो वण्णयन्ति।",
        "सब्बेसं वुत्तं फरुसं खमेथ, एतं खन्तिं उत्तममाहु सन्तो’’॥",
        "‘‘सक्‍का उभिन्‍नं",
        "कथं नु हीनस्स वचो खमेथ, अक्खाहि मे कोण्डञ्‍ञ एतमत्थं’’॥",
        "‘‘भया",
        "यो चीध हीनस्स वचो खमेथ, एतं खन्तिं उत्तममाहु सन्तो’’॥",
        "‘‘कथं विजञ्‍ञा चतुपत्थरूपं",
        "विरूपरूपेन चरन्ति सन्तो, तस्मा हि सब्बेसं वचो खमेथ’’॥",
        "‘‘न हेतमत्थं महतीपि सेना, सराजिका युज्झमाना लभेथ।",
        "यं",
        "‘‘सुभासितं ते अनुमोदियान, अञ्‍ञं तं पुच्छामि तदिङ्घ ब्रूहि।",
        "यथा अहुं",
        "तेसं गतिं ब्रूहि सुपापकम्मिनं, कत्थूपपन्‍ना इसिनं विहेठका’’॥",
        "‘‘किसञ्हि",
        "कुक्‍कुळनामे निरयम्हि पच्‍चति, तस्स फुलिङ्गानि पतन्ति काये॥",
        "‘‘यो सञ्‍ञते पब्बजिते अहेठयि",
        "तं नाळिकेरं सुनखा परत्थ, सङ्गम्म खादन्ति विफन्दमानं॥",
        "‘‘अथज्‍जुनो",
        "अङ्गीरसं गोतमं हेठयित्वा, खन्तिं तपस्सिं चिरब्रह्मचारिं॥",
        "‘‘यो",
        "कलाबुवीचिं उपपज्‍ज पच्‍चति, महापतापं",
        "‘‘एतानि सुत्वा निरयानि पण्डितो, अञ्‍ञानि पापिट्ठतरानि चेत्थ।",
        "धम्मं चरे समणब्राह्मणेसु, एवङ्करो सग्गमुपेति ठानं’’॥",
        "‘‘सुभासितं",
        "कथंविधं सीलवन्तं वदन्ति, कथंविधं पञ्‍ञवन्तं वदन्ति।",
        "कथंविधं सप्पुरिसं वदन्ति, कथंविधं नो सिरि नो जहाति’’॥",
        "‘‘कायेन वाचाय च यो’ध",
        "न अत्तहेतू अलिकं भणेति",
        "‘‘गम्भीरपञ्हं मनसाभिचिन्तयं",
        "कालागतं",
        "‘‘यो",
        "दुखितस्स सक्‍कच्‍च करोति किच्‍चं, तथाविधं सप्पुरिसं वदन्ति॥",
        "‘‘एतेहि सब्बेहि गुणेहुपेतो, सद्धो मुदू संविभागी वदञ्‍ञू।",
        "सङ्गाहकं सखिलं सण्हवाचं, तथाविधं नो सिरि नो जहाति’’॥",
        "‘‘सुभासितं ते अनुमोदियान, अञ्‍ञं तं पुच्छामि तदिङ्घ ब्रूहि।",
        "सीलं सिरिञ्‍चापि सतञ्‍च धम्मं, पञ्‍ञञ्‍च कं सेट्ठतरं वदन्ति’’॥",
        "‘‘पञ्‍ञा हि सेट्ठा कुसला वदन्ति, नक्खत्तराजारिव तारकानं।",
        "सीलं सीरी चापि सतञ्‍च धम्मो",
        "‘‘सुभासितं ते अनुमोदियान, अञ्‍ञं तं पुच्छामि तदिङ्घ ब्रूहि।",
        "कथंकरो",
        "पञ्‍ञाय दानिप्पटिपं",
        "‘‘सेवेथ वुद्धे निपुणे बहुस्सुते, उग्गाहको च परिपुच्छको सिया।",
        "सुणेय्य सक्‍कच्‍च सुभासितानि, एवंकरो पञ्‍ञवा होति मच्‍चो॥",
        "‘‘",
        "एवं विपस्सी पजहाति छन्दं, दुक्खेसु कामेसु महब्भयेसु॥",
        "‘‘स वीतरागो पविनेय्य दोसं, मेत्तं",
        "सब्बेसु भूतेसु निधाय दण्डं, अनिन्दितो ब्रह्ममुपेति ठानं’’॥",
        "‘‘महत्थियं",
        "कालिङ्गराजस्स च उग्गतस्स, सब्बेस",
        "‘‘एवमेतं परचित्तवेदि, सब्बेस नो कामरागो पहीनो।",
        "करोहि ओकासमनुग्गहाय, यथा गतिं ते अभिसम्भवेम’’॥",
        "‘‘करोमि ओकासमनुग्गहाय, तथा हि वो कामरागो पहीनो।",
        "फराथ कायं विपुलाय पीतिया, यथा गतिं मे अभिसम्भवेथ’’॥",
        "‘‘सब्बं",
        "फराम कायं विपुलाय पीतिया, यथा गतिं ते अभिसम्भवेम’’॥",
        "‘‘कताय",
        "झाने रता होथ सदा समाहिता, एसा रती पब्बजितस्स सेट्ठा’’॥",
        "‘‘सुत्वान",
        "ते वेदजाता अनुमोदमाना, पक्‍कामु",
        "‘‘गाथा इमा अत्थवती सुब्यञ्‍जना, सुभासिता इसिना पण्डितेन।",
        "यो कोचिमा अट्ठिकत्वा",
        "लद्धान पुब्बापरियं विसेसं, अदस्सनं मच्‍चुराजस्स गच्छे’’॥",
        "‘‘सालिस्सरो सारिपुत्तो, मेण्डिस्सरो च कस्सपो।",
        "पब्बतो अनुरुद्धो च, कच्‍चायनो च देवलो",
        "‘‘अनुसिस्सो च आनन्दो, किसवच्छो च कोलितो।",
        "नारदो उदायी थेरो",
        "सरभङ्गो लोकनाथो, एवं धारेथ जातक’’न्ति॥",
        "‘‘अथ ब्रवि ब्रहा इन्दो, वत्रभू जयतं पिता।",
        "देवकञ्‍ञं पराभेत्वा, सुधम्मायं अलम्बुसं॥",
        "‘‘मिस्से देवा तं याचन्ति, तावतिंसा सइन्दका।",
        "इसिप्पलोभने",
        "‘‘पुरायं अम्हे अच्‍चेति",
        "निब्बानाभिरतो वुद्धो",
        "‘‘देवराज किमेव त्वं, ममेव तुवं सिक्खसि।",
        "इसिप्पलोभने",
        "‘‘मादिसियो",
        "तासम्पि होतु परियायो, तापि यन्तु पलोभना’’",
        "‘‘अद्धा",
        "तादिसियो पवरा चेव, असोके नन्दने वने॥",
        "‘‘न ता एवं पजानन्ति, पारिचरियं पुमं गता।",
        "यादिसं त्वं पजानासि, नारि सब्बङ्गसोभने॥",
        "‘‘त्वमेव गच्छ कल्याणि, इत्थीनं पवरा चसि।",
        "तवेव वण्णरूपेन, सवसमानयिस्ससि’’",
        "‘‘न वाहं न गमिस्सामि, देवराजेन पेसिता।",
        "विभेमि चेतं आसादुं, उग्गतेजो हि ब्राह्मणो॥",
        "‘‘अनेके निरयं पत्ता, इसिमासादिया जना।",
        "आपन्‍ना मोहसंसारं, तस्मा लोमानि हंसये’’॥",
        "‘‘इदं वत्वान पक्‍कामि, अच्छरा कामवण्णिनी।",
        "मिस्सा मिस्सितु",
        "‘‘सा च तं वनमोगय्ह, इसिसिङ्गेन रक्खितं।",
        "बिम्बजालकसञ्छन्‍नं",
        "‘‘पातोव पातरासम्हि, उदण्हसमयं",
        "अग्गिट्ठं परिमज्‍जन्तं, इसिसिङ्गं उपागमि’’॥",
        "‘‘का नु विज्‍जुरिवाभासि, ओसधी विय तारका।",
        "विचित्तहत्थाभरणा",
        "‘‘आदिच्‍चवण्णसङ्कासा, हेमचन्दनगन्धिनी।",
        "सञ्‍ञतूरू महामाया, कुमारी चारुदस्सना॥",
        "‘‘विलग्गा",
        "गमना कामनीया",
        "‘‘अनुपुब्बाव",
        "विमट्ठा तुय्हं सुस्सोणी, अक्खस्स फलकं यथा॥",
        "‘‘उप्पलस्सेव किञ्‍जक्खा, नाभि ते साधु सण्ठिता।",
        "पूरा कण्हञ्‍जनस्सेव, दूरतो पटिदिस्सति॥",
        "‘‘दुविधा जाता उरजा, अवण्टा साधु पच्‍चुदा।",
        "पयोधरा अपतिता",
        "‘‘दीघा कम्बुतलाभासा, गीवा एणेय्यका यथा।",
        "पण्डरावरणा वग्गु, चतुत्थमनसन्‍निभा॥",
        "‘‘उद्धग्गा",
        "दुविजा नेलसम्भूता, दन्ता तव सुदस्सना॥",
        "‘‘अपण्डरा लोहितन्ता, जिञ्‍जूक",
        "आयता",
        "‘‘नातिदीघा सुसम्मट्ठा, कनकब्या",
        "उत्तमङ्गरुहा तुय्हं, केसा चन्दनगन्धिका॥",
        "‘‘यावता कसिगोरक्खा, वाणिजानं",
        "इसीनञ्‍च परक्‍कन्तं, सञ्‍ञतानं तपस्सिनं॥",
        "‘‘न ते समसमं पस्से, अस्मिं पथवि",
        "को वा त्वं कस्स वा पुत्तो, कथं जानेमु तं मयं’’॥",
        "‘‘न पञ्हकालो भद्दन्ते, कस्सपेवं गते सति।",
        "एहि सम्म रमिस्साम, उभो अस्माकमस्समे।",
        "एहि तं उपगूहिस्सं",
        "‘‘इदं वत्वान पक्‍कामि, अच्छरा कामवण्णिनी।",
        "मिस्सा मिस्सितुमिच्छन्ती, इसिसिङ्गं अलम्बुसा’’॥",
        "‘‘सो च वेगेन निक्खम्म, छेत्वा दन्धपरक्‍कमं",
        "तमुत्तमासु वेणीसु, अज्झप्पत्तो",
        "‘‘तमुदावत्त",
        "चवितम्हि",
        "‘‘मनसा अगमा इन्दं, वसन्तं नन्दने वने।",
        "तस्सा सङ्कप्पमञ्‍ञाय, मघवा देवकुञ्‍जरो॥",
        "‘‘पल्‍लङ्कं पहिणी खिप्पं, सोवण्णं सोपवाहनं।",
        "सउत्तरच्छदपञ्‍ञासं, सहस्सपटियत्थतं",
        "‘‘तमेनं",
        "यथा एकमुहुत्तंव, तीणि वस्सानि धारयि॥",
        "‘‘विमदो तीहि वस्सेहि, पबुज्झित्वान ब्राह्मणो।",
        "अद्दसासि हरित",
        "‘‘नवपत्तवनं फुल्‍लं, कोकिलग्गणघोसितं।",
        "समन्ता पविलोकेत्वा, रुदं अस्सूनि वत्तयि॥",
        "‘‘न",
        "को नु मे पारिचरियाय, पुब्बे चित्तं पलोभयि॥",
        "‘‘अरञ्‍ञे मे विहरतो, यो मे तेजा ह सम्भुतं",
        "नानारत्नपरिपूरं, नावंव गण्हि अण्णवे’’॥",
        "‘‘अहं ते पारिचरियाय, देवराजेन पेसिता।",
        "अवधिं",
        "‘‘इमानि किर मं तातो, कस्सपो अनुसासति।",
        "कमलासदिसित्थियो",
        "‘‘उरे गण्डायो बुज्झेसि, तायो बुज्झेसि माणव।",
        "इच्‍चानुसासि मं तातो, यथा मं अनुकम्पको॥",
        "‘‘तस्साहं वचनं नाकं, पितु वुद्धस्स सासनं।",
        "अरञ्‍ञे निम्मनुस्सम्हि, स्वज्‍ज झायामि",
        "‘‘सोहं",
        "पुन वा तादिसो हेस्सं, मरणं मे भविस्सति’’॥",
        "‘‘तस्स",
        "सिरसा अग्गही पादे, इसिसिङ्गं अलम्बुसा॥",
        "‘‘मा मे कुज्झ",
        "महा अत्थो मया चिण्णो, तिदसानं यसस्सिनं।",
        "तया संकम्पितं आसि, सब्बं देवपुरं तदा’’॥",
        "‘‘तावतिंसा च ये देवा, तिदसानञ्‍च वासवो।",
        "त्वञ्‍च भद्दे सुखी होहि, गच्छ कञ्‍ञे यथासुखं’’॥",
        "‘‘तस्स पादे गहेत्वान, कत्वा च नं पदक्खिणं।",
        "अञ्‍जलिं पग्गहेत्वान, तम्हा ठाना अपक्‍कमि॥",
        "‘‘यो च तस्सासि पल्‍लङ्को, सोवण्णो सोपवाहनो।",
        "सउत्तरच्छदपञ्‍ञासो, सहस्सपटियत्थतो।",
        "तमेव पल्‍लङ्कमारुय्ह, अगा देवान सन्तिके॥",
        "‘‘तमोक्‍कमिव आयन्तिं, जलन्तिं विज्‍जुतं यथा।",
        "पतीतो सुमनो वित्तो, देविन्दो अददा वरं’’॥",
        "‘‘वरञ्‍चे",
        "निसिप्पलोभिका",
        "‘‘अरियावकासोसि पसन्‍ननेत्तो, मञ्‍ञे",
        "कथं नु वित्तानि पहाय भोगे, पब्बजि निक्खम्म घरा सपञ्‍ञ’’",
        "‘‘सयं",
        "दिस्वान पुञ्‍ञान महाविपाकं, सद्धायहं पब्बजितोम्हि राज’’॥",
        "‘‘न कामकामा न भया न दोसा, वाचं मुसा पब्बजिता भणन्ति।",
        "अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं, सुत्वान मे जायिहितिप्पसादो’’॥",
        "‘‘वाणिज्‍ज",
        "पवद्धकायं उरगं महन्तं, आदाय गच्छन्ते पमोदमाने’’॥",
        "‘‘सोहं समागम्म जनिन्द तेहि, पहट्ठलोमो अवचम्हि भीतो।",
        "कुहिं अयं नीयति",
        "‘‘नागो अयं नीयति भोजनत्था",
        "सादुञ्‍च थूलञ्‍च मुदुञ्‍च मंसं, न त्वं रसञ्‍ञासि विदेहपुत्त॥",
        "‘‘इतो मयं गन्त्वा सकं निकेतं",
        "मंसानि भोक्खाम",
        "‘‘सचे अयं नीयति भोजनत्था, पवद्धकायो उरगो महन्तो।",
        "ददामि वो बलिबद्दानि",
        "‘‘अद्धा",
        "करोम ते तं वचनं अळार",
        "‘‘तदस्सु ते बन्धना मोचयिंसु, यं नत्थुतो पटिमोक्‍कस्स पासे।",
        "मुत्तो च सो बन्धना नागराजा, पक्‍कामि पाचीनमुखो मुहुत्तं॥",
        "‘‘गन्त्वान पाचीनमुखो मुहुत्तं, पुण्णेहि",
        "तदास्सहं पिट्ठितो अन्वगच्छिं, दसङ्गुलिं अञ्‍जलिं पग्गहेत्वा॥",
        "‘‘गच्छेव",
        "दुक्खो हि लुद्देहि पुना समागमो, अदस्सनं भोजपुत्तान गच्छ॥",
        "‘‘अगमासि सो रहदं विप्पसन्‍नं, नीलोभासं रमणीयं सुतित्थं।",
        "समोततं",
        "‘‘सो तं पविस्स न चिरस्स नागो, दिब्बेन मे पातुरहुं जनिन्द।",
        "उपट्ठही मं पितरंव पुत्तो, हदयङ्गमं कण्णसुखं भणन्तो॥",
        "‘‘त्वं",
        "सकञ्‍च इद्धिं पटिलाभकोस्मि",
        "पहूतभक्खं बहुअन्‍नपानं, मसक्‍कसारं",
        "‘‘तं भूमिभागेहि उपेतरूपं, असक्खरा चेव मुदू सुभा च।",
        "नीचत्तिणा",
        "‘‘अनावकुला वेळुरियूपनीला, चतुद्दिसं अम्बवनं सुरम्मं।",
        "पक्‍का च पेसी च फला सुफुल्‍ला, निच्‍चोतुका धारयन्ती फलानि॥",
        "‘‘तेसं वनानं नरदेव मज्झे, निवेसनं भस्सरसन्‍निकासं।",
        "रजतग्गळं सोवण्णमयं उळारं, ओभासती विज्‍जुरिवन्तलिक्खे॥",
        "‘‘मणीमया सोण्णमया",
        "परिपूरा कञ्‍ञाहि अलङ्कताभि, सुवण्णकायूरधराहि राज॥",
        "‘‘सो सङ्खपालो तरमानरूपो, पासादमारुय्ह अनोमवण्णो।",
        "सहस्सथम्भं अतुलानुभावं, यत्थस्स",
        "‘‘एका",
        "सुभं मणिं जातिमन्तूपपन्‍नं, अचोदिता आसनमब्भिहासि॥",
        "‘‘ततो मं उरगो हत्थे गहेत्वा, निसीदयी पामुखआसनस्मिं।",
        "इदमासनं अत्र भवं निसीदतु, भवञ्हि मे अञ्‍ञतरो गरूनं॥",
        "‘‘अञ्‍ञा च नारी तरमानरूपा, आदाय वारिं उपसङ्कमित्वा।",
        "पादानि पक्खालयी मे जनिन्द, भरियाव",
        "‘‘अपरा च नारी तरमानरूपा, पग्गय्ह सोवण्णमयाय",
        "अनेकसूपं विविधं वियञ्‍जनं, उपनामयी भत्त मनुञ्‍ञरूपं॥",
        "‘‘तुरियेहि",
        "ततुत्तरिं",
        "‘‘भरिया",
        "अळार एतास्सु ते कामकारा, ददामि ते ता परिचारयस्सु॥",
        "‘‘संवच्छरं दिब्बरसानुभुत्वा, तदास्सुहं",
        "नागस्सिदं किन्ति कथञ्‍च लद्धं, कथज्झगमासि विमानसेट्ठं’’॥",
        "‘‘अधिच्‍च",
        "पुच्छामि तं",
        "‘‘नाधिच्‍च लद्धं न परिणामजं मे, न सयंकतं नापि देवेहि दिन्‍नं।",
        "सकेहि कम्मेहि अपापकेहि, पुञ्‍ञेहि मे लद्धमिदं विमानं’’॥",
        "‘‘किं ते वतं किं पन ब्रह्मचरियं, किस्स सुचिण्णस्स अयं विपाको।",
        "अक्खाहि मे नागराजेतमत्थं, कथं",
        "‘‘राजा अहोसिं मगधानमिस्सरो, दुय्योधनो नाम महानुभावो।",
        "सो इत्तरं जीवितं संविदित्वा, असस्सतं विपरिणामधम्मं॥",
        "‘‘अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्तो, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदासिं",
        "ओपानभूतं मे घरं तदासि, सन्तप्पिता समणब्राह्मणा च॥",
        "अच्छादनं सेय्यमथन्‍नपानं, सक्‍कच्‍च दानानि अदम्ह तत्थ",
        "‘‘तं",
        "तेनेव मे लद्धमिदं विमानं, पहूतभक्खं बहुअन्‍नपानं’’।",
        "‘‘नच्‍चेहि गीतेहि चुपेतरूपं, चिरट्ठितिकं न च सस्सतायं॥",
        "‘‘अप्पानुभावा तं महानुभावं, तेजस्सिनं",
        "किमेव दाठावुध किं पटिच्‍च, हत्थत्त",
        "‘‘भयं नु ते अन्वगतं महन्तं, तेजो नु ते नान्वगं दन्तमूलं।",
        "किमेव दाठावुध किं पटिच्‍च, किलेसमापज्‍जि वनिब्बकानं’’॥",
        "‘‘न मे भयं अन्वगतं महन्तं, तेजो न सक्‍का मम तेहि हन्तुं",
        "सतञ्‍च धम्मानि सुकित्तितानि, समुद्दवेलाव दुरच्‍चयानि॥",
        "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं अळार, उपोसथं निच्‍चमुपावसामि।",
        "अथागमुं सोळस भोजपुत्ता, रज्‍जुं गहेत्वान दळ्हञ्‍च पासं॥",
        "‘‘भेत्वान नासं अतिकस्स",
        "एतादिसं दुक्खमहं तितिक्खं",
        "‘‘एकायने",
        "सिरिया पञ्‍ञाय च भावितोसि, किं पत्थयं",
        "‘‘न पुत्तहेतू न धनस्स हेतु, न आयुनो चापि अळार हेतु।",
        "मनुस्सयोनिं अभिपत्थयानो, तस्मा परक्‍कम्म तपो करोमि’’॥",
        "‘‘त्वं लोहितक्खो विहतन्तरंसो, अलङ्कतो कप्पितकेसमस्सु।",
        "सुरोसितो लोहितचन्दनेन, गन्धब्बराजाव दिसा पभाससि",
        "‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, सब्बेहि कामेहि समङ्गिभूतो।",
        "पुच्छामि तं नागराजेतमत्थं, सेय्यो इतो केन मनुस्सलोको’’॥",
        "‘‘अळार नाञ्‍ञत्र मनुस्सलोका, सुद्धी व संविज्‍जति संयमो वा।",
        "अहञ्‍च लद्धान मनुस्सयोनिं, काहामि जातिमरणस्स अन्तं’’॥",
        "‘‘संवच्छरो",
        "आमन्तयित्वान पलेमि नाग, चिरप्पवुट्ठोस्मि",
        "‘‘पुत्ता च दारा अनुजीविनो च",
        "कच्‍चिन्‍नु तं नाभिसपित्थ",
        "‘‘यथापि",
        "ततोपि मय्हं इधमेव सेय्यो, चित्तञ्हि ते नाग मयी पसन्‍नं’’॥",
        "‘‘मणी ममं विज्‍जति लोहितङ्को",
        "आदाय त्वं",
        "‘‘दिट्ठा मया मानुसकापि कामा, असस्सता विपरिणामधम्मा।",
        "आदीनवं कामगुणेसु दिस्वा, सद्धायहं पब्बजितोम्हि राज॥",
        "‘‘दुमप्फलानीव",
        "एतम्पि दिस्वा पब्बजितोम्हि राज, अपण्णकं सामञ्‍ञमेव सेय्यो’’॥",
        "‘‘अद्धा हवे सेवितब्बा सपञ्‍ञा, बहुस्सुता ये बहुठानचिन्तिनो।",
        "नागञ्‍च सुत्वान तवञ्‍चळार, काहामि पुञ्‍ञानि अनप्पकानि’’॥",
        "‘‘अद्धा हवे सेवितब्बा सपञ्‍ञा, बहुस्सुता ये बहुठानचिन्तिनो।",
        "नागञ्‍च सुत्वान ममञ्‍च राज, करोहि पुञ्‍ञानि अनप्पकानी’’ति॥",
        "‘‘आमन्तयामि",
        "सिरस्मिं पलितं जातं, पब्बज्‍जं दानि रोचहं’’॥",
        "‘‘अभुम्मे कथं नु भणसि, सल्‍लं मे देव उरसि कप्पेसि",
        "सत्तसता ते भरिया, कथं",
        "‘‘पञ्‍ञायिहिन्ति एता, दहरा अञ्‍ञम्पि ता गमिस्सन्ति।",
        "सग्गञ्‍चस्स पत्थयानो, तेन अहं पब्बजिस्सामि’’॥",
        "‘‘दुल्‍लद्धं मे आसि सुतसोम, यस्स ते होमहं माता।",
        "यं मे विलपन्तिया, अनपेक्खो पब्बजसि देव॥",
        "‘‘दुल्‍लद्धं मे आसि सुतसोम, यं तं अहं विजायिस्सं।",
        "यं मे विलपन्तिया, अनपेक्खो पब्बजसि देव’’॥",
        "‘‘को नामेसो धम्मो, सुतसोम का च नाम पब्बज्‍जा।",
        "यं नो अम्हे जिण्णे, अनपेक्खो पब्बजसि देव॥",
        "‘‘पुत्तापि तुय्हं बहवो, दहरा अप्पत्तयोब्बना।",
        "मञ्‍जू तेपि",
        "‘‘पुत्तेहि च मे एतेहि, दहरेहि अप्पत्तयोब्बनेहि।",
        "मञ्‍जूहि सब्बेहिपि तुम्हेहि, चिरम्पि ठत्वा विनासभावो’’",
        "‘‘छिन्‍नं",
        "यं नो विकन्दन्तियो",
        "‘‘न च मय्हं छिन्‍नं हदयं, अत्थि करुणापि मय्हं तुम्हेसु।",
        "सग्गञ्‍च पत्थयानो, तेन अहं",
        "‘‘दुल्‍लद्धं मे आसि, सुतसोम यस्स ते अहं भरिया।",
        "यं मे विलपन्तिया, अनपेक्खो पब्बजसि देव॥",
        "‘‘दुल्‍लद्धं मे आसि, सुतसोम यस्स ते अहं भरिया।",
        "यं मे कुच्छिपटिसन्धिं",
        "‘‘परिपक्‍को मे गब्भो, कुच्छिगतो याव नं विजायामि।",
        "माहं एका विधवा, पच्छा दुक्खानि अद्दक्खिं’’॥",
        "‘‘परिपक्‍को ते गब्भो, कुच्छिगतो इङ्घ त्वं",
        "पुत्तं अनोमवण्णं, तं हित्वा पब्बजिस्सामि’’॥",
        "‘‘मा",
        "आरोह वरपासादं",
        "‘‘को",
        "कं अवज्झं घातेमि",
        "‘‘न हि सो सक्‍का हन्तुं, विजितावी",
        "पिता ते मं तात अवच, अनपेक्खो",
        "‘‘योहं पुब्बे निय्यामि, उय्यानं मत्तकुञ्‍जरे च योधेमि।",
        "सुतसोमे पब्बजिते, कथं नु दानि करिस्सामि’’॥",
        "‘‘मातुच्‍च",
        "हत्थेपि ते गहेस्सं, न हि गच्छसि",
        "‘‘उट्ठेहि त्वं धाति, इमं कुमारं रमेहि अञ्‍ञत्थ।",
        "मा मे परिपन्थमकासि",
        "‘‘यं नूनिमं ददेय्यं",
        "सुतसोमे पब्बजिते, किं नु मेनं करिस्सामि’’॥",
        "‘‘कोसो",
        "पथवी च तुय्हं विजिता, रमस्सु",
        "‘‘कोसो च मय्हं विपुलो, कोट्ठागारञ्‍च मय्हं परिपूरं।",
        "पथवी च मय्हं विजिता, तं हित्वा पब्बजिस्सामि’’॥",
        "‘‘मय्हम्पि धनं पहूतं, सङ्खातुं",
        "तं ते ददामि सब्बम्पि",
        "‘‘जानामि",
        "सग्गञ्‍च पत्थयानो, तेन अहं पब्बजिस्सामि’’॥",
        "‘‘उक्‍कण्ठितोस्मि बाळ्हं, अरति मं सोमदत्त आविसति",
        "बहुकापि",
        "‘‘इदञ्‍च तुय्हं रुचितं, सुतसोम अज्‍जेव दानि त्वं पब्बज।",
        "अहम्पि पब्बजिस्सामि, न",
        "‘‘न हि सक्‍का पब्बजितुं, नगरे न हि पच्‍चति जनपदे च’’।",
        "‘‘सुतसोमे पब्बजिते, कथं नु दानि करिस्साम’’॥",
        "‘‘उपनीयतिदं मञ्‍ञे, परित्तं उदकंव चङ्कवारम्हि।",
        "एवं सुपरित्तके जीविते, न च पमज्‍जितुं कालो॥",
        "‘‘उपनीयतिदं",
        "एवं सुपरित्तके जीविते, अन्धबाला",
        "‘‘ते वड्ढयन्ति निरयं, तिरच्छानयोनिञ्‍च पेत्तिविसयञ्‍च।",
        "तण्हाय बन्धनबद्धा, वड्ढेन्ति असुरकायं’’॥",
        "‘‘ऊहञ्‍ञते",
        "मञ्‍ञे नो केसा छिन्‍ना, यसस्सिनो",
        "‘‘अयमस्स पासादो, सोवण्ण",
        "यहि",
        "‘‘अयमस्स पासादो, सोवण्णपुप्फमाल्यवीतिकिण्णो।",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन॥",
        "‘‘इदमस्स कूटागारं, सोवण्णपुप्फमाल्यवीतिकिण्णं।",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो इत्थागारेहि॥",
        "‘‘इदमस्स कूटागारं, सोवण्ण",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन॥",
        "‘‘अयमस्स असोकवनिका, सुपुप्फिता सब्बकालिका रम्मा।",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो",
        "‘‘अयमस्स असोकवनिका, सुपुप्फिता सब्बकालिका रम्मा।",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन॥",
        "‘‘इदमस्स उय्यानं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो इत्थागारेहि॥",
        "‘‘इदमस्स उय्यानं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन॥",
        "‘‘इदमस्स कणिकारवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो इत्थागारेहि॥",
        "‘‘इदमस्स कणिकारवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो",
        "‘‘इदमस्स पाटलिवनं",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो इत्थागारेहि॥",
        "‘‘इदमस्स पाटलिवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन॥",
        "‘‘इदमस्स",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो इत्थागारेहि॥",
        "‘‘इदमस्स अम्बवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन॥",
        "‘‘अयमस्स पोक्खरणी, सञ्छन्‍ना अण्डजेहि वीतिकिण्णा।",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो",
        "‘‘अयमस्स पोक्खरणी, सञ्छन्‍ना अण्डजेहि वीतिकिण्णा।",
        "यहिमनुविचरि राजा, परिकिण्णो ञातिसङ्घेन’’॥",
        "‘‘राजा वो खो",
        "कासायवत्थवसनो, नागोव एकको",
        "‘‘मास्सु पुब्बे रतिकीळितानि, हसितानि च अनुस्सरित्थ",
        "मा वो कामा हनिंसु, रम्मं हि",
        "‘‘मेत्तचित्तञ्‍च",
        "अगच्छित्थ",
        "सुवपण्डितजम्बुककुण्डलिनो",
        "पवरुत्तमसङ्खसिरीव्हयको, सुतसोमअरिन्धमराजवरो॥",
        "‘‘उद्दय्हते",
        "एहि निळिनिके",
        "‘‘नाहं दुक्खक्खमा राज, नाहं अद्धानकोविदा।",
        "कथं अहं गमिस्सामि, वनं कुञ्‍जरसेवितं’’॥",
        "‘‘फीतं जनपदं गन्त्वा, हत्थिना च रथेन च।",
        "दारुसङ्घाटयानेन, एवं गच्छ निळिनिके॥",
        "‘‘हत्थिअस्सरथे पत्ती, गच्छेवादाय खत्तिये।",
        "तवेव वण्णरूपेन, वसं तमानयिस्ससि’’॥",
        "‘‘कदलीधजपञ्‍ञाणो, आभुजीपरिवारितो।",
        "एसो पदिस्सति रम्मो, इसिसिङ्गस्स अस्समो॥",
        "‘‘एसो अग्गिस्स सङ्खातो, एसो धूमो पदिस्सति।",
        "मञ्‍ञे नो अग्गिं हापेति, इसिसिङ्गो महिद्धिको’’॥",
        "‘‘तञ्‍च",
        "इसिसिङ्गो पाविसि भीतो, अस्समं पण्णछादनं॥",
        "‘‘अस्समस्स च सा द्वारे, गेण्डुकेनस्स",
        "विदंसयन्ती अङ्गानि, गुय्हं पकासितानि च॥",
        "‘‘तञ्‍च दिस्वान कीळन्तिं, पण्णसालगतो जटी।",
        "अस्समा निक्खमित्वान, इदं वचनमब्रवि॥",
        "‘‘अम्भो को नाम सो रुक्खो, यस्स तेवंगतं फलं।",
        "दूरेपि खित्तं पच्‍चेति, न तं ओहाय गच्छति’’॥",
        "‘‘अस्समस्स",
        "बहवो",
        "दूरेपि खित्तं पच्‍चेति, न मं ओहाय गच्छति’’॥",
        "‘‘एतू",
        "इदमासनं अत्र भवं निसीदतु, इतो भवं मूलफलानि भुञ्‍जतु’’",
        "‘‘किं ते इदं ऊरूनमन्तरस्मिं, सुपिच्छितं कण्हरिवप्पकासति।",
        "अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं, कोसे नु ते उत्तमङ्गं पविट्ठं’’॥",
        "‘‘अहं वने मूलफलेसनं चरं, आसादयिं",
        "सो मं पतित्वा सहसाज्झपत्तो, पनुज्‍ज मं अब्बहि",
        "‘‘स्वायं वणो खज्‍जति कण्डुवायति, सब्बञ्‍च कालं न लभामि सातं।",
        "पहो भवं कण्डुमिमं विनेतुं, कुरुतं भवं याचितो ब्राह्मणत्थं’’॥",
        "‘‘गम्भीररूपो ते वणो सलोहितो, अपूतिको वणगन्धो",
        "करोमि ते किञ्‍चि कसाययोगं, यथा भवं परमसुखी भवेय्य’’॥",
        "‘‘न",
        "घट्टे मुदुकेन",
        "‘‘इतो नु भोतो कतमेन अस्समो, कच्‍चि भवं अभिरमसि",
        "कच्‍चि नु ते",
        "‘‘इतो",
        "तस्सा तीरे अस्समो मय्ह रम्मो, अहो भवं अस्समं मय्हं पस्से॥",
        "‘‘अम्बा च साला तिलका च जम्बुयो, उद्दालका पाटलियो च फुल्‍ला।",
        "समन्ततो किम्पुरिसाभिगीतं, अहो भवं अस्समं मय्हं पस्से॥",
        "‘‘ताला च मूला च फला च मेत्थ, वण्णेन गन्धेन उपेतरूपं।",
        "तं भूमिभागेहि उपेतरूपं, अहो भवं अस्समं मय्हं पस्से॥",
        "‘‘फला च मूला च पहूतमेत्थ, वण्णेन गन्धेन रसेनुपेता।",
        "आयन्ति च लुद्दका तं पदेसं, मा मे ततो मूलफलं अहासुं’’॥",
        "‘‘पिता ममं मूलफलेसनं गतो, इदानि आगच्छति सायकाले।",
        "उभोव गच्छामसे अस्समं तं, याव",
        "‘‘अञ्‍ञे",
        "ते येव पुच्छेसि ममस्समं तं, ते तं नयिस्सन्ति ममं सकासे’’॥",
        "‘‘न ते कट्ठानि भिन्‍नानि, न ते उदकमाभतं।",
        "अग्गीपि ते न हापितो",
        "‘‘भिन्‍नानि कट्ठानि हुतो च अग्गि, तपनीपि ते समिता ब्रह्मचारी",
        "पीठञ्‍च मय्हं उदकञ्‍च होति, रमसि तुवं",
        "‘‘अभिन्‍नकट्ठोसि",
        "न मे तुवं आलपसी ममज्‍ज, नट्ठं नु किं चेतसिकञ्‍च दुक्खं’’॥",
        "‘‘इधागमा जटिलो ब्रह्मचारी, सुदस्सनेय्यो सुतनू विनेति।",
        "नेवातिदीघो न पनातिरस्सो, सुकण्हकण्हच्छदनेहि भोतो॥",
        "‘‘अमस्सुजातो",
        "द्वे यमा",
        "‘‘मुखञ्‍च तस्स भुसदस्सनेय्यं, कण्णेसु लम्बन्ति च कुञ्‍चितग्गा।",
        "ते जोतरे चरतो माणवस्स, सुत्तञ्‍च यं संयमनं जटानं॥",
        "‘‘अञ्‍ञा",
        "ता पिंसरे",
        "‘‘न मिखलं मुञ्‍जमयं धारेति, न सन्थरे",
        "ता जोतरे जघनन्तरे",
        "‘‘अखीलकानि च अवण्टकानि, हेट्ठा नभ्या कटिसमोहितानि।",
        "अघट्टिता निच्‍चकीळं करोन्ति, हं तात किंरुक्खफलानि तानि॥",
        "‘‘जटा",
        "द्वेधा सिरो साधु विभत्तरूपो, अहो नु खो मय्ह तथा जटास्सु॥",
        "‘‘यदा च सो पकिरति ता जटायो, वण्णेन गन्धेन उपेतरूपा।",
        "नीलुप्पलं वातसमेरितंव, तथेव संवाति पनस्समो अयं॥",
        "‘‘पङ्को च तस्स भुसदस्सनेय्यो, नेतादिसो यादिसो मय्हं काये",
        "सो वायती एरितो मालुतेन, वनं यथा अग्गगिम्हे सुफुल्‍लं॥",
        "‘‘निहन्ति",
        "खित्तञ्‍च तस्स पुनरेति हत्थं, हं तात किंरुक्खफलं नु खो तं॥",
        "‘‘दन्ता च तस्स भुसदस्सनेय्या, सुद्धा समा सङ्खवरूपपन्‍ना।",
        "मनो पसादेन्ति विवरियमाना, न हि",
        "‘‘अकक्‍कसं",
        "रुदं मनुञ्‍ञं करवीकसुस्सरं, हदयङ्गमं रञ्‍जयतेव मे मनो॥",
        "‘‘बिन्दुस्सरो नातिविसट्ठवाक्यो",
        "इच्छामि भो",
        "‘‘सुसन्धि",
        "तेनेव मं उत्तरियान माणवो, विवरितं ऊरुं जघनेन पीळयि॥",
        "‘‘तपन्ति आभन्ति विरोचरे च, सतेरता विज्‍जुरिवन्तलिक्खे।",
        "बाहा मुदू अञ्‍जनलोमसादिसा, विचित्रवट्टङ्गुलिकास्स सोभरे॥",
        "‘‘अकक्‍कसङ्गो",
        "मुदूहि बाहाहि पलिस्सजन्तो, कल्याणरूपो रमयं",
        "‘‘दुमस्स",
        "हत्था मुदू तेहि मं संफुसित्वा, इतो गतो तेन मं दहन्ति तात॥",
        "‘‘न नून",
        "न नून सो हन्ति दुमे कुठारिया",
        "‘‘अच्छो च खो तस्स वणं अकासि, सो मंब्रवि सुखितं मं करोहि।",
        "ताहं करिं तेन ममासि सोख्यं, सो चब्रवि सुखितोस्मीति ब्रह्मे॥",
        "‘‘अयञ्‍च ते मालुवपण्णसन्थता, विकिण्णरूपाव मया च तेन च।",
        "किलन्तरूपा उदके रमित्वा, पुनप्पुनं पण्णकुटिं वजाम॥",
        "‘‘न मज्‍ज मन्ता पटिभन्ति तात, न अग्गिहुत्तं नपि यञ्‍ञतन्तं",
        "न चापि ते मूलफलानि भुञ्‍जे, याव",
        "‘‘अद्धा",
        "तं मं दिसं पापय तात खिप्पं, मा ते अहं अमरिमस्समम्हि॥",
        "‘‘विचित्रफुल्‍लं",
        "तं मं वनं पापय तात खिप्पं, पुरा ते पाणं विजहामि अस्समे’’॥",
        "‘‘इमस्माहं जोतिरसे वनम्हि, गन्धब्बदेवच्छरसङ्घसेविते।",
        "इसीनमावासे सनन्तनम्हि, नेतादिसं अरतिं पापुणेथ॥",
        "‘‘भवन्ति मित्तानि अथो न होन्ति, ञातीसु मित्तेसु करोन्ति पेमं।",
        "अयञ्‍च जम्मो किस्स वा निविट्ठो, यो नेव जानाति कुतोम्हि आगतो॥",
        "‘‘संवासेन हि मित्तानि, सन्धियन्ति",
        "स्वेव मित्तो",
        "‘‘सचे",
        "सम्पन्‍नसस्संव महोदकेन, तपोगुणं खिप्पमिमं पहिस्ससि",
        "‘‘पुनपि",
        "सम्पन्‍नसस्संव महोदकेन, उस्मागतं खिप्पमिमं पहिस्ससि॥",
        "‘‘भूतानि",
        "न तानि सेवेथ नरो सपञ्‍ञो, आसज्‍ज नं नस्सति ब्रह्मचारी’’ति॥",
        "‘‘निवेसनं कस्स नुदं सुनन्द, पाकारेन पण्डुमयेन गुत्तं।",
        "का दिस्सति अग्गिसिखाव दूरे, वेहायसं",
        "‘‘धीता",
        "अक्खाहि मे खिप्पमिधेव पुट्ठो, अवावटा यदि वा अत्थि भत्ता’’॥",
        "‘‘अहञ्हि जानामि जनिन्द एतं, मत्या च पेत्या च अथोपि अस्सा।",
        "तवेव सो पुरिसो भूमिपाल, रत्तिन्दिवं अप्पमत्तो तवत्थे॥",
        "‘‘इद्धो च फीतो च सुवड्ढितो",
        "तस्सेसा भरियाभिपारकस्स",
        "‘‘अम्भो",
        "तदा",
        "‘‘या पुण्णमासे",
        "द्वे पुण्णमायो तदहू अमञ्‍ञहं, दिस्वान पारावतरत्तवासिनिं॥",
        "‘‘अळारपम्हेहि",
        "विजम्भमाना हरतेव मे मनो, जाता वने किम्पुरिसीव पब्बते॥",
        "‘‘तदा हि ब्रहती सामा, आमुत्तमणिकुण्डला।",
        "एकच्‍चवसना नारी, मिगी भन्तावुदिक्खति॥",
        "‘‘कदास्सु मं तम्बनखा सुलोमा, बाहामुदू चन्दनसारलित्ता।",
        "वट्टङ्गुली सन्‍नतधीरकुत्तिया, नारी उपञ्‍ञिस्सति सीसतो सुभा॥",
        "‘‘कदास्सु मं कञ्‍चनजालुरच्छदा, धीता तिरीटिस्स विलग्गमज्झा।",
        "मुदूहि बाहाहि पलिस्सजिस्सति, ब्रहावने जातदुमंव मालुवा॥",
        "‘‘कदास्सु",
        "मुखं मुखेन उपनामयिस्सति, सोण्डोव सोण्डस्स सुराय थालं॥",
        "‘‘यदाद्दसं",
        "ततो",
        "‘‘उम्मादन्तिमहं",
        "न सुपामि दिवारत्तिं, सहस्संव पराजितो॥",
        "‘‘सक्‍को चे",
        "एकरत्तं द्विरत्तं",
        "उम्मादन्त्या रमित्वान, सिविराजा ततो सियं’’",
        "‘‘भूतानि मे भूतपती नमस्सतो, आगम्म यक्खो इदमेतदब्रवि।",
        "रञ्‍ञो मनो उम्मदन्त्या निविट्ठो, ददामि ते तं परिचारयस्सु’’॥",
        "‘‘पुञ्‍ञा विधंसे अमरो न चम्हि, जनो च मे पापमिदञ्‍च",
        "भुसो च त्यस्स मनसो विघातो, दत्वा पियं उम्मदन्तिं अदट्ठा’’॥",
        "‘‘जनिन्द नाञ्‍ञत्र तया मया वा, सब्बापि कम्मस्स कतस्स जञ्‍ञा।",
        "यं ते मया उम्मदन्ती पदिन्‍ना, भुसेहि राजा वनथं सजाहि’’॥",
        "‘‘यो पापकं कम्म करं मनुस्सो, सो",
        "पस्सन्ति भूतानि करोन्तमेतं, युत्ता च ये होन्ति नरा पथब्या॥",
        "‘‘अञ्‍ञो नु ते कोचि",
        "भुसो च त्यस्स मनसो विघातो, दत्वा पियं उम्मदन्तिं अदट्ठा’’॥",
        "‘‘अद्धा",
        "‘‘न पीळिता अत्तदुखेन धीरा, सुखप्फलं कम्म परिच्‍चजन्ति।",
        "सम्मोहिता वापि सुखेन मत्ता, न पापकम्मञ्‍च",
        "‘‘तुवञ्हि माता च पिता च मय्हं, भत्ता पती पोसको देवता च।",
        "दासो अहं तुय्ह सपुत्तदारो, यथासुखं सामि",
        "‘‘यो इस्सरोम्हीति करोति पापं, कत्वा",
        "न तेन सो जीवति दीघमायु",
        "‘‘अञ्‍ञातकं सामिकेही पदिन्‍नं, धम्मे ठिता ये पटिच्छन्ति दानं।",
        "पटिच्छका दायका चापि तत्थ, सुखप्फलञ्‍ञेव करोन्ति कम्मं’’॥",
        "‘‘अञ्‍ञो",
        "भुसो च त्यस्स मनसो विघातो, दत्वा पियं उम्मदन्तिं अदट्ठा’’॥",
        "‘‘अद्धा पिया मय्ह जनिन्द एसा, न सा ममं अप्पिया भूमिपाल।",
        "यं ते मया उम्मदन्ती पदिन्‍ना, भुसेहि राजा वनथं सजाहि’’॥",
        "‘‘यो",
        "यथेविदं मय्ह तथा परेसं, यो",
        "‘‘अञ्‍ञो नु ते कोचि नरो पथब्या, सद्धेय्य",
        "भुसो च त्यस्स मनसो विघातो, दत्वा पियं उम्मदन्तिं अदट्ठा’’॥",
        "‘‘जनिन्द जानासि पिया ममेसा, न सा ममं अप्पिया भूमिपाल।",
        "पियेन ते दम्मि पियं जनिन्द, पियदायिनो देव पियं लभन्ति’’॥",
        "‘‘सो नूनाहं वधिस्सामि, अत्तानं कामहेतुकं।",
        "न हि धम्मं अधम्मेन, अहं वधितुमुस्सहे’’॥",
        "‘‘सचे तुवं मय्ह सतिं",
        "चजामि नं सब्बजनस्स सिब्या",
        "‘‘अदूसियं चे अभिपारक त्वं, चजासि कत्ते अहिताय त्यस्स।",
        "महा च ते उपवादोपि अस्स, न चापि त्यस्स नगरम्हि पक्खो’’॥",
        "‘‘अहं सहिस्सं उपवादमेतं, निन्दं पसंसं गरहञ्‍च सब्बं।",
        "ममेतमागच्छतु भूमिपाल, यथासुखं",
        "‘‘यो",
        "सिरी च लक्खी च अपेति तम्हा, आपो सुवुट्ठीव यथा थलम्हा’’॥",
        "‘‘यं किञ्‍चि दुक्खञ्‍च सुखञ्‍च एत्तो, धम्मातिसारञ्‍च मनोविघातं।",
        "उरसा अहं पच्‍चुत्तरिस्सामि",
        "‘‘धम्मातिसारञ्‍च मनोविघातं, दुक्खञ्‍च निच्छामि अहं परेसं।",
        "एकोविमं हारयिस्सामि भारं, धम्मे ठितो किञ्‍चि अहापयन्तो’’॥",
        "‘‘सग्गूपगं पुञ्‍ञकम्मं जनिन्द, मा मे तुवं अन्तरायं अकासि।",
        "ददामि ते उम्मदन्तिं पसन्‍नो, राजाव यञ्‍ञे धनं ब्राह्मणानं’’॥",
        "‘‘अद्धा तुवं कत्ते हितेसि मय्हं, सखा ममं उम्मदन्ती तुवञ्‍च।",
        "निन्देय्यु देवा पितरो च सब्बे, पापञ्‍च",
        "‘‘न हेतधम्मं सिविराज वज्‍जुं, सनेगमा जानपदा च सब्बे।",
        "यं ते मया उम्मदन्ती पदिन्‍ना, भुसेहि राजा वनथं सजाहि’’॥",
        "‘‘अद्धा",
        "सतञ्‍च धम्मानि सुकित्तितानि, समुद्दवेलाव दुरच्‍चयानि’’॥",
        "‘‘आहुनेय्यो",
        "तयी हुता राज महप्फला हि",
        "‘‘अद्धा हि सब्बं अभिपारक त्वं, धम्मं अचारी मम कत्तुपुत्त।",
        "अञ्‍ञो नु ते को इध सोत्थिकत्ता, द्विपदो नरो अरुणे जीवलोके’’॥",
        "‘‘तुवं नु सेट्ठो त्वमनुत्तरोसि, त्वं धम्मगू",
        "सो धम्मगुत्तो चिरमेव जीव, धम्मञ्‍च",
        "‘‘तदिङ्घ अभिपारक, सुणोहि वचनं मम।",
        "धम्मं ते देसयिस्सामि, सतं आसेवितं अहं॥",
        "‘‘साधु धम्मरुचि राजा, साधु पञ्‍ञाणवा नरो।",
        "साधु मित्तानमद्दुब्भो, पापस्साकरणं सुखं॥",
        "‘‘अक्‍कोधनस्स विजिते, ठितधम्मस्स राजिनो।",
        "सुखं मनुस्सा आसेथ, सीतच्छायाय सङ्घरे॥",
        "‘‘न चाहमेतं अभिरोचयामि, कम्मं असमेक्खकतं असाधु।",
        "ये वापि ञत्वान सयं करोन्ति, उपमा इमा मय्हं तुवं सुणोहि॥",
        "‘‘गवं चे तरमानानं, जिम्हं गच्छति पुङ्गवो।",
        "सब्बा ता जिम्हं गच्छन्ति, नेत्ते जिम्हं गते सति॥",
        "‘‘एवमेव",
        "सो चे अधम्मं चरति, पगेव इतरा पजा।",
        "सब्बं",
        "‘‘गवं",
        "सब्बा गावी उजुं यन्ति, नेत्ते उजुं गते सति॥",
        "‘‘एवमेव मनुस्सेसु, यो होति सेट्ठसम्मतो।",
        "सो सचे धम्मं चरति, पगेव इतरा पजा।",
        "सब्बं रट्ठं सुखं सेति, राजा चे होति धम्मिको॥",
        "‘‘न चापाहं अधम्मेन, अमरत्तमभिपत्थये।",
        "इमं वा पथविं सब्बं, विजेतुं अभिपारक॥",
        "‘‘यञ्हि किञ्‍चि मनुस्सेसु, रतनं इध विज्‍जति।",
        "गावो दासो हिरञ्‍ञञ्‍च, वत्थियं हरिचन्दनं॥",
        "‘‘अस्सित्थियो",
        "न तस्स हेतु विसमं चरेय्यं, मज्झे सिवीनं उसभोम्हि जातो॥",
        "‘‘नेता हिता",
        "सो धम्ममेवानुविचिन्तयन्तो, तस्मा सके चित्तवसे न वत्तो’’॥",
        "‘‘अद्धा तुवं महाराज, निच्‍चं अब्यसनं सिवं।",
        "करिस्ससि चिरं रज्‍जं, पञ्‍ञा हि तव तादिसी॥",
        "‘‘एतं ते अनुमोदाम, यं धम्मं नप्पमज्‍जसि।",
        "धम्मं पमज्‍ज खत्तियो, रट्ठा",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, मातापितूसु खत्तिय।",
        "इध",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, पुत्तदारेसु खत्तिय…पे॰…॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, मित्तामच्‍चेसु खत्तिय…पे॰…॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, वाहनेसु बलेसु च…पे॰…॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, गामेसु निगमेसु च…पे॰…॥",
        "‘‘धम्मं",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, समणब्राह्मणेसु च…पे॰…॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, मिगपक्खीसु खत्तिय…पे॰…॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, धम्मो चिण्णो सुखावहो।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, सइन्दा देवा सब्रह्मका।",
        "सुचिण्णेन दिवं पत्ता, मा धम्मं राज पामदो’’ति॥",
        "‘‘किं",
        "किमङ्कुसञ्‍च पत्तञ्‍च, सङ्घाटिञ्‍चापि ब्राह्मण।",
        "तरमानरूपोहासि",
        "‘‘द्वादसेतानि",
        "नाभिजानामि सोणेन, पिङ्गलेनाभिकूजितं॥",
        "‘‘स्वायं दित्तोव नदति, सुक्‍कदाठं विदंसयं।",
        "तव सुत्वा सभरियस्स, वीतसद्धस्स मं पति’’॥",
        "‘‘अहु एस कतो दोसो, यथा भाससि ब्राह्मण।",
        "एस भिय्यो पसीदामि, वस ब्राह्मण मागमा’’॥",
        "‘‘सब्बसेतो पुरे आसि, ततोपि सबलो अहु।",
        "सब्बलोहितको दानि, कालो पक्‍कमितुं मम॥",
        "‘‘अब्भन्तरं पुरे आसि, ततो मज्झे ततो बहि।",
        "पुरा निद्धमना होति, सयमेव वजामहं॥",
        "‘‘वीतसद्धं न सेवेय्य, उदपानंवनोदकं।",
        "सचेपि नं अनुखणे, वारि कद्दमगन्धिकं॥",
        "‘‘पसन्‍नमेव सेवेय्य, अप्पसन्‍नं विवज्‍जये।",
        "पसन्‍नं पयिरुपासेय्य, रहदं वुदकत्थिको॥",
        "‘‘भजे",
        "असप्पुरिसधम्मो सो, यो भजन्तं न भज्‍जति",
        "‘‘यो",
        "स वे मनुस्सपापिट्ठो, मिगो साखस्सितो यथा॥",
        "‘‘अच्‍चाभिक्खणसंसग्गा, असमोसरणेन च।",
        "एतेन मित्ता जीरन्ति, अकाले याचनाय च॥",
        "‘‘तस्मा नाभिक्खणं गच्छे, न च गच्छे चिराचिरं।",
        "कालेन याचं याचेय्य, एवं मित्ता न जीयरे",
        "‘‘अतिचिरं निवासेन, पियो भवति अप्पियो।",
        "आमन्त खो तं गच्छाम, पुरा ते होम अप्पिया’’॥",
        "‘‘एवं चे याचमानानं, अञ्‍जलिं नावबुज्झसि।",
        "परिचारकानं सतं",
        "एवं तं अभियाचाम, पुन कयिरासि परियायं’’॥",
        "‘‘एवं चे नो विहरतं, अन्तरायो न हेस्सति।",
        "तुय्हं वापि",
        "अप्पेव नाम पस्सेम, अहोरत्तानमच्‍चये’’॥",
        "‘‘उदीरणा",
        "अकामा अकरणीयं वा, करणीयं वापि कुब्बति।",
        "आकामाकरणीयम्हि, क्‍विध पापेन लिप्पति",
        "‘‘सो चे अत्थो च धम्मो च, कल्याणो न च पापको।",
        "भोतो चे वचनं सच्‍चं, सुहतो वानरो मया॥",
        "‘‘अत्तनो चे हि वादस्स, अपराधं विजानिया",
        "न",
        "‘‘इस्सरो",
        "इद्धिं",
        "निद्देसकारी पुरिसो, इस्सरो तेन लिप्पति॥",
        "‘‘सो चे अत्थो च धम्मो च, कल्याणो न च पापको।",
        "भोतो चे वचनं सच्‍चं, सुहतो वानरो मया॥",
        "‘‘अत्तनो चे हि वादस्स, अपराधं विजानिया।",
        "न मं त्वं गरहेय्यासि, भोतो वादो हि तादिसो’’॥",
        "‘‘सचे पुब्बेकतहेतु, सुखदुक्खं निगच्छति।",
        "पोराणकं कतं पापं, तमेसो मुच्‍चते",
        "पोराणकइणमोक्खो, क्‍विध पापेन लिप्पति॥",
        "‘‘सो चे अत्थो च धम्मो च, कल्याणो न च पापको।",
        "भोतो चे वचनं सच्‍चं, सुहतो वानरो मया॥",
        "‘‘अत्तनो चे हि वादस्स, अपराधं विजानिया।",
        "न मं त्वं गरहेय्यासि, भोतो वादो हि तादिसो’’॥",
        "‘‘चतुन्‍नंयेवुपादाय, रूपं सम्भोति पाणिनं।",
        "यतो च रूपं सम्भोति, तत्थेवानुपगच्छति।",
        "इधेव जीवति जीवो, पेच्‍च पेच्‍च विनस्सति॥",
        "उच्छिज्‍जति अयं लोको, ये बाला ये च पण्डिता।",
        "उच्छिज्‍जमाने लोकस्मिं, क्‍विध पापेन लिप्पति॥",
        "‘‘सो",
        "भोतो चे वचनं सच्‍चं, सुहतो वानरो मया॥",
        "‘‘अत्तनो चे हि वादस्स, अपराधं विजानिया।",
        "न मं त्वं गरहेय्यासि, भोतो वादो हि तादिसो’’॥",
        "‘‘आहु",
        "मातरं पितरं हञ्‍ञे, अथो जेट्ठम्पि भातरं।",
        "हनेय्य पुत्त",
        "‘‘यस्स",
        "न तस्स साखं भञ्‍जेय्य, मित्तदुब्भो",
        "‘‘अथ अत्थे समुप्पन्‍ने, समूलमपि अब्बहे",
        "अत्थो मे सम्बलेनापि, सुहतो वानरो मया॥",
        "भोतो चे वचनं सच्‍चं, सुहतो वानरो मया",
        "‘‘अत्तनो चे हि वादस्स, अपराधं विजानिया।",
        "न मं त्वं गरहेय्यासि, भोतो वादो हि तादिसो॥",
        "‘‘अहेतुवादो पुरिसो, यो च इस्सरकुत्तिको।",
        "पुब्बेकती च उच्छेदी, यो च खत्तविदो नरो॥",
        "‘‘एते असप्पुरिसा लोके, बाला पण्डितमानिनो।",
        "करेय्य तादिसो पापं, अथो अञ्‍ञम्पि कारये।",
        "असप्पुरिससंसग्गो",
        "‘‘उरब्भरूपेन वकस्सु",
        "हन्त्वा उरणिं अजिकं",
        "‘‘तथाविधेके समणब्राह्मणासे, छदनं कत्वा वञ्‍चयन्ति मनुस्से।",
        "अनासका थण्डिलसेय्यका च, रजोजल्‍लं उक्‍कुटिकप्पधानं।",
        "परियायभत्तञ्‍च अपानकत्ता, पापाचारा अरहन्तो वदाना॥",
        "‘‘एते असप्पुरिसा लोके, बाला पण्डितमानिनो।",
        "करेय्य तादिसो पापं, अथो अञ्‍ञम्पि कारये।",
        "असप्पुरिससंसग्गो, दुक्खन्तो कटुकुद्रयो॥",
        "‘‘यमाहु",
        "परकारं अत्तकारञ्‍च, ये तुच्छं समवण्णयुं॥",
        "‘‘एते असप्पुरिसा लोके, बाला पण्डितमानिनो।",
        "करेय्य तादिसो पापं, अथो अञ्‍ञम्पि कारये।",
        "असप्पुरिससंसग्गो, दुक्खन्तो कटुकुद्रयो॥",
        "‘‘सचे",
        "न",
        "‘‘यस्मा च वीरियं अत्थि, कम्मं कल्याणपापकं।",
        "तस्मा यन्तानि कारेति, राजा भरति वड्ढकिं॥",
        "‘‘यदि वस्ससतं देवो, न वस्से न हिमं पते।",
        "उच्छिज्‍जेय्य अयं लोको, विनस्सेय्य अयं पजा॥",
        "‘‘यस्मा च वस्सती देवो, हिमञ्‍चानुफुसायति।",
        "तस्मा सस्सानि पच्‍चन्ति, रट्ठञ्‍च पालिते",
        "‘‘गवं चे तरमानानं, जिम्हं गच्छति पुङ्गवो।",
        "सब्बा ता जिम्हं गच्छन्ति, नेत्ते जिम्हं",
        "‘‘एवमेव",
        "सो चे अधम्मं चरति, पगेव इतरा पजा।",
        "सब्बं रट्ठं दुखं सेति, राजा चे होति अधम्मिको॥",
        "‘‘गवं चे तरमानानं, उजुं गच्छति पुङ्गवो।",
        "सब्बा गावी उजुं यन्ति, नेत्ते उजुं",
        "‘‘एवमेव मनुस्सेसु, यो होति सेट्ठसम्मतो।",
        "सो सचे",
        "सब्बं रट्ठं सुखं सेति, राजा चे होति धम्मिको॥",
        "‘‘महारुक्खस्स फलिनो, आमं छिन्दति यो फलं।",
        "रसञ्‍चस्स न जानाति, बीजञ्‍चस्स विनस्सति॥",
        "‘‘महारुक्खूपमं",
        "रसञ्‍चस्स न जानाति, रट्ठञ्‍चस्स विनस्सति॥",
        "‘‘महारुक्खस्स",
        "रसञ्‍चस्स विजानाति, बीजञ्‍चस्स न नस्सति॥",
        "‘‘महारुक्खूपमं रट्ठं, धम्मेन यो पसासति।",
        "रसञ्‍चस्स विजानाति, रट्ठञ्‍चस्स न नस्सति॥",
        "‘‘यो च राजा जनपदं, अधम्मेन पसासति।",
        "सब्बोसधीहि सो राजा, विरुद्धो होति खत्तियो॥",
        "‘‘तथेव नेगमे हिंसं, ये युत्ता कयविक्‍कये।",
        "ओजदानबलीकारे, स कोसेन विरुज्झति॥",
        "‘‘पहारवरखेत्तञ्‍ञू",
        "उस्सिते हिंसयं राजा, स बलेन विरुज्झति॥",
        "‘‘तथेव इसयो हिंसं, सञ्‍ञते",
        "अधम्मचारी खत्तियो, सो सग्गेन विरुज्झति॥",
        "‘‘यो च राजा अधम्मट्ठो, भरियं हन्ति अदूसिकं।",
        "लुद्दं पसवते ठानं",
        "‘‘धम्मं चरे जानपदे, नेगमेसु",
        "इसयो च न हिंसेय्य, पुत्तदारे समं चरे॥",
        "‘‘स तादिसो भूमिपति, रट्ठपालो अकोधनो।",
        "सपत्ते",
        "सनिळीनिकमव्हयनो पठमो, दुतियो पन सउम्मदन्तिवरो।",
        "ततियो पन बोधिसिरीव्हयनो, कथिता पन तीणि जिनेन सुभाति॥",
        "‘‘तस्स",
        "को मे सोणकमक्खाति, सहायं पंसुकीळितं’’॥",
        "‘‘अथब्रवी माणवको, दहरो पञ्‍चचूळको।",
        "मय्हं सुत्वा सतं देहि, सहस्सं दिट्ठ",
        "अहं ते सोणकक्खिस्सं",
        "‘‘कतमस्मिं",
        "कत्थ सोणकमद्दक्खि",
        "‘‘तवेव देव विजिते, तवेवुय्यानभूमिया।",
        "उजुवंसा महासाला, नीलोभासा मनोरमा॥",
        "‘‘तिट्ठन्ति मेघसमाना, रम्मा अञ्‍ञोञ्‍ञनिस्सिता।",
        "तेसं मूलम्हि",
        "उपादानेसु लोकेसु, डय्हमानेसु निब्बुतो॥",
        "‘‘ततो च राजा पायासि, सेनाय चतुरङ्गिया।",
        "कारापेत्वा समं मग्गं, अगमा येन सोणको॥",
        "‘‘उय्यानभूमिं गन्त्वान, विचरन्तो ब्रहावने।",
        "आसीनं",
        "‘‘कपणो वतयं भिक्खु, मुण्डो सङ्घाटिपारुतो।",
        "अमातिको अपितिको, रुक्खमूलस्मि झायति’’॥",
        "‘‘इमं वाक्यं निसामेत्वा, सोणको एतदब्रवि।",
        "‘न राज कपणो होति, धम्मं कायेन फस्सयं",
        "‘यो",
        "स राज कपणो होति, पापो पापपरायनो’’’॥",
        "‘‘‘अरिन्दमोति",
        "कच्‍चि भोतो सुखस्सेय्या",
        "‘‘सदापि भद्रमधनस्स, अनागारस्स भिक्खुनो।",
        "न तेसं कोट्ठे ओपेन्ति, न कुम्भिं न खळोपियं",
        "परनिट्ठितमेसाना, तेन यापेन्ति सुब्बता॥",
        "‘‘दुतियम्पि भद्रमधनस्स, अनागारस्स भिक्खुनो।",
        "अनवज्‍जपिण्डो",
        "‘‘ततियम्पि भद्रमधनस्स, अनागारस्स भिक्खुनो।",
        "निब्बुतो पिण्डो भोत्तब्बो, न च कोचूपरोधति॥",
        "‘‘चतुत्थम्पि",
        "मुत्तस्स रट्ठे चरतो, सङ्गो यस्स न विज्‍जति॥",
        "‘‘पञ्‍चमम्पि",
        "नगरम्हि डय्हमानम्हि, नास्स किञ्‍चि अडय्हथ॥",
        "‘‘छट्ठम्पि",
        "रट्ठे विलुम्पमानम्हि",
        "‘‘सत्तमम्पि",
        "चोरेहि रक्खितं मग्गं, ये चञ्‍ञे परिपन्थिका।",
        "पत्तचीवरमादाय, सोत्थिं गच्छति सुब्बतो॥",
        "‘‘अट्ठमम्पि",
        "यं यं दिसं पक्‍कमति, अनपेक्खोव गच्छति’’॥",
        "‘‘बहूपि भद्रा",
        "अहञ्‍च गिद्धो कामेसु, कथं काहामि सोणक॥",
        "‘‘पिया",
        "अथ केन नु वण्णेन, उभो लोके लभामसे’’॥",
        "‘‘कामे गिद्धा",
        "नरा पापानि कत्वान, उपपज्‍जन्ति दुग्गतिं॥",
        "‘‘ये च कामे पहन्त्वान",
        "एकोदिभावाधिगता, न ते गच्छन्ति दुग्गतिं॥",
        "‘‘उपमं ते करिस्सामि, तं सुणोहि अरिन्दम।",
        "उपमाय मिधेकच्‍चे",
        "‘‘गङ्गाय",
        "वायसो समचिन्तेसि, अप्पपञ्‍ञो अचेतसो॥",
        "‘‘‘यानञ्‍च",
        "तत्थ रत्तिं तत्थ दिवा, तत्थेव निरतो मनो॥",
        "‘‘खादं नागस्स मंसानि, पिवं भागीरथोदकं",
        "सम्पस्सं वनचेत्यानि, न पलेत्थ",
        "‘‘तञ्‍च",
        "समुद्दं अज्झगाहासि",
        "‘‘सो च भक्खपरिक्खीणो, उदपत्वा",
        "न पच्छतो न पुरतो, नुत्तरं नोपि दक्खिणं॥",
        "‘‘दीपं सो नज्झगागञ्छि",
        "सो च तत्थेव पापत्थ, यथा दुब्बलको तथा॥",
        "‘‘तञ्‍च सामुद्दिका मच्छा, कुम्भीला मकरा सुसू।",
        "पसय्हकारा खादिंसु, फन्दमानं विपक्खकं",
        "‘‘एवमेव",
        "गिद्धा चे न वमिस्सन्ति, काकपञ्‍ञाव",
        "‘‘एसा ते उपमा राज, अत्थसन्दस्सनी कता।",
        "त्वञ्‍च पञ्‍ञायसे तेन, यदि काहसि वा न वा॥",
        "‘‘एकवाचम्पि द्विवाचं, भणेय्य अनुकम्पको।",
        "ततुत्तरिं न भासेय्य, दासोवय्यस्स",
        "‘‘इदं वत्वान पक्‍कामि, सोणको अमितबुद्धिमा",
        "वेहासे अन्तलिक्खस्मिं, अनुसासित्वान खत्तियं’’॥",
        "‘‘को",
        "रज्‍जं निय्यादयिस्सामि, नाहं रज्‍जेन मत्थिको॥",
        "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।",
        "माहं काकोव दुम्मेधो, कामानं वसमन्वगं’’",
        "‘‘अत्थि ते दहरो पुत्तो, दीघावु रट्ठवड्ढनो।",
        "तं रज्‍जे अभिसिञ्‍चस्सु, सो नो राजा भविस्सति’’॥",
        "‘‘खिप्पं कुमारमानेथ, दीघावुं रट्ठवड्ढनं।",
        "तं रज्‍जे अभिसिञ्‍चिस्सं, सो वो राजा भविस्सति’’॥",
        "‘‘ततो",
        "तं दिस्वा आलपी राजा, एकपुत्तं मनोरमं॥",
        "‘‘सट्ठि गामसहस्सानि, परिपुण्णानि सब्बसो।",
        "ते पुत्त पटिपज्‍जस्सु, रज्‍जं निय्यादयामि ते॥",
        "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।",
        "माहं काकोव दुम्मेधो, कामानं वसमन्वगं",
        "‘‘सट्ठि नागसहस्सानि, सब्बालङ्कारभूसिता।",
        "सुवण्णकच्छा मातङ्गा, हेमकप्पनवाससा॥",
        "‘‘आरूळ्हा",
        "ते पुत्त पटिपज्‍जस्सु, रज्‍जं निय्यादयामि ते॥",
        "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।",
        "माहं काकोव दुम्मेधो, कामानं वसमन्वगं॥",
        "‘‘सट्ठि",
        "आजानीयाव जातिया, सिन्धवा सीघवाहिनो॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, इल्‍लियाचापधारिभि",
        "ते पुत्त पटिपज्‍जस्सु, रज्‍जं निय्यादयामि ते॥",
        "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।",
        "माहं काकोव दुम्मेधो, कामानं वसमन्वगं॥",
        "‘‘सट्ठि रथसहस्सानि, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।",
        "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "ते पुत्त पटिपज्‍जस्सु, रज्‍जं निय्यादयामि ते॥",
        "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।",
        "माहं काकोव दुम्मेधो, कामानं वसमन्वगं॥",
        "‘‘सट्ठि धेनुसहस्सानि, रोहञ्‍ञा पुङ्गवूसभा।",
        "ता पुत्त पटिपज्‍जस्सु, रज्‍जं निय्यादयामि ते॥",
        "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।",
        "माहं काकोव दुम्मेधो, कामानं वसमन्वगं॥",
        "‘‘सोळसित्थिसहस्सानि",
        "विचित्रवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला।",
        "ता पुत्त पटिपज्‍जस्सु, रज्‍जं निय्यादयामि ते॥",
        "‘‘अज्‍जेव पब्बजिस्सामि, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।",
        "माहं",
        "‘‘दहरस्सेव",
        "तया विना अहं तात, जीवितुम्पि न उस्सहे॥",
        "‘‘यथा आरञ्‍ञकं नागं, पोतो अन्वेति पच्छतो।",
        "जेस्सन्तं गिरिदुग्गेसु, समेसु विसमेसु च॥",
        "‘‘एवं तं अनुगच्छामि, पुत्तमादाय",
        "सुभरो ते भविस्सामि, न ते हेस्सामि दुब्भरो’’॥",
        "‘‘यथा सामुद्दिकं नावं, वाणिजानं धनेसिनं।",
        "वोहारो तत्थ गण्हेय्य, वाणिजा ब्यसनी",
        "‘‘एवमेवायं पुत्तकलि",
        "इमं कुमारं पापेथ, पासादं रतिवड्ढनं॥",
        "‘‘तत्थ कम्बुसहत्थायो, यथा सक्‍कंव अच्छरा।",
        "ता नं तत्थ रमेस्सन्ति",
        "‘‘ततो कुमारं पापेसुं, पासादं रतिवड्ढनं।",
        "तं दिस्वा अवचुं कञ्‍ञा, दीघावुं रट्ठवड्ढनं॥",
        "‘‘देवता नुसि गन्धब्बो, अदु",
        "को वा त्वं कस्स वा पुत्तो, कथं जानेमु तं मयं’’॥",
        "‘‘नम्हि देवो न गन्धब्बो, नापि",
        "कासिरञ्‍ञो अहं पुत्तो, दीघावु रट्ठवड्ढनो।",
        "ममं",
        "‘‘तं",
        "‘कुहिं राजा अनुप्पत्तो, इतो राजा कुहिं गतो’’’॥",
        "‘‘पङ्कं राजा अतिक्‍कन्तो, थले राजा पतिट्ठितो।",
        "अकण्टकं अगहनं, पटिपन्‍नो महापथं॥",
        "‘‘अहञ्‍च पटिपन्‍नोस्मि, मग्गं दुग्गतिगामिनं।",
        "सकण्टकं सगहनं, येन गच्छन्ति दुग्गतिं’’॥",
        "‘‘तस्स",
        "अनुसास महाराज, त्वं नो सब्बासमिस्सरो’’ति॥",
        "‘‘दिस्वा निसिन्‍नं राजानं, ब्रह्मदत्तं रथेसभं।",
        "अथस्स पटिवेदेसि, यस्सासि अनुकम्पको॥",
        "‘‘संकिच्‍चायं अनुप्पत्तो, इसीनं साधुसम्मतो।",
        "तरमानरूपो निय्याहि, खिप्पं पस्स महेसिनं॥",
        "‘‘ततो च राजा तरमानो, युत्तमारुय्ह सन्दनं।",
        "मित्तामच्‍चपरिब्यूळ्हो",
        "‘‘निक्खिप्प पञ्‍च ककुधानि, कासीनं रट्ठवड्ढनो।",
        "वाळबीजनि",
        "‘‘ओरुय्ह राजा यानम्हा, ठपयित्वा पटिच्छदं।",
        "आसीनं",
        "‘‘उपसङ्कमित्वा सो राजा, सम्मोदि इसिना सह।",
        "तं कथं वीतिसारेत्वा, एकमन्तं उपाविसि॥",
        "‘‘एकमन्तं निसिन्‍नोव, अथ कालं अमञ्‍ञथ।",
        "ततो पापानि कम्मानि, पुच्छितुं पटिपज्‍जथ॥",
        "‘‘इसिं पुच्छाम",
        "आसीनं दायपस्सस्मिं, इसिसङ्घपुरक्खतं",
        "‘‘कं गतिं पेच्‍च गच्छन्ति, नरा धम्मातिचारिनो।",
        "अतिचिण्णो मया धम्मो, तं मे अक्खाहि पुच्छितो॥",
        "‘‘इसी अवच संकिच्‍चो, कासीनं रट्ठवड्ढनं।",
        "आसीनं दायपस्सस्मिं, महाराज सुणोहि मे॥",
        "‘‘उप्पथेन",
        "तस्स चे वचनं कयिरा, नास्स मग्गेय्य कण्टको॥",
        "‘‘अधम्मं",
        "तस्स चे वचनं कयिरा, न सो गच्छेय्य दुग्गतिं॥",
        "‘‘धम्मो पथो महाराज, अधम्मो पन उप्पथो।",
        "अधम्मो निरयं नेति, धम्मो पापेति सुग्गतिं॥",
        "‘‘अधम्मचारिनो राज, नरा विसमजीविनो।",
        "यं गतिं पेच्‍च गच्छन्ति, निरये ते सुणोहि मे॥",
        "‘‘सञ्‍जीवो काळसुत्तो च, सङ्घातो",
        "अथापरो",
        "‘‘इच्‍चेते अट्ठ निरया, अक्खाता दुरतिक्‍कमा।",
        "आकिण्णा लुद्दकम्मेहि, पच्‍चेका सोळसुस्सदा॥",
        "‘‘कदरियतापना",
        "लोमहंसनरूपा च, भेस्मा पटिभया दुखा॥",
        "‘‘चतुक्‍कण्णा चतुद्वारा, विभत्ता भागसो मिता।",
        "अयोपाकारपरियन्ता, अयसा पटिकुज्‍जिता॥",
        "‘‘तेसं अयोमया भूमि, जलिता तेजसा युता।",
        "समन्ता योजनसतं, फुटा",
        "‘‘एते पतन्ति निरये, उद्धंपादा अवंसिरा।",
        "इसीनं अतिवत्तारो, सञ्‍ञतानं तपस्सिनं॥",
        "‘‘ते भूनहुनो पच्‍चन्ति, मच्छा बिलकता यथा।",
        "संवच्छरे असङ्खेय्ये, नरा किब्बिसकारिनो॥",
        "‘‘डय्हमानेन गत्तेन, निच्‍चं सन्तरबाहिरं।",
        "निरया नाधिगच्छन्ति, द्वारं निक्खमनेसिनो॥",
        "‘‘पुरत्थिमेन",
        "उत्तरेनपि धावन्ति, ततो धावन्ति दक्खिणं।",
        "यं यञ्हि द्वारं गच्छन्ति, तं तदेव पिधीयरे",
        "‘‘बहूनि वस्ससहस्सानि, जना निरयगामिनो।",
        "बाहा पग्गय्ह कन्दन्ति, पत्वा दुक्खं अनप्पकं॥",
        "‘‘आसीविसंव",
        "न साधुरूपे आसीदे, सञ्‍ञतानं तपस्सिनं॥",
        "‘‘अतिकायो",
        "सहस्सबाहु उच्छिन्‍नो, इसिमासज्‍ज गोतमं॥",
        "‘‘अरजं रजसा वच्छं, किसं अवकिरिय दण्डकी।",
        "तालोव मूलतो",
        "‘‘उपहच्‍च मनं मज्झो",
        "सपारिसज्‍जो उच्छिन्‍नो, मज्झारञ्‍ञं तदा अहु॥",
        "‘‘कण्हदीपायनासज्‍ज, इसिं अन्धकवेण्डयो",
        "अञ्‍ञोञ्‍ञं",
        "‘‘अथायं इसिना सत्तो, अन्तलिक्खचरो पुरे।",
        "पावेक्खि पथविं",
        "‘‘तस्मा हि छन्दागमनं, नप्पसंसन्ति पण्डिता।",
        "अदुट्ठचित्तो भासेय्य, गिरं सच्‍चूपसंहितं॥",
        "‘‘मनसा चे पदुट्ठेन, यो नरो पेक्खते मुनिं।",
        "विज्‍जाचरणसम्पन्‍नं, गन्ता सो निरयं अधो॥",
        "‘‘ये वुड्ढे",
        "अनपच्‍चा अदायादा, तालवत्थु",
        "‘‘यो",
        "स काळसुत्ते निरये, चिररत्ताय पच्‍चति॥",
        "‘‘यो",
        "तापयित्वा जनपदं, तापने पेच्‍च पच्‍चति॥",
        "‘‘सो च वस्ससहस्सानि",
        "अच्‍चिसङ्घपरेतो सो, दुक्खं वेदेति वेदनं॥",
        "‘‘तस्स अग्गिसिखा काया, निच्छरन्ति पभस्सरा।",
        "तेजोभक्खस्स गत्तानि, लोमेहि च",
        "‘‘डय्हमानेन गत्तेन, निच्‍चं सन्तरबाहिरं।",
        "दुक्खाभितुन्‍नो नदति, नागो तुत्तट्टितो",
        "‘‘यो लोभा पितरं हन्ति, दोसा वा पुरिसाधमो।",
        "स काळसुत्ते निरये, चिररत्ताय पच्‍चति॥",
        "‘‘स",
        "अन्धं करित्वा मुत्तकरीसभक्खं, खारे निमुज्‍जन्ति तथाविधं नरं॥",
        "‘‘तत्तं पक्‍कुथितमयोगुळञ्‍च",
        "विक्खम्भमादाय विबन्ध",
        "‘‘सामा च सोणा सबला च गिज्झा, काकोळसङ्घा च दिजा अयोमुखा।",
        "सङ्गम्म",
        "‘‘तं",
        "रती हि नेसं दुखिनो पनीतरे, एतादिसस्मिं निरये वसन्ति।",
        "ये केचि लोके इध पेत्तिघातिनो॥",
        "‘‘पुत्तो च मातरं हन्त्वा, इतो गन्त्वा यमक्खयं।",
        "भुसमापज्‍जते दुक्खं, अत्तकम्मफलूपगो॥",
        "‘‘अमनुस्सा अतिबला, हन्तारं जनयन्तिया।",
        "अयोमयेहि वाळेहि",
        "‘‘तमस्सवं",
        "तम्बलोहविलीनंव, तत्तं पायेन्ति मत्तिघं",
        "‘‘जिगुच्छं कुणपं पूतिं, दुग्गन्धं गूथकद्दमं।",
        "पुब्बलोहितसङ्कासं, रहदमोगय्ह",
        "‘‘तमेनं किमयो तत्थ, अतिकाया अयोमुखा।",
        "छविं भेत्वान",
        "‘‘सो च तं निरयं पत्तो, निमुग्गो सतपोरिसं।",
        "पूतिकं कुणपं वाति, समन्ता सतयोजनं॥",
        "‘‘चक्खुमापि हि चक्खूहि, तेन गन्धेन जीयति।",
        "एतादिसं",
        "‘‘खुरधारमनुक्‍कम्म, तिक्खं दुरभिसम्भवं।",
        "पतन्ति गब्भपातियो",
        "‘‘अयोमया सिम्बलियो, सोळसङ्गुलकण्टका।",
        "उभतो अभिलम्बन्ति, दुग्गं वेतरणिं",
        "‘‘ते",
        "आदित्ता जातवेदेन, उद्धं योजनमुग्गता॥",
        "‘‘एते",
        "नारियो च अतिचारा",
        "‘‘ते पतन्ति अधोक्खन्धा, विवत्ता विहता पुथू।",
        "सयन्ति विनिविद्धङ्गा, दीघं जग्गन्ति सब्बदा",
        "‘‘ततो रत्या विवसाने",
        "लोहकुम्भिं पवज्‍जन्ति, तत्तं अग्गिसमूदकं॥",
        "‘‘एवं दिवा च रत्तो च, दुस्सीला मोहपारुता।",
        "अनुभोन्ति सकं कम्मं, पुब्बे दुक्‍कटमत्तनो॥",
        "‘‘या च भरिया धनक्‍कीता, सामिकं अतिमञ्‍ञति।",
        "सस्सुं वा ससुरं वापि, जेट्ठं वापि ननन्दरं",
        "‘‘तस्सा वङ्केन जिव्हग्गं, निब्बहन्ति सबन्धनं।",
        "स ब्याममत्तं किमिनं, जिव्हं पस्सति अत्तनि",
        "विञ्‍ञापेतुं",
        "‘‘ओरब्भिका सूकरिका, मच्छिका मिगबन्धका।",
        "चोरा गोघातका लुद्दा, अवण्णे वण्णकारका॥",
        "‘‘सत्तीहि लोहकूटेहि, नेत्तिंसेहि उसूहि च।",
        "हञ्‍ञमाना खारनदिं, पपतन्ति",
        "‘‘सायं पातो कूटकारी, अयोकूटेहि हञ्‍ञति।",
        "ततो वन्तं दुरत्तानं, परेसं भुञ्‍जरे",
        "‘‘धङ्का भेरण्डका",
        "विप्फन्दमानं खादन्ति, नरं किब्बिसकारकं",
        "‘‘ये मिगेन मिगं हन्ति, पक्खिं वा पन पक्खिना।",
        "असन्तो रजसा छन्‍ना, गन्ता",
        "‘‘सन्तो",
        "सुचिण्णस्स फलं पस्स, सइन्दा",
        "‘‘तं",
        "तथा",
        "अथ सट्ठिनिपातम्हि, सुणाथ मम भासितं।",
        "जातकसव्हयनो",
        "तथा वुत्तरथेसभकिच्‍चवरोति॥",
        "‘‘इदं",
        "इदं ते रज्‍जं",
        "‘‘अनुज्‍जुभूतेन हरं महन्तं, दिवा च रत्तो च निसीथकाले",
        "पटिगच्छ त्वं खिप्पं कुसावतिं कुस",
        "‘‘नाहं गमिस्सामि इतो कुसावतिं, पभावती वण्णपलोभितो तव।",
        "रमामि मद्दस्स निकेतरम्मे, हित्वान रट्ठं तव दस्सने रतो॥",
        "‘‘पभावती वण्णपलोभितो तव, सम्मूळ्हरूपो विचरामि मेदिनिं",
        "दिसं न जानामि कुतोम्हि आगतो, तयम्हि मत्तो मिगमन्दलोचने॥",
        "‘‘सुवण्णचीरवसने, जातरूपसुमेखले।",
        "सुस्सोणि",
        "‘‘अब्भूति",
        "अकामं राज कामेसि",
        "‘‘अकामं वा सकामं वा, यो नरो लभते पियं।",
        "लाभमेत्थ पसंसाम, अलाभो तत्थ पापको’’॥",
        "‘‘पासाणसारं",
        "वातं जालेन बाधेसि, यो अनिच्छन्तमिच्छसि’’॥",
        "‘‘पासाणो नून ते हदये, ओहितो मुदुलक्खणे।",
        "यो ते सातं न विन्दामि, तिरोजनपदागतो॥",
        "‘‘यदा मं भकुटिं",
        "आळारिको तदा होमि, रञ्‍ञो मद्दस्सन्तेपुरे",
        "‘‘यदा उम्हयमाना मं, राजपुत्ती उदिक्खति",
        "नाळारिको तदा होमि, राजा होमि तदा कुसो’’॥",
        "‘‘सचे",
        "नेव मे त्वं पती अस्स, कामं छिन्दन्तु सत्तधा’’॥",
        "‘‘सचे हि वचनं सच्‍चं, अञ्‍ञेसं यदि वा ममं।",
        "नेव तुय्हं पती अत्थि, अञ्‍ञो सीहस्सरा कुसा’’॥",
        "‘‘नेक्खं गीवं ते कारेस्सं, पत्वा खुज्‍जे कुसावतिं।",
        "सचे मं नागनासूरू, ओलोकेय्य पभावती॥",
        "‘‘नेक्खं",
        "सचे मं नागनासूरू, आलपेय्य पभावती॥",
        "‘‘नेक्खं गीवं ते कारेस्सं, पत्वा खुज्‍जे कुसावतिं।",
        "सचे मं नागनासूरू, उम्हायेय्य पभावती॥",
        "‘‘नेक्खं गीवं ते कारेस्सं, पत्वा खुज्‍जे कुसावतिं।",
        "सचे मं नागनासूरू, पम्हायेय्य पभावती॥",
        "‘‘नेक्खं गीवं ते कारेस्सं, पत्वा खुज्‍जे कुसावतिं।",
        "सचे मे नागनासूरू, पाणीहि उपसम्फुसे’’॥",
        "‘‘न हि नूनायं राजपुत्ती, कुसे सातम्पि विन्दति।",
        "आळारिके भते पोसे, वेतनेन अनत्थिके’’॥",
        "‘‘न हि नूनायं सा",
        "सुनिसितेन सत्थेन, एवं दुब्भासितं भणं’’॥",
        "‘‘मा",
        "महायसोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥",
        "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।",
        "महद्धनोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥",
        "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।",
        "महब्बलोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥",
        "‘‘मा",
        "महारट्ठोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥",
        "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।",
        "महाराजाति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥",
        "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।",
        "सीहस्सरोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥",
        "‘‘मा",
        "वग्गुस्सरोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥",
        "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।",
        "बिन्दुस्सरोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥",
        "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।",
        "मञ्‍जुस्सरोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥",
        "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।",
        "मधुस्सरोति",
        "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।",
        "सतसिप्पोति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं॥",
        "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।",
        "खत्तियोतिपि कत्वान",
        "‘‘मा नं रूपेन पामेसि, आरोहेन पभावति।",
        "कुसराजाति कत्वान, करस्सु रुचिरे पियं’’॥",
        "‘‘एते",
        "पुरा मद्दन्ति पाकारं, आनेन्तेतं पभावतिं’’॥",
        "‘‘सत्त",
        "खत्तियानं पदस्सामि, ये मं हन्तुं इधागता’’॥",
        "‘‘अवुट्ठहि राजपुत्ती, सामा कोसेय्यवासिनी।",
        "अस्सुपुण्णेहि नेत्तेहि, दासीगणपुरक्खता’’॥",
        "‘‘तं नून कक्‍कूपनिसेवितं मुखं, आदासदन्ताथरुपच्‍चवेक्खितं।",
        "सुभं सुनेत्तं विरजं अनङ्गणं, छुद्धं वने ठस्सति खत्तियेहि॥",
        "‘‘ते नून मे असिते वेल्‍लितग्गे, केसे मुदू चन्दनसारलित्ते।",
        "समाकुले सीवथिकाय मज्झे, पादेहि गिज्झा परिकड्ढिस्सन्ति",
        "‘‘ता नून मे तम्बनखा सुलोमा, बाहा मुदू चन्दनसारलित्ता।",
        "छिन्‍ना वने उज्झिता खत्तियेहि, गय्ह धङ्को",
        "‘‘ते नून तालूपनिभे अलम्बे, निसेविते कासिकचन्दनेन।",
        "थनेसु मे लम्बिस्सति",
        "‘‘तं",
        "छिन्‍नं वने खत्तियेही अवत्थं, सिङ्गालसङ्घा परिकड्ढिस्सन्ति",
        "‘‘सोणा",
        "अजरा नून हेस्सन्ति, भक्खयित्वा पभावतिं॥",
        "‘‘सचे मंसानि हरिंसु, खत्तिया दूरगामिनो।",
        "अट्ठीनि अम्म याचित्वा, अनुपथे दहाथ नं॥",
        "‘‘खेत्तानि अम्म कारेत्वा, कणिकारेत्थ रोपय",
        "यदा ते पुप्फिता अस्सु, हेमन्तानं हिमच्‍चये।",
        "सरेय्याथ ममं",
        "‘‘तस्सा माता उदट्ठासि, खत्तिया देववण्णिनी।",
        "दिस्वा असिञ्‍च सूनञ्‍च, रञ्‍ञो मद्दस्सन्तेपुरे’’॥",
        "‘‘इमिना नून असिना, सुसञ्‍ञं तनुमज्झिमं।",
        "धीतरं मद्द",
        "‘‘न मे अकासि वचनं, अत्थकामाय पुत्तिके।",
        "साज्‍ज लोहितसञ्छन्‍ना, गच्छसि",
        "‘‘एवमापज्‍जती पोसो, पापियञ्‍च निगच्छति।",
        "यो वे हितानं वचनं, न करोति",
        "‘‘सचे च अज्‍ज",
        "कुसेन",
        "पूजितं",
        "‘‘यत्थस्सु भेरी नदति, कुञ्‍जरो च निकूजति",
        "खत्तियानं कुले भद्दे, किं नु सुखतरं ततो॥",
        "‘‘अस्सो च सिसति",
        "खत्तियानं कुले भद्दे, किं नु सुखतरं ततो॥",
        "‘‘मयूरकोञ्‍चाभिरुदे, कोकिलाभिनिकूजिते।",
        "खत्तियानं कुले भद्दे, किं नु सुखतरं ततो’’॥",
        "‘‘कहं",
        "कुसो सोळारपञ्‍ञाणो, यो नो दुक्खा पमोचये’’॥",
        "‘‘इधेव सो सत्तुमद्दनो, पररट्ठप्पमद्दनो।",
        "कुसो सोळारपञ्‍ञाणो, यो ते सब्बे वधिस्सति’’",
        "‘‘उम्मत्तिका नु भणसि, अन्धबाला पभाससि",
        "कुसो चे आगतो अस्स, किं न",
        "‘‘एसो",
        "दळ्हं कत्वान संवेल्‍लिं, कुम्भिं धोवति ओणतो’’॥",
        "‘‘वेणी त्वमसि चण्डाली, अदूसि कुलगन्धिनी।",
        "कथं मद्दकुले जाता, दासं कयिरासि कामुकं’’॥",
        "‘‘नम्हि वेणी न चण्डाली, न चम्हि कुलगन्धिनी।",
        "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि’’॥",
        "‘‘यो",
        "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि’’॥",
        "‘‘यस्स नागसहस्सानि, सदा योजेन्ति वीसतिं।",
        "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि॥",
        "‘‘यस्स अस्ससहस्सानि, सदा योजेन्ति वीसतिं।",
        "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि॥",
        "‘‘यस्स रथसहस्सानि, सदा योजेन्ति वीसतिं।",
        "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि॥",
        "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि)",
        "‘‘यस्स धेनुसहस्सानि, सदा दुहन्ति वीसतिं",
        "ओक्‍काकपुत्तो भद्दन्ते, त्वं नु दासोति मञ्‍ञसि’’॥",
        "‘‘तग्घ",
        "नागं मण्डूकवण्णेन, न नं",
        "‘‘अपराधं महाराज, त्वं नो खम रथेसभ।",
        "यं तं अञ्‍ञातवेसेन, नाञ्‍ञासिम्हा इधागतं’’॥",
        "‘‘मादिसस्स न तं छन्‍नं, योहं आळारिको भवे।",
        "त्वञ्‍ञेव मे पसीदस्सु, नत्थि ते देव दुक्‍कटं’’॥",
        "‘‘गच्छ बाले खमापेहि, कुसराजं महब्बलं।",
        "खमापितो कुसो राजा",
        "‘‘पितुस्स वचनं सुत्वा, देववण्णी पभावती।",
        "सिरसा अग्गही पादे, कुसराजं महब्बलं’’॥",
        "‘‘यामा",
        "वन्दे ते सिरसा पादे, मा मे कुज्झं रथेसभ॥",
        "‘‘सब्बं",
        "न चापि अप्पियं तुय्हं, करेय्यामि अहं पुन॥",
        "‘‘एवं चे याचमानाय, वचनं मे न काहसि।",
        "इदानि मं तातो हन्त्वा, खत्तियानं पदस्सति’’॥",
        "‘‘एवं ते याचमानाय, किं न काहामि ते वचो।",
        "विकुद्धो त्यस्मि कल्याणि, मा त्वं भायि पभावति॥",
        "‘‘सब्बं ते पटिजानामि, राजपुत्ति सुणोहि मे।",
        "न चापि अप्पियं तुय्हं, करेय्यामि अहं पुन॥",
        "‘‘तव कामा हि सुस्सोणि, पहु",
        "बहुं मद्दकुलं हन्त्वा, नयितुं तं पभावति’’॥",
        "‘‘योजयन्तु रथे अस्से, नानाचित्ते समाहिते।",
        "अथ दक्खथ मे वेगं, विधमन्तस्स",
        "‘‘तञ्‍च तत्थ उदिक्खिंसु, रञ्‍ञो मद्दस्सन्तेपुरे।",
        "विजम्भमानं सीहंव, फोटेन्तं दिगुणं भुजं॥",
        "‘‘हत्थिक्खन्धञ्‍च",
        "सङ्गामं ओतरित्वान, सीहनादं नदी कुसो॥",
        "‘‘तस्स तं नदतो सुत्वा, सीहस्सेवितरे मिगा।",
        "खत्तिया",
        "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।",
        "अञ्‍ञमञ्‍ञस्स छिन्दन्ति, कुससद्दभयट्टिता॥",
        "‘‘तस्मिं सङ्गामसीसस्मिं, पस्सित्वा हट्ठ",
        "कुसस्स रञ्‍ञो देविन्दो, अदा वेरोचनं मणिं॥",
        "‘‘सो तं विजित्वा सङ्गामं, लद्धा वेरोचनं मणिं।",
        "हत्थिक्खन्धगतो राजा, पावेक्खि नगरं पुरं॥",
        "‘‘जीवग्गाहं",
        "ससुरस्सुपनामेसि, इमे ते देव सत्तवो॥",
        "‘‘सब्बेव ते वसं गता, अमित्ता विहता तव।",
        "कामं करोहि ते तया, मुञ्‍च वा ते हनस्सु वा’’॥",
        "‘‘तुय्हेव सत्तवो एते, न हि ते मय्ह सत्तवो।",
        "त्वञ्‍ञेव नो महाराज, मुञ्‍च वा ते हनस्सु वा’’॥",
        "‘‘इमा",
        "ददाहि नेसं एकेकं, होन्तु जामातरो तव’’॥",
        "‘‘अम्हाकञ्‍चेव तासञ्‍च, त्वं नो सब्बेसमिस्सरो।",
        "त्वञ्‍ञेव नो महाराज, देहि नेसं यदिच्छसि’’॥",
        "‘‘एकमेकस्स एकेकं, अदा सीहस्सरो कुसो।",
        "खत्तियानं तदा तेसं, रञ्‍ञो मद्दस्स धीतरो॥",
        "‘‘पीणिता तेन लाभेन, तुट्ठा सीहस्सरे कुसे।",
        "सकरट्ठानि",
        "‘‘पभावतिञ्‍च आदाय, मणिं वेरोचनं सुभं",
        "कुसावतिं कुसो राजा, अगमासि महब्बलो॥",
        "‘‘त्यस्सु",
        "समाना वण्णरूपेन, नाञ्‍ञमञ्‍ञातिरोचिसुं",
        "‘‘माता पुत्तेन सङ्गच्छि",
        "समग्गा ते तदा आसुं, फीतं धरणिमावसु’’न्ति॥",
        "‘‘देवता नुसि गन्धब्बो, अदु",
        "मनुस्सभूतो इद्धिमा, कथं जानेमु तं मयं’’॥",
        "‘‘नापि देवो न गन्धब्बो, नापि सक्‍को पुरिन्ददो।",
        "मनुस्सभूतो इद्धिमा, एवं जानाहि भारध’’",
        "‘‘कतरूपमिदं भोतो",
        "देवम्हि वस्समानम्हि, अनोवस्सं भवं अका॥",
        "‘‘ततो वातातपे घोरे, सीतच्छायं भवं अका।",
        "ततो अमित्तमज्झेसु",
        "‘‘ततो फीतानि रट्ठानि, वसिनो ते भवं अका।",
        "ततो एकसतं खत्ये, अनुयन्ते",
        "‘‘पतीतास्सु",
        "हत्थियानं अस्सरथं, नारियो च अलङ्कता।",
        "निवेसनानि रम्मानि, मयं भोतो ददामसे॥",
        "‘‘अथ वङ्गे",
        "अथ वा अस्सकावन्ती",
        "‘‘उपड्ढं वापि रज्‍जस्स, मयं भोतो ददामसे।",
        "सचे ते अत्थो रज्‍जेन, अनुसास यदिच्छसि’’॥",
        "‘‘न",
        "अथोपि जनपदेन, अत्थो मय्हं न विज्‍जति॥",
        "‘‘भोतोव रट्ठे विजिते, अरञ्‍ञे अत्थि अस्समो।",
        "पिता मय्हं जनेत्ती च, उभो सम्मन्ति अस्समे॥",
        "‘‘तेसाहं",
        "भवन्तं अज्झावरं कत्वा, सोणं",
        "‘‘करोमि ते तं वचनं, यं मं भणसि ब्राह्मण।",
        "एतञ्‍च खो नो अक्खाहि, कीवन्तो होन्तु याचका’’॥",
        "‘‘परोसतं जानपदा, महासाला च ब्राह्मणा।",
        "इमे च खत्तिया सब्बे, अभिजाता यसस्सिनो।",
        "भवञ्‍च राजा मनोजो, अलं हेस्सन्ति याचका’’॥",
        "‘‘हत्थी अस्से च योजेन्तु, रथं सन्‍नय्ह सारथि",
        "आबन्धनानि गण्हाथ, पादासुस्सारयद्धजे",
        "अस्समं",
        "‘‘ततो च राजा पायासि, सेनाय चतुरङ्गिनी।",
        "अगमा अस्समं रम्मं, यत्थ सम्मति कोसियो’’॥",
        "‘‘कस्स कादम्बयो",
        "अंसं असम्फुसं एति, उदहाराय",
        "‘‘अहं सोणो महाराज, तापसो सहितब्बतो",
        "भरामि मातापितरो, रत्तिन्दिवमतन्दितो॥",
        "‘‘वने फलञ्‍च मूलञ्‍च, आहरित्वा दिसम्पति।",
        "पोसेमि मातापितरो, पुब्बे कतमनुस्सरं’’॥",
        "‘‘इच्छाम",
        "मग्गं नो सोण अक्खाहि, येन गच्छेमु",
        "‘‘अयं",
        "कोविळारेहि सञ्छन्‍नं, एत्थ सम्मति कोसियो’’॥",
        "‘‘इदं वत्वान पक्‍कामि, तरमानो महाइसि।",
        "वेहासे अन्तलिक्खस्मिं, अनुसासित्वान खत्तिये॥",
        "‘‘अस्समं परिमज्‍जित्वा, पञ्‍ञपेत्वान",
        "पण्णसालं पविसित्वा, पितरं पटिबोधयि॥",
        "‘‘इमे आयन्ति राजानो, अभिजाता यसस्सिनो।",
        "अस्समा निक्खमित्वान, निसीद त्वं",
        "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, तरमानो महाइसि।",
        "अस्समा",
        "‘‘तञ्‍च दिस्वान आयन्तं, जलन्तंरिव तेजसा।",
        "खत्यसङ्घपरिब्यूळ्हं, कोसियो एतदब्रवि॥",
        "‘‘कस्स भेरी मुदिङ्गा च",
        "पुरतो पटिपन्‍नानि, हासयन्ता रथेसभं॥",
        "‘‘कस्स कञ्‍चनपट्टेन, पुथुना विज्‍जुवण्णिना।",
        "युवा कलापसन्‍नद्धो, को एति सिरिया जलं॥",
        "‘‘उक्‍कामुखपहट्ठंव, खदिरङ्गारसन्‍निभं।",
        "मुखञ्‍च रुचिरा भाति, को एति सिरिया जलं॥",
        "‘‘कस्स पग्गहितं छत्तं, ससलाकं मनोरमं।",
        "आदिच्‍चरंसावरणं, को एति सिरिया जलं॥",
        "‘‘कस्स अङ्गं परिग्गय्ह, वाळबीजनिमुत्तमं।",
        "चरन्ति वरपुञ्‍ञस्स",
        "‘‘कस्स सेतानि छत्तानि, आजानीया च वम्मिता।",
        "समन्ता परिकिरेन्ति",
        "‘‘कस्स",
        "समन्तानुपरियन्ति, को एति सिरिया जलं॥",
        "‘‘हत्थि अस्सरथ पत्ति",
        "समन्तानुपरियन्ति",
        "‘‘कस्सेसा",
        "अक्खोभणी",
        "‘‘राजाभिराजा",
        "नन्दस्सज्झावरं एति, अस्समं ब्रह्मचारिनं॥",
        "‘‘तस्सेसा महती सेना, पिट्ठितो अनुवत्तति।",
        "अक्खोभणी अपरियन्ता, सागरस्सेव ऊमियो’’॥",
        "‘‘अनुलित्ता चन्दनेन, कासिकुत्तमधारिनो",
        "सब्बे पञ्‍जलिका हुत्वा, इसीनं अज्झुपागमुं’’॥",
        "‘‘कच्‍चि नु भोतो कुसलं, कच्‍चि भोतो अनामयं।",
        "कच्‍चि उञ्छेन यापेथ, कच्‍चि मूलफला बहू॥",
        "‘‘कच्‍चि डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा",
        "वने वाळमिगाकिण्णे, कच्‍चि हिंसा न विज्‍जति’’॥",
        "‘‘कुसलञ्‍चेव नो राज, अथो राज अनामयं।",
        "अथो उञ्छेन यापेम, अथो मूलफला बहू॥",
        "‘‘अथो डंसा मकसा च",
        "वने वाळमिगाकिण्णे, हिंसा मय्हं",
        "‘‘बहूनि वस्सपूगानि, अस्समे सम्मतं",
        "नाभिजानामि उप्पन्‍नं, आबाधं अमनोरमं॥",
        "‘‘स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।",
        "इस्सरोसि अनुप्पत्तो, यं इधत्थि पवेदय॥",
        "‘‘तिन्दुकानि",
        "फलानि",
        "‘‘इदम्पि पानीयं सीतं, आभतं गिरिगब्भरा।",
        "ततो पिव महाराज, सचे त्वं अभिकङ्खसि’’॥",
        "‘‘पटिग्गहितं यं दिन्‍नं, सब्बस्स अग्घियं कतं।",
        "नन्दस्सापि निसामेथ, वचनं सो",
        "‘‘अज्झावरम्हा नन्दस्स, भोतो सन्तिकमागता।",
        "सुणातु",
        "‘‘परोसतं",
        "इमे च खत्तिया सब्बे, अभिजाता यसस्सिनो।",
        "भवञ्‍च राजा मनोजो, अनुमञ्‍ञन्तु मे वचो॥",
        "‘‘ये च सन्ति",
        "अरञ्‍ञे भूतभब्यानि, सुणन्तु वचनं मम॥",
        "‘‘नमो कत्वान भूतानं, इसिं वक्खामि सुब्बतं।",
        "सो त्याहं दक्खिणा बाहु, तव कोसिय सम्मतो॥",
        "‘‘पितरं मे जनेत्तिञ्‍च, भत्तुकामस्स मे सतो।",
        "वीर पुञ्‍ञमिदं ठानं, मा मं कोसिय वारय॥",
        "‘‘सब्भि हेतं उपञ्‍ञातं, ममेतं उपनिस्सज।",
        "उट्ठानपारिचरियाय, दीघरत्तं तया कतं।",
        "मातापितूसु पुञ्‍ञानि, मम लोकददो भव॥",
        "‘‘तथेव सन्ति मनुजा, धम्मे धम्मपदं विदू।",
        "मग्गो",
        "‘‘उट्ठानपारिचरियाय, मातापितुसुखावहं।",
        "तं मं पुञ्‍ञा निवारेति, अरियमग्गावरो नरो’’॥",
        "‘‘सुणन्तु",
        "कुलवंसं महाराज, पोराणं परिहापयं।",
        "अधम्मचारी जेट्ठेसु",
        "‘‘ये च धम्मस्स कुसला, पोराणस्स दिसम्पति।",
        "चारित्तेन च सम्पन्‍ना, न ते गच्छन्ति दुग्गतिं॥",
        "‘‘मातापिता च भाता च, भगिनी ञातिबन्धवा।",
        "सब्बे जेट्ठस्स ते भारा, एवं जानाहि भारध",
        "‘‘आदियित्वा गरुं भारं, नाविको विय उस्सहे।",
        "धम्मञ्‍च नप्पमज्‍जामि, जेट्ठो चस्मि रथेसभ’’॥",
        "‘‘अधिगमा",
        "एवमेव नो भवं धम्मं, कोसियो पविदंसयि॥",
        "‘‘यथा उदयमादिच्‍चो, वासुदेवो पभङ्करो।",
        "पाणीनं पविदंसेति, रूपं कल्याणपापकं।",
        "एवमेव नो भवं धम्मं, कोसियो पविदंसयि’’॥",
        "‘‘एवं",
        "तव पद्धचरो",
        "‘‘अद्धा नन्द विजानासि",
        "अरियो",
        "‘‘भवन्तं वदामि भोतिञ्‍च, सुणाथ वचनं मम।",
        "नायं भारो भारमतो",
        "‘‘तं मं उपट्ठितं सन्तं, मातापितुसुखावहं।",
        "नन्दो अज्झावरं कत्वा, उपट्ठानाय याचति॥",
        "‘‘यो वे इच्छति कामेन, सन्तानं ब्रह्मचारिनं।",
        "नन्दं वो वरथ एको",
        "‘‘तया",
        "उपघातुं",
        "‘‘अस्सत्थस्सेव तरुणं, पवाळं मालुतेरितं।",
        "चिरस्सं नन्दं दिस्वान, हदयं मे पवेधति॥",
        "‘‘यदा सुत्तापि सुपिने",
        "उदग्गा सुमना होमि, नन्दो नो आगतो अयं॥",
        "‘‘यदा च पटिबुज्झित्वा, नन्दं पस्सामि नागतं।",
        "भिय्यो आविसती सोको, दोमनस्सञ्‍चनप्पकं॥",
        "‘‘साहं अज्‍ज चिरस्सम्पि, नन्दं पस्सामि आगतं।",
        "भत्तुच्‍च",
        "‘‘पितुपि नन्दो सुप्पियो, यं नन्दो नप्पवसे",
        "लभतू तात नन्दो तं, मं नन्दो उपतिट्ठतु’’॥",
        "‘‘अनुकम्पिका",
        "मग्गो सग्गस्स लोकस्स, माता तं वरते इसे॥",
        "‘‘पुब्बे रसददी गोत्ती, माता पुञ्‍ञूपसंहिता।",
        "मग्गो सग्गस्स लोकस्स, माता तं वरते इसे’’॥",
        "‘‘आकङ्खमाना पुत्तफलं, देवताय नमस्सति।",
        "नक्खत्तानि च पुच्छति, उतुसंवच्छरानि च॥",
        "‘‘तस्सा उतुम्हि न्हाताय",
        "तेन दोहळिनी होति, सुहदा तेन वुच्‍चति॥",
        "‘‘संवच्छरं",
        "तेन सा जनयन्तीति, जनेत्ति",
        "‘‘थनखीरेन",
        "रोदन्तं पुत्तं",
        "‘‘ततो",
        "दारकं अप्पजानन्तं, पोसेन्ती तेन वुच्‍चति॥",
        "‘‘यञ्‍च मातुधनं होति, यञ्‍च होति पितुद्धनं।",
        "उभयम्पेतस्स गोपेति, अपि पुत्तस्स नो सिया॥",
        "‘‘एवं पुत्त अदुं पुत्त, इति माता विहञ्‍ञति।",
        "पमत्तं परदारेसु, निसीथे पत्तयोब्बने।",
        "सायं पुत्तं अनायन्तं, इति माता विहञ्‍ञति॥",
        "‘‘एवं किच्छा भतो पोसो, मातु अपरिचारको।",
        "मातरि मिच्छा चरित्वान, निरयं सोपपज्‍जति॥",
        "‘‘एवं",
        "पितरि मिच्छा चरित्वान, निरयं सोपपज्‍जति॥",
        "‘‘धनापि धनकामानं, नस्सति इति मे सुतं।",
        "मातरं अपरिचरित्वान, किच्छं वा सो निगच्छति॥",
        "‘‘धनापि धनकामानं, नस्सति इति मे सुतं।",
        "पितरं अपरिचरित्वान, किच्छं वा सो निगच्छति॥",
        "‘‘आनन्दो च पमोदो च, सदा हसितकीळितं।",
        "मातरं परिचरित्वान, लब्भमेतं विजानतो॥",
        "‘‘आनन्दो च पमोदो च, सदा हसितकीळितं।",
        "पितरं परिचरित्वान, लब्भमेतं विजानतो॥",
        "‘‘दानञ्‍च पेय्यवज्‍जञ्‍च",
        "समानत्तता",
        "एते खो सङ्गहा लोके, रथस्साणीव यायतो॥",
        "एते च सङ्गहा नास्सु, न माता पुत्तकारणा।",
        "लभेथ मानं पूजं वा",
        "‘‘यस्मा च सङ्गहा",
        "तस्मा महत्तं पप्पोन्ति, पासंसा च भवन्ति ते॥",
        "‘‘ब्रह्माति",
        "आहुनेय्या",
        "‘‘तस्मा हि ने नमस्सेय्य, सक्‍करेय्य च पण्डितो।",
        "अन्‍नेन अथो",
        "उच्छादनेन न्हापनेन",
        "‘‘ताय नं पारिचरियाय",
        "इधेव नं पसंसन्ति, पेच्‍च सग्गे पमोदती’’ति॥",
        "अथ सत्ततिमम्हि निपातवरे, सभावन्तु कुसावतिराजवरो।",
        "अथ सोणसुनन्दवरो च पुन, अभिवासितसत्ततिमम्हि सुतेति॥",
        "‘‘सुमुख",
        "गच्छ तुवम्पि मा कङ्खि, नत्थि बद्धे",
        "‘‘गच्छे वाहं न वा गच्छे, न तेन अमरो सियं।",
        "सुखितं तं उपासित्वा, दुक्खितं तं कथं जहे॥",
        "‘‘मरणं वा तया सद्धिं, जीवितं वा तया विना।",
        "तदेव मरणं सेय्यो, यञ्‍चे जीवे तया विना॥",
        "‘‘नेस धम्मो महाराज, यं तं एवं गतं जहे।",
        "या गति तुय्हं सा मय्हं, रुच्‍चते विहगाधिप॥",
        "‘‘का नु पासेन बद्धस्स",
        "सा कथं चेतयानस्स, मुत्तस्स तव रुच्‍चति॥",
        "‘‘कं वा त्वं पस्ससे अत्थं, मम तुय्हञ्‍च पक्खिम।",
        "ञातीनं वावसिट्ठानं, उभिन्‍नं जीवितक्खये॥",
        "‘‘यं न कञ्‍चनदेपिञ्छ",
        "तादिसे सञ्‍चजं पाणं, कमत्थमभिजोतये’’॥",
        "‘‘कथं नु पततं सेट्ठ, धम्मे अत्थं न बुज्झसि",
        "धम्मो अपचितो सन्तो, अत्थं दस्सेति पाणिनं॥",
        "‘‘सोहं धम्मं अपेक्खानो, धम्मा चत्थं समुट्ठितं।",
        "भत्तिञ्‍च",
        "‘‘अद्धा एसो सतं धम्मो, यो मित्तो मित्तमापदे।",
        "न चजे जीवितस्सापि, हेतुधम्ममनुस्सरं॥",
        "‘‘स्वायं धम्मो च ते चिण्णो, भत्ति च विदिता मयि।",
        "कामं करस्सु मय्हेतं, गच्छेवानुमतो मया’’॥",
        "‘‘अपि",
        "तया तं बुद्धिसम्पन्‍नं",
        "‘‘इच्‍चेवं",
        "पच्‍चदिस्सथ नेसादो, आतुरानमिवन्तको॥",
        "‘‘ते सत्तुमभिसञ्‍चिक्ख, दीघरत्तं हिता दिजा।",
        "तुण्हीमासित्थ उभयो, न सञ्‍चलेसुमासना",
        "‘‘धतरट्ठे च दिस्वान, समुड्डेन्ते ततो ततो।",
        "अभिक्‍कमथ वेगेन, दिजसत्तु दिजाधिपे॥",
        "‘‘सो च वेगेनभिक्‍कम्म, आसज्‍ज परमे दिजे।",
        "पच्‍चकमित्थ",
        "‘‘एकंव बद्धमासीनं, अबद्धञ्‍च पुनापरं।",
        "आसज्‍ज बद्धमासीनं, पेक्खमानमदीनवं॥",
        "‘‘ततो सो विमतोयेव, पण्डरे अज्झभासथ।",
        "पवड्ढकाये आसीने, दिजसङ्घगणाधिपे॥",
        "‘‘यं नु पासेन महता, बद्धो न कुरुते दिसं।",
        "अथ",
        "‘‘किन्‍नु त्यायं",
        "ओहाय सकुणा यन्ति, किं एको अवहीयसि’’॥",
        "‘‘राजा मे सो दिजामित्त, सखा पाणसमो च मे।",
        "नेव नं विजहिस्सामि, याव कालस्स परियायं॥",
        "‘‘कथं पनायं विहङ्गो, नाद्दस पासमोड्डितं।",
        "पदञ्हेतं महन्तानं, बोद्धुमरहन्ति आपदं॥",
        "‘‘यदा पराभवो होति, पोसो जीवितसङ्खये।",
        "अथ जालञ्‍च पासञ्‍च, आसज्‍जापि न बुज्झति॥",
        "‘‘अपि",
        "गुय्हमासज्‍ज",
        "‘‘अपि नायं तया सद्धिं, संवासस्स",
        "अपि नो अनुमञ्‍ञासि, अपि नो जीवितं ददे’’॥",
        "‘‘न चेव मे त्वं बद्धोसि, नपि इच्छामि ते वधं।",
        "कामं खिप्पमितो गन्त्वा, जीव त्वं अनिघो चिरं’’॥",
        "‘‘नेवाहमेतमिच्छामि",
        "सचे एकेन तुट्ठोसि, मुञ्‍चेतं मञ्‍च भक्खय॥",
        "‘‘आरोहपरिणाहेन, तुल्यास्मा",
        "न ते लाभेन जीवत्थि",
        "‘‘तदिङ्घ",
        "मं पुब्बे बन्ध पासेन, पच्छा मुञ्‍च दिजाधिपं॥",
        "‘‘तावदेव च ते लाभो, कतास्स",
        "मित्ति च धतरट्ठेहि, यावजीवाय ते सिया’’॥",
        "‘‘पस्सन्तु नो महासङ्घा, तया मुत्तं इतो गतं।",
        "मित्तामच्‍चा च भच्‍चा च, पुत्तदारा च बन्धवा॥",
        "‘‘न च ते तादिसा मित्ता, बहूनं",
        "यथा त्वं धतरट्ठस्स, पाणसाधारणो सखा॥",
        "‘‘सो ते सहायं मुञ्‍चामि, होतु राजा तवानुगो।",
        "कामं खिप्पमितो गन्त्वा, ञातिमज्झे विरोचथ’’॥",
        "‘‘सो पतीतो पमुत्तेन, भत्तुना",
        "अज्झभासथ वक्‍कङ्गो",
        "‘‘एवं लुद्दक नन्दस्सु, सह सब्बेहि ञातिभि।",
        "यथाहमज्‍ज नन्दामि, मुत्तं दिस्वा दिजाधिपं’’॥",
        "‘‘एहि",
        "लाभं तवायं",
        "‘‘खिप्पमन्तेपुरं नेत्वा",
        "अबद्धे पकतिभूते, काजे",
        "‘‘धतरट्ठा महाराज, हंसाधिपतिनो इमे।",
        "अयञ्हि",
        "‘‘असंसयं इमं दिस्वा, हंसराजं नराधिपो।",
        "पतीतो सुमनो वित्तो",
        "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, कम्मुना उपपादयि।",
        "खिप्पमन्तेपुरं गन्त्वा, रञ्‍ञो हंसे अदस्सयि।",
        "अबद्धे पकतिभूते, काजे उभयतो ठिते॥",
        "‘‘धतरट्ठा",
        "अयञ्हि राजा हंसानं, अयं सेनापतीतरो’’॥",
        "‘‘कथं पनिमे विहङ्गा",
        "कथं लुद्दो महन्तानं, इस्सरे इध अज्झगा’’॥",
        "‘‘विहिता सन्तिमे पासा, पल्‍ललेसु जनाधिप।",
        "यं यदायतनं मञ्‍ञे, दिजानं पाणरोधनं॥",
        "‘‘तादिसं पासमासज्‍ज, हंसराजा अबज्झथ।",
        "तं अबद्धो उपासीनो, ममायं अज्झभासथ॥",
        "‘‘सुदुक्‍करं अनरियेहि, दहते भावमुत्तमं।",
        "भत्तुरत्थे परक्‍कन्तो, धम्मयुत्तो",
        "‘‘अत्तनायं",
        "अनुत्थुनन्तो आसीनो, भत्तु याचित्थ जीवितं॥",
        "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, पसादमहमज्झगा।",
        "ततो नं पामुचिं",
        "‘‘‘सो",
        "अज्झभासथ वक्‍कङ्गो, वाचं कण्णसुखं भणं॥",
        "‘‘‘एवं लुद्दक नन्दस्सु, सह सब्बेहि ञातिभि।",
        "यथाहमज्‍ज नन्दामि, मुत्तं दिस्वा दिजाधिपं॥",
        "‘‘‘एहि तं अनुसिक्खामि, यथा त्वमपि लच्छसे।",
        "लाभं तवायं धतरट्ठो, पापं किञ्‍चि न दक्खति॥",
        "‘‘‘खिप्पमन्तेपुरं नेत्वा",
        "अबद्धे पकतिभूते, काजे उभयतो ठिते॥",
        "‘‘‘धतरट्ठा महाराज, हंसाधिपतिनो इमे।",
        "अयञ्हि राजा हंसानं, अयं सेनापतीतरो॥",
        "‘‘‘असंसयं इमं दिस्वा, हंसराजं नराधिपो।",
        "पतीतो सुमनो वित्तो, बहुं दस्सति ते धनं’॥",
        "‘‘एवमेतस्स वचना, आनीतामे उभो मया।",
        "एत्थेव हि इमे आसुं",
        "‘‘सोयं एवं गतो पक्खी, दिजो परमधम्मिको।",
        "मादिसस्स हि लुद्दस्स, जनयेय्याथ मद्दवं॥",
        "‘‘उपायनञ्‍च",
        "सब्बसाकुणिकागामे, तं पस्स मनुजाधिप’’॥",
        "‘‘दिस्वा निसिन्‍नं राजानं, पीठे सोवण्णये सुभे।",
        "अज्झभासथ वक्‍कङ्गो, वाचं कण्णसुखं भणं॥",
        "‘‘कच्‍चिन्‍नु",
        "कच्‍चि रट्ठमिदं फीतं, धम्मेन मनुसाससि’’॥",
        "‘‘कुसलञ्‍चेव मे हंस, अथो हंस अनामयं।",
        "अथो रट्ठमिदं फीतं, धम्मेन मनुसासहं’’",
        "‘‘कच्‍चि भोतो अमच्‍चेसु, दोसो कोचि न विज्‍जति।",
        "कच्‍चि च",
        "‘‘अथोपि",
        "अथोपि ते",
        "‘‘कच्‍चि ते सादिसी भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।",
        "पुत्तरूपयसूपेता, तव छन्दवसानुगा’’॥",
        "‘‘अथो मे सादिसी भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।",
        "पुत्तरूपयसूपेता, मम छन्दवसानुगा’’॥",
        "‘‘भवन्तं",
        "दुक्खमापज्‍जि विपुलं, तस्मिं पठममापदे॥",
        "‘‘कच्‍चि यन्तापतित्वान, दण्डेन समपोथयि।",
        "एवमेतेसं जम्मानं, पातिकं",
        "‘‘खेममासि महाराज, एवमापदिया सति",
        "न चायं किञ्‍चि रस्मासु, सत्तूव समपज्‍जथ॥",
        "‘‘पच्‍चगमित्थ नेसादो, पुब्बेव अज्झभासथ।",
        "तदायं सुमुखोयेव, पण्डितो पच्‍चभासथ॥",
        "‘‘तस्स",
        "ततो मं पामुची पासा, अनुञ्‍ञासि सुखेन च॥",
        "‘‘इदञ्‍च सुमुखेनेव, एतदत्थाय चिन्तितं।",
        "भोतो सकासेगमनं",
        "‘‘स्वागतञ्‍चेविदं भवतं, पतीतो चस्मि दस्सना।",
        "एसो चापि बहुं वित्तं, लभतं यावदिच्छति’’",
        "‘‘सन्तप्पयित्वा",
        "अज्झभासथ वक्‍कङ्गं, वाचं कण्णसुखं भणं’’॥",
        "‘‘यं खलु धम्ममाधीनं, वसो वत्तति किञ्‍चनं।",
        "सब्बत्थिस्सरियं तव",
        "‘‘दानत्थं",
        "एतं ददामि वो वित्तं, इस्सरियं",
        "‘‘यथा च म्यायं सुमुखो, अज्झभासेय्य पण्डितो।",
        "कामसा बुद्धिसम्पन्‍नो, तं म्यास्स परमप्पियं’’॥",
        "‘‘अहं खलु महाराज, नागराजारिवन्तरं।",
        "पटिवत्तुं न सक्‍कोमि, न मे सो विनयो सिया॥",
        "‘‘अम्हाकञ्‍चेव सो",
        "भूमिपालो मनुस्सिन्दो, पूजा बहूहि हेतुहि॥",
        "‘‘तेसं उभिन्‍नं भणतं, वत्तमाने विनिच्छये।",
        "नन्तरं",
        "‘‘धम्मेन",
        "न हेव अकतत्तस्स, नयो एतादिसो सिया॥",
        "‘‘एवं अग्गपकतिमा, एवं उत्तमसत्तवो।",
        "यावतत्थि मया दिट्ठा, नाञ्‍ञं पस्सामि एदिसं॥",
        "‘‘तुट्ठोस्मि वो पकतिया, वाक्येन मधुरेन च।",
        "एसो चापि ममच्छन्दो, चिरं पस्सेय्य वो उभो’’॥",
        "‘‘यं किच्‍चं",
        "पत्ता निस्संसयं त्याम्हा",
        "‘‘अदुञ्‍च नून सुमहा, ञातिसङ्घस्स मन्तरं।",
        "अदस्सनेन अस्माकं",
        "‘‘तेसं सोकविघाताय, तया अनुमता मयं।",
        "तं पदक्खिणतो कत्वा, ञातिं",
        "‘‘अद्धाहं विपुलं पीतिं, भवतं विन्दामि दस्सना।",
        "एसो चापि महा अत्थो, ञातिविस्सासना सिया’’॥",
        "‘‘इदं",
        "उत्तमं जवमन्वाय",
        "‘‘ते",
        "केकाति मकरुं हंसा, पुथुसद्दो अजायथ॥",
        "‘‘ते पतीता पमुत्तेन, भत्तुना भत्तुगारवा।",
        "समन्ता परिकिरिंसु",
        "‘‘एवं",
        "हंसा यथा धतरट्ठा, ञातिसङ्घं उपागमु’’न्ति॥",
        "‘‘एते हंसा पक्‍कमन्ति, वक्‍कङ्गा भयमेरिता।",
        "हरित्तच हेमवण्ण, कामं सुमुख पक्‍कम॥",
        "‘‘ओहाय मं ञातिगणा, एकं पासवसं गतं।",
        "अनपेक्खमाना गच्छन्ति, किं एको अवहीयसि॥",
        "‘‘पतेव पततं सेट्ठ, नत्थि बद्धे सहायता।",
        "मा अनीघाय हापेसि, कामं सुमुख पक्‍कम’’॥",
        "‘‘नाहं दुक्खपरेतोपि",
        "जीवितं मरणं वा मे, तया सद्धिं भविस्सति॥",
        "‘‘नाहं दुक्खपरेतोपि, धतरट्ठ तुवं जहे।",
        "न मं अनरियसंयुत्ते, कम्मे योजेतुमरहसि॥",
        "‘‘सकुमारो सखा त्यस्मि, सचित्ते चस्मि ते",
        "ञातो सेनापति त्याहं, हंसानं पवरुत्तम॥",
        "‘‘कथं",
        "तं हित्वा पततं सेट्ठ, किं ते वक्खामितो गतो।",
        "इध पाणं चजिस्सामि, नानरियं",
        "‘‘एसो",
        "यो भत्तारं सखारं मं, न परिच्‍चत्तुमुस्सहे॥",
        "‘‘तञ्हि मे पेक्खमानस्स, भयं नत्वेव जायति।",
        "अधिगच्छसि त्वं मय्हं, एवं भूतस्स जीवितं’’॥",
        "‘‘इच्‍चेवं",
        "दण्डमादाय नेसादो, आपती",
        "‘‘तमापतन्तं दिस्वान, सुमुखो अतिब्रूहयि",
        "अट्ठासि पुरतो रञ्‍ञो, हंसो विस्सासयं ब्यधं",
        "‘‘मा भायि पततं सेट्ठ, न हि भायन्ति तादिसा।",
        "अहं योगं पयुञ्‍जिस्सं, युत्तं धम्मूपसंहितं।",
        "तेन परियापदानेन",
        "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, सुमुखस्स सुभासितं।",
        "पहट्ठलोमो नेसादो, अञ्‍जलिस्स पणामयि॥",
        "‘‘न मे सुतं वा दिट्ठं वा, भासन्तो मानुसिं दिजो।",
        "अरियं ब्रुवानो",
        "‘‘किन्‍नु तायं दिजो होति, मुत्तो बद्धं उपाससि।",
        "ओहाय सकुणा यन्ति, किं एको अवहीयसि’’॥",
        "‘‘राजा मे सो दिजामित्त, सेनापच्‍चस्स कारयिं।",
        "तमापदे परिच्‍चत्तुं, नुस्सहे विहगाधिपं॥",
        "‘‘महागणाय भत्ता मे, मा एको ब्यसनं अगा।",
        "तथा",
        "‘‘अरियवत्तसि",
        "चजामि ते तं भत्तारं, गच्छथूभो",
        "‘‘सचे अत्तप्पयोगेन, ओहितो हंसपक्खिनं।",
        "पटिगण्हाम ते सम्म, एतं अभयदक्खिणं॥",
        "‘‘नो चे अत्तप्पयोगेन, ओहितो हंसपक्खिनं।",
        "अनिस्सरो मुञ्‍चमम्हे, थेय्यं कयिरासि लुद्दक’’॥",
        "‘‘यस्स त्वं भतको",
        "तत्थ संयमनो",
        "‘‘इच्‍चेवं वुत्तो नेसादो, हेमवण्णे हरित्तचे।",
        "उभो हत्थेहि सङ्गय्ह",
        "‘‘ते पञ्‍जरगते पक्खी, उभो भस्सरवण्णिने।",
        "सुमुखं धतरट्ठञ्‍च, लुद्दो आदाय पक्‍कमि’’॥",
        "‘‘हरीयमानो",
        "बाळ्हं भायामि सुमुख, सामाय लक्खणूरुया।",
        "अस्माकं वधमञ्‍ञाय, अथत्तानं वधिस्सति॥",
        "‘‘पाकहंसा च सुमुख, सुहेमा हेमसुत्तचा।",
        "कोञ्‍ची समुद्दतीरेव, कपणा नून रुच्छति’’॥",
        "‘‘एवं महन्तो लोकस्स, अप्पमेय्यो महागणी।",
        "एकित्थिमनुसोचेय्य, नयिदं पञ्‍ञवतामिव॥",
        "‘‘वातोव",
        "बालो आमकपक्‍कंव, लोलो अन्धोव आमिसं॥",
        "‘‘अविनिच्छयञ्‍ञु अत्थेसु, मन्दोव पटिभासि",
        "किच्‍चाकिच्‍चं न जानासि, सम्पत्तो कालपरियायं॥",
        "‘‘अड्ढुम्मत्तो उदीरेसि, यो सेय्या मञ्‍ञसित्थियो।",
        "बहुसाधारणा हेता, सोण्डानंव सुराघरं॥",
        "‘‘माया",
        "खरा च बन्धना चेता, मच्‍चुपासा गुहासया",
        "तासु यो विस्ससे पोसो, सो नरेसु नराधमो’’॥",
        "‘‘यं वुद्धेहि उपञ्‍ञातं, को तं निन्दितुमरहति।",
        "महाभूतित्थियो नाम, लोकस्मिं उदपज्‍जिसुं॥",
        "‘‘खिड्डा पणिहिता त्यासु, रति त्यासु पतिट्ठिता।",
        "बीजानि त्यासु रूहन्ति, यदिदं सत्ता पजायरे।",
        "तासु को निब्बिदे",
        "‘‘त्वमेव नञ्‍ञो सुमुख, थीनं अत्थेसु युञ्‍जसि।",
        "तस्स त्यज्‍ज भये जाते, भीतेन जायते मति॥",
        "‘‘सब्बो हि संसयं पत्तो, भयं भीरु तितिक्खति।",
        "पण्डिता च महन्तानो",
        "‘‘एतदत्थाय राजानो, सूरमिच्छन्ति मन्तिनं।",
        "पटिबाहति यं सूरो, आपदं अत्तपरियायं॥",
        "‘‘मा",
        "तथा हि वण्णो पत्तानं, फलं वेळुंव तं वधि॥",
        "‘‘मुत्तोपि",
        "सोपज्‍ज संसयं पत्तो, अत्थं गण्हाहि मा मुखं’’॥",
        "‘‘सो तं",
        "तव परियापदानेन, मम पाणेसनं चर’’॥",
        "‘‘मा भायि पततं सेट्ठ, न हि भायन्ति तादिसा।",
        "अहं योगं पयुञ्‍जिस्सं, युत्तं धम्मूपसंहितं",
        "मम परियापदानेन, खिप्पं पासा पमोक्खसि’’॥",
        "‘‘सो",
        "पटिवेदेथ मं रञ्‍ञो, धतरट्ठायमागतो’’॥",
        "‘‘ते",
        "खलु संयमनो राजा, अमच्‍चे अज्झभासथ॥",
        "‘‘देथ लुद्दस्स वत्थानि, अन्‍नं पानञ्‍च भोजनं।",
        "कामं करो हिरञ्‍ञस्स, यावन्तो एस इच्छति’’॥",
        "‘‘दिस्वा लुद्दं पसन्‍नत्तं, कासिराजा तदब्रवि।",
        "यद्यायं",
        "‘‘कथं रुचिमज्झगतं, पासहत्थो उपागमि।",
        "ओकिण्णं ञातिसङ्घेहि, निम्मज्झिमं",
        "‘‘अज्‍ज मे सत्तमा रत्ति, अदनानि",
        "पदमेतस्स",
        "‘‘अथस्स पदमद्दक्खिं, चरतो अदनेसनं।",
        "तत्थाहं ओदहिं पासं, एवं तं",
        "‘‘लुद्द द्वे इमे सकुणा, अथ एकोति भाससि।",
        "चित्तं नु ते विपरियत्तं",
        "‘‘यस्स लोहितका ताला, तपनीयनिभा सुभा।",
        "उरं संहच्‍च तिट्ठन्ति, सो मे बन्धं उपागमि॥",
        "‘‘अथायं भस्सरो पक्खी, अबद्धो बद्धमातुरं।",
        "अरियं ब्रुवानो अट्ठासि, चजन्तो मानुसिं गिरं’’॥",
        "‘‘अथ किं",
        "अदु मे परिसं पत्तो, भया भीतो न भाससि’’॥",
        "‘‘नाहं",
        "नाहं भया न भासिस्सं, वाक्यं अत्थम्हि तादिसे’’॥",
        "‘‘न ते अभिसरं पस्से, न रथे नपि पत्तिके।",
        "नास्स चम्मं व कीटं वा, वम्मिते च धनुग्गहे॥",
        "‘‘न",
        "ओकिण्णपरिखं दुग्गं, दळ्हमट्टालकोट्ठकं।",
        "यत्थ पविट्ठो सुमुख, भायितब्बं न भायसि’’॥",
        "‘‘न मे अभिसरेनत्थो, नगरेन धनेन वा।",
        "अपथेन पथं याम, अन्तलिक्खेचरा मयं॥",
        "‘‘सुता",
        "भासेमत्थवतिं वाचं, सच्‍चे चस्स पतिट्ठितो॥",
        "‘‘किञ्‍च तुय्हं असच्‍चस्स, अनरियस्स करिस्सति।",
        "मुसावादिस्स लुद्दस्स, भणितम्पि सुभासितं’’॥",
        "‘‘तं ब्राह्मणानं वचना, इमं खेममकारयि",
        "अभयञ्‍च तया घुट्ठं, इमायो दसधा दिसा॥",
        "‘‘ओगय्ह ते पोक्खरणिं, विप्पसन्‍नोदकं सुचिं।",
        "पहूतं चादनं तत्थ, अहिंसा चेत्थ पक्खिनं॥",
        "‘‘इदं सुत्वान निग्घोसं, आगतम्ह तवन्तिके।",
        "ते ते बन्धस्म पासेन, एतं ते भासितं मुसा॥",
        "‘‘मुसावादं पुरक्खत्वा, इच्छालोभञ्‍च पापकं।",
        "उभो सन्धिमतिक्‍कम्म, असातं उपपज्‍जति’’॥",
        "‘‘नापरज्झाम सुमुख, नपि लोभाव मग्गहिं।",
        "सुता च पण्डितात्यत्थ, निपुणा अत्थचिन्तका॥",
        "‘‘अप्पेवत्थवतिं वाचं, ब्याहरेय्युं",
        "तथा तं सम्म नेसादो, वुत्तो सुमुख मग्गहि’’॥",
        "‘‘नेव भीता",
        "भासेमत्थवतिं वाचं, सम्पत्ता कालपरियायं॥",
        "‘‘यो मिगेन मिगं हन्ति, पक्खिं वा पन पक्खिना।",
        "सुतेन वा सुतं किण्या",
        "‘‘यो",
        "उभो सो धंसते लोका, इध चेव परत्थ च॥",
        "‘‘न मज्‍जेथ यसं पत्तो, न ब्याधे",
        "वायमेथेव किच्‍चेसु, संवरे विवरानि च॥",
        "‘‘ये वुद्धा अब्भतिक्‍कन्ता",
        "इध धम्मं चरित्वान, एवंते",
        "‘‘इदं सुत्वा कासिपति, धम्ममत्तनि पालय।",
        "धतरट्ठञ्‍च मुञ्‍चाहि, हंसानं पवरुत्तमं’’॥",
        "‘‘आहरन्तुदकं पज्‍जं, आसनञ्‍च महारहं।",
        "पञ्‍जरतो पमोक्खामि, धतरट्ठं यसस्सिनं॥",
        "‘‘तञ्‍च सेनापतिं धीरं, निपुणं अत्थचिन्तकं।",
        "यो सुखे सुखितो रञ्‍ञे",
        "‘‘एदिसो खो अरहति, पिण्डमस्नातु भत्तुनो।",
        "यथायं सुमुखो रञ्‍ञो, पाणसाधारणो सखा’’॥",
        "‘‘पीठञ्‍च सब्बसोवण्णं, अट्ठपादं मनोरमं।",
        "मट्ठं कासिकमत्थन्‍नं",
        "‘‘कोच्छञ्‍च सब्बसोवण्णं, वेय्यग्घपरिसिब्बितं।",
        "सुमुखो अज्झुपावेक्खि, धतरट्ठस्सनन्तरा",
        "‘‘तेसं कञ्‍चनपत्तेहि, पुथू आदाय कासियो।",
        "हंसानं अभिहारेसुं, अग्गरञ्‍ञो पवासितं’’॥",
        "‘‘दिस्वा",
        "कुसलो खत्तधम्मानं, ततो पुच्छि अनन्तरा॥",
        "‘‘कच्‍चिन्‍नु भोतो कुसलं, कच्‍चि भोतो अनामयं।",
        "कच्‍चि रट्ठमिदं फीतं, धम्मेन मनुसाससि’’॥",
        "‘‘कुसलञ्‍चेव",
        "अथो रट्ठमिदं फीतं, धम्मेनं मनुसासहं॥",
        "‘‘कच्‍चि भोतो अमच्‍चेसु, दोसो कोचि न विज्‍जति।",
        "कच्‍चि च ते तवत्थेसु, नावकङ्खन्ति जीवितं’’॥",
        "‘‘अथोपि मे अमच्‍चेसु, दोसो कोचि न विज्‍जति।",
        "अथोपि ते ममत्थेसु, नावकङ्खन्ति जीवितं’’॥",
        "‘‘कच्‍चि",
        "पुत्तरूपयसूपेता, तव छन्दवसानुगा’’॥",
        "‘‘अथो मे सादिसी भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।",
        "पुत्तरूपयसूपेता, मम छन्दवसानुगा’’॥",
        "‘‘कच्‍चि रट्ठं अनुप्पीळं, अकुतोचिउपद्दवं।",
        "असाहसेन धम्मेन, समेन मनुसाससि’’॥",
        "‘‘अथो रट्ठं अनुप्पीळं, अकुतोचिउपद्दवं।",
        "असाहसेन धम्मेन, समेन मनुसासहं’’॥",
        "‘‘कच्‍चि सन्तो अपचिता, असन्तो परिवज्‍जिता।",
        "नो चे",
        "‘‘सन्तो",
        "धम्ममेवानुवत्तामि, अधम्मो मे निरङ्कतो’’॥",
        "‘‘कच्‍चि नानागतं",
        "कच्‍चि मत्तो",
        "‘‘नाहं अनागतं",
        "ठितो दससु धम्मेसु, परलोकं न सन्तसे",
        "‘‘दानं सीलं परिच्‍चागं, अज्‍जवं मद्दवं तपं।",
        "अक्‍कोधं अविहिंसञ्‍च, खन्तिञ्‍च",
        "‘‘इच्‍चेते कुसले धम्मे, ठिते पस्सामि अत्तनि।",
        "ततो मे जायते पीति, सोमनस्सञ्‍चनप्पकं॥",
        "‘‘सुमुखो",
        "भावदोसमनञ्‍ञाय, अस्माकायं विहङ्गमो॥",
        "‘‘सो कुद्धो फरुसं वाचं, निच्छारेसि अयोनिसो।",
        "यानस्मासु",
        "‘‘अत्थि मे तं अतिसारं, वेगेन मनुजाधिप।",
        "धतरट्ठे च बद्धस्मिं, दुक्खं मे विपुलं अहु॥",
        "‘‘त्वं नो पिताव पुत्तानं, भूतानं धरणीरिव।",
        "अस्माकं अधिपन्‍नानं, खमस्सु राजकुञ्‍जर’’॥",
        "‘‘एतं",
        "खिलं पभिन्दसि पक्खि, उजुकोसि विहङ्गम’’॥",
        "‘‘यं",
        "रजतं जातरूपञ्‍च, मुत्ता वेळुरिया बहू॥",
        "‘‘मणयो सङ्खमुत्तञ्‍च, वत्थकं हरिचन्दनं।",
        "अजिनं दन्तभण्डञ्‍च, लोहं काळायसं बहुं।",
        "एतं ददामि वो वित्तं, इस्सरियं",
        "‘‘अद्धा अपचिता त्यम्हा, सक्‍कता च रथेसभ।",
        "धम्मेसु वत्तमानानं, त्वं नो आचरियो भव॥",
        "‘‘आचरिय समनुञ्‍ञाता, तया अनुमता मयं।",
        "तं पदक्खिणतो कत्वा, ञातिं",
        "‘‘सब्बरत्तिं चिन्तयित्वा, मन्तयित्वा यथातथं।",
        "कासिराजा अनुञ्‍ञासि, हंसानं पवरुत्तमं’’॥",
        "‘‘ततो रत्या विवसाने, सूरियुग्गमनं",
        "पेक्खतो कासिराजस्स, भवना ते",
        "‘‘ते अरोगे अनुप्पत्ते, दिस्वान परमे दिजे।",
        "केकाति मकरुं हंसा, पुथुसद्दो अजायथ॥",
        "‘‘ते",
        "समन्ता परिकिरिंसु, अण्डजा लद्धपच्‍चया’’॥",
        "‘‘एवं मित्तवतं अत्था, सब्बे होन्ति पदक्खिणा।",
        "हंसा यथा धतरट्ठा, ञातिसङ्घं उपागमु’’न्ति॥",
        "‘‘नेव",
        "सुकिच्छरूपं वतिदं परित्तं, पत्थोदनो नालमयं दुविन्‍नं’’॥",
        "‘‘अप्पम्हा अप्पकं दज्‍जा, अनुमज्झतो मज्झकं।",
        "बहुम्हा बहुकं दज्‍जा, अदानं नुपपज्‍जति",
        "‘‘तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च।",
        "अरियमग्गं समारूह",
        "‘‘मोघञ्‍चस्स",
        "अतिथिस्मिं यो निसिन्‍नस्मिं, एको भुञ्‍जति भोजनं॥",
        "‘‘तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च।",
        "अरियमग्गं समारूह, नेकासी लभते सुखं’’॥",
        "‘‘सच्‍चञ्‍चस्स हुतं होति, सच्‍चञ्‍चापि समीहितं।",
        "अतिथिस्मिं यो निसिन्‍नस्मिं, नेको भुञ्‍जति भोजनं॥",
        "‘‘तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च।",
        "अरियमग्गं समारूह, नेकासी लभते सुखं’’॥",
        "‘‘सरञ्‍च जुहति पोसो, बहुकाय गयाय च।",
        "दोणे तिम्बरुतित्थस्मिं, सीघसोते महावहे॥",
        "‘‘अत्र चस्स हुतं होति, अत्र चस्स समीहितं।",
        "अतिथिस्मिं",
        "‘‘तं",
        "अरियमग्गं समारूह, नेकासी लभते सुखं’’॥",
        "‘‘बळिसञ्हि सो निगिलति",
        "अतिथिस्मिं यो निसिन्‍नस्मिं, एको भुञ्‍जति भोजनं॥",
        "‘‘तं तं वदामि कोसिय, देहि दानानि भुञ्‍ज च।",
        "अरियमग्गं समारूह, नेकासी लभते सुखं’’॥",
        "‘‘उळारवण्णा वत ब्राह्मणा इमे, अयञ्‍च वो सुनखो किस्स हेतु।",
        "उच्‍चावचं वण्णनिभं विकुब्बति, अक्खाथ नो ब्राह्मणा के नु तुम्हे’’॥",
        "‘‘चन्दो च सूरियो च",
        "सक्‍कोहमस्मि तिदसानमिन्दो, एसो च खो पञ्‍चसिखोति वुच्‍चति॥",
        "‘‘पाणिस्सरा मुदिङ्गा च",
        "सुत्तमेनं पबोधेन्ति, पटिबुद्धो च नन्दति’’॥",
        "‘‘ये केचिमे मच्छरिनो कदरिया, परिभासका समणब्राह्मणानं।",
        "इधेव निक्खिप्प सरीरदेहं, कायस्स",
        "‘‘ये केचिमे सुग्गतिमासमाना",
        "इधेव निक्खिप्प सरीरदेहं, कायस्स भेदा सुगतिं वजन्ति’’॥",
        "‘‘त्वं",
        "तवेव अत्थाय इधागतम्हा, मा पापधम्मो निरयं गमित्थ’’",
        "‘‘अद्धा",
        "सोहं तथा करिस्सामि, सब्बं वुत्तं हितेसिभि॥",
        "‘‘एसाहमज्‍जेव उपारमामि, न चापिहं",
        "न चापि मे किञ्‍चि अदेय्यमत्थि, न चापिदत्वा उदकं पिवामि",
        "‘‘एवञ्‍च मे ददतो सब्बकालं",
        "ततो अहं पब्बजिस्सामि सक्‍क, हित्वान कामानि यथोधिकानि’’॥",
        "‘‘नगुत्तमे गिरिवरे गन्धमादने, मोदन्ति",
        "अथागमा इसिवरो सब्बलोकगू, सुपुप्फितं दुमवरसाखमादिय॥",
        "‘‘सुचिं सुगन्धं तिदसेहि सक्‍कतं, पुप्फुत्तमं अमरवरेहि सेवितं।",
        "अलद्ध मच्‍चेहि व दानवेहि वा, अञ्‍ञत्र देवेहि तदारहं हिदं",
        "‘‘ततो चतस्सो कनकत्तचूपमा, उट्ठाय नारियो पमदाधिपा मुनिं।",
        "आसा च सद्धा च सिरी ततो हिरी, इच्‍चब्रवुं नारददेव ब्राह्मणं॥",
        "‘‘सचे",
        "ददाहि नो सब्बा गति ते इज्झतु, तुवम्पि नो होहि यथेव वासवो॥",
        "‘‘तं याचमानाभिसमेक्ख नारदो, इच्‍चब्रवी संकलहं उदीरयि।",
        "न मय्हमत्थत्थि इमेहि कोचि नं, यायेव वो सेय्यसि सा पिळन्धथ’’",
        "‘‘त्वं नोत्तमेवाभिसमेक्ख नारद, यस्सिच्छसि",
        "यस्सा हि नो नारद त्वं पदस्ससि, सायेव नो हेहिति सेट्ठसम्मता’’॥",
        "‘‘अकल्‍लमेतं वचनं सुगत्ते, को ब्राह्मणो संकलहं उदीरये।",
        "गन्त्वान भूताधिपमेव पुच्छथ, सचे न जानाथ इधुत्तमाधमं’’॥",
        "‘‘ता नारदेन परमप्पकोपिता, उदीरिता वण्णमदेन मत्ता।",
        "सकासे",
        "‘‘ता दिस्वा आयत्तमना पुरिन्ददो, इच्‍चब्रवी देववरो कतञ्‍जली।",
        "सब्बाव वो होथ सुगत्ते सादिसी, को नेव भद्दे कलहं उदीरयि’’॥",
        "‘‘यो",
        "सो नोब्रवि",
        "सचे न जानाथ इधुत्तमाधमं’’॥",
        "‘‘असु",
        "विचेय्य दानानि ददाति कोसियो, यस्सा हि सो दस्सति साव सेय्यसि’’॥",
        "‘‘असू",
        "स कोसियो दुल्‍लभपानभोजनो, तस्स सुधं पापय देवसारथि’’॥",
        "‘‘स",
        "सुखिप्पमेव",
        "‘‘उदग्गिहुत्तं उपतिट्ठतो हि मे, पभङ्करं लोकतमोनुदुत्तमं।",
        "सब्बानि भूतानि अधिच्‍च",
        "‘‘सङ्खूपमं सेतमतुल्यदस्सनं, सुचिं सुगन्धं पियरूपमब्भुतं।",
        "अदिट्ठपुब्बं मम जातु चक्खुभि",
        "‘‘अहं",
        "जानासि मं मातलि देवसारथि, भुञ्‍जस्सु भत्तुत्तम माभिवारयि",
        "‘‘भुत्ता च सा द्वादस हन्ति पापके, खुदं पिपासं अरतिं दरक्‍लमं",
        "कोधूपनाहञ्‍च विवादपेसुणं, सीतुण्हतन्दिञ्‍च रसुत्तमं इदं’’॥",
        "‘‘न कप्पती मातलि मय्ह भुञ्‍जितुं, पुब्बे अदत्वा इति मे वतुत्तमं।",
        "न चापि एकास्नमरीयपूजितं",
        "‘‘थीघातका ये चिमे पारदारिका, मित्तद्दुनो ये च सपन्ति सुब्बते।",
        "सब्बे च ते मच्छरिपञ्‍चमाधमा, तस्मा अदत्वा उदकम्पि नास्निये",
        "‘‘सो हित्थिया वा पुरिसस्स वा पन, दस्सामि दानं विदुसम्पवण्णितं।",
        "सद्धा वदञ्‍ञू इध वीतमच्छरा, भवन्ति",
        "‘‘अतो मता",
        "आसा च सद्धा च सिरी ततो हिरी",
        "‘‘ता",
        "कञ्‍ञा चतस्सो चतुरो चतुद्दिसा, इच्‍चब्रवी मातलिनो च सम्मुखा॥",
        "‘‘पुरिमं दिसं का त्वं पभासि देवते, अलङ्कता तारवराव ओसधी।",
        "पुच्छामि तं कञ्‍चनवेल्‍लिविग्गहे, आचिक्ख मे त्वं कतमासि देवता॥",
        "‘‘सिराह देवीमनुजेभि",
        "सुधाविवादेन तवन्तिमागता, तं",
        "‘‘यस्साहमिच्छामि सुधं",
        "सिरीति मं जानहि जूहतुत्तम, तं मं सुधाय वरपञ्‍ञ भाजय’’॥",
        "‘‘सिप्पेन विज्‍जाचरणेन बुद्धिया, नरा उपेता पगुणा सकम्मुना",
        "तया विहीना न लभन्ति किञ्‍चनं",
        "‘‘पस्सामि",
        "तयानुगुत्तो सिरि जातिमामपि",
        "‘‘तं तं असच्‍चं अविभज्‍जसेविनिं, जानामि मूळ्हं विदुरानुपातिनिं।",
        "न तादिसी अरहति आसनूदकं, कुतो सुधा गच्छ न मय्ह रुच्‍चसि’’॥",
        "‘‘का",
        "ओसित्तवण्णं परिदय्ह सोभसि, कुसग्गिरत्तं अपिळय्ह मञ्‍जरिं॥",
        "‘‘मिगीव भन्ता सरचापधारिना, विराधिता मन्दमिव उदिक्खसि।",
        "को ते दुतीयो इध मन्दलोचने, न",
        "‘‘न मे दुतीयो इध मत्थि कोसिय, मसक्‍कसारप्पभवम्हि देवता।",
        "आसा सुधासाय तवन्तिमागता, तं मं सुधाय वरपञ्‍ञ भाजय’’॥",
        "‘‘आसाय यन्ति वाणिजा धनेसिनो, नावं समारुय्ह परेन्ति अण्णवे।",
        "ते तत्थ सीदन्ति अथोपि एकदा, जीनाधना एन्ति विनट्ठपाभता॥",
        "‘‘आसाय खेत्तानि कसन्ति कस्सका, वपन्ति बीजानि करोन्तुपायसो।",
        "ईतीनिपातेन अवुट्ठिताय",
        "‘‘अथत्तकारानि करोन्ति भत्तुसु, आसं पुरक्खत्वा नरा सुखेसिनो।",
        "ते भत्तुरत्था अतिगाळ्हिता पुन, दिसा पनस्सन्ति अलद्ध किञ्‍चनं॥",
        "‘‘हित्वान",
        "तपन्ति",
        "‘‘आसा",
        "न तादिसी अरहति आसनूदकं, कुतो सुधा गच्छ न मय्ह रुच्‍चसि’’॥",
        "‘‘दद्दल्‍लमाना यससा यसस्सिनी, जिघञ्‍ञनामव्हयनं दिसं पति।",
        "पुच्छामि तं कञ्‍चनवेल्‍लिविग्गहे, आचिक्ख मे त्वं कतमासि देवता’’॥",
        "‘‘सद्धाह देवीमनुजेहि",
        "सुधाविवादेन तवन्तिमागता, तं मं सुधाय वरपञ्‍ञ भाजय’’॥",
        "‘‘दानं दमं चागमथोपि संयमं, आदाय सद्धाय करोन्ति हेकदा।",
        "थेय्यं मुसा कूटमथोपि पेसुणं, करोन्ति हेके पुन विच्‍चुता तया॥",
        "‘‘भरियासु पोसो सदिसीसु पेक्खवा",
        "विनेत्वान",
        "‘‘त्वमेव सद्धे परदारसेविनी, पापं करोसि कुसलम्पि रिञ्‍चसि।",
        "न तादिसी अरहति आसनूदकं, कुतो सुधा गच्छ न मय्ह रुच्‍चसि’’॥",
        "‘‘जिघञ्‍ञरत्तिं",
        "तथूपमा मं पटिभासि देवते, आचिक्ख मे त्वं कतमासि अच्छरा॥",
        "‘‘काला",
        "का तिट्ठसि मन्दमिगावलोकयं",
        "‘‘हिराह देवीमनुजेहि पूजिता, अपापसत्तूपनिसेविनी सदा।",
        "सुधाविवादेन तवन्तिमागता, साहं न सक्‍कोमि सुधम्पि याचितुं।",
        "कोपीनरूपा विय याचनित्थिया’’॥",
        "‘‘धम्मेन ञायेन सुगत्ते लच्छसि, एसो",
        "तं तं अयाचन्तिमहं निमन्तये, सुधाय यञ्‍चिच्छसि तम्पि दम्मि ते॥",
        "‘‘सा त्वं मया अज्‍ज सकम्हि अस्समे, निमन्तिता कञ्‍चनवेल्‍लिविग्गहे।",
        "तुवञ्हि मे सब्बरसेहि पूजिया, तं पूजयित्वान सुधम्पि अस्निये’’॥",
        "‘‘सा कोसियेनानुमता जुतीमता, अद्धा हिरि रम्मं पाविसि यस्समं।",
        "उदकवन्तं",
        "‘‘रुक्खग्गहाना बहुकेत्थ पुप्फिता, अम्बा पियाला पनसा च किंसुका।",
        "सोभञ्‍जना लोद्दमथोपि पद्मका, केका च भङ्गा तिलका सुपुप्फिता॥",
        "‘‘साला",
        "उद्दालका पाटलि सिन्दुवारका",
        "‘‘हरेणुका वेळुका केणु",
        "मोचा कदली बहुकेत्थ सालियो, पवीहयो आभूजिनो च",
        "‘‘तस्सेवुत्तरपस्सेन",
        "अकक्‍कसा अपब्भारा, साधु अप्पटिगन्धिका॥",
        "‘‘तत्थ मच्छा सन्‍निरता, खेमिनो बहुभोजना।",
        "सिङ्गू सवङ्का संकुला",
        "आळिगग्गरकाकिण्णा, पाठीना काकमच्छका॥",
        "‘‘तत्थ पक्खी सन्‍निरता, खेमिनो बहुभोजना।",
        "हंसा कोञ्‍चा मयूरा च, चक्‍कवाका च कुक्‍कुहा।",
        "कुणालका बहू चित्रा, सिखण्डी जीवजीवका॥",
        "‘‘तत्थ पानाय मायन्ति, नाना मिगगणा बहू।",
        "सीहा ब्यग्घा वराहा च, अच्छकोकतरच्छयो॥",
        "‘‘पलासादा",
        "एणेय्या च वराहा च, गणिनो नीकसूकरा।",
        "कदलिमिगा बहुकेत्थ, बिळारा ससकण्णिका",
        "‘‘छमागिरी पुप्फविचित्रसन्थता, दिजाभिघुट्ठा दिजसङ्घसेविता’’॥",
        "‘‘सा",
        "तस्सा",
        "अत्रिच्‍च",
        "‘‘तस्सा तदा कोच्छगताय कोसियो, यदिच्छमानाय जटाजिनन्धरो",
        "नवेहि पत्तेहि सयं सहूदकं, सुधाभिहासी तुरितो महामुनि॥",
        "‘‘सा तं पटिग्गय्ह उभोहि पाणिभि, इच्‍चब्रवि अत्तमना जटाधरं।",
        "‘हन्दाहं एतरहि पूजिता तया, गच्छेय्यं ब्रह्मे तिदिवं जिताविनी’॥",
        "‘‘सा कोसियेनानुमता जुतीमता, उदीरिता",
        "सकासे गन्त्वान सहस्सचक्खुनो, अयं सुधा वासव देहि मे जयं॥",
        "‘‘तमेन",
        "सा पञ्‍जली देवमनुस्सपूजिता, नवम्हि कोच्छम्हि यदा उपाविसि’’॥",
        "‘‘तमेव",
        "गन्त्वान वाक्यं मम ब्रूहि कोसियं, आसाय सद्धा",
        "हिरी सुधं केन मलत्थ हेतुना॥",
        "‘‘तं",
        "जम्बोनदीसं तपनेय्यसन्‍निभं",
        "‘‘सुवण्णचन्देत्थ बहू निपातिता, हत्थी गवस्सा किकिब्यग्घदीपियो",
        "एणेय्यका लङ्घमयेत्थ पक्खिनो",
        "‘‘तत्थस्सराजहरयो अयोजयुं, दससतानि सुसुनागसादिसे।",
        "अलङ्कते कञ्‍चनजालुरच्छदे, आवेळिने सद्दगमे असङ्गिते॥",
        "‘‘तं यानसेट्ठं अभिरुय्ह मातलि, दिसा इमायो",
        "नभञ्‍च सेलञ्‍च वनप्पतिनिञ्‍च",
        "‘‘स खिप्पमेव उपगम्म अस्समं, पावारमेकंसकतो कतञ्‍जली।",
        "बहुस्सुतं वुद्धं विनीतवन्तं, इच्‍चब्रवी मातलि देवब्राह्मणं॥",
        "‘‘इन्दस्स वाक्यं निसामेहि कोसिय, दूतो अहं पुच्छति तं पुरिन्ददो।",
        "आसाय सद्धा सिरिया च कोसिय, हिरी सुधं केन मलत्थ हेतुना’’॥",
        "‘‘अन्धा",
        "आसा विसंवादिकसम्मता हि मे, हिरी च अरियम्हि गुणे पतिट्ठिता’’॥",
        "‘‘कुमारियो याचिमा गोत्तरक्खिता, जिण्णा च या या च सभत्तुइत्थियो।",
        "ता छन्दरागं पुरिसेसु उग्गतं, हिरिया निवारेन्ति सचित्तमत्तनो॥",
        "‘‘सङ्गामसीसे सरसत्तिसंयुते, पराजितानं पततं पलायिनं।",
        "हिरिया निवत्तन्ति जहित्व",
        "‘‘वेला यथा सागरवेगवारिनी, हिराय हि पापजनं निवारिनी।",
        "तं सब्बलोके हिरिमरियपूजितं, इन्दस्स तं वेदय देवसारथि’’॥",
        "‘‘को ते इमं कोसिय दिट्ठिमोदहि, ब्रह्मा महिन्दो अथ वा पजापति।",
        "हिराय देवेसु हि सेट्ठसम्मता, धीता महिन्दस्स महेसि जायथ’’॥",
        "‘‘हन्देहि दानि तिदिवं अपक्‍कम",
        "इन्दो च तं इन्दसगोत्त कङ्खति, अज्‍जेव त्वं इन्दसहब्यतं वज’’॥",
        "‘‘एवं विसुज्झन्ति",
        "ये केचि मद्दक्खु सुधाय भोजनं, सब्बेव ते इन्दसहब्यतं गता’’॥",
        "‘‘हिरी",
        "अनुरुद्धो पञ्‍चसिखो, आनन्दो आसि मातलि॥",
        "‘‘सूरियो कस्सपो भिक्खु, मोग्गल्‍लानोसि चन्दिमा।",
        "नारदो",
        "‘‘अथज्‍जुनो नकुलो भीमसेनो",
        "एते पती पञ्‍च मत्तिच्‍च नारी, अकासि खुज्‍जवामनकेन",
        "‘‘एता च अञ्‍ञा च अकंसु पापं, तस्माहमित्थीनं न विस्ससे नप्पसंसे।",
        "मही यथा जगति समानरत्ता, वसुन्धरा इतरीतरापतिट्ठा",
        "सब्बसहा अफन्दना अकुप्पा, तथित्थियो तायो न विस्ससे नरो॥",
        "‘‘सीहो",
        "पसय्हखादी परहिंसने रतो, तथित्थियो तायो न विस्ससे नरो॥",
        "‘‘यथा",
        "इस्ससिङ्घमिव परिवत्ता",
        "‘‘सोब्भमिव पटिच्छन्‍ना, पातालमिव दुप्पुरा।",
        "रक्खसी विय दुत्तोसा, यमोवेकन्तहारियो॥",
        "विसरुक्खो विय निच्‍चफला, नासयन्ति घरे भोगं।",
        "रतनन्तकरित्थियो’’ति",
        "‘गोणं",
        "भञ्‍जन्ति रथं अयानका, अतिवाहेन हनन्ति पुङ्गवं।",
        "दोहेन हनन्ति वच्छकं, भरिया ञातिकुले पदुस्सती’’’ति॥",
        "‘अगुणं धनु ञातिकुले च भरिया, पारं नावा अक्खभग्गञ्‍च यानं।",
        "दूरे",
        "‘दलिद्दं आतुरञ्‍चापि, जिण्णकं सुरसोण्डकं।",
        "पमत्तं मुद्धपत्तञ्‍च, सब्बकिच्‍चेसु",
        "सब्बकामप्पदानेन",
        "‘आरामसीला च",
        "आदासदुस्समण्डनमनुयुत्ता, या",
        "‘या",
        "नवहेतेहि ठानेहि, पदोसमाहरन्ति इत्थियो’’’ति॥",
        "‘पवासं",
        "दिस्वान पतिमागतं",
        "भत्तारवण्णं न कदाचि भासति, एते पदुट्ठाय भवन्ति लक्खणा॥",
        "‘अनत्थं तस्स चरति असञ्‍ञता, अत्थञ्‍च हापेति अकिच्‍चकारिनी।",
        "परिदहित्वा",
        "‘परिवत्तजाता च",
        "उच्‍चारपस्सावमभिण्हं गच्छति, एते पदुट्ठाय भवन्ति लक्खणा॥",
        "‘‘विलोममाचरति अकिच्‍चकारिनी, सद्दं निसामेति परस्स भासतो।",
        "निहतभोगा च करोति सन्थवं, एते पदुट्ठाय भवन्ति लक्खणा॥",
        "‘किच्छेन लद्धं कसिराभतं",
        "पटिविस्सकेहि च करोति सन्थवं, एते पदुट्ठाय भवन्ति लक्खणा॥",
        "‘निक्खन्तपादा विसिखानुचारिनी, निच्‍चञ्‍च सामिम्हि",
        "अतिचारिनी होति अपेतगारवा",
        "‘अभिक्खणं",
        "दिसोदिसं",
        "‘सब्बा नदी वङ्कगती",
        "सब्बित्थियो करे पापं, लभमाने निवातके॥",
        "‘सचे लभेथ खणं वा रहो वा, निवातकं वापि लभेथ तादिसं।",
        "सब्बाव इत्थी कयिरुं नु",
        "‘‘नरानमारामकरासु",
        "सब्बत्थ नापीतिकरापि",
        "‘यं वे",
        "तं तादिसं मच्‍चं चजित्वा भरिया, अञ्‍ञं दिस्वा पुरिसं पीठसप्पिं॥",
        "‘बकस्स च बावरिकस्स",
        "अवाचरी",
        "‘पिङ्गियानी",
        "अवाचरी पट्ठवसानुगस्स, तं वापि सा नाज्झगा कामकामिनी॥",
        "‘लुद्धानं",
        "नादेवसत्तो पुरिसो, थीनं सद्धातुमरहति॥",
        "‘न ता पजानन्ति कतं न किच्‍चं, न मातरं पितरं भातरं वा।",
        "अनरिया समतिक्‍कन्तधम्मा, सस्सेव चित्तस्स वसं वजन्ति॥",
        "‘चिरानुवुट्ठम्पि",
        "आवासु किच्‍चेसु च नं जहन्ति, तस्माहमित्थीनं न विस्ससामि॥",
        "‘थीनञ्हि चित्तं यथा वानरस्स, कन्‍नप्पकन्‍नं यथा रुक्खछाया।",
        "चलाचलं हदयमित्थियानं, चक्‍कस्स नेमि विय परिवत्तति॥",
        "‘यदा ता पस्सन्ति समेक्खमाना, आदेय्यरूपं पुरिसस्स वित्तं।",
        "सण्हाहि",
        "‘यदा न पस्सन्ति समेक्खमाना, आदेय्यरूपं पुरिसस्स वित्तं।",
        "समन्ततो नं परिवज्‍जयन्ति, तिण्णो नदीपारगतोव कुल्‍लं॥",
        "‘सिलेसूपमां",
        "सेवन्ति हेता पियमप्पियञ्‍च, नावा यथा ओरकूलं",
        "‘न ता एकस्स न द्विन्‍नं, आपणोव पसारितो।",
        "यो ता मय्हन्ति मञ्‍ञेय्य, वातं जालेन बाधये",
        "‘यथा नदी च पन्थो च, पानागारं सभा पपा।",
        "एवं लोकित्थियो नाम, वेला तासं न विज्‍जति",
        "‘घतासनसमा एता, कण्हसप्पसिरूपमा।",
        "गावो बहितिणस्सेव, ओमसन्ति वरं वरं॥",
        "‘घतासनं कुञ्‍जरं कण्हसप्पं, मुद्धाभिसित्तं पमदा च सब्बा।",
        "एते नरो",
        "‘नच्‍चन्तवण्णा",
        "न परस्स भरिया न धनस्स हेतु, एतित्थियो पञ्‍च न सेवितब्बा’’’॥",
        "‘‘पुण्णम्पि चेमं पथविं धनेन, दज्‍जित्थिया पुरिसो सम्मताय।",
        "लद्धा खणं अतिमञ्‍ञेय्य तम्पि, तासं वसं असतीनं न गच्छे॥",
        "‘‘उट्ठाहकं",
        "आवासु किच्‍चेसु च नं जहन्ति, तस्माहमित्थीनं",
        "‘‘न विस्ससे इच्छति मन्ति पोसो, न विस्ससे रोदति मे सकासे।",
        "सेवन्ति हेता पियमप्पियञ्‍च, नावा यथा ओरकूलं परञ्‍च॥",
        "‘‘न विस्ससे साखपुराणसन्थतं, न",
        "न विस्ससे राजानं सखा",
        "‘‘न विस्ससे रामकरासु नारिसु, अच्‍चन्तसीलासु असञ्‍ञतासु।",
        "अच्‍चन्तपेमानुगतस्स भरिया, न विस्ससे तित्थसमा हि नारियो॥",
        "‘‘हनेय्युं छिन्देय्युं छेदापेय्युम्पि",
        "मा दीनकामासु असञ्‍ञतासु, भावं करे गङ्गतित्थूपमासु॥",
        "‘‘मुसा तासं यथा सच्‍चं, सच्‍चं तासं यथा मुसा।",
        "गावो बहितिणस्सेव, ओमसन्ति वरं वरं॥",
        "‘‘गतेनेता पलोभेन्ति, पेक्खितेन म्हितेन च।",
        "अथोपि दुन्‍निवत्थेन, मञ्‍जुना भणितेन च॥",
        "‘‘चोरियो कथिना",
        "न ता किञ्‍चि न जानन्ति, यं मनुस्सेसु वञ्‍चनं॥",
        "‘‘असा",
        "सारत्ता च पगब्भा च, सिखी सब्बघसो यथा॥",
        "‘‘नत्थित्थीनं",
        "सेवन्ति हेता पियमप्पियञ्‍च, नावा यथा ओरकूलं परञ्‍च॥",
        "‘‘नत्थित्थीनं पियो नाम, अप्पियोपि न विज्‍जति।",
        "धनत्ता",
        "‘‘हत्थिबन्धं",
        "छवडाहकं पुप्फछड्डकं, सधनमनुपतन्ति नारियो॥",
        "‘‘कुलपुत्तम्पि जहन्ति अकिञ्‍चनं, छवकसमसदिसम्पि",
        "अनुगच्छन्ति",
        "‘‘चत्तारोमे न पूरेन्ति, ते मे सुणाथ भासतो।",
        "समुद्दो ब्राह्मणो राजा, इत्थी चापि दिजम्पति॥",
        "‘‘सरिता सागरं यन्ति, या काचि पथविस्सिता।",
        "ता समुद्दं न पूरेन्ति, ऊनत्ता हि न पूरति॥",
        "‘‘ब्राह्मणो च अधीयान, वेदमक्खानपञ्‍चमं।",
        "भिय्योपि सुतमिच्छेय्य, ऊनत्ता हि न पूरति॥",
        "‘‘राजा च पथविं सब्बं, ससमुद्दं सपब्बतं।",
        "अज्झावसं विजिनित्वा, अनन्तरतनोचितं।",
        "पारं",
        "‘‘एकमेकाय इत्थिया, अट्ठट्ठ पतिनो सिया।",
        "सूरा च बलवन्तो च, सब्बकामरसाहरा।",
        "करेय्य नवमे छन्दं, ऊनत्ता हि न पूरति॥",
        "‘‘सब्बित्थियो",
        "सब्बित्थियो कण्टकानंव साखा, सब्बित्थियो धनहेतु वजन्ति॥",
        "‘‘वातञ्‍च जालेन नरो परामसे, ओसिञ्‍चये",
        "सकेन हत्थेन करेय्य घोसं",
        "‘‘चोरीनं बहुबुद्धीनं, यासु सच्‍चं सुदुल्‍लभं।",
        "थीनं भावो दुराजानो, मच्छस्सेवोदके गतं॥",
        "‘‘अनला मुदुसम्भासा, दुप्पूरा ता नदीसमा।",
        "सीदन्ति नं विदित्वान, आरका परिवज्‍जये॥",
        "‘‘आवट्टनी महामाया, ब्रह्मचरियविकोपना।",
        "सीदन्ति नं विदित्वान, आरका परिवज्‍जये॥",
        "‘‘यं",
        "जातवेदोव सण्ठानं, खिप्पं अनुदहन्ति न’’न्ति॥",
        "‘‘सल्‍लपे निसितखग्गपाणिना, पण्डितो अपि पिसाचदोसिना।",
        "उग्गतेजमुरगम्पि आसिदे, एको एकाय पमदाय नालपे",
        "‘‘लोकचित्तमथना हि नारियो, नच्‍चगीतभणितम्हितावुधा।",
        "बाधयन्ति अनुपट्ठितस्सतिं",
        "‘‘नत्थि",
        "ता गिलन्ति पुरिसस्स पाभतं, सागरेव मकरं तिमिङ्गलो",
        "‘‘पञ्‍चकामगुणसातगोचरा, उद्धता अनियता असञ्‍ञता।",
        "ओसरन्ति पमदा पमादिनं, लोणतोयवतियंव आपका॥",
        "‘‘यं नरं उपलपेन्ति",
        "जातवेदसदिसम्पि तादिसं, रागदोसवधियो",
        "‘‘अड्ढं ञत्वा पुरिसं महद्धनं, ओसरन्ति सधना सहत्तना।",
        "रत्तचित्तमतिवेठयन्ति नं, साल मालुवलताव कानने॥",
        "‘‘ता उपेन्ति विविधेन छन्दसा, चित्रबिम्बमुखियो अलङ्कता।",
        "उहसन्ति",
        "‘‘जातरूपमणिमुत्तभूसिता, सक्‍कता पतिकुलेसु नारियो।",
        "रक्खिता अतिचरन्ति सामिकं, दानवंव हदयन्तरस्सिता",
        "‘‘तेजवापि",
        "नारिनं वसगतो न भासति, राहुना उपहतोव चन्दिमा॥",
        "‘‘यं करेय्य कुपितो दिसो दिसं, दुट्ठचित्तो",
        "तेन भिय्यो ब्यसनं निगच्छति, नारिनं वसगतो अपेक्खवा॥",
        "‘‘केसलूननखछिन्‍नतज्‍जिता, पादपाणिकसदण्डताळिता।",
        "हीनमेवुपगता हि नारियो, ता रमन्ति कुणपेव मक्खिका॥",
        "‘‘ता कुलेसु विसिखन्तरेसु वा, राजधानिनिगमेसु वा पुन",
        "ओड्डितं नमुचिपासवाकरं",
        "‘‘ओस्सजित्व",
        "देवताहि निरयं निमिस्सति, छेदगामिमणियंव वाणिजो॥",
        "‘‘सो इध गरहितो परत्थ च, दुम्मती उपहतो",
        "‘‘सो उपेति निरयं पतापनं, सत्तिसिम्बलिवनञ्‍च",
        "आवसित्वा तिरच्छानयोनियं, पेतराजविसयं न मुञ्‍चति",
        "‘‘दिब्यखिड्डरतियों",
        "नासयन्ति पमदा पमादिनं, दुग्गतिञ्‍च पटिपादयन्ति नं॥",
        "‘‘दिब्यखिड्डरतियो न दुल्‍लभा, चक्‍कवत्तिचरितञ्‍च मानुसे।",
        "सोण्णब्यम्हनिलया",
        "‘‘कामधातुसमतिक्‍कमा गति, रूपधातुया भावो",
        "वीतरागविसयूपपत्तिया, ये चरन्ति पमदाहनत्थिका॥",
        "‘‘सब्बदुक्खसमतिक्‍कमं सिवं, अच्‍चन्तमचलितं असङ्खतं।",
        "निब्बुतेहि सुचिही न दुल्‍लभं, ये चरन्ति पमदाहनत्थिका’’ति॥",
        "‘‘कुणालोहं तदा आसिं, उदायी फुस्सकोकिलो।",
        "आनन्दो",
        "परिसा बुद्धपरिसा, एवं धारेथ जातक’’न्ति॥",
        "‘‘कस्मा तुवं रसक एदिसानि, करोसि कम्मानि सुदारुणानि।",
        "हनासि इत्थी पुरिसे च मूळ्हो, मंसस्स हेतु अदु",
        "‘‘नं",
        "भत्ता च मे भगवा भूमिपालो, सो खादति मंसं भदन्तेदिसं’’॥",
        "‘‘सचे तुवं भत्तुरत्थे पयुत्तो, करोसि कम्मानि सुदारुणानि।",
        "पातोव अन्तेपुरं पापुणित्वा, लपेय्यासि मे राजिनो सम्मुखे तं’’॥",
        "‘‘तथा करिस्सामि अहं भदन्ते, यथा तुवं",
        "पातोव अन्तेपुरं पापुणित्वा, वक्खामि",
        "ततो",
        "काळो रसकमादाय, राजानं उपसङ्कमि।",
        "उपसङ्कम्म",
        "‘‘सच्‍चं किर महाराज, रसको पेसितो तया।",
        "हनति इत्थिपुरिसे, तुवं मंसानि खादसि’’॥",
        "‘‘एवमेव तथा काळ, रसको पेसितो मया।",
        "मम अत्थं करोन्तस्स, किमेतं परिभाससि’’॥",
        "‘‘आनन्दो सब्बमच्छानं, खादित्वा रसगिद्धिमा।",
        "परिक्खीणाय परिसाय, अत्तानं खादिया मतो॥",
        "‘‘एवं पमत्तो रसगारवे रत्तो",
        "विधम्म पुत्ते चजि",
        "‘‘इदं",
        "मा त्वं इमं केवलं वारिजोव, द्विपदाधिप",
        "‘‘सुजातो नाम नामेन, ओरसो तस्स अत्रजो",
        "जम्बुपेसिमलद्धान, मतो सो तस्स सङ्खये॥",
        "‘‘एवमेव",
        "अलद्धा मानुसं मंसं, मञ्‍ञे हिस्सामि",
        "‘‘माणव अभिरूपोसि, कुले जातोसि सोत्थिये।",
        "न त्वं अरहसि तात, अभक्खं भक्खयेतवे’’॥",
        "‘‘रसानं अञ्‍ञतरं एतं, कस्मा",
        "सोहं तत्थ गमिस्सामि, यत्थ लच्छामि एदिसं॥",
        "‘‘सोवाहं निप्पतिस्सामि, न ते वच्छामि सन्तिके।",
        "यस्स मे दस्सनेन त्वं, नाभिनन्दसि ब्राह्मण’’॥",
        "‘‘अद्धा अञ्‍ञेपि दायादे, पुत्ते लच्छाम माणव।",
        "त्वञ्‍च जम्म विनस्सस्सु, यत्थ पत्तं न तं सुणे’’॥",
        "‘‘एवमेव तुवं राज, द्विपदिन्द सुणोहि मे।",
        "पब्बाजेस्सन्ति तं रट्ठा, सोण्डं माणवकं यथा’’॥",
        "‘‘सुजातो नाम नामेन, भावितत्तान सावको।",
        "अच्छरं कामयन्तोव, न सो भुञ्‍जि न सो पिवि॥",
        "‘‘कुसग्गेनुदकमादाय",
        "एवं मानुसका कामा, दिब्बकामान सन्तिके॥",
        "‘‘एवमेव अहं काळ, भुत्वा भक्खं रसुत्तमं।",
        "अलद्धा मानुसं मंसं, मञ्‍ञे हिस्सामि जीवितं’’॥",
        "‘‘यथापि",
        "अभुत्तपरिभोगेन",
        "‘‘एवमेव",
        "अभक्खं राज भक्खेसि, तस्मा पब्बाजयन्ति तं’’॥",
        "‘‘तिट्ठाहीति मया वुत्तो, सो त्वं गच्छसि पम्मुखो",
        "अट्ठितो त्वं ठितोम्हीति, लपसि ब्रह्मचारिनि।",
        "इदं ते समणायुत्तं, असिञ्‍च मे मञ्‍ञसि कङ्कपत्तं’’",
        "‘‘ठितोहमस्मी सधम्मेसु राज, न नामगोत्तं परिवत्तयामि।",
        "चोरञ्‍च लोके अठितं वदन्ति, आपायिकं नेरयिकं इतो चुतं॥",
        "‘‘सचे त्वं सद्दहसि",
        "तेन यञ्‍ञं यजित्वान, एवं सग्गं गमिस्ससि’’॥",
        "‘‘किस्मिं नु रट्ठे तव जातिभूमि",
        "अक्खाहि मे ब्राह्मण एतमत्थं, किमिच्छसी देमि तयज्‍ज पत्थितं’’॥",
        "‘‘गाथा चतस्सो धरणीमहिस्सर, सुगम्भिरत्था वरसागरूपमा।",
        "तवेव अत्थाय इधागतोस्मि, सुणोहि गाथा परमत्थसंहिता’’॥",
        "‘‘न वे रुदन्ति मतिमन्तो सपञ्‍ञा, बहुस्सुता",
        "दीपञ्हि एतं परमं नरानं, यं पण्डिता सोकनुदा भवन्ति॥",
        "‘‘अत्तानं",
        "किमेव त्वं",
        "‘‘नेवाहमत्तानमनुत्थुनामि, न पुत्तदारं न धनं न रट्ठं।",
        "सतञ्‍च धम्मो चरितो पुराणो, तं सङ्करं",
        "‘‘कतो मया सङ्करो ब्राह्मणेन, रट्ठे सके इस्सरिये ठितेन।",
        "तं सङ्करं ब्राह्मणसप्पदाय, सच्‍चानुरक्खी पुनरावजिस्सं’’॥",
        "‘‘नेवाहमेतं अभिसद्दहामि, सुखी नरो मच्‍चुमुखा पमुत्तो।",
        "अमित्तहत्थं पुनरावजेय्य, कोरब्यसेट्ठ न हि मं उपेसि॥",
        "‘‘मुत्तो",
        "मधुरं पियं जीवितं लद्ध राज, कुतो तुवं एहिसि मे सकासं’’॥",
        "‘‘मतं वरेय्य परिसुद्धसीलो, न जीवितं",
        "न हि तं नरं तायति",
        "‘‘सचेपि वातो गिरिमावहेय्य, चन्दो च सूरियो च छमा पतेय्युं।",
        "सब्बा च नज्‍जो पटिसोतं वजेय्युं, न त्वेवहं राज मुसा भणेय्यं॥",
        "सिलुच्‍चयो मेरु समूलमुप्पते, न त्वेवहं राज मुसा भणेय्यं’’",
        "‘‘असिञ्‍च सत्तिञ्‍च परामसामि, सपथम्पि ते सम्म अहं करोमि।",
        "तया पमुत्तो अनणो भवित्वा, सच्‍चानुरक्खी पुनरावजिस्सं’’॥",
        "‘‘यो ते कतो सङ्करो ब्राह्मणेन, रट्ठे सके इस्सरिये ठितेन।",
        "तं सङ्करं ब्राह्मणसप्पदाय, सच्‍चानुरक्खी पुनरावजस्सु’’॥",
        "‘‘यो मे कतो सङ्करो ब्राह्मणेन, रट्ठे",
        "तं सङ्करं ब्राह्मणसप्पदाय, सच्‍चानुरक्खी पुनरावजिस्सं’’॥",
        "‘‘मुत्तो च सो पोरिसादस्स हत्था, गन्त्वान तं ब्राह्मणं एतदवोच।",
        "सुणोम",
        "‘‘सकिदेव सुतसोम, सब्भि होति",
        "सा नं सङ्गति पालेति, नासब्भि बहुसङ्गमो॥",
        "‘‘सब्भिरेव समासेथ, सब्भि कुब्बेथ सन्थवं।",
        "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सेय्यो होति न पापियो॥",
        "‘‘जीरन्ति वे राजरथा सुचित्ता, अथो सरीरम्पि जरं उपेति।",
        "सतञ्‍च धम्मो न जरं उपेति, सन्तो हवे सब्भि पवेदयन्ति॥",
        "‘‘नभञ्‍चं",
        "ततो हवे दूरतरं वदन्ति, सतञ्‍च धम्मो",
        "‘‘सहस्सिया",
        "चत्तारि त्वं सहस्सानि, खिप्पं गण्हाहि ब्राह्मण’’॥",
        "‘‘आसीतिया नावुतिया",
        "पच्‍चत्तमेव सुतसोम जानहि, सहस्सिया नाम का अत्थि",
        "‘‘इच्छामि वोहं सुतवुद्धिमत्तनो, सन्तोति मं",
        "अहं सवन्तीहि महोदधीव, न हि तात तप्पामि सुभासितेन॥",
        "‘‘अग्गि",
        "एवम्पि ते पण्डिता राजसेट्ठ, सुत्वा न तप्पन्ति सुभासितेन॥",
        "‘‘सकस्स दासस्स यदा सुणोमि, गाथं अहं अत्थवतिं",
        "तमेव सक्‍कच्‍च निसामयामि, न",
        "‘‘इदं",
        "किं कामहेतु परिभाससिमं",
        "‘‘अत्तानुरक्खाय भवन्ति हेते, हत्थारोहा रथिका पत्तिका च।",
        "अस्सारुहा",
        "‘‘सुदुक्‍करं पोरिसादो अकासि, जीवं गहेत्वान अवस्सजी मं।",
        "तं तादिसं पुब्बकिच्‍चं सरन्तो, दुब्भे अहं तस्स कथं जनिन्द’’॥",
        "‘‘वन्दित्वा सो पितरं मातरञ्‍च, अनुसासेत्वा नेगमञ्‍च बलञ्‍च।",
        "सच्‍चवादी सच्‍चानुरक्खमानो, अगमासि सो यत्थ पोरिसादो’’॥",
        "‘‘कतो मया सङ्करो ब्राह्मणेन, रट्ठे सके इस्सरिये ठितेन।",
        "तं सङ्करं ब्राह्मणसप्पदाय, सच्‍चानुरक्खी",
        "यजस्सु यञ्‍ञं खाद मं पोरिसाद’’॥",
        "‘‘न हायते खादितं",
        "निद्धूमके पचितं साधुपक्‍कं, सुणोम",
        "‘‘अधम्मिको",
        "धम्मञ्‍चिमा अभिवदन्ति गाथा, धम्मो च अधम्मो च कुहिं समेति॥",
        "‘‘अधम्मिकस्स लुद्दस्स, निच्‍चं लोहितपाणिनो।",
        "नत्थि सच्‍चं कुतो धम्मो, किं सुतेन करिस्ससि’’॥",
        "‘‘यो मंसहेतु मिगवं चरेय्य, यो वा हने पुरिसमत्तहेतु।",
        "उभोपि ते पेच्‍च समा भवन्ति, कस्मा नो",
        "‘‘पञ्‍च पञ्‍चनखा भक्खा, खत्तियेन पजानता।",
        "अभक्खं राज भक्खेसि, तस्मा अधम्मिको तुवं’’॥",
        "‘‘मुत्तो तुवं पोरिसादस्स हत्था, गन्त्वा सकं मन्दिरं कामकामी।",
        "अमित्तहत्थं",
        "‘‘ये",
        "तस्मा अहं खत्तधम्मं पहाय, सच्‍चानुरक्खी पुनरागतोस्मि।",
        "यजस्सु यञ्‍ञं खाद मं पोरिसाद’’॥",
        "‘‘पासादवासा पथवीगवस्सा, कामित्थियो कासिकचन्दनञ्‍च।",
        "सब्बं तहिं लभसि",
        "‘‘ये",
        "‘‘मुत्तो तुवं पोरिसादस्स हत्था, गन्त्वा सकं मन्दिरं कामकामी।",
        "अमित्तहत्थं पुनरागतोसि, न हि नून ते मरणभयं जनिन्द।",
        "अलीनचित्तो असि",
        "‘‘कता",
        "विसोधितो परलोकस्स मग्गो, धम्मे ठितो को मरणस्स भाये॥",
        "‘‘कता मे कल्याणा अनेकरूपा, यञ्‍ञा यिट्ठा ये विपुला पसत्था।",
        "अनानुतप्पं परलोकं गमिस्सं, यजस्सु यञ्‍ञं अद",
        "‘‘पिता च माता च उपट्ठिता मे, धम्मेन मे इस्सरियं पसत्थं।",
        "विसोधितो परलोकस्स मग्गो, धम्मे ठितो को मरणस्स भाये॥",
        "‘‘पिता च माता च उपट्ठिता मे, धम्मेन मे इस्सरियं पसत्थं।",
        "अनानुतप्पं परलोकं गमिस्सं, यजस्सु यञ्‍ञं अद मं पोरिसाद॥",
        "‘‘ञातीसु",
        "विसोधितो परलोकस्स मग्गो, धम्मे ठितो को मरणस्स भाये॥",
        "‘‘ञातीसुं",
        "अनानुतप्पं परलोकं गमिस्सं, यजस्सु यञ्‍ञं अद मं पोरिसाद॥",
        "‘‘दिन्‍नं मे दानं बहुधा बहूनं, सन्तप्पिता समणब्राह्मणा च।",
        "विसोधितो परलोकस्स मग्गो, धम्मे ठितो को मरणस्स भाये॥",
        "‘‘दिन्‍नं मे दानं बहुधा बहूनं, सन्तप्पिता समणब्राह्मणा च।",
        "अनानुतप्पं परलोकं गमिस्सं, यजस्सु यञ्‍ञं अद मं पोरिसाद’’॥",
        "‘‘विसं पजानं पुरिसो अदेय्य, आसीविसं जलितमुग्गतेजं।",
        "मुद्धापि तस्स विफलेय्य",
        "‘‘सुत्वा धम्मं विजानन्ति, नरा कल्याणपापकं।",
        "अपि गाथा सुणित्वान, धम्मे मे रमते",
        "‘‘सकिदेव",
        "सा नं सङ्गति पालेति, नासब्भि बहुसङ्गमो॥",
        "‘‘सब्भिरेव",
        "सतं सद्धम्ममञ्‍ञाय, सेय्यो होति न पापियो॥",
        "‘‘जीरन्ति वे राजरथा सुचित्ता, अथो सरीरम्पि जरं उपेति।",
        "सतञ्‍च धम्मो न जरं उपेति, सन्तो हवे सब्भि पवेदयन्ति॥",
        "‘‘नभञ्‍चं",
        "ततो हवे दूरतरं वदन्ति, सतञ्‍च धम्मो",
        "‘‘गाथा इमा अत्थवती सुब्यञ्‍जना, सुभासिता तुय्ह जनिन्द सुत्वा।",
        "आनन्दि वित्तो सुमनो पतीतो, चत्तारि ते सम्म वरे ददामि’’॥",
        "‘‘यो नत्तनो मरणं बुज्झसि तुवं",
        "गिद्धो रसे दुच्‍चरिते निविट्ठो, किं त्वं वरं दस्ससि पापधम्म॥",
        "‘‘अहञ्‍च तं देहि वरन्ति वज्‍जं, त्वञ्‍चापि दत्वान अवाकरेय्य।",
        "सन्दिट्ठिकं",
        "‘‘न तं वरं अरहति जन्तु दातुं, यं वापि दत्वान अवाकरेय्य।",
        "वरस्सु सम्म अविकम्पमानो, पाणं चजित्वानपि दस्समेव’’॥",
        "‘‘अरियस्स अरियेन समेति सख्यं",
        "पस्सेय्य तं वस्ससतं अरोगं",
        "‘‘अरियस्स अरियेन समेति सख्यं, पञ्‍ञस्स पञ्‍ञाणवता समेति।",
        "पस्सासि मं वस्ससतं अरोगं, एतं वरानं पठमं ददामि’’॥",
        "‘‘ये",
        "न तादिसे भूमिपती अदेसि, एतं वरानं दुतियं वरामि’’॥",
        "‘‘ये खत्तियासे इध भूमिपाला, मुद्धाभिसित्ता कतनामधेय्या।",
        "न",
        "‘‘परोसतं खत्तिया ते गहिता, तलावुता अस्सुमुखा रुदन्ता।",
        "सके ते रट्ठे पटिपादयाहि, एतं वरानं ततियं वरामि’’॥",
        "‘‘परोसतं खत्तिया मे गहिता, तलावुता अस्सुमुखा रुदन्ता।",
        "सके ते रट्ठे पटिपादयामि",
        "‘‘छिद्दं ते रट्ठं ब्यथिता",
        "मनुस्समंसं विरमेहि",
        "‘‘अद्धा",
        "सोहं कथं एत्तो उपारमेय्यं, अञ्‍ञं वरानं चतुत्थं वरस्सु’’॥",
        "‘‘नं",
        "अत्ताव",
        "‘‘पियं मे मानुसं मंसं, सुतसोम विजानहि।",
        "नम्हि सक्‍का",
        "‘‘यो वे पियं मेति पियानुरक्खी",
        "सोण्डोव पित्वा विसमिस्सपानं",
        "‘‘यो चीध सङ्खाय पियानि हित्वा, किच्छेनपि सेवति अरियधम्मे",
        "दुक्खितोव पित्वान यथोसधानि, तेनेव सो होति सुखी परत्थ’’॥",
        "‘‘ओहायहं पितरं मातरञ्‍च, मनापिये कामगुणे च",
        "एतस्स हेतुम्हि वनं पविट्ठो, तं ते वरं किन्ति महं ददामि’’॥",
        "‘‘न पण्डिता दिगुणमाहु वाक्यं, सच्‍चप्पटिञ्‍ञाव भवन्ति सन्तो।",
        "वरस्सु सम्म इति मं अवोच, इच्‍चब्रवी त्वं न हि ते समेति’’॥",
        "‘‘अपुञ्‍ञलाभं",
        "मनुस्समंसस्स कते",
        "‘‘नं",
        "वरस्सु सम्म अविकम्पमानो, पाणं चजित्वानपि दस्समेव’’॥",
        "‘‘पाणं चजन्ति सन्तो नापि धम्मं, सच्‍चप्पटिञ्‍ञाव भवन्ति सन्तो।",
        "दत्वा वरं खिप्पमवाकरोहि, एतेन सम्पज्‍ज सुराजसेट्ठ॥",
        "‘‘चजे धनं",
        "अङ्गं धनं जीवितञ्‍चापि सब्बं, चजे नरो धम्ममनुस्सरन्तो’’॥",
        "‘‘यस्मा हि धम्मं पुरिसो विजञ्‍ञा, ये चस्स कङ्खं विनयन्ति सन्तो।",
        "तं हिस्स दीपञ्‍च परायणञ्‍च, न",
        "‘‘अद्धा हि सो भक्खो मम मनापो, एतस्स हेतुम्हि वनं पविट्ठो।",
        "सचे च मं याचसि एतमत्थं, एतम्पि ते सम्म वरं ददामि॥",
        "‘‘सत्था च मे होसि सखा च मेसि, वचनम्पि ते सम्म अहं अकासिं।",
        "तुवम्पि",
        "‘‘सत्था च ते होमि सखा च त्यम्हि, वचनम्पि मे सम्म तुवं अकासि।",
        "अहम्पि ते सम्म करोमि वाक्यं, उभोपि गन्त्वान पमोचयाम’’॥",
        "‘‘कम्मासपादेनं",
        "न जातु दुब्भेथ इमस्स रञ्‍ञो, सच्‍चप्पटिञ्‍ञं",
        "‘‘कम्मासपादेन विहेठितम्हा, तलावुता अस्सुमुखा रुदन्ता।",
        "न जातु दुब्भेम इमस्स रञ्‍ञो, सच्‍चप्पटिञ्‍ञं ते पटिस्सुणाम’’॥",
        "‘‘यथा पिता वा अथ वापि माता, अनुकम्पका अत्थकामा पजानं।",
        "एवमेव वो",
        "‘‘यथा पिता वा अथ वापि माता, अनुकम्पका अत्थकामा पजानं।",
        "एवमेव नो होतु",
        "‘‘चतुप्पदं सकुणञ्‍चापि मंसं, सूदेहि रन्धं सुकतं सुनिट्ठितं।",
        "सुधंव इन्दो परिभुञ्‍जियान, हित्वा कथेको रमसी अरञ्‍ञे॥",
        "‘‘ता खत्तिया वल्‍लिविलाकमज्झा, अलङ्कता सम्परिवारयित्वा।",
        "इन्दंव देवेसु पमोदयिंसु, हित्वा",
        "‘‘तम्बूपधाने बहुगोणकम्हि, सुभम्हि",
        "सेय्यस्स",
        "‘‘पाणिस्सरं",
        "बहुं सुगीतञ्‍च सुवादितञ्‍च, हित्वा कथेको रमसी अरञ्‍ञे॥",
        "‘‘उय्यानसम्पन्‍नं पहूतमाल्यं, मिगाजिनूपेतपुरं",
        "हयेहि नागेहि रथेहुपेतं, हित्वा कथेको रमसी अरञ्‍ञे’’॥",
        "‘‘काळपक्खे यथा चन्दो, हायतेव सुवे सुवे।",
        "काळपक्खूपमो राज, असतं होति समागमो॥",
        "‘‘यथाहं",
        "अकासिं पापकं कम्मं, येन गच्छामि दुग्गतिं॥",
        "‘‘सुक्‍कपक्खे यथा चन्दो, वड्ढतेव सुवे सुवे।",
        "सुक्‍कपक्खूपमो राज, सतं होति समागमो॥",
        "‘‘यथाहं तुवमागम्म, सुतसोम विजानहि।",
        "काहामि कुसलं कम्मं, येन गच्छामि सुग्गतिं॥",
        "‘‘थले यथा वारि जनिन्द वुट्ठं",
        "एवम्पि",
        "‘‘सरे यथा वारि जनिन्द वुट्ठं, चिरट्ठितीकं नरवीरसेट्ठ",
        "एवम्पि वे",
        "‘‘अब्यायिको",
        "खिप्पञ्हि वेति असतं समागमो, तस्मा सतं धम्मो असब्भि आरका’’॥",
        "‘‘न सो राजा यो",
        "न सा भरिया या पतिनो न विभेति, न ते पुत्ता",
        "‘‘न सा सभा यत्थ न सन्ति सन्तो, न ते सन्तो",
        "रागञ्‍च दोसञ्‍च पहाय मोहं, धम्मं भणन्ताव भवन्ति सन्तो॥",
        "‘‘नाभासमानं जानन्ति, मिस्सं बालेहि पण्डितं।",
        "भासमानञ्‍च जानन्ति, देसेन्तं अमतं पदं॥",
        "‘‘भासये",
        "सुभासितद्धजा इसयो, धम्मो हि इसिनं धजो’’ति॥",
        "सुमुखो पन हंसवरो च महा, सुधभोजनिको च परो पवरो।",
        "सकुणालदिजाधिपतिव्हयनो, सुतसोमवरुत्तमसव्हयनोति॥",
        "‘‘मा",
        "सब्बो तं जनो ओचिनायतु, एवं तव अत्थो भविस्सति’’॥",
        "‘‘करोमि ते तं वचनं, यं मं भणसि देवते।",
        "अत्थकामासि मे अम्म, हितकामासि देवते’’॥",
        "‘‘किं नु सन्तरमानोव, कासुं खणसि सारथि।",
        "पुट्ठो मे सम्म अक्खाहि, किं कासुया करिस्ससि’’॥",
        "‘‘रञ्‍ञो मूगो च पक्खो च, पुत्तो जातो अचेतसो।",
        "सोम्हि रञ्‍ञा समज्झिट्ठो, पुत्तं मे निखणं वने’’॥",
        "‘‘न बधिरो न मूगोस्मि, न पक्खो न च वीकलो",
        "अधम्मं सारथि कयिरा, मं चे त्वं निखणं वने’’॥",
        "‘‘ऊरू बाहुं",
        "अधम्मं सारथि कयिरा, मं चे त्वं निखणं वने’’॥",
        "‘‘देवता नुसि गन्धब्बो, अदु",
        "को वा त्वं कस्स वा पुत्तो, कथं जानेमु तं मयं’’॥",
        "‘‘नम्हि देवो न गन्धब्बो, नापि सक्‍को पुरिन्ददो।",
        "कासिरञ्‍ञो अहं पुत्तो, यं कासुया निखञ्‍ञसि",
        "‘‘तस्स",
        "अधम्मं सारथि कयिरा, मं चे त्वं निखणं वने॥",
        "‘‘यस्स रुक्खस्स छायाय, निसीदेय्य सयेय्य वा।",
        "न तस्स साखं भञ्‍जेय्य, मित्तदुब्भो",
        "‘‘यथा",
        "यथा छायूपगो पोसो, एवं त्वमसि सारथि।",
        "अधम्मं सारथि कयिरा, मं चे त्वं निखणं वने॥",
        "‘‘पहूतभक्खो",
        "बहू नं उपजीवन्ति, यो मित्तानं न दुब्भति॥",
        "‘‘यं यं जनपदं याति, निगमे राजधानियो।",
        "सब्बत्थ पूजितो होति, यो मित्तानं न दुब्भति॥",
        "‘‘नास्स चोरा पसाहन्ति",
        "सब्बे अमित्ते तरति, यो मित्तानं न दुब्भति॥",
        "‘‘अक्‍कुद्धो सघरं एति, सभायं",
        "ञातीनं उत्तमो होति, यो मित्तानं न दुब्भति॥",
        "‘‘सक्‍कत्वा सक्‍कतो होति, गरु होति सगारवो",
        "वण्णकित्तिभतो होति, यो मित्तानं न दुब्भति॥",
        "‘‘पूजको लभते पूजं, वन्दको पटिवन्दनं।",
        "यसो कित्तिञ्‍च पप्पोति, यो मित्तानं न दुब्भति॥",
        "‘‘अग्गि यथा पज्‍जलति, देवताव विरोचति।",
        "सिरिया",
        "‘‘गावो तस्स पजायन्ति, खेत्ते वुत्तं विरूहति।",
        "वुत्तानं फलमस्नाति, यो मित्तानं न दुब्भति॥",
        "‘‘दरितो पब्बतातो वा, रुक्खतो पतितो नरो।",
        "चुतो पतिट्ठं लभति, यो मित्तानं न दुब्भति॥",
        "‘‘विरूळ्हमूलसन्तानं, निग्रोधमिव मालुतो।",
        "अमित्ता नप्पसाहन्ति, यो मित्तानं न दुब्भति’’॥",
        "‘‘एहि तं पटिनेस्सामि, राजपुत्त सकं घरं।",
        "रज्‍जं कारेहि भद्दन्ते, किं अरञ्‍ञे करिस्ससि’’॥",
        "‘‘अलं",
        "यं मे अधम्मचरियाय, रज्‍जं लब्भेथ सारथि’’॥",
        "‘‘पुण्णपत्तं मं लाभेहि",
        "पिता माता च मे दज्‍जुं, राजपुत्त तयी गते॥",
        "‘‘ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।",
        "तेपि अत्तमना दज्‍जुं, राजपुत्त तयी गते॥",
        "‘‘हत्थारोहा",
        "तेपि अत्तमना दज्‍जुं",
        "‘‘बहुधञ्‍ञा",
        "उपायनानि मे दज्‍जुं, राजपुत्त तयी गते’’॥",
        "‘‘पितु मातु चहं चत्तो, रट्ठस्स निगमस्स च।",
        "अथो",
        "‘‘अनुञ्‍ञातो अहं मत्या, सञ्‍चत्तो पितरा महं।",
        "एकोरञ्‍ञे पब्बजितो, न कामे अभिपत्थये॥",
        "‘‘अपि अतरमानानं, फलासाव समिज्झति।",
        "विपक्‍कब्रह्मचरियोस्मि, एवं जानाहि सारथि॥",
        "‘‘अपि अतरमानानं, सम्मदत्थो विपच्‍चति।",
        "विपक्‍कब्रह्मचरियोस्मि, निक्खन्तो अकुतोभयो’’॥",
        "‘‘एवं वग्गुकथो सन्तो, विसट्ठवचनो चसि",
        "कस्मा पितु च मातुच्‍च, सन्तिके न भणी तदा’’॥",
        "‘‘नाहं असन्धिता",
        "नाहं अजिव्हता मूगो, मा मं मूगमधारयि",
        "‘‘पुरिमं सरामहं जातिं, यत्थ रज्‍जमकारयिं।",
        "कारयित्वा तहिं रज्‍जं, पापत्थं निरयं भुसं॥",
        "‘‘वीसतिञ्‍चेव",
        "असीतिवस्ससहस्सानि, निरयम्हि अपच्‍चिसं",
        "‘‘तस्स रज्‍जस्सहं भीतो, मा मं रज्‍जाभिसेचयुं",
        "तस्मा पितु च मातुच्‍च, सन्तिके न भणिं तदा॥",
        "‘‘उच्छङ्गे मं निसादेत्वा, पिता अत्थानुसासति।",
        "एकं हनथ बन्धथ, एकं खारापतच्छिकं",
        "एकं सूलस्मिं उप्पेथ",
        "‘‘तायाहं",
        "अमूगो मूगवण्णेन, अपक्खो पक्खसम्मतो।",
        "सके मुत्तकरीसस्मिं, अच्छाहं सम्परिप्‍लुतो॥",
        "‘‘कसिरञ्‍च परित्तञ्‍च, तञ्‍च दुक्खेन संयुतं।",
        "कोमं",
        "‘‘पञ्‍ञाय च अलाभेन, धम्मस्स च अदस्सना।",
        "कोमं",
        "‘‘अपि",
        "विपक्‍कब्रह्मचरियोस्मि, एवं जानाहि सारथि॥",
        "‘‘अपि अतरमानानं, सम्मदत्थो विपच्‍चति।",
        "विपक्‍कब्रह्मचरियोस्मि, निक्खन्तो अकुतोभयो’’॥",
        "‘‘अहम्पि पब्बजिस्सामि, राजपुत्त तवन्तिके।",
        "अव्हायस्सु",
        "‘‘रथं निय्यादयित्वान, अनणो एहि सारथि।",
        "अनणस्स हि पब्बज्‍जा, एतं इसीहि वण्णितं’’॥",
        "‘‘यदेव त्याहं वचनं, अकरं भद्दमत्थु ते।",
        "तदेव मे त्वं वचनं, याचितो कत्तुमरहसि॥",
        "‘‘इधेव",
        "अप्पेव ते पिता दिस्वा, पतीतो सुमनो सिया’’॥",
        "‘‘करोमि तेतं वचनं, यं मं भणसि सारथि।",
        "अहम्पि",
        "‘‘एहि सम्म निवत्तस्सु, कुसलं वज्‍जासि ञातिनं।",
        "मातरं पितरं मय्हं, वुत्तो वज्‍जासि वन्दनं’’॥",
        "तस्स पादे गहेत्वान, कत्वा च नं पदक्खिणं।",
        "सारथि रथमारुय्ह, राजद्वारं उपागमि॥",
        "‘‘सुञ्‍ञं माता रथं दिस्वा, एकं सारथिमागतं।",
        "अस्सुपुण्णेहि नेत्तेहि, रोदन्ती नं उदिक्खति॥",
        "‘‘अयं सो सारथि एति, निहन्त्वा मम अत्रजं।",
        "निहतो नून मे पुत्तो, पथब्या भूमिवड्ढनो॥",
        "‘‘अमित्ता नून नन्दन्ति, पतीता नून वेरिनो।",
        "आगतं सारथिं दिस्वा, निहन्त्वा मम अत्रजं॥",
        "‘‘सुञ्‍ञं माता रथं दिस्वा, एकं सारथिमागतं।",
        "अस्सुपुण्णेहि नेत्तेहि, रोदन्ती परिपुच्छि नं",
        "‘‘किन्‍नु मूगो किं नु पक्खो, किन्‍नु सो विलपी तदा।",
        "निहञ्‍ञमानो भूमिया, तं मे अक्खाहि सारथि॥",
        "‘‘कथं हत्थेहि पादेहि, मूगपक्खो विवज्‍जयि।",
        "निहञ्‍ञमानो भूमिया, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥",
        "‘‘अक्खेय्यं",
        "यं मे सुतं वा दिट्ठं वा, राजपुत्तस्स सन्तिके’’॥",
        "‘‘अभयं सम्म ते दम्मि, अभीतो भण सारथि।",
        "यं",
        "‘‘न सो मूगो न सो पक्खो, विसट्ठवचनो च सो।",
        "रज्‍जस्स किर सो भीतो, अकरा",
        "‘‘पुरिमं",
        "कारयित्वा तहिं रज्‍जं, पापत्थ निरयं भुसं॥",
        "‘‘वीसतिञ्‍चेव वस्सानि, तहिं रज्‍जमकारयि।",
        "असीतिवस्ससहस्सानि, निरयम्हि अपच्‍चि सो॥",
        "‘‘तस्स रज्‍जस्स सो भीतो, मा मं रज्‍जाभिसेचयुं।",
        "तस्मा पितु च मातुच्‍च, सन्तिके न भणी तदा॥",
        "‘‘अङ्गपच्‍चङ्गसम्पन्‍नो, आरोहपरिणाहवा।",
        "विसट्ठवचनो पञ्‍ञो, मग्गे सग्गस्स तिट्ठति॥",
        "‘‘सचे त्वं दट्ठुकामासि, राजपुत्तं",
        "एहि तं पापयिस्सामि, यत्थ सम्मति तेमियो’’॥",
        "‘‘योजयन्तु रथे अस्से, कच्छं नागान",
        "उदीरयन्तु सङ्खपणवा, वादन्तु",
        "‘‘वादन्तु",
        "नेगमा च मं अन्वेन्तु, गच्छं पुत्तनिवेदको",
        "‘‘ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।",
        "खिप्पं यानानि योजेन्तु, गच्छं पुत्तनिवेदको",
        "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।",
        "खिप्पं",
        "‘‘समागता जानपदा, नेगमा च समागता।",
        "खिप्पं यानानि योजेन्तु, गच्छं पुत्तनिवेदको’’",
        "‘‘अस्से च सारथी युत्ते, सिन्धवे सीघवाहने।",
        "राजद्वारं उपागच्छुं, युत्ता देव इमे हया’’॥",
        "‘‘थूला जवेन हायन्ति, किसा हायन्ति थामुना।",
        "किसे थूले विवज्‍जेत्वा, संसट्ठा योजिता हया’’॥",
        "‘‘ततो",
        "इत्थागारं अज्झभासि",
        "‘‘वालबीजनिमुण्हीसं, खग्गं छत्तञ्‍च पण्डरं।",
        "उपाधि रथमारुय्ह",
        "‘‘ततो स",
        "खिप्पमेव उपागच्छि, यत्थ सम्मति तेमियो॥",
        "‘‘तञ्‍च दिस्वान आयन्तं, जलन्तमिव तेजसा।",
        "खत्तसङ्घपरिब्यूळ्हं",
        "‘‘कच्‍चि नु तात कुसलं, कच्‍चि तात अनामयं।",
        "सब्बा च",
        "‘‘कुसलञ्‍चेव मे पुत्त, अथो पुत्त अनामयं।",
        "सब्बा च राजकञ्‍ञायो, अरोगा तुय्ह मातरो’’॥",
        "‘‘कच्‍चि अमज्‍जपो",
        "कच्‍चि",
        "‘‘अमज्‍जपो अहं पुत्त, अथो मे सुरमप्पियं।",
        "अथो सच्‍चे च धम्मे च, दाने मे रमते मनो’’॥",
        "‘‘कच्‍चि अरोगं योग्गं ते, कच्‍चि वहति वाहनं।",
        "कच्‍चि ते ब्याधयो नत्थि, सरीरस्सुपतापना’’॥",
        "‘‘अथो अरोगं योग्गं मे, अथो वहति वाहनं।",
        "अथो मे ब्याधयो नत्थि, सरीरस्सुपतापना’’",
        "‘‘कच्‍चि अन्ता च ते फीता, मज्झे च बहला तव।",
        "कोट्ठागारञ्‍च कोसञ्‍च, कच्‍चि ते पटिसन्थतं’’",
        "‘‘अथो अन्ता च मे फीता, मज्झे च बहला मम।",
        "कोट्ठागारञ्‍च कोसञ्‍च, सब्बं मे पटिसन्थतं’’॥",
        "‘‘स्वागतं",
        "पतिट्ठपेन्तु",
        "‘‘इधेव ते निसीदस्सु",
        "एत्तो उदकमादाय, पादे पक्खालयस्सु",
        "‘‘इदम्पि पण्णकं मय्हं, रन्धं राज अलोणकं।",
        "परिभुञ्‍ज महाराज, पाहुनो मेसिधागतो’’",
        "‘‘न",
        "सालीनं ओदनं भुञ्‍जे, सुचिं मंसूपसेचनं’’॥",
        "‘‘अच्छेरकं मं पटिभाति, एककम्पि रहोगतं।",
        "एदिसं",
        "‘‘एको राज निपज्‍जामि, नियते पण्णसन्थरे।",
        "ताय मे एकसेय्याय, राज वण्णो पसीदति॥",
        "‘‘न च नेत्तिंसबन्धा",
        "ताय मे सुखसेय्याय, राज वण्णो पसीदति॥",
        "‘‘अतीतं नानुसोचामि, नप्पजप्पामिनागतं",
        "‘‘अनागतप्पजप्पाय, अतीतस्सानुसोचना।",
        "एतेन बाला सुस्सन्ति, नळोव हरितो लुतो’’॥",
        "‘‘हत्थानीकं रथानीकं, अस्से पत्ती च वम्मिनो।",
        "निवेसनानि रम्मानि, अहं पुत्त ददामि ते॥",
        "‘‘इत्थागारम्पि ते दम्मि, सब्बालङ्कारभूसितं।",
        "ता पुत्त पटिपज्‍जस्सु",
        "‘‘कुसला नच्‍चगीतस्स, सिक्खिता चातुरित्थियो",
        "कामे तं रमयिस्सन्ति, किं अरञ्‍ञे करिस्ससि॥",
        "‘‘पटिराजूहि",
        "तासु पुत्ते जनेत्वान, अथ पच्छा पब्बजिस्ससि॥",
        "‘‘युवा च दहरो चासि",
        "रज्‍जं कारेहि भद्दन्ते, किं अरञ्‍ञे करिस्ससि’’॥",
        "‘‘युवा चरे ब्रह्मचरियं, ब्रह्मचारी युवा सिया।",
        "दहरस्स",
        "‘‘युवा चरे ब्रह्मचरियं, ब्रह्मचारी युवा सिया।",
        "ब्रह्मचरियं चरिस्सामि, नाहं रज्‍जेन मत्थिको॥",
        "‘‘पस्सामि वोहं दहरं, अम्म तात वदन्तरं",
        "किच्छालद्धं पियं पुत्तं, अप्पत्वाव जरं मतं॥",
        "‘‘पस्सामि वोहं दहरिं, कुमारिं चारुदस्सनिं।",
        "नववंसकळीरंव, पलुग्गं जीवितक्खयं",
        "‘‘दहरापि",
        "तत्थ को विस्ससे पोसो, दहरोम्हीति जीविते॥",
        "‘‘यस्स रत्या विवसाने, आयु अप्पतरं सिया।",
        "अप्पोदकेव मच्छानं, किं नु कोमारकं",
        "‘‘निच्‍चमब्भाहतो लोको, निच्‍चञ्‍च परिवारितो।",
        "अमोघासु वजन्तीसु, किं मं रज्‍जेभिसिञ्‍चसि’’",
        "‘‘केन मब्भाहतो लोको, केन च परिवारितो।",
        "कायो अमोघा गच्छन्ति, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥",
        "‘‘मच्‍चुनाब्भाहतो लोको, जराय परिवारितो।",
        "रत्यो अमोघा गच्छन्ति, एवं जानाहि खत्तिय॥",
        "‘‘यथापि तन्ते वितते",
        "अप्पकं होति वेतब्बं, एवं मच्‍चान जीवितं॥",
        "‘‘यथा",
        "एवमायु",
        "‘‘यथा वारिवहो पूरो, वहे रुक्खेपकूलजे।",
        "एवं जरामरणेन, वुय्हन्ते सब्बपाणिनो’’॥",
        "‘‘हत्थानीकं रथानीकं, अस्से पत्ती च वम्मिनो।",
        "निवेसनानि रम्मानि, अहं पुत्त ददामि ते॥",
        "‘‘इत्थागारम्पि ते दम्मि, सब्बालङ्कारभूसितं।",
        "ता पुत्त पटिपज्‍जस्सु, त्वं नो राजा भविस्ससि॥",
        "‘‘कुसला नच्‍चगीतस्स, सिक्खिता चातुरित्थियो।",
        "कामे तं रमयिस्सन्ति, किं अरञ्‍ञे करिस्ससि॥",
        "‘‘पटिराजूहि ते कञ्‍ञा, आनयिस्सं अलङ्कता।",
        "तासु पुत्ते जनेत्वान, अथ पच्छा पब्बजिस्ससि॥",
        "‘‘युवा च दहरो चासि, पठमुप्पत्तिको सुसु।",
        "रज्‍जं कारेहि भद्दन्ते, किं अरञ्‍ञे करिस्ससि॥",
        "‘‘कोट्ठागारञ्‍च कोसञ्‍च, वाहनानि बलानि च।",
        "निवेसनानि रम्मानि, अहं पुत्त ददामि ते॥",
        "‘‘गोमण्डलपरिब्यूळ्हो, दासिसङ्घपुरक्खतो।",
        "रज्‍जं कारेहि भद्दन्ते, किं अरञ्‍ञे करिस्ससि’’॥",
        "‘‘किं",
        "किं योब्बनेन जिण्णेन",
        "‘‘तत्थ का नन्दि का खिड्डा, का रति का धनेसना।",
        "किं",
        "‘‘योहं",
        "अन्तकेनाधिपन्‍नस्स, का रती का धनेसना॥",
        "‘‘फलानमिव",
        "एवं जातान मच्‍चानं, निच्‍चं मरणतो भयं॥",
        "‘‘सायमेके न दिस्सन्ति, पातो दिट्ठा बहू जना।",
        "पातो एके न दिस्सन्ति, सायं दिट्ठा बहू जना॥",
        "‘‘अज्‍जेव किच्‍चं आतप्पं, को जञ्‍ञा मरणं सुवे।",
        "न हि नो सङ्करं",
        "‘‘चोरा धनस्स पत्थेन्ति, राजमुत्तोस्मि बन्धना।",
        "एहि राज निवत्तस्सु, नाहं रज्‍जेन मत्थिको’’ति॥",
        "‘‘कोयं मज्झे समुद्दस्मिं, अपस्सं तीरमायुहे।",
        "कं",
        "‘‘निसम्म वत्तं लोकस्स, वायामस्स च देवते।",
        "तस्मा मज्झे समुद्दस्मिं, अपस्सं तीरमायुहे’’॥",
        "‘‘गम्भीरे अप्पमेय्यस्मिं, तीरं यस्स न दिस्सति।",
        "मोघो ते पुरिसवायामो, अप्पत्वाव मरिस्ससि’’॥",
        "‘‘अनणो",
        "करं पुरिसकिच्‍चानि, न च पच्छानुतप्पति’’॥",
        "‘‘अपारणेय्यं यं कम्मं, अफलं किलमथुद्दयं।",
        "तत्थ को वायमेनत्थो, मच्‍चु यस्साभिनिप्पतं’’",
        "‘‘अपारणेय्यमच्‍चन्तं",
        "न रक्खे अत्तनो पाणं, जञ्‍ञा सो यदि हापये॥",
        "‘‘अधिप्पायफलं एके, अस्मिं लोकस्मि देवते।",
        "पयोजयन्ति कम्मानि, तानि इज्झन्ति वा न वा॥",
        "‘‘सन्दिट्ठिकं",
        "सन्‍ना अञ्‍ञे तरामहं, तञ्‍च पस्सामि सन्तिके॥",
        "‘‘सो अहं वायमिस्सामि, यथासत्ति यथाबलं।",
        "‘‘यो त्वं एवं गते ओघे, अप्पमेय्ये महण्णवे।",
        "धम्मवायामसम्पन्‍नो, कम्मुना नावसीदसि।",
        "सो त्वं तत्थेव गच्छाहि, यत्थ ते निरतो मनो’’॥",
        "‘‘आसीसेथेव",
        "पस्सामि वोहं अत्तानं, यथा इच्छिं तथा अहु॥",
        "‘‘आसीसेथेव पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।",
        "पस्सामि वोहं अत्तानं, उदका थलमुब्भतं॥",
        "‘‘वायमेथेव पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।",
        "पस्सामि वोहं अत्तानं, यथा इच्छिं तथा अहु॥",
        "‘‘वायमेथेव पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।",
        "पस्सामि वोहं अत्तानं, उदका थलमुब्भतं॥",
        "‘‘दुक्खूपनीतोपि नरो सपञ्‍ञो, आसं न छिन्देय्य सुखागमाय।",
        "बहू हि फस्सा अहिता हिता च, अवितक्‍किता मच्‍चुमुपब्बजन्ति",
        "‘‘अचिन्तितम्पि भवति, चिन्तितम्पि विनस्सति।",
        "न हि चिन्तामया भोगा, इत्थिया पुरिसस्स वा’’॥",
        "‘‘अपोराणं",
        "नाज्‍ज नच्‍चे",
        "‘‘न मिगे",
        "मूगोव तुण्हिमासीनो, न अत्थमनुसासति’’॥",
        "‘‘सुखकामा",
        "कस्स",
        "‘‘अतिक्‍कन्तवनथा",
        "ये उस्सुकम्हि लोकम्हि, विहरन्ति मनुस्सुका॥",
        "‘‘ते छेत्वा मच्‍चुनो जालं, ततं",
        "छिन्‍नालयत्ता",
        "‘‘कदाहं मिथिलं",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु",
        "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, विसालं सब्बतोपभं।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, बहुपाकारतोरणं।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, दळ्हमट्टालकोट्ठकं।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, सुविभत्तं महापथं।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, सुविभत्तन्तरापणं।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, गवस्सरथपीळितं।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, उय्यानवनमालिनिं।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं मिथिलं फीतं, पासादवनमालिनिं।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "मापितं सोमनस्सेन, वेदेहेन यसस्सिना।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं वेदेहे फीते, निचिते धम्मरक्खिते।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं अन्तेपुरं",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं अन्तेपुरं रम्मं, सुधामत्तिकलेपनं।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं अन्तेपुरं रम्मं, सुचिगन्धं मनोरमं।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं कूटागारे च, विभत्ते भागसो मिते।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं कूटागारे च, सुधामत्तिकलेपने।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं कूटागारे च, सुचिगन्धे मनोरमे।",
        "पहाय",
        "‘‘कदाहं कूटागारे च, लित्ते चन्दनफोसिते।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं सोण्णपल्‍लङ्के",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति",
        "‘‘कदाहं",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं पोक्खरणी रम्मा, चक्‍कवाकपकूजिता",
        "मन्दालकेहि सञ्छन्‍ना, पदुमुप्पलकेहि च।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं हत्थिगुम्बे च, सब्बालङ्कारभूसिते।",
        "सुवण्णकच्छे मातङ्गे, हेमकप्पनवाससे॥",
        "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "आजानीयेव जातिया, सिन्धवे सीघवाहने॥",
        "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, इल्‍लियाचापधारिभि।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं रथसेनियो, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।",
        "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥",
        "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं सोवण्णरथे, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।",
        "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥",
        "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं सज्झुरथे च, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।",
        "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥",
        "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥",
        "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥",
        "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं गोणरथे च, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।",
        "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥",
        "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं अजरथे च, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।",
        "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥",
        "‘‘आरूळ्हे",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं मेण्डरथे च, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।",
        "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥",
        "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं मिगरथे च, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।",
        "दीपे अथोपि वेय्यग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥",
        "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "नीलवम्मधरे सूरे, तोमरङ्कुसपाणिने",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "नीलवम्मधरे सूरे, इल्‍लियाचापधारिने",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं रथारोहे च, सब्बालङ्कारभूसिते।",
        "नीलवम्मधरे सूरे, चापहत्थे कलापिने",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "नीलवम्मधरे सूरे, चापहत्थे कलापिने।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति",
        "‘‘कदाहं राजपुत्ते च, सब्बालङ्कारभूसिते।",
        "चित्रवम्मधरे सूरे, कञ्‍चनावेळधारिने।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं अरियगणे च, वतवन्ते",
        "हरिचन्दनलित्तङ्गे, कासिकुत्तमधारिने।",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "पीतवम्मधरे सूरे, पुरतो गच्छमालिने",
        "पहाय",
        "‘‘कदाहं",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "पहाय पब्बजिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं हत्थिगुम्बा, सब्बालङ्कारभूसिता।",
        "सुवण्णकच्छा मातङ्गा, हेमकप्पनवाससा॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं अस्सगुम्बा, सब्बालङ्कारभूसिता।",
        "आजानीयाव जातिया, सिन्धवा सीघवाहना॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, इल्‍लियाचापधारिभि।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं रथसेनी, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।",
        "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं सोण्णरथा",
        "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "यन्तं",
        "‘‘कदास्सु मं सज्झुरथा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।",
        "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥",
        "‘‘आरूळ्हा",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं अस्सरथा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।",
        "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु",
        "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं गोणरथा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।",
        "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं अजरथा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।",
        "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "यन्तं",
        "‘‘कदास्सु मं मेण्डरथा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।",
        "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं मिगरथा, सन्‍नद्धा उस्सितद्धजा।",
        "दीपा अथोपि वेय्यग्घा, सब्बालङ्कारभूसिता॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, चापहत्थेहि वम्मिभि।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं हत्थारोहा, सब्बालङ्कारभूसिता।",
        "नीलवम्मधरा सूरा, तोमरङ्कुसपाणिनो।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु",
        "नीलवम्मधरा सूरा, इल्‍लियाचापधारिनो।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु",
        "नीलवम्मधरा सूरा, चापहत्था कलापिनो।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं धनुग्गहा, सब्बालङ्कारभूसिता।",
        "नीलवम्मधरा सूरा, चापहत्था कलापिनो।",
        "यन्तं",
        "‘‘कदास्सु मं राजपुत्ता, सब्बालङ्कारभूसिता।",
        "चित्रवम्मधरा सूरा, कञ्‍चनावेळधारिनो।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं अरियगणा, वतवन्ता अलङ्कता।",
        "हरिचन्दनलित्तङ्गा, कासिकुत्तमधारिनो।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं अमच्‍चगणा, सब्बालङ्कारभूसिता।",
        "पीतवम्मधरा सूरा, पुरतो गच्छमालिनो",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं सत्तसता भरिया, सब्बालङ्कारभूसिता।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं सत्तसता भरिया, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदास्सु मं सत्तसता भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।",
        "यन्तं मं नानुयिस्सन्ति, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "पिण्डिकाय चरिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं पंसुकूलानं, उज्झितानं",
        "सङ्घाटिं धारयिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं सत्ताहसम्मेघे",
        "पिण्डिकाय चरिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं",
        "अनपेक्खो गमिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं गिरिदुग्गेसु, पहीनभयभेरवो।",
        "अदुतियो गमिस्सामि",
        "‘‘कदाहं वीणं वरुज्‍जको",
        "चित्तं उजुं करिस्सामि, तं कुदास्सु भविस्सति॥",
        "‘‘कदाहं रथकारोव, परिकन्तं उपाहनं।",
        "कामसञ्‍ञोजने छेच्छं",
        "‘‘ता च सत्तसता भरिया, सब्बालङ्कारभूसिता।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि॥",
        "‘‘ता च सत्तसता भरिया, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि॥",
        "‘‘ता च सत्तसता भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि॥",
        "‘‘ता",
        "हित्वा सम्पद्दवी",
        "‘‘ता च सत्तसता भरिया, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।",
        "हित्वा सम्पद्दवी राजा, पब्बज्‍जाय पुरक्खतो॥",
        "‘‘ता च सत्तसता भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।",
        "हित्वा सम्पद्दवी राजा, पब्बज्‍जाय पुरक्खतो’’॥",
        "‘‘हित्वा सतपलं कंसं, सोवण्णं सतराजिकं।",
        "अग्गही मत्तिकं पत्तं, तं दुतियाभिसेचनं’’॥",
        "‘‘भेस्मा",
        "रजतं जातरूपञ्‍च, मुत्ता वेळुरिया बहू॥",
        "‘‘मणयो",
        "अजिनं दण्डभण्डञ्‍च, लोहं काळायसं बहू।",
        "एहि राज निवत्तस्सु, मा तेतं विनसा धनं’’",
        "‘‘सुसुखं वत जीवाम, येसं नो नत्थि किञ्‍चनं।",
        "मिथिलाय दय्हमानाय, न मे किञ्‍चि अदय्हथ’’॥",
        "‘‘अटवियो",
        "एहि राज निवत्तस्सु, मा रट्ठं विनसा इदं’’॥",
        "‘‘सुसुखं वत जीवाम, येसं नो नत्थि किञ्‍चनं।",
        "रट्ठे विलुम्पमानम्हि, न",
        "‘‘सुसुखं",
        "पीतिभक्खा भविस्साम, देवा आभस्सरा यथा’’॥",
        "‘‘किम्हेसो महतो घोसो, का नु गामेव कीळिया",
        "समण तेव",
        "‘‘ममं ओहाय गच्छन्तं, एत्थेसो अभिसटो जनो।",
        "सीमातिक्‍कमनं यन्तं, मुनिमोनस्स पत्तिया।",
        "मिस्सं नन्दीहि गच्छन्तं, किं जानमनुपुच्छसि’’॥",
        "‘‘मास्सु तिण्णो अमञ्‍ञित्थ",
        "अतीरणेय्य यमिदं",
        "‘‘को नु मे परिपन्थस्स, ममं एवंविहारिनो।",
        "यो नेव दिट्ठे नादिट्ठे, कामानमभिपत्थये’’॥",
        "‘‘निद्दा तन्दी विजम्भिता, अरती भत्तसम्मदो।",
        "आवसन्ति सरीरट्ठा, बहू हि परिपन्थयो’’॥",
        "‘‘कल्याणं वत मं भवं, ब्राह्मण मनुसासति",
        "ब्राह्मण तेव",
        "‘‘नारदो इति मे नामं",
        "भोतो सकासमागच्छिं, साधु सब्भि समागमो॥",
        "‘‘तस्स",
        "यं ऊनं",
        "‘‘पसारय सन्‍नतञ्‍च, उन्‍नतञ्‍च पसारय",
        "कम्मं",
        "‘‘बहू हत्थी च अस्से च, नगरे जनपदानि च।",
        "हित्वा जनक पब्बजितो, कपाले",
        "‘‘कच्‍चि नु ते जानपदा, मित्तामच्‍चा च ञातका।",
        "दुब्भिमकंसु जनक, कस्मा ते तं अरुच्‍चथ’’॥",
        "‘‘न",
        "अधम्मेन जिने ञातिं, न चापि ञातयो ममं॥",
        "‘‘दिस्वान लोकवत्तन्तं, खज्‍जन्तं कद्दमीकतं।",
        "हञ्‍ञरे बज्झरे चेत्थ, यत्थ सन्‍नो",
        "एताहं उपमं कत्वा, भिक्खकोस्मि मिगाजिन’’॥",
        "‘‘को नु ते भगवा सत्था, कस्सेतं वचनं सुचि।",
        "न हि कप्पं वा विज्‍जं वा, पच्‍चक्खाय रथेसभ।",
        "समणं आहु वत्तन्तं, यथा दुक्खस्सतिक्‍कमो’’॥",
        "‘‘न मिगाजिन जातुच्छे, अहं कञ्‍चि कुदाचनं।",
        "समणं ब्राह्मणं वापि, सक्‍कत्वा अनुपाविसिं’’॥",
        "‘‘महता चानुभावेन, गच्छन्तो सिरिया जलं।",
        "गीयमानेसु गीतेसु, वज्‍जमानेसु वग्गुसु॥",
        "‘‘तूरियताळसङ्घुट्ठे",
        "स मिगाजिन मद्दक्खिं, फलिं",
        "हञ्‍ञमानं",
        "‘‘सो",
        "मूलं अम्बस्सुपागच्छिं, फलिनो निप्फलस्स च॥",
        "‘‘फलिं",
        "अथेकं",
        "‘‘एवमेव नूनम्हेपि",
        "अमित्ता नो वधिस्सन्ति, यथा अम्बो फली हतो॥",
        "‘‘अजिनम्हि हञ्‍ञते दीपि, नागो दन्तेहि हञ्‍ञते।",
        "धनम्हि धनिनो हन्ति, अनिकेतमसन्थवं।",
        "फली अम्बो अफलो च, ते सत्थारो उभो मम’’॥",
        "‘‘सब्बो जनो पब्याधितो, राजा पब्बजितो इति।",
        "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका॥",
        "‘‘अस्सासयित्वा जनतं, ठपयित्वा पटिच्छदं।",
        "पुत्तं रज्‍जे ठपेत्वान, अथ पच्छा पब्बजिस्ससि’’॥",
        "‘‘चत्ता",
        "सन्ति पुत्ता विदेहानं, दीघावु रट्ठवड्ढनो।",
        "ते रज्‍जं कारयिस्सन्ति, मिथिलायं पजापति’’॥",
        "‘‘एहि तं अनुसिक्खामि, यं वाक्यं मम रुच्‍चति।",
        "रज्‍जं तुवं कारयसि",
        "कायेन वाचा मनसा, येन गच्छसि",
        "‘‘परदिन्‍नकेन परनिट्ठितेन, पिण्डेन यापेहि स धीरधम्मो’’॥",
        "‘‘योपि",
        "न त्वेव पिण्डं लुळितं अनरियं, कुलपुत्तरूपो सप्पुरिसो न सेवे।",
        "तयिदं न साधु तयिदं न सुट्ठु, सुनखुच्छिट्ठकं जनक भुञ्‍जसे तुवं’’॥",
        "‘‘न",
        "ये केचि भोगा इध धम्मलद्धा, सब्बो सो भक्खो अनवयोति",
        "‘‘कुमारिके उपसेनिये, निच्‍चं निग्गळमण्डिते।",
        "कस्मा ते एको भुजो जनति, एको ते न जनती भुजो’’॥",
        "‘‘इमस्मिं मे समण हत्थे, पटिमुक्‍का दुनीवरा",
        "सङ्घाता",
        "‘‘इमस्मिं मे समण हत्थे, पटिमुक्‍को एकनीवरो",
        "सो अदुतियो न जनति, मुनिभूतोव तिट्ठति॥",
        "‘‘विवादप्पत्तो",
        "तस्स ते सग्गकामस्स, एकत्तमुपरोचतं’’॥",
        "‘‘सुणासि सीवलि कथा",
        "पेसिया",
        "‘‘अयं",
        "तेसं त्वं एकं गण्हाहि, अहमेकं पुनापरं॥",
        "‘‘मावच",
        "‘‘इममेव कथयन्ता, थूणं नगरुपागमुं॥",
        "‘‘कोट्ठके उसुकारस्स, भत्तकाले उपट्ठिते।",
        "तत्रा च सो उसुकारो, (एकं दण्डं उजुं कतं।)",
        "एकञ्‍च चक्खुं निग्गय्ह, जिम्हमेकेन पेक्खति’’॥",
        "‘‘एवं",
        "यदेकं चक्खुं निग्गय्ह, जिम्हमेकेन पेक्खसि’’॥",
        "‘‘द्वीहि",
        "असम्पत्वा परमं",
        "‘‘एकञ्‍च चक्खुं निग्गय्ह, जिम्हमेकेन पेक्खतो।",
        "सम्पत्वा परमं लिङ्गं, उजुभावाय कप्पति॥",
        "‘‘विवादप्पत्तो",
        "तस्स ते सग्गकामस्स, एकत्तमुपरोचतं’’॥",
        "‘‘सुणासि सीवलि कथा",
        "पेसिया मं गरहित्थो, दुतियस्सेव सा गति॥",
        "‘‘अयं द्वेधापथो भद्दे, अनुचिण्णो पथाविहि।",
        "तेसं त्वं एकं गण्हाहि, अहमेकं पुनापरं॥",
        "‘‘मावच मं त्वं पति मेति, नाहं भरियाति वा पुन’’।",
        "‘‘मुञ्‍जावेसिका",
        "‘‘को नु मं उसुना विज्झि, पमत्तं उदहारकं",
        "खत्तियो ब्राह्मणो वेस्सो, को मं विद्धा निलीयसि॥",
        "‘‘न मे मंसानि खज्‍जानि, चम्मेनत्थो न विज्‍जति।",
        "अथ केन नु वण्णेन, विद्धेय्यं मं अमञ्‍ञथ॥",
        "‘‘को वा त्वं कस्स वा पुत्तो, कथं जानेमु तं मयं।",
        "पुट्ठो मे सम्म अक्खाहि, किं मं विद्धा निलीयसि’’॥",
        "‘‘राजाहमस्मि कासीनं, पीळियक्खोति मं विदू।",
        "लोभा रट्ठं पहित्वान, मिगमेसं चरामहं॥",
        "‘‘इस्सत्थे चस्मि कुसलो, दळ्हधम्मोति विस्सुतो।",
        "नागोपि मे न मुच्‍चेय्य, आगतो उसुपातनं॥",
        "‘‘को",
        "पितुनो अत्तनो चापि, नामगोत्तं पवेदय’’॥",
        "‘‘नेसादपुत्तो भद्दन्ते, सामो इति मं ञातयो।",
        "आमन्तयिंसु जीवन्तं, स्वज्‍जेवाहं गतो",
        "‘‘विद्धोस्मि पुथुसल्‍लेन, सविसेन यथा मिगो।",
        "सकम्हि लोहिते राज, पस्स सेमि परिप्‍लुतो॥",
        "‘‘पटिवामगतं",
        "आतुरो त्यानुपुच्छामि, किं मं विद्धा निलीयसि॥",
        "‘‘अजिनम्हि हञ्‍ञते दीपि, नागो दन्तेहि हञ्‍ञते।",
        "अथ केन नु वण्णेन, विद्धेय्यं मं अमञ्‍ञथ’’॥",
        "‘‘मिगो उपट्ठितो आसि, आगतो उसुपातनं।",
        "तं दिस्वा उब्बिजी साम, तेन कोधो ममाविसि’’॥",
        "‘‘यतो सरामि अत्तानं, यतो पत्तोस्मि विञ्‍ञुतं।",
        "न मं मिगा उत्तसन्ति, अरञ्‍ञे सापदानिपि॥",
        "‘‘यतो निधिं परिहरिं, यतो पत्तोस्मि योब्बनं।",
        "न मं मिगा उत्तसन्ति, अरञ्‍ञे सापदानिपि॥",
        "‘‘भीरू किम्पुरिसा राज, पब्बते गन्धमादने।",
        "सम्मोदमाना गच्छाम, पब्बतानि वनानि च॥",
        "(‘‘न मं मिगा उत्तसन्ति, अरञ्‍ञे सापदानिपि।)",
        "अथ केन नु वण्णेन, उत्रासन्ति मिगा ममं’’",
        "‘‘न तं तस",
        "कोधलोभाभिभूताहं, उसुं ते तं अवस्सजिं",
        "‘‘कुतो नु साम आगम्म, कस्स वा पहितो तुवं।",
        "उदहारो नदिं गच्छ, आगतो मिगसम्मतं’’॥",
        "‘‘अन्धा",
        "तेसाहं उदकाहारो, आगतो मिगसम्मतं॥",
        "‘‘अत्थि नेसं उसामत्तं, अथ साहस्स जीवितं।",
        "उदकस्स अलाभेन",
        "‘‘न मे इदं तथा दुक्खं, लब्भा हि पुमुना इदं।",
        "यञ्‍च अम्मं न पस्सामि, तं मे दुक्खतरं इतो॥",
        "‘‘न",
        "यञ्‍च तातं न पस्सामि, तं मे दुक्खतरं इतो॥",
        "‘‘सा नून कपणा अम्मा, चिररत्ताय रुच्छति",
        "अड्ढरत्तेव रत्ते वा, नदीव अवसुच्छति",
        "‘‘सो नून कपणो तातो, चिररत्ताय रुच्छति",
        "अड्ढरत्तेव रत्ते वा, नदीव अवसुच्छति",
        "‘‘उट्ठानपादचरियाय",
        "साम तात विलपन्ता, हिण्डिस्सन्ति ब्रहावने॥",
        "‘‘इदम्पि दुतियं सल्‍लं, कम्पेति हदयं ममं।",
        "यञ्‍च अन्धे न पस्सामि, मञ्‍ञे हिस्सामि",
        "‘‘मा बाळ्हं परिदेवेसि, साम कल्याणदस्सन।",
        "अहं कम्मकरो हुत्वा, भरिस्सं ते ब्रहावने॥",
        "‘‘इस्सत्थे चस्मि कुसलो, दळ्हधम्मोति विस्सुतो।",
        "अहं कम्मकरो हुत्वा, भरिस्सं ते ब्रहावने॥",
        "‘‘मिगानं",
        "अहं कम्मकरो हुत्वा, भरिस्सं ते ब्रहावने॥",
        "‘‘कतमं तं वनं साम, यत्थ मातापिता तव।",
        "अहं",
        "‘‘अयं",
        "इतो गन्त्वा अड्ढकोसं, तत्थ नेसं अगारकं।",
        "यत्थ मातापिता मय्हं, ते भरस्सु इतो गतो॥",
        "‘‘नमो ते कासिराजत्थु, नमो ते कासिवड्ढन।",
        "अन्धा मातापिता मय्हं, ते भरस्सु ब्रहावने॥",
        "‘‘अञ्‍जलिं ते पग्गण्हामि, कासिराज नमत्थु ते।",
        "मातरं पितरं मय्हं, वुत्तो वज्‍जासि वन्दनं’’॥",
        "‘‘इदं वत्वान सो सामो, युवा कल्याणदस्सनो।",
        "मुच्छितो विसवेगेन, विसञ्‍ञी समपज्‍जथ॥",
        "‘‘स राजा परिदेवेसि, बहुं कारुञ्‍ञसञ्हितं।",
        "अजरामरोहं आसिं, अज्‍जेतं ञामि",
        "सामं कालङ्कतं दिस्वा, नत्थि मच्‍चुस्स नागमो॥",
        "‘‘यस्सु",
        "स्वज्‍जेवं गते काले, न किञ्‍चि मभिभासति॥",
        "‘‘निरयं नून गच्छामि, एत्थ मे नत्थि संसयो।",
        "तदा हि पकतं पापं, चिररत्ताय किब्बिसं॥",
        "‘‘भवन्ति तस्स वत्तारो, गामे किब्बिसकारको।",
        "अरञ्‍ञे निम्मनुस्सम्हि, को मं वत्तुमरहति॥",
        "‘‘सारयन्ति हि कम्मानि, गामे संगच्छ माणवा।",
        "अरञ्‍ञे",
        "‘‘सा देवता अन्तरहिता, पब्बते गन्धमादने।",
        "रञ्‍ञोव अनुकम्पाय, इमा गाथा अभासथ॥",
        "‘‘आगुं किर महाराज, अकरि",
        "अदूसका पितापुत्ता, तयो एकूसुना हता॥",
        "‘‘एहि तं अनुसिक्खामि, यथा ते सुगती सिया।",
        "धम्मेनन्धे वने पोस, मञ्‍ञेहं सुगती तया॥",
        "‘‘स",
        "उदककुम्भमादाय, पक्‍कामि दक्खिणामुखो॥",
        "‘‘कस्स नु एसो पदसद्दो, मनुस्सस्सेव आगतो।",
        "नेसो सामस्स निग्घोसो, को नु त्वमसि मारिस॥",
        "‘‘सन्तञ्हि सामो वजति, सन्तं पादानि नेयति",
        "नेसो सामस्स निग्घोसो, को नु त्वमसि मारिस’’॥",
        "‘‘राजाहमस्मि कासीनं, पीळियक्खोति मं विदू।",
        "लोभा रट्ठं पहित्वान, मिगमेसं चरामहं॥",
        "‘‘इस्सत्थे चस्मि कुसलो, दळ्हधम्मोति विस्सुतो।",
        "नागोपि मे न मुच्‍चेय्य, आगतो उसुपातनं’’॥",
        "‘‘स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।",
        "इस्सरोसि अनुप्पत्तो, यं इधत्थि पवेदय॥",
        "‘‘तिन्दुकानि पियालानि, मधुके कासुमारियो।",
        "फलानि",
        "‘‘इदम्पि पानीयं सीतं, आभतं गिरिगब्भरा।",
        "ततो पिव महाराज, सचे त्वं अभिकङ्खसि’’॥",
        "‘‘नालं",
        "अनन्धस्सेवयं सम्मा, निवापो मय्ह खायति’’॥",
        "‘‘दहरो युवा नातिब्रहा, सामो कल्याणदस्सनो।",
        "दीघस्स केसा असिता, अथो सूनग्ग",
        "‘‘सो हवे फलमाहरित्वा, इतो आदाय",
        "नदिं गतो उदहारो, मञ्‍ञे न दूरमागतो’’॥",
        "‘‘अहं तं अवधिं सामं, यो तुय्हं परिचारको।",
        "यं कुमारं पवेदेथ, सामं कल्याणदस्सनं॥",
        "‘‘दीघस्स केसा असिता, अथो सूनग्गवेल्‍लिता।",
        "तेसु लोहितलित्तेसु, सेति सामो मया हतो’’॥",
        "‘‘केन",
        "हतो सामोति सुत्वान, हदयं मे पवेधति॥",
        "‘‘अस्सत्थस्सेव तरुणं, पवाळं मालुतेरितं।",
        "हतो सामोति सुत्वान, हदयं मे पवेधति’’॥",
        "‘‘पारिके कासिराजायं, सो सामं मिगसम्मते।",
        "कोधसा उसुना विज्झि, तस्स मा पापमिच्छिम्हा’’॥",
        "‘‘किच्छा लद्धो पियो पुत्तो, यो अन्धे अभरी वने।",
        "तं",
        "‘‘किच्छा लद्धो पियो पुत्तो, यो अन्धे अभरी वने।",
        "तं एकपुत्तं घातिम्हि, अक्‍कोधं आहु पण्डिता’’॥",
        "‘‘मा बाळ्हं परिदेवेथ, हतो सामोति वादिना।",
        "अहं कम्मकरो हुत्वा, भरिस्सामि ब्रहावने॥",
        "‘‘इस्सत्थे चस्मि कुसलो, दळ्हधम्मोति विस्सुतो।",
        "अहं कम्मकरो हुत्वा, भरिस्सामि ब्रहावने॥",
        "‘‘मिगानं विघासमन्वेसं, वनमूलफलानि च।",
        "अहं कम्मकरो हुत्वा, भरिस्सामि ब्रहावने’’॥",
        "‘‘नेस धम्मो महाराज, नेतं अम्हेसु कप्पति।",
        "राजा त्वमसि अम्हाकं, पादे वन्दाम ते मयं’’॥",
        "‘‘धम्मं नेसाद भणथ, कता अपचिती तया।",
        "पिता त्वमसि",
        "‘‘नमो",
        "अञ्‍जलिं ते पग्गण्हाम, याव सामानुपापय॥",
        "‘‘तस्स पादे समज्‍जन्ता",
        "संसुम्भमाना अत्तानं, कालमागमयामसे’’॥",
        "‘‘ब्रहा वाळमिगाकिण्णं, आकासन्तंव दिस्सति।",
        "यत्थ सामो हतो सेति, चन्दोव पतितो छमा॥",
        "‘‘ब्रहा",
        "यत्थ सामो हतो सेति, सूरियोव पतितो छमा॥",
        "‘‘ब्रहा वाळमिगाकिण्णं, आकासन्तंव दिस्सति।",
        "यत्थ सामो हतो सेति, पंसुना पतिकुन्तितो",
        "‘‘ब्रहा वाळमिगाकिण्णं, आकासन्तंव दिस्सति।",
        "यत्थ सामो हतो सेति, इधेव वसथस्समे’’॥",
        "‘‘यदि तत्थ सहस्सानि, सतानि नियुतानि",
        "नेवम्हाकं भयं कोचि, वने वाळेसु विज्‍जति’’॥",
        "‘‘ततो अन्धानमादाय, कासिराजा ब्रहावने।",
        "हत्थे गहेत्वा पक्‍कामि, यत्थ सामो हतो अहु॥",
        "‘‘दिस्वान पतितं सामं, पुत्तकं पंसुकुन्थितं।",
        "अपविद्धं ब्रहारञ्‍ञे, चन्दंव पतितं छमा॥",
        "‘‘दिस्वान पतितं सामं, पुत्तकं पंसुकुन्थितं।",
        "अपविद्धं ब्रहारञ्‍ञे, सूरियंव पतितं छमा॥",
        "‘‘दिस्वान पतितं सामं, पुत्तकं पंसुकुन्थितं।",
        "अपविद्धं ब्रहारञ्‍ञे, कलूनं",
        "‘‘दिस्वान पतितं सामं, पुत्तकं पंसुकुन्थितं।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, अधम्मो किर भो इति॥",
        "‘‘बाळ्हं खो त्वं पमत्तोसि, साम कल्याणदस्सन।",
        "यो अज्‍जेवं",
        "‘‘बाळ्हं",
        "यो अज्‍जेवं गते काले, न किञ्‍चि मभिभाससि॥",
        "‘‘बाळ्हं खो त्वं पकुद्धोसि, साम कल्याणदस्सन।",
        "यो अज्‍जेवं गते काले, न किञ्‍चि मभिभाससि॥",
        "‘‘बाळ्हं",
        "यो अज्‍जेवं गते काले, न किञ्‍चि मभिभाससि॥",
        "‘‘बाळ्हं",
        "यो अज्‍जेवं गते काले, न किञ्‍चि मभिभाससि॥",
        "‘‘जटं वलिनं पंसुगतं",
        "सामो अयं कालङ्कतो, अन्धानं परिचारको॥",
        "‘‘को मे सम्मज्‍जमादाय",
        "सामो अयं कालङ्कतो, अन्धानं परिचारको॥",
        "‘‘को दानि न्हापयिस्सति, सीतेनुण्होदकेन च।",
        "सामो अयं कालङ्कतो, अन्धानं परिचारको॥",
        "‘‘को दानि भोजयिस्सति, वनमूलफलानि च।",
        "सामो अयं कालङ्कतो, अन्धानं परिचारको’’॥",
        "‘‘दिस्वान पतितं सामं, पुत्तकं पंसुकुन्थितं।",
        "अट्टिता पुत्तसोकेन, माता सच्‍चं अभासथ॥",
        "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, धम्मचारी पुरे अहु।",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘येन",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, सच्‍चवादी पुरे अहु।",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, मातापेत्तिभरो",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, कुले जेट्ठापचायिको।",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, पाणा पियतरो मम।",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘यं",
        "सब्बेन तेन कुसलेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु’’॥",
        "‘‘दिस्वान पतितं सामं, पुत्तकं पंसुकुन्थितं।",
        "अट्टितो पुत्तसोकेन, पिता सच्‍चं अभासथ॥",
        "‘‘येन",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, ब्रह्मचारी पुरे अहु।",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, सच्‍चवादी पुरे अहु।",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘येन",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, कुले जेट्ठापचायिको।",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘येन सच्‍चेनयं सामो, पाणा पियतरो मम।",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘यं किञ्‍चित्थि",
        "सब्बेन तेन कुसलेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘सा देवता अन्तरहिता, पब्बते गन्धमादने।",
        "सामस्स अनुकम्पाय, इमं सच्‍चं अभासथ॥",
        "‘‘पब्बत्याहं गन्धमादने, चिररत्तनिवासिनी",
        "न मे पियतरो कोचि, अञ्‍ञो सामेन",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु॥",
        "‘‘सब्बे वना गन्धमया, पब्बते गन्धमादने।",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, विसं सामस्स हञ्‍ञतु’’॥",
        "तेसं",
        "खिप्पं सामो समुट्ठासि, युवा कल्याणदस्सनो॥",
        "‘‘सामोहमस्मि भद्दं वो",
        "मा बाळ्हं परिदेवेथ, मञ्‍जुनाभिवदेथ मं’’॥",
        "‘‘स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।",
        "इस्सरोसि",
        "‘‘तिन्दुकानि पियालानि, मधुके कासुमारियो।",
        "फलानि खुद्दकप्पानि, भुञ्‍ज राज वरं वरं॥",
        "‘‘अत्थि",
        "ततो पिव महाराज, सचे त्वं अभिकङ्खसि’’॥",
        "‘‘सम्मुय्हामि पमुय्हामि, सब्बा मुय्हन्ति मे दिसा।",
        "पेतं तं साममद्दक्खिं, को नु त्वं साम जीवसि’’॥",
        "‘‘अपि जीवं महाराज, पुरिसं गाळ्हवेदनं।",
        "उपनीतमनसङ्कप्पं, जीवन्तं मञ्‍ञते मतं॥",
        "‘‘अपि जीवं महाराज, पुरिसं गाळ्हवेदनं।",
        "तं निरोधगतं सन्तं, जीवन्तं मञ्‍ञते मतं॥",
        "‘‘यो मातरं पितरं वा, मच्‍चो धम्मेन पोसति।",
        "देवापि नं तिकिच्छन्ति, मातापेत्तिभरं नरं॥",
        "‘‘यो मातरं पितरं वा, मच्‍चो धम्मेन पोसति।",
        "इधेव नं पसंसन्ति, पेच्‍च सग्गे पमोदति’’॥",
        "‘‘एस भिय्यो पमुय्हामि, सब्बा मुय्हन्ति मे दिसा।",
        "सरणं तं साम गच्छामि",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, मातापितूसु खत्तिय।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, पुत्तदारेसु खत्तिय।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, वाहनेसु बलेसु च।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, गामेसु निगमेसु च।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, रट्ठेसु जनपदेसु च।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, समणब्राह्मणेसु च।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, मिगपक्खीसु खत्तिय।",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं",
        "इध धम्मं चरित्वान, राज सग्गं गमिस्ससि॥",
        "‘‘धम्मं चर महाराज, सइन्दा देवा सब्रह्मका।",
        "सुचिण्णेन दिवं पत्ता, मा धम्मं राज पामदो’’ति॥",
        "‘‘अच्छेरं",
        "यदा अहु निमिराजा, पण्डितो कुसलत्थिको॥",
        "‘‘राजा सब्बविदेहानं, अदा दानं अरिन्दमो।",
        "तस्स तं ददतो दानं, सङ्कप्पो उदपज्‍जथ।",
        "दानं वा ब्रह्मचरियं वा, कतमं सु महप्फलं॥",
        "तस्स सङ्कप्पमञ्‍ञाय, मघवा देवकुञ्‍जरो।",
        "सहस्सनेत्तो पातुरहु, वण्णेन विहनं",
        "सलोमहट्ठो",
        "‘‘देवता नुसि गन्धब्बो, अदु सक्‍को पुरिन्ददो॥",
        "‘‘न च मे तादिसो वण्णो, दिट्ठो वा यदि वा सुतो।",
        "सलोमहट्ठं ञत्वान, वासवो अवचा निमिं।",
        "‘‘सक्‍कोहमस्मि देविन्दो, आगतोस्मि तवन्तिके।",
        "अलोमहट्ठो मनुजिन्द, पुच्छ पञ्हं यमिच्छसि’’॥",
        "सो च तेन कतोकासो, वासवं अवचा निमि।",
        "‘‘पुच्छामि तं महाराज",
        "दानं वा ब्रह्मचरियं वा, कतमं सु महप्फलं’’॥",
        "सो पुट्ठो नरदेवेन, वासवो अवचा निमिं।",
        "‘‘विपाकं ब्रह्मचरियस्स, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘हीनेन",
        "मज्झिमेन च देवत्तं, उत्तमेन विसुज्झति॥",
        "‘‘न",
        "ये काये उपपज्‍जन्ति, अनागारा तपस्सिनो॥",
        "‘‘दुदीपो",
        "उसिन्दरो",
        "‘‘एते चञ्‍ञे च राजानो, खत्तिया ब्राह्मणा बहू।",
        "पुथुयञ्‍ञं यजित्वान, पेतत्तं",
        "‘‘अथ यीमे",
        "सत्तिसयो यामहनु, सोमयामो",
        "‘‘समुद्दो माघो भरतो च, इसि कालपुरक्खतो",
        "अङ्गीरसो कस्सपो च, किसवच्छो अकत्ति",
        "‘‘उत्तरेन",
        "नळग्गिवण्णा जोतन्ति, सदा कञ्‍चनपब्बता॥",
        "‘‘परूळ्हकच्छा तगरा, रूळ्हकच्छा वना नगा।",
        "तत्रासुं दससहस्सा, पोराणा इसयो पुरे॥",
        "‘‘अहं",
        "अनुत्तरं वतं कत्वा, पकिरचारी समाहिते॥",
        "‘‘जातिमन्तं अजच्‍चञ्‍च, अहं उजुगतं नरं।",
        "अतिवेलं नमस्सिस्सं, कम्मबन्धू हि माणवा",
        "‘‘सब्बे वण्णा अधम्मट्ठा, पतन्ति निरयं अधो।",
        "सब्बे वण्णा विसुज्झन्ति, चरित्वा धम्ममुत्तमं’’॥",
        "इदं वत्वान मघवा, देवराजा सुजम्पति।",
        "वेदेहमनुसासित्वा, सग्गकायं अपक्‍कमि॥",
        "‘‘इमं भोन्तो निसामेथ, यावन्तेत्थ समागता।",
        "धम्मिकानं मनुस्सानं, वण्णं उच्‍चावचं बहुं॥",
        "‘‘यथा अयं निमिराजा, पण्डितो कुसलत्थिको।",
        "राजा सब्बविदेहानं, अदा दानं अरिन्दमो॥",
        "‘‘तस्स तं ददतो दानं, सङ्कप्पो उदपज्‍जथ।",
        "दानं वा ब्रह्मचरियं वा, कतमं सु महप्फलं’’॥",
        "अब्भुतो वत लोकस्मिं, उप्पज्‍जि लोमहंसनो।",
        "दिब्बो रथो पातुरहु, वेदेहस्स यसस्सिनो॥",
        "देवपुत्तो",
        "निमन्तयित्थ राजानं, वेदेहं मिथिलग्गहं॥",
        "‘‘एहिमं रथमारुय्ह, राजसेट्ठ दिसम्पति।",
        "देवा दस्सनकामा ते, तावतिंसा सइन्दका।",
        "सरमाना",
        "ततो",
        "आसना वुट्ठहित्वान, पमुखो रथमारुहि॥",
        "अभिरूळ्हं रथं दिब्बं, मातलि एतदब्रवि।",
        "‘‘केन तं नेमि मग्गेन, राजसेट्ठ दिसम्पति।",
        "येन वा पापकम्मन्ता, पुञ्‍ञकम्मा च ये नरा’’॥",
        "‘‘उभयेनेव मं नेहि, मातलि देवसारथि।",
        "येन वा पापकम्मन्ता, पुञ्‍ञकम्मा च ये नरा’’॥",
        "‘‘केन तं पठमं नेमि, राजसेट्ठ दिसम्पति।",
        "येन वा पापकम्मन्ता, पुञ्‍ञकम्मा च ये नरा’’॥",
        "‘‘निरये",
        "ठानानि लुद्दकम्मानं, दुस्सीलानञ्‍च या गति’’॥",
        "दस्सेसि मातलि रञ्‍ञो, दुग्गं वेतरणिं नदिं।",
        "कुथितं खारसंयुत्तं, तत्तं अग्गिसिखूपमं",
        "निमी हवे मातलिमज्झभासथ",
        "‘‘भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना वेतरणिं पतन्ति’’॥",
        "तस्स",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ये दुब्बले बलवन्ता जीवलोके, हिंसन्ति रोसन्ति सुपापधम्मा।",
        "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, तेमे जना वेतरणिं पतन्ति’’॥",
        "‘‘सामा",
        "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जने काकोलसङ्घा अदन्ति’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ये",
        "हिंसन्ति रोसन्ति सुपापधम्मा, ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं।",
        "तेमे जने काकोलसङ्घा अदन्ति’’॥",
        "‘‘सजोतिभूता पथविं कमन्ति, तत्तेहि",
        "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना खन्धहता सयन्ति’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ये जीवलोकस्मि सुपापधम्मिनो, नरञ्‍च नारिञ्‍च अपापधम्मं।",
        "हिंसन्ति रोसन्ति सुपापधम्मा",
        "तेमे जना खन्धहता सयन्ति’’॥",
        "‘‘अङ्गारकासुं",
        "भयञ्हि मं विदन्ति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना अङ्गारकासुं फुणन्ति’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ये",
        "ते जापयित्वा जनतं जनिन्द, ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं।",
        "तेमे जना अङ्गारकासुं फुणन्ति’’॥",
        "‘‘सजोतिभूता जलिता पदित्ता, पदिस्सति महती लोहकुम्भी।",
        "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना अवंसिरा लोहकुम्भिं पतन्ति’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ये सीलवन्तं",
        "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, तेमे जना अवंसिरा लोहकुम्भिं पतन्ति’’॥",
        "‘‘लुञ्‍चन्ति",
        "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना लुत्तसिरा सयन्ति’’॥",
        "तस्स",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ये जीवलोकस्मि सुपापधम्मिनो, पक्खी गहेत्वान विहेठयन्ति ते।",
        "विहेठयित्वा सकुणं जनिन्द, ते लुद्दकामा पसवेत्व पापं।",
        "तेमे जना लुत्तसिरा सयन्ति॥",
        "‘‘पहूततोया अनिगाधकूला",
        "घम्माभितत्ता मनुजा पिवन्ति, पीतञ्‍च",
        "‘‘भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, पीतञ्‍च तेसं भुस होति पानि’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं",
        "‘‘ये सुद्धधञ्‍ञं पलासेन मिस्सं, असुद्धकम्मा कयिनो ददन्ति।",
        "घम्माभितत्तान पिपासितानं, पीतञ्‍च तेसं भुस होति पानि’’॥",
        "‘‘उसूहि",
        "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना सत्तिहता सयन्ति’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ये जीवलोकस्मि असाधुकम्मिनो, अदिन्‍नमादाय करोन्ति जीविकं।",
        "धञ्‍ञं धनं रजतं जातरूपं, अजेळकञ्‍चापि पसुं महिंसं",
        "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, तेमे जना सत्तिहता सयन्ति’’॥",
        "‘‘गीवाय बद्धा किस्स इमे पुनेके, अञ्‍ञे",
        "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना बिलकता सयन्ति’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ओरब्भिका सूकरिका च मच्छिका, पसुं महिंसञ्‍च अजेळकञ्‍च।",
        "हन्त्वान सूनेसु पसारयिंसु, ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं।",
        "तेमे जना बिलकता सयन्ति॥",
        "‘‘रहदो",
        "खुदापरेता मनुजा अदन्ति, भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा।",
        "पुच्छामि तं मातलि देवसारथि, इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं।",
        "येमे जना मुत्तकरीसभक्खा’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं",
        "‘‘ये केचिमे कारणिका विरोसका, परेसं हिंसाय सदा निविट्ठा।",
        "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, मित्तद्दुनो मीळ्हमदन्ति बाला॥",
        "‘‘रहदो अयं लोहितपुब्बपूरो, दुग्गन्धरूपो असुचि पूति वाति।",
        "घम्माभितत्ता मनुजा पिवन्ति, भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा।",
        "पुच्छामि तं मातलि देवसारथि, इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं।",
        "येमे जना लोहितपुब्बभक्खा’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ये मातरं वा पितरं वा जीवलोके",
        "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, तेमे जना लोहितपुब्बभक्खा’’॥",
        "‘‘जिव्हञ्‍च",
        "फन्दन्ति",
        "‘‘भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना वङ्कघस्ता सयन्ति’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ये केचि सन्धानगता",
        "कुटेन कुटं धनलोभहेतु, छन्‍नं यथा वारिचरं वधाय॥",
        "‘‘न हि कूटकारिस्स भवन्ति ताणा, सकेहि कम्मेहि पुरक्खतस्स।",
        "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, तेमे जना वङ्कघस्ता सयन्ति’’॥",
        "‘‘नारी इमा सम्परिभिन्‍नगत्ता, पग्गय्ह कन्दन्ति भुजे दुजच्‍चा।",
        "सम्मक्खिता",
        "ता",
        "‘‘भयञ्हि",
        "इमा नु नारियो किमकंसु पापं, या भूमिभागस्मिं सदा निखाता।",
        "खन्धातिवत्तन्ति सजोतिभूता’’॥",
        "तस्स",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘कोलित्थियायो",
        "ता दित्तरूपा",
        "ता जीवलोकस्मिं रमापयित्वा, खन्धातिवत्तन्ति सजोतिभूता॥",
        "‘‘पादे गहेत्वा किस्स इमे पुनेके, अवंसिरा नरके पातयन्ति।",
        "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमे",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ये जीवलोकस्मि असाधुकम्मिनो, परस्स दारानि अतिक्‍कमन्ति।",
        "ते तादिसा उत्तमभण्डथेना, तेमे जना अवंसिरा नरके पातयन्ति॥",
        "‘‘ते वस्सपूगानि बहूनि तत्थ, निरयेसु दुक्खं वेदनं वेदयन्ति।",
        "न हि पापकारिस्स",
        "ते लुद्दकम्मा पसवेत्व पापं, तेमे जना अवंसिरा नरके पातयन्ति’’॥",
        "‘‘उच्‍चावचामे",
        "भयञ्हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु पापं, येमे जना अधिमत्ता दुक्खा तिब्बा।",
        "खरा",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पापकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ये जीवलोकस्मि सुपापदिट्ठिनो, विस्सासकम्मानि करोन्ति मोहा।",
        "परञ्‍च दिट्ठीसु समादपेन्ति, ते पापदिट्ठिं",
        "तेमे जना अधिमत्ता दुक्खा तिब्बा, खरा कटुका वेदना वेदयन्ति॥",
        "‘‘विदिता ते महाराज, आवासा पापकम्मिनं।",
        "ठानानि लुद्दकम्मानं, दुस्सीलानञ्‍च या गति।",
        "उय्याहि दानि राजीसि, देवराजस्स सन्तिके’’॥",
        "‘‘पञ्‍चथूपं",
        "तत्थच्छति नारी महानुभावा, उच्‍चावचं इद्धि विकुब्बमाना॥",
        "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "अयं नु नारी किमकासि साधुं, या मोदति सग्गपत्ता विमाने’’॥",
        "तस्स",
        "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘यदि",
        "सा पत्तकाले",
        "संयमा संविभागा च, सा विमानस्मि मोदति॥",
        "‘‘दद्दल्‍लमाना आभेन्ति",
        "तत्थ यक्खो महिद्धिको, सब्बाभरणभूसितो।",
        "समन्ता अनुपरियाति, नारीगणपुरक्खतो॥",
        "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "अयं नु मच्‍चो किमकासि साधुं, यो मोदति सग्गपत्तो विमाने’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘सोणदिन्‍नो गहपति, एस दानपती अहु।",
        "एस पब्बजितुद्दिस्स, विहारे सत्त कारयि॥",
        "‘‘सक्‍कच्‍चं ते उपट्ठासि, भिक्खवो तत्थ वासिके।",
        "अदासि",
        "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च",
        "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमाहितं॥",
        "‘‘उपोसथं उपवसी, सदा सीलेसु संवुतो।",
        "संयमा संविभागा च, सो विमानस्मि मोदति॥",
        "‘‘पभासति मिदं ब्यम्हं, फलिकासु सुनिम्मितं।",
        "नारीवरगणाकिण्णं, कूटागारवरोचितं।",
        "उपेतं अन्‍नपानेहि, नच्‍चगीतेहि चूभयं॥",
        "‘‘वित्ती",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु साधुं, ये मोदरे सग्गपत्ता विमाने’’॥",
        "तस्स",
        "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘या काचि नारियो इध जीवलोके, सीलवन्तियो उपासिका।",
        "दाने रता निच्‍चं पसन्‍नचित्ता, सच्‍चे ठिता उपोसथे अप्पमत्ता।",
        "संयमा संविभागा च, ता विमानस्मि मोदरे॥",
        "‘‘पभासति मिदं ब्यम्हं, वेळुरियासु निम्मितं।",
        "उपेतं",
        "‘‘आळम्बरा मुदिङ्गा च, नच्‍चगीता सुवादिता।",
        "दिब्बा सद्दा निच्छरन्ति, सवनीया मनोरमा॥",
        "‘‘नाहं एवंगतं जातु",
        "सद्दं समभिजानामि, दिट्ठं वा यदि वा सुतं॥",
        "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु साधुं, ये मोदरे सग्गपत्ता विमाने’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘ये केचि मच्‍चा इध जीवलोके, सीलवन्ता",
        "आरामे उदपाने च, पपा सङ्कमनानि च।",
        "अरहन्ते सीतिभूते",
        "‘‘चीवरं",
        "अदंसु उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥",
        "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।",
        "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमाहितं॥",
        "‘‘उपोसथं उपवसुं, सदा सीलेसु संवुता।",
        "संयमा संविभागा च, ते विमानस्मि मोदरे॥",
        "‘‘पभासति",
        "नारीवरगणाकिण्णं, कूटागारवरोचितं॥",
        "‘‘उपेतं अन्‍नपानेहि, नच्‍चगीतेहि चूभयं।",
        "नज्‍जो चानुपरियाति, नानापुप्फदुमायुता॥",
        "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "अयं नु मच्‍चो किमकासि साधुं, यो मोदती सग्गपत्तो विमाने’’॥",
        "तस्स",
        "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘मिथिलायं गहपति, एस दानपती अहु।",
        "आरामे उदपाने च, पपा सङ्कमनानि च।",
        "अरहन्ते सीतिभूते, सक्‍कच्‍चं पटिपादयि॥",
        "‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।",
        "अदासि उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥",
        "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।",
        "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमाहितं॥",
        "‘‘उपोसथं उपवसी, सदा सीलेसु संवुतो।",
        "संयमा संविभागा च, सो विमानस्मि मोदति’’॥",
        "‘‘पभासति मिदं ब्यम्हं, फलिकासु सुनिम्मितं",
        "नारीवरगणाकिण्णं",
        "‘‘उपेतं",
        "नज्‍जो चानुपरियाति, नानापुप्फदुमायुता॥",
        "‘‘राजायतना कपित्था च, अम्बा साला च जम्बुयो।",
        "तिन्दुका च पियाला च, दुमा निच्‍चफला बहू॥",
        "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "अयं नु मच्‍चो किमकासि साधुं, यो मोदती सग्गपत्तो विमाने’’॥",
        "‘‘तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘मिथिलायं गहपति, एस दानपती अहु।",
        "आरामे उदपाने च, पपा सङ्कमनानि च।",
        "अरहन्ते सीतिभूते, सक्‍कच्‍चं पटिपादयि॥",
        "‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।",
        "अदासि उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥",
        "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।",
        "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमाहितं॥",
        "‘‘उपोसथं उपवसी, सदा सीलेसु संवुतो।",
        "संयमा संविभागा च, सो विमानस्मि मोदति’’॥",
        "‘‘पभासति",
        "उपेतं भूमिभागेहि, विभत्तं भागसो मितं॥",
        "‘‘आळम्बरा मुदिङ्गा च, नच्‍चगीता सुवादिता।",
        "दिब्या सद्दा निच्छरन्ति, सवनीया मनोरमा॥",
        "‘‘नाहं एवंगतं जातु",
        "सद्दं समभिजानामि, दिट्ठं वा यदि वा सुतं॥",
        "‘‘वित्ती",
        "अयं नु मच्‍चो किमकासि साधुं, यो मोदति सग्गपत्तो विमाने’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘बाराणसियं गहपति, एस दानपती अहु।",
        "आरामे उदपाने च, पपा सङ्कमनानि च।",
        "अरहन्ते सीतिभूते, सक्‍कच्‍चं पटिपादयि॥",
        "‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।",
        "अदासि उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥",
        "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, या च पक्खस्स अट्ठमी।",
        "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमाहितं॥",
        "‘‘उपोसथं उपवसी, सदासीलेसु संवुतो।",
        "संयमा",
        "‘‘यथा उदयमादिच्‍चो, होति लोहितको महा।",
        "तथूपमं इदं ब्यम्हं, जातरूपस्स निम्मितं॥",
        "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "अयं नु मच्‍चो किमकासि साधुं, यो मोदती सग्गपत्तो विमाने’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘सावत्थियं गहपति, एस दानपती अहु।",
        "आरामे उदपाने च, पपा सङ्कमनानि च।",
        "अरहन्ते सीतिभूते, सक्‍कच्‍चं पटिपादयि॥",
        "‘‘चीवरं पिण्डपातञ्‍च, पच्‍चयं सयनासनं।",
        "अदासि उजुभूतेसु, विप्पसन्‍नेन चेतसा॥",
        "‘‘चातुद्दसिं",
        "पाटिहारियपक्खञ्‍च, अट्ठङ्गसुसमाहितं॥",
        "‘‘उपोसथं उपवसी, सदा सीलेसु संवुतो।",
        "संयमा संविभागा च, सो विमानस्मि मोदति॥",
        "‘‘वेहायसा मे बहुका, जातरूपस्स निम्मिता।",
        "दद्दल्‍लमाना आभेन्ति, विज्‍जुवब्भघनन्तरे॥",
        "‘‘वित्ती",
        "इमे नु मच्‍चा किमकंसु साधुं, ये मोदरे सग्गपत्ता विमाने’’॥",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘सद्धाय सुनिविट्ठाय, सद्धम्मे सुप्पवेदिते।",
        "अकंसु सत्थु वचनं, सम्मासम्बुद्धसासने",
        "तेसं एतानि ठानानि, यानि त्वं राज पस्ससि॥",
        "‘‘विदिता ते महाराज, आवासा पापकम्मिनं।",
        "अथो कल्याणकम्मानं, ठानानि विदितानि ते।",
        "उय्याहि दानि राजीसि, देवराजस्स सन्तिके’’॥",
        "‘‘सहस्सयुत्तं हयवाहिं, दिब्बयानमधिट्ठितो।",
        "यायमानो महाराजा, अद्दा सीदन्तरे नगे।",
        "दिस्वानामन्तयी सूतं, ‘‘इमे के नाम पब्बता’’॥",
        "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो",
        "‘‘सुदस्सनो करवीको, ईसधरो",
        "नेमिन्धरो विनतको, अस्सकण्णो गिरी ब्रहा॥",
        "‘‘एते",
        "महाराजानमावासा",
        "‘‘अनेकरूपं रुचिरं, नानाचित्रं पकासति।",
        "आकिण्णं इन्दसदिसेहि, ब्यग्घेहेव सुरक्खितं",
        "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमं नु द्वारं किमभञ्‍ञमाहु",
        "तस्स",
        "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘चित्रकूटोति यं आहु, देवराजपवेसनं।",
        "सुदस्सनस्स गिरिनो, द्वारञ्हेतं पकासति॥",
        "‘‘अनेकरूपं रुचिरं, नानाचित्रं पकासति।",
        "आकिण्णं इन्दसदिसेहि, ब्यग्घेहेव सुरक्खितं।",
        "पविसेतेन राजीसि, अरजं भूमिमक्‍कम’’॥",
        "‘‘सहस्सयुत्तं हयवाहिं, दिब्बयानमधिट्ठितो।",
        "यायमानो महाराजा, अद्दा देवसभं इदं॥",
        "‘‘यथा सरदे आकासे",
        "तथूपमं इदं ब्यम्हं, वेळुरियासु निम्मितं॥",
        "‘‘वित्ती हि मं विन्दति सूत दिस्वा, पुच्छामि तं मातलि देवसारथि।",
        "इमं",
        "तस्स पुट्ठो वियाकासि, मातलि देवसारथि।",
        "विपाकं पुञ्‍ञकम्मानं, जानं अक्खासिजानतो॥",
        "‘‘सुधम्मा",
        "वेळुरियारुचिरा चित्रा, धारयन्ति सुनिम्मिता॥",
        "‘‘अट्ठंसा सुकता थम्भा, सब्बे वेळुरियामया।",
        "यत्थ देवा तावतिंसा, सब्बे इन्दपुरोहिता॥",
        "‘‘अत्थं देवमनुस्सानं, चिन्तयन्ता समच्छरे।",
        "पविसेतेन राजीसि, देवानं अनुमोदनं’’॥",
        "‘‘तं देवा पटिनन्दिंसु, दिस्वा राजानमागतं।",
        "‘‘स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।",
        "निसीद दानि राजीसि, देवराजस्स सन्तिके’’॥",
        "‘‘सक्‍कोपि पटिनन्दित्थ",
        "निमन्तयित्थ",
        "‘‘साधु खोसि अनुप्पत्तो, आवासं वसवत्तिनं।",
        "वस देवेसु राजीसि, सब्बकामसमिद्धिसु।",
        "तावतिंसेसु देवेसु, भुञ्‍ज कामे अमानुसे’’॥",
        "‘‘यथा",
        "एवंसम्पदमेवेतं, यं परतो दानपच्‍चया॥",
        "‘‘न चाहमेतमिच्छामि, यं परतो दानपच्‍चया।",
        "सयंकतानि",
        "‘‘सोहं गन्त्वा मनुस्सेसु, काहामि कुसलं बहुं।",
        "दानेन समचरियाय, संयमेन दमेन च।",
        "यं कत्वा सुखितो होति, न च पच्छानुतप्पति’’॥",
        "‘‘बहूपकारो नो भवं, मातलि देवसारथि।",
        "यो मे कल्याणकम्मानं, पापानं पटिदस्सयि’’",
        "‘‘इदं वत्वा निमिराजा, वेदेहो मिथिलग्गहो।",
        "पुथुयञ्‍ञं यजित्वान, संयमं अज्झुपागमी’’ति॥",
        "‘‘पञ्‍चालो",
        "सायं पञ्‍चालिया सेना, अप्पमेय्या महोसध॥",
        "‘‘वीथिमती",
        "ओहारिनी सद्दवती, भेरिसङ्खप्पबोधना॥",
        "‘‘लोहविज्‍जा अलङ्कारा, धजिनी वामरोहिनी।",
        "सिप्पियेहि सुसम्पन्‍ना, सूरेहि सुप्पतिट्ठिता॥",
        "‘‘दसेत्थ पण्डिता आहु, भूरिपञ्‍ञा रहोगमा",
        "माता एकादसी रञ्‍ञो, पञ्‍चालियं पसासति॥",
        "‘‘अथेत्थेकसतं",
        "अच्छिन्‍नरट्ठा ब्यथिता, पञ्‍चालियं",
        "‘‘यंवदा-तक्‍करा रञ्‍ञो, अकामा पियभाणिनो।",
        "पञ्‍चालमनुयायन्ति, अकामा वसिनो गता॥",
        "‘‘ताय सेनाय मिथिला, तिसन्धिपरिवारिता।",
        "राजधानी विदेहानं, समन्ता परिखञ्‍ञति॥",
        "‘‘उद्धं",
        "महोसध विजानाहि, कथं मोक्खो भविस्सति’’॥",
        "‘‘पादे देव पसारेहि, भुञ्‍ज कामे रमस्सु च।",
        "हित्वा पञ्‍चालियं सेनं, ब्रह्मदत्तो पलायिति’’",
        "‘‘राजा सन्थवकामो ते, रतनानि पवेच्छति।",
        "आगच्छन्तु इतो",
        "‘‘भासन्तु मुदुका वाचा, या वाचा पटिनन्दिता।",
        "पञ्‍चालो च विदेहो च",
        "‘‘कथं नु केवट्ट महोसधेन, समागमो आसि तदिङ्घ ब्रूहि।",
        "कच्‍चि ते पटिनिज्झत्तो, कच्‍चि तुट्ठो महोसधो’’॥",
        "‘‘अनरियरूपो",
        "यथा मूगो च बधिरो च, न किञ्‍चित्थं अभासथ’’",
        "‘‘अद्धा",
        "तथा हि कायो मम सम्पवेधति, हित्वा सयं को परहत्थमेस्सति’’॥",
        "‘‘छन्‍नञ्हि एकाव मती समेति, ये पण्डिता उत्तमभूरिपत्ता।",
        "यानं अयानं अथ वापि ठानं, महोसध त्वम्पि मतिं करोहि’’॥",
        "‘‘जानासि खो राज महानुभावो, महब्बलो चूळनिब्रह्मदत्तो।",
        "राजा च तं इच्छति मारणत्थं",
        "‘‘यथापि मच्छो बळिसं, वङ्कं मंसेन छादितं।",
        "आमगिद्धो न जानाति, मच्छो मरणमत्तनो॥",
        "‘‘एवमेव तुवं राज, चूळनेय्यस्स धीतरं।",
        "कामगिद्धो न जानासि, मच्छोव मरणमत्तनो॥",
        "‘‘सचे गच्छसि पञ्‍चालं, खिप्पमत्तं जहिस्सति।",
        "मिगं पन्थानुबन्धंव",
        "‘‘मयमेव बालम्हसे एळमूगा, ये उत्तमत्थानि तयी लपिम्हा।",
        "किमेव",
        "‘‘इमं गले गहेत्वान, नासेथ विजिता मम।",
        "यो मे रतनलाभस्स, अन्तरायाय भासति’’॥",
        "‘‘ततो",
        "अथ आमन्तयी दूतं, माधरं",
        "‘‘एहि",
        "अत्थि पञ्‍चालराजस्स, साळिका सयनपालिका॥",
        "‘तं बन्धनेन",
        "सा तेसं सब्बं जानाति, रञ्‍ञो च कोसियस्स च॥",
        "‘‘‘आमो’ति सो पटिस्सुत्वा, माधरो सुवपण्डितो।",
        "अगमासि हरितपक्खो",
        "‘‘ततो च खो सो गन्त्वान, माधरो सुवपण्डितो।",
        "अथामन्तयि सुघरं, साळिकं मञ्‍जुभाणिकं॥",
        "‘कच्‍चि ते सुघरे खमनीयं, कच्‍चि वेस्से अनामयं।",
        "कच्‍चि ते मधुना लाजा, लब्भते सुघरे तुवं’",
        "‘कुसलञ्‍चेव मे सम्म, अथो सम्म अनामयं।",
        "अथो मे मधुना लाजा, लब्भते सुवपण्डित॥",
        "‘कुतो नु सम्म आगम्म, कस्स वा पहितो तुवं।",
        "न",
        "‘‘अहोसिं सिविराजस्स, पासादे सयनपालको।",
        "ततो सो धम्मिको राजा, बद्धे मोचेसि बन्धना’’॥",
        "‘‘तस्स मेका दुतियासि, साळिका मञ्‍जुभाणिका।",
        "तं तत्थ अवधी सेनो, पेक्खतो सुघरे मम’’॥",
        "‘‘तस्सा कामा हि सम्मत्तो, आगतोस्मि तवन्तिके।",
        "सचे करेय्य",
        "‘‘सुवोव सुविं कामेय्य, साळिको पन साळिकं।",
        "सुवस्स साळिकायेव",
        "‘‘योयं",
        "सब्बो हि सदिसो होति, नत्थि कामे असादिसो’’॥",
        "‘‘अत्थि जम्पावती",
        "सा भरिया वासुदेवस्स, कण्हस्स महेसी पिया॥",
        "‘‘रट्ठवती",
        "मनुस्सो मिगिया सद्धिं, नत्थि कामे असादिसो’’॥",
        "‘‘हन्द ख्वाहं गमिस्सामि, साळिके मञ्‍जुभाणिके।",
        "पच्‍चक्खानुपदञ्हेतं, अतिमञ्‍ञसि नून मं’’॥",
        "‘‘न",
        "इधेव ताव अच्छस्सु, याव राजान दक्खसि",
        "सोस्सि",
        "‘‘यो",
        "धीता पञ्‍चालराजस्स, ओसधी विय वण्णिनी।",
        "तं दस्सति विदेहानं, सो विवाहो भविस्सति’’॥",
        "‘‘एदिसो मा",
        "यथा पञ्‍चालराजस्स, वेदेहेन भविस्सति’’॥",
        "‘‘आनयित्वान वेदेहं, पञ्‍चालानं रथेसभो।",
        "ततो नं घातयिस्सति, नस्स सखी भविस्सति’’॥",
        "‘‘हन्द खो मं अनुजानाहि, रत्तियो सत्तमत्तियो।",
        "यावाहं सिविराजस्स, आरोचेमि महेसिनो।",
        "लद्धो च मे आवसथो, साळिकाय उपन्तिकं’’",
        "‘‘हन्द खो तं अनुजानामि, रत्तियो सत्तमत्तियो।",
        "सचे त्वं सत्तरत्तेन, नागच्छसि ममन्तिके।",
        "मञ्‍ञे ओक्‍कन्तसत्तं",
        "‘‘ततो",
        "महोसधस्स अक्खासि, साळिकावचनं इदं’’॥",
        "‘‘यस्सेव घरे भुञ्‍जेय्य भोगं, तस्सेव अत्थं पुरिसो चरेय्य’’।",
        "‘‘हन्दाहं गच्छामि पुरे जनिन्द, पञ्‍चालराजस्स पुरं सुरम्मं।",
        "निवेसनानि मापेतुं, वेदेहस्स यसस्सिनो॥",
        "‘‘निवेसनानि",
        "यदा ते पहिणेय्यामि, तदा एय्यासि खत्तिय’’॥",
        "‘‘ततो च पायासि पुरे महोसधो, पञ्‍चालराजस्स पुरं सुरम्मं।",
        "निवेसनानि मापेतुं, वेदेहस्स यसस्सिनो’’॥",
        "‘‘निवेसनानि मापेत्वा, वेदेहस्स यसस्सिनो।",
        "अथस्स पाहिणी दूतं,",
        "एहि दानि महाराज, मापितं ते निवेसनं’’॥",
        "‘‘ततो च राजा पायासि, सेनाय चतुरङ्गिया",
        "अनन्तवाहनं दट्ठुं, फीतं कपिलियं",
        "‘‘ततो",
        "‘आगतो’स्मि महाराज, तव पादानि वन्दितुं॥",
        "‘ददाहि दानि मे भरियं, नारिं सब्बङ्गसोभिनिं।",
        "सुवण्णेन पटिच्छन्‍नं, दासीगणपुरक्खतं’’’॥",
        "‘‘स्वागतं तेव",
        "नक्खत्तंयेव परिपुच्छ, अहं कञ्‍ञं ददामि ते।",
        "सुवण्णेन पटिच्छन्‍नं, दासीगणपुरक्खतं’’॥",
        "‘‘ततो च राजा वेदेहो, नक्खत्तं परिपुच्छथ",
        "नक्खत्तं परिपुच्छित्वा, ब्रह्मदत्तस्स पाहिणि॥",
        "‘‘ददाहि",
        "सुवण्णेन पटिच्छन्‍नं, दासीगणपुरक्खतं’’॥",
        "‘‘ददामि दानि ते भरियं, नारिं सब्बङ्गसोभिनिं।",
        "सुवण्णेन",
        "‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना तिट्ठन्ति वम्मिता",
        "उक्‍का पदित्ता झायन्ति, किन्‍नु मञ्‍ञन्ति पण्डिता॥",
        "‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना तिट्ठन्ति वम्मिता",
        "उक्‍का पदित्ता झायन्ति, किं नु काहन्ति",
        "‘‘रक्खति तं महाराज, चूळनेय्यो महब्बलो।",
        "पदुट्ठो ब्रह्मदत्तेन",
        "‘‘उब्बेधति मे हदयं, मुखञ्‍च परिसुस्सति।",
        "निब्बुतिं नाधिगच्छामि, अग्गिदड्ढोव आतपे॥",
        "‘‘कम्मारानं यथा उक्‍का, अन्तो झायति नो बहि।",
        "एवम्पि हदयं मय्हं, अन्तो झायति नो बहि’’॥",
        "‘‘पमत्तो मन्तनातीतो, भिन्‍नमन्तोसि खत्तिय।",
        "इदानि खो तं तायन्तु, पण्डिता मन्तिनो जना॥",
        "‘‘अकत्वामच्‍चस्स वचनं, अत्थकामहितेसिनो।",
        "अत्तपीतिरतो राजा, मिगो कूटेव ओहितो॥",
        "‘‘यथापि मच्छो बळिसं, वङ्कं मंसेन छादितं।",
        "आमगिद्धो न जानाति, मच्छो मरणमत्तनो॥",
        "‘‘एवमेव",
        "कामगिद्धो",
        "‘‘सचे गच्छसि पञ्‍चालं, खिप्पमत्तं जहिस्ससि।",
        "मिगं पन्थानुबन्धंव, महन्तं भयमेस्सति॥",
        "‘‘अनरियरूपो",
        "न तेन मित्तिं कयिराथ धीरो",
        "‘‘यदेव",
        "तेनेव मित्तिं कयिराथ धीरो, सुखो हवे सप्पुरिसेन सङ्गमो’’॥",
        "‘‘बालो तुवं एळमूगोसि राज, यो उत्तमत्थानि मयी लपित्थो।",
        "किमेवहं नङ्गलकोटिवड्ढो, अत्थानि जानामि",
        "‘‘इमं गले गहेत्वान, नासेथ विजिता मम।",
        "यो मे रतनलाभस्स, अन्तरायाय भासति’’॥",
        "‘‘महोसध अतीतेन, नानुविज्झन्ति पण्डिता।",
        "किं मं अस्संव सम्बन्धं, पतोदेनेव विज्झसि॥",
        "‘‘सचे पस्ससि मोक्खं वा, खेमं वा पन पस्ससि।",
        "तेनेव",
        "‘‘अतीतं मानुसं कम्मं, दुक्‍करं दुरभिसम्भवं।",
        "न तं सक्‍कोमि मोचेतुं, त्वं पजानस्सु",
        "‘‘सन्ति वेहायसा",
        "तेपि आदाय गच्छेय्युं, यस्स होन्ति तथाविधा॥",
        "‘‘सन्ति वेहायसा अस्सा, इद्धिमन्तो यसस्सिनो।",
        "तेपि आदाय गच्छेय्युं, यस्स होन्ति तथाविधा॥",
        "‘‘सन्ति वेहायसा पक्खी, इद्धिमन्तो यसस्सिनो।",
        "तेपि आदाय गच्छेय्युं, यस्स होन्ति तथाविधा॥",
        "‘‘सन्ति",
        "तेपि आदाय गच्छेय्युं, यस्स होन्ति तथाविधा॥",
        "‘‘अतीतं मानुसं कम्मं, दुक्‍करं दुरभिसम्भवं।",
        "न तं सक्‍कोमि मोचेतुं, अन्तलिक्खेन खत्तिय’’॥",
        "‘‘अतीरदस्सी पुरिसो, महन्ते उदकण्णवे।",
        "यत्थ सो लभते गाधं",
        "‘‘एवं",
        "त्वं नोसि मन्तिनं सेट्ठो, अम्हे दुक्खा पमोचय’’॥",
        "‘‘अतीतं मानुसं कम्मं, दुक्‍करं दुरभिसम्भवं।",
        "न तं सक्‍कोमि मोचेतुं, त्वं पजानस्सु सेनक’’॥",
        "‘‘सुणोहि",
        "सेनकं दानि पुच्छामि, किं किच्‍चं इध मञ्‍ञसि’’॥",
        "‘‘अग्गिं वा द्वारतो देम, गण्हामसे विकन्तनं",
        "अञ्‍ञमञ्‍ञं वधित्वान, खिप्पं हिस्साम जीवितं।",
        "मा नो राजा ब्रह्मदत्तो, चिरं दुक्खेन मारयि’’॥",
        "‘‘सुणोहि मेतं वचनं, पस्स सेनं महब्भयं।",
        "पुक्‍कुसं दानि पुच्छामि, किं किच्‍चं इध मञ्‍ञसि’’॥",
        "‘‘विसं खादित्वा मिय्याम, खिप्पं हिस्साम जीवितं।",
        "मा नो राजा ब्रह्मदत्तो, चिरं दुक्खेन मारयि’’॥",
        "‘‘सुणोहि मेतं वचनं, पस्स सेनं महब्भयं।",
        "कामिन्दं",
        "‘‘रज्‍जुया बज्झ मिय्याम, पपाता पपतामसे",
        "मा नो राजा ब्रह्मदत्तो, चिरं दुक्खेन मारयि’’॥",
        "‘‘सुणोहि मेतं वचनं, पस्स सेनं महब्भयं।",
        "देविन्दं दानि पुच्छामि, किं किच्‍चं इध मञ्‍ञसि’’॥",
        "‘‘अग्गिं",
        "अञ्‍ञमञ्‍ञं वधित्वान, खिप्पं हिस्साम जीवितं।",
        "न नो सक्‍कोति मोचेतुं, सुखेनेव महोसधो’’॥",
        "‘‘यथा कदलिनो सारं, अन्वेसं नाधिगच्छति।",
        "एवं अन्वेसमाना नं, पञ्हं नज्झगमामसे॥",
        "‘‘यथा सिम्बलिनो",
        "एवं अन्वेसमाना नं, पञ्हं नज्झगमामसे॥",
        "‘‘अदेसे वत नो वुट्ठं, कुञ्‍जरानंवनोदके।",
        "सकासे दुम्मनुस्सानं, बालानं अविजानतं॥",
        "‘‘उब्बेधति मे हदयं, मुखञ्‍च परिसुस्सति।",
        "निब्बुतिं नाधिगच्छामि, अग्गिदड्ढोव आतपे॥",
        "‘‘कम्मारानं",
        "एवम्पि हदयं मय्हं, अन्तो झायति नो बहि’’॥",
        "‘‘ततो सो पण्डितो धीरो, अत्थदस्सी महोसधो।",
        "वेदेहं दुक्खितं दिस्वा, इदं वचनमब्रवि॥",
        "‘मा त्वं भायि महाराज, मा त्वं भायि रथेसभ।",
        "अहं तं मोचयिस्सामि, राहुग्गहंव",
        "‘मा त्वं भायि महाराज, मा त्वं भायि रथेसभ।",
        "अहं तं मोचयिस्सामि, राहुग्गहंव सूरियं॥",
        "‘‘मा त्वं भायि महाराज, मा त्वं भायि रथेसभ।",
        "अहं तं मोचयिस्सामि, पङ्के सन्‍नंव कुञ्‍जरं॥",
        "‘मा त्वं भायि महाराज, मा त्वं भायि रथेसभ।",
        "अहं तं मोचयिस्सामि, पेळाबद्धंव पन्‍नगं॥",
        "अहं तं मोचयिस्सामि, पक्खिं बद्धंव पञ्‍जरे",
        "‘मा",
        "अहं तं मोचयिस्सामि, मच्छे जालगतेरिव॥",
        "‘मा त्वं भायि महाराज, मा त्वं भायि रथेसभ।",
        "अहं तं मोचयिस्सामि, सयोग्गबलवाहनं॥",
        "‘मा त्वं भायि महाराज, मा त्वं भायि रथेसभ।",
        "पञ्‍चालं वाहयिस्सामि",
        "‘अदु पञ्‍ञा किमत्थिया, अमच्‍चो वापि तादिसो।",
        "यो तं सम्बाधपक्खन्दं",
        "‘‘एथ माणवा उट्ठेथ, मुखं सोधेथ सन्धिनो।",
        "वेदेहो सहमच्‍चेहि, उमङ्गेन",
        "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, पण्डितस्सानुचारिनो",
        "उमङ्गद्वारं विवरिंसु, यन्तयुत्ते च अग्गळे’’॥",
        "‘‘पुरतो सेनको याति, पच्छतो च महोसधो।",
        "मज्झे च राजा वेदेहो, अमच्‍चपरिवारितो’’॥",
        "‘‘उमङ्गा निक्खमित्वान, वेदेहो नावमारुहि।",
        "अभिरूळ्हञ्‍च तं ञत्वा",
        "‘अयं",
        "यथा मातु पटिपत्ति, एवं ते होतु सस्सुया॥",
        "‘यथापि नियको भाता, सउदरियो एकमातुको।",
        "एवं पञ्‍चालचन्दो ते, दयितब्बो रथेसभ॥",
        "‘अयं",
        "कामं करोहि ते ताय, भरिया ते रथेसभ’’’॥",
        "‘‘आरुय्ह नावं तरमानो, किन्‍नु तीरम्हि तिट्ठसि।",
        "किच्छा मुत्ताम्ह दुक्खतो, याम दानि महोसध’’॥",
        "‘‘नेस",
        "सेनङ्गं परिहापेत्वा, अत्तानं परिमोचये॥",
        "‘‘निवेसनम्हि ते देव, सेनङ्गं परिहापितं।",
        "तं दिन्‍नं ब्रह्मदत्तेन, आनयिस्सं रथेसभ’’॥",
        "‘‘अप्पसेनो महासेनं, कथं विग्गय्ह",
        "दुब्बलो बलवन्तेन, विहञ्‍ञिस्ससि पण्डित’’॥",
        "‘‘अप्पसेनोपि चे मन्ती, महासेनं अमन्तिनं।",
        "जिनाति राजा राजानो, आदिच्‍चोवुदयं तमं’’॥",
        "‘‘सुसुखं वत संवासो, पण्डितेहीति सेनक।",
        "पक्खीव पञ्‍जरे बद्धे, मच्छे जालगतेरिव।",
        "अमित्तहत्थत्तगते",
        "‘‘एवमेतं",
        "पक्खीव पञ्‍जरे बद्धे, मच्छे जालगतेरिव।",
        "अमित्तहत्थत्तगते, मोचयी नो महोसधो’’॥",
        "‘‘रक्खित्वा कसिणं रत्तिं, चूळनेय्यो महब्बलो।",
        "उदेन्तं अरुणुग्गस्मिं, उपकारिं उपागमि॥",
        "‘‘आरुय्ह",
        "राजा अवोच पञ्‍चालो, चूळनेय्यो महब्बलो॥",
        "‘‘सन्‍नद्धो मणिवम्मेन",
        "पेसिये अज्झभासित्थ, पुथुगुम्बे समागते॥",
        "‘‘हत्थारोहे अनीकट्ठे, रथिके पत्तिकारके।",
        "उपासनम्हि कतहत्थे, वालवेधे समागते’’॥",
        "‘‘पेसेथ",
        "मद्दन्तु कुञ्‍जरा नगरं, वेदेहेन सुमापितं॥",
        "‘‘वच्छदन्तमुखा सेता, तिक्खग्गा अट्ठिवेधिनो।",
        "पणुन्‍ना धनुवेगेन, सम्पतन्तुतरीतरा॥",
        "‘‘माणवा",
        "पक्खन्दिनो महानागा, हत्थीनं होन्तु सम्मुखा॥",
        "‘‘सत्तियो तेलधोतायो, अच्‍चिमन्ता",
        "विज्‍जोतमाना तिट्ठन्तु, सतरंसीव",
        "‘‘आवुधबलवन्तानं, गुणिकायूरधारिनं।",
        "एतादिसानं योधानं, सङ्गामे अपलायिनं।",
        "वेदेहो कुतो मुच्‍चिस्सति, सचे पक्खीव काहिति॥",
        "‘‘तिंस मे पुरिसनावुत्यो, सब्बेवेकेकनिच्‍चिता।",
        "येसं समं न पस्सामि, केवलं महिमं चरं॥",
        "‘‘नागा च कप्पिता दन्ती, बलवन्तो सट्ठिहायना।",
        "येसं",
        "‘‘पीतालङ्कारा पीतवसना, पीतुत्तरनिवासना।",
        "नागखन्धेसु सोभन्ति, देवपुत्ताव नन्दने॥",
        "‘‘पाठीनवण्णा नेत्तिंसा, तेलधोता पभस्सरा।",
        "निट्ठिता नरधीरेहि",
        "‘‘वेल्‍लालिनो वीतमला, सिक्‍कायसमया दळ्हा।",
        "गहिता बलवन्तेहि, सुप्पहारप्पहारिभि॥",
        "‘‘सुवण्णथरुसम्पन्‍ना, लोहितकच्छुपधारिता।",
        "विवत्तमाना सोभन्ति, विज्‍जुवब्भघनन्तरे॥",
        "‘‘पटाका",
        "धनुग्गहा सिक्खितरा",
        "‘‘एतादिसेहि परिक्खित्तो, नत्थि मोक्खो इतो तव।",
        "पभावं ते न पस्सामि, येन त्वं मिथिलं वजे’’॥",
        "‘‘किं नु सन्तरमानोव, नागं पेसेसि कुञ्‍जरं।",
        "पहट्ठरूपो आपतसि",
        "‘‘ओहरेतं",
        "ओहरेतं सुभं वम्मं, वेळुरियमणिसन्थतं’’",
        "‘‘पसन्‍नमुखवण्णोसि, मितपुब्बञ्‍च भाससि।",
        "होति खो मरणकाले, एदिसी",
        "‘‘मोघं ते गज्‍जितं राज, भिन्‍नमन्तोसि खत्तिय।",
        "दुग्गण्होसि",
        "‘‘तिण्णो हिय्यो राजा गङ्गं, सामच्‍चो सपरिज्‍जनो।",
        "हंसराजं यथा धङ्को, अनुज्‍जवं पतिस्ससि’’॥",
        "‘‘सिङ्गाला रत्तिभागेन, फुल्‍लं दिस्वान किंसुकं।",
        "मंसपेसीति मञ्‍ञन्ता, परिब्यूळ्हा मिगाधमा॥",
        "‘‘वीतिवत्तासु रत्तीसु, उग्गतस्मिं दिवाकरे",
        "किंसुकं फुल्‍लितं दिस्वा, आसच्छिन्‍ना मिगाधमा॥",
        "‘‘एवमेव तुवं राज, वेदेहं परिवारिय",
        "आसच्छिन्‍नो गमिस्ससि, सिङ्गाला किंसुकं यथा’’॥",
        "‘‘इमस्स हत्थे पादे च, कण्णनासञ्‍च छिन्दथ।",
        "यो मे अमित्तं हत्थगतं, वेदेहं परिमोचयि॥",
        "‘‘इमं मंसंव पातब्यं",
        "यो मे अमित्तं हत्थगतं, वेदेहं परिमोचयि॥",
        "‘‘यथापि आसभं चम्मं, पथब्या वितनिय्यति।",
        "सीहस्स अथो ब्यग्घस्स, होति सङ्कुसमाहतं॥",
        "‘‘एवं तं वितनित्वान, वेधयिस्सामि सत्तिया।",
        "यो मे अमित्तं हत्थगतं, वेदेहं परिमोचयि’’॥",
        "‘‘सचे मे हत्थे पादे च, कण्णनासञ्‍च छेच्छसि।",
        "एवं पञ्‍चालचन्दस्स, वेदेहो छेदयिस्सति॥",
        "‘‘सचे",
        "एवं",
        "‘‘सचे मे हत्थे पादे च, कण्णनासञ्‍च छेच्छसि।",
        "एवं नन्दाय देविया, वेदेहो छेदयिस्सति॥",
        "‘‘सचे मे हत्थे पादे च, कण्णनासञ्‍च छेच्छसि।",
        "एवं ते पुत्तदारस्स, वेदेहो छेदयिस्सति॥",
        "‘‘सचे",
        "एवं पञ्‍चालचन्दस्स, वेदेहो पाचयिस्सति॥",
        "‘‘सचे मंसंव पातब्यं, सूले कत्वा पचिस्ससि।",
        "एवं पञ्‍चालचन्दिया, वेदेहो पाचयिस्सति॥",
        "‘‘सचे मंसंव पातब्यं, सूले कत्वा पचिस्ससि।",
        "एवं नन्दाय देविया, वेदेहो पाचयिस्सति॥",
        "‘‘सचे मंसंव पातब्यं, सूले कत्वा पचिस्ससि।",
        "एवं ते पुत्तदारस्स, वेदेहो पाचयिस्सति॥",
        "‘‘सचे मं वितनित्वान, वेधयिस्ससि सत्तिया।",
        "एवं पञ्‍चालचन्दस्स, वेदेहो वेधयिस्सति॥",
        "‘‘सचे मं वितनित्वान, वेधयिस्ससि सत्तिया।",
        "एवं पञ्‍चालचन्दिया, वेदेहो वेधयिस्सति॥",
        "‘‘सचे मं वितनित्वान, वेधयिस्ससि सत्तिया।",
        "एवं नन्दाय देविया, वेदेहो वेधयिस्सति॥",
        "‘‘सचे मं वितनित्वान, वेधयिस्ससि सत्तिया।",
        "एवं",
        "एवं नो मन्तितं रहो, वेदेहेन मया सह॥",
        "‘‘यथापि पलसतं चम्मं, कोन्तिमन्तासुनिट्ठितं",
        "उपेति तनुताणाय, सरानं पटिहन्तवे॥",
        "‘‘सुखावहो",
        "मतिं ते पटिहञ्‍ञामि, उसुं पलसतेन वा’’॥",
        "‘‘इङ्घ पस्स महाराज, सुञ्‍ञं अन्तेपुरं तव।",
        "ओरोधा च कुमारा च, तव माता च खत्तिय।",
        "उमङ्गा नीहरित्वान, वेदेहस्सुपनामिता’’॥",
        "‘‘इङ्घ अन्तेपुरं मय्हं, गन्त्वान विचिनाथ नं।",
        "यथा इमस्स वचनं, सच्‍चं वा यदि वा मुसा’’॥",
        "‘‘एवमेतं महाराज, यथा आह महोसधो।",
        "सुञ्‍ञं अन्तेपुरं सब्बं, काकपट्टनकं यथा’’॥",
        "‘‘इतो गता महाराज, नारी सब्बङ्गसोभना।",
        "कोसम्बफलकसुस्सोणी",
        "‘‘इतो",
        "कोसेय्यवसना सामा, जातरूपसुमेखला॥",
        "‘‘सुरत्तपादा कल्याणी, सुवण्णमणिमेखला।",
        "पारेवतक्खी सुतनू, बिम्बोट्ठा तनुमज्झिमा॥",
        "‘‘सुजाता भुजलट्ठीव, वेदीव",
        "दीघस्सा",
        "‘‘सुजाता मिगछापाव, हेमन्तग्गिसिखारिव।",
        "नदीव गिरिदुग्गेसु, सञ्छन्‍ना खुद्दवेळुभि॥",
        "‘‘नागनासूरु कल्याणी, परमा",
        "नातिदीघा नातिरस्सा, नालोमा नातिलोमसा’’॥",
        "‘‘नन्दाय नून मरणेन, नन्दसि सिरिवाहन।",
        "अहञ्‍च नून नन्दा च, गच्छाम यमसाधनं’’॥",
        "‘‘दिब्बं अधीयसे मायं, अकासि चक्खुमोहनं।",
        "यो मे अमित्तं हत्थगतं, वेदेहं परिमोचयि’’॥",
        "‘‘अधीयन्ति",
        "ते मोचयन्ति अत्तानं, पण्डिता मन्तिनो जना॥",
        "‘‘सन्ति माणवपुत्ता मे, कुसला सन्धिछेदका।",
        "येसं कतेन मग्गेन, वेदेहो मिथिलं गतो’’॥",
        "‘‘इङ्घ पस्स महाराज, उमङ्गं साधु मापितं।",
        "हत्थीनं अथ अस्सानं, रथानं अथ पत्तिनं।",
        "आलोकभूतं तिट्ठन्तं, उमङ्गं साधु मापितं’’",
        "‘‘लाभा वत विदेहानं, यस्सिमेदिसा पण्डिता।",
        "घरे वसन्ति विजिते, यथा त्वंसि महोसध’’॥",
        "‘‘वुत्तिञ्‍च परिहारञ्‍च, दिगुणं भत्तवेतनं।",
        "ददामि विपुले भोगे, भुञ्‍ज कामे रमस्सु च।",
        "मा",
        "‘‘यो चजेथ महाराज, भत्तारं धनकारणा।",
        "उभिन्‍नं होति गारय्हो, अत्तनो च परस्स च।",
        "याव जीवेय्य वेदेहो, नाञ्‍ञस्स पुरिसो सिया॥",
        "‘‘यो",
        "उभिन्‍नं होति गारय्हो, अत्तनो च परस्स च।",
        "याव तिट्ठेय्य वेदेहो, नाञ्‍ञस्स विजिते वसे’’॥",
        "‘‘दम्मि निक्खसहस्सं ते, गामासीतिञ्‍च कासिसु।",
        "दासिसतानि चत्तारि, दम्मि भरियासतञ्‍च ते।",
        "सब्बं सेनङ्गमादाय, सोत्थिं गच्छ महोसध॥",
        "‘‘याव ददन्तु हत्थीनं, अस्सानं दिगुणं विधं।",
        "तप्पेन्तु अन्‍नपानेन, रथिके पत्तिकारके’’॥",
        "‘‘हत्थी अस्से रथे पत्ती, गच्छेवादाय पण्डित।",
        "पस्सतु तं महाराजा, वेदेहो मिथिलं गतं",
        "‘‘हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना पदिस्सते महा।",
        "चतुरङ्गिनी भीसरूपा, किं नु मञ्‍ञसि पण्डित’’",
        "‘‘आनन्दो",
        "सब्बं सेनङ्गमादाय, सोत्थिं पत्तो महोसधो’’॥",
        "‘‘यथा पेतं सुसानस्मिं, छड्डेत्वा चतुरो जना।",
        "एवं कपिलये त्यम्ह",
        "‘‘अथ",
        "केन वा अत्थजातेन, अत्तानं परिमोचयि’’॥",
        "‘‘अत्थं अत्थेन वेदेह, मन्तं मन्तेन खत्तिय।",
        "परिवारयिं",
        "‘‘दिन्‍नं निक्खसहस्सं मे, गामासीति च कासिसु।",
        "दासीसतानि चत्तारि, दिन्‍नं भरियासतञ्‍च मे।",
        "सब्बं सेनङ्गमादाय, सोत्थिनाम्हि इधागतो’’॥",
        "‘‘सुसुखं वत संवासो, पण्डितेहीति सेनक।",
        "पक्खीव पञ्‍जरे बद्धे, मच्छे जालगतेरिव।",
        "अमित्तहत्थत्तगते",
        "‘‘एवमेतं महाराज, पण्डिता हि सुखावहा।",
        "पक्खीव पञ्‍जरे बद्धे, मच्छे जालगतेरिव।",
        "अमित्तहत्थत्तगते, मोचयी नो महोसधो’’॥",
        "‘‘आहञ्‍ञन्तु",
        "धमेन्तु मागधा सङ्खा, वग्गू नदन्तु दुन्दुभी’’॥",
        "‘‘ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।",
        "बहुं अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, पण्डितस्साभिहारयुं॥",
        "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।",
        "बहुं अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, पण्डितस्साभिहारयुं॥",
        "‘‘समागता जानपदा, नेगमा च समागता।",
        "बहुं",
        "‘‘बहुजनो",
        "पण्डितम्हि अनुप्पत्ते, चेलुक्खेपो अवत्तथा’’ति॥",
        "‘‘यं किञ्‍चि रतनं अत्थि, धतरट्ठनिवेसने।",
        "सब्बानि ते उपयन्तु, धीतरं देहि राजिनो’’॥",
        "‘‘न नो विवाहो नागेहि, कतपुब्बो कुदाचनं।",
        "तं विवाहं असंयुत्तं, कथं अम्हे करोमसे’’॥",
        "‘‘जीवितं नून ते चत्तं, रट्ठं वा मनुजाधिप।",
        "न हि नागे कुपितम्हि, चिरं जीवन्ति तादिसा॥",
        "‘‘यो त्वं देव मनुस्सोसि, इद्धिमन्तं अनिद्धिमा।",
        "वरुणस्स नियं पुत्तं, यामुनं अतिमञ्‍ञसि’’॥",
        "‘‘नातिमञ्‍ञामि राजानं, धतरट्ठं यसस्सिनं।",
        "धतरट्ठो हि नागानं, बहूनमपि इस्सरो॥",
        "‘‘अहि महानुभावोपि, न मे धीतरमारहो।",
        "खत्तियो च विदेहानं, अभिजाता समुद्दजा’’॥",
        "‘‘कम्बलस्सतरा उट्ठेन्तु, सब्बे नागे निवेदय।",
        "बाराणसिं पवज्‍जन्तु, मा च कञ्‍चि",
        "‘‘निवेसनेसु",
        "रुक्खग्गेसु च लम्बन्तु, वितता तोरणेसु च॥",
        "‘‘अहम्पि सब्बसेतेन, महता सुमहं पुरं।",
        "परिक्खिपिस्सं भोगेहि, कासीनं जनयं भयं’’॥",
        "तस्स तं वचनं सुत्वा, उरगानेकवण्णिनो।",
        "बाराणसिं पवज्‍जिंसु, न च कञ्‍चि विहेठयुं॥",
        "निवेसनेसु सोब्भेसु, रथिया चच्‍चरेसु च।",
        "रुक्खग्गेसु च लम्बिंसु, वितता तोरणेसु च॥",
        "तेसु",
        "नागे सोण्डिकते दिस्वा, पस्ससन्ते मुहुं मुहुं॥",
        "बाराणसी पब्यधिता, आतुरा समपज्‍जथ।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, ‘‘धीतरं देहि राजिनो’’॥",
        "‘‘पुप्फाभिहारस्स वनस्स मज्झे, को लोहितक्खो विततन्तरंसो।",
        "का कम्बुकायूरधरा सुवत्था, तिट्ठन्ति नारियो दस वन्दमाना॥",
        "‘‘को त्वं ब्रहाबाहु वनस्स मज्झे, विरोचसि घतसित्तोव अग्गि।",
        "महेसक्खो अञ्‍ञतरोसि यक्खो, उदाहु नागोसि महानुभावो’’॥",
        "‘‘नागोहमस्मि",
        "डंसेय्यं तेजसा कुद्धो, फीतं जनपदं अपि॥",
        "‘‘समुद्दजा हि मे माता, धतरट्ठो च मे पिता।",
        "सुदस्सनकनिट्ठोस्मि, भूरिदत्तोति मं विदू’’॥",
        "‘‘यं गम्भीरं सदावट्टं, रहदं भिस्मं पेक्खसि।",
        "एस दिब्यो ममावासो, अनेकसतपोरिसो॥",
        "‘‘मयूरकोञ्‍चाभिरुदं, नीलोदं वनमज्झतो।",
        "यमुनं पविस मा भीतो, खेमं वत्तवतं",
        "‘‘तत्थ पत्तो सानुचरो, सह पुत्तेन ब्राह्मण।",
        "पूजितो मय्हं कामेहि, सुखं ब्राह्मण वच्छसि’’॥",
        "‘‘समा समन्तपरितो, पहूततगरा",
        "इन्दगोपकसञ्छन्‍ना, सोभति हरितुत्तमा॥",
        "‘‘रम्मानि वनचेत्यानि, रम्मा हंसूपकूजिता।",
        "ओपुप्फापद्मा तिट्ठन्ति, पोक्खरञ्‍ञो",
        "‘‘अट्ठंसा",
        "सहस्सथम्भा पासादा, पूरा कञ्‍ञाहि जोतरे॥",
        "‘‘विमानं उपपन्‍नोसि, दिब्यं पुञ्‍ञेहि अत्तनो।",
        "असम्बाधं सिवं रम्मं, अच्‍चन्तसुखसंहितं॥",
        "‘‘मञ्‍ञे सहस्सनेत्तस्स, विमानं नाभिकङ्खसि।",
        "इद्धी हि त्यायं विपुला, सक्‍कस्सेव जुतीमतो’’॥",
        "‘‘मनसापि",
        "परिचारयमानानं, सइन्दानं",
        "‘‘तं विमानं अभिज्झाय, अमरानं सुखेसिनं।",
        "उपोसथं उपवसन्तो, सेमि वम्मिकमुद्धनि’’॥",
        "‘‘अहञ्‍च मिगमेसानो, सपुत्तो पाविसिं वनं।",
        "तं मं मतं वा जीवं वा, नाभिवेदेन्ति ञातका॥",
        "‘‘आमन्तये भूरिदत्तं, कासिपुत्तं यसस्सिनं।",
        "तया नो समनुञ्‍ञाता, अपि पस्सेमु ञातके’’॥",
        "‘‘एसो हि वत मे छन्दो, यं वसेसि ममन्तिके।",
        "न हि एतादिसा कामा, सुलभा होन्ति मानुसे॥",
        "‘‘सचे त्वं निच्छसे वत्थुं, मम कामेहि पूजितो।",
        "मया त्वं समनुञ्‍ञातो, सोत्थिं पस्साहि ञातके’’॥",
        "‘‘धारयिमं मणिं दिब्यं, पसुं पुत्ते च विन्दति।",
        "अरोगो सुखितो होति",
        "‘‘कुसलं पटिनन्दामि, भूरिदत्त वचो तव।",
        "पब्बजिस्सामि जिण्णोस्मि, न कामे अभिपत्थये’’॥",
        "‘‘ब्रह्मचरियस्स चे भङ्गो, होति भोगेहि कारियं।",
        "अविकम्पमानो एय्यासि, बहुं दस्सामि ते धनं’’॥",
        "‘‘कुसलं पटिनन्दामि, भूरिदत्त वचो तव।",
        "पुनपि आगमिस्सामि, सचे अत्थो भविस्सति’’॥",
        "‘‘इदं",
        "एथ गच्छथ उट्ठेथ, खिप्पं पापेथ ब्राह्मणं॥",
        "तस्स तं वचनं सुत्वा, उट्ठाय चतुरो जना।",
        "पेसिता भूरिदत्तेन, खिप्पं पापेसु ब्राह्मणं॥",
        "‘‘मणिं",
        "सेलं ब्यञ्‍जनसम्पन्‍नं, को इमं मणिमज्झगा’’॥",
        "‘‘लोहितक्खसहस्साहि, समन्ता परिवारितं।",
        "अज्‍ज कालं पथं",
        "‘‘सुपचिण्णो अयं सेलो, अच्‍चितो महितो",
        "सुधारितो सुनिक्खित्तो, सब्बत्थमभिसाधये॥",
        "‘‘उपचारविपन्‍नस्स, निक्खेपे धारणाय वा।",
        "अयं सेलो विनासाय, परिचिण्णो अयोनिसो॥",
        "‘‘न इमं अकुसलो",
        "पटिपज्‍ज सतं निक्खं, देहिमं रतनं मम’’॥",
        "‘‘न च म्यायं मणी केय्यो, गोहि",
        "सेलो ब्यञ्‍जनसम्पन्‍नो, नेव केय्यो मणी मम’’॥",
        "‘‘नो चे तया मणी केय्यो, गोहि",
        "अथ केन मणी केय्यो, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥",
        "‘‘यो मे संसे महानागं, तेजस्सिं दुरतिक्‍कमं।",
        "तस्स",
        "‘‘को नु ब्राह्मणवण्णेन, सुपण्णो पततं वरो।",
        "नागं जिगीसमन्वेसि, अन्वेसं भक्खमत्तनो॥",
        "‘‘नाहं दिजाधिपो होमि, न दिट्ठो गरुळो मया।",
        "आसीविसेन वित्तोति",
        "‘‘किं नु तुय्हं बलं अत्थि, किं सिप्पं विज्‍जते तव।",
        "किस्मिं वा त्वं परत्थद्धो, उरगं नापचायसि’’॥",
        "‘‘आरञ्‍ञिकस्स",
        "सुपण्णो कोसियस्सक्खा, विसविज्‍जं अनुत्तरं॥",
        "‘‘तं भावितत्तञ्‍ञतरं, सम्मन्तं पब्बतन्तरे।",
        "सक्‍कच्‍चं तं उपट्ठासिं, रत्तिन्दिवमतन्दितो॥",
        "‘‘सो तदा परिचिण्णो मे, वत्तवा ब्रह्मचरियवा।",
        "दिब्बं पातुकरी मन्तं, कामसा भगवा मम॥",
        "‘‘त्याहं मन्ते परत्थद्धो, नाहं भायामि भोगिनं।",
        "आचरियो विसघातानं, अलम्पानोति",
        "‘‘गण्हामसे",
        "मा दण्डेन सिरिं पत्तं, कामसा पजहिम्हसे’’॥",
        "‘‘सकं निवेसनं पत्तं, यो तं ब्राह्मण पूजयि।",
        "एवं कल्याणकारिस्स, किं मोहा दुब्भिमिच्छसि’’॥",
        "‘‘सचे",
        "तमेव गन्त्वा याचस्सु, बहुं दस्सति ते धनं’’॥",
        "‘‘हत्थगतं पत्तगतं, निकिण्णं खादितुं वरं।",
        "मा नो सन्दिट्ठिको अत्थो, सोमदत्त उपच्‍चगा’’॥",
        "‘‘पच्‍चति निरये घोरे, महिस्समपि विवरति",
        "मित्तदुब्भी हितच्‍चागी, जीवरेवापि सुस्सति",
        "‘‘सचे त्वं",
        "मञ्‍ञे अत्तकतं वेरं, नचिरं वेदयिस्ससि’’॥",
        "‘‘महायञ्‍ञं यजित्वान, एवं सुज्झन्ति ब्राह्मणा।",
        "महायञ्‍ञं यजिस्साम, एवं मोक्खाम पापका’’॥",
        "‘‘हन्द दानि अपायामि, नाहं अज्‍ज तया सह।",
        "पदम्पेकं",
        "‘‘इदं",
        "उज्झापेत्वान भूतानि, तम्हा ठाना अपक्‍कमि॥",
        "‘‘गण्हाहेतं महानागं, आहरेतं मणिं मम।",
        "इन्दगोपकवण्णाभो, यस्स लोहितको सिरो॥",
        "‘‘कप्पासपिचुरासीव, एसो कायो पदिस्सति",
        "वम्मिकग्गगतो सेति, तं त्वं गण्हाहि ब्राह्मण’’॥",
        "‘‘अथोसधेहि दिब्बेहि, जप्पं मन्तपदानि च।",
        "एवं तं असक्खि सत्थुं",
        "‘‘ममं",
        "इन्द्रियानि अहट्ठानि, सावं",
        "‘‘पद्मं यथा हत्थगतं, पाणिना परिमद्दितं।",
        "सावं जातं",
        "‘‘कच्‍चि नु ते नाभिससि",
        "येन सावं मुखं तुय्हं, ममं दिस्वान आगतं’’॥",
        "‘‘सुपिनं",
        "दक्खिणं विय मे बाहुं, छेत्वा रुहिरमक्खितं।",
        "पुरिसो आदाय पक्‍कामि, मम रोदन्तिया सति॥",
        "‘‘यतोहं",
        "ततो दिवा वा रत्तिं वा, सुखं मे नोपलब्भति’’॥",
        "‘‘यं पुब्बे परिवारिंसु",
        "हेमजालपटिच्छन्‍ना, भूरिदत्तो न दिस्सति॥",
        "‘‘यं पुब्बे परिवारिंसु",
        "कणिकाराव सम्फुल्‍ला, भूरिदत्तो न दिस्सति॥",
        "‘‘हन्द",
        "धम्मट्ठं सीलसम्पन्‍नं, पस्साम तव भातरं’’॥",
        "‘‘तञ्‍च दिस्वान आयन्तिं, भूरिदत्तस्स मातरं।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, भूरिदत्तस्स नारियो॥",
        "‘‘पुत्तं तेय्ये न जानाम, इतो मासं अधोगतं।",
        "मतं",
        "‘‘सकुणी हतपुत्ताव, सुञ्‍ञं दिस्वा कुलावकं।",
        "चिरं दुक्खेन झायिस्सं, भूरिदत्तं अपस्सती",
        "‘‘कुररी हतछापाव, सुञ्‍ञं दिस्वा कुलावकं।",
        "चिरं दुक्खेन झायिस्सं, भूरिदत्तं अपस्सती॥",
        "‘‘सा नून चक्‍कवाकीव, पल्‍ललस्मिं अनोदके।",
        "चिरं दुक्खेन झायिस्सं, भूरिदत्तं अपस्सती॥",
        "‘‘कम्मारानं यथा उक्‍का, अन्तो झायति नो बहि।",
        "एवं झायामि सोकेन, भूरिदत्तं अपस्सती’’॥",
        "‘‘सालाव सम्पमथिता",
        "सेन्ति पुत्ता च दारा च, भूरिदत्तनिवेसने’’॥",
        "‘‘इदं सुत्वान निग्घोसं, भूरिदत्तनिवेसने।",
        "अरिट्ठो च सुभोगो",
        "‘‘अम्म",
        "चवन्ति उपपज्‍जन्ति, एसस्स परिणामिता’’॥",
        "‘‘अहम्पि तात जानामि, एवंधम्मा हि पाणिनो।",
        "सोकेन च परेतस्मि, भूरिदत्तं अपस्सती॥",
        "‘‘अज्‍ज चे मे इमं रत्तिं, सुदस्सन विजानहि।",
        "भूरिदत्तं अपस्सन्ती, मञ्‍ञे हिस्सामि जीवितं’’॥",
        "‘‘अम्म",
        "दिसोदिसं",
        "‘‘पब्बते गिरिदुग्गेसु, गामेसु निगमेसु च।",
        "ओरेन सत्तरत्तस्स",
        "‘‘हत्था पमुत्तो उरगो, पादे ते निपती भुसं।",
        "कच्‍चि नु तं डंसी तात",
        "‘‘नेव मय्हं अयं नागो, अलं दुक्खाय कायचि।",
        "यावतत्थि अहिग्गाहो, मया भिय्यो न विज्‍जति’’॥",
        "‘‘को नु ब्राह्मणवण्णेन, दित्तो",
        "अव्हायन्तु सुयुद्धेन, सुणन्तु परिसा मम’’॥",
        "‘‘त्वं मं नागेन आलम्प, अहं मण्डूकछापिया।",
        "होतु नो अब्भुतं तत्थ, आसहस्सेहि पञ्‍चहि’’॥",
        "‘‘अहञ्हि वसुमा अड्ढो, त्वं दलिद्दोसि माणव।",
        "को नु ते पाटिभोगत्थि, उपजूतञ्‍च किं सिया॥",
        "‘‘उपजूतञ्‍च मे अस्स, पाटिभोगो च तादिसो।",
        "होतु नो अब्भुतं तत्थ, आसहस्सेहि पञ्‍चहि’’॥",
        "‘‘सुणोहि मे महाराज, वचनं भद्दमत्थु ते।",
        "पञ्‍चन्‍नं मे सहस्सानं, पाटिभोगो हि कित्तिम’’॥",
        "‘‘पेत्तिकं वा इणं होति, यं वा होति सयंकतं।",
        "किं त्वं एवं बहुं मय्हं, धनं याचसि ब्राह्मण’’॥",
        "‘‘अलम्पानो हि नागेन, ममं अभिजिगीसति",
        "अहं",
        "‘‘तं त्वं दट्ठुं महाराज, अज्‍ज रट्ठाभिवड्ढन।",
        "खत्तसङ्घपरिब्यूळ्हो, निय्याहि अहिदस्सनं’’",
        "‘‘नेव",
        "अतिमत्तोसि सिप्पेन, उरगं नापचायसि’’॥",
        "‘‘अहम्पि नातिमञ्‍ञामि, सिप्पवादेन ब्राह्मण।",
        "अविसेन च नागेन, भुसं वञ्‍चयसे जनं॥",
        "‘‘एवं चेतं जनो जञ्‍ञा, यथा जानामि तं अहं।",
        "न त्वं लभसि आलम्प, भुसमुट्ठिं",
        "‘‘खराजिनो जटी दुम्मी",
        "यो त्वं एवं गतं नागं, अविसो अतिमञ्‍ञसि॥",
        "‘‘आसज्‍ज खो नं जञ्‍ञासि, पुण्णं उग्गस्स तेजसो।",
        "मञ्‍ञे तं भस्मरासिंव, खिप्पमेसो करिस्सति’’॥",
        "‘‘सिया विसं सिलुत्तस्स, देड्डुभस्स सिलाभुनो।",
        "नेव लोहितसीसस्स, विसं नागस्स विज्‍जति’’॥",
        "‘‘सुतमेतं अरहतं, सञ्‍ञतानं तपस्सिनं।",
        "इध दानानि दत्वान, सग्गं गच्छन्ति दायका।",
        "जीवन्तो देहि दानानि, यदि ते अत्थि दातवे॥",
        "‘‘अयं नागो महिद्धिको, तेजस्सी दुरतिक्‍कमो।",
        "तेन तं डंसयिस्सामि, सो तं भस्मं करिस्सति’’॥",
        "‘‘मयापेतं",
        "इध दानानि दत्वान, सग्गं गच्छन्ति दायका।",
        "त्वमेव देहि जीवन्तो, यदि ते अत्थि दातवे॥",
        "‘‘अयं अजमुखी",
        "ताय तं डंसयिस्सामि, सा तं भस्मं करिस्सति’’॥",
        "‘‘या धीता धतरट्ठस्स, वेमाता भगिनी मम।",
        "सा तं डंसत्वजमुखी",
        "‘‘छमायं चे निसिञ्‍चिस्सं, ब्रह्मदत्त विजानहि।",
        "तिणलतानि ओसध्यो, उस्सुस्सेय्युं असंसयं॥",
        "‘‘उद्धं",
        "सत्त वस्सानियं देवो, न वस्से न हिमं पते॥",
        "‘‘उदके चे निसिञ्‍चिस्सं, ब्रह्मदत्त विजानहि।",
        "यावन्तोदकजा",
        "‘‘लोक्यं",
        "कोमं अज्झोहरी भूतो, ओगाळ्हं यमुनं नदिं’’॥",
        "‘‘यदेस लोकाधिपती यसस्सी, बाराणसिं पक्रिय",
        "तस्साह पुत्तो उरगूसभस्स, सुभोगोति मं ब्राह्मण वेदयन्ति’’॥",
        "‘‘सचे हि पुत्तो उरगूसभस्स, कासिस्स",
        "महेसक्खो अञ्‍ञतरो पिता ते, मच्‍चेसु माता पन ते अतुल्या।",
        "न तादिसो अरहति ब्राह्मणस्स, दासम्पि ओहारितुं",
        "‘‘रुक्खं निस्साय विज्झित्थो, एणेय्यं पातुमागतं।",
        "सो विद्धो दूरमचरि",
        "‘‘तं त्वं पतितमद्दक्खि, अरञ्‍ञस्मिं ब्रहावने।",
        "समं सकाजमादाय, सायं निग्रोधुपागमि॥",
        "‘‘सुकसाळिकसङ्घुट्ठं, पिङ्गलं",
        "कोकिलाभिरुदं रम्मं, धुवं हरितसद्दलं॥",
        "‘‘तत्थ ते सो पातुरहु, इद्धिया यससा जलं।",
        "महानुभावो भाता मे, कञ्‍ञाहि परिवारितो॥",
        "‘‘सो तेन परिचिण्णो त्वं, सब्बकामेहि तप्पितो।",
        "अदुट्ठस्स तुवं दुब्भि, तं ते वेरं इधागतं॥",
        "‘‘खिप्पं",
        "भातु परिसरं वेरं, छेदयिस्सामि ते सिरं’’॥",
        "‘‘अज्झायको याचयोगी, आहुतग्गि च ब्राह्मणो।",
        "एतेहि तीहि ठानेहि, अवज्झो होति",
        "‘‘यं पूरं धतरट्ठस्स, ओगाळ्हं यमुनं नदिं।",
        "जोतते",
        "‘‘तत्थ ते पुरिसब्यग्घा, सोदरिया मम भातरो।",
        "यथा ते तत्थ वक्खन्ति, तथा हेस्ससि ब्राह्मण’’॥",
        "‘‘अनित्तरा इत्तरसम्पयुत्ता, यञ्‍ञा च वेदा च सुभोगलोके।",
        "तदग्गरय्हञ्हि विनिन्दमानो, जहाति वित्तञ्‍च सतञ्‍च धम्मं॥",
        "‘‘अज्झेनमरिया",
        "उपागु पच्‍चेकं यथापदेसं, कताहु एते वसिनाति आहु’’॥",
        "‘‘धाता विधाता वरुणो कुवेरो, सोमो यमो चन्दिमा वायु सूरियो।",
        "एतेपि यञ्‍ञं पुथुसो यजित्वा, अज्झायकानं अथो सब्बकामे॥",
        "‘‘विकासिता चापसतानि पञ्‍च, यो अज्‍जुनो बलवा भीमसेनो।",
        "सहस्सबाहु असमो पथब्या, सोपि तदा मादहि जातवेदं’’॥",
        "‘‘यो ब्राह्मणे भोजयि दीघरत्तं, अन्‍नेन",
        "पसन्‍नचित्तो अनुमोदमानो, सुभोग देवञ्‍ञतरो अहोसि’’॥",
        "‘‘महासनं",
        "स यञ्‍ञतन्तं वरतो यजित्वा, दिब्बं गतिं मुचलिन्दज्झगच्छि’’॥",
        "‘‘महानुभावो वस्ससहस्सजीवी, यो पब्बजी दस्सनेय्यो उळारो।",
        "हित्वा अपरियन्तरट्ठं",
        "‘‘यो सागरन्तं सागरो विजित्वा, यूपं सुभं सोण्णमयं",
        "उस्सेसि वेस्सानरमादहानो, सुभोग देवञ्‍ञतरो अहोसि॥",
        "‘‘यस्सानुभावेन सुभोग गङ्गा, पवत्तथ",
        "सलोमपादो परिचरियमग्गिं, अङ्गो सहस्सक्खपुरज्झगच्छि’’॥",
        "‘‘महिद्धिको देववरो यसस्सी, सेनापति",
        "सो सोमयागेन मलं विहन्त्वा, सुभोग देवञ्‍ञतरो अहोसि’’॥",
        "‘‘अकारयि लोकमिमं परञ्‍च, भागीरथिं हिमवन्तञ्‍च गिज्झं",
        "यो इद्धिमा देववरो यसस्सी, सोपि तदा आदहि जातवेदं॥",
        "‘‘मालागिरी",
        "एते च अञ्‍ञे च नगा महन्ता, चित्या कता यञ्‍ञकरेहि माहु’’॥",
        "‘‘अज्झायकं मन्तगुणूपपन्‍नं, तपस्सिनं याचयोगोतिधाहु",
        "तीरे समुद्दस्सुदकं सजन्तं",
        "‘‘आयागवत्थूनि पुथू पथब्या, संविज्‍जन्ति ब्राह्मणा वासवस्स।",
        "पुरिमं दिसं पच्छिमं दक्खिणुत्तरं, संविज्‍जमाना जनयन्ति वेदं’’॥",
        "‘‘कली हि धीरान कटं मगानं, भवन्ति",
        "मरीचिधम्मं असमेक्खितत्ता, मायागुणा नातिवहन्ति पञ्‍ञं॥",
        "‘‘वेदा न ताणाय भवन्ति दस्स, मित्तद्दुनो भूनहुनो नरस्स।",
        "न तायते परिचिण्णो च अग्गि, दोसन्तरं मच्‍चमनरियकम्मं॥",
        "‘‘सब्बञ्‍च",
        "दहं न तप्पे",
        "‘‘यथापि",
        "एवम्पि अग्गि विपरिणामधम्मो, तेजो समोरोहती योगयुत्तो॥",
        "‘‘न दिस्सती अग्गिमनुप्पविट्ठो, सुक्खेसु कट्ठेसु नवेसु चापि।",
        "नामत्थमानो",
        "‘‘सचे हि अग्गि अन्तरतो वसेय्य, सुक्खेसु",
        "सब्बानि सुस्सेय्यु वनानि लोके, सुक्खानि कट्ठानि च पज्‍जलेय्युं॥",
        "‘‘करोति चे दारुतिणेन पुञ्‍ञं, भोजं नरो धूमसिखिं पतापवं।",
        "अङ्गारिका लोणकरा च सूदा, सरीरदाहापि करेय्यु पुञ्‍ञं॥",
        "‘‘अथ चे हि एते न करोन्ति पुञ्‍ञं, अज्झेनमग्गिं इध तप्पयित्वा।",
        "न कोचि लोकस्मिं करोति पुञ्‍ञं, भोजं नरो धूमसिखिं पतापवं॥",
        "‘‘कथञ्हि लोकापचितो समानो, अमनुञ्‍ञगन्धं बहूनं अकन्तं।",
        "यदेव मच्‍चा परिवज्‍जयन्ति, तदप्पसत्थं द्विरसञ्‍ञु भुञ्‍जे॥",
        "‘‘सिखिम्पि देवेसु वदन्ति हेके, आपं मिलक्खू",
        "सब्बेव एते वितथं भणन्ति",
        "‘‘अनिन्द्रियबद्धमसञ्‍ञकायं",
        "परिचरिय मग्गिं सुगतिं कथं वजे, पापानि कम्मानि पकुब्बमानो",
        "‘‘सब्बाभिभू ताहुध जीविकत्था, अग्गिस्स ब्रह्मा परिचारकोति।",
        "सब्बानुभावी च वसी किमत्थं, अनिम्मितो निम्मितं वन्दितस्स॥",
        "‘‘हस्सं अनिज्झानखमं अतच्छं, सक्‍कारहेतु पकिरिंसु पुब्बे।",
        "ते लाभसक्‍कारे अपातुभोन्ते, सन्धापिता",
        "‘‘अज्झेनमरिया पथविं जनिन्दा, वेस्सा कसिं पारिचरियञ्‍च सुद्दा।",
        "उपागु पच्‍चेकं यथापदेसं, कताहु एते वसिनाति आहु॥",
        "‘‘एतञ्‍च सच्‍चं वचनं भवेय्य, यथा इदं भासितं ब्राह्मणेहि।",
        "नाखत्तियो जातु लभेथ रज्‍जं, नाब्राह्मणो मन्तपदानि सिक्खे।",
        "नाञ्‍ञत्र वेस्सेहि कसिं करेय्य, सुद्दो",
        "‘‘यस्मा च एतं वचनं अभूतं, मुसाविमे ओदरिया भणन्ति।",
        "तदप्पपञ्‍ञा अभिसद्दहन्ति, पस्सन्ति तं पण्डिता अत्तनाव॥",
        "‘‘खत्या",
        "तं तादिसं सङ्खुभितं पभिन्‍नं, कस्मा ब्रह्मा नुज्‍जु करोति लोकं॥",
        "‘‘सचे हि सो इस्सरो सब्बलोके, ब्रह्मा बहूभूतपती",
        "किं सब्बलोकं विदही अलक्खिं, किं सब्बलोकं न सुखिं अकासि॥",
        "‘‘सचे हि सो इस्सरो सब्बलोके, ब्रह्मा बहूभूतपती पजानं।",
        "माया मुसावज्‍जमदेन",
        "‘‘सचे हि सो इस्सरो सब्बलोके, ब्रह्मा बहूभूतपती पजानं।",
        "अधम्मिको",
        "‘‘कीटा पटङ्गा उरगा च भेका",
        "एतेपि धम्मा अनरियरूपा, कम्बोजकानं वितथा बहूनं॥",
        "‘‘सचे हि सो सुज्झति यो हनाति, हतोपि सो सग्गमुपेति ठानं।",
        "भोवादि भोवादिन मारयेय्युं",
        "‘‘नेव",
        "विप्फन्दमाने इध जीविकत्था, यञ्‍ञेसु पाणे पसुमारभन्ति",
        "‘‘यूपुस्सने",
        "अयं ते यूपो कामदुहो परत्थ, भविस्सति सस्सतो सम्पराये॥",
        "‘‘सचे च यूपे मणिसङ्खमुत्तं, धञ्‍ञं",
        "सुक्खेसु कट्ठेसु नवेसु चापि, सचे दुहे तिदिवे सब्बकामे।",
        "तेविज्‍जसङ्घाव पुथू यजेय्युं, अब्राह्मणं",
        "‘‘कुतो च यूपे मणिसङ्खमुत्तं, धञ्‍ञं धनं रजतं जातरूपं।",
        "सुक्खेसु कट्ठेसु नवेसु चापि, कुतो दुहे तिदिवे सब्बकामे॥",
        "‘‘सठा च लुद्दा च पलुद्धबाला",
        "आदाय अग्गिं मम देहि वित्तं, ततो सुखी होहिसि सब्बकामे॥",
        "‘‘तमग्गिहुत्तं सरणं पविस्स, चित्तेहि वण्णेहि मुखं नयन्ति।",
        "ओरोपयित्वा केसमस्सुं नखञ्‍च, वेदेहि वित्तं अतिगाळ्हयन्ति",
        "‘‘काका",
        "अन्‍नानि भुत्वा कुहका कुहित्वा, मुण्डं",
        "‘‘एवञ्हि सो वञ्‍चितो ब्राह्मणेहि, एको समानो बहुका",
        "ते योगयोगेन विलुम्पमाना, दिट्ठं अदिट्ठेन धनं हरन्ति॥",
        "‘‘अकासिया",
        "ते तादिसा चोरसमा असन्ता, वज्झा न हञ्‍ञन्ति अरिट्ठ लोके॥",
        "‘‘इन्दस्स बाहारसि दक्खिणाति, यञ्‍ञेसु छिन्दन्ति पलासयट्ठिं।",
        "तं चेपि सच्‍चं मघवा छिन्‍नबाहु, केनस्स इन्दो असुरे जिनाति॥",
        "‘‘तञ्‍चेव तुच्छं मघवा समङ्गी, हन्ता अवज्झो परमो स देवो",
        "मन्ता इमे ब्राह्मणा तुच्छरूपा, सन्दिट्ठिका वञ्‍चना एस लोके॥",
        "‘‘मालागिरि हिमवा यो च गिज्झो, सुदस्सनो निसभो कुवेरु।",
        "एते च अञ्‍ञे च नगा महन्ता, चित्या",
        "‘‘यथापकारानि हि इट्ठकानि, चित्या कता यञ्‍ञकरेहि माहु।",
        "न पब्बता होन्ति तथापकारा, अञ्‍ञा दिसा अचला तिट्ठसेला॥",
        "‘‘न",
        "यञ्‍ञञ्‍च एतं परिवण्णयन्ता, चित्या कता यञ्‍ञकरेहि माहु॥",
        "‘‘अज्झायकं मन्तगुणूपपन्‍नं, तपस्सिनं याचयोगोतिधाहु।",
        "तीरे समुद्दस्सुदकं सजन्तं, तं सागरोज्झोहरि तेनपेय्यो॥",
        "‘‘परोसहस्सम्पि समन्तवेदे, मन्तूपपन्‍ने नदियो वहन्ति।",
        "न तेन ब्यापन्‍नरसूदका न, कस्मा समुद्दो अतुलो अपेय्यो॥",
        "‘‘ये केचि कूपा इध जीवलोके, लोणूदका कूपखणेहि खाता।",
        "न ब्राह्मणज्झोहरणेन",
        "‘‘पुरे पुरत्था का कस्स भरिया, मनो मनुस्सं अजनेसि पुब्बे।",
        "तेनापि धम्मेन न कोचि हीनो, एवम्पि वोस्सग्गविभङ्गमाहु",
        "‘‘चण्डालपुत्तोपि अधिच्‍च वेदे, भासेय्य मन्ते कुसलो मतीमा",
        "न तस्स मुद्धापि फलेय्य सत्तधा, मन्ता इमे अत्तवधाय कता",
        "‘‘वाचाकता गिद्धिकता",
        "बालान चित्तं विसमे निविट्ठं, तदप्पपञ्‍ञा अभिसद्दहन्ति॥",
        "‘‘सीहस्स",
        "मनुस्सभावो च गवंव पेक्खो, जाती हि तेसं असमा समाना",
        "‘‘सचे च राजा पथविं विजित्वा, सजीववा अस्सवपारिसज्‍जो।",
        "सयमेव सो सत्तुसङ्घं विजेय्य, तस्सप्पजा",
        "‘‘खत्तियमन्ता च तयो च वेदा, अत्थेन एते समका भवन्ति।",
        "तेसञ्‍च अत्थं अविनिच्छिनित्वा, न बुज्झती ओघपथंव छन्‍नं॥",
        "‘‘खत्तियमन्ता",
        "लाभो अलाभो अयसो यसो च, सब्बेव तेसं चतुन्‍नञ्‍च",
        "‘‘यथापि इब्भा धनधञ्‍ञहेतु, कम्मानि करोन्ति",
        "तेविज्‍जसङ्घा च तथेव अज्‍ज, कम्मानि करोन्ति",
        "‘‘इब्भेहि ये ते",
        "कम्मानि करोन्ति",
        "‘‘कस्स भेरी मुदिङ्गा च, सङ्खापणवदिन्दिमा।",
        "पुरतो पटिपन्‍नानि, हासयन्ता रथेसभं॥",
        "‘‘कस्स कञ्‍चनपट्टेन, पुथुना विज्‍जुवण्णिना।",
        "युवा",
        "‘‘उक्‍कामुखपहट्ठंव",
        "मुखञ्‍च रुचिरा भाति, को एति सिरिया जलं॥",
        "‘‘कस्स जम्बोनदं छत्तं, ससलाकं मनोरमं।",
        "आदिच्‍चरंसावरणं, को एति सिरिया जलं॥",
        "‘‘कस्स अङ्गं",
        "उभतो वरपुञ्‍ञस्स",
        "‘‘कस्स पेखुणहत्थानि, चित्रानि च मुदूनि च।",
        "कञ्‍चनमणिदण्डानि",
        "‘‘खदिरङ्गारवण्णाभा, उक्‍कामुखपहंसिता।",
        "कस्सेते कुण्डला वग्गू, सोभन्ति दुभतो मुखं॥",
        "‘‘कस्स वातेन छुपिता, निद्धन्ता मुदुकाळका",
        "सोभयन्ति नलाटन्तं, नभा विज्‍जुरिवुग्गता॥",
        "‘‘कस्स एतानि अक्खीनि, आयतानि पुथूनि च।",
        "को सोभति विसालक्खो, कस्सेतं उण्णजं मुखं॥",
        "‘‘कस्सेते लपनजाता",
        "भासमानस्स सोभन्ति, दन्ता कुप्पिलसादिसा॥",
        "‘‘कस्स लाखारससमा, हत्थपादा सुखेधिता।",
        "को सो बिम्बोट्ठसम्पन्‍नो, दिवा सूरियोव भासति॥",
        "‘‘हिमच्‍चये हिमवति",
        "को",
        "‘‘सुवण्णपीळकाकिण्णं",
        "को सो परिसमोगय्ह, ईसं खग्गं पमुञ्‍चति",
        "‘‘सुवण्णविकता",
        "को सो ओमुञ्‍चते पादा, नमो कत्वा महेसिनो’’॥",
        "‘‘धतरट्ठा हि ते नागा, इद्धिमन्तो यसस्सिनो।",
        "समुद्दजाय उप्पन्‍ना, नागा एते महिद्धिका’’ति॥",
        "‘‘राजासि लुद्दकम्मो, एकराजा पुप्फवतीया।",
        "सो पुच्छि ब्रह्मबन्धुं, खण्डहालं पुरोहितं मूळ्हं॥",
        "‘सग्गान मग्गमाचिक्ख",
        "यथा इतो वजन्ति सुगतिं, नरा पुञ्‍ञानि कत्वान’॥",
        "‘अतिदानं ददित्वान, अवज्झे",
        "एवं वजन्ति सुगतिं, नरा पुञ्‍ञानि कत्वान’॥",
        "‘किं पन तं अतिदानं, के च अवज्झा इमस्मि लोकस्मिं।",
        "एतञ्‍च खो नो अक्खाहि, यजिस्सामि ददामि",
        "‘पुत्तेहि देव यजितब्बं, महेसीहि नेगमेहि च।",
        "उसभेहि आजानियेहि चतूहि, सब्बचतुक्‍केन देव यजितब्बं’’’॥",
        "‘‘तं सुत्वा अन्तेपुरे, कुमारा महेसियो च हञ्‍ञन्तु।",
        "एको अहोसि निग्घोसो, भिस्मा अच्‍चुग्गतो सद्दो’’॥",
        "‘‘गच्छथ वदेथ कुमारे, चन्दं सूरियञ्‍च भद्दसेनञ्‍च।",
        "सूरञ्‍च वामगोत्तञ्‍च, पचुरा",
        "‘‘कुमारियोपि वदेथ, उपसेनं",
        "नन्दञ्‍चापि कुमारिं, पचुरा",
        "‘‘विजयम्पि मय्हं महेसिं, एरावतिं",
        "लक्खणवरूपपन्‍ना, पचुरा किर होथ यञ्‍ञत्थाय॥",
        "‘‘गहपतयो",
        "वड्ढञ्‍चापि गहपतिं, पचुरा किर होथ यञ्‍ञत्थाय’’॥",
        "‘‘ते तत्थ गहपतयो, अवोचिसुं समागता पुत्तदारपरिकिण्णा।",
        "सब्बेव सिखिनो देव करोहि, अथ वा नो दासे सावेहि’’॥",
        "‘‘अभयंकरम्पि मे हत्थिं, नाळागिरिं अच्‍चुग्गतं वरुणदन्तं",
        "आनेथ खो ने खिप्पं, यञ्‍ञत्थाय भविस्सन्ति॥",
        "‘‘अस्सरतनम्पि",
        "आनेथ खो ने खिप्पं, यञ्‍ञत्थाय भविस्सन्ति॥",
        "‘‘उसभम्पि",
        "समूह",
        "‘‘सब्बं",
        "आणापेथ च कुमारे",
        "‘‘सब्बं",
        "वदेथ दानि कुमारे, अज्‍ज खो",
        "‘‘तंतं माता अवच, रोदन्ती आगन्त्वा विमानतो।",
        "यञ्‍ञो किर ते पुत्त, भविस्सति चतूहि पुत्तेहि’’॥",
        "‘‘सब्बेपि मय्हं पुत्ता चत्ता, चन्दस्मिं हञ्‍ञमानस्मिं।",
        "पुत्तेहि यञ्‍ञं यजित्वान, सुगतिं सग्गं गमिस्सामि’’॥",
        "‘‘मा तं",
        "निरयानेसो मग्गो, नेसो मग्गो हि सग्गानं॥",
        "‘‘दानानि",
        "एस मग्गो सुगतिया, न च मग्गो पुत्तयञ्‍ञेन’’॥",
        "‘‘आचरियानं",
        "पुत्तेहि यञ्‍ञं",
        "‘‘तंतं पितापि अवच, वसवत्ती ओरसं सकं पुत्तं।",
        "यञ्‍ञो किर ते पुत्त, भविस्सति चतूहि पुत्तेहि’’॥",
        "‘‘सब्बेपि मय्हं पुत्ता चत्ता, चन्दस्मिं हञ्‍ञमानस्मिं।",
        "पुत्तेहि यञ्‍ञं यजित्वान, सुगतिं सग्गं गमिस्सामि’’॥",
        "‘‘मा तं पुत्त सद्दहेसि, सुगति किर होति पुत्तयञ्‍ञेन।",
        "निरयानेसो मग्गो, नेसो मग्गो हि सग्गानं॥",
        "‘‘दानानि",
        "एस मग्गो सुगतिया, न च मग्गो पुत्तयञ्‍ञेन’’॥",
        "‘‘आचरियानं वचना, घातेस्सं चन्दञ्‍च सूरियञ्‍च।",
        "पुत्तेहि यञ्‍ञं यजित्वान दुच्‍चजेहि, सुगतिं सग्गं गमिस्सामि’’॥",
        "‘‘दानानि देहि कोण्डञ्‍ञ, अहिंसा सब्बभूतभब्यानं।",
        "पुत्तपरिवुतो तुवं, रट्ठं जनपदञ्‍च पालेहि’’॥",
        "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।",
        "अपि निगळबन्धकापि, हत्थी अस्से च पालेम॥",
        "‘‘मा",
        "अपि निगळबन्धकापि, हत्थिछकणानि उज्झेम॥",
        "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।",
        "अपि निगळबन्धकापि, अस्सछकणानि उज्झेम॥",
        "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स",
        "यस्स होन्ति तव कामा, अपि रट्ठा पब्बाजिता।",
        "भिक्खाचरियं चरिस्साम’’॥",
        "‘‘दुक्खं",
        "मुञ्‍चेथ",
        "‘‘पुब्बेव खोसि मे वुत्तो, दुक्‍करं दुरभिसम्भवञ्‍चेतं।",
        "अथ नो उपक्खटस्स यञ्‍ञस्स, कस्मा करोसि विक्खेपं॥",
        "‘‘सब्बे वजन्ति सुगतिं, ये यजन्ति येपि याजेन्ति।",
        "ये चापि अनुमोदन्ति, यजन्तानं एदिसं महायञ्‍ञं’’॥",
        "‘‘अथ किस्स जनो",
        "अथ नो अकारणस्मा, यञ्‍ञत्थाय देव घातेसि॥",
        "‘‘पुब्बेव नो दहरकाले",
        "दहरम्हा योब्बनं पत्ता, अदूसका तात हञ्‍ञाम॥",
        "‘‘हत्थिगते अस्सगते, सन्‍नद्धे पस्स नो महाराज।",
        "युद्धे वा युज्झमाने वा, न हि मादिसा सूरा होन्ति यञ्‍ञत्थाय॥",
        "‘‘पच्‍चन्ते वापि कुपिते, अटवीसु वा मादिसे नियोजेन्ति।",
        "अथ नो अकारणस्मा, अभूमियं तात हञ्‍ञाम॥",
        "‘‘यापि",
        "तासम्पि पिया पुत्ता, अथ नो त्वं देव घातेसि॥",
        "‘‘मा तस्स सद्दहेसि, न मं खण्डहालो घातेय्य।",
        "ममञ्हि",
        "‘‘गामवरं निगमवरं ददन्ति, भोगम्पिस्स महाराज।",
        "अथग्गपिण्डिकापि, कुले कुले हेते भुञ्‍जन्ति॥",
        "‘‘तेसम्पि तादिसानं, इच्छन्ति दुब्भितुं महाराज।",
        "येभुय्येन एते, अकतञ्‍ञुनो ब्राह्मणा देव॥",
        "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।",
        "अपि निगळबन्धकापि, हत्थी अस्से च पालेम॥",
        "‘‘मा",
        "अपि निगळबन्धकापि, हत्थिछकणानि उज्झेम॥",
        "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।",
        "अपि निगळबन्धकापि, अस्सछकणानि उज्झेम॥",
        "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।",
        "यस्स होन्ति तव कामा, अपि रट्ठा पब्बाजिता।",
        "भिक्खाचरियं चरिस्साम’’॥",
        "‘‘दुक्खं खो मे जनयथ, विलपन्ता जीवितस्स कामा हि।",
        "मुञ्‍चेथ दानि कुमारे, अलम्पि मे होतु पुत्तयञ्‍ञेन’’॥",
        "‘‘पुब्बेव खोसि मे वुत्तो, दुक्‍करं दुरभिसम्भवञ्‍चेतं।",
        "अथ नो उपक्खटस्स यञ्‍ञस्स, कस्मा करोसि विक्खेपं॥",
        "‘‘सब्बे वजन्ति सुगतिं, ये यजन्ति येपि याजेन्ति।",
        "ये चापि अनुमोदन्ति, यजन्तानं एदिसं महायञ्‍ञं’’॥",
        "‘‘यदि",
        "ब्राह्मणो ताव यजतु, पच्छापि यजसि तुवं राजा॥",
        "‘‘यदि किर यजित्वा पुत्तेहि, देवलोकं इतो चुता यन्ति।",
        "एस्वेव खण्डहालो, यजतं सकेहि पुत्तेहि॥",
        "‘‘एवं जानन्तो खण्डहालो, किं पुत्तके न घातेसि।",
        "सब्बञ्‍च ञातिजनं, अत्तानञ्‍च न घातेसि॥",
        "‘‘सब्बे",
        "ये चापि अनुमोदन्ति, यजन्तानं एदिसं महायञ्‍ञं॥",
        "भोवादि भोवादिन मारयेय्युं, ये चापि तेसं अभिसद्दहेय्युं’’",
        "‘‘कथञ्‍च किर पुत्तकामायो, गहपतयो घरणियो च।",
        "नगरम्हि न उपरवन्ति राजानं, मा घातयि ओरसं पुत्तं॥",
        "‘‘कथञ्‍च",
        "नगरम्हि न उपरवन्ति राजानं, मा घातयि अत्रजं पुत्तं॥",
        "‘‘रञ्‍ञो चम्हि अत्थकामो, हितो च सब्बजनपदस्स",
        "न कोचि अस्स पटिघं, मया जानपदो न पवेदेति’’॥",
        "‘‘गच्छथ",
        "मा घातेथ कुमारे, अदूसके सीहसङ्कासे॥",
        "‘‘गच्छथ वो घरणियो, तातञ्‍च वदेथ खण्डहालञ्‍च।",
        "मा घातेथ कुमारे, अपेक्खिते सब्बलोकस्स’’॥",
        "‘‘यं नूनाहं जायेय्यं, रथकारकुलेसु वा।",
        "पुक्‍कुसकुलेसु वा वेस्सेसु वा जायेय्यं।",
        "न हज्‍ज मं राज यञ्‍ञे",
        "‘‘सब्बा सीमन्तिनियो गच्छथ, अय्यस्स खण्डहालस्स।",
        "पादेसु निपतथ, अपराधाहं न पस्सामि॥",
        "‘‘सब्बा सीमन्तिनियो गच्छथ, अय्यस्स खण्डहालस्स।",
        "पादेसु निपतथ, किन्ते भन्ते मयं अदूसेम’’॥",
        "‘‘कपणा",
        "यञ्‍ञो किर मे उक्खिपितो, तातेन सग्गकामेन’’॥",
        "‘‘आवत्ति परिवत्ति च, वसुलो सम्मुखा रञ्‍ञो।",
        "मा नो पितरं अवधि, दहरम्हा योब्बनं पत्ता’’॥",
        "‘‘एसो ते वसुल पिता, समेहि पितरा सह।",
        "दुक्खं खो मे जनयसि, विलपन्तो अन्तेपुरस्मिं।",
        "मुञ्‍चेथ दानि कुमारे, अलम्पि मे होतु पुत्तयञ्‍ञेन’’॥",
        "‘‘पुब्बेव खोसि मे वुत्तो, दुक्‍करं दुरभिसम्भवञ्‍चेतं।",
        "अथ",
        "‘‘सब्बे",
        "ये चापि अनुमोदन्ति, यजन्तानं एदिसं महायञ्‍ञं’’॥",
        "‘‘सब्बरतनस्स",
        "अभिनिक्खमस्सु देव, सग्गं गतो त्वं पमोदिस्ससि’’॥",
        "‘‘दहरा सत्तसता एता, चन्दकुमारस्स भरियायो।",
        "केसे पकिरित्वान",
        "‘‘अपरा पन सोकेन, निक्खन्ता नन्दने विय देवा।",
        "केसे पकिरित्वान",
        "‘‘कासिकसुचिवत्थधरा, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।",
        "निय्यन्ति चन्दसूरिया, यञ्‍ञत्थाय एकराजस्स॥",
        "‘‘कासिकसुचिवत्थधरा, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।",
        "निय्यन्ति चन्दसूरिया, मातु कत्वा हदयसोकं॥",
        "‘‘कासिकसुचिवत्थधरा, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।",
        "निय्यन्ति चन्दसूरिया, जनस्स कत्वा हदयसोकं॥",
        "‘‘मंसरसभोजना न्हापकसुन्हापिता",
        "निय्यन्ति चन्दसूरिया, यञ्‍ञत्थाय एकराजस्स॥",
        "निय्यन्ति चन्दसूरिया, मातु कत्वा हदयसोकं॥",
        "‘‘मंसरसभोजना न्हापकसुन्हापिता, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।",
        "निय्यन्ति",
        "‘‘यस्सु पुब्बे हत्थिवरधुरगते, हत्थीहि",
        "त्यज्‍ज चन्दसूरिया, उभोव पत्तिका यन्ति॥",
        "‘‘यस्सु",
        "त्यज्‍ज चन्दसूरिया, उभोव पत्तिका यन्ति॥",
        "‘‘यस्सु पुब्बे रथवरधुरगते, रथेहि",
        "त्यज्‍ज चन्दसूरिया, उभोव पत्तिका यन्ति॥",
        "‘‘येहिस्सु पुब्बे नीयिंसु",
        "त्यज्‍ज चन्दसूरिया, उभोव पत्तिका यन्ति’’॥",
        "‘‘यदि सकुणि मंसमिच्छसि, डयस्सु",
        "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि पुत्तेहि॥",
        "‘‘यदि",
        "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि कञ्‍ञाहि॥",
        "‘‘यदि सकुणि मंसमिच्छसि, डयस्सु पुब्बेन पुप्फवतिया।",
        "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि महेसीहि॥",
        "‘‘यदि सकुणि मंसमिच्छसि, डयस्सु पुब्बेन पुप्फवतिया।",
        "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि गहपतीहि॥",
        "‘‘यदि सकुणि मंसमिच्छसि, डयस्सु पुब्बे पुप्फवतिया।",
        "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि हत्थीहि॥",
        "‘‘यदि सकुणि मंसमिच्छसि, डयस्सु पुब्बेन पुप्फवतिया।",
        "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि अस्सेहि॥",
        "‘‘यदि सकुणि मंसमिच्छसि, डयस्सु पुब्बेन पुप्फवतिया।",
        "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो चतूहि उसभेहि॥",
        "‘‘यदि",
        "यजतेत्थ एकराजा, सम्मूळ्हो सब्बचतुक्‍केन’’॥",
        "‘‘अयमस्स पासादो, इदं अन्तेपुरं सुरमणीयं",
        "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥",
        "‘‘इदमस्स कूटागारं, सोवण्णं पुप्फमल्यविकिण्णं।",
        "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥",
        "‘‘इदमस्स",
        "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥",
        "‘‘इदमस्स असोकवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।",
        "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥",
        "‘‘इदमस्स कणिकारवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।",
        "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥",
        "‘‘इदमस्स पाटलिवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।",
        "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥",
        "‘‘इदमस्स अम्बवनं, सुपुप्फितं सब्बकालिकं रम्मं।",
        "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥",
        "‘‘अयमस्स",
        "नावा च सोवण्णविकता, पुप्फवल्‍लिया",
        "तेदानि",
        "‘‘इदमस्स हत्थिरतनं, एरावणो गजो बली दन्ती।",
        "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥",
        "‘‘इदमस्स अस्सरतनं, एकखूरो",
        "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥",
        "‘‘अयमस्स अस्सरथो, साळिय",
        "यत्थस्सु अय्यपुत्ता, सोभिंसु नन्दने विय देवा।",
        "तेदानि अय्यपुत्ता, चत्तारो वधाय निन्‍नीता॥",
        "‘‘कथं नाम सामसमसुन्दरेहि, चन्दनमुदुकगत्तेहि",
        "राजा यजिस्सते यञ्‍ञं, सम्मूळ्हो चतूहि पुत्तेहि॥",
        "‘‘कथं नाम सामसमसुन्दराहि, चन्दनमुदुकगत्ताहि।",
        "राजा यजिस्सते यञ्‍ञं, सम्मूळ्हो चतूहि कञ्‍ञाहि॥",
        "‘‘कथं",
        "राजा यजिस्सते यञ्‍ञं, सम्मूळ्हो चतूहि महेसीहि॥",
        "‘‘कथं नाम सामसमसुन्दरेहि, चन्दनमुदुकगत्तेहि।",
        "राजा यजिस्सते यञ्‍ञं, सम्मूळ्हो चतूहि गहपतीहि॥",
        "‘‘यथा होन्ति गामनिगमा, सुञ्‍ञा अमनुस्सका ब्रहारञ्‍ञा।",
        "तथा",
        "‘‘उम्मत्तिका भविस्सामि, भूनहता पंसुना च",
        "सचे चन्दवरं",
        "‘‘उम्मत्तिका भविस्सामि, भूनहता पंसुना च परिकिण्णा।",
        "सचे सूरियवरं हन्ति, पाणा मे देव रुज्झन्ति’’॥",
        "‘‘किं नु मा न रमापेय्युं, अञ्‍ञमञ्‍ञं पियंवदा।",
        "घट्टिका उपरिक्खी च, पोक्खरणी च भारिका",
        "चन्दसूरियेसु नच्‍चन्तियो, समा तासं न विज्‍जति’’॥",
        "‘‘इमं मय्हं हदयसोकं, पटिमुञ्‍चतु",
        "यो मय्हं हदयसोको, चन्दम्हि वधाय निन्‍नीते॥",
        "‘‘इमं",
        "यो मय्हं हदयसोको, सूरियम्हि वधाय निन्‍नीते॥",
        "‘‘इमं मय्हं हदयसोकं, पटिमुञ्‍चतु खण्डहाल तव जाया।",
        "यो मय्हं हदयसोको, चन्दम्हि वधाय निन्‍नीते॥",
        "‘‘इमं मय्हं हदयसोकं, पटिमुञ्‍चतु खण्डहाल तव जाया।",
        "यो मय्हं हदयसोको, सूरियम्हि वधाय निन्‍नीते॥",
        "‘‘मा",
        "यो घातेसि कुमारे, अदूसके सीहसङ्कासे॥",
        "‘‘मा च पुत्ते मा च पतिं, अद्दक्खि खण्डहाल तव माता।",
        "यो घातेसि कुमारे, अपेक्खिते सब्बलोकस्स॥",
        "‘‘मा",
        "यो घातेसि कुमारे, अदूसके सीहसङ्कासे॥",
        "‘‘मा च पुत्ते मा च पतिं, अद्दक्खि खण्डहाल तव जाया।",
        "यो घातेसि कुमारे, अपेक्खिते सब्बलोकस्स’’॥",
        "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।",
        "अपि निगळबन्धकापि, हत्थी अस्से च पालेम॥",
        "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।",
        "अपि निगळबन्धकापि, हत्थिछकणानि उज्झेम॥",
        "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।",
        "अपि निगळबन्धकापि, अस्सछकणानि उज्झेम॥",
        "‘‘मा नो देव अवधि, दासे नो देहि खण्डहालस्स।",
        "यस्स होन्ति तव कामा, अपि रट्ठा पब्बाजिता।",
        "भिक्खाचरियं चरिस्साम॥",
        "‘‘दिब्बं देव उपयाचन्ति, पुत्तत्थिकापि दलिद्दा।",
        "पटिभानानिपि हित्वा, पुत्ते न लभन्ति एकच्‍चा॥",
        "‘‘आसीसिकानि",
        "अथ नो अकारणस्मा, यञ्‍ञत्थाय देव घातेसि॥",
        "‘‘उपयाचितकेन पुत्तं लभन्ति, मा तात नो अघातेसि।",
        "मा किच्छालद्धकेहि पुत्तेहि, यजित्थो इमं यञ्‍ञं॥",
        "‘‘उपयाचितकेन",
        "मा",
        "‘‘बहुदुक्खा",
        "वन्दामि खो ते पादे, लभतं तातो परलोकं॥",
        "‘‘हन्द च मं उपगुय्ह, पादे ते अम्म वन्दितुं देहि।",
        "गच्छामि दानि पवासं",
        "‘‘हन्द",
        "गच्छामि दानि पवासं, मातु कत्वा हदयसोकं॥",
        "हन्द च मं उपगुय्ह",
        "गच्छामि दानि पवासं, जनस्स कत्वा हदयसोकं’’॥",
        "‘‘हन्द च पदुमपत्तानं, मोळिं बन्धस्सु गोतमिपुत्त।",
        "चम्पकदलमिस्सायो",
        "‘‘हन्द च विलेपनं ते, पच्छिमकं चन्दनं विलिम्पस्सु।",
        "येहि च सुविलित्तो, सोभसि राजपरिसायं॥",
        "‘‘हन्द च मुदुकानि वत्थानि, पच्छिमकं कासिकं निवासेहि।",
        "येहि च सुनिवत्थो, सोभसि राजपरिसायं॥",
        "‘‘मुत्तामणिकनकविभूसितानि, गण्हस्सु हत्थाभरणानि।",
        "येहि च हत्थाभरणेहि, सोभसि राजपरिसायं’’॥",
        "‘‘न हि नूनायं रट्ठपालो, भूमिपति जनपदस्स दायादो।",
        "लोकिस्सरो महन्तो, पुत्ते स्नेहं जनयति’’॥",
        "‘‘मय्हम्पि",
        "सग्गञ्‍च पत्थयानो",
        "‘‘मं पठमं घातेहि, मा मे हदयं दुक्खं फालेसि।",
        "अलङ्कतो",
        "‘‘हन्दय्य मं हनस्सु, परलोके",
        "पुञ्‍ञं करस्सु विपुलं, विचराम उभोपि परलोके’’॥",
        "‘‘मा त्वं चन्दे रुच्‍चि मरणं",
        "ते तं रमयिस्सन्ति, यिट्ठस्मिं गोतमिपुत्ते’’॥",
        "‘‘एवं वुत्ते चन्दा अत्तानं, हन्ति हत्थतलकेहि’’।",
        "‘‘अलमेत्थ",
        "‘‘न",
        "ये न वदन्ति राजानं, मा घातयि ओरसे पुत्ते॥",
        "‘‘न हि नूनिमस्स रञ्‍ञो, ञाती मित्ता च विज्‍जरे सुहदा।",
        "ये न वदन्ति राजानं, मा घातयि अत्रजे पुत्ते॥",
        "‘‘इमे तेपि मय्हं पुत्ता, गुणिनो कायूरधारिनो राज।",
        "तेहिपि यजस्सु यञ्‍ञं, अथ मुञ्‍चतु",
        "‘‘बिलसतं मं कत्वान, यजस्सु सत्तधा महाराज।",
        "मा जेट्ठपुत्तमवधि, अदूसकं सीहसङ्कासं॥",
        "‘‘बिलसतं मं कत्वान, यजस्सु सत्तधा महाराज।",
        "मा",
        "‘‘बहुका तव दिन्‍नाभरणा, उच्‍चावचा सुभणितम्हि।",
        "मुत्तामणिवेळुरिया, एतं ते पच्छिमकं दानं’’॥",
        "‘‘येसं पुब्बे खन्धेसु, फुल्‍ला मालागुणा विवत्तिंसु।",
        "तेसज्‍जपि सुनिसितो",
        "‘‘येसं पुब्बे खन्धेसु, चित्ता मालागुणा विवत्तिंसु।",
        "तेसज्‍जपि सुनिसितो, नेत्तिंसो विवत्तिस्सति खन्धेसु॥",
        "‘‘अचिरं",
        "अथ मम हदयं न फलति, ताव दळ्हबन्धञ्‍च मे आसि॥",
        "‘‘कासिकसुचिवत्थधरा, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।",
        "निय्याथ चन्दसूरिया, यञ्‍ञत्थाय एकराजस्स॥",
        "‘‘कासिकसुचिवत्थधरा, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।",
        "निय्याथ चन्दसूरिया, मातु कत्वा हदयसोकं॥",
        "‘‘कासिकसुचिवत्थधरा, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।",
        "निय्याथ चन्दसूरिया, जनस्स कत्वा हदयसोकं॥",
        "‘‘मंसरसभोजना न्हापकसुन्हापिता, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।",
        "निय्याथ चन्दसूरिया, यञ्‍ञत्थाय एकराजस्स॥",
        "‘‘मंसरसभोजना",
        "निय्याथ चन्दसूरिया, मातु कत्वा हदयसोकं॥",
        "‘‘मंसरसभोजना न्हापकसुन्हापिता, कुण्डलिनो अगलुचन्दनविलित्ता।",
        "निय्याथ",
        "‘‘सब्बस्मिं",
        "पञ्‍चालराजधीता पञ्‍जलिका, सब्बपरिसाय समनुपरियायि",
        "‘‘येन सच्‍चेन खण्डहालो, पापकम्मं करोति दुम्मेधो।",
        "एतेन सच्‍चवज्‍जेन, समङ्गिनी सामिकेन होमि॥",
        "‘‘ये इधत्थि अमनुस्सा, यानि च यक्खभूतभब्यानि।",
        "करोन्तु मे वेय्यावटिकं, समङ्गिनी सामिकेन होमि॥",
        "‘‘या देवता इधागता, यानि च यक्खभूतभब्यानि।",
        "सरणेसिनिं अनाथं तायथ मं, याचामहं पतिमाहं अजेयं’’",
        "‘‘तं सुत्वा अमनुस्सो, अयोकूटं परिब्भमेत्वान।",
        "भयमस्स जनयन्तो, राजानं इदमवोच॥",
        "‘‘बुज्झस्सु खो राजकलि, मा ताहं",
        "मा जेट्ठपुत्तमवधि, अदूसकं सीहसङ्कासं॥",
        "‘‘को ते दिट्ठो राजकलि, पुत्तभरियायो हञ्‍ञमानायो",
        "सेट्ठि च गहपतयो, अदूसका सग्गकामा हि॥",
        "‘‘तं सुत्वा खण्डहालो, राजा च अब्भुतमिदं दिस्वान।",
        "सब्बेसं बन्धनानि मोचेसुं, यथा तं अनुपघातं",
        "‘‘सब्बेसु",
        "सब्बे एकेकलेड्डुकमदंसु, एस वधो खण्डहालस्स’’॥",
        "‘‘सब्बे",
        "न हि पापकम्मं कत्वा, लब्भा सुगतिं इतो गन्तुं’’॥",
        "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये तत्थ समागता तदा आसुं।",
        "चन्दं अभिसिञ्‍चिंसु, समागता राजपरिसा",
        "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये",
        "चन्दं अभिसिञ्‍चिंसु, समागता राजकञ्‍ञायो च॥",
        "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये तत्थ समागता तदा आसुं।",
        "चन्दं अभिसिञ्‍चिंसु, समागता देवपरिसा",
        "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये",
        "चन्दं अभिसिञ्‍चिंसु, समागता देवकञ्‍ञायो च॥",
        "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये तत्थ समागता तदा आसुं।",
        "चेलुक्खेपमकरुं, समागता राजपरिसा",
        "‘‘सब्बेसु",
        "चेलुक्खेपमकरुं, समागता राजकञ्‍ञायो च॥",
        "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये तत्थ समागता तदा आसुं।",
        "चेलुक्खेपमकरुं, समागता देवपरिसा",
        "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, ये",
        "चेलुक्खेपमकरुं, समागता देवकञ्‍ञायो च॥",
        "‘‘सब्बेसु विप्पमुत्तेसु, बहू आनन्दिता अहुं",
        "नन्दिं",
        "‘‘अहु",
        "पहूतयोग्गो धनिमा, अनन्तबलपोरिसो॥",
        "सो च पन्‍नरसिं",
        "चातुमासा",
        "‘‘पण्डिते सुतसम्पन्‍ने, मितपुब्बे",
        "विजयञ्‍च सुनामञ्‍च, सेनापतिं अलातकं॥",
        "‘‘तमनुपुच्छि वेदेहो, ‘‘पच्‍चेकं ब्रूथ सं रुचिं।",
        "चातुमासा कोमुदज्‍ज, जुण्हं ब्यपहतं",
        "कायज्‍ज रतिया रत्तिं, विहरेमु इमं उतुं’’॥",
        "‘‘ततो सेनापति रञ्‍ञो, अलातो एतदब्रवि।",
        "‘‘हट्ठं योग्गं बलं सब्बं, सेनं सन्‍नाहयामसे॥",
        "‘‘निय्याम देव युद्धाय, अनन्तबलपोरिसा।",
        "ये ते वसं न आयन्ति, वसं उपनयामसे",
        "एसा मय्हं सका दिट्ठि, अजितं ओजिनामसे॥",
        "अलातस्स",
        "‘‘सब्बे तुय्हं महाराज, अमित्ता वसमागता॥",
        "‘‘निक्खित्तसत्था पच्‍चत्था, निवातमनुवत्तरे।",
        "उत्तमो उस्सवो अज्‍ज, न युद्धं मम रुच्‍चति॥",
        "‘‘अन्‍नपानञ्‍च खज्‍जञ्‍च, खिप्पं अभिहरन्तु ते।",
        "रमस्सु देव कामेहि, नच्‍चगीते सुवादिते’’॥",
        "सुनामस्स वचो सुत्वा, विजयो एतदब्रवि।",
        "‘‘सब्बे कामा महाराज, निच्‍चं तव मुपट्ठिता॥",
        "‘‘न हेते दुल्‍लभा देव, तव कामेहि मोदितुं।",
        "सदापि कामा सुलभा, नेतं चित्तमतं",
        "‘‘समणं",
        "यो नज्‍ज विनये कङ्खं, अत्थधम्मविदू इसे’’॥",
        "विजयस्स वचो सुत्वा, राजा अङ्गति मब्रवि।",
        "‘‘यथा विजयो भणति, मय्हम्पेतंव रुच्‍चति॥",
        "‘‘समणं",
        "यो नज्‍ज विनये कङ्खं, अत्थधम्मविदू इसे॥",
        "‘‘सब्बेव सन्ता करोथ मतिं, कं उपासेमु पण्डितं।",
        "यो",
        "‘‘वेदेहस्स वचो सुत्वा, अलातो एतदब्रवि।",
        "‘‘अत्थायं",
        "‘‘गुणो कस्सपगोत्तायं, सुतो चित्रकथी गणी।",
        "तं देव",
        "‘‘अलातस्स वचो सुत्वा, राजा चोदेसि सारथिं।",
        "‘‘मिगदायं गमिस्साम, युत्तं यानं इधानय’’॥",
        "तस्स यानं अयोजेसुं, दन्तं रूपियपक्खरं",
        "सुक्‍कमट्ठपरिवारं, पण्डरं दोसिनामुखं॥",
        "‘‘तत्रासुं कुमुदायुत्ता, चत्तारो सिन्धवा हया।",
        "अनिलूपमसमुप्पाता",
        "‘‘सेतच्छत्तं सेतरथो, सेतस्सा सेतबीजनी।",
        "वेदेहो सहमच्‍चेहि, निय्यं चन्दोव सोभति॥",
        "‘‘तमनुयायिंसु बहवो, इन्दिखग्गधरा",
        "अस्सपिट्ठिगता वीरा, नरा नरवराधिपं॥",
        "सो मुहुत्तंव यायित्वा, याना ओरुय्ह खत्तियो।",
        "वेदेहो सहमच्‍चेहि, पत्ती गुणमुपागमि॥",
        "येपि तत्थ तदा आसुं, ब्राह्मणिब्भा समागता।",
        "न ते अपनयी राजा, अकतं भूमिमागते॥",
        "‘‘ततो",
        "मुदुपच्‍चत्थते राजा, एकमन्तं उपाविसि॥",
        "‘‘निसज्‍ज राजा सम्मोदि, कथं सारणियं ततो।",
        "‘‘कच्‍चि",
        "‘‘कच्‍चि अकसिरा वुत्ति, लभसि",
        "अपाबाधो चसि कच्‍चि, चक्खुं न परिहायति’’॥",
        "तं गुणो पटिसम्मोदि, वेदेहं विनये रतं।",
        "‘‘यापनीयं महाराज, सब्बमेतं तदूभयं॥",
        "‘‘कच्‍चि",
        "कच्‍चि अरोगं योग्गं ते, कच्‍चि वहति वाहनं।",
        "कच्‍चि ते ब्याधयो नत्थि, सरीरस्सुपतापिया’’",
        "पटिसम्मोदितो राजा, ततो पुच्छि अनन्तरा।",
        "अत्थं धम्मञ्‍च ञायञ्‍च, धम्मकामो रथेसभो॥",
        "‘‘कथं धम्मं चरे मच्‍चो, मातापितूसु कस्सप।",
        "कथं चरे आचरिये, पुत्तदारे कथं चरे॥",
        "‘‘कथं चरेय्य वुड्ढेसु, कथं समणब्राह्मणे।",
        "कथञ्‍च बलकायस्मिं, कथं जनपदे चरे॥",
        "‘‘कथं धम्मं चरित्वान, मच्‍चा गच्छन्ति",
        "कथञ्‍चेके अधम्मट्ठा, पतन्ति निरयं अथो’’॥",
        "‘‘वेदेहस्स वचो सुत्वा, कस्सपो एतदब्रवि।",
        "‘‘‘सुणोहि मे महाराज, सच्‍चं अवितथं पदं॥",
        "‘‘‘नत्थि धम्मचरितस्स",
        "नत्थि",
        "‘‘‘नत्थि",
        "नत्थि आचरियो नाम, अदन्तं को दमेस्सति॥",
        "‘‘‘समतुल्यानि भूतानि, नत्थि जेट्ठापचायिका।",
        "नत्थि बलं वीरियं वा, कुतो उट्ठानपोरिसं।",
        "नियतानि हि भूतानि, यथा गोटविसो तथा॥",
        "‘‘‘लद्धेय्यं लभते मच्‍चो, तत्थ दानफलं कुतो।",
        "नत्थि दानफलं देव, अवसो देववीरियो॥",
        "‘‘‘बालेहि दानं पञ्‍ञत्तं, पण्डितेहि पटिच्छितं।",
        "अवसा देन्ति धीरानं, बाला पण्डितमानिनो॥",
        "‘‘‘सत्तिमे सस्सता काया, अच्छेज्‍जा अविकोपिनो।",
        "तेजो पथवी आपो च, वायो सुखं दुखञ्‍चिमे।",
        "जीवे च सत्तिमे काया, येसं छेत्ता न विज्‍जति॥",
        "‘‘‘नत्थि हन्ता व छेत्ता वा, हञ्‍ञे येवापि",
        "अन्तरेनेव कायानं, सत्थानि वीतिवत्तरे॥",
        "‘‘‘यो",
        "न सो छिन्दति ते काये, तत्थ पापफलं कुतो॥",
        "‘‘‘चुल्‍लासीतिमहाकप्पे, सब्बे सुज्झन्ति संसरं।",
        "अनागते तम्हि काले, सञ्‍ञतोपि न सुज्झति॥",
        "‘‘‘चरित्वापि बहुं भद्रं, नेव सुज्झन्तिनागते।",
        "पापञ्‍चेपि",
        "‘‘‘अनुपुब्बेन नो सुद्धि, कप्पानं चुल्‍लसीतिया।",
        "नियतिं नातिवत्ताम, वेलन्तमिव सागरो’’’॥",
        "कस्सपस्स वचो सुत्वा, अलातो एतदब्रवि।",
        "‘‘यथा भदन्तो भणति, मय्हम्पेतंव रुच्‍चति॥",
        "‘‘अहम्पि पुरिमं जातिं, सरे संसरितत्तनो।",
        "पिङ्गलो नामहं आसिं, लुद्दो गोघातको पुरे॥",
        "‘‘बाराणसियं",
        "बहू मया हता पाणा, महिंसा सूकरा अजा॥",
        "‘‘ततो चुतो इध जातो, इद्धे सेनापतीकुले।",
        "नत्थि नून फलं पापं, योहं",
        "अथेत्थ बीजको नाम, दासो आसि पटच्‍चरी",
        "उपोसथं उपवसन्तो, गुणसन्तिकुपागमि॥",
        "कस्सपस्स वचो सुत्वा, अलातस्स च भासितं।",
        "पस्ससन्तो मुहुं उण्हं, रुदं अस्सूनि वत्तयि॥",
        "तमनुपुच्छि वेदेहो, ‘‘किमत्थं सम्म रोदसि।",
        "किं ते सुतं वा दिट्ठं वा, किं मं वेदेसि वेदनं’’॥",
        "वेदेहस्स वचो सुत्वा, बीजको एतदब्रवि।",
        "‘‘नत्थि मे वेदना दुक्खा, महाराज सुणोहि मे॥",
        "‘‘अहम्पि पुरिमं जातिं, सरामि सुखमत्तनो।",
        "साकेताहं",
        "‘‘सम्मतो ब्राह्मणिब्भानं, संविभागरतो सुचि।",
        "न चापि पापकं कम्मं, सरामि कतमत्तनो॥",
        "‘‘ततो चुताहं वेदेह, इध जातो दुरित्थिया।",
        "गब्भम्हि कुम्भदासिया, यतो जातो सुदुग्गतो॥",
        "‘‘एवम्पि",
        "उपड्ढभागं भत्तस्स, ददामि यो मे इच्छति॥",
        "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, सदा उपवसामहं।",
        "न चापि",
        "‘‘सब्बमेव हि नूनेतं, सुचिण्णं भवति निप्फलं।",
        "निरत्थं मञ्‍ञिदं सीलं, अलातो भासती यथा॥",
        "‘‘कलिमेव नून गण्हामि, असिप्पो धुत्तको यथा।",
        "कटं अलातो गण्हाति, कितवोसिक्खितो यथा॥",
        "‘‘द्वारं",
        "तस्मा राज परोदामि, सुत्वा कस्सपभासितं’’॥",
        "बीजकस्स वचो सुत्वा, राजा अङ्गति मब्रवि।",
        "‘‘नत्थि द्वारं सुगतिया, नियतिं",
        "‘‘सुखं वा यदि वा दुक्खं, नियतिया किर लब्भति।",
        "संसारसुद्धि सब्बेसं, मा तुरित्थो",
        "‘‘अहम्पि पुब्बे कल्याणो, ब्राह्मणिब्भेसु ब्यावटो",
        "वोहारमनुसासन्तो",
        "‘‘पुनपि भन्ते दक्खेमु, सङ्गति चे भविस्सति’’।",
        "इदं वत्वान वेदेहो, पच्‍चगा सनिवेसनं॥",
        "ततो रत्या विवसाने, उपट्ठानम्हि अङ्गति।",
        "अमच्‍चे सन्‍निपातेत्वा, इदं वचनमब्रवि॥",
        "‘‘चन्दके मे विमानस्मिं, सदा कामे विधेन्तु मे।",
        "मा उपगच्छुं अत्थेसु, गुय्हप्पकासियेसु च॥",
        "‘‘विजयो च सुनामो च, सेनापति अलातको।",
        "एते अत्थे निसीदन्तु, वोहारकुसला तयो’’॥",
        "इदं वत्वान वेदेहो, कामेव बहुमञ्‍ञथ।",
        "न चापि ब्राह्मणिब्भेसु, अत्थे किस्मिञ्‍चि ब्यावटो॥",
        "ततो द्वेसत्तरत्तस्स, वेदेहस्सत्रजा पिया।",
        "राजकञ्‍ञा रुचा",
        "‘अलङ्करोथ मं खिप्पं, सखियो चालङ्करोन्तु",
        "सुवे पन्‍नरसो दिब्यो, गच्छं इस्सरसन्तिके’",
        "तस्सा",
        "मणिसङ्खमुत्तारतनं, नानारत्ते च अम्बरे॥",
        "तञ्‍च",
        "परिकिरिय पसोभिंसु",
        "सा च सखिमज्झगता, सब्बाभरणभूसिता।",
        "सतेरता",
        "उपसङ्कमित्वा वेदेहं, वन्दित्वा विनये रतं।",
        "सुवण्णखचिते",
        "तञ्‍च दिस्वान वेदेहो, अच्छरानंव सङ्गमं।",
        "रुचं सखिमज्झगतं, इदं वचनमब्रवि॥",
        "‘‘कच्‍चि रमसि पासादे, अन्तोपोक्खरणिं पति।",
        "कच्‍चि बहुविधं खज्‍जं, सदा अभिहरन्ति ते॥",
        "‘‘कच्‍चि बहुविधं माल्यं, ओचिनित्वा कुमारियो।",
        "घरके करोथ पच्‍चेकं, खिड्डारतिरता मुहुं",
        "‘‘केन वा विकलं तुय्हं, किं खिप्पं आहरन्तु ते।",
        "मनोकरस्सु कुड्डमुखी",
        "वेदेहस्स वचो सुत्वा, रुचा पितरमब्रवि।",
        "‘‘सब्बमेतं महाराज, लब्भतिस्सरसन्तिके॥",
        "‘‘सुवे पन्‍नरसो दिब्यो, सहस्सं आहरन्तु मे।",
        "यथादिन्‍नञ्‍च दस्सामि, दानं सब्बवनीस्वहं’’",
        "रुचाय वचनं सुत्वा, राजा अङ्गति मब्रवि।",
        "‘‘बहुं विनासितं वित्तं, निरत्थं अफलं तया॥",
        "‘‘उपोसथे वसं निच्‍चं, अन्‍नपानं न भुञ्‍जसि।",
        "नियतेतं अभुत्तब्बं, नत्थि पुञ्‍ञं अभुञ्‍जतो’’॥",
        "‘‘बीजकोपि हि सुत्वान, तदा कस्सपभासितं।",
        "पस्ससन्तो",
        "‘‘याव",
        "नत्थि भद्दे परो लोको, किं निरत्थं विहञ्‍ञसि’’॥",
        "वेदेहस्स वचो सुत्वा, रुचा रुचिरवण्णिनी।",
        "जानं पुब्बापरं धम्मं, पितरं एतदब्रवि॥",
        "‘‘सुतमेव",
        "बालूपसेवी यो होति, बालोव समपज्‍जथ॥",
        "‘‘मूळ्हो हि मूळ्हमागम्म, भिय्यो मोहं निगच्छति।",
        "पतिरूपं अलातेन, बीजकेन च मुय्हितुं॥",
        "‘‘त्वञ्‍च देवासि सप्पञ्‍ञो, धीरो अत्थस्स कोविदो।",
        "कथं बालेहि सदिसं, हीनदिट्ठिं उपागमि॥",
        "‘‘सचेपि संसारपथेन सुज्झति, निरत्थिया पब्बज्‍जा गुणस्स।",
        "कीटोव अग्गिं जलितं अपापतं, उपपज्‍जति मोहमूळ्हो",
        "‘‘संसारसुद्धीति पुरे निविट्ठा, कम्मं विदूसेन्ति बहू अजानं",
        "पुब्बे कली दुग्गहितोवअत्था",
        "‘‘उपमं ते करिस्सामि, महाराज तवत्थिया।",
        "उपमाय",
        "‘‘वाणिजानं यथा नावा, अप्पमाणभरा",
        "अतिभारं समादाय, अण्णवे अवसीदति॥",
        "‘‘एवमेव नरो पापं, थोकं थोकम्पि आचिनं।",
        "अतिभारं समादाय, निरये अवसीदति॥",
        "‘‘न ताव भारो परिपूरो, अलातस्स महीपति।",
        "आचिनाति च तं पापं, येन गच्छति दुग्गतिं॥",
        "‘‘पुब्बेवस्स",
        "तस्सेव देव निस्सन्दो, यञ्‍चेसो लभते सुखं॥",
        "‘‘खीयते चस्स तं पुञ्‍ञं, तथा हि अगुणे रतो।",
        "उजुमग्गं अवहाय",
        "‘‘तुला यथा पग्गहिता, ओहिते तुलमण्डले।",
        "उन्‍नमेति तुलासीसं, भारे ओरोपिते सति॥",
        "‘‘एवमेव नरो पुञ्‍ञं, थोकं थोकम्पि आचिनं।",
        "सग्गातिमानो दासोव, बीजको सातवे",
        "‘‘यमज्‍ज बीजको दासो, दुक्खं पस्सति अत्तनि।",
        "पुब्बेवस्स",
        "‘‘खीयते चस्स तं पापं, तथा हि विनये रतो।",
        "कस्सपञ्‍च समापज्‍ज, मा हेवुप्पथमागमा॥",
        "‘‘यं",
        "सीलवन्तं विसीलं वा, वसं तस्सेव गच्छति॥",
        "‘‘यादिसं कुरुते मित्तं, यादिसं चूपसेवति।",
        "सोपि तादिसको होति, सहवासो हि",
        "‘‘सेवमानो सेवमानं, सम्फुट्ठो सम्फुसं परं।",
        "सरो दिद्धो कलापंव, अलित्तमुपलिम्पति।",
        "उपलेपभया",
        "‘‘पूतिमच्छं कुसग्गेन, यो नरो उपनय्हति।",
        "कुसापि पूति वायन्ति, एवं बालूपसेवना॥",
        "‘‘तगरञ्‍च पलासेन, यो नरो उपनय्हति।",
        "पत्तापि सुरभि वायन्ति, एवं धीरूपसेवना॥",
        "‘‘तस्मा पत्तपुटस्सेव",
        "असन्ते नोपसेवेय्य, सन्ते सेवेय्य पण्डितो।",
        "असन्तो निरयं नेन्ति, सन्तो पापेन्ति सुग्गतिं’’॥",
        "अहम्पि",
        "अनागतापि सत्तेव, या गमिस्सं इतो चुता॥",
        "‘‘या मे सा सत्तमी जाति, अहु पुब्बे जनाधिप।",
        "कम्मारपुत्तो मगधेसु, अहुं राजगहे पुरे॥",
        "‘‘पापं सहायमागम्म, बहुं पापं कतं मया।",
        "परदारस्स हेठेन्तो, चरिम्हा अमरा विय॥",
        "‘‘तं",
        "अथ अञ्‍ञेहि कम्मेहि, अजायिं वंसभूमियं॥",
        "‘‘कोसम्बियं सेट्ठिकुले, इद्धे फीते महद्धने।",
        "एकपुत्तो महाराज, निच्‍चं सक्‍कतपूजितो॥",
        "‘‘तत्थ मित्तं असेविस्सं, सहायं सातवे रतं।",
        "पण्डितं सुतसम्पन्‍नं, सो मं अत्थे निवेसयि॥",
        "‘‘चातुद्दसिं पञ्‍चदसिं, बहुं रत्तिं उपावसिं।",
        "तं कम्मं निहितं अट्ठा, निधीव उदकन्तिके॥",
        "‘‘अथ पापान कम्मानं, यमेतं मगधे कतं।",
        "फलं परियाग मं",
        "‘‘ततो",
        "सकम्मुना अपच्‍चिस्सं, तं सरं न सुखं लभे॥",
        "‘‘बहुवस्सगणे तत्थ, खेपयित्वा बहुं दुखं।",
        "भिन्‍नागते",
        "‘‘सातपुत्ता मया वूळ्हा, पिट्ठिया च रथेन च।",
        "तस्स कम्मस्स निस्सन्दो, परदारगमनस्स मे॥",
        "‘‘ततो चुताहं वेदेह, कपि आसिं ब्रहावने।",
        "निलुञ्‍चितफलो",
        "तस्स कम्मस्स निस्सन्दो, परदारगमनस्स मे॥",
        "‘‘ततो",
        "निलुञ्‍चितो",
        "तस्स कम्मस्स निस्सन्दो, परदारगमनस्स मे॥",
        "‘‘ततो चुताहं वेदेह, वज्‍जीसु कुलमागमा।",
        "नेवित्थी न पुमा आसिं, मनुस्सत्ते सुदुल्‍लभे।",
        "तस्स कम्मस्स निस्सन्दो, परदारगमनस्स मे॥",
        "‘‘ततो चुताहं वेदेह, अजायिं नन्दने वने।",
        "भवने तावतिंसाहं, अच्छरा कामवण्णिनी",
        "‘‘विचित्तवत्थाभरणा, आमुत्तमणिकुण्डला।",
        "कुसला नच्‍चगीतस्स, सक्‍कस्स परिचारिका॥",
        "‘‘तत्थ ठिताहं वेदेह, सरामि जातियो इमा।",
        "अनागतापि सत्तेव, या गमिस्सं इतो चुता॥",
        "‘‘परियागतं तं कुसलं, यं मे कोसम्बियं कतं।",
        "देवे चेव मनुस्से च, सन्धाविस्सं इतो चुता॥",
        "‘‘सत्त जच्‍चो",
        "थीभावापि न मुच्‍चिस्सं, छट्ठा निगतियो",
        "‘‘सत्तमी च गति देव, देवपुत्तो महिद्धिको।",
        "पुमा देवो भविस्सामि",
        "‘‘अज्‍जापि सन्तानमयं, मालं गन्थेन्ति नन्दने।",
        "देवपुत्तो जवो नाम, यो मे मालं पटिच्छति॥",
        "‘‘मुहुत्तो",
        "रत्तिन्दिवो",
        "‘‘इति कम्मानि अन्वेन्ति, असङ्खेय्यापि जातियो।",
        "कल्याणं यदि वा पापं, न हि कम्मं विनस्सति",
        "‘‘यो",
        "परदारं विवज्‍जेय्य, धोतपादोव कद्दमं॥",
        "‘‘या इच्छे पुरिसो होतुं, जातिं जातिं पुनप्पुनं।",
        "सामिकं अपचायेय्य, इन्दंव परिचारिका॥",
        "‘‘यो इच्छे दिब्यभोगञ्‍च, दिब्बमायुं यसं सुखं।",
        "पापानि परिवज्‍जेत्वा",
        "‘‘कायेन वाचा मनसा, अप्पमत्तो विचक्खणो।",
        "अत्तनो होति अत्थाय, इत्थी वा यदि वा पुमा॥",
        "‘‘ये केचिमे मानुजा जीवलोके, यसस्सिनो सब्बसमन्तभोगा।",
        "असंसयं तेहि पुरे सुचिण्णं, कम्मस्सकासे पुथु सब्बसत्ता॥",
        "‘‘इङ्घानुचिन्तेसि सयम्पि देव, कुतोनिदाना ते इमा जनिन्द।",
        "या ते इमा अच्छरासन्‍निकासा, अलङ्कता कञ्‍चनजालछन्‍ना’’॥",
        "इच्‍चेवं पितरं कञ्‍ञा, रुचा तोसेसि अङ्गतिं।",
        "मूळ्हस्स",
        "अथागमा ब्रह्मलोका, नारदो मानुसिं पजं।",
        "जम्बुदीपं अवेक्खन्तो, अद्दा राजानमङ्गतिं॥",
        "‘‘ततो पतिट्ठा पासादे, वेदेहस्स पुरत्थतो",
        "तञ्‍च दिस्वानानुप्पत्तं, रुचा इसिमवन्दथ॥",
        "‘‘अथासनम्हा ओरुय्ह, राजा ब्यथितमानसो",
        "नारदं परिपुच्छन्तो, इदं वचनमब्रवि॥",
        "‘‘कुतो",
        "अक्खाहि मे पुच्छितो नामगोत्तं, कथं तं जानन्ति मनुस्सलोके’’॥",
        "‘‘अहञ्हि देवतो इदानि एमि, ओभासयं सब्बदिसा",
        "अक्खामि ते पुच्छितो नामगोत्तं, जानन्ति मं नारदो कस्सपो च’’॥",
        "‘‘अच्छेररूपं तव",
        "पुच्छामि तं नारद एतमत्थं, अथ केन वण्णेन तवायमिद्धि’’॥",
        "‘‘सच्‍चञ्‍च",
        "तेहेव धम्मेहि सुसेवितेहि, मनोजवो येन कामं गतोस्मि’’॥",
        "‘‘अच्छेरमाचिक्खसि पुञ्‍ञसिद्धिं, सचे हि एतेहि",
        "पुच्छामि तं नारद एतमत्थं, पुट्ठो च मे साधु वियाकरोहि’’॥",
        "‘‘पुच्छस्सु मं राज तवेस अत्थो, यं संसयं कुरुसे भूमिपाल।",
        "अहं तं निस्संसयतं गमेमि, नयेहि ञायेहि च हेतुभी च’’॥",
        "‘‘पुच्छामि तं नारद एतमत्थं, पुट्ठो च मे नारद मा मुसा भणि।",
        "अत्थि नु देवा पितरो नु अत्थि, लोको परो अत्थि जनो यमाहु’’॥",
        "‘‘अत्थेव",
        "कामेसु गिद्धा च नरा पमूळ्हा, लोकं परं न विदू मोहयुत्ता’’॥",
        "‘‘अत्थीति",
        "इधेव मे पञ्‍च सतानि देहि, दस्सामि ते परलोके सहस्सं’’॥",
        "‘‘दज्‍जेमु खो पञ्‍च सतानि भोतो, जञ्‍ञामु चे सीलवन्तं वदञ्‍ञुं",
        "लुद्दं तं भोन्तं निरये वसन्तं, को चोदये परलोके सहस्सं॥",
        "‘‘इधेव यो होति अधम्मसीलो",
        "न पण्डिता तस्मिं इणं ददन्ति, न हि आगमो होति तथाविधम्हा॥",
        "‘‘दक्खञ्‍च पोसं मनुजा विदित्वा, उट्ठानकं",
        "सयमेव भोगेहि निमन्तयन्ति, कम्मं करित्वा पुन माहरेसि’’॥",
        "‘‘इतो चुतो",
        "तं खज्‍जमानं निरये वसन्तं, काकेहि गिज्झेहि च सेनकेहि",
        "सञ्छिन्‍नगत्तं",
        "‘‘अन्धंतमं",
        "सा नेव रत्ती न दिवा पञ्‍ञायति, तथाविधे को विचरे धनत्थिको॥",
        "‘‘सबलो च सामो च दुवे सुवाना, पवद्धकाया बलिनो महन्ता।",
        "खादन्ति दन्तेहि अयोमयेहि, इतो पणुन्‍नं परलोकपत्तं",
        "‘‘तं खज्‍जमानं निरये वसन्तं, लुद्देहि वाळेहि अघम्मिगेहि च।",
        "सञ्छिन्‍नगत्तं रुहिरं सवन्तं, को चोदये परलोके सहस्सं॥",
        "‘‘उसूहि सत्तीहि च सुनिसिताहि, हनन्ति विज्झन्ति च पच्‍चमित्ता",
        "काळूपकाळा निरयम्हि घोरे, पुब्बे नरं दुक्‍कटकम्मकारिं॥",
        "‘‘तं",
        "सञ्छिन्‍नगत्तं",
        "‘‘सत्ती उसू तोमरभिण्डिवाला, विविधावुधा वस्सन्ति तत्थ देवा।",
        "पतन्ति अङ्गारमिवच्‍चिमन्तो, सिलासनी वस्सति लुद्दकम्मे॥",
        "‘‘उण्हो च वातो निरयम्हि दुस्सहो, न तम्हि सुखं लब्भति",
        "तं तं विधावन्तमलेनमातुरं, को चोदये परलोके सहस्सं॥",
        "‘‘सन्धावमानम्पि",
        "पतोदलट्ठीहि सुचोदयन्तं",
        "‘‘तमारुहन्तं खुरसञ्‍चितं गिरिं, विभिंसनं पज्‍जलितं भयानकं।",
        "सञ्छिन्‍नगत्तं रुहिरं सवन्तं, को चोदये परलोके सहस्सं॥",
        "‘‘तमारुहन्तं पब्बतसन्‍निकासं, अङ्गाररासिं जलितं भयानकं।",
        "सुदड्ढगत्तं",
        "‘‘अब्भकूटसमा उच्‍चा, कण्टकनिचिता",
        "अयोमयेहि तिक्खेहि, नरलोहितपायिभि॥",
        "‘‘तमारुहन्ति नारियो, नरा च परदारगू।",
        "चोदिता सत्तिहत्थेहि, यमनिद्देसकारिभि॥",
        "‘‘तमारुहन्तं निरयं, सिम्बलिं रुहरिमक्खितं।",
        "विदड्ढकायं",
        "‘‘पस्ससन्तं मुहुं उण्हं, पुब्बकम्मापराधिकं।",
        "दुमग्गे वितचं गत्तं",
        "‘‘अब्भकूटसमा उच्‍चा, असिपत्ताचिता दुमा।",
        "अयोमयेहि तिक्खेहि, नरलोहितपायिभि॥",
        "‘‘तमारुहन्तं असिपत्तपादपं, असीहि तिक्खेहि च छिज्‍जमानं",
        "सञ्छिन्‍नगत्तं रुहिरं सवन्तं, को चोदये परलोके सहस्सं॥",
        "‘‘ततो",
        "सम्पतितं वेतरणिं, को तं याचेय्य तं धनं॥",
        "‘‘खरा खरोदका",
        "अयोपोक्खरसञ्छन्‍ना, तिक्खा पत्तेहि सन्दति॥",
        "‘‘तत्थ",
        "वेतरञ्‍ञे अनालम्बे, को तं याचेय्य तं धनं’’॥",
        "‘‘वेधामि",
        "भयानुतप्पामि महा च मे भया, सुत्वान कथा",
        "‘‘आदित्ते वारिमज्झंव, दीपंवोघे महण्णवे।",
        "अन्धकारेव पज्‍जोतो, त्वं नोसि सरणं इसे॥",
        "‘‘अत्थञ्‍च धम्मं अनुसास मं इसे, अतीतमद्धा अपराधितं मया।",
        "आचिक्ख मे नारद सुद्धिमग्गं, यथा अहं नो निरयं पतेय्यं’’॥",
        "‘‘यथा अहु धतरट्ठो ( )",
        "उसिन्दरो चापि सिवी च राजा, परिचारका समणब्राह्मणानं॥",
        "‘‘एते चञ्‍ञे च राजानो, ये सग्गविसयं",
        "अधम्मं परिवज्‍जेत्वा, धम्मं चर महीपति॥",
        "‘‘अन्‍नहत्था च ते ब्यम्हे, घोसयन्तु पुरे तव।",
        "को छातो को च तसितो, को मालं को विलेपनं।",
        "नानारत्तानं वत्थानं, को नग्गो परिदहिस्सति॥",
        "‘‘को",
        "इति सायञ्‍च पातो च, घोसयन्तु पुरे तव॥",
        "‘‘जिण्णं पोसं गवस्सञ्‍च, मास्सु युञ्‍ज यथा पुरे।",
        "परिहारञ्‍च दज्‍जासि, अधिकारकतो बली॥",
        "‘‘कायो ते रथसञ्‍ञातो, मनोसारथिको लहु।",
        "अविहिंसासारितक्खो, संविभागपटिच्छदो॥",
        "‘‘पादसञ्‍ञमनेमियो, हत्थसञ्‍ञमपक्खरो।",
        "कुच्छिसञ्‍ञमनब्भन्तो, वाचासञ्‍ञमकूजनो॥",
        "‘‘सच्‍चवाक्यसमत्तङ्गो, अपेसुञ्‍ञसुसञ्‍ञतो।",
        "गिरासखिलनेलङ्गो, मितभाणिसिलेसितो॥",
        "‘‘सद्धालोभसुसङ्खारो, निवातञ्‍जलिकुब्बरो।",
        "अथद्धतानतीसाको",
        "‘‘अक्‍कोधनमनुग्घाती, धम्मपण्डरछत्तको।",
        "बाहुसच्‍चमपालम्बो, ठितचित्तमुपाधियो",
        "‘‘कालञ्‍ञुताचित्तसारो, वेसारज्‍जतिदण्डको।",
        "निवातवुत्तियोत्तको",
        "‘‘अलीनचित्तसन्थारो",
        "सति पतोदो धीरस्स, धिति योगो च रस्मियो॥",
        "‘‘मनो दन्तं पथं नेति",
        "इच्छा",
        "‘‘रूपे सद्दे रसे गन्धे, वाहनस्स पधावतो।",
        "पञ्‍ञा आकोटनी राज, तत्थ अत्ताव सारथि॥",
        "‘‘सचे एतेन यानेन, समचरिया दळ्हा धिति।",
        "सब्बकामदुहो राज, न जातु निरयं वजे’’॥",
        "‘‘अलातो",
        "विजयो सारिपुत्तोसि, मोग्गल्‍लानोसि बीजको॥",
        "‘‘सुनक्खत्तो लिच्छविपुत्तो, गुणो आसि अचेलको।",
        "आनन्दो सा रुचा आसि, या राजानं पसादयि॥",
        "‘‘ऊरुवेळकस्सपो राजा, पापदिट्ठि तदा अहु।",
        "महाब्रह्मा बोधिसत्तो, एवं धारेथ जातक’’न्ति॥",
        "‘‘पण्डु किसियासि दुब्बला, वण्णरूपं",
        "विमले अक्खाहि पुच्छिता, कीदिसी तुय्हं सरीरवेदना’’॥",
        "‘‘धम्मो मनुजेसु मातीनं",
        "धम्माहतं",
        "‘‘चन्दं खो त्वं दोहळायसि, सूरियं वा अथ वापि मालुतं।",
        "दुल्‍लभञ्हि",
        "‘‘किन्‍नु तात तुवं पज्झायसि, पदुमं हत्थगतंव ते मुखं।",
        "किन्‍नु दुम्मनरूपोसि इस्सर, मा त्वं सोचि अमित्ततापन’’॥",
        "‘‘माता",
        "दुल्‍लभञ्हि विधुरस्स दस्सनं, को विधुरमिध मानयिस्सति’’॥",
        "‘‘तस्स भत्तुपरियेसनं",
        "‘‘पितुनो च सा सुत्वान वाक्यं, रत्तिं निक्खम्म अवस्सुतिं चरि’’॥",
        "‘‘के गन्धब्बे रक्खसे च नागे, के किम्पुरिसे चापि मानुसे।",
        "के",
        "‘‘अस्सास हेस्सामि ते पति, भत्ता ते हेस्सामि अनिन्दलोचने।",
        "पञ्‍ञा हि ममं तथाविधा, अस्सास हेस्ससि भरिया मम॥",
        "‘‘अवचासि पुण्णकं इरन्धती",
        "एहि गच्छाम पितु ममन्तिके",
        "‘‘अलङ्कता सुवसना, मालिनी चन्दनुस्सदा।",
        "यक्खं हत्थे गहेत्वान, पितुसन्तिकुपागमि’’॥",
        "‘‘नागवर वचो सुणोहि मे, पतिरूपं पटिपज्‍ज सुङ्कियं।",
        "पत्थेमि अहं इरन्धतिं, ताय समङ्गिं करोहि मं तुवं॥",
        "‘‘सतं हत्थी सतं अस्सा, सतं अस्सतरीरथा।",
        "सतं वलभियो पुण्णा, नानारत्नस्स केवला।",
        "ते नाग पटिपज्‍जस्सु, धीतरं देहिरन्धतिं’’॥",
        "‘‘याव",
        "अनामन्त कतं कम्मं, तं पच्छा अनुतप्पति’’॥",
        "ततो सो वरुणो नागो, पविसित्वा निवेसनं।",
        "भरियं आमन्तयित्वान, इदं वचनमब्रवि॥",
        "‘‘अयं सो पुण्णको यक्खो, याचती मं इरन्धतिं।",
        "बहुना वित्तलाभेन, तस्स देम पियं ममं’’॥",
        "‘‘न धनेन न वित्तेन, लब्भा अम्हं इरन्धती।",
        "सचे च खो हदयं पण्डितस्स, धम्मेन लद्धा इध माहरेय्य।",
        "एतेन वित्तेन कुमारि लब्भा, नाञ्‍ञं धनं उत्तरि पत्थयाम’’॥",
        "ततो सो वरुणो नागो, निक्खमित्वा निवेसना।",
        "पुण्णकामन्तयित्वान, इदं वचनमब्रवि॥",
        "‘‘न",
        "सचे तुवं हदयं पण्डितस्स, धम्मेन लद्धा इध माहरेसि।",
        "एतेन वित्तेन कुमारि लब्भा, नाञ्‍ञं धनं उत्तरि पत्थयाम’’॥",
        "‘‘यं पण्डितोत्येके वदन्ति लोके, तमेव बालोति पुनाहु अञ्‍ञे।",
        "अक्खाहि",
        "‘‘कोरब्यराजस्स धनञ्‍चयस्स",
        "आनेहि तं पण्डितं धम्मलद्धा, इरन्धती पदचरा",
        "‘‘इदञ्‍च सुत्वा वरुणस्स वाक्यं, उट्ठाय यक्खो परमप्पतीतो।",
        "तत्थेव सन्तो पुरिसं असंसि, आनेहि आजञ्‍ञमिधेव युत्तं॥",
        "‘‘जातरूपमया",
        "जम्बोनदस्स पाकस्स, सुवण्णस्स उरच्छदो’’॥",
        "‘‘देववाहवहं यानं, अस्समारुय्ह पुण्णको।",
        "अलङ्कतो कप्पितकेसमस्सु, पक्‍कामि वेहायसमन्तलिक्खे",
        "‘‘सो पुण्णको कामरागेन",
        "गन्त्वान तं भूतपतिं यसस्सिं, इच्‍चब्रवी वेस्सवणं कुवेरं॥",
        "‘‘भोगवती नाम मन्दिरे, वासा",
        "नगरे निम्मिते कञ्‍चनमये, मण्डलस्स उरगस्स निट्ठितं॥",
        "‘‘अट्टालका ओट्ठगीवियो, लोहितङ्कस्स मसारगल्‍लिनो।",
        "पासादेत्थ सिलामया, सोवण्णरतनेहि छादिता॥",
        "‘‘अम्बा तिलका च जम्बुयो, सत्तपण्णा मुचलिन्दकेतका।",
        "पियङ्गु",
        "‘‘चम्पेय्यका नागमल्‍लिका, भगिनीमाला अथ मेत्थ कोलिया।",
        "एते दुमा परिणामिता, सोभयन्ति उरगस्स मन्दिरं",
        "‘‘खज्‍जुरेत्थ",
        "यत्थ वसतो पपातिको, नागराजा वरुणो महिद्धिको॥",
        "‘‘तस्स कोमारिका भरिया, विमला कञ्‍चनवेल्‍लिविग्गहा।",
        "काला",
        "‘‘लाखारसरत्तसुच्छवी",
        "तिदिवोकचराव अच्छरा, विज्‍जुवब्भघना विनिस्सटा॥",
        "‘‘सा दोहळिनी सुविम्हिता, विधुरस्स हदयं धनियति।",
        "तं तेसं देमि इस्सर, तेन ते देन्ति इरन्धतिं ममं’’॥",
        "‘‘सो पुण्णको भूतपतिं यसस्सिं, आमन्तय वेस्सवणं कुवेरं।",
        "तत्थेव सन्तो",
        "‘‘जातरूपमया कण्णा, काचम्हिचमया खुरा।",
        "जम्बोनदस्स पाकस्स, सुवण्णस्स उरच्छदो॥",
        "‘‘देववाहवहं यानं, अस्समारुय्ह पुण्णको।",
        "अलङ्कतो कप्पितकेसमस्सु, पक्‍कामि वेहायसमन्तलिक्खे’’॥",
        "‘‘सो",
        "पहूतभक्खं बहुअन्‍नपानं, मसक्‍कसारं विय वासवस्स॥",
        "‘‘मयूरकोञ्‍चागणसम्पघुट्ठं, दिजाभिघुट्ठं दिजसङ्घसेवितं।",
        "नानासकुन्ताभिरुदं सुवङ्गणं",
        "‘‘सो पुण्णको वेपुलमाभिरूहि",
        "अन्वेसमानो मणिरतनं उळारं, तमद्दसा पब्बतकूटमज्झे॥",
        "‘‘दिस्वा मणिं पभस्सरं जातिमन्तं",
        "दद्दल्‍लमानं यससा यसस्सिनं, ओभासती विज्‍जुरिवन्तलिक्खे॥",
        "‘‘तमग्गही वेळुरियं महग्घं, मनोहरं नाम महानुभावं।",
        "आजञ्‍ञमारुय्ह मनोमवण्णो, पक्‍कामि वेहायसमन्तलिक्खे॥",
        "‘‘सो",
        "समागते एकसतं समग्गे, अव्हेत्थ यक्खो अविकम्पमानो॥",
        "‘‘को नीध रञ्‍ञं वरमाभिजेति, कमाभिजेय्याम वरद्धनेन",
        "कमनुत्तरं रतनवरं जिनाम, को वापि नो जेति वरद्धनेन’’॥",
        "‘‘कुहिं",
        "अभीतोसि",
        "‘‘कच्‍चायनो माणवकोस्मि राज, अनूननामो इति मव्हयन्ति।",
        "अङ्गेसु मे ञातयो बन्धवा च, अक्खेन देवस्मि इधानुपत्तो’’॥",
        "‘‘किं माणवस्स रतनानि अत्थि, ये तं जिनन्तो हरे अक्खधुत्तो।",
        "बहूनि रञ्‍ञो रतनानि अत्थि, ते त्वं दलिद्दो कथमव्हयेसि’’॥",
        "‘‘मनोहरो",
        "इमञ्‍च आजञ्‍ञममित्ततापनं, एतं मे जिनित्वा हरे अक्खधुत्तो’’॥",
        "‘‘एको मणी माणव किं करिस्सति, आजानियेको पन किं करिस्सति।",
        "बहूनि रञ्‍ञो मणिरतनानि अत्थि, आजानिया वातजवा अनप्पका’’॥",
        "‘‘इदञ्‍च मे मणिरतनं, पस्स त्वं द्विपदुत्तम।",
        "इत्थीनं विग्गहा चेत्थ, पुरिसानञ्‍च विग्गहा॥",
        "‘‘मिगानं विग्गहा चेत्थ, सकुणानञ्‍च विग्गहा।",
        "नागराजा सुपण्णा च",
        "‘‘हत्थानीकं",
        "चतुरङ्गिनिमं सेनं, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘हत्थारोहे अनीकट्ठे, रथिके पत्तिकारके।",
        "बलग्गानि वियूळ्हानि",
        "‘‘पुरं उद्धापसम्पन्‍नं",
        "सिङ्घाटकेसु भूमियो, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘एसिका",
        "अट्टालके च द्वारे च, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘पस्स तोरणमग्गेसु, नानादिजा गणा बहू।",
        "हंसा कोञ्‍चा मयूरा च, चक्‍कवाका च कुक्‍कुहा॥",
        "‘‘कुणालका बहू चित्रा, सिखण्डी जीवजीवका।",
        "नानादिजगणाकिण्णं, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘पस्स नगरं सुपाकारं, अब्भुतं लोमहंसनं।",
        "समुस्सितधजं रम्मं, सोण्णवालुकसन्थतं॥",
        "‘‘पस्सेत्थ",
        "निवेसने निवेसे च, सन्धिब्यूहे पथद्धियो॥",
        "‘‘पानागारे",
        "वेसी च गणिकायो च, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘मालाकारे च रजके, गन्धिके अथ दुस्सिके।",
        "सुवण्णकारे मणिकारे, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘आळारिके च सूदे च, नटनाटकगायिनो।",
        "पाणिस्सरे कुम्भथूनिके, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘पस्स भेरी मुदिङ्गा च, सङ्खा पणवदिन्दिमा।",
        "सब्बञ्‍च ताळावचरं, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘सम्मतालञ्‍च",
        "तूरियताळितसङ्घुट्ठं",
        "‘‘लङ्घिका मुट्ठिका चेत्थ, मायाकारा च सोभिया।",
        "वेतालिके",
        "‘‘समज्‍जा चेत्थ वत्तन्ति, आकिण्णा नरनारिभि।",
        "मञ्‍चातिमञ्‍चे भूमियो, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘पस्स मल्‍ले समज्‍जस्मिं, फोटेन्ते",
        "निहते निहतमाने च, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘पस्स पब्बतपादेसु, नानामिगगणा बहू।",
        "सीहा ब्यग्घा वराहा च, अच्छकोकतरच्छयो॥",
        "‘‘पलासादा गवजा च, महिंसा रोहिता रुरू।",
        "एणेय्या च वराहा",
        "‘‘कदलिमिगा बहू चित्रा, बिळारा ससकण्टका।",
        "नानामिगगणाकिण्णं, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘नज्‍जायो सुपतित्थायो, सोण्णवालुकसन्थता।",
        "अच्छा सवन्ति अम्बूनि, मच्छगुम्बनिसेविता॥",
        "‘‘कुम्भीला मकरा चेत्थ, सुसुमारा च कच्छपा।",
        "पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा",
        "‘‘नानादिजगणाकिण्णा, नानादुमगणायुता।",
        "वेळुरियक-रोदायो",
        "‘‘पस्सेत्थ",
        "नानादिजगणाकिण्णा, पुथुलोमनिसेविता॥",
        "‘‘समन्तोदकसम्पन्‍नं",
        "उपेतं वनराजेहि, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘पुरतो विदेहे पस्स, गोयानिये च पच्छतो।",
        "कुरुयो जम्बुदीपञ्‍च, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘पस्स",
        "सिनेरुं अनुपरियन्ते, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘सिनेरुं हिमवन्तञ्‍च, सागरञ्‍च महीतलं",
        "चत्तारो च महाराजे, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘आरामे वनगुम्बे च, पाटिये",
        "रम्मे किम्पुरिसाकिण्णे, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘फारुसकं चित्तलतं, मिस्सकं नन्दनं वनं।",
        "वेजयन्तञ्‍च पासादं, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘सुधम्मं तावतिंसञ्‍च, पारिछत्तञ्‍च पुप्फितं।",
        "एरावणं नागराजं, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘पस्सेत्थ देवकञ्‍ञायो, नभा विज्‍जुरिवुग्गता।",
        "नन्दने विचरन्तियो, मणिम्हि पस्स निम्मितं॥",
        "‘‘पस्सेत्थ देवकञ्‍ञायो, देवपुत्तपलोभिनी।",
        "देवपुत्ते",
        "‘‘परोसहस्सपासादे, वेळुरियफलसन्थते।",
        "पज्‍जलन्ते च",
        "‘‘तावतिंसे च यामे च, तुसिते चापि निम्मिते।",
        "परनिम्मितवसवत्तिनो",
        "‘‘पस्सेत्थ पोक्खरणियो, विप्पसन्‍नोदिका सुची।",
        "मन्दालकेहि सञ्छन्‍ना, पदुमुप्पलकेहि च॥",
        "‘‘दसेत्थ राजियो सेता, दसनीला",
        "छ पिङ्गला पन्‍नरस, हलिद्दा च चतुद्दस॥",
        "‘‘वीसति तत्थ सोवण्णा, वीसति रजतामया।",
        "इन्दगोपकवण्णाभा, ताव दिस्सन्ति तिंसति॥",
        "‘‘दसेत्थ काळियो छच्‍च, मञ्‍जेट्ठा पन्‍नवीसति।",
        "मिस्सा बन्धुकपुप्फेहि, नीलुप्पलविचित्तिका॥",
        "‘‘एवं",
        "ओधिसुङ्कं महाराज, पस्स त्वं द्विपदुत्तम’’॥",
        "‘‘उपागतं राज मुपेहि लक्खं, नेतादिसं मणिरतनं तवत्थि।",
        "धम्मेन जिस्साम",
        "‘‘पञ्‍चाल",
        "पस्सन्तु नोते असठेन युद्धं, न नो सभायं न करोन्ति किञ्‍चि’’॥",
        "‘‘ते पाविसुं अक्खमदेन मत्ता, राजा कुरूनं पुण्णको चापि यक्खो।",
        "राजा कलिं विच्‍चिनमग्गहेसि, कटं अग्गही पुण्णको नाम यक्खो॥",
        "‘‘ते तत्थ जूते उभये समागते, रञ्‍ञं सकासे सखीनञ्‍च मज्झे।",
        "अजेसि यक्खो नरवीरसेट्ठं, तत्थप्पनादो तुमुलो बभूव’’॥",
        "‘‘जयो महाराज पराजयो च, आयूहतं अञ्‍ञतरस्स होति।",
        "जनिन्द जीनोसि",
        "‘‘हत्थी",
        "गण्हाहि कच्‍चान वरं धनानं, आदाय",
        "‘‘हत्थी गवस्सा मणिकुण्डला च, यञ्‍चापि तुय्हं रतनं पथब्या।",
        "तेसं वरो विधुरो नाम कत्ता, सो मे जितो तं मे अवाकरोहि’’॥",
        "‘‘अत्ता च मे सो सरणं गती च, दीपो च लेणो च परायणो च।",
        "असन्तुलेय्यो मम सो धनेन, पाणेन मे सादिसो एस कत्ता’’॥",
        "‘‘चिरं विवादो मम तुय्हञ्‍चस्स, कामञ्‍च पुच्छाम तमेव गन्त्वा।",
        "एसोव नो विवरतु एतमत्थं, यं वक्खती होतु कथा",
        "‘‘अद्धा हि सच्‍चं भणसि, न च माणव साहसं।",
        "तमेव गन्त्वा पुच्छाम, तेन तुस्सामुभो जना’’॥",
        "‘‘सच्‍चं नु देवा विदहू कुरूनं, धम्मे ठितं विधुरं नाममच्‍चं।",
        "दासोसि रञ्‍ञो उद वासि ञाति, विधुरोति सङ्खा कतमासि लोके’’॥",
        "‘‘आमायदासापि",
        "सयम्पि हेके उपयन्ति दासा, भया पणुन्‍नापि भवन्ति दासा॥",
        "‘‘एते",
        "भवो च रञ्‍ञो अभवो च रञ्‍ञो, दासाहं देवस्स परम्पि गन्त्वा।",
        "धम्मेन मं माणव तुय्ह दज्‍जा’’॥",
        "‘‘अयं",
        "अधम्मरूपो वत राजसेट्ठो, सुभासितं नानुजानासि मय्हं’’॥",
        "‘‘एवं चे नो सो विवरेत्थ पञ्हं, दासोहमस्मि न च खोस्मि ञाति।",
        "गण्हाहि कच्‍चान वरं धनानं, आदाय येनिच्छसि तेन गच्छ’’॥",
        "‘‘विधुर वसमानास्स, गहट्ठस्स सकं घरं।",
        "खेमा वुत्ति कथं अस्स, कथन्‍नु अस्स सङ्गहो॥",
        "‘‘अब्याबज्झं",
        "अस्मा",
        "तं तत्थ गतिमा धितिमा, मतिमा अत्थदस्सिमा।",
        "सङ्खाता",
        "‘‘न साधारणदारस्स, न भुञ्‍जे सादुमेकको।",
        "न सेवे लोकायतिकं, नेतं पञ्‍ञाय वड्ढनं॥",
        "‘‘सीलवा वत्तसम्पन्‍नो, अप्पमत्तो विचक्खणो।",
        "निवातवुत्ति अत्थद्धो, सुरतो सखिलो मुदु॥",
        "‘‘सङ्गहेता",
        "तप्पेय्य अन्‍नपानेन, सदा समणब्राह्मणे॥",
        "‘‘धम्मकामो सुताधारो, भवेय्य परिपुच्छको।",
        "सक्‍कच्‍चं पयिरुपासेय्य, सीलवन्ते बहुस्सुते॥",
        "‘‘घरमावसमानस्स, गहट्ठस्स सकं घरं।",
        "खेमा वुत्ति सिया एवं, एवं नु अस्स सङ्गहो॥",
        "‘‘अब्याबज्झं",
        "अस्मा लोका परं लोकं, एवं पेच्‍च न सोचति’’॥",
        "‘‘एहि दानि गमिस्साम, दिन्‍नो नो इस्सरेन मे।",
        "ममेवत्थं",
        "‘‘जानामि माणव तयाहमस्मि, दिन्‍नोहमस्मि तव इस्सरेन।",
        "तीहञ्‍च",
        "‘‘तं मे तथा होतु वसेमु तीहं, कुरुतं भवज्‍ज घरेसु किच्‍चं।",
        "अनुसासतं पुत्तदारे भवज्‍ज, यथा तयी पेच्‍च",
        "‘‘साधूति वत्वान पहूतकामो, पक्‍कामि यक्खो विधुरेन सद्धिं।",
        "तं कुञ्‍जराजञ्‍ञहयानुचिण्णं, पावेक्खि अन्तेपुरमरियसेट्ठो’’॥",
        "‘‘कोञ्‍चं मयूरञ्‍च पियञ्‍च केतं, उपागमि तत्थ सुरम्मरूपं।",
        "पहूतभक्खं बहुअन्‍नपानं, मसक्‍कसारं विय वासवस्स’’॥",
        "‘‘तत्थ",
        "अच्छरा विय देवेसु, नारियो समलङ्कता॥",
        "‘‘समङ्गिकत्वा पमदाहि यक्खं, अन्‍नेन पानेन च धम्मपालो।",
        "अत्थत्थ",
        "‘‘तं",
        "भरियंवचा एहि सुणोहि भोति, पुत्तानि आमन्तय तम्बनेत्ते॥",
        "‘‘सुत्वान वाक्यं पतिनो अनुज्‍जा",
        "आमन्तय वम्मधरानि चेते, पुत्तानि इन्दीवरपुप्फसामे’’॥",
        "‘‘ते आगते मुद्धनि धम्मपालो, चुम्बित्वा पुत्ते अविकम्पमानो।",
        "आमन्तयित्वान अवोच वाक्यं, दिन्‍नाहं रञ्‍ञा इध माणवस्स॥",
        "‘‘तस्सज्‍जहं अत्तसुखी विधेय्यो, आदाय येनिच्छति तेन गच्छति।",
        "अहञ्‍च वो सासितुमागतोस्मि",
        "‘‘सचे",
        "किमाभिजानाथ पुरे पुराणं, किं वो पिता अनुसासे पुरत्था॥",
        "‘‘समासना",
        "तमञ्‍जलिं करिय वदेथ एवं, मा हेवं देव न हि एस धम्मो।",
        "वियग्घराजस्स निहीनजच्‍चो, समासनो देव कथं भवेय्य’’॥",
        "‘‘सो च पुत्ते",
        "अलीनमनसङ्कप्पो, विधुरो एतदब्रवि॥",
        "‘‘एथय्यो",
        "यथा राजकुलं पत्तो, यसं पोसो निगच्छति॥",
        "‘‘न हि राजकुलं पत्तो, अञ्‍ञातो लभते यसं।",
        "नासूरो नापि दुम्मेधो, नप्पमत्तो कुदाचनं॥",
        "‘‘यदास्स सीलं पञ्‍ञञ्‍च, सोचेय्यं चाधिगच्छति।",
        "अथ विस्ससते त्यम्हि, गुय्हञ्‍चस्स न रक्खति॥",
        "‘‘तुला यथा पग्गहिता, समदण्डा सुधारिता।",
        "अज्झिट्ठो न विकम्पेय्य, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘तुला यथा पग्गहिता, समदण्डा सुधारिता।",
        "सब्बानि अभिसम्भोन्तो, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘दिवा",
        "अज्झिट्ठो न विकम्पेय्य, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘दिवा",
        "सब्बानि अभिसम्भोन्तो, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘यो चस्स सुकतो मग्गो, रञ्‍ञो सुप्पटियादितो।",
        "न तेन वुत्तो गच्छेय्य, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘न रञ्‍ञो सदिसं",
        "सब्बत्थ पच्छतो गच्छे, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘न",
        "आकप्पं सरकुत्तिं वा, न रञ्‍ञो सदिसमाचरे।",
        "अञ्‍ञं करेय्य आकप्पं, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘कीळे राजा अमच्‍चेहि, भरियाहि परिवारितो।",
        "नामच्‍चो राजभरियासु, भावं कुब्बेथ पण्डितो॥",
        "‘‘अनुद्धतो अचपलो, निपको संवुतिन्द्रियो।",
        "मनोपणिधिसम्पन्‍नो, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘नास्स भरियाहि कीळेय्य, न मन्तेय्य रहोगतो।",
        "नास्स कोसा धनं गण्हे, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘न निद्दं बहु मञ्‍ञेय्य",
        "नास्स दाये मिगे हञ्‍ञे, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘नास्स पीठं न पल्‍लङ्कं, न कोच्छं न नावं",
        "सम्मतोम्हीति",
        "‘‘नातिदूरे भजे",
        "सम्मुखञ्‍चस्स तिट्ठेय्य, सन्दिस्सन्तो सभत्तुनो॥",
        "‘‘न वे",
        "खिप्पं कुज्झन्ति राजानो, सूकेन’क्खीव घट्टितं॥",
        "‘‘न पूजितो मञ्‍ञमानो, मेधावी पण्डितो नरो।",
        "फरुसं पतिमन्तेय्य, राजानं परिसंगतं॥",
        "‘‘लद्धद्वारो",
        "अग्गीव संयतो तिट्ठे",
        "‘‘पुत्तं वा भातरं वा सं, सम्पग्गण्हाति खत्तियो।",
        "गामेहि निगमेहि वा, रट्ठेहि जनपदेहि वा।",
        "तुण्हीभूतो उपेक्खेय्य, न भणे छेकपापकं॥",
        "‘‘हत्थारोहे अनीकट्ठे, रथिके पत्तिकारके।",
        "तेसं कम्मावदानेन",
        "न तेसं अन्तरा गच्छे, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘चापोवूनुदरो धीरो",
        "पटिलोमं न वत्तेय्य, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘चापोवूनुदरो",
        "अप्पासी निपको सूरो, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘न",
        "कासं सासं दरं बल्यं, खीणमेधो निगच्छति॥",
        "‘‘नातिवेलं पभासेय्य, न तुण्ही सब्बदा सिया।",
        "अविकिण्णं मितं वाचं, पत्ते काले उदीरये॥",
        "‘‘अक्‍कोधनो असङ्घट्टो, सच्‍चो सण्हो अपेसुणो।",
        "सम्फं गिरं न भासेय्य, स राजवसतिं वसे॥",
        "सण्हो सखिलसम्भासो",
        "‘‘विनीतो सिप्पवा दन्तो, कतत्तो नियतो मुदु।",
        "अप्पमत्तो सुचि दक्खो, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘निवातवुत्ति वुद्धेसु, सप्पतिस्सो सगारवो।",
        "सुरतो सुखसंवासो, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘आरका",
        "भत्तारञ्‍ञेवुदिक्खेय्य, न च अञ्‍ञस्स राजिनो॥",
        "‘‘समणे ब्राह्मणे चापि, सीलवन्ते बहुस्सुते।",
        "सक्‍कच्‍चं पयिरुपासेय्य, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘समणे ब्राह्मणे चापि, सीलवन्ते बहुस्सुते।",
        "सक्‍कच्‍चं अनुवासेय्य, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘समणे ब्राह्मणे चापि, सीलवन्ते बहुस्सुते।",
        "तप्पेय्य",
        "‘‘समणे ब्राह्मणे चापि, सीलवन्ते बहुस्सुते।",
        "आसज्‍ज पञ्‍ञे सेवेथ, आकङ्खं वुद्धिमत्तनो॥",
        "‘‘दिन्‍नपुब्बं न हापेय्य, दानं समणब्राह्मणे।",
        "न च किञ्‍चि निवारेय्य, दानकाले वणिब्बके॥",
        "‘‘पञ्‍ञवा बुद्धिसम्पन्‍नो, विधानविधिकोविदो।",
        "कालञ्‍ञू समयञ्‍ञू च, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘उट्ठाता कम्मधेय्येसु, अप्पमत्तो विचक्खणो।",
        "सुसंविहीतकम्मन्तो, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘खलं",
        "मितं धञ्‍ञं निधापेय्य, मितंव पाचये घरे॥",
        "‘‘पुत्तं वा भातरं वा सं, सीलेसु असमाहितं।",
        "अनङ्गवा हि ते बाला, यथा पेता तथेव ते।",
        "चोळञ्‍च नेसं पिण्डञ्‍च, आसीनानं पदापये॥",
        "‘‘दासे कम्मकरे पेस्से, सीलेसु सुसमाहिते।",
        "दक्खे उट्ठानसम्पन्‍ने, आधिपच्‍चम्हि ठापये॥",
        "‘‘सीलवा च अलोलो",
        "आवी रहो हितो तस्स, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘छन्दञ्‍ञू",
        "असङ्कुसकवुत्ति’स्स, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘उच्छादये",
        "आहतोपि न कुप्पेय्य, स राजवसतिं वसे॥",
        "‘‘कुम्भम्पञ्‍जलिं करिया",
        "किमेव सब्बकामानं, दातारं धीरमुत्तमं॥",
        "‘‘यो देति सयनं वत्थं, यानं आवसथं घरं।",
        "पज्‍जुन्‍नोरिव भूतानि, भोगेहि अभिवस्सति॥",
        "‘‘एसय्यो राजवसति, वत्तमानो यथा नरो।",
        "आराधयति राजानं, पूजं लभति भत्तुसु’’॥",
        "‘‘एवं समनुसासित्वा, ञातिसङ्घं विचक्खणो।",
        "परिकिण्णो सुहदेहि, राजानमुपसङ्कमि॥",
        "‘‘वन्दित्वा सिरसा पादे, कत्वा च नं पदक्खिणं।",
        "विधुरो अवच राजानं, पग्गहेत्वान अञ्‍जलिं॥",
        "‘‘अयं मं माणवो नेति, कत्तुकामो",
        "ञातीनत्थं पवक्खामि, तं सुणोहि अरिन्दम॥",
        "‘‘पुत्ते",
        "यथा पेच्‍च",
        "‘‘यथेव खलती भूम्या, भूम्यायेव पतिट्ठति।",
        "एवेतं खलितं मय्हं, एतं पस्सामि अच्‍चयं’’॥",
        "‘‘सक्‍का",
        "इधेव होही इति मय्ह रुच्‍चति, मा त्वं अगा उत्तमभूरिपञ्‍ञ’’॥",
        "‘‘मा",
        "धिरत्थु कम्मं अकुसलं अनरियं, यं कत्वा पच्छा निरयं वजेय्य॥",
        "‘‘नेवेस धम्मो न पुनेत",
        "घातेतुं झापेतुं अथोपि हन्तुं, न च मय्ह कोधत्थि वजामि चाहं’’॥",
        "‘‘जेट्ठपुत्तं उपगुय्ह, विनेय्य हदये दरं।",
        "अस्सुपुण्णेहि नेत्तेहि, पाविसी सो महाघरं’’॥",
        "‘‘सालाव सम्मपतिता",
        "सेन्ति पुत्ता च दारा च, विधुरस्स निवेसने॥",
        "‘‘इत्थिसहस्सं भरियानं, दासिसत्तसतानि च।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, विधुरस्स निवेसने॥",
        "‘‘ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, विधुरस्स निवेसने॥",
        "‘‘हत्थारोहा",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, विधुरस्स निवेसने॥",
        "‘‘समागता जानपदा, नेगमा च समागता।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, विधुरस्स निवेसने॥",
        "‘‘इत्थिसहस्सं भरियानं, दासिसत्तसतानि च।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि॥",
        "‘‘ओरोधा च कुमारा च, दासिसत्तसतानि च।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि॥",
        "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, दासिसत्तसतानि च।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि॥",
        "‘‘समागता",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, कस्मा नो विजहिस्ससि’’॥",
        "‘‘कत्वा",
        "मित्तामच्‍चे च भच्‍चे च",
        "‘‘कम्मन्तं संविधेत्वान, आचिक्खित्वा घरे धनं।",
        "निधिञ्‍च इणदानञ्‍च, पुण्णकं एतदब्रवि॥",
        "‘‘अवसी तुवं मय्ह तीहं अगारे, कतानि किच्‍चानि घरेसु मय्हं।",
        "अनुसासिता पुत्तदारा मया च, करोम कच्‍चान",
        "‘‘सचे",
        "हन्देहि दानी तरमानरूपो, दीघो हि अद्धापि अयं पुरत्था॥",
        "‘‘अछम्भितोव",
        "इदं पच्छिमकं तुय्हं, जीवलोकस्स दस्सनं’’॥",
        "‘‘सोहं किस्स नु भायिस्सं, यस्स मे नत्थि दुक्‍कटं।",
        "कायेन वाचा मनसा, येन गच्छेय्य दुग्गतिं’’॥",
        "‘‘सो अस्सराजा विधुरं वहन्तो, पक्‍कामि वेहायसमन्तलिक्खे।",
        "साखासु सेलेसु असज्‍जमानो, कालागिरिं खिप्पमुपागमासि’’॥",
        "‘‘इत्थिसहस्सं भरियानं, दासिसत्तसतानि च।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, यक्खो",
        "विधुरं आदाय गच्छति॥",
        "‘‘समागता",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, यक्खो ब्राह्मणवण्णेन।",
        "विधुरं आदाय गच्छति॥",
        "‘‘इत्थिसहस्सं भरियानं, दासिसत्तसतानि च।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, पण्डितो सो कुहिं गतो॥",
        "‘‘समागता जानपदा, नेगमा च समागता।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, पण्डितो सो कुहिं गतो’’॥",
        "‘‘सचे सो सत्तरत्तेन, नागच्छिस्सति पण्डितो।",
        "सब्बे अग्गिं पवेक्खाम",
        "‘‘पण्डितो च वियत्तो च, विभावी च विचक्खणो।",
        "खिप्पं मोचिय अत्तानं, मा भायित्थागमिस्सति’’",
        "‘‘सो",
        "नयिमस्स जीवेन ममत्थि किञ्‍चि, हन्त्वानिमं",
        "‘‘सो तत्थ गन्त्वा पब्बतन्तरस्मिं",
        "असंवुतस्मिं जगतिप्पदेसे, अधोसिरं धारयि कातियानो॥",
        "‘‘सो लम्बमानो नरके पपाते, महब्भये लोमहंसे विदुग्गे।",
        "असन्तसन्तो कुरूनं कत्तुसेट्ठो, इच्‍चब्रवि पुण्णकं नाम यक्खं॥",
        "‘‘अरियावकासोसि",
        "‘‘यं मं पपातस्मिं पपातुमिच्छसि, को नु तवत्थो मरणेन मय्हं।",
        "अमानुसस्सेव तवज्‍ज वण्णो, आचिक्ख मे त्वं कतमासि देवता’’॥",
        "‘‘यदि ते सुतो पुण्णको नाम यक्खो, रञ्‍ञो कुवेरस्स हि सो सजिब्बो",
        "भूमिन्धरो",
        "‘‘तस्सानुजं धीतरं कामयामि, इरन्धती नाम सा नागकञ्‍ञा।",
        "तस्सा सुमज्झाय पियाय हेतु, पतारयिं तुय्ह वधाय धीर’’॥",
        "‘‘मा हेव त्वं",
        "किं ते सुमज्झाय पियाय किच्‍चं, मरणेन मे इङ्घ सुणोमि",
        "‘‘महानुभावस्स महोरगस्स, धीतुकामो ञातिभतो",
        "तं याचमानं ससुरो अवोच, यथा ममञ्‍ञिंसु सुकामनीतं॥",
        "‘‘दज्‍जेमु",
        "सचे तुवं हदयं पण्डितस्स, धम्मेन लद्धा इध माहरेसि।",
        "एतेन वित्तेन कुमारि लब्भा, नञ्‍ञं धनं उत्तरि पत्थयाम॥",
        "‘‘एवं",
        "हदयेन ते धम्मलद्धेन नागा, इरन्धतिं नागकञ्‍ञं ददन्ति॥",
        "‘‘तस्मा अहं तुय्हं वधाय युत्तो, एवं ममत्थो मरणेन तुय्हं।",
        "इधेव तं नरके पातयित्वा, हन्त्वान तं हदयमानयिस्सं’’॥",
        "‘‘खिप्पं ममं उद्धर कातियान, हदयेन मे यदि ते अत्थि किच्‍चं।",
        "ये केचिमे साधुनरस्स धम्मा, सब्बेव ते पातुकरोमि अज्‍ज’’॥",
        "‘‘सो",
        "अस्सत्थमासीनं समेक्खियान, परिपुच्छि कत्तारमनोमपञ्‍ञं॥",
        "‘‘समुद्धतो मेसि तुवं पपाता, हदयेन ते अज्‍ज ममत्थि किच्‍चं।",
        "ये केचिमे साधुनरस्स धम्मा, सब्बेव मे पातुकरोहि अज्‍ज’’॥",
        "‘‘समुद्धतो",
        "ये केचिमे साधुनरस्स धम्मा, सब्बेव ते पातुकरोमि अज्‍ज’’॥",
        "‘‘यातानुयायी",
        "मा चस्सु मित्तेसु कदाचि दुब्भी, मा च वसं असतीनं निगच्छे’’॥",
        "‘‘कथं नु यातं अनुयायी होति, अल्‍लञ्‍च पाणिं दहते कथं सो।",
        "असती च का को पन मित्तदुब्भो, अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं’’॥",
        "‘‘असन्थुतं",
        "तस्सेव अत्थं पुरिसो करेय्य, यातानुयायीति तमाहु पण्डिता॥",
        "‘‘यस्सेकरत्तम्पि घरे वसेय्य, यत्थन्‍नपानं पुरिसो लभेय्य।",
        "न तस्स पापं मनसापि चिन्तये, अदुब्भी",
        "‘‘यस्स रुक्खस्स छायाय, निसीदेय्य सयेय्य वा।",
        "न तस्स साखं भञ्‍जेय्य, मित्तदुब्भो हि पापको॥",
        "‘‘पुण्णम्पि चेमं पथविं धनेन, दज्‍जित्थिया पुरिसो सम्मताय।",
        "लद्धा खणं अतिमञ्‍ञेय्य तम्पि, तासं वसं असतीनं न गच्छे॥",
        "‘‘एवं खो यातं अनुयायी होति, अल्‍लञ्‍च पाणिं दहते पुनेवं।",
        "असती च सा सो पन मित्तदुब्भो, सो धम्मिको होति जहस्सु अधम्मं’’॥",
        "‘‘अवसिं",
        "मित्तो ममासी विसज्‍जामहं तं, कामं घरं उत्तमपञ्‍ञ गच्छ॥",
        "‘‘अपि हायतु नागकुला",
        "सो त्वं सकेनेव सुभासितेन, मुत्तोसि मे अज्‍ज वधाय पञ्‍ञ’’॥",
        "‘‘हन्द",
        "मयञ्‍च नागाधिपतिं विमानं, दक्खेमु नागस्स अदिट्ठपुब्बं’’॥",
        "‘‘यं वे नरस्स अहिताय अस्स, न तं पञ्‍ञो अरहति दस्सनाय।",
        "अथ केन वण्णेन अमित्तगामं, तुवमिच्छसि उत्तमपञ्‍ञ गन्तुं’’॥",
        "‘‘अद्धा पजानामि अहम्पि एतं, न तं पञ्‍ञो अरहति दस्सनाय।",
        "पापञ्‍च मे नत्थि कतं कुहिञ्‍चि, तस्मा न सङ्के मरणागमाय’’॥",
        "‘‘हन्द च ठानं अतुलानुभावं, मया सह दक्खसि एहि कत्ते।",
        "यत्थच्छति नच्‍चगीतेहि नागो, राजा यथा वेस्सवणो नळिञ्‍ञं",
        "‘‘तं",
        "पहूतमाल्यं",
        "‘‘अन्‍नेन पानेन उपेतरूपं, नच्‍चेहि गीतेहि च वादितेहि।",
        "परिपूरं कञ्‍ञाहि अलङ्कताहि, उपसोभति वत्थपिलन्धनेन",
        "‘‘सो पुण्णको कुरूनं कत्तुसेट्ठं, निसीदयी पच्छतो आसनस्मिं।",
        "आदाय कत्तारमनोमपञ्‍ञं, उपानयी भवनं नागरञ्‍ञो॥",
        "‘‘पत्वान ठानं अतुलानुभावं, अट्ठासि कत्ता पच्छतो पुण्णकस्स।",
        "सामग्गि पेक्खमानो",
        "‘‘यन्‍नु तुवं अगमा मच्‍चलोकं, अन्वेसमानो हदयं पण्डितस्स।",
        "कच्‍चि समिद्धेन इधानुपत्तो, आदाय कत्तारमनोमपञ्‍ञं’’॥",
        "‘‘अयञ्हि सो आगतो यं त्वमिच्छसि, धम्मेन लद्धो मम धम्मपालो।",
        "तं पस्सथ सम्मुखा",
        "‘‘अदिट्ठपुब्बं",
        "ब्यम्हितो नाभिवादेसि, नयिदं पञ्‍ञवतामिव’’॥",
        "‘‘न चम्हि ब्यम्हितो नाग, न च मच्‍चुभयट्टितो।",
        "न वज्झो अभिवादेय्य, वज्झं वा नाभिवादये॥",
        "‘‘कथं नो अभिवादेय्य, अभिवादापयेथ वे।",
        "यं नरो हन्तुमिच्छेय्य, तं कम्मं नुपपज्‍जति’’॥",
        "‘‘एवमेतं",
        "न वज्झो अभिवादेय्य, वज्झं वा नाभिवादये॥",
        "‘‘कथं नो अभिवादेय्य, अभिवादापयेथ वे।",
        "यं नरो हन्तुमिच्छेय्य, तं कम्मं नुपपज्‍जति’’॥",
        "‘‘असस्सतं सस्सतं नु तवयिदं, इद्धीजुतीबलवीरियूपपत्ति",
        "पुच्छामि तं नागराजेतमत्थं, कथं नु ते लद्धमिदं विमानं॥",
        "‘‘अधिच्‍चलद्धं परिणामजं ते, सयंकतं उदाहु देवेहि दिन्‍नं।",
        "अक्खाहि मे नागराजेतमत्थं, यथेव ते लद्धमिदं विमानं॥",
        "‘‘नाधिच्‍चलद्धं",
        "सकेहि कम्मेहि अपापकेहि, पुञ्‍ञेहि मे लद्धमिदं विमानं’’॥",
        "‘‘किं ते वतं किं पन ब्रह्मचरियं, किस्स सुचिण्णस्स अयं विपाको।",
        "इद्धीजुतीबलवीरियूपपत्ति, इदञ्‍च ते नाग महाविमानं’’॥",
        "‘‘अहञ्‍च",
        "ओपानभूतं मे घरं तदासि, सन्तप्पिता समणब्राह्मणा च॥",
        "‘‘मालञ्‍च गन्धञ्‍च विलेपनञ्‍च, पदीपियं सेय्यमुपस्सयञ्‍च।",
        "अच्छादनं सायनमन्‍नपानं, सक्‍कच्‍च दानानि अदम्ह तत्थ॥",
        "‘‘तं मे वतं तं पन ब्रह्मचरियं, तस्स सुचिण्णस्स अयं विपाको।",
        "इद्धीजुतीबलवीरियूपपत्ति, इदञ्‍च मे धीर महाविमानं’॥",
        "‘‘एवं",
        "तस्मा हि धम्मं चर अप्पमत्तो, यथा विमानं पुन मावसेसि’॥",
        "‘‘नयिध सन्ति समणब्राह्मणा च, येसन्‍नपानानि ददेमु कत्ते।",
        "अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं, यथा विमानं पुन मावसेम’’॥",
        "‘‘भोगी हि ते सन्ति इधूपपन्‍ना, पुत्ता च दारा अनुजीविनो च।",
        "तेसु तुवं वचसा कम्मुना च, असम्पदुट्ठो च भवाहि निच्‍चं॥",
        "‘‘एवं तुवं नाग असम्पदोसं, अनुपालय वचसा कम्मुना च।",
        "ठत्वा इध यावतायुकं विमाने, उद्धं इतो गच्छसि देवलोकं’’॥",
        "‘‘अद्धा",
        "दुक्खूपनीतोपि तया समेच्‍च, विन्देय्य पोसो सुखमातुरोपि’’॥",
        "‘‘अद्धा",
        "एतादिसियासु हि आपदासु, पञ्‍ञायते मादिसानं विसेसो’’॥",
        "‘‘अक्खाहि",
        "धम्मेन लद्धो इति तायमाह",
        "‘‘यो मिस्सरो तत्थ अहोसि राजा, तमायमक्खेहि अजेसि जूते।",
        "सो मं जितो राजा इमस्सदासि, धम्मेन लद्धोस्मि असाहसेन॥",
        "‘‘महोरगो अत्तमनो उदग्गो, सुत्वान धीरस्स सुभासितानि।",
        "हत्थे गहेत्वान अनोमपञ्‍ञं, पावेक्खि भरियाय तदा सकासे॥",
        "‘‘येन त्वं विमले पण्डु, येन भत्तं न रुच्‍चति।",
        "न च मे तादिसो वण्णो, अयमेसो तमोनुदो॥",
        "‘‘यस्स ते हदयेनत्थो, आगतायं पभङ्करो।",
        "तस्स वाक्यं निसामेहि, दुल्‍लभं दस्सनं पुन॥",
        "‘‘दिस्वान",
        "हट्ठेन भावेन पतीतरूपा, इच्‍चब्रवि कुरूनं कत्तुसेट्ठं॥",
        "‘‘अदिट्ठपुब्बं दिस्वान, मच्‍चो मच्‍चुभयट्टितो।",
        "ब्यम्हितो नाभिवादेसि, नयिदं पञ्‍ञवतामिव’’॥",
        "‘‘न",
        "न वज्झो अभिवादेय्य, वज्झं वा नाभिवादये॥",
        "‘‘कथं नो अभिवादेय्य, अभिवादापयेथ वे।",
        "यं नरो हन्तुमिच्छेय्य, तं कम्मं नुपपज्‍जति’’॥",
        "‘‘एवमेतं यथा ब्रूसि, सच्‍चं भाससि पण्डित।",
        "न वज्झो अभिवादेय्य, वज्झं वा नाभिवादये॥",
        "‘‘कथं नो अभिवादेय्य, अभिवादापयेथ वे।",
        "यं नरो हन्तुमिच्छेय्य, तं कम्मं नुपपज्‍जति’’॥",
        "‘‘असस्सतं सस्सतं नु तवयिदं, इद्धीजुतीबलवीरियूपपत्ति।",
        "पुच्छामि तं नागकञ्‍ञेतमत्थं, कथं नु ते लद्धमिदं विमानं॥",
        "‘‘अधिच्‍चलद्धं परिणामजं ते, सयंकतं उदाहु देवेहि दिन्‍नं।",
        "अक्खाहि",
        "‘‘नाधिच्‍चलद्धं न परिणामजं मे, न सयं कतं नापि देवेहि दिन्‍नं।",
        "सकेहि कम्मेहि अपापकेहि, पुञ्‍ञेहि मे लद्धमिदं विमानं’’॥",
        "‘‘किं ते वतं किं पन ब्रह्मचरियं, किस्स सुचिण्णस्स अयं विपाको।",
        "इद्धीजुतीबलवीरियूपपत्ति, इदञ्‍च ते नागि महाविमानं’’॥",
        "‘‘अहञ्‍च",
        "ओपानभूतं मे घरं तदासि, सन्तप्पिता समणब्राह्मणा च॥",
        "‘‘मालञ्‍च",
        "अच्छादनं सायनमन्‍नपानं, सक्‍कच्‍चं दानानि अदम्ह तत्थ॥",
        "‘‘तं मे वतं तं पन ब्रह्मचरियं, तस्स सुचिण्णस्स अयं विपाको।",
        "इद्धीजुतीबलवीरियूपपत्ति",
        "‘‘एवं चे ते लद्धमिदं विमानं, जानासि पुञ्‍ञानं फलूपपत्तिं।",
        "तस्मा हि धम्मं चर अप्पमत्ता, यथा विमानं पुन मावसेसि’’॥",
        "‘‘नयिध सन्ति समणब्राह्मणा च, येसन्‍नपानानि ददेमु कत्ते।",
        "अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं, यथा विमानं पुन मावसेम’’॥",
        "‘‘भोगी हि ते सन्ति इधूपपन्‍ना, पुत्ता च दारा अनुजीविनो च।",
        "तेसु तुवं वचसा कम्मुना च, असम्पदुट्ठा च भवाहि निच्‍चं॥",
        "‘‘एवं तुवं नागि असम्पदोसं, अनुपालय वचसा कम्मुना च।",
        "ठत्वा इध यावतायुकं विमाने, उद्धं इतो गच्छसि देवलोकं’’॥",
        "‘‘अद्धा हि सो सोचति राजसेट्ठो, तया विना यस्स तुवं सजिब्बो।",
        "दुक्खूपनीतोपि",
        "‘‘अद्धा",
        "एतादिसियासु हि आपदासु, पञ्‍ञायते मादिसानं विसेसो’’॥",
        "‘‘अक्खाहि नो तायं मुधा नु लद्धो, अक्खेहि नो तायं अजेसि जूते।",
        "धम्मेन लद्धो इति तायमाह, कथं नु त्वं हत्थमिमस्स मागतो’’॥",
        "‘‘यो मिस्सरो तत्थ अहोसि राजा, तमायमक्खेहि अजेसि जूते।",
        "सो मं जितो राजा इमस्सदासि, धम्मेन लद्धोस्मि असाहसेन॥",
        "‘‘यथेव वरुणो नागो, पञ्हं पुच्छित्थ पण्डितं।",
        "तथेव नागकञ्‍ञापि, पञ्हं पुच्छित्थ पण्डितं॥",
        "‘‘यथेव वरुणं नागं, धीरो तोसेसि पुच्छितो।",
        "तथेव नागकञ्‍ञम्पि, धीरो तोसेसि पुच्छितो॥",
        "‘‘उभोपि ते अत्तमने विदित्वा, महोरगं नागकञ्‍ञञ्‍च धीरो",
        "अछम्भी",
        "‘‘मा रोधयि",
        "हदयेन मंसेन करोहि किच्‍चं, सयं करिस्सामि यथामति ते’’॥",
        "‘‘पञ्‍ञा",
        "अनूननामो लभतज्‍ज दारं, अज्‍जेव तं कुरुयो पापयातु’’॥",
        "‘‘स",
        "हट्ठेन भावेन पतीतरूपो, इच्‍चब्रवि कुरूनं कत्तुसेट्ठं॥",
        "‘‘भरियाय मं त्वं अकरि समङ्गिं, अहञ्‍च ते विधुर करोमि किच्‍चं।",
        "इदञ्‍च ते मणिरतनं ददामि, अज्‍जेव तं कुरुयो पापयामि’’॥",
        "‘‘अजेय्यमेसा तव होतु मेत्ति, भरियाय",
        "आनन्दि वित्तो",
        "‘‘स पुण्णको कुरूनं कत्तुसेट्ठं, निसीदयी पुरतो आसनस्मिं।",
        "आदाय कत्तारमनोमपञ्‍ञं, उपानयी नगरं इन्दपत्थं॥",
        "‘‘मनो मनुस्सस्स यथापि गच्छे, ततोपिस्स खिप्पतरं",
        "स पुण्णको कुरूनं कत्तुसेट्ठं, उपानयी नगरं इन्दपत्थं’’॥",
        "‘‘एतिन्दपत्थं नगरं पदिस्सति, रम्मानि च अम्बवनानि भागसो।",
        "अहञ्‍च भरियाय समङ्गिभूतो, तुवञ्‍च पत्तोसि सकं निकेतं’’॥",
        "‘‘स पुण्णको कुरूनं कत्तुसेट्ठं, ओरोपिय धम्मसभाय मज्झे।",
        "आजञ्‍ञमारुय्ह अनोमवण्णो, पक्‍कामि",
        "‘‘तं",
        "अविकम्पयं धम्मसभाय मज्झे, निसीदयी पमुखमासनस्मिं’’॥",
        "‘‘त्वं नो विनेतासि रथंव नद्धं, नन्दन्ति तं कुरुयो दस्सनेन।",
        "अक्खाहि मे पुच्छितो एतमत्थं, कथं पमोक्खो अहु माणवस्स’’॥",
        "‘‘यं माणवोत्याभिवदी जनिन्द, न सो मनुस्सो नरवीरसेट्ठ।",
        "यदि ते सुतो पुण्णको नाम यक्खो, रञ्‍ञो कुवेरस्स हि सो सजिब्बो॥",
        "‘‘भूमिन्धरो वरुणो नाम नागो, ब्रहा सुची वण्णबलूपपन्‍नो।",
        "तस्सानुजं धीतरं कामयानो, इरन्धती नाम सा नागकञ्‍ञा॥",
        "‘‘तस्सा सुमज्झाय पियाय हेतु, पतारयित्थ मरणाय मय्हं।",
        "सो चेव भरियाय समङ्गिभूतो, अहञ्‍च",
        "‘‘रुक्खो हि मय्हं पद्धारे",
        "अत्थे च धम्मे च ठितो निपाको, गवप्फलो हत्थिगवस्सछन्‍नो॥",
        "‘‘नच्‍चगीततूरियाभिनादिते, उच्छिज्‍ज सेनं",
        "सो नो अयं आगतो सन्‍निकेतं, रुक्खस्सिमस्सापचितिं करोथ॥",
        "‘‘ये",
        "तिब्बानि कत्वान उपायनानि, रुक्खस्सिमस्सापचितिं करोथ॥",
        "‘‘ये केचि बद्धा मम अत्थि रट्ठे, सब्बेव ते बन्धना मोचयन्तु।",
        "यथेव यं बन्धनस्मा पमुत्तो, एवमेते मुञ्‍चरे बन्धनस्मा॥",
        "‘‘उन्‍नङ्गला मासमिमं करोन्तु, मंसोदनं ब्राह्मणा भक्खयन्तु।",
        "अमज्‍जपा मज्‍जरहा पिवन्तु, पुण्णाहि",
        "‘‘महापथं निच्‍च समव्हयन्तु, तिब्बञ्‍च रक्खं विदहन्तु रट्ठे।",
        "यथाञ्‍ञमञ्‍ञं न विहेठयेय्युं, रुक्खस्सिमस्सापचितिं करोथ’’॥",
        "ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।",
        "बहुं अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, पण्डितस्साभिहारयुं॥",
        "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।",
        "बहुं अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, पण्डितस्साभिहारयुं॥",
        "समागता जानपदा, नेगमा च समागता।",
        "बहुं अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च, पण्डितस्साभिहारयुं॥",
        "बहुजनो पसन्‍नोसि, दिस्वा पण्डितमागते।",
        "पण्डितम्हि अनुप्पत्ते, चेलुक्खेपो पवत्तथाति॥",
        "‘‘फुस्सती",
        "पथब्या चारुपुब्बङ्गि, यं तुय्हं मनसो पियं’’॥",
        "‘‘देवराज नमो त्यत्थु, किं पापं पकतं मया।",
        "रम्मा चावेसि मं ठाना, वातोव धरणीरुहं’’॥",
        "‘‘न चेव ते कतं पापं, न च मे त्वमसि अप्पिया।",
        "पुञ्‍ञञ्‍च ते परिक्खीणं, येन तेवं वदामहं॥",
        "‘‘सन्तिके मरणं तुय्हं, विनाभावो भविस्सति।",
        "पटिगण्हाहि मे एते, वरे दस पवेच्छतो’’॥",
        "‘‘वरं चे मे अदो सक्‍क, सब्बभूतानमिस्सर।",
        "सिविराजस्स भद्दन्ते, तत्थ अस्सं निवेसने॥",
        "‘‘नीलनेत्ता नीलभमु, निलक्खी च यथा मिगी।",
        "फुस्सती नाम नामेन, तत्थपस्सं पुरिन्दद॥",
        "‘‘पुत्तं लभेथ वरदं, याचयोगं",
        "पूजितं पटिराजूहि, कित्तिमन्तं यसस्सिनं॥",
        "‘‘गब्भं मे धारयन्तिया, मज्झिमङ्गं अनुन्‍नतं।",
        "कुच्छि अनुन्‍नतो अस्स, चापंव लिखितं समं॥",
        "‘‘थना मे नप्पपतेय्युं, पलिता न सन्तु वासव।",
        "काये रजो न लिम्पेथ, वज्झञ्‍चापि पमोचये॥",
        "‘‘मयूरकोञ्‍चाभिरुदे, नारिवरगणायुते।",
        "खुज्‍जचेलापकाकिण्णे",
        "‘‘चित्रग्गळेरुघुसिते, सुरामंसपबोधने।",
        "सिविराजस्स भद्दन्ते, तत्थस्सं महेसी पिया’’॥",
        "‘‘ये ते दस वरा दिन्‍ना, मया सब्बङ्गसोभने।",
        "सिविराजस्स विजिते, सब्बे ते लच्छसी वरे॥",
        "‘‘इदं",
        "फुस्सतिया वरं दत्वा, अनुमोदित्थ वासवो॥",
        "‘‘परूळ्हकच्छनखलोमा",
        "पग्गय्ह दक्खिणं बाहुं, किं मं याचन्ति ब्राह्मणा’’॥",
        "‘‘रतनं देव याचाम, सिवीनं रट्ठवड्ढनं।",
        "ददाहि पवरं नागं, ईसादन्तं उरूळ्हवं’’॥",
        "‘‘ददामि न विकम्पामि, यं मं याचन्ति ब्राह्मणा।",
        "पभिन्‍नं कुञ्‍जरं दन्तिं, ओपवय्हं गजुत्तमं’’॥",
        "‘‘हत्थिक्खन्धतो ओरुय्ह, राजा चागाधिमानसो।",
        "ब्राह्मणानं अदा दानं, सिवीनं रट्ठवड्ढनो’’॥",
        "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।",
        "हत्थिनागे पदिन्‍नम्हि, मेदनी सम्पकम्पथ॥",
        "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।",
        "हत्थिनागे पदिन्‍नम्हि, खुब्भित्थ नगरं तदा॥",
        "‘‘समाकुलं पुरं आसि, घोसो च विपुलो महा।",
        "हत्थिनागे",
        "‘‘उग्गा च राजपुत्ता च, वेसियाना च ब्राह्मणा।",
        "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका॥",
        "‘‘केवलो चापि निगमो, सिवयो च समागता।",
        "दिस्वा नागं नीयमानं, ते रञ्‍ञो पटिवेदयुं॥",
        "‘‘विधमं देव ते रट्ठं, पुत्तो वेस्सन्तरो तव।",
        "कथं नो हत्थिनं दज्‍जा, नागं रट्ठस्स पूजितं॥",
        "‘‘कथं नो कुञ्‍जरं दज्‍जा, ईसादन्तं उरूळ्हवं।",
        "खेत्तञ्‍ञुं सब्बयुद्धानं, सब्बसेतं गजुत्तमं॥",
        "‘‘पण्डुकम्बलसञ्छन्‍नं,",
        "दन्तिं सवाळबीजनिं, सेतं केलाससादिसं॥",
        "‘‘ससेतच्छत्तं",
        "अग्गयानं राजवाहिं, ब्राह्मणानं अदा गजं",
        "‘‘अन्‍नं पानञ्‍च यो",
        "एतं खो दानं पतिरूपं, एतं खो ब्राह्मणारहं॥",
        "‘‘अयं ते वंसराजा नो, सिवीनं रट्ठवड्ढनो",
        "कथं वेस्सन्तरो पुत्तो, गजं भाजेति सञ्‍जय॥",
        "‘‘सचे त्वं न करिस्ससि, सिवीनं वचनं इदं।",
        "मञ्‍ञे तं सह पुत्तेन, सिवी हत्थे करिस्सरे’’॥",
        "‘‘कामं",
        "नाहं सिवीनं वचना, राजपुत्तं अदूसकं।",
        "पब्बाजेय्यं सका रट्ठा, पुत्तो हि मम ओरसो॥",
        "‘‘कामं जनपदो मासि, रट्ठञ्‍चापि विनस्सतु।",
        "नाहं सिवीनं वचना, राजपुत्तं अदूसकं।",
        "पब्बाजेय्यं सका रट्ठा, पुत्तो हि मम अत्रजो॥",
        "‘‘न चाहं तस्मिं दुब्भेय्यं, अरियसीलवतो हि सो।",
        "असिलोकोपि मे अस्स, पापञ्‍च पसवे बहुं।",
        "कथं वेस्सन्तरं पुत्तं, सत्थेन घातयामसे’’॥",
        "‘‘मा नं दण्डेन सत्थेन, न हि सो बन्धनारहो।",
        "पब्बाजेहि च नं रट्ठा, वङ्के वसतु पब्बते’’॥",
        "‘‘एसो चे सिवीनं छन्दो, छन्दं न पनुदामसे।",
        "इमं सो वसतु रत्तिं, कामे च परिभुञ्‍जतु॥",
        "‘‘ततो रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति",
        "समग्गा सिवयो हुत्वा, रट्ठा पब्बाजयन्तु नं’’॥",
        "‘‘उट्ठेहि",
        "सिवयो देव ते कुद्धा, नेगमा च समागता॥",
        "‘‘उग्गा च राजपुत्ता च, वेसियाना च ब्राह्मणा।",
        "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।",
        "केवलो",
        "‘‘अस्मा रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति।",
        "समग्गा सिवयो हुत्वा, रट्ठा पब्बाजयन्ति तं॥",
        "‘‘स",
        "आमुत्तहत्थाभरणा, सुवत्थो चन्दनभूसितो॥",
        "‘‘सीसं न्हातो उदके सो, आमुत्तमणिकुण्डलो।",
        "उपागमि पुरं रम्मं, वेस्सन्तरनिवेसनं॥",
        "‘‘तत्थद्दस कुमारं सो, रममानं सके पुरे।",
        "परिकिण्णं अमच्‍चेहि, तिदसानंव वासवं॥",
        "‘‘सो तत्थ गन्त्वा तरमानो, कत्ता वेस्सन्तरंब्रवि।",
        "दुक्खं ते वेदयिस्सामि, मा मे कुज्झि रथेसभ॥",
        "‘‘वन्दित्वा रोदमानो सो, कत्ता राजानमब्रवि।",
        "भत्ता मेसि महाराज, सब्बकामरसाहरो॥",
        "‘‘दुक्खं ते वेदयिस्सामि, तत्थ अस्सासयन्तु मं।",
        "सिवयो देव ते कुद्धा, नेगमा च समागता॥",
        "‘‘उग्गा च राजपुत्ता च, वेसियाना च ब्राह्मणा।",
        "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।",
        "केवलो चापि निगमो, सिवयो च समागता॥",
        "‘‘अस्मा रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति।",
        "समग्गा सिवयो हुत्वा, रट्ठा पब्बाजयन्ति तं’’॥",
        "‘‘किस्मिं",
        "तं मे कत्ते वियाचिक्ख, कस्मा पब्बाजयन्ति मं’’॥",
        "‘‘उग्गा",
        "हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।",
        "नागदानेन खिय्यन्ति, तस्मा पब्बाजयन्ति तं’’॥",
        "‘‘हदयं चक्खुम्पहं दज्‍जं, किं मे बाहिरकं धनं।",
        "हिरञ्‍ञं वा सुवण्णं वा, मुत्ता वेळुरिया मणि॥",
        "‘‘दक्खिणं वापहं बाहुं, दिस्वा याचकमागते।",
        "ददेय्यं न विकम्पेय्यं, दाने मे रमते मनो॥",
        "‘‘कामं मं सिवयो सब्बे, पब्बाजेन्तु हनन्तु वा।",
        "नेव दाना विरमिस्सं, कामं छिन्दन्तु सत्तधा’’॥",
        "‘‘एवं",
        "कोन्तिमाराय तीरेन, गिरिमारञ्‍जरं पति।",
        "येन पब्बाजिता यन्ति, तेन गच्छतु सुब्बतो’’॥",
        "‘‘सोहं तेन गमिस्सामि, येन गच्छन्ति दूसका।",
        "रत्तिन्दिवं मे खमथ, याव दानं ददामहं’’॥",
        "‘‘आमन्तयित्थ राजानं, मद्दिं सब्बङ्गसोभनं।",
        "यं ते किञ्‍चि मया दिन्‍नं, धनं धञ्‍ञञ्‍च विज्‍जति॥",
        "‘‘हिरञ्‍ञं वा सुवण्णं वा, मुत्ता वेळुरिया बहू।",
        "सब्बं तं निदहेय्यासि, यञ्‍च ते पेत्तिकं धनं॥",
        "‘‘तमब्रवि",
        "कुहिं देव निदहामि, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥",
        "‘‘सीलवन्तेसु दज्‍जासि, दानं मद्दि यथारहं।",
        "न हि दाना परं अत्थि, पतिट्ठा सब्बपाणिनं॥",
        "‘‘पुत्तेसु मद्दि दयेसि, सस्सुया ससुरम्हि च।",
        "यो च तं भत्ता मञ्‍ञेय्य, सक्‍कच्‍चं तं उपट्ठहे॥",
        "‘‘नो चे तं भत्ता मञ्‍ञेय्य, मया विप्पवसेन ते।",
        "अञ्‍ञं भत्तारं परियेस, मा किसित्थो",
        "‘‘अहञ्हि",
        "संसयो जीवितं मय्हं, एककस्स ब्रहावने’’॥",
        "‘‘तमब्रवि राजपुत्ती, मद्दी सब्बङ्गसोभना।",
        "‘‘अभुम्मे कथं नु भणसि, पापकं वत भाससि॥",
        "‘‘नेस धम्मो महाराज, यं त्वं गच्छेय्य एकको।",
        "अहम्पि तेन गच्छामि, येन गच्छसि खत्तिय॥",
        "‘‘मरणं वा तया सद्धिं, जीवितं वा तया विना।",
        "तदेव मरणं सेय्यो, यं चे जीवे तया विना॥",
        "‘‘अग्गिं उज्‍जालयित्वान",
        "तत्थ मे",
        "‘‘यथा आरञ्‍ञकं नागं, दन्तिं अन्वेति हत्थिनी।",
        "जेस्सन्तं गिरिदुग्गेसु, समेसु विसमेसु च॥",
        "‘‘एवं",
        "सुभरा ते भविस्सामि, न ते हेस्सामि दुब्भरा॥",
        "‘‘इमे कुमारे पस्सन्तो, मञ्‍जुके पियभाणिने।",
        "आसीने",
        "‘‘इमे कुमारे पस्सन्तो, मञ्‍जुके पियभाणिने।",
        "कीळन्ते वनगुम्बस्मिं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘इमे कुमारे पस्सन्तो, मञ्‍जुके पियभाणिने।",
        "अस्समे रमणीयम्हि, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘इमे कुमारे पस्सन्तो, मञ्‍जुके पियभाणिने।",
        "कीळन्ते अस्समे रम्मे, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘इमे कुमारे पस्सन्तो, मालधारी अलङ्कते।",
        "अस्समे रमणीयम्हि, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘इमे कुमारे पस्सन्तो, मालधारी अलङ्कते।",
        "कीळन्ते अस्समे रम्मे, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा",
        "अस्समे रमणीयम्हि, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा दक्खिसि नच्‍चन्ते, कुमारे मालधारिने।",
        "कीळन्ते अस्समे रम्मे, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा",
        "एकं अरञ्‍ञे चरन्तं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा दक्खिसि मातङ्गं, कुञ्‍जरं सट्ठिहायनं।",
        "सायं पातो विचरन्तं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा करेणुसङ्घस्स, यूथस्स पुरतो वजं।",
        "कोञ्‍चं काहति मातङ्गो, कुञ्‍जरो सट्ठिहायनो।",
        "तस्स तं नदतो सुत्वा, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘दुभतो वनविकासे, यदा दक्खिसि कामदो।",
        "वने वाळमिगाकिण्णे, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘मिगं दिस्वान सायन्हं, पञ्‍चमालिनमागतं।",
        "किम्पुरिसे च नच्‍चन्ते, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा",
        "गीतं किम्पुरिसानञ्‍च, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा सोस्ससि निग्घोसं, गिरिगब्भरचारिनो।",
        "वस्समानस्सुलूकस्स, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा सीहस्स ब्यग्घस्स, खग्गस्स गवयस्स च।",
        "वने सोस्ससि वाळानं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा मोरीहि परिकिण्णं, बरिहीनं मत्थकासिनं।",
        "मोरं दक्खिसि नच्‍चन्तं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा मोरीहि परिकिण्णं, अण्डजं चित्रपक्खिनं।",
        "मोरं दक्खिसि नच्‍चन्तं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा",
        "मोरं दक्खिसि नच्‍चन्तं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा",
        "सुरभिं सम्पवायन्ते, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा हेमन्तिके मासे, हरितं दक्खिसि मेदनिं",
        "इन्दगोपकसञ्छन्‍नं, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा दक्खिसि हेमन्ते, पुप्फिते धरणीरुहे।",
        "कुटजं बिम्बजालञ्‍च, पुप्फितं लोद्दपद्मकं",
        "सुरभिं सम्पवायन्ते, न रज्‍जस्स सरिस्ससि॥",
        "‘‘यदा हेमन्तिके मासे, वनं दक्खिसि पुप्फितं।",
        "ओपुप्फानि च पद्मानि, न रज्‍जस्स सरिस्ससि’’॥",
        "‘‘तेसं लालप्पितं सुत्वा, पुत्तस्स सुणिसाय च।",
        "कलुनं",
        "‘‘सेय्यो",
        "रज्‍जुया बज्झ मिय्याहं, कस्मा वेस्सन्तरं पुत्तं।",
        "पब्बाजेन्ति अदूसकं॥",
        "‘‘अज्झायकं दानपतिं, याचयोगं अमच्छरिं।",
        "पूजितं",
        "कस्मा वेस्सन्तरं पुत्तं, पब्बाजेन्ति अदूसकं॥",
        "‘‘मातापेत्तिभरं जन्तुं, कुले जेट्ठापचायिकं।",
        "कस्मा वेस्सन्तरं पुत्तं, पब्बाजेन्ति अदूसकं॥",
        "‘‘रञ्‍ञो हितं देविहितं, ञातीनं सखिनं हितं।",
        "हितं सब्बस्स रट्ठस्स, कस्मा वेस्सन्तरं पुत्तं।",
        "पब्बाजेन्ति अदूसकं॥",
        "‘‘मधूनिव पलातानि, अम्बाव पतिता छमा।",
        "एवं हेस्सति ते रट्ठं, पब्बाजेन्ति अदूसकं॥",
        "‘‘हंसो",
        "अपविट्ठो अमच्‍चेहि, एको राजा विहिय्यसि॥",
        "‘‘तं तं ब्रूमि महाराज, अत्थो ते मा उपच्‍चगा।",
        "मा नं सिवीनं वचना, पब्बाजेसि अदूसकं’’॥",
        "‘‘धम्मस्सापचितिं कुम्मि, सिवीनं विनयं धजं।",
        "पब्बाजेमि सकं पुत्तं, पाणा पियतरो हि मे’’॥",
        "‘‘यस्स पुब्बे धजग्गानि, कणिकाराव पुप्फिता।",
        "यायन्तमनुयायन्ति, स्वज्‍जेकोव गमिस्सति॥",
        "‘‘यस्स पुब्बे धजग्गानि, कणिकारवनानिव।",
        "यायन्तमनुयायन्ति",
        "‘‘यस्स पुब्बे अनीकानि, कणिकाराव पुप्फिता।",
        "यायन्तमनुयायन्ति, स्वज्‍जेकोव गमिस्सति॥",
        "‘‘यस्स पुब्बे अनीकानि, कणिकारवनानिव।",
        "यायन्तमनुयायन्ति, स्वज्‍जेकोव गमिस्सति॥",
        "‘‘इन्दगोपकवण्णाभा, गन्धारा पण्डुकम्बला।",
        "यायन्तमनुयायन्ति, स्वज्‍जेकोव गमिस्सति॥",
        "‘‘यो",
        "स्वज्‍ज वेस्सन्तरो राजा, कथं गच्छति पत्तिको॥",
        "‘‘कथं चन्दनलित्तङ्गो, नच्‍चगीतप्पबोधनो।",
        "खुराजिनं फरसुञ्‍च, खारिकाजञ्‍च हाहिति",
        "‘‘कस्मा नाभिहरिस्सन्ति, कासाव अजिनानि च।",
        "पविसन्तं ब्रहारञ्‍ञं, कस्मा चीरं न बज्झरे॥",
        "‘‘कथं नु चीरं धारेन्ति, राजपब्बाजिता जना।",
        "कथं कुसमयं चीरं, मद्दी परिदहिस्सति॥",
        "‘‘कासियानि च धारेत्वा, खोमकोटुम्बरानि च।",
        "कुसचीरानि धारेन्ती, कथं मद्दी करिस्सति॥",
        "‘‘वय्हाहि",
        "सा कथज्‍ज अनुज्झङ्गी, पथं गच्छति पत्तिका॥",
        "‘‘यस्सा मुदुतला हत्था, चरणा च सुखेधिता।",
        "सा कथज्‍ज अनुज्झङ्गी, पथं गच्छति पत्तिका॥",
        "‘‘यस्सा",
        "पादुकाहि सुवण्णाहि, पीळमानाव गच्छति।",
        "सा कथज्‍ज अनुज्झङ्गी, पथं गच्छति पत्तिका॥",
        "‘‘यास्सु इत्थिसहस्सानं, पुरतो गच्छति मालिनी।",
        "सा कथज्‍ज अनुज्झङ्गी, वनं गच्छति एकिका॥",
        "‘‘यास्सु सिवाय सुत्वान, मुहुं उत्तसते पुरे।",
        "सा कथज्‍ज अनुज्झङ्गी, वनं गच्छति भीरुका॥",
        "‘‘यास्सु इन्दसगोत्तस्स, उलूकस्स पवस्सतो।",
        "सुत्वान नदतो भीता, वारुणीव पवेधति।",
        "सा कथज्‍ज अनुज्झङ्गी, वनं गच्छति भीरुका॥",
        "‘‘सकुणी हतपुत्ताव, सुञ्‍ञं दिस्वा कुलावकं।",
        "चिरं दुक्खेन झायिस्सं, सुञ्‍ञं आगम्मिमं पुरं॥",
        "‘‘सकुणी हतपुत्ताव, सुञ्‍ञं दिस्वा कुलावकं।",
        "किसा पण्डु भविस्सामि, पिये पुत्ते अपस्सती॥",
        "‘‘सकुणी हतपुत्ताव, सुञ्‍ञं दिस्वा कुलावकं।",
        "तेन तेन पधाविस्सं, पिये पुत्ते अपस्सती॥",
        "‘‘कुररी",
        "चिरं दुक्खेन झायिस्सं, सुञ्‍ञं आगम्मिमं पुरं॥",
        "‘‘कुररी हतछापाव, सुञ्‍ञं दिस्वा कुलावकं।",
        "किसा पण्डु भविस्सामि, पिये पुत्ते अपस्सती॥",
        "‘‘कुररी",
        "तेन तेन पधाविस्सं, पिये पुत्ते अपस्सती॥",
        "‘‘सा",
        "चिरं दुक्खेन झायिस्सं, सुञ्‍ञं आगम्मिमं पुरं॥",
        "‘‘सा नून चक्‍कवाकीव, पल्‍ललस्मिं अनूदके।",
        "किसा पण्डु भविस्सामि, पिये पुत्ते अपस्सती॥",
        "‘‘सा नून चक्‍कवाकीव, पल्‍ललस्मिं अनूदके।",
        "तेन तेन पधाविस्सं, पिये पुत्ते अपस्सती॥",
        "‘‘एवं मे विलपन्तिया, राजा पुत्तं अदूसकं।",
        "पब्बाजेसि वनं रट्ठा, मञ्‍ञे हिस्सामि जीवितं’’॥",
        "‘‘तस्सा लालप्पितं सुत्वा, सब्बा अन्तेपुरे बहू",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, सिविकञ्‍ञा समागता॥",
        "‘‘सालाव सम्पमथिता, मालुतेन पमद्दिता।",
        "सेन्ति पुत्ता च दारा च, वेस्सन्तरनिवेसने॥",
        "‘‘ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, वेस्सन्तरनिवेसने॥",
        "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, वेस्सन्तरनिवेसने॥",
        "‘‘ततो रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति।",
        "अथ वेस्सन्तरो राजा, दानं दातुं उपागमि॥",
        "‘‘वत्थानि",
        "भोजनं भोजनत्थीनं, सम्मदेव पवेच्छथ॥",
        "‘‘मा च किञ्‍चि वनिब्बके, हेट्ठयित्थ इधागते।",
        "तप्पेथ अन्‍नपानेन, गच्छन्तु पटिपूजिता॥",
        "‘‘अथेत्थ वत्तती सद्दो, तुमुलो भेरवो महा।",
        "दानेन तं नीहरन्ति, पुन दानं अदा तुवं",
        "‘‘तेसु",
        "निक्खमन्ते महाराजे, सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘अच्छेच्छुं",
        "यथा वेस्सन्तरं रट्ठा, पब्बाजेन्ति अदूसकं॥",
        "‘‘अच्छेच्छुं वत भो रुक्खं, सब्बकामददं दुमं।",
        "यथा वेस्सन्तरं रट्ठा, पब्बाजेन्ति अदूसकं॥",
        "‘‘अच्छेच्छुं वत भो रुक्खं, सब्बकामरसाहरं।",
        "यथा वेस्सन्तरं रट्ठा, पब्बाजेन्ति अदूसकं॥",
        "‘‘ये वुड्ढा ये च दहरा, ये च मज्झिमपोरिसा।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, निक्खमन्ते महाराजे।",
        "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘अतियक्खा",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, निक्खमन्ते महाराजे।",
        "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘थियोपि तत्थ पक्‍कन्दुं, या तम्हि नगरे अहु।",
        "निक्खमन्ते महाराजे, सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘ये ब्राह्मणा ये च समणा, अञ्‍ञे वापि वनिब्बका।",
        "बाहा पग्गय्ह पक्‍कन्दुं, अधम्मो किर भो इति॥",
        "‘‘यथा वेस्सन्तरो राजा, यजमानो सके पुरे।",
        "सिवीनं वचनत्थेन, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥",
        "‘‘सत्त हत्थिसते दत्वा, सब्बालङ्कारभूसिते।",
        "सुवण्णकच्छे मातङ्गे, हेमकप्पनवाससे॥",
        "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि।",
        "एस वेस्सन्तरो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥",
        "‘‘सत्त अस्ससते दत्वा, सब्बालङ्कारभूसिते।",
        "आजानीयेव जातिया, सिन्धवे सीघवाहने॥",
        "‘‘आरूळ्हे गामणीयेहि, इल्‍लियाचापधारिभि।",
        "एस वेस्सन्तरो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥",
        "‘‘सत्त रथसते दत्वा, सन्‍नद्धे उस्सितद्धजे।",
        "दीपे अथोपि वेयग्घे, सब्बालङ्कारभूसिते॥",
        "‘‘आरूळ्हे",
        "एस",
        "‘‘सत्त इत्थिसते दत्वा, एकमेका रथे ठिता।",
        "सन्‍नद्धा निक्खरज्‍जूहि, सुवण्णेहि अलङ्कता॥",
        "‘‘पीतालङ्कारा पीतवसना, पीताभरणविभूसिता।",
        "अळारपम्हा हसुला, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।",
        "एस वेस्सन्तरो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥",
        "‘‘सत्त धेनुसते दत्वा, सब्बा कंसुपधारणा",
        "एस वेस्सन्तरो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥",
        "‘‘सत्त दासिसते दत्वा, सत्त दाससतानि च।",
        "एस वेस्सन्तरो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥",
        "‘‘हत्थी अस्सरथे",
        "एस वेस्सन्तरो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥",
        "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।",
        "महादाने पदिन्‍नम्हि, मेदनी सम्पकम्पथ॥",
        "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।",
        "यं पञ्‍जलिकतो राजा, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥",
        "‘‘अथेत्थ वत्तती सद्दो, तुमुलो भेरवो महा।",
        "दानेन तं नीहरन्ति, पुन दानं अदा तुवं॥",
        "‘‘तेसु",
        "निक्खमन्ते महाराजे, सिवीनं रट्ठवड्ढने’’॥",
        "‘‘आमन्तयित्थ राजानं, सञ्‍जयं धम्मिनं वरं",
        "अवरुद्धसि मं देव, वङ्कं गच्छामि पब्बतं॥",
        "‘‘ये हि केचि महाराज, भूता ये च भविस्सरे।",
        "अतित्तायेव कामेहि, गच्छन्ति यमसाधनं॥",
        "‘‘स्वाहं",
        "सिवीनं वचनत्थेन, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥",
        "‘‘अघं तं पटिसेविस्सं, वने वाळमिगाकिण्णे।",
        "खग्गदीपिनिसेविते, अहं पुञ्‍ञानि करोमि।",
        "तुम्हे पङ्कम्हि सीदथ’’॥",
        "‘‘अनुजानाहि",
        "स्वाहं सके अभिस्ससिं, यजमानो सके पुरे।",
        "सिवीनं वचनत्थेन, सम्हा रट्ठा निरज्‍जति॥",
        "‘‘अघं तं पटिसेविस्सं, वने वाळमिगाकिण्णे।",
        "खग्गदीपिनिसेविते, अहं पुञ्‍ञानि करोमि।",
        "तुम्हे पङ्कम्हि सीदथ",
        "‘‘अनुजानामि तं पुत्त, पब्बज्‍जा ते समिज्झतु।",
        "अयञ्‍च मद्दी कल्याणी, सुसञ्‍ञा तनुमज्झिमा।",
        "‘‘नाहं",
        "सचे इच्छति अन्वेतु, सचे निच्छति अच्छतु’’॥",
        "‘‘ततो सुण्हं महाराजा, याचितुं पटिपज्‍जथ।",
        "मा चन्दनसमाचारे, रजोजल्‍लं अधारयि॥",
        "‘‘मा कासियानि धारेत्वा",
        "दुक्खो वासो अरञ्‍ञस्मिं, मा हि त्वं लक्खणे गमि॥",
        "‘‘तमब्रवि राजपुत्ती, मद्दी सब्बङ्गसोभना।",
        "नाहं तं सुखमिच्छेय्यं, यं मे वेस्सन्तरं विना’’॥",
        "‘‘तमब्रवि महाराजा, सिवीनं रट्ठवड्ढनो।",
        "इङ्घ मद्दी निसामेति, वने ये होन्ति दुस्सहा॥",
        "‘‘बहू कीटा पटङ्गा च, मकसा मधुमक्खिका।",
        "तेपि तं तत्थ हिंसेय्युं, तं ते दुक्खतरं सिया॥",
        "‘‘अपरे",
        "सप्पा अजगरा नाम, अविसा ते महब्बला॥",
        "‘‘ते मनुस्सं मिगं वापि, अपि मासन्‍नमागतं।",
        "परिक्खिपित्वा भोगेहि, वसमानेन्ति अत्तनो॥",
        "‘‘अञ्‍ञेपि कण्हजटिनो",
        "न तेहि पुरिसो दिट्ठो, रुक्खमारुय्ह मुच्‍चति॥",
        "‘‘सङ्घट्टयन्ता सिङ्गानि, तिक्खग्गातिप्पहारिनो",
        "महिंसा विचरन्तेत्थ, नदिं सोतुम्बरं पति॥",
        "‘‘दिस्वा",
        "धेनुव वच्छगिद्धाव, कथं मद्दि करिस्ससि॥",
        "‘‘दिस्वा सम्पतिते घोरे, दुमग्गेसु प्‍लवङ्गमे।",
        "अखेत्तञ्‍ञाय ते मद्दि, भविस्सते महब्भयं॥",
        "‘‘या त्वं सिवाय सुत्वान, मुहुं उत्तसयी",
        "सा त्वं वङ्कमनुप्पत्ता, कथं मद्दि करिस्ससि॥",
        "‘‘ठिते मज्झन्हिके",
        "सणतेव ब्रहारञ्‍ञं, तत्थ किं गन्तुमिच्छसि’’॥",
        "‘‘तमब्रवि राजपुत्ती, मद्दी सब्बङ्गसोभना।",
        "यानि एतानि अक्खासि, वने पटिभयानि मे।",
        "सब्बानि अभिसम्भोस्सं, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥",
        "‘‘कासं कुसं पोटकिलं, उसिरं मुञ्‍जपब्बजं",
        "उरसा पनुदहिस्सामि, नस्स हेस्सामि दुन्‍नया॥",
        "‘‘बहूहि वत चरियाहि, कुमारी विन्दते पतिं।",
        "उदरस्सुपरोधेन, गोहनुवेठनेन च॥",
        "‘‘अग्गिस्स पारिचरियाय, उदकुम्मुज्‍जनेन च।",
        "वेधब्यं",
        "‘‘अपिस्सा",
        "यो नं हत्थे गहेत्वान, अकामं परिकड्ढति।",
        "वेधब्यं कटुकं लोके, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥",
        "‘‘केसग्गहणमुक्खेपा",
        "दत्वा च नोपक्‍कमति, बहुदुक्खं अनप्पकं।",
        "वेधब्यं कटुकं लोके, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥",
        "‘‘सुकच्छवी वेधवेरा, दत्वा सुभगमानिनो।",
        "अकामं परिकड्ढन्ति, उलूकञ्‍ञेव वायसा।",
        "वेधब्यं कटुकं लोके, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥",
        "‘‘अपि ञातिकुले फीते, कंसपज्‍जोतने वसं।",
        "नेवाभिवाक्यं न लभे, भातूहि सखिनीहिपि",
        "वेधब्यं कटुकं लोके, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥",
        "‘‘नग्गा",
        "इत्थीपि विधवा नग्गा, यस्सापि दस भातरो।",
        "वेधब्यं कटुकं लोके, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥",
        "‘‘धजो रथस्स पञ्‍ञाणं, धूमो पञ्‍ञाणमग्गिनो।",
        "राजा रथस्स पञ्‍ञाणं, भत्ता पञ्‍ञाणमित्थिया।",
        "वेधब्यं कटुकं लोके, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥",
        "‘‘या दलिद्दी दलिद्दस्स, अड्ढा अड्ढस्स कित्तिमं।",
        "तं वे देवा पसंसन्ति, दुक्‍करञ्हि करोति सा॥",
        "‘‘सामिकं अनुबन्धिस्सं, सदा कासायवासिनी।",
        "पथब्यापि अभिज्‍जन्त्या",
        "‘‘अपि सागरपरियन्तं, बहुवित्तधरं महिं।",
        "नानारतनपरिपूरं",
        "‘‘कथं नु तासं हदयं, सुखरा वत इत्थियो।",
        "या सामिके दुक्खितम्हि, सुखमिच्छन्ति अत्तनो॥",
        "‘‘निक्खमन्ते",
        "तमहं अनुबन्धिस्सं, सब्बकामददो हि मे’’॥",
        "‘‘तमब्रवि महाराजा, मद्दिं सब्बङ्गसोभनं।",
        "इमे ते दहरा पुत्ता, जाली कण्हाजिना चुभो।",
        "निक्खिप्प लक्खणे गच्छ, मयं ते पोसयामसे’’",
        "‘‘तमब्रवि राजपुत्ती, मद्दी सब्बङ्गसोभना।",
        "पिया मे पुत्तका देव, जाली कण्हाजिना चुभो।",
        "त्यम्हं तत्थ रमेस्सन्ति, अरञ्‍ञे जीवसोकिनं’’॥",
        "‘‘तमब्रवि महाराजा, सिवीनं रट्ठवड्ढनो।",
        "सालीनं ओदनं भुत्वा, सुचिं मंसूपसेचनं।",
        "रुक्खफलानि भुञ्‍जन्ता, कथं काहन्ति दारका॥",
        "‘‘भुत्वा सतपले कंसे, सोवण्णे सतराजिके।",
        "रुक्खपत्तेसु भुञ्‍जन्ता, कथं काहन्ति दारका॥",
        "‘‘कासियानि च धारेत्वा, खोमकोटुम्बरानि च।",
        "कुसचीरानि धारेन्ता, कथं काहन्ति दारका॥",
        "‘‘वय्हाहि",
        "पत्तिका परिधावन्ता, कथं काहन्ति दारका॥",
        "‘‘कूटागारे",
        "सयन्ता रुक्खमूलस्मिं, कथं काहन्ति दारका॥",
        "‘‘पल्‍लङ्केसु सयित्वान, गोनके चित्तसन्थते।",
        "सयन्ता तिणसन्थारे, कथं काहन्ति दारका॥",
        "‘‘गन्धकेन विलिम्पित्वा, अगरुचन्दनेन च।",
        "रजोजल्‍लानि धारेन्ता, कथं काहन्ति दारका॥",
        "‘‘चामरमोरहत्थेहि, बीजितङ्गा सुखेधिता",
        "फुट्ठा डंसेहि मकसेहि, कथं काहन्ति दारका’’॥",
        "‘‘तमब्रवि",
        "मा देव परिदेवेसि, मा च त्वं विमनो अहु।",
        "यथा मयं भविस्साम, तथा हेस्सन्ति दारका॥",
        "‘‘इदं वत्वान पक्‍कामि, मद्दी सब्बङ्गसोभना।",
        "सिविमग्गेन अन्वेसि, पुत्ते आदाय लक्खणा’’॥",
        "ततो वेस्सन्तरो राजा, दानं दत्वान खत्तियो।",
        "पितु मातु च वन्दित्वा, कत्वा च नं पदक्खिणं॥",
        "चतुवाहिं रथं युत्तं, सीघमारुय्ह सन्दनं।",
        "आदाय पुत्तदारञ्‍च, वङ्कं पायासि पब्बतं॥",
        "ततो वेस्सन्तरो राजा, येनासि बहुको जनो।",
        "‘‘आमन्त खो तं गच्छाम, अरोगा होन्तु ञातयो’’॥",
        "‘‘इङ्घ",
        "आवासं सिविसेट्ठस्स, पेत्तिकं भवनं मम’’॥",
        "‘‘तं ब्राह्मणा अन्वगमुं, ते नं अस्से अयाचिसुं।",
        "याचितो पटिपादेसि, चतुन्‍नं चतुरो हये’’’॥",
        "‘‘इङ्घ मद्दि निसामेहि, चित्तरूपंव दिस्सति।",
        "मिगरोहिच्‍चवण्णेन, दक्खिणस्सा वहन्ति मं’’॥",
        "‘‘अथेत्थ पञ्‍चमो आगा, सो तं रथमयाचथ।",
        "तस्स तं याचितोदासि, न चस्सुपहतो मनो॥",
        "‘‘ततो",
        "अस्सासयि अस्सरथं, ब्राह्मणस्स धनेसिनो’’॥",
        "‘‘त्वं मद्दि कण्हं गण्हाहि, लहु एसा कनिट्ठिका।",
        "अहं जालिं गहेस्सामि, गरुको भातिको हि सो’’॥",
        "‘‘राजा कुमारमादाय, राजपुत्ती च दारिकं।",
        "सम्मोदमाना पक्‍कामुं, अञ्‍ञमञ्‍ञं पियंवदा’’॥",
        "‘‘यदि",
        "मग्गं ते पटिपुच्छाम, कुहिं वङ्कतपब्बतो॥",
        "‘‘ते तत्थ अम्हे पस्सित्वा, कलुनं परिदेवयुं।",
        "दुक्खं",
        "‘‘यदि पस्सन्ति पवने, दारका फलिने",
        "तेसं फलानं हेतुम्हि, उपरोदन्ति दारका॥",
        "‘‘रोदन्ते दारके दिस्वा, उब्बिद्धा",
        "सयमेवोनमित्वान, उपगच्छन्ति दारके॥",
        "‘‘इदं अच्छेरकं दिस्वा, अब्भुतं लोमहंसनं।",
        "साधुकारं पवत्तेसि, मद्दी सब्बङ्गसोभना॥",
        "‘‘अच्छेरं वत लोकस्मिं, अब्भुतं लोमहंसनं।",
        "वेस्सन्तरस्स तेजेन, सयमेवोनता दुमा’’॥",
        "‘‘सङ्खिपिंसु पथं यक्खा, अनुकम्पाय दारके।",
        "निक्खन्तदिवसेनेव, चेतरट्ठं उपागमुं’’॥",
        "‘‘ते गन्त्वा दीघमद्धानं, चेतरट्ठं उपागमुं।",
        "इद्धं फीतं जनपदं, बहुमंससुरोदनं’’॥",
        "‘‘चेतियो परिवारिंसु, दिस्वा लक्खणमागतं।",
        "सुखुमाली वत अय्या, पत्तिका परिधावति॥",
        "‘‘वय्हाहि",
        "साज्‍ज मद्दी अरञ्‍ञस्मिं, पत्तिका परिधावति’’॥",
        "‘‘तं दिस्वा चेतपामोक्खा, रोदमाना उपागमुं।",
        "कच्‍चि नु देव कुसलं, कच्‍चि देव अनामयं।",
        "कच्‍चि",
        "‘‘को ते बलं महाराज, को नु ते रथमण्डलं।",
        "अनस्सको अरथको, दीघमद्धानमागतो।",
        "कच्‍चामित्तेहि पकतो, अनुप्पत्तोसिमं दिसं’’॥",
        "‘‘कुसलञ्‍चेव",
        "अथो पिता अरोगो मे, सिवीनञ्‍च अनामयं॥",
        "‘‘अहञ्हि कुञ्‍जरं दज्‍जं, ईसादन्तं उरूळ्हवं।",
        "खेत्तञ्‍ञुं सब्बयुद्धानं, सब्बसेतं गजुत्तमं॥",
        "‘‘पण्डुकम्बलसञ्छन्‍नं, पभिन्‍नं सत्तुमद्दनं।",
        "दन्तिं सवाळबीजनिं, सेतं केलाससादिसं॥",
        "‘‘ससेतच्छत्तं सउपाधेय्यं, साथप्पनं सहत्थिपं।",
        "अग्गयानं राजवाहिं, ब्राह्मणानं अदासहं॥",
        "‘‘तस्मिं मे सिवयो कुद्धा, पिता चुपहतोमनो।",
        "अवरुद्धसि मं राजा, वङ्कं गच्छामि पब्बतं।",
        "ओकासं सम्मा जानाथ, वने यत्थ वसामसे’’॥",
        "‘‘स्वागतं ते महाराज, अथो ते अदुरागतं।",
        "इस्सरोसि अनुप्पत्तो, यं इधत्थि पवेदय॥",
        "‘‘साकं भिसं मधुं मंसं, सुद्धं सालिनमोदनं।",
        "परिभुञ्‍ज महाराज, पाहुनो नोसि आगतो’’॥",
        "‘‘पटिग्गहितं",
        "अवरुद्धसि मं राजा, वङ्कं गच्छामि पब्बतं।",
        "ओकासं सम्मा जानाथ, वने यत्थ वसामसे’’॥",
        "‘‘इधेव ताव अच्छस्सु, चेतरट्ठे रथेसभ।",
        "याव चेता गमिस्सन्ति, रञ्‍ञो सन्तिक याचितुं॥",
        "‘‘निज्झापेतुं",
        "तं तं चेता पुरक्खत्वा, पतीता लद्धपच्‍चया।",
        "परिवारेत्वान गच्छन्ति, एवं जानाहि खत्तिय’’॥",
        "‘‘मा वो रुच्‍चित्थ गमनं, रञ्‍ञो सन्तिक याचितुं।",
        "निज्झापेतुं महाराजं, राजापि तत्थ निस्सरो॥",
        "‘‘अच्‍चुग्गता हि सिवयो, बलग्गा नेगमा च ये।",
        "ते विधंसेतुमिच्छन्ति, राजानं मम कारणा’’॥",
        "‘‘सचे",
        "इधेव रज्‍जं कारेहि, चेतेहि परिवारितो॥",
        "‘‘इद्धं फीतञ्‍चिदं रट्ठं, इद्धो जनपदो महा।",
        "मतिं करोहि त्वं देव, रज्‍जस्स मनुसासितुं’’॥",
        "‘‘न मे छन्दो मति अत्थि, रज्‍जस्स अनुसासितुं।",
        "पब्बाजितस्स रट्ठस्मा, चेतपुत्ता सुणाथ मे॥",
        "‘‘अतुट्ठा सिवयो आसुं, बलग्गा नेगमा च ये।",
        "पब्बाजितस्स रट्ठस्मा, चेता रज्‍जेभिसेचयुं॥",
        "‘‘असम्मोदियम्पि",
        "सिवीहि भण्डनञ्‍चापि, विग्गहो मे न रुच्‍चति॥",
        "‘‘अथस्स भण्डनं घोरं, सम्पहारो अनप्पको।",
        "एकस्स कारणा मय्हं, हिंसेय्य बहुको जनो॥",
        "‘‘पटिग्गहितं यं दिन्‍नं, सब्बस्स अग्घियं कतं।",
        "अवरुद्धसि मं राजा, वङ्कं गच्छामि पब्बतं।",
        "ओकासं सम्मा जानाथ, वने यत्थ वसामसे’’॥",
        "‘‘तग्घ ते मयमक्खाम, यथापि कुसला तथा।",
        "राजिसी यत्थ सम्मन्ति, आहुतग्गी समाहिता॥",
        "‘‘एस सेलो महाराज, पब्बतो गन्धमादनो।",
        "यत्थ त्वं सह पुत्तेहि, सह भरियाय चच्छसि॥",
        "‘‘तं चेता अनुसासिंसु, अस्सुनेत्ता रुदंमुखा।",
        "इतो गच्छ महाराज, उजुं येनुत्तरा मुखो॥",
        "‘‘अथ दक्खिसि भद्दन्ते, वेपुल्‍लं नाम पब्बतं।",
        "नानादुमगणाकिण्णं, सीतच्छायं मनोरमं॥",
        "‘‘तमतिक्‍कम्म",
        "नदिं केतुमतिं नाम, गम्भीरं गिरिगब्भरं॥",
        "‘‘पुथुलोममच्छाकिण्णं, सुपतित्थं महोदकं।",
        "तत्थ न्हत्वा पिवित्वा च, अस्सासेत्वा सपुत्तके॥",
        "‘‘अथ",
        "रम्मके",
        "‘‘अथ दक्खिसि भद्दन्ते, नाळिकं नाम पब्बतं।",
        "नानादिजगणाकिण्णं, सेलं किम्पुरिसायुतं॥",
        "‘‘तस्स उत्तरपुब्बेन, मुचलिन्दो नाम सो सरो।",
        "पुण्डरीकेहि सञ्छन्‍नो, सेतसोगन्धिकेहि च॥",
        "‘‘सो वनं मेघसङ्कासं, धुवं हरितसद्दलं।",
        "सीहोवामिसपेक्खीव वनसण्डं विगाहय।",
        "पुप्फरुक्खेहि सञ्छन्‍नं, फलरुक्खेहि चूभयं॥",
        "‘‘तत्थ बिन्दुस्सरा वग्गू, नानावण्णा बहू दिजा।",
        "कूजन्तमुपकूजन्ति, उतुसंपुप्फिते दुमे॥",
        "‘‘गन्त्वा गिरिविदुग्गानं, नदीनं पभवानि च।",
        "सो अद्दस",
        "‘‘पुथुलोममच्छाकिण्णं, सुपतित्थं महोदकं।",
        "समञ्‍च चतुरंसञ्‍च, सादुं अप्पटिगन्धियं॥",
        "‘‘तस्सा उत्तरपुब्बेन, पण्णसालं अमापय।",
        "पण्णसालं अमापेत्वा, उञ्छाचरियाय ईहथ’’॥",
        "‘‘अहु वासी कलिङ्गेसु, जूजको नाम ब्राह्मणो।",
        "तस्सासि दहरा भरिया, नामेनामित्ततापना॥",
        "‘‘ता नं तत्थ गतावोचुं, नदिं उदकहारिया।",
        "थियो",
        "‘‘अमित्ता",
        "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥",
        "‘‘अहितं",
        "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥",
        "‘‘अमित्ता वत ते ञाती, मन्तयिंसु रहोगता।",
        "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥",
        "‘‘दुक्‍कटं वत ते ञाती, मन्तयिंसु रहोगता।",
        "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥",
        "‘‘पापकं वत ते ञाती, मन्तयिंसु रहोगता।",
        "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥",
        "‘‘अमनापं वत ते ञाती, मन्तयिंसु रहोगता।",
        "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥",
        "‘‘अमनापवासं वसि, जिण्णेन पतिना सह",
        "या त्वं वससि जिण्णस्स, मतं ते जीविता वरं॥",
        "‘‘न हि नून तुय्हं कल्याणि, पिता माता च सोभने।",
        "अञ्‍ञं भत्तारं विन्दिंसु, ये तं जिण्णस्स पादंसु।",
        "एवं दहरियं सतिं॥",
        "‘‘दुयिट्ठं ते नवमियं, अकतं अग्गिहुत्तकं।",
        "ये तं जिण्णस्स पादंसु, एवं दहरियं सतिं॥",
        "‘‘समणे ब्राह्मणे नून, ब्राह्मणचरियपरायणे।",
        "सा",
        "या त्वं वससि जिण्णस्स, एवं दहरिया सती॥",
        "‘‘न दुक्खं अहिना दट्ठं, न दुक्खं सत्तिया हतं।",
        "तञ्‍च दुक्खञ्‍च तिब्बञ्‍च, यं पस्से जिण्णकं पतिं॥",
        "‘‘नत्थि खिड्डा नत्थि रति, जिण्णेन पतिना सह।",
        "नत्थि अल्‍लापसल्‍लापो, जग्घितुम्पि",
        "‘‘यदा च दहरो दहरा, मन्तयन्ति",
        "सब्बेसं सोका नस्सन्ति, ये केचि हदयस्सिता॥",
        "‘‘दहरा",
        "गच्छ ञातिकुले अच्छ, किं जिण्णो रमयिस्सति’’॥",
        "‘‘न",
        "थियो मं परिभासन्ति, तया जिण्णेन ब्राह्मण’’॥",
        "‘‘मा मे त्वं अकरा कम्मं, मा मे उदकमाहरि।",
        "अहं उदकमाहिस्सं, मा भोति कुपिता अहु’’॥",
        "‘‘नाहं तम्हि कुले जाता, यं त्वं उदकमाहरे।",
        "एवं ब्राह्मण जानाहि, न ते वच्छामहं घरे॥",
        "‘‘सचे मे दासं दासिं वा, नानयिस्ससि ब्राह्मण।",
        "एवं ब्राह्मण जानाहि, न ते वच्छामि सन्तिके’’॥",
        "‘‘नत्थि मे सिप्पठानं वा, धनं धञ्‍ञञ्‍च ब्राह्मणि।",
        "कुतोहं",
        "अहं भोतिं उपट्ठिस्सं, मा भोति कुपिता अहु’’॥",
        "‘‘एहि ते अहमक्खिस्सं, यथा मे वचनं सुतं।",
        "एस वेस्सन्तरो राजा, वङ्के वसति पब्बते॥",
        "‘‘तं त्वं गन्त्वान याचस्सु, दासं दासिञ्‍च ब्राह्मण।",
        "सो ते दस्सति याचितो, दासं दासिञ्‍च खत्तियो’’॥",
        "‘‘जिण्णोहमस्मि दुब्बलो",
        "मा भोति पटिदेवेसि, मा च त्वं",
        "अहं भोतिं उपट्ठिस्सं, मा भोति कुपिता अहु’’॥",
        "‘‘यथा अगन्त्वा सङ्गामं, अयुद्धोव पराजितो।",
        "एवमेव तुवं ब्रह्मे, अगन्त्वाव पराजितो॥",
        "‘‘सचे मे दासं दासिं वा, नानयिस्ससि ब्राह्मण।",
        "एवं ब्राह्मण जानाहि, न ते वच्छामहं घरे।",
        "अमनापं ते करिस्सामि, तं ते दुक्खं भविस्सति॥",
        "‘‘नक्खत्ते उतुपुब्बेसु, यदा मं दक्खिसिलङ्कतं।",
        "अञ्‍ञेहि सद्धिं रममानं, तं ते दुक्खं भविस्सति॥",
        "‘‘अदस्सनेन",
        "भिय्यो वङ्का च पलिता, बहू हेस्सन्ति ब्राह्मण’’॥",
        "‘‘ततो सो ब्राह्मणो भीतो, ब्राह्मणिया वसानुगो।",
        "अट्टितो कामरागेन, ब्राह्मणिं एतदब्रवि’’॥",
        "‘‘पाथेय्यं",
        "मधुपिण्डिका च सुकतायो, सत्तुभत्तञ्‍च ब्राह्मणि॥",
        "‘‘आनयिस्सं मेथुनके, उभो दासकुमारके।",
        "ते तं परिचरिस्सन्ति, रत्तिन्दिवमतन्दिता’’॥",
        "‘‘इदं वत्वा ब्रह्मबन्धु, पटिमुञ्‍चि उपाहना।",
        "ततो सो मन्तयित्वान, भरियं कत्वा पदक्खिणं॥",
        "‘‘पक्‍कामि सो रुण्णमुखो, ब्राह्मणो सहितब्बतो।",
        "सिवीनं नगरं फीतं, दासपरियेसनं चरं’’॥",
        "‘‘सो तत्थ गन्त्वा अवच",
        "कुहिं वेस्सन्तरो राजा, कत्थ पस्सेमु खत्तियं’’॥",
        "‘‘ते जना तं अवचिंसु, ये तत्थासुं समागता।",
        "तुम्हेहि ब्रह्मे पकतो, अतिदानेन खत्तियो।",
        "पब्बाजितो सका रट्ठा, वङ्के वसति पब्बते॥",
        "‘‘तुम्हेहि ब्रह्मे पकतो, अतिदानेन खत्तियो।",
        "आदाय पुत्तदारञ्‍च, वङ्के वसति पब्बते’’॥",
        "‘‘सो चोदितो ब्राह्मणिया, ब्राह्मणो कामगिद्धिमा।",
        "अघं तं पटिसेवित्थ, वने वाळमिगाकिण्णे।",
        "खग्गदीपिनिसेविते॥",
        "‘‘आदाय बेळुवं दण्डं, अग्गिहुत्तं कमण्डलुं।",
        "सो पाविसि ब्रहारञ्‍ञं, यत्थ अस्सोसि कामदं॥",
        "‘‘तं",
        "विक्‍कन्दि सो विप्पनट्ठो, दूरे पन्था अपक्‍कमि॥",
        "‘‘ततो",
        "वङ्कस्सोरोहणे नट्ठे, इमा गाथा अभासथ’’॥",
        "‘‘को राजपुत्तं निसभं, जयन्तमपराजितं।",
        "भये खेमस्स दातारं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥",
        "‘‘यो याचतं पतिट्ठासि, भूतानं धरणीरिव।",
        "धरणूपमं महाराजं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥",
        "‘‘यो याचतं गती आसि, सवन्तीनंव सागरो।",
        "सागरूपमं",
        "‘‘कल्याणतित्थं",
        "पुण्डरीकेहि सञ्छन्‍नं, युत्तं किञ्‍जक्खरेणुना।",
        "रहदूपमं",
        "‘‘अस्सत्थंव पथे जातं, सीतच्छायं मनोरमं।",
        "सन्तानं विसमेतारं, किलन्तानं पटिग्गहं।",
        "तथूपमं महाराजं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥",
        "‘‘निग्रोधंव पथे जातं, सीतच्छायं मनोरमं।",
        "सन्तानं विसमेतारं, किलन्तानं पटिग्गहं।",
        "तथूपमं महाराजं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥",
        "‘‘अम्बं इव पथे जातं, सीतच्छायं मनोरमं।",
        "सन्तानं",
        "तथूपमं महाराजं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥",
        "‘‘सालं इव पथे जातं, सीतच्छायं मनोरमं।",
        "सन्तानं विसमेतारं, किलन्तानं पटिग्गहं।",
        "तथूपमं महाराजं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥",
        "‘‘दुमं इव पथे जातं, सीतच्छायं मनोरमं।",
        "सन्तानं विसमेतारं, किलन्तानं पटिग्गहं।",
        "तथूपमं महाराजं, को मे वेस्सन्तरं विदू॥",
        "‘‘एवञ्‍च",
        "अहं जानन्ति यो वज्‍जा, नन्दिं सो जनये मम॥",
        "‘‘एवञ्‍च मे विलपतो, पविट्ठस्स ब्रहावने।",
        "अहं जानन्ति यो वज्‍जा, ताय सो एकवाचाय।",
        "पसवे पुञ्‍ञं अनप्पकं’’॥",
        "‘‘तस्स चेतो पटिस्सोसि, अरञ्‍ञे लुद्दको चरं।",
        "तुम्हेहि ब्रह्मे पकतो, अतिदानेन खत्तियो।",
        "पब्बाजितो सका रट्ठा, वङ्के वसति पब्बते॥",
        "‘‘तुम्हेहि ब्रह्मे पकतो, अतिदानेन खत्तियो।",
        "आदाय",
        "‘‘अकिच्‍चकारी दुम्मेधो, रट्ठा पवनमागतो।",
        "राजपुत्तं गवेसन्तो, बको मच्छमिवोदके॥",
        "‘‘तस्स",
        "अयञ्हि ते मया नुन्‍नो",
        "‘‘सिरो ते वज्झयित्वान, हदयं छेत्वा सबन्धनं।",
        "पन्थसकुणं",
        "‘‘तुय्हं मंसेन मेदेन, मत्थकेन च ब्राह्मण।",
        "आहुतिं पग्गहेस्सामि, छेत्वान हदयं तव॥",
        "‘‘तं मे सुयिट्ठं सुहुतं, तुय्हं मंसेन ब्राह्मण।",
        "न च त्वं राजपुत्तस्स, भरियं पुत्ते च नेस्ससि’’॥",
        "‘‘अवज्झो ब्राह्मणो दूतो, चेतपुत्त सुणोहि मे।",
        "तस्मा हि दूतं न हन्ति, एस धम्मो सनन्तनो॥",
        "‘‘निज्झत्ता सिवयो सब्बे, पिता नं दट्ठुमिच्छति।",
        "माता च दुब्बला तस्स, अचिरा चक्खूनि जीयरे॥",
        "‘‘तेसाहं पहितो दूतो, चेतपुत्त सुणोहि मे।",
        "राजपुत्तं नयिस्सामि, यदि जानासि संस मे॥",
        "‘‘पियस्स मे पियो दूतो, पुण्णपत्तं ददामि ते’’।",
        "‘‘इमञ्‍च",
        "तञ्‍च",
        "‘‘एस सेलो महाब्रह्मे, पब्बतो गन्धमादनो।",
        "यत्थ वेस्सन्तरो राजा, सह पुत्तेहि सम्मति॥",
        "‘‘धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च",
        "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति॥",
        "‘‘एते नीला पदिस्सन्ति, नानाफलधरा दुमा।",
        "उग्गता अब्भकूटाव, नीला अञ्‍जनपब्बता॥",
        "‘‘धवस्सकण्णा खदिरा, साला फन्दनमालुवा।",
        "सम्पवेधन्ति वातेन, सकिं पीताव माणवा॥",
        "‘‘उपरि",
        "नज्‍जुहा कोकिलसङ्घा",
        "‘‘अव्हयन्तेव गच्छन्तं, साखापत्तसमीरिता।",
        "रमयन्तेव आगन्तं, मोदयन्ति निवासिनं।",
        "यत्थ वेस्सन्तरो राजा, सह पुत्तेहि सम्मति॥",
        "‘‘धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च मसं जटं।",
        "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति॥",
        "‘‘अम्बा कपित्था पनसा, साला जम्बू विभीतका।",
        "हरीतकी आमलका, अस्सत्था बदरानि च॥",
        "‘‘चारुतिम्बरुक्खा",
        "मधुमधुका थेवन्ति, नीचे पक्‍का चुदुम्बरा॥",
        "‘‘पारेवता भवेय्या च, मुद्दिका च मधुत्थिका।",
        "मधुं अनेलकं तत्थ, सकमादाय भुञ्‍जरे॥",
        "‘‘अञ्‍ञेत्थ",
        "अञ्‍ञे आमा च पक्‍का च, भेकवण्णा तदूभयं॥",
        "‘‘अथेत्थ हेट्ठा पुरिसो, अम्बपक्‍कानि गण्हति।",
        "आमानि चेव पक्‍कानि, वण्णगन्धरसुत्तमे॥",
        "‘‘अतेव मे अच्छरियं, हिङ्कारो पटिभाति मं।",
        "देवानमिव आवासो, सोभति नन्दनूपमो॥",
        "‘‘विभेदिका नाळिकेरा, खज्‍जुरीनं ब्रहावने।",
        "मालाव गन्थिता ठन्ति, धजग्गानेव दिस्सरे।",
        "नानावण्णेहि पुप्फेति, नभं ताराचितामिव॥",
        "‘‘कुटजी कुट्ठतगरा, पाटलियो च पुप्फिता।",
        "पुन्‍नागा गिरिपुन्‍नागा, कोविळारा च पुप्फिता॥",
        "‘‘उद्दालका सोमरुक्खा, अगरुफल्‍लिया",
        "पुत्तजीवा",
        "‘‘कुटजा सलळा नीपा",
        "साला च पुप्फिता तत्थ, पलालखलसन्‍निभा॥",
        "‘‘तस्साविदूरे",
        "पदुमुप्पलसञ्छन्‍ना, देवानमिव नन्दने॥",
        "‘‘अथेत्थ",
        "अभिनादेन्ति पवनं, उतुसम्पुप्फिते दुमे॥",
        "‘‘भस्सन्ति मकरन्देहि, पोक्खरे पोक्खरे मधू।",
        "अथेत्थ वाता वायन्ति, दक्खिणा अथ पच्छिमा।",
        "पदुमकिञ्‍जक्खरेणूहि, ओकिण्णो होति अस्समो॥",
        "‘‘थूला सिङ्घाटका चेत्थ, संसादिया पसादिया",
        "मच्छकच्छपब्याविद्धा, बहू चेत्थ मुपयानका।",
        "मधुं भिसेहि सवति, खिरसप्पिमुळालिभि॥",
        "‘‘सुरभी",
        "सम्मद्दतेव",
        "भमरा पुप्फगन्धेन, समन्ता मभिनादिता॥",
        "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, नानावण्णा बहू दिजा।",
        "मोदन्ति सह भरियाहि, अञ्‍ञमञ्‍ञं पकूजिनो॥",
        "‘‘नन्दिका जीवपुत्ता च, जीवपुत्ता पिया च नो।",
        "पिया पुत्ता पिया नन्दा, दिजा पोक्खरणीघरा॥",
        "‘‘मालाव गन्थिता ठन्ति, धजग्गानेव दिस्सरे।",
        "नानावण्णेहि पुप्फेहि, कुसलेहेव सुगन्थिता",
        "यत्थ",
        "‘‘धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च मसं जटं।",
        "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति’’॥",
        "‘‘इदञ्‍च मे सत्तुभत्तं, मधुना पटिसंयुतं।",
        "मधुपिण्डिका च सुकतायो, सत्तुभत्तं ददामि ते’’॥",
        "‘‘तुय्हेव सम्बलं होतु, नाहं इच्छामि सम्बलं।",
        "इतोपि ब्रह्मे गण्हाहि, गच्छ ब्रह्मे यथासुखं॥",
        "‘‘अयं एकपदी एति, उजुं गच्छति अस्समं।",
        "इसीपि अच्‍चुतो तत्थ, पङ्कदन्तो रजस्सिरो।",
        "धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च मसं जटं॥",
        "‘‘चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति।",
        "तं त्वं गन्त्वान पुच्छस्सु, सो ते मग्गं पवक्खति’’॥",
        "इदं",
        "उदग्गचित्तो पक्‍कामि, येनासि अच्‍चुतो इसि॥",
        "गच्छन्तो",
        "दिस्वान तं भारद्वाजो, सम्मोदि इसिना सह॥",
        "‘‘कच्‍चि नु भोतो कुसलं, कच्‍चि भोतो अनामयं।",
        "कच्‍चि उञ्छेन यापेसि, कच्‍चि मूलफला बहू॥",
        "‘‘कच्‍चि डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।",
        "वने",
        "‘‘कुसलञ्‍चेव मे ब्रह्मे, अथो ब्रह्मे अनामयं।",
        "अथो उञ्छेन यापेमि, अथो मूलफला बहू॥",
        "‘‘अथो डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।",
        "वने वाळमिगाकिण्णे, हिंसा मय्हं न विज्‍जति॥",
        "‘‘बहूनि वस्सपूगानि, अस्समे वसतो मम।",
        "नाभिजानामि उप्पन्‍नं, आबाधं अमनोरमं॥",
        "‘‘स्वागतं ते महाब्रह्मे, अथो ते अदुरागतं।",
        "अन्तो पविस भद्दन्ते, पादे पक्खालयस्सु ते॥",
        "‘‘तिन्दुकानि पियालानि, मधुके कासुमारियो।",
        "फलानि खुद्दकप्पानि, भुञ्‍ज ब्रह्मे वरं वरं॥",
        "‘‘इदम्पि पानीयं सीतं, आभतं गिरिगब्भरा।",
        "ततो पिव महाब्रह्मे, सचे त्वं अभिकङ्खसि’’॥",
        "‘‘पटिग्गहितं यं दिन्‍नं, सब्बस्स अग्घियं कतं।",
        "सञ्‍जयस्स सकं पुत्तं, सिवीहि विप्पवासितं।",
        "तमहं दस्सनमागतो, यदि जानासि संस मे’’॥",
        "‘‘न",
        "मञ्‍ञे भवं पत्थयति, रञ्‍ञो भरियं पतिब्बतं।",
        "मञ्‍ञे कण्हाजिनं दासिं, जालिं दासञ्‍च इच्छसि॥",
        "‘‘अथ वा तयो मातापुत्ते, अरञ्‍ञा नेतुमागतो।",
        "न",
        "‘‘अकुद्धरूपोहं",
        "साधु दस्सनमरियानं, सन्‍निवासो सदा सुखो॥",
        "‘‘अदिट्ठपुब्बो सिविराजा, सिवीहि विप्पवासितो।",
        "तमहं दस्सनमागतो, यदि जानासि संस मे’’॥",
        "‘‘एस सेलो महाब्रह्मे, पब्बतो गन्धमादनो।",
        "यत्थ वेस्सन्तरो राजा, सह पुत्तेहि सम्मति॥",
        "‘‘धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च मसं जटं।",
        "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति॥",
        "‘‘एते नीला पदिस्सन्ति, नानाफलधरा दुमा।",
        "उग्गता अब्भकूटाव नीला अञ्‍जनपब्बता॥",
        "‘‘धवस्सकण्णा खदिरा, साला फन्दनमालुवा।",
        "सम्पवेधन्ति वातेन, सकिं पीताव माणवा॥",
        "‘‘उपरि दुमपरियायेसु, सङ्गीतियोव सुय्यरे।",
        "नज्‍जुहा कोकिलसङ्घा, सम्पतन्ति दुमा दुमं॥",
        "‘‘अव्हयन्तेव गच्छन्तं, साखापत्तसमीरिता।",
        "रमयन्तेव आगन्तं, मोदयन्ति निवासिनं।",
        "यत्थ वेस्सन्तरो राजा, सह पुत्तेहि सम्मति॥",
        "‘‘धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च मसं जटं।",
        "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति॥",
        "‘‘करेरिमाला",
        "सद्दलाहरिता भूमि, न तत्थुद्धंसते रजो॥",
        "‘‘मयूरगीवसङ्कासा, तूलफस्ससमूपमा।",
        "तिणानि नातिवत्तन्ति, समन्ता चतुरङ्गुला॥",
        "‘‘अम्बा जम्बू कपित्था च, नीचे पक्‍का चुदुम्बरा।",
        "परिभोगेहि रुक्खेहि, वनं तं रतिवड्ढनं॥",
        "‘‘वेळुरियवण्णसन्‍निभं",
        "सुचिं सुगन्धं सलिलं, आपो तत्थपि सन्दति॥",
        "‘‘तस्साविदूरे पोक्खरणी, भूमिभागे मनोरमे।",
        "पदुमुप्पलसञ्छन्‍ना, देवानमिव नन्दने॥",
        "‘‘तीणि उप्पलजातानि, तस्मिं सरसि ब्राह्मण।",
        "विचित्तं नीलानेकानि, सेता लोहितकानि च॥",
        "‘‘खोमाव तत्थ पदुमा, सेतसोगन्धिकेहि च।",
        "कलम्बकेहि सञ्छन्‍नो, मुचलिन्दो नाम सो सरो॥",
        "‘‘अथेत्थ पदुमा फुल्‍ला, अपरियन्ताव दिस्सरे।",
        "गिम्हा हेमन्तिका फुल्‍ला, जण्णुतग्घा उपत्थरा॥",
        "‘‘सुरभी सम्पवायन्ति, विचित्तपुप्फसन्थता।",
        "भमरा पुप्फगन्धेन, समन्ता मभिनादिता॥",
        "‘‘अथेत्थ उदकन्तस्मिं, रुक्खा तिट्ठन्ति ब्राह्मण।",
        "कदम्बा पाटली फुल्‍ला, कोविळारा च पुप्फिता॥",
        "‘‘अङ्कोला कच्छिकारा च, पारिजञ्‍ञा च पुप्फिता।",
        "वारणा",
        "‘‘सिरीसा सेतपारिसा",
        "निग्गुण्डी सिरीनिग्गुण्डी",
        "‘‘पङ्गुरा",
        "केतका कणिकारा च, कनवेरा च पुप्फिता॥",
        "‘‘अज्‍जुना अज्‍जुकण्णा च, महानामा च पुप्फिता।",
        "सुपुप्फितग्गा तिट्ठन्ति, पज्‍जलन्तेव किंसुका॥",
        "‘‘सेतपण्णी सत्तपण्णा, कदलियो कुसुम्भरा।",
        "धनुतक्‍कारी पुप्फेहि, सीसपावरणानि च॥",
        "‘‘अच्छिवा सल्‍लवा",
        "सेतगेरु च तगरा, मंसिकुट्ठा कुलावरा॥",
        "‘‘दहरा",
        "अस्समं उभतो ठन्ति, अग्यागारं समन्ततो॥",
        "‘‘अथेत्थ उदकन्तस्मिं, बहुजातो फणिज्‍जको।",
        "मुग्गतियो करतियो, सेवालसीसका बहू॥",
        "‘‘उद्दापवत्तं",
        "दासिमकञ्‍जको",
        "‘‘एलम्फुरकसञ्छन्‍ना",
        "सत्ताहं धारियमानानं, गन्धो तेसं न छिज्‍जति॥",
        "‘‘उभतो",
        "इन्दीवरेहि सञ्छन्‍नं, वनं तं उपसोभति॥",
        "‘‘अड्ढमासं धारियमानानं, गन्धो तेसं न छिज्‍जति।",
        "नीलपुप्फी सेतवारी, पुप्फिता गिरिकण्णिका।",
        "कलेरुक्खेहि",
        "‘‘सम्मद्दतेव गन्धेन, पुप्फसाखाहि तं वनं।",
        "भमरा पुप्फगन्धेन, समन्ता मभिनादिता॥",
        "‘‘तीणि कक्‍कारुजातानि, तस्मिं सरसि ब्राह्मण।",
        "कुम्भमत्तानि चेकानि, मुरजमत्तानि ता उभो॥",
        "‘‘अथेत्थ सासपो बहुको, नादियो",
        "असी तालाव तिट्ठन्ति, छेज्‍जा इन्दीवरा बहू॥",
        "‘‘अप्फोटा सुरियवल्‍ली च, काळीया",
        "असोका मुदयन्ती च, वल्‍लिभो खुद्दपुप्फियो॥",
        "‘‘कोरण्डका अनोजा च, पुप्फिता नागमल्‍लिका",
        "रुक्खमारुय्ह तिट्ठन्ति, फुल्‍ला किंसुकवल्‍लियो॥",
        "‘‘कटेरुहा",
        "निलिया सुमना भण्डी, सोभति पदुमुत्तरो॥",
        "‘‘पाटली समुद्दकप्पासी, कणिकारा च पुप्फिता।",
        "हेमजालाव दिस्सन्ति, रुचिरग्गि सिखूपमा॥",
        "‘‘यानि तानि च पुप्फानि, थलजानुदकानि च।",
        "सब्बानि",
        "‘‘अथस्सा पोक्खरणिया, बहुका वारिगोचरा।",
        "रोहिता नळपी",
        "‘‘मधु च मधुलट्ठि च, तालिसा च पियङ्गुका।",
        "कुटन्दजा भद्दमुत्ता",
        "‘‘सुरभी",
        "पद्मका नरदा कुट्ठा, झामका च हरेणुका॥",
        "‘‘हलिद्दका गन्धसिला, हिरिवेरा च गुग्गुला।",
        "विभेदिका चोरका कुट्ठा, कप्पुरा च कलिङ्गुका॥",
        "‘‘अथेत्थ सीहब्यग्घा च, पुरिसालू च हत्थियो।",
        "एणेय्या पसदा चेव, रोहिच्‍चा सरभा मिगा॥",
        "‘‘कोट्ठसुणा सुणोपि च, तुलिया नळसन्‍निभा।",
        "चामरी चलनी लङ्घी, झापिता मक्‍कटा पिचु॥",
        "‘‘कक्‍कटा कटमाया च, इक्‍का गोणसिरा बहू।",
        "खग्गा वराहा नकुला, काळकेत्थ बहूतसो॥",
        "‘‘महिंसा सोणसिङ्गाला, पम्पका च समन्ततो।",
        "आकुच्छा पचलाका च, चित्रका चापि दीपियो॥",
        "‘‘पेलका च विघासादा, सीहा गोगणिसादका।",
        "अट्ठपादा च मोरा च, भस्सरा च कुकुत्थका॥",
        "‘‘चङ्कोरा",
        "बका बलाका नज्‍जुहा, दिन्दिभा कुञ्‍जवाजिता",
        "‘‘ब्यग्घिनसा",
        "कपिञ्‍जरा तित्तिरायो, कुला च पटिकुत्थका॥",
        "‘‘मन्दालका चेलकेटु, भण्डुतित्तिरनामका।",
        "चेलावका पिङ्गलायो",
        "‘‘करविया च सग्गा च, उहुङ्कारा च कुक्‍कुहा।",
        "नानादिजगणाकिण्णं, नानासरनिकूजितं॥",
        "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, नीलका",
        "मोदन्ति सह भरियाहि, अञ्‍ञमञ्‍ञं पकूजिनो॥",
        "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, दिजा मञ्‍जुस्सरा सिता।",
        "सेतच्छिकुटा भद्रक्खा, अण्डजा चित्रपेखुणा॥",
        "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, दिजा मञ्‍जुस्सरा सिता।",
        "सिखण्डी नीलगीवाहि, अञ्‍ञमञ्‍ञं पकूजिनो॥",
        "‘‘कुकुत्थका कुळीरका, कोट्ठा पोक्खरसातका।",
        "कालामेय्या बलियक्खा, कदम्बा सुवसाळिका॥",
        "‘‘हलिद्दा",
        "वारणा भिङ्गराजा च, कदम्बा सुवकोकिला॥",
        "‘‘उक्‍कुसा कुररा हंसा, आटा परिवदेन्तिका।",
        "पाकहंसा",
        "‘‘पारेवता रविहंसा, चक्‍कवाका नदीचरा।",
        "वारणाभिरुदा रम्मा, उभो कालूपकूजिनो॥",
        "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, नानावण्णा बहू दिजा।",
        "मोदन्ति सह भरियाहि, अञ्‍ञमञ्‍ञं पकूजिनो॥",
        "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, नानावण्णा बहू दिजा।",
        "सब्बे मञ्‍जू निकूजन्ति, मुचलिन्दमुभतोसरं॥",
        "‘‘अथेत्थ सकुणा सन्ति, करविया नाम ते दिजा",
        "मोदन्ति सह भरियाहि, अञ्‍ञमञ्‍ञं पकूजिनो॥",
        "‘‘अथेत्थ",
        "सब्बे मञ्‍जू निकूजन्ति, मुचलिन्दमुभतोसरं॥",
        "‘‘एणेय्यपसदाकिण्णं, नागसंसेवितं वनं।",
        "नानालताहि सञ्छन्‍नं, कदलीमिगसेवितं॥",
        "‘‘अथेत्थ सासपो बहुको",
        "सालि अकट्ठपाको च, उच्छु तत्थ अनप्पको॥",
        "‘‘अयं एकपदी एति, उजुं गच्छति अस्समं।",
        "खुदं",
        "यत्थ वेस्सन्तरो राजा, सह पुत्तेहि सम्मति॥",
        "‘‘धारेन्तो ब्राह्मणवण्णं, आसदञ्‍च मसं जटं।",
        "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति’’॥",
        "इदं",
        "उदग्गचित्तो पक्‍कामि, यत्थ वेस्सन्तरो अहु’’॥",
        "‘‘उट्ठेहि",
        "ब्राह्मणं विय पस्सामि, नन्दियो माभिकीररे’’॥",
        "‘‘अहम्पि तात पस्सामि, यो सो ब्रह्माव दिस्सति।",
        "अद्धिको विय",
        "‘‘कच्‍चि नु भोतो कुसलं, कच्‍चि भोतो अनामयं।",
        "कच्‍चि उञ्छेन यापेथ, कच्‍चि मूलफला बहू॥",
        "‘‘कच्‍चि डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।",
        "वने वाळमिगाकिण्णे, कच्‍चि हिंसा न विज्‍जति’’॥",
        "‘‘कुसलञ्‍चेव नो ब्रह्मे, अथो ब्रह्मे अनामयं।",
        "अथो उञ्छेन यापेम, अथो मूलफला बहू॥",
        "‘‘अथो",
        "वने वाळमिगाकिण्णे, हिंसा अम्हं",
        "‘‘सत्त नो मासे वसतं, अरञ्‍ञे जीवसोकिनं",
        "इदम्पि पठमं पस्साम, ब्राह्मणं देववण्णिनं।",
        "आदाय वेळुवं दण्डं, अग्गिहुत्तं कमण्डलुं॥",
        "‘‘स्वागतं ते महाब्रह्मे, अथो ते अदुरागतं।",
        "अन्तो पविस भद्दन्ते, पादे पक्खालयस्सु ते॥",
        "‘‘तिन्दुकानि",
        "फलानि खुद्दकप्पानि, भुञ्‍ज ब्रह्मे वरं वरं॥",
        "‘‘इदम्पि पानीयं सीतं, आभतं गिरिगब्भरा।",
        "ततो पिव महाब्रह्मे, सचे त्वं अभिकङ्खसि॥",
        "‘‘अथ त्वं केन वण्णेन, केन वा पन हेतुना।",
        "अनुप्पत्तो ब्रहारञ्‍ञं, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥",
        "‘‘यथा वारिवहो पूरो, सब्बकालं न खीयति।",
        "एवं तं याचितागच्छिं, पुत्ते मे देहि याचितो’’॥",
        "‘‘ददामि न विकम्पामि, इस्सरो नय ब्राह्मण।",
        "पातो गता राजपुत्ती, सायं उञ्छातो एहिति॥",
        "‘‘एकरत्तिं",
        "तस्सा न्हाते उपघाते, अथ ने मालधारिने॥",
        "‘‘एकरत्तिं वसित्वान, पातो गच्छसि ब्राह्मण।",
        "नानापुप्फेहि सञ्छन्‍ने, नानागन्धेहि भूसिते।",
        "नानामूलफलाकिण्णे, गच्छ स्वादाय ब्राह्मण’’॥",
        "‘‘न वासमभिरोचामि, गमनं मय्ह रुच्‍चति।",
        "अन्तरायोपि मे अस्स, गच्छञ्‍ञेव रथेसभ॥",
        "‘‘न हेता याचयोगी नं, अन्तरायस्स कारिया।",
        "इत्थियो मन्तं",
        "‘‘सद्धाय",
        "अन्तरायम्पि",
        "‘‘आमन्तयस्सु ते पुत्ते, मा ते मातरमद्दसुं।",
        "सद्धाय दानं ददतो, एवं पुञ्‍ञं पवड्ढति॥",
        "‘‘आमन्तयस्सु ते पुत्ते, मा ते मातरमद्दसुं।",
        "मादिसस्स धनं दत्वा, राज सग्गं गमिस्ससि’’॥",
        "‘‘सचे त्वं निच्छसे दट्ठुं, मम भरियं पतिब्बतं।",
        "अय्यकस्सपि दस्सेहि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥",
        "‘‘इमे कुमारे दिस्वान, मञ्‍जुके पियभाणिने।",
        "पतीतो सुमनो वित्तो, बहुं दस्सति ते धनं’’॥",
        "‘‘अच्छेदनस्स भायामि, राजपुत्त सुणोहि मे।",
        "राजदण्डाय मं दज्‍जा, विक्‍किणेय्य हनेय्य वा।",
        "जिनो धनञ्‍च दासे च, गारय्हस्स ब्रह्मबन्धुया’’॥",
        "‘‘इमे कुमारे दिस्वान, मञ्‍जुके पियभाणिने।",
        "धम्मे ठितो महाराजा, सिवीनं रट्ठवड्ढनो।",
        "लद्धा पीतिसोमनस्सं, बहुं दस्सति ते धनं’’॥",
        "‘‘नाहं तम्पि करिस्सामि, यं मं त्वं अनुसाससि।",
        "दारकेव अहं नेस्सं, ब्राह्मण्या परिचारके’’॥",
        "‘‘ततो कुमारा ब्यथिता",
        "तेन तेन पधाविंसु, जाली कण्हाजिना चुभो’’॥",
        "‘‘एहि",
        "हदयं",
        "‘‘याना नावा च मे होथ, अचला भवसागरे।",
        "जातिपारं तरिस्सामि, सन्तारेस्सं सदेवकं’’॥",
        "‘‘एहि अम्म पियधीति, पूरेथ मम पारमिं",
        "हदयं मेभिसिञ्‍चेथ, करोथ वचनं मम॥",
        "‘‘याना",
        "जातिपारं तरिस्सामि, उद्धरिस्सं सदेवकं’’॥",
        "‘‘ततो कुमारे आदाय, जालिं कण्हाजिनं चुभो।",
        "ब्राह्मणस्स अदा दानं, सिवीनं रट्ठवड्ढनो॥",
        "‘‘ततो कुमारे आदाय, जालिं कण्हाजिनं चुभो।",
        "ब्राह्मणस्स अदा वित्तो, पुत्तके दानमुत्तमं॥",
        "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।",
        "यं कुमारे पदिन्‍नम्हि, मेदनी सम्पकम्पथ॥",
        "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।",
        "यं पञ्‍जलिकतो राजा, कुमारे सुखवच्छिते।",
        "ब्राह्मणस्स अदा दानं, सिवीनं रट्ठवड्ढनो’’॥",
        "‘‘ततो सो ब्राह्मणो लुद्दो, लतं दन्तेहि छिन्दिय।",
        "लताय हत्थे बन्धित्वा, लताय अनुमज्‍जथ",
        "‘‘ततो सो रज्‍जुमादाय, दण्डञ्‍चादाय ब्राह्मणो।",
        "आकोटयन्तो",
        "‘‘ततो कुमारा पक्‍कामुं, ब्राह्मणस्स पमुञ्‍चिय।",
        "अस्सुपुण्णेहि नेत्तेहि, पितरं सो उदिक्खति॥",
        "‘‘वेधमस्सत्थपत्तंव, पितु पादानि वन्दति।",
        "पितु पादानि वन्दित्वा, इदं वचनमब्रवि॥",
        "‘‘अम्मा च तात निक्खन्ता, त्वञ्‍च नो तात दस्ससि।",
        "याव अम्मम्पि पस्सेमु, अथ नो तात दस्ससि॥",
        "‘‘अम्मा च तात निक्खन्ता, त्वञ्‍च नो तात दस्ससि।",
        "मा नो त्वं तात अददा, याव अम्मापि एतु नो।",
        "तदायं ब्राह्मणो कामं, विक्‍किणातु हनातु वा॥",
        "‘‘बलङ्कपादो",
        "दीघुत्तरोट्ठो चपलो, कळारो भग्गनासको॥",
        "‘‘कुम्भोदरो",
        "लोहमस्सु हरितकेसो, वलीनं तिलकाहतो॥",
        "‘‘पिङ्गलो च विनतो च, विकटो च ब्रहा खरो।",
        "अजिनानि च सन्‍नद्धो, अमनुस्सो भयानको॥",
        "‘‘मनुस्सो उदाहु यक्खो, मंसलोहितभोजनो।",
        "गामा अरञ्‍ञमागम्म, धनं तं तात याचति॥",
        "‘‘नीयमाने पिसाचेन, किं नु तात उदिक्खसि।",
        "अस्मा नून ते हदयं, आयसं दळ्हबन्धनं॥",
        "‘‘यो",
        "‘‘इधेव अच्छतं कण्हा, न सा जानाति किस्मिञ्‍चि।",
        "मिगीव खीरसम्मत्ता, यूथा हीना पकन्दति॥",
        "‘‘न मे इदं तथा दुक्खं, लब्भा हि पुमुना इदं।",
        "यञ्‍च अम्मं न पस्सामि, तं मे दुक्खतरं इतो॥",
        "‘‘न मे इदं तथा दुक्खं, लब्भा हि पुमुना इदं।",
        "यञ्‍च तातं न पस्सामि, तं मे दुक्खतरं इतो॥",
        "‘‘सा नून कपणा अम्मा, चिररत्ताय रुच्छति",
        "कण्हाजिनं अपस्सन्ती, कुमारिं चारुदस्सनिं॥",
        "‘‘सो नून कपणो तातो, चिररत्ताय रुच्छति।",
        "कण्हाजिनं अपस्सन्तो, कुमारिं चारुदस्सनिं॥",
        "‘‘सा नून कपणा अम्मा, चिरं रुच्छति अस्समे।",
        "कण्हाजिनं अपस्सन्ती, कुमारिं चारुदस्सनिं॥",
        "‘‘सो नून कपणो तातो, चिरं रुच्छति अस्समे।",
        "कण्हाजिनं अपस्सन्तो, कुमारिं चारुदस्सनिं॥",
        "‘‘सा नून कपणा अम्मा, चिररत्ताय रुच्छति।",
        "अड्ढरत्ते व रत्ते वा, नदीव अवसुच्छति॥",
        "‘‘सो",
        "अड्ढरत्ते व रत्ते वा, नदीव अवसुच्छति॥",
        "‘‘इमे",
        "विविधानि रुक्खजातानि, तानि अज्‍ज जहामसे॥",
        "‘‘अस्सत्था पनसा चेमे, निग्रोधा च कपित्थना।",
        "विविधानि फलजातानि, तानि अज्‍ज जहामसे॥",
        "‘‘इमे तिट्ठन्ति आरामा, अयं सीतूदका",
        "यत्थस्सु पुब्बे कीळाम, तानि अज्‍ज जहामसे॥",
        "‘‘विविधानि पुप्फजातानि, अस्मिं उपरिपब्बते।",
        "यानस्सु पुब्बे धारेम, तानि अज्‍ज जहामसे॥",
        "‘‘विविधानि फलजातानि, अस्मिं उपरिपब्बते।",
        "यानस्सु पुब्बे भुञ्‍जाम, तानि अज्‍ज जहामसे॥",
        "‘‘इमे नो हत्थिका अस्सा, बलिबद्दा च नो इमे।",
        "येहिस्सु पुब्बे कीळाम, तानि अज्‍ज जहामसे’’॥",
        "‘‘नीयमाना कुमारा ते, पितरं एतदब्रवुं।",
        "अम्मं आरोग्यं वज्‍जासि, त्वञ्‍च तात सुखी भव॥",
        "‘‘इमे नो हत्थिका अस्सा, बलिबद्दा च नो इमे।",
        "तानि अम्माय दज्‍जेसि, सोकं तेहि विनेस्सति॥",
        "‘‘इमे नो हत्थिका अस्सा, बलिबद्दा च नो इमे।",
        "तानि अम्मा उदिक्खन्ती, सोकं पटिविनेस्सति॥",
        "‘‘ततो वेस्सन्तरो राजा, दानं दत्वान खत्तियो।",
        "पण्णसालं पविसित्वा, कलुनं परिदेवयि’’॥",
        "‘‘कं",
        "सायं संवेसनाकाले, को ने दस्सति भोजनं॥",
        "‘‘कं न्वज्‍ज छाता तसिता, उपरुच्छन्ति दारका।",
        "सायं संवेसनाकाले, अम्मा छातम्ह देथ नो॥",
        "‘‘कथं",
        "सन्ता सूनेहि पादेहि, को ने हत्थे गहेस्सति॥",
        "‘‘कथं नु सो न लज्‍जेय्य, सम्मुखा पहरं मम।",
        "अदूसकानं पुत्तानं, अलज्‍जी वत ब्राह्मणो॥",
        "‘‘योपि मे दासिदासस्स, अञ्‍ञो वा पन पेसियो।",
        "तस्सापि सुविहीनस्स, को लज्‍जी पहरिस्सति॥",
        "‘‘वारिजस्सेव",
        "अक्‍कोसति पहरति, पिये पुत्ते अपस्सतो॥",
        "‘‘अदु चापं गहेत्वान, खग्गं बन्धिय वामतो।",
        "आनेस्सामि सके पुत्ते, पुत्तानञ्हि वधो दुखो॥",
        "‘‘अट्ठानमेतं",
        "सतञ्‍च धम्ममञ्‍ञाय, को दत्वा अनुतप्पति’’॥",
        "‘‘सच्‍चं किरेवमाहंसु, नरा एकच्‍चिया इध।",
        "यस्स नत्थि सका माता, यथा नत्थि",
        "‘‘एहि कण्हे मरिस्साम, नत्थत्थो जीवितेन नो।",
        "दिन्‍नम्हाति",
        "‘‘इमे ते जम्बुका रुक्खा, वेदिसा सिन्दुवारका।",
        "विविधानि रुक्खजातानि, तानि कण्हे जहामसे॥",
        "‘‘अस्सत्था पनसा चेमे, निग्रोधा च कपित्थना।",
        "विविधानि फलजातानि, तानि कण्हे जहामसे॥",
        "‘‘इमे तिट्ठन्ति आरामा, अयं सीतूदका नदी।",
        "यत्थस्सु पुब्बे कीळाम, तानि कण्हे जहामसे॥",
        "‘‘विविधानि पुप्फजातानि, अस्मिं उपरिपब्बते।",
        "यानस्सु पुब्बे धारेम, तानि कण्हे जहामसे॥",
        "‘‘विविधानि",
        "यानस्सु पुब्बे भुञ्‍जाम, तानि कण्हे जहामसे॥",
        "‘‘इमे नो हत्थिका अस्सा, बलिबद्दा च नो इमे।",
        "येहिस्सु पुब्बे कीळाम, तानि कण्हे जहामसे’’॥",
        "‘‘नीयमाना कुमारा ते, ब्राह्मणस्स पमुञ्‍चिय।",
        "तेन तेन पधाविंसु, जाली कण्हाजिना चुभो’’॥",
        "‘‘ततो सो रज्‍जुमादाय, दण्डञ्‍चादाय ब्राह्मणो।",
        "आकोटयन्तो ते नेति, सिविराजस्स पेक्खतो’’॥",
        "‘‘तं तं कण्हाजिनावोच, अयं मं तात ब्राह्मणो।",
        "लट्ठिया पटिकोटेति, घरे जातंव दासियं॥",
        "‘‘न",
        "यक्खो",
        "नीयमाने पिसाचेन, किं नु तात उदिक्खसि’’॥",
        "‘‘इमे नो पादका दुक्खा, दीघो चद्धा सुदुग्गमो।",
        "नीचे चोलम्बते सूरियो, ब्राह्मणो च धारेति",
        "‘‘ओकन्दामसे",
        "सरस्स सिरसा वन्दाम, सुपतित्थे च आपके",
        "‘‘तिणलतानि ओसध्यो, पब्बतानि वनानि च।",
        "अम्मं आरोग्यं वज्‍जाथ, अयं नो नेति ब्राह्मणो॥",
        "‘‘वज्‍जन्तु भोन्तो अम्मञ्‍च, मद्दिं अस्माक मातरं।",
        "सचे अनुपतितुकामासि, खिप्पं अनुपतियासि नो॥",
        "‘‘अयं एकपदी एति, उजुं गच्छति अस्समं।",
        "तमेवानुपतेय्यासि, अपि पस्सेसि ने लहुं॥",
        "‘‘अहो वत रे जटिनी, वनमूलफलहारिके",
        "सुञ्‍ञं दिस्वान अस्समं, तं ते दुक्खं भविस्सति॥",
        "‘‘अतिवेलं",
        "या नो बद्धे न जानासि, ब्राह्मणेन धनेसिना॥",
        "‘‘अच्‍चायिकेन लुद्देन, यो नो गावोव सुम्भति।",
        "अपज्‍ज अम्मं पस्सेमु, सायं उञ्छातो आगतं॥",
        "‘‘दज्‍जा अम्मा ब्राह्मणस्स, फलं खुद्देन मिस्सितं।",
        "तदायं",
        "‘‘सूना च वत नो पादा, बाळ्हं धारेति ब्राह्मणो।",
        "इति तत्थ विलपिंसु, कुमारा मातुगिद्धिनो’’॥",
        "‘‘तेसं लालप्पितं सुत्वा, तयो वाळा वने मिगा।",
        "सीहो ब्यग्घो च दीपि च, इदं वचनमब्रवुं॥",
        "‘‘मा",
        "मा हेवम्हाक निब्भोगे, हेठयित्थ वने मिगा॥",
        "‘‘सीहो च नं विहेठेय्य, ब्यग्घो दीपि च लक्खणं।",
        "नेव जालीकुमारस्स, कुतो कण्हाजिना सिया।",
        "उभयेनेव जीयेथ, पतिं पुत्ते च लक्खणा’’॥",
        "‘‘खणित्तिकं मे पतितं, दक्खिणक्खि च फन्दति।",
        "अफला फलिनो रुक्खा, सब्बा मुय्हन्ति मे दिसा॥",
        "‘‘तस्सा सायन्हकालस्मिं, अस्समागमनं पति।",
        "अत्थङ्गतम्हि सूरिये, वाळा पन्थे उपट्ठहुं॥",
        "‘‘नीचे चोलम्बते सूरियो, दूरे च वत अस्समो।",
        "यञ्‍च नेसं इतो हस्सं",
        "‘‘सो नून खत्तियो एको, पण्णसालाय अच्छति।",
        "तोसेन्तो दारके छाते, ममं दिस्वा अनायतिं॥",
        "‘‘ते",
        "सायं",
        "‘‘ते नून पुत्तका मय्हं, कपणाय वराकिया।",
        "सायं संवेसनाकाले, वारिपीताव अच्छरे॥",
        "‘‘ते नून पुत्तका मय्हं, कपणाय वराकिया।",
        "पच्‍चुग्गता मं तिट्ठन्ति, वच्छा बालाव मातरं॥",
        "‘‘ते नून पुत्तका मय्हं, कपणाय वराकिया।",
        "पच्‍चुग्गता मं तिट्ठन्ति, हंसावुपरिपल्‍लले॥",
        "‘‘ते नून पुत्तका मय्हं, कपणाय वराकिया।",
        "पच्‍चुग्गता मं तिट्ठन्ति, अस्समस्साविदूरतो॥",
        "‘‘एकायनो एकपथो, सरा सोब्भा च पस्सतो।",
        "अञ्‍ञं मग्गं न पस्सामि, येन गच्छेय्य अस्समं॥",
        "‘‘मिगा नमत्थु राजानो, काननस्मिं महब्बला।",
        "धम्मेन भातरो होथ, मग्गं मे देथ याचिता॥",
        "‘‘अवरुद्धस्साहं भरिया, राजपुत्तस्स सिरीमतो।",
        "तं चाहं नातिमञ्‍ञामि, रामं सीतावनुब्बता॥",
        "‘‘तुम्हे",
        "अहञ्‍च पुत्ते पस्सेय्यं, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥",
        "‘‘बहुं चिदं मूलफलं, भक्खो चायं अनप्पको।",
        "ततो उपड्ढं दस्सामि, मग्गं मे देथ याचिता॥",
        "‘‘राजपुत्ती च नो माता, राजपुत्तो च नो पिता।",
        "धम्मेन",
        "‘‘तस्सा लालप्पमानाय, बहुं कारुञ्‍ञसञ्हितं।",
        "सुत्वा नेलपतिं वाचं, वाळा पन्था अपक्‍कमुं’’॥",
        "‘‘इमम्हि नं पदेसम्हि, पुत्तका पंसुकुण्ठिता।",
        "पच्‍चुग्गता मं तिट्ठन्ति, वच्छा बालाव मातरं॥",
        "‘‘इमम्हि",
        "पच्‍चुग्गता मं तिट्ठन्ति, हंसावुपरिपल्‍लले॥",
        "‘‘इमम्हि नं पदेसम्हि, पुत्तका पंसुकुण्ठिता।",
        "पच्‍चुग्गता मं तिट्ठन्ति, अस्समस्साविदूरतो॥",
        "‘‘द्वे मिगा विय",
        "आनन्दिनो पमुदिता, वग्गमानाव कम्परे।",
        "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥",
        "‘‘छकलीव मिगी छापं, पक्खी मुत्ताव पञ्‍जरा।",
        "ओहाय पुत्ते निक्खमिं, सीहीवामिसगिद्धिनी।",
        "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥",
        "‘‘इदं नेसं पदक्‍कन्तं, नागानमिव पब्बते।",
        "चितका परिकिण्णायो, अस्समस्साविदूरतो।",
        "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥",
        "‘‘वालिकायपि ओकिण्णा, पुत्तका पंसुकुण्ठिता।",
        "समन्ता मभिधावन्ति, ते न पस्सामि दारके॥",
        "‘‘ये",
        "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥",
        "‘‘छकलिंव मिगिं छापा, पच्‍चुग्गन्तुन मातरं।",
        "दूरे मं पविलोकेन्ति",
        "‘‘इदं",
        "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥",
        "‘‘थना च मय्हिमे पूरा, उरो च सम्पदालति।",
        "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥",
        "‘‘उच्छङ्गेको विचिनाति, थनमेकावलम्बति।",
        "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥",
        "‘‘यस्सु",
        "‘‘अयं सो अस्समो पुब्बे, समज्‍जो पटिभाति मं।",
        "त्यज्‍ज पुत्ते अपस्सन्त्या, भमते विय अस्समो॥",
        "‘‘किमिदं अप्पसद्दोव, अस्समो पटिभाति मं।",
        "काकोलापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥",
        "‘‘किमिदं अप्पसद्दोव, अस्समो पटिभाति मं।",
        "सकुणापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥",
        "‘‘किमिदं तुण्हिभूतोसि, अपि रत्तेव मे मनो।",
        "काकोलापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥",
        "‘‘किमिदं",
        "सकुणापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥",
        "‘‘कच्‍चि नु मे अय्यपुत्त, मिगा खादिंसु दारके।",
        "अरञ्‍ञे इरिणे विवने, केन नीता मे दारका॥",
        "‘‘अदु ते पहिता दूता, अदु सुत्ता पियंवदा।",
        "अदु बहि नो निक्खन्ता, खिड्डासु पसुता नु ते॥",
        "‘‘नेवासं केसा दिस्सन्ति, हत्थपादा च जालिनो।",
        "सकुणानञ्‍च ओपातो, केन नीता मे दारका॥",
        "‘‘इदं ततो दुक्खतरं, सल्‍लविद्धो यथा वणो।",
        "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो॥",
        "‘‘इदम्पि दुतियं सल्‍लं, कम्पेति हदयं मम।",
        "यञ्‍च पुत्ते न पस्सामि, त्वञ्‍च मं नाभिभाससि॥",
        "‘‘अज्‍जेव",
        "मञ्‍ञे ओक्‍कन्तसन्तं",
        "‘‘नून",
        "पातो गतासि उञ्छाय, किमिदं सायमागता’’॥",
        "‘‘ननु",
        "सीहस्सपि नदन्तस्स, ब्यग्घस्स च निकुज्‍जितं॥",
        "‘‘अहु पुब्बनिमित्तं मे, विचरन्त्या ब्रहावने।",
        "खणित्तो मे हत्था पतितो, उग्गीवञ्‍चापि",
        "‘‘तदाहं",
        "सब्बदिसा नमस्सिस्सं, अपि सोत्थि इतो सिया॥",
        "‘‘मा हेव नो राजपुत्तो, हतो सीहेन दीपिना।",
        "दारका वा परामट्ठा, अच्छकोकतरच्छिहि॥",
        "‘‘सीहो ब्यग्घो च दीपि च, तयो वाळा वने मिगा।",
        "ते मं परियावरुं मग्गं, तेन सायम्हि आगता॥",
        "‘‘अहं पतिञ्‍च पुत्ते च, आचेरमिव माणवो।",
        "अनुट्ठिता दिवारत्तिं, जटिनी ब्रह्मचारिनी॥",
        "‘‘अजिनानि परिदहित्वा, वनमूलफलहारिया।",
        "विचरामि दिवारत्तिं, तुम्हं कामा हि पुत्तका॥",
        "‘‘अहं सुवण्णहलिद्दिं, आभतं पण्डुबेळुवं।",
        "रुक्खपक्‍कानि चाहासिं, इमे वो पुत्त कीळना॥",
        "‘‘इमं मूलाळिवत्तकं, सालुकं चिञ्‍चभेदकं।",
        "भुञ्‍ज खुद्देहि संयुत्तं, सह पुत्तेहि खत्तिय॥",
        "‘‘पदुमं जालिनो देहि, कुमुदञ्‍च कुमारिया।",
        "मालिने पस्स नच्‍चन्ते, सिवि पुत्तानि अव्हय॥",
        "‘‘ततो कण्हाजिनायपि, निसामेहि रथेसभ।",
        "मञ्‍जुस्सराय वग्गुया, अस्समं उपयन्तिया",
        "‘‘समानसुखदुक्खम्हा, रट्ठा पब्बाजिता उभो।",
        "अपि",
        "‘‘समणे",
        "अहं लोके अभिस्सपिं, सीलवन्ते बहुस्सुते।",
        "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो’’॥",
        "‘‘इमे",
        "विविधानि रुक्खजातानि, ते कुमारा न दिस्सरे॥",
        "‘‘अस्सत्था पनसा चेमे, निग्रोधा च कपित्थना।",
        "विविधानि फलजातानि, ते कुमारा न दिस्सरे॥",
        "‘‘इमे तिट्ठन्ति आरामा, अयं सीतूदका नदी।",
        "यत्थस्सु पुब्बे कीळिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे॥",
        "‘‘विविधानि पुप्फजातानि, अस्मिं उपरिपब्बते।",
        "यानस्सु पुब्बे धारिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे॥",
        "‘‘विविधानि फलजातानि, अस्मिं उपरिपब्बते।",
        "यानस्सु पुब्बे भुञ्‍जिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे॥",
        "‘‘इमे ते हत्थिका अस्सा, बलिबद्दा च ते इमे।",
        "येहिस्सु पुब्बे कीळिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे’’॥",
        "‘‘इमे सामा ससोलूका, बहुका कदलीमिगा।",
        "येहिस्सु पुब्बे कीळिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे॥",
        "‘‘इमे हंसा च कोञ्‍चा च, मयूरा चित्रपेखुणा।",
        "येहिस्सु पुब्बे कीळिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे’’॥",
        "‘‘इमा",
        "यत्थस्सु पुब्बे कीळिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे॥",
        "‘‘इमा ता पोक्खरणी रम्मा, चक्‍कवाकूपकूजिता।",
        "मन्दालकेहि सञ्छन्‍ना, पदुमुप्पलकेहि च।",
        "यत्थस्सु पुब्बे कीळिंसु, ते कुमारा न दिस्सरे॥",
        "‘‘न ते कट्ठानि भिन्‍नानि, न ते उदकमाहतं।",
        "अग्गिपि ते न हापितो, किं नु मन्दोव झायसि॥",
        "‘‘पियो",
        "त्यज्‍ज पुत्ते न पस्सामि, जालिं कण्हाजिनं चुभो’’॥",
        "‘‘न खो नो देव पस्सामि, येन ते नीहता मता।",
        "काकोलापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥",
        "‘‘न खो नो देव पस्सामि, येन ते नीहता मता।",
        "सकुणापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका’’॥",
        "‘‘सा",
        "पुनदेवस्समं गन्त्वा, रोदि सामिकसन्तिके",
        "‘‘‘न खो नो देव पस्सामि, येन ते नीहता मता।",
        "काकोलापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥",
        "‘‘‘न खो नो देव पस्सामि, येन ते नीहता मता।",
        "सकुणापि न वस्सन्ति, मता मे नून दारका॥",
        "‘‘‘न खो नो देव पस्सामि, येन ते नीहता मता।",
        "विचरन्ति",
        "‘‘इति मद्दी वरारोहा, राजपुत्ती यसस्सिनी।",
        "बाहा पग्गय्ह कन्दित्वा, तत्थेव पतिता छमा’’॥",
        "‘‘तमज्झपत्तं राजपुत्तिं, उदकेनाभिसिञ्‍चथ।",
        "अस्सत्थं नं विदित्वान, अथ नं एतदब्रवि’’॥",
        "‘‘आदियेनेव ते मद्दि, दुक्खं नक्खातुमिच्छिसं।",
        "दलिद्दो याचको वुड्ढो, ब्राह्मणो घरमागतो॥",
        "‘‘तस्स दिन्‍ना मया पुत्ता, मद्दि मा भायि अस्सस।",
        "मं पस्स मद्दि मा पुत्ते, मा बाळ्हं परिदेवसि।",
        "‘‘पुत्ते पसुञ्‍च धञ्‍ञञ्‍च, यञ्‍च अञ्‍ञं घरे धनं।",
        "दज्‍जा सप्पुरिसो दानं, दिस्वा याचकमागतं।",
        "अनुमोदाहि मे मद्दि, पुत्तके दानमुत्तमं’’॥",
        "‘‘अनुमोदामि",
        "दत्वा चित्तं पसादेहि, भिय्यो दानं ददो भव॥",
        "‘‘यो त्वं मच्छेरभूतेसु, मनुस्सेसु जनाधिप।",
        "ब्राह्मणस्स अदा दानं, सिवीनं रट्ठवड्ढनो’’॥",
        "‘‘निन्‍नादिता ते पथवी, सद्दो ते तिदिवङ्गतो।",
        "समन्ता विज्‍जुता आगुं, गिरीनंव पतिस्सुता॥",
        "‘‘तस्स ते अनुमोदन्ति, उभो नारदपब्बता।",
        "इन्दो",
        "सब्बे देवानुमोदन्ति, तावतिंसा सइन्दका॥",
        "‘‘इति",
        "वेस्सन्तरस्स अनुमोदि, पुत्तके दानमुत्तमं’’॥",
        "ततो रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति।",
        "सक्‍को ब्राह्मणवण्णेन, पातो तेसं अदिस्सथ॥",
        "‘‘कच्‍चि नु भोतो कुसलं, कच्‍चि भोतो अनामयं।",
        "कच्‍चि उञ्छेन यापेथ, कच्‍चि मूलफला बहू॥",
        "‘‘कच्‍चि डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।",
        "वने वाळमिगाकिण्णे, कच्‍चि हिंसा न विज्‍जति’’॥",
        "‘‘कुसलञ्‍चेव नो ब्रह्मे, अथो ब्रह्मे अनामयं।",
        "अथो उञ्छेन यापेम, अथो मूलफला बहू॥",
        "‘‘अथो डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।",
        "वने वाळमिगाकिण्णे, हिंसा मय्हं न विज्‍जति॥",
        "‘‘सत्त नो मासे वसतं, अरञ्‍ञे जीवसोकिनं।",
        "इदं दुतियं पस्साम, ब्राह्मणं देववण्णिनं।",
        "आदाय वेळुवं दण्डं, धारेन्तं अजिनक्खिपं॥",
        "‘‘स्वागतं",
        "अन्तो",
        "‘‘तिन्दुकानि पियालानि, मधुके कासुमारियो।",
        "फलानि खुद्दकप्पानि, भुञ्‍ज ब्रह्मे वरं वरं॥",
        "‘‘इदम्पि पानीयं सीतं, आभतं गिरिगब्भरा।",
        "ततो पिव महाब्रह्मे, सचे त्वं अभिकङ्खसि॥",
        "‘‘अथ त्वं केन वण्णेन, केन वा पन हेतुना।",
        "अनुप्पत्तो ब्रहारञ्‍ञं, तं मे अक्खाहि पुच्छितो’’॥",
        "‘‘यथा वारिवहो पूरो, सब्बकालं न खीयति।",
        "एवं तं याचितागच्छिं, भरियं मे देहि याचितो’’॥",
        "‘‘ददामि",
        "सन्तं नप्पटिगुय्हामि, दाने मे रमती मनो’’॥",
        "‘‘मद्दिं हत्थे गहेत्वान, उदकस्स कमण्डलुं।",
        "ब्राह्मणस्स अदा दानं, सिवीनं रट्ठवड्ढनो॥",
        "‘‘तदासि यं भिंसनकं, तदासि लोमहंसनं।",
        "मद्दिं परिचजन्तस्स, मेदनी सम्पकम्पथ॥",
        "‘‘नेव सा मद्दी भाकुटि, न सन्धीयति न रोदति।",
        "पेक्खतेवस्स तुण्ही सा, एसो जानाति यं वरं’’॥",
        "‘‘कोमारी",
        "यस्सिच्छे तस्स मं दज्‍जा, विक्‍किणेय्य हनेय्य वा’’॥",
        "‘‘तेसं सङ्कप्पमञ्‍ञाय, देविन्दो एतदब्रवि।",
        "सब्बे जिता ते पच्‍चूहा, ये दिब्बा ये च मानुसा॥",
        "‘‘निन्‍नादिता ते पथवी, सद्दो ते तिदिवङ्गतो।",
        "समन्ता विज्‍जुता आगुं, गिरीनंव पतिस्सुता॥",
        "‘‘तस्स ते अनुमोदन्ति, उभो नारदपब्बता।",
        "इन्दो च ब्रह्मा पजापति, सोमो यमो वेस्सवणो।",
        "सब्बे देवानुमोदन्ति, दुक्‍करञ्हि करोति सो॥",
        "‘‘दुद्ददं",
        "असन्तो नानुकुब्बन्ति, सतं धम्मो दुरन्‍नयो॥",
        "‘‘तस्मा सतञ्‍च असतं, नाना होति इतो गति।",
        "असन्तो निरयं यन्ति, सन्तो सग्गपरायणा॥",
        "‘‘यमेतं कुमारे अदा, भरियं अदा वने वसं।",
        "ब्रह्मयानमनोक्‍कम्म, सग्गे ते तं विपच्‍चतु’’॥",
        "‘‘ददामि भोतो भरियं, मद्दिं सब्बङ्गसोभनं।",
        "त्वञ्‍चेव मद्दिया छन्‍नो, मद्दी च पतिना सह॥",
        "‘‘यथा",
        "एवं तुवञ्‍च मद्दी च, समानमनचेतसा॥",
        "‘‘अवरुद्धेत्थ अरञ्‍ञस्मिं, उभो सम्मथ अस्समे।",
        "खत्तिया गोत्तसम्पन्‍ना, सुजाता मातुपेत्तितो।",
        "यथा पुञ्‍ञानि कयिराथ, ददन्ता अपरापरं’’॥",
        "‘‘सक्‍कोहमस्मि",
        "वरं वरस्सु राजिसि, वरे अट्ठ ददामि ते’’॥",
        "‘‘वरं चे मे अदो सक्‍क, सब्बभूतानमिस्सर।",
        "पिता मं अनुमोदेय्य, इतो पत्तं सकं घरं।",
        "आसनेन निमन्तेय्य, पठमेतं वरं वरे॥",
        "‘‘पुरिसस्स वधं न रोचेय्यं, अपि किब्बिसकारकं।",
        "वज्झं वधम्हा मोचेय्यं, दुतियेतं वरं वरे॥",
        "‘‘ये वुड्ढा ये च दहरा, ये च मज्झिमपोरिसा।",
        "ममेव उपजीवेय्युं, ततियेतं वरं वरे॥",
        "‘‘परदारं न गच्छेय्यं, सदारपसुतो सियं।",
        "थीनं वसं न गच्छेय्यं, चतुत्थेतं वरं वरे॥",
        "‘‘पुत्तो मे सक्‍क जायेथ, सो च दीघायुको सिया।",
        "धम्मेन जिने पथविं, पञ्‍चमेतं वरं वरे॥",
        "‘‘ततो रत्या विवसाने, सूरियस्सुग्गमनं पति।",
        "दिब्बा भक्खा पातुभवेय्युं, छट्ठमेतं वरं वरे॥",
        "‘‘ददतो",
        "ददं चित्तं पसादेय्यं, सत्तमेतं वरं वरे॥",
        "‘‘इतो विमुच्‍चमानाहं, सग्गगामी विसेसगू।",
        "अनिवत्ति ततो अस्सं, अट्ठमेतं वरं वरे’’॥",
        "‘‘तस्स तं वचनं सुत्वा, देविन्दो एतदब्रवि।",
        "अचिरं वत ते ततो, पिता तं दट्ठुमेस्सति’’॥",
        "‘‘इदं वत्वान मघवा, देवराजा सुजम्पति।",
        "वेस्सन्तरे वरं दत्वा, सग्गकायं अपक्‍कमि’’॥",
        "‘‘कस्सेतं",
        "निक्खंव जातरूपस्स, उक्‍कामुखपहंसितं॥",
        "‘‘उभो सदिसपच्‍चङ्गा, उभो सदिसलक्खणा।",
        "जालिस्स सदिसो एको, एका कण्हाजिना यथा॥",
        "‘‘सीहा बिलाव निक्खन्ता, उभो सम्पतिरूपका।",
        "जातरूपमयायेव, इमे दिस्सन्ति दारका’’॥",
        "‘‘कुतो नु भवं भारद्वाज, इमे आनेसि दारके।",
        "अज्‍ज रट्ठं अनुप्पत्तो, कुहिं गच्छसि ब्राह्मण’’",
        "‘‘मय्हं ते दारका देव, दिन्‍ना वित्तेन सञ्‍जय।",
        "अज्‍ज पन्‍नरसा रत्ति, यतो लद्धा",
        "‘‘केन",
        "को तेतं दानमददा, पुत्तके दानमुत्तमं’’॥",
        "‘‘यो याचतं पतिट्ठासि, भूतानं धरणीरिव।",
        "सो मे वेस्सन्तरो राजा, पुत्तेदासि वने वसं॥",
        "‘‘यो याचतं गती आसि, सवन्तीनंव सागरो।",
        "सो मे वेस्सन्तरो राजा, पुत्तेदासि वने वसं’’॥",
        "‘‘दुक्‍कटं",
        "कथं नु पुत्तके दज्‍जा, अरञ्‍ञे अवरुद्धको॥",
        "‘‘इमं भोन्तो निसामेथ, यावन्तेत्थ समागता।",
        "कथं वेस्सन्तरो राजा, पुत्तेदासि वने वसं॥",
        "‘‘दासिं दासं च",
        "हत्थिञ्‍च कुञ्‍जरं दज्‍ज, कथं सो दज्‍ज दारके’’॥",
        "‘‘यस्स नस्स",
        "हत्थी च कुञ्‍जरो नागो, किं सो दज्‍जा पितामह’’॥",
        "‘‘दानमस्स पसंसाम, न च निन्दाम पुत्तका।",
        "कथं नु हदयं आसि, तुम्हे दत्वा वनिब्बके’’॥",
        "‘‘दुक्खस्स हदयं आसि, अथो उण्हम्पि पस्ससि।",
        "रोहिनीहेव",
        "‘‘यं",
        "लट्ठिया पटिकोटेति, घरे जातंव दासियं॥",
        "‘‘न चायं ब्राह्मणो तात, धम्मिका होन्ति ब्राह्मणा।",
        "यक्खो ब्राह्मणवण्णेन, खादितुं तात नेति नो।",
        "नीयमाने पिसाचेन, किन्‍नु तात उदिक्खसि’’॥",
        "‘‘राजपुत्ती च वो माता, राजपुत्तो च वो पिता।",
        "पुब्बे मे अङ्गमारुय्ह, किं नु तिट्ठथ आरका’’॥",
        "‘‘राजपुत्ती च नो माता, राजपुत्तो च नो पिता।",
        "दासा मयं ब्राह्मणस्स, तस्मा तिट्ठाम आरका’’॥",
        "‘‘मा सम्मेवं अवचुत्थ, डय्हते हदयं मम।",
        "चितकायंव मे कायो, आसने न सुखं लभे॥",
        "‘‘मा सम्मेवं अवचुत्थ, भिय्यो सोकं जनेथ मं।",
        "निक्‍किणिस्सामि दब्बेन, न वो दासा भविस्सथ॥",
        "‘‘किमग्घियञ्हि",
        "यथाभूतं मे अक्खाथ, पटिपादेन्तु ब्राह्मणं’’॥",
        "‘‘सहस्सग्घञ्हि मं तात, ब्राह्मणस्स पिता अदा।",
        "अथ",
        "‘‘उट्ठेहि कत्ते तरमानो, ब्राह्मणस्स अवाकर।",
        "दासिसतं दाससतं, गवं हत्थुसभं सतं।",
        "जातरूपसहस्सञ्‍च",
        "‘‘ततो कत्ता तरमानो, ब्राह्मणस्स अवाकरि।",
        "दासिसतं दाससतं, गवं हत्थुसभं सतं।",
        "जातरूपसहस्सञ्‍च, पुत्तानंदासि निक्‍कयं’’॥",
        "‘‘निक्‍किणित्वा नहापेत्वा, भोजयित्वान दारके।",
        "समलङ्करित्वा भण्डेन, उच्छङ्गे उपवेसयुं॥",
        "‘‘सीसं न्हाते सुचिवत्थे, सब्बाभरणभूसिते।",
        "राजा अङ्के करित्वान, अय्यको परिपुच्छथ॥",
        "‘‘कुण्डले घुसिते माले, सब्बाभरणभूसिते।",
        "राजा अङ्के करित्वान, इदं वचनमब्रवि॥",
        "‘‘कच्‍चि",
        "कच्‍चि उञ्छेन यापेथ, कच्‍चि मूलफला बहू॥",
        "‘‘कच्‍चि डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।",
        "वने वाळमिगाकिण्णे, कच्‍चि हिंसा न विज्‍जति’’॥",
        "‘‘अथो उभो अरोगा मे, देव मातापिता मम।",
        "अथो",
        "‘‘अथो डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।",
        "वने वाळमिगाकिण्णे, हिंसा नेसं न विज्‍जति॥",
        "‘‘खणन्तालुकलम्बानि, बिलानि तक्‍कलानि च।",
        "कोलं भल्‍लातकं बेल्‍लं, सा नो आहत्व पोसति॥",
        "‘‘यञ्‍चेव",
        "तं नो सब्बे समागन्त्वा, रत्तिं भुञ्‍जाम नो दिवा॥",
        "‘‘अम्माव नो किसा पण्डु, आहरन्ती दुमप्फलं।",
        "वातातपेन सुखुमाली, पदुमं हत्थगतामिव॥",
        "‘‘अम्माय पतनूकेसा, विचरन्त्या ब्रहावने।",
        "वने वाळमिगाकिण्णे, खग्गदीपिनिसेविते॥",
        "‘‘केसेसु जटं बन्धित्वा, कच्छे जल्‍लमधारयि।",
        "चम्मवासी छमा सेति, जातवेदं नमस्सति॥",
        "‘‘पुत्ता पिया मनुस्सानं, लोकस्मिं उदपज्‍जिसुं।",
        "न हि नूनम्हाकं अय्यस्स, पुत्ते स्नेहो अजायथ’’॥",
        "‘‘दुक्‍कटञ्‍च हि नो पुत्त, भूनहच्‍चं कतं मया।",
        "योहं सिवीनं वचना, पब्बाजेसिमदूसकं॥",
        "‘‘यं मे किञ्‍चि इध अत्थि, धनं धञ्‍ञञ्‍च विज्‍जति।",
        "एतु",
        "‘‘न देव मय्हं वचना, एहिति सिविसुत्तमो।",
        "सयमेव देवो गन्त्वा, सिञ्‍च भोगेहि अत्रजं’’॥",
        "‘‘ततो सेनापतिं राजा, सज्‍जयो अज्झभासथ।",
        "हत्थी अस्सा रथा पत्ती, सेना सन्‍नाहयन्तु नं।",
        "नेगमा च मं अन्वेन्तु, ब्राह्मणा च पुरोहिता॥",
        "‘‘ततो",
        "खिप्पमायन्तु सन्‍नद्धा, नानावण्णेहिलङ्कता॥",
        "‘‘नीलवत्थधरा नेके",
        "अञ्‍ञे लोहितउण्हीसा, सुद्धानेके निवासिता।",
        "खिप्पमायन्तु सन्‍नद्धा, नानावण्णेहिलङ्कता॥",
        "‘‘हिमवा यथा गन्धधरो, पब्बतो गन्धमादनो।",
        "नानारुक्खेहि सञ्छन्‍नो, महाभूतगणालयो॥",
        "‘‘ओसधेहि",
        "खिप्पमायन्तु सन्‍नद्धा, दिसा भन्तु पवन्तु च॥",
        "‘‘ततो नागसहस्सानि, योजयन्तु चतुद्दस।",
        "सुवण्णकच्छा मातङ्गा, हेमकप्पनवाससा॥",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, तोमरङ्कुसपाणिभि।",
        "खिप्पमायन्तु सन्‍नद्धा, हत्थिक्खन्धेहि दस्सिता॥",
        "‘‘ततो अस्ससहस्सानि, योजयन्तु चतुद्दस।",
        "आजानीयाव",
        "‘‘आरूळ्हा गामणीयेहि, इल्‍लियाचापधारिभि।",
        "खिप्पमायन्तु सन्‍नद्धा, अस्सपिट्ठे अलङ्कता॥",
        "‘‘ततो रथसहस्सानि, योजयन्तु चतुद्दस।",
        "अयोसुकतनेमियो, सुवण्णचितपक्खरे॥",
        "‘‘आरोपेन्तु धजे तत्थ, चम्मानि कवचानि च।",
        "विप्पालेन्तु",
        "खिप्पमायन्तु सन्‍नद्धा, रथेसु रथजीविनो’’॥",
        "‘‘लाजाओलोपिया",
        "अग्घियानि च तिट्ठन्तु, येन मग्गेन एहिति॥",
        "‘‘गामे गामे सतं कुम्भा, मेरयस्स सुराय च।",
        "मग्गम्हि पतितिट्ठन्तु",
        "‘‘मंसा पूवा सङ्कुलियो, कुम्मासा मच्छसंयुता।",
        "मग्गम्हि पतितिट्ठन्तु, येन मग्गेन एहिति॥",
        "‘‘सप्पि तेलं दधि खीरं, कङ्गुबीजा",
        "मग्गम्हि पतितिट्ठन्तु, येन मग्गेन एहिति॥",
        "‘‘आळारिका",
        "पाणिस्सरा कुम्भथूणियो, मन्दका सोकज्झायिका",
        "‘‘आहञ्‍ञन्तु",
        "खरमुखानि",
        "‘‘मुदिङ्गा पणवा सङ्खा, गोधा परिवदेन्तिका।",
        "दिन्दिमानि च हञ्‍ञन्तु, कुतुम्प",
        "‘‘सा सेना महती आसि, उय्युत्ता सिविवाहिनी।",
        "जालिना मग्गनायेन, वङ्कं पायासि पब्बतं॥",
        "‘‘कोञ्‍चं नदति मातङ्गो, कुञ्‍जरो सट्ठिहायनो।",
        "‘‘आजानीया हसियन्ति",
        "अब्भं रजो अच्छादेसि, उय्युत्ता सिविवाहिनी॥",
        "‘‘सा सेना महती आसि, उय्युत्ता हारहारिनी।",
        "जालिना मग्गनायेन, वङ्कं पायासि पब्बतं॥",
        "‘‘ते पाविंसु ब्रहारञ्‍ञं, बहुसाखं महोदकं",
        "पुप्फरुक्खेहि सञ्छन्‍नं, फलरुक्खेहि चूभयं॥",
        "‘‘तत्थ बिन्दुस्सरा वग्गू, नानावण्णा बहू दिजा।",
        "कूजन्तमुपकूजन्ति, उतुसम्पुप्फिते दुमे॥",
        "‘‘ते गन्त्वा दीघमद्धानं, अहोरत्तानमच्‍चये।",
        "पदेसं तं उपागच्छुं, यत्थ वेस्सन्तरो अहु’’॥",
        "‘‘तेसं सुत्वान निग्घोसं, भीतो वेस्सन्तरो अहु।",
        "पब्बतं अभिरुहित्वा, भीतो सेनं उदिक्खति॥",
        "‘‘इङ्घ",
        "आजानीया हसियन्ति, धजग्गानि च दिस्सरे॥",
        "‘‘इमे",
        "वागुराहि परिक्खिप्प, सोब्भं पातेत्वा तावदे।",
        "विक्‍कोसमाना तिब्बाहि, हन्ति नेसं वरं वरं॥",
        "‘‘यथा मयं अदूसका, अरञ्‍ञे अवरुद्धका।",
        "अमित्तहत्थत्तं गता, पस्स दुब्बलघातकं’’॥",
        "‘‘अमित्ता नप्पसाहेय्युं, अग्गीव उदकण्णवे।",
        "तदेव त्वं विचिन्तेहि, अपि सोत्थि इतो सिया’’॥",
        "‘‘ततो वेस्सन्तरो राजा, ओरोहित्वान पब्बता।",
        "निसीदि पण्णसालायं, दळ्हं कत्वान मानसं’’॥",
        "‘‘निवत्तयित्वान रथं, वुट्ठपेत्वान सेनियो।",
        "एकं अरञ्‍ञे विहरन्तं, पिता पुत्तं उपागमि॥",
        "‘‘हत्थिक्खन्धतो ओरुय्ह, एकंसो पञ्‍जलीकतो।",
        "परिकिण्णो",
        "‘‘तत्थद्दस कुमारं सो, रम्मरूपं समाहितं।",
        "निसिन्‍नं पण्णसालायं, झायन्तं अकुतोभयं॥",
        "‘‘तञ्‍च दिस्वान आयन्तं, पितरं पुत्तगिद्धिनं।",
        "वेस्सन्तरो च मद्दी च, पच्‍चुग्गन्त्वा अवन्दिसुं॥",
        "‘‘मद्दी च सिरसा पादे, ससुरस्साभिवादयि।",
        "‘मद्दी",
        "तेसु तत्थ पलिसज्‍ज, पाणिना परिमज्‍जथ’’॥",
        "‘‘कच्‍चि वो कुसलं पुत्त, कच्‍चि पुत्त अनामयं।",
        "कच्‍चि उञ्छेन यापेथ, कच्‍चि मूलफला बहू॥",
        "‘‘कच्‍चि डंसा मकसा च, अप्पमेव सरीसपा।",
        "वने वाळमिगाकिण्णे, कच्‍चि हिंसा न विज्‍जति’’॥",
        "‘‘अत्थि नो जीविका देव, सा च यादिसकीदिसा।",
        "कसिरा जीविका होम",
        "‘‘अनिद्धिनं",
        "त्यम्हा अनिद्धिका दन्ता, असमिद्धि दमेति नो॥",
        "‘‘अपि नो किसानि मंसानि, पितु मातु अदस्सना।",
        "अवरुद्धानं महाराज, अरञ्‍ञे जीवसोकिनं’’॥",
        "‘‘येपि",
        "जाली कण्हाजिना चुभो, ब्राह्मणस्स वसानुगा।",
        "अच्‍चायिकस्स लुद्दस्स, यो ने गावोव सुम्भति॥",
        "‘‘ते राजपुत्तिया पुत्ते, यदि जानाथ संसथ।",
        "परियापुणाथ नो खिप्पं, सप्पदट्ठंव माणवं’’॥",
        "‘‘उभो कुमारा निक्‍कीता, जाली कण्हाजिना चुभो।",
        "ब्राह्मणस्स धनं दत्वा, पुत्त मा भायि अस्सस’’॥",
        "‘‘कच्‍चि",
        "कच्‍चि नु तात मे मातु, चक्खु न परिहायति’’॥",
        "‘‘कुसलञ्‍चेव मे पुत्त, अथो पुत्त अनामयं।",
        "अथो च पुत्त ते मातु, चक्खु न परिहायति’’॥",
        "‘‘कच्‍चि अरोगं योग्गं ते, कच्‍चि वहति वाहनं।",
        "कच्‍चि फीतो जनपदो, कच्‍चि वुट्ठि न छिज्‍जति’’॥",
        "‘‘अथो अरोगं योग्गं मे, अथो वहति वाहनं।",
        "अथो फीतो जनपदो, अथो वुट्ठि न छिज्‍जति’’॥",
        "‘‘इच्‍चेवं मन्तयन्तानं, माता नेसं अदिस्सथ।",
        "राजपुत्ती गिरिद्वारे, पत्तिका अनुपाहना॥",
        "‘‘तञ्‍च दिस्वान आयन्तं, मातरं पुत्तगिद्धिनिं।",
        "वेस्सन्तरो च मद्दी च, पच्‍चुग्गन्त्वा अवन्दिसुं॥",
        "‘‘मद्दी च सिरसा पादे, सस्सुया अभिवादयि।",
        "मद्दी अहञ्हि ते अय्ये, पादे वन्दामि ते सुण्हा’’॥",
        "‘‘मद्दिञ्‍च पुत्तका दिस्वा, दूरतो सोत्थिमागता।",
        "कन्दन्ता मभिधाविंसु, वच्छबालाव मातरं॥",
        "‘‘मद्दी",
        "वारुणीव पवेधेन्ती, थनधाराभिसिञ्‍चथ’’॥",
        "‘‘समागतानं ञातीनं, महाघोसो अजायथ।",
        "पब्बता समनादिंसु, मही पकम्पिता अहु॥",
        "‘‘वुट्ठिधारं पवत्तेन्तो, देवो पावस्सि तावदे।",
        "अथ",
        "‘‘नत्तारो",
        "यदा समागता आसुं, तदासि लोमहंसनं॥",
        "‘‘पञ्‍जलिका तस्स याचन्ति, रोदन्ता भेरवे वने।",
        "वेस्सन्तरञ्‍च मद्दिञ्‍च, सब्बे रट्ठा समागता।",
        "त्वं नोसि इस्सरो राजा, रज्‍जं कारेथ नो उभो’’॥",
        "‘‘धम्मेन रज्‍जं कारेन्तं, रट्ठा पब्बाजयित्थ मं।",
        "त्वञ्‍च जानपदा चेव, नेगमा च समागता’’॥",
        "‘‘दुक्‍कटञ्‍च हि नो पुत्त, भूनहच्‍चं कतं मया।",
        "योहं सिवीनं वचना, पब्बाजेसिमदूसकं’’॥",
        "‘‘येन केनचि वण्णेन, पितु दुक्खं उदब्बहे।",
        "मातु भगिनिया चापि, अपि पाणेहि अत्तनो’’॥",
        "‘‘ततो वेस्सन्तरो राजा, रजोजल्‍लं पवाहयि।",
        "रजोजल्‍लं पवाहेत्वा, सङ्खवण्णं",
        "‘‘सीसं न्हातो सुचिवत्थो, सब्बाभरणभूसितो।",
        "पच्‍चयं नागमारुय्ह, खग्गं बन्धि परन्तपं॥",
        "‘‘ततो",
        "सहजाता पकिरिंसु, नन्दयन्ता रथेसभं॥",
        "‘‘ततो",
        "वेस्सन्तरो तं पालेतु, जाली कण्हाजिना चुभो।",
        "अथोपि तं महाराजा, सञ्‍जयो अभिरक्खतु’’॥",
        "‘‘इदञ्‍च पच्‍चयं लद्धा, पुब्बे संक्‍लेसमत्तनो।",
        "आनन्दियं आचरिंसु, रमणीये गिरिब्बजे॥",
        "‘‘इदञ्‍च पच्‍चयं लद्धा, पुब्बे संक्‍लेसमत्तनो।",
        "आनन्दि वित्ता सुमना, पुत्ते सङ्गम्म लक्खणा॥",
        "‘‘इदञ्‍च पच्‍चयं लद्धा, पुब्बे संक्‍लेसमत्तनो।",
        "आनन्दि वित्ता पतीता, सह पुत्तेहि लक्खणा’’॥",
        "‘‘एकभत्ता",
        "इति मेतं वतं आसि, तुम्हं कामा हि पुत्तका॥",
        "‘‘तं मे वतं समिद्धज्‍ज, तुम्हे सङ्गम्म पुत्तका।",
        "मातुजम्पि तं पालेतु, पितुजम्पि च पुत्तक।",
        "अथोपि तं महाराजा, सञ्‍जयो अभिरक्खतु॥",
        "‘‘यं किञ्‍चित्थि कतं पुञ्‍ञं, मय्हञ्‍चेव पितुच्‍च ते।",
        "सब्बेन तेन कुसलेन, अजरो अमरो भव’’॥",
        "‘‘कप्पासिकञ्‍च कोसेय्यं, खोमकोटुम्बरानि च।",
        "सस्सु",
        "‘‘ततो हेमञ्‍च कायूरं, गीवेय्यं रतनामयं।",
        "सस्सु सुण्हाय पाहेसि, येहि मद्दी असोभथ॥",
        "‘‘ततो हेमञ्‍च कायूरं, अङ्गदं मणिमेखलं।",
        "सस्सु सुण्हाय पाहेसि, येहि मद्दी असोभथ॥",
        "‘‘उण्णतं मुखफुल्‍लञ्‍च, नानारत्ते च माणिके",
        "सस्सु सुण्हाय पाहेसि, येहि मद्दी असोभथ॥",
        "‘‘उग्गत्थनं गिङ्गमकं, मेखलं पाटिपादकं",
        "सस्सु सुण्हाय पाहेसि, येहि मद्दी असोभथ॥",
        "‘‘सुत्तञ्‍च",
        "असोभथ राजपुत्ती, देवकञ्‍ञाव नन्दने॥",
        "‘‘सीसं न्हाता सुचिवत्था, सब्बालङ्कारभूसिता।",
        "असोभथ राजपुत्ती, तावतिंसेव अच्छरा॥",
        "‘‘कदलीव वातच्छुपिता, जाता चित्तलतावने।",
        "दन्तावरणसम्पन्‍ना, राजपुत्ती असोभथ॥",
        "‘‘सकुणी मानुसिनीव, जाता चित्तपत्ता पती।",
        "निग्रोधपक्‍कबिम्बोट्ठी, राजपुत्ती असोभथ॥",
        "‘‘तस्सा च नागमानेसुं, नातिबद्धंव कुञ्‍जरं।",
        "सत्तिक्खमं सरक्खमं, ईसादन्तं उरूळ्हवं॥",
        "‘‘सा मद्दी नागमारुहि, नातिबद्धंव कुञ्‍जरं।",
        "सत्तिक्खमं",
        "‘‘सब्बम्हि",
        "वेस्सन्तरस्स तेजेन, नञ्‍ञमञ्‍ञं विहेठयुं॥",
        "‘‘सब्बम्हि तंअरञ्‍ञम्हि, यावन्तेत्थ दिजा अहुं।",
        "वेस्सन्तरस्स तेजेन, नञ्‍ञमञ्‍ञं विहेठयुं॥",
        "‘‘सब्बम्हि तंअरञ्‍ञम्हि, यावन्तेत्थ मिगा अहुं।",
        "एकज्झं सन्‍निपातिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।",
        "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘सब्बम्हि तंअरञ्‍ञम्हि, यावन्तेत्थ दिजा अहुं।",
        "एकज्झं सन्‍निपातिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।",
        "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘सब्बम्हि तंअरञ्‍ञम्हि, यावन्तेत्थ मिगा अहुं।",
        "नास्सु मञ्‍जू निकूजिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।",
        "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘सब्बम्हि तंअरञ्‍ञम्हि, यावन्तेत्थ दिजा अहुं।",
        "नास्सु मञ्‍जू निकूजिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।",
        "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘पटियत्तो",
        "वसि वेस्सन्तरो यत्थ, यावताव जेतुत्तरा॥",
        "‘‘ततो सट्ठिसहस्सानि, योधिनो चारुदस्सना।",
        "समन्ता परिकिरिंसु, वेस्सन्तरे",
        "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘ओरोधा च कुमारा च, वेसियाना च ब्राह्मणा।",
        "समन्ता परिकिरिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।",
        "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘हत्थारोहा अनीकट्ठा, रथिका पत्तिकारका।",
        "समन्ता परिकिरिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।",
        "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘समागता जानपदा, नेगमा च समागता।",
        "समन्ता परिकिरिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।",
        "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘करोटिया",
        "पुरतो पटिपज्‍जिंसु, वेस्सन्तरे पयातम्हि।",
        "सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘ते पाविसुं पुरं रम्मं, महापाकारतोरणं।",
        "उपेतं अन्‍नपानेहि, नच्‍चगीतेहि चूभयं॥",
        "‘‘वित्ता जानपदा आसुं, नेगमा च समागता।",
        "अनुप्पत्ते कुमारम्हि, सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘चेलुक्खेपो अवत्तित्थ, आगते धनदायके।",
        "नन्दिं पवेसि",
        "‘‘जातरूपमयं",
        "वेस्सन्तरे पविट्ठम्हि, सिवीनं रट्ठवड्ढने॥",
        "‘‘ततो वेस्सन्तरो राजा, दानं दत्वान खत्तियो।",
        "कायस्स भेदा सप्पञ्‍ञो, सग्गं सो उपपज्‍जथा’’ति॥"
    ]
}