{
    "title": "१. अट्ठकवग्गो",
    "book_name": "१६. सारिपुत्तसुत्तनिद्देसो",
    "chapter": "Kapitel nicht gefunden",
    "gathas": [
        "",
        "‘‘अद्दसं काम ते मूलं, सङ्कप्पा काम जायसि।",
        "न तं सङ्कप्पयिस्सामि, एवं काम न होहिसी’’ति",
        "‘‘कामं कामयमानस्स, तस्स चे तं समिज्झति।",
        "अद्धा पीतिमनो होति, लद्धा मच्‍चो यदिच्छती’’ति॥",
        "",
        "चोरा हरन्ति राजानो, अग्गि दहति नस्सति।",
        "अथ अन्तेन जहति",
        "एतदञ्‍ञाय मेधावी, भुञ्‍जेथ च ददेथ च॥",
        "‘‘तस्स चे कामयानस्स, छन्दजातस्स जन्तुनो।",
        "ते कामा परिहायन्ति, सल्‍लविद्धोव रुप्पती’’ति॥",
        "",
        "‘‘यो कामे",
        "सोमं विसत्तिकं लोके, सतो समतिवत्तती’’ति॥",
        "",
        "‘‘आमाय",
        "सामञ्‍च एके उपयन्ति दास्यं, भयापनुण्णापि भवन्ति दासा’’ति॥",
        "‘‘खेत्तं वत्थुं हिरञ्‍ञं वा, गवास्सं दासपोरिसं।",
        "थियो बन्धू पुथु कामे, यो नरो अनुगिज्झती’’ति॥",
        "",
        "‘‘अनत्थजननो लोभो, लोभो चित्तप्पकोपनो।",
        "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥",
        "‘‘लुद्धो अत्थं न जानाति, लुद्धो धम्मं न पस्सति।",
        "अन्धन्तमं",
        "‘‘अनत्थजननो",
        "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥",
        "‘‘कुद्धो अत्थं न जानाति, कुद्धो धम्मं न पस्सति।",
        "अन्धन्तमं",
        "‘‘अनत्थजननो",
        "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥",
        "‘‘मूळ्हो अत्थं न जानाति, मूळ्हो धम्मं न पस्सति।",
        "अन्धन्तमं तदा होति, यं मोहो सहते नर’’न्ति॥",
        "‘‘लोभो",
        "हिंसन्ति अत्तसम्भूता, तचसारंव सम्फल’’न्ति॥",
        "‘‘रागो च दोसो च इतोनिदाना, अरति रति लोमहंसो इतोजा।",
        "इतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का, कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ती’’ति",
        "‘‘अबला नं बलीयन्ति, मद्दन्ते नं परिस्सया।",
        "ततो नं दुक्खमन्वेति, नावं भिन्‍नमिवोदक’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘तस्सायं पच्छिमको भवो, चरिमोयं समुस्सयो।",
        "जातिमरणसंसारो, नत्थि तस्स पुनब्भवो’’ति॥",
        "‘‘तस्मा जन्तु सदा सतो, कामानि परिवज्‍जये।",
        "ते पहाय तरे ओघं, नावं सित्वाव पारगू’’ति॥",
        "",
        "‘‘अद्दसं काम ते मूलं, सङ्कप्पा काम जायसि।",
        "न तं सङ्कप्पयिस्सामि, एवं काम न होहिसी’’ति॥ –",
        "‘‘सत्तो गुहायं बहुनाभिछन्‍नो, तिट्ठं नरो मोहनस्मिं पगाळ्हो।",
        "दूरे विवेका हि तथाविधो सो, कामा हि लोके न हि सुप्पहाया’’ति॥",
        "",
        "‘‘नाहं सहिस्सामि पमोचनाय, कथंकथिं धोतक किञ्‍चि लोके।",
        "धम्मञ्‍च",
        "‘‘अत्तनाव",
        "अत्तना अकतं पापं, अत्तनाव विसुज्झति।",
        "सुद्धी असुद्धि पच्‍चत्तं, नाञ्‍ञो अञ्‍ञं विसोधये’’ति॥",
        "‘‘इच्छानिदाना भवसातबद्धा, ते दुप्पमुञ्‍चा न हि अञ्‍ञमोक्खा।",
        "पच्छा पुरे वापि अपेक्खमाना, इमे व कामे पुरिमे व जप्प’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘कामेसु",
        "दुक्खूपनीता परिदेवयन्ति, किंसू भविस्साम इतो चुतासे’’ति॥",
        "",
        "‘‘जीवितं अत्तभावो च, सुखदुक्खा च केवला।",
        "एकचित्तसमायुत्ता, लहुसो वत्तते खणो॥",
        "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि",
        "नत्वेव तेपि जीवन्ति, द्वीहि चित्तेहि संयुता॥",
        "‘‘ये निरुद्धा मरन्तस्स, तिट्ठमानस्स वा इध।",
        "सब्बेपि सदिसा खन्धा, गता अप्पटिसन्धिका॥",
        "‘‘अनन्तरा च ये भग्गा",
        "तदन्तरे निरुद्धानं, वेसमं नत्थि लक्खणे॥",
        "‘‘अनिब्बत्तेन न जातो, पच्‍चुप्पन्‍नेन जीवति।",
        "चित्तभग्गा मतो लोको, पञ्‍ञत्ति परमत्थिया॥",
        "‘‘यथा निन्‍ना पवत्तन्ति, छन्देन परिणामिता।",
        "अच्छिन्‍नधारा वत्तन्ति, सळायतनपच्‍चया॥",
        "‘‘अनिधानगता",
        "निब्बत्ता ये च",
        "‘‘निब्बत्तानञ्‍च",
        "पलोकधम्मा तिट्ठन्ति, पुराणेहि अमिस्सिता॥",
        "‘‘अदस्सनतो आयन्ति, भङ्गा गच्छन्ति दस्सनं।",
        "विज्‍जुप्पादोव आकासे, उप्पज्‍जन्ति वयन्ति चा’’ति॥",
        "‘‘न च केनचि कोचि हायति, गन्धब्बा च इमे हि सब्बसो।",
        "पुरिमेहि पभाविका इमे, येपि पभाविका ते पुरे मता।",
        "पुरिमापि च पच्छिमापि",
        "‘‘अप्पमायु मनुस्सानं, हीळेय्य नं सुपोरिसो।",
        "चरेय्यादित्तसीसोव नत्थि मच्‍चुस्सनागमो॥",
        "‘‘अच्‍चयन्ति अहोरत्ता, जीवितं उपरुज्झति।",
        "आयु खिय्यति मच्‍चानं, कुन्‍नदीनंव ओदक’’न्ति॥",
        "‘‘तस्मा हि सिक्खेथ इधेव जन्तु, यं किञ्‍चि जञ्‍ञा विसमन्ति लोके।",
        "न तस्स हेतू विसमं चरेय्य, अप्पञ्हिदं जीवितमाहु धीरा’’ति॥",
        "",
        "‘‘पस्सामि लोके परिफन्दमानं, पजं इमं तण्हगतं भवेसु।",
        "हीना नरा मच्‍चुमुखे लपन्ति, अवीततण्हासे भवाभवेसू’’ति॥",
        "",
        "‘‘ममायिते",
        "एतम्पि दिस्वा अममो चरेय्य, भवेसु आसत्तिमकुब्बमानो’’ति॥",
        "",
        "यदत्तगरही तदकुब्बमानो, न लिम्पती",
        "‘‘उभोसु अन्तेसु विनेय्य छन्दं, फस्सं परिञ्‍ञाय अनानुगिद्धो।",
        "यदत्तगरही तदकुब्बमानो, न लिम्पती दिट्ठसुतेसु धीरो’’ति॥",
        "",
        "‘‘कायमुनिं वाचामुनिं, मनोमुनिमनासवं।",
        "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, आहु सब्बप्पहायिनं॥",
        "‘‘कायमुनिं वाचामुनिं, मनोमुनिमनासवं।",
        "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, आहु निन्हातपापक’’न्ति",
        "‘‘न",
        "यो च तुलंव पग्गय्ह, वरमादाय पण्डितो॥",
        "‘‘पापानि परिवज्‍जेति, स मुनि तेन सो मुनि।",
        "यो मुनाति उभो लोके, मुनि तेन पवुच्‍चति॥",
        "‘‘असतञ्‍च सतञ्‍च ञत्वा धम्मं, अज्झत्तं बहिद्धा च सब्बलोके।",
        "देवमनुस्सेहि",
        "‘‘सञ्‍ञं",
        "अब्बूळ्हसल्‍लो चरमप्पमत्तो, नासीसती लोकमिमं परञ्‍चा’’ति॥",
        "",
        "‘‘वदन्ति",
        "वादञ्‍च जातं मुनि नो उपेति, तस्मा मुनी नत्थि खिलो कुहिञ्‍ची’’ति॥",
        "",
        "‘‘सकञ्हि",
        "सयं",
        "",
        "‘‘नासिस्सं",
        "नपि पस्सं निपातेस्सं, तण्हासल्‍ले अनूहते’’ति॥",
        "विभवञ्‍च भवञ्‍च विप्पहाय, वुसितवा खीणपुनब्भवो स भिक्खू’’ति॥",
        "‘‘यो",
        "अनरियधम्मं कुसला तमाहु, यो आतुमानं सयमेव पावा’’ति॥",
        "",
        "‘‘पज्‍जेन",
        "परिनिब्बानगतो वितिण्णकङ्खो।",
        "विभवञ्‍च",
        "वुसितवा खीणपुनब्भवो स भिक्खू’’ति॥",
        "‘‘सन्तो च भिक्खु अभिनिब्बुतत्तो, इतिहन्ति सीलेसु अकत्थमानो।",
        "तमरियधम्मं कुसला वदन्ति, यस्सुस्सदा नत्थि कुहिञ्‍चि लोके’’ति॥",
        "",
        "‘‘पकप्पिता सङ्खता यस्स धम्मा, पुरक्खता सन्ति अवीवदाता।",
        "यदत्तनि पस्सति आनिसंसं, तं निस्सितो कुप्पपटिच्‍चसन्ति’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘दिट्ठीनिवेसा न हि स्वातिवत्ता, धम्मेसु निच्छेय्य समुग्गहीतं।",
        "तस्मा नरो तेसु निवेसनेसु, निरस्सती आदियती च धम्म’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘धोनस्स",
        "मायञ्‍च मानञ्‍च पहाय धोनो, स केन गच्छेय्य अनूपयो सो’’ति॥",
        "",
        "‘‘उपयो हि धम्मेसु उपेति वादं, अनूपयं केन कथं वदेय्य।",
        "अत्ता निरत्ता न हि तस्स अत्थि, अधोसि सो दिट्ठिमिधेव सब्ब’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘पस्सामि सुद्धं परमं अरोगं, दिट्ठेन संसुद्धि नरस्स होति।",
        "एवाभिजानं परमन्ति ञत्वा, सुद्धानुपस्सीति पच्‍चेति ञाण’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘दिट्ठेन चे सुद्धि नरस्स होति, ञाणेन वा सो पजहाति दुक्खं।",
        "अञ्‍ञेन सो सुज्झति सोपधीको, दिट्ठी हि नं पाव तथा वदान’’न्ति॥",
        "",
        "बाहित्वा सब्बपापकानि, [सभियाति भगवा]",
        "विमलो साधुसमाहितो ठितत्तो।",
        "संसारमतिच्‍च केवली सो, असितो",
        "‘‘न ब्राह्मणो अञ्‍ञतो सुद्धिमाह, दिट्ठे सुते सीलवते मुते वा।",
        "पुञ्‍ञे च पापे च अनूपलित्तो, अत्तञ्‍जहो नयिध पकुब्बमानो’’ति॥",
        "",
        "‘‘पुरिमं पहाय अपरं सितासे, एजानुगा ते न तरन्ति सङ्गं।",
        "ते उग्गहायन्ति निरस्सजन्ति, कपीव साखं पमुञ्‍चं गहाया’’ति॥",
        "",
        "वेदानि विचेय्य केवलानि, [सभियाति भगवा]",
        "समणानं यानीधत्थि",
        "सब्बवेदनासु वीतरागो, सब्बं वेदमतिच्‍च वेदगू सोति॥",
        "‘‘सयं समादाय वतानि जन्तु, उच्‍चावचं गच्छति सञ्‍ञसत्तो।",
        "विद्वा च वेदेहि समेच्‍च धम्मं, न उच्‍चावचं गच्छति भूरिपञ्‍ञो’’ति॥",
        "",
        "‘‘कामा",
        "ततिया खुप्पिपासा ते, चतुत्थी तण्हा वुच्‍चति॥",
        "‘‘पञ्‍चमी",
        "सत्तमी विचिकिच्छा ते, मक्खो थम्भो ते अट्ठमो॥",
        "‘‘लाभो सिलोको सक्‍कारो, मिच्छालद्धो च यो यसो।",
        "यो चत्तानं समुक्‍कंसे, परे च अवजानति॥",
        "‘‘एसा",
        "न नं असुरो जिनाति, जेत्वाव लभते सुख’’न्ति॥",
        "‘‘स सब्बधम्मेसु विसेनिभूतो, यं किञ्‍चि दिट्ठं व सुतं मुतं वा।",
        "तमेव दस्सिं विवटं चरन्तं, केनीध लोकस्मि विकप्पयेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘न कप्पयन्ति न पुरेक्खरोन्ति, अच्‍चन्तसुद्धीति न ते वदन्ति।",
        "आदानगन्थं गथितं विसज्‍ज, आसं न कुब्बन्ति कुहिञ्‍चि लोके’’ति॥",
        "",
        "‘‘सीमातिगो",
        "न रागरागी न विरागरत्तो, तस्सीध नत्थि परमुग्गहीत’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘परमन्ति दिट्ठीसु परिब्बसानो, यदुत्तरिं कुरुते जन्तु लोके।",
        "हीनाति अञ्‍ञे ततो सब्बमाह, तस्मा विवादानि अवीतिवत्तो’’ति॥",
        "",
        "‘‘यदत्तनी पस्सति आनिसंसं, दिट्ठे सुते सीलवते मुते वा।",
        "तदेव सो तत्थ समुग्गहाय, निहीनतो पस्सति सब्बमञ्‍ञ’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘तं वापि गन्थं कुसला वदन्ति, यं निस्सितो पस्सति हीनमञ्‍ञं।",
        "तस्मा हि दिट्ठं व सुतं मुतं वा, सीलब्बतं भिक्खु न निस्सयेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘दिट्ठिम्पि",
        "समोति अत्तानमनूपनेय्य, हीनो न मञ्‍ञेथ विसेसि वापी’’ति॥",
        "",
        "‘‘अत्तं पहाय अनुपादियानो, ञाणेनपि सो निस्सयं नो करोति।",
        "स वे वियत्तेसु न वग्गसारी, दिट्ठिम्पि सो न पच्‍चेति किञ्‍ची’’ति॥",
        "",
        "‘‘यस्सूभयन्ते",
        "निवेसना तस्स न सन्ति केचि, धम्मेसु निच्छेय्य समुग्गहीत’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘तस्सीध",
        "तं ब्राह्मणं दिट्ठिमनादियानं, केनीध लोकस्मिं विकप्पयेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘न",
        "न",
        "",
        "‘‘जीवितं अत्तभावो च, सुखदुक्खा च केवला।",
        "एकचित्तसमायुत्ता, लहुसो वत्तते खणो॥",
        "‘‘चुल्‍लासीतिसहस्सानि, कप्पा तिट्ठन्ति ये मरू।",
        "न त्वेव तेपि जीवन्ति, द्वीहि चित्तेहि संयुता",
        "‘‘ये",
        "सब्बेपि सदिसा खन्धा, गता अप्पटिसन्धिका॥",
        "‘‘अनन्तरा",
        "तदन्तरे निरुद्धानं, वेसमं नत्थि लक्खणे॥",
        "‘‘अनिब्बत्तेन",
        "चित्तभग्गा मतो लोको, पञ्‍ञत्ति परमत्थिया॥",
        "‘‘यथा",
        "अच्छिन्‍नधारा वत्तन्ति, सळायतनपच्‍चया॥",
        "‘‘अनिधानगता भग्गा, पुञ्‍जो नत्थि अनागते।",
        "निब्बत्ता ये च तिट्ठन्ति, आरग्गे सासपूपमा॥",
        "‘‘निब्बत्तानञ्‍च धम्मानं, भङ्गो नेसं पुरक्खतो।",
        "पलोकधम्मा तिट्ठन्ति, पुराणेहि अमिस्सिता॥",
        "‘‘अदस्सनतो आयन्ति, भङ्गा गच्छन्ति दस्सनं।",
        "विज्‍जुप्पादोव आकासे, उप्पज्‍जन्ति वयन्ति चा’’ति॥",
        "‘‘न च केनचि कोचि हायति, गन्धब्बा च इमे हि सब्बसो।",
        "पुरिमेहि पभाविका इमे, येपि पभाविका ते पुरे मता।",
        "पुरिमापि च पच्छिमापि च, अञ्‍ञमञ्‍ञं न कदाचि मद्दसंसू’’ति॥",
        "‘‘अप्पमायु मनुस्सानं, हीळेय्य नं सुपोरिसो।",
        "चरेय्यादित्तसीसोव नत्थि मच्‍चुस्सनागमो॥",
        "‘‘अच्‍चयन्ति",
        "आयु खिय्यति मच्‍चानं, कुन्‍नदीनंव ओदक’’न्ति॥",
        "‘‘फलानमिव पक्‍कानं, पातो पतनतो",
        "एवं जातान मच्‍चानं, निच्‍चं मरणतो भयं॥",
        "‘‘यथापि कुम्भकारस्स, कता मत्तिकभाजना।",
        "सब्बे भेदनपरियन्ता, एवं मच्‍चान जीवितं॥",
        "‘‘दहरा च महन्ता च, ये बाला ये च पण्डिता।",
        "सब्बे मच्‍चुवसं यन्ति, सब्बे मच्‍चुपरायना॥",
        "‘‘तेसं मच्‍चुपरेतानं, गच्छतं परलोकतो।",
        "न पिता तायते पुत्तं, ञाती वा पन ञातके॥",
        "‘‘पेक्खतञ्‍ञेव ञातीनं, पस्स लालप्पतं पुथु।",
        "एकमेकोव",
        "एवमब्भाहतो लोको, मच्‍चुना च जराय चा’’ति॥",
        "‘‘अप्पं वत जीवितं इदं, ओरं वस्ससतापि मिय्यति।",
        "यो चेपि अतिच्‍च जीवति, अथ खो सो जरसापि मिय्यती’’ति॥",
        "",
        "‘‘सोचन्ति जना ममायिते, न हि सन्ति निच्‍चा परिग्गहा।",
        "विनाभावं सन्तमेविदं, इति दिस्वा नागारमावसे’’ति॥",
        "",
        "‘‘पुब्बेव",
        "असस्सता भोगिनो कामकामी, तस्मा न सोचामहं सोककाले॥",
        "‘‘उदेति आपूरति वेति चन्दो, अत्तं गमेत्वान पलेति सूरियो।",
        "विदिता मया सत्तुक लोकधम्मा, तस्मा न सोचामहं सोककाले’’ति॥",
        "‘‘कुहा",
        "न ते धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते॥",
        "‘‘निक्‍कुहा निल्‍लपा धीरा, अत्थद्धा सुसमाहिता।",
        "ते वे धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते’’॥",
        "‘‘मरणेनपि तं पहीयति, यं पुरिसो ममिदन्ति मञ्‍ञति।",
        "एतम्पि विदित्वान पण्डितो, न ममत्ताय नमेथ मामको’’ति॥",
        "",
        "‘‘सुपिनेन यथापि सङ्गतं, पटिबुद्धो पुरिसो न पस्सति।",
        "एवम्पि पियायितं जनं, पेतं कालङ्कतं न पस्सती’’ति॥",
        "",
        "‘‘दिट्ठापि",
        "नामंयेवावसिस्सति, अक्खेय्यं पेतस्स जन्तुनो’’ति॥",
        "",
        "‘‘सोकप्परिदेवमच्छरं, न जहन्ति गिद्धा ममायिते।",
        "तस्मा मुनयो परिग्गहं, हित्वा अचरिंसु खेमदस्सिनो’’ति॥",
        "",
        "‘‘पतिलीनचरस्स",
        "सामग्गियमाहु तस्स तं, यो अत्तानं भवने न दस्सये’’ति॥",
        "",
        "‘‘सब्बत्थ मुनी अनिस्सितो, न पियं कुब्बति नोपि अप्पियं।",
        "तस्मिं परिदेवमच्छरं, पण्णे वारि यथा न लिम्पती’’ति॥",
        "",
        "‘‘उदबिन्दु यथापि पोक्खरे, पदुमे वारि यथा न लिम्पति।",
        "एवं मुनि नोपलिम्पति, यदिदं दिट्ठसुतमुतेसु वा’’ति॥",
        "",
        "‘‘धोनो",
        "नाञ्‍ञेन विसुद्धिमिच्छति, न हि सो रज्‍जति नो विरज्‍जती’’ति॥",
        "",
        "‘‘मेथुनमनुयुत्तस्स",
        "विघातं ब्रूहि मारिस।",
        "सुत्वान तव सासनं, विवेके सिक्खिस्सामसे’’ति॥",
        "",
        "‘‘मेथुनमनुयुत्तस्स, [मेत्तेय्याति भगवा]",
        "मुस्सते वापि सासनं।",
        "मिच्छा च पटिपज्‍जति, एतं तस्मिं अनारिय’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘एको पुब्बे चरित्वान, मेथुनं यो निसेवति।",
        "यानं भन्तंव तं लोके, हीनमाहु पुथुज्‍जन’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘यसो कित्ति च या पुब्बे, हायते वापि तस्स सा।",
        "एतम्पि दिस्वा सिक्खेथ, मेथुनं विप्पहातवे’’ति॥",
        "",
        "‘‘सङ्कप्पेहि परेतो सो, कपणो विय झायति।",
        "सुत्वा परेसं निग्घोसं, मङ्कु होति तथाविधो’’ति॥",
        "",
        "‘‘अथ",
        "एस ख्वस्स महागेधो, मोसवज्‍जं पगाहती’’ति॥",
        "",
        "‘‘पण्डितोति समञ्‍ञातो, एकच्‍चरियं अधिट्ठितो।",
        "स चापि मेथुने युत्तो, मन्दोव परिकिस्सती’’ति॥",
        "",
        "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, मुनि पुब्बापरे इध।",
        "एकच्‍चरियं दळ्हं कयिरा, न निसेवेथ मेथुन’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘विवेकञ्‍ञेव सिक्खेथ, एतं अरियानमुत्तमं।",
        "न तेन सेट्ठो मञ्‍ञेथ, स वे निब्बानसन्तिके’’ति॥",
        "",
        "‘‘रित्तस्स",
        "ओघतिण्णस्स पिहयन्ति, कामेसु गधिता पजा’’ति॥",
        "",
        "‘‘इधेव",
        "यं निस्सिता तत्थ सुभं वदाना, पच्‍चेकसच्‍चेसु पुथू निविट्ठा’’ति॥",
        "",
        "‘‘ते",
        "वदन्ति ते अञ्‍ञसिता कथोज्‍जं, पसंसकामा कुसलावदाना’’ति॥",
        "",
        "‘‘युत्तो कथायं परिसाय मज्झे, पसंसमिच्छं विनिघाति होति।",
        "अपाहतस्मिं पन मङ्कु होति, निन्दाय सो कुप्पति रन्धमेसी’’ति॥",
        "",
        "‘‘यमस्स वादं परिहीनमाहु, अपाहतं पञ्हविमंसकासे।",
        "परिदेवति सोचति हीनवादो, उपच्‍चगा मन्ति अनुत्थुनाती’’ति॥",
        "",
        "‘‘एते विवादा समणेसु जाता, एतेसु उग्घातिनिघाति होति।",
        "एतम्पि",
        "",
        "‘‘पसंसितो वा पन तत्थ होति, अक्खाय वादं परिसाय मज्झे।",
        "सो हस्सती उन्‍नमती च तेन, पप्पुय्य तमत्थं यथा मनो अहू’’ति॥",
        "",
        "‘‘या उन्‍नती सास्स विघातभूमि, मानातिमानं वदते पनेसो।",
        "एतम्पि दिस्वा न विवादयेथ, न हि तेन सुद्धिं कुसला वदन्ती’’ति॥",
        "",
        "‘‘सूरो यथा राजखादाय पुट्ठो, अभिगज्‍जमेति पटिसूरमिच्छं।",
        "येनेव सो तेन पलेहि सूर, पुब्बेव नत्थि यदिदं युधाया’’ति॥",
        "",
        "‘‘ये दिट्ठिमुग्गय्ह विवादयन्ति, इदमेव सच्‍चन्ति च वादयन्ति।",
        "ते",
        "",
        "‘‘कामा ते पठमा सेना, दुतिया अरति वुच्‍चति…पे॰…।",
        "न नं असुरो जिनाति, जेत्वाव लभते सुख’’न्ति॥",
        "‘‘विसेनिकत्वा पन ये चरन्ति, दिट्ठीहि दिट्ठिं अविरुज्झमाना।",
        "तेसु त्वं किं लभेथ पसूर, येसीध नत्थि परमुग्गहीत’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘अथ त्वं पवितक्‍कमागमा, मनसा दिट्ठिगतानि चिन्तयन्तो।",
        "धोनेन युगं समागमा, न हि त्वं सक्खसि सम्पयातवे’’ति॥",
        "",
        "‘‘दिस्वान तण्हं अरतिं रगञ्‍च, नाहोसि छन्दो अपि मेथुनस्मिं।",
        "किमेविदं",
        "",
        "",
        "‘‘इदं वदामीति न तस्स होति, [मागण्डियाति भगवा]",
        "धम्मेसु निच्छेय्य समुग्गहीतं।",
        "पस्सञ्‍च दिट्ठीसु अनुग्गहाय।",
        "अज्झत्तसन्तिं पचिनं अदस्स’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘विनिच्छया",
        "ते वे मुनी ब्रूसि अनुग्गहाय।",
        "अज्झत्तसन्तीति यमेतमत्थं, कथं नु धीरेहि पवेदितं त’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘न दिट्ठिया न सुतिया न ञाणेन, [मागण्डियाति भगवा]",
        "सीलब्बतेनापि न सुद्धिमाह।",
        "अदिट्ठिया अस्सुतिया अञाणा, असीलता अब्बता नोपि तेन।",
        "एते च निस्सज्‍ज अनुग्गहाय, सन्तो अनिस्साय भवं न जप्पे’’ति॥",
        "",
        "‘‘नो चे किर दिट्ठिया न सुतिया न ञाणेन, [इति मागण्डियो]",
        "सीलब्बतेनापि न सुद्धिमाह।",
        "अदिट्ठिया अस्सुतिया अञाणा, असीलता अब्बता नोपि तेन।",
        "मञ्‍ञामहं मोमुहमेव धम्मं, दिट्ठिया एके पच्‍चेन्ति सुद्धि’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘दिट्ठिञ्‍च",
        "समुग्गहीतेसु पमोहमागा।",
        "इतो च नाद्दक्खि अणुम्पि सञ्‍ञं, तस्मा तुवं मोमुहतो दहासी’’ति॥",
        "",
        "‘‘समो विसेसी उद वा निहीनो, यो मञ्‍ञति सो विवदेथ तेन।",
        "तीसु विधासु अविकम्पमानो, समो विसेसीति न तस्स होती’’ति॥",
        "",
        "‘‘सच्‍चन्ति सो ब्राह्मणो किं वदेय्य, मुसाति वा सो विवदेथ केन।",
        "यस्मिं समं विसमं वापि नत्थि, स केन वादं पटिसंयुजेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘ओकं पहाय अनिकेतसारी, गामे अकुब्बं मुनि सन्थवानि।",
        "कामेहि रित्तो अपुरेक्खरानो, कथं न विग्गय्ह जनेन कयिरा’’ति॥",
        "‘‘ओकं",
        "कामेहि",
        "‘‘ओकं पहाय अनिकेतसारी, गामे अकुब्बं मुनि सन्थवानि।",
        "कामेहि रित्तो अपुरेक्खरानो, कथं न विग्गय्ह जनेन कयिरा’’ति॥",
        "",
        "आगुं",
        "सब्बसञ्‍ञोगे विसज्‍ज बन्धनानि।",
        "सब्बत्थ न सज्‍जति विमुत्तो, नागो तादी पवुच्‍चते तथत्ता॥",
        "‘‘येहि विवित्तो विचरेय्य लोके, न तानि उग्गय्ह वदेय्य नागो।",
        "एलम्बुजं कण्डकवारिजं यथा, जलेन पङ्केन चनूपलित्तं।",
        "एवं मुनी सन्तिवादो अगिद्धो, कामे च लोके च अनूपलित्तो’’ति॥",
        "",
        "वेदानि विचेय्य केवलानि, [सभियाति भगवा]",
        "समणानं यानीधत्थि ब्राह्मणानं।",
        "सब्बवेदनासु वीतरागो, सब्बं वेदमतिच्‍च वेदगू सोति॥",
        "‘‘न वेदगू दिट्ठिया न मुतिया, स मानमेति न हि तम्मयो सो।",
        "न कम्मुना नोपि सुतेन नेय्यो, अनूपनीतो स निवेसनेसू’’ति॥",
        "",
        "‘‘सञ्‍ञाविरत्तस्स",
        "सञ्‍ञञ्‍च दिट्ठिञ्‍च ये अग्गहेसुं, ते घट्टमाना विचरन्ति लोके’’ति॥",
        "",
        "‘‘कथंदस्सी कथंसीलो, उपसन्तोति वुच्‍चति।",
        "तं मे गोतम पब्रूहि, पुच्छितो उत्तमं नर’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘वीततण्हो पुराभेदा, [इति भगवा]",
        "पुब्बमन्तमनिस्सितो।",
        "वेमज्झे नुपसङ्खेय्यो,",
        "तस्स नत्थि पुरक्खत’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘अक्‍कोधनो असन्तासी, अविकत्थी अकुक्‍कुचो।",
        "मन्तभाणी अनुद्धतो, स वे वाचायतो मुनी’’ति॥",
        "",
        "‘‘निरासत्ति",
        "विवेकदस्सी फस्सेसु, दिट्ठीसु च न नीयती’’ति॥",
        "",
        "‘‘पतिलीनो अकुहको, अपिहालु अमच्छरी।",
        "अप्पगब्भो अजेगुच्छो, पेसुणेय्ये च नो युतो’’ति॥",
        "",
        "‘‘अस्सद्धो अकतञ्‍ञू च, सन्धिच्छेदो च यो नरो।",
        "हतावकासो वन्तासो, स वे उत्तमपोरिसो’’ति॥",
        "‘‘सातियेसु अनस्सावी, अतिमाने च नो युतो।",
        "सण्हो च पटिभानवा, न सद्धो न विरज्‍जती’’ति॥",
        "",
        "‘‘लाभकम्या",
        "अविरुद्धो च तण्हाय, रसेसु नानुगिज्झती’’ति॥",
        "",
        "‘‘दन्तं नयन्ति समितिं, दन्तं राजाभिरूहति।",
        "दन्तो सेट्ठो मनुस्सेसु, योतिवाक्यं तितिक्खति॥",
        "‘‘वरमस्सतरा",
        "कुञ्‍जरा च महानागा, अत्तदन्तो ततो वरं॥",
        "‘‘न हि एतेहि यानेहि, गच्छेय्य अगतं दिसं।",
        "यथात्तना सुदन्तेन, दन्तो दन्तेन गच्छति॥",
        "‘‘विधासु",
        "दन्तभूमिमनुप्पत्ता, ते लोके विजिताविनो॥",
        "‘‘यस्सिन्द्रियानि",
        "निब्बिज्झ इमं",
        "‘‘उपेक्खको सदा सतो, न लोके मञ्‍ञते समं।",
        "न विसेसी न नीचेय्यो, तस्स नो सन्ति उस्सदा’’ति॥",
        "",
        "‘‘यस्स निस्सयता नत्थि, ञत्वा धम्मं अनिस्सितो।",
        "भवाय विभवाय वा, तण्हा यस्स न विज्‍जती’’ति॥",
        "",
        "‘‘तं ब्रूमि उपसन्तोति, कामेसु अनपेक्खिनं।",
        "गन्था तस्स न विज्‍जन्ति, अतरी सो विसत्तिक’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘न",
        "अत्ता वापि निरत्ता वा, न तस्मिं उपलब्भती’’ति॥",
        "",
        "‘‘येन नं वज्‍जुं पुथुज्‍जना, अथो समणब्राह्मणा।",
        "तं तस्स अपुरक्खतं, तस्मा वादेसु नेजती’’ति॥",
        "",
        "‘‘वीतगेधो",
        "न समेसु न ओमेसु, कप्पं नेति अकप्पियो’’ति॥",
        "",
        "‘‘यस्स",
        "धम्मेसु च न गच्छति, स वे सन्तोति वुच्‍चती’’ति॥",
        "",
        "‘‘कुतोपहूता कलहा विवादा, परिदेवसोका सहमच्छरा च।",
        "मानातिमाना सहपेसुणा च, कुतोपहूता ते तदिङ्घ ब्रूही’’ति॥",
        "",
        "‘‘पियप्पहूता कलहा विवादा, परिदेवसोका सहमच्छरा च।",
        "मानातिमाना सहपेसुणा च, मच्छेरयुत्ता कलहा विवादा।",
        "विवादजातेसु च पेसुणानी’’ति॥",
        "",
        "‘‘पिया",
        "आसा च निट्ठा च कुतोनिदाना, ये सम्परायाय नरस्स होन्ती’’ति॥",
        "",
        "‘‘आसाय",
        "आसाय वाणिजा यन्ति, समुद्दं धनहारका।",
        "याय आसाय तिट्ठामि, सा मे आसा समिज्झती’’ति॥",
        "‘‘छन्दानिदानानि पियानि लोके, ये चापि लोभा विचरन्ति लोके।",
        "आसा च निट्ठा च इतोनिदाना, ये सम्परायाय नरस्स होन्ती’’ति॥",
        "",
        "‘‘छन्दो नु लोकस्मिं कुतोनिदानो, विनिच्छता चापि कुतोपहूता।",
        "कोधो मोसवज्‍जञ्‍च कथंकथा च, ये चापि धम्मा समणेन वुत्ता’’ति॥",
        "",
        "‘‘सातं असातन्ति यमाहु लोके, तमूपनिस्साय पहोति छन्दो।",
        "रूपेसु दिस्वा विभवं भवञ्‍च, विनिच्छयं कुब्बति जन्तु लोके’’ति॥",
        "",
        "‘‘कोधो मोसवज्‍जञ्‍च कथंकथा च, एतेपि धम्मा द्वयमेव सन्ते।",
        "कथंकथी ञाणपथाय सिक्खे, ञत्वा पवुत्ता समणेन धम्मा’’ति॥",
        "",
        "‘‘सातं असातञ्‍च कुतोनिदाना, किस्मिं असन्ते न भवन्ति हेते।",
        "विभवं भवञ्‍चापि यमेतमत्थं, एतं मे पब्रूहि यतोनिदान’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘फस्सनिदानं सातं असातं, फस्से असन्ते न भवन्ति हेते।",
        "विभवं",
        "",
        "‘‘फस्सो नु लोकस्मिं कुतोनिदानो, परिग्गहा चापि कुतोपहूता।",
        "किस्मिं असन्ते न ममत्तमत्थि, किस्मिं विभूते न फुसन्ति फस्सा’’ति॥",
        "",
        "‘‘नामञ्‍च रूपञ्‍च पटिच्‍च फस्सो, इच्छानिदानानि परिग्गहानि।",
        "इच्छायसन्त्या न ममत्तमत्थि, रूपे विभूते न फुसन्ति फस्सा’’ति॥",
        "",
        "‘‘कथं समेतस्स विभोति रूपं, सुखं दुखञ्‍चापि कथं विभोति।",
        "एतं मे पब्रूहि यथा विभोति, तं जानियामाति मे मनो अहू’’ति॥",
        "",
        "‘‘न सञ्‍ञसञ्‍ञी न विसञ्‍ञसञ्‍ञी, नोपि असञ्‍ञी न विभूतसञ्‍ञी।",
        "एवं समेतस्स विभोति रूपं, सञ्‍ञानिदाना हि पपञ्‍चसङ्खा’’ति॥",
        "",
        "‘‘यं तं अपुच्छिम्ह अकित्तयी नो, अञ्‍ञं तं पुच्छाम तदिङ्घ ब्रूहि।",
        "एत्तावतग्गं नु वदन्ति हेके, यक्खस्स सुद्धिं इध पण्डितासे।",
        "उदाहु अञ्‍ञम्पि वदन्ति एत्तो’’ति॥",
        "",
        "‘‘एत्तावतग्गम्पि वदन्ति हेके, यक्खस्स सुद्धिं इध पण्डितासे।",
        "तेसं पनेके समयं वदन्ति, अनुपादिसेसे कुसलावदाना’’ति॥",
        "",
        "‘‘एते च ञत्वा उपनिस्सिताति, ञत्वा मुनी निस्सये सो वीमंसी।",
        "ञत्वा विमुत्तो न विवादमेति, भवाभवाय न समेति धीरो’’ति॥",
        "",
        "‘‘सकं सकं दिट्ठिपरिब्बसाना, विग्गय्ह नाना कुसला वदन्ति।",
        "यो एवं जानाति स वेदि धम्मं, इदं पटिक्‍कोसमकेवली सो’’ति॥",
        "",
        "‘‘एवम्पि विग्गय्ह विवादयन्ति, बालो परो अक्‍कुसलोति चाहु।",
        "सच्‍चो नु वादो कतमो इमेसं, सब्बेव हीमे कुसलावदाना’’ति॥",
        "",
        "‘‘परस्स चे धम्ममनानुजानं, बालोमको होति निहीनपञ्‍ञो।",
        "सब्बेव बाला सुनिहीनपञ्‍ञा, सब्बेविमे दिट्ठिपरिब्बसाना’’ति॥",
        "",
        "‘‘सन्दिट्ठिया चेव नवीवदाता, संसुद्धपञ्‍ञा कुसला मुतीमा।",
        "तेसं न कोचि परिहीनपञ्‍ञो, दिट्ठी हि तेसम्पि तथा समत्ता’’ति॥",
        "",
        "‘‘न वाहमेतं तथियन्ति ब्रूमि, यमाहु बाला मिथु अञ्‍ञमञ्‍ञं।",
        "सकं",
        "",
        "‘‘यमाहु",
        "एवम्पि विग्गय्ह विवादयन्ति, कस्मा न एकं समणा वदन्ती’’ति॥",
        "",
        "‘‘एकञ्हि सच्‍चं न दुतीयमत्थि, यस्मिं पजा नो विवदे पजानं।",
        "नाना",
        "",
        "‘‘कस्मा नु सच्‍चानि वदन्ति नाना, पवादियासे कुसलावदाना।",
        "सच्‍चानि सुतानि बहूनि नाना, उदाहु ते तक्‍कमनुस्सरन्ती’’ति॥",
        "",
        "‘‘न हेव सच्‍चानि बहूनि नाना, अञ्‍ञत्र सञ्‍ञाय निच्‍चानि लोके।",
        "तक्‍कञ्‍च दिट्ठीसु पकप्पयित्वा, सच्‍चं मुसाति द्वयधम्ममाहू’’ति॥",
        "",
        "‘‘दिट्ठे",
        "विनिच्छये ठत्वा पहस्समानो, बालो परो अक्‍कुसलोति चाहा’’ति॥",
        "",
        "‘‘येनेव बालोति परं दहाति, तेनातुमानं कुसलोति चाह।",
        "सयमत्तना सो कुसलावदानो, अञ्‍ञं विमानेति तदेव पावा’’ति॥",
        "",
        "‘‘अतिसारदिट्ठिया सो समत्तो, मानेन मत्तो परिपुण्णमानी।",
        "सयमेव सामं मनसाभिसित्तो, दिट्ठी हि सा तस्स तथा समत्ता’’ति॥",
        "",
        "‘‘परस्स चे हि वचसा निहीनो, तुमो सहा होति निहीनपञ्‍ञो।",
        "अथ चे सयं वेदगू होति धीरो, न कोचि बालो समणेसु अत्थी’’ति॥",
        "",
        "‘‘अञ्‍ञं इतो याभिवदन्ति धम्मं, अपरद्धा सुद्धिमकेवली ते।",
        "एवम्पि",
        "",
        "‘‘इधेव सुद्धिं इति वादयन्ति, नाञ्‍ञेसु धम्मेसु विसुद्धिमाहु।",
        "एवम्पि तित्थ्या पुथुसो निविट्ठा, सकायने तत्थ दळ्हं वदाना’’ति॥",
        "",
        "‘‘सकायने वापि दळ्हं वदानो, कमेत्थ बालोति परं दहेय्य।",
        "सयंव",
        "",
        "‘‘विनिच्छये ठत्वा सयं पमाय, उद्धंस लोकस्मिं विवादमेति।",
        "हित्वान सब्बानि विनिच्छयानि, न मेधगं कुब्बति जन्तु लोके’’ति॥",
        "",
        "‘‘ये केचिमे दिट्ठिपरिब्बसाना, इदमेव सच्‍चन्ति च वादयन्ति।",
        "सब्बेव ते निन्दमन्वानयन्ति, अथो पसंसम्पि लभन्ति तत्था’’ति॥",
        "",
        "‘‘अप्पञ्हि",
        "एतम्पि दिस्वा न विवादयेथ, खेमाभिपस्सं अविवादभूमि’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘या",
        "अनूपयो सो उपयं किमेय्य, दिट्ठे सुते खन्तिमकुब्बमानो’’ति॥",
        "",
        "‘‘सीलुत्तमा सञ्‍ञमेनाहु सुद्धिं, वतं समादाय उपट्ठितासे।",
        "इधेव सिक्खेम अथस्स सुद्धिं, भवूपनीता कुसलावदाना’’ति॥",
        "",
        "‘‘सचे चुतो सीलवततो होति, पवेधती कम्मविराधयित्वा।",
        "पजप्पती पत्थयती च सुद्धिं, सत्थाव हीनो पवसं घरम्हा’’ति॥",
        "",
        "‘‘सीलब्बतं वापि पहाय सब्बं, कम्मञ्‍च सावज्‍जनवज्‍जमेतं।",
        "सुद्धिं असुद्धिन्ति अपत्थयानो, विरतो चरे सन्तिमनुग्गहाया’’ति॥",
        "",
        "‘‘तमूपनिस्साय",
        "उद्धंसरा सुद्धिमनुत्थुनन्ति, अवीततण्हासे भवाभवेसू’’ति॥",
        "",
        "‘‘पत्थयमानस्स हि जप्पितानि, पवेधितं वापि पकप्पितेसु।",
        "चुतूपपातो इध यस्स नत्थि, स केन वेधेय्य कुहिं व जप्पे’’ति॥",
        "",
        "‘‘यमाहु धम्मं परमन्ति एके, तमेव हीनन्ति पनाहु अञ्‍ञे।",
        "सच्‍चो नु वादो कतमो इमेसं, सब्बेव हीमे कुसलावदाना’’ति॥",
        "",
        "‘‘सकञ्हि धम्मं परिपुण्णमाहु, अञ्‍ञस्स धम्मं पन हीनमाहु।",
        "एवम्पि विग्गय्ह विवादयन्ति, सकं सकं सम्मुतिमाहु सच्‍च’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘परस्स",
        "पुथू हि अञ्‍ञस्स वदन्ति धम्मं, निहीनतो सम्हि दळ्हं वदाना’’ति॥",
        "",
        "‘‘सद्धम्मपूजापि पना तथेव, यथा पसंसन्ति सकायनानि।",
        "सब्बेव वादा तथिया भवेय्युं, सुद्धी हि नेसं पच्‍चत्तमेवा’’ति॥",
        "",
        "‘‘न ब्राह्मणस्स परनेय्यमत्थि, धम्मेसु निच्छेय्य समुग्गहीतं।",
        "तस्मा विवादानि उपातिवत्तो, न हि सेट्ठतो पस्सति धम्ममञ्‍ञ’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘जानामि पस्सामि तथेव एतं, दिट्ठिया एके पच्‍चेन्ति सुद्धिं।",
        "अदक्खि चे किञ्हि तुमस्स तेन, अतिसित्वा अञ्‍ञेन वदन्ति सुद्धि’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘पस्सं",
        "कामं बहुं पस्सतु अप्पकं वा, न हि तेन सुद्धिं कुसला वदन्ती’’ति॥",
        "",
        "‘‘निविस्सवादी न हि सुब्बिनायो, पकप्पिता दिट्ठिपुरेक्खरानो।",
        "यं निस्सितो तत्थ सुभं वदानो, सुद्धिं वदो तत्थ तथद्दसा सो’’ति॥",
        "",
        "‘‘न ब्राह्मणो कप्पमुपेति सङ्खा, न दिट्ठिसारी नपि ञाणबन्धु।",
        "ञत्वा च सो सम्मुतियो पुथुज्‍जा, उपेक्खती उग्गहणन्ति मञ्‍ञे’’ति॥",
        "",
        "‘‘विस्सज्‍ज गन्थानि मुनीध लोके, विवादजातेसु न वग्गसारी।",
        "सन्तो असन्तेसु उपेक्खको सो, अनुग्गहो उग्गहणन्ति मञ्‍ञे’’ति॥",
        "",
        "‘‘पुब्बासवे हित्वा नवे अकुब्बं, न छन्दगू नोपि निविस्सवादी।",
        "स विप्पमुत्तो दिट्ठिगतेहि धीरो, न लिम्पति लोके अनत्तगरही’’ति॥",
        "",
        "‘‘कामा ते पठमा सेना, दुतिया अरति वुच्‍चति…पे॰…",
        "न नं असुरो जिनाति, जेत्वाव लभते सुख’’न्ति॥",
        "‘‘कायमुनिं वाचामुनिं, मनोमुनिमनासवं।",
        "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, आहु सब्बप्पहायिनं॥",
        "‘‘कायमुनिं वाचामुनिं, मनोमुनिमनासवं।",
        "मुनिं मोनेय्यसम्पन्‍नं, आहु निन्हातपापक’’न्ति",
        "‘‘न मोनेन मुनि होति, मूळ्हरूपो अविद्दसु।",
        "यो च तुलंव पग्गय्ह, वरमादाय पण्डितो॥",
        "‘‘पापानि",
        "यो मुनाति उभो लोके, मुनि तेन पवुच्‍चति॥",
        "‘‘असतञ्‍च",
        "देवमनुस्सेहि पूजितो यो, सङ्गजालमतिच्‍च सो मुनि’’॥",
        "‘‘स सब्बधम्मेसु विसेनिभूतो, यं किञ्‍चि दिट्ठं व सुतं मुतं वा।",
        "स पन्‍नभारो मुनि विप्पमुत्तो, न कप्पियो नूपरतो न पत्थियो’’॥[इति भगवाति]",
        "",
        "‘‘पुच्छामि तं आदिच्‍चबन्धु, विवेकं सन्तिपदञ्‍च महेसि।",
        "कथं दिस्वा निब्बाति भिक्खु, अनुपादियानो लोकस्मिं किञ्‍ची’’ति॥",
        "",
        "‘‘मूलं पपञ्‍चसङ्खाय, [इति भगवा]",
        "मन्ता अस्मीति सब्बमुपरुन्धे।",
        "या काचि तण्हा अज्झत्तं, तासं विनया सदा सतो सिक्खे’’ति॥",
        "",
        "‘‘यं किञ्‍चि धम्ममभिजञ्‍ञा, अज्झत्तं अथ वापि बहिद्धा।",
        "न तेन थामं कुब्बेथ, न हि सा निब्बुति सतं वुत्ता’’ति॥",
        "",
        "‘‘सेय्यो",
        "फुट्ठो अनेकरूपेहि, नातुमानं विकप्पयं तिट्ठे’’ति॥",
        "",
        "‘‘अज्झत्तमेवुपसमे, न अञ्‍ञतो भिक्खु सन्तिमेसेय्य।",
        "अज्झत्तं उपसन्तस्स, नत्थि अत्ता कुतो निरत्ता वा’’ति॥",
        "",
        "‘‘मज्झे यथा समुद्दस्स, ऊमि नो जायती ठितो होति।",
        "एवं ठितो अनेजस्स, उस्सदं भिक्खु न करेय्य कुहिञ्‍ची’’ति॥",
        "",
        "‘‘सेले",
        "तथूपमं धम्ममयं सुमेध, पासादमारुय्ह समन्तचक्खु।",
        "सोकावतिण्णं जनतमपेतसोको, अवेक्खस्सु जातिजराभिभूत’’न्ति॥",
        "‘‘न तस्स अदिट्ठमिधत्थि किञ्‍चि, अथो अविञ्‍ञातमजानितब्बं।",
        "सब्बं अभिञ्‍ञासि यदत्थि नेय्यं, तथागतो तेन समन्तचक्खू’’ति॥",
        "‘‘अनत्थजननो",
        "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥",
        "‘‘लुद्धो",
        "अन्धन्तमं",
        "‘‘अनत्थजननो दोसो, दोसो चित्तप्पकोपनो।",
        "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥",
        "‘‘कुद्धो अत्थं न जानाति, कुद्धो धम्मं न पस्सति।",
        "अन्धन्तमं तदा होति, यं दोसो सहते नरं॥",
        "‘‘अनत्थजननो",
        "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥",
        "‘‘मूळ्हो अत्थं न जानाति, मूळ्हो धम्मं न पस्सति।",
        "अन्धन्तमं तदा होति, यं मोहो सहते नर’’न्ति॥",
        "‘‘लोभो",
        "हिंसन्ति अत्तसम्भूता, तचसारंव सम्फल’’न्ति॥",
        "‘‘रागो च दोसो च इतो निदाना, अरती रती लोमहंसो इतोजा।",
        "इतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का, कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ती’’ति॥",
        "‘‘अकित्तयी विवटचक्खु, सक्खिधम्मं परिस्सयविनयं।",
        "पटिपदं वदेहि भद्दन्ते, पातिमोक्खं अथ वापि समाधि’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘चक्खूहि नेव लोलस्स, गामकथाय आवरये सोतं।",
        "रसे च नानुगिज्झेय्य, न च ममायेथ किञ्‍चि लोकस्मि’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘फस्सेन यदा फुट्ठस्स, परिदेवं भिक्खु न करेय्य कुहिञ्‍चि।",
        "भवञ्‍च नाभिजप्पेय्य, भेरवेसु च न सम्पवेधेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘अन्‍नानमथो पानानं, खादनीयानमथोपि वत्थानं।",
        "लद्धा न सन्‍निधिं कयिरा, न च परित्तसे तानि अलभमानो’’ति॥",
        "",
        "‘‘झायी न पादलोलस्स, विरमे कुक्‍कुच्‍चा नप्पमज्‍जेय्य।",
        "अथासनेसु",
        "",
        "‘‘निद्दं",
        "तन्दिं मायं हस्सं खिड्डं, मेथुनं विप्पजहे सविभूस’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘कुहा",
        "न ते धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते॥",
        "‘‘निक्‍कुहा निल्‍लपा धीरा, अत्थद्धा सुसमाहिता।",
        "ते वे धम्मे विरूहन्ति, सम्मासम्बुद्धदेसिते’’॥",
        "‘‘आथब्बणं सुपिनं लक्खणं, नो विदहे अथोपि नक्खत्तं।",
        "विरुतञ्‍च गब्भकरणं, तिकिच्छं मामको न सेवेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘निन्दाय",
        "लोभं सह मच्छरियेन, कोधं पेसुणियञ्‍च पनुदेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘कयविक्‍कये न तिट्ठेय्य, उपवादं भिक्खु न करेय्य कुहिञ्‍चि।",
        "गामे च नाभिसज्‍जेय्य, लाभकम्या जनं न लपयेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘न",
        "पागब्भियं न सिक्खेय्य, कथं विग्गाहिकं न कथयेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘मोसवज्‍जे न निय्येथ, सम्पजानो सठानि न कयिरा।",
        "अथ जीवितेन पञ्‍ञाय, सीलब्बतेन नाञ्‍ञमतिमञ्‍ञे’’ति॥",
        "",
        "‘‘सुत्वा रुसितो बहुं वाचं, समणानं वा पुथुजनानं।",
        "फरुसेन ने न पटिवज्‍जा, न हि सन्तो पटिसेनिं करोन्ती’’ति॥",
        "",
        "‘‘एतञ्‍च धम्ममञ्‍ञाय, विचिनं भिक्खु सदा सतो सिक्खे।",
        "सन्तीति निब्बुतिं ञत्वा, सासने गोतमस्स नप्पमज्‍जेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘अभिभू",
        "तस्मा हि तस्स भगवतो सासने, अप्पमत्तो सदा नमस्समनुसिक्खे’’॥ [इति भगवाति]",
        "",
        "‘‘चतुक्‍कण्णो",
        "अयोपाकारपरियन्तो",
        "‘‘तस्स अयोमया भूमि, जलिता तेजसा युता।",
        "समन्ता योजनसतं, फरित्वा तिट्ठति सब्बदा॥",
        "‘‘कदरियातपना घोरा, अच्‍चिमन्तो दुरासदा।",
        "लोमहंसनरूपा च, भिस्मा पटिभया दुखा॥",
        "‘‘पुरत्थिमाय भित्तिया, अच्‍चिक्खन्धो समुट्ठितो।",
        "दहन्तो पापकम्मन्ते, पच्छिमाय पटिहञ्‍ञति॥",
        "‘‘पच्छिमाय च भित्तिया, अच्‍चिक्खन्धो समुट्ठितो।",
        "दहन्तो पापकम्मन्ते, पुरत्थिमाय पटिहञ्‍ञति॥",
        "‘‘उत्तराय",
        "दहन्तो पापकम्मन्ते, दक्खिणाय पटिहञ्‍ञति॥",
        "‘‘दक्खिणाय",
        "दहन्तो पापकम्मन्ते, उत्तराय पटिहञ्‍ञति॥",
        "‘‘हेट्ठतो च समुट्ठाय, अच्‍चिक्खन्धो भयानको।",
        "दहन्तो पापकम्मन्ते, छदनस्मिं पटिहञ्‍ञति॥",
        "‘‘छदनम्हा",
        "दहन्तो पापकम्मन्ते, भूमियं पटिहञ्‍ञति॥",
        "‘‘अयोकपालमादित्तं, सन्तत्तं जलितं यथा।",
        "एवं अवीचिनिरयो, हेट्ठा उपरि पस्सतो॥",
        "‘‘तत्थ सत्ता महालुद्दा, महाकिब्बिसकारिनो।",
        "अच्‍चन्तपापकम्मन्ता, पच्‍चन्ति न च मिय्यरे",
        "‘‘जातवेदसमो कायो, तेसं निरयवासिनं।",
        "पस्स कम्मानं दळ्हत्तं, न भस्मा होति नपी मसि॥",
        "‘‘पुरत्थिमेनपि धावन्ति, ततो धावन्ति पच्छिमं।",
        "उत्तरेनपि धावन्ति, ततो धावन्ति दक्खिणं॥",
        "‘‘यं यं दिसं पधावन्ति",
        "अभिनिक्खमितासा ते, सत्ता मोक्खगवेसिनो॥",
        "‘‘न ते ततो निक्खमितुं, लभन्ति कम्मपच्‍चया।",
        "तेसञ्‍च पापकम्मन्तं, अविपक्‍कं कतं बहु’’न्ति॥",
        "‘‘अत्तदण्डा भयं जातं, जनं पस्सथ मेधगं।",
        "संवेगं कित्तयिस्सामि, यथा संविजितं मया’’ति॥",
        "",
        "‘‘फन्दमानं",
        "अञ्‍ञमञ्‍ञेहि ब्यारुद्धे, दिस्वा मं भयमाविसी’’ति॥",
        "",
        "‘‘किञ्‍चापि",
        "रूपे रणं दिस्वा सदा पवेधितं, तस्मा न रूपे रमती सुमेधो॥",
        "‘‘मच्‍चुनाब्भाहतो लोको, जराय परिवारितो।",
        "तण्हासल्‍लेन ओतिण्णो, इच्छाधूमायितो",
        "‘‘सब्बो आदीपितो",
        "सब्बो पज्‍जलितो लोको, सब्बो लोको पकम्पितो’’ति॥",
        "‘‘लाभो",
        "एते अनिच्‍चा मनुजेसु धम्मा, असस्सता विपरिणामधम्मा’’ति॥",
        "‘‘समन्तमसारो लोको, दिसा सब्बा समेरिता।",
        "इच्छं भवनमत्तनो, नाद्दसासिं अनोसित’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘ओसाने त्वेव ब्यारुद्धे, दिस्वा मे अरती अहु।",
        "अथेत्थ सल्‍लमद्दक्खिं, दुद्दसं हदयस्सित’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘येन सल्‍लेन ओतिण्णो, दिसा सब्बा विधावति।",
        "तमेव सल्‍लमब्बुय्ह, न धावति न सीदती’’ति॥",
        "",
        "‘‘तत्थ",
        "न तेसु पसुतो सिया, निब्बिज्झ सब्बसो कामे।",
        "सिक्खे निब्बानमत्तनो’’ति॥",
        "",
        "‘‘सच्‍चो सिया अप्पगब्भो, अमायो रित्तपेसुणो।",
        "अक्‍कोधनो लोभपापं, वेविच्छं वितरे मुनी’’ति॥",
        "",
        "‘‘न पण्डिता उपधिसुखस्स हेतु, ददन्ति दानानि पुनब्भवाय।",
        "कामञ्‍च ते उपधिपरिक्खयाय, ददन्ति दानं अपुनब्भवाय॥",
        "‘‘न",
        "कामञ्‍च ते उपधिपरिक्खयाय, भावेन्ति झानं अपुनब्भवाय॥",
        "‘‘ते",
        "नज्‍जो यथा सागरमज्झुपेता",
        "‘‘निद्दं तन्दि सहे थीनं, पमादेन न संवसे।",
        "अतिमाने न तिट्ठेय्य, निब्बानमनसो नरो’’ति॥",
        "",
        "‘‘मोसवज्‍जे न निय्येथ, रूपे स्नेहं न कुब्बये।",
        "मानञ्‍च परिजानेय्य, साहसा विरतो चरे’’ति॥",
        "",
        "‘‘पुराणं नाभिनन्देय्य, नवे खन्तिं न कुब्बये।",
        "हीयमाने न सोचेय्य, आकासं न सितो सिया’’ति॥",
        "",
        "‘‘गेधं",
        "आरम्मणं पकम्पनं, कामपङ्को दुरच्‍चयो’’ति॥",
        "",
        "‘‘सच्‍चा अवोक्‍कमं मुनि, थले तिट्ठति ब्राह्मणो।",
        "सब्बं सो पटिनिस्सज्‍ज, स वे सन्तोति वुच्‍चती’’ति॥",
        "",
        "‘‘स वे विद्वा स वेदगू, ञत्वा धम्मं अनिस्सितो।",
        "सम्मा सो लोके इरियानो, न पिहेतीध कस्सची’’ति॥",
        "",
        "‘‘योध कामे अच्‍चतरि, सङ्गं लोके दुरच्‍चयं।",
        "न सो सोचति नाज्झेति, छिन्‍नसोतो अबन्धनो’’ति॥",
        "",
        "",
        "‘‘यं पुब्बे तं विसोसेहि, पच्छा ते माहु किञ्‍चनं।",
        "मज्झे चे नो गहेस्ससि, उपसन्तो चरिस्ससी’’ति॥",
        "",
        "‘‘जीनो",
        "सब्बेसु",
        "‘‘पुब्बेव मच्‍चं विजहन्ति भोगा, मच्‍चो धने पुब्बतरं जहासि।",
        "असस्सता",
        "‘‘उदेति आपूरति वेति चन्दो, अन्धं तपेत्वान",
        "विदिता मया सत्तुक लोकधम्मा, तस्मा न सोचामहं सोककाले’’ति॥",
        "‘‘चिरस्सं",
        "अनन्दिं अनीघं भिक्खुं, तिण्णं लोके विसत्तिक’’न्ति॥",
        "‘‘सब्बसो",
        "असता च न सोचति, स वे लोके न जीयती’’ति॥",
        "",
        "‘‘सुञ्‍ञतो",
        "अत्तानुदिट्ठिं ऊहच्‍च",
        "एवं लोकं अवेक्खन्तं, मच्‍चुराजा न पस्सती’’ति॥",
        "‘‘सुद्धधम्मसमुप्पादं, सुद्धसङ्खारसन्ततिं।",
        "पस्सन्तस्स यथाभूतं, न भयं होति गामणि॥",
        "‘‘तिणकट्ठसमं लोकं, यदा पञ्‍ञाय पस्सति।",
        "नाञ्‍ञं पत्थयते किञ्‍चि, अञ्‍ञत्र अप्पटिसन्धिया’’ति",
        "‘‘कं नु सत्तोति पच्‍चेसि, मार दिट्ठिगतं नु ते।",
        "सुद्धसङ्खारपुञ्‍जोयं, नयिध सत्तुपलब्भति॥",
        "‘‘यथा हि",
        "एवं खन्धेसु सन्तेसु, होति सत्तोति सम्मुति",
        "‘‘दुक्खमेव हि सम्भोति, दुक्खं तिट्ठति वेति च।",
        "नाञ्‍ञत्र दुक्खा सम्भोति, नाञ्‍ञं दुक्खा निरुज्झती’’ति॥",
        "‘‘यस्स",
        "ममत्तं सो असंविन्दं, नत्थि मेति न सोचती’’ति॥",
        "",
        "‘‘अनिट्ठुरी अननुगिद्धो, अनेजो सब्बधी समो।",
        "तमानिसंसं पब्रूमि, पुच्छितो अविकम्पिन’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘अनेजस्स विजानतो, नत्थि काचि निसङ्खति।",
        "विरतो सो वियारब्भा, खेमं पस्सति सब्बधी’’ति॥",
        "",
        "‘‘न समेसु न ओमेसु, न उस्सेसु वदते मुनि।",
        "सन्तो सो वीतमच्छरो, नादेति न निरस्सति’’॥ [इति भगवा]",
        "",
        "‘‘न मे दिट्ठो इतो पुब्बे, [इच्‍चायस्मा सारिपुत्तो]",
        "न सुतो उद कस्सचि।",
        "एवं वग्गुवदो सत्था, तुसिता गणिमागतो’’ति॥",
        "",
        "‘‘पतिरूपको मत्तिकाकुण्डलोव, लोहड्ढमासोव",
        "चरन्ति लोके परिवारछन्‍ना, अन्तो असुद्धा बहि सोभमाना’’ति",
        "‘‘दूरे",
        "असन्तेत्थ न दिस्सन्ति, रत्तिं खित्ता",
        "‘‘सेले यथा पब्बतमुद्धनिट्ठितो, यथापि पस्से जनतं समन्ततो।",
        "तथूपमं धम्ममयं सुमेध, पासादमारुय्ह",
        "सोकावतिण्णं जनतमपेतसोको, अवेक्खस्सु जातिजराभिभूत’’न्ति॥",
        "‘‘न तस्स अदिट्ठमिधत्थि किञ्‍चि, अथो अविञ्‍ञातमजानितब्बं।",
        "सब्बं अभिञ्‍ञासि यदत्थि नेय्यं, तथागतो तेन समन्तचक्खू’’ति॥",
        "‘‘तण्हादुतियो",
        "इत्थभावञ्‍ञथाभावं",
        "‘‘एतमादीनवं ञत्वा, तण्हं दुक्खस्स सम्भवं।",
        "वीततण्हो अनादानो, सतो भिक्खु परिब्बजे’’ति॥",
        "‘‘एकायनं जातिखयन्तदस्सी, मग्गं पजानाति हितानुकम्पी।",
        "एतेन मग्गेन तरिंसु",
        "‘‘सदेवकस्स लोकस्स, यथा दिस्सति चक्खुमा।",
        "सब्बं तमं विनोदेत्वा, एकोव रतिमज्झगा’’ति॥",
        "",
        "‘‘तस्सायं",
        "जातिमरणसंसारो, नत्थि तस्स पुनब्भवो’’ति॥",
        "‘‘तं",
        "बहूनमिध बद्धानं, अत्थि पञ्हेन आगम’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘भिक्खुनो विजिगुच्छतो, भजतो रित्तमासनं।",
        "रुक्खमूलं सुसानं वा, पब्बतानं गुहासु वा’’ति॥",
        "",
        "‘‘उच्‍चावचेसु सयनेसु, किवन्तो तत्थ भेरवा।",
        "ये हि भिक्खु न वेधेय्य, निग्घोसे सयनासने’’ति॥",
        "",
        "‘‘अनत्थजननो लोभो, लोभो चित्तप्पकोपनो।",
        "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥",
        "‘‘लुद्धो अत्थं न जानाति, लुद्धो धम्मं न पस्सति।",
        "अन्धन्तमं",
        "‘‘अनत्थजननो दोसो, दोसो चित्तप्पकोपनो।",
        "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥",
        "‘‘कुद्धो अत्थं न जानाति, कुद्धो धम्मं न पस्सति।",
        "अन्धन्तमं तदा होति, यं दोसो सहते नरं॥",
        "‘‘अनत्थजननो मोहो, मोहो चित्तप्पकोपनो।",
        "भयमन्तरतो जातं, तं जनो नावबुज्झति॥",
        "‘‘मूळ्हो अत्थं न जानाति, मूळ्हो धम्मं न पस्सति।",
        "अन्धन्तमं तदा होति, यं मोहो सहते नर’’न्ति॥",
        "‘‘लोभो दोसो च मोहो च, पुरिसं पापचेतसं।",
        "हिंसन्ति अत्तसम्भूता, तचसारंव सम्फल’’न्ति॥",
        "‘‘रागो च दोसो च इतोनिदाना, अरती रती लोमहंसो इतोजा।",
        "इतो समुट्ठाय मनोवितक्‍का, कुमारका धङ्कमिवोस्सजन्ती’’ति॥",
        "‘‘समतित्तिकं अनवसेसं, तेलपत्तं यथा परिहरेय्य।",
        "एवं सचित्तमनुरक्खे, पत्थयानो",
        "‘‘कति",
        "ये भिक्खु अभिसम्भवे, पन्तम्हि सयनासने’’ति॥",
        "",
        "‘‘नासिस्सं न पिविस्सामि, विहारतो न निक्खमे",
        "नपि पस्सं निपातेस्सं, तण्हासल्‍ले अनूहते’’ति॥",
        "‘‘क्यास्स ब्यप्पथयो अस्सु, क्यास्सस्सु इध गोचरा।",
        "कानि सीलब्बतानास्सु, पहितत्तस्स भिक्खुनो’’ति॥",
        "",
        "‘‘कं सो सिक्खं समादाय, एकोदि निपको सतो।",
        "कम्मारो रजतस्सेव, निद्धमे मलमत्तनो’’ति॥",
        "",
        "‘‘विजिगुच्छमानस्स",
        "रित्तासनं सयनं सेवतो वे।",
        "सम्बोधिकामस्स यथानुधम्मं, तं ते पवक्खामि यथा पजान’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘पञ्‍चन्‍नं धीरो भयानं न भाये, भिक्खु सतो सपरियन्तचारी।",
        "डंसाधिपातानं सरीसपानं, मनुस्सफस्सानं चतुप्पदान’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘परधम्मिकानम्पि",
        "अथापरानि अभिसम्भवेय्य, परिस्सयानि कुसलानुएसी’’ति॥",
        "",
        "‘‘आतङ्कफस्सेन",
        "सो तेहि फुट्ठो बहुधा अनोको, वीरियपरक्‍कमं दळ्हं करेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘थेय्यं न कारे न मुसा भणेय्य, मेत्ताय फस्से तसथावरानि।",
        "यदाविलत्तं मनसो विजञ्‍ञा, कण्हस्स पक्खोति विनोदयेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘कोधातिमानस्स वसं न गच्छे, मूलम्पि तेसं पलिखञ्‍ञ तिट्ठे।",
        "अथप्पियं वा पन अप्पियं वा, अद्धा भवन्तो अभिसम्भवेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘पञ्‍ञं",
        "अरतिं सहेथ सयनम्हि पन्ते, चतुरो सहेथ परिदेवधम्मे’’ति॥",
        "",
        "‘‘मगधं",
        "मिगा विय असङ्घचारिनो",
        "‘‘साधु",
        "अत्थपुच्छनं पदक्खिणं कम्मं, एतं सामञ्‍ञं अकिञ्‍चनस्सा’’ति॥",
        "‘‘किंसू असिस्सं कुव वा असिस्सं, दुक्खं वत सेत्थ कुवज्‍ज सेस्सं।",
        "एते",
        "",
        "‘‘अन्‍नञ्‍च लद्धा वसनञ्‍च काले, मत्तं स जञ्‍ञा इध तोसनत्थं।",
        "सो तेसु गुत्तो यतचारि गामे, रुसितोपि वाचं फरुसं न वज्‍जा’’ति॥",
        "",
        "‘‘ओक्खित्तचक्खु न च पादलोलो, झानानुयुत्तो बहुजागरस्स।",
        "उपेक्खमारब्भ समाहितत्तो, तक्‍कासयं कुक्‍कुच्‍चञ्‍चुपच्छिन्दे’’ति॥",
        "",
        "‘‘निधीनंव",
        "निग्गय्हवादिं मेधाविं, तादिसं पण्डितं भजे॥",
        "‘‘तादिसं भजमानस्स, सेय्यो होति न पापियो।",
        "ओवदेय्यानुसासेय्य, असब्भा च निवारये।",
        "सतञ्हि सो पियो होति, असतं होति अप्पियो’’ति॥",
        "‘‘यो वे",
        "एवं सो निहतो सेति, कोकिलायेव",
        "‘‘चुदितो वचीभि सतिमाभिनन्दे, सब्रह्मचारीसु खिलं पभिन्दे।",
        "वाचं पमुञ्‍चे कुसलं नातिवेलं, जनवादधम्माय न चेतयेय्या’’ति॥",
        "",
        "‘‘रागो",
        "एतं रजं विप्पजहित्वा",
        "‘‘दोसो रजो न च पन रेणु वुच्‍चति…पे॰…।",
        "विहरन्ति ते विगतरजस्स सासने॥",
        "‘‘मोहो रजो न च पन रेणु वुच्‍चति…पे॰…।",
        "विहरन्ति ते विगतरजस्स सासने’’॥",
        "‘‘अथापरं पञ्‍च रजानि लोके, येसं सतीमा विनयाय सिक्खे।",
        "रूपेसु सद्देसु अथो रसेसु, गन्धेसु फस्सेसु सहेथ राग’’न्ति॥",
        "",
        "‘‘काले पग्गण्हति चित्तं, निग्गण्हति पुनापरे",
        "सम्पहंसति कालेन, काले चित्तं समादहे॥",
        "‘‘अज्झुपेक्खति कालेन, सो योगी कालकोविदो।",
        "किम्हि कालम्हि पग्गाहो, किम्हि काले विनिग्गहो॥",
        "‘‘किम्हि",
        "उपेक्खाकालं चित्तस्स, कथं दस्सेति योगिनो॥",
        "‘‘लीने चित्तम्हि पग्गाहो, उद्धतस्मिं विनिग्गहो।",
        "निरस्सादगतं चित्तं, सम्पहंसेय्य तावदे॥",
        "‘‘सम्पहट्ठं यदा चित्तं, अलीनं भवतिनुद्धतं।",
        "समथस्स च सो",
        "‘‘एतेन मेवुपायेन, यदा होति समाहितं।",
        "समाहितचित्तमञ्‍ञाय, अज्झुपेक्खेय्य तावदे॥",
        "‘‘एवं",
        "कालेन कालं चित्तस्स, निमित्तमुपलक्खये’’ति॥",
        "‘‘एतेसु धम्मेसु विनेय्य छन्दं, भिक्खु सतिमा सुविमुत्तचित्तो।",
        "कालेन सो सम्मा धम्मं परिवीमंसमानो, एकोदिभूतो विहने तमं सो’’॥ [इति भगवाति]"
    ]
}