date
stringdate 2015-03-26 00:49:58
2025-08-10 09:00:00
| link
stringlengths 33
35
| title
stringlengths 7
2.75k
| content
stringlengths 10
27.3k
| categories
stringlengths 9
93
|
|---|---|---|---|---|
2025-08-09T19:00:00
|
https://shannews.org/archives/70600
|
ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်ၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သႂ်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ 9 ၵမ်း
|
ဝၼ်းတီႈ 9/8/2025 မိူဝ်ႈၼႆႉယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 4 မူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်း ယိုဝ်းၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ တူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းပွၵ်ႉၸၢင်ႈၶမ်းၸၢၼ်းလႄႈပွၵ်ႉမၢၼ်ႈ ။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းသီႇပေႃႉၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ တူၵ်းသႂ်ႇတီႈသုမ်ႉၾၢႆႇၵေႃႇသၢင်ႈပွၵ်ႉမၢၼ်ႈ၊ တူၵ်းသႂ်ႇပႃးတီႈသူၼ်မွၵ်ႇၸၢၼ်းမႃႇလႃႇလႄႈ ၵျွင်းႁေႃၼမ်ႉ ၼႂ်းပွၵ်ႉၸၢင်ႈၶမ်းၸၢၼ်း။ တူၵ်း 4 လုၵ်ႈ -ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးပႃးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၼႆ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်ၵူၺ်းမီး 9 ၵမ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႉသ်ၼႆႉဝၼ်းတီႈ 3 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ် ၵျႅတ်ႊၾၢႆႊတိူဝ်ႊ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ သႅၼ်း 500 ပွၼ်ႊသႂ်ႇတီႈ ပၢင်သဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလရ 23 ။ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းသေတႃႉတုမ်ႉတိူဝ်ႉၺႃးသူၼ်ႁႆႈၼႃးလႄႈႁိူၼ်းယေးသုမ်ႉသွင်းၸိူဝ်းမီးႁိမ်းတပ်ႉၼၼ်ႉ လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၽေးသိုၵ်းတၢင်းၵၢင်းႁၢဝ်လႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇသေ ၵႂႃႇယူႇသဝ်းဝႆႉတၢင်း ဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ- သူပ်းလၢင်း ၵုင်းသႃႇၸိူဝ်းၼႆႉသေယူႇသဝ်းဝႆႉၸွမ်းပီႈၽႂ်ၼွင်ႉမၼ်းဝႆႉ။ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႃႈၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-08-08T20:03:15
|
https://shannews.org/archives/70594
|
တၢႆယဝ်ႉႁႂ်ႈၵိုၵ်းပိုၼ်း ၵမ်းလိုၼ်းယႃႇႁႂ်ႈၵိုတ်းၸိုဝ်ႈၼဝ်ႈမိူၼ်ၼႆ
|
ၵူၼ်းၵိုၵ်းပိုၼ်း တူဝ်တၢႆၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈဢမ်ႇႁၢႆဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵိုတ်းၸိုဝ်ႈၼဝ်ႈၵိုၵ်းပိုၼ်းဝႆႉၼႆႉတႄႉ ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇၶႂ်ႈပဵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ဝႃႈ မိုတ်ႈမၵ်ႉမဝ်းမိင်းဢႃႇၼႃႇ ငိုၼ်းတွင်း တီႈယူႇလီ ဢမ်ႇၼၼ် ဢၼ်တၢင်းၶေႃႈၵႂၢမ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈဝႃႈ Comfort Zone ၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇႁူႉဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ် လူၺ်ႈလွင်ႈလူၺ်ႈတၢင်းတႄႉ ပွင်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ ပႃးၼႂ်းသႅၼ်း ဢၼ်မီးၸႂ်လမ်ႇမၢၵ်ႇလေႃးၽယႂ်ႇ။ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇမေႃသွၼ်ႇပႃႈၼႃႈပႃႈလင် ဝူၼ်ႉၵႂင်တႅပ်းတတ်းဢမ်ႇၽဵၼ်ႈ၊ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းႁတ်းႁၢၼ်။ ၵမ်းလိုၼ်းတၢႆၵေႃႈ ၵိုတ်းၸိုဝ်ႈၼဝ်ႈၵူၺ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇ ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း (ၵဝ်ႇ) ၵေႃႉဢၼ်ပၼ်ႁႅင်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇမႃး လၢႆသိုပ်ႇလၢႆပၢၼ် ဢၼ်လူႉသဵင်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 07/08/2025 ၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉမီးသၢႆၸႂ်လႄႈ မီးႁႅင်းပွင်ဢႃႇၼႃႇၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆးၵုမ်ႇထွမ်ႇၵႂၢမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ၾၢႆႇလဵဝ်သေ ဢမ်ႇထွမ်ႇသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း။ မၼ်းၸၢႆးပွင်ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃးႁိုင် ၼၢၼ်းသေတႃႉ ထိုင်တီႈလူႉသဵင်ႈသၢႆၸႂ်မႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးပိုၼ်းလီၼႂ်းသၢႆတႃၵူၼ်းမိူင်း – မီးပိုၼ်းဢၼ်ႁုၵ်ႉႁၢႆႉပေႉၵိၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ လွင်ႈမၼ်းၸၢႆးလူႉသဵင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းသၢၼ်ၶတ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈမွင်ၸႂ်ၸွမ်းသေ ပဵၼ်ဢၼ်တီႈလီၶႆႈၶူဝ်- ၵိူဝ်ႉလဵၼ်ႈၵူၺ်း။ ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်မၼ်း တူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၶၢဝ်းႁိုင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ လႆႈၸႂ်မၼ်း ပၼ်တီႈယူႇမၼ်းမႃးတႃႇသေႇ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်တၢၼ်းသူၺ်ႇၵုမ်းမိူင်း။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၵဝ်ႇၶိၼ်ႇၺုၼ်ႉ 2003-2004 ၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းသမ်ႉပေႃးမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းဝႆႉ။ ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်မိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ် ၸွမ်ၸိၵ်းတၢၼ်းသူၺ်ႇလႄႈ မေးၼၢင်းမၼ်း တေႃႇၵျၢႆႇၵျၢႆႇ။ ၸိူဝ်းႁူႉၸွမ်းၵေႃႈဝႃႈ မၼ်းၸၢပ်ႈပီႈၸၢပ်ႈၼွင်ႉၾၢႆႇ တေႃႇ ၵျၢႆႇၵျၢႆႇ ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈပီ 2010 ၼၼ်ႉတႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၵၢၼ်မိူင်းသေ လုၵ်ႉတီႈယူႇၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁပ်ႉပဵၼ်ၽွင်းလူင် တိူင်းတႃႈၵုင်ႈ (ရန်ကုန်တိုင်းဝန်ကြီးချုပ်) ဝႆႉ။ ၽူႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ်မၼ်း ယၢမ်ႈလၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇတူင်ႇၵူၼ်းဝႃႈ – ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵတ်ႉၵူၼ်းၶႅၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉဢမ်ႇၸႂ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းၶတ်းၸႂ် ယဝ်ႉ ၵေႃႈ မၼ်းဝႃႈငၢႆႈထွမ်ႇၵႂၢမ်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉသင်ႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ မၼ်းၸင်ႇလႆႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈလီ တီႈယူႇမၼ်ႈၵိုမ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းလႆႈတီႈယူႇလီ လႆႈမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင်ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈသေတႃႉ ဢမ်ႇၸွမ်းၾိင်ႈၵူၼ်း ဢမ်ႇထွမ်ႇသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸွမ်းၾိင်ႈတိုဝ်းၵမ် ၶုၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ တၢႆၵႂႃႇၵေႃႈ ၵိုၵ်းၸိုဝ်ႈၼဝ်ႈၵူၺ်းသေ ပဵၼ်တီႈၵူၼ်းၵိူဝ်ႉလဵၼ်ႈ ၼႂ်းတူင်ႇတၢင်ႇပိုၼ်ႉတီႈပႃးၸဵမ် ၼႂ်းသိုဝ်ႇတူင်ႇၵူၼ်း(social media)။ မိူဝ်ႈ 2021 ၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းသေ လၢၵ်ႈဢဝ်မၼ်းၸၢႆး ဢၼ်ပဵၼ်ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇပၼ်ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ပၢႆးယူႇလီမၼ်းၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈလႄႈ မၼ်းဢမ်ႇလႆႈ ၸတ်းပွင်ၵၢၼ်မိူင်းသင်တႄႉတႄႉ – တေႃႈၼင်ႇၼႂ်းထီႊဝီႊ ၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မၼ်းၸၢႆးယင်း ဢမ်ႇသူႈလႆႈပႃး။ ပေႃးတူၺ်းၶိုၼ်း မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵၢၼ်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇသင်ၶၸဝ်ႈ ၽွင်းပီ 2007 (၂၀၀၇ ရွှေဝါရောင် တော်လှန်ရေး) ၼၼ်ႉတႄႉ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်တီႇပဵၼ်ထႅၼ်ႈဝႆႉ။ လွင်ႈတီႉၺွပ်းသင်ၶၸဝ်ႈ တင်းၼမ်တင်းလၢႆသေ ဢဝ်မႃးပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၵုမ်းၶင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းဢွၼ်ႁူဝ် ၸီႉသင်ႇလွၼ်ႉလွၼ်ႉၼႆ ယၢမ်ႈမီးပိုၼ်းမႃး။ ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇၼႆႉ မီးပိုၼ်းႁၢႆႉၸိုဝ်ႈၼဝ်ႈၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ သမ်ႉလႆႈၸိုဝ်ႈလီလႄႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယွင်ႈယေႃးၵေႃႉၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈမၼ်းလူႉတၢႆ ဝၼ်းတီႈ 07/08/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ ပႃးၸဵမ်သႅၼ်း လုၵ်ႈပၢၼ်လၢၼ်ၶဝ် ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈတမ်ႇၼွႆႉမွင်ၸႂ်ၸွမ်းယူႇ။ တႃႇတေၸတ်းပၢင်ၸႃႇပၼ မႃႇသႃႇ ပၢင်ၸႃႉမၼ်းၵေႃႈ ယင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေၸတ်းပဵၼ်ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။ ၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်မၼ်းလႆႈႁပ်ႉတၼ်းႁဵင်း ပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလွတ်ႈတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ မၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်သိုၵ်း မိူဝ်ႈပီ 2010 ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ သမ်ႉၶိုၼ်းၶဝ်ႈႁပ်ႉပုၼ်ႈ ၽွၼ်းပဵၼ်ၽွင်းလူင် ၼႂ်းတိူင်းတႃႈၵုင်ႈ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ဝႃႈပဵၼ်ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း လိူၵ်ႈတင်ႈဝႃႈၼႆသေတႃႉ ထွတ်ႇၶူဝ်းသိုၵ်းသေၼုင်ႈၶူဝ်းၵူၼ်း ႁိူၼ်းဝႆႉၵူၺ်း။ ပဵၼ်ႁုၼ်ႇၸိူၵ်ႈ ဢၼ်လႆႈၵႃႈၸွမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုတ်ႉၸၼ်ၵူၺ်း။ ထိုင်မႃးပၢၼ်ၼႆႉ ဢႃယုပေႃးလႆႈ 74 ပီ တေႃႇထိုင်တၢႆၼႆႉၵေႃႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တိုၵ်ႉမႃးၸႂ်ႉပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းမၼ်းယူႇ – ပေႃးတူၺ်းဢဝ်ၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈ ႁူႉပွင်ႇၸႂ်လႆႈလီငၢမ်းယူႇ။ မိူဝ်ႈပၢၼ် ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်းဢွင်ႇပေႉသေ ပွင်သၢင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်ဝႆႉ ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈယူႇသေတႃႉ ဢမ်ႇပေႃးလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်သင်တႄႉတႄႉ။ လႆႈၶဝ်ႈၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉ ၼႂ်းမိူင်းၵႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၸွမ်းၼင်ႇ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ၼၼ်ႉၶဝ်တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉ တေလႆႈပဵၼ်ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႂ်းၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ – ဝႃႈၼႆဝႆႉၵေႃႈႁင်းမၼ်း။ ၽွင်းၼၼ်ႉတႄႉ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်းၵေႃႈ တိုၵ်ႉႁၼ်လီၼိူဝ်မၼ်းယူႇၵမ်ႈၽွင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃး 2021 ၼႆႉတႄႉ ၼႄၵဵတ်းလွၵ်ႈပိူၵ်ႇမၼ်းၼႄ။ လွင်ႈတီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင် တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇလႄႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈဢူးဝိၼ်းမျိၼ်ႉၼၼ်ႉ ပႃးၽီမိုဝ်းဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇၸွမ်းယူႇၼႆ ၽူႈလဵပ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈ BBC ဝႆႉ။ ၶၢဝ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၵုမ်းမိူင်းၼႆႉ ၵၢၼ်တႄႉ မၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်းသင်လႆႈယဝ်ႉသေတႃႉ ပေႃးလူဝ်ႇယိုတ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းပၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းတႄႉ မၼ်းၶိုၼ်ႈလုမ်းၶိုၼ်ႈၸႆးသေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ် ဢွၵ်ႇဝႂ်ၶႂၢင်ႉပၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် ပၢႆးယူႇလီမၼ်းယူပ်ႈယွမ်းမႃးႁႅင်းလႄႈ ပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ မၼ်းၸင်ႇယွၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်သေ ယူႇတီႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၸင်ႇၶိုင်ယူႇထႅင်ႈလၢႆးၼိုင်ႈႁင်းမၼ်း။ ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇၼႆႉ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2023 မႃး ၵိုင်ႉၵၢင်ႉဢမ်ႇယူႇလီႁႅင်း၊ ဢမ်ႇၵိၼ်ဢမ်ႇယမ်ႉ၊ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်သၢႆလိူတ်ႈဢွၵ်းဢေႃထိူင်း သၢႆသဵၼ်ႈဢႃႇယူင်ႇႁပ်ႉႁူႉႁႅင်းဢေႇ။ ယၢမ်ႈၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ် တီႈမိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊ မိူဝ်ႈ 2024 သေတႃႉ ဢမ်ႇပိူင်ႈသင်မႃး။ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 24/07/2025 ၼႆႉ ပဵၼ်ၵိၼ်းႁႅင်းသေ ဢဝ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ ႁူင်းယႃလူင်းတပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ယူႇဢမ်ႇတၼ်းႁိုင် ဝၼ်းတီႈ 07/08/2025 ၼႆႉ လူႉသဵင်ႈ ၽွင်းဢႃယုလႆႈ 74 ပီ ။ ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇၼႆႉ ၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈမႃး တီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/06/1951 ၸိုဝ်ႈပေႃႈ ဢူးၵျီးမွင်ႇ မႄႈတေႃႇၵျီႇ။ ႁဵၼ်းယဝ်ႉ ၸၼ်ႉၸွမ်ၾၢႆႇသိုၵ်း ၸုပ်ႈ 15 မိူဝ်ႈပီ 1971 ။ ႁၢပ်ႇပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ် ၸွမ်သိုၵ်းထိုင် 2010 ၊ သိုပ်ႇၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွင်း ၽွင်းလူင်တိူင်းတႃႈၵုင်ႈ 2011-2015 ။ တႄႇၼႃႈႁိူၼ်း မီးလုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ လုၵ်ႈယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တေမၵ်းမၼ်ႈဝၼ်းတမ်ႇၼွႆႉမွင်ၸႂ်ၸွမ်းဢူးမျိၼ်းသူၺ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 07-11/08/2025 ၼႆႉ တေၸတ်းပၢင်ၸႃႇပၼမၼ်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ EOR 4 ဢိင်ၼိူဝ် ပိူင်ပဵၼ်ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇၼႆႉသေ ၼႂ်းတူင်ႇတႆးႁဝ်းၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီဢဝ်ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ်။ ဢၢင်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ပူၵ်းသၢင်ႈၶိုင်ပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆသေ ႁဵတ်းၸွမ်းဢတ်ႉတ မႃႇၼၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၊ ဢမ်ႇထွမ်ႇသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း လူလၢႆၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်လႂ်လီဢၼ်လႂ်ၸႃႉၵေႃႈ ၼႂ်းပိုၼ်းလၢႆဢၼ်ၵေႃႈ ပိူင်းၼႄဝႆႉယူႇ။ ဢၢင်ႈဢိင် – BBC
|
['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']
|
2025-08-08T19:22:07
|
https://shannews.org/archives/70588
|
ၸုမ်း FDMR တီႉၺွပ်းၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ 10 ပၢႆ သူင်ႇၸူးမိူင်းၶႄႇ
|
ဝၼ်းတီႈ 06/08/2025 ၼႆႉ ၸုမ်း FDMR တႂ်ႈသိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA တီႉၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼၼ်ႉ 10 ပၢႆသေ သူင်ႇၸူးမိူင်းၶႄႇ တီႈၽၵ်းတူၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၵျိၼ်ႊသၢၼ်းၵျေႃႉ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၼ်ၶဝ် မႃးသူင်ႇတီႈၽၵ်းတူၶၢမ်ႈမိူင်း ၵျိၼ်ႊသၢၼ်ႊၵျေႃႉၼႆႉ။ ၶဝ်ၶီႇမႃးၵႃးႁႃႈႁူၵ်းလမ်း တၢင်ႇမႃးၵူၼ်းၶႄႇမွၵ်ႈ 11 ၵေႃႉၼႆႉ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တၢင်းၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇၶဝ် မႃးႁပ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇ။ ဢၼ်ၺွပ်းသူင်ႇပၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်း ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ပဵၼ်ၸုမ်း FDMR ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉဢမ်ႇယၢမ်းမီး တိုၵ်ႉႁႃမီးမႃး ပွၵ်ႈၼႆႉၵူၺ်း ဢၼ်ၶဝ်ၺွပ်းၵူၼ်းမႃးသူင်ႇပၼ်ၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ မီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလၢႆၸုမ်း ပႃးၸဵမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၼ်တီႉၺွပ်း ၼႄၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ႁင်းၽႂ်မၼ်းၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးၵူႈဝၼ်း။ ၵူၺ်း ၵႃႈ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ် တီႉၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းလူင် ဢၼ်မႃးလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ လႆႈသေပွၵ်ႈ။ “ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉၵေႃႈ ၺွပ်းယူႇ။ ၵူၼ်းၼႂ်းဢၼ် ႁဝ်းၶႃႈႁူႉၸၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပႃးၵႂႃႇတင်းၼမ်ယူႇ။ ဢၼ်ၺွပ်းတႄႉ လႆႈႁၼ်ၶဝ်ၺွပ်းယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁႂ်ႈမူတ်းတႄႉ မၼ်းတေဢမ်ႇမူတ်းလႆႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇၵေႃႈ ႁၼ်ၶဝ်ၺွပ်းသေ ၶိုၼ်းမႄးသူင်ႇၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းၶႄႇၶိုၼ်း။ ဢၼ်ၶဝ်ၺွပ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းလူင်ႁႃႉ ၵူၼ်းဢွၼ်ႇႁႃႉ ႁဝ်းယင်းဢမ်ႇႁူႉလႆႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ -“ဢၼ်ၶဝ်ၺွပ်းယူႇၼႆႉ မၼ်းမိူၼ်ႁိုဝ်ၼႆ ၶဝ်ၺွပ်းၼႄလုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆမၼ်းၵူၺ်း။ ဢၼ်ၼႆႉ သွၼ်ႇဝႃႈ ႁဵတ်းဢဝ်ၼႃႈဢဝ်တႃမၼ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇတီႉၺွပ်းလႆႈငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းလူင်ဢၼ်မႃးတႄႇတင်ႈမၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸိုင် မၼ်းတေဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီသင်။ ၵွပ်ႈၼႆ ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းလူင်မၼ်းတႄႉတႄႉၼႆ မၼ်းတိုၼ်းဝႃႈ တေသိုပ်ႇမီးၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း ႁဵတ်းၼၼ်ယဝ်ႉ။ မၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇႁၢႆလႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၽၵ်းတူၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆး – မိူင်းၶႄႇ တီႈၵျိၼ်ႊသၢၼ်ႊၵျေႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ တႃႇၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးဢၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ မီးၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ၸုမ်းၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈၼၼ်ႉမႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃးလူင်ၶဝ် လႆႈသႂ်ႇၶွၼ်ႇ လူၺ်ႈတင်းပိူင်ဢွၼ်ႊလၢႆႊသေ ၸင်ႇလတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃးလႆႈ။ EOR 3 ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 04/08/2025 ၼႆႉဝႃႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၸုမ်းၵျႃး ၽႅၼ်ႉမွၵ်ႈ 260 ၵေႃႉသေ လႆႈသူင်ႇၸူးတီႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']
|
2025-08-08T17:30:00
|
https://shannews.org/archives/70582
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၶဝ်ႈယူႇသဝ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်
|
တႄႇၵၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊမႃး ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၶိုၼ်း ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တႂ်ႈသိုၵ်းတဢၢင်းၵုမ်းၵမ် ဝႆႉၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းပွၵ်ႈမႃးယူႇ ၶိုၼ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉသေ သင်ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းယိပ်းမၢႆၾၢင် ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ဝႆႉၸိုင် ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမၢပ်ႇၼႄး ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢွၵ်ႇၵႂႃႇယူႇဝႆႉဢွင်ႈတီႈ လွတ်ႈၽေးဝႆႉၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵမ်ႉထႅမ် သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၊ သိုၵ်းထၼူႉ (DPLA) လႄႈ ၸုမ်း PDF ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တီႉၺွပ်းဢဝ်ၵႂႃႇၼႆ – ၵူၼ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ၵူၼ်းၸိူဝ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇတၢင်း ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵမ်ႈၽွင်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၺွပ်းဢဝ်တူဝ်ၵႂႃႇ။ မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းၵမ်ႉထႅမ် သိုၵ်းတဢၢင်း(ပလွင်ႈ)၊ သိုၵ်းထၼူႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆႁႄ မႃးႁွင်ႉၵႂႃႇ။ ၵူၼ်းၸၢဝ်းထၼူႉၶဝ် ၺႃးႁွင်ႉၵႂႃႇၼမ်ႁႄပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်းၼႆ ၼႂ်းမၢႆၾၢင်ပဵၼ် 13/ ယူႇၵေႃႈ တီႈယူႇၼၼ်ႉ ပေႃးသႂ်ႇဝႆႉဝႃႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၼႆၵွၼ်ႇ ၶဝ်ၸင်ႇပၼ်ၶဝ်ႈဝဵင်း”။ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းၵုမ်းဢဝ်လၢႆ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢွင်ႈတီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸွမ်းတီႉၺွပ်းဢဝ်ၵူၼ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၸွမ်းပွၵ်ႉ ဢၼ်သိုၵ်းတဢၢင်းယၢမ်ႈၵုမ်းၵမ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶဵဝ်ဢွၼ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈမႆႉပူၵ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၼွင်လႅင်၊ ဝၢၼ်ႈၼွင်ဢေႃႈ၊ ဝၢၼ်ႈၺၢၼ်ႇတေႃး၊ ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇတုၼ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇပျီႇၺုၼ်ႉ ၸိူဝ်းမီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းထၼူႉယူႇသဝ်းၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၾၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၺႃးထၢင်ႇထိူမ် မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ ၵမ်ႉၸွႆႈပၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းတဢၢင်းလႄႈ သိုၵ်းထၼူႉၼႆသေ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 20 လင် ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၼမ်ႉယႃႈသီလႅင် ၶိတ်ႇႁဵတ်းၶႂၢႆႇၶႂႃပေသေ ယိုတ်းဢဝ်ပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈၶူဝ်းၶွင်ၵၢင်ပႅတ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈယူႇၶိုၼ်းလႆႈ ၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်လိူၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶူဝ်လူင်ႁူၺ်ႈၵိုတ်ႈ ၵႄႈၵၢင်ၼွင်ၶဵဝ် – ၵျွၵ်ႉမႄးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးယႃႉလူႉၵွႆဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးပၢင်တိုၵ်း ၵႂႃႇယူႇဝႆႉတၢင်းထုင်ႉၼွင်ပိင်ၼၼ်ႉ သင်ၶႂ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၸိုင် လႆႈပၼ်ၵႃႈၵႃး ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 5 မိုၼ်ႇပျႃး တေႃႇထိုင် 1 သႅၼ်ပျႃးသေ ပၼ်ႇဢွမ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းတႃႇသီႇ (အထက်ရဲရွာမှ သာစည်) ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်လႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ လွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၵူၼ်းၵႂႃႇမႃး ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼွင်ၶဵဝ် – ပၢင်ႇဢူႈလူင် – ဝဵင်းလိူဝ်ႇလႄႈ ၼွင်ၶဵဝ် – ၵျွၵ်ႉၵူႇ – ဢၢင်ႇတေႃး – လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ EORO 2 ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁွမ်ႁႅင်းၵူၼ်းႁႅင်းၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ တဵမ်ထူၼ်ႈသေ လုၵ်ႉတၢင်းၽႄဢုမ်တီး ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မုင်ႈၼႃႈၵႂႃႇၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်း ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် – ၼွင်ၶဵဝ် – မိူင်းၵုတ်ႈၼၼ်ႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']
|
2025-08-08T16:00:00
|
https://shannews.org/archives/70566
|
ၸုမ်းၽွင်းငမ်းမိူင်းတႆး တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇထူပ်းၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉလႄႈ မိူင်းလႃး
|
ဝၼ်းတီႈ 06 -07/08/2025 ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းတႆး ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢူးဢွင်ႇဢွင်ႇ ဢွၼ်ၼမ်းၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း၊ ဢိၵ်ႇၸုမ်းၶွင်ႇသီႇ ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်း ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်သေ ၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းၽူႈၼမ်း ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ (UWSA) တီႈဝဵင်းပၢင်သၢင်း။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉဝႃႈ – ဝၼ်းတီႈ 6 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း တူဝ်တႅၼ်း ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ႁွတ်ႈၽႅဝ်ဝဵင်းမိူင်းပွၵ်ႉသေ ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ၸွမ်း ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပွၵ်ႉယဝ်ႉ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်း ၽူႈၼမ်းၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ တီႈဝဵင်းပၢင်သၢင်းထႅင်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ တီႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်းၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉၼၼ်ႉ ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းတႆး ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢူးဢွင်ႇဢွင်ႇ လၢတ်ႈၵႂႃႇဝႃႈ – “ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈပူင် ငဝ်ႈငုၼ်းၶွင်ႇသီႇၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ ၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸီႉသင်ႇမႃးၼၼ်ႉတႄႉ ပေႃးထိုင်မႃး ၵၢင်လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2025 ၼႆႉ တေၵမ်ႉၸွႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ၵႂႃႇ တႃႇႁႂ်ႈၶၵ်ႉၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ပၢႆးယူႇလီလႄႈ ၼႃႈၵၢၼ်တၢင်ႇလွင်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သုၼ်ႇလႆႈၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃသိုၵ်းဝႃႉ မီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇတိူဝ်းတွၼ်းၶိုပ်ႈၼႃႈၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ တူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းဝႃႉ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် ဢၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ၵႂႃႇၼႆႉပဵၼ် ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းတႆး (တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ) ဢူးဢွင်ႇဢွင်ႇ၊ ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ဢူးတၢၼ်ႉသျူႇဝိၼ်း၊ ၽွင်းလူင် ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ဢူးမိၼ်းမိၼ်းလုၼ်ႇ၊ ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်း သၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၸွမ်သိုၵ်းၸူဝ်းလၢႆႇ၊ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၶုၼ်သိုၵ်းလူင် သဵင်ႇဝိၼ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းသေ ၾၢႆႇတူဝ်တႅၼ်း ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ (UWSA) တႄႉ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ဢူးလေႃးယႃႇၵူႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈသေ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႂႃႇၼႆ – ၾၢႆႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ လွင်ႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ႁူဝ်ယွႆႈၼႂ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ၸုမ်းတူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉၼၼ်ႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ တွင်ႈထၢမ်ဝႆႉတီႈ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉသေတႃႉ ဢမ်ႇႁပ်ႉတွပ်ႇပၼ်။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ဝၢႆးလင် ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ၸုမ်းတူဝ်တႅၼ်းၾၢႆႇၽွင်းငမ်း တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 4 ဝဵင်းမိူင်းလႃးထႅင်ႈ။ ၾၢႆႇမိူင်းလႃး တုၵ်းယွၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈပူတ်းပၼ်ၶိုၼ်းၸိုဝ်ႈမိူင်းလႃး ဢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉပႃး ၼႂ်းပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်း ၼႂ်း 63 ၸႄႈဝဵင်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁူဝ်ၼႃႈ တူဝ်တႅၼ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢူးဢွင်ႇဢွင်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – တေဢဝ်မိူဝ်းလၢတ်ႈပၼ် တၢင်းၼိူဝ်ၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ EORO 1 ပေႃးထိုင်မႃးႁၢင်ပီ 2025 လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢၼ်ယုၵ်ႉယွင်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ် ၸၼ်ႉၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ တေၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼႆလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေပဵၼ်တၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈဢွင်ႇမၢၼ်ၼၼ်ႉ တႄႇႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃႊ ၵတ်ႊသ်ၼႆႉမႃး ၸိူဝ်းပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူင်ႉၼိုင် တႄႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းဝႆႉယူႇ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-08-07T19:00:00
|
https://shannews.org/archives/70556
|
EAO 7 ၸုမ်းတေၸတ်းပၢင်မၢႆတွင်း NCA 10 ပီ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တႄႉဢမ်ႇပႃးၾၢႆႇလႂ်
|
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6 လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉသ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း 7 ၸုမ်း ၸိူဝ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၽူႈၼမ်း EAOs ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း ၼမ်းၼႃႈ ပၢင်ၵုမ် ။ ပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ မီးၵႅမ်ၽူႈၼမ်း ဢွင်ႇမိၼ်းၼၢႆႇ လႄႈ ၸုမ်းၽူႈၼမ်းၼႂ်း၊ ၽူႈၵွၼ်းၾၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉ ၼႂ်းၶွမ်ႇမတီႇ ၾၢႆႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်း ထတ်းသၢင် ၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်း ၼႃႈၵၢၼ်မုၵ်ႉၸုမ်း လႄႈ ၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်း လွင်ႈၶၵ်ႉၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇမီးယူႇယၢမ်းလဵဝ် ။ ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၼႆႉ တမ်းဝၢင်း ၽႅၼ်တၢင်း 5 ၶေႃႈသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ပႃး လွင်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း တေဢွၼ်ၼမ်းၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 ၼႆႉ။ to -7 EAO Alliance- ပၢင်ၵုမ် EAO ဝၼ်းတီႈ 6/8/2025 ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၶုၼ်ႇဢူၵ်ႉၵႃႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းလွတ်ႈလႅဝ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဢူဝ်း (PNLO) လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယၢမ်းလဵဝ်မီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၼၼ်ႉသေ ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းလူဝ်ႇႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်ယူႇၼႆသေ လႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဢဝ် ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း တင်း 7 ၸုမ်း ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်။ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ဢၼ်မီး တူဝ်တႅၼ်းၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃး ၼႆ ၵေႃႈ ဝႃႈလႆႈယူႇ။ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈသုတ်း မၢႆ 1 ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်း တႃႇၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 10 ပီ တဵမ် NCA ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ NCA ၼႆႉ တင်းသွင်ပႃႈသွင်ၾၢႆႇ ႁူမ်ႈလႆႈၸႂ်ၵၼ်လႄႈ ၸင်ႇၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃး။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၼႂ်းပၢင်ၶွပ်ႈၶူပ်ႇၼၼ်ႉ ၽႂ် တေႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်လႄႈ ၽႂ်တေတူင်ႉၼိုင်သင်၊ တေႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၸိူင်ႉႁိုဝ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶေႃႈလမ်ႇလွင်ႈ မၢႆ 2 ၵေႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၵွင်ႉၵဵဝ်ႇၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်း 7 ၸုမ်းၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေ ဢမ်ႇ ပဵၼ်ၾၢႆႇလႂ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA 7 ၸုမ်းသေ ထုၵ်ႇလီယိပ်းၵမ်ပေႃႇလသီႇယူႇၵၢင်(ကြားနေ ပေါ်လစီ) ၵႂႃႇ” ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင်မႃး လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 15 ဝၼ်း ပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း 7 ၸုမ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်း ပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း NCA တဵမ် 10 ပီ။ ၵူၺ်းၵႃႈယူႇတီႈ EAO 7 ၸုမ်းသေတေၸတ်းႁဵတ်းဝၼ်းမၢႆတွင်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆတႄႉပႆႇလႆႈႁူႉႁူဝ်ယွႆႈမၼ်း။ ၼႂ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း 7 ၸုမ်း ၸိူဝ်းၽွမ်ႉၸႂ်ၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၼႆႉ ပဵၼ်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS ၊ သိုၵ်းပဢူဝ်း PNLO ၊ သိုၵ်းလႃးႁူႇ LDU ၊ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ALP ၊ သိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNU/ KNLA-PC ၊ သိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇၵမ့်ၸွႆႈတီႇမူဝ်ႇၶရေႇသီႇ DKBA လႄႈ ပႃႇတီႇမိူင်းမွၼ်းမႂ်ႇ NMSP ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း']
|
2025-08-07T17:00:00
|
https://shannews.org/archives/70551
|
လိၵ်ႈႁိူဝ်ႈႁိူင်း မိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ လိၵ်ႈၸူမ်ႁၢႆ ၶိူဝ်းတၵ်းတၢႆ
|
တၢင်းႁူႉၵူႈသမ်ႇသႅၼ်ပိူင်ၼႆႉ မီးၼႂ်းလိၵ်ႈလၢႆးၼႆ ယၢမ်ႈငိၼ်းယၢမ်ႈႁူႉၵၼ်မႃးယူႇၸဵမ်လႂ်သေတႃႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းတူင်ႇၵူၼ်းတႆးႁဝ်း ပႆႇပေႃးပွင်ႇၸႂ်ထိုင်ၸႂ်မွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်။ ၵေႃႉလၢတ်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈယူႇ ၵေႃႉတႅမ်ႈၵေႃႈ တႅမ်ႈယူႇသေတႃႉ တၢင်းႁူႉဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးထုၵ်ႇလီႁူႉၼၼ်ႉ ပႆႇၶဝ်ႈထိုင်လႆႈ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇသူင်လူလိၵ်ႈ၊ ဢမ်ႇသူႈမီးၾိင်ႈဢၼ်လူလိၵ်ႈလၢႆး။ သင်ယၢၼ်လိၵ်ႈလၢႆးၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းတႄႉ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတႆးၵေႃႈ တေယဵၼ်းပဵၼ်ၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းတႆးၵေႃႈ တေယဵၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်း ႁၼ်ဝႃႈ ၵွမ်ႉၵူၺ်းတႅမ်ႈလိၵ်ႈသွၼ်လၢႆး၊ ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်း ပၢႆးမွၼ်းဢွၼ်ႇၵူၺ်း ပေႉဝႆႉၼၵ်းယွင်ႈသုင်ၼႆ တေၶႂ်ႈဝႃႈၼၼ်ယူႇ။ ၽူႈမီးတၢင်းႁူႉၶဝ်တႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ လိၵ်ႈလၢႆးလႄႈပၢႆးမွၼ်းၼႆႉ သွၼ်ႁႂ်ႈမေႃႁၵ်ႉမေႃမူၼ်ႈ၊ သွၼ်ပႃးႁႂ်ႈမေႃဢီးလူႁၼ်ၸႂ်ပိူၼ်ႈ၊ သွၼ်ႁႂ်ႈမေႃသၢင်ႈတူဝ်ၼိမ်ၸႂ်။ လိၵ်ႈလၢႆးၼႆႉ သွၼ်ႁႂ်ႈမေႃငိၼ်းႁူႉၶုၺ်ႉႁၼ်လွင်ႈလီ၊ သွၼ်ႁႂ်ႈမေႃၾၢင်ႉလွင်ႈႁိုၼ်ႇႁၢဝ်ႈလႄႈလွင်ႈမိူၵ်ႈလိူင်း။ သွၼ်ႁႂ်ႈမေႃယုပ်းၽၢၼ်ႈလႄႈ သွၼ်ႁႂ်ႈမေႃၵူဝ်ႁႄငိူင်ႉဝႄႈလွင်ႈၸႃႉ။ သွၼ်ႁႂ်ႈမေႃႁတ်းႁၢၼ်တႃႇႁဵတ်းလွင်ႈလီလႄႈ သွၼ်ႁႂ်ႈမေႃဢၢမ်းၶွႆလွင်ႈသိုဝ်ႈယူဝ်းၽဵင်းပဵင်းပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၼႆ – ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း လၢတ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပၢင်တၢၼ်ၶႆႈ ဝၼ်းတီႈ 05/08/2025 ၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆ – လိၵ်ႈလၢႆးၼႆႉ သွၼ်ႁႂ်ႈႁဝ်းမေႃၶွႆ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမုၼ်းလႅင်းပိူၼ်ႈလႄႈ လွင်ႈၶတ်းၸႂ်ပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၶုၺ်ႉႁၼ်သဵင်ႈသဵင်ႈ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇမေႃၶုၺ်ႉႁၼ် ၵေႃႈ တေမိုၼ်ၶိုဝ်တိုဝ် ႁဵတ်းႁိုဝ်ဢမ်ႇမိူၼ်ႁိုဝ်၊ ဝႃႈႁိုဝ်ဢမ်ႇပဵၼ်ႁိုဝ်။ ထိုင်တႃလႂ်ၵဵဝ်ႇတႃၼၼ်ႉၵႂႃႇ။ တိူင်းမၼ်းလႃႈယႃႇမၼ်းလႃႈ တေပဵၼ်ၼႆၵႂႃႇၵူၺ်း။ ပေႃးဝႃႈပဵၼ်ၼၼ်မႃး တေပဵၼ်ႁိုဝ်လႃႇၼႆၸိုင် တေႃႇၼင်ႇတူင်ႇဝူင်းႁိမ်းႁွမ်း သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်သၽႃႇဝဢွၼ်ႇၵူၺ်း ႁဝ်းယင်းဢမ်ႇလူလွမ်တူၺ်းထိုင်လႆႈ။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ်မႃး ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းၵႆသေၵႆယဝ်ႉၶႃႈ။ ဢမ်ႇမီးပိူဝ်ႈတႃႇတေၶုၵ်ႉထူပ်းႁဵတ်းသၢင်ႈယဝ်ႉ။ တႃႇတေတွပ်ႇၵေႈၸူးၶိုၼ်း ၵုင်ႇၵုၼ်းမုၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဝႃႇ မႄႈမိူင်းတႆးဝႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၸွင်ႇတေၸၢင်ႈမုင်ႈမွင်းယဝ်ႉၶႃႈၼႄႇ။ ပေႃးဢဝ်တၢင်းႁူႉမေႃပၺ်ႇၺႃႇဝႃႈတႄႉ လိၵ်ႈလၢႆးၽႃသႃဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ လူဢဝ်လႆႈယူႇ ႁဵၼ်းဢဝ်လႆႈယူႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ၽႃသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်း (ၵႂၢမ်းၽႃသႃမႄႈ) ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေဢမ်ႇႁၢႆဝၢႆးၼၼ်ႉသမ်ႉ လိၵ်ႈလၢႆးၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉၵေႃႈ လႆႈဝႃႈလမ်ႇလွင်ႈသုတ်း။ လူလိၵ်ႈတၢင်ႇၶိူဝ်းၼႃႇပူၼ်ႉတီႈသေ ထိုင်တီႈဢမ်ႇမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်းထွႆႈၵႂၢမ်းၶွင်တူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးတၢင်းႁူႉ။ လူလိၵ်ႈလႆႈတၢင်းႁူႉတၢၼ်ႇလႂ်ၵေႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈဝႃႈ မႅတ်ႇပႅင်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈ။ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၶိူဝ်းယဵၼ်း ၵႂႃႇလုမ်းလုမ်းလူးၵွၼ်ႇ။ ပေႃးမႃးတူၺ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉၸိုင် ၸဵမ်မိူဝ်ႈၽူႈၵုမ်းမိူင်းလၢႆသိုပ်ႇလၢႆပၢၼ် ပွင်သၢင်ႈမိူင်းမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈဢဝ်ၽႃသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈမၢၼ်ႈ ပဵၼ်လၵ်းသေႁဵၼ်းသွၼ်ဢဝ်ၵူၺ်း။ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈ ယၢၼ်လိၵ်ႈလၢႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇမႃးၵူႈပီပီ။ ငဝ်းလၢႆးၵေႃႈဢမ်ႇပၼ် တိုဝ်ႉတၢင်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ႁၢင်ႇၵႆပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆးမႃးၵမ်းလွႆးလွႆး။ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၸတ်းပၢင်သွၼ်လႆႈၵေႃႈ မီးၵမ်ႈဢေႇၵူၺ်းယဝ်ႉလႄႈ လီမႆႈၸႂ်တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းမိူဝ်းၼႃႈၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ သင်ဝႃႈ လိၵ်ႈတႆးၵႂၢမ်းတႆး ဢမ်ႇႁိူင်းၵေႃႈ ထွႆႈၵႂၢမ်းတႆး ဝေႃးႁႃႇရတႆး ၾိင်ႈဝၢင်းၵႂၢမ်းတႆး သတ်ႉၻႃႇ (သဒ္ဒါ) ၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇၵႂႃႇလႆႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်။ တီႈယူႇလိၵ်ႈတႆးၵႂၢမ်းတႆးတေၵႅပ်ႈ ၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း။ တေႃႈၼင်ႇ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 150 ပီပၢႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပၢၼ်ဢၼ်ၶိူဝ်းၵူၼ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ လႆႈလွင်ႈဢွင်ႇမၢၼ် တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ၊ တိုၵ်းပေႉလႆႈလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းသေ ၵုမ်းမိူင်းဝႆႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၶိူဝ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၶဝ်ႈၸႂ်လူဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈလၢႆးဢၼ်ပႃးပၢႆးဝူၼ်ႉ ဢၼ်ၼၵ်းၼႃလိုၵ်ႉလမ်ႇ။ ယွၼ်ႉလေႃးၽ တေႃးသ မေႃႁ သုမ်ႇငုမ်းတဵင်တၼ်ဝႆႉလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးပၢႆးဝူၼ်ႉ ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁပ်ႉၶႂ်ႈႁၼ် ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းၵႃႈၶၼ်မၼ်း။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼၼ်ႉသေ မေႃတႅမ်ႈလိၵ်ႈလူင် ၵျႂၼ်ႊႁတ်ႉသ်ၵိၼ်ႊ (John Haskins) မိူင်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ -“ၵူၼ်းၶိူဝ်းယႂ်ႇၶိူဝ်းလူင်ၼႆႉ ၵွမ်ႉၵူၺ်း ၶႂ်ႈၸႂ်ႉၵိၼ်ဢႃႇ ၼႃႇၵူၺ်းတႄႉ ပႆႇမႅၼ်ႈ။ ၵူၼ်းၶိူဝ်းၼိုင်ႈၼႆႉ ပေႃးမၼ်းထၢင်ႇလဵၵ်ႉႁၼ်တိုၼ်ႈတေႃႇလိၵ်ႈလၢႆး ပၢႆးသၢႆႊ ပေႃးမၼ်းထၢင်ႇလဵၵ်ႉ သၽႃႇဝ ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ် သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉယူႇ။ ပေႃးတိုၵ်ႉထၢင်ႇလဵၵ်ႉ မႅတ်ႉတႃႇ ၵရုၼႃႇ တြႃးယူႇတႄႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁိုင်သင် တေၵွႆယဝ်ႉ တေမူၺ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းတေ ဢမ်ႇၸုၵ်းၸင်ႈမၼ်ႈၸေႇၵႂႃႇလႆႈၶၢဝ်းႁိုင်”- ဝႃႈ ၼႆ။ ပၢၼ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈၶဝ် တိုၵ်ႉပဵၼ်ၸဝ်ႈပဵၼ်ၸွမ် ယူႇၼိူဝ်သုင်ပိူၼ်ႈပေႃးၶႂ်ႈၸွတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ မိူင်းဢၼ်ၶဝ်ယိုတ်းလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈပၼ်ၶိုၼ်းမူတ်း ပႃးၸဵမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ပႃးၵမ်ႉၶဝ် ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၶဝ်ႈၸႂ်ၼိူဝ်လိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈၵူၼ်း သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ပႃးၸဵမ်သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဝႃႈလႆႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ ဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵၢပ်ႈပၢၼ်ဢၢႆႊထီႊယဝ်ႉၼႆသေ ဢမ်ႇၶႂ်ႈယိပ်းပပ်ႉလိၵ်ႈၽိုၼ်လၢႆး။ ပေႃးတူၵ်ႇထိုင် လွင်ႈလူလိၵ်ႈလၢႆးမႃးၵေႃႈ တေဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ လူလိၵ်ႈၼႂ်း E-Book ၊ လူပပ်ႉလိၵ်ႈဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆႉ မၼ်းငၢႆႈ ဝႃႈၼႆသေႇသေႇ သမ်ႉၵုမ်ႇတီႉလၢႆႉၾူၼ်းလႄႈ လဵၼ်ႈၵဵမ်းၵူၺ်း။ လွင်ႈတီႉလၢႆႉၾူၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ပၢၼ်မၼ်းမႃးယဝ်ႉလႄႈ ယႃႇပေႁဵတ်းၼႆ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁၢမ်ႈၵၼ်လႆႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးလဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ သႂ်ႇၸႂ်ပႃးဝႃႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၾူၼ်းၵေႃႈ ၸႂ်ႉပႃးႁႂ်ႈလႆႈတၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် ဢၼ်ၸၢင်ႈၾၢင်ႉတူဝ်ၾၢင်ႉၸႂ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေမီးၽွၼ်းလီ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ – တေႃႈၼင်ႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမုၼ်းလႅင်း ပေႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၸိၵ်းၸွမ်ယူႇၼၼ်ႉ ယင်းလႆႈပၼ်ၾၢင်ႉၵၼ်ဝႃႈ လူလိၵ်ႈလႄႈ ဝႆႉၼၵ်းပၵ်းၸႂ်ၼိူဝ်လိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ဝႆႉၼၵ်းပၵ်းၸႂ် ၼိူဝ်ပၢႆးသၢႆႊလႄႈ ဝႆႉၼၵ်းပၵ်းၸႂ်ၼိူဝ်သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်လႄႈ ၵၢၼ်မႅတ်ႉတႃႇတြႃးလႄႈ ၼႆၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈမၼ်းလူဝ်ႇတႄႉလႄႈ ၵူၼ်းလိၵ်ႈၵူၼ်းလၢႆးၶဝ် ၸင်ႇပၼ်ၾၢင်ႉၵၼ်။ EOR 4 ၸွမ်းၼင်ႇ ၾိင်ႈၵႂၢမ်းမီးဝႆႉဝႃႈ လိၵ်ႈႁိူဝ်ႈႁိူင်းၵေႃႈ မိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ၊ ဢမ်ႇႁူႉလိၵ်ႈၼင်ႇတႃမွတ်ႇ ဢမ်ႇမေႃလိၵ်ႈၼင်ႇတႃတၼ် ၼႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းႁႃးတၵ်းလူဝ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းသေ ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ႁႂ်ႈပေႃးထိုင်ၸူဝ်ႈလုၵ်ႈပၢၼ်လၢၼ် ၸင်ႇတေမီးလွင်ႈဢွင်ႇမၢၼ် ၼႂ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းယဝ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။
|
['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ']
|
2025-08-07T16:00:00
|
https://shannews.org/archives/70543
|
ၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းပပ်ႉမႂ်ႇတႃႇၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်
|
ယၢမ်းလဵဝ် တီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယိပ်းပပ်ႉၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်မီးဢႃယုၼိုင်ႈပီၼၼ်ႉ ထူပ်းလွင်ႈယၢပ်ႇ ယွၼ်ႉၾၢႆႇၵၢၼ်လုမ်းၶဝ် ဢမ်ႇ ႁပ်ႉတေႃႇဢႃယုလႄႈ ႁဵတ်းပၼ် ပပ်ႉမႂ်ႇထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းတေႃႉသူင်ႇ ၵူၼ်းၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တႃႇတေၶၢမ်ႈၵႂႃႇၶၢမ်ႈမႃးၼႆႉ ပပ်ႉမၼ်းၸႂ်ႉလႆႈမိူၼ်ၵဝ်ႇယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးပပ်ႉႁဝ်းၼၼ်ႉ ၼႃႈလိၵ်ႈတႃႇ တွၵ်ႇၸုမ်းမၼ်းမူတ်းၵႂႃႇႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ဢႃယုပပ်ႉမၼ်းမူတ်းၼိုင်ႈပီၵႂႃႇႁိုဝ်ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ တီႈလုမ်းၶဝ် တေဢမ်ႇတေႃႇဢႃယုပၼ်၊ တူဝ်ၶႃႈၵေႃႉၵႂႃႇတေႃႇ ဢႃယုပပ်ႉမႃးၼႃႇဝၼ်းၼၼ်ႉ။ ၶဝ်ဝႃႈ ပပ်ႉမၼ်းဢမ်ႇမီးဝႆႉယဝ်ႉဝႃႇ ၵႃႈပေႉၶႂ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းယႂ်ႇၵူၼ်းထဝ်ႈယဝ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်းပၼ်ပပ်ႉမႂ်ႇယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၶူဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၶဝ်တႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉ ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈႁႅင်း တီႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶၢႆပၼ်ပပ်ႉၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈၵေႃႈ မီးလွင်ႈလူႉၵွႆလၢႆဢၼ် ဝႃႈၼႆ။ – ႁၢင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈၶူဝ်တႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆ ယွၼ်ႉၾၢႆႇၵၢၼ်လုမ်းၶဝ် ဢမ်ႇႁပ်ႉႁဵတ်းဢွၵ်ႇပၼ်လႆႈပပ်ႉမႂ်ႇ တႃႇၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် လႆႈၶဝ်ႈထႅဝ် ႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇသေ တႃႇၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၵေႃႈ လႆႈသဵင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း ပဵၼ်လၢႆၸူဝ်ႈမူင်း။ “ပေႃးဝႃႈပပ်ႉႁဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇသိုပ်ႇတေႃႇဢႃယုမၼ်းလႆႈၼႆ ပပ်ႉတႃႇၶၢမ်ႈၶူဝ်လႅၼ်လိၼ်ၼႆႉ ၵႃႈလႆႈဝႆႉ ၸိူင်ႉၼႆသေ လႆႈၵႂႃႇၸႅၼ်ႇထႅဝ်ႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈၶူဝ် မဵဝ်းဢၼ်ပိူၼ်ႈႁဵတ်းပၼ်တႃႇၸႂ်ႉပွၵ်ႈလႂ်ပွၵ်ႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၼၼ်ၼၼ်ႉၼႃႇ။ တႃႇႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈၶူဝ်ၼၼ်ႉ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် မိူၼ်ၼင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ လႆႈၵႂႃႇၸႅၼ်ႇထႅဝ် မွၵ်ႈၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းသွင် ၸူဝ်ႈမူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸင်ႇလႆႈၵေႃႈမီးဢိူဝ်ႈ”- ၵူၼ်းတေႃႉသူင်ႇ ၵူၼ်းၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၶူဝ်လႅၼ်လိၼ်တႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈထႅဝ်သေ ၸုၵ်းပႂ်ႉတႃႇ ႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ ယွၼ်ႉလႆႈပႂ်ႉႁိုင် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၶဝ်ဝႃႈ ပပ်ႉမၼ်းမူတ်းဝႆႉ တေၶိုၼ်းပိုတ်ႇ ႁဵတ်းပၼ်မိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇပႆႇႁူႉ ၼႆဝႃႇၼႆႉ။ ပေႃးပပ်ႉမၼ်းမႃးၽႅဝ်ၶိုၼ်း မိူဝ်ႈလႂ်ၸင်ႇမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းပၼ်ၶိုၼ်းၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ဢၼ်မီးဝႆႉမိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပီႈၶဝ်ယိပ်းဝႆႉၼႆႉတႄႉ ပပ်ႉမၼ်းပႆႇတဵမ် တိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉယူႇလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်ႉၸႂ်ႉလႆႈယူႇၶႃႈ။ ၵူၺ်း ၵႃႈ ဢၼ်ဢႃယုပပ်ႉမူတ်း၊ ပပ်ႉဢမ်ႇမီးတီႈတွၵ်ႇၸုမ်းမၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႃႈလႆႈပႂ်ႉပပ်ႉမၼ်းမႃးၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၵွႆႈတေၸၢင်ႈႁဵတ်းၶိုၼ်းၼႆၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ -“ၸူဝ်ႈပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းပပ်ႉၼႆႉတႄႉ ၵႃႈလႆႈဢဝ်မၢႆၾၢင်သေ ႁဵတ်းဝႆႉထႃႈ ဢၼ်ၸႂ်ႉတႃႇ ပွၵ်ႈလႂ်ပွၵ်ႈၼၼ်ႉႁဵတ်းၼၼ်ၵူၺ်းဢေႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းၵေႃႈ သမ်ႉလႆႈသဵင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း မိူဝ်ႈႁဝ်းလႆႈၵႂႃႇ ၸႅၼ်ႇထႅဝ် ႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ ၵူၼ်းၵေႃႈသမ်ႉၼမ်ႁႅင်းၼႃႇဢႃးလႃးလႄႈ လႆႈၸႅၼ်ႇၶိဝ်းၸႅၼ်ႇထႅဝ်ၼႆ မၼ်းၵေႃႈသဵင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၼမ်တႄႉၶႃႈ။ ပေႃးဝႃႈႁဝ်းလႆႈယိပ်းပပ်ႉဝႆႉၼႆ ဢမ်ႇလူဝ်ႇၸႅၼ်ႇထႅဝ်ယဝ်ႉ ၶဝ်ႈၵႂႃႇတွၵ်ႇၸုမ်းငၢႆႈငၢႆႈဝႆးဝႆးလႆႈၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ သုင်လိူဝ်ၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆ 1,200 ထတ်းပၢႆသေ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ထူပ်းၽေးၼမ်ႉ လုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈၵူႈပီ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီမႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်း ႁႄႈ၊ ၶုတ်းၶမ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁၢႆႉၸႃးမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ EOR 3 ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉၵူၺ်း ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈဢမ်ႇယွမ်း 4 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 01/08/2025 ၼႆႉၵေႃႈ ယင်းလႆႈထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းလွင်ႈမႃးၸွမ်းၼမ်ႉမႄႈသၢႆၼႆႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']
|
2025-08-10T09:00:00
|
https://shannews.org/archives/70539
|
လုၵ်ႉတီႈၶွင်ႇသီႇၽွင်းငမ်း လႅၵ်ႈပဵၼ်ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊႁူမ်ႇလူမ်ႈ တေၵူမ်ႈႁပ်ႉႁႃႉ တေထဵင်ပၢၵ်ႈ
|
ထွမ်ႇတူၺ်းၶေႃႈၵႂၢမ်းၸိုင် ၸုမ်းသိုၵ်းယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၼၸၵ (နစက) ၶွင်ႇသီႇၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်းသေ လႅၵ်ႈပဵၼ်ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉၼႆ ပွင်ႇၸႂ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈသေတႃႉ ၽဝပၢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ တေတိူဝ်းၵပ်ႉၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ်လိူဝ်ၵဝ်ႇတိူၵ်ႈတႅၵ်ႉယဝ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁူႉႁၼ်သႅၵ်ႇလႅၵ်ႇယူႇၵေႃႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈလိူဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႄႈ ၵႃႈလႆႈမူၵ်းယူႇမူၵ်းၵိၼ်ၵႂႃႇၵူၺ်း။ ၶၢဝ်းႁူၵ်းလိူၼ် ၵွၼ်ႇပႆႇပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ႁူႉတေလႆႈယူႇၵႂႃႇမူထူမႃထႃယဝ်ႉ ၸိူဝ်းဝႃႈၼႆၵေႃႈတေမီးယူႇ။ ပေႃးၼႆ ဝၢႆးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉ ၸွင်ႇသမ်ႉတေပူၼ်ႉလွတ်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈလူမ်ၸႂ်တႄႉယူႇႁႃႉ၊ ဢမ်ႇၼႄႉၼွၼ်းသႄႈ။ ၸုမ်းသိုၵ်းယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ တႄႇၸဵမ်ဝၼ်းတီႈ 29 ပိုၼ်ဢွၵ်ႇပၵ်းပိူင်မူၼ်ႉမႄးၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈဝႃႇ၊ ပၵ်းပိူင်ႁႄႉၵင်ႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဝႃႇ၊ ပၵ်းပိူင်ႁၢမ်ႈႁႅတ်ႉၼိူဝ်ၵၢၼ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊဝႃႇ ၶပ်ႉၶပ်ႉတၢမ်းတၢမ်း။ ထိုင်ဝၼ်းတီႈ 30 ႁဵတ်းပၢင်ၵိၼ်ၶဝ်ႈသုမ်လီသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်ၵုမ်းၵွၼ်းမၢၼ်ႈမိူင်းၶဝ် ယဝ်ႉတူဝ်ႈဢွင်ႇမၢၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ဢႃႇၼႃႇဢၼ်ၶဝ်ယိပ်းၵမ်မႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီပၢႆ ၼၼ်ႉ တေဢူၼ်းမွပ်ႈပၼ် ၼႂ်းမိုဝ်းၶွင်ႇသီႇၵႅတ်ႇၶႄႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိူဝ်ၶွင်ႇသီႇၵႅတ်ႇၶႄႁူမ်ႇလူမ်ႈသမ်ႉ မီးထႅင်ႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းတင်းပိုၵ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၵုမ်းၵမ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တူၺ်းၽိဝ်မၼ်းတႄႉ တေႁၼ်ဝႃႈလုၵ်ႉတီႈၸွမ်သိုၵ်းလူင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢူၼ်းမွပ်ႈပၼ် ၸွမ်ၸိုင်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶိုၼ်းၵူၺ်း။ တီႈပွင်ႇလိုၵ်ႉၼႂ်းၸိုင် လုၵ်ႉတီႈၵွၼ်းၵုမ်းဝႆႉဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းသေ လႅၵ်ႈလၢႆႈၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၸၼ်ႉယိုတ်းသိမ်းဢႃႇၼႃႇၵႂႃႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၸင်ႇပူင်ဢွၵ်ႇမႃး ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတမ်းဝၢင်းလၢႆးၽွင်းငမ်းသိုၵ်း ၼႂ်း 63 ၸႄႈဝဵင်းဝႃႇ၊ ပၵ်းပိူင်ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈၶိုၼ်း သုၼ်ႇလႆႈလႄႈ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဝႃႇ ပေႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈသုတ်းၸၢင်ႈသဵင်ႈ။ တီႈပွင်ႇတႄႉမၼ်းၸိုင် ၼႂ်းႁူၵ်းလိူၼ်ၵွၼ်ႇပႆႇႁဵတ်းလႆႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ပၵ်းပိူင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မီးၼႂ်းသူပ်းၼႂ်းပၢၵ်ႇၶဝ်လုမ်းလုမ်းယဝ်ႉ၊ ၶဝ်ႁဵတ်းသင်တီႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ တိုၼ်းၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ် တိုၼ်းမၢႆထိုင်ပဵၼ်လွင်ႈတဵင်ႈထမ်းယဝ်ႉ ၶႂ်ႈဝႃႈၼၼ်ၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ယၼ်ၼိူဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဢၼ်ဝႃႈ တေႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသေ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းႁူၵ်းလိူၼ် ၶဝ်တေထၢင်ႇႁၢင်ႈႁဵတ်းသင်လၢႆလၢႆ တေတိုၵ်းဢဝ်ၶိုၼ်း ၸိူဝ်းၸႄႈဝဵင်းဢၼ် ၶဝ်လႆႈပွႆႇသုမ်း။ တေထင်ႉယူႇတီႈပၢင်သဝ်းတပ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်ၸၢင်ႈယူႇလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉသေ ၸၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းတေႃႇထိုင် ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ပေႃးၸွပ်ႈယွၼ်ႇၵႂႃႇ။ မိူၼ်ဝႃႈ တေၵုမ်းႁႂ်ႈၸႄႈဝဵင်း 267 ဢၼ်ၶဝ်ဝႃႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉၵႅၼ်ႇၶႅင်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈမိုဝ်ႉလိူၵ်ႈယၢမ်းသေ တေဢၢၼ်းၶဝ်ႈတိုၵ်း 63 ၸႄႈဝဵင်း ဢၼ်ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ မီးတႂ်ႈၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းပိူင်သိုၵ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈတႄႉ တေၶုတ်းၶႃႁႃၶူၼ်ႉၶၢႆဢွၵ်ႇ ၶူဝ်းၶွင်ႁႄႈလိၼ်လႄႈ ၼႃႈၵၢၼ်ၾင်တိုၼ်း ပႅင်ႈၼင်ႇတိုတ်ႉတၢႆး ၶိုတ်းထိုင်လႆႈၼၼ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇၼႄလႆႈၾၢင်ႁၢင်ႈလွင်ႈဝႃႈ ၶဝ်ၼႆႉ ၸင်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ လွင်ႈဝႃႈသၢႆငၢႆမိူဝ်းၼႃႈၸိုင်ႈမိူင်း မီးဝႆႉၼႂ်းမိုဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၼ်ၼိူဝ်ငိုၼ်းလႆႈမႃးသေ တေသိုပ်ႇယုၵ်ႉသၢင်ႈမႃႇႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်၊ ပိူင်ယႂ်ႇ တေဝႆႉၼၵ်းယုၵ်ႉသၢင်ႈႁႅင်းတိုၵ်း ၾၢႆႇသၢႆမိၼ်လႄႈ တရူၼ်ႊ။ ၵၢၼ်ၵဵပ်းၵူၼ်းမႂ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၶတ်းၸႂ်သႂ်ႇႁႅင်းႁဵတ်းလိူဝ်ၵဝ်ႇယူႇ၊ ယွၼ်ႉႁႅင်းသိုၵ်းမႂ်ႇၵမ်ႈၼမ်သေ ၶဝ်ၸင်ႇယိုတ်းလႆႈၶိုၼ်း ၼွင်ၶဵဝ်၊ ၽိတ်ႉၶျၢင်းၼၼ်ႉယိုင်။ ယွၼ်ႉႁႅင်းသိုၵ်းမႂ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၶဝ်ၸင်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ႁဵတ်းတႅၼ်ႈမီးၸႂ်သေ ၸီးၶဝ်ႈလႆႈၽႃၵၢၼ်ႉ၊ မၢၼ်ႈမေႃႇ၊ ႁူၺ်ႈၵူႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၶႃႈလူး။ လိူဝ်သေၼႆႉ ယၼ်ၼိူဝ်မိူင်းၶႄႇ၊ ဢိၼ်းတီးယိူဝ်း၊ ထႆးလႄႈ ရတ်ႉသျႃး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႉထႅမ်ႁၼ်လီၼိူဝ် လွင်ႈၶတ်းႁႅင်းၶိုင်ပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသေ ၶဝ်တေၽိုတ်ႉၶဝ်ႈၸူးၵူႈမိူင်းမိူင်း ႁႂ်ႈပေႃးယွမ်းႁပ်ႉသိုဝ်ႇသၢၼ်ႇတေႃႇၶဝ် လူၺ်ႈလၢႆးၵၢၼ်ၽွင်းတၢင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢမ်းႁႂ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၶဝ် ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇလႃႈ ဢမ်ႇၵႃးၵူၺ်း မိူင်းၶႄႇ၊ ဢိၼ်းတီးယိူဝ်း၊ ထႆးလႄႈ ရတ်ႉသျႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူႈမိူင်းမိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇယုၵ်ႉလိူၵ်ႈဝႆႉ သၢႆၵၢၼ်ၽွင်းတၢင်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ႁူႉတၵ်းတေၶိုၼ်းတူင်ႉတိုၼ်ႇ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇတေႃႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ၸုမ်းသိုၵ်းယိုတ်းမိူင်း လွၵ်ႈၶၢပ်ႈၶိၼ်ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉယူႇၵူၺ်း။ ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးၶိုၼ်းလုၵ်ႉတီႈ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊသိုၵ်း ပိၼ်ႇပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈလုၵ်ႈၶိုင်ႈသိုၵ်းယဝ်ႉပႄႇ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် တေၸုၵ်းၸင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ တေသိုပ်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉႁႃႉ ဝႃႈလႃးတေမႃႈႁႃႁဵတ်းၵေႃႉတေႃႇ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလုၵ်ႈၶိုင်းသိုၵ်းသေ ႁူမ်ႈၵိၼ်ႁူမ်ႈငၢၼ်ႈ တႂ်ႈႁူမ်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းငမ်းယဵၼ်ပွမ်ၼၼ်ႉၼႄႇ။ ဢမ်ႇၼၼ် တေႁူမ်ႈၶွတ်ႇၽၼ်ႈ တပ်ႉႁူမ်ႈတုမ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသေ ၶိုၼ်ႈၼႃႈတေႃႇသူႈ လၢႆးမူတၢႆမႃမၢတ်ႇႁႃႉၼႆ ထိုင်ယၢမ်းတေလႆႈလိူၵ်ႈပႆ တႅၵ်ႇလႅင်းပုတ်းၶၢတ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ ငဝ်းလၢႆးဢၼ်ပဵၼ်ယူႇမီးယူႇၼႆႉ ႁူမ်ႈဝႃႈၾၢႆႇၸုမ်းသိုၵ်းယိုတ်းမိူင်း ဢမ်ႇပႆၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းပဵၼ်ထမ်းၵေႃႈယဝ်ႉ တႃႈမုင်ႈမၼ်းတိုၼ်းၸႅင်ႈလႅင်းပုတ်းၶၢတ်ႇ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် တေလႆႈ ဢႃႇၼႃႇ တိူၵ်ႈတီႈလႆႈဢဝ်သၢႆၸႂ်ၵူၼ်း ၼပ်ႉဢၢၼ်ႇမိုၼ်ႇၵႆႈလႅၵ်ႈၵေႃႈ ၶဝ်တိုၼ်းသိူဝ်းလႆႈႁဵတ်းယဝ်ႉ။ EORO 2 ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉပႄႇ တိုၵ်ႉတေဝႃႈ ၸုမ်းၵဝ်ၸုမ်းမႂ်း၊ ၶိူဝ်းၵဝ်ၶိူဝ်းမႂ်း ၽႂ်တိုၵ်းလႆႈမၼ်းဢဝ်ယူႇၵူၺ်းၸိုင် ထိုင်တီႈၵမ်ႇၾႃႇလွင်ႇ ၸင်ႇၸၢင်ႈၶိုၼ်းၽိုၼ်ႉလႆႈယူဝ်ႉ တႃႉလီဝႃႈၼႆယူႇႁင်းၵၼ်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လၢႆးၵႃၼႄးၵဝ်ႉ ၵဝ်ႉၼႄးၵႃ ဢမ်ႇၶႆႈႁႃငိူၼ်ႈသေၶုတ်းၶၢတ်ႇမူၺ်ႉပႅတ်ႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းဢမ်ႇတွၼ်ႉတတ်းၶၢတ်ႇၵၼ်လႆႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈႁိုဝ်။ ၵမ်းၼႆႉ ယင်းပႆႇႁူႉတူဝ်ၵေႃႈ တၵ်းလႆႈမူၵ်းႁူဝ်သွၼ်ႉသေႃႈ တႂ်ႈသွၵ်းတိၼ်သိုၵ်းထႅင်ႈ ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းၵႆ ၵႂႃႇၼႃႈ မိူဝ်းႁိုင်ၵူၺ်းယဝ်ႉ။
|
['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း']
|
2025-08-07T10:00:00
|
https://shannews.org/archives/70534
|
ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ် ၼၢင်းယိင်း 100 ပၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတိုၵ်း
|
ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ် ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ် တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် လၢမ်းယိုဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်း လူႉတၢႆ 64 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 80 ၵေႃႉ လွင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းၼႆႉ ၼမ်မႃးလိူဝ်ၵူႈလိူၼ်ၼႆ – ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ BWU ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်း ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း 52 ၵေႃႉၼႆႉ လူႉတၢႆယွၼ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈ 11 ၵေႃႉသမ်ႉ လူႉတၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်သေ လၢမ်းယိုဝ်း။ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉ ၽွင်းတူၵ်းၶွၵ်ႈယူႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈယူတ်းယႃလီလီလႄႈ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်လၢမ်းယိုဝ်း၊ ႁၢင်ႈၵၢင်မၢၵ်ႇ မႅင်းၾင်လိၼ်ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၼၢင်းယိင်းမွၵ်ႈ 80 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း။ လိူဝ် ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈ သိုၵ်းသွင်ၾၢႆႇၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းယူႇၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်း 5 ၵေႃႉ ၺႃးလူလၢႆပူၼ်ႉပႅၼ် – ၸုမ်း BWU ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ EORO 1 ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉယိုဝ်းတိုၵ်းသေ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ ၼမ်သုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း မီးဝႆႉ 28 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် 9 ၵေႃႉ၊ တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) 9 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈ တိူင်းတၼၢဝ်းသီသမ်ႉ 4 ၵေႃႉ၊ တိူင်းမၵူၺ်း 3 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းမိူင်းၶၢင်လႄႈ မိူင်းမွၼ်းသမ်ႉ 2 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ 1 ၵေႃႉလႄႈ တိူင်းတႃႈၵုင်ႈ 1 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']
|
2025-08-07T09:00:00
|
https://shannews.org/archives/70525
|
ၼမ်ႉၵူမ်ႇဢုင် ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်းတီးယိူဝ်း ၵူၼ်းႁၢႆဝႆႉ မွၵ်ႈ 100 ၵေႃႉ
|
ဝၼ်းတီႈ 05/08/2025 ၼႆႉ ၼမ်ႉၵူမ်ႇဢုင် ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႆၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႇရႃႇလီႇ (Dharali) ၸႄႈတွၼ်ႈဢုတရၶၢၼ်း (Uttarakhand) ဢၼ်မီးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လွႆႁိမဝုၼ်ႇတႃႇ မိူင်းဢိၼ်းတီးယိူဝ်း မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉ ႁၢႆလၢႆဝႆႉႁိမ်းၸမ် 100 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼမ်ႉၵူမ်ႇဢုင်ၼၼ်ႉ လုၵ်ႈၼႂ်းၵႄႈလွႆသေ လေႃႈလႆလူင်းမႃးသႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႇရႃႇလီႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ႁိူၼ်းယေး ဢွင်ႈတီႈယူႇသဝ်းၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆၵႂႃႇတင်းၼမ်။ တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဢိၼ်းတီးယိူဝ်း လႆႈသူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်း 150 ၵေႃႉ ၵႂႃႇတီႈဝဵင်းၼၼ်ႉသေ လႆႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉ။ ၸွမ်ၽွင်းလူင် ၸႄႈတွၼ်ႈဢုတရၶၢၼ်း လၢတ်ႈဝႃႈ – ၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼွင်းထူမ်ႈမႃးၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၾူၼ် တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢွင်ႈတီႈၵမ်ႈၼမ် ၼႂ်းဝဵင်းတႃႇရႃႇလီႇၼႆႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉၵူမ်ႇဢုင် ၼွင်းထူမ်ႈဝႆႉသေ မၢင်တီႈ လိုၵ်ႉထိုင် 15 မီႊတိူဝ်ႊ၊ ႁိူၼ်းယေးၵေႃႈ ၸူမ်ဝႆႉၼႂ်းၼမ်ႉတင်းၼမ်။ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဢိၼ်းတီးယိူဝ်း လၢတ်ႈဝႃႈ – လႆႈၸႂ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းတင်းၼမ်သေ ႁၢင်ႈႁႅၼ်ႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁၢႆလၢႆဝႆႉလႄႈ ၸိူဝ်းၶမ်ဝႆႉၼႂ်းၵႄႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼၼ်ႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ မိူင်းဢိၼ်းတီးယိူဝ်း လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈမီးၽေး ၸၼ်ႉသီလႅင်။ တီႈမိူင်းဢိၼ်းတီးယိူဝ်းၼႆႉ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊတေႃႇထိုင် လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၽွင်းၶၢဝ်းၾူၼ်ၵူႈပီ ၵႆႉၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း၊ လိၼ်ၵူၼ်ႇပင်းလႄႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ ႁၢႆၼမ်။ EOR 5 ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႅၵ်ႈလၢႆႈ၊ လူၵ်ႈၵမ်ႇၽႃႇလိူတ်ႇႁွၼ်ႉမႆႈၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ၽေးသၽႃႇဝၵေႃႈ ၸင်ႇၼမ်ၶိုၼ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃး – ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – CNA
|
['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-08-07T12:14:42
|
https://shannews.org/archives/70523
|
ၵူၼ်းလွင်ႈလႆၸွမ်း ၼမ်ႉၼွင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ႁၼ်ၶိုၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁၢႆဝႆႉၵေႃႉၼိုင်ႈ
|
ဝၼ်းတီႈ 6/8/2025 ၾူၼ်တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၼွင်းလေႃႇၶဝ်ႈယွင်ၵဵပ်းၼမ်ႉဝၢၼ်ႈလုၵ်းပႃ ၊ ၼမ်ႉလူၼ်ႉယွင် ၼွင်းထူမ်ႈၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇ ၼွင်ပိင်-ပုင်ႇဝူဝ်း လႄႈ ထူမ်ႈပႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းမီးၼႂ်းပွၵ်ႉ 5 ထုင်ႉၼွင်ပိင် ၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉလူၼ်ႉလုပ်ႇၼွင်းမႃးႁႅင်းလႄႈ ၽဵဝ်ႈဢဝ်ၵႂႃႇပႃး ရူတ်ႉၵႃးၸိူဝ်းတိုၵ်ႉလႅၼ်ႈယူႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၵႃးလမ်းၼိုင်ႈ လွင်ႈလႆၵႂႃႇၸွမ်းၼမ်ႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်းၵႂႃႇၸွမ်း သွင်ၵေႃႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် (ဝၼ်းတီႈ 7 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်) ယင်းပႆႇႁၼ်ၶိုၼ်းၼႆ ၼၢင်းယိင်း ဢႃႇယု 30 ပၢႆ ၵေႃႉယူႇၼႂ်း ထုင်ႉၼွင်ပိင် လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ Photo- CJ- ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼွင်းလူၼ်ႉတီႈဢိူင်ႇၼွင်ပိင် ရူတ်ႉၵႃးလႄႈၵူၼ်းလႆလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉ “မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းတင်းဝၼ်းၼႃႇ။ ထိုင်တၢမ်းၶမ်ႈၵေႃႈ ၼမ်ႉပေႃးထူမ်ႈထိုင်ၸွမ်းတူင်ႈၼႃး ဢၼ်မီးႁိမ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်း သူၺ်ႇလႃႉမိၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵႃးလမ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ မၼ်းထၢင်ႇဝႃႈ တေပူၼ်ႉၼႆႁႄ လတ်းၶၢမ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃးၵူၼ်း ၶီႇၵႂႃႇၸွမ်းသွင်ၵေႃႉ။ ၼႂ်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈႁၼ်တူဝ်တၢႆၶိုၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ ၵိုတ်းၵေႃႉၼိုင်ႈပႆႇႁၼ်။ၼမ်ႉ တီႈဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉ ဝၢၼ်ႈလုၵ်းပႃ ဢမ်ႇလူၼ်ႉ ၼွင်းႁႅင်းၸိူင်ႉၼႆ ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 15 ပီယဝ်ႉ။ ” လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵႃးဢၼ်လွင်ႈလႆၵႂႃႇၸွမ်း ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵႃးၵူၼ်းပၢႆႈၽေး သႅၼ်းမၢၵ်ႇ 12 လိမ်းလမ်းၼိုင်ႈ၊ ၵႃးဢွၼ်ႇသွင်လမ်း၊ ရူတ်ႉၶိုင်ႈလမ်းၼိုင်ႈ။ ၵႃးဢွၼ်ႇလမ်းၼိုင်ႈဢၼ်လွင်ႈလႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းၵႂႃႇထူပ်းႁၼ်တီႈၼႂ်းပွၵ်ႉ 6 ထုင်ႉၼွင် ပိင်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ပိင်ၶဝ် ၶတ်းၸႂ်ၸွမ်းႁႃ ရူတ်ႉၵႃးၸိူဝ်းလွင်ႈလႆၸွမ်းၼမ်ႉၵႂႃႇ ၼၼ်ႉယူႇ။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼႂ်းဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉ ဝၢၼ်ႈလုၵ်းပႃ လူၼ်ႉၼွင်းလႄႈ လုပ်ႇထူမ်ႈသႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၸိူဝ်းမီးယူႇ ၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ပိင်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး လုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈသႂ်ႇပႃး သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ သူၼ်ဢွႆႈ လႄႈ တူင်ႈၼႃးတင်းၼမ်။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လူႉယႂ်ႇ သုမ်းၼမ်ၸွမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ Photo- CJ- ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼွင်းလူၼ်ႉတီႈဢိူင်ႇၼွင်ပိင် ၵူၼ်းပေႃးလႆႈၶိုၼ်ႈယူႇၼိူဝ်လင်ၶႃးႁိူၼ်း လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပၢင်တိုၵ်း ၸိူဝ်းလုၵ်ႉတၢင်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး၊ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ပိင် ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းသေ လႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉထႅင်ႈဢွင်ႈတီႈလွတ်ႈၽေး။ ၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ပိင်ၼႆႉ မီးပၢင်သဝ်းပၢႆႈၽေးပၢင်တိုၵ်း တႃႇ 7 ဢွင်ႈတီႈသေ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မီးယူႇမွၵ်ႈ ၼိုင်ႈမိုၼ်ႇၵေႃႉ၊ ယၢမ်းလဵဝ် ၵိုတ်းယူႇမွၵ်ႈ 2000 ၵေႃႉပၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။
|
['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-08-07T10:48:23
|
https://shannews.org/archives/70512
|
ဢူးမိၼ်ႉသူၺ်ႇၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း(ၵဝ်ႇ)တႂ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း လူႉတၢႆ
|
မိူဝ်ႈၼႆႉဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉသ် ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း 28 မိၼိတ်ႉ ဢူးမျိၼ်ႉသူၺ်ႇ ဢႃယု 74 ပီ ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း(ၵဝ်ႇ) တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၼၼ်ႉ လူႉတၢႆၵႂႃႇတီႈ ႁူင်းယႃလူင်ၾၢႆႇသိုၵ်း မၢႆ (2) ၵူႇၼွၼ်း 1000 လင် တီႈဝဵင်းလူင်ၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ဢူးမိၼ်ႉသူၺ်ႇ ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၽွင်းပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼူၵ်ႉယုင်း NLD ။ ၽိူဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမိူဝ်ႈပီ 2021 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢၵ်ႈမၼ်းလူင်းမႃးပဵၼ် ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းဝႆႉသေ ထိုင်မႃးႁူဝ်ပီ 2023 မႃးမၼ်းၸၢႆး ဢမ်ႇယူႇလီ ။ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် သဵၼ်ႈ ဢႃႇယူင်ႇဢဵၼ်ႁပ်ႉႁူႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ထိူင်း (အာရုံကြောများ နှေးကွေးတုန့်ဆိုင်းသည့်ရောဂါ (Parkinson’s Disease) ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်။ ထိုင်မႃး ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2025 ၼႆႉ ႁႅင်းၶၢမ်ႇတူဝ်ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇႁႅင်း၊ ဢမ်ႇၵိၼ်/ ၼွၼ်းလႆႈ လီလီငၢမ်းငၢမ်း၊ ၵမ်းၵမ်းၼၢဝ် တိၵ်းတိၵ်းသေ ထိုင်တီႈလႆႈသူင်ႇၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်တီႈ ႁူင်းယႃလူင်ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မၢႆ (2) ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ဢမ်ႇလီၶိုၼ်ႈမႃး ပဵၼ်ၵိၼ်းႁႅင်းလႄႈ ၸင်ႇလႆႈဢဝ် ဢူးမိၼ်ႉသူၺ်ႇ ၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်တီႈ ႁွင်ႈယႃၶိုၵ်ႉတွၼ်း (အထူးကြပ်မတ်ကုသဆောင်) ၼႂ်းႁူင်းယႃသိုၵ်း။ မၼ်းၸၢႆးတၢႆၵႂႃႇၼႂ်ၼႆႉသေ ပၢင်ၸႃႇပၼ မၼ်းတႄႉ တေၸတ်းႁဵတ်းပဵၼ်ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼႆ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']
|
2025-08-07T11:22:09
|
https://shannews.org/archives/70510
|
ၵူၼ်းယွင်ႇယႃႈ ၶဝ်ႈၽၼ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း 4 ၵေႃႉ တီႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်
|
ၵူၼ်းယွင်ႇယႃႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈၽၼ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းလဵဝ်ၵၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း 4 ၵေႃႉ တီႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 1/8/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်း ၸၢႆးၼူၵ်ႇ ဢႃယု 50 ပီ(ပဵၼ်ၼွင်ႉၶူၺ်) ၶဝ်ႈၽၼ်း ပီႈဢၢႆႈပီႈၼၢင်းမေး လႄႈ မႄႈၸဝ်ႈ 4 ၵေႃႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃႇတူဝ်ဝႆႉထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ။ ၵူၼ်းၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃသင် ဢမ်ႇၽိတ်း မေႃး ၵၼ်သင် ၼႃႉၶူၺ်ႁဝ်းၼၼ်ႉယွင်ႇယႃႈသေ လၢၵ်ႈၽႃႉဝႅင်း ၽၼ်းသႂ်ႇ ၵူၼ်းႁိူၼ်း 4 ၵေႃႉ ။ မႄႈၶႃႈ တင်း လုင်းၶႃႈ 2 ၵေႃႉ ၺႃးၽၼ်းႁူဝ် လႄႈ မိုဝ်းသၢႆႉ ၊ ၼႃႉၶႃႈသမ်ႉၺႃးၽၼ်းတီႈႁူလႄႈ ၵွၵ်းႁူဝ်။ ၼင်ႁူဝ်ပေႃးသိၵ်ႇ၊ တီႈၶႅၼ်ၵေႃႈၺႃး မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉတီႈႁူင်းယႃ”- ဝႃႈၼႆ ။ မႄႈထဝ်ႈလီ၊ လုင်းၸၢႆးၶမ်း လုင်းၸၢႆးသေႃး ၵေႃႉၺႃးၽၼ်း ၸၢႆးၵေႃႉၶဝ်ႈၽၼ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးၵေႃႈ ၵႆႉၽိတ်းမေႃးၵၼ် တင်းၵေႃႉပဵၼ်မေးၼၢင်းမၼ်း ။ ပွၵ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၽိတ်းမေႃးထုပ်ႉပေႃႉမေးမၼ်းလႄႈ ၵေႃႉပဵၼ်မေး ၼႅတ်ႈလႅၼ်ႈပၢႆႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇ။ ၸင်ႇဝႃႈမၼ်းၸၢႆး ၶိုၼ်းႁဵတ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၽၼ်းသႂ်ႇၵူၼ်းႁိူၼ်းၶိုၼ်း ၼႆ ၵေႃႉထုၵ်ႇၺႃးၽၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၽၼ်းပဵၼ် မႄႈထဝ်ႈလီ ဢႃယု 80 ပၢႆ ၊ ပႃႈသူၺ်ႇ ဢႃယု 48 ၊ လုင်းၸၢႆးၶမ်း ဢႃယု 40 ၊ လုင်းၸၢႆးသေႃး ဢႃယု 43 ယၢမ်းလဵဝ် ထုၵ်ႇသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃ မိူင်းၵိုင်ဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ ။ ၵူၼ်းၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ လွင်ႈၼႆႉၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ ၵွၼ်း ၸႄႈဝဵင်း ၶဝ် ဢဝ်လိူင်ႈပၼ်ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈပၼ် ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈၶႂ်ႈႁႂ်ႈ မီးမၢႆမီႈ ပၵ်းပိူင်ႇၵဵဝ်လွင်ႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ ။ ၵူၼ်းသူႇလဝ်ႈ ၵိၼ်ယႃႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၼမ်မႃးႁႅင်းၼႃႇၶႃႈ ၊ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ၾၢႆႇပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉ ၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ႈၽၼ်း ၼၼ်ႉသေ ယၢမ်းလဵဝ်ထုၵ်ႇသူင်ႇၵုမ်းၶင်ႇဝႆႉတီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၼႆယဝ်ႉ ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ဝဵင်းမိူင်းၵိုင်တီႈလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်ႉပိုၼ်ႉ မီးၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ် ၼမ်လိူင်ႇ ယွၼ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ႁႃသိုဝ်ႉၵိၼ်ငၢႆႈ မႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ။
|
['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ယႃႈမဝ်းၵမ်']
|
2025-08-06T10:00:00
|
https://shannews.org/archives/70505
|
မိူင်းၵျပၼ်ႊ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈမွင်ၸႂ် လွင်ႈၺႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊ ၶွပ်ႈတဵမ် 80 ပီ
|
ဝၼ်းတီႈ 06/08/2025 ၼႆႉ မိူင်းၵျပၼ်ႊ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ ဝၼ်းၶုၵ်းၶူၼ်ႉဝူၼ်ႉထိုင်ၶိုၼ်း ဝဵင်းႁီႇရူဝ်ႇသျီးမႃး (Hiroshima) ၺႃးဢဝ်မၢၵ်ႇၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊပွႆႇသႂ်ႇ ၶွပ်ႈတဵမ် (80) ပီ ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းၵျပၼ်ႊ သျီႇၵီႇရူႇဢီႇသျီႇပႃႇ (Shigeru Ishiba) လႄႈ ၽွင်းလူင် ၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းၵျပၼ်ႊ ဢိၵ်ႇတင်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉလၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၶိုၼ်ႈ ႁွတ်ႈၸွမ်း။ မိူဝ်ႈပီ 1945 လိူၼ်ဢေႃးၵႅတ်ႉသ် ဝၼ်းတီႈ 6 ၼၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဢဝ်မၢၵ်ႇၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊ ၵႂႃႇပွႆႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းႁီႇရူဝ်ႇသျီးမႃး (Hiroshima) မိူင်းၵျပၼ်ႊ၊ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ ထႅင်ႈ 3 ဝၼ်း ၶိုၼ်းၵႂႃႇပွႆႇသႂ်ႇတီႈဝဵင်းၼႃႇၵႃႇသၵီႇ(Nagasaki) ထႅင်ႈ လုၵ်ႈၼိုင်ႈ။ တီႈဝဵင်းႁီႇရူဝ်ႇသျီးမႃး မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ ၼႂ်းၵႄႈ 9 မိုၼ်ႇထိုင် 2 သႅၼ်၊ တီႈဝဵင်းၼႃႇၵႃႇသၵီႇသမ်ႉ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ ၼႂ်းၵႄႈ 6 မိုၼ်ႇထိုင် 8 မိုၼ်ႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊ ဝၢင်းၶိူင်ႈသေ ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉၵေႃႈ ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇ။ ၽူႈၵွၼ်းဝဵင်းႁီႇရူဝ်ႇသျီးမႃး မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းၵႂႃႇဝႃႈ – ၵျပၼ်ႊ ပဵၼ်မိူင်းလဵဝ် ဢၼ်ၺႃးဢဝ် မၢၵ်ႇၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊ ပွႆႇသႂ်ႇတီႈၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈမႃးႁင်းၽႂ်မၼ်းသေ ၶိူင်ႈၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ပဵၼ်မႃးဢၼ်ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ် တႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၽႂ်မၼ်း။ ၵူၺ်း ၵႃႈ လီလႆႈတူၺ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်းသေ ဢဝ်တွၼ်ႈသွၼ်ၵႂႃႇယူႇ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၵျပၼ်ႊ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸွမ်း ၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ (TPNW) ဢၼ်မီးၸိုင်ႈမိူင်း 70 ပၢႆ ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈပိၵ်ႉဢိုတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ ၶိူင်ႈၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ TPNW ၼႆႉ တႄႇၸႂ်ႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်မႃး မိူဝ်ႈပီ 2021 သေ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊလႄႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃး ၸိူဝ်းမီးဝႆႉၶိူင်ႈၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၼႆႉဝႆႉ။ EOR 5 မိူၼ်ၼႆ မိူင်းၵျပၼ်ႊ ဢၼ်ယၢမ်ႈၺႃးမၢၵ်ႇၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊပွႆႇသႂ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တွပ်ႇထဵင် တႃႇတေလူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉ။ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းတႄႉ ယွၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၵျပၼ်ႊ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တွၼ်ႈတႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၵျပၼ်ႊ လူဝ်ႇၶိူင်ႈၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊ တီႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဢၼ်ပဵၼ်မိူင်းဢူၺ်းလီၵၼ်ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']
|
2025-08-06T16:26:53
|
https://shannews.org/archives/70499
|
ပေႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လွၵ်ႇလဵင်ႉတၢင်းၵိၼ်ဢွၼ်ႇယိင်းၵူၼ်းႁိမ်းႁိူၼ်းသေ ၵၼ်ႉၸၼ်ၶႃႈႁႅမ်ပွႆႇတူၵ်းၼမ်ႉ
|
လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉၼႆႉ ထုၵ်ႇလီမီးတႂ်ႈတႃပေႃႈမႄႈယူႇၵူႈၶိင်ႇၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပၢႆးဝူၼ်ႉပၢၼ်ၵဝ်ႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးထူပ်းၽေးလႆႈၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်းလႄႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸင်ႇလႆႈသႂ်ႇၸႂ်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ပေႃးပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢႆးၼႆႉ ၶဝ်မေႃလူၼ်း တေပဵၼ်ၽေးတေႃႇတူဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇပေႃးဝူၼ်ႉၼမ်။ ပေႃးပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းသမ်ႉ ဢၼ်မီးၽေးသုတ်းပဵၼ် လွင်ႈလွၵ်ႇလႅၼ်ႁွင်ႉၵႂႃႇႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇလႂ် ၊ ၵၼ်ႉၸၼ်လူၶၢႆၶႃႈႁႅမ်တၢႆလႂ် ၊ ဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆတေႃႇၵၼ်လႂ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းပုတိ ၸႃႇတိ ၼမ်လၢႆ ။ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်မႃးယူႇသဝ်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈမီးၼမ်။ၸင်ႇဝႃႈ လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၵေႃႈလိူင်ႇၼမ်။ တီႈဝၢၼ်ႈႁွင်ႇ ႁွင်ႈလိုၵ်ႉ ၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 8 ၶူပ်ႇ ၽွင်းလဵၼ်ႈယူႇၼႃႈႁိူၼ်း ႁင်းၵူၺ်း မႄႈမၼ်းသမ်ႉၵႂႃႇသၵ်ႉၶူဝ်းတၢင်းလင်ႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၺႃးၵူၼ်းၸၢႆး ဢၼ်ယူႇတေႃႇၼႃႈႁိူၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉႁွင်ႉၵႂႃႇသိုဝ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၼႆသေ ဢဝ်ႁၢႆပႅတ်ႈ ။ ႁၢႆလႆႈသၢမ်သီႇဝၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႃတူဝ်တၢႆဢမ်ႇႁၼ်။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ မငဵင်းၼိၼ်းၼွႆႇ( မငြိမ်းနှင်းနွယ်) ဢႃယု 8 ၶူပ်ႇ ယူႇ ဝၢၼ်ႈႁွင်ႇ ႁွင်ႈလိုၵ်ႉ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 30 /7/2025 ၽွင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၼ်ႈယူႇၼႃႈႁိူၼ်းၵေႃႉလဵဝ် ၼုမ်ႇၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 30 ပၢႆ ယူႁိူၼ်းတေႃႇၼႃႈၵၼ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ တေၸူဝ်းၵႂႃႇသိုဝ်ႉၶဝ်ႈမုၼ်းၼႆသေ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႆႈပႃးၵႂႃႇၸွမ်း။ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ -“ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ပေႃႈၶဝ်ၵေႃႈ ၵႂႃႇၵိၼ်ၸၢင်ႈ ၽဵဝ်ႈၶီႇၵူမ်ႇၶီႈဢုင် ႁွႆးၼမ်ႉထူမ်ႈ ၊ မႄႈၶဝ်သမ်ႉၵႂႃႇလွႆးၶူဝ်း။ ၽိူဝ်ႇမွၵ်ႈၵၢင်ဝၼ်း 2 မူင်းၼႆႉ ၸင်ႇၶုၵ်းၸႂ် လႆႈ လုၵ်ႈၶႃ – ၼႅတ်ႈႁႃၵေႃႈဢမ်ႇႁၼ်လႄႈၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ် ”- ဝႃႈၼႆ ။ Photo- Ko Hla Moe-ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ဢူးလႃႉမူဝ်း တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵႂႃႇၸွႆႈဢဝ်တူဝ်တၢႆလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ဢၼ်ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ တီႈၾင်ႇၼမ်ႉသေဢွၵ်ႇမႃးလုမ်းလႃးပၼ် မႄႈၵႃႉၵေႃႉဢၼ်ၶၢႆပၼ်ၶဝ်ႈမုၼ်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼၼ်ႈလႄႈ ဢွၼ်ယိင်းၼၼ်ႉ မႃးသိုဝ်ႉၶဝ်ႈမုၼ်း တီႈႁၢၼ်ႉၶႃႈ ။ ၵူၼ်းၸၢႆးၼၼ်ႉတႄႉ မႃးသိုဝ်ႉလႅၼ်းယႃႈ ၊ဢွၼ်ယိင်းၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉ မႃးသိုဝ်ႉ မၢၵ်ႇမူင်ႈယႅၼ်ႈ ၊ ထၢင်ႇဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းႁူႉၸၵ်းၵၼ်ၵူၺ်း ၼႆ ၊ ႁိုင် ၵမ်ႉၼိုင်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼၼ်ႉ ပေႃႇမႃးၶိုၼ်းသေ မႃးလၢတ်ႈဝႃႈ ၸွင်ႇတွင်းၶႃႈ ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်မႃးၸွမ်းၶႃႈ မိူဝ်ႈၵႆႈ ၸွင်ႇႁၼ် မၼ်းပွၵ်ႈမိူဝ်း ၶိုၼ်းႁိူၼ်းယဝ်ႉ မႃးလၢတ်ႈၼႄႇၼင်ႇၼႆ ” – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႂ်ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈတႄႉလၵ်ႉမုင်ႈမွင်း တႃႇတေထူပ်းႁၼ်လုၵ်ႈယိင်းသေတႃႉဢမ်ႇထူပ်းႁၼ် တီႈလႂ် ။ ၵႂႃႇၸႅင်ႈပလိၵ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း လႄႈသင် ၵႂႃႇယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၸုမ်းပရႁိတ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈသင် ဢဝ်ႁၢင်ႈလုၵ်ႈယိင်းတႅမ်ႈတၢင် ၼိူဝ်ၾဵတ်ႊပူၵ်ႊ ယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်လႄႈသင် ႁဵတ်းပေႃးၸေးလၢႆးယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇထူပ်းႁၼ်တူဝ်လုၵ်ႈယိင်း ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 31/7/2025 ၼၼ်ႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းႁူင်းပလိၵ်ႈႁွင်ႈလိုၵ်ႉ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉဢၼ်ႁူၺ်းသူၼ်း ၵႂႃႇသိုဝ်ႉၶဝ်ႈမုၼ်းၼၼ်ႉသေၵူတ်ႇထတ်းတွင်ႈထၢမ် ၽွင်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆးယွမ်းႁၢပ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၵေႃႉႁွင်ႉႁူၺ်း ဢွၼ်ႇယိင်း ၵႂႃႇၵၼ်ႉၸၼ်သေ ၶႃႈႁႅမ်ပႅတ်ႈဝႃႈၼႆ ။ “ၸၢႆးၼုမ်ႇၼၼ်ႉလၢတ်ႈတီႈ ႁူင်းပလိၵ်ႈဝႃႈ ၽွင်း ၵၼ်ႉၸၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ဢွၼ်ႇယိင်း သႅၼ်ႇႁွင်ႉလႄႈ လႆႈဢဝ်မိုဝ်းပိၵ်ႉပၢၵ်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းၼၼ်ႉ၊ ထိုင်တီႈထူၺ်ႈၸႂ်ဢမ်ႇလႆႈသေ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတၢႆၵႂႃႇ တီႈ တၢင်းၵုင်းၽြႃး ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ႁွင်ႈႁိူၼ်းၶဝ်ယူႇၼၼ်ႉမွၵ်ႈ 1 လၵ်း။ ၽိူဝ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတၢႆ ယဝ်ႉ မၼ်းၸၢႆးဢဝ်တူဝ်တၢႆသႂ်ႇထူင်ယၢင်သေ ၵႂႃႇပႅတ်ႈတီႈၼမ်ႉႁူၵ်း။ ”-ၼႆ ၵူၼ်းႁူႉ ၸွမ်းလွင်ႈၼႆႉ လၢတ်ႈၼႄ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမႃးၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း လႄႈ ၸုမ်းပရႁိတၶဝ် လႄႇလမ်းႁႃၶၢပ်ႈတူဝ် ဢွၼ်ႇယိင်း တီႈမႄႈ ၼမ်ႉႁူၵ်း ယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ် ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၽွင်းၶၢဝ်းၼၼ်ႉ ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼမ်ႉၼွင်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းသေ ၼမ်ႉႁူၵ်းၵေႃႈၼွင်း၊ တူဝ်တၢႆလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းၼၼ်ႉ လွင်ႈလူင်းၵႂႃႇထိုင် ၼမ်ႉႁူၵ်းၶွႆႈ ၼမ်ႉၶွင် ဝႃႈၼႆ ။ ၸုမ်းပရႁိတ ဢူးလႃႉမူဝ်း ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 4/8/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 7 မူင်းၼၼ်ႉဝႃႈ ထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉ ။ ထူပ်းႁၼ်ၶိုၼ်းတီႈ ၼမ်ႉႁူၵ်းလႆၶဝ်ႈၼမ်ႉၶွင် တီႈႁိမ်း ဝၢၼ်ႈဢၶႃႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၽူင်း (ၶ) ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢၼ်ႁူႉႁၼ်ၸွမ်းလွင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁၢႆလႄႈႁႃႁၼ်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ႁိုင် 5 ဝၼ်းၸင်ႇထူပ်းႁၼ် တူဝ်တၢႆလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉၶိုၼ်း ၊ သမ်ႉပေႃး ၵမ်ႇမၢၼ်ႉလမ် ၵႂႃႇသဵင်ႈ ပေႃးဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းဝႃႈ ပဵၼ်ၽႂ် ၊ တႃၵေႃႈဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ထုၵ်ႇမႅင်း ပူပႃၵိၼ်ပႅတ်ႈမူတ်း ၊ မႄႈၶဝ်တွင်းသိူဝ်ႈဢၼ်မၼ်းၼုင်ႈဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇႁူႉဝႃႈပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မၼ်းၵူၺ်း။ လႆႈသၢင်းၵဵဝ်ႇပၼ်တီႈႁိမ်းဢၼ်ၶဝ်ႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်ၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ ” ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းၸၢႆးၼုမ်ႇဢၼ်ယွၵ်ႇလႅၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းၵႂႃႇၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းယူႇႁိမ်းၵိၼ်ၸမ်ၵၼ်၊ ႁိူၼ်းတေႃႇၼႃႈၸၢႆႉၸႄၵၼ်ၵူၺ်း။ မၼ်းၸၢႆးၵေႃႈမီးၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ မီးပႃးလုၵ်ႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈလူးၵွၼ်ႇဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ၵပ်းလွင်ႈၼႆႉၼၢင်းယိင်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူႈၵေႃႉ တေလႆႈဢဝ်တွၼ်ႈသွၼ်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ။ တေလႆႈသႂ်ႇၸႂ်ၼိူဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းယႃႇပၼ်ၽၢတ်ႇတႃ။ လူဝ်ႇလႆႈမေႃသင်ႇသွၼ်ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းပႃးယႃႇႁႂ်ႈယုမ်ႇၸႂ်ၽႂ်၊ ယႃႇၵႂႃႇၸွမ်း ၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈ ၊ ယႃႇၵိၼ်ၶဝ်ႈမုၼ်း ဢၼ်ၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈလဵင်ႉ၊ ယႃႇပၼ်ၽႂ်မႃးတိူဝ်ႉတူဝ်ၶိင်းႁဝ်း၊ ပိူင်လူင်တီႈၶူဝ်းၶွင်သုၼ်ႇတူဝ်ႁဝ်း။ တေလႆႈသွၼ်ဝႆႉပၼ် လုၵ်ႈလၢင်းၽႂ်မၼ်း”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵဵဝ်လွင်ႈၼႆႉ ပေႃႈမႄႈဢွၼ်ႇယိင်း ဢဝ်လိူင်ႈၸွႆးတြႃးၸၢႆးၼုမ်ႇၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼၼ်ႉဝႆႉတီႈႁူင်းပလိၵ်ႈ ယဝ်ႉ – ႁႂ်ႈလုမ်းတြႃးတႅပ်းတတ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၵႂႃႇ ၼႆ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်တင်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ဢွၼ်ႇယိင်းလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ ။ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်းမီးဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ- တင်ႈၸႂ်ၵေႃႈလီဢမ်ႇတင်ႈၸႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးၵႂႃႇႁဵတ်းမႅၼ်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉမႅၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉတၢင်ႇၵူၼ်း ထိုင်တၢႆၸိုင် ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းလွင်ႈၶႃႈႁႅမ် ပိူၼ်ႈတၢႆယဝ်ႉလႄႈ မီးတၢင်းၽိတ်း၊ တၵ်းတေလႆႈႁပ်ႉတူတ်ႈတၢမ်ႇၼင်ႇမီးၼႂ်းပၵ်းပိူင်- ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇမၢႆမီႈ ၸၢႆးၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- “ ပေႃးပဵၼ်လွင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းတၢႆမႆႉ ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼၼ်ႉ ၽိတ်းမၢႆမီႈမတ်ႉတႃ 300 ” – ဝႃႈၼႆ။ EOR 5 လွင်ႈၼႆႉၽူႈတၢင်လၢတ်ႈထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“လွင်ႈပၼ်ႁႃၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ တေၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈ ၵူၼ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ၼႆႉဝႃႈ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၸွင်ႇယၢမ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်လွင်ႈၸိူင်ႉၼႆႉၸိူဝ်းၼႆႉ ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇတင်းမေႃယႃ ၵေႃႈတေၵူတ်ႇထတ်းဝႃႈ ၵူၼ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ၼႆႉ ၸွင်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းမီးလူမ်းယွင်ႇမႃႈႁိုဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တေလႆႈတူၺ်း လၵ်းထၢၼ် ဢိင်ၼိူဝ် မေႃယႃၵူတ်ႇထတ်းပၢႆးယူႇလီ ၊ ပလိၵ်ႈ ၊ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈႁိမ်းႁွမ်း ဢွၵ်ႇၶေႃႈသၢၵ်ႈသေႇ သေတေဝူၼ်ႉသွၼ်ႇ ၼႂ်းၶေႃႈတႅပ်းတတ်း လႄႈ ၶေႃႈၸီႉသင်ႇ ၽူႈတႅပ်းတတ်းတြႃးၼၼ်ႉၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝၼ်းတီႈ 5/8/2025 ယူႇတီႈ ၸုမ်းပရႁိတ ဢူးလႃႉမူဝ်း ၊ ပေႃႈမႄႈ မငဵင်းၼိၼ်းၼွႆႇ လႄႈ ႁိမ်းႁွမ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈႁူမ်ႈၵၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်လီၵုသူဝ်ႇ ပၼ်တွၼ်ႈတႃႇ မငဵင်းၼိၼ်းၼွႆႇ ၼႆယဝ်ႉ ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']
|
2025-08-06T16:00:00
|
https://shannews.org/archives/70489
|
ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝၼ်း တီႉၺွပ်းလႆႈ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၵိုင်ႇငိုၼ်း 200 သႅၼ်ပျႃးပၢႆ
|
ႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉ ပလိၵ်ႈၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် တႂ်ႈၵုမ်းၵမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ပႂ်ႉၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလႄႈ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈထိုင် ၼႂ်းႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးလွင်ႈထၢင်ႇထိူမ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တီႉၺွပ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၸမ် 4 မိုၼ်ႇမဵတ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းတီႉၺွပ်းလႆႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝၼ်း တႃႇသၢမ်ၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ မီးယူႇ 36,800 မဵတ်ႉသေ ၵိုင်ႇငိုၼ်းတႃႇ 204 သႅၼ်ပျႃး။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶႄႇ၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းပဢူဝ်းလႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ ဢႃယု သႅၼ်း 23 ပီ တေႃႇ 55 ပီ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – CCDAC Myanmar မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 2 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 6 မူင်း ၸုမ်းပလိၵ်ႈၶဝ် ၵူတ်ႇထတ်း ရူတ်ႉၶိူင်ႈလမ်းၼိုင်ႈ တီႈသဵၼ်ႈတၢင်းပၼ်ႇလဵပ်ႈၼွင်တုင် (နောင်တုံကန်ပတ်လမ်း) ပွၵ်ႉ 5 ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၼၼ်ႉသေ ထူပ်းႁၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် တီႉၺွပ်းဝႆႉၵူၼ်းၸၢႆးၸၢဝ်းၶႄႇ သွင်ၵေႃႉလႄႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈလမ်းၼိုင်ႈ၊ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 5 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ၶဝ်ႈသွၵ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းၵေႃႉထုၵ်ႇထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ ၵႃႉၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ် ယူႇၼႂ်းပွၵ်ႉ 9 သဵၼ်ႈတၢင်းဢိၼ်ႇၵျိၼ်း (အင်ကြင်းလမ်း) ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉၽြႃးၽိူၵ်ႇ (ဘုရားဖြူ ရက်ကွက်) ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼၼ်ႉသေ တီႉၺွပ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် ၶူဝ်းၶွင်ၵၢင်လႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆးၵႃႉၶၢႆၼၼ်ႉ သွင်ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ EOR 4 လႆႈႁူႉဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းပလိၵ်ႈၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်မိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ် တီႉၺွပ်းဢဝ်ၶူဝ်း ၶွင်ၵၢင်လႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးတၢင်းၽိတ်း ၶမ်ၶွၵ်ႈၶင်ဝႆႉတီႈႁူင်းပလိၵ်ႈ ဝဵင်းၽႂ်မၼ်းသေ ပိုတ်ႇလိူင်ႈဢဝ်တၢင်းၽိတ်းဝႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်း (ၾိင်ႈမိူင်း) မီးဝႆႉၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်ၵူၼ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈ ယွၼ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ယႃႈမဝ်းၵမ်', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-08-06T15:30:00
|
https://shannews.org/archives/70481
|
ၸုမ်းၵူၼ်းၸူၼ်ၽၢမ်းႁဵတ်းသိုၵ်းဝႃႉသေ ႁႃတီႉၺွပ်းၵူၼ်း ၶၢႆတေႃႇၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ
|
ႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉ ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ (UWSA) တီႉၺွပ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸုမ်းၼိုင်ႈ သႂ်ႇၶူဝ်းသိုၵ်းဝႃႉသေ ဢႅဝ်ႇႁႃၸူၼ်ပိူၼ်ႈတႂ်ႈတႂ်ႈၼိူဝ်ၼိူဝ် တႃႇ 17 ၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ 17 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းဝႃႉ တီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႂ် ၸိုဝ်ႈသင်ၼႆၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ (UWSA) ဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉပဵၼ်တၢင်း ၵၢၼ်။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းၼႆႉ မီးၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈၼမ်လိူင်ႇႁႅင်းသေ ၵႆႉၵႆႉႁူပ်ႉပၼ်ႁႃလွင်ႈၸူၼ်ၵၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၼႆ – ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 40 ပၢႆ ၵေႃႉယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “ပဵၼ်တႄႉဢေႃႈ။ ၵူၼ်းတၢင်ႉယၢၼ်းၶိုၼ်းၵူၺ်း။ ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းလႄႈ ၵူၼ်းတၢင်းၼွၵ်ႈႁူမ်ႈၵၼ် ႁဵတ်းပဵၼ်ၸုမ်း။ ၽၢမ်းပွမ်ႁဵတ်းသိုၵ်းဝႃႉယဝ်ႉ ၵႂႃႇႁႃတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ၊ ယဝ်ႉၶိုၼ်း ဢဝ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉၶၢႆ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼင်ႇၵၼ်ၶိုၼ်းၶၢႆၵိၼ်ၵၼ်။ ၸုမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႂႃႇၺွပ်းလႆႈ ၶႄႇ။ ၶိုၼ်းဢဝ်ၶႄႇၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇၶၢႆတေႃႇ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ တီႈၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ လူဝ်ႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႄ ႁပ်ႉသိုဝ်ႉၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၶဝ်သိုဝ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်လႅၼ်ငိုၼ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၶိုၼ်းဢဝ် ၵႂႃႇၶၢႆတေႃႇ ထႅင်ႈတၢင်ႇၸုမ်း”။ Photo by – Shwe Phee Myay News Agency/ တီႉလႆႈၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၶွင်ၸုမ်းၵူၼ်းၸူၼ် တီႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2025 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ၸုမ်းၵူၼ်းၸူၼ် ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၶဝ်ႈႁိမ်ၸူၼ်ဢဝ်ၶမ်း တီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်းၵႂႃႇ ဢမ်ႇယွမ်းသၢမ်ပွၵ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ -“ၼႂ်းဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းၼႆႉ ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈၵေႃႈ ၼမ်ႁႅင်းၼႃႇ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ၵမ်းၵမ်းၺႃးၸူၼ်။ ၵူၼ်းၸူၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႁဵတ်းပဵၼ်ၸုမ်းဝႆႉ။ ပေႃးၸူၼ်ယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၶဝ်ၶိုၼ်းၵႂႃႇသွၼ်ႉ တူဝ်ၶဝ်ဝႆႉ။ ပေႃးၶဝ်မႃးၼႂ်းဝဵင်းၼႆ သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်း သိုၵ်းဝႃႉႁႄ ပႃးၵွင်ႈၵၢင်ႇႁႄ ၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃး။ သိူဝ်ႈၶူဝ်းသိုၵ်းၵေႃႈ ႁႃသိုဝ်ႉငၢႆႈၼႃႇ။ ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈသႂ်ႇမဵတ်ႇမၢႆ ၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈလႆႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် လွင်ႈၸူၼ်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵမ်းၵမ်းပဵၼ်ငၢႆႈၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းသိုၵ်းႁႄ ႁႃၺွပ်းဢဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇၶၢႆၵိၼ်တေႃႇ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၵေႃႈမီး။ ဢွၼ်ႇယိင်းၼုမ်ႇမၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ၺႃးလွၵ်ႇလႅၼ်ႁွင်ႉၵႂႃႇ ႁဵတ်းမေးၼၢင်းၵူၼ်းၼႂ်းၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၵေႃႈမီး။ မိူဝ်ႈတႄႇႁွင်ႉၵၼ်ၵႂႃႇတႄႉ ဝႃႈတေလႆႈၵႂႃႇႁုင်ၶဝ်ႈၽၵ်း၊ ႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ်ပၼ် ၵူၼ်းၼႂ်းၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၶဝ်ၼႆႁႄ ၺႃးသူင်ႇတူဝ် ၵႂႃႇၶၢႆ တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉတီႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉၼႃႇ။ ပေႃးဢွၵ်ႇႁူင်းၵျႃး ၽႅၼ်ႉမႃးလႆႈယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈ မိူၼ်ၵူၼ်းယဝ်ႉ။ တီႈတၢင်ႉယၢၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း ၺႃးၼမ် ၼႃႇလိူင်ႈၸိူင်ႉၼႆ”- ဝႃႈၼႆ။ EOR 3 ၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းၼႆႉ မီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လၢႆလၢႆၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ယူႇသဝ်းတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးဝႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၽွင်းငမ်းတၢင်းၵၢၼ်တႄႉ ယူႇတႂ်ႈၵုမ်းၵမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉသေတႃႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မီးပႃးၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ (UWSA) ၊ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA) လႄႈ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉၶဝ် ၸႅၵ်ႇၵၼ်ယူႇသဝ်းတူင်ႉၼိုင်ဝႆႉသေတႃႉ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ် ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပၼ် ၸုမ်းၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈလႄႈ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ဢမ်ႇလႆႈယူႇသႃႇ မီးလွင်ႈမႆႈၸႂ်ဝႆႉယူႇတႃႇသေႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']
|
2025-08-06T15:00:00
|
https://shannews.org/archives/70473
|
လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် “ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ”
|
ယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ၊ ၵွၼ်းဢိူင်ႇလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းမီးယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ဝၢႆးလင်ပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းၼႆႉ မီးၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ မႃးထင်ယူႇသဝ်း ႁဵတ်းႁႃၵိၼ်ၼမ်လူၼ်ႉႁႅင်းသေ ၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵူၼ်း ၸၢဝ်းၶႄႇၶဝ် မႃးႁႃသိုဝ်ႉဢွင်ႈတီႈလိၼ်၊ ပၼ်ငိုၼ်းၵႃႈယႂ်ႇၶၼ်သုင် ႁႃၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈ ပိုတ်ႇႁူင်းပျေႃႇမူၼ်ႈ KTV ၊ ႁဵတ်းဢွင်ႈတီႈ တႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ် မႃးၵိၼ်လဝ်ႈ၊ ဢဝ်လွင်ႈၵိၼ် ၵျေႃႇလေႃႇၵွၵ်း ႁဵတ်းၼႃႈတိူဝ်ႈမၼ်းသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်သိုဝ်ႉ ၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ်တေႃႇၵၼ်ၼၼ်ႉ ၼမ်လိူင်ႇမႃးႁႅင်းတႄႉတႄႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း ၸိူဝ်းပဵၼ်ဢွၼ်ႇယိင်းဢွၼ်ႇၸၢႆး ဢႃယုပႆႇတဵမ် 18 ပီ ၶႂ်ႈဝႃႈတင်းမူတ်း (ၵမ်ႈၽွင်ႈတိုၵ်ႉမီးဢႃယု 12-13 ပီ) ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၽုင်ဢွၼ်ၵၼ် သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းပိတ်းပွတ်း၊ ပွႆႇၼူမ်း၊ ပွႆႇၶႃ၊ သမ်းလဵၼ်းသမ်းလၢႆး၊ လုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈ၊ ၵိၼ်လဝ်ႈလူၼ်ႉလိူဝ်သေ ၾိင်ႈယၢမ်ႈလူႉၼမ် ႁႅင်းၼႃႇယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၵၢၼ်ပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉပျေႃႇမူၼ်ႈ ၼမ်မႃးတိၵ်းတိၵ်းၼႆႉ မၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဝ်း ၾိင်ႈယၢမ်ႈလူႉၼမ်ႁႅင်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းလႄႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ႁိပ်ႈၼႅတ်ႈသေ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ၸတ်းၵၢၼ်တႃႇၸွႆႈထႅမ်ပၼ်လွင်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈထိုင်တီႈသေၵမ်းၶႃႈ။ ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ် ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၸိူဝ်းမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းတင်းသဵင်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉယူႇဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ 06/08/2025
|
['လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ယႃႈမဝ်းၵမ်']
|
2025-08-06T14:00:00
|
https://shannews.org/archives/70463
|
ၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈတီႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈၶၢႆႉပၢႆႈတင်းဝၢၼ်ႈ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်
|
ဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇလၢႆလၢႆတီႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၺႃးၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈတီႈယူႇႁိူၼ်းယေး သဵၼ်ႈတၢင်းလႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈ လူႉၵွႆတင်းၼမ်။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 02/08/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 10 မူင်းပၢႆ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႆလူင်းမႃးသေ ထူမ်ႈဢဝ်ၵႂႃႇႁိူၼ်းယေး သဵၼ်ႈတၢင်း တီႈဝၢၼ်ႈလွႆမွင်း (လွယ်မောင်း) လႄႈ ဝၢၼ်ႈထီႇဝႃးလီႇ (ထီဝါးလီ) ဢိူင်ႇထီႇပွင်း (ထီပေါင်း) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇတီႈ ႁူင်းထမ်ႇမရူင်ႇ ၼိူဝ်ဝဵင်းပၢင်လွင်း။ ၽူႈၵူၼ်းဢိူင်ႇထီႇပွင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼမ်ႉၼႆႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႆၶဝ်ႈႁိူၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေး၊ သဵၼ်ႈတၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႉၵွႆတင်းၼမ်။ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီး။ တီႈဝၢၼ်ႈလွႆမွင်းတႄႉ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူႉၵွႆၼမ်သေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉ လႆႈၶၢႆႉမႃးယူႇဝႆႉတီႈဝဵင်းမူတ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁိူၼ်းယေး ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈလူႉၵွႆၵႂႃႇ ဢမ်ႇယွမ်း 15 လင်၊ ႁူင်းႁဵၼ်းၵေႃႈ လူႉၵွႆပႅတ်ႈလင်ၼိုင်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေၶၢႆႉတီႈယူႇထႅင်ႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၶူဝ်းၼုင်ႈ၊ ၽႃႈၽႅၼ်ႇလႄႈ တၢင်းၵိၼ်ယႅမ်ႉဝႆႉၼႆ – ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈပီၵၢႆ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉၵူၺ်း ယၢမ်ႈၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈသေတႃႉ ပီၼႆႉ တိူဝ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း လွင်ႈလူႉသုမ်းၵေႃႈ ၼမ်ႁႅင်း။ ဝၢၼ်ႈလွႆမွင်း(လွယ်မောင်း) တင်း ထီႇဝႃးလီႇၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈတိၼ်လွႆမွင်း။ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းပၢင်လွင်း မွၵ်ႈ 2 လၵ်း။ ပေႃးၶၢဝ်းၾူၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၵႆႉလႆလူင်းမႃးထူမ်ႈသႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေးလႄႈ သူၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ EORO 2 ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ၊ ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ၊ ပၢင်လႃႈ (ပၢင်းတရႃႉ) ၊ ယႂႃႇငၢၼ်ႇလႄႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လူႉၵွႆၼမ်။
|
['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-08-06T18:30:00
|
https://shannews.org/archives/70462
|
မၢၵ်ႇလူင်ၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊ ၽီႁုင်မိူင်းႁီႊရူဝ်ႊသျီႊမႃႊ – ၼႃႊၵႃႊသႃႊၵီႊ ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် လီၵူဝ်မွၵ်ႈလႂ်
|
ပီ 1945 လိူၼ်ဢေႃးၵတ်ႉသ် ဝၼ်းတီႈ 6 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း 15 မိၼိတ်ႉၼၼ်ႉ သိုၵ်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇပွမ်းလူင် ဢၼုမိဝ်ႇ (ၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊ) သႂ်ႇၼိူဝ်ဝဵင်းလူင် ႁီႊရူဝ်ႊသျီႊမႃႊ မိူင်းၵျပၼ်ႊ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ 3 ဝၼ်း ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 9 ဢေႃႊၵတ်ႉသ် 1945 သမ်ႉပွႆႇသႂ်ႇၼိူဝ်ဝဵင်းလူင် ၼႃႊၵႃႊသႃႊၵီႊထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈ ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ၵေႃႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇလီငၢမ်း။ ထိုင်မႃးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁိုင်ၼၢၼ်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 80 ပီယဝ်ႉသေတႃႉ ၽေးၽီႁုင်လူင်ၽွင်းၶၢဝ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉလွၵ်ႇၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းလုမ်ႈၾႃႉယူႇတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ မၢၵ်ႇလူင်ႁႅင်းထၢတ်ႈၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊ ဢၼ်ဢမေႊရိၵၼ်ႊပွႆႇသႂ်ႇမိူင်းၵျပၼ်ႊ ၽွင်းသိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈၵမ်းသွင်တေယဝ်ႉတူဝ်ႈသုတ်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ – လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်မၢၵ်ႇလူင်ၽီႁုင်ဢၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်ႊပၢင်တိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉ ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း လႄႈ ပွၵ်ႈလဵဝ်ၼႂ်းပိုၼ်း ။ ၽွင်းၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလူင်ႁီႊရူဝ်ႊသျီႊမႃႊ လႄႈ ဝဵင်းလူင် ၼႃႊၵႃႊသႃႊၵီႊ လူႉတၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇထၢတ်ႈၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊလူင်ၼႆႉမီး 118000 ၵေႃႉလႆႈဝႃႈ 4 ပုၼ်ႈၼႆႉ တၢႆ 1 ပုၼ်ႈ။ ဢၼ်ဢမ်ႇတၢႆသေၵိုတ်းဝႆႉၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၸဵပ်းမႆႈၶႆႈၼၢဝ် ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ပႅၵ်ႇလၢၵ်ႇ၊ ထိုင်ၸူဝ်ႈလုၵ်ႈပၢၼ်လၢၼ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇၶႅင်ႁႅင်းပႅတ်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းလီလီသေၵိုတ်းဝႆႉၼႆႉ မီးလဵၵ်ႉၵႄႇဢႄႇမၢင်ႁႅင်းၼႃႇ။ ၼႂ်းၵူၼ်းၵၢမ်ႇလီလူင်လၢင်ၼၼ်ႉ ပႃးတင်းၼၢင်း ၵီႊၵူဝ်ႊဢူဝ်ႊၵူႊရႃႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇပီႇပီႇသီႇ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ်မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼေဝႃႈ – ၽွင်းၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းလႆႈဢႃယုမွၵ်ႈ 8 ၶူပ်ႇ။ မၼ်းၼၢင်းတိုၵ်ႉမီးယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်။ ၽွင်းမၢၵ်ႇၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊတူၵ်းသႂ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၾႆးတႅၵ်ႇလႅင်းႁိူဝ်ႈလူင်ၵႂႃႇတင်းမိူင်းသေ ဢမ်ႇႁိုင်သင်ၵေႃႈမီးၵႂၼ်းလႄႈၶီႈတဝ်ႈၶၢဝ်ၶၢဝ် တူၵ်းလူင်းမႃးသႂ်ႇသမ်ႉပေႃးတဵမ်ဝဵင်းၵႂႃႇမူတ်း။ မႄႈလႄႈပီႈၼၢင်းမၼ်းတႄႉတၢႆၵႂႃႇတင်း 4 ၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆ။ မၼ်းၼၢင်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – ဝၢႆးလင်လႆႈႁၼ်ၾုၼ်ႇၵႂၼ်းၶီႈတဝ်ႈၶၢဝ်ယဝ်ႉ လႆႈယိၼ်းသႅဝ်ဢၢႆၾႆးမႆႈၶူၼ်ႁူဝ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈလႆႈႁၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၾႆးမႆႈႁုပ်ႇသႂ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သိူဝ်ႈၶူဝ်းၶဝ်ၵေႃႈ ယွၵ်းယွႆ ၼိူဝ်ႉၼင်ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉလၢၼ်ႈသေ ယၢတ်ႇတူၵ်းလိၼ်ပူၵ်ႈပၢၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ Photo- Wiki-မၢၵ်ႇလူင် Little Boy ဢၼ်ဢမေႊရိၵၼ်ႊပိုတ်းယိုဝ်းသ်ႂႇတီႈဝဵင်းလူင် Hiroshima တီႈမိူင်းၵျပၼ်ႊ မၢၵ်ႇႁႅင်းထၢတ်ႈ ၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊ ဢၼ်ပွႆႇသႂ်ႇတီႈမိူင်းၵျပၼ်ႊမိူဝ်ႈ 80 ပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ မီးၸိုဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ Little Boy လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢႆး။ ဢဝ်ထၢတ်ႈ ယူႊရေႊၼီႊယမ်ႊ 235 သေႁဵတ်းဝႆႉ။ ဢဝ်ၼိဝ်ႊထရွၼ်ႊ သေပိုတ်းသႂ်ႇ ယူႊရေႊၼီႊယမ်ႊ ဢၢႆႊသူဝ်ႊတူတ်ႉ။ သၢင်ႈဝႆႉႁႂ်ႈ ပိုတ်းသႂ်ႇၵၼ်လၢႆလၢႆၵမ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ယူႊရေႊၼီႊယမ်ႊ 235 ၼၼ်ႉတႅၵ်ႇၵႂႃႇပဵၼ် သီႊရီႊယမ်ႊ – လႅတ်ႊထူပ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ သေၸင်ႇ တႅၵ်ႇၽူင်ႉႁႅင်းယႂ်ႇသုတ်း။ၸင်ႇဝႃႈ ႁႅင်းမၢၵ်ႇထၢတ်ႈၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊ ဢၼ်တႅၵ်ႇတီႈဝဵင်းလူင်ႁီႊရူဝ်ႊသျီႊမႃႊၼႆႉ ပဵင်းၵၼ်တင်းႁႅင်းမၢၵ်ႇယၢမ်းၽီလူးလူင် TNT မွၵ်ႈ 15000 တၼ်ႊ ၼႆႉ- ၼႆ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးထၢတ်ႈ ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊၶိၼ်ႇမွင်ႇၺဵဝ်ႇ ၵေႃႈယၢမ်ႈလၢတ်ႈတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ VOA ၼင်ႇၼႆ။ လွင်ႈလူႉသုမ်းတႄႉ ၽွင်းၼၼ်ႉ 65% ၶွင်ဝဵင်းလူင် ႁီႊရူဝ်ႊသျီႊမႃႊ လႆႈလူႉလႅဝ်ၽွင်ယွႆႈမူတ်း။ ၵူၼ်း 7 မိုၼ်ႇပၢႆၼႆႉ ဢမ်ႇတၼ်းႁူႉတူဝ်လွင်ႈဝႃႈ တၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင်ၼႆႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၸဵမ်ႁိူၼ်းယေး ရူတ်ႉၵႃး၊ တူၼ်ႈမႆႉ ၊မႃမႅဝ်းသတ်းပႃးၸဵမ်ၵူၼ်း ဢၼ်မီးၼႂ်းၶွပ်ႇတူင်ႇ 11.4 မီႊတႃႊ ပၼ်ႇမူၼ်း တီႈဢၼ်မၢၵ်ႇလူင်ၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊတူၵ်းသႂ်ႇၼၼ်ႉ ယဵၼ်းပဵၼ်ၽွင်တဝ်ႈၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းလၢႆမိၼိတ်ႉၵူၺ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶၢဝ်းတၢင်း 1 ပီ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းသေ လႆႈသႅဝ်ဢၢႆမၢၵ်ႇထၢတ်ႈၼိဝ်းၶလီႊယႃႊၼၼ်ႉ ၸင်ႇတၢႆၵႂႃႇထႅင်ႈ မွၵ်ႈ 1 သႅၼ်ၵေႃႉ။ ၾၢင်ႁၢင်ႈမိူင်း Hiroshima ဝၢႆးလင်ၺႃးမၢၵ်ႇၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊ Little Boy ႁဝ်းၶႃႈဝူၼ်ႉဝႃႈမၢၵ်ႇလူင်ၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊ ဢၼ်တူၵ်းတီႈ ႁီႊရူဝ်ႊသျီႊမႃႊၼႆႉႁႅင်းၼႃႇယဝ်ႉၼႆ- တီႈတႄႉမၼ်း ဝၢႆးၼၼ်ႉ 3 ဝၼ်း မၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်တူၵ်းတီႈဝဵင်းၼႃႊၵႃႊသႃႊၵီႊ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉသ် 1945 ၼၼ်ႉသမ်ႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁႅင်းလိူဝ် Little Boy ၼႆႉထႅင်ႈ။ ၼၼ်ႉသမ်ႉသႂ်ႇၸိုဝ်ႈမၢၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ “Fat Man” atomic bomb ။ ဢဝ်ႁႅင်းထၢတ်ႈ ပလူႊတူဝ်ႊၼီႊယမ်ႊ ဢၢႆႊသူဝ်ႊတူတ်ႉသေႁဵတ်းဝႆႉ။ ႁႅင်းမၢၵ်ႇလုၵ်ႈၼႆႉ ပဵင်းၵၼ်တင်း မၢၵ်ႇယၢမ်း TNT မွၵ်ႈ 20000 တၼ်ႊ။ ႁႅင်းလိူဝ်မၢၵ်ႇဢၼ်ပွႆႇတီႈ ႁီႊရူဝ်ႊသျီႊမႃး။ ၵူၼ်းပၢၼ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်လွတ်ႈၽေးမႃးထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉလုင်း မီႊၵီႊဢူဝ်ႊ သၢႆႊၶီႊ ၼၼ်ႉတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇတၢႆသေတႃႉ ၽႂ်ပဵၼ်ၽႂ်ပေႃးဢမ်ႇႁူႉလႆႈ။ တွင်းၵေႃႈဢမ်ႇတွင်းၼႃႈတႃၶဝ်လႆႈယဝ်ႉ ၺႃးၾႆးႁုပ်ႇ ၵႂၼ်းထၢတ်ႈႁုပ်ႇသႂ်ႇ။ လီတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄၵျႃႉ- ဝႃႈၼႆ။ Photo- Wiki-မၢၵ်ႇလူင် Fatman ဢၼ်ဢမေႊရိၵၼ်ႊပိုတ်းယိုဝ်းသ်ႂႇတီႈဝဵင်းလူင် ၼႃႊၵႃႊသႃႊၵီႉ တီႈမိူင်းၵျပၼ်ႊ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်တင်းလုမ်ႈၾႃႉ ၶႂ်ႈမိူၼ်ငဝ်းလၢႆးၽွင်း သိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈသွင်ၼၼ်ႉဝႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူင်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈတင်းမၢၵ်ႇႁႅင်းထၢတ်ႈၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊၵမ်ႈၼမ်။ လုင်းမီႊၵီႊဢူဝ်ႊ သၢႆႊၶီႊ လႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇတၢႆၽွင်းၼၼ်ႉသေလွတ်ႈမႃး ယူႇလီလိပ်းၶီးတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၼၼ်ႉဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ -ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၵူဝ်ပဵၼ်ပိုၼ်းသွၼ်ႉႁွႆး ၵူဝ်မိူၼ်ၶိုၼ်းပၢၼ်သိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈသွင်ၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၾၢင်ႁၢင်ႈမိူင်း ၼႃးႊၵႃးသႃးၵီႊဝၢႆးလင်ၺႃးမၢၵ်ႇၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊ Fat Man လုင်းမီႊၵီႊဢူဝ်ႊ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း ရတ်ႉသျႃႊလႄႈ ယူႊၶရဵၼ်ႊ ၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆး တူၵ်းၸႂ်တႄႉတႄႉ။ မၼ်းၸၢႆးဝူၼ်ႉဝႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းတင်းလုမ်ႈၾႃႉတေဢမ်ႇလႆႈထူပ်း လွင်ႈလီၵူဝ်လူင်ၼင်ႇမၼ်းၸၢႆးထူပ်းၼၼ်ႉ – မၼ်းၸၢႆးတၵ်းလႆႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼေ လွင်ႈပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်မၼ်းၸၢႆးထူပ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းလၢႆလႆႈႁူႉ- ဝႃႈၼႆ။ သၻွၵ်ႊႁူမ်ႊ – ဢိၼ်ႊသတီႊၵျုတ်ႉလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉတႄႉၶူၼ်ႉၶႂႃႉၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆသေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မၢၵ်ႇလူင်ၼိဝ်ႊၶီႊယႃႊ မီးယူႇ 12000 လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ပဵၼ်ၽေးဢၼ်လီၵူဝ်လူင်လၢင်သေတႃႉၵူၼ်းႁဝ်းတိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇယိပ်းဝႆႉၼႂ်းမိုဝ်းယူႇၸိူင်ႉၼႆၼႆႉပဵၼ်ယွၼ်ႉ ဢဝ်ဝႆႉလွၵ်ႇငိုတ်ႈၸူးၵၼ် ၽွင်းထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ် လွၵ်ႇငိုတ်ႈတႃႇႁဵတ်းၶဵၼ်တေႃႇ ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇတီႈသူၼ်မွၵ်ႇၵၢင်ဝဵင်းလူင် ႁီႊရူဝ်ႊသျီႊမႃႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တီႈသဝ်ႁိၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လူင်ၼၼ်ႉ ပဵဝ်ၾႆးတႄႉတိုၵ်ႉလုၵ်ႉမႆႈယူႇဝၼ်းဝၼ်းၶိုၼ်းၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၵျပၼ်ႊဢွၼ်ၵၼ်တႅပ်းတတ်းဝႃႈ – ပေႃးယႃႉ/ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉမၢၵ်ႇလူင်ၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊလႆႈမူတ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇတေမွတ်ႇပႅတ်ႈပဵဝ်ၾႆးၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင်- BBC- VOA- Wiki
|
['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'Featured']
|
2025-08-06T11:00:00
|
https://shannews.org/archives/70457
|
ထႆးတင်း ၵမ်ႇပူးၶျႃး ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တီႈမိူင်းမလေးသျႃး တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်
|
ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈထဵင်မေႃးၵၼ်ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်သေ တႃႇတေၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၸုမ်းပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်း ၸွမ်းၵၢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ထႆးတင်း ၵမ်ႇပူးၶျႃး တႄႇႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် တီႈမိူင်းမလေးသျႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 05/08/2025 ၵႂႃႇ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 4 ဝၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/07/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ သိုၵ်းထႆးတင်း ၵမ်ႇပူးၶျႃး ပဵၼ်ပၼ်ႁႃထဵင်မေႃးၵၼ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်။ မိူဝ်ႈၽွင်းပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင် 4 ဝၼ်းယဝ်ႉ ယူႇတီႈ မိူင်းမလေးသျႃး လႆႈၶဝ်ႈယူႇၵၢင်သေ ငူပ်ႉငီႉပၼ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉ မိူင်းမလေးသျႃး လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊဝႆႉ။ မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်ၵမ်းႁႅၵ်ႈၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ၸၼ်ႉၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႇ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽူႈတၢင်တူဝ် မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊတင်း မိူင်းၶႄႇၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ဝႃႈ ၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ထႆးတင်း ၵမ်ႇပူးၶျႃးၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈမၢပ်ႇၼႄးတၢင်ႇတၢင်းၽိတ်းတေႃႇၵၼ်ဝႆႉယူႇလႄႈ ပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ ၸင်ႇတေမီးလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈလႆႈတႅတ်ႈတေႃး။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပိုၼ်ႉတီႈၵျွင်းၽြႃးၵဝ်ႇၵႄႇ ဢၼ်မီးတီႈလႅၼ်လိၼ်သွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉသေ ထႆးတင်းၵမ်ႇပူးၶျႃး ယၢမ်ႈမီးပၼ်ႁႃထဵင်မေႃးၵၼ်မႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2011 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃးယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ တႄႇဢဝ် ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊတေႃႇထိုင် လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ (ၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ်) ၊ ၵူၼ်းသိုၵ်းသွင်ၾၢႆႇ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ 20 ပၢႆ။ EORO 1 ထိုင်မႃး ၼႂ်းလိူၼ်မေႊ ပီ 2025 ၼႆႉသမ်ႉ ယွၼ်ႉသွင်ၸိုင်ႈမိူင်း မီးလွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႅင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းၵမ်ႇပူးၶျႃး လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ထိုင်မႃးၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉသမ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းထႆး ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်သေ မၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ဝၢႆးၼၼ် တႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး ၾၢႆႇမိူင်းထႆး ၸႂ်ႉတိုဝ်းႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း၊ မၢၵ်ႇ ၼူၾႆးသေ တိုၵ်းတေႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းၵႄႈၵၢင်သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း တိူဝ်းၶဵင်ႈၶႅင်ၶိုၼ်ႈမႃး ၼႆယဝ်ႉ။
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်မိူင်း']
|
2025-08-05T22:27:11
|
https://shannews.org/archives/70452
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၾၢႆလူင် မိူင်းပၢႆး ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ
|
တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ30/07/2025 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 4/8/2025 ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်ဢမ်ႇထၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းလၢႆလၢႆဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းပၢင်လွင်း ၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ ၊ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၊ ၾၢႆၶုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆၼွင်း မႄႈၼမ်ႉ ၼမ်ႉၵေး လူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းၶဝ်ႈ ၼွင်ၾၢႆၶုၼ် ၼမ်ႉၸမ်လူၼ်ႉၾၢႆမိူင်းပၢႆး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇသင်သေ ပိုတ်ႇၾၢႆလူင် မိူင်းပၢႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 2/8/2025 ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ႁၢင်ႈၵဝ်ႇ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး ( Crd to Phekhon Shan Youth Network ) ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၾၢႆၶုၼ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ- “ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇလႄႈ ၼမ်ႉၾၢႆၵေႃႈၸမ်လူၼ်ႉ ၊ ပေႃးဢမ်ႇပိုတ်ႇၾၢႆ မိူင်းပၢႆး ပွတ်းတင်း ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈသမ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈၶိုၼ်ႈသုင် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်ၵေႃႈလႆႈပိုတ်ႇၼမ်ႉ။ ပေႃးပိုတ်ႇၾၢႆ ၼမ်ႉသမ်ႉထူမ်ႈပႃးတိူၵ်ႇႁၢႆႈလွၵ်းၼႃးၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းပၢႆးတင်းၼမ်”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေး ၼမ်ႉယူႇယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတင်း ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး လွႆၶေႃ လႄႈ ဝၢၼ်ႈၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈပၢႆႈၽေးၼမ်ႉ လႆႈၶၢႆႉယူႇတီႈလွတ်ႈၽေးဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈၶၢႆႉယူႇဝႆႉတီႈသုင် ယွၼ်ႉပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးပၢင်တိုၵ်းဝႆႉႁိုင်ယဝ်ႉလႄႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးမီးၼမ် ၊ ၼမ်ႉတေထူမ်ႈသူၼ်ႁႆႈလွၵ်းၼႃးဢၼ်မီးၼႂ်ထုင်ႉမိူင်းပၢႆး မွၵ်ႈ1 ႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်ႊ ၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၾၢႆၼမ်ႉ မိူင်းပၢႆး( Crd to Phekhon Shan Youth Network ) သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၾၢႆၼမ်ႉ မိူင်းပၢႆး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 2/8/2025 သေတႃႉ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢမ်ႇယွမ်းလူင်း ၼမ်ႉတိုၵ်ႉထူမ်ႈဝႆႉယူႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈယူႇဝႆႉ တီႈလွတ်ႈၽေးၼမ်ႉဝႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ ၼႂ်းလိူၼ် ဢေႃႊၵၢတ်ႉသ် ပီ 2024 တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 422 ပိုတ်ႇၾၢႆၼမ်ႉမိူင်းပၢႆးလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇပွၵ်ႉၺွင်ႇဝၢႆး (ညောင်ဝိုင်း) လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၽွင်းတေႃး (ဖောင်းတော) ၊ ဝၢၼ်ႈၽြႃးလႅင်(ဘုရားနီ) ၊ ၽြႃးၽိူၵ်ႇ (ဘုရားဖြူ) ၊ ဢၼ်ယူႇၸမ်ၼမ်ႉမႄႈၽီလူး (ဘီလူးချောင်း) ထုၵ်ႇၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း ႁိုင်မွၵ်ႈ 1 လိူၼ်ၼႆႉဝႃႈၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']
|
2025-08-05T16:00:00
|
https://shannews.org/archives/70442
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇႁႅၼ်းသိုၵ်းမုင်ႈၸူး TNLA သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇၼွင်ၶဵဝ် – မိူင်းၵုတ်ႈ
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၽႅၼ်ၸတ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA သေ ယိုတ်းၵုမ်းဢဝ်လႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်တင်းသဵင်ႈယဝ်ႉၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုပ်ႇၸတ်းငႃးသိုၵ်း လုၵ်ႉတၢင်းလႅၼ်လိၼ် ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် – ၼွင်ၶဵဝ် ၶိုၼ်ႈၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၵႂႃႇဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼၼ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႄႈ PDF ၸိူဝ်းတူင်ႉၼိုင်ယူႇ ၼႂ်းထုင်ႉၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တႄႇၵၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်လႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တင်းသဵင်ႈယဝ်ႉ သၢႆငႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈသဵၼ်ႈတၢင်းၽႄ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၵႂႃႇတၢင်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၽႃႇၺႃးသိုၵ်းတဢၢင်းလႄႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF သေ တင်းသွင်ၾၢႆႇလႆႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၼႂ်းထုင်ႉၼၼ်ႉဝႆႉၼႆ – ၵူၼ်းႁပ်ႉႁူႉၸွမ်း ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် “ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းၽႄဢုမ်တီး ၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ယိုဝ်းၵၼ်တင်း PDF ၶဝ်ယူႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် သိမ်းဢဝ်လႆႈတီႈ သုမ်ႇသၢႆႇ (သုံးဆယ်) လႄႈ သူၺ်ႇၵျႃႇဢိၼ်းယဝ်ႉႁႄ ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ပူၼ်ႉမႃး တၢင်းၽႄ ႁူဝ်ၶူဝ်ယဝ်ႉ။ သၢႆငႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်း ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈ ၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ မႃးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ယူႇ ၵျွၵ်ႉမႄးဢွၼ်ႇတင်း တၢၼ်ႇပူဝ်ႇၼၼ်ႉယူႇ”။ ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ငႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းၽႄဢုမ်တီး ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈမႃးၵုမ်းၵမ် လႆႈဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ်လႄႈ ဝၢၼ်ႈသုမ်ႇသၢႆႇ ဢၼ်မီးၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၼွင်ၶဵဝ် – မိူင်းၵုတ်ႈၼၼ်ႉသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိူင်ႈတရူၼ်ႊလႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်းသႂ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း ၼႆယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ငႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်း ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃး TNLA တင်း PDF ၶဝ်ငွႆးယိုဝ်းသေ သၢႆငႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသဵၼ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶူဝ် ဢၼ်ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းၶွႆႈ ၵႂႃႇဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် – ၼွင်ၶဵဝ် – မိူင်းၵုတ်ႈၼၼ်ႉဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တႄႇဝၼ်းတီႈ 29 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊတေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်းၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ ဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ပိူဝ်ႈတႃႇမူၼ်ႉမႄးၶူဝ် ဝႃႈၼႆ။ EORO 1 ယၢမ်လဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သဵင်ၵွင်ႈဢမ်ႇတႅၵ်ႇပၼ်းမိူၼ် မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ယဵၼ်ဝႆႉယူႇၼႆသေတႃႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ႁႅၼ်းၵူၼ်းၸတ်းငႃးသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၼွင်ၶဵဝ် – မိူင်းၵုတ်ႈသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းပႃး ၶိူင်ႈတရူၼ်ႊၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသၢႆသိုၵ်း မီးလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈၵႂႃႇ ၵမ်းလွႆးလွႆးယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-08-05T17:00:00
|
https://shannews.org/archives/70431
|
ၵူၼ်းထူပ်းၽေးသိုၵ်းဝဵင်းပၢင်းလွင်း ထုၵ်ႇ PNO ၵဵပ်းငိုၼ်း ၵဵပ်းၵူၼ်းတႃႇႁၢပ်ႇၵၼ်သိုၵ်းထႅင်ႈ
|
ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းPNO ၵဵပ်းငိုၼ်းတီႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၸိူဝ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတူၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၊ ၵဵပ်းၵူၼ်းတႃႇၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပႃးထႅင်ႈ။ တႄႇႁၢင်လိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း လူင်းၵဵပ်းငိုၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတူၵ်း ၼိုင်ႈႁိူၼ်းလႂ် တေလႆႈပၼ် 5သႅၼ်ပျႃး ။ ဢမ်ႇပၼ်ဢမ်ႇလႆႈ တေလႆႈပၼ်ႁႂ်ႈယဝ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 15/8/2025 လွၵ်ႇငိုတ်ႈပႃးၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၼင်ႇၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတူၵ်း ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးၶႂ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၸိုင် လႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းၵမ်း 50 ၵေႃႉ။ ၽွင်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၵေႃႈ လႆႈပၼ်ငိုၼ်းတႃႇၸႂ်ႉၸၢႆႇၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ 5 သႅၼ်ထိုင် 7 သႅၼ်ပျႃး ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းပႃးဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ- ၽႅၼ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတူၵ်း ၵူၼ်းၸၢႆးဢႃယု 30 ပီလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ပေႃးတေပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတူၵ်းၼႆႉ လႆႈၽႄၵၼ်မိူဝ်း ၵမ်း 50 ၵေႃႉ၊ ပေႃးမိူဝ်းထိုင်ၵေႃႈ လႆႈပၼ် ပျီႇတူႉၸိတ်ႉၼိုင်ႈႁိူၼ်း 5 သႅၼ်ပျႃး၊ မၢင်ၸိူဝ်းလႆႈပၼ် 7 သႅၼ် ။ PNO ဝႃႈငိုၼ်းတႃႇၵမ်ႉၸွႆႈၶဝ်ၼႆ ၼၼ်ႉၼႃႇ ၊ တၢင်းဝၢၼ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈပၼ် 800 သႅၼ်ပျႃး ၊ယဝ်ႉၵေႃႈ တႃႇႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းၵေႃႈ တေလႆႈပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် ၵႂႃႇ ၶဝ်ဝႃႈၼႆ ”-ဝႃႈၼႆ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းႁၢမ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းသူၼ်ႁဵတ်းႁႆႈ ၊ ႁၢမ်ႈႁႃပူပႃ ဝႃႈၼႆပႃးထႅင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းႁႃပႃ ၼႂ်းၼွင်ၶၢႆၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း ဝႃႈၼႆ ။ “ၵၢၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်း ၊ ႁဵတ်းသူၼ်ႁဵတ်းႁႆႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ၊ ၵႂႃႇႁႃၵိၼ်ပႃၼႂ်းၼွင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ် ၊ ပေႃးဢမ်ႇဢွၵ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ် တေဢဝ်ငိုၼ်းတီႈလႂ်ပၼ်ဢၼ်ၶဝ်မႃးယွၼ်း ၊ တႃႇႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉ ပေႃးယၢပ်ႇယူႇယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇဝၢၼ်ႈၽြႃးလွႆ ၊ လိၼ်ပူၵ်ႇတႅၵ်ႇ ၊ ၺွင်ႇလေးပိၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ ၵဵပ်းငိုၼ်းတီႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း ၼႆယဝ်ႉ ။ ႁၢင်ႈပၢႆႉဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတူၵ်း ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼႆႉတေလႆႈပၼ် 5 သႅၼ် ၊ ၵူၼ်းၸၢႆးၼႂ်းဝၢၼ်ႈတႃႇ 25 ၵေႃႉၼႆႉ တေလႆႈပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် ၵႂႃႇႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆ ၊ ပေႃးႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉလႆႈ လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်းတႄႉ တေၸၢင်ႈသႂ်ႇငိုၼ်းဢၼ်ၶဝ်ယွၼ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၵႂႃႇႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇ ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇၶႂ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယဝ်ႉ ၊ ဢၼ်ၶိုၼ်းမိူဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ တေမိူဝ်းဢဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်းသေ သိုပ်ႇၵႂႃႇယူႇသဝ်းႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉ တၢင်ႇတီႈၼၼ်ႉၵူၺ်း ”-ဝႃႈၼႆ ။ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတူၵ်းၼႆႉ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းပၢင်လွင်း 22 လၵ်း ။ လင်ႁိူၼ်းမီး 200 ပၢႆ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး ႁဵင်ပၢႆ ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO လႄႈ ၸုမ်း ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ဢၼ်ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႂ်း လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်ပီ 2024 ၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတူၵ်း ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ယူႇၸွမ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၊ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ EOR 4 တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်းၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ်။ ၵၢင်ႉၵႄႇလူင်းၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်း တႃႇၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼိုင်ႈႁိူၼ်းလႂ် 15000 ပျႃး ။ တႄႇႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈသႂ်ႇငိုၼ်းၵူႈလိူၼ် တေႃႇထိုင်လိူၼ်ၼႆႉ မီး 8 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ ။
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']
|
2025-08-05T12:00:00
|
https://shannews.org/archives/70430
|
ပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း တႃႇဢုပ်ႇလွင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈမိူင်းမလေးသျႃး
|
တႄႇဝၼ်းတီႈ 04/08/2025 ၼႆႉမႃး ပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း တႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆသေ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ႁွင်ႉဢဝ်ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ၸွမ်း တီႈႁူင်းႁႅမ်း Putrajaya Marriott ဝဵင်းၵူဝ်ႊလူဝ်ႊလမ်ႊပူဝ်ႊ မိူင်းမလေးသျႃး။ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း တႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ မီးၶွင်ႇသီႇၵိူဝ်းၵုမ်လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (NUCC) ၊ ၶွမ်ႊမတီႊတႅၼ်းတၢင်သၽႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (CRPH) ၊ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (NUG) လႄႈ တူဝ်တႅၼ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်တေႃႇမႃးတီႈပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၵႂႃႇၸတ်းႁဵတ်း တီႈဝဵင်းၵူဝ်ႊလူဝ်ႊလမ်ႊပူဝ်ႊ မိူင်းမလေးသျႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23-26/06/2025 ၼၼ်ႉသေ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢွၼ်ၼမ်းၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 ၼႆႉသေ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းၼႆႉသေ ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵေႃႉႁူႉႁၼ်ၸွမ်းလွင်ႈၼႆႉ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ -“တင်းသဵင်ႈၼႆႉ မၼ်းတိုၼ်းမီးလွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ်ယူႇ။ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈမိူင်းမလေးသျႃး လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼၼ်ႉမႃး ၶတ်းၸႂ်ႁွင်ႉဢဝ် ၵူႈၸုမ်းၸုမ်းႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်။ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး လႆႈဢုပ်ႇၵၼ် လွင်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢွၼ်ၼမ်းၸတ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ဢၼ်မီးၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၼႆႉ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျုၼ်ႊပူၼ်ႉမႃး ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်တႅၼ်းၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်းသေတႃႉ ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ တူဝ်တႅၼ်းၾၢႆႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း။ ၽွင်းတိုၵ်ႉၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ၶိုၵ်ႉတွၼ်းယူႇၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉတိုဝ်းႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း၊ ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်လႄႈ ႁႅၼ်းဢဝ်သၢႆသိုၵ်း တပ်ႉပႆလိၼ်၊ ၶိူင်ႈတရူၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းသႂ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈ ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼၼ်ႉသေ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်း လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၵႂႃႇၸွမ်း တင်းၼမ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ။ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း (NLD) ဢၼ်လႆႈႁပ်ႉလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် တႃႇၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 03/08/2025 ၼႆႉ ဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမိူင်း ၼွၵ်ႈၼႆသေ ဢမ်ႇၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းသေတႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇလိၵ်ႈတုမ်ႉတွပ်ႇ ဢၼ်လႆႈတႅမ်ႈသူင်ႇတီႈတူဝ်တႅၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း မိူင်းမလေးသျႃး ဢၼ်ၵွင်ႉၵၢႆႇတင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ Othman Hashim ၼၼ်ႉ မီးၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင်တႃႇ 8 ၶေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈတုမ်ႉတွပ်ႇယိုၼ်ႈထိုင်တီႈ တူဝ်တႅၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမလေးသျႃးၼၼ်ႉ တုၵ်းယွၼ်းဝႆႉ ႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ၊ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ် ဢူးဝိၼ်းမိၼ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ ယွၼ်ႉၵၢၼ်မိူင်းတင်းသဵင်ႈ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုတ်းၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈမီးၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းလႄႈ ယွၼ်းယႃႇႁႂ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊ မၵ်းမၼ်ႈပၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်း ႁၢင်ပီ 2025 ၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽူႈၼမ်းၼႂ်းလူင်ၵဝ်ႇ ၽွင်းလူင် ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၵပ်းသိုပ်ႇမိူင်းၼွၵ်ႈ မိူင်းမလေးသျႃး Othman Hashim ၼႆႉ လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း တူဝ်တႅၼ်းၾၢႆႇၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း တႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်လူင် ဢႃႊသီႊယၼ်ႊ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 09/01/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ။ EOR 4 ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းပရူႊၼၢႆႊ၊ မိူင်းၵမ်ႇပူးၶျႃး၊ မိူင်းဢိၼ်ႊတူဝ်ႊၼီးသျႃးလႄႈ မိူင်းလၢဝ်း ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းၵၼ်မႃး ၼိုင်ႈၸိုင်ႈမိူင်းလႂ် ၼိုင်ႈပီယဝ်ႉသေ ၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း 5 ၶေႃႈ တႃႇၵိုတ်းယိုတ်း ၵၢၼ်ႁုၵ်းႁၢႆႉ ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း၊ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇ ဢူဝ်း တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ၊ မၵ်းမၼ်ႈ ၽွင်းတၢင်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မိူင်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊ၊ ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈတိုဝ်ႉတၢင်း တႃႇၵမ်ႉၸွႆႈလႆႈ ၵူၼ်းတေႃႇၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ်လႄႈ ပႃးၸဵမ် ၶေႃႈတႃႇ ႁႂ်ႈတူဝ်တႅၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း ဢႃႊသီႊယၼ်ႊ ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇထိုင်လႆႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း']
|
2025-08-05T11:00:00
|
https://shannews.org/archives/70420
|
မိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းထႆး ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း MOU ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ
|
ၶွင်ႇသီႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (MPC) ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈ ဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇလႄႈ ၶွင်ႇသီႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ မိူင်းထႆး (NPCT) ႁူမ်ႈ ၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း MOU တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ငၢၼ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸိုင်ႈမိူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 01/08/2025 ၼႆႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၶွင်ႇသီႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (MPC) တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ တိၼ်ႇထုၼ်းဢူး၊ ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ဢူးဢေးၶျၢၼ်း (ဦးအေးချမ်း) လုၵ်ႈၸၢႆး ဢူးၸူဝ်းတဵင်း ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇလႄႈ ၸွမ်သိုၵ်းၾၢႆႇတပ်ႉၼမ်ႉ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း မၢႆ (2) ဢူးယေးမိၼ်းၸူဝ်းလႄႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၾၢႆႇၶွင်ႇသီႇ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမိူင်းထႆး (NPCT) Mr. Chavarong Limpattamapanee ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈသေ ႁူပ်ႉထူပ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း MOU ၵၼ်ၵႂႃႇတီႈမိူင်းၵွၵ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး။ – မိူင်းမၢၼ်ႈတင်း မိူင်းထႆး ႁူမ်ႈၵၼ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်း MOU ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ဢူးၸူဝ်းတဵင်း ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇလႄႈ ၸွမ်သိုၵ်းၾၢႆႇတပ်ႉၼမ်ႉ ဢူးဢေးၶျၢၼ်းၼႆႉ ပဵၼ် ၵူၼ်းၵေႃႉၵမ်ႉထႅမ် ႁၼ်လီၸွမ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း မိူဝ်ႈပီ 2021 ၼၼ်ႉသေ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵေႃႉၵႆႉလၢတ်ႈ သႄႉသွမ်းလွင်ႈဢမ်ႇလီတီႈၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းဢမ်ႇယူႇတႂ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းလႄႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်လွတ်ႈလႅဝ်း မီးယိူင်းဢၢၼ်းႁဵတ်းသၢင်ႈတႃႇႁႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် ၶၵ်ႉတွၼ်ႈတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယူႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ MPC တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ တိၼ်ႇထုၼ်းဢူးၵေႃႈ မိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီ 2020 ၼၼ်ႉ ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ် ၽူႈတႅၼ်း ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ (USDP) တႂ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈမႃး။ EOR 4 လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 31/07/2025 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 02/08/2025 ၼႆႉ ၸုမ်းၶွင်ႇသီႇ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (မိူင်းမၢၼ်ႈ) MPC ၼႆႉ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇလဵပ်ႈ ႁဵၼ်း ၼႂ်းၶွင်ႇသီႇ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမိူင်းထႆး တီႈႁူင်းဢိတ်ႇဢွၵ်ႇလိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ Bangkok Post ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမိူင်းထႆး (NBT) လႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် မႁႃႇၶျႆးၶေႉပိူၼ်ႉထီႊဝီႊ (มหาชัยเคเบิลทีวี) Mahachai Cable TV ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']
|
2025-08-05T18:00:00
|
https://shannews.org/archives/70393
|
ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ဢႅဝ်ႇႁႃပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ လုၵ်ႉလႂ်မႃး
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ လၢႆးပၼ်ၶေႃႈပူင်ၶေႃႈၸီႉသင်ႇ တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းလႄႈ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ် သေပွႆႇမၢၵ်ႇတိုၵ်းတေႃး ၸင်ႇၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးလိူဝ်သေၵဝ်ႇ – ၸုမ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ တီႈငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉလူမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼႆႉ တိုၼ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း၊ helicopter ၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇမွၵ်ႈ 200 လမ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ်တေၵႂႃႇတိုၵ်းတေႃးလႆႈဝႆးၽႂ်း မိူဝ်ႈၽွင်းလႆႈႁပ်ႉၶၢဝ်ႇ/ပဝ်ႉမၢႆဢၼ်တေလႆႈ ပိုတ်းယိုဝ်း – ၸုမ်းၾၢႆႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၵၢၼ်သိုၵ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လႄႈ ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ (MDSI) ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ မၢၵ်ႇဢၼ်ႁိူဝ်းမိၼ်တေဢဝ်ၵႂႃႇပွႆႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈႁူင်းၸၢၵ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇပၼ်ဝႆႉယူႇ။ သင်ၽတ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်တူၺ်းၸိုင် မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ၼိုင်ႈပီပၢႆၼၼ်ႉ လွင်ႈႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇၼႆႉ 3 ဝၼ်းၸင်ႇမီး 1 ပွၵ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃးယၢမ်းလဵဝ် ႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇမီးယူႇ ၵူႈဝၼ်း ။ လၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၼႆႉပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ် ။ ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉလုၵ်ႉလႂ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ။ တပ်ႉလူမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ႁိူဝ်းမိၼ်လႄႈ မၢၵ်ႇပွမ်းတူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉယူႇတႃႇသေႇ ၸုမ်း MDSI လၢတ်ႈဝႃႈ – ပိူင်လူင်မၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတမ်းဝၢင်း ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းဝႆႉ တီႈငဝ်ႈငုၼ်း တပ်ႉလူမ်းၶဝ် 8 တီႈ ၼႆယဝ်ႉ။ MDSI ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် ၶွတ်ႇၽွတ်းမီးဝႆႉပႃးၵူၼ်းသိုၵ်း ၸိူဝ်းယၢမ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သေႁဵတ်း CDM ဝႆႉ ။ တပ်ႉလူမ်း(လေတပ်စခန်း) သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 8 တီႈၼၼ်ႉပဵၼ် ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉလူမ်း မၵူၺ်း၊ တပ်ႉလူမ်း တတႃးဢူး ၊ တပ်ႉလူမ်း မေႃႇပီႇ ၊ တပ်ႉလူမ်း ၼေႇပီႇတေႃႇ ၊ ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉလူမ်း ၾၢႆႇၾိုၵ်းသွၼ် ၵၢၼ် မိၼ် (သျႅၼ်းတႄး/မိတ်ႉထီႇလႃႇ) ၊ ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉလူမ်း တွင်ႇငူႇ ၊ ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉလူမ်း ၼမ်ႉၸၢင် လႄႈ ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉလူမ်း ပတဵင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇတီႈ တပ်ႉလူမ်း မိင်ႇၵလႃႇတူင်ႇ ၊ ဝဵင်းၸေႈၼႃး (မျိတ်ႉၵျီးၼႃး) ၊ မူင်ႇယႂႃႇ ၊ ႁူမ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်း (ႁူမ်းမလိၼ်း) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းႁိူဝ်းမိၼ် တူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉယူႇ။ ၾၢႆႇငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉလူမ်း လႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉပၼ် မၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်းယၢမ်း လႄႈ ႁိူဝ်းမိၼ်ဢမ်ႇ ယွမ်း 220 လမ်း၊ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသႅၼ်း Yak – 130 ၊ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း SU-30 ၊ MiG -29 ၊ ႁိူဝ်းမိၼ် helicopter လႄႈ ႁိူဝ်းမိၼ်ၾၢႆႇတေႃႉသူင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈလူဝ်ႇငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ႁိူဝ်းမိၼ်ၸိူဝ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉ ၼၼ်ႉတေ ဢမ်ႇယူႇဝႆႉတီႈၵဝ်ႇတီႈလဵဝ် ။ တေၶၢႆႉလႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇမႃး ဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ မၢၵ်ႇဢၼ် ႁိူဝ်းမိၼ်တေဢဝ်ၵႂႃႇပွႆႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ် ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းၵူၺ်း ။ ၸွမ်းၼင်ႇ လွင်ႈလူဝ်ႇသေ တေႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉယူႇ လၢႆလၢႆသႅၼ်း ။ ႁူင်းၸၢၵ်ႈ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵပၸ 3 လႄႈ ၵပၸ 21 ႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉပၼ်ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ မၢၵ်ႇပွမ်း သႅၼ်းလဵၵ်ႉၼႆႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇတီႈ ၵပၸ 3 သေ သႅၼ်းယႂ်ႇသမ်ႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇတီႈ ၵပၸ 21 ။ မၢၵ်ႇဢၼ် ႁိူဝ်းမိၼ်ဢဝ်ၵႂႃႇပွႆႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းယဝ်ႉသေ ဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵမ်းလဵဝ်၊ ပေႃးတူၺ်းတီႈ မၢၵ်ႇၵလႅတ်ႉသတႃႇ ဢၼ်ဢဝ်ၵႂႃႇပွႆႇတီႈၼႂ်းမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ ပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼႆႉ တိုၵ်ႉႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20 လိူၼ် April ပီ 2025 ၼႆႉၵူၺ်း။ ၼင်ႇႁိုဝ် ႁိူဝ်းမိၼ်တေပွႆႇမၢၵ်ႇလႆႈ ဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇ လိုဝ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈတိူဝ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇပၼ် မၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်းယၢမ်းဝႆႉယူႇ ။ လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ လွၵ်းလၢႆးပၼ်ၶေႃႈပူင်ၶေႃႈၸီႉသင်ႇ လႄႈ လွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၶၢဝ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆး ဢၼ်လႆႈထူပ်းၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းသေ ၶိုၼ်းမႄးလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၼီးပိဝ်ႇႁႃႇ ၊ ပိူင်ၵၢၼ် ပၼ်ၶေႃႈပူင်ၶေႃႈၸီႉသင်ႇ ၊ မႄးယုၵ်ႉမုၼ်းၸၼ်ႉ တပ်ႉလူမ်းဝႆႉယူႇလႄႈ တေၸၢင်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ် သေ တိုၵ်းတေႃးမႃးၼမ်လိူဝ်ၼႆႉထႅင်ႈၼႆ – ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ် ထတ်းသၢင်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵွၼ်ၼႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆႇယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ တႃႇတေယွၼ်း ဢဵၼ်ႁႅင်းၾၢႆႇတပ်ႉလူမ်း မႃးၸွႆႈ ပိုတ်းယိုဝ်း ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ လႆႈတၢင်ႇယွၼ်းၶိုၼ်ႈ ၵမ်းၸၼ်ႉၸၼ်ႉတေႃႇပေႃးထိုင်တီႈ လုမ်းငဝ်ႈငုၼ်း ၾၢႆႇၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄ (တပ်ႉလိၼ်) – ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံး(ကြည်း)၊ ယူႇတီႈ ၵႅမ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း ၸူဝ်း ဝိၼ်း ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းသေ ပၼ်ၶေႃပူင်။ Yak-130 မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး တႃႇႁိူဝ်းမိၼ်တေလႆႈၶႂၢင်ႉ ၵႂႃႇပိုတ်းယိုဝ်းၸွႆႈ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၢၵ်ႉ ဢၼ်ၾၢႆႇတပ်ႉလိၼ် ၶဝ်တၢင်ႇယွၼ်းမႃး လႄႈ တႃႇၵႂႃႇပိုတ်းယိုဝ်း ၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း (ၸၼ်ႉမႁႃႇပိဝ်ႇႁႃႇ) ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸၼ်ႉငဝ်ႈငုၼ်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ တၢင်းသွင်ဢၼ် ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢိင်ၼိူဝ် ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင်မႃးသေ တႃႇလႆႈၶႂၢင်ႉၵႂႃႇပိုတ်းယိုဝ်းၸွႆႈ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆး ၶိုၵ်ႉၶၢၵ်ႉၼၼ်ႉ ယိုၼ်ႈတၢင်ႇယွၼ်းတီႈ ၽူႈၵွၼ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း (စစ်ဆင်ရေးတပ်မှူး) ၊ ၽူႈၵွၼ်း တပ်ႉမ (တပ်မမှူး) လႄႈ ၽူႈၵွၼ်းတိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈလႆႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ပဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်တိုၵ်း ၸၼ်ႉမႁႃႇပိဝ်ႇႁႃႇတႄႉ ယူႇတီႈ ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ႁူမ်ႈၵၼ် – JOC (ပူးတွဲစစ်ဆင်ရေးကွပ်ကွဲမှုဌာန) တေလႆႈတႅပ်းတတ်း။ တီႈၼႂ်း JOC ၼႆႉ တေပႃး ၵႅမ် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း ၊ ၽူႈၵွၼ်းၾၢႆႇၵုမ်းၵမ်ငူပ်ႉငီႉ တပ်ႉလိၼ်၊တပ်ႉၼမ်ႉ၊တပ်ႉလူမ်း (ညှိနှိုင်းကွပ်ကွဲရေးမှူး (ကြည်း၊ရေ၊လေ)) ၊ ႁူဝ်ၼႃႈၾၢႆႇၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း လႄႈ ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်းၾၢႆႇတပ်ႉလူမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ဢၼ်ႁိူဝ်းမိၼ်သွပ်ႇၶၢဝ်ႇ လႆႈမႃးလႄႈ ၶၢဝ်ႇဢၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသူင်ႇမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ် ငဝ်းလၢႆးလႄႈ ပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ်သေ တေၸႂ်ႉၶိူင်မိၼ်သႅၼ်းလႂ် လႄႈ မၢၵ်ႇသႅၼ်းလႂ်ၼႆၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်း JOC တေလႆႈတႅပ်းတတ်း။ သင်ပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆ ဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇၸိုင် ၼင်ႇႁိုဝ် ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းတေဢမ်ႇႁူဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိူဝ်း ၶဵင်ႈၶႅင်ဝႆႉ ၼႂ်းလွၵ်းလၢႆး ပၼ်ၶေႃႈပူင်ၶေႃႈၸီႉသင်ႇ။ ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉလူမ်း လႄႈ ၽူႈၶပ်း ႁိူဝ်းမိၼ် (pilot) တေဢမ်ႇႁူႉဝႆႉလူင်ႈၼႃႈဝႃႈ ပဝ်ႉမၢႆဢၼ်တေလႆႈၵႂႃႇပိုတ်းယိုဝ်းပဵၼ်တီႈလႂ် ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁိူဝ်းမိၼ်သႅၼ်း Y8 ၼႆႉ မိူဝ်ႈၽွင်းၸမ်တေမိၼ် ဢမ်ႇၼၼ်ႉ မိၼ်ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတီႈၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇပၼ်ၶေႃႈပူင်/ၸင်ႇ လႆႈႁူႉ ဢွင်ႈတီႈပဝ်ႉမၢႆဢၼ်တေလႆႈၵႂႃႇ တိုၵ်းတေႃး ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽိူမ်ႉၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ၽိူမ်ႉထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၾၢႆႇတပ်ႉလူမ်း ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ငိုၼ်းၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇၾၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်း မိူင်းမၢၼ်ႈမီး 5 ပီႊလီႊယၼ်ႊ ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႇလႃႇ၊ ၼမ်လိူဝ်သေၼႂ်းပီ 2023 တႃႇ 66 % – ၸုမ်း SIPRI ငဝ်ႈလုမ်းပၵ်းတီႈ မိူင်းသုၺ်ႊတိၼ်ႊ ႁၢႆးငၢၼ်း ဝႆႉၼင်ႇ ၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢေးသျႃး တင်း ပိုၼ်ႉတီႈသမုတ်ႇတရႃႇ (Asia and Oceania) ၼႆႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်တိူဝ်းၽိူမ်ႉၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၾၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ FTC-2000 ၸွမ်းၼင်ႇ ၽိူမ်ႉထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်း ၾၢႆႇတပ်ႉလူမ်းၼႆသေ ၼႂ်းဝၼ်းၵေႃႇတင်ႈ တပ်ႉလူမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶွပ်ႈ တဵမ် 77 ပီ ၼႂ်းပီ 2024 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ဢွၵ်ႇမႃးၼႄ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသႅၼ်း FTC-2000G (6) လမ်း၊ ႁိူဝ်းမိၼ်ၾၢႆႇတေႃႉသူင်ႇသႅၼ်း Y-8 (1) လမ်း လႄႈ ႁိူဝ်းမိၼ်သႅၼ်း Mi-17 (6) လမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈႁူင်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ(သႅၼ်းယႂ်ႇ) သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၵၸ – 10 မိတ်ႉထီႇလႃႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇတီႈမိူင်းၶႄႇ မႃးတၢပ်ႈသႂ်ႇဢဝ် တီႈၼႂ်းမိူင်းႁင်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉ ႁိူဝ်းမိၼ်သႅၼ်း Yak – 130 ၊ K- 8 လႄႈ FTC – 2000G ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁိူဝ်းမိၼ် SU – 30 လႄႈ MiG – 29 ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ မိူင်းရၢတ်ႉသျႃးသမ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ပိုတ်းယိုဝ်း ပဝ်ႉမၢႆဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ။ SU-30 တႃႇႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း တေမိၼ်ၵႂႃႇတိုၵ်းတေႃး ၼိုင်ႈၵမ်းၼၼ်ႉ သင်ပဵၼ်ႁိူဝ်းမိၼ်သႅၼ်း SU 30 ၸိုင် သဵင်ႈၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ 10,700 ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႇလႃႇ ၊ ႁိူဝ်းမိၼ် MiG-29 သမ်ႉသဵင်ႈၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇယူႇမွၵ်ႈ 6500 တေႃႇလႃႇ။ လွင်ႈၼႆႉ ၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႆႉပႃး ၵႃႈၼမ်ႉမၼ်းႁိူဝ်းမိၼ်တႃႇ 1 ၸူဝ်ႈမူင်း လႄႈ ၵႃႈမူၼ်ႉမႄး လုမ်းလႃးႁိူဝ်းမိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼပ်ႉသွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉသေ တႃႇႁိူဝ်းမိၼ်တေမိၼ်ၵႂႃႇ တိုၵ်းတေႃးၼိုင်ႈၵမ်းၼႆႉ တီႈဢေႇ သုတ်း လႆႈၸႂ်ႉငိုၼ်းယူႇမွၵ်ႈ 1320 ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႇလႃႇ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈမုၼ်းတီႈ ၸုမ်းၺၢၼ်ႇလိၼ်းတိတ်ႉ ဢၼ်ပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ် တိုၵ်းတေႃးၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းလိူၼ်မေႇ ပီ 2025 ၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းတေႃး ဢမ်ႇယွမ်း 8 ပွၵ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းငိုၼ်းယူႇ 1 မိုၼ်ႇတေႃႇလႃႇပၢႆ။ ၾၢႆႇလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းတေႃးၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ မီးၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 7-8 လိူၼ်ပီ 2025 ၼႆႉ သင်တႅၵ်ႈၵၼ်တင်း ၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ် ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၸိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းတေႃးၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး 2 ပုၼ်ႈ။ ၊ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း လူႉတၢႆၵေႃႈၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး ၸုမ်းၺၢၼ်ႇလိၼ်းတိတ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈပီ 2024 ၼၼ်ႉ တႄႇဢဝ်လိူၼ် January – လိူၼ် April (ၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ်) သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းတေႃး 819 ၵမ်း၊ ၵူၼ်းလူႉတၢႆမီး 359 ၵေႃႉ ၊ မၢတ်ၸဵပ်း 756 ၵေႃႉ ။ ထိုင်မႃးၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းတေႃး 1005 ၵမ်း ၊ ၵူၼ်းလူႉတၢႆမီး 665 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 1236 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်းတေႃးဢွင်ႈတီႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ယူႇသဝ်းၼႆႉသေတႃႉ ဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆသမ်ႉ ပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ် ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသႅၼ်း SU 30 ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃး ဝၢႆးလင်ၼႆႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈ ငိၼ်းသဵင် ၊ ဝၢႆးမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇယဝ်ႉ ၸင်ႇလႆႈႁူႉဝႃႈ ႁိူဝ်းမိၼ်မႃးၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီး ၵူၼ်း လူႉတၢႆၼမ် /လူႉတၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်း တေလႆႈႁပ်ႉႁူႉၶၢဝ်ႇငၢဝ်း လွင်ႈႁိူဝ်းမိၼ် လႄႈ တႃႇတေၵႅတ်ႇၶႄတူဝ်ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ၾၢႆႇၽူႈဢုပ်ႇပိူင်ႇ လႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ်ၵူၼ်း မိူင်းလႆႈ ထိုင်တီႈ။ ယွၼ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ မၢင်ၸိူဝ်းဢမ်ႇႁတ်းၼွၼ်းလပ်းသေ တုမ်ႉ တိူဝ်ႉထိုင် ပၢႆးၸႂ်ၵေႃႈမီး ၼႆယဝ်ႉ။ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵျီႊတီႊဝႃႊ ၶွၼ်ႊဝႅၼ်ႊသျိၼ်ႊ မတ်ႉတႃ 14 ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၽိူမ်ႉထႅမ် 2 ၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ – သိုၵ်းၼႆႉ ႁၢမ်ႈယႃႉၶူဝ်းၶွင်လမ်ႇလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်း မိူၼ်ၼင်ႇ လိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ဢၼ်ၽုၵ်ႈသွမ်ႈဝႆႉမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ၊ သူၼ်-ၶွၵ်ႈလဵင်ႉသတ်း ၊ ႁူဝ်ၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ၊ ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႃးလႃး။ EOR 3 ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈဝႆႉပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆၵၢၼ်သိုၵ်း တေဢမ်ႇလႆႈပိုတ်းယိုဝ်းလႃးလႃး ႁိုဝ် တေဢမ်ႇလႆႈတိူဝ်ႉလႃးလႃးၼႆႉပဵၼ် -ႁူင်းယႃ ႁွင်ႈယႃ၊ ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ဢွင်ႈတီႈၵိူဝ်းယမ်၊ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉဝၢၼ်ႈသူၼ်၊ ႁႆႈၼႃးမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ၊ ႁူင်းၵၢၼ်ႁူင်းၸၢၵ်ႈဢၼ်ၸၢင်ႈတႅၵ်ႇပဵၼ်ၵွင်ႉငူၼ်ႉမီးၽေးတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ- ဝႃႈၼႆသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉၸွမ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ၵျီႊၼီႊဝႃႊၶွၼ်ႊဝႅၼ်ႊသျိၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ဢၼ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းသင်သေၶေႃႈ။ ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်း မႃးပိုတ်းယိုဝ်းႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ထိုင်ၼႂ်းဝဵင်းယဝ်ႉ။
|
['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'Featured']
|
2025-08-09T09:00:00
|
https://shannews.org/archives/70390
|
ယွၼ်ႉသင်လႄႈႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းၶွင်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၺႃးယိုဝ်းတူၵ်းငၢႆႈ – ပဵၼ်သႅၼ်းလႂ်လၢႆလၢႆ
|
တႃႇတေလႆႈႁၼ် ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ဝီႊတီႊယူဝ်ႊ ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈတဵင်ႇဝႆႉ ပွတ်းတွၼ်ႈၶိူင်ႈမိၼ် သေပွတ်းသေတွၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇငၢႆႈ၊ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ၼၢၼ်းလႆႈႁၼ်ဝႆႉ။ သင်ဝႃႈႁၼ်မႅၼ်းၺႃးၼႆၵေႃႈ ပွင်ႇဝႃႈ ၶိူင်ႈမိၼ်ၼၼ်ႉ ၺႃးယိုဝ်းတူၵ်း ဢမ်ႇၼၼ် ယၢတ်ႇတူၵ်းႁင်းၵူၺ်း ၵူၺ်း။ၼႂ်းပီၵၢႆမႃးပီၼႆႉ ၵႆႉလႆႈယိၼ်းၶၢဝ်ႇ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆႉၵႆႉၺႃးယိုဝ်းတူၵ်း။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယိုဝ်းႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းငၢႆႈပေႃးပဵၼ်ထၢၼ်ႇၼႆႉ။ ဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းတူၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉပဵၼ်ႁိူဝ်းမိၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်လၢႆလၢႆ ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈၶႅပ်းႁၢင်ႈ လႄႈ ဝီႊတီႊယူဝ်ႊ ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်း ယၢင်းလႅင်(KNDF) ၶဝ် တဵင်ႇဝႆႉပွတ်းတွၼ်ႈ ၶိူင်ႈမိၼ်ဢၼ်ၵွႆ သႅၼ်းFTC – 2000Gသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၼႂ်းဝဵင်း ၽႃသွင်ႇ(ဖားဆောင်း) ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင်။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ယိုဝ်းၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သႅၼ်း F-7 (ၶိူင်ႈ မိၼ် ဢၼ်မိူင်းၶႄႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇ) တူၵ်းတီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပလႄး၊ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ လႄႈ ၶလိပ်ႉဝီႊတီႊ ယူဝ်ႊ ၸွတ်ႇၽႄႈၵႂႃႇ တီႈၼိူဝ်သူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယိူဝ်ႊ မိူၼ်ၵၼ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ သိုဝ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ၸိူဝ်းမူတ်းဢႃယု မိူၼ်ၼင်ႇ သႅၼ်း F-7 သေ ၶိုၼ်းဢဝ်မႃးၸႂ်ႉတိုဝ်း တီႈ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ၶိူင်ႈမိၼ်သႅၼ်းFTC – 2000G ဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းတူၵ်းၼႆႉတႄႉ ပဵၼ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ဢၼ်တိုၵ်ႉတႄႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈပီ 2018 ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ လွင်ႈၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသႅၼ်းFTC – 2000G ၺႃးယိုဝ်းတူၵ်း တီႈၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပွၵ်ႈ ၵမ်းႁႅၵ်ႈယဝ်ႉ၊ယွၼ်ႉဝႃႈ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် January ပီ 2024 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၶၢင် KIA ၶဝ်ယၢမ်ႈယိုဝ်းတူၵ်း တီႈ ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ၊ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မႃးယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၶိူင်ႈမိၼ် သႅၼ်းFTC – 2000G ဢၼ်မိူင်းၶႄႇ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၶိူင်ႈမိၼ်သႅၼ်းFTC – 2000G ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသႅၼ်းမဝ် ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈၵူႈၾၢႆႇ မိူၼ်ၼင်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်တိုၵ်း ၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ် လႄႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်တိုၵ်း ၼိူဝ်လိၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းပဵၼ် ၶိူင်ႈမိၼ်သွပ်ႇၶၢဝ်ႇ လႄႈ မိူဝ်ႈၽွင်းလူဝ်ႇၶဝ်ႈၸမ်သေ ပိုတ်းယိုဝ်းၸွႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၾၢင်ႁၢင်ႈ ဝႅပ်ႇယၢင်ႇ(design) မၼ်းၵေႃႈ ၶူင်သၢင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉပၼ် တႃႇတေဢဝ်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၸၼ်ႉသုင် (Advanced Jet Trainer) ပႃး။ မိူဝ်ႈၽွင်းၶိူင်ႈမိၼ် သႅၼ်းၼႆႉဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈပဵၼ်မိူင်းဢၼ်တၢင်ႇသဵၼ်ႈမၢႆသင်ႇသိုဝ်ႉဝႆႉ ၸဝ်ႉ လိူဝ်ပိူၼ်ႈမိူင်းၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းၶွပ်ႈၶူပ်ႇ ပီၵွၼ်းသႅင် တပ်ႉလူမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းပီ 2022 ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈႁၼ်မီးပႃး ၶိူင်ႈမိၼ်သႅၼ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် တပ်ႉလူမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးဝႆႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သႅၼ်း FTC – 2000G ၼႆႉ 12 လမ်းယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶိူင်ႈမိၼ်သႅၼ်း FTC – 2000G ယၢတ်ႇတူၵ်းၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 3 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊလၢႆႊၼၼ်ႉသေ သိုၵ်းယၢင်းလႅင် (KNDF) တႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ပဵၼ်ၶဝ်ယိုဝ်းတူၵ်း ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ ၵပ်းသိုပ်ႇငဝ်ႈငုၼ်း သိုၵ်းယၢင်းလႅင်(KNDF) လၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 2 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊလၢႆႊ ယၢမ်းၵၢင်ၸဝ်ႉ မိူဝ်ႈၽွင်းၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း 4 လမ်းၵႂႃႇပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း ဝဵင်းၽႃသွင်ႇၼၼ်ႉ လႆႈယိုဝ်းတူၵ်းၶိူင်ႈမိၼ်လမ်းၼိုင်ႈ၊ ထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၵူၼ်း 2 ၵေႃႉ ဢၼ်လႅပ်ႈ တေပဵၼ် ၵူၼ်းၶပ်းၶိူင်ႈမိၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 3 လိူၼ်ၵျူၼ်ႊၼၼ်ႉ တႄႉ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ၵျူၼ်ႊလၢႆႊၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လမ်းၼိုင်ႈ ၽွင်း တိုၵ်ႉၾိုၵ်းၽွၼ်ႉမိၼ် ၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႆယူႇၼၼ်ႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶၢတ်ႇလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇသေ ႁၢႆလၢႆၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းၾၢႆႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ လႄႈ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ(MDSI) တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – လွင်ႈဝႃႈ သိုၵ်းယၢင်းလႅင် (KNDF) ၶဝ်ယိုဝ်းတူၵ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ၊ ယွၼ်ႉဝႃႈ ဝၼ်းဢၼ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶၢတ်ႇလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇလႄႈ ဝၼ်းဢၼ်သိုၵ်းယၢင်းလႅင်ၶဝ် ထူပ်းႁၼ်ဢွင်ႈ တီႈ ၶိူင်ႈမိၼ်တူၵ်းၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉဝၼ်းၼိုင်ႈ၊ ၺႃးယိုဝ်းတူၵ်းတႄႉလႅပ်ႈဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ၊ လႅပ်ႈတေယၢတ်ႇတူၵ်းၵႂႃႇ ႁင်းၵူၺ်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – လွၵ်းၶႅင်ၶိူင်ႈမိၼ် FTC – 2000G ၼၼ်ႉ လႅပ်ႈတေၶိုၼ်းယဵၼ်းပဵၼ် လွၵ်းဢူၼ်ႈၵႂႃႇ၊ ၶိူင်ႈမိၼ်လႅပ်ႈတေၺႃးယိုဝ်းတူၵ်း မိူဝ်ႈၽွင်းမိၼ်ၶဝ်ႈ ၵႂႃႇၸမ် သေ ၵႂႃႇပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း ဝႃႈၼႆ။ ၶိူင်မိၼ်မိူင်းၶႄႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၺႃးလွင်ႈလူႉသုမ်းထပ်းၵၼ်ဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 လိူၼ်ၵျူၼ်ႊၼၼ်ႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ယိုဝ်းတူၵ်းၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သႅၼ်း F-7 တီႈၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းပလႄး၊ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11 လိူၼ် November ပီ 2023 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သႅၼ်း K-8W ၺႃးယိုဝ်းတူၵ်းလမ်းၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင်။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ တီႉၺွပ်းလႆႈပႃးတူဝ်လိပ်း ၽူႈၶပ်းၶိူင်ႈမိၼ် ပဵၼ်ၸဝ်ႈႁၢၼ် ၶၢႆႇတၢၼ်ႉမူဝ်း။ ၶိူင်ႈမိၼ်သႅၼ်း K-8 ၼႆႉ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇ တင်း မိူင်းပႃႊၵိတ်ႊသတၼ်ႊ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉ။ ပဵၼ်သႅၼ်းၶိူင်ႈမိၼ်ၵျႅတ်ႉ ၶီႇလႆႈၸွမ်းၵၼ်သွင်ၵေႃႉသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉမိၼ်ဝႃႈၼႆသေ တႃႉ ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းပဵၼ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသႅၼ်းမဝ် ၵေႃႈလႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးဝႆႉ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသႅၼ်း K-8 26 လမ်း၊ ဢၼ်သင်ႇသိုဝ်ႉဝႆႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးထႅင်ႈယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမိူင်း ရၢတ်ႉသျႃး ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇထိုင် ႁူင်းၸၢၵ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢွၵ်ႇ ၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇတီႈ မိူင်းရၢတ်ႉသျႃး၊ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵႂႃႇထိုင်တီႈ ႁူင်းၸၢၵ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈ တီႈထုင်ႉ ဢူႇလၼ်ဢူႇတေး။ ထုင်ႉလိၼ် သၢႆႊပေႊရီႊယႃႊ လႄႈ ဢူႇလၼ်ဢူႇတေး ၼႆႉ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၵႆဝဵင်း ၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသေ ၵမ်ႈၼမ် ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈ ၵႂႃႇမႃးၵူၺ်း။ ႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉယူႇၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၶွင်မိူင်းရၢတ်ႉသျႃးႁဵတ်းဢွၵ်ႇသေ တၢင်တူဝ်ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇထိုင် တီႈဢွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လႄႈ မေးၼၢင်းမၼ်း တေႃႇၵျူႇၵျူႇလႃႉ ၼႆႉ ၶီႇတင်းႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈ Ulan-Ude Aviation Plant ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉသေ ၶီႇၵႂႃႇထိုင် တီႈဢွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈ၊ ၽွင်းမီး ယူႇၼိူဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ၼၼ်ႉ လိူၵ်ႈၾၢင်ႁၢင်ႈ Design ႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ တီႈဢွင်ႈ Ulan-Ude Aviation Plant ၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သင်ႇသိုဝ်ႉဝႆႉ ႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈထႅင်ႈ၊ ပဵၼ်သႅၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသင်ႇသိုဝ်ႉဝႆႉလၢႆလမ်း လွင်ႈႁူဝ်ယွႆႈၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ပႆႇလႆႈႁူႉတႅတ်ႈတေႃး။ EOR 3 ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ၸၼ်ႉသုင်သုတ်း ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးဝႆႉၼႆႉ ပဵၼ်သႅၼ်း SU-30 သေ မိူင်းရၢတ်ႉ သျႃးႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉ။ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း သႅၼ်းၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီးဝႆႉ 4 လမ်း။ ၸိုင်ႈမိူင်းၼိူဝ်လုမ်ႈၾႃႉပွတ်းတူၵ်း ၵမ်ႈၼမ် ပိၵ်ႉဢိုတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉလႄႈ ဝၢႆးလင်ၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇပိုင်ႈဢိင် ႁိူဝ်းမိၼ် ဢၼ်မိူင်းၶႄႇ လႄႈ မိူင်းရၢတ်ႉသျႃးႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။
|
['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'Featured', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-08-05T13:00:00
|
https://shannews.org/archives/70387
|
ႁႅင်းပုင်ႈၵၢၼ်တိုၵ်း ၼဵဝ်ၼိုၵ်းယိုတ်းယိုဝ်ႈၵႂႃႇယွၼ်ႉသင်
|
ၵၢၼ်ပိုတ်းတိုၵ်းတေႃႇ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၸႂ်ႉၸိုဝ်ႈၵၼ်ဝႃႈ Myanmar Spring Revolution ၼႆႉ ၽိူဝ်ႇယဵပ်ႇၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းသီႇပီပၢႆၶိုင်ႈၼႆ ဢဝ်ႁႅင်းပုင်ႈယေႃႈယူတ်ႇ ယိုဝ်ႈယိုတ်းထိူင်းထိူဝ်ႉၵႂႃႇပႅတ်ႈ ၼင်ႇႁူႉႁၼ်ငိၼ်းထိုင်ၵၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇလႆႈပွႆႇပၼ် ၼွင်ၶဵဝ်၊ ၽိတ်ႉၶျၢင်း ၸင်ႇတူၵ်းၸႂ်လႂ်တိုၼ်ႇ မႃးႁႃၶိုၼ်းၸုမ်းဢူၺ်းလီ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်ႁိုဝ်ၼႆ ထွမ်ႇတူၺ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ပၢင်ၵုမ်ၼႂ်းၵႄႈ TNLA လႄႈ လုၵ်ႈၸုမ်း FPNCC ၶဝ်သေၵေႃႈ လၢမ်းႁၼ်ၵၼ်လႆႈယူႇ၊ ထႃႈဢမ်ႇပႃး လွင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈတူၺ်းထိုင် ၶွင်ၸုမ်းဢူၺ်းလီၵဝ်ႇၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းႁႅင်းယႂ်ႇလိူဝ်ႁဝ်းတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈ သေဢမ်ႇၵႃး ၼႃႈလိၼ်ဢၼ်တိုၵ်းလႆႈဝႆႉ ယင်းတေပႃး ၶိုၼ်းၵႂႃႇၼႂ်းဝႆးဝႆးယူဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ယိၼ်းတူဝ်မႃးၽွင်ႈယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းၶိဝ်းၼႆႉ တီႈတၢင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇလႄႈသင်၊ တီႈတၢင်းၽႃၵၢၼ်ႉ မၢၼ်ႈမေႃႇလႄႈသင် လႆႈႁၼ်ၾၢႆႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းလေႃႇၶိုၼ်းပဵၼ်ယႂ်ႇပဵၼ်လူင်သေ ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႆႉ ၵႃႈလႆႈၼင်ႈထင်ႁပ်ႉတိုၵ်းၵူၺ်း။ ပေႃးပွႆႇႁႂ်ႈပဵၼ်ၼႆၵႂႃႇၸိုင် သၢႆငၢႆၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတေႃႇ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ သၢႆတၢင်းတေၸၢင်ႈ ဝင်ႇဝိူဝ်ႈၵႂႃႇၵွၼ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းပၢႆးၸိူင်းတိုၵ်း တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ၶွင် USIP ၸင်ႇထတ်းႁၼ်ဝႃႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တေႃႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၽႅဝ်ဝႆႉတီႈငၢမ်ႈတၢင်းၽႄယူႇၼႆယဝ်ႉ၊ ၶေႃႈဢၢင်ႈလွင်ႈတၢင်းမၼ်းၸမ်ႉ မီးယူႇသီႇႁႃႈၶေႃႈ။ ၼိုင်ႈ – ပိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်ၼၢၼ်းမႃးသေ ႁႅင်းတိုၵ်းၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶႂ်ႈဢူၼ်ႈၸွပ်ႈမႃးၼႆယဝ်ႉ။ သၽေႃးၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆႉ ၵႆႉလႄႇမၵ်းၶၢၼ်းၵၼ်သိပ်းပီၵူၺ်း၊ ၼမ်သုတ်းၵေႃႈ သိပ်းႁႃႈပီ။ ပေႃးႁိုင်လိူဝ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇ ၸၢင်ႈယိုင်ႈယိုတ်းၵႂႃႇလၢႆပႃႈလၢႆၾၢႆႇ။ ၼႂ်းႁႃႈပီ ၸုပ်ႈႁႅၵ်ႈၼႆႉ ႁႅင်းပုင်ႈမၼ်းၶိုၼ်ႇလိူဝ်သုတ်းလႄႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ပေႃးသိုပ်ႇတေႃႇၵႂႃႇလႆႈ ဢမ်ႇၾႃႈဢမ်ႇယွၼ်ႇၸိုင် ႁႃႈပီၸုပ်ႈသွင်ၼႆႉ ၵႆႉထိုင်တီႈ ဝၵ်ႉလႆႈဢွင်ႇပွႆးယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းႁၢင်ပီၸုပ်ႈႁႅၵ်ႈၼႆႉၵူၺ်း ပေႃးလႆႈႁၼ်ႁႅင်းပုင်ႈၵၢၼ်တိုၵ်းၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယူပ်ႈယွၼ်ႇလူင်းၵႂႃႇပႅတ်ႈၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်း ပဵၼ်ယွၼ်ႉႁႅင်းၵမ်ႉၵႅမ်ၾၢႆႇလင်ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ သွင် – ပိူဝ်ႈဢမ်ႇၶွတ်ႇၽၼ်ႈလႆႈပၢႆးဝူၼ်ႉၵၢၼ်မိူင်း ၼႅၼ်ႈၼႅၼ်ႈၼႃၼႃ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈတႄႇၵၢၼ်တိုၵ်းၵေႃႈ လုၵ်ႉမင်မႃးသိုဝ်ႈၽႂ်တၼ်းမၼ်းလႄႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းမီးထိုင်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇသေ ႁူႉဝႃႈလူဝ်ႇလႆႈတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်း ၸုမ်းသိုၵ်းယိုတ်းမိူင်းၼႆမိူၼ်ၵၼ်သေတႃႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်မိူင်းမႃးၸိုင် ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ်ႁပ်ႉႁဵတ်း ႁူဝ်ႁဵတ်းၵၼ်း ႁုပ်ႈၸၼ်ၶွတ်ႇၽၼ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်လႆႈၵွၼ်ႈလဵဝ်မမ်ႈလဵဝ်။ ၸင်ႇၼၼ် တၢင်းႁၼ်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇသေၵေႃႈ တႃႈမုင်ႈၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ဢဝ်ၽိူဝ်ႈဝဝ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ ၶေႃႈတီႈသၢမ် – ယၼ်ၼိူဝ်လွင်ႈတိုၵ်းသိမ်းလႆႈၼႃႈလိၼ်သေ ၽိူဝ်ႇတေၶွၼ်ႈႁႅင်းလီ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတႅၵ်ႇၸတ်ႉၵၼ်မႃး။ တူၺ်းတီႈ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ မိူင်းၶျၢင်း၊ ၸႄႈၵႅင်း၊ မၵူၺ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပိူဝ်ႈၶႅၼ်ၼႃႈလိၼ်တင်း ၽွၼ်းပၢင်ႈမၢၵ်ႈမီးသေ ပဵၼ်ၾႆးတၢင်းၼႂ်းႁိုင်းယူႇၵိုၼ်ႉၵိုၼ်ႉ ထိုင်တီႈၵူၼ်းမိူင်း ပေႃးၶႂ်ႈႁၼ်ပိူင်ႈယဝ်ႉ။ ပိူဝ်ႈယိုတ်းသိမ်းလႆႈၼႃႈလိၼ်သေ ၽိူဝ်ႇတေႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈမုင်ႈၼႃႈၵၢၼ်မိူင်းႁႅင်းယႂ်ႇ သမ်ႉၵူၺ်းႁဵတ်း ႁႂ်ႈဝႃႇတၶုၼ်ၵွၼ်ၶုၼ်ၵၢင်ႈ တႅၵ်ႇၽႄႈလိူင်ႇတိူဝ်းမႃးၵူၺ်း။ ၽႂ်တိုၵ်းလႆႈမၼ်းဢဝ်ၼႆ ပေႃးလၢႆးၼႆႉ သိုပ်ႇပဵၼ်ယႂ်ႇၵႂႃႇ တိုၼ်းမီးၽေးယႂ်ႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆဢေႃႈ။ တိုၵ်းပေႉလႆႈယဝ်ႉ တေဝၢင်းတမ်းတပ်ႉသေ ၵုမ်ႇၶိုင်ၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းယူႇ၊ သမ်ႉဢမ်ႇသိုပ်ႇ တိုၵ်းၶိုၼ်ႈၼႃႈလႆႈထႅင်ႈပႄႇ တၵ်းၺႃးလေႃႇတိုၵ်းၶိုၼ်း ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸၵၸ (စကစ) ၼႆႉ တိုၼ်းမၼ်ႈၸႂ်ဝႆႉဝႃႈ တေဢမ်ႇပၼ်ၽႂ်ပဵၼ်ၽူႈၵူႈၶႅင်ႇလႆႈမၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢႆသီႇ – ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၾၢႆႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတင်း ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ႁၢင်ႈမူၵ်ႇသွၵ်း ၵႂၢတ်ႇၶဝ်ႈတၵ်းမၼ်းၼၼ်ႉ သဵင်လင်လိူဝ်တိူဝ်းမႃး၊ ႁူႉယူႇဝႃႈ မၼ်းၸႂ်ႉၵႃႈၸွမ်း သဵင်ၵွင်ၵဝ်ႇၵူၺ်းၵေႃႈ ၸိူဝ်းၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ထိုင်တႃလႂ်ၵဵဝ်ႇတႃၼၼ်ႉၶဝ် တိုၵ်ႉၸူမ်းယွပ်ႇၸွမ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်မၢႆထွၼ် တႃႇၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယၢင်ႇ႞။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းတင်းၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ဢၼ်ၸၵၸ (စကစ) ၶိုင်ပွင်ယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁူႉယူႇဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဢၼ် ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ၊ ပေႃးထၢၼ်ႈဝႃႈ ၶႂ်ႈဢုပ်ႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ်တႄႉၼႆ ထီႈ႞သုတ်း မၼ်းတေလႆႈဢုပ်ႇတင်း တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ၊ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၸၵၸ ႁိမ်လိပ်းဢဝ်ဢႃႇၼႃႇၼႂ်းမိုဝ်းမၼ်းၼၢင်းသေ ၸင်ႇၵွႆႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၼ်ႁႃ တေႃႇထိုင်ပေႃးပိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တူဝ်ႈမိူင်း ၼၼ်ႉယိုင်။ တေမွတ်ႇႁၢႆပႅတ်ႈ လွင်ႈႁုၵ်းႁၢႆႉလူင်ဢၼ်ၼႆႉသေ ၶိုင်ဢုပ်ႇၸွမ်းၸုမ်းၸၢဝ်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇပိုတ်းတိုၵ်း ၵၼ်တင်းၶဝ်၊ ၸုမ်းၸၢဝ်းဢၼ်ၵိူဝ်းႁဵတ်းၶုၼ်ဢွမ်ႈဢွၼ်ႇ တႂ်ႈဢၢမ်းၼၢတ်ႈၶဝ် ၼၼ်ႉၵူၺ်းႁိုဝ် တေႁၼ်လႆႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်။ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ယူႇၾၢႆႇၸုမ်းၶတ်းၶၢၼ်ႉလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢမ်ႇဢဝ်ပၢႆးၼႄလႆႈ ႁႂ်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်း ၸဵမ်မိူင်းႁိမ်းႁွမ်း ပေႃးယွမ်းႁပ်ႉပွင်ႇၸႂ်။ ၶေႃႈလိုၼ်းသုတ်းတႄႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်မိူင်းၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ ၶၢႆႉထွၵ်ႇတဵၵ်းတဵင်မႃး၊ ၸမ်သုတ်းၵေႃႈ တေမီးမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်ႁူႉထိုင်ၵၼ်ယူႇဝႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်း ပဵၼ်ၼဵၼ်ပဵၼ်တႅၼ်း ၶွင်ၽွၼ်းပၢင်ႈမၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တေဝႃႈ ဢႃႊသီႊယၼ်ႊၵေႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႈၼမ် ၸုၵ်းၸင်ႈပၼ်ႁႅင်း ၾၢႆႇႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇ လူၺ်ႈလၢႆးၵတ်းယဵၼ်ၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈဝႃး မိူဝ်ႈသိုၼ်းၼႆႉၵူၺ်းတေႃႈၼင်ႇ ၸွမ်ၸိုင်ႈထရမ်ႉ ယင်းလူတ်းပၼ်သင်သျိၼ် တီႈၶရူဝ်ၼီ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၸိူဝ်းၸုၵ်းၸင်ႈပၼ် ၾၢႆႇၸၵၸ ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉလႄႈ ပေႃးတင်းဢမ်ႇသၢင်ႈလႆႈ လွင်ႈၼႅၼ်ႈၼႃၵၢၼ်မိူင်း ႁႂ်ႈပဵၼ်ပိုၵ်းလဵဝ်ၵၼ်တႄႉ ပိူဝ်ႈတႃႇၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တေယူႇၾၢႆႇပေႉပုၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမုင်ႈမွင်းလႆႈ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းလၢတ်ႈမႃး တင်းႁႃႈၶေႃႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်လႂ်ဢၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ ၶႂ်ႈၸပ်းမႅၼ်ႈ ၸင်ႇတေၸပ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶေႃႈဢၼ်ဝႃႈ ပႆႇသၢင်ႈလႆႈၵၢၼ်မိူင်းပိုၵ်းလဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉပႄႇ လႅပ်ႈၶႂ်ႈၸပ်းၸမ်တႃႇ ၵူႈၸုမ်းယူႇ၊ ပေႃးတူၺ်းပိူင်ပဵၼ်တႄႉၼႆ မၢင်ၸုမ်းႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၵၢၼ်ပူတ်းပႅတ်ႈလွၵ်းပိူင်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၵူၺ်း ၸင်ႇပဵၼ်ပိူင်လူင်၊ မၢင်ၸုမ်းသမ်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၾႅတ်ႊတရႄႊ ၸင်ႇၸႂ်ႈပိူင်လူင်။ မၢင်ၸိူဝ်းတႄႉ ၶၢၼ်ပၢၵ်ႇဝႃႈ တိုၵ်းတႃႇသၢင်ႈၶိုၼ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊတရႄႊ ၼႆယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးပဵၼ်မိူင်းၾႅတ်ႊတရႄႊမႃး ၸုမ်းလႂ်ၸၢဝ်းလႂ် ၽႂ်တေလႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈ ႁပ်ႉႁၢပ်ႇပုၼ်ႈၽွၼ်းသင်၊ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ တေလႆႈၽွၼ်းလီလူမ်ၸႂ်ဢီႈသင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်ႈယုမ်ႇယမ် ႁၼ်လႆႈသၵ်းၸႅင်ႈၼႆ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ် ႁပ်ႉပၢၵ်ႇသပ်းၸႅင်ႈၼႄလႆႈ။ EORO 1 ၾႅတ်ႊတရႄႊၼၼ်ႉ ဝႆႉသေၵမ်း႞၊ ပိူင်ယႂ်ႇ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈႁၼ်လွင်ႈသူၶဝ် ပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆတေႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇသေ ႁိမ်ၵၼ်သႆႉၵိၼ်ၸွမ်းႁိၼ်ႁႄႈသၽႃႇဝလႄႈ ၽွၼ်းပၢင်ႈမၢၵ်ႈမီးၼၼ်ႉၵူၺ်းၵွၼ်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ သမ်ႉပဵၼ်ယူႇငိၼ်းယူႇ ၶႂ်ႈၸွတ်ႇတူဝ်ႈၸွမ်းၼႃႈတီႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယဝ်ႉလႄႈ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တၵ်းလႆႈၶိုင်သၢင်ႈ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်တီႈၵူၼ်းမိူင်း ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၵွႆႈၶိုင်သၢင်ႈၵၢၼ်မိူင်းပဵၼ် ပိုၵ်းလဵဝ်လႆႈ ၶႂ်ႈဝႃႈၼႆယူႇယဝ်ႉ။
|
['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-08-05T10:32:13
|
https://shannews.org/archives/70381
|
ၾၢင်ႉ! သတ်းလဵင်ႉတီႈႁိူၼ်းၶူပ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းလဵၼ်ႈ ယႃႇဝႆႉမဝ်မၢင်
|
ၵၢပ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉ ၵႆႉႁၼ်လဵင်ႉလူသတ်းဝႆႉၵိုၵ်းႁိူၼ်းယေး ။ ဝႆႉၸႂ်မိူၼ်ၵူၼ်းႁူမ်ႈႁိူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလူးၵွၼ်ႇ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သတ်းဢၼ်ဢဝ်မႃးလဵင်ႉၵိုၵ်းႁိူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ႁၵ်ႉၶဝ်လၢႆလၢႆၵူၺ်း ဢမ်ႇမေႃလုမ်းလႃးၶဝ်ၸိုင် ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးတေႃႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်းယူႇ။ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁၵ်ႉမႃသေ လဵင်ႉမႃဝႆႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈသမ်းယႃႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ဝႆႉၼႆ ဢမ်ႇသၢင်ႇတေႃႇၺႃးၶူပ်းၶိုၼ်းသေ ၵွင်ႉမႃၼၼ်ႉ တေၸွတ်ႇၼႂ်းတူဝ် ၸၢင်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်မႃမႃႈ သေထိုင်တၢႆလႆႈ။ မိူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ပႆႇပိုတ်ႇပၢင်ႇ မိူင်းၼိုင်ႈလႄႈမိူင်းၼိုင်ႈ ပႆႇတိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်လႆႈၼၼ်ႉတႄႉ ၾိင်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလႄႈမိူင်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ပႆႇၶူၼ်းၶဝ်းလေႃးလႄးၵၼ်။ တိုၵ်ႉယူႇၸွမ်းၾိင်ႈၽႂ်ထုင်းမၼ်းၵူၺ်း။ ဝၢႆးသေ လူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်ၵၢပ်ႈဢၢႆႊထီႊယဝ်ႉတႄႉ ယူႇမိူင်းလႂ် ၵုၼ်လႂ်ၵေႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇႁူႉႁၼ်လွင်ႈၽႂ်မၼ်းလႆႈ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈ ႁူႉၾိင်ႈၵၼ်မႃးငၢႆႈငၢႆႈသေ ဢမ်ႇယူႇတီႈလဵဝ်ၵၼ်သေတႃႉ မေႃယိူင်ႈၵၼ်မႃး။ ၸဵမ်ဢဝ်လွင်ႈၵိၼ်လွင်ႈယူႇ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈတူင်ႉၼိုင်မိူၼ်ၵၼ်မႃး။ ပေႃးတူၺ်း လွင်ႈလဵင်ႉသတ်းတီႈႁိူၼ်းၼႆၵေႃႈ မေႃယိူင်ႈၵၼ် မေႃသူင်ၵၼ်မႃး။ ၵၢၼ်လဵင်ႉသတ်းတီႈႁိူၼ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈလၢႆပၢၵ်ႇပီပူၼ်ႉမႃးၵေႃႈ လဵင်ႉယူႇသေတႃႉ ဢမ်ႇသူႈဢဝ်ႁွပ်ႇဢဝ်ဢုမ်ႈ ဢမ်ႇသူႈဢဝ်ဝႆႉၼႂ်းႁိူၼ်းၼိူဝ်ၵူႇၼိူဝ်ၽိူၼ် ၊ ၵၢပ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉတႄႉ ဝႆႉမိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းႁူမ်ႈႁိူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ မိူဝ်ႈၸူဝ်ႈပူႇပၢၼ်မွၼ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ မီးလွင်ႈလဵင်ႉလူ မူမႃၵႃၵႆႇၵိုၵ်းႁိူၼ်းယူႇသေတႃႉ ၵမ်ႈၼမ်ဝႆႉၸွမ်း သၽႃႇဝ ပိူင်ပဵၼ်မၼ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇဢဝ်မႃးၸုပ်ႇမႃးၼူမ်။ၸူဝ်ႈႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 21 ၼႆႉတႄႉ မီးမႃးၵူႈလၢႆး မူ မႃ မႅဝ်း ၵႆႇ ၼူၵ်ႉ – လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းဢဝ်ငူး ဢဝ်ၶဵတ်ႇမႃးလဵင်ႉၵိုၵ်းႁိူၼ်းၵေႃႈ မီးမႃး။ ၼႂ်းတွၼ်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈ တၢင်းပဵၼ်မႃမႃႈ ဢၼ်ၾၢႆႇမၢၼ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ ခွေးရူး ၼႆၼၼ်ႉ။ တၢင်းပဵၼ်သႅၼ်းၼႆႉ သင်ဝႃႈ မၼ်းသေလႆႈပဵၼ်ယဝ်ႉ လူႉသဵင်ႈသၢႆၸႂ်လႆႈ။ မိူဝ်ႈပဵၼ်ယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလိူဝ်ၸႂ်ႁႅင်း ဢမ်ႇၵုမ်းတူဝ်ၵုမ်းၸႂ်လႆႈ။ ဢၼ်လႆႈ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်မႃမႃႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ယွၼ်ႉ သတ်းလဵင်ႉတီႈႁိူၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ မႃ ၊ မႅဝ်း ၊ မႃႉ ၊ ဝူဝ်း ၊ ပႄႉ လႄႈ သတ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇ ဝိင်ႇ ၊ မူၼ်ႈ ၊ မႃလိၼ် ၊ လိင်း ၊ ၸွၼ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ သတ်းထႅင်ႈလၢႆသႅၼ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈထႅင်ႈ။ တၢင်းပဵၼ်သႅၼ်းၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ၾၢႆႇပၢႆးမေႃယႃၶဝ်လၢတ်ႈတႄႉ တေႁွင်ႉဝႃႈ Rabies Virus ၊ ပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းသႅၼ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸပ်းမႃးတီႈသတ်း။ လွင်ႈဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ တိတ်းၸပ်းလႆႈၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၺႃးသတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶူပ်းၵူၺ်း မိူဝ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးႁွႆးၸဵပ်းသေတီႈတီႈ သမ်ႉၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးၼမ်ႉလၢႆးမႃႇမႅဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းလႆႈငၢႆႈ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးႁွႆးၸဵပ်းသင်ဝႆႉတႄႉ မႃ မႅဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လေးၵေႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်သင် ။ သင်ဝႃႈ ၺႃးၸိူဝ်ႉမႅင်းလႄႈ ၵွင်ႉငူၼ်ႉသတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လၢမ်းတူဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းတူဝ်ၵူၼ်းယဝ်ႉၸိုင် တေၸိုမ်းၶဝ်ႈထိုင် သၢႆဢႃရူင်ႇ ႁိုဝ် သၢႆလိူတ်ႈဢွၵ်းဢေႃႈၸိူဝ်း ၼႆႉၵမ်းလွႆးလွႆး။ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်မႃမႃႈ လၢမ်းၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းတူဝ်ယဝ်ႉတႄႉ ၼိူဝ်ႉလိူတ်ႇၼိူဝ်ႉမႆႈ တေၼၢဝ် ၊ ၶေႃးၸဵပ်း ၊ ဢမ်ႇၵိၼ်ဢမ်ႇယမ်ႉ ၊ ဢဵၼ်ၼႂ်းတူဝ်တေတိုတ်ႉတေၸၼ် တေၸၢင်ႈလိုမ်းတူဝ် ၊ ပဵၼ်ငၢၼ်း ၊ ႁူဝ်ၶႆႈ ၊ ၶူပ်းၶိုၼ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၾၢင်ႉ သတ်းလဵင်ႉတီႈႁိူၼ်းၶူပ်း သင်ဝႃႈ ႁၢင်ႈႁၢႆႉမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇတႄႉ ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း ၊ မီးၸႂ်ၵူဝ်ႁႄ ၊ တေၵူဝ်ၼမ်ႉၵူဝ်လူမ်း ၊ ၸႂ်ႁုပ်ႇၸႂ်ႁဵဝ် ၊ ၸႂ်သၼ်ႇ ၊ ၶႂ်ႈတဵၼ်ႈၶႂ်ႈမႃႈ ယွၼ်ႉသၢႆလိူတ်ႈဢွၵ်းဢေႃ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵဝ်ႇ၊ ၵၢမ်ႈၼိူဝ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ တေၸဵပ်း ၊ တေၶႂ်ႈဢေႃႉၶႂ်ႈႁၢၵ်ႈ ၊ ၼမ်ႉလၢႆးပုၼ်း ၊ ၼႃႈတႃတေပိူင်ႈ ၊ သင်ဝႃႈ ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ၵေႃႈ တေဢိုၼ်လူင်းၶေႃးယၢပ်ႇ ၊ ၶေႃးတေၶူမ်းတေၸဵပ်း ၊ တွင်ႉႁႄႈတွင်ႉၵႂႃႇ ၊ တီႈဢၼ်မီးႁွႆးၶူပ်းၼၼ်ႉ တေမႆႈတေလိူတ်ႇတေယူႇယၢပ်ႇၵိၼ်းၸႂ် ၊ ၵမ်းလိုၼ်း ၸၢင်ႈသုတ်းသဵင်ႈသၢႆၸႂ်။ သင်ဝႃႈ သတ်းသေသႅၼ်းသႅၼ်း ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၵေႃႈ တေမီးပိူင်ၾၢင်မၼ်းၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၊ တေမႃႈတေတဵၼ်ႈသေ လမ်းၶူပ်းတူဝ်ဢၼ်ၶဝ်ႁၼ် ၊ ၼမ်ႉၵႃႉတေယွႆႉ ၊ တေဢမ်ႇၵိၼ်ဢမ်ႇယမ်ႉ ၊ ၵမ်းလိုၼ်းထိုင်တီႈ ဢမ်ႇတူင်ႉတူဝ်လႆႈ ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ တေၺႃးမႃၶူပ်း မႅဝ်းၶူပ်းသေ တေၼႄပိူင်ၾၢင်တၢင်းပဵၼ်ၵမ်းလဵဝ် ။ ဢိင်ၼိူဝ် ႁႅင်းၵမ်ႉတူဝ်လီဢမ်ႇလီ ၊ ယူႇတီႈႁွႆးၸဵပ်းၼၼ်ႉ ၸမ်ႁႃႉၵႆဢွၵ်းဢေႃၼၼ်ႉသေ တၢင်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေၼႄပိူင်ၾၢင်မႃး။ သင်ဝႃႈ ပိူင်ၾၢင်တၢင်းပဵၼ်မႃမႃႈၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇယဝ်ႉတႄႉ ၵမ်ႈၼမ် တေယူတ်းယႃဢမ်ႇလႆႈသေ တေပဵၼ်ထိုင်သုတ်းသဵင်ႈသၢႆၸႂ်။ တေဢမ်ႇမီးယႃႈယႃဢၼ်လႂ် ယူတ်းယႃၶႅၼ်းလႆႈ ၼႆ မေႃယႃယိင်း CDM ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ သင်ဝႃႈ ၺႃးသတ်းသေသႅၼ်းသႅၼ်း ၶူပ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸိုင် ႁႂ်ႈဢဝ်ၼမ်ႉလၢင်ႉ ၊ ဢဝ်ၵွၼ်ႈသီ သုၵ်ႈလၢင်ႉပၼ် မွၵ်ႈ 15 မိၼိတ်ႉ ၊ ဢဝ်ၼမ်ႉယႃလၢင်ႉၸိူဝ်ႉမႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လၢင်ႉပႃး ။ မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ်ယူႇၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ လိူတ်ႈဢွၵ်ႇၼမ်ၸိုင် ႁႂ်ႈဢဝ်ၽႅၼ်ႇဢၼ်မူတ်းသႂ်ၼၼ်ႉ မႃးပူၵ်ႉဝႆႉ တူမ်းဝႆႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၵႂႃႇႁူင်းယႃ ႁွင်ႈယႃ ဢၼ်ၸမ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉသေ သမ်းယႃႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်သတ်း ၸဵမ်ပႃး တၢင်းပဵၼ်မႃမႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ၸင်ႇတေဢမ်ႇလႆႈၼႅင်ၸႂ်ဝၢႆးလင် ။ ႁူႉဝႆႉၶႅၼ်းသေဝႆႉႁူႉ – ႁႂ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇ မေႃလဵပ်ႈႁဵၼ်းဝႆႉပႃး လွင်ႈႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်မႃမႃႈ ၊ တေလႆႈသမ်းယႃ ၵိၼ်ယႃၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ မေႃယႃၶဝ်သင်ႇ လီတီႈသုတ်း။ သတ်းဢၼ်ယူႇၸွမ်းႁိူၼ်းယေးၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉမႃလႄႈမႅဝ်းၵူၺ်း သင်ဝႃႈ ပဵၼ်သတ်းလဵင်ႉလူဝႆႉတီႈႁိူၼ်းၸိုင် ႁႂ်ႈဢဝ်သမ်းယႃႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ဝႆႉ ၸင်ႇတေလွတ်ႈၽေး။ပိူင်ယႂ်ႇသုတ်းၵေႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈသတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သၵ်း ၶူပ်း ငၢၼ်ႈ ။ သင်ထူပ်းႁၼ် မႃ မႅဝ်း ဢၼ်ယူႇၶၢင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ မီးၸႂ်ငမ်းငဝ်းဝႃႈ တေမီးလူမ်းမႃမႃႈ ၼႆၸိုင် ႁႂ်ႈပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ် ၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းလႄႈသင် ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁႂ်ႈၵူၼ်းႁိမ်းဢမ်ႇႁႂ်ႈထူပ်းလွင်ႈႁၢႆႉၸႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ဝႆႉမဝ်မၢင်ၼိူဝ်လွင်ႈသတ်းသေ တၢႆယွၼ်ႉ တၢင်းပဵၼ်မႃမႃႈမႃး ၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉ။
|
['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'Featured']
|
2025-08-04T16:18:07
|
https://shannews.org/archives/70375
|
ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းဢမ်ႇယွမ်း 80 ၵေႃႉ
|
တႄႇႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ထိုင် ႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉသ် ထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ် ၸုမ်းသိုၵ်းတဢၢင်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်း ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝူင်ႈၵွႆး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း မိူင်း လူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း 75 ၵေႃႉ ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 4 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 10 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉ 6 တူၵ်းသႂ်ႇႁိမ်းၵၢတ်ႇ တႃႈရူတ်ႉၾႆး ၾၢႆႇၼႃႈႁွင်ႈယႃ “ၸေႇယႃႇၽဵဝ်း” ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇယွႆႈ လႄႈ တူၵ်းသႂ်ႇၾၢႆႇၼႃႈ ႁူင်းႁဵၼ်းသုၼ်ႇလဵဝ် “တေႃႇၶျေႃး” ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်းၵုမ်းၵမ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။ Photo- CJ-မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပွၵ်ႉ 6 ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ဝၼ်းတီႈ 4/8/2025 ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉယူႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ငိၼ်းဝႃႈ ၼၢင်းယိင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇၸွမ်း 3 ၵေႃႉ။ ၸၢၵ်ႇ မၢၵ်ႇသဵၼ်တိူဝ်ႉၺႃးသႂ်ႇဢိတ်းၼိုင်ႈလႄႈ ဢမ်ႇပေႃးလႆႈမႆႈၸႂ်ႁႅင်းၵႃႈႁိုဝ် ” ၼႆယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇၸုမ်းၶၢဝ်ႇ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ တိုတ်ႉတၢမ်းၵဵပ်းႁွမ်ဝႆႉ သဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇၸွမ်း ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင် ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူဝ်းပွႆႇၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်းၵမ် ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝူင်ႈၵွႆး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 25 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ 50 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈသဵၼ်ႈမီး 75 ၵေႃႉ။ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉပႃးၼႂ်း 63 ဝဵင်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 31/07/2025 ၼၼ်ႉဝဵင်းၼိုင်ႈသေ ၶဝ်ႈ ပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈဝဵင်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တေၸတ်းၽႅၼ်တိုၵ်းတေႃႇ ၼႆၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းပၵ်းတႃၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ဝဵင်းၸိူဝ်းပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈၺႃးႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉ ၵိၼ်ပႃးဝႃႈၼႆဝႆႉ။ Photo- CJ-မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပွၵ်ႉ 6 ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ဝၼ်းတီႈ 4/8/2025 မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 3 လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ ယၢမ်းတၢမ်းၶမ်ႈမွၵ်ႈ 2 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ ဢွင်ႈတီႈတပ်ႉၵဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလရ 23 ၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇလူင်ႁႅင်း 500 ပွင်ႊ တႃႇ 4 လုၵ်ႈသေတႃႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်ၼႂ်းဝၢင်း တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႇမၢၼ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 2 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၸၢင်း ၼႂ်းဝတ်ႉ(ၵျွင်း) ၼမ်ႉၸဵတ်းလိၼ်း တီႈပွၵ်ႉ 2 ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ်ႇ တီႇၽဵဝ်ႈၼႂ်းဝၢင်းၵျွင်းသေ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ်လႄႈ တိူဝ်ႉၺႃးတိၼ်ၾၢႆႇၶႂႃႇမၼ်းၸဝ်ႈၵႂႃႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း ထိုင်တီႈလႆႈႁွင်ႉၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉတီႈ ႁူင်းယႃလူင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉဝႃႈ – ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ လိူၼ်လဵဝ်ၵွႆး သိုၵ်း မၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ မိူင်းငေႃႉ၊ မိူင်းလူင်၊ သီႇပေႃႉ လႄႈ ၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်း လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူႉတၢႆၵႂႃႇၸွမ်း 27 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇၸွမ်း 82 ၵေႃႉ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇၸွမ်း 116 လင်၊ ႁူင်းႁဵၼ်း လူႉၵွႆ 2 လင် လႄႈ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ လူႉၵွႆ 2 လင် ဝႃႈၼႆ။ ၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး 15 ဝဵင်း ၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸတ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇဝႆႉၼႆႉပဵၼ်ဝဵင်း ၼမ်ႉတူႈ၊ မၢၼ်ႈပဵင်း (မဘိမ်းမြို့နယ်) ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ သႅၼ်ဝီ၊ ၵုၼ်လူင်၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ မၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ လၢဝ်ႇၵၢႆး(ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ)၊ ၵွင်းၸၢင်ႉ (ၵူင်းၵျၢၼ်း)၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ သီႇပေႃႉ၊ မိူင်းလႃး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-08-04T15:24:29
|
https://shannews.org/archives/70371
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇပိူင်ၼႅင်ႈသၢၼ် မိပ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၸႂ်ႉ သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း
|
ပၵ်းပိူင်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႅင်ႈသၢၼ် (သၢႆႊပႃႊ) ၾိင်ႈမိူင်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း သၢင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 1 ဝၼ်း ႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းမၵ်းမၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 30 လိူၼ်ၵျူႊ လၢႆႊ ၼႆႉ။ ပၵ်းပိူင်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႅင်ႈသၢၼ် (သၢႆႊပႃႊ) ၼႆႉ တႄႇႁဵတ်းသၢင်ႈဢွၵ်ႇပဵၼ်မႃး ၾိင်ႈမိူင်း မၢႆ 1/2025 ၼၼ်ႉသေ ၸွမ်းၼင်ႇ ၾိင်ႈမိူင်း မတ်ႉတႃ 2 မီးဝႆႉၼၼ်ႉ တၢမ်တူဝ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၶွင်ႇသီႇၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်းသေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းမၵ်းမၼ်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မျၢၼ်ႇမႃႇ (မိူင်းမၢၼ်ႈ)။ ၾိင်ႈမိူင်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၶူင်သၢင်ႈဢွၵ်ႇမႃး ပိူဝ်ႈတႃႇမိပ်ႇငႅၼ်း ယႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈၵွႆးၼႆ ၼုမ်ႇ ၸၢႆး ဢႃႇယု မွၵ်ႈ 30 ပီ ၽူႈတူင်ႉၼိုင် လွင်ႈၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “ပၵ်းပိူင်ၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇၵုမ်းၵမ် လႄႈ မိပ်ႇငႅၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း။ ၼႂ်းပၵ်းပိူင်ၼႆႉ မၼ်းမၵ်းတတ်းဝႆႉလွင်ႈၵၢၼ်ၸႂ်ႉ VPN ၊ ၸႂ်ႉၾဵတ်ႉပုၵ်ႉ၊ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႅင်ႈသၢၼ် ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းယူႇၼႂ်းမိူင်း မီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မီးၼႂ်းသူပ်း၊ ၼႂ်းမိုဝ်းၶဝ်ၵွႆးယဝ်ႉလူးမိူဝ်ႈလဵဝ်၊ ၶဝ်တေဢဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ ပၵ်းပိူင်ဝႃႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႇ ၽိတ်းမၢႆမီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉႁႄ မႃးၵမ်ၵိၼ်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၵွႆး။” ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယိူင်းဢၢၼ်းတႃႇႁႂ်ႈ ဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်း မီးလွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈၵႂႃႇၶၢဝ်းႁိုင်လႄႈ ၸင်ႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်းၵုမ်းၵမ် ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၼႅင်ႈသၢၼ် သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်းလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႅင်ႈသၢၼ် (သၢႆႊပႃႊ) သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼႆႉ သင်ႁဵတ်းၽိတ်းမႅၼ်ႈၸိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးဢၢမ်း ၼၢတ်ႈ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇငိုၼ်းတွင်း လႄႈ တူၵ်းၶွၵ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်း မတ်ႉတႃ (72) ၼၼ်ႉ ၽူႈလႂ်ၽႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ သင်ပိုၼ်ၽႄႈၶေႃႈမုလ်း ဢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီတူၺ်း လႄႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းပၵ်းပိူင်ၼၼ်ႉ တင်းဢီးမေးလ် ၊ ၾႅၵ်ႉသ် လႄႈ သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၸိူဝ်းပဵၼ် ၾဵတ်ႉပုၵ်ႉသ်၊ တိၵ်းတွၵ်ႇ၊ ယူႇၵျုပ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် ၸၢင်ႈၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈၶင်လႆႈ ဢေႇသုတ်း ၼိုင်ႈလိူၼ် ထိုင် 6 လိူၼ်၊ တၢမ်ႇငိုၼ်း 10 သႅၼ်ပျႃး တေႃႇ 100 သႅၼ်ပျႃး ဢမ်ႇၼၼ် တေလႆႈၺႃးတၢမ်ႇတင်းသွင်လွင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-08-04T14:17:31
|
https://shannews.org/archives/70365
|
ႁေႃႇၵူၼ်းတၢႆဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ လွင်ႈမႃးၸွမ်းၼမ်ႉႁူၺ်ႈ ၶၢင်ႈတၢင်းသီႇပေႃႉ – ၼမ်ႉလၼ်ႈ
|
ၵူၼ်းမိူင်း ထူပ်းႁၼ်ႁေႃႇၵူၼ်းတၢႆဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ လွင်ႈမႃးၸွမ်းၼမ်ႉႁူၺ်ႈ တီႈၶူဝ်ႁၢၵ်း ဢၼ်မီးႁိမ်း ဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 1/8/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆ ဢၼ်ဢဝ်ၽႃႈယၢင်သီလမ် ပူၵ်ႉသေ လွင်ႈမႃးၼႂ်းၼမ်ႉ ဢၼ်မီးတီႈ မၢၼ်ႈလီႈလႄႈ ၶူဝ်ႁၢၵ်းၼၼ်ႉသေ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢဝ် ၵႂႃႇလုမ်းလႃးသၢင်းၵဵဝ်ႇ ပၼ်ဝႃႈၼႆ ။ ဝၢၼ်ႈမၢၼ်ႈလီႈၼႆႉ ယၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ 13 လၵ်း ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 1 ၼၼ်ႉ ထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆ ၊ ဢဝ်တင်းၽႃႈယၢင်သေ ပူၵ်ႉဝႆႉသၢမ်ႇၸၼ်ႉ ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ သႄႇဢဝ်သေ ပိုတ်ႇတူၺ်း။ တၢႆဝႆႉ လႅပ်ႈတေမီး 4 ဝၼ်းယဝ်ႉ ၊ တီႈတူဝ်မၼ်းၵေႃႈ မီးႁွႆးပေႃႉထုပ်ႉဝႆႉတင်းၼမ် ၊ ပဵၼ်ၽႂ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ လွင်ႈထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႃပီႈၼွင်ႉဝႆႉသေ လႆႈတၢင်ႇလိၵ်ႈဝႆႉပႃးတီႈ သိုၵ်း(SSPP/SSA) ဝႆႉၼႆယဝ်ႉ ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 25/2/2025 တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီပေႃႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ထူပ်းႁၼ် ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၼၢင်းယိင်း 3ၵေႃႉ ထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ်တၢႆဝႆႉဝႃႈၼႆ ။
|
['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-08-04T11:33:17
|
https://shannews.org/archives/70361
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးထႅင်ႈ
|
မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 4 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 10 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်းၵမ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉယူႇၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ တိုၵ်ႉမႃးပွႆႇၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၵႆႈၼႆႉ။ ပဵၼ်တၢင်းလႂ်တေႉတေႉတႄႉၵေႃႈ ပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်း။ မၢၵ်ႇၵႂႃႇတူၵ်းတၢင်း ပွၵ်ႉ 6 ၼၼ်ႉ – တူၵ်းႁိမ်းၵၢတ်ႇ တႃႈရူတ်ႉၾႆး – တၢင်းၼႃႈႁွင်ႈယႃ “ၸေႇယႃႇၽဵဝ်း” ၼႆ။ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်း ” ၼႆယဝ်ႉ။ ၽႅၼ်တီႈ တီႈဢၼ်မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉ 6 ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉပႃးၼႂ်း 63 ဝဵင်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 31/07/2025 ၼၼ်ႉသေ ဝႃႈတေၸတ်းၽႅၼ်တိုၵ်း တေႃႇ ၼႆၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းပၵ်းတႃၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ဝဵင်းၸိူဝ်းပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈၺႃးႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ်ပႃး ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-08-04T10:50:16
|
https://shannews.org/archives/70358
|
ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၸတ်းပၢင်ၶႄႉၶႅင်ႇပၢႆးသၢင်ႈ “တိုၵ်ႉႁႅင်း ႁႅၵ်ႉၵထွၼ်း (Tuk Heng Hackathon)”
|
ဝၼ်းတီႈ 3/8/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်း ထိုင် 9 မူင်း ၵၢင်ၶမ်ႈ ( ၶၢဝ်းယၢမ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ) ၸုမ်းၽူႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊတႆး ၸုမ်း HaoHaa ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၶႄႉၶႅင်ႇ လွင်ႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်း လွၵ်းလၢႆးပၢႆးၸၢင်ႈ ထႅၵ်ႊၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၵျီႊ Technology ။ ပဵၼ်ပၢင်ၶႄႉၶႅင်ႇၵၼ် ၶူင်သၢင်ႈ ပရေႃႊၵျႅၵ်ႉproject သေဢၼ်ဢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးၸၢင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ၽူႈၶႄႉၶႅင်ႇၶဝ်ဝူၼ်ႉသေမႃးၶႄႉၶႅင်ႇ ။ မိူၼ်ၼင်ႇၵၢၼ်တႅမ်ႈ Code, ၵၢၼ်ၶူင်ႁဵတ်းဝႅပ်ႉသၢႆႉသ် (Website) ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးဢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ဢၼ်မႃး Present ၶဝ်ႈၶႄႉၶႅင်ႇ မီး 4 ၸုမ်း 1- ၸုမ်း သၢဝ်ထုင်ႉမၢဝ်း (ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း)၊ 2- ၸုမ်း သႅၼ်ႁိူဝ်ႈမၢဝ်း (ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း)၊ 3- ၸုမ်း Debugger (Thailand)၊ 4- ၸုမ်း Tai Cyber Genius (ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း)။ ၽႂ်လႆႈသူးထီႉၼိုင်ႈ တေမီးငိုၼ်းသူး 1000000 MMK ($250) ၊ သူးထီႉသွင်ႇပဵၼ် 200000 MMK ($50) ၊ ၵူၼ်း Sponsors တႄႉပဵၼ် Tai Hleng Shan Youth Association ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးလႅင်း၊ Awaken Technology Innovative Lab လႄႈ Sao Kyaw Zeya (ၸဝ်ႈၵျေႃႇၸေႇယ) Alumni of the Asian Institute of Technology” ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉဢၼ်ဢွင်ႇပေႉလႆႈသူးထီႉၼိုင်ႈ ပဵၼ် – ၸုမ်း Debugger – ၸၢႆးၼေႃႇမိူင်း၊ ၸၢႆးၸၢမ်ႇၺုၼ်ႉhttps://lik-dai-pro.vercel.app ၊ သူးထီႉ 2 ၸုမ်းသၢဝ်ထုင်ႉမၢဝ်း (Htong Mao Lady) – ၼၢင်းႁွမ်သႅင်ငိုၼ်း၊ ၼၢင်းၵဵင်ငိုၼ်း၊ ၼၢင်းသႅင်သီႁိူင်း (ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း)https://shanclothes.netlify.app၊ သူး Creative Award ပဵၼ်ၸုမ်း Tai Cyber Genius – ၸၢႆးဢွၼ်မၢဝ်း၊ ၸၢႆးႁၢၼ်မိူင်း၊ ၸၢႆးယီႊၸွမ်မိူင်း (ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း)https://myshop789.netlify.app လႄႈသူးၶဝ်ႈႁူမ်ႈလဝ်ႇၸႂ်ပဵၼ်ၸုမ်းသႅၼ်ႁိူဝ်ႈမၢဝ်း – ၸၢႆးဢွၼ်ႊႁၢၼ်မိူင်း၊ ၸၢႆးၵွၼ်းၶိူဝ်း၊ ၸၢႆးလႅင်းမၢဝ်းၶိူဝ်း (ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း)https://kakhanga.netlify.app လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်ၶႄႉၶဵင်ႇၼႆႉႁဵတ်းတၢင်း Live Facebook တီႈ ၼႂ်း Page “ ႁဝ်းႁႃး HaoHaa ” ။ ၽူႈပွင်ပဵၼ်ပၢင်ၶေႉၶဵင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ- ယိူင်းဢၢၼ်းပၢင်ၶႄႉၶႅင်ၼႆႉ တႄႉ – 1။ ၾိုၵ်းပၼ် ၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ လႄႈ ႁႂ်ႈမေႃႁဵတ်းၵၢၼ် ၸွမ်း Team ၸုမ်း 2။ ၼင်ႇႁိုဝ် ဢၢႆႊထီႊတႆးႁဝ်းၶႃႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇတိူဝ်းတွၼ်း 3။ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ် မေႃႁဵတ်းသၢင်ႈ လူၺ်ႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉမႂ်ႇ လႄႈ လၢႆးမႂ်ႇ – ပၢင်ၶႄႉၶႅင်ႇၼႆႉ ႁပ်ႉၵူႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈၼိုင်ႈထိမ်းၼႆႉ တေလႆႈပႃးတႆး 1 ၵေႃႉ တီႈဢႄႇသုတ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၵၢၼ်ၶႄႉၶႅင်ႇၼႆႉတႄႇမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈ Child Laborers Day (12 June 2025) ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၼိုင်ႈ လိူၼ်မႃးၼႆႉ ၽူႈၶဝ်ႈၶႄႉၶႅင်ႇၶဝ်လႆႈႁဵတ်း project မႃးသေ ဝၼ်းထီႉ 3 ၼႆႉမႃးႁဵတ်း Presentation သၼိူဝ် တၢင်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ လႆႈႁဵတ်းသင်မႃး ၊ ႁဵတ်းလႆႈၵႃႈႁိုဝ်။ တေမီးၽူႈပၼ်ဝၢၵ်ႈၶဝ်မႃးႁူမ်ႈထွမ်ႇသေတတ်းသိၼ်ပၼ် – လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။
|
['ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-08-02T12:25:18
|
https://shannews.org/archives/70350
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၵုတ်ႈ သင်ႇၶ လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇတၢႆ 20 ပၢႆ
|
မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 2/8/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉ 1 ၵွင်းပႃႇ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇတင်းၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 12 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 10 ပၢႆ ။ မၢၵ်ႇလူင်ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ပွတ်းတူၵ်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ (မိုးကုတ်အနောက်ပိုင်း) ႁိမ်းႁၢၼ်ႉ သူၺ်ႇမွင်း (ရွှေမောင်းဆိုင်) ပွၵ်ႉၵွင်းပႃႇ လႄႈ ပွၵ်ႉဢွင်ႇသုၶ (အောင်သုခရပ်ကွက်) ။ မၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇပႃးၼိူဝ်သဵၼ်ႈ တၢင်းလူင်ၵႂႃႇမႃးလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၵႂႃႇမႃးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉ လူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇၸွမ်း တင်းၼမ်ၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၵုတ်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ Photo CJ- သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 20 ပၢႆ သင်ၶၸဝ်ႈၵေႃႈပႃး “ၼႂ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်တၢႆၼႆႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢႃယု ပႆႇတဵမ် 18 ပီ။ မၢၵ်ႇတူၵ်းမႃးတႅၵ်ႇသႂ်ႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် သွင်လုၵ်ႈထပ်း ၵၼ်။တိူဝ်ႉမုၼ်ၸဝ်ႈ လွၼ်ႇပႃးၼိုင်ႈ။ တူဝ်တၢႆၵူၼ်းပေႃးၶၢတ်ႇပုတ်းမၢၵ်ႇမိူဝ်လူင်ၵႂႃႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း။ မၢင်ၸိူဝ်းၶႃပုတ်း။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ ႁႃၵွၵ်းႁူဝ်မၼ်း ဢမ်ႇႁၼ်။” ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တႄႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ သင်ၶၸဝ်ႈလူႉလွၼ်ႇပႃးၼိုင်ႈ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၽူႈၸၢႆး တၢႆ 10 ၵေႃႉ ။ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းသမ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆး 12 ၵေႃႉလႄႈၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ။ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ 10 ပၢႆ ရူတ်ႉၵႃးၵွႆ 3 လမ်း ရူတ်ႉၶိူင်ၵွႆ 3 လမ်း ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 29 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇ ၾၢႆႇဝၼ်းဢွၵ်ႇမိူင်းၵုတ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 4 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 9 ၵေႃႉ။ Photo CJ- သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 20 ပၢႆ သင်ၶၸဝ်ႈၵေႃႈပႃး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ ဝၢႆးလင်ပၢင်တိုၵ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃး သိုၵ်းတဢၢင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်းသေ တႄႇလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႅၼ်းသိုၵ်းၶိုၼ်ႈလေႃႇတိုၵ်းယိုတ်းဢဝ်လႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ယဝ်ႉၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းမီးယူႇၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်းၵုမ်းၵမ်မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် (ႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉသ်)။ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႇၼႆႉပႃးၼႂ်း 63 ဝဵင်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 31/07/2025 ၼၼ်ႉသေ ဝႃႈတေၸတ်းၽႅၼ်တိုၵ်းတေႃႇ ၼႆၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းပၵ်းတႃၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ဝဵင်းၸိူဝ်းပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈၺႃးႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ်ပႃး ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-08-01T12:39:09
|
https://shannews.org/archives/70346
|
မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တေသိုပ်ႇၸတ်းၵၢၼ်သိုၵ်း 15 ဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး
|
ဝၼ်းတီႈ 31 /07/2025 ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ယုၵ်ႉယွင်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇ ၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း သိုပ်ႇႁပ်ႉပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸွမ်ပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ 63 ဝဵင်း တႃႇသိုပ်ႇၸတ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းၼႃႈတီႈၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်လိူၼ် ဝႃႈၼႆ။ 63 ဝဵင်းဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေသိုပ်ႇၸတ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်လိူၼ်ၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပႃး 15 ဝဵင်း၊ မိူင်းၶၢင် 5 ဝဵင်း၊ မိူင်းယၢင်းလႅင် 3 ဝဵင်း၊ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ 2 ဝဵင်း၊ မိူင်းၶျၢင်း 7 ဝဵင်း၊ မိူင်းရၶႅင်ႇ 14 ဝဵင်း လႄႈ တိူင်းမၢၼ်းတလေး 3 ဝဵင်း၊ တိူင်းမၵူၺ်း 5 ဝဵင်း၊ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း 9 ဝဵင်း။ မိူင်းတႆး 15 ဝဵင်းၼႆႉပဵၼ်ဝဵင်း ၼမ်ႉတူႈ၊ မၢၼ်ႈပဵင်း (မဘိမ်းမြို့နယ်) ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ သႅၼ်ဝီ၊ ၵုၼ်လူင်၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ မၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ လၢဝ်ႇၵၢႆး(ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ)၊ ၵွင်းၸၢင်ႉ(ၵူင်းၵျၢၼ်း)၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ သီႇပေႃႉ၊ မိူင်းလႃး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ 63 ဝဵင်းၸိူဝ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ (အရေးပေါ်အခြေအနေ) တွၼ်ႈတႃႇၸတ်းၽႅၼ် ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းပဵၼ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ သိုၵ်းတဢၢင်း၊ သိုၵ်းၶၢင်၊ သိုၵ်းယၢင်းလႅင်၊ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ လႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမၢၼ်ႈ/ သိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ၶဝ်ယိုတ်းလႆႈသေၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ပိူင်းၸႅင်ႈၼႄပႃးဝႆႉဝႃႈ တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 31 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၵႂႃႇ ၼႂ်းၶၢဝ်း တၢင်း 90 ဝၼ်း (တႃႇသၢမ်လိူၼ်)ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေသိုပ်ႇၸတ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵႂႃႇ လႄႈ မီးသုၼ်ႇလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ဢႃႇၼႃႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ၽွင်းငမ်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႆႉသေ ၽႂ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ၵေႃႈ တေထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်ဢၼ်လုမ်းတြႃးၾၢႆႇသိုၵ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉ ၊ တူတ်ႈတၢမ်ႇၼၵ်းမိူၼ်ၼင်ႇ တူတ်ႈၶွၵ်ႈပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ဢမ်ႇၼၼ် တေႃႇၸူဝ်ႈ၊ တိုၼ်းတေဢမ်ႇပၼ်ၽႂ်မႃးထုတ်ႇဢွၵ်ႇလႃးလႃးဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ- ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-31T17:59:42
|
https://shannews.org/archives/70340
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈယွၼ်းငိုၼ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ဝဵင်းလွႆၶေႃ ဝႃႈၵႃႈၽဵဝ်ႈပၼ်မၢၵ်ႇမႅင်း
|
တီႈၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ မိူင်းယၢင်းလႅင် ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယွၼ်းငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈသႅၼ်ပျႃး သႂ်ႇၼႂ်းႁူဝ်ၶေႃႈဝႃႈ တႃႇၽဵဝ်ႈမၢၵ်ႇမႅင်းၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 ၼၼ်ႉသေ တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလွႆၶေႃလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတင်းဝဵင်း။ ထိုင်မႃးလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ပီၼႆႉပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ယဝ်ႉၼႆသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၵၢင်း၊ ၶျိၵႄႇ၊ယႂႃႇတၢၼ်းသျေႇ လႄႈ ၻေႃးဢုၶူႇ ၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး။ ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ တေၽဵဝ်ႈလၢင်ႉမၢၵ်ႇမႅင်းပၼ်ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းၼႆသေ ၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼိုင်ႈလင်ႁိူၼ်း ၼိုင်ႈသႅၼ်ပျႃး ၼႆ ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 40 ပီ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၽိူဝ်ႇႁဝ်းၶႃႈထိုင်ဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယွၼ်းငိုၼ်းႁဝ်း ၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈသႅၼ်ပျႃးဝႃႇ။ ၵႃႈလႆႈပၼ်ဢေႃႈ။ ၶဝ်ဝႃႈတေၽဵဝ်ႈပၼ်မၢၵ်ႇမႅင်းၼႆ ၽဵဝ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ ။ ႁၼ်ၶဝ်တီႇယိူဝ်ႈဝႆႉၵူၺ်းၶႃႈၼႃႇ။ ၸွင်ႇၽဵဝ်ႈမူတ်းတႄႉဢမ်ႇမူတ်းတႄႉၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ။ ႁတ်းဢမ်ႇႁတ်းၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈၶိုၼ်ႈယူႇဢေႃႈၸၢင်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းႁိုဝ် ဢမ်ႇမီးတီႈယူႇယဝ်ႉလူး။” လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၺႃးယႃႉသွၵ်ႈတဝ် ဢဝ်ၵႂႃႇၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်၊ ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်း လႆႈႁၼ်ႁိူၼ်းပဝ်ႇၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။“ပေႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉၸင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းၵႂႃႈႁဝ်းၶႃႈတႄႉ။ ၶႂ်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းဢေႃႈ လႆႈပၢႆႈၼႆႉ 2 ပီယဝ်ႉၶႃႈလူး ၸႂ်ထိုင်ႁိူၼ်းၼႃႇ။ တီႈႁိူၼ်းတေၵိုတ်းသင်ၵူၺ်းယဝ်ႉတႄႉဢမ်ႇႁူႉ။ ဢမ်ႇၵိုတ်းသင်ၵေႃႈပဵၼ်ႁိူၼ်းႁဝ်း ဝၢၼ်ႈႁဝ်းလႄႇၼေႃႈ ၵိၼ်သင်ၵူၺ်းၵေႃႈလႆႈယဝ်ႉ” ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလွႆၶေႃ ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း 3 ပုၼ်ႈ 2 ပုၼ်ႈ ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵိၼ်ယမ်ႉ ၵႃႈယႂ်ႇႁႅင်း၊ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇမီး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ဝဵင်လွႆၶေႃၼႆႉ သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ယိုတ်းဢဝ်လႆႈၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2023 ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈၶိုၼ်းထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၶိုၼ်းတင်းပီ။ ပီၵၢႆ 2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈလႆႈၶိုၼ်းယဝ်ႉၼႆသေတႃႉပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ထႅင်ႈဢမ်ႇထၢတ်ႇလႄႈၵူၼ်းၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ ဢမ်ႇပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး။ ပီၼႆႉ 2025 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ၸင်ႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းဝဵင်း၊ တင်ႈၵဵတ်ႉ/လၢၼ်ႇတၢင်းၶဝ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းသေ ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းၶဝ်ႈ/ဢွၵ်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈၾၢႆႇမၢၼ်ႈ – ၼၢင်းၶမ်းၵူႇ
|
['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-31T16:11:59
|
https://shannews.org/archives/70332
|
ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်လၢႆၸုပ်ႈပၢၼ်
|
ၵၢပ်ႈပၢၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ ၸဵမ်လဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈၵိူတ်ႇမႃးၵေႃႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်မႂ်ႇ တိတ်းယိၼ်ႉ ႁၢႆႉႁႅင်း ၊ ဢမ်ႇဝႃႈမိူဝ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈပႆ မိူဝ်ႈ ၼွၼ်း ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ပေႃးႁၢင်းၼႃႈႁၢင်းတႃယူႇတႃႇသေႇ။ တၢင်းပဵၼ် တိတ်းယိၼ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းပႆႇမီးယႃႈယႃလႄႈမေႃယႃၵေႃႉလႂ် တေယူတ်းယႃလႆႈ လိူဝ်သေဢဝ်ၸႂ်တူဝ်ၵဝ်ႇၶိုၼ်း ယူတ်းယႃ ႁင်းၵူၺ်း။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်သေၵေႃႈ ၾၢႆႇၼိုင်ႈပေႃးမေႃဢဝ်ၸႂ်ႉ တိုဝ်းလႄႈၸႂ်ႉမႅၼ်ႈတီႈထုၵ်ႇတၢင်းၸိုင် မၼ်းၵေႃႈၸၢင်ႈပဵၼ်ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီဢၼ်ပိုင်ႈပႃးၸႂ်ယႂ်ႇလႆႈတႄႉတႄႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ဢွၵ်ႇႁေႃဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇတႂ်ႈမိူဝ်းၼိူဝ်လိုမ်းဢႅပ်ႇငိုၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇပဵၼ်သင် ဢမ်ႇၶိုၼ်းဢဝ်ၵေႃႈလႆႈ။ ၵွႆးၵႃႈပေႃးလိုမ်းၾူၼ်ႊ မိုဝ်းထိုဝ်ၼႆတႄႉ တိုၼ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းဢဝ်ၵမ်းလဵဝ် ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉလိုမ်းဢႅပ်ႇငိုၼ်းသေ ဢမ်ႇမီး တူဝ်ငိုၼ်းသိုဝ်ႉၸၢႆႇၵေႃႈ ဢဝ်ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်သေ သၵႅၼ်ႊၸၢႆႇၵေႃႈလႆႈ။ ဢမ်ႇဝႃႈၵဵဝ်ႇၵပ်း ၵၢၼ်ငိုၼ်း ၵၢၼ်တွင်း ၵူၺ်း ယင်းႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလၢႆယၢင်ႇ ။ ႁူမ်ႈတင်း ယင်းသွင်ႇတူၺ်း ၵွင်ႈ CCTV တီႈႁိူၼ်းလႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈဢိၵ်ႇတင်းၸႂ်ႉၵၢၼ် ၸႂ်ႉငၢၼ်းလႆႈတင်းၼမ် တင်းလၢႆ။ ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ် ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်း ဢီႊလႅၵ်ႊထရေႃႊၼိၵ်ႊ မိူၼ်ၵၼ်တင်းၾူၼ်းဢၼ်ၸႂ်ႉၸွမ်းႁိူၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇပႃးသၢႆလႄႈ ၸင်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ပႃးၵႂႃႇလႆႈၵူႈတီႈ။ ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ၸႂ်ႉၼႅင်ႈၶၢႆႇရေႊၻီႊဢူဝ်ႊ(ၶလိုၼ်ႉဝိထယု-radio wave) တိတ်းတေႃႇ ၵၼ်လႆႈလူၺ်ႈတႃႈ ဢွင်ႈပၵ်းထၢၼ်(base station) သေ ၶဝ်ႈၸူးၾူၼ်ႊထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈ ။ ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ တိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်လႆႈယဝ်ႉ ယင်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉထႅင်ႈ လၢႆလၢႆယၢင်ႇ- မိူၼ်ၼင်ႇ လွင်ႈသူင်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်းပွတ်း SMS ၵၢၼ်သိုဝ်ႇသၢၼ်လၢႆလၢႆတၢင်း Multimedia ၸိူင်ႉၼင်ႇ MMS၊ ၼႃႇလီႇၼႂ်းတူဝ် ၼႃႇလီႇပူၵ်း၊ ၼႃႇလီႇတင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း၊ ပၵ်းယဵမ်ႈဝၼ်း လွၵ်းၼတ်ႉၽတ်းမၢႆ လွၵ်းသၢႆမၢႆ ပရူဝ်ႊၵရႅမ်ႊယင်ႇထတ်းၼၢႆ ႁူမ်ႈပႃးထိုင်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်ႁွင်းႁပ်ႉဢႅပ်ႊပလိၶေႊသျိၼ်ႊ ယိုၼ်ႈလဝ်ႈၶေႃႈႁၼ် (Application) ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵဵမ်ႊသ် ၾူၼ်ႊၶၢႆႉတီႈ ၶိူင်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးမိူဝ်ႈပီ 1973 လူၺ်ႈမႃႊရ်တိၼ်ႊ ၶူႊပိူဝ်ႊရ် (Martin Cooper) ၽူႈၶူင်သၢင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊမူဝ်ႊတူဝ်ႊရူဝ်ႊလႃႊ ပဵၼ်ၾူၼ်ႊၶၢႆႉတီႈ မီးတူဝ် ၶိူင်ႈသႅၼ်းယႂ်ႇလႄႈမီးၼမ်ႉၼၵ်းမွၵ်ႈ 1.1 ၵီႊလူဝ်ႊၵရမ်ႊ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၽူႈၸႂ်ႉၾူၼ်းမိုဝ်းထိုဝ်တူဝ်ႈလူၵ်ႈ ၽိူမ်ႉတိူဝ်းၼမ်ၶိုၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈပီ 2000 မီးၵူၼ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း 12.4 လၢၼ်ႉၵေႃႉ မႃးပဵၼ် 4,600 လၢၼ်ႉၵေႃႉ။ လူၺ်ႈၵၢၼ်သူင်မိုတ်ႈတင်းလွင်ႈၸမ်ပဵၼ်ၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတေႃႇသၢႆၸႂ် ၵူႈဝၼ်းဝၼ်းၶွင်ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ၼႆႉ တင်ႈတႄႇ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇမိူဝ်ႈလႂ် တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မႃးတူၺ်းၵၢၼ်ပိၼ်ႇပႅင်လႅၵ်ႈလၢႆႈ ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ၵူႈပၢၼ်ပၢၼ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 30 ပီပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တင်ႈတႄႇႁဵၵ်ႈၶၢၼ်ဝႃႈ ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ လႆႈၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းလူၵ်ႈၵေႃႈမီးၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်းပိၼ်ႇပႅင် လႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးယူႇ ၶိူဝ်းၶိူဝ်း ။ တင်ႈတႄႇပၢၼ်မိုဝ်းထိုဝ်ႁၼ်ၶၢဝ်လမ်ၵူၺ်း တေႃႇထိုင်မႃးပဵၼ် သမၢတ်ႉၾူၼ်ႊယၢမ်းၼႆႉလႄႈ တၵ်းတေထုၵ်ႇယူၵ်ႉမုၼ်းႁႂ်ႈမီးၵၢၼ်ၵၢဝ်ႉၶိုပ်ႈၼႃႈၵႂႃႇထႅင်ႈယူႇၶိူဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းဝၼ်းတႃမိူဝ်းၼႃႈ။ ပေႃးမႃးယွၼ်ႉၶိုၼ်းတူၺ်းၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈတင်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၸိုင် တေလႆႈႁၼ်လၢႆသႅၼ်းႁုၼ်ႈ၊ သႅၼ်းႁုၼ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေယၢမ်ႈၸႂ်ႉမႃးလႄႈဢမ်ႇယၢမ်ႈၸႂ်ႉၵေႃႈတၵ်းယၢမ်ႈႁၼ်ႁူႉၸၵ်းၵၼ်လီယူႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ႁုၼ်ႈသႅၼ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း(1G) ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ႁုၼ်ႈသႅၼ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း(1G) ၵေႃႇငဝ်ႈၵဝ်ႉၵၢၼ်ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမီးမႃးႁၢင်ႈၾၢင်ၼႃႈတႃႁူမ်ႈတင်းၵၢၼ်ၸႂ်ႉၼႅင်ႈ(သၼ်ၺၢၼ်း/လႅင်း) ပဵၼ် ဢႄႊၼႊလွၵ်ႊ Analog လူၼ်ႉလူၼ်ႉ။ လႄႈ ၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ် ထူဝ်ႊဢွၵ်ႇ(လၢတ်ႈဢွၵ်ႇလႄႈႁပ်ႉ) ဢုပ်ႇၵၼ်လႆႈပိူင်လဵဝ်။ လူၺ်ႈမိုဝ်းထိုဝ် 1G ယၢင်ႇ Motorola DynaTAC 8000X ဢၼ်မၵ်းတမ်းၼႂ်းပၢၼ် 1980s ၼၼ်ႉ ထိုဝ်ဝႃႈပဵၼ်ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ၶိူင်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၶွင်လုမ်ႈၾႃႉ လႄႈပႃးၸပ်းတူဝ်ၵႂႃႇမႃး တၢင်းၼွၵ်ႈလႆႈ။ တူဝ်ၶိူင်ႈၾူၼ်းမိုဝ်းထိုဝ်တေပဵၼ်ၶိူင်ႈယႂ်ႇ မီးတၢင်းသုင်မွၵ်ႈ 10 ၼိဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၼၵ်း 1 ၵိလူဝ်ႊၵရမ်ႊ ႁိုဝ် Ericsson Hotline Combi 450 တင်း Dancall 7060 ဢၼ်ပဵၼ်ၾူၼ်းမိုဝ်းထိုဝ်သႂ်ႇထူင်တိဝ်ႈ လႄႈမီးၼမ်ႉၼၵ်း မွၵ်ႈ 1-5 ၵီႊလူဝ်ႊၵရမ်ႊ။ ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ႁုၼ်ႈသႅၼ်းပၢၼ်ၻီႊၵျီႊတလ်ႊ (2G) ႁၢင်ႈ : shutterstock.com / gd_project သိုပ်ႇၼၼ်ႉမႃးၵေႃႈ ၶဝ်ႈသူႇပၢၼ်ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ၽႄႈမၢၵ်ႈၼမ်လၢႆမႃး ၸုပ်ႈပၢၼ်ၼႆႉၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ႁွင်းႁပ်ႉ ၵၢၼ်သူင်ႇၶေႃႈမုလ်း ဝႅပ်ႇ ၻီႊၵျီႊတလ်ႊ Digital လူၺ်ႈၵၢၼ်ႁွင်းႁပ်ႉသူင်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း SMS လႄႈမီးၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်း ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်းၸႂ်ႉၵၢၼ် ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊလူၺ်ႈ ထႅၵ်ႊၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၵျီႊယၢင်ႇ GPRS လႄႈ EDGE လႆႈ ႁူမ်ႈတင်းၶိူင်ႈၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ် ယင်းပဵၼ်ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်တဵၵ်းပုမ်ႇ လႄႈမီး တူဝ်ၶိူင်ႈလဵၵ်ႉလူင်း ႁူမ်ႈတင်းပႃးၵႂႃႇလႂ်မႃးလႂ်ငၢႆးငႅမ်ႈလီတိူဝ်းၶိုၼ်ႈ။ ၼႂ်းပီ 1990s ၶိုၼ်းတႄႇမႄးၶူင်သၢင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးပဵၼ်ၼႃႈၸေႃးၶၢဝ်လမ်ဢွၼ်ၼႃႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇႁုၼ်ႈသႅၼ်း Nokia 3310 ဢၼ်ၶိုၼ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈၶႅင်ၵႅၼ်ႇၼႅၼ်ႈၼႃဢူတ်းၵၼ်ႈလႄႈမီးၽူႈသူင် ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၼမ်လၢႆ ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၵၢၼ်ႁဵတ်ႈသၢင်ႈ ဢွၵ်ႇမႃးႁုၼ်ႈသႅၼ်းၼႃႈ သီလႄႈမၢင်ႁုၼ်ႈၵေႃႈပႃးမႃးတင်း ၾင်ႊၶျၼ်ႊ(function) ၵွင်ႈထၢႆႇႁၢင်ႈၼႂ်းတူဝ်။ ၾူၼ်မိုဝ်းထိုဝ်ပၢၼ်သမၢတ်ႉၾူၼ်း (3G) ၽွင်းၸုပ်ႈပၢႆ 2000s ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ၵႃႈၶၼ်တႄႇထုၵ်ႇ ယူၵ်ႉမုၼ်းပဵၼ် သမၢတ်ႉၾူၼ်ႊ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸၢင်ႈ ၸႂ်ႉၵၢၼ် ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ တၢင်းဝႆးသုင်လူၺ်ႈ ထႅၵ်ႊၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၵျီႊ HSPA ႁိုဝ် ဢၼ်ႁဵၵ်ႈၶၢၼ်ၵၼ်ဝႃႈ 3G ။ ႁုၼ်ႈၼႆႉပဵၼ်ႁုၼ်ႈ ဢၼ်ဢဝ်ၼိဝ်ႉမိုဝ်းတီႉလၢႆႉၼႃႈၾူၼ်ႊ (Touch screen) ၶိုၼ်ႈလူင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇလႆႈ။ တႃႇပိၵ်ႉပိုတ်ႇသမ်ႉလႆႈ တဵၵ်းၸမ်ႈ ပုမ်ႇၼဵၼ်ယူႇတႂ်ႈၼႃႈမိုဝ်းထိုဝ် ။ ၽွင်းပၢၼ်မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ iPhone ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးပဵၼ်သမၢတ်ႉၾူၼ်ႊႁုၼ်ႈႁႅၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၼႂ်းၵၢတ်ႇ။ တေႃႈၼင်ႇၼႃႈၸေႃး ၶွင်သမၢတ်ႉၾူၼ်ႊ တေယႂ်ႇလိူဝ်လႄႈ မီးတၢင်းထီႇသေးယွႆႈသုင်လိူဝ် သႅၼ်းၸုပ်ႈပၢၼ် ၵွၼ်ႇၵွၼ်ႇၼမ်။ ၼွၵ်ႈသေ ၼၼ်ႉ မိုဝ်းထိုဝ်ႈၵူႈႁုၼ်ႈသႅၼ်း တၵ်းမီးၵွင်ႈထၢႆႇၼႂ်းတူဝ် ႁူမ်ႈတင်းၸၢင်ႈလူတ်ႇဢဝ် ဢႅပ်ႊ (App) တင်းလၢႆလႆႈထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ပၢၼ်ဢမ်ႇမီးပုမ်ႇ (4G) မိူဝ်ႈၶဝ်ႈသူႇၽွင်းပီ 2010s မိုဝ်းထိုဝ် 4G ဢၼ်ႁွင်းႁပ်ႉထႅၵ်ႊၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၵျီႊ ၼႅင်ႈၶိူဝ်းၶၢႆႇ ဝႅပ်ႇ LTE ၵေႃႈတႄႇၽႄႈမၢၵ်ႈၼမ်မႃး။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸၢင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊလူၺ်ႈတၢင်းဝႆးဢၼ်သုင်လိူဝ် 3G လၢႆတူပ်ႉၼႅပ်ႇ ၊လူၺ်ႈမိုဝ်းထိုဝ်ၵၢပ်ႈပၢၼ်ၼႆႉတေမီးၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်း ႁႂ်ႈၼႃႈၸေႃးယႂ်ႇ လႄႈ ယၢဝ်း ။ မၢင်ႁုၼ်ႈပဵၼ်ၼႃႈၸေႃးဝႅပ်ႇၶွပ်ႇၵူင်ႉလႄႈယင်းမီးမိုဝ်းထိုဝ်မၢင်မိၵ်ႈတႃ ဢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်း ၾူၼ်းမိုဝ်းထိုဝ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူပ်ႉလႆႈပဵၼ်ႁုၼ်ႈႁႅၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းပိူၼ်ႈဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈ။ ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ၸုပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် (5G) ႁၢင်ႈတီႈ : samsung.com ၾူၼ်ႊမိုဝ်းထိုဝ်ၼႂ်းၵၢပ်ႈပၢၼ် 5G ပၸ်ႇၸုၿၼ်ႊ(ယၢမ်းလဵဝ်) ၶႄးတေမီးတူဝ်ၶိူင်ႈ ဢၼ်ယင်းပႆႇၶႂ်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈသင်ၵၼ် တင်းၸုပ်ႈပၢၼ် 4G ၵႃႈႁိုဝ် ။ ၼွၵ်ႈသေ Speed ဢၼ်ႁႅင်းဝႆးၶိုၼ်ႈ သုင်လိူဝ် 4G မွၵ်ႈ 20 တူပ်ႉၼႅပ်ႇ။ ၵွႆးၵေႃႈမီးၽူႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၾူၼ်ႊတူပ်ႉလႆႈ ၼမ် မၢၵ်ႈၶိုၼ်ႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉတိုၵ်ႉမီးၵႃႈယႂ်ႇၶၼ်သုင်ၽႅဝ်လႄႈ ၽူႈသူင်မိုတ်ႈထုၵ်ႇၸႂ်ပႆႇပေႃးၼမ် ။ ၵွႆးၵႃႈ ဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈၶႄးတေမီးၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇၸႂ် ၽူႈတေပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်လႆႈငၢႆႈလႄႈၽႄႈမၢၵ်ႈလၢႆၶိုၼ်ႈ ႁူမ်ႈတင်းတေၸၢင်ႈမီးၾူၼ် မိုဝ်းထိုဝ်ႁၢင်ႈဝႅပ်ႇမႂ်ႇမႂ်ႇဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ။ ၶေႃႈမုလ်း – ၵပုၵ်ႇတွတ်ႇၶွမ်ႊ (*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ)
|
['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'Featured']
|
2025-07-31T15:12:31
|
https://shannews.org/archives/70329
|
ၸွမ်ပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶိုၼ်းယုၵ်ႉယွင်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇ ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း
|
မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 31 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ႁွင်ႉဢဝ်ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိူဝ်းယူႇတႂ်ႈဢၢမ်းၼၢတ်ႈၶဝ်သေ ၸတ်းပၢင်ၵုမ်တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ တႅပ်းတတ်းယုၵ်ႉလိူၵ်ႈၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်း သေ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇပုတ်ႈၶၢႆႉတၼ်းႁဵၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၶိုၼ်း။ ပၢင်ၵုမ်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – “ ယူႇတီႈၸွမ်ပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ယိပ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃး တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 2021 မႃးၼၼ်ႉ ၵၢၼ်ငၢၼ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်းယဝ်ႉလႄႈ တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈၼႆႉၵႂႃႇ ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈၶေႃႈပူင်လွင်ႈဢၼ် လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸတ်းပွင်ဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ” ၼႆသေ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ “ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸုမ်းမႂ်ႇ” လႄႈ “ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်သႃႇယႃႇလႄႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း” ။ ၼႂ်းၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊမႂ်ႇၼႆႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶိုၼ်းမႃး ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ် ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လႄႈ ႁပ်ႉၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႆႉထႅင်ႈ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸွမ်ပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း။ ၵႅမ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း ၸူဝ်းဝိၼ်းသမ်ႉ ၶိုၼ်ႈႁပ်ႉပဵၼ် ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ။ ၽူႈၶဝ်ႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊမႂ်ႇၼႆႉမီး 10 ၵေႃႉ ။ ပႃး ဢူးၺူဝ်ႇၸေႃး ၽွင်းလူင်ၶူင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈမိူင်း ၊ ဢူးဢွင်ႇလိၼ်းၻူၺ်း ၸွမ်ပွင်ၵၢၼ် တီႈလုမ်းၶွင်ႇသီႇႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်မွင်ႇမွင်ႇဢေး ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ ၊ ၵႅမ်ၸွမ်သိုၵ်း ထုၼ်းထုၼ်းၼွင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်း ၊ ဢူးတၢၼ်းသူၺ်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၊ ၵႅမ်ၸွမ်သိုၵ်း ယႃႇပျေႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇလႅၼ်လိၼ်၊ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ၵျေႃႇၸႂႃႇလိၼ်း ၾၢႆႇၵုမ်းလႄႈငူပ်ႉငိ တပ်ႉလိၼ်- ၼမ်ႉ-လူမ်း ၊ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယႄးဝိၼ်းဢူး ၵႅမ်ၸွမ်ပွင်ၵၢၼ် လုမ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ ၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႂ်ႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊမႂ်ႇၼႆႉ မီး 29 ႁွင်ႈၵၢၼ် ။ ဝၢႆးလင်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ယဝ်ႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၼႆသေ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1/2/2021။ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵၼ်ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇ လၵ်းမိူင်း 2008 တွၼ်ႈၵၼ် 417/418 ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ တႃႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႆသေ မႃးၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၶွင်ႇသီႇႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸၵၸ ယဝ်ႉ တူဝ်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈဝႆႉ။ ထိုင်မႃး သိုၵ်းယိုတ်းမိူင်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီ ၽွင်းပီ 2023-24 ၽိူဝ်ႇမၼ်းၸၢႆးမႃးၶိုင်တႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မၼ်းၸၢႆးယူႇတီႈႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸၵၸ သေ ၶိုၼ်းမွပ်ႈတၼ်းႁဵင်းပၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇပဵၼ် ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၽွင်းသိုၵ်းယိုတ်းမိူင်းႁပ်ႉပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။ တႅမ်ႈ- ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']
|
2025-07-31T17:45:00
|
https://shannews.org/archives/70325
|
တပ်ႉၻရူၼ်ႊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ
|
ပၢင်တိုၵ်းၽွင်းပၢၼ်ၵွၼ်ႇဢွၼ်ၼႆႉ လႆႈၸႂ်ႉႁႅင်းၵူၼ်းၼမ် ။ ၶိူင်ႈသိုၵ်းၵေႃႈဢမ်ႇပႆႇၶိုတ်းၵၢပ်ႈ တၼ်းပၢၼ် လႄႈ ပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉၼိုင်ႈပၢင်ၼႆႉၵူၼ်းၵေႃႈတၢႆၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈပၢင်တိုၵ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈသင်ႉၶိုတ်းပၢၼ်မႃး။မၢင်ပၢင် ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉႁႅင်းၵူၼ်းယိုဝ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇၵေႃႈမီး။ ဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ (ၶိူင်ႈမိၼ်ဢွၼ်ႇ ဢၼ်ယူႇတီႈၵႆသေၵုမ်းဢဝ်) ၼၼ်ႉၶဝ်ႈယိုဝ်း လႆႈပၢင်သဝ်း ၽူႈၶဵၼ်ပဵၼ်ပၢင်ပဵၼ်ပၢင်ၵေႃႈယၢမ်ႈမီးမႃး။ ပေႃးတူၺ်းၶိုၼ်းပၢင်တိုၵ်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇလႄႈသင် ပၢင်တိုၵ်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်- မိူင်းယၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် ၸုမ်သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၻရူၼ်ႊ သေဢွင်ႇပေႉ လႆႈထၢၼ်တပ်ႉလႄႈ ပၢင်သဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈမိူင်း မႃး တင်းၼမ်။ ဢဝ်တွၼ်ႈသွၼ်တီႈၼႆႉသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇယွမ်း – သူင်ႇၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်ၵႂႃႇၾိုၵ်း လွင်ႈၻရူၼ်ႊလႄႈ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉသိုၵ်းဢၼ်ၶိုတ်းၵၢပ်ႈပၢၼ် တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ မိူင်းၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ယၢမ်းလဵဝ် မီးမႃးတပ်ႉၻရူၼ်ႊ ၼႆသေၼင်ႇၵဝ်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ႁႂ်ႈတပ်ႉၸုမ်းၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၶဝ် မီးလွင်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင် ? ဝၢႆးသေ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ သၢမ်ၸုမ်း တႄႇၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 လွပ်ႈၼိုင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2023 ယဝ်ႉ ထိုင်မႃးၵၢင်ပီ 2024 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇၶွတ်ႇ ၽွတ်ႈ တပ်ႉၸုမ်းၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ဢၼ်မႂ်ႇထႅင်ႈ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူၼ်ႊ ပီ 2025 ၼႆႉ ၸုမ်းMDSI ႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုဝ်ႉၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၵူႈသႅၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇ၊ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊတိုၵ်းတေႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၶဝ်သေ ၾိုၵ်းသွၼ်ပၼ် ၼႂ်းလိၵ်ႈလၢႆး လႄႈ တူဝ်ထူပ်းၸွမ်းၵၼ်ဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်း MDSI ၼႆႉပဵၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁဵတ်း CDM ၶဝ် မႃးႁူမ်ႈၵၼ်သေၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉ။ ၸုမ်းၶဝ် ႁဵတ်းၵၢၼ်လွင်ႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်သိုၵ်း လႄႈ ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်း ၸုမ်းMDSI ၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇပၢင်သွၼ် ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ဢမ်ႇ ၵိုတ်းဢမ်ႇလိုဝ်ႈ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇတေတိုၵ်းတေႃးတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်း လွင်ႈဢၼ်ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶိူင်ႈ ၻရူၼ်ႊ သေတိုၵ်းတေႃးၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းသိုၵ်းၸိူဝ်းလူင်း ပၢင်သွၼ်ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊယဝ်ႉၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၶွတ်ႇၽွတ်ႈပဵၼ်ၸုမ်းသေ သူင်ႇၵႂႃႇဝႆႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်သိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယူႇၾၢႆႇပေႉပုၼ်ႈဝႆႉ ။ ၽႂ် ပဵၼ်ၵေႃႉပၼ်ၶေႃႈပူင်/ၶေႃႈၸီႉသင်ႇ တီႈတပ်ႉၸုမ်းၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ တပ်ႉၸုမ်းၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယူႇၾၢႆႇတႂ်ႈ တပ်ႉလိၼ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ။ ၸွမ်ႁၢၼ် ၼေႇမဵဝ်းထုၼ်း ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ် ၽူႈၵုမ်းၸီႉသင်ႇ၊ ပဵၼ်ၵေႃႉပၼ်ၶေႃႈပူင် လႄႈ ၵုမ်းၵမ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၸွမ်ႁၢၼ် ၼေႇမဵဝ်းထုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ယဝ်ႉၸၼ်ႉၸွမ်သိုၵ်း ၸုပ်ႈထီႉ 36 ။ ၵွၼ်ႇၼႃႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ် ၽူႈၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇတပ်ႉၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၽေးသဵၼ်ႈတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်ဝႆႉ။ လုမ်းၾၢႆႇၸီႉသင်ႇ တပ်ႉၸုမ်းၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ဝႆႉၵိုၵ်းၵၼ်တင်း လုမ်းၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ ၽေး သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်။ ၼႂ်းၶိုင်ႈပီ 2025 ၼႆႉၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်တပ်ႉၸုမ်းၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ 5 ႁွင်ႈၵၢၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်တိုၵ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ- တႃႇတေတုမ်ႉတွပ်ႇတိုၵ်းတေႃးၶိုၼ်း၊ ႁွင်ႈ ၵၢၼ်ၾၢႆႇၾိုၵ်းၽွၼ်ႉလွၵ်းလၢႆးၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇသိုဝ်ႉ လႄႈ ယုၵ်ႉမုၼ်းၸၼ်ႉ ၶိူင်ႈ ၻရူၼ်ႊ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇမူၼ်ႉမႄး ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ လႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၼီးပိဝ်ႇႁႃႇ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တပ်ႉၸုမ်းၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၼိုင်ႈၸုမ်း မီးၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းလၢႆၵေႃႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉတႅတ်ႈ တေႃး။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၽွင်းပၢၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ တဵင်းၸဵင်ႇ ပီ 2012 ၼၼ်ႉ တႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ လႄႈ ၶိုၼ်းဢဝ်မႃးၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၼႆသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇ ၽူႈမီးၸၼ်ႉဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းယဝ်ႉႁူင်းႁဵၼ်းၾၢႆႇ ပၢႆးၸၢင်ႈပၢႆးသၢႆႈ (နည်းပညာသိပ္ပံကျောင်း) ၊ ၸိူဝ်းသူၼ်ၸႂ် ပၢႆးၸၢင်ႈ (နည်းပညာ) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇ ၶိုၼ်ႈပၢင်သွၼ် တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ၊ မိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းပႃႊၵိတ်ႉသတၼ်ႊ လႄႈ မိူင်းပႄႊလႃႊရုတ်ႉသ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊသေ ထၢႆႇလွင်ႈမၢႆတွင်းပၢင်တိုၵ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉဝႆႉ။ ဝၢႆးလင်ပီ 2010 ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းၶၢင် (KIA) ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ ၾၢႆႇတပ်ႉလိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ်ၶၢဝ်ႇၽိတ်း လႄႈ ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၺႃးတီႈ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၶဝ်ယူႇသဝ်း။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 8 ၵေႃႉ ပႃးၸၼ်ႉၶုၼ်သိုၵ်းလူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ။ ၼႂ်းပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 လွပ်ႈၼိုင်ႈ တင်း လွပ်ႈသွင်ၼၼ်ႉသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ သေသွပ်ႇၶၢဝ်ႇ ၊ပွႆႇမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတိုၵ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ယိုတ်းၵုမ်းၵႂႃႇလႆႈဝဵင်းလၢႆလၢႆဝဵင်း ၼႂ်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ လႆႈလီလီလႄႈ ၸင်ႇလႆႈသုမ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်းၵႂႃႇ လၢႆလၢႆ တီႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ဝၢႆးလင်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉပၼ် တပ်ႉၸုမ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၶဝ် ႁႂ်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင်၊ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဢၼ်ၵမ်ႉယွင်ပၼ်တႃႇ ၽႅၼ်ၵၢၼ်တိုၵ်းတပ်ႉလိၼ်ၼႆသေ ၸႂ်ႉၾိုၵ်းၽွၼ်ႉပႃး တူဝ်ထူပ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo PCT – ႁၢင်ႈပၢင်သွၼ်တပ်ႉၻရူၼ်ႊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွင်ႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ပၢင်သွၼ် လွၵ်းလၢႆးၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ပၢင်သွၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူင်သွၼ်ပၼ်ဝႆႉတီႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၾိုၵ်း သွၼ် ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄၽေးသဵၼ်ႈတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ် တွင်ႇၺူဝ်ႇ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ လႄႈတင်း ႁူင်းႁဵၼ်းၾိုၵ်း သွၼ်ငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်း မၢႆ – 3 (ၸၶတ – 3) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယမႄးတိၼ်း၊ တိူင်းမၢၼ်းတလေး။ ၼႂ်းပၢင်သွၼ်သွင်တီႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုဝ်ႉဢဝ် ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၾၢႆႇတိုၵ်းတေႃး လႄႈ ၾၢႆႇသွပ်ႇၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇတီႈ မိူင်းၶႄႇ တင်း မိူင်းရတ်ႉသျႃႊသေ မႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းပူင်သွၼ်ပၼ်။ တွၼ်ႈၵၢင်ၶမ်ႈ သွၼ် ၼႂ်းလိၵ်ႈလၢႆး လႄႈ တွၼ်ႈၵၢင်ဝၼ်းသမ်ႉ သွၼ်ပၼ်တူဝ်ထူပ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ။ ယူႇတီႈၽူႈမီးၸၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းလႆႈၵႂႃႇလဵပ်းႁဵၼ်းမႃး တီႈၼွၵ်ႈမိူင်း ၶိုၼ်းမႃးပူင်သွၼ်ပၼ်။ ၸိူဝ်းၶဝ် ပဵၼ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းတပ်ႉၾၢႆႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လႄႈ ပၢႆးသၢႆႈ (တသၼ) ၊ ၼႂ်းတပ်ႉၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄၽေးသဵၼ်ႈတၢင်း ၵၢင်ႁၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၶၢႆ ၶိူင်ႈတရူၼ်းပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ် ၵၢၼ်ၶၢႆ လွၵ်းလၢႆးပၢႆးပိင်ႇၺႃႇပၼ်ၼႆသေ သူင်ႇတူဝ်ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် မႃးပူင်သွၼ်ၼႄပၼ်လွၵ်းလၢႆးၸႂ်ႉ တိုဝ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ဝႆႉယူႇၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေ တပ်ႉၸုမ်းၶိူင်ႈမိၼ်တရူၼ်းယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းႁွင်ႉဢဝ်ပႃး ၵူၼ်းသိုၵ်းၼႂ်းတပ်ႉလိၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ မႃးၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၸွမ်းထႅင်ႈ၊ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽူႈမီးၸၼ်ႉၸိူဝ်းယဝ်ႉ ၸၼ်ႉၸွမ်သိုၵ်း၊ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းႁူင်းၸၢၵ်ႈ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ(ၵပၸ) လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းမီးဝႆႉပိုၼ်ႉထၢၼ် တၢင်းႁူႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ပၢႆးၸၢင်ႈသေ ၺႃးႁွင်ႉၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ။ တေႃႇထိုင် ၼႂ်းဝူင်ႈထီႉၼိုင်ႈ လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2025 ၼႆႉ တီႈပၢင်သွၼ် ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ဢၼ်မီးတီႈ ၸၵၶ-3 ၼၼ်ႉၵူၺ်း ၶူးပူင်သွၼ် လႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီးႁိမ်းၸမ် 200 ၵေႃႉသေ ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉသွၼ်ပၼ် ဝႆႉယူႇ ၵူႈဝၼ်း။ ၵဵဝ်ႇ လူၺ်ႈၵၢၼ်သွၼ်သေ တူဝ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉ တီႈငဝ်ႈငုၼ်းလုမ်းသိုၵ်းၶဝ် မႃးၵုမ်းၵမ် ၵႂႃႇၵမ်း သိုဝ်ႈၵေႃႈမီး ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယဝ်ႉပၢင်သွၼ် ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၼၼ်ႉသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၶွတ်ႇၽွတ်ႈပဵၼ်ၸုမ်းသေ သူင်ႇၵႂႃႇ တီႈၼႂ်း ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉမ (တမၶ) ၊ ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း (ၸၵၶ) လႄႈ သူင်ႇၵႂႃႇဢွင်ႈတီႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ဝႆႉ ၽူႈၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း တပ်ႉၸုမ်းယိပ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်း တေႃႇထိုင်ၶိုင်ႈပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၸွပ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇယွမ်း 4 သႅၼ်း၊ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊယိုဝ်းတိုၵ်း ဢမ်ႇယွမ်း 3 သႅၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၸွပ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်သႅၼ်း DJI Mavic၊ Autel Evo Max 4T၊ Autel Alpha၊ Vtol(Fixed Wing UAV)၊ S 115 လႄႈ ပဵၼ်သႅၼ်းၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ မၢႆႇၶရူဝ်ႊ။ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၸိူဝ်းၼႆႉ မိူင်းၶႄႇ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ သႅၼ်း VTOL လႄႈ S 115 ၼႆႉ မိၼ်ၵႂႃႇလႆႈ တၢင်းၵႆ 60 ထိုင် 100 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ ၼႆ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇတပ်ႉလူမ်း MDSI ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ သႅၼ်း DJI လႄႈ Autel ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ မိၼ်ၵႂႃႇလႆႈတၢင်းၵႆ 10 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ။ ၵမ်ႈၼမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတေၸႂ်ႉ ၽွင်းယိုဝ်းတိုၵ်းၵၼ်ၸမ်ၸမ် တႃႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းၼႃႈတီႈ ဝႃႈၼႆ။ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ သႅၼ်း DJI ၊ Autel Alpha လႄႈ သႅၼ်း Autel Alpha ၸိူဝ်းၼႆႉ သႂ်ႇပႃးဝႆႉၵွင်ႈထႆႇ ဢၼ် ႁၼ် လႆႈယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆး တၢင်ႇၸုမ်းသေ တူင်ႉၼိုင် ၽႅၼ်ၵၢၼ်တိုၵ်းလႆႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ မၢႆႇၶရူဝ်ႊ ဢၼ်မီးတၢင်းယႂ်ႇ မွၵ်ႈတႃ မိုဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းသေ ၸွပ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝႆႉၼႆ ၸုမ်း MDSI ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ မၢႆႇၶရူဝ်ႊၼႆႉ တူဝ်သႅၼ်းလဵၵ်ႉ ၵွင်ႈထႆႇၸႅင်ႈလီ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် မိၼ်ၵႂႃႇထိုင်လႆႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တၢင်ႇမူႇတၢင်ႇၸုမ်းသေ ပႂ်ႉတူၺ်းလႆႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း၊ ႁႅင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၼ် ၸႅင်ႈလီငၢမ်းၼႆ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၾၢႆႇယိုဝ်းတိုၵ်းသမ်ႉပဵၼ် Quadcopter M870၊ Hexacopter M1650၊ Quadcopter M1700 လႄႈ Suicide Drone ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၾၢႆႇယိုဝ်းတိုၵ်း လၢႆလၢႆသႅၼ်းၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ Delta Wing Suicide Drone ၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇသေ တၢင်ႇဢၼ်တႄႉ ပဵၼ်ၶွင်မိူင်းၶႄႇ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉလၢႆလၢႆ။ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ Quadcopter M870 ၼႆႉ တေႃႉတၢင်ႇလႆႈ မၢၵ်ႇ ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၵ်း 1.5 ၵီႇလူဝ်ႇ။ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ Hexacopter M1650 ၼႆႉသမ်ႉ တေႃႉတၢင်ႇလႆႈ မၢၵ်ႇ ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၵ်း 1.5 ၵီႇလူဝ်ႇ 4လုၵ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် မၢၵ်ႇဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၵ်း 6 ၵီႇလူဝ်ႇ ၼိုင်ႈလုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ Quadcopter M1700 ၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊယႂ်ႇသုတ်း ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းဝႆႉ၊ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊသႅၼ်းၼႆႉ တေႃႉတၢင်ႇလႆႈ မၢၵ်ႇ ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၵ်း 6 ၵီႇလူဝ်ႇၼၼ်ႉ 4 လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ Suicide Drone (ၵမ်ႈၼမ်ႁူႉဝႃႈ – ၻရူၼ်ႊၶၢမ်ႇတၢႆ) ၼႆႉတႄႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃး ၾၢႆႇၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းဝႆႉ။ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ သႅၼ်းၼႆႉ လႆႈသႂ်ႇၶေႃႈမုၼ်း ဢွင်ႈတီႈပဝ်ႉမၢႆ တေယိုဝ်းတိုၵ်းၼၼ်ႉသေ ၸႂ်ႉလႆႈၵမ်းလဵဝ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် သင်လႆႈႁူႉ ပဝ်ႉမၢႆလီငၢမ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇၸႂ်ႉၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ သႅၼ်းၼႆႉ တေတိူဝ်းယမ်လီၼႆ ၸဝ်ႈႁၢၼ် ၼွင်ႇယူဝ်း (နောင်ရိုး) ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ႁဵတ်း CDM ဝႆႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ မွၵ်ႈ 2000 ၼၼ်ႉ သိုဝ်ႉဢဝ်ဝႆႉၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၸွပ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ တီႈမိူင်းၶႄႇ လႄႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ။ ဝၢႆးလင် တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်ဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် သင်ႇသိုဝ်ႉဢဝ်တီႈမိူင်းၶႄႇ။ ၶိူင်ႈမၢၵ်ႇ ဢၼ်ၸႂ်ႉၵိုၵ်းၸွမ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊသမ်ႉ ႁူင်းၸၢၵ်ႈႁဵတ်းၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵပၸ မၢႆ 3 ဢၼ်မီး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၼ်းတွင်း တိူင်းပႃႇၵိူဝ်ႇ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉပၼ်။ တီႈႁူင်းၸၢၵ်ႈ ၵပၸ မၢႆ 3 ၼႆႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၶိူင်ႈမၢၵ်ႇ ဢၼ်သႂ်ႇတီႈၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊယဝ်ႉ ၶိူင်ႈမၢၵ်ႇဢၼ်မီး ၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႇ၊ ၶိူင်ႈမၢၵ်ႇၾႆးမႆႈ၊ ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ဢိၵ်ႇပႃးထႅင်ႈ ၶိူင်ႈမၢၵ်ႇသႅၼ်းယႂ်ႇ လၢႆလၢႆသႅၼ်း ႁဵတ်းဢွၵ်ႇပၼ် တႃႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၻရူၼ်ႊၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇ ႁႃပၼ်ပဝ်ႉမၢႆတႃႇယိုဝ်းတိုၵ်း – ၻရူၼ်ႊတိုၵ်းတေႃးသမ်ႉ ပွႆႇမၢၵ်ႇတိုၵ်း ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ၵမ်ႈၽွင်း လၢတ်ႈဝႃႈ – တီႈၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း ၶဝ်ႈယိုတ်းဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ဢၼ်သိုၵ်းၶၢင် တင်း PDF ၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်သေတိုၵ်းမႃး ႁိမ်းၸမ်ၶၢဝ်းတၢင်း ၼိုင်ႈပီၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇသုမ်းဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိူဝ်းၸႂ်ႉ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊသေ တိုၵ်းတေႃးမႃး ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၼေႃႇပူႇ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၾၢႆႇၵပ်းသိုပ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းၶၢင် KIA ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ – ၼႂ်းပၢင် တိုၵ်းမၢၼ်ႈမေႃႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိူဝ်းၸႂ်ႉ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၼမ်မႃး။ ဢဝ် ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇယဝ်ႉသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်တိုၵ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင်ၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ တႃႇၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် တေ သိုပ်ႇတိုၵ်းတေႃး ၶိုၼ်ႈၼႃႈၵႂႃႇထႅင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၊ မိူင်းၶၢင်ၼႆႉ သိုၵ်းၶၢင် KIA လႄႈ တပ်ႉႁူမ်ႈႁွမ်းၶဝ် ယိုဝ်းတူၵ်း လႆႈ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 3 လမ်းယဝ်ႉ ။ တေႃႇထိုင်ၼႂ်းဝူင်ႈထီႉသွင် လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းၶၢင် KIA လႄႈ တပ်ႉႁူမ်ႈႁွမ်းၶဝ် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈတိုၵ်း ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း မၢႆ – 21 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းတီႈ မၢၼ်ႈမေႃႇ ၼၼ်ႉယူႇ ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းမိူင်းပၢႆး လႅၼ်လိၼ် တႆး – ယၢင်းလႅင်။ တႃႇၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉ ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၊ ၶိူင်ႈမိၼ်ပိုတ်းယိုဝ်းၸွႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း လႄႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ မိူင်းယၢင်းလႅင်ၶဝ် ၸင်ႇၸင်ႇပွႆႇၽႃႈဝဵင်းမိူင်းပၢႆးၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်တိုၵ်း 6 လိူၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ လႆႈလီငၢမ်းလႄႈ ၸင်ႇၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး ၼႆ ယဝ်ႉ။ EORO 1 လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းမိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ မိူင်းၶၢင် ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင် ၊ ၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇ မိူင်းရၶႅင်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ႁိမ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသူင်ႇ ဢဵၼ်ႁႅင်း တပ်ႉၸုမ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ ၶဝ်ဝႆႉ။ လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢိူမ်ႈၶဝ်ႈမႃးၸမ်ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် (ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းမွၵ်ႈ 3 လၵ်း) ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉ ၽႅၼ်ၵၢၼ်တိုၵ်း ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၶဝ်ၵူၺ်း ၼႆယဝ်ႉ ။ ၶေႃႈမုလ်းဢၢင်ႈဢိင်- BBC
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'Featured', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း']
|
2025-07-31T11:25:12
|
https://shannews.org/archives/70321
|
TNLA ၵိုင်ႉၵၢင်ႉဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၼမ်ႉၶမ်း- မူႇၸေႊ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၶၼ်ၵုၼ်ႇပုင်ႈ
|
မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 31/07/2025 တႄႇယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 6 မူင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵိုင်ႉၵၢင်ႉဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵႂႃႇမႃး ၵႄႈၵၢင်ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း တင်း မူႇၸေႊ လူၺ်ႈဢမ်ႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈတၢင်းသင်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈလတ်းၶၢမ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်း ၵႂႃႇၵၢတ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ၊ ၵႂႃႇသူင်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈလၢႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် တႃႇလုၵ်ႉဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၵႂႃႇမႃး တၢင်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ဢၼ်သိုၵ်းတဢၢင်းၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ဢိုတ်းပႅတ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်သဵၼ်ႈ တၢင်း လုၵ်ႉမူႇၸေႊဢွၵ်ႇမႃး တၢင်းဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ်ႇၼၼ်ႉတီႈၼိုင်ႈ၊ လုၵ်ႉၼမ်ႉၶမ်းဢွၵ်ႇမႃးတၢင်း ၵိၵ်ႉပွၵ်ႉမၢၼ်ႈၶမ်းၼၼ်ႉတီႈၼိုင်ႈ ၊ သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၵႂႃႇတၢင်းတႃႈႁိူဝ်း ၵႂႃႇတၢင်းၾၢႆႇႁၢတ်ႇႁိၼ်-ၶေးၶုၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးသိုၵ်းတဢၢင်းဢိုတ်းပႅတ်ႈၸွမ်းၵၼ်တင်း သဵင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ရူတ်ႉၵႃး ၶၢမ်ႈၵႂႃႇမႃးၼႆ ၸၢႆးတႆးၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉယူႇဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “တေဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼႆ မိူဝ်ႈဝႃးၵၢင်ၶမ်ႈပေႃးလိုၵ်းယဝ်ႉႁဝ်းၸင်ႇလႆႈႁူႉ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈဢိုတ်းၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလၢတ်ႈၼႄႁႂ်ႈၸႅင်ႈလႅင်း။ ၶဝ်တႄႉဝႃႈ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၵွႆးၼင်ႇၵဝ်ႇၼႆယူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၵၢတ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးမီးၵူၼ်း၊ ၵၢၼ်သိုဝ်ႉၵၢၼ်ၶၢႆၵေႃႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉယွမ်းၵႂႃႇတေႉတေႉ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းတၢင်းၼွၵ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶၢမ်ႈလတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းမႃးၼၼ်ႉၼႃႇ။ ပုင်ႇမၢၼ်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်း တေဢွၼ်ၵၼ်မႃးၶၢႆၵၢတ်ႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝဵင်းလႆႈ။” သိုၵ်းတဢၢင်းဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ ႁၢမ်ႈရူတ်ႉၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်းၵႂႃႇမႃး ဢမ်ႇမၵ်းတတ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဝႆႉဝႃႈ တေဢိုတ်းႁိုင်ၵႃႈႁိုဝ်ၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၵႃႉ ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႃႉၶၢႆ သူင်ႇၶဝ်ႈသူင်ႇဢွၵ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းသေ မီးလွင်ႈမႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇပုင်ႈၶိုၼ်ႈၼမ်ႁႅင်းလိူဝ် ၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၵုၼ်ႇၵေႃႉယူႇၼႂ်းၵၢတ်ႇဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “မိူဝ်ႈလဵဝ် တႃႇတေႃႉၵုၼ်ႇၼႆႉ ႁဝ်းလႆႈၵႂႃႇႁပ်ႉဢဝ်တီႈႁူဝ် ဝဵင်းၼၼ်ႉ။ ႁဝ်းလႆႈၸၢင်ႈၵႃး တႃႇၵႄႉ(လၢႆႈ)ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းဝဵင်းယဝ်ႉမိူဝ်ႈလဵဝ်။ ၵူၼ်းတႄႉပေႃးၶႂ်ႈၶဝ်ႈတႄႉလႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းလူဝ်ႇလႆႈပႆမႃးၵွႆး။ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ လႄႈ ၵႃးၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်လတ်းႁႄဢိတ်း။ ဢမ်ႇၶဝ်ႈလႆႈၼႂ်းဝဵင်း” ၼႆယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ဢွၼ်ၵၼ်ႁူင်လိုဝ်းၶၢဝ်ႇၵၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းသိုၵ်းတဢၢင်း ႁွတ်ႈၽႅဝ်ဝႆႉတီႈၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ပိူဝ်ႈတႃႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမိူင်းၶႄႇ တႃႇႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ၊ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉ ၵူၼ်းလူင်ၼႂ်းသိုၵ်းတဢၢင်းၶဝ် တိူဝ်ႉမၢတ်ႇၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ် တီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၼၼ်ႉသေ လႆႈဢဝ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']
|
2025-07-30T20:20:44
|
https://shannews.org/archives/70303
|
ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းၸိုဝ်ႈလိုဝ်း ၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ် ၽၢတ်ႇယၢၼ်ၶူင်းၵၢင်ၵႂႃႇ ၽူႈပၼ်ႁႅင်းပၢႆးမွၼ်း သေးလၢႆမွင်ၸႂ်
|
ၽဵင်းၵႂၢမ်းၼႆႉ သင်ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်မေႃႁွင်ႉ ႁႂ်ႈဝၢၼ်ႁူထိုင်ၸႂ်ၼႆၸိုင် ၽူႈလႂ်ၽႂ်ထွမ်ႇၵေႃႈ ၶႂ်ႈသိုပ်ႇထွမ်ႇထႅင်ႈ ၊ ၵေႃႉလႂ်ထွမ်ႇမႅၼ်ႈၵေႃႈ တေၶႂ်ႈႁွင်ႉၸပ်းသူပ်းတိတ်းပၢၵ်ႇၶၢၼ်ပၢဝ်ႇႁွင်ႉၸွမ်းယူႇတႃႇသေႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽဵင်းၵႂၢမ်း ၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ်ၵေႃႈ တေႃႈၼင်ႇၼၼ်- ၽႂ်လႆႈထွမ်ႇငိၼ်းၵေႃႈ တိုၼ်းႁပ်ႉႁူႉလႆႈဝႃႈ မၼ်းထိုင်ဢူၵ်းထိုင်ၸႂ် ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ဢိင်ၼိူဝ် သင်ၶႃႇရ သၽေႃးတြႃးသေ မၼ်းၸၢႆး သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇမီးၼႂ်းၶူင်းၵၢင်ယဝ်ႉ။ သင်ပဵၼ်မွၵ်ႇၵေႃႈ လႆႈဝႃႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းသႅၼ်းမွၵ်ႇဢၼ်ၸဵဝ်းႁူင်ႈၸဵဝ်းႁဵဝ်ႇ လူႉသဵင်ႈၵႂႃႇၽွင်းၵူၼ်းတင်းၼမ် သေးလၢႆလူင်လၢင်။ ၽူႈပၼ်ႁႅင်းမၼ်းၸၢႆးၵမ်ႈၼမ် လၢတ်ႈဝႃႈ သင်ဢမ်ႇၸဵဝ်းႁူင်ႈတႄႉ မၼ်းၸၢႆးတေၵႂႃႇလႆႈၵႆ ယၢင်ႈပႆလႆႈသုင်လိူဝ်သေၼႆႉလူးၵွၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵေႃႉဢၼ် သဵင်ဝၢၼ် ၶၢၼ်ႁွင်ႉလႆႈသဵင်သုင် Key သုင်သေ ၽဵင်းၵႂၢမ်းၶဝ်ႈႁူၵူၼ်းၵူႈသႅၼ်းပၢၼ်လႆႈၼႆႉ ပႃးၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းတႆးၸိုဝ်ႈလိုဝ်း ၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၸွမ်းလူၺ်ႈ ၽူႈပၼ်ႁႅင်းမၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈတႄႉ လႆႈတႄႇထွမ်ႇၵႂၢမ်းၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ်မႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 2003-2004 ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶႅပ်းၵႂၢမ်း တူၼ်ႈႁႅင်ႈဢမ်ႇမီးႁူမ်ႈ ၊ ပေႉၸႂ်ၵွပ်ႈၼမ်ႉယၢတ်ႇ ၊ သၢဝ်သၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း ၊ ၵၢင်ၸႂ်ၶႃႈႁွင်ႉၵႂၢမ်း လႄႈ ၽဵင်းၵႂၢမ်း ယွၼ်းႁၵ်ႉၼႂ်းၾၼ် ၊ ယႃႇၸူႇႁူဝ်ၸႂ် ၊ ၾိင်ႈငႄႈလႄႈပီမႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႇၵႂႃႇ မီးထႅင်ႈၽဵင်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆ ဢၼ်ၽူႈထွမ်ႇငိၼ်းသူင်မိုတ်ႇထွမ်ႇမႃးယူႇၶၢဝ်းႁိုင် တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းၼင်ႇၵၼ် ဢၼ်ယၢမ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်းၵၼ်မႃးၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ မၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၵူၼ်း ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇငၢႆႈ ၊ မေႃလၢတ်ႈမေႃယွၵ်ႇ မေႃမွၵ်ႇမေႃၶူၼ်ႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းယူႇၸမ် သိူဝ်းၵျေႃႇလူၺ်ႈမၼ်းၸၢႆးတႃႇသေႇ ဝႃႈၼႆ။ လိၵ်ႈၽိတ်ႈမွၵ်ႇမွင်ၸႂ် သူင်ႇတူဝ်မေႃၵႂၢမ်းၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ် ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၼၢင်းမွၵ်ႇၸၢမ်ၶမ်း ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းၸိုဝ်ႈလိုဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “မိူဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ၵႂႃႇပွႆးတီႈမိူင်းယၢင်း(ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း) တီႈလၢဝ်လၢဝ်(ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်း)ၶဝ်ယူႇသေ ၶီႇၵႃး ပွၵ်ႈၶိုၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ယၢမ်းၶမ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းမေႃၶႆႈဢပုမ်ႇပိတ်းပွတ်း ယဝ်ႉယဝ်ႉယွၵ်ႇယွၵ်ႇ လႆႈႁုၼ်ႉလႆႈၶူဝ်ၼႃႇ ။ မၼ်းပဵၼ်တီႈ မၢႆတွင်း ဢမ်ႇလိုမ်းလႆႈၶႃႈ ။ပေႃးဝႃႈၺႃးၵၼ်ၼႆ မိူၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ် ယူႇၸွမ်းၵၼ်မႃးၵေႃႈ မီးတၢင်းသိူဝ်းၸႂ် ယူႇၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်းၶႃႈဢေႃႈ။” ၼၢင်းမွၵ်ႇၸၢမ်ၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – မိူဝ်ႈ 1999 ၼၼ်ႉ လႆႈထူပ်းၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ် တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၊ ႁၼ်မၼ်းၸၢႆးမေႃလၢတ်ႈမေႃဢုပ်ႇ ။ ပႆႇမိုတ်ႈၵၼ်တႄႉတႄႉသေတႃႉ ႁပ်ႉႁူႉလႆႈဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်း ၵတ်ႉၵူၼ်းၵႃႈၵေႃႉၼိုင်ႈဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်သေ ႁွင်ႉၵႂၢမ်းၵတ်ႉၶႅၼ်ႇယဝ်ႉ ၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ်ၼႆႉ မေႃဝူၼ်ႉၶူၼ်ႉၶႆႈတႅမ်ႈၸၢပ်ႈၵႂၢမ်းထႅင်ႈလႄႈ ၵိုင်ႇလီပဵၼ် မေႃၵႂၢမ်းတႆးၸိုဝ်ႈလိုဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈယူႇ ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးလၢႆလွင်ႈသေ မၼ်းၸၢႆးၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ႁွင်ႉၽဵင်းတႅမ်ႈၽဵင်းဝႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ပီမၼ်းသေတႃႉ ၽူႈပၼ်ႁႅင်းမၼ်းၸၢႆး တိုၵ်ႉမွင်းပႂ်ႉပၼ်ႁႅင်းမၼ်းၸၢႆးမႃးယူႇတႃႇသေႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းလႆႈၸႂ်ၵႂၢမ်းမၼ်းၸၢႆးၼႃႇလႄႈ ထိုင်တီႈ သိုပ်ႇႁွင်ႉဢွၵ်ႇမႂ်ႇမႃးၵေႃႈ မီးတၢင်းၼမ်လူးၵွၼ်ႇ ။ မိူဝ်ႈၽွင်းမၼ်းၸၢႆး တိုၵ်ႉၵႅၼ်ႇၶႅင်ႁႅင်းလီတႄႉ ၵႂႃႇမူၼ်ႈၸႂ်ပၼ်ၽူႈပၼ်ႁႅင်းမၼ်း ပတ်ႉပိုၼ်ႉမိူင်းတႆး ဢမ်ႇၶၢင်းႁိူဝ်ႉၶၢင်းဢူၼ်ႈ ။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၼႂ်မိူင်းတႆးၵူၺ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ မၼ်းၸၢႆးယၢမ်ႈၵႂႃႇမူၼ်ႈၸႂ်ပၼ်ပီႈၼွင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းယူႇလၢႆပီ ။ ယူႇတီႈ ႁူင်းပွႆႇသဵင် သေႃဝေႃႊထေႃႊ ၵဵင်းမႂ်ႇၵေႃႈ ယၢမ်ႈမွၵ်ႇႁွင်ႉမႃးမူၼ်ႈၸႂ်ပၼ်ၽဵင်းၵႂၢမ်းတီႈႁူင်းပွႆႇသဵင် ႁႂ်ႈပေႃးတူဝ်ႈထိုင်လၢႆလၢႆမိူင်းလူးၵွၼ်ႇ ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ပီထႆး 2547 ၽူႈၸတ်းလၢႆးၵၢၼ်ၾၢႆႇတႆးတီႈသေႃဝေႃႊထေႃႊ တိုၵ်ႉပဵꧣ် ပႃႈၼၢင်းသူးသီ ชูศรี เชาวาทิน ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ ပႆႇမီးၽႂ်ၸတ်းပၢင်ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆးတေႉတေႉဝႃႈဝႃႈ လိူဝ်သေ ႁူင်းပွႆႇသဵင် ။ သိုပ်ႇၼၼ်ႉမႃးၵေႃႈ ႁူမ်ႈၸွႆႈႁႃငိုၼ်ၵွင်ႈၵၢင်တႃႇၸွႆႈၵူၼ်းထူပ်းၽေးၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ( ႁိုဝ်ဢမ်ႇၼၼ်) ၽွင်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် တေ ႁွင်ႉၵႂၢမ်း ပျေႃႇမူၼ်ႈ တီႈသူၼ်သတ်းၵဵင်းမႂ်ႇ လႆႈဝႃႈၵိုၼ်းၶွၼ်ႈၼႅၼ်ႈၼႃလီၼႃႇၼႆ ၼၢင်းမူဝ်ၶၢဝ်ၼူၼ်း ၽူႈၸတ်းလၢႆးၵၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ တီႈလိၼ်ၵိူတ်ႇမၼ်းၸၢႆးတႄႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၼႃးပၢင်ႇ ဢိူင်ႇႁႃႈဝၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ ၸိုဝ်ႈမႄႈပဵၼ်ပႃႈၺုၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈ လူႉသဵင်ႈၵႂႃႇၸဵမ်မိူဝ်ႈမၼ်းၸၢႆးလဵၵ်ႉလႄႈ ထိုင်တီႈမၼ်းၸၢႆး ႁွင်ႉမၢၵ်ႇၵႂၢမ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈမႄႈမၢႆႈၼၼ်ႉမႃးယူႇ။ ၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ်ၼႆႉမီး ပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉၵၼ် 3 ၵေႃႉ မၼ်ၸၢႆးၵေႃႉယႂ်ႇသုတ်း ပဵၼ်ပီႈဢၢႆႈလူင်ပိူၼ်ႈသေ မီးဝႆႉၼွင်ႉယိင်း ၸိုဝ်ႈ ၼၢင်းမွၼ်းႁွမ် လႄႈၼွင်ႉၸၢႆး ၸိုဝ်ႈ ၸၢႆးၼေႃႇၶိူဝ်း ။ မၼ်းၸၢႆး တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းဝႆႉမီးမေးၼၢင်း 2 ၵေႃႉ။ မေးၵေႃႉမၢႆၼိုင်ႈ မီးလုၵ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉ 3 ၵေႃႉလႄႈ မေးၼၢင်းမၼ်းၸၢႆး မၢႆသွင် မီးလုၵ်ႈႁူမ်ႈၵၼ် 4 ၵေႃႉ ။ ႁူမ်ႈသဵင်ႈ ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇမၼ်းၸၢႆး မီးဝႆႉ 7 ၵေႃႉ။ ပီ 2014 ၼၼ့် ၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ် ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဢွၵ်ႇမွၵ်ႇၼႄ မၢႆတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၶုၼ်သၢမ်လေႃးၼႆသေ ၵႂႃႇယူႇတၢင်းဢိူင်ႇႁႃႈဝၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ့်တီႈၵမ်ႈၽွင်ႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈမျၢတ်ႈ သၢမ်လေႃးတႄႉၼႆသေ ၵႂႃႇလူႇဝႆႈ – တႄႇၼၼ့်မႃး ၵၢၼ်ႁွင့်ၽဵင်းၵႂၢမ်းၵိုတ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈၶၢဝ်းႁိုင်။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယၢမ်ႈပၼ်ႁႅင်းမၼ်းၸၢႆး ႁၼ်ဝႃႈ ၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ် ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵႂႃႇ ဢမ်ႇမိူၼ် ပိူင်ၵဝ်ႇ ပၵ်းၵဝ်ႇ ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မၼ်းၸၢႆးၸႂ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်လူၼ်ႉလိူဝ်သေ ၸင်ႇထိုင်တီႈ လၢတ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းလူၺ်ႈ ဢႃႇယူင်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်မႃး ၼႆယူႇ။ ၽူႈပၼ်ႁႅင်းၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ လၢတ်ႈၼႄတၢင်းႁၼ်ထိုင်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ -“မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ။ထုၵ်ႇလီပဵၼ်လီလိူဝ်သေၼႆႉ။ ထုၵ်ႇလီလႆႈၽႅဝ်တီႈ သုင်လိူဝ် သေၼႆႉ။ တၼ်းလႆႈၶိုၼ်ႈသုင်ၵႂႃႇယူႇၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းဢမ်ႇၽႅဝ် တီႈဢၼ်သုင်ဢၼ်မၼ်းထုၵ်ႇလီလႆႈၽႅဝ်။ သမ်ႉလႆႈ ၶိုၼ်းၵၢၼ်ႉတူၵ်း ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈယႃႈ ။ ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇၽႅဝ်ၵႂႃႇတၢင်းၽိတ်းၸိူင်ႉၼႆတႄႉ မၼ်းၼႆႉတၢင်းၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇ ပႃႇရမီႇဢၼ်မၼ်းမီးဝႆႉၼႆႉ ဢမ်ႇထိုင် တၢၼ်ႇၸၢႆးမူး ၸၢႆးလၢဝ်သႂ် ၸၢႆးထီးသႅင် ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်းၶဝ်သေတႃႉ တေယူႇၾၢႆႇတႂ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်းလူင်ၼေႃ။” ၼႂ်းတူင်ႇတႆးၼႆႉ ယွၼ်ႉမီးၾိင်ႈယုမ်ႇယမ်လၢၵ်ႇလၢႆလႄႈ ၽိတ်းႁႃႉထုၵ်ႇၼႆ ထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၽႂ်ပႆႇၸီႉၸမ်ႈၼႄလႆႈတေႉတေႉ။ ဢၼ်ယိၼ်းလီသေလၢႆၸွမ်းတႄႉ တႄႇၼၼ်ႉမႃး မၼ်းၸၢႆး ဢမ်ႇၶဝ်ႈၼႂ်းတူင်ႇၵူၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ ။ မၼ်းၸၢႆးပဵၼ် ၸပ်းမႆႈၶႆႈၼၢဝ် တၢင်းပဵၼ်ၼမ်။ တေၵဵဝ်ႇၵပ်းယႃႈတႄႉယူႇႁိုဝ်ဢမ်ႇၵဵဝ်ႇ ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ယူႇတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈယိုၼ်ယၼ်။ ဢၼ်ၵမ်ႈၼမ်ႁၼ်ထိုင်သေလၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းၸၢႆးလူႉယွၼ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈယူႇ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပွႆးၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ထၢင်ႇႁၢင်ႈၸႂ်ႉ/ၵိၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်လႆႈလိူင်ႇလိူဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းၼႆ ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းတႆးသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ -“ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ၵေႃႈငၢႆႈ ပေႃးၵႂႃႇလႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉဢူၺ်းသႄႈၵေႃႈ မၢင်ပွၵ်ႈလႆႈၵိၼ် ၊ ႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈၵိၼ်ၵေႃႈ ပိူၼ်ႈတေလဵင်ႉ မိူင်းႁဝ်းမၼ်းလိူင်ႇလူး ။ ယႃႇဝႃႈ ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းလႃႈ တေႃႈၼင်ႇ ၵူၼ်းယူဝ်းယူဝ်းၼင်ႇၵၼ် တင်းဢဝ်ယႃႈမဝ်းၵမ်မႃးလဵင်ႉၵၼ်ယူႇယဝ်ႉၼႃႇ” ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2018 တၢင်းပဵၼ်မၼ်းၸၢႆးမီးလၢႆလွင်ႈလၢႆဢၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉထူမ်ႈပွတ်ႇ၊ လိူတ်ႈလူမ်းၼႂ်းတူဝ်ဢမ်ႇၽဵင်ႇလႄႈ တိၼ်မိုဝ်းဢမ်ႇတူင်ႉလႆႈမိူၼ်ၵဝ်ႇ လႄႈ သဵၼ်ႈလိူတ်ႈဢွၵ်းဢေႃးတႅၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ လႆႈယူတ်းယႃပဵၼ်လၢႆပွၵ်ႈ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 18/06/2025 ၼၼ်ႉမႃး မၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၵိၼ်းႁႅင်းဝႆႉလႄႈ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃသျေႉသွင်ႇ (ရှေ့ဆောင်) ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး။ ၽွင်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆး ဢမ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းသင်လႆႈယဝ်ႉၼႆ ၵေႃႉပဵၼ်ၼွင်ႉယိင်းမၼ်းၸၢႆး ၼၢင်းမွၼ်းႁွမ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ လိၵ်ႈၽိတ်ႈမွၵ်ႇမွင်ၸႂ် သူင်ႇတူဝ်မေႃၵႂၢမ်းၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ် ယူတ်းယႃယူႇသေတႃႉ ဢမ်ႇမုင်ႈမွင်းၵေႃႈ ၸူဝ်ႈပၢၼ်ဢွၼ်ႇၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ်လႆႈလူႉသဵင်ႈၵႂႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 28/7/2025 တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸၢႆး ပွၵ်ႉသိူဝ်ၶမ်း ဢိူင်ႇႁွင်ႈလိုၵ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ။ ၽွင်းမၼ်းၸၢႆးလူႉသဵင်ႈၼႆႉ ဢႃယုၸူဝ်ႈၶူပ်ႇမၼ်းၸၢႆး ထူၼ်ႈထိုင် 51 ပီ။ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းသေ ၼင်ႇႁိုဝ်ၶႅၵ်ႇတီႈၸမ်တီႈၵႆတေမႃးလႆႈငၢႆႈလူမ်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၶၢပ်ႇတူဝ်မၼ်းၸၢႆး ၵႂႃႇဝႆႉတီႈ ဝတ်ႉဝၢၼ်ႈႁွင်ႇ ဝၢၼ်ႈႁွင်ႈလိုၵ်ႉ ပွၵ်ႉသိူဝ်ၶမ်း ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။ ဝၼ်းတီႈ 31/7/2025 ယၢမ်းၶမ်ႈ 7 မူင်း ထိုင် 11 မူင်းၵၢင်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းပၢႆးမွၼ်းတီႈၸမ်တီႈၵႆ တေမႃးၸတ်းပၢင်ႁွင်ႉၵႂၢမ်းတွၼ်ႈ သူင်ႇသင်ႇၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ်သေ ၊ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 1/8/2025 ၼႆႉ ယူႇတီႈမူႇပီႈၸုမ်းၼွင်ႉလႄႈ ၸုမ်းပၢႆးမွၼ်း ၶႅၵ်ႇတီႈၸမ်တီႈၵႆ တေႁူမ်ႈၵၼ် ပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ်မၼ်းၸၢႆး။ ၽွင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းပၢႆးမွၼ်း တေႁွင်ႉၵႂၢမ်းသူင်ႇသင်ႇပဵၼ်ပွၵ်ႈလိုၼ်း ၼႆ ၼႂ်းလိၵ်ႈၽိတ်ႈမွၵ်ႇမွင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယူႇတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈသေ ပဵၼ်ဢၼ်သေးလၢႆမွင်ၸႂ်ၸွမ်း လုၵ်ႈလၢင်းမေးၼၢင်းလႄႈၽူႈႁၵ်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢႆးမွၼ်းၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ်တႄႉတႄႉၶႃႈဢေႃႈ။
|
['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'Featured']
|
2025-07-30T17:44:56
|
https://shannews.org/archives/70301
|
ၵၢင်ႉၵႄႇ ၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်းတႃႇၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်
|
ၵၢင်ႉၵႄႇ ၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈတႃႇႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼိုင်ႈႁိူၼ်းလႂ် ၼိုင်ႈသႅၼ်ပျႃး တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ငိူင်ႉဝႄႈၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ ဝႃႈၼႆ ။ တႄႇမိူဝ်ႈၼႆႉဝၼ်းတီႈ 30 /7/2025 ၵၢင်ႉၵႄႇလူင်းၵဵပ်းငိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပွၵ်ႉ ဝဵင်းမိူင်းတူၼ် တႃႇၸၢင်ႈၵူၼ်းတႃႇၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၼိုင်ႈႁိူၼ်းလႂ် 1သႅၼ်ပျႃး ။ တေမႃးၵဵပ်း 3 လိူၼ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ငိူင်ႉဝႄႈဢမ်ႇလႆႈ ဝႃႈၼႆ ။ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၵႂႃႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆး တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း ဢမ်ႇၼၼ် တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်းၼႆၸိုင် တၵ်းတေလႆႈဢဝ်လိၵ်ႈၵမ်ႉတီႈ ၸၼ်ႉၸွမ်/ ႁူင်းႁဵၼ်း (လွင်ႈဝႃႈ ၸၢႆးၵေႃႉၼႆႉ တိုၵ်ႉႁဵၼ်းလိၵ်ႈယူႇတီႈ ၸၼ်ႉၸွမ်ၼႆႉတႄႉတႄႉ) ၼႆမႃးၼႄပႃး ၸင်ႇတေလူတ်းယွၼ်ႇပၼ်၊ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ်ၵဵပ်း 5 မိုၼ်ႇပျႃးၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆ – ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ Photo by – CINCDS/ ႁၢင်ႈ ပၢင်ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၼိုင်ႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆးဢႃယု 30 ပၢႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၼႂ်းဝဵင်းလႆႈပၼ် ၼိုင်ႈႁိူၼ်း 1 သႅၼ် တေလႆႈပၼ် 3 လိူၼ် 1 ပွၵ်ႈ ၊ တေလႆႈၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇ ၼိုင်ႈၵေႃႉ 100 သႅၼ် ၊ လႆႈၽႄၵၼ်ပၼ် ၊ လုၵ်ႈလၢင်းမီးတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်းဢမ်ႇလႆႈ တေလႆႈယွၼ်းဢဝ်လိၵ်ႈၵမ်ႉတီႈ ၸၼ်ႉၸွမ်မႃးၼႄ ၊ ပေႃးမိူၼ်ၼၼ်တႄႉ တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်း 5 မိုၼ်ပျႃးၵူၺ်း ၊ ႁိူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းဢမ်ႇပႃးသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၼႂ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းသမ်ႉ လႆႈပၼ် ၼိုင်ႈႁိူၼ်း 2 မိုၼ်ႇပျႃး တေလႆႈပၼ်ၵူႈလိူၼ် ”- ဝႃႈၼႆ ။ တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုပ်ႈ 15 တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉၵၢင်ႉၵႄႇလိူၵ်ႈၵူၼ်းဢႃယု သႅၼ်းပၢၼ်ဢၼ်ပႃးၼႂ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႂ်းပွၵ်ႉမဵဝ်ႉမ မီးယူႇ124 ၵေႃႉ ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်းတႃႇၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇႁၢပ်ႇသိုၵ်းၵူႈၵေႃႉ ။ တီႈၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ မီးပွၵ်ႉယႂ်ႇ 3 ပွၵ်ႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႉၼွင်ပႃယဵၼ်ႇ၊ ပွၵ်ႉမဵဝ်ႉမ၊ ပွၵ်ႉဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉၵဵပ်းငိုၼ်းၵဵပ်းသိုၵ်း ၸိူင်ႉၼႆ ဢမ်ႇယွမ်း 14 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ လႆႈပၼ်ၵူၼ်းသိုၵ်း ၼိုင်ႈ ဝၢၼ်ႈ/ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉ 2 – 3 ၵေႃႉ ၊ ပေႃးတေၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇၼႆႉ လႆႈပၼ် ငိုၼ်းၵႃႈၸၢင်ႈ ၼိုင်ႈၵေႃႉ 100 သႅၼ်ပျႃး- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ ပေႃးၸုပ်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ယဝ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ တေၵဵပ်းၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းသႅၼ်းပၢၼ် ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း- ၵၢင်ႉၵႄႇလၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၽႂ်မၼ်း ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 40 ပၢႆလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးၸုပ်ႈၵူၼ်းၸၢႆးဢၼ်လႆႈပၼ် ငိုၼ်းၼိုင်ႈသႅၼ်ၼႆႉယဝ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ တေၵဵပ်းၼၢင်းယိင်းၼႆ ၊ ၼၢ င်းယိင်း ဢႃယု 18 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ၊ မီးၼႃႈႁိူၼ်းၵေႃႈယဝ်ႉ ၊ မီးလုၵ်ႈၵေႃႈယဝ်ႉ တေၵဵပ်းမူတ်းမူတ်းၼႆဝႃႇၼႆႉ ၊ သုၵ်ႉသၵ်ႉၸႂ်ၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇႁႃငိုၼ်းပၼ်ၵႃႈ ၸၢင်ႈၵူၼ်းတႃႇႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ဝႆႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းသူၼ်ႁႆႈလွၵ်းၼႃး လူႉသုမ်းတိုၼ်းလၢင်းတင်းၼမ်ၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ ဝၼ်းတီႈ 16/06/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း ၵၢင်ႉၵႄႇၼႂ်းပွၵ်ႉမဵဝ်ႉမ ႁွင်ႉဢဝ်ၵူၼ်းၼႂ်းပွၵ်ႉသေ ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် လိူၵ်ႈၵူၼ်းတႃႇၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ငိူင်ႉဝႄႈဢမ်ႇလႆႈ ၊ ပေႃးပၢႆႈတေဢဝ်လိူင်ႈ ပေႃႈမႄႈ ၵူၼ်းၵိုတ်းတၢင်းလင် လွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႆႉပႃး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၼင်ႇၼႆ ဝႃႈၼႆ။
|
['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-30T16:53:53
|
https://shannews.org/archives/70293
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇၵျွင်းတူၵ်း ၼွင်ပိင် တိူဝ်ႉၺႃးၸဝ်ႈသၢင်ႇလူႉလွၼ်ႇၵႂႃႇ 1 ပႃး
|
မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 30/07/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လုၵ်ႉတၢင်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ယိုဝ်းၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ၵႂႃႇတၢင်း ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး 10 လုၵ်ႈ။ တူၵ်းသႂ်ႇ ဝိႁၢရ်ပုပ်ႉၽႃႇယူင်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၵျွင်းတူၵ်း တီႈဢိူင်ႇၼွင်ပိင်လူႉၵွႆ၊ တိူဝ်ႉၺႃး ၸဝ်ႈသၢင်ႇ ပႃးၼိုင်ႈ ၶႅၼ်သၢႆႉၶၢတ်ႇၵႂႃႇ ထိုင်တီႈလူႉလွၼ်ႇ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း 4 တူၼ် ။ Photo CJ- ၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈသၢင်ႇ ၼႂ်းဝိႁၢရ် ပုပ်ႉၽႃႇယူင်ႇ ဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေၶႅၼ်ၶၢတ်ႇ လူႉလွၼ်ႇ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် “ ပရႁိတၼမ်ႉၶူင်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ” လႆႈၸွႆႈဢဝ်ၽူႈမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်တီႈ ႁူင်းယႃဝႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းဢိူင်ႇၼွင်ပိင်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇပၢႆႈၵႂႃႇသဝ်းဝႆႉ ဢွင်ႈတီႈတေလွတ်ႈၽေးဝႆႉၼႆ ၵူၼ်းၼွင်ပိင်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ၶၢဝ်းမွၵ်ႈၵၢင်ဝၼ်းၼႆႉ မၢၵ်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉမႃးတူၵ်းသႂ်ႇတီႈၵျွင်း။ တိူဝ်ႉၺႃးၸဝ်ႈသၢင်ႇပႃးၼိုင်ႈ ၶႅၼ်မၼ်းပုတ်းၵႂႃႇ။ ဢမ်ႇတၼ်းဢဝ်ၵႂႃႇ ႁူင်းယႃႁႄ လွၼ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူဝ်ႁႄ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇၼွင်ပိင်ယဝ်ႉ။” မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 26 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း မွၵ်ႈ 12 မူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလုၵ်ႉတၢင်း ႁူဝ်ၵိုတ်ႈသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် မႃးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး တူၵ်းသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပိင် ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လူႉတၢႆၸွမ်းၵွႆးဢမ်ႇၵႃး မိူဝ်ႈသၼ်းတီႈ 25 ယၢမ်းၵၢင် ဝၼ်းၼၼ်ႉၵွႆးၼင်ႇၵဝ်ႇ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁိမ်းတၢင်းၽႄၼွင်ပိင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ 2 ၵေႃႉ လူႉတၢႆၵႂႃႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈဝႆႉတၢင်းၼွင်ပိင်ဝႆႉတင်းၼမ်။ ဢိင်ၼိူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆႉပိုတ်းယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၸိူင်ႉၼႆသေ ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတီႈၼွင်ပိင် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈလုၵ်းပႃ ထႅင်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၵုမ်းၵမ်လႆႈၶိုၼ်း ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတၢင်းႁူဝ်ၵိုတ်ႈၼၼ်ႉသေ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး မီး 3 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆၸွမ်း ဢမ်ႇယွမ်း 5 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ 10 ၵေႃႉပၢႆ ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆၵႂႃႇၸွမ်းတင်းၼမ် ။ တႅမ်ႈ- ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-07-30T16:22:54
|
https://shannews.org/archives/70287
|
ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆႁႅင်းတီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ထိုင်တီႈလႆႈၾၢင်ႉၽေးသိုဝ်ႊၼႃႊမီႊ
|
ဝၼ်းတီႈ 30/07/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ဢိင်ႇသၼ်ႇ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ႁႅင်း 8.8 ရိတ်ႊတိူဝ်ႊ (မႅၵ်ႊၼီႊၵျုတ်ႉ) သုၼ်မၼ်းမီးၼႂ်းၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇႁိမ်းၵုၼ် ၶူႊရိဝ်ႊသ် Kurils ဢၼ်မီးၼႂ်းၼမ်ႉပၢင်လၢႆႇ ဢူဝ်ႊၶူတ်ႉသ် Okhotsk မီးၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ၊ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ မိူင်းၵျပၼ်ႊ ။ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆတႂ်ႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇၼႆႉသေ မိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်တိတ်းၸပ်းၾင်ႇၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ လၢႆလၢႆမိူင်း၊ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းရတ်ႊသျႃႊ၊ ၵျပၼ်ႊ၊ ထၢႆႊဝၼ်ႊ၊ ၶႄႇ၊ မႅၵ်ႊသီႊၵူဝ်ႊ၊ ပီႊရူႊ၊ ဢီႊၵူၺ်ႊတေႃႊ၊ ၾိလိပ်ႉပိၼ်ႊ၊ ဢိၼ်ႊတူဝ်ႊၼီးသျႃႊ ဢိၵ်ႇပႃး ၵုၼ်တိူၵ်ႈဢမေႊရိၵၼ်ႊ လႄႈ လၢႆလၢႆမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ၊ ၵူဝ်ပဵၼ်မႃး ၽေးႁွၼ်ႇၼမ်ႉလူင် သိုဝ်ႊၼႃႊမီႊ ၸွမ်း၊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁိမ်းၸၢႆးၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇၶၢႆႉဢွင်ႈတီႈ ၸူးတီႈလွတ်ႈၽေး။ ႁွၼ်ႇၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇႁႅင်းလႄႈသုင် ဝၢႆးလင်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆတႂ်ႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇဢူဝ်ႊၶူတ်ႉသ် မိူင်းၵျပၼ်ႊၵေႃႈ ဝၢႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉ ၽေး သိုဝ်ႊၼႃႊမီႊ ယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း လႄႈၵူၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း မွၵ်ႈ 21 လၢၼ်ႉ လႆႈၶၢႆႉယူႇ ဢွင်ႈတီႈတေလွတ်ႈၽေးဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉၵူၺ်း တီႈၾင်ႇၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ႁွၵ်ႊၵၢႆႊၻူဝ်ႊ မိူင်းၵျပၼ်ႊၼၼ်ႉ ႁွၼ်ႇၼမ်ႉၽတ်ႉမႃးၸူးၾင်ႇသုင်ထိုင် 40 သိၼ်ႊတီႊမီႊတႃႊ (မွၵ်ႈ 15 ၼိဝ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် 1 ပေႇပၢႆ) ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵုၼ်ဢလႅတ်ႉသ်ၵႃႊလႄႈ ၵုၼ်ႁႃႊဝၢႆႊယီႊ ၵေႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉ ၽေးသိုဝ်ႊၼႃႊမီႊဝႆႉ။ ဝၢႆးလင်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆတႂ်ႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇဢူဝ်ႊၶူတ်ႉသ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ႁွၼ်ႇၼမ်ႉယႂ်ႇသိုဝ်ႊၼႃႊမီႊ ၽတ်ႉထွင်းၶဝ်ႈၾင်ႇ ဝဵင်း သပႄႊရီႊ ၵူႊရိတ်ႉသ် မိူင်းရတ်ႉသျႃႊယဝ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်း 3 ၵမ်း။ ႁိူဝ်းလူင် ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉ တီႈတႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇၵေႃႈ လႆလွင်ႈပႃးၵႂႃးၸွမ်းႁွၼ်ႇၼမ်ႉၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ TASS ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉၽေးဢိင်ႇသၼ်ႇ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ထိုင် 8.8 ရိတ်ႉတိူဝ်ႊ လႄႈၽေးသိုဝ်ႊၼႃႊမီႊ ၶဝ်ႈၾင်ႇတီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊၼႆႉသေ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆယူႇၽွင်ႈဝႃႈၼႆသေတႃႉ ပႆႇႁူႉႁူဝ်ယွႆႈတႅတ်ႈတေႃး။ သိုဝ်ႊၼႃႊမီႊ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ၵျပၼ်ႊ။ ပွင်ႇဝႃႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆတႂ်ႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ။ တွၼ်ႈတႃႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလၢမ်းၶၢတ်ႈလွင်ႈၽေးသၽႃႇဝ ၶဝ်လၢမ်းၶၢတ်ႈယၢပ်ႇလႄႈ ပေႃးပဵၼ်ၽေးသိုဝ်ႊၼႃႊမီႊ မႃးၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']
|
2025-07-30T15:15:57
|
https://shannews.org/archives/70284
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လမ်းတီႉၵျႃးၽႅၼ်ႉတီႈမူႇၸေႊ ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းထိုင်ၼႂ်းႁိူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း
|
ပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းလူင်းႁိူၼ်းသေ လမ်းတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်း မူႇၸေႊၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ-“ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/07/2025 ပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းလူင်းႁိူၼ်းသေ ႁႃၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႂ်း 9 ပွၵ်ႉ ဝဵင်းမူႇၸေႊ။ ၵူတ်ႇထတ်းပႃးၸဵမ်ၼႂ်းၾူၼ်း မိုဝ်းထိုဝ်။ သင်ပဵၼ်ၵူၼ်းမႃးၶၢတ်ႈယူႇၵေႃႈ ၵူတ်ႇထတ်းပႃး။ ႁိူၼ်း ဢၼ်ၶဝ်ထၢင်ႇထိူမ်ၵေႃႈ ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းၵႂႃႇ” – ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ပလိၵ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉ ပႃးတင်းၵႃးသိုၵ်းသေ ပၼ်ႇလဵပ်ႈၼႂ်းဝဵင်းယဝ်ႉ ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းလူင်းႁိူၼ်း ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း။ ၶဝ်ႈထတ်းထိုင်ၼႂ်းႁွင်ႈၼွၼ်းႁွင်ႈၼမ်ႉပႃးလႄႈပဵၼ်ဢၼ်လီတူၵ်းၸႂ်ၼႆ ၸၢႆးၼုမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ “ရူတ်ႉၵႃးပလိၵ်ႈ ရူတ်ႉၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပဵၼ်ထႅဝ်လူင်ဢေႃႈ။ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းၵေႃႈမီးမွၵ်ႈ 20 ၼႆႉဢေႃႈ။ ႁိူၼ်းမီးလၢႆၸၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၶဝ်ႈထတ်းၵူႈၸၼ်ႉ။ လႆႈပိုတ်ႇၽၵ်းတူပၼ်ၵူႈႁွင်ႈယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄ ၼၼ်ႉၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢၼ်လိူင်ႇၽႄႈယူႇတီႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ၵဵဝ်ႇၵွင်ႉၵၼ်ဝႆႉတင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉမိူင်းၶႄႇပၼ်ႁႅင်းဢီးသေ တႄႇၵၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊမႃးၼႆႉ ပလိၵ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆႉၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႊ၊ မိူၼ်ႇၼင်ႇ ပွၵ်ႉၸွၼ်ႊၸူဝ်ႇ၊ ပွၵ်ႉၵွင်းမူးတူင်ႈ၊ ၵုင်း 45 ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၵမ်ႈၽွင်ႈသေတႃႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉတႅတ်ႈတေႃးတႄႉ ပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်း။ ဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းလဵဝ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်လွတ်ႈၽေးၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ၸုမ်းပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉၽွင်းငမ်းဝႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ႁူမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉသမ်ႉ တေမီး ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉထႅင်ႈ မွၵ်ႈ 15 ၸုမ်း၊ မိူၼ်ၼင်ႇၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉၵွင်းၶႃး၊ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉမဵဝ်ႉမ၊ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပၢၼ်းသေး၊ လူင်ထၢင်၊ ပဵင်းသႃႇ၊ မၢၼ်ႈၸႄႊ၊ သႅင်ၵႅဝ်ႉ၊ မၢၼ်ႈပဵင်း၊ သႅဝ်ႉႁေႃႇ၊ တႃႈမိူင်းငႅၼ်း၊ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ မိူင်းပေႃႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ တႅမ်ႈ – ၸၢႆးသႅင်ဢၢႆႈ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']
|
2025-08-05T19:00:00
|
https://shannews.org/archives/70280
|
“မွၵ်ႇႁၢင်ႈလီ ၵီႈၸေးသီ မီးဢၢႆႁွမ်ၵူႈလူင်ႇ”
|
ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ပၢၼ်ဢၼ်ၶိုတ်းၵၢပ်ႈၶိုတ်းပၢၼ် ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းၵူၼ်းၶိူဝ်းယႂ်ႇၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၽႄႈလၢမ်းႁူမ်ႇငမ်းထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းၶူင်းၵၢင်ၶႂ်ႈဝႃႈၵမ်ႈပႃႈၼမ်။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်သိုဝ်ႇသၢၼ် ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ သိုဝ်ႇၼႅင်ႈသၢၼ် ၶဝ်ႈထိုင်မိုဝ်းၵူႈၵေႃႉ။ သင်ဝႃႈၸွမ်းလင်သိုဝ်ႇၼႅင်ႈသၢၼ်တိၵ်းတိၵ်းသေ ပွႆႇမၢင်ဝၢင်းႁဵဝ်ႇပႅတ်ႈ ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸိုင် ၸၢင်ႈဝွတ်ႈဝၢႆး ႁၢႆလၢႆၵႂႃႇလူၺ်ႈဢမ်ႇလႆႈသႂ်ႇဢဵၼ်သႂ်ႇႁႅင်း။ ၼႂ်းၵႄႈလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉလူင်ၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်းၵုသူဝ်ႇလီ တီႈမီးၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးဢၼ်ႁၵ်ႉၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းတႆး လွင်ႈၵႃႈဝႅၼ်ၸၢတ်ႈသႅင်းလႄႈႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇပၢၼ်မႂ်ႇယူႇ။ မၼ်းၸၢႆးတႄႉပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ၵိူတ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ။ မၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၽႂ်။ ႁဵတ်းႁိုဝ်လႄႈၵူၼ်းၼုမ်ႇပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် သမ်ႉမႃးသူၼ်ၸႂ်ႁၵ်ႉလွင်ႈၾိင်ႈထုင်းတႆးပၢၼ်ၵဝ်ႇ။ ၼၢင်းငိုၼ်းႁွမ် ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈလႆႈတွင်ႈထၢမ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ထၢမ် – ၵပ်းသိုပ်ႇၼႄႉၼမ်းပၼ် ၸိုဝ်ႈသဵင်၊ ၸႃႇတိ၊ တီႈၵိူတ်ႇဢိတ်ႉၼိုင်ႈၶႃႈ? တွပ်ႇ – မႂ်ႇသုင်ထိုင်ပီႈၼွင်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၼႂ်းမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၵူႈတီႈၵူႈတၢင်းၶႃႈ။ ၶႃႈႁဝ်းၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၸၢႆးၵွၼ်းလၢဝ်၊ ၸႃႇတိ တီႈၵိူတ်ႇတႄႉပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၶႆႉ၊ ထုင်ႉပူင်ႇဝူဝ်း၊ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး၊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၶႃႈ။ ထၢမ် – ပေႃးလၢတ်ႈဝႃႈ ၸၢႆးၵွၼ်းလၢဝ်ၼႆ ၵမ်ႈၼမ်တေဢွၼ်ၵၼ် ႁူႉၸၵ်းဝႃႈ ပဵၼ်မင်းသႃး ႁွင်ႉၽဵင်း ၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇၼႆၶႃႈၼေႃႈ။ ၵွပ်ႈၼႆ မိူၼ်ၼင်ႇလွင်ႈႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇၼႆႉ သူၼ်ၸႂ်/ ပႃးၸႂ်မႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵေႃႉလဵၵ်ႉၶႃႈႁႃႉ? တွပ်ႇ – ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ မၼ်းယူႇၼႂ်းသၢႆလိူတ်ႈမႃး တင်ႈတႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈၵေႃႉလဵၵ်ႉဢေႃႈ။ ပေႃႈမႄႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမေႃ၊ ၼႂ်းပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်မေႃႁွင်ႉၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇၶႃႈတွင်းလႆႈတႄႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵေႃႉလဵၵ်ႉ ပေႃးဝႃႈမီးပွႆးသၢင်ႇလွင်း/ ပွႆးလိူၼ်သီႇၼႆ တေၵႆႉဢဝ်သၢတ်ႇဢွၼ်ႇ ၵႂႃႇသိူဝ်ႇသေ တူၺ်းၸၢတ်ႈသႅင်း၊ မင်းသႃး/ ၼၢင်းသမီးၶဝ်ၵႃႈၵႃႈဝႅၼ်ဝႅၼ်၊ ႁွင်ႉၵႂၢမ်းမၢၵ်ႇၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေႃႇထိုင်မိူင်းပေႃးလႅင်း။ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵျိူၵ်ႈ/ လႆႈၸႂ်ၸၢတ်ႈသႅင်းမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵေႃႉလဵၵ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။ ထၢမ် – မိူၼ်ၵၢပ်ႈပၢၼ်တေႃႈလဵဝ် ၵူၼ်းသူၼ်ၸႂ်ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၼမ်၊ တႃႇတေမေႃ ႁွင်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇငၢႆႈ၊ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၽဵင်းၵႂၢမ်းၵဝ်ႇၼႆႉသေ ၸွင်ႇယၢမ်ႈလႆႈၾိုၵ်းမႃးၶႃႈႁႃႉ? တွပ်ႇ – ၸႂ်ႈဢေႃႈ ၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၽဵင်းၵႂၢမ်းဢၼ်တေလႆႈၸႂ်ႉတူဝ်ထူပ်း၊ ၸႂ်ႉပၢႆးဝူၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ႁၼ်ၼႂ်းလွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼၼ်ႉသေ ႁွင်ႉဢွၵ်ႇမႃးၶႃႈဢေႃႈ။ ဢၼ်ၾိုၵ်းတႄႉ လႆႈၾိုၵ်းမႃးလူၺ်ႈ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်းၶႃႈ။ ႁႂ်ႈပေႃးဝႃႈ ၵႂႃႇႁဵၼ်းတီႈႁူင်းႁဵၼ်း မေႃသွၼ်ၶဝ်သွၼ်ပၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်တႄႉ ဢမ်ႇမီးၶႃႈ။ ပေႃးဢမ်ႇၵျိူၵ်ႈ/ ဢမ်ႇသူင်ႇ၊ ဢမ်ႇပႃးဝႃႇသၼႃႇ၊ ဢမ်ႇမီးသူႇလသတီႇၼႂ်းတူဝ်ၼႆတႄႉ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁွင်ႉဢွၵ်ႇလႆႈၶႃႈ။ မိူဝ်ႈယူႇတၢင်း မိူင်းတႆးႁဝ်းတႄႉၵေႃႈ ၶႃႈဢမ်ႇပႆႇယၢမ်ႈႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇ၊ တိုၵ်ႉႁႃမၼ်းၾိုၵ်းႁွင်ႉ မိူဝ်ႈမႃးယူႇတၢင်းမိူင်းထႆးၼႆႉၵူၺ်းၶႃႈ။ ထၢမ် – ၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇၼႆႉ ၸွင်ႇယၢမ်ႈဢတ်းဢွၵ်ႇပဵၼ်ၶႅပ်း ဢမ်ႇၼၼ် ဢတ်းဢွၵ်ႇသေပိုၼ်ၽႄႈ ၶႃႈၼေႃ? တွပ်ႇ – ႁႂ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇပဵၼ် ၶႅပ်းဝီႊတီႊယူဝ်ႊတႄႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇမီးၶႃႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢပ်ႈပၢၼ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ သူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယိူဝ်ႊၼႆလႄႈ လႆႈႁွင်ႉသေတၢင်ႇဝႆႉပၼ်တီႈၼႂ်းၶျွင်ႉ YouTube လႄႈ Facebook သုၼ်ႇတူဝ်ၶႃႈယူႇလၢႆလၢႆၽဵင်း ပႃးၸဵမ်ၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇတင်း ပၢၼ်ၵဝ်ႇၶႃႈ။ ၸိုဝ်ႈ YouTube တႄႉသႂ်ႇဝႆႉဝႃႈ Gonlao Channel ၼႆ ဢေႃႈ။ ၶဝ်ႈပၼ်ႁႅင်းထွမ်ႇငိၼ်းၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇ၊ ပၢၼ်မႂ်ႇလႄႈ ပိုၼ်ႉႁူႉပၢႆးႁၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈယူႇၶႃႈ။ ထၢမ် – မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼႆႉ လႆႈႁၼ်ဢွၵ်ႇဝႆႉၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇယူႇ ႁူဝ်ၼိုင်ႈၶႃႈၼေႃ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ယူႇတီႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇတင်း ပၢၼ်ၵဝ်ႇၼႆႉ ထုၵ်ႇၸႂ်/ လႆႈၸႂ်ႁွင်ႉဢၼ်လႂ်လိူဝ်ၶႃႈ? တွပ်ႇ – ဢေႃႈ လႆႈသိုဝ်ႉၶိုၼ်းၽဵင်းၵႂၢမ်း ၶူးၸၢႆးလၢဝ်သႂ် ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ “သင်မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်မီးပိၵ်ႇ” ၼၼ်ႉသေ မႃးႁွင်ႉၶိုၼ်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈဢေႃႈ။ ပေႃးတေထၢမ်ဝႃႈ ထုၵ်ႇၸႂ်ႁွင်ႉဢၼ်လႂ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႆတႄႉ ယူႇတီႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵျိူၵ်ႈပၢႆးမွၼ်းသေ မၼ်းႁွင်ႉလႆႈယူႇတၢင်းသွင်ဢၼ်ၶႃႈ။ မိူဝ်ႈလႆႈယူႇၼႂ်း တူင်ႇဝူင်းၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇၼမ်ႉၵတ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးသေ မၼ်းၵေႃႈတေႁွင်ႉဢွၵ်ႇမႃးလႆႈၼၼ်ႉ ၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ။ လႆႈၸႂ်ႁွင်ႉတၢင်းသွင်ဢၼ်ယူႇၶႃႈ ယွၼ်ႉဝႃႈမၼ်းပဵၼ်ပၢႆးမွၼ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ ပၢႆးမွၼ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈၵၢၼ်ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း၊ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၼ်တဵၼ်ႈၵႃႈဝႅၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ပၢႆးမွၼ်းယဝ်ႉၶႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈ ႁဝ်းဝႅၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပၼ်တၢင်းသိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈလႄႈ ပၼ်တၢင်းသိူဝ်းတၢင်ၵေႃႉပႃး။ ပၢႆးမွၼ်းၼႂ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈဢဝ်ဢွၵ်ႇမႃးၼႄပၼ် ၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈ။ ထၢမ် – သင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈႁွင်ႉမၢၵ်ႇပၼ်ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ သေတွႆးၼိုင်ႈၸွင်ႇတေလႆႈယူႇၶႃႈႁႃႉ? တွပ်ႇ – ဢေႃႈ လႆႈၶႃႈဢေႃႈ။ ၶႃႈတေဢဝ်ၽဵင်းၵႂၢမ်း တႆးလူင်ၶႃႈၼႃတေဢမ်ႇမီးသဵင်တွႆႇ ၊ သဵင်တယေႃးၸိူဝ်းၼႆႉၶႃႈၼေႃႈ၊ တေပဵၼ်ၵႂၢမ်းတႆးလူင်ယူဝ်းယူဝ်းၶႃႈ။ ပေႃးၼၼ်ထွမ်ႇၵႂႃႇ ၸွမ်းၵၼ်ႁေတွႆးၼိုင်ႈၶႃႈၼေႃႈ။ သင်ဝႃႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ ၶႃႈတေႁွင်ႉၵႂၢမ်းမၢၵ်ႇၾၢၵ်ႇပၼ်မုၵ်ႉၸုမ်းၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဢေႃးၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ၊ ပၢဝ်ႇသဵင် လွင်ႈဢၼ်ၵူႈလွၵ်းၵူႈလၢႆး ႁႂ်ႈဢၼ်ၵူႈယိင်းၵူႈၸၢႆးဢွၼ်ႇ ပေႃးလႆႈငိၼ်းထွမ်ႇသဵင်ၸႅင်ႈလႅင်း ၵၼ်ၶႃႈၼႃသင်ဝႃႈမိူဝ်ႈၼႆႉ ၶႃႈၵေႃႈတေယွၼ်းႁွင်ႉၵႂၢမ်းဢွၼ်ၶႃႈ တွၼ်ႈၸူးပၼ်ဢေႃႈၼေႃး တွင်း တေႃႈတွင်းထွမ်ႇပၼ် ႁႂ်ႈပေႃးၸေးၸင်ႇဝႃႈပေႃးဢၼ် ၶႃႈလၢၼ်ၼွင်ႉၵွၼ်းဢွၼ်ႇ ႁွင်ႉမၢၵ်ႇၵႂႃႇ ၽၢၵ်ႇပၼ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႆၵေႃႈ ၶႅၼ်းတေႃႈတၵ်းယႃႇပေသႄႉပေၼႄး ၶႅၼ်းတေႃႈၶိုၼ်း မူၼ်ႉမႄးမႅင်ႇပၼ်ၶႃႈ လၢၼ်ၼွင်ႉၵွၼ်းၶဝ်ၶႃႈၼႃႉ ၸင်ႇဝႃႈၼႆႉၵေႃႈ မုၵ်ႉၸုမ်းၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ႁဝ်ၶႃႈ တင်းသဵင်ႈဝႃႇၼေႃး မိူဝ်ႈၼႆႉၶႃႈၵေႃႈယွၼ်းသူးပၼ် ၶႃႈၼႃႉ ႁႂ်ႈဢၼ်မုၵ်ႉၸုမ်း ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈႁဝ်းၶႃႈ တင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈယူႇလီၵိၼ်ဝၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်တိူဝ်းတွၼ်းၶႃႈၼႃႉ မိူဝ်ႈဢၼ်ႁဵတ်းလွင်ႈၵၢၼ် လွင်ႈ ငၢၼ်းၼႂ်းမုၵ်ႉၸုမ်းၵေႃႈၸိုင် ႁႂ်ႈႁဵတ်းလႆႈမီးလွင်ႈတၢင်းမူၼ်ႈသိူဝ်းပျေႃႇ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈမီးလွင်ႈတၢင်းၵျႃႉ သၢင်ႇတေႃႇၵၼ် ၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်းၽႂ်ၶႃႈၼႃႈႁႂ်ႈဢၼ်မုၵ်ႉၸုမ်းၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈႁဝ်းၶႃႈတင်းသဵင်ႈ မီးဢၼ် လွင်ႈတၢင်းမူၼ်ႈသိူဝ်းၸႂ်ၼႆလႄႈ ၸၢႆးၶႃႈႁဝ်းၵေႃႈ ယွၼ်းႁွင်ႉၵႂၢမ်းမၢၵ်ႇပၼ်ပႃးၸင်ႇဝႃႈမိူဝ်ႈၼႆႉ လၢၼ်ဢွၼ်ၶႃႈႁဝ်းၼွင်ႉၵွၼ်းၵေႃႈ ၸူမ်းၼႃႇလိူဝ်လူၼ်ႉဢႃးလႃးဢေႃးလႆႈမႃးႁူပ်ႉမုၵ်ႉၸုမ်း ၽူႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇပၢဝ်ႇသဵင်ၵူႈလွၵ်းၵူႈလၢႆးႁႂ်ႈဢၼ်ၵူႈယိင်းၵူႈၸၢႆးလုၵ်ႈတႆးဢွၼ်ႇ ပေႃးလႆႈငိၼ်းထွမ်ႇသဵင် ၸႅင်ႈလႅင်းၵၼ်ၼေႃၸူမ်းတႄႉၼႂ်းသဵၼ်ႈၸႂ်သဵၼ်ႈၶေႃးဢွၼ်ႇ လၢၼ်ၶႃႈႁဝ်းၼွင်ႉၵွၼ်းဢွၼ်ႇလႆႈမႃး ႁွင်ႉၵႂၢမ်းမၢၵ်ႇၶၢၼ်တွၼ်ႈပျေႃးထေႃပၼ်ၶႃႈ မိူဝ်ႈၼႆႉၼႃ။ ဢေႃႈၶႃႈ ၼႆႉၵေႃႈ လႆႈႁွင်ႉၾၢၵ်ႇၵႂႃႇပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈ ၶႃႈၼေႃႈ။ ထၢမ် – ဢေႃႈၶႃႈ ယိၼ်းၸူမ်းယႂ်ႇၼမ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၽဵင်းၵႂၢမ်း ပၢၼ်ၵဝ်ႇႁဝ်းၶႃႈၼႆႉသေ ၶေႃႈၵႂၢမ်းၼႂ်းဢူၵ်းၼႂ်းၸႂ် ဢၼ်ၶႂ်ႈသင်ႇလၢတ်ႈ မီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ? တွပ်ႇ – လွင်ႈၶႂ်ႈလၢတ်ႈတႄႉၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇတႆးႁဝ်းမီးဝႆႉဝႃႈ “ထုင်းၵဝ်ႇယႃႇႁႂ်ႈႁၢႆ လၢႆးမႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုတ်းၵၢပ်ႈ” ၼႆၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ၊ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းပၢၼ်မႂ်ႇ ႁူဝ်ၸႂ်ပၢၼ်ၵဝ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈၶႃႈၼေႃႈ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် ပၢၼ်ၵဝ်ႇႁဝ်းပေႃးတေဢမ်ႇႁၢႆ ၸွမ်းၼင်ႇပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈႁဝ်းဢွၼ်ႁဵတ်း ဢွၼ်သၢင်ႈမႃးၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေဢမ်ႇလူင်ဢမ်ႇလိုမ်း ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈ ပွင်ပဵၼ်လႆႈႁဵတ်းလႆႈၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီဢွၼ်ၵၼ် ႁဵၼ်းႁူႉသေယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းၵႂႃႇၸွမ်းတၢင်းၵျိူၵ်ႈ တၢင်းသူင်ဝႃႇသၼႃႇႁဝ်းယူႇၶႃႈဢေႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပေႃးသူင်ၵျိူၵ်ႈၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇၼႆၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၽဵင်းၵႂၢမ်း မိူၼ်ၵၼ်ၵူၺ်း၊ ပၼ်ႁႅင်းတင်းသွင်ၾၢႆႇယဝ်ႉၶႃႈ။ လႆႈၸႂ်ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈဢၼ်ၼၼ်ႉၸိုင် မၼ်းတေဢွၵ်ႇမႃး ဢၼ်လီထီႉသုတ်းယူႇၼႆ ယွၼ်းၾၢၵ်ႇပၼ်ၽူႈႁၵ်ႉပၢႆးမွၼ်းႁဝ်းၶႃႈတင်းသဵင်ႈၼင်ႇၼႆၶႃႈ။ ထၢမ် – ပေႃးလၢတ်ႈဝႃႈ ၸၢႆးၵွၼ်းလၢဝ်ၼႆ ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ တေႁူႉၸၵ်းဝႃႈ ပဵၼ်ၵေႃႉမေႃႁွင်ႉၽဵင်ႈၵႂၢမ်းသဵင်ဝၢၼ်လႄႈ ႁၢင်ႈလီလဝ်းၼႆၶႃႈၼေႃႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၶႂ်ႈယွၼ်းထၢမ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈသုၼ်ႇတူဝ် ဢိတ်ႉၼိုင်ႈၶႃႈဢေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၸွင်ႇမီးဝႆႉၵေႃႉႁၵ်ႉ/ ၵေႃႉတမ်းၸႂ်ယဝ်ႉၶႃႈႁႃႉ? တွပ်ႇ – ႁိုမ်ႈႁိုမ်ႈ ၵေႃႉႁၵ်ႉၵေႃႉတမ်းၸႂ်တႄႉ ယၢမ်းလဵဝ် မီးဝႆႉယဝ်ႉၶႃႈ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်းယဝ်ႉၶႃႈ။ ထၢမ် – ဢေႃႈၶႃႈ ပေႃးၼၼ် ၵေႃႉႁၵ်ႉၵေႃႉပႅင်းၼႆႉ ပဵၼ်မၢဝ်ႇတင်းလႂ်ၶႃႈၼေႃၸွင်ႇတေၸၢင်ႈလၢတ်ႈၼႄ ဢိတ်းဢွတ်းၶႃႈႁႃႉ? တွပ်ႇ – ဢေႃႈၶႃႈလၢတ်ႈၼႄလႆႈယူႇၶႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်းမႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉဝႃႈဝူၼ်ႉလီ တႅပ်းတတ်းသဵၼ်ႈၸႂ် လီယဝ်ႉၼႆလႄႈ လႆႈပိုတ်ႇတူဝ်ၵႂႃႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်၊ ဢမ်ႇမီးသင် သိူင်ႇသိမ်းဝႆႉ၊ လႆႈပွၵ်ႈမႃးပဵၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢၼ်တႄႉ ဢၼ်ၸႅတ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈထၢတ်ႈၸႂ် ပၢႆးၸႂ်ႁဝ်းၵေႃႈ လီၶိုၼ်ႈမႃး ယွၼ်ႉဝႃႈႁဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ပွင်ႇၸႂ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလီ၊ ယွမ်းႁပ်ႉတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ တေဢမ်ႇမီးၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းပၢႆးၸႂ်ႁဝ်းၶႃႈထႅင်ႈယဝ်ႉ ပၢႆးဝူၼ်ႉႁဝ်းၵေႃႈ တေၸႅင်ႈတႅၵ်ႇလႅင်းလီ ၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈ။ ထၢမ် – ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၵၢပ်ႈဝၢၼ်ႈပၢၼ်မိူင်းၵေႃႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်မႃး ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်သုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်း၊ တႃႇႁႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ်တႃႇပီႈၼွင်ႉ ၽူႈပၼ်ႁႅင်းႁဝ်းၶဝ်ၼႆသေ ၶႂ်ႈထၢမ်ဝႃႈ ၸၢႆးၵွၼ်းလၢဝ်ၼႆႉ ယွမ်းႁပ်ႉတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ် LGBT ၼႆၸႂ်ႈတႄႉယူႇၶႃႈႁႃႉ? တွပ်ႇ – ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ။ ပဵၼ်ၼႂ်းၵုမ်ႇ(group) တူဝ် G ၶႃႈဢေႃႈ။ တီႈၼႆႈ ၶႂ်ႈယွၼ်းသပ်းလႅင်းၼႄ လွင်ႈၼႆႉ ဢိတ်ႉၼိုင်ႈ။ ပေႃးဝႃႈ LGBT ၼႆ ပီႈၼွင်ႉတႆး ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းတႆးႁဝ်းၵမ်ႈၼမ် တေပႆႇပေႃးႁူႉၸၵ်းလီ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၵၢပ်ႈပၢၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်၊ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၵေႃႈပိူၼ်ႈပိုတ်ႇၵႂၢင်ႈ ဢမ်ႇဝႃႈလၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်း ပိူၼ်ႈတေပၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် LGBT ၸၢႆး/ယိင်း ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်သဵင်ႈသဵင်ႈ။ တီႈပွင်ႇ LGBT တႄႉ L ၼႆႉ ပဵၼ် lesbian ပွင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းသေ လႆႈၸႂ်ၼၢင်းယိင်းၶိုၼ်း၊ G သမ်ႉ ပဵၼ် gay (ၶႃႈၵေႃႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၼႆႉ) ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ် ၵူၼ်းၸၢႆးတေႃႇ ၵူၼ်းၸၢႆးလႆႈၸႂ်ၵၼ်ၶိုၼ်း ၊ B ပဵၼ် bisexual ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်း လႆႈၸႂ်ၸၢႆး/ယိင်း တင်းသွင်ဢၼ်၊ T ၼႆႉသမ်ႉပဵၼ် transgender မိူၼ်ၼင်ႇ တူဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးသေတႃႉ သမ်ႉၶႂ်ႈမီးဢၢင်ႇၵႃႇလၵ်ႉၶၼႃႇပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း (ၶႂ်ႈဝႆႉၶူၼ်ႁူဝ်ယၢဝ်း၊ ၶႂ်ႈမီးၼူမ်း) ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၵိူတ်ႇမႃးပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းယဝ်ႉ သမ်ႉၶႂ်ႈမီးပုင်ႈႁၢင်ႈတူဝ်ၶိင်းၵူၼ်းၸၢႆး သဵင်ႈသဵင်ႈ ၼႆႉၵေႃႈယူႇတီႈၼႂ်းၸုမ်းတူဝ် T ၼႆႉယဝ်ႉၶႃႈ။ ၸိူဝ်းၼႆႉမၼ်းၵေႃႈ တေယူႇၼႂ်းၵုမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆ (LGBT) ၵူၼ်းႁဝ်းၵျိူၵ်ႈဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ။ မိူၼ်ၶႃႈၶဝ်တႄႉၵေႃႈ ယူႇၼႂ်းၵုမ်ႇ Gay ၊ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇမီးၵၢင်ၸႂ်ဢၼ်ဝႃႈ ၶႂ်ႈမီးၶူၼ်ႁူဝ်ယၢဝ်း၊ ၶႂ်ႈမီးၶိူင်ႈဢၢင်ႇၵႃႇ မိူၼ်ၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁဝ်းယူႇၼႂ်းပုင်ႇႁၢင်ႈတူဝ်ၶိင်း ဢၼ်ဝႃႈတိုၵ်ႉၶႂ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး ၵူၺ်းၵႃႈ ပၢႆးၸႂ်ႁဝ်းသမ်ႉ ႁဝ်းယူႇၸွမ်းၵၼ်ယဝ်ႉမီးလွင်ႈပွင်ႇၸႂ်ၵၼ်လၢႆဢၼ်လၢႆမဵဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပၢႆးဝူၼ်ႉ၊ လွင်ႈယိူင်းမၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းပိုတ်ႇမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ဢုပ်ႇ ဢူဝ်းၵၼ်လႆႈ၊ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်း သိူဝ်းၸႂ်လႄႈ ယူႇၸွမ်းၶဝ်ယဝ်ႉ ႁဝ်းမီးတၢင်းသိူဝ်းၸႂ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈၼိူဝ်တီႈၼွၼ်းမဵဝ်းလဵဝ်၊ ၶႃႈတႄႉႁွင်ႉမၼ်းဝႃႈ ပဵၼ်ၵူႈၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼႆဢေႃႈ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူႈတၢင်းႁၵ်ႉမဵဝ်းလဵဝ် ၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈ။ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈ ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်၊ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ၸဵမ်ပၢႆးတူဝ်ပၢႆးၸႂ် ၵၢၼ်လၢႆဢၼ်လၢႆမဵဝ်းပၢႆးဝူၼ်ႉ (mindset) ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ လူဝ်ႇမိူၼ်ၵၼ်၊ ဢုပ်ႇၵၼ်လႆႈၶႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ LGBT ၼႆႉ ပိူၼ်ႈႁူႉၵၼ်တင်းလုမ်ႈၾႃႉ၊ လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ ပဵၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၽဵင်ႇပဵင်းဝႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႅၵ်ႇၽႄ၊ ပေႃးတေမႃးတူၺ်းမိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းထႆးၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ႁဝ်းၵႂႃႇၸွၵ်ႉလႂ် ၸဵင်ႇလႂ်ၵေႃႈ ပၢႆႈၸုမ်း LGBT ၼႆႉဢမ်ႇလႆႈ။ ၵမ်ႈၼမ်ၶဝ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်မေႃယႃ ၊ ပလိၵ်ႈ (တမ်ႇၼူတ်ႇ) ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၵူႈတီႈၵူႈတၢင်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ သင်ႁဝ်း ပိုတ်ႇမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်သေတူၺ်းၵမ်ႇၽႃႇၸိုင် မၼ်းတေႁၼ်ၵႂၢင်ႈ၊ မၼ်းယူႇတီႈၸႂ်ႁဝ်း ပေႃးၸႂ်ႁဝ်း ပိုတ်ႇၵေႃႈ ၵူႈၸိူဝ်းၵူႈလွင်ႈတေပိုတ်ႇ မၼ်းတေႁၼ်ၵမ်ႇၽႃႇၵႂၢင်ႈၶိုၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးတႄႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢပ်ႈ Social Media လႄႈ ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈလွင်ႈၼႆႉ မၼ်းမီးမႃးၸဵမ်လႂ်ယဝ်ႉ မၼ်းပဵၼ်တၢင်းၵျိူၵ်ႈသုၼ်ႇတူဝ်ၵူၺ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပဵၼ် LGBT ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းမီးတၢင်းပဵၼ်ရေႃးၵႃႇ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းမီးဝူတ်ႈၵၢမ်ႇလႄႈ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးသင်ၶႃႈ။ ပေႃးႁဝ်းၸႂ်ႉၾၢႆႇပၢႆးၸႂ်သေ တူၺ်းၸိုင် မၼ်းတေဢမ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢႆးၸႂ်ႁဝ်းတူၵ်း၊ ပိူင်လူင်မၼ်းယူႇတီႈတူဝ်ႁဝ်း တေၸႂ်ႉပၢႆးဝူၼ်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ် ၊ တေလၢတ်ႈတေႃႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸိူင်ႉႁိုင် ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ။ ထၢမ် – တႄႇၾၢင်ႉမႅၼ်ႈႁူႉတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ် LGBT ၼႆၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈလႂ်ၶႃႈၼေႃ ? တွပ်ႇ – ဢိုမ်ႈတႄႇႁူႉမႃးၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵေႃႉလဵၵ်ႉယဝ်ႉၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၽွင်းယၢမ်းပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလွင်ႈၼႆႉ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ တူဝ်ႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ။ မၼ်းပဵၼ်သၽႃႇဝမၼ်းဢေႃႈ – ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇမီး တၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် ဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်ၼႂ်းဢၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်ၼႆ ႁဝ်းတေဢမ်ႇမီးၵႂၢမ်းတွပ်ႇပၼ်၊ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ႁဝ်းၵေႃႈ တေယူႇၼႂ်းၵႂၢမ်းၵူဝ်ၵႂၢမ်းဢၢႆ မၼ်းတေပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ဝူၼ်ႉဝႃႈ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၽိတ်းယူႇတႃႇသေႇ ၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈ။ ဝၢႆးလင်ပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇတဵမ်တူဝ်မႃးသေ မႃးႁဵၼ်းႁူႉလွင်ႈပၢႆးၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼႂ်းၵႃႈၶၼ်ၵူၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈတေတူၺ်းလွင်ႈႁဵတ်းလွင်ႈသၢင်ႈပဵၼ်ပိူင်လူင်လမ်ႇလွင်ႈ။ ဝၢႆးသေမႃးပွင်ႇၸႂ်လွင်ႈ ၼႆႉယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈပိုတ်ႇတူဝ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ၶႃႈၵေႃႈမိူၼ်ၼင်ႇၵူႈၵေႃႉၵူၺ်း – ၵူဝ် ပေႃႈမႄႈႁူႉ၊ ယွမ်ႉႁပ်ႉတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇလႆႈသေ ဝူၼ်ႉၼမ်ႁႅင်းထိုင်တီႈ တေပဵၼ်ရေႃးၵႃႇတၢင်းပဵၼ် ယွၼ်ႉလွင်ႈၼႆႉ။ ဢၼ်ႁဝ်းၵျိူၵ်ႈသမ်ႉပဵၼ်မဵဝ်းၼိုင်ႈ၊ ဢၢင်ႇၵႃႇလၵ်ႉၶၼႃႇႁဝ်းသမ်ႉပဵၼ်မဵဝ်းၼိုင်ႈ ႁဝ်းတေႁဵတ်းႁိုဝ်ၼႆသေ ပၢႆးၸႂ်ႁဝ်းၼႆႉ တေဝူၼ်ႉပၼ်ႇတူင်ႇသေၵူဝ်။ ပေႃးယူႇၼႂ်းလွင်ႈတၢင်းၵူဝ် ႁိုင်ၼၢၼ်းႁႅင်းၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ် ထၢတ်ႈၸႂ်တူၵ်း၊ တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်တူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉဢေႃႈ။ ၸၢႆးၵွၼ်းလၢဝ်လႄႈ ထူဝ်ၼီႉ ဝၢႆးသေ ပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇတဵမ်တူဝ်မႃး ၸင်ႇလႆႈၶိုၼ်းထၢမ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဝႃႈ ယွၼ်ႉသင်လႄႈၵူဝ်၊ ယွၼ်ႉသင် လႄႈဢၢႆ ၊ ယွၼ်ႉပဵၼ်ၼႆသေ ၸွင်ႇၵႂႃႇပၼ်တၢင်းလိူတ်ႇမႆႈၽႂ် ၊ ၸွင်ႇႁဵတ်း ႁႂ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႇၵဝ်ႇလိူတ်ႇမႆႈ ၊ ၵႂႃႇႁဵတ်းၽိတ်း လၵ်ႉၸူၼ်ၽႂ် ဢမ်ႇၼၼ် ႁဵတ်းၽိတ်းပၵ်းပိူင်သင် ၸိူဝ်းၼႆႉဢေႃႈ။ ပေႃးၸႂ်ႉပၢႆးဝူၼ်ႉဢၼ် ၵူဝ်ၼႆႉသေ သိုပ်ႇပႆၵႂႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၼႃႈတိၵ်းတိၵ်းတႄႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇယဝ်ႉၼႆသေ ၸင်ႇထၢမ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်း။ ပေႃးဝႃႈ ႁဝ်းႁဵတ်းၸွမ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇလႆႈၼႆႉ ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်တၢင်းတုၵ်ႉၶၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢိူဝ်ႈ ၼႆသေ ႁႃၵႂၢမ်းတွပ်ႇ/ တၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ်ပၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ ပိုတ်ႇမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈသေ တူၺ်းၵမ်ႇၽႃႇၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈၶိုၼ်ႈ လႆႈၵႂၢမ်းတွပ်ႇပၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလီငၢမ်းယဝ်ႉ၊ ပေႃးဝၢႈမၼ်ႈၸႂ်ယဝ်ႉ ဢုပ်ႇတေႃႇၵေႃႉၼႆႉယဝ်ႉ မၼ်းပၼ်တၢင်းဢုၼ်ႇၸႂ်ႁဝ်း ၊ ပၢႆးဝူၼ်ႉယိူင်းမၢႆႁဝ်းမိူၼ်ၵၼ် ၊ လွင်ႈတၢင်းၵျိုၵ်ႈတၢင်းသူင် ဝႃႇသၼႃႇ မိူၼ်ၵၼ်လၢႆဢၼ်လၢႆမဵဝ်း – ၶဝ်ၵေႃႈ တေမႃးပဵၼ်သုၼ်ႇၼိုင်ႈၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းသေ မူၼ်ႉမႄးၵၼ်ၵႂႃႇ သၢင်ႈဢႃႇၼႃႇၵၢတ်ႈၸွမ်းၵၼ်ၵႂႃႇ ဢမ်ႇဝႃႈပၢႆးတူဝ်ပၢႆးၸႂ် ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈၸဵမ်ဢဝ်ၵၢၼ်ငၢၼ်း ၊ ၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢၼ်လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းပၼ်ပေႃႈမႄႈၵေႃႈ လႆႈႁဵတ်းပၼ်ယဝ်ႉၼႆလႄႈ ၸင်ႇလႆႈပိုတ်ႇတူဝ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ဢမ်ႇမီးဢၼ်လႂ်လွင်ႈသင်မီးတိတ်းၸပ်းၼႂ်းၸႂ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ပေႃးႁဝ်းပိုတ်ႇသေ မႃး ပဵၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႄႉတႄႉၼႆ ႁဝ်းတေပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်မီးတၢင်းသိူဝ်းၸႂ် ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇလႆႈၼၼ်ႉ ယဝ်ႉၶႃႈ။ တႃႇတေႁွတ်ႈမႃးထိုင် ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၼႆႉၵေႃႈဢမ်ႇငၢႆႈ။ ဢၼ်ယၢပ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယဝ်ႉၶႃႈ။ ထၢမ် – ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ၸွင်ႇပေႃႈမႄႈၶတ်းၶႂၢင်ၶႃႈႁႃႉ? ၶဝ်ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈၼေႃ? တွပ်ႇ – မိူၼ်ၶႃႈလၢတ်ႈ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉၶႃႈ မိူဝ်ႈတႄႇတႄႉဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁၼ်လီၸွမ်း၊ ၶႃႈၵေႃႈ ယွမ်းႁပ်ႉတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းသၢၵ်ႈသေႇဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ တီႈတေႁဵတ်းႁႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈႁဝ်း ယွမ်းႁပ်ႉႁဝ်းလႆႈၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၼမ်ႉၵတ်ႉတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်တေလႆႈၸၼ်ဢွၵ်ႇမႃး ႁႂ်ႈၶဝ်လႄႈ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈႁၼ်သၢၵ်ႈသေႇမၼ်း။ ႁဝ်းၵိူတ်ႇမႃးၸိူင်ႉၼႆ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်လႆႈ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆးမီးၸိူင်ႉႁိုဝ် ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ႁဵတ်းလႆႈ၊ ၼၢင်းယိင်းၶဝ် ႁဵတ်းႁိုဝ်ႁဝ်းၵေႃႈ ႁဵတ်းလႆႈ။ ဝၢႆးသေသၢၵ်ႈသေႇ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၼႄပၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ ၼႄပၼ်ပေႃႈမႄႈႁဝ်းဝႃႈ ႁဝ်းႁဵတ်းပၼ်ၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ၊ ႁဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၵိူတ်ႇမႃး ၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်ပဵၼ် Gay သေတႃႉၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇလႆႈမီးၶေႃႈယွမ်းသုမ်းသင်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇလၵ်ႉပိူၼ်ႈ၊ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၽိတ်းသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈႁဝ်းႁၼ်။ ပေႃးၶဝ်လႆႈႁၼ် ၼမ်ႉၵတ်ႉသၢၵ်ႈသေႇတီႈႁဝ်းယဝ်ႉၼႆ ၵႂၢမ်းထၢမ် ဢၼ်ၶဝ်မီးဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်တေဢမ်ႇထၢမ်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်တေယွမ်းႁပ်ႉလူၺ်ႈသၽႃႇဝၵႂႃႇ ၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈ။ မီးလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉယူႇၶႃႈ၊ ငၢႆႈတႄႉဢမ်ႇငၢႆႈ။ ထၢမ် – ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းႁိမ်းႁွမ်း မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉၶႃႈလူး ႁၼ်ထိုင်ၼိူဝ်လွင်ႈ LGBT ၼႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ? တွပ်ႇ – မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်ၵမ်ႈၼမ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ဝၢႆးသေ ႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်းၼႄ ႁႂ်ႈႁၼ်သၢၵ်ႈသေႇဝႃႈ ပဵၼ် LGBT ၼႆႉယဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းတူၵ်းသုမ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၵၢၼ်ဝူၼ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ်ဝၢႆးသေ ၶႃႈပိုတ်ႇတူဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ Follower တင်း TikTok ၊ Facebook မွၵ်ႈ 99% ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၼ်ႁႅင်းၶႃႈဢေႃႈ။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁႂ်ႈပိူၼ်ႈမႃးပွင်ႇၸႂ်ႁဝ်းလႆႈတင်းမူတ်း ၼႆႉပဵၼ်သၽႃႇဝမၼ်း၊ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႄႉ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပွင်ႇၸႂ်ၼိူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ လီလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းယဝ်ႉၶႃႈ။ ထၢမ် – ပၢႆးဝူၼ်ႉလွင်ႈႁၼ်ထိုင်ၼိူဝ် LGBT ၼႆႉ တူင်ႇဝူင်းတႆးလႄႈတင်း တူင်ႇဝူင်းၼွၵ်ႈမိူင်း မီးလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈၼေႃ? တွပ်ႇ – လွင်ႈၼႆႉတႄႉ ပိူင်ႈၵၼ်ၾႃႉလႄႈ လိၼ်မိူင်းယဝ်ႉၶႃႈ။ ၸွမ်းၼင်ႇတူဝ်ထူပ်းၶႃႈ မီးဢူၺ်းၵေႃႉၼွၵ်ႈ မိူင်းလၢႆလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း လဵၼ်ႈၵေႃႉၵၼ်သေ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ၶႃႈ ၵေႃႈတိုၵ်ႉၵူဝ်တိုၵ်ႉႁႄ ပႆႇႁတ်းပိုတ်ႇတူဝ်တႄႉတႄႉၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မီးဝၼ်းၼိုင်ႈ ၶႃႈလႄႈတၢင်း ဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈ (ဢူၺ်းၵေႃႉပဵၼ် ၵူၼ်းၸၢႆးတႄႉ မီးမေးပဵၼ်တႆး) ႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇလႄႇၸွမ်းၵၼ် ၶဝ်ႁၼ်ၶႃႈလႄႈတင်းၵူႈႁူမ်ႈၸၢတ်းပၢၼ်ၶႃႈ မေႃႁၵ်ႉၵၼ် မေႃတူၺ်းထိုင်ၵၼ်သေ ၶဝ်ထၢမ်ဝႃႈ မိူဝ်ႈလႂ်တေပိုတ်ႇတူဝ်ၼႆဢေႃႈ။ ၶႃႈၵေႃႈလႆႈလၢတ်ႈၵႂႃႇဝႃႈ တိုၵ်ႉၵူဝ်တိုၵ်ႉ ဢၢႆၼႆလႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈၼၼ်ႉၶိုၼ်းလၢတ်ႈမႃးဝႃႈ လူဝ်ႇလႆႈသိုဝ်ႈယူဝ်းတေႃႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်း၊ ပေႃးဢမ်ႇသိုဝ်ႈယူဝ်းတေႃႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ တိုၵ်ႉၸႂ်ႉတၢင်းၵူဝ်တၢင်းဢၢႆ ဢၼ် ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီမီးၼၼ်ႉသေ ၸႂ်ႉၸၢတ်ႈပၢၼ်ယူႇၼႆႉ မိူဝ်ႈလႂ်တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ၶႃႈၵေႃႈတူၵ်းၸႂ်ၵႂႃႇသေ မႃးၼွၼ်းဝူၼ်ႉၶိုၼ်း လႆႈႁၼ်ဝႃႈမၼ်းၵေႃႈပဵၼ်လွင်ႈတႄႉ။ ပေႃးႁဝ်းပိုတ်ႇတူဝ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵႂၢမ်းႁၵ်ႉၵႂၢမ်းပႅင်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈတီႈလီ၊ ပေႃးဢမ်ႇမီးတၢင်းႁၵ်ႉ ႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမီး မႅတ်ႉတႃႇတေႃႇပိူၼ်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ လႆႈပိုတ်ႇတူဝ်ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ် မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈလီဢၢႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈပေႃးယူႇ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းတႆးႁဝ်းတႄႉ ပိူၼ်ႈတေဢမ်ႇလၢတ်ႈသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် – ပိူၼ်ႈတေဝႃႈ သူပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် လီဢၢႆပိူၼ်ႈ ၊ သူဢမ်ႇၸႂ်ႈမႄႈယိင်းၵူၼ်းၸၢႆးလူးၼႆသေ ၶဝ်တတ်းလွင်ႈတၢင်းႁၵ်ႉဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ၊ ၶဝ်တေၸပ်းပႅင်း ၼိူဝ်လွင်ႈတူဝ်ၶိင်းၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းၼွၵ်ႈ၊ တႃႇတေႁၵ်ႉၵၼ်ၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈမီးၵူၼ်းၸၢႆး၊ ၼၢင်းယိင်းၵူၺ်းတေဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈၶႃႈတႄႉ မီးဢူၺ်းၵေႃႉၼွၵ်ႈမိူင်းပၼ်ႁႅင်း၊ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ “ Love is beautiful – you should show to the world – open to the world ” ၶဝ်ဝႃႈၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ။ ပိူၼ်ႈပၼ်ႁႅင်းႁႂ်ႈႁဝ်းၸႅင်ႈလႅင်းလီ ၼႂ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ၶႃႈၵေႃႈဝူၼ်ႉတူၺ်းလီလီသေ ယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၽိတ်းသင်လႄႈ ဢမ်ႇၵူဝ်ဢမ်ႇဢၢႆသေ ၸင်ႇပိုတ်ႇတူဝ်ၶႃႈဢေႃႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ မၢႆမီႈပၵ်းပိူင်တၢင်းမိူင်းထႆးၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ပိူၼ်ႈပၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၸုမ်း LGBT ဢမ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းသႅၼ်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ သင်မေႃႁၵ်ႉပႅင်းၵၼ်၊ မေႃပွင်ႇၸႂ်ၵၼ်သေ ၸုင်မိုဝ်းၵၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းလုမ်းၸိုင် လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလႆႈ ထုၵ်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈမိူင်းထႆးၵမ်းလဵဝ်၊ ပိူၼ်ႈပၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ဝႆႉ ၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉၶႃႈ။ ထၢမ် – ဢေႃႈၶႃႈ တီႈၼႆႈၵေႃႈ ၶႂ်းယွၼ်းထၢမ်ၸိမ်ထႅင်ႈဢိတ်ႉဢေႃႈၸွမ်းၼင်ႇဝႃႈမိူင်းထႆးၼႆႉပၼ် သုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်းမႅၼ်ႈၸွမ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈယဝ်ႉၼႆလႄႈ ၵူႈပီႈႁဝ်းၶဝ်ၶႃႈလူး တေလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းလီ မိူဝ်ႈလႂ်ၶႃႈၼေႃ? တွပ်ႇ – ႁိုမ်းႁိုမ်းလွင်ႈၶၢဝ်ႇလီၶႃႈႁႃႉဢိုမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႉႁၵ်ႉၶႃႈၵေႃႈ ၶဝ်တိုၵ်ႉႁဵၼ်းယဝ်ႉသေ တိုၵ်ႉတေလႆႈႁပ်ႉၸုမ်ႈၵူၺ်း။ သွင်ၵေႃႉၵေႃႈ လႆႈဢုပ်ႇၵၼ်သေဝၢင်းၽႅၼ်ဝႆႉယူႇလၢႆဢၼ်လၢႆမဵဝ်း ပႃးၸဵမ်ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး။ ပေႃးလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ယဝ်ႉၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇတေဢုပ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ လွင်ႈတေၸတ်းပွႆးၸတ်းလၢမ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေႃႈလဵဝ်တႄႉ တိုၵ်ႉပၵ်းၸႂ်ဝႆႉၼိူဝ်ၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေၵွၼ်ႇ၊ တိုၵ်ႉႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၵမ်းၶၵ်ႉၶၵ်ႉယူႇၶႃႈ။ ထၢမ် – မိူဝ်ႈၼႃႈမႃးတႄႉ တေၽိတ်ႈမွၵ်ႇမႃးဢွၵ်ႇလၢႆးၵၢၼ်ၸွမ်း တင်းသွင်ၵေႃႉၶႃႈၼေႃႈ ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်မီးဝႆႉၽဵင်ႇပဵင်းသေ ယူႇတီႈပီႈၸၢႆးၵွၼ်းလၢဝ် ၶႂ်ႈ ၾၢၵ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်းထိုင် ၸိူဝ်းပႆႇႁတ်းပိုတ်ႇတူဝ်ၼၼ်ႉ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ? တွပ်ႇ – လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်(Human Rights) ၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈႁႅင်းၼႃႇၶႃႈ။ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈ တေၵိူတ်ႇမႃးပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း၊ ၵူၼ်းၸၢႆး ၊ LGBT ၊ ဢမ်ႇဝႃႈပဵၼ်မဵဝ်းလႂ် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ဝႆႉတင်းမူတ်း။ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်၊ ဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ်ၼႂ်းလွင်ႈၼႆႉၸိုင် ႁဝ်းတေပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်တႅၵ်ႇယႅၵ်ႈ၊ တႅၵ်ႇၸတ်ႉယူႇတႃႇသေႇ၊ တေတူၺ်းဝႃႈ ၵဝ်သုင်မႂ်းတႅမ်ႇ၊ တေမီးပၢႆးဝူၼ်ႉၸိူင်ႉၼႆယူႇတႃႇသေႇ။ ပေႃးပဵၼ်ၼႆ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈတင်းပၢႆးၸႂ်ႁဝ်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်မႃး၊ ပၼ်ႁႃ ဢၼ်ၸွမ်းမႃးတၢင်းလင်ၵေႃႈ တေမီးၼမ်။ ၶႂ်ႈယွၼ်းၾၢၵ်ႇထိုင်တႄႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵမ်ႇၽႃႇပိုတ်ႇၵႂၢင်ႈၼႃႇယဝ်ႉ ထိုင်မႃးပီ 2025 ယဝ်ႉ၊ ႁဝ်းၶႃႈ ၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီပိုတ်ႇမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ၸွမ်း ၵမ်ႇၽႃႇတီႈဢၼ်ၵႂၢင်ႈၶိုၼ်ႈ။ ၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းပိုတ်ႇမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်သေ မိူဝ်ႈမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ႁဝ်းပိုတ်ႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေႁၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းလၢႆလၢႆတၢင်း တီႈမၼ်းၵႂၢင်ႈၶိုၼ်ႈ ၼႂ်းလွင်ႈတၢင်းဢၼ်ႁဝ်းပႆႇယၢမ်ႈႁၼ် ၵေႃႈ တေႁၼ်ၶိုၼ်ႈမႃး။ ပေႃးၼၼ်ႁဝ်းၵေႃႈ ၸႂ်ႉပၺ်ႇၺႃႇႁဝ်း ၊ ယူႇၼႂ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ဢၼ်ၽဵင်ႇပဵင်းၼႆႉသေတူၺ်းၸိုင် ပၼ်ႁႃလၢႆဢၼ်လၢႆမဵဝ်း ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ တေယွမ်းၵႂႃႇ၊ ႁဝ်းတေပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ယွမ်းႁပ်ႉ ပွင်ႇၸႂ်သေ မီးတၢင်းသိူဝ်းၸႂ်လႆႈလႄႈ သိုပ်ႇသူင်ႇလွင်ႈသိူဝ်းၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉတေႃႇၵႂႃႇထႅင်ႈ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ၽွၼ်းလီ ဢၼ်ယႂ်ႇလူင်။ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈသမ်ႉ ၶႂ်ႈပၼ်ႁႅင်းထိုင်ၼွင်ႉၶဝ် ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်း LGBT တင်းလၢႆဝႃႈ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈ၊ ဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸိုင် ဢမ်ႇမီးၽႂ်တေမႃးယွမ်းႁပ်ႉႁဝ်း၊ ပွင်ႇၸႂ်ၼိူဝ်ႁဝ်းလႆႈ။ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶႂ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၵျိူၵ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ် ၊ လူဝ်ႇႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁူႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၶႂ်ႈပၼ်ႁႅင်းၸႂ်ဝႃႈ ႁဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းလီလႆႈ၊ လိူၵ်ႈႁဵတ်းလိူၵ်ႈသၢင်ႈလႆႈ၊ လိူၵ်ႈပႆၸွမ်းၼင်ႇယိူင်းမၢႆ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉသဵင်ႈသဵင်ႈ။ ယူႇတီႈၸႂ်ႁဝ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇလႆႈယူႇတီႈႁၢင်ႈၾၢင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈ။ ၵွပ်ႈ ၼၼ် ႁႂ်ႈဢဝ်ပၢႆးၸႂ်ၼမ်းတၢင်းသေ မေႃပွႆႇဝၢင်း၊ ၸႂ်ႉၸႂ်တႄႉတႄႉသေတူၺ်း။ ယႃႇပေဢဝ်ၸႂ်ဢတ်းတ၊ ယူႇၸဵင်ႇလဵဝ်သေတူၺ်း။ ပေႃးမႄႈၸိူဝ်းမီးလုၵ်ႈလၢင်းပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆႉၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ တေပဵၼ်တၢင်းတုၵ်ႉၶ ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ မိူင်းႁဝ်းသမ်ႉ တေၵႆႉပွင်ႉလႃႇ၊ ႁႅမ်ၵၼ်၊ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ တေဝႃႈပဵၼ်ဝူတ်ႈပဵၼ်ၵၢမ်ႇၼႆသေ ဢွၼ်ၵႂႃႇၼႄပူႇသြႃႇ ႁႂ်ႈလိုပ်ႈႁႂ်ႈႁေႃႈပႅတ်ႈ ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈမီး။ ပေႃးပဵၼ်ၼႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်၊ ၸႂ်တူၵ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ပၢႆးယူႇလီ။ ၵွပ်ႈ ၼၼ် ႁႂ်ႈမေႃပွႆႇဝၢင်းသေ ယွမ်းႁပ်ႉၵၼ်၊ မၼ်းတေၸွႆႈလူတ်းယွမ်းပၼ် ပၼ်ႁႃပေႃႈမႄႈၸိူဝ်းမီးလုၵ်ႈလၢင်းပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ တင်းၼမ်။ ၵၢပ်ႈပၢၼ်တေႃႈလဵဝ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢပ်ႈဢၼ်တေလႆႈပွင်ႉထႃႉလႃႇၵၼ်၊ ပွင်ႉဝူတ်ႈပွင်ႉၵၢမ်ႇ၊ လူဝ်ႇမေႃပၼ်တၢင်းႁူႉလုၵ်ႈလၢင်း ႁႂ်ႈမေႃၸႂ်ႉၸၢတ်ႈပၢၼ်ယူႇသဝ်းၵႂႃႇၵူၺ်း။ ၶႂ်ႈယွၼ်းပၼ်ႁႅင်းၸႂ် ၵူႈၾၢႆႇၵူႈတၢင်းၼင်ႇၼႆၶႃႈ။ ထၢမ် – ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈထၢမ်မႅၼ်ႈသေ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈလူး ၸွင်ႇတေမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ထႅင်ႈၶႃႈၼေႃ? တွပ်ႇ – ဢေႃႈၶႃႈ သင်ဝႃႈမီးပၼ်ႁႃၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၶႂ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ တူင်ႉတၵ်ႉမႃးၼႂ်းဢၵွင်ႉၶႃႈၵေႃႈ လႆႈယူႇဢေႃႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း LGBT ၼႆႉ ႁဝ်းတေလႆႈဝႆႉဝၢင်းတူဝ်ၸႂ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၼင်ႇႁိုဝ် တေယွမ်းႁပ်ႉတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈ ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃႈမႄႈႁဝ်းတေပွင်ႇၸႂ် ၶဝ်ႈၸႂ်ႁဝ်းလႆႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶႃႈမီးတူဝ်ထူပ်းသေ ပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ တေဢဝ်ဢွၵ်ႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄပၼ်ယူႇၶႃႈ။ EORO 1 ပေႃးႁဝ်းမေႃဝႆႉၸႂ်မိူၼ်ၼမ်ႉဢမ်ႇတဵမ်ၵႅဝ်ႈ ပႂ်ႉတုင်းႁပ်ႉဢဝ်တၢင်းႁူႉလၢႆဢၼ်လၢႆလွင်ႈသေ ၸႂ်ႉၸႂ်ႁဝ်း ထတ်းသၢင်မူၼ်ႉမႄးၵႂႃႇၸိုင် တေပဵၼ်လွင်ႈလီတွၼ်ႈတႃႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁဝ်းတႄႉတႄႉၶႃႈ။ ငိၼ်းၸူမ်းယႂ်ႇၼမ်ထိုင် ၽူႈပၼ်ႁႅင်းၵူႈၵေႃႉၶႃႈဢေႃႈ။ မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ
|
['တွင်ႈထၢမ်', 'ပၢႆးမွၼ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']
|
2025-07-30T11:50:00
|
https://shannews.org/archives/70272
|
မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၸီႉသင်ႇၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝၼ်း မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ 30 ပၢႆ
|
ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ဝၼ်းတီႈ 29 ထိုင် 30 ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ၊ ဝဵင်းမိူင်းငေႃႉ၊ ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼၼ်ႉ ထပ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆၵႂႃႇတင်းၼမ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၵႂႃႇၸွမ်း 30 ပၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 30/07/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉၸမ် 1 မူင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် ႁႅင်း 250 ပွင်ႊ 2 လုၵ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇႁူင်းႁႅမ်း ယႃႇၸူႉတိတ်ႉ (2) ၼႂ်းပွၵ်ႉ 2 ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆၵႂႃႇ 6 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ 8 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ မိူဝ်ႈၼႆႉ 30/07/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉၸမ် 1 မူင်း ၼႂ်းၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယုမွၵ်ႈ 10 ၶူပ်ႇ၊ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ဢႃယု 70 ပၢႆလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းလုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းၶၢင် မႃးလိုဝ်ႈဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဢိၵ်ႇပႃး ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၵေႃႉယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ဢမ်ႇထၢင်ႇဝႃႈ ၶဝ်တေမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇတီႈႁဝ်းၸိူင်ႉၼႆ။ ၽိူဝ်ႇဝႃႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉငိၼ်းသဵင်ႁိူဝ်းမိၼ်ၼႆၵေႃႈ သဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၵေႃႈမႃးၸွမ်း ၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၶဝ်မႃးပွႆႇယဝ်ႉ တင်းၶိုၼ်းဢမ်ႇႁတ်းၼွၼ်းလပ်း။ ႁိူၼ်းဢၼ် ၸပ်းၵၼ်တင်းၾၢႆႇႁွင်ႇ ႁူင်းႁႅမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၵွႆ။ တူၵ်းၺႃးသႂ်ႇႁူင်းႁႅမ်းလီလီၼႃႇ ၸၼ်ႉတၢင်းၼိူဝ်သွင်ၸၼ်ႉၼၼ်ႉ ၵွႆႁႄ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းထဝ်ႈ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းမႃးလိုဝ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵႃးၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇၸွမ်း လၢႆလၢႆၵေႃႉ။” မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 29 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် ႁႅင်း 250 ပွင်ႊ 1 လုၵ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉၶၼ်ႇၼီႇ ဝဵင်းမိူင်းလူင် တိူဝ်ႉၺႃး ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇ 7 လင် ၵူၼ်းမိူင်း (ၸၢႆး) လူႉတၢႆၵႂႃႇ 1 ၵေႃႉ။ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 9 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ တိူဝ်ႉ ၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆၵႂႃႇ 14 လင်၊ ၵူၼ်းတၢႆၵႂႃႇ 4 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ 18 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ EORO 1 ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၶဝ်ႈၵုမ်းၵမ်လႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ယဝ်ႉလီငၢမ်း ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉ ၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ၵႂႃႇပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး၊ ဝဵင်းမိူင်းငေႃႉ၊ ဝဵင်းမိူင်းလူင်၊ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ ဝဵင်းသီႇပေႃႉလႄႈ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်းၵုမ်းၵမ် ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ်ၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆၵႂႃႇ 18 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ 38 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ မီး 56 ၵေႃႉ ႁူင်းႁႅမ်းလႄႈ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 80 လင်ပၢႆ၊ ႁူင်းႁဵၼ်း 2 လင်၊ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ 2 တီႈ လူႉၵွႆၵႂႃႇၸွမ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-30T11:00:00
|
https://shannews.org/archives/70266
|
ရတ်ႉသျႃးတင်း ၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇ တႄႇပိုတ်ႇၶိုၼ်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 30 ပီ ပွၵ်ႈႁႅၵ်ႈ
|
သၢႆၵၢၼ်မိၼ် မိူင်းရတ်ႉသျႃး Nordwind Airlines ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႄႇၶၢဝ်းတၢင်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈဝဵင်းမေႃႊသၵူဝ်ႊ မိူင်းရတ်ႉသျႃး ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းမိၼ်ၵႂႃႇတီႈ ဝဵင်းပဵင်ႊယၢင်ႊ (Pyongyang) မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇ ၵမ်းသိုဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 30 ပီမႃးၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းတၢင်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ၵမ်းႁႅၵ်ႈ ဢၼ်လႅၼ်ႈၸူးၵႄႈၵၢင်သွင် ၸိုင်ႈမိူင်း။ သၢႆၵၢၼ်မိၼ်ၼႆႉ ၼိုင်ႈလိူၼ် တေမီးၼိုင်ႈပွၵ်ႈ၊ ၶၢဝ်းယၢမ်းမိၼ် တေႁိုင် 8 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵႃႈဝႂ်ႁိူဝ်းမိၼ်သမ်ႉ 1 ၵေႃႉလႂ် 560 ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊ ၼႆယဝ်ႉ။ လွင်ႈသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ၶိုၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမႃးၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ပိူင်းၼႄဝႃႈ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵႄႈၵၢင်သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း မီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၼႆ – ၽူႈထတ်းသၢင်ၶဝ် လၢမ်းၶၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်သေၶၢဝ်းတၢင်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်သင်ၼႆႉၵေႃႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း သွင်ၾၢႆႇ လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉဝႃႈ – လႆႈတႄႇၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉၶူဝ်လင်ၼိုင်ႈ ဢၼ်တေၵပ်းသိုပ်ႇပၼ်ၵႄႈၵၢင် မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်းႁွင်ႇလႄႈတင်း မိူင်းရတ်ႉသျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ EORO 2 မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇၼႆႉ သူင်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇတင်း ႁႅင်းၶိူင်ႈၵွင်ႇၵၢင် မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း ပၼ်တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃးဝႆႉ။ ၾၢႆႇမိူင်းရတ်ႉသျႃးသမ်ႉ ၶိုၼ်းၸွႆႈထႅမ်ပၼ် လွၵ်းလၢႆးပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶိူင်ႈတရူၼ်ႊလႄႈ မၢၵ်ႇၼူၾႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။
|
['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-30T10:00:00
|
https://shannews.org/archives/70262
|
ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈႁႅင်း တီႈမိူင်းၶႄႇ ၵူၼ်းလူႉတၢႆဢမ်ႇယွမ်း 30 ၵေႃႉ
|
ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းသေ ၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ တီႈဝဵင်းလူင်ပေႇၵျိၼ်း မိူင်းၶႄႇ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 30 ၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၽွင်း ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းပေႇၵျိၼ်းဝႆႉယူႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ လႆႈႁူပ်ႉၺႃးၽေးၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈဝႆႉ မိူၼ်ၵၼ်။ ၾၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၾူၼ်တေတူၵ်းႁႅင်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 29 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမိူင်းၶႄၶဝ် လႆႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်း 8 မိုၼ်ႇပၢႆ ၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇသဝ်း ဢွင်ႈတီႈလွတ်ႈၽေးဝႆႉ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ သျီႊၵျိၼ်ႉၽိင်ႊတႄႉ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင်ဝႆႉဝႃႈ – ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ တေဢမ်ႇၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးထႅင်ႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်သႂ်ႇႁႅင်း ၼႂ်းၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ – ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 28 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ရူတ်ႉၵႃးတင်းၼမ် လႆလွင်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၼမ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ EORO 1 ၽွင်းၶၢဝ်းၾူၼ်ၸိူင်ႉၼႆ မိူင်းၶႄႇ ၵႆႉလႆႈႁူပ်ႉၺႃး ၽေးၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ လႅၵ်ႈလၢႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵူႈပီ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2012 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ တီးမိူင်း ၶႄႇသေ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆၵႂႃႇ 79 ၵေႃႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']
|
2025-07-29T17:19:32
|
https://shannews.org/archives/70252
|
ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းဝဵင်းပၢင်လႃႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 8 ၵေႃႉ
|
ၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈ ၼမ်ႉလွႆ ၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇ ဝၢၼ်ႈၵုင်းသိမ်ႇ (သိမ်ကုန်း) ၊ ၵုင်းသွင်း (ကုန်းစောင်း) ၊ ဢူင်ႇဢႅတ်ႇ (အုံအက်) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လႃႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 8 ၵေႃႉ ၊ ၶူဝ်လႄႈသူၼ်ႁႆႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 27/7/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း ၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသွင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉ ႁၼ်တူဝ်တၢႆ 8 ၵေႃႉ ဢၼ်ပႆႇႁၼ်တူဝ်တၢႆ သေ ႁၢႆဝႆႉ မီးတင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်ႈ – ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းပၢင်လႃႈ (ပၢင်းတြႃႉ)( Crd to owner ) ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 30 ပီလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၼမ်ႉႁူၺ်ႈ ၼမ်ႉလွႆ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႆလူင်းမႃး ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၼွင်းထူမ်ႈဝႆး ၊ တီႈဝၢၼ်ႈ ၵုင်းသွင်း မီးၵူၼ်းလွင်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၼမ်ႉ ထိုင်တလဵဝ် ပႆႇႁၼ်ၶိုၼ်းၵေႃႈ မီး ၊ တၢႆ 8 ၵေႃႉ ၊ ႁၢႆဝႆႉ 2ၵေႃႉ ၊ လီၵူဝ်ႇၼႃႇ ဢမ်ႇယၢမ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆသေပွၵ်ႈ ၊ သူၼ်ႁႆႈလွၵ်းၼႃးၵေႃႈ လူႉၵွႆမူတ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၼွင်ၼမ်ႉဢၼ်မီးတီႈ ဝၢၼ်ႈၵုင်းသွင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼွင်ႁႅင်ႈ ပေႃးၾူၼ်မႃးၸင်ႇမီးၼမ်ႉ ၊ လွင်ႈၼမ်ႉလွႆၼမ်ႉႁူၺ်ႈ ၼွင်းထူမ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈၵုင်းသွင်းၼႆႉ ပွၵ်ႈၼႆႉပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇတၼ်းၾၢင်ႉတူဝ် – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ တီႈဝၢၼ်ႈၵုင်းသွင်းၼႆႉ မီးလင်ႁိူၼ်း 80 ပၢႆ ၼႂ်းၼၼ်ႉ လင်ႁိူၼ်း 50 ပၢႆ လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈၽေးၼမ်ႉ ယူႇဝႆႉ တီႈ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈၵုင်းသိမ်ႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈၵုင်းသွင်း လူဝ်တင်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတင်းၵိၼ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းပၢင်လႃႈ (ပၢင်းတြႃႉ)( Crd to owner ) ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသိမ်ႇ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉပၢႆႈ ၽေးၼမ်ႉမႃးတီႈ ဝၢၼ်ႈ ၵုင်းသိမ်ႇၼႆႉ မီး ႁူဝ်ၵူၼ်း ၸမ် 600 ၊ လူဝ်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတင်းၵိၼ်ဝႆႉ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၶၢႆႉ ပၢႆႈၽေးၼမ်ႉ တီႈတၢင်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသွင်းၵေႃႈ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တင်းၼမ် ၊ တၢင်းဝၢၼ်ႈဢူင်ႇဢႅတ်ႇ ၼႆႉမီးၵူၼ်း လူႉတၢႆ ႁၢႆဝႆႉတင်းၼမ် ၊ ၵပ်းသိုပ်ႇၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ယွၼ်ႉလိၼ်ၵူၼ်ႇ ၼမ်ႉၼွင်းလႄႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ႁၢၼ်ႉတၢင်းၶၢႆလႄႈ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း တၢင်း ၶိုၼ်ႈလူင်း ၊ ႁိမ်းႁွမ်း ထမ်ႈၵူင်ႇၵၢဝ် ၽြႃးသူၺ်ႇဢူႉမိၼ်ႇ (ရွှေဥမင်) တီႈဝဵင်းပၢင်လႃႈ လူႉၵွႆ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶူဝ်ဢၼ်ၵၢႆႇဝႆႉ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ပၢင်လႃႈ – လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၵေႃႈလူႉၵွႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈ လတ်းၶၢမ်ႈ ၵႂႃႇမႃး ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းပၢင်လႃႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼွင်ၼမ်ႉ ၸေႃႇၵျီႇ (ဇော်ဂျီ) လူၼ်ႉၾၢင်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၶူဝ်ၵွႆ ၊ တလဵဝ် ပေႃးတေၵႂႃႇတင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ လႆႈၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသိမ်ႇဢဝ် ၊ သူၼ်ႁႆႈလွၵ်းၼႃးၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ၼႃႇ ”- ဝႃႈၼႆ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈပၢၼ်းၸိတ်ႉ(ပန်းစစ်) ၵေႃႈယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း လိၼ်ၵူၼ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းလူႉၵွႆ ရူတ်ႉၵႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈလတ်းၶၢမ်ႈၵႂႃႇမႃး ဝႃႈၼႆ ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵူၼ်ႇပင်း လူႉၵွႆ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈပီၵၢႆၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇထိုင်ၵႃႈၼႆႉ ၊ ပီၼႆႉ တၢင်းၵေႃႈ လူႉၵွႆၵႂႃႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ၊ တၢင်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၵျီးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉၶိုၼ်ႈႁႅင်းၼႃႇ ၊ ၼႃးဢၼ်ၽုၵ်ႇဝႆႉၵေႃႈ လူႉၵွႆ ၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်သင်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ယမ်းလဵဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းယွင်ႇႁူၺ်ႈ ၊ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၊ တူၼ်ႈတီး ၊ ဢွင်ႇပၢၼ်း ၊ထုင်ႉပူင်း ၊ ယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼမ်ႉၶဝ်ႈထူမ်ႈၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ငိူင်ႉပၢႆႈတီႈလွတ်ႈၽေးဝႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ EORO 2 ၾၢႆႇပႂ်ႉတူၺ်းလွင်ႈၾူၼ်လူမ်းမိူင်းထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 29/07/2025 တေႃႇထိုင် 11/08/2025 ၼႆႉ ၾူၼ်လူမ်းတေလူတ်းယွမ်းလူင်း။ၾူၼ်ဢၼ်တူၵ်းယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူင်းထႆးယၢမ်းလဵဝ်တႄႉမၼ်းပဵၼ် ၾူၼ်ဢၼ်မႃးၸွမ်းလူမ်းမုၼ်ႊသုၼ်ႊ လုၵ်ႉၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းမႃး ၸွမ်းၼင်ႇသၽႃႇဝ ၶၢဝ်းၾူၼ်ၵူႈပီၵူၺ်း။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ပႆႇႁၼ်လုၵ်ႈလူမ်းလႅင်ႉဢၼ်မႂ်ႇတေၶဝ်ႈမႃးထႅင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်ပႂ်ႉတူၺ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းယူႇၵူႈယၢမ်းသေၵမ်းဝႃႈၼႆ။
|
['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-29T16:39:15
|
https://shannews.org/archives/70248
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၺႃးတတ်းလွင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈလႄႈ ငိုၼ်းယွၵ်းငိုၼ်းသိၵ်ႇ တေသိုပ်ႇလိူင်ႇထႅင်ႈ
|
ငိုၼ်းဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸၢႆႇယူႇၵူႈဝၼ်းၼႆႉ ၽႂ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်သမ်ႉပဵၼ်ၽႂ်ၵုမ်း ၼႆ ပဵၼ်ဢၼ်ၵူႈၵေႃႉတေၶႂ်ႈႁူႉ။ ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ် ဢိင်ၼိူဝ်ငိုၼ်းၽိူဝ်ႈငိုၼ်းၵႂ်ႈ ၶၼ်ငိုၼ်းတူၵ်းၼႆႉသေ ႁူင်းဢိတ်ႇဢွၵ်ႇငိုၼ်းမၢၼ်ႈ မီးလွင်ႈၶွင်ႈၶမ် လၢႆလွင်ႈဝႆႉ ။ သိုပ်ႇၵႂႃႇၼႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ယင်းတေလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ငိုၼ်းယွၵ်းငိုၼ်းသိၵ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းၸၢၵ်ႈဢၼ် ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇငိုၼ်းမၢင်ၸေႈ ဢၼ်ႁဝ်းႁွင်ႉၵၼ်ဝႃႈ ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ ၼႆၼၼ်ႉ မီးၼႂ်းတိူင်းမၵူၺ်း ။ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်မီးႁူင်းဢိတ်ႇဢွၵ်ႇငိုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်တီႈလမ်ႇလွင်ႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ တႃႇတေၶဝ်ႈၵႂႃႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇငၢႆႈ။ ဝၢႆးသေ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉတႄႉ မီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈလၢႆလွင်ႈ ၊ လွင်ႈ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇငိုၼ်းၵေႃႈ ၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ – လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၶူဝ်းၵုၼ်ႇတႃႇႁဵတ်းငိုၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ မၢင်ၸေႊ ၊ ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ မၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးတေ ဢမ်ႇလႆႈလူင်း တိုၼ်းၼမ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈဢိတ်ႇဢွၵ်ႇ ၶႅပ်းဝႂ်မိုၼ်ႇၵမ်ႈၼမ် ၼႆ ၽူႈႁူႉႁၼ်လွင်ႈႁူင်းၸၢၵ်ႈဢိတ်ႇငိုၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇ BBC ဝႆႉ။ ႁူင်းၸၢၵ်ႈဢိတ်ႇငိုၼ်း တီႈမၵူၺ်းၼႆႉ မၵ်းၸိုဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ ဝါဇီစက်ရုံ ၊ လိူဝ်သေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇငိုၼ်းယဝ်ႉ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇပႃး ၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်လၢႆးဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၸိုင်ႈမိူင်း လႄႈ ဝႂ်ထီႇ ၊ မိၵ်ႈၸုမ်ႈ တႃႇတွၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ လႄႈ မိူၼ်ၼင်ႇ လူဝ်ႇၵူဝ်ႇ တႃႇတွၵ်ႇသႂ်ႇ ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းၸၢၵ်ႈဢၼ်ၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ယိင်ႈၶႅၼ်းဢွၵ်ႇပိူင် ႁႄႉႁၢမ်ႈႁႂ်ႈၽူႈလႂ်ၽႂ် ၶဝ်ႈဢိူမ်ႈ။ တႃႇဢိတ်ႇဢွၵ်ႇ ငိုၼ်းလႄႈ မိၵ်ႈမၢႆ လမ်ႇလွင်ႈၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈပႆႇယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၵေႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လႆႈဢဝ် ၶူဝ်းတိုၼ်းမၼ်း တီႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၵျႃႊမၼီႊ Giesecke & Devrient ။ ႁူင်းၸၢၵ်ႈႁဵတ်းငိုၼ်း ဝႃႇၸီႇ တႃႇဢိတ်ႇဢွၵ်ႇလႆႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတၢင်းမိူင်းၵျႃႊမၼီႊမိူၼ်ၵၼ် ။ တႃႇမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃး မိူဝ်ႈၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈမီးလွင်ႈၶွင်ႈၶမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈသူင်ႇ ဢိၼ်ႊၵျိၼ်ႊၼီႊယႃႊ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၵႂႃႇႁပ်ႉသွၼ်ဢဝ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇတီႈမိူင်း ၵျႃႊမၼီႊ ဝႆႉ မိူၼ်ၵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸူဝ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶိၼ်ၵုမ်းမိူင်းၼႆႉ မိူင်းၵျႃႊမၼီႊၵေႃႈ ၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၵမ်ႉၸွႆႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶိူင်ႈမႆႉၶိူင်ႈမိုဝ်း တႃႇႁဵတ်းငိုၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶိုၼ်းဢဝ်တၢင်းၵမ်ႉထႅမ် တီႈမိူင်း ဢီႊရၢၼ်ႊ ၊ ၶႄႇ ၊ ရတ်ႉသျႃႊ လႄႈ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ။ မၢင်ၸေႈ လႄႈ ၼမ်ႉမိုၵ်ႉ တႃႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇငိုၼ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈလႄႈ တေဢမ်ႇၶႅမ်ႉမိူၼ်ဢွၼ်တၢင်း။ သီမၼ်းတေၸဵဝ်းဝဝ်း လႄႈ ၸဵဝ်းသိၵ်ႇၸဵဝ်းၵွႆငၢႆႈ။ ” ပေႃးယမ်းၼမ်ႉ သီမၼ်းတေလူၼ်ႇငၢႆႈ။ မိူဝ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း သီၼမ်ႉမိုၵ်ႉဢၼ်လႆႈမႃးမိူင်းၵျႃႊမၼီႊတႄႉ သီမၼ်းဢမ်ႇလူၼ်ႇငၢႆႈ ” – ၼႆ ၽူႈႁူႉႁၼ်လွင်ႈႁူင်းၸၢၵ်ႈသိုပ်ႇလၢတ်ႈ။ ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈၵျႃႊမၼီႊၼႆႉ ပေႃးၸႂ်ႉၶိုၼ်းၶိူင်ႈၶူဝ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ဢၼ်လႆႈမႃးတီႈၵျႃႊမၼီႊၵူၺ်းၼႆ ၸႂ်ႉတိုဝ်းငၢႆႈလူမ်။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း ပေႃးပဵၼ် မၢင်ၸေႈ ၼမ်ႉမိုၵ်ႉတၢင်ႇမိူင်းၼႆ လၢႆးပၼ်ႇၵၢၼ်မၼ်းဢမ်ႇထိုင်တီႈလႆႈလႄႈ ဢမ်ႇၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ ။ ငိုၼ်းမၢၼ်ႈၵူႈမၢင်ၼႆႉ တေလႆႈႁၼ်မီးပႃးမႆငိုၼ်း ႁိုဝ်ဢမ်ႇၼၼ် သဵၼ်ႈမႆတႃႇမၵ်းမၼ်ႈလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ငိုၼ်းတေႉ ငိုၼ်းပွမ်။ မႆငိုၼ်းဢၼ်ၼႆႉတႄႉ ယူႇတီႈယေးငိုၼ်းသုၼ်ၵၢင်မိူင်ႁူမ်ႈတုမ် ဗဟိုဘဏ် ၶိုၼ်းတွၵ်ႇပၼ်မိူၼ်ၵၼ်ၵူၺ်း။ ဝၢႆးယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇငိုၼ်း 31 လၢၼ်ႉလၢၼ်ႉပျႃး( ငွေကျပ် ၃၁ ထရီလီယံ ) ၼႆ ဢူးၵျေႃႇၸေႃး ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇလုမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ NUG လၢတ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉ။ မိူဝ်ႈပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း တိုၵ်ႉၵုမ်းမိူင်း ၼႂ်းပီ 2019-2020 ၼၼ်ႉတႄႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇငိုၼ်း 3656 ပီႊလီႊယၼ်ႊ (3 လၢၼ်ႉလၢၼ်ႉပျႃး) ၵူၺ်း ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီၼႆႉ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇငိုၼ်း လိူဝ်ပဵၼ် 8 ပုၼ်ႈၼႆ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼႂ်းယေးငိုၼ်း ဗဟိုဘဏ် လၢတ်ႈ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၶွင်ၶမ်ႈငိုၼ်းတွင်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇငိုၼ်းၽိူဝ်ႈငိုၼ်းၵႂ်ႈ ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈတူၵ်း ။ တေႃႇထိုင် လိူၼ်ထူၼ်ႈ 4 ပီ 2025 ၼႆႉ ငိုၼ်းၽိူဝ်ႈ 34 % ၼႆ လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းယေးငိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ တမ်းၼႄလွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼၼ်။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ငိုၼ်းၽိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မီးမွၵ်ႈ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 2.61 % ၵူၺ်းၼႆယူႇ။ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီၼႆႉ ငိုၼ်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ 1 တေႃႊလႃႊ ၼႆႉ ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 5000 ပျႃး။ငိုၼ်းထႆး1 ဝၢတ်ႇၼႆႉ ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 100 ပျႃးပၢႆ။ ပၼ်ႁႃငိုၼ်းၽိူဝ်ႈၼႆႉ တုမ်ႉယွၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၽိူဝ်ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလီ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇယဵၼ်းယူႇၼႆႉ ငိုၼ်းသမ်ႉဢမ်ႇမီးၵႃႈမီးၶၼ်။ တူဝ်ၼပ်ႉငိုၼ်းတႄႉ ၼပ်ႉပဵၼ်မိုၼ်ႇပဵၼ်သႅၼ်သေတႃႉ သိုဝ်ႉၶၢႆမႃးဢမ်ႇလႆႈသင်တႄႉတႄႉ။ ယွၼ်ႉငိုၼ်းဢမ်ႇမီးၶၼ် လႄႈ လႆႈၸႂ်ႉၸၢႆႇၼမ် ၊ ၸင်ႇလႆႈဢိတ်ႇဢွၵ်ႇငိုၼ်းၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၵုၼ်ႇၵျၢမ်းတႃႇပဵၼ်မႃးဝႂ်ငိုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈသမ်ႉလူဝ်ႇလိူဝ်သေၵဝ်ႇလႄႈ မိူဝ်းၼႃႈမႃး တေသိုပ်ႇပဵၼ်ႁိုဝ်ၵႂႃႇထႅင်ႈ ၊ ငိုၼ်းဢၼ်ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၸႂ်ႉယူႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉလႄႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ တေလႆႈသိုပ်ႇႁၼ် ငိုၼ်းယွၵ်းငိုၼ်းသိၵ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈတိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆ ႁူႉၸမ်ၸႂ်ယေးငိုၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၵေႃၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၶေႃႈမုလ်း- BBC
|
['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']
|
2025-07-29T16:01:08
|
https://shannews.org/archives/70245
|
မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပၵ်းပိူင်ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၶေႃႈမုလ်းလပ်ႉ ၵၢၼ်သိုၵ်း
|
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ ပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်းတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႇ ႁေႉၵင်ႈ ၶေႃႈမုလ်းလပ်ႉ ၾၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင် ႁၢမ်ႈႁႂ်ႈၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၵူၼ်းၵဝ်ႇ ၵူၼ်းမႂ်ႇတင်းသဵင်ႈ ဢမ်ႇပၼ်တိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇ လႄႈ ၵမ်ႉၸွႆႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ ။ ပၵ်းပိူင်တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁေႉၵင်ႈ ၶေႃႈမုလ်းလပ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁဵတ်း ဢွၵ်ႇ တမ်းဝၢင်းဝႆႉ လူၺ်ႈမတ်ႉတႃ 44/2025 ၼႆႉ ပဵၼ်ၶေႃႈႁၢမ်ႈတွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပဵၼ်ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ ၸိုင်ႈမိူင်းတင်းသဵင်ႈ လႄႈၸုမ်းပလိၵ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ၸုမ်းသိုၵ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉၵူၼ်းၵဝ်ႇ ၵူၼ်းမႂ်ႇ တင်းသဵင်ႈ တိုၼ်းတေဢမ်ႇလႆႈ ဢဝ် လၢႆးၸတ်းၽႅၼ် ပိဝ်ႇႁႃႇ ၾၢႆႇၵၢၼ် သိုၵ်း လႄႈ ၶေႃႈမုၼ်း ၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်းတင်းသဵင်ႈ ၵႂႃႇၵမ်ႉၸွႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄတီႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းထုၵ်ႇမၵ်း မၼ်ႈပဵၼ် ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသၢၼ်ၶတ်း လႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်း ပၵ်းပိူင်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၶဝ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်း ဢၼ်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ပိူင်းၸႅင်ႈၼႄဝႆႉဝႃႈ “ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းႁိုဝ် ၶၢဝ်းယၢဝ်းၵေႃႈယဝ်ႉ၊ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၵဝ်ႇ ၵူၼ်းမႂ်ႇ တင်းသဵင်ႈ တိုၼ်းတေဢမ်ႇလႆႈၵမ်ႉၸွႆႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉၸိူဝ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၵေႃႇတင်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်း လူၺ်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်း ပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်း၊ ၵၢၼ်ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇတၢင်ႇမၢႆၾၢင်ဝႆႉၼၼ်ႉလႃးလႃး” ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၽူႈလႂ်ၽႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်တင်းသဵင်ႈၼႆႉ သင်ပူၼ်ႉပႅၼ်မႅၼ်ႈၶေႃႈၸိူဝ်းမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉတင်းသဵင်ႈ ၼႆႉၸိုင် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢဝ်လိူင်ႈ ပၼ်တၢမ်ႇတူၵ်းထွင်ႇ လႄႈ တၢမ်ႇတၢႆၵႂႃႇလႆႈ ႁႂ်ႈထိုင်တီႈသုတ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝူင်ႈပူၼ်ႉၼႃးၼႆႉ မီးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇၶဝ်ႈလၵ်ႉၶေႃႈမုလ်းလပ်ႉၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – တေသူင်ႇပၼ်ၼႂ်းမိုဝ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵႂႃႇၼႆဢွၵ်ႇမႃး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉဢမ်ႇႁိုင် ၼိုင်ႈဝူင်ႈၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမၢႆမီႈႁႄႉၵင်ႈၶေႃႈမုလ်းမႃးၸိူင်ႉၼႆ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-07-29T18:36:00
|
https://shannews.org/archives/70242
|
သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈထွႆၵေႃႈ ႁႅင်းၵမ်ႉလင် ၸွင်ႇသမ်ႉလႆႈငၢႆႈမိူၼ်ၵဝ်ႇႁိုဝ်
|
ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းတဢၢင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး-ဝဵင်းသီႇ ပေႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈယူႇသႃႇ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈ၊ ၸွမ်းဝဵင်း ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၶဝ် ၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႃႈ မီးသိုၵ်းတဢၢင်းမူၵ်းယူႇသဝ်းဝႆႉၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလႆႈယူႇဝႆႉ ၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်းၵမ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၵေႃႈ လႆႈတုၵ်ႉၶယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸွမ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းတိုၵ်ႉယုင်ႈယၢင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉ မီးၶၢဝ်ႇႁူင်လိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ပေႃးသိုၵ်းတဢၢင်း လႆႈထွႆ ထွၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းဢွၵ်ႇပၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၵေႃႈ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး-သီႇပေႃႉ-ၼွၵ်ႈ/သၢပ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တေႃႇပေႃးထိုင် ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဝဵင်းၸိူဝ်းမီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ မိူင်းမၢၼ်ႈ-မိူင်းၶႄႇ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ-မူႇၸေႊ-ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႇႁေႃႇ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၵုမ်း ၵမ်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈတေဢမ်ႇလွတ်ႈလႆႈ။ တိုၼ်းတေလႆႈဢၢပ်ႈပၼ်ၶိုၼ်း ၼႂ်းမိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယွၼ်ႉဢမ်ႇ လိူဝ်လႆႈ ၶေႃႈၸီႉသင်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ၼႆယူႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ်ဝႃႈ ပေႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢမ်ႇယွမ်းထွႆပၼ်လီလီၸိုင် ၵူဝ်သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈသေ ထိုင်တီႈပေႃးလႆႈပၢႆႈလႆႈၼီထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ The Kokang/ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းလႆႈ ၶူဝ်ၵုၼ်လူင် လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈပၵ်းတႃၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းတႆးမိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼႄ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ “သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေလႆႈထွႆ ဢွၵ်ႇသႅၼ်ဝီၼႆ ၶၢဝ်ႇႁူင်ဝႆႉႁိုင်တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယဝ်ႉ၊ ဢၼ်ၼႆႉ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇ မိပ်ႇငႅၼ်းၸႂ်ႉႁဵတ်းၼႆၵေႃႈ ႁူႉၸွမ်းငိၼ်းၸွမ်းၵၼ်ယူႇ။ ပေႃးၸႂ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်မိူင်းၶႄႇတေႉတေႉၼႆ တႃႇဝႃႈၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေလိူဝ်ၵႂၢမ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈ။ ပေႃးတူၺ်းပိူင်ပဵၼ်လႃႈသဵဝ်ႈၼႆ ၸုမ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ဝႆႉဝႃႈသလေႇၵၢၼ်မိူင်းမၼ်းတူၵ်း၊ ထုၵ်ႇၺႃးၵူၼ်းမိူင်းပွင်ႉ၊ ထုၵ်ႇၸုမ်းဢူၺ်းလီလူမဝ်ႁၼ်တိုၼ်ႈၵေႃႈယႃႇ ၵႃႈလႆႈ ဢူတ်းယိူၼ်ႉသေ ထွႆပၼ်မႃးယူႇၵွၺ်း။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈလွင်ႈမိပ်ႇငႅၼ်း ဢၼ်မိူင်းၶႄႇပူင်သင်ႇတဵင်ၼၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸွင်ႇ ၸၢင်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁႃႉၼႆတႄႉ မွၵ်ႈပိုတ်းတိုၵ်းတႃႇႁူမ်ႇသလေႇၼႃႈတႃၼၼ်ႉတႄႉ ၶႄးပဵၼ်လႆႈယူႇ၊ ႁႂ်ႈပေႃးပဵၼ်ယႂ်ႇပဵၼ်လူင်ၶၢဝ်း ယၢဝ်းတႄႉ လႅပ်ႈဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ” ဝႃႈၼႆ။ ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူင်းၶႄႇ တေသိုပ်ႇယၢင်ႈပႆၵႂႃႇလႆႈ ၶၢဝ်းၵႆ၊ တေပဵၼ်ၸိၵ်းပဵၼ်ၸွမ် ႁွတ်ႈထိုင်ယိူင်းမၢႆၼၼ်ႉ ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈငဝ်းလၢႆး ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ မိူင်းမၢၼ်ႈ-မိူင်းၶႄႇ မီးလွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈသေ တေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႂႃႇမႃးလႆႈငၢႆႈၼၼ်ႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ၶတ်းၸႂ်ၶဝ်ႈႁႃၵပ်းသိုပ်ႇတင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵူႈၸုမ်း။ ပႃးၸဵမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းယူႇတိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းၶႄႇ တင်းသဵင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ယူႇၵၢင်ႁဵတ်းပဵၼ်ၶဵဝ်သေ ၸွႆႈၸတ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ယၢမ်ႈၸီႉသင်ႇ မိပ်ႇဢီး ႁႂ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇၼႂ်းဝဵင်းလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ ပၼ်ၶိုၼ်းတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၵႂႃႇလႆႈငၢႆႈလီမႃးၼႆသေတႃႉ ထိုင်မႃးယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေႃႉဢဝ် ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ သႅၼ်းလဵၵ်ႉသႅၼ်းယႂ်ႇ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈတင်းၼမ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ်ဝႃႈ ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉဢမ်ႇငူပ်ႉငီႉၵၼ်လႆႈလီသေ ၸတ်းဢဝ်သဵင် ၵွင်ႈတႅၵ်ႇထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်း သွင်ဝၼ်းပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႆႈငိၼ်းသဵင်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်လတ်းၵႂႃႇမႃးလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ဢၼ်လၵ်ႉလွမ်တူၵ်းၸႂ်ယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်ႈသိုၵ်းႁၢၼ် ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ မီးဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၸွင်ႇတင်းသွင်ၾၢႆႇ တေတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်လီ လီသေ ထွႆဢွၵ်ႇပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈငၢႆႈငၢႆႈ မိူၼ်ၵဝ်ႇယူႇႁိုဝ်။ ၵႄႈၵၢင်ၼႆႉ တင်းသွင်ၾၢႆႇ မီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ၽူႈလူင်ႉ လႅၼ်ႇ လႄႈ ပၵ်းတႃ လဵပ်ႈႁဵၼ်း ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ-မိူင်းတႆး ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်ၵၼ် ၼႂ်းၵႄႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆၵေႃႈ ယဝ်ႉတီႈမိူင်းၶႄႇၵွႆး။ ၼင်ႇၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းတႃႇလိမ်ႇသေႈတေႃႇ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၶွၼ်ႉတဝ်ႉ တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းတီႈၵၢၼ်လဵၼ်ႈတေႃႇလၢႆလၢႆမိူင်းလူး။ တႃႇသၢင်ႈလွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈဝႃႇ တႃႇပွင်ပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဝႃႇ တင်းသွင်လွင်ႈၼႆႉ မိူင်းၶႄႇပဵၼ်ၵေႃႉတႅမ်ႈလွၵ်း ၸိူင်းဝႆႉလႄႈ ၽႂ်ဢမ်ႇတၢပ်ႈသဵတ်ႈၽႂ်လူင်လၢင်ၶႃႈ။ ၵႃႈလႆႈထွမ်ႇသဵင်ၵွင်ၶႄႇသေ ယွပ်ႇၸွမ်းၵွႆး။” ဝၢႆးလင်ပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃး ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းပဵၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ သိုၵ်းတဢၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ တႄႇၵုမ်းၵမ်လႆႈ ဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ ၸတ်းၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း ၼႂ်းဝဵင်း။ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပၼ်သဵၼ်ႈမၢႆမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း လႄႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း၊ တဵၵ်းၶၢၼ်းႁႂ်ႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸၢင်ၸႂ် ႁၢမ်းတၢင်း မုင်ႈမွင်းၼိူဝ် ၸုမ်းသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႃး။ ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ယိုတ်းၵုမ်းဢဝ်လႆႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ မိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ႁွပ်ႈၼိုင်ႈ ပီ 2023 ၼၼ်ႉသေ ပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် ႁွင်ႉဢဝ်ပႃး ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸၢဝ်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမႃးလူင်းတိုၼ်း ၼႂ်းၼႃႈတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵုမ်းၵမ်။ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင် ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼင်ႇၵၼ် သိုဝ်ႉၶၢႆတီႈလိၼ်တေႃႇၵၼ်သေ တဵၵ်းႁႂ်ႈ ၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈလိၼ် ပၼ်တီႈၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႄႇ ၵႂႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်း။ မၢင်ၸိူဝ်း လႆႈၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးပၼ် ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႄႇၶဝ် ဢေႇ သုတ်း တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉမီးၶၢဝ်ႇႁူင်လိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေလႆႈထွႆဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ-လႃႈသဵဝ်ႈ တင်းသဵင်ႈ။ တေလႆႈပၼ်သုၼ်ႇႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၶဝ်ႈမႃးၵုမ်းၶိုၼ်း။ ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ယွၼ်ႉႁႅင်းၸွႆႈထႅမ်ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇၼႄပၼ်ၾႆးလႅင်လႄႈ ၸင်ႇႁတ်းပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်း ယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထိုင်တီႈပေႃးယိုတ်းဢဝ်လႆႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈမႃးၵွႆးၼႆ ၽူႈထတ်းသၢင် လႄႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “ယၢမ်းလဵဝ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈငဝ်းလၢႆးမိူၼ်ပီႊၵၢႆယဝ်ႉ၊ ၸုမ်းဢူၺ်းလီၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ႈၵႅၼ်ႇမိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶတ်းၶၢၼ်ႉ တၢင်းထုင်ႉပဵင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇယုမ်ႇယမ်ၸမ်ၸမ်ၵၼ် မိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ တိူၵ်ႈတီႈဝႃႈဢမ်ႇၶႂ်ႈထွႆၵႃႈ ႁႅင်းၵမ်ႉယွင်ပႃႈလင်ၼႆႉ ဢမ်ႇမႃး လႆႈငၢႆႈငၢႆႈမိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်းဝႃႈၵေႃႈ ၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉယိုတ်းပႃး လႃႈသဵဝ်ႈ၊ သႅၼ်ဝီၼႆႉ လႅပ်ႈပဵၼ်တႃႇသဵတ်ႈဢဝ် လွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃမၼ်းၵွၺ်း။ မၼ်းဢမ်ႇမီးၸႂ်ၽႂ်ႇၶႂ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဢၢၼ်းတင်ႈမိူင်းႁိုဝ် ၽၢတ်ႇ ဢွၵ်ႇပဵၼ် မိူင်း႞ၶေႃၶေႃ။ ၸင်ႇၼၼ် ပေႃးတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ မၢၼ်ႊတေပွႆႇႁႂ်ႈၶဝ်ၵုမ်းၵွၼ်း ၼႃႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်းၶဝ်ယူႇတႄႉ လႅပ်ႈတေယဝ်ႉယႃႇၵၼ်ယူႇ။ ပေႃးႁဵတ်းပဵၼ်လႆႈၸိူင်ႉၼႆတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်ယိူဝ်ႇသိုၵ်းထႅင်ႈလႄႈ လႆႈဝႃႈပဵၼဢတၢင်းလိူၵ်ႈလီဢၼ်႞ယူႇ။” ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉပုတ်းၶၢတ်ႇ လၢႆလၢႆၵမ်းဝႃႈ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တိုၼ်း တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈ တင်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉၼႆလႄႈ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်း ၶိူဝ်းၶဝ် ၵမ်းၵမ်းလႆႈထွႆဢွၵ်ႇဝဵင်း လႆႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈမႃးၵုမ်းၵမ်ဝဵင်းၶိုၼ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇလွတ်ႈၵၢင်းတင်း လူင် ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇမိပ်ႇငႅၼ်း။ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၶဝ်ႈၸတ်းႁဵတ်းလႆႈပၢင်လိူၵ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆယူႇ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈလူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းသေ ၸင်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၶႂ်ႈပဵၼ်။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိူင်းဢၢၼ်းၶႂ်ႈ ႁဵတ်း တင်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ တီႈတေႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းဢဝ်ဢိတ်းဢီႈၵူၺ်းၵေႃႈ ၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်တႃႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈဝႃႈ တေႁဵတ်းတႃႇ လၢႆၸႄႈဝဵင်းဝႃႇၼႆၼၼ်ႉ ၶဝ်မီးပႃးၽႅၼ်သွၼ်ႉၽႅၼ်သေ ၶႂ်ႈပိူင်းၼႄဝႃႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၾၢႆႇၶတ်းၶၢၼ်ႉၶဝ် ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ လၢႆးၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ယၢင်ႈၸူး လၢႆးတၢင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊ ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးၽွင်ႈယူႇၼႆ ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ်မိူင်း လႄႈ ၵေႃႉလဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈ ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ EORO 1 “ဢဝ် လၵ်းမိူင်း 2008 ဝႃႈပႄႇ ၸေႊဝဵင်း႞ဢၼ်ၼႆႉ တေႃႉတႄႉႁဵတ်းႁေ ဢိူင်ႇ႞ ပွၵ်ႉ႞ၵေႃႈ ၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်တႃႇၶဝ်ယဝ်ႉလူး။ ၸင်ႇၼၼ် ၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉထွႆဢမ်ႇထွႆၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃႉယွၼ်ႈသႂ်ႇၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇသဵၼ်ႈတၢင်းၵႃႉၸွမ်း သၢႆလူတ်ႉၵႃး လႃႈသဵဝ်ႈ-မူႇၸေႊတႄႉ ၵႃႈတၵ်းလႆႈထွႆယူႇ၊ ၸဵမ်ၶႄႇ ပႃး မၢၼ်ႈ ပႅင်ႈပဵၼ်လႆႈ ႁူႉတေမိပ်ႇငႅၼ်းၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း” တႅမ်ႈ-မူၺ်ၶမ်း
|
['Featured', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-07-29T14:21:21
|
https://shannews.org/archives/70237
|
သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုဝ်းၵွင်ႈ တီႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇဝဵင်းသႅၼ်ဝီ တႃႇၵေႃႈသၢင်ႈႁူင်းယႃမႂ်ႇ
|
မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 29/07/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုဝ်းၵွင်ႈ ပွႆႇမူၵ်ႇတႅၵ်ႇ ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ သဵင်တႅၵ်ႇမေႃးလင်ယႂ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တူၵ်းၸႂ်တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ ဝႃႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈႁိုဝ်ၼႆယူႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉယူႇဝႆႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ၶဝ်ႁဵတ်းပွႆးပိုတ်ႇတီႈလိၼ် တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းယႃမႂ်ႇ တႅၼ်းတၢင်တီႈ ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၵၢင်ဝဵင်းၼၼ်ႉၼႆဝႃႇ။ ၶဝ်ႁမ်ႉဢမ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉလူင်ႈၼႃႈသေ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉယိုဝ်းၵွင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈငိၼ်းၼႃႇၼေႃႈ။ ႁဝ်းၵေႃႈတူၵ်းၸႂ် ယူဝ်ဝႃႈၶဝ်သုၵ်ႉသၵ်ႉၵၼ်ထႅင်ႈယဝ်ႉႁိုဝ်ၼႆ။ ႁဝ်းတိုၵ်ႉၵႂႃႇၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇယူႇ။ ဢွၼ်ၵၼ်ၼႅတ်ႈသိမ်းၶူဝ်းႁႄ မႃးႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉၼႃႇ” ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ႁူင်းယႃလူင် ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေသၢင်ႈမႂ်ႇမႂ်ႇၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၸတ်းၽႅၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်းလၢႆလိူၼ်ယဝ်ႉ သေ တိုၵ်ႉတေ တႄႇၵေႃႇသၢင်ႈၵႂႃႇ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ်တေၵေႃႇသၢင်ႈၵႂႃႇႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ပီ ဝႃႈၼႆ။ တီႈလိၼ်ၼႃးႁိမ်းၼွင်မူဝ် ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉမႃးသိုဝ်ႉဢဝ်ဝႆႉတႃႇႁဵတ်းႁူင်းႁႅမ်းလႄႈ ႁၢၼ်ႉတၢင်းၶၢႆ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တူင်ႈၼႃးႁိမ်းၼွင်မူဝ် ၾၢႆႇတူၵ်းတၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႄႇၶဝ် မႃးၵႂၢတ်ႇသိုဝ်ႉဢဝ်ယဝ်ႉ လီငၢမ်းသေ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေႃႉဢဝ်လိၼ်မႃးထူမ် တႄႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းႁူင်းသဝ်း လႄႈ ႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈၸူးၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီဝႆႉၵူႈၵေႃႉ -ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈၶၢႆတီႈလိၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပၼ်ၽႂ် ဝႃႈၼႆသေတႃႉဢမ်ႇႁိုင်သင် ၸူဝ်းပေႃႈလဵင်ႉၶႄႇ မႃးတဵၵ်းၵဵပ်းသိုဝ်ႉတီႈလိၼ်ၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ။ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၶၢႆ သမ်ႉၶိၼ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းၶဵၼ်တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်း။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']
|
2025-07-29T11:36:34
|
https://shannews.org/archives/70229
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ
|
မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 29 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇ ၾၢႆႇဝၼ်းဢွၵ်ႇမိူင်းၵုတ်ႈ 3 ၵမ်း မီးၵူၼ်းလူႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ယၢမ်းလဵဝ် တီႈမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းၼႃႇ။ ဢမ်ႇပႆႇၸၢင်ႈၵႂႃႇတူၺ်း ႁႂ်ႈႁူႉဢွင်ႈတီႈမၼ်းလီလီ။ ႁိူဝ်းမိၼ်မႃးသွင်လမ်း။ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၵႂႃႇ သွင်လုၵ်ႈ။ သဵင်ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၵူၼ်းပဵၼ်တႄႉ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းယၢမ်း9 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ 2 ၵမ်း ထိုင်မႃးၶၢဝ်းယၢမ်း 10 မူင်းၶိုင်ႈသမ်ႉမႃးပွႆႇထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ မၢၵ်ႇၼၼ်ႉတူၵ်းသႂ်ႇတီႈ ဢၢင်ႇလုၺ်းၼမ်ႉ ၼႂ်းပွၵ်ႉမိၼ်းတတႃး လုၵ်ႉၼိုင်ႈ၊ တူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းသူၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼႃႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်း တေႃႇဝိၼ်ႇ လုၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ တူၵ်းသႂ်ႇတီႈ တၢင်းၶဝ်ႈႁူင်းႁႅမ်း Kingnbridge Hotel လုၵ်ႈၼိုင်ႈ ၊ တူၵ်းတီႈၼႂ်းပႃႇဢေႃႈ ႁိမ်းႁူင်းႁပ်ႉလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼၼ်ႉလုၵ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ တီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၾူၼ်ႊ(မိုဝ်းထိုဝ်) လုၵ်ႈၼိုင်ႈ တင်းမူတ်းပဵၼ် 5 လုၵ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း လႄႈလႅပ်ႈမီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ် ၼႆ- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ (ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈၼႆႉတႄႉလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 4 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 9 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။) ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၶဝ်ႈၵုမ်းၵမ်ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ယဝ်ႉဢမ်ႇႁိုင် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇ ႁူင်းႁႅမ်း သူၺ်ႇလဵၵ်ႉပျႃႇ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၊ ႁူင်းႁႅမ်း လူႉၵွႆၵႂႃႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း တိူဝ်ႉၵူၼ်းတၢႆၵႂႃႇ ၵေႃႉ 1 မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ 3 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉၵွႆး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း လႄႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်းၵမ် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး၊ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းၵေႃႉမၼ်းသေ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈလူႉၵွႆၵႂႃႇၸွမ်းတင်းၼမ်။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-07-29T10:55:29
|
https://shannews.org/archives/70224
|
ၾူၼ်တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း ၵူၼ်းမိူင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ
|
တႄႇႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ၼႆႉမႃး ၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈၽေးၼမ်ႉဝႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ ဝၼ်းတီႈ 28/7/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်မီးတီႈပွတ်းတႅမ်ႇ ပွၵ်ႉ 3 လႄႈ ပွၵ်ႉ4 ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉဢမ်ႇပႆႇယွမ်းၶိုၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈငိူင်ႉပၢႆႈၽေးၼမ်ႉ မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ၼမ်ႉထူမ်ႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ ( Crd to owner ) ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၾူၼ်တူၵ်းတင်းဝၼ်း ဢမ်ႇထၢတ်ႇ ၊ ၵူၼ်း ဢၼ်ယူႇတီႈတႅမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၶၢႆႉပၢႆႈၵၼ်ယဝ်ႉ ၊ ၼမ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈမႃးထႅင်ႈ ၊ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းၸမ် 2 ၸူဝ်ႈမူင်း ၼႆႉ ၵူၺ်းၵေႃႈ ၼမ်ႉၶိုၼ်ႈ ၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းလၢႆလၢႆဝဵင်းလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၾႆး ၊ ၾူၼ်ႊ ၊ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၶၢတ်ႇဝႆႉ လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ၼမ်ႉထူမ်ႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ ( Crd to owner ) လိူဝ်သေတီႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းယွင်ႇႁူၺ်ႈ ၊ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၊ တူၼ်ႈတီး ၊ ဢွင်ႇပၢၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼမ်ႉၶိုၼ်ႈၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ငိူင်ႉပၢႆႈတီႈလွတ်ႈၽေးဝႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶိုၼ်ႈၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ တီႈတူၼ်ႈတီးၼႆႉၵေႃႈ တလဵဝ် ၼမ်ႉၶိုၼ်ႈမႃးလွႆးလွႆးယဝ်ႉ ၊ ႁိူၼ်းဢၼ်မီးတီႈတႅမ်ႇဢၼ်ယၢမ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ လူဝ်ႇႁၢင်ႈႁႅင်းၶူဝ်းၶွင်ႇလွင်ႈယႂ်ႇဝႆႉထႃႈ ၊ ၾၢင်ႉဝႆႉၼႆႉ လီသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းလိူၼ် ဢေႃႊၵၢတ်ႊ ပီ 2024 ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း ၊ လိူၼ်ၵူၼ်ႇ ဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလူႉတႃႇ 100 ပၢႆ ၼႆယဝ်ႉ ။ ၼႂ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ် လူမ်းလႅင်ႉလူင် ဝိၽႃႊ ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉသေတႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈ ၵဵင်းႁၢႆးလႄႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၼၢၼ်ႉ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း လႆႈဝူင်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ ၼမ်ႉယင်းပႆႇလူတ်းယွမ်းလူင်း။ ၾၢႆႇပႂ်ႉတူၺ်းလွင်ႈၾူၼ်လူမ်းမိူင်းထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 29/07/2025 တေႃႇထိုင် 11/08/2025 ၼႆႉ ၾူၼ်လူမ်းတေလူတ်းယွမ်းလူင်း။ၾူၼ်ဢၼ်တူၵ်းယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူင်းထႆးယၢမ်းလဵဝ်တႄႉမၼ်းပဵၼ် ၾူၼ်ဢၼ်မႃးၸွမ်းလူမ်းမုၼ်ႊသုၼ်ႊ လုၵ်ႉၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းမႃး ၸွမ်းၼင်ႇသၽႃႇဝ ၶၢဝ်းၾူၼ်ၵူႈပီၵူၺ်း။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ပႆႇႁၼ်လုၵ်ႈလူမ်းလႅင်ႉဢၼ်မႂ်ႇတေၶဝ်ႈမႃးထႅင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်ပႂ်ႉတူၺ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းယူႇၵူႈယၢမ်းသေၵမ်းဝႃႈၼႆ။
|
['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-28T09:30:00
|
https://shannews.org/archives/70221
|
သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈထွႆၵေႃႈ ႁႅင်းၵမ်ႉလင် ၸွင်ႇသမ်ႉလႆႈငၢႆႈမိူၼ်ၵဝ်ႇႁိုဝ်
|
ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းတဢၢင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး-ဝဵင်းသီႇ ပေႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈယူႇသႃႇ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈ၊ ၸွမ်းဝဵင်း ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၶဝ် ၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႃႈ မီးသိုၵ်းတဢၢင်းမူၵ်းယူႇသဝ်းဝႆႉၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလႆႈယူႇဝႆႉ ၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်းၵမ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၵေႃႈ လႆႈတုၵ်ႉၶ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸွမ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းတိုၵ်ႉယုင်ႈယၢင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉ မီးၶၢဝ်ႇႁူင်လိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ပေႃးသိုၵ်းတဢၢင်း လႆႈထွႆ ထွၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းဢွၵ်ႇပၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၵေႃႈ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး-သီႇပေႃႉ-ၼွၵ်ႈ/သၢပ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တေႃႇပေႃးထိုင် ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဝဵင်းၸိူဝ်းမီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ မိူင်းမၢၼ်ႈ-မိူင်းၶႄႇ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ-မူႇၸေႊ-ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႇႁေႃႇ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၵုမ်း ၵမ်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈတေဢမ်ႇလွတ်ႈလႆႈ။ တိုၼ်းတေလႆႈဢၢပ်ႈပၼ်ၶိုၼ်း ၼႂ်းမိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယွၼ်ႉဢမ်ႇ လိူဝ်လႆႈ ၶေႃႈၸီႉသင်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ၼႆယူႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ်ဝႃႈ ပေႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢမ်ႇယွမ်းထွႆပၼ်လီလီၸိုင် ၵူဝ်သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈသေ ထိုင်တီႈပေႃးလႆႈပၢႆႈလႆႈၼီထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈပၵ်းတႃၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းတႆးမိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼႄ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ “သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေလႆႈထွႆ ဢွၵ်ႇသႅၼ်ဝီၼႆ ၶၢဝ်ႇႁူင်ဝႆႉႁိုင်တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယဝ်ႉ၊ ဢၼ်ၼႆႉ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇ မိပ်ႇငႅၼ်းၸႂ်ႉႁဵတ်းၼႆၵေႃႈ ႁူႉၸွမ်းငိၼ်းၸွမ်းၵၼ်ယူႇ။ ပေႃးၸႂ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်မိူင်းၶႄႇတေႉတေႉၼႆ တႃႇဝႃႈၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေလိူဝ်ၵႂၢမ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈ။ ပေႃးတူၺ်းပိူင်ပဵၼ်လႃႈသဵဝ်ႈၼႆ ၸုမ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ဝႆႉဝႃႈသလေႇၵၢၼ်မိူင်းမၼ်းတူၵ်း၊ ထုၵ်ႇၺႃးၵူၼ်းမိူင်းပွင်ႉ၊ ထုၵ်ႇၸုမ်းဢူၺ်းလီလူမဝ်ႁၼ်တိုၼ်ႈၵေႃႈယႃႇ ၵႃႈလႆႈ ဢူတ်းယိူၼ်ႉသေ ထွႆပၼ်မႃးယူႇၵွၺ်း။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈလွင်ႈမိပ်ႇငႅၼ်း ဢၼ်မိူင်းၶႄႇပူင်သင်ႇတဵင်ၼၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸွင်ႇ ၸၢင်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁႃႉၼႆတႄႉ မွၵ်ႈပိုတ်းတိုၵ်းတႃႇႁူမ်ႇသလေႇၼႃႈတႃၼၼ်ႉတႄႉ ၶႄးပဵၼ်လႆႈယူႇ၊ ႁႂ်ႈပေႃးပဵၼ်ယႂ်ႇပဵၼ်လူင်ၶၢဝ်း ယၢဝ်းတႄႉ လႅပ်ႈဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ” ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႄႇယႃႉသုမ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူင်းၶႄႇ တေသိုပ်ႇယၢင်ႈပႆၵႂႃႇလႆႈ ၶၢဝ်းၵႆ၊ တေပဵၼ်ၸိၵ်းပဵၼ်ၸွမ် ႁွတ်ႈထိုင်ယိူင်းမၢႆၼၼ်ႉ ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈငဝ်းလၢႆး ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ မိူင်းမၢၼ်ႈ-မိူင်းၶႄႇ မီးလွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈသေ တေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႂႃႇမႃးလႆႈငၢႆႈၼၼ်ႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ၶတ်းၸႂ်ၶဝ်ႈႁႃၵပ်းသိုပ်ႇတင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵူႈၸုမ်း။ ပႃးၸဵမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းယူႇတိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းၶႄႇ တင်းသဵင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ယူႇၵၢင်ႁဵတ်းပဵၼ်ၶဵဝ်သေ ၸွႆႈၸတ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ယၢမ်ႈၸီႉသင်ႇ မိပ်ႇဢီး ႁႂ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇၼႂ်းဝဵင်းလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ ပၼ်ၶိုၼ်းတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၵႂႃႇလႆႈငၢႆႈလီမႃးၼႆသေတႃႉ ထိုင်မႃးယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေႃႉဢဝ် ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ သႅၼ်းလဵၵ်ႉသႅၼ်းယႂ်ႇ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈတင်းၼမ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ်ဝႃႈ ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉဢမ်ႇငူပ်ႉငီႉၵၼ်လႆႈလီသေ ၸတ်းဢဝ်သဵင် ၵွင်ႈတႅၵ်ႇထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်း သွင်ဝၼ်းပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႆႈငိၼ်းသဵင်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်လတ်းၵႂႃႇမႃးလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ဢၼ်လၵ်ႉလွမ်တူၵ်းၸႂ်ယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ မီးဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၸွင်ႇတင်းသွင်ၾၢႆႇ တေတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်လီ လီသေ ထွႆဢွၵ်ႇပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈငၢႆႈငၢႆႈ မိူၼ်ၵဝ်ႇယူႇႁိုဝ်။ ၵႄႈၵၢင်ၼႆႉ တင်းသွင်ၾၢႆႇ မီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ၽူႈလူင်ႉ လႅၼ်ႇ လႄႈ ပၵ်းတႃ လဵပ်ႈႁဵၼ်း ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ-မိူင်းတႆး ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်ၵၼ် ၼႂ်းၵႄႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆၵေႃႈ ယဝ်ႉတီႈမိူင်းၶႄႇၵွႆး။ ၼင်ႇၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းတႃႇလိမ်ႇသေႈတေႃႇ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၶွၼ်ႉတဝ်ႉ တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းတီႈၵၢၼ်လဵၼ်ႈတေႃႇလၢႆလၢႆမိူင်းလူး။ တႃႇသၢင်ႈလွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈဝႃႇ တႃႇပွင်ပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဝႃႇ တင်းသွင်လွင်ႈၼႆႉ မိူင်းၶႄႇပဵၼ်ၵေႃႉတႅမ်ႈလွၵ်း ၸိူင်းဝႆႉလႄႈ ၽႂ်ဢမ်ႇတၢပ်ႈသဵတ်ႈၽႂ်လူင်လၢင်ၶႃႈ။ ၵႃႈလႆႈထွမ်ႇသဵင်ၵွင်ၶႄႇသေ ယွပ်ႇၸွမ်းၵွႆး။” ဝၢႆးလင်ပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃး ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းပဵၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ သိုၵ်းတဢၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ တႄႇၵုမ်းၵမ်လႆႈ ဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ ၸတ်းၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း ၼႂ်းဝဵင်း။ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပၼ်သဵၼ်ႈမၢႆမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း လႄႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း၊ တဵၵ်းၶၢၼ်းႁႂ်ႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸၢင်ၸႂ် ႁၢမ်းတၢင်း မုင်ႈမွင်းၼိူဝ် ၸုမ်းသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႃး။ ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ယိုတ်းၵုမ်းဢဝ်လႆႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ မိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ႁွပ်ႈၼိုင်ႈ ပီ 2023 ၼၼ်ႉသေ ပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် ႁွင်ႉဢဝ်ပႃး ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸၢဝ်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမႃးလူင်းတိုၼ်း ၼႂ်းၼႃႈတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵုမ်းၵမ်။ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင် ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼင်ႇၵၼ် သိုဝ်ႉၶၢႆတီႈလိၼ်တေႃႇၵၼ်သေ တဵၵ်းႁႂ်ႈ ၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈလိၼ် ပၼ်တီႈၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႄႇ ၵႂႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်း။ မၢင်ၸိူဝ်း လႆႈၶၢတ်ႈဢွင်ႈတီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးပၼ် ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႄႇၶဝ် ဢေႇ သုတ်း တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ။ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉမီးၶၢဝ်ႇႁူင်လိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေလႆႈထွႆဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ-လႃႈသဵဝ်ႈ တင်းသဵင်ႈ။ တေလႆႈပၼ်သုၼ်ႇႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၶဝ်ႈမႃးၵုမ်းၶိုၼ်း။ ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ယွၼ်ႉႁႅင်းၸွႆႈထႅမ်ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇၼႄပၼ်ၾႆးလႅင်လႄႈ ၸင်ႇႁတ်းပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်း ယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထိုင်တီႈပေႃးယိုတ်းဢဝ်လႆႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈမႃးၵွႆးၼႆ ၽူႈထတ်းသၢင် လႄႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “ယၢမ်းလဵဝ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈငဝ်းလၢႆးမိူၼ်ပီႊၵၢႆယဝ်ႉ၊ ၸုမ်းဢူၺ်းလီၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ႈၵႅၼ်ႇမိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶတ်းၶၢၼ်ႉ တၢင်းထုင်ႉပဵင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇယုမ်ႇယမ်ၸမ်ၸမ်ၵၼ် မိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ တိူၵ်ႈတီႈဝႃႈဢမ်ႇၶႂ်ႈထွႆၵႃႈ ႁႅင်းၵမ်ႉယွင်ပႃႈလင်ၼႆႉ ဢမ်ႇမႃး လႆႈငၢႆႈငၢႆႈမိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်းဝႃႈၵေႃႈ ၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉယိုတ်းပႃး လႃႈသဵဝ်ႈ၊ သႅၼ်ဝီၼႆႉ လႅပ်ႈပဵၼ်တႃႇသဵတ်ႈဢဝ် လွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃမၼ်းၵွၺ်း။ မၼ်းဢမ်ႇမီးၸႂ်ၽႂ်ႇၶႂ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ဢၢၼ်းတင်ႈမိူင်းႁိုဝ် ၽၢတ်ႇ ဢွၵ်ႇပဵၼ် မိူင်း႞ၶေႃၶေႃ။ ၸင်ႇၼၼ် ပေႃးတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ မၢၼ်ႊတေပွႆႇႁႂ်ႈၶဝ်ၵုမ်းၵွၼ်း ၼႃႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်းၶဝ်ယူႇတႄႉ လႅပ်ႈတေယဝ်ႉယႃႇၵၼ်ယူႇ။ ပေႃးႁဵတ်းပဵၼ်လႆႈၸိူင်ႉၼႆတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်ယိူဝ်ႇသိုၵ်းထႅင်ႈလႄႈ လႆႈဝႃႈပဵၼဢတၢင်းလိူၵ်ႈလီဢၼ်႞ယူႇ။” ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉပုတ်းၶၢတ်ႇ လၢႆလၢႆၵမ်းဝႃႈ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တိုၼ်း တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈ တင်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉၼႆလႄႈ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်း ၶိူဝ်းၶဝ် ၵမ်းၵမ်းလႆႈထွႆဢွၵ်ႇဝဵင်း လႆႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈမႃးၵုမ်းၵမ်ဝဵင်းၶိုၼ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇလွတ်ႈၵၢင်းတင်း လူင် ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇမိပ်ႇငႅၼ်း။ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၶဝ်ႈၸတ်းႁဵတ်းလႆႈပၢင်လိူၵ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆယူႇ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈလူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းသေ ၸင်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၶႂ်ႈပဵၼ်။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိူင်းဢၢၼ်းၶႂ်ႈ ႁဵတ်း တင်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ တီႈတေႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းဢဝ်ဢိတ်းဢီႈၵူၺ်းၵေႃႈ ၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်တႃႇၶဝ်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈဝႃႈ တေႁဵတ်းတႃႇ လၢႆၸႄႈဝဵင်းဝႃႇၼႆၼၼ်ႉ ၶဝ်မီးပႃးၽႅၼ်သွၼ်ႉၽႅၼ်သေ ၶႂ်ႈပိူင်းၼႄဝႃႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၾၢႆႇၶတ်းၶၢၼ်ႉၶဝ် ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ လၢႆးၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ယၢင်ႈၸူး လၢႆးတၢင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊ ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးၽွင်ႈယူႇၼႆ ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ်မိူင်း လႄႈ ၵေႃႉလဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈ ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “ဢဝ် လၵ်းမိူင်း 2008 ဝႃႈပႄႇ ၸေႊဝဵင်း႞ဢၼ်ၼႆႉ တေႃႉတႄႉႁဵတ်းႁေ ဢိူင်ႇ႞ ပွၵ်ႉ႞ၵေႃႈ ၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်တႃႇၶဝ်ယဝ်ႉလူး။ ၸင်ႇၼၼ် ၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉထွႆဢမ်ႇထွႆၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃႉယွၼ်ႈသႂ်ႇၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇသဵၼ်ႈတၢင်းၵႃႉၸွမ်း သၢႆလူတ်ႉၵႃး လႃႈသဵဝ်ႈ-မူႇၸေႊတႄႉ ၵႃႈတၵ်းလႆႈထွႆယူႇ၊ ၸဵမ်ၶႄႇ ပႃး မၢၼ်ႈ ပႅင်ႈပဵၼ်လႆႈ ႁူႉတေမိပ်ႇငႅၼ်းၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း” တႅမ်ႈ- မူၺ်ၶမ်း
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'Featured']
|
2025-07-28T07:30:00
|
https://shannews.org/archives/70217
|
ၵူၼ်းမိူင်း 3 ႁဵင်ပၢႆ ၶမ်ၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်
|
တႄႇၼႂ်းႁၢင်လိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊမႃး ထိုင်ဝၼ်းတီႈ 27/7/2025 ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် ၼႂ်းဢိူင်ႇၼႃးႁီး ၾၢႆႇဢွၵ်ႇၼွင်ၾၢႆၶုၼ် ဢမ်ႇထၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 3 ႁဵင်ပၢႆ ၶမ်ၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်း ၸမ် 2ႁဵင် ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း တၢင်းဝၢၼ်ႈလွႆပဝ်း ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးၵူင်း လႄႈ ၾၢႆႇၸၢၼ်း ဝၢၼ်ႈလႄႇထုၼ်ႇ ၊ ၾၢႆႇဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈမွၼ်သူမ်ႈ(ပဵင်းၶျိၼ်ႇ) လွမ်ႉႁွပ်ႈ ဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း 3000 ပၢႆ ၶမ်ယူႇဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတိုင်း ဢိူင်ႇၼႃးႁီး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၾၢႆၶုၼ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတေဢၢၼ်းၵုမ်းၵမ်ဢဝ်ထုင်ႉပွတ်းဢွၵ်ႇၼွင် ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉသဵင်ႈၼႆသေ ၽိုတ်ႉၶဝ်ႈယူႇၵူႈဝၼ်းဢေႃႈ ပၢႆဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ် လႄႈ မၢၵ်ႇလူင်ပိုတ်းယိုဝ်းသႂ်ႇယူႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶမ်ဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတိုင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈဢွၵ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းမိူင်း 3 ႁဵင် ဢၼ်မႃးၶမ်ယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ဢုမ်ႇတိုင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼႃးႁီး ဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတိုင်း ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးၵူင်း ၊ ဝၢၼ်ႈၵႃႇလ ၊ ဝၢၼ်ႈတႄးၶူး ၊ ဢိၵ်ႇပႃး ပီႈၼွင်ႉ ဝၢၼ်ႈၸၢင်ႉၸွႆႉ လႄႈ ဝၢၼ်ႈၸၢင်ႈလဵၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႆယဝ်ႉ ။ ႁၢင်ႈ – ၵူၼ်းမိူင်း လၢဢႆလၢႆဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းထႅင်ႈ ( Crd Phekhon Shan Youth Network ) ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢင်ၸိူဝ်း ဢွၼ်ၵၼ် မူၵ်းယူႇၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇၼႂ်းၶိူဝ်း တႃႇတေပၢႆႈၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်းၵေႃႈ ၼမ်ႉမၼ်းၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈၶၢတ်ႇ လႄႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ဝႆႉဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈၶၢတ်ႇဝႆႉ ၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈတင်းလႂ် ၊ ၵၢတ်ႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ သိုဝ်ႉဢမ်ႇလႆႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်တီႈလႂ်မႃးသႂ်ႇတႃႇၶီႇရူတ်ႉၶီႇၵႃးပၢႆႈ ။ လႆႈပႆပၢႆႈဢဝ် ၊ မီးသင်ၵေႃႈလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈ လႆႈဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈထႃႈၵွၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၵိၼ်းႁႅင်းၼႃႇ” – ဝႃႈၼႆ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ ဝၼ်းထီႉ 26/7/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်တူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵူင်း ဢိူင်ႇၼႃးႁီး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တူၵ်းတိုဝ်ႉႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၾႆးမႆႈလူႉၵွႆ ဢမ်ႇယွမ်း 6 လင် ၼႆ Phekhon Shan Youth Network ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ၼႆ ။ “လွင်ႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းတေႉဢမ်ႇမီးၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇပၢႆႈၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 25 ၊ ပၢင်တိုၵ်းတေႉယဵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉၶႃႈ ၵူၺ်းမၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး”ဝႃႈၼႆ ။ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆႉပွႆႇမၢၵ်ႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၾၢႆၶုၼ် ႁူဝ်ၵူၼ်း 8 ႁဵင်ပၢႆ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လူဝ်ႇတင်းၸွႆႈထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းဝၼ်းထီႉ 21/7/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈသွင် ၼမ်ႉၶႄး ထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃးထိုင်ဝၢၼ်ႈလွႆပဝ်း ၶဝ်သွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းယႄးၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ ။
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-27T15:16:50
|
https://shannews.org/archives/70213
|
ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းဝဵင်းလွႆၶေႃ ၶူဝ်းႁိူၼ်းထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဝႆႉလူႉၵွႆႁၢႆမူတ်း
|
ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလွႆၶေႃ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ယဝ်ႉ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ၵိုတ်းႁိူၼ်းပဝ်ႇ၊ ၽွင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းယေးသေဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇမူတ်း ဝႃႈၼႆ ။ ပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 သိုၵ်းယၢင်းလႅင် KNDF- PDF ပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈ ဝဵင်းလွႆ ၶေႃ ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2024 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်း ပႃးၸဵမ်တၢင်းဝၢၼ်ႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇယူႇသဝ်းဝႆႉ ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းလွႆၶေႃ လႄႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ပၢင်လွင်း ၊ သီႇသႅင်ႇ ၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လၢႆလၢႆဝဵင်း ။ ဝၢႆးပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်သေ ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉၼၼ်ႉ ႁိူၼ်းယေး ထုၵ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ဝႆႉ ၵိုတ်းႁိူၼ်းယေးပဝ်ႇၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆ ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 30 ပၢႆၵူၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ ။ “ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမႃးၼမ်ၼႃႇ ၊ ၼႂ်းဝဵင်းလွႆၶေႃ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ဝႆႉလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း ၊ ၶူဝ်းႁိူၼ်းၶူဝ်းယေးတႄႉ ထုၵ်ႇလၵ်ႉသွၵ်ႈတဝ်မူတ်း ၊ ၼႂ်းႁိူၼ်းဢမ်ႇၵိုတ်းသင် ၵူင်သုတ်ႇသုတ်ႇ၊ တၢင်းၼွၵ်ႈဝဵင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပၢင်တိုၵ်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ယူႇ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ပၢႆႉဝဵင်းလွႆၶေႃ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်ပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇ ႁိမ်းႁွမ်း ဝဵင်းလွႆၶေႃယူႇ ၵူႈၶိုၼ်းၵူႈဝၼ်း ၊ ဢမ်ႇႁတ်းလပ်းႁတ်းၼွၼ်း၊ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈၵူဝ်ႁႄ ဝႆႉယူႇတႃႇသေႇ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၸင်ႇလႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၼႆႉ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ပဵၼ်ဢၼ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23/7/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၸႂ်ႉႁႅင်း 400 ပၢႆ ထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈၼူဝ်းၵူဝ်း ၽဝ်ႁိူၼ်း ယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ထႅင်ႈသေ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ဝႆႉၼႆ ဝႃႈၼႆ ။ ဝၢၼ်ႈၼူဝ်းၵူဝ်းၼႆႉ မီးၾၢႆႇတူၵ်း ဝဵင်းလွႆၶေႃ ယၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းလွႆၶေႃမွၵ်ႈ 1 ၸူဝ်ႈမူင်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ယိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၊ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မီး 4 ပီယဝ်ႉ ၊ ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၼႃႇ ။ မၢင်ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးႁိူၼ်းၵေႃႈ ပွၵ်ႈမႃးႁဵတ်းသုမ်ႉႁဵတ်းသွင်းယူႇၵေႃႈတင်းမီး”- ဝႃႈၼႆ ။ တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃၼႆႉ မီး 13 ပွၵ်ႉ ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈထုၵ်ႇ ၽဝ်လူႉၵွႆၵႂႃႇတင်းၼမ် ၊ မၢင်ပွၵ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇ ယွၼ်ႉမီးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်ၵိုတ်းဝႆႉ ၊ ၾၢႆႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၼႃႈတီႈသေ ႁူၺ်းသူၼ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်း ။ မိူၼ်ၼင်ႇပွၵ်ႉပၢင်ၵၢင်း (ပန်ကန်း) ၊ ပွၵ်ႉၶျီႉၵႄႇ (ချိကယ်) ၊ ယႂႃႇတၢၼ်းသျေႇ(ရွာတန်းရှည်) ၊ တေႃးဢူႉၶူႇ (ဒေါဥခူ) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းလႆႈယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး 3 ပုၼ်ႈ 2 ပုၼ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဵပ်းငိုၼ်းၵႃႈၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉသၢင်းလၢင်းပၼ်မၢၵ်ႇမႅင်း တီႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ပွၵ်ႈယူႇႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈႁိူၼ်းလႂ် 5 မိုၼ်ႇ ထိုင် 1သႅၼ်ပျႃးထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၵ်းတပ်ႉယူႇဝႆႉတီႈတၢင်းၶဝ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းသေ ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းၵႂႃႇမႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ။ EORO 2 ဝဵင်းမိူင်းပၢႆး လႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်ၼႆႉ သိုၵ်းယၢင်းလႅင် တႄႇယိုတ်းၵုမ်းဢဝ်လႆႈ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2023 ။ တႄႇႁူဝ်ပီ 2025 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထူဝ်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈလေႃႇတိုၵ်း သိုၵ်းယၢင်းလႅင်မႃး ၊ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 07/07/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်းၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းမိူင်းပၢႆးတင်းသဵင်ႈ ။
|
['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-25T17:00:00
|
https://shannews.org/archives/70203
|
ပေႃးၵိၼ်မႅၼ်ႈတၢင်းၵိၼ်သႃး မီးၽေးထိုင်သၢႆၸႂ်
|
ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း ၶၼ်ၵုၼ်ႇၵေႃႈၵႃႈ၊ ၵုၼ်ႇၵႃႉတၢင်းၶၢႆ ဢၼ်ယၢမ်ႈႁႃသိုဝ်ႉငၢႆႈမႃးၵူႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇ။ တႄႇဢဝ်ပၼ်ႁႃၸိူဝ်းၼႆႉသေ တႃႇၵိၼ်တႃႇယမ်ႉၵူႈဝၼ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈဢွမ်ဢီႈသေၵိၼ်။ မၢင်ၸိူဝ်း သိုဝ်ႉမႃးႁွမ်ဝႆႉၼႂ်းသိုင်ႇၾႆးသေ ၵိၼ်ၵႂႃႇဝၼ်းဢိတ်းဢိတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းၵိၼ်မၢင်သႅၼ်း ဢမ်ႇဝႆႉႁိုင်လႆႈ ပႆႇၼဝ်ႈသေတႃႉ မၼ်းတေသႃးဝႆႉ။ သင်သေလၢႆၵိၼ်ၸိုင် ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးရေႃးၵႃႇ ပဵၼ်ငၢႆႈႁၢႆယၢပ်ႇလူးၵွၼ်ႇ။ ၵုၼ်ႇၵိၼ်ယမ်ႉယၢမ်းလဵဝ် ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးလူၺ်ႈၸႂ်ႉလၢႆးၶမ်ႊမီႊၶိူဝ်ႊ သႂ်ႇယႃဢၼ်ဝႆႉႁိုင်လႆႈ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်းယႂ်ႇလူင် ၶႅၼ်းယၢပ်ႇ ဝႄႈဢမ်ႇလႆႈ ၵႃႈလႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်။ ယွတ်ႈၽၵ်း၊ မၢၵ်ႇမႆႉ၊ ၼိူဝ်ႉပႃ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်းလူင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈၵိၼ် ဢၼ်မႂ်ႇမၼ်း။ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ဢၼ်ပိူၼ်ႈဢဝ်တၢင်းၵႆမႃးဝၢင်းၶၢႆပၼ်။ ဢၼ်လၢတ်ႈမႃးၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈယၢပ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယမ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းလူင်။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းႁႆႈၸွမ်းသူၼ်၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၶူင်ႇ ဢၼ်ၽုၵ်ႇၵိၼ်ႁင်းၵူၺ်းၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ လႆႈၵိၼ်ၽၵ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၽုၵ်ႇႁင်းၵူၺ်းလႄႈ လွတ်ႈၽေးယူႇဝႃႈၼႆသေတႃႉ မၢင်ၸိူဝ်း ဢိင်ၼိူဝ် ၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ၵႃႈလႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်လွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ၼႂ်းၵႃႈဢၼ်သိုဝ်ႉမႃးၵိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ မၢင်ပွၵ်ႈၵိၼ်ပႆႇသဵင်ႈ ၵဵပ်းဝႆႉၵိၼ်တၢင်ႇပွၵ်ႈတၢင်ႇလႂ်။ သမ်ႉဢဝ်သႃးပႅတ်ႈသေ တေပႅတ်ႈၵေႃႈ သမ်ႉသေလၢႆ။ ၶိုၼ်းမႄးဢုၼ်ႇၵိၼ်၊ ၶူဝ်ႈၵိၼ်၊ တူမ်ႈၵိၼ်ၶိုၼ်း။ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးႁိုင်မႃး ၸၢင်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၼင်ႇဢၼ်တေလၢတ်ႈၼႄ ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ ၵွၼ်ႇပႆႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်သင်ၼႆၼၼ်ႉ မႃးႁဵၼ်းႁူႉတူၺ်းဝႃႈ သႃးဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်သင် ၼႆၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ သႃးဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းယူႇၼႂ်းသႅၼ်းႁဵပ်းလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇၸိူဝ်ႉၼိုင်ႈ၊ ဢဝ်မၢၵ်ႇတႃ ၵူၼ်းထမ်းမၻႃးတူၺ်းတႄႉ တေဢမ်ႇႁၼ်တူၼ်ႈႁၼ်ႁၢၵ်ႈသင်မၼ်း။ ပေႃးဢဝ် ၶိူင်ႈထတ်းထွင်တူၺ်း ၸင်ႇႁၼ်လႆႈ။ Photo by – greenwaymyanmar/ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ထူဝ်ႇလိၼ်သႃး ၵမ်ႈၼမ် တေၵႆႉလႆႈႁၼ် ၶဝ်ႈမုၼ်းသႃး ၶဝ်ႈသၢၼ်သႃး ၶဝ်ႈသွႆးသႃး။ မီးထႅင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼိူဝ်ႉၼိူဝ်ႉပႃပႃ ယွတ်ႈဝႂ်ၽၵ်း ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈသႃးမူတ်း။ ပိူင်လူင်မၼ်း တၢင်းၵိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈဢၢႆၼမ်ႉလႄႈ လူမ်းတၢင်းၼွၵ်ႈ ၸင်ႇဢွၵ်ႇႁဵပ်းဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႇၶဝ်ဝႃႈဝႆႉတႄႉ ႁဵပ်းၼႆႉ မီးသႅၼ်းမၼ်း 3 သႅၼ်ပၢႆ ၵမ်ႈၼမ် တေတႄႇတီႈတူၼ်ႈလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉ ပဵင်းသဵၼ်ႈၶူၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇယႂ်ႇမႃး။ မၢင်သႅၼ်း ထိုင်တီႈဢမ်ႇႁၼ်လႆႈ ယွၼ်ႉမၼ်းလဵၵ်ႉႁႅင်း။ ႁဵပ်းသႅၼ်းလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉၼႆႉ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတႆးတႄႉ ၵမ်ႈၼမ် တေၸႂ်ႉဝႃႈသႃး ၼႆၶေႃႈလဵဝ်။ ပေႃးၶွင်ၵိၼ်ယမ်ႉသႃးၼႆ တေၵႆႉလႆႈႁၼ် သီမူၼ်ႇသီလမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁဵပ်းဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ သႃးၼႆႉ မၼ်းလဵၵ်ႉထိုင်တီႈ ပဵၼ်မုၼ်ႈပဵၼ်ၽွင်လႆႈငၢႆႈ။ ၽွင်သႃးမၼ်းၼႆႉ လဵၵ်ႉၼႃႇဢႃးလႃးလႄႈ ဢိင်ၼိူဝ်ၼမ်ႉ၊ လူမ်းသေ ၸိူဝ်ႉမႅင်းဝႆႊရႅတ်ႊ တေၵိုၵ်းမႃးၸွမ်း၊ ၸၢင်ႈၽႄႈလၢမ်းလႆႈ ၼႆယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်း တၢင်းၵိၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢၼ်ၵဵပ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သင်ႁၼ်သႃးၼႆ တေၶုတ်ႇပႅတ်ႈတီႈသႃး မၼ်းၼၼ်ႉသေၵိၼ်။ တီႈတႄႉမၼ်း တၢင်းၼႂ်းၶွင်ၵိၼ်ယမ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉမီးႁၢၵ်ႈတူၼ်ႈသႃး ၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၺ်းဢဝ်တႃတူၺ်းဢမ်ႇႁၼ်လႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ပေႃးၵိၼ်သမ်ႉ တေပဵၼ်သင်လႃႇၼႆ မႃးထွမ်ႇတူၺ်း ဢၼ်တေလၢတ်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈၼႆႉၶႃႈ။ သင်ၵိၼ်မႅၼ်ႈ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်သႃးၼႆၸိုင် ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵွင်ႉငူၼ်ႉတေႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ Mycotoxin ။ ၵွင်ႉငူၼ်ႉသႅၼ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၶႂ်ႈဢေႃႉၶႂ်ႈႁၢၵ်ႈ တွင်ႉၸဵပ်းၵႅၼ်း ၸၢင်ႈတွင်ႉၵႂႃႇတွင်ႉႁႄႈ။ ၸၢင်ႈၸပ်းပႃး တၢင်းပဵၼ်တပ်းၵႂ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉလူးၵွၼ်ႇ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇဝႄႈတၢင်းၵိၼ်သႃးၸိူဝ်းၼႆႉသေ တိုၵ်ႉၸွမ်းၵိၼ်ယူႇၸိုင် ႁႅင်းၵမ်ႉတူဝ်တေဢေႇလူင်းလႄႈ ထိုင်တီႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၵႅၼ်ႊသိူဝ်ႊ။ ဢၼ်တေလႆႈၾၢင်ႉႁႅင်းႁႅင်းတႄႉ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ မၢၵ်ႇၽိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ သင်ဝႃႈသႃးလႄႈ ၸွမ်းၵိၼ်ယူႇတႄႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵွင်ႉငူၼ်ႉ ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ aflatoxin ယဝ်ႉၵေႃႈ တေပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ၵႅၼ်ႊသိူဝ်ႊတပ်း။ Photo by – greenwaymyanmar မေႃယႃၾၢႆႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းၸိူဝ်းပဵၼ်ၵႅၼ်ႊသိူဝ်ႊတပ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ၵိၼ်မႅၼ်ႈ မၢၵ်ႇၽိတ်ႉၽွင်၊ ထူဝ်ႇလိၼ်ၽွင် ဢၼ်သႃးဝႆႉလႄႈ ၸိူဝ်းဢဝ်တၢင်းၵိၼ်သႃးသေ ၶိုၼ်းႁဵတ်းၽွင်သေ မႄးႁဵတ်းၵိၼ်ယမ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇၵိၼ်ၺႃး ၸိူင်ႉၼၼ် တေလႆႈႁႄႉၵင်ႈ တေလႆႈဝႄႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ မႃးထွမ်ႇၸွမ်းၵၼ်ၶႃႈ။ 1) မိူဝ်ႈၵႂႃႇၸၢႆႇၵၢတ်ႇၼၼ်ႉ သင်ပဵၼ်လႆႈ သိုဝ်ႉမႃးတႃႇၶၢဝ်းပွတ်း၊ မိူၼ်ၼင်ႇ တႃႇဝူင်ႈၼိုင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ။ မၼ်းတေဢမ်ႇတၼ်းသႃး။ (သင်ဢမ်ႇၸႂ်ႈငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉတႄႉ တေႁဵတ်းၸွမ်းလႆႈယူႇ ၶေႃႈၼႆႉ)။ 2) တၢင်းၵိၼ်ယမ်ႉ ဢၼ်ယႃႉထူင်မၼ်းဝႆႉ၊ တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်လႆႈပၢတ်ႇဝႆႉထိူဝ်ဝႆႉသွႆးဝႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈႁူမ်ႇဝႆႉတူမ်းဝႆႉ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈလူမ်းလႄႈ ၸိုမ်ႉယမ်း။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ၸင်ႇတေလွတ်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်းလႄႈ သႃးၸိူဝ်းၼႆႉ။ 3) ၼိူဝ်ႉဢႅပ်ႇပႃဢႅပ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ သင်ယႃႉၵိၼ်သေ ပႆႇသဵင်ႈ သမ်ႉၶႂ်ႈၵဵပ်းဝႆႉၼႆၸိုင် ႁႂ်ႈသႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႇ ၼႂ်းၵွၵ်းသေဢၼ်ဢၼ်ယဝ်ႉ သႂ်ႇၼႂ်းတူႈယဵၼ်ဝႆႉ။ (ၼိူဝ်ႉဢႅပ်ႇပႃဢႅပ်ႇ ဢၼ်ယႃႉဝႆႉၼၼ်ႉ သင်ပဵၼ်လႆႈ ယႃႇပိုတ်ႇဝႆႉႁႂ်ႈႁိုင်ထိုင် 2 ၸူဝ်ႈမူင်း။ သင်ဝႃႈ ၵဵပ်းဝႆႉၼႂ်းတူႈယဵၼ်ၵေႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈပူၼ်ႉ 3-4 ဝၼ်း)။ 4) ႁႂ်ႈၵႆႉႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ် ၼႂ်းသိုင်ႇၾႆးလႄႈ တူႈၵဵပ်းၶွင်ၵိၼ်ယမ်ႉ ပႃးတင်းတူႈယဵၼ်။ ဢဝ်ၽႅၼ်ႇၸုပ်ႉၼမ်ႉ Baking Soda သေ ၸဵတ်ႉပၼ်ႁႂ်ႈတူႈယဵၼ်ႁႅင်ႈလီငၢမ်း ၸင်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိုၼ်းတေလီ။ 5) ႁႂ်ႈဝႄႈ ၽွင်ထူဝ်ႇလိၼ် ၽွင်မၢၵ်ႇၽိတ်ႉဢၼ်သႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ထတ်းထွင်တူၺ်းလီလီၸင်ႇၵိၼ်။ 6) တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ဢူၼ်ႈ ဢၼ်ပိူဝ်ႉဢၼ်ၼႆႈငၢႆႈ၊ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်မီးထၢတ်ႈၸဵမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈသႃးငၢႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ႁႂ်ႈႁေႃႇဝႆႉပူၵ်ႉဝႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် လူမ်းတေဢမ်ႇၶဝ်ႈငၢႆႈ။ 7) သင်ႁၼ်ဝႃႈ သေဢၼ်ဢၼ်သႃးၼႆ ယႃႇပေၼူမ်တူၺ်းသုတ်ႇတူၺ်း။ ၽွင်မုၼ်ႈဢၼ်ပဵၼ်မႃး တီႈသႃးၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းလွတ်ႇလူမ်းလႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈသေ တၢင်းပဵၼ်တေမႃးၸွမ်း။ 8) သင်ဝႃႈ တေပႅတ်ႈတၢင်းၵိၼ်သႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆ ႁႂ်ႈပူၵ်ႉႁေႃႇလူမ်ႈလူမ်ႈသေပႅတ်ႈ။ ယႃႇႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉလႄႈ သတ်းလဵင်ႉတီႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁၼ်။ ၵူဝ်ၶဝ်ၵိၼ်သေ ပဵၼ်ၽေး။ EORO 2 ဢၼ်လၢတ်ႈမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ သင်ႁဵတ်းၸွမ်းလႆႈၵေႃႈ ဢႃယုၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸၢင်ႈယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈထႅင်ႈ လူၺ်ႈဢမ်ႇလူဝ်ႇလူႉသၢႆၸႂ်ၸွမ်း တၢင်းၵိၼ်သႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပၢႆးယူႇလီၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇ။ ႁႂ်ႈမေႃထတ်းထွင်သေ လိူၵ်ႈၵိၼ်တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်မီးဢႁႃႇရ တႃႇတူဝ်ႇၵဝ်ႇသေၵမ်း။ ဢၢင်ႈဢိင် – ondoctor.com.mm
|
['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ပၢႆးယူႇလီ']
|
2025-07-25T16:00:00
|
https://shannews.org/archives/70196
|
တီႉၺွပ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈမိူင်းသၢတ်ႇ – မိူင်းတူၼ် 2 လၢၼ်ႉမဵတ်ႉ
|
ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တီႉၺွပ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းဝၢၼ်ႈတူင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ ဢၢၼ်းတေႃႉၵႂႃႇတၢင်း ဝၢၼ်ႈမႄႈၵႅၼ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵိုင်ႇငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 8 ႁဵင်သႅၼ်ပျႃး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 20/07/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းၶိုင်ႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈ ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းယႃႈမဝ်းၵမ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (မိူင်းမၢၼ်ႈ) ၵူတ်ႇထတ်းရူတ်ႉသႅၼ်း ISUZU လမ်းၼိုင်ႈ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈမႄႈပူးလူင်လႄႈ ဝၢၼ်ႈၵျူးလူႉ (ဂျူးလု) တီႉၺွပ်းလႆႈယႃႈမႃႉ တႃႇ 2 လၢၼ်ႉမဵတ်ႉၼႆ ၾၢႆႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (မိူင်းမၢၼ်ႈ) CCDAC ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈၶဝ် တီႉၺွပ်းလႆႈဝႆႉပႃး ၵူၼ်းတေႃႉယႃႈ သွင်ၵေႃႉသေ တေသိုပ်ႇဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းမီးဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ယႃႈမဝ်းၵမ်']
|
2025-07-25T14:00:00
|
https://shannews.org/archives/70190
|
ၶေႃႈမုလ်းလပ်ႉၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၺႃးႁႅၵ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလႂ်ယွၼ်းၵေႃႈ တေသူင်ႇပၼ်
|
ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း တေဢွၼ်ၼမ်းၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 ဢမ်ႇၼၼ် ႁူဝ်ပီ 2026 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တေၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈသေ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပၼ်သဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵႂႃႇ ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်တၢင်းၵမ်ႉယၼ် ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႆယူႇ။ ၶေႃႈမုလ်းလပ်ႉ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၵုမ်းၵမ် ၵႅတ်ႇၵင်ႈဝႆႉၼႅၼ်ႈၼႅၼ်ႈၼႃၼႃၼႆၼၼ်ႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉ ၺႃးၸုမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၸိူဝ်း ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၾၢႆႇဢၢႆႊထီႊ (IT) ၶဝ် လၵ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်း Server ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းလမ်ႇလွင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ႈႁႅၵ်ႉ (Hack) ဢဝ်ၵႂႃႇ ပိူဝ်ႈတႃႇပိုၼ် ၽႄ သူင်ႇပၼ်တီႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၼၼ်ႉယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၶေႃႈမုလ်းလမ်ႇလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၺႃးႁႅၵ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶေႃႈမုလ်း ၵူၼ်းၸိူဝ်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ် တႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ်ႇၵူင်းၸၢၵ်ႈ ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းလႆႈ- တႃႇ 37,701 ၾၢႆႊလ်(Files)၊ 18 ၾူဝ်ႊလ်တႃႇ (Folder)၊ Excel 990 ၾၢႆႊလ်(Files)။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ထိုင်ၸၼ်ႉၽွင်းလူင် ၵူႈႁွင်ႈၵၢၼ် – ပႃးၸိုဝ်ႈ၊ တူဝ်ၼပ်ႉ မၢႆၾၢင်၊ ႁွင်ႈၵၢၼ်၊ ငိုၼ်းလိူၼ်၊ ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ၊ ပီလိူၼ်ဝၼ်းၵိူတ်ႇ၊ ဢႃယု၊ ၸၢႆး၊ ယိင်း၊ သႅၼ်းလိူတ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယင်းပႃးဢွင်ႈတီႈယူႇသဝ်းလႄႈ မၢႆၾူၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးၵေႃႉဢၼ် ၵႂႃႇႁႅၵ်ႉလၵ်ႉဢဝ်ၶေႃႈမုလ်းၼၼ်ႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼိူဝ်သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းမၼ်းဝႃႈ -“ ၶေႃႈမုလ်းၸိူဝ်းၼႆႉ သင်ဝႃႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ၵပ်းသိုပ်ႇယွၼ်းမႃးၸိုင် မၼ်းတေသူင်ႇပၼ်ယူႇ။ တေမီးၽွၼ်းယွၼ်ႈလီႁႃႉၸႃႉၼၼ်ႉတႄႉ ယူႇတီႈၸုမ်းဢၼ် ဢဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ မၼ်းတေၵႂႃႇၸႂ်ႉတီႈလႂ် တေႁဵတ်းသင်ၼႆၼၼ်ႉ ၵူၺ်း။ မၼ်းတေပဵၼ်ႁိုဝ်မႃးၼႆတႄႉ ၵူႈၵေႃႉတေႁူႉပွင်ႇၸႂ်ယူႇၵႂႃႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ၶႂ်ႈၶိၼ်ႁဵတ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၺ်း။ တေႃႈၼင်ႇၶေႃႈမုလ်းၵူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ 2 သႅၼ်ပၢႆၵူၺ်းၵေႃႈ ယင်းဢမ်ႇႁၵ်ႉသႃလႆႈ တႃႉလီဢၢႆတၢင်ၶဝ်။ တႃႇတေဢဝ်ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇႁဵတ်း ဢႃႇၼႃႇသေ ၵုမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵုမ်းၵူၼ်းမိူင်း 50 လၢၼ်ႉၼႆတႄႉ ယင်းလီမီးၶေႃႈထၢမ်ယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သဵၼ်ႈမၢႆႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄလႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵုမ်းၶင် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မျၢၼ်ႇမႃႇၼႆႉ ၽႄႈၸွတ်ႇၵႂႃႇ ၼိူဝ်သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းဝႆႉသေ ၽူႈပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်း လွင်ႈတူင်ႉၼိုင် ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵုမ်းၶင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉၵေႃႈ ယိုၼ်ယၼ်ၸႅင်ႈဝႆႉဝႃႈ ၶေႃႈမုလ်းၸိူဝ်းၺႃးလၵ်ႉ ဢဝ်မႃးၽႄႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၵူႈလွင်ႈသေ ပဵၼ်ၶေႃႈမုလ်းဢၼ်တႄႉမၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉၶေႃႈမုလ်း ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၵုမ်းၵမ် ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး သဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းၸိူဝ်းသၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ႁဵတ်း CDM ယဝ်ႉ ပၢႆႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇယူႇဝႆႉ မိူင်းၼွၵ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၵႂႃႇ ႁဵၼ်းလိၵ်ႈဝႆႉၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈပႃး ၼႆယဝ်ႉ။ EORO 2 လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶေႃႈမုလ်းလပ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉထိုင် တေႃႇပီ 2025 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊသဵင်ႈ။ ပႃးဝႆႉၶေႃႈမုလ်း ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၸိူဝ်းတေလႆႈငိုၼ်းလိူၼ်ၽိူမ်ႉ၊ မၢင်ၸိူဝ်း တေလႆႈၶၢႆႉဢွင်ႈတီႈလႄႈ ၶေႃႈမုလ်းလပ်ႉ တႃႇတေႁပ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မႂ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']
|
2025-07-25T13:30:32
|
https://shannews.org/archives/70184
|
ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃးၼႂ်းမိူင်းတႆး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၵႂႃႇမႃး ၽွင်းၶၢဝ်းၾူၼ်
|
သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ လႆႈလတ်းထိူၼ်ႇလတ်းပႃႇ ၵႂႃႇၸွမ်းႁူၺ်ႈၸွမ်းလွႆ တႃႇတေႁွတ်ႈထိုင်ဝဵင်းၼိုင်ႈလႄႈ ဝဵင်းၼိုင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇငၢႆႈ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉသေ ၾူၼ်ၵႆႉတူၵ်း ၼမ်ႉႁူၺ်ႈလွႆလူၵ်ႈၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း မၢင်တီႈ ပဵၼ်လိၼ်ၵူၼ်ႇလိၼ်ပင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁႅင်းတႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းၵွႆသေ လႆႈထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၵႂႃႇမႃးတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ဝဵင်းလွႆလႅမ် – ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တၢင်းမၼ်းၶူၵ်ႉၶၢၵ်ႉၼႃႇယဝ်ႉ တၢင်းမိူင်းပွၼ်းၼႆႉ။ ပေႃးတႄႇဢဝ်လွႆလႅမ် တေႃႇထိုင်လွႆဝူဝ်းတူၵ်းတႄႉ ၶႂ်ႈဝႃႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵွႆမူတ်းယဝ်ႉ။ ၵႃးတၢင်ႇၵျွၵ်ႉမီးတူၺ်းၵေႃႈၼမ်၊ ၵႃးၼၼ်ႉသမ်ႉ ပေႃးပဵၼ်ၵႃးပဝ်ႇၼႆ မၢၵ်ႇတင်းလင်မၼ်းသွင်ႉ ၶိုၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းလူႉၵွႆပဵၼ်လုၵ်းၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ တၢင်းၵွႆၼမ်။ တၢင်းလွႆလႅမ်ၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၽွင်းပိူၼ်ႈမႄးတၢင်း သိူဝ်ႇတၢင်းဝႆႉလႄႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမိူၼ်ၵၼ်”- ဝႃႈ ၼႆ။ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းလူႉၵွႆႁႅင်းလႄႈ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃးၶဝ် လႆႈၸိူင်ႉၵၢတ်ႈ ၵိုတ်းၶမ်ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၼမ်။ မၢင်ပွၵ်ႈလႆႈပႂ်ႉၸွမ်းတၢင်းႁိုင်လၢႆၸူဝ်ႈမူင်း ၵေႃႈမီး၊ မၢင်ပွၵ်ႈသမ်ႉၵႂႃႇဢမ်ႇလႆႈသေ လႆႈဝၢႆႇႁူဝ်ၵႃးပွၵ်ႈၶိုၼ်း ၵေႃႈမီး။ “မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈ ႁိုင်မွၵ်ႈ 1 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈ ႁိုင် 2 ၸူဝ်ႈမူင်း ႁဵတ်းၼၼ်။ တေလႆႈဝႃႈႁိုဝ်ၼႆ တၢင်းႁဝ်းၶႂ်ႈၵႂႃႇၼႆႉ မၢင်ပွၵ်ႈမီးလွင်ႈယႂ်ႇလူဝ်ႇၵႂႃႇၵေႃႈမီး မၢင်ပွၵ်ႈ ႁဝ်းၶႂ်ႈၵႂႃႇလႅတ်း သင်မီးလွင်ႈယႂ်ႇမႃးၸိုင် မၼ်းဢမ်ႇၽႅဝ်လႆႈၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ ယၢပ်ႇၸႂ်ၵျႃႉ။ မၢင်ပွၵ်ႈလႆႈႁူၼ်လင်မိူဝ်းၶိုၼ်းၵေႃႈမီးယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ဝဵင်းလွႆလႅမ် – ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းၵႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ် − တူၼ်ႈတီးၼႆႉ မီးၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းမႄးသဵၼ်ႈတၢင်းဝႆႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၼၼ်ႉ မႄးသဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ တင်ႈတႄႇပီ 2022 မႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပီ 2025 ၼႆႉၵေႃႈ ယင်းပႆႇယဝ်ႉပႆႇတူဝ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ – သဵၼ်ႈတၢင်း လူႉၵွႆ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃး ဝဵင်းလွႆလႅမ် – တူၼ်းတီႈ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်မႄးတၢင်းၼႆႉ ၶႂ်ႈဝႃႈႁိုင်ၼႃႇၶႃႈ မၼ်းဢမ်ႇယဝ်ႉတူဝ်ႈလႆႈၶႃႈ တေလႆႈဝႃႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းၶဝ် ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼၼ်ႉ ဢေႇၶႃႈယူဝ်ႉ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉဝႃႈ ၵႃႈတၢင်းတႄႉၶဝ်ၵဵပ်းယူႇ။ တႃႇမႄးတၢင်းသမ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇပေႃးၶတ်းၸႂ်သႂ်ႇႁႅင်းႁဵတ်းတႄႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ပေႃးၵႂႃႇတၢင်းလွႆ တၢင်းၵျွၵ်ႉတၢၼ်းသမ်ႉ မၼ်းတေသၢင်ႈဢိၼ်ႊၵျိၼ်ႊၵႃး ယွၼ်ႉပဵၼ်တၢင်းလွႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇသႃႇၶႃႈ။ ပေႃးၵႃးႁဝ်းလႅၼ်ႈၸမ် ဢမ်ႇပေႃးၵိုတ်းသင် ၸိူင်ႉၼင်ႇဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ဢမ်ႇမႄးတၢင်းပၼ်လီလီ မႄးတၢင်းၼႃႈ ၵွႆတင်းလင် ၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈဢေႃႈ ၶဝ်မႄးတၢင်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇတူဝ်ႈသေပွၵ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉလိၼ်ၵူၼ်ႇလိၼ်ပင်းလႄႈ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၵႆႉလူႉၵႆႉၵွႆ။ မၢင်တီႈ သဵၼ်ႈတၢင်းမိုၼ်ႈ ၵႆႉပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ရူတ်ႉၵႃးၽႃႇတမ်ၵၼ်ၵေႃႈမီး။ ယွၼ်ႉၼၼ် ယူႇတီႈၸဝ်ႈၵႃးၶဝ် ပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈ – ၼင်ႇႁိုဝ် တေလွတ်ႈၽေးၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉသေႁေႃႈၵႃးၵႂႃႇမႃးလီလီ – ၼႆယဝ်ႉ။ “ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈၵႃးၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈတႄႉ ပေႃးၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉၶၢဝ်းၾူၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉသတိၵၼ် ဢမ်ႇပေႃးလီၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းၼႆ လိၼ်သမ်ႉၵူၼ်ႇၸွမ်းၼမ်ႉ ၸိူဝ်းဢၼ်ၵူၼ်ႇဝႆႉၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းၵူၼ်ႇတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ ပေႃးၾူၼ်မႃး”- ၸဝ်ႈၵႃး ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး – လွႆလႅမ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ လိူဝ်သေသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းလူႉၵွႆယဝ်ႉ။ ယင်းမီးၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ် တင်ႈၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ၵူတ်ႇထတ်းယွၼ်းငိုၼ်းတီႈ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃးပႃး။ EORO 1 မၢင်တီႈ ပေႃးပဵၼ်ရူတ်ႉဢွၼ်ႇၼႆ ယွၼ်းငိုၼ်းႁူဝ်ႁဵင်ထိုင်ႁူဝ်မိုၼ်ႇ၊ မၢင်တီႈသမ်ႉ ပေႃးပဵၼ်ရူတ်ႉလူင်ၸိုင် ယွၼ်းထိုင်ႁူဝ်သႅၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃးၶဝ် ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတင်းၼမ်လႄႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈထိုင်တီႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ႁေႃႈရူတ်ႉႁေႃႈၵႃးၵေႃႈမီးယဝ်ႉ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']
|
2025-07-25T11:00:00
|
https://shannews.org/archives/70180
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းၽိတ်ႉၶျၢင်း
|
ဝၼ်းတီႈ 23/07/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၽိတ်ႉၶျၢင်း (သပိတ်ကျင်း) တင်းဝဵင်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႃႇတေယိုတ်းလႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၽိတ်ႉၶျၢင်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉတပ်ႉလိၼ်၊ တပ်ႉလူမ်း၊ တပ်ႉၼမ်ႉသေ ထူဝ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်းမႃး ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်းၸမ်လိူၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ – ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဝဵင်းၽိတ်ႉၶျၢင်း (သပိတ်ကျင်း) ၼႆႉ မီးၼႂ်းတိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ(မၼ်းတလေး) မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပီ 2024 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ PDF လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ယိုတ်းၵုမ်းဝဵင်းမႃး ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်းၸမ်ပီ။ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 30/06/2025 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ႁႅင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေ ထူဝ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်းမႃးၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၾၢႆႇၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လႆႈထွႆဢွၵ်ႇၶိုၼ်း။ EORO 2 ယၢမ်းလဵဝ် သၢႆတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝၢႆႇၼႃႈဝႆႉတၢင်းဝဵင်းၸၢင်ႉၵိုဝ် (စဉ့်ကူး)၊ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF လႄႈတင်းတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၼႆႉ ပဵၼ်ၾၢႆႇႁပ်ႉတိုၵ်းဝႆႉၵူၺ်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တွပ်ႇဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ၼင်ႇၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']
|
2025-07-25T10:00:00
|
https://shannews.org/archives/70169
|
ၾႆးမႆႈပႃႇ တီႈမိူင်းတူႊရၵီႊ ၵူၼ်းၶႄၾႆး တၢႆ 10 မၢတ်ႇ 10 ပၢႆ
|
ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၾၢႆႇၶႄႇၾႆး ၸိူဝ်းၶတ်းၸႂ်ၶႄၾႆးမႆႈပႃႇယူႇ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈဢေႊဢီႊသေႊႁီႊယိူဝ်ႊ (Eskisehir) မိူင်းတူႊရၵီႊ (Turkey) ပွတ်းၵၢင် လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ 10 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 14 ၵေႃႉၼႆ – ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႄႈ ၾၢႆႇပႃႇမႆႉ မိူင်းတူႊရၵီႊ လၢတ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23/07/2025 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸုမ်းၶႄၾႆးၼႆႉ လႆႈၶတ်းၸႂ်ႁူတ်းၶႄၾႆးမႆႈပႃႇ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈဢေႊဢီႊသေႊႁီႊယိူဝ်ႊ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃးၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23 ၼႆႉ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း လူမ်းၽတ်ႉထွင်း ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၶႄၾႆးၶဝ် ၸိူဝ်းၶိုၼ်းၵႂႃႇႁူတ်းၾႆး တီႈၼိူဝ်လွႆၼၼ်ႉ ၶမ်ဝႆႉၼႂ်းၾႆး 24 ၵေႃႉ၊ လႆႈဢဝ်ၸိူဝ်းၶဝ် သူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃ ယူႇသေတႃႉ လူႉတၢႆၵႂႃႇ 10 ၵေႃႉ ဢၼ်ၵိုတ်းလိူဝ်ထႅင်ႈ 14 ၵေႃႉတႄႉ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ၽူႈတၢင်ၼႃႈၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ် တေၵူတ်ႇထတ်းၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ မီးဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ EORO 1 ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၸႄႈတွၼ်ႈ 5 ဢၼ် ၼႂ်းမိူင်းတူႊရၵီႊ ပွတ်းၵၢင်လႄႈ ပွတ်းတူၵ်းၼႆႉ ၾႆးမႆႈပႃႇ မီးဝႆႉ 7 တီႈသေ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇမႆႈဝႆႉယူႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']
|
2025-07-24T17:54:21
|
https://shannews.org/archives/70156
|
ႁဵတ်းသူၼ်ၼႃးၼမ်ႉသမ်ႉထူမ်ႈ တေၽုၵ်ႇႁႆႈသမ်ႉၵူဝ် ဢမ်ႇၵုမ်ႇတႃႇလဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်း
|
ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီၵၢႆ ႁႃႇၾူၼ်ၼမ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ လုပ်ႇထူမ်ႈ တိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃးၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပတ်းပိုၼ်ႉ။ ထိုင်ၶၢဝ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်။ ၸိူဝ်းဢဝ် ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈပဵၼ်ယႂ်ႇသေ လဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်းမႃးၵူႈပီပီၵေႃႈ တၼ်ၸႂ်ဝႆႉႁင်းၽႂ်မၼ်း။ မိူၼ်မိူင်းတူၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ် ႁဵတ်းၼႃးၽုၵ်ႇသူၼ်သေ လႆႈငိုၼ်းၸူႉငိုၼ်း ၵွၼ်ႈ တႃႇလူင်းထုၼ်းထႅင်ႈၵၢၼ်မႂ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သူၼ်ၼႃးဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈဝႆႉပီၵၢႆ ထိုင် 2025 ပီ ၼႆႉၵေႃႈ ယင်းပႆႇမႄးယဝ်ႉသဵင်ႈ သမ်ႉပေႃးၺႃးၼမ်ႉလူၵ်ႈထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပိုင်ႈ ၵၢၼ်သူၼ်ၵၢၼ်ၼႃးလီလီ။ တေဝႃႈ လႅၵ်ႈၶၢႆႉၵႂႃႇႁဵတ်းႁႆႈၽုၵ်ႇႁႆႈ ၵူၺ်းၶေႃၶေႃၼႆၵေႃႈ သမ်ႉၵူဝ်ဢမ်ႇလႆႈ ၼမ်ႉတွၼ်း ပဵင်းသူၼ်လႄႈၼႃး ဝႃႈၼႆ။ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၵႆႉၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်တူင်ႈၼႃး ဢၼ်မီးၸွမ်းဝၢၼ်ႈၼႃး၊ ဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃယဵၼ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၶုမ်ႇ (ပွၵ်ႉဢူးယဵၼ်ႇ)၊ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈၾၢႆ ၶႄႇ၊ ႁွင်ႈလိၼ် – ဝၢၼ်ႈလူင်မႄႈၵႅၼ်း (မႄႈၶႅၼ်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၶဝ်ႈၼႃးလႄႈ သူၼ်ၽၵ်းၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း။ သူၼ်ၼႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈၵိၼ်လႆႈလူႇမႃးၵူႈပီပီ။ ၼႂ်း ၶၢဝ်းတၢင်း ပီသွင်ပီမႃးၼႆႉသမ်ႉ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႅၵ်ႈလၢႆႈသေ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈပိုင်ႈၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ။ ၵၢၼ်သူၼ်ၵၢၼ်ၼႃးၼႆႉ ၵမ်ႈပႃႈၼမ် လႆႈပိုင်ႈၼမ်ႉၼမ်၊ တူၼ်ႈၽၵ်းၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ဢၼ်ၽုၵ်ႇဝႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇလုမ်းလႃးႁူတ်းၼမ်ႉလႆႈလီလီ တေဢမ်ႇၸပ်း တေဢမ်ႇလႆႈၶွၼ်ႇလႆႈငႂ်ႈ။ ယွၼ်ႉ ၼၼ် ၸင်ႇႁႃႁဵတ်းၸွမ်းတီႈလိၼ်တႅမ်ႇ ဢၼ်ဢိူမ်ႈၸမ်ၵႄးၼမ်ႉ မႄႈၼမ်ႉ ပိူင်လူင်ယိူင်းၸူးႁႂ်ႈ ဢဝ်ၼမ်ႉငၢႆႈတီႈသုတ်း။ ပေႃးထိုင် ၶၢဝ်းၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈ ၵႄးၼမ်ႉ ယိုင်ႈၼွင်းမႃးႁႅင်းၸိုင် သူၼ်ၼႃးၸိူဝ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉလူၵ်ႈပႃးလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ မိူဝ်ႈသၢဝ်းသၢမ်သိပ်းပီပူၼ်ႉမႃးတႄႉ ၼမ်ႉၼွင်းမႃးၵေႃႈ ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၵမ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇႁိုင်ၼမ်ႉၶိုၼ်း ယူပ်ႈလူင်း၊ တီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵေႃႈ ၸဵဝ်းႁႅင်ႈ၊ ၸၢင်ႈလုမ်းလႃးလႆႈသူၼ်ၼႃးၶိုတ်းတၼ်း။ ၶဝ်ႈၼႃးလႄႈ ၽၵ်းဢၼ်ၽုၵ်ႇဝႆႉ လၢႆလၢႆသႅၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းၼဝ်ႈ ဢမ်ႇတၼ်းတၢႆပႅတ်ႈလၢႆလၢႆ။ တူၺ်းငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ် တႃႇတေၽုၵ်ႇသူၼ်လႄႈၼႃး ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် ၵႂင်ၸႂ်ဝႆႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၼမ်ႉၼွင်းမႃးၼိုင်ႈၵမ်းသေ ၼမ်ႉပႆႇတၼ်းယူပ်ႈ ၼမ်ႉဢၼ်ၶင်ႉဝႆႉ ပႆႇတၼ်းႁႅင်ႈ ၊ ၾူၼ်သိင်းသေ ၼမ်ႉသမ်ႉပေႃးလူၵ်ႈမႃးထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၸွမ်းၾိင်ႈပီႈၼွင်ႉမိူင်းတူၼ်မီးတႄႉ ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ တေၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၼႃးလႄႈ တေၽုၵ်ႇမွၵ်ႇမၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈ ႁူဝ် ဢၼ်မႅၼ်ႈၸွမ်းၶၢဝ်းၾူၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ဝၢႆးၶၢဝ်းၾူၼ်ယဝ်ႉ ထိုင်ၼႃႈၶၢဝ်းၵတ်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၽုၵ်ႇၽၵ်းမီႇႁေႃထႅင်ႈ။ – ဝၢႆးၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) တႃႇၽုၵ်ႇၽၵ်းမီႇႁေႃၼၼ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉလႆႈၸႂ်ယႂ်ႇတူင်ႈၼႃးလႄႈ သူၼ်ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃး ၼမ်ႉလူၵ်ႈထူမ်ႈမိူၼ်မိူဝ်ႈ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုင်ပွင်တႃႇ ၽုၵ်ႇသင် သေၸိူဝ်ႉသေ လွင်ႈ။ ၼမ်ႉၼွင်းယႂ်ႇၼႃႇလႄႈ ၵိင်ႇမႆႉတူၼ်ႈမႆႉ ဢၼ်ယႂ်ႇဢၼ်လူင်မႃးပၢၼ်ႈမႃးၶၢင်ႉဝႆႉ။ လိၼ်ၵေႃႈ ၽိုၼ်ႉတႂ်ႈပဵၼ်ၼိူဝ်သေ ပဵၼ်ၵူမ်ႇပဵၼ်သၢႆး ၵႂႃႇမူတ်း။ သူၼ်ၼႃး ဢၼ်တိုၵ်ႉမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇတၼ်းလႆၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶိုၼ်း၊ ပီ 2025 ၼႆႉ ၼမ်ႉသမ်ႉပေႃးၼွင်း မႃးထႅင်ႈလၢႆၵမ်းယဝ်ႉလႄႈ ၽႂ်ၵေႃႈမႆႈၸႂ်ၵူဝ်သုမ်းယႂ်ႇလူင်ထႅင်ႈ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသူၼ်ၼႃး ဢမ်ႇၽုၵ်ႇလႆႈလီလီၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်ဝူၼ်ႉယၢပ်ႇတႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်းတႄႉတႄႉ။ တေဝႃႈ ဢဝ်ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇႁႆႈ ပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇၼႆၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈ ပဵင်းသူၼ်လႄႈၼႃးၼႆ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ႁဵတ်းႁႆႈၼႆႉ ႁဵတ်းၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၼႃး၊ မၼ်းဢမ်ႇလႆႈပဵင်းၼႃး၊ မၼ်းဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၵႃႈႁိုဝ် ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇလုမ်းလႃးလႆႈၵေႃႈ ၵုမ်ႇပဵၼ်တႃႇၼူၵ်ႉတႃႇၼူၵူၺ်းယဝ်ႉ။ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၽုၵ်ႇၸမ်ၵၼ်လႆႈလူးႁႆႈၼႆႉ။ ပေႃးထိုင်ၵမ်းဢဝ်မၼ်းမႃးၵေႃႈ ပၼ်ၼူၵ်ႉပၼ်ၼူၵမ်ႈၼမ်ယဝ်ႉ ၶဝ်ႈၵေႃႈ”။ တူၼ်ႈသင်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးၽုၵ်ႇၼႂ်းႁႆႈသေ ဢမ်ႇပႂ်ႉလုမ်းလႃးလႆႈလီလီၸိုင် သင်ဝူဝ်းၵႂၢႆးလိူင်ႇၵေႃႈ ၸၢင်ႈၺႃးတဝ် ၊ ၼူၵ်ႉၼူၵ်ႉၼူၼူၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈၶဝ်ႈယႃႉၶဝ်ႈၶူပ်းလႄႈ ဢမ်ႇလႆႈႁၢၵ်ႈလႆႈႁူဝ် သင်ၼမ်။ သင်ပဵၼ်တူင်ႈၼႃးတႄႉ ပေႃးဢမ်ႇၸဝ်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸဝ်ႈၼိုင်ႈတိုၼ်းၵႂႃႇၼႃးယူႇလႄႈ ၸၢင်ႈတူၺ်း ပၼ်ၵၼ်လႆႈ၊ တီႈၼႃးပဵၼ်သင် လူဝ်ႇသင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈပွင်ႇၶၢဝ်ႇၸူးၵၼ်လႆႈငၢႆႈ။ ပေႃးႁဵတ်းႁႆႈသမ်ႉ လႆႈလတ်းထိူၼ်ႇလတ်းၶိူဝ်းလႄႈ ယၢပ်ႇလၢႆလွင်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇတီႈမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ႁဵတ်းၼႃးႁဵတ်းသူၼ်သမ်ႉဢမ်ႇလွတ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈ၊ တေဝႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉ ၵၢၼ်ၶၢႆၼႆၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင် ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝဵင်းဢၼ်ယူႇတၢင်း ၶွႆႈလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႃႉၶၢႆ တေႃႇၽႂ်တႄႉတႄႉ။ ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ် ၶႅၼ်းယၢပ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ လႄႇႁႃယိုတ်းဢဝ်ရူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၸိူဝ်ၼႆႉလႄႈ ဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈ တေႃႉၵုၼ်ႇတေႃႉၶူဝ်းၼႆ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ – “ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႃႉၸၢင်ႈၶၢႆသင်ၶႃႈယူဝ်ႉ ၵႂႃႇမႃးၵေႃႈလႆႈၵူဝ်ယူႇႁဵတ်းၼၼ်၊ ၶီႇရူတ်ႉၶီႇၵႃးၵေႃႈ လႆႈၵူဝ်ယူႇ ႁဵတ်းၼၼ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သင်တႄႉတႄႉ။ ၶဝ်ႈၼႃးၵေႃႈ ၸွင်ႇတေလႆႈၵိၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ ပီၼႆႉ။ ၾူၼ်ၵေႃႈ ၶႂ်ႈမႃးၸဝ်ႉသေ မိူဝ်ႈပီၵၢႆပႅတ်ႈယဝ်ႉ”။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ် ၶၼ်ၵုၼ်ႇၵူႈလွင်ႈ ၵႃႈၶၼ်သုင်။ ၵၢၼ်ၵမ်ႈၼမ် လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼမ် လႆႈၼမ်ႉတွၼ်းၶိုၼ်းဢေႇ။ တေဝႃႈၸႂ်ယႂ်ႇ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း ၼင်ႇၵၼ် ၸွႆႈၵၼ်ႁဵတ်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၵုမ်ႇ ထူၼ်ႈၼႆၵေႃႈ ၸိူဝ်းၵူဝ်သိုၵ်းသိူဝ်သေ ပၢႆႈတင်းၼမ်။ ၼႃႈႁိူၼ်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်းႁႃသင်လႆႈၼၼ်ႉ သမ်ႉပေႃးၶႂ်ႈယွမ်းၵၢၼ်ႉသေ ပၢႆႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇႁႃၵၢၼ်ႁဵတ်းတၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇမိူင်းၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ပေႃးဢဝ် ၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈၼႃးၵမ်ႈၼမ်ဝႃႈ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းၼႃးၼႆႉ ငၢႆႈလိူဝ်ၽုၵ်ႇႁႆႈ။ ႁႆႈၼႆႉ ႁဵတ်းၶၢဝ်းယၢဝ်းဢမ်ႇလႆႈ။ ပဵၼ်တႃႇၶၢဝ်းပွတ်းၵူၺ်း။ သဵၼ်ႈတၢင်းတႃႇၵႂႃႇထိုင်ႁႆႈၵေႃႈ ဢမ်ႇငၢႆႈ ၵွပ်ႈဝႃႈ ႁဵတ်းၸွမ်းတူၼ်းလွႆသုင်။ ၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လႆႈမႃးၵေႃႈ တႃႇတေႃႉထိုင်ႁိူၼ်းယေး ယၢပ်ႇယဵၼ်းထႅင်ႈ။ တႃႇႁဵတ်းႁႆႈၼႆႉ ပီလႂ်ပီၼၼ်ႉ လႆႈတႅပ်းမႆႉၽဝ်ပႃႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းၶႂၢၵ်ႈလႆႈၵေႃႈ မႄႇၶႂၢၵ်ႈထႅင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈထိူၼ်ႇလူႉ။ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ ၽုၵ်ႇႁႆႈတီႈလဵဝ် 15 – 20 ပီ ဢမ်ႇၶၢႆႉတီႈၵေႃႈလႆႈ။ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ႁိုင်ၼႃႇၵေႃႈ 2-3 ပီၵူၺ်း လႆႈၶၢႆႉႁဵတ်းထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ငႂ်ႈလိၼ်ႁႆႈၸိူဝ်း ၼႆႉ ဢမ်ႇလီပဵင်းမိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း။ မူင်ႈမႅင်းၵေႃႈ လိူင်ႇ။ EOR 4 ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇႁႆႈၼႆႉ ၽွၼ်းလီၵေႃႈမီးယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးၼိူင်းၵၼ်တၢင်းၼႃးသူၼ်တႄႉမီးဢေႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၽုၵ်ႇႁႆႈ တႅပ်းမႆႉ ၽဝ်ပႃႇယဝ်ႉၵႂႃႇပီလႂ်ပီၼၼ်ႉ ၶၢႆႉတီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ တီႈၼိုင်ႈ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပႃႇမႆႉယွမ်းလူင်းသေ ဢမ်ႇဝူၼ်ႉသွၼ်ႇတႃႇၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉပၼ်ၶိုၼ်းလႄႈ သၽႃႇဝသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ လူႉၼမ်။ ၾိင်ႈၾႃႉၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈ ၵတ်းႁႅင်း မႆႈႁႅင်း ၾူၼ်ၼမ် ၵမ်းလိုၼ်းသူႇၸူးၶိုၼ်း ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းၶိုၼ်းၵူၺ်းၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၸုမ်း လူလွမ်သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။
|
['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-24T16:55:04
|
https://shannews.org/archives/70148
|
ၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ႁိမ်းလုမ်းၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈမူႇၸေႊ
|
မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 24/07/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း မွၵ်ႈ 3 မူင်း ၵူၼ်းၸၢႆးမွၵ်ႈႁႃႈၵေႃႉ ယိုဝ်းၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉတၢႆ ႁိမ်းလုမ်းၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၾၢႆႇၼႃႈႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၼမ်ႉၼဵင်ႈဝၢၼ် “ပီႇတိ” ၼႂ်းပွၵ်ႉၼိူဝ် ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃႇယု 40 ပၢႆ ယူႇဝဵင်းမူႇၸေႊ ဢၼ်ႁူႉႁၼ်ၸွမ်းလွင်ႈၼႆႉ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ဢၼ်တၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ။ တႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ ပၢႆပႃးတွင်ႉဝႆႉၵွၼ်ႇ။ တူၺ်းၶဝ် လႅပ်ႈပဵၼ်ၶႄႇ။ ၵူၼ်းၸၢႆးၸိူဝ်းမႃးယိုဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶီႇၵႃးမႃးၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၶဝ်ၵိုတ်းၵႃးယဝ်ႉ လူင်းၵႃးမႃး ယိုဝ်းသႂ်ႇၸမ်ၸမ်ၵမ်းလဵဝ် မၢၵ်ႇၵွင်ႈပေႃးမူတ်းမူၵ်ႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းတိုၵ်ႉ ၼင်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉၼဵင်ႈ ၼႂ်းႁၢၼ်ႉယူႇ” ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢႃႇယုတေမီးမွၵ်ႈ 40 ပီ ၶီႇၵႃး Crown သီၶၢဝ် လုၵ်ႉတၢင်းႁူင်းပလိၵ်ႈမႃးတၢင်း ႁၢၼ်ႉၼမ်ႉၼဵင်ႈသေ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆထင်တီႈ ၸပ်းသႂ်ႇလုမ်း ၸယၽ (ၾၢႆႇၸွပ်ႇသွၵ်ႈ)ၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ် ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇပလိၵ်ႈ တိုၵ်ႉၸွမ်းၵူတ်ႇထတ်းသေ သွၵ်ႈႁႃ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃးယိုဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၵမ်းသိုဝ်ႈ။ မီးပႃးၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ၊ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း လၢႆလၢႆၸုမ်း။ ၸုမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆး (ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ) ၵေႃႈ လိူင်ႇၼမ်ႁႅင်း။ ၵမ်းၵမ်း မီးလွင်ႈၶႃႈႁႅမ်၊ လၵ်ႉၸူၼ်၊ ယိုဝ်းၵၼ်တၢႆ ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']
|
2025-07-24T17:00:00
|
https://shannews.org/archives/70145
|
ႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတလွႆလွမ်ႉ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်
|
ယၢမ်းလဵဝ် တီႈႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ လွႆလွမ်ႉ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ မီးလုၵ်ႈႁဵၼ်းၼမ် ၶိုၼ်ႈမႃးလိူဝ်ၵူႈပီလႄႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵႃႈၶိုၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမေႃသွၼ်တင်း လုၵ်ႈႁဵၼ်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၸဵမ်ၶဝ်ႈသၢၼ်လႄႈ တႃႇၵၢၼ်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ပၺ်ႇၺႃႇသႃမိ ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈယၢပ်ႇတႄႉ တီႈႁူင်း ႁဵၼ်းႁဝ်းပီၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတိူဝ်းၼမ်မႃးလိူဝ်ၵူႈပီဢိူဝ်ႈ။ လုၵ်ႈႁဵၼ်းတင်းမေႃသွၼ်ၼႆႉ တေႃႈလဵဝ်မီးယူႇ 200 ၵေႃႉ။ လွင်ႈၵိၼ်လွင်ႈယႅမ်ႉၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ်သဵင်ႈသွင်ပွတ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ တင်းဢၼ်မီးဝႆႉသေ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇၵုမ်ႇၵိၼ်ၼၼ်ႉၼႃႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၶဝ်ႈသၢၼ်ၵႃႈၵေႃႈႁင်းမၼ်း၊ ၵုၼ်ႇၵႃႉတၢင်းၶၢႆၵႃႈၵေႃႈ ႁင်းမၼ်းဢိူဝ်ႈ။ လွင်ႈၶဝ်ႈလွင်ႈၽၵ်းၼႆႉ ပေႃးၶၢဝ်းႁိုင်မႃး မၼ်းတေဢမ်ႇငၢႆႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ လွႆလွမ်ၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် လႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈ ၼိုင်ႈတႃႇလႂ် ၽၵ်းၼိုင်ႈမီႇၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ မေႃသွၼ် ၸၢႆးၸၢမ်ႇၺုၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉသေ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းႁဝ်းၶႃႈ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၶဝ်ႈသၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ငဝ်းလၢႆးၵေႃႈဢမ်ႇပေႃးၶႅမ်ႉ သမ်ႉပဵၼ်မႃးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၶဝ်ႈၽၵ်းၼႆႉ ႁဝ်းလႆႈလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼိုင်ႈတႃႇၼႆႉ ၽၵ်းၼိုင်ႈမီႇၵူၺ်းယဝ်ႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ဢၼ်မႃးၶိုၼ်ႈတီႈႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတၼႆႉ မီးဝႆႉလၢႆသႅၼ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽၢၼ် ပေႃႈမႄႈ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေ ၶၢတ်ႇတိုဝ်ႉတၢင်းၵၢၼ်ႁဵၼ်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ “လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈမီးယူႇ 4 သႅၼ်း။ သႅၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၽၢၼ်ပေႃႈမႄႈ။ ထႅင်ႈသႅၼ်းၼိုင်ႈသမ်ႉ ၼႃႈႁိူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼမ် သၢမ်သီႇၵေႃႉသေ ဢမ်ႇပၼ်ၶိုၼ်ႈ ႁူင်းႁဵၼ်းလႆႈ။ သမ်ႉထႅင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႆႉ လႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းထိုင်ၸၼ်ႉသီႇသေ ၶၢတ်ႇႁဵၼ်းၵႂႃႇ လႆႈႁႃတိုဝ်ႉတၢင်းပၼ်ၸိူဝ်းၶဝ် ႁႂ်ႈမႃးသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈတီႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ။ ထႅင်ႈသႅၼ်းၼိုင်ႈသမ်ႉ ၵူၼ်းဢၼ်ၸမ်ပဵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ”- ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ပၺ်ႇၺႃႇသႃမိ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ လွႆလွမ် ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ လွႆလွမ်ႉၼႆႉ တေမီးၸၼ်ႉႁဵၼ်း ၸၼ်ႉဢွၼ် (KG) ထိုင် ၸၼ်ႉသီႇ (G4) ၵူၺ်း။ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸိူဝ်းလူဝ်ႇၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉၵၢင်လႄႈ ၸၼ်ႉသုင်တႄႉ လႆႈသူင်ႇၵႂႃႇႁဵၼ်းတီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် မၢႆ (1) ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း။ “ၵၢၼ်သွၼ်ႁဵၼ်းႁဝ်းၶႃႈတႄႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းႁဝ်းၶႃႈ မွၵ်ႈ 200 ၵေႃႉၼႆႉ တေမီးယူႇၸၼ်ႉ KG တေႃႇထိုင် G 10 ။ ပေႃးဝႃႈ ၸၼ်ႉ KG တေႃႇထိုင် ၸၼ်ႉ G4 တႄႉ ၶႃႈၶဝ်တေသွၼ် ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးပူၼ်ႉ G4 လူဝ်ႇၶိုၼ်ႈ G5 တေႃႇထိုင် G10 တႄႉ ၶႃႈၶဝ်တေလႆႈႁပ်ႉသူင်ႇပၼ် တီႈဢထၵ (1) ၼႂ်းဝဵင်းၼၼ်ႉဢေႃႈ။ ဢၼ်လႆႈၵႂႃႇၶိုၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်းတႄႉ တေမီးယူႇ 60 ပၢႆ”- မေႃသွၼ် ၸၢႆးၸၢမ်ႇၺုၼ်ႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ် လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ တီႈယူႇတီႈၼွၼ်းယဝ်ႉ တႃႇငိုၼ်းလိူၼ်မေႃသွၼ်ၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉမီးလွင်ႈယၢပ်ႇထႅင်ႈမိူၼ်ၵၼ်။ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ပၺ်ႇၺႃႇသႃမိ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼမ်မႃးၵေႃႈ လွင်ႈၵိၼ်လွင်ႈယႅမ်ႉၼႆႉ မၼ်းမီးလွင်ႈယၢပ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ တီႈယူႇတီႈၼွၼ်းၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈယၢပ်ႇၸႂ်ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်မႆႉပူၵ်ႇမႆႉမွင် ဢၼ်ႁဵတ်းဝႆႉလႆႈၶၢဝ်းတၢင်း 6 ပီၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးယူႇထႅင်ႈ 2 လင်ၵူၺ်း။ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈယၢပ်ႇပိူင်လူင်မၼ်း။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ တႃႇငိုၼ်းလိူၼ်မေႃသွၼ်ၵေႃႈ ပေႃးပၼ်မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူႈပီတႄႉ မၼ်းဢေႇႁႅင်းၽႅဝ် ၼႆႉၵေႃႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ။ ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉတႄႉ မီး 3 ႁူဝ်ၶေႃႈၼႆႉဢိူဝ်ႈ ”- ဝႃႈ ၼႆ။ EORO 2 ႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ လွႆလွမ်ႉ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းၼႆႉ ယူႇတီႈသင်ၶၸဝ်ႈ၊ ၸုမ်းဝူင်းမႅတ်ႉတႃႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပိုတ်ႇသွၼ်ႁဵၼ်းမႃး တင်ႈတႄႇပီ 2018 တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 7 ပီယဝ်ႉ။ ၽွင်းတႄႇပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်မႃးၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း မီးဢမ်ႇတဵမ်ပၢၵ်ႇၵေႃႉသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ ပၢင်တိုၵ်းလိူင်ႇၼမ်မႃးၶိူဝ်းယႂ်းလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီးဢမ်ႇယွမ်း 2 ပၢၵ်ႇၵေႃႉယဝ်ႉ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ']
|
2025-07-24T15:30:00
|
https://shannews.org/archives/70133
|
ယၢမ်းလဵဝ် ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ လိူင်ႇၼမ်မႃး ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ
|
ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵုမ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉမႃး ယိင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ လိူင်ႇၼမ်မႃး မၢင်ၸိူဝ်း တတ်းဢဝ်သၢႆၾႆးၾႃႉ ၵႂႃႇၶၢႆၵေႃႈမီးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၽူႈလၵ်ႉၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ၶဝ်တေလၵ်ႉသၢႆၾႆးဢေႃႈ။ ၶဝ်တေဢဝ် သၢႆတွင်းၼႂ်းမၼ်းၵႂႃႇၶၢႆ။ ၽူႈလၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၶီႈယႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇမီးၵႃႈယႃႈလႄႈ ၸင်ႇမႃးလၵ်ႉသၢႆၾႆးၵႂႃႇၶၢႆ။ ၸွမ်းႁိူၼ်းယေး ၸိူဝ်းၼႆႉ မၢင်ႁိူၼ်း ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းယူႇ ၶဝ်ၶဝ်ႈၼႂ်းႁိူၼ်းသေ ယႃႉတိုမ်းႁိူၼ်း သၢႆၾႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇ။ တီႈႁိူၼ်းႁဝ်းၵေႃႈ ၺႃးလၵ်ႉဢေႃႈ။ ၶဝ်ၵႂႃႇ တတ်းတီႈလၵ်းသဝ်ၾႆးသေ သၢႆၾႆးၼၼ်ႉ တူၵ်းမႃးၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ၶဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇမူတ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်းၼမ်ယဝ်ႉလႄႈ ယွၼ်ႉၼၼ် ၽူႈလၵ်ႉၶဝ်တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈလၵ်ႉ မိူၼ်မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇလၵ်ႉသၢႆၾႆးၵႂႃၶၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ – ၵူၼ်းလၵ်ႉၶိုၼ်ႈ သဝ်ၾႆးၾႃႉ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ “ၵူၼ်းႁိူၼ်း မၢင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းတႃႇတေမႄးၶိုၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ၾႆးမႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ဢမ်ႇလႆႈတႆႈ ယွၼ်ႉၽူႈလၵ်ႉၶဝ် ဢဝ်သၢႆၾႆးၶၢတ်ႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းၵႂႃႇတႄႉ ငၢႆႈငၢႆႈၵူၺ်း ၸဝ်ႈႁိူၼ်းဢိူဝ်ႈ လႆႈၶၢမ်ႇၼႆႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ မၢင်ဝၼ်း ပၢႆမီးၵူၼ်းႁၢႆႉ ပႂ်ႉၸူၼ်ၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်းၵေႃႈမီးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈမႆႈၸႂ်ပႃး လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသၢႆၸႂ် ၽွင်းတေဢွၵ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းလႄႈ ၽွင်းတေၵႂႃႇသူၼ် ႁႆႈၼႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ “ပေႃးၵႂႃႇၵေႃႉလဵဝ်တႄႉ ၵူဝ်ဢေႃႈ။ ပေႃးဢမ်ႇၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ် 2-3 ၵေႃႉတႄႉ။ လွင်ႈၸၵ်ႉၶုတ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈၵႂႃႇႁပ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵျွင်းသေ ၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉ ႁိမ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈပိူၼ်ႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵႂႃႇၵေႃႉလဵဝ်တႄႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁတ်းၵႂႃႇ ပေႃးဢမ်ႇပႃးၵေႃႉပႃးသေႈၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်။ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈတႄႉ လႆႈမႆႈၸႂ်ဢေႃႈ ၵၢင်ၶမ်ႈ 7-8 မူင်းတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်းယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ – ႁၢင်ႈသၢႆၾႆးၾႃႉၶၢတ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၶိုၼ်းယဝ်ႉသေတႃႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈၸိူဝ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ပႆႇၸတ်းၵၢၼ်ပၼ်သင်လႆႈတႄႉတႄႉ။ သင်တီႉၺွပ်းလႆႈၵေႃႈ ၶဝ်တေၶင်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်းသေ ပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းၵူၺ်း။ “ၶဝ်ဢမ်ႇဢဝ်ပၼ် ဢယေးသင်ၶႃႈ၊ ပေႃးမီးၵူၼ်းဢဝ်ငိုၼ်းၵႂႃႇမွၼ်ပၼ်တႄႉ တေလႆႈယူႇယူဝ်ႉ ၶဝ်ၵေႃႈ တေႁဵတ်းၵႅင်ႈမႃးတူၺ်းပၼ်ယူႇ။ ထႃႈႁႂ်ႈၺွပ်းပၼ်တႄႉ ၶဝ်တေဢမ်ႇၺွပ်း၊ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁဝ်းၺွပ်းလႆႈသေ ၵႂႃႇသူင်ႇပၼ်ၶဝ် ပေႃးထႅင်ႈ 3-4 ဝၼ်းမႃး ၶဝ်ပေႃးပွႆႇမႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၸင်ႇဝႃႈ လူဝ်ႇဢႃးၵူဝ်းတူဝ်ၸႂ်ၽႂ် မၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆထႅင်ႈ။ EORO 1 ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ ပီ 2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸူၼ်ၾူၼ် ၸွမ်းတၢင်းလႄႈ ၺႃးၽႃႉၽၼ်းတီႈမိုဝ်းသေ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇတီႉၺွပ်းလႆႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ လႆႈၾၢင်ႉၵိၼ်ယူႇသဝ်းဝႆႉ ႁင်းၽႂ်မၼ်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']
|
2025-07-24T10:00:00
|
https://shannews.org/archives/70129
|
ၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ် ၵူၼ်းမိူင်း 1,000 ပၢႆ လူႉတၢႆယွၼ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းတိုၵ်း
|
ၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်မႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉ လူႉတၢႆယွၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ် ယိုဝ်းတိုၵ်း 1,000 ပၢႆၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUG ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21/07/2025 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉႁိူဝ်းမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းတိုၵ်းသေ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 1,064 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆၼမ်သုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း။ မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆယွၼ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉမီး 500 ပၢႆ၊ ပီ 2024 ၼႆႉသမ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 1,600 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉသုမ်းသိုၵ်းယူႇလၢႆလၢႆတီႈလႄႈ တိူဝ်းၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ် ယိုဝ်းတိုၵ်းမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လၢတ်ႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်ဝႆႉဝႃႈ – ထုၵ်ႇလီသၢင်ႈႁူင်းႁဵၼ်းတႂ်ႈလိၼ်လႄႈ ပိူင်ၵႅတ်ႇၶႄ တပ်ႉလူမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼမ်လိူဝ်ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ EORO 1 တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢဝ်ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ႁူင်းယႃၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းပဝ်ႉမၢႆသိုၵ်းသေ ယိုဝ်းတိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမေႃသွၼ်လႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ် ၼႆ NUG ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']
|
2025-07-24T11:36:16
|
https://shannews.org/archives/70123
|
ထႆး လႄႈ ၵမ်ႊပေႃႊတီႊယိူဝ်ႊ တႄႇယိုဝ်းၵၼ် တီႈလႅၼ်လိၼ် ၵူၼ်းမိူင်းထႆးမၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ
|
ဝၼ်းတီႈ 24 /07/2025 ဝၼ်းၽတ်း ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သဵင်ၵွင်ႈလူင်တႅၵ်ႇတီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး-ၵမ်ႊပေႃႊတီႊယိူဝ်ႊ၊ ၾၢႆႇၵမ်ႊပေႃႊတီႊယိူဝ်ႊ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် မႃးတူၵ်းတႅၵ်ႇၼႂ်းပႃႇထိူၼ်ႇ ႁိမ်းႁေႃၵဝ်ႇ တႃႈမိူၼ်းထူမ်ႊ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈလွင်ႈပၼ်ႁႃလႅၼ်လိၼ်ၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ သွင်ၾၢႆႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃးၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉတင်းဝူင်ႈယဝ်ႉ။ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်မိူင်းထႆးလၢတ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈၼႆႉယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၵမ်ႊပေႃႊတီႊယိူဝ်ႊပွႆႇၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်မႃးတၢင်းမိူင်းထႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈၻရူၼ်ႊၼၼ်ႉမီးသဵင်ၵူၺ်း ဢမ်ႇႁၼ်တူဝ်လႄႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၽဵဝ်ႈ။ ထိုင်မႃးၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်း 20 မိၼိတ်ႉ ၵမ်ႊပေႃႊတီးယႃႊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် RPG လႄႈ ၸတ်းတႃႁၢၼ် 6 ၵေႃႉယိပ်းၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇၸေးမိုဝ်း မႃးတမ်းတေႃႇၼႃႈတပ်ႉပၢင်သဝ်းထႆး တီႈလႅၼ်လိၼ်။ မၢၵ်ႇဢၼ်ၵမ်ႊပေႃႊတီႊယိူဝ်ႊ ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းလိၼ်ထႆးသေတူၵ်းသႂ်ႇႁိမ်းႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ထိုင်မႃးၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၶိုင်ႈ ၵမ်ႊပေႃႊတီႊယိူဝ်ႊ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် မႃးတူၵ်းသႂ်ႇတီႈ ၸႄႈဝဵင်းၵၢပ်ႇၶျိူင်ႊ ၸႄႈတွၼ်ႈ သူႊရိၼ်ႊ ၼႂ်းလိၼ်ထႆး 2 လုၵ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းထႆး မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵၢပ်ႇၶျိူင်ႊ လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇယူႇဝႆႉတီႈလွတ်ႈၽေး ႁူင်းႁဵၼ်းလႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လႆႈၵိုတ်းဝႆႉမူတ်း။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းၶိုင်ႈ(ၶၢဝ်းမိူင်းထႆး) ၾၢႆႇထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉၼၼ်ႉ တၢႆၵႂႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းထႆးတပ်ႉၵၢင်ႁၢဝ် သူင်ႇႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း F-16 ၵႂႃႇၸူးတၢင်းလႅၼ်လိၼ် 6 လမ်း။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင်ဝၼ်းၼႆႉ ၾၢႆႇထႆးတႄႇဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်း ယိုဝ်းသႂ်ႇထၢၼ်တပ်ႉပၢင်သဝ်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယိူဝ်ႊၵွႆ 2 တီႈ ထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႈ ယူႇတီႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တင်း 2 ၸိုင်ႈမိူင်း သင်ႇပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉပႃး ၵိတ်ႉလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ်လႄႈ လွင်ႈဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းဝႆႉ ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉသေ တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ ႁၢမ်ႈထၢႆႇ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ငဝ်းတူင်ႉၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉသေ တၢင်ႇၼိူဝ် Social Media ၊ တႃႇပဵၼ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-07-24T09:00:00
|
https://shannews.org/archives/70113
|
ဢမေႊရိၵၼ်ႊ တေၵဵပ်းၶွၼ်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်မိူင်းၵျပၼ်ႊ 15 %
|
ဢမေႊရိၵၼ်ႊတင်း ၵျပၼ်ႊ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်းႁူမ်ႈၵၼ်ဝႃႈ လွင်ႈတေၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇမိူင်းၵျပၼ်ႊ ၸိူဝ်းသူင်ႇၶၢႆၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊၵႂႃႇ တႃႇ 15% ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 22/07/2025 ၼႆႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၻူဝ်ႊၼေႃႊ ထရမ်ႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇတီႈ ၼိူဝ်သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းမၼ်းၸၢႆးဝႃႈ – တီႈၼႂ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ပႃးလွင်ႈမိူင်းၵျပၼ်ႊ တေလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တႃႇငိုၼ်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ 550 ပီႊလီႊယၼ်ႊတေႃႊလႃႊ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇမိူင်းၵျပၼ်ႊၵေႃႈ တေတိူဝ်းပၼ်ၶႂၢင်ႉ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ မိူၼ်ၼင်ႇ ရူတ်ႉၵႃး၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် ၊ ၶူဝ်းၶွင်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႄႈ ၶူဝ်းၶွင်တၢင်ႇၸိူဝ်း ၶဝ်ႈမႃးတီႈၼႂ်းလွၵ်းၵၢတ်ႇ မိူင်းၵျပၼ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇမႃးဝၢႆးလင် ၸွမ်ၸိုင်ႈထရမ်ႉလႄႈ ၽူႈဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၸၼ်ႉသုင် မိူင်းၵျပၼ်ႊ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်လွင်ႈၶွၼ်ႇတီႈႁိူၼ်းႁေႃၶၢဝ် မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈထရမ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – တေတိူဝ်းၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼိူဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ မိူင်းၵျပၼ်ႊ တႃႇ 25% ၼႆသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် လူတ်းယွမ်းၵႂႃႇပဵၼ် 15% ၵူၺ်းယဝ်ႉလႄႈ ပဵၼ်လွင်ႈ လူမ်ၸႂ် တႃႇၵၢၼ်ငၢၼ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇရူတ်ႉၵႃး ၼႂ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊတႄႉတႄႉ။ တႄႇဢဝ်ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉၵႂႃႇ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်မိူင်းၵျပၼ်ႊႁဵတ်း ဢွၵ်ႇထႅင်ႈ တၢင်ႇဢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ တေလူတ်းယွမ်းၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵႂႃႇမိူၼ်ၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ EORO 2 ၼႂ်းၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်မိူင်းၵျပၼ်ႊ သူင်ႇၶၢႆၸူးမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တင်းမူတ်း ၼႂ်း 4 ပုၼ်ႈၼၼ်ႉ တႃႇ 1 ပုၼ်ႈပၢႆ ပဵၼ်ရူတ်ႉၵႃး – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး']
|
2025-07-24T11:00:00
|
https://shannews.org/archives/70103
|
တိုၵ်းပေႉယဝ်ႉ ၶိုၼ်းလႆႈထွႆထွၼ်ပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈဢွင်ႇမၢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းၵွတ်းၽၢၼ်
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ပီ 2021 ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပွၵ်ႈၵမ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႂ်းပိုၼ်း။ မိူဝ်ႈ ပီ 1962 ၵေႃႈ ယၢမ်ႈယိုတ်းမႃးယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈသွၼ်မၢင်ပွတ်းမၢင်တွၼ်ႈၵေႃႈ ယၢမ်ႈလႆႈမႃးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵူႈၸိူဝ်းၵူႈၸၢဝ်းပႆႇထိုင်တီႈလႆႈ။ ဢၼ်သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယိုတ်းဝၢၼ်ႈဝဵင်း ၼႂ်းၶၢဝ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈသမ်ႉ ပေႃးလႆႈမွပ်ႈပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၵေႃႈမီး။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ႁၢမ်းတီႈယူႇတီႈၵိၼ် ပေႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈပိုင်ႈၽႂ်။ ပိူင်ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလီဢဝ်မႃးပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ် တႃႇပွင်ဝၢၼ်ႈပွင်မိူင်းၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ၸင်ႇတေထိုင်တီႈယွတ်ႈႁွတ်ႈတီႈပၢႆလႆႈ။ ၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉတႄႉ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸတ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆသေ လႆႈၸိုဝ်ႈသဵင်လီ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ပဵၼ်တီႈၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်ႈၵၢၼ်မိူင်း ပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းယူႇၵူႈၶၢဝ်းလႄႈ ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်ဝႆႉၵမ်ႈပႃႈၼမ်။ ၸုမ်းၸိူဝ်းတူင်ႉၼိုင်ႈၸွမ်း NUG ၵေႃႈ မုင်ႈမွင်းႁႂ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉ ႁႂ်ႈထိုင်တီႈႁွတ်ႈတီႈပၢႆၼႆမႃးတႃႇသေႇ။ လိုၵ်ႉလိုၵ်ႉတႄႉ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်းၼႆႉ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ်ထိုင်လႂ်တႄႉတႄႉၼႆ ဢမ်ႇမီးမူႇလႂ်ၸုမ်းလႂ် ႁပ်ႉႁူႉလႆႈတႅတ်ႈတေႃး။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း တိုၵ်းတေႃးၸွမ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉတႄႉ လႆႈဝႃႈလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈမီးမႃး ၼမ်တႄႉတႄႉ။ ယိုတ်းလႆႈ ၸႄႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႇ ႁေႃႇ)၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ ၵုၼ်လူင်၊ သႅၼ်ဝီ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ မူႇၸေႊ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ သီႇပေႃႉ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ ၼမ်ႉတူႈ၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇလႄႈ မၢၼ်ႈတူင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉလူးၵွၼ်ႇ။ သမ်ႉပေႃး ၶိုင်ပွင်တႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၽွင်းငမ်း တႃႇၶူင်ဢွၵ်ႇႁွင်ႈၵၢၼ်သႅၼ်းမႂ်ႇတင်းၼမ်တင်းလၢႆလူးၵွၼ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယိုတ်းလႆႈဢမ်ႇႁိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၶိုင် ႁႃလၢႆးတၢင်းၵမ်ၵိၼ်းသေ ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ် ၸွမ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် မၢၵ်ႇဢွၼ်ႇယူႇၶိူဝ်းယႂ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ လႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ MNDAA သမ်ႉပေႃးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တႃႇၽွင်းငမ်းယဝ်ႉသေတႃႉ ၵမ်းလိုၼ်း လႆႈမွပ်ႈပၼ်ၶိုၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2025 ၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းလႆႈၶိုၼ်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ မိူင်းပၢႆး။ မိူင်းပၢႆးၼႆႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယၢင်းလႅင်ၶဝ် ယိုတ်းလႆႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2023 ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းႁိုင်ၵႃႈႁိုဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်းလႆႈၶိုၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 07/07/2025 ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႈၼၼ် သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ယိုတ်းလႆႈယဝ်ႉဝႃႈၼႆသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းလႆႈၶိုၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/07/2025 ၼႆႉ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ပိူင်ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉၵေႃႈ လီမႆႈၸႂ်ဝၢၼ်ႈဝဵင်းဢၼ်ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တိုၵ်ႉယိုတ်းလႆႈဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူဝ်ၶိုၼ်းလႆႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း။ မိူၼ်တင်းတိုၵ်းတေႃးမႃး သုမ်းၵွင်ႈသုမ်းယၢမ်း။ ဢၼ်ႁၢင်ႈႁၢႆႉလိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ သုမ်းၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈသၢႆၸႂ်ၵူၼ်း။ ၵူၼ်းသိုၵ်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းယူႇၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းလႄႈ – ပေႃးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းမႃးမိူဝ်ႈလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ယိုဝ်းၵၼ်တၢႆၶိုၼ်းၵူၺ်း။ လိုၼ်းသုတ်းမႃး ဢမ်ႇမီးတီႈပွင်ႇသင်ၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၸိူဝ်းဢၢင်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇၵၢၼ်မိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၵႆသေ သေႃႇသူၼ်းႁႂ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ပိုၼ်ႉတီႈၵုမ်းၵမ်ၶဝ် တေဢမ်ႇလွတ်ႈတႂ်ႈမိုဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်ႉႁၢႆႉသေ လေႃႇတိုၵ်းၶိုၼ်း။ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈလႆႈတၢႆၼႂ်းၵႄႈမၼ်းၸွမ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉဢမ်ႇၵဵဝ်ႇသင်ၸွမ်း။ ဝၢႆးလင် တိုၵ်းၵၼ်ဢွင်ႇပေႉယဝ်ႉသမ်ႉ ၶိုၼ်းထွႆပၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်း။ မိူၼ်ဢမ်ႇဝႆႉၵႃႈၶၼ်သၢႆၸႂ်လုၵ်ႈလၢင်းၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းတၢႆၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ဝၢႆးလင်သိုၵ်းတဢၢင်းထွႆထွၼ် ဢွၵ်ႇပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈယူႇသဝ်းၵုမ်းၶိုၼ်းဝဵင်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႈ ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်း ယေးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၵိုတ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၶွၼ်ႈၵၼ် ၼွၼ်းတီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ – ႁူင်းထမ်း- ၸလွပ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းၼႆႉ – မီးၶေႃႈဢၢင်ႈဢၼ်ဝႃႈ – ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉပိုၼ်ႉတီႈၼႆသေ လူင်းသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း။ ယႃႉႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ႈဢဝ်ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်ၵႂႃႇ။ ပိူင်လူင် ဢဝ်ၵႂႃႇ ရူတ်ႉၶိူင်ႈရူတ်ႉထိပ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉပႃး ဢဝ်ရူတ်ႉၵႃးသိုၵ်းတၢင်ႇဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉၼႂ်းတပ်ႉၶဝ်မူတ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼင်ႇ ၼႆ။ – ႁၢင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ မိူင်းပၢႆး ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ – ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈလႆႈၼီ လႆႈၵႂႃႇယူႇသဝ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈပိူၼ်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈ။ ႁိူၼ်းယေးၶူဝ်းၶွင်ၵေႃႈ ၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈ ၸိုၼ်းယၢမ်း လူႉၵွႆၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း၊ ၸိူဝ်းဢမ်ႇၺႃးပၢင်တိုၵ်းသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယႃႉၽၵ်းတူႁိူၼ်းယေး ၶဝ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ထႅင်ႈ။ ၾၢႆႇၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း သုမ်းယဝ်ႉ သုမ်းထႅင်ႈ ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီသင်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃးတူၺ်းဢဝ်ပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလႆႈပွႆႇ ၼွင်ၶဵဝ် ၊ မိူင်းပၢႆး ပၼ်ၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉတႄႉ လီလႆႈဢဝ်ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ်ယူႇ။ ၼႂ်းတွၼ်ႈၼႆႉ လႆႈႁဵၼ်းႁူႉဝႃႈ တိုၵ်းပေႉမႃးၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇမီးတၢင်းႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ၵူႈၸုမ်းၵူႈၸၢဝ်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸွမ်းၵၼ်ၸိုင် ဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်း။ ပေႃးမီးလွင်ႈတႅၵ်ႇယၢႆႈၵၼ်ၵေႃႈ ႁႅင်းတေယွမ်းသေ တေၶိုင်ပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းသင်ဢမ်ႇလႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် လီဝူၼ်ႉတႃႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်း၊ ဢမ်ႇလီဝူၼ်ႉသွၼ်ႇတႃႇၸုမ်းလဵဝ်၊ ၵူၼ်းၶိူဝ်းလဵဝ်၊ ဝၢၼ်ႈလဵဝ် ဝဵင်းလဵဝ်ၵူၺ်း လီဝူၼ်ႉၽိူဝ်ႇပၼ်ပႃးဝႃႈၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵမ်းၼႆႉ ၵဵဝ်ႇၵၼ်တင်းၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆၵွၼ်ႇ ၸင်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်လႆႈၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ်မိူင်း ႁုပ်ႈသေလၢတ်ႈဝႆႉတႄႉ TNLA လႆႈပွႆႇပၼ် ၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉလွင်ႈတၢင်းလူင်သီႇၶေႃႈ – 1) ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ PDF ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇသႂ်ႇမႃႇသႂ်ႇႁႅင်းၸွႆႈထႅမ်မိူၼ်ၵဝ်ႇ။ 2) ၼႃႈလိၼ်ဢိူင်ႇ၊ ဝဵင်း ဢၼ်ၶိုၼ်ႈသိုၵ်းတိုၵ်းသိမ်းလႆႈမႃးၼၼ်ႉ TNLA မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၶွင်တူဝ်ၵဝ်ႇ ၸုမ်းလဵဝ်ပိူင်ႇငမ်းသေ ဝၢင်းတမ်းဢုပ်ႉပိူင်ႇႁင်းၶေႃဢမ်ႇၵႃး မွၵ်ႇႁွင်ႉပႃးၸိူဝ်းပေႃႈၵႃႉ ႁႂ်ႈလႆႈမႃးလူင်းတိုၼ်း။ 3) ယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈၵမ်ႉယၼ်ႁၼ်လီ တီႈၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ။ 4) ယွၼ်ႉၾၢႆႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽိုတ်ႉၸိုၼ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃႇႁႅင်း ၵႃႈမီးၵႃႈပဵၼ်သေလေႃႇတိုၵ်း ဝႃႈၼႆ ယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ဝဵင်းဢၼ်ယိုတ်းလႆႈဢွင်ႈတီႈလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၵူၺ်းၵေႃႈယဝ်ႉ တၵ်းလူဝ်ႇမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်မိူင်း ၸင်ႇၸၢင်ႈၼိမ်သဝ်းလႆႈဝႃႈၼႆ – “ၵွပ်ႈၼႆ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၼိူဝ်ၼႃႈလိၼ် ၸိူဝ်းတိုၵ်းသိမ်းလႆႈၼၼ်ႉတင်းသဵင်ႈ (ႁူမ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်တႃႇၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈ) လီလႆႈဢုပ်ႇၵုမ်ၸွမ်း ၸုမ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ၸုမ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းပဵၼ်ပိူင်လူင်ၼႂ်း မိူင်းတႆးၼၼ်ႉယူႇ”။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁိုဝ်ဢမ်ႇၼၼ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉ သင်ႁူႉတႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇမေႃၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ်တင်းမိူင်းၶႄႇတႄႉ ပႆႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈတီႈၶဝ်ႈတၢင်းၼႆ ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ – “ၵွပ်ႈၼႆ ၶေႃႈၼပ်ႉသၢင်ႈၼိူဝ် ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇဢမ်ႇၵႃး ပႃးမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ ၸဵမ်မိူင်းမၢၼ်ႈတင်းလုမ်ႈ တေႃႇထိုင်မိူင်းလူၵ်ႈလုမ်ႈတင်းၵမ်ႇၽႃႇၼႆႉ ပေႃးဝဵၼ်ႉဝႆႉမိူင်းၶႄႇသေ ၼပ်ႉသၢင်ႈ တႄႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႆႈ”။ EORO 1 ၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်တိုၵ်းၽူႈၶဵၼ်ယူႇလႄႈ ဢမ်ႇဢွင်ႇမၢၼ် ဢမ်ႇထိုင်တီႈလႆႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵႆႇၼိုင်ႈတူဝ် ၶၼ်ၼိုင်ႈၵွၼ်းယူႇၵူၺ်း ၵျႃႉၽႂ်ၵျႃႉမၼ်းၵူၺ်းလႄႈ တိူၵ်ႈတိူၵ်ႈမႃးၵေႃႈ ၸၢင်ႈၶိုၼ်းလႆႈယူႇတႂ်ႈငမ်မိုဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ်ၼၼ်ႉ တၵ်းလူဝ်ႇမူၼ်ႉမႄး ၵူႈၸုမ်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-24T09:52:17
|
https://shannews.org/archives/70097
|
Happy Water ၼမ်ႉမူၼ်ႈသိူဝ်း ဢၼ်ၵိၼ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇမူၼ်ႈသိူဝ်း
|
“ ပေႃးၵိၼ်ၼိုင်ႈၵွၵ်းတေပၼ် ၼိုင်ႈသႅၼ် ” ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်သဵင်ဢၼ် လႆႈယိၼ်း ၼႂ်းႁွင်ႈ KTV ဢၼ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ႁွင်ႈငရၢႆးမိူင်းၵူၼ်း ဢွင်ႈတီႈ ယႃႉဢၼႃႇၵၢတ်ႈ မိူဝ်းၼႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ သႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇယူႇယၢမ်းလဵဝ် ။ ယိင်းဢွၼ်ႇ ဢႃယု 16 ပီၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢမ်ႇပႆႇႁူႉလွင်ႈလီ/ၸႃႉ/ၽိတ်း/ထုၵ်ႇ ၶႂ်ႈၵျေႃႇၶႂ်ႈမူၼ်ႈ မၢင်ႇၵိူဝ်းၶႂ်ႈလႆႈငိုၼ်းၵူၺ်းလႄႈ မၼ်းၼၢင်းၵိၼ်ၼမ်ႉဝၢၼ်ဢွၼ်ႇၼႂ်းၵွၵ်းၼၼ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်း ဢမ်ႇဝူၼ်ႉမႅၼ်ႈ ဢမ်ႇႁူႉသေဢိတ်းဝႃႈ ၼမ်ႉဝၢၼ်ၵွၵ်းလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇ ဢိုၵ်ႉၼိုင်ႈၼၼ်ႉ တေလႅၵ်ႈလၢႆႈၸၢတ်ႈပၢၼ်မၼ်းၼၢင်း။ မၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇဝူၼ်ႉၼမ် ၵိၼ်တၢပ်ႇၵႂႃႇ 5 ၵွၵ်း။ KTV ၼႂ်းမိူင်းတႆးတီႈၼိုင်ႈ ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းၵိၼ်ၼႆႉ ပဵၼ် Happy Water ၽွင်ယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်လႆႈၼွၵ်းလေႃး ၼမ်ႉသူၼ်ႈၼမ်ႉဝၢၼ်သေၵိၼ်။ ပေႃးၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉတႄႉ တေထၢင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၼမ်ႉမၢၵ်ႇမႆႉယႅၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ်လဝ်ႈ ၼႆၵူၺ်း ၊ ၽွင် Happy Water ဢဝ်ၽွင်ယႃႈမဝ်းၵမ် Gamma-Hydroxybutyrate (GHB) ၊ Methamphetamine ၊ Ketamine ၊ Diazepam ၊ ယႃမႃႉ၊ ယႃႈဢီး၊ ယႃႈဢၢႆႉသ်၊ ၽွင်ၵၾိင်ႊ၊ သၢၼ်ၻၢႆႊယႃႊဝီႊၾႅမ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉလေႃးၵၼ်ဝႆႉ လႄႈလႆႈဝႃႈပဵၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်း။ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်သၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်ဝႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈမိင်းမဝ်းလိုမ်းတူဝ်လိုမ်းႁၢင်ႈ လႄႈတႃႇႁၢင်ႈၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇႁႂ်ႈလိုမ်းတူဝ် သေဢဝ်မႃးၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ။ Happy Water ၽွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်လၢႆလၢႆသႅၼ်းမႃးၸၢပ်ႈၵၼ်ဝႆႉၼႆႉ ပေႃးၵိၼ်ယဝ်ႉၵွပ်းၼိုင်ႈ ၶႂ်ႈၵိၼ်ထႅင်ႈ ၊ ပေႃးၵိၼ်ၼမ် တေပဵၼ် ထူၺ်ႈၸႂ်ဢမ်ႇဢိမ်ႇ ဢမ်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇ ၸၢင်ႈ လိုမ်းတူဝ် ထိုင်တီႈလူႉသုမ်းသၢႆၸႂ်ပႃး ၊ ၼႂ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ၵိၼ်ၵႂႃႇ 5 ၵွၵ်း ဢဝ်ငိုၼ်း 5 သႅၼ် လႅၵ်ႈသၢႆၸႂ် မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇ ။ ယႃႈၸႂ်တိုၼ်ႇၽွင် Happy Water လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းၵေႃႉၼႆႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼၢင်းႁဵဝ်းငိုၼ်း ဢႃယု 16 ၶူပ်ႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆၼွႆႉ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21/6/2025 ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇႁၢၼ်ႉ KTV X3 ဢၼ်ပိုတ်ႇဝႆႉ တၢင်းဝၢၼ်ႈမႆႉၼိဝ်ႉ ဢိူင်ႇၼမ်ႉတိုင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇသေ ၵႂႃႇၵိၼ်ၼမ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် Happy Water ။ လႆႈႁူႉဝႃႈမၼ်းၼၢင်းၼႆႉ တိုၵ်ႉပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉ G-12 တီႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇဝႆႉဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းတႆးၵေႃႉတႆးသႄႈၶဝ်ႁေ ၸူဝ်းၵၼ် ၵႂႃႇလႄႇ KTV ၼၼ်ႉၼႃႇ ၊ ပေႃးၵႂႃႇတီႈၼၼ်ႉ ၵိၼ်ၸေး လဵၼ်ႈၸေးလူး။ Happy Water ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးၵိၼ်ၼမ်ၵေႃႈ ထိုင်တၢႆၶႃႈဢိူဝ်ႈ။ မၼ်းၵိၼ်ၼမ် ပဵၼ်သျွၵ်ႉယဝ်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇႁူင်းယႃသိုၵ်း ၶႃႈဢိူဝ်ႈ။ တီႈႁူင်းယႃႇဢမ်ႇႁပ်ႉလႄႈ ၸင်ႇဢဝ်မိူဝ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈလႄႈပီႈပီႈၼွင်ႉၼွင်ႉ ပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ်ပၼ်ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/6/2025 ။ ဢႃယု 16 ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၽွင်းဢႃယုၶိုၼ်ႈ တိုၵ်ႉမီးတိုဝ်ႉတၢင်း ႁႃပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ပဵၼ်သႅၼ်းတိုၵ်ႉမီးတိုဝ်ႉတၢင်း ႁႃတၢင်းမူၼ်ႈတၢင်းသိူဝ်း တင်းၼမ် လႆႈထႅင်ႈ ၊ ၶႂ်ႈၵျေႃႇၶႂ်ႈမူၼ်ႈ လီယူသေတႃႉ တေလႆႈႁူႉဝႃႈ ၸွင်ႇတေပဵၼ်ၽေးတေႃႇတူဝ်လႄႈ ၊ တေလႆႈမေႃလိူၵ်ႈ တၢင်းမူၼ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ် ယွၼ်ႉၶႂ်ႈၵျေႃႇ ၶႂ်ႈမူၼ်ႈ ၼိုင်ႈၶိုၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ဢဝ်ၸၢတ်ႈပၢၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ၶဝ်ႈလႅၵ်ႈမိူၼ်ၼႆ ။ လွင်ႈ ၼၢင်းႁဵဝ်းငိုၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးလဵင်ႉၶႄႇ မႃးႁူၺ်းသူၼ်းႁွင်ႉၵႂႃႇ KTV သေ ၸၢင်ႈၵိၼ် Happy Water တႃႇမူၼ်ႈသိူဝ်းၸွမ်းၵၼ်သေ လႆႈပဵၼ်ၵႂႃႇ။ ဝၢႆးလင်ၼၢင်းႁဵဝ်းငိုၼ်းတၢႆယဝ်ႉ ပေႃႈလဵင်ႉၶႄႇ ၵႂႃႇႁိူၼ်းမႄႈၼၢင်းႁဵဝ်းငိုၼ်းသေ ပၼ်ငိုၼ်းသၢႆႈတႅၼ်းသေ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၼၢင်းႁဵဝ်းငိုၼ်းၼၼ်ႉ ပေႃႈလဵင်ႉၶႄႇဢဝ်ငိုၼ်းၸွႆႈပၼ် 50 သႅၼ်သေ တူဝ်ပေႃႈလဵင်ႉၼၼ်ႉတႄႉ ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇဝႆႉ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၵၢင်ႉၵႄၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵႂႃႇတီႉၺွပ်းမႃးၶိုၼ်းမိူင်းပၼ်ႇ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 28/6/2025 ဝၼ်းၵၢပ်ႈသွမ်းပၼ်မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပေႃႈလဵင်ႉၼၼ်ႉပၼ်ငိုၼ်းထႅင်ႈ 200 သႅၼ်ပျႃး ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 1/7/2025 ပေႃႈလဵင်ႉၶႄႇၼၼ်ႉ ဢဝ်ငိုၼ်းမႃးပၼ်တီႈမႄႈၼၢင်းႁဵဝ်းငိုၼ်းထႅင်ႈ 2 ႁဵင် သႅၼ်ပျႃးသေ သွင်ၾၢႆႇလႆႈၸႂ်ၵၼ် ႁၢၼ်ႉၸႂ်ပဵင်းပေႃးပၼ်ၵၼ်သေ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇလီငၢမ်းၼႆ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်တင်းၽူႈတၢႆ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ ။ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၼႆႉၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇ ၽူႈတူင်ႉၼိုင် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ငိုၼ်းမဵဝ်းလဵဝ်ၵူၺ်းဢမ်ႇယဝ်ႉ၊ မၼ်းၵိုင်ႇလီမီး လွင်ႈဢဝ်လိူင်ႈ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇပႃးဢေႃႈ ၊ ယွၼ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း ဢမ်ႇမီးပၵ်းမီးပိူင် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်းမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈလႄႈ ၊ ၵၢၼ်ဢၼ် ၸႂ်ႉၵိၼ် Happy Water ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇပေႃးလႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၼႆႉ မၼ်းမိူၼ်ၵၢၼ်ၶႃႈႁႅမ်ၵၼ် ယဝ်ႉ ၊ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၽိတ်းပၵ်းပိူင်ႇ ၽိတ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်တေႉတေႉ ၊ ႁူႉယူႇဝႃႈ ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈမၼ်းမီး ၊ ပေႃးၵိၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁူႉယူႇၵေႃႈသမ်ႉ ၸႂ်ႉၵိၼ် ၸႂ်ႉႁဵတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်း တႄႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ တီႈမိူင်းပၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းႁၢၼ်ႉ ၵိၼ် ၵျေႃႇ KTV လိူင်ႇၼမ်မႃး ။ ပိုတ်ႇ တင်းဝၼ်းတင်းၶိုၼ်း ၊ မၢင်ႁၢၼ်ႉပိုတ်ႇ 24 ၸူဝ်ႈမူင်း။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈႁၢၼ်ႉ KTV ၵေႃႈပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ သႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ဢႃယု လဵၵ်ႉ ၼမ်လိူင်ႇမႃးႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပေႃႈမႄႈ မႆႈၸႂ်တွၼ်ႈတႃႇမိူဝ်းၼႃႈ လုၵ်ႈလၢင်းၽႂ်မၼ်း ။ to – hiredpower.com- KTV လႄႈယႃႈမဝ်းၵမ် ၼၢင်းယိင်းတူင်ႉၼိုင် သုၼ်လႆႈသုၼ်ပဵၼ်လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဢိင်ၼိူဝ် ၵၢပ်ႈပၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းတလဵဝ်လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉတွၼ်ႈတႃႇ ၼၢင်းယိင်း တလဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၊ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးပၵ်း မီးပိူင်ႇ ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ လွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ် ၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ၸႅင်ႈၸႅင်ႈလႅင်းလႅင်းမႃးမိူၼ်ၼႆ ”- ဝႃႈၼႆ ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 16/7/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း ၼၢင်းသႅင်ၶမ်း ဢႃယု 25 ပီ ယူႇပွၵ်ႉ 5 ဝဵင်းၵႃလီႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ယွၼ်ႉၵႂႃႇ KTV ၵိၼ် Happy Water ၼမ်သေ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇဝႃႈၼႆ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 15/7/2025 ၼၢင်းသၢဝ် သပႄႇဢူး ဢႃယု 21 ပီ ၵူၼ်းမိူင်းယႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ယွၼ်ႉၵႂႃႇ KTV ၵိၼ် Happy Water ၼမ်သေ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇမိူၼ်ၵၼ် ၼႆယဝ်ႉ ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်မႃးၼႆႉၵူၺ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ဢွၼ်ႇယိင်းသၢဝ်ၵႂႃႇတၢႆ ယွၼ်ႉ Happy Water, K, Ice ၼႂ်းႁၢၼ်ႉ KTV 3 ၵေႃႉ ။ ၼႆႉတင်းပဵၼ်သဵၼ်ႈမၢႆ ဢၼ်လႆႈႁူႉႁၼ်ၸွမ်းၵူၺ်း ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉၸွမ်းၵေႃႈ ယင်းတေတိူဝ်းမီးၼမ် သေၼႆႉ ၊ ယွၼ်ႉႁၢၼ်ႉ မူၼ်ႈၵျေႃႇ KTV ၽႄႈၼမ်မႃးႁႅင်း လႄႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၵိၼ်ယဝ်ႉ ပဵၼ်ၽေးၵေႃႈ ၽႄႈလိူင်ႇၼမ်မႃးႁႅင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“Happy Water ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်တီႈဢမ်ႇမီးၶေႃႈႁႄႉႁၢမ်ႈသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ် ၊ ၵူၺ်း ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ မၼ်းၼႆႉ ၼမ်ႁႅင်းၼႃႇ ၊ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႈယဝ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ၼုမ်ႇၵေႃႈယဝ်ႉ ယွၼ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ လႆႈလူႉသုမ်းၵႂႃႇ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵေႃႈမီးတင်းၼမ် ၊ ယဝ်ႉယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးပၢႆႈဝူၼ်ႉလႄႈ ၵၢၼ်လၵ်ႉၸူၼ် ၶႃႈႁႅမ် ၵၼ်ၵေႃႈမီးတင်းၼမ်မႃး”- ဝႃႈၼႆ ။ လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတုၵ်းယွၼ်း ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းသေယဝ်ႉ ၵႄႈၶႆ လွင်ႈၸႂ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ တေလႆႈမီးၵၢၼ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ ။ တေလႆႈမီးပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ၵုမ်းထိင်း ဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇ လွင်ႈဢၼ်ဝႆႉမဝ်ၼိူဝ်ယႃႈမဝ်းၵမ်သေ ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းၵိၼ်ၵိၼ်တၢႆတၢႆယူႇၸိူင်ႉၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ ပေႃးဢမ်ႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၼႆႉ တူင်ႇဝူင်းတေႁၢင်ႈႁၢႆႉၵႂႃႇႁႅင်း ၊ ၵူၼ်းလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ် ၵေႃႈတေလိူင်ႇၼမ် ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း မုင်ႇမွင်းဝႆႉဝႃႈ ပဵၼ်ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းမိူဝ်းၼႃႈ ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလူႉသုမ်းတၢႆႁၢႆလႄႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ တူၵ်းသုမ်း ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းၵေႃႈတေဢႄႇလူင်း ပေႃးဢမ်ႇဢဝ်လိူင်ႇလႆႈ ဢမ်ႇႁႄႉၵင်ႈပၼ်လႆႈၽေးၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း တေမီးလွင်ႈသုမ်းယဝ်ႉသုမ်းထႅင်ႈၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ ။ KTV ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်တီႈႁွင်ႉၵႂၢမ်း ယူတ်းယႃႇၸႂ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ ၊ လႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၊ မိူၼ်ၼင်ႇ K ၊ Happy Water ၊ E ၊ Ice ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ယႃႈ K ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽွင် ။ ပဵၼ်မဵဝ်းဢၼ်ဢဝ်သုတ်ႇၶဝ်ႈၼႂ်း ႁူးၶူႈၼင်ႇ။ ပဵၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းၼိုင်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ K ၼႆႉၼိုင်ႈထူင်မီးၵႃႈၶၼ် 8 မိုၼ်ႇ ထိုင် 2 သႅၼ်ပျႃး။ ပေႃးသုတ်ႇ ယႃႈ K ၼမ် ၽွင်ယႃႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၶၢင်ႉၶမ် ၼႂ်းႁူးၶူႈၼင်၊ ၶူႈၼင်တေတႅၵ်ႇလိူတ်ႈ၊ ႁူဝ်ၶႆႈ၊ လီႇႁူၵႅၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ “ၵူၼ်းၵိၼ်ယႃႈ K – Happy Water ၸိူဝ်းၼႆႉဝႆႉၼႆ ႁူႉလီၼႃႇ ၊ ပေႃးၶဝ်ၵိၼ်ဝႆႉ ၵၢင်ၶမ်ႈၼႆ ပေႃးၵၢင်ၼႂ် မႃး ၶဝ်တေတူင်ႉတူင်ႉတိုၼ်ႇတိုၼ်ႇ ဢမ်ႇၶႂ်ႈလပ်းၶႂ်ႈၼွၼ်း ၊ ပေႃးထႅင်ႈဝၼ်းမႃးၼႆ မိူၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇယူႇလီ ၊ ဢမ်ႇမီးႁႅင်း ၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းသင် ၶႂ်ႈၼွၼ်းယူႇၼႂ်းၽႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပဵၼ်တူဝ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ယႃႈ Happy Water ၼႆႉမီးၽေးတေႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ/ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁၢႆႉႁႅင်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း။ ႁၢင်ႈၾၢင်ပဵၼ်ၽွင် ၊ ပဵၼ်မဵဝ်းဢၼ်ၵိၼ်တၢင်း Cocktail ၊ ၼမ်ႉ ၊ လဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ၼိုင်ႈထူင်မႃးၼွၵ်း လႆႈၵွၵ်းဢွၼ်ႇ 6 ၵွၵ်း ။ ၼိုင်ႈထူင်ႇၼႆႉ သိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ် 2 သႅၼ် ထိုင် 4 သႅၼ်ပျႃး။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉပေႃးသုတ်ႇ/ ၵိၼ်မႅၼ်ႈယဝ်ႉၸိုင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဢမ်ႇႁိူဝ်ႉဢူၼ်ႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈလပ်းၶႂ်ႈၼွၼ်း ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးၵိၼ်ယဝ်ႉ တၵ်းလႆႈတူင်ႉတူင်ႉတိုၼ်ႇတိုၼ်ႇ ၵျွၵ်းၵျွၵ်းဝႅၼ်ဝႅၼ်ယူႇတႃႇသေႇ လိူတ်ႈၸင်ႇတေၸႅဝ်ႈ ။ ပေႃးၵိၼ်ယဝ်ႉသေ ယူႇၼိမ်ၼိမ်ၸိုင် လိူတ်ႈတေတုင်၊ ၵူၼ်းၼႆႉတေ ၵတ်းလၢင်ႈ ၊ ၼိူဝ်ႉၼင်ၸဵပ်း ၊ ဢဵၼ်ၶဵင်ႈမႃး ။ သင်ၵိၼ်ၼမ်ပူၼ်ႉတႄႉ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇလွတ်ႈတၢႆ – ၵူၼ်းႁူႉလွင်ႈ Happy Water ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၾၢႆႇပၢႆးသၢႆႈ ထတ်းထၢတ်ႈယဝ်ႉသေ တႅမ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉတႄႉ – Happy Water ၼႆႉပေႃးၵိၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းတူဝ်ယဝ်ႉ ထၢတ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇတဵင်သႂ်ႇ သဵၼ်ႈဢဵၼ်ဢႃႇရူင်ႇ တၢင်းႁူႉဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈၼၼ်ႉပႅတ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိင်းမဝ်း၊ လိုမ်းတူဝ်လိုမ်းၶိင်း ဢမ်ႇပေႉတူဝ် ဢမ်ႇၸွႆႈတူဝ်ၵဝ်ႇလႆႈသင်သေဢိတ်း။ ၵွပ်ႈၼႆ ပေႃးပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇၵိၼ်ၼႆၸိုင် ၸၢင်ႈမီးၽေးထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ၊ ထုၵ်ႇပေႃႉထုပ်ႉႁဵတ်းႁၢႆႉ ၊ ထုၵ်ႇလၵ်ႉၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်ၵိုၵ်းတူဝ်။ Happy Water ၼိုင်ႈၵွၵ်း Happy Water ၼႆႉပဵၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်လေႃးလႄးလႄႈ ပေႃးၵိၼ်တိၵ်းတိၵ်း ၸၢင်ႈၸပ်းၸွႆးယိၼ်ႉမၼ်းသေ ယိင်ႈႁိုင်ယိင်ႈလႆႈၵိၼ်ထီႇ/ၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇတိၵ်းတိၵ်း ၸင်ႇပေႇယိၼ်ႉမၼ်း။ ပေႃးၵိၼ်ၼမ် ၵိၼ်တႃႇသေႇၸိုင် မီးၽေးတေႃႇဢၢင်ႇၵႃႇတူဝ်ၶိင်းႁဝ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈဢႃႇရူင်ႇဢဵၼ်ႁူႉႁဝ်းၵွႆ၊ လွတ်ႈလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ်ႁဝ်းလူႉ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁႅၼ်းတဵၼ်ႈႁူဝ်ၸႂ်ဢမ်ႇမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ၊ ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းသုတ်းတႄႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်သျွၵ်ႉ သေထိုင်တၢႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ပေႃႈလဵင်ႉၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ် Happy Water ၶဝ် တေဢုပ်ႇလၢတ်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ်ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊမႃးလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း လူၺ်ႈဢမ်ႇၵူဝ်ၵိၼ်ၽႂ် ဢမ်ႇၵဵင်ၸႂ်ၽႂ်။ ၶဝ်တေလၢတ်ႈဝႃႈ – Happy Water မီးၽွၼ်းလီတေႃႇပၢႆးယူႇလီ ၼႆသေ ႁူၺ်းၶၢႆႁႂ်ႈမႃးသိုဝ်ႉၵိၼ်တူၺ်း ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇပၢႆးထၢတ်ႈၶႅမ်ႊမီႊၶိူဝ်ႊၶဝ် ထတ်းတူၺ်းတႄႉ Happy Water ၼႆႉဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီတွၼ်ႈတႃႇပၢႆးယူႇလီသင်သေဢိ တ်း။ ၵူၺ်းပဵၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်ဢၼ်မီးၽေးတေႃႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပေႃးၵိၼ်ယဝ်ႉ ယင်းၸၢင်ႈသၢင်ႈပၼ်ႁႃပၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇတူဝ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼႆၸုမ်းၾၢႆႇႁႄႉၵင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၶဝ်ႈသူႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၶဝ်တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – လုၵ်ႈလၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၽႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ တႃႇတေႁၢင်ႇယၢၼ်ၽေးယႃႈမဝ်းၵမ် Happy Water ၼၼ်ႉ – သင်ဝႃႈထုၵ်ႇႁူၺ်းႁွင်ႉႁႂ်ႈၸိမ်း ႁႂ်ႈၵိၼ်တူၺ်းၵေႃႈလီ၊ ၼႂ်းၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၶႂ်ႈၸိမ်းတူၺ်းၵေႃႈလီ တိုၼ်းယႃႇယွမ်းႁဵတ်းၸွမ်းလႃးလႃး။ သင်ဝႃႈၵႂႃႇၼႂ်းႁၢၼ်ႉၵိၼ်ၵျေႃႇမူၼ်ႈသိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယႃႇယွမ်းၵိၼ်ၼမ်ႉသူမ်ႈၼမ်ႉဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈပႅၵ်ႇတႃ ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းဢဝ်မႃးလဵင်ႉၼၼ်ႉလႃးလႃး- ဝႃႈၼႆ။ EORO 1
|
['ယႃႈမဝ်းၵမ်', 'Featured', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း']
|
2025-07-23T21:06:48
|
https://shannews.org/archives/70092
|
ၾႆးမႆႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ တၢင်းၶဝ်ႈႁူဝ်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ သုမ်းငိုၼ်းႁူဝ်မိုၼ်ႇသႅၼ်ပျႃး
|
ဝၼ်းတီႈ 23/07/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်းၶိုင်ႈ ၾႆးမႆႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းႁူဝ်ဝဵင်း (မြို့ဦးဆီဆိုင်) ဢၼ်မီးၾၢႆႇတူၵ်းတၢင်း ႁိမ်းၼွင်မူဝ် တၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ လႃႈသဵဝ်ႈ-မူႇၸေႊ-ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႇႁေႃႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉ လူႉသုမ်းငိုၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇသႅၼ်ပျႃး၊ လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်း မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၾႆးမႆႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ထၢတ်ႈသီႇ၊ တီႇၸႄႇ တီႈႁူဝ်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ ယွၼ်ႉၶႆႇၾႆး ဢၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၶဝ်သေႃႇဝရိင်ႇ ၼႂ်းဝၢင်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတူၵ်းတိူဝ်ႉသႂ်ႇၺႃး ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈသေ ဢဝ်ၾႆးၽုပ်ႉၵႂႃႇၼႆ ၼၢင်းယိင်း ဢႃႇယု 30 ပၢႆ ယူႇဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၾႆးမႆႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းတီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ 23/07/2025 “ၶဝ်မဝ်မၢင်ႁင်းၵွႆးၵေႃႈပႃးၽွင်ႈဢိူဝ်ႈ။ ၼႂ်းဝၢင်းၼၼ်ႉ ၶဝ်တေႁဵတ်းဢွင်ႈတီႈဝႆႉၼမ်ႉမၼ်းထႅင်ႈၼႆႁႄ သေႃႇလဵၵ်းတင်းဝၼ်းတင်း ဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉ ၵတ်ႉၵႃႈ ၾူၼ်လူမ်းဢမ်ႇမႃးဢိူဝ်ႈ။ သင်ဢမ်ႇၼၼ်တႄႉ ၾႆးတေလၢမ်းႁႅင်း။ ႁိူၼ်းၶဝ်တင်း သႅင်ႇ (ႁၢၼ်ႉၶၢႆ) ၶဝ်ၸပ်းၵၼ်ဝႆႉၼႃႇ။ ၾႆးမႆႈၵႂႃႇတင်းသွင်လင်ယဝ်ႉ။ ၼၢႆးၸဝ်ႈၶွင်လၢၼ်ႉၼၼ်ႉ တၼ်းလႆႈတိူၵ်ႈငိုၼ်းၶဝ်ဢွၵ်ႇမႃး တိူၵ်ႈၼိုင်ႈၵွႆး။ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၵေႃႈ ၺႃးၾႆးၽုပ်ႉႁႄ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵႂႃႇၽႃႇတတ်းဝႆႉ မီးတီႈႁူင်းယႃၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉယူႇ။” ယွၼ်ႉႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ မီးႁိမ်းၶၢင်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ လႃႈသဵဝ်ႈ-မူႇၸေႊ-ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႇႁေႃႇ လႄႈ ၾၢႆႇၸဝ်ႈ ၼႃႈတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် လႆႈဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းဝႆႉ တင်ႈတႄႇယၢမ်းၾႆးမႆႈ တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ဝၢႆးဝၼ်း 4 မူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ရူတ်ႉၵႃး လတ်းၵႂႃႇမႃး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီလၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ၾႆးၽုပ်ႉႁႅင်းၼႃႇဢႃးလႃးလႄႈ ရူတ်ႉၵႃးပေႃးလႆႈ ၵိုတ်းပႅတ်ႈ သဵင်ႈ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်ၵေႃႈ ႁေႉတၢင်းဝႆႉ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ( 4 မူင်းပၢႆ) ၼႆႉ ၾႆးတိုၵ်ႉၵႂၼ်းတုၺ်းတုၺ်းႁႄ ၽုပ်ႉၶိုၼ်းထႅင်ႈလႄႈ သိုၵ်းလွႆ ႁႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉမႃးၸွႆႈၶႄၾႆးယူႇ။ ပီႈႁၼ် ၵႃးၶႄၾႆး ဢၼ်ပႃးတသိၵ်ႈ (မိၵ်ႈမၢႆ) သိုၵ်းလွႆ မႃးၸွႆႈၶႄယူႇ 3 လမ်းၼႆႉဢိူဝ်ႈ။ ၵႃးၶႄၾႆးတီႈႁဝ်းတႄႉ ႁၼ်မီးၼိုင်ႈလမ်းၵွႆး။ ထႅင်ႈလမ်းၼိုင်ႈတႄႉ ၶဝ်ၵႂႃႇဢဝ်တီႈလႂ်မႃးဢမ်ႇ တၼ်းႁူႉ။ တင်းမူတ်းလႆႈၸႂ်ႉၵႃးၶႄၾႆး 5 လမ်းၼႃႇ။ ၶဝ်ၵႂႃႇလုတ်ႇဢဝ်ၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်ၼၼ်ႉ မႃးႁူတ်းႁႄ ၸင်ႇမွတ်ႇၵႂႃႇ။ ၾႆးၼႆႉ မႆႈႁိုင်တေႉႁိုင်ဝႃႈၼင်ႇၵဝ်ႇ” ဝႃႈၼႆ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တိုၵ်ႉပိုတ်ႇပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၵႃးၵႂႃႇမႃး ဢိတ်းဢီႈၵွႆးသေ ယွၼ်ႉရူတ်ႉၵႃးၸိူဝ်းတေ ၶိုၼ်ႈ တေလူင်း ၶမ်ၵၼ်ဝႆႉ ၼိုင်ႈၾၢႆႇၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်းမၼ်းလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ်ပွႆႇပၼ်ၼိုင်ႈၾၢႆႇလႂ် ၵမ်းဢိတ်းဢိတ်း ယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-23T20:39:18
|
https://shannews.org/archives/70087
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်
|
ဝၢႆးလင် ယိုတ်းဢဝ်လႆႈၶိုၼ်း မိူင်းပၢႆးယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈထႅင်ႈ ၾၢႆႇဢွၵ်ႇ ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမိူင်းယၢင်းလႅင် ။ တင်ႈတႄႇႁူဝ်လိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊ ဝၼ်းတီႈ 8 ထိုင်ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထူဝ်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈ 2 သၢႆ ။ ထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈ ၾၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈလိၼ်ပူၵ်ႇတႅၵ်ႇ ၊ သွင်ၼမ်ႉၶႄး သၢႆၼိုင်ႈ လႄႈ ဝၢၼ်ႈၵၢင်ႉၵႅင်း၊ ဝၢၼ်ႈလႄႇထုၼ်ႇ ဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး သၢႆၼိုင်ႈ တင်းဢဵၼ်ႁႅင်း ၸမ် 2 ႁဵင် ဝႃႈၼႆ ။ ထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈတၢင်းဝၢၼ်ႈ သွင်ၵၢၼ်း ၊ ၵုင်းသႃႇ ၊ ဝႃႇရီႇၵေႃးၶူႇ သေလတ်းၶဝ်ႈမႃးတၢင်းဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉဢုၼ်ႇ ၊ ထီႇရီး ၊ လွႆပဝ်း ၊ ၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ ၊ လွႆထွႆး ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ လႄႈ ၸႄႈဝဵင်း ၾၢႆၶုၼ် ၶိူဝ်းယႂ်း ။ ႁၢင်ႈ- ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ( crd to Phekhon Shan Youth Network ) ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းထီႉ 21/7/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈသွင် ၼမ်ႉၶႄး ထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃးထိုင်ဝၢၼ်ႈလွႆပဝ်း ၶဝ်သွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းယႄးၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၾၢႆၶုၼ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ဝၼ်းထီႉ 21 ဝၢႆးတပ်ႉ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း PNO ထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃး သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင် ၵူၼ်းမိူင်း ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆပဝ်းလႆႈဢွၼ်ၵၼ်လႆႈပၢႆႈဝႆႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း ထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉ ”- ဝႃႈၼႆ ။ တႄႇၼႂ်းဝၼ်းထီႉ 18/7/2025 ထိုင် 22/7/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လုၵ်ႉတီႈတပ်ႉၵွင် 336 ၾၢႆၶုၼ် လႄႈ တပ်ႉၵွင်ႈလူင် ဝဵင်းလွႆလႅမ်ဢွၼ်ႇဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် ၵႂႃႇတၢင်း ၾၢႆႇဢွၵ်ႇၼွင်ၾၢႆၶုၼ် ၶိူဝ်းယႂ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းပႃး ဝႃႈၼႆ ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ် ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ပိုတ်းယိုဝ်း ဢမ်ႇထၢတ်ႇလႄႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 18/7/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်း တူၵ်းတိုဝ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်မီးတၢင်း ၾၢႆႇဢွၵ်ႇၼွင်ၾၢႆၶုၼ် လူႉတၢႆ 5 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉၼႆ တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် KNDF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ႁၢင်ႈ- ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆႉပွႆႇမၢၵ်ႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၾၢႆၶုၼ် ႁူဝ်ၵူၼ်း 8 ႁဵင်ပၢႆ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လူဝ်ႇတင်းၸွႆႈထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ၾူၼ်ၵေႃႈ တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ပဵၼ်ၶၢဝ်းၾူၼ်လႄႈ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇ ၊ မၢင်ၸိူဝ်းပၢႆႈမူၵ်းယူႇဝႆႉၼႂ်းထိူၼ်ႇ ၊ မၢင်ၸိူဝ်း ဢွၵ်ႇပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇတီႈ ၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃလႄႈ သီႇသႅင်ႇ လူဝ်ႇတင်းၸွႆႈထႅမ် တီႈယူႇတင်းသဝ်း ၶဝ်ႈၼမ်ႉတင်းၵိၼ်”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 8000 ပၢႆ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းဢိူင်ႇလွႆပဝ်း ၊ ဢိူင်ႇၼႃးႁီး ၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမေႃႇလူင် ၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမေႃႇသူမ်ႈ ၊ ဝၢၼ်ႈလႁႄႇ ၊ ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၶိူဝ်ၶမ်း ၊ ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးၵူင်း ၊ ဝၢၼ်ႈၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ ၊ ဝၢၼ်ႈၺွင်ႇမူၼ်း ၊ ဝၢၼ်ႈလိၼ်ပူၵ်ႇလူင် ၊ ဝၢၼ်ႈငမူး ၊ ဝၢၼ်ႈၵုင်းပဝ်း ၸိူင်ႉၼႆႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 2/7/2025 ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူမ်ႈပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၸႂ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းႁဵင်ပၢႆ ထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၽြႃးလွႆ လႄႈ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ ယိုတ်းလႆႈ တပ်ႉ ၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ (IPDF) 2 တပ်ႉသေ သိုပ်ႇထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃးတင်း ဝၢၼ်ႈလွႆပဝ်း ဝႃႈၼႆ ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-07-23T17:52:53
|
https://shannews.org/archives/70084
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ ပလိၵ်ႈ တေႁူမ်ႈၵၼ် တီႉၺွပ်း ရူတ်ႉၵႃးၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝႂ်လၢႆႊသိၼ်ႊ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ
|
ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း တင်း ပလိၵ်ႈၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းရူတ်ႉၵႃး ႁူမ်ႈၵၼ် တေပႂ်ႉတီႉၺွပ်းဢဝ် ရူတ်ႉၵႃးၸိူဝ်း ဢမ်ႇမီးဝႂ်လၢႆႊသိၼ်ႊ ၸွမ်းၵၢင် ဝဵင်းလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ လႄႈ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ပၼ်ၾၢင်ႉ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်းၶဝ်ၼၼ်ႉဝႆႉဝႃႈ တႄႇဝၼ်းတီႈ 23 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 9 မူင်းတေႃႇ တၢမ်းၶမ်ႈ 5 မူင်း တေပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းၸွမ်း ႁိမ်းႁူင်းႁေႃမဵဝ်ႉတေႃႇၶၢၼ်းမ ၵၢင်ဝဵင်း လႄႈ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း မၢၼ်းတလေးလၢၼ်းၼႆ ၸၢႆးဢူး ဢႃႇယု 40 ပၢႆ ယူႇဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ငိၼ်းဝႃႈၶဝ်တေႁဵတ်း သပလၢႆးၶျႅၵ်ႉ (Supply check) ႁႄၺွပ်း။ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ ၶဝ်တေၺွပ်းတႃႇ 10 လမ်း။ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်တေဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇ ထုတ်ႇဢဝ်လႆႈၶိုၼ်း။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ ပေႃးၺႃးၺွပ်း တေလႆႈၸၢႆႇပၼ်ငိုၼ်းၶဝ် ပေႃးၼၼ် ၶဝ်တေပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း။ ၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ ၶဝ်တေယိူင်းၸူး လႅင်းၵႃး ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၵႃးၸိူဝ်းမီးၶႅင်းလဵၵ်းဝႆႉၼိူဝ်လင်ၶႃး တႃႇတၢင်ႇၶူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးပဵၼ် ၵႃးဢွၼ်ႇၶီႇၸွမ်းႁိူၼ်းယူဝ်းယူဝ်းတႄႉ ၶဝ်တေဢမ်ႇပေႃးထတ်းၵႃႈႁိုဝ်။” ရူတ်ႉၵႃးတေႃႉတၢင်ႇၵုၼ်ႇၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း ပလိၵ်ႈၾၢႆႇၵုမ်းရူတ်ႉၵႃးၶဝ် တီႉၺွပ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ၸႂ်ႉၵႂႃႇထုတ်ႇဢဝ်ၶိုၼ်း ၼိုင်ႈလမ်းလႂ် ၼိုင်ႈႁဵင်သႅၼ်ပျႃး။ ရူတ်ႉၵႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၺႃးတီႉၺွပ်းႁေႃႈၵႂႃႇၵိုတ်းဝႆႉတီႈ ၼႂ်းဝၢင်း ပၢင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် (မိုးလုံလေလုံကွင်း)။ ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇၵႂႃႇထုတ်ႇဢဝ်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶွင်ရူတ်ႉၵႃး ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ရူတ်ႉၵႃးၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ရူတ်ႉၵႃးလူင် တၢင်ႇဝူဝ်း၊ ၵႂၢႆး တႃႇသူင်ႇၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းၶႄႇ။ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် တင်ႈၵဵၵ်ႉလၢၼ်ႇ ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းၸွမ်းတၢင်းၶဝ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵူႈၾၢႆႇသေ တီႉၺွပ်း ။ ၼၢင်းယိင်း ဢႃႇယု 40 ပၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉယူႇဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇလီႁႄၸုမ်း ၸုမ်းလႂ်မႃးၵေႃႈ မႃးတဵၵ်းတဵင် ပေႉၵိၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁႄဢွၵ်ႇၵႂႃႇ။ ပၢႆသေလိူဝ် ၵူၼ်းမိူင်းႁႃၵိၼ်ယၢပ်ႇယူႇၼႆႉ ၵမ်းၵမ်းဝႃႈ တေႁဵတ်းၼၼ် ႁဵတ်းၼႆဢိူဝ်ႈဝႃႇ။ တေၺွပ်းၵႃးဝိတ်ႉတွၵ်ႉ (ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶွၼ်ႇ) ဝႃႇ၊ လူဝ်ႇလႆႈသႂၢင်းၶွၼ်ႇဝႃႇ၊ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ။ ဝူၼ်ႉပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈပွင်ႇယဝ်ႉ။ ၶၢႆတၢင်းၶၢႆၵေႃႈဢမ်ႇၶၢႆလီ မိူၼ်ဢွၼ်တၢင်း” ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင်ပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ႁွပ်ႈသွင်မႃး ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ (MNDAA) ၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ။ ယွၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇမိပ်ႇငႅၼ်း လႄႈ တႄႇဝၼ်းတီႈ 21/04/2025 မႃး လႆႈထွႆဢွၵ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ပၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၶဝ်ႈမႃးၵုမ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်း 12 ပွၵ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇၾၢႆႇၼွၵ်ႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈတႄႉ တိုၵ်ႉပဵၼ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ သိုပ်ႇၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ်။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-23T14:53:41
|
https://shannews.org/archives/70076
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်းတီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၺႃးႁိမ်းတပ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်း
|
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22/07/2025 ယၢမ်းတဵင်ႈၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ တူၵ်းသႂ်ႇႁိမ်းတပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 23 (ခလရ-၂၃) ထႅင်ႈပွၵ်ႈၵမ်းသွင် ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ မွၵ်ႈ 2 လၵ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၵႂႃႇၼႆႉ တူၵ်းသႂ်ႇၺႃးၼႂ်းဝၢင်း တပ်ႉၵဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၼႂ်း တူင်ႇတၢင်ႇၼၼ်ႉတႄႉ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉလႄႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼႆ ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇ ဢႃႇယု 30 ပၢႆ ၵေႃႉယူႇဝႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၶမ်ႈဝႃး ၶဝ်မႃးပွႆႇတီႈ တပ်ႉ 23 ၼႆႉၵူၺ်း။ ၸွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းမီးသိုၵ်းလွႆ (တဢၢင်း) ၶဝ်ယူႇဝႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵူၼ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉ၊ ၼႂ်းဝဵင်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းမီးႁိူၼ်းယူႇဝႆႉႁိမ်း ႁူင်းပလိၵ်ႈ၊ တပ်ႉၵဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တႄႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ၶဝ်မႃးပွႆႇ ၵၢင်ၶိုၼ်း လႄႈဢမ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၽႂ်။ ၵူၼ်းယူႇႁိမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပိူၼ်ႈပၢႆႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ” ၵူၺ်းၵႃႈႁိမ်းၼၼ်ႉမီးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇပႃးႁိူၼ်းယေးၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ၾၢႆႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်းတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ “မၢၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၶမ်ႈဝႃး (ဝၼ်းတီႈ 22 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 12 မူင်းပၢႆ) ၼၼ်ႉ ပဵၼ်သႅၼ်း 500 ပွင်ႊ ” ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ႁိမ်းႁွမ်း တပ်ႉၵဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 23 ၼႆႉ ႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆၵႂႃႇ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ် ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ႁွပ်ႈသွင် ၽွင်းၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ၸုမ်း ၶဝ်ႈမႃးတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းၵုမ်းဢဝ် ဝဵင်းၼၼ်ႉသေ တင်ႈတႄႇမိူဝ်ႈၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ငိူင်ႉဝႄႈဝႆႉ ယင်းပႆႇလႆႈပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းတီႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း ။ EORO 1 ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ မီး 5 ပွၵ်ႈယဝ်ႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆၵႂႃႇၸွမ်း 2 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ 5 ၵေႃႉ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇ 13 လင်၊ ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လူႉၵွႆၵႂႃႇပႃးၸွမ်း လၢႆလၢႆတီႈၼႆ သိုၵ်းတဢၢင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-23T14:11:43
|
https://shannews.org/archives/70071
|
ၾူၼ်တူၵ်းၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပွၵ်ႉ ၵူၼ်းလွင်ႈတၢႆၸွမ်း သီႇၵေႃႉ
|
တႄႇၵၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ 23 /07/2025 လူမ်းလႅင်ႉ “ဝိၽႃႊ” တႄႇလုၵ်ႉတၢင်းၾၢႆႇဢွၵ်ႇမိူင်းၾီႉလိပ်ႊ ပိၼ်ႊ ၶဝ်ႈမႃးတၢင်းပၢင်ႇလၢႆႇၸၢၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၽတ်ႉပဝ်ႇၵုၼ်ႁွင်ႊၵွင်ႊ ႁႆလမ်သေ လတ်းၶၢမ်ႈပႃး မိူင်းဝႅတ်ႊၼၢမ်ႊတွၼ်ႈၼိူဝ်၊ ပႃးၸဵမ် မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းထႆးတွၼ်ႈၼိူဝ် ၊ၶဝ်ႈပႃး မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ၊ ပွတ်းၸၢၼ်း၊ ပွတ်းႁွင်ႇပတ်း ပိုၼ်ႉ တေႃႇပေႃးထိုင် မိူင်းမၢၼ်ႈတွၼ်ႈၵၢင်။ ၾၢႆႇႁႄႉၵင်ႈၽေးသၽႃႇဝ မိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22 ထိုင် 24 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ် ၾူၼ် ယႂ်ႇလူမ်းႁႅင်း မၢၵ်ႇႁဵပ်းတူၵ်း ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆၼွင်း ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉ “ဝိၽႃႊ” ၼႆယူႇ။ ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈၶဝ်ႈထိုင် ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပွၵ်ႉ ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းယၢင်း ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈ ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း လွင်ႈၸွမ်း ၼမ်ႉ လူႉတၢႆၵႂႃႇ 4 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉၼွင်းသေ လူႉတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း 1 ၵေႃႉ လႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆး 3 ၵေႃႉ။ တႃႇသွင်ၵေႃႉတႄႉ ထူပ်း ႁၼ်တူဝ်တၢႆယဝ်ႉသေတႃႉ ထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉတႄႉ ယင်းပႆႇထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇတတ်းသိၼ် တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼမ်ႉထူမ်ႈတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းယၢင်း ရူတ်ႉၵႃးလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉ ပလိၵ်ႈသိုၵ်းဝႃႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ Qin Hua ဢႃႇယု 27 ပီ လွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉလူႉတၢႆ ၽွင်းၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈမိူင်းပွၵ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22/07/2025 ။ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလေႃႇလူင်းမႃးလုပ်ႇၼွင်းႁႅင်းလႄႈ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပလိၵ်ႈၶဝ် ဢမ်ႇသင်ႉလႆႈႁႅင်းၼမ်ႉသေ ၸင်ႇလႆႈ လွင်ႈလႆၵႂႃႇၸွမ်းၼမ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူင်းပွၵ်ႉၼႆႉ မီးႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်းလႅၼ်လိၼ်မွၵ်ႈ 10 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတႃႊၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈပီပူၼ်ႉမႃး 2024 လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉသ် လႄႈ သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉၵေႃႈ ဝဵင်းပၢင်သၢင်း၊ မိူင်းပွၵ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ ၺႃးၽေးၼမ်ႉ ထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း၊ လွႆၵူၼ်ႇ၊ လိၼ်ပင်းၸိူဝ်းၼႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ႁူင်းၵေႃႇၵၢႆႇ၊ သဵၼ်ႈတၢင်း လႄႈ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇၸွမ်း တင်းၼမ် ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ တႄႇဝၼ်းတီႈ 15 ၵၢင်လိူၼ်ၼႆႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ 23 ဝၼ်း လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပွၵ်ႉသေ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉၶဝ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-23T11:00:23
|
https://shannews.org/archives/70065
|
ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၵိၼ်းၸႂ်တႃႇတႅၼ်းၼီႈ
|
ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈဢမ်ႇဢွင်ႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈဢမ်ႇမီးၶူဝ်းသူၼ်တႃႇဢဝ်ၶၢႆ သုမ်းယဝ်ႉသုမ်းထႅင်ႈ၊ တႃႇသၢႆႈတႅၼ်းၼီႈဢၼ်ဢဝ်မႃးလူင်းတိုၼ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၸႂ်လိူဝ်ႁႅင်း။ တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၵူၼ်းမိူင်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ လႆႈၵႂႃႇၵူႈငိုၼ်းတီႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၶွမ်ႊပၼီႊသေမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼႂ်းၼွင်။ ၶူဝ်းၸႂ်ႉသွႆၼႂ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႈသွမ်ႈသမ်ႉၵႃႈယႂ်ႇၶၼ်လူင်ၵူႈဢၼ်၊ လႆႈၸႂ်ႉတိုၼ်းလၢင်းယႂ်ႇ။ ပေႃးမီးၶူဝ်းသူၼ်ဢွၵ်ႇမႃး လႆႈၶၢႆၵႃႈထုၵ်ႇၵႃႈပေႃး ဢမ်ႇမီးၽႂ်သိုဝ်ႉထိုင်တီႈလႆႈထွၵ်ႇပႅတ်ႈၵေႃႈမီး။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈသူၼ်ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းတိုၼ်းလၢင်းလႄႈလႆႈၵႂႃႇၵူႈ ၵႂႃႇယိုမ်ႈငိုၼ်းသေမႃးၸႂ်ႉ။ တႄႇၼႂ်းလိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊ ၼႆႉမႃးၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶိုၼ်ႈမႃးထႅင်ႈလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ဢၼ်ၵူႈငိုၼ်းပိူၼ်ႈသေ ၸင်ႇႁႃမႃးၽုၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ လူႉသုမ်းပႃးတိုၼ်းလၢင်း ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ လႆႈၵႂႃႇႁႃၵိၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်လၢႆးဝၼ်းတီႈပိူၼ်ႈသေ တႅၼ်းၼီႈ ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင့် ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတွင်ႇပူဝ်ႉၵျီး ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈတီႈထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ဝၢႆးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ၊ ၼမ်ႉသမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶိုၼ်ႈထႅင်ႈ သူၼ်ထူဝ်ႇလိၼ် ၊ ၼႃး ဢၼ်ဢဝ်ငိုၼ်းၶီႈသေၽုၵ်ႇဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလူႉသုမ်းတင်းၼမ် 10 ပုၼ်ႈၼႆႉလႆႈၶိုၼ်း 2 ပုၼ်ႈၵူၺ်း ။ တလဵဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ယဝ်ႉ။ ၼီႈဢၼ်ဢဝ်ဝႆႉတႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ 50 သႅၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇတႅၼ်းလႆႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵၢၼ်တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ယၢမ်းလဵဝ်ပေႃးပဵၼ် ၼၢင်းယိင်း လႆႈၵႂႃႇပိတ်းၽၵ်းၵမ်ႇၸွၼ်း(ၽၵ်းဝုင်ႈ)မႃးၶၢႆ။ ၵႂႃႇ ၵိၼ်ၸၢင်ႈလႅၼ်း လႅၼ်းယႃႈ ။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး သမ်ႉလႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ လႄႈ ႁႃပႃ ၼႂ်းၼွင်မႃးၶၢႆ၊ ႁဵတ်းႁႃၵိၼ်ဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ။ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် လႆႈၵႃႈၸၢင်ႈ 1 မိုၼ် ထိုင် 1 မိုၼ် 5 ႁဵင်ပျႃး ဝႃႈၼႆ ။ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉႁႃယၢပ်ႇ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်လႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတွင်ႇပူဝ်ႉၵျီး သူၼ်ၸႂ်ၼႂ်း ၵၢၼ်တေႃႇလွင်းမႃးတင်းၼမ်- ယွၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ဝႃႈပေႃးတေႃႇလွင်းပေႉၵေႃႈ လႆႈငိုၼ်းၼမ် – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ငိုၼ်းၶဝ်ႈဢမ်ႇမီး ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢမ်ႇလီလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ် တေႃႇၽၢႆႉ ၊ လဵၼ်ႈ ၵဵမ်း တေႃႇလွင်းၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊမႃးတင်းၼမ် ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဢၼ်ပၼ်ၵူႈငိုၼ်းတွင်းလႄႈ တိုၼ်းလၢင်း တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တီႈၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ မီးယူႇ 2 သႅၼ်း။ သႅၼ်းၼိုင်ႈ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ငိုၼ်းၶမ်းၵႂႃႇၵမ်ႉဝႆႉသေ ၵူႈယိုမ်ငိုၼ်းပိူၼ်ႈမႃၸႂ်ႉ ၊ တႃႇသႅၼ်းၼိုင်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးၶူဝ်းၵမ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈဢဝ်ငိုၼ်းၶီဢႈ ငိုၼ်းတူဝ်းမႃးၸႂ်ႉ။ 100 ၼႆႉ လႆပၼ်ၶီႈမၼ်း 5 ပျႃး ၼႆယဝ်ႉ ။ EORO 2 ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပီၼႆႉၼႂ်းၼွင် ၶီႈၵူမ်ႇၼႃမႃးႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉဢမ်ႇလႆ လႆႈလီလီ ႁွင်ႈၼမ်ႉ မိူင်ၼမ်ႉ ၵႆႉတၼ် ၊ ၼႂ်းၼွင် မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းလိုၵ်ႉ 12 ထတ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၶီႈၵူမ်ႇ 4 ထတ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းဢိတ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼမ်ႉၶိုၼ်ႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝၢႆးသေ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼွင်ႁၢႆးယႃႈ လႆႈထူပ်းၽေးၽႅၼ်လိၼ်ဝႆထႅင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမီးတီႈယူႇတၼ်းသဝ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်း ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉသင်။ လႆႈပိုင်ႈဢိင်မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၵိုတ်းၼႂ်းသူၼ်ဢိတ်းဢွတ်းသေ ၵိၼ် ၵႂႃႇဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ တေႃထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇပူၵ်းပွင် လႆႈၶိုၼ်း ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး']
|
2025-07-23T11:00:00
|
https://shannews.org/archives/70061
|
တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ BGF တေလၢႆႈပဵၼ် တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNA
|
တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ BGF ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၼၼ်ႉ တေလၢႆႈပဵၼ် တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNA ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်း BGF လၢတ်ႈၵႂႃႇ ၽွင်းမိူဝ်ႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း မွၵ်ႈ 400 ၵေႃႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မျၢႆႇၵျီးငူႇ ၸႄႈဝဵင်းလၢႆးပွႆႉ ၸႄႈမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 20/07/2025 ၼႆႉ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်း BGF ဢဝ်ႁူဝ်ၶေႃႈ ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်၊ ၵၢၼ်ၼိမ်သဝ်းတင်း ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မျၢႆႇၵျီးငူႇ။ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ် သေႃးၵျႃႇဢိၼ်း ၸွမ်ၾၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်း တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ BGF လၢတ်ႈဝႃႈ – ဢဵၼ်ႁႅင်း BGF ၼႆႉ မီးၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ၊ ယူႇတီႈၸုမ်း BGF တေလၢႆႈပဵၼ် တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNA ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်တိုဝ်းၵမ် 7 ၶေႃႈသေ တေတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်း 4 တီႈ၊ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉ တပ်ႉၵွင် 60 ပၢႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈ ၼႆႉသေ တိုၵ်းသူၼ်းပႃး ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ EORO 2 တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ BGF ၼႆႉ တႄႇလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး ဢမ်ႇႁပ်ႉငိုၼ်းလိူၼ် တၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ ယႅၵ်ႈၸုမ်းဢွၵ်ႇ ယူႇသဝ်းမႃးႁင်းၶေႃ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Than Lwin Times ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-07-23T10:00:00
|
https://shannews.org/archives/70053
|
မိူင်းၶႄႇ တႄႇသၢင်ႈၾၢႆ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၾႆးၾႃႉ ယႂ်ႇသုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ တီႈထုင်ႉတီႉပႅတ်ႉ
|
လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21/07/2025 ၼႆႉ လႆႈတႄႇသၢင်ႈ ၶူင်းၵၢၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈၾၢႆၾႆးၾႃႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတီႉပႅတ်ႉ (Tibet) ဢၼ်တေပဵၼ်မႃးၾၢႆ ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဝႃႈၼႆ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းၶႄႇ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ – တူဝ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းၶႄႇ လီႇၶျႅၼ်း ၵႂႃႇႁွတ်ႈထိုင်ဢွင်ႈတီႈ တေၵေႃႇသၢင်ႈၾၢႆၾႆးၾႃႉ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉ ယႃႇလုၼ်ႇသၢၼ်ႇပူဝ်ႇ (ယာလွန်ဆန်ပိုမြစ်) ၼႂ်းထုင်ႉတီႉပႅတ်ႉ။ မႄႈၼမ်ႉဢၼ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈတီႉပႅတ်ႉသေ လႆလူင်းၵႂႃႇၸူးမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊလႄႈ မိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉၶျ် လူၺ်ႈပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉပျႅမ်ႇမႃႉ ပူၵ်ႉတရႃႉ။ ၶူင်းၵၢၼ်ၾႆးၾႃႉ ဢၼ်တေၵေႃႇသၢင်ႈၼႆႉ မီးၸိုဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ မူဝ်ႇတူႇ၊ ၶၢတ်ႈလၢမ်းဝႆႉဝႃႈ တေသဵင်ႈငိုၼ်းဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊ 167 ပီႊလီႊယၼ်ႊပၢႆ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၼႆႉ တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼိူဝ်သၽႃႇဝသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉသင်သေ တေဢဝ်လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မႃးပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ မီးလွင်ႈထတ်းသၢင်ဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၼႆႉ တေမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼိူဝ် ၵူၼ်မိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တီႉပႅတ်ႉသေဢမ်ႇၵႃး တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ၵူၼ်းမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉၶျ် ၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉၵေႃႈ ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းၸမ်ၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – သင်ၶူင်းၵၢၼ်ၼႆႉ ၵေႃႇသၢင်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇၸိုင် တေပဵၼ်မႃးၾၢႆၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ၊ တေႁဵတ်းဢွၵ်ႇပၼ်လႆႈ ႁႅင်း ၾႆးၾႃႉထိုင် 38 မႅၵ်ႊၵဝပ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ EORO 1 ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ်တႄႉ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၼႆႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း မႄႈၼမ်ႉလႅၵ်ႈလၢႆႈ၊ ၵူၼ်းမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊလႄႈ မိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉၶျ် တေႁူပ်ႉၺႃးလွင်ႈ ၼမ်ႉဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပၢၼ်ယူႇသဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
|
['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']
|
2025-07-22T17:30:00
|
https://shannews.org/archives/70045
|
ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းယွမ်းလူင်း တႃႇပွင်ဝၢၼ်ႈသၢင်ႈမိူင်းႁႅင်းဢေႇ ၸၢင်ႈပဵၼ်မိူင်းတူၵ်းတႅမ်ႇသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ
|
ၸွမ်းၼင်ႇ ၽူႈမီးတၢင်းႁူႉၶဝ်ဝႃႈဝႆႉတႄႉ တႃႇပွင်ဝၢၼ်ႈသၢင်ႈမိူင်း မိူဝ်းၼႃႈၼႆႉ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႆယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်းလဵဝ် ပေႃးတူၺ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈမုလ်းၸုမ်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ႁူဝ်ၵူၼ်းဝႃႈတႄႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီၼႆႉၵူၺ်း ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ လူတ်းယွမ်း ၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ်။ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၵႂၢင်ႈၶႂၢင် မီးၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃႁၢင်ႈလီ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမီးၼမ် ၼႆၼၼ်ႉ လႅပ်ႈတေမီးၼႂ်းပိုၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉႁိုဝ်ၼႆ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းထၢမ်ၵၼ်ဝႆႉယူႇ။ ၵႅမ်ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸူဝ်းဝိၼ်း ယိုၼ်ႈယၼ်လၢတ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပၢင်မၢႆတွင်း ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ (ကမ္ဘာ့လူဦးရေနေ့ အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနား) တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၼၼ်ႉဝႃႈ – သင်တႅၵ်ႈၵၼ်တၢင်း သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းဢၼ်ၵဵပ်းဝႆႉ မိူဝ်ႈ 2014 ၼၼ်ႉ လႆႈဝႃႈႁူဝ်ၵူၼ်းဢေႇလူင်း၊ ပေႃးၼပ်ႉထိုင် 2024 ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီၼႆႉၸိုင် ဢမ်ႇႁၼ်ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်ႈမႃး။ တၵ်းလူဝ်ႇထတ်းထွင်တူၺ်း လွင်ႈၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇလုၵ်ႈလၢင်း၊ လွင်ႈလူႉတၢႆလႄႈ လွင်ႈၶၢႆႉပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ မၼ်းလၢတ်ႈပႃးဝႃႈ မိူဝ်ႈ 2014 ၼၼ်ႉ ၵဵပ်းလႆႈသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်း 51.4 လၢၼ်ႉပၢႆ ၊ 2024 ၼႆႉသမ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆဝႆႉ မီး 51.3 လၢၼ်ႉပၢႆၵူၺ်း။ လႆႈဝႃႈ ယွမ်းၵႂႃႇပဵၼ် 1 သႅၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းလုမ်ႈၾႃႉဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ယူႇတီႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇၶွတ်ႇၽွတ်ႈၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်း တႃႇႁဵတ်းလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ တႃႇတူၺ်းထိုင်လူလွမ်ၵၼ်ၼႆသေ ၸင်ႇလႆႈမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11/07/1987 ၼၼ်ႉမႃး။ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈတႄႉ လႆႈႁပ်ႉၸတ်းဝၼ်းႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ မိူဝ်ႈ 1990 လႄႈ ပေႃးၼပ်ႉပႃး ပီၼႆႉၵေႃႈ လႆႈၸတ်းပၢင်မၼ်းမႃး ထူၼ်ႈထိုင်ပွၵ်ႈၵမ်း 36 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တီႈၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇမီးသိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႄႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ် ထၢင်ႇႁၢင်ႈလႆႈပူၵ်းပွင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလီလီလႄႈ လွင်ႈႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၵိုင်ႉၵၢင်ႉလူတ်းယွမ်းၼႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇသူႈမီး။ လိူဝ်သေ မီးႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းပုင်ႈၶိုၼ်ႈ။ ပေႃးမိူၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉတႄႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈတႄႇလႆႈၵွၼ်းၶေႃႈ လွတ်ႈတႂ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈမႃးယဝ်ႉၵေႃႈ ၽူႈပွင်မိူင်းၼင်ႇၵၼ် မီးလွင်ႈႁိမ်းၸိင်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈၵၼ်မႃးၶိူဝ်းယႂ်းလႄႈ တႃႇတေမီးလူင်ပွင်ၸိုင် ဢၼ်မီးလၵ်းၸဵင်လီလီသေ တူၺ်းထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီး။ – ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း လူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) ယႃႇဝႃႈ 10 ပီပူၼ်ႉမႃး တေႃႈၼင်ႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4-5 ပီၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ် တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ လၢမ်းၽႄႈ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းလႄႈ ပၼ်ႁႃသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၺ်းၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလူတ်းယွမ်း လူၺ်ႈလူႉတၢႆ ႁၢႆ ၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ်။ ဢိင်ၼိူဝ် ပၼ်ႁႃဢၼ်လၢတ်ႈမႃးၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉ လွင်ႈၵိူတ်ႇလုၵ်ႈလၢင်းၵမ်းသိုဝ်ႈသေတႃႉ မၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ လွင်ႈမုင်ႈမွင်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သၽႃႇဝ ၼႃႇႁိူၼ်းၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းယၼ်ၼိူဝ် ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ငၢႆႈဢမ်ႇငၢႆႈၼႆၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ပေႃးဝႃႈ တႃႇလဵင်ႉလူၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း ဢမ်ႇလႅပ်ႈၵုမ်ႇၼႆ ၼႃႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈဢၼ်ၼၼ်ႉ တႃႇတေဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၼႆ ဝူၼ်ႉယၢပ်ႇ။ ၸိူဝ်းမီးဝႆႉ 1 ၵေႃႉ 2 ၵေႃႉၵေႃႈ တႃႇတေလဵင်ႉလုၵ်ႈ ဢဝ်လုၵ်ႈထႅင်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁတ်းဝူၼ်ႉႁၼ်လူးၵွၼ်ႇ။ ပႆႇတူၺ်းၵႆ တူၺ်းမိူဝ်ႈပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်းၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်း 2023 ၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈ ႁၼ်ၸႅင်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵမ်ႈပႃႈၼမ် ၵူဝ်ၽေးၵွင်ႈၽေးမၢၵ်ႇ လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈ ၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ် ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းတီႈၵဝ်ႇ။ ၸိူဝ်းတၢႆၵေႃႈတၢႆ ၸိူဝ်းႁၢႆၵေႃႈႁၢႆဝႆႉ။ ယွၼ်ႉလႆႈပၢႆႈယူႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈ လႆႈတင်ႈတူဝ်မႂ်ႇမႂ်ႇလႄႈ ၸိူဝ်းတႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၵေႃႈ လိူဝ်သေဝူၼ်ႉ တႃႇယူႇလွတ်ႈလႆႈၵူႈဝၼ်းဝၼ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇဝူၼ်ႉသွၼ်ႇတႃႇဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၼႆ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 40 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈလွင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “လၢၼ်ၸၢႆးလၢၼ်ယိင်းၶႃႈ ဢၼ်ယူႇလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း။ တိုၵ်ႉလဵင်ႉလုၵ်ႈလဵၵ်ႉယူႇ ဢေႃႈၼၼ်ႉ။ ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈတၼ်းလႆႈ 5-6 လိူၼ်ၵူၺ်း သမ်ႉလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ် လုၵ်ႈပေႃးလႆႈ 3 ၶူပ်ႇယဝ်ႉ။ ႁႂ်ႈၶဝ်ဢဝ်လုၵ်ႈထႅင်ႈၵေႃႈဝႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈဢဝ်ယဝ်ႉ ယင်းပႆႇလႆႈပွၵ်ႈၽႅဝ်ႁိူၼ်းၶိုၼ်း။ တႃႇတေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇႁတ်းယဝ်ႉ ၼႆဢေႃႈ”။ လွင်ႈလႆႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၶၢႆႉပၢႆႈတီႈယူႇသေ ယူႇသွၼ်ႈတၢင်ႇတီႈၼႆႉၵေႃႈ တႃႇပူၵ်းတင်ႈ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁႂ်ႈမိူၼ် ၵဝ်ႇဢမ်ႇငၢႆႈ။ တႃႇယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇၵူႈဝၼ်းၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႉငိုၼ်းတွင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇယဝ်ႉ။ သင်မီးလုင်ႈ လၢင်းၵေႃႈ သမ်ႉတေလႆႈမႆႈၸႂ် တႃႇပၢႆးယူႇလီၶဝ်၊ တႃႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၶဝ်ထႅင်ႈလႄႈ တၢင်းဝူၼ်ႉတႃႇတေ ဢဝ်လုၵ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉၼႆ – မႄႈ ႁိူၼ်းၼုမ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ လွင်ႈဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၼႆႉ ပေႃးၼိူင်းၵၼ်တင်းမိူဝ်ႈပၢၼ်ပူႇပၢၼ်မွၼ်ႇ 40 – 50 ပီပူၼ်ႉမႃးၼႆၸိုင် မၼ်းပိူင်ႈၵၼ်ႁႅင်းဝႆႉ။ ၵၢပ်ႈပၢၼ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၼႃႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈဢၼ် ဢမ်ႇတွၼ်ႉဝူၼ်ႉၼမ်ၶမ်ၸႂ် လွင်ႈသင်တႄႉတႄႉ လိူဝ်သေ ၵိၼ်ဢိမ်ႇၼွၼ်းလီ ၵႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၶဝ်ဢမ်ႇဝူၼ်ႉသွၼ်ႇတႃႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ တႃႇၸၼ်ႉထၢၼ် တႃႇမီးၼႃႈမီးတႃ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇမီးလုၵ်ႈသေတႃႉ မီးၽႅၼ်တႃႇမီးလုၵ်ႈၵူၺ်းၵေႃႈ သမ်ႉပေႃးလႆႈဝူၼ်ႉထႃႈဝႆႉ လွင်ႈ ယူႇလွင်ႈၵိၼ်လုၵ်ႈလၢင်း ၵႃႈၼမ်ႉၼူမ်း ၵႃႈယူတ်းၵႃႈယႃ ၊ ပေႃးယႂ်ႇမႃးထႅင်ႈဢိတ်းၼိုင်ႈၵေႃႈ တႃႇ ၾၢၵ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တႄႇဢဝ်ၸၼ်ႉငဝ်ႈထိုင်ၸၼ်ႉသုင် တေႃႇထိုင်ၸၼ်ႉၸွမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းလႆႈဝူၼ်ႉၽိူဝ်ႇပႃးၼႆ ပေႃႈၸဝ်ႈႁိူၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈ ၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ပဵၼ်မႃးလူၺ်ႈ ၵၢပ်ႈဝၢၼ်ႈပၢၼ်မိူင်း။ ၵၢပ်ႈပၢၼ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼႆႉ ဢၼ်ၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ် ဢမ်ႇမီးၼမ်၊ လွင်ႈၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်ၶဝ်ၼႆႉ ဢၼ်သုင်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းၵေႃႈ တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းႁေ၊ မီးလုၵ်ႈၼမ်ၼမ်ႁေ လႆႈၵိၼ်လႆႈယမ်ႉဢိမ်ႇဢိမ်ႇႁေ ႁဵတ်းၼႆႉၵူၺ်းၼႃႈ။ ၵၢပ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇၼႆႉသမ်ႉ လႆႈမႆႈၸႂ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၼၼ်ႉၼႃႇ။ လႆႈသဵင်ႈၵႃႈသဵင်ႈႁူဝ်မၼ်းၼမ်မႃးတိၵ်းတိၵ်း”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းထင်သဝ်းယူႇတီႈ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ် ၵပ်းၵိၼ်းလွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ်။ တီႈယူႇၵေႃႈၵႅပ်ႈ တီႈၵိၼ်ၵေႃႈၵႅပ်ႈ။ ၸိူဝ်းမီးငိုၼ်းၶမ်းတဵမ်ထူၼ်ႈတႄႉ ႁႃသိုဝ်ႉယူႇတီႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင် မီးတီႈဝၢင်းႁိူၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇယူႇသေတႃႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈတႄႉ တိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇငၢႆႈလူမ်ၸႂ် သေဢိတ်း။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇၼႂ်းဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင်သေတႃႉ မီးလွင်ႈတႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၵူၺ်း တႃႇဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈၶွင်ႈၶမ်တင်းၼမ်ၼႆ ၵူၼ်းတႃႈၵုင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ လွင်ႈဝႃႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းဢမ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၼမ်ၼႆၼၼ်ႉ မၼ်းပႃးလူၺ်ႈငဝ်းလၢႆးလၢႆဢၼ် ၊ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းတိုၵ်ႉသုၵ်ႉလႄႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈၵေႃႈပၢႆႈ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ပေႃးမီးလုၵ်ႈလၢင်း ဢၼ်ပေႉတူဝ်ၵေႃႈ ပွႆႇၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇမိူင်းၼမ်ယဝ်ႉလႄႈ ယိင်ႈၶႅၼ်းယွမ်းယဝ်ႉယွမ်းထႅင်ႈ။ – ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း လူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပၢႆႈၶဝ်ႈၸိုင်ႈထႆး ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် 1 လၢၼ်ႉပၢႆၼႆ ၸုမ်းပၵ်းတႃ ပႂ်ႉတူၺ်းၵူၼ်းၶၢႆႉဢွၵ်ႇမိူင်း International Organization for Migration IOM ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၶၢဝ်းတၢင်းၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵႂႃႇတၢႆ ၼႂ်းပၢင် တိုၵ်းမီးထိုင် 7,000 ယဝ်ႉၼႆ ၸုမ်းလူလွမ်တူၺ်းထိုင် ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း (နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း – AAPP) ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 လၢမ်းၽႄႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းလူႉတၢႆၸွမ်း 19,494 ၵေႃႉၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ယွမ်းလူင်းမႃးဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇႁၼ်ငဝ်းလၢႆးလီ တႃႇပူၵ်းပွင်ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈယူႇလီၵိၼ်လီ မၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ် ယွၼ်ႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ႁႃၵဵပ်းသိုၵ်း သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉၵေႃႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းလႄႈ ၸိူဝ်းဢႃယု ၶဝ်ႈၼႂ်းသႅၼ်းတႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၼမ်။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇပၢႆႈၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ 2024 ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်း မီး 40 % ၼႆ – United Nations Development Program – UNDP ႁၢၼ်းငၢႆးဝႆႉ။ ပေႃးဝႃႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းမိူင်းယွမ်းလူင်းၶိူဝ်းယႂ်းတႄႉ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဢေႇလူင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းႁူင်းၵၢၼ်၊ ၼႂ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၼႂ်းလုမ်း ၼႂ်းၸႆး။ ၼႂ်းတွၼ်ႈ ပွင်ဝၢၼ်ႈပွင်မိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ တေယူပ်ႈယွမ်း။ ၵၢၼ်ၶူင်ဢွၵ်ႇတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယမ်ႉ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၵူႈလွင်ႈ လွင်ႈၵေႃႈတေဢေႇလူင်းသေ ၵမ်းလိုၼ်း ၸၢင်ႈလႆႈပိုင်ႈတၢင်ႇမိူင်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ။ တေပဵၼ်မိူင်းဢၼ် တူၵ်းတႅမ်ႇသုတ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈလူးၵွၼ်ႇၼႆ – ၼႂ်းပိူင် UN population Division ၼၼ်ႉ ပိူင်းၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
|
['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']
|
2025-07-22T16:30:00
|
https://shannews.org/archives/70041
|
ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းၼႃႈတီႈ TNLA ၵုမ်းၵမ် တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 13 မၢတ်ႇ 31
|
ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 11 ဝၼ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းၼႃႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်း ပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ၵုမ်းၵမ် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ 13 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 31 ၵေႃႉၼႆ – ယူႇတီႈ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး ဢွၵ်ႇၽိုၼ်တၢမ်း ငဝ်းလၢႆးဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 ၼႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 04-14/07/2025 မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း (Jet Fighter) ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၵျွၵ်ႉမႄးလႄႈ ၼွင်ၶဵဝ် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ႁွင်ႇ ဢၼ်ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ တင်ႈတႄႇမိူဝ်ႈပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ် ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၵ်း 250 ပွၼ်ႊတင်း 500 ပွၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပွႆႇသႂ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ 60 လင်ပၢႆ ၊ ႁူင်းယႃ ၼိုင်ႈလင်၊ ႁူင်းႁဵၼ်း သွင်လင်၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၶွင် 5 လင်၊ ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း 1 လင် ၼႆယဝ်ႉ။ ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၼ်းတင်ႈၸႂ် ႁဵတ်းပိူဝ်ႈတႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ လႅၼ်ၽၢမ်းတႃၼွၵ်ႈမိူင်း တႃႇမၼ်းတေသိုပ်ႇယိပ်း ဢႃႇၼႃႇၵႂႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇတူၺ်း ႁၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းပဵၼ် ၼမ်ႉႁူၼမ်ႉတႃ တုၵ်ႉၵိၼ်းယၢပ်ႇၸွမ်းၼႂ်းၵႄႈမၼ်းၼၼ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸိူဝ်းလူႉသုမ်းၵွႆ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတင်းမူတ်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼင်ႇၼၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းၵႄႈပၢင်ႇဢူႈလူင်လႄႈ ၼွင်ၶဵဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်လၵ်ႉသွၵ်ႈ တဝ်ဢဝ်လၢႆၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းငိူင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်။ မိူဝ်ႈၼႂ်းဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်း လိူၼ်မေႊၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 12 ႁႅင်းၵူၼ်း 300 ပၢႆ ၶဝ်ႈယႃႉသွၵ်ႈ တဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 60 လင် တီႈမၢၼ်ႈၽုၺ်း (ပၢၼ်ႉပူၺ်း) လႄႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႉၵေႃႇထႅင်ႈ 40 လင်။ ဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ယၢၼ်ၵႆ 20 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယႃႉၽၵ်းတူလူင်လႄႈ ၽၵ်းတူပွင်ႇၵွႆသေၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶဝ်ႈ၊ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်လႄႈၽႃႈဝႆ ၶူဝ်းၼွၼ်း ဢိၵ်ႇတင်း TV လႄႈၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်တေႃႉမိူဝ်းၵႂႃႇတၢင်းပၢင်ႇဢူႈလူင်ၼႆ – ၼႂ်းၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး ဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ EORO 2 မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19-20/07/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ တၢင်းဝၢၼ်ႈတူင်ႈၸၢင်ႉလႄႈ ႁိမ်းႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်ႇ မၢႆ (1) တင်း ႁွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်း ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']
|
2025-07-22T15:00:00
|
https://shannews.org/archives/70031
|
လူမ်းလႅင်ႉ ၽတ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း သၢႆၾႆးၶၢတ်ႇ သျွတ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း 2 ၵေႃႉ
|
ဝၼ်းတီႈ 21/07/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်း လူမ်းလႅင်ႉ ၽတ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး တီႈပွၵ်ႉပႃႇလႅင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉႁၵ်းလူမ်ႉ တဵင်သႂ်ႇသၢႆၾႆးၶၢတ်ႇသေ သျွတ်ႉၺႃးၼုမ်ႇၸၢႆး 2 ၵေႃႉ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၾူၼ်တူၵ်းလူမ်းႁႅင်းသေ တူၼ်ႈမႆႉၼႆႉႁၵ်းလူမ်ႉသႂ်ႇသၢႆၾႆးၾႃႉ။ ဢဝ်သၢႆၾႆးၼၼ်ႉ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းသေ သျွတ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်း လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈလူမ်းလႅင်ႉ ၽတ်ႉၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉယႂ်ႇလူင် ႁၵ်းလူမ်ႉတဵင်သႂ်ႇသၢႆၾႆးၶၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉမွတ်ႇၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ လူမ်းလႅင်ႉ ၽတ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း “မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ ၾူၼ်လူင်လူမ်းလူင်မႃးႁႅင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉႁၵ်း၊ သၢႆၾႆးၶၢတ်ႇ။ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းၵေႃႈ ၾူၼ်တိုၵ်ႉတူၵ်းယူႇ။ လႅပ်ႈလူမ်းလႅင်ႉၼႆႉ တေၽတ်ႉၶဝ်ႈမႃးထႅင်ႈယူႇ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ လူမ်းလႅင်ႉၼႆႉ တေၽတ်ႉၶဝ်ႈမႃးထႅင်ႈတၢင်းၵဵင်းႁၢႆး၊ မႄႈသၢႆသေ ၶဝ်ႈမႃးထိုင်တၢင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ တႃႈလိူဝ်ႇ၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ မိူင်းတူၼ်လႄႈ တၢင်းမိူင်းပၼ်ႇ၊ လၢင်းၶိူဝ်း၊ ၵဵင်းတွင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉတေၸၢင်ႈလုပ်ႇထူမ်ႈႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ သင်ပဵၼ်လႆႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇဝႆႉ ၸွမ်းတီႈၶူင်ႈယၢၼ်းတီႈတႅမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉယူႇဝႆႉ တီႈလွတ်ႈၽေးၼႆ – ယူႇတီႈ ၾၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လူမ်းလႅင်ႉ ဝီႊၽႃႊဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တႄႇလတ်းၽၢၼ်ႇမႃးတၢင်းၾၢႆႇႁွင်ႇ ၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းၼၼ်ႉမႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လူမ်းလႅင်ႉၽတ်ႉၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်း ၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးႁႅင်း။ EORO 1 ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 24 ၼႆႉသမ်ႉ လူမ်းလႅင်ႉ ၽတ်ႉၶဝ်ႈထိုင် တၢင်းၼေႇပျီႇတေႃႇ၊ တႃႈၵုင်ႈ၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ ပႃႇၵိူဝ်၊ မၵူၺ်း၊ ဢေႇရႃႇဝတီႇ၊ တၼၢဝ်းသီ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင်၊ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ မိူင်းမွၼ်းလႄႈ မိူင်းတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ၸွမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၾူၼ်လူင် တေၸၢင်ႈတူၵ်းႁႅင်းထႅင်ႈၼႆ – ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၾၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
|
['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-22T12:00:00
|
https://shannews.org/archives/70026
|
ႁိူဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၺႃးယိုဝ်းၼႂ်းၼမ်ႉၵဵဝ် လူႉၵွႆ 3 လမ်း
|
ႁိူဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈတႃႈၼမ်ႉ ၵေႃးဝဵၼ်ႇ (ဂေါဝိန်ဆိပ်ကမ်း) ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ဢၢၼ်းတေ ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းၶၢင်ၼၼ်ႉ ၺႃးယိုဝ်းပွတ်းတၢင်း၊ ႁိူဝ်းသိုၵ်း လမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ႁိူဝ်းဢွၼ်ႇ 2 လမ်း ၺႃးၾႆးမႆႈလူႉၵွႆၵႂႃႇၼႆ – တပ်ႉၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20/07/2025 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 ၼႆႉ သၢႆသိုၵ်းတပ်ႉၼမ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁိူဝ်း 14 လမ်း လုၵ်ႉတီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇ လတ်းဝဵင်းမတ်တရႃႇ၊ ၸၢင်ႉၵိုဝ် (စဉ့်ကူး)၊ ဝဵင်းၽိတ်ႉၶျၢင်း (သပိတ်ကျင်း) ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၶိုၼ်ႈၸွမ်းၼမ်ႉၵဵဝ်၊ ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ Y-12 ၵေႃႈ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇသွင်ၾင်ႇၼမ်ႉၵဵဝ်သေ ယိုဝ်းတိုၵ်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 20 ပၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 20 ပၢႆ။ ယူႇတီႈ တပ်ႉၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ဝဵင်းလိူဝ်ႇ လႆႈငွႆးယိုဝ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူဝ်းသိုၵ်း ၾႆးမႆႈလူႉၵွႆၵႂႃႇ 3 လမ်း ဝႃႈၼႆ။ EORO 1 ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ်တႄႉ ထတ်းသၢင်ဝႆႉဝႃႈ – ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇသုမ်း ဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၵၼ်တင်း တပ်ႉသိုၵ်းၶၢင်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၢၼ်းထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ႁႅင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းသၢႆၼမ်ႉၵဵဝ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Irrawaddy ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']
|
2025-07-22T11:00:00
|
https://shannews.org/archives/70020
|
ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် သိုၵ်း KNDF ပၼ်ၾၢင်ႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၾၢင်ႉယူႇသဝ်း
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ် ထႅမ်ႁႅင်းမၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽရူသူဝ်ႇ မိူင်း ယၢင်းလႅင် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉသေ တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် KNDF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၾၢင်ႉယူႇသဝ်း ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 19 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ မွၵ်ႈ 6 မူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်း မႃးဝၢင်းပၼ်တၢင်းၵိၼ်ယႅမ်ႉလႄႈ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းသွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း မၢႆ 14 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽရူသူဝ်ႇ မိူင်းယၢင်းလႅင်။ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယၢမ်ႈထႅမ်ႁႅင်းမၢၵ်ႈမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉမႃးသူင်ႇ ၼႂ်းဝၢင်းႁူင်းႁဵၼ်းသွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း လၢမ်းယိုဝ်းၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈၾၢင်ႉၵၼ်ၵႂႃႇမႃးယူႇသဝ်းၼႆ ၸုမ်းသိုၵ်း KNDF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ EORO 2 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽရူသူဝ်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉႁူင်းႁဵၼ်းသွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း မၢႆ 14 ၊ တပ်ႉၵွင် 428 (ခမရ – ၄၂၈) လႄႈ 531 (ခမရ – ၅၃၁) ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၽရူသူဝ်ႇ – ဝေႃးလၶႄႉ ၼႆယဝ်ႉ။
|
['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-22T10:00:00
|
https://shannews.org/archives/70010
|
ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ပဵၼ်ဝဵင်းၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉသုတ်း ၼႂ်းၵုၼ်ဢေႊသျႃႊ တႃႇပီ 2025
|
မႅၵ်ႉၵသိၼ်း Travel + Leisure ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းသေ ႁၢႆးငၢၼ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ မိူင်းထႆးၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉသုတ်း ၼႂ်းၵုၼ်ဢေႊသျႃႊ တႃႇပီ 2025 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ မႅၵ်ႉၵသိၼ်း Travel + Leisure ၼႆႉ လုမ်းပၵ်းဝႆႉ တီႈဝဵင်းလူင်ၼိဝ်းယွၵ်ႉ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ။ လႆႈတွင်ႈထၢမ်ဝႆႉ ၵူၼ်းတီႈတွင်ႈတဵဝ်းၼိူဝ်လုမ်ႈၾႃႉ ႁူဝ်ၵူၼ်း 1 သႅၼ် 8 မိုၼ်ႇပၢႆသေ ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းဝႆႉ။ တႃႇတေမၵ်းမၼ်ႈလႆႈ ဝဵင်းဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉသုတ်းၼႆႉ လႆႈဝူၼ်ႉသွၼ်ႇပႃး ဢွင်ႈတီႈၸၼ်ၸႂ်ၵူၼ်း ၼွၵ်ႈမိူင်း၊ လွင်ႈယဵၼ်ႇငႄႈ၊ ၶွင်ၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ၊ ၶူဝ်းၶွင်ပၢႆးၶၢႆ၊ လွင်ႈၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈလႄႈ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းၵတ်းယဵၼ် ဢၼ်မီးသၼ်လွႆယၢဝ်းလူင် လွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ငဝ်ႈဝဵင်း မိူင်းလၢၼ်ႉၼႃးမိူဝ်ႈၼၼ်ႉသေ ဝတ်ႉၵျွင်းပုတ်ႉထ၊ ဢွင်ႈတီႈယဵၼ်ႇငႄႈၵိုၵ်းပိုၼ်းၼမ်လိူင်ႇ၊ လႆႈယၵ်ႉယဵမ်ႈႁၼ်ပႃး တၢင်းႁၢင်ႈလီၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်သၽႃႇဝ ဝႃႈၼႆ။ တႃႇပီ 2025 ဝဵင်းဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉသုတ်း လိူၵ်ႈပဵၼ်ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ၊ ထီႉသွင်သမ်ႉပဵၼ် ဝဵင်းတူဝ်ႇၵဵဝ်ႇ မိူင်းၵျပၼ်ႊလႄႈ ထီႉသၢမ်သမ်ႉ ပဵၼ်ဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ မိူင်းထႆး။ EORO 1 မိူင်းထႆးၼႆႉ ၵၢၼ်တွင်ႈတဵဝ်း ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း မႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈပီ 2019 ဝၢႆးတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ၽႄႈလၢမ်း လွင်ႈၶႅၵ်ႇတွင်ႈတဵဝ်းၶဝ်ႈလႄႇၼႂ်းမိူင်းထႆး ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇတင်းၼမ်။ ၼႂ်းပီ ၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း တေၼမ်မႃးၶိုၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇၵွၼ်ႇထိုင် 2019 ၼၼ်ႉ မုင်ႈမွင်းဝႆႉယူႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Khaosod English ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-21T23:37:01
|
https://shannews.org/archives/70002
|
လုၵ်ႈဢွၼ်ႇပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ဢမ်ႇမီးႁူင်းႁဵၼ်း လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် KNDF ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တႄႇၸဵမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၽွင်း ပီ 2021 မႃး ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပၢႆႈယဝ်ႉပၢႆႈထႅင်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းၼွၼ်း၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈမႃးၼႆႉ မီးမႃး 4 ပၢႆယဝ်ႉ ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မဵတ်ႉတႃႇယွင်ႇၶျီႇ (မေတ္တာရောင်ခြည်) တီႈလႅၼ်လိၼ် တႆး- ယၢင်းလႅင် ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တေသၢင်ႈႁူင်းႁဵၼ်း တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼႆလႄႈယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်ႈ – တီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမဵတ်ႉတႃႇယွင်ႇၶျီႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး-ယၢင်းလႅင် ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈပီၵၢႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၶဝ်လႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႁဵၼ်းလိၵ်ႈ တၢင်းဝၢၼ်ႈပီႇၵိၼ်းပုၼ်ႉ ။ သဵၼ်ႈတၢင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလီ ၊ ပေႃးပဵၼ်ၶၢဝ်းၾူၼ် သဵၼ်ႈတၢင်း ပဵၼ်ဢုင် ၊ ပဵၼ်ၵူမ်ႇ လၢႆလၢႆ ၊ တၢင်းၵေႃႈယၢပ်ႇ ၵႆၵေႃႈၵႆ ၊ ပေႃးတေသူင်ႇတင်းရူတ်ႉၶိူင်ႈသမ်ႉ ၼမ်ႉမၼ်းရူတ်ႉၵႃႈယႂ်ႇၼႃႇ ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ႁႂ်ႈမၼ်းသၢင်ႇထုၵ်ႇၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေသၢင်ႈ ႁူင်းႁဵၼ်းမႂ်ႇတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႄႈ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ႇဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်ႈလဵဝ် တီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မဵတ်ႉတႃႇယွင်ႇၶျီႇ ၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်တေၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉငဝ်ႈလႄႈ ၸၼ်ႉၵၢင် ႁူမ်ႈၵၼ်တၢင်းမူတ်းမီးယူႇ 40 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ တလဵဝ်တွၼ်ႈတႃႇႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉမီးဢၼ်မုင်းမၼ်းၵူၺ်း ၊ လူဝ်ႇဢၼ်ၵင်ႈမၼ်းလႄႈ တီႈၵဵပ်းၼမ်ႉထႅင်ႈ ၊ ယဝ်ႉလူဝ်ႇၽႃတႃႇၵင်ႈ ၊ ၽႃႈယၢင်ႁႄႉၾူၼ် လႄႈ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ပေႃးတေၵဵပ်း တီႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇမီးငိုၼ်း ၊မၢင်ၵေႃႉတႃႇၵိၼ် ၶဝ်ႈ ၶဝ်တင်းဢမ်ႇမီး ”- ဝႃႈၼႆ ။ လိူဝ်ႇၼၼ်ႉ လူဝ်ႇငိုၼ်းတွင်းတႃႇတေၵမ်ႉထႅမ်ပၼ် မေႃသွၼ် ၊ ၶူးသွၼ် လႄႈ လူဝ်ႇငိုၼ်းတႃႇၸႂ်ႉၸၢႆႇၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းပႃး ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ႁူင်းႁဵၼ်းတေသၢင်ႈမႂ်ႇ ဢွင်ႈတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမဵတ်ႉတႃႇယွင်ႇၶျီႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး-ယၢင်းလႅင် ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢမ်ႇလႆႈႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈမႃးၵေႃႈမီးတင်းၼမ် ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မေႃသွၼ်ၸိူဝ်းသွၼ်ပၼ် တီႈပၢင်သဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၊ လွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ် တင်းၼမ်ဝႃႈၼႆ။ မေႃသွၼ် CDM ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ၵႆႉပွႆႇမၢၵ်ႇ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် လွၵ်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵူဝ်။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ၽွင်းပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ၸဵမ်မေႃသွၼ်လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မီးလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉၼႃႇ။ လႆႈမႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈတႄႉတႄႉ ”- ဝႃႈၼႆ ။ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းယၢဝ်းယဝ်ႉလႄႈ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈယၢပ်ႇမႃးၵူႈဝၼ်း ၊ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသႅၼ်းၼုမ်ႇ ၵမ်ႈၼမ်ဢမ်ႇသိုပ်ႇ ႁဵၼ်းလိၵ်ႈသေ ဢွၵ်ႇႁႃၵၢၼ် တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ လဵင်ႉလူၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း – ၼႆယဝ်ႉ ။ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉဢမ်ႇမီးလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းသူင်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈႁဵၼ်းလၢႆး ၊ တွၼ်ႈတႃႇမေႃသွၼ်ၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်တႃႇသွၼ်ပၼ်လိၵ်ႈလၢႆးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တင်းၼမ်တင်းလၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်ႈ – ႁူင်းႁဵၼ်းတေသၢင်ႈမႂ်ႇ ဢွင်ႈတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမဵတ်ႉတႃႇယွင်ႇၶျီႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး-ယၢင်းလႅင် မေႃသွၼ်ႁဵတ်း CDM လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“လွင်ႈယႂ်ႇမၼ်းတႄႉ မေႃသွၼ်ၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းလိူၼ်ၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ၊ ပေႃးဢမ်ႇ မီးငိုၼ်းပၼ်ၵေႃႈတႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်းၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၊ ပေႃးဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈ ၵုမ်ႇထူၼ်ႈတႄႉ ယၢပ်ႇတွၼ်ႈတႃႈမေႃသွၼ်တႄႉတႄႉ ၊ ပဵၼ်မေႃသွၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ယိင်ႈၶႅၼ်းလူဝ်ႇငိုၼ်းၶႃႈဢိူဝ်ႈ ”- ဝႃႈၼႆ ။ မေႃသွၼ်ၸိူဝ်းဢၼ်သွၼ်ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈလႅၼ်လိၼ် တႆး- ယၢင်းလႅင် ၼႆႉမၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇလႆႈတင်း ၵမ်ႉၸွႆႈသင်ၵေႃႈမီး ၊ မၢင်ၸိူဝ်း လႆႈငိုၼ်းလိူၼ် ၼိုင်ႈလိူၼ် 3 မိုၼ်ႇ ထိုင် 5 မိုၼ်ႇ ပျႃးၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ ။ တေႃႇထိုင် လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ပီ2024 ၼႆႉတႄႉ ယူႇတင်း ၶွင်ႇသီႇၵိူဝ်းၵုမ် မိူင်းယၢင်းလႅင် IEC ၸွႆႈထႅမ်မေႃသွၼ် ယူႇသေတႃႉ ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉတႄႉဢမ်ႇပႆႇလႆႈတင်းၵမ်ႉၸွႆႈသင် ဝႃႈၼႆ ။ EORO 2 ပေႃးၶၢတ်ႇလွင်ႈၵမ်ႉထႅမ် ၸိူဝ်းၼႆႉႁိုင်ၸိုင် ၸၢင်ႈသုမ်း မေႃသွၼ်ဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉလႄႈ ၸၢင်ႈလႆႈသုမ်းပႃး သုၼ်ႇႁဵၼ်းပၺ်ႇၺႃႇတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၊ ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းဢၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၵေႃႈ ၸၢင်ႈဢႄႇၵႂႃႇၼႆ မေႃသွၼ်ႁဵတ်း CDM လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ ။
|
['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-07-21T23:03:46
|
https://shannews.org/archives/69998
|
ၵၢင်ႉၵႄႇၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တႃႇၵမ်ႉၸွႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ
|
တႃႇၵမ်ႉၸွႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆသေ ၵၢင်ႉၵႄႇၵဵပ်းငိုၼ်းတီႈၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၊ ၶၢၼ်းၵူၼ်းမိူင်း သူင်ႇႁေႃႇၶဝ်ႈပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မႃးပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသိမ်ႇ( သိမ်ကုန်း)ၼၼ်ႉထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ ဝၼ်းတီႈ 19/07/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းမွၵ်ႈ 30 ၶဝ်ႈတဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵုင်းသိမ်ႇ တီႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တဵင်ၵႂၢမ်းၼၵ်းဝႆႉလွင်ႈဝႃႈ ႁၢမ်ႈတိတ်းတေႃႇၵမ်ႉထႅမ်ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ တေလႆႈၸွႆႈထႅမ်ၸုမ်း ၵမ်ႉထႅမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ – ၶဝ်ႈပၵ်းပၢင်သဝ်း ယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သူင်ႇႁေႃႇၶဝ်ႈ ၸွၵ်းၽၵ်းပၼ်ၶဝ်ၵူႈဝၼ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸၢႆးဢႃယု 40 ပီ ၸဝ်ႈၼႃးယူႇဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးယူႇတီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈမီး 3 ဝၼ်းယဝ်ႉ ၊ ၶဝ်မႃးပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈ တၢင်းၵုင်းၽြႃး ၵုင်းသိမ်ႇ ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈၵႂႃႇသူင်ႇပၼ်ႁေႃႇၶဝ်ႈၸွၵ်းၽၵ်း တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယမ်ႉ ၵူႈဝၼ်း ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉၶဝ်ၶၢၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႆႉဝႃႈ – တေလႆႈၵဵပ်းငိုၼ်းၵၼ်သေမႃးပၼ်ၶဝ် တႃႇၵမ်ႉၸွႆႈၶဝ် ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈ 5 သႅၼ်ၼႆထႅင်ႈ ၊ တွၼ်ႈတႃႇႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉ ပေႃးၶဝ်ၶဝ်ႈမႃးယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေဢိတ်းလႆႈၵူဝ်ႇႁႅင်းၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းမႃးပၵ်းတပ်ႉယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၵႆႉလၼ်ႇၵွင်ႈ ယိုဝ်းလွၵ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ် ။ ၾၢႆႇတၢင်း ဝၢၼ်ႈမျႃႉတဵင်းတၢၼ်ႇ ၊ မျႃႉၸေႇတီႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃးထႅင်ႈတင်းၼမ်။ ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ လႅင်းၾူၼ်ႊ လႅင်းဢိင်ႊတႃႊၼဵတ်ႊ ၵေႃႈၶၢတ်ႇၵမ်းလဵဝ် ဝႃႈၼႆ ။ ယိင်းသၢဝ်သႅၼ်းပၢၼ်ဢႃယု 20 ပၢႆ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တလဵဝ် တၢင်းဝၢၼ်ႈမျႃႉတဵင်းတၢၼ်ႇ ၊ မျႃႉၸေႇတီႇ ၼၼ်ႉလႅင်းၾူၼ်ႊၶၢတ်ႇဝႆႉ ၊ ၵပ်းသိုပ်ႇႁႃၽႂ်ဢမ်ႇလႆႈ ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈမႃးၵူႈဝၼ်း ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပၵ်းတပ်ႉ ဝႆႉတီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇမႃးလွတ်ႈလႅဝ်း”- ဝႃႈၼႆ ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11/6/2025 ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇ 3 ၵေႃႉ။ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇလႆႈတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမႃး ၾၢႆႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းဝၢၼ်ႈမျႃႉတဵင်းတၢၼ်ႇလႄႈ မျႃႉၸေႇတီႇ သေတူင်ႉၼိုင်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃး – ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသုၵ်ႉႁူသုၵ်ႉၸႂ်ယူႇၵူႈဝၼ်း- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တီႈဝၢၼ်ႈၼပၢၼ်းၵျီး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈပၵ်းတပ်ႉဝႆႉသေ ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းၶဝ်ႈၵူၼ်းဢွၵ်ႇဝဵင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၊ ပေႃးတေဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈၵူၺ်းၵေႃႈ ၶဝ်ယွၼ်း မၢႆၾၢင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႆႉ – ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပၢၼ်းၵျီးလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 17/7/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း ၸုမ်းပိဝ်ႇသေႃးထီး (ၶွၼ်ႉတဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ) ႁွင်ႉဢဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသိမ်ႇ(တဵင်ႇၵူင်း) သေလွၵ်ႇငိုတ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လုမ်းလႃးတူၺ်းလူ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် ၸုမ်းပိဝ်ႇသေႃးထီး (ၸုမ်းၶွၼ်ႉတဝ်ႉ- ၽူႈပၼ်ၶၢဝ်ႇၶဝ်) ၊ ပေႃးပိဝ်ႇသေႃးထီး ပဵၼ်ၵႂႃႇသေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေၺႃးၵိၼ် ဝႃႈၼႆ ပႃး။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-07-22T13:00:00
|
https://shannews.org/archives/69992
|
ၵၢၼ်တိုၵ်း ဢၼ်ဢမ်ႇပႃးၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇၵိူင်းၵေႃႈတၵ်းၸၢႆႉ
|
တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA လႆႈပွႆႇၽႃႈၶိုၼ်းတွင်းၶမ်း၊ ၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ဢၼ်လီလႆႈဢဝ်ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ် မူၼ်ႉမႄးၵႂႃႇမီးယူႇသီႇႁႃႈၶေႃႈၼႆ လႆႈႁၼ် Legal Aid Network ႁဵတ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18 ၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆ။ ပေႃးႁုပ်ႈတူၺ်းၶၢဝ်ႉၶၢဝ်ႉတႄႉ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်လွၵ်းလၢႆးမႂ်ႇ တႃႇလူပ်းၸိူင်းၵျေႃႇၵျေႃႇမူၼ်ႈမူၼ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ TNLA လႆႈပွႆႇပၼ်ၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉလွင်ႈတၢင်းလူင်သီႇၶေႃႈ – 1) ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ PDF ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇသႂ်ႇမႃႇသႂ်ႇႁႅင်းၸွႆႈထႅမ်မိူၼ်ၵဝ်ႇ။ 2) ၼႃႈလိၼ်ဢိူင်ႇ ၊ ဝဵင်း ဢၼ်ၶိုၼ်ႈသိုၵ်းတိုၵ်းသိမ်းလႆႈမႃးၼၼ်ႉ TNLA မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၶွင်တူဝ်ၵဝ်ႇ ၸုမ်းလဵဝ်ပိူင်ႇငမ်းသေ ဝၢင်းတမ်းဢုပ်ႉပိူင်ႇႁင်းၶေႃဢမ်ႇၵႃး မွၵ်ႇႁွင်ႉပႃးၸိူဝ်းပေႃႈၵႃႉ ႁႂ်ႈလႆႈမႃးလူင်းတိုၼ်း။ 3) ယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈၵမ်ႉယၼ်ႁၼ်လီ တီႈၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ။ 4) ယွၼ်ႉၾၢႆႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽိုတ်ႉၸိုၼ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃႇႁႅင်း ၵႃႈမီးၵႃႈပဵၼ်သေလေႃႇတိုၵ်း ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပႅၵ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၼႆၵေႃႈ ပေႃးၶိုၼ်းမူၼ်ႉမႄးလႅၵ်ႈလၢႆႈလႆႈ လၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၶၼ်ဝႆးသုတ်းၸိုင် ၸၢင်ႈတေၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈ ငဝ်းလၢႆးမၢႆၼိုင်ႈတေႃႇသၢမ်ၼၼ်ႉယူႇ ၶိုၼ်းဝႃႈၼႆထႅင်ႈ။ ၶေႃႈဢၢင်ႈၶဝ် မီးယူႇသီႇႁႃႈၶေႃႈ။ ၼိုင်ႈတႄႉ ၵၢၼ်ပိုတ်းတိုၵ်းတေႃႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၵမ်ႉၵႅမ်ၼိူဝ်လွင်ႈၾိင်ႈမိူင်းသုမ်ႇငမ်းယူႇ။ သွင်ၸမ်ႉ TNLA မီးၸႂ်ၶႂ်ႈလႆႈၸႄႈမိူင်းၼႆႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ်သုၼ်ႇလႆႈတူဝ်ၵဝ်ႇယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၶတ်းၸႂ်ပွင်သၢင်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈယိုၼ်ယၼ်မၵ်းမၼ်ႈၼိူဝ် သုၼ်ႇလႆႈၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၶိူင်ႈပိူင်ၵိုၵ်းပိုၼ်း ၶွင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတၢင်ႇၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ သၢမ်ၵေႃႈ ၼႃႈလိၼ်တဢၢင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉမီးၼႂ်းၸႄႈမိူင်းတႆးဝႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ယူႇ၊ ပႆႇပႃႈလႆႈၶၢမ်ႇမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၸႄႈမိူင်းႁင်းၶေႃ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၼိူဝ်ၼႃႈလိၼ် ၸိူဝ်းတိုၵ်းသိမ်းလႆႈၼၼ်ႉတင်းသဵင်ႈ (ႁူမ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်တႃႇၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈ) လီလႆႈဢုပ်ႇၵုမ်ၸွမ်း ၸုမ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ၸုမ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းပဵၼ်ပိူင်လူင်ၼႂ်း မိူင်းတႆးၼၼ်ႉယူႇ။ ၶေႃႈတီႈသီႇတႄႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ PDFs လႂ်၊ ၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ပွတ်းထုင်ႉလိၼ်ပဵင်းလႂ်ၵေႃႈ လႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းတိုၵ်းၸွႆႈမႃးၼႆလႄႈ ၵိုင်ႇလီၼပ်ႉယမ် မၵ်းမၼ်ႈယွင်ႈၵုင်ႇယေႃးမုၼ်ၶဝ်သေ ပၼ်ပႃးတၼ်းႁဵင်း ၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈ ယႃႇပေလိုမ်းၵေႃႉၵေႃႇတေးၼႃး။ ယွၼ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်းယၢင်ႇလဵဝ်ၵူၺ်း တေၵူၼ်ႇမူၺ်ႉပႅတ်ႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ ၾၢႆႇလင်ၵၢၼ်တိုၵ်းၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈဢဝ်လၢႆးၵၢၼ်မိူင်းသင်ႉလင်ဝႆႉ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၾိင်ႈမိူင်းသုမ်ႇငမ်း ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၶေႃႈမုလ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေၼႄႉၼွၼ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ်တေပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႆႈသေ မီးလွင်ႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ သမ်ႉတေလႆႈဢဝ်တႅမ်ႈသႂ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းလၵ်းမိူင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႊတရႄႊ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊလႄႈ လၵ်းမိူင်းၸႄႈမိူင်းၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ TNLA ၼႆႉ ႁပ်ႉႁဵတ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈၸိူင်ႉၼင်ႇဝႃႈမႃးၼႆႉ ၽဵင်ႇၽဵၼ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ ၵႃႈတၵ်းတေလႆႈႁူမ်ႈ မိုဝ်းပႆယၢင်ႈၸွမ်းတင်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၵၢၼ်မိူင်းႁႅင်းယႂ်ႇလႂ်၊ ၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉႁႅင်းယႂ်ႇလႂ်၊ ၸုမ်းပွင် ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁႅင်းယႂ်ႇလႂ်ၶဝ် မိူဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵၼ်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈယိုတ်းလႆႈၶိုၼ်းၼႃႈလိၼ် ဢၼ်လႆႈပွႆႇသုမ်းၼၼ်ႉသေ ပေႉပုၼ်ႈလႆႈၼိူဝ်ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ Legal Aid Network တဝ်ႉ ၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တီႈၼႆႈ မီးမႃးၶေႃႈထၢမ် သွင်သၢမ်ၶေႃႈယဝ်ႉ။ ၶေႃႈထၢမ်တီႈၼိုင်ႈ ယွၼ်ႉသင် Legal Aid Network ဢမ်ႇၼပ်ႉသၢင်ႈပႃးၵၢၼ်မိူင်း ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ ၶွင်မိူင်းၶႄႇ။ ႁွႆးဝႃႈ TNLA ပႃးၸဵမ် ဢူၺ်းလီမၼ်းသွင်ၸုမ်းၼႆႉ ယၼ်ၼိူဝ်မိူင်းၶႄႇ လပ်းႁူလပ်းတႃပၼ်သေ ၸင်ႇပဵၼ်တူဝ်ပဵၼ်တိၼ်ႇမႃးၼႆ ႁူႉၵၼ်ယူႇတင်းမိူင်း။ ၽိူဝ်ႇဢွင်ႇပေႉမႃးတၢၼ်ႇတၢၼ်ႇ ဢၢင်ႈၶဝ်ႈလူမ်ႇပႃး ႁူဝ်ပၢင်ႇမေႇမဵဝ်ႉလႄႈ မၼ်းတလေးၼႆ ယွၼ်ႉမိူင်းၶႄႇႁၢမ်ႈလႄႈ ၸင်ႇယိုဝ်ႈယိုတ်းၵႂႃႇ။ MNDAA လႆႈပၼ်ၶိုၼ်း လႃႈသဵဝ်ႈၼႆၵေႃႈ ပဵၼ်ၸွမ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်မိူင်းၶႄႇၵူၺ်းၼႆ ဢဝ်ၸဵမ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ယင်းတေႁူႉလႃႈ။ ၵၢၼ်မိူင်းၼေႇပျီႇတေႃႇ ၸဵမ်တင်းၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇဢမ်ႇၵႃး ပႃးၸဵမ် လိူင်ႈၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ တၢင်းမျႃႉဝတီႇ မိူင်းယၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႂ်၊ လွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းထႆး ၼႂ်းၵႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉလႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး လႆႈႁူဝ်ၶႆႈယူႇၸိူဝ်းၼႆႉလႂ် ၸွင်ႇလွတ်ႈၼႂ်းၶွပ်ႇလွၵ်း ၽႅၼ်သၢႆၸိူင်းမိူင်းၶႄႇႁိုဝ်ၼႆ ပေႃးတဝ်ႉၼႄၵၼ် ယူဝ်တေၵႃႈလႆႈယိုၼ်ၵႄႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႄႈဢမ်ႇ ၸၢင်ႈလွတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၶေႃႈၼပ်ႉသၢင်ႈၼိူဝ် ၵၢၼ်မိူင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇဢမ်ႇၵႃး ပႃးမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ ၸဵမ်မိူင်းမၢၼ်ႈတင်းလုမ်ႈ တေႃႇထိုင်မိူင်းလူၵ်ႈလုမ်ႈတင်းၵမ်ႇၽႃႇၼႆႉ ပေႃးဝဵၼ်ႉဝႆႉမိူင်းၶႄႇသေ ၼပ်ႉသၢင်ႈတႄႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႆႈ။ ဢၼ်လီထၢမ်ၵၼ်ထႅင်ႈတႄႉ ပုၼ်ႈတႃႇ TNLA တေဝၢႆႇဝၢၵ်ႈႁူၼ်လင်မႄးၶိုၼ်းလၢႆးၵၢၼ်လႄႈ လၢႆးဝႆႉဝၢင်းၸႂ်ၼိူဝ် ၸုမ်းၸၢဝ်းဢူၺ်းလီ ၸိူဝ်းႁူမ်ႈတိုၵ်းႁူမ်ႈတၢႆမႃးၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၸိူဝ်းႁူမ်ႈယူႇသဝ်း လူၺ်ႈၵၼ်မႃး ႁူဝ်သိပ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီမိူင်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၸိူဝ်းလႆႈပိၼ်ႇပႆႇၵုမ်ႉ ၸွႆႈၵၼ်မႃးၼၼ်ႉလႄႈသင် ဝႆႉဝႃႈပႆႇတူၵ်းလိုၼ်းသေတႃႉ တေၵိုင်ႉၵၢင်ႉၵဵင်ႈသႂ်ၵႂႃႇ ၼႆ ၸွင်ႇတေပဵၼ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈႁိုဝ်။ ယဝ်ႉသမ်ႉ လိူင်ႈပၼ်ႁႃ ၼႂ်းၵႄႈ NUG လႄႈ ယူင်ႉယႂ်းၶွင်မၼ်း ဢၼ်ၵိူတ်ႇယႂ်ႇယူႇယႂ်းယႂ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းၶိဝ်းၼႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇတေဢမ်ႇမႃးပဵၼ် လွင်ႈၼၵ်းၼႃပႃးပၢၼ်ႈ တႃႇၶွတ်ႇ ၽၼ်ႈၵၼ်ၶိုၼ်း ၼႂ်းၵႄႈ TNLA လႄႈ ဢူၺ်းလီၶဝ်ႁိုဝ်၊ ၼႆႉၵေႃႈ ၸွင်ႇတေၸၢင်ႈၸိူမ်ႈၶႆၵၼ် ၶိုၼ်းငၢႆႈငၢႆႈႁိုဝ်ၼႆ တႃႉလီၶႆႈၸႂ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇၵၼ်ပႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၸင်ႇၼၼ် ၵၢၼ်တိုၵ်းဢၼ်ဢမ်ႇပႃးၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇၵိူင်းၵေႃႈတၵ်းၸၢႆႉယဝ်ႉ ၶႂ်ႈဝႃႈၼႆယူႇဢေႃႈ။
|
['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']
|
2025-07-21T21:33:46
|
https://shannews.org/archives/69989
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉ ၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ၶိုၼ်ႈၼႃႈသိုၵ်း ၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်း မီးၵႂႃႇ 7 မိုၼ်ႇၵေႃႉ
|
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (NUG) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢဝ် “ပၵ်းပိူင်ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း” ပဵၼ်ၶေႃႈဢၢင်ႈသေ တဵၵ်းတဵင် ၸီႉသင်ႇ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းမီးဢႃႇယု 18 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ၵႂႃႇၾိုၵ်း ၵၢၼ်သိုၵ်း တင်းမူတ်းမီးၵႂႃႇ 7 မိုၼ်ႇၵေႃႉယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸႅင်ႈပႃးဝႆႉဝႃႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွင်ႉၵူၼ်းမႃးၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ဢမ်ႇပႆႇလႆႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ဢၼ်ၶဝ် တတ်းမၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈၶဝ်ႈတီႉၺွပ်းၵူၼ်းၸၢႆးထိုင်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင် ၸွမ်းၵိဝ်ႇၸွမ်းတၢင်း ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း – လၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးပၵ်းမီးပိူင်ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႇ ဝၼ်းတီႈ 10 ပီ 2024 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၵ်းပိူင်ႁွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ သင်ႇႁႂ်ႈၵၢင်ႉၵႄႇ ၶၢၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်းၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႆမႃးတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်မီး 15 ၸုပ်ႈယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ ၼိုင်ႈၸုပ်ႈၼႆႉ လႆႈၵူၼ်းၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း 5000 ၵေႃႉ။ တင်းမူတ်းလႆႈ 75000 ၵေႃႉယဝ်ႉဝႃႈၼႆသေတႃႉ ပေႃးတူၺ်းဢၼ်ၶဝ်လူင်းၵဵပ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသမ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇမီးၵူၼ်း ဢဝ်ငိုၼ်း- ၼႆၵမ်ႈၼမ်ၵူၺ်းလႄႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉလႅပ်ႈတေဢမ်ႇထိုင်ၼင်ႇဢၼ်ၶဝ်တတ်းမၵ်းဝႆႉ- ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇ NUG ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ၾၢႆႇၼိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၵဵၵ်ႉလၢၼ်ႇသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းပိူင်ၸတ်းၵၢၼ်ၶေႃႈမုၼ်းသုၼ်ႇတူဝ်ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း (NSIMS) သေ ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမႃး။ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းလွၵ်းလၢႆးႁႂ်ႈတႅတ်ႈၼႅတ်ႈသေ ပႂ်ႉၺွပ်းဢဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်းၺႃး ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း လႄႇလမ်းႁႃႁွင်ႉ တဵၵ်းတဵင် ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းယူႇၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇ ပတ်းပိုၼ်ႉသေ မၢင်ၸိူဝ်းတူဝ်ၵူၼ်းလႆႈၵႂႃႇသေတႃႉ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ လႆႈဢဝ်ငိုၼ်းပၼ်တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ်ပျႃး ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ
|
['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-07-21T16:57:10
|
https://shannews.org/archives/69984
|
ၸုမ်းပၵ်းတႃလွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ ၶႄႇၸွႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်ႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈလူင်
|
ၶွင်ႊသီႊၵိူဝ်းၵုမ်ႇၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ SAC-M ဢွၵ်ႇၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ – ၶွမ်ႊမၼီႊ China South မိူင်းၶႄႇ ၸွႆထႅမ်ပၼ်ႁူင်းၸၢၵ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်ႈၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ ၶွင်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ (ကပစ ၂၁) တႃႇႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးမၢၵ်ႇလူင်တႃႇႁိူဝ်းမိၼ်လူင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ဝႃႈၼႆ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉဢွၵ်ႇမႃးဝၼ်းတီႈ 16/07/2025 ၼၼ်ႉမီးႁူဝ်ၶေႃႈဝႃႈ – ႁူင်းၸၢၵ်ႈ မရၼ- မိူင်းၶႄႇၸွႆႈထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႃႁဵတ်းၶိူင်ႈမၢၵ်ႇဢၼ်ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းယိုဝ်း – ၼႆသေ မီးပႃးသၢၵ်ႈသေႇလၵ်းထၢၼ်ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ။ ႁၢင်ႈ-ၽႅၼ်ႇတီႈၼႄ ႁူင်းၸၢၵ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 25 ဢၼ် ဢၼ်မႃးၵမ်ႉၸွႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႃႇႁႂ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁၢႆႉႁႅင်းယူႇမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ China South လႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ Hunan Vanguard ဢိၵ်ႇ ၶွမ်ႊပၼီႊ Chongqing Changan ။ ၸိူဝ်းၶဝ်ၼႆႉမႃးၸွႆႈပၼ်ၾၢႆႇထႅၵ်ႊၼီႊၶိူဝ်ႊတႃႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇမၢၵ်ႇလႄႈမႃးသွၼ်ပၼ်ပႃးၵူၼ်းၼႂ်းႁူင်းၸၢၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းၸၢၵ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်းမၢၵ်ႇၵွင်ႈလူင် (ကပစ ၂၁) ၼႆႉ မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသဵၵ်ႉၽိဝ်ႇ တိူင်းမၵူၺ်း။ ႁူင်းၸၢၵ်ႈၼၼ်ႉႁဵတ်းဢွၵ်ႇ မၢၵ်ႇလူင်သႅၼ်း 500 ပွင်ႇ (250 Kg FAE) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၼၼ်ႉပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တီႈႁူင်းၸၢၵ်ႈၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီၵၢႆပီဢွၼ် မီးၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇတၢင်းႁူႉလွင်ႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း ၸၢဝ်းၶႄႇၶဝ် မႃးၵုမ်းသေၸွႆႈႁဵတ်းပၼ်ယူႇၼႆၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမၢၼ်ႈ ပီႇပီႇသီႇ ၼင်ႇၼႆ။ EORO 1 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မီးႁူင်းၸၢၵ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမၢၵ်ႇၵွင်ႈၸိုၼ်းယၢမ်းတင်းမူတ်းမီး 25 ႁူင်း။ မီးတၢင်းဢွၵ်ႇၵေးၼမ်ႉၵဵဝ် 9 ဢၼ် မီးတၢင်းတူၵ်းၵေးၼမ်ႉၵဵဝ် 16 ဢၼ်။ ႁူင်းၸၢၵ်ႈ (ကပစ ၂၁ )ၼႆႉ ပဵၼ်ႁူင်းၸၢၵ်ႈယႂ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းပၼ်မၢၵ်ႇၵွင်ႈလူင် တႃႇၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်လႄႈႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ CDM လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇပီႇပီႇသီႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']
|
2025-07-21T15:41:57
|
https://shannews.org/archives/69980
|
သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉထပ်းၵၼ် ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝၼ်း
|
တႄႇၵၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝူင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵုမ်းၵမ် ဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ တိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ လူႉၵွႆတင်းၼမ်။ ဝၼ်းတီႈ 20 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း မွၵ်ႈ 10 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် ႁႅင်း 250 ပွင်ႊ တူၵ်းသႂ်ႇတၢင်း ဝၢၼ်ႈ တူင်ႈၸၢင်ႉ ႁိမ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉပႆလိၼ် ၶလယ 23 ( ခလရ -၂၃) ၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်း ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ မွၵ်ႈ 2 လၵ်းၼႆ ၼၢင်းယိင်းဢႃႇယု မွၵ်ႈ 30 ပီ ဢၼ်ယူႇဝႆႉတီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇတီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/07/2025 “ၶဝ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၵႂႃႇ သွင်ဝၼ်းထပ်းၵၼ် မိူဝ်ႈဝႃးႁႄ မိူဝ်ႈသိုၼ်း ။ မၢၵ်ႇၵႂႃႇတူၵ်းသႂ်ႇ တၢင်းၸိူဝ်းတပ်ႉၼၼ်ႉ။ ပဵၼ်တပ်ႉ ၵဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ တၢင်းပုၼ်ႉၼႆႉ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းႁႃႉ ဢမ်ႇတိူဝ်ႉၼႆတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်း။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇသဵၼ်ႈ တၢင်းပုၼ်ႉ။” မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ယၢမ်းတဵင်ႈၶိုၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ႁိမ်းႁူင်းႁဵၼ်း ၸၼ်ႉ ဢွၼ်ႇ မၢႆ (1) လႄႈ ႁွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်းၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵုမ်းၶင် သေတႃႉ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းၼႆ ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉၸွႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၼႂ်းၸုမ်းၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၵၢၼ်ၵူၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ၶဝ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တူၵ်းသႂ်ႇၺႃး ၼႂ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ။ ႁိမ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းယူႇလႄႈ ဢမ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ႁိူဝ်းမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယင်းတိုၵ်ႉပၼ်ႇလဵပ်ႈယူႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇထႅင်ႈလႄႈ ၶဝ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝဵင်းႁႄ ၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈ ယဝ်ႉ။” တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈတိုၵ်းဢဝ် ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်း ၸိူဝ်းတူၵ်းယူႇၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်းၵမ်မႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းမီးႁိူၼ်းယေး ယူႇၸမ် ႁိမ်းဢွင်ႈတီႈလုမ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၵဝ်ႇ ၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁတ်းယူႇတီႈႁိူၼ်းယေး ဝႃႈၼႆ။ EORO 2 ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႇၼႆႉၵွႆး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ မီးသီႇပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14 ယၢမ်းတၢမ်းၶမ်ႈ 5 မူင်းပၢႆၼႆႉ မၢၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ်တူၵ်းတႅၵ်ႇသႂ်ႇ ၵၢင်ဝဵင်းသီႇပေႃႉ တႃႇ 4 လုၵ်ႈ။ တိူဝ်ႉၺႃး ၾၢႆႇၼႃႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉၼဵင်ႈ လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း တၢႆၵႂႃႇ 2 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း ဢမ်ႇယွမ်း 5 ၵေႃႉ တႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ လႆႈမႆႈၸႂ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇယူႇဝႆႉတၢင်း ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ထုင်ႉသွင် ၵေး၊ ဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ ဢွၼ်ၵၼ် ၶၢမ်ႈၶူဝ်သီႇပေႃႉၵႂႃႇယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸွမ်းဝဵင်းၵဝ်ႇ၊ ပၢင်ႇၸဝ်ႈမိူင်း၊ ဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၼႂ်း ၼႃႈတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ၼႆယဝ်ႉ။
|
['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']
|
2025-07-21T18:00:00
|
https://shannews.org/archives/69972
|
ႁဵပ်းမိူဝ်ႇႁဵပ်းမီးၵွင်ႉပဵၼ်ႁိုဝ် တေႁဵတ်းႁိုဝ်ဝႄႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၵႄႈ
|
ပေႃးၾူၼ်ဢွၵ်ႇတူၵ်းသိၵ်းသိၵ်းမႃး ၽၵ်းပၵ်ႉၽၵ်းၼွႆးဢွၼ်ႇၵေႃႈႁုၼ်ႈမႃးတင်ႈမႃး၊ ႁဵပ်းဢွၼ်ႇ ၼေႃႇဢွၼ်ႇၵေႃႈမႅၼ်းမႃး ပဵၼ်ၶၢဝ်းတၢင်းၵိၼ်လိူင်ႇၼႆၵေႃႈဝႃႈလႆႈ။ ၼေႃႇၼႆႉပေႃးဢမ်ႇမီးၵေႃမႆႉ ယင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁႃလႆႈသေတႃႉ ႁဵပ်းၼႆႉၼႆႉၵႆႉဢွၵ်ႇ ၸွမ်းလႅၼ်သူၼ်လႅၼ်ႁႆႈ တိၼ်ႁူဝ်ႉတိၼ်ႁိူၵ်ႈ မီးႁိမ်းၸမ်တိၼ်ၸမ်မိုဝ်းၵူၺ်းလႄႈ ႁႃၵိၼ်ငၢႆႈ၊ သမ်ႉၵိၼ်ဝၢၼ်ထႅင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈပေႃးဢမ်ႇမေႃတူၺ်းဝႃႈပဵၼ်ႁဵပ်းလီႁႃႉႁဵပ်းမိူဝ်ႇၼႆၸိုင် ၽေးၵႆႉထိုင်သၢႆၸႂ်လူးၵွၼ်ႇ။ၵွပ်ႈၼႆပေႃးၾူၼ်ဢွၼ်ႇသိင်းမႃး ႁဝ်းၶႃႈထုၵ်ႇလီပၼ်ၾၢင်ႉၵၼ်လွင်ႈႁဵပ်းမိူဝ်ႇႁဵပ်းၵွင်ႉ။ ႁဵပ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၸၢင်ႈမိူဝ်ႇ၊ ပေႃးမိူဝ်ႇႁဵပ်းထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေလွတ်ႈတၢင်းတၢႆ။ ၼမ်ႉလႅမ်ႉ ဢရသႃႇႁဵပ်း ဢၼ်ၸဵမ်းဝၢၼ်ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဝ်း တိတ်းၸႂ်/ၸပ်းၸႂ် ၶႂ်ႈၵိၼ်ႁဵပ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁဵပ်းၽိူင်း၊ ႁဵပ်းၶဵမ်၊ ႁဵပ်းပူၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းလႆႈၸႂ်ၵိၼ်ၼမ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းမီးထႅင်ႈ ႁဵပ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းႁဝ်းၶၢမ်ႇသဵင်ႈငိုၼ်းသေ ဢွၼ် ၵၼ်သိုဝ်ႉၵိၼ် ယွၼ်ႉမၼ်းပဵၼ်ႁဵပ်း ဢၼ်လွတ်ႈၽေး ဢမ်ႇလူဝ်ႇလႆႈမႆႈၸႂ်သင်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးႁွတ်ႈထိုင်မႃး ၶၢဝ်းၾူၼ်ၵူႈပီ၊ ၶၢဝ်းႁဵပ်းလိူင်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵိၼ်ႁဵပ်းသေ မိူဝ်ႇၵွင်ႉႁဵပ်း ထိုင်တီႈလူႉသုမ်းသၢႆၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉမီးယူႇ၊ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်း မိူင်းတႆး၊ မိူင်းၶၢင်၊ မိူင်း ရၶႅင်ႇ လႄႈ ဢွင်ႈတီႈယၢၼ်ၵႆဝဵင်း ၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ယွၼ်ႉလွင်ႈပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၢႆး ယူႇလီၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁႅင်းဢေႇ၊ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ သင်ပဵၼ်ႁဵပ်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇႁိမ်းၶၢင်ႈႁိူၼ်းဢမ်ႇၼၼ် ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းသေ ၵႂႃႇႁၼ်မႅၼ်ႈ ၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်း၊ ၼႂ်းထိူၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ သင်ဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈႁဵပ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁူႉၸၵ်း၊ ဢမ်ႇယၢမ်ႈၵိၼ်ၸိုင် ဢမ်ႇ ထုၵ်ႇလီ လႃႈလီၵိၼ်။ သင်ၵႂႃႇၵိၼ်မႅၼ်ႈၺႃး ႁဵပ်းမိူဝ်ႇ/ႁဵပ်းမီးၵွင်ႉၸိုင် ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးထိုင်သၢႆၸႂ်။ ၽၵ်း ၼိုင်ႈမီႇ ၵူၺ်းၵေႃႈသင်ၵိၼ်ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸိုင် ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵႂႃႇတႃၶဝ်ႈၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼႆ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီၶဝ်ၵေႃႈ ယၢမ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉယူႇ။ ၾၢင်ႁၢင်ႈႁဵပ်း ၸိူဝ်းမီးၵွင်ႉ/ဢမ်ႇလီၵိၼ် – ႁဵပ်းၼၼ်ႉ သင်မိတ်းတူၺ်းသေဢွၵ်ႇမႃး ယၢင်သီၶၢဝ်(မိူၼ်သီၼမ်ႉၼူမ်း) သင်ဢဝ်ၵိူဝ်ဢွႆသႂ်ႇၼိူဝ်ႁဵပ်း ဢမ်ႇၼၼ် ဢဝ်ၸေႈၼမ်ႉၵိူဝ်သေ ႁဵပ်းယဵၼ်းပဵၼ် သီၶွၼ်ႇ၊ သီသွမ်ႇ ၊သီလမ် ၵႂႃႇ သင်ဢဝ်မိုဝ်း မိပ်ႇၽၼ်ႉတူၺ်းၵၢၼ်ႈႁဵပ်းသေ ႁဵပ်းၵွႆပဵၼ်ၽွင်ၵႂႃႇ ႁဵပ်းၼၼ်ႉ သင်ဢဝ်မိုဝ်းၽၼ်ႉ/မိပ်ႇတူၺ်းသေ ဢွၵ်ႇမႃးၼမ်ႉသီလႅင် သင်ဢဝ်မိတ်ႈထိူဝ်တူၺ်းၵၢၼ်ႈႁဵပ်းသေ ႁဵပ်းဢၼ်ထိူဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ယဵၼ်းပဵၼ်သီၶွၼ်ႇ၊ သီသွမ်ႇၵႂႃႇ ႁဵပ်း ၸိူဝ်းမီး သီသွမ်ႇ၊ သီလိူင်၊ သီလႅင် ႁိူဝ်ႈႁႅင်း ႁဵပ်းဢၼ်မီးလေႃးပႃးသီၶဵဝ်၊ ဢၼ်ပႃးၽွင်/မဵတ်ႉသီၶွင်ႇ ႁဵပ်းဢၼ်မီး မူင်ႈမႅင်းၸီးၵိၼ်ဝႆႉ ႁဵပ်းဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈ လပ်းသိုင်ႇႁႅင်း (ဢွင်ႈတီႈဢမ်ႇလႆႈသၢႆလႅင်း) ႁဵပ်းဢွၼ်ႇ ဢၼ်တိုၵ်ႉတႄႇဢွၵ်ႇမႃး (ယွၼ်ႉႁၢင်ႈၾၢင် ၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇႁဵပ်းပႆႇတဵမ်ထူၼ်ႈလီလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁူႉလႆႈဝႃႈႁဵပ်းလီၵိၼ် ဢမ်ႇလီၵိၼ်။ ယွၼ်ႉလၢမ်းၶၢတ်ႈယၢပ်ႇလႄႈ ဢမ်ႇ ထုၵ်ႇ လီၵိၼ်) ႁဵပ်းမၢင်သႅၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵွင်ႉတႃႇၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉသေတႃႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးတေႃႇၵူၼ်းသေ ၵေႃႉၵေႃႉယူႇလႄႈ သင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇႁူႉၸၵ်း၊ ဢမ်ႇယၢမ်ႈၵိၼ်ၸိုင် ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီလႆႈၵိၼ် ၾၢင်ႁၢင်ႈႁဵပ်းမိူဝ်ႇလႄႈႁဵပ်းဢၼ်ၵိၼ်လႆႈ တၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ်ၵိုၵ်းၵၼ်တင်း ႁဵပ်း မၢၵ်ႇဢၢင်ၶၢင်၊ ၶႆႇၵႆႇ၊ ၵူၺ်ႈ၊ ၼမ်ႉၼူမ်းၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း၊ ၼိူဝ်ႉပၢင်တၢႆး၊ ပူၶၢႆး(ဖောင်စီးကဏန်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်း ၵိၼ်ႁဵပ်းသေပဵၼ်ၵွင်ႉ(မိူဝ်ႇၵွင်ႉႁဵပ်း) သင်ၵိၼ်ၺႃး ႁဵပ်းမီးၵွင်ႉၸိုင် ငဝ်းလၢႆးလွင်ႈမိူဝ်ႇၵွင်ႉၼၼ်ႉ တေမီးဝႆႉယူႇ သၢမ်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ – ၶၵ်ႉတွၼ်ႈထီႉၼိုင်ႈ – မိူဝ်ႈၽွင်းၵိၼ်ႁဵပ်းယဝ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်း တွင်ႉတေၸဵပ်း၊ ဢမ်ႇလီယူႇလီသဝ်း၊ ဢေႃႉႁၢၵ်ႈ၊ တွင်ႉၵႂႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ် တေႁၢႆၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈထီႉသွင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဝ်း ထၢင်ႇၽိတ်းထၢင်ႇပိူင်ႈဝႃႈ တၢင်းပဵၼ်ႁၢႆၵႂႃႇယဝ်ႉ ၼႆယူႇ။ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းသမ်ႉ တေပဵၼ်ဝၢႆးလင်ၵိၼ်ႁဵပ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 48 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ တပ်းတေတႄႇလူႉ ၊ ပွတ်းတွၼ်ႈၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇ ၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းတေလူႉလႅဝ်သေ ၸၢင်ႈထိုင်တီႈ သုမ်းသၢႆၸႂ် ။ လွင်ႈမိူဝ်ႇၵွင်ႉၼႆႉ တေဢိင်ၼိူဝ် ၵွင်ႉႁဵပ်းႁႅင်းမွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်၊ လွင်ႈၵိၼ်ၼမ် ၵိၼ်ဢေႇၸိူဝ်းၼႆႉသေ တေ ၸၢင်ႈ မီးလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇ။ ဢၼ်ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉထႅင်ႈ လွင်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်ႁဵပ်းဢၼ်ႁဝ်းယၢမ်ႈ ၵိၼ် ယူႇသေတႃႉ သင်ဝႃႈၵႂႃႇၵိၼ်ၺႃးႁဵပ်းၸမ်ၼဝ်ႈ ႁဵပ်းၼဝ်ႈ ႁဵပ်းဢၼ် ပူၼ်ႉဝၼ်းၵႂႃႇႁိုင် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵွင်ႉလႆႈ မိူၼ် ၵၼ်။ ၾၢင်ႁၢင်ႈႁဵပ်းမိူဝ်ႇ ၾၢင်ႁၢင်ႈ မိူဝ်ႈၽွင်းၵိၼ်ၺႃးႁဵပ်းမီးၵွင်ႉ (မိူဝ်ႇၵွင်ႉႁဵပ်း) တွင်ႉၸဵပ်းတွင်ႉၵႅၼ်း ႁိူဝ်ႇဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇလီယူႇလီသဝ်း၊ ဢေႃႉႁၢၵ်ႈ တွင်ႉႁေႈတွင်ႉၵႂႃႇ လူမ်းၼၢဝ်ၶိုၼ်ႈ လိုမ်းတူဝ် ႁူဝ်ၶႆႈႁူဝ်မဝ်း တႃမူဝ်း(ဢမ်ႇႁၼ်ၸႅင်ႈလီ) ၵႂင်ပူၵႂပႃ ထူၺ်ႈၸႂ်ယၢပ်ႇ ၵမ်းၵမ်းတွင်ႉမႆႈၼမ်ႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႄႈၵွင်ႉႁဵပ်း လွင်ႈမိူဝ်ႇၵွင်ႉႁဵပ်း ၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၽေးထိုင်သၢႆၸႂ် ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈယူတ်းယႃ ယူႇ။ လွၵ်းလၢႆးယူတ်းယႃ ၸွမ်းႁိူၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉ မိူၼ်ၼင်ႇၵိၼ်ပၼ် ၵိူဝ်ဝၢၼ်၊ ၼမ်ႉထၢၼ်၊ ၼမ်ႉမၢၵ်ႇၽႃႈ၊ ၶႆႇၵႆႇ၊ မီႇႁေႃ ၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈဢေႃႉႁၢၵ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်းသေ ယူႇငၢႆႈလူမ်ၸႂ် ၵႂႃႇယူႇ။ သင်ၵိၼ်ပၼ်ၼမ်ႉထၢၼ် ဢုၼ်ႇဢုၼ်ႇသမ်ႉ တေၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်ၵွင်ႉငူၼ်ႉ တေဢမ်ႇၸိုမ်းၶဝ်ႈၼႂ်းၼိူဝ်ႉၼႂ်းလိူတ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေလွတ်ႈၽေးလီငၢမ်းၼၼ်ႉတႄႉ ထုၵ်ႇလီဢဝ်ၵူၼ်းပဵၼ် ၵႂႃႇယူတ်းယႃတီႈႁွင်ႈယႃ၊ ႁူင်းယႃၸိူဝ်းၼႆႉ လီတီႈသုတ်း ။ ႁဵပ်းမိူဝ်ႇ ၶေႃႈထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉ ႁဵပ်း ပဵၼ်မဵဝ်းမီးၼမ်ႉလႅမ်ႉဢရသႃႇဝၢၼ် ၼႆသေတႃႉ သင်ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁဵပ်း ဢၼ်ပိူၼ်ႈတမ်းၶၢႆဝႆႉ ၼႂ်းၵၢတ်ႇ ၊ သင်ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁဵပ်း ဢၼ်ယၢမ်ႈၵိၼ်ၸိုင် ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇႁဵပ်း ဢၼ် မီးသီလၢၵ်ႇလၢႆး၊ သင် မိပ်ႇၽၼ်ႉတူၺ်းသေ သီႁဵပ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ႁဵပ်းဢၼ်မီးၵွင်ႉလႄႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ်။ ၼင်ႇႁိုဝ်တေလွတ်ႈၽေးလီသေပိူၼ်ႈတႄႉ သင်ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁဵပ်းဢၼ်ယၢမ်ႈၵိၼ်ၸိုင် ဢမ်ႇၵိၼ်ၼႆႉလီသေ ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ပွင်ႈၵႂၢမ်ႁူဝ်ၼႆႉ ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇဢဝ်မႃးတီႈဝႅပ်ႉၺၢႆႉၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ hello sayarwon ၶႃႈဢေႃႈ။
|
['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'Featured']
|
2025-07-21T14:03:46
|
https://shannews.org/archives/69965
|
ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ မိူင်းပႃႊၵိတ်ႊသထၢၼ်ႊ ဝၼ်းလဵဝ်ၵူၺ်းၵူၼ်းတၢႆ 60 ပၢႆ
|
ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းလႄႈ ၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းပၼ်ႊၵျႅတ်ႉ မိူင်းပႃႊၵိတ်ႊသထၢၼ်ႊ ၶၢဝ်းတၢင်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်းၵူၺ်း ၵူၼ်းတၢႆ 60 ပၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈမွၵ်ႈ 300 ၵေႃႉ။ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 16/07/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၾူၼ်တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းပၼ်ၵျႅတ်ႉ မိူင်းပႃႊၵိတ်ႊသထၢၼ်ႊ၊ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈလၢႆလၢႆတီႈ သဵၼ်ႈတၢင်း ၶူဝ် လူႉၵွႆၼမ်။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈသေ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 63 ၵေႃႉ၊ မၢင်ၵေႃႉ လွင်ႈလႆၸွမ်းၼမ်ႉသေတၢႆ၊ မၢင်ၵေႃႉ ၺႃးတူၼ်ႈမႆႉ လူမ်ႉတဵင်၊ မၢင်ၵေႃႉ ၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉသေ လူႉတၢႆ၊ လိူဝ် ၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ မွၵ်ႈ 300 ၵေႃႉၼႆ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တွပ်ႇဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼင်ႇၼႆ။ တႄႇႁၢင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ် လၢႆလၢႆဝၼ်း ၼႂ်းမိူင်းပႃႊၵိတ်ႊသတၢၼ်ႊ၊ ၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈ 3 ဝူင်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆမွၵ်ႈ 180 ၵေႃႉ၊ ၼိုင်ႈၶိုင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ မိူင်းပႃႊၵိတ်ႊသထၢၼ်ႊၼႆႉ မီးႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း မွၵ်ႈ 250 လၢၼ်ႉ၊ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၵႆႉႁူပ်ႉၽေး ယွၼ်ႉရႃႇသီႇၾိင်ႈၾႃႉလႅၵ်ႈလၢႆႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Aljazeera ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
|
['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']
|
2025-07-20T19:38:37
|
https://shannews.org/archives/69956
|
ထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉလွင်ႈၽေးလူမ်းလႅင်ႉဢၼ်တေၶဝ်ႈမိူင်းထႆးတွၼ်ႈၼိူဝ်
|
ၾၢႆႇႁႄႉၵင်ႈၽေးသၽႃႇဝမိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉၽေးလူမ်းလႅင်ႉ ဝိၽႃႊ လၢႆလၢႆတၢင်း တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်ႈတၼ်းႁႂ်ႈလွတ်ႈၽေး။ ဝၼ်းတီႈ 20/07/2025 ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇႁႄႉၵင်ႈၽေးသၽႃႇဝ မိူင်းထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႂ်းထီႊဝီႊ၊ ၼႂ်းသိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူႈဢၼ်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး သူင်ႇလိၵ်ႈၾၢင်ႉတိူၼ်းမႃးၼႂ်းမိုဝ်းထိုဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈၾၢင်ႉတူဝ်လႄႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉ လူမ်းလႅင်ႉ “ဝိၽႃႊ” ဢၼ်လုၵ်ႉမိူင်းၾိလိပ်ႉပိၼ်ႊ သေတေၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းထိုင်မိူင်းထႆး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22 ထိုင် 24/07/2025 ၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ် ၾူၼ်ယႂ်ႇလူမ်းႁႅင်း မၢၵ်ႇႁဵပ်းတူၵ်း ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆၸၢင်ႈလႆလေႃႈထူမ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၼႂ်းလိၵ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ ဢၼ်ၸၢင်ႈထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်းၼႆႉပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ ၼၢၼ်ႉ ၽယဝ်ႊ ၵဵင်းႁၢႆး လမ်းပုၼ်း လမ်းပၢင်း ၽရႄႉ ဢုတရတိတ်ႇ ၵဵင်းမႂ်ႇ မႄႈႁွင်ႈသွၼ် တၢၵ်ႇ ၼွင်ၶၢႆး ၿိုင်ႊၵၢၼ်ႊ ၼၶွၼ်ႊၽၼူမ်ႊ သၵူၼ်ႊၼၶွၼ်ႊ ၼွင်ၿူဝ်ႊလမ်ႊၽူႊ လိူၺ်း ဢုၻွၼ်ႊထႃႊၼီႊ ၵၢၼ်ႊၵျၼပူႊရီႊ ရၢတ်ႉၶျပူႊရီႊ ဢုထႆးထႃႊၼီႊ ၸၼ်ႊထပူႊရီႊ တရၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်းဢမ်ႇၵႃးၸိူဝ်းယူႇၼိူဝ်တူၼ်းႁၢဝ်းသၼ်လွႆ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၾၢင်ႉထွမ်ႇၶၢဝ်ႇထွမ်ႇငၢဝ်းၾူၼ်လူမ်းယူႇတႃႇသေႇ – ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လူမ်းလႅင်ႉ ဝိၽႃႊ ၼႆႉ ဝၼ်းသဝ် ဝၼ်းတိတ်ႉ ဝၼ်းတီႈ 19/07/2025 ၼႆႉၽတ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်ၵုၼ် ႁွင်ႊၶွင်ႊ မိူင်းၶႄႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ထိုင်တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်ၽေးသၽႃႇဝ ၸၼ်ႉဢၼ်လီမႆႈၸႂ်။ လူမ်းလႅင်ႉၼႆႉ တေၽတ်ႉၶဝ်ႈၵုၼ်မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်ႊ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/07/2025 သေ သိုပ်ႇၶၢမ်ႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇမႃးလူၺ်ႈႁႅင်းဢွၼ်ႇလူင်းဝႃႈၼႆသေတႃႉ – မႆႈၸႂ်ဝႃႈပေႃးထိုင်မႃးမိူင်းထႆးတွၼ်ႈၼိူဝ် ၵူဝ်မီးၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆၼွင်းလႆႈၶဝ်ႈထူမ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း – Department of Disaster Prevention and Mitigation DDPM ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်း မိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
|
['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.