Headline
stringlengths
6
15.7k
Language
stringclasses
10 values
वारीनंतरच्या अस्वच्छतेला वारकरीच जबाबदार- हायकोर्ट
Marathi
लाइव, शी जिनपिंग ने रूस के राष्ट्रपति चुनाव को लेकर कही ये बात
Hindi
நடிகர் தனுஷ் நடிக்கவுள்ள ஹாலிவுட் படத்தின் இயக்குநர் மாறியுள்ளார். மேலும் படத்தில் பிரபல ஹாலிவுட் நடிகை உமா தர்மன் நடிப்பதும் கேள்விக்குறியாகியுள்ளது.
Tamil
पुतिन की सेना यूक्रेन के आगे कैसे बेबस हुई? पांच ज़रूरी सवालों के जवाब
Hindi
କୃଷିଜାତ ସାମଗ୍ରୀର ବଡ଼ ଗ୍ରାହକ ସନ୍ଧାନରେ ଓଡ଼ିଶା
Odia
ಹಾಸ್ಯದ ಹೂರಣ, ಗಾಂಭೀರ್ಯದ ಕಣಕದ ಹೊಳಿಗೆಯಂತಿದೆ 'ಅನಂತು V/S ನುಸ್ರತ್' ಟೀಸರ್​..!
Kannada
গুজরাতের তখত দখলের দৌড়ে এগিয়ে আনন্দীবেন
Bengali
ಈ ಆ್ಯಪ್​ನ ಮೂಲಕ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ನೀವು ಅಂಕ ನೀಡಬಹುದು
Kannada
આ ફોટો જોઇને વિશ્વાસ નહીં થાય એક સમયે આવી હતી પૂનમ પાંડે!
Gujarati
બસ હવે થોડી રાહ, ભારતમાં 2022 સુધી આવી શકે છે 5G સેવા
Gujarati
ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਕਿਉਂ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਦਾੜ੍ਹੀ-ਮੁੱਛ ਭੂਮਿਕਾ ਰਾਏ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ 13 ਅਗਸਤ 2018 ਈਮੇਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ ਈਮੇਲ ਈਮੇਲ ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ https://www.bbc.com/punjabi/india-45162018 ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ Image copyright Getty Images ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਪਾਇਲ ਨੇ 10 ਸਾਲ ਤੱਕ ਮੂੰਹ ਢੱਕ ਕੇ ਰੱਖਿਆ (ਸੰਕੇਤਿਕ ਤਸਵੀਰ) ''ਲੋਕ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰ ਢਕਣ ਲਈ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਵੀ ਕੱਪੜਾ ਬੰਨਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਕਦੇ ਮੂੰਹ ਢੱਕੇ ਬਿਨਾਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲੀ। ਭਾਵੇਂ ਗਰਮੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਬਰਸਾਤ, ਧੁੱਪ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਛਾਂ, ਦਸ ਸਾਲ ਤੱਕ ਮੈਂ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਕੱਪੜਾ ਬੰਨਿਆ।''ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਪਾਇਲ (ਬਦਲਿਆ ਹੋਇਆ ਨਾਮ) ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਬੀਤੇ 10 ਸਾਲ ਉਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਭਰੇ ਰਹੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਵਾਲ ਸਨ।ਕਾਲੇ-ਸਖ਼ਤ ਮਰਦਾਂ ਵਰਗੇ ਵਾਲ"ਜਦੋਂ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸੀ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਕਾਲਜ ਪਹੁੰਚਦੇ-ਪਹੁੰਚਦੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਅੱਧੇ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਵਾਲ ਵਧਣ ਲੱਗੇ। ਪਹਿਲਾਂ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਵਾਲ ਆਏ, ਉਦੋਂ ਮੈਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਅਚਾਨਕ ਵਾਲ ਲੰਬੇ ਤੇ ਕਾਲੇ ਦਿਖਣ ਲੱਗੇ। ਵੈਕਸ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਸੀ ਪਰ ਪੰਜ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਵਾਲ ਵਾਪਿਸ ਆ ਜਾਂਦੇ ਸੀ। ਫਿਰ ਮੈਂ ਸ਼ੇਵ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।"ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:1947 ਦੀ ਵੰਡ: ਜਦੋਂ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਆਇਆਕਿਸਾਨ ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ‘ਸੂਰ-ਗੋਲਕਾਂ’ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰਕੇ ਵੇਸਵਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆਇੱਕ ਗੱਲ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ,''ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਾਪਾ ਦੀ ਰੇਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਮੰਮੀ ਵੀ ਪਾਪਾ ਦੇ ਨਾਲ ਰੇਜ਼ਰ ਲੱਭ ਰਹੀ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਪਾਪਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਪਾਇਲ ਤੋਂ ਪੁੱਛੋ... ਕਿਤੇ ਉਹ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਲੈ ਕੇ ਗਈ ਸ਼ੇਵ ਕਰਨ ਲਈ।''ਦਸ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹੋਈਆਂ। ਦਵਾਈ ਲੈਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਪਾਇਲ ਨੇ ਲੇਜ਼ਰ ਟਰੀਟਮੈਂਟ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਲੇਜ਼ਰ ਟਰੀਟਮੈਂਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਡਰ ਲਗਦਾ ਸੀ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ ਸ਼ੇਵ ਤੋਂ ਛੁਟਾਕਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਲੇਜ਼ਰ ਟਰੀਟਮੈਂਟ ਕਰਵਾ ਹੀ ਲਿਆ। Image copyright BILLIE ON UNSPLASH ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਹਾਰਮੋਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿਗੜਨ ਕਾਰਨ ਵੀ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਵਾਲ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਡਰਮੇਟੋਲੌਜਿਸਟ ਡਾ.ਸੁਰੁਚੀ ਪੁਰੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਕੁੜੀ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਵਾਲ ਆਉਣਾ ਸ਼ਰਮ ਦੀ ਗੱਲ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਇਹ ਬਾਇਓਲੋਜੀਕਲ ਸਾਈਕਲ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜੀ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਰਨ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ...ਡਾ. ਸੁਰੁਚੀ ਫੇਮਿਨਾ ਮਿਸ ਇੰਡੀਆ 2014 ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਕ ਡਰਮੇਟੋਲੌਜਿਸਟ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, "ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਵਾਲ ਆਉਣ ਦੇ ਦੋ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਵਾਲ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਹਾਰਮੋਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਆਈ ਗੜਬੜੀ ਕਾਰਨ। ਹਾਰਮੋਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿਗੜਨ ਕਾਰਨ ਵੀ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਵਾਲ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।"ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਵਾਲ ਤਾਂ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ-ਬਹੁਤੇ ਵਾਲ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਵਾਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਪੰਰਕ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਡਾ. ਸੁਰੁਚੀ ਮੁਤਾਬਕ, "ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਲ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ 'ਹਾਈਪਰ ਟਰਾਈਕੋਸਿਸ' ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਵਾਲ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ 'ਜੈਨੇਟਿਕ ਹਾਈਪਰ ਟਰਾਈਕੋਸਿਸ' ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਇਹ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਹਾਰਮੋਨਜ਼ ਦੇ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ 'ਹਰਸਿਊਟਿਜ਼ਮ' ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।'' Image copyright Getty Images ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਪਾਇਲ ਨੇ ਕਰੀਬ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲੇਜ਼ਰ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਨਵੇਂ ਵਾਲ ਨਹੀਂ ਆਏ ਡਾ. ਸੁਰੁਚੀ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਾਰਮੋਨ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਪੀਸੀਓਡੀ (ਪੌਲੀਸਿਸਟਿਕ ਓਵੋਰੀਅਨ ਡਿਸਆਰਡਰ) ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਰ ਪੀਸੀਓਡੀ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਵਾਲ ਹੋਣ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਪੀਸੀਓਡੀ ਦੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਡਾ ਲਾਈਫ਼ਸਟਾਈਲ ਹੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ, ਬੌਡੀ ਬਿਲਡਿੰਗ ਦੇ ਲਈ ਸਟੇਰੌਏਡਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਇੱਕ ਹੀ ਪੋਜ਼ੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣਾ, ਤਣਾਅ ਲੈਣਾ, ਉਹ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜਿਹੜੀ ਪੀਸੀਓਡੀ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਦੇਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:#HerChoice: ਹਰ ਗਾਲ਼ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਉੱਤੇ ?ਬੇ-ਔਲਾਦ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਮਾਂ ਬਣਨ ਦੀ ਨਵੀਂ ਉਮੀਦਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਦੀ ਚਰਚਾ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਗਾਇਬ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਇਹ ਔਰਤ ਇਰਾਕ 'ਚੋਂ ਬਚ ਨਿਕਲੇ ਹਰਜੀਤ ਨੇ ਦੱਸੀ ਹੱਡਬੀਤੀਡਾ. ਸੁਰੁਚੀ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਭ ਦਾ ਇੱਕ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੁਰੁਸ਼ ਹਾਰਮੋਨ ਵਰਗੇ ਐਂਡਰੋਜੇਨ ਅਤੇ ਟੈਸਟੇਸਟੇਰੌਨ ਵਧਣ ਲਗਦੇ ਹਨ।"ਜੇਕਰ ਕਿਸੀ ਕੁੜੀ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਲ ਹਨ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਦਾ ਕਾਰਨ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਾਰਨ ਹਾਰਮੋਨਜ਼ ਹੈ ਤਾਂ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।"ਤਾਂ ਕੀ ਲੇਜ਼ਰ ਹੀ ਇਕਲੌਤਾ ਹੱਲ ਹੈ?ਪਾਇਲ ਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਹੀ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।"ਮੈਂ ਦਸ ਸਾਲ ਤੱਕ ਹੋਮੋਪੈਥਿਕ ਦਵਾਈ ਲਈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਸਤਾ ਇਲਜਾ ਕਰਵਾਇਆ ਹੋਵੇਗਾ ਇਸ ਲਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਅਜਿਹਾ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ। ਹੈ ਮੈਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ-ਚੰਗੇ ਹੋਮੋਪੈਥਿਕ ਡਾਕਟਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ ਪਰ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।"ਪਾਇਲ ਨੇ ਕਰੀਬ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲੇਜ਼ਰ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਨਵੇਂ ਵਾਲ ਨਹੀਂ ਆਏ। Image copyright ROOP SINGAR BEAUTY PARLOUR/ ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਰਚਨਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸਤਰਕ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਉਹ ਡਾ. ਸੁਰੁਚੀ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਹਿਮਤ ਹੈ।"ਮੇਰੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹਾਰਮੋਨਲ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਨੂੰ ਪੀਰੀਅਡ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਆਉਂਦੇ ਵੀ ਸੀ ਤਾਂ ਇੱਕ ਹੀ ਦਿਨ ਲਈ। ਇਸਦੇ ਕਾਰਨ ਸਿਰਫ਼ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਵਾਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਏ ਸਗੋਂ ਮੇਰਾ ਭਾਰ ਵੀ ਵਧਦਾ ਗਿਆ। ਲੇਜ਼ਰ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਭਾਰ ਘਟਾਇਆ, ਖਾਣਾ-ਪੀਣਾ ਠੀਕ ਕੀਤਾ, ਜੀਵਨ-ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤਾ। ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹਾਂ।'' ਪਰ ਕੀ ਇਹ ਐਨੀ ਵੱਡੀ ਦਿੱਕਤ ਹੈ?ਦਿੱਲੀ ਸਥਿਤ ਮੀਰੇਕਲ ਬਿਊਟੀ ਪਾਰਲਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਰਚਨਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਗਾਹਕ ਥਰੈਡਿੰਗ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਈਬਰੋ ਅਤੇ ਅੱਪਰ ਲਿਪਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਕੁੜੀਆਂ ਤਾਂ ਪੂਰੇ ਮੂੰਹ ਦੀ ਥਰੈਡਿੰਗ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆ ਹਨ।"ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਪੂਰੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਥਰੈਡਿੰਗ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਦੂਜੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਵਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਤਾਂ ਵੈਕਸ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਬਲੀਚ ਦਾ ਆਪਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।"ਰਚਨਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸਤਰਕ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।ਡਾ. ਸੁਰੁਚੀ ਦਾ ਵੀ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਵਾਲ ਦਾ ਅਸਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਿਮਾਗ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਦਿੱਲੀ ਸਥਿਤ ਮੈਕਸ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਦੇ ਐਂਡੋਕਰਿਨੋਲੋਜਿਸਟਸ ਡਾਕਟਰ ਸੁਜੀਤ ਝਾਅ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਾਲੇ ਹਾਰਮੋਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ। ਜਦੋਂ ਹਾਰਮੋਨ ਦਾ ਲੈਵਲ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਵਾਲ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਹਰਨਾਮ ਕੌਰ ਦਾ ਨਾਮ ਪੂਰੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਿਨੀਜ਼ ਬੁੱਕ ਆਫ਼ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ ਡਾ. ਸੁਜੀਤ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੀਸੀਓਡੀ ਇਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਾਰਮੋਨ ਅਸੰਤੁਲਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੀਸੀਓਡੀ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।"ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਵਾਲ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ? ਇਹ ਜੈਨੇਟਿਕ ਹੈ ਜਾਂ ਹਾਰਮੋਨ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੇਕਰ ਵਾਲ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਆ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਵੀ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸਦੀ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।"ਪੀਸੀਓਡੀ ਦਾ ਉਹ ਮਾਮਲਾ ਜਿਹੜਾ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਹਰਨਾਮ ਕੌਰ ਦਾ ਨਾਮ ਪੂਰੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਿਨੀਜ਼ ਬੁੱਕ ਆਫ਼ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਹਰਨਾਮ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਉਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਪੌਲੀਸਿਸਟਿਕ ਸਿੰਡਰੋਮ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਵਾਲ ਵਧਣ ਲੱਗੇ।ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਵਾਲਾਂ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਮਾੜਾ ਵਰਤਾਰਾ ਵੀ ਸਹਿਣ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਹਾਲਾਤ ਐਨੇ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਏ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੋਚਿਆ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਰੈਫਰੈਂਡਮ 2020 'ਤੇ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਪਰਵਾਸੀ ਤੇ ਸਰਵੇ ਕਹਿਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਜੰਗ ਲੜਦਾ ਗੋਲਡ ਜੇਤੂ ਹਾਕਮ ਸਿੰਘਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਰਬਪਤੀਆਂ ਵਾਲੇ ਦੇਸਹਰਿਆਣੇ ਵਿੱਚ ਜਾਟ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਮੁੜ ਦਸਤਕਦਿਨੇ ਮੁੰਡੇ ਤੇ ਰਾਤੀਂ ਕੁੜੀਆਂ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਵਕੀਲਪਰ ਹੁਣ ਉਸ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਇਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਵਾਲ ਨਹੀਂ ਕਟਵਾਏ।ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, "ਵੈਕਸਿੰਗ ਨਾਲ ਸਕਿੱਨ ਕੱਟਦੀ ਹੈ, ਖਿੱਚ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਮੇਰੀ ਸਕਿੱਨ 'ਤੇ ਜਖ਼ਮ ਵੀ ਹੋਏ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਦਾੜ੍ਹੀ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਰਾਹਤ ਭਰਿਆ ਸੀ।"(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ 'ਤੇ ਜੁੜੋ।)
Punjabi
ઓપેકે વધારી મોદી સરકારની મુશ્કેલી, પેટ્રોલ-ડીઝલના ભાવ ફરી વધવાના અણસાર
Gujarati
হরিদেবপুরে মহিলাকে ছুরি মেরে আত্মঘাতী এক
Bengali
Tata Harrier ભારતમાં લોન્ચ, દમદાર એન્જિન સાથે મળી રહ્યાં છે સ્પેશિયલ ફિચર્સ
Gujarati
KBC : એક્ટિંગ જ નહીં, ચેરિટીનાં પણ શહેનશાહ છે અમિતાભ બચ્ચન
Gujarati
केकेआर की जीत के छह महारथी, लेकिन ये 'ठाकुर' पड़ा सब पर भारी
Hindi
நாகேஷ் - மனோரமாவை நினைக்காத நாட்கள் மிகவும் குறைவு என்று தனது ட்விட்டர் பக்கத்தில் கமல் தெரிவித்திருக்கிறார்.
Tamil
കോട്ടയം കുഞ്ഞച്ചന്‍ രണ്ടാം ഭാഗം പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ട് ഒരു വര്‍ഷം; നിരാശരായ ആരാധകരോട് സംവിധായകന്റെ വാക്കുകള്‍ ഇങ്ങനെ
Malayalam
ಗಾಯದ ನೆಪ ನೀಡಿದ ಗೋಲ್​ ಕೀಪರ್, ಬ್ರೇಕ್​ ವೇಳೆ ಬಯಲಾಯ್ತು ರಹಸ್ಯ!
Kannada
ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ 'ਚ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਫਟਣ ਮਗਰੋਂ ਸੁਨਾਮੀ, 222 ਮੌਤਾਂ, ਤਬਾਹੀ ਦੀਆਂ ਡਰਾਉਣੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ 23 ਦਸੰਬਰ 2018 ਈਮੇਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ ਈਮੇਲ ਈਮੇਲ ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ https://www.bbc.com/punjabi/international-46663559 ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ Image copyright EPA ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸੁੰਡਾ ਸਟ੍ਰੇਟ(ਖਾੜੀ) ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸੁਨਾਮੀ ਕਾਰਨ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 220 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ 843 ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਹਨ।ਕਈ ਲੋਕ ਲਾਪਤਾ ਆਪਣਿਆਂ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਟੀਮਾਂ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਗੁਮਸ਼ੁਦਾ ਲੋਕਾਂ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕ੍ਰੇਕਾਟੋਆ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਫਟਣ ਮਗਰੋਂ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸੁਨਾਮੀ ਆਈ। Image copyright Getty Images ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਸੁਨਾਮੀ ਕਾਰਨ ਕਈ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਸ਼ਨਿੱਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਕ ਰਾਤ ਸਾਢੇ ਨੌਂ ਵਜੇ ਸੁਨਾਮੀ ਆਈ, ਖਦਸ਼ਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਪੈਂਡੇਗਲੈਂਡ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। Image copyright Getty Images ਸੁਨਾਮੀ ਕਾਰਨ ਕਈ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। 'ਲੋਕ ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਬਣਾਉਣ ਦੂਰੀ'ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹੋਰ ਸੁਨਾਮੀ ਦੇ ਖਦਸ਼ੇ ਕਾਰਨ ਹਦਾਇਤ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਤੱਟੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ। Image copyright Reuters ਸੁੰਡਾ ਸਟ੍ਰੇਟ ਖਾੜੀ, ਜਾਵਾ ਅਤੇ ਸੁਮਾਤਰਾ ਦੀਪਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਵਾ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਹਿੰਦ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਹੈ। ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੁੰਡਾ ਸਟ੍ਰੇਟ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪੱਛਮੀ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ। Skip post by BBC News Punjabi ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਫਟਣ ਮਗਰੋਂ ਆਈ ਸੁਨਾਮੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਭਿਆਨਕ ਤਸਵੀਰਾਂ, ਕਈ ਇਮਾਰਤਾਂ ਹੋਈ ਤਬਾਹਤਾਜ਼ਾ ਅਪਡੇਟ - https://bbc.in/2CuycOXPosted by BBC News Punjabi on Sunday, 23 December 2018 End of post by BBC News Punjabi ਏਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਡੇਵਿਡ ਲਿਪਸਨ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ''ਅਸੀਂ ਸਥਾਨਕ ਏਜੰਸੀਆਂ ਤੋਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਸੁਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ 110 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਤੇ ਜਾਵਾ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਤੱਟ 'ਤੇ 90 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੈ।'' Image copyright AFP/GETTY IMAGES ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਦੌਰਾਨ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਲਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਸ਼ਿਨਾਖਤ ਲਈ ਰੱਖਦੇ ਕਰਮੀ Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image copyright Reuters Image copyright Indonesian Red Cross/ ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕਿਸੇ ਦੀ ਪਤਨੀ ਲਾਪਤਾ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਜੰਗਲ 'ਚ ਭੱਜ ਕੇ ਬਚਾਈ ਜਾਨ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਭੁਚਾਲ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ? Image copyright EPA ਸੁਨਾਮੀ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਦੋਂ ਅਚਾਨਕ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਹਲਚਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਤੂਫ਼ਾਨ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਉੱਚੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਲਹਿਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਿਲਸਿਲਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬਹੁਤ ਹੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੈ। Image copyright Reuters ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਪੈਂਡੇਗਲੈਂਗ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸਥਾਨਕ ਮਸਜੀਦਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਹਨ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਲਹਿਰਾਂ ਦੇ ਇਸ ਸਿਲਸਿਲੇ ਨੂੰ ਹੀ ਸੁਨਾਮੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ ਸੁਨਾਮੀ ਜਾਪਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ। ਜੋ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਸੂ ਅਤੇ ਨਾਮੀ ਤੋਂ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਸੂ ਦਾ ਅਰਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਿਨਾਰ ਅਤੇ ਨਾਮੀ ਭਾਵ ਕਿ ਲਹਿਰਾਂ।ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਨਾਮੀ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਉੱਠਣ ਵਾਲੇ ਜਵਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਜਵਾਰ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਚੰਦ-ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਗੁਰੂਤਾ ਖਿੱਚ ਦੇ ਅਸਰ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੁਨਾਮੀ ਲਹਿਰਾਂ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਾਰਕਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। Image copyright OYSTEIN LUND ANDERSEN ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਸੁਨਾਮੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਨਰ ਬੀਚ ਦੀਆਂ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਸੜਕਾਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਸਰਦਾਰ ਹੈ, ਭੂਚਾਲ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜ਼ਮੀਨ ਧਸਣਾ, ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ, ਕੋਈ ਧਮਾਕਾ ਅਤੇ ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਉਲਕਾ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਸੁਨਾਮੀ ਉੱਠਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਲਹਿਰਾਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਕੰਢਿਆਂ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਭਿਆਨਕ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। Image copyright BNPB ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਡਿਜ਼ਾਸਟਰ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਟੀਮ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਸਵੀਰ ਜਿਵੇਂ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਉਵੇਂ ਹੀ ਸੁਨਾਮੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੋਈ ਅੰਦਾਜਾ ਨਹੀਂ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।ਹਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਜਿਹੜੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਟੈਕਟਾਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਨਾਮੀ ਵਧੇਰੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਤੰਦੂਰ ਕਾਂਡ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਕਿਵੇਂ ਬਣਿਆ ਸੀ ਪੁਜਾਰੀਯਸ਼ੂ-ਮਸੀਹ ਤੇ ਇਸਲਾਮ ਵਿਚਾਲੇ ਇਹ ਹੈ ਸਾਂਝ'ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀ ਮੰਗ ਸਾਡਾ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ'ਕ੍ਰੇਕਾਟੋਆ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਸਾਲ 1883 ਵਿੱਚ ਵੀ ਫਟਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਘਟਨਾ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਹਿੰਸਕ ਘਟਨਾ ਸੀ। Image copyright OYSTEIN LUND ANDERSEN ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਅੰਕ ਕ੍ਰੇਕਾਟੋਆ ਦੀ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਓਇਸਟੀਨ ਲੁਆਂਡ ਐਂਡਰਸੇਨ ਨੇ ਸ਼ਨਿੱਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਖਿੱਚੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੁਨਾਮੀ ਦੀਆਂ 135 ਫੁੱਟ ਉੱਚੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਉੱਠੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ।ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮੌਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਨਿਕਲੀ ਸਵਾਹ ਕਾਰਨ ਹੋਈਆਂ ਸਨ।ਇਹ ਧਮਾਕੇ ਟੀਐਨਟੀ ਦੇ 200 ਮੈਗਾਟਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਲ 1945 ਵਿੱਚ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟੇ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਤੋਂ 13,000 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸੀ।ਇਹ ਧਮਾਕੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਤੱਕ ਵੀ ਸੁਣੇ ਗਏ।ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਦੀਪ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਿਆ।ਸਾਲ 1927 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰੈਕਾਟੋਅ ਦਾ ਬੱਚਾ ਅੰਕ ਕ੍ਰੇਕਾਟੋਆ ਉਭਰਿਆ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਜੰਗਲ 'ਚ ਸ਼ਰਨ ਲਈ ਹੋਈ ਹੈ' ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਤੁਹਾਡੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੱਕ ਇੰਝ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈਇਹ ‘ਫਰਿਸ਼ਤਾ’ ਗਰੀਬਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਬਿਲ ਭਰਨਾ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਸਮਝਦਾਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ: Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ 'ਤੇ ਜੁੜੋ।)
Punjabi
ଜନ୍ମଦିନର ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଇବା ପାଇଁ ମହେଶ ଭଟ୍ଟଙ୍କ ସହ ନିଜର ଏଭଳି…
Odia
حاملہ سپرماڈل کیٹ اپٹن نے شیئر کی اپنے حمل کی پہلی تصویر
Urdu
ರಿಷಭ್ ಪಂತ್ ಆರ್ಭಟ: ಮುಂದುವರಿದ ಭಾರತ ಎ ತಂಡದ ಗೆಲುವಿನ ನಾಗಾಲೋಟ
Kannada
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ 'ਚ ਆਏ ਸੁਨਾਮੀ ਦੌਰਾਨ ਸੈਂਕੜੇ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ 'ਤੇ ਜੁੜੋ।)
Punjabi
ಆಂಗ್ಲರ ನಾಡಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸ್ಪಿನ್ನರ್​ಗಳು ಅದ್ಭುತ ಪ್ರದರ್ಶನ ತೋರಲಿದ್ದಾರೆ: ಅನಿಲ್ ಕುಂಬ್ಳೆ
Kannada
পুজোয় পুরনো কলকাতায় ফিরে যেতে 'জার্নি টু নস্ট্যালজিয়া', কলকাতার রাস্তায় জয় রাইড দেবে দোতলা বাস
Bengali
କୋଣାର୍କ ଚକ୍ର ଥିବା ୧୦ ଟଙ୍କିଆ ଆସିଲା
Odia
‘ଭାରତକୁ ଆଇଡବ୍‌ଲ୍ୟୁଏଲ୍‌ ଦେଇଛି ନୂଆ ଦିଶା’
Odia
'जय-वीरू'ला गमावणं न परवडणारं !
Marathi
ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਰਾਹੀਂ ਜੋਤਹੀਣਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੱਗੀ ਇੱਕ ਜੋਤਹੀਣ ਵਰਜੀਨੀਆ ਹੈਰੀਸਨ ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼, ਸਿੰਗਾਪੁਰ 7 ਦਸੰਬਰ 2018 ਈਮੇਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ ਈਮੇਲ ਈਮੇਲ ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ https://www.bbc.com/punjabi/international-46481771 ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ Image copyright IBM ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਚੀਕੋ ਅਸਾਕਾਵਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਚੀਕੋ ਅਸਾਕਾਵਾ 14 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਸਵਿਮਿੰਗ ਪੂਲ 'ਚ ਹੋਏ ਹਾਦਸੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਚਲੀ ਗਈ। ਪਿਛਲੇ ਤੀਹ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਉਹ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਜੋਤਹੀਣਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆ ਸਕਣ। ਚੀਕੋ ਅਸਾਕਾਵਾ ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਹੁਣ ਉਹ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਚੀਕੋ ਅਸਾਕਾਵਾ ਦਾ ਜਨਮ ਜਪਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਪਾਸੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਡਿਸੇਬਲਡ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੋਈ ਤਕਨੀਕ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸਿਸਟਿਵ ਟੈਕਨੌਲੋਜੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਵਿਕਲਾਂਗ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮਦਦਗਾਰ ਤਕਨੀਕ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਦੀਆਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਬਾਰੇ ਚੀਕੋ ਅਸਾਕਾਵਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, "ਮੈਂ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੜ੍ਹ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਤੇ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ।"ਦਰਦ ਭਰੇ ਤਜੁਰਬਿਆਂ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕੋਰਸ ਕਰਨ ਦੀ ਸੋਚੀ। ਕੋਰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸਾਕਾਵਾ ਨੇ ਆਈਬੀਐਮ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਕੀਤੀ। ਨੌਕਰੀ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਕਸੈਸਿਬਿਲਿਟੀ ਬਾਰੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨਾਲੋ-ਨਾਲ ਡਾਕਟਰੇਟ ਲਈ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਗਾਂਧੀ 'ਤੇ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂ ਨੂੰ ‘ਗੱਦਾਰ’ ਕਹਿਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ’ਚ ‘ਹੀਰੋ’ ਕਿਉਂ?ਵੋਟ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਮਗਰੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਵੋਟ, ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂਡਿਜੀਟਲ ਬਰੇਲ ਦੇ ਮੋਢੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਸਾਕਾਵਾ ਹੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵੈੱਬ-ਟੂ-ਸਪੀਚ ਬਰਾਊਜ਼ਰ (ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਤੇ ਲਿਖੇ ਨੂੰ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ ਬਰਾਊਜ਼ਰ) ਬਣਾਇਆ। ਅੱਜ-ਕੱਲ ਅਜਿਹੇ ਬਰਾਊਜ਼ਰ ਆਮ ਹਨ ਪਰ 20 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾ. ਆਸਾਕਾਵਾ ਨੇ ਜਪਾਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੋਤਹੀਣਾ ਲਈ ਜੋ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਵਰਤਦੇ ਹਨ ਨਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। Image copyright IBM ਹੁਣ ਡਾ. ਆਸਾਕਾਵਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕੀ ਮਾਹਿਰ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਜੋਤਹੀਣਾਂ ਲਈ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕੀ ਉਪਕਰਣ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੋਤਹੀਣਾਂ ਲਈ ਸੂਖਮ ਨਕਸ਼ੇਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਡਾ. ਆਸਾਕਾਵਾ ਨੇ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀ 'ਨੈਵਕੌਗ' ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਜੋਤਹੀਣ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਘੁੰਮਣ-ਫਿਰਨ ਵਿੱਚ ਸੌਖ ਹੋ ਸਕੇਗੀ ਜੋ ਕਿ ਅਕਸਰ ਕਾਫੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਕੰਮ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੀ ਹੈ?ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਪਗ 10 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਬਲੂਟੂਥ ਉਪਕਣ ਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਪਕਰਣ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬੈਟਰੀ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਭੇਜੇ ਡਾਟੇ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਖ਼ਾਸ ਥਾਂ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਡਾਟੇ ਨਾਲ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣਾ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਉਂਗਲਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ।ਡਾ. ਆਸਾਕਾਵਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, "ਅਸੀਂ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਦੀ ਸਿਥਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਸਰਵਰ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਵਾਲੇ ਮਾਡਲ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।" ਇਹ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਦੇ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਨੂੰ ਡਾਟਾਬੇਸ ਦੇ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟ ਨਾਲ ਮਿਲਾਉਣ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਅਜਿਹੇ ਡਾਟੇ ਨਾਲ ਗੂਗਲ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਸਤਰਿਤ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖ਼ਾਸਕਰ ਕੇ ਜਦੋਂ ਗੂਗਲ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਜੋਤਹੀਣਾਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਨਜ਼ਰ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤਾ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। Image copyright Getty Images ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਜੋਤਹੀਣਾਂ ਲਈ ਬ੍ਰੇਲ ਕੀ-ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਸਕਰੀਨ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਮੁੱਖ ਸਾਧਨ ਹਨ। "ਇਹ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸਟੀਕਤਾ ਨਾਲ ਇੱਧਰੋਂ-ਉੱਧਰ ਨਹੀਂ ਲਿਜਾ ਸਕਦਾ।" ਡਾ. ਆਸਾਕਾਵਾ ਹੁਣ ਆਈਬੀਐਮ ਦੇ ਫੈਲੋ ਵਜੋਂ ਹਨ। ਆਈਬੀਐਮ ਦੇ ਇਸ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਪੰਜ ਲੋਕ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹਾਸਲ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਨੈਵਕੌਗ ਫਿਲਹਾਲ ਇੱਕ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਹੈ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਜਪਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਟੋਕੀਓ ਵਿੱਚ ਉਪਲਭਦ ਹੈ। ਆਈਬੀਐਮ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਆਮ ਜਨਤਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀਆਂ ਉਸਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਹਨ। 'ਇਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਕੰਟਰੋਲ ਦਿੱਤਾ'ਪਿਟਸਬਰਗ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਹੁਨਸੀਂਗਰ (70 ) ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਤੀ ਡੁਗਲਸ ਹੁਨਸੀਂਗਰ (65) ਦਾ ਬਜ਼ੁਰਗ ਜੋੜਾ ਜੋਤਹੀਣ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਟਲ ਵਿੱਚ ਜੋਤਹੀਣਾਂ ਦੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੌਰਾਨ ਨੈਵਕੌਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ।ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਹੁਨਸੀਂਗਰ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਸਰਕਾਰੀ ਅਫ਼ਸਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ, "ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਮੇਰਾ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਉੱਪਰ ਵਧੇਰੇ ਕੰਟਰੋਲ ਹੋਵੇ।" Image copyright Getty Images ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਕੀ ਜੋਤਹੀਣਾਂ ਦੇ ਘੁੰਮਣ-ਫਿਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਲਈ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਕਾਰਨ ਜੋਤਹੀਣਾਂ ਦੀ ਛੜੀਆਂ ਉੱਪਰ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘਟੇਗੀ। ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਹੁਨਸੀਂਗਰ ਆਪਣੀ ਛੜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਰ ਵੀ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੈਵਕੌਗ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਣਜਾਣੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਣ-ਫਿਰਨ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿੱਤੀ।ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਹੁਨਸੀਂਗਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਸਦਕਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਨਹੀਂ ਲਾਉਣੇ ਪੈਂਦੇ।"ਇਹ ਬਹੁਤ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅਨੁਭਵ ਸੀ।"ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਸੂਟਕੇਸਡਾ. ਆਸਾਕਾਵਾ ਦੀ ਅਗਲੀ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਵਾਲਾ ਸੂਟਕੇਸ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜੋ ਜੋਤਹੀਣਾਂ ਦੀ ਘੁੰਮਣ-ਫਿਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰੋਬੋਟ ਹੋਵੇਗਾ।ਇਹ ਸੂਟਕੇਸ ਕਿਸੇ ਜੋਤਹੀਣ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਵਰਗੀਆਂ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਵਾਲੀਆਂ ਰਾਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਵੇਗਾ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਉਡਾਣ ਦਾ ਸਥਾਨ ਬਦਲਦਾ ਹੈ ਉਸ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਵੇਗਾ।ਇਸ ਸੂਟਕੇਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਘੁੰਮ ਸਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮੋਟਰ ਅਤੇ ਰਾਹ ਪਛਾਨਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕੈਮਰ ਲੱਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।ਇਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੇ ਜੋਤਹੀਣ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸੇਗਾ।ਡਾ. ਆਸਾਕਾਵਾ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ "ਜੇ ਅਸੀਂ ਰੋਬੋਟ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਕਾਫੀ ਹਲਕਾ ਅਤੇ ਕਿਫਾਇਤੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।"ਇਸ ਦਾ ਹੁਣ ਵਾਲਾ ਰੂਪ ਤਾਂ 'ਕਾਫੀ ਭਾਰਾ' ਹੈ। ਆਈਬੀਐਮ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੈਪਟੌਪ ਤਾਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਕੰਪਨੀ 2020 ਥੱਕ ਇਸ ਨੂੰ ਟੋਕੀਓ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।"ਮੈਨੂੰ ਇਕਲਿਆਂ ਸਫਰ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਸੂਟਕੇਸ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਹੀ ਸਮਾਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ।"ਆਈਬੀਐਮ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸੂਟਕੇਸ ਦੀਆਂ ਵੀਡੀਓ ਦਿਖਾਈਆਂ ਪਰ ਕੰਪਨੀ ਹਾਲੇ ਤਸਵੀਰਾਂ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀਆਂ ਚਾਹੁੰਦੀ।ਸਮਾਜਿਕ ਭਲਾਈ ਲਈ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂਆਪਣੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਆਈਬੀਐਮ ਹਾਲੇ ਵੀ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਾਫਟ ਅਤੇ ਗੂਗਲ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਪਿੱਛੇ ਹੈ। ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਾਫਟ ਨੇ AI for Good ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਈ 115 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਰਾਖਵੇਂ ਰੱਖੇ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਫਾਰ ਐਕਸੈਸਿਬਿਲੀਟੀ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਲਈ 25 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਰੱਖੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਬੋਲਣ ਵਾਲੀ ਕੈਮਰਾ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਇਸ ਦੇ ਐਕਸੈਸਿਬਿਲੀਟੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਬਿੰਦੂ ਹੈ। Image copyright MICROSOFT ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਾਫਟ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹ ਸਕਣ ਵਾਲੀ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸਾਦਿਕ ਸ਼ੇਖ਼। ਇਸੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਗੂਗਲ ਦੀ ਇੱਕ ਲੁੱਕਆਊਟ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ। ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ-ਪਹਿਲ ਇਸ ਦੇ ਪਿਕਸਲ ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਘੱਟ ਨਜ਼ਰ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਖ਼ਾਸ ਵਸਤਾਂ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਣ-ਫਿਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ।ਸੀਸੀਐਸ ਇਨਸਾਈਟ ਵਿੱਚ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਰਿਸਰਚ ਅਤੇ ਇੰਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਹੈਡ ਨਿੱਕ ਮੈਕੁਇਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, "ਤਕਨੀਕੀ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਦੀ ਸਮੁੱਚੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਪੱਖੋਂ ਡਿਸੇਬਲਡ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।" ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡੀਆਂ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਪਾਸੇ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਬਦਲਾਅ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੰਪਨੀਆਂ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਸੋਸ਼ਲ ਭਲਾਈ ਲਈ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਐਮੇਜ਼ੌਨ ਜਿਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਦੇ ਇਸ ਪਾਸੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਹੋਰ ਫਰਕ ਪਵੇਗਾ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਯੂਟਿਊਬ ਜ਼ਰੀਏ ਲੱਖਪਤੀ ਬਣਨ ਵਾਲਾ 7 ਸਾਲਾ ਬੱਚਾ ਕੀ ਹੈ ਮਨੁੱਖੀ ਖੋਪੜੀਆਂ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਦਾ ਸੱਚ ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ 20 ਲੱਖ ਨੌਜਵਾਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪਾ ਰਹੇ ਵੋਟਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੀਆਂ: Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ 'ਤੇ ਜੁੜੋ।)
Punjabi
آج ممبئی لایا جائے گا سری دیوی کا جسد خاکی ، انل امبانی نے اپنا طیارہ دبئی بھیجا
Urdu
ସୌଭାଗ୍ୟଙ୍କ ମାରାଥନ ନିଶା
Odia
میری بیوی ہندو ہے اور میں مسلمان ہوں ، لیکن یہ لو جہاد نہیں : نصیر الدین شاہ
Urdu
ਜਾਣੋ ਕਣਕ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਬਾਰੇ ਪੱਲਭ ਘੋਸ਼ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਬੀਬੀਸੀ 19 ਅਗਸਤ 2018 ਈਮੇਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ ਈਮੇਲ ਈਮੇਲ ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ https://www.bbc.com/punjabi/international-45234401 ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ Image copyright Getty Images ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਨੇ 1,00,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਣਕ ਜੀਨਜ਼ ਦੀ ਥਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਲਈ ਹੈ ਫਸਲ ਦੇ ਜੀਨਜ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ "ਵਾਤਾਵਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਰੋਧਕ" ਕਣਕ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ।ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਨੇ 1,00,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਣਕ ਦੇ ਜੀਨਜ਼ ਦੀ ਥਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਲਈ ਹੈ।ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਤਾਵਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਕਾਰਨ ਵਧਣ ਵਾਲੀ ਗਰਮੀ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਇਹ ਨਕਸ਼ਾ ਨਵੀਂ ਨਸਲ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਲਿਆਵੇਗਾ। ਇਹ ਖੋਜ ਜਰਨਲ ਸਾਇੰਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਪ੍ਰੋਫੈੱਸਰ ਕ੍ਰਿਸਟੋਬਲ ਉਊਜ਼ੀ, ਜੋ ਨੋਵਰਵਿਚ ਵਿੱਚ ਜੌਨ ਇੰਨਜ਼ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ 'ਕਰੋਪ ਜੈਨੇਟਿਕਸ' ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਨੇ ਕਣਕ ਦੇ ਜੀਨਜ਼ ਨੂੰ "ਗੇਮ ਚੇਂਜਰ" ਕਿਹਾ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਲੋਕ ਆਪਣਿਆਂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਤ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ'ਅਮਰੀਕੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ 'ਤੇ ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ 'ਹਮਲੇ ਦੀ ਤਿਆਰੀ'ਇਸ ਬਰਾਦਰੀ ਦਾ ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ ਧੰਦਾ ਹੀ ਦੇਹ ਵਪਾਰ ਹੈਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, "ਸਾਨੂੰ ਕਣਕ ਦੀ ਵਾਤਾਵਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਵੱਧਦੀ ਮੰਗ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਕਣਕ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।""ਇਹ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਉਡੀਕ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸਾਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸੱਭਿਅਤਾ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਤਰੱਕੀ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਵਾਂਗੇ ਜਿਸ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਕਣਕ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਹ ਬੇਹੱਦ ਕੇਂਦਿਰਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆਂ ਲਈ ਕਣਕ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।" ਇਸ ਦੀ ਲੋੜ ਕਿਉਂ ਪਈ?ਯੂਐੱਨ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਸੰਸਥਾ (ਐਫਏਓ) ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਕਣਕ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਨੂੰ 2050 ਤੱਕ 60% ਤੱਕ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਸਭ ਦਾ ਟਿੱਢ ਭਰਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਕੰਮ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਹਿੱਸਾ ਮੈਕਸਿਕੋ ਸਿਟੀ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਕਣਕ ਸੁਧਾਰ ਕੇਂਦਰ (ਸੀਆਈਐਮਐਮਵਾਈਟੀ) ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਗਠਨ ਹੈ ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰੀਬ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। Image copyright Getty Images ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਐਫਏਓ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਕਣਕ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਨੂੰ 2050 ਤੱਕ 60% ਤੱਕ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਸੀਆਈਐਮਐਮਵਾਈਟੀ ਫਸਲੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਕ੍ਰੌਸ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਂਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਸੀਆਈਐਮਐਮਵਾਈਟੀ ਦੇ ਕਣਕ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣਕਰਤਾ ਡਾ. ਰਵੀ ਸਿੰਘ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਾਤਾਵਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਕਾਰਨ ਵਧੀ ਗਰਮੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਈਦ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ 'ਚ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਾਂਗੇ' ਸਿੱਧੂ ਦੀ ਪਾਕ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਜੱਫੀ ਤੇ ਪੰਜ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾਮੈਂ ਦਿਲੋਂ ਉਸ ਦੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹਾਂ: ਪ੍ਰਿਅੰਕਾ ਚੋਪੜਾ"ਫਸਲ ਵਧਣ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਜੇ ਰਾਤ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਪਜ ਨੂੰ 8% ਦਾ ਖੋਰਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੋ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਡੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿਚ ਮੌਸਮ ਦਾ ਲਚੀਲਾਪਨ ਇਕ ਮੁੱਖ ਕਾਰਕ ਹੈ।" ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਖੁਆਉਣ ਲਈ ਜੀਨਜ਼ ਦਾ ਪੈਮਾਨਾ ਕਿਵੇਂ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ?ਵਿਗਿਆਨੀ ਰਵਾਇਤੀ ਕ੍ਰੌਸ ਬ੍ਰੀਡਿੰਗ ਨਾਲ ਹਰ ਸਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਕਣਕ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਿਹਨਤ ਕਾਫੀ ਲਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਹਿੰਗਾ ਵੀ ਹੈ। Image copyright Getty Images ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਅਲੋਚਕਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਭੋਜਨ ਹੈ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਨੰਬਰ ਗੇਮ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਕਰਾਸ ਪ੍ਰਜਨਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਇੱਕ ਲਾਟਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਪੇਰੰਟ ਨਸਲ ਤੋਂ ਲੋੜੀਂਦੇ ਜੀਨਜ਼ ਮਿਲੇ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਕਿਸਮ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਖੇਤਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ 10 ਤੋਂ 15 ਸਾਲ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ ਹੁਣ 1,00,000 ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਜੀਨਜ਼ ਅਤੇ ਡੀਐਨਏ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਣਕ ਦੇ ਜੀਨੋਮ 'ਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਅਹਿਮ ਥਾਵਾਂ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਅਤੇ ਲੇਬਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਸਾਰੇ ਜੀਨਜ਼ ਕਿੱਥੇ ਹਨ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੋਜਕਰਤਾ ਹੁਣ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਰੋਕਣ, ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਉੱਚ ਪੈਦਾਵਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੀਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।ਕੀ ਜੀਨ ਐਡਿਟਿੰਗ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ?ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਜੀਨਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਅਲੋਚਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਭੋਜਨ ਹੈ। ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੀਆਈਐਮਐਮਵਾਈਟੀ ਦੇ ਗਲੋਬਲ ਕਣਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਹੰਸ ਬਰੌਨ ਸਹਿਮਤ ਹਨ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਹੱਲ ਜੀਨਜ਼ ਐਡਿਟਿੰਗ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਔਖਾ ਹੈ। Image copyright Getty Images ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ 20 ਦੇਸਾਂ ਦੀਆਂ 73 ਰਿਸਰਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ 200 ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕਣਕ ਲਈ ਜੀਨਜ਼ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ "ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਉੱਤਰੀ ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੀ ਖਪਤ 40% ਅਤੇ 50% ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਦੇਸਾਂ ਲਈ ਕੌਮੀ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਾਸਤੇ ਕਣਕ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਾਫ਼ੀ ਕਣਕ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਜਿੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰਾਮਦ ਕਰਣਗੇ ਉੰਨਾ ਹੀ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇਸਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋਣਗੇ।ਜੀਨਨਵਾਚ ਯੂਕੇ ਦੇ ਡਾ. ਹੈਲਨ ਵਾਲੈੱਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ "ਲੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਅਦਾ" ਨਾ ਕਰਨ।ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਜੋ ਜੀਨਜ਼ ਐਡਿਟਿੰਗ ਕਣਕ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਕਾਰਨ ਸੀਮਿਤ ਹੋਵੇਗੀ।"ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵਾਰ ਵਧੇਰੇ ਕੀੜੇ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਣ ਨਾਲ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਾਤਾਵਰਨ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੀ ਪਸੰਦ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮ, ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਲੇਬਲ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।ਨਕਸ਼ਾ ਬਣਾਉਣਾ ਕਿੰਨਾ ਔਖਾ ਸੀ?20 ਦੇਸਾਂ ਦੀਆਂ 73 ਰਿਸਰਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ 200 ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕਣਕ ਲਈ ਜੀਨਜ਼ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 21 ਕਣਕ ਦੇ ਕ੍ਰੋਮੋਸੋਮਜ਼ ਅਤੇ 1,07,891 ਜੀਨਜ਼ ਦੀ ਸਹੀ ਥਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਤਸਵੀਰਾਂ: ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਕੀ ਕੁਝ ਹੋਇਆ ਰੋਚਕ ਅਫ਼ੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਿਉਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਕੁਦਰਤੀ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਬਚੇਗਾ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਕਿਸਾਨ?ਇਹ ਡੀਐੱਨਏ ਦੇ 16 ਬਿਲੀਅਨ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਕੈਮੀਕਲ ਬਿਲਡਿੰਗ ਬਲਾਕ ਹਨ- ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਨਜ਼ ਤੋਂ ਪੰਜ ਗੁਣਾ ਵੱਡਾ ਸੀ।ਕਣਕ ਦੇ ਤਿੰਨ ਅਲੱਗ ਉਪ-ਜੀਨੋਮ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਸਬ-ਜੀਨੋਮ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਜੋੜਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ 'ਤੇ ਜੁੜੋ।)
Punjabi
वीडियो, अभिनेता विक्टर बनर्जी ने शाहरुख ख़ान से लेकर अमिताभ बच्चन पर रखी अपनी बात, अवधि 10,40
Hindi
(LIVE): ಭಾರತ 240ಕ್ಕೆ ಆಲೌಟ್: ವಿಂಡೀಸ್​ಗೆ 43 ರನ್​ಗಳ ಭರ್ಜರಿ ಜಯ
Kannada
વિદેશી કંપની આપશે 25 હજાર ભારતીય યુવાઓને રોજગાર
Gujarati
शाहरुख़ का अपनी कमाई और ख़ान सरनेम पर दिलचस्प जवाब
Hindi
ଈରାନୀ କପ୍‌: ବିଜୟ ଦ୍ୱାରରେ ବିଦର୍ଭ
Odia
लाइव, ताज महल से जुड़े 'ग़लत तथ्य' किताबों से हटाने की मांग वाली याचिका पर सुनवाई से SC का इनकार
Hindi
यूक्रेन क्या अब रूस के भीतर हमले की तैयारी कर रहा है?
Hindi
‘ଓଡି-ରେ’ର ବିତରକ ସମ୍ମିଳନୀ
Odia
ଅଟୋ ଚାଳକଙ୍କ ପୁଅକୁ ବୋଲ୍ଟଙ୍କ ସହ ଅଭ୍ୟାସ ସୁଯୋଗ
Odia
कोलकाता नाईट रायडर्सकडून राजस्थान रॉयल्सचा 6 गडी राखून पराभव
Marathi
তৃণমূলেই থাকছেন মুকুল-পুত্র শুভ্রাংশু
Bengali
वॉशिंगटन पोस्ट की रिपोर्ट पर अमेरिका के विदेश मंत्रालय ने भारत को लेकर ये कहा
Hindi
ਆਈਐੱਸ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ, ਹੁਣ ਸੀਰੀਆ ਤੋਂ ਹੋਵੇਗੀ ਫੌਜ ਦੀ ਵਾਪਸੀ - ਟਰੰਪ 20 ਦਸੰਬਰ 2018 ਈਮੇਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ ਈਮੇਲ ਈਮੇਲ ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ https://www.bbc.com/punjabi/international-46623939 ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ Image copyright AFP ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਇਹ ਅਜੇ ਸਾਫ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਕਦੋਂ ਸੀਰੀਆ ਤੋਂ ਫੌਜ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਆਈਐੱਸ ਨੂੰ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਰੱਖਣ ਦਾ ਮਕਸਦ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।ਅਮਰੀਕੀ ਅਫਸਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ 2000 ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਕੰਮ ਅਗਲੇ 100 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। Image Copyright @realDonaldTrump @realDonaldTrump Image Copyright @realDonaldTrump @realDonaldTrump ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਾਫ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਫ਼ਸਰ ਅਗਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੀਰੀਆ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦੇਣਗੇ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜਾਂ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ।ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੀਰੀਆ ਨੂੰ ਨਾ ਛੱਡਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਅੱਤਵਾਦੀ ਗਰੁੱਪ ਕਿਤੇ ਮੁੜ ਤਾਕਤਵਰ ਨਾ ਹੋ ਜਾਣ।ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਜਲਦ ਹੀ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਸੀਰੀਆ ਤੋਂ ਹਟਾ ਲਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜੇ ਪੂਰੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅੱਤਵਾਦੀ ਗਰੁੱਪਾਂ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਸੀਰੀਆ ਵਿਚਾਲੇ 14,000 ਆਈਐੱਸ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ ਈਰਾਕ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।ਬੀਤੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਹਮਾਇਤੀ ਕੁਰਦ ਲੜਾਕਿਆਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮਲੇ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੀਆਂ: Skip Youtube post by BBC News Punjabi Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post by BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ 'ਤੇ ਜੁੜੋ।)
Punjabi
பரிகாரம்: தினமும் அருகிலிருக்கும் பெருமாள் கோயிலில் கருடாழ்வாரை வழிபட பொருளாதார சிக்கல்கள் அகலும். குடும்ப ஒற்றுமை ஏற்படும்.
Tamil
बिहाइण्ड द नेचर लव्हर - कौस्तुभ उपाध्ये भाग 2
Marathi
ସାଥୀର ଅଭାବ ପୂରା କରିବ ରୋବର୍ଟ: କେବଳ ପ୍ରେମ କି ସେକ୍ସ ନୁହେଁ, ଘର କାମ ବି କରିବ
Odia
ବେଲ୍‌ଜିଆନ୍‌ ଗ୍ରାଁ ପ୍ରି: ହାମିଲଟନ୍‌ଙ୍କୁ ପଛରେ ପକାଇଲେ ଭିଟେଲ୍‌
Odia
روہت شرما نے وراٹ کوہلی کو کیا ان فالو ، دونوں کے درمیان سب کچھ ٹھیک ٹھاک نہیں ؟
Urdu
‘ସଂଜୁ’ ପରେ ପୁଣି ରାଜ କୁମାର ହିରାନୀଙ୍କସହ କାମ କରିବେ ରଣବୀର…
Odia
இதற்குப் பிறகு சங்க பதிவேடுகளை பார்த்தபோது இன்னும் சில தவறுகள் கண்ணில்பட்டது. நாமக்கல் நாடக நடிகர்களில் 20 பேர் மட்டும் விஷால் அணிக்கு வாக்களித்தனர். ராதாரவியின் பக்கம் நின்ற 110 பேரையும் சங்கத்தில் இருந்து நீக்கிவிட்டனர்.
Tamil
'माझ्या नवऱ्याची बायको' मालिकेवरून अग्निशमन दलाचे कर्मचारी भिडले
Marathi
युतीच्या घोषणेनंतर शिवसेनेची पहिली बैठक; दानवे, सोमय्याविरोध कसा थांबवणार?
Marathi
ନଭେମ୍ବର ପହିଲାରୁ ଭାରତରେ ଲଞ୍ଚ୍‌ ହେବ ଗୁଗଲ୍‌ ପିକ୍ସେଲ୍‌ ଟୁ ଫୋନ୍‌: ଦାମ୍‌ ୬୧ ହଜାରରୁ ଆରମ୍ଭ
Odia
ബിജെപിക്ക് 'ഡെമോക്ലീസിന്‍റെ വാള്‍' ആയി ഉപതിരഞ്ഞെടുപ്പ് തിരിച്ചടികളും സഖ്യവും, ക്ഷീണമായത് ഇതൊക്കെ!!
Malayalam
நீ உனது செந்தாமரை மலர் போன்ற கைகளில் உள்ள வளையல்களின் ஓசைகள் ஒலிக்கும் கைகளால், மகிழ்ச்சியுடன் வந்து கதவைத் திறப்பாயாக என்று அழைக்கிறாள் ஆண்டாள்.
Tamil
آبروریزی کے الزام میں بی جے پی لیڈر حکم سنگھ گرفتار، پہلے بھی جا چکا ہے جیل
Urdu
ज्येष्ठ समाजसेवक मोहन धारिया यांचं निधन
Marathi
ಏಷ್ಯಾ ಕಪ್ 2018: ಟೀಂ ಇಂಡಿಯಾ ನಾಳೆ ಪ್ರಕಟ: ಈ 5 ಆಟಗಾರರಿಗೆ ಸ್ಥಾನ ಸಾಧ್ಯತೆ
Kannada
امیتابھ بچن کا ٹوئیٹر اکاونٹ ہوا ہیک، سیکس سائٹس کی گئی پلانٹ
Urdu
ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀਆਂ 5 ਮੁੱਖ ਟਿੱਪਣੀਆਂ 18 ਦਸੰਬਰ 2018 ਈਮੇਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ ਈਮੇਲ ਈਮੇਲ ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ https://www.bbc.com/punjabi/india-46597003 ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ Image copyright Getty Images ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ 1984 ਦੇ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪੰਜ ਜੀਆਂ ਦੇ ਕਤਲ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਉਂਦਿਆਂ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਵੰਬਰ 1 ਤੋਂ 4 ਤੱਕ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਕਤਲੇਆਮ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ।ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੈਪਟਨ ਭਾਗਮਲ, ਗਿਰਧਾਰੀ ਲਾਲ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਕਾਂਗਰਸੀ ਕੌਂਸਲਰ ਬਲਵਾਨ ਖੋਖਰ ਨੂੰ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।ਕਿਸ਼ਨ ਖੋਖਰ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਵਿਧਾਇਕ ਮਹਿੰਦਰ ਯਾਦਵ ਨੂੰ 10-10 ਸਾਲ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਸਮੇਤ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਕੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਖਿਲਾਫ਼ ਜੁਰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਸਿਆਸੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਉੱਪਰ ਸਖ਼ਤ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇਟਲੀ ਵਸਦੇ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹ 'ਚ ਨਵੀਂ ਔਕੜ ਨੋਟਬੰਦੀ ਵੇਲੇ ਕਤਾਰ ’ਚ ਜੰਮਿਆ ‘ਖਜ਼ਾਨਚੀ’ ਹੁਣ ਝਗੜੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ 1971- ਪੰਜਾਬੀ ਫ਼ੌਜੀ ਅਫ਼ਸਰ ਦੇ ਚੁਟਕਲੇ ਅਤੇ ਪਾਕ ਫੌਜ ਦਾ ਸਰੰਡਰ Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਪੰਜ ਮੁੱਖ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ:ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੜਕੀ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਘੋਰ ਨਾਕਾਮੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਂ ਮੌਤਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖਰੀਆਂ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਨਾਕਾਮੀ ਸੀ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਡੀਡੀਆਰ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਨਾਕਾਮੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਥਿਤੀਆਂ ਸਮੇਤ ਉਸ ਵਿੱਚ PW-1 ਦੇ ਬਿਆਨ ਦਰਜ ਨਾ ਕਰਨਾ, ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਬੇਦਿਲੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੇਰਹਿਮ ਕਤਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2700 ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਸਿਰਫ਼ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਅਮਨ ਕਾਨੂੰਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਕਾਰਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਦੰਗੇ ਵਾਲੀ ਸਥਿਤੀ ਬਣੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਤਿਆਚਾਰਾਂ ਦੇ ਝਟਕੇ ਹਾਲੇ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। Image copyright Getty Images ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਨਵੰਬਰ 1984 ਵਿੱਚ ਜਗਦੀਸ਼ ਕੌਰ ਦੇ ਪਤੀ, ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦੇ ਜੀਅ ਅੱਗ ਲਾ ਕੇ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲੀ ਮੁਕੱਦਮਾ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਆਰੋਪੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਖਿਲਾਫ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਖਿਲਾਫ ਕੇਸ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਜੇ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਾਂ ਜਾਂਚ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਜਾਂਚਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਨਹੀਂ ਫਾਈਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਬਚਾਅ ਪੱਖ ਵੀ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਤੱਕ ਐਫਆਈਆਰ ਨੰਬਰ 416/1984 ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਕਲੋਜ਼ਰ ਰਿਪੋਰਟ ਬਣਾ ਕੇ ਜਮਾਂ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਸੀ।ਘੱਟਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਕੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਜੁਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਐਕਟਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਤਪਨਾਹੀ ਹਾਸਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਜਰਮ ਸਿਆਸੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੁੱਕਦਮੇ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਮੁਜਰਮਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣਾ ਸਾਡੀ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ। ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪੁਖ਼ਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ "ਮਨੁੱਖਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਜੁਰਮਾਂ" ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ। ਇਸ ਕਮੀ ਨੂੰ ਫੌਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।ਸਿਆਸੀ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਦਿਆਂ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਖਿਲਾਫ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪੀੜ੍ਹਤਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੱਜਣ ਕਮਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕਹਿੰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਮਿਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। Image Copyright @capt_amarinder @capt_amarinder Image Copyright @capt_amarinder @capt_amarinder ਸ਼ੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਬਰਨਾਲਾ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਪਿੱਛੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਹੱਥ ਹੋਣ ਦੀ ਗੱਲ ਸਾਬਤ ਹੋਈ ਹੈ।ਬੀਬੀਸੀ ਲਈ ਸੁਖਚਰਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਾਦਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਦਿੱਲੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੀ ਜੱਜਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਬਚੇ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸਮਰਥਨ ਹੋਣ ਦਾ ਜਿਕਰ ਆਉਣਾ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਰਿਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਜਿੳਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕਤਲਾਂ ਦੀ ਸਾਜਿਸ਼ ਲਈ ਉਹ ਪਹਿਲਾ ਬੰਦਾ ਹੋਣਾ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ।"ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕਾਂਗਰਸੀ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ’84 ਕਤਲੇਆਮ ’ਚ ਉਮਰ ਕੈਦ, ਗਵਾਹ ਨਿਰਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਇਹ ਕਿਹਾ'84 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ: ਕਿਵੇਂ ਉੱਜੜੀ ਨਿਰਪ੍ਰੀਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ 'ਉਹ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਕੱਢਦੇ, ਮਾਰਦੇ ਅਤੇ ਤੇਲ ਪਾ ਕੇ ਅੱਗ ਲਾ ਦਿੰਦੇ' '84 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ : 80 ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵੱਲੋਂ ਬਰਕਰਾਰ 'ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸਲਾਮਤ ਰਹਿਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੇਸ ਕੱਟ ਲਵੋ' Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi 1984 ਦੇ ਕਤਲਿਆਮ ਦੇ ਚਸ਼ਮਦੀਦਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ 'ਤੇ ਜੁੜੋ।)
Punjabi
आॅस्करच्या दुनियेत फेरफटका
Marathi
पीएमपीएलचं चाक रूतलं डबघाईत, पालिकेकडेच 100 कोटींची थकबाकी
Marathi
ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନକୁ ନେଇ ହେବାକୁ ଥିବା ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ନଜର ଆସିବେ…
Odia
தமிழகத்தில் 1995 முதல் 2005 வரை நடைபெற்ற நெடுஞ்சாலை கொள்ளைகளை தமிழக காவல் துறையினர் பல்வேறு இன்னல்களுக்கிடையே துப்பு துலக்கி இந்தியாவின் பல்வேறு மாநிலங்களில் பயணம் செய்து கைது செய்வதே கதை.
Tamil
ആ റെക്കോര്‍ഡിലേക്ക് രോഹിത് ശര്‍മ്മയുടെ ദൂരം 46 റണ്‍സ്
Malayalam
பெண்கள் தங்களுக்காக மட்டுமல்ல மற்ற பெண்களுக்காகவும் பேசவேண்டும். இயக்குநர் / நடிகரான ஒரு பெண்ணின், சமூக பிரச்சினைகளுக்கு குரல் கொடுக்கும் ஒரு பெண்னின் நற்பெயரை குறிவைத்து தாக்குவது மோசமானது. நிகழ்ச்சியைப் பற்றிய கருத்து இருந்தால் விவாதியுங்கள். ஏன் தனிப்பட்ட தாக்குதல்?
Tamil
ପୁରସ୍କାର ଘୋଷଣା କଲା ବିସିସିଆଇ
Odia
'ಜಿಂದಾ ಟೈಗರ್ ಅಬ್ ಜೈಲ್ ಮೆ ಹೈ': ಸಲ್ಲು ಲಕ್ಕಿ ಕಲರ್ ಕಪ್ಪು ಅನ್​ ಲಕ್ಕಿ ಆಯಿತಾ?
Kannada
बळीराजा हैराण, टोमॅटोचे भाव कोसळले
Marathi
ধর্মের নির্মাণ ধ্বংসাত্মক
Bengali
સરકાર હવે લાવી રહી છે રૂ. 75નો સિક્કો, જાણો શું છે ખાસિયત
Gujarati
ଭୂତିଆ ସ୍ମାରକୀ ମହିଳା ଫୁଟବଲ୍‌ ସେମିରେ ସିଲିଗୁଡ଼ି
Odia
സാ​മ്ബ​ത്തി​ക വ​ള​ര്‍​ച്ച​ത്തോ​ത് പ്രതീക്ഷിച്ചതിലും താഴേക്ക്; ഏ​പ്രിലിലെ പ​ണ​ന​യ ​ക​മ്മി​റ്റി പ​ലി​ശ കു​റ​യ്ക്കാ​ന്‍ സാ​ധ്യ​ത
Malayalam
কঙ্গনা রানাউতের ব্র্যান্ড অ্যাম্বাসেডর হওয়া আটকে গেল
Bengali
'ਉਹ ਮੇਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਰੋਕ ਸਕਦੇ ਨੇ, ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਨਹੀਂ' : ਜਸਟਿਸ ਚੇਲਾਮੇਸ਼ਵਰ ਸਲਮਾਨ ਰਾਵੀ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ 14 ਜਨਵਰੀ 2019 ਈਮੇਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ ਈਮੇਲ ਈਮੇਲ ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ https://www.bbc.com/punjabi/india-46855761 ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ Image copyright PTI ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਸੇਵਾ-ਮੁਕਤ ਜੱਜ ਜਸਤੀ ਚੇਲਾਮੇਸ਼ਵਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਠੀਕ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਠੀਕ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।ਬੀਬੀਸੀ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਆਂਧਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਆਬਾਦ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਰਸਕੂਨ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਊਂ ਰਹੇ ਹਨ।ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 12 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅਣਕਿਆਸਿਆ ਵਾਪਰਿਆ।ਜਸਟਿਸ ਚੇਲਾਮੇਸ਼ਵਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਜੱਜਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਤਕਾਲ ਚੀਫ਼-ਜਸਟਿਸ ਦੀਪਕ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਉੱਪਰ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਤੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਦੀ ਕੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਸੀਘਰੋਂ ਭੱਜੀ ਕੁੜੀ ਟੋਰੰਟੋ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੂੰ ਕਮਰੇ 'ਚ ਲੁਕਣਾ ਪਿਆਇਸ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਰੰਜਨ ਗੋਗੋਈ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਸਟਿਸ ਕੁਰੀਅਨ ਜੋਸਫ਼ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਐਮ.ਬੀ. ਲੋਕੁਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। Image copyright supreme court ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨ ਫਰੰਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਚਾਰ ਜੱਜ— ਜਸਟਿਸ ਚੇਲਾਮੇਸ਼ਵਰ, ਰੰਜਨ ਗੋਗੋਈ, ਮਦਨ ਲੋਕੁਰ ਅਤੇ ਕੁਰੀਅਨ ਜੋਸੇਫ਼। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਿਆਂ ਪਾਲਿਕਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜਾਂ ਨੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜਨਤਕ ਮੋਰਚਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਹੋਵੇ।ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜਸਟਿਸ ਚੇਲਾਮੇਸ਼ਵਰਉਸ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਸਟਿਸ ਚੇਲਾਮੇਸ਼ਵਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਸ ਵਾਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਮੌਕੇ ਬਾਰ ਕਾਊਂਸਲ ਦੀ ਵਿਦਾਇਗੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਸਿੱਧੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ।ਚੇਲਾਮੇਸ਼ਵਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਫਿਲਹਾਲ ਉਹ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ, "ਮੇਰੇ ਲਈ ਭੋਜਨ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਖੇਤੀ ਕਰਕੇ ਉਨਾ ਕੁ ਉਗਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਜੇ ਉਹ ਮੇਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਰੋਕ ਵੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ।" Image copyright PTI ਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਫ਼ਸੋਸ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਵਾਜ਼ ਚੁੱਕੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ 'ਬਗਾਵਤੀ' ਹੋਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲੱਗੇ, ਉਹ ਮੁੱਦੇ ਜਿਉਂ ਦੇ ਤਿਉਂ ਪਏ ਹਨ।ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ 'ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਉੱਪਰ ਰਹਿ ਚੁੱਕਿਆ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਸ਼ਰੇਆਮ ਕਹਿੰਦਾ ਫਿਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਤੋਂ ਮਨ ਮੁਤਾਬਕ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।'ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਬਾਰੇ ਰਾਇ"ਉਸ ਸਾਬਕਾ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਨੂੰ ਸੀਬੀਆਈ ਫੜਦੀ ਹੈ। ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਜ਼ਮਾਨਤ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮਾਨਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੀ। ਮੇਰਾ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਬਾਗ਼ੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਇੱਕ ਨੇ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਦੇਸ਼-ਧਰੋਹੀ ਤੱਕ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ।"ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ ਨੇ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ 'ਤੇ ਲਾਏ ਗੰਭੀਰ ਇਲਜ਼ਾਮ'ਨਿਰਪੱਖ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ, ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ' ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਸੰਕਟ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਏ ਵਕੀਲ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਦਾਖ਼ਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਜਸਟਿਸ ਚੇਲਾਮੇਸ਼ਵਰ ਨੇ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ ਬਣੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੀ ਕੋਲੀਜੀਅਮ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਸਨ। Image copyright AFP ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਵਿੱਚ ਪਾਰਦਰਸ਼ਿਤਾ ਰਹਿਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ, "ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੀ ਕਹੀ ਹਰੇਕ ਗੱਲ ਸਹੀ ਹੋਵੇ ਪਰ ਮੇਰਾ ਇਹ ਫਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਦੱਸਾਂ ਕਿ ਕੀ ਗਲਤ ਹੈ। ਮੈਂ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੀਤਾ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ— ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਅਹੁਦਿਆਂ ਨਾਲ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਨਾਲ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੈ?"ਕੀ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ ਬੈਠ ਗਏ ਹੋ? ਇਸ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਰਾਬਤਾ ਕਰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।ਕਾਨੂੰਨ ਦੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਤੋਂ ਸੱਦੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਮਨੁੱਖੀ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮਾਸ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਅਘੋਰੀ ਸਾਧੂਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈਬੰਗਾਲ 'ਚ 'ਮੁਸਲਿਮ ਅੱਤਵਾਦ' ਵਾਲੇ ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਸੱਚ ਸੱਤ ਤਰੀਕੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੈਲਥ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ: Skip Youtube post by BBC News Punjabi Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post by BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ 'ਤੇ ਜੁੜੋ।)
Punjabi
എനിക്ക് അയാളെയോ, കഥയോ ഓര്‍മ്മയില്ല; മ്ലേച്ഛമെന്ന് പറഞ്ഞെങ്കില്‍ അങ്ങനെ തന്നെയായിരിക്കും; സനല്‍കുമാര്‍ ശശിധരന് ലാലിന്റെ മറുപടി
Malayalam
આ ફિલ્મનુ શૂટિંગ પૂરુ થયા બાદ ખેતી કરવા પોતાના ગામ જાય છે આ બોલીવૂડ એક્ટર
Gujarati
দুর্ঘটনায় রাস্তায় পড়ে যাওয়া নিজের কাটা হাত নিয়ে হাসপাতালে ছুটলেন মহিলা
Bengali
பேஸ்புக் நிறுவனம் தனிநபர் உரிமைகளை மீறுகிறது என்று கூறியுள்ள தகவல் பாதுகாப்பு அமைப்பு, பொதுவான மற்றும் தெளிவில்லாத விதிமுறைகளை பேஸ்புக் கொண்டுள்ளது. இது ஸ்பெயினின் தகவல் பாதுகாப்பு சட்ட விதிகள்படி தீவிரமான விதிமீறலாகும் என்றும் கூறியுள்ளது.
Tamil
PCOની જેમ હવે ઠેર-ઠેર ખુલશે PDO બૂથ, મળશે સસ્તી ઈન્ટરનેટ સેવા
Gujarati
ਫੇਕ ਨਿਊਜ਼ ਫੈਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਆਮ ਲੋਕ ਕਿਵੇਂ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ? ਸ਼ਾਂਤਨੂੰ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਬੀਬੀਸੀ 15 ਦਸੰਬਰ 2018 ਈਮੇਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ ਈਮੇਲ ਈਮੇਲ ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ https://www.bbc.com/punjabi/india-46569185 ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ Image copyright Getty Images ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਵੱਟਸਐਪ ਅਤੇ ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੁਨੇਹੇ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੇਕ ਨਿਊਜ਼ ਬਾਰੇ ਭਖਵੀਂ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਵਿਚਾਲੇ ਇਕ ਚੀਜ਼ ਜੋ ਘਟ ਗਈ ਹੈ ਉਹ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਸਾਧਾਰਨ ਸਵਾਲ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਆਖਰ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਬਿਨਾਂ ਤਸਦੀਕ ਕੀਤੇ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ (ਜਾਅਲੀ ਖ਼ਬਰਾਂ) ਕਿਉਂ ਫੈਲਾਉਂਦੇ ਹਨ? ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਰਵੇਖਣ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਚਿੰਤਾ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਹਾਰ ਕਿਵੇਂ ਬਦਲੇ ਹਨ? ਅਸੀਂ ਝੂਠੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਨੂੰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਜਾਂ ਯੂਆਰਏਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਚਿੱਤਰ ਅਤੇ ਮੀਮਜ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਹਤਰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਸੀ, ਇਹ ਨਿੱਜੀ ਰੂਪ 'ਚ ਵੱਟਸਐੱਪ ਅਤੇ ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਖਬਰਾਂ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਦੀ ਮੁੱਖ ਵਿਧੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਹੀ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਜਾਅਲੀ ਖਬਰਾਂ (ਫੇਕ ਨਿਊਜ਼) ਦਾ ਈਕੋ ਸਿਸਟਮ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਡੂੰਘੀ ਗੁਣਾਤਮਕ/ਨਸਲੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਡਾਟਾ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਨਾਲ, ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ:ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕਮਲ ਨਾਥ ’ਤੇ ਸਿੱਧੂ: ਹਾਈ ਕਮਾਂਡ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ 1 ਇੰਚ ਵੀ ਸੱਜੇ-ਖੱਬੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇਅਨੁਸ਼ਕਾ ਵਿਰਾਟ ਦੀ ਸਲਾਹ ਕਿਹੜੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ ਕੀ ਨਿਜ਼ਾਮੁਦੀਨ ਔਲੀਆ ਦੀ ਦਰਗਾਹ 'ਤੇ ਜਾ ਸਕਣਗੀਆਂ ਔਰਤਾਂ?1. ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਦੇ ਫੈਲਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ-ਜਿਵੇਂ ਕਿ: • ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਾਈਨਾਂ ਦਾ ਧੁੰਦਲਾ ਹੋਣਾ।• ਨਿਊਜ਼ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਬਾਰੇ ਸ਼ੱਕ। • ਡਿਜੀਟਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਹੜ੍ਹ ਅਤੇ ਖਬਰਾਂ ਲਈ ਉੱਚ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਵਾਲੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ।• ਡਿਜੀਟਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਕਰਨਾ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ: • ਚੋਣਵੀਂ ਖਪਤ, ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣਾ, ਭੇਜਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ, ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਮਾਣੂਵਾਦ, ਮੰਚ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਜੋ ਸੋਚਦੇ ਹੋ ਉਸਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।• ਖਪਤ ਅਤੇ ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਵਿਚਕਾਰ ਟੁੱਟਿਆ ਹੋਇਆ ਸੰਬੰਧ।• ਵੱਟਸਐਪ ਅਤੇ ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੁਨੇਹੇ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ।2. ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। Image copyright Getty Images ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਕਿਉਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।ਕੁਝ ਕਾਰਨ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ -• ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਸੂਚਨਾ ਸਾਂਝੀ ਹੋਣ ਲਈ ਤਸਦੀਕ ਕਰਨਾ।• ਇੱਕ ਨਾਗਰਿਕ ਡਿਊਟੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨਾ ।• ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ।• ਕਿਸੇ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ-ਰਾਜਨੀਤਕ ਪਛਾਣ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਮੀਕਰਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ।ਅਸੀਂ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਮਾਜਿਕ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਛਾਣ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਜੋ ਸਹੀ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਸੀਂ ਕਈ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਪਛਾਣਾਂ ਸਹੀ ਪਾਸੇ ਉਭਰਦੀਆਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਆਮ ਕਹਾਵਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਭਾਰਤ ਵਿਚ 'ਵਿਰੋਧੀ' ਪਛਾਣ ਦੀ ਕੋਈ ਅਸਲ ਇਕਸਾਰ ਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ; ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਛੋਟੀਆਂ ਪਛਾਣਾਂ ( ਜਿਵੇਂ ਤਮਿਲ, ਬੰਗਾਲੀ, ਦਲਿਤ) ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੀ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਨਾਲ ਸੰਗਠਿਤ ਸਮਾਜਿਕ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰੀ ਕਿਸੇ ਮੁੱਦੇ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। Image copyright Getty Images ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ ਕਾਫੀ ਲੋਕ ਖਬਰ ਦੀ ਪਰਖ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਹੀ ਅੱਗੇ ਭੇਜਣਾ ਆਪਣੀ ਨੈਤਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ 3. ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਤਪਸ਼ ਦੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਫਿਲਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਾਸ ਕਰਨ 'ਤੇ ਅਸਰਦਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।ਜੋ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ: • ਹਿੰਦੂ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਉੱਤਮਤਾ • ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਸੁਰਜੀਤ • ਪ੍ਰਗਤੀ ਅਤੇ ਕੌਮੀ ਮਾਣ • ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ (ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੀ) ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਤਸਦੀਕ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੱਤਰ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਹੀ ਰਵੱਈਆ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਝੁਕਾਅ ਵਾਲੀਆਂ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਦੇ ਸੁਨਿਹਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜਵਾਬਦੇਹਾਂ ਦੇ ਫੋਨਾਂ ਵਿਚ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਦੇ ਝੁਕਾਅ ਦਾ ਸਹੀ ਹਿੱਸਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੀ। 4. ਅਸਲ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਕੁਝ ਤਰੀਕੇ ਹਨ, ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਗੂਗਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜਾਂ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ 'ਤੇ ਦੇਖ ਕੇ ਚੈੱਕ ਕਰਨਾ, ਪਰ ਇਹ ਸੀਮਿਤ ਹਨ। ਪਰ ਕੁਝ ਗਰੁੱਪ ਜੋ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਤਸਦੀਕ ਰਵੱਈਏ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜੇ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਅਸਪਸ਼ਟ ਝੂਠ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨ ਦੇ ਇਛੁੱਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।5. ਟਵਿੱਟਰ 'ਤੇ ਇਕ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਵਾਤਾਵਰਣ ਉਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਸਿਆਸੀ ਹੱਕਾਂ 'ਤੇ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਦੇ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਐਂਪਲੀਫਾਇਰ ਵਧੇਰੇ ਸੰਘਣੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਅਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ। ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਫ਼ੇਕ ਨਿਊਜ਼ ਕਿਵੇਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਮੌਤ ਨੂੰ ਬੁਲਾਵਾਇਸ ਖੋਜ ਦੌਰਾਨ ਤਿਆਰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਟਵਿੱਟਰ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਜੋ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਭਾਜਪਾ-ਵਿਰੋਧੀ ਕਲੱਸਟਰ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਭਾਜਪਾ-ਪੱਖੀ ਕਲੱਸਟਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠਦੇ ਹਨ।ਫੇਸਬੁੱਕ ' ਤੇ ਅਸੀਂ ਇਕ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਕੌਮ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਹਨ ਕਿ ਜੋ ਸਿਆਸਤ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ ਉਹ ਵੀ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਖਬਰਾਂ ਦੇ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਰੋਤ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਵੱਧ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਰਤਮਾਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅਤੇ ਮੀਮਜ਼ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਅਤੇ ਖੋਜਿਆ ਗਿਆ, ਇਹ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਝੂਠੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਇੰਝ ਜੰਗ ਲੜ ਰਹੇ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰ 'ਭੀੜ ਨੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁੱਟਿਆ, ਸ਼ਾਂਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ'ਫੇਕ ਨਿਊਜ਼ ਦੀ ਪੋਲ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੇ 8 ਸੌਖੇ ਤਰੀਕੇਅਸੀਂ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਰੇ ਅਦਾਕਾਰ -ਮੰਚ, ਮੀਡੀਆ ਸੰਗਠਨ, ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਜਿੰਨੀ ਕੁ ਇਕ ਤਕਨੀਕੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਓਨੀ ਹੀ ਇਕ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ, ਆਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ ਵੀ ਤਸਦੀਕ ਕੀਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਸੂਚਨਾ ਜਾਂ ਸੁਨੇਹਾ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੱਲ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਸਿਫ਼ਾਰਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪੱਤਰਕਾਰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਕਿ ਫੇਕ ਨਿਊੂਜ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਗਠਿਤ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।ਇਹ ਵਰਲਡ ਸਰਵਿਸ ਓਡੀਐਂਸ ਰਿਸਰਚ ਟੀਮ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਏਜੰਸੀ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸੱਚਾ ਸਹਿਯੋਗੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚਲੇ ਵਿਚਾਰਾਂ, ਸ਼ਬਦਾਂ ਅਤੇ ਵਾਕਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉੱਪਰ ਦੱਸੇ ਗਏ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿਚਲੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਅਤੇ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਡੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਹਿਯੋਗੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਈਆਂ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀਆਂ, ਈਮੇਲਾਂ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁੱਖ ਲੇਖਕ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਸਾਡੇ ਰਿਸਰਚ ਏਜੰਸੀ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਬੰਨ੍ਹਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਪਹਿਲੀ ਭਾਈਵਾਲ ਏਜੰਸੀ 'ਦਿ ਥਰਡ ਆਈ' ਜੋ ਕਿ ਸਾਡੀ ਗੁਣਾਤਮਕ ਖੋਜ ਸਾਥੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਾਕ ਅਤੇ ਵਿਲੱਖਣ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਚ ਲਗਭਗ ਬਿਨਾਂ ਬਦਲੇ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਭਾਈਵਾਲ ਏਜੰਸੀ 'ਸਿੰਥੇਸਿਸ' (ਸੰਸਲੇਸ਼ਣ) ਹੈ, ਇਹ ਸਾਡੀ ਡੈਟਾ ਸਾਇੰਸ ਸਹਿਯੋਗੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਆਈ ਅਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੁੱਖ ਲੇਖਕ (ਸ਼ਾਂਤਨੂੰ ਚੱਕਰਵਰਤੀ , ਪੀਐਚ.ਡੀ , ਆਡੀਅੰਸ ਰਿਸਰਚ ਟੀਮ ਦੇ ਮੁਖੀ, ਬੀਬੀਸੀ ਵਰਲਡ ਸਰਵਿਸ) ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਸਪਸ਼ਟਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਲਈ ਪੂਰੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। (ਇਹ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਸਬੂਤ ਆਧਾਰਿਤ ਕੰਮ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਜੋ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਹਨ, ਇਕੱਲੇ ਲੇਖਕ ਦੇ ਹਨ। ਬੀਬੀਸੀ, ਬੀਬੀਸੀ ਵਰਲਡ ਸਰਵਿਸ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਬੰਧਤ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਜਾਂ ਦਰਸਾਉਣ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬੀਬੀਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਇਸ ਸੁਤੰਤਰ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਦੇ ਗੂਗਲ ਅਤੇ ਟਵਿੱਟਰ ਸਹਿ-ਪ੍ਰਯੋਜਕ ਹਨ। ਗੂਗਲ ਅਤੇ ਟਵਿਟਰ ਦਾ ਸਕੋਪ, ਖੋਜ ਕਾਰਜਕ੍ਰਮ, ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਜਾਂ ਅੰਤਿਮ ਰਿਪੋਰਟ 'ਤੇ ਕੋਈ ਯੋਗਦਾਨ ਜਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਸੀ।)ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ: Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਾਓ ਫੇਕ ਨਿਊਜ਼ ਬਾਰੇ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ 'ਤੇ ਜੁੜੋ।)
Punjabi
യൂണിമണി റാഗ്‌നോസ് ക്രിക്കറ്റ് ടൂര്‍ണമെന്റ് സീസണ്‍ രണ്ട് കൊടിയിറങ്ങി
Malayalam
ब्रिटेन में शोहरत पाने की चाह में लगे एशियाई कलाकारों की राह में कितने रोड़े
Hindi
டி.ராஜேந்தரின் கடும் சாடலால் தன்ஷிகா அழத் தொடங்கியதால், 'விழித்திரு' பத்திரிகையாளர் சந்திப்பில் சிறு சலசலப்பு ஏற்பட்டது.
Tamil
ମୋଟର ବୀମା କ୍ଲେମ୍‌ରେ କାରସାଦି!
Odia
આધાર OTPથી નથી થઈ રહ્યું ITR વેરિફાઇ, આવકવેરા વિભાગે આ કારણ જણાવ્યું
Gujarati
സവാള വില കുത്തനെ ഇടിഞ്ഞു, കിലോയ്ക്ക് അഞ്ചു രൂപ, പൂനയില്‍ 50 പൈസ
Malayalam
ड्रग ओवरडोज़ से मौतों की समस्या का हल क्या कनाडा निकाल पाएगा? - दुनिया जहान
Hindi
श्रेया घोषाल लग्नाच्या बंधनात
Marathi
ସିବିଏସ୍‌ଇ କ୍ଲଷ୍ଟର-୨ ଟିଟି ଆରମ୍ଭ
Odia
ಬಹು ನಿರೀಕ್ಷಿತ 'ವಿಶ್ವರೂಪಂ 2' ಸಿನಿಮಾದ ಟ್ರೇಲರ್​ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಅಮೀರ್​ ಖಾನ್​
Kannada
ଦେହ ଖରାପ ଜାଣି ମଧ୍ୟ ଜୋର ଜବରଦସ୍ତ ରଖୁଥିଲେ ଶାରୀରିକ ସଂପର୍କ,…
Odia
चैटजीपीटी के इस्तेमाल से 'बॉयफ़्रेंड' कैसे बना रही हैं ये चीनी महिलाएं?
Hindi
राजकोट गेम ज़ोन हादसा: फ़ैब्रिकेशन शीट और लोहे से बना था टीआरपी गेम ज़ोन
Hindi
टीम इंडियाची लॉटरी, पगार वाढणार दुप्पटीने ; विराटचा पगार 10 कोटींच्या घरात ?
Marathi
চলছে দুর্গাপুরের বেসরকারি ইঞ্জিনিয়ারিং কলেজের শিক্ষকদের আমরণ অনশন, গুরুতর অসুস্থ হয়ে একজন হাসপাতালে
Bengali