Datasets:
image
imagewidth (px) 1k
2.11k
| text
stringlengths 2
2.4k
|
|---|---|
ශ්‍රී ලංකාව බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේ දී සිලෝන් ලෙස හැඳින්වු අතර වර්තමානයේ නිල වශයෙන් ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය ලෙස හදුන්වයි. ශ්‍රී ලංකාව සෙරන්ඩිබ්, සිලොන්, දීප්තිමත් දිවයින,ධර්ම දිවයින, ඉන්දියන් සාගරයේ මුතු ඇටය නමින්ද හදුන්වයි. විවිධ නම් ගණනාවකින් පුරාණයේ හැඳින්වූ මෙම දූපත "නම් දහසක් ඇති දූපත" ලෙස ප්‍රචලිත ද විය. මෙය දකුණු ආසියානු දූපතකි. එය ඉන්දියානු සාගරයේ, බෙංගාල බොක්කෙහි නිරිත දෙසින් සහ අරාබි මුහුදේ ගිනිකොන දෙසින් පිහිටා ඇත; එය ඉන්දියානු උප මහද්වීපය මන්නාරම් බොක්ක සහ පෝක් සමුද්‍ර සන්ධිය මගින් වෙන් කරනු ලැබේ. ශ්‍රී ලංකාවේ පිහිටීම ප්‍රධාන මුහුදු මාර්ගවල පිහිටීම හේතුවෙන් බටහිර ආසියාව සහ අග්නිදිග ආසියාව අතර උපායමාර්ගික නාවික සම්බන්ධකයක් ලෙස එය පුරාණ කාලයේ සිටම භාවිතය ගැණුනි. ඉන්දියානු ජනරජය සහ ශ්‍රී ලංකා ජනරජය 1976 මාර්තු 23 වන දින මනාර් බොක්ක සහ බෙංගාල බොක්කෙහි සමුද්‍ර මායිම් ස්ථාපිත කරමින් ගිවිසුමක් අත්සන් කරන ලදී. ශ්‍රී ලංකාවට ආසන්න ම රටවල් ලෙස ඉන්දියාව සහ මාලදිවයින හැදින්විය හැකිය.
ශ්‍රී ලංකාවේ විශාලත්වය වර්ග කි.මී 65,610 (වර්ග සැතපුම් 25,330) වේ. එය ලොව 123 වැනි විශාලතම රට වන අතර විශාලතම දූපත් අතරින් 25 වන ස්ථානයෙ සිටියි. එහි භූමි ප්‍රදේශය පළාත් නවයකට සහ දිස්ත්‍රික්ක විසිහතරකට වෙන් කර ඇත. රට පළාත් 9 කින්, දිස්ත්‍රික්ක 25 හා ප්‍රදේශිය ලේකම් කොට්ටාශය 331 හා ග්‍රාම නිලධාරි කොට්ටාශ 14,022 කින් සමන්විත වේ. අගනුවර ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කොට්ටේ වන අතර විශාලතම නගරය කොළඹ වේ. කොළඹ ජාතියේ ආර්ථික, දේශපාලන කේන්ද්‍රස්ථානයයි.
ශ්‍රී ලංකාව ලෝක උරුම ස්ථාන අටක්, සැතපුම් ගණනක් පුරා විහිදුනු රන්වන් වැලි සහිත වෙරළවල්, වැසි වනාන්තර සහ කඳුකර තේ වතු සහිත ඉතා සුන්දර දූපතකි. නිවර්තන වනාන්තර, වෙරළ සහ භූ දර්ශනවල ස්වභාවික සුන්දරත්වය, ජෛව විවිධත්වය මෙන්ම පොහොසත් සංස්කෘතික උරුමයන් සඳහා ප්‍රසිද්ධය, එය ලෝක ප්‍රසිද්ධ සංචාරක ගමනාන්තයක් බවට පත් කළේය.
ශ්‍රී ලංකාවේ ජනගහනය මිලියන 22 කට ආසන්න වේ. එය දූපතක ජීවත් වන 11 වන විශාලතම ජනගහනයයි. ශ්‍රී ලංකාවේ ජනගහනයෙන් 70% ථෙරවාද බෞද්ධයන් වේ. එනම් මිලියන 15 ක් පමණ වේ. එය ලොව 6 හෝ 5 වන විශාලතම බෞද්ධ ජනගහයක් වෙසෙන රට වේ. ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික ආගම ථෙරවාද බෞද්ධ වන අතර 12% හින්දු භක්තිකයන්, 9% ඉස්ලාම් භක්තිකයන්, 7% ක්‍රිස්තියානි භක්තිකයන්, 1% නිරාගමිකයන් සහ වෙනත් ආගමිකයෝ වෙති.
බහුවිධ හා බහුසංස්කෘතික රාජ්‍යයක් වන ශ්‍රී ලංකාව, බොහෝ ආගම්, ජන වර්ග සහ භාෂා රැසකට නිවහන වේ. දිවයිනෙහි බහුතරය වූ සිංහල ජනතාවට අමතරව, එහි අනෙකුත් සුළු වාර්ගික කණ්ඩායම් ලෙස ශ්‍රී ලාංකික දෙමළ, ඉන්දියානු දෙමළ, මරක්කල, බර්ගර්, මැලේ, කාපිරි සහ ස්වදේශීය වැදි ජනතාව වාසය කරනු ලබයි. නිල භාෂාව සිංහල භාෂාව සහ දෙමළ භාෂාව වේ.
ශ්‍රී ලංකාව යනු පොහොසත් සංස්කෘතික උරුමයක් ඇති රටකි ශ් |
|
සිංහල යන්නෙන් අදහස් කෙරෙනුයේ,
සිංහල භාෂාව
සිංහල අක්ෂර
සිංහල (ජනවර්ගය)
සිංහල ජාතිය
සිංහල ජනයා
විය හැක.
සිංහල
ලාංකික සිංහලයෝ |
|
විකිපීඩියාවෙහි වෙනත් ස්ථාන විකිපීඩියා සහෝදර ව්‍යාපෘති විකිපීඩියා භාෂාවන්
|
|
'ගණිතය' බොහෝ විට අර්ථ දැක්වෙනුයේ ප්‍රමාණය,ව්‍යුහය,අවකාශය සහ විපරිණාමය යනාදී දෑ අධ්‍යයනය කෙරෙන්නා වූ විෂය ක්ෂේන්‍රය ලෙස ය. ගණිතඥයන් බොහෝ දෙනෙකු විසින් දරන තවත් මතයක් නම්, ප්රත්යක්ෂ සහ අර්ථදැක්වීම්වලින් ඇරඹී නිගාමී තර්කණය මඟින් සනාථ කළ දැනුම් සම්භාරය වනාහී ගණිතය යන්නයි.
ඕනෑම සමාජයක පාහේ, ගිණුම් තැබීම, බිම්මැනුම සහ තාරකා ශාස්ත්‍ර ආශ්‍රිත සිද්ධි පූර්ව නිශ්චය කිරීම යනාදී කටයුතු සඳහා ප්‍රායෝගික ගණිතය යොදා ගෙන ඇත.
ගණිතමය සොයා ගැනීම් සහ පර්යේෂණවල දී බොහෝ දුරට ,යෙදීම් ගැන සැලකීමකින් තොරව,රටා සොයා ගැනීම සහ ඒවා අනුපිළිවෙලක‍ට සකස් කිරීම සිදුවේ."සුවිශුද්ධ" ගණිතයෙහි ඇති සුවිශේෂ කරුණක් නම් එය නිතරම ප්‍රායෝගික යෙදීම්වලට තුඩු දීමයි.මේ කරුණ ඉයුජින් විග්නර් "ගණිතයෙහි අතක්කාවචර ඵලදායිතාව" ලෙස හඳුන්වා ඇත. වත්මනෙහි,ස්වභාවික විද්‍යා, ඉංජිනේරු විද්‍යාව, ආර්ථික විද්‍යාව සහ වෛද්‍ය විද්‍යාව යනාදී විෂය කේෂේත්‍ර නව ගණිතමය සොයා ගැනීම් මත බෙහෙවින්ම යැපේ.
නිරුක්තිය
මැතමැටික්ස් යන ඉංග්‍රීසි වදන "විද්‍යාව,ඥානය හෝ ඉගෙනීම"යන අරුත් දෙන ග්‍රීක μάθημα (මැත්මා)සහ "ඉගෙනීමට ඇති ලෝලය" යන අරුත් දෙන ග්‍රීක μαθηματικός (මැතමැටිකෝස්) ආදියෙන් බිඳී ආවෙකි. එය පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලීය ඉංග්‍රීසි ව්‍යවහාරයේ මැත්ස් ලෙස ද උතුරු ඇමරිකා ඉංග්‍රීසි ව්‍යවහාරයේ මැත් ලෙස ද කෙටියෙන් භාවිත වෙයි.
ඉතිහාසය
ගණිතයෙහි විකාසනය නිමක් නොමැති වියුක්තීකරණ මාලාවක් ලෙස හෝ විෂය කරුණුවල සිදුවන පුළුල් වීමක් ලෙස හෝ දැකිය හැකි ය. මුල් වියුක්තීකරණය ලෙස සංඛ්‍යා හැඳින්විය හැකි ය.ඇපල් ගෙඩි දෙකක් හා දොඩම් ගෙඩි දෙකක් අතර යම් පොදු ලක්ෂණයක් ඇති බව, එනම් ඒ දෙකම එක් මිනි‍සකුගේ දෑතට ගත හැකි බව, වටහා ගැනීමට හැකිවීම මිනිස් චින්තනයේ වැදගත් සංධිස්ථානයක් සනිටුහන් කරයි.
සංයුක්ත වස්තු ගණනය‍ට අමතරව,ප්‍රග් ඓතිහාසික මිනිසා කාලය,දින,ඍතු,වර්ෂ වැනි වියුක්ත රාශී ගණනය‍ට සමත් විය. අංක ගණිතය(උදා:එකතු කිරීම,අඩු කිරීම, වැඩි කිරීම සහ බෙදීම )ස්වභාවිකවම ගම්‍ය වෙයි.මොනෝලිතික ස්මාරක එකල පැවති ජ්‍යාමිතික ඥානය ගැන සාක්ෂි දරයි.
ඓතිහාසිකව,ගණිතය තුළ දැවැන්ත ශික්ෂණ මතුව ආවේ,වාර්තා වී ඇති ඉතිහාසයේ ආරම්භයේ සිට,බදු හා වාණිජ ක්ෂේත්‍රයේ ගණනය කිරීම් කිරීම,සංඛ්‍යා අතර ඇති සබඳතා හඳුනා ගැනීම,බිම් මැනුම,තාරකා ශාස්ත්‍ර ආශ්‍රිත සිද්ධි පූර්ව නිශ්චය කිරීම වැනි අවශ්‍යතා නිසා ය. මෙකී අවශ්‍යතා දළ වශයෙන් ගණිතයෙහි පුළුල් අනුක්ෂේත්‍ර ලෙස නම් කළ හැකි ප්‍රමාණය,ව්‍යුහය,අවකාශය සහ විපරිණාමය යන ක්ෂේත්ර යටතට අනුරූපණය කළ හැකි ය.
ගණිතය අද බොහෝ වර්ධනය වී ඇති අතර එය සහ විද්‍යාව අතර ඉතා ඵලදායී අන්තර්ක්‍රියාකාරීත්වයක් පවතී. එය එකී ක්ෂේත්ර දෙකෙහිම අභිවෘද්ධියට හේතු පාදක වී ඇත.
ඉතිහාසය පුරාම ගණිතමය සොයා ගැනීම් සිදු වූ අතර දැනටත් සිදු වෙයි.
රාශීන්, ව්‍යුහ , අවකාශය හා විචලන වැනි සංකල්ප කේන්ද්‍ |
|
ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන ජාතිය වන සිංහල ජනයාගේ මව් බස සිංහල වෙයි. අද වන විට මිලියන 20 කට අධික සිංහල සහ මිලියන 3කට අධික සිංහල නොවන ජනගහනයක් සිංහල භාෂාව භාවිත කරති. සිංහල ඉන්දු-යුරෝපීය භාෂාවල උප ගණයක් වන ඉන්දු-ආර්ය භාෂා ගණයට අයිති වන අතර මාල දිවයින භාවිත කරන දිවෙහි භාෂාව සිංහල බසට බොහෝ දුරට සමාන භාෂාවකි. සිංහල ශ්‍රී ලංකාවේ නිල භාෂාවයි.
ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගයේ පටන් පැවති හෙළබස ඈත අතීතයේ ඉන්දියානු භාෂා හා යටත් විජිත සමයේ බටහිර භාෂා සමග සම්මිශ්‍රණයෙන් වත්මන් සිංහල භාෂාව බිහිවී ඇත.සින්හල භාෂාවේ ස්වර 18 කි.
නිරුක්තිය
සිංහල යනු මධ්‍යම ඉන්දු-ආර්ය (එළු ) "සිහල" යන වචනයට අනුරූප සංස්කෘත පදය වේ. මෙය "සිංහ" යන සංස්කෘත වචනයේ ව්‍යුත්පන්නයක් වේ. "භගවත පුරාණයෙ"හි සිංහලය, දිවයිනේ සංස්කෘත නාමය ලෙස සඳහන් කර ඇත. මෙම නම සමහර අවස්ථාවලදී "සිංහයන්ගේ වාසස්ථානය" ලෙසද හුවා දක්වා ඇත. මෙය අතීතයේ සිංහයන් බහුල වශයෙන් සිටින්නට ඇතැයි යන විශ්වාසය මත යෙදුනක් යැයි කිව හැක.
උපභාෂා
සිංහල බසෙහි උප භාෂා ලෙස තදින් බෙදීමක් දක්නට නොහැක. නමුත් ප්‍රදේශික වශයෙන් කතා කරන විලාශය හා ආවේනික වූ වචන හා යෙදුම් භාවිතයේ වෙනස්කම් දැකිය හැක. රජරට (උතුරු මැද පළාත), රුහුණ (දකුණු පළාත), ඌව (උව පළාත) මෙසේ වෙනස්කම් දැකිය හැකි පළාත් කිහිපයකි. නමුත් මෙම විශේෂිත යෙදුම් හා කතා විලාශ අනෙකුත් සිංහලයන්ට බොහෝ විට පහසුවෙන් තේරුම්ගත හැක.
කථාකරන සහ ලියන සිංහල
දකුණු ආසියාවේ බොහෝ භාෂාවල දක්නට ලැබෙන දෙදිව් වහර (කතාකරන බස (කථික බස) සහ ලියන බස (ලිඛිත බස) අතර ඇති පැහැදිලි වෙනස) සිංහල භාෂාවෙහිද විශේෂයෙන් දැකිය හැක.
ස්වරශාස්ත්‍රය
සිංහල ස්වර ශබ්ද නැගීමේ රටාව බොහෝ දුරට අනෙකුත් ඉන්දියානු භාෂා වලට සමගාමී වේ . නමුත් එම භාෂා හා සසඳන විට සිංහලයටම ආවේනික වූ ලක්ෂණ කීපයක් දැක ගත හැක. ඒවායින් සමහරක් නම් සඤ්ඤක අකුරු පෙළ එක් වීම, ඇ, ඈ ස්වර එක් වීම, මහා ප්‍රාණ අකුරු (සංස්කෘතයෙන් ආ වචන සඳහා) ඇති මුත් නොමුසු සිංහල බස සඳහා ඒවා ඇවැසි නොවීම ආදියයි.
සිංහල ස්වර ශබ්ද නැගීම
සිංහල ව්‍යංජන ශබ්ද නැගීම
ලේඛන ක්‍රමය
බොහෝ ඉන්දියානු අකුරු මාලා මෙන් සිංහල හෝඩිය ද පැරණි බ්‍රාහ්මී අක්ෂර මාලාව මත පදනම්වී ඇත. ක්‍රි.පූ. 500දී පමණ ශ්‍රී ලංකාවට මෙම පැරණි බ්‍රාහ්මීය අකුරු හැඳින්වී ඇති බව පුරාවිද්‍යාඥයන් පවසන නමුත් හෙළ හවුල ප්‍රධාන පිරිසක් එම මතය බැහැකරයි. සිංහල අකුරු පෙළ, දකුණු ඉන්දියානු ග්‍රන්ථ අක්ෂර මාලාවට සමීප සම්බන්ධයක් ඇති අතර, කාදම්බ අක්ෂර මාලාවෙන්ද ආභාෂය ලබා ඇති බව පෙනේ.
සිංහල හෝඩියේ අකුරු 60ක් ඇති අතර ඉන් 4ක් මෑත කාලයේ දී ඇතුළත් වූ ඒවා වෙයි. සිංහල භාෂාවෙහි ස්වර විශාල ප්‍රමාණයක් ඇත.
සිංහල හෝඩි
සිංහල හෝඩි කීපයක් ඇත.
1. අමිශ්‍ර සිංහල හෝඩිය (අක්ෂර 30 කි). වෙනත් භාෂාවක අක්ෂර හා මිශ්‍ර නොවී පවතින ශුද්ධ සිංහල අක්ෂර මෙයට අයත් වේ.
2. මිශ්‍ර සිංහල හෝඩිය (අක් |
|
සාමය යනු සහජීවනය පවතින එනම් එදිරිවාදකම් රහිතවූ අවස්ථාවකි. ප්‍රචණ්ඩ ජාත්‍යන්තර කලහයක විරාමය සනිටුහන් කිරීමටද මෙම පද වචනය භාවිත වේ; මෙම ජාත්‍යන්තර සන්දර්භය තුල අර්ථ විග‍්‍රහය කළහොත් පදයේ අර්ථය වනුයේ යුද්ධය යන්නේ විරුද්ධාර්ථයයි. කිසියම් ඕනෑම පාර්ශවයන් කිහිපයක් අතර ගෞරවාන්විත සැළකිල්ල, යුක්ති සාධාරණත්වය, හා හොඳහිත යන ගුණාංග විදහාපාන සම්බන්ධතාවයක් පවතී නම් එයද සාමය ලෙස හැඳින්විය හැක.
සාමාන්‍ය වශයෙන් සැලකූ කල යම් අයෙකු වෙනත් පරිසර වලට සාපේක්ෂව සාමකාමී ලෙස හඳුන්වන නිසල, ශාන්ත, හා සන්සුන් පරිසරයක් ඇසුරෙහි පවතින්නේ නම් ඔහුට හෝ ඇයට සාමය ලඟා විය හැකිය. ඉහත ආකාරයේ සාමයක් යම් අයෙකුට ලඟා කර ගත හැක්කේ ස්වෝත්සාහයෙන් තම ඇතුලාන්ත චරිතය "සාමලැදි" බවට පත්කොට ගෙන ස්වකීය අභ්‍යන්තරයෙහි සන්සුන් බව, ශාන්ත බව හා සමතුලිතතාවය පවත්වාගෙන යෑමෙනි.
සාමයේ විවිධ පැතිකඩ තේරුම් ගැනීම
හිංසාව විරහිත වීම (අවිහිංසාව) සාමය ලෙස
සාමය යන සංකල්පය වර්තමානයේ ඉතාමත් මතභේදයට තුඩුදුන් මාතෘකාවකි. නිසැකයෙන්ම සාමය යනු ධනාත්මක සංකල්පයකි; ඇත්තවශයෙන්ම මෙලොව කිසිවෙකු සාමයට කෙලින්ම විරුද්ධ නොවේ; ලෝක සාමය යනු මනුෂ්‍යයින් වශයෙන් අත්කරගත යුතු උතුම් තත්වයකි. කෙසේනමුත් සාමය යනු කුමක්ද? සාමය අත්කර ගත හැක්කේ කෙසේද? සාමය ඇත්තවශයෙන්ම ළගා කරගත හැකිද? යන ඒවා පිළිබදව විවධාකාර පුද්ගල කොට්ඨාෂ අතාරහි තියුණු වෙනස්කම් ඇත.
සාමය යනු කුමක්ද?
සාමය යන්නට විවිධ අර්ථ ඇත: වචනය යොදන ආකාරය හා තැන අනුවද අර්ථය වෙනස්වේ.
යුද්ධයෙන් තොර වීම
ඉතාම සරල හා දළ අදහස නම් යුද්ධයෙන් තොර වීමයි. (පුරාණ රෝම වරුන්ගේ අදහසට අනුව, Pax, යන්න Absentia Belli ලෙස, එනම් යුද්ධයෙන් තොර වීම.)
Core issues in ethics
International relations
සාමය
Personal life |
|
විකිපීඩියා ( or ) යනු විවිධ භාෂා වලින් ලියැවුණු, අන්තර්ජාලය පාදක කරගත් නිදහස් විශ්වකෝෂයකි. ස්වෙච්ඡා රචකයින්ගේ සහ-සහයෝගයෙන් යුතුව, වෙනත් ඕනෑම අයෙකුට වෙබ් බ්‍රව්සරයක් හරහා සංස්කරණය කළ හැකි පරිදි විකිපීඩියා ලිපි ලියවේ. 2001 ඡනචාරි 15 දින මෙම විශ්වකෝෂය ආරම්හ කළේ විශේෂඥයන් විසින් සකසන Nupediaව ඌන පූර්ණය කිරීමටයී. මෙය පවත්වාගෙන යන්නේ ලාහ-නොපතන ආයතනයක් වන විකිමීඩියා පදනම මගිනි. අන්තර්ජාතික භාෂාවක් වන ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් සැකසුනු ලිපි 3,800,000 පමණ ඇතුළුව, සිංහල මෙන්ම තවත් විවිධ භාෂා ගණනකින් සැදුම්ලත් ලිපි 5,000,000 ත් වඩා විකිපීඩියාවෙහි අන්තර්ගතය. ආරම්භයෙහි පටන්ම එහි ජනප්‍රියතාවයෙහි, ස්ථාවර වර්ධනයක් රඳවාගත් විකිපීඩියාව එම සාර්ථකත්වය තවත් සහෝදර ව්‍යාපෘති ගණනාවක් දියත් කිරිම දක්වා ව්‍යාප්ත කළේය
විකිපීඩියාව විවේචනාත්මකවත්, නිදහස් අන්තර්ගතය හා නිදහස් ස්වභාවය නිසා තවත් විටක ප්‍රශංසාත්මකවත්, ජනමාධ්‍ය හා විද්වත් ප්‍රජාව විසින් නිතර ම පාහේ සඳහන් කරනු ලැබේ. විකිපීඩියාව සංස්කාරකවරුන්ට මධ්‍යස්ථ ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කිරීමට අනුබල දෙනු ලැබේ. එහි දී කිසිවක් පරමාර්ථ සත්‍යය වශයෙන් හුවා නො දක්වා, යථා දර්ශනයන් වශයෙන් පිළිගනු ලබන සියල්ල සාරාංශ ගත කෙරෙනු ලැබේ. නමුත් විකිපීඩියාව මූලාශ සඳහනක් වශයෙන් භාවිත කිරීම විවාදාසම්පන්න ය. කවර හෙයින් ද යත්, එය ඕනෑ ම අයෙකුට සංස්කරණය කළ හැකි නිසා, කඩාකප්පල්කාරී ක්‍රියා, සාවද්‍ය තොරතුරු, අසංගත බව, නිවරද්‍යතාවය ඔප්පු නො කළ මත වාද යනාදිය ඇතුළත් විය හැකි වන බැවිනි.
භාෂා 200 කට අධික ප්‍රමාණයකින් විකිපීඩියා සංස්කරණ පවතී. එයින් සංස්කරණ 100 ක් පමණ ක්‍රියාකාරී ඒවා ය. ලිපි 50,000 කට වඩා පවතින සංස්කරණයන් ගණන එකොළසකි. (එම සංස්කරණයන්: ඉංග්‍රීසි, ජර්මන්, ප්‍රංශ, ජපන්, පෝලන්ත, ඉතාලි, ස්වීඩන්, ලන්දේසි, පෘතුගීසි, ස්පාඤ්ඤ හා චීන ය.)
සුවිශේෂ ලක්ෂණ
"සැමට දායක විය හැකි නිදහස් විශ්වකෝෂය" යන්න විකිපීඩියාවේ උදාන වැකිය යි.
"පෘථිවිය මත ජීවත් වන සෑම අයෙකුට ම ස්ව භාෂාවෙන්, ලබා ගත හැකිත්, දායක විය හැකිත්, හැකි උපරිමයෙන් උසස් බවින් යුතු වූත් නිදහස් විශ්වකෝෂයක් නිර්මාණය කිරීම හා බෙදා හැරීම" යනු වශයෙන්, මෙම විශ්වකෝෂ ව්‍යාපෘතියේ ආරම්භකයා වන ජිමී වේල්ස් (Jimmy Wales) ව්‍යාපෘතියේ අරමුණු පැහැදිලි කරයි.
විකිපීඩියාව බ්‍රිටැනිකාව තරමට හෝ ඊට්ත් වඩා ගුණාත්මක බවින් දියුණු කොට මුද්‍රණයෙන් එළි දැක්වීම ජිමී වේල්ස් ගේ අභිප්‍රාය යි.
විකිපීඩියාව wikipedia.org යන වෙබ් අඩවිය තුළ " විකි" (wiki) නම් මෘදුකාංග වර්ගයක් උපයෝගි කර ගනිමින් වර්ධනය කරනු ලැබේ. මෙම විකි යන යෙදුම භාවිත වූයේ විකිවිකිවෙබ් (WikiWikiWeb) යන්න සඳහා ය. විකි විකි යනු "ඉක්මන්" යන අරුත දෙන හවායි වදනකි.
වෙනත් අන්තර්ජාල විශ්වකෝෂ ව්‍යාපෘති කිහිපයක් ද පවති. ඇතැම් ඒවා මේ වන විට අක්‍රීයව පවති. මෙම ඇතැම් ව්‍යාපෘති, සංස්ක |
|
සම්මා සම්බුදුවරු නමින් හැඳින්වෙන්නේ තමා විසින්ම ලෝකෝත්තර සත්‍ය සොයා ගොස් නිවන අවබෝධ කරගත් සහ ලොවට එම දැනුම මැනවින් බෙදා දුන් ශ්‍රේෂ්ඨ උතුමන්ය.
වත්මන් කාලයට පෙරත් බොහෝ බුදුවරුන් පහළ වූ අතර අනාගතයේත් බුදු උතුමන් ලොව පහල වෙති..
වෙනත් නම්
අප තිලෝකාග්‍ර, සුගත තථාගත, මහා කාරුණික, සම්මා සම්බුදුරජාණෝ, ථෙරවාද බෞද්ධයන්ගේ එකම අධ්‍යාත්මික පැතුම හැකි ඉක්මනින් සසර දුකින් මිදී නිවන් දැකීමය. සම්මා සම්බුදු වරුන් ලොව පහල වන්නේ ඉතාම දීර්ඝ කාලයකින් බවත් එය අතිශය දුර්ලභ භාග්‍යයක් බවත් ථෙරවාද බෞද්ධ ඉගැන්වීමයි. ගෞතම බුදු රජාණන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවකයන් වන ථෙරවාද බෞද්ධයන් උන්වහන්සේගේ සම්බුදු සසුනෙහි උත්සාහවත් වීමෙන් බුදු සසුන ලොවින් අතුරුදන් වීමට පෙර ධර්මය අවබෝධ කර නිවන් මගට යොමු වීම ථෙරවාද සම්ප්‍රදාය වඩාත් ප්‍රධානතම අරමුණ ලෙස සලකයි. යම් හෙයකින් මෙම බුදු සසුනෙහි පිහිට ලබා නිවන් අවබෝධ කිරීමට නොහැකි වුවහොත් සසරෙහි නැවතත් දුකට පත්වීමටත් සතර අපායෙහි වැටීමට සිදු වීමටත් සිදුවන බැවින් ප්‍රමාද නොවී ධර්මයට යොමු විය යුතු බවත් පින් රැස් කල යුතු බවත් ථෙරවාද බුදු සමය ශ්‍රාවකයන්ට කියා දෙයි. කෙසේ වෙතත් ගෞතම බුදු සසුන පිරිහීමෙන් පසුව ධර්මය අතුරුදන් වීමත් ඉන් පසුව ලෝකය දුශ්චරිතයෙන් සහ පවින් පිරුණු මිනිසුන් ආයුෂයෙන් පිරිහෙන කාලයකට ගමන කරන බවත් මනුෂ්‍ය ආයුෂ අවුරුදු දහයකට අඩුවන බවත් අනතුරුව මිනිසුන් ද්වේශයෙන් එකිනෙක හිංසාවට පත්කර මරා ගනිමින් මහත් විනාශයක් සිදු කරගන්නා බවත් ගෞතම බුදු පියාණන් වහන්සේ විසින් දේශනා කර ඇති ථෙරවාද ධර්මයෙහි සඳහන් වෙයි. එයින් අනතුරුව මිනිසුන් නැවත සුචරිතයෙහි හැසිරීමෙන් නැවත ආයුෂ වැඩි දියුණු වී මිනිස් ආයුෂ අවුරුදු අසුදහසක් දක්වා වැඩි වූ පසුව නැවතත් "මෛත්‍රී" බුදුපියාණන් වහන්සේ ලොව පහළවන බවත් ථෙරවාද ධර්මයෙහි දැක්වෙයි. තවද මෙම බුදු සසුනෙහි ධර්මය අවබෝධ නොකළහොත් මතු බුදු වන මෛත්‍රී බුදුන් දැක නිවන් දැකීමද සමහර බෞද්ධයන්ගේ ප්‍රාර්ථනාවක් වෙයි. ථෙරවාද බුදු දහම අනුව විමසා බැලීමේදී පෙනී යන්නේ එසේ නැවත පහල වන බුදු සසුනකින් හෝ පිහිටක් ලබා ගැනීමට වුවද පවින් දුරු වී මෙම ගෞතම බුදු සසුනෙහි උත්සාහවත් වී සතර අපායෙන් මිදී ථෙරවාද ධර්මයෙහි ඉගැන්වෙන ගුණ ධර්ම තමන් තුල දියුණු කර ගත යුතු බවයි.
බුද්ධත්වය ලැබීම
බුදු දහමේ ඉගැන්වීම් වලට අනුව බුද්ධත්වය යනු සර්වඥතාඥාණය හෙවත් අවබෝධතා ඥාණය ලබා ගැනීමයි. (සංස්කෘත භාෂාවෙන් බුද්ධත්ව - පාලී බුද්ධත්ත නැතහොත් භාෂා දෙකෙන්ම බුද්ධභාව යනුයි.) අවබෝධතා ඥානය යනු සංස්කෘත භාෂාවෙන් සම්‍යක්සම්බෝධි, පාලී සම්මා සම්බෝධි යනුයි.
ධර්මය කුමක්දැයි පහදා දීමට ගුරුවරයෙකුද නොමැතිව, චතුරාර්ය සත්‍ය සහ ආර්යාෂ්ඨාංගික මාර්ගයද ලෝකයේ නොපවතින අවස්ථාවක ස්වොත්සාහයෙන් බුද්ධත්වය ලබා ගෙන ඒ දහම කියා දීම පිණිස පහල වන තැනැත්තා හඳුන්වාදීම සඳහා පාලී ග්‍රන්ථ වල සහ ථෙරවාදී සම්ප්‍රදායයෙහි 'බුද්ධ' යන යෙදුම |
|
සිංහල ජාතිය යනු ශ්‍රී ලංකාව නිජබිම වන වර්ගයකි. ශ්‍රී ලංකාවේ බහුතර ජන වර්ගය සිංහල වේ. මෙම ජනතාවට ආවේණික බස සිංහල බසවේ. පුරාන සිංහලයන්ගේ මෙන්ම බහුතර සිංහලයන්ගේ ප්‍රධාන ධර්මය ඉන්දියානු අර්ධද්වීපයෙන් මෙරටට ආ බුද්ධදර්මයයි.
වර්ථමානයේ ශ්‍රී ලංකාවේ අමතරව ඕස්ට්‍රේලියාව, එක්සත් රාජධානිය වැනි ඉංග්‍රීසි බස කථා කරන රටවල ස්ථිරවද, මැද පෙරදිග රටවල තාවකාලිකවද සැලකිය යුතු සිංහල ජනතාවක් ජීවත් වෙ.
ඉතිහාසය
ප්‍රාග් ඉතිහාස යුගය
හෙළයේ (සිංහලයේ) ආරම්භය ලෙස මීට වසර දස දහස් ගණනක් ඈත අතීතය දැක්විය හැකි ය. හෙළයේ පාලනය ධුරන්ධර ව සිටියේ සූර්‍ය වංශිකයන් ය. අරිසෙන් අහුබුදු ශූරීන්ගේ "බලි තරු රාවණ ගැමුණු විජයබා..." යන පැදි පෙළෙහි මුල් රජවරු තිදෙනා මෙම වංශාවලියේ ප්‍රෞඪ රජවරු ය. හෙළයා කර්මාන්ත/කාර්‍යභාරය අනුව කුල ගෝත්‍ර සතරකට බෙදුණහ. එනම් යක්ඛ, නාග, දේව, රාක්ෂ යි. රාක්ෂ යන පදයෙහි රකුස් යනුවෙන් ය. එනම් කුස රකින්නෝ ය. කුස රැකෙන්නේ ගොවිතැන් නිසාවෙනි. ඔවුන් ගොවියෝ වූහ. නාග ගෝත්‍රිකයෝ දක්ෂ නාවිකයෝ පිරිසක් වූහ. එමෙන් ම වාරි කර්මාන්තයේ ද
වෙළඳාමෙහි ද දක්ෂයෝ වූහ. යක්ෂ ගෝත්‍රිකයන් කම්මල් වැඩට උපන් හපන්නු විය. ඔවුහු ලෝහ කර්මාන්තයේ නිරත වූහ. දේව ගෝත්‍රිකයෝ තරමක් ආධ්‍යාත්මික ජීවිතයක් ගෙවූ ඍෂිවරුන් පිරිසක් විය. එමෙන් ම ළමා පරපුරට ශිප්ල දුන් ගුරු දේවයන්ලා ද මොවුන් ම විය.
විජයාගමනය
ඉන්දියාවේ සිංහපුර දේශයෙන් පිටුවහල් කෙරුනු විජය කුමරු ලක්දිවට ගමන්කොට ලක්දිව සිටි යක්ශ නාග දේව යන අනාර්‍ය ගෝත්‍රයන් යටපත් කරමින් අප දන්නා සිංහල සමාජය සහ සිංහල සංස්කෘතිය ගොඩනගා ඇත. විජය සහ ඔහුගේ කණ්ඩායම දිවයිනේ පෙර වැසියන් ඔවුන්ගේ සිරිසවත්තු නගරයෙන් අවතැන් කළහ. යක්ෂ නායකයකුගේ දියණියක වූ කුවේණිය සමඟ විජයගේ විවාහය තම්බපණ්ණි රාජධානිය පාලනය කිරීමට ඔහුට ඇති හැකියාව තහවුරු කරන්නට ඇත.
එකල සමාජය මනා ව සංවිධානය වූ බවක් පෙනී යන එක් ප්‍රධාන සන්ධිස්ථානයක් නම් විජයගේ ලංකාගමනයත් සමඟ කුවේණිය විසූ රාජධානිය දක්වාලන කොටසයි. මෙහිදී එම ප්‍රදේශය(තම්මැන්නාව) පාලනය කරන ලද්දේ කුවේණියගේ වැඩුමහල් සොහොයුරු කාලසේන රජතුමා විසිනි. මෙතුමා එම වංශගේ අවසාන පුරුෂයා විය. එමෙන් ම එකල පැවති තාක්ෂණ භාවිතයට එක් සරල උදාහරණයක් නම් කුවේණික කපු කටිමින් සිටි කපු රෝදයයි. කපු රෝදය යනු කපු නූල් විවීම පහසු කරලීමට යොදාගන්නා උපකරණයකි. මේ සඳහා යොදා ගෙන ඇත්තේ ද සරල වූත් තාක්ෂණයකි. තව ද එකල පටන් ගොවිතැන් කිරීමට යොදාගත් කෘෂි ආම්පන්න කට්ටලයක් හෙළයා සතු ය. එමෙන් ම ඒ හා සබැඳි ව්‍යවහාර ඇතුළත් කමත් බස වැනි අනු භාෂා ද හෙළයාටම ආවේණික වූ දේවල් ය. හෙළයේ විස්මිත ශාස්ත්‍ර වල ප්‍රායෝගික භාවිතය ද මේ අනුසාරයෙන් ම මෙසේ දක්වාලිය හැක. මෙමඟින් විජයාගමනයට පෙර පටන් මෙරට දියුණු ශිෂ්ටාචාරයක් පැවති බවට සාධක මෙම කථා පුවත තුළින් ම උකහා ගත හැක.
මහින්දාගමනය
මහින්දාගමනයත් හා සමකාලීන ව සිදු වූ දුමින්දාගමනය |
|
තොරතුරු තාක්ෂණ
විකිපීඩියා, නිදහස් විශ්වකෝෂය වෙතින්
සංචාලනයට යන්න සෙවීම සඳහා පනින්න
තොරතුරු හෝ ඩිජිටල් තාක්ෂණය සමඟ පටලවා නොගත යුතුය.
"තොරතුරු තාක්ෂණය" මෙහි නැවත හරවා යවයි. වෙනත් භාවිත සඳහා, තොරතුරු තාක්ෂණය (වක්‍රෝත්තිහරණය) බලන්න.
"ඉන්ෆොටෙක්" මෙහි නැවත හරවා යවයි. ඉන්දියානු සමාගම සඳහා, ඉන්ෆොටෙක් එන්ටර්ප්‍රයිසස් බලන්න.
තොරතුරු විද්‍යාව
පොදු අංශ
තොරතුරු ප්‍රවේශය
තොරතුරු ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය
තොරතුරු කළමනාකරණය
තොරතුරු ලබා ගැනීම
තොරතුරු සෙවීම
තොරතුරු සමාජය
දැනුම සංවිධානය
ඔන්ටෝලොජි
තොරතුරු දර්ශනය
විද්‍යා හා තාක්ෂණ අධ්‍යයන
වර්ගීකරණය
අදාළ ක්ෂේත්ර සහ උප ක්ෂේත්ර
ග්‍රන්ථ නාමාවලිය
වර්ගීකරණය
වාරණය
වර්ගීකරණය
පරිගණක දත්ත ගබඩා කිරීම
සංස්කෘතික අධ්‍යයන
දත්ත ආකෘති නිර්මාණය
තොරතුරු
තොරතුරු තාක්ෂණ
බුද්ධිමය නිදහස
බුද්ධිමය දේපළ
පුස්තකාල හා තොරතුරු විද්‍යාව
මතකය
සංරක්ෂණය
පෞද්ගලිකත්වය
ක්වොන්ටම් තොරතුරු විද්‍යාව
පුස්තකාලය- logo.svg පුස්තකාලය සහ තොරතුරු විද්‍යා ද්වාරය
vte
තොරතුරු තාක්ෂණය (තොරතුරු තාක්ෂණය) යනු බොහෝ විට ව්‍යාපාරයක හෝ වෙනත් ව්‍යාපාරයක සන්දර්භය තුළ දත්ත ගබඩා කිරීම, ලබා ගැනීම, සම්ප්‍රේෂණය කිරීම සහ හැසිරවීම සඳහා පරිගණක භාවිතා කිරීමයි. [1] හෝ තොරතුරු. තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්‍ෂණයේ (ICT) උප කුලකයක් ලෙස තොරතුරු තාක්ෂණය සැලකේ. තොරතුරු තාක්ෂණ පද්ධතියක් (තොරතුරු තාක්ෂණ පද්ධතිය) යනු සාමාන්‍යයෙන් තොරතුරු පද්ධතියක්, සන්නිවේදන පද්ධතියක් හෝ වඩාත් නිශ්චිතවම කිවහොත් පරිගණක පද්ධතියක් - සියලු දෘඩාංග, මෘදුකාංග සහ පර්යන්ත උපකරණ ඇතුළුව - සීමිත පරිශීලකයින් පිරිසක් විසින් මෙහෙයවනු ලැබේ.
ක්‍රි.පූ 3000 දී පමණ මෙසපොතේමියාවේ සුමේරියානුවන් ලිවීම දියුණු කළ දා සිට මිනිසුන් තොරතුරු ගබඩා කිරීම, ලබා ගැනීම, හැසිරවීම සහ සන්නිවේදනය කරමින් සිටියි. [3] නමුත් තොරතුරු තාක්ෂණය එහි නවීන අර්ථයෙන් පළමුවෙන්ම පළ වූයේ 1958 දී හාවඩ් ව්‍යාපාර සමාලෝචනයේ පළ වූ ලිපියක ය; කතුවරුන් වන හැරල්ඩ් ජේ. ලෙවිට් සහ තෝමස් එල්. විස්ලර් අදහස් දක්වමින් "නව තාක්‍ෂණයට තවමත් ස්ථාපිත නමක් නොමැත. අපි එය තොරතුරු තාක්ෂණය (තොරතුරු තාක්ෂණ) ලෙස හඳුන්වමු." ඒවායේ අර්ථ දැක්වීම කාණ්ඩ තුනකින් සමන්විත වේ: සැකසීමේ ක්‍රමවේදයන්, තීරණ ගැනීමේදී සංඛ්‍යානමය හා ගණිතමය ක්‍රම භාවිතා කිරීම සහ පරිගණක වැඩසටහන් හරහා ඉහළ පෙළේ චින්තනය අනුකරණය කිරීම. [4]
මෙම පදය පරිගණක සහ පරිගණක ජාල සඳහා සමාන පදයක් ලෙස බහුලව භාවිතා වන නමුත් රූපවාහිනිය සහ දුරකථන වැනි වෙනත් තොරතුරු බෙදා හැරීමේ තාක්ෂණයන් ද එයට ඇතුළත් වේ. පරිගණක දෘඩාංග, මෘදුකාංග, ඉලෙක්ට්‍රොනික, අර්ධ සන්නායක, අන්තර්ජාල, ටෙලිකොම් උපකරණ සහ ඊ-වාණිජ්‍යය ඇතුළු ආර්ථිකයක් තුළ නිෂ්පාදන හෝ සේවා කිහිපයක් තොරතුරු තාක්ෂණය සමඟ සම්බන්ධ වේ. [5] [අ]
සේවයේ යොදවා ඇති ගබඩා හා සැකසුම් තාක්ෂණයන් මත පද |
|
ඉන්දියාව දකුණු ආසියානු රටකි. භූමි ප්‍රමාණය අතින් ලොව සත්වන තැන ඉන්දියාවට හිමිවෙයි. බිලියන 1.18ක ජනගහණයක් සහිත මෙම රට ලොව චීනයට පසුව වැඩිම ජනතාවක් වෙසෙන රට වන අතර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටවල් අතුරින් වැඩිම ජනගහණය සහිත රට වෙයි. දකුණෙන් ඉන්දියන් සාගරයෙන් ද, බටහිරින් අරාබි මුහුදින් ද, නැගෙනහිරින් බෙංගාල බොක්කෙන් ද වටවී ඇති ඉන්දියාව බටහිරින් පකිස්තානයෙන් ද, උතුරින් චීනය, නේපාලය සහ භූතානය යන රටවලින් ද, නැගෙනහිරින් බංගලාදේශයෙන් සහ බුරුමයෙන් ද මායිම් වී ඇත. ඉන්දියන් සාගරයේ පිහිටි ශ්‍රී ලංකාව සහ මාලදිවයින ද ඉන්දියාවට ආසන්න ව පිහිටයි. ඉන්දියාවට අයත් අන්දමන් සහ නිකොබාර් දූපත් ඉන්දුනීසියාවේ සුමාත්‍රා දූපතට ආසන්නව පිහිටා ඇත. ඉන්දියාව සතුව කිලෝමීටර් 7,517ක මුහුදු තීරයක් පවතියි.
අතීතයේ සිටම වෙළෙඳ සහ සංස්කෘතික අතින් දියුණු ප්‍රදේශයක් වූ ඉන්දියානු උප මහාද්වීපය ඉන්දු නිම්න ශිෂ්ටාචාරය, අධිරාජ්‍ය සහ වෙළෙඳ මාර්ග ගණනාවකට නිජභූමිය විය. හින්දු ආගම, බුද්ධාගම, ජෛනාගම සහ සිකදහම යන ප්‍රධාන ආගම් හතරක් ඉන්දියාවේ බිහිවුණ අතර ශරතුස්ත්‍රවාදය (Zoroastrianism), යුදෙව්, ක්‍රිස්තියානි සහ ඉස්ලාම් වැනි ආගම් ද බොහෝ කලක සිට පැවතීම මෙහි සංස්කෘතික විවිධත්වය ඇති කිරීමට හේතුවිය. දහඅට වැනි සියවස මුල් භාගයේ දී බ්‍රිතාන්‍ය නැගෙනහිර ඉන්දියා සමාගම මගින් එක්සත් රාජධානියට අයත් කොලනියක් ලෙස ඈඳා ගන්නා ලද ඉන්දියාව අවිහිංසාවාදී අරගලයකින් පසු 1947 දී නිදහස් රාජ්‍යයක් බවට පත්විය.
ඉන්දියාව පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් සහිත ෆෙඩරල් ව්‍යවස්ථාමය සමූහාණ්ඩුවකි. එය ප්‍රාන්ත 28කින් සහ මධ්‍ය පාලන ප්‍රදේශ 7කින් සමන්විතය.
ඉන්දියානු ආර්ථිකය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය අනුව ලොව 11 වැනි තැන ද, ක්‍රය ශක්ති සාම්‍යය අනුව ලොව 4 වැනි තැන ද ගනියි. 1991 දී ඉන්දීය ආර්ථිකය ලිහිල් කිරීමෙන් අනතුරුව එය ශීඝ්‍රයෙන් සංවර්ධනය වන ආර්ථිකයක් බවට පත් විය. කෙසේ වෙතත් එය තවමත් දුගී බව, නිරක්ෂරතාව, දූෂණය, රෝග සහ මන්දපෝෂණය වැනි කරුණුවලින් පීඩා විඳියි. ඉන්දියාව මෑතක දී කාර්මීකරණය වූ රටක් සහ BRIC රටවල් හතර අතුරෙන් එකක් ද වෙයි.
ප්‍රාන්ත (States):
ආන්ද්‍රා ප්‍රදේශ්
අරුණාචල් ප්‍රදේශ්
ඇසෑම්
බිහාර්
ඡත්තීස්ගඪ්
ගෝව
ගුජරාතය
හර්යානා
හිමාචල් ප්‍රදේශ්
ජම්මු හා කාශ්මීරය
ඣාර්ඛණ්ඩ්
කර්ණාටක
කේරළය
මධ්‍ය ප්‍රදේශ්
මහාරාෂ්ට්‍ර
මණිපුර
මේඝාලය
මිසෝරාම්
නාගලන්තය
ඔරිස්සා
පන්ජාබය
රාජස්ථාන්
සිකිම්
තමිල්නාඩුව
ත්‍රිපුරා
උත්තර් ප්‍රදේශ්
උත්තරාඛණ්ඩ්
බටහිර බෙංගාලය
තෙලගානා
මධ්‍ය පාලන ප්‍ර‍ෙද්ශ (Union Territories):
අන්දමන් හා නිකොබාර් දූපත්
චණ්ඩීගඪ්
දාද්‍රා සහ නගර් හවේලී
දමණ් හා දීව්
ලක්ෂද්වීප්
දිල්ලිය - ජාතික අගනුවර ප්‍රදේශය
පොන්ඩිචෙරි
ආශ්‍රිත
ඉන්දියාව |
|
ගෞතම බුදුන් වහන්සේ විසින් ඉගැන්වීම් බුදුදහම ලෙස හැඳින්වේ.
පුද්ගලයා මුහුණදෙන දුක, හා එයට පුද්ගලයාගේ ඇති වගකීමත්(බැඳීමත්), එම දුකෙන් මිදීමට පුද්ගලයාගේ ඇති ශක්‍යතාව හෙවත් නිවන ප්‍රායෝගිකව ලැබියහැකි ප්‍රත්‍යක්ෂයක් බවත්, ඒ සඳහා අනුගමනය කලයුතු ක්‍රියාමාර්ගයත් පෙන්වාදීම බුදුදහමේ පණිවුඩයයි.
ගෞතම බුදුන් වහන්සේගේ දේශනා තුළ කියවෙන්නේ දිගින් දිගටම ඉපදෙමින් මැරෙමින් යන සංසාරය ඉතාම දුක් සහිත බවත් අප්‍රමාදීව මේ පැවැත්ම නවත්වන ප්‍රතිපදාවකට අවතීර්ණ වන ලෙසත්ය. එසේ අනතුරු හැඟවීමෙන් නොනවතින බුදු හිමියන් මේ (ඉපදෙමින් මැරෙමින් යන) සසර පැවැත්මට හේතුවත්, එම හේතුව නැති කර දැමීමෙන් භව ගමන නතර කළ හැකි බවත් පෙන්වා දෙයි. එසේ නතර කිරීම පිණිස ඇති වැඩ පිළිවෙලද පරිපූර්ණ ආකාරයට ඉදිරිපත් කරයි.
මූලික උගැන්වීම්
“සබ්බ පාපස්ස අකරණං - කුසලස්ස උපසම්පදා, සචිත්ත පරියෝ දපනං - ඒතං බුද්ධානුසාසනං.“සියලු පවින් වැලකුමත් - කුසලයෙහි යෙදීමත්, සිත දමනය කිරීමත් - බුද්ධ අනුසාසනයයි.මේ ජීවිත පැවැත්ම තුළ පවතින, එහෙත් අපට පියවි ඇසට නොපෙනෙන අනතුරක් බුදු හිමියන්ගේ නුවණැසට හසු විය. එනම් සසර ගමන තුළ අපට නොයෙක් ලෝකවල ඉපදෙන්නට සිදු වන බවයි. මිනිස් ලොව හැරුන විට, තිරිසන් ලෝකය වැනි අපට ගෝචරවන තැන්වලත්; ප්‍රේත ලෝකය, නිරය, දිව්‍ය ලෝක ආදී අපට හසු නොවන තැන්වල ද ඉපදීමට සිදු වෙයි. සසර පැවැත්මේ ඇති අවදානම එහි ඇති අනාත්ම (තමාගේ වසඟයේ පැවැත්විය නො හැකි) ස්වභාවයත්; එනිසා ම නිරය වැනි ඒකාන්තයෙන්ම දුක් සහගත ලෝක මඟ හැර සිටීමේ නොහැකියාවත් ය.
කුමණ ලෝකයක ඉපදුනත්, ඉපදීම තුළින් බහුල වශයෙන් ලැබෙන්නේ වයසට යාම(ජරා රෝගෝ දුක්ඛෝ), කැමති දේ නොලැබීම වැනි දුක් ගොඩක් බව බුදු හිමියන් පෙන්වා දෙයි. මනුෂ්‍ය ලෝකයේ සැප දුක් මිශ්‍ර තත්ත්වයක් මතුවී පෙනුනත්, අප ජීවිත නිරන්තරයෙන්ම වෙනස්වන ස්වභාවයට (අනිත්‍ය), ඒ නිසාම දුක් සහිත (දුක්ඛ) එලෙසම තමාට අවශ්‍ය ආකාරයට පැවැත්විය නොහැකි (අනාත්ම) ස්වභාවයෙන් යුක්ත බව, යන යතාර්ථය ගැඹුරෙන් සිතන ඕනෑම කෙනෙකුට දැක ගත හැකිය. එම දැක්ම අෂ්ඨලෝක ධර්මය හමුවේ නොසැලී සිටීමට අවශ්‍ය ජීවන දර්ශනයයි (නිවීමයි).
චතුර්රාර්ය සත්‍යය
බරණැස් නුවර අසළ පිහිටි මෙකල සාරානාථ නමින් හඳුන්වනු ලබන ඉසිපතනයේදී තථාගතයන් වහන්සේ විසින් පස්වග මහණුන් උදෙසා පවත්වන ලද පළමු වැනි ධර්ම දේශනාවටම ඇතුළත් වූ චතුරාර්‍ය්‍ය සත්‍යය බුදු දහමේ හදවතය. එසේ වන්නේ බුදු දහමේ මූලික අරමුණ වන නිර්වාණය අවබෝධ කර ගැනීම යනු, චතුරාර්‍ය්‍ය සත්‍යය අවබෝධ කර ගැනීමම වන බැවිනි.
"මහණෙනි , මෙම චතුරාර්‍ය්‍ය සත්‍යය ධර්මය අවබෝධ නොකිරීමේ හේතුවෙන් මටත් ඔබටත් බොහෝ කලක් සසර සැරිසරන්නට සිදු විය."
බෞද්ධ දර්ශනයට අනුව මෙම සත්‍යය මෙලොවදීම ප්රත්යක්ෂ කළ හැකිය.
දුක පිලිබඳ උතුම් සත්‍යයය (දුක්ඛාර්ය සච්ච)
දුකට හේතුව පිලිබඳ උතුම් සත්‍යයය (දුක්ඛ සමුදයාර්ය සච්ච)
දු |
|
වර්ෂ 1940 දී ආනන්ද සමරකෝන් මහතා විසින් රචිත මෙම ගීය 1951 නොවැම්බර් මස 22 දින සිට ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික ගීය ලෙස නම් කරනු ලැබිය.මේ ගීතය විශේෂ අවස්ථාවලදී ගායනා කරයි
ඉතිහාසය
ලොව මුල් කාලයේ ජාතිකත්ව හැඟීමක් මතුවී නොආවද මධ්‍යකාලීන යුගයට පිවිසීමත් සමඟ ප්‍රථමයෙන්ම යුරෝපීය රටවල ජාතිකත්ව හැඟීම් ඉස්මතු විය. ඒ අනුව සෑම ජන වර්‍ගයකටම ආවේණික වූ ජන ගායනා බිහිවූ අතර නොයෙක් වෘත්තීන්හි යෙදෙන විවිධ ජන කොටස් වලින් සමන්විත ජාතියක, සංස්කෘතිය පිළිබිඹු කරන ගීතයක් තම ජාතික ගීය ලෙස පිළිගනු ලැබුණි. මේ අනුව ලොව පැරණිතම ජාතික ගීය ලෙස නෙදර්ලන්ත ජාතික ගීය ක්‍රි.ව.1626 දී භාවිතාවට පත්විය. බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික ගීය ක්‍රි.ව.1745 දී ආරම්භ වුවද එහි නෙදර්ලන්ත ජාතික ගීයට වඩා වැඩි ඵෙතිහාසික අගයක් පිළිඹිබු වන බව පිළිගනී. ඒ අනුව ජාතික ගීය සෑම රටකම රටේ ජනතාවගේ ප්‍රෞඪත්වය හා අනන්‍යතාවය තහවුරු කරන සංකේතයක් බවට නිතැතින්ම පත්වී ඇත.
ශ්‍රී ලංකාවට ජාතික ගීයක අවශ්‍යතාවය මතුවූයේ 1815 දී සමස්ත ලංකාවම බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට නතු වීමෙන් පසුවය. බ්‍රිතාන්‍යයන්ගේ ආභාෂයට අනුව එකල ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික ගීය වූයේ බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික ගීයයි. නමුත් අධිරාජ්‍යවාදී ග්‍රහණයෙන් මිදුණු පසු ශ්‍රී ලංකාවේ අනන්‍යතාව සුරකින ශ්‍රී ලංකාවටම ආවේණික වූ ජාතික ගීයක් නිර්මාණය කිරීමේ අවශ්‍යතාවය දැඩිව පැන නැඟුණි. මෙය මතුවූයේ විසිවන සියවසේ හතරවන දශකයේ දී ය. මේනිසා 1948 ජනවාරි 31 වැනි දින ජාතික ගීයක් තෝරා ගැනීමේ තරඟයක් පවත්වන ලදී. ඒ සඳහා එකල අධ්‍යාපන ඇමතිව සිටි ආචාර්ය සී. ඩබ්ලිව්. ඩබ්ලිව්. කන්නන්ගර මහතා, ටිබෙට් ජාතික ඇස් මහින්ද හිමි, ඇම්. ජේ. පෙරේරා යන මහත්වරුද ගීත ඉදිරිපත් කළහ. ආනන්ද සමරකෝන් මහතා වෙනුවෙන් එම මහතාගේ මැතිණිය කැරලයින් ද සිල්වා මහත්මිය ද, " නමෝ නමෝ මාතා " ගීතය ඉදිරිපත් කළාය. සී. ඩබ්ලිව්. ඩබ්ලිව්. කන්නන්ගර මහතා ඉදිරිපත් කර තිබුණේ " සිරිලක මාතා නමදිමු සැමදා " ගීතයයි. අවසානයේදී එම විනිසුරු මඬුල්ලේම සිටි පී. බී. ඉංගසින්හ නොතාරිස් රාළහාමි රචනා කළ එහිම විනිසුරුවරයෙකුව ක්‍රියා කළ ලයනල් එදිරිසිංහ මහතා සංගීතවත් කළ " ශ්‍රී ලංකා මාතා පාලා යස මහිමා ජය ජය " ගීතය තරඟයෙන් ප්‍රමුඛස්ථානය ගත්තේ විවේචන රැසකට භාජනය වෙමිනි.
1948 පෙබරවාරි 4 වැනි දින පැවති පළමු නිදහස් උත්සවයේ දී ගායනා කරනු ලැබුයේ මෙම ගීතයයි.නමුත් දෙවන නිදහස් දිනයේදී ගායනා කරනු ලැබුයේ " නමෝ නමෝ මාතා" යන ආනන්ද සමරකෝන් ශූරීන්ගේ ගීතයයි. 1950 අප්‍රේල් මස මුදල් ඇමති ජේ. ආර්. ජයවර්ධන මැතිතුමා විසින් ඇමති මණ්ඩලයට සංදේශයක් ඉදිරිපත් කිරීමෙන් 1951 නොවැම්බර් 22 වැනි දින නිළ ජාතික ගීය ලෙස " නමෝ නමෝ මාතා " ගීය ප්‍රකාශයට පත් කෙරුණි.
මෙහිදී ආනන්ද සමරකෝන් මහතා පිළිබඳ තරමක් දත යුතු මනාය. 1911 ජනවාරි 13 වැනි දින උපත ලද මොහු මුල් කාලයේ හැඳින්වූයේ ජෝර්ජ් සමරකෝන් ලෙසය. සංගීතයට උපන් හපනෙක් විය. අධ්‍යාපනය නිමවා කෝට්ට |
|
නිවණ (නිර්වාණය) යනු බෞද්ධයන් විසින් බලාපොරොත්තුවන උසස්ම ධර්මතාවයි. පුද්ගලයෙකු රාගය, ද්වේෂය සහ මෝහය ක්‍ෂය කිරීම නිර්වාණය වේ.
නිවන පිළිබඳව කියැවෙන ඕනෑම ත්‍රිපිටක දෙසනාවකින් මේ බව තහවුරුකර ගත හැක.
පස්කම් සැපයට ඇති ඇල්ම ආශාව හා බැඳීම රාගය ලෙස හැඳින්විය හැක. ඇස, කණ, නාසය , දිව , ශරීරය සහ මනස යන මේ ඉන්ද්‍රියයන් තුල නිරන්තරයෙන්ම ඇතිවන්නාවූ හා පවතින්නාවූ රුප, ශබ්ද, ගඳ, රස, ස්පර්ශ, සහ අරමුණු පිලිබඳ දැඩිව අල්වාගැනීමේ කැමැත්ත ඒවා නැවත නැවත ලබා ගැනීමට දක්වන බලවත් උනන්දුව කාම රාගය හෙවත් කාමච්චන්දය ලෙස හැඳින්විය හැක.
තමා නොකැමැති දෙයට නොඑසේනම් විරුද්ද දෙයට හෝ කෙනාට දක්වන නොකැමැත්ත හෙවත් තරහව ද්වේශය ලෙස දැක්විය හැක.ඇතැම් විටෙක මෙය තමා තමා කෙරෙහිම වුවද ඇතිකරගන්නා අවස්ථා ඇත.
මෝහය හෙවත් මුලාව නම් දහමට පටහැනි මාර්ග තුලින් මෝක්ෂය හෝ සැනසීම අපේක්ෂා කිරීම වේ. සුනක, ගව , වැනි වෘත සමාදානය තුලින් හෝ දේව විශ්වාස තුලින් සදාකාලිකවූ සැනසීම ප්‍රාර්ථනා කිරීම මෝහය හෙවත මුලාව වේ.
මේ ක්ලේශ දර්ම සිත්හි තදින් පවතින තාක් කල් සත්වයා සසර ඉපදෙමින් මැරෙමින් භව ගමන දිගු කර ගනී. ඉදින් යමෙක් මේ ක්ලේශ ධර්ම ප්‍රහාණය කරයිද හෙතෙම උතුම්වූ නිවන 'අවබෝධකර ගනී. නිවන් අවබෝධකර ගැනීමට කැමති තැනැත්තේ තමා ප්‍රථමයෙන් මේ සංසාරය දුකක් ය යන නිවැරදි අවබෝදයට පැමිණිය යුතුය. නොඑසේනම් නිවනක අවශ්‍ය තාවය හෙතෙම අව්බෝදකරගැනීමට සමත් වන්නේ නැත . බුදුරජාණන් වහන්සේ සුමේධ තාපසව සිටියදී නිවන් අවබෝධ කරලීමට සමත් ප්‍රඥාව ඇතිව සිටි නමුත් සියලු ලෝක සත්වයා කෙරෙහි පතලාවූ අප්රමාණ දයා කරුණාව හේතුවෙන් බුද්ධත්වය ලැබීමට අදිටන් කොට නියත විවරණ ඉල්විය. එතැන් පටන් සිද්ධාර්ථ කුමාරෝත්පත්තිය දක්වා එතුමෝ ඇස් ඉස් මස් ලේ පමණක් නොව සරීරය පවා දන්දෙමින් අප්රමාණ දුක් විඳිමින් බුදුබව පතා පැමිණියාහුය. එතුමෝ සිද්ධාර්ථ කුමාරව සිටි අවදියේ අසීමිත සැප සම්පත් වින්දාහ. නමුත් කම් සැප විඳීමේ අස්ථිර බව නොහොත් අනියත බව එතුමෝ නුවනින් (ප්‍රඥාව) දුටහ. එබැවින් සැප සම්පත් අලුයම ලු කෙලපිඩක් සේ සලකා එතුමෝ භව නිරෝධය පතා වන වැදුනාහ. එතුමෝ නිවන පතා කෙනෙකුට විඳීමට තබා සිතීමටවත් නොහැකි තරම් අප්රමාන දුක් වින්දාහ. අපමනවූ සැප විඳීමහෝ දුක් විඳීම අනර්ථවත් බව නුවණින් අවබෝධ කල එතුමෝ මැදුම් පිළිවෙත අනුගමනය කොට සියලු දුකින් මිදුනාවූ නිවන් අවබෝධ කළහ. එසේ අසීමිත සැප සම්පත් හා අසීමිත දුක් විඳීමේ අතදැකීම තමාම අත්විඳි එතුමෝ නිර්වාණයේ සුවය තමා අවබෝධ කොටගෙන අන් අයටද එහි අගය දෙසනා කළහ. ඒ මග කියා දුන්හ. උන්වහන්සේ දෙසනා කල ඒ සදහම් මග අදද සන්දිට්ඨිකව හා අකාලිකව පවතින බැවින් ඕනෑම අයෙකුට නුවනින් විමසා බලා අවබෝධ කර ගැනීමේ අවස්තාව ඇත. ඒ සඳහා තමා තුල විස්වාසය හා අවශ්‍ය තාවය තිබිය යුතුය.
සසර දුක බව නිවැරදිව අවබෝධ කර ගැනීම .
මේ දුක නැතිකර ගත යුතුය යන දැඩි උවමනාව ඇතිකර ගත යුතුය.
මේ දුක නැතිකර ග |
|
කොළඹ යනු ශ්‍රී ලංකාවේ විශාලතම නගරය මෙන්ම වාණීජ අගනගරයයි. පරිපාලන අගනගරය වන ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ කොළඹට තදාසන්නව පිහිටා ඇත. කොළඹ දිස්ත්‍රික්කයේ පරිපාලන කේන්ද්‍රස්ථානය කොළඹ වේ. කොළඹ නගර සීමාව තුළ 752,993 ජනගහනයක් වාසය කරයි.කොළඹ නගරයේ වරාය ශ්‍රීලංකාවේ ප්‍රධාන ආනයන හා අපනයනය අතින් ආර්ථික ප්‍රගමනයට ද හේතු වේ.
නිරුක්තිය
කොළඹට එම නම ලැබීමට කලකට ඉහත නගරයේ තිබූ අඹ ගස් හේතු වූවා යැයි මතයක් ද පවතී. කොළ + අඹ යන්න කොළඹ ලෙස විකාශය වූවා විය හැක.
පෘතුග්‍රීසීන් විසින් 1505 වසරේදී "කොළඹ", යන නාමය මුලින්ම ඉදිරිපත් කල බවටද මතයක් වේ. සාම්ප්‍රදායික සිංහල වදනක් වූ, කැළණි ගඟේ තොටුපල" යන්න අරුත් දක්වන කොලොන් තොට යන වදනින්, කොළඹ යන වචනය බිඳී ආ බව විශ්වාස කෙරේ.
13 වන සියවසට අයත් පැරණි සිංහල ව්‍යාකරණ ග්‍රන්ථයක් වූ, සිදත් සඟරාවෙහි කතුවරයා විසින්, මුල්කාලීන සිංහලයන්ට අයත් සුවිශේෂී වදන්හී ගණයන් සම්බන්ධව රචනා කොට තිබෙන අතර, එහි නාරඹ සහ කොළඹ යන වදන් ස්වදේශීය මූලාශ්‍රයකට අයත් යැයි දක්වා තිබෙයි. මින් කොළඹ යන වදන අගනගරය සඳහා යෙදෙන්නට ඇතැයි විශ්වාස කෙරේ.
ඉතිහාසය
වසර 2000 කට පෙර කොළඹ ස්වාභාවික වරායක් තිබී ඇති හෙයින් එය ඉන්දියානු , ග්‍රීක , පර්සියානු , රෝම , අරාබි සහ චීන වෙළඳුන් දැන සිටියේය. 14 වන සියවසේදී දිවයිනට පැමිණි සංචාරක ඉබ්නු බතුතා එය කලන්පු ලෙස හැඳින්වීය. වෙළඳාම මූලික කරගත් අරාබි ජාතිකයින් ක්‍රි.ව. 8 වන සියවසේදී පමණ කොළඹ පදිංචි වීමට පටන් ගත්තේ වැඩි වශයෙන් සිංහල රාජධානි සහ බාහිර ලෝකය අතර පැවති වෙළෙඳාම පාලනය කිරීමේ ක්‍රමය මඟින් වරාය තම ව්‍යාපාරවලට උදව් කළ බැවිනි . ඔවුන්ගේ පරම්පරාව ශ්‍රී ලංකාවේ මුවර් ප්‍රජාව ලෙස හදුන්වයි. ඔවුන් දැන් දේශීය අයගෙන් සමන්විත වේ.
පෘතුගීසි යුගය
ලන්දේසි යුගය
ඉංග්‍රීසි යුගය
නිදහසෙන් පසු
කාලගුණය
සංචාරක ආකර්ෂණ
ගාලු මුවදොර පිටිය - කොළඹ නගරයේ හදවත බඳු ප්‍රදේශය සේ සැළකෙන මූදු වෙරළ සමග බැදුනු බිම් තීරයක් වූ ගාලු මුවදොර පිටිය සහ එම ආශ්‍රිත කලාපය, නගරයට පැමිණන සංචාරකයින් හා නගරවැසියන්ගේ ප්‍රධාන සහ ජනප්‍රිය ආකර්ෂණීය ස්ථානයක් වෙයි.
ගාලු මුවදොර හෝටලය - ගාලු මුවදොර පිටියෙහි දකුණු කෙළවර ආසන්නයේ පිහිටි ගාලු මුවදොර හෝටලය කොළඹ සුවිශේෂී නගර සළකුණක් ලෙස සැළකේ.
ගංගාරාම විහාරය - ශ්‍රී ලාංකික ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයට අමතරව, ඉන්දියානු, තායිලන්ත හා චීන යන රටවල වාස්තු ලක්ෂණද දක්නට ලැබෙන කොළඹ පිහිටි ගංගාරාම විහාරය නගරයේ වූ වැදගත් බෞද්ධ පුදබිමක් වේ.
කොළඹ ජාතික කෞතුකාගාරය - පැරණි නාමය අනුව යමින් තවමත් කට වහරේ කොළඹ කෞතුකාගාරය ලෙස හැඳින්වෙන ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, ශ්‍රී ලංකාවේ ඇති ප්‍රධානතම සහ විශාලතම කෞතුකාගාරය වෙයි.
විහාරමහාදේවී උද්‍යානය - කොළඹ ඉදිකල පැරණිම සහ විශාලතම උද්‍යානය වන විහාරමහාදේවී උද්‍යානය (පැරණි නාමය, වික්ටෝරියා පාක්) නගරයේ වූ තවත් එක් ජනප්‍රිය ආකර්ෂණීය ස්ථානය |
|
ආසියාව යනු ලොව විශාලතම සහ ජනාකීර්ණම මහාද්වීපය යි. එය පිහිටා ඇත්තේ පෘථිවියේ නැගෙනහිර සහ උතුරු අර්ධගෝලවලය. පෘථිවියේ මුළු මතුපිට වර්ගඵලයෙන් 8.7%ක් හෙවත් මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් 29.9%ක් එයට අයත් වෙයි. එහි බිලියන 4ක ජන ප්‍රමාණයක් ජීවත් වෙන අතර මෙය වත්මන් ලෝක ජනගහණයෙන් 60%කි. 20 වැනි සියවස තුළ ආසියාවේ ජනගහණය සිව් ගුණයකින් වැඩි විය
.
ආසියාව අර්ථ දක්වා ඇත්තේ සූවස් ඇළෙන්, යූරල් කඳුවලින්, කොකේසස් කඳුවලින්, කැස්පියන් මුහුදෙන් සහ කළු මුහුදෙන් නැගෙනහිරින් පිහිටි යුරේසියාවේ නැගෙනහිර භූමි කොටස ලෙසයි. යුරේසියාවේ බටහිර භූමි කොටස යුරෝපය යි. ආසියාව නැගෙනහිරින් පැසිපික් සාගරයෙන් ද, දකුණින් ඉන්දියන් සාගරයෙන් ද, උතුරින් ආක්ටික් සාගරයෙන් ද මායිම් ව
නිරුක්ති විස්තරය
අර්ථ දැක්වීම/පැහැදිලි කිරීම සහ මායිම්
මධ්‍ය කාලීන යුරෝපා ජාතිකයන් ආසියාව වෙනම භූමි භාගයක් හෙවත් මහාද්වීපයක් ලෙස සැලකූහ.
මූලාශ්‍ර
ප්‍රදේශය
මහාද්වීප |
|
සිංහල භාෂාව ලිවීමට යොදාගන්නා අකුරු සිංහල අකුරු නම්වේ. සිංහල බ්‍රාහ්මීය අක්ෂර අබුගිඩා වලින් පැවත එන නමුත්, වෙනත් බ්‍රාහ්මීය අක්ෂර සමග සසඳන විට විශාල වෙනස්කම් දක්වයි. මෙම හේතුව නිසා සිංහල යුනිකෝඩ් පිටුව අනෙක් අක්ෂර වල යුනිකෝඩ් පිටු වලට වෙනස් වෙයි.
ඉතිහාසය
ශබ්ද කිරීම
සිංහල භාෂණයෙහි ස්වර ශබ්ද
පූර්ව මධ්‍ය අපර
හ්‍රස්ව දීර්ඝ හ්‍රස්ව දීර්ඝ
සංවෘත ඉ ඊ උ ඌ
මධ්‍ය එ ඒ අ ඔ ඕ
විවෘත ඇ ඈ අ ආ
සිංහල භාෂණයේ ව්‍යංජන ශබ්ද
ඔෂඨජ
දන්තජ
මූර්ධන්‍ය
තාලුජ
කණ්ඨජ
අපරකණඨජ
නාසික්‍ය ම් න් ණ් ඤ් ඞ්
ස්පර්ශ ප් බ් ඹ් ත් ද් ඳ් ට් ඩ් ඬ් ච් ජ් ඥ් ක් ග් ඟ්
උෂ්ම ෆ් ස් ශ් හ්
රේඵ ර්
පාර්ශවීය ව් ල් ය්
ගැට ඇලපිල්ල
එය සිදු
පිල්ලම්
ව්‍යංජන ස්වර හා මුසුවීම පෙන්වීමට යොදාගන්නා ස්වර ලකුණු පිල්ලම් හෙවත් පිලි නම්වේ.ච්
සිංහල යුනිකෝඩ්
සිංහල යුනිකෝඩ් පරාසය U+0D80 ... U+0DFF වෙයි.
වෙනත් භාෂා ලිවීමට යොදැගැනීම
සිංහල භාෂාව පරිහරණය කරන්නන් විසින් පාලි සහ සංස්කෘත භාෂාව ලිවීමටද සිංහල අකුරු භාවිතා කරයි. 21 වන සිංයවසේ සිට ශ්‍රි ලංකාව තුල ඉංග්‍රීසී බස ලිවීමටද ඉඳහිට සිංහල අකුරු යොදාගැනේ.
උදාහරණ:
Apple -ඇපල්
පාලි සහ සංස්කෘත භාෂා සිංහල භාෂාවට බලපෑ ප්‍රබල මව් භාෂා දෙකකි. මෙම මවු භාෂාවල වචන එදිනෙද සිංහල භාෂක පිරිස අතර භාවිත වන අතර එම වචන සිංහල අයුරින් සිංහල අක්ෂර භාවිත කොට සන්නිවේදනයේදී භාවිත කෙරෙයි. එසේම සිංහල විද්‍යාර්ථයින් පාලි භාෂාවටම වෙනම අක්ෂර ක්‍රමයක් නොමැති නිසා පාලි භාෂාව ඉගැනීමේදී ඒවා පාලි වචන සිංහල අකුරින් ලියන අතර සංස්කෘත භාෂාව ඉගෙනීමේ පහසුව හෝ දේවනගරි අක්ෂර නොදැනුවත්කම නිසා නැතහොත් සන්නිවේදන පහසුව සඳහාද සිංහල භාෂක පිරිස් සංස්කෘත භාෂාවේ වචන සිංහල අකුරින් ලියති.
උදා :-
සිංහල අකුරින් ලියූ පාලි පාලි වචන
සජ්ඣායනා
අට්ඨකතා
විපස්සනා
සිංහල අකුරින් ලියූ සංස්කෘත වචන
නෛසර්ගික
දුඃඛ
නයති
සිංහල ඉලක්කම්
නවතම අධ්‍යයනයන් තුළින සිංහලයට ආවේණික වූ ඉලක්කම් සොයාගෙන ඇත. ඈත අතීතයේ සිට ම මෙම ඉලක්කම් භාවිතා කොට ඇත.මහනුවර යුගය තෙක්ම මෙම ඉලක්කම් භාවිතා කොට ඇති බවට සාක්ෂි ලැබේ.පසුකාලීනව පෘතුගීසි, ලන්දේසි, ඉංග්‍රීසි බලපෑමෙන් හින්දු-අරාබි ඉලක්කම් හදුන්වා දීමත් සමග සිංහල ඉලක්කම් අභාවයට ගොස් ඇත. නමුත් සිංහල යුනිකොඩ් මගින් නැවත සිංහල ඉලක්කම් කරලියට පැමිණ ඇත.
ආශ්‍රිත ලිපි
සිංහල හෝඩි
සිංහල භාෂාව
යොමුව
සටහන්
තව දුර කියවීමට
බැහැර පිටු
සිංහල යුනිකෝඩ්
සිංහල යුනිකෝඩ් සමූහය
සිංහල |
|
මහාවංශය යනු ලක්දිව මහා විහාර ඉතිහාසය ප්‍රධානකොට රජරට රාජධානියේ ඉතිහාසය පිළිබඳව මහා විහාරික මහානාම හිමි විසින් පාලි භාෂාවෙන් ලියනලද, ඓතිහාසික කාව්‍යයකි.
චූල වංශ සංකල්පය
මහානාම හිමියන් විසින් ලියන ලද කොටස (ජර්මන් ජාතික ගෛගර් පඬිතුමා විසින් පරිවර්තනය කරන ලද) මහාවංශය ලෙසත් අනිත් කතුවරුන් විසින් ලියන ලද කොටස් චුලවංශය ලෙසත් හඳුන්වා දී තිබේ.මේ සඳහා පාදක වී තිබෙනුයේ සිංහලයේ රජවරුන් පිළිබඳ ව පූජාවලියෙහි එන යෙදුමකි. කෙසේ වුවත් බොහෝ උගතුන්ගේ පිළිගැනීම අනුව චුලවංශය ලෙස කෘතියක් තිබී නැත. සිංහල බෞද්ධ භික්ෂුන්වහන්සේලා විසින් සම්පාදිත, චූල වංශය (සුළුතර වංශ කථාව) නම් සාමායක වෙළුමක් ඇති බවට ගයිගර් නම් ජර්මන් ජාතික පඬිවරයා මතයක් ඉදිරිපත් කර ඇත.ය මහාවංශ I වන කාණ්ඩයේ එන රජවරු මහාවංශ රජවරු ලෙසත් ඉන් පසු කාණ්ඩ වල එන රජවරු චූලවංශ රජවරු ලෙසත් පූජාවලියෙහි සඳහන් වී තිබේ. ගයිගර් පඬිවරයා මහාවංශයේ II වන කාණ්ඩයේ සිට චූල වංශය යන නාමය භාවිතා කර ඇත්තේ මේ නිසයි. ඒ හැරෙන්න‍ට චූල වංශය නමින් ග්‍රන්ථයක් සම්පාදනය වූ බවට වෙනත් සාක්ෂියක් හමු වි පඹයා
අන්තර්ගතය
මහානාම හිමියන් විසින් කරවන ලද කොටස
මහාවංශය ආවරණය කරන කාල පරිච්ඡේදය වනුයේ, බුදුන් වහන්සේගේ ලංකා ගමනය සිට .පූ. 543 දී කාලිංගයේ (පුරාතන ඔරිස්සාව) විජය රජතුමා ගේ ආගමනයෙහි සිට, මහාසේන රජතුමා (ක්‍රි.ව. 334–361) ගේ රාජ්‍ය කාලය දක්වා කාලයයි.
මෙහි ගාථා 52ක් පරිච්චේද 37කින් දක්වා ඇත.
13 වැනි සියවසයේ වැඩ සිටි ධම්මකිත්ති හිමියන් විසින්කරවන ලද කොටස
මහසෙන් රජුගේ සිට මහා පරාක්‍රමබාහු රජු ගේ අවසන් කාලය දක්වා ලියන ලද කොටසයි. පරිච්ඡේද 37-79 දකවා රචිතයි. පරාක්‍රමබාහු රජු පිළිබඳ පමණක් අධ්‍යාය 18ක් භාවිතා කොට වීරත්වයක් ආරෝපණය කොට තිබේ. හුදෙක් ඉතිහාසය දැක්වීම ම අරමුණු කොට ඇත.
බුද්ධරක්ඛිත තෙරුන් විසින් කරවන ලද කොටස
මහා පරාක්‍රමබාහු රජු සිට හතරවන පරාක්‍රමබාහු රජු දක්වා කරවන ලද කොටස 80-90 පරිච්ඡේදය දක්වා බුද්ධරක්ඛිත තෙරුන් විසින් රජවරු 23ක් පිළිබඳ කරුණු ඇතුලත්ව රචිතයි.
තිබ්බොටුවාවේ ශ්‍රී සුමංගල හිමියන් විසින් කරවන ලද කොටස
හතරවන පරාක්‍රමබාහු රජු ගේ කාලයේ සිට ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ අවසාන රජු දක්වා වු කාලය 100 වැනි පරිච්ඡේදය දක්වා රජවරු 24කගේ තොරතුරු දක්වයි.
සංස්කෘතික දෙපාර්තුමේන්තුව විසින් කරවන ලද කොටස
වර්තමානය දක්වා ලියැවේ.
මුද්‍රණ හා පරිවර්තන
සිංහල බසට පරිවර්ථන ==
මහාවංශයෙහි පළමු මුද්‍රිත සංස්කරණය හා ඉංග්‍රීසි පරිවර්තනය, 1837 දී, The Mahavamsa නමින් ලංකා සිවිල් සේවයෙහි නිලධාරියෙකු සහ ඉතිහාසඥයෙකු වූ ජෝර්ජ් ටර්න්අවර් විසින් ප්‍රකාශයට පත්කෙරිණි . 1912 දී විල්හෙල්ම් ගෙයිගර් විසින්, මහාවංශයෙහි ජර්මන් පරිවර්තනයක් සම්පූර්ණ කරන ලදි. මේබල් හෙයින්ස් බෝඩ් විසින්, මෙය ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය කරන ලද අතර, ගෙයිගර් විසින්, ඉංග්‍රීසි පරිවර්තනය සංශෝධනය කරන ලදි.
ස |
|
චූලවංශය යනු සිංහලේ රාජාවලිය ගැන පාලි භාෂාවෙන් ලියැවුන මහාවංසයේ මුල් වෙලුමට පසු අනක් කොටස් හැඳින්වීමට ගයිගර් නම් ජ'මානු පඬිවරයා යෙදූ නාමයකි. මෙයින් ක්‍රි.ව. සිව්වන (4) ශතවර්ෂයේ සිට ක්‍රි.ව. 1815 දක්වා වූ කාලය ආවරණය වේ. චූලවංශය, සිංහල බෞද්ධ භික්ෂූන් විසින් වසර ගණනාවක් මුළුල්ලේ සංස්කරණය කරන ලද්දකි වන අතර මෙය හයවන (6) සියවසේ මහානාම හිමියන් විසින් රචිත මහාවංශයේ, දෙවන කොටස ලෙසද සැලකනු ලබයි. එසේම සමහර අවස්ථා වලදී මහාවංශය සහ චූලවංශය යනු ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසයේ වසර දෙදහසකට (2000) වඩා වැඩි කාලයක් ගැන විස්තර කෙරෙන එකම (මහාවංශය යන නමින්ම) ග්‍රන්ථයක් ලෙසද සලකනු ලබයි.
අන්තර්ගතය
චූලවංශය ප්‍රධාන කොටස් දෙකකින් යුක්ත වෙයි. එහි මුල් කොටස සිව් වන (4) සියවසේ සිද්ධාර්ථ ගෞතමයාණන් වහන්සේගේ දන්ත ධාතුව ලක්දිවට වැඩමවීමෙන් ආරම්භ වී මහා පරාක්‍රමබාහු රජුගේ (1153-1186) රාජ්‍ය කාලයෙන් අවසන් වෙයි.
මේවාත් බලන්න
ශ්‍රී ලාංකීය ඉතිහාසය
බෞද්ධ ග්‍රන්ථ
ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසය
ශ්‍රී ලාංකීය සාහිත්‍යය
ආගම් - ශ්‍රී ලංකා |
|
ලංකා ලිනක්ස් භාවිත කණ්ඩායම (කෙටි නම:LK-LUG) නිදහස් හා විවෘත මූලාශ්‍ර මෘදුකාංග (Free and Open Source Software) (FOSS) ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රචලිත කරවීමේ පුරෝගාමී සංවිධානයකි.
1998 දී සාමජිකයින් 40 දෙනෙකුගෙන් ආරම්භ කරන ලද මෙයට අද ලොව වටා සිටින GNU/ලිනක්ස් ලෝලීන් දහස් ගණනක් එක්වී ඇත.
අඩවියෙන් බැහැර පිටු
LK-LUG වෙබ් අඩවිය
LK-LUG තැපැල් ලැයිස්තු Archive
සිංහල GNU/ලිනක්ස්
තැප්‍රෝබේන් GNU/ලිනක්ස්
FOSS User Community
ලිනක්ස් භාවිත කණ්ඩායම් |
|
සත්‍යයේ ජේසු සමිඳාණන්ගේ සභාව යනු 1917 වර්ෂයේ චීන‌යේ බෙයිජින් නුවර ආරම්භ වූ සෛවරී සභාවකි. වර්තමානයේ ලොව රටවල් 45ක් පුරා විසිර ඇති එහි සමාජිකත්වය මිලියන 1.5ක් වෙයි. මෙම සභාව විසිවන ශතවර්ෂයේ දී කිතුනු ශාසන‌යෙහි මතු වූ ප්‍රො‌තෙසතන්ත නිකායන්ට අයත් වූ පෙන්ත‌කොස්ත සභා හෙවත් ශුදාත්මදානී සභාවන් ඝන‌යේ ලා සැලකේ. ඉන්දියාවෙහි 1932 වර්ෂයේ දී මේ සභාව ආරම්භ විණ. නත්තල සහ පාස්කුව මෙකී සභාවන්හි පවත්වනු නොලැබේ.
සභාව විසින් පිළිගන්නා වූ මුලීක ධර්මනියාමක දසය
1.ශුද්ධාත්මයාණන් වහන්සේ:
"වෙනත් භාෂා කථා කිරීමෙන් ඔප්පු වන සේ ශුද්ධාන්මය ලබා ගනීම, දෙවියන් වහන්සේගේ රාජධනියට තිබෙන අපේ උරුමය සහතික කරයි."
2.බෞතීස්ම කිරීම:
"ජලයේ බෞතීස්ම කිරීම යනු පවු සමා කිරීමේ හා නවජීවය ලබා දීමට කරන චාරිත්‍රයකි. බෞතීස්මය සිදුකරන්නේ ස්වභාවික ගලායන ජලයේය. ගංඟා ඇල, දොළ හා මුහුද මීට උදාහරණ වේ. ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ නාමයෙන් බෞතීස්මය සිදුකරනු ලබන්නේ කලින් බෞතීස්මය ලබා ඇති අයෙකු විසිනි. බෞතීස්මය ලබන තැනැත්තා හිස නමා සම්පූර්ණයෙන් ජලයේ ගිලිය යුතුය."
3.පාද දෝවනය:
"පා සේදීමේ චාරිත්‍රය පුද්ගලයෙකුට ජේසුස් වහන්සේ සමග එක් වීමට අවස්ථාව ලබාදේ. තවද එය පුද්ගලයෙකුට ආදරය ශුද්ධවූබව හා මානුශිකත්වය තිබිය යුතු බව නිතර මතක් කරයි. ජල බෞතීස්මය ලැබූ සියලුදෙනාම ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ නාමයෙන් පා සේදීමද ලැබිය යුතුය. අනේයාන්ය පා සේදීමද සුදුසු අවස්ථා වල සිදුකරනු ලබයි."
4.ශුද්ධ වූ සහභාගීත්වය:
"යේසුස්තුමාගේ මරණය ශුද්ධවු සහාව ව්සින් සමරනු ලබයි. එමගින් අපට ශක්තිය ලබාෙදනවා අපෙග් උතුමාණණ්ෙග් රැධිරය හා මාංශ අනුෙමා්දෙයන් කරන්නාවු ඔහු සමග ගණුෙදනුෙව් ෙයදිම මගින් අමරණිය ජිවයක් කරා ලගා ව්මට හැකිය. අපෙග ශුද්ධවු ආගමික එකමුතුව ඉක්මනින් පැවැත්ව්ය යුතුය. ෙමම ශුද්ධව සහාව සදහා ෙයාදා ගනු ලබන්ෙන් මුහුන් ෙනාෙයදු පාන් සහ ම්දි යුෂය.් "
5.සබත් දිනය:
"සබත් දිනය වන සතියේ සත් වන දිනය (සෙනසුරාදා) දෙවියන් වහන්සේගේ ආශිර්වාදයෙන් ශුද්ධ වූ දිනයකි. දෙවියන් වහන්සේගේ නිර්මාණයේ ආරම්භයේ විශිෂ්ඨත්වයේ හා ගැලවීමේ හා නැවත උපදින ජීවිතයේ සදාකාලික සැපත පතා මෙම දිනය සමරනු ලබයි."
6.ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ:
"මාංශගතවූ වාක්‍යයාණෝ, ජේසුස් ක්‍රිස්තුන් වහන්සේ, පව්කාරයන් මුදවා ගැනීම සඳහා කුරුසිය මත දිවි පුදා, තුන්වන දිනයේදී උත්ථානය වී, ස්වර්ගාරෝහණය වූ සේක. එතුමාණෝ මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේ එකම ගැලවුම්කාරයාද, පොළොවෙහිත් ස්වර්ගයෙහිත් මැවුම්කරුද, සහ එකම සත්‍යවූ දෙවියන්වහන්සේද වෙයි."
7.ශුද්ධ වූ බයිබලය:
"දෙවියන්වහන්සේගේ මුවින් නිකුත් වූ දේව වාක්‍යය අඩංගු ශුද්ධ බයිබලය, පැරණි හා නව තෙස්තමේන්තු (සුභාරංවි) වලින් සමන්විත, එකම සත්‍ය ලියවිල්ල වන අතර, ක්‍රිස්තියානි දිවි පැවැත්මෙහි පදනමද වෙයි."
8.ගැළවීම/මිදීම:
"දෙවියන්වහන්සේගේ කරුණාව මගින් ගැලවීම ලබා දෙන්නේ ඇදැහීම තුලිනි. අදහ |
|
තාරකා විද්‍යාව හෙවත් තාරකාවේදය (ඉංග්‍රීසි: Astronomy / ඇස්ට්‍රොනොමි) (ග්‍රීක: αστρονομία = άστρον + νόμος, astronomia / ඇස්ට්‍රොනොමියා = astron + nomos, සරලව ගත් කල, "තාරකා නීතිය") යනු තාරකා, ග්‍රහලෝක, ධූමකේතු (comets), ඌෂාලෝකය (aurora), චක්‍රාවාට (galaxies) සහ අන්තරීක්‍ෂ පසුබිම් විකිරණය (cosmic background radiation) යනාදී පෘථිවි වායුගෝලයෙන් පරිභාහිර සංසිද්දීන් සහ අභ්‍යවකශ වස්තූන් (celestial objects) පිලිබඳ විද්‍යාවයි. මෙහි ප්‍රධාන කාර්යයන් වන්නේ විශ්වයේ සම්භවය සහ විකාශණය, විශ්ව වස්තූන්ගේ භෞතික සහ රසායනික ගුණයන්ගේ පරිනාමය සහ ඒවායේ චලනයන් යනාදිය ගැන හැදෑරීමයි. මෙහි එන විද්‍යාත්මක නිරීක්‍ෂණයන් වැදගත් වන්නේ තාරකා විද්‍යාවට පමණක් නොවේ, ඒවා සාමාන්‍ය සාපේක්‍ෂතා වාදය වැනි භෞතික විද්‍යාත්මක මතවාදයන් සනාථ කරගැනීමට අවශ්‍ය වැදගත් තොරතුරු ද සපයයි.
තාරකා විද්‍යාව යනු විද්‍යාත්මක ක්‍රමය රැගත් ලෝකයේ පැරණිම විද්‍යාවන්ගෙන් එකකි. එය පෞරාණික ග්‍රීක යුගය දක්වා දිවයන අතර දියුණු නිරීක්‍ෂණ ක්‍රම ඊටත් වඩා ඈත අතීතය කරා දිවයයි. ඓතිහාසික වශයෙන් ගත්කල තාරකා විද්‍යාවේ වැදගත් සොයාගැනීම් රැසකට දායක වී ඇත්තේ ආධුනික තාරකා විද්‍යාඥයන්ය. එසේම අදට ද තාරකා විද්‍යාව යනු ආධුනිකයන්ගේ දායකත්වය නොමසුරුව ලැබිය හැකි "විද්‍යාවන්" අතලොස්සෙන් එකකි. ඒ නව සොයාගැනීම් වලින් සහ කෙටි කාල පරාසයන් තුල සිදුවන සංසිද්දීන් නිරීක්‍ෂණය කිරිමෙන්ය.
නූතන තාරකා විද්‍යාව සහ ජ්‍යෝතීෂ්‍යය යන දෙකෙහිම පදනම සැලකිය යුතු තරමකට සමානය. ග්‍රහ වස්තූන්හි අහසේ පිහිටීම මත යම් පුද්ගලයකුගේ හෝ පොදුවේ මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේ දෛවය ප්‍රකාශ කිරීමට ජ්‍යෝතීෂ්‍යය උත්සාහ කරයි. එහෙත් තාරකා විද්‍යාවේ කටයුතු වලදී "විද්‍යාත්මක ක්‍රමය" යන්න භාවිතා වන අතර ජ්‍යෝතිෂ්‍යයේදී එසේ නොවේ. එමනිසා මේ දෙක සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් ක්ෂේත්ර දෙකක් ලෙස සැලකිය යුතුය.
ඉතිහාසය
දූරේක්‍ෂය සොයාගැනීමට පෙර තාරකා විද්‍යාවට මහඟු මෙහෙවරක් ඉටු කළ උපකරණය වූයේ තරු මාලිමාවයි. මධ්‍යතන යුගයේදී මැදපෙරදිග සිටි විද්‍යාඥයන්, කාලය නිර්ණය කිරීමටත් ආකාශ වස්තුවල පිහිටීම සොයා බැලීමටත් එම උපකරණය යොදාගත්තා.
තරු මාලිමාව සාදා තිබුණේ වානේ තැටියකයි. එම තැටියේ තරුවල පිහිටීම ලකුණු කර තිබුණා. එම තැටිය සවි කර තිබූ තැටියේ දාරයේ අංශක හා සමහර ඒවායේ පැයද සඳහන් වුණා. පින්තූරයේ පෙනෙන ලෙස එහි ඔරලෝසුවක මෙන් කටුද තිබුණා. එම කටුව තාරකාව දෙසට ස්ථානගත කරන විට තරු මාලිමාව ආධාරයෙන් තරුවේ පිහිටීම නිශ්චිතවම සොයාගත හැකි වුණා.
විශිෂ්ට ලෙස සාදා තිබූ තරු මාලිමාවක් භාවිත කිරීමෙන් තරු හඳුනාගැනීමටත්, හිරු නඟින හා බසින වෙලාව සොයාගැනීමටත්, මක්කම පිහිටි දිශාව දැනගැනීමටත්, ඉඩම්වල ප්‍රමාණයන් මැනගැනීමටත්, යම් ස්ථානවල උස මැනීමටත් මුහුදු මාර්ග සොයාගැනීමටත් හැකි වුණා. එය ඇත්තෙන්ම එවකට තිබූ සුපිරි පරිගණකයක් කියා පැවසිය හැකියි.
තාරකා විද් |
|
ජාත්‍යන්තර අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය අභ්‍යවකාශ ආයතන පහක (5) හවුල් ව්‍යාපෘතියකි; ඒ නාසා ආයතනය (ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය), රුසියානු අභ්‍යවකාශ ඒජන්සිය (රුසියානු සමූහාණ්ඩුව), Japan Aerospace Exploration Agency (ජපානය), කැනේඩියානු අභ්‍යවකාශ ඒජන්සිය (කැනඩාව) සහ යුරෝපීය අභ්‍යවකාශ ඒජන්සිය (යුරෝපය) යන ආයතන පහයි.
ජාත්‍යන්තර අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය
අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථාන
මිනිසුන් සහිත අභ්‍යවකාශ යානා |
|
දීපවංශය යනු ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසය ගැන ලියවී ඇති පැරණිම ග්‍රන්ථයයි. දීපවංශය රචනා වී ඇත්තේ මහාවංශය රචනා කිරීමට පෙරය. මෙම කෘතිය ලියවී ඇති කාලය පිළිබද විවිධ මත පැවතිය ද ඓතිහාසික ගවේෂකයකු වන ඕල්ඩර්න් බර්ග්ට අනුව ක්‍රිස්තු වර්ෂ 4-5 සියවස අතර රචනා කරන ලද බවට සලකනු ලබන මෙය අට්ඨකථා මූලාශ්‍ර කොටගෙන ඇතැයි සැලකනු ලබයි. මහාවංශය සහ දීපවංශය යන දෙකෙහි එකතුව ශ්‍රී ලංකාවේ සහ ඉන්දියාවේ අතීතයේ සිදුවීම් රැසකට සාක්ෂි දරයි. වෙනත් කිසිම සාහිත්‍ය කෘතියක නැති පරිදි දීපවංශයෙහි 18 වැනි පරිචේදය සම්පුර්ණයෙන්ම භික්ෂුනීන් සාසන ඉතිහාසය පිළිබද දීර්ග විස්තරයක් කරයි. දීපවංශ ටීකාව යනුවෙන් වෙනම ග්‍රන්ථයක්ද පවතී.
කතෘත්වය
දීපවංශ වංශ කථාව අට්ඨ කථා සහ තවත් මුලාශ්‍ර පදනම් කරගෙන 3 – 4 සියවස් වලදී සංග්‍රහ කරන ලදැයි විශ්වාස කෙරේ. මහා වංශය සමග මෙම කෘතියද ශ්‍රී ලංකාවේ හා ඉන්දියාවේ ඉතිහාසය පිළිබද බොහෝ කරුණු වල මුලාශ්‍රයයි. එහි ඇති වැදගත්කම රදා පවතින්නේ එය ඓතිහාසික මුලාශ්‍රයක් සහ ප්‍රරාවෘතයක් වු නිසාම පමණක් නොව එය බෞද්ධ හා පාලි සාහිත්‍ය පිලිබද ඉතා වැදගත් කෘතියක් ද වීම නිසාය.
මෙම කෘතිය B.C.ලෝ (Low) විසින් ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය කර ඇත. අනුරාධපුර මහා විහාරවාසී බෞද්ධ භික්ෂු න් වහන්සේලා කීප නමක් විසින් 3 – 4 සියවස් වලදී එය සම්පාදනය කරන්නට ඇත. එහි පුර්විකාවෙන් මෙසේ සදහන් වේ. “අසනු මැනව” එම බුදුන්ගේ ලංකා ගමනය ගැනද දන්ත ධාතුව සහ ශ්‍රී මහා බෝධිය ලංකාවට ගෙන ඒම බුදු දහම දිවයිනෙහි ව්‍යාප්ත වීම , ගුරුවරුන්ගේ පහළ වීම සහ විජයගේ ලංකා ගමනය ගැනද එම විස්තර කරමි. අනුරාධපුරයේදී වාර්ෂිකව පැවැත්වෙන මහින්ද උත්සවයේදී ‘දීපවංශය’ මහ හඩින් සජ්ඣායනය කරන ලෙස ධාතුසේන රජු (4 වන සියවස) නියෝග කොට තිබුණි.
මහාවංශය සමග
දීප වංශයේ බුදුන් වහන්සේ දිවයිනට තුන් වරක් වැඩම කළ බව සදහන් වේ. එම ස්ථාන නම් කැළණිය, දීඝවාපිය, අනුරාධපුර මහමෙව්නා උයනේ පසුව බෝ අංකුරය සිටවු ස්ථානයයි. විජයගේ කතන්දරය කීමේදී, මං පහරන තවලම් කොල්ල කෑ සිංහ නම් දාමරිකයෙකුගේ බිරිද වු කාලිංග වංග කුමාරිය ආදි වශයෙන් විජයගේ මුතුන් මිත්තන් ගැන කීමේදී දීපවංශය ඊට පසු ලියන ලද මහා වංශය තරම් ස්වාභාවිකත්වයෙන් ඔබ්බට ගොස් නැත. මේ අතරේදි සිංහ බාහු සහ සිංහ සීවලී ලාල (ලාට) රාජ්‍යයෙහි රජු ගෙන ගන දේවිය වශයෙන් නිවුන් පිරිමි දරැවන් දහය වතාවකදී බිහිකළහ. පළමු වැනි ගා විජය වු අතර සුමිත්ත දෙවැන්නා විය. විජය බොහෝ මුරණ්ඩු සහ කෲර පුද්ගලයෙක් විය. කෝපයට පත් වු මහජනතාව විජය මරාදමන ලෙස රජුට කීහ. එහෙත් රජු විජයට සහ ඔහුගේ හත්සියයක් වු පිරිසට රටින් පිටවන ලෙස කරුණු යෙදුවේය. එම පිරි්ස හරියටම බුදුන් පිරිනිවන් පෑ දිනයේ ලංකාවේ තම්භපන්නි වෙරළට ගොඩ බැස්සාහ.
දීපවංශය සංඝමිත්තාවන්ගේ පැමිණීම ගැන ඉතා දිර්ඝ විස්තරයක් සදහන් කරයි. එහෙත් දුටුගැමුණු වීර චරිතය විස්තර කර ඇත්තේ කෙටියෙනි. පාලි ගාථා 10 කින් පමණි. එහෙත් මහා වංශය මේ සදහා |
|
වැදි ජනයා ලංකාවේ වෙසෙන ස්ව‌දේශි ආදිවාසීන් අතරින් එක් ජන වර්ගයකි. සංචාරක කර්මාන්තය, වනාන්තර විනාශය, සිවිල් යුධ තත්ත්වයන්, හා නවීකරණයට තරුන වැද්දන්ගේ කැමැත්ත වැදි සංස්කෘතිය ක්රමයෙන් අඩු වී, නවීන සමාජයට සංකලනය වෙමින් පවතියි.
සම්භවය
වැද්දන්ද සිංහලයින් මෙන්ම ලංකාවේ ආදිවාසීන්ගෙන් පැවත එයි.
උගතුන් විසින් පෙන්වා දෙන්නේ විජයාගමනයට පෙරාතුව පැවති ඉපැරණි ගෝත්‍ර වන යක්ෂ, නේසද, මිලක, ශබර වැනි ජන කොටස්වල සම්මිශ්‍රණයකින් වැද්දන් බිහිවන් බවකි. ඒ සේම, වැද්දන්ගේ කපාල සන්සන්ධනය කිරීමේ දී, ඔවුන් ප්‍රෝ‌ටෝ-ඔස්ට්‍රොලොයිඩ් ජනවර්ගයන්ට සමාන වේ.
පරීක්‍ෂණයන් මගින් පෙනි ගොස් ඇත්තේ, ඔවුන් ලංකාවේ ආදිවැසියන් වූ බලංගොඩ මානවයා හා සම්බන්ධයක් ඇති බව ය. වැද්දන්ගේ සම්භවය ක්‍රි.පු. 15,000-10,000 අතර,මධ්‍ය ශිලා යුගයේ විසූ අයතු වූ දඩයක්කාර හා ආහාර එකතු කිරීමේ ජන ජීවිතයකට හුරු වූ ජන කොට්ටාශයකට අයත් බව පෙ‌න්.
සිංහල සාහිත්‍ය‌යේ වැද්දන් හැඳින්වීමට යොදන වචන සැලකූ විට, 'මලදරු' (ගිරිවැසී), වනසර (වනචාරි/වන්‍යවාසි), 'සැරව්' (ඊතල දරන්නා) යන අරුත් දක්වා ඇත. වැද්දන් විසින් තමුන් හඳුන්වා ගන්නේ 'වන්නියලෑත්තන්' ලෙසිනි. වැද්දා යනු 'බැද්දා' යන වචනයෙන් ව්‍යුත්පන්න වූ වද‌නෙකයි වි.ජ.මූ. ලොකුබණ්ඩාරයන් පවසයි. ගොවිතැන් නොකර, දඩයමින් ජීවත්වන දඩයක්කරුවන්, දුනුවායන්, සහ වනගත වූවන් හැඳින්වීමට යොදනු ලැබේ. සිංහල ජාතකකතා පො‌‌තහි ද මොවුන් හැඳින්වීමට 'මස් වැද්දා' යන යෙඳුම භාවිතා කොට ඇත. එහෙත් හෙන් ගොවිතැන් කළ, දඩයම් කොට ජීවත් වූ නමුත්, ඔවුන් වැද්දන් ගණ‌යේ ලා නොසැලකුණි.
මහාවංශය අනුව සිංහල ජාතියේ ආරම්භයේ දී, ලංකාවට පැමිණි විජය කුමරු හා කු‌වේනි නම් හෙල යක්ෂ ගෝත්‍රික කුමරියකට දාව උපන් ජීවහත්ථ සහ දිසාලා යන දරුවන් තුළින් සම්භවිත ජන ප්‍රජාවක් ලෙස ජනප්‍රවාද‌යේ දැක්වෙයි. මහාවංශය දක්වන පරිදි කු‌වෙණිය‌ගේ දරුවන් දෙ‌දෙනා සම‌නොල අඩවියට පලා ගොස් ආරක්ෂිතව ජීවති විය. පසුකාලීනව මොවුන් 'පුලින්ද'යන නාමයෙන් ව්‍යවහාර වූ බව පෙනේ.වංසත්තප්පකාසිනිය පවසනේ වැද්දන් පැවත එන්නේ කුවේනියගේ දූ පුතුන් දෙදෙනාගෙන් බවයි.
මහා වංශයේ සඳහන් වන පරිදි, විජය කුමරුවා කුවේණිය හා දරුවන් අතහැර දමා, විවහාය සඳහා රාජ කන්‍යවක් ඉන්දියා‌වෙන් ගෙ‌නෙන ලදි. එහි දී කුවේණිය නැවත ලංකාපුර‌යෙහි ස්වකීය යක්ෂ ප්‍රජාව වෙත හරවා යවන අතර, එහි දී ඇති වූ දබරයක දී ඇය මරණයට පත්වන්ණි ය. ඇය‌ගේ බාල සො‌හොයුරා පැමිණ දරුවන් හට පලා යමට පවසයි. ඔවුන් සමන්-කුළ (සම‌නොළ කන්ද)ට ගොස් නැගණී දෙටු සොයුරා හා වාසය කොට, මලයා රට හෙවත් කදුකර ප්‍ර‌දේශ‌යේ ජන ප්‍රජාවක් බිහි කළ අතර, ඔවුන් පුලින්දා ලෙස දක්වා ඇත (මහාවංශය පරි. 7.59-68). පුලින්දන් පිළිබඳ ව සටහනක් තබන ගයිගර් තුමා පවසන්නේ, ඔවුන් මේ‌‌ලේජ්‍ය ගෝත්‍රික ප්‍රජාවක් වන්නට ඇති බවත්, පසුව වැද්දන් බවට හඳුන්වන් |
|
රොඩී හෙවත් ගාඩි ලෙස හැඳින්වෙන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ පහත් යයි සලකනු ලැබූ ජන ප්‍රජාවකි.
වෙනත් යෙදුම්
ඔවුන් හට 'හුලවාලි'සහ 'ගහලයා' යන නම් ද ව්‍යවහාර වෙයි.මීට අමතරව වැද්දා වැද්දී හුලවාලිවා නැට්ටුක්කාරී මධුකාරයා මධුකාරී යන ප්‍රාදේශිය විවාහාරයන්ද දක්නට ලැබේ.
ආරම්භය
ආරම්භය ජනප්‍රවාද‌යේ ලෙස රොඩී රැලට නායක රත්නවල්ලි යයි කියනු ලැබේ. රත්නවල්ලී ලෙසින් හඳුන්වන්‌නේ මහා පැරකුම්බා රජුන් ගේ දියණිය යයි කියනු ලැබේ.
පුරාතණ‌යේ පටන් කොළපතකට සිඟමන් යදිමින් ජීවත් වූ රොඩිහූ, බෙර සෑදීම, කොහු ඉදල් සෑදීම වැනි දැ‌තෙහි කර්මාත කළ හ. යන්ත්‍රමන්ත්‍ර, කොඩිවිණ, හූනියම් සඳහා දක්ෂයන් ලෙස සැලකෙන මොවුන් ආනන්ද හාමුදුරුවන්ට ද, වශි ගුරුකමක් කළ බව පැව‌සේ. ආනන්ද හාමුදුරුවන් පිඬුසිඟා වඩින කල්හි රොඩී ස්ත්‍රියක් විසින් දෙනු ලැබූ ජලය පානය කිරීමෙන් පසුව කරන ලද බන්ධනයකින් ආනන්ද හිමියන් වශි වූ බවත්, එය කැපීමට ජලනන්දන නැමැති පිරිත බුදුන් දේවා වදාළ බවත් ප්‍රකට ය.මේ කතාවස්තුව පසුකාලයක නිර්මාණය වූ‌යේයයි සැලකිය හැකි පෙනෙන නමුත් එයින් රොඩීන් කෙරෙහි වූ සමකාලීන සමාජ‌යේ වූ බිය මැනවින් මතු වී පෙනේ.ඔවුන් විසින් කරනු ලබනු යයි සැලකෙන බලවත් මන්ත්‍ර ලෙස 'නීච කුල බන්ධනය' සහ 'මහා මාතාංග' නමින් හඳුන්වනු ලැබේ.
පුරාණ රජදව‌සේ පටන් රොඩීන් හට අහිකුණ්ඨක ස්ථාවර නිවාස තනා ගැනීමට හෝ ගම්වැද ජීවත්වීමට හෝ අවසර තිබූ‌‌ණේ නැත. එහෙත් පසුකාලීන ව, ඔවුන්ට ම වෙන් වූ ගම්මාන තිබිණි. ඒවා 'ඟුබ්බෑයම්' ලෙසින් හඳුන්වනු ලැබේ.
මේ රොඩී කුලය කවදා කෙසේ ආරම්භ වුයේදැයි කිසිවෙකුට කිව නොහැකිය. ගෙරි මස් කෑම එහි මුල පිරීමට හේතු වූ බව සමහරු පවසති. තවත් අයගේ මතයක් වන්නේ අතීතයේදී නීච නින්දිත අපරාධ කළවුන් රොඩී රැහැට දැමු වගය. සර් ජෝන් ඩොයිලිගේ ග්‍රන්ථ වලින්ද ඒ බව මොනවට පැහැදිලි වේ. දුටුගැමුණු රජුගේ පුත්‍ර සාලිය කුමාරයා රොඩී කෙල්ලක සමගින් ප්‍රේම සම්බන්ධයක් ඇතිකර ගත් බවත් ඒ හේතුවෙන් පිය රජුගේ ඇවෑමෙන් ලැබෙන්නට තිබුණු රජකමද නැති වූ බවත් මහා වංශයේ සඳහන් වෙයි.
අතීතයේදී අනුරාධපුරයේ විසු මවක් තම බාල දියණියත් කැටුව තෙල් මල් හා සුවඳ දුම් රැගෙන අභයගිරි චෛත්‍ය වැඳ පුදා ගැනීමට ගියාය. මෑණියෝ දියණිය සෑ මළුවේ නවත්වා පැන් ටිකක් ගෙනෙනු පිණිස අසල පොකුණකට ගියාය. ඒ අතරතුර කාලයේහි මලස්න නොසෝදා අත දෝවනය නොකොට මේ දැරිය මල් මිට චෛත්‍යයට පිදු බව සද්ධර්මාලංකාරයෙ ස්වර්ණලතා කතා වස්තුවෙන් පෙනේ. මලස්න නොසෝදා අත දෝවනය නොකොට මල් පුජා කිරීම ගැන උදහස් වූ මෑණියෝ, දියණියට වගවිත්ති කියමින් බැන වැදුනාය. " තී නම් සැඩොලියක්ම තමා යි " අම්ම කී වචනයකට කෝපාවිෂ්ට වූ දියණිය " මං නොවෙයි උබයි සැඩොලිය " කියා බැන වැදීමේ පාප කර්මය හේතු කොටගෙන ඈ මිය ගොස් දබදිව සැඩොල් කුලයක උපත ලැබූ බව කියා තිබේ. නමුත් රොඩී කුලයේ උපත සෙවීමට මෙයද කරුණක් හැටියට සැලකිය නොහැක.
රොඩී කුලයේ ආරම්භය හ |
|
භාවිතා කරනු ලබන භාෂාව හා ගති පැවතුම් ආශ්‍රීත ව පෙ‌නෙන්‌නේ ඔවුහු වි‌දේශික සම්භවයකින් පැවත එන්නන් බව ය. ඔවුන්ගේ භාෂාව තෙලිඟු, සින්දි
ස්ථිර නිවාස සදා ගැනිමක් නොමැති හෙයින් ඔවුහු තැන තැන යන්‌‌නෝ වූ හ. අහිකුණ්ඨකහු තාවකාලික ලෙස අටවාගන්නා වූ අතුපැල ආශ්‍රීත ව ජීවත් වෙමින් ද, අතබලා සාස්තර කීම, වදුරුරැගුම් හෝ නයිනැටවීම වැනි මනුෂ්‍යයන් පිනවීමේ කර්මාන්තයන්හි යෙදී ස්වකීය ජීවිකාව සරිකර ගත් හ. අහි යන්නෙහි තේරුම නාගයා යන්නයි කුණ්ඨික යනු නටවන්නා යන තේරුමයි අහිකුණ්ඨික යනු නයි නටවන්නා යන තේරුමයි ඒ අනුව මොටුන් නයි නැටවීම ජීවිකාව කරගත් පිඑිසක් බව පැහැදිලිය මොවුන් සංචාරක ජීවිතයක් ගතළ ජන කොටසකි ලංකාවේ පමනක් නොව වෙනත් රටවල පවා මේ ආකාරයෙන් සංචාරක ජීවිතයක් ගතකරන ජන කොටස් ඇත මානව විද්‍යාඥයන් හා සමාජ විද්‍යාඥයන්ගේ අදහස මොවුන් එකම මූලයකින් පැවත එන ජන කොටසක් බවයි.
අහිකුණ්ඨික ජනයාගේ ආරම්භය
මානව විද්‍යඥයන්ට අනුව අහිකුණ්ඨිකයන් සම්භවය සිදුවී ඇත්තේ දකුණු ඉන්දියාව තුලයි මදුරා හා පාණ්ඩ්‍ය ප්‍රදේශවල ජීවත්වන කොරවර් නම් ගෝත්‍රිකයන්ට මොවුන් නෑකම් කියන බවයි මානව වංශව විද්‍යාත්මක දත්ත හා මානව රූපාකෘති විද්‍යාත්මක දත්ත අනුව මොවුන් ගේ දකුණු ඉන්දියානු සම්භවය පැහැදිළිය තවදුරටත් මොවුන්ගේ බස දකුණු ඉන්දීය දාවිඩ පවුලට අයත් භාෂාවක් බව වාග් විද්‍යාඥයන් පැහැදිලි කරයි මොවුන්ගේ බස දකුණු ඉන්දීය තෙළිගු බසට වඩාත් සමීප ලක්ෂණ දරයි.
අහිකුණ්ඨික ජනයාගේ සමාජ සංවිධානය
අහිකුණ්ඨික පවුල් ක්‍රමය න්‍යෂ්ටික පවුල් ක්‍රමයක්විය ඔවුන් පවුල් කිහිපයකින් සැදුනු කණ්ඩායමක් වශයෙන් වාසය කරයි මේ සෑම කණ්ඩායකම නායකයෙකු බැගින් සිටී කණ්ඩායමට නායකත්වය සැපයීම අධිකරණ තීරකයා ලෙස කටයුතු කිරීම ආදිය ඔහුට පැවරී ඇත මෙම නායකයාට මොවුන් ආරච්චි නමින් හදුන්වයි මෙම නම සිංහල බසෙන් බිදී ආ වචනයකි මොහුව පෙරිය මනුෂ්‍යම් යනුවෙන්ද හදුන්වයි කණ්ඩායම් කිහිපයක ප්‍රධානියා කොරළමාව නමින් හදුන්වයි සංචාරක දිවියක් ගතකරන මොවුන් එක් ස්ථානයක දින 07 කට වඩා වාසය නොකරයි මොවුන් බොහෝවිට දීපවාලි දින රාත්‍රියේ කොරළමාවගේ ප්‍රධානත්වයෙන් රැස්වෙයි මේ සදහා සියලු කණ්ඩායම් පැමිනේ පැමින ඉදිරි කාලයේ සංචාරය කරන පුදේශ කතිකාකරගනී එක් පෙදෙසකට එක් කණ්ඩායමක් පමනක් යෑමට වගබලාගනී.
අතීතයේ සිට ඔවුන් මහාසමාජය සමග සහයෝගයෙන් ක්‍රියා කලහ ඔවුනගේ නවාතැන් තාවකාලික කූඩාරම්විය ඒවා වාඩී නමින් හදුන්වයි ඔවුනෙග් වාඩි තනාගැනීම ආදී කටයුතු සදහා මහාසමාජයෙන් විරොධයක් නොවීය එයට හේතුව ඹවුන් ගේ නවාතැන් තාවකාලික වීමය වාඩි සාදාගැනීමට තල්කොළ බට ලී වේ වැල් පොල් අතු ආදිය භාවිතයට ගත්හ.
මොවුන්ගේ වෛද්‍ය ක්‍රමය සිංහල අයුර්වේද වෛද්‍ය ක්රමයෙන් ලබාගත්තකි වෙදකම දත් කණ්ඩායමේ වෙදෙරාළෙ කෙනකු ගෙන් ඔවුන් ප්‍රතිකාර ලබා ගනී විවිධ ශාන්ති කර්ම බහුල වශයෙන් යොදාගනී තෙල් මැතිරීම නූල් බැදීම ආදිය ප්‍රමුඛය සුවායි තෛලය නමින් ප්‍රකට අයුරි |
|
බලංගොඩ මානවයා යනු පළමුවෙන්ම වපෙ 34,000 කාලයෙහිදී ශ්‍රී ලංකාවෙහි විද්‍යාමානවූ ව්‍යුහ විද්‍යාත්මක වශයෙන් නූතන මනුෂ්‍ය වර්ගයකි.
හැඳින්වීම
තෙත් කලාපය තුළ අවුරුදු හතලිස්‌ දහසේ සිට ජීවත් වූ බලංගොඩ මානවයාගේ තොරතුරු ලැබෙනා ගල් ලෙන් රාශියක්‌ වේ. පාහියන් ලෙනේ මීට අවුරුදු හතලිස්‌ අට දහසකට පෙර සිට ප්‍රාග් ඓතිහාසික මානවයෝ ජීවත් වූහ. කුරුවිට බටදොඹ ලෙනෙන් හමුවන පැරණිම මානවයාගේ වයස අවුරුදු විසි අට දහසකි. කිතුල්ගල බෙලි ලෙනේ මානවයාගේ ඉතිහාසයද එතරම්ම පැරණිය. බෙල්ලන්බැඳිපැලැස්‌ස එළිමහන් භූමියෙන් හමුවන මිනිස්‌සු එතැන ජීවත්වීම පටන් අරන් තිබුණේ මීට අවුරුදු දොළොස්‌දහස්‌ හත්සියයකට එපිටදීය.
අත්තනගල්ල අලවල ගුහාවේ පුරාණ මානවයා එතැන ජීවත්ව සිටියේ මීට අවුරුදු දාහතර දහසකට එපිටිනි. මේ මිනිසුන් මෙම ලෙන් වල ජීවත් වූයේ අවුරුද්දේ එක් කාලයක් පමණි. වර්ෂා කාලයේදී ඇදහැලෙන ධාරානිපාත වර්ෂාව නිසා සාපේක්ෂව සත්ත්ව ඝනත්වය අඩු තෙත් කලාපික වනාන්තර තුළ දඩයක්කාර අතීත මිනිසාට ජීවත්විය හැකි අවස්‌ථාවන් අවම වී තිබුණේය. ඒ කාලවලදී හේ තෙත් කලාපයෙන් පිටවූයේය. දඩබිම් සොයා ගියේය. බහුලව දඩයම් හමුවන ප්‍රදේශයන්හි වැඩි කාලයක් ගත කළේය.
මෙසේ පිටව වියළි කලාපයට පිවිසියේ යෑයි සිතිය හැකි මං පෙත් කීපයක් වේ. වර්ෂාව පැමිණීමත් සමග බටදොඹලෙනස, කිතුල්ගල, අත්තනගල්ල වැනි තෙත් කලාපික ප්‍රදේශවල ජීවත්වූ අතීත මානවයා බලංගොඩ කූරගල හරහා උඩවලව නිම්නය ඔස්‌සේ වියළි කලාපයට පිවිසුණහ. බෙල්ලන්බැඳිපැලැස්‌ස මේ ගමන්මගේ හමුවන එක් එළිමහන් භූමියකි. දකුණු දිග බෙලිඅත්ත පල්ලෙමලල වැනි ප්‍රදේශවලින් තවමත් අතීත මානව හැසිරීම් ගැන කියෑවෙනා ගල් ආයුධ ගැන තොරතුරු ලැබෙන්නේය. හෝර්ටන් තැන්න ආශ්‍රිතව ජීවත්වූ මිනිස්‌සු නකල්ස්‌ හරහා වස්‌ගමුව වනාන්තරයටත් එතැනින් මීමුරේ ඔස්‌සේ සීගිරියටත් එතැනින් උතුරු ප්‍රදේශයටත් සංක්‍රමණය වූහ.
ඒ අනුව ආදිකල්පික මානවයන් වියළි කලාපයෙන් තෙත් කලාපයටත්, තෙත් කලාපයෙන් වියළි කලාපයටත් පිවිසි ප්‍රධාන ප්‍රවේශ දෙක අතරින් උතුරු ප්‍රවේශය ගැන තොරතුරු සීගිරිය පොතාන ගුහාවෙන් ලැබෙන්නේය. දකුණු ප්‍රවේශය දැනටත් කැණීම් කරගෙන යන කූරගලින් මතුවන්නේය.
සම්භවය
වපෙ 300,000 කාලයෙහිදී හා සමහරවිට වපෙ 500,000 තරම් ඈත අතීතයෙහිදී ශ්‍රී ලංකාවෙහි පැරැණි ශිලා (හෝමෝ එරෙක්ටස්) ජනයා දිවි ගෙවූ බවට සාධක සපයා ගෙන ඇත. වපෙ 125,000 පමණ වන විට ශ්‍රී ලංකාව තුල ප්‍රාග් ඓතිහාසික ජනාවාස පැවැති බවට බලවත් සාක්ෂි පවතියි.
ක්‍රියුපෙ 1000 පමණ කාලයෙහිදී යකඩ කර්මාන්ත වෙතට සංක්‍රමණය වීම දක්වා ශ්‍රී ලංකාව තුල අවිච්ඡින්නව පැවැතුන බවට පෙන්නුම් කරන දෙවන ශිලා යුගය කාල සීමාවෙහි තදන්තර සංස්කෘතිය ට අයත් ලෙසින් කාල නිර්ණය කෙරී ඇති මානව විද්‍යාත්මක ලෙසින් වඩාත් නූතන මනුෂ්‍ය නෂ්ටාවශේෂ සොයා ගෙන ඇත. මෙම මධ්‍ය ශිලා සංස්කෘතිය හැඳින්වෙන්නේ බලංගොඩ සංස්කෘතිය ලෙසිනි.
ඔවුන්ගේ අස්ථීන් හැඩිදැඩි වූ අතර, |
|
ක්‍රිස්තියානි ආගම යනු නාසරෙත්හි ජේසුස්ගේ ජීවිතය හා ඉගැන්වීම් මත පදනම් වූ ආබ්‍රහමික, ඒකදේවවාදී, ආගමකි. කිතුනුවන් ලෙස හැඳින්වෙන එහි අනුගාමිකයින් විශ්වාස කරන්නේ ජේසුස් ක්‍රිස්තූන් දෙවියන්වහන්සේගේ පුත්‍රයා වන බවය. මිනිසුන්ගේ ගැලවුම්කරුවා (නොහොත් මෙසියස්) ලෙස ජේසුස්ගේ පැමිණීම පිලිබඳව බයිබලයෙහි (නව ගිවිසුම) ලියා ඇති බව ඔවුන් විශ්වාස කරයි. එමෙන්ම ඔහුගේ පැමිණීම පිළිබඳ හීබෲ බයිබලයෙහි (පරණ ගිවිසුමෙහි) අනාවැකි පවසා ඇති බවද විශ්වාස කෙරෙයි. එය ලොව විශාලතම ආගම වන අතර 2020 වන විට අනුගාමිකයන් බිලියන 2.8 ක් පමණ සිටී.
ක්‍රිස්තියානි ධර්මය එහි බටහිර හා නැගෙනහිර ශාඛා අතින් විවිධ මූලධර්මයන්හි සංස්කෘතික වශයෙන් විවිධ වේ. ඔවුන්ගේ ඇදහිලි පොදුවේ යේසුස් වහන්සේව දෙවියන් වහන්සේගේ පුත්‍රයා ලෙස සලකනු ලැබේ. එනම් ජනතාවට සේවය කර, දුක් විඳ, කුරුසියක් මත මිය ගිය නමුත් මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේ ගැලවීම උදෙසා මළවුන්ගෙන් උත්ථාන විය. යේසුස්ගේ ජීවිතය හා ඉගැන්වීම් විස්තර කරන මතෙව්, මාක්, ලූක් සහ යොහන්ගේ සමඟ ශුභාරංචි හතරකි. එය ශුභාරංචියේ ගෞරවනීය පසුබිමයි.
ක්‍රිස්තියානි ධර්මය ආරම්භ වූයේ 1 වන සියවසේදී රෝම පළාතේ යුදයේ ය. යේසුස්ගේ ප්‍රේරිතයන් සහ ඔවුන්ගේ අනුගාමිකයන් මුලින් පීඩා කළත් අරාබිය, යුරෝපය, ඇනටෝලියාව, මෙසපොතේමියාව, ට්‍රාන්ස්කාකේසියාව, ඊජිප්තුව සහ ඉතියෝපියාව පුරා ව්‍යාප්ත විය. එය ඉතා ඉක්මනින් අන්‍යජාතිකයන් ආකර්ෂණය කර ගත් අතර එය යුදෙව් සිරිත් විරිත් වලින් ඉවත්වීමට මඟ පෑදූ අතර, ක්‍රි.ව. කොන්ස්ටන්ටයින් අධිරාජ්‍යයා රෝමානු අධිරාජ්‍යය තුළ ක්‍රිස්තියානි ධර්මය නීතිගත කළේ මිලාන් නුවර දී (313) වන අතර පසුව නයිසියා කවුන්සිලය (325) කැඳවා, එහිදී මුල් ක්‍රිස්තියානි ධර්මය රෝම අධිරාජ්‍යයේ රාජ්‍ය ආගම බවට පත්කර ඇත (380). ක්‍රිස්තියානියේ වෙනස්කම් සම්බන්ධයෙන් එෆීස කවුන්සිලය (431) සහ පෙරදිග ඕතඩොක්ස්වාදය බෙදී ගිය පසු නැගෙනහිර පල්ලිය බෙදී ගියේය. නැගෙනහිර ඕතඩොක්ස් පල්ලිය සහ කතෝලික පල්ලිය නැගෙනහිර-බටහිර භේදයෙන් වෙන් විය. (1054), විශේෂයෙන් රෝමයේ රදගුරු තුමාගේ අධිකාරය මත. ප්‍රතිසංස්කරණ යුගයේ (16 වන සියවස) දේවධර්මීය හා ආගමික ආරවුල් සම්බන්ධයෙන් රෙපරමාදු භක්තිකයන් (බොහෝ දුරට ලතින්, නැගෙනහිර, කතෝලික පල්ලි වලින් සුළුතරයක් වුවද) බෙදී ගියහ. බටහිර ලෝකයේ දියුණුව සඳහා ක්‍රිස්තියානි ධර්මය ප්‍රමුඛ කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය, විශේෂයෙන් යුරෝපයේ පෞරාණික හා මධ්‍යතන යුගයේ .සොයාගැනීමේ යුගයෙන් (15 සිට 17 වන සියවස දක්වා) මිෂනාරි සේවය තුළින් ක්‍රිස්තියානි ධර්මය ඇමරිකාව, ඕෂනියා, උප සහරා අප්‍රිකාව සහ සෙසු ලෝකය පුරා ව්‍යාප්ත විය.
ඉතිහාසය
ක්‍රිස්තියානි ධර්මය ආරම්භ වූයේ යුදෙව් ගුරුවරයෙකු හා සුව කරන්නෙකු වූ යේසුස්ගේ දේවසේවයෙනි.
යේසුස්ගේ ජීවිතය හා මරණය
යේසුස්ගේ උපත පිළිබඳ කථාව බයිබලයේ අළුත් ගිවිසුමේ මතෙව් සහ ලූක්ගේ ලියවිලිවල සඳහන් වේ. ඔහුගේ උපත කිතුනු |
|
කතෝලික සභාව හෙවත් රෝමානු කතෝලික සභාව, 2019 වන විට ලොව පුරා බව්තීස්ම වූ කතෝලිකයන් බිලියන 1.3ක් සිටින ලොව විශාලතම ක්‍රිස්තියානි සභාව වේ. ලොව පැරණිතම සහ විශාලතම අවිච්ඡින්නව ක්‍රියාත්මක වන ජාත්‍යන්තර ආයතනය වන අතර එය බටහිර ශිෂ්ටාචාරයේ ඉතිහාසය සහ සංවර්ධනයෙහි ප්‍රමුඛ කාර්යභාරයක් ඉටු කර ඇත. කතෝලික සභාව, ලතින් සභාව සහ පෙරදිග කතෝලික සභා 23 ක් ඇතුළුව sui iuris සභා 24 කින් සමන්විත වන අතර ඒවා ලොව පුරා පිහිටි රදගුරු පදවි සහ eparchies 3,500 කට ආසන්න ප්‍රමාණයකින් සමන්විත වේ. රෝමයේ බිෂොප්වරයා වන පාප්තුමා සභාව ප්‍රධානියා වේ. ශුද්ධාසනය ලෙස හැඳින්වෙන රෝමයේ රදගුරු පදවිය සභාවේ මධ්‍යම පාලන අධිකාරිය වේ. ශුද්ධාසනයේ පරිපාලන ආයතනය, රෝමානු කියුරියාව ලෙස හදුන්වන අතර, එහි ප්‍රධාන කාර්යාල ඇත්තේ ඉතාලියේ රෝමයේ කුඩා පරිවාර භූමියක් වන වතිකානු නගරයේ වන අතර, එහි රාජ්‍ය නායකයාද පාප්තුමා වේ.
කතෝලික ධර්මයේ මූලික විශ්වාසයන් නයිසීයානු විශ්වාස ලක්ශනයේ දක්නට ලැබේ. කතෝලික සභාව ස්ථාපිත කරනු ලැබුවේ ජේසුස් ක්‍රිස්තුන් වහන්සේ විසිනි. තවද කතෝලික සභාව එහි බිශොප්වරුන් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ප්‍රේරිතයන්ගේ අනුප්‍රාප්තිකයින් වන අතර, පාප් වහන්සේ ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් විසින් ප්‍රමුඛත්වය ලබා දුන් ශුද්ධ වූ පේදුරු තුමන්ගේ අනුප්‍රාප්තිකයා වේ. එය ප්‍රේරිතයන් විසින් ඉගැන්වූ මුල් ක්‍රිස්තියානි ඇදහිල්ල ක්‍රියාවට නංවන අතර, ශුද්ධ ලියවිල්ල සහ පූජනීය සම්ප්‍රදාය(ජීවන සභා සම්ප්‍රදාය) හරහා ඇදහිල්ල නොවරදින ලෙස ආරක්ෂා කරන අතර, සභා ගුරු අධිකාරීත්වය හරහා නොවරදිනසුලු ලෙස අර්ථකථනය කරයි.
එහි සක්‍රමේන්තු හතෙන්, දිව්‍ය සත්ප්‍රසාදය ප්‍රධාන එක වන අතර, එය දිව්‍ය පූජාවේදී පවත්වනු ලැබේ. කතෝලික සභාව උගන්වන්නේ පියතුමෙකු විසින් කැප කිරීම තුළින් පූජා කරන පූප සහ වයින් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ශරීරය හා රුධිරය බවට පත්වන බවයි. කතෝලික සභාව තුළ මරිය තුමිය සදාකාලික කන්‍යාවක්, දෙවියන්ගේ මව සහ ස්වර්ගයේ රැජින ලෙස ගෞරවයට පාත්‍ර වේ. තව ඇය එතෙක් මෙතෙක් හා මතුවටත් පහල වූ ශ්‍රේෂ්ඨතම කාන්තාව ලෙසද ඉහළ ගෞරවයක් ලබා දෙයි.කතෝලික සමාජ ඉගැන්වීම් මගින් දයාවේ ශාරීරික හා අධ්‍යාත්මික ක්‍රියාවන් තුළින් රෝගීන්, දුප්පතුන් සහ පීඩිතයන් සඳහා ස්වේච්ඡා සහයෝගයක් ලබාදීමට ජනතාව මෙහෙයවයි. කතෝලික සභාව ලොව පුරා කතෝලික පාසල්, විශ්ව විද්‍යාල සහ විද්‍යාල, රෝහල් සහ අනාථ නිවාස දහස් ගණනක් ක්‍රියාත්මක කරන අතර ලොව විශාලතම රාජ්‍ය නොවන අධ්‍යාපන සහ සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නා වේ. එහි අනෙකුත් සමාජ සේවා අතර බොහෝ පුණ්‍ය සහ මානුෂීය සංවිධාන වේ.
කතෝලික සභාව බටහිර දර්ශනය, සංස්කෘතිය, කලාව, සංගීතය සහ විද්‍යාව කෙරෙහි ගැඹුරින් බලපා ඇත. කතෝලිකයන් ලොව පුරා සක්‍රීයව විවිධ කටයුතු වල නිරත වන අතර, 20 වන සියවසේ සිට, බහුතරයක් දකුණු අර්ධගෝලයේ වාසය කරයි. ක්‍රි.ව. 1054දී මහා සභා භේදයෙන් පසුව පෙරදිග ඕතඩොක්ස් සභාව, කතෝලික සභාවෙන් වෙ |
|
මරිය හමුදාව (ලතින් බසින්්් : Legio Mariae / ඉංග්‍රීසි බසින්්් : Legion of Mary ) - සභාවට ස්වේච්ඡාවෙන් සේවය කරන කතෝලිකයන්ගෙන් සමන්විත, කතෝලික ගිහි සංවිධානයකි. මෙම සංවිධානය ආරම්භ වූයේ 1921 සැප්තැම්බර 7, අයර්ලන්තයේ ඩඛ්ලින් නුවරේ දී වූ අතර, මෙහි ලෝක ව්‍යාප්ත ක්‍රියාකාර ීසාමාජිකත්වය මිලියන තුනකට වඩා අධිකවේ.
අඩවියෙන් බැහැර පිටු
මරිය හමුදාව — මරිය හමුදා ජාත්‍යන්තර මධ්‍යස්ථානයේ නිල වෙබ් අඩවිය
කතෝලික ගිහි සමිති/සංවිධාන |
|
තවද බලන්න
Catholic_Charismatic_Renewal
අඩවියෙන් බැහැර පිටු
කිතු දන පුබුදුව — කිතු දන පුබුදුවේ නිල වෙබ් අඩවිය
කතෝලික ගිහි සමිති/සංවිධාන |
|
භාෂාව යනු සන්නිවේදන ක්‍රමයකි. මානව භාෂණ හා කථන භාෂා සංකේත සහ එම සංකේත හසුරුවන ව්‍යාකරණය ඇතුළත් පද්ධතිය ලෙස විස්තර කළ හැකි ය. එම නිසා භාෂාව වනාහි පුද්ගලයකුගේ කථන ඉන්ද්රිය උපකාර කොට ශබ්දය මුදාහැරීමත් එය විවිධාකාර ලෙස අනුයෝජනය කිරීමත්ය. මිනිසා සොයා ගෙන ඇති ප්‍රබලම උපකරණය භාෂාව යි.එමෙන්ම භාෂාව මිනිසාගේ සිතීමේ උපකරණය ලෙසද සැලකිය හැකිය.
ප්‍රථම ලිඛිත භාෂා ක්‍රමය වුයේ නීලංකාරයයි. නමුත් කථාකරන භාෂාව ලිවිම ඇරඹිමට අඩු වශයෙන් අවුරුදු දසදහස් ගණනක් ගත වු බව විශ්වාස කෙරේ.
භාෂාවක් යනු දෘශ්‍ය ශ්‍රව්‍ය හෝ දෘශ්‍ය සන්නිවේදන සංකේතයන් හා ඒවා මෙහෙයවිම සදහා යොදාත් රීතින්ය. එවැනි ක්‍රමයක් සාමාන්‍ය සංසිද්ධියක් ලෙස යොදා ගැනිමද, භාෂාවක් යනුවෙන් හැදින්විය හැකි. භාෂාව විශේෂිත මිනිස් සංනිවේදන මාධ්‍යයක් ලෙස සැලකේ. සතුන් විසින් සැලකිය යුතුලෙස සංකීර්ණ වු සංනිවේදන ක්‍රම භාවිතා කළද ඒවා කිසිවක් වාග් විද්‍යාඥයින් විසින් භාෂාව නිර්වචනය කිරිමට යොදා ගන්නා සියළු ගුණයන් අඩංගු වන බවත් දැනගන්නට නැත.
භාෂාවේ අඩංගු ලක්ෂණ
එකගතාවයට පත් සංකේත සමුහයක් ලිඛිති භාෂාවෙහි එක් ලක්ෂණයක් පමණි. සියළු භාෂාවන් විසින් ව්‍යාකරණ ක්‍රමයක් තුළ මෙම සංකේතයන් අතර ඇති ව්‍යුහාත්මක සම්බන්ධතාවන් නිර්වචනය කිරිම අනිවාර්යය වේ. භාෂාව අනෙකුත් සංනිවේදන ක්‍රම වලින් වෙන් කොට දක්වනුයේ ව්‍යාකාරණ පිලිබද රීතින් වලිනි. ඒවා සම්භාවශ්‍ය වශයෙන් අපරිමිත වු භාෂාමය ප්‍රකාශයන් සංකේතවත් නිර්මාණය කිරීම සදහා සීමිත සංඛේත කට්ටලයක් මෙයෙවීමට ඉඩ සලසයි.
භාෂාවෙහි තවත් ලක්ෂණයක් වනුයේ යොදා ගනු ලබන සංඛේත අභිමානුකූල විමයි. ඕනෑම සංකල්පයක් හෝ ව්‍යාකරණ රීතියක් සංකේතයකට අනුරූපණය කළ හැකිය. බොහෝ සෙයින් භාෂාවන් ශබ්දය යොදා ගන්නා නමුත් යොදා ගනු ලබන ශබ්දවල සංකලනයන්හි ඒවායේ අන්තර්ගත අර්ථයක් නොමැත. ඒවා එම භාෂාව යොදා ගන්නන් විසින් කිසියම් දෙයක් නියෝජනය කිරිම සඳහා එකගතාවට පත්වු ගිවිසුමක් පමණි. (උදාහරණයක් ලෙස "නඩා" යන ස්පාඤ්ඤ වචනයෙහි "කිසිවක් නැත" යන අරුතින් යොදා ගැනිමට අදාලව කිසිවක් නැත) තවත් ශබ්ද කට්ටලයක් (උදාහරණයක් ලෙස ඉංග්‍රිසයෙන් nothing යන වචනය) එම සංකල්පයේම නියෝජනය කිරිම සදහා ඒ හා සමානව යොදාගත හැකිය. කෙසේ වුවද සියළුම ස්පාඥ්ඤ කථිකයන් එම ශබ්ද රටාව සදහා එම කථිකයන් අර්ථය ඇතිකරගෙන ඉගෙන ගෙන ඇත. නමුත් කෝඒසියානු සර්බියානු/කෝසෝවානු හෝ බෝස්නියානු කථිකයින්ට නාඩා යන්නේහි අර්ථය බලාපොරොත්තුව යන්නය.
කෙසේ වුවද, මුලධර්මයක් හැටියට සංකේත අභිමානුකුල වුවද, භාෂාවක පරමාදර්ශය ලෙස සැලකෙන සංකේත, එවැනි භාෂාවක තිබිය නොහැකි යැයි ඉන්, අදහස් නොවේ. "මියෝව්" (Meow) වැනි වචන ඒවා නියෝජනය කරන පදයට සමාන ශබ්දයක් ඇති කලද, ඒවා තේරුම් ගැනිම සදහා ඒවා එසේ විම අවශ්‍යම නැත. බොහෝ භාෂාවන් බළලෙක් නිකුත් කරන ශබ්දය නියෝජනය කිරිම සදහා එකතාවයට පත් සම්මුතියක් ලෙස විවිධ ශබ්දානුහරණයක් යොදා ගනී.
විධිමත් භාෂාව
මෙම ල |
|
යුනිස්ක්‍රයිබ් (Uniscribe) යනු මයික්‍රොසොෆ්ට් වින්ඩෝස් හි යුනිකෝඩ්-අක්ශර ඈඳීමේ මෙවලම් කට්ටලයකි. මේවා ගොඩනඟා ඇත්තේ USP10.DLL නම් Dynamic-Link Libraryය තුලය. Windows 2000 සහ Internet Explorer 5.0 සමඟ මෙම USP10.dll මුලින්ම මහජනතාව අතට පත්විය. මීට අමතරව, Windows CE platform ද එහි 5.0 වන වෙළුමේ සිට යුනිස්ක්‍රයිබ් සමග ක්‍රියාකාරී විය.
USP10.dll
USP යනු කෙටි වචනයකි for Unicode Scripts Processor. මෙහි නවතම සංස්කරණය වන්නේ 1.613.5291.0 ය. මෙහි මූලික පරමාර්ථ නම්:
ආදාන අක්ශර පෙළ (ආදාන පිළිවෙල) අනුව ගෙන ප්‍රතිදාන පිළිවෙල සැකසීම.
අදාල ස්ථාන වලට සංයුක්ත අක්ශර ආදේශ කරීම, (උදා: ක් + ර = ක්‍ර : ග් + ය = ග්‍ය : ක් + ෂ = ක්‍ෂ) [මෙහිදී එකතුකරීමට ZWJ හෝ NZWJ යොදාගනී]
දෘශ්‍ය අක්ශර දිශාව සැකසීම (උදා: දකුණේ සිට වමට-හීබෘ, ඉහල සිට පහලට-ජපන්)
usp10.dll වල බහුලව භාවිතා වන වෙළුම් කිහිපයක් (හා එ්වා බෙදා හැර ඇති ආකාර සමඟ) පහත දැක්වේ:
How to update?
Although Uniscribe has been available since Windows 2000, new versions of Uniscribe provided more functions to the system, namely, support to other writing systems. An earlier update of it supports the display of Arabic and Hebrew, then Thai and Vietnamese. Since Windows XP, more South Asian and Assyrian alphabets are supported.
If a user needs to use the newer usp10.dll for only certain applications, they are permitted to copy the newer version into the executable directories of those applications. However, newer versions of usp10.dll are not allowed to be re-distributed according to Microsoft's licensing agreement. Therefore, they are always encouraged to join the Microsoft VOLT discussion forum in order to get the latest version of usp10.dll. This is considered to be troublesome by most novice computer users, who need to type text in certain unsupported writing systems but are stuck with older versions of usp10.dll.
තවද බලන්න
International Components for Unicode
References
Uniscribe
Microsoft Typography
Uniscribe at MSDN
Summer Institute of Linguistics. Uniscribe versions
අඩවියෙන් බැහැර පිටු
How to update usp10.dll at Windows 2000
FAQ about usp10.dll
Digital typography |
|
In computing, පැන්ගෝ හෙවත් පැංගෝ (Pango) is an විවෘත මූලාශ්‍ර library for rendering internationalized texts integrated into GTK+ 2. The name pango is from (ග්‍රීක බසින්්් "පැන්/Pan" (Παν; lit. all) + ජපන් බසින්්් "ගෝ/Go" (語; lit. භාෂාව).
තවද බලන්න
යුනිස්ක්‍රයිබ් (Windows multilingual text rendering engine)
WorldScript (Old Macintosh multilingual text rendering engine)
Apple Type Services for Unicode Imaging (New Macintosh multilingual text rendering engine)
Graphite (multiplatform open source renderer from SIL)
අඩවියෙන් බැහැර පිටු
http://www.pango.org/ - පැන්ගෝ/පැංගෝ වෙබ් අඩවිය
http://www-128.ibm.com/developerworks/linux/library/l-u-pango1/ Pango introduction
C libraries
GNOME
Digital typography
GTK |
|
ලිනක්ස් (Linux) (ගනූ ලිනක්ස් ලෙසද හැඳින්වේ) යනු යුනික්ස් හා සමාන පරිගණක මෙහෙයුම් පද්ධතියකි. ලින්ක්ස් විවෘත කේත (open source) මෘදුකාංගයක සංවර්ධනයට ප්‍රකට නිදසුනක් වන අතර, වානිජමය මෙහෙයුම් පද්ධති වන මයික්‍රොසොෆ්ට් වින්ඩෝස් හා මැක් ඕඑස් එක්ස් මෙන් නොව මෙහෙයුම් පද්ධතියේ සියලු කේතයන් ලෝකයේ ඕනෑම කෙනෙකු හට නොමිලයේ භාවිතයට ලබා ගැනීමට, බෙදා හැරීමට, හා වෙනස් කිරීමට ඉඩ සලසයි.
ආරම්හක යුගයේදී ලිනක්ස් සංවර්ධනය හා පාවිච්චි කිරීම සිදුවූයේ ලිනක්ස් ලෝලීන් සීමිත පිරිසක් අතර පමණි. එනමුත් පසු කාලීන ව IBM, Sun Microsystems, Hewlett-Packard, Novell වැනි සමාගම් ලිනක්ස් සර්වර් මෙහෙයුම් පද්ධතියක් ලෙස දියුණු කෙරිණී. වර්තමාන වන විට ලිනක්ස් වැඩතල මෙහෙයුම් පද්ධතියක් (desktop OS) ලෙස ප්‍රචලිතව ඇත. මෙය ජංගම දුරකතන වල සිට සුපිරි පරිගනක දක්වා විහිදී ඇත. මෙහි ඇති විශ්වාසීදායකත්වය, ආරක්ෂාව, අඩු වියදම (ඇත්තටම වියදමක් ඇත්තේම නැත) හා නිදහස මෙහි සාර්ථකත්වයට හේතුවී ඇත.
ඉතිහාසය
වසර 1964 පමණ කාලයේදී ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ මැචුසෙට් තාක්ෂණ ආයතනය MIT, General Electric ආයතනය සහ [Bell Labs] ආයතනයද එක්ව Multics නමින් පරිගණක මෙහෙයුම් පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීමේ ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භකෙරිණි. එහෙත් වසර 1969 වනතෙක්ම ව්‍යාපෘතිය සම්පූර්ණ කරගත නොහැකිවූ හෙයින් [Bell Labs] ආයතනය එම ව්‍යාපෘතියට දැක්වූ දායකත්වය අවසන් කළේය. එහෙත් [Bell Labs] ආයතනයේ ඩෙනිස් රිචී සහ කෙන් තොම්සන් යන පරිගණක විද්‍යාඥයින් දෙදෙනාට මෙවැනි මෙහෙයුම් පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීමේ අවශ්‍යතාවක් ඇතිවී තිබුණි. එහෙයින් ඔවුන් සතු PDP-7 නමැති කුඩා පරිගණකය මත ක්‍රියාත්මක විය හැකි මෙහෙයුම් පද්ධතියක් නිර්මාණය කර එය යුනික්ස් Unics ලෙස හඳුන්වන ලදී. පසුකාලීනව එහි නාමය [Unix] ලෙස වෙනස් වූ අතර ඩෙනිස් රිචී පරිගණක විද්‍යාඥයා විසින් B පරිගණක ක්‍රමලේඛ භාෂාව මඟින් වැඩිදියුණු කරන ලද [C] පරිගණක ක්‍රමලේඛ භාෂාව ආධාරයෙන් එය වසර 1973 පමණ නැවත ක්‍රමලේඛගතකරන ලදී.
වසර 1983 වන විට [Unix] මෙහෙයුම් පද්ධතිය මත පදනම් වූ වානිජමය පරිගණක මෙහෙයුම් පද්ධති ඉතා ප්‍රචලිතව පැවතිණ. එහෙත් ඒවායේ ක්‍රමලේඛණය නිදහස් නොකිරීමට ඒවායේ නිර්මාණකරුවන් වගබලාගත්හ. එවකට ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ මැචුසෙට් තාක්ෂණ ආයතනයේ MIT කාර්යේ නියුතුව සිටි රිචඩ් ස්ටෝල්මන් Richard Stallman නමැති පරිගණක විද්‍යාඥයා මෙම ක්‍රමලේඛණ නිදහස් නොකිරීම පිළිබඳ මහත් කණස්සල්ලට පත්ව සිටියේය. එබැවින් වසර 1983 දී මැචුසෙට් තාක්ෂණ ආයතනය හැරදමා යන ඔහු නිදහස් මෘදුකාංග පදනම ආරම්භ කරමින් [Unix] වැනි නිදහස් මෙහෙයුම් පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීමේ අරමුණින් GNU Project ව්‍යාපෘතිය ආරම්භ කලේය. ඉන් පසු ලොවපුරා සිටින පරිගණක ක්‍රමලේඛණ ශිල්පීන්ගේද දායකත්වයෙන් වසර 1990 පමණ වනවිට මෙම ව්‍යාපෘතිය සම්පූර්ණයන්ම පාහේ අවසන් වී තිබුණි. එහෙත් මෙම මෙහෙයුම් පද්ධතියට අත්‍ |
|
නිදහස් මෘදුකාංග යනු තහනමකින් තොරව භාවිත කල හැකි අධ්‍යනය කල හැකි සහ නවීකරණය කල හැකි මෘදුකාංග වන ඒවා තහනමකින් තොරව නවීකරණය කර හෝ නොකර පිටපත් කල සේම නැවත බෙදා හැරීමටද හැක. සමහර මෘදුකාංග පිටපත් ලබන්නන්ටද මෙම වෙනස් කිරීමට අවශ්‍ය වන සේ ඉතා අවම තහංචි පනවා ඇත. මෙම මෘදුකාංග නොමිලේ බෙදාහැරිය යුතු අතර පුද්ගලයකු‍ට භාවිත කල හැකි වන සේ වැඩසටහන් කේතයන් සහ අවසර ලබා සදන අවසරපතක් ලබන්නා වෙතට මෘදුකාංග සමඟ පත්කල යුතුය. මෙම අවසර පත “නිදහස් මෘදුකාංග අවසරපත” නම් වන අතර එමගින් කියැවෙන්නේ අදාල මෘදුකාංගයේ කේත මහජනකරණය කළ බවයි.
සෑම පරිගණක භාවිතා කරන්නකුටම නිදහස ලබා දීමේ උදාරචේතනාවෙන් මෙම “නිදහස් මෘදුකාංග ව්‍යාපාරයේ” 1983 දී රිචඩ් ස්ටෝමන් විසින් ඇරඹීය. 1990 ගණන්වල සිට මේ ආකාරයේ මෘදුකාංග හැඳින්වනු ලබන්නේ “විවෘත මූලාශ්‍ර මෘදුකාංග” Open source software" යන යෙදුමෙනි තවද FOSS සහ FLOSS" යන යෙදුම්ද නිතරම භාවිත වේ. එසේම “නිදහස් නොවන මෘදුකාංග” යන යෙදුම් ඊට විරුද්ධාර්ත පදයයි.
අන්තර්ජාලය හරහා මුදල් ගෙවීමකින් තොරව ලබා ගත හැකි මෘදුකාංග (freeware) වලින් නිදහස් මෘදුකාංග වෙනස් වේ. නිදහස් මෘදුකාංග වලට හිමිකාරීත්වයක් ලැබීම මෙම වෙනසයි. එසේම නිදහස් මෘදුකාංග මෙන් අන්තර්ජාලයෙන් මුදල් ගෙවිමකින් තොරව ලබා ගන්නා මෘදුකාංග අධ්‍යයනයට ,නවීකරණයට පෙර නැවත බෙදාහැරීමට පරිශීලකයාට හැකිනොවේ. මෙම වර්ග 2 අතර ඇති එකම සමාන කම වන්නේ ඕනෑම අයෙකුට භාවිත කිරීමට හැකිවීම පමණි.
නිදහස් මෘදුකාංග නොමිලේ බෙදාහැරීම ඇරඹූ දා සිටම එය ගාස්තුවක් අය නොකර හෝ ඉතාම අවම ගාස්තුවක් අයකරගෙන ලබාදේ. නිදහස් මෘදුකාංග ව්‍යාපාර ආකෘති පදනම්ව ඇත්තේ සහාය ලබාදීමේ ,පුහුණු කිරීමේ, නවීකරණ කිරීමේ, ඒකාබද්ධ වීම් ,හෝ හතික කිරීම් වැනි වටිනාකම් එක් කිරීමෙනි. එමෙන්ම සමහර ව්‍යාපාර ආකෘති හරහා හිමිකාරීත්ව මෘදුකාංග ලබා දුන්නද ඒවා නිදහස් මෘදුකාංග වලින් වෙනස් වන්නේ එකී හිමිකාරීත්ව මෘදුකාංග නීත්‍යානුකූලව භාවිතයට ලබා ගත යුතු අවසර පත්‍රය ගෙවීමකින් අනතුරුව ලබාගත යුතු නියාවෙනි.
ඉතිහාසය
1950, 1960 හා 1970 දශක වල සාමාන්‍ය පරිගනක පරිශීලකයින් නිදහස් මෘදුකාංග භාවිත කළහ. මෘදුකාංග බොහෝ දුරට පරිශීලකයින් හා දෘඩාංග නිෂ්පාදකයින් මෘදුකාංග බෙදාහදා ගත් අතර එමගින් ඔවුන්ගේ දෘඩාංගවල ප්‍රයෝජනත්වය වැඩි කරනු ලැබීය. මෘදුකාංග බෙදා ගැනීමට සංවිධාන පවා පිහිටුවා ගත්හ. මෙමගින් මෘදුකාංග බෙදා හදා ගැනීම් වලට මනා සහයක් ලැබින. නමුත් 1960 න් පසු මෙම තත්වය වෙනස් විය. මෘදුකාංගයන්හි මිල විශාල වශයෙන් ඉහල ගියේය. දෘඩාංග නිපදවන සමාගම් වලට මෘදුකාංග නිපදවන සමාගම් සමග ඉතාමත් තියුනු තරගයක නියැලීමට සිදු විය. දෘඩාංග නිපදවන සමාගම් තම දෘඩාංග සමග මෘදුකාංග ලබා දෙනු ලැබුවේ එම මෘදුකාංග සදහා වන වියදමද එම දෘඩාංගය සදහා එකතු කිරීමෙනි. එහෙත් කල් යත්ම පරිශීලකයන් විසින් තම අවශයතාවයට ගැලපෙන මෘදුකාංග වෙනත් සමාගම් වලින් ලබා ගැනීමට හුරු විය. |
|
නිදහස් මෘදුකාංග ව්‍යාපාරය (free software movement) 1983 දී රිචඩ් ස්ටාල්මන් විසින් ගනු ලැබූ ව‍ාපෘතිය නිවේදනය සමඟ ආරම්හ විය.මෙම ව්‍යාපාරයේ අරමුණ වන්නේ පරිගණක පාවිච්චි කරන්නන් අතර නිදමස් හා විවෘත මෘදුකාංග ප්‍රචලිත කිරීමට හා ආවෘත මෘදුකංවල ඒකාධිකරය පරාජය කිරීමයි.
Most members of the නිදහස් මෘදුකාංග ව්‍යාපාරය believe that all software should come with the freedoms listed in the free software definition. Many hold that it is immoral to prohibit or prevent people from exercising these freedoms and that these freedoms are required to create a decent society where software users can help each other, and to have control over their use of their computer.
Some adherents to the free software movement do not believe that proprietary මෘදුකාංග is strictly immoral. They argue freedom is valuable (both socially and pragmatically) as a property of software in its own right, separate from technical quality in a narrow sense. Moreover, they may use the term "free software" to distance themselves from claims that "විවෘත මූලාශ්‍ර" මෘදුකාංග is always technically superior to proprietary software (which is often demonstrably false, at least in the short term). In this sense, they object that "විවෘත- මූලාශ්‍ර" advocates, by concentrating solely on technical merits, encourage users to sacrifice their freedom (and the long-term benefits thereof) for short-term conveniences that proprietary මෘදුකාංග may provide.
Supporters of විවෘත මූලාශ්‍ර> argue for the pragmatic virtues of free මෘදුකාංග rather than questions of morality. Their basic disagreement with the නිදහස් මෘදුකාංග පදනම is its blanket condemnation of proprietary software. There are many programmers who enjoy supporting and using free software but make their livings developing proprietary software, and do not consider their actions immoral. The "official" free-software and open-source definitions are slightly different, with the නිදහස්-මෘදුකාංග definition generally considered to be more strict, but the විවෘත මූලාශ්‍ර licenses which are not considered to be free software licenses are generally obscure, so in practice virtually all open source software may also be considered free software (a notable exception being the Netscape Public License used by Netscape Navigator and Mozilla).
The නිදහස් මෘදුකාංග ව්‍යාපාරය also believes all software needs free documentation, but does not take a strong position on other types of works. |
|
නිදහස් මෘදුකාංග පදනම මගින් අර්ථ දක්වා ඇති අන්දමට නිදහස් මෘදුකාංග යනු බාධාවකින් තොරව භාවිතා කිරීමට, පිටපත් කිරීමට, අධ්‍යායනය කිරීමට, වෙනස් කිරීමට හා යලි බෙදා හැරීමට හැකි මෘදුකාංග වේ. මෘදුකාංගයක්, නිදහස් මෘදුකාංගයක් ලෙස බෙදා හැරීමේ සාමාන්‍ය ක්‍රමය වනුයේ මෘදුකාංගය එය ලබන්නා වෙත නිදහස් මෘදුකාංග බලපත්‍රයක් සමග ලියාපදිංචි කිරීම (හෝ Public domain තුළ වීම) සහ මෘදුකාංගයෙහි මූල කේතය මුදා හැරීම වේ. (for a compiled language).
භාවිතය
1960 දශකයේ නිර්මාණය වූ විශාල ප්‍රමාණයේ වානිජ පරිගණක වෙළෙඳපොළට පැමිණියේ ඊට අවශ්‍ය පරිගණක වැඩසටහනද සමඟිනි. එම මෘදුකාංග වල ප්‍රභව කේතයද රහස් ඒවා නොවුණි. නමුත් 70 දශකය වන විට මෙම සම්ප්‍රදාය නැතිවී ගියේය. එයට හේතුව වූයේ මිලදී ගතයුතු, බුද්ධිමය දේපළ අයිතියක් ඇති පරිගණක වැඩසටහන් වෙළෙඳපොළට නිකුත්වීමයි.
එකල තිබූ යුනික්ස් (Unix) මෙහෙයුම් පද්ධතියද එවැනි පරිගණක වැඩසටහනකි.
පරිගණක වැඩසටහන් පරිගණක භාවිත කරන්නාට අවශ්‍ය සේ වෙනස් කරගත හැකි සහ නොමිලයේ ලබාදෙන මෘදුකාංග වියයුතු බවට මතයක් 80 දශකයේදී ව්‍යාප්ත වී ගියේය.
මේ බව දැනගත් එවකට මැසවුසෙට්ස් තාක්ෂණ ආයතනයෙහි (MIT) ක්‍රමලේඛ ශිල්පියෙකු ලෙස කටයුතු කළ ස්ටොල්මාන් තමා සේවය කළ තාක්ෂණ ආයතනයෙන් ඉවත් වී කාටත් නිදහසේ භාවිතයට ගත හැකි පරිගණක මෙහෙයුම් පද්ධතියක් තැනීමේ කටයුතු ආරම්භ කළේය. මෙසේ තැනූ මෙහෙයුම් පද්ධතිය ග්නූ (GNU) ලෙස නම් කරන ලදි.
ග්නූ යන්නෙහි තේරුම එන මෙහෙයුම් පද්ධතිය වැඩසටහන් ගණනාවක එකතුවක් ලෙස ඉදිරිපත් කරන ලද බවයි. මෙහෙයුම් පද්ධතියක අත්‍යවශ්‍ය අංගයන් වන කර්නලය හෙවත් ප්‍රධාන මෙහෙයුම් කේත පද්ධතිය, ඩ්‍රයිවර්ස් වැඩසටහන්, යූසර් ඉන්ටර් ෆේස් මෙන්ම සිස්ටම් යුටිලිටීස්ද එහි අන්තර්ගත වීම විශේෂත්වයකි. ඒවාට අදාළවන කේත ලියමින් ග්නූ ව්‍යාපෘතිය (www.gnu.org) ඔහුවිසින් ආරම්භ කළේ 1983 දීය.
තවද බලන්න
DADVSI
Dual license
Free software magazine
Free audio software
Free file format
නිදහස් හා විවෘත මූලාශ්‍ර මෘදුකාංග
FLOSS Concept Booklet on Wikibooks
නිදහස් මෘදුකාංග පදනම
නිදහස් මෘදුකාංග බලපත්‍ර
GNU General Public License
GNU Project
List of free software packages
List of liberated software
විවෘත මූලාශ්‍ර
විවෘත මූලාශ්‍ර vs. නිදහස් මෘදුකාංග
විවෘත ප්‍රමිතිය
Open format
Software Freedom Day
www.ubuntu.com,
www.shipit.ubuntu.com
උදාහරණ
Some examples of FOSS include: the ලිනක්ස් kernel, the KDE and GNOME desktops, BIND and Firefox.
බලපත්‍ර
The most well known and popular F/OSS licenses include: GNU General Public License (GPL), GNU Lesser General Public License (LGPL), BSD license, Apache License, MIT License and Mozilla Public License.
There are a number of endorsed F/OSS definitions, and related l |
|
පිහිටීම
රට - ලංකාව ,
දිස්ත්‍රික්කය - කුරුණෑගල ,
ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලය - මහව ෴
වෙනත් නම්
යා‍පව්ව, යාපවිගල, සුන්දරගිරි කන්ද, අයෝ පර්වත
වැදගත්කම
ඓතිහාසික හා ප්‍රාග් ඓතිහාසික නටබුන් සුරක්ශිතව පැවතීම
කොළඹ සිට ළඟාවීම
අංක 57 ඇල්ල හරහා අනුරාධපුර බසයකින් පැමිණ දළදාගම හන්දියෙන් බසින්න.
එතැනින් මහව බසයක නැග මහව නගරයට (3km) යන්න.
මහව නගරයේ සිට ගල්ටැංවැව බසයකින් යාපහුව පන්සල අලසින් බැස ගත හැකි අතර නිතරම මෙම මාර්ගයේ බස් ගමනා ගමනය නොමැති හෙයින් එම දුර ප්‍රමාණය කුලී රථයකින් සළසා ගත යුතුයි.
අතීතය
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1272 දී පළමු බුවනෙකබාහු රජතුමා මුල් වරට යාපහුව අග නගරය කර ගත්තේය. ඉන්පසු ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1281 දී තුන්වන පරාක්‍රමබාහු රජතුමා ත් ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1292 දී දෙවන බුවනෙකබාහු රජතුමා ත් පිළිවෙළින් යාපහුවේ රජ විය. ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1300 දී දෙවන බුවනෙකබාහු රජතුමා තම රාජධානිය කුරුණෑගලට ගෙන ගියේය.
සේයා රූ එකතුව
<center>
නිරිතදිග අගනගර - ශ්‍රී ලංකා
ශ්‍රී ලංකාවේ ස්ථාන
ශ්‍රී ලංකාවේ නගර සහ ගම්මාන
ශ්‍රී ලංකාවේ ඓතිහාසික නගර
යාපහුව |
End of preview. Expand
in Data Studio
README.md exists but content is empty.
- Downloads last month
- 0