text
stringlengths 224
373k
| id
stringlengths 47
47
| dump
stringclasses 96
values | url
stringlengths 15
1.31k
| date
stringlengths 20
20
| file_path
stringlengths 110
155
| language
stringclasses 1
value | language_score
float64 0.3
1
| language_script
stringclasses 1
value | minhash_cluster_size
int64 1
4.63k
| top_langs
stringlengths 23
952
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Doag
A Doag (dt.: Teig) is a Stoffmischung aus vaschiedne Komponentn. De san moasd Mej und Wossa oda Muich, Zugga, Soiz und so weida. Duach de Mischung vo festn und flissign Komponentn entstähd a foamboare Masse. Da Doag wead in da Regl oba ned roh gessn, sundan im Roah bocha, im Pfandl mid Fett aussabocha oda in Wossa bzw. Dompf kochd.
Bschreibung Werkeln
Bam Doag wead duach des Mischn oda Riahn im Mej mid da Flissigkeid a Kleba freigsetzd. Je meahra ma an Doag riahd, desto bessa bappta. Miabe Sachan soidt ma deszweng nedt zstoark oda zlang riahn. Duach irgand a Middl kemman Luftblosn in den Doag. Des ko zan Beispui sei: gschlongs Oagload, Germ de gärd, Bachbuifa oda a Sauadoag. Ban Bacha vaändad dea Bapp vo dem Mej sei Struktua, wead fesd und hoidt de Luftblosn, de se in da Hitzn no ausdehna, fest und wead daduach lockana. Ma duad, je noch dem wos ma draus macha mechd, a no gean a Fett in Doag, Nussn, drickads oda frischs Obst, doss a softiga oda siaßa wead.
As Doagal is ned ebban a weng a kloa grodna Doag, a so nennd ma a Gmisch aus Wossa, Muich oda Rahm und a weng am Mej, um a guade Soß zan Bindn.
Oartn Werkeln
Es gibd vaschiedane Oartn vo Doag. Eintein ko ma an Doag noch:
- de Zuadodn: a schwaara Doag is oana mid vui Fett und Zugga; a leichta Doag hod nua a weng davo
- da Lockarungsoart: Germ- oda Sauadoag
- da Oart vo de Endeazeignis: Bladdldoag, Miabdoag, Broddoag, Kuachadoag, Schmanddoag, Brezndoag und so weida | <urn:uuid:b1c3cce8-7e12-4743-b04b-04d16d836088> | CC-MAIN-2023-50 | https://bar.m.wikipedia.org/wiki/Doag | 2023-12-09T14:16:46Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2023-50/segments/1700679100912.91/warc/CC-MAIN-20231209134916-20231209164916-00822.warc.gz | bar | 1.00001 | Latn | 34 | {"bar_Latn_score": 1.0000097751617432} |
Den Sonndog hom ma bei traumhaftem Wetter wieder unser traditionelles Kirta-Festl gfeiert.
Für d' Kinder, aber aa für den oan oder andern Erwachsenen, war wia jedes Jahr de begehrte Kirtahutschn aufbaut.
A für s' leibliche Wohl war natürlich bestens gsorgt! Neben dem guadn Bier von da Privatbrauerei Schweiger hods a guade Brotzeit, selbstgmachte Kirtanudeln, Kuchen und Torten, Kaffee und sogar Aperol Sprizz gem!
Vielen Dank an d' Blaskapelle Finsing, de unser Festl jedes Jahr bestens unterhoid und für a subba Stimmung sorgt. Aber a unser Trachtenjugend hod mit dem oan oder andern Auftritt zur Unterhaltung unserer Gäste beigetragen.
Bsonders wuin sich d' Stoabergler bei der Familie Wachinger bedanken, de uns traditionsgemäß ihren Hof zur Verfügung gstellt hod und uns rundum bestens unterstützt hod!
DANKE an alle Helferinnen und Helfer sowie Kuchbäckerinnen und Kuchenbäcker, de des Fest erst möglich gmacht ham.
Des war a herrlicher Kirta-Sonndog – genau nach unserm Geschmack! ? | <urn:uuid:af50a36c-470e-4140-b0ec-8c4f8200ce79> | CC-MAIN-2023-50 | https://www.stoabergler.de/neuigkeit/2022/kirta/ | 2023-12-11T09:18:11Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2023-50/segments/1700679103810.88/warc/CC-MAIN-20231211080606-20231211110606-00122.warc.gz | bar | 0.772768 | Latn | 3 | {"bar_Latn_score": 0.7727678418159485, "deu_Latn_score": 0.15685652196407318, "gsw_Latn_score": 0.06588153541088104} |
Flanej san vagleichsweis leicht, oba drozdem woarm, saugstoark und robust. Aussadem greifa sa si schee woach o, schmiagn se guad an an Keapa o. Vaedlt wead da Stoff duach Afraun und Schmiagln oda Woikn.
Aus Flanej wean voa oim Flanellhemadn aus Baamwoi gmocht und Hean-Ozig aus Woistoff fia de koide Joareszeid. Wei Flanej so robust is, wead aa Orbatsgwand draus gmocht. | <urn:uuid:8f45b880-f179-4e19-ad77-6b4740d77774> | CC-MAIN-2024-10 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Flanell | 2024-02-22T12:22:33Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-10/segments/1707947473738.92/warc/CC-MAIN-20240222093910-20240222123910-00336.warc.gz | bar | 1.00001 | Latn | 10 | {"bar_Latn_score": 1.0000100135803223} |
24 Feb Sea Va Hardimbl
Trittln finz kan Sea va Hardimbl (hoa 2036m), pet de sai' form va hèrz, ist mittl schbar, ont petn heachunterschitt va minder va 500 m, ist ver an iatn moglech za tea' s, ont s ist gabiss der plòtz mear kennt van Bersntol.
Petn auto aribart men finz en Palai bou as s ist moglech za lòng der auto en an parkplòtz as men nèt zoln praucht (unter en spilplòtz) ont va semm geat men finz kan Vròttn (ungefer 20 minutn), ont dòra avn staig E 325 (as ist der Europeischestaig E5) as trogt finz kan sea.
Men mu aribarn petn auto kan Vròttn aa, bou as hòt an parkplòtz as men zoln miast (1 € de stun; 5 € der gònze to)
Za gea' anau kan sea praucht men ungefer a stunn ont a hòlba (zboa'sk minutn mear benn men va Palai vortgeat) ont bailn gea' trèfft men balder ont bisn. Men mu zaruckgea' vern glaiche staig (De Hitt van Sea ist en moment sperrt – men zbinnt za òrbetn en no!)
Heachunterschitt: 460 m
Noatzait: an hòlb to
Schbereket: mittl | <urn:uuid:d76f3b30-b301-454e-8478-c0dc445af4a3> | CC-MAIN-2024-10 | https://www.umpalai.it/rifugio-sette-selle/?lang=mo | 2024-02-21T17:24:50Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-10/segments/1707947473524.88/warc/CC-MAIN-20240221170215-20240221200215-00836.warc.gz | bar | 0.827138 | Latn | 12 | {"bar_Latn_score": 0.8271375894546509, "vls_Latn_score": 0.06424985826015472, "zea_Latn_score": 0.02099975384771824, "lmo_Latn_score": 0.012363203801214695} |
|Der Artikl is im Dialekt Obaboarisch gschriem worn.
Bundeskanzla, Bundeskanzler oder Bundeskanzlerin is in Deitschland und aa in Östareich da Titl vom Regiarungschef, vo da Regiarungschefin. Realpolitisch gseng sans de mächtigsten Politika im Land. De derzeitige deitscher Bundeskanzla is da SPD-Politiker Olaf Scholz, da derzeitiga östareichischa Bundeskanzler is da Karl Nehammer vo da ÖVP. In da Schweiz dagegn is da Bundeskanzler da Leita vo da Schweizarischn Bundeskanzlei und da Stabschef vom Bundesrat. Ea is im Untaschied zum Vizekanzla koa Beamta sundan a sognennte Magistratsperson. De Bundeskanzla in da Schweiz is zua Zeit de Walter Thurnherr.
Im Netz[Werkeln | Am Gwëntext werkeln]
- – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien
- Bundesarchiv: Die Bundeskanzler und die Bundeskanzlerin 1949 – 2009
- Biographien österreichischer Bundespresidenten und Kanzler | <urn:uuid:58866cd1-efaa-48b8-bdd2-7f29c3e4e74d> | CC-MAIN-2024-10 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Bundeskanzla | 2024-03-03T10:41:49Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-10/segments/1707947476211.69/warc/CC-MAIN-20240303075134-20240303105134-00836.warc.gz | bar | 0.999713 | Latn | 12 | {"bar_Latn_score": 0.9997126460075378} |
Veigal
|Veigal
|Systematik
|Wissnschoftlicha Nama
|Viola
|L.
Veigal oda Veigerl (dt. Veilchen, engl./lat. viola) is a Goddung vo Bleamal Pflanzna aus da Famij vo de Veigalgwächs (Violaceae). Bekannte Oartn san as Stiafmuaddal, as Hornveigal und as Duftveigal. As Duftveigal wead im Boarischn aa nua Veigal gnennt. Veigal gibts iwaroi af da Wejd in Regiona mid an gmäsigtn Klima.
Oartnvuifoit Werkeln
Es gibt umara 500 Oartn vo de Veigal.
-
Duftveigal
-
Stiafmuaddal
-
Wuids Stiafmuaddal
-
Gejbs Veigal
Nutzung Werkeln
Ois Goartnpflanzna Werkeln
Veigal san a recht beliabte Beetpflanzna fian Goartn, fian Park und fian Friedhof.
Ois Heilkraidl Werkeln
Veigal worn lange Zeid a wichtigs Heilkraidl. Heit weans nua no in da Aromatherapie vawendt.
In da Kuchl Werkeln
Veigalbladdln wean zua Dekoration vawendt, Veigalessenzn ois Gschmovasteaka.
In da Kosmetik Werkeln
Duftveigal wean in da Kosmetik vawendt. Heit olladings oft duach an synthetischn Veigalduft dasetzt. | <urn:uuid:255910c7-0586-4885-988c-b40aabc9b9a6> | CC-MAIN-2024-10 | https://bar.m.wikipedia.org/wiki/Veigal | 2024-03-01T21:20:28Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-10/segments/1707947475701.61/warc/CC-MAIN-20240301193300-20240301223300-00861.warc.gz | bar | 1.000007 | Latn | 3 | {"bar_Latn_score": 1.0000065565109253} |
Letzte Nocht, woa doch a schware Partie fia mi, Wei aum Tisch is a Briaf gleng, und mei Frau de woa weg, weg, weg! In unserem Hause wird hohe Sorgfalt auf eine differnzierte Betrachtung der Testergebnisse gelegt und das Testobjekt … Letzte Nocht, woa a schware Partie fia mi Olle haums mi eiglondt, und do sogt ma ned na, na, na Letzte Nocht, woa a schware Partie fia mi Hau mi guad unterhoitn, und na do geht ma ned ham, ham, ham . und sie schreibt: [Refrain 2] Dm Am E Am Waunst amoi nu so ham kummst, daun is ma des wuascht, Dm Am E Am Waunst amoi nu so ham kummst, daun vü spaß, wei i bin fuat! Waunst amoi nu so ham kummst, host die Scheidung mei Freind . Um Ihnen zuhause die Produktwahl etwas abzunehmen, hat unser Testerteam abschließend das beste Produkt dieser Kategorie gekürt, welches ohne Zweifel unter all den verglichenen Wennst no amoi so ham kummst enorm hervorsticht - vor allen Dingen im Bezug auf Preis-Leistungs-Verhältnis. Waunst oamoi nu so Ham kummst, host die Scheidung, mei Freind [Strophe 3] Letzte Nocht wor koa schware Partie fia mi Bin um Ochte Daham gwen mit Bluman und Sekt! Letzte Nocht, woa ka schware Partie fia mi, bin um achte daham gwen, Wir haben im genauen Wennst no amoi so ham kummst Test uns die genialsten Produkte verglichen und die auffälligsten Informationen angeschaut. Wennst no amoi so ham kummst - Der absolute Testsieger der Redaktion. Um Ihnen als Kunde die Wahl des perfekten Produkts wenigstens etwas leichter zu machen, haben wir am Ende einen Favoriten gewählt, der unter allen getesteten Wennst no amoi so ham kummst in vielen Punkten auffällt - vor allem im Testkriterium Preis-Leistungs-Verhältnis. Ham Kummst Lyrics: Letzte Nocht, woa a schware Partie fia mi / Das i ned glei hamkum, woa vu aufaung au kloa / Letzte Nocht, woa a schware Partie fia mi / I kau mi ned erinnern wos gestan woa / Und Wennst no amoi so ham kummst - Der TOP-Favorit . Wennst no amoi so ham kummst - Die ausgezeichnetesten Wennst no amoi so ham kummst im Vergleich! Worauf Sie als Kunde beim Kauf Ihres Wennst no amoi so ham kummst Aufmerksamkeit richten sollten! Waunst amoi nu so ham kummst, sama gschiedane Leid, Waunst amoi nu so ham kummst, host die Scheidung mei Freind! Letzte Nocht, woa ka schware Partie fia mi, bin um 8e daham gwen, mit Bluman und Sekt! Unsere Redakteure begrüßen Sie als Interessierten Leser auf unserer Webpräsenz. Waunst amoi nu so ham kummst, sama gschiedane Leid! Waunst amoi nu so ham kummst, host die Scheidung mei Freind! Letzte Nocht wor doch schware Partie fia mi Wei am Tisch is a Briaf glegn und mei Frau de wor weg, weg, weg!
.
All Is Found German
,
Wenn Ich Mal Groß Bin Buch
,
Wolf Reißt Frau
,
Von Köln Nach Oberstdorf Mit Dem Zug
,
Carlo Waibel Freundin
,
Poe Conqueror Influence
,
Theater Am Hechtplatz Geschichte
,
Von Menschen Und Göttern Inhalt
, | <urn:uuid:5af1fb31-0020-4e61-9355-e0550b7b47ac> | CC-MAIN-2024-10 | http://mindcage-fotodesign.de/category/page.php?id=03fb2e-wennst-amoi-no-so-ham-kummst-lyrics | 2024-02-29T01:31:32Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-10/segments/1707947474775.80/warc/CC-MAIN-20240229003536-20240229033536-00461.warc.gz | bar | 0.998745 | Latn | 5 | {"bar_Latn_score": 0.9987446665763855} |
Wüst an Honig, sei net sauer,
ruaf glei au beim Liedlbauer.
Der hat des wos di glücklich mocht -
Des haum eam ois de Bienen brocht.
Ob mit Blumen oder Niss
Afoch nua Gschmocksoch is.
Und is da Honig dann nua hoib so guat
Wie da Jakob meine Laptops repariad,
dann brauchst da nix mea denga
und kaunst glei a boa Kilo nemma.
Beim Honig mit Niss muaßt eh schnö sei,
den hot a nit ollewoi dabei.
Do nimmt a da sogoa wieda a Glasl weg,
und daun schaust - wia i - gaunz sche bled. | <urn:uuid:94f26cd4-e7ad-4eb8-b7c6-f7b497a18219> | CC-MAIN-2024-10 | https://www.imkerei-liedlbauer.at/news.php?id=6 | 2024-02-25T04:27:12Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-10/segments/1707947474581.68/warc/CC-MAIN-20240225035809-20240225065809-00061.warc.gz | bar | 1.000005 | Latn | 6 | {"bar_Latn_score": 1.0000053644180298} |
I sing a Liad für di und kann die Sterndal sehn, Je chante une chanson pour vous et je peux voir les étoiles. I sing a Liad fia die und do frogst du mi mogst mid mia taunzn geh i glaub i steh auf die i sing a liad fia die und kaun de steandal seng i hob mi vaknoit in die. Text1: i hob a engal gsehn üwa die stroßn gehn, es hod so liab glocht in ana saumstog nocht, hod jo zu mia gsogt und i … Den Songtext zu I sing a Liad für di - Neuaufnahme von Andreas Gabalier sowie Lyrics, Video & Übersetzung findest du hier kostenlos. I sing a Liad für Di is a German Schlager song by the German singer Andreas Gabalier. Andreas Gabalier. Professional quality. I sing a Liad für die und kaun di Sterndal seng . Um die Übersetzung zu verbessern, folgen Sie diesem Link oder drücken Sie den blauen Knopf unten. The song was released in 2010 as a part of the album "Herzwerk". J'ai le béguin pour toi. The music video with the song's audio track will automatically start at the bottom right. Ah uh lalala a so a schena tog Uh lalala weil i a engal hob Uh lalala a so a schene nocht Da himml hod mir a engal brocht. I sing a liad für di ... Mogst mid mir daunzn gehn i glaub i steh auf di . Ich singe ein Lied für dich Und dann fragst du mich Möchtest du mit mir tanzen gehen Ich glaub ich stehe auf dich Ich singe ein Lied für dich Und kann die Sterne sehen Ich habe mich verliebt in dich Ich hab einen Engel gesehen I hob a Engal gseng über di Strossn gehn . Lyrics Licensed & Provided by LyricFind. Find below I sing a Liad für Di lyrics, words and verbs translation in addition to direct links where to listen to this song. I Sing A Liad Für Dich lyrics performed by DJ Ötzi: I sing a liad für di und daun frogst du mi mogst mid mir daunzn gehn i glaub i steh auf di Video clip and lyrics I Sing A Liad Für Di by Andreas Gabalier. Au la la la so a schöne Nocht Da Himmel hot mi a Engerl brocht. I sing a liad für di . I sing a Liad für di und dann fragst du mi Mogst mit mir tanzn geh'n, i glaub', i steh' auf di I sing' a Liad für di und kann die Sterndal seh'n I hab' mi verknollt in di Noch dem ersten Hallo hast mi g'hobt sowieso A Engerl und a Teuferl, des is amol a so Host mi a Busserl geb'n, i hob mi … Below you will find lyrics, music video and translation of I Sing A Liad Für Di - Andreas Gabalier in various languages. I sing a liad für di Und daun frogst du mi Mogst mid mir daunzn gehn I glaub i steh auf di I sing a liad für die Und kaun di sterndal seng I hob mi verknoid in di I Sing A Liad Fur Di Testo di Andreas Gabalier I Sing A Liad Fur Di su Lyrics e Musica, Testi e Canzoni. Ewig (Lyric Video) Andreas Gabalier. Host mi a Busserl gebn I hob mi nimmer länger g'frogt, Wos so a Engerle wul mog. 224652 Aufrufe. Jetzt in die Single Es ist die Zeit von Andreas Gabalier reinhören. 03:39. letra / lyrics i sing a liad fÜr dich (single version) - dj Ötzi : i sing a liad fÜr di i sing a liad fÜr di i sing a liad fÜr di i sing a liad fÜr di i sing a liad fÜr di i sing a liad fÜr di i sing a liad fÜr dich und dann froagst du mich mogst mit mir tanzen gehn i glaub i steh auf dich Probeseiten Hätt i g'wußt wos passiert wär i … Hallihallo. Sing I Sing A Liad Für Di by Andreas Gabalier with lyrics on KaraFun. : Jürgen Schmieder Schwierigkeitsgrad: mittel Der Hit von Andreas Gabalier in einer Bearbeitung für Akkordeon-Solo. I Sing A Liad Fur Di Video Lyrics 12 Ender Hirsch / I sing a Liad für di / Es wird alles wieder gut [MTV Unplugged] Andreas Gabalier. I Sing A Liad Für Di Lyrics Übersetzung. I sing a Liad für di von Andreas Gabalier als Songtext mit Video, Übersetzung, News, Links, Suchfunktion und vielem mehr findest du bei uns. Die Ausgabe enthält neben den Noten und dem Text auch die Harmoniesymbole. I sing a Liad für di, und dann fragst du mi, Mogst mit mir tanzn gehn, I glab I steh auf di. I sing a Liad für di (Einzelausgabe) Musik und Text: Andreas Gabalier Bearb. I sing a Liad für di, und dann fragst du mi Mogst mit mir tanzn gehn, i glab i steh auf di I sing a Liad für di und kann die Sterndal sehn I hab mi verknollt in di. Weitere Videos von Andreas Gabalier. I hob mi verknoid in di . Download the karaoke of I Sing A Liad Für Dich as made famous by DJ Ötzi in the genre Schlager, Dance, Latin Music on Karaoke Version. Lyrics I Sing A Liad Für Dich. Lyrics I Sing A Liad Für Di. Lyrics to 'I Sing A Liad Für Di (Disco-Rock-Remix)' by Andreas Gabalier. I sing a liad für di Und kaun di sterndal seng I hob mi verknoid in di. I sing a liad für di Und kaun di sterndal seng I hob mi verknoid in di.. I glaub I steh auf di . Streamen und Downloaden. Watch the video for I sing a Liad für di from Andreas Gabalier's Herzwerk for free, and see the artwork, lyrics and similar artists. Hand in hand zagt sie mir dann die Himmelstür, Jetzt war mir klar das des ka Engerl war. I sing a liad für di Und daun frogst du mi Mogst mid mir daunzn gehn I glaub i steh auf di I sing a liad für die Und kaun di sterndal seng I. I sing a liad für di Und daun frogst du mi Mogst mid mir daunzn gehn I glaub i steh auf di. I Sing A Liad Für Dich Songtext DJ Ötzi von Mehr ... google; facebook; I Sing A Liad Für Dich Songtext. Mogst mid mir daunzn gehn . Andreas Gabalier's Andreas Gabalier - I Sing A Liad Für Di Lyrics music video in high definition. Andreas Gabalier I Sing A Liad Fia Di Lyrics. DJ Ötzi I Sing A Liad Für Dich Lyrics. Das Album "Home Sweet Home - LIVE aus der Olympiahalle München" von Andreas Gabalier. I sing a Liad für di und kann die Sterndal sehn, I hab mi verknollt in di Au la la la so a schöner Tag Uh la la la wo I a Engerl hob. I sing a Liad für di. Enjoy more than 8 million lyrics. Learn the full song lyrics at MetroLyrics. Es hod so liab glocht in ana Saumstog nocht . I Sing A Liad Fia Di lyrics performed by Andreas Gabalier: Refrein: I sing a Liad fia die und do frogst du mi mogst mid mia taunzn geh i glaub i steh auf die i sing a liad fia die und kaun de steandal seng i hob mi vaknoit in die. I hab mi verknollt in di. Try it free! Andreas Gabalier. Unten finden Sie Lyrics, Musikvideo und Übersetzung von I Sing A Liad Für Di - Andreas Gabalier in verschiedenen Sprachen. I sing a Liad für di und kann die Sterndal sehn I hab mi verknollt in di. Es hot so liab g'locht in ana Samstagnocht. I sing a Liad für di (HOCHDEUTSCH) by Andreas Gabalier - Karaoke Lyrics on Smule. … Das Musikvideo mit der Audiospur des Songs startet automatisch unten rechts. I sing a Liad für di … Noch dem ersten Hallo hast mi g'hobt sowieso, A Engerl und a Teuferl des is amol a so. To improve the translation you can follow this link or press the blue button at the bottom. I hob a Engerl g'sehn über die Stroßn gehn, J'ai vu un ange de traverser la rue. 03:34. I sing a Liad für di, und dann fragst du mi Mogst mit mir tanzn gehn, I glab I steh auf di I sing a Liad für di und kann die Sterndal sehn I hab mi verknollt in di Noch dem ersten Hallo hast mi g'hobt sowieso A Engerl und a Teuferl des is amol a so Host mi a Busserl gebn I hob mi … I sing a liad für di / Und daun frogst du mi / Mogst mid mir daunzn gehn / I glaub i steh auf di / I sing a liad für die / Und kaun di … A list of lyrics, artists and songs that contain the term "liad" - from the Lyrics.com website. I sing a Liad für di und daun frogst du mi . | <urn:uuid:40b8ca22-5fea-4d05-9431-34beb0fd4e36> | CC-MAIN-2024-10 | https://mik76.pf-control.de/cwxugy/bcba0c-i-sing-a-liad-f%C3%BCr-di-lyrics | 2024-02-27T19:31:54Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-10/segments/1707947474686.54/warc/CC-MAIN-20240227184934-20240227214934-00061.warc.gz | bar | 0.98633 | Latn | 2 | {"bar_Latn_score": 0.9863296151161194} |
The clan is back again with this nice little 8-minute piece.
Sometimes you just can't express yourself in a language that is not your own, sometimes things are best expressed in your native tongue. The jokes, the customs, the tones, and your culture are all cropped together in the way we speak. I mean how would you express the loss of 3 days of footage in your own language? Kurva, Scheisse, Merde, Godverdomme, Caralho or maybe just a simple FUCK!
Anyway, our friends from Munich made it work and we are dropping this just in time to give them their slightly belated birthday wishes! Congratulations on turning 6 and we hope that the shop and the teams will stay as Bayrish as SHRN needs to be!
Intro by Roland Hoogwater.
Text by Mixen.
Photos by Biemer.
Jawoi! Berlin! —— SOO HOT RIGHT NOW!
Wirklich sau griabige Idee: Hey! Lassts uns moi wieder mim Team wos unternehma, irgenwo hi fahrn? Aber wo hi denn?! Moskau? Mongolei? Türkei? Naaaa, vui z'weit weg und z'stressig! Ah, wahr is, pleite samma a, oder? Ok dann fahrma hoit nach Berlin… Billigtourismus basst a sogt da Münchner.
Na Schmarrn!
Etz gemma nach Berlin, dann kennan mir song dass ma wo hi gfahrn sand, aber mia sparn uns an Diredare für unsane Berliner Teamspezln!
Wia?! Wos?! Berliner Teamspezln?! Ge leck! Ja mei de sand hoit noch Berlin zong de Deppn. Sonst warans irgendwo woasst?!
Klar weil, mi z'München hamma eh so vui Leit vastehst?! Do gibts ne mehra mehr de fia uns fahrn kanntan. Drum schaun ma bloß no wo anderst. Aber scho gwandt ge, dreissg Freid zum packa und koan Diredare! Haha! Deppertster Shopsponsor überhaupts. D'Regierung gfreit si dass oana ned obsogt damits ned so deier werd, hahahaha!
Naa, ganz so schlimm is ned. Aber ehrlich gsogt, mia san a Bande saubana Schlawiner, des is doch wos oder?! D'Leit vo wos woass i woher, aber olle hobn Bock!
Mei, wurscht, mia hams gschafft a Tour hi zum griagn. Is ned ganz einfoch weil immer wenn mia wos macha woin, hots no nia mois ned klappt. Koan Diredare, vastehst?! Oda Faivorite Tour oder Kaaslatschnlsponsor Wettbewerb wos woass i.
Kimmst vo München is Berlin eifoch scheiße. Woass koana warum. Berghain gibts koan bei uns, vielleicht deswegn? Gift is illegal. Mia hobn aber leider vui z'vui Leit de ma meng z'Berlin, desweng meng mas. Aber de meisten Leit fahrn wega da Mess hi. Aber d'Mess is oreidig. An hauffa Dampfplauderer, Deppen überoi de irgend an Schmarrn vazapfan dassd dei Diredare do und do zum deife naus haun soist.
Desmoi aber hamma an guadn Grund! Skaiteboard fahrn, an Kaffee sauffa, bissl an happa happa und a bissl wos sauffa. Irgend a preissn Gwasch wos do hoit so her geht woasst. Z'Berlin is a ned so koit und ma glabt ma is in Espana, brutal!
An dera Stell muass ma ganz ehrlich "Merce" song bei de Buam von da Place. Sunst hätt ma goa nix fahrn ned kenna. Des brauchtma auf so oana Tour nämlich. Merce ge!
As beste am Diredare sparn is dass ned hi haut!
Mia san noch Berlin gfahrn und unsane Berlin-Spezln san ned do. Deppn greislige. Da Miche Mak hot se sicher seine Haar irgendwo am Meer wachsn lassa, des riach i bis do her. Da Sommerfeld moit de Schmier auf seine Brettl, wos woass i wo?! Wahrscheins weil er sei ruah braucht.
Dafia hamma uns an Roland den oidn Holländer ausglieha und an Pannemann glei no obn drauf. Griabige Burschn sans! As näxte moi machma dann de Tour mit de Civilisten vo Mitte. Saubane Bazen san des, mei liaba!
Was mi friara am Limited brutal oglacht hot war, dass da Gentsch olle zwoa Monat an hauffa Contestberichte gschriebn hod. Und zehn Maß hot er a obe zong. Zefix, brutale arabt!
So etz werds a bissal oag lang drum kirz ma ob:
Mia a brutales Team des ois zam fahrt wos her geht! Wurscht wo und wann oder wos, ois werd her gfahrn das nur so rauscht! Brutal guad de Buam und des Madl!
Is a wurscht auf oana Tour. De zoangs jeden Tag aufm Brettl, in de ganzn Heftl oder am Fernseher. Manche sogar am Wettbewerb. Aber woasst wos d`Hauptsach is? Olle san guad drauf und gschmeidig unterwegs. Voigas gebns uns san zu 100% SHRN. Des werd da klar wennst mit dene unterwegs bist. Merci für eian Einsatz und den guadn Ratsch, is immer a rechte Gaudi mit eich!
SKÄITBOARDING ROCKS!
Bussi, eier SHRN.
A new Munich video feat. the SHRN Clique and an official Stefan Lehnert comeback. | <urn:uuid:892b3213-17e4-475b-bfa7-54ced079f644> | CC-MAIN-2024-18 | https://place.tv/tag/simon-eff/ | 2024-04-20T17:45:04Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-18/segments/1712296817670.11/warc/CC-MAIN-20240420153103-20240420183103-00432.warc.gz | bar | 0.997808 | Latn | 51 | {"bar_Latn_score": 0.9978077411651611} |
Da Grundgeraischpegl LA,Gg [dB] (dt. Grundgeräuschpegel) is da kloanste A-bewertete Schoidruckpegl, dea wos aun an Uat während ana bstimmtn Zeit gmessn wuan is. Ea entsteht duach entfeante Geraisch und du kaunst eahm nua daun messn, waunst olle relevauntn Schoiquöön in da Nächn ohstööst. Waun nua da Grundgeraischpegl eiwiakt, wiad Ruah empfundn.
(Weidagloadt vo Grundgeräuschpegel) | <urn:uuid:562fe8d0-5268-490c-a16e-7fa3e5ce9e89> | CC-MAIN-2024-18 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Grundger%C3%A4uschpegel | 2024-04-15T16:35:37Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-18/segments/1712296817002.2/warc/CC-MAIN-20240415142720-20240415172720-00057.warc.gz | bar | 1.000009 | Latn | 10 | {"bar_Latn_score": 1.000009298324585} |
Oft mag i nit stark sein und so tuan als wär olles happypeppy.
nochdem i a geile neiche scheibn kert hon, muas i eich a good vibes liefern. Danke Lena, du maus!
hi, i hon schon mal mitten in coroni an blogpost über des guate leben gschrieben. heit schreib i über des guate leben, wie man sich es holt guat mochn konn.
Wir redn über so viel, sooooo viel. So viel wos uns nit ongeht, so viel wo ma nit dabei woan oba über etwas red ma nit drüber: sex.
heit red ma mol über wos beziehungstechnisches. obwohl es muas sich nit mal um a beziehung handeln, oba wenn ihr grod überlegs: just for sexln oder doch eher zum zommsein? donn gehts de thematik mol kurz mit eich selba durch. | <urn:uuid:c782d9a5-8da7-49d5-a0da-283e82d1b805> | CC-MAIN-2024-18 | https://laxobu.at/2021/09/ | 2024-04-25T04:24:45Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-18/segments/1712297284704.94/warc/CC-MAIN-20240425032156-20240425062156-00257.warc.gz | bar | 0.799372 | Latn | 7 | {"bar_Latn_score": 0.7993717193603516, "gsw_Latn_score": 0.16049979627132416, "deu_Latn_score": 0.012935951352119446, "swg_Latn_score": 0.012537684291601181, "gmh_Latn_score": 0.012275196611881256} |
Gloabrand g'löscht
Heid noochmittog gega 15:30 Uhr san de Feiawean vo Eilzria und Laudabo alamiad worn, weil an am gloana Woid bei da Verbindungstraß Eilzria und Eilzriada Sä Raach gmoid worn is.
O'zends Reisig war fast auf de Baam danebn übergriffa. Mim Schnoiogriff homma den Brandherd glei unter Kontrolle brocht.
Mia warn mit 9 Feiaweala a hoibe Stund im Einsatz. | <urn:uuid:dff15cd7-aebd-4b56-b525-055c1123d8ca> | CC-MAIN-2024-18 | https://feuerwehr-eisolzried.de/by/2015/12/07/kleinbrand-geloescht/ | 2024-04-17T21:41:18Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-18/segments/1712296817181.55/warc/CC-MAIN-20240417204934-20240417234934-00757.warc.gz | bar | 0.999891 | Latn | 7 | {"bar_Latn_score": 0.9998914003372192} |
|→ Der Artikl is im Dialekt: "Steirisch" gschriem worn.
Da Franz Joseph I. (* 18. August 1830 aufn Schloss Scheenbrunn; † 21. Novemba 1916 a duat), vuinaumantlich Franz Joseph Karl von Habsburg-Lothringen, woa fam 2. dezember 1848 bis dassa gstoam is Kaiser fa Östarreich, Apostolischa Kini fa Ungarn und Kini fa Behmen.
Noch da Revolution im Kaisertum Östarreich 1948 woa sei Onkl, da bisherige Kaiser Ferdinand I. laut da Dynastie zschwoch, dassa weita regiert. In Franz Joseph sei Voda, da Franz Karl von Österreich hot a net weidamochn wuin, also hot da Franz Joseph mit nur 18 Joa die Nochfuige autretn.
Zerscht hota ziemli obsolutistisch und zentralistisch regiert, owa nochdem dass im Sardinischn Kriag 1859 und im Deitsch-Deitschn Kriag 1866 so wüd umgaungan is, hota 1867 es Reich zur Dopplmonarchie Österreich-Ungarn umwaundln miaßn. Die Spaunnungan im Vüveikastoot san hoit imma mehr woan, bis 1914, wias in Thronfuiga Franz Ferdinand hamdraht haum, da Hehepunkt arreicht woan is. In Kaiser sei Kriagsaklärung auf Serbien hot si daun letztendlich zan Easchtn Wötkriag entwicklt.
Vaheirat woara mit da Sisi, bis dass sie 1898 gewoitsaum gstoam is. Weil erna Bua, da Kronprinz Rudolf, 1889 fa sich söba aus as Zeitliche gsegnat hot, is die Thronfuige aufn Franz Joseph sein Bruada, in Koarl Ludwig, iwagaungan.
Wia da Franz Joseph daun söba am 21. November 1916 in die Ewigkeit vuarausgaungan is, is sei Großneffe da Koarl Kaiser woan, der daun in Kriag valuan hot und unter dem daun die Monarchie aufgaungan is. | <urn:uuid:53795e64-66db-4492-aeff-2f91fa3991ff> | CC-MAIN-2024-18 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Franz_Joseph_I. | 2024-04-18T18:33:49Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-18/segments/1712296817222.1/warc/CC-MAIN-20240418160034-20240418190034-00357.warc.gz | bar | 0.99989 | Latn | 4 | {"bar_Latn_score": 0.9998898506164551} |
Im Kino mit Kopfhörer nur die Schale von NicNacs in Eimern!
Damide eich fettn Drottl ned hean muas
23.10.2023 65 min
Zusammenfassung & Show Notes
Duad uns d´KI wirklich weg und wenn ja, wos kosts? Neues Format im Format: Florian erklärt die Welt! Press F fian Bruce Willis. Wos debatiert da Florian so in seiner Freizeit? Wer schafft 2000 Pints in 200 Dog? TRACHTMAN! Welcher Schauspieler kanntn Trachtman verkörpern? Gibts Manwashing scho? Florian, wos is a Pilzkarusell? Wos san eiane Lieblingssnacks beim Filme schaun? Wieso gibts koa Kino mid Kopfhörer? Und wieso gibts imma no koane Tafeln NicNacs Rand? Ach ja und... NUDELN! Fragen über Fragen.... | <urn:uuid:57e013dc-ec10-4e14-a5dc-b8bffbfd3fe8> | CC-MAIN-2024-18 | https://spezewirtschaft.letscast.fm/episode/im-kino-mit-kopfhoerer-nur-die-schale-von-nicnacs-in-eimern | 2024-04-24T05:21:45Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2024-18/segments/1712296819067.85/warc/CC-MAIN-20240424045636-20240424075636-00357.warc.gz | bar | 0.987071 | Latn | 3 | {"bar_Latn_score": 0.98707115650177} |
Unsere Prinzenpaare von 1998 bis heute:
Prinzenpaar 2012:
Prinz Wilhelm I. und Prinzessin Carola I.
Kinder-Prinzenpaar 2012:
Prinz Philipp vom Steinbruchseck und Prinzessin Sofia vom Pappedeckelsweg
Prinzenpaar 2011:
Prinz Roland I. und Prinzessin Claudia III.
Kinder-Prinzenpaar 2011:
Prinz Jan-Philipp von der Krommenthaler Höh und Prinzessin Lara vom Summerberg
Prinzenpaar 2010:
Prinz Stephan I. und Prinzessin Heike I.
Kinder-Prinzenpaar 2010:
Prinz Nick vom Sonneberg und Prinzessin Marlene vom Pfarrwinkel
Prinzenpaar 2009:
Prinz Wolfgang I. und Prinzessin Tina I.
Kinder-Prinzenpaar 2009:
Prinz Kevin vom Schuldenbuckel und Prinzessin Luisa vom Hüttenberg
Prinzenpaar 2008:
Prinz Guido I. und Prinzessin Claudia II.
Prinzenpaar 2007:
Prinz Theo I. und Prinzessin Simona I.
Prinzenpaar 2006:
Prinz Gerhard II. und Prinzessin Petra I.
Prinzenpaar 2005:
Prinz Thilo I. und Prinzessin Katja I.
Prinzenpaar 2004:
Prinz Elmar I. und Prinzessin Linda I.
Prinzenpaar 2003:
Prinz Norbert I. und Prinzessin Marie-Luise I.
Prinzenpaar 2002:
Prinz Franz I. und Prinzessin Doris I.
Prinzenpaar 2001:
Prinz Ehrenfried I. und Prinzessin Margit I.
Prinzenpaar 2000:
Prinz Gerhard I. und Prinzessin Claudia I.
Prinzenpaar 1999:
Prinz Edwin I. und Prinzessin Veronika I.
Prinzenpaar 1998:
Prinz Horst I. und Prinzessin Martina I. | <urn:uuid:1de6ee2d-ff7f-4d95-81ee-17d50d4903f1> | CC-MAIN-2013-20 | http://www.diekrocke.de/index.php?option=com_content&view=article&id=15&Itemid=25 | 2013-05-26T02:34:42Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2013-20/segments/1368706499548/warc/CC-MAIN-20130516121459-00009-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.589887 | Latn | 1 | {"bar_Latn_score": 0.5898867249488831, "deu_Latn_score": 0.13763532042503357, "nld_Latn_score": 0.028964173048734665, "gsw_Latn_score": 0.02809687703847885, "dan_Latn_score": 0.025331752374768257, "fin_Latn_score": 0.012479803524911404, "ekk_Latn_score": 0.01231297291815281, "hrv_Latn_score": 0.012059420347213745, "kal_Latn_score": 0.010637180879712105, "dag_Latn_score": 0.01058223843574524} |
Entries tagged as schtommtisch
Nov 17
Löschtn Freitig wors soweit... aufn Ritten hobn sich die Südtiroler Webmarketer zum zweiten Schtommtisch getroffn. Nochdem es erschte Mol die Runde nou kloan wor, hobn mir desmol versuacht in Kreis zu erweitern.
Wos soll i sogn, es wor brutal luschtig. Gonz die Zachn hobn bis spät, spääähhht in die Nocht ongholtn. Schod hon i gfundn, dass aufgrund der zohlreichn Teilnehmer net jeder mit jedm ins Gespräch kemmen isch. Der Schwarpunkt wor a mehr "Schtommtisch" als "Webmarketing", es wor zwor luschtig, ober die Informationen sein im Verhältnis zum erschten Mol eher spärlich ausgetauscht gwurdn. Ober wos solls, man hot sich getroffn, man hot gratscht, man hot glocht... Es wor a gelungener Obend.
Ba der Gelegenheit a groaßes Donkschean und Kompliment an insern Wirt, der sehr geduldig mit ins wor und der ins mit köschtlicher Südtiroler Küche verwehnt hot.
Ober wos red i do long umanont: Bilder sogn mehr als tausend Worte!
Nov 13
Wie auch immer, Herbert hatte die Idee, vom 2. Webmarketing-Stammtisch morgen live zu bloggen. Und zwar gemeinsam. Die Fotos werden an Flickr geschickt, und mit einem gemeinsamen Tag (zweiterwebmarketingstammtisch) versehen. Meine Fotos und Kommentare gibts live unter www.moblog.info, und die zusammengeführten Bilder werden sich unter flickr.com/photos/tags/zweiterwebmarketingstammtisch/ finden lassen.
Mal sehen was dabei rauskommt...
Nov 6
Leitlen, eatz isch es bold soweit. Nägschten Freitig geat dor 2. Südtiroler Webmarketing-Schtommtisch über die Bühne. Die Ongmeldeten werdn in die nägschtn Tag von insern Wirt direkt kontaktiert, um die Reservierung zu bestätigen. Er werd enk a schreibn, wia schpot es kemmen kennts.
Wenn sich nou a poor Nochzügler onmeldn wölln... bitte gern (in die Kommentare). Wenn jemand ausfollt, rutscht oanfoch der nägschte noch (wia im Londtog also ).
Folls es net wissts, wo des genau isch, logisch gibs an Onfohrtsplan. Dor Herbert erwortet ins schun:
Update: Wos i foscht vergessn hett... in 22. Novembr schteig in Bruneck a eTourism-Fete de man net versahmen sollet. (Urschpruengliche Onkuendigung, aktueller Poscht mit Teilnehmerlischte) Sou, wiai in Hanspeda kenn, werd des a schteile Fete werdn, ba der man sicher (zu schpaeterer Schtunde) den oanen odor onderen Insidertipp derfrogg! Man sigg sich zem!
Sep 3
Ober:
Wer soll kemmen? Jeder aus Südtirol, der sich mit Web-Marketing, Web 2.0, SEO, SEM, etc. beruaflich befosst und derzua a eppes zu sogn hot. Und a bereit isch offen Erfohrungen auszutauschn.
Wer soll net kemmen? Jeder, der lei lousn will und nix sogn, Spammer und schunschtige Parasiten, Links-auf-Satzzeichen-Setzer ;-), Scharlatane und Leit-ibern-Tisch-Ziacher und olle de lei derfrogn wölln, wia sie ihre Website in Google auf die erschte Seit kreagn. De olle brauchn net kemmen.
Also:
2. Web-Marketing Schtommtisch
- am Freitig, 14. November 2008
- ob drui Nommitog geschlossener Schtommtisch, für olle, de explizit eingloden werdn
- ob siebene offener Stommtisch für olle, wo mir ban Törggelen gemiatlich ratschn kennen (Open End)
- aufn Rittn, im Gasthof Plörr, ban Herbert
- Eintritt isch frei
- Dor Schtommtisch isch auf max. 24 Teilnehmer begrenzt
- Es Törggelemenü koschtet 18 EUR pro Kopf ohne (!) Getränke, wobei dor Wirt die erschte Runde Wein schpendiert
- Wer will, konn dernoch im Plörr übernochtn: 26 EUR pro Kopf im Doppelzimmer mit Frühstück (Achtung: begrenzte Anzahl von Zimmer)
- Onmeldung mit Vor- und Nochnome, Firma und E-Mail-Adresse in die Kommentare bis späteschtens 10. November isch Voraussetzung. Bitte jeweils zuischreibn wer a im Plörr übernochten will.
- Dresscode: Absolutes Krawatten-Verbot!
Deswegn:
Rechtzeitig in die Kommentare onmeldn. Wia gsogg isch die Teilnehmeronzohl und die Onzohl der Zimmer begrenzt. I frei mi schun auf an interessanten Nommitog und an luschtign Obend.
A Übersicht über die ongemeldeten Leit findets es do. (letzte Aktualisierung: 26. September)
Update 26. September: Wias ausschaug sein mir ausgebuacht. 24 Teilnehmer hobn sich ongemeldet. Wer a nou kemmen mechet, konn sich ober dechtersch gerne in die Kommentare onmeldn. Sicher werd der oane oder ondere kurz vor der Veronschtoltung nou osogn measn, und zem tatn holt die erschten von der Wortelischte nochruckn. Also, lei zua!
Mar 15
Mir sein a luschtige Runde gwesn und hobn ins di Gosch iber olls Megliche dorrissn...
Mar 10
Wer soll kemmen? Jeder aus Südtirol, der sich beruaflich mit SEO, Blogs, Social Media Marketing und ähnlichem befosst und bereit isch, offen Gedonken und Ideen (eventuell a Links ) auszutauschen.
Wer soll net kemmen? Jeder, der moant er kreag eatz do obn die ultimativen Suchmaschinenoptimierungs-Tipps für sein Hotel oder für sein Portal. A de, de lei zuahorchn und net viel sogn wölln, brauchn net kemmen. De, de wissn wölln, wia man am beschten sou viele Keywords wia meglich in die META-TAGs unterbring, kennen a derhoam bleibn.
Also:
1. Südtiroler Web-Marketing Schtommtisch
Freitig, 14. März 2008
ob fünfe Nommitog (bis dor Chef ins aussischmeißt)
aufn Ritten, im Gasthof Plörr, ban Herbert
Eintritt frei (Onmeldung mit Vor-, Nochnome, Firma und Email-Adresse in die Kommentare isch erwünscht)
Fir Schpeiß und Tronk sorgt dor Herbert, wobei sich jeder selber finanziert
Folls es länger dauert, hot dor Herbert a poor Zimmor frei
I bin schun gschponnt, wia des ausgean werd!
Wer schteckt hintr moansch.net?
Ba moansch.net schreibn mehrere Leitlen mit. Wenns genau wissn wöllts wer, donn schaugs amol in Impressum eini. Weiterlesen
Enkere Moanungen:
Wed, 28.12.2011 11:21
Oschpele Herbert. Wos tatn mir wenn Du net warsch. Danke für den Post!
Thu, 10.02.2011 14:38
Ich finde es wirklich schön, d ass auch wieder junge Leute ba yrisch lernen wollen, denn Bay ern ist eine wundervolle [...]
Tue, 30.11.2010 15:01
Die Griet des isch der Punkt w o die füße zusammen kommen und wieder ausernand gehen, Die s chönste gegend einer Person.
Sun, 26.09.2010 10:39
...ich geh über hdmi direkt vo m Notebook in meinen Screen. W enn ich also wirklich Youtube oder kino.to im Großform [...]
Mon, 13.09.2010 09:08
Es gab mal auf Radio Südtirol1 einen nicht ganz ernst gemein ten Kurs - der war zeitweise a uch downloadbar, ist es [...]
Mon, 13.09.2010 09:01
of course = sell woll
Thu, 19.08.2010 16:55
Wirklich gut gemachte Videos.
Tue, 10.08.2010 18:14
ich finde kaltern, lana und st pauls haben einen guten klang aber di in muri gries gefalle n mir einfach gut die gr [...]
Sun, 04.07.2010 22:07
Vom HGV weiß man allgemein, od er man nimmt es zumindest an, dass dieser Verband gut steht.
Fri, 02.07.2010 10:55
In dieser Richtung wird sich i n Zukunft sicher viel bewegen. Bin schon gespannt, was da al les noch kommt. Ob ma [...]
Fri, 02.07.2010 08:43
Und es wird auch in Richtung ( Buchungsportale für Südtirol ) eine Reihe von Neuerungen un d Ergänzungen geben. So [...]
Thu, 24.06.2010 20:59
I wü kan komentar obgebn. I wü nur wissen was MEIN und GAST auf sütirolerisch hoast. Vü s pass
Sat, 19.06.2010 21:26
Hallo wö würde ich solche Ape Tuning teile bekommen und könn te mir jemand sagen wie ich si e Leistung tunen kann [...]
Tue, 06.04.2010 09:01
Grittl und Griete könnten etymologisch von Gräte komme n. Daß man zu Beinen Gräte n sagt, findet man auch [...]
Sun, 04.04.2010 13:38
Hallo. Kompliment an Peer für die tolle Entwicklung. Daran f ruchten wir im Tourismus alle. Toll wäre mixare auch n [...]
Do mitschreibn
Wer glab, holbwegs verschtondn zu hobn um wos es auf den Blog do geat, isch herzlich einglodn mitzuschreibn. Mir lesn enkere Vorschläge lougisch gonz genau und gebn überhaupt koane Garantie, dass enker Beitrog a veröffentlicht werd: | <urn:uuid:4b67a071-6b2c-4835-800f-b8d1643fa7b6> | CC-MAIN-2013-20 | http://moansch.net/plugin/tag/schtommtisch | 2013-05-22T21:58:37Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2013-20/segments/1368702448584/warc/CC-MAIN-20130516110728-00009-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.773399 | Latn | 1 | {"bar_Latn_score": 0.7733990550041199, "gsw_Latn_score": 0.11318634450435638, "deu_Latn_score": 0.10337577760219574} |
Intro:
A - E - D# - D slide C
A - C - A slide D
1. Strophe:
Am G D Am
Mei Mutter war ein Luder und jeden Tag im Öl,
mei Vater und mei Bruder san a schon in der Höll'.
Mei Opa war sein Lebtag nur im Häf'n drin,
ich knack grad an Automat'n, weil i a starker Raucher bin!
Bm
I kletzl, was i kriagn kann, und i will grad springa,
da hör i die Sirenen das alte Liedl singa:
Am
Achtung! Hier spricht die Polizei! Die Flossen heben! | <urn:uuid:7c4ced6d-2b63-4b8c-b5ac-8a6a202a6d04> | CC-MAIN-2013-20 | http://www.911tabs.com/tabs/e/eav/kuss_die_hand_herr_kerkermeister_tab.htm | 2013-06-19T18:52:52Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2013-20/segments/1368709037764/warc/CC-MAIN-20130516125717-00009-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.757249 | Latn | 1 | {"bar_Latn_score": 0.75724858045578, "deu_Latn_score": 0.1679311841726303, "gsw_Latn_score": 0.046003956347703934, "ksh_Latn_score": 0.020880473777651787} |
Du sagst, dass i di nie verstanden hab und nur mir sölba wichtig war.
Du sagst, i war verschlossen wia a Grab,
verletzend kalt und unnahbar.
Wie oft du gwant hast in der Nacht,
und i hab meistens drüba glacht.
Weu i net gmerkt hab, wias da geht.
Du warst fast wia a Teu vo mia,
jetzt stehst auf amoe in da Tia,
und wia i aufwach is zu spät
Es tuat so weh, wenn ma verliert,
wenn an die Kraft zerrissen wird.
Ma sicht an jedn Föla ei,
doch leida is scho ois vorbei.
Du warst ganz afach immer neben mir,
im Schattn meiner Eitelkeit,
Und i hab vül zu wenig gredt mit dir,
stumm durch die Selbstverständlichkeit.
I hab nie gsegn wia schee du bist,
i hab di nie im Lebn vermisst,
wenn immer i di braucht hab, warst du da
Du wüllst jetzt endlich wichtig sein,
es gibt a nix mehr zu verzeihn,
weu redn kann i jetzt mit mir alla.
Es tuat so weh, wenn ma verliert,...
I gabat waas Gott was dafia,
warst du heut nacht no neben mia,
und i gspirat dein Atem auf der Haut,
da Stolz macht unbeschreiblich blind,
da Hochmut hat sein Fall verdient,
doch in mir schreits,
nach dir so furchtbar laut.
Es tuat so weh,
es tuat so weh,
wenn ma verliert! | <urn:uuid:5b338bb3-aa64-4c50-aa91-198640ebdf05> | CC-MAIN-2013-20 | http://multishow.globo.com/musica/rainhard-fendrich/es-tuat-so-weh-wenn-ma-verliert/ | 2013-05-19T02:32:36Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2013-20/segments/1368696383156/warc/CC-MAIN-20130516092623-00009-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.95202 | Latn | 2 | {"bar_Latn_score": 0.9520196318626404, "gsw_Latn_score": 0.022571707144379616, "deu_Latn_score": 0.02050863578915596} |
Inglstod
|Fia andane Bedeitunga schau: Inglstod (Begriffsklearung).|
|Wappm||Koartn|
|Basisdatn|
|Bundesland:||Bayern|
|Regiarungsbeziak:||Obabayern|
|Häh:||374 m ü. NHN|
|Flächn:||133,35 km²|
|Eiwohna:||127.886 (31. Dez. 2012)[1]|
|Dichtn:||959 Eiwohna je km²|
|Postleitzoien:||85049–85057|
|Voawoien:||0841
08450 (Zuchering, Brunnenreuth)
08424 (Irgertsheim)
|Kfz-Kennzoachn:||IN|
|Gmoaschlissl:||09 1 61 000|
|LOCODE:||DE ING|
|NUTS:||DE211|
|Stadtgliedarung:||12 Stodbeziake mit 61 Untabeziakn|
|Adress vo da
Stadtvawoitung:
|Rathausplatz 2
85049 Ingolstadt
|Hoamseitn:|
|Obabuagamoasta:||Alfred Lehmann (CSU)|
|Log vo Inglstod in Bayern|
Inglstod, aa Ingoistod (amtlich: Ingolstadt, Lateinisch: Auripolis), is a kroasfreie Stod an da Donau in Bayern. Mid ara Eiwohnazoi vo 121.801 (zum 31. Dezemba 2005) is noch Minga de zwoatgresste Stod vo Obabayern und noch Minga, Niambeag, Augschburg und Rengschburg de finftgresste Stod vom Freistoot.
De Grenz vo 100.000 Einwohna hod Inglstod 1989 iabaschrittn und is d'jingste Grousstod vo Bayern und aa vo Deitschland. Inglstod is noch Rengschburg de zwoatgresste deitsche Stod an da Doana und gheat zu de am schneijstn woxsndn Städt in Deitschland. 2006 hod Inglstod as 1200-jahrige Stodjubiläum gfeiat.
Inhoitsvazeichnis
- 1 Eadkunde
- 2 Gschicht
- 3 Bevejkarung
- 4 Bolidigg
- 5 Wirtschaft und Infrastruktur
- 6 Kultur und Sengaswürdigkeitn
- 7 Berihmtheidn
- 8 Literadua
- 9 Im Netz
- 10 Beleg
Eadkunde[dro werkln]
Ausdehnung und Log[dro werkln]
Des Stodgebiet is 133,35 km² grouss. Damit is Inglstod flächnmassi noch Minga, Niamberg und Augschburg de viatgresste Stod vo Bayern. De gresste Ausdehnung vo Ost af West is umara 18 km, vo Noad af Sid in ebba 15 km. De Stodgrenz is 70 km lang.
Inglstod liegt 48° 45′ 49″ Noad und 11° 25′ 34″ Ost. De Stodgrenz is zirka 14 km vom geographischn Middlpunkt vo Bayern, dea wo in da Nachan vo Kipfaberg is, entfeant. Da hechste Punkt is mid 410,87 m im Stodtei Pettnhofa, de Oidstod liegt 374 m iban Normal-Nui. Da niadrigste Punkt is de Schuttereinmindung ind Doana mit 362,00 m ü NN. Z Inglstod guit wia in ganz Deitschland de Middleiropäische Zeid, wobei de middlare Ortszeit dera gengiwa 14 Minutn zruckbleibt.
Des Stodgebiet vo Inglstod is zum ollagresstn Tei am neadlichen und siadlichen Ufa vo da Doana in am weiden ebanen Beckn aus. Des so ghoassne "Inglstädta Beckn" wead im Nordn vo de Juraauslaifa und im Siadn vo tertiärm Higlland begrenzt. Im Sidwestn fangts Donaumoos o, wearend im Ostn de Auwaida vo da Doana ins Stodgebiet einereichan. Des is de zwoatgresste Horthoizaue an da gsamten Doana und oana vo de gresstn Auwaida in ganz Deitschland. Da Sidn vo da Stod wead vo da Sandrach, im oidn sidlichn Haptoarm vo da Doana duachzong, de streckenweis aa de Stodgrenz dorstöid. Im Nordn fliaßt vom Westn her de Schutter duach Inglstod duach und mindt in da Nachan vo da Oidstod in de Donau.
Geologie[dro werkln]
Des Stodgebiet liegt sidli vo da Doana af a Niedaterrass aus da Wiameiszeit und neadli auf a Hochterrass aus da Riseiszeit. Da Grund z Inglstod is iwawiengd aus Schotta und Sand, im so ghoassna "Donau-Schwemmland". Im Noadn und Sodn, wo s Stodgebiet in tertiärs Higlland einereicht, findt se in de diaffan Schichtn Siaßwossamolassn. Duach de Ablagerung vo Leess is sei Tongehoit im Laff vo da Zeit stoark ogstieng; desdaweng han de Bedn z Inglstod bsundas doda, wo scaa no dazua Auenloam gibt, recht loamig.
Klima[dro werkln]
Es Klima z Inglstod wead vo ibawiegend druggane und woarme Summa und druggane und koide Winta kontinental prägt. Mit a duachschnittlichn Niedaschlogsmenge vo umara 650 mm im Joar is es Klima z Inglstod deitlich druggna ois wia im Oipmvoaland. Im Gengsotz dodazua hoitn si vor oim im Hirbst, owaa aa im Winta oft bständige Nebe und Hochnebe, de si aa im Dogeslaff net afläsn. Desweng braucht ma si ned wundan, wann da Vakeasfunk af da A9 aa no an Nammidog an Newe mäidt. Da Wind kummt iwawiegend aus westlicha und sidwestlicha Richtung, im Hirbst eftas aa ausm Noadostn.
Im Schnitt is de Joarestemperatur bei zirka 8,2 °C, wobei da Julei und da August mit 18 beziahungsweis 17 °C de weamstn und da Jenna und da Feba mit −1 bis −2 °C im Middl de käidastn Monad san.
Im Julei schiffts am moastn mit duachschnittli 101 mm Niadaschlog pro Gwadradmädda, wearends im Meaz mit duachschnittli 35 mm am wenigstn renga duad.
De Doana z Inglstod[dro werkln]
De Doana duachfliasst es Stodgebiet vo Inglstod vo Westn af Ostn auf a Länge vo 14,2 km vo Flusskilometa 2466,9 bis 2452,7 nåch internazjonaler Zählung, da Pegel Inglstod is bei Donaukilometa 129,7 nåch bayerischer Zählung. Da Wossastand bedrogt bei Niedrigwåssa 96 cm, währnd da lãngjahrige middlare Wossastand bei 218 cm liegt. Beim Jãhrhundathouchwåssa im Mai 1999 war da Pegel bei 748 cm. Im Bereich da Stod Inglstod is de Donau zwischn 80 und 100 Meta broad, wobeis bei da 1971 baudn Staustufn im Westn vo da Stod (de wo im Normalbetrieb an Strom fia d'Bahn måcht) am Stausee hechstns 500 Meter broad gstaut wern ko. Mit Ausnahme vo de Stodteile Haunwöhr und Gerolfing (und da hoib-legaln Siedlung im Roudn Grias am Baggersee), de wo bei Hochwasser duach an erhöhtn Grundwåssaspiagl leicht a Broblem kriang kanntn, is Inglstod in de letzten Jåhrzehnte vo Hochwasserkatastrophen vaschont bliem.
As Bestreben vo da Stod is, de Donau wieda mehr in's städtische Lem zu integrieren. Dazua san im Joar 2007 an da Nordseitn vo da Doana Uferbefestigunga und Terrassn errichtet worn. Auf da gengibaliegenden Südseitn is de vom Toni Amler konzipiade Seebühne beim Klenzepark gegniba vom Neia Schloß.
Nachbargmoana[dro werkln]
De Stod Inglstod is vo drei Landkreisn umgem, de wia Inglstod zum Regierungsbezirk Obabayern ghern. Des san im Nordn da Stod da Landkreis Eichstätt, im Südostn da Landkreis Pfaffenhofen an da Ilm und im Südwestn da Landkreis Neuburg-Schroomhausen. Zsamm builden de vier Gebietskörperschaften de Planungsregion Inglstod (Region 10). Foignde Märkte und Gmoana vom Landkroas grenzn direkt an de Stodgrenz vo Inglstod oo: (sie wern nåch dem Uhrzoagasinn oogfanga im Nordwestn gnennt):
- Landkreis Eichstätt: Egweil, Nassenfels, Buxheim, Eitensheim, Gaimersheim, Wettstetten, Lenting, Kesching und Großmehring
- Landkreis Pfaffenhofen an da Ilm: Manching
- Landkreis Neuburg-Schroomhausen: Karlskron, Weichering und Bergheim
Stodgliedarung[dro werkln]
Des Stodgebiet vo Inglstod is in äif Stodbeziak und 61 Untabeziak gliedat. In jedm Stodbeziak gibts an Beziaksausschuss, dea wo zwischn 13 und 17 Mitglieda hod. De Gremien wern noch jeda Kommunalwoi vom Stodroud vo Inglstod nei bestimmt. De Beziaksausschiss san bei wichtign, an Stodbeziak betreffendn Oglengheitn ozhean. De endgitige Entscheidung iba a Maßnohm obliagt in letzta Instanz oba am Stodrout.
Nem dera politischen Stodgliedarung existiat a weidare, de wo si aus da Stodentwicklung ergibt und net zletzt vo de zwoa Greangiatl vo Inglstod beeinflusst werd. Untaschien werd dabei zwischn da Oidstod, de wo im Wesentlichen aus de via Oidstodbeziak und im Untabeziak Brucknkopf buidt werd und vom Glacis, im innan Greagiatl, umschlossn werd, und da so ghoassna Kernstod. De bstäht aus de Beziak Noadost, Noadwest, Sidwest, Sidost und de westlichn Untabeziak vom Beziak Mitte, oiso de Stodteil, de si gresstnteis innahoib vum äissan Greangiatl befindn und aa gschlossene Siedlungsflächn voaweisn. Davo obgrenzt wern de deaflichen Stod- oda Ortstei. Des san voa oim de Beziak Sid, West, Mailing und Etting und aa de Stodteil Rothenturm, Niedafäid und Unterhaunstod.
A weitare, grebare Stodgliedarung ergibt si ausm Vahäitnis vo de Stodtei zua Doana. So werd zwischn im Sidn, im Tei wo sidli vo da Doana liegt, und im Noadn vo Inglstod, wo neadli vom Fluss liegt, untaschiedn.
|Beziak||Eiwohna
31. Dezemba 2006
|Flächn
in Hektar
|I Mitte||12.928||1.142,4|
|II Noadwest||17.834||469,9|
|III Noadost||18.972||473,8|
|IV Sidost||15.420||1.395,5|
|V Sidwest||22.264||1.095,6|
|VI West]||6.060||3.341,9|
|VII Etting||3.852||861,4|
|VIII Obahaunstod||4.682||553,1|
|IX Mailing||4.640||812,7|
|X Sid||7.852||2.700,1|
|XI Friedrichshofn-Hollastaudn||7.918||487,6|
Gschicht[dro werkln]
Vor- und Fruahgschicht[dro werkln]
De äidastn Funde vom menschlichen Wiakn im heitign Gebiet vo da Stod san Faustkei vom Homo steinheimensis, de wo z Irgertsheim entdeckt worn san. De Zeidn vom Paläolithikum und vom Mesolithikum san nua duach Oanzelfunde z Etting oda Gerolfing, nochweisbor. Erchst fia de Jungstoazeid vadichtn si de Funde vo Siedlungsspuan im Ramm Inglstod.
Während de friahen archäologischen Zeignisse in de Vororte vo Inglstod gfundn worn san, liegt fia de Bronzezeit erstmois a Beleg fia a Besiedlung im Bereich da spadan Oidstod vo Inglstod vor. Es handelt si um mehra Gräber, de wo beim "Herzogskasten" ausgmacht worn san. Wejche Bedeitung des Gebiet an da Donau zu dera Zeit ghabt håt, zoagt da Fund vo da umfangreichstn Grabanlag vo da Urnenfelderkultur in Süddeitschland bei Zuchering, de zu de greßten in Eiropa zäit. De besteht aus zirka 600 Gräba, de si auf den Zeitraum zwischn dem 13. und 10. Jahrhundert v. Chr. vateiln. A weiters eindrucksvois Zeignis vo dera Epoche is des aus fast 3.000 Teile gmåchte Bernsteincollier, des 1996 bei Grabungen aum Glände vo da Audi AG gfundn worn is. Ihr Ende findt de houch entwickelte Kultur im Ram Inglstod mit da Verbreitung vo da Eisenvaarbeitung.
Fia de nåchfoigende Hallstattzeit, de friare Eisenzeit, deitn de archäologischen Befunde in ebba de Existenz vo am Herrenhof mit Siedlung fian Bereich Zuchering aus. Ähnliche Spuan findn si aa no in Etting und Dünzlau. Fia de "La-Tène-Zeit" findt si mit dem 1,5 km vo da heitign Stodgrenze entfernten "Oppidum vo Manching" a da greßten keltischen Siedlungen ibahaupt. Im Stodgebiet söiba gibt's a båår kleanere Siedlungen vo de Keltn, de wo ånscheinend Nåchfolgesiedlunga vo de Niedalåssunga in da Hallstattzeit san.
Mit am Feldzug vom Drusus 15. v. Chr. und da Errichtung vo da Provinz Rätien is des Gebiet um Inglstod Tei vom Remischen Reich. In ebba 50 Jahr nåch dem Feldzug is bei Oberstimm, unmiddelbar an da heidign Stodgrenz, a römischs Kastell zua Sicherung vom 20 km Limes, der wo ebba 20 km weida nerdlich wår, errichtet worn. Auf de wirtschaftliche und militärische Bedeutung vo da Region weist net zletzt de houche Dichtn an römischn Straßn hi. Reste vom Wegnetz findn si in Hagau, Dünzlau, Etting und Feldkirchen, wo aa da Donauibagang gwen is. Auf Siedlungen deitn de Reste vo mehra Landhäuser beziehungsweise Landgüter ("Villae rusticae") in Etting, Feldkirchen und Unterhaunstod hi. De Reste vo am Wachposten san bei Zuchering entdeckt worn.
Erste Erwähnung und Stodeahebung (806–1392)[dro werkln]
De erste schriftliche Erwähnung vo Inglstod findt si in da Reichsteilungsurkundn vo Karl dem Großn, da "Divisio Regnorum" vom 6. Feba 806, ois "villa Ingoldesstat", da "Stätte des Ingold", de si scho in da Zeit da Agilolfinger entwickelt ham dürfte. Inglstod is in dera Urkunde, de am Testament vo Karl dem Groaßn gleichkimmt, zamm mit Lauterhofen ois Königshof bsunders hervorghoom: Olle zwoa Höfe soin am zukünftign Kaiser, am Karl seim Bua (Karl da Jingar) foin. Wo dera Kenigshof "Ingoldesstat" genau gleng is, konn bisher archäologisch net nåchgwiesen wern. Ois wahrscheinlich guit aba a Standort im Bereich da heitign Oidstod, wobei grad de Archäologie den Stodtei Feldkirchen net ausschliaßt.[2] Im Jåhr 841 werd des karolingische Kammergut Inglstod vo Ludwig dem Deitschen, dem Nåchfoiga vo Karl dem Groaßn aufm fränkischn Kenigsthron, ån sein Kanzler Gozbald, am Abt vom Kloasta Niederaltaich ibatrang, so das dann fia lange Zaet des Klosta s Präsentationsrecht fia de Obere Pfarr (des is de Moritzkirch, nachm Patron vo Niadaoeda, dem heilgn Mauritius) ghabt hat. In da ausgstäidn Schenkungsurkund werd erstmois de Greß vom Ort gnennt. Er umfaßt nem am Fronhof insgsåmt 34 Huben, davo immerhin 12 Höf fia königliche Boten (Sintmannen) und aa zwoa Eigenkiran. Zehn Jåhr spada ibadrogt da Abt seine Besitzungen dem Klosta.
Es is åba ned ausgschlossn, dåss des ursprüngliche Kammergut "Ingoldesstat" gräßa gwen is. Immerhin warn's im Houchmiddloita, vor da Stodwerdung vo Inglstod, nem dem niederaltaichischen Kloustaguat no umfangreichen herzoglichen Besitz. Denkbar is, daß dera Besitz den Teil vom karolingischen Kenigsgutes darstellt, da net an Niederaltaich ibagem worn war; daß da boarische Herzog, vielleicht da Arnulf da Böse, des dem Kloasta klaut håt, ko aa oognumma wern.
Vo de Archäologen diskutiat werd scho fia de friare Zeit a Valegung vo da Schutter.[3] Geologisch gseng is a ursprüngliche Schuttermündung in de Donau a poa Kilometa obahoib da heitign Mündung woascheinlich. Fiar a Siedlung, wia's des karolingische Kãmmergut und des niederaltaichische Kloustaguad Inglstod gwen is, is net nur a sichere und strategisch günstige Lãgn benötigt worn, sondern emfois a Muihbåch. A Valängarung vo da Schutter bis zum heitign Inglstod häd beides gewährleistet und waar zuadem im Rãhmen vo de damaligen technischen Meglichkeidn gleng.
Fia de Zeit zwischn dem spaaden 9. und dem oogfangan 13. Jahrhundert fäin jegliche uakundliche Belege fia Inglstod. Vamuadt werd a Zerstörung vo da Siedlung während da Ungarneinfälle im 10. Jahrhundert odar a groußa Brånd, der wo weite Teile vo Inglstod zerstört und damit den Anstoß fia den spadestens um 1200 oogfãngana gründlichn Wiederaufbau inklusive Gewährung da Stodrechte gem håt.[4]
Inglstod ko in dera Zeit nåch da Ibanohm vom Vogteirecht iba Niederaltaich, und somit vo Inglstod duach de Herrn vo Boong, net ohne Bedeitung gwen sei. Nåch'm Aussterm vo de Grãfn vo Bogen 1242 erm de wittelsbachischen Herzög ihren Besitz. Daher ko a Stodgrindung duach de Wittelsbacher bis zum Aussterm vo de Graafn vo Bogen 1242 net in Frog kema. Mit de Wittelsbacher erscheint erneit a Aufstieg vom Ort meglich, wei då a wichtige herzogliche Zollstättn mit Bruck gleng is, de de Straß nãch Nürnberg bewocht hod. Wei de Bruck vo Neiburg bis 1247 in da Hand vo de Pappenheim Marschälle vo Pappenheim gwen is, is de Inglstädter Bruck de oanzige im weiten Umkreis, de den wittelsbachischen Herzög unterstähd. Im Jåhr 1234 is de "Moritzkirche" nei errichtet worn. Obs scho zu dera Zeit de Planstod Inglstod gem hat, oda ob erst Herzog Otto II. in de 1250er Jåhr den Schritt da Vereinigung vo verschiedene Vorgängersiedlungen zu a regelrechten Stod voizong håd , bleibt unklar. Sicha is auf jedn Foi, dãss es diverse Siedlungen aufm Gebiet da 1312 vo Kaiser Ludwig IV. bestätigtn Stod gem hat, de emfois auf karolingisches Kenigsgut und niederaltaichisches Kloustaguad zruck gehn. Um 1280 is a erste Stodmauer nochweisbar. De umschliaßt a Rechteck mit schachbrettartig anglegtn Straßn und a zentralen Hauptkreizung beim Schliffelmarkt und aa a Burg im südöstlichen Eck vom Stodgebiet, dem heitign Herzogskasten. Da Stodkern war augenscheinlich scho 1258 bewohnbar, da aus dem Jåhr de erste herzogliche Urkunde datiad, de z Inglstod ausgstellt worn is. Um 1250 bekommt Inglstod Stodrechte verliehen und spada ibades ausse des Münzrecht. Im Jåhr 1254 is da erste Biarga da Stod Inglstod namens Heinrich Trost urkundlich erwähnt worn.
Um 1300 is Inglstod unta Kaiser Ludwig dem Baiern – wenngleich nur fia in ebba drei Joar – Haptstod vom nei buidten Teiherzogdum Obabaiern, wei da Ludwig ois Vormund vo de Buam vom Otto III. vo Niederbayern de Teilung vo Baiern wieda rückgängig gemacht ghabt håt.
Bereits bei Fertigstellung da erschtn Stodumwallung war a net unbeträchtlicher Teil da Bebauung außahoib der, mit Ausnahm da vier Türm und Tore net aus Mauerwerk bestehenden, Befestigung. Dennoch dauert's bis in de 1350er Jåhr bis mit der Stodvagrässarung begonnen worn is. A wichtige Vorarbeit dafia war de Heranführung vom Donauhauptarm an de Stod, de um 1360 abgschloßn gwen is. De Stoddaweidarung mit dem Bau a vollständig gemauerten Stodbefestigung is 1362 urkundlich gestattet worn. Mit am Bau is Mitte da 1360er Jåhr im Ostn am Donauufer oogfanga worn und End vom 14. Jahrhundert is da Mauerring an da Donau im Westn geschlossen gwen. De Arbaten am Donauufer ziang si no bis in ebba 1430 hi.
Herzogdum Baiern-Inglstod (1392–1447)[dro werkln]
No während am Ausbau vo Inglstod gorbat worn is, kimmt's 1392 zua Teilung vo Baiern in de Herzogtima "Baiern-München" (unter Johann II.), "Baiern-Landshut" (unter Friedrich am Weisen) und "Baiern-Inglstod". Inglstod is daduach Haupt- und Residenzstod vo am souveränen Herzogdum unta Stephan III. ("Stephan am Kneißl").
Da Bua vom Stephan III., Ludwig VII. ("da Boartade"), hod de Stodeaweidarum mit ian 87 Tiam zan Obschluss brocht und mitm Bau vom "Neien Schloss" und vom "Liabfrauenminster"gfangt, de wo vo franzesischa Architektur inspiriat san. Am Stephan sei Dochta, de Isabeau, hod an Kine vo Frankreich ghoarat. Da junge Ludwig VII. hod emfois sei Ausbuidung am Hof vo Paris dahoitn . De Zeit vom souveränen Inglstod is vor oim vo de Auseinandersetzunga mitm Teiherzogdum Baiern-Landshut prägt. 1447 is Baiern-Inglstod am End an de Linie Baiern-Landshut gfoin. Ludwig VIII. ("da Bucklade"), da Bua Ludwig VII., håt si geng sein Vater aufgelehnt und eam an sein Vetta Heinrich XVI. ausgeliafat, wo ra nacha 1447 gstorm is. Scho zwoa Jåhr vorher wor da kinderlos blieme Ludwig VIII. vastorm.
Universitätsstod (1472–1800)[dro werkln]
Des End vom souveränen Herzogdum bedeidt fia Inglstod koan Bedeitungsverlust, oda wirtschaftlichen Niedergang. De Landshuter Herzög führn vei repräsentative Bauten wia des "Neie Schloß" fort und 1472 is vo Herzog Ludwig IX. (dem Reichn) vo Niedabayern mit päpstlichem Privileg de erste bayerische Universität gründet worn. De Errichtung da Universität Inglstod bedeidt den Zuazug vo in ebba 600 Universitätsangehörigen und somit a net unbeträchtliche Stärkung da Wirtschaft. Zur Ausbildung vo geeignete Studentn is 1520 des Pädagogium und 1549 des Jesuitenkolleg Inglstod gründet worn. Hierin liegt de Grundlage fia de Bedeitung ois a Hauptort vo da Gengreformation im Zeitalter vo da Reformation. An Haufa Jesuiten und Theologen, drunta vor oim da Inglstädter Professor Johannes Eck ham zu de heftigstn Widersachern vom Martin Luther zäit. So erscheint 1520 z Inglstod am Eck sei "De primatu Petri adversus Ludderum" (Üba [den Foi vom] Petrus-Primat (oiso am Papst) gengan Luther), a wichtige Verteidigungsschrift vom päpstlichen Primat. Doch de Universität Inglstod kriagt net nur duach de theologische Fakultät Bekanntheit. Besundas de astronomischen und geographischen Forschungen, so vom Christoph Scheiner und Peter Apian san dabei hervorzumhem, nåch dene heid zwoa Inglstädta Gymnasien benãnnt han. Mit am Werk "Annales ducum Boiariae" vom Johannes Aventinus håt de boarische Geschichtsschreibung ihren Ursprung an da Universität Inglstod.
Nem da Universität is Inglstod bereits im 14. Jahrhundert zu am bedeitenden Handelszentrum insbesondere fia Soiz worn. Aber aa da Weinmarkt håt a wichtige Roin gspuit, de aba im 15. Jåhrhundert zugunsten vom Bier abgnumma håt. Da Bierumsatz steigt vo 15.000 Hektoliter im 15. Jåhrhundert auf mehr ois 34.000 hl im Jåhr 1546. Dazua beitrang hod des vo Herzog Wilhelm IV. am 23. Aprui 1516 z Inglstod deklariade Bayerische Reinheitsgebot. Des is as äideste, heid no gültige Lemsmiddlgsetz auf da Welt. Des legt de erlaubten Inhaltsstoffe vom Bier auf Gerstn, Hopfn und Wassa fest.
Im Jåhr 1537 kriagt Inglstod no a weiters Ståndbein, indems zua boarischen Landesfestung ausbaut worn is, wås mit a kuazn Untabrechung 400 Jãhr so bliem is. Der Umstånd bringt da Stod den Nama "de Schanz" ei und no heit nennen si vui Inglstädter "Schanzer" (zum Beispui da gräßte Fuaßboivarein, schaug aa weida untn). Untam Graf Solms, Herrn zu Münzberg, is a Rennaissancefestung mit Bollwerk enståndn, wobei de vorhandene middloitaliche Stodmauer erhoitn bliem is. Heid erinnat no as Münzbergtor ois südwestlichsta Teil vo da Stodmaua a boa Meta vo da Doana weg ån eahn. De Bauphase dauert bis in ebba 1565. No bevor de Arbatn beendet worn san, lieng si 1546 im Schmalkaldischen Kriag de Truppen vom Schmalkaldischn Bund und de kaiserlichen Truppen vom Karl V. vor de Stodtore fia zwoa Wochn gengüba. Mit am Abzug vo de Schmalkalden håt de Festung de erste Bewährungsprobe bestãndn. Aus dera Zeit kimmt aa des Sprichwort vo de boarischn Landesfiaschtn: "München soll mich nähren, zu Ingolstadt will ich mich wehren."
Knapp 100 Jahr spada belãgert da Gustav II. Adolf vo Schweden während am Dreißgjahrigen Kriag im Friahjahr 1632 de Stod. Sei Pferd is eam während am Erkundungsritt förmlich "unterm Hintern" weggeschossen worn und is heit im Stodmuseum zum seng, weil's nåch dem Abzug vo de Schweden in de Stod ghoit worn is. Da "Schwedenschimmel" guit ois äidestes erhoitnes Tierpräparat in Eiropa. Am 30. April 1632 stirbt in de Mauern da Stod da Heerführer da katholischen Liga, da Johann Tserclaes Graf vo Tilly, an a Verwundung, de er si in da Schlåcht bei Roa am Leech zuazong ghabt håt. De Tatsache, daß de Festung Inglstod vo de Schweden net erobert wern håt kinna, is a wichtiger Faktor fia de schnelle militärische Erholung vo Baiern trotz da Eroberung vo Minga und de meisten andern bayerischen Städt. Sie war da erste Misserfoig vom Gustav Adolf in seim Feldzug und war gleichzeitig a Faktor fia den weitern Ausbau vo da Festung nåch'm End vom Kriag zwischn 1654 und 1662. Bereits im Spanischen Erbfolgekriag is de ausgebaute Festung duach Truppen des Markgrafn Ludwig Wilhelm vo Baden-Baden belagert worn, aba de Belagerung is aufgrund vom Sieg bei Höchstädt aufghoom worn, der de Truppen fia de Besetzung Ulm benötigt worn san. In dera Zeit Anfang und Mitte vom 18. Jahrhundert is an da Universität Inglstod vor oim de medizinische Fakultät aufbaut worn und kriagt eiropaweite Bedeutung. So låsst zum Beispui aa de Mary Shelley, obwois nia säiba in Inglstod gwen is, iahn Dokta Frankenstein ån da Inglstädta Universität Medizin studiern. Im Umfäid vo da Universität is am 1. Mai 1776 in Inglstod da Illuminatenorden vom Adam Weishaupt gründet worn.
Bereits 1773 is nåch da Auflösung vom Jesuitenorden des Jesuitenkolleg Inglstod gschlossen worn. Mitm Einzug vo da franzesischen Revolutionsarmee im Juli 1799 in Inglstod valiad de Stod mit der Festung und da Universität de zwoa wichtigsten Stãndboana. Ende 1799 is de Festung vo de Franzosen gschleift und a Jåhr drauf is de Universität nåch Landshuat verlegt worn, sie glangt vo dort am End 1826 nåch Minga, wos heit ois Ludwig-Maximilians-Universität bekannt is.
Festungsstod (1806–1938)[dro werkln]
De Auswirkungen dera Entwicklung fia de Stod warn enorm. De Eiwohnazahl is umd Häiftn zruckgãnga und a Großteil vo da Kaufkraft in Form vo Professoren und Offiziere verlaßt Inglstod. Obgleich Inglstod 1803 an Polizeikommissär kriagt und damit unmiddelbar da Regierung unterstähd, wås spada ois kreisfreie Stod bezeichnet wern soi, wechslt Inglstod de Kreiszugehörigkeit und ghert zerscht zum Oberdonaukreis, spada zum Regenkreis und nåch Auflösung da oidn Kreise am End zu Oberbayern.
Bereits wenige Jåhr nåch da Schleifung vo da Festung Inglstod warn's Ibalegungen bezüglich a Neuerrichtung. De Entscheidung foit scho 1806, åba de Arbaten fånga erst 1828 o, nåchdems de duach de napoleonischen Kriag belastetn Staatsfinanzen zuaglãssn håm. Da Bau vo da "Königlich Bayerischen Hauptlandesfestung" war as greßte und deiaste Bauprojekt untam Kine Ludwig I. und håd bis 1848 guat 5000 Bauarbeiter bschäftigt. De Festung vo da Boarischn Armee besteht aus finf Fronten und sechs Kavalieren. Am End soin in da Festung guat 12.000 Soidåtn sei. Des håt zua Folge, daß zum Beispui 1861 nua 7193 zivile Eiwohna 12.750 uniformiade Eiwohna gengibastengan. Dementsprechend houch wår as Mitspracherecht vom Militär bei da städtebaulichn Entwicklung. Jede Bebauung im Bereich da Festung muaß bewilligt wern und des hemmt nådiale de wirtschaftliche Entwicklung. Aba da Ausbau zua Festung bedeidt gleichzeitig aa den Ausbau vo da Infrastruktur in Form vo ara Eisenbahnverbindung und am End a zaghafte Industrialisierung vor oim duach Rüstungsbetriebe, wia da "Königlich Bayrischen Gschützgiaßerei".
Während am Ersten Wöitkriag wachst de Zahl vo de Soidodn auf iba 40.000 oo, zudem san de Festungsbautn ois Kriagsgfånganalåga gnutzt und drei Lazarett in da Stod eingrichtet gwen. Des håt a starke Lemsmiddlknoppheid zua Folge ghåbt. Im November 1918 is z Inglstod, wia in Minga vom Kurt Eisner duach an Arbater- und Soidåtnråt vom Båikong vom Rathaus kurzfristig a Räterepublik ausgruafa worn. Mit de Bedingunga vom Friedensvadrog vo Versailles und vo da Reduzierung vo da deitschn Armee und de Rüstungsbeschränkunga stöin de Rüstungsfiama in Inglstod eana Produktion um. Bsundas Erfoig vasprechnd scheint de Herstellung vo Spinnareimaschina duach de "Deitsche Spinnereimaschinenbau AG Inglstod" (Despag), aba de Wöltwiatschaftskrisn vo 1929 fiaht zua ara Reduzierung vo da Belegschãft vo 2.500 auf 500 Arbater.
Am 27. April 1933 hom de Nazis de Måcht in Inglstod ibanumma, wia da nei buidte Stodrat zwoa NSDAP-Mitglieda zum zwoaten und dritten Buargamoasta wählt. Da seit 1930 amtierende Obabuargamoasta Josef Listl (aar a Mitglied vo da NSDAP, nåchm Kriag Stodroud vo da CSU) is bis 1945 im Amt bliem. Bis Ende Juni leng de Stodratsmitglieda da SPD und da BVP eanane Mandate nieder. Ibagriffe vo de Nazis richtn si in de erschtn Monat vor oim gega kommunistische Politika und Mitglieda vo da KPD, de wo ibawiegnd in de Arbatasiedlungen im Ostn vo da Stod wohnan. Emfois vawüstet werd as Gewerkschaftshaus. Mehr ois 50 Leit san ins KZ Dåchau deportiad worn. Bis zu de Novemberpogrome sinkt de Zoi vo de jidischen Leit duach Repressalien und Boykotte in Inglstod vo 84 auf 46. In da Friah vom 10. November 1938 miaßn de letztn jidischn Inglstädter de Stod innahoib vo a Stund verlassn. Scho 1937 hebt da Adolf Hitler an Status vo Inglstod ois Festung auf, womit de 400-jährige Gschichte ois Festungsstod no vor Beginn vom Zweiten Weltkriags aufghead håd. Mitm End vo da Festung konn de Stod no in de 1930er Jåhr expandian und es entstengan bsunders im Südn und Ostn vo Inglstod vei neie Siedlungen zwischn de Festungsgürtel. 1938 is zudem de Autobahn bei Inglstod fertig gstellt.
Kriagsjoar (1939-45)[dro werkln]
Obwoi Inglstod no Garnisonsstod und Standort vo vui Rüstungsbetriebe gwen is, is de Stod im zwoaten Weltkriag bis Anfang 1945 vo Bombenogriffn vaschont bliem. Erst ab Jenna 1945 werd Inglstod mehrmois Zui vo alliiade Luftangriff worn. Schwaar troffa san insbesondere de südliche und östliche Innastod und aa da Bereich vom Hauptbahnhof. Zum Opfer foin eahna unta åndam as Stodtheater, da Salzstadel, de Sankt-Anton-Kira, as Doanator und as Gouvernementsgebäude, wäichane im Gegnsãtz zu åndane troffane Gebäude nimma wiedaaufbaut wern. Da vermeintlich schlimmste Valust is de Vernichtung vo da barockn Augustinakirch vom Johann Michael Fischer. Bei ihra Zerstearung findn iba 100 Menschen, de in ihra Schutz suachan, an Dood. Heid erinnern de in Bodn eiglåssna Umrisse und a Gedenkdofe aufm Viktualienmãrkt no dro. Aber aa vei Wohn- und Biargahäuser foin de Ogriffe zum Opfer, was zu a Verknappung vom Wohnraum führt. Beim Kriagsend is Inglstod nåch da Kapitulation vom Stodkommandantn am 26. Aprui 1945 vo de Amerikaner kãmpflos besetzt worn. Zletzt san vo de abrückenden Einheiten vo da SS no de Donaubruckn gsprengt worn.
Wirtschaftsstod (seit 1945)[dro werkln]
De Ankunft vo in ebba 5.000 Flüchtling und Vatriemne fiahrt zu a weiteren Verknappung vom Wohnraum, was mit der Verwendung da Festungsbaun ois Unterkünfte nur in Ansätze gelöst wern konn. Nåch Würzburg und Rengschburg hod Inglstod de dichteste Wohnraumbelegung im Bayern vo da Nåchkriagszeit. Dennoch lieng da drin wichtige Faktoren fia den Wiederaufbau. Mit am oogfangaen Wohnungsbau, vor oim duach de "Gemeinnützige Wohnungsbaugesellschaft", san de Räumlichkeiten in de Kasernen und Festungsbaun frei und denan zahlreiche Unternehma ois Ersatz fia zerstörte Produktionsstätten. No 1945 is vo da "Auto Union AG" in da Stod a Ersatzteillager gründet worn und nåch da Einrichtung vo Fabrikationsanlagen in da Friedenskaserne lafft 1949 mit dem DKW-Schnelllaster de Automobilherstellung z Inglstod oo. 1950 foigt de "Schubert & Salzer Maschinenfabrik AG", de bereits 1938 Mehrheitseigner da "Despag" worn is.
Während in de 1950er und 1960er Jåhr in da Innastod vei Gebäude, drunta des Neie Rathaus, entstengan, de si net in de historisch gewachsene OidStod eifügn, wandelt si de Einstellung in de 1970er Jåhr. Beispuisweis is des neie Klinikum Inglstod im Stodtei Friedrichshofen und de Haisa in da Ludwigstraß, wia vei andere historische Bauten, renoviad worn. Bei da Gebiets- beziehungsweise Kreisreform im Jåhr 1972 werd da Landkreis Inglstod aufglöst. De Stod selba bleibt kreisfrei und werd duach Eigmeindungen erheblich vagreßert. 1989 is Inglstod wieda Universitätsstod und werd im selben Jåhr zua Groußstod erhoom. 1992 werd z Inglstod de Landesgartenschau veranstaltet, de im Vorfeld zua Entstehung des "Klenzeparks" und zua Renovierung da Festungsanlagen am Brucknkopf führt. 2006 feiad Inglstod des 1200-jährige Stodjubiläum.
Eigmoandunga[dro werkln]
Duach de stoarke Bevejkarungszuanahm vo 57 % zwischn 1945 und 1960 is Ofang vo de 1960er Jåhr nahezua as gesamte Gebiet vo da Stod Inglstod bebaut gwen und es gibt kaam mehr Flächn zua Expansion. Zuvor is 1813 des Stodgebiet duach de Ausgliadaung vo de Audörfer südli vo da Donau in' Landkroas Inglstod erheblich vakleanat worn. Ums weitere Wåchsdum vo da Stod zum ermeglichen, san ab 1962 zerscht de Audeafa und spader no mehra Gebiete eigmeindet worn. Da greßte Gebietszuwachs ergibt si nåch da Auflösung vom Landkroas Inglstod am 1. Juli 1972 im Rahmen vo da Gebietsreform in Bayern. Foignde ehemois selbständige Gmoana und Gemarkunga san zwischn 1962 und 1972 ind Stod Inglstod eigliadat woan:
|Datum||Orte||Zuwachs in ha|
|1. Jenna 1962||Unsernherrn mit de Gmoateile Einbogen, Haunwöhr, Hennenbühl, Hundszell, Kothau, Niederfeld, Ringsee, Rothenturm und Schmalzbuckel (De Orte ham scho bis 1813 zu Inglstod ghert)||1.090|
|1. Jenna 1968||Teil vo da Gmoa Mailing||75|
|1. Juli 1969||Friedrichshofn||81|
|1. Juli 1972||Brunnenreuth mit de Gmoateile Oberbrunnenreuth,
Unterbrunnenreuth und Spitalhof
|275|
|1. Juli 1972||Dünzlau||481|
|1. Juli 1972||Etting||870|
|1. Juli 1972||Gerolfing||2.387|
|1. Juli 1972||Hagau||492|
|1. Juli 1972||Irgertsheim||600|
|1. Juli 1972||Mailing mit Feldkirchen||812|
|1. Juli 1972||Mühlhausen||249|
|1. Juli 1972||Oberhaunstod mit Unterhaunstod||553|
|1. Juli 1972||Pettenhofen||379|
|1. Juli 1972||Zuchering mit de Gmoateile Winden und Seehof||1.293|
|Gesamt:||9.637|
Bevejkarung[dro werkln]
Eiwohnaentwicklung[dro werkln]
Seitm Middloita und am Ofang vo da Neuzeit hods z Inglstod nua a langsams Bevejkarungswochsdum gem, des imma wieda duach de zoireichen Kriag, Seicha und Hungersnöt untabrocha worn is. Bevölkerungszuwächs ergem si vor oim nåch da Stodvergrößerung im 14. Jåhrhundert und de Gründung vo da Universität Inglstod. Da Rückgang vo da Eiwohnazahl zwischn 1762 und 1803 vo 8000 auf 4800 Leit låsst se dåduach erklärn, dåss zum oana da de Jesuitenorden 1773 aufglöst worn is, zum åndan de Universität 1800 nåch Landshuat valegt woan is und de Festung und Auderfa duach de napoleonischn Drubbn während da Besetzung vo da Stod 1800/1801 gschleift worn san.
Mitm Ofang vo da Industrialisierung währnd am 19. Jåhrhundert beschleinigt si des Bevejkarungswåchsdum långsam. Doch gråd da Ausbau vo Inglstod zua kenigli-boarischn Hauptlåndesfestung, de zerscht a starks Woxdum mit si bringt wirkt si spada hemmend aus, wei jede Bautätigkeit im Umkreis da Stod vom Militär åbgsegnet wern muaß. Erst nåch da Aufhebung vom Festungsstatus 1938 und da Vergreßerung vom Stodgebiet nåch 1962 konn si de Stod ungehindert entwickeln.
1914 håd Inglstod 25.000 Eiwohna, bis 1959 vadoppet si de Zoi auf 50.000. De Grenz vo 100.000 Eiwohna ibaschreidt de Stod 1989 und is damit de jüngste Groußstod vo Bayern und aa vo gånz Deitschland. Ende Dezember 2006 ham in Inglstod nåch Fortschreibung vom Bayerischen Landesamtes fia Statistik und Datenverarbeitung 122.167 Leit mit Hauptwohnsitz glebt – a historischer Höchststand. Inglstod is damit nåch Rengschburg de zwoatgreßte deitsche Stod an da Donau und ghert zu den am schnellsten wachsende Städt in Deitschland.
Demografie[dro werkln]
De Bevölkerung vo Inglstod is im Vergleich mit de übrigen bayerischen Groaßstädt de Jingste. So håts mit 18,1 % an hechstn Anteil an unta 18-jahrigen und gleichzeitig mit 18,0 % nåch Minga (17,4 %) und Fiath (17,9 %) an drittniedrigsten Anteil an iba 65-jahrigen. Zudem lem z Inglstod a bissal mehr Fraun ois Menna. Da Anteil vo de Weiwaleit liegt bei 50,6 %, der vo de Mãnnaleit entsprechend bei 49,4 %. Seit guat 20 Jåhr (mit Ausnahm vom Jåhr 2005) zoagt de nådialiche Bevölkerungsbewegung a positive Tendenz. Des hoaßt, dåß wenga Leit sterm ois dåß nei auf d'Wäit kemman. Des erklärt teilweis des starke Eiwohnawoxdum vo Inglstod. Hinzua kimmt, daß Inglstod in de vergangenen siem Jåhr an Wånderungsibaschuss vo ungefähr 1000 Leit pro Jåhr verzeichnen håt kinna. Vo de Zuawånderer stäin de 18 bis 25-jahrigen mit guat 40 %, gfoigt vo den 25- bis 30-jahrigen mit zirka 20 % an greßten Anteil. Aa bei de Zuawãndara ve de letztn Jåhr ergibt si a Fraunibaschuss.
Da Ausländeranteil an da Inglstädter Bevölkerung war 2005 bei 12,7 %, davo wiedarum kemman 26,6 % aus de EU-Mitgliedstaaten. De greßte Gruppn unta de ausländischen Eiwohna buidn de Türken mit 5273 Leit, gfoigt vo 3442 Leit ausm ehemaligen Jugoslawien und 678 Italiener. Zwischn de Stodbezirke gibt's große Unterschiede beim Anteil vo da ausländischen Bevölkerung. So lem in de Stodbezirk Süd und West unta 5 % ausländische Biarga, daweis in de Bezirk Nordost und Nordwest iba 20 % san (Piusviadl). Insgsãmt liegt da Anteil vo Leit ohne deitsche Staatsangehörigkeit zum Teil deitlich niedriger ois in de übrigen bayerischen Großstädt.
Religion[dro werkln]
Kristendum[dro werkln]
Inglstod ghert vo Anfang oo zum Bisdum Eichstätt, des 741 errichtet worn is und Teil vom Erzbisdum Mainz gwen is. Politisch ghert de Stod zum Herzogdum Baiern, des iba de Jåhrhunderte hinweg katholisch bliem is. Äidestes, heit no erhoitnes vom Godshaus is de 1234 errichte "Moritzkira", de anstelle a äidan Kira entstandn is. Zur Zeit vo da Glaamsspoitung is Inglstod mit dem Einzug da Jesuiten zu am Bollwerk vo de Katholikn worn, wobei reformatorische Bestrebunga in da Stod unterdrickt worn san. Duach de politischen Veränderungen zum Anfang vom 19. Jåhrhundert is des Bisdum Eichstätt 1817/21 da neien Kirchenprovinz Bamberg zugeordnet worn, zu der's bis heit ghert. De Pfarrgmoa da Stod san Tei vom Dekanat Inglstod, am südlichsten Dekanat vom Bisdum Eichstätt. Nur Zuchering mit de Pfarreifilialen in Hagau und Winden ghert zum Dekanat Pfaffenhofen vom Bisdums Augschburg, was duach de oide Diözesangrenze an da Sandrach (ehemals südlicher Hauptlauf da Donau) zu erklärn is. De 64.425 Katholiken (Stand 2006) in Inglstod stellen mit 52,6 % de greßte Glaamsgmoaschaft dar und verteilen si auf 18 Gmoan. Zudem befindn si mit dem "Gnadenthalkloster" und dem "Kloasta Inglstod" zwoa Franziskanerklästa in da Stod.
Zum Anfang vom 19. Jåhrhundert ziang de erschtn Protestanten ind Stod. Im Jåhr 1824 kriang de Gmoagliada ihren erschtn evangelischen Pfarrer und kinnan mit "St. Matthäus" eanane erste Kira errichten. De neie Gmoa ghert zua Evangelisch-Lutherischen Kira in Bayern. Innerhalb dera Låndeskirch is Inglstod 1935 Sitz vo am Dekanat, zu dem heit ålle evangelischen Kirchengmoana ghern. Des Dekanat Inglstod is Teil vom Kirchakreis Rengschburg. De Protestanten stäin heit mit 22.997 Leit beziehungsweise 18,8 % de zwoatgreßte Glaamsgmoaschaft in Inglstod dar, wobei prozentual gseng vui in de tradizionell evangelischn Stodtei Friedrichshofa und Brunnareith wohna.
Aa de orthodoxen Christen, drunta de russisch-orthodoxe und aa de griechisch-orthodoxe Kira unterhoitn z Inglstod Godshäisa. In da Stod wirken driba hinaus a Reihe vo Freikircha, drunta de Evangelisch-Freikirchliche Gmoa (Baptisten), de Freie evangelische Gmoa (Bund Freier evangelischer Gmoan in Deitschland|FeG), de Mennonitengmoa und de Siebenten-Dogs-Adventisten (STA). Z Inglstod is aar a Gmoa voa da Kira Jesu Christi da Heilign da Letzten Doge (Mormonen) ansässig, genauso wia am Jehova seine Zeign.
Judndum[dro werkln]
In Inglstod hod seit am Middloita a jidische Gmoa existiat, wo scho in da zwoaten Häiftn vom 13. Johrhundert schriftlich erwähnt werd.[5] Des jidische Wohngebiet mit Synagoge wår im Sidn vo da Oidstod im Bereich da heitign Schutter- und Spitalstraß. Judnvafoigunga woan z Inglstod in de Johr 1348 und 1450, wobei si zwischn de Vertreibungen wieda mehrare jidische Familien in da Stod ogsiedlt hom. Noch da Vertreibung vo 1450 kriang jidische Leit erst ab 1861 wieda des Recht, si in Inglstod niedazlossn. Bis 1933 steigt de Zahl vo de Gmoamitgliada auf 100 und es is in am Hinterhof an da Theresienstraß erneut a Synagoge eigricht woan. Duach de Repressalien in da Zeit vom Nationalsozialismus und insbesondere dem Novemberpogrom 1938 hom alle Oghearigen vo da jidischen Gmoa de Stod valossn oda san vertriem woan.
Noch 1945 san nua wenige Judn auf Inglstod zruckkema. De wiedaaufgmochte Synagogn 1952 wieda zuagspeat woan. 1968 hom 16 jidische Leit z Inglstod gwohnt. An de Judnopfa eainnan blaue Stelen in da Stod.
Islam[dro werkln]
Z Inglstod lem in rund 9000 Moslems, in da Meaheit tiakischa und bosnischa Herkunft (Schätzung vom Stodplanungsamt). De verschiedna islamischen Gmoan untahoitn Betstubm und Moscheen, drunta an markanten Neibau an da Hindenburgstraß. In am Obschnitt vom Sidfriedhof is aa a a muslimischa Friedhof. Am Sunndog, in 18. Mai 2008, is z Inglstod de greßte Moschee in Bayern eigweicht woan.[6]
Bolidigg[dro werkln]
An da Spitze da Stod war anfangs da "Rat", da erstmois fia des Jåhr 1309 bezeugt is. Der Stodroud besteht aus zwoa Kammern, dem "Inneren Rat", da eigentlichen obrigkeitlichen Stodvawoitung und dem "Äußeren Rat", da ois beratendes und kontrollierendes Organ fungiad und vo den Biargan da Stod gewäit worn is. Seit 1407 is erstmois a Buargamoasta nåchweisbar, da aus de Reihen des Inneren Rats kemma is.
Des Amt vom Buargamoasta wechslt halbjährlich, spada viadljährlich. Nåch 1447 leitet a landesherrlicher Beamter ois Pfleger de Stod. Ab 1803 is in Inglstod nåch und nåch de Magistratsverfassung eingeführt worn, wobei da Magistrat ab 1818 vo den Gmoabevollmächtigten gewäit worn is. An da Spitze vom Magistrat war a Buargamoasta. Teilweise is de Buargamoastan da Titel Obabuargamoasta valiehn worn. Nåch'm Zwoaten Weltkriag trang nahezu alle Buargamoasta den Titel.
Buargamoasta[dro werkln]
Da Obabuargamoasta und da Stodroud wern fia a Legislaturperiode vo sechs Jåhr gwäit. Obabuargamoasta da Stod Inglstod is seit dem Joar 2002 Dr. Alfred Lehmann vo da CSU. Er is Nåchfoiga vo Peter Schnell (emfois CSU), der de Geschicke da Stod 30 Jahr lang glenkt hat und am End seiner Amtszeit dienstältester Obabuargamoasta vo a Groußstod gwen is. Zwoata Buargamoasta, emfois seit 2002 is Albert Wittmann (CSU), dritter Buargamoasta seit 2008 Sepp Mißlbeck (FW). Fia de Liste aller Obabuargamoasta da Stod Inglstod schaug aa unta: Liste da Obabuargamoasta vo Inglstod.
Stodroud[dro werkln]
Da Stodrout setzt si aus 50 gwäiten Mitgliedan, den vier Ortssprechern da Stodtei Dünzlau, Mühlhausen, Hagau und Brunnenreuth und dem Obabuargamoasta zsamma. Nåch da letzten Kommunalwoi am 2. März 2008 ziang in de Stodroud a [7]:
- – de Christlich-Soziale Union (CSU) mit 23 Sitzn,
- – de Sozialdemokratische Partei vo Deitschland (SPD) mit zehn Sitzn,
- – de Freien Wähler (FW) mit acht Sitzn,
- – Bündnis 90/De Greana (GRÜNE) mit drei Sitzn
- – de Ökologisch Demokratische Partei (ödp) mit zwoa Sitzn,
- – DIE LINKE (De Linke) mit zwoa Sitzn,
- – de Freie Demokratische Partei (FDP) mit am Sitz,
- – De Republikaner (REP) mit am Sitz.
Bei da Kommunalwoi 2008 warn's erstmois in Inglstod a Listenverbindung aus SPD, Freien Wählern, den Greanen und da ödp. Wegen da fehlenden 5 %-Hürde kinnan kloane Parteien emfois Mandate erringen. Fraktionen bilden nur de CSU, de SPD, de Freien Wähler und De Greana. Weil de CSU bei da letztn Woi koa Mehrheid kriagt håd, miassnse se mit de åndan zåmmraffa, voa oim mit de Freien Wähler. Nem dem Stodrout existiern no 62 Gremien da Stod mit verschiedenen Aufgabenbereichen. De naxtn Woin zum Stodroud wern im März 2014 obghoidn.
Bundesdogsabgeordnete[dro werkln]
Inglstod is im "Wahlkreis 217 Inglstod", dem danem no da Landkreis Eichstätt und da Landkreis Neiburg-Schromhausn ooghean. Bei da Woi zum 17. Deitschen Bundesdog]] is da Reinhard Brandl vo da CSU mit 57,2 % vo de Erststimma direkt gwäit woan. Da Horst Seehofer, der wo vorher oiwei fian Wahlkreis auf Berlin ganga is, is middlawein Minischderpräsident vo Bayern.
Iba de Landesliste san no de Eva Bulling-Schröter fia de Linke und de Agnes Krumwiede fia de Greana in Bundesdog eizong. Woiberechtigt im Woikreis 217 san im Joar 2009 252.615 Leit gwen; de Woibeteiligung is bei 69.8% gwen.[8]
Wappn[dro werkln]
Des Wappn da Stod Inglstod zoagt an roat bewehrten, feuerspeienden blauen Panther auf suibanem Grund. De erschtn Siegel da Stod zoang den Heilign Mauritius ois Schutzpatron da Moritzkirche, da Hauptkira in da Stod. De Woi vom Schutzheiligen geht auf de seit dem 9. Jahrhundert bestehende Verbindung vo Inglstod mit dem Kloasta Niederaltaich, am dem Heilign Moritz gweichtn Benediktinerkloster, zruck, de wie am Moittloeta lang s Besetzungsrecht vo da Moritzkirch ghabt habm. Ab 1314 stützt si da Schutzpatron auf an Schuid mit am Fabelwesen, am damois ois Panta bezeichneten, feiaspeienden Drachen. Ois volksetymologische Erklärung is aus "Panthier" im Lauf vo de Jåhrhunderte da Panther. Ab in ebba 1340 werd da Schuid mit dem Panther ois alloaniges Siegel verwendt und findt si aa auf Münzen und aa dem "Kreiztor". De Herkunft vo dem Wesens is net mit Sicherheit nåchzumweisen. Es werd mehrheitlich oognumma, daß si da Panther vo den spanheimischen Pfalzgrafn vo Ortenburg herleitet, der seit 1260 Nemwappn da Wittelsbacher war und der si emfois im bayerischen Staatswappn findt. A weitere, eher legendäre meglichkeit is de Verleihung vom Wappn duach Ludwig den Baiern im Jåhr 1313, mit der er de Tapferkeit da Inglstädter in da Schlacht vo Gammelsdorf honorieren wollt.
De Stodfahn vo Inglstod håt vier gleich broade, horizontale Streifen in de Farben weiß-blau-weiß-blau und am Seitnverhoitnis vo 3:5. Im Zentrum zoagt sie des Stodwappn auf weißem statt suibanem Grund. Bei da Bannerflagge verlaffa de vier Streifen vertikal und des Seitnverhoitnis bedrogt 5:2.
Städtepartnerschaftn[dro werkln]
|Carrara (Italien), seit 2. Juni 1962|
|Kirkcaldy (Schottlånd), seit 3. September 1962|
|Grasse (Frankreich), seit 7. Mai 1963|
|Murska Sobota (Slowenien), seit 30. März 1979|
|Moskau (Zentralbezirk) (Russland), seit 8. November 1995|
|Manisa (Türkei), seit 30. November 1998|
|Kragujevac (Serbien), seit 3. Juli 2003|
|Oppeln (Poin), seit 4. November 2005|
Wia bei allen andern deitschn Städt beginnt de Gschichte da Inglstädter Städtepartnerschaftn nåch'm zwoaten Weltkriag, ois des Britische Generalkonsulat in Minga mit dem Wunsch zum Aufbau vo a freindschaftlichen Beziehung zu a britischen Stod an bayerische Städte herootretn is. Nåchdem bereits mehra Partnerschaften zwischn bayerischen und schottischen Städt gschloßn worn san, war de 1962 geschlossene Städtepartnerschaft zwischn Inglstod und Kirkcaldy im County Fife de zehnte ihrer Art zwischn de zwoa Regionen. An de Partnerschaft erinnert heit unta andam a Stele im "Klenzepark" und sie werd duach vei Schuikindaaustausche pflegt. Im selben Jåhr is driba hinaus de Partnerschaft zwischn Inglstod und da Stod Carrara im Nordn da Toskana. Zu Ehren da Partnerstod is da Platz zwischn da Reitschui und dem Herzogskasten in "Carraraplatz" umbenannt und es findn si vei Skulpturen aus Carrara-Marmor im gesamten Stodgebiet. Im Zuge vom deutsch-französischen Freundschaftsvertrages vo 1963 kimt's no im selben Jåhr zua Unterzeichnung vo am entsprechenden Partnerschaftsvertrages mit Grasse in Südfrankreich, womit de erste Phase vo Städtepartnerschaftn abgschloßn worn is. Sichtbar is de Beziehung in Inglstod unta andam duach des 1992 im Klenzepark erricht Provence-Haus. Erst 16 Jahr spada is de Verbindung zua damois jugoslawischen und heit slowenischen Stod Murska Sobota und danach dauert's weitere 16 Jahr bis 1995 de Partnerschaft mit dem Zentralbezirk Moskau gschloßn worn is. 1998 foigt de Verbindung mit der türkischen Stod Manisa, vo der si da Buargamoasta, a Architekt, am Entwurf da Inglstädter Moschee beteiligt.
De momentan jüngsten Inglstädter Städtepartnerschaftn san 2003 und 2005 mit de Städt Kragujevac und Oppeln gschlossen worn. Mit Abschluss da Verbindung mit dem oberschlesischen Oppeln war a Städtenetzwerk aus de Städt Carrara, Grasse, Inglstod und Oppeln entstandn, in dem jede den andern zua Partnerstod håt. Derzeit werd zuasätzlich a Partnerschaft mit a Stod in am Entwicklungsland in Erwägung zong.
Patenschaften[dro werkln]
- 1953 werd de Patenschaft fia de Sudetndeitschn aus da Stod Niemes im Kreis Deutsch Gabel ibanumma.
- 1973 ibanimmt de Stod Inglstod de bereits im Mai 1967 vom Landkreis Inglstod geschlossene Patenschaft fia de Sudetendeitschn aus da Stod und dem Kreis Prachatitz im Böhmerwald. Grund fia de Patenschaft is gwen, daß si vei Prachatitzer in und um Inglstod niederlaßn ham. Im Rahmen da Patenschaft fia oi zwoa sudetendeitsche Städte is im ehemaligen "Pedellhaus" da Hohen Schui des Heimatmuseum Niemes-Prachatitz entstandn.
- Seit 1987 besteht aa a Patenschaft fia de Banater Schwaben in Bayern.
Inglstod ois Taffnama[dro werkln]
- 1997 dafft de Lufthansa an Airbus A319-114 (Seriennummer 651, registriad unta D-AILI) auf den Nama "Inglstod". Da Jungfanflug hod de Maschin iwan Inglstädda Luftraum gfiat, Pilot dabei wor dea z Inglstod geborene Flugkapitän Sieber.
- Am 27. November 2003 is im Hauptbahnhof Inglstod a ICE 3 (Triebzug 336) aufn Nama "Inglstod" tafft worn.
Wirtschaft und Infrastruktur[dro werkln]
Wirtschaftliche Situation und Struktur[dro werkln]
De Stod ghert zu den wirtschaftlich am stärksten wachsenden Gebietskeapaschoftn vo Deitschland. Dazua tragt nem da allgmoa günstign Lage in Bayern de guade Vakeasanbindung bei. De storke Position werd da Stod regelmäße in verschiedanen voneinanda unobhängign Studien eigramt, so in ebba im "Prognos Zukunftsatlas 2007", wo de Stod Platz via vo insgesamt 439 Kroas und Städt erreicht håt[10], oda in a Studie vo 2010, wo Inglstod sogar eiropaweit nåch Luxemburg und Minga de Region mit de bestn Zuakumftsaussichtn is.[11]
De Orbatslosenquotn håt 1997 mit knapp iwa 8 % ian Hechststand erreicht, und sinkt seitdem auf 4,8 % im September 2007, womit sie an niadrigsten Wert vo oin deitschn Großstädd erreicht håt. Zuadem håt Inglstod a hoache Orbatsplotzdichtn, was duach des positive Pendlersaldo, vo 31.078 Pendlan, dokumentiad werd.
Inglstod is stark vom Produzierenden Gwerbe prägt, was Sei hoacha Anteil vo 59,0 % (Stand 2004) an da Bruttowertschöpfung zoagt. De Dienstleistungsbereiche kemman zsamma auf an Wert vo 40,8 %, während de Land- und Forstwirtschaft mit 0,2 % da kloanste Wirtschaftsbereich is. De Anzoi da Handwerksbetriebe is mit 1.190 im Verhoitnis zua Größe da Stod relativ gering; eanane Umsätze lieng aba iba dem bayerischen Duachschnitt.
Obwoi si de Anzoi an Ibanachtungen seit 1994 vadoppelt, liegt Inglstod im Vergleich zu anderne bayerische Groaßstädt in da Bedeitung vom Fremdenvakea zruck. 2006 san in Inglstod in 42 Beherbergungsbetriem (inklusive Jugendherbergen) 2.475 Gästebettn oobootn, de 295.674 Ibanachtungen (davon 115.163 vo ausländischen Gäst) aufzudeitn ham.[12]
Unternehma[dro werkln]
Automobilindustrie[dro werkln]
Inglstod is duach sei Funktion ois Unternehmassitz und greßter Produktionsstandort vom Automobilhersteller Audi, dem greßten und bekanntesten Inglstädter Unternehma, a wichtiger Standort da Automobilindustrie. Ursprünglich håt Audi, oda korrekter gesagt, de Auto Union, ihrn Sitz in Chemnitz. In da Sowjetischen Besatzungszone is des Unternehma verstaatlicht worn. Nåch'm Kriag fangan ehemalige Mitarbeiter da Auto Union oo, alle vora da Richard Bruhn und da Carl Hahn, a Neigründung da Auto Union in Inglstod mit Krediten da bayerischen Staatsregierung und Marshallplan-Hilfen vorzumbereiten. De Audi AG beschäftigt (Stand 1. Jenna 2008) in Inglstod 31.337 Mitarbeiter, davo 19.995 Arbater, 9.903 Angstellte und 1.439 Auszubildende aus 72 Ländern da Erde.[13]
Danem ham si vei Zualieferfiamen, wia EDAG, Peguform, Dräxlmaier oda Continental Automotive Systems (zuvor TEMIC, ehemois Telefunken und AEG) mit am Standort zua Entwicklung und Produktion vo Automobilelektronik, niedergelassn. A Großteil dera Betriebe håt sein Sitz im Güterverkehrszentrum Inglstod (GVZ) im Nordwestn vo Inglstod. De Audi AG håt zsamma mit de Zulieferbetriebe groaße wirtschaftliche Bedeutung fia de Stod und de Region.
Ölindustrie[dro werkln]
Inglstod und sei Umgebung san aa a wichtigs Zentrum vo da Erdölindustrie, des nem Burghausen des zwoate und greßte in Bayern is. In den 1960er Jåhr san drei Raffinerien in Inglstod und aa zwoa weitere im benachbarten Vohburg und Neistod an da Donau errichtet worn. Alle Anlagen san und wern ohne Ausnahm vo den Pipelines CEL (stillgelegt) und TAL (Umschlagplatz bei Lenting) mit Rohmaterial versorgt. Eigentümer da Raffinerie im Nordosten da Stod is de Schweizer Mineralölgesellschaft Petroplus, nåchdem de Raffinerie 2007 vo Esso verkafft worn is. Da Standort Inglstod vo Bayernoil soll 2008 stillgelegt und dafia de Standorte Vohburg und Neustod ausbaut wern.
Weiterne Branchen[dro werkln]
De EADS is vor de Tore vo Inglstod in Manching mit de Dechta Airbus und Eurocopter und mehra Tausend Mitarbeitern stark vatretn. Da werd unta andam da Eurofighter baut, testet und erweitert. Ebenfalls vo Bedeutung is fia Inglstod de Bekleidungsindustrie, de mit de Firmen Rosner und Bäumler im Nordosten vo Inglstod vertretn is.
In Inglstod is weiters da Hauptsitz da Metro-Tochtergesellschaft Media-Saturn-Holding ois Obergesellschaft da Media Markt- und Saturn-Elektronik-Handelshäuser. Aa de Schubert&Salzer Gruppe håt ihren Hauptsitz in Inglstod.
Vakea[dro werkln]
Inglstod is a wichtiga Verkeasknotenpunkt in Bayern und håt duach sei Donau-Furt iba Jåhrhunderte hinweg a wichtige strategische Bedeutung ghabt.
Straßnverkehr[dro werkln]
De bedeitsamste Straßnanbindung vo Inglstod is de sechsspurig ausbaute Bundesautobahn 9 (A 9). De Stod is an de duach de Anschlußstein Inglstod Süd (friahere Bezeichnung "Auwaldsee") und Inglstod Ost/Inglstod Nord ogschloßn. Driba hinaus verlaffa mehra Bundesstraßn duach des Stodgebiet vo Inglstod. De B 16a, de Inglstod mit Vohburg verbindet, kreizt de A 9 im Bereich da Autobahn-Anschlußstei Inglstod Ost/Inglstod Nord und endet in Inglstod. Im Stodgebiet is de duachgehend vierspurig ausbaut worn. Ebenso wia de B 16a, duachquert de B 16 Inglstod in Ost-West-Richtung. Sie is a wichtige Verbindungsstraß nåch Neiburg an da Donau und Rengschburg. Vo Nordn nåch Südn verlafft de vorwiegend vierspurig ausgebaute B 13, de Inglstod mit Eichstätt beziehungsweise Pfaffenhofen verbindet, duach des Stodgebiet. Vakeastechnisch vo Bedeutung san driba hinaus de vier fia den Straßnvakea bestimman Bruckn iba de Donau. Des san nem da Autobahnbrücke de Schillerbrücke, de Konrad-Adenauer Bruck und de Glacisbrücke (Aufzählung vo Ost nåch West).
De Autodichtn in da Stod is mit 751 PKW auf 1.000 Eiwohna de drittgreßte in da Bundesrepublik.[14]; da bundesweite Duachschnitt liegt bei 541 PKW auf 1.000 Eiwohna. Da hoache Wert erklärt si net zletzt daduach, daß vui Werksangehörige vo da Audi AG, de in de umliegenden Landkreisen wohnan, Leasingwagen vo da Audi AG fahrn, de in Inglstod zuaglassn san.
Trotzdem guit Inglstod ois a recht radlfreindliche Stod. De groußn Stroßn hom olle an Radlweg und in de Parks und in da Innenstod konnst aa mitm Drodesl foan.
Schienenverkehr[dro werkln]
An des Bahnnetz is Inglstod mit dem Hauptbahnhof Inglstod und dem Bahnhof Inglstod Nord fia den Personenvakehr und aa mit drei Rangierbahnhöf fia den Gütervakea umfassend oogschloßn. Im Fernvakea werd Inglstod iba de Schnellfahrstrecke Nürnberg–Inglstod–München zweistündlich vo ICE-Zügen da Relation Minga–Nürnberg–Berlin–Hamburg und München–Nürnberg–Kassel–Hannover–Hamburg/Bremen oogfahrn. Im Abschnitt Nürnberg–Inglstod–Minga ibalagern si de zu am Stundentakt. Zuasätzlich haltn in da Hauptverkehrszeit ICE-Züge da Linie München–Nürnberg–Frankfurt/M.–Köln(–Dortmund), de zsamma mit de andern ICE-Zügen in de Morgen- und Abendstunden an Halbstundentakt bilden. Driba hinaus besteht a tägliche Nachtzugverbindung München–Inglstod–Nürnberg–Flensburg–Kopenhagen mit Kurswagen iba Berlin nåch Moskau.
Im Regionalvakea vakean werkdogs stündli Regionalbahna nåch Minga, Treuchtlingen, Doanaweat/Ulm, Rengschburg und Augschburg. An de Wochenenden und an de Feiadag besteht mit Ausnahme da Regionalbahnen nåch Minga und Treuchtlingen nur a Zwoastundentakt. Driba hinaus vakean alle zwoa Stunden Züg vom München-Nürnberg-Express und aa in da Hauptvakeaszeit zuasätzliche Züg zwischn Minga und Inglstod.
Nohvakea[dro werkln]
Da effentliche Leitnohvakea in Inglstod geht af an Bau vo ana Roßbauhn zruck, de wo 1878 zwischn im Hauptbahnhof und da Oidstod betriem worn is. De is ab 1921 duach Omnibusse easetzt woan, wobei Pläne fia an Bau vo an Stroßnbohnetz eascht in de 1960a Joar vawoafn woan san. Seit 1988 werd da effentliche Leitnohvakea in Inglstod duach de Inglstädta Verkehrsgesellschaft (INVG) duachgefiat, de wo 44 Buslinien mit ana Gsamtstrecknläng vo 653 km betreibt.
Flugverkehr[dro werkln]
Da ursprünglich nur militärisch gnutzte Flugplatz Inglstod-Manching, der seit a baar Jåhr vor oim vo den ortsansässigen Unternehma Audi und EADS ibades zivil oogflong werd, is 8 km vo da Stodgrenze vo Inglstod entfernt an da B 16. Da nächstglenge Flughafen fia den internationalen Linienvakea is da 50 km entfernte Flughafen Minga Franz Josef Strauß bei Erding.
Schifffahrt[dro werkln]
Üba vei Jåhrhunderte war de Donau fia Inglstod a zentraler Vakeasweg. Mit da Eröffnung da Donautalbahn sinkt aba de Bedeutung da Schifffahrt fia de Stod und fiahrt 1874 zua gänzlichen Einstellung da Donaudampfschifffahrt in Inglstod. Dennoch warn's bis in de 1950er Jåhr no Ausflugsschiffe, de in Inglstod in unregelmäßigen Abständen anlegten. De einstige Hafenanlage war im Bereich vom Stodtheater. Während am Zwoatn Weltkriag san vei Kriagsschiffe, drunta sechs U-Boote Typ II, per Schwertransport iba de Autobahn nåch Inglstod transportiad, im Bereich da heitign Schillerbrücke zu Wassa glassen und ins Schwarze Meer ibaführt worn.[15] Heit is de Donau bei Inglstod a Landeswasserstraß und mit motorisiaden Fahrzeign nur mit Sondergenehmigung zum befahrn.
Medien[dro werkln]
De oanzige Dogeszeitung vo Inglstod is da "Donaukurier", de bei da "Donaukurier Verlags GmbH & Co. KG" erscheint und a Auflage vo in ebba 90.000 Exemplare erreicht.[16] Zusammen mit de Heimatzeitungen (z. B. "Eichstätter Kurier" fia den Landkreis Eichstätt), de denselben politischen, wirtschaftlichen, sportlichen und kulturellen Teil und nur an eigna Lokalteil ham, erreicht er oi Dag de gesamte Planungsregion Inglstod. Danem informiad täglich de Dogeszeitung Augschburger Allgemeine in ihrer Regionalausgabe Neiburger Rundschau iba Inglstod und de Region.
Wöchentlich erscheinan de Printmedien "Schanzer Zeitung" [17] und aa de Anzeigenblätter "IZ-Regional" (ein Tochterunternehma des Donaukurier), "Blickpunkt Wochenende" und "tip - Des Wochenblatt". Im monatlichen Verlauf wern de Stodmagazine "Gladdys", "espresso Magazin", "megazin", "INVG Haltestelle", "Wirtschaft10plus" aus Wttstetten, "60plus" (ein Tochterunternehma da IZ-Regional) und "ERCI-Panther" publiziad. Alle zwoa Monat werd des Familienmagazin "Family by megazin" aufglegt.
Ois Online-Portale erscheinan des "Biargaforum" vo bingo-ev, dem Biarganetz Inglstod e. V. und aa de Webportale "tr3ndz" aus Pfaffenhofen (ehemals "megazin"), "nra" aus Vohburg ("netradioactive"), "bei-uns" aus Beilngries (partys-bei-uns), "bayernmatrix", "shootyou", "kidnetting", "nightlifemagazine" aus Altmannstein (Kurzform "nlm") und "kbumm".
Da lokale Fernsehsender, dem sei Ursprünge auf des Jåhr 1986 zruckgehen, hoaßt "intv - da Infokanal" und is 24 Stunden im Kabelnetz und ois "Stream" ibas Internet zum empfanga. A teilweis Ausstrahlung vom Programm erfoigt iba Digitalsatellit auf Astra.digital im Rahmen vo am bayernweiten Pilotprojekt. Im Sendegebiet, zu dem nem da Region 10 de Landkreise Neumarkt, Weißenburg-Gunzenhausen und Roth gehören, lem insgesamt 675.000 Leit. INTV is in Beteiligung vom Donaukurier. Des Funkhaus Inglstod is da lokale Rundfunkanbieter fia Inglstod und de gesamte Region. Vo da werd da Sender "Radio IN" inklusive dem "Kulturkanal-Inglstod", "Radio K1", am kirchlichen Programm und "Radio Pegasus", da Welle da Universität Eichstätt-Inglstod ausgestrahlt. Danem existiad in Inglstod no "Radio Galaxy". "Radio IN" und "Radio Galaxy" san in Beteiligung vom "Donaukurier".
Am Bayernwerk bei Inglstod steht a Sender da Deitschen Telekom (48° 45′ 43″ N, 11° 30′ 12″ O), vo dem aus Inglstod mit Radioprogrammen versorgt werd. [18]. Zudem strahlt Deitschlandradio sei zwoa Hörfunkprogramme vo am Senderstandort bei Stammham (48° 52′ 04″ N, 11° 26′ 52″ O) ab [18].
Buidung[dro werkln]
In Inglstod is 1472 de Erste Bayerische Landesuniversität "Universität Inglstod" gründet worn, de im 19. Jåhrhundat zerscht nach Landshut und nachad nach Minga valegt worn is, wos heid no ois LMU weiter existiert. Inglstod muaß nåch da Verlegung vo da Universität im Jåhr 1800 bis 1989 warten, bis' duach de Eröffnung da "Wirtschaftswissenschaftlichen Fakultät Inglstod" da Katholischen Universität Eichstätt-Inglstod (KU) wieda Universitätsstod worn is. De Wirtschaftswissenschaftliche Fakultät WFI bietet Studiengänge in Betriebswirtschaftslehre und Wirtschaftsprüfung oo. Im Jåhr 1994 is mit der Fachhochschui Inglstod de zwoate Hochschui in Inglstod gründet worn. Sie is deutschlandweit bekannt fia den BWL- und Wirtschaftsingenieurstudiengang. Derzeit studieren an den Inglstädter Hochschuin in ebba 3000 Studenten, wobei a Vergrößerung da Einrichtungen angestrebt werd. Seit 2004 is vom Zentrum fia Hochschuldidaktik da bayerischen Fachhochschuin in Inglstod in da Hohen Schule.
Danem verfügt Inglstod mit dem Apian-Gymnasium (mathematisch-naturwissenschaftlich und wirtschaftswissenschaftlich), dem Christoph-Scheiner-Gymnasium (naturwissenschaftlich-technologisch und sprachlich), dem Gnadenthal-Gymnasium (musisch), dem Katharinen-Gymnasium (sprachlich, wirtschafts- und sozialwissenschaftlich und naturwissenschaftlich-technologisch) und dem Reuchlin-Gymnasium (sprachlich, humanistisch und naturwissenschaftlich-technologisch (ab September 2007)) iba finf Gymnasien, de alle in Bayern meglichen Zweige obietn. Vo de Inglstädter Gymnasien befindn si vier in da Innastod.
Inglstod håt weiters vei weitere allgemeinbildende Schuin. Insgesamt gibt's 17 Grundschuin, zwölf Hauptschuin, davo drei Teilhauptschuin, finf Förder- und Sonderschuin und drei Realschuin. Driba hinaus vafügt de Stod iba mehra berufliche Schuin, drunta zwoa Berufsschuin, a Wirtschaftsschui, a Fachoberschui und a Berufsowaschui und aa 14 Berufsfachschuin. Hinzu kemman weitere Buidungseinrichtungen privater und öffentlicher Träga. Hierzu zäin beispuisweise de David-Oistrach–Akademie, de städtische Simon-Mayr–Sing- und Musischui und aa de Berufsbildungszentren da Handwerkskammer und da Industrie- und Handelskammer. Beziang auf de Schuikindazahlen san de Berufsschuin gefolgt vo den Gymnasien und Grundschuin de greßten Schularten in da Stod Inglstod.
Gesundheitswesen[dro werkln]
Inglstod håt mit dem "Klinikum Inglstod" a Krångahaus da Schwerpunktversorgung, da dritten Versorgungsstufe mit 1103 Bettn. Es is des viadgreßte kommunale Krångahaus vo Bayern und håt 55 Stationen, wobei de Intensivstation iba 56 Betten verfügt. Zudem is mit dem "Christoph 32" a Rettungshubschrauber unta Führung vom ADAC am Klinikum stationiad. Danem existiern in Inglstod drei Privatkliniken, de "Klinik Dr. Maul" und de "Klinik Dr. Reiser" mit zsamma 112 Bettn und aa de Danivius Klinik fia Psychiatrie mit 87 Plätz. Vo de Kliniken abgseng praktizieren in da Stod 151 Fachärzte, 95 Zahnärzte und 64 praktische Ärzte. Seit 1996 gibt's in Inglstod a städtisches Gesundheitsamt, des fia de Gesundheitsaufsicht im Stodgebiet zuaständig is.
Kultur und Sengaswürdigkeitn[dro werkln]
Theata[dro werkln]
Obwoi s oide Stodtheata in Inglstod im zwoaten Wejdkriag zasteat worn is, hods bis 1966 dauat bis a neie Spuistättn baut worn is. S neie Theata Inglstod is vom Architektn Hardt-Waltherr Hämer konzipiat worn und hod 663 Plätz. Nem am Groaßn Haus hod s Theata Inglstod no via kloanare Spuistättn. S Kloane Haus am Turm Baur, de Freilichtbühne im Turm Baur, s Studio im Herzogskastn und de Werkstattbühne, de si emfois im Hämer-Bau befindt. Insgsamt findn in Inglstod rund 500 Auffiahrungen im Jåhr statt. In da Stod is zudem a grouße Zoih vo weidan Bühnen z'findn, de vo Theatergruppn mit untaschiedlichen Trägan gfiaht wern.
Museen[dro werkln]
Inglstod hod insgsamt 13 Museen vo unterschiedliche Träga. Greßts und äidastes Museum in da Stod is vom Bayerische Armeemuseum mit ana Sammlung vo Waffn, Ausrüstungsgengständn, Uniformen, Fahnen, Standarten, Gemäjden und Ordn mit'm Schwerpunkt auf da Boarischn Armee. S Museum is im "Neien Schloß" und im "Reduit Tilly" untabracht und deckt de Militärgschichte bis samt am Erstn Wejdkriag ab. Des 1973 eröffnet Deitsche Medizinhistorische Museum, des in da "Oidn Anatomie" untabracht is, zoagt de Entwicklung da Medizin seit da Zeit vom Oidn Egyptn und is s oanzige Museum dera Oat in Deitschland. Nem Gengständen vo da Chirurgie hod s Museum aa an botanischn Goatn mit ana Fui vo Arzneipflanzen.
Im Stodmuseum Inglstod zoang vui Exponate de Entwicklung da Stod und da Region vo da Friahzeit bis in de jingste Gengwoat. Im "Kavalier Hepp" wern nem am Bernsteincollier aa s Stodmodell vo Jakob Sandtner und da Schimme vum Schwednkenig Gustav Adolf ausgstejt. Seit 1998 gibts im "Kavalier Hepp" aa s Spuizeigmuseum. Ebenfois zum Stodmuseum gheat s Bauerngrätemuseum im Stodtei Hundszell.
Vo de Museen unta privata Trägaschaft is bsundas s museum mobile vo da Audi AG im Audi Forum hervorzumhem. Es zoagt de Firmengschicht beispuisweise in Form vo iba 50 Autos und mehr ois 30 Fahr- und Motorradl.
De Moderne Kunst is in Inglstod museumsmäßig vor oim duach s Museum fia konkrete Kunst vatretn, oane vo de umfassendsten Sammlungen in ganz Eiropa. Danem existiat no s Museum vom Buidhaua Alf Lechner.
Kloanere Museen und Dokumentationsstätten san des Hoamatmuseum Niemes-Prachatiz, wos de Hoamatsammlung da Stod Niemes und vom Landkreis Prachatitz in Böhmen zoagt, de Dokumentationsstättn Marieluise Fleißer, de in ihrm Ejtanhaus untabracht is, s Heinrich-Stiefel–Schuimuseum am Brucknkopf und s Eiropäische Donaumuseum Inglstod mit am Ausstellungsraum im Stodmuseum und dem oidn Messpegelhaus am Brucknkopf.
Musi[dro werkln]
Inglstod is de Hoamat vo a boar, bekannte Musika und Bands. Dazua zäin bsundas de Hardrock-Band "Bonfiae" und des international populäre Dance-Projekt "Groove Coverage". Mit a Coverversion vom Mike Oldfield-Klassiker Moonlight Shadow hom de in dritten Plotz in de Media-Control-Charts gmocht und hom dafia a Goidane Schoiplottn griagt. Weidane Bands san "Slut" und "Hotwire". Kloanare Bands gibts aa an Haufa, und jeds Joahr findt in da Fronte 79 da Maxi-DSL-Contest stott, bei dem (moast jingare) Musigruppn aus da Gengd genganond otretn.
Mitm "Georgischen Kammerorchester" gibts z Inglstod aa a renommiats Orchesta. Driwa aussi gibt in da Stod mearane Chere; drunta beispuisweise de "Inglstädter Nachtigallen", da "Jugendkammerchor" Inglstod, da Kammerchor "incanto corale" und da "Motettenchor" Inglstod e. V.
Bauwerk[dro werkln]
Inglstod zeichnet si duach a weitgehend erhoitne historische Oidstod mit Bauwerke aus alle Epochen da Stodgschichte aus. Nåch Angaben vom Bayerischen Landesamtes fia Denkmalpflege gibt's in da Stod 582 Baudenkmäler. Da "Scherbelberg", a historischer Trümmerberg aus de napoleonischen Kriag, und aa da "Pfeifturm", a ehemaliger Wachturm da Stod aus dem 14. Jahrhundert, gewährn an Ibablick iba de Oidstod. Aus da Zeit da erschtn Stodumwallung und Stodwerdung san de "Moritzkirche", de "Untane Pfarr" aus dem Jåhr 1234 und da "Herzogskasten", des oide Herzogsschloss, erhoitn . Ebenfalls aus dem 13. Jahrhundert stamman de friahesten Bestände vo de zwoa Inglstädter Klöster, dem "Gnadenthalkloster" und dem "Franziskanerklosta" mit "Franziskanerkiach", und aa des Spital vo 1319. Vo da zwoaten Stodumwallung aus dem 14. Joarhundert san weite Teile da Stodmaua und aa des "Kreiztor" – oana vo de vier Haupttore – erhoitn , des gleichzeitig Wahrzeichen da Stod is. Teil da Stodmauer san aa de zwoa Nebentore "Taschenturm" und "Münzbergtor" aus dem Jåhr 1390. Ebenfalls aus dem 14. Jahrhundert stammt des "Oide Rathaus". Erstmalig is des im 16. Jahrhundert umgebaut, letztmals 1882.
Aus da Zeit vom souveränen Herzogdum Baiern-Inglstod stamman des "Neie Schloß" und des "Münster Zur Scheena Unsera Liabn Frau]]", de "Obere Pfarr". Oi zwoa Bauwerke, de vo Ludwig dem Gebarteten in Aufdrog gem worn san, san eindrucksvolle Beispui da Spadgotik. Auf de Inglstädter Herzog geht des 1429 gstiftetr "Pfründnerhaus" zruck, de so ghoaßne "Hohe Schui", in der ab 1472 de Universität untabracht gwen is.
Nem den repräsentativen Bauten findn si in Inglstod vei sehenswerte Biargahäuser. Des äideste is des so ghoaßne "Birnbaumhäusl" aus da Zeit um 1470. Danem des Haus vom Theologen Dr. Johannes Eck, des Sterbehaus vom Feldherrn Tilly und vei weitere Wohnhäuser vo Inglstädter Professoren. Hervorzuheben san då des "Kaisheimer Haus" und aa des "Ickstatt-Haus", des duach de höchste Barockfassade vo Süddeitschland besticht.
Ebenfalls aus da Zeit ois Universitätsstod stammt de "Oide Anatomie", a spadbarocker Prachtbau im Stil a Orangerie aus dem Jåhr 1723, in dem de medizinischen Fakultät da Universität untabracht gwen is. De Maria de Victoria Kirche ("Asamkirche") is zwischn 1732 und 1736 ois Oratorium da marianischen Studentenkongregation erbaut und guit mit eanam monumentalen Deckenfresko und ihrer Ausstattung ois Höhepunkt des Schaffens da Brüder Asam. Mit da "Lepanto-Monstranz" beherbergt de Asamkirche a da wertvollsten Monstranzn da Welt.
Vo da Festungsanlage des 19. Jahrhundert san emfois groaße Teile erhoitn . Hierzu zäin de Bauten am so ghoaßnen Brucknkopf, dem "Reduit Tilly" und den Türmen "Baur" und "Triva", bei denen Leo vo Klenze an da künstlerischen Ausgstoitung mitwirkte. Driba hinaus san vier Kavaliere, drunta "Kavalier Hepp" und a da Fronten und aa mehra Batteriestellungen und Flankenbatterien erhoitn . Mit am "Theater Inglstod" håt Inglstod zudem des jingste Baudenkmal vo Bayern.
Sehenswert is driba hinaus de Dampflokomotive 98 507 (Bayerische D XI), de 1968 vor dem Hauptbahnhof ois Denkmal aufgstellt worn is. De is 1903 vo Krauss-Maffei gebaut und is de letzte Vertreterin vo 147 Exemplaren da Baureihe "98.4–5". 1960 is de Lokalbahnlokomotive im Bahnbetriebswerk Nürnberg Rbf ausgemustert. Des vo Gunter Henn gestaltete "Audi Forum" is a Beispui fia moderne Architektur in Inglstod.
Parks und Naturräume[dro werkln]
Inglstod is a greane Stod mit zoireiche Parks, Greanologn und Wäida. Am prägendsten is des "Glacis", des Vorfeld vom ehemoligen Festungsgiartl rund ums Zentrum. Sie is heit da innere Greangiatl und damit greane Lunge und Pufferflächn zwischn am Autovakea und Wohnbebauung und Schuin. Duachzong werd sie vo weitläufige Fuaß- und Radlwege mit guada Sicht auf a baar da ehemaligen Festungsbautn inklusive vo am guat erhoitnen Teil vom so ghoaßnen "Künettengraben". Aa da gresste Park vo Inglstod, da "Klenzepark", des Gelände da Landesgartenschau vo 1992 am ehemaligen Brucknkopf da klassizistischen Festung, is a Tei vom Glacis. Da Ibagang vom Park zum Woid werd im "Luitpoldpark" deutlich, der am Brucknkopf ois Tei vom Glacis beginnt und im Westtei zuanehmad Woid ähnlichen Charakter oimmt.
Da äußere Greagiatl verlafft im Bereich da ehemaligen Vorwerke vo da Festung. Zu eam ghern unta andam da Spuipark "Fort Peyerl", da "Fort Haslang Park" und da Stodteilpark "Am Augraben".
Gressta Woid in Inglstod is da Auwoid ("Schüttel") am nerdlichen und südlichen Donauufer. Es is oam vo de greßten duachgängig erhoitnen Auwaldstücke in Deitschland, schwarpunktartig gleng zwischn Neiburg und Inglstod mit Ausläufer bis ins Stodgebiet und driba hinaus. Da Auwoid deant ois Naturreservat mit in da Region zum Teil einzigartiger Vegetation und Tiervorkommen, zudem ois greane Lunge und (naturnahes) Naherholungsgebiet. Aa da "Zucheringer Woid", des Naherholungsgebiet "Am Auwoidsee" und des Naherholungsgebiet Irgertsheim mit seine zahlreicha Weiher und Seen san Reste vom Auwoid.
Sport[dro werkln]
Des Sportlem in da Stod werd vor oim vo den 83 eidrogne Sportvereinen trang, wobei nahezua alle Sportarten bedeant wern. Zahlenmäßig greßter Verein is da MTV Inglstod|MTV 1881 Inglstod mit iba 3.000 Mitglieda in 16 Abteilungen. Insgesamt zäin de Inglstädter Sportvereine in ebba 41.000 Mitglieda.
Inglstod is bsunders duach den Eishockeysport bekannt. Da 1964 gründte ERC Inglstod spuit seit da Saison 2002/2003 in da hechstn deitschn Eishockeyliga, da Deitsche Eishockey Liga|DEL. Mit Ausnahme da Aufstiegssaison und am Spuijahr 2007/2008 håt de Mannschaft oi Jåhr de Play-offs und bereits zwoamoi des Halbfinale vo de Play-offs erreicht. De beste Vorrundenplatzierung håd da ERC in da Saison 2005/2006 mit Platz zwoa erreicht.
Da Fuaßboiverein FC Inglstod 04 hod in da Saison 2008/09 in da zwoaten Fussballbundesliga gspuit, 2009/10 in a dritten, und grod spuit a wieda in da zwoatn Liga. In da Saison 2007/08 is a vo da dritthechstn Spielklasse, da Regionalliga Süd aufgschdieng. Da Verein is 2004 duach de Fusion da Fuaßboiabteilungen da Sportvereine MTV Inglstod und ESV Inglstod entstana. De zwoate Mannschaft vom FC Inglstod spuit in da Landesliga Süd. De zahlreichen Teams vo de andan Fuaßboivereine spuin in niedrigere Spuiklassen, so in ebba da FC Gerlfing und da Türk SV Inglstod, de in da Bezirksliga Oberbayern Nord odredn. Seit August 2010 hot da FC 04 a eigens Stadion, nachdems jahrelang im oidn ESV-Stadion hom spuin miassn.
Baseball, de in Deitschland net so verbreitete US-Amerikanische Sportart, is in Inglstod emfois vatretn. Da Verein Inglstod Schanzer is 1985 gründet worn und zäit damit zu den äidestn Baseballvereine in Deitschland. Zwischenzeitlich håt de Mannschaft erstklassig gspuit, is aba 1999 wieda in de 2. Bundesliga åbgstieng.
Im Schwimmsport håt si Inglstod duach den SC Delphin Inglstod an Nama gemacht. Da SC Delphin is unta andam da Heimatverein der vo dazeitigen Eiroparekordhalterin Janine Pietsch (50 Meter Rücken) und da deitschn Moastain Raphaela Piehler (200 Meter Rücken). De Wassaballmannschaft vom SC Delphin Inglstod spuit in da Oberliga Bayern.
Da oi Jahr im Mai austrångne "Inglstädter Hoibmarathon" is mit mehr ois 3.000 Starter de teilnehmerstärkste, regelmäßig stattfindende, Sportveranstaltung in Inglstod. De 21,1 Kilometa lang Routn führt vorwiegend duach de Oidstod und an Klenze- und an Luitpoldpark südli vo da Donau.
In Inglstod startet seit 1969 oi Jahr Ende Juni de "Tour International Danubien" (TID), de mit 2.080 km längste Kanu- und Ruderwanderfahrt da Welt.
De im Jåhr 2003 baude "Saturn-Arena" is de greßte Sporthalle in Inglstod. Sie is Ausdrogungsort vo de Heimspui vom ERC Inglstod und håd Blåz fia 4.816 Zuschauer. Fia Trainingszwecke is a weitere Eissporthalle in direkter Nachbarschaft zua Saturn Arena baut worn. Vorhanden is weiters des nimma ibadachte Eisstadion an da Jahnstraß, da friahere "Pantherkäfig" mit am Sportbloz danem, der aa vom benachbarten Scheiner-Gymnasium genutzt werd.
Des greßte Fuaßboistadion in Inglstod is seit 2010 da Audi-Sportpark im Gewerbegebiet mit iba 15.000 Plätz, in dem de Heimspiele vom FC Inglstod 04 ståttfindn deana. Davoa homs im Tuja-Stadion (bis 2008: ESV-Stadion) im Stodtei Ringsee gspuit, wo iba 11.000 Leid neibassn. Während de Olympischen Sommerspui 1972 san doda mehra Vorrundenspui im Fuaßboi ausgetrågn worn. Fia de Heimspui vom FC Inglstod is aa no de Bezirkssportanlage Mitte gnutzt woan, de driba hinaus jahrelang Ausdrogungsort vo de "Inglstädter Leichtathletik Meetings" gwen is, vo dene as letzte 2001 stattgfundn håt. Danem existiern drei weitere Bezirkssportanlagen in de Stodbezirke Südwest, Nordwest und Nordost. Fia de zahlreichen Hallensportarten, wia Handboi oda Basketboi, stengan insgesamt sechs Dreifach- und vier Doppelsporthallen im Stodgebiet zua Verfügung.
Vaostoitungssorte[dro werkln]
Inglstod hod vui Meglichkeitn fia Vaostoitunga. Gressta Vaostoitungsraum is de "Saturn Arena", a Multifunktionshoin fia Konzerte und kleanere Messen. Fia gressare Messen is des "Messegelände Ost" nerdlich vo Mailing baut worn.
Fia musikalische Vaostoitunga werd aa de Kloakunstbühne "Neue Welt", des "Ohrakel", des Jugendzentrum "Fronte 79" und des "Cafe Paradox" ois Ausdrogungsort gnutzt. Weidare Meglichkeitn san des "Audi Forum" und da "Grouße Festsoi" im Inglstädda Stodtheater.
Regelmäßige Veranstaltungen[dro werkln]
De erschtn greßan kulturellen Veranstaltungen vom Joar in Inglstod san de "Inglstädter Kabarett-Doge" und de "Inglstädter Literaturdoge". Im April folgt des "Fest zu Georgi", da Verkündung des Reinheitsgebots fia Bier in Inglstod im Jåhr 1516. Vor Ostern findt seit dem Jåhr 2000 auf dem Paradeplatz vor dem Neuen Schloß des "Brunnenfest" statt. Im Zentrum steht da mit iba 3000 Ostereiern, Thujen- und Buchszweigen geschmückte Brunnen mit dem Denkmal Kaiser Ludwig des Baiern, um den si in ebba 30 Verkaufsstände gruppieren.
De Anfänge vom "Pfingstfest" gengan auf de Verleihung vo am ewigen freien dreiwöchigen Markt duach Kaiser Ludwig den Baiern zruck, dea olle Jahr 14 Dog nåch Pfingsten stattfindn soll. Sei heitige Form håt des Pfingstfest seit 1946. Seit 1972 is' vom oidn Voiksfestplatz vor dem Taschenturm auf den neien, in ebba 40.000 Quadratmeter groaße Voiksfestplatz verlegt. Des Voiksfest dauert heit nur mehr 10 Dog und håt zwoa Bierzelte und an Warenmarkt.
Seit 1985 findt olle Joar am erschtn Wochenend im Juli des groaße "Biargafest" statt. Im Jåhr 2006 håd da Stodroud beschlossn, des nur no jeds zwoate Jåhr, im Wechsel mit dem as erste Moi 2006 anlässlich vom 1200-jährigen Stodjubiläum stattgfundna "Historischn Fest", abzumhoitn. Seit 2008 heißt des "Historische Fest" iatz "Inglstädter Herzogsfest".
Weitere Veranstaltungen im Summa san da "Inglstädter Kultursumma" und aa des "Kurzfilmfestival 20 min/max" und des bereits im Juni stattfindende "Carrara-Weinfest" da Partnastod Carrara auf dem Paradeplatz.
Im September stengan drei größere Feste auf dem Veranstaltungskalender. Hierzu zäin de "Septemberdult" auf dem Rathausplatz, des "Herbstfest", des zwoate Inglstädter Voiksfest und des seit 1978 stattfindende "Open Flair" im Klenzepark.
Da Spadherbst is in Inglstod vo zahlreichen kulturellen Veranstaltungen, wia de "Inglstädter Jazz-Tåge" oda den "Da Oktober is a Frau - Künstlerinnentåge" geprägt.
Im Dezember findt auf dem Blåtz zwischn Stodtheater und Herzogskåsten da Inglstädter Christkindlmårkt stått. Er is bereits im Jåhr 1570 vo Herzog Albrecht V. ois "Jahrmarkt an Nicolai" gewährt, womit er zu den äidestn Weihnachtsmärkten in Bayern gehört. Nem den iba 50 Buden is a historisches Hoizkarussell Bestandteil vom Christkindlmarkt. Ehe er an sein iatzigen Platz verlegt worn is, findt da Weihnachtsmarkt auf dem Rathausplatz statt.
Erwähnenswert waar vielleicht no da Barthelmarkt, as greßte Voiksfest in da Region, wos jeds Joa am letztn Wochnend im August stodfindt. Der is zwar ned in Inglstod, sundan in Oberstimm bei Manching im Landkroas Pfahofa, oba weil des quasi direkt vor de Tore vo da Stod is, seng des de Schanzer ois oans vo de "ihrign" Voiksfest o.
Bibliotheken[dro werkln]
In Inglstod gibt's vui Bibliotheken und Biachareien. Hauptstelle vo da Stodbiacharei, da "Marie-Luise-Fleißer-Biacharei" is da Herzogskasten. Danem existiad mit da Stodteibiacharei Südwest a Filiale und mitm Biachabus, da 39 Hoitepunkte anfährt werd des gsamte Stodgebiet abgedeckt. Vo da Stod wern in ihre Bibliotheken 180.000 Medien obotn.
De Katholische Universität Eichstätt-Inglstod untahoit in Inglstod a "Teilbibliothek da Wirtschaftswissenschaftlichen Fakultät". Weitere wissenschaftliche Bibliotheken san de Fachhochschuibibliothek und de "Wissenschaftliche Bibliothek vom Stodmuseum". Driba hinaus bietet de "Bayerische Armeebibliothek" 130.000 Biacha oo.
Driabanaus gibts no diverse Schuibibliotheken, Pfarrbiachareien, aba aa de Patientenbibliothek im Klinikum Inglstod und de Werksbibliothek vo da Audi.
De Stod ois literarische Kulissn[dro werkln]
Da Nochhoi vo de medizinischen Experimente an da Inglstoda Universität wor so groß, daß sie no 18 Joar noch eanam End de Mary Shelley zu eanam Erschtlingsroman Victor Frankenstein owei da moderne Prometheus] inspiriad hom. Sie losst do ian tragischn Hejdn im Inglstod vom Joar 1700 studian und forschn und do sei legendeare Kreatur schoffa. No heit erinnad a Nocht-Gruselfiarung duach de Oidstod do dro.
De Hoamatsod Inglstod spuit im Weak vo Marieluise Fleißer a zentrale Roin. In Inglstod hods iba 60 vo eanara 72 Lemsjahr vabrocht, da spuin eanane bekanntestn Stickln, ia Roman und mehra Gschichtn. De Provinz mit iare Menschn, de kloabiagaliche Wejt vo de Handwerka, Soidotn, Schuikinda und Deanstmadln is Thema und Neabodn fia vui vo iare Stickln. Aus iara bayrischn Vawuazlung kimmt de Kroft vo iara Sproch. Pioniere in Inglstod is vom Rainer Werner Fassbinder fia des ZDF verfuimt worn. Robert Shea und Robert Anton Wilson hom de Handlung vo iara Illuminatus-Trilogie teiweis in Inglstod spuin lossn und hom mit dea Trilogie es Genre vo da belletristischen Verschwearungsliteradua grindt.
Berihmtheidn[dro werkln]
Woschechte und echte Inglstoda[dro werkln]
Berihmtheidn de wo z Inglstod geborn san oda vo kloa af do gwohnt hom.
- Philipp Apian (* 14. Septemba 1531; † 15. Novemba 1589 in Tübingen) wor Mathematika und Kartograph vo sw "Bairischen Landtafeln". Scho im Oida vo 21 Joar is a Professor an da Universität Inglstod worn. Noch eam is heid oans vo de fimf Inglstoda Gymnasien gnennd worn.
- Ludwig Fronhofer (* 1746; † 1800 z Minga) wor Realschuileara und mit Johann Adam vo Ickstatt (schaug unten) Begrinda vom neien Schultyps "Realschui". Sei Verdeanst san vom bayerischen Herrschahaus duach de Ernennung zum Kurfiarschtlichen Hofsekretea und vo da Glehrtenwejt duach de Afnohm in de Bayerische Akademie vo de Wissenschoftn gwiadigt.
- [dam Weishaupt (* 6. Feba 1748; † 18. November 1830 z Gotha) wor Professor an da Universität Inglstod und Grinda vom bayerischn Illuminatenordn.
- Adolf Ritter vo Tutschek (* 16. Mai 1891; † 15. März 1918) war a deitscha Jagdflieger im Ersten Weltkriag und Träga vom Orden Pour le Mérite.
- Marieluise Fleißer (* 23. Novemba 1901; † 2. Feba 1974 in Inglstod) wor a Schriftstejarin. A bekannts Weak vo ia is de Komedie "Pioniere in Inglstod".
- Joseph Schröffer (* 20. Feba 1903; † 7. Septemba 1983 z Niamberg) wor vo 1948 bis 1967 Bischof vo Eichstätt und hod grousse Vadenste in da nochkonziliarn Reform vo da Priesterbuidung.
- Horst Seehofer (* 4. Juli 1949) war vo 1992 bis 1998 Bundesminista fia Gsundheit und vo 2005 bis 2008 Bundesminista fia Ernearung, Landwiatschoft und Vabrauchaschutz und aa Mitglied vom Bundesdog fia de CSU. Seit 2008 is a Ministerpräsident vo Bayern.
- Günter Grünwald (* 27. Novemba 1956) is Komika und Kabarettist. Da Grünwald, de wo si sejba ironisch "Botschafter des guten Geschmacks" nennt, hod seit 7. Meaz 2003 a ogne Late-Night-Show, de wo monatli produziad wead: Grünwald Freitagscomedy.
- Chris Boettcher (* 11. Aprui 1964) is a Komediant und Moderator beim Boarischn Rundfunk.
- Markus Kavka (* 27. Juni 1967) is a Fernsehmoderator beim Musiksenda MTV.
Zuagroaste Inglstoda[dro werkln]
Berihmtheidn de wo zuagzogn san oda an bsundan Bezug zua Stod hom.
- Johannes Eck, amtli Johannes Mayer, (* 13. Novemba 1486 in Egg an da Günz; † 15. Feba 1543 in Inglstod) wor Professor an da Universität Inglstod und guit ois gressta Gengspuia vom Luther, wobei a z Inglstod meara Streitschrifdn geng Luther vereffentlicht hod.
- Christoph Scheiner (* 25. Juli 1573 (nach andan Autorn 1575) in Markt Woid bei Mindelheim; † 18. Juli 1650 in Neisse) hod 1610 in Leastui fia Mathematik an da Universität Inglstod griagt und hod vom Turm vo da Heilig-Kreiz-Kira in Inglstod am Vormittag vom 21. Meaz und noamoi im Oktoba 1611 zamma mit seim Schuikind Pater Johann Baptist Cysat de Sunnafleckn entdeckt. Noch eam is heid oans vo de fimf Inglstoda Gymnasien gnennd.
- Johann t'Serclaes vo Tilly (* 1559 auf Schloss Tilly, Gmoa Villers-la-Ville; † 30. April 1632 in Inglstod) wor Fejdherr wearend am Dreissgjahrign Kriag und is noch ana Valetzung in da Schlocht bei Rain am Lech 1632 im "Tilly-Haus" gstuam.
- Johann Adam vo Ickstatt (* 6. Jenna 1702 in Vockenhausen; † 17. August 1776 in Waldsassen) wor Direktor und Professor an da Hohen Schui, Schuireforma und Grinda vom bayerischen Realschuiwesn. Noch eahm is desweng aar a Realschui in Inglstod gnennt.
- Johann Simon Mayr (* 14. Juni 1763 in Mendorf; † 2. Dezemba 1845 in Bergamo) wor vo 1773 bis 1787 in Inglstod und guit ois oana da bedeitendsten Komponistn vo da italienischen Oper vom friahen 19. Joarhundat.
- "Jacob Philipp Adolf", amtli Adolph Scherzer, (* 1815 z Neistod an da Aisch]]; † 21. Meaz 1864 in Inglstod) schreibt ois Militeamusika und Komponist in Inglstod um 1850 in Bayerischen Defiliermarsch.
- Dr. Ludwig Liebl (* 1874; † 1940) wor Sanitätsrat, NSDAP-Mitglied, Grindungsvorsitzenda vom NS-Ärztebund und aa Valega vom nationalsozialistischen Donaubotn.
- John Friedmann (* 16. August 1971 z Frankfurt am Main) und Florian Simbeck (* 27. Juni 1971 z Minga) – De Schauspuia hom se in Inglstod kennaglernt, wo da Simbeck Florian as Reuchlin-Gymnasium bsuacht hod. De zwoa han ois Komediantnduo "Erkan und Stefan" bekannt worn.
Literadua[dro werkln]
- Treffer, Gerd: Als man auf Preußen noch schießen durfte. 63 Ingolstädter Geschichten und Anekdoten, Inglstod: 2006.
- Stadt Ingolstadt (Hg.): Unsere Stadt Ingolstadt. Eine Broschüre für Neubürger, Inglstod: 2006.
- Treffer, Gerd: Kleine Ingolstädter Stadtgeschichte, Regnschburg: 2004.
- Siegfried Hofmann/Beatrix Ettelt (Hgg.): Bayern-Ingolstadt, Bayern-Landshut 1392–1506. Glanz und Elend einer Teilung. Ausstellungskatalog, Inglstod: 1992.
- Mader, Friedrich (Hg.): Ingolstadt, Inglstod: 1988.
- Fegert, Hans: Alte Ansichten von Ingolstadt, Kösching: 1987.
- Rassa, Kurt: Stadt und Landkreis Ingolstadt, Minga: 1963.
- Schnell, Hugo (Hg.): Ingoistadt, Minga und Zürich: 1958.
- Buchdruckerei und Verlagsgesellschaft m.b.H. (Hg.): Ingolstadt. Führer durch die Stadt Ingolstadt, Inglstod: 1928.
- Bronner, Franz: Was Ingolstadt im Laufe der Zeiten erlebt hat, Inglstod: 1911.
- Gemminger, Ludwig: Das alte Ingolstadt, Regnschburg: 1864.
- Hofmann, Siegfried: Geschichte der Stadt Ingolstadt, Bde. 1-2, Inglstod 2000, 2006.
- Ingolstadt - Vom Werden einer Stadt - Geschichte und Geschichten, hg.v. Beatrix Schönewald/Gerd Riedel, Inglstod 2000.
- Vom Werden einer Stadt - Ingolstadt seit 806, hg.v. Beatrix Schönewald/Gerd Riedel, Inglstod 2006.
- Theodor Müller/Siegfried Hofmann: Ingolstadt, Regnschburg 1998.
Im Netz[dro werkln]
-
- Hoamseitn vo Inglstod
- Kultur, Archäologie und Gschicht vo Inglstod
- Inglstod: Woppmgschicht vom Haus der Bayerischen Geschichte
- Inglstod in da amtlichn Statistik
Beleg[dro werkln]
- Bayerisches Landesamt für Statistik und Datenverarbeitung – Fortschreibung des Bevölkerungsstandes, Quartale (hier viertes Quartal, Stichtag zum Quartalsende) (Huif dazua)
- Historischer Verein Inglstod: Ingoldesstat finden
- Stodmuseum Inglstod: Verlauf da Schutter
- Gerd Treffer: Kloane Inglstädter Stodgschichte, Rengschburg: 2004, S. 22
- Alemannia Judaica – Arbatsgmoaschaft zua Erforschung da jidischen Gschichte: De Synagogn in Inglstod
- Donaukurier: Neue Moschee als Begegnungsstätte 18. Mai 2008
- Stod Inglstod: Woikroaseagebnis da Kommunalwoi 2008 in Inglstod
- Seitn mit de Woiagebnisse vo da Bundesdogswoi 2009 fian Wahlkreis 219: [1]
- Stod Inglstod: Partnerstädte
- Prognos Zukunftsatlas 2007 Regionen im Zukunftswettbewerb
- EU-Standortstudie vom manager-magazin[2]
- Stod Inglstod Zahlenspiagl Inglstod 2007/2008
- Audi AG: Produktionsstandorte Deitschland
- Bundesamt fia Bauwesen und Raumordnung: Entwicklung da Städte, Kroas und Gmoana, Bonn: 2004.
- Rudolf Arendt: Letzter Befehl. Versenken. Deitsche U-Boote im Schwarzen Meer 1942 bis 1944. 1998, ISBN 3-8132-0543-6 Hans Michael Kloth: U-Boot auf da Autobahn. In: Spiegel-Online vom 5. Feba 2008 (Rubrik Eines Doges).
- Donaukurier: Wir üba uns
- Schanzer Zeitung: Homepage
- Bundesnetzagentur: Senderdaten
Aichach-Friedberg | Amberg (Stod) | Amberg-Suizbåch | Ansbach | Ansbach (Stod) | Aschaffenburg | Aschaffenburg (Stod) | Augschburg | Augschburg (Stod) | Bad Däiz-Woifradshausn | Bad Kissingen | Bamberg | Bamberg (Stod) | Båssa | Båssa (Stod) | Bayreith | Bayreith (Stod) | Berchtsgoana Land | Cham | Coburg | Coburg (Stodt) | Dachau | Deggendorf | Dillingen a.d.Donau | Dingolfing-Landau | Donau-Rias | Ebersberg | Eichstätt | Erding | Erlanga (Stodt) | Erlanga-Hächstadt | Landkreis Fiarstnfoidbruck | Forchheim | Freising | Freyung-Grafenau | Fürth | Fürth (Stodt) | Garmisch-Partnkira | Günzburg | Haßberge | Hof | Hof (Stod) | Inglstod (Stod) | Kaufbeiren (Stod) | Kelheim | Kempten (Stodt) | Kitzingen | Kronach | Kulmbach | Landsberg am Lech | Landshuad | Landshuad (Stod) | Lichtenfels | Lindau | Main-Spessart | Memmingen (Stod) | Miasboch | Miltenberg | Minga | Minga (Stod) | Muihdorf a.Inn | Nei-Ulm | Neiburg-Schroomhausn | Neimarkt i.d.OPf. | Neistodt a.d.Aisch-Bad Windsheim | Naistadl | Niamberg (Stod) | Niamberga Land | Obaallgai | Oidäding | Ostallgai | Pfahofa a.d.Uim | Reng | Rengschburg | Rengschburg (Stod) | Rhön-Grabfeld | Rosnheim | Rosnheim (Stod) | Roth | Rottal-Inn | Schwabach (Stod) | Schwandorf | Schweinfurt | Schweinfurt (Stod) | Starnberg | Straubing (Stod) | Straubing-Boong | Tirschenreith | Traunstoa | Untaallgai | Weidn (Stod) | Weilheim-Schogau | Weißenburg-Gunzenhausen | Wunsiedel i.Fichtelgebirge | Wiazburg | Wiazburg (Stod)
mehra wia 100.000 Eiwohna: Bergisch Gladbach | Bottrop | Bremerhaven | Chemnitz | Cottbus | Darmstadt | Erfurt | Erlangen | Freiburg im Breisgau | Fürth | Göttingen | Hagen | Halle (Saale) | Hamm | Heidelberg | Heilbronn | Herne | Hildesheim | Inglstod | Jena | Kassel | Kiel | Koblenz | Krefeld | Leverkusen | Lübeck | Ludwigshafen am Rhein | Magdeburg | Mainz | Moers | Mülheim an der Ruhr | Neuss | Oberhausen | Offenbach am Main | Oldenburg | Osnabrück | Paderborn | Pforzheim | Potsdam | Recklinghausen | Rengschburg | Remscheid | Reutlingen | Rostock | Saarbrücken | Salzgitter | Siegen | Solingen | Trier | Ulm | Wolfsburg | Wiazburg
|Dea Artikl basiat auf ara frein Ibasetzung vom söim Artike in da Wikipedia auf deitsch. A Listn mid de Autorn vo drentn konst da do aa oschaugn.| | <urn:uuid:7ea8ee2f-8370-409f-9942-ae329b1d3c97> | CC-MAIN-2013-48 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Inglstod | 2013-12-10T01:06:13Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2013-48/segments/1386164003799/warc/CC-MAIN-20131204133323-00077-ip-10-33-133-15.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999919 | Latn | 2 | {"bar_Latn_score": 0.999919056892395} |
Klitika
|Der Artikl is im Dialekt Hausrukfiatlarisch gschrim worn.|
Klitika han in de boarischn Dialekt klõane unbedonte Weata, moasdns Artikl und Pronomen, dé ãn a ãndas Woat drãghengt oda foarã gschdöd wean. Soichane Weata han oft recht kuaz und hãm mãnchmåi ned amåi an Vokal und déswéng schdöd si fia Laid dé wo af Dialekt schraim oiwai de Fråg: Soid ma's jéz zãmschraim, oda exdrigs oda mid Apostrof?
Klitika han néd dés söwe wia Foa- und Nåchsübn (Praefix, Suffix), wai's a alõa a Bedaitung hãm und aigentli a aigens Woat han. S'Woat Klitikon söwa kimd aus'n Grichischn und lait si fum Veab "klínein" (gr.: κλίνειν) å, wås so fü wia ãlõana hoast. Zu Klitika dé foarã gschdöd wean, sågt ma a Proklitika und zu dé wo hint nåchi keman Enklitika.
Inhoitsvazeichnis
Wia soid ma dés schraim?[dro werkln]
De Schraibwais fu soichane Klitika is a weng schwiarig, wai ma fum Hochdaidschn ned gwénd han, das a aignschdendigs Woat blos aus õam Bugschdåm bschdê kã, oda das goa kõa Vokal drin fia kimd. Wãn ma åwa in Dialekt so Faschriftlichn wü, wiar a a grédt wiad und ned iagand a pseudo-Hochdaidsch schraim wü, dãn kimd oiwai a Schriftbüd dabai aussa, wås ungwénd is, gãns egal fia wöche Schraibwais ma si entschait.
zãm[dro werkln]
Õa Méglichkaid wia ma soichane klõan Weata schraibt, is da's ma's õafåch mid eanam Basiswoat zãmschraibt und auf dés ungwénde Schriftbüd bfaift. De Baischbü fum Büdl rechts om darad'n in deara Schraibwais dãn aso ausschaun:
- Båk mas! (Packen wir es)
- Damas! (Tun wir es!)
- Wo gesdn hî? (Wo gehst du denn hin?)
- wãnsd mas gibst (wenn du es mir gibst)
- Foama zlãngsãm? (Fahren wir zu langsam?)
- Håbds eaman gém? (Habt ihr ihm ihn gegeben?)
- I såg das. (Ich sage es dir)
ausanãnd[dro werkln]
Ma kã natiali a fum Prinzip ausgê "A jéds Woat exdrigs" und ois ausanãnd schraim. Da alemannisch Dialektdichta Richard Gäng håd zan Baischbü zu da Faschriftlichung fu de alemanischn Dialekt gmõand: "Schreibe jedes Wort für sich, auch wenn es nur einen Buchstaben umfaßt!" Dés is a konsequenta und logischa Ãnsåz, bai dém åwa a gãnza Haufn fu kuaze Weata dabai aussa kimd, dé ma so fum hochdaidschn Schriftbüd néd gwénd is. Insane Baischbü dad'n dãn aso ausschaun:
- Båk ma s!
- Da ma s!
- Wo gesd n hî?
- wãn sd ma s gibst
- Foa ma z lãngsãm?
- Håbd s eam an gém?
- I såg da s.
Apostrof[dro werkln]
A Kompromiss aus dé zwoa Schraibwaisn is, das ma fia de Klitika õafåch a Apostrof heanimd. Daduach schraibt ma dé klõan Weata zwoa exdrigs und ma siagt im Schriftbüd, das dé wås separats han. Damid's åwa ned komplet alõa dåschdengan hengt ma's mid am Apostrof zu dém Woat dazua, zu dém's dazua ghean. In deara Schraibwais is übrigens a dea Artikl då gschrim und unsre Baischbü im Büdl rechts om.
De Schraibwais mid de Apostrof is a in da Dialektlitaratua recht fabrait. Ungwénd is fia de Lésa blos, wãn ma auf dé Oat Proklitika fõan drãhengt, wia's zan Baischbü bai de Artikl dãn gmåcht ghead:
|Maskulinum Singular||Maskulinum Plural||Femininum Singular||Femininum Plural||Neutrum Singular||Neutrum Plural|
|da Bua||d'Buama||d'Kua||d'Kia||s'Haus||d'Haisa|
|da Hund||d'Hund||d'Bleami||d'Bleamin||s'Ménsch||d'Méndscha|
|da Schdådl||d'Schdådln||d'Woikn||d'Woikn||s'Kind||d'Kinda|
|da Euro||d'Euros||d'Autobã||d'Autobãnen||s'Auto||d'Autos|
oda bai so Såchan wia: z'fü (zu viel), z'bled (zu blöd), z'depad (zu dumm), z'schnö (zu schnell), z'lãngsãm (zu langsam)
Sondafåi[dro werkln]
S'boarische st[dro werkln]
A Bsondahaid fu de boarischn Dialekt is de Nåchsübn -sd, oda a -st gschrim. Dé kãn sowoi bai Veabn hintn drã ghengt wean und is doatn dãn de noamale Flexionsendung fu da zwoatn Peason Singular (du), åwa ma kãn dés genau so a bai an Haufn ãndane Weata drãhenga, wås im Hochdaidschn néd ged. Baischbü dafia han:
- Woast schã ob'st haid midgest?
- Dés is dés Buach, dé'st af Wainåchtn griagt håst.
- Zoag amåi wia hoch'sd schbringa kãnst!
- Haid muast kema, egal wia grãng'st bist.
De Kuazfoam fu és[dro werkln]
As Personalpronomen fu da zwoatn Peason Plural im Nominativ hoast jå bekãntlich "és", mid am heln gschlossnen é ausgschbrocha. Dés güt fia ole boarischn Dialekt fu Noadn bis Sidn und is õans fu de düpischn Meakmåi fum Boarischn. Schbråchgschichtlich ged dés auf åide Dualformen zruk, dé im Boarischn zu da noamaln Foam woan han und im Hochdaidschn faschwundn san. Auf jédn Fåi is dés "és" in saina Kuazfoam ois Nåchsübn hintn drãghengt, des noamale Flexionskenzaichn fia Veabm in da zwoatn Peason Plural und damid kõa Klitikon im aigentlichn Sin. Jé nåch Schraibwais siagt ma a oft goa ned, das dés auf a söbschdendigs Woat zruk ged. Im Indikativ wiad dés "és" dãn aigentli dopid gsézt, bai ana Fråg kã ma's a zwoat's Måi dazua sång und im Imperativ deaf ma's goa ned a zwoat's Måi sång. Baischbü dafia han (jewails in faschidane Schraibwaisn):
- És gez haid ins Wiathaus. (Ihr geht heute in das Wirtshaus.)
- És geds haid in s'Wiathaus.
- És ged's haid in s'Wiathaus.
- Gez haid mid ins Wiatshaus? (Geht ihr heute mit in das Wirtshaus?)
- Geds haid mid ins Wiathaus?
- Ged's haid mid in s'Wiatshaus?
- Ged's és haid mid ins Wiatshaus?
- Håbz laicht an Friaschopm? (Habt ihr denn einen Frühschoppen?)
- Håbts laicht an Friaschopm?
- Håbt's laicht an Friaschopm?
- Håbt's és laicht an Friaschopm?
- Schauz ned so dramhapad! (Schaut nicht so verträumt drein!)
- Schauds ned so dramhapad!
- Schaud's ned so dramhapad!
I und a[dro werkln]
In de boarischn Dialekt gibt's zwoa Weata dé blos aus õam õanzing Vokal bschdengan, nemli "I" (ich) und "a" (auch), wobai as a a nu da unbschdimde Singular-Artikl sâi kã (a Hund, a Kåz, a Schwaindl) oda de unbedonte Foam fu ea (er). Egal fia wöche Schraibwais ma si bai de Klitika entschait, dé zwoa Weata soid ma auf jédn Fåi separat schraim, wås a de moasdn Dialektschriftschdöla aso måchan. Komisch schaud dés im Schriftbüd blos dãn aus, wãn zan Baischbü zwoa oda sogoa drai "a" zãmkeman:
- I måg a Ais (Ich will ein Eis)
- I måg a a Ais (Ich will auch ein Eis)
- Auf dés aufi håd a a a Ais méng (Dadurch/danach wollte er auch ein Eis haben)
Aso kimd's dãn a dazua, das déa Schibboleth-Schbruch im åidn owaésdaraichischn Dialekt oisa gschriwane bsondas oag ausschaud, wai a neta aus kuaze Weata mid Vokaln bschded:
- Hã ẽa e I a a Oa ãi
In am modaratam Dialekt hoassad dés: Håb eana e I a a Oa dãni.
Und ins Hochdaidsche iwasézt: Ich habe Ihnen ohnehin ein Ei hinaus (gegeben).
Kõane Klitika han[dro werkln]
Kõane Klitka han wia schã om gsågt gãns noamale Foa- und Nåchsübn, dé ma in ana konsequentn Dialektschraibwais déswéng néd mid am Apostrof schraim soid. Dazua ghean zan Baischbü de "g-" bai de Partizip Perfekt Passiv (PPP) und faschidane Preposizionen mid dénan ma zãmgsézde Zaidweata (Komposita) måcht:
- gsågt (PPP fu sång)
- gfrågt (PPP fu frång)
- glong (PPP fu liang)
- zdrukt (PPP fu zdruka)
- pfiatn (verabschieden)
- zléng (zerlegen)
- zbresln (zerbröseln)
- glãnga (hingreifen, faglaich mid gelangen)
Gwön[dro werkln]
- Damaris Nübling: Klitika im Deutschen: Schriftsprache, Umgangssprache, alemannische Dialekte; Kapitl 3: Verschriftlichung von Klitika in alemannischer Dialektliteratur; Kapitl 1.7.3: Der Status von bairisch st; Gunter Narr Verlag, 1992, ISBN 9783823342571
- Richard Gäng: Alemannische Geschichten - E Lesbuech in der Muettersproch für großi und chlini Lüt. 1. Band: Erzählungen. 1. Aufl., Lahr/Schwarzwald: Schauenburg, 1970
- Armin R. Bachmann: Die Mundart von Eslarn in der Oberpfalz - Phonologie, Morphologie, Glossar; Kapitl 126.96.36.199: Die suffragierten Personalpronomen als Klitika; Franz Steiner Verlag, 2000, ISBN 9783515078115 | <urn:uuid:6ca2e1fc-9eb2-4b09-b989-f759dad77520> | CC-MAIN-2013-48 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Klitika | 2013-12-05T09:32:39Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2013-48/segments/1386163043224/warc/CC-MAIN-20131204131723-00002-ip-10-33-133-15.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999847 | Latn | 2 | {"bar_Latn_score": 0.9998472929000854} |
Recht
Recht is Umnaundadeitln aun Gsetza aund obrichkeidlicha Auschofferei.
Im Gsetz gschrim is des objektive Recht, wos so allgemein formuliert is. Aus dem lossn se dann einzelne Anschprüch vo de Leid ableitn, de ma dan subjektive Rechte nennt. Des objektive Recht find ma oba net nua im Gsetz. Oft hamand d'Leid a ewig lang einfach wos gmocht und se draf verlossn, daß so bleibt, und drum muas a so so. Des nennt ma dann GewohnheitsrechtGwohnheitsrecht.
S'Gsetz glangt oft net, damit ma woas wos ma deaf und wos net, weils hoid so allgemein is. Drum wiad des ganze durch de Urteile vo de Richta konkretisiert.
Undascheidn muaß ma des Recht vo da Moral, a wenns manchmoi dessoibe is. Warums des Recht gibt, woaß koana so genau. De neian Sachan gibts hoid, weils da Gesetzgeba gmocht hot. Oba wo die Grundidee herkimmt, do drüba sand se de Gelehrten net einig. D'Wurzeln sigt ma voa allem in da Philosophie und da Religion.
Ofd wiad des Recht in
aufteilt.
De undateiln se dann wieda in vaschiedene Gebiete. So bschteht des öffendliche Recht zum Beischbui ausm Schdaads- und Verwaltungsrecht, im Europarecht und no andana Gebiete. S'Verwaltungsrecht zum Beischbui schbaldtet sich dann wieda ins allgemeine und bsondane Verwaltungsrecht sowia ins Verwaltungsbrozessrecht af. S'bsondane Verwaltungrecht bschteht wieda ausm Kommunal-, Bau- und Polizeirecht.
Recht gibts auf verschiedene Stufan. So gibts Recht, wos üba de bayerischen und sogoa de deitschn Grenzen hinaus guit, und zwar des internationale Recht. Dann gibts innerhoib vum gesamtdeitschn Recht vor allem no des Verfassungsrecht und des einfache Recht. Drunta schded dann s'Landesrecht.
De Leid, de wo se mid am Recht befossn und andare vor Gerichda vadredn, nennd ma Rechtsanwoit. | <urn:uuid:e6a14687-0d68-4883-beef-e04904842fc8> | CC-MAIN-2014-10 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Recht | 2014-03-11T05:11:08Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-10/segments/1394011129529/warc/CC-MAIN-20140305091849-00067-ip-10-183-142-35.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999756 | Latn | 103 | {"bar_Latn_score": 0.9997560381889343} |
Schloss Einstein
Schloss Einstein (SE) is a deitsche Fernsehserie in da Form von ana Soafnoper fir Kinda und Jugndliche, de wo as Lebm vo Jugndlichn afm fiktivn Internat Schloss Einstein zoagt. Dabei wern Gschichtn aus untaschiedlichn Bereichn in verschiedne Handlungsfodn mitnand vawobm, z.B. aus Comedy, Action, Drama und Infotainment. De Zuigruppm vo da Serie san de 10- bis 14-Jahrign.
De erste Foige is am 4. Septemba 1998 im Kinderkanal (heit KI.KA) ausgstroit worn. Wei de Serie ihr eignas Genre ois langlafende wechntliche Kindaserie begründt hod, hod ma no koane Erfahrungen mit ana soichan Reihe ghobt. Deshoib san z'erst kloanere Einheitn mit 76 geplantn Foign produziat worn. Wia da Erfoig festgstandn is, is de ARD zu jealichn Fortsetzunga ibaganga, und bis Juni 2007 san 480 Foigen draht worn.
Mit Beginn vo da ejftn Staffl (Folge 481) is da Handlungsort noch Erfurt verlegt worn, und de erste Foige vo da Staffe is am 5. Jenna 2008 ausgstroit worn.
|Schauspiela||Roin|
|Philip Baumgarten||Tom Kühne|
|Laura Laß||Katharina Börner|
|Juliane Brummund||Nadine Steiner|
|Paula Birnbaum||Iris Kleintann|
|Georg Malcovati||Marc Börner|
|Katrin Blume||Alexandra Wilde|
|Geertje Boeden||Antje van Rheeden|
|Florens Schmidt||Oliver Schuster|
|Anja Stadlober||Vera Seiffert|
|Kumaran Ganeshan||Budhi Dondra|
- Hoamseitn vo da Fernsehserie Schloss Einstein
- Hoamseitn vo da Produktionsfirma Saxonia Media Filmproduktion GmbH
- Netzseitn zu Schloss Einstein (Seelitz)
- Informationen iba Schloss Einstein (Seelitz) beim KI.KA
- Schloss Einstein in da deitschn und englischn Version vo da Internet Movie Database | <urn:uuid:ad6fea6b-a22c-4894-b8aa-c5160752a041> | CC-MAIN-2014-10 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Schloss_Einstein | 2014-03-12T07:54:35Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-10/segments/1394021512937/warc/CC-MAIN-20140305121152-00092-ip-10-183-142-35.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999936 | Latn | 45 | {"bar_Latn_score": 0.9999358654022217} |
Deitscha Fuaßboi-Bund
Da Deitsche Fuaßboi-Bund, offiziöi da Deutsche Fußball-Bund e. V. (DFB), is a Zusammenschluss von deitschn Fuaßboi-Regional- und Landesverbände, dene wiederum mehr ois 25.000 deitsche Fuaßboivereine ogschlossn san. Er is am 28. Jenna 1900 in Leipzig gründt worn. Nochm Ende vom Zwoatn Wöitkriag 1945 is da DFB zwischnzeitig aus da FIFA ausgschlossn worn; a Neigründung is am 10. Juli 1949 in Stuttgart erfoigt. | <urn:uuid:a95e79a2-4b37-4558-b6c9-0d1e5efb7ed3> | CC-MAIN-2014-10 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Deitscha_Fua%C3%9Fboi-Bund | 2014-03-11T00:38:42Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-10/segments/1394011070356/warc/CC-MAIN-20140305091750-00092-ip-10-183-142-35.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.99997 | Latn | 80 | {"bar_Latn_score": 0.9999704360961914} |
Mercy, Mercy, Mercy
|Der Artikl is im Dialekt Weanarisch gschrim worn.|
De Balladn is aufm Adderley Album Mercy, Mercy, Mercy! Live at 'The Club' vaäffentlicht. De Komposition is an Iwaroschungs-Hit woan und hod auf de Billboard-Charts de Numma 11 gschofft. 1968 is mit an Grammy Award in da Kategorie Best Jazz Instrumental Performance auszeichnet woan. Die Komposition vo vün Künstlan nei aufgnumma woan.
De Grundmelodie hod da Joe söwa auf an Wurlitzer E-Piano gschpüd.[1] Beochtnsweat is aa s gospeloatige Voaspü zu dem Stickl, des wos auf de Einleitungsredn vom Adderley foigt.
- fenderrhodes.com http://www.fenderrhodes.com/history/zawinul.php. | <urn:uuid:effe8cb9-f890-4387-9322-7f0d0e23f762> | CC-MAIN-2014-15 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Mercy,_Mercy,_Mercy | 2014-04-24T15:53:34Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-15/segments/1398223206147.1/warc/CC-MAIN-20140423032006-00239-ip-10-147-4-33.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.99982 | Latn | 47 | {"bar_Latn_score": 0.9998196959495544} |
Der Schichtl auf der Wiesn6. September 2010 | von Biergartler | Kategorie: News aus'm Freistaat
Mordsgaudi im Wirtshaus mit der Musi der Zipfi Zapfi Buam
Der Countdown läuft! In wenige Dog hoassd's auf da Wiesn wieda O'zapft is! Und a Wiesn ohne Schichtl is laut unsam Obabürgamoasta Christian Ude "nicht denkbar. Der Schichtl ist so unerlässlich wie das Bier, der Radi und die Hendl." So is recht! Mit dem Gutschein von Groupon konnst Du beim Schichtl im Wert von 15 Euro schlemmen und griagst den Eintritt fia des Hinrichtungsvarieté glei no dazua.
Fang Dein Wiesn-Dog mit am zünftigen Weißwurstfrühstück oda andere typische Wiesn-Schmankerl o'. Auf 'n Tisch kemma nua Herrmannsdorfer "Lebens-Mittel", des hoassd höchste handg'machte Qualität vom anerkannten Öko-Produzenten aus Glonn bei München. Selbstverständlich konnst Du Dein Gutschein a fia a scheene Maß Bier ei'setzn. Begleit werd Dei Brotzeit von da Musi da Zipfi Zapfi Buam.
Des Highlight da Wiesn-Gaudi im Schichtl san seit 1869 natürlich die Hinrichtungen. An jed'm Wiesn-Dog findn 25 bis 30 der berühmten "Enthauptungen" statt. Des lustig-makabre Vergnügen findt auf offener, hell erleuchteter Bühne mittels einer Guillotine statt. Prominente Opfer war'n scho da Roger Moore und David Copperfield. Vielleicht bist ja des Jahr Du dabei? Kaff' Dir den Gutschein und dann "Auf geht's beim Schichtl!" | <urn:uuid:73048ff8-c666-447f-89db-226f67523fad> | CC-MAIN-2014-15 | http://www.biergartler.de/2010/09/06/der-schichtl-auf-der-wiesn/ | 2014-04-19T23:33:15Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-15/segments/1397609537754.12/warc/CC-MAIN-20140416005217-00495-ip-10-147-4-33.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.96794 | Latn | 34 | {"bar_Latn_score": 0.9679401516914368, "deu_Latn_score": 0.027600044384598732} |
Listn vo de Bundesstroßn in Deitschland
De Gschicht und de Systematik da Nummariarung findst im Artikel Bundesstroß.
Tabellarisch aufgfiad san de Obkiazunga. Fäiade Numman bziang se in da Regl auf Stroßn, de heid nimma in Deitschland ling, oda auf Stroßn, de nu ned baut woan san.
Inhoitsvazeichnis
|Kuaze Bschreibung|
|Hintagrundinfoamationen (Koatn, Buidl, etc.) voahandn|
|Numma nimma voahandn, weid Stroß komplett zu a Autobahn aufegstuft woan is|
|Bundesstroß auf Grund vo a (meist in da Nähn valafade) Autobahn komplett owagstuft (z. B. zua Londstroß)|
|Numma nimma voahandn (Ändarung, andana Valauf, etc.)|
|Bundesstroß in Planung oda im Bau|
|B 301||B 302||B 303||B 304||B 305||B 306||B 307||B 308||B 309||B 310|
|B 311||B 312||B 313||B 314||B 315||B 316||B 317||B 318||B 319||B 320|
|B 321||B 322||B 323||B 324||B 326||B 327|
|B 340|
|B 378|
|B 388|
|B 399||B 400|
588 is de hegste bishea vageme Bundesstroßnnumma.
|B 501||B 502||B 503||B 504||B 505||B 506||B 507||B 508||B 509||B 510|
|B 511||B 512||B 513||B 514||B 515
B 515n
|B 516||B 517||B 518||B 519||B 520|
|B 521||B 522||B 523||B 524||B 525||B 528||B 530|
|B 532||B 533||B 535|
|B 588|
A Bundesstroß 611 is momentan in Planung.
|B 611|
Unta da Numma 999 wean manchmoi neie Bundesstroßn plant, bevoa eana endgültige Numma feststäd.
|B 999|
Die Nummern E bis Z bezeichnetn Ersatz Bundesstroßn in Westberlin.
|B E|
|B R||B S||B Z| | <urn:uuid:bbb5e7c1-71fa-457d-8a80-4b18344f5ff0> | CC-MAIN-2014-15 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Listn_vo_de_Bundesstro%C3%9Fn_in_Deitschland | 2014-04-18T03:32:53Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-15/segments/1397609532480.36/warc/CC-MAIN-20140416005212-00208-ip-10-147-4-33.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999187 | Latn | 47 | {"bar_Latn_score": 0.9991868138313293} |
Da Lewis is oarna vo de erstn Abgordnetn, de vorgschlang ham, an PräsidentGeorge W. Bush vo seim Amt zu enthem. Er hod des damit begründt, dass da Präsident wissentli und systematisch as Gsetz brochn hat, wia er an Geheimdienst NSA bvollmächtigt hod, Telefongespräche ohne richtalichn Bschluss abzuhärn. Zitat Lewis: "Er is koa Kini, er is a Präsident."[1]
"I hob scho mehrare Mal docht, das i sterm miaßat. Afm Friednsmarsch 1961, wia i an da Bushaltestelln in Montgomery verprüglt worn bin, da hob i dacht, i dad sterm. Am 7. März 1965, wia a Bulle mim Schlagstock af mein Schädel gschlang hot, da hob i dacht, i dad sterm. I hab am Tod ins Aug gseng, aba nix ko mi jemals an da Philosophie vo da Gewaltlosigkeit zweifeln lassen." | <urn:uuid:7839699b-a3e7-4b32-b20c-5042ec6f30e7> | CC-MAIN-2014-15 | http://bar.wikipedia.org/wiki/John_Lewis_(Politiker) | 2014-04-17T03:55:30Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-15/segments/1397609526252.40/warc/CC-MAIN-20140416005206-00520-ip-10-147-4-33.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999774 | Latn | 49 | {"bar_Latn_score": 0.9997736811637878} |
Architektua
|Der Artikl is im Dialekt Südostobaboarisch gschrim worn.|
D' Architektua is so oid wia d'Menschheit. Oda fast. Es is de Kunst, wia ma scheene Heisa baut, und se werd aa Muatta vo olle Kinst gnennt.
Architektua wirkt se auf uns olle aus, wei ma d'meiste Zeit in irgnd am Haus drin huckan. Je nochdem, wia guad des Haus fia sein Zweck und des lokale Klima plant is, und wia de Eirichtung mit Mebl und Liachta dazuapasst, fuit ma se dodabei guat oda net so.
Oft wead iwa de neimodeane Architektua gschimpft. Es liagt owa oft ned an de Architektn, wos baut wead, sondan an de Bauherrn, und welchan Entwurf de nemman. Oft spuit dodabei Geid a Roin, weniga da Sinn fia des, wos schee is. | <urn:uuid:63b44fff-294b-4b95-886b-b60f7cafe670> | CC-MAIN-2014-15 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Architektur | 2014-04-23T08:50:51Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-15/segments/1398223201753.19/warc/CC-MAIN-20140423032001-00632-ip-10-147-4-33.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000006 | Latn | 38 | {"bar_Latn_score": 1.0000061988830566} |
-
O-Töne: Lesung von Alfred Goubran
Do 31.07.2014 bis Do 31.07.2014
MuseumsQuartier
Literaturfest im MQ
-
Arnulf Rödler: THEY - Who will accept all that is offered
Do 31.07.2014 bis Do 21.08.2014
LEOPOLD MUSEUM, MuseumsQuartier
Das Leopold Museum präsentiert in Kooperation mit dem Café Leopold Arnulf Rödlers teils großformatige Tuschezeichnungen.
-
Eva Maria Schartmüller (AUT): Plasticity
Fr 06.06.2014 bis Do 31.07.2014
quartier21
Installation von Eva Maria Schartmüller
-
Café Leopold im Juli
Do 03.07.2014 bis Do 31.07.2014
Café Leopold
Das Café Leopold veranstaltet im Juli Events von Memento über Kaffeehousekränzchen bis hin zum Salon Summer Closing.
-
a_schau neu
Do 13.10.2005 bis Mi 31.12.2014
Architekturzentrum Wien
Aktualisierung der Episode "Gegenwart" in der Dauerausstellung zur Österreichischen Architektur im 20. und 21. | <urn:uuid:151528be-a88e-4967-be7e-c83d724faa49> | CC-MAIN-2014-23 | http://www.mqw.at/programm/?page=0&order_by=date_asc&filter_from_to=1&filter_from=06.04.12&filter_to=06.04.12&year=2012&month=4&day=6 | 2014-07-31T17:35:07Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-23/segments/1406510273513.48/warc/CC-MAIN-20140728011753-00337-ip-10-146-231-18.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.310547 | Latn | 53 | {"bar_Latn_score": 0.3105469346046448, "deu_Latn_score": 0.28386804461479187, "gsw_Latn_score": 0.06462515890598297, "ltz_Latn_score": 0.03344929963350296, "pfl_Latn_score": 0.0282148364931345, "ksh_Latn_score": 0.02778744138777256, "pol_Latn_score": 0.02030746079981327, "nds_Latn_score": 0.0184355229139328, "dag_Latn_score": 0.01749209500849247, "kiu_Latn_score": 0.017352387309074402, "lvs_Latn_score": 0.012877754867076874, "slv_Latn_score": 0.012202812358736992, "ekk_Latn_score": 0.010303406976163387} |
Kunststudium
Frеіе Κunst
Аls frеіеr Κünstlеr sсhаffеn Ѕіе Κunstwеrkе, dіе kеіnеn bеstіmmtеn рrаktіsсhеn Νutzеn vеrfоlgеn, dаs könnеn Gеmäldе, Ѕkulрturеn оdеr Vіdеоіnstаllаtіоnеn sеіn. Еіn Ѕtudіum аn еіnеr Κunsthосhsсhulе fоlgt kеіnеm fеstеn Rаhmеn, sоndеrn sеtzt аuf dіе еіgеnе künstlеrіsсhе Еntwісklung. Dіе Κunsthосhsсhulеn stеllеn Іhnеn Аtеlіеrräumе, Wеrkstättеn und Ѕtudіоs, еbеnsо Соmрutеr, Віblіоthеkеn und Моdеllе zur Vеrfügung. Аußеrdеm fіndеn rеgеlmäßіg Lеhrvеrаnstаltungеn und Аusstеllungеn stаtt. Dіе Аusbіldung vеrläuft іn dеr Rеgеl іn еіnеm "Κlаssеn"-Vеrbаnd. Dіе Κlаssе іst dеr zеntrаlе Оrt, аn dеm sісh Lеrnеn, Еrрrоbеn und künstlеrіsсhе Еntfаltung іm Аustаusсh mіt dеn Lеhrеndеn und dеn Κоmmіlіtоnеn vоllzіеhеn.
Аngеwаndtе Κunst
Dаs untеr "Frеіе Κunst" Еrwähntе, gіlt еіngеsсhränkt аuсh für dіе Аngеwаndtе Κunst (z. В. Рrоduktgеstаltung, Grаfіk-Dеsіgn). Ніеr іst dаs Ѕtudіum аbеr durсh vоrgеsсhrіеbеnе Lеhrvеrаnstаltungеn stärkеr strukturіеrt, dа dаs Ѕtudіum аuсh аuf bеstіmmtе Веrufе wіе еtwа Рrоduktdеsіgnеr vоrbеrеіtеt. Іn dеr Аngеwаndtеn Κunst lеrnеn Ѕіе bеіsріеlswеіsе, Наushаltsgеgеnständе оdеr Вrоsсhürеn zu dеsіgnеn.
Аllgеmеіnеs zum Ѕtudіum
Für аllе Ѕtudіеngängе іst dеr Νасhwеіs dеr künstlеrіsсhеn Еіgnung еrfоrdеrlісh, dіе іn еіnеm bеsоndеrеn Рrüfungsvеrfаhrеn fеstgеstеllt wіrd. Dаs Ѕtudіum glіеdеrt sісh іn Оrіеntіеrungsstudіum, Fасhstudіum іn dеn Κlаssеn, Κursе іn dеn Wеrkstättеn und Ѕtudіum dеr kunstbеzоgеnеn Wіssеnsсhаftеn. Іn dеn еrstеn bеіdеn Ѕеmеstеrn fіndеt dаs Ѕtudіum іm Оrіеntіеrungsbеrеісh stаtt. Ніеr wеrdеn untеr Аnlеіtung und Веglеіtung vоn Κünstlеrn und Κünstlеrіnnеn dіе Grundlаgеn zum sеlbständіgеn Аrbеіtеn іn vеrsсhіеdеnеn Меdіеn und Тесhnіkеn gеlеgt. Іn Wеrkstаttkursеn wеrdеn dіе künstlеrіsсh-tесhnіsсhеn Grundlаgеn еіnеs Wеrkрrоzеssеs еіgеnеr Wаhl vеrmіttеlt. Vоm drіttеn Ѕеmеstеr аn fіndеt dаs künstlеrіsсhе Ѕtudіum іn dеn Κlаssеnаtеlіеrs untеr Lеіtung bеrufеnеr Κünstlеrіnnеn und Κünstlеr stаtt.
Ζіеl dіеsеs Ѕtudіums іst dіе Аusbіldung dеr fünf Ѕіnnе, dеr Wаhrnеhmungs- und Аusdruсksfähіgkеіt іn dеr Wесhsеlwіrkung vоn Ѕріеl und Κunstаusübung und dеr Fähіgkеіt zum künstlеrіsсhеn Ехреrіmеntіеrеn,währеnd іn dеn thеоrеtіsсhеn Lеhrvеrаnstаltungеn dіе kunstwіssеnsсhаftlісhеn Grundlаgеn und dіе Fähіgkеіt zur sсhulstufеnsреzіfіsсhеn Vеrmіttlung еrwоrbеn wеrdеn sоllеn.
Dіе mеіstеn Рrüfungsоrdnungеn dеr Носhsсhulеn sеhеn für аllе Ѕtudіеngängе еіnе аbsсhlіеssеndе Аusstеllung vоr, іn dеr frеіеn Κunst аuсh еіn Κоllоquіum untеr Еіnbеzіеhung dеr kunstbеzоgеnеn Wіssеnsсhаftеn. Веі dеn Lеhrämtеrn lіеgеn dіе wіssеnsсhаftlісhеn Ѕсhwеrрunktе іn dеr Κunstgеsсhісhtе, dеr zеіtgеnössіsсhеn Κunst, dеr Wаhrnеhmungsрsусhоlоgіе und dеr sсhulstufеnbеzоgеnеn Dіdаktіk. Аllе Lеhrаmtsstudіеngängе sсhlіеssеn mіt dеm 1. Ѕtааtsехаmеn, dеr Ѕtudіеngаng Frеіе Κunst mіt dеm Dірlоm аb. Für hеrvоrrаgеndе künstlеrіsсhе Lеіstungеn kаnn dеr Меіstеrsсhülеr-Тіtеl vеrlіеhеn wеrdеn. Ніnwеіsе zur Ζulаssung und zur Fеststеllungsрrüfung Ζulаssungsgrundlаgе bіldеt dіе аllgemeine Носhsсhulrеіfе und еіnе Fеststеllungsрrüfung übеr dіе künstlеrіsсhе Еіgnung.
Grundlаgе dеr Еіgnungsрrüfung іst mеіstеns dіе еіnzurеісhеndе künstlеrіsсhе Веwеrbungsmарре.
Веwеrtungskrіtеrіеn:
- Künstlеrіsсhе Gеstаltungsfähіgkеіt
- Rеаlіsаtіоnsfähіgkеіt іn dеn gеwähltеn Меdіеn
- Κünstlеrіsсhе Κоnzерtіоn und Іntеnsіtät
Ѕtudіеnzеіtеn und Аbsсhlüssе
- Frеіе Κunst - іn dеr Rеgеl 9 Ѕеmеstеr
- Κunst für dаs Lеhrаmt für dіе Рrіmаrstufе- 6 Ѕеmеstеr
- Κunst für dаs Lеhrаmt für dіе Ѕеkundаrstufе І- 6 Ѕеmеstеr
- Κunst für dаs Lеhrаmt für dіе Ѕеkundаrstufе ІІ- 8 Ѕеmеstеr
Dаs Ѕtudіum dеr Frеіеn Κunst, аn dеr Κunstаkаdеmіе dіеnt dеr Fördеrung dеr künstlеrіsсhеn Веgаbung, dеr kunstwіssеnsсhаftlісhеn Κеnntnіssе und dеr künstlеrіsсh-tесhnіsсhеn Fеrtіgkеіtеn dеr Ѕtudеntеn. Ѕеіn Ѕіnn іst dіе Віldung еіnеr künstlеrіsсhеn Реrsönlісhkеіt. Іm Ζеntrum dеs Ѕtudіums stеht dаs künstlеrіsсhе Ѕtudіum іn еіnеr Κünstlеrklаssе (Аtеlіеrstudіum). Dіе kunstwіssеnsсhаftlісhе Lеhrе und рrаktіsсhе, künstlеrіsсh-tесhnіsсhе Аngеbоtе sіnd wеіtеrе Веstаndtеіlе dеs Ѕtudіеngаngs.
Dаs Ѕtudіum dеr Frеіеn Κunst аn еіnеr Носhsсhulе für Віldеndе Κünstе оdеr еіnеr Κunstаkаdеmіе bеіnhаltеt еіn Ѕtudіum dеs Ѕреktrums dеr Меdіеn: Маlеrеі, Віldhаuеrеі/Рlаstіk, Grаfіk, Druсkgrаfіk, Fоtоgrаfіе, Fіlm/Vіdео, Іnstаllаtіоnеn, Оbјеktkunst, Реrfоrmаnсе und Rаumkоnzерtе. Dаrübеr hіnаus bеstеhеn Аrbеіtsmäglісhkеіtеn іn nеuеn Тесhnоlоgіеn wіе Соmрutеrаnіmаtіоn, Мultіmеdіа оdеr Ноlоgrаfіе. Іn dеn Wеrkstättеn dеr Носhsсhulе wеrdеn dіе Ѕtudіеrеndеn durсh Κursе und Міthіlfе bеі künstlеrіsсhеn Рrојеktеn untеrstützt. Dіеsеs Аngеbоt wіrd mеіst еrgänzt durсh kunst- und mеdіеnwіssеnsсhаftlісhе Vоrlеsungеn und Ѕеmіnаrе.
Веwеrbung аn еіnеr Κunstаkаdеmіе
Еіnе Веwеrbung аn еіnеr Κunstаkаdеmіе оdеr Dеsіgnhосhsсhulе еrfоrdеrt іn dеr Rеgеl dеn Νасhwеіs dеr künstlеrіsсhеn Еіgnung. Dіеsеr wіrd іm Rаhmеn еіnеs оdеr mеhrеrеr Ζulаssungstеsts еrbrасht. Dаbеі wіrd zumеіst аn Наnd vоn еіgеnеn Аrbеіtеn, dіе Марре оdеr wеіtеrеn Аufgаbеnstеllungеn sеіtеns dеr Носhsсhulе gерrüft.
Wаs іst еіnе Марре?
Ѕоgеnаnntе "Марреn" еnthаltеn іn dеr Rеgеl са. 10 bіs 30 еіgеn-künstlеrіsсhе zwеіdіmеnsіоnаlе Аrbеіtеn (Ζеісhnungеn, Віldеr, Grаfіkеn, Druсkе, Fоtоs, Dоkumеntаtіоnsfоtоs, РС-Рrіnts, Κоріеn, Ѕkеtсhbооks uvm.) іn еіnеr hаndеlsüblісhеn Марре. Dіеsе könnеn frеі еntwісkеlt оdеr іn Тhеmеnblöсkеn sоwіе nасh Марреnvоrgаbеn gеglіеdеrt sеіn. Оft gіbt еs hіеrfür bеgrеnzеndе Fоrmаtvоrgаbеn dеr Носhsсhulеn. Drеіdіmеnsіоnаlе Аrbеіtеn sіnd häufіg nur аls Dоkumеntаtіоnsfоtоs аls Еrgänzung zugеlаssеn.
Dіgіtаlе Меdіеn, Dіаs und Vіdеоs wеrdеn sеltеnеr аkzерtіеrt. Ніеr gіlt еs dаnn, dіе Vоrgаbеn bеzüglісh dеr Dаtеnfоrmаtе gеnаuеstеns zu bеасhtеn und Ѕсhwеrрunktе zu sеtzеn.
Ζur "Vеrрасkung": Еіnе sеlbst hеrgеstеlltе Марре muss vоn аußеrgеwöhnlісhеr Vеrаrbеіtungsquаlіtät sеіn und sоlltе nісht іm Κоntrаst zu іhrеm Іnnеnlеbеn stеhеn. Еіnе sеlbstgеstаltеtе Марре kаnn dіе mаngеlndе Quаlіtät dеr Аrbеіtsрrоbеn nісht wеttmасhеn! Аuсh "Аufwеrtungеn" vоn Марреn durсh Веklеbungеn mіt gеwіssеn Ваumаrktmаtеrіаlіеn sоlltеn еіnеr gеnаuеrеn Рrüfung stаndhаltеn.
Dеr Fасhhаndеl/Вürо-und Ζеісhеnbеdаrf bіеtеt еіnе übеrsсhаubаrе Аnzаhl vоn Ζеісhеnmарреn аn. Еs wіrd еmрfоhlеn іn dеr Rеgеl еіnе nеutrаlе Марре аus dеm mіttеlрrеіsіgеn Ѕеgmеnt zu wählеn. Оft sіnd Марреn nасh dеr еrstеn Веwеrbung vеrknісkt оdеr bеsсhädіgt und sоlltеn dаnасh durсh еіnе nеuе еrsеtzt wеrdеn.
Dеr Übеrsісht hаlbеr sоlltе іn dіе Марре іnnеnsеіtіg аuf dеm Dесkеl еіnе Іndехlіstе еіngеklеbt wеrdеn (Ζählnummеr, Тіtеl оdеr Тhеmа оdеr Κurzbеsсhrеіbung, Тесhnіk, Fоrmаt, Еntstеhungsјаhr).
Vоllkоmmеn "frеіе" Веwеrbungsvеrfаhrеn оhnе Vоrgаbеn fіndеn sісh sеltеn. Јеdе Носhsсhulе vеrfügt übеr Іhr völlіg еіgеnеs Марреnрrоfіl. Dіе gеfоrdеrtеn Vоrgаbеn sіnd bеі dеr јеwеіlіgеn Носhsсhulе zu еrfrаgеn und mіt dеn Іnfоs аus dеm Іntеrnеtаuftrіtt dеr Носhsсhulе аbzuglеісhеn. Нält mаn sісh nісht аn dіеsе Vоrgаbеn, rіskіеrt mаn оft еіnеn vоrzеіtіgеn Аussсhluss аus dеm Веwеrbungsvеrfаhrеn!
Веіsріеl für Марреnvоrgаbеn:
Марре mіt mах. 40 Аrbеіtsрrоbеn bіs zum Fоrmаt 70х100 сm, аllе gеstаltеrіsсhеn Тесhnіkеn zugеlаssеn
dаvоn: mіndеstеns 15 Аrbеіtеn іn еіnеm klаr еrsісhtlісhеn Тhеmеnblосk (sеlbstеrwähltеs Наuрtthеmа, wеlсhеs stіlіstіsсh vаrііеrt wеrdеn kаnn, z.В. Ζеісhnung, Іllustrаtіоn, Grаfіk, Оbјеkt, Мultіmеdіа)
dаvоn: mахіmаl 25 sоnstіgе Аrbеіtеn (mіnd. 10 dаvоn аls Ζеісhnungеn) (z.В. еіnfасhе Іdееnskіzzеn, Ѕkіzzеnbüсhеr und Lösungеn іn аllеn gеstаltеrіsсhеn Веrеісhеn) рlаstіsсhе Оbјеktе nur іn fоtоgrаfіsсhеr Dоkumеntаtіоn іm Міndеstfоrmаt 13х18 сm, dіе еіn klаrеs Віld аuсh vоn dеn Dеtаіls еrmöglісhеn
Fоtоs nur аls Раріеrаbzug, nісht аls Dіаs
Меdіеn: Vіdеоs аuf VНЅ, bzw. nur аls Рlауеr, dtо. Веі Аnіmаtіоnеn; Віldеr оdеr grаfіsсhе Еntwürfе аusdruсkеn оdеr аls gängіgе, рlаttfоrmübеrgrеіfеndе Fоrmаtе wіе рdf, tіf, ріс, јрf vоrlеgеn. Dаtеnträgеr ехаkt mіt Іnhаltsvеrzеісhnіs, Dаtеіnаmеn о.ä. sоwіе gеnutztеm Рlауеr оdеr Віldfоrmаt und unbеdіngt mіt Іnfоrmаtіоnеn übеr dаs СD- оdеr Dіskеttеnfоrmаt (wіn/mас о.ä.)
- еіn nummеrіеrtеs Іnhаltsvеrzеісhnіs
- еіnе untеrsсhrіеbеnе Еrklärung, dаss аllе Аrbеіtеn sеlbstständіg аngеfеrtіgt wоrdеn sіnd.
- Марре unbеdіngt dеutlісh sісhtbаr mіt Νаmеn und Веwеrbungsnummеr bеzеісhnеn.
- Dіе Марре muss реrsönlісh аbgеgеbеn wеrdеn.
Wаs sіnd häufіgе Fеhlеr?
"Dеr Fеhlеr fängt sсhоn аn, wеnn јеmаnd sісh аnsсhісkt, Κеіlrаhmеn und Lеіnwаnd zu kаufеn" (Јoseph Веuуs)
- Wеnіg аussаgеkräftіgе Аrbеіtеn аus dеm Κunstuntеrrісht dеr Оbеrstufе, sсhulіsсhе Неrаngеhеnswеіsе stаtt еіgеnаrtіgе Аrbеіtеn.
- Ζu gеrіngе Аnzаhl gutеr Аrbеіtеn und zu hоhе Аnzаhl аn sісh ähnеlndеn Аrbеіtеn.
- Ungünstіgе Rеіhеnfоlgе dеr Аrbеіtеn іn dеr Марре.
- Fеhlеndеr Еntwісklungsрrоzеss іn dеn Аrbеіtеn.
- Unраssеndе Rаhmung und Рräsеntаtіоn.
- Übеrbеtоnung "gеkоnntеr" Тесhnіkеn.
- Ζеісhnungеn zu "Аllеrwеltsthеmеn".
Am Ende der wohl wichtigste Tip: Kunst heisst kreativ sein ! Sei kreativ und bringe Deine eigene Note und deinen persönlichen Charakter in die Bewerbung... | <urn:uuid:577cd8bd-80bd-4ff7-abe6-96e595ced9cf> | CC-MAIN-2014-23 | http://webkunstgalerie.de/index.php/de/neuigkeiten/alle-neuigkeiten/category/aktuelles-ueber-kunst.html | 2014-07-30T02:56:58Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-23/segments/1406510268533.31/warc/CC-MAIN-20140728011748-00205-ip-10-146-231-18.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.582035 | Latn | 215 | {"bar_Latn_score": 0.5820353031158447, "non_Latn_score": 0.08969643712043762, "gag_Latn_score": 0.06626290082931519, "eml_Latn_score": 0.04052557796239853, "frp_Latn_score": 0.03210404887795448, "shi_Latn_score": 0.012477977201342583} |
Vua- und Friahgschicht
|Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschrim worn.|
Ois Voagschicht, dt. Vorgeschichte, Urgeschichte wead oigmoa de Zeid vo da Evoluzion vo da Menschheid gnennd. Des is a umfaungreicha Zeidrahm, dea bei de Hominidae ofangt und iwa de Hominini za de Hominiden reicht. Wia se de Anatomie vo de Mensch vaendat hod und Ea se oiweu mera za an sozialn Wesn entwückid hod. Wia a in da Schtoazeid es gleand hod se de Schtoana za oiweu bessa paßade Weakzeig heazrichtn. Bis a in da Jungschtoazeid scho so gschickt woa, aus dem hiatn Materieu gaunz kloane Weakzeig (Mikrolithen) heazschtön. De hod a daun ois Nodln oda ois kloane Klingan vawendt. Da Homo Erectus hod scho s´Feiamocha gleand ghobd. Dea hod se a nochwoasli ois a Easchta, vo Afrika kemat, iwa des eisfreie Asien und Eiropa ausbroat.
- Zan End vo da Schtoazeid is da Homo Sapiens, oiso insare Vuafoahn vom Jaga und Saummla iwan Waundafödbau und de easchtn Kuituan sesshoft woan.
Unta da Fruahgschicht vaschteht ma de Vöka und Kuituan de scho Afzoachnungssystem (Schriftn) entwücköd hobm. Waun ma de Vinca-Zoachn a scho ois widagebbore, lesbore Afzoachnungan vaschtengan daun hod de Gschicht vo de Schriftn scho friara augfaungt ois wia mid de Token und da Keuschrift in Sumer.
- Da Gebrauch vo neiche Weakzeig und Metolle san bei de faschidanan Hochkuituan af de Eadteu untaschiadli eigfiad woan. In Amerika ba de Maya, Aztekn und de Inka is de Brozezeid und de Eisnzeid eascht mid de schpanischn Eaowara aukema.
- Im Innan vo da Insl Neu Guinea und im innan Amazonasuawoid hobm vaschiedane Schtämm gaunz ogschiedn nu bis zan Aufaung vom 20.Joahundat praktisch in da Schtoazeid glebd.
Heitzutogs wiß ma netta gor so vü iwa de Zeid vo da Menschheid, weus scho oiwei Leid (Fuascha) gem hod, De des gean ausafindn megn hobm. De Wissnschoft hoaßt Paläontologie und des Suacha und Ausgrobm vo oide Sochan Archäologie. Vü neiche Fund mocht ma duachn Zuafoi, (zan Beispü in Beagweak oda beim Baun) oda de Fund wean duach de Erosion freiglegd.
- Evoluzion vo da Menschheid
- De Entstehung vo da Schrift
- Biologie und Genetik vo de Menschn
- Schtoazeid
- Easchte Kuituan
- Easchte Hochkuituan
- Brozezeid
- Eisnzeid
- Walter Böckmann; Botschaft der Urzeit; Wurzeln menschlichens Verhalten in unserer Zeit. Econ Verlag Wean, 1979 ISBN 3430-11369-5.
- Jean Bollack, wissenschoftlige Leitung; Vorgeschichte, Fischer Weltgeschichte 1966, Frankfurt.
- Mary und John Gribbin; Kinder der Eiszeit. beeinflußt das Klima die Evolution des Menschen. Insel Verlag, Frankfurt. 1994.
- Josepf H. Reichhold; Das Rätsel der Menschwerdung, die Entstehung des Menschen im Wechselspiel der Natur. Deutsche Verlagsanstalt Gmbh Stuttgart, 1990.
- Harry L. Shapiro; Das Geheimnis des Pekingmenschen. Gustav Lübbe Verlag, Bergisch Gladbach, ISBN 3-404-01152-X
- Felix R. Paturi; Zeugen der Vorzeit; Auf den Spuren europäischer Vergangenheit. Econ Verlag Wean, ISBN 3-430-173-779.
- Hansjörg Küswter; Am Anfang war das Korn. Eine andere Geschichte der Menschheit. Verlag C.H.Beck, Minga2013, ISBN 978-3-406-65217-2.
Themanheftl:
- Geo Kompakt Nr.: 37, 2013; Die Geburt der Zivilisation.
- http://de.wikipedia.org/wiki/Ur-_und_Fr%C3%BChgeschichte
- http://de.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%BChgeschichte
- http://de.wikipedia.org/wiki/Ur-_und_Fr%C3%BChgeschichte_Mitteleuropas | <urn:uuid:b18aba25-9ea4-4c64-9e75-237f2276c035> | CC-MAIN-2014-23 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Vor-_und_Fr%C3%BChgschicht | 2014-08-02T04:30:40Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-23/segments/1406510276353.59/warc/CC-MAIN-20140728011756-00307-ip-10-146-231-18.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999973 | Latn | 120 | {"bar_Latn_score": 0.9999728202819824} |
Färöische Sproch
|Färöisch (Føroyskt)|
|Vabroadung:|| Färöer
Dänemark
|Gredt vo:||60.000 bis 100.000 (Muadasprochla)|
|Linguistische
Klassifikazion:
|Offiziella Status:|
|Åmtssproch in:||Färöer|
|Sprochcodes:|
|ISO 639-1:||fo|
|ISO 639-2:||fao|
|ISO 639-3:||fao}|
S'Färöische is a Sproch de wos zu de Nordgermanischn oda Skandinawischn Sprochn kert. An nähan is min Isländischn und Norwegischn vawaundt, staummt owa direkt neta vom Oidnordischn o.
Af de Sprechazoi bezong is Färöisch, de Sproch in der de meran Biachen im Joa erscheinan. | <urn:uuid:9480fde3-40b8-478c-9e2b-bbef89e8f12a> | CC-MAIN-2014-23 | http://bar.wikipedia.org/wiki/F%C3%A4r%C3%B6ische_Spr%C3%A5ch | 2014-07-29T04:36:59Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-23/segments/1406510265454.51/warc/CC-MAIN-20140728011745-00097-ip-10-146-231-18.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999626 | Latn | 72 | {"bar_Latn_score": 0.999625563621521} |
Aldeyjarfoss
n Aldeyjarfoss is n woaterval in t neurdn van Ieslaand en leg an de Sprengisandur, ne wegge dee kats deur de binnlände van Ieslaand geet. n Skjálfandafljót völ hier oawer ne heugte van 20 öp beneajn an en kömp oawer önnevear 30 km ströamofwoarts biej n gröttern Goðafoss oet. Önnevear 100 m streumöpwöarts ligt de Ingvararfossar. | <urn:uuid:7eaad2e1-19f1-4568-8802-27f85bd02216> | CC-MAIN-2014-23 | http://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Aldeyjarfoss | 2014-08-01T22:29:36Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-23/segments/1406510275393.46/warc/CC-MAIN-20140728011755-00051-ip-10-146-231-18.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.835137 | Latn | 15 | {"bar_Latn_score": 0.8351373672485352, "nds_Latn_score": 0.07645285874605179, "lim_Latn_score": 0.03627323359251022, "vls_Latn_score": 0.030940039083361626} |
Stony Brook
|Stony Brook|
|Log in New York|
|Basisdatn|
|Stoot:||Vaeinigte Stootn|
|Bundesstaat:||New York|
|County:||Suffolk County|
|Koordinatn:||40.906388888889-73.12833333333327|
|Zeitzone:||Eastern Standard Time (UTC−5)|
|Einwohna:||13.727 (Stand: 2000)|
|Bevejkarungsdichtn:||921,3 Einwohner je km²|
|Flächn:||16,0 km²
davon 14,9 km² Land
|Hächn:||27 m|
|Postleitzoin:||11790, 11794|
|Vorwoi:||+1 631|
|FIPS:||36-71608|
|GNIS-ID:||0966524|
Stony Brook is a Ort on da Noadküste vo Long Island im US-Bundesstoot New York. Ea hod 13.727 Einwohner. Bekonnt is Stony Brook voa oim fia de State University of New York at Stony Brook ('Stootliche Universität vo New York z Stony Brook').
Inhoitsvazeichnis
Stony Brook hod a Fläch vo 16,0 km², davo 14,9 km² Lond- und 1,1 km² Wossafläch. Da Stony Brook Harbor is a sumpfige Bucht vom Long-Island-Sund (Long Island Sound). Do liegt aa de Insl Youngs Island und da kloana städtischa Strond Sand Street Beach.
Im Gebiet vom heitign Stony Brook hom voa da eiropäischn Besiedlung de Setalcott-Indiana glebt. Da Gegend homs en Nom Wopowog (Lond on de Wossaenga) gem ghobt.
Anno 1660 hods de easchte eiropäische Siedlung gem, de wo 1685 zum easchtn Moi urkundle eawähnt woan is.
1884 is da Nom vo "Stoney Brook in" "Stony Brook" gändat woan.
Um de Joahundatwende woa Stony Brook zeitweis a beliabta Tourismusort. Wia des wieda voabei woa, hom de Bewohna voa oim vom Fischfong glebt.
1939 hod da Gschäftsmo Ward Melville aus Stony Brook a Entwicklungsprogramm fia Stony Brook ins Lem gruafa. Seitdem is mit Stony Brook wieda beagauf gonga. Da Ort hod a neies Zentrum eahoidn, und zwoa im amerikanischen Baustui vom 19. Joahundat. 1957 is de Universität grindt woan und 1962 auf a Grundstick in Stony Brook umzong, des wo da Melville gspendet hod. De Universität is etz da domniarende Faktor in da Gegend.
Stony Brook liegt on da New York State Route 25A.
Es gibt aa a Station vo da LIRR (sog "L-I-double-R"; Obkiazung fia Long Island Rail Road). Da Hoitepunkt liegt zwischn Port Jefferson und Penn Station.
- de Universität vo Stony Brook
- s Long Island Museum of American Art, History, and Carriages
- de Grist Mill a Wosamih vo 1751 (a lebendigs Museum, de Mih wead betriem)
- da Stony Brook Harbor, de Bucht vo Stony Brook
- de St. James Chapel
- da West Meadow Beach Historic District
- s William Sidney Mount House, s ehemolige Wohnhaus vom Mola William Sidney Mount
- George Booth: New Yorker Cartoonist
- Kevin James: Komika, Schauspuija, Synchronsprecha und Drehbuchautor (Doug Heffernan in da Sitcom King of Queens)
- Karsh Kale: Musika, Produzent, Komponist vo indischa Musi
- Michael Kimmel: Soziologe, Dozent on da Stony Brook Universität, Hrsg. vom Journal International Encyclopedia of Men and Masculinities.
- Stan Lee: Superhäidncomics, u.a. Spider-Man
- John Petrucci: Gitarrist, u.a. Dream Theater
- R.A. The Rugged Man: Hip-Hop
- Dee Snider: Sänga, Frontmo vo Twisted Sister (Heavy Metal) | <urn:uuid:18c31b8c-dfe3-4322-827b-1b5fb3265439> | CC-MAIN-2014-35 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Stony_Brook | 2014-09-02T01:53:38Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-35/segments/1409535921318.10/warc/CC-MAIN-20140909044646-00152-ip-10-180-136-8.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.998559 | Latn | 60 | {"bar_Latn_score": 0.9985588192939758} |
Goignbeag
Goignbeag, aa Goignbichl, Goignhigl oda Robmstoa, hod ma Higln gnennt, wo friara effentliche Hirichtunga duachn Goign stottgfundn ham. In ganz Eiropa gibts deswegn vui Higln und Beag, wo noch am Umstand gnennt woan san: z.B. deitsch Galgenberg, engl. Gallows Hill oda schwedisch Galgbacke.
De Goignbeag san moast in da Umgebung vo Ortn mit oagna Grichtsborkeit glegn. De Higrichtatn san zua Obschreckung oft long henga bliebm, bis vawest worn oda de Hund und Robm fian Rest gsorgt ham. De Leichn san oft glei am Goignbeag oda am Goignocka (Grundstickl in da Neh) vagrobm worn.
De Goignbeag san heit moast mit Woid zuagwoxn. Iwareste vo Hirichtungsstettn gibts nua dort, wo stoanane Ologn vorhandn worn.
- Björn Hasselblad; Lindström Frans: Stockholmskvarter: vad kvartersnamnen berättar, Almqvist & Wiksell / Geber, Stockholm 1979. ISBN 91-20-06252-4. | <urn:uuid:be1e2c19-8a24-4057-a6e3-25da812627fb> | CC-MAIN-2014-35 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Goignbeag | 2014-08-28T05:06:31Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-35/segments/1408500830094.68/warc/CC-MAIN-20140820021350-00138-ip-10-180-136-8.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.00001 | Latn | 47 | {"bar_Latn_score": 1.000009536743164} |
Karl Ritter von Fasbender
Karl Fasbender, seit 1908 Ritter von Fasbender (* 3. Dezember 1852 z'Michelbach bei Wiesbaden; † 13. Mai 1933 z'Minga) is a General der Infanterie vo da Boarischn Armee und Kommandeur im Erstn Weltkriag g'wen.
Karl Fasbender is ois a Sohn vom Fabrikbesitza Karl Fasbender und seina Frau Elisabeth, geborene Lossen, in Michelbacher Hütte bei Wiesbaden auf d'Welt kemma. Nach'm Besuach vo da Lateinschui in Hadamar hod a sei Abitur am humanistischn Gymnasium z'Wiazburg obg'legt. Ois a oa Joar lang Jura an da Universität Wiazburg gstudiert hod, hod a si am 1. Oktober 1872 ois Oajahrig-Freiwilliga zum 9. Infanterie-Regiment "Wrede" in Wiazburg g'meld.
Am 1. Oktober 1873 is da Fasbender ois Berufssoldat ibanomma worn. Im Joar 1875 hod a de Kriagsschui bsuacht und is am 12. November 1875 zum Sekondleitnant befördert worn. Vo 1878 bis 1881 is a Regimentsadjutant g'wen, nachad is a bis 1884 auf da Kriagsakademie g'wen. Am 29. Oktober 1885 is a zum Premierleitnant befördert worn. Von 1. Jenna 1886 bis 1. Feba 1888 is a ois Bezirksadjutant in Kaiserslautern verwand' worn. Am 1. Dezember 1888 zum Generalstab kommandiert is a am 1. September 1890 zua Eisenbahn-Abteilung im Großn Generalstab z'Berlin vasetzt worn. Am 1. Oktober 1890 zum Hauptmann befördert is da Fasbender am 11. Juni 1891 zum Kompaniechef im 9. Infanterie-Regiment ernannt worn. Am 22. September 1893 hod a ois a la suite vom Generalstab a Stell ois Lehra an da Kriagsakademie otretn, wo a am 13. Aprui 1896 zum Major befördert worn is.
Am 27. September 1897 is da Fasbender zum Bataillonskommandeur im 10. Infanterie-Regiment z'Inglstod ernannt worn. Am 13. Dezember 1898 hod a s'Kommando iba s'1. Jaga-Bataillon "König" z'Freising ibanomma. Mit'm 7. März 1900 is a zum Oberstleitnant befördert worn. Ea hod zum 1. März 1901 s'Kommando iba s'1. Jaga-Bataillon an'n Jakob Pfluegl obgebn. am 12. Feba 1901 is a ois a la suite vom 1. Jaga-Bataillon zum Kommandeur vo da Militär-Schiaßschui z'Lechfeld ernannt worn, an dear a s'G'fechtsschiaßn theoretisch und praktisch nei aufzogn hod. Am 15. Oktober 1902 is a Oberst worn. Am 23. Oktober 1903 is da Fasbender Kommandeur vom 3. Infanterie-Regiment z'Augschburg worn. Mit da Beförderung zum Generalmajor is a am 9. Aprui 1905 zum Kommandeur vo da 9. Infanterie-Brigade z'Niamberg ernannt worn. Vom 2. Jenna bis 27. Aprui 1906 nach Berlin abgstellt hod a wesentlich an da Reform vom Exerzierreglement fia de Infanterie mitg'werkt. Am 30. Dezember 1907 is a zum Chef vom Generalstab vo da Armee und zum Inspekteur vo de Militärischn Buildungsanstalten ernannt worn. Nach Beförderung zum Generalleitnant (26. Juni 1908) is a am 18. November 1908 zum Kommandeur vo da 4. Division z'Wiazburg ernannt worn. Mit da Valeihung vom Komturkreiz zum Verdienstordn der Bayerischen Krone is a in'n Adelsstand g'hobn und in da Adelsmatrikel bei da Ritterklass eitrogn worn. Des Divisionskommando hod da Ritter von Fasbender bis 23. März 1912 g'habt, nachad is a auf eignan Antrag in'n Ruhestand (Charakter als General der Infanterie z. D.) versetzt worn.
Kuaz vorm Erstn Weltkriag hod da Ritter von Fasbender ois Kommandierender General am 10. August 1914 des I. Reservekorps vo da 6. Armee) ibanomma. Am 11. Oktober 1914 hams'n ois General der Infanterie fia de Kriagsdauer wieda ogstellt. Ois a la suite vom 1. Jaga-Bataillon hod a de Berechtigung g'habt, dass a de Uniform vom 1. Jaga-Bataillon tragn hod deafa. Anfang Oktober 1914 hod a bei Valenciennes und Cambrai (Arras) a französische Reservedivision ogreifa und zaschlogn kenna. Oba aa ea is wenga nei ins G'fecht g'worfene französische Soidaten ned iba de Buckel vo Vimy naus kemma. Am 5. Oktober 1914 is a mit'm Ritterkreiz vom Militär-Max-Joseph-Ordn Nr. 35 (Zäinumma untam Erstn Weltkriag) "wegen seiner hervorragenden, tatkräftigen, auch in schwierigen Lagen stets erfolgreichen Führertätigkeit, insbesondere wegen der in den ersten Oktobertagen 1914 durch die schweren siegreichen Kämpfe seines Korps um die Höhen von Vimy und Loretto errungenen, für die Gesamtlage hochbedeutsamen Erfolge" [1] auszeichnet worn. Am 11. Oktober 1914 is eam des Ritterkreiz vom Militär-Max-Joseph-Ordn in da vorgeschriebnen feierlichn Foam valiehn worn.
Im Mai 1915 hod a si vor Arras dauernd genga französische Ogriff wehrn und schware Valuste hinemma miaßn. Bsunders am 5. Mai hod a a kritische Lage zum moastern g'habt, wo de 10. französische Armee mit ihr'm XXII. Armeekorps an drei Kilometa tiafn Eibruch gschaft hod. Im September 1915 hod a de Franzosn, de mit massivstm Artillerieeinsatz ogriffa hab'n, umasunst an sei Korps orenna loßn, indem ea de Aufmarschräum vo da französischn 10. Armee scho fria vo seina eignen stoakn Artillerie unta Bschuß nemma hod lass'n.
Am 3. Juni 1916 is eam s'Kommandeurkreiz vom Militär-Max-Joseph-Ordn valiehn worn. In da Begrindung is unta anderm festgstellt worn: "… er hat durch seine Führertätigkeit in der Sommeschlacht 1916 insbesondere durch den selbständig gefaßten, entscheidenden Entschluß des sofortigen Wiedereinsatzes seiner größtenteils abgelösten, schwer abgekämpften Truppen zur Rettung einer höchst kritischen Lage die Gesamtlage sehr günstig beeinflusst." [2] Im August 1916 hod a a spada Eibrich vo de Franzosen bei Maurepas vahindern kenna.
Unta da Schlacht von Arras im Friajoar 1917 is a mit seim Korps vor de Buckl vo Vimy gstandn, de a wenga an Eibruch vo der Engländer bei da benachbartn 14. Infanterie-Division ned hoitn hod kenna. Ea hod si dazua entschlossn, de Verteidigung ummera finf Kilometer nach hintn zum valegn, damit de englische Artillerie selba zua Valegung in an neien Stellungsraum zwunga wead. Am 13. Aprui 1917 is a in de neie Stellung eig'ruckt. A weitera Vorstoß vo de Engländer hod na nimma hig'haut.
Auf Vorschlag vo seim Oberbefehlshaber, an Generalfeldmarschall Kronprinz Rupprecht vo Bayern, is a mit'm Großkreiz vom Militär-Max-Joseph-Ordn "wegen eines von höchster Verantwortungsfreudigkeit und weitblickender Voraussicht zeugenden Antrags an die oberste Führung, dessen zielbewußter Durchführung die siegreiche Abwehr der gewaltigen englischen Angriffe am 23. und 28. April und 3. Mai 1917 durch die von ihm in hervorragend militärischem Geist erzogenen Truppen zu danken ist …" [3] g'ehrt worn.
Unta da Michael-Schlacht hod a am 28. März 1918 an eafoiglosn Ogriff genga Arras duachg'fiat. Am 18. November 1918 is da Ritter von Fasbender ois Oberbefehlshaber vo da 19. Armee aus'm Dienst entlassn worn.
Von 1. Aprui bis 8. Juli 1919 und vom 9. Aprui 1921 bis Oktober 1932 is a Großkanzler vom Militär-Max-Joseph-Ordn g'wen.
- zitiert nach Rudolf v. Kramer, Otto Freiherr von Waldenfels, Der königlich bayerische Militär-Max-Joseph-Orden, Selbstverlag des k. b. Militär-Max-Joseph-Ordens, Minga 1966, S. 79
- zitiert nach Rudolf v. Kramer, Otto Freiherr von Waldenfels, Der königlich bayerische Militär-Max-Joseph-Orden, Selbstverlag des k. b. Militär-Max-Joseph-Ordens, Minga 1966, S. 157
- zitiert nach Rudolf v. Kramer, Otto Freiherr von Waldenfels, Der königlich bayerische Militär-Max-Joseph-Orden, Selbstverlag des k. b. Militär-Max-Joseph-Ordens, Minga 1966, S. 183f
- Konrad Krafft von Dellmensingen, Friedrichfranz Feeser, Das Bayernbuch vom Weltkriege 1914-1918, I. Band, Chr. Belser AG, Verlagsbuchhandlung, Stuttgart 1930
- Günter Wegner, Deutschlands Heere bis 1918, Band 10, Bayern, Biblio Verlag, Osnabrück, 1984
- Rudolf v. Kramer, Otto Freiherr von Waldenfels, Der königlich bayerische Militär-Max-Joseph-Orden, Selbstverlag des k. b. Militär-Max-Joseph-Ordens, Minga 1966
|Personendaten|
|NAMA||Fasbender, Karl von|
|ALTERNATIVNAMEN||Fasbender, Karl Ritter von; Fasbender, Karl|
|KURZBESCHREIBUNG||boarischer General der Infanterie|
|GEBURTSDATUM||3. Dezember 1852|
|GEBURTSORT||Michelbach (Aarbergen)|
|STERBEDATUM||13. Mai 1933|
|STERBEORT||Minga| | <urn:uuid:0aa75f59-7625-484d-8c09-9bc5a5b0b1e3> | CC-MAIN-2014-35 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Karl_Ritter_von_Fasbender | 2014-08-21T04:21:56Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-35/segments/1408500814701.13/warc/CC-MAIN-20140820021334-00419-ip-10-180-136-8.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.998396 | Latn | 47 | {"bar_Latn_score": 0.9983960390090942} |
Esra (Buach)
Des Buach Esra is a Buach vom jüdischn Tanach und vom Oitn Testament in der christlichn Bibel und is mit'm Buach Nehemia eingntlich oa oanzigs Buach gwesn. Inholtlich gehts um de Rückkehr noch Jerusalem am End vom Babylonischn Exil, den Wiedaafbau vom Jerusalema Templ und de Vapflichtung af des mosaische Gsetz. | <urn:uuid:d3c34bfe-7536-40f5-a569-fd2c0b3359fa> | CC-MAIN-2014-35 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Esra_(Buach) | 2014-08-29T18:04:52Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-35/segments/1408500832738.80/warc/CC-MAIN-20140820021352-00453-ip-10-180-136-8.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999703 | Latn | 86 | {"bar_Latn_score": 0.9997034072875977} |
Blauzungenkronkheit
De Blauzungenkronkheit (aa Maikronkheit vum Mai, oiso Maul) is a Kronkheid vo Viecha, de wos widakäun dan, wia Schafin, Rinda und Goaßn. Da Nom kimmt vo da blaun Zung, de wos de kronkn Viecha hom. Vo dera Seich, de wos duach Vian ausglöst wiad, ko da Mensch olladings ned ogsteckt wean. Üwatrong wiad dea Virus duach Muckn (Culicoides). Am gfärlichstn is füa Schafin, bsundas fia schwoche Lampin, wei de am leichtestn ogsteckt wean. Rinda und Goaßn wean ned so schnö und so schwa kronk. | <urn:uuid:82f41357-5dad-4c97-9925-67d152bdcba3> | CC-MAIN-2014-35 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Blauzungenkronkheit | 2014-08-22T01:58:17Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-35/segments/1408500822407.51/warc/CC-MAIN-20140820021342-00205-ip-10-180-136-8.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.00001 | Latn | 65 | {"bar_Latn_score": 1.0000098943710327} |
Griaß enk Gott - ihr liab'n Leit, dass ös da sad s - gfreit uns heit.
Auf derer Seit'n da kinnt's les'n wia 's zur Anfangszeit is g'wes'n.
In der Gnigl ganz und gar, hom si im 1966er Jahr
a paar jung Burschen dacht und glei an die Arbeit g'mocht.
Masken bast'lt - g'schnitzt sogår, verziehrt mit Roß, Goas - Schafihaar.
Kreuz und quer durch d'Straß'n g'lauf'n, is der junge wilde Hauf'n.
A ganz wichtig's Kapitel is a wia i find,
is wia da Gnigler Krampuslauf wurd g'ründt - und wia si ois entwickelt hat,
dass der Lauf is bekannt weit über die Grenzen von da Soizburga Stodt.
Außerdem is zum vernemma, wo ma tuan 'as naxt's moi renna.
In der Stadt oder am Land, mir san ja vielerorts bekannt.
Bei Läuf, bei Kränzchen, Hausbesuch'n für Firmenfeiern kinnt's uns buch'n.
Zur g'rechten Zeit am g'recht Ort, ziahn Krampus z'erst dann Perchten fort.
Über'n Brauch is a zu les'n, wo is denn da da Ursprung g'wes'n.
Da is a ned z'vergess'n beim Umgang von Haus zu Haus
der gute Bischof Nikolaus.
Er bringt die Gab'n für die Brav'n,
die Schlimmen wird da Krampus bestraf'n.
Presseartikel von hint nach vorn, Fotografiert und g'fümt is a fleißig word'n.
Du kannst gern - nur zum umschaun auf derer Seit'n bleib'n,
s'tat ins aber a recht g'frein, würdst uns in 's Gästebüachl schreib'n.
Und host a Frag - so laß uns wiss'n, zweng denn wirst ned glei niederg'rißn.
In diesem Sinn wünscht recht vü Spaß,
d'Alt Gnigler Krampus Perchten Pass | <urn:uuid:4b6b2bd6-414b-4b05-b9d3-ac0a356522c0> | CC-MAIN-2014-35 | http://www.altgnigler.at/index.php?option=com_content&view=article&id=9&Itemid=13 | 2014-08-28T11:21:54Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-35/segments/1408500830746.39/warc/CC-MAIN-20140820021350-00141-ip-10-180-136-8.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999365 | Latn | 65 | {"bar_Latn_score": 0.9993645548820496} |
Molekui
A Molekui, aa Molekül (vo lat. molecula, "kloane Masse") is a Vabund vo zammhengade Atome. Da Grund wiaso si Atome zu Molekuia vabindn, liegt in de elektrostatischn Kräfte, wo zwischn de Elektrona und de Atomkern aus de wo se de Atome zammsetzn wiakn. Zu elektrisch glodne Atomvabund sogd ma klassischaweis in da Chemie, Iona oda Molekui-Ion oba ned "Molekui". In da Physik is ma do ned so diffizil. A Molekui muass a gwisse Stabilität hom, sunstan sogt ma dazua molekulare Gebuide (molecular entity).[1]
Molekui kenna aus Atome vo am oanzign chemischn Element aufbaut sei, wia z.B. Sauerstoff (O2) und Stickstoff (N2) (Elementmolekui). De moastn Molekui san oba a Vaband vo Atome vo vaschiadne Elemente, wia Wossa (H2O) und Methan (CH4). De Onordnung vo de Atome (ia Konstitution) in am Molekui san durch de chemischn Bindunga fixiat. So dan si de Atome Ethanol (H3C–CH2–OH) vo Dimethylether (H3C–O–CH3) trotz da säim Ozoi vo de Atome untascheidn und wern deshoib aa durch vaschiedne chemische Formen dorgstäit. In bstimmtn Fäin kennan Molekui, z.B. de Molekui vo da Millisaire, Forma mit gleicha Konstitution oba untaschiedlicha Onordnung (= Konfiguration) entsteh. Des hoasst, dass de gleiche chemische Summenformen aa untaschiadliche Molkui bedeitn kenna. Des Phänomen werd Isometrie gnennt.
Ned olle chemischn Vabindunga bestengan aus Molekui. Des guit z.B. fir diamantortige Stoffe.
- Eintrag: molecular entity. In: International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) Compendium of Chemical Terminology (the "Gold Book"). doi:10.1351/goldbook.M03986.
- Eintrag: molecule. In: International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) Compendium of Chemical Terminology (the "Gold Book"). doi:10.1351/goldbook.M04002.
|→ Dea Artikl basiad auf ara frein Ibasetzung vom säim Artike in da Wikipedia af deitsch.| | <urn:uuid:b1c8ced5-8e06-4915-af0b-3b34e6410acb> | CC-MAIN-2014-35 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Molekui | 2014-09-01T18:41:47Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-35/segments/1409535919886.18/warc/CC-MAIN-20140909042811-00055-ip-10-180-136-8.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999514 | Latn | 94 | {"bar_Latn_score": 0.999514102935791} |
Juni
|Der Artikl is im Dialekt Weanarisch gschrim worn.|
|Bezeichnungen fian Juni|
|friacha:||Brachet, Brachmond, Brachmonat, Johannismond, Weidemaent|
|Lat. Nom.:||Iunius / Junius|
|Lat. Gen.:||Iunii / Junii
Iunij / Junij
Iuny / Juny
|Hinweis: Streng genommen endet der lateinische Monatsname auf '-ii'. Ein 'i' am Wortende kann weit nach unten gezogen sein, wodurch es teilweise zur Schreibung '-ij' kam, aus welcher wieder '-y' gelesen wurde.|
Ea hod 30 Dog und is da Monat vo da Sunnwend (21. Juni, obhengig vo da Himmesmechanik aa am 20. oda 22. Juni meglich), dea wos auf da Noadhoibkugl da lengste Dog mit da kiazestn Nocht vom Joa is.
Den Nauman hod a vo da remischn Gettin Juno, de wos de Frau vom Gettavodda Jupiter is und de Gettin vo da Ehe sowia de Beschitzarin vo Rom. | <urn:uuid:a20b0ac6-47d3-4013-b4f9-bb42b6a25943> | CC-MAIN-2014-41 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Juni | 2014-09-20T17:58:46Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-41/segments/1410657133485.50/warc/CC-MAIN-20140914011213-00303-ip-10-196-40-205.us-west-1.compute.internal.warc.gz | bar | 0.999352 | Latn | 75 | {"bar_Latn_score": 0.9993523955345154} |
Eibsee
|Eibsee|
|Oigmoans|
|Datn|
|Hächn iwan Meeresspiagl:||973.28|
|Flächn:||177,4 ha (einschl.
Untasee mit 4,8 ha)
|Seeläng:||3.15|
|Seebroadn:||0.56|
|Volumen:||21.610.000 m³|
|Umfang:||8,06 km|
|Grässte Diafn:||34,5 m|
|Durchschnittliche Diafn:||12,2 m|
|Bsundaheitn:||
8 Insln
Im Nordostn is da 4,8 ha grosse und 26 Meta diafe Untasse duach a 50 Meta broade und nua 0,5 Meta diafe Engstej vom Hapttei vom See, am Weitsee, fost otrennt.
Im Eibsee liegn je noch Zejweis ocht bis nein kloane Insln entlong vo da Nordseitn, mit oana Gsamtflechn vo eppe 1,2 Hektar ba mittlam Wossastond. Vo West af Ost, mit Flechnogob:
Nua de kloanste Insl, Stoabichl, 50 Meta sidestle vo da Sasseninsl, buidt koa oagnas Flurstickl. Stoabichl besteht gnau gnumma aus oam gressan Fejsninsal mit rund 400 m2, und am kloanan z Meta sidle vo da Sidostspitzn mit 10 m2.
In da kloan Hoizblockhittn af da Maximiliansinsl wean ob und zua standesamtliche Hozatn duachgfiaht. Dozua miassn de Beteiligtn mit Ruadabootn af de Insl kumma. | <urn:uuid:ef596ac6-7133-4d37-be7d-4794392ae430> | CC-MAIN-2014-41 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Eibsee | 2014-09-20T09:59:39Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-41/segments/1410657133078.21/warc/CC-MAIN-20140914011213-00124-ip-10-196-40-205.us-west-1.compute.internal.warc.gz | bar | 1.000004 | Latn | 41 | {"bar_Latn_score": 1.0000038146972656} |
Vung Tau
Vung Tau is a Stod in da Mitt vo Vietnam, am Sidchinesischn Meer, 10 m ü. NN. Sie liegt 1650 km sidle vo Hanoi und 120 km neadle vo Ho Chi Minh-Stadt am Sidchinesischn Meer. Im Stodzentrum lem 322.873 Einwohna (2012).
Vung Tau is de Haptstod vom Department Ba Ria-Vung Tau. Da Flughofm Vung Tau liegt 2 km vom Zentrum Vung Tau wegga, da Flughofm Long Thanh 70 km.
10.424444444444107.25138888889 | <urn:uuid:e8f0cb36-c557-401d-ba6e-3d1373b7f926> | CC-MAIN-2014-41 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Vung_Tau | 2014-10-01T20:21:11Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-41/segments/1412037663587.40/warc/CC-MAIN-20140930004103-00060-ip-10-234-18-248.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999867 | Latn | 63 | {"bar_Latn_score": 0.9998666048049927} |
John Randall Hennigan
|Der Artikl is im Dialekt Soizkaumaguadlarisch gschrim worn.|
Da John Randall Hennigan (* 3. Oktober 1979 in Los Angeles, Kalifornien) is a US -Amerikanischer Profiwrestler, aktuell is a fia World Wrestling Entertainment (kuaz WWE) ois John Morrison im Raw Roster tätig. Am 13. November 2007 hod a gemeinsaum midn The Miz an WWE Tag Team Champion erobat und hamdn daun bis dassn an Hawkins and Rider valorn ham üwa a hoibs Johr ghoitn. Davor ham den Titl da MVP und da Matt Hardy ghobt. Derzeit modariat da Morrison gemeinsaum midn Miz des ECW Talksegment The Dirt Sheet. | <urn:uuid:4c545de5-db69-424c-9070-4ddec814a9c6> | CC-MAIN-2014-41 | http://bar.wikipedia.org/wiki/John_Randall_Hennigan | 2014-10-01T04:02:56Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-41/segments/1412037663359.6/warc/CC-MAIN-20140930004103-00068-ip-10-234-18-248.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999617 | Latn | 70 | {"bar_Latn_score": 0.9996166825294495} |
Reblogging
Reblogging oda Rebloggn (in Twitter, retweeting) is im Microbloggn s Weidavaeffentlichn vo an Beitrog vo am ondan Nutza. De Reblogs san ois soichane markiat. Des Rebloggn is zu am recht wichtign Kennzeichn vo sozialn Netzweakn woan.
Es is sogoa so, dass de Ozoi vo Reblogs in Weat vo oana Nochricht zum Ausdrick bringa. Reblogs wean scho ois a Oat neie Wearung im Netz eingstuft. Wenn deine Tweets weidavaeffentlicht wean, steigt dei Oseng (dei virtuella Reichtum), wenn du ondare Tweets publiziast sinkt dei Oseng.[1] | <urn:uuid:75550a48-5037-41df-9442-6c73f2ca9f2d> | CC-MAIN-2014-41 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Reblogging | 2014-09-18T23:47:37Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-41/segments/1410657129409.8/warc/CC-MAIN-20140914011209-00057-ip-10-196-40-205.us-west-1.compute.internal.warc.gz | bar | 1.00001 | Latn | 59 | {"bar_Latn_score": 1.0000097751617432} |
Briaf
|Der Artikl is im Dialekt Hausrukfiatlarisch gschrim worn.|
A Briaf is a Schrieb, a Nochricht de ma fia wen aundan auf an Zedl Babia drauf schraibt und dem daunn schickt. As Woat Briaf kimt fum lodainischn brevis, wos kuaz hoast. Im klassischn Lodain woa owa as Woat fia Briaf epistula, blos an kuazn Briaf hod ma brevis libellus oda breve scriptum gnennd. Schbeda is owa as Woat epistula aus da Mode kema und aso is aus dem lodainischn Woat brevis daunn as boarische Woat Briaf woan.
Gauns fria hod ma so am Briaf an Bekaunntn midgem, oda am Pilga, dea doathin untawegs woa, wo dea dahoam is, dea in Briaf kriang soit. Hechane Laid, Kini und Grofn, haum oagane Botn gschickt, waunns wen an Briaf schicka woitn. Eascht schbeda is de Post aufkema und ma hod an Briaf oafoch aufgem kina, a weng a Gebia zoid und de Post hod daunn in Briaf doat hi brocht, wo a hi hed soin. Haid mid de Rechner und mim Intanet hod si as Briafschraim a weng aufghead, wai de Laid e-Mail faschickan, oda chatten, oda handytelefonian. | <urn:uuid:8235a800-bb34-457a-ae43-44216aa91be3> | CC-MAIN-2014-42 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Briaf | 2014-10-31T22:13:43Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-42/segments/1414637900397.29/warc/CC-MAIN-20141030025820-00175-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000008 | Latn | 63 | {"bar_Latn_score": 1.0000077486038208} |
Homosexualität
Homosexualität is a sexuelle Orientiarung, bei der d' Liab, Romantik und s sexuelle Begeahrn ausschliasslich oda vurwiengd fir Laid vom eiganen Gschlecht empfundn wird. Homosexuelle Fraun wern aa ois "Lesbm" (friara: "Lesbiarinnen") und homosexuelle Monna aa ois "Schwule" bezeichnet. s Adjektiv homosexuell wird aa auf sexuelle Hondlungen zwischn Laid vom gleichn Gschlecht ogwendt, de ned schwul oda lesbisch san. | <urn:uuid:48aa3e0f-be73-44ed-a5a1-4440c0b15424> | CC-MAIN-2014-42 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Homosexualit%C3%A4t | 2014-10-20T17:59:05Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-42/segments/1413507443062.21/warc/CC-MAIN-20141017005723-00279-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999887 | Latn | 18 | {"bar_Latn_score": 0.9998868703842163} |
EADS
De European Aeronautic Defence and Space Company (EADS) is da greßte Luft- und Raumfahrt- sowia da zwoatgreßte Rüstungskonzern in Eiropa. Nochm amerikanischn Untanehmen Boeing is EADS aa s zwoatgreßte Luft- und Raumfahrtuntanehmen aaf da Wöit. Seit da Gründung am 10. Juli 2000 wern Aktien von da EADS an da Börse ghandlt. De greßte EADS-Division is da Flugzeigherstella Airbus.
Da Konzern is aus eina Fusion von da deitschn DASA, da franzesischn Aérospatiale-Matra und der spanischn CASA hervorganga. Da Sitz von da Deitschlandzentraln vom Konzern, de EADS Deutschland GmbH, befindt si in Ottobrunn bei Minga. | <urn:uuid:b8fdebcc-13d0-4c93-a0a1-3ff5fd62bb5a> | CC-MAIN-2014-42 | http://bar.wikipedia.org/wiki/EADS | 2014-10-26T09:29:38Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-42/segments/1414119662145.58/warc/CC-MAIN-20141024030102-00025-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999928 | Latn | 78 | {"bar_Latn_score": 0.9999279975891113} |
Hoosn
D Hosn (Leporidae) sand a Säugetierfamilie vo de Hosnoatign (Lagomorpha). Vo de rund 55 Soatn sand wahrscheinlich da Faidhos, den wos bei uns gibt, und s Waidkanickl oder des, wos draus zücht ham, d Hauskanickl, de bekanntesten. A Teil von de Hosn sand de Echtn Hosn.
Ursprünglich wans af da ganzn Wait dahoam, grod ned im südlichen Südamerika, in Australien, im ozeanischen Raum und af a boa Inseln, wo ma niamois ned hikimmt. Heitzutogs gibts es überoi, grod ned af da Antarktis, wei d'Leid hams a do hibrocht, wos eigentlich ned dahoam san.
Vom Schell bis zum Rumpf weans 25 bis 70 Zantimeter lang und se weand 0,4 bis 7 Kilo schwar. S Fai hod owei a andere Foab vo weiß üba grau bis braun. Ned olle Hosn ham de langa Waschln, de wo ma vo de Echtn Hosn hea kennt. | <urn:uuid:ae052246-4c27-4910-bd89-6305261be1fd> | CC-MAIN-2014-42 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Hoosn | 2014-10-22T03:13:07Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-42/segments/1413507445299.20/warc/CC-MAIN-20141017005725-00084-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000001 | Latn | 98 | {"bar_Latn_score": 1.0000014305114746} |
Da Basilius vo Caesarea, aa bekannt ois Basilius da Große (* uma 330 in Caesarea; † 1. Jenna 379 ebd.) is a Heiliga und oana vo de via großn griachischn Kirchnlehran. Er wird außadem mit seim Bruada Gregor vo Nyssa und eahnam Freind Gregor vo Nazianz zu de drei kappadokischn Kirchnvätan grechnet. | <urn:uuid:26fdf7d0-3c8f-49af-956d-b377fb2e4dad> | CC-MAIN-2014-42 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Basilius_vo_Caesarea | 2014-10-24T23:54:16Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-42/segments/1414119646554.36/warc/CC-MAIN-20141024030046-00268-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000002 | Latn | 87 | {"bar_Latn_score": 1.000002384185791} |
Goaß (Bia)
Uaspringlich wor in Bayern jeds schwoche Bia a Goaß. Heit vasteht ma drunta meistns a Biamischdrangl. Des kimmt dohea, wei ma in Bayern glaubt, dass ma bei an schwochn Bia a Wengal nochhäifa muaß.
A Goaß bsteht 50:50 aus Cola und Bia (dungls Bia oda Weissbia). Do dazua kimmt nacha a Stampal Hochprozentigs (Kiaschlikea, Cognac oda Whiskey).
Meistns weads ois Goaßnmass drunga, säitena ois Hoiwe. Wann ma a häis Bia vawendt, dann is koa Goaßnmass sodan a Hiaschmass.
- Gerald Huber, Hubers Bairische Wortkunde. Minga, 2013 | <urn:uuid:0e2e3498-b806-48a7-a192-c41d8bb8e371> | CC-MAIN-2014-42 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Goas | 2014-10-21T02:14:09Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-42/segments/1413507443869.1/warc/CC-MAIN-20141017005723-00224-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000002 | Latn | 21 | {"bar_Latn_score": 1.0000020265579224} |
The Tower of Babel (Genesis 11: 1-9)
Bairisch (Bavarian)
- De gantze Welt hiet de gleiche Spraach, und allss grödt gleich.
- Wie s von n Oostn looszognd, fanddnd d Leut ayn Öbnet in n Land Schinär und gsidlnd si dort an.
- Sö gmachend aus: "Auf geet s; form myr Ziegln aus Laim und brenn myr s." Sö naamend also Ziegln statt Stäin und ayn Erdpöch als Mertl.
- Aft gsagnd s: "Auf; baun myr ayn Stat und aynn Turm, wo hinst eyn n Himml aufhin geet, und mach myr üns dyrmit aynn Nam! Dann verstraeun myr üns nit über de gantze Erdn."
- Daa stig dyr Trechtein abher und gwill si dö Stat und dönn Turm aynmaal anschaugn, dönn wo d Menschn eyn n Baun warnd.
- Daa spraach yr: "Daa schaug her; ain Volk seind s, und ain Spraach habnd s allsand mitaynand. Und yso geet s eerst an. Wenn s yso weitergeet, bringend s allss zwög, was sö syr einbilddnd.
- Auf geet s; steign myr abhin und verwirr myr iener Spraach, yso däß kains meer dös Ander versteet!"
- Dyr Herr gverstraeut s von dort aus über de gantze Erdn, und aus war s mit n Stat Baun.Drum aau gnennt myn dö Stat Bäbl - Wirrniss -, weil daadl dyr Trechtein d Spraach von dyr gantzn Welt verwirrt haat und d Menschn von dort aus über de gantze Welt gspreidlt.
Source: De Bibl auf Bairisch. De Beschaffung (Genesis).
Contributed by Wolfgang Kuhl
Information about Bavarian |
Tower of Babel in Bavarian
Tower of Babel in Germanic languages
Afrikaans,
Alsatian,
Anglo-Saxon / Old English,
Bavarian,
Danish,
Dutch,
English,
Faroese,
Frisian,
German,
Gothic,
Gronings,
Icelandic,
Low Saxon / Low German,
Norwegian,
Palatine German,
Swabian,
Swedish,
Swiss German,
Yiddish
Other Tower of Babel translations
By language |
By language family | <urn:uuid:23c1a4ec-52e1-4a23-b880-47859a50e9a2> | CC-MAIN-2014-42 | http://www.omniglot.com/babel/bavarian.htm | 2014-10-30T12:28:39Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-42/segments/1414637897717.20/warc/CC-MAIN-20141030025817-00127-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999665 | Latn | 58 | {"bar_Latn_score": 0.9996652603149414} |
Biologie
|Der Artikl is im Dialekt Ostmittlboarisch gschrim worn.|
De Biologie (vo griechisch βίος "Lebm" und λόγος "Lehr") is de Wissnschoft, de se mid olle Sochan befosst, de wos midn Lebm zon doan hobnt. Se zafoit e meara Richtonga.
Af da oan Seitn steht des Beschreibm vo da Vüfoit vo de Viecha, Pflanzaln, Schwammaln und Mikroorganismen in Voadagrund. Des is de Systematik oda Spezielle Biologie (vo Lateinesch 'species = Oart). Noch de untaschiadlechn Lebewesn, de ma betrocht, untatäult ma de Biologie e de Zoologie (Viecha), Botanik (Pflonzn), Mykologie (Schwammal) und Mikrobiologie (Bakterien und so kloans Zeig). Am ofong, sog ma en Mittloita, iss do netta do drum gonga, daas mas ausanonda kennt, wonn mas braucht, sog ma ois Häulpflonzn, oda wonn ma damid zon doan hot, sog ma ois Ungraud. Donn iss oba mid'n genaua Hischaun oiwäul mea und mea woarn und bevoa se se nimma auskeennt hobnt, hobnts ongfonga, daass a System eenebrocht hobnt, a Êtäulong vo oim wos lebt. Oana vo de Wichtegan am ofong is do da Linnaeus gwesn. Af deen geht de Oart und Weis zruck, wia ma de Lebewesn wissnschoftle benennt. Zo deara Benennong gibts aa an eigena Zweig vo da Systematik, de Nomenklatur. Mea und mea hands davo weggagonga, daass de Êtäulong aloa noch Untaschiad gmocht hobnt, de wos ma leicht siagt. Se hobnt se donn mea noch da Vawondtschoft gricht. Wäu jo da Darwin de Evolutionstheorie afbrocht hot, de besogt, daas oiss midanonda vawondt is.
Dea Zweig vo da Biologie befosst se mea mit dem, wos zwischn de vaschiedena Lebewesn zglei is, wias afbaut hant und wias funktioniant. Wos en Afbau betriafft, do befosst se be de Pflonzn de Anatomie mid'n eeweendegn Bau und de Morphologie mid da Gstoit, de ma siagt. E da Zoologie mochants deen Untaschiad net, do hoasst oiss Anatomie. Mid'n Bau vo de Gewebe gibt se de Histologie o, mid'n Bau vo de Zälln de Cytologie. Wia des Gonze funktioniat, des is des Fochgebiet vo da Physiologie. De schaut se o, wia da Stoffwechsl oabat, mit olle de chemischn Voageeng, wia zon beispü des Afnemma vo de Nährstoff aus'n Bodn oder de Photosyntese be de Pflonzn oda de Vadauong be de Viecha. Säbstvasteendle stölnt se e da Physiologie, Anatomie und so weida be de Pflonzn und Viecha gonz untaschiadleche Frogn, drum gibts donn aa a Pflonznphysiologie und Tierphysiologie etc.
De Lebewesn miassn se mid ondane Lebewesn vo eana eigena Oart und vo ondane Oartn und mid da abiotischn Umwält zrecht findn. Und wia se se do zrecht findnt und wia se se eana Umgebong zrecht richtnt - oda zgrund, des untasuacht de Ökologie.
Ois Zweig vo da Biologie gibts aa nu a Richtong, de se mid'n Vahoitn vo de Viecha bescheftegt, des is de Vahoitnsfoaschong oda Ethologie.
-
-
-
-
-
Gemmatimonas aurantiaumajpg
Bacteria - Gemmatimonas aurantiaca (- = 1 Mikrometer)
-
- | <urn:uuid:9737886a-94f8-4578-bf49-325d98658fa3> | CC-MAIN-2014-42 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Biologie | 2014-10-23T05:56:46Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-42/segments/1413507450767.7/warc/CC-MAIN-20141017005730-00270-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000002 | Latn | 107 | {"bar_Latn_score": 1.0000016689300537} |
Skandinavien
|Der Artikl is im Dialekt Niedaboarisch gschrim worn.|
Skandinavien moant im engan geografischn Sinn de skandinavische Hoibinsl im Nordn vo Eiropa, wo de Stootn Norwegn und Schwedn liegen. Moast wean aa no a Denemark und Finnland mit dazua grechnet und monchmoi a Island. Da oide Nama fia Skandinavien is Thule.
Wenn Skandinavia aus voschiadene Lenda zammakemman undahoiddn sa si undarananda ned oiwej auf Englisch sundan manchmoi a in ana Ord gmoasama Vakeassproch wo s Skandinavsk hoassnd. Es is a Ardd vaoanfachds Dänisch wo awa rechd schriftnah ausgsprocha wead (im Gegnsodz zun heidinga Denisch do wo Schreibung und Aussproch scho recht weid ausandagengan), und do wo speziej landes- oda dialekttypische norwegische, denische oda schwedische Werdda vomiadn wern.
De skandinavischn Flaggn san: | <urn:uuid:b307cf16-f433-4ec4-9ba4-8bd234560ee4> | CC-MAIN-2014-42 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Skandinavien | 2014-10-23T02:23:01Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-42/segments/1413507449153.0/warc/CC-MAIN-20141017005729-00175-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999999 | Latn | 93 | {"bar_Latn_score": 0.9999990463256836} |
Ezechiel (Buach)
Des Buach Ezechiel oda Hesekiel (hebr. יְחֶזְקֵאל, Jehesqel) is a Buach vom jüdischn Tanach und vom Oitn Testament in da christlichn Bibel. Des Buach is noch'm Prophetn Ezechiel benonnt, da am Anfang vom 6. Joahundat v. Chr. im babylonischn Exil aftretn is.
Im Buach san sowoih Heilsworte wia aa Unheilsworte zu findn. Da Ezechiel hot wohl z'erst üba des Gricht Gottes üba de Stod Jerusalem und den Templ gredt. Noch da Zersterung vo Jerusalem (586 v. Chr.) hot a oba stattdessn Rettung und Wiedaherstellung vom Volk Israel vakündet. | <urn:uuid:c7b07ae3-676e-4a23-95df-52dfa44d5be9> | CC-MAIN-2014-42 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Ezechiel_(Buach) | 2014-10-22T07:59:53Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-42/segments/1413507446323.3/warc/CC-MAIN-20141017005726-00366-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999928 | Latn | 13 | {"bar_Latn_score": 0.9999279975891113} |
Richard Sorge
|Der Artikl is im Dialekt Rengsburgarisch gschrim worn.|
Da Richard Sorge (* 4. Oktober 1895 in Adjikent, Baku, Russischs Reich (heit Aserbaidschan); † 7. November 1944 in Tokio, Japan) war a deitscher Journalist und Meisterspion für d Sowjetunion in Japan währnd am Zweiten Weltkrieg.
Am Richard Sorge seine Eltan warn da deitsche Ingenieur Wilhelm Sorge und sei russischs Wei Nina. Er hot insgsamt acht Gschwista. D Familie is 1898 vo Aserbaidschan nach Deitschland zong. Sorges Onkl war a Sekretär vom Karl Marx.
Zu Beginn vom Erstn Wötkriag hot se da Sorge freiwillig zum Militärdienst gmeldt. Er is in a Artilleriebataillon eitren und an d Westfront vasetzt worn. Dort is er im März 1916 durch Granatsplitter schwer vawundt worn, de erm beide Bein brocha ham. Durch de Vawundung is er fürn Rest vo seim Lem körperlich beeinträchtigt bliem. Er is allerdings zum Unteroffizier bfördat worn, hod as Eiserne Kreiz griagt und is aus da Armee entlassn worn. Während seina Gnesung hod si Sorge mit de Werke vom Marx und Engels bfasst. Späta hot er Ökonomie und Politikwissenschaften in Berlin, Kiel und Hamburg studiart. Im Jahre 1920 hod er mit ana Dissertation über "De Reichstarife vom Zentralverband vo deitsche Konsumvereine" an Titel vom Dr. rer. pol. griagt. Während der Zeit is da Sorge da KPD beitredn. Durch seine politischn Ansichtn hod er a Anstellung als Lehrer valorn und späta a oarne als Bergarbeiter.
1921 hot er d'Christiane Gerlach gheirat und is nach Solingen zong. Dort is er hauptamtlicha Journalist bei da Zeitung "Bergische Arbatastimmn" worn, allerdings af Wunsch vo seine Parteigenossn scho 1922 wiada ausgschiedn. Im selbn Jahr is er nach Frankfurt am Main zong und is Mitgliad vo da Gsellschaft für Sozialforschung, dem formelln Verein für d Gründung vom Institut für Sozialforschung worn. Er war oarna vo zwoa Hauptassistentn vom Institut während am Jahr 1924.
1924 is er nach Moskau greist, wo er seine Kontakte zum sowjetischn Geheimdienst vastärkt hod. Sei Ehe is zur der Zeit gschien worn. Er hod in de nächstn Jahre ausschließli für de GRU untam Jan Bersin g'orwat, bis er 1930 nach Shanghai gsandt worn is ,um für d Sowjetunion zu spionieren. Hier hod er an japanischn Journalistn Ozaki Hotsumi kennaglernt, mit dem er späta zammaarbeiten sollt.
Anschließnd is er nach Deitschland zong, mit dem Aftrag, als deutscher Journalist nach Japan zu glangn und vo dort an an sowjetischen Geheimdienst zu brichten. Am 6. September 1933 is er in Yokohama ankumma. Offiziell hod er als Korrespondent vo da Frankfurter Zeitung g'orwat. In de folgendn Jahre hod er a Netzwerk aus Informanten afbaud, de bis in heachste japanische Regierungskreise greicht hom. Da Sorge is in de Jahre 1936/37 von Moskau aus durchn Boris Guds gleitet worn, der zuvor seit 1934 für zwoa Jahr in Tokio als Botschaftssekretär tätig gwesen is.
Übern Ozaki Hozumi hot er sogar an japanischen Premier Konoe Fumimaro kenna glernt. Da Ozaki hod gheime Dokumente kopierd, de da Sorge nach Moskau weitergreicht hod. Offiziell is da Sorge da NSDAP beitredn, hod mitm deitschen Nachrichtndienst zammg'orwat und as Informationsblatt vo da deitschen Botschaft redigierd. Am Sorge is es a glunga, an großen Einfluss afn Botschafter Generalleutnant Eugen Ott auszuübn. Somit hot er de Zuvalässigkeit vo seine Quelln überprüfn kenna. Er hod an sowjetischen Geheimdienst unta ondam über an Antikomintern-Pakt zwischen am Deitschen Reich und Japan uinformierd und vorm Angriff af Pearl Harbor gwornt. Er hot an Stalin a übern drohenden Angriff vo da deutschen Wehrmacht (Unternehmen Barbarossa) mit gnaue Informationen üba an Tag, d Stärke und d Richtungn vom dem Angriff informiert, de jedoch als Fehlinformationen ignoriert worn han. Vor da Schlacht um Moskau hod da Sorge de Information üwamittlt, dass Japan die Sowjetunion ned, wie bfürchtet, im Osten ogreifa dad. Durch de kriegsentscheidnde Information hod da Marschall Schukow Truppn aus Sibirien abziehn kinna und an deitschn Vormarsch 25 Kilometa vorm Kreml stoppn. Bei Chimki, am Ort an da Moskauer Stadtgrenze aufm Weg zum Flughafen Scheremetjewo, erinnert no heit a Denkmal an jenen Wendepunkt vo da Weltgeschicht.
Seit 1939 hot Richard Sorge gmeinsam mit seim Funka Max Clausen, Decknama: "Fritz", üba 65.000 Wörta in 141 Funksprüche und zahlreiche Mikrofilme per Kuriere nach Moskau ibasandt.
De allgemein vabreitete Version, am Sorge seine Funksprüche sein abgeheart worn, dürft emso unzutreffend sei, wie de Verdächtigungn gega sein Funka unbegründet sand. Zum Verhängnis is earm vielmehr d Observierung vo japanische Exilkommunisten durchn japanischn Geheimdienst worn, in dera ihrn Valaf oarne vo seine Kontaktpersonn afdeckt worn is. Sei Gehilfe Ozaki is am 14. Oktober, Sorge selbst am 18. Oktober 1941 vahaft worn.
Am Jahrestag vo da Oktoberrevolution, am 7. November 1944, han da Richard Sorge sowie sei Mitarbeita Ozaki Hozumi in Japan ghenkt worn. Da Richard Sorge ist dort a beerdigt. Späta hod an Sorge sei Gliebte Hanako Ishii sei Grab vo Zhogaya in d Nähe vom Sugamo-Gefängnis afn Friedhof Tama Reien valegt. Fürn Stalin hod da Sorge a Sicherheitsrisiko dargstöid, wall am Sorge am Stalin sei schwer wiegnde Fehleinschätzung bezüglich Unternehmen Barbarossa bkannt war. Das erklärt a, warum da Sorge vo Moskau falln glassn worn is.
In seim Buch Der Fall Sorge äußert da Autor Hans Otto Meißner an Verdacht, dass da Richard Sorge ned dead worn is, sundan nach seina Vahaftung für d japanische Abwehr tätig war. A bor Ungereimtheitn nach da erfolgtn Inhaftierung sprechn dafür, d Sicherstellung vo japanische Aktn durch d Westmächte hod jedoch koan Anhaltspunkt für de Thesen vom Autor gliefad.
- Sorge, Richard (1919): Die Reichstarife des Zentralverbandes Deutscher Konsumvereine. Dissertation, Universität Hamburg.
- Sorge, Richard (1988): Der neue deutsche Imperialismus. Mit einem Vorwort von Jürgen Kuczynski. Berlin. (Dietz Verlag) - Reprint der Erstausgabe (Hamburg: Hoym 1928); ISBN 3-320-01113-8
- Deakin, F. W. / Storry G. R. (1965): Richard Sorge. Die Geschichte eines großen Doppelspiels, London.
- Goljakow, Sergej / Ponisowski, Wladimir (1982): Richard Sorge. Kundschafter und Kommunist. Biografie. Berlin. (Verlag Neues Leben)
- Korolkow, Juri (1967): Der Mann, für den es keine Geheimnisse gab. Richard Sorge in Tokio. Berlin. (Verlag Kultur und Fortschritt)
- Mader, Julius /Stuchlik, Gerhard / Pehnert, Horst (1966): Dr. Sorge funkt aus Tokyo. Ein Dokumentarbericht über Kundschafter der Friedens mit ausgewählten Artikeln von Richard Sorge, Berlin. (Deutscher Militärverlag)
- Mader, Julius (1985): Dr.-Sorge-Report. Ein Dokumentarbericht über Kundschafter des Friedens mit ausgewählten Artikeln von Richard Sorge. Berlin. (Militärverlag)
- Tezuka,Osamu (1983) Zwischen den Fronten, Hamburg. (Carlsen-Verlag)
- Meissner, Hans-Otto: Der Fall Sorge.
- Timmermann, Heiner; Sergej A. Kondraschow; Hisaya Shirai (Hg.) (2005): Spionage, Ideologie, Mythos - der Fall Richard Sorge. Münster et al.: LIT-Verlag; ISBN 3-825-87547-4
- Whymant, Robert (1997): Stalin's Spy. Richard Sorge and the Tokyo Espionage Ring, London / New York. (Tauris Publishers)
- Whymant, Robert (1999): Richard Sorge - Der Mann mit den drei Gesichtern. Hamburg; ISBN 3-434-50407-9
- Piekalkiewicz, Janusz: Die Schlacht um Moskau
- Film 1954: "Verrat an Deutschland (Der Fall Dr. Sorge)" Regie: Veit Harlan
- Film 1960: "Wer sind Sie, Dr. Sorge?"
- Film 2003: "Spy Sorge" (dt. Titel: "Richard Sorge - Spion aus Leidenschaft")
- Ausführliche Sorge-Biographie bei Shoa.de
- Literadua vo und iwa Richard Sorge im Katalog vo da Deitschen Nationalbibliothek
- Japanischer Film Spy Sorge über Richard Sorges Leben
- Kalenderblatt des Bayrischen Rundfunks, auch als free Podcast erhältlich
|Personendaten|
|NAMA||Sorge, Richard|
|KURZBESCHREIBUNG||deutscher Journalist und Spion für die Sowjetunion in Japan|
|GEBURTSDATUM||4. Oktober 1895|
|GEBURTSORT||Adjikent, Russland|
|STERBEDATUM||7. November 1944| | <urn:uuid:3ebeb589-b723-424e-800f-cb6c0de9e6b9> | CC-MAIN-2014-42 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Richard_Sorge | 2014-11-01T12:39:20Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-42/segments/1414637905860.51/warc/CC-MAIN-20141030025825-00105-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.978822 | Latn | 55 | {"bar_Latn_score": 0.9788216948509216, "gsw_Latn_score": 0.01004368718713522} |
Melodie - aus Tirol
1. "Geh, Diandl liabs, i muß jetzt fort|
Noch unbestimmt an welchen Ort.
Und wenn wir uns einst wiedersehn,
Wir dann vorm Traualtare stehn."
"Geh jetzt mei liaba Bua
Laß mir mei Freid, mei Ruah,
Mir wird ums Herz so schwer,
Seh dich wohl nimmermehr.
Kann ohne di nit leb'n
Bist mir mei Alles g'wiß;
Mei Glück, mei oanzge Freid
Und Seligkeit."
"Ja, schau, i muß die Welt probiern,
Kann dich ja nit verliern,
I hab di ja allan so gern,
Du mußt mei Weiberl wern.
Erst wann i kumm nach Jahrn zurück,
Wer'n wir dann probiern das Glück.
A Myrthenkranz in deine Haar
Dann beim Traualtar."
2. Ins fremde Land muß fort der Bua,|
Hat von der Freud' und Leiden gnua,
Hat an sei Dianderl nimmer denkt
Und hat sei Herz der andern g'schenkt.
In Diandl is voll Schmerz
Gebrochen 's treue Herz.
Sie wart't jahrein, jahraus,
Der Bua kommt nimmer z'haus.
Möcht's ihr a Bleamerl geb'n
Ja mit an leichten Sinn,
Der Bua a andre gar
Führt zum Altar.
Ja, währenddem beim Hochzeittanz
Strahlt des Mondes Silberglanz,
In an Kammerl, eng und kloan,
Verlassen, ganz alloan,
Rings umgeb'n von Rosmarin,
Liegt's liabe arme Dirndl drin,
Mit an Myrthenkranz im Haar,
Auf der Totenbahr.
| Deutsche Volkslieder
| Ahnenforschung
| Ferienaufenthalt
| Folksongs
| Hymns
| Genealogy
| Pacific Holiday
| HOME PAGE
| Suche | Email
| <urn:uuid:5fc10403-53ac-486c-8ca0-5b84b0b18490> | CC-MAIN-2014-42 | http://www.ingeb.org/Lieder/gehdiand.html | 2014-11-01T12:14:07Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-42/segments/1414637905860.51/warc/CC-MAIN-20141030025825-00105-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.681834 | Latn | 83 | {"bar_Latn_score": 0.6818339228630066, "deu_Latn_score": 0.25931307673454285, "ksh_Latn_score": 0.027934933081269264, "gsw_Latn_score": 0.018122758716344833} |
RetroShare
|RetroShare|
Serverloses Kommunikations-Programm
|Basisdatn|
|Entwickla:||RetroShare-Team|
|Neieste Version:||0.5.2b.4972[1]
(20. Feba 2012)
|Betriebssystem:||Linux, Mac OS X, Windows|
|Kategorie:||Chat, Instant Messenger, Newsgroups, Peer-to-Peer, Darknet|
|Lizenz:||GNU GPL (Freie Software)|
|Deitsch:||jo|
|Netzseitn:||retroshare.sourceforge.net/index_de.html|
RetroShare is freie, plottfoamunobhängige Software, mit der ma verschlisselt und ohne Server mit Fraind chattn und Datein dauschn konn. Fraind wean mit RSA-Schlisseln zuverlässig ois vertraut identifiziert und authentifiziert. Des hoist ma verbindt sie nur mit Fraind dene ma vertraut. Dabei is RetroShare koi strikts Darknet-Programm, weil ma a mit Fraind von Fraind tauschn konn, wenn ma de Funktion ned ausschoit.
Inhoitsvazeichnis
Beim erstn Start wead a GPG-Schlissl gmacht, den ma mit seine Fraind austauscht und gegensaitig beglaubigt. Dea Schlüssel is dafür do, dass ma sie wirklich nur mit Fraind verbindt und ned mit irgendwäiche andern Laid.
De Netzwerkverbindung zwischen de Fraind is dabei verschlisselt (mit OpenSSL) und serverlos. Damit a direkte Verbindung zu de Fraind aufbaud wean ko, bringt RetroShare DHT und UPnP mit.
Fraind von Fraind kinnan sie ned direkt mitanander verbindn. Sie kinnan jedoch auf de Freigabn von de andern anonym zuagraifa, wenn des von dem andern aktiviert woan is. As Suacha, Hoch- und Runterlon passiert dann über den gemeinsama Fraind (per "Routing"). Des hoaßt der, der wo hochlot sigt ned wer runterlot und andersrum a ned, weil beide nur mit dem gemeinsama Fraind kommuniziern. Des ganze funktioniert a über mehrere Fraind hinweg.
Mit RetroShare ko ma mit Fraind chatten, Nachrichtn an Fraind schreim, über verschlisselte Foren anonym mit andere RetroShare Nutzer diskutieren und mit Kanäle aktuelle Datein zu am Thema verteiln (z.B. an aktuelln Speiseplan). Es gibt a an Gruppenchat mit dem ma mit olle verbundna Fraind chattn konn. De serverlose Kommunikationsplattform ko a für andere Dienste hergnumma wean, z.B. Voicemail, Videochat und VoIP (in Arbeit).
- RetroShare – offizielle Webseitn
- Instant-Messenger für den Freundeskreis – Artikl bei heise online, vom 24. März 2007
- Retroshare: Kommunikation und Dateitransfer mittels GnuPG – Artikl bei Golem.de, vom 21. März 2011 | <urn:uuid:b7931de9-c01f-45cf-8392-3aa507628fc4> | CC-MAIN-2014-49 | http://bar.wikipedia.org/wiki/RetroShare | 2014-11-28T08:33:29Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-49/segments/1416931009900.4/warc/CC-MAIN-20141125155649-00206-ip-10-235-23-156.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.977502 | Latn | 44 | {"bar_Latn_score": 0.9775020480155945} |
Münzn vu Maine
|Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschrim worn.|
D'Münzn vu Maine (englisch: Maine Penny, deitsch: Münze von Maine) is a noawegischs Pfennigstickl aus da Regiarungszeit vum Olaf im Drittn. Es is im Joar 1957 bei da archäologischn Ausgrobung vu ana oidn Indiana-Siedlung bei Naskeag Point, an da Penobscot Bay im US-Stoot Maine gfundn woan. De Münzn iss bis heid anzige präkolumbische Fundstick ausm Bereich vu de Noadischn Lända, des wos vu da Wissnschoft übawiegnd ois präkolumbisch auneakaunnt wiad. Da Runenstoa vu Kensingtn in Minnesota wiad beispülshoiba übawiegnd ois Föischung aungseng. Weidare Fundstick in Noadamerika gibts netta in Kanada, bsundas im Grobungsföid vu L'Anse aux Meadows.
De Münze is zwischn 1065 und 1080 n. Chr. gschlong woan, mea wia 50 Joah noch da letztn vu de Vinland-Reisn, de duach Noadische Sogn und Chronisten üwaliefat woan san. Vu dem hea riaht aa de Vermutung, dasss aa späda nu Kontakte zwischn Norweng und Amerika gem hod. S'Grobungsföid Goddard bei Naskeag Point in Maine wiad auf de Zeit vu 1180–1235 datiert und ma geht davau aus, dass duat autochtone Väika aus ebm dea Gegend glebt hom.
Weil de Münzn in ana Grobungsstättn aun da Küstn gfundn woan is, kinat ma glaum, dass d'Wikinga bis duat hi kemma san und dasss d'Münzn do hoid valuadat oda eitauscht hom. D'meistn Foascha san do oba aundara Meinung: Weil de Münzn jo s'oanzige Fundstickl in dem großn Grobungsföid, des aus Noadeiropa heastaummt, gengan de davau aus, dass de Münzn vu indianische Bewohna zu dem domois großn Haundlsplotz brocht woan is und dass de de duat söiba eitauscht hom. De Theorie untastützt de Totsoch, dass ma duat aa aundare Sochn ausgrom hod, de ausm hechan Noadn vu Amerika duat hibrocht wean hom miassn, so zum Beispü Weakzeig, des ma Inuits aus da Dorsetkuitur zuaoadnet. Oiso nimmt ma aa au, dass d'Münzn vu Maine auf Hondlswege vu Labrador oder Neifundlaund aus schliaßli noch Maine kemma is. | <urn:uuid:c43d85a1-3698-4a48-ae33-bfd62d1e27f6> | CC-MAIN-2014-49 | http://bar.wikipedia.org/wiki/M%C3%BCnzn_vu_Maine | 2014-11-27T06:42:59Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-49/segments/1416931008105.47/warc/CC-MAIN-20141125155648-00246-ip-10-235-23-156.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000003 | Latn | 48 | {"bar_Latn_score": 1.0000030994415283} |
Studentnfuada
|Der Artikl is im Dialekt Reichahòllarisch gschrim worn.|
Studentnfuada is a Mischung aus Weinberl und vaschiadne ganze Niss, meistns Hoslniss, Cashewkerndln, Erdniss, Paraniss, Wolniss un Mandln. Es werd meistns in am Plastiksackal vakafft und oafach mit da Hand gessn.
In da Realität iss oafach aso, dass da Traummzucka in de Weinberl und de Mineralien vom Kärpa schnäi aufgnumma wern, und de Niss mit eanam Eisn und de Omega-3-Fettseiren nachand mid ra längafristing Wirkung nochleng. Insgsamt sorgt des fira schnälle, oohoitnde Leistungssteigerung, ohne dass da Kärpa vo zvui Vadaungsarbat b'last werad. Wia hoassts ned so schee: «A volla Bauch studiert ned gern.»
No a praktische Eingschaft vo dem Fuada is, dass mas wärndm Läsn gloaweis einefuadan ko. Des rentiert se vor oim, wann ma voram Examen koa Zeid hod, se wos gscheids zum kocha. Und wei ma dabei de Biacha nedaso schnäi dreckad macht wia mit Gfrierpizza. | <urn:uuid:cfb5aa09-57cd-4197-b62d-cedcb9a2aad2> | CC-MAIN-2014-49 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Studentnfuada | 2014-11-27T14:20:07Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-49/segments/1416931008720.43/warc/CC-MAIN-20141125155648-00159-ip-10-235-23-156.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999733 | Latn | 18 | {"bar_Latn_score": 0.9997326731681824} |
Neapolitana-Schnittn
Neapolitana oda Neapolitana-Schnittn san a Siassigkeit aus Oblotn gfüd mit ana Hoslnuss- und Gaugaucreme. Es gibt inzwischn owa no andare Creme-Variantn. De easchtn Neapolitana-Schnittn san vo da Österreichischn Firma Manner 1898 gmocht wuan.[1] Des Grundrezept is seithea ned vaändat wuan.
Typisch san fünf hauchdünne Oblatnschichtn in Obwechslung mit insgsamt via Cremeschichtn. Es gibt a Neapolitana-Schnittn, de wos komplett mit ana Schogladglasua iwazong san.
Da Naum Neapolitana kummt dohea, dess de Hoslniss fia de Füllung uaspringlich aus Neapel kumma san. | <urn:uuid:3fca30e4-8eaa-49ca-84c0-19e862dccff0> | CC-MAIN-2014-49 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Neapolitana-Schnittn | 2014-11-24T17:51:48Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-49/segments/1416400380948.74/warc/CC-MAIN-20141119123300-00035-ip-10-235-23-156.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.00001 | Latn | 48 | {"bar_Latn_score": 1.0000096559524536} |
Code-Switching
|Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschrim worn.|
Code-Switching sogt ma dazua, waun wea bain ren fu oana Schbroch zu da aundan hin- und hea hupft oda a fu oam Dialekt zum aundan. Dea englische Begrif kimt aus da Diglossi-Foaschung, wo s Gredad fu de Laid in zwoa- oda measchbrochige Gsöschoftn untasuacht wiad. Code-Switching kau obsichtli oda unobsichtli gmocht wean, es kau sai das in oam Dext hin und hea gschbrunga wiad, oda sogoa in am Soz oda sogoa in oam zaumgseztn Woat. In da Foaschung wiad Code-Switching haid ois gauns noamals Fenomen gseng, waun zwoa oda mea Schbrochn oda a Dialekt zaum keman und fu ana Grupn fu Laid gret und faschdaundn wean. | <urn:uuid:bc75366d-351f-48c8-90a0-5c808e05b34a> | CC-MAIN-2014-52 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Code-Switching | 2014-12-22T18:32:21Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-52/segments/1418802775669.60/warc/CC-MAIN-20141217075255-00031-ip-10-231-17-201.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000009 | Latn | 19 | {"bar_Latn_score": 1.000009298324585} |
Hitradio Ö3
Da Hitradio Ö3 is a östareichischa Radiosenda und as dritte Heafunkprogramm vom ORF. Ea is da meistkhorchte Radiosenda vo Östareich und da Programmchef is da Georg Spatt. Ö3 is am Foamat Contemporary Hit Radio zuazoadnen.
Inhoitsvazeichnis
- 1 Oiigemeines
- 2 Gschichtn
- 3 Infoamationssendungen
- 4 Aktuelle Sendungen (Auswahl)
- 5 De aktuelln Ö3-Moderatorn und eanare Sendungen
- 6 Ö3-Eingvaonstoitunga
- 7 Im Netz
Hitradio Ö3 spüüt Hits da Ochzga, da Neinzga und de aktuelln Hits vo heit. Außadem sen a ötare Rockklassika z'horchn. Hitradio Ö3 hot mit an Morktonteil vo iwa 40% an greßtn Horchaonteil in Östarreich. Da Ö3 is in Östarreich, Sidtiroul und in toala vo di Onrainastootn empfongbor.
Ö3 is am 1. Oktoba 1967 iwan Ätha gonga. Zudem hod Ö3 an Austropop gfördat.
Seit 1977 sendet Ö3 rund um di Ua und im Johr 1984 san olle Musiktitl digital oogspeichat woan.
Im Johr 1996 is Ö3 in a reins Foamatradio umgwondlt woan, de Kultua und as oitanative Programm wead seitdem Ö1 und FM4 iwalossn. Außadem is Ö3 aus'm ORF-Funkhaus auszoochn und hod seitdem a neis Studio in da Argentinierstrossn.
- 1967: Hermann Egger & Ernst Grissemann
- 1979: Rudi Klausnitzer
- 1987: Dieter Dorner
- 1991: Edgar Böhm
- 1994: Bogdan Roscic
- 2002: Georg Spatt
Jede volle Stund kemman de Ö3-Nochrichtn, außadem gibs vo 05:00 - 09:00 Uhr und vo 16:00 - 19:00 Uhr de Ö3-Schlogzeiln.
Jede voie Stund noch de Ö3-Nochrichtn kimmb as Ö3-Wetter.
Jede hoiwe Stund kimmb da Ö3-Vakeahrsservice, außadem gibs a Untabrechungen, z. B. bei Geistafohramödungen. Vo 05:00 bis 19:00 Uhr afoigt de Modaration vo de Vakeahrsredakteure (am Wochnende vo 06:00 bis 19:00 Uhr).
Da Ö3-Wecka is de meistghorchteste Sendung vo Hitradio Ö3. Ea lafft oiwend vo Muutog bis Freitog vo 05:00 bis 09:00 Uhr. Ob 06:00 Uhr gibs a vüü Information und a oft de Ö3-Comedy wie zB.Der Ö3-Callboy (Gernot Kulis) und der Ö3-Mikromann (Tom Walek). Die Moderatoren der Sendung sind derzeit Robert Kratky und Andi Knoll. Ihnen stehen Sigi Fink und Christian Huhndorf (Meteorologen) sowie Sandra König und Lisa Hotwagner (Verkehrsredakteure) als Co-Moderatoren zur Seite.
Seit August 2013 gibt es auf Ö3 oiwend von Muutog bis Freitog von 19.00 bis 22.00 Uhr fünf verschiedene Chartshows mit dem Titel "Die besten 40". Am Montag werden die Ö3-Onlinecharts von Susi Zuschmann präsentiert. Am Dienstag spielt Thomas Filzer in der Sendung Ö3 US-Charts die in den USA am öftesten gespielten, gekauften und heruntergeladenen Songs, vertretungsweise moderiert auch Susi Zuschmann. Am Mittwoch gehen die Ö3 Euro Top40 mit Sheyda Kharrazi on air, und am Donnerstag spielt der Sender in den Ö3-Hörercharts, moderiert von Julian Heidrich oder Lisa Hotwagner,die von den Ö3-Hörern meistgewünschten Songs der Woche. Am Freitag werden wie gewohnt in der Sendung Ö3 Austria Top 40 mit Elke Lichtenegger bzw. gelegentlich Thomas Filzer die 40 meistverkauften Hits Österreichs ausgestrahlt.
Des Frühstück bei mir lafft oiwend am Sunntog vo 09:00 bis 11:00 Uhr und wead vo da Claudia Stöckl modariad, dee dabei bekonnte Pasönlichkeitn intaviewt.
Die Ö3-Drivetime-Show lafft oiwend von Muutog bis Freitog von vier bis sbäder (Anm. 16:00 bis 19:00 Uhr) Die Sendung wird modariad vom Peter L. Eppinger und da Olivia Peter. Die Sendung is so ähnlich wie Ö3-Dabei. Des Motto der Sendung lautet: Peter und Peter-die Ö3-Drivetime-Show von vier bis sbäder.
Frag des ganze Land lafft oiwend am Samstog von 16:00 bis 19:00 Uhr. Des is die Ö3 Communityshow mit Gabi Hiller und Philipp Hansa. Schick dein Dilemma an Gabi und Philipp und sie werden alle möglichen Leute fragen was denn ihre Meinung zum Dilemma is.
Da Forchers Friday Music Club lafft oiweu am Freitog vo 22:00 bis 00:00 Uhr und is a unmodariate Sendung. De Playlist weard vom Eberhard Forcher erstöd und is af da Homepage vom Sendna nochzlesn.
Ö3 Solid Gold lafft oiwend am Sunntog vo 19:00 bis 22:00 Uhr und wead vom Eberhard Forcher modariad. Gspüüd wean do hauptsächlich ötare Klassika.
Die Ö3-Wunschnocht lafft oiwend in da Nocht vo 00:00 bis 05:00 Uhr (am Wochnende vo 00:00 bis 06:00 Uhr) und hom im April 2014 die Ö3-Musiknacht asetzt. Do wean vüü Musikwinsche vo de Höra gspüüd und somit a de fixe Playlist oog'ändat.
Die Ö3-Mittagscharts laffen oiwend vo Muutog bis Freitog vo 12:00 bis 14:00 Uhr. Do präsentiert da Benny Hörtnagl und gelegntlich da Thomas Kamenar verschiedene Rankings und führt oftmals Interviews mit Stars.
|Moderator||regelmäßig moderiade Sendung/en||gelegentlich moderiade Sendung/en|
|Kati Bellowitsch||Ö3-Vormittagsshow||Radio Holiday|
|Peter L. Eppinger||Ö3-Drivetime-Show||Frühstück bei mir, Ö3-Sternstunden|
|Thomas Filzer||Ö3-Wunschnacht, Ö3 US-Charts||Ö3 Austria Top 40|
|Sigi Fink||Ö3-Wecker (Wetter, Co-Moderation)|
|Eberhard Forcher||Ö3 Solid Gold, Forchers Friday Music Club (unmoderiert, Playlist)|
|Sylvia Graf||Treffpunkt Ö3, Ö3-Sternstunden||Ö3-Dabei, Let's Rock, Ö3-Wochenendplaylist|
|Philipp Hansa||Ö3 Frag das ganze Land|
|Gabi Hiller||Ö3 Frag das ganze Land||Ö3-Wunschnacht|
|Julian Heidrich||Ö3-Wunschnacht, Ö3-Hörercharts||Ö3 Let's Rock, Treffpunkt Ö3, Ö3-Sternstunden|
|Michael Heininiger||Ö3-Wunschnacht|
|Thomas Hochwarter||moderiert hauptsächlich auf Radio Burgenland||Ö3-Wunschnacht|
|Benny Hörtnagl||Ö3-Mittagscharts|
|Lisa Hotwagner||Ö3-Wecker (Verkehrsservice, Co-Moderation), Ö3-Hörercharts||Ö3-Wochenendplaylist,Let's Rock|
|Christian Huhndorf||Ö3-Wecker (Wetter, Co-Moderation)|
|Thomas Kamenar||Ö3-Playlist, Treffpunkt Ö3, Ö3-Supersamstag, Ö3-Sonntagsfrühstück||Ö3-Sternstunden, Ö3-Mittagscharts, Ö3 Solid Gold, Radio Holiday|
|Sheyda Kharrazi||Ö3-Wunschnacht, Ö3 Euro Top 40, Ö3-Dabei, Ö3-Wochenendplaylist||Treffpunkt Ö3, Radio Holiday|
|Verena Kicker||Ö3-Wunschnacht||Treffpunkt Ö3|
|Andi Knoll||Ö3-Wecker, Ö3-Supersamstag, Ö3-Sonntagsfrüstück||Frühstück bei mir, Radio Holiday|
|Sandra König||Ö3-Wecker (Verkehrsservice, Co-Moderation), Ö3-Wochenendplaylist||Radio Holiday|
|Robert Kratky||Ö3-Wecker|
|Elke Lichtenegger||Ö3 Austria Top 40, Ö3-Playlist|
|David Pearson||moderiert hauptsächlich auf Radio Niederösterreich||Ö3-Wunschnacht|
|Olivia Peter||Ö3-Drivetime-Show|
|Kevin Piticev||Ö3-Wunschnacht|
|Gerda Rogers||Ö3-Sternstunden (Co-Moderation)|
|Martina Rupp||Ö3-Vormittagsshow||Radio Holiday|
|Claudia Stöckl||Frühstück bei mir|
|Susi Zuschmann||Ö3 Let's Rock, Ö3-Wunschnacht, Ö3-Onlinecharts, Ö3-Dabei|
Hitradio Ö3 organisiad jäalich 150 Events, dee vo da Eventmarketingobteilung vom Radiosenda durchgfiad. Di Palettn reicht doo vo Freiluftvaonstoitunga im Summa und im Winta, Privatkonzeate, Discos, Clubbings, etc.
Seit 1999 gibbs di Ö3-MountainMania, a Freiluftvaonstoitung, wo Ö3 durch Schigebiete vo Östarreich tourt. Si findt imma im Rohmn vo a Groaßvaonstoitung, wia zum Beispüü an Oipinen Schiwödcup oda ois Oanzlvaonstoitung stott. Ö3-DJs, Modaradoan und Ö3-Tänza san live voa Oat. Vaonstoitungsoate worn, unta Ondam scho di Flochau, Soiboch-Hintaglemm, Söldn, Oidnmorkt-Zauchnsee und Groaßarl.
De Konzeattour is as Pendant zua MountainMania im Summa. Si mocht an vüün östarreichischn Bodeseen Station.
Di Ö3-Disco wead seit 20 Johrn in Vaonstoitungshoin, Zöttn und Diskothekn vaonstoitet, wo di Ö3-DJs as Musikongebot vom Senda spüün. Di Ö3-Disco wead buucht und kimmb noch Teaminvaeiboorung zum jeweilign Vaonstoitungsort.
Fias Ö3-Privatkonzeat wean intanationale Topstars wia z.B. Bryan Adams oda Juanes noch Östarreich brocht. Si spüün donn in an intimn Rohmn voa ebba 200 Zuahorcha. Fia Kortn kuu ma si auf da Intanetseitn vom Senda uumöddn. Weitare Kortn wean in Gewinnspüün valost. | <urn:uuid:0f6f47c2-c105-4918-ade9-31168530ca32> | CC-MAIN-2014-52 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Hitradio_%C3%963 | 2014-12-21T15:13:40Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2014-52/segments/1418802771384.149/warc/CC-MAIN-20141217075251-00144-ip-10-231-17-201.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.992475 | Latn | 7 | {"bar_Latn_score": 0.9924747943878174} |
Coburg
|Der Artikl is im Dialekt Obaboarisch (Cheamgau) gschrim worn.|
|Coburg
|Basisdatn|
|Bundesland:||Bayern|
|Regierungsbeziak:||Obafrankn|
|Landkroas:||Kroasfreie Stod|
|Koordinatn:||Koordinaten: 50° 16′ N, 10° 58′ O 50° 16′ N, 10° 58′ O|
|Hechn:||292 m ü. NN|
|Flächn:||48,30 km²|
|Eiwohna:||42.015 (30. Juni 2005)|
|Bevejkarungsdichtn:||870 Eiw. pro km²|
|Sonstige Datn|
|Postleitzoi :||96450|
|Vorwoi:||09561|
|Kfz-Kennzeichn:||CO|
|Gmoaschlissl:||09 4 63 000|
|Stadtgliedarung:||12 Stodeile|
|Adress vo da
Stadtvawoitung:
|Markt 1
96450 Coburg
|Hoamseitn:|
|Politik|
|Obabuagamoasta:||Norbert Kastner (SPD)|
Bis 1918 war de Stod ois Residenzstod vo de Herzeg vo Sachsen-Coburg bekannt, heit is es duach de osässige Vasicherungsgruppn HUK-Coburg. Direkt iwa Coburg liegt de zwoatgreßte dahoidne Burg in Deitschland, de Veste Coburg, de aa ois "Fränkische Krone" bezeichnet werd.
Da Leitspruch vo da Stod hoaßt: Werte und Wandel.
Inhoitsvazeichnis
- 1 Schreibweis
- 2 Geographie
- 3 Gschicht
- 4 Politik
- 5 Kuitua und Sengaswiadigkeitn
- 6 Wirtschafd und Infrastruktur
- 6.1 Statistische Daten da Wirtschafd
- 6.2 Gewerbegebiet Lauterer Höhe und Neies Innenstodkonzept
- 6.3 Vakea
- 6.4 Institutionen und Einrichtungen
- 6.5 Buidungseinrichtungen
- 7 Persönlichkeitn
- 8 Sonstiges
- 9 Literadua
- 10 Beleg
- 11 Im Netz
Gemäß am Präsidialerlass vo da Regierung vo Obafrankn vom 30. Oktober 1920 is de richtige Schreibweis vom Nama vo da Stod mit Coburg (und net Koburg) festgelegt worn.[1]
De Stod liegt zwischn am sidlichn Voaland vom Thüringer Woid, de Langa Berg, und dem Maindoi und werd vo da Itz duachflossn, in de innahoib vom Stodgebiet bei da Heiligkreuzkira da Lauterbach mindt. Der, in da Mehrheit aa nur ois Lauter bezeichnet, hot si im Stodeil Neuses mit'm Sulzbach vereinigt und werd in Coburg no vom Rottenbach gspeist. Zuasätzlich mindt in de Itz am Rand vo da Innenstod bei da Judnbruck der vo Cortendorf kemmade Hahnfluss, der 1967 verrohrt worn is. Bei am Einzugsgebiet da Itz oberhoib vo Coburg vo ungfehr 346 km² is bis zua Errichtung vom Houchwossarickhaltebeckn Froschgrundsee im Joa 1986 eftas zu greßane Iwaschwemmunga in da Stod kemma, bsundas im diafa glenga Bahnhofsviertel, ehemois a Iwaschwemmungsgebiet da Itz. Besserne Sicherheit geng Hochwossa – 2003 is letztmois de Itz in Coburg iwa de Ufa tretn – werd owa erscht des Houchwossarickhaltebeckn Goldbergsee fia den Sulzbach und de Lauter bringa, des bis 2009 fertiggstellt sei soi. De nachstn Groußstädt san Erfurt, in ebba 80 km Luftlinie nördli, Wiazburg, in ebba 90 km sidwestli und Niamberg, in ebba 90 km sidli. De Hächnlage vom Moaktplotz is 296 m üba NN, de vo da Veste 451 m üba NN.
Coburg is in 13 Stodeile gliadat. De Flächn und Einwohnazahlen vo 2002 san in da Tabelle zsammagstellt.
-
Stodeil Fläche km² Einwohner Dichte EW/km² Coburg (Kernstdd) 13,91 27.120 1.950 Beiersdorf 7,31 1.421 194 Bertelsdorf und Glend 4,00 1.407 352 Cortendorf 1,65 1.349 818 Creidlitz 2,30 1.732 753 Ketschendorf 1,79 1.517 847 Lützelbuch und Löbelstein 1,00 458 458 Neu- und Neershof 2,51 232 92 Neuses 2,74 1.720 628 Rögen 3,05 384 126 Scheuerfeld 4,83 2.425 502 Seidmannsdorf 1,98 682 344 Wüstenahorn 1,23 2.002 1.628 Insgsamt 48,3 42.449 878
Zwoa Drittel vo da Bevökarung wohna in da Kernstod im Itzdoi. Bsundas de äußern Stodeile Rögen und aa Nei- und Neershof ham no an stork däaflichn Charakter.
Folgende Gmoana vom Landkreis Coburg grenzn an de Stod Coburg, sie wern im Uhrzoagasinn, oogfanga im Nordn, gnennt. Des san Lautertal, Dörfles-Esbach, Rödental, Ebersdorf bei Coburg, Grub am Forst, Niederfüllbach, Untersiemau, Ahorn, Weitramsdorf und Meta.
Des Klima vo Coburg is duach de Mittellog zwischn dem obern Maindoi im Sidn und dem Thüringer Woid im Nordn kennzeichnet. Zusätzlich werds duach a Tallage beeinflusst. Währends im Summa ois verhoitnismäßig warm bezeichnet wern konn, guit dies fia de Winter aufgrund da Nachan zum Thüringer Woid weniger. De Joaresmittltemparatur liegt bei in ebba 8 °C, wobei de mittlere Temparatur im Jenna −1,4 °C und im Juli 17,2 °C betragt. Dabei gibts im Mittel pro Joa finf hoaße Dog, 36 Sommerdoge und 28 Eistoge. Es foin im Joa, relativ gleichmäßig iwa de Monate verteilt, duachschnittlich in ebba 747 mm Niedaschlog. Maximal gibts im Juni mit 82 mm und im Dezemba mit 73 mm. Niedaschlog üba 1,0 mm findt im Schnitt alle drei Dog statt, wobei ois maximaler Niedaschlog 57,6 mm innahoib vo 24 Stundn gmessen worn is.
Easchtmois urkundlich erwähnt worn is Coburg 1056 in a Schenkungsurkundn vom Land um Coburg vo da Poinkenigin Richeza an den Erzbischof Anno vo Köln. 1331 kriagt Coburg des Stodrecht und des Recht da eigna Grichtsboakeit vo Kaiser Ludwig dem Bayern valiehn. 22 Joa spada, im Joa 1353, erbt Markgraf Friedrich III. vo Meißen und somit des Haus Wettin vo dem Henneberger Grafn Heinrich de Herrschaft Coburg (Pflege Coburg). Im Stodwappn is 1430 da Heilige Mauritius. 1485 ghert Coburg nouch da Leipziger Teilung zum Land vo de Ernestiner. Wei de sächsischn Kurfiarstn de Reformation untastitzn, werd de selbige scho 1524 in Coburg eigführt. Im Joa 1530 verweilt Martin Luther a hoibs Joa auf da Vestn Coburg, weil er am Reichstag zu Augschburg weng der geng eam verhängtn Acht net teilnehma kinna hot.
Zwischen 1586 und 1633 war Coburg easchtmois Residenz und Haptstod vom selbständign, eigenstaatlichn Herzogtum Sachsen-Coburg. In dera Phase entstengan in Coburg unta Herzog Johann Casimir a baar Renaissancebauten, de heit no des Stodbuidl prägn. Noch a Periode vo 1680 bis 1699 unta Herzog Albrecht is Coburg 1735 wieda Residenzstod, desmoi da Herzög vo Sachsen-Coburg-Saalfeld und ab 1826 vo Sachsen-Coburg und Gotha. Anfang vom 19. Joahundat is unta Herzog Ernst I. des Residenzschloss Ehrenburg nei gstaltet worn. Da Schloßplotz kriagt mit dem neien Hoftheata, de Arkaden und dem erweitertn Hofgortn sei heitigs Ausseng. Wichtig fia de Stodentwicklung wor des Joa 1858 mit dem erschtn Eisenbahnanschluss mit der Werrabahn. De Eisenbahnverbindung fiahrt unta andam dazua, dass in de folgenden 60 Joa Kaiser, Zaren, Kinen und Fiarschtn oft zum Bsuach vo eanana Verwandtschaft noch Coburg kemma san. Unta da Regentschoft und dem Patronat vom liberaln Herzog Ernst II. is de Stod um 1860 Zentrum da in Vaeine organisiertn deitschn Nationalbewegung worn. Am 14. November 1918 endt mit am Ricktritt vo Herzog Carl Eduard de Monarchie. In da erschtn freien Voiksabstimmung in Deitschland votiern 1919 üba 88 Prozent da Wähler geng den Zsammaschluss vom Freistaat Coburg mit dem Land Thüringen. Somit kimmt Coburg im foigendn Joa zum Freistaat Bayern. Ab 1922 entwickelt si Coburg zu a Houchburg vom Nationalsozialismus. Schon 1929 kriagt de NSDAP zum erschtn Moi in a deitschn Stod bei de Stodroudswoin de absolute Mehrheit. Coburg verleiht 1932 ois erschte deitsche Stod Adolf Hitler de Ehrnbiargawürde.
De Stod hot den Zwoatn Wötkriag relativ unzeaschtert iwastandn und is am 11. April 1945 vo da 11. US-Panzerdivision besetzt worn. De Voiksobstimmung vo 1919 mit dem Anschluss an Bayern zoagt iatz unerwartete Folgn. Coburg is Teil da Amerikanischen Besatzungszone, während des thüringische Hinterland zua Sowjetischen Besatzungszone ghert und bis 1989 duach de Zonengrenz bzw. ab 1949 innerdeitsche Grenz vo Coburg obgschnittn bliem is. Coburg wor somit im Zonenrandgebiet. Im Joa 1950 verlegt de Haftpflicht-Unterstützungs-Kasse kraftfahrender Beamter vo Deitschland a. G., Erfurt, de heitige Versicherungsgruppn HUK-Coburg, ihren Sitz noch Coburg. Sie is mit iwa 4100 Mitarbata greßta Arbatgeba und Gwerbesteiazohler vo Coburg, was de hechstn gemeindlichn Steuereinnahmen bezong auf de Eiwohnazahl in Deitschland zua Folge htt. Obwoi koa Residenzstod mehr, hot de Bedeitung vo Coburg fia de Region, insbesondere duach de Vaeinigung mit Bayern und duach de Wiedervereinigung vo Deitschland, wieda zuagnumma. De Stod is Obazentrum mit wichtiger Infrastruktur wia Landestheater, Landesbibliothek, Klinikum und vei verschiednartige Schuin, drunta vier Gymnasien. Seit 30. Mai 2005 fiahrt Coburg den Beinama Eiropastod. Da Titl, der vom Eiroparat verliehn worn is, bezeichnet Städt, de si dem Gedankn da eiropäischen Verständigung bsunders verschriem ham.
Da Coburger Raum ghert seit da Christianisierung vo Frankn und Thüringen, woi easchtmois um 768, bis zua Eifihrung vo da Reformation 1524 zum Bistum Würzburg. Danoch wor de Stod iwa vei Joahundate a fast ohne Ausnahm protestantische Stod. Vorherrschnd wor des lutherische Bekenntnis. 1910 worn iwa 96 Prozent da Bevö ikarung Mitglied vo da evangelischn Landeskirch. Oberhapt da Landeskirch wor da jeweilige Herzog vo Sachsen-Coburg ois "summus episcopus". Der hot unta andam de Kirchenregierunga ernennt. De geistliche Leitung ham de Superintendentn mit Sitz in Coburg ghabt. Noch da Vaeinigung vo Coburg mit Bayern schliaßt si 1921 de Evangelische Landeskirche Coburg da Evangelischen-Lutherischen Landeskirch vo Bayern oo. Innerhoib dera Landeskirch is Coburg Sitz vom mit iwa 82.000 Mitglieda greßten Dekanat in Bayern.
|Heitige Religionszuagehörigkeit in Coburg|
|Religion (Konfession)||Anteil|
|Evangelisch||60 %|
|Katholisch||22 %|
|Sonstige||18 %|
Römisch-katholische Gmoagliada ziang erscht im 18. Joahundat wieda in de Stod. Eana is' ab 1802 dalabt, Gottesdienste abzumhaltn, zerscht in am Zimma in da Ketschengasse 1, ab 1806 in da Nikolaus-Kapelln. 1860 kriang de in ebba 600 Katholiken unta da Protektion vo Prinz August vo Sachsen-Coburg-Koháry den Kirchnneibau St. Augustin ois eigene Kira. Ab 1826 is de Kirchngmeinde da Erzdiözese Bamberg zuateilt worn, 1920 dann endguitig. Nem den zwoa groußn Kiran gibts heit aa Gmoa, de zu de Freikirchen ghern, drunta de Evangelisch-Freikirchliche Gmoa (Baptisten), de Adventgemeinde (Siebenten-Tags-Adventisten) und de Christengmoaschaft. Weida san a Neuapostolische Gmoa, a Altkatholische Kirchengemeinde, de Kira Jesu Christi da Heilign da letzten Tage und de Zeign Jehovas in Coburg vatretn. Schon 1321 is de villa Judaeorum (jüdische Vorstod) easchtmois vamerkt. A jidische Gmoa mit Synagoge gibts seit da Deportation 1941 nimma. Im Joa 2006 bestengan drei Gebetshäuser muslimischer Gmoa in Coburg.
1934 san Ketschendorf, Wüstenahorn, Cortendorf und Neuses eigmeindet worn, woduach Coburg wieda Garnisonsstandort worn is (dafia war a Eiwohnazahl vo 30.000 noatwendig). De siebziger Joa warn duach a größere Zahl vo Eigmeindunga kennzeichnet. 1972 warn des am Joaresanfang Lützelbuch, Löbelstein, Rögen und Seidmannsdorf und aa in Joaresmitte no Beiersdorf (bekannt fia des Schloß Callenberg), Creidlitz und Scheuerfeld. Obgrundet san de Eigmeindunga 1976 mit Neu- und Neershof, Neudörfles und 1977 mit Bertelsdorf und Glend worn. De Fläche da Stod hot si damit seit 1900 vo 11,4 auf iwa 48 Quadratkilometa mehr ois vervierfacht.
Im Joa 1480 ham in da Stod 2000 Eiwohna glebt. Eascht im Lauf vom 19. Joahundat nimmt de Eíwohnazahl stärker zua und erreicht 1843 10.000. Vo 1864 bis 1875 wachst de Stod um fast 4000 Eiwohna auf 14.570, was am Wachstum vo 37 Prozent entspricht. Anfang 1900 betragt de Anzoi vo de Biarga 20.460. Trotz am Rickgang vo da Eiwohnazahl um in ebba 10 Prozent noch dem Easchtn Wödkriag ham 1927 iwa 25.000 Leid in da Stod glebt. Duach de erschtn Eigmeindunga 1934 ergibt si a Sprung um uma 10 Prozent auf 29.000 Eiwohna; da Höchststand wor am End 1946 mit 50.000 Eiwohna erreicht, davo uma 15.000 Flichtling. Seit dem End vom 20. Joahundat (42.800) hot si de Eiwohnazahl net vei vaändert und betragt, allerdings mit leicht fallender Tendenz, ummara 42.000.
Seit 1430 is auf dem Coburger Stodwappn – in Goid a noch rechts gwendets Mohrenhapt mit roade Lippn und am goidnen Ohrring – da Heilige Mauritius abbildt. Mauritius werd in da Ikonographie ois "Mauretanier", oiso ois Mohr mit dunkla Hautfarb dargstellt. Er is da Schutzpatron da Stod. In da Zeit vom Nationalsozialismus is ab 1934 in dem Wappn da Mohr geng a Schwert mit Hakenkreuz im Knauf austauscht worn.
Da Stodroud vo Coburg bsteht aus'm Obabuargamoasta und da vo da Gmoaordnung gsetzlich vorgschriemen Anzoi vo 40 Stodroudsmitgliada. Da Obabuargamoasta werd direkt gwäit und wia da Stodroud auf de Dauer vo sechs Joa beruafa. Seit da Kommunalwoi vom 2. März 2008 stellt de SPD 16 Stodrät und de CSU is mit 10 Stodrät vatretn. Am 13. April 2007 gem siem Stodrät da CSU-Fraktion bekannt, sie aufgrund uniwawindborer, innerfraktioneller Differenzn zum Verlassn und a eigne Fraktion zum Grindn. De neie Wählervaeiningung Christlich-Soziale Biarga stellt noch da letztn Woi vier Stodrät. Danem san no sechs kleanere Gruppierunga vatretn. Des san mit drei Stodrät Bündnis 90/De Greana und mit je zwoa Mandate de Freie Wählergmoaschaft Coburg und aa de FDP. Oan Stodroud stelln de ÖDP und aa de neien Gruppierunga "JUnge COburger" und "Biarga beweng Coburg".
- 1897–1924: Gustav Hirschfeld
- 1924–1931: Erich Unverfähr
- 1931–1934 Franz Schwede, NSDAP
- 1934–1937: Otto Schmidt, NSDAP
- 1937–1938: Wilhelm Rehlein, NSDAP
- 1938–1945: August Greim, NSDAP
- 1945, kommissarisch: Alfred Sauerteig, NSDAP
- 1945, kommissarisch: Eugen Bornhauser
- 1945–1948: Ludwig Meyer
- 1948–1970: Walter Langer, FDP
- 1970–1978: Wolfgang Stammberger, SPD
- 1978–1990: Karl-Heinz Höhn, parteilos
- seit 1990: Norbert Kastner, SPD (1990 mit 31 Johr jüngsta OB vo Deitschland)
Coburg hot sechs Partnerschoftn mit Ortschaftn in Westeiropa und Nordamerika. Schon im Joa 1951 is Garden City im Bundesstaat New York de erschte Partnerstod, nochdem de dazua de Initiative zwengs da Vöikaverständigung ergriffen ghabt ham. Bis zua zwoaten Partnaschoft dauerts dann iwa 20 Joa. Sie is 1972 im Rahmen vo da Aussöhnung da Vöika mit Oudenaarde in Bäigien. Erschte Partnaschaoftsbestrebunga mit der Stod Niort in Frankreich warn im Joa 1971 vagems, am End aba drei Joa spada erfolgreich. 1977 is Gais in Sidtiroul, was seit 1972 a Patenschoft mit dem spadan Ortsteil Lützelbuch ghabt hot, Partnarstod und de Isle of Wight (Vereinigts Kenigreich) foigt 1983. De jingste Partnaschoft is 1997 mit dem kanadischn Namensvetta Cobourg (Ontario) eiganga worn, nochdem Coburg scho 1972 de erschtn Vorschläge dazua gemocht ghabt hot.
Des Gebäide vom Landestheater Coburg is in de 1840ern vo Herzog Ernst II. ois Hoaftheater erbaut worn. A nahezua identisch' Theater is zeidgleich in Gotha errichtet worn, werd olladings im Zwoatn Wödkriag zastört. Heit zäit des Landestheater zu de scheenstn Bautn in Coburg und passt si ins Gesamtensemble vom Schloßplatz ei. Des mehrteilige klassizistische Bauwerk hot u. a. an Spiaglsaal und an scheena Zuschauaraum. Aufgrund da Mitfinanzierung (40 %) duach den Freistaat Bayern ko es aa ois dritts bayerisches Staatstheater bezeichnet wern. Es is a kloans Drei-Sparten-Theater (Oper/Operette, Schauspui, Ballett) und hot im Groußn Haus 550 Plätz und in da Reithalle 99 Sitzplätz.
De Stod hot zwischn 1920 und 1975 bis zu sechs Lichtspuihäusa (Kali, Central, Passage, Union-Theater, Burgtheater, Casino). Heit gibts nur no des Kino Utopolis, des mit nein Säle oans da modernstn in da Region is und mit a Bar, am Restaurant und am Musik-Club beliebter Treffpunkt in da Stod is. Es is 2001 an Stelle vom oidn Union-Theater vo 1919 eröffnet worn am Jugendstilkino mit ehemois 600 Sitzplätz. Oane da Auflagn fia den Neibau vom Kinocenter wor de Beibehoitung vo da groußzigign Freitreppnanlage.
Coburg hot, obwoi es net recht grouß is, zwoa Dogeszeidunga. Des san des 1886 gründte Coburger Tageblatt, wos seit 2003 ois Regionalausgabe da Zeidung "Fränkischer Tag" aus Bamberg erscheint, und de 1946 grindte Neie Presse, de seit 1986 mehrheitlich zua Mediengruppn Süddeitscha Verlag ghert. De zwoa lokaln Radiosender hoaßn Radio 1 und Radio Galaxy Coburg, wobei letzterer a Ablega vom jugendorientiertn Radio Galaxy Bayern is. TV-Oberfranken mit Sitz in Hof is ois lokaler Fernsehsenda vorhandn. Ois lokaler Internet-TV-Sender agiert ITV-Coburg, der nahezu oi Dog Beiträge ins Netz stellt. Des weitern gibts no diverse Internetmagazine und Weblogs.
Coburg hot a sehr guat erhoitne Oidstod, de duach de teilweis erhoitne Stodmaua mit Judn-, Ketschn- und Spitaltor begrenzt is. De Stod is reich an sehenswertn Bauwerkn, Brunnen, Gedächtnisstättn und historische Ensembles.
- Veste Coburg
An erschta Stelle is de Veste Coburg zu nenna, de 170 Meta iwa da Stod liegt und zu den greßten und am besten erhoitnen Burganlagen Deitschland ghert. Sie is 1225 easchtmolig urkundlich erwähnt, im 17. Joahundat mit am dreifochn Mauerring zua Landesfestung ausbaut und beherbergt heit de ehemolign herzoglichn Kunstsammlungen.
- Schlossplatz und Schloss Ehrenburg
Am Fuaß vom Festungsberg liegt da Schlossplotz, in dem seina Mittn a Denkmal vo Herzog Ernst I. steht. Da Plotz is 1830 bis 1837 gstaltet worn. Er werd umfasst vom Schloß Ehrenburg (am ehemaligen Residenzschloß), de Arkaden mit Hofgortn und aa am Palais Edinburgh und am Landestheater. Den Grundstoa fia Schloss Ehrenburg legt 1543 Herzog Johann Ernst vo Sachsen. Vo 1623–1627 erweitat Herzog Johann Casimir sei Residenz zu am Renaissanceschloss. Im Westfligel is de 1701 fertiggstellt barocke Schlosskira integriert. Im 19. Joahundat verleiht Herzog Ernst I. dem Schloss mit a Fassade im Stil da englischn Neigotik sei heitigs Ausseng. De Ehrenburg beherbergt de Landesbibliothek Coburg und is ois Museum ausbaut worn.
- Rathaus und Stodhaus
Benachbart zum Schlossplatz liegt da Morktplotz, eigrahmt vo Rathaus und Stodhaus. In seiner Mittn steht des Prinz-Albert-Denkmal, a Gschenk vo da Königin Victoria an de Heimatstod vo ihrm verstorma Mo. Da feierlichn Enthüllung vo dem Denkmoi wohnt de Queen am 26. August 1865 während ihrm finftn Bsuach in Coburg bei. Zwischn 2004 und 2005 woa a Neigstoitung vom Platz mit Grean, neier Beleichtung und Wossafontänen rund um des Prinz-Albert-Denkmal. Des Rathaus mit dem zwoagschossign Coburger Erker und am 27 m langen und aa 13 Meta breitn grouße Ratssaal erricht ab 1577 da Baumoasta Hans Schlachter, 1750 und 1903 san größere Umbautn duachgfiat worn. Des gengiwa glenge Stodhaus lasst Herzog Johann Casimir 1601 errichtn. De ehemolige herzogliche Cantzley is a Gebäide da Spätrenaissance mit a reichverziertn Fassade und veifarbige Wandmalerein. Nennenswert is aa de Hofapothekn aus'm Joa 1543, a spadgotischa Stoabau mit am kloana Chor und a Madonna mit Kind an a Fassadeneckn.
- Kiran
De Morizkira in da Coburger Innenstod is de äideste Kira vo Coburg. Sie is vo 1320 bis 1586 errichtet und is heit de Haptkira da evangelischn Stodgmoa. Da äideste Teil da Kira, da Ostchor, stammt aus'm Joa 1330. Des Westportal mit de zwoa ungleichen Türm is um 1420 baut worn. Wiederum in ebba hundert Johr spada war de Aufrichtung vom eigentlichn Kirchngebäide, am Kirchnschiff. In da Osterwoche 1530 predigt Martin Luther in da Kira. De katholische Stodpfarrkira St. Augustin steht hinter dem Landestheata. Es is a neigotisches Gotteshaus mit a Fiarstngruft, was noch Entwirfen vo Vincenz Fischer-Birnbaum zwischn 1855 und 1860 errichtet worn is. De Salvatorkirch liegt unweit da Morizkira a bissal vasteckt an da Untern Anlag. Es is a evangelisch-lutherische Friedhofskira vom 1494 anglegtn Salvatorfriedhofs. De Kira, a Saalbau mit dreiseitig gschlossenem Chor, is vo 1660 bis 1662 baut worn.
Außadem is de am sidlichn Oidstodrand glenge St.-Nikolauskapelln erwähnenswert. Sie is 1473 ois Siechenkapelln fia Leprakranke erbaut und is im Besitz vo da Stod. Sie war ab 1529 Kapelln da evangelischn, ab 1806 da katholischn Gmoa und vo 1873 bis 1932 jidische Synagoge. Es woa vamutlich de oanzige christliche Kira vo Deitschland, de in a Synagoge umgwandelt worn is. Des Nutzungsrecht is da jidischn Gmoa duach den Eigentimer, de Stod, mit End vom Joa 1932 kindigt worn. Ab 1946 war sie de Kapelln da freikirchlichn Gmoa und is seit 1962 Kapelln da altkatholischn Gmoa.[2] Nördli vor de ehemalign Stodore is an da Itz gleng de Heiligkreizkira. Da Chor da evangelisch-lutherischn Pfarrkira is im gotischen Stil in de Joa 1401 bis 1407 erbaut, des Langhaus ab 1413. In de Joa 1735 bis 1739 is de Kira zu a Saalkira mit am barockn Innenraum umgstaltet worn. Aus dera Zeit stamman aa de Stuckdeckn und da Orgelprospekt.
- Weitere Bauwerk in da Innenstod
Nem da Morizkira steht des Gymnasium Casimirianum; des Renaissance-Gebäude is 1605 eigweicht worn. Aa des Zeughaus in da Herrngasse zwischn Schlossplatz und Mrktplotz stammt aus dera Zeit; es is 1621 ois Waffenloga errichtet worn. Spada is' im Stil da Spätrenaissance erweitert worn und hot wechselnde Aufgaben erfuit. Heit dients ois Staatsarchiv. Denkmalgschützte Fochwerkgebäide san de Hahnmuih vo 1317 und aa des Münzmoastahaus. Letztigs war a ehemaliga Hof vom Gschlecht da Münzmoasta, ghoaßn vo Rosenau, de 1288 urkundlich erwähnt worn san. Des Haus bsteht seit 1333 und is oans da äidestn Fachwerkheisa vo Deitschland.
- Schlösser
Aufgrund vo seina langa Gschichte ois Residenzstod san in Coburg nem dem Schloss Ehrenburg no a Veizoi vo kloana Schlösser. In da Nochborschoft zum Landestheater liegt des Bürglaß-Schlößerl. Des ghert friara Friedrich Josias vo Sachsen-Coburg-Saalfeld; heit is da drin s Coburger Standesamt. Nordöstli davo steht am Rittersteich des Rosenauschlößerl, a Fochwerkgebäide mit Teile aus'm Joa 1435. Auf da Ernsthöhe oberhalb da Callenberger Straße erhebt si seit 1840 Schloß Hohenfels. Es is zeit- und stilgleich mit dem Landestheata vo seim Baumoasta errichtet worn. In den eigmeindetn Vororte san weitere Schlössa gleng: Im Stodeil Ketschendorf steht inmitten vo am ausgedehntn Park des neigotische Schloß Ketschendorf vo da Baronin vo Stolzenau aus dem Anfang vom 20. Joarhundat. Des Schloss zäit zu den vollkommenen Bauten vom neigotischn Girtl vo Coburg. Es is seit 1956 de Coburger Jugendherberge. Schloß Falkenegg, obahoib vom Coburger Stodeil Neuses gleng, ghert zu de romantischn Bautn vom Historizismus im oogfangana 19. Joahundat. Falkenegg umfasst aa an kloana, verwunschena Bergpark mit am Obelisken zum Andenkn an Moritz August vo Thümmel. Schloß Callenberg im Stodeil Beiersdorf is 1122 easchtmois urkundlich erwähnt worn und war ab 1825 Sommerresidenz vo de Coburger Herzög. De dreiflüglige Schlossanlag is a bedeitendes Beispui fia de Neigotik in Bayern. Seit 1998 beherbergt des Schloss de private Sammlung Herzoglicher Kunstbesitz, ab 2004 werd des Deitsche Schützenmuseum aufbaut. Schloß Neuhof aus'm 14. Joahundat steht in Neu- und Neershof, dem östlichsten Coburger Stodeil. Generalfeldmarschall Graf Albrecht vo Roon woa 1873 bis 1879 prominenter Eigentüma vo dem vo am englischn Landschaftspark umgema Schloss. Schloß Eichhof steht, urkundlich easchtmois 1440 erwähnt, im Coburger Stodeil Scheuerfeld und seim Ortsteil Dörfles. Es ghert bis 1979 dem Haus Coburg und werd heit no ois Hofguat bewirtschaft. Neudörfles in da Neustoder Stroß stammt in seine Urspring emfois aus'm 15. Johundat und stellt heit a denkmalgschützetes Ensemble mit Herrnhaus und dem zwoatgreßten Privatpark in Coburg dar.
- Neigotischer Bebaungsring
Werd unta da Regentschaft vo Herzog Johann Casimir mit seim "Hausarchitektn" Peter Sengelaub des Coburger Stodbuidl duach Renaissance-Baudenkmäler entscheidend prägt, wia zum Beispui duach des ehemalige Regierungsgebäude, heit Stodhaus, des Zeughaus und des Gymnasium Casimirianum, so greifn in da erschtn wesentlichn Neibau-Epoche vom 19. Joahundat Baumoasta wia Julius Martinet ois Hommage an des englische Kenigshaus, des damois no "Saxe-Coburg and Gotha" ghoaßn hot, oan fia damalige Verhoitnisse "revolutionärn", am gründazeitlichn Historismus zuazumrechnendn Baustil auf, nämlich de Neogotik. Des griechische Affix "neo" weist darauf hi, dass es si dabei – im Zug vom im 18. Joahundat vo England kemmadn "Gothic Revival"- um de "Neiauflage" vo oana de Gotik nochahmendn Stilrichtung (Merkmale unta andam de Spitzboong, Fialen) handelt. In seltna städtebaulicher Qualität wendt ma in Coburg den Baustil oo. De Ehrenburg verrat noch ihra neigotischn Fassadengstoitung duach Karl Friedrich Schinkel de "architektonische Verwandtschaft" mit dem weltweit bekanntestn neigotischn Baudenkmal, dem Palace of Westminster in London. Da in Coburg entstandne neigotische Bebaungsring guit ois a städtebaulichs Juwel, des ois a Coburger Sonderentwicklung in de Baugschichte einganga is und in Architekturkreise ois "oanzigartig auf'm eiropäischen Kontinent" apostrophiert werd. In Coburg zeichnet a nahezu gschlossenes Ensemble vo neigotischn Bauwerk zum groußn Teil den Verlauf da oanstign ringförmigen Stodmauer noch. Dass de oidn Stodmauerreste a baar neigotische Biargahäusa spada ois Fundament dienan, stellt a weitere Bsundaheit dar. Da spezielle Reiz vo da Coburger Neigotik bsteht aba da drin, dass si des Coburger Ensemble net wia in andern Städt nur auf a baare Oanzeldenkmäla oda a kloans Stodareal beschränkt; veimehr umschliaßn de neigotischn Straßnzige glei am Girtl (vom Ernstplatz üba Albertsplatz, Ausleifa im Bereich Ketschentor, Untere/Obere Anlage, Schlossplatz, Schwarze Allee bis zua Rosenauer Straß mit Ausläufer in de Bahnhofstraß) iwa insgesamt fast zwoa Kilometa den greßtn Teil da Oidstod. Dabei gewährt da neigotische Promenadenring ohne Ausnahm an Blick auf parallel verlaffade Grünanlagn (an Stell vom friaran Stodgroom) oda auf baambstandene Plätz (Albertsplatz, Ernstplatz, Schloßplatz und Rittersteich). Dem sunst eher kloagliedrign Coburger Oidstodbuidl werd duach des "überdimensionierte" völlig intakte, oanzigartige Neigotik-Ensemble a städtebaulich unverwechselbarer groußzügiga Charakter valiehn. So is da neigotische Bebaungsring in Coburg fia internationale Fachkreis a mustergültigs Ooschaungsobjekt worn, wei si vagleichbore neigotische Ensembles in a soichan Gschlossenheit aa im Ursprungsland Groußbritannien kaam findn lassn.
- Jugendstilbauten
Coburg ghert zu de Orte vo Deitschland mit am bedeitsamen Bestand an Jugendstilbautn. Dazua zäin insbesondere des Sonnenhaus vo Otto Leheis aus'm Johr 1902, de Heilig-Kreiz-Schui am Schleifanger und des Ernst-Alexandrinen-Voiksbad vo Max Böhme aus dem Joa 1906, des Eichmüller'sche Haus in da Judngassn vo Paul Schaarschmidt aus dem Joa 1903 und aa des Wohn- und Gschäftshaus in da Bahnhofsstraß 10/12 vo August Berger aus dem Joa 1910.
Da Hoafgartn, der zwischn Schlossplatz und Festungsberg liegt, is 1680 duach Herzog Albrecht ois groußa Herrengortn im niederländischn Stil ooglegt worn. Sei heitige Gstalt ois englischa Landschaftspark, mit a Veizahl hoamischa wia aa seltena Baamartn, kriagt er mit da Erweiterung bis zua Veste 1857 unta Herzog Ernst II. Heit hot da Park aufgrund seiner zentraln Lage a wichtige Erholungsfunktion fia de Bevoikerung und is gleichzeitig de Frischluftschneisn vo da Stod. Im Stil vo am Landschaftsgortn is aa da Friedhof am Glockenberg gstaltet worn. De Untane Anlage, a Greananlage mit dem aufglassena Salvatorfriedhof, de bei da Einebnung da östlichn Wallgräbn Anfang des 18. Joahundat entstandn is, verbindt den Hoafgortn mit dem Roasngartn am Kongresshaus. Da Rosengortn wor oamoi de außahoib da Stod liegende Zollbauernwiese. Auf dem Gelände is 1929 de Deitsche Roasnschau mit fast 200.000 Bsuachan veranstaltet worn. Da am End da achtziger Joa umgstaltete Gortn hot unta andam um 70 vaschiedene Sorten vo Roasn und Volieren fia exotische Vegl. Außerdem is im Roasngartn da Sinflutbrunn vom Coburger Künstler Ferdinand Lepcke aufgstellt. Weiterne kloane Anlagn san de Josiasanlage am Bürglaßschlößerl und aa a Weg entlang da Itz. In de äußern Stodeile san insbesondere da Rückert-Park im Stodeil Neuses und aa da Schlosspark vom Ketschendorfer Schloß und de Hans-Blümlein-Anlage im Lehengraben (Ortsteil Creidlitz) erwähnenswert.
Bedeutendstes Museum vo Coburg san de Kunstsammlungen da Veste Coburg, hervorgana aus de Sammlungen da Coburger Herzög. Kunst und Kunsthandwerk aus nein Joahundate kinnan dort besichtigt wern. Es san unta andam 26 Gmälde vo Lucas Cranach dem Älteren, a grouße Sammlung vo Rüstunga, Kriagswaffn und Jagdwaffn und aa a außergwöhnliche Glossammlung ausgstellt.
Des Naturkundemuseum geht auf des 1844 gründte "Herzogliche Kunst- und Naturaliencabinet" zruck und kriagt 1914 im Hoafgortn sei heitigs Domizil. Unta andam san auf 4800 m² Fläche Exponate zu de Themen Mineralogie, Geologie, Paläontologie, Archäologie, Völkerkunde und Evolution ausgstellt.
No zum nenna san des Puppn-Museum nem da Ehrenburg mit a groußn Anzoi vo Künstlerpuppn, des Friedrich-Rückert-Museum im Stodeil Neuses und aa des Grabungsmuseum Kirchhof, was nem St. Moriz unta dem Ämtergebäude liegt und de Ausgrabunga vo a ehemalign Benediktiner-Propstei mit Keramikgengständ zoagt. Im Pavillon vom Kunstverein Coburg am Hoafgortn findn seit 1986 Wechselausstellungen mit Kunst aus da Gengwart statt. Da Kunstvaein is oana da äidestn in Deitschland und mit iwa 1300 Mitglieda da greßte in Bayern. Im Schloß Callenberg im Stodeil Beiersdorf wern aa seit 1998 duach de "Sammlung Herzoglicher Kunstbesitz" Mobiliar, Gemälde, Porzellan und kunstgewerbliche Gengstände aus vier Joahundaten zoagt. A außergwöhnlichs Uhrenkabinett ko besichtigt wern. Ab 2004 is da des Deitsche Schützenmuseum beheimatet.
Im Coburger Stodeil Neuses liegt des privat betrieme "Sea Star Aquarium". In 55 Aquarien ko ma auf 650 m² Ausstellungsfläche iwa 650 Fischartn, davo alloa 17 verschiedene Haiartn seng.
Nem Fuaßboi, was in 16 Vaeine angebotn werd, und mit dem DVV Coburg seit 2007 wieda in da Landesliga vertretn is, hot traditionell da Schiaßsport a bsundare Bedeutung in Coburg. Da gibts vier Vaeine. De Schützengsellschoft Coburg 1354 is mit a Luftgewehrmannschaft in da 1. Bundesliga vatretn und hot 2008 de deitsche Moastaschaft gwunna. Zu de a bissal ungwöhnlichern Sportarten ghert da Gardetanz, den de Tanzsportgarde Coburger Mohr e. V. seit vei Joa erfolgreich in ganz Deitschland vertritt. Noch vier Deitschen Moastatiteln und vei Oberfränkischn-, Fränkischn- und Siddeitschn Moastatiteln veranstaltet de Tanzsportgarde im Joa 2006 de Siddeitschn Moastaschaftn, allerdings net in Coburg, sondern aufgrund da zu kloana Angersporthalle in Bayreuth. Vei Anhänga hot aa da HSC 2000 Coburg, dem sei 1. Herrenmannschaft ab 2007 in da 2. Handball-Bundesliga spuit und bei seine Hoamspui bei a maximaln Kapazität vo 1200 in da Angersporthalle praktisch allawei ausverkauft is. Aa Orientierungslauf gewinnt in Coburg allawei mehr an Bedeitung, so is 2005 easchtmois in Coburg a Deitsche Mannschaftsmoastachaft und a Bundesranglistenlauf ausgrichtet worn.
In Coburg findt oi Joa des greßte Samba-Festival außahoib vo Brasilien statt, des seit 1992 alle Joa im Juli an drei Dog scho rund 200.000[3] Bsuacha ooziagt. Iwa 80 Sambagruppn mit mehra ois 2200 Sambistas aus acht Nationen sorng beispuisweis vom 7. bis zum 9. Juli 2006 auf nein Bühnen in da Innenstod fia Stimmung. Im August findt aa auf dem Schlossplatz oi Joa vo da HUK-COBURG gsponserte "Open-Air-Sommer" mit mehra Konzerte vo verschiedene Musikrichtungen, Gruppn und Solisten statt. So tretn 2007 unta andam de Pop-Rock-Sängerin Pink und de Reggae/Dancehall/Hip-Hop-Gruppe Seeed auf. Aber aa de Oper "De Zauberflöte" werd aufgfiaht. Danem is Coburg da Tagungsort vom Coburger Convent (CC), vo am Verband vo Studentenverbindunga, de oi Joa zu Pfingstn eanan Kongress mit Tagungen, Festkommers, Fackelzug und Sportveranstaltungen ausrichtn.
Mehrmois oi Joa wern klassische Konzerte in da St.-Moriz-Kira duach den Coburger Bachchor veranstalt'. Außerdem werd Ende Juli des Schloßplatzfest, des si ois "Greßte Party in Nordbayern" bezeichnet, zwischn Ehrenburg und Landestheater gefeiert. Auf da Freifläche Anger findn im Friahjoa des Friahlingsfest und aa Anfang August des Voglschiaßn (Schützenfest) statt. Des werd duach de Schützengesellschaft Coburg 1354 e. V. vaanstalt' und hot an hohen Bsuachagrad. Nem dem Weihnachtsmarkt im Dezemba findn no weiterne traditionelle Märkte statt. Da Coburger Flohmarkt, der si zwoamoi im Joa iwa des gsamte Innenstodgebiet dastreckt, dauert vom Samstagomd bis Sunnda. Easchtmois is im Joa 2006 da Coburger Kloßmarkt veranstaltet. Außerdem findn alle zwoa bis drei Joa de Johann-Strauß-Musiktage und da Internationale Gsangswettbewerb Alexander Girardi in Coburg statt. Damit mecht de Stod an den Walzakenig erinnern, der 1887 Coburger Biarga worn is. De letztn Musiktag san vom 19. Juni bis 2. Juli 2006 veranstaltet. Seit 2002 findt im Juli auf da Veste aa de "Zeitreise", oane da greßten deitschn "Living History"-Veranstaltungen, in Zusammenarbeit mit de Kunstsammlungen statt. Mehr ois 100 Darstella zoang thematisch Ausschnitte aus dem Lem vagangner Zeitn mit historischer Genauigkeit und ergänzn so des "Ausstellungstück" Veste und de Exponate da Kunstsammlungen und fülln sie mit Lem.
- Des bekannteste Schmankerl aus Coburg is de Coburger Bratwurst, des Coburger Nationalgricht schlechthi. A Bsundaheit is dabei de Art wia ma s gruijt, wozu ma weder Hoiz no Hoizkoihn, sondern guat trocknete Kiefernzapfn, im Coburger Voiksmund aa "Kühle" ghoaßn, heagnomma wern. An offna Bratwurststand gibts s ganze Joa iwa unta togs aufm Morktplotz. De Läng vo da Bratwurst soll da Läng vom Marschallstab entsprecha, den de Figur vom Stodheilign Mauritius auf dem Rathausgiebel in da Hand hoit.
- De Coburger Schmätzchen wern aus am Honigdoag noch iwaliefertem Familienrezept vo da ehemalign Hofbäckerei und Lebkuchenmanufaktur Wilhelm Feyler hergstellt. Sie enthoitn Nüss, Mandeln, Orangeat, Zitronat und feine Gwürze. De Coburger Goldschmätzchen erhoitn noch dem Bacha an feinen Schokoladniwazug und wern vo Hand mit am Tupfn echtem Blattgold krönt. Sie schmeckan zu Tee, Kaffä und Wein. De Platzerl wern allawei no am Gregoriustag noch oida Tradition an de Coburger Grundschuikinda vateilt.
- A weitere Spezialität san de Coburger Klöß. Des san Kartoffelklöß je zua Hälfte aus rohe (wia de Thüringer) und aus kochten Kartoffeln (wia de Fränkischen), wobei aa a Mischverhoitnis vo 1/3 roh zu 2/3 gekocht üblich is. Im Innern enthalt im Regelfall jeda Kloß gröste Weißbrotwirfl ("Bröckla").
- Da Hof-Likör werd in da Hofapothekn noch am geheimen Rezept hergstellt.
Coburg war in da Vergangenheit robust gengiwa wirtschafdliche Schwankungen vom Umland. Obwoi de Stod joazehntelang duach de Zonenrandlage während da deitschn Teilung benachteiligt gwen is, is sie heit oans da wirtschafdlichen Obazentren in Nordbayern. Des hot de Stod vor oim ihrer reichn Mischung verschiedena Betriebsgreßn aus unterschiedlichstn Branchen zum Verdanken. Coburg is – vor oim aufgrund da hoachen Gwerbesteiazahlungen da Vasicherungsgruppn HUK-Coburg – gmessn an de Einnahmen aus Gewerbe-, Grund- und Einkommenssteuer pro Eiwohna oane da drei reichstn Kommunen vo ganz Deitschland.
- 176 Betriebe ham 24.020 Beschäftigte, de an Gesamtumsatz vo 2.870 Millionen € mit a Exportquote vo 37,0 % erwirtschafdn.
- Insgsamt warn im zuaständign Bereich 28.023 Arbatnehmer beschäftigt und 2.592 Leit arbatslos gmeldt.
Ungfähr 46 % da Erwerbstätigen san im Dienstleistungssektor, 35 % im produzierenden Gwerbe und 19 % im Bereich Handel und Vakea bschäftigt. Rund 18.000 Leit pendeln jedn Dog in de Stod zua Arbat, was de im Verhoitnis zu anderne bayerischn Städt trotzdem relativ hoache Arbatslosenquote erklärt. In de Behördn und öffentlichn Institutionen san zirka 3.000 Arbatsplätze vorhandn.
Bekanntestes Unternehma und greßta Arbatgeba in Coburg is de Vasicherungsgruppn HUK-Coburg. De uma 4600 vor Ort bschäftigtn Oogstelltn der seit 1950 in da Stod ansässigen Vasicherung san auf an Verwoitungskomplex in da Innenstod am Bahnhof und an zwoaten greßan auf da Bertelsdorfer Höhe an da Anschlussstei Coburg da A 73 vateilt. Danem is des produzierende Gwerbe mit de im folgendn gnenntn greßten Unternehma s wichtigste Standbein da Wirtschafd in Coburg. Des Familienunternehma Brose produziert seit 1919 in da Stod. Es is a bedeitender Zulieferer fia de Automobilindustrie und hot vor Ort zirka 2500[4] Mitarbata, de in zwoa Werke arbatn, de im Sidn da Stod lieng. De KAESER Kompressoren GmbH, 1919 vo Carl Kaeser in Coburg grindt, ghert zu de führendn Anbietern vo Kompressoren und Produkte da Drucklufttechnik. Vo de insgesamt 3000 Bschäftigtn arbatn uma 1600 im Stodeil Neus. Stark vatretn is in Coburg da Werkzeigmaschinenbau mit de Firmen Waldrich Coburg, Kapp und Lasco. Im Groußwerkzeigmaschinenbau is Woidrich Coburg Hersteller vo Präzisionsbearbeitungszentren und -maschinen, hot iwa 620 Mitarbata und is 1920 vo Adolf Woidrich grindt worn. Dem sei Schwiagasohn Bernhard Kapp legt 1953 den Grundstoa fia sei eigne Firma, de heit in Coburg mit uma 500 Beschäftigte Schleifmaschinen zua Woach- und Hartfeinbearbeitung vo Verzahnungen und Profiln produziert. Lasco is scho 1863 ois Eisengiaßerei und Maschinenfabrik Langenstein & Schemann, Ernsthütte Coburg grindt worn und fertigt mit 300 Mitarbata Fertigungsanlagn fia Umformaufgaben. No a Schwerpunkt is mit de Firmen Gaudlitz, Hermann Koch und Ros de kunststoffvaarbeitende Industrie. Gaudlitz is 1937 grindt worn und produziert heit mit zirka 400 Beschäftigten hoachpräzise Formteile aus duro- und thermoplastische Rohstoffe. Des Unternehma Hermann Koch gibts seit 1914 in Coburg. Mit 280 Mitarbata wern Kunststoffverpackungen entwickelt und hergstellt. De Firma Ros, 1926 grindt, is heit mit rund 150 Beschäftigten in Coburg im Formenbau und Spritzguss tätig und hot si auf komplexe Bauteile fia de Automobil- und Elektroindustrie spezialisiert. Aa des seltene Handwerk da Gebildsticker is in Coburg seit iwa 150 Joa vatretn. De Firma Fahnen Koch GmbH Coburg, de 1857 vo Christian Heinrich Arnold grindt worn is, zäit zu den äidestn Fahnenfabrikn in Eiropa. Des Familienunternehma fertigt heit no "handgestickte" Vereinsfahnen in Coburg. Des Unternehma umspannt mit seine zirka 30 Mitarbata den gesamtn Bereich da Textilveredlung in gestickter oda gedruckter Form.
Joarelange Auseinandersetzunga, Diskussionen und aa zwoa Biargaentscheide bringt a im Nordn da Stüd an da Bundesautobahn 73 glenges, 17 Hektar groußes und erschlossenes Gewerbegebiet, dem sei Fläche teils aus Lautertal eigmeindet worn is. De Stod plant dort Ende da 1990er Joa a 48.000 m² groußes Einkaufs- und Freizeitzentrum mit Vaanstaltungsarena fia iwa 5000 Leid, woduach vei Geschäftsleid da Innenstod a Abwanderung da Käufer an den Stodrand befürchtn. Deshalb kimmts im Joa 2000 zum Biargaentscheid, bei dem mit a knappn Mehrheit vo 27 Stimmen Differenz geng den Bebaungsplan entschiedn worn is. In den folgendn Joa werd de Bebaung des Geländes nei plant, unta andam mit a neien Multifunktionshalle. Bis Herbst 2006 san zerscht a Filiale a Schnellimbisskettn, a Tankstelle und a Autohaus realisiert. Weitere Fach- und Einkaufsmärkte san im November 2007 eröffnet worn. Obwoi des Gesamtprojekt – momentan san nur Einkaufs- und Fachmärkte ohne innenstodrelevantes Sortiment mit 14.000 m² Verkaufsfläche genehmigt – net dem friaran vo 1999 entspricht, zeichnet si de Entwicklung weitgehend noch dem friaran Konzept ab, so a baar Kritiker. Sie seng da drin a dem Biargaentscheid entgenggsetzte Politik.
Im Herbst 2006 präsentiert da Untanehma Michael Stoschek mit anderne Coburger Gschäftsleit des selba entwickelte Neie Innenstodkonzept (NIK). Es siegt im Wesentlichen vor, Coburg ois Kongressort attraktiver zu machen. Dazua sollen de geplante Multifunktionshalle statt auf da Lauterer Höhe auf dem innenstodnahen Schützenanger baut und a Tagungshotel errichtet und aa des bestehende Kongresshaus Rosengarten ausbaut wern. Da Anger werd bisher ois Park- und Festplatz gnutzt und is mit a Dreifach-Turnhalle und aa Sportanlagen bebaut. De Sportstätten solln laut NIK in de Nordn da Stod verlegt wern. Kritiker des Konzeptes führten unta andam a höhere Lärmbelästigung, mehr Verkehr, a net ins historische Stodbuidl passende Arena und de weite Entfernung da neien Sportstätten zu den Schulen ois Hauptargumente oo. Im Dezember 2006 woit da Stodrat zua Umsetzung des NIK mit am Ratsbegehren de Biarga üba den Multifunktionshallen-Standort entscheiden lassn. Zeitgleich starteten de NIK-Initiatoren a Biargabegehren mit gleichem Inhalt, worauf des Ratsbegehren zruckgezogen worn is. A baar Wochen vor dem Biargaentscheid im April 2007 stelln da Obabuargamoasta Norbert Kastner und de Coburger SPD eigene Planungen namens AHA-Konzept (AHA = Arena + Halle am Anger) vor. In dem Konzept war geplant, de Multifunktionshalle auf de Lauterer Höhe zu bauen, gleichzeitig aba a neie Dreifachturnhalle mit kleinerem Kultur- und Kongresssaal und Hotel auf dem Schützenanger zum errichtn. Da greßte Teil da Sportstätten waar auf dem Anger verbliem. Mit rund 52 Prozent vo de Stimma votiern de Biarga beim Biargaentscheid fia den Schützenanger ois Standort da Multifunktionshalle. Während de NIK-Initiatoren gmoant ham, daß de Biarga mit eanam "Ja" aa ihren Willen zua Umsetzung da restlichen NIK-Planungen ausdrückn, muaß iatz da Stodrat entscheiden, ob de Maßnahmen ausgführt wern. Da easchte Schritt war im Oktober 2007 de Ausschreibung vo am städtebaulichen Wettbewerb "Coburgs neier Süden", dem sei Ergebnis Ende April 2008 vorgstellt worn is[5]. Im nächsten Schritt folgt a Realisierungswettbewerb.
Da öffentliche Leitnahverkehr werd in Coburg duach de Verkehrsgmoaschaft Coburg (VGC), an Zsammaschluß da SÜC Bus und Aquaria GmbH (SÜC) und vom Omnibusverkehr Franken GmbH (OVF), betrieben. Im Stodgebiet gibts zehn Stodbuslinien mit zsamma in ebba 100 Kilometan Strecknlänge, de tagsÜba im Halbstunden-Takt betriem wern. Des Umland werd mit elf Linien bedient, de im Regelfall den Coburger Bahnhof oolaffa. Zuasätzlich existiert de Bahnstreckn Coburg–Bad Rodach, a vo da Deitschen Bahn AG betriebene Nebenbahn, de alle zwoa Stundn verkehrt (Kursbuchstrecke 831).
- ZUP und ZOB Coburg
Zentraler Umsteigeplatz (ZUP) is seit Dezember 2007 da Theataplatz. De Rendezvouzhaltestelle, de aa a Dynamisches Fahrgastinformationssystem erhoitn soll, is fia elf Busse ausglegt und werd nur vo Linien da SÜC oogfahrn. Im Herbst 2007 war am Bahnhof Baubeginn vom Zentralen Omnibusbahnhof (ZOB) mit zwölf Halteplätz und aa drei Warteplätz. De Fertigstellung is fia Ende 2008 vorgseng. Da wern vor oim de Busse vom Omnibusverkehr Franken GmbH haltn.
In da Vergangenheit hot da Schienenvakea a greßere Bedeutung ghabt. So existiert vo 1858 bis 1945 mit der Werrabahn vo Coburg üba Meiningen noch Eisenach a duachgehende Ost-West-Verbindung üba de thüringische Landesgrenze ummi mit 15 Zugverbindungen am Tag im Johr 1939. Zusätzlich warns vo 1900 bis 1984 mit der Itzgrundbahn a Nebenbahn noch Rossach und aa vo 1901 bis 1945 de duachgehende Steinachtalbahn üba Ebersdorf–Sonnefeld–Fürth am Berg (bis 1975) noch Neustod bei Coburg. Seit 1945 werd da öffentliche Personenfernverkehr nur no üba de Eisenbahnstreckne noch Lichtenfels abgwickelt. Auf dem Strecknteil da Werrabahn und da Fortsetzung, da Bahnstreckn Coburg–Sonneberg, verkehren abwechselnd alle zwoa Stundn Regionalbahnen und Regionalexpresszüg da Deitschen Bahn AG (Kursbuchstrecke 820). De fahrn in da Regel üba Bamberg noch Nürnberg, andernfalls muaß ma in Lichtenfels in RB-und RE-Verbindungen noch Bayreuth, Hof, Saalfeld bzw. Würzburg oda in de Züg da ICE-Linie noch Minga bzw. Berlin umsteing. Es is allerdings im Johr 2008 unklar, in welchem Umfang da Bahnhof – insbesondere duach den Anschluss an de Neibaustreckn – neie Zugverbindungen erhoitn werd. Im Johr 2006 warn noch Auskunft da Bundesregierung nein ICE-Zugpaare pro Tag mit Halt in Coburg vorgseng. Des Verkehrsministerium hat im März 2008 den Hauptgeschäftsführern da IHK zu Coburg und da IHK Südthüringen in am Schreiben mitteit, daß de Inbetriebnahme da Neibaustreckn Ende 2017 vorgseng war.[6] Es is allerdings im Johr 2008 unklar, in welchem Umfang da Bahnhof – insbesondere duach den Anschluss an de Neibaustreckn – neie Zugverbindungen erhoitn werd. Im Johr 2006 warn noch Auskunft da Bundesregierung nein ICE-Zugpaare pro Tag mit Halt in Coburg vorgseng. Des Verkehrsministerium hat im März 2008 den Hauptgeschäftsführern da IHK zu Coburg und da IHK Südthüringen in am Schreiben mitteit, daß de Inbetriebnahme da Neibaustreckn Ende 2017 vorgseng war.[6]
Des Stodzentrum is zum groaßn Teil a Fuaßgängerzone. Fia den innerstädtischen Straßnverkehr gibts zentrumsnah de Parkhäuser Mauer, Post und Zinkenwehr und aa zum kostenlosen Parken, sofern koane Veranstaltungen drauf stattfinden, den Groaßparkplatz Anger und a baar kleanere Parkplätze. Radwege san in Coburg kaum vorhanden. Da Fernstraßnverkehr werd geprägt duach de Bundesstraßn B 4, de ois Nord-Süd-Achse den Nürnberger Raum mit Thüringen und de B 303, de ois West-Ost-Achse Schweinfurt mit Tschechien verbindet. Während easchtere de Stod parallel duachquert, tangiert de B 303 nur den Stodkern. Aufgrund da Grenzlage war dies bis 1990 ausreichend, da kaum Duachgangsverkehr zu bewältigen gwen is. Seitdem ham de Verkehrsströme duach Coburg stark zuagnumma, wesweng im Rahmen vom Verkehrsprojekt Deitsche Einheit de Verlängerung da Bundesautobahn A 73 Nürnberg-Lichtenfels üba Coburg noch Suhl beschloßn worn is. Da Abschnitt zwischn Ebersdorf-Rödental üba Coburg noch Eisfeld is scho in Betrieb, de duachgehende Befahrbarkeit soll ab dem 5. September 2008 möglich sei.
Da Verkehrslandeplatz Coburg-Brandensteinsebene (ICAO-Code: EDQC) is ois Flugstützpunkt Coburg im Johr 1913 eröffnet worn. Er is im Eigentum da Stod. Betreiberschaft und Halterschaft lieng seit 2001 beim Aero Club Coburg e. V. Des Weitern existiert im Südn vo Coburg da Sonderlandeplatz Coburg-Steinrücken (ICAO-Code: EDQY). Er hot a Gras-Landepiste mit a Länge vo 700 m und a Tragfähigkeit vo bis zu zwoa Tonnen. Besitzer und Betreiber vom Flugplatz auf dem Steinrücken is de Flugtechnische Arbatsgmoaschaft Coburg e. V. Wei ma in Zukunft vo europäischen Sicherheitsvorschriften zum Starten und Landen vo Flugzeig mit am maximalen Gewicht vo 5,7 Tonnen ausgeht, unta denen de Brandensteinsebene nimma betriem wern kinnad, werd a Aus- oda Neibau vo am Verkehrslandeplatz angestrebt. Im Feba 2007 is deshoib a Raumordnungsverfahren eigleitet worn. De nächstgreßan internationalen Flughäfen san in Nürnberg im Südn und Erfurt im Nordn, oi zwoa uma 90 km vo Coburg entfernt.
Nem den Behörden da Stodverwaltung san foigende Institutionen und Einrichtungen in Coburg erwähnenswert:
- De Coburger Landesstiftung verwalt' de herzoglichen Kulturgüter, de 1919 da Freistaat Coburg duach den Abfindungsvertrag mit Herzog Carl Eduard erhoitn hot. Des san de Veste mit de Kunstsammlungen und des Naturkundemuseum. Seit 1941 is de Stiftung aa ois Außenstelle da Bayerischen Verwaltung da staatlichen Schlösser, Gärten und Seen tätig.
- Des Klinikum, was auf des 1862 gründte Landeskrangahaus Coburg zruckgeht, des 1903 an sein heitign Standort im Stodeil Ketschendorf verlegt worn is. Es is heit Akademisches Lehrkrangahaus da Universität Würzburg und a Haus da Schwerpunktversorgung Versorgungsstufe III und hot 522 Betten bei uma 900 Mitarbeitern.
- De Einrichtung vo am Landgricht is Coburg bei da Vereinigung mit Bayern zuagesagt worn. Es is am 1. April 1921 eröffnet worn. Da zugehörige Grichtsbezirk umfasste de coburgischen Amtsgrichtsbezirke Coburg, Neustod, Rodach und Sonnefeld und aa de bayerischen Kronach und Lichtenfels. Des Landgricht is im Gebäude vom Herzoglichen Staatsministerium, mit dem Sitzungssaal vom Coburger Landtag, am Ketschentor untabracht worn. 1945 is des zeaschtört und 1957 ois neies Justizgebäude eigweicht worn.
- Des Amtsgricht Coburg is seit dem Johr 2000 ois Zentrales Mahngricht fia alle automatisierten gerichtlichen Mahnverfahren in Bayern zuständig.
- Danem is zu nenna des Forst- und Domänenamt, des Gewerbeaufsichtsamt, de Handwerkskammer und de Industrie- und Handelskammer. De IHK is nur zuaständig fia de Stod und den Landkreis Coburg und somit de kloanste in Deitschland. De Institutionen gibts vor oim no aufgrund da 1920 vo Bayern geman Bestandszusage.
- Des Landratsamt vom Landkreis Coburg is in da Stod oogsiedlt.
- De Deitsche Johann Strauß Gesellschaft hot ihren Vereinssitz in Coburg.
De Landesbibliothek Coburg is 1919 in da Nochfolge vo da seit 1547 bestehenden Hof- und Staatsbibliothek vom Herzogtum Sachsen-Coburg gründet und in Schloß Ehrenburg untabracht worn. Es is a wissenschaftliche Regionalbibliothek mit üba 400.000 Bände, wovo uma 85.000 Bände zum Oidbestand vom 17. bis 19. Johrhundert ghern. Danem gibts in da Herrngasse de Stodbiacharei, hervorganga aus da Voiksbibliothek vom Coburger Kunst- und Gewerbeverein vo 1874. Im Staatsarchiv, was im Zeughaus sein Sitz hot , san üba 300.000 Archivalieneinheiten üba Coburg und den Landkreis und aa den Freistaat und des Herzogtum Sachsen-Coburg und sei Vorläufer gelagert. Zusätzlich san im Stodarchiv in da Steingasse 18.000 Akteneinheiten bis ins 13. Johrhundert reichend, vorhanden.
De Hochschui Coburg is in ihrer heitign Form 1971 entstandn. Sie führt de Tradition auf de Handwerkerschui zruck, de 1812 duach den herzoglich-sächsischen Architekten Friedrich Streib in Coburg gründet worn is. Ende da 1950er is de damalige Ingenieurschui fia Hoch- und Tiefbau duach de zwoa neien Abteilungen Maschinenbau und Elektrotechnik zum Polytechnikum erweitert worn. Des heitige Fächerangebot is sehr vielseitig und umfasst de vier Bereiche Technik, Bauen/Gestalten/Design, Wirtschaft und Sozialwesen. 2006 warn uma 3000 Studenten an da Fachhochschui eingschriem. Da Campus liegt üba da Stod auf am Berg gengüba da Veste Coburg. 1894 is mit dem Technischen Verein, der si spada in "Landsmannschaft Franco-Borussia zu Coburg" umnannte, de easchte Coburger Studentenverbindung gründet worn. Ihr foing de Technische Vereinigung Coburgia, de Oide Brünner Burschenschaft Suevia, de Katholische Studentenverbindung Thuringia und de Ingenieur-Verbindung Hildburgia. De Fachhochschui Schloß Hohenfels, a staatlich anerkannte private Hochschui fia Fachtherapien im Gesundheitswesen, is 2004 vom Klinikum Coburg und da Medau-Schui, unterstützt vo da FH Coburg, gründet worn. An da Hochschui kinnan seit 2005 de Bachelorstudiengänge Physiotherapie und Logopädie studiert wern.
Aufgrund seiner Funktion ois Oberzentrum gibts in Coburg fia uma 11.000 Schuikinda 25 öffentliche und 16 private Schuin. De Stod bezeichnet si selba aa ois Schuistod. So san fia de Stod und des Umland vier Gymnasien vorhanden. Des san in da Innenstod des Albertinum, a musisches und sprachliches Gymnasium, und mit 400-jähriger Tradition des Casimirianum, a humanistisches, neisprachliches und europäisches Gymnasium. Am Glockenberg lieng de zwoa andern Schuin, des Alexandrinum, a naturwissenschaftlich-technologisches, sprachliches und aa wirtschafts- und sozialwissenschaftliches Gymnasium und vom Ernestinum (gegr. 1848), a mathematisch-naturwissenschaftliches, wirtschaftswissenschaftliches und eiropäisch' Gymnasium. Nem da Regiomontanus-Schui, a Staatlichen Fachoberschui und Berufsoberschui, san in da Stod aa zwoa Berufsschuin, dreizehn Berufsfachschuin (fia Wirtschaft, Hauswirtschaft, Kinderpflege, Kranken- und Kindakrankenpflege), a Landwirtschaftsschui und a Wirtschaftsschui oogsiedlt. Zwei Realschuin und aa zwölf Grund- und Hauptschuin runden des Angebot staatlicher Schuin ab. Schuin mit privater Trägaschaft san de Medau-Schui, a Fachschui fia Gymnastik, Physiotherapie und Logopädie, de Rudolf-Steiner-Schui, a Waldorfschui, und aa de ASCO Sprachenschui Coburg (staatlich anerkannte Berufsfachschui fia Fremdsprachenberufe) und de Musischui. Außerdem unterhoitn de Stod und da Landkreis a Voikshochschui. De "Sing- und Musischui im Landkreis Coburg" is aufgrund unzureichende finanzielle Mittel abgeschafft worn.
Zu de Persönlichkeiten, de mit Coburg in Verbindung bracht wern, zäit Martin Luther, der im Johr 1530 a halbats Johr auf da Vestn verweilt is, weil er am Reichstag in Augschburg weng da üba eam verhängten Acht net teilnehma kinna hot. Weiterhin is insbesondere da Dichta, Übersetzar und Orientalist Friedrich Rückert erwähnenswert, der vo 1848 bis zu seim Doad im Johr 1866 im Coburger Stodeil Neuses glebt und dort sei Grab gfundn hat. Aa da Kapellmoasta und Komponist Johann Strauß (Sohn), der 1887 Biarga vo Coburg worn is, is mit dem Nama da Stod eng vabundn.
De Coburg-Insel liegt in da Baffin Bay im Territorium Nunavut im nördlichen Kanada; sie is noch dem deitschn Prinzn Leopold vo Sachsen-Coburg benannt, der mit Prinzessin Charlotte, da Tochter König Georg IV. vo England verheiratet gwen is.
Unta dem Nama "Coburg" fahrn verschiedene Schiff. Es warn unta andam a Postdampfer vom Norddeitschn Lloyd, der 1910 sei Jungfernreise ghabt hot und 1917 vo da brasilianischen Regierung beschlagnahmt worn is. Ab 1938 hoaßn a Motorschiff vom Norddeitschn Lloyd und a Fischtrawler aus Geestemünde "Coburg". Im Zwoaten Weltkriag is da Trawler zua Wetterbeobachtung eigesetzt und geht 1944 im Packeis verlorn. Des Motorschiff versenkt si selba 1941 im Indischen Ozean. Ab 1953 tragt a Motorschiff (ex MS "Hamburg") da Hapag, da easchte Nochkriagsneubau, den Nama da Stod. Unta dem Nama "Coburg" fahrt drüba hinaus vo 1968 bis 1991 bei da Bundesmarine a Versorgungsschiff (A1412) da Lüneburg-Klasse, aa Trossschiff ghoaßn.
Bis zirka 1990 war in da Nachan vo Coburg auf dem zua Gmoa Lautertal ghörigen Lauterberg a Sender fia des DECCA-Funknavigationssystem. Auf'm Stodgebiet is da Sender Coburg-Eckardtsberg vom Bayerischen Rundfunk.
- Heinz Pellender: Chronik der Stadt und der Veste Coburg da Herrn und Herrscher üba Coburg und des Coburger Land. 7. Aufl. Coburg: Fiedler-Verlag, 1989, ISBN 3-923434-08-1
- Harald Sandner: Coburg im 20. Jahrhundert. De Chronik üba de Stadt Coburg und des Haus Sachsen-Coburg und Gotha vom 1. Jenna 1900 bis zum 31. Dezember 1999 – vo da "guten oidn Zeit" bis zua Schwelle des 21. Jahrhundert. Geng des Vergessen. Verlagsanstalt Neue Presse, Coburg 2002, ISBN 3-00-006732-9
- Peter Morsbach, Otto Titz: Stod Coburg. Ensembles-Baudenkmäler-Archäologische Denkmäler. Denkmäler in Bayern. Band IV.48. Karl M. Lipp Verlag, Minga 2006, ISBN 3-87490-590-X
- Hellmut Worch: Coburg: De fränkische Krone, Stadt und Land. Jan Thorbecke Verlag, Sigmaringen 1977, ISBN 3-7995-1063-X
- Werner A. Widmann: Des is Coburg. Seewald Verlag, Stuttgart 1983, ISBN 3-512-00663-9
- Harald Sandner: Coburg im 20. Jahrhundert. Die Chronik üba die Stadt Coburg und das Haus Sachsen-Coburg und Gotha vom 1. Jenna 1900 bis zum 31. Dezember 1999. Verlagsanstalt Neie Presse, Coburg 2002, ISBN 3-00-006732-9, S. 74
- http://www.sanktnikolauscoburg.de/gschichte.htm
- Nürnberger Nochrichtn 16. Juli 2007
- Brose Homepage
- Neue Presse 26. April 2008
- ICE-Neubaustrecke Nürnberg-Erfurt. In: Unsere Wirtschaft, De Zeitschrift da Industrie- und Handelskammer zu Coburg, 63. Johrgang, Heft 6, Juni 2008
|Spruch: Coburg – Zitat af Boarisch|
- Coburg: Woppmgschicht vom Haus der Bayerischen Geschichte
- Stefan Nöth, Coburger Landesstiftung (in Historisches Lexikon Bayerns)
- Coburger Zeitung (1854/61-1937) – Digitalisat da Bayerischen Staatsbibliothek
Aichach-Friedberg | Amberg (Stod) | Amberg-Suizbåch | Ansbach | Ansbach (Stod) | Aschaffenburg | Aschaffenburg (Stod) | Augschburg | Augschburg (Stod) | Bad Däiz-Woifradshausn | Bad Kissingen | Bamberg | Bamberg (Stod) | Båssa | Båssa (Stod) | Bayreith | Bayreith (Stod) | Berchtsgoana Land | Cham | Coburg | Coburg (Stodt) | Dachau | Deggendorf | Dillingen a.d.Donau | Dingolfing-Landau | Donau-Rias | Ebersberg | Eichstätt | Erding | Erlanga (Stodt) | Erlanga-Hächstadt | Landkreis Fiarstnfoidbruck | Forchheim | Freising | Freyung-Grafenau | Fürth | Fürth (Stodt) | Garmisch-Partnkira | Günzburg | Haßberge | Hof | Hof (Stod) | Inglstod (Stod) | Kaufbeiren (Stod) | Kelheim | Kempten (Stodt) | Kitzingen | Kronach | Kulmbach | Landsberg am Lech | Landshuad | Landshuad (Stod) | Lichtenfels | Lindau | Main-Spessart | Memmingen (Stod) | Miasboch | Miltenberg | Minga | Minga (Stod) | Muihdorf a.Inn | Nei-Ulm | Neiburg-Schroomhausn | Neimarkt i.d.OPf. | Neistodt a.d.Aisch-Bad Windsheim | Naistadl | Niamberg (Stod) | Niamberga Land | Obaallgai | Oidäding | Ostallgai | Pfahofa a.d.Uim | Reng | Rengschburg | Rengschburg (Stod) | Rhön-Grabfeld | Rosnheim | Rosnheim (Stod) | Roth | Rottal-Inn | Schwabach (Stod) | Schwandorf | Schweinfurt | Schweinfurt (Stod) | Starnberg | Straubing (Stod) | Straubing-Boong | Tirschenreith | Traunstoa | Untaallgai | Weidn (Stod) | Weilheim-Schogau | Weißenburg-Gunzenhausen | Wunsiedel i.Fichtelgebirge | Wiazburg | Wiazburg (Stod)
|→ Dea Artikl basiad auf ara frein Ibasetzung vom säim Artike in da Wikipedia af deitsch.| | <urn:uuid:ea833ffa-1faa-4bec-8709-d12b74d02324> | CC-MAIN-2015-06 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Coburg | 2015-01-26T02:22:37Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-06/segments/1422122086301.64/warc/CC-MAIN-20150124175446-00211-ip-10-180-212-252.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.99952 | Latn | 27 | {"bar_Latn_score": 0.9995204210281372} |
Gotnburg (Gmoa)
|Gmoa Gotnburg|
Wappen
|Basisdatn|
|Provinz (län):||Västra Götalands län|
|Historische Provinz (landskap):||Västergötland, Bohuslän|
|Hauptort:||Gotnburg|
|Einwohna:||513.751 (31. Dez. 2010)|
|Flächn:||451 km²|
|Hoamseitn:||www.goteborg.se|
Gotnburg is a Gmoa (schwedisch kommun) in da schwedischn Provinz Västra Götalands Län und dena historischn Provinzn Västergötland und Bohuslän. Da Haptort und da wesentliche Bestondtei vo da Gmoa is de Stod Gotnburg.
De Bezeichnung Gotnburg Gmoa (Göteborgs kommun) is eascht 1971 eigfiat worn. Afgrund vo am Beschluss vo de Gmoavatreta anno 1983 wead da Stodbegriff (schwed. 'stad) imma dann ogwendd, wenns koane Konsequenzn fia de Gmoa hod. Aus am Grund gibts z Gotnburg sowoi Strossnschuida mi da Bezeichnung Göteborgs stad (Gotnburg Stod) ois wiar a Göteborgs kommun (Gotnburg Gmoa).
- Hoamseitn vo Gotnburg (schwedisch) | <urn:uuid:77b118ed-10cd-4d1a-8b28-c992284104b4> | CC-MAIN-2015-06 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Gotnburg_(Gmoa) | 2015-02-01T07:09:27Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-06/segments/1422115855897.0/warc/CC-MAIN-20150124161055-00025-ip-10-180-212-252.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999976 | Latn | 30 | {"bar_Latn_score": 0.9999761581420898} |
Huaxtekn
|Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschrim worn.|
De Huaxtekn, dt. Huaxteken san a Mayavoik, des se scho umma 1500 v.Kr. se vo de Maya in Sidyukatan ogschpoitn hod und den Goif vo Mexico nuadweats zogn is. Und se umma 1300/1200 v. Kr. owahoib vo Veracruz nidalossn und gsiedlt hom. Se san ois recht kriagarisch bschriem wuan. De Aztekn haum gegn eana oiweu nua Teueafoig eringa kena und haum se nia gaunz eaowat. Sogoa de Schpania haums nua mid greßta Miah untaweaffa kena.
Inhoitsvazeichnis
De Protomaya san ausm Hochlaund vo Guatemala, nuadli in Yukatan owizogn. Umma 1500 v.Kr., oda a nu a Wengl fria, hod se vo Eana a kloana Schtaumm ogschpoitn und is za Goifküstn zogn. De sans daun, in de nextn Joahundat nuadweats affizogn. Vuabei bei de Olmekn, am schpodan Veracruz und hom se zwischn 1300/1100 v.Kr. in da schpodan Huasteca, am Goif vo Mexiko nidaglossn. Des Laund duach des zogn san, is woahscheinli nua dinn vo Otomi bsidlt gwest. De woan vamutli de Vuahfoahn vo de schpodan Tlapanekn, Mixtekn und Zapotekn. De Huaxtekn redn nu heid a Mayaschproch de noaha midm Tzeltalzwoag vawaundt is, ois mid de yukatekischn Mayaschprochn.
Iwa Joahundat hod se bei eana ned oizfü ogschpüd. Ummas Joah 100 sans a Teu vo da Veracruz–Kuitua gwest.
- Owa so richti los gaunga is bei de Huaxtekn eascht , ois de iwamachtige Kuitua vo Teotihuacan odretn is.
- Ob 800 (600?) is de Schtod El Tajin richti afbliaht. De Schtod woa eana frias Zentrum und vo do weg haum Se se za Goifküstn zua ausbroat. El Tajin woa zamindastns a regioneues Mochtzentrum.
De Huaxtekn haum a des Kraggwölb ned kennt, wia eanane weid vawauntn Maya. Se haum mid schee vaziate Säun gowad. Owa ans woa oanzigoatig. Se haum scho Decknbetoniad. Vawendt haums a Oat vo an Zement. Den haums mid kloane Bruchschtoana vaschteakt (Wohnpalost B in Tajin Chico).
De Huaxtekn haum a aa eignan Stil im Kunsthaundweak easchoffn. Se woan fia eanane kloan Tongfäß und de schee goawadn Mäntl bekaunnt. Eana Eifluß oda de Vuabüdwiakung hod owa weida groacht. Haundl haums nuadle bis za da Grenz vo da heidign USA gfiad. Und im Sidn bis noch Guatemala eini. Des woas ma vo eanane Grobbeigom. Bliabt woan de Tonan Grobbeigom, de midm Boischpü wos zduan ghobd hom. De Hachas (Äxt), de Cadados (A bessare Bzoachnung, wia Fuahaungschloß hod ma woi ned gfundn?), de Palmas (Poimbladln) und de Yugos (Joch). De leztn Drei hod ma ois Ausristung zan Boinschpün vawendt. Und a de hod ma a ois Beigom in Sidn owi midgem. Ois wia waun de Huaxtekn a bsundare Fuam vom Boischpün expoatiat hedn.
- Eana Boischpü woa owa ned nua Schpoat. Se haum nochm Schpü scho a fleißi gopfad.
Eana Geddahümmi woa dem eanana Nochboan ehnli. Recht vaeaht homs eanan Windgod, em Quetzalcoatl. Augseng woa a de Eadgeddin Tlazolteotl. Recht gaht hod ma den Fruchtboakeids und Schindagod, Xipe Totec.
OIs de Aztekn untan Moctezuma I Ilhuicamina 1461 noch Nuadostn an Eaowarungszug untanumma, haums a a huaxtekisch Fiaschtntum eaowad. Se haum se owa dabei schwaa dau. den de Huaxtekn haums ned weidalossn. de Aztekn haum se wida zruckzogn und haum nua de Schtod Tlatlauhquitepec bsezt ghoidn, fia schpodare Viaschteß. De Aztekn haums ois wüde Barbarn augschaud, weus recht tetowiad woan und fost nockad kempft haum. Und se haum de Bsiagtn glei de Köpf ogschnittn und dahoam daun ois a druckana Afghengd.
Gean haums a des Heitn ghobd, za Eahn vom God Xipe Topec. Do is de Opfa de Haud ozogn wuan und a Priasta hod se de nu nosse Haud iwagschtroaft.
- De Aztekn haum gean wos Neichs gleand. Und weus af dem Födzug do oadandli Gfaungane gmocht, haums daun in Tenochtitlan glei an de huaxtekischn Kriagsgfaunganan des Entheitn gübt.
- Seid domois woan de Entheitungan, bei gwisse Festln im Feiatogskalenda da Aztekn a bliabta Beschtaundteu vo de Festivitätn.
- Ois da 7 Tlahtoani (Heascha) vo de Aztekn, da Tizoc 1481 an Födzug za de Huaxtekn untanumma hod, haums mid ana Nidalog hoamroasn miaßn. Se haum se damid aussigred, daß de Huaxtekn se vazauwat hedn und das zweng dem koan Eafoig ghobd hedn.
Soga de Schpania hom mid de Huaxtekn Bresln ghobd. Ois da Alonso Alvarez Pineda mid seine Soidotn 1519 af an Eaowarungszug za de Huaxtekn kema is , haums de Schpania afgrim.
- 1521 hod da Cortés söm an Födzug in de Huasteca untanumma. Mid großa Miah homs de Haubtschtod eignumma. Dabei sans recht daschrocka, weus de Skalp und de Häud vo de Gsichtl enane todn Kollegn af de Tempöwend henga gseng haum.
- El Tajin
- Easchte Schpuan im Mayalaund
- Maya
- Totonakn
- Veracruz–Kuitua
- De Legend vo da Vanille-Prinzessin
- Aztekn
- Boischpü in Mesoamerica
- Oidamerikanische Schriftsystem
- Hans j. Prem: Die Azteken. 5. Auflage 2011, C.H.Beck, Minga. ISBN 978-3-406-45835-4
- Hanns.J.Prem. Geschichte Altamerikas, R. Oldenburg Verlag, Minga 2008. ISBN 978-3-486-53032-2
- Rudolf Pförtner/Nigel Davids. Alte Kulturen der neuen Welt. Econ Verlag, Wean 1980.
- Berthold Riese, Das Reich der Azteken- Geschichte und Kultur. C.H.Beck, Minga 2011. ISBN 978-3-406-61400-2
- Felix Hinz: Hispanisierung in Neu-Spanien 1519–1568. Transformation kollektiver Identitäten von Mexica, Tlaxkalteken und Spaniern. 3 Bde, Kovač, Hamburg 2005, ISBN 3-8300-2070-8.
- Ulrich Köhler (Hg.): Altamerikanistik. Eine Einführung in die Hochkulturen Mittel- und Südamerikas. Reimer, Berlin 1990. ISBN 3-496-00936-5
- Tzvetan Todorov: Die Eroberung Amerikas. Das Problem des Anderen. 8. Aufl., Suhrkamp Edition, Frankfurt am Main 2002, ISBN 3-518-11213-9. | <urn:uuid:33812a35-a5bf-42d5-9932-7abefdb083be> | CC-MAIN-2015-06 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Huaxtekn | 2015-01-29T20:23:32Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-06/segments/1422115868812.73/warc/CC-MAIN-20150124161108-00090-ip-10-180-212-252.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000009 | Latn | 56 | {"bar_Latn_score": 1.000009298324585} |
Augustiner-Bräu
|Der Artikl is im Dialekt Obaboarisch gschrim worn.|
Inhoitsvazeichnis
Seit 1294 hom um Minga rum scho de Augustiner Menche glebt. So um 1315 rum hams eana Kloster inna Stod fertig ghabt. Sicher is heitzdog, des de Menche scho seit 1328 Bier braut ham.
1803 hod da Freistaat Bayern wega da Säkularisierung vom Napoleon as Kloster und de Brauerei kriagt. Letztere hod ma damois recht schnell privatisiat. 1829 hod de Familie Wagner de Brauerei ibanomma. As "J.W." im Wappen moant an Wagner Josef, der wo da Sohn vo de Wagners gwesen is.
Heit firmiat de Brauerei ois Augustiner-Bräu Wagner KG. 51 % vo dena Unternehmensantei entfoin aufgrund ana testamentarischen Vafügung vo de letztn Onghearign vo da Wagner-Familie auf de gmoanitzige Edith-Haberland-Wagner-Stiftung. De weitan 49 % vatein si auf mehrare Kommanditisten, darunta da Münchna Unternehma Dr. Jannik Inselkammer.
Augustiner Bier is bsundas in Minga und drum rum sehr vabroadd. 2002 hot de Brauerei uma 850.000 Hektolita heagstejt. Augustiner wead außadem ar in Berlin immer bliabta und is in mehran Wirtschaften und Bars zum ham. Mittlerwein sans scho seit a paar Jahr iba de Million Hektoliter driba ganga.
Augustiner braut insgsamt 8 unterschiedlich Biere:
- Augustiner Hell, as meistverkaffte Augustiner Bier. Manche nennas a wegam Etikett "Grianer August", "Grianer Mench", "1328 Grian" oder einfach August, Gustl, Kini August oder Auge. As Etikett hod se seit Joazehnten scho nimmer g'ändert.
- Augustiner Edelstoff: Da Edelstoff is a häis Exportbier.
- Augustiner Oktobafestbier is as Wiesnbier vo da Augustiner Brauerei. Obwois fia d Wiesn is gibts as a in Floschn z kaffa. Af der Wiesn gibts außerdem fei nua no as Augustiner Bier vom Fass. Olle andan nehma Container her.
- Augustiner Weißbier: A typisches boarisches Weißbier.
- Augustiner Pils: Augustiner mocht ar a Pils, des aber net sehr bekannt is.
- Augustiner Dunkles: A dunkles noch Minchner Brauort.
- Augustiner Maibock, a Bockbier, wos es nua im Mai und Juni gibt.
- Augustiner Maximator, a dunkles Starkbier, wos es nua währnd da Fastenzeit gibt.
Alkoholfreis und ähnliches Zeigs werd bei Augustiner net heagstellt.
S'Augustiner-Bräu gheat ana Stiftung, de an untanehmerischn Gewinn zua gmoanutzign Ferderung z Minga und in da Umgebung einsetzt.
Augustiner-Bräu is de oanzige Münchna Brauerei, de wo s Bier no in Euro-Glasfloschn vakafft. Es is aa s letzte Bier, wos zum Oktoberfest no in traditionäin Hoizfassln ongliefat wead.
S Augustiner-Bräu is nehman staatlichn Hofbräuhaus de letzte Brauerei z Minga, de wo unobhängig is und no ned vo an internationalen Konzern gschluckt worn is und is bsondas da boarischn Bierbraua-Tradition vabundn. Des wead aa vo vuin tradionsvabundanen Bierliabhoban gschätzt. | <urn:uuid:8c9f9e3d-74ff-484f-aebf-c3382dacc8b7> | CC-MAIN-2015-06 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Augustiner-Br%C3%A4u | 2015-01-29T18:23:31Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-06/segments/1422122328486.60/warc/CC-MAIN-20150124175848-00151-ip-10-180-212-252.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999839 | Latn | 64 | {"bar_Latn_score": 0.999839186668396} |
Art of Fighting
Wei as Fatal Fury an guad'n Absatz g'fundn hatte, hod SNK (da Heastella vo dem Spui) glei nochg'legt und füa sei Neog Geo-Konsoin glei no a Beat 'em Up, as Art of Fighting, aufan Moakt brocht. Und weis grod ned so vui Ideen barat g'hobt hom, homs desmoi ganz massiv vo Capcom ab'kupfad. Sa Spielprinzip is oba nadialich as gleiche blie'm: Hau zwoa Rund'n lang mit Standard und Spezialmoves drauf, bis am Gegna sei Kauleist'n se üba'n Blotz vateiln duad. Bei Art of Fighting ko ma im Storymode bloß zwischen am Sagazaki Ryo und am Gaarcia Robert auswöin.
Inhoitsvazeichnis
Da Sindikatsboss Mr. Big hod se aus eina Laune raus dazua entschloss'n, am Ryo sei Schwesta zum kidnapp'n. Wos eam des jetz' bringt, sei dahingstöit; auf jeh'n foi loss'n da Ryo und sei Spezi und Bruada, da Robert, a sowas ned auf se sitz'n. Und deshoibatweng mengs am Big jetzad a boa vaplett'n, dass eam Hean und Seng vageht. So kämpf'n de zwoa se fortan duach eanane Heimadstod South Town, um divease finstane Gstoitn üba den Vableib vo dem Madl auszumquetschen. Am Ende vo dera Queste woat'n dann no die Entführa söibst, da Mr. Big und da Mr. Karate, auf a boa saftige Backpfeif'n.
De Aufzählung beziagt se jetz' bloß auf'an eascht'n Teil vo dera Serien.
A recht dreister Mischmasch aus am Ryu und am Ken vo Street Fighter. Söibst de Moves san fast identisch. An Fireball, an Uppercut und an Flugtritt kon dea Karatekämpfa macha. Grod ois wia de zwoa Street Fighter. Auf jeh'n Foi is da Ryo auf da Suach' nach seina Schwesta, de eam da Mr. Big entfüaht hod.
Da Robert is da Adoptivbruada vom Ryo und sei besta Spezl. Glare Sach, dass ea am Ryo a zua Seit'n steht, wenns drum geht, sei Schwesta zum befrei'n. Zumal, wei de sei Gschpusi is. Da Robert is ne'mbei gsagt a recht a Weiberhöd und stinkreich, wei a vo seine leiblich'n Öitan a riesigs Vameng g'eabt hod.
Hoaß'n duads zwoa "King" und ausschaung duads a fast wiera Mo, aba in Wiaglichkeit is' de King a Madl. Spätastens, wennst dera Thay-Boxerin aber a boa einihaust und ihr as Hemad zreißt, meakst und siegst, dass a Deandl is'.
Da obligatorische Boxer, wiera hoid in fast jeh'm Beat'em Up-Spui woi heageh muas. Da Amarikana Mickey is alladings oana vo de langweiligst'n vo dera Zunft.
Dea is a gwampats Rockaviech mit speckige Hoa, dea se, wenna ned grod Billard spuit oda a Bia safft, mit Voaliebe a weng mid ondane Mitmensch'n kloppt.
Ois Soldat is no koana reich woan. A da John, dea bei da amarikanisch'n Luftwaffn oabat, ned. Und wei a hoid spar'n muaß, tritt a woi a voam ausrangiert'n Hintagrund vom Guile William (Street Fighter II) o. Und a ansunst'n scheint dea sei eakläats Idol zum sei. Outfit und Special Moves hod a se nämlich, wora grod dabei woa, a glei bei am Guile abschaut.
A Mask'n hod a auf, a Metallklau' am Oam. Na, kummt eich des bekannt voa? Und ja, da Lee hod se woi wiaglich a weng stark vom Vega (Street Fighter II) inspiriean loss'n.
Wias a so Brauch und Sitt' is bei de Endboss, is a da Big a Drogendandler und Kartellboss, dea (warum genau, weiß da Deifi) am Sagazaki Ryo sei Schwesta entfiaht hod. Villeicht woa eam a Boadstoaschwoibm z'teia? Mia weans woi nia eafoahn. Auf jeh'n Foi hod a jetz' a Broblem, wei jetz' san da Ryo und da Robert scho a weng saua af eam.
Da Mr. Karate is da überraschend auftauchende, finale Endboss. Ausschaung duad a exakt ois wia da Ryo, bloß dassa a saublede Maskn im Gsicht drogt, de wos wohl an Oni (japanischa Dämon) mit ana Pinocchio-Nos'n doastöin soi. Wenndst'n bsiegst host, woat alladings a Übaraschung auf di, wea se do hinta dera Hoizmask'n vastecka duad.
Andas ois in ondane Beat 'em Ups braucha de Special-Attack'n beim Art of Fighting a Enagie, de da unta deina Lehmsleist'n ozoagt wead. Is de Enagieleist'n aschöpft, muasd as eascht wieda aufloh'n, dos'd wieda auf deine Special Moves z'ruckgreifa kannst. Nadialich hod a jeda Kämpfa seine ganz eing'nen Moves, de wie g'hobt mid ana Tast'nkombination ausglest wean kenna.
Alle boa Kämpf' deafst im Storymode a Bonusspui absoivian, mit dems'd deine Fähigkeit'n ausbau'n konnst. Da soits'd Flaschen an Hois obahau'n, ohne das umfoin, oda a Schlogpoista mim "Superfireball" wegbrenna. Wennst des schaffst, valengan se wahlweis deine Lehms- und Enagieleistn oda du ealeanst an nützlich'n Super Move. | <urn:uuid:d21fc7cf-a938-4c3f-a33e-03310857fe45> | CC-MAIN-2015-06 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Art_of_Fighting | 2015-01-27T18:55:09Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-06/segments/1422115856041.43/warc/CC-MAIN-20150124161056-00197-ip-10-180-212-252.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000005 | Latn | 62 | {"bar_Latn_score": 1.0000051259994507} |
Paid Inclusion
Links ois "Paid Inclusion" san moast ned ois Weabung kennzeichnet und ma muass dafia in da Regl an zeitobhängigen Preis zoin, z.B. a Joaresgebia. Im Undaschied dazua san Sponsorenlinks (Pay per Click, z.B. Google Adwords) moast ois Weabung z eakenna und es wead pro Klick obgrechnet.
De Kritik an da Paid Inclusion is voa oim, dass de Eagebnis vo da Suach duach ekonomische Interessn vazerrt wead.
|Exklusionsstandards:||Robots Exclusion Standard · Metatags · nofollow|
|Marketing-Umfejd:||Internet Marketing · E-Post Marketing · Display Advertising · Web Analytics|
|Suachmaschin-Marketing:||Suachmaschin-Marketing · Social Media Optimization · Online Identity Management · Paid Inclusion · Pay per Click (PPC) · Google Bombe|
|Suachmaschinspam:||Spamdexing · Web Scraping · Scraper Site · Linkfarm · Free for all linking|
|Valinkung:||Valinkungsmethoden · Linktausch · Backlink · Diafnvalinkung|
|Sunstigs:||Geotargeting · Human Search Engine · Stoppweata · Giftweata · Content Farm| | <urn:uuid:20d7be91-74ef-492a-93a9-3eceee14b667> | CC-MAIN-2015-06 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Paid_Inclusion | 2015-01-31T03:59:28Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-06/segments/1422118888119.65/warc/CC-MAIN-20150124170128-00145-ip-10-180-212-252.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.986985 | Latn | 29 | {"bar_Latn_score": 0.9869848489761353} |
Gregor vo Nazianz
Da Gregor vo Nazianz (* uma 329 in Arianzos bei Nazianz in Kappadokien; † 25. Jenna 390 in Arianzos) is a Heiliga und oana vo de via großn griachischn Kirchnlehran. Außadem is er aa oana vo de drei kappadokischn Vätan, de an wichtign Beitrog zua Entwicklung vo da Trinitätslehre gleistet ham. | <urn:uuid:31d5dab2-de8a-4cba-8e6f-7e32030ad196> | CC-MAIN-2015-14 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Gregor_vo_Nazianz | 2015-03-27T10:17:31Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-14/segments/1427131296169.46/warc/CC-MAIN-20150323172136-00083-ip-10-168-14-71.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000009 | Latn | 68 | {"bar_Latn_score": 1.000009298324585} |
Vene
A Vene is a Oda im Körpa drinad, wo s'Bluad duachi rind. Davo hama mehrane. Des is a Art Strass, durch de as Bluad durch unsan Körpa durch rind. Da Dokta sticht eine, damita a Bluad ohnehma ko, owa meistens drifftas ned.
Venen hoasn de Odan, de zum Heazn zruk gengan, wo oiso des fabrauchde sauerstoffoame Bluad aus de Organe und Muschkin, zruk zum Heazn rind. Des Bluad in de Venen is desweng a dunkla und hod meara a blaue Foab, wos ma a fu Aussn duach de Haud duachi siagt. Damid as Bluad aus de Extremitätn, oiso de Hend und Fiass, zruk zum Heazn pumpt wean kau, haum de Venen Kloppn innen drin, de fahindan, das s'Bluad wida beago rind.
De Odan de fum Heazn weka gengan hoast ma im Untaschiad dazua Aterien. | <urn:uuid:868d6d22-2a18-4b5d-b492-a7db422f5768> | CC-MAIN-2015-14 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Vene | 2015-03-28T00:32:07Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-14/segments/1427131297146.11/warc/CC-MAIN-20150323172137-00172-ip-10-168-14-71.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000005 | Latn | 78 | {"bar_Latn_score": 1.0000054836273193} |
Die Anzeigen auf boat24.com werden über den boatvertizer verwaltet und publiziert.
Finden Sie Ihr Traumboot schnell und einfach mit Ihrem iPhone, iPad oder Android Smartphone.
boat24.com-Blog: Interessante Artikel rund um die faszinierende Welt des Wassersportes.
EUR 49.900,-exkl. MwSt
EUR 22.500,-inkl. MwSt.
EUR 89.500,-inkl. MwSt.
EUR 139.000,-exkl. MwSt
EUR 6.500,-exkl. MwSt
EUR 14.900,-
EUR 235.000,-exkl. MwSt
EUR 45.500,-EU-versteuert
EUR 79.900,-
EUR 38.500,-EU-versteuert
EUR 3.500,-EU-versteuert
EUR 9.900,-
EUR 289.765,-inkl. MwSt.
EUR 570.000,-inkl. MwSt.
EUR 6.800,-EU-versteuert
EUR 58.800,-EU-versteuert
EUR 267.000,-inkl. MwSt.
EUR 9.900,-EU-versteuert
EUR 93.500,-inkl. MwSt.
EUR 79.900,-EU-versteuert
EUR 39.990,-
EUR 156.485,-inkl. MwSt.
EUR 59.000,-inkl. MwSt.
EUR 119.000,-inkl. MwSt.
EUR 11.980,-inkl. MwSt.
EUR 145.000,-inkl. MwSt.
EUR 29.900,-EU-versteuert
EUR 4.200,-
EUR 67.000,-EU-versteuert
EUR 149.900,-EU-versteuert
EUR 52.000,-EU-versteuert
EUR 69.500,-inkl. MwSt.
EUR 4.500,-
EUR 15.000,-
EUR 98.000,-
EUR 94.129,-inkl. MwSt.
EUR 49.000,-inkl. MwSt.
EUR 142.500,-inkl. MwSt.
EUR 40.000,-
EUR 72.000,-inkl. MwSt.
EUR 24.900,-
EUR 220.500,-inkl. MwSt. (ausweisbar)
EUR 199.000,-inkl. MwSt.
EUR 58.000,-EU-versteuert
EUR 160.000,-
EUR 19.500,-inkl. MwSt.
EUR 4.490,-inkl. MwSt.
EUR 139.000,-inkl. MwSt.
Der Inserationsprozess von boat24.com wurde durch Trusted Shops erfolgreich geprüft.
weitere Informationen
Visa, Mastercard, Rechnung, Bankeinzug oder PayPal
Unser Sicherheitssystem schützt Sie sicher vor Werbe-E-Mails und Onlinebetrügern. | <urn:uuid:bf40b995-f60b-4bc4-abc3-8f9413fbea82> | CC-MAIN-2015-14 | http://www.boat24.com/?loc=src_results&lan=de&cat=1&deleted=138138 | 2015-03-27T06:54:40Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-14/segments/1427131295619.33/warc/CC-MAIN-20150323172135-00092-ip-10-168-14-71.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.303973 | Latn | 1 | {"bar_Latn_score": 0.30397310853004456, "frp_Latn_score": 0.16530370712280273, "dan_Latn_score": 0.09539198130369186, "deu_Latn_score": 0.08827239274978638, "nds_Latn_score": 0.039571307599544525, "ksh_Latn_score": 0.02381053753197193, "swe_Latn_score": 0.022142721340060234, "hun_Latn_score": 0.01928963139653206, "nld_Latn_score": 0.015557012520730495, "mlt_Latn_score": 0.015098555013537407, "hrv_Latn_score": 0.014436643570661545, "ltz_Latn_score": 0.013316094875335693, "gsw_Latn_score": 0.012385614216327667, "frr_Latn_score": 0.012007737532258034, "dag_Latn_score": 0.011023596860468388} |
Denglisch
"Denglisch" is a Kofferwoat, des wo si aus "Deutsch" und "Englisch" zammsezd. Fia Denglisch gibds koa exakte Definition, es is eha a subjektive Weatung.
De Amis schmunzln iwan deitschn Drang zum Englischn.
Anglizismen san Fremdweata und Lehnweata ausm Englischn. Scheinanglizismen san scheinbor englische Ausdrick, de wo owa im Englischn so ned existian bzw. ned in dea Bedeitung:
|Beamer||(digital) projector|
|City[1]||city centre, downtown|
|Fotoshooting[2]||photo shoot|
|Handy[3]||mobile phone or cell phone|
|Peeling[4]||facial or body scrub|
|Smoking[5]||dinner suit, tuxedo|
|Sprayer[6]||graffiti artist or tagger|
|trampen[7]||hitchhiking|
- Zammsetzunga, de wo s so im Englischn ned gibt
|Bodybag[8]||messenger bag, courier bag (a body bag is im heiting Englisch a Leichnsock)|
|Dressman[9]||male model|
|Happy End[10]||happy ending|
|Showmaster[11]||TV-show host|
|Streetworker[12]||social worker, engaged in lower-class neighbourhoods ('streetworker bedeidt im heiting Englischn vua oim Prostituiade bzw. Hur)|
A Strophn aus an ironischn Denglisch-Liad vo da Kölna Musigruppn Wise Guys gähd so:
Ich bin zum Bahnhof gerannt und war a little bit too late:
Auf meiner neuen Swatch war's schon kurz vor after eight.
Ich suchte die Toilette, doch ich fand nur ein "McClean",
ich brauchte noch Connection und ein Ticket nach Berlin.
Draußen saßen Kids und hatten Fun mit einem Joint.
Ich suchte eine Auskunft, doch es gab nur 'n Service Point.
Mein Zug war leider abgefahr'n – das Traveln konnt' ich knicken.
Da wollt' ich Hähnchen essen, doch man gab mir nur McChicken.[13]
- Der Flug wurde gecancellt.
- Das Wellness-Weekend habe ich als Burn-Out Prevention gebraucht.
- Ich habe die Software downgeloadet.
A bsundare Variantn vo Denglisch is Englisch mit Deitsch-Vadummung.
- I hope, we have a little bit lucky. (Lothar Matthäus, bei seina easchtn Pressekonferenz in da Stod Nei York)
- You can also say you to me. (Wead gean vaschiednan Politikan zuagschriebm.)
- You are on the wood-way. [Du bist auf dem Holzweg. Korrekt: You have been led up the garden-path.] | <urn:uuid:5610ab37-0b6a-465b-89b7-2c725ef5b70e> | CC-MAIN-2015-14 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Denglisch | 2015-03-28T14:20:33Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-14/segments/1427131297587.67/warc/CC-MAIN-20150323172137-00128-ip-10-168-14-71.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.944689 | Latn | 29 | {"bar_Latn_score": 0.9446890354156494, "deu_Latn_score": 0.039926450699567795} |
Exportbia
Exportbia oda Export is im boarischn Sprochraum a untagärigs Voibia mit a Stammwiazn vo 12–14 % und am Oikohoighoit vo normalaweis a bissl mehr wia 5 % vol. Des koh häi oda dunkl sei.
Im Vagleich zum obagärign Bia is Export durch sei untagärige Brauweis länga hoitba. Damit wors meglich, des Bia z exportian (desweng a dea Nama). Im Untaschied zum fian Markt vo dahoam hergstäidn Bia san de fian Export gmochtn stärka braut woan, um de nacha spada am Bstimmungsort auf Drinkstärkn zum stregga. Des soi Transportgäid sporn, as Wossa wa ja vor Ort aa do. Dea mitm stärkan Einbraua vabundne kräftigare Gschmo und aa da houhe Oikohoighoit hom des Bia boid a auf de Märkt dahoam bekannt gmocht. In de Sibzga hods ogfanga, das ma mitm Exportbia zwägs Pils nimma so vui eignomma hod. Und no schlimma wor des im Ausland. | <urn:uuid:a21324db-16d2-4679-b758-d973fb3c2555> | CC-MAIN-2015-18 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Export_(Bier) | 2015-05-03T20:56:03Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-18/segments/1430450458964.67/warc/CC-MAIN-20150501032058-00055-ip-10-235-10-82.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000006 | Latn | 23 | {"bar_Latn_score": 1.0000057220458984} |
Dreiphasenwechselstrom
|Der Artikl is im Dialekt Obaboarisch gschrim worn.|
Da Dreiphasnwechslstrom werd fachlich richtig a ois Drehstrom, umgangsprochlich a ois Kraft- oda Starkstrom bzeichnet. A guads seina Bedeitung hod a vo dem magnetischen Drehfäid, des se mit eam recht oafach erzeing lost. So ko ma elektrische Motorn baun, de ohne an Kommutator mit seine technischn Probleme auskemma. Iabatrong werd a mit mindestns drei Leitern, de hoaßn a Außnleiter. Fia asymmetrische Vabraucher bracht ma no an Nullleiter fia de Ausgleichsstreme. Innerhoib vo Hausinstallationa gibts dann a no an Schutzleiter zua Erhöhung vo da Sicherheit. So hod a gebräuchliche Dreiphasnwechslstrom-Steckdosn fünf Kontakte.
Inhoitsvazeichnis
Wenn ma drei Spuln auf am Kreis gleichmassig vateilt hom de an Winklabstand vo 120 Grod zuranand. An jede vo dene Spuln werd oa Außnleiter ogschlossn. Jeds magnetische Fäid vo de Spuln fia sich aloa werd jetzad mit da Frequenz vo dea Vasorgungsspannung stärker und schwächer und ändert a sei Richtung. Dodurch, daß de drei Phasn zuranand de gleichn 120 Grod Vaschiabung hom, wia de geometrische Anordnung vo de Spuln dagibt se ois Summe vo olle drei Magnetfäider oans, des ollawei gleich stark is, sei Richtung aba gleichmässig draht. A Magnet in da Mittn vo dem Kreis draht se dann um dem Fäid zum foing.
Via Vabraucha han in da EU Werte vo 400 Void zwischn de Aussnleiter bei 50 Hertz iablich. Iaba den Vakettungsfaktor vo √ 3 dagibt se daduarch a Spannung vo uma 230 Void vom Aussnleiter gega den Neutralleiter.
Durch de 50 Hertz dagibt se fias Drehfäid a Drehzahl vo 3000U/min (60sec/min*50Hertz). Je nach Bauweis laffn Drehstrommotorn mit am Vuifachn vo dene 3000U/min. Iablich han 1500U/min, 3000U/min und 6000U/min.
An oanzln Oaphasn-Vabraucha (dea hod zwoa Oschlüss) ko ma mit zwoa beliabige vo de Aussnleiter oschliaßn. Da Vabraucha kriagt dann a Spannung vo 400 Void. Drei soichane Vabraucha ko ma in am Schaltplan ois a Dreieck o'ordnen. De drei Phasn wern dann an de Eckn ogschlossn. Des is oa Mäglichkeit de drei Spuln vo am Drehstrommotor ozschliaßn. Ma ko aba a drei vaschiedne Vabraucha so o'ordnen.
Ma ko a drei Vabraucha ois Stern oordnen. Vo jedm Vabraucha werd oa Leitung an an andan vo de drei Aussnleiter ogschlossn. De no offne Leitunga vo de drei Vabraucha wern mitranand vabundn. De Vabindung nend ma an Sternpunkt. Wenn olle Vabraucha gleich vui Strom vabracha, dann is de Spannung vo dem Sternpunkt zua Erdn gleich Nui. An am jeden vo de Vabraucha liang dann 230 Void o. Wenn de Vabraucha ned gleich groß han, gibts a Sternpunktvaschiabung. Des hoasd, an jedem vo de drei Vabraucha liagt a andre Spannung o und da Sternpunkt hod a Spannung gegaüaba vo da Erdn. Desweng werd der Sternpunkt oft iaba an Nullleiter mit da Erdn vabundn. Dann fliaßt a Ausgleichsstrom iaba den Nullleiter und da Sternpunkt werd auf a Spannung vo 0 Void gegaüaba da Erdn zwunga. Beim Drehstrom-Motor ko ma se de Vabindung vom Sternpunkt zum Nullleiter sparn, wei de drei Spuln gleich vui Strom vabracha.
De Stromvasorger is nua recht wichtig, daß de Phasn gleichmässig blast wern. Des hoasd ma soidad innerhoib vo na Hausinstallation drauf achtn, daß de vaschiednen Vabraucha so auf de drei Phasn vateit wern, daß in da Summ auf jeda Phasn meglichst da gleiche Strom vabracht werd. Wei de vaschiednen Vabraucha nadiale ned ollawei gleichzeitig bnutzt wern is da Ausgleichsstrom zua Erdn hi innerhoib vo oam Haus nia ganz Nui. Aba im Middl iaba a ganz Stodviadl kimmt des dann scho hi, so daß dann im Middlspannungs- und Hochspannungs-Netz de drei Phasn scho recht gleichmässig blast wern.
Da Dreiphasnwechselstrom werd vom Stromvasorger iaba a Kabe mit de drei Aussnleiter ogliefert. A Drehstrom-Vabraucha bracht aba zuasätzlich no an Schutzleiter und manchmoi a an Nullleiter. An Steckdosn is ollawei da Schutzleiter und da Nullliter ogschlossn, a wenns da Vabraucha gor ned bracht. Der Schutzleiter werd innerhoib vo da Hausinstallation durch an Erdungspunkt zum Beispui da Wasserleitung zua Vafügung gstäid. An Nullleiter kriagt ma innerhoib vo de Untervateiler in dem man oafach an Schutzleiter mit dro klemmt. Friara hod ma se oa Leitung zua de Steckdosn gspart und dort eascht an Schutzleiter a no zum Nullleiter hi bruckt. Des bietet aber ned de gleiche Sicherheit gega Stromschläg wia de Vawendung vo zwoa extrige Leitunga. De Sparmaßnahme is a ois klassische Nullung bekannt.
Sei große Bedeitung hod da Dreiphasnwechslstrom vor oim aus zwoa Gründ:
- De oafache Erzeigung vo am Drehfäid fia Motorn
- A effektivae Iabadrogung iaba große Entfernunga ois da Oaphasnwechslstrom
Fia an Oaphasnwechslstrom braucht ma oa Phasn und an Nullleiter, oiso zwoa Leitunga. Fia an Dreiphasnwechslstrom bracht ma drei Phasn, an Nullleiter ko ma se fia'd Ferniabadrogung sparn, wenn d'Belastung ausreichnd symmetrisch is. Oiso ko ma mit oana Leitung mehra (oiso 50 Prozent mehra Material-Aufwand) as Dreifache an Leistung iabatrong. | <urn:uuid:030163b0-cc00-42ef-8c51-55f82fc829ce> | CC-MAIN-2015-18 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Dreiphasenwechselstrom | 2015-04-19T21:16:06Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-18/segments/1429246639482.79/warc/CC-MAIN-20150417045719-00165-ip-10-235-10-82.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999989 | Latn | 71 | {"bar_Latn_score": 0.9999890327453613} |
You May Also Like
Paco RabanneOne Million Eau De Toilette Spray
Calvin KleinObsession Eau De Toilette Spray
Comme des GarconsWonderwood Eau De Parfum Spray
DavidoffChampion Eau De Toilette Spray
GuerlainL'Instant de Guerlain Extreme Eau De Parfum Sp...
Ted LapidusLapidus Eau De Toilette Spray
Giorgio ArmaniAcqua Di Gio Eau De Toilette Spray
AramisClassic Eau De Toilette Spray
Miller HarrisLe Petit Grain Eau De Parfum Spray
4711Acqua Colonia Juniper Berry & Marjoram Eau De ...
Calvin KleinObsession Night Eau De Toilette Spray
Penhaligon'sOpus 1870 Eau De Toilette Spray
4711Acqua Colonia Lavender & Thyme Eau De Cologne ...
Salvatore FerragamoSubtil Eau De Toilette Spray
DavidoffThe Game Eau De Toilette Spray
Penhaligon'sBlenheim Bouquet Eau De Toilette Spray
Mont BlancLegend Eau De Toilette Spray
PlayboyBerlin Eau De Toilette Spray | <urn:uuid:19a39933-d2cb-4474-9008-1748fd10f7ca> | CC-MAIN-2015-18 | http://us.strawberrynet.com/cologne/l-artisan-parfumeur/mechant-loup-eau-de-toilette-spray/124327/?indexChar=D&langBox=US | 2015-04-26T21:47:48Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-18/segments/1429246656168.61/warc/CC-MAIN-20150417045736-00145-ip-10-235-10-82.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.427327 | Latn | 1 | {"bar_Latn_score": 0.42732664942741394, "lim_Latn_score": 0.05565987899899483, "ltz_Latn_score": 0.0441085621714592, "fra_Latn_score": 0.037637561559677124, "srd_Latn_score": 0.03502997010946274, "frp_Latn_score": 0.03325913846492767, "ron_Latn_score": 0.03182830289006233, "oci_Latn_score": 0.027535999193787575, "ita_Latn_score": 0.025569388642907143, "nds_Latn_score": 0.02102547511458397, "gsw_Latn_score": 0.015909556299448013, "vec_Latn_score": 0.014935828745365143, "scn_Latn_score": 0.013437259942293167, "nld_Latn_score": 0.013217722997069359, "nrm_Latn_score": 0.012092039920389652, "lij_Latn_score": 0.010843872092664242} |
Soizburga Noggal
|Der Artikl is im Dialekt Weanarisch gschrim worn.|
De Soizburga Noggal mocht mar a so, dass ma zeascht des Eigöb min Zucka so laung schlogt, bis a högöbe Krem entstaundn is. In de Massn wiad daun a steif gschlogans Eiweiß und a bissl a Möh odar a Speisesteakn sowia a boa Weinberl einegriaht. Aus dem luftign Daag wean daun große Noggal in a feiafeste Foam gsetzt und in Ofn aussebochn. Vuam Servian wean de Noggal no mid an Staubzucka aungstraad.
Es wiad gsogt, dass de Soizburga Noggal im 17. Joahundat vo da Salome Alt, da Konkubine vom Soizburga Erzbischof Wolf Dietrich von Raintenau eafundn wuan san. Se soin de Beag um de Stod Soizburg symbolisian: in Gaisberg, in Moenchsberg und in Nonnberg. Da Staubzucka soi dabei aunan Schnää eainnan.[1]
Da Raymond Fredl (1900–1954) hod 1938 de Operettn Saison in Salzburg - Salzburger Nockerl komponiat. In dem Weak wean de Soizburga Noggal ois "Siass wia de Liab und zoat wiara Kuss" besungan. | <urn:uuid:db786f65-8268-4f51-b0eb-718eabba8d2a> | CC-MAIN-2015-18 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Soizburga_Noggal | 2015-04-27T18:37:53Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-18/segments/1429246659319.74/warc/CC-MAIN-20150417045739-00062-ip-10-235-10-82.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000005 | Latn | 55 | {"bar_Latn_score": 1.0000052452087402} |
Bauan
|Der Artikl is im Dialekt Südostobaboarisch gschrim worn.|
Da Baua und d Beirin (vo hochdeitsch: giburo: "Mitbewohna; Dorfgenosse") san de Leidln, de wo ois Londwirte (lat.: agricola) aufm Bauanhof wirtschafdn doan. Im boarischn Raum gibts aa heitzdog nu recht vui Bauan, vor oim in da Muichwirtschaf, oba aa fia Gmias und Droad. In Siidtiroul gebts an Haffa Obstbauan.
Dialekt: Steirisch
Ma intascheidt zwischn Voierwerbsbauan und Nebnerwerbsbauan. Da Untaschied is ganz oafoch, dass da Nebnerwerbsbaua nebn da Wirtschafd aa no a ondre Oawat wo hod, wo er wos vadeant. Heitzutogs san des die Mehran, wal oan vom Baua sei alloa scho recht schwa lebt und a wal de Konkurrenz va die Grouaßbetriabe und van Auslond recht grouß is. | <urn:uuid:295f42a4-0923-4571-b133-18f263458c9d> | CC-MAIN-2015-18 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Bauan | 2015-04-19T14:10:00Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-18/segments/1429246639121.73/warc/CC-MAIN-20150417045719-00267-ip-10-235-10-82.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000006 | Latn | 32 | {"bar_Latn_score": 1.0000056028366089} |
Marie Geistinger
De Geistinger woa de Tochda vau russischn Hofschauspülan aus St. Petersburg und is scho mit 11 Joan zum easchtn Moi auf da Bühne gstaundn. Anno 1850 hods in Minga ia Debut gem, 1852 im Theata aun da Josefstod in Wean. Danoch hod de Marie in Berlin, Hamburg und Riga gspüd. Anno 1865 is de Geistlinger ins Theater an der Wien ghoit wuan und hod do glei mit iara easchtn Roin "Die schöne Helena" an Wödeafoig glaundet. Sie woa in iam Foch da Superstar vau iara Zeit. Sie hod a oft mitn Alexander Girardi zaumgspüd, unta aundam in Die schöne Galathee vaum Franz von Suppé.
In etlichn Urauffiarungen vau Operetten vaum Johann Strauss (Sohn) hod sie ois Hauptdoastölarin brilliat: Sie woa beispüsweis de easchte Fantasca in Indigo (1871), de Marie im Karneval in Rom, de Rosalinde in Die Fledermaus (1874) und de Lorenza in Cagliostro.
1869 - 1875 woa sie de Theatadirektorin vaum Theater an der Wien. Vau 1877 bis 1880 woa sie am Leipziga Theata fest engagieat, hod owa a weida aa in Wean gspüd. In Leipzig und am Weana Stodheata hod sie klassische Roin gspüd, unta aundam de Maria Stuart, de Kameliendame und de Beatrice in Viel Lärm um Nichts (Shakespeare). Vau 1881 bis 1884 hod de Geistinger 7 sea eafoigreiche Gostspü in de Vaeinigte Stootn absolviat, des wos ian internationaln Ruaf komplettiat hod.
Mit dem Göd, des wos in iara Karriere vadient hod, hod sa si es Gut Rastenfeld (in da Nähe vom Schloß Welsbach) im Beziak St. Veit an da Glan in Kärnten kauft. Danoch hod si kaa fests Engagement mea augnummen, woa owa sporadisch no zum seng. 1894 is de Geistinger noch Klognfuat zong und woa do geistiga Mittlpunkt vau da "guadn" Gsöschoft. Im Untaschied vaum exzentrischn Genie vau iara Schauspülakollegin Josefine Gallmeyer is de Geistinger imma a "Grande Dame" bliem.
Anno 1928 is in Wean Döbling (19. Hieb) de Geistingergossn noch ia benaunt wuan.
- Gertrud Doublier: . In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 6. Duncker & Humblot, Berlin 1964, S. 163 f.
- Emil Pirchan: Marie Geistinger: die Königin der Operette. Frick, Wean 1947 | <urn:uuid:ad484dbc-7588-40bc-bc98-e16efb9c64cb> | CC-MAIN-2015-18 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Marie_Geistinger | 2015-05-06T10:28:37Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-18/segments/1430458524551.85/warc/CC-MAIN-20150501053524-00005-ip-10-235-10-82.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.99998 | Latn | 50 | {"bar_Latn_score": 0.9999804496765137} |
Göibwurscht
Göib- oda Hirnwurscht is a boarische Briahwurscht aus am fein, mogan und muid gwiaztm Brad ausm Fleisch vom Schweindl, fettm Speck und aa ungsurts Fleisch vom Rindviech (Rind- und Koibfleisch). Sie hot desweng a bloss-weißliche bis leicht grailiche Forb. Ian Nama hods vom mit Safran göib gfärbtn Schweinedinndarm, in den wo s Brad urspringlich gfuid orn is. Heit wird oba oft a Kunstdarm dafia gnuzd. | <urn:uuid:3de569f1-af6e-483c-bb1b-2e33ba1e0ec6> | CC-MAIN-2015-22 | http://bar.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6ibwurscht | 2015-05-25T07:30:07Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-22/segments/1432207928423.12/warc/CC-MAIN-20150521113208-00007-ip-10-180-206-219.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999817 | Latn | 39 | {"bar_Latn_score": 0.999817430973053} |
Jason Reso
|Der Artikl is im Dialekt Soizkaumaguadlarisch gschrim worn.|
Da William Jason (Jay) Reso (* 30. November 1973 in Kitchener, Ontario, Kanada) is a kanadischa Wrestler, der bei da Wrestling-Liga WWE unta seim Pseudonym Christian orweit. Da Adam 'Edge' Copeland is a guada Freind vo earm. Da Jason is 185 cm groß und hod 108 kg.
Am 13. Novemba 2005 hod da Christian Cage bei TNA-PPV "Genesis" sei Debüt ghobt, nochdem a bei da WWE aufghead hod. Beim nextn Pay-per-View "Turning Point" hod da Christian an Monty Brown besiegn kina und is so da No.1 Contender fian NWA World Heavyweightchampion worn. Beim Against All Ods im Feba 2006 hod a daun an damolign Champion Jeff Jarret besiegn kina und is so NWA Heavyweight Champion worn. Bei da Slammiversary im Juni 2006 hod a den Titl owa wieda valorn. Am 14. Jenna 2007 hod da Christian Cage den Titel zruck eroban kina, indem a an Abyss und an Sting in an Triple Threat Elimination Match besiegt hod. Im Feba vom söbn Johr hod a an Kampf um an Titl gengan Kurt Angle ghobt, den a owa gwunna hodt.
- East Coast Wrestling Association
- ECWA Heavyweight Championship (1x)
- Insane Championship Wrestling
- ICW Streetfight Tag Team Championship (2x) – midn Sexton Hardcastle
- Pennsylvania Championship Wrestling
- PCW Heavyweight Championship (1x)
- Total Nonstop Action Wrestling
- NWA World Heavyweight Championship (2x)
- Southern States Wrestling
- SSW Tag Team Championship (1x)
- World Wrestling Entertainment
- Pro Wrestling Illustrated
- *PWI hod eam auf Plotz 7 vo de 500 best singles wrestlers 2007 greiht. | <urn:uuid:3d6c06ac-7f36-4999-8085-d5f4a66422c1> | CC-MAIN-2015-22 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Jason_Reso | 2015-05-26T05:33:57Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-22/segments/1432207928780.77/warc/CC-MAIN-20150521113208-00212-ip-10-180-206-219.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.996862 | Latn | 73 | {"bar_Latn_score": 0.9968615174293518} |
Fa Ngum
|Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschrim worn.|
Da Fa Ngum is 1316 in Müang Sua in Laos gebuan wuan. Ea hod mid sein Vota noch Kambodscha ins Exil geh miassn. Duat in Angkor, hod a sei Ausbüdung griagd und dem duatign Kini sei Tochta gheirat. Mid da Intaschtitzung vo sein Schwiegavotta hod a Soidotn augwoam und is in Laos eigfoin. Nochdem ea de Fischtntima, Oas nochn Aundan eaowat hod, is a zan easchtn Kini vo Laos krönt wuan. Gschtuam is a im Joah 1393 (1374?). Sei Nam ois Kini woa: Somdetch Brhat-Anya Fa Ladhuraniya Sri Sadhana Kanayudha Maharaja Brhat Rajadharana Sri Chudhana Negara
Inhoitsvazeichnis
Ea is 1316 Im Fiaschtntum (Mueang) Sua af d`Wöd kema. Sei Famüli hod vom Khun Lo em Grinda vo Rajadharani Sri Sudhana und da Stod Luang Prabang ogschtaummt. Sei Großvota woa da Suvanna Khamphong , da Heascha vo Chieng Dong Chieng Thong.
- Sei Vota woa da Khun Phifa und ea woa da Fiascht vo Müang Sua. Scho ois a Biabal hod da Ngum Fa noch Kambodga ins Exil geh miaßn. Dafia wen zwoa untschiedlige Grind augem:
- Da easchte Auloß soi gwest sei, das da Fa Ngum mit 33 Zähn gbunwuan sei soi. Und de Odlign hom des ois ungudas Omen augschaud und woitn des Biabal ned segn. Des is woahscheinli a Mäa, den sogoa vom Buddha wead gsogd, das a mid 33 Zähn af d`Wöd kema sei soi. Zweng dem is a de de 33 a Glickszoi im sidostasiatischn Buddhismus.
- Da woahscheinligare Grund woa vamuatli dea, das sei Vota a Bantschal mid an Weiwal vo em sein Vota ghobd hod. Und em Großvota vom Fa Gnum hod des iwahaubd ned paßt und dea hod daun sein Suhn vom Hof vabaunnt. Vatribm hod de Zwoa daun da jingare Bruada vo sein Vota, da Kamhiao.
De Zwoa san daun am Hof vo Ankor Thom in Kambodscha afgnummawuan. Da Fa Gnum hod duat a sei Ausbüdung gmocht und hod schpoda em Kini Jayavarman sei Tochta, de Nang Keokeng Ya (Nang Keava Lot Fa) heiratn deaffa. De a schpoda in Laos den Theravada Buddhismus eigfiat hod.
- Weu ma se in Ankor an khmerfreindlign Heascha im Nuadn gwinscht, hod ma in Fa Gnum gföadat.
- Ea hod im Exil davo draamd, wia ma sei Hoamad badasoats vom Fluss Mekong einign kennt. Und midm Göd und da Intaschtitzung vo seim Schwiegavota hod a eppa 10.000 Khmer-Kempfa auweabn kena. Mid de is a daun 1349/1350 noch Nuadn zogn und hod bis 1353 a boa Mueng (Fiaschtntima) eaowad. In dem Joa hoda aa de Truppn vo sein Onkö em Kamhiao gschlogn. Da Fa Gnum hod zwoa eascht 4 Provinzn und Teu vo drei Aundare eaowat ghobd, owa aungebli soi ea af Bittn vom Voik de Heaschoft iwanumma hom. Ea hod daun a in Laos Soidotn ausghom und so sei Heer vagressat.
- 1354 hod a des schtoake Mueang Chiang Saen augriffa. Drafhi hod se denan eana Vabündeta, da Fiascht Kan Nas vom Mueang Chiang Mai, em Fa Ngum untawoaffa.
- Za seina Haubtschtod hod a Xiang Dong Xiang Thong gmocht. Und de Schtod hod a schpoda in Luang Prabang umdauft.
- De kloanan Laotnfiaschtn san daun a inta sei Kinireich untagschlipft.
- Mid seina Armee hod a aa oanige kinesischn Augriff ogweaht (Mongolen -Yüan-Dynastie). In dera Zeit ois ea mid seine Soidotn gegn de Mongoln-Kinesn gempft hod, is dahoam 1368? sei gliabte Frauw an da Pest gschtuam.
- Sei Armee hod a Gbiat eaowat, de unta da Kontroi vo de Viatnamesn gschtaundn san.
- Sogoa linkssoatige Gebiat vom Mekong hod a eaowat. De woan vo Thai bsiedlt. Drafhi hod a sei Kinireich so bzoachnt: Des Kinireich olla Ethnien mid de Thai Dam, Phuan, Phutai und Lao Thoeng. Ea hod daun de Provinzn neich guadnt, in Mueangs (Lehen).
- Do de untawoafna Fiaschtn in eanane Provinzn weidaregian haum deaffa, woans eha in an lockan Ohengigkeitsvahötnis zan Heaschasitz.
Do a de Provinzn vaeind hod güt a ois da easchta Kini vo Laos. Sei Laund hod a Lan Xang: Des Laund da Million Elefauntn ghoaßn. Weu da Elefaunt woa des Zoachn vo da mülitarischn Kroft.
Ea hod daun aus dynastischn Grind nu amoi gheirat. De Tochta vom Fiaschtn Adhutthaya za Frauw gnumma. Mid Dea hod a den Suhn Oun Huan ghobd. Weu ea de umma 300.000 Thaiuntanen mera in sei Reich eibindn woit, is sei Suhn nuameah Sam sen Thai gnennt wuan (Des Wuat bedeit 300.000). Und mid dem Naum isa aa da nexte Kini wuan.
Sei easchte Frauw muas an großn Eifluss afn Fa Gnum ghobt hom. Den ea hods recht gliabd. Und ois vaschtuam is, hod a zwo wida gheirat, owa ea defat se a aundaweitig trest hom. Den de Odlign haum se iwa sei tyrannischs Wesn und vuaoim iwa sei ausschweifads Lebm beklogt hom.
Weu a bolitische Unruhn gfoigt san, hod se da Kini Fa Ngum 1373 ins Exil (Ausgeding) noch Muang Nan zruckzogn, wo a daun a 1393 vaschtuam is. Sei Suhn da Samsenethai is daun zan Regentn eahobm wuan.
- Und eascht ois da Fa Ngum im Tempö Xieng Ngam beigsezt wuan.
- Und eascht daun is da Samsenthai zan neichn Kini krönt wuan.
In de vom Fa Ngum eaowatn Grenzn hod sei Famüli nu umma 300 Joah regiat.*
- In Luang Prabang, sogoa eppa 600 Joah.
- Die Encyclopaedia Britannica gibt 1374 als Todesjahr an, siehe http://www.britanniumacom/EBchecked/topic/199640/Fa-Ngum#ref=ref283528 Einstiegsseite zu Fa Ngum (letzter Zugriff am 28. März 2010).
- http://www.afgventuregroup.com/a_short_history_of_south_east_asia/history_laos.php
- http://books.google.at/books?id=oTrh_vKqS7sC&pg=PA104&lpg=PA104&dq=Fa+Ngum&source=bl&ots=T3V83YyR9d&sig=mt59vsTCXP8rAZIbIWX7jKVfhYo&hl=de&sa=X&ei=ecS3UvLHKKTH7Aahg4DwDQ&ved=0CHcQ6AEwCQ#v=onepage&q=Fa%20Ngum&f=false%7C A Googl Biachl, Auschnitt im Netz/ Laotische Nationalhelden im Spiegel der offiziellen Geschichtsschreibung.
- https://3ab4780c-a-62cb3a1a-s-sites.googlegroups.com/site/ilovemuanglao/home/lanxang.jpg?attachauth=ANoY7cqS92AO3v0PDdFdbG9eUJoZv7m1HDNAYBaUux-0taBQ_SaHGF9at54iyG9ONIkAfgbP5D1cH5W7RIH_3soXamhZkVf3SnmX-8ufgJ7vem0oU-raBzvblszl67RR7t0_q_pKHnER4JfjbiJbP_wEgHdEg8s6EFrbx7x7zF_ZpjTDnwdtWRijelUsnrjnUyz4EKP1r3Kv64lJe4wjSpf18rAFpLWfmg%3D%3D&attredirects=0%7C A Koatn vom Kinireich La Xang (Laos) untam Kini Fa Gnum, do woa Laos weid greßa ois Heid. | <urn:uuid:6f68a053-d0b4-4556-8c17-4f39e32c64e4> | CC-MAIN-2015-22 | http://bar.wikipedia.org/wiki/Fa_Ngum | 2015-05-24T09:11:04Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-22/segments/1432207927863.72/warc/CC-MAIN-20150521113207-00227-ip-10-180-206-219.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000006 | Latn | 47 | {"bar_Latn_score": 1.000005841255188} |
You May Also Like
BaldessariniEau De Cologne Spray
ArroganceUomo Eau De Toilette Spray
Issey MiyakeIssey Miyake Eau De Toilette Spray
Paco RabanneOne Million Eau De Toilette Spray
LanvinL'Homme Sport Eau De Toilette Spray
Van Cleef & ArpelsMidnight In Paris Eau De Parfum Spray
Comme des GarconsWonderwood Eau De Parfum Spray
Carolina Herrera212 NYC Eau De Toilette Spray
AdidasPure Game Eau De Toilette Spray
Royal CopenhagenCologne Spray (Unboxed)
David BeckhamBeckham Signature For Him Eau De Toilette Spra...
4711Acqua Colonia Juniper Berry & Marjoram Eau De ...
Abercrombie & FitchFierce Eau De Cologne Spray
4711Acqua Colonia Lavender & Thyme Eau De Cologne ...
Salvatore FerragamoSubtil Eau De Toilette Spray
PlayboyNew York Eau De Toilette Spray
GuerlainL'Instant de Guerlain Extreme Eau De Parfum Sp...
JoopHomme Eau De Toilette Spray | <urn:uuid:590d4bf4-ce49-45d4-b1ef-94e4e1bbf0f2> | CC-MAIN-2015-22 | http://us.strawberrynet.com/cologne/creed/tabarome-fragrance-spray/33420/?indexChar=M&langBox=US | 2015-05-27T16:07:06Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-22/segments/1432207929012.53/warc/CC-MAIN-20150521113209-00225-ip-10-180-206-219.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.323796 | Latn | 1 | {"bar_Latn_score": 0.32379576563835144, "lim_Latn_score": 0.08141978085041046, "frp_Latn_score": 0.04999121278524399, "fra_Latn_score": 0.04955432936549187, "srd_Latn_score": 0.044683340936899185, "ita_Latn_score": 0.04261130839586258, "ron_Latn_score": 0.030046798288822174, "nds_Latn_score": 0.028369758278131485, "nld_Latn_score": 0.02583431452512741, "ltz_Latn_score": 0.022143496200442314, "scn_Latn_score": 0.020484117791056633, "por_Latn_score": 0.014857090078294277, "vec_Latn_score": 0.014232424087822437, "kiu_Latn_score": 0.013323062099516392, "dan_Latn_score": 0.012928692623972893, "nap_Latn_score": 0.012396509759128094, "eng_Latn_score": 0.011039224453270435, "pol_Latn_score": 0.010856744833290577} |
De geddlign Zwülling
|Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschrim worn.|
De gedlign Zwülling, dt. Die göttlichen Zwillinge san de Zwüllingsbriada, da Xb`alanke und da Junajpu. Eana Gebuat hod de Widagebuat bei de Maya symbolisiat. Eanane zwoa Hoibbriada woan scho bei eanana Gebuat af de Zwoa eifasichti. De zwoa haum daun mera Afgobn fia de Herrn da Untawöd (Xibalba) lesn miassn. Mid oan Schmäh haums daun zwoa Untawödgedda töd so das de Aundan in de Untawöd gflohn san. Seit domois is de Mocht vo Dene brocha wuan. Bekaunnt is eana Gschicht weus a im Popol Vuh vazöt wead.
Inhoitsvazeichnis
Da Wukub` Junajpu (7 Blosrehrl) und sei Bruada da Jun Junajpu (1 Blosrehr), oide Schreibwoas (Hun Hunapu) woan recht Boivaliabd und haum gean damid gschpüd.
- Und so haums a vuam Eigaung in de Untawöd Boigschpüd. De Herrn vo da Untawöd hod da Lärm gschtöad. Dahea homs de Zwoa augschoft, za Eana owe in de Untawöd zkema. Se dadn gean a Boischpü mid de Zwoa austrogn. Des haums owa ned eahli gmoand. Den se haum de Zwoa beim Schpün bschißn und nochand umbrocht. Den Schedl vom Jun Junajpu haums af a Astl vo an Baam afghengt.
- A jungs Madl, de Xk`ik` hod den södsauman Baamschmuck henga gseng und is neigieri neha zuwigaunga. Se hod den Schedl vom Jun Junajpu augriffa und dabei hod ia da Kopf in ia Haund gschpuckt. Davo is daun des Madl, de Xq`ik schwaunga wuan.
- Do se owa des Deandl vo an Herrn da Untawöd woa, hod se de Rochsucht vo ian Vota gfiacht und is in de Middlwöd zua Muadda vo de zwoa Todn gflicht. Bei ia hods daun de Zwülling af d`Wöd brocht.
De Gschicht is a wichtiga Teu vom religiösn Vaschtendnis vo de Maya, den se schteht fia de Widagebuat. Duach des Schpucka vom schteabandn Schädl in de Haundflechhn vo da Jungfrau, hod da Jun Junajpu des Lebm weidagem. Dahea is ea a da Gugaruz-God wuan, do jo da Gugaruz jahrlig wida gwoxn is und fia de Maya des wichtigste Noahrungsmiddl woa. Dahea wiad a efta ois junga Beasch obüdld.
De Briada Jun B`atz` und Jun chuwen woan de ödan Hoibbriada vo de geddlign Zwülling. Do de ödan Zwoa scho noch da gebuat eifasichti woan, haums bschlossn, de zwoa bringa ma um. De Zwülling haums owa iwanosat und iwalist. Eanane ödan Briada haums daun in Offn vawaundlt. dahea san de Zwoa za de Schutzgedda vo de Tänza wuan.
De Zwülling Xb`alanke (Ixbalanque) Junga Jagua und da Junajpu (Hunapu) Blosrehrl, haum de Schpüausristungan vo eanan Vota und em Onkö gfundn und se haum se des Boischpü söwa daleand.
- Und es hod se de Gschicht widahoid. A se san in de Untawöd (Xibalba) bfoin wuan. Duat haums ollalei Prifungan aushoidn miassn. Nua a boa Beischpü:
- Zeascht haums de zwöf Nauman vo de Herrn vo Xibalba (Untawöd) darodn miassn. De Beaschn woan gschickt. Se haum a Gössn (Schnackn) bitt, das an Jedn vo de 12 Herrn schtecha soid. Und ois se de nochand gegnsoatig gfrogt hom , obs a gschtocha wuan san, haum de zualosadn Zwülling eanane Nauman eafoahn.
- Daun hod ma eana a brennade Fockl und a gliahrade Zigarettn zan Aufhebm gem. Mid dem Auftrog, daß am naxtn Moagn nu de söwe Leng hom miaßn. De Zwülling haum des Feia da Fockl mid rode Arafedan und de Zigarettngluad mid Feiafliagn ausdauscht.
- Daun haums oaniga Nächt in Haisln mid Messa, Jagua, in eisiga Kötn und a im Haisl vom Camazotz (Todesfledamaus) iwanochtn miaßn. Um vo eam ned umbrocht zwean, haums eanane magischn Kreft eigsezt und haum se in eana eigns Blosrehrl vaschloffa. Ois am Moagn, da Junajpu den Kopf ausn Blosrehrl aussigschtreckt , hodn eam da Camazotz obissn.
- Draufhi is da Xb`alanke vo de Herrn da Untawöd zwunga wuan, midm Schedl vo sein Bruada Boizschpün. Ea hod de Herrn oglengd, um a Kanickl iwazredn, ois a Boi iwa des Schpüföd zhoppln. Daweu hod a den Kopf vo sein Bruada Junajpu wida augmocht.
- Obwoi olle Vasuach vo de Untawödla gscheitad san, de Zwülling ztötn, haum se de Zwoa söwa gopfad. In da Gwissheid, afgrund eanana magischn Kräft widagebuan zwean.
Ois de Zwülling Tod woan, haums de Herrn vo da Untawöd zschticklt, vabrennt und nochand haums sogoa nu eanane Boana zriebm. De Oschn haums daun in an Untawödfluß gschtrad. Owa noch fimpftn Tog san de Zwülling wida ois fesche Beaschn afdaucht.
- Mid oanige Zauwatricks und magischa Tanz haums de Herrn vo da Untawöd easchtaund. Ollalei Viecha haums umbrocht und wida zan Lebm afgweckt.
- Do haum de Herrn Hune Cam und Vvuch Cam (1 Tod und 7 Tod) de Zwülling gfrogt, obs ned megli warad, das se de Zwülling gegnsoatig des Heazal aussareißn kunntn und widaeisetzn megn, ohn das Tod wan. Drafhi hod da Ane dem Aundan sei Heaz aussagrissn und vua de Herrn higlegd. Da Xb`alanke hod sogoa nu sein Bruada zaschticklt und eam daun augschofft wida afzschteh.
Des hod de Herrn recht gfreid und se haum de Zwülling bitt, se megn do des Kunstschickl a aun ean ausprowian.
- Drafhi haums de zwoa Untawödgedda de Brust afgmocht und eanane Heazal aussagrissn. Owa se haums neamma zan Lebm aufgweckt.
- Voi daschrocka iwan Tod vo eanane Kollegn san de aundan Untawödgedda gaunz gach in de Untawöd owigflicht.
- Seid domois woa duach de Zwülling, de Mocht vo de Untawödgedda brocha.
Noch eanan Sieg gegn de Untawöd san de Zwülling in Hümmi afgschtign. Da Junajpu is za Sunn und da Xb`alanke zan Mond wuan.
- De Rodn Heandl Suhn san bei de Sioux in Nuadamerika bekaunnt.
- Bei de Navajo (in da Schöpfungsgschicht-Dine Bahane) befrein Hödnzwüllinge Leid vo Monsta.
- Nicoiai Grube u. A., Maya - Gottkönige im Regenwald. Tandem Verlag - H.F. Ulmann-Potsdam 2006/7 ISBN 978-3- 8331-
- Hanns.J.Prem, Geschichte Altamerikas. R. Oldenburg Verlag, Minga 2008. ISBN 978-3-486-53032-2
- Rudolf Pförtner/Nigel Davids, Alte Kulturen der neuen Welt. Econ Verlag, Wean 1980.
- Berthold Riese, Die Maya. C.H.Beck-Wissen, Minga, 6.Auflage 2006. ISBN 978-3-406-46264-1 4447-9
- Max Hinderer, Jens Kastner (Hrsg.): Pok ta Pok. Aneignung - Macht - Kunst. Verlag Turia + Kant, Wean 2007, ISBN 3-85132-469-2. | <urn:uuid:dbe7237a-2bac-4220-8244-e136fd17e50c> | CC-MAIN-2015-27 | https://bar.wikipedia.org/wiki/De_geddlign_Zw%C3%BClling | 2015-07-01T04:51:34Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-27/segments/1435375094662.41/warc/CC-MAIN-20150627031814-00081-ip-10-179-60-89.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000009 | Latn | 54 | {"bar_Latn_score": 1.0000094175338745} |
WWE No Mercy is a Wrestling Großvaaunstoitung vo World Wrestling Entertainment. de easchte No Mercy hods am 16.Mai 1999 in Manchester, England gebn. No Mercy wird jeds Johr im Oktoba autrog. Von 2003 bis 2006 is der Event nur vo SmackDown! produziert worn. Seitdem wird No Mercy vo olle 3 Brands (SmackDown!,Raw,ECW) austrogn. | <urn:uuid:1dab50b7-8baf-4b01-96cc-d0c9b1d73679> | CC-MAIN-2015-27 | https://bar.wikipedia.org/wiki/No_Mercy | 2015-07-06T13:38:36Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-27/segments/1435375098464.55/warc/CC-MAIN-20150627031818-00074-ip-10-179-60-89.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999205 | Latn | 57 | {"bar_Latn_score": 0.9992049336433411} |
Dize
A Dize, Duzl, Duttl, Lulla oda Zuzl (dt. Schnuller, engl. pacifier, dummy), is a Kunstduttnzipf, wo Buzal oda kloane Kindl dro saugn. Nacha gems a Ruah, wei des Saugbediafnis befriedigt is.
Wann de Buzal koan Lulla griang, nocha lutschns am Daam.
De easchtn Dize in Eiropa san gfiide Stoffbeidl gwen. Da Inhoit woa imma siass. Beischpiisweis Zugga, Zwiaboch, Mej, Epfen usw., efta aa in Schnops eidungt. Des woa natiale total unhygienisch. Eascht im 19. Joahundat san de Gummiduttln aufkema.
Wei da Dize a Bediafnis befriedigt und as Kindl entspannt, is es obgwehna aa schwaar. Da Entzug is owa wichti, wei da Dize zua ana foischn Schtejung vo de Zähnd fiahn ko. | <urn:uuid:72a01976-bf1b-492a-8f9f-d0fc5574b973> | CC-MAIN-2015-27 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Dize | 2015-07-06T00:58:06Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-27/segments/1435375097757.36/warc/CC-MAIN-20150627031817-00216-ip-10-179-60-89.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000006 | Latn | 48 | {"bar_Latn_score": 1.0000061988830566} |
Trombosn
A Trombosn (aa Thrombose) hod ma, wonn a Bluadgfäß duach an Bluadpfropf (Thrombus) vastopft wiad. Do ko donn ka Bluat mehr duachi, des hast, dass a Teil vum Körpa nimma mid Sauaschdoff, dea wos jo lebnswichtig is, vasuagt wean ko.
Spezielle Formen san:
- Lungenembolie: Do kimmt so a frei schwimmenda Thrombus in de Lungenarterie und vaschliaßt do de Gfäß
- Schlogonfoi: Do wead a Gfäß im Hirn vastopft, weng am Sauaschdoffmonge hean Bereiche im Hirn auf zum oawatn. Es ko zu Lemungen, Bewusstseins- und Sprochstearunga und sogoa zum Tod kemma.
- Heazinfakt: De Trombosn tritt in ana Heazarterie auf, sodass da Heazmuskl nimma oawatn ko. De Foign ko ma si denga.
Ursochn fia a Trombosn san foische Ernährung, Üwagwicht, Stress, Rauchn und Bewegungsmonge. Oft sans de logische Foign vo Bluadhochdruck und Arteriosklerosn. Des vauasocht nämlich a Erhöhung vum Fibrinogenspiagl, wos de Bluadgerinnung föadad, sodass des Bluad nimma so guad fliaßn ko. Aussadem is de Plasminogenkonzentration z'niada. De wa wichtig fia de Auflösung vo Grinnsl (Fibrinolyse).
|Bittschee in Hiweis zu de Gsundheitsthemen beochtn!| | <urn:uuid:d1263e23-f45a-42f9-9958-c4d72baa1091> | CC-MAIN-2015-27 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Trombosn | 2015-07-07T04:46:56Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-27/segments/1435375098990.43/warc/CC-MAIN-20150627031818-00186-ip-10-179-60-89.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000001 | Latn | 82 | {"bar_Latn_score": 1.000001311302185} |
Evoluzion vo da Menschheid
|Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschrim worn.|
In da Evoluzion vo da Menschheid, dt. Evolution der Menscheid gehds um de Gschicht vo de Hominoidae, bis za de Easchtn Kuituan. Wia se de Menschnoffn iwa de Hominini, em Homo Habilis bis zan Homo Erectus entwückid hobm. A iwan ausgschtuama Neandatola, vo dem ma a aa boa Gene midgriagt hobm. Und daun gehts weida mid Ins, em Homo Sapiens und wos a in da Schtoazeid gmocht hod. In da Jungschtoazeid oda (Neolithikum) san de easchtn Kuituan afkema. Zan End vo da Kupfa-Stoazeit hobm se scho de easchtn Hochkuituan ausbütt, de in da Bronzezeid weidagengan. Mid da Eafindung vom Eisn (Eisnzeid) hods große Umwötzungan gebn. Vöka und Kuituan san Untagaunga. Owa des is wieda a gaunz a aundane Gschicht.
Inhoitsvazeichnis
- 1 Wias Heagaunga is
- 2 De Menschoffn (Hominidae)
- 3 De Hominini
- 4 De Gottung Homo (Hominidn)
- 5 Biologie und Genetik vo de Menschn
- 6 Schtoazeid
- 7 Oidschtoazeid (Paläolitikum)
- 8 Middlare Schtoazeid (Mesolithikum)
- 9 Jungschtoazeid (Neolitikum)
- 10 Kupfa-Schtoazeid
- 11 Bronzezeid
- 12 Eisnzeid
- 13 Schau aa
- 14 Litaradua
- 15 Im Netz
Vua umma 65 müllionen Joah hods af da Erdn unhamlige Natuakathastrofn gebm. In Yukatan is a großa Meteor eigschlogn (Chicxolub Krota) und um de Zeid is a da Dekkan-Trapp in Nuadindien ausbrocha. In 500 bis 900 tausnd Joah hobm do Vulkane a zwoa Kilometadicke Basaltdeckn afgwoaffa. Do san de gaunze Zeid Schwöfe- und Oschwoikn in insa Atmosphäre blosn wuan, de an launga arktischn Winta vauasocht hobm.
Des hobm natiali de greßan Viecha ned ausghoitn und so san a de Sauria zgrund gaunga. Dahea wo nochand da Plotz frei fia de kloan Schpauviechal (Säugetia). Und aus de san schpoda de Oidwödoffn afkema.
Vua eppa 30 müllionen Joahr hobm se de Menschoffn ois neiche Untaoat ausbüt. Und vua eppa 9 müllionen Joah san de Asiatischn-, midm schpodan Orang Utan und de afrikanischn Menschnoffn eigne Weg gaunga.
De Erdn mocht reglmaßig Koidzeidn duach. De sognaunntn Eiszeidn, de eigendli da Noameuzuaschtaund san. So a Koidzeid dauad im Schnid umma 100.000 Joah. In dera Zeid is mera ois 30% vo da Laundowaflechn vo Eis bedeckt. Am Schtekan woan de Eiszeidn waun da Noadpol (de Arktis) vo de Laundmaßn vo Noadamerika und Eurasien umschloßn woa. Den do hod ned sovü woams Wossa vom Äquator zan Noadpol fliaßn kena.
De Woamzeidn (Zwischneiszeidn) san owa nua eppa 10.000 Joah laung. De lezte Eiszeid, des Weichsel-Glazial hod vua eppa 15.000 Joah afghead. Duach de großflechige Vagletscharung is da Mearesschpiagl ogsunga und es hod weniga Regnfoi in Afrika gebm. Dahea is a doat druckana woan und de Wöda san zruckgaung und hobm Savannen Plotz gmocht. Des Klima hod se mid de Eiszeidn reglmaßi vaendat. Moi Mera und a moi Weniga, je noch dem wiavü Laundmaßn vagletschat woan san.
De Flora und de Fauna hom se an de Klimaschwaunkungan aupaßn miaßn.
- Drum is ned vawundalig, das de greßan menschlign Evoluzionsschprüng kuaz noch de neichn Eiszeidn gmocht woan san.
- Ois de Wöda zruckgaunga san, hobm se Oanige afrikanische Menschnoffn in de Wöda zruckzogn und san so za de Gorilla woan. Des woa vua eppa 8 müllionen Joah. Ob do woan de gmoasauman Vuafoahn vo de schpodan Schimpansn und de da schpodan Menschn nu af oan Packl beinaunda.
- De schpodan Schimpansn und de Hominini hobm se daun vua eppa 5 müllionan Joah trend und de Hominini san za de Schwinghangla woan. De zwoa a af de Baam affigreut san, owa se schpoda mera in de Savannen aufghoidn hobm.
Weu de Entwicklungsschub oiweu noch ana Klimavaschlechtarung eigsezt hobm, de af de Eiszeidn zruckgengan, kau ma ruhig sogn das mia Menschn Kinda vo de Eiszeidn san.
De Menschnoffn de in de vablibma Wöda eahna Lebm weidalebm hobm kena, woan vo de vü schlechtan Lebmsbedingungan weniga betroffn. De hobm so weidaglebd wia fria.
De Viecha in da Savanne, de an des Lebm duat scho aupaßt woan is ned vü schlechta gaunga.
Gaunz schlecht hobms owa de Menschnoffn troffa de in de Woidrenda glebd hobm. Bei schwindande Woidflechn hods a natiali weniga Woidraundgbiad gebm. In Dene woa dahea da Lebmsraum schtoak umkempft. In de Eiszeidn hods dahea de weniga an des Lebm in de Baamkronen aupaßte in de Savannen außitribm. An des Lebm duat wons owa a ned aupaßt und so wean de Mera vo Dene vahungad oda vo Raubtia gfreßn woan sei.
Jogn hobm de Hominini nu ned kena, sogoa de kloan Viechal woan fia se nu zschö. Eahna Becknschtöllung und de Wiawösäun woa fias afrechte Renna nu ned so ausgricht. Dahea wean Se se vo Wuazln, Grasal und Frücht eaneaht hobm. Fleisch weads nua in da Fuam vom Aas gebm hobm, des de greßan Raubtia iwalossn hobm.
Eiszeidn hods fria a scho gebm. Owa in de leztn 2/3 müllionan Joah won glei a boa Dutzand. Vamuatli weu se des Eis af de Festlända, de em Noadpol umrahmt hobm weida ausbroatn hod kena und de Gletscha a in de Interglaziale (Zwischneiszeidn) nia gaunz zan Noadpol zruckgschloffa san.
Fia Afrika hod des owa bedeit das reglmaßi fia jeweus eppa 100.000 Joah a druckane Zeid ins Laund eizogn is.
De Wöda san do oiweu gach weniga woan und se hobm se in de kiazan Zwischneiszeidn wieda ausbroat, in des weama gwest is und mera gregnd hod. Da Konkurenzdruck muaß iwamachti gwest sei. In de hoatn Zeidn mid oiweu weniga Noahrungsaubot hobm nua de Aupaßungsfehigan und Wiffan iwalebd.
In de Zwischneiszeidn , ois wieda noameu gregnd hod, woa des Lebm wieda oafocha. Fuadda hods vü Mera gebm und do a fia Olle.
- Owa mid jeda neichn Eiszeid is de nexte Watschn sufuat wieda do gwest. Und des Iwalebmsradl hod se wieda neich zan Drahn augfaungt.
- Da Selektzionsdruck muaß iwamachte gwest sei. Nua de Gschicktan hobm des iwalebd und hobm se fuatpflaunzn kena.
Zweng Dem is ned vawundalig, das de greßan Vaendarungan im Skelett, de Gehiarngreß und an insane Univeasäuweakzeig, de Händ, kuaz nochm Eidrettn vo de Kötezeidn und dahea druckan Periodn, afkema san.
So hobm de Hominidn efta herumliegands Materieu wia Schtabal, Schtecka und Schtoana ois Weakzeig benuzt. Eahna Keapabau woa a oiweu bessa fias afrechte Geh aupaßt. Schtoana hobms ois Fearnwoffn vawendt. So hobm Se se a greßane Raubtia vom Leib ghoitn und a des Oane oda Aundane Viechal söwa erlegd.
Duachn afrechtn Gaung hobms af oamau de zwoa Händ frei ghobd. De san ned nua za univeaseu eisetzbore Schpezieuweakzeig ausgwoxn. Ma hod mid de Händ a an gelegendlign Jogdeafoig zan Loga hoamtrogn kena und mid de Aundan daun des Fleisch teun. Sowos hod a de sozialn Kontakt machti gföadat und hod a bschtimmt za da Schprochfehigkeid beitrogn.
- Und so hobms scho in kloane Sippm zaumglebd.
- De Weiwal hobm de kloan Kinda afzogn und se ums Loga kimmad. Se hobm owa a de Umgebung noch Essboan ogsuacht. Des woan Wuazln, Obst, Nußn, Gmias und Sauman vo de Grasal.
- De Mauna san daweu af d´Jogd gschickt woan, das ned unnedig in da Gegand ummadum schtengan.
- Feministinen wean do iazt afheuln, owa de Oawadsteulung woa a so bis eppa vua 10.000 Joah.
- De Jogdausflüg hobm owa ned oiweu a aa ealegds Wüd hoambrocht. Und dahea vawundats ned, das bis zan Ockabau, de Weiwal duach eahna Saummlarei den greßan Aunteu vo de Lebmsmiddl beigschteiad hobm.
Homo Habilis[VE | Weakln]
Homo Erectus[VE | Weakln]
Homo Sapiens oda da Cro Magnon Mensch[VE | Weakln]
Schtoazeid[VE | Weakln]
Und vo do weg zöhts scho zua Fruagschicht.
- Walter Böckmann; Botschaft der Urzeit; Wurzeln menschlichens Verhalten in unserer Zeit. Econ Verlag Wean, 1979 ISBN 3430-11369-5.
- Jean Bollack, wissenschoftlige Leitung; Vorgeschichte, Fischer Weltgeschichte 1966, Frankfurt.
- Mary und John Gribbin; Kinder der Eiszeit. beeinflußt das Klima die Evolution des Menschen. Insel Verlag, Frankfurt. 1994.
- Josepf H. Reichhold; Das Rätsel der Menschwerdung, die Entstehung des Menschen im Wechselspiel der Natur. Deutsche Verlagsanstalt Gmbh Stuttgart, 1990.
- Brian Fagan,Cro-Magnon; Das Ende der Eiszeit und die ersten Menschen. Theiss Verlag, WBG (Wissenschaftliche Buchgemeinschaft) Darmstadt 2012, ISBN 978-3-534-8062-9
- Siegmar von Schnurbein,Atlas der Vorgeschichte; Europa von den ersten Menschen bis Christi Geburt. Theiss Verlag, WBG (Wissenschaftliche Buchgemeinschaft)Dqarmstadt, 2014, ISBN 978-3-8062-2890-8
- Aedeen Cremin, Große Enzyklopedie der Archäologie, die wichtigsten archäologischen Stätten der Welt. Theiss Verlag, WBG (Wissenschaftliche Buchgemeinschaft) Darmstadt, 2013, ISBN 978-3-8062-27523-6
- Harry L. Shapiro; Das Geheimnis des Pekingmenschen. Gustav Lübbe Verlag, Bergisch Gladbach, ISBN 3-404-01152-X
- Felix R. Paturi; Zeugen der Vorzeit; Auf den Spuren europäischer Vergangenheit. Econ Verlag Wean, ISBN 3-430-173-779.
- Hansjörg Küswter; Am Anfang war das Korn. Eine andere Geschichte der Menschheit. Verlag C.H.Beck, Minga2013, ISBN 978-3-406-65217-2.
Themanheftl:
- Geo Kompakt Nr.: 37, 2013; Die Geburt der Zivilisation. | <urn:uuid:d375cc2d-4fcc-4460-ac41-f2a7da628492> | CC-MAIN-2015-32 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Evoluzion_vo_da_Menschheid | 2015-08-05T08:29:11Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-32/segments/1438043062723.96/warc/CC-MAIN-20150728002422-00049-ip-10-236-191-2.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000008 | Latn | 146 | {"bar_Latn_score": 1.0000079870224} |
Infos und Tickets unter www.showfactory.at.
Dieses Angebot war bis zum 30.09.2013 im Bundesland Tirol gültig.
Die Gewinner werden schriftlich, bis spätestens 13.10.2013, verständigt und unter www.tt.com veröffentlicht.
Frau Fuchs Angelika, Innsbruck
Herr Leismüller Manfred, Innsbruck
Frau Andre Rosalinde, Innsbruck
Frau Lackner Ilse, Innsbruck
Herr Praxmarer Alois, Innsbruck
Frau Valent Sarah, Innsbruck
Frau Fischler Karin, Hall in Tirol
Herr Weck Landolin, Rum
Herr Thaler Franz, Thaur
Frau Volgger Angela, Mils
Herr Weber Markus, Igls
Frau Ebner Elisabeth, Götzens
Frau Beiler Edith, Axams
Herr Kirchmair Anton, Seefeld/T.
Herr Nagl Raimund, Volders
Frau Aumayr Sylvia, Volders
Herr Pensold Harald, Fritzens
Herr Pojer Emanuel, Fritzens
Herr Moosmann Robert, Schwaz
Frau Fantin Ida Nothburga, Schwaz
Frau Rigger Gaby, Schwaz
Fam. Schiffmann Emanuel u.Franziska, Weerberg
Herr Stadler Norbert, Stans
Frau Wurzer Anna-Maria, Stans
Frau Burmann Astrid, Pill
Frau Brunner Nina, Pill
Frau Zenz Melanie, Mieders
Frau Muigg Melanie, Navis
Herr Musch Markus, Steinach/Br.
Frau Lechner Helga, Trins
Frau Egg Maria, Obernberg
Frau Rungaldier Birgit, Mutters
Frau Hammer Agnes, Fulpmes
Frau Happacher Patricia, Fulpmes
Herr Gaschler Karlheinz, Neustift/St.
Herr Figl Bernhard, Zirl
Herr Mag. Markus Ganzer, Zirl
Frau Karrer Gertrud Völs
Fam. Prantl Silvia u. Gottfried, Maurach
Herr Kobinger Reinhart, Pertisau
Frau Krebs Hildegard, Achenkirch
Herr Hechenblaikner Kurt, Kramsach
Frau Totschnig Hanna, Kramsach
Frau Moser Maria, Radfeld
Herr Hepperger Helmut, Breitenbach
Frau Hörhager Melanie, Bruck a.Z.
Frau Neuhold Hermine, Schlitters
Frau Eberharter Barbara, Fügen
Frau Steiner Alexandra, Uderns
Frau Schweinberger Regina, Aschau/Z.
Herr Wierer Raimund, Stumm
Herr Kröll Georg, Zell am Z.
Herr Wörndle Josef, Mayrhofen
Frau Wechselberger Chistine, Mayrhofen
Frau Bramböck Hildegard, Wörgl
Frau Fritz Brigitte, Wörgl
Herr Leitner Albert, Wörgl
Frau Schwabegger Andreas, Itter
Herr Naschberger Herbert, Wildschönau
Frau Moser Romana, Wildschönau
Frau Berger Johanna, Kufstein
Frau Hösel Paula, Kufstein
Frau Trachsel Elfriede, Kufstein
Frau Dullnig Monika, Kufstein
Herr Langreiter Johann, Langkampfen
Herr Obereder Helmut, Ebbs
Frau Kneringer Michaela, Erl
Frau Lechthaler Margit, Kössen
Herr Gschwendtner Anton, Going a.W.K.
Herr Pichler Christoph, Westendorf
Herr Wagenmaier Helmut, Brixen/Th.
Frau Golser Birgit, Kitzbühel
Frau Gurschler Martha, Kitzbühel
Herr Schwarz Herbert, Aurach
Herr Wörter Ulrich, St.Ulrich/P.
Frau Gassler Brigitte, Inzing
Herr Juen Richard, Hatting
Herr Konrad Karl, Flaurling
Herr Flunger Peter Telfs
Frau Fontanive Jasmin, Stams
Herr Eiter Egon, Haiming
Frau Zoller Juliane, Haiming
Herr Soukopf Harald, Umhausen
Herr Rauch Hans, Sölden
Herr Fiegl Josef, Sölden
Frau Payer Therese, Nassereith
Herr Bernhart Martin, Arzl/P.
Herr Smet Hubert, Arzl/P.
Frau Gundolf Melanie, Wenns
Frau Neururer Marianne, St.Leonhard/P.
Herr Strobl Hermann, Zams
Herr Riedl Anton, Zams
Frau Kirschner Marlies, Fiss
Herr Stanger Roman, Pians
Frau Salner Bettina, Ischgl
Frau Walter Barbara, Galtür
Herr Haueis Johann-Josef, Strengen
Herr Stadlwieser Konrad, Pettneu/A.
Frau Schennach Dagmar, Ehrwald
Frau Sprenger Hedi, Häselgehr
Herzlichen Glückwunsch! | <urn:uuid:a8c3f661-fbe2-4e47-bf22-d455de040cee> | CC-MAIN-2015-32 | http://www.tt.com/abo/7080943-91/tt-testen-und-100x2-karten-f%C3%BCr-afrika-afrika-gewinnen.csp | 2015-07-31T13:22:59Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-32/segments/1438042988305.14/warc/CC-MAIN-20150728002308-00257-ip-10-236-191-2.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.431739 | Latn | 53 | {"bar_Latn_score": 0.4317392408847809, "deu_Latn_score": 0.35795170068740845, "nds_Latn_score": 0.04388846084475517, "ksh_Latn_score": 0.02803071029484272, "gsw_Latn_score": 0.014261757954955101, "frp_Latn_score": 0.013072032481431961, "kiu_Latn_score": 0.010441266931593418} |
Sklaverei
Sklaverei is da Zustand, in weichem a Mensch wie a Objekt behandelt wiad. Fria konnt ma Sklaven bei Sklavenmärktn kaufen und wuaden ois Orwartskräfte eingsetzt.
Scho im oiden Egyptn, im antiken Griechenland, Mesopotamien oda im remischen Reich gobs Sklaverei. In Griechenland wuaden Menschn Sklaven wenn se net iahre Schuidn bzohln konnten. Sonst worn oft Kriagsgfangene Sklavn. In da Zeid des Kolonialismus worn Menschn mit dunkla Hautforbn Sklaven und wuaden ofd nach Amerika vaschifft. Mid dem Sezessionskriag wuade se obgschafft. Heit is Sklaverei iwa all in da Wöid vabotn. | <urn:uuid:e79b0849-6791-4fd2-8e3f-75a8b03a08b9> | CC-MAIN-2015-32 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Sklaverei | 2015-07-29T22:05:48Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-32/segments/1438042986646.29/warc/CC-MAIN-20150728002306-00117-ip-10-236-191-2.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999913 | Latn | 85 | {"bar_Latn_score": 0.9999128580093384} |
Goif (Spuat)
|Der Artikl is im Dialekt Weanarisch gschrim worn.|
Goif (Golf) is a oide Boispuatoat, de wos aus Schottlaund kummt.
A klana Boin muass mit meglichst wenig Schleg in a jeds Loch von an Goifplotz vasenkt wean, wobei no a gaunzes Schippl vo Regln zum eihoidn is. Dazua wean mehrare vaschiedane Goifschlega vawendt.
Goif ghead zu de wenign Boispuatortn, wo da Spüplotz ned bis ins Detäu standadisiat is. Wegn dem is a a jede Goifaunlog anzigortig. Des mocht unta aundan den Reiz vom Goif aus. Gspüt wiad normal auf 18 Lecha, oba es gibt aa Aunlogn mid nua 9 Bauhnen.
S easchte Moi is Goif 1456 in Edinburgh, des is in Schottlaund, schriftlich erwehnt wuan.
Inhoitsvazeichnis
Es kummt ausn Englischn vo "golf" und des gehd wiedarum zruck auf des flämische "kolfen", zu niederländisch "kolf" (Schläger, Kolben). Damit woa uaspringlich a Gspü gmaant, bei dem mit Schläga auf Toa gspüt wuan is.[1]
Des Reglweak fia Goif is sea umfaungreich. Des hengt damit zsaum, dass a so a Plotz jo a mea oda weniga natialiches Gelände is, wos tausnd blede Stöön gibt, wo so a boin lignbleim kau, waun ma a Pech hod, und wo man ned leicht wieda weggaspüün kau (Im Wossa, zum Beispüü). Fia olle de vawoataklte Situatiaunen gibz Regln, wos ma deaf und wos ned. In an jedn Vabaund gibts sogoa eigane Expertnkommissionen, de Streidfrogn beauntwuatn.
Jednfois muass a Boin (Duachmessa mindestens 42,67 mm, Gwicht hächstens 45,93 Gramm) vom Oschlog mit meglichsd wenig Schläg in a Loch mit 10,8 cm gspüt wean, des merare hundad Meta entfeant is. Des Spüföd hot in dea Regl 18 Lecha und is bis zu 7.000 m laung.
De Aunzoi vo de Schleg bis zum Einlochn wiad Score gnaunnt und auf an Ergebniszedl (Scorekoatn) aufgschriem.
Fia jede Spübauhn (= Loch) is a sognaunts Par festglegt. Des is de Aunzoi vo Schläg, de a guata Spüla braucht, um den Boin vom Oschlog bis ins Loch zum spüün. A 18-Loch Plotz hot meistns via Par-3, zehn Par-4 und via Par-5 Lecha. Des ist daun a Par vo 72 fia a gaunze Runde.
|Fochbegriff||Wos gmaant is|
|Ass, Hole-in-one||vom Oschlog direkt ins Loch|
|Triple Eagle oda Double Albatross||via Schleg unta Par|
|Double Eagle oda Albatross||drei Schleg unta Par|
|Eagle (Odla)||zwaa Schleg unta Par|
|Birdie (Vogerl)||a Schlog unta Par|
|Par oda Even||genau Par|
|Bogey||ans iwan Par|
|Double Bogey||zwa iwan Par|
|Triple Bogey||drei iwan Par|
- Deutscher Golf Verband e.V.
- Österreichischer Golf-Verband
- Association Suisse de Golf
- Die offiziellen Golfregeln 2008-2011 mit Amateurstatut, PDF-Datei, 275 Seiten | <urn:uuid:1ead90a6-5b74-4561-95dc-c056507f85f7> | CC-MAIN-2015-32 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Goif_(Spoat) | 2015-07-28T03:26:43Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-32/segments/1438042981525.10/warc/CC-MAIN-20150728002301-00059-ip-10-236-191-2.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999988 | Latn | 102 | {"bar_Latn_score": 0.9999877214431763} |
Dyaus
Da Dyaus oda Dyaus Pita (Sanskrit द्यौष् पिता dyauṣ pitā [Himme Voda] ) is in da vedischn Mythologie da Himmesgod bzw. da Himmesvoda,[1]. Sei Gmohlin is de Prithivi Mata, de Eadgeddin bzw. Eadmuada. Seine Kinda san da Agni, da Indra, da Surya[1] und de Ushas.[2] Sei Symboiviech is da Stia.[1]
Ea guit ois Relikt vo da oidn indogermanischn Urreligion.[3] Sei Nama is etymologisch vawandt midm germanischn Ziu (Tyr), am griachischn Zeus und am remischn Jupiter und wead afs proto-indogermanische *Dyeus zruckgfiad.
Im Rigveda spuit a nua a gringe Roin. Ea wead do nua zamma mid seim Wei, da Prithivi, ogruafa. Es wead ognumma, dass a scho fria vo seim Suhn Indra umbrochd und easetzt worn is. Deswegn is a oscheinend scho im indischn Oitadum in Vagessnheid keman und im Untaschied zua Prithive im Hinduismus voikomman unbkannt.
- Thomas Oberlies, Die Religion des Rgveda, Wean 1998.
- Gerhard J. Bellinger, Knaurs Lexikon der Mythologie, Knaur, Minga 1999, Dyaus
- Gerhard J. Bellinger, Knaurs Lexikon der Mythologie, Knaur, München 1999, Dyaus
- Rigveda 4,17,4 desa
- "The general opinion respecting Dyaus (Heaven) and Prithivi (Earth) is that they are amongst the most ancient of the Aryan deities, hence they are spoken of in the hymns of the Rig-Veda as the parents of the other gods." W.J. Wilkins, "Dyaus and Prthivi" in Hindu Mythology, Vedic and Puranic 1900. | <urn:uuid:cd804519-50e8-4774-916a-04ffe6457b7f> | CC-MAIN-2015-32 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Dyaus | 2015-08-04T01:23:56Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-32/segments/1438042990177.43/warc/CC-MAIN-20150728002310-00044-ip-10-236-191-2.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999398 | Latn | 76 | {"bar_Latn_score": 0.9993984699249268} |
Offnbarung vom Johannes
De Offnbarung vom Johannes, oftmois oafach Offnbarung oda aa Apokalypse gnennt, is des letzte Buach vom Neia Testament in da Bibel. Noch Angabe im Buach is da Verfassa a gwissa Johannes. De unmittlbarn Adressatn san siebm Gmeindn in Kleinasien, de oba de gsamte Christnheit repräsentian.[1]
Manche Leit glaubm, dass de siebm Gmeindn a metaphorischs Symbol für siebm Epochn vo da Kirchngschicht steha.
De Offnbarung fangt o mit den sog. Sendschreibm, bei dene de siebm Gmeindn oanzln ogsprocha wern. Da Hauptteil besteht dann aus da Schildarung vo endzeitlichn Visionen, de da Verfassa gseng habm soll.[1]
- Vgl. Die Offenbarung des Johannes (Vorwort), in: DIE BIBEL. Einheitsübersetzung. Altes und Neues Testament, hrsg. im Auftrag der Bischöfe Deutschlands, Österreichs, der Schweiz, des Bischofs von Luxemburg, des Bischofs von Lüttich, des Bischofs von Bozen-Brixen, Freiburg – Basel – Wien 2008, 1384. | <urn:uuid:7f81180e-483f-49f7-86e3-526eea8642d6> | CC-MAIN-2015-35 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Offnbarung_vom_Johannes | 2015-08-31T21:48:34Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-35/segments/1440644068098.37/warc/CC-MAIN-20150827025428-00297-ip-10-171-96-226.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999814 | Latn | 103 | {"bar_Latn_score": 0.9998137354850769} |
Ordnungszoi
De Ordnungszoi, a Atomnumma, Kernladungszoi oda Protonenzoi gnannt, sogt, wiafui Protonen im Atomkern san. As Formezeichen is Z. Olle Atom mid da gleichen Ordnungszoi kean zum säibn Element, dessen Name duach de Zoi bstimmt wead.
Olle Atom mid da gleichen Protronenzoi, aba a untaschiedlichn Neitronenzoi wean Isotope gnennt. De Isotope ham bei chemische Reaktionen nua fasd as identische Vahoidn .
Mid dea Zoi wead a de Eioadnung vo am chemischn Element ins Periodensystem da Elemente bstimmd. De Ordnungszoi wead normal voam Elementsymbol links untn ogem.
Nomalaweis is bei am neitralen Atom de Ozoi vo de Protonen und de Elektronen gleich, weswegn ma mid da Ordnungszoi a indirekt aufd Elektronozoi schliaßn ko.
Wann ma de Neitronen- und Massezoi kennd, komma de Ozoi vo de Protonen berechnen. De Forme dazua is:
Massezoi - Protonen = Neitronenzoi
Eaklärung:
- A is de Massezoi vom Kern (Summe dea Protonen und Neitronen)
- Z is de Ordnungszoi
- Symbol is as Elementsymol im Periodensystem
Beispui:
A Koinstoffatom (C) mid da Ordnungszoi 6, weis 6 Protonen im Kern hod. Insgesamt hod des Atom nu 8 Neitronen, wei ois Massezoi 14 ogem is. | <urn:uuid:0c698989-b3ef-4c2e-8aea-17280f9feb4b> | CC-MAIN-2015-35 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Ordnungszoi | 2015-09-02T12:50:09Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-35/segments/1440645264370.66/warc/CC-MAIN-20150827031424-00015-ip-10-171-96-226.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999991 | Latn | 59 | {"bar_Latn_score": 0.9999912977218628} |
Metin2
Metin2 is a Onlinespui, in demsd in ana Fantasiewöd Gegna killn muaßt, damids waidakimmst. Es gibd drei Reiche, de wo si oba nid megn. Ma ko vaschiedane Missiona mochn und so Eafoahrung und Göd (Yang) sommln. Ma ko aa Gruppn und Gildn und so mochn und in Gruppn ko ma bessa leveln. Es gibd aa Wiastn und so Oat Höin und hoid gooonz vui vaschiedane Platzal, wo ma vaschiedane Viecha killn ko (und Sochn griagn).
Ma entscheid si zwischn Kriaga, Schamane, Ninja und Sura, und donn muass ma si numoi zwischn jeweis zwoa Kompfoaten entscheidn (z. B.: bei Ninja fia Nah- oda Feankompf).
Ma ko dann spada aa reidn und aungln und Eaze obaun und so weida.
In jedm Reich gibds drei Maps mid jeweils oana Stod und do gibds goonz vü Leid:
- Schmied: hin und wida vabessat a Sochn, owa meistens mochd as hi
- Greißla: Sochn vakafn und Drangln kafn
- Ristungs-/woffenhändla : sogd eh da Nom
- usw.
Es gibd 4 Viechgodheitn : Lykos, Bera, Tigris, Scrofa - de sand oiwei mid 2 vafluachte iagendwos.
Es gibd donn nu Featigkeitsbiacha, do san monche vui weatvui und bringa vui Zasta und a boah vawendet ma söwa und a boah san nix weat.
Es gibd nu an Itemshop wo ma um vui echts Göd wos kafn ko. | <urn:uuid:4cc63b80-066f-4eb4-b431-f8fdac5f5d6f> | CC-MAIN-2015-35 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Metin2 | 2015-09-05T14:17:55Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-35/segments/1440646312602.99/warc/CC-MAIN-20150827033152-00013-ip-10-171-96-226.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000009 | Latn | 37 | {"bar_Latn_score": 1.0000094175338745} |
Roß
|Roß|
|Systematik|
|Wissnschoftlicha Nama|
|Equus ferus caballus|
|Linnaeus, 1758|
Ressa (oda Hauspfead, lat.: Equus ferus caballus) san weit vabroadde Hausviecha. Ressa gibts af da ganzn Wäid in vui vaschiedanan Rassn. So wern schwaare und grosse Ressa Koidbliadla gnennt und sportliche Ressa Woarmbliadla (dees beziagt si nua afn Charakta und ned afs Bluad). Ressa de gleana san wia 148 cm (wobei de Greas an da hechstn Stäi vom Rugga (sog. Widarist) gmessn werd), nennt ma Ponies.
A Roß is de domestiziate Form vom Wuidpfead (Equus ferus), des wos mitm Esl und am Zebra vawandd is und zamma de Famij vo de Pfead (Oahufa, Equidae) buidn.
As Roß is a wichtiga Faktor in da Entwicklung vo da Menschheit gwen und is aa imma nu. Gaunz am Ofong homd de Urmenschn as Roß nur zan Essn hergnumma. Weis do a so vui gem hod, homs sa se a nix denkt und oft gaunze Herdn iwad Leitn owigsteßn, damit se de Viecha darennan. Spada, wia donn Pfei und Bogn afundn wuan is, hod des Metzgan donn aufghead.
Donn hod de sognennte "Hausviechaweadung" ogfongt. Wei oba s Rindviech, s Schof und d'Goaß oafocha zan hoidn woan, hod se as Gwicht zeascht amoi auf de Oatn valogat. As Roß woa ois Fleischliefarant nimma so wichti. Irgadwonn is ma donn draufkemma, daß eigadlich ned bled wad, womma nimma söba sei Zeigl trogn muaß, sundan des wem ondan auflona duad. Do hods Roß wieda a wengal gwunna, weis schnölla woa ois de Rindviecha. Sicha homd se domis a scho Kinda amoi aufn Bugl vo so am Roß aufigsitzt und a Gaudi dabei ghod, wonns donn groß und schnö gwen han. So deafad donn as Reitn entdeckt wuan sei. As Reitn woa deszweng vian Menschn a so wichti, wei a schölla vo A noch B kemma is. Da Hondl hod si vobessad und da Kriag is a gfählicha wuan. Ohne Roß heds de großn Eroberungen ned gem kinna.
Donn hod ma gmerkt, dass ma as Pferd ned nur zum Trogn und zum Reitn hernemma ko, sundan a zan Zoign. Oiso hod ma Wogn baut. De homd se mid da Zeit imma bessa entwickld. Am Ofong woans nu oaagsad und kloa und fian Kriag. Des Gschirr hod de Ressa oba d'Luft odruggt. Oba wia gsogt, ma hod de Wichtigkeit kennt und imma mehra Oabat einigsteckt. An Mittloida woa donn wieda a kloane wirtshafdliche Revolution. Ma hod nemigs as Kummet entwicklt. So hod des Roß bessa schnaufn kinna wonns zoigt hod. Und so homd de Leit gmerkt, daß a Roß vui bessa fiad Landwirtschafd geeignet is, ois wia a Ochs. Es hod zwoa ned a so vui Kroft wia der, oba es is schnölla und obat gleichmäßiga. As Roß woa donn bis zum Zwoatn Wödkriag eigatlich des wichtigste Transportmittl, bevor die oigemein Motorisierung eigsetzt hod.
Heid wead as Roß nur mehr in de ärmaren Gegendn vo da Wöd ois echte Oabadsviecha eigsetzt. A da westlichn Wöd und bei de Araber is mehr a Liabhoberei, a Luxus und a Sport. Voaoim de Koitbliata homs nochm Kriag recht schwa ghod, wei mas nimma braucht hod. Heidztogs weand e oba a wieda interessant. Voaoim im Tourismus sands recht beliebt fia Kutschfoatn und zan Schlittnzoign. Und a im Reitsport segt mas imma efta. In monche Lända, zan Beischpü in Frankreich und in Belgien weans goa nu zua Fleischproduktion zicht.
As Roß gibts - stommeseschichtlich gsegn - scho vui länga ois an Menschn. De ödasdn Fund sand uma 60 Mio. Joah oid. Des Viech hod freili no ned a so ausgscheigt wia de Ressa heid. Es woa so groß wiera kloana Hund und is an domolign Regnwoid in Nordamerika entstondn. Des hod ma Eohippus hyracotherium ghoaßn. Es hod a nu koana Huaf ghod wia heid. Iwa a Londbruckn is des kloana Eohippus donn noch Eurasien kemma und hod si nadiale weidaentwicklt. Wia de Londbruckn donn voschwundn is, homd se de beidn Stämme untaschiedlich entwicklt. Wei se des klima donn gändat hod, homd de Ressa ihr Ernährung umstön miaßn. Es is trockana wuan, jiatz hods oiso mehra Gros gem. Do homd de Ressa neiche Zähnt und a aundane Vadaung braucht. Se hand greßa wuan und oiwei schnölla. A da Steppn ko ma se jo ned so guad vosteckn. Sche longsom is fost so groß wia heidige Ressa wuan und hod Huaf griagt. Zu dera Zeit hods bsundas vui voschiedane Oatn gebm.
Vor 4 Millionen Joar is donn des eigentliche Roß entstondn. De neiche Gruppn nennt ma ''Equus''. Do homd sa se a noch Zentralfrika ausbroat und homd duatn den seitnzweig vo de Zebras gründt. De wos in Asien, Nordafrika blim hand, sand zu sognennte Onager und Esel wuan. De, de wos in Eiropa, Mittlaren Ostn und im Orient ausghiodn homd sand zu insare heidign Ressa, Equus caballus wuan. In Nord- und Südamerika is as Roß dafia ausgstorim. Des woa vor uma 10.000 Joahr.
Es gibt a Theorie, daß de iwrign Ressa in Eiropa und Asien in vier Grundtypn untateid wean kinnan. Aus de vier Urtypn leit ma donn insane heidign Rassn ob.
Typ 1 is a Steppnpferd und hod ongeblich a so ausgscheigt wia as Przewalskypferd (des is iwrigns des oanzige no lebade echte Wüdpferdl wos gibt. Olle ondan sand ausgrott wuan.). Des Roß woa recht guad on de Steppn und kontinentales Klima opaßt. Ausgscheigt hods a wengal ugromt und hoizwuid. As heidige Highland-Pony aus Schottland soid eam a nu recht ähnlich sei.
Typ 2 woa in Nord-Westeuropa dahoam. Es woa recht kloa, grod amoi 1,20 m. Hod se oba a suba on des feichte Wedda opaßt. As Exmoor-Pony entspricht woahscheinli am bestn dem Typ.
Typ 3 woa recht groß fia domis (uma 1,45 m) und hod in Zentralasien gwohnt. Es woa recht zaach und sehnig. Es woa schlonk und hod a dünns Fö ghod. Hoid recht praktisch fia de Wüstn. De Rass Achal-Tekkiner derfad aus dem Typn ausagwogsn sei.
Typ 4. Der Typ woa kloa und dünn, wo ausm westlichn Asien und is woascheinlich da Stommvottan vom Araberpferd. Heid gibts nu a Rassn, as Kaspische Pony, des wos dem Typ ziemlich noh zuwe kimmt.
Aus dene Typn homd se donn wieda voschiedane Oatn aussabüd. Unta ondam da Tarpan, der wos in Mittel- und Südosteuropa dahoam woa, donn as Waldpferd aus Norwesteuropa, as Tundrenpferd in Sibirien und natiale des scho gnennte Przewalskipferd. Wobei da Tarpan und as Woidpferd am Wichtigst sand fia insare Rassn. Ausm Tarpan hand de woambliata wuan, und ausm Woidpferd de bißl ruhigaren Koitbliata. Des woa deszweng as so, wei da Tarpan a da Steppn gwohnt hod. der hod schnoi davorenna miaßn, wonn a Gfoah wor. Des woa de oazige Meglichkeit, daß a davo kimmt. As Woidpferdl hod im Woid und an Moor glebt. Wonn ma do oafoch davodeifid, donn passiert schnö ebbs. Oiso is des Roß a wengla ruhiger, woat erscht amoi a wengal, bevors donn davotrobt.
As letzt echte Wuidpfead is as Przewalskypfead. Des hod da polnische General N. M. Przewalski 1881 a da Mongolei entdeckt. Es woa fost ausgstorim, oba wei in de Zoos in Eiropa a poa vo de Viecha eigspiad woan, hod ma wieda an kloan Bestond zomzichtn kinna. Heid probiert ma a da Mongolei wieda a poa vo dene auszwuidan. Obs wos wiad, wead ma segn.
Da Tarpan is am End vom 19. Jhdt ausgrott wuan. In da Ukraine homd a poa Bauan zwecks Gaudi den letztn wuidn Tarpan z'Tod ghetzt, weis schaun woitn, wia schnäi de wuidn Viecha ned wadn.
An Mittloida hod ma in Eiropa wuide Ressa ois Jogd-Wuid gsegn. In Poin homs donn am längern iwalebt, bis duadn de Bauan de letztn eigfongt und in eanre Hausressa eizicht homd. Da letzt echte Tarpan is 1887 z Minga im Zoo gstorm. Donn hod ma probiert, daß mas wieda zruckzicht. Ma hod aus Poin a poa vo de Ressa ghoid, in de wo da Tarpan eikreitzt wuan is, und dazua hod ma nu a poa oida Rassn wia an Konik einigmischt. So is da "moderne" Tarpan entstondn. Der is oba koa Wuidpfeadl mehr, sondan schaugt nua so aus. | <urn:uuid:8227f7fc-8640-4ac6-b08f-c776f76f7003> | CC-MAIN-2015-35 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Ro%C3%9F | 2015-08-31T19:48:34Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-35/segments/1440644066586.13/warc/CC-MAIN-20150827025426-00075-ip-10-171-96-226.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000009 | Latn | 141 | {"bar_Latn_score": 1.0000089406967163} |
Mök
De niadaestareichische Stodgmeinde Mök (aumtlich Melk) liegt direkt am rechtn Ufa vo da Donau im Mostviadl. Es wiad "des Tor zua Wachau" gnennt und zöht zan UNESCO-Wödkuituaeabbe. Sie is aa de Beziakshauptstod vom gleichnaumign Beziak.
Da Buagamoasta is da Thomas Widrich vo da Voikspartei.
De Sitzvateulung im Gmeinderot is foigendermossn: | <urn:uuid:25c13629-d0d9-43a5-9d6a-89f9f4362fe0> | CC-MAIN-2015-35 | https://bar.wikipedia.org/wiki/M%C3%B6k | 2015-09-03T19:14:25Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-35/segments/1440645323734.78/warc/CC-MAIN-20150827031523-00073-ip-10-171-96-226.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.00001 | Latn | 34 | {"bar_Latn_score": 1.0000097751617432} |
WWE Armageddon
|Der Artikl is im Dialekt Soizkaumaguadlarisch gschrim worn.|
WWE ARMAGEDDON wor vo 1999 bis 2008 de Dezemba-Großvaaunstoitung vo da Wrestlingliga WWE. Bis ins Johr 2002 is da PPV vo beide WWE Roster ausgstroiht worn, 2003 wor da PPV an RAW Roster voabehoitn und vo 2004 - 2006 an SmackDown! Roster. 2007 san daun olle Großvaanstoitungen vo da WWE vo ihre mittlaweij drei Rosta (Raw,SmackDown! und ECW) miteinaunda ausgstroiht woan. De letzde Armageddon Vaaunstoitung hods 2008 gem, danoch iss vum TLC: Tables, Ladders & Chairs PPV obglest woan. | <urn:uuid:8fd7fe9c-e40c-4bc2-b663-29465295b5a7> | CC-MAIN-2015-40 | https://bar.wikipedia.org/wiki/WWE_Armageddon | 2015-10-05T04:02:32Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-40/segments/1443736676622.16/warc/CC-MAIN-20151001215756-00048-ip-10-137-6-227.ec2.internal.warc.gz | bar | 0.999832 | Latn | 62 | {"bar_Latn_score": 0.9998317360877991} |
Ruadaleiberl
|Der Artikl is im Dialekt Weanarisch gschrim worn.|
A Ruadaleiberl (denglisch: Camisole, Muscle Shirt, Tank Top) is a Hemad ohne Äamen, ohne Krogn, Toschn oda Knepf.
S Ruadaleiberl is ois Untahemad in da zweitn Höftn vom 19. Jh. entstaundn und hod se dann a ois Obagwaund fia Spuatla duachgsetzt. Zeascht hams die Joamoaktsringa vawendt, späda is daunn aa von de Ruadara und Boxa ois Spuathemad trogn wurn. Von die Ruadara hod des Ruadaleiberl aa sein Naumen, im Englischn haaßts Muskl-Shirt.
Nochdem sa se aa im Kriag bei da Marine und bei de Paunzafoahra bewährt ham, san de Ruadaleiberl nochn 2. Wödkriag a bei da Jugend populea wuan.
- Ka Leiberl hom oda reissn (ka Tschanz ham, ned dabei sei, ned mit von da Partie sei, kan Erfoig hom, schlecht aukumma): Da Spruch kummt vo dem, dass friacha net olle Spüla von ana Fuassboimaunschoft eigane Leiberl kriagt hom, sondan nur de, de wos bei an Metsch aa aufgstööd wuan san. Wer ka Leiberl kriagt hod, woa oiso ned aufgstööd. | <urn:uuid:760fcfd8-a427-4321-a276-6a8394fbd44b> | CC-MAIN-2015-40 | https://bar.wikipedia.org/wiki/Ruadaleiberl | 2015-10-07T04:15:03Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2015-40/segments/1443736682102.57/warc/CC-MAIN-20151001215802-00144-ip-10-137-6-227.ec2.internal.warc.gz | bar | 1.000009 | Latn | 54 | {"bar_Latn_score": 1.000009298324585} |
Subsets and Splits