| Book,Page,LineNumber,Text | |
| 08,0058,001,เฉลย ประโยค ป.ธ. ๓ | |
| 08,0058,002,ปัญหา บาลีไวยากรณ์ | |
| 08,0058,003,๑. ได้ตอบคำถามดังต่อไปนี้ คือ | |
| 08,0058,004,ก. สระ ๘ ตัว เกิดในฐานเดียวกันหรือต่างกันอย่างนี้ และมีชื่อเรียกอย่างนี้ คือ | |
| 08,0058,005,อ อา เกิดในคอ เรียกชื่อว่า กณฺชา | |
| 08,0058,006,อิ อี เกิดที่เพดาน เรียกชื่อว่า ตาลุชา | |
| 08,0058,007,อุ อู เกิดที่ริมฝีปาก เรียกชื่อว่า โอฏฺชา | |
| 08,0058,008,เอ เกิดใน ๒ ฐาน คือคอและเพดาน เรียกชื่อว่า กณฺตาลุโช | |
| 08,0058,009,โอ เกิดใน ๓ ฐาน คือคอและริมฝีปาก เรียกชื่อว่า กณฺโฏฺโช | |
| 08,0058,010,ข. ห พยัญชนะ ในคำว่า สณฺหา เกิดในฐานนอก เพราะ ห ที่ประกอบด้วยพยัญชนะ ๘ | |
| 08,0058,011,ตัว คือ ญ น ม ย ล ว ฬ ท่านกล่าวว่าเกิดแต่อก ที่ไม่ได้ประกอบด้วยพยัญชนะเหล่า | |
| 08,0058,012,นี้เกิดในคอตามฐานเดิมของตน ฯ | |
| 08,0058,013,๒. ในที่เช่นนี้ คือ เมื่อมีสระหรือพยัญชนะอยู่เบื้องหลัง ลบนิคคหิตซึ่งอยู่ข้างหน้าบ้างก็ได้ ตัวอย่าง | |
| 08,0058,014,"เช่น ตาสํ - อหํ เป็น ตาสาหํ, วิทูนํอคฺคํ เป็น วิทูนคฺคํ, พุทฺธานํสาสนํ เป็น พุทฺธาสาสนํ ฯ" | |
| 08,0058,015,และแม้จะแปลงนิคคหิตเป็น น ได้ ในที่เช่นนี้ คือ เมื่อมีพยัญชนะ ต วรรคอยู่หลัง นิคคหิต | |
| 08,0058,016,"อยู่หน้า แปลงนิคคหิตเป็นพยัญชนะที่สุดวรรค คือ น ตัวอย่างเช่น ตํนิพฺพุตํ เป็น ตนฺนิพฺพุตํ, ยํทุนฺนิ" | |
| 08,0058,017,มิตฺตํ เป็น ยนฺทุนฺนิมิตฺตํ ฯ | |
| 08,0058,018,ปมุตฺยตฺถิ เป็น อาเทสสระสนธิ ตัดเป็น ปมุตฺติอตฺถิ ถ้า อิ เอ หรือ โอ อยู่หน้า มีสระอยู่ | |
| 08,0058,019,เบื้องหลัง แปลง อิ ตัวหน้าเป็น ย ถ้าพยัญชนะซ้อนกัน ๓ ตัว ลบพยัญชนะมีรูปเสมอกันเสียตัวหนึ่ง | |
| 08,0058,020,ต่อเป็น ปมุตฺยตฺถิ ฯ | |
| 08,0058,021,หตฺถเมวานุกนฺตติ เป็นอาเทสนิคคหิตสนธิ และโลปสระสนธิ ตัวเป็น หตฺถํเอวอนุกนฺตติ | |
| 08,0058,022,ระหว่าง หตฺถํเอว ถ้าสระอยู่เบื้องปลายแปลงนิคคหิตเป็น ม ต่อเป็น หตฺถเมว ระหว่าง หตฺถเมว | |
| 08,0058,023,อนุกนฺตติ ถ้าสระทั้ง ๒ เป็นรัสสะมีรูปเสมอกัน คือ เป็น อ หรือ อิ หรือ อุ ทั้ง ๒ ตัว เมื่อลงแล้วต้อง | |
| 08,0058,024,ทำสระที่ไม่ได้ลบด้วยทีฆสระสนธิ ต่อเป็น หตฺถเมวานุกนฺตติ ฯ | |
| 08,0058,025,๓. ได้ตอบคำถามดังต่อไปนี้ | |
| 08,0058,026,ก. นามศัพท์ เมื่อนำไปใช่ในข้อความทั้งปวง จะต้องประกอบด้วยลิงค์ วจนะ วิภัตติ ฯ | |
| 08,0058,027,ข. สทฺธาย ถ้าเป็นศัพท์ นาม เป็น ได้ ๕ วิภัตติ คือ ตติยาวิภัตติ จตุตถีวิภัตติ ปัญจมี | |