File size: 3,895 Bytes
c5b6280 |
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 |
Book,Page,LineNumber,Text
12,0039,001,อิเม ธมฺมา กุสลา พระพุทธองค์ตั้งไว้เป็นกัณฑ์ ๔ กัณฑ์
12,0039,002,คือ จิตตวิภัตติกัณฑ์ ๑ รูปวิภัตติกัณฑ์ ๑ นิกเขปกัณฑ์ ๑ อัตถุท-
12,0039,003,ธารกัณฑ์ ๑ ล้ำกัณฑ์ทั้ง ๔ นั้น ในจิตตวิภัตติกัณฑ์นั้น มีวาร ๒
12,0039,004,คือ อุทเทสวารและนิทเทสวาร ในอุทเทสวารนั้น มีบท ๒ คือ บท
12,0039,005,มาติกาและบทภาชนียะ ในบทมาติกานั้นมี ๒ คือ ติกมาติกาและ
12,0039,006,ทุกมาติกา. ติกมาติกานั้น พระพุทธองค์แจกออกไปเป็น ๒๒ ติกะ
12,0039,007,มีกุสลติกะเป็นต้น มีอนิทัสสนติกะเป็นที่สุด. ในทุกมาติกะนั้นเป็น
12,0039,008,๑๐๐ ทุกะ มี เหตุธมฺมา น เหตุธมฺมา เป็นต้น มี อสรณธมฺมา เป็น
12,0039,009,ปริโยสาน. จึงมีปุจฉาว่า เหตุไฉนจึงชื่อว่าติกมาติกา. วิสัชนาว่า
12,0039,010,ที่ชื่อติกมาติกานั้น เพราะเหตุว่าเป็นที่ประชุมแห่งบท ๓ และ ๓ เข้า
12,0039,011,กันเป็นบทหนึ่ง ชื่อว่าติกมาติกา ในพระบาลีว่า กุสลา ธมฺมา อกุสลา
12,0039,012,ธมฺมา อพฺยากตา ธมฺมา เป็นอาทิดังนี้ ชื่อว่าติกมาติกา เป็น ๒๒
12,0039,013,ติกะ ถ้าจะแยกออกทีละบทได้ ๖๖ บท. ทุกมาติกานั้นเป็นที่ประชุม
12,0039,014,แห่งบทละ ๒ เข้ากันเป็นบทหนึ่ง ชื่อว่าทุกมาติกะ เป็น ๑๐๐ ทุกะ
12,0039,015,ถ้าจะแยกออกไป เป็น ๒๐๐ บทเหมือนกัน. จึงมีคำปุจฉาว่า เหตุไฉน
12,0039,016,จึงได้ชื่อว่ามาติกา. วิสัชนาว่า บทมาติกานั้น เพราะเหตุเป็นแม่บท
12,0039,017,แห่งพระอภิธรรมทั้ง ๗ พระคัมภีร์ พระพุทธองค์เจ้าแจกออกไปแต่
12,0039,018,บทมาติกานั้น เหมือนหนึ่งมารดาเป็นที่เกิดแห่งลูกหลาน เปรียบดัง
12,0039,019,พระวิสาขามีบุตรและธิดา ๒๐ คน ลูกแต่ละคน ๆ มีลูกคนละ ๒๐ ๆ
12,0039,020,หลานแต่ละคน ๆ มีลูกคนละ ๒๐ ๆ สิริเป็นลูก ๒๐ เป็นหลาน ๔๐๐
12,0039,021,"เป็นเหลน ๘,๐๐๐ คน ทั้งลูกทั้งหลานทั้งเหลนเป็น ๘,๔๒๐ นี่อาศัย"
|