| Book,Page,LineNumber,Text | |
| 03,044,001,ตรัสรู้โดยสังเขปเพียงสักว่าชื่อ แต่กล่าวประพฤติเหตุอันเป็นไปในวัน | |
| 03,044,002,ตรัสรู้โดยพิสดารดังนี้ :- | |
| 03,044,003,ในเช้าวันนั้น นางสุชาดาบุตรีกุฎุมพีนายใหญ่แห่งชาวบ้าน | |
| 03,044,004,"เสนานคม ณ ตำบลอุรุเวลา, ปรารถนาจะทำการบวงสรวงเทวดา" | |
| 03,044,005,หุงข้าปายาสคือข้าวสุก หุงด้วยน้ำนมโคล้วนเสร็จแล้ว จัดลงในถาด | |
| 03,044,006,ทองนำไปที่โพธิพฤกษ์. เห็นพระมหาบุรุษเสด็จนั่งอยู่ สำคัญว่า | |
| 03,044,007,เทวดาจึงน้อมข้าวปายาสเข้าไปถวาย.<SUP>๑</SUP> ในเวลานั้นบาตรของพระองค์ | |
| 03,044,008,"เผอิญอันตรธานหาย, พระองค์จึงทรงรับข้าวปายาสนั้นทั้งถาดด้วย" | |
| 03,044,009,พระหัตถ์ แล้วทอดพระเนตรแลดูนาง. นางทราบพระอาการจึง | |
| 03,044,010,ทูลถวายทั้งถาดแล้วกลับไป. พระมหาบุรุษทรงถือถาดข้าวปายาส | |
| 03,044,011,"เสด็จไปสู่ท่าแห่งแม่น้ำเนรัญชรา, สรงแล้วเสวยข้าวปายาสหมดแล้ว" | |
| 03,044,012,ทรงลอยถาดเสียในกระแสน้ำ. พระองค์เสด็จประทับอยู่ในดงไม้สาละ | |
| 03,044,013,"ใกล้ฝั่งแม่น้ำในกลางวัน, ครั้นเวลาเย็น เสด็จมาสู่ต้นพระมหาโพธิ" | |
| 03,044,014,"ทรงรับหญ้าของคนหาบหญ้า ชื่อโสตถิยะ ถวายในระหว่างทาง, ทรง" | |
| 03,044,015,ลาดหญ้าต่างบัลลังก์ ณ ควงพระมหาโพธิด้านปราจีนทิศ<SUP>๒</SUP>แล้ว เสด็จนง | |
| 03,044,016,ขัดสมาธิ ผันพระพักตร์ทางบุรพทิศ<SUP>๓</SUP> ผันพระปฤษฎางค์<SUP>๔</SUP>ทางลำต้น | |
| 03,044,017,"พระมหาโพธิ, ทรงอธิษฐานในพระหฤทัยว่า "" ยังไม่บรรลุพระสัมมา-" | |
| 03,044,018,สัมโพธิญาณเพียงใด จักไม่เสด็จลุกขึ้นเพียงนั้น พระมังสะและพระ | |
| 03,044,019,โลหิตจะแห้งเหือดไป เหลือแต่พระตจะ<SUP>๕</SUP> พระนหารุ<SUP>๖</SUP> และพระอัฐิ<SUP>๗</SUP> | |