| Book,Page,LineNumber,Text | |
| 39,0010,001,ท่านอธิบายว่า ชื่อว่า <B>พุทธะ</B> เพราะทรงตื่นแล้วเหตุสิ้นกิเลสดุจความหลับ | |
| 39,0010,002,ทุกอย่าง เหมือนบุรุษตื่นเพราะสิ้นความหลับ เพราะทรงละธรรมอันทำความ | |
| 39,0010,003,หดหู่แห่งจิตได้. ท่านกล่าวว่า <B>เอกายนมคฺคํ คโตติ พุทฺโธ</B> ดังนี้ ก็เพื่อ | |
| 39,0010,004,แสดงว่า พระผู้มีพระภาคเจ้า ท่านเรียกว่า <B>พุทธะ</B> ก็เพราะทรงดำเนินเอกายน- | |
| 39,0010,005,มรรค เหมือนบุรุษแม้เดินทาง เขาก็เรียกว่าผู้เดินไป เพราะปริยาย (ทาง) แห่ง | |
| 39,0010,006,อรรถว่าไปสู่ทางตรัสรู้. บทว่า <B>เอโก อนุตฺตรํ สมฺมาสมฺโพธึ อภิสมฺพุทฺโธติ | |
| 39,0010,007,พุทฺโธ</B> ท่านอธิบายว่า ชื่อว่า พุทธะ ไม่ใช่เพราะตรัสรู้โดยคนอื่น ที่แท้ ชื่อว่า | |
| 39,0010,008,<B>พุทธะ</B> เพราะตรัสรู้ยิ่งซึ่งพระสัมมาสัมโพธิ อันยอดเยี่ยม ด้วยพระองค์เอง | |
| 39,0010,009,เท่านั้น. คำนี้ว่า <B>อพุทฺธิวิหตตฺตา พุทฺธิปฏิลาภา พุทฺโธ</B> เป็นคำแสดง | |
| 39,0010,010,ปริยายว่า <B>พุทฺธิ พุทธํ โพโธ</B> ในคำนั้น พึงทราบอรรถ ที่สามารถทำ <B>พุทธะ</B> | |
| 39,0010,011,ศัพท์ของบททุกบทให้สำเร็จความ โดยนัยอย่างนี้ว่า ท่านอธิบายเพื่อให้รู้ว่า | |
| 39,0010,012,<B>พุทธะ</B> เพราะทรงประกอบด้วยพระคุณคือพุทธิความรู้เหมือนที่เรียกกันว่า | |
| 39,0010,013,ผ้าเขียว ผ้าแดง ก็เพราะประกอบด้วยสีเขียว สีแดง ต่อแต่นั้น คำเป็นต้น | |
| 39,0010,014,อย่างนี้ว่า <B>พุทฺโธติ เนตํ นามํ</B> ท่านกล่าวไว้ก็เพื่อให้รู้ว่า บัญญัตินี้ ดำ- | |
| 39,0010,015,เนินไปตามอรรถะคือเนื้อความ. | |
| 39,0010,016,<I>การชี้แจงเรื่องพุทธะแม้โดยพยัญชนะ มีดังกล่าวมานี้.</I> | |
| 39,0010,017,<H1>ชี้แจงเรื่องสรณคมน์และผู้ถึงสรณคมน์</H1> | |
| 39,0010,018,บัดนี้ จะกล่าวชี้แจงในเรื่องการถึงสรณคมน์เป็นต้น ดังต่อไปนี้. | |
| 39,0010,019,พระรัตนตรัยที่ชื่อว่า <B>สรณะ</B> เพราะกำจัด อธิบายว่า บีบ ทำลาย นำออก | |
| 39,0010,020,ดับภัยคือความกลัว ความหวาดสะดุ้ง ทุกข์ ทุคติ ความเศร้าหมอง ด้วย | |
| 39,0010,021,การถึงสรณะนั้นนั่นแล ของคนทั้งหลายที่ถึงสรณคมน์. อีกนัยหนึ่ง พระพุทธเจ้า | |
| 39,0010,022,ชื่อว่า <B>สรณะ</B> เพราะกำจัดภัยของสัตว์ทั้งหลาย ด้วยการให้เข้าถึงสิ่งที่เป็น | |