text
stringlengths 46
11.8k
| entities
sequencelengths 1
99
|
---|---|
Bài viết dự thi được viết bằng tiếng Việt (hoặc tiếng Anh đối với người nước ngoài, ban tổ chức đảm nhận việc chuyển ngữ) không quá 1. 600 chữ (riêng truyện ngắn không quá 2 500 chữ). Về giải thưởng: Cuộc thi có tổng giá trị giải thưởng gần 450 triệu đồng. Trong đó, ở hạng mục bài viết ký sự, phóng sự, ghi chép có: 1 giải nhất: trị giá 30. 000 000 đồng; 2 giải nhì: mỗi giải trị giá 15. 000 000 đồng; 3 giải ba: mỗi giải trị giá 10. 000 000 đồng; 5 giải khuyến khích: mỗi giải trị giá 3 | [
[
"Bài viết dự thi",
"Event"
],
[
"tiếng Việt",
"Language"
],
[
"tiếng Anh",
"Language"
],
[
"người nước ngoài",
"Demographic"
],
[
"ban tổ chức",
"Organization"
],
[
"Cuộc thi",
"Event"
],
[
"giải thưởng",
"Award"
],
[
"hạng mục bài viết ký sự",
"Category"
],
[
"phóng sự",
"Category"
],
[
"ghi chép",
"Category"
],
[
"giải nhất",
"Award"
],
[
"giải nhì",
"Award"
],
[
"giải ba",
"Award"
],
[
"giải khuyến khích",
"Award"
],
[
"đồng",
"Currency"
]
] |
1 giải bài viết được bạn đọc yêu thích (bao gồm lượt xem và lượt like trên Thanh Niên Online): trị giá 5. Với thể loại truyện ngắn: Giải thưởng dành cho tác giả có truyện ngắn dự thi: 1 giải nhất: trị giá 30. 000 000 đồng; 1 giải nhì: trị giá 20 000. 000 đồng; 2 giải ba: mỗi giải trị giá 10. 000 000 đồng; 4 giải khuyến khích: mỗi giải trị giá 5. Ban tổ chức còn trao 1 giải thưởng dành cho tác giả có bài viết về doanh nhân sống đẹp: trị giá 10. 000 000 đồng và 1 giải thưởng dành cho tác giả viết về 1 dự án thiện nguyện nổi bật của nhóm/tập thể/doanh nghiệp: trị giá 10 | [
[
"Thanh Niên Online",
"Organization"
],
[
"Giải thưởng",
"Award"
],
[
"tác giả",
"Person"
],
[
"doanh nhân",
"Person"
],
[
"nhóm",
"Organization"
],
[
"tập thể",
"Organization"
],
[
"doanh nghiệp",
"Organization"
]
] |
Đặc biệt, ban tổ chức sẽ chọn ra 5 nhân vật được vinh danh do ban tổ chức bình chọn: trao tặng 30 000 000 đồng/trường hợp; cùng rất nhiều giải thưởng khác Bài, ảnh và video tham gia dự thi, bạn đọc gửi về địa chỉ: songdep2023@thanhnien vn hoặc qua đường bưu điện (Chỉ áp dụng cho hạng mục dự thi Bài viết và Truyện ngắn): Tòa soạn Báo Thanh Niên: 268 - 270 Nguyễn Đình Chiểu, P Võ Thị Sáu, Q 3, TP HCM (ngoài bì thư ghi rõ: Tác phẩm tham dự cuộc thi SỐNG ĐẸP lần 3 - 2023) Thông tin và Thể lệ chi tiết được đăng trên chuyên trang Sống đẹp của Báo Thanh Niên | [
[
"ban tổ chức",
"Organization"
],
[
"nhân vật",
"Person"
],
[
"Báo Thanh Niên",
"Newspaper"
],
[
"[email protected]",
"Email"
],
[
"Tòa soạn Báo Thanh Niên",
"Location"
],
[
"268 - 270 Nguyễn Đình Chiểu",
"Address"
],
[
"P Võ Thị Sáu",
"Address"
],
[
"Q 3",
"Location"
],
[
"TP HCM",
"Location"
],
[
"SỐNG ĐẸP",
"Event"
],
[
"cuộc thi SỐNG ĐẸP lần 3 - 2023",
"Event"
],
[
"chuyên trang Sống đẹp",
"Webpage"
]
] |
Cụ bà bị ung thư phổi giai đoạn cuối vì chồng hút thuốc trong nhà. Phát hiện thấy sụt cân nhanh và đau lưng, cụ bà 72 tuổi đến bệnh viện khám thì ngã ngửa khi bác sĩ thông báo bà bị ung thư phổi giai đoạn cuối. Trong vòng 1 tháng gần đây, bà B N (72 tuổi) phát hiện mình sụt cân nhanh và đau lưng nên đến một bệnh viện trên địa bàn TP. HCM kiểm tra Tại đây, sau khi thăm khám, bác sĩ chẩn đoán bà N | [
[
"Cụ bà",
"Person"
],
[
"chồng",
"Person"
],
[
"bà B N",
"Person"
],
[
"bệnh viện",
"Organization"
],
[
"TP. HCM",
"Location"
]
] |
bị ung thư phổi giai đoạn cuối Bà N quá sốc và bàng hoàng trước kết quả trên vì bản thân không nghĩ mình bị bệnh ung thư và càng không thể mắc ung thư phổi. Hút thuốc lá thụ động từ người khác cũng là nguyên nhân bị ung thư phổi - Ảnh minh họa. Qua điều tra bệnh sử, được biết bà N chưa từng hút thuốc lá bao giờ, nhưng chồng bà là ông M. TS-BS Nguyễn Minh Đức (Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, TP. HCM) - người trực tiếp thăm khám cho bệnh nhân N. cho biết, trong trường hợp này, bà bị ung thư phổi là do hút thuốc lá thụ động từ người chồng trong nhiều năm | [
[
"Bà N",
"Person"
],
[
"ung thư phổi",
"Disease"
],
[
"ông M",
"Person"
],
[
"TS-BS Nguyễn Minh Đức",
"Person"
],
[
"Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch",
"Organization"
],
[
"TP. HCM",
"Location"
]
] |
"Mặc dù các bác sĩ cố gắng cứu chữa nhưng bà N. đã tử vong không lâu sau đó", bác sĩ Đức cho biết thêm. Theo bác sĩ Đức, qua thăm khám và tầm soát ung thư, ông đã phát hiện phần lớn các nữ bệnh nhân bị ung thư phổi đều có người thân (cha, chồng, con hoặc tất cả) hút thuốc lá, đặc biệt họ có thói quen hút thuốc lá trong nhà. "Ta hứa sẽ yêu thương và che chở họ suốt cả cuộc đời mà ta lại hút thuốc lá, bắt họ hít làn khói độc hại đó cùng với mình | [
[
"bà N.",
"Person"
],
[
"bác sĩ Đức",
"Person"
],
[
"cha",
"Family Member"
],
[
"chồng",
"Family Member"
],
[
"con",
"Family Member"
],
[
"ung thư",
"Disease"
],
[
"ung thư phổi",
"Disease"
],
[
"thuốc lá",
"Substance"
]
] |
Nhiều trường hợp tôi biết dù đã thấy người thân vô tội như mẹ ruột, hay vợ mình bị ung thư phổi do mình hút thuốc nhưng vẫn không bỏ thuốc", bác sĩ Đức kể. Cũng theo bác sĩ Đức, các nghiên cứu trên thế giới cho thấy ung thư phổi ở nam giới do hút thuốc lá chiếm tỷ lệ lớn, nhưng hút thuốc lá thụ động cũng gây ra ung thư phổi và thường xảy ra ở nữ giới. Nguy cơ gần như tăng gấp đôi so với hút thuốc lá chủ động, đúng nghĩa câu "quýt làm cam chịu" | [
[
"Nhiều trường hợp",
"Event"
],
[
"tôi",
"Person"
],
[
"mẹ ruột",
"Person"
],
[
"vợ mình",
"Person"
],
[
"bác sĩ Đức",
"Person"
],
[
"ung thư phổi",
"Disease"
],
[
"thuốc",
"Substance"
],
[
"các nghiên cứu",
"Research"
],
[
"thế giới",
"Location"
],
[
"nam giới",
"Demographic"
],
[
"nữ giới",
"Demographic"
],
[
"quýt làm cam chịu",
"Idiom"
]
] |
“Phổi giống như một “ngôi nhà” trong cơ thể con người, chứa những thứ tốt đẹp nhất, an yên nhất chứ không phải để chứa các chất sinh ung thư từ khói thuốc lá như nicotine, acrolein, N-nitrosamines, acetaldehyde, benzen, polycyclic aromatic hydrocacbons”, bác sĩ Đức nói. Ngoài ra, các chuyên gia y tế cho biết có nhiều bằng chứng khoa học cho thấy những đứa trẻ có người thân hút thuốc lá trong nhà thường gặp nhiều bệnh về đường hô hấp như hen, suyễn, viêm phế quản, viêm mũi họng, viêm xoang | [
[
"Phổi",
"body part"
],
[
"ngôi nhà",
"metaphor"
],
[
"cơ thể con người",
"body part"
],
[
"nicotine",
"chemical"
],
[
"acrolein",
"chemical"
],
[
"N-nitrosamines",
"chemical"
],
[
"acetaldehyde",
"chemical"
],
[
"benzen",
"chemical"
],
[
"polycyclic aromatic hydrocacbons",
"chemical"
],
[
"bác sĩ Đức",
"person"
],
[
"đức",
"person"
],
[
"các chuyên gia y tế",
"organization"
],
[
"bằng chứng khoa học",
"concept"
],
[
"đường hô hấp",
"body part"
],
[
"hen",
"disease"
],
[
"suyễn",
"disease"
],
[
"viêm phế quản",
"disease"
],
[
"viêm mũi họng",
"disease"
],
[
"viêm xoang",
"disease"
]
] |
“Chất lượng không khí ở Việt Nam, đặc biệt là các thành phố lớn rất ô nhiễm cũng là yếu tố dễ gây ung thư phổi, nếu còn thêm khói thuốc lá thì nguy cơ lại càng tăng cao thêm nhiều”, bác sĩ Đức nhấn mạnh. Từ thực tế trên, bác sĩ Đức khuyến cáo người dân, nhất là nam giới nên dừng việc hút thuốc, đặc biệt là hút thuốc lá trong nhà. Nếu chưa thể bỏ thuốc lá ngay, khi hút thuốc lá hãy có một khoảng cách thật an toàn với người mà mình cần bảo vệ, nhất là phụ nữ và trẻ em | [
[
"Việt Nam",
"LOCATION"
],
[
"bác sĩ Đức",
"PERSON"
],
[
"ung thư phổi",
"DISEASE"
],
[
"khói thuốc lá",
"SUBSTANCE"
],
[
"nam giới",
"GROUP"
],
[
"người dân",
"GROUP"
],
[
"phụ nữ",
"GROUP"
],
[
"trẻ em",
"GROUP"
]
] |
Ngoài ra, người dân cũng nên dọn dẹp nhà cửa thông thoáng, có nhiều ánh sáng, tránh chất nhiều đồ, nhất là trong phòng ngủ bởi như thế làm giảm phát sinh khí radon - loại khí rất hay sinh ung thư phổi. Những trường hợp thuộc đối tượng nguy cơ, hoặc nguy cơ cao nên đi tầm soát ung thư phổi sớm bằng chụp cắt lớp vi tính phổi liều thấp theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. “Những người thân trong gia đình cần có kiến thức và thái độ đúng đắn, phù hợp và chính xác trước thói quen xấu là hút thuốc lá của chồng, bạn trai | [
[
"người dân",
"GROUP"
],
[
"nhà cửa",
"LOCATION"
],
[
"ánh sáng",
"CONCEPT"
],
[
"đồ",
"OBJECT"
],
[
"phòng ngủ",
"LOCATION"
],
[
"khí radon",
"SUBSTANCE"
],
[
"ung thư phổi",
"DISEASE"
],
[
"trường hợp",
"CONCEPT"
],
[
"đối tượng nguy cơ",
"GROUP"
],
[
"bác sĩ chuyên khoa",
"PERSON"
],
[
"chụp cắt lớp vi tính phổi liều thấp",
"MEDICAL_TEST"
],
[
"hướng dẫn",
"DOCUMENT"
],
[
"bác sĩ",
"PERSON"
],
[
"gia đình",
"GROUP"
],
[
"thói quen xấu",
"CONCEPT"
],
[
"hút thuốc lá",
"ACTIVITY"
],
[
"chồng",
"RELATION"
],
[
"bạn trai",
"RELATION"
]
] |
Để phòng bệnh đen mang trên tôm hùm, người nuôi cần vệ sinh lồng thường xuyên, chuyển lồng nuôi đến địa điểm mới để tránh ô nhiễm. Nuôi tôm hùm trên vịnh Vân Phong, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa. Vịnh Vân Phong, huyện Vạn Ninh là một trong những nơi có điền kiện thuận lợi phát triển nuôi trồng thủy sản lồng bè trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa. Tại đây, người dân đang tập trung nuôi tôm hùm trên lồng, đối tượng có giá trị kinh tế cao phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu | [
[
"tôm hùm",
"species"
],
[
"Vân Phong",
"location"
],
[
"Vạn Ninh",
"location"
],
[
"Khánh Hòa",
"location"
],
[
"Việt Nam",
"country"
]
] |
Tuy nhiên, đây cũng là loài nuôi nhiều rủi ro về dịch bệnh. Ông Nguyễn Xuân Hòa, người nuôi tôm hùm có thâm niên ở thị trấn Vạn Giã cho biết, trong nghề nuôi tôm hùm, người dân rất lo lắng khi tôm bị dịch bệnh. Trong đó, bệnh sữa và đen mang là những bệnh nguy hiểm làm tôm chết rải rác, chết hàng loạt, khiến người nuôi thiệt hại kinh tế nặng nề. Theo ông Nguyễn Xuân Hòa, những năm gần đây, dịch bệnh trên tôm hùm ít xảy ra nghiêm trọng, nhưng vẫn xuất hiện rải rác tại vài vùng nuôi, nhất là bệnh đen mang | [
[
"Nguyễn Xuân Hòa",
"Person"
],
[
"Vạn Giã",
"Location"
],
[
"tôm hùm",
"Species"
],
[
"bệnh sữa",
"Disease"
],
[
"bệnh đen mang",
"Disease"
]
] |
Dấu hiệu nhận biết bệnh đen mang là mang của tôm từ màu trắng ngà chuyển sang màu nâu hoặc đen. Vào thời điểm năm ngoái, nhiều lồng nuôi tôm hùm trên vịnh Vân Phong bị dính bệnh này khiến người dân đau đầu. Người nuôi lo sợ bệnh sữa và bệnh đen mang trên tôm hùm sẽ khiến tỷ lệ nuôi hao hụt cao. Tại gia đình ông Hòa cũng bị thiệt hại nặng nề do bệnh đen mang trên tôm hùm gây ra. Cụ thể, ông thả 7 000 con nhưng khi thu hoạch chỉ còn 1 | [
[
"bệnh đen mang",
"disease"
],
[
"mang",
"body part"
],
[
"tôm",
"animal"
],
[
"Vân Phong",
"location"
],
[
"người dân",
"group of people"
],
[
"bệnh sữa",
"disease"
],
[
"tôm hùm",
"animal"
],
[
"ông Hòa",
"person"
],
[
"gia đình ông Hòa",
"family"
],
[
"tỷ lệ nuôi",
"concept"
]
] |
“Từ đầu năm nay dịch bệnh trên tôm nuôi đã thuyên giảm, một phần môi trường đảm bảo và người nuôi cũng thả mật độ rất ít”, ông Hòa nói. Còn ông Nguyễn Minh Tiến, một người ở xã Vạn Thạnh cho biết, khi tôm hùm nuôi có hiện tượng bị bệnh đen mang, bệnh sữa sẽ khiến tỷ lệ hao hụt cao. Do đó, ông mong rằng cơ quan chức năng thường xuyên theo dõi, giám sát, hướng dẫn người nuôi phòng chống dịch bệnh trên tôm nuôi | [
[
"Từ đầu năm nay",
"Time"
],
[
"dịch bệnh",
"Disease"
],
[
"tôm nuôi",
"Animal"
],
[
"môi trường",
"Environment"
],
[
"người nuôi",
"Person"
],
[
"ông Hòa",
"Person"
],
[
"ông Nguyễn Minh Tiến",
"Person"
],
[
"xã Vạn Thạnh",
"Location"
],
[
"tôm hùm",
"Animal"
],
[
"bệnh đen mang",
"Disease"
],
[
"bệnh sữa",
"Disease"
],
[
"cơ quan chức năng",
"Organization"
]
] |
Ông Huỳnh Giao, Phụ trách Trạm Chăn nuôi và Thú y Vạn Ninh cho biết, từ đầu năm đến nay tình hình nuôi tôm hùm trên địa bàn huyện ổn định, không xảy ra dịch bệnh. Đến nay, toàn huyện có hơn 35 000 lồng tôm hùm, thả nuôi trên 70ha mặt nước biển. Để phòng chống dịch bệnh trên tôm hùm, Trạm đã hướng dẫn, khuyến cáo người dân theo dõi kỹ lưỡng sức khỏe tôm nuôi | [
[
"Ông Huỳnh Giao",
"Person"
],
[
"Trạm Chăn nuôi và Thú y Vạn Ninh",
"Organization"
],
[
"Vạn Ninh",
"Location"
],
[
"huyện",
"Location"
],
[
"tôm hùm",
"Species"
],
[
"Trạm",
"Organization"
]
] |
Khi có hiện tượng tôm chết nhiều bất thường tại lồng nuôi của mình, người nuôi nên thông báo cho các hộ trong vùng về dấu hiệu và liên lạc với Trạm cung cấp đầy đủ thông tin để được hướng dẫn kịp thời các biện pháp phòng bệnh, cũng như lấy mẫu xét nghiệm tìm nguyên nhân. Người nuôi cần giữ gìn vệ sinh môi trường biển vùng nuôi, vệ sinh định kỳ lưới lồng nhằm tạo thông thoáng cho dòng chảy lưu thông qua lồng, tránh thiếu oxy cục bộ, lồng bẩn là nơi trú ngụ của rất nhiều vi khuẩn gây bệnh | [
[
"hiện tượng tôm chết",
"phenomenon"
],
[
"lồng nuôi",
"location"
],
[
"người nuôi",
"person"
],
[
"các hộ",
"organization"
],
[
"vùng",
"location"
],
[
"Trạm",
"organization"
],
[
"biện pháp",
"concept"
],
[
"nguyên nhân",
"concept"
],
[
"môi trường biển",
"location"
],
[
"lưới lồng",
"object"
],
[
"dòng chảy",
"concept"
],
[
"lồng bẩn",
"location"
],
[
"vi khuẩn",
"biological entity"
],
[
"bệnh",
"disease"
]
] |
Tôm hùm đối tượng có giá trị kinh tế cao nhưng đầy rủi ro. “Để nâng cao hàm lượng oxy trong lồng, người nuôi cần nâng những lồng chìm cao thêm từ 1 - 1,5m so với các nền đáy biển nơi đặt lồng. Còn đối với lồng nổi có thể di chuyển tới nơi thông thoáng trong khu vực thuộc quy hoạch cho phép. Mật độ nuôi tôm hùm bông trung bình khuyến cáo chỉ từ 5 - 7 con/m2, tôm hùm xanh từ 15 - 20 con/m2. Khoảng cách giữa các lồng đơn từ 5 - 10 m, giữa các bè 50 - 100m | [
[
"tôm hùm",
"species"
],
[
"lồng",
"equipment"
],
[
"oxy",
"chemical"
],
[
"nền đáy biển",
"location"
],
[
"lồng chìm",
"equipment"
],
[
"lồng nổi",
"equipment"
],
[
"khu vực",
"location"
],
[
"quy hoạch",
"policy"
],
[
"tôm hùm bông",
"species"
],
[
"tôm hùm xanh",
"species"
],
[
"m2",
"unit of measurement"
],
[
"lồng đơn",
"equipment"
],
[
"bè",
"equipment"
]
] |
Bên cạnh đó, người nuôi nên lựa chọn thức ăn cho tôm đảm bảo hợp vệ sinh, đủ dinh dưỡng và bổ sung thêm Vitamin C và men tiêu hóa vào khẩu phần thức ăn để tăng cường sức đề kháng cho tôm”, ông Giao chia sẻ. Đối với bệnh sữa trên tôm hùm, đỏ thân đã có phác đồ điều trị được ban hành theo tại phụ lục V, Thông tư 04/2016/TT-BNNPTNT ngày 10/5/2016 của Bộ NN-PTNT và giải pháp kỹ thuật điều trị bênh sữa và đỏ thân trên tôm hùm nuôi lồng của Viện nghiên Nuôi trồng Thủy sản III đã được Bộ NN-PTNT công nhận | [
[
"ông Giao",
"Person"
],
[
"Vitamin C",
"Chemical"
],
[
"men tiêu hóa",
"Chemical"
],
[
"Bộ NN-PTNT",
"Organization"
],
[
"Thông tư 04/2016/TT-BNNPTNT",
"Document"
],
[
"Viện nghiên Nuôi trồng Thủy sản III",
"Organization"
],
[
"tôm hùm",
"Species"
],
[
"tôm",
"Species"
]
] |
Vì vậy, người dân cần tuân thủ để điều trị tôm bị bệnh sữa và đỏ thân trên tôm hùm nuôi lồng được hiệu quả. Còn để phòng bệnh đen mang, Trạm Chăn nuôi và Thú y Vạn Ninh khuyến cáo, người nuôi cần tăng lưu lượng dòng chảy qua lồng nuôi bằng cách vệ sinh lồng nuôi thường xuyên, chuyển lồng nuôi đến địa điểm nuôi mới để tránh sự ô nhiễm cục bộ. Bên cạnh đó, người nuôi cần chọn địa điểm nuôi thích hợp, không đặt lồng sát đáy, vớt thức ăn dư thừa, sát trùng thức ăn (bằng thuốc tím)… | [
[
"người dân",
"ORGANIZATION"
],
[
"tôm",
"ANIMAL"
],
[
"tôm hùm",
"ANIMAL"
],
[
"Trạm Chăn nuôi và Thú y Vạn Ninh",
"ORGANIZATION"
],
[
"lồng nuôi",
"FACILITY"
],
[
"địa điểm nuôi",
"LOCATION"
],
[
"địa điểm nuôi mới",
"LOCATION"
],
[
"đáy",
"LOCATION"
],
[
"thuốc tím",
"SUBSTANCE"
]
] |
Nếu tôm đã nhiễm bệnh, người nuôi sử dụng Formaline 100-200ppm tắm cho tôm trong thời gian 10-15 phút mỗi ngày (dùng trong 2-4 ngày) để điều trị bệnh. Bên cạnh đó, tách riêng những con tôm có dấu hiệu bệnh (cho vào các thùng chứa để điều trị) nhằm giảm thiểu sự lây lan mầm bệnh cho cả đàn tôm và sẽ đơn giản hơn trong quá trình trị bệnh. Thao tác bắt tôm lên điều trị bệnh phải nhẹ nhàng, tránh sây sát tôm | [
[
"tôm",
"animal"
],
[
"Formaline",
"chemical"
],
[
"người nuôi",
"person"
],
[
"bệnh",
"disease"
],
[
"thùng chứa",
"container"
],
[
"đàn tôm",
"animal group"
]
] |
Ở Bắc Hà, ngựa giữ vai trò quan trọng đối với đời sống đồng bào dân tộc thiếu số, vừa phát triển kinh tế vừa là nét văn hóa độc đáo nơi đây. Ngựa thồ luôn sát cánh cùng bà con ở vùng cao Bắc Hà. Bắc Hà là một huyện miền núi vùng cao nằm ở phía Đông Bắc của tỉnh Lào Cai, có diện tích đất tự nhiên trên 68. 000ha, tuy nhiên chỉ có gần 67 000 người sinh sống, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông, Tày, Dao. Ở Bắc Hà, điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng giúp cho bà con trồng dược liệu, mận mang lại giá trị kinh tế cao | [
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Lào Cai",
"Location"
],
[
"Mông",
"Ethnicity"
],
[
"Tày",
"Ethnicity"
],
[
"Dao",
"Ethnicity"
],
[
"Đông Bắc",
"Location"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"ngựa thồ",
"Animal"
]
] |
Bắc Hà còn có lễ hội đua ngựa truyền thống mà “nài ngựa chân đất” cũng chính là bà con nông dân của “cao nguyên trắng” này. Ông Chảo Văn Dèn, gần 80 tuổi ở Bắc Hà cho hay, cộng đồng các dân tộc nơi đây coi con ngựa không chỉ là vật nuôi mà còn là người bạn thân thiết, một tài sản lớn của gia đình. “Con ngựa dùng làm sức kéo, làm phương tiện vận chuyển giúp bà con gùi, thồ phân lên nương, thồ lúa về nhà, lên nương làm rãy, chở nông sản ra chợ bán… nhất là hàng chục năm trước đồi núi hiểm trở, đi lại khó khăn | [
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"cao nguyên trắng",
"Location"
],
[
"Ông Chảo Văn Dèn",
"Person"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"nương",
"Location"
],
[
"chợ",
"Location"
],
[
"đồi núi",
"Location"
]
] |
Không những vậy, con ngựa còn cung cấp phân bón cho cây trồng. Các hộ gia đình có bán bao nhiêu lúa, ngô cũng phải gắng mua lấy một con ngựa mới mong có cuộc sống khấm khá. Nhà giàu có nuôi đến hàng chục con Chăn nuôi ngựa không chỉ là tập tục của bà con mà còn là con vật không thể thiếu trong mỗi hộ gia đình”, ông Chảo Văn Dèn nói. Trước đây, bà con dân tộc thiếu số ở Bắc Hà sinh sống không tập trung, lại ở những nơi hẻo lánh, xa xôi, có muốn xuống chợ cũng mất cả buổi nên việc đi lại chủ yếu nhờ vào sức ngựa | [
[
"con ngựa",
"animal"
],
[
"cây trồng",
"plant"
],
[
"Các hộ gia đình",
"organization"
],
[
"lúa",
"crop"
],
[
"ngô",
"crop"
],
[
"Nhà giàu",
"social class"
],
[
"Chăn nuôi ngựa",
"activity"
],
[
"ông Chảo Văn Dèn",
"person"
],
[
"bà con dân tộc thiếu số",
"ethnic group"
],
[
"Bắc Hà",
"location"
],
[
"chợ",
"location"
]
] |
Các đường mòn nằm vắt ngang triền núi cũng nhờ việc đi lại nhiều mà hình thành chứ chưa có đường bê tông nông thôn như bây giờ. Con ngựa thồ hàng leo ngược các con dốc dựng đứng, phía sau là những người phụ nữ tần tảo gùi nông sản cùng về bản trước khi ánh hoàng hôn kịp tắt. Chàng trai, cô gái tay trong tay dắt theo chú ngựa trên những con đường mòn khúc khủy | [
[
"Các đường mòn",
"location"
],
[
"triền núi",
"location"
],
[
"đường bê tông nông thôn",
"location"
],
[
"con ngựa thồ hàng",
"animal"
],
[
"các con dốc dựng đứng",
"location"
],
[
"những người phụ nữ",
"person"
],
[
"bản",
"location"
],
[
"ánh hoàng hôn",
"time"
],
[
"Chàng trai",
"person"
],
[
"cô gái",
"person"
],
[
"chú ngựa",
"animal"
],
[
"những con đường mòn khúc khủy",
"location"
]
] |
Người vợ chở chồng say rượu nằm vắt ngang lưng ngựa sau những phiên chợ… từ khi nào đã trở thành nét văn hóa của bà con vùng cao và con ngựa là một phần không thể thiếu, hết sức quan trọng trong đời sống của bà con. Vào đầu xuân năm mới, các gia đình ở đây còn dán giấy đỏ ở cửa chuồng ngựa tượng trưng cho sự bảo vệ của tổ tiên đối với vật nuôi của gia đình. Các lễ hội diễu hành, đua ngựa cũng là một nét văn hóa đề cao vai trò của con ngựa trong đời sống văn hóa cộng đồng dân tộc thiểu số | [
[
"Người vợ",
"Person"
],
[
"chồng",
"Person"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"bà con vùng cao",
"Group"
],
[
"gia đình",
"Family"
],
[
"tổ tiên",
"Family"
],
[
"vật nuôi",
"Animal"
],
[
"gia đình",
"Family"
],
[
"lễ hội",
"Event"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"dân tộc thiểu số",
"Ethnic Group"
]
] |
Ông Nguyễn Xuân Giang, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Bắc Hà (Lào Cai) cho biết, với người dân vùng cao, con ngựa không chỉ có giá trị vật chất mà còn là người bạn, giúp người dân trong nhiều việc nặng nhọc, mang vác nhưng bao thóc, bao mận cho bà con…. Với loài ngựa bản địa Bắc Hà, chúng có sức khỏe dẻo dai, ít bị ốm và có thể chịu được thời tiết khắc nghiệt. Song để ngựa khỏe cũng phải chăm sóc chu đáo như cho ngựa ăn thêm ngô, thóc, đậu tương thay vì ăn cỏ hàng ngày | [
[
"Nguyễn Xuân Giang",
"Person"
],
[
"Phòng NN-PTNT",
"Organization"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Lào Cai",
"Location"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"ngô",
"Food"
],
[
"thóc",
"Food"
],
[
"đậu tương",
"Food"
],
[
"cỏ",
"Food"
]
] |
Trước đó, để có một con ngựa khỏe, bà con phải chọn mua những con ngựa có vóc dáng thanh thoát, cơ bắp săn chắc, răng đều, bờm dày… Khi chạm vào những chú ngựa này người ta có thể cảm nhận được sức khỏe dũng mãnh của chúng. Cũng có thể cưỡi một vài vòng trước khi quyết định mua những chú ngựa này về, bởi địa hình dốc đá những con ngựa tốt sẽ thể hiện qua mỗi bước chạy, nhịp thở của chúng, ông Giang cho biết | [
[
"bà con",
"PEOPLE"
],
[
"ngựa",
"ANIMAL"
],
[
"ông Giang",
"PERSON"
]
] |
Cũng theo kinh nghiệm của bà con vùng cao Bắc Hà, ngựa từ 4-7 tuổi có phong độ tốt nhất và có thể kiểm tra răng để biết độ tuổi của chúng. Song con ngựa khỏe cũng phải có người chủ tốt chăm sóc…. Tuy nhiên, hiện toàn huyện Bắc Hà chỉ còn khoảng 1. 300 con ngựa các loại Số lượng ngựa đã giảm rất mạnh so với 2 năm trước đây. Trong số này có cả ngựa làm thực phẩm và ngựa thồ, ngựa bạch làm cao chữa bệnh, tăng cường sức khỏe… cho người dùng | [
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"bà con",
"Human"
],
[
"người chủ",
"Human"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"Location"
],
[
"ngựa làm thực phẩm",
"Food"
],
[
"ngựa thồ",
"Animal"
],
[
"ngựa bạch",
"Animal"
],
[
"cao chữa bệnh",
"Medicine"
],
[
"người dùng",
"Human"
]
] |
Các con ngựa có giống thuần chủng Bắc Hà thường có thân hình nhỏ, nhưng khỏe mạnh và có sức bền rất cao. Tuy nhiên, việc chăn nuôi ngựa cũng có đặc thù riêng, mặc dù loại vật nuôi này ít bệnh hơn con trâu, con bò. Con ngựa ăn cả ngày lẫn đêm và thức ăn phải sạch nếu không sẽ bị bệnh đường ruột…. Cũng theo ông Giang, con ngựa thường có tuổi đời khá dài và để sinh sản ngựa phải đạt từ 27-30 tháng tuổi trở lên | [
[
"Các con ngựa",
"Animal"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"con trâu",
"Animal"
],
[
"con bò",
"Animal"
],
[
"ông Giang",
"Person"
],
[
"ngựa",
"Animal"
]
] |
Song để nuôi ngựa thương phẩm khoảng 24 tháng bà con có thể xuất bán dần vì trọng lượng lúc này mỗi con có thể đạt từ 150-170kg. Con ngựa Bắc Hà thường có màu lông đồng nhất, da mỏng mịn, lông mượt. Tại Bắc Hà hiện nay, ngoài những chú ngựa nuôi với mục đích tham gia vào lễ hội đua ngựa truyền thống còn có mục đích nuôi để lấy thịt, phát triển kinh tế hộ gia đình. Mỗi con ngựa Bắc Hà hiện có thể bán được từ 20-70 triệu đồng tùy trọng lượng, độ tuổi và giống loại | [
[
"Song",
"Unit"
],
[
"ngựa thương phẩm",
"Type of Horse"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"lễ hội đua ngựa truyền thống",
"Event"
],
[
"kinh tế hộ gia đình",
"Economic Activity"
],
[
"ngựa Bắc Hà",
"Type of Horse"
],
[
"đồng",
"Currency"
]
] |
Mỗi con ngựa có giá trị hàng chục triệu đồng nên được coi là tài sản lớn đối với bà con vùng cao Bắc Hà. So với trâu, bò, sức ngựa dẻo dai hơn, chịu hạn tốt hơn. Mặc dù số lượng đàn suy giảm nhưng việc nuôi ngựa ở Bắc Hà vẫn được duy trì, làm vật nuôi để phát triển kinh tế. Con ngựa ngày nay không được sử dụng nhiều làm phương tiện vận chuyển, lấy sức kéo vì nhu cầu thay đổi. Bà con sử dụng máy móc nông nghiệp thay cày bừa còn đường nông thôn mới đã tới từng ngõ xóm, khác trước rất nhiều | [
[
"ngựa",
"animal"
],
[
"Bắc Hà",
"location"
],
[
"trâu",
"animal"
],
[
"bò",
"animal"
],
[
"Bắc Hà",
"location"
],
[
"máy móc nông nghiệp",
"machine"
],
[
"đường nông thôn",
"road"
]
] |
Đặc biệt, tại Bắc Hà có “sàn giao dịch” cho những vật nuôi này, đây cũng là khu chợ gia súc lớn nhất ở Lào Cai. Trước đây, ở chợ chỉ bán chủ yếu là trâu, bò nay cả ngựa cũng được bà con mang đến chợ. Cuối mỗi tuần, khu vực bán gia súc gồm trâu, bò, ngựa lại nhộn nhịp hơn hẳn ngày thường bởi các thương lái, bà con từ các huyện Si Ma Cai, Mường Khương, Bát Xát… đổ về Bắc Hà để mua bán. Có cả những thương lái từ miền Trung cũng tìm đến đây để giao dịch | [
[
"Bắc Hà",
"location"
],
[
"Lào Cai",
"location"
],
[
"Si Ma Cai",
"location"
],
[
"Mường Khương",
"location"
],
[
"Bát Xát",
"location"
],
[
"miền Trung",
"location"
],
[
"trâu",
"animal"
],
[
"bò",
"animal"
],
[
"ngựa",
"animal"
]
] |
Ở đây, trâu, bò và ngựa thường có giá mềm hơn bởi có thể mua tận gốc, từ chính người nuôi. Ông Giàng Seo Cư, ở Bắc Hà phấn khởi đếm số tiền vừa bán được con ngựa nhà nuôi tới 30 triệu đồng. “Ôi ngựa màu có giá thế thôi chứ ngựa bạch giờ được giá lắm. Cùng trọng lượng này có khi bán được giá gấp đôi… À nhà tôi à, cách chợ gần mười cây số, xuống đây từ mờ sáng nhưng may gặp người mua đã bán được ngựa ngay | [
[
"trâu",
"animal"
],
[
"bò",
"animal"
],
[
"ngựa",
"animal"
],
[
"Ông Giàng Seo Cư",
"person"
],
[
"Bắc Hà",
"location"
],
[
"ngựa nhà",
"animal"
],
[
"ngựa màu",
"animal"
],
[
"ngựa bạch",
"animal"
],
[
"chợ",
"location"
],
[
"nhà tôi",
"location"
]
] |
Số tiền này nhà tôi sẽ mua sắm vật dụng trong gia đình, chuẩn bị giống cho mùa mới và một ít mua quần áo, đồ dùng học tập cho các con”, ông Cư nói. Ở chợ, các con ngựa có giá khác nhau tùy thuộc trọng lượng, độ tuổi và là ngựa bạch hay ngựa đen thông thường. Chợ họp từ sáng đến tận chiều, nên người mua, người bán tha hồ lựa chọn và áng chừng mức giá hợp lý. Song giao dịch thường diễn ra rất nhanh, người bán phát giá, khách mua ưng thuận chỉ trả thêm 1-2 lời là chốt giá chứ không kỳ kèo, đúng như tính cách người vùng cao | [
[
"Số tiền",
"Money"
],
[
"nhà tôi",
"Location"
],
[
"vật dụng",
"Item"
],
[
"gia đình",
"Family"
],
[
"mùa mới",
"Event"
],
[
"quần áo",
"Item"
],
[
"đồ dùng học tập",
"Item"
],
[
"ông Cư",
"Person"
],
[
"chợ",
"Location"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"ngựa bạch",
"Animal"
],
[
"ngựa đen",
"Animal"
],
[
"sáng",
"Time"
],
[
"chiều",
"Time"
],
[
"người mua",
"Person"
],
[
"người bán",
"Person"
],
[
"vùng cao",
"Location"
]
] |
“Ở nhà cũng có người đến thu mua hoặc muốn bán gọi người đến nhưng ra chợ có cái vui hơn, khảo được giá, được lãi mình mới bán. Có việc mới đem bán thôi”, ông Vàng A Sinh, một người đi bán ngựa tại chợ chia sẻ. Tại Bắc Hà có hàng trăm con ngựa được xuất bán từ chợ, được người dân mang đi khắp nơi về làm giống hoặc để làm thực phẩm. Ở đây, ngoài giao dịch mua bán bà con còn chia sẻ những thông tin, kiến thức chăn nuôi ngựa và cũng để giao lưu bè bạn bên những phiên chợ | [
[
"Vàng A Sinh",
"Person"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"chợ",
"Location"
]
] |
Hà Tĩnh: Tìm thấy thi thể nam sinh mất tích trên sông Rác. Trưa 14-10, ông Nguyễn Văn Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Cẩm Lĩnh (huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh) cho biết, khoảng 7 giờ sáng cùng ngày, lực lượng chức năng và người dân đã tìm thấy thi thể em T. V V (SN 2010, trú thôn 3, xã Cẩm Lĩnh) mất tích trước đó. Vị trí phát hiện thi thể em T V V. ở dưới chân cầu Trung Lĩnh (thuộc thôn 4, xã Cẩm Lĩnh), cách hiện trường lúc nạn nhân bị rơi xuống sông Rác khoảng 200m, cách khu vực lúc nạn nhân bị chìm mất tích khoảng 30m | [
[
"Hà Tĩnh",
"location"
],
[
"Nguyễn Văn Hà",
"person"
],
[
"Cẩm Lĩnh",
"location"
],
[
"Cẩm Xuyên",
"location"
],
[
"Hà Tĩnh",
"location"
],
[
"T. V V",
"person"
],
[
"Trung Lĩnh",
"location"
],
[
"sông Rác",
"location"
]
] |
Chính quyền địa phương cùng gia đình và người dân đã đưa thi thể em T. Trước đó, khoảng 14 giờ 30 phút ngày 13-10, ông T. V B và 2 con đi trên cầu tạm bắc qua sông Rác, đoạn chảy qua địa bàn thôn 4, xã Cẩm Lĩnh để xuống thuyền. Lúc này, em T V V không may bị trượt chân rơi xuống sông, mất tích. Những ngày qua do mưa to, nước sông Rác chảy mạnh nên lúc rơi xuống sông, em T. V V đã cố gắng bơi vào bờ nhưng không thành. Phát hiện sự việc, người thân của em nỗ lực ứng cứu, hô hoán người dân đến ứng cứu nhưng cũng không có kết quả | [
[
"Chính quyền địa phương",
"ORGANIZATION"
],
[
"gia đình",
"FAMILY"
],
[
"người dân",
"GROUP"
],
[
"em T",
"PERSON"
],
[
"ông T. V B",
"PERSON"
],
[
"2 con",
"FAMILY"
],
[
"cầu tạm",
"STRUCTURE"
],
[
"sông Rác",
"LOCATION"
],
[
"đoạn chảy qua địa bàn thôn 4",
"LOCATION"
],
[
"thôn 4",
"LOCATION"
],
[
"xã Cẩm Lĩnh",
"LOCATION"
],
[
"em T V V",
"PERSON"
],
[
"sông",
"LOCATION"
],
[
"bờ",
"LOCATION"
],
[
"người thân của em",
"FAMILY"
],
[
"người dân",
"GROUP"
]
] |
Khu vực sông Rác nơi em T V V mất tích Nhận được thông tin, chính quyền địa phương đã huy động lực lượng, phương tiện cùng người dân và các thợ lặn tổ chức tìm kiếm suốt đêm qua Em T V V là học sinh lớp 8 Sau sự việc, lãnh đạo huyện Cẩm Xuyên, xã Cẩm Lĩnh và nhà trường đã đến chia sẻ, động viên và hỗ trợ gia đình nạn nhân | [
[
"Khu vực sông Rác",
"LOCATION"
],
[
"em T V V",
"PERSON"
],
[
"chính quyền địa phương",
"ORGANIZATION"
],
[
"lực lượng",
"ORGANIZATION"
],
[
"phương tiện",
"OBJECT"
],
[
"người dân",
"GROUP"
],
[
"thợ lặn",
"PROFESSION"
],
[
"huyện Cẩm Xuyên",
"LOCATION"
],
[
"xã Cẩm Lĩnh",
"LOCATION"
],
[
"nhà trường",
"ORGANIZATION"
],
[
"gia đình nạn nhân",
"GROUP"
]
] |
Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Gia Lai phát triển hướng tới cộng đồng. Trải qua 15 năm hình thành và phát triển, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Gia Lai (Hiệp hội) không chỉ đóng góp vào GRDP, giải quyết việc làm, đóng góp ngân sách, tham gia an sinh xã hội. Mà mỗi năm, các doanh nghiệp, doanh nhân đóng góp kinh phí, vật chất vào các chương trình an sinh xã hội, từ thiện- nhân đạo hàng trăm tỷ đồng | [
[
"Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Gia Lai",
"Organization"
],
[
"Gia Lai",
"Location"
],
[
"GRDP",
"Abbreviation"
],
[
"Hiệp hội",
"Organization"
]
] |
19 năm trước, Thủ tướng Chính phủ quyết định lấy ngày 13/10 hàng năm là Ngày Doanh nhân Việt Nam nhằm khẳng định vai trò quan trọng và tạo khí thế, động lực mạnh mẽ cho đội ngũ doanh nhân nỗ lực vươn lên phát triển sản xuất kinh doanh, đưa nước ta thoát nghèo, chất lượng cuộc sống của nhân dân ngày càng nâng cao, hình ảnh đất nước ngày càng rực rỡ, tươi thắm. Đại hội III nhiệm kỳ 2021-2026 của Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Gia Lai | [
[
"Thủ tướng Chính phủ",
"POSITION"
],
[
"Ngày Doanh nhân Việt Nam",
"DATE"
],
[
"Việt Nam",
"LOCATION"
],
[
"Đại hội III",
"EVENT"
],
[
"Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Gia Lai",
"ORGANIZATION"
],
[
"Gia Lai",
"LOCATION"
],
[
"2021-2026",
"DATE_RANGE"
]
] |
Đúng vào Ngày Doanh nhân Việt Nam 13/10/2008, UBND tỉnh Gia Lai đã cho phép tổ chức Đại hội thành lập Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Gia Lai nhằm hình thành tổ chức xã hội-nghề nghiệp đại diện cho cộng đồng Doanh nghiệp-Doanh nhân trong tỉnh | [
[
"Ngày Doanh nhân Việt Nam",
"DATE"
],
[
"13/10/2008",
"DATE"
],
[
"UBND tỉnh Gia Lai",
"ORGANIZATION"
],
[
"Đại hội",
"EVENT"
],
[
"Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Gia Lai",
"ORGANIZATION"
],
[
"tỉnh Gia Lai",
"LOCATION"
],
[
"cộng đồng Doanh nghiệp-Doanh nhân",
"GROUP"
]
] |
Đi vào hoạt động bước đầu gặp nhiều khó khăn do tổ chức mới mẻ, xu hướng hợp tác, liên kết giữa các doanh nghiệp chưa được định hình, Ban Chấp hành Hiệp hội đã cố gắng từng bước xử lý tình thế, khởi động, duy trì và từng bước tăng tốc mở rộng toàn diện các mặt hoạt động từ bảo vệ quyền lợi, hợp pháp và hỗ trợ cho hàng trăm doanh nghiệp mỗi năm. Từ 77 doanh nghiệp hội viên ban đầu, đến nay Hiệp hội đã phát triển gần 600 doanh nghiệp hội viên chính thức, 15 tổ chức Hội Doanh nghiệp trực thuộc tại các huyện, thị xã và 3 | [
[
"Ban Chấp hành Hiệp hội",
"Organization"
],
[
"Hiệp hội",
"Organization"
],
[
"77 doanh nghiệp hội viên",
"Quantity"
],
[
"600 doanh nghiệp hội viên",
"Quantity"
],
[
"15 tổ chức Hội Doanh nghiệp",
"Quantity"
],
[
"các huyện",
"Location"
],
[
"thị xã",
"Location"
]
] |
200 doanh nghiệp có quan hệ liên kết qua Internet. Đa số hội viên Hiệp hội là các doanh nghiệp có quy mô lớn nhất tỉnh, như: Tổng Công ty 15 (Binh đoàn 15) là doanh nghiệp quân đội có 16. 000 lao động; 4 Công ty Cao su thuộc Tập đoàn Công nghiệp- Cao su Việt Nam với hơn 8. 000 lao động; 8 Ngân hàng Thương mại cổ phần có vốn Nhà nước; Công ty TNHH MTV Xăng dầu Bắc Tây Nguyên nộp ngân sách khoảng 400 đến 500 tỷ đồng/năm, Công ty TNHH MTV Xổ số Kiến thiết nộp trên 100 tỷ đồng | [
[
"Tổng Công ty 15",
"organization"
],
[
"Binh đoàn 15",
"organization"
],
[
"Tập đoàn Công nghiệp- Cao su Việt Nam",
"organization"
],
[
"Công ty Cao su",
"organization"
],
[
"Ngân hàng Thương mại cổ phần",
"organization"
],
[
"Công ty TNHH MTV Xăng dầu Bắc Tây Nguyên",
"organization"
],
[
"Công ty TNHH MTV Xổ số Kiến thiết",
"organization"
],
[
"Hiệp hội",
"organization"
],
[
"Việt Nam",
"location"
]
] |
Cùng với đó là các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, sản xuất thủy điện- năng lượng tái tạo, xây dựng, công nghiệp chế biến-chế tạo, du lịch hàng đầu của tỉnh. Hiện nay, mức độ doanh nghiệp hội viên Hiệp hội đóng góp vào GRDP, giải quyết việc làm, đóng góp ngân sách, tham gia an sinh xã hội đạt kết quả vượt trội, chiếm tỷ trọng khoảng 2/3 đối với khu vực doanh nghiệp toàn tỉnh. Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Gia Lai Nguyễn Thị Sen phát biểu Ảnh: Đức Thụy | [
[
"Nguyễn Thị Sen",
"Person"
],
[
"Gia Lai",
"Location"
],
[
"Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Gia Lai",
"Organization"
],
[
"Hiệp hội",
"Organization"
],
[
"GRDP",
"Abbreviation"
]
] |
Được biết, trong quá trình sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp, doanh nhân luôn thể hiện trách nhiệm xã hội và tình cảm của mình bằng việc đóng góp kinh phí, vật chất vào các chương trình an sinh xã hội, từ thiện- nhân đạo khoảng 100 tỷ đồng/năm như Quỹ vì người nghèo, Quỹ COVID-19, hỗ trợ nông dân nghèo vật tư sản xuất, xây dựng nhà tình thương, tặng quà cho bà con khó khăn; trao học bổng, xe đạp cho các em học sinh nghèo, hiếu học và nhiều chương trình khác | [
[
"Quỹ vì người nghèo",
"organization"
],
[
"Quỹ COVID-19",
"organization"
],
[
"COVID-19",
"disease"
]
] |
Đóng góp nhiều nhất là các Ngân hàng Thương mại có vốn Nhà nước, các doanh nghiệp tư nhân như Công ty TNHH XNK Hoa Trang, Công ty CP Kinh doanh và Phát triển Miền Núi, Công ty TNHH Vĩnh Hiệp, Công ty TNHH Thương mại Ngọc Hoa và các Doanh nghiệp khác thường xuyên có mặt tham gia các chương trình từ thiện, nhân đạo. Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Gia Lai Nguyễn Thị Sen cho biết, ghi nhận những thành tích đạt được của Hiệp hội Doanh nghiệp, UBND tỉnh đã tặng thưởng nhiều Bằng khen, Cờ thi đua; Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vào năm 2015 | [
[
"Ngân hàng Thương mại",
"Organization"
],
[
"Công ty TNHH XNK Hoa Trang",
"Organization"
],
[
"Công ty CP Kinh doanh và Phát triển Miền Núi",
"Organization"
],
[
"Công ty TNHH Vĩnh Hiệp",
"Organization"
],
[
"Công ty TNHH Thương mại Ngọc Hoa",
"Organization"
],
[
"Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Gia Lai",
"Organization"
],
[
"Nguyễn Thị Sen",
"Person"
],
[
"UBND tỉnh",
"Organization"
],
[
"Thủ tướng Chính phủ",
"Position"
],
[
"Gia Lai",
"Location"
],
[
"2015",
"Date"
]
] |
Đặc biệt, Chủ tịch Nước đã tặng thưởng Huân chương Lao động hạng III cho Hiệp hội, ghi nhận thành tích xuất sắc trong công tác từ năm 2016 - 2020, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc. “Với các doanh nhân rủi ro cũng chính là động lực sáng tạo, bởi vậy các doanh nghiệp tỉnh ta đã từng bước chuyển biến thích nghi với hoàn cảnh kinh doanh mới để duy trì chờ đón cơ hội phục hồi, phát triển mới | [
[
"Chủ tịch Nước",
"POSITION"
],
[
"Huân chương Lao động hạng III",
"AWARD"
],
[
"Hiệp hội",
"ORGANIZATION"
],
[
"2016",
"DATE"
],
[
"2020",
"DATE"
],
[
"tổ quốc",
"LOCATION"
],
[
"doanh nhân",
"PROFESSION"
],
[
"doanh nghiệp",
"ORGANIZATION"
],
[
"tỉnh ta",
"LOCATION"
]
] |
Đặc biệt, tuy trong gian khó nhưng đa số doanh nghiệp vẫn đong đầy niềm tin kinh doanh và niềm tin thị trường”, bà Sen nói | [
[
"bà Sen",
"Person"
],
[
"doanh nghiệp",
"Organization"
],
[
"thị trường",
"Location"
]
] |
Hành trình phát triển 15 năm qua, Hiệp hội Doanh nghiệp luôn kề vai sát cánh cùng doanh nghiệp và sẽ tiếp tục tiếp sức, truyền dẫn động lực cho doanh nghiệp thực thi mạnh mẽ phương thức và giải pháp “Công nghệ - Lao động - Liên kết” để tạo ra sức cạnh tranh không ngừng, đạt hiệu quả kinh doanh mới gắn với tăng trưởng xanh, kinh tế số và hội nhập kinh tế quốc tế trên nền tảng khai thác tiềm năng nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến, năng lượng tái tạo và du lịch | [
[
"Hiệp hội Doanh nghiệp",
"Organization"
],
[
"Công nghệ",
"Field"
],
[
"Lao động",
"Field"
],
[
"Liên kết",
"Field"
],
[
"nông nghiệp công nghệ cao",
"Field"
],
[
"công nghiệp chế biến",
"Field"
],
[
"năng lượng tái tạo",
"Field"
],
[
"du lịch",
"Field"
],
[
"kinh tế số",
"Field"
],
[
"hội nhập kinh tế quốc tế",
"Event"
]
] |
PG Bank muốn thay chủ tịch, đổi tên ngân hàng. Tại đại hội cổ đông sắp tới, PG Bank trình cổ đông miễn nhiệm Chủ tịch Hội đồng quản trị Nguyễn Phi Hùng và các thành viên Hội đồng quản trị là ông Nguyễn Tiến Dũng, ông Nguyễn Mạnh Hải, ông Oliver Schwarzhaupt và ông Nilesh Banglorewala. PG Bank cũng muốn đổi tên, giao cho hội đồng quản trị xem xét, quyết định cụ thể phù hợp với quy định pháp luật | [
[
"PG Bank",
"Organization"
],
[
"Nguyễn Phi Hùng",
"Person"
],
[
"Nguyễn Tiến Dũng",
"Person"
],
[
"Nguyễn Mạnh Hải",
"Person"
],
[
"Oliver Schwarzhaupt",
"Person"
],
[
"Nilesh Banglorewala",
"Person"
],
[
"Hội đồng quản trị",
"Organization"
]
] |
Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex (PG Bank, mã chứng khoán: PGB) vừa công bố bổ sung các tài liệu trong đại hội đồng cổ đông bất thường năm 2023, dự kiến tổ chức vào ngày 23/10, tại tỉnh Ninh Bình. Theo đó, PG Bank trình cổ đông thông qua việc thay đổi thành viên Hội đồng quản trị và thành viên Ban kiểm soát nhiệm kỳ 2020 - 2025. Đối với Hội đồng quản trị, PG Bank trình cổ đông miễn nhiệm 5 thành viên, gồm ông Chủ tịch Hội đồng quản trị Nguyễn Phi Hùng và các thành viên hội đồng quản trị là ông Nguyễn Tiến Dũng, ông Nguyễn Mạnh Hải, ông Oliver Schwarzhaupt và ông Nilesh Banglorewala | [
[
"Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex",
"Organization"
],
[
"PG Bank",
"Organization"
],
[
"PGB",
"Stock Symbol"
],
[
"Ninh Bình",
"Location"
],
[
"Nguyễn Phi Hùng",
"Person"
],
[
"Nguyễn Tiến Dũng",
"Person"
],
[
"Nguyễn Mạnh Hải",
"Person"
],
[
"Oliver Schwarzhaupt",
"Person"
],
[
"Nilesh Banglorewala",
"Person"
],
[
"Hội đồng quản trị",
"Organization"
],
[
"Ban kiểm soát",
"Organization"
],
[
"Đại hội đồng cổ đông",
"Event"
]
] |
Ngược lại, PG Bank sẽ bổ sung 5 thành viên hội đồng quản trị gồm: Ông Đào Phong Trúc Đại, ông Phạm Mạnh Thắng, bà Đinh Thị Huyền Thanh, ông Vương Phúc Chính và ông Nguyễn Thành Lâm. Tuy nhiên, cả 5 ứng cử viên để bầu thành viên hội đồng quản trị mới, PG Bank vẫn chưa công bố thông tin chi tiết từng cá nhân, cũng như kinh nghiệm tại các vị trí ở các đơn vị khác. PG Bank sẽ có hàng loạt thay đổi sau đại hội ngày 23/10. Đối với Ban kiểm soát, PG Bank trình cổ đông miễn nhiệm tư cách thành viên Ban kiểm soát của bà Dương Ánh Tuyết và ông Nguyễn Tuấn Vinh | [
[
"PG Bank",
"Organization"
],
[
"Đào Phong Trúc Đại",
"Person"
],
[
"Phạm Mạnh Thắng",
"Person"
],
[
"Đinh Thị Huyền Thanh",
"Person"
],
[
"Vương Phúc Chính",
"Person"
],
[
"Nguyễn Thành Lâm",
"Person"
],
[
"Dương Ánh Tuyết",
"Person"
],
[
"Nguyễn Tuấn Vinh",
"Person"
],
[
"Ban kiểm soát",
"Organization"
],
[
"23/10",
"Date"
]
] |
Ngược lại, bầu bổ sung ông Trần Ngọc Dũng và ông Trịnh Mạnh Hoán vào thành viên Ban kiểm soát nhiệm kỳ 2020 - 2025. PG Bank cũng trình cổ đông thông qua kế hoạch tăng vốn điều lệ từ 3. 000 tỷ đồng, lên 5 000 tỷ đồng, dự kiến triển khai trong năm 2023 - 2024. Trong đó, phát hành cổ phiếu từ nguồn vốn chủ sở hữu với tỷ lệ 40%, tương ứng tăng vốn điều lệ thêm 1. 200 tỷ đồng, chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu với tỷ lệ 26,67%, tương ứng tăng vốn điều lệ thêm 800 tỷ đồng | [
[
"Trần Ngọc Dũng",
"Person"
],
[
"Trịnh Mạnh Hoán",
"Person"
],
[
"Ban kiểm soát",
"Organization"
],
[
"PG Bank",
"Organization"
],
[
"2020",
"Date"
],
[
"2025",
"Date"
],
[
"2023",
"Date"
],
[
"2024",
"Date"
]
] |
Dự kiến số tiền huy động là 2 000 tỷ đồng, PG Bank sẽ sử dụng 30 tỷ đồng bổ sung nguồn vốn; 300 tỷ đồng đầu tư nâng cấp phần mềm, đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin và trang thiết bị tin học và dự án chuyển đổi ngân hàng; 300 tỷ đồng đầu tư trái phiếu Chính phủ và trái phiếu tổ chức tín dụng khác phát hành; còn lại 1. 370 tỷ đồng cho vay nhằm đáp ứng nhu cầu vốn của khách hàng. Ngoài ra, ngân hàng này còn trình cổ đông thông qua thay đổi tên thương mại và địa chỉ đặt trụ sở chính của PG Bank | [
[
"PG Bank",
"Organization"
],
[
"Chính phủ",
"Organization"
],
[
"Việt Nam",
"Location"
],
[
"PG Bank",
"Organization"
]
] |
Theo đó, PG Bank muốn đổi địa chỉ trụ sở từ tầng 16, 23, 24 tòa nhà Mipec, số 229 Tây Sơn, phường Ngã Tư Sở, quận Đống Đa, TP Hà Nội qua địa chỉ mới là tòa nhà HEAC số 14 - 16 Hàm Long, phường Phan Chu Trinh, quận Hoàn Kiếm, TP Đáng chú ý, PG Bank muốn đổi tên, giao cho hội đồng quản trị xem xét, quyết định cụ thể phù hợp với quy định pháp luật | [
[
"PG Bank",
"ORGANIZATION"
],
[
"Mipec",
"BUILDING"
],
[
"229 Tây Sơn",
"ADDRESS"
],
[
"Ngã Tư Sở",
"WARD"
],
[
"Đống Đa",
"DISTRICT"
],
[
"TP Hà Nội",
"CITY"
],
[
"HEAC",
"BUILDING"
],
[
"14 - 16 Hàm Long",
"ADDRESS"
],
[
"Phan Chu Trinh",
"WARD"
],
[
"Hoàn Kiếm",
"DISTRICT"
],
[
"TP",
"CITY"
],
[
"hội đồng quản trị",
"ORGANIZATION"
]
] |
Gắn phát triển du lịch đặc hữu với chăn nuôi ngựa truyền thống. Nét độc đáo, hấp dẫn của Lễ hội đua ngựa Bắc Hà, thương hiệu sản phẩm từ ngựa góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, thu hút khách du lịch. Ông Đinh Văn Đăng, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà (Lào Cai). Ông Đinh Văn Đăng, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà (Lào Cai) có cuộc trao đổi với Báo Nông nghiệp Việt Nam về vấn đề nêu trên | [
[
"Lễ hội đua ngựa Bắc Hà",
"Event"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Lào Cai",
"Location"
],
[
"Ông Đinh Văn Đăng",
"Person"
],
[
"Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà",
"Position"
],
[
"Báo Nông nghiệp Việt Nam",
"Organization"
],
[
"Việt Nam",
"Location"
]
] |
Được biết, từ lâu con ngựa đã trở thành người bạn thân thiết, gắn bó với người nông dân Bắc Hà, ngựa Bắc Hà có những đặc điểm riêng biệt so với những giống ngựa khác, xin ông cho biết việc bảo tồn phát triển giống ngựa thồ Bắc Hà ra sao?. Chăn nuôi ngựa đối với người dân vùng cao chiếm một vị trí quan trọng, ngựa là phương tiện để vận chuyển hàng hóa, nông sản, ngoài ra chăn nuôi ngựa còn cung cấp một phần sản lượng thịt trong sinh hoạt hàng ngày và tham gia giải đua ngựa truyền thống huyện Bắc Hà hằng năm | [
[
"ngựa",
"animal"
],
[
"Bắc Hà",
"location"
],
[
"người nông dân",
"occupation"
],
[
"ngựa thồ Bắc Hà",
"breed"
],
[
"người dân",
"demographic"
],
[
"vùng cao",
"location"
],
[
"hàng hóa",
"product"
],
[
"nông sản",
"product"
],
[
"sinh hoạt hàng ngày",
"activity"
],
[
"giải đua ngựa",
"event"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"location"
]
] |
Để bảo tồn phát triển giống ngựa Bắc Hà, giai đoạn 2014-2020 UBND huyện Bắc Hà đã tham mưu xây dựng dự án “Cải tạo và phát triển đàn ngựa huyện Bắc Hà” được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định 4037/QĐ-UBND ngày 23/12/2014. Quyết định tập trung hỗ trợ con giống để cải tạo phát triển đàn ngựa địa phương, hỗ trợ trồng cỏ, sửa chữa, làm mới chuồng trại, tập huấn kỹ thuật chăn nuôi ngựa | [
[
"Bắc Hà",
"LOCATION"
],
[
"2014-2020",
"DATE"
],
[
"UBND huyện Bắc Hà",
"ORGANIZATION"
],
[
"dự án “Cải tạo và phát triển đàn ngựa huyện Bắc Hà”",
"PROJECT"
],
[
"UBND tỉnh",
"ORGANIZATION"
],
[
"Quyết định 4037/QĐ-UBND",
"DOCUMENT"
],
[
"23/12/2014",
"DATE"
],
[
"Quyết định",
"DOCUMENT"
]
] |
Ngoài ra, năm 2017-2018 huyện còn lồng ghép các nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu hỗ trợ ngựa cái sinh sản nhằm khuyến khích nhân dân phát triển đàn ngựa, đặc biệt trong việc đầu tư chăm sóc phát triển đàn ngựa đua phục vụ giải đua truyền thống hằng năm của huyện. Từ đó, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân, góp phần bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa, thể thao đặc sắc của đồng bào các dân tộc địa phương | [
[
"2017-2018",
"Time"
],
[
"huyện",
"Location"
],
[
"ngựa cái",
"Animal"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"đàn ngựa",
"Animal"
],
[
"đàn ngựa đua",
"Animal"
],
[
"giải đua",
"Event"
],
[
"huyện",
"Location"
],
[
"đồng bào",
"Group"
],
[
"các dân tộc địa phương",
"Group"
],
[
"địa phương",
"Location"
]
] |
Ngựa thồ Bắc Hà còn là vật nuôi mang lại giá trị kinh tế, góp phần xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới ở địa phương, vậy huyện có chính sách ưu đãi gì đối với những hộ nuôi ngựa trên địa bàn trong thời gian tới?. Ngoài việc tuyên truyền, vận động người dân đầu tư phát triển đàn ngựa, huyện đã chỉ đạo tận dụng các nguồn vốn vay ưu đãi từ các chương trình mục tiêu quốc gia thông qua các ngân hàng và nguồn vốn theo Nghị quyết HĐND tỉnh để hỗ trợ nhân dân phát triển chăn nuôi | [
[
"Ngựa thồ Bắc Hà",
"Animal"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"huyện",
"Administrative Division"
],
[
"địa phương",
"Location"
],
[
"Nghị quyết HĐND tỉnh",
"Document"
],
[
"HĐND tỉnh",
"Organization"
],
[
"ngân hàng",
"Organization"
],
[
"chương trình mục tiêu quốc gia",
"Program"
]
] |
Huyện cũng chỉ đạo các cấp hội hỗ trợ thành lập các mô hình, tổ nhóm chăn nuôi giúp người dân tiếp cận kỹ thuật về việc chăm sóc, nuôi dưỡng, chọn con giống, qua đó giúp phát triển sản xuất chăn nuôi hàng hóa, chăn nuôi tập trung bền vững, tạo việc làm cho lao động, tăng cao thu nhập, xóa đói, giảm nghèo cho người dân địa phương. Thông qua các giải đua ngựa truyền thống, huyện còn dành phần kinh phí hỗ trợ cho các nài ngựa tham gia để khuyến khích, động viên nhân dân đầu tư phát triển đàn ngựa địa phương trên địa bàn huyện | [
[
"Huyện",
"Location"
],
[
"các cấp hội",
"Organization"
],
[
"người dân",
"Demographic"
],
[
"lao động",
"Demographic"
],
[
"người dân địa phương",
"Demographic"
],
[
"địa bàn huyện",
"Location"
],
[
"huyện",
"Location"
],
[
"đàn ngựa địa phương",
"Animal"
]
] |
Lễ hội đua ngựa truyền thống Bắc Hà thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm. Từ thịt ngựa có thể làm thắng cố, cao ngựa. làm phong phú thêm ẩm thực của địa phương, vậy với đặc thù của huyện vùng cao Bắc Hà làm thế nào để nâng cao giá trị các sản phẩm từ ngựa thưa ông? | [
[
"Lễ hội đua ngựa truyền thống Bắc Hà",
"Event"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"thịt ngựa",
"Food"
],
[
"thắng cố",
"Food"
],
[
"cao ngựa",
"Food"
],
[
"huyện vùng cao Bắc Hà",
"Location"
],
[
"ông",
"Person"
]
] |
Để nâng cao giá trị các sản phẩm từ ngựa, trước hết làm tốt tuyên truyền, vận động nhân dân tập trung chăm sóc, phát triển đàn ngựa theo quy trình kỹ thuật tạo ra các sản phẩm từ ngựa thơm, ngon, chất lượng đáp ứng nhu cầu thị hiếu của người tiêu dùng. Cùng với đó, hàng năm huyện Bắc Hà đã tổ chức các lễ hội, trong đó có sự kiện giải đua ngựa truyền thống để quảng bá hình ảnh, con người và mảnh đất Bắc Hà nhằm thu hút khách du lịch đến với Bắc Hà qua đó quảng bá các sản phẩm từ ngựa đến với du khách thập phương | [
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"nhân dân",
"Group"
],
[
"đàn ngựa",
"Animal"
],
[
"sản phẩm",
"Product"
],
[
"người tiêu dùng",
"Group"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"Location"
],
[
"lễ hội",
"Event"
],
[
"sự kiện giải đua ngựa truyền thống",
"Event"
],
[
"hình ảnh",
"Concept"
],
[
"con người",
"Group"
],
[
"mảnh đất Bắc Hà",
"Location"
],
[
"khách du lịch",
"Group"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"du khách thập phương",
"Group"
],
[
"sản phẩm từ ngựa",
"Product"
]
] |
Ngoài ra, năm 2020 huyện cũng đã xây dựng bảo hộ nhã hiệu chứng nhận “Ngựa Bắc Hà” nhằm tăng cường công tác quảng bá và khẳng định chất lượng thương hiệu của sản phẩm đặc hữu địa phương đó là ngựa Bắc Hà, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và nâng cao giá trị các sản phẩm từ ngựa. “Giải đua ngựa Bắc Hà truyền thống có lịch sử lâu đời gần 100 năm qua, được nhiều du khách biết đến, tuy nhiên để nâng tầm giải đua ngựa thành sản phẩm du lịch đặc hữu, đặc sắc thì huyện có chiến lược thế nào thưa ông?” | [
[
"Ngựa Bắc Hà",
"PRODUCT"
],
[
"huyện",
"LOCATION"
],
[
"Giải đua ngựa Bắc Hà",
"EVENT"
],
[
"người dân",
"GROUP"
],
[
"ngựa",
"ANIMAL"
],
[
"ngựa Bắc Hà",
"PRODUCT"
],
[
"huyện",
"LOCATION"
],
[
"Giải đua ngựa Bắc Hà",
"EVENT"
]
] |
Năm 2007, Lễ hội đua ngựa truyền thống huyện Bắc Hà chính thức được khôi phục lại. Từ đó đến nay, lễ hội đua ngựa truyền thống đã trở thành hoạt động thường niên của huyện Bắc Hà tổ chức mỗi năm 1 lần, thực sự đã đáp ứng nhu cầu hưởng thụ đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân, góp phần bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa, thể thao đặc sắc của đồng bào các dân tộc địa phương. Lễ hội cũng là cơ hội quảng bá hình ảnh con người, du lịch Bắc Hà đến du khách trong và ngoài nước | [
[
"Năm 2007",
"DATE"
],
[
"Lễ hội đua ngựa truyền thống huyện Bắc Hà",
"EVENT"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"LOCATION"
],
[
"lễ hội đua ngựa truyền thống",
"EVENT"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"LOCATION"
],
[
"đồng bào các dân tộc địa phương",
"GROUP"
],
[
"Lễ hội",
"EVENT"
],
[
"con người",
"PERSON"
],
[
"du lịch Bắc Hà",
"LOCATION"
],
[
"du khách",
"PERSON"
],
[
"nước",
"LOCATION"
]
] |
Lễ hội đua ngựa truyền thống đã trở thành điểm nhấn về du lịch của huyện Bắc Hà, với mỗi mùa giải đã thu hút bình quân từ 2,5 - 3 vạn lượt du khách tới tham quan. Đến năm 2021, Bộ Văn Thể thao và Du lịch ký Quyết định số 1732/QÐ-BVHTTDL ngày 27/5/2021 công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với Lễ hội đua ngựa Bắc Hà càng khẳng định những nét văn hóa, độc đáo, đặc sắc của Lễ hội đua ngựa Bắc Hà | [
[
"Lễ hội đua ngựa truyền thống",
"Event"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Bộ Văn Thể thao và Du lịch",
"Organization"
],
[
"Quyết định số 1732/QÐ-BVHTTDL",
"Document"
],
[
"ngày 27/5/2021",
"Date"
],
[
"Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia",
"Concept"
],
[
"Lễ hội đua ngựa Bắc Hà",
"Event"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Bộ Văn Thể thao và Du lịch",
"Organization"
],
[
"Lễ hội đua ngựa Bắc Hà",
"Event"
]
] |
Nét độc đáo, hấp dẫn của Lễ hội đua ngựa Bắc Hà là cưỡi ngựa không yên cương, kỵ sĩ đua ngựa là những nông dân ở các bản làng, ngựa đua là ngựa thồ hằng ngày của người dân. Tuy nhiên, với tài điều khiển ngựa khéo léo của đồng bào dân tộc Mông nên cuộc đua diễn ra quyết liệt, gay cấn, hấp dẫn từ vòng loại đến chung kết | [
[
"Lễ hội đua ngựa Bắc Hà",
"Event"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"người dân",
"Group"
],
[
"đồng bào dân tộc Mông",
"Ethnic Group"
],
[
"Mông",
"Ethnic Group"
]
] |
Lễ hội đua ngựa Bắc Hà đã và đang trở thành một sản phẩm du lịch đặc sắc của huyện, thành một sản phẩm du lịch mang tính đặc hữu riêng có cho Bắc Hà, chính vì vậy việc chú trọng, quan tâm phát triển sản phẩm này là rất cần thiết. Huyện Bắc Hà đã đưa lễ hội đua ngựa vào trở thành 1 trong 8 sản phẩm du lịch đặc sắc của huyện, đồng thời đó cũng là ý kiến tham gia của Sở Du lịch tỉnh Lào Cai trong việc xây dựng các sản phẩm du lịch đặc sắc cho huyện Bắc Hà | [
[
"Lễ hội đua ngựa Bắc Hà",
"Event"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"huyện",
"Administrative Division"
],
[
"Sở Du lịch tỉnh Lào Cai",
"Organization"
],
[
"Lào Cai",
"Location"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"Administrative Division"
]
] |
Để nâng tầm sự kiện này, huyện Bắc Hà đã cố gắng tranh thủ sự giúp đỡ, tạo điều kiện của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Lào Cai và các Sở ngành chuyên môn nhằm đưa lễ hội đua ngựa trở thành sự kiện quy mô cấp khu vực và được đưa vào thành sự kiện thường niên của Du lịch Việt Nam | [
[
"huyện Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Tỉnh ủy",
"Organization"
],
[
"UBND tỉnh Lào Cai",
"Organization"
],
[
"Lào Cai",
"Location"
],
[
"Việt Nam",
"Location"
],
[
"Du lịch Việt Nam",
"Organization"
]
] |
Cùng với việc phát triển, nâng tầm các sản phẩm du lịch đặc sắc của Bắc Hà, huyện Bắc Hà cũng đang nỗ lực xúc tiến, quảng bá, thu hút các nhà đầu tư về cơ sở hạ tầng dịch vụ du lịch, nhằm đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của du khách khi đến với Cao nguyên trắng Bắc Hà Đây cũng là một nhiệm vụ quan trọng bởi trong khi vừa phát triển, nâng tầm các sản phẩm thì cũng cần có một cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch đảm bảo để du khách khi đến với Bắc Hà sẽ có những trải nghiệm tuyệt vời nhất | [
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Cao nguyên trắng Bắc Hà",
"Location"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"Location"
]
] |
Ở Bắc Hà, sau những tháng ngày vất vả chăm sóc cho đàn ngựa, dịp lễ hội những người nông dân sẽ hóa thành kỵ sĩ trên những đường đua. Ông Nông Văn Toàn (phải) với chú ngựa bạch của gia đình. Lễ hội đua ngựa ở Bắc Hà đã có lịch sử cả trăm năm, xuất phát từ nghi lễ diễu hành ngựa vào dịp Tết Nguyên đán của bà con người Tày, người Mông. Mỗi dịp tết, các chàng trai người Mông, người Tày trên đường đến phiên chợ Bắc Hà, họ lại rủ nhau thi cưỡi ngựa, thi chạy xem ai đến đích nhanh nhất, đến chợ sớm nhất | [
[
"Bắc Hà",
"LOCATION"
],
[
"Ông Nông Văn Toàn",
"PERSON"
],
[
"ngựa bạch",
"ANIMAL"
],
[
"gia đình",
"FAMILY"
],
[
"Tết Nguyên đán",
"HOLIDAY"
],
[
"người Tày",
"ETHNIC_GROUP"
],
[
"người Mông",
"ETHNIC_GROUP"
],
[
"chợ Bắc Hà",
"LOCATION"
],
[
"đường đua",
"LOCATION"
],
[
"dịp lễ hội",
"EVENT"
],
[
"dịp Tết",
"HOLIDAY"
],
[
"bà con",
"FAMILY"
]
] |
Cuộc so tài bình dị và chất phát, nhưng lại mang đến cho các chàng trai sự phấn khích trước ánh nhìn đầy ngưỡng mộ của các cô gái trên đường xuống chợ và rồi từ khi nào đã trở thành lễ hội đua ngựa truyền thống của các dân tộc. Theo nghệ nhân Lâm Quang Cửa, người Tày thôn Trung Đô, xã Bảo Nhai (huyện Bắc Hà, Lào Cai), từ xa xưa, ở Bắc Hà đã có truyền thống đua ngựa vào dịp Tết Nguyên đán | [
[
"Cuộc so tài",
"Event"
],
[
"Lâm Quang Cửa",
"Person"
],
[
"Tày",
"Ethnic group"
],
[
"Trung Đô",
"Location"
],
[
"Bảo Nhai",
"Location"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Lào Cai",
"Location"
],
[
"Tết Nguyên đán",
"Holiday"
]
] |
Người dân chọn ngày tốt để làm lễ hội đua ngựa, theo quan niệm của các dân tộc nơi đây, con trâu và con ngựa là hai con vật có sức khỏe dẻo dai. Hai loài vật này rất thân thiện, gần gũi với con người, nó đã cống hiến sức lực cho người nông dân rất nhiều. Lễ hội đua ngựa có từ thời Chúa Vũ Văn Uyên, Vũ Văn Mật lưu truyền cho đến ngày nay. Cuối năm, những chàng trai đã có sự chuẩn bị chăm sóc con ngựa của mình sao cho có sức khỏe tốt | [
[
"Người dân",
"GROUP"
],
[
"ngày tốt",
"DATE"
],
[
"lễ hội đua ngựa",
"EVENT"
],
[
"quan niệm",
"CONCEPT"
],
[
"các dân tộc",
"GROUP"
],
[
"con trâu",
"ANIMAL"
],
[
"con ngựa",
"ANIMAL"
],
[
"Chúa Vũ Văn Uyên",
"PERSON"
],
[
"Vũ Văn Mật",
"PERSON"
],
[
"cuối năm",
"DATE"
],
[
"chàng trai",
"GROUP"
],
[
"con ngựa",
"ANIMAL"
]
] |
Con ngựa được chọn phải to cao, ngực nở, bốn chân cứng cáp, móng đứng, đuôi luôn ve vẩy liên tục. Con ngựa phải ăn cỏ, ngô no đủ, được tắm rửa sạch sẽ. Khi đầu xuân, năm mới, người ta chọn từ ngày mùng 3-5 Tết, nhằm ‘ngày khỏe, ngày tốt’ như ngày con trâu, ngày con ngựa hoặc ngày con rồng để tổ chức lễ hội. Đến ngày đã định, người dân nô nức kéo ra hai bên đường cổ vũ xem ai là người chiến thắng | [
[
"Con ngựa",
"Animal"
],
[
"ngực",
"Body Part"
],
[
"bốn chân",
"Body Part"
],
[
"móng",
"Body Part"
],
[
"đuôi",
"Body Part"
],
[
"ngô",
"Food"
],
[
"người ta",
"Human"
],
[
"ngày mùng 3-5 Tết",
"Date"
],
[
"ngày khỏe",
"Date"
],
[
"ngày tốt",
"Date"
],
[
"ngày con trâu",
"Date"
],
[
"ngày con ngựa",
"Date"
],
[
"ngày con rồng",
"Date"
],
[
"lễ hội",
"Event"
],
[
"người dân",
"Human"
],
[
"hai bên đường",
"Location"
],
[
"người chiến thắng",
"Human"
]
] |
Ngựa phải đeo vải đỏ thắt thành một bông hoa to trên đầu và phải đeo dây ‘pồ sến’ ở cổ, pồ sến là dây xúc xích bằng đồng có treo chuông và nhạc sáng loáng đi đến đâu kêu vang đến đó. Theo nghệ nhân Vàng Văn Xiểu, năm 1972 đã có rất nhiều thanh niên tham gia và nhiều người đã thi đấu tốt, vừa cưỡi ngựa, vừa bắn súng rất giỏi, nên đã đạt được nhiều lễ hội thưởng | [
[
"Ngựa",
"Animal"
],
[
"Vàng Văn Xiểu",
"Person"
],
[
"1972",
"Date"
]
] |
Những con ngựa đua giỏi thường là những con ngựa tốt, được đồng bào giữ cẩn thận, chăm nuôi cẩn thận và được dùng để nhân giống ra những con ngựa tốt khác. Tới năm 2007, tỉnh Lào Cai bắt đầu khôi phục lại lễ hội đua ngựa truyền thống, gắn với hoạt động phát triển du lịch của địa phương, thu hút các nài ngựa trên địa bàn tham gia. Cho đến nay, Lễ hội đua ngựa Bắc Hà chính thức được tổ chức định kỳ vào tháng 6 hàng năm. Chợ phiên chủ nhật hàng tuần ở thị trấn Bắc Hà luôn có một góc dành riêng cho hoạt động mua bán ngựa | [
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"Lào Cai",
"Location"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Chợ phiên chủ nhật",
"Event"
]
] |
Ở đây ngựa ở khắp các xã trong vùng đưa về cho người mua lựa chọn theo nhu cầu, mục đích sử dụng. Chăm sóc và huấn luyện ngựa đua, họ thường chọn con ngựa tầm 3 năm tuổi trở lên. Khi mua về, nài ngựa chăm sóc vỗ béo trước sau đó mới đến giai đoạn tập luyện, con mà có khoang khoáy ngang tầm mắt thì tính nết ngựa thuần, dễ tập luyện hơn | [
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"người mua",
"Person"
],
[
"xã",
"Location"
],
[
"vùng",
"Location"
],
[
"ngựa đua",
"Animal"
],
[
"nài ngựa",
"Person"
],
[
"khoang khoáy",
"Body_Part"
],
[
"mắt",
"Body_Part"
]
] |
Công việc thuần ngựa diễn ra thường xuyên trong nhiều năm, kinh nghiệm huấn luyện ngựa như sau: Đầu tiên làm quen với ngựa, chăm sóc ngựa nhằm hiểu bản tính của ngựa mới làm chủ được, thuần dưỡng ngựa theo sự điều khiển của chủ. Nhiều con ngựa có tính bất kham do đó, người huấn luyện bắt buộc đưa ra những bài tập nặng như đưa xuống ao, suối, ruộng lầy tập luyện, nhưng ngựa ngoan chỉ cần cưỡi ở đường hoặc ra sân cưỡi là được | [
[
"Công việc",
"Event"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"năm",
"Time"
],
[
"kinh nghiệm",
"Concept"
],
[
"huấn luyện",
"Event"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"bản tính",
"Concept"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"chủ",
"Person"
],
[
"sự điều khiển",
"Concept"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"con ngựa",
"Animal"
],
[
"tính bất kham",
"Concept"
],
[
"người huấn luyện",
"Person"
],
[
"bài tập nặng",
"Event"
],
[
"ao",
"Location"
],
[
"suối",
"Location"
],
[
"ruộng lầy",
"Location"
],
[
"ngựa ngoan",
"Animal"
],
[
"đường",
"Location"
],
[
"sân cưỡi",
"Location"
]
] |
Ông Chảo Văn Dền, ở Na Quang (thị trấn Bắc Hà) cho hay, chọn ngựa đua chọn ngựa bụng bé, bụng tóp có như vậy ngựa mới chạy nhanh. Có thể cho ngựa ăn bí ngô để thời gian sau bụng ngựa bé lại. Con ngựa đua gần thi đấu thì cho ăn ít cỏ, tăng thóc, ngô có thế con ngựa mới khỏe, phi nhanh được. Các cụ ngày xưa huấn luyện ngựa được kết hợp trong quá trình lên nương thồ, cho ngựa chạy trên địa hình đa dạng. Sau đó tập cho ngựa quen với việc thích ứng với dây cương trái, phải theo ý muốn của chủ | [
[
"Chảo Văn Dền",
"Person"
],
[
"Na Quang",
"Location"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"bí ngô",
"Food"
],
[
"cỏ",
"Food"
],
[
"thóc",
"Food"
],
[
"ngô",
"Food"
],
[
"dây cương",
"Object"
]
] |
Gần đến ngày thi đấu các kỵ sĩ đưa ngựa đến làm quen với sân đua. Chủ và ngựa phải kết hợp ăn ý mới đảm bảo ngựa chạy tốt nhất, giành được giải nhất. Quá trình luyện tập vì gần đến ngày đua nên cần chú ý cho ngựa ăn thóc, ngô mà nhà trồng ra những không nên cho ăn ngô hạt thô nhiều vì ngựa dễ đau răng, nhiệt miệng…. Khi mùa hè, lượng cỏ dồi dào chăn thả tự nhiên cho ngựa hoạt bát nhưng mùa đông phải tích cỏ, rơm cho ngựa ăn đêm | [
[
"kỵ sĩ",
"person"
],
[
"ngựa",
"animal"
],
[
"sân đua",
"location"
],
[
"giải nhất",
"award"
],
[
"ngô",
"food"
],
[
"thóc",
"food"
],
[
"răng",
"body part"
],
[
"miệng",
"body part"
],
[
"mùa hè",
"season"
],
[
"mùa đông",
"season"
],
[
"cỏ",
"food"
],
[
"rơm",
"food"
],
[
"đêm",
"time"
]
] |
Một đêm thường dậy 2-3 lần cho ngựa ăn, thế nó mới khỏe, ông Chảo Văn Dền cho hay. Công việc thái cỏ cho ngựa thường là người phụ nữ trong gia đình, tuy nhiên việc này đòi hỏi cần có 2 người, một người bón cỏ và một người thái. Các đoạn cỏ thái có độ dài vừa phải, thông thường họ thái ngắn, thái dài quá ngựa không ăn hết có thể dẫn đến gây bệnh đường ruột cho ngựa. Con ngựa ruột thẳng, ăn sạch, nên bón cỏ cho ngựa ăn cũng đòi hỏi phải chú ý, nếu đổ một lúc vào máng nhiều quá, cỏ sẽ bị nóng và ngựa không ăn | [
[
"Chảo Văn Dền",
"Person"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"gia đình",
"Family"
],
[
"người phụ nữ",
"Person"
],
[
"người",
"Person"
],
[
"đoạn cỏ thái",
"Object"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"bệnh đường ruột",
"Disease"
],
[
"máng",
"Object"
]
] |
Ở Bắc Hà, phụ nữ không thua kém nam giới, ngoài việc đồng áng, chăn nuôi ngựa thì cũng là những kỵ sĩ trên đường đua. Nét đặc biệt của Lễ hội đua ngựa Bắc Hà đó là các nài ngựa tham gia đều là những người nông dân chân chất. Họ tham gia đua ngựa để thể hiện sức khỏe dồi dào, giỏi về chăm sóc ngựa, yêu quý vật nuôi của mình. Chính vì vậy, những nài ngựa ở Bắc Hà đều mộc mạc, cách đua mộc, không dùng yên cương, không có ngựa đua chuyên nghiệp… | [
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Lễ hội đua ngựa Bắc Hà",
"Event"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"người nông dân",
"Occupation"
],
[
"nài ngựa",
"Occupation"
]
] |
Con ngựa đối với bà con vùng cao ở Bắc Hà là vật nuôi quý của mỗi gia đình, dòng họ. Khi còn bé được địu trên lưng mẹ, còn khi lớn theo bố mẹ lên nương được tập cưỡi ngựa. Và rồi các chàng trai sẽ trở thành trụ cột gia đình, tự tay chăn nuôi, huấn luyện ngựa, tập cho những chú ngựa thồ quen với những đường đua ở sân quần. Ông Nông Văn Toàn ở xã Na Hối (huyện Bắc Hà) cho hay: "Từ đời bố tôi đã nuôi và tham gia đua ngựa | [
[
"Con ngựa",
"Animal"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"gia đình",
"Family"
],
[
"dòng họ",
"Family"
],
[
"mẹ",
"Person"
],
[
"bố mẹ",
"Person"
],
[
"nương",
"Location"
],
[
"các chàng trai",
"Person"
],
[
"gia đình",
"Family"
],
[
"Ông Nông Văn Toàn",
"Person"
],
[
"xã Na Hối",
"Location"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"Location"
],
[
"đời bố tôi",
"Family"
]
] |
Tôi hiện đang nuôi 2 con ngựa bạch, lúc mua 35 triệu đồng giờ bán khoảng 55 triệu đồng, có lời nhưng cứ để nuôi đã. So với những vật nuôi khác, con ngựa hiệu quả hơn nhiều. Năm ngoái, tôi tham gia đau nhưng bị chậm mất không 0,5 giây nên không được vào vòng trong. Cứ đến đợt, chiều chiều mới mang ngựa ra tập, còn hằng ngày vẫn sử dụng ngựa để thồ ở một số nương xe máy không lên được". Thế nhưng, giờ đây không chỉ có nam giới tham gia môn thi đấu mạo hiểm này mà ngay cả phụ nữ cũng sẵn sàng đua ngựa | [
[
"Tôi",
"Person"
],
[
"ngựa bạch",
"Animal"
],
[
"35 triệu đồng",
"Money"
],
[
"55 triệu đồng",
"Money"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"Năm ngoái",
"Date"
],
[
"đau",
"Event"
],
[
"vòng trong",
"Location"
],
[
"đợt",
"Time"
],
[
"chiều",
"Time"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"nương xe máy",
"Location"
],
[
"nam giới",
"Demographic"
],
[
"phụ nữ",
"Demographic"
],
[
"môn thi đấu mạo hiểm",
"Event"
]
] |
Bà Hoàng Thị Tuyệt, ở thôn Na Kim, xã Tà Chải (huyện Bắc Hà) là nữ kỵ sĩ đầu tiên tham gia giải đua ngựa truyền thống Bắc Hà hồi năm 2020. Các khán giả trên sân khi ấy cũng bất ngờ và thán phục trước những màn trình diễn, rượt đuổi của nữ kỵ sĩ này. Bà Hoàng Thị Tuyệt chia sẻ với chúng tôi vẫn còn nguyên cảm giác hồi hộp và lo lắng khi lần đầu leo yên ngựa để thi đấu cùng các nài ngựa khác | [
[
"Bà Hoàng Thị Tuyệt",
"Person"
],
[
"Na Kim",
"Location"
],
[
"Tà Chải",
"Location"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"2020",
"Date"
],
[
"Bắc Hà",
"Event"
]
] |
“Không có yên nên rất khó ngồi vững mà phải ghì chặt hai chân vào thân ngựa, hai tay bám chặt bờm ngựa giữ thăng bằng. Khi tham dự giải vì tôi nghĩ rằng khẳng định người phụ nữ vùng cao cũng có thể làm được những việc mà các đấng mày râu làm được”, bà Hoàng Thị Nguyệt nói. Trước khi đua, bà Nguyệt cũng chỉ luyện tập một vài buổi để quen với cảm giác trên lưng ngựa mà không mất thời gian thuần phục ngựa. Bởi chính chú ngựa này cũng là vật nuôi trong nhà được bà cho ăn hàng ngày | [
[
"Hoàng Thị Nguyệt",
"PERSON"
],
[
"bà Nguyệt",
"PERSON"
],
[
"ngựa",
"ANIMAL"
],
[
"người phụ nữ vùng cao",
"GROUP"
],
[
"đấng mày râu",
"GROUP"
],
[
"nhà",
"LOCATION"
]
] |
Con ngựa là vật nuôi mang lại nguồn thu nhập lớn cho các hộ gia đình, đặc biệt tại xã Na Hối, nơi nuôi ngựa nhiều nhất huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai. Xã Na Hối, Bắc Hà, Lào Cai có nhiều hộ nuôi ngựa nhất trong toàn huyện. Con ngựa như một khoản tiền tiết kiệm đối với họ. Bà Đinh Thị Phương Thủy, Phó Chủ tịch UBND xã Na Hối cho biết, từ đầu năm đến nay, xã đã tích cực trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt công tác phòng, chống dịch bệnh cho gia súc, gia cầm, nhất là thời điểm này chuẩn bị vào mùa rét | [
[
"Con ngựa",
"Animal"
],
[
"Xã Na Hối",
"Location"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"Location"
],
[
"tỉnh Lào Cai",
"Location"
],
[
"Bà Đinh Thị Phương Thủy",
"Person"
],
[
"UBND xã Na Hối",
"Organization"
],
[
"Xã Na Hối",
"Location"
]
] |
Đàn gia súc, gia cầm của bà con trên địa bàn xã phát triển bình thường không xảy ra dịch bệnh lớn, nghiêm trọng. UBND xã cũng đã khuyến cáo nhân dân trên địa bàn xã cần chú ý tiêm phòng vacxin định kỳ và bổ sung cho tất cả các loại vật nuôi, đồng thời dọn vệ sinh, phun khử trùng tiêu độc, sửa chữa chuồng trại, dự trữ thức ăn. Na Hối cũng là xã có số lượng ngựa nuôi nhiều nhất huyện Bắc Hà với 480 con ngựa các loại | [
[
"Đàn gia súc",
"animal"
],
[
"gia cầm",
"animal"
],
[
"bà con",
"people"
],
[
"địa bàn xã",
"location"
],
[
"UBND xã",
"organization"
],
[
"nhân dân",
"people"
],
[
"vật nuôi",
"animal"
],
[
"Na Hối",
"location"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"location"
],
[
"ngựa",
"animal"
]
] |
Ngựa không chỉ giúp các hộ dân phát triển kinh tế gia đình mà nhờ đó, còn giúp xã đi đầu trong các hoạt động văn hóa, thể thao trên địa bàn huyện nhất là giải đua ngựa truyền thống Bắc Hà. Bà Phương Thủy cho biết, trong xã trước đây bà con vẫn nuôi các đàn ngựa sinh sản theo chương trình hỗ trợ 30A cũng như 135. Từ con ngựa đó bà con phát triển thành đàn ngựa sinh sản, ngựa chuyên thồ ngô, lúa ở đồi núi cao về | [
[
"Ngựa",
"Animal"
],
[
"hộ dân",
"Group"
],
[
"kinh tế gia đình",
"Economic Sector"
],
[
"xã",
"Location"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Bà Phương Thủy",
"Person"
],
[
"chương trình hỗ trợ 30A",
"Program"
],
[
"chương trình 135",
"Program"
],
[
"đồi núi cao",
"Location"
]
] |
Hiện nay, đường bê tông hóa tới ngõ xóm và có máy cày, bừa dùng động cơ xăng, dầu nên nhân dân bán một số con ngựa, tập trung nuôi ngựa đua và ngựa bạch và một số ngựa cái nhưng rất ít. Ông Lù A Dào ở thôn Xín Chải do nguồn vốn tích cóp của gia đình không đủ, nên vay vốn thêm từ ngân hàng để nhân rộng đàn ngựa. Hàng ngày, ngoài thả đàn ngựa ra ngoài gia đình ông cũng trồng cỏ voi cho ngựa ăn từ tối đến sáng và nấu cám để ngựa tăng sức đề kháng vào mùa đông | [
[
"đường bê tông",
"location"
],
[
"ngõ xóm",
"location"
],
[
"máy cày",
"object"
],
[
"bừa",
"object"
],
[
"động cơ xăng",
"object"
],
[
"dầu",
"object"
],
[
"ngựa",
"animal"
],
[
"ngựa đua",
"animal"
],
[
"ngựa bạch",
"animal"
],
[
"ngựa cái",
"animal"
],
[
"Ông Lù A Dào",
"person"
],
[
"thôn Xín Chải",
"location"
],
[
"ngân hàng",
"organization"
],
[
"đàn ngựa",
"animal"
],
[
"cỏ voi",
"object"
],
[
"gia đình ông",
"family"
],
[
"mùa đông",
"season"
]
] |
"Khi được giá hoặc gia đình có giỗ, có công có việc, cần mua sắm gì tôi mới bán ngựa. Thịt để nấu thắng cố còn xương để nấu cao. Coi như khoản tiền tiết kiệm trong nhà", ông Dào nói. Về đầu tư nuôi ngựa, bà Phương Thủy cho rằng, nuôi ngựa bà con không phải đầu tư nhiều chỉ đầu tư ban đầu là con giống, đặc biệt ngựa không bị bệnh lở mồm long móng. "Xã có truyền thống đua ngựa nên bà con rất chịu khó chăm sóc đàn ngựa sao cho béo, khỏe để tham dự đua cũng như để bán làm thực phẩm | [
[
"ông Dào",
"Person"
],
[
"bà Phương Thủy",
"Person"
],
[
"Xã",
"Location"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"gia đình",
"Family"
],
[
"thịt",
"Food"
],
[
"xương",
"Food"
],
[
"cao",
"Food"
],
[
"thắng cố",
"Food"
],
[
"tiền",
"Currency"
],
[
"nhà",
"Location"
]
] |
Xã dù không có nguồn nào nhưng luôn tạo điều kiện, bình xét để các hộ được vay vốn mua ngựa. Còn đến mùa đua ngựa, xã cũng tìm nguồn xã hội hóa, vận động nhà hàng, nhà nghỉ, homestay ủng hộ cho các nài ngựa…", bà Phương Thủy nói. Ông Lùng Văn Hoan, ở thôn Xín Chải, xã Na Hối (huyện Bắc Hà, Lào Cai) cho biết: "Trước đây, nhà tôi vay vốn của Hội Nông dân xã 50 triệu đồng để mua 2 con ngựa. Một con tôi mới bán cách đây 2 tháng để lấy tiền chữa bệnh | [
[
"Xã",
"Location"
],
[
"Hội Nông dân xã",
"Organization"
],
[
"bà Phương Thủy",
"Person"
],
[
"Ông Lùng Văn Hoan",
"Person"
],
[
"thôn Xín Chải",
"Location"
],
[
"Xã Na Hối",
"Location"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Lào Cai",
"Location"
]
] |
Con ngựa đó tôi bán được 24 triệu đồng, còn con ngựa còn lại dự kiến bán được hơn 30 triệu đồng. Tuy nhiên, con ngựa này đang mang thai nên tôi để lấy ngựa giống, để ngựa đẻ xong mới tính được, khoảng tháng 6 năm sau. Như thế cũng có lời hẳn một ngựa con rồi”. Cũng theo ông Lùng Văn Hoan, gia đình ông trồng thêm cỏ voi để cho ngựa ăn ngoài ra khi nuôi ngựa còn có phân chuồng để bón cho ngô, tiết kiệm được kha khá chi phí để mua phân bón. Không chỉ vậy, nhiều hộ dân trong xã Na Hối mạnh dạn chuyển hẳn sang nuôi ngựa bạch để có thu nhập cao hơn | [
[
"Con ngựa đó",
"Animal"
],
[
"24 triệu đồng",
"Money"
],
[
"con ngựa còn lại",
"Animal"
],
[
"30 triệu đồng",
"Money"
],
[
"ngựa giống",
"Animal"
],
[
"tháng 6 năm sau",
"Date"
],
[
"ngựa con",
"Animal"
],
[
"ông Lùng Văn Hoan",
"Person"
],
[
"gia đình ông",
"Family"
],
[
"cỏ voi",
"Plant"
],
[
"ngô",
"Plant"
],
[
"phân chuồng",
"Fertilizer"
],
[
"phân bón",
"Fertilizer"
],
[
"Xã Na Hối",
"Location"
],
[
"ngựa bạch",
"Animal"
],
[
"hộ dân",
"Group"
]
] |
Tương tự, ông Vàng Văn Xới ở thôn Na Áng A có 5 con ngựa. Trước đây, gia đình ông nuôi trâu hàng hóa, tuy nhiên từ khi dịch Covid-19, thương lái Trung Quốc không nhập trâu nữa. Vì vậy, ông Xới chuyển sang nuôi ngựa bạch được hơn 1 năm nay và cho hiệu quả hơn hẳn nuôi trâu, mặt khác lại thuận hơn trong khâu chăm sóc. “Con ngựa này được khoảng 4 năm tuổi rồi, nuôi được giá thì bán. Khi tôi mua nó khoảng 45 triệu đồng, giờ có thể bán được khoảng 70 triệu đồng, mà chỉ nuôi có gần 2 năm. Con ngựa này chỉ ăn cỏ, hằng ngày cho ăn thêm ngô và uống nước | [
[
"Vàng Văn Xới",
"Person"
],
[
"Na Áng A",
"Location"
],
[
"Trung Quốc",
"Country"
],
[
"Covid-19",
"Disease"
],
[
"Ngựa bạch",
"Animal Breed"
],
[
"Ngô",
"Food"
],
[
"Na Áng A",
"Location"
]
] |
Tất cả các thành viên trong gia đình đều có thể chăm sóc ngựa mà không gặp khó khăn gì”, ông Sênh nói. Cũng theo ông Sênh, trước đây, lúc nào trong chuồng cũng có 2-3 con ngựa, chăn thả tự do tuy nhiên giờ phải đi lấy cỏ rừng và trồng thêm cỏ voi trồng để chăm sóc ngựa cho đảm bảo. Con ngựa cũng rất ít khi ốm và một số bệnh có thể sử dụng thuốc dân gian để chữa như bệnh ho, bệnh đau bụng, sưng lợi… Các cây thuốc này có sẵn trong vườn nhà khi nặng quá mới phải gọi bác sĩ thú y | [
[
"gia đình",
"Organization"
],
[
"ông Sênh",
"Person"
],
[
"chuồng",
"Location"
],
[
"cỏ rừng",
"Plant"
],
[
"cỏ voi",
"Plant"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"bệnh ho",
"Disease"
],
[
"bệnh đau bụng",
"Disease"
],
[
"sưng lợi",
"Disease"
],
[
"vườn nhà",
"Location"
],
[
"bác sĩ thú y",
"Person"
]
] |
"Khi được giá, gọi người đến mua, để lâu cũng có người đến hỏi. Con ngựa ở Bắc Hà nhất là ngựa bạch rất được giá. Cùng với nuôi ngựa, gia đình tôi chăn nuôi thêm con gà, con lợn, làm nương để có thêm thu nhập”, ông Sếnh nói. Ở Bắc Hà, con ngựa đã trở thành vật nuôi mang lại thu nhập chính cho nhiều hộ gia đình, vì vậy có nhiều hộ đã đầu tư máy băm cỏ thay vì băm cỏ thủ công như trước để giảm công chăm sóc…. Các hộ gia đình nuôi nhiều ngựa đầu tư máy băm cỏ để giảm công chăm sóc | [
[
"người",
"Person"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"ngựa",
"Animal"
],
[
"ngựa bạch",
"Animal"
],
[
"gia đình tôi",
"Family"
],
[
"ông Sếnh",
"Person"
],
[
"con gà",
"Animal"
],
[
"con lợn",
"Animal"
],
[
"nương",
"Location"
],
[
"máy băm cỏ",
"Machine"
],
[
"hộ gia đình",
"Family"
]
] |
Ông Nguyễn Văn Linh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Na Hối cho biết, huyện Bắc Hà hàng năm tổ chức giải đua ngựa truyền thống Bắc Hà, có nhiều du khách đến và theo dõi giải đua ngựa này. Na Hối cũng là một xã truyền thống đóng góp nhiều nài ngựa cho huyện và đạt những giải cao và cả các giải đua ngựa ở Sa Pa | [
[
"Ông Nguyễn Văn Linh",
"Person"
],
[
"Hội Nông dân xã Na Hối",
"Organization"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Na Hối",
"Location"
],
[
"Sa Pa",
"Location"
],
[
"huyện",
"Location"
],
[
"Hội Nông dân",
"Organization"
],
[
"Nguyễn Văn Linh",
"Person"
],
[
"Bắc Hà",
"Location"
],
[
"Na Hối",
"Location"
],
[
"Sa Pa",
"Location"
]
] |
Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua do ảnh hưởng đại dịch Covid-19, ngày càng được nhà nước đầu tư đường bê tông nông thôn, bê tông hóa đến đường làng, ngõ xóm nên vấn đề thồ kéo bằng sức ngựa vận chuyển lương thực từ nương đồi không còn như trước nên số lượng ngựa sụt giảm. Trong thời gian qua, thực hiện Nghị quyết 10 ngày 26/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa tỉnh Lào Cai, xã Na Hối cũng là xã trọng điểm phát triển chăn nuôi đại gia súc | [
[
"Covid-19",
"disease"
],
[
"nhà nước",
"organization"
],
[
"đường bê tông nông thôn",
"location"
],
[
"đường làng",
"location"
],
[
"ngõ xóm",
"location"
],
[
"nương đồi",
"location"
],
[
"Lào Cai",
"location"
],
[
"Ban Thường vụ Tỉnh ủy",
"organization"
],
[
"Nghị quyết 10",
"document"
],
[
"Na Hối",
"location"
],
[
"Xã Na Hối",
"location"
],
[
"Tỉnh ủy",
"organization"
]
] |
Trên cơ sở đó, Na Hối cũng là xã phát triển về du lịch, có những hộ gia đình làm xe song mã kéo khách vào ngày thứ 7 và chủ nhật, phục vụ khách du lịch và tham gia giải đua ngựa. “Nhận được sự hỗ trợ của Huyện ủy, UBND, Hội Nông dân huyện Bắc Hà, Hội Nông dân xã tham mưu Đảng ủy, UBND xã đề xuất với huyện cho tiếp cận nguồn vốn quỹ hỗ trợ nông dân của huyện Bắc Hà với nguồn vốn 500 triệu đồng. Chúng tôi đã giải ngân cho 10 hộ mỗi hộ vay vốn mỗi hộ 50 triệu đồng để phát triển đàn ngựa | [
[
"Na Hối",
"location"
],
[
"Huyện ủy",
"organization"
],
[
"UBND",
"organization"
],
[
"Hội Nông dân huyện Bắc Hà",
"organization"
],
[
"Hội Nông dân xã",
"organization"
],
[
"Đảng ủy",
"organization"
],
[
"UBND xã",
"organization"
],
[
"huyện Bắc Hà",
"location"
],
[
"huyện",
"location"
],
[
"ngựa",
"animal"
],
[
"đàn ngựa",
"animal"
]
] |
Phát triển mô hình nuôi ngựa sinh sản Trong đó, 10 hộ dân này đã mua 23 con ngựa cả mẹ và con trong đó có ngựa bạch và ngựa đen. Cho đến thời điểm hiện tại, qua đánh giá sơ bộ của Hội Nông dân xã cũng như của huyện, cơ bản đàn ngựa phát triển sinh trưởng tốt đem lại thu nhập hiệu quả và ổn định cho bà con”, ông Nguyễn Văn Linh nói. Trong đó, hộ ông Nông Văn Toàn, từ thời điểm vay vốn đến nay đã lãi khoảng 18 triệu đồng; số hộ dân khác như chị Thèn Thị Ninh có thời điểm ngựa cao giá bán được một con ngựa bạch lãi 20 triệu đồng | [
[
"Nguyễn Văn Linh",
"Person"
],
[
"Nông Văn Toàn",
"Person"
],
[
"Thèn Thị Ninh",
"Person"
],
[
"Hội Nông dân xã",
"Organization"
],
[
"huyện",
"Location"
]
] |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.