Split (1)

train · 10k rows

language stringclasses 10 values	content stringlengths 48 131k	title stringlengths 1 144	url stringlengths 31 174
nl	n Zomerzotheid is een se , in opdracht van de gemaakt door naar het gelijknamige boek van . De musical werd voor het eerst op 14 januari 1972 uitgezonden. == Verhaal == Het verhaal gaat over een groepje meisjes dat uit logeren gaat. Naast het logeeradres woont een jonker () met zijn chauffeur (). De wat bekakte Ella () vertelt in de tuin aan de andere meisjes dat ze een jonker uit duizenden kan herkennen. De geamuseerde jonker heeft dit gesprek echter afgeluisterd, en wisselt van plaats met zijn chauffeur die zich bij Ella voordoet als jonker. Een en ander leidt tot de nodige komische verwikkelingen. == Hoofdrolspelers == * * * * * * * * * * * * * * * * * == Trivia == * In werd het populaire televisiestuk herschreven tot musical die veel succes in de schouwburgen had.	'n Zomerzotheid	https://nl.wikipedia.org/wiki/'n_Zomerzotheid
nl	De ndrangheta (uitspr.: ) is een op de lijkende misdaadorganisatie die haar oorsprong vindt in het bergachtige , in het zuiden van . De structuur van deze twee organisaties is echter verschillend. De ndrangheta heeft zich ontwikkeld uit criminele organisaties die opereerden in de provincie , maar heeft zich verbreid in de Calabrische provincies , , en . Tegenwoordig heeft ze ook wortel geschoten in de regio , de rest van het land en ver daarbuiten. De ndrangheta is momenteel groter in de wereld dan de (Sicilië) en een van de machtigste criminele organisaties ter wereld. == Etymologie == Het woord ndrangheta stamt waarschijnlijk uit het en betekent "het genootschap van moedige mannen" (van het Griekse woord andragathía voor heldendom en deugd). Hier verschillen de meningen echter over. Een andere betekenis zou kunnen zijn dat het een samentrekking is van de Oud-Griekse woorden andras (man) en agathos (goede). De betekenis van Ndrangheta zou hiermee dus Goede Mannen worden. == Geschiedenis == Het ontstaan van de ndrangheta begon rond 1860 in verschillende dorpen van de provincie Reggio Calabria. Een groep jonge Italianen, die zichzelf "de moedige mannen" noemden, werd toen uit verbannen naar . Vanaf 1950 breidde de organisatie zich uit over de gehele provincie, wat deels valt te wijten aan de afwezigheid van de staat in dit gebied en tegemoetkomingen van corrupte politici die zo stemmen konden winnen. In de jaren zestig werden vooral drie bendes belangrijk: de familie Piromalli in de vlakte van , de familie Tripoio in en de familie Macrì in . In de jaren zeventig en tachtig zijn er twee grote oorlogen geweest. De eerste was het gevolg van een generatiekloof, waarbij de jongere generatie veranderingen wilde doorvoeren en de oudere generatie dat tegenhield. De tweede was het gevolg van meningsverschillen over het verkregen kapitaal. Er vielen respectievelijk 300 en 700 slachtoffers. == Structuur == De leden zijn onderling verbonden doordat ze verwant of aangetrouwd zijn, ze hebben een bloedband. Iedereen is dus lid van een bepaalde familie (Ndrina). Er zijn in Calabrië meer dan 100 van deze Ndrine, die allemaal heersen over een dorpje of stadswijk, waarbij ze geruisloos alles onder controle hebben. Als er meerdere families in één dorp zijn, vormen zij samen een locale, waarvan het hoofd de capobastone wordt genoemd. Binnen de familie zijn er personen met meer en minder macht, wat allemaal vaststaat volgens bepaalde regels. Natuurlijk ben je lid van een familie door geboorte en word je op een bepaalde leeftijd ingewijd, door middel van rituelen en een eed voor het leven, maar je kunt ook bij een familie komen als je door de familie wordt geaccepteerd en ritueel wordt omgedoopt. Je wordt dan net als de rest een Ndranghetista, wat je je hele leven blijft. Door deze verbondenheid komen en (pentiti) in de organisatie weinig voor en dit maakt het moeilijk om de organisatie juridisch te vervolgen. Ieder jaar is er een geheime reünie in het , waarbij alle hoofden van de families aanwezig zijn en waarbij de capo dei capi gekozen wordt, de U Zianu. Hij moet erop toezien dat alle tradities van de organisatie behouden blijven, maar zijn macht is beperkter dan het hoofd van de Cosa nostra. Elk jaar wordt er unaniem een nieuwe capo dei capi gekozen. Tot voor kort werd aangenomen, dat de familieclans tamelijk autonoom opereerden. Tegenwoordig neemt justitie aan dat de ndrangheta even piramidaal is georganiseerd als andere maffiaorganisaties.Het Parool 14 juli 2010 Dit wordt echter niet door iedereen ondersteund: andere bronnen vermelden dat de structuur minder hiërarchisch is dan die van de Cosa nostra. Dit maakt dat de ndrangheta zich snel kan verspreiden: zo kan een familie of clan emigreren naar het buitenland en daar wortel schieten en breidt het netwerk zich uit. == Economie == De economie binnen de ndrangheta maakt een snellere ontwikkeling door naarmate de staat minder aanwezig is. Oorspronkelijk hield de organisatie zich bezig met afpersing door het innen van beschermgeld (de pizzo). In de jaren zeventig van de 20e eeuw werden ook ontvoeringen toegevoegd aan de activiteitenlijst (meestal uit het noorden, waarbij de mensen verstopt werden in de bergen in het zuiden). De van junior in 1973 was erg spraakmakend en gruwelijk. Van 2000 tot 2004 werden er 323 Calabrese ambtenaren bedreigd door de ndrangheta. Tegenwoordig houdt de ndrangheta zich naast afpersing, ook vooral bezig met handel. Ze wordt als monopolist beschouwd op het gebied van de import vanuit naar . Ook werken zij nauw samen met beruchte Mexicaanse s. Geschat wordt dat 70% via wordt ingevoerd, het overige via de . Volgens de antimaffia-onderzoekscommissie had het "genootschap van eer" (onorata società) een omzet van ruim 22 miljard euro in 2004, wat ongeveer overeenkomt met 3% van het Italiaanse . Ook in de wapenhandel loopt de ndrangheta voorop, met een omzet van ruim 2 miljard euro. In 2010 wordt geschat dat dit bedrag is verdubbeld en anno 2017 wordt geschat dat dit bedrag zelfs boven de 70 miljard euro uitkomt, alhoewel het erg moeilijk is dit precies te berekenen. Dit maakt de ndrangheta een van de rijkste en machtigste criminele organisaties ter wereld. De ndrangheta investeert haar geld (om het wit te wassen) in bouwprojecten in sterke economieën en daar waar het wat makkelijker is, zoals in Duitsland, Nederland, Canada en Australië en vervuilt daarmee de economie. Ook wast zij geld wit door bouwprojecten in Italië op zich te nemen, maar daarbij wordt de bouw niet altijd afgerond, vandaar de vele onafgebouwde huizen in het Italiaanse landschap, met name in het zuiden. == Dagelijks leven == De ndrangheta bouwen van hun geld in het (vaak arme) Italiaanse dorp een grote villa (op een heuvel). Zo kan het hele dorp zien waar de baas woont. Ook kan men zien hoe goed men het zal hebben, wanneer men zich aansluit bij de organisatie. Wanneer een dorpeling een probleem heeft (bijvoorbeeld werkloos is), gaat hij vaak eerder te rade bij een baas dan bij de gemeente of de overheid of een andere legale instantie. De grote werkloosheid wordt in stand gehouden door de corruptie en de overheid is extreem bureaucratisch. Wanneer de baas iemand een gunst verleent of een baantje bezorgt, staat de dorpeling bij hem in het krijt, zodat een wedergunst op elk willekeurig moment geïnd kan worden, zoals bijvoorbeeld wanneer er verkiezingen zijn. Wanneer een baas moet onderduiken (wat vaak gebeurt), sluit hij zich op in een bunker: een ondergrondse ruimte, zonder ramen, met een bed, een keukentje en een tafel om te eten. Aan de muur hangen vaak afbeeldingen van Maria. Van hieruit geeft hij zijn bevelen en orders op kleine briefjes (pizzino). Sommigen verblijven hier een aantal jaren en van één man is bekend dat hij 43 jaar ondergronds heeft geleefd. Er is weinig luxe in deze armoedige bunkers en het strookt bepaald niet met het algemene beeld van een luxeleven. == Afpersing == Loopjongens, vaak bekenden van het slachtoffer, collecteren de pizzo (het protectiegeld) bij winkels, restaurants, bars en andere bedrijven. Het begint vaak met een zogenaamd beleefd en vriendelijk praatje tijdens een bezoekje aan de eigenaar van de winkel, bar of restaurant waarbij om een cadeautje van een paar honderd euro wordt gevraagd voor de familie, maar dit verandert vervolgens al gauw in een maandelijkse bijdrage, die kan oplopen tot duizenden euros. Wie niet betaalt kan represailles verwachten. Een schietpartij die eindigt in verwondingen of de dood, een bom in of voor de winkel of een subtielere manier: de clan opent een winkel ernaast en biedt dezelfde goederen voor de helft van de prijs aan, waardoor iedereen zijn inkopen in de winkel ernaast gaat doen (dit kan door zelf het bedrag tot de werkelijke prijs aan te vullen) en de eigenaar uiteindelijk ook failliet gaat. Andere minder zichtbare mogelijkheden zijn om het de eigenaar moeilijk te maken, door op niveau van de overheid vertragingen (bijvoorbeeld bij vergunningen) of bij contact met banken blokkades op te werpen (en geen geld te verstrekken). Op deze wijze wordt (in een groter kader) de economie ondermijnd, kan de clan haar macht behouden en blijft een grote groep in armoede leven. Zo blijven hele streken arm. == Huidige situatie == De ndrangheta wordt gezien als de sterkste en gevaarlijkste misdaadorganisatie in Italië en de wereld. Na de bloedige strijd in de jaren 90 heeft de Siciliaanse Cosa nostra, vanouds de machtigste misdaadorganisatie in het land, aan macht ingeboet doordat veel leden opgepakt zijn. De ndrangheta heeft daardoor een monopoliepositie in de drugshandel kunnen opbouwen. De ndrangheta heeft altijd nauwe samenwerkingsverbanden gehad met de andere maffiaclans, zoals de Cosa nostra, de (Napels) en de . Zij hielpen elkaar vooral met de drugssmokkel, maar ook met de handel in sigaretten en andere criminele activiteiten. Bij de samenwerking hadden beide partijen altijd een voordeel. De ndrangheta is nooit betrokken geweest in oorlogen tussen families van andere organisaties. De ndrangheta heeft ook verbanden met de buitenlandse maffia, zoals de Colombiaanse maffia. De organisatie heeft zich inmiddels over de gehele wereld verspreid en weet onder andere via Nederland drugs te smokkelen. Op 15 augustus 2007 werd er een aanslag gepleegd op de openbare weg vóór het restaurant Da Bruno in het Duitse . Deze aanslag wordt ook wel de Strage di Ferragosto genoemd. Zes leden van de ndrangheta werden vermoord. De oorzaak was een vete tussen twee Ndrine in San Luca, die waarschijnlijk was begonnen toen leden van de ene clan op de kermis oliebollen gooiden naar de andere. De daders van de moorden doken onder in Nederland, waaronder in Diemen (zie hieronder: De ndrangheta in Nederland). Op dinsdag 13 juli 2010 heeft de Italiaanse politie een grote actie ondernomen tegen de ndrangheta. Hierbij zijn 300 vooraanstaande leden opgepakt. Onder deze arrestanten was ook de onbetwiste leider Domenico Oppedisano. Naast arrestaties van personen werden er ook explosieven, wapens, drugs, geld en onroerende goederen ter waarde van 60 miljoen in beslag genomen. Aan de actie deden 300 politieagenten mee. Op 19 oktober 2010 zijn zes leden van de ndrangheta opgepakt. Ze zouden een 35-jarige ex-vrouw van een van de verdachten vermoord hebben en daarna haar lichaam opgelost hebben in zuur. De ndrangheta is bezig zich volop te ontwikkelen. Een van de ontwikkelingen is het zenden van kinderen naar universiteiten, waardoor men meer kennis heeft van het juridisch, bestuurlijk en economisch systeem en familieleden op hooggeplaatste posities kan krijgen. Bij een grote internationale actie tegen de ndrangheta zijn op 5 december 2018citeer web\|url= crackdown on Ndrangheta mafia in Europe\|website=www.europol.europa.eu\|archiefurl= negentig mensen opgepakt. De internationale actie, genaamd operatie Pollino, vond plaats in Italië, , en . Bij de actie en aanhoudingen in Nederland zijn 140 kilo xtc-pillen, 3000 tot 4000 kilo cocaïne en circa 2 miljoen euro crimineel geld in beslag genomen.[ Negentig arrestaties bij internationale actie tegen Italiaanse maffia]. [ Gearchiveerd] op 14 juni 2023. In januari 2021 begon een megaproces tegen zeker 350 leden van de ndrangheta, onder wie één capo, , ook De Oom, De Wolf of De Dikke genoemd.[ Megaproces tegen de maffia van start, Calabrië en de wereld kijken mee] NOS. [ Gearchiveerd] op 14 juni 2023. == De ndrangheta in Nederland == Er zijn verscheidene Ndranghetisti gearresteerd in Nederland. Op 27 oktober 2005 werd Sebastiano Strangio gearresteerd in een Amsterdams café. Hij importeerde cocaïne vanuit Colombia. In juni 2006 werd zijn broer Francesco aangehouden, waarna hij in maart 2007 werd uitgeleverd aan Italië. Op 12 maart 2009 werd Giovanni Strangio opgepakt wegens vermeende betrokkenheid bij de zesvoudige moord in Duisburg op 15 augustus 2007. Op werd in Gianluca R. gearresteerd. Hij werd sinds 2004 internationaal gezocht en hield zich schuil in . Ook de minder bekende naam blijkt actief in Nederland te zijn met voornamelijk het witwassen van geld om zo in Nederland een voet aan de grond te krijgen. Tevens gebruikt men Nederland waarschijnlijk om geld wit te wassen, door te investeren in bouwprojecten en zo tevens voet aan de grond te krijgen. Op 10 maart 2012 bracht de Nederlandse recherche in een persbericht naar buiten dat ze het onderzoek naar de ndrangheta in Nederland gaan intensiveren.[ Politie mikt op maffia in Nederland] op , geraadpleegd op 10 maart 2012. In een rapport over vier maffiaorganisaties (Cosa nostra, Camorra, ndrangheta en ) noemt de Nederlandse rijksoverheid de ndrangheta als "de grootste, machtigste en meest internationaal georiënteerde" maffiaclan.Citeer web\|url= bij de grootste maffiaclan ter wereld: wie zijn ze?\|bezochtdatum=2019-12-19\|werk=nos.nl\|taal=nl Op 7 september 2017 werd in Amsterdam op het Waterlooplein de 33-jarige Gioacchino B. van de Bellocco-clan opgepakt. Hij is de neef van Antonio Ascone, een clanleider uit Rosario. Gioacchino werd opgepakt, omdat hij onderdeel bleek te zijn van het netwerk dat cocaïne importeert vanuit Zuid-Amerika. == Antimaffiaorganisaties == Er zijn de laatste jaren in Italië verschillende antimaffiaorganisaties ontstaan: * Naar aanleiding van de moord op de regionale politicus Francesco Fortugno (16 oktober 2005) werd een antimaffiaorganisatie opgericht: Ammazzateci tutti. * Na de moord door de ndrangheta op de ambtenaar Antonino Scopelliti werd in augustus 2007 de antimaffiastichting Antonino Scopelliti opgericht. * De provincie Reggio Calabria, de Universiteit van Calabrië en de vereniging Antigone zijn in maart 2008 het project Museo della Ndrangheta gestart, om de negatieve werking van de maffia op de cultuur en kennis te bestrijden en bewustwording te creëren. == Zie ook == * == Externe links == * [ ammazzateci tutti] * [ museo della Ndrangheta] Commonscat\|Ndrangheta Appendix DEFAULTSORT:Ndrangheta	'ndrangheta	https://nl.wikipedia.org/wiki/'ndrangheta
nl	Infobox band \| band_naam = ramp \| afbeelding = \| onderschrift = \| aka = \| jaren_actief = \| oorsprong = \| huidige_leden = \| oud_leden = \| muziek genre = \| record label = \| manager = \| andere acts = \| website = \| allmusic = \| myspace = \| lastfm = \| bezetting = \| functie1 = \| lid1 = \| functie2 = \| lid2 = \| functie3 = \| lid3 = \| functie4 = \| lid4 = \| functie5 = \| lid5 = \| functie6 = \| lid6 = \| functie7 = \| lid7 = \| functie8 = \| lid8 = \| functie9 = \| lid9 = \| functie10 = \| lid10 = \| functie11 = \| lid11 = \| functie12 = \| lid12 = \| oudfunctie1 = \| oudlid1 = \| oudfunctie2 = \| oudlid2 = \| oudfunctie3 = \| oudlid3 = \| oudfunctie4 = \| oudlid4 = \| oudfunctie5 = \| oudlid5 = \| oudfunctie6 = \| oudlid6 = \| oudfunctie7 = \| oudlid7 = \| oudfunctie8 = \| oudlid8 = \| oudfunctie9 = \| oudlid9 = \| oudfunctie10 = \| oudlid10 = \| oudfunctie11 = \| oudlid11 = \| oudfunctie12 = \| oudlid12 = ramp, RAMP, [ramp] of RPM is een . De muziekgroep kwam tot stand in de beginjaren . Ze speelde in die tijd terug te voeren op de . Langzamerhand verschoof de muziek in de richting van de en dan de donkere variant daarvan, doombient c.q. industrial ambient. volgden elkaar onregelmatig op. Na verloop van tijd kregen twee van de grondleggers, en , muzikale meningsverschillen, die uiteindelijk uitliepen op een . Stephen Parsick kreeg de bandnaam toegewezen en dat resulteerde uiteindelijk in het album . De naam van de band is terug te voeren op een van de eerste letters van de achternamen (RPM), een synthesizerterm (ramp generator), maar ook op het se woord . Het werd oorspronkelijk opgericht als RPM (5); de spelling was om een Engelse uitspraak te voorkomen.Discogs, [ ramp]. [ Gearchiveerd] op 9 januari 2023. == Leden == * , later ook solo * , maakte ook soloalbums * , idem onder de naam Lambert. == Discografie == * 1998: * 2000: * 2002: doombient.one * 2006: * 2007: doombient.two * 2007: * 2007: (met ) * 2008: * 2009: * 2011: * 2011: * 2012: * 2017: * 2018: * 2022: * 2023: Compilatie: Looking Back In Anger - A Decade of Misfits (1996-2006) Appendix DEFAULTSORT:ramp	'ramp	https://nl.wikipedia.org/wiki/'ramp
nl	dpintro\|(s-)Grave(n)land == Plaatsen == * , dorp in de gemeente Wijdemeren * , wijk in Capelle aan den IJssel * , wijk in Rotterdam * , voormalige gemeente in Zuid-Holland == Polders == * , polder bij Schiedam * , polder bij s-Graveland (Noord-Holland) == Straten == * , een straat in Amsterdam * , een plein in Amsterdam * , een straat in Hilversum == Diverse == * , Poolse blackmetalband * , een Nederlandse amateurvoetbalclub uit s-Graveland * , een kanaal in Noord-Holland * , een schilderij van Nederlander Pieter Gerardus van Os dp	's-Graveland	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Graveland
nl	Infobox plaats in Nederland \| bestandsnaam vlag = s-Graveland vlag.svg \| vlagartikel = Vlag van s-Graveland \| bestandsnaam wapen = S Graveland wapen.svg \| wapenartikel = Wapen van s-Graveland \| detailkaart = Map NL - Wijdemeren - s-Graveland.png \| detailkaartbijschrift = Locatie in de gemeente Wijdemeren \| naam = s-Graveland \| provincie = NL-vlag\|Noord-Holland \| gemeente = NL-vlag\|Wijdemeren \| lat_deg = 52 \| lat_min = 14 \| lat_sec = 39 \| lon_deg = 5 \| lon_min = 7 \| lon_sec = 16 \| opp = \| dichtheid = \| postcode = \| web = \| overig = \| woonplaatscode = 3000 s-Graveland is een dorp in de gemeente in de . Tot 2002 was het de hoofdplaats van de gelijknamige gemeente. Het dorp ligt circa 5 km ten westen van en ligt ten oosten van . Een deel van het dorp is sinds 1986 een . De gemeente s-Graveland telde tot haar opheffing in 2002 ongeveer 10.000 inwoners. s-Graveland en Kortenhoef staan bekend om het zuivere water, waardoor zich veel wasserijen hier vestigden. == Geschiedenis == s-Graveland was van origine onderdeel van . Het dorp ontwikkelde zich snel in de 16de en vooral 17de eeuw. In 1625 wilden enkele rijke Amsterdammers er een concessie opzetten voor het ontginnen van ongeveer 500 hectare grond, die hen werd verleend door de Staten van Holland op voorwaarde dat ze hiervoor een regeling zouden treffen met de s, de gebruikers van de grond. Deze waren het echter niet eens met dit voorstel, daar de reglementen voorschreven dat zowel de bloot eigenaar (de Staten) als de gebruikers (de erfgooiers) hiervoor toestemming moesten geven. Dit leidde tot een conflict, waarop de Staten een aantal compagnieën soldaten naar het gebied stuurden om de erfgooiers te dwingen akkoord te gaan. In 1634 beloofden de Staten nooit weer zonder toestemming van de erfgooiers grond te zullen verkopen, maar de erfgooiers besloten dat jaar dat het gebied vanwege de ongeoorloofde verkoop niet meer tot Het Gooi behoorde en het geldende van het gebied kwam te vervallen: inwoners uit het gebied mochten daardoor geen vee meer houden op de gemene gronden van Het Gooi. In 1644 werd de eerste schipper benoemd om een regelmatige veer- en trekschuitendienst op te onderhouden. In 1648 kwam er een school en werd een schoolmeester aangesteld. In 1649 werd de eerste jaarlijkse paardenmarkt gehouden. In 1657 werd de gebouwd door de Amsterdamse . In deze hangt een -klok uit 1655. In 1824 werd er een -orgel geplaatst. == Verkeer en vervoer == De basis van het stratenplan bestaat uit twee oude straten, het Noorder- en het Zuidereinde. Waar die bij elkaar komen is het kruispunt Smidsbrug. Vandaar gaan de Leeuwenlaan naar en de Kerklaan naar . == Buitenplaatsen == s-Graveland was vanaf de in trek bij rijke , die daar eren en en bouwden, erfden of kochten, zoals: * , van de ; * , van Natuurmonumenten; hier woonde de familie Dedel en later de familie ; * , van Natuurmonumenten; heeft een mooi sterrenbos * aan de Leeuwenlaan; * * * , thans het hoofdkwartier van Natuurmonumenten; , van Natuurmonumenten; * * * * , gebouwd door , eigendom en kantoor van de Stichting Monumentenbezit. De , waaraan de meeste huizen staan, was vroeger een belangrijke verbindingsroute tussen en Hilversum. Vervoer per schip werd vaak verkozen boven vervoer per rijtuig, omdat de weg bijna nergens verhard was. Tegenwoordig heet dit de Noordereind en Zuidereind.[ Project vaartwegen ‘s-Graveland] wijdemeren.nl. [ Gearchiveerd] op 1 december 2023. In het werd veel schade door de Fransen aangericht. Huizen werden verwoest, bewoners vermoord. In 1673 vertrokken de Fransen en werd veel herbouwd. Nieuwe tuinen in Franse stijl werden aangelegd. == Geboren in s-Graveland == * (1823-1906), roman- en toneelschrijver * (1910-1985), Amerikaans-Nederlands econoom/econometrist en (1975) * (1928-2012), klavecinist, organist en dirigent. * (1955), dichter en kinderboekenschrijver * (1962), acteur, regisseur en grafisch vormgever == Zie ook == * * * Appendix Navigatie buitenplaatsen s-Graveland Navigatie gemeente Wijdemeren Commonscat\|s-Graveland (Noord Holland) Coor title dms\|52\|14\|39\|N\|5\|7\|16\|E\|type:city_scale:12500 DEFAULTSORT:Graveland	's-Graveland (Noord-Holland)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Graveland_(Noord-Holland)
nl	Infobox waterschap Nederland \| naam = s-Gravelandsepolder \| kaart = \| legenda = \| bestandsnaam vlag = \| bestandsnaam wapen = \| provincie = \| oppervlakte = \| opgericht = \| opgeheven = \| opgegaan in = \| image = Zuidersluiswoning van de ´s Gravelandse Polder.jpg \| caption = Zuidersluiswoning van de s Gravelandse Polder De s-Gravelandsepolder of Polder s-Graveland is een gebied in de provincie . Het vormt een deel van de westgrens van de streek en ligt op het overgangsgebied van de Gooise en en het Hollands/Utrechts gebied. De polder wordt omringd door , , , en . Het gebied is onderdeel van . In 1634 werden tijdens een loting de kavels van de s-Gravelandsepolder verdeeld. Diverse landgoederen, waaronder , , , en liggen in het poldergebied. coor title dms\|52\|13\|58.62\|N\|5\|7\|55.16\|E\|scale:50000_region:NL DEFAULTSORT:Gravenlandsepolder	's-Gravelandsepolder ('s-Graveland)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravelandsepolder_('s-Graveland)
nl	Infobox wijk \| kaart= \| naam=s-Gravelandsepolder \| gemeente= \| stadsdeel= \| opp=123 ha. \| cbs = 06060802 \| dichtheid= \| web= De s-Gravelandsepolder is een voormalige en een van de naamgevers van de voormalige gemeente . Aanvankelijk was het gebied in gebruik voor landbouw maar sinds de is het in fases in gebruik genomen voor industrie en bedrijvigheid. Het is nu een in . Hij maakt deel uit van de wijk . De s-Gravelandsepolder wordt begrensd door de in het oosten, de in het zuiden, de Schiedam-Delft in het westen en de Polderweg in het noorden. In de s-Gravelandsepolder zijn ongeveer 200 bedrijven gevestigd, met name in de branches , en . Het gebied ten zuiden van de De Brauwweg is voor tot ontwikkeling gebracht, de rest van de s-Gravelandsepolder is ontwikkeld na de opening van de A20 in . De s-Gravelandsepolder en de aangrenzende zijn in 2006 gerevitaliseerd. Bij een herziening van de Schiedamse wijkindeling in december 2010 is de s-Gravelandsepolder veranderd van een eigen wijk in een buurt van de wijk . Navigatie gemeente Schiedam Appendix Coor title dms\|51\|55\|55\|N\|4\|24\|10\|E\|type:city_scale:29000_region:NL DEFAULTSORT:Gravelandsepolder, S	's-Gravelandsepolder (Schiedam)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravelandsepolder_(Schiedam)
nl	en s-Gravelandsevaart ten noorden van Fort Uitermeer]] De s-Gravelandsevaart werd gegraven in 1634 en loopt van de naar het westelijke deel van het Gooi (langs de tegenwoordige ). Bij buigt de vaart in zuidelijke richting af naar de . De vaart heeft een lengte van ongeveer 12 kilometer. == Geschiedenis == Tijdens de belegden rijke kooplieden van hun geld in het droogleggen van polders en het bouwen van buitenplaatsen.De Amsterdamse haven door de eeuwen heen, G.Lutke Meijer, Uitgeverij De Bataafse Leeuw, Amsterdam ISBN 90 6707 204 4, pag 33. In 1625 maakten de Amsterdammers hun plannen bekend om de zandheuvels en moerassen in het westen van te ontginnen en hierop buitenplaatsen te bouwen. Dit ging niet zonder slag of stoot en door hevig lokaal verzet werd pas in 1634 een overeenkomst gesloten.In en om het Gooi, Ruud Borman, Uitgeverij Terra Zutphen, pag 60. Diverse buitenhuizen zijn later gebouwd op de , waarvan het meest bekend is. Om de ontginning van het terrein mogelijk te maken was een goede verbinding met Amsterdam noodzakelijk. Het graven van kanalen en vaarten beleefde begin 17e eeuw een hoogtepunt en de keuze voor een werd snel gemaakt. Bij het graven van de vaart gebruikte men zoveel als mogelijk bestaande waterwegen, maar het grootste deel werd nieuw gegraven. De aanleg duurde ruim anderhalf jaar. Naast de vaart lag een , waarmee ook een wegverbinding tot stand kwam. Rond 1650 werd nog een zijtak in de richting van Hilversum gegraven, de Gooise-, Hilversumse- of Beresteinse vaart. De vaart kent drie , bij de Vecht, de noordsluis aan het Noordereinde van s-Graveland en in het zuiden aan de Zuidereinde. De noordsluis was de start van het gedeelte van de vaart gelegen tussen de hoge zandgronden van het Gooi en de veengebieden van de Ankeveense polder. De sluis aan de Zuidereinde markeerde de overgang naar de Loosdrechtse Plassen. De sluis bij de Vecht, afmetingen ongeveer 5 meter breed en 25 meter lang, was noodzakelijk daar de rivier nog in open verbinding stond met de . Pas in 1672 werd de zeesluis bij gebouwd. Voor die tijd lag er een sluis bij , verder stroomopwaarts van de Vecht. == Functie == Behalve passagiers, werd over de vaart zand dat in het westelijke deel van het Gooi werd afgegraven, vervoerd naar Amsterdam voor de stadsuitbreiding. Verder werd vanuit plaatsen als en naar de steden in het westen vervoerd. Vanuit Amsterdam werd huisvuil aangevoerd. Dit, vooral organische, vuil werd gebruikt om de kale en arme zandgrond te bemesten. == Fort Uitermeer == Aan het noordelijke eind van de vaart, waar deze op de Vecht aansluit, ligt . Al ruim 50 jaar voor de aanleg van de vaart en de sluis op deze plaats lag hier al een , voornamelijk ter verdediging van . Bij de aansluiting van de vaart met de Vecht was een noodzakelijk. Deze kreeg al snel ook een rol toebedeeld in het systeem van het gebied ten oosten van de Vecht. De schutsluis lag aanvankelijk in het fort, maar dit leidde tot veel overlast. In 1878 werden de sluis en de vaart verlegd naar het noorden en om het fort heen geleid. Uitermeer was overigens de oude naam voor het tegenwoordige . == Huidige situatie == Het Fort Uitermeer en de sluis zijn monument. De Uitermeersluis wordt nog maar zelden gebruikt. Van pleziervaart is weinig sprake; alleen het meest zuidelijke deel van de vaart dat gelegen is tussen de Loosdrechtse Plassen en het kent op zonnige dagen nog enig recreatief gebruik. De noordelijke sluis is niet meer bevaarbaar, door een kleine stuw die daar is geplaatst. De N236 en de s-Gravelandse vaart vormen tezamen een grote barrière tussen de en Naardermeer/Hilversumse Bovenmeent en de . Om de ecologische samenhang tussen beide gebieden te versterken worden twee faunapassages (en) aangelegd. De oostelijke passage is in 2012 gebouwd en de westelijke passage in 2013. Onder deze laatste passage loopt een fietspad dat leidt naar het Naardermeer. Fort Uitermeer heeft al lange tijd zijn militaire functie verloren. Van het oorspronkelijke fort is weinig meer over; de vestinggracht ligt er nog en van de gebouwen staan alleen nog het en een kanon remise. Het was lange tijd in gebruik als munitieopslagplaats en later als werkruimte voor de provincie . Op 22 april 2009 heeft de provincie het fort overgedragen aan de Stichting Uiteraard Uitermeer die het terrein verder gaat ontwikkelen.Citeer web\|url= Uiteraard Uitermeer\|archiefurl= Er is een wandelroute rond het fort en dankzij recente graafwerkzaamheden is de oude sluis weer zichtbaar geworden. == Naslagwerken == * De Stelling van Amsterdam, redactie Paul Vesters, Uitgeverij Matrijs, ISBN 90 5345 210 9, p. 173. * Waterstaatswerken Verkend, redactie Jac G. Constant, Uitgeverij Pampus Associates Amsterdam/Utrecht, p. 102 en verder. Appendix Commonscat\|s-Gravelandsevaart Coor title dms\|52\|17\|36\|N\|5\|5\|3\|E\|type:waterbody_scale:6250_region:NL DEFAULTSORT:Gravelandsevaart	's-Gravelandsevaart	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravelandsevaart
nl	Het s-Gravelandseveer is een straat in het centrum van . De straat is gelegen aan de noordzijde van de en vormt het zuidelijke gedeelte van het tussen de en . Vanuit het oosten gezien loopt de Groenburgwal over in de straat. In het westen bij de , die een verbinding met de andere Amsteloever geeft, gaat de straat met een bocht naar rechts over in de Kloveniersburgwal. De naam van de straat verwijst naar de vroegere ligplaats van de die voeren naar in het Gooise dorp waar een aantal Amsterdamse regentenfamilies hun buitenverblijf had. De naam van de straat is bij een raadsbesluit van 2 september 1913 gegeven. Voor deze tijd heette de kade Binnen-Amstel.Wiersma, J.A. (1978) De naam van onze straat. Amsterdam : Stadsdrukkerij van Amsterdam. ISBN\|90-6274-006-5 Appendix Navigatie straten Amsterdam-Centrum Coor title dms\|52\|22\|3.82\|N\|4\|53\|48.37\|E\|scale:3125_region:NL DEFAULTSORT:Gravelandseveer	's-Gravelandseveer	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravelandseveer
nl	Infobox straat \| straatnaam = s-Gravelandseweg \| afbeelding = 46 s-Gravelandseweg Hilversum Netherlands.jpg \| onderschrift= s-Gravelandseweg 46, hoek Oude Enghweg (2012) \| locatie = \| wijk = \| begin = en \| eind = Leeuwenlaan, Corverslaan en Boslaan \| lengte = 2,4 km \| breedte = \| bouwjaar = \| genoemdnaar = \| naamsinds = \| bestrating = , \| geentoegang = \| ov = \| bebouwing = divers \| opvallend = -gebouw \| overig = \| detailkaart = De s-Gravelandseweg is een belangrijke straat in het noordwesten van de gemeente in de se provincie . Er zijn zowel winkels, kantoren als woningen aan de straat, maar er ligt ook een deel buiten de bebouwde kom. De straat is vernoemd naar het lintdorp waar deze weg naartoe leidt. De s-Gravelandseweg is ongeveer 2,4 km lang. == Verloop == De s-Gravelandseweg begint bij de en de in het stadscentrum van Hilversum. Nabij de Schoutenstraat splitst de straat zich zodat er een plein wordt gevormd alwaar de Hilversumse Kei een plekje heeft. De straat loopt naar de Corverslaan en de Boslaan, waar hij overgaat in de Leeuwenlaan (s-Graveland). Zijstraten van de s-Gravelandseweg vanuit het centrum zijn: de Oude Enghweg, Melkpad, Hoge Naarderweg, Koninginneweg, Steijnlaan Trompenbergerweg, Bussumergrintweg, Wisseloordlaan, Hoflaan, Nimrodlaan, Regentesselaan en net buiten de bebouwde kom de Oude Meentweg. Terug naar het centrum: Blesboklaan, Regentesselaan, Joelaan, Groelaan, Trompenburgerlaan, Hoflaan, Geert van Mesdagweg, Laan van Vogelzang, Blijdensteinlaan, Jonkerweg, Costeruslaan, Lindenheuvel, Van der Lindenlaan, Boomberglaan, P.C. Hooftweg en de Albertus Perkstraat. Aan de s-Gravelandseweg 144 - oorspronkelijk een koetshuis - bevindt zich een kapel van de . Aan de weg staan tal van gemeentelijke en rijksmonumenten.Citeer web \|url= \|titel=s-Gravelandseweg \|bezochtdatum=2024-05-07 \|werk=Tgooi \|archiefdatum=2023-12-31 \|archiefurl= \|dodeurl=no == Geschiedenis == De eerste vermelding van de weg dateert uit 1562 toen aangeduid als Droeffwichss wech. Deze naam is de een verwijzing naar de oude naam van de , Hooge Druve of Hooge Dreuvik.Citeer boek \|titel=De bewoners van de s-Gravelandseweg te Hilversum \|achternaam=Engel \|voornaam=W. \|medeauteurs=B. van der Schuyt \|url= \|taal=nl \|uitgever=Uitgeverij Verloren \|plaats=Hilversum \|datum=december 2005 \|pagina=25 \|isbn=9789065508324 \|access-date=2024-05-07 \|archiefdatum=2024-05-07 \|archiefurl= \|dodeurl=no In de 18e eeuw werd de weg aangeduid met Dreuvikse Drift, s-Gravelandsche Drift, Scheiboomseind en Schyteboomsdrift. De weg was oorspronkelijk een . In 1834 werd de weg, die deel uitmaakte van de Straatweg van s-Graveland op Soestdijk, bestraat. In 1883 werd de naam s-Gravelandscheweg vastgesteld. Van 1887 tot 1923 reed er een over de s-Gravelandseweg naar s-Graveland. De s-Gravelandseweg omvatte (evenals de Soestdijkerstraatweg) en; deze werden in 1936 opgeheven. === Omroepen === Ook in 1936 opende aan de s-Gravelandseweg (50-52) De Algemene Vereniging Radio Omroep (afgekort ), de AVRO-studio 1 en in 1940 AVRO-studio 2.Citeer web \|url= \|titel=Opening AVRO-studio 1 (1936) en 2 (1940) aan de s-Gravelandseweg \|bezochtdatum=2024-05-07 \|werk=Tgooi \|archiefurl= \|archiefdatum=2024-01-14 \|dodeurl=no De bezat een zestal villas aan de s-Gravelandseweg, die dienstdeden als studios en kantoorgebouwen. === Rijksmonumenten === Zie ook\|Zie ook en aan de s-Gravelandseweg: : nummer 41: woonhuis : 46 (Minister Hartsenlaan): winkelwoningen : 50-52: , met (1940) : 55: voormalige villa, nu bibliotheek : 57: voormalige villa, nu sociëteit De Unie : 63-73: woningen (villas) : 144: voormalig in (1898), nu kapel (1957) : 182: voormalig : 184-186: boerderij in chaletstijl. == Fotogalerij == Bestand:s-Gravelandseweg_Groest_Hilversum_Nederland.JPG\|s-Gravelandseweg, hoek Bestand:522701-Studiogebouw s-Gravelandseweg 52.jpg\|AVRO-studio 2 (52) Bestand:Detailfoto straatzijde Openbare Bibliotheek Hilversum.jpg\| aan s-Gravelandseweg 55 == Zie ook == * * == Externe link == * [ Geschiedenis van de s-Gravelandseweg te Hilversum] Appendix\|2= ---- References Commonscat Bibliografische informatie Navigatie straten Hilversum Coor title dms\|52\|14\|1.3\|N\|5\|9\|17.04\|E\|scale:12500_region:NL DEFAULTSORT:Gravelandseweg, s-	's-Gravelandseweg (Hilversum)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravelandseweg_(Hilversum)
nl	Infobox voormalige gemeente Nederland \| naam = s-Gravenambacht \| bestandsnaam vlag = \| bestandsnaam wapen = \| vlagartikel = \| wapenartikel = \| locatie = \| CBS = 1320 \| Amsterdamse code = 10935 \| provincie = \| burgemeester = \| hoofdplaats = s-Gravenambacht \| oppervlakte = 2.39Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, Volume 4, Abraham Jacob van der Aa \| oppervlakte land = \| oppervlakte water = \| inwoners = 176 \| datum inwoners =[ Inwoners per gemeente in Nederland uit 1830]. [ Gearchiveerd] op 4 juli 2022. \| dichtheid = \| verkeersader = \| jaarvan = 1817 \| jaartot = 1832 \| opvolgers = \| partijen = \| zetels = \| lat_deg = 51 \| lat_min = 53 \| lat_sec = 18 \| lat_dir = N \| lon_deg = 4 \| lon_min = 24 \| lon_sec = 55 \| lon_dir = E s-Gravenambacht was een in de Nederlandse provincie , die eerder een en buurtschap was. De gemeente s-Gravenambacht bestond van 1 april 1817 tot 1 januari 1832.voormalige gemeente: [ s-Gravenambacht] ==Geschiedenis == In 1802 vroeg aan de landelijke overheid om Roozand, Smalland, , Deyffelsbroek en s-Gravenambacht te laten fuseren, vanwege het kleine inwoneraantal. Terwijl dit in 1804 voor het grootste deel werd uitgevoerd, is s-Gravenambacht pas in 1811 in Pernis opgegaan. In 1817 is de gemeente weer zelfstandig geworden, en pas in 1832 definitief opgegaan in Pernis. Het grondgebied van de voormalige gemeente is voor het grootste deel afgegraven bij de aanleg van de . Het Rail Service Center is ook gebouwd op het voormalig grondgebied van deze gemeente.Stadsarchief Rotterdam: [ s-Gravenambacht] ==Wapen == De gemeente had geen eigen wapen. De heerlijkheid wel, die werd op 14 juli 1819 door de toegekend aan de heerlijkheid. De beschrijving luidt als volgt: In blauw een achtpuntige ster van goud.Nederlandse Overheidswapens: [ s-Gravenambacht] Appendix Coor title dms\|51\|53\|18\|N\|4\|24\|55\|E\|type:city_scale:100000_region:NL DEFAULTSORT:Gravenambacht, S	's-Gravenambacht	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenambacht
nl	Infobox gemeente België \| soort = Stad \| naam = s-Gravenbrakel \| altnaam = Braine-le-Comte \| kaart = \| kaartbijschrift = ligging binnen het arrondissement Zinnikin de provincie Henegouwen \| wapen = Blason Braine-le-Comte.svg \| wapenartikel = Wapen van s-Gravenbrakel \| vlagartikel = Vlag van s-Gravenbrakel \| vlag = Flag of Braine-le-Comte, Belgium.svg \| gewest = Wallonië \| provincie = Henegouwen \| arrondissement = \| postcode = 709070907090709070907090 \| deelgemeente = s-Gravenbrakel \| burgemeester = (BRAINE) \| bestuur = BRAINE, \| partijen = BRAINEEnsemble \| zetels = 2713554 \| netnummer = 067 \| nis = 55004 \| web = [ www.braine-le-comte.be] \| image = Braine-le-Comte JPG02.jpg \| caption = De Grote Markt van s-Gravenbrakel s-Gravenbrakel (: Braine-le-Comte) is een en gemeente in de in . De stad telt ruim 23.000 inwoners. ==Kernen== === Deelgemeenten === {\| class="wikitable sortable" style="text-align:right" ! # !! Naam !! Opp.(km²) !! Inwoners(2020)!! Inwonersper km² !! NIS-code \|- \| \|\| align="left" \| s-Gravenbrakel \|\| 40,08 \|\| 15.660 \|\| 391 \|\| 55004A \|- \| \|\| align="left" \| \|\| 11,62 \|\| 3.457 \|\| 298 \|\| 55004B \|- \| 3 \|\| align="left" \| \|\| 14,82 \|\| .387 \|\| 94 \|\| 55004C \|- \| 4 \|\| align="left" \| \|\| ,25 \|\| 397 \|\| 317 \|\| 55004D \|- \| \|\| align="left" \| \|\| ,32 \|\| 693 \|\| 130 \|\| 55004E \|- \| 6 \|\| align="left" \| \|\| 11,78 \|\| 468 \|\| 40 \|\| 55004F \|} Beroemd is de deelgemeente om zijn . ==Demografische ontwikkeling== === Demografische ontwikkeling voor de fusie === Colors= id:a value:gray(.) id:b value:gray(.) id:c value:rgb(,,) id:d value:rgb(.,.,.) id:e value:rgb(.6,.,.) ImageSize = width:550 height:373 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from: till:14000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:b increment:2000 start: ScaleMinor = gridcolor:a increment:1000 start: BackgroundColors = canvas:c BarData= bar:1831 text:1831 bar:1846 text:1846 bar:1856 text:1856 bar:1866 text:1866 bar:1880 text:1880 bar:1890 text:1890 bar:1900 text:1900 bar:1910 text:1910 bar:1920 text:1920 bar:1930 text:1930 bar:1947 text:1947 bar:1961 text:1961 bar:1970 text:1970 bar:1976 text:1976 PlotData= color:d width:20 align:left bar:1831 from: till: 4212 bar:1846 from: till: 5197 bar:1856 from: till: 5734 bar:1866 from: till: 6350 bar:1880 from: till: 7638 bar:1890 from: till: 8790 bar:1900 from: till: 8694 bar:1910 from: till: 9438 bar:1920 from: till: 9339 bar:1930 from: till: 10065 bar:1947 from: till: 10040 bar:1961 from: till: 10779 bar:1970 from: till: 11957 bar:1976 from: till: 12182 PlotData= bar:1831 at: 4212 fontsize:S text: 4.212 shift:(-,) bar:1846 at: 5197 fontsize:S text: .197 shift:(-,) bar:1856 at: 5734 fontsize:S text: .734 shift:(-,) bar:1866 at: 6350 fontsize:S text: 6.350 shift:(-,) bar:1880 at: 7638 fontsize:S text: .638 shift:(-,) bar:1890 at: 8790 fontsize:S text: .790 shift:(-,) bar:1900 at: 8694 fontsize:S text: .694 shift:(-,) bar:1910 at: 9438 fontsize:S text: .438 shift:(-,) bar:1920 at: 9339 fontsize:S text: .339 shift:(-,) bar:1930 at: 10065 fontsize:S text: .065 shift:(-,) bar:1947 at: 10040 fontsize:S text: .040 shift:(-,) bar:1961 at: 10779 fontsize:S text: .779 shift:(-,) bar:1970 at: 11957 fontsize:S text: 11.957 shift:(-,) bar:1976 at: 12182 fontsize:S text: 12.182 shift:(-,) Clearleft * Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen; 1976= inwoneraantal op 31 december ===Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente=== Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van januari 1977. Colors= id:a value:gray(.) id:b value:gray(.) id:c value:rgb(,,) id:d value:rgb(.,.,.) id:e value:rgb(.6,.,.) ImageSize = width:750 height:373 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from: till:24000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:b increment:2000 start: ScaleMinor = gridcolor:a increment:1000 start: BackgroundColors = canvas:c BarData= bar:1831 text:1831 bar:1846 text:1846 bar:1856 text:1856 bar:1866 text:1866 bar:1880 text:1880 bar:1890 text:1890 bar:1900 text:1900 bar:1910 text:1910 bar:1920 text:1920 bar:1930 text:1930 bar:1947 text:1947 bar:1961 text:1961 bar:1970 text:1970 bar:1981 text:1981 bar:1990 text:1990 bar:2000 text:2000 bar:2010 text:2010 bar:2020 text:2020 bar:2023 text:2023 PlotData= color:d width:20 align:left bar:1831 from: till: 9119 bar:1846 from: till: 10509 bar:1856 from: till: 11179 bar:1866 from: till: 11437 bar:1880 from: till: 12519 bar:1890 from: till: 13549 bar:1900 from: till: 13231 bar:1910 from: till: 14137 bar:1920 from: till: 13745 bar:1930 from: till: 15104 bar:1947 from: till: 14786 bar:1961 from: till: 14983 bar:1970 from: till: 16051 bar:1981 from: till: 16475 bar:1990 from: till: 17504 bar:2000 from: till: 19084 bar:2010 from: till: 21035 bar:2020 from: till: 22062 bar:2023 from: till: 23133 PlotData= bar:1831 at: 9119 fontsize:S text: .119 shift:(-,) bar:1846 at: 10509 fontsize:S text: .509 shift:(-,) bar:1856 at: 11179 fontsize:S text: 11.179 shift:(-,) bar:1866 at: 11437 fontsize:S text: 11.437 shift:(-,) bar:1880 at: 12519 fontsize:S text: 12.519 shift:(-,) bar:1890 at: 13549 fontsize:S text: 13.549 shift:(-,) bar:1900 at: 13231 fontsize:S text: 13.231 shift:(-,) bar:1910 at: 14137 fontsize:S text: 14.137 shift:(-,) bar:1920 at: 13745 fontsize:S text: 13.745 shift:(-,) bar:1930 at: 15104 fontsize:S text: 15.104 shift:(-,) bar:1947 at: 14786 fontsize:S text: 14.786 shift:(-,) bar:1961 at: 14983 fontsize:S text: 14.983 shift:(-,) bar:1970 at: 16051 fontsize:S text: 16.051 shift:(-,) bar:1981 at: 16475 fontsize:S text: 16.475 shift:(-,) bar:1990 at: 17504 fontsize:S text: 17.504 shift:(-,) bar:2000 at: 19084 fontsize:S text: 19.084 shift:(-,) bar:2010 at: 21035 fontsize:S text: 21.035 shift:(-,) bar:2020 at: 22062 fontsize:S text: 22.062 shift:(-,) bar:2023 at: 23133 fontsize:S text: 23.133 shift:(-,) Clearleft Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op januari {\| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align:right;" \|- ! colspan=3 \|Inwoners van jaar tot jaar op januari - 1992 tot heden \|- !width="70px"\| Jaar !!width="100px"\| Aantal \|- \|2025\|\|align="right"\|formatnum: \|- \|2026\|\|align="right"\|formatnum: \|- \|2027\|\|align="right"\|formatnum: \|- \|2028\|\|align="right"\|formatnum: \|- \|2029\|\|align="right"\|formatnum: \|- \|2030\|\|align="right"\|formatnum: \|} == Geschiedenis == In de vroege middeleeuwen kwam de naam van de plaats in vele varianten voor dat terug gevonden is in verschillende documenten. Vooral omdat de streek toen Frans georiënteerd was kwam het vooral in de variant van Braine-Le-Comte voor als; Braina, Brennacum, Brania (1060), Braine La Wihote (1070), Braine Wihota (1150), Brenna Wihotica (1150), Braine Le Villota (voor 1200), Brenne (1230). De plaats werd vermoedelijk gesticht door , bisschop van in 619, dat stond vermeld in een 11e-eeuwse kroniek dat terug gevonden is in s-Gravenbrakel. stichtte er in 1158 een kerk gewijd aan de heilige en deze diende tevens als kapittelkerk van de in Bergen. Zijn zoon liet er later, in de nabijheid van de kerk, een fort bouwen. In 1424 werd de stad belegerd, ingenomen en geplunderd door de Brabanders onder als gevolg van de . In 1583 viel de stad in Spaanse handen tijdens de . In 1652 werd de stad door de Spanjaarden omwille van logistieke redenen geruild met de voor de stad . In 1677 trok , landvoogd van de Zuidelijke-Nederlanden, zich na een veldslag terug op het fort van s-Gravenbrakel; daar wist hij zich met zijn manschappen te verschuilen voor de Fransen. ==Politiek== === Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 === {\| class="wikitable" style="text-align:center;" ! style="text-align:left;" colspan=\| Partij!! colspan=""\| --1976[ 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken]. [ Gearchiveerd] op januari 2022.!! colspan=""\| --1982!! colspan=""\| --1988!! colspan=""\| --1994!! colspan=""\| --2000!! colspan=""\| --2006[ Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:]!! colspan=""\| 14--2012[ Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be]!! colspan=""\| 14--2018 \|- ! style="text-align:left;" colspan=\| Stemmen / Zetels !!%!!25!!%!!25!!%!!25!!%!!25!!%!!25!!%!!27!!%!!27!!%!!27 \|- \| style="width: 3px" bgcolor="blue" \| \| style="text-align:left;"\| / LB-PRL2 / BRAINE3\|\|26,061\|\|\|\|25,171\|\|\|\|23,191\|\|6\|\|24,281\|\|6\|\|style=background-color:blue;color:white\|37,012\|\|style=background-color:blue;color:white\| \|\|style=background-color:blue;color:white\|48,913\|\|style=background-color:blue;color:white\|15\|\|style=background-color:blue;color:white\|52,443\|\|style=background-color:blue;color:white\|18\|\|style=background-color:blue;color:white\|45,363\|\|style=background-color:blue;color:white\|13 \|- \| style="width: 3px" bgcolor="red" \| \| style="text-align:left;"\|\|\|style=background-color:red;color:white\|34,43\|\|style=background-color:red;color:white\|\|\|style=background-color:red;color:white\|30,65\|\|style=background-color:red;color:white\|\|\|style=background-color:red;color:white\|34,55\|\|style=background-color:red;color:white\|\|\|27,96\|\|\|\|28,13\|\|\|\|19,57\|\|\|\|18,73\|\|\|\|18,34\|\| \|- \| style="width: 3px" bgcolor="green" \| \| style="text-align:left;"\|\|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|,25\|\|\|\|,85\|\|\|\|,25\|\|\|\|,46\|\|\|\|,29\|\|\|\|19,62\|\| \|- \| style="width: 3px" bgcolor="orange" \| \| style="text-align:left;" \|IC761 / I.C. / Ensemble3\|\|18,481\|\| \|\|27,842\|\|\|\|33,482\|\|\|\|style=background-color:orange\|39,912\|\|style=background-color:orange\|11\|\|25,62\|\|\|\|21,072\|\|\|\|,662\|\|\|\|16,673\|\|4 \|- \| style="width: 3px" bgcolor="grey" \| \| style="text-align:left;" \|RB\|\|-\|\| \|\|11,96\|\|\|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|- \| style="width: 3px" bgcolor="grey" \| \| style="text-align:left;" \|CN\|\|12,11\|\|\|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|- \| style="width: 3px" bgcolor="grey" \| \| style="text-align:left;" \|\|\|,92\|\|\|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|- ! colspan="" style="text-align:left;" \|Anderen()\|\|-\|\| \|\|4,38\|\|\|\|,52\|\|\|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|-\|\| \|\|,89\|\|\|\|-\|\| \|- ! style="text-align:left;" colspan=\| nowrap\|Totaal stemmen !!colspan=""\|10860!!colspan=""\| 11295!!colspan=""\|11487!!colspan=""\|11922!!colspan=""\|12730!!colspan=""\|13615!!colspan=""\|13744!!colspan=""\|14144 \|- ! style="text-align:left;" colspan=\| Opkomst % !!colspan=""\| !!colspan=""\| !!colspan=""\|92,!!colspan=""\|92!!colspan=""\|91,52!!colspan=""\|92,13!!colspan=""\|88,63!!colspan=""\|89,20 \|- ! style="text-align:left;" colspan=\| Blanco en ongeldig %!!colspan=""\|4,38!!colspan=""\| 6,!!colspan=""\|,49!!colspan=""\|,69!!colspan=""\|,75!!colspan=""\|6,72!!colspan=""\|,84!!colspan=""\|,66 \|} () 1982: (,69%), (,69%) / 1988: POS (,52%) / 2012: (4,13%), Flash McQueen (,28%), (,37%), (,11%)De grootste partij is in kleur. ==Bekende inwoners== (1928-2012) * (1991) * (1993) * (1913-2002) * (1907-1992) * (1903-1963) * (1856-1916) == Zie ook == * == Externe link == * [ Website van de gemeente] Appendix Navigatie provincie Henegouwen Commonscat\|Braine-le-Comte\|s-Gravenbrakel Coor title dms\|50\|36\|46.01\|N\|4\|\|11\|E\|type:city DEFAULTSORT:Gravenbrakel, S	's-Gravenbrakel	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenbrakel
nl	Infobox plaats in Nederland \| naam = Nowrap\|s-Gravendeel \| bestandsnaam vlag = Flag of s-Gravendeel.svg \| bestandsnaam wapen = Gravendeel wapen.svg \| wapenartikel = Wapen van s-Gravendeel \| vlagartikel = Vlag van s-Gravendeel \| provincie = NL-vlag\|Zuid-Holland \| gemeente = NL-vlag\|Hoeksche Waard \| lat_deg = 51 \| lat_min = 46 \| lon_deg = 4 \| lon_min = 37 \| oppervlakte = \| dichtheid = \| verkeersader = Pictogram weg Nederland N-weg\|217 \| netnummer = 078 \| postcode = 3295 \| detailkaart = Map - NL - Binnenmaas - Wijk 05 s-Gravendeel - Buurt 00 s-Gravendeel.svg \| detailkaartbijschrift = Locatie in de gemeente Binnenmaas \| woonplaatscode = 2380 s-Gravendeel (Audio\|317_s-Gravendeel.ogg\|uitspraak) is een plaats en voormalige in de Nederlandse provincie . De kern met buitengebied (inclusief Schuilingen, Schenkeldijk en Nieuw Bonaventura) telt samen ongeveer Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|2380 inwoners. Sinds 1 januari 2007 maakte s-Gravendeel deel uit van de gemeente en sinds 1 januari 2019 van de gemeente . s-Gravendeel ligt in het oosten van de aan de en is via de verbonden met . Het dorp is gesticht in in de oosthoek van de toen pas bedijkte polder Nieuw-Bonaventura. De bijnaam voor inwoners van s-Gravendeel is . Dat is een in gebakken kleine aardappel. == Kerken == s-Gravendeel heeft zes kerken (Ichtus kerk, Ezra, gereformeerde gemeente s-Gravendeel, oud gereformeerde gemeente, Hervormde gemeente s-Gravendeel, gereformeerde kerk), waarvan vooral de kerk in het oog springt. Zij staat midden in het dorp en wordt half omringd door een kerkgracht. De plek waar deze kerk zich bevindt, staat plaatselijk bekend als De Heul. De hervormde gemeente die hier kerkt valt, evenals die van de Ontmoetingskerk aan de Vlasakker, onder de . Verder vindt men hier kerkgebouwen van de , de en de . Clearleft == Onderwijs == In s-Gravendeel zijn twee basisscholen gevestigd: een protestants-christelijke (de Bouwsteen) en een openbare (de Schelf). De Bouwsteen ligt aan de Vlasakker, 3. De Schelf ligt in de Vlasstraat, 5. == Winkels == De meeste winkels bevinden zich in het centrum van het dorp rondom de Hervormde kerk. s-Gravendeel heeft onder andere een supermarkt (Jumbo), een aantal modewinkels (waarvan Voorwinden met 8000 vierkante meters één van de grootste van Nederland is), enkele cafés en verscheidene snackbars. == Bedrijfsleven == Het bedrijventerrein van s-Gravendeel heeft de naam Mijlpolder. Hier was tot begin 2004 de autofabrikant (producent van de Carver) gevestigd. Het bedrijventerrein is circa 55 hectare groot. Naast Mijlpolder bevindt zich in de polder Klein Koninkrijk watergebonden bedrijvigheid. Aan de bevindt zich de werf van de . == VerenigingenCiteer web \|url= \|titel=Verenigingen in s-Gravendeel - s-Gravendeel.net \|bezochtdatum=2022-07-15 \|werk=www.s-gravendeel.net\|archiefurl= == === Recreatie en sport === Kolommen lijst\| breedte=10\| aantal=2\| inhoud=Ago Quod Ago, rolstoeldansen Hoeksche Waard Badmintonclub Niton Basketbalvereniging Rebound Biljartvereniging Excelsior Biljartvereniging Voor Ons Genoegen BodyChange DAITOKAN Duikteam Hoeksche Waard F-S Sportcentrum Gehandicaptensportvereniging Hoeksche Waard Gymnastiekvereniging DOS Hengelsportvereniging De Kilvissers Hockeyclub De Hoeksche Waard Jungki Kwan Hapkido Korfbalvereniging c.k.c. ADO Postduivenvereniging De Duif Ren- en Toerclub De Hoeksche Renners Schaatsvereniging District Hoekse Waard K.N.S.B. s-Gravendeelse IJsclub s-Gravendeelse Kleindierensportclub s-Gravendeelse Tennis Club Sporthal De Schenkel en Sportpark Stichting Hena Cycling Studio Gwendolyn Tafeltennisvereniging Effect 77 Volleybalvereniging HWVV Fidus Zwem- en Waterpolovereniging ZVS === Muziek en zang === Kolommen lijst\| breedte=10\| aantal=2\| inhoud=Bejaardenkoor Zanglust Fanfarekorps Na Lang Streven (NLS) Interkerkelijk koor Kairos Muziekvereniging TAVENU Schenkeldijk Showkorps Juliana s-Gravendeels gelegenheidskoor Zanggroep AmuZing === Cultuur === Kolommen lijst\| breedte=10\| aantal=2\| inhoud=Historische Vereniging s-Gravendeel Oranjevereniging s-Gravendeel Stichting Festiviteiten s-Gravendeel s-Gravendeelse Amateur Toneelvereniging (SGAT) Volksdansen voor ouderen (VVO) Volksdansgroep De Driekusman == Verkeer en vervoer == s-Gravendeel ligt aan de . In oostelijke richting voert deze weg door de , waarna zij aansluit op de en de , de randweg van . In (noord)westelijke richting vormt de N217 de verbinding met de en het westen van de Hoeksche Waard. s-Gravendeel wordt aangedaan door Connexxion-buslijnen 166, 176, 668 en 715. == Geboren == (1985), was van 2014 -2020 wethouder in Groningen en is sinds 2020 programmadirecteur van het landelijke programma Geweld hoort nergens thuis. * (1610-1664), kunstschilder * (1917-2007), predikant, radiopresentator en omroepvoorzitter (oud-voorzitter ) * (1950) is een Nederlands ingenieur, adviseur, docent en auteur bekend van onder andere het standaardwerk Werken met logistiek. * (1944) is een Nederlands dichter en criticus. == Zie ook == * * == Externe links == * [ Website van de gemeente Hoeksche Waard] * [ Digitaal dorp s-Gravendeel] * [ Uitgebreide geschiedenis van s-Gravendeel] * [ Website van de Historische Vereniging s-Gravendeel] * informatie Navigatie gemeente Hoeksche Waard Commonscat Coor title dms\|51\|46\|41\|N\|4\|36\|54\|E\|type:city_scale:12500_region:NL DEFAULTSORT:Gravendeel	's-Gravendeel	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravendeel
nl	Infobox straat \| straatnaam = s-Gravendijkdreef \| afbeelding = Bijlmer-K-buurt-jun1973 B00000034873.jpg \| onderschrift = Onder de s Gravendijkdreef in 1973 \| locatie = Amsterdam \| stadsdeel = Zuidoost \| wijk = Bijlmermeer \| begin = Bijlmerdreef \| eind = Karspeldreef \| lengte = \| breedte = \| postcode = 1103 en 1104 \| bouwjaar = 1970 \| genoemd naar = Boerderij in Noordwijkerhout \| naamsinds = 1971 \| bestrating = asfalt \| geentoegang = \| ov = bus 41 \| bebouwing = hoogbouwflats, middelhoogbouw en eengezinswoningen \| opvallend = \| overig = \| detailkaart = \| detailkaartbijschrift= \| portaal = De s-Gravendijkdreef verbindt de bij en , oorspronkelijk ook , in het oosten van de in met de , bij , oorspronkelijk ook bij . De dreef was half hoog gelegen en uitsluitend bestemd voor snelverkeer en werd voor het verkeer opengesteld in 1970. In de dreef werd een aantal viaducten gebouwd om het langzaam verkeer (voetgangers en fietsers) via een gescheiden verkeersstroom de dreef te kunnen passeren. Aan de oostzijde verschenen de laagbouwwijken en . In de tweede helft van de jaren negentig werd de dreef in het kader van de vernieuwing van de Bijlmermeer verlaagd, verdwenen als gevolg daarvan de viaducten ( tot en met ) en werd ze veranderd in een stadsstraat. De honingraatflats Grunder en Koningshoef verdwenen en werden vervangen door nieuwbouw op kleinere schaal met toegangen aan de dreef. Ook verschenen er fiets- en voetpaden en gelijkvloerse kruisingen. Oorspronkelijk bevonden zich aan de dreef geen s, de flatwoningen hadden de naam van de naastgelegen flats en de laagbouwwoningen van de hoven. Pas na de vernieuwing en verlaging kwamen er aan de dreef wel s, oplopend van 1- 369.https:// zoekeenadres.nl/nl/Amsterdam/straat/%27s-Gravendijkdreef/92532%7D geeft een verbinding met , het , en het . De dreef is bij een raadsbesluit van 20 januari 1971 vernoemd naar een boerderij in .J.A. Wiersma, De naam van onze straat. Geschiedenis en verklaring van de straatnamen in Amsterdam. Amsterdam, 1978². Appendix\|2= *Algemeen uitbreidingsplan Amsterdam 50 jaar, diverse auteurs, Koninklijke bibliotheek Den Haag, ISBN\|90-70665-03-4 References Coor title dms\|52\|19\|9.92\|N\|4\|59\|1.76\|E\|scale:3125	's-Gravendijkdreef	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravendijkdreef
nl	Infobox straat \| straatnaam = s-Gravendijkwal \| afbeelding = Tunneltraverse.jpg \| onderschrift= De tunneltraverse in de s-Gravendijkwal tussen de en de \| locatie = \| stadsdeel = \| wijk = \| begin = \| eind = en de 1e Middellandstraat \| lengte = ca. 1,2 km \| breedte = \| postcode = \| bouwjaar = \| genoemdnaar = \| naamsinds = \| bestrating = \| geentoegang = \| ov = \| bebouwing = \| opvallend = \| overig = \| detailkaart = \| detailkaartbijschrift= \| portaal = Rotterdam De s-Gravendijkwal is een belangrijke doorgaande weg ten westen van het van . De s-Gravendijkwal maakt deel uit van de en de , en ligt tussen de en de . De s-Gravendijkwal maakt deel uit van het e plan dat , directeur van , ontwierp toen Rotterdam de gemeente in annexeerde. In het oosten van het grondgebied van Delfshaven was het ontstaan zonder dat daar enig plan aan ten grondslag lag. De nieuw te bouwen wijk moest meer allure uitstralen. De s-Gravendijkwal, de en de werden in het plan als brede statige lanen ontworpen. Tot het begin van de jaren eindigde de s-Gravendijkwal bij het ter hoogte van de huidige . Toen de tussen en werd aangelegd werd ook de gebouwd. De s-Gravendijkwal veranderde in een stadsautoweg die gedeeltelijk verdiept werd aangelegd. Deze verkeersroute wordt ook tegenwoordig nog zeer intensief gebruikt. Eind 2007 nam de gemeenteraad twee moties aan tot overdekking van de verdiepte weg. Daarbij zal tevens verdieping van het kruispunt met de 1e Middellandstraat worden onderzocht. Sinds 2015 is de s-Gravendijkwal afgesloten voor vrachtautos. De Rotterdamse gemeenteraad heeft tot deze maatregel besloten met het oog op de luchtkwaliteit. Elektrische vrachtwagens en de wagens van hulpdiensten zijn van de maatregel uitgesloten. Vanaf juni 2020 is één baan van de s-Gravendijkwal richting de Maastunnel afgesloten voor al het verkeer uitgezonderd hulpdiensten; dit was in het kader van een reeks verkeersexperimenten om de stad schoner en autoluw te maken[ De voors en tegens van de verkeersexperimenten in Rotterdam], www.rijnmond.nl. Mei 2021 werd het experiment verlengd en uitgebreid, behalve de rijbaan die is gesloten voor verkeer richting de tunnel, wordt ook een rijbaan vanuit de Maastunnel afgesloten. Aan de zuidkant van de tunnel, op de , is ook in beide richtingen een rijbaan afgesloten[ Experiment bij Maastunnel krijgt vervolg, rijstrook blijft nog een jaar dicht], www.nu.nl. [ Gearchiveerd] op 14 september 2023.[ Verkeersbesluit tweede stap Aanpak Maastunnelcorridor in het kader van de RMA], zoek.officielebekendmakingen.nl. [ Gearchiveerd] op 28 juni 2021.. commonscat\|s-Gravendijkwal Appendix\|1=Bronnen\|2= References Navigatie straten Rotterdam Centrum Navigatie straten Delfshaven Coor title dms\|51\|54\|37\|N\|4\|27\|52\|E\|type:landmark_scale:12500_region:NL DEFAULTSORT:Gravendijkwal	's-Gravendijkwal	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravendijkwal
nl	Gerichte aanpak artikelen Pvt pauline\|1=2009 .]] De s-Gravenhaagsche Melkinrichting De Sierkan was een te . Ze bestond meer dan tachtig jaar, van de oprichting in 1879 tot de overname door de (CMC) in 1961.[ Zuivelgeschiedenis.nl, geraadpleegd op 30-05-2015] == De eerste jaren == Zolang de steden klein waren, was de toevoer van verse melk geen probleem, maar in de 19e eeuw werd de stad uitgebreid, en onder andere het en de werden aangelegd. Tegen het einde van de 19e eeuw vonden apotheker Mouton, enkele collegae en Koentz, een gepensioneerde officier dat de kwaliteit van de melk toch vaak te wensen overliet. Zij hebben Melkinrichting De Sierkan opgericht. Na het overlijden van Koentz in januari 1915 kwam de directie in handen van de heren L.D. Huisman en Koning. Huismans vader F.J. Huisman werd later bedrijfsleider aan de Lulofsstraat, maar werkte toen nog op de Nieuwe Haven, waar L.D. Huisman geboren werd en in de fabriek opgroeide. Het hoofdkantoor bleef in de Nieuwe Havenstraat, waar ook de wagenmakerij en de koperslagerij waren. Hier werden de koperen kannen gemaakt. Tijdens de oorlog werden deze in beslag genomen en omgesmolten voor de munitieproductie. Melk werd tijdens de eerste jaren bij de boeren opgehaald en naar de fabriek in de stad gebracht. In 1917 besloten Huisman en Koning dat het beter was melkontvangstpunten buiten de stad op te richten. Hiertoe werd een gebouw in aangeschaft en in 1920 in . Van daaruit werd de melk per boot naar de fabrieken in de stad gebracht, en ook naar Rotterdam en later naar Haarlem. Vanaf de fabrieken werd de melk in een tank door paard en wagen naar de uitgiftepunten (later winkels) gebracht. In 1922 werd de laatste melkfabriek geopend. Deze was aan de Lulofsstraat bij de . Er werd ook boter, room en karnemelk gemaakt. In 1937 kwam er een flessenfabriek naast. Na de oorlog werd er met een tweeploegendienst gewerkt. == Uitbreiding == Naarmate Scheveningen en Den Haag groter werden, was er steeds meer melk nodig. In het jaar van de oprichting verwerkte De Sierkan 900 000 liter melk. Vijftig jaar later waren er meer dan 50 uitgiftepunten en werd er 37 000 000 liter verwerkt. De belangrijkste uitgiftepunten waren: * 1879: Nieuwe Haven 95 * 1884: Van Galenstraat 34-40, het eerste filiaal * 1893: Conradkade * 1895: Keizerstraat in Scheveningen * 1897: Van den Boschstraat in het Bezuidenhout * 1898: Maaswijkstraat in Scheveningen * 1904: Stadhouderslaan, hoek Antonie Heinsiusstraat, in het , gebouwd naar ontwerp van , in 1987 gerenoveerd, werd groepswonen voor ouderen * 1910: Frederik Hendriklaan 80, hoek Bentinckstraat in het Statenkwartier, later Albert Heijn * 1911: Delftselaan * 1920: Loosduinseweg * 1927: Geraniumstraat in de Bloemenbuurt Er waren ook melkdepots en uitgiftepunten in de Atjehstraat, Berkendael, Eerste Van der Kunstraat (met ijsfabriek, later Ermi ijs), (hoek Beeklaan), Maaswijckstraat, Schoolstraat, Valeriusstraat en de Watervlierstraat. Daarnaast ook in , , , , en . Na 1945 was er een fusie met de Residentie Melkinrichting (RMI). == Berkendael == De Sierkan had op Berkendael in Kerketuinen een modelboerderij, waar ook speciale melk voor kinderen werd gemaakt. Appendix\|2= * [ Lulofsstraat] References DEFAULTSORT:Gravenhaagsche Melkinrichting De Sierkan	's-Gravenhaagsche Melkinrichting De Sierkan	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenhaagsche_Melkinrichting_De_Sierkan
nl	De s-Gravenhaagsche Stadsrijschool is een monument in Den Haag. De rijschool ligt aan de , of eigenlijk aan de Bibliotheekstraat, een klein zijstraatje van de Kazernestraat, achter de tuinen van de huizen aan de Noordzijde van het . == Geschiedenis == Het is niet helemaal zeker wanneer manege Agter de Stallen is gesticht, òf in door , òf in door . Zeker is dat er voor die data al een koetshuis en stallen waren, die hoorden bij het aan het Lange Voorhout. Dit huis werd door een graaf Bentinck in 1802 aan de verkocht als woning voor de Britse gezant, , en na 1795 voor de Franse gezant, generaal Dupont-Chaumont. De stallen achter het pand zijn waarschijnlijk door graaf Bentinck gebouwd. In juli 1806 kwam als koning naar Nederland en vestigde zich aanvankelijk in Den Haag. Vrijwel het eerste wat hij deed was in de eerste Nederlandse paardrijschool stichten, de op met als doel een betere cavalerie op te leiden. In 1807 verhuisde de school naar het Valkhuis, naast en achter de in Den Haag. Daar werden de technische lessen gegeven; de rijlessen voinden plaats in de voormalige stadhouderlijke manege (1773) bij het , naast de . Na de abdicatie van Lodewijk Napoleon in 1810 vertrok de Franse ambassadeur, en in Huis Huguetan werd de nieuwe Belgische prefect gevestigd, baron . Deze gaf toestemming aan het gemeentebestuur een stadspikeur te benoemen, Joseph Sielart. Toen de Franse bezetting afliep, vluchtte De Stassart naar Gouda en later terug naar Luik. Op 10 december 1813 nam zijn intrek in Huis Huguetan. De stallen en manege werden weer volop gebruikt. Sielart werd in 1814 ontslagen, omdat hij zijn werk niet kan doen in de stallen van Huguetan, die nu gebruikt worden door de Oranjes. Hij bleef echter lesgeven, nu in de stadhouderlijke manege. In 1822 werd hij herbenoemd. De gemeente kocht het hele stuk land achter Huis Huguetan, tot aan de singel, waardoor het koetshuis, de stallen en de binnenmanege in gemeentehanden komen. Deze verkoop werd goedgekeurd, omdat de ingang van de nieuw te bouwen Oranjekazerne aan de Mauritskade haar ingang kreeg bij de manege. De koninklijke koetsen blijven als vanouds bij de manege geparkeerd. De volgende stadspikeur werd Jean-Baptiste Loisset, die tot 1838 directeur was van de rijschool in Utrecht. Hij werd in 1857 gevolgd door Jhr O.R. de Rotte, pikeur van , die in 1862 al werd opgevolgd door Detleff Krüger, die ruim 40 jaar in dienst zou blijven. Zijn zoon Adolf Krüger zette de Stadsrijschool in 1903 voor eigen rekening voort. Hij kwam om het leven bij de scheepsramp van het in 1907, en werd als directeur opgevolgd door zijn broer George Krüger. In 1914 ging de leiding in andere handen over.[ Het Vaderland, 8 oktober 1931, Avondblad A, blad 2]. Geraadpleegd op 1 november 2015. == Nieuwe stallen == Rond 1840 kocht de gemeente Den Haag een weiland waar de nieuwe konden worden gebouwd. Pas in 1876 werd echter met de bouw begonnen. De oude Haagse manege bleef bestaan. In 1844 werd het platte dak van de manege vervangen door een kapconstructie. In 1983 onthulde een plaquette op de binnenplaats van de manege ter herinnering aan de olympisch ruiterkampioen , die daar in 1912 met rijden begon. In 2009 en 2010 werd de restauratie van de panden ter hand genomen. De zaal is hersteld, de boxen zijn ruimer geworden en het pand waar de directeur boven een deel van de stallen woont, is hersteld. == Literatuur == * Hans Pars: Agter de Stallen, Den Haag, Stichting s-Gravenhaagsche Stadsrijschool, 2006. ISBN\|978-90-811329-1-6 == Externe link == * [ Officiële website] Appendix Commonscat\|Stadsrijschool (The Hague) Coor title dms\|52\|5\|0.31\|N\|4\|18\|40.79\|E\|type:landmark_scale:781_region:NL DEFAULTSORT:Gravenhaagsche Stadsrijschool	's-Gravenhaagsche Stadsrijschool	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenhaagsche_Stadsrijschool
nl	]] Het s-Gravenhekje is een straat in het centrum van . De straat is gelegen ten zuiden van de en ten noorden en ten oosten van de . De straat loopt in het oosten over in het . De naam van de straat kwam al aan het einde van de 18e eeuw voor en verwijst naar een vroegere opslagplaats van hout. Blijkens een keur uit 1663 mocht deze houtplaats alleen worden afgesloten met een hek. Verondersteld wordt dat een houtkoper met de naam de Graaf de eigenaar was en een hek had geplaatst, de Graafs hek. Later verbasterde dit tot s-Gravenhek en tegen het einde van de 18e eeuw s-Gravenhekje.Wiersma, J.A. (1978) De naam van onze straat. Amsterdam : Stadsdrukkerij van Amsterdam. ISBN\|90-6274-006-5 Appendix Navigatie straten Amsterdam-Centrum Coor title dms\|52\|22\|20.14\|N\|4\|54\|27.29\|E\|scale:781_type:landmark_region:NL	's-Gravenhekje	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenhekje
nl	Infobox voormalige gemeente Nederland \| naam = s-Gravenhoek \| bestandsnaam wapen = \| bestandsnaam vlag = \| wapenartikel = \| vlagartikel = \| locatie = \| CBS = \| Amsterdamse code = 11420 \| provincie = \| burgemeester = \| hoofdplaats = \| oppervlakte = \| oppervlakte water = \| oppervlakte land = \| inwoners = 38 \| datum inwoners = 1795[ volkstelling.nl] \| dichtheid = \| verkeersader = \| jaarvan = \| jaartot = 1816 \| opvolgers = \| partijen = \| zetels = \| lat_deg = 51 \| lat_min = 35 \| lat_sec = 28 \| lat_dir = N \| lon_deg = 3 \| lon_min = 46 \| lon_sec = 45 \| lon_dir = E s-Gravenhoek was een in de provincie . s Gravenhoek heeft tot 1 januari 1816 bestaan en daarna is het opgegaan in de gemeente .Voormalige gemeenten: [ s Gravenhoek] De gemeente was kleiner dan de gelijknamige, voormalige . De heerlijkheid bestond ook uit de polders Oud-s-Gravenhoek en Nieuw-s-Gravenhoek. Deze polders overstroomden door een in 1745 en 1752. In het overgebleven deel van het grondgebied woonden weinig mensen en bestond niet uit een of .Bronvermelding anderstalige Wikipedia\|taal=en\|titel=s-Gravenhoek ==Wapen == De gemeente heeft geen wapen gehad daarvoor heeft de gemeente te kort bestaan.Nederlandse overheidswapens: [ s-Gravenhoek] Appendix Coor title dms\|51\|35\|28\|N\|3\|46\|45\|E\|type:city_scale:50000 DEFAULTSORT:Gravenhoek, S	's-Gravenhoek	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenhoek
nl	Het s-Gravenhof is een gebouwencomplex in de tot de Antwerpse gemeente behorende plaats , gelegen aan de Moerstraat 53. ==Geschiedenis== In 1657 werd het eerste gebouw gerealiseerd door de familie De Caters. Voor 1746 kwam het in bezit van de familie De Grauw en werd de centrale vleugel opgericht. In 1746 kwam het weer in bezit van de familie De Caters en vanaf 1828 werd het verhuurd aan barones Gillès de Pélichy. Deze stelde het ter beschikking aan de die hier tot 1830 een school beheerden, het latere . Van 1830-1880 bleef het gebouw leeg staan, waarna het in gebruik werd genomen door een Franse kloostergemeenschap. De familie Gillès de Pélichy gaf in de daaropvolgende decennia opdracht om een kapel op te richten en de westvleugel te bouwen. In 1927 werd het gebouw als restaurant in gebruik genomen en na de Tweede Wereldoorlog is het een geweest. Uiteindelijk werd het gebouw opgeknapt en kwam er een villabouwer in het pand. Appendix\|2= * [ Inventaris Onroerend Erfgoed] References Coor title dms\|51\|16\|5.89\|N\|4\|33\|37.21\|E\|type:landmark_scale:6250 DEFAULTSORT:Gravenhof	's-Gravenhof ('s-Gravenwezel)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenhof_('s-Gravenwezel)
nl	Het s-Gravenhof is het oudste van de stad . Als open ruimte is het het oudste plein van Nederland, het ontstond rond 890. De geschiedenis ervan is door in 1946 en de periode 1993-1999 onderzocht. Sinds 2003 zijn plein en omgeving een . == Geschiedenis == Zutphen werd rond 850 een grafelijk bestuurlijk centrum. Op het huidige plein stond in de negende eeuw een grote houten zaal van de graven van . De zaal werd omgeven door boerderijen, huizen en hutten. Metaalverwerking (ijzer, lood, zilver, koper) lijkt de belangrijkste activiteit rond het Hamalandse hof te zijn geweest. In 882 werd de nederzetting aangevallen door . De resten van deze aanval, met meerdere menselijke slachtoffers, zijn bij opgravingen op en rond het plein aangetroffen. Om zich te beschermen tegen de Vikingen werd de stad rond 890 voorzien van een nieuwe verdedigingswal en -gracht: een . Midden in de ronde burg werd een open ruimte gerealiseerd, een plein, waarop een nieuwe grote houten zaal werd gebouwd, waar rechtspraak in de open lucht werd gehouden en waar de markt werd gehouden (Vismarkt). In 1946 toonde professor bij en op het s-Gravenhof aan dat daar in de 11e eeuw een tufstenen aula van een stond. Lang werd gedacht dat dit het onderkomen was van de graven van Zutphen. De plaats van van 36 x 12,5 meter is sinds 1950 gemarkeerd in het plaveisel van het plein. Bij opgravingen in 1995 en 1999 werden aanvullende stukken muur gevonden van 120 cm dik, bestaande uit uit de Eifel. De afmeting van de paltsaula werd definitief vastgesteld op 54 meter x 12,5 meter met een uitbouw aan de noordzijde (entree en bordes) en een mogelijke kapel aan de westzijde. Westelijk van de aula stonden meerdere tufstenen bijgebouwen. In het is er een maquette van te zien. De aula is mogelijk gebouwd door bisschop van Utrecht, die in 1046 landheer werd van het , voor . De graven van Zutphen kregen de grafelijke functie in leen van de bisschop. In 1105 werd een nieuwe Romaanse kapittelkerk door bisschop van Utrecht ingewijd: de . Rond 1125 werd de palts en de kerk omgeven door een wal met tufstenen borstwering en een gracht. Eind 12e eeuw werd de paltsaula nog verbouwd, maar vanaf de 14e eeuw trad verval in. Na een renovatie rond 1470 werd het gebouw en de bijgebouwen nog enige tijd gebruikt als Bourgondisch bestuurlijk centrum maar vanaf de 16e eeuw werd de oude Gravenhof verkleind, werden gebouwen gesloopt en werd de Vismarkt (op het noordelijk deel van het huidige plein) uitgebreid. In 1634 werden de laatste resten van de oude palts gesloopt en werd het terrein definitief ingericht als plein. Tot 1764 vond het jaarlijkse van het land (graafschap) van Zutphen plaats op het plein, een traditie die tot ver in de middeleeuwen terug ging. Rond het plein ontstonden diverse adellijke stadsresidenties die het plein een statig uiterlijk geven. De Hof van Waliën werd in 1945 door de bezetter opgeblazen, maar Huize van de Kasteele (hotel), De Hof van Heeckeren (Musea Zutphen) en de Hof van Bronckhorst (nieuwe stadhuis) bestaan nog. Het plaveisel van keitjes is historisch en dateert mogelijk al uit de 17e eeuw. In 1898 werd midden op het plein de Wilhelminaboom geplant, ter ere van de troonsbestijging van de jonge koningin. == Het plein == Het plein is driehoekig. Op de noordhelft van het plein staat de Wilhelminaboom. Het is de herplant uit 1978 van een oudere Wilhelminaboom die midden op het plein stond. Het plein wordt gebruikt als . De huisnummers zijn genummerd 1-7 en 2-22, alle hebben 7201DN. Aan het plein staan een aantal monumentale gebouwen: * , bestuursgebouw uit 1449-1453, uitgebreid met de ‘gedeputeerdenpaviljoens’ en zuidelijke entree in 1718 en verder gemoderniseerd in 1723; * uit de periode 1100 tot 16e eeuw; * uit 1697. Er zijn ruim 10.000 schelpen in verwerkt; * achter de schelpenkoepel ligt de , een adellijke residentie uit 1300-1800 en sinds 2016 het onderkomen van de * uit 1881, later politiebureau en daarna restaurant; * is van oorsprong een grafelijk laatmiddeleeuws gebouw. In 1568-1571 werd het huidige pand gebouwd als burgerweeshuis. In 1664 kwam het in adellijke handen en werd in 1733 verbouwd in zijn huidige vorm. Het was in de 20ste eeuw tot 1975 een bejaardenhuis en daarna een opleidingscentrum voor de rechterlijke macht en vanaf 1996 een hotel. * de woonhuizen nr 20 en 22 dateren uit 1609-1610 en zijn tegen de middeleeuwse stadsmuur aan gebouwd. Vanaf 1978 is het plein officieel parkeerplaats. De wens om het plein weer autovrij te maken klinkt al vanaf eind jaren 1990 maar ondanks diverse inrichtingsplannen is het nog niet gerealiseerd wegens het ontbreken van parkeeralternatieven in de buurt. Commonscat\|s-Gravenhof, Zutphen Coor title dms\|52\|8\|21.7\|N\|6\|11\|40.24\|E\|type:landmark_scale:1563_region:NL DEFAULTSORT:Gravenhof	's-Gravenhof (Zutphen)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenhof_(Zutphen)
nl	Infobox wijk \| kaart= \| naam=s-Gravenland \| gemeente= \| stadsdeel= \| opp=184 ha. \| cbs = 050201 \| dichtheid= \| web= \| wapen= s-Gravenland is een woonwijk in het westen van , in de se . De woonwijk grenst aan de wijken , , en aan de Rotterdamse wijken en . De wijk ligt aan de Abram van Rijckelvorselweg, de Algeraweg en de rivier de . Het vlakbijgelegen is een knooppunt voor metros en bussen en ligt op loopafstand van de wijk (er rijden tevens bussen naar het metrostation). In 1991 is men gestart met de bouw van deze wijk. == Uiterlijk van de wijk == De wijk is vriendelijk voor kinderen; er zijn diverse speelplaatsen. Ook is er veel groen te vinden in de wijk en een overzichtelijk winkelcentrum. s-Gravenland staat in het teken van muziek. Naast dat de straten zijn vernoemd naar componisten uit zich dit ook in de bruggen over de sloten en de rotondes in de wijk. Zo is er een brug in de vorm van een piano, van een gitaar en van een blokfluit. De rotondes zijn gekenmerkt met een muziekinstrument, zoals een harp, gitaar of trompet. == Zie ook == * * * Navigatie gemeente Capelle aan den IJssel Coor title dms\|51\|51\|0\|N\|4\|31\|0\|E appendix	's-Gravenland (Capelle aan den IJssel)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenland_(Capelle_aan_den_IJssel)
nl	Infobox wijk \| kaart = \| naam = s-Gravenland \| gemeente = \| stadsdeel = \| inwoners = 8260 \| jaar = 2019 s-Gravenland is een wijk in het stadsdeel van de gemeente , in de . De wijk grenst in het noorden aan de wijk . In het zuiden grenst de wijk aan de wijk en in het oosten aan de Capelse wijk . Verwarrend genoeg grenst s-Gravenland niet aan de gelijknamige Capelse wijk s-Gravenland. Oosterkapel, Ringvaartweg 123, Rotterdam (50796164556).jpg\|Oosterkapel Koopcentrum Mast, s-Gravenland, Rotterdam (2022) 08.jpg\|Koopcentrum Mast Winkelcentrum Prinsenland, s-Gravenland, Rotterdam (2022) 05.jpg\|Winkelcentrum Prinsenland Appendix Navigatie wijken Prins Alexander Navigatie wijken Rotterdam Coor title\|type:city DEFAULTSORT:Gravenland	's-Gravenland (Rotterdam)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenland_(Rotterdam)
nl	s-Gravenmade was een kleine in de Nederlandse plaats (provincie Zuid-Holland). De naam s-Gravenmade komt al in de 15e eeuw voor, maar de aan de Delftweg stamde waarschijnlijk uit de 17e eeuw. In 1677 verkochten Edouard Travel en Jacoba Spiering de boerderij met 20 morgen land aan Heer Pieter Ronaer, van . In 1728 kocht Johan Sixti het goed en bouwde er het huidige herenhuis. Hij verkocht het in 1736 aan Anthony Bartouw. Diens weduwe verkocht het in 1747 aan mr. Cornelius Swalmius, advocaat bij het . In 1749 veilde hij het en Paulus van den Boogaard, van Delft, werd de nieuwe eigenaar. In 1791 kocht Jan Dionys Viruly het van Van den Boogaard. s-Gravenmade is nu een . s-Gravenmade is ook de naam van de vlak bij de hofstede gelegen aan de Delftweg, waar de van 1923 tot 1970 de trams van de van via Rijswijk naar en stalde, onderhoud gaf, reparaties uitvoerde en die tevens diende als opslagplaats voor rails, bielzen enz. . De remise is niet meer aanwezig; het Bielzenspoor bestaat nog steeds. Appendix\|2= * Brekelmans, M. (1986) Kastelen en Buitenplaatsen. Monumenten in Rijswijk. Gemeente Rijswijk (ZH) * Link rijksmonument\|id=20040 coor title dms\|52\|2\|34.65\|N\|4\|20\|40.87\|E\|region:NL_scale:1500 DEFAULTSORT:Gravenmade	's-Gravenmade	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenmade
nl	Infobox plaats in Nederland \| soort = Lintdorp \| naam = s-Gravenmoerse Vaart \| kaart = maplink\|type=shape-inverse\|zoom=12\|frame=yes\|plain=yes\|stroke-width=1\|frame-align=center\|stroke-color=#ff0000\|fill=#444444\|fill-opacity=0.1 \| provincie = NL-vlag\|Noord-Brabant \| gemeente = NL-vlag\|Dongen \| opp = \| inwoners= \| datum inwoners= \| postcode= \| netnummer= \| lat_deg = 51 \| lat_min = 39 \| lat_sec = 40 \| lon_deg = 4 \| lon_min = 57 \| lon_sec = 16 s-Gravenmoerse Vaart is een lintvormige kern die gelegen is aan de . Dit dorp was gelegen in de voormalige gemeente en behoorde tot een , overwegend protestantse, enclave. Dit in tegenstelling tot het ten zuiden ervan gelegen , dat weliswaar aan dezelfde waterloop ligt, maar overwegend katholiek was. == Bezienswaardigheden == * In s-Gravenmoerse Vaart bevindt zich aan de Vaartweg 28 de Eben Haëzerkerk, die in gebouwd is als een kerk. Het eenvoudige zaalkerkje heeft een dakruiter, gemetselde steunberen, natuurstenen sluitstenen en gietijzeren spitsboogvensters. Ook bezit het een orgel dat in 1963 is gebouwd door de firma te . Bij de kerk bevindt zich een pastorie met . * Een tweetal 18e-eeuwse boerderijen bevindt zich aan de Vaartweg 2 respectievelijk Vaartweg 6. Het betreft een rietgedekte uit het begin van de 18e eeuw en een . Beide boerderijen zijn nog voorzien van de originele vensters met kleine ruitjes. Beide boerderijen zijn ook geklasseerd als rijksmonument. == Nabijgelegen kernen == , , , , . Navigatie gemeente Dongen Coor title dms\|51\|39\|40\|N\|4\|57\|16\|E\|type:city_scale:1563_region:NL DEFAULTSORT:Gravenmoerse Vaart	's-Gravenmoerse Vaart	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenmoerse_Vaart
nl	Infobox waterschap Nederland \| soort= Polder \| naam = s-Gravenpolder \| kaart = \| legenda = Polder op een kaart van Kuypers (ca. 1865) \| bestandsnaam vlag = \| bestandsnaam wapen = \| provincie = Zeeland \| oppervlakte = 96 \| opgericht = \| opgeheven = \| opgegaan in = \| image = \| caption = De s-Gravenpolder is een polder ten noorden van , behorende tot de . Oorspronkelijk was deze polder eind 13e eeuw (na 1282) ingedijkt in opdracht van , graaf van Vlaanderen, naar wie de polder vernoemd is.Aut\|M.H. Wilderom, Tussen Afsluitdammen en Deltadijken, IV: Zeeuwsch Vlaanderen, Vlissingen, 1973, p. [ 102]. [ Gearchiveerd] op 16 december 2021. Herdijking volgde, na de inundatie van , in in opdracht van . Er ontstond een langgerekte polder van 96 ha. De polder, die over een kleine afstand aan de kust van de grenst, wordt begrensd door de Zeeweg, de , de Mosseldijk en de Sint Bavodijk. Aan de zuidpunt van de polder bevindt zich een camping, en aan de noordzijde is er een natuurgebiedje van 11 ha tussen een andere camping en de Zwartegatse Kreek in. ==Noten== References Coor title dms\|51\|23\|25.14\|N\|3\|29\|17.37\|E\|scale:25000_region:NL DEFAULTSORT:Gravenpolder	's-Gravenpolder (Groede)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenpolder_(Groede)
nl	Infobox plaats in Nederland \| naam = s-Gravenpolder \| bestandsnaam vlag = Flag of Gravenpolder.svg \| bestandsnaam wapen = s Gravenpolder wapen.svg \| vlagartikel = Vlag van s-Gravenpolder \| wapenartikel = Wapen van s-Gravenpolder \| provincie = NL-vlag\|Zeeland \| gemeente = NL-vlag\|Borsele \| opp = \| inwoners = 4687[ Gemeente Borsele - Bevolkingscijfers] \| dichtheid = \| web = \| detailkaart = Map NL - Borsele - s-Gravenpolder.png \| detailkaartbijschrift = s-Gravenpolder in de gemeente Borsele \| woonplaatscode = 1263 \| lat_deg = 51 \| lat_min = 27 \| lat_sec = 35 \| lon_deg = 3 \| lon_min = 54 \| lon_sec = 12 s-Gravenpolder is een dorp in de gemeente in de Nederlandse provincie . Het dorp heeft Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|1263 inwoners (Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|TXT=Date) en is daarmee de tweede kern van de gemeente. Tot 1970 was s-Gravenpolder een zelfstandige gemeente, waartoe ook de in 1816 opgeheven gemeente behoorde. == Ontstaan en naam == De oudste vermelding vinden we in een oorkonde uit 923, waarin de leenroerigheid van , Fortrapa, Kinheim () en Wasda () wordt omgezet in eigen bezit van graaf . Daarmee verwierf graaf Dirk I het gehele kustgebied van Egmond tot Bodelo in het Land van Waes in eigendom, waarbij zij aangetekend, dat Kinheim ca. 800 de benaming was van het gehele Hollandse kustgebied van Egmond tot de rivier of zeearm de Kinne of Kene bij Schipluiden (naamgever van Kinheim, Kennemerland) en dat Fortrapa aanvankelijk de benaming is geweest van het tussengebied tussen de Kene en het Waasland en de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden omvatte. In de Rijmkroniek van Melis Stoke (1290-1305) wordt de naam Fortrapa omgezet in Voertrappen (= Voirtrappen). Ten noorden van s Gravenpolder liep de zuidgrens van het Graafschap Holland. Zeeland was toen nog betwist gebied tussen de graven van Holland en de graven van Vlaanderen. In 1316 werd door graaf opdracht gegeven om de schorren voor de kust van Voortrappen te bedijken. De nieuwe polder werd "des Graven poldere van Voortrappen" genoemd en bleef tot 1430 in het bezit van de graven van . De nederzetting die in de polder ontstond kreeg aanvankelijk dezelfde naam, maar de toevoeging Voortrappen verdween toen deze plaats ontvolkte. Fortrapa (Voirtrappen, Voertrappen) lag aan , een zeearm, die de eilanden en van elkaar scheidde. In 1445 werd ter hoogte van s Gravenpolder een dam dwars door De Zwake gelegd (de huidige Lenshoekdijk), waardoor beide eilanden met elkaar verbonden werden.Driel, L. van en A. Steketee (1995) Zeeuwse plaatsnamen. Van Aardenburg tot Zonnemaire. Vlissingen: Uitgeverij ADZ == Ambachtsheerlijkheid == Van de vroege geschiedenis van de ambachtsheerlijkheid ‘s-Gravenpolder is weinig bekend. Wel weten we dat zij eigendom was van en dat zij de heerlijkheid in 1413 schonk aan haar hofmeester, Willem de Bye. Later was de heerlijkheid eigendom van leden van het geslacht Van der Nisse, die diverse heerlijkheden bezat zoals , en . Van de geslachten Hayman en Ockersen vererfde de ambachtsheerlijkheid s Gravenpolder later aan het adellijke geslacht Van Citters. In 1816 werd de ambachtsheerlijkheid verkocht aan François Rademacher en in 1863 aan Jacobus Hendrik Lodewijk Vader, waarna deze vererfde in de familie (Van Voorst) Vader. [ Gearchiveerd] op 10 juni 2022. In 1951 werd PJL Van Hoeken door koop eigenaar en voert vanaf dat moment de naam "Van Hoeken van s Gravenpolder". Bij de ruilverkaveling De Poel-Heinkenszand, waar ‘s-Gravenpolder onderdeel van maakte, zijn de bermen horend bij ambachtsheerlijkheden steeds overgedragen aan het waterschap, onder voorbehoud van de ambachtsheerlijke rechten. De bermen van ‘s-Gravenpolder zijn echter tot op heden eigendom gebleven van de familie Van Hoeken van ‘s-Gravenpolder. Dit levert de unieke situatie op dat een van de weinige ambachtsheerlijkheden is in Nederland waarvan de laatmiddeleeuwse grondeigendom nog in tact is. == Vlag == Zie hoofdartikel\|Vlag van s-Gravenpolder De vlag bestaat uit drie horizontale banen in de kleuren van het wapen en werd door de gemeenteraad bevestigd op 6 april 1954. == Bezienswaardigheden == Noord van de dorpskern ligt de Vliedberg t Hof Blaemskinderen, ongeveer 5 meter hoog, met bovenop een . Midden in het dorp staat de e uit de . Aan de rand van het dorp staat molen uit , die nog steeds in gebruik is. Ten zuiden van het dorp ligt het natuurgebied de . == Recente geschiedenis == Een groot deel van de bevolking van s-Gravenpolder is lid van de . De van dit kerkverband is een van de grotere kerken van Nederland, gemeten naar het aantal zitplaatsen; 1.524 stuks. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 behaalde de net geen meerderheid van de stemmen in het dorp, 46,7%. Tot de voorzieningen in het dorp behoren onder andere drie basisscholen, een bibliotheek, een supermarkt, een drogisterij, twee snackbars, een sporthal, een slager, een bakker, een Chinees restaurant en een jeugdsoos. ==Sport== s-Gravenpolder heeft meerdere sportverenigingen; een voetbalclub (S.V. Apollo 69), een tennisclub (T.V. Goblin), een biljartvereniging, een handboogvereniging en een gymnastiekvereniging. == Geboren == * (1882-1959), arts * (1892-1960), politicus * (1996), zangeres == Zie ook == * * * == Externe link == * [ www.s-Gravenpolder.nl] Appendix Navigatie gemeente Borsele Commonscat\|s-Gravenpolder Coor title dms\|51\|27\|35\|N\|3\|54\|12\|E\|type:city_scale:12500 DEFAULTSORT:Gravenpolder	's-Gravenpolder (dorp)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenpolder_(dorp)
nl	Infobox straat \| straatnaam = s-Gravenstraat \| afbeelding = s Gravenstraat.JPG \| onderschrift= s-Gravenstraat \| locatie = \| wijk = \| begin = \| eind = \| lengte = \| breedte = \| bouwjaar = \| genoemdnaar = \| naamsinds = \| bestrating = \| geentoegang = \| ov = \| bebouwing = \| opvallend = \| overig = \| detailkaart = \| detailkaartbijschrift= \| portaal = Brugge De s-Gravenstraat is een straat in . == Beschrijving == De en de werden vroeger ter hoogte van het gasthuis door een brug verbonden. Die brug heette in de 14e eeuw de Potteriebrug. Er werd soms ook naar verwezen als de Roelkinsbrug, naar de naam van een burger die in de omtrek woonde. Vanaf 1408 kwam de naam s-Gravenbrug tevoorschijn. Die verwees wellicht naar een nabijgelegen tuin die s Graven Heester heette. Volgens , echter, stond er in het laatste kwart van de 13e eeuw een herenhuis van de voorname ingezetene Raven Danwilt aan de voet van de brug; Ravensbrug kan later vervormd zijn in s-Gravenbrug. De straat die rechtover de brug werd aangelegd, werd de s-Gravenstraat genoemd. Deze straat loopt van de Langerei naar de . == s-Gravenhof == Infobox straat \| straatnaam = s-Gravenhof \| afbeelding = s Gravenhof01.JPG \| onderschrift= s-Gravenhof \| locatie = \| wijk = \| begin = s-Gravenstraat \| eind = Hof De Jonghe \| lengte = \| breedte = \| bouwjaar = \| genoemdnaar = \| naamsinds = \| bestrating = \| geentoegang = \| ov = \| bebouwing = \| opvallend = \| overig = \| detailkaart = \| detailkaartbijschrift= \| portaal = Brugge In het begin van de 21ste eeuw werd op weidegrond naast de s-Gravenstraat een verkaveling aangelegd. Voor de straat die er doorliep vond men het passend er de naam s-Gravenhof aan te geven. Dit s-Gravenhof loopt van de s-Gravenstraat naar een andere verkaveling, officieus Hof De Jonghe genoemd, met als straatnaam Langerei. == Literatuur == * Albert SCHOUTEET, De straatnamen van Brugge. Oorsprong en betekenis, Brugge, 1977, ISBN\|9789062675036. == Externe link == * [ De s-Gravenstraat in de inventaris van het onroerend erfgoed] Navigatie straten Brugge Coor title dms\|51\|13\|12.93\|N\|3\|13\|43.5\|E\|type:landmark_scale:1563_region:BE DEFAULTSORT:Gravenstraat, s	's-Gravenstraat	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenstraat
nl	s-Graventafel is een gehucht nabij de tot de West-Vlaamse gemeente behorende plaats , gelegen ten zuidwesten van deze plaats. s-Graventafel was in de feodale tijd een leengoed, en er stond een herberg. In 1710 werd voor het eerst melding gemaakt van de . Het gehucht speelde een rol in de . Het lag namelijk op een strategische hoogte, die behoorde tot de . Tijdens de was het enkele dagen in bezit van de Duitsers, maar Franse troepen heroverden de hoogte. Na de lag het te midden van de Duitse verdedigingslinies. Tijdens de (2e helft 1917) trachtten de geallieerden het Duitse front te doorbreken. Op 4 oktober 1917 vond de Slag bij plaats. Hierbij werd s-Graventafel door Nieuw-Zeelandse troepen veroverd. Op 9 en 14 oktober vonden Duitse tegenaanvallen plaats, die gepaard gingen met grote verliezen voor de Nieuw-Zeelanders. Hierna werden ze afgelost door de Canadezen. De windmolen werd vernield. De Nieuw-Zeelandse troepen werden herdacht met een monument, het , dat in 1924 werd onthuld. Coor title dms\|50\|53\|35\|N\|2\|59\|6.25\|E\|scale:12500_region:BE DEFAULTSORT:Graventafel	's-Graventafel	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Graventafel
nl	Infobox molen De s-Graventafelmolen is een voormalige windmolen in het gehucht , behorend tot de in de West-Vlaamse gemeente gelegen plaats . De molen lag aan de huidige Schipstraat. De molen, van het type open , fungeerde als en . ==Geschiedenis== De sgraventafelmeulen bestond al in 1710. Een drama speelde zich af in 1848, toen een 4-jarig kind van de molenaar gedood werd door een molenwiek. Ook in 1899 werd een 4-jarig molenaarskind dodelijk door een wiek getroffen. Op 20 oktober 1914, vlak voordat de losbarstte, moest het molenaarsgezin vluchten. Op 21 oktober werd de molen door de Duitsers in brand gestoken. In het molenaarshuis werd een bunker gebouwd, welke in 2005 gedeeltelijk ontmanteld werd. De molenaar begon na de oorlog een steenbakkerij, waar in 1921 een motor werd geïnstalleerd. Deze ging hij ook gebruiken om haver te pletten. Zo kwam een maalderij tot stand, en in 1924 werd de steenbakkerij afgestoten en leidde de molenaar weer een maalderij. Bibliografische informatie Coor title dms\|50\|53\|10.15\|N\|2\|59\|31.67\|E\|type:landmark_scale:12500_region:BE DEFAULTSORT:Graventafelmolen	's-Graventafelmolen	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Graventafelmolen
nl	Infobox deelgemeente België \| naam= s-Gravenvoeren \| provincie=Limburg \| gemeente=BE-vlag\|Voeren \| latitudeGraden=50 \| latitudeMinuten=45 \| latitudeSeconden=32 \| longitudeGraden= \| longitudeMinuten=45 \| longitudeSeconden=39 \| opp=13,40 \| inw=.467 \| datum=//2020 \| dichtheid=109 \| hoogte=80-200 \| nis=73109 \| nisletter=A \| fusie=1977 \| postcode=3798 \| image=Gravenvoeren - Dorpszicht.jpg \| caption=Dorpsgezicht s-Gravenvoeren (: Fouron-le-Comte) is een dorp in de provincie en een van de , het was een zelfstandige gemeente tot aan de van . s-Gravenvoeren is een langs het riviertje de in het . == Geschiedenis == Het dorp maakte deel uit van het , dat oorspronkelijk zelfs Voeren heette en vanuit s-Gravenvoeren bestuurd werd, tot de graaf een burcht bouwde in , dat daarna ook wel genoemd werd (naar analogie met s-Gravenvoeren).Bron?\|\|2017\|06\|24 Bij de annexatie van de door de werd s-Gravenvoeren in opgenomen in het toen gevormde . Na de Franse tijd werd dit de Nederlandse . Bij de inventariseerde geograaf in het dorp 170 woningen, een kerk, zes molens, twee en, twee en en een school. Er waren 1238 inwoners. Het inventaris omvat verder details over de natuurlijke omgeving, bodems, landbouwproductie en veestapel. Een zesjarige gewasrotatie en relatief goede wegen met steenslag zijn ook beschreven.aut\|Philippe Vandermaelen [ Dictionnaire géographique de la province de Liège. Brussel, Etablissement géographique - 1831.] In 1962 na het vastleggen van de ging s-Gravenvoeren over naar de . Op 17-18 mei 2024 werd s-Gravenvoeren getroffen door een zware overstroming doordat de Voer na hevige regenval buiten de oevers trad.[ Voeren zwaar getroffen door overstromingen: "Dit is erger dan in 2021"], VRT, 16 mei 2024[ Water in Belgische Voeren iets gezakt, geëvacueerde bewoners kunnen naar huis], NU.nl, 18 mei 2024[ Wateroverlast Voeren 17/05][ Wateroverlast Voeren 18/05] ==Demografische ontwikkeling== Colors= id:a value:gray(.9) id:b value:gray(.7) id:c value:rgb(,,) id:d value:rgb(.7,.8,.9) id:e value:rgb(.6,.7,.8) ImageSize = width:550 height:373 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from: till:1600 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:b increment:200 start: ScaleMinor = gridcolor:a increment:100 start: BackgroundColors = canvas:c BarData= bar:1831 text:1831 bar:1846 text:1846 bar:1856 text:1856 bar:1866 text:1866 bar:1880 text:1880 bar:1890 text:1890 bar:1900 text:1900 bar:1910 text:1910 bar:1920 text:1920 bar:1930 text:1930 bar:1947 text:1947 bar:1961 text:1961 bar:1970 text:1970 bar:1976 text:1976 PlotData= color:d width:20 align:left bar:1831 from: till: 1342 bar:1846 from: till: 1402 bar:1856 from: till: 1398 bar:1866 from: till: 1193 bar:1880 from: till: 1292 bar:1890 from: till: 1236 bar:1900 from: till: 1209 bar:1910 from: till: 1247 bar:1920 from: till: 1215 bar:1930 from: till: 1294 bar:1947 from: till: 1353 bar:1961 from: till: 1264 bar:1970 from: till: 1320 bar:1976 from: till: 1288 PlotData= bar:1831 at: 1342 fontsize:S text: .342 shift:(-,) bar:1846 at: 1402 fontsize:S text: .402 shift:(-,) bar:1856 at: 1398 fontsize:S text: .398 shift:(-,) bar:1866 at: 1193 fontsize:S text: .193 shift:(-,) bar:1880 at: 1292 fontsize:S text: .292 shift:(-,) bar:1890 at: 1236 fontsize:S text: .236 shift:(-,) bar:1900 at: 1209 fontsize:S text: .209 shift:(-,) bar:1910 at: 1247 fontsize:S text: .247 shift:(-,) bar:1920 at: 1215 fontsize:S text: .215 shift:(-,) bar:1930 at: 1294 fontsize:S text: .294 shift:(-,) bar:1947 at: 1353 fontsize:S text: .353 shift:(-,) bar:1961 at: 1264 fontsize:S text: .264 shift:(-,) bar:1970 at: 1320 fontsize:S text: .320 shift:(-,) bar:1976 at: 1288 fontsize:S text: .288 shift:(-,) Clearleft Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december == Geboren == (1783-1866), gouverneur * (1835-1916), politicus * (1931-1989), voetballer * Pierre Philippens (1936), Belgisch kampioen duivenmelken[ Pigeon Paradise - Philippens Pierre]. [ Gearchiveerd] op 7 augustus 2023. * (1951), politicus * (1954), voetballer ==Galerij== Gravenvoeren-.jpg\|De Taalstrijd Voeren-Fourons uitsnijding.png\| in s-Gravenvoeren Gravenvoeren - Kerk en pastorie.jpg\|De Gravenvoeren-Kasteel Altembrouck2.JPG\| == Geografie == Het centrale deel van het dorp ligt rond de Pley van waaruit de Kloosterstraat in westwaartse richting gaat, Bovendorp in oostwaartse richting en de Boomstraat in zuidelijke richting. Deze laatste straatnaam verwijst wellicht naar de die vlakbij gelegen is. Aan de zuidwesten van de Pley staat de . Door het dorp loopt de die in westwaartse richting afwatert en waar verschillende op hebben gestaan. De Voer wordt op kaarten uit 1930 ook wel de Koebeek genoemd naar de eerste bronbeek in . s-Gravenvoeren ligt op ongeveer 88 meter hoogte. Naar het noorden toe stijgt het landschap naar het . Enkele en voeren in die richting. Zon anderhalve kilometer ten noorden van het dorp ligt op de noordhelling van de het , in het oosten ligt het bosgebied . Voorts is er het natuurgebied in het noordoosten van het dorp, bij het gelijknamige kasteel. In de omgeving van s-Gravenvoeren vindt men verlaten grind-, krijt-, kiezel- en groeven. Mergelsteen en silex werden wel als bouwmateriaal voor woningen gebruikt. === Gehuchten === * * * * * == Mobiliteit == === Bus === Door het dorp rijden drie buslijnen * Buslijn 39b van . Deze komt om het uur. Ze verbindt met . * Buslijn 139 van TEC tussen en (Visé) * Buslijn 439 van TEC tussen en == Sport == Voetbalclub Royal Avenir Fouron FC (stamnummer 2695) == Bezienswaardigheden == === Kastelen === * * === Religieuze gebouwen e.d. === * * * * * * Diverse stenen en gietijzeren wegkruisen, ongelukskruisen e.d. === Watermolens === * , voormalige watermolen op de * , voormalige watermolen op de Voer * , voormalige watermolen op de Voer * , watermolen op de Voer * , watermolen op de Voer * , voormalige watermolen op de Voer === Woningen === * De Swaen, Kinkenberg 7, 18e-eeuws, herberg en afspanning voor postkoetsen tussen Luik en Aken. * Het Wit Kruis, Kinkenberg , eerste kwart 17e eeuw * Winandus , vakwerkhuis === Boerderijen === * Langgestrekte vakwerkhoeven: Kinkenberg 9 en Kinkenberg 24, voornamelijk 19e-eeuws. * Hoeve Giberg, aan Vitschen 7-9, met kern 2e helft 17e eeuw * Hoeve Blancktyshof, aan Kinkenberg 6, 1770-1780 en 19e eeuw * Gesloten hoeven: Kinkenberg 6AB, Winandus 6, Tienhof 39 === Diversen === * * ==Nabijgelegen kernen== , , , , (Warsage) Appendix\|2= Bron * [ Onroerend erfgoed s-Gravenvoeren] ----- Referenties References Commonscat\|s-Gravenvoeren Navigatie gemeente Voeren Coor title dms\|50\|45\|32\|N\|\|45\|39\|E\|type:city_scale:12500_region:BE DEFAULTSORT:Gravenvoeren	's-Gravenvoeren	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenvoeren
nl	Infobox plaats in Nederland \| soort = Buurtschap \| naam = s-Gravenweg \| provincie = NL-vlag\|Zuid-Holland \| gemeente = , , \| kaart = \| inwoners = \| census = \| oppervlakte = De s-Gravenweg is een oude weg en tussen en de se wijk , in de se . De s-Gravenweg is de weg waarnaar het Nederlandse gezegde Zo oud als de weg naar Kralingen verwijst. De s-Gravenweg maakt deel uit van een oude waterkering die al in de liep van naar . Na de aanleg van in het midden van de kwam de s-Gravenweg binnendijks te liggen. Voor een betrouwbare passagiersverbinding tussen Gouda en Rotterdam kwam er in 1653 een als aanvulling op het trekvaartennetwerk. In kwamen en overeen om de weg tussen de steden met klinkers te bestraten. Gouda nam de IJsseldijk tot Nieuwerkerk voor zijn rekening en Rotterdam bestraatte de s-Gravenweg. Tot was de verbinding Gouda-Rotterdam de langste straatweg van Nederland. Bij herberg de Roode Leeuw op de grens met Capelle aan den IJssel werd tol geheven, dat nodig was voor het onderhoud. Deze tol werd in opgeheven, vijf jaar na het einde van het wagenveer. In werd parallel aan de s-Gravenweg de spoorlijn - aangelegd. Deze spoorlijn heeft in een ander verloop gekregen, en is verlegd in westelijke richting. Op het tracé van de voormalige spoorlijn ligt nu . De s-Gravenweg heeft zijn landelijke karakter grotendeels behouden: het is een smalle polderweg met aan beide zijden wilgen. Het uitzicht vanaf de s-Gravenweg is inmiddels minder landelijk: tussen Nieuwerkerk en Rotterdam zijn de polders grotendeels bebouwd met woningen. Er is een aantal en aan de weg, waaronder het . Appendix Navigatie straten Kralingen Navigatie straten Prins Alexander Navigatie gemeente Capelle aan den IJssel Navigatie gemeente Zuidplas Coor title dms\|51\|55\|24\|N\|4\|31\|17\|E\|type:city_scale:12500_region:NL DEFAULTSORT:Gravenweg	's-Gravenweg	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenweg
nl	Infobox deelgemeente België \| naam = s-Gravenwezel \| kaart1 = \| kaart2 = \| kaart3 = \| wapen = \| provincie = Antwerpen \| gemeente = \| latitudeGraden = 51 \| latitudeMinuten = 15 \| latitudeSeconden = 48 \| longitudeGraden = 4 \| longitudeMinuten = 33 \| longitudeSeconden = 17 \| hoogte = \| opp = 14,95 \| inw = 6.358 \| datum = 01/01/2006 \| dichtheid = 425 \| mannen = \| vrouwen = \| postcode = 2970 \| netn = 03 ]] van gedrukt op papier door van het (1757)]] tijdens ]] s-Gravenwezel is een van de in de ( ). s-Gravenwezel was een zelfstandige gemeente tot einde . s-Gravenwezel heeft een van 14,95 en telde in 2006 6358 inwoners. == Toponymie == "Wesele", wat zoveel als "bos bij de beemden" moet betekenen, was de oorspronkelijke naam van deze deelgemeente. Pas in de loop van de 14e eeuw zou men meer gaan spreken van "s-Gravenwezel", omdat twee heren, Janne en Woutere, die de titel van graaf voerden, hier resideerden en om het verder te onderscheiden van . Plaatselijk spreekt men ook nu nog van "Wezel". == Geschiedenis == In de waren veel gronden in de omgeving eigendom van de . Door de invallen van de gingen veel bezittingen daarvan verloren en kwamen ze in handen van plaatselijke edelen.[ Geschiedenis van de omgeving op de Inventaris Onroerend Erfgoed]. [ Gearchiveerd] op 1 februari 2015. In de kreeg Amelricus van Schoten de gronden van , en in handen. Hij verdeelde zijn bezittingen tussen zijn zonen Godfried en Engelbert (ook "Engelbrecht"). In 1148 schonk Engelbert zijn deel aan de en aan de hertog van Brabant. De abdij van Villers begon dan veel gronden te ontginnen en gebouwen op te trekken. Tot de was onder meer de pastorie van s-Gravenwezel in hun handen. Tijdens de Franse Revolutie werd de pastorie verkocht als . Via Villers ontstond ook een band met de heren van . De overdracht van de bezittingen werd niet door iedereen in dank aanvaard en leidde tot twisten met de . De was in de eveneens eigenaar van grote delen van de streek rond s Gravenwezel. Vermoedelijk rond 1200 richtte ze er de parochie s Gravenwezel op en behield er het patronaat over. De oudste vermeldingen van "Wezel" dateren uit de . Een eerste document vermeldt een edelman Nicolaas die afstamde van de "graven van Wezele" en die rond 1250 zijn goederen aan de van Schoten schonk. Eveneens in de 13e eeuw begonnen de heren van gronden te kopen in s Gravenwezel - onder meer in 1259 van de , zoals aangegeven in een andere akte. Wanneer in dezelfde 13e eeuw de tak "de Marbais" uitstierf, gingen hun eigendommen over naar de familie "de Gossoncourt" ("van "). In 1289 verkocht Godefroes (of Gosuin) de Gossoncourt de tienden van Wezel en Deurna aan de abdij van Ename. In 1318 gaf de abdij van Ename haar rechten van Wezel, Deurne, Borsbeek, Wijnegem en Wommelgem over aan de van . Vanaf dan zouden Paters hun invloed in de parochie doen gevoelen. Pas met de kwam hieraan een einde. In de had de streek te lijden van de tijdens de . Zo wordt vermeld dat in 1583 alle inwoners het dorp hadden verlaten omwille van plunderingen door de Spanjaarden. Bij het begin van de 19e eeuw raakte s-Gravenwezel in de ban van de familie Gillès (later ) die tot 1929 burgemeesters leverde en de geschiedenis van de gemeente een eigen kleur gaf. In de jaren 1950 gebeurde in s-Gravenwezel ook wat er in Schilde aan de gang was: grote delen adellijk bezit werden verkocht en verkaveld. De "invasie" kon beginnen. Na een voorgeschiedenis die teruggaat tot de oprichting van een nieuwe school - het - in 1828, zag de , een nieuwe orde, in 1850 officieel het licht. Het " van s-Gravenwezel" kende een grote uitstraling en trok jonge meisjes aan uit heel de . Vandaag is de school geëvolueerd tot een modern instituut. Ook de gemeente onderging de laatste decennia een grondige gedaanteverwisseling en behoort nu tot de welvarendste van . Gelukkig bleef er behoorlijk wat groen bewaard en zijn er her en der prachtige hoekjes te bewonderen. De sfeer van weleer kan men gaan opsnuiven in het heemkundig museum De Drie Rozen waar honderden voorwerpen van eigen bodem worden tentoongesteld. == Bezienswaardigheden == * Het : een kasteel uit de 13e eeuw met een dubbele omwalling en een park. De ronde hoektoren stamt uit de 14e eeuw. Zowel de oost- als noordgevel zijn opgetrokken in stijl, terwijl het poortgebouw in is opgetrokken. Heden ten dage is het eigendom van . * De : Een driebeukige kerk in baksteen die samen met de omgeving beschermd is als . * Het en het : Gelegen op de Oudaen 72. * Het : fort dat deel uitmaakte van de Stelling van Antwerpen. * Het * Het * Het * Het : dit museum voor en is gevestigd in 3 werkmanswoningen in uit de periode 1805-1850 en herbergt een ruime verzameling van streekgebonden gebruiksvoorwerpen. Daarnaast is er ook een documentatiecentrum gevestigd. Het museum is gelegen in de Kerkstraat 41-45. == Natuur en landschap == s-Gravenwezel ligt in de op een hoogte van 7-17 meter. Er zijn veel villaverkavelingen die vooral na 1957 ontstonden op gronden die ooit aan de diverse kasteeldomeinen behoorden. De nog aanwezige bossen zijn in het algemeen kasteelparken en -domeinen. In het westen ligt de vallei van het . De ligt ten oosten van deze plaats. ==Demografische ontwikkeling== Colors= id:a value:gray(.9) id:b value:gray(.7) id:c value:rgb(1,1,1) id:d value:rgb(.7,.8,.9) id:e value:rgb(.6,.7,.8) ImageSize = width:650 height:373 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from: till:5500 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:b increment:500 start: ScaleMinor = gridcolor:a increment:250 start: BackgroundColors = canvas:c BarData= bar:1806 text:1806 bar:1816 text:1816 bar:1831 text:1831 bar:1846 text:1846 bar:1856 text:1856 bar:1866 text:1866 bar:1880 text:1880 bar:1890 text:1890 bar:1900 text:1900 bar:1910 text:1910 bar:1920 text:1920 bar:1930 text:1930 bar:1947 text:1947 bar:1961 text:1961 bar:1970 text:1970 bar:1976 text:1976 PlotData= color:d width:20 align:left bar:1806 from: till: 627 bar:1816 from: till: 650 bar:1831 from: till: 794 bar:1846 from: till: 826 bar:1856 from: till: 837 bar:1866 from: till: 825 bar:1880 from: till: 776 bar:1890 from: till: 825 bar:1900 from: till: 848 bar:1910 from: till: 906 bar:1920 from: till: 896 bar:1930 from: till: 1102 bar:1947 from: till: 1536 bar:1961 from: till: 2518 bar:1970 from: till: 4362 bar:1976 from: till: 5402 PlotData= bar:1806 at: 627 fontsize:S text: 627 shift:(-,) bar:1816 at: 650 fontsize:S text: 650 shift:(-,) bar:1831 at: 794 fontsize:S text: 794 shift:(-,) bar:1846 at: 826 fontsize:S text: 826 shift:(-,) bar:1856 at: 837 fontsize:S text: 837 shift:(-,) bar:1866 at: 825 fontsize:S text: 825 shift:(-,) bar:1880 at: 776 fontsize:S text: 776 shift:(-,) bar:1890 at: 825 fontsize:S text: 825 shift:(-,) bar:1900 at: 848 fontsize:S text: 848 shift:(-,) bar:1910 at: 906 fontsize:S text: 906 shift:(-,) bar:1920 at: 896 fontsize:S text: 896 shift:(-,) bar:1930 at: 1102 fontsize:S text: 1.102 shift:(-,) bar:1947 at: 1536 fontsize:S text: 1.536 shift:(-,) bar:1961 at: 2518 fontsize:S text: 2.518 shift:(-,) bar:1970 at: 4362 fontsize:S text: 4.362 shift:(-,) bar:1976 at: 5402 fontsize:S text: .402 shift:(-,) Clearleft Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december == Politiek == === Geschiedenis === ==== Lijst van burgemeesters ==== {\| \|- \| valign="top" \| {\| class="wikitable" ! ! style="text-align:center;" colspan=2\| Tijdspanne !! Burgemeester \|- \| \|\| 1798 - 1818 \|\| \|- \| \|\| 1818 - 1828 \|\| \|- \| \|\| 1828 - 1830 \|\| \|- \| style="width: 3px" bgcolor=orange \| \|\| 1830 - 1874 \|\| () \|- \| \|\| 1874 - 1875 \|\| () \|- \| style="width: 3px" bgcolor=orange \| \|\| 1875 - 1920 \|\| Baron (Kath. Partij) \|- \| style="width: 3px" bgcolor=orange \| \|\| 1920 - 1929 \|\| Baron (Kath. Partij) \|- \| \|\| 1929 - 1932 \|\| Graaf \|} \| valign="top" \| {\| class="wikitable" ! ! style="text-align:center;" colspan=2\| Tijdspanne !! Burgemeester \|- \| \|\| 1932 - 1944 \|\| \|- \| \|\| 1944 - 1946 \|\| Graaf Charles Cornet d’Elzius de Peissant \|- \| \|\| 1946 - 1952 \|\| \|- \| \|\| 1952 - 1958 \|\| Jules Ruys \|- \| \|\| 1959 - 1964 \|\| \|- \| \|\| 1964 - 1970 \|\| \|- \| \|\| 1971 \|\| Graaf \|- \| style="width: 3px" bgcolor=orange \| \|\| 1971 - 1976 \|\| () \|} \|} == Religie en levensbeschouwing == De parochie Sint-Catharina te s-Gravenwezel behoort tot de federatie Schilde die op haar beurt dan weer deel uitmaakt van het in het . == Sport == : deze voetbalploeg met 4536 is aangesloten bij de en werd opgericht op 7 juni 1946. De eerste ploeg van de club speelt in van de provincie Antwerpen. De clubkleuren zijn zwart-rood. == Bekende inwoners == * , senator * , Vlaams componist en dirigent * , actrice, presentatrice, zangeres, restauranthouder , vliegenier , acteur, restauranthouder * , actrice, model * , wielrenner, mountainbiker en veldrijder * , vermoorde studente === Fictieve personen === * Het personage Kim De Hert uit het Vlaamse radioprogramma was volgens afkomstig uit een in s-Gravenwezel. == Nabijgelegen kernen == , , , Appendix\|\|2= == Bronnen == * Aut\|H. Breugelmans: "1978: 100 jaar parochiekerk", in Aut\|H. Breugelmans & Zr. Berchmans (eds.): s-Gravenwezel. 100 jaar parochiekerk - 150 jaar klooster, s-Gravenwezel: Heemkring De drie Rozen, 1978, p. 7-95. * [ s-Gravenwezel op de Inventaris Onroerend Erfgoed] == Verwijzingen == References Commonscat\|s-Gravenwezel Coor title dms\|51\|15\|48\|N\|4\|33\|17\|E\|type:city_scale:12500_region:BE DEFAULTSORT:Gravenwezel	's-Gravenwezel	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenwezel
nl	Infobox plaats in Nederland \| naam = s-Gravenzande \| bestandsnaam vlag = s-Gravenzande vlag.svg \| vlagartikel = Vlag van s-Gravenzande \| bestandsnaam wapen = s Gravenzande wapen 1960.svg \| wapenartikel = Wapen van s-Gravenzande \| provincie = NL-vlag\|Zuid-Holland \| gemeente = NL-vlag\|Westland \| oppervlakte = \| oppervlakte land = \| oppervlakte water = \| dichtheid = \| lat_deg = 52 \| lat_min = 0 \| lon_deg = 4 \| lon_min = 10 \| verkeersader = Pictogram weg Nederland N-weg\|211 Pictogram weg Nederland N-weg\|220 \| netnummer = 0174 \| postcode = 2690 - 2694 \| jaarvan = \| voorgangers = \| opvolgers = in \| detailkaart = Map NL - Westland - s-Gravenzande.png \| detailkaartbijschrift = Locatie in de gemeente Westland \| woonplaatscode = 2662 s-Gravenzande is een met Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|2662 inwoners in Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|TXT=Year, gelegen in de streek het . De plaats maakt deel uit van de gemeente (provincie ) en is de grootste nederzetting in die gemeente. ==Ligging== s-Gravenzande ligt gelegen in het westen van de gemeente . In het noorden ligt de plaats , in het oosten ligt en in het zuiden liggen en . De zuidgrens loopt achter het en langs de Middenwetering. De noord- en oostgrens volgt oude waterlopen als de Vlotwetering, Monsterse Vaart en Poelwatering. In het westen wordt s-Gravenzande begrensd door een smalle duinstrook met daarachter de . Rond 1900 was het grondgebied van s-Gravenzande twee keer zo groot als nu. Voorheen hoorde Hoek van Holland ook bij s-Gravenzande, maar dit gebied is in 1914 afgestaan aan Rotterdam door de stormachtige ontwikkeling van de en het gereedkomen van de . In 1939 en 1957 zijn nog kleine grenscorrecties uitgevoerd en is onder meer grondgebied afgestaan aan Monster. Tot s-Gravenzande behoort ook de kleine kern .[ Gemeentebeschrijving s-Gravenzande, Monumenten inventarisatie project, door M. H. J. Koenders (1992), 1995, pagina 2]. [ Gearchiveerd] op 27 mei 2023. == Geschiedenis == .]] s-Gravenzande is ontstaan op een zandplaat ten noorden van de oude ing. Het werd tegen het water beschermd door een haakvormige en aansluitend een stelsel van polderdijken. Op deze zandplaat liet de graaf van Holland rond 1200 een bouwen waaraan de stad zijn naam ontleende.[ Gemeentebeschrijving s-Gravenzande, Monumenten inventarisatie project, door M. H. J. Koenders (1992), 1995, pagina 16]. [ Gearchiveerd] op 27 mei 2023. Voor de komst van het hof was het gebied al bewoond en waarschijnlijk was er daardoor een haven. De nederzetting werd aangelegd langs de Langestraat die evenwijdig aan de Maasoever liep. Later kwam haaks op deze weg de Hoflaan die naar het Hof liep. Het hof was waarschijnlijk slechts een jachtverblijf met een luxe sboerderij. Wel trok het andere instellingen aan zoals een in 1235, een in 1255, een in de dertiende eeuw en een in 1427. In kreeg s-Gravenzande van , op aandringen van zijn moeder die haar vaste verblijfplaats aan het hof had. Van een stedelijke ontwikkeling kwam het echter niet. De economie bleef beperkt tot en en het dorp groeide maar langzaam. In 1238 werd de kapel een . Het zou tot aan de een aantrekkingskracht hebben gehad op gangers. Gedurende de in 1418 is de plaats platgebrand waarbij waarschijnlijk ook het grafelijke hof is verwoest. In de periode hierna was sprake van stagnatie, gezien het aantal huizen dat tussen 1504 en 1732 met ongeveer 100 gelijk is gebleven. Het inwoneraantal steeg wel door de hogere bezetting van woningen. Het klooster, begijnhof en gasthuis sloten eind zestiende eeuw de deuren.[ Gemeentebeschrijving s-Gravenzande, Monumenten inventarisatie project, door M. H. J. Koenders (1992), 1995, pagina 16-17]. [ Gearchiveerd] op 27 mei 2023. , 1745.]] In 1809 stortte de kerktoren in en verwoestte hierbij het . Met steun van koning is er aan de Langestraat een nieuwe kerk gebouwd, de .[ Gemeentebeschrijving s-Gravenzande, Monumenten inventarisatie project, door M. H. J. Koenders (1992), 1995, pagina 17]. [ Gearchiveerd] op 27 mei 2023. Op de van 1712 worden in en rond s-Gravenzande tien en benoemd. Buitenplaatsen werden door rijke stedelingen gebruikt om een deel van het jaar in door te brengen. Dit werd gezien als gezond en het bezit was een teken van welstand. De oudste buitenplaats bij s-Gravenzande was uit de derde helft van de zeventiende eeuw. had met bijna 40 hectare de grootste oppervlakte. Ouwendijk was een buitenplaats die ontstaan was uit een adellijke hofstede. Andere buitenplaatsen waren , en .aut\|Broeke, van den Martin (2018): Buitenplaatsen in het Westland, door Genootschap Oud-Westland en Kantoor Verschoor Boekmakers, ISBN\|9789082589337, blz. 17, 28-30 Vanaf 1800 kwam er een stijging in het aantal inwoners. Deze stijging had te maken met opboei van de en de daarbij behorende handel. Rond 1850 waren landbouw en tuinbouw de belangrijkste economische sectoren. Eind negentiende eeuw was het belang van de tuinbouw gegroeid en door het arbeidsintensieve karakter groeide ook het inwoneraantal sterk. Een veilingvereniging voor tuinbouwproducten werd in 1889 opgericht. In 1903 kreeg de vereniging een apart onderkomen en in 1914 verhuisde zij naar het noorden van de dorpskern met een ligging aan de vaart. In 1883 werd s-Gravenzande aangesloten op het tramnetwerk van de , vanuit Loosduinen. In 1905 verrees het eerste station aan de Monsterse Weg en werd de lijn verlengd naar Hoek van Holland.Rook waait over het Westland, H.v. Lith, uitgeverij Kimabo, 2012. Een - en kwam in 1908 en dat jaar erop werd een nieuwe korenmolen geplaatst aan de Naaldwijkseweg ter vervanging van een molen aan de Molenstraat, de .[ Gemeentebeschrijving s-Gravenzande, Monumenten inventarisatie project, door M. H. J. Koenders (1992), 1995, pagina 18]. [ Gearchiveerd] op 27 mei 2023. Tussen 1920 en 1940 is het dorp planmatig uitgebreid in oostelijke richting bijvoorbeeld langs de v.d. Kasteelestraat en de Mr. de Fremerystraat. Na de zou dit deel verder ontwikkeld worden. De tuinbouw bleef groeien en rond het dorp werden dan ook steeds meer kassen gebouwd. Ook verscheen er nijverheid zoals de fabricage van kisten en broeiramen, een houtzagerij en zeilmakerij. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden vanwege de bouw van een ruim 400 woningen afgebroken en moesten 1500 mensen worden geëvacueerd. Na de oorlog kwamen nieuwe woonwijken ten oosten en zuiden van de kern. De groei was vooral groot in de jaren zestig en zeventig. In 1952 werd er nog een nieuwe goederenlijn naar de veiling aangelegd.(de lijn naar Hoek van Holland verdween in 1951). In 1972 werd de veiling uitgebreid na de fusie met andere Westlandse veilingen tot . Daarnaast breidde het dorp uit in westelijke richting. De veiling-lijn en daarmee de hele lijn tot aan Poeldijk verdween in 1965. Tot 1 januari 2004 was s-Gravenzande een zelfstandige gemeente met daarin ook het . Daarna is het met buurgemeenten opgegaan in de nieuwe gemeente Westland in het kader van de . == Monumenten == uit 1909.]] Vanaf de 13e eeuw tot het midden van de 19e eeuw stonden in s-Gravenzande twee s, de "voormolen" en de "achtermolen". Tegenwoordig staat als enige de , die sinds 2002 weer in bedrijf is. In en om het dorp staan vrij veel goedbewaarde kleine s in , veelal versierd met , stenen of dakpannen en opvallende gebogen of vooruitspringende en. De is een hallenkerk uit begin 19e eeuw die de verwoeste kerk uit de 14e eeuw verving. Onder andere door een schenking van koning was het mogelijk deze kerk te bouwen. In 1816 werd hij ingewijd. De Heilige Lambertuskerk ligt verscholen onderaan de vlak bij het dorpje . De kerk is in 1872-1873 gebouwd door jonkheer . Het interieur is neogotisch. Boven de ingang staat een beeld van . Andere monumenten: * , horecagelegenheid en voormalige herberg uit 1700 * , sluis met sluiswachterswoning aan de Maasdijk uit 1676 * , voormalige raadhuis van s-Gravenzande uit 1869 ;Zie ook * * == Voorzieningen == === Sport === staan nog meerdere s uit de .]] * Turnen wordt gedaan bij de OKK (Oefening Kweekt Kunst) in de Westlandhal en in de gymzaal van het ISW aan de Gasthuislaan. * Korfbal wordt gespeeld bij de christelijke korfbalvereniging ONDO. * Voetbal wordt gespeeld bij , de fusieclub van de zaterdagverenigingen (in de volksmond De Sport) en de (lokaal bekend als Rood-Wit). De verenigde voetbalclub heeft zon 1700 leden en speelt in het . * Tennis wordt gespeeld bij LTC s-Gravenzande, op het SchwagermannTennispark. * The City, hier zijn vier squashbanen. * Volleybal wordt gespeeld bij Monza. Monza is voortgekomen uit een fusie tussen GVC uit s-Gravenzande en MovOver uit Monster. * Basketbal wordt gespeeld in de Westlandhal * wordt gespeeld bij s-Gravenboules. * Zwembad Maesemunde. * Sporthal de Westlandhal. * De schietvereniging van s-Gravenzande is gevestigd aan de Koningin Julianaweg. * de ruitervereniging van s-Gravenzande is gevestig aan de strandweg 1 === Media === In s-Gravenzande bevinden zich drie media-organisaties. Aan de Van de Kest Wittensstraat is de studio van het radio- en tv-station gevestigd, waar 24 uur per dag radio en tv wordt uitgezonden. Sinds 2012 is WestlandReport [Ende Media/vanderendediensten] gevestigd in s-Gravenzande dit is een lokale nieuwswebsite welke diverse berichten plaats over de gemeente s-Gravenzande. === Natuur === Het is sinds 1987 in beheer bij de stichting het . In het bos is het bezoekerscentrum dOude Koestal gevestigd, waar informatie over de natuur in dit gebied is te vinden. is een 90 hectare groot duingebied met twee laaggelegen natte valleien. === Strand === s-Gravenzande heeft een drie kilometer lang, breed zandstrand met drie strandopgangen: , en . Slag is de meest noordelijke en ligt tegen de plaats aan. Slag is de grootste strandopgang van s-Gravenzande, en slag is de meest zuidelijke tegen aan. Bij de slag Vlugtenburg is ook onder andere zomerverblijf Zeerust gelegen. Dit zomerverblijf is oorspronkelijk opgezet als uitbreiding van . uit 1923 behoord tot de oudste recreatieoorden van Nederland. In 2009 werd het strand van gemeente Westland uitgeroepen tot Schoonste Strand van Nederland.Bron?\|\|2015\|02\|11 Het strand van s-Gravenzande wordt in de zomermaanden bewaakt door de s-Gravenzandse Vrijwillige Reddingsbrigade (GVRB). Deze is aangesloten bij de overkoepelende bond . == Wijken en buurten == * Centrum * Edelstenenwijk * * Nieuwe Vaart * Oostzijde * Oudeland * Teylingen (industrieterrein) * Tuinveld (nieuwbouw) * Vreeburgh * Vreelande * Zandevelt * Het nieuwe water == Geboren in s-Gravenzande == * , (1893-1976), scheikundige * (1909-1944), predikant en verzetsman * (1923-2016), schaatser * (1935), beeldend kunstenaar * (1941-1995), diskjockey en presentator * (1972), voetbaltrainer * (1973), wielrenster en tv-presentatrice * (1973), profvoetballer * (1975), zwemmer * (1979), korfballer * (1985), politicus * (1998), schaatsster == Bekende (voormalige) inwoners van s-Gravenzande == * , tennisser * , journalist en oud-wethouder in s-Gravenzande * , darter PDC * , presentator * , acteur * , zangeres bij K3 * , Nederlands kampioen wielrennen bij de beloften 2007 * , politicus * , onderwijzer, kinderboekenschrijver * , atlete, presentatrice en politica, oud-gemeenteraadslid van s-Gravenzande == Zie ook == * * ==Noten== references Bibliografische informatie Navigatie Plaatsen met historische stadsrechten in Zuid-Holland Navigatie gemeente Westland Commonscat\|s-Gravenzande Coor title dms\|52\|0\|7\|N\|4\|9\|53\|E\|type:city_region:NL_scale:30000 DEFAULTSORT:Gravenzande	's-Gravenzande	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenzande
nl	Infobox voetbalclub \| naamclub = s-Gravenzandse SV \| bijnaam = \| volledigenaam = s-Gravenzandse Sport Vereniging \| afbeelding = \| onderschrift = \| logo = \| oprichting = \| opgeheven = \| plaatsnaam = \| leden = \| velden = \| sponsor = \| bijzonderheden = \| competitie = \| trainer = \| pattern_la1 = \| pattern_b1 = \| pattern_ra1 = \| leftarm1 = FFFF00 \| body1 = FFFF00 \| rightarm1 = FFFF00 \| shorts1 = 0000FF \| socks1 = 0000FF s-Gravenzandse Sport Vereniging was een voetbalclub uit in de Nederlandse provincie . De club werd opgericht op en speelde op het in s-Gravenzande, de laatste jaren in de zaterdag. De clubkleuren waren blauw-geel. In november 2008 begonnen s-Gravenzandse SV en de aan fusiebesprekingen, die er uiteindelijk toe leidden dat s-Gravenzandse SV als zelfstandige voetbalvereniging in juni 2010 ophield te bestaan en opging in . == Competitieresultaten 1947–2010 == {\| Cellpadding="0" CellSpacing="0" style="font-size:100%; border:1px solid #aaaaaa; padding:1px;" \|- valign="bottom" \| BalkVerticaal2\|((41-)/)\|34B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((41-5)/)\|54A\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((41-)/)\|34A\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((41-)/)\|34B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((41-1)/)\|14B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((41-1)/)\|14B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((61-)/)\|43A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((61-6)/)\|63A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((61-6)/)\|63A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((61-2)/)\|23B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-2)/)\|2\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-5)/)\|5\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-1)/)\|1\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|8\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-9)/)\|92A\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|72A\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|32B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|32A\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-6)/)\|62B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-10)/)\|102B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-10)/)\|102C\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-6)/)\|62A\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-1)/)\|12A\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-5)/)\|51A\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|81A\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|81A\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-13)/)\|131A\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|72A\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|32B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|72B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-14)/)\|142A\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((61-)/)\|43B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((61-1)/)\|13A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|42B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-6)/)\|62B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|42B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-6)/)\|62B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-9)/)\|92B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-10)/)\|102B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|72B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|82B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-6)/)\|62B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|82B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|42B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-6)/)\|62B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-10)/)\|102B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((61-10)/)\|103A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((41-11)/)\|114A\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((61-)/)\|43B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-2)/)\|22C\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-2)/)\|21B\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|31B\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-6)/)\|61B\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|71B\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|31B\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-9)/)\|91B\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-5)/)\|51B\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|41B\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-5)/)\|51B\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-5)/)\|51B\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|81B\|#EEE8AA \| BalkVerticaal2\|((-10)/)\|101B\|#EEE8AA \|- align=center style="font-size:80%;" \| 47\|\|48\|\|49\|\|50\|\|51\|\|52\|\|53\|\|54\|\|55\|\|56\|\|57\|\|58\|\|59\|\|60\|\|61\|\|62\|\|63\|\|64\|\|65\|\|66\|\|67\|\|68\|\|69\|\|70\|\|71\|\|72\|\|73\|\|74\|\|75\|\|76\|\|77\|\|78\|\|79\|\|80\|\|\|\|82\|\|83\|\|84\|\|85\|\|86\|\|87\|\|88\|\|89\|\|90\|\|91\|\|92\|\|93\|\|94\|\|95\|\|96\|\|97\|\|98\|\|99\|\|00\|\|01\|\|02\|\|03\|\|04\|\|05\|\|06\|\|07\|\|08\|\|09\|\|10 \|} legendatabel \|legendatabel/cel\|#FF8888\| \|legendatabel/cel\|#EEE8AA\| \|legendatabel/cel\|#FFFF00\| \|legendatabel/cel\|#FFE4E1\| \|legendatabel/cel\|#DDA0DD\| \|} Clearboth Uitleg Nederlandse voetbalgrafiek == Erelijst == {\| class="wikitable" \|+ !Competitie !Aantal !Seizoen \|- \|Kampioen Vierde klasse \|2x \|1951, 1952 \|- \|Kampioen Tweede klasse \|2x \|1961, 1971 \|- \|Kampioen Derde klasse \|1x \|1981 \|- \|Westland Cup \|4x \|1982, 1984, 1989, 2010 \|} == Bekende (oud-)spelers == * * == Bekende (ex-)trainers == * RO-VLAG (1982–1984) == Externe link == * [ Historie van s-Gravenzandse SV] Navigatie voetbalclubs Westland DEFAULTSORT:Gravenzandse SV	's-Gravenzandse SV	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenzandse_SV
nl	Infobox voetbalclub \| naamclub = s-Gravenzandse Voetbal Vereniging \| opgericht = 15 mei 1912 \| opgeheven = 30 juni 2010 \| plaats = \| bijnaam = \| complex = \| pattern_ra1 = _red_stripes \| pattern_b1 = _red_stripes \| pattern_la1 = _red_stripes \| pattern_sh1 = \| pattern_s1 = \| leftarm1 = FFFFFF \| body1 = FFFFFF \| rightarm1 = FFFFFF \| shorts1 = 000000 \| socks1 = 000000 \| pattern_la2 = \| pattern_b2 = \| pattern_ra2 = \| pattern_sh2 = \| pattern_s2 = \| leftarm2 = 191970 \| body2 = 191970 \| rightarm2 = 191970 \| shorts2 = 191970 \| socks2 = 191970 \| logo = s-Gravenzandse VV is een voormalige voetbalclub uit . In 2010 fuseerde de club met tot .[ historie FC s-Gravenzande]. [ Gearchiveerd] op 22 juli 2023. De club speelde vanaf augustus 1965 op het Juliana Sportpark. In het laatste seizoen (2009/10) kwam het standaardteam van de club, dat op zaterdag speelde, uit in de van het Nederlands amateurvoetbal in het district West II. == Geschiedenis == De club werd in mei 1912 opgericht en liet zich in 1914 ingeschrijven bij de . Twee jaar later in 1916 trok de club zich terug uit de Haagsche Voetbalbond om vervolgens in 1918 weer terug te keren.[ Databank Sport]. [ Gearchiveerd] op 22 juli 2023. In 1924 promoveerde de club naar de . Aanvankelijk speelde de club op zondag zijn wedstrijden, echter omdat er in s-Gravenzande ook behoefte was om op zaterdag te voetballen werd halverwege de jaren 30 van de 20e eeuw s-Gravenzandse SV opgericht. Uiteindelijk besloot s-Gravenzandse VV ook een zaterdagafdeling op te richten. Dit betekende uiteindelijk dat de club halverwege de jaren 60 afscheid nam van het standaardvoetbal op zondag.[ FC s-Gravenzande: Historie]. [ Gearchiveerd] op 22 juli 2023. == Fusie == Eind 2008 begonnen s-Gravenzandse VV en s-Gravenzandse SV aan fusiebesprekingen. Dit leidde er toe dat beide clubs in per 1 juli 2010 samen gingen als FC s-Gravenzande. == Competitieresultaten 1952–2010 (zaterdag) == {\| Cellpadding="0" CellSpacing="0" style="font-size:100%; border:1px solid #aaaaaa; padding:1px;" \|- valign="bottom" \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|74A\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-10)/)\|104B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|\| \| BalkVerticaal2\|\| \| BalkVerticaal2\|\| \| BalkVerticaal2\|\| \| BalkVerticaal2\|\| \| BalkVerticaal2\|\| \| BalkVerticaal2\|\| \| BalkVerticaal2\|\| \| BalkVerticaal2\|\| \| BalkVerticaal2\|\| \| BalkVerticaal2\|\| \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|74A\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|54B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-4)/)\|44B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-4)/)\|44A\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-1)/)\|14A\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-10)/)\|103A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|73A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-9)/)\|93A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-1)/)\|13A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((81-12)/)\|122B\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-2)/)\|23A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|83A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-4)/)\|43A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-11)/)\|113B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-4)/)\|44A\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|54B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-1)/)\|14B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|73A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-2)/)\|23A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|63A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|73A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|83A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|73A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-9)/)\|93A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-2)/)\|23A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|83A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|83A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|53A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|73A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-3)/)\|33A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-3)/)\|33A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-4)/)\|43A\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((81-10)/)\|102C\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|63B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|53B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|63B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|53B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-1)/)\|13B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-2)/)\|23B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-2)/)\|23C\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|53C\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-1)/)\|13C\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((81-2)/)\|22D\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((81-8)/)\|82C\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((81-)/)\|62C\|#FFFF00 \| BalkVerticaal2\|((81-4)/)\|42C\|#FFFF00 \|- align=center style="font-size:80%;" \| 52\|\|53\|\|54\|\|55\|\|56\|\|57\|\|58\|\|59\|\|60\|\|\|\|62\|\|63\|\|64\|\|65\|\|66\|\|67\|\|68\|\|69\|\|70\|\|71\|\|72\|\|73\|\|74\|\|75\|\|76\|\|77\|\|78\|\|79\|\|80\|\|81\|\|82\|\|83\|\|84\|\|85\|\|86\|\|87\|\|88\|\|89\|\|90\|\|91\|\|92\|\|93\|\|94\|\|95\|\|96\|\|97\|\|98\|\|99\|\|00\|\|01\|\|02\|\|03\|\|04\|\|05\|\|06\|\|07\|\|08\|\|09\|\|10 \|} legendatabel \|legendatabel/cel\|#EEE8AA\| \|legendatabel/cel\|#FFFF00\| \|legendatabel/cel\|#FFE4E1\| \|legendatabel/cel\|#DDA0DD\| \|} Clearboth == Competitieresultaten 1925–1966 (zondag) == {\| Cellpadding="0" CellSpacing="0" style="font-size:100%; border:1px solid #aaaaaa; padding:1px;" \|- valign="bottom" \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|64A\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-3)/)\|34B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|54B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|64C\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|54B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-3)/)\|34C\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-3)/)\|34C\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-3)/)\|34D\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-1)/)\|14B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-4)/)\|43B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|83B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-10)/)\|103B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-2)/)\|24B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-3)/)\|34E\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|54D\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|?\|#A9A9A9 \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|84E\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-4)/)\|44F\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|\|\| \| BalkVerticaal2\|\|\| \| BalkVerticaal2\|\|\| \| BalkVerticaal2\|((-11)/)\|114D\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-10)/)\|104G\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-10)/)\|104A\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-3)/)\|34H\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-8)/)\|84D\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-2)/)\|24E\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-2)/)\|24B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|64C\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-4)/)\|44B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-)/)\|54B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-1)/)\|14B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-3)/)\|34B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-10)/)\|104?\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-1)/)\|14B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|74C\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-1)/)\|14D\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-11)/)\|113B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-9)/)\|93B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-12)/)\|123B\|#FFE4E1 \| BalkVerticaal2\|((-7)/)\|74B\|#DDA0DD \| BalkVerticaal2\|((-12)/)\|124B\|#DDA0DD \|- align=center style="font-size:80%;" \| 25\|\|26\|\|27\|\|28\|\|29\|\|30\|\|31\|\|32\|\|33\|\|34\|\|35\|\|36\|\|37\|\|38\|\|39\|\|40\|\|\|\|42\|\|43\|\|44\|\|45\|\|46\|\|47\|\|48\|\|49\|\|50\|\|51\|\|52\|\|53\|\|54\|\|55\|\|56\|\|57\|\|58\|\|59\|\|60\|\|\|\|62\|\|63\|\|64\|\|65\|\|66 \|} legendatabel \|legendatabel/cel\|#FFE4E1\| \|legendatabel/cel\|#DDA0DD\| \|legendatabel/cel\|#A9A9A9\| \|} Clearboth Uitleg Nederlandse voetbalgrafiek == Erelijst == {\| class="wikitable" \|+ !Competitie !Aantal !Seizoen \|- \|Kampioen Vierde klasse \|2x \|1969, 1981 \|- \|Kampioen Derde klasse \|3x \|1973, 2002, 2006 \|- \|Westland Cup \|3x \|1981, 1995, 1996 \|- \|AD/HC Cup \|1x \|2009 \|} === Finalist === * finale 1967 (SHO 10-0 s-Gravenzandse VV) * Finalepoule Kampioenschap zaalvoetbal 1971 * Westland Cup Finale 1997 ( -0 s-Gravenzandse VV) AppendixNavigatie voetbalclubs Westland DEFAULTSORT:Gravenzandse VV	's-Gravenzandse VV	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravenzandse_VV
nl	dpintro\| s-Gravesande\| s Gravesande * , Nederlands programmamaker * , Nederlands bouwkundige uit de 17e eeuw * , Nederlands wetenschapper * , Nederlands schrijver en journalist * , Nederlands geslacht ** == Zie ook == * dp	's-Gravesande	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravesande
nl	Infobox plein \| straatnaam = ‘s-Gravesandeplein \| afbeelding = Monument sgravesandeplein.jpg \| onderschrift= Monument op het s-Gravesandeplein ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de (2007) \| locatie = \| stadsdeel = \| wijk = \| lengte = \| breedte = \| oppervlakte = \| zijstraten = \| postcode = \| bouwjaar = 1889- \| genoemdnaar = \| naamsinds = 13 oktober 1897 \| bestrating = \| geentoegang = \| ov = \| bebouwing = \| opvallend = \| overig = \| detailkaart = \| detailkaartbijschrift= \| portaal = Het s-Gravesandeplein in kreeg zijn naam in en werd vernoemd naar , Leids in de - en . == Ligging en geschiedenis == Het ligt aan de westkant van het . De , (dat acht jaar eerder zijn naam kreeg), en Tilanusstraat komen uit op het plein. == Gebouwen == Het plein ligt in de schaduw van het , dat haar ingang van de parkeergarage aan het plein heeft. Die gevellijn wordt onderbroken door de . Aan de westkant van het plein staat een nieuwbouwcomplex met woningen en een . De noordelijke gevelwand is nog geheel oorspronkelijk, waarbij een aantal gebouwen werd ontworpen door (11-17). Er staan twee (gegevens 2022) aan het plein, ’s-Gravesandeplein 25 en , beide van architect J.L. van der Bom, net zoals de tussenliggende percelen. == Openbaar vervoer == Vanaf 1906 reed tram over het plein, komend vanaf de naar het Oosterpark. Na de sloop van het werden er in 1942 tramrails gelegd in de nieuwe en de . Van 1942 tot 1944 reed via deze route, de sporen in de werden opgebroken en sindsdien is het een secundaire straat. Vanaf 1945 rijdt over deze route. Van 15 oktober 1980 tot 21 september 1987 reed langs het plein. In werden er tramsporen in de s-Gravesandestraat gelegd, in verband met de vernieuwing van de , waardoor lijn 3 tot via deze straat een kortere omleidingsroute kon rijden. Ook ging toen via de s-Gravesandestraat, in 1998 werd deze opgevolgd door , zodat sindsdien de lijnen 3 en 7 het s-Gravesandeplein passeren. Op 22 juli 2018 werd lijn 7 vervangen door . == Kunst == De vroegste kunst aan het plein zit in de portieken van de woningen. Een aantal daarvan kreeg tegeltableaus mee uit het tijdperk. In de portieken van s Gravesandeplein 11, 15 en 17 zijn zes tableaus van de firma Faience en Tegelfabriek Holland te zien met vogels en landelijke taferelen. Een tegeltableau is ook te zien in de gevel van het gebouw ’s Gravesandeplein 19, de voormalige Oosterparkschool. Dit gebouw kreeg in 2004 een keramieken . Verder werd er in 1991 onthuld ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de op het Surinaamse vliegveld in juni . Bij een herinrichting begin 21e eeuw kreeg het plein haar . == Afbeeldingen == Stadsarchief Amsterdam, Afb PRKBB00343000002.jpg\|Noordelijke gevelwand in 1910 Kapel O. L. Vrouwe Gasthuis, Amsterdam.JPG\|Kapel in 2012 s-Gravesandeplein tegels in Portiek nr 17 photo 1.JPG\|Een van de tegeltableaus in 2017 Appendix\|2= Commonscatklein\|s-Gravesandeplein, Amsterdam [ ’s Gravesandeplein volgens BAG via data.amsterdam.nl] [ Waarderingskaart architectonische en stedenbouwkundige kwaliteit Amsterdam] BAG-viewer Monumentenregister voor rijksmonumenten; Monumentenkaart Amsterdam *Stadsatlas Amsterdam. Stadskaarten en straatnamen verklaard, Bakker, Martha (red.) (1998). Derde druk in 2006. Amsterdam Publishers [etc.]. ISBN\|90-74891-31-4 ---- References Navigatie pleinen Amsterdam Coor title dms\|52\|21\|33\|N\|4\|54\|57\|E\|type:landmark_scale:1000_region:NL DEFAULTSORT:Gravesandeplein S	's-Gravesandeplein	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravesandeplein
nl	Infobox beeld \| titel = Huisnummer s-Gravesandeplein 19 \| afbeelding = s-Gravesandeplein Oosterparkschool foto 2-001.JPG \| onderschrift = Het gebouw in januari 2017 \| kunstenaar = \| jaar = 2004 \| materiaal = keramiek \| hoogte = \| breedte = \| diameter = \| plaats = \| locatie = \| monumentstatus = \| monumentnummer = Huisnummer ’s-Gravesandeplein 19 te Amsterdam is een aangebracht aan het gebouw aan het in . Dit gebouw werd in 1902/1903 gebouwd voor de Oosterparkschool. Rond 2004 werd het herontwikkeld tot dienstencentrum. Tegelijkertijd werkte renovatiearchitect Henk Dirkx samen met kunstenaar in het (EKWC). Zij trachtten (opnieuw) een verband te leggen tussen en . De toepassing van keramiek in combinatie met architectuur is al terug te vinden in de voorgevel van genoemd gebouw, alwaar een tegeltableau, omringd door bloemmotieven, vermeldt: citaat\|Oosterparkschool van de Vereeeniging voor Gereformeerde Scholen te Amsterdam Dit leidde ertoe dat Scherjon optrad als een soort binnenhuisarchitect met bijvoorbeeld zuilen bij liften etc. Tegelijkertijd werd geconstateerd dat bij een eerdere verbouwing in de zuilen van de ingang twee openingen waren ontstaan. Er werd besloten hier twee nieuwe keramische te plaatsen. Aan beide zijden van de toegangsdeur kwam een tableau bestaande uit zes tegels; de linker vermeldt 1, de rechter 9. Die cijfers zijn geplaatst tussen allerlei men ontworpen door . Alles werd uitgesneden via een combinatie van en (Cad/Cam). Volgens Scherjon toen een primeur; het ging dan ook talloze keren mis. Uiteindelijk kregen ze het voor elkaar. De pictogrammen beelden allerlei zaken af die toen speelden. Achteraf deelden de kunstenaars de mening dat het pictogram met een pakje sigaretten, gezien het antirookbeleid, wellicht niet verstandig was. Er zijn verschillen in de ontwerpen van 1 en 9. De 1 is glad omgeven door pictogrammen, bij 9 zijn de pictogrammen in het cijfer verwerkt (de omgeving is vlak). Het tableau 1 vermeld het jaar MMIV (MM in opdruk, IV in indruk), de 9 vermeldt de postcode van het gebouw 1091BB. Afbeelding combi horizontaal \| align = left \| koptekst = \| koptekst_align = \| onderschrift = \| onderschrift_align = \| breedte = \| onder = \| bestand1 = 2022 s Gravesandeplein 19-huisnummer, Asd (1).jpg \| breedte1 = 225 \| onderschrift1 = 1 (augustus 2022) \| bestand2 = 2022 s Gravesandeplein 19-huisnummer, Asd (9).jpg \| breedte2 = 225 \| onderschrift2 = 9 (november 2022) \| bestand3 = \| breedte3 = \| onderschrift3 = Appendix\|2= *Cite web \|auteur= Kees Keijer (kunstredactie)\|title= Keramisch huisnummer\|work= Het Parool, rubriek blikvangers \|date=2022-08-26\|access-date=2023-01-19 \|url= \|via=parool.nl\|archiefurl= Sasja Scherjon (geraadpleegd 19 januari 2023)] Coor title dms\|52\|21\|34.41\|N\|4\|54\|55.88\|E\|scale:1563 DEFAULTSORT:Gravesandestraat 19 (beeld)	's-Gravesandeplein 19 (beeld)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravesandeplein_19_(beeld)
nl	Infobox gebouw \| naam = s-Gravesandeplein 19 \| afbeelding = s-Gravesandeplein Oosterparkschool foto 2-001.JPG \| onderschrift = s-Gravesandeplein 19, Amsterdam (januari 2017) \| locatie = \| status = \| oorspronkelijke functie = school \| gebruik = dienstencentrum \| ontwerp = \| start = 1902 \| gereed = \| opening = februari 1903 \| sluiting = \| verbouwing = circa 2004 \| restauratie = \| sloopjaar = \| bouwstijl = \| architect = Johannes Lambertus van der Bom \| eigenaar = Gemeente Amsterdam \| opdrachtgever = 1902:Vereeniging voor Gereformeerde Scholen in Amsterdam2004: Stadsdeel Amsterdam-Oost \| monumentstatus = \| complexnummer = \| monumentnummer = \| lijst = s-Gravesandeplein 19 te Amsterdam is een gebouw aan het in de in . Het gebouw is sinds 3 juli 2012 een (nummer 200639). == Plein == Het plein aangelegd rond 1897 kent een diversiteit aan bouwstijlen. De zuidelijke gevelwand wordt gevormd door het met 20e eeuwse architectuur met daartussen de uit 2000/2001, maar met een middeleeuws uiterlijk. Aan de westzijde werd in 1990 in verband met nieuwbouw neergezet. Aan de oostzijde ligt het . De noordelijke gevelwand bevat gebouwen die opgeleverd zijn rond de eeuwwisseling rond 1900. == Gebouw == Een gebouw uit die laatste categorie is ’s Gravesandeplein 19. Het was de tweede school in Amsterdam die gefinancierd werd door de "Vereeniging van Gereformeerde Scholen in Amsterdam".De eerste school stond aan de . Eigenlijk was het de derde school, maar de oorspronkelijk school nr. 2 aan de was te klein geworden. In het nieuwe gebouw werden twee scholen ondergebracht, een voor (GLO) en een voor (ULO). Voor de bouw werd J.L. van der Bom ingeschakeld.Johannes Lambertus van der Bom (Amsterdam, 22 juli 1875-Laren, 4 februari 1955.De aanbesteding vond plaats in juni 1902.Cite web \|auteur= Redactie \|title= Aanbesteding \|work= De Standaard\|date=1902-06-02\|access-date=2023-01-19 \|url= \|via=delpher.nl Nog geen jaar later werd het gebouw opgeleverd (februari 1903) en de krant vond het een zeer fraaie school en een voorbeeld van hoe een school er uit moest zien. De school droeg direct de naam Oosterparkschool en kon aan meer dan 400 leerlingen onderdak bieden. De architect had met name aandacht besteed aan voldoende lichtval, te verdelen over negen klaslokalen. Van die negen waren er in het eerste jaar slechts zeven in gebruik; ze hadden rekening gehouden met een groeiende toeloop van leerlingen. Inrichting van de school werd mede ondersteund door schenkingen van oud-leerlingen.Cite web \|auteur= Redactie \|title= De Oosterparkschool \|work= De Standaard\|date=1903-02-02\|access-date=2023-01-19 \|url= \|via=delpher.nl In 1974 vierde de school haar 100-jarig bestaan (inclusief Plantage Doklaan) waarbij geconstateerd werd dat het aantal leerlingen drastisch was afgenomen. Men wilde in die periode ook de klaslokalen vernieuwen in verband met het wijzigen van onderwijs, ook een gymnastieklokaal stond op het verlanglijstje.Cite web \|auteur= Redactie \|title= Eeuwfeest in tien schoollokalen \|work= Het Parool\|date=1974-05-30\|access-date=2023-01-19 \|url= \|via=delpher.nl De school kent drie bouwlagen met daarop een kap; het is gebouwd mop een kavel 18 meter (breedte) bij 25 meter. Aan het eind van de 20e eeuw fuseerde de school met de Linnaeusschool (van oorsprong 2e Oosterparkschool geheten). Het werd daarop een dependance. Begin 21e eeuw viel het doek als onderwijsstichting. Het werd in opdracht van stadsdeel herontwikkeld tot dienstencentrum onder begeleiding van architect en werd ook het interieur vernieuwd door binnenhuisarchitect Janneke Ypma en kunstenaar en grafische ontwerper , die teven een nieuw ontwierp.[ Ypma Architect (geraadpleegd 19 januari 2023)]. [ Gearchiveerd] op 19 januari 2023. Op de gevel prijkt dan nog altijd het tegeltableau met de tekst: citaat\|Oosterparkschool van de Vereeeniging voor Gereformeerde Scholen te Amsterdam Van der Bom ontwierp in diezelfde periode ook de hoekwoningen ’s Gravesandeplein 25-Oosterpark 7-8. Hij ontwierp ook een school aan de Lage Naardewerg 45-47 te Hilversum (Comeniusschool; gemeente monument). In de jaren twintig was hij betrokken bij een gevelrenovatie van de Diamantslijperij aan de 168-170 (gemeentelijk monument) Appendix\|2= commonscatklein\|s-Gravesandeplein 19, Amsterdam *[ Amsterdam op de kaart/Monumenten Inventarisatie Project] references Coor title dms\|52\|21\|34.41\|N\|4\|54\|55.88\|E\|scale:1563	's-Gravesandeplein 19 (gebouw)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravesandeplein_19_(gebouw)
nl	De s-Gravesandestraat in werd in 1889 vernoemd naar (-), Leids in de - en . De straat verbindt de met het . In 1983 werden er tramsporen in de straat gelegd, in verband met de vernieuwing van de , waardoor lijn 3 tot 1986 via deze straat kon rijden. Ook ging toen via de s-Gravesandestraat. In 1998 werd deze opgevolgd door en in 2018 door . Coor title dms\|52\|21\|37.56\|N\|4\|54\|57.38\|E\|scale:3125_region:NL DEFAULTSORT:Gravesandestraat	's-Gravesandestraat	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravesandestraat
nl	Infobox waterschap Nederland \| soort = Polder \| naam = s-Gravesloot \| kaart= \| legenda = Legenda polderkaart Hoekwater \| bestandsnaam vlag = \| bestandsnaam wapen = \| provincie = Utrecht \| oppervlakte = ? \| opgericht = \| opgeheven = \| opgegaan in = \| image = Woerden Gravensloot.JPG \| caption = s-Gravensloot s-Gravesloot (ook wel, maar historisch onjuist, s-Gravensloot gespeld) is een in de en in de . Tevens is het een weg in Kamerik, die loopt tussen het stedelijk gebied van Woerden en de polder. Tot 1975 was de polder deel van het waterschap , daarna valt het waterbeheer onder verantwoording van waterschap . == Geschiedenis == De polder werd in de twaalfde eeuw ontgonnen, vanuit de richting van de . De bodem bestaat uit klei en klei op veen en wordt vooral als weidegrond gebruikt. Een deel van de klei werd al in de late Middeleeuwen afgegraven ten behoeve van de steen- en pannenbakkerijen. s-Gravesloot was een en bleef dit tot de Franse tijd. In 1811 werd s-Gravesloot samengevoegd met de heerlijkheden Kamerik-en-de-Houdijken en Kamerik-Mijzijde tot de nieuwe mairie (gemeente) . In 1817 werd deze weer gesplitst en ontstond een zelfstandige gemeente s-Gravesloot, die tot 1857 heeft bestaan en toen opnieuw bij Kamerik werd gevoegd. Deze situatie bleef bestaan tot 1 januari 1989, toen Kamerik opging in de nieuwe gemeente Woerden. Het van de gemeente Woerden maakte in de jaren zeventig nog gewag van bouwplannen in de te annexeren polder s-Gravesloot. Het Woerdense verkeer zou dan met een noordelijke randweg om die grootschalige nieuwbouw worden geleid. Na de gemeentelijke herindeling van 1989 is echter door de Woerdense gemeenteraad gekozen voor handhaving van het open karakter van de polder. Ook de noordelijke randweg is uit de gemeentelijke plannen geschrapt. Daarmee heeft de nieuwe Woerdense gemeenteraad het standpunt van de voormalige gemeente Kamerik overgenomen. Ook het provinciale verzet zich tegen bebouwing en wegaanleg in het open gebied ten noorden van de stad Woerden. De smalle weg is tijdens de ochtend- en geopend voor gemotoriseerd . == Naamgeving == Voor 1989 lag de weg s-Gravesloot in de gemeente Kamerik. Die hanteerde de spelling zonder n, gelijk aan de naam van de polder. Het zuidelijke bebouwingslint langs de weg maakte ook toen al deel uit van de gemeente Woerden, dat de naam als s-Gravensloot spelde. In 1989 werd besloten tot één schrijfwijze. Nadat een voorstel van gemeentearchivaris L.Cl.M. Peters om de historische benaming Gravesloot in ere te herstellen was afgewezen, werd gekozen voor de Woerdense schrijfwijze, omdat die taalkundig juist zou zijn. De poldernaam bleef echter ongewijzigd s-Gravesloot. Hoewel de weg intussen in één gemeente ligt loopt er nog altijd een onzichtbare scheidslijn over de weg. De huizen aan de noordkant hebben een Kamerikse , die aan de zuidkant een Woerdense. Ook in kerkelijk opzicht vallen de bewoners van de noordzijde van de weg onder Kamerik. == Bebouwing == De bebouwing van s-Gravesloot bestaat in feite uit drie delen. Ten noorden van de weg ligt de traditionele agrarische bebouwing, met boerderijen en, tegenwoordig, landhuizen. Op de hoek van s-Gravesloot en de kade langs de bevindt zich de kleine buurtschap De Hoge Boom, die uit slechts enkele huisjes bestaat. Hier, in de uiterste zuidwesthoek van de polder, staat ook een pompstation van het drinkwaterleidingbedrijf . Aan de zuidelijke kant van de weg, oorspronkelijke ook agrarisch gebied van de polders Oudeland en Tournoysveld, kwam geleidelijk de stedelijke bebouwing van Woerden. Er zijn drie gemeentelijke monumenten aan de weg gelegen; huisnummers 19-20, 38-39 en 101. Bij een voormalige herenboerderij groeit de in Nederland beschermde en zeldzame . Deze werd indertijd door een apart bestemmingsplan van de gemeente Kamerik beschermd. == Zie ook == * Coor title dms\|52\|5\|42\|N\|4\|52\|45\|E\|region:NL_type:city DEFAULTSORT:Gravesloot S	's-Gravesloot	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Gravesloot
nl	Infobox kasteel \| naam = ’s-Grevenhoef \| afbeelding = Lienden Boerderij Provincialeweg 12.jpg \| onderschrift = Boerderij de Poort \| plaats = \| monumentstatus = \| monumentnummer = \| kasteeltype = \| stijl = \| bouwmateriaal = baksteen \| eigenaar = \| huidigefunctie = boerderij \| bouwjaar = 14e eeuw? \| sloopjaar = 18e eeuw? \| herbouwjaar = \| bijzonder = \| website = \| afbeelding2 = \| onderschrift2 = ’s-Grevenhoef was een in het dorp , provincie . Op het voormalige kasteelterrein staat anno 2022 een boerderij. == Geschiedenis == Het is niet bekend wanneer het kasteel is gesticht. De naam ’s-Grevenhoef wijst op een mogelijke bouwdatum vóór 1339: in dat jaar werd graaf namelijk tot hertog verheven, waardoor het woord ‘graaf’ nog vóór die datum aan het kasteel gegeven moet zijn. De eerste schriftelijke vermelding van het kasteel dateert overigens pas uit 1424: Claes van Aefferden werd toen met het huis . In 1463 kwam het kasteel door vererving in handen van de familie Foyert. Op 6 oktober 1521 werd Sander van Grootveld met ’s-Grevenhoef beleend. Deze Sander was waarschijnlijk van moederszijde verwant met de familie Foyert. Hij richtte het poortgebouw in als woonverblijf. In 1559 kreeg de familie Van Hattem het kasteel in eigendom. Het leenaktenboek vermeldt dan voor het eerst de naam ’s-Grevenhoef. Van 1607 tot 1736 werd de familie Vonck beleend met het kasteel. Zij hebben het waarschijnlijk niet permanent bewoond, omdat er ook bewoners bekend zijn van buiten de familie. Wel was het kasteel de trouwlocatie voor Gijsbert Vonck van Lynden die er met zijn achternicht Willemina in het huwelijk trad. In 1732 overleed Gijsbert, die in het overlijdensregister omschreven werd als ‘Capiteyn Vonck van de Poort’. Vier jaar later overleed Willemina. Als erfgenamen kregen Zeger Jan van Lauwick en Wilhelmina Lucretia de Win het kasteel in leen. De familie De Win bleef eigenaar tot 1788. In dat jaar moest de Daniel Louis de Win vluchten voor de , waarna de Poort werd geplunderd. Overigens zou er toen alleen nog sprake zijn van grachten en tuinen, alhoewel in 1794 een document toch weer melding maakt van ‘huize ’s-Grevenhoef’. In 1879 werd het goed, met de toenmalige boerderij, publiekelijk verkocht. De nieuwe eigenaar werd landbouwer Willem-Jan Daniels, die de boerderij deels afbrak. In 1888 verkocht hij alles aan Jan Brenkman, die de restanten van de boerderij weer geschikt maakte voor bewoning. == Naamgeving == Het kasteel heeft meerdere benamingen gekend. De naam ‘s-Grevenhoef lijkt te verwijzen naar een ontstaan vóór 1339, het jaar waarin graaf Reinald II verheven werd tot hertog. Later kreeg het kasteel benamingen die een variant waren op ‘poort’. Zo is de naam ‘Alexandrijnse Poort’ waarschijnlijk afgeleid van bewoner Sander van Grootveld. Latere namen voor het kasteel waren ‘De Witte Poort’ of ‘De Poort’. In 1559 kwam ’s-Grevenhoef officieel in gebruik. De laatste telgen van de familie Vonck werden als ‘van de Poort’ betiteld, hetgeen er mogelijk ook op wijst dat van het kasteel toen alleen nog het poortgebouw restte. == Beschrijving == Het kasteelterrein meet 110 bij 103 meter en bestaat uit twee woerden, oftewel . Op het ronde gedeelte bevindt zich de huidige boerderij. Op de langwerpige woerd zal het eigenlijke kasteel hebben gestaan. Rondom het terrein bevinden zich restanten van (al dan niet dichtgegooide) grachten. In de boerderij zijn resten aanwezig die duiden op hergebruik van ouder sloopmateriaal, zoals . Ook zijn er muurdelen en een aanzet tot een keldergewelf behouden gebleven die mogelijk aantonen dat de boerderij delen van het oorspronkelijke poortgebouw bevat. De boerderij is een . Appendix\|2= Citeer boek \| achternaam = \| voornaam = \| auteurlink = \| medeauteurs = \| datum = 2013 \| titel = Kastelen in Gelderland \| hoofdstuk =Buren \| uitgever = Matrijs\| plaats = Utrecht \| ISBN = \| NUR = \| paginas = p. 197\| taal = \| URL = \| bezochtdatum = Citeer boek\|titel=Tabula Batavorum \|auteur=José Spies en Kobus van Ingen e.a.\|url= Stichting Tabula Batavorum\|datum=1985\| paginas = pp. 14-18\| hoofdstuk=s - Grevenhoef - een adellijk huis onder Lienden\|archiefurl= [ ’s Grevenhoef], Kastelenlexicon References Navigatie kastelen Gelderland Coor title dms\|51\|56\|14.2\|N\|5\|31\|38.1\|E\|type:landmark DEFAULTSORT:Grevenhoef	's-Grevenhoef	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Grevenhoef
nl	Infobox plaats in Nederland \| naam = Nowrap\|s-Heer Abtskerke \| bestandsnaam vlag = Flag of s-Heer Abtskerke.svg \| vlagartikel = Vlag van s-Heer Abtskerke \| bestandsnaam wapen = Heerabtskerke wapen.svg \| wapenartikel = Wapen van s-Heer Abtskerke \| provincie = NL-vlag\|Zeeland \| gemeente = NL-vlag\|Borsele \| postcode = 4444 \| lat_deg = 51 \| lat_min = 28 \| lat_sec = 13 \| lon_deg = 3 \| lon_min = 53 \| lon_sec = 6 \| opp = \| dichtheid = \| web = \| detailkaart = Map NL - Borsele - s-Heer Abtskerke.png \| detailkaartbijschrift = s-Heer Abtskerke in de gemeente Borsele \| woonplaatscode = 1264 s-Heer Abtskerke (: Schrabbekerke) is een dorp in de gemeente , in de Nederlandse provincie . Het dorp is gelegen op het zuidelijk deel van schiereiland , de zogenaamde "", alwaar de omgeving voornamelijk bestaat uit kleine dorpjes, polders, dijken, welen en kreekresten. Het dorp heeft Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|1264 inwoners (Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|TXT=Date). Het deelt de brandweer met . Het dorp ligt in het de Poel. Het is vernoemd naar de abten van de Middelburgse abdij, die in de het gebied in bezit had gekregen van , graaf van Holland, die hier een kapel had gesticht, de voorloper van de huidige kerk. Zoals in veel dorpen staat de kerk in het centrum van het dorp. De kerk is gebouwd in een stijl en stamt uit de 15e eeuw. s-Heer Abtskerke was een zelfstandige , die in opging in de gemeente Borsele. Tot de gemeente behoorde ook de in opgeheven gemeente . == Bezienswaardigheden == * De aan de Bergweg * === Galerij === Bestand:s-Heer Abtskerke Johannes de Doperkerk1.JPG\|Johannes de Doperkerk == Ambachtsheerlijkheid == Er is ook een s-Heer Abtskerke, die in de loop van de zeventiende eeuw in het bezit kwam van leden van het geslacht . Dit bleef zo tot diep in de negentiende eeuw, waarna de heerlijkheid in drie delen (porties) werd verkocht. Deze porties werden in de jaren 1885 [ Gearchiveerd] op 17 mei 2022., 1889 [ Gearchiveerd] op 29 juli 2019. en 1899 [ Gearchiveerd] op 29 juli 2019. gekocht door Marinus Trimpe, die als enige eigenaar de ambachtsheerlijkheid in 1963 verkocht aan F.Th. Roeters van Lennep [ Gearchiveerd] op 17 mei 2022., lid van het geslacht . Op dat moment was er nog een visrecht, een recht van schapendrift en een recht om de berm te mogen beplanten aan verbonden. Deze rechten zijn eerbiedigd in de De-Poel Heinkenszand (1975-1980), waar s-Heer Abtskerke ook deel van uitmaakte. Sinds 2001 is de heerlijkheid eigendom van een lid van de familie De Vries. Op het visrecht na zijn alle aan de heerlijkheid verbonden rechten vervallen. Wel bestaan er nog rechten van grasetting, schapendrift en het plantrecht op de Gerbernesseweg. Deze rechten, hoewel gelegen binnen de grenzen van de heerlijkheid s-Heer Abtskerke, horen bij de [ Gearchiveerd] op 30 september 2023.. == Geboren in s-Heer Abtskerke == * (1 mei 1981), cabaretière == Zie ook == * * * Navigatie gemeente BorseleAppendixCommonscat\|s-Heer Abtskerke Coor title dms\|51\|28\|13\|N\|3\|52\|48\|E\|type:city_scale:12500 DEFAULTSORT:Heer Abtskerke	's-Heer Abtskerke	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Heer_Abtskerke
nl	Infobox plaats in Nederland \| naam = s-Heer Arendskerke \| bestandsnaam vlag = s-Heer Arendskerke dorpsvlag.svg \| vlagartikel = Vlag van s-Heer Arendskerke \| bestandsnaam wapen = HeerArendskerke wapen.svg \| wapenartikel = Wapen van s-Heer Arendskerke \| provincie = NL-vlag\|Zeeland \| gemeente = NL-vlag\|Goes \| lat_deg = 51 \| lat_min = 29 \| lat_sec = 30 \| lon_deg = 3 \| lon_min = 49 \| lon_sec = 23 \| opp = \| woonplaatscode = 1822 \| dichtheid = \| web = s-Heer Arendskerke is een dorp in de gemeente , in de Nederlandse provincie . Het dorp heeft Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|1822 inwoners (Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|TXT=Year). == Geschiedenis == s-Heer Arendskerke werd ook wel s Heer-Arendskerke, Aernoutskerke, Ser Arnoudskerke of Sraskerke genoemd. Zoals bij vele dorpsnamen eindigend op kerke is waarschijnlijk ook hier het woord kerke verbonden met de persoonsnaam van de stichter, een voorname telg uit het geslacht Van Schengen. De Heren Van Schengen bouwden op een plaats net ten zuiden van het dorp een kasteel dat later verviel en waarvan de stenen werden gebruikt als dijkversteviging. Deze Heren hadden het recht van aanwas van al het land tussen en en speelden dus een belangrijke rol bij de westwaartse bedijkingen. De eerste vermelding was in als dochterparochie van het nabijgelegen en oudere Wissekerke. Op haar beurt was s Heer Arendskerke (kerk gewijd aan ) weer de moederkerk van . Het was in de vorige eeuwen nog een belangrijk dorp. In 1872 werd geopend. Dit werd in 1946 gesloten. Anno 2005 was het dorp met ruim 1300 inwoners in vergelijking met vele andere nog maar bescheiden in omvang en voor een flink deel van haar voorzieningen (onder andere winkels, onderwijs en theater) afhankelijk van onder andere Goes en het nabijgelegen . == Voormalige gemeente s-Heer Arendskerke (-1970) == Nadat de vanaf was ingepolderd kreeg de gemeente s-Heer Arendskerke in oostelijke delen van de gemeenten en toegewezen, zodat de polder in één gemeente zou komen te liggen. Ook de lag vanaf dat moment volledig in de Zuid-Bevelandse gemeente. In moest de gemeente de schorren van het , die inmiddels waren opgespoten met zand, afgeven aan de nieuwgevormde gemeente . Het ging deel uitmaken van het industriegebied . Tot was s-Heer Arendskerke een zelfstandige gemeente; daarna is het deel dat ten noorden van de lag gevoegd bij de gemeente Goes. In dat deel lagen de dorpen s-Heer Arendskerke (inclusief het gehucht Eindewege), s-Heer Hendrikskinderen (inclusief het gehucht Wissekerke) en een stukje van Lewedorp. Het zuidelijk deel van de gemeente, met daarin en het grootste deel van werden opgenomen in de nieuwe gemeente . == Dorpstype == s-Heer Arendskerke is een combinatie van een en een . == Bezienswaardigheden == Een hooggelegen kerk met Ring en Voorstraat, fraaie boerderijen zoals rijksmonument de , de "Grote Dijk", met welen en n. Deze dijk vormt de grens tussen Oudland (de grote polder "De Breede Watering" en de kleine Nieuwlandpolders. Ook liggen de speelboerderij t Klokuus en het binnen de grenzen van het dorp. == Geboren in s-Heer Arendskerke == * (1959), chef-kok * (23 februari 1907-13 november 1991), beiaardier * (1938-2021), politicus en onderwijsdeskundige * (9 juli 1950), politicus == Zie ook == * * * AppendixNavigatie gemeente Goes Commonscat\|s-Heer Arendskerke Coor title dms\|51\|29\|30\|N\|3\|49\|23\|E\|type:city_scale:12500 DEFAULTSORT:Heer Arendskerke	's-Heer Arendskerke	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Heer_Arendskerke
nl	s-Heer Elsdorp is een verdwenen op dat gelegen was tussen en . Vermeldingen van het dorp gaan terug tot 1567 onder verschillende benamingen: Sirhelsdorp, Sinte Relfdorp, s Heer Roelofsdorp, s Heer Reilofsdorp, Sgrasdurp. In het gehucht stond de Sint-Margarethakapel die hoorde bij de kerk van Kloetinge. Resten van die kapel en een zijn gevonden ten oosten van Goes. Eind 2008 werden bij de aanleg van een verbindingsweg tussen Goes en de in ontwikkeling zijnde wijk nog meer resten aangetroffen van s Heer Elsdorp, dichter bij Goes dan men dacht. Bovendien blijkt hieruit dat het gehucht al in de twaalfde à dertiende eeuw moet hebben bestaan. Nu herinnert de naam van de nabijgelegen s-Heer Elsdorpweg in Goes nog aan het middeleeuwse gehucht. == Externe links == * [ Sporen s-Heer Elsdorp gevonden], website gemeente Goes. * [ s-Heer Elsdorp teruggevonden], , 10 november 2008 DEFAULTSORT:Heer Elsdorp	's-Heer Elsdorp	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Heer_Elsdorp
nl	Infobox plaats in Nederland \| naam = s-Heer Hendrikskinderen \| bestandsnaam wapen = s-Heer Hendrikskinderen wapen.svg \| wapenartikel = Wapen van s-Heer Hendrikskinderen \| provincie = NL-vlag\|Zeeland \| gemeente = NL-vlag\|Goes \| lat_deg = 51 \| lat_min = 30 \| lat_sec = 6 \| lon_deg = 3 \| lon_min = 51 \| lon_sec = 38 \| opp = \| woonplaatscode = 1823 \| dichtheid = \| web = \| image = Kerktoren s Heer Hendrikskinderen.jpg \| caption = Kerktoren "de Peperbus" s-Heer Hendrikskinderen (: Sreinskinders) is een dorp in de gemeente , in de Nederlandse provincie . Het dorp heeft Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|1823 inwoners (Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|TXT=Year). Tot was s-Heer Hendrikskinderen een aparte gemeente, op 2 oktober van dat jaar ging deze op in de gemeente . Ook is er nog de . Het dorp ligt op een uitloper van een , waarop ook Goes ontstaan is. De kerktoren van de hervormde , bijgenaamd de Peperbus, dateert uit de 15e eeuw. Het kerkgebouw is gebouwd in 1807, nadat de oude kerk wegens bouwvalligheid was afgebroken. In 1870 werd de consistorie in gebruik genomen. Sinds de zijn er dankzij de gunstige ligging ten opzichte van Goes aan de buitenkant van het dorp veel huizen gebouwd. Een voorbeeld hiervan is de nieuwbouwwijk aan de oostkant van s-Heer Hendrikskinderen. In 2012 zijn hier 30 nieuwbouwwoningen verrezen. ==Geschiedenis== s-Heer Hendrikskinderen ontstond in de late Middeleeuwen als rond een kerk.cite book \|title=s-Heer Arendskerke \|author=Piet van Cruyningen & Ronald Stenvert \|url= \|language=nl \|publisher=Waanders \|location=Zwolle \|isbn=90 400 8830 6 \|access-date=19 April 2022 \|year=2003\|archiefurl= wordt voor het eerst vermeld in 1267 als Ecclesiam Henrici, "(privé)kerk van heer Hendrik". De naam verwijst waarschijnlijk een verwijzing naar Henricus de Scinge.cite web\|url= \|title=Heer Hendrikskinderen - (geografische naam) \|website=Etymologiebank \|access-date=19 April 2022 \|language=nl\|archiefurl= In 1198, toen een gift deed aan de , hadden de broers Arend en Hendrik, heren van Schingen (Arnoldus et Henricus de Scinge) opgetreden als getuigen. Cite book \|title=Oorkondenboek van Holland en Zeeland tot 1299, I, Eind van de 7e Eeuw tot 1222 \|author=Dr. A.C.F. Koch \|author-link=Anton Koch \|url= \|language=nl \|publisher=Martinus Nijhoff \|place=s-Gravenhage \|date=1970 \|pages=390-391 \|ISBN= \|chapter=Oorkonden (ca. eind 7e eeuw - 1222 feb. 4); nr.232 Het lijkt er op dat zij elk een kerk gesticht hebben die naar hen is vernoemd: Ecclesia Arnoldi and Ecclesiam Henrici, nu de dorpen en s-Heer Hendrikskinderen. Het kasteel Heer Hendriksburg lag nabij het dorp; in de 18e eeuw werd het herbouwd als , en het werd afgebroken in 1803. * Bronvermelding anderstalige Wikipedia\|taal=en\|titel=s-Heer Hendrikskinderen\|oldid=1143941410\|datum=20230310\|sectie=Geschiedenis ==Muurschilderingen== Op de dorpsschool (kindcentrum) Poeljeugd zijn muurschilderingen gemaakt door Nina Valkhoff te zien. File:Mural Poeljeugd 1.jpg\|Kat File:Mural Poeljeugd 2.jpg\|Vogels File:Nina Valkhoff Poeljeugd3.jpg\|Uil == Geboren in s-Heer Hendrikskinderen == * (13 februari 1913), verzetsman. * (17 september 1976), atlete. == Zie ook == * * Navigatie gemeente GoesAppendixCommonscat\|s-Heer Hendrikskinderen Coor title dms\|51\|30\|6\|N\|3\|51\|38\|E\|type:city_scale:12500 DEFAULTSORT:Heer Hendrikskinderen	's-Heer Hendrikskinderen	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Heer_Hendrikskinderen
nl	Infobox plaats in Nederland \| locatie = \| kaart = \| naam = s-Heerenberg \| provincie = NL-vlag\|Gelderland \| gemeente = NL-vlag\|Montferland \| opp = \| inwoners = \| datum inwoners = \| dichtheid = \| web = \| postcode = 6915, 7001, 7037, 7039, 7041 \| netnummer = 0314 \| bestandsnaam wapen = Coat of arms of s-Heerenberg.svg \| wapenartikel = Wapen van s-Heerenberg \| lat_deg = 51 \| lat_min = 52 \| lat_sec = 35 \| lon_deg = 6 \| lon_min = 14 \| lon_sec = 45 \| image = Pancratiuskerk sHeerenberg.jpg \| caption = Pancratiuskerk van s-Heerenberg \| woonplaatscode = 2206 s-Heerenberg (: s-Heerenbarg of Sirrebarreg/Sirrebarg) is een gelegen in de provincie . s-Heerenberg verkreeg op 8 september van . In de negentiende eeuw was s-Heerenberg gedurende enkele jaren een zelfstandige gemeente, tot 1 januari 1821. Daarna maakte de stad deel uit van de gemeente , die per 1 januari 2005 opging in de . s-Heerenberg telde in Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|TXT=Year Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|2206 inwoners. == Geschiedenis en bezienswaardigheden == In s-Heerenberg bevindt zich kasteel , waar de heren zetelden. In het kasteel zijn tal van schilderijen van oude Italiaanse meesters te bezichtigen. Ook het oude stadscentrum met onder andere de omwalling en de , een parkbos juist ten westen van Huis Bergh, trekken veel toeristen. In de directe omgeving ligt het natuurgebied , een heuvelachtig bosgebied tot 93 meter hoog dat door fietsers, wandelaars en paardrijders druk bezocht wordt. Het Neije Raethuys werd in 1531 gebouwd ter vervanging van het Ailde Raethuys aan de Kellenstraat. Van oudsher is het raadhuis het bestuurscentrum van zowel de stad als van het land van den Berge. Vergaderingen van de magistraat en van de geërfden van het graafschap Bergh hebben hier plaatsgevonden. Daarnaast werd er recht gesproken. In de kelder bevond zich een en heden ten dage is voor het raadhuis een opgesteld. De raadhuisklok uit 1526 werd in vroeger tijden gebruikt om de burgers bijeen te roepen voor vergaderingen en bij rampen zoals branden. Het raadhuis werd in de jaren 1914-1918 gerestaureerd. Verder is er ook nog de , een klein kasteeltje aan het Kattenburg. Dit kasteeltje behoort tot de bezittingen van Huis Bergh en is niet van binnen te bezichtigen. Zowel als het (voorheen Afrika Museum) hebben hun oorsprong in s-Heerenberg. Het Afrika Museum is begonnen in het voormalig klooster waar tot 1999 het bekende creativiteitscentrum gevestigd was. De toenmalige paters, die in Afrika de bedreven, besloten een museum op te richten. s-Heerenberg telt en . === Mechteld ten Ham en Pim Pandoer === Door het boek genoot de stad rond het midden van de enige bekendheid. Het verhaal is gebaseerd op het leven van een oude weduwe met de naam die van verschillende zaken door de toenmalige s-Heerenbergse bevolking beschuldigd werd. Ze werd op 26 juli 1605 op de gezet nadat eerder de waterproef bij in had uitgewezen dat ze inderdaad een zou zijn. In s-Heerenberg vindt rond augustus elk jaar een cultureel evenement plaats rondom de oude weduwe, het Mechteld Ten Ham weekeinde. === Gilde === s-Heerenberg heeft een gilde, het Broederschap St. Antoniusgilde, dat volgens oudheidkundigen zou kunnen dateren uit de 11e eeuw. Uit stukken in het archief van de voormalige gemeente wordt in ieder geval duidelijk dat het in 1574 reeds bestond. == Horeca == s-Heerenberg heeft mede dankzij het toerisme een levendig uitgaansleven. Er zijn veel cafés te vinden, en een enkele dansgelegenheid. Ook zijn er enkele hotels en restaurants/eetgelegenheden. === Carnaval === Tijdens carnaval is s-Heerenberg bekend onder de naam . De diverse soptochten en -feesten trekken tienduizenden bezoekers. == De grens met Duitsland == Bepalend voor s-Heerenberg is de ligging tegen de grens met Duitsland. Aan de overzijde van de grens is de Duitse gemeente (Duits: Emmerich) (met onder andere het kerkdorp ) gelegen. Vanuit s-Heerenberg zijn er vier grensovergangen. Deze zijn, van oost naar west: * De grensovergang juist ten oosten van industrieterrein t Goor. In de jaren 90 is hier een loopbrug gerealiseerd. Deze overgang is toegankelijk voor fietsers en voetgangers. Tot 1987 waren hier de resten van de zichtbaar. Toen was er geen mogelijkheid hier de grens te passeren. * De Nieuwe Grens. Dit is de belangrijkste grensovergang in s-Heerenberg. De overgang ligt ongeveer een kilometer oostelijk van de oude grens aan de doorgaande weg tussen Doetinchem en Emmerik. * De Oude Grens. Deze grensovergang ligt aan de rand van het historische centrum van s-Heerenberg. * Grensovergang . Deze ligt ten westen van De Plantage, tussen s-Heerenberg en Stokkum. Deze route leidt naar de Emmerikse buurtschap . Deze grensovergang is toegankelijk voor fietsers en voetgangers. In alle gevallen is het riviertje de de feitelijke grens. == Canadees kanon als oorlogsmonument == Omdat s-Heerenberg de eerste stad in Nederland ten noorden van de is die aan het eind van de werd bevrijd door de , werd er op 5 mei 2010 een Canadees kanon op de s-Heerenbergse Bleek onthuld. == Religie == === Synagoge === Tot 1949 stond er een kleine in s-Heerenberg. Deze is in 1949 gesloopt. Er is een gedenkteken aangebracht op de buitenmuur van Hotel Heitkamp, gevestigd aan de Oudste Poortstraat in s-Heerenberg.Citeer web \|url= \|titel=s-Heerenberg, plaquette op de voormalige synagoge \|bezochtdatum=2022-10-29 \|werk=Oorlogsgravenstichting \|taal=nl-NL\|archiefurl= Kerkgebouwen === In s-Heerenberg staan twee kerken. De grootste kerk is de , gelegen tegenover het oude stadhuis, midden in het oude stadscentrum. Deze kerk is ontworpen door en een voorbeeld van . Daarnaast is er de Nederlands Hervormde kerk, en deze is gelegen naast de oprit tot . Overigens is slechts een kleine minderheid van de s-Heerenbergse bevolking van Nederlands-Hervormde signatuur. In het verleden was er de R.K. Emmauskerk, tussen de Oude Doetinchemseweg en winkelcentrum De Bongerd in het oosten van de stad. In november 2017 is begonnen met de sloop van deze kerk om plaats te maken voor woningen. === Seminarie en klooster === Tijdens de tussen de jaren 1799 en 1842 was er een in Huis Bergh gevestigd. Van 1910 tot en met 1971 was er een actief klooster in s-Heerenberg: (voorheen Sint-Bonifatiushuis). Van 1959 tot en met 1971 is daar ook het van de order der gevestigd. == Ontspanning en sport == s-Heerenberg heeft een rijk verenigingsleven. Zo zijn er muziekvereniging en voetbalvereniging . Verder is er het Laco Sportcentrum s-Heerenberg met een zwembad, een sporthal en een fitnesscentrum. Jaarlijks wordt sinds 1996 op de eerste zondag van december in s-Heerenberg de gehouden. Het is een van de sterkst bezette ter wereld. === Geboren in s-Heerenberg === * (1442-1506), ridder, heer en graaf * (1468-1511), rijksgraaf * (1468-1507), rector van de Latijnse school in Amersfoort * (1537-1586), stadhouder van Gelre en Zutphen * (-1605), de "heks" van s-Heerenberg * (1870-1943), oprichter * (1885-1942), pastoor * (1898-1974), tweede directeur van Burgers Dierenpark * (1898-1952), paragnost * (1900-1953), burgemeester * (1909-1980), dirigent, componist, organist * (1931-1997), kaarsenmaker * (1937-2002), katholiek theoloog * (1941-2017), transportondernemer * (1954), politica * (1955), kunstenaar * (1959), voetballer * (1967), kunstenaar === Overleden in ‘s-Heerenberg === * (1825-1907), politicus * (1917-2006), journalist en uitgever === Woonachtig geweest in s-Heerenberg === * (1955), amateur-paleontoloog, in de jaren 80 * (1987), voetbaltrainer == Zie ook == * * == Externe link == * [ s-Heerenberg op Berghapedia] Appendix\|1=Noot Commonscat\|s-Heerenberg Navigatie gemeente Montferland Gesproken Wikipedia klein\|Nl-'s-Heerenberg-article.ogg\|21870262 Coor title dms\|51\|52\|35\|N\|6\|14\|45\|E\|type:city_scale:25000_region:NL DEFAULTSORT:Heerenberg	's-Heerenberg	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Heerenberg
nl	Infobox plaats in Nederland \| soort = Dorp \| naam = s-Heerenbroek \| provincie = NL-vlag\|Overijssel \| gemeente = NL-vlag\|Kampen \| km2 = 3,71 \| hoogte = \| lat_deg = 52 \| lat_min = 32 \| lat_sec = 7 \| lon_deg = 6 \| lon_min = 0 \| lon_sec = 53 \| postcode = 8275 \| detailkaart = Map - NL - Kampen - Wijk 08 s-Heerenhoek - Buurt 00 s-Heerenbroek.svg \| detailkaartbijschrift = De locatie van s-Heerenbroek in de gemeente Kampen \| woonplaatscode = 2899 s-Heerenbroek is een dorp in de se gemeente . Het ligt tussen Kampen en aan de oostzijde van de . Het dorp ligt voor het overgrote deel aan de Zwolseweg (de N764). s-Heerenbroek bestaat uit de buurten de Kroon, de Bisschopswetering en de Schoolsteeg. Het oostelijkste deel van s-Heerenbroek heet Veecaten. Via een pontje is het dorp in de zomer verbonden met , dat aan de westzijde van de IJssel ligt. In s-Heerenbroek staat een monumentale, niet meer in gebruik zijnde en een eigen school, de Prinses Julianaschool, die in 2009 100 jaar bestond. s Winters is de hoofdattractie voornamelijk de ijsbaan. Daarnaast is er sinds 1 februari 2015 een nieuwe bezienswaardigheid bij gekomen: een . s-Heerenbroek is de geboorteplaats van (1924-1992). is de voetbalclub van het dorp. == Zie ook == * * Appendix Navigatie gemeente Kampen Coor title dms\|52\|32\|7\|N\|6\|0\|53\|E\|type:city_scale:12500_region:NL DEFAULTSORT:Heerenbroek, S	's-Heerenbroek	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Heerenbroek
nl	Infobox plaats in Nederland \| naam = s-Heerenhoek \| bestandsnaam vlag = Flag of s-Heerenhoek.svg \| bestandsnaam wapen = S-Heerenhoek wapen.svg \| wapenartikel = Wapen van s-Heerenhoek \| provincie = NL-vlag\|Zeeland \| gemeente = NL-vlag\|Borsele \| lat_deg = 51 \| lat_min = 27 \| lat_sec = 12 \| lon_deg = 3 \| lon_min = 46 \| lon_sec = 10 \| opp = \| dichtheid = \| web = \| detailkaart = Map NL - Borsele - s-Heerenhoek.png \| detailkaartbijschrift = s-Heerenhoek in de gemeente Borsele \| woonplaatscode = 1265 s-Heerenhoek (: Seêrenoek) is een dorp in de gemeente , op in de Nederlandse provincie . Het dorp heeft Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|1265 inwoners (Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|TXT=Date). Tot 1970 was s-Heerenhoek een zelfstandige gemeente. == Geschiedenis == Het dorp is ontstaan na de van de Borsselepolder in 1616; Op 12 mei 1616 werd het laatste gat gedicht in de ringdijk van de Borsselse polder. Al vrij snel na het droogvallen van de gronden werden in het meest noordelijke puntje van de nieuwe polder de eerste huisjes gebouwd. Het dorp ontstond op een kruispunt van dijken van drie verschillende polders. In eerste instantie ontwikkelde het dorp zich binnen de Borsselse polder, maar later kwam er ook bebouwing in de aangrenzende Kraaijertpolders. Dit gehucht kreeg de naam Calishoeck, wat arm dorp betekent. Rond 1700 werd deze naam geleidelijk vervangen door s-Heerenhoek. Aanvankelijk viel het dorp zowel kerkelijk als bestuurlijk onder het naburige Heinkenszand. Kerkelijk werd men in 1655 zelfstandig en bestuurlijk moet dat omstreeks 1672 zijn gebeurd. Het was toen al een compleet dorp met herbergen, een molen, een kerk en een school, met neringdoenden en ambachtslieden. In 1672 werd hier een gebouwd. Op 11 mei 1687 vermoorde de hervormde predikant van het dorp, Jacobus de Cliever, zijn collega Nicolaas van de Velde die predikant was in Driewegen.Citeer web\|url= Zeeuwse dominee koelbloedig vermoord\|bezochtdatum=2020-09-08\|auteur=P. Sinke\|datum=1987-05-13\|werk=Digibron.nl\|taal=nl\|archiefurl= De hervormde kerk is halverwege de jaren 80 gesloopt en in 1988 herbouwd in het te Arnhem. s-Heerenhoek geldt van oudsher als een katholiek bolwerk in een voornamelijk protestantse omgeving, toch is s-Heerenhoek pas na 1800 overwegend katholiek geworden. Nadat de Geuzen heel Zuid-Beveland in handen hadden, werd op 15 april 1576 in heel Zeeland het katholicisme verboden. Dit verbod werd nog eens aangescherpt in 1583. Als gevolg van dit verbod werden de katholieke diensten in de 17e en 18e eeuw in het geheim in verschillende boerderijen rondom het dorp gehouden. Deze situatie duurde voort tot de Franse bezetting, die Nederland onder andere vrijheid van godsdienst bracht. Omstreeks 1710 waren er in s-Heerenhoek maar ongeveer 40 katholieken op een totale bevolking van naar schatting 300 zielen. Dat is dus maar 13%. Op verschillende andere dorpen in de omgeving, zoals s-Gravenpolder en Kapelle, die later vrijwel volledig protestants waren, woonden er toen veel meer katholieken dan in s-Heerenhoek. Pas na circa 1760 kwam een veranderingsproces op gang dat in een periode van twee eeuwen leidde tot een volledige katholisering van het dorp. Door de machtswisseling in 1795 werd de vrijheid van godsdienst een feit. Vrij snel daarna werd in s-Heerenhoek een rooms-katholieke statie gesticht met een eigen pastoor en een kerkgebouw. Maar bij het stichten van de eigen parochie in s-Heerenhoek in 1797, waren de katholieken nog ruim in de minderheid. Tot laatstgenoemd jaar werd het hele platteland van Zuid-Beveland (van Bath tot Borssele) vanuit Goes door één pastoor bediend. Sinds 1874 staat midden in het dorp de neogotische . De katholisering van het dorp verliep vervolgens vrij snel. In 1920 waren er evenveel katholieken als gereformeerden. Dat resulteerde in de oprichting van een katholieke lagere school, de tweede in Nederland (na Volendam). Momenteel is het overgrote deel van het dorp katholiek. == Etymologie == De naam s-Heerenhoek verwijst naar de late middeleeuwen. Indertijd bevond de locatie waar het huidige s-Heerenhoek ligt, zich in de uiterste (lees: verst verwijderde) hoek van het leen van de Ambachtsheren van s-Heer Arendskerke. Vandaar de naam Des Heeren Hoek. == Sport == s-Heerenhoek heeft meerdere sportverenigingen. Er zijn onder meer een vereniging (). Verder zijn er nog diverse , een vereniging (T.V. s-Heerenhoek), een judoclub (Judo Zuid-West), diverse biljartverenigingen, een duivensportvereniging (P.V. de Vriendenkring) en een (S.S.S.) in het dorp aanwezig. Daarnaast is er de stichting wielercomité op het dorp gevestigd die jaarlijks een driedaagse internationale wielerwedstrijd, de , organiseert. == Carnaval == Tijdens het carnaval wordt s-Heerenhoek omgedoopt tot "Paerehat". In tegenstelling tot vele plaatsen waar de carnavalsnaam geen duidelijke oorsprong heeft, en het bijvoegsel hat toegevoegd is aan een dierennaam, refereert de naam Paerehat wel degelijk naar een bestaande geografische locatie. Aan de westzijde van s-Heerenhoek, naast de locatie van de huidige handboogschietwei, lag vroeger een grote kreek alwaar men dode paarden (paerden) begroef. Het was eenvoudiger om de dode dieren in de kreek te dumpen dan een put graven om ze te begraven. Van lieverlee kreeg de kreek hierdoor de naam Het Paerehat. Tegenwoordig is de kreek grotendeels gedempt en resteert er alleen nog een watergang op deze locatie. Deze watergang draagt overigens nog steeds de naam het Paerehat. == Bekende (voormalige) inwoners van s-Heerenhoek == * (1938-2023), wielrenner * , voormalig wielrenner en ploegleider == Zie ook == Commonscatklein\|s-Heerenhoek * * * AppendixNavigatie gemeente Borsele Coor title dms\|51\|27\|12\|N\|3\|46\|10\|E\|type:city_scale:12500 DEFAULTSORT:Heerenhoek	's-Heerenhoek	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Heerenhoek
nl	s-Heerenvijvers is een landgoed ten zuiden van de se plaats . Het landgoed grenst aan het landgoed , de , de en de . Sinds 2003 is de ecologische verbindingszone Beerzeloop aangelegd die dit landgoed met het landgoed verbindt. De Beerzeloop is een watergang van 2,6 km lengte die tot 1997 de gemeentegrens tussen de gemeenten Oirschot en vormde. == Geschiedenis == Het landgoed is ontstaan in , toen Maarten Christiaan Sweerts de Landas de heerlijkheid Oirschot kocht van . Daartoe behoorde ook het visrecht. Hij liet zonder toestemming een visvijver graven, maar men kon hem niet vervolgen, want hij was heer. Men schonk hem zelfs de grond, en later kochten hij en zijn opvolgers er nog grond bij. Zo ontstond het landgoed, waar grachten en vijvers lagen met eilandjes erin, waarop ook een jachthuis stond. In werd het afgeschaft en in 1834 werd het landgoed verkocht aan particulieren. In 1936 werd het aangekocht door , lid van de Raad van Bestuur van . Omstreeks deze tijd werden ook de huidige gebouwen gesticht. Zo stamt de schuur uit 1939. Loupart liet ook het kapelletje op de heide bouwen dat gewijd is aan de . Sindsdien is het landgoed in de familie gebleven en is momenteel in het bezit van zijn dochter Marie-Louise Eijsbouts Loupart. In 1937 is dit gebied afgepaald, en er zijn nog veel van deze grenspaaltjes te vinden. Deze zijn ontworpen door de Oirschotse architect Becks en er stond een kleurig schild op, zoals dat ook op de luiken van het landhuis voortkomt. De meeste van deze paaltjes zijn echter verweerd. Enkele oude toegangshekken zijn nog aanwezig, maar het overgrote deel van het gebied is vrij toegankelijk. Cultuurhistorisch van belang is ook de Zwarte Berg of Schietberg, een door het uitgraven van de vijvers opgeworpen steile hoop zwarte aarde, waarop eertijds een prieeltje heeft gestaan dat omringd was door een beukenhaag. In de jaren voorafgaand aan de oefende de uit Oirschot in een laantje van s-Heerenvijvers, waarbij de berg dienstdeed als kogelvanger, vandaar de naam. Zie ook\|Zie ook: == Natuur == Het landgoed bestaat voor een deel uit droog naaldbos, maar dit vertoont niettemin de nodige afwisseling en heeft hier en daar een open karakter. Bovendien liggen er ook enkele veldjes in. Er zijn een aantal waterpartijen met voedselarm water, aan de rand ervan staan s. In het gebied en het aangrenzende Hemelrijken zijn een aantal wandelingen uitgezet. == Bedreigingen == Tussen Oirschot en het landgoed ligt een snelweg en daar weer ten zuiden van ligt een bedrijventerrein. In 2008 was er sprake van de planning van een glastuinbouwgebied van 128 hectare pal ten noorden van het landgoed. == Externe link == * [ Grenspalen] Coor title dms\|51\|28\|56\|N\|5\|19\|8\|E\|scale:50000_region:NL DEFAULTSORT:Heerenvijvers	's-Heerenvijvers	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Heerenvijvers
nl	s-Heerwoutermansambacht (of s-Heerwoutersambacht) was een van het Westkwartier van het . De ambacht bestond uit vier parochies: , , en .Citeer web \|url= \|titel=Gearchiveerde kopie \|bezochtdatum=27 augustus 2014 \|archiefdatum=3 september 2014 \|archiefurl= \|dodeurl=ja Het dagelijks bestuur in het gebied werd georganiseerd door het Brugse Vrije, de rechtspraak werd echter geregeld door de schepenen en burgemeester van het Westkwartier. == Bronnen == References DEFAULTSORT:Heerwoutermansambacht	's-Heerwoutermansambacht	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Heerwoutermansambacht
nl	Infobox gebouw \| naam = Rijksmonument Herenstraat 35 te Maasland \| afbeelding = Rood herenhuis.jpg \| onderschrift = \| locatie = s-Herenstraat 35, Maasland \| oorspronkelijke functie = Woonhuis \| gebruik = \| start = 17e eeuw \| gereed = \| opening = \| sluiting = \| verbouwing = o.a. 1989 \| status = \| bouwstijl = \| monumentstatus= \| monumentnummer= \| architect = - \| eigenaar = H.M. van Dijk / D.B.P. Wijffels \| lijst = lijst van rijksmonumenten \| mapname = \| lat_deg = 51 \| lat_min = 56 \| lat_sec = 9.12 \| lat_dir = N \| lon_deg = 4 \| lon_min = 16 \| lon_sec = 16.65 \| lon_dir = E Het pand s-Herenstraat 35 is gelegen in het oude dorpscentrum van de Nederlandse plaats en is gebouwd in de 17e eeuw. Het is - voor zover bekend - altijd gebruikt als woonhuis. Oorspronkelijk betrof dit twee woonhuizen, een bovenwoning (nr. 34) en een benedenwoning (nr. 35). Het pand had vroeger ook twee voordeuren. Het huidige pand heeft vier verdiepingen, waarvan de bovenste een loopzolder betreft. De inhoud van het pand betreft ongeveer 930 m³. Het pand is ongeveer 13 meter lang en 9 meter breed. Achter de voordeur ligt een lange gang naar het eind van het pand, die uitkomt in de achtertuin. Aan de achterzijde ligt een tuin van ongeveer 100 m². Onlangs zijn de keuken en de achtertuin volledig vernieuwd, geheel in de stijl van het oude pand. In 1989 is de gehele achtergevel vernieuwd. De monumentale status van het pand geldt overigens alleen voor de rode voorgevel met . Coor title dms\|51\|56\|09.12\|N\|4\|16\|16.65\|E DEFAULTSORT:Herenstraat 35 (Maasland)	's-Herenstraat 35 (Maasland)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Herenstraat_35_(Maasland)
nl	Zie artikel\|Dit artikel gaat over de stad. Zie voor de gemeente en voor andere betekenissen. Infobox plaats in Nederland \| naam = nowrap\|s-Hertogenbosch \| altnaam = Den Bosch \| soort = Stad \| foto0 = \| ondertitel0 = De met de (2013) \| bestandsnaam vlag = Flag of s-Hertogenbosch.svg \| vlagartikel = Vlag van s-Hertogenbosch \| wapenartikel = Wapen van s-Hertogenbosch \| bestandsnaam wapen = S-Hertogenbosch wapen.svg \| lat_deg = 51 \| lat_min = 41 \| lat_sec = 21 \| lon_deg = 5 \| lon_min = 18 \| lon_sec = 11 \| kaart = \| provincie = NL-vlag\|Noord-Brabant \| gemeente = NL-vlag\|s-Hertogenbosch \| inwoners = 152.471 (1800 inw/km²)Citeer nieuws\|title=Kerncijfers 2017\|url= s hertogenbosch\|date=1 januari 2017\|accessdate=6 augustus 2018\|archiefurl= augustus 2018\|dodeurl=ja\|archive-url= datum inwoners = 2013 \| hoogteligging = 6,5 \| oppervlakte = 39,98 \| oppervlakte land = 36,38 \| oppervlakte water = 3,60 \| dichtheid = \| naam inwoner = Bosschenaar \| stadsrechten = \| verkeersader = Pictogram weg Nederland A-weg\| Pictogram weg Nederland A-weg\|59 Pictogram weg Nederland A-weg\|65, Pictogram weg Nederland N-weg\|279, Pictogram weg Nederland RING-weg\|Ring\|\|s-HertogenboschPictogram weg\| link=Zuid-Willemsvaart\| tekst=Zuid-Willemsvaart\| tekstkleur=Verkeerswit\|NL\| schildkleur=Verkeersblauw\|NL\| randkleur=Verkeerswit\|NL\| achtergrondkleur=Verkeerswit\|NL,, \| netnummer = 073 \| woonplaatscode = 1595 \| COROP = Noordoost-Brabant \| postcode = \| overig = \| image = s-Hertogenbosch Rijksmonument 21719 Stadhuis, Markt 1.JPG \| caption = Het \| image1 = Binnendieze s-Hertogenbosch .jpg \| caption1 = \| image2 = Brabanthallen hoofdgebouw.jpg \| caption2 = Hoofdgebouw s-Hertogenbosch (Audio\|Nl-s-Hertogenbosch.ogg\|uitspraak), officieus Den Bosch genoemd, is de hoofdstad van de provincie . Tevens is het de hoofdplaats van de . De stad draagt de bijnaam . Deze naam heeft de stad overgehouden aan haar rol in de . s-Hertogenbosch was toen een omringd door zoals en de , waardoor de stad onneembaar werd geacht. De stad ligt aan vier rivieren, de , de , en . In 2019 telde de gemeente 154.220 inwoners en is daarmee de 4e stad van . s-Hertogenbosch vormt met de andere vier grote Brabantse steden en omliggende gebieden metropoolregio , een gebied met ongeveer 1,8 miljoen inwoners dat sterk georiënteerd is op de voorzieningen en werkgelegenheid in de vijf steden. In het noordelijke deel van het lagen in de twaalfde eeuw nog geen grote steden. Om het groeiende hertogdom goed te kunnen besturen was ook een hoofdstad in het noordelijke deel nodig. Rond 1160 werd Den Bosch het bestuurlijk centrum in het noorden van het Hertogdom. In 1184 ontving het stadsrechten van Godfried III. In de zetelt . De stad is (minstens) vanaf een populair pelgrimsoord door de .[ s-Hertogenbosch als Pelgrimsoord] Als bestuurder van , werd ’s-Hertogenbosch een van de vier hoofdsteden van het Hertogdom Brabant. De stad was na het voltooien van de tweede omwalling, eind 14e eeuw, de grootste stad in inwoneraantal op het grondgebied van het huidige .Citeer boek\|titel=Atlas van de verstedelijking in Nederland\|auteur=Reinout Rutte, Jaap Evert Abrahamse\|medeauteurs=David Hamers, Marcel IJsselstijn, Yvonne van Mil\|taal=nl\|uitgever=THOTH\|datum=2014\|paginas=98, 176\|ISBN=9789068686159 Lange tijd heeft de stad gefunctioneerd als sstad. De s, en het historisch centrum zijn beschermd erfgoed. Bezienswaardigheden en attracties in ’s-Hertogenbosch zijn , de , het , het , , , de , , , de , de , de , en de . == Naam == De naam Den Bosch is ouder dan de officiële naam s-Hertogenbosch. Die hertog was de .H.P.H. Camps, Het stadsrecht van Den Bosch van het begin (1184) tot het Privilegium Trinitatis (1330), Hilversum: Uitgeverij Verloren (1995), [ p. 59] De kortere naam Den Bosch wordt veel gebruikt, maar is niet officieel. Dit in tegenstelling tot , dat wel officieel wordt gebruikt. In veel andere talen wordt s-Hertogenbosch aangeduid met de vertaling daarvan: Bois-le-Duc in het Frans, Boscoducale in het Italiaans, Bolduque in het Spaans en Herzogenbusch in het Duits. De naam is Silva Ducis of Buscum Ducis. In carnavalstijd heet de stad . Het Genootschap ter bevordering van het gebruik van de naam s-Hertogenbosch probeert het gebruik van de officiële naam – die op 1 januari 1996 bij wet is vastgelegd – te bevorderen.[ s-Hertogenbosch] s-hertogenboschalstublieft.nl == Geschiedenis == Zie hoofdartikel\|Geschiedenis van s-Hertogenbosch en de ]] s-Hertogenbosch kreeg in stadsrechten van graaf , die ook was als Godfried VII. Enige tijd daarvoor was het op grondgebied van ontstaan als een nederzetting van handelaren aan de samenloop van de en de , die samenkomen bij de . Het was de vierde stad van .[ Welkom bij het Stadsarchief s-Hertogenbosch - Gemeente s-Hertogenbosch] De vroegste vermelding van s-Hertogenbosch is in een document uit . Het is een van de oudste steden van Nederland. In die tijd was het niet gebruikelijk dergelijke rechten expliciet vast te leggen en veel andere (nieuwe) steden in de Nederlanden namen het Bossche geschreven stadsrecht als voorbeeld.H.P.H. Camps, Het stadsrecht van Den Bosch van het begin (1184) tot het Privilegium Trinitatis (1330), Hilversum: Uitgeverij Verloren (1995), p. 50-51 In werd s-Hertogenbosch na een van 6 maanden veroverd door . Van 13 april tot en met 17 mei 1809 maakte Lodewijk Napoleon een inspectiereis door het departement Noord-Brabant. Tijdens deze reis bezocht de Hollandse koning s-Hertogenbosch. Tijdens zijn bezoek toonde hij belangstelling voor de infrastructuur, armenzorg, de kerken, cultuur en de nijverheid. Tijdens de werd de stad in oktober 1944 door troepen bevrijd. Nadat de stad bij de opmars van de grondtroepen vanuit het zuiden bij in september 1944 was genegeerd, toen daarbij wel en en daartussen gelegen gebieden op de route naar werden bevrijd. In november 2013 werd bij de bouw van een parkeergarage vlakbij de een Neanderthalernederzetting ontdekt die gedateerd wordt tussen 40.000 en 70.000 jaar voor Christus. Wat nu Noord-Brabant is, was toen een kale zandige vlakte, een toendra. Er heerste toen de . Clearleft == Geografie == Zie ook\| voor het hoofdartikel over het onderwerp. s-Hertogenbosch ligt op het punt waar de , de en de samenkomen en de vormen. Samen met de stadsdelen, wijken en gehuchten , , , , , , , , , , , , , , en vormt het de gemeente s-Hertogenbosch. s-Hertogenbosch heeft via de verbindingen met , en in het oosten en , en in het westen. De verbindt de stad met en in het noorden en en in het zuiden. Via de zijn onder meer en in het zuidoosten te bereiken. Ook de , het Duitse , en zijn goed bereikbaar geworden. Deze laatste twee verbindingen stammen al uit de tijd van het . == Bezienswaardigheden == ===Rooms-katholiek bolwerk=== In figuurlijke zin is de stad een rooms-katholiek bolwerk, waarvan ook nog alle kenmerken in de kunst en de kerken terug te vinden zijn. De , het hoogtepunt van de late is een van de meest karakteristieke gebouwen van de stad. Het is een met de titel van omdat het de zetel is van de . Het is de grootste kathedraal van Nederland. In de Sint-Jan staat het van Onze Lieve Vrouwe van s-Hertogenbosch (de ). Aan het genadebeeld werden diverse wonderen toegeschreven. Hierdoor trokken vele pelgrims al in de middeleeuwen naar s-Hertogenbosch. Uit opgravingen in 1994-1996 werden veel pelgrimsinsignes gevonden, zowel uit andere pelgrimsoorden, als s-Hertogenbosch zelf. Diverse barokschilderijen in de kathedraal beelden katholieke verhalen uit, met name door Bossche schilders, zoals , en . Aan de noordzijde van de Sint-Janskathedraal is gelegen, gericht op de restauratiewerkzaamheden aan de Sint Jan. Aan de zuidzijde van de Kathedraal ligt het plein De Parade. Op De Parade is het beeld van te vinden. , de en zijn de patroonheiligen van de stad. Overzicht van de vieringtoren, gezien vanaf de westtoren - s-Hertogenbosch - 20381312 - RCE.jpg\|s-Hertogenbosch gezien vanaf de westtoren van de Sint-Jans-Hertogenbosch.jpg\| Interior Saint Johns Cathedral, s-Hertogenbosch DSCF8723.jpg\| Luchtboogbeeld Sint Jan Den Bosch 30.jpg\|1 van de 96 Flying buttress Den Bosch.jpg\|Beelden op de Sint Jan Interieur, overzicht van ruimte met bouwfragmenten, de luchtboogbeelden - s-Hertogenbosch - 20528995 - RCE.jpg\| In de zijn meerdere kerken te vinden. * De in de is ingericht als een kennis- en adviescentrum voor cultuurhistorie in gemeente s-Hertogenbosch. * De aan het , heeft een nieuwe bestemming gevonden als Jheronimus Bosch Art Center. * De aan het , actief als katholieke kerk. * De aan de , is actief als . * De Onder de Roos, is een historisch gebouw aan de Uilenburg. Na 1629 werd de openbare uitoefening van de katholieke godsdienst verboden door de Staat. Daarom werden er schuilkerken zoals deze opgericht. Ze is nu onderdeel van een woonhuis. * De St.-Josephkerk dateert uit 1859. De kerk heeft een nieuwe bestemming gekregen als de evenementenlocatie . * De dateert uit 1955. Ze dient nu als opslagruimte. Andere bezienswaardige gebouwen verbonden aan het geloof: * De (in de volksmond ook wel Napoleonskerk) in de Kerkstraat, is actief als Hervormde kerk. De kerk werd gebouwd nadat Lodewijk Napoleon de Sint Jan had teruggegeven aan de Katholieken. * (Neogotische gevel) * in s-Hertogenbosch * * Sint Jacobs Hofje Bestand:s-Hertogenbosch Rijksmonument 21622 Hinthamerstraat 217.JPG\|alt=Sint-Antoniuskapel, omgebouwd tot Huisartsenpraktijk Antonius\|, omgebouwd tot Huisartsenpraktijk Bestand:Overzicht westgevel met klokketoren - s-Hertogenbosch - 20534558 - RCE.jpg\| gevestigd in de Bestand:Overzicht zuidwestgevel met traptorens - s-Hertogenbosch - 20343686 - RCE.jpg\|St. Catarinakerk Bestand:Interieur, beeld, piëta, achter in de kerk - s-Hertogenbosch - 20349433 - RCE.jpg\|Piëta in de Sint Jacobskerk Bestand:Hertogenbosch-Evangelisch-Lutherse kerk.JPG\|De Lutherse kerk Bestand:Poortje met natuurstenen omlijsting - s-Hertogenbosch - 20111104 - RCE.jpg\|Schuilkerk Onder de Roos Bestand:Exterieur - s-Hertogenbosch - 20109779 - RCE.jpg\|Voorgevel van het in s-Hertogenbosch ===Historische binnenstad=== Het historisch stadscentrum van s-Hertogenbosch is een van de oudste en meest complete van Nederland. Enkele hoogtepunten in de stad zijn: * is het oudste bestaande bakstenen van Nederland, waar het -kantoor is gevestigd; * De ; * Het huisvest het museum over het middeleeuwse . Het Zwanenbroederhuis stamt uit 1538. * De voormalige is grotendeels intact gebleven en toont het verleden van s-Hertogenbosch als sstad. In de kazerne is een school gevestigd. * Het met o.a. diverse schilderijen van ; * De werd in de middeleeuwen gebruikt als watervoorziening, wasplaats en visplaats, maar ook als afvalstort. Tot ongeveer 1969 was het water een open riool. Door aanleg van een rioolstelsel in de stad verdween de Binnendieze langzaam. Daar werd in 1972 een stokje voor gestoken. Het vaarwater werd beschermd stadsgebied. Het water onder de stad is een van de historische trekpleisters van s-Hertogenbosch.[ De Binnendieze] * , het ouderlijk huis van Jeroen Bosch. Met de restauratie en herbestemming van het Huis van Bosch wordt een fysieke herinneringsplek gecreëerd voor Jheronimus Bosch;[ Huis van Bosch] * Het Gouvernementspaleis is onderdeel van ; * , is het centrale punt van de stad. Het en het zijn daar de blikvangers; * De vele bochtige verspringende straatjes met pakhuizen en koopmanswoningen; * De diverse hofjes Bestand:Parade s-Hertogenbosch met Sint-Jan.jpg\| en de Bestand:s-Hertogenbosch Marktplein - Den Bosch Markt.jpg\|De met Bestand:Voorgevel Noordbrabants Museum.jpg\| Bestand:Demoriaandenboschnl.jpg\|, het oudste bakstenen gebouw van Nederland, op de Bestand:Binnendieze s-Hertogenbosch.jpg\| Bestand:Dieske.jpg\| is een beeldengroep en fontein vlakbij de Bestand:Minderbroederplein (3), s-Hertogenbosch.jpg\| Bestand:Minderbroederplein (1), s-Hertogenbosch.jpg\| Bestand:Jazz in Duketown - Kerkplein (1).jpg\|Vol Kerkplein tijdens Er zijn nog honderden rijksmonumenten in de stad, die de moeite waard zijn. s-Hertogenbosch telt , en drie : * * * Kaart van het oude centrum van s-Hertogenbosch met bezienswaardigheden. ===Vestingswerken=== Zie ook\| voor het hoofdartikel over het onderwerp. De binnenstad van s-Hertogenbosch is het grootste omwalde gebied van het land. Uniek voor een grote stad is de situatie tussen s-Hertogenbosch en : daar grenst het buitengebied, natuurgebied "", pal aan de oorspronkelijke middeleeuwse . Aan de stadswallen wordt gewerkt om die volledig in de oorspronkelijke zichtbare staat terug te krijgen. De stad werd hiervoor verkozen tot Europese vestingstad van het jaar . De stadswallen zijn verbonden met de historische s (ook wel bolwerken). Diverse bastions zijn hersteld of op een innovatieve wijze geïntegreerd in de stad. * Het Bolwerk Sint Jan bestaat uit een gebouw dat in de stadswal verdwijnt met daarbovenop een park. Het gebouw is ontwikkeld als bezoekerscentrum, maar is al een attractie op zich, het staat vol van cultuur en historie. * laat de ondergrondse restanten van Bastion Oranje zien. Hier is tevens een informatiecentrum gevestigd. * is naar aanleiding van het ontwikkelingsplan Versterkt Den Bosch in 2008 gereconstrueerd. * is geroemd doordat het leger van Frederik Hendrik hier de stad binnendrong. Er is een informatiebord op Bastion Vught geplaatst. * is bekend door het Frans massagraf. De Fransen belegerden s-Hertogenbosch in 1794 en 1795. * raakte gedurende de belegering van de stad door prins Maurits in 1601 ernstig beschadigd. Het is gerestaureerd in 2007. Op het Bastion zijn enkele kanonnen te bezichtigen.[ De Bastions van s-Hertogenbosch] In de 17e eeuw zijn er ook vestingwerken en verwante gebouwen bijgebouwd. De , en het zijn hier voorbeelden van. Het Kruithuis wordt in 2020 omgebouwd tot Vesting- en Watermuseum. De opening van het museum wordt verwacht in 2022.[ Vesting en Watermuseum in het Kruithuis] Een andere attractie die verbonden is aan de vestingwerken is de in 1996 volledig gerestaureerde , waar verschillende rondvaarten de gelegenheid bieden de stad ondergronds te bewonderen. Er bestaan drie rondvaarttrajecten in het systeem van de Vughterstroom. Hunne Majesteiten , Koningin der Nederlanden, en , Koning der Belgen gingen in gezamenlijk hierin voor. ===Moderne architectuur=== Moderne architectuur is zoveel mogelijk gescheiden van de historische binnenstad. Het Paleiskwartier is in s-Hertogenbosch een voorbeeld van een moderne wijk. Aan het eind van de 20e eeuw en het begin van de 21e eeuw is deze wijk ontwikkeld en gebouwd. Herkenningspunten zijn o.a. de , De Hofvijver, de Jeronimus Bosch toren en de . De Armada-gebouwen bestaan uit een reeks gebouwen in de vorm van de Spaanse oorlogsvloot Armada. De van worden ook als moderne architectuur beschouwd. Deze bolwoningen zijn echter al eind jaren 70 ontworpen als onderdeel van het project experimenteel bouwen, vergelijkbaar met de kubuswoningen van Helmond en Rotterdam. Bestand:Den Bosch - Bollenveld (33048739103).jpg\|De Bolwoningen in Maaspoort. Bestand:Stedelijk Museum s-Hertogenbosch DSCF1199.JPG\|, onderdeel van het Bestand:Den Bosch - Paleiskwartier - Armada.jpg\|De Armada-gebouwen Bestand:Overzicht - s-Hertogenbosch - 20413415 - RCE.jpg\|Het Bestand:s-Hertogenbosch - Paleis van Justitie .jpg\|Paleis van Justitie ===Industrieel erfgoed=== Ondanks de groei van s-Hertogenbosch kreeg de stad pas in 1874 toestemming om buiten de stadswallen te bouwen. Koning Willem III ondertekende een nieuwe wet, die de stad dechargeerde van zijn rol als vestingstad. Tot 1880 was de stad gebonden aan de grenzen van haar stadswallen. Dit had als resultaat dat de industrialisatie pas later op gang kwam. Door de nieuwe wet waren er nieuwe uitbreidingsmogelijkheden. De Wijk ’t Zand, en De Muntel werden verbonden met de oude binnenstad. Veel van de industrieën zijn verhuisd of overgenomen. Het industrieel erfgoed heeft in veel gevallen nieuwe invulling gekregen. Opkomst van de industrie De lonen lagen lager in het zuiden van Nederland, waardoor het lucratiever was om de fabricage naar het zuiden te verhuizen. Dit was in diverse steden van Noord-Brabant terug te zien. In 1898 werd De Koninklijke Nederlandse sigarenfabrieken Eugene Goulmy & Baar in de Wijk "t Zand" gebouwd. In de jaren 30 nam de Valkenswaardse sigarenfabrikant Willem II de fabriek over. Het fabriekspand functioneert sinds 1987 als Popcentrum. In de 20e eeuw vestigden steeds meer fabrikanten zich in de stad, waaronder metaal- en de machinefabriek , Melkinrichting Sint-Jan, de gemeentelijke gasfabriek en de Provinciale Noord-Brabants Elektriciteits Maatschappij. Deze laatste maatschappij is onder politieke druk geprivatiseerd en na enige fusies uitgegroeid tot . De Gruyter In 1818 werden de wortels gelegd voor de winkelketen ‘De Gruyter’. Het bedrijf werd in ’s-Hertogenbosch opgericht, maar groeide al gauw uit tot een grote speler in de levensmiddelen detailhandel. In de De Gruyterfabriek werden diverse producten gefabriceerd, die in de 550 winkels (1969) in heel Nederland werden verhandeld. In de laat 20e eeuw werd de keten overgenomen, waarna de De Gruyterfabriek leeg kwam te staan. De Gruyterfabriek is sinds 2012 een bedrijvenverzamelgebouw waar diverse creatieve ondernemers en kunstenaars zijn gevestigd. Grootschalige Suikerwerkenfabrieken Begin 20e eeuw richtte C.L. Verhagen-Van Oorschot de Eerste Bossche Koek-, Biscuits-, Banket-, Beschuit- en Suikerwerkenfabriek op. Deze werd later overgenomen door Verkade. In de Verkadefabriek is nu een Cultureel Centrum en Theater gehuisvest. Ook de meelfabriek van Bruyelle werd in deze tijd gebouwd. In 1933 werd de fabriek overgenomen door Meneba, een coöperatieve organisatie van bakkers. In 1948 krijgt de fabriek een andere bestemming, namelijk als mengvoederfabriek. Vanaf 2014 is het bestemmingsplan aangepast, waardoor het beoogd wordt als cultureel centrum. Het vestigde zich in een nabijgelegen pand op het fabrieksterrein. Ook diverse maatschappelijke instanties, sport- en recreatieve bedrijven zijn er gevestigd.[ Erfgoed s-Hertogenbosch op de Kaart] In de meelfabriek zelf namen De Tramkade en het Werkwarenhuis hun intrek. Het vindt invulling als creatieve en culturele ontmoetingsplek. Het werkwarenhuis richt zich op de invulling van de Kaaihallen, een evenementenlocatie in het complex. Het gebouw is een van de herkenningspunten van de wijk. Hier worden diverse festivals georganiseerd, waaronder "Kings of Colors".[ De Tramkade wordt nieuw leven ingeblazen] W2concertzaal05jan2007.JPG\|De Sigarenfabriek is nu de Oude fabriek Koudijs s-Hertogenbosch.jpg\|Voormalige meelfabriek van Bruyelle uit de 20e eeuw. Het is nu creatieve en culturele ontmoetingsplek Verkadefabriekold5jan2007.JPG\|De Suikerwerkenfabriek Verhagen-Van Oorschot, werd verkocht door Verkade. Het is nu een theater. T.T Kantoorgebouw Grasso Den Bosch.JPG\|Anno 1999 maakt Grasso onderdeel uit van de GEA-groep. Hoofdkantoor Essent.jpg\|Kasteel in stijl, het Hoofdkantoor Essent.[ Hoofdkantoor Essent, beter bekend als het Kasteel] == Cultuur == Het in de binnenstad is een museumcomplex dat en het omvat. Tussen de verschillende 18e tot 21e-eeuwse gebouwen van het complex is een beeldentuin gelegen. In mei 2013 werd het Museumkwartier officieel geopend door prinses Beatrix.[ Museumkwartier geopend door prinses Beatrix]. (16 maart 2917). Onder de titel organiseerde s-Hertogenbosch in verschillende manifestaties ter gelegenheid van het 500e sterfjaar van de schilder . === Musea === ==== Voormalige musea ==== * (Historisch museum met prenten en schilderijen uit de stad); * Kapucijnenmuseum (Kloosterleven) in stadsklooster San Damian; * Stedelijk Museum in het ; * SMs (Stedelijk Museum s-Hertogenbosch) * Museum de Brabantse Poffer (opgegaan in Het museum Het Brabanste Leven in )[ Museum de Brabantse Poffer] ==== Actieve musea ==== * (cultuur, historie, kunst en design) (voorheen ondergebracht bij het ) * (Historisch gezelschap) * (bouwgeschiedenis van de Sint Jan) * (vestingswerken) * (historische en hedendaagse kunst) * (Carnaval) * (replicas van de middeleeuwse schilder) * (archeologisch en paleontologisch museum) * (internationale moderne en hedendaagse kunst) * (historisch gereedschap) ====Musea in ontwikkeling==== In 2022 worden verwacht: * Jheronimus Bosch Huis; * Vestings- en watermuseum in het Kruithuis. === Archiefinstellingen === * In de stad zijn vier openbare diensten gevestigd: [ Stadsarchief s-Hertogenbosch] SBDenBosch[ Bieb s-Hertogenbosch] (BHIC)[ Brabants Historisch Informatie Centrum] Archief Bisdom s-Hertogenbosch[ Archief Bisdom s-Hertogenbosch] === Theaters === * * * * * * * === Evenementen === Enkele en die in de stad plaatsvinden of hebben plaatsgevonden zijn: * festival (jaarlijks terugkerend) * (jaarlijks terugkerend) * (jaarlijks terugkerend) * (jaarlijks terugkerend sinds 2010) * (jaarlijks terugkerend) * Het (jaarlijks terugkerend) * Het IAG Sportevent (jaarlijks terugkerend sinds 2013) * Startplaats van de * Startplaats van de * (wordt gehouden in de oneven jaren) * Tenniswedstrijden voor de en * (wordt gehouden in de even jaren) * in * festival * (jaarlijks terugkerend) * en * * (Jaarlijks terugkerend) * * (jaarlijks terugkerend, sinds ) * Gedichtenfestival (jaarlijks terugkerend, sinds 2007) * (wordt gehouden in de even jaren) * Fietstocht (jaarlijks terugkerend, sinds ) * Paardensportwedstrijd * Boschkilde (iedere twee maanden in de W2-concertzaal, voor lokale bands uit ieder genre) * (jaarlijks terugkerend, sinds ) * (jaarlijks terugkerend, sinds ) * * * Atelierroute * * Hardloopwedstrijd de * Elektronische muziek-festival * De * , (één keer per twee jaren) * Avondvierdaagse * Dance festival Trix in de Mix * * Love & Marriage Beurs Brabanthallen (2009) * , jaarlijkse kunst- en antiekbeurs * Literaire Manifestatie (sinds 1997 op de vrijdag voorafgaand aan de Boekenweek) * Friends of rock festival (jaarlijks terugkerend sinds 2009) * Gezellige Zaken (jaarlijks terugkerend) * In 2017 vond de in Den Bosch plaats, net zoals in 1981. * Foute Party van Qmusic (ieder jaar) in de Brabanthallen * INTRO Festival (Festival voor alle MBO, HBO en WO-studenten in Den Bosch) === Carnaval === Bekend is s-Hertogenbosch in stijd. De stad wordt in die dagen omgedoopt tot het Bourgondische . De kikker is het symbool van Oeteldonk, vandaar dat er in de stad veel beelden van kikkers te vinden zijn. Op de Stationsweg is een permanent geplaatst. Anders dan de carnavalsvierders in , die hun carnaval vieren volgens de Rijnlandse traditie, houden s-Hertogenbosch en vast aan het Bourgondische Carnaval. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het verschijnsel dat men zich (in s-Hertogenbosch) in een boerenkiel hult om duidelijk te maken dat in deze tijd gangbare rangen en standen binnen de samenleving vervallen. De tijdelijke overdracht van de stadssleutel door de aan de "carnavalsburgemeester" () is hier ook een teken van. Ook kent men in s-Hertogenbosch geen dansmariekes en steken met fazantenveren, zoals men die in andere delen van Brabant en in Limburg wel veel ziet. De Rijnlandse carnavalsgroet Alaaf (afgeleid van het Duitse Helau) is niet gebruikelijk in Oeteldonk en wordt zelfs niet op prijs gesteld. Voorts wordt de Prins Carnaval (Amadeiro) in Oeteldonk niet zoals in de Rijnlandse variant voor één jaar benoemd, maar krijgt hij de kroon voor het leven. Meestal treden de Oeteldonkse prinsen na enkele jaren af. Zo kan het gebeuren dat s-Hertogenbosch sinds de start van het officiële Oeteldonkse carnaval in 1882 pas 26 prinsen heeft versleten. Nog opmerkelijker is de invulling van Driek Pakaon, de Oeteldonkse veldwachter. Dat is al sinds 1882 een rol voor een lid van de familie Stolzenbach. In 140 jaar tijd pas vijf generaties van vader op zoon. === Evenementengebouwen === * * * * * * === Bossche Bol === Een lokale , verbonden met de naam s-Hertogenbosch maar ook bekend buiten de stad, is de . == Sport == Zie hoofdartikel\|Sport in s-Hertogenbosch in de , het thuisstadion van ]] werd in landskampioen voetbal. In 1967 fuseerde de club met tot . FC Den Bosch werd viermaal kampioen van de : in 1970, 1999, 2001 en 2004. Andere ploegen uit s-Hertogenbosch die op hoog niveau spelen zijn (meervoudig landskampioen) en club (voorheen SPM Shoeters, EiffelTowers, EBBC en Nashua, meervoudig landskampioen, finalist Europa Cup II in 1979 en wereldcup in 1982). In de jaren zestig behoorde de ijshockeyclub tot de landelijke top (landskampioen in 1967), de club bracht toen veel internationals voort. Rugbyclub speelt alweer enkele jarenwanneer?\|zonder nadere uitwerking is dit nietszeggend\|2020\|04\|27 in de Ereklasse, het hoogste landelijke niveau en levert een aantal spelers voor de nationale selectie. De club werd in 2008 voor het eerst landskampioen. Het was daarmee de eerste club uit Noord-Brabant die landskampioen rugby werd. speelt de externe thuiswedstrijden van de in de aula van het . De interne competitie wordt in te gespeeld. Het eerste team speelt in de , de hoogste schaakcompetitie voor schaakverenigingen in Nederland. Het team van speelt in de . Dit is het hoogste competitie die door de wordt georganiseerd. De grootste tafeltennisvereniging van s-Hertogenbosch is TTV Never Despair. Deze vereniging, die gevestigd is aan de Eerste Rompert, kwam in de jaren 1995 en 1996 bij de heren uit in de Eredivisie. Bij de dames werd in 1998 de eerste divisie bereikt. Tegenwoordig komt de club met het eerste team uit in de derde divisie. Daarnaast is er ook een iets kleinere tafeltennisvereniging in s-Hertogenbosch genaamd TTV de Kruiskamp 81. is gevestigd in s-Hertogenbosch. Met bijna 2000 leerlingen is het de grootste binnensportclub van Brabant. Naast biedt de vereniging ook , , en . In 1996 startte de in s-Hertogenbosch. Er werd gestart met een proloog die begon in de Brabanthallen en werd gewonnen door de Zwitser . De volgende dag werd er een etappe verreden van en naar s-Hertogenbosch. Deze rit werd gewonnen door de Fransman . De dag erna verliet de koers de Brabantse hoofdstad. Op zaterdag 20 augustus 2022 was s-Hertogenbosch startplaats van de (finishplaats ) van de . De betaalde hiervoor € 300.000.Citeer web \|url= \|archiefurl= \|titel=Stage : s-Hertogenbosch > Utrecht \|auteur= \|uitgever= \|datum=\|archiefdatum=2022-08-19 \|bezochtdatum=2022-08-21\|taal=enCiteer web \|url= \|titel=Raadsvoorstel: Wensen en bedenkingenprocedure deelname aan de stichting La Vuelta Holanda \|auteur=Groenen/ De Wit \|uitgever=Gemeente s-Hertogenbosch \|datum=3 september 2019 \|bezochtdatum=2022-08-21 Aanvankelijk stond de Vuelta start in Nederland gepland voor 2020, maar moest in dat jaar worden afgelast vanwege de . In 2022 vond uiteindelijk alsnog de Vuelta start in Nederland plaats, de organisatiekosten waren echter wel gestegen. De stelde daardoor € 34.000 extra beschikbaar.Citeer web \|url= \|titel=Jaarstukken 2021 gemeente s-Hertogenbosch \|bezochtdatum=2022-08-21 \|datum=2022-05-25 \|uitgever=Gemeente s-Hertogenbosch \|taal=nl Zie hoofdartikel\|Sport in s-Hertogenbosch == Media == De hoofdredactie van de regionale krant het is gevestigd in s-Hertogenbosch. Ook de studio van is gevestigd in s-Hertogenbosch. en die in s-Hertogenbosch en omgeving worden bezorgd, zijn de en het . Tot 12 februari 2015 werd de van de gemeente s-Hertogenbosch verzorgd door . Deze zond naast een ook via radio en televisie uit. Sinds 2017 is Dtv Den Bosch de lokale omroep van de stad. Ook was er , een commerciële omroep, gericht op s-Hertogenbosch en omgeving die uitzond tot 24 januari 2021.Citeer web\|url= van de Bossche Berlusconi zal gemist worden\|bezochtdatum=17-05-2021\|archiefurl= Onderwijs == In en rond het Paleiskwartier concentreert zich het onderwijscentrum van de regio, met scholen als , (onderdeel van Stedelijk College), , , en het . In andere delen van de stad bevinden zich onder andere: * * * * (onderdeel van Stedelijk College) * (onderdeel van Stedelijk College) * * * * * (onderdeel van Stedelijk College) * (voorheen VSO De Rietlanden) * Helicon Opleidingen * Bossche Vakschool * Jheronimus Academy of Data Science (JADS) == Economie == Het industriële karakter van de stad is flink veranderd door vertrek of sluiting van bekende fabrieken als TE Connectivity (voorheen AMP), , , , en . Men richt zich meer op de zakelijke en financiële dienstverlening. Zo is het hoofdkantoor van in de gevestigd, evenals de SNS Bank. In deze stad bevindt zich een van de vestigingen van Nederlands grootste brouwer , die een flink aandeel heeft in de regionale werkgelegenheid. Tevens is in de stad, aan het , het hoofdkantoor van energieleverancier gevestigd en zijn o.a. de hoofdkantoren van en gevestigd. , de op twee na grootste beursgenoteerde onderneming in vastgoed, bouw, infra en installatietechniek in Nederland, heeft in de gemeente s-Hertogenbosch haar hoofdkantoor en verschillende divisies gevestigd. == Verkeer en vervoer == ter hoogte van , vóór de laatste wegverbreding van de A2 (geopend in 2009)]] Afbeelding combi \| kop = \| width=220px \| afb1 = ´s-Hertogenbosch, station ´s-Hertogenbosch foto6 2016-01-23 09.53.jpg \| afb2 = Station of s-Hertogenbosch.jpg De is een van de drukst bereden autosnelwegen van Nederland. Mede daardoor en door het feit dat de gemeente een economische groei doormaakt, zijn er tussen 2006 en 2009 maatregelen getroffen om de stad verder te laten groeien. De rondweg is uitgebreid tot een 4×-autosnelweg. De binnenste ×-rijstroken zijn voor doorgaand verkeer tussen Utrecht en Eindhoven. De buitenste ×-rijstroken voor regionaal verkeer tussen de stadsdelen en en . De beide rijbanen van de A2 tussen s-Hertogenbosch en zijn in 2010 verbreed van twee naar drie rijstroken. De loopt dwars door de stad, maar aan de oostkant van de A2, tussen en de stad in, is het aangelegd zodat beroeps- en recreatievaart de smalle stadstraverse kunnen vermijden. Deze infrastructurele wijzigingen hebben de gemeente geïnspireerd tot het project "/Kanaalzone", een nieuw te vormen secundair stadscentrum met moderne boven de A2 tussen s-Hertogenbosch en Rosmalen. Deze nieuwe wijk zal in het kader van mogelijk een eigen krijgen. Er loopt een plan om de zuidwestelijke aansluiting op de A2, de (de rijksweg Vught - Tilburg) om te bouwen tot , om dezelfde problemen als op de voormalige N50 richting Nijmegen te voorkomen. Om de doorstroming op de Ring te verbeteren, is er in de gereed gekomen. Deze weg gaat door de polder tussen beide plaatsen. Het verkeer hoeft nu niet meer via het en het te rijden. Ook zijn er werkzaamheden gestart voor de aanleg van een nieuw industrieterrein ten westen van de , met de daarbij behorende voorzieningen, zoals een nieuw spoorwegstation dat ook de wijk bereikbaar maakt per . === Openbaar vervoer === In het begin van de twintigste eeuw had s-Hertogenbosch een tramverbinding met en andere plaatsen zoals . Deze tramlijn werd geëxploiteerd door . Ook was er een . Deze tramlijn werd geëxploiteerd van tot , maar op delen van het traject reden er al vanaf bussen. De trams naar zowel Helmond als naar vertrokken vanaf het . Aan het Koningin Emmaplein heeft ook het eerste gestaan. Dit bouwwerk stamde uit en was gemaakt van hout. In die tijd was s-Hertogenbosch nog een en er mochten buiten de vesting geen blijvende stenen bouwwerken staan. Ook moest het in geval van dreiging snel afgebroken kunnen worden, opdat men een vrij schootsveld had. In is het eerste station afgebroken en is enkele honderden meters zuidelijker een nieuw station herrezen. Men kon nu vanuit de in één rechte lijn naar het station lopen. Het tweede station was van de hand van . Dit station werd in de , op 16 september 1944, gedeeltelijk verwoest door RAF-vliegtuigen en is niet meer opnieuw opgebouwd. De perronoverkappingen zijn bewaard gebleven en zijn nu . was de architect van het derde station. Dit station was bescheidener, maar tegelijkertijd ook een modern gebouw. Dit station heeft er gestaan tot toen het station werd gerenoveerd. was de architect van het gebouw en veranderde het in een passarelle. Ook is het station nu een doorlooproute voor het . Station s-Hertogenbosch staat aan het . Dit plein is het belangrijkste van de gemeente. Vanaf het Stationsplein vertrekken de streekbussen naar andere plaatsen, evenals de stadsbussen naar de verschillende wijken van de stad, zoals Hintham, Rosmalen, Vlijmen en Vught. is een kleiner openbaarvervoerknooppunt. Hier komt een aantal stads- en streekbussen samen en stopt ook o.a. de sprinter Dordrecht - Arnhem. Plannen voor toekomstige stations zijn in de geplande gelijknamige wijk en station . == Bekende Bosschenaren == Zie ook\|Zie == Fotogalerij == Bestand:Deguldenhopsack.jpg\| Bestand:Anne Frank Monument in s-Hertogenbosch door Anne Wenzel.jpg\|Anne Frank Monument van in s-Hertogenbosch. Bestand:Vincent van Gogh Monument, Palace garden, s-Hertogenbosch.jpg\|Vincent van Gogh standbeeld in de Paleistuin. Bestand:Het Puthuis op de markt van s-Hertogenbosch daarnaast gelegen Onze-Lieve-Vrouwehuisje.jpg\|Het Puthuis op de markt van s-Hertogenbosch daarnaast gelegen Onze-Lieve-Vrouwehuisje. Bestand:Tzanddenbosch.jpg\|Stationsweg () met de Bestand:Brede haven s-Hertogenbosch naar het Noorden gezien.jpg\|Brede haven naar het Noorden gezien. Bestand:Rivier De Dommel vanaf de Stationsweg richting Mariabrug. Op de achtergrond de Universiteit Jheronimus Academy of Data Science. s-Hertogenbosch.jpg\|Rivier De Dommel vanaf de Stationsweg richting Mariabrug. Op de achtergrond de Universiteit Jheronimus Academy of Data Science. Bestand:Citadel van s-Hertogenbosch 1645 van de zuidkant gezien.jpg\|Citadel van s-Hertogenbosch van de zuidkant gezien. Bestand:s-Hertogenbosch - Panorama - Gezicht op Sint Jan vanaf Sint Jacobskerktoren - RCE.jpg\|Uitzicht over het centrum Bestand:Stadsmuurdenboschnl.jpg\|Stadswal bij Bestand:SHertogenbosch, straatzicht Smalle Haven-de Gruijterpassage foto3 2011-06-18 18.22.JPG\|Smalle Haven-Gruijterpassage Bestand:S Hertogenbosh brede haven.jpg\|Brede Haven Bestand:Vestingmuur.jpg\|Vestingmuur, onderdeel van de Bestand:Boze Griet.JPG\|, een smeedijzeren kanon uit 1511, in het Bastionder museum Bestand:s-Hertogenbosch, de Dommel vanaf Mariënburg foto6 2016-12-04 12.27.jpg\|De Dommel vanaf Mariënburg == Zie ook == Link portaal\|s-Hertogenbosch * * * * == Externe link == Commonscatklein\|s-Hertogenbosch * [ Gemeente s-Hertogenbosch] Appendix\|1=bron\|= * s-Hertogenbosch binnen de Veste. Een historische verkenningstocht - Frans van Gaal en Peter Verhagen, Adr. Heinen Uitgevers, s-Hertogenbosch, 2001. * [ Bastion Oranje] * Kring Vrienden van s-Hertogenbosch * [ Bossche Encyclopedie] * [ Willem fabriek] ---- Referenties References Navigatie hoofdsteden Nederland Navigatie gemeente s-Hertogenbosch Navigatie bedevaartsoorden Maria Coor title dms\|51\|42\|36.25\|N\|5\|18\|40.56\|E\|scale:50000_type:city_region:NL Bibliografische informatie DEFAULTSORT:Hertogenbosch	's-Hertogenbosch	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Hertogenbosch
nl	dpintro\|s-Hertogenbosch * , een stad in de gemeente s-Hertogenbosch * , een gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant * , een van de zeven rooms-katholieke bisdommen in Nederland Met betrekking tot geschiedenis: * * , groots opgezette tegenaanval op de Spanjaarden door prins Frederik Hendrik, tijdens de Tachtigjarige Oorlog * , een van de vier delen van het hertogdom Brabant Met betrekking tot cultuur en sport: * , het stedelijk museum * , de plaatselijke profvoetbalclub * , plaatselijke basketbalclub, uitkomend in de eredivisie * , plaatselijke hockeyclub, meervoudig landskampioen Met betrekking tot verkeer en vervoer: * , uitleg over het openbaar vervoer in s-Hertogenbosch * , ontsluitingswegen van snelwegen rondom de stad * , het belangrijkste station van s-Hertogenbosch Andere zaken: * een stadspaleis in Middelburg, Zeeland dp\|'s-Hertogenbosch DEFAULTSORT:Hertogenbosch (doorverwijspagina)	's-Hertogenbosch (doorverwijspagina)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Hertogenbosch_(doorverwijspagina)
nl	Infobox gemeente Nederland \| naam = s-Hertogenbosch \| cbsnaam2007 = s-Hertogenbosch \| bestandsnaam vlag = Flag_of_s-Hertogenbosch.svg \| vlagartikel = Vlag van s-Hertogenbosch \| bestandsnaam wapen = S-Hertogenbosch wapen.svg \| wapenartikel = Wapen van s-Hertogenbosch \| locatie = LocatieS-Hertogenbosch \| kaart = \| provincie = NL-vlag\|Noord-Brabant \| burgemeester = () \| hoofdplaats = \| lat_deg = 51 \| lat_min = 41 \| lon_deg = \| lon_min = 18 \| verkeersader = Pictogram weg Nederland A-weg\|/Pictogram weg Europa E-weg\|25Pictogram weg Nederland A-weg\|59Pictogram weg Nederland A-weg\|65       Pictogram weg Nederland N-weg\|279Pictogram weg\| link=Zuid-Willemsvaart\| tekst=Zuid-Willemsvaart\| tekstkleur=Verkeerswit\|NL\| schildkleur=Verkeersblauw\|NL\| randkleur=Verkeerswit\|NL\| achtergrondkleur=Verkeerswit\|NLPictogram weg\| link=Zuid-Willemsvaart#M.C3.A1ximakanaal\| tekst=Máximakanaal\| tekstkleur=Verkeerswit\|NL\| schildkleur=Verkeersblauw\|NL\| randkleur=Verkeerswit\|NL\| achtergrondkleur=Verkeerswit\|NL \| netnummer = 073 \| CBS = 0796 \| postcode = 5200-5249, 5381-5383, 5390-5392 \| religiejaar = 2010-2015Citeer web \|url= \|titel=Helft Nederlanders is kerkelijk of religieus \|auteur= \|uitgever=CBS \|datum=22 december 2016 \|bezochtdatum=24 mei 2020 \|archiefdatum=15 augustus 2020 \|archiefurl= \|dodeurl=no \| religie = 45,8% 42,% geen ,% ,8% ,6% overige \| website = [ www.s-hertogenbosch.nl] \| bestuur = CDA, VVD, D66, Rosmalens Belang, GroenLinks, PvdA (2022-heden) \| partijen = D66VVDGroenLinksRosmalens BelangCDADe Bossche GroenenPvdALeefbaar s-HertogenboschSPPartij voor de DierenVoltBosch BelangGewoon Ge-DREVENPVVVOOR Den Bosch50PLUS \| zetels = 396544333221111111 \| extra portaal = s-Hertogenbosch \| COROP = s-Hertogenbosch (Audio\|Nl-s-Hertogenbosch.ogg\|uitspraak) is een in de . De stad is de hoofdplaats van de gemeente en tevens de van Noord-Brabant. De gemeente telt Statistiek gemeente Nederland inwoners\|0796 inwoners (Statistiek gemeente Nederland inwoners\|TXT=Year, bron: ) en maakt deel uit van het stedelijk netwerk . In 2022 telde de gemeente 158.863 inwoners. == Geschiedenis van de gemeente == De gemeente kende in een eerste , toen de gemeente werd opgeheven. Het gedeelte ten van de kwam bij de gemeente . , het gedeelte ten noorden van deze kwam bij de gemeente s-Hertogenbosch. In vond er wederom een gemeentelijke herindeling plaats. De gemeenten en werden geannexeerd door de gemeente s-Hertogenbosch en verloren hun zelfstandigheid. De gemeente werd in bij de gemeente s-Hertogenbosch gevoegd. In 2015 zijn de dorpen en van de opgeheven gemeente bij s-Hertogenbosch gekomen. Het derde dorp van Maasdonk, , is naar de gegaan. == Politiek == === Gemeenteraad === De van s-Hertogenbosch bestaat uit 39 zetels. Hieronder de behaalde zetels per partij bij de sinds 1994: {\| class="wikitable sortable" style="text-align:center" !colspan="9"\|Gemeenteraadszetels \|- !Partij!!!!!!!!!!!!!!!! \|- \|align="left"\| \|\|\|\|\|\|\|\|-\|\|\|\|\|\|\|\|6 \|- \|align="left"\| \|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\| \|- \|align="left"\| \|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\| \|- \|align="left"\| \|\|10\|\|6\|\|6\|\|\|\|\|\|\|\|\|\| \|- \|align="left"\| \|\|6\|\|6\|\|6\|\|\|\|\|\|\|\|\|\| \|- \| align="left" \| \|\|6\|\|\|\|\|\|8\|\|\|\|\|\|\|\| \|- \|align="left"\| \|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|12\|\|\|\|\|\| \|- \|align="left"\| \|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\| \|- \| align="left" \| \|\|-\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|-\|\|\|\| \|- \| align="left" \| \|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|53\|\|\|\| \|- \| align="left" \| Gewoon Ge-DREVEN\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|\|\| \|- \| align="left" \| \|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|\|\| \|- \| align="left" \| \|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|\|\| \|- \|align="left"\| \|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\| \|- \|align="left"\| \|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\| \|- \|align="left"\| VOOR Den Bosch\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|14 \|- \|align="left"\| \|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|\|\|\|\|- \|- \| align="left" \| \|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|\|\|-\|\|-\|\|- \|- \|align="left"\| Stadspartij Knillis\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|\|-\|\|-\|\|- \|- \|align="left"\| \|\|\|\|\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|-\|\|- \|- !Totaal!!39!!39!!39!!39!!39!!39!!39!!39 \|- !Opkomst ! ! ! ! !49,53% !40,45% !51,32% !48,30% \|} :: Leefbaar s-Hertogenbosch deed in 1998 mee onder de naam Politieke Lente97, in 2002-2010 als Leefbaar s-Hertogenbosch en Rosmalen en sinds 2018 als Leefbaar s-Hertogenbosch Paul Kagie :: de Bossche Groenen deden in 2010 mee met een naamloze lijst :: Bosch Belang, Leefbaar s-Hertogenbosch en Stadspartij Knillis hadden in 2014 een gezamenlijke lijst onder de naam Bosch Belang :: Nam deel onder de naam VOOR Den Bosch Joep Gersjes === College van B&W === Het bestaat na de verkiezingen van 2022 en het vertrek van GoenLinks- wethouder Kâhya in september 2023 uit: * , burgemeester (VVD) * , wethouder (D66) * , wethouder (VVD) * , wethouder (GroenLinks) * , wethouder (Rosmalens Belang) * , wethouder (CDA) * , wethouder (PvdA) * Berend van der Ploeg, gemeentesecretaris Het is gevestigd aan de Wolvenhoek in s-Hertogenbosch. == Geografie == ===Woonplaatsen ()=== Tabel woonplaatsen Nederland \| Item\|artikel=s-Hertogenbosch\|woonplaatscode=1595 \| Item\|artikel=Rosmalen (plaats)\|plaatsnaam=Rosmalen\|woonplaatscode=1596 \| Item\|artikel=Nuland\|woonplaatscode=3611 \| Item\|artikel=Vinkel (Nederland)\|plaatsnaam=Vinkel\|woonplaatscode=3612 ===Kernen en wijken=== Tot de gemeente s-Hertogenbosch behoren naast bovenstaande woonplaatsen ook de volgende en en en: , , , , , , , , , , , , , en . De gemeente s-Hertogenbosch bestaat uit 14 wijken:[ Wijkinformatie], s-hertogenbosch.nl , , , , , , , , , , , , en Zie hoofdartikel\|Wijken in s-Hertogenbosch == Ligging == De gemeente ligt in het noorden van de provincie . De rivier de is in het noorden de grens van de gemeente en provincie. De gemeente grenst daar aan het . In het oosten grenst de gemeente aan en in het zuiden aan en . in het westen behoort tot de gemeente , zodat deze gemeente ook aan s-Hertogenbosch grenst. Tabel windroos \| NW= \| N= NL-vlag\|Maasdriel (Gld) \| NO=NL-vlag\|Oss \| W= NL-vlag\|Heusden \| O= \| ZW= \| Z= NL-vlag\|Vught \| ZO=NL-vlag\|Sint-Michielsgestel == Zustersteden == De zustersteden van s-Hertogenbosch zijn: * DE-VLAG (Duitsland) * BE-VLAG (België) == Verkeer en vervoer == Door de toenemende drukte en de groei van de gemeente, dreigen de wegen rond de gemeente dicht te slibben. Daarom zijn in 2002 maatregelen getroffen om het verkeer beter te laten doorstromen. Van 2006 tot 2010 zijn er werkzaamheden aan de uitgevoerd om die weg uit te breiden naar een ×-autosnelweg. De binnenste ×-rijstroken zijn voor doorgaand verkeer tussen en . De buitenste ×-rijstroken zijn bestemd voor regionaal verkeer tussen de stadsdelen en -verkeer tussen en . De beide rijbanen van de A2 tussen s-Hertogenbosch en zijn verbreed van twee naar drie rijstroken. De is om de stad heen geleid, onder de naam . Dit kanaal ligt aan de oostkant van de A2, tussen en de stad in. Binnen de gemeente liggen drie treinstations: , en . Alle drie de stations liggen aan de en worden, op station s-Hertogenbosch na, alleen bediend door Sprinters. Station s-Hertogenbosch ligt eveneens aan de en wordt ook bediend door Intercitytreinen. == Voorzieningen == De stad bedient de omliggende regio met het . s-Hertogenbosch heeft verschillende mogelijkheden voor waterrecreatie. De stad heeft een rechtstreekse aansluiting op en ligging aan de en enkele waterplassen binnen de gemeentegrenzen. De , de en het profileren zich als de stadsstranden van s-Hertogenbosch. In de -wijk , in de polder tussen en , is veel ruimte vrijgemaakt voor water en waterrecreatie. == Media == Dtv Den Bosch is de lokale omroep voor de gemeente s-Hertogenbosch. De Bossche Omroep verschijnt wekelijks als . == Sport == In s-Hertogenbosch zijn verschillende sportteams op verschillende takken van sport op het hoogste niveau. In de loop der jaren zijn daar verscheidene teams landskampioen geworden. Vooral de kampioenschappen van de dames van spreken boekdelen. Sinds 1998 werd Hockeyclub s-Hertogenbosch alleen in 2009 geen landskampioen. De lers van zijn sinds 1979 16× landskampioen geweest en zijn daarmee nationaal recordhouders. Ook hebben de rugbyers van en de tennisdames van voor landstitels gezorgd in s-Hertogenbosch. In het verleden, nog voordat er sprake was van in Nederland, werd in . Andere teams uit s-Hertogenbosch die op het hoogste niveau spelen of speelden zijn bijvoorbeeld de van en de ijshockeyclub Eagles, in 1967 landskampioen. Bekende andere teams zijn de s , en de turners , waar onder anderen en hun kunsten vertoonden. Jaarlijks worden in de gemeente s-Hertogenbosch sportevenementen gehouden zoals en het . Tijdens Indoor Brabant wordt voor twee onderdelen gestreden voor de , te weten en . Het Tennistoernooi van Rosmalen is een grastoernooi dat als voorbereiding geldt voor . Op zaterdag 20 augustus 2022 was s-Hertogenbosch startplaats van de (finishplaats ) van de . De gemeente ’s-Hertogenbosch betaalde hiervoor nowrap\|€ 300.000, waarbij de dekking is bepaald uit de budgetten sportevenementen 2019 en 2020 (twee jaar € 100.000,-) en bestuurlijke representatie 2019 en 2020 (twee jaar € 25.000). De resterende € 50.000 kwam uit de reserve themajaren citymarketing.Citeer web \|url= \|archiefurl= \|titel=Stage : s-Hertogenbosch > Utrecht \|auteur= \|uitgever= \|datum=\|archiefdatum=2022-08-19 \|bezochtdatum=2022-08-21\|taal=enCiteer web \|url= \|titel=Raadsvoorstel: Wensen en bedenkingenprocedure deelname aan de stichting La Vuelta Holanda \|auteur=Groenen/ De Wit \|uitgever=Gemeente s-Hertogenbosch \|datum= september 2019 \|bezochtdatum=2022-08-21 Aanvankelijk stond de Vuelta start in Nederland gepland voor 2020, maar moest in dat jaar worden afgelast vanwege de . In 2022 vond uiteindelijk alsnog de Vuelta start in Nederland plaats, de organisatiekosten waren echter wel gestegen. De gemeente ’s-Hertogenbosch stelde daardoor € 34.000 extra beschikbaar.Citeer web \|url= \|titel=Jaarstukken 2021 gemeente s-Hertogenbosch \|bezochtdatum=2022-08-21 \|datum=2022-05-25 \|uitgever=Gemeente s-Hertogenbosch \|taal=nl Zie hoofdartikel\|Sport in s-Hertogenbosch == Bekende Bosschenaren == op de ]] Als men geboren wordt in s-Hertogenbosch, is men automatisch een Bosschenaar. Dit geldt voor de gehele gemeente. Dit wil dus zeggen, dat iemand die na 1971 in Empel is geboren ook een Bosschenaar is. De bekendste Bosschenaar is , een schilder. Uit s-Hertogenbosch komt ook een aantal politici, zoals voormalig . Zie hoofdartikel\|lijst van Bosschenaren == Cultuur == === Monumenten === In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie: * * * * * === Kunst in de openbare ruimte === In de gemeente zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie: * == Zie ook == Commonscatklein\|s-Hertogenbosch * * * == Externe link == * [ Gemeente s-Hertogenbosch] Appendix\|Noot Navigatie gemeente s-Hertogenbosch Navigatie BrabantStad Navigatie provincie Noord-Brabant Coor title dms\|51\|41\|21\|N\|\|18\|11\|E\|type:city_region:NL DEFAULTSORT:Hertogenbosch	's-Hertogenbosch (gemeente)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Hertogenbosch_(gemeente)
nl	dpintro * - stad in Duitsland * - een uit losse gebieden bestaande heerlijkheid met het stadje als bestuurskern, in het grensgebied van het huidige Nederland en Duitsland dp DEFAULTSORT:Hertogenrade	's-Hertogenrade	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Hertogenrade
nl	Infobox brug \| naam = s-Molenaarsbrug \| afbeelding = ENI 02203923 CRESCENDO (01).jpg \| onderschrift = De Cresendo komt door de brug \| plaats = \| overspant = \| start = \| einde = \| lengte = \| breedte = \| hoogte = \| doorvaarthoogte = 4,50 (gesloten) \| doorvaartbreedte = 23,00 \| hoogstepunt = \| aantal_sporen = \| overspanning = \| massa = \| beheerder = \| brugnummer = \| ook_bekend_als = \| bouwperiode = \| opening = \| kosten = \| afbraakreden = \| afbraakjaar = \| gebruik = \| weg = \| spoorlijn = \| intensiteit = \| type = dubbele \| architect = \| materiaal = \| bouwstijl = \| bijzonderheden = \| monumentstatus = \| monumentnummer = \| mapname = Alphen aan den Rijn \| lat_deg = 52 \| lat_min = 8 \| lat_sec = 34.73 \| lat_dir = N \| lon_deg = 4 \| lon_min = 38 \| lon_sec = 49.76 \| lon_dir = E De s-Molenaarsbrug is een dubbele van de over de in . * De doorvaartwijdte van het beweegbaar gedeelte is 23,00 meter. * De doorvaarthoogte van het beweegbaar gedeelte is in gesloten toestand 4,50 m (bij waterstand -0,60 m). In geopende toestand is hij onbeperkt, de brug ligt in de door Nederland. De brug wordt vandaag de dag bediend vanuit en is aan te roepen op kanaal 18. Ten tijde van een ongewenste gebeurtenis ligt de prioriteit echter bij het wegverkeer. Coor title dms\|52\|8\|34.73\|N\|4\|38\|49.76\|E\|scale:3125_type:landmark_region:NL DEFAULTSORT:Molenaarsbrug	's-Molenaarsbrug	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Molenaarsbrug
nl	Infobox plaats in Nederland \| naam= s-Molenaarsbuurt \| soort= Buurtschap \| provincie=NL-vlag\|Zuid-Holland \| gemeente=NL-vlag\|Alphen aan den Rijn \| opp= \| inwoners= \| datum inwoners= \| dichtheid= \| web= \| bestandsnaam wapen= \| lat_deg = 52 \| lat_min = 08 \| lat_sec = 35 \| lon_deg = 4 \| lon_min = 38 \| lon_sec = 42 s-Molenaarsbuurt is een in de , in de Nederlandse . De buurtschap ligt 500 meter ten oosten van in de noordwesthoek van de splitsing tussen de en de . Navigatie gemeente Alphen aan den Rijn Coor title dms\|52\|8\|35\|N\|4\|38\|42\|E\|type:city_region:NL_scale:30000 DEFAULTSORT:Molenaarsbuurt	's-Molenaarsbuurt	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Molenaarsbuurt
nl	Infobox natuurgebied \| naam = s Gravenbos \| IUCN-categorie = \| mapname = België \| lat_deg = 50 \| lat_min = 59 \| lat_sec = 0 \| lat_dir = N \| lon_deg = 4 \| lon_min = 22 \| lon_sec = 38 \| lon_dir = E \| land = \| locatie = \| dichtbij = \| status = \| km2 = 1 \| opgericht = \| opening = \| bezoekers = \| jaar = \| beheer = \| afbeelding = \| onderschrift = Infobox Natura 2000-gebied \| naam = S Gravenbos onderdeel van Bossen van het zuidoosten van de Zandleemstreek \| detailkaart = \| classificatie = \| gebiedsnummer = \| richtlijn = \| sitecode = Link Natura 2000\|BE2300044 \| lat_deg = \| lat_min = \| lat_sec = \| lat_dir = N \| lon_deg = \| lon_min = \| lon_sec = \| lon_dir = E \| ha = 1800 \| locatie = \| dichtbij = \| gesticht = \| beheer = particulieren, , \| image1 = GravenkasteelHumbeek.JPG \| caption1 = Het s Gravenkasteel maplink\|frame=yes\|type=shape\|id= Q2464471\|zoom=13\|stroke-width=2\|fill=#000000\|fill-opacity=0.1\|text=’s Gravenbos Het s Gravenbos is een gelegen in het se dorp , op de grens met en . Het is een van de grootste en oudste bossen in de omgeving. Het bos is, net zoals het naburige , Europees beschermd als onderdeel van - . Het is grotendeels privédomein maar enkele wandelpaden, waaronder Buurtweg 17 en 30 en Voetweg 64, zijn toegankelijk. De (van Pas de Calais naar Aken) loopt door het 100 ha grote domein. Ten oosten loopt het . Aan de overzijde van het kanaal ligt het . Ten zuiden van het bos bevindt zich het en in het zuidwesten vindt men het 18e-eeuwse . Er is ook een met Kruisweg vlak bij de , en in het bos is er de uit 1829. Het gebied wordt doorstroomd door drie beken: de (of Driesbosbeek), de Landgracht/ en de . commonscat Coor title dms\|50\|59\|0\|N\|4\|22\|38\|E\|type:forest_scale:1500 DEFAULTSORT:Gravenbos	's Gravenbos	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Gravenbos
nl	Het s Gravenkasteel is een in , ten noorden van de dorpskom, op de rand van het . Het wordt ook wel het Kasteel van Humbeek of het Lundenkasteel genoemd, naar de naam van de vroegere eigenaars. Het kasteel is opgetrokken in - en . De oudste delen dateren uit de en . De oorsprong van het kasteel wordt gesitueerd in de . Op het einde van de 16e eeuw heeft het kasteel zwaar geleden onder het oorlogsgeweld en werd daarom in de 17e eeuw hersteld. In de 19e eeuw werd het kasteel in neo-traditionele stijl gerestaureerd en uitgebreid. In het interieur van het kasteel vindt men een zandstenen schoorsteenmantel met n, een salon bekleed met , fraai houtwerk uit de 17e eeuw en 17e-eeuws ijzerwerk. Rond 1700 werd de toenmalige kasteelheer Jacques Le Cocq graaf in , waardoor Humbeek een graafschap werd. Het kasteel en het domein kwam in 1804 in het bezit van de familie . In 1880 kwam het domein via erfenis in bezit van de eveneens uit Antwerpen afkomstige familie . Baron Theophile Lunden was kasteelheer van 1880 tot 1908. Hij was generaal bij de Jagers te Paard en opperstalmeester van de koninklijke familie. In Humbeek hadden de Lundens lange tijd een stoeterij van volbloedpaarden. Opvolgers van Théophile waren zijn zoon , tot 1921, zijn kleinzoon , tot 1942, en diens broer Guy. In 1995 werd het kasteel geërfd door de Brusselse familie tSerstevens, meer bepaald door jhr. Bernard tSerstevens (1930-2020) en de dochter van Guy baron Lunden (1904-1995), Myriam barones Lunden (°1931) die daarna het gingen bewonen. De huidige kasteelheer is jhr. Didier t Serstevens.[ Okra viert 60 jaar met puzzel van ‘s Gravenkasteel], Het Laatste Nieuws, 10 december 2018. [ Gearchiveerd] op 2 april 2023. Het kasteelpark met twee monumentale s is niet toegankelijk voor het publiek. Het omliggende s Gravenbos is toegankgelijk op de wandelpaden, waaronder Buurtweg 17 en 30 en Voetwegen 63 en 64. De (van Pas de Calais naar Aken) loopt door het 100 ha grote domein. == Zie ook == * (1868-1921), burgemeester van Humbeek van 1893 tot 1904 * (1902-1942), bobsleekampioen en militair * == Externe link == * [ Gravenkasteel], Inventaris van het Onroerend Erfgoed Coor title dms\|50\|58\|36.52\|N\|4\|22\|37.32\|E\|scale:3125_type:landmark_region:BE Appendix DEFAULTSORT:Gravenkasteel	's Gravenkasteel (Humbeek)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Gravenkasteel_(Humbeek)
nl	Het Gravenkasteel is een in het dorp . Het kasteel werd in de periode 1662-1664 gebouwd in opdracht van baron Jacob Ferdinand de la Pierre, heer van Fay, als uitbreiding van het toenmalige "Hof Ten Damme". Het Gravenkasteel dankt zijn benaming aan de adellijke familie van de graven van Salm, dewelke het kasteel zon 80 jaren bewoonden tijdens de 18de eeuw. In de loop der jaren veranderde het kasteel meermaals van eigenaar. In het jaar 1895 werd het kasteel verkocht aan mevrouw Mathilde Maria Moretus De Bouchout-Geelhand. Deze laatste liet het kasteel in 1902 volledig renoveren. In 1914 werd het, toen deels vernieuwd, kasteel beschoten vanuit het . Het kasteel raakte zwaar beschadigd en werd vanaf 1916 heropgebouwd. Op 5 oktober 1927 werd het Gravenkasteel verkocht aan de naamloze vennootschap "lAuxiliaire du Progrès", dewelke er met de nv Avicola een kippenkwekerij oprichtte. == Woon- en zorgcentrum Gravenkasteel == Sedert 1963 verhuurde de nv het kasteel aan Willy De Maegd. Deze bood tijdens de eerste jaren onderdak en verzorging aan 32 bejaarden in de kamers van het kasteel. Op 14 oktober 1965 kocht de familie De Maegd het Gravenkasteel en liet er in 1968 een verpleegtehuis bouwen in de tuin van het kasteel. De familie De Maegd verkocht het tehuis aan de in 2004 opgerichte groep Soprim@. In 2010 begon een grondige vernieuwing van het Woonzorgcentrum. Een nieuwbouw werd opgetrokken en alle oude gebouwen werden gesloopt. Deze verbouwing verliep in fases, zodat er geen bewoners dienden te verhuizen naar andere zorgcentra. De voltooiing van de gebouwen vond plaats in 2012. Het huidige woon- en zorgcentrum Gravenkasteel bezit 200 kamers. == Zie ook == * * Coor title dms\|51\|02\|34.63\|N\|4\|16\|9\|E\|type:landmark_region:BE DEFAULTSORT:Gravenkasteel	's Gravenkasteel (Lippelo)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Gravenkasteel_(Lippelo)
nl	Infobox plaats in Nederland \| naam = nowrap\|s Gravenmoer \| kaart = maplink\|type=shape-inverse\|zoom=12\|frame=yes\|plain=yes\|stroke-width=1\|frame-align=center\|stroke-color=#ff0000\|fill=#444444\|fill-opacity=0.1 \| bestandsnaam vlag = s Gravenmoer vlag.svg \| bestandsnaam wapen = s Gravenmoer wapen.svg \| vlagartikel = Vlag van s Gravenmoer \| wapenartikel = Wapen van s Gravenmoer \| provincie = NL-vlag\|Noord-Brabant \| gemeente = NL-vlag\|Dongen \| cbs = 076602 \| woonplaatsartikel = Lijst van woonplaatsen in Noord-Brabant#Dongen \| woonplaatscode = 2800 \| WOZ-waarde = Statistiek woonplaats Nederland WOZ-waarde\|2800 \| datum WOZ-waarde = Statistiek woonplaats Nederland WOZ-waarde\|\|TXT=Year \| netnummer = 0162 \| postcode = 5109 \| km2 = 5,24 \| lat_deg = 51 \| lat_min = 39 \| lat_sec = 31 \| lon_deg = 4 \| lon_min = 56 \| lon_sec = 28 \| detailkaart = \| detailkaartbijschrift = ]] s Gravenmoer is een dorp in de gemeente , in de se . Het dorp heeft Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|2800 inwoners (Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|TXT=Year). Het dorp is onderdeel van . == Toponymie == De naam van het dorp is afgeleid van moer, een dat in dit geval eigendom was van de . De naam wordt als s Gravenmoer, dus zonder , geschreven, in tegenstelling tot vergelijkbare namen als en .[ Taaluniversum]. [ Gearchiveerd] op 18 mei 2021. Taaltechnisch gezien is het koppelteken niet correct. Opvallend genoeg wordt de nabijgelegen wel met koppelteken geschreven. == Geschiedenis == * s Gravenmoer wordt voor het eerst vermeld in 1293.Citeer web \|url= \|titel=Heemkundekring "Des Graven Moer" \|auteur= \|uitgever= \|datum= \|bezochtdatum=25 juni 2020\|archiefurl= Het is ontstaan als en hoorde oorspronkelijk bij het dat een gedeelte van het gebied ten zuiden van de rivier de in bezit had. In het bewuste jaar gaf graaf vijftien hoeven wilderten in den Groten Ham aan . In 1326 sprak men van vijftien hoeven venes, legghende in Sgraven moer. Samen met wordt s Gravenmoer genoemd als oudste veenkolonie van Nederland. Er lag een turfvaart, die echter in de loop van de 15e eeuw verzandde, waarna in de 16e eeuw de werd gegraven. * Van het begin af aan was s Gravenmoer een schippersplaats, waar gehandeld werd in , en . Uiteindelijk kwam aan de en later ook aan de scheepvaart een einde. In 1950 werd de haven gedempt. * In 1421 werd het dorp tijdens de zwaar getroffen. * In de zestiende eeuw kwam het dorp via de contacten die de schippers hadden, in aanraking met de en werd het gewonnen voor de "nije leer". In 1610 werd een aangesteld.[ Predikanten Hervormde Gemeente ’s Gravenmoer (opgericht 1610)]. [ Gearchiveerd] op 24 september 2023. De eeuwen daarna bleef s Gravenmoer een in een streek. * Gedurende de probeerde het dorp aansluiting te vinden bij , maar het werd in 1734 bij gevoegd. In 1814, na de , werd het dorp definitief bij de nieuw gevormde provincie gevoegd. Tot 1997 vormde s Gravenmoer een zelfstandige gemeente, waarna het bij Dongen werd gevoegd. == Bezienswaardigheden == * , de hervormde kerk van s Gravenmoer * , aan de Vaartweg * Een aantal boerderijen, waaronder enkele van het Langstraatse type, zoals: Waspikseweg 15, met , uit 1664 Hoofdstraat 16, uit 1686 Hoofdstraat 50, Huis Vredelust, uit 1800. De kelders van deze voormalige boerderij stammen vermoedelijk uit de 17e eeuw en hebben en . Hoofdstraat 72 is een boerderij die mogelijk uit de 17e eeuw stamt. Ze werd in de 18e en 19e eeuw verbouwd en het woongedeelte heeft s. * Voormalige dorpsschool, aan de Hoofdstraat 4, uit 1872. * Voormalig raadhuis, aan de Hoofdstraat 8, uit 1909. In -achtige stijl, met een torentje. * Pastorie, aan de Hoofdstraat 2, uit 1681. * Voor verdere bezienswaardigheden, zie . Zie ook: * * == Natuur en landschap == s Gravenmoer, gelegen in De Langstraat, is een van de weinige plaatsen in westelijk Noord-Brabant die nog veengebied aan de oppervlakte kent, omdat de plaats, in tegenstelling tot meer noordelijk gelegen plaatsen, niet zodanig overstroomd is dat er zich een kleilaag op het veen heeft gevormd. Daarom bleek de grond geschikt voor tuinbouw. Het , volgens welk principe het veen werd ontgonnen, is hier en daar te herkennen. Direct ten westen van s Gravenmoer stroomt de , die tevens de gemeentegrens vormt. Langs de Donge liggen een aantal kleinere natuurgebiedjes. Ook in de kom van s Gravenmoer ligt een parkje tussen de Martinuskerk en de Donge. Ten zuiden van s Gravenmoer ligt de Hoge Dijk, die vroeger de grens tussen de en het vormde. == Nabijgelegen kernen == * * * * * * == Geboren == * , theoloog * , onderwijzer en kunstschilder == Zie ook == * * , een voetbalvereniging uit s Gravenmoer == Externe links == Commonscatklein * [ Regionaal Archief Tilburg - beheert de archieven van de voormalige gemeente s Gravenmoer] * [ Lijst van hervormde predikanten van s Gravenmoer] Appendix Navigatie gemeente Dongen Coor title dms\|51\|39\|31\|N\|4\|56\|28\|E\|type:city_scale:12500_region:NL DEFAULTSORT:Gravenmoer	's Gravenmoer	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Gravenmoer
nl	Infobox molen \| naam = s Gravenmolen \| afbeelding = s_Gravenmolen,_Grimbergen_01.jpg \| onderschrift = \| plaats = \| waterloop = \| bouwjaar = \| verdwenen = \| type = \| kenmerken = \| rad = \| functie = \| bestemming = \| restauraties = \| oorspronkelijk gebruik = \| huidig gebruik = \| monumentnummer = \| molendatabase-be = 974 \| website = \| afbeelding2 = \| onderschrift2 = \| afbeelding3 = \| onderschrift3 = \| afbeelding4 = \| onderschrift4 = \| portaal = De s Gravenmolen is de oudste molen van de se gemeente . Deze aan de wordt reeds vermeld in geschriften uit de , maar is zeker nog ouder. Hij ontleent zijn naam aan de graven van Grimbergen en deed dienst als : de bewoners van het graafschap waren verplicht hier hun te laten malen. Pas in 1912 werd het oorspronkelijk houten rad vervangen door een metalen. Halverwege de 20e eeuw maakte Louis Thomas er een industriële molen van. De molen bleef in werking tot in 1964. Louis Thomas was inmiddels bakker geworden in . Op het einde maalde hij nog enkel elektrisch. Het gebouw bleef goed onderhouden, maar brandde af op 8 februari 1991. De molen geraakte hierna volledig in verval en kwam in privébezit en werd omgebouwd tot villa. De molen werd op 9 juli 1980 als monument en als dorps- en stadsgezicht beschermd en is niet toegankelijk. In tegenstelling tot wat men weleens zou kunnen denken, is de nabijgelegen eetgelegenheid niet de s Gravenmolen. Bibliografische informatie Coor title dms\|50\|55\|57\|N\|4\|21\|19\|E\|type:landmark_scale:1500 DEFAULTSORT:Gravenmolen	's Gravenmolen	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Gravenmolen
nl	Infobox kasteel \| naam = ’s Heeraartsberg \| afbeelding = Jan Willem van Borselen - figuren in landschap bij slot s Heeraartsberg Bergambacht.jpg \| onderschrift = Het kasteel in de 19e eeuw \| plaats = \| monumentstatus = \| monumentnummer = \| kasteeltype = \| stijl = \| bouwmateriaal = baksteen \| eigenaar = \| huidigefunctie = \| bouwjaar = 3e kwart 14e eeuw \| sloopjaar = 1575 (kasteel), 1909 (landhuis) \| herbouwjaar = 1610 \| bijzonder = \| website = \| afbeelding2 = Aanzicht - Bergambacht - 20030994 - RCE.jpg \| onderschrift2 = Het vervallen kasteel De ’s Heeraartsberg (ook geschreven als Heerlaartsberg of Heerarentsberg) was een in het se dorp , provincie . == Naamgeving == Het kasteel is waarschijnlijk genoemd naar de 13e-eeuwse Arnt van den Berghe. Het woord ‘berg’ verwijst oorspronkelijk naar een natuurlijke ter plaatse. ==Geschiedenis== De Bergambacht was in de 13e eeuw in bezit van de familie Van de Lede. Uit deze familie kwam het geslacht Van Arkel voort. Herbaren van Arkel, zoon van , werd heer van Bergambacht en veranderde daarom zijn achternaam in Van den Berghe. Na het overlijden van Herbaren van den Berghe in 1283 volgde zijn zoon Arnt hem op als heer van Bergambacht. De familie Van den Berge stierf al in 1321 uit, waardoor Bergambacht weer in handen kwam van de Van Arkels. De oudste vermelding van het kasteel dateert uit 1377, toen zijn neef Paulus van Haastrecht met het ‘Huis en Hofstede te ’s-Heeraartsberg zoals de Heer van de Berge dit had bezeten’ . Mogelijk was het deze Paulus die het kasteel ’s Heeraartsberg daadwerkelijk liet bouwen. Vanwege een conflict met hertog raakte Paulus in 1396 echter al zijn leengoederen in af, waaronder ’s Heeraartsberg. Albrecht verkocht het slot aan Dirck van Zwieten. === Familie Van Naaldwijk === In 1431 kwam het kasteel in handen van Albert van Naaldwijk. Hij overleed in 1464, maar had het slot al in 1451 aan zijn zoon Adriaan nagelaten. Adriaan liet het kasteel na aan zijn zoon Jan. In 1494 werden Jans zussen Agnes en Adriana met ’s Heeraartsberg beleend nadat Jan was verbannen. Deze verbanning had waarschijnlijk te maken met zijn positie in de , waarbij Jan zich tegen de had gekeerd. Het slot zou tijdens deze oorlog zijn verwoest, maar daarvoor zijn geen bewijzen aangetroffen. === Verwoesting en herbouw === Adriana liet het kasteel in 1505 na aan haar zoon Frederik . Zijn zoon kreeg in 1533 het kasteel in bezit. Diens zoon Willem speelde een belangrijke rol in de opstand tegen Spanje en stond bekend als voorstander van de . Het kasteel ’s Heeraartsberg zal in het begin van de – waarschijnlijk in 1575 - zijn verwoest. Een tekening uit 1602 laat dan ook een ruïne zien. In 1609 kreeg Willems zoon Frederik van Zuylen van Nijevelt ’s Heeraartsberg in eigendom. Hij liet een jaar later het kasteel herbouwen als een . Frederik zal echter het landhuis niet bewoond hebben, omdat hij belangrijke bestuurlijke functies vervulde in het gewest Utrecht en daardoor vooral woonachtig was op het huis in . Hij overleed in 1646 en liet ’s Heeraartsberg na aan zijn dochter Emilia. Emilia was in 1626 getrouwd met de Gelderse edelman . Hun zoon Geerlich erfde het kasteel in 1677. Hij was sinds 1667 heer van en daardoor lid van de Utrechtse . Geerlich overleed in 1685 op en liet zijn bezittingen – waaronder ’s Heeraartsberg – na aan zijn zoon Steven. De familie heeft ’s Heeraartsberg ingrijpend aangepast. === Familie Van Hardenbroek === Johan Adolph van Renesse, van Bergambacht, kocht het kasteel in 1732 bij een openbare verkoop. Nadat zijn zoon Willem Jacob in 1766 kinderloos was overleden, vererfde het slot naar diens neef . Zijn kleinzoon Gijsbert Carel Duco van Hardenbroek werd in 1791 eigenaar en zou dat blijven tot aan zijn dood in 1851. De eigenaren bewoonden het kasteel echter nauwelijks, want ze verbleven zelf op kasteel . Van 1815 tot 1832 huurde Hugo van Kinschot ’s Heeraartsberg, waarna het weer leeg kwam te staan. Na een ingrijpende verbouwing werd het kasteel vanaf 1837 aan twee gezinnen verhuurd: de noordzijde aan een boerenfamilie en de zuidzijde aan een familie van notabelen. In 1863/1864 werd ’s Heeraartsberg nog verbouwd en gerenoveerd. ====Afbraak==== In 1901 moest het noordelijke deel van de slotgracht worden gedempt om de aanleg van de mogelijk te maken. Gijsbert Carel Duco van Hardenbroek erfde ’s Heeraartsberg in 1908 en besloot het inmiddels bouwvallige kasteel af te breken. In 1909 volgde de sloop, waarna op dezelfde locatie een nieuwe pachtboerderij werd gebouwd die de naam ’t Slot kreeg. In de boerderij werd de 17e-eeuwse gevelsteen met het familiewapen ingemetseld. Van het kasteel bleven alleen de oprijlaan, het 18e-eeuwse toegangshek en een deel van de slotgracht over. In 1963 overleed oud-burgemeester mr. Karel Jan Gijsbert baron van Hardenbroek, heer van s-Heeraartsberg en Bergambacht (1890-1963), waarna de boerderij werd verkocht. In 2001 kocht een bouwbedrijf de boerderij aan, om deze in 2007 te slopen. Hierna verrees er een appartementencomplex. Een deel van de is behouden gebleven. Het toegangshek is in 1964 verhuisd naar de buitenplaats Hardenbroek in Wijk bij Duurstede; in de jaren 80 is een kopie van dit hek opnieuw in Bergambacht geplaatst. ==Beschrijving== Van het kasteel zijn diverse afbeeldingen bewaard gebleven. In 2007 vond tevens onderzoek plaats, waarbij de funderingen van het kasteel zijn teruggevonden. ===Middeleeuws kasteel=== Enkele tekeningen uit de 18e eeuw zijn gebaseerd op een oudere tekening uit 1602. Zij tonen de ruïneuze toestand van het kasteel. Het is niet duidelijk hoe betrouwbaar deze tekeningen zijn. Uit het archeologisch onderzoek kwam naar voren dat het slot in het derde kwart van de 14e eeuw is gebouwd op een zanddonk.In de literatuur wordt doorgaans het jaartal 1250 genoemd als bouwdatum van het kasteel. Uit het archeologisch onderzoek zijn echter geen bewijzen naar voren gekomen dat er vóór het derde kwart van de 14e eeuw al een kasteel op deze locatie heeft gestaan. Zie o.a. p. 92 van ADC. Het kasteel had waarschijnlijk een vierkante vorm met twee vierkante hoektorens en een doorsnede van 31 meter. De toegangspoort bevond zich in de zuidelijke muur. Binnenin het kasteel was een binnenplaats van circa 8,5 bij 7 meter. Aan de noordzijde lag de woonvleugel, met de zaal in de noordoosthoek. Het kasteel lag in de noordwesthoek van een terrein. Direct aan de zuid- en oostzijde van het kasteel lag eveneens een ‘binnenste’ slotgracht. Het is onbekend of er een aanwezig was. ===Herbouw als landhuis=== Het middeleeuwse kasteel is afgebroken tot aan de funderingen, die zo veel mogelijk werden hergebruikt voor de bouw van het nieuwe landhuis. De bakstenen van het afgebroken muurwerk zijn niet hergebruikt: waarschijnlijk zijn ze verkocht. De binnengracht werd met puin volgestort. De tekeningen die in de 17e en 18e eeuw werden gemaakt van het in 1610 gebouwde landhuis zijn voldoende betrouwbaar, zoals de tekening uit 1647 van en de tekeningen van uit 1730 en uit 1734. In de zuidoosthoek stond een L-vormig woongebouw van twee bouwlagen met een . In de noordwesthoek stond een bouwwerk met een hoog . Beide vleugels zijn in de 17e eeuw opgetrokken. De ingangstoren van drie bouwlagen hoog is van latere datum, maar in ieder geval van vóór 1730. Verder waren er nog enkele kleinere vleugels aanwezig. De noordwestelijke vleugel is in 1818 afgebroken. Aan de oostzijde van het kasteel stond aanvankelijk een onderkelderd, vierkant gebouw van 13 bij 12 meter groot. Mogelijk is dit tweebeukige gebouw eind 16e eeuw door de familie Van Zuylen Van Nijevelt gebouwd als nieuw woonhuis, ter vervanging van het inmiddels onbewoonbare middeleeuwse slot. Dit nieuwe woonhuis is begin 17e eeuw door brand verwoest. Op de plek van het verwoeste woonhuis is eind 17e/begin 18e eeuw een opgetrokken, dat in de 18e eeuw verder is uitgebreid. Het poortgebouw is in 1818 afgebroken. In 1909 is het 17e-eeuwse kasteel gesloopt. Dit moet grondig zijn gedaan, want bij het archeologisch onderzoek zijn nagenoeg geen restanten van het 17e-eeuwse huis aangetroffen. Bij de bouw van de boerderij in 1909 is geen gebruik gemaakt van oude fundamenten of muurwerk. Appendix\|2= * Citeer boek \|titel=Het Slot ’s Heeraartsberg: van burcht tot boerderij \|voornaam= \|auteur=J. Vandevelde \|url= \|uitgever=ADC ArcheoProjecten \|plaats=Amersfoort \|datum=mei 2009\|archiefurl= [ Aartsberg, s Heer / Heerlaartsberg], Kastelenlexicon * [ Aartsberg / Heerlaartsberg], Kastelen in Nederland * Citeer web \|url= \|titel=Bergambacht en s Heeraartsberg \|bezochtdatum=2024-01-13 \|werk=geschiedenislokaalmiddenholland.nl\|archiefurl= s Heeraartsberg, Bergambacht Navigatie kastelen Zuid-Holland Coor title dms\|51\|55\|48.2\|N\|4\|46\|59.3\|E\|type:landmark DEFAULTSORT:Heeraartsberg	's Heeraartsberg	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Heeraartsberg
nl	Infobox organisatie \| naam = s Heeren Loo \| logo = \| afbeelding = Het Heerenhuus aan de Molenkamp 81 in Ermelo.jpg \| onderschrift = Het Heerenhuus te Ermelo, bakermat van s Heeren Loo \| opgericht = \| eigenaar = \| plaats = \| werkgebied = \| voorzitter = \| raad van bestuur = Ernst KlunderAgeeth OuwehandMicha van Akkeren \| doel = \| motto = \| type = \| opgeheven = \| aantal leden = \| aantal werknemers = \| hoofdkwartier = \| website = portaal = s Heeren Loo is een instelling voor verzorging, begeleiding en behandeling van mensen met een verstandelijke beperking. Het is de grootste organisatie in de , met locaties verspreid over het hele land. == Geschiedenis == In 1891 opende de Vereeniging tot opvoeding en verpleging van idioten en achterlijke kinderen een instelling op het landgoed s Heeren Loo te .Roelofs 2008 spreekt van de “Vereniging tot opvoeding en verpleging van achterlijken en idioten.” Dit kwam tot stand door de inzet van onder anderen de Voorthuizer predikant dr.mr. Willem van den Bergh (1850 - 1890). Het was een handreiking naar -e gezinnen met een kind met een . Bovendien was dit ongeveer het begin van wat later ging heten: zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Fokko Kortlang, een van de grondleggers van s Heeren Loo, nam in 1890 zijn intrek in het Heerenhuus, dat later onder meer dienstdeed als regiokantoor. De vereniging gaf de zorg vorm naar de inzichten van die tijd: mensen werden opgenomen in grote inrichtingen, ver van de bewoonde wereld in de heilzaam geachte bos- of zeelucht. In 1907 ging in Ermelo Groot Emaus van start voor hulp aan jongeren met een lichte verstandelijke beperking. In 1911 opende in Ermelo een instelling voor meisjes: Lozenoord. Instellingen voor de zorg aan verstandelijk beperkten uit alle delen van Nederland kwamen in de loop van jaren onder de paraplu van s Heren Loo te vallen. De meest recente overnames waren die van Arduin in Zeeland (2019) en De Noorderbrug in noord- en oost-Nederland (2020). Op wetenschappelijk gebied werd in 1931 samen met de het Paedologisch instituut opgericht. In 1967 werd een observatiecentrum geopend: De Ederhorst in . Dit kinderpsychiatrisch centrum kwam later los te staan van s Heeren Loo. == Behandeling == In de loop der jaren veranderde de zorg van karakter. De medische benadering maakte plaats voor een , en later voor het ideaal om mensen met een verstandelijke beperking een zo normaal mogelijke woonomgeving te geven. Beschut in de eigen omgeving of samen met anderen in een woongroep. De medisch en paramedisch deskundigen beperkten zich steeds meer tot de terreinen waarop ze deskundig waren. Voor organisatie en beleid kwamen er steeds meer managers. De grote instituten ontwikkelden zich tot woonzorgparken met een gemengde bevolking (mensen met én zonder beperking) en steeds meer bewoners wonen of werken op kleinschalige locaties in stad of dorp. == Organisatie == Aanvankelijk bleven de – toen acht – grote instellingen relatief autonoom. Ze werden op afstand aangestuurd door de Vereniging s Heeren Loo, die vooral ën als lid had. In 1994 wordt de Vereniging omgevormd tot een stichting met een die verantwoordelijk is voor het strategisch beleid. Na 2003 werden de oude instellingen, die zich hadden ontwikkeld tot zorgcentra, opgesplitst in regios, die vervolgens worden samengevoegd tot vijf sectoren. Die sectoren werden in 2009 weer opgeheven. Er kwamen kleinere regios, die allemaal werken onder de naam s Heeren Loo. De organisatie had in 2022 de zorg voor ongeveer 13.500 cliënten, meer dan 16.000 werknemers en 4600 vrijwilligers. Er waren enkele honderden voorzieningen in 300 plaatsen. De omzet in 2022 was ruim 1 miljard euro. Er werkten meer dan 1300 gedragswetenschappers, artsen en paramedici. In 2021 kwam Ernst Klunder namens s Heeren Loo in het bestuur van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). Hij werd benoemd voor een periode van drie jaar. == Wetenschappelijk onderzoek == s Heeren Loo neemt deel aan wetenschappelijk onderzoek, met het doel om kennis en expertise die een goede zorgverlening bevorderen te vergroten. Er is voor dit doel een afdeling wetenschappelijk onderzoek en kennismanagement (WOK). Een wetenschappelijke raad ziet toe op de kwaliteit en voortgang van de onderzoeksprojecten. Deze raad adviseert de organisatie over wetenschapsbeleid en subsidieaanvragen en toetst die aan de doelen van WOK. Zorgprofessionals uit de organisatie werken samen met universiteiten en hogescholen. Ze doen dit in onderzoeksprojecten en in de academische werkplaatsen Viveon (onder leiding van de Vrije Universiteit), EMB (Rijksuniversiteit Groningen) en Sterker op eigen benen (Radboudmc). == Zorgaanbod == ’s Heeren Loo heeft zich ontwikkeld van een zorgverlener op instellingsterreinen tot een organisatie met een zorgaanbod op de woonzorgparken en op locaties in de wijk: * Beschermd (groeps)wonen op woonzorgparken; * Groepswonen en begeleid zelfstandig wonen in een woonwijk; * Wonen in een gezinshuis; * Hulp en ondersteuning thuis: (intensieve) ambulante begeleiding, gezinsondersteuning, hulp bij opvoeden; * Buitenschoolse en logeer- en weekendopvang; * Dagbesteding, leren en werken: op locaties van s Heeren Loo en bij bedrijven en organisaties; * Onderzoek, behandeling en begeleiding door specialisten en therapeuten (o.a. ; ; arts (); ; ; ; ). s Heeren Loo heeft woonzorgparken in (), (Wijk ter Laan), , (Boldershof), (), (Willem van den Bergh), (Het ) en (De Hartenberg). Ook zijn er door heel Nederland kleinere locaties. == In opspraak == === Dwang === In 2011 sloot ’s Heeren Loo de afdeling Klooster in Ermelo voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek. Aanleiding hiervoor was het incident met de bewoner Brandon. Op 18 januari 2011 toonde beelden uit deze locatie van deze jongen. Hij kwam nauwelijks buiten en zat regelmatig aan de muur vastgeketend met een tuigje vanwege zijn agressieve en onvoorspelbare gedrag.[ Gehandicapte Brandon al drie jaar vastgeketend aan de muur], Uitgesproken EO, 18 januari 2011 Een dag na de televisie-uitzending werd in de een spoeddebat gehouden over de leefomstandigheden van mensen in zorginstellingen die ernstig in hun bewegingsvrijheid worden beperkt. Een jaar later startte s Heeren Loo de interne campagne Net zo vrij als jij, met het doel het aantal vrijheidsbeperkingen terug te dringen. Uitgangspunt werd Nee, tenzij. De campagne Net zo vrij als jij werd in oktober 2013 afgesloten met een vakcongres. De Inspectie voor de Gezondheid complimenteerde s Heeren Loo en de sector: "Het is bijzonder dat ’s Heeren Loo zo open en eerlijk laat zien hoe zij van toen naar nu zijn gegaan. Het is goed om te zien dat de hele sector op de goede weg is."Citeer web \|url= \|titel=Net zo vrij als jij: een zoektocht van beheersen naar loslaten ! Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland \|bezochtdatum=2023-09-28 \|werk=www.vgn.nl \|taal=nl\|archiefurl= Vanaf 2020 is de overgegaan in de (Wzd). Ook in deze wet is ‘Nee, tenzij’ het uitgangspunt. Over de toepassing van onvrijwillige zorg rapporteert ’s Heeren Loo jaarlijks in het kwaliteitsrapport.Citeer web \|url= \|titel=Sturen op kwaliteit \|bezochtdatum=2023-09-28 \|werk=s Heeren Loo \|taal=nl\|archiefurl= Salariëring === In 2007 verdienden de vijf bestuurders van s Heeren Loo samen 994.014 euro, en stonden daarmee op plaatsen tussen 11 en 17 op de ranglijst van topmanagers in de gehandicaptenzorg die meer verdienden dan de .[ Over de top in de gehandicaptenzorg], , 25 november 2008. [ Gearchiveerd] op 29 augustus 2023. In 2012 ging het bestuur terug naar drie personen. Inmiddels vallen hun salarissen binnen de kaders van de Wet Normering Topinkomens. Appendix\|\|2= == Externe link == * [ Website s Heeren Loo] == Voetnoten == References == Bronnen == * Aut\|Roelofs, Nelleke - [ Hartenberg] in Het Verhaal van Ede op de website van de Gemeente Ede (geraadpleegd 2017-10-12). DEFAULTSORT:Heeren Loo	's Heeren Loo	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Heeren_Loo
nl	s Heerwillemskapelle was een in de . De gemeente lag ten oosten van de stad aan de weg naar . In was de zelfstandig geworden, nadat zij eerst had behoord tot de te Veurne. Hierbij werd de door ridder Willem gebouwde kapel, waaraan de gemeente haar naam ontleende, verheven tot . De gemeente hield in echter op te bestaan als afzonderlijke gemeente toen die bij Veurne werd gevoegd. Op dat moment had s Heerwillemskapelle een oppervlakte van 4,20 en telde het 90 inwoners.Sven Vrielinck, De territoriale indeling van België (1795-1963), Universitaire Pers Leuven, 2000, p. 1871 De dorpskern is net als die van verdwenen. Sinds is s Heerwillemskapelle de naam van een sgebied met een oppervlakte van 1554 , gelegen in de gemeenten Veurne en . Appendix Coor title dms\|51\|4\|30.87\|N\|2\|45\|59.77\|E\|type:city_scale:6250_region:BE DEFAULTSORT:Heerwillemskapelle	's Heerwillemskapelle	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Heerwillemskapelle
nl	Infobox Natura 2000-gebied \| naam = s Herenbos onderdeel van \| detailkaart = \| classificatie = \| gebiedsnummer = \| richtlijn = \| sitecode = Link Natura 2000\|BE2100017 \| ha = 5240 \| locatie = \| dichtbij = \| gesticht = \| beheer = , , particulieren \| image1 = s Herenbos ANB.jpg \| caption1 = \| mapname = België \| lat_deg = 51 \| lat_min = 16 \| lat_sec = 57.54 \| lat_dir = N \| lon_deg = 4 \| lon_min = 44 \| lon_sec = 36.1 \| lon_dir = E s Herenbos, Heihuizen en Zalfen is een natuurgebied en in de Antwerpse gemeente , gelegen ten zuiden van de kom van . Het is gelegen op een zandige laagte, te zuiden van de Kempense cuesta, welke de waterscheiding vormt tussen in het noorden en de in het zuiden. Dit gebied ligt dus in het stroomgebied van de Schelde. Het is een zandige laagte. Hier stroomt de in zuidelijke richting naar de . Meer naar het westen stroomt de Lopende Beek, eveneens in zuidelijke richting. ==Het s Herenbos== Het s Herenbos, een honderdtal ha groot, is nauw verbonden met het , dat in de kom van Oostmalle ligt. Omstreeks 1880 kwam, door toedoen van burggraaf Bernard Aimé Du Bus, het domein Wolfschot bij het kasteeldomein, terwijl Thierry de Renesse het s-Heerenbos liet aanleggen. Dit geschiedde ongeveer 1900-1940, waarbij een werd aangelegd op de as tussen het kasteel en de te . Dit bos was in 1620 al aangekocht door Frederik de Renese, van de Zusters van Onze-Lieve-Vrouw Presentatie en kreeg toen de naam: Nonnenbosch. Het kasteeldomein werd ernstig beschadigd door een Brits bombardement tijdens de , en in 1967 woedde er een . De familie Degroux verwierf het domein in 1973, maar van onderhoud kwam niets terecht. In 1982 verkreeg het kasteel een beschermde status en werd het kasteelpark van 27 ha door de gemeente Malle aangekocht. In 1988 werd ook Wolfschot aangekocht. Vanaf 1985 ontfermde een stichting zich over het s Herenbos. De drie gebieden (Kasteelpark de Renesse, Wolfschot en s Herenbos) worden beheerd door . De rijkste plantengroei vindt men langs de meanderende Lopende Beek. Het noordelijk deel van het s Herenbos bestaat uit naaldhout, in het zuiden vindt men loofbos met zomereik en beuk. Relicten van de Franse tuinaanleg zijn er nog te vinden. Het s Herenbos is Europees beschermd als onderdeel van -gebied . ==Heihuizen== Heihuizen werd in de 1e helft van de 19e eeuw ontgonnen, waarbij omstreeks 1850 het westelijk deel al met naaldhout was beplant. Enkele tientallen jaren later was het gehele heidegebied bebost. Het gebied is ongeveer 400 ha groot, waarvan 300 ha bos en 100 ha landbouwgrond.[ Domein Heyhuizen]. [ Gearchiveerd] op 5 november 2021. Er is een kasteeltje uit het begin van de 20e eeuw, gebouwd in neo-rococostijl en in bezit van de familie Lenaerts. ==Zalfen== Het gehucht Zalfen ligt in een betrekkelijke laagte. Naast de Sint-Antoniuskapel vindt men er enkele boerderijen. Appendix\|2= * [ Inventaris Onroerend Erfgoed] References Coor title dms\|51\|16\|57.54\|N\|4\|44\|36.1\|E\|type:forest_scale:25000	's Herenbos, Heihuizen en Zalfen	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Herenbos,_Heihuizen_en_Zalfen
nl	Infobox deelgemeente België \| naam = s Herenelderen \| kaart1 = \| kaart2 = \| kaart3 = \| wapen = \| provincie=Limburg \| gemeente=BE-vlag\|Tongeren \| latitudeGraden = 50 \| latitudeMinuten = 48 \| latitudeSeconden = 25 \| longitudeGraden = \| longitudeMinuten = 29 \| longitudeSeconden = 49 \| hoogte = 67-100 \| opp = 3,77 \| inw = 561 \| datum = 1/1/2020 \| dichtheid = 149 \| mannen = \| vrouwen = \| nis = 73083 \| nisletter = S \| fusie = 1971 (Elderen) - 1977 (Tongeren) \| postcode = 3700 \| netn = 012 s Herenelderen is een dorp in de provincie en een van , het was een zelfstandige gemeente tot aan de van . s Herenelderen is gelegen in vochtig- op vijf kilometer ten noordoosten van Tongeren. De , die in het naburige ontspringt, stroomt door het dorp. De oostgrens wordt gevormd door de autosnelweg terwijl ook van naar door het dorp loopt. Het is echter reeds lang gesloten. == Etymologie == s Herenelderen werd voor het eerst vermeld in . Het vormde samen met een gebied onder de naam Aldor. Dit woord staat mogelijk voor elzenbomen of -misschien- voor altaren. Het voorvoegsel s Heren kwam in gebruik na de afsplitsing van Genoelselderen in 1261. Toen was er sprake van Eldris domini Wilhelmi, ofwel het Elderen van Heer Willem, wat waarschijnlijk betrekking had op , welke in 1279 overleed. == Geschiedenis == Bewoning van de omgeving van dit dorp werd al aangetoond door Romeinse vondsten uit de 4e eeuw, waaronder resten van een villa. Aansluitend kwamen de Franken, getuige een Frankische grafvondst. Een Romeinse weg van naar liep door dit gebied. s Herenelderen was een leen. Rond 1300 werden ook en eigendom van de . Het gebied bleef in het bezit van deze familie toen het overging in handen van een tak van het die wel de Belgische tak of Van Renesse van Elderen wordt genoemd. Ook kerkelijk werd s Herenelderen in een zelfstandige . Voordien was het dorp afhankelijk van de parochie . s Herenelderen werd in de Franse tijd een zelfstandige gemeente en leefde voornamelijk van de landbouw. In de tweede helft van de werd het dorp een woongemeente door lintbebouwing langs de weg van Tongeren naar . In verloor het dorp zijn zelfstandigheid en ontstond de fusiegemeente , bestaande uit s Herenelderen, Genoelselderen en . In werd Elderen reeds ontbonden: s Herenelderen (het gedeelte ten westen van de E313) werd bij Tongeren gevoegd, terwijl Genoelselderen en Membruggen (het gedeelte ten oosten van de E313) bij gevoegd werden. ==Demografische ontwikkeling== Colors= id:a value:gray(.9) id:b value:gray(.7) id:c value:rgb(1,1,1) id:d value:rgb(.7,.8,.9) id:e value:rgb(.6,.7,.8) ImageSize = width:550 height:373 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from: till:600 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:b increment:50 start: ScaleMinor = gridcolor:a increment:25 start: BackgroundColors = canvas:c BarData= bar:1831 text:1831 bar:1846 text:1846 bar:1856 text:1856 bar:1866 text:1866 bar:1880 text:1880 bar:1890 text:1890 bar:1900 text:1900 bar:1910 text:1910 bar:1920 text:1920 bar:1930 text:1930 bar:1947 text:1947 bar:1961 text:1961 bar:1970 text:1970 bar:1976 text:1976 PlotData= color:d width:20 align:left bar:1831 from: till: 468 bar:1846 from: till: 489 bar:1856 from: till: 508 bar:1866 from: till: 491 bar:1880 from: till: 459 bar:1890 from: till: 445 bar:1900 from: till: 454 bar:1910 from: till: 520 bar:1920 from: till: 546 bar:1930 from: till: 569 bar:1947 from: till: 529 bar:1961 from: till: 571 bar:1970 from: till: bar:1976 from: till: PlotData= bar:1831 at: 468 fontsize:S text: 468 shift:(-,) bar:1846 at: 489 fontsize:S text: 489 shift:(-,) bar:1856 at: 508 fontsize:S text: 508 shift:(-,) bar:1866 at: 491 fontsize:S text: 491 shift:(-,) bar:1880 at: 459 fontsize:S text: 459 shift:(-,) bar:1890 at: 445 fontsize:S text: 445 shift:(-,) bar:1900 at: 454 fontsize:S text: 454 shift:(-,) bar:1910 at: 520 fontsize:S text: 520 shift:(-,) bar:1920 at: 546 fontsize:S text: 546 shift:(-,) bar:1930 at: 569 fontsize:S text: 569 shift:(-,) bar:1947 at: 529 fontsize:S text: 529 shift:(-,) bar:1961 at: 571 fontsize:S text: 571 shift:(-,) bar:1970 at: fontsize:S bar:1976 at: fontsize:S Clearleft Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1961=volkstellingen == Bezienswaardigheden == ]] Het dorpsgezicht wordt bepaald door de . De kerk is gebouwd in mergelsteen en is sinds een beschermd monument. Het interieur bestaande uit onder andere een is waardevol. * Verder staat in het dorp nog het gebouwd in laatgotische, en stijl. Het kasteel is U-vormig en is omgeven door een park met vijver. De kasteelhoeve is langs de weg gelegen en heeft een poortgebouw en verder nog 2 hoektorens in Maaslandse renaissancestijl. == Natuur en landschap == s Herenelderen ligt in vochtig- op een hoogte die varieert tussen 67 m, waar de Molenbeek in de Demer vloeit, en 100 m, nabij de Hommelenberg waarvan de top (103 m) zich in het nabijgelegen bevindt. Het dorp ligt aan de bovenloop van de , welke in Ketsingen ontspringt en waaraan het ligt. Meer naar het westen ligt de , die in het Molsterbos bij ontspringt en ten noorden van s Herenelderen, in het Papenbos, in de Demer uitmondt. == Mobiliteit == === Auto === Door s Herenelderen loopt de van tot . === Fiets === Parallel met de spoorweg, loopt door s Herenelderen ook de fietssnelweg tussen en . === Bus === Er lopen drie buslijnen door het dorp. * De T1 met een frequentie van 60 minuten. s Morgens vroeg en s namiddags zijn er extra ritten. * De Tongerse stadslijn T2 met een frequentie van 60 minuten. s Morgens vroeg en s namiddags zijn er extra ritten. * Voor en na schooltijd rijdt ook lijn 34a tussen Bilzen en Tongeren. == Bekende s Herenelderenaren == * , voetballer en voetbaltrainer * , voetballer * , lid van het Nationaal Congres * , burgemeester * , burgemeester * , politicus == Nabijgelegen kernen == , , , , , == Externe link == * [ Onroerend erfgoed] Appendix Commonscat\|s Herenelderen Navigatie gemeente Tongeren Coor title dms\|50\|48\|27\|N\|\|30\|08\|E\|scale:2500_type:landmark_region:BE DEFAULTSORT:Herenelderen	's Herenelderen	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Herenelderen
nl	infobox molen ‘s Hertogenmolens zijn een voormalig complex van uit het begin van de 16e eeuw, opgetrokken op de beide oevers van de in de stad . == Geschiedenis == === Plannen === Na de verwoesting van Aarschot in 1489 door de troepen van , zou de stad voorzichtig herleven. Toen in 1502 in opstand kwam tegen het gezag en Aarschot in 1507 ternauwernood aan het krijgsgeweld ontsnapte, besloot , heer van Aarschot, om de zwakke plekken in de stadsomwalling te herstellen. In dit plan zouden de drie vroegere watermolens ten oosten van de stad opgegeven worden ten voordele van een versterkt complex van watermolens op beide oevers van de Demer, waar deze rivier ter hoogte van het de stad verlaat. Door het sluiten van de zou het gebied ten noorden van de stad onder water kunnen gezet worden en een obstakel vormen voor vijandige troepen. Tevens had de hertog het voornemen om op de oever aan de stadszijde een artillerieplatform en te bouwen om de zuidelijke Bonewijk te beschermen, maar deze bouwwerken werden uiteindelijk niet gerealiseerd. === De bouw van de molens === In ca. 1515 werd op enige afstand van de rivier in de boomgaard van het begijnhof een bouwput gemaakt om op de vaste bodemlaag een voor de molens aan te leggen. Daarna werd een nieuwe loop voor de Demer er tussendoor gegraven. De fundering bestond uit eiken met een zijde van 30 cm, die geslagen werden tot in de stabiele zandlaag. Op deze palen werden gelijkaardige draagbalken haaks op de stroom gelegd. Hierop kwam een houten vloer en werd de bouwput met een metersdikke metsellaag van bak- en natuursteen opgevuld. Het complex bestond uit een watermolen op elke oever waartussen de sluis zich bevond. De zuidelijke molen die was, werd ingericht als een en werd voor het eerst verpacht in mei 1517. De noordelijke molen werd uitgerust als graan-, - en en werd een half jaar later verhuurd. Wanneer ca. 1522 de noordelijke molen wegens een brand geen dienst meer kon doen, werd de zuidelijke graanmolen voorzien van een tweede . De uitgebrande noordelijke molen zou enkele decennia later hersteld worden en van 1548-1552 fungeren als . Vanaf 1558 werd er een schorsmolen geïnstalleerd. In een contract van 1552-1555 werd melding gemaakt van drie bruggen bij de molen. === De molens tijdens het === In 1578 werd Aarschot na de in het nabije dorp Rijmenam door de ingenomen en door brand verwoest. De molen en zijn uitrusting waren zwaar beschadigd, maar de zuidelijke graanmolen maalde in 1579 opnieuw voor het ingekwartierde . In 1582 werd op bevel van landvoogd het molencomplex onderdeel van een Spaans . Tussen 1580 en 1590 werd een centraal gebouw opgetrokken over de sluisconstructie. De plannen van hertog om de molens grondig te herbouwen, werden nooit uitgevoerd. In 1635 kwam het complex in de handen van het geslacht . In de loop van 1663-1664 werd er in de vroegere schorsmolen een - en smoutmolen gebouwd. Tijdens de hele 17de en 18de eeuw geven eigentijdse tekeningen hetzelfde uitzicht van de molens, bestaande uit drie gebouwen: op elke oever staat een molengebouw en de sluis met doorgang voor de schepen wordt overdekt door een centrale constructie. Tussen de molens en de sluis bevindt zich telkens een open maalgat voor de molenraderen. De zuidelijke molen fungeerde overwegend als graanmolen. Uit een inventaris uit 1759 blijkt dat vier steenkoppels werden aangedreven door twee eren met elke een doorsnee van 6,125 meter. De molen op de noordelijke Demeroever zou na een periode van inactiviteit vanaf ca. 1663 verschillende functies kennen: olieslagmolen, volmolen, schorsmolen, al dan niet gecombineerd met een graanmolen. Volgens de inventaris van 1759 bevonden zich hier een schorsmolen en een oliepersmolen, aangedreven door raderen van resp. 6,6 en 6 meter diameter. === 19de eeuw === In 1795 kwamen de molens via openbare verkoop in handen van de aar Thomas Trouet. Dat het beroep van winstgevend was, bleek uit het feit de molenaar Luyten in 1794 tot een van de tien rijkste burgers van Aarschot werd gerekend. In de volgende decennia wisselde het complex regelmatig van eigenaar tot de molen in 1816 in het bezit kwam van Peter Ectors. Gedurende bijna een eeuw zou de familie Ectors eigenaar zijn. In 1817 brandde de noordelijke schors- en moutmolen af, maar werd hersteld. Om te vermijden dat schepen nog langer via het moeizame proces door paarden of s door de grote doorgang onder de middenboog van de molens dienden te worden getrokken, werd in 1851 door de overheid naast de molens een nieuwe Demerarm gegraven en een aangelegd. Deze werken werden in 1853 voltooid. Omstreeks 1855 was de zuidelijke graanmolen vernieuwd ‘naar Engels model’ en bevatte alle toebehoren om voor de te produceren. De twee raderen dreven nu zeven paar aan. De nabijheid van het in 1863 aangelegde station verbeterde de transport- en distributiemogelijkheden. Vermoedelijk ook in 1863 werden de ruimtes van de waterwielen dicht gebouwd en onder dak gebracht. Begin jaren 1870 was de productie van de noordelijke schors- en olieslagmolen niet meer opgewassen tegen de concurrentie van de petroleumindustrie en de chemische nijverheid. In 1875 werden ze omgevormd tot graanmolens. Deze noordelijke vleugel zou nog verschillende malen getransformeerd worden om uiteindelijk zijn maximale omvang te bereiken. Waarschijnlijk werd in 1889 de grote sluis vernieuwd. Het grote metalen kader bestaat uit vier apart ophaalbare deuren en werd geconstrueerd door de Usine de Graffenstaden (). === 20ste eeuw === In het begin van de 20ste eeuw kon de molen niet meer concurreren met moderne molens die niet meer afhankelijk waren van waterenergie. In 1910 werd het complex eigendom van de die het verhuurde aan de familie Le Cerf. Na de startten de nieuwe activiteiten. Er werd nog in beperkte mate graan gemalen. In de noordelijke molen werd eerst een geplaatst die reeds in 1920 vervangen werd door een goed renderende . Sinds glas industrieel op grote schaal geproduceerd werd, was er ook een markt ontstaan voor het verwerken van glasafval. Het glas werd tot verschillende korrelgradaties vermalen en geleverd aan fabrieken die , schoonmaakmiddelen en lucifers vervaardigden. De producten van Le Cerf zouden tot ver naar het buitenland geëxporteerd worden. De molen maakte nog steeds gebruik van . Deze werd evenwel in de noordelijke molen geoptimaliseerd door de vervanging van de waterraderen met horizontale . Tijdens de werden de molens in 1944 door geallieerde bombardementen beschadigd. In 1953-1955 voerde de Belgische Staat, die nog steeds eigenaar was, herstellingswerken uit. Le Cerf installeerde in 1961 in de noordelijke vleugel glasmolens die aangedreven werden door elektriciteit. De verkoop van glaspoeder nam echter af en wanneer op 6 oktober 1970 de noordelijke vleugel afbrandde, werden de activiteiten in 1973 stilgelegd. In september 1985 verliet Le Clerf het complex. In oktober 1986 stortte de achtergevel aan de zuidzijde in. == Architectuur == De ’s Hertogenmolens werden opgetrokken in een eenvoudige traditionele bouwstijl. De onderbouw bestaat grotendeels uit lokale , doorspekt met lagen van witte . Voor de rest van het bouwwerk werd gebruikt. Het langgerekte gebouw met - en s werd overkapt met en, bedekt met . == Bescherming en cultureel erfgoed == Sinds 11 september 1986 zijn de molens aangeduid als beschermd monument en de omgeving als beschermd stads- of dorpsgezicht. Op 14 september 2009 werden ze vastgesteld bouwkundig erfgoed.Citeer web\|url= Hertogenmolens\|bezochtdatum=4 januari 2021\|auteur=Agentschap Onroerend Erfgoed 2021\|achternaam=\|voornaam=\|datum=2016\|uitgever=Agentschap Onroerend Erfgoed 2021\|taal=nl\|archiefurl= == Renovatie == Van augustus 2007 tot april 2010 werden de molens gerenoveerd in het kader van de herinrichting van de stadsomgeving van onder andere de Demerkade, de Amerstraat en de molens. Voor de vernieuwing van de molens tekende het Brusselse architectenbureau noA. Naast verstevigingswerken en nieuwe men vlak achter de grote doorgang, werd het uitzicht van de zuidelijke molen bepaald door het gebruik van . De bedoeling was om kleureenheid te creëren met de rest van het gebouw en de oude bruine ijzerzandsteen. Met hetzelfde doel werd voor de gebouwen op de noordelijke oever aangewend dat gekleurd werd met . In de gebouwen zijn een hotel, een brasserie en conferentiezalen ondergebracht. == Afbeeldingen == Bestand:Aarschot - s Hertogenmolens met sas.jpg\|Oostelijke gevels van het complex met rechts de sluisdeur van het sas Bestand:Aarschot - s Hertogenmolens sluis- en maalopeningen.jpg\|Zicht op de centrale sluisopening (waar de boten doorheen getrokken werden) en de gaten voor de waterraderen en turbines. De bakstenen bovenbouw is opgetrokken op een onderbouw van bruine ijzerzandsteen en witte zandsteen. Bestand:Aarschot - s Hertogenmolens - westgevel met gekleurd beton.jpg\|Zicht vanuit het noorden op de westgevel van het molencomplex. Vooraan zien we het hotel in gekleurd architectonisch beton. Bestand:Aarschot s Hertogenmolens 1.JPG\|De westgevel van het complex. Rechts de brasserie waarvan de gevel bekleed werd met . Appendix\|Bronnen\| Citeer boek\|titel=Vijfhonderd jaar Grote Molens op de Demer in Aarschot\|auteurlink=\|auteur=J. BREUGELMANS, J. CEULEMANS, P. DE KEULENAER, I. VAN HEES & J. VAN HEES\|medeauteurs=\|taal=\|url=\|uitgever=Werkgroep WAGDI\|plaats=Aarschot\|datum=2006\|paginas=\|ISBN= Citeer boek\|titel=Stadskernvernieuwing s Hertogenmolens en Amer 2003-2011\|auteurlink=\|auteur=M. DILLEN, D. PEETERS, A. VERHAEGEN\|medeauteurs=\|taal=\|url=\|uitgever=Stadsbestuur Aarschot\|plaats=Aarschot\|datum=2011\|paginas=\|ISBN= *Citeer boek\|titel=Balanceren op een verloren verleden\|auteurlink=\|auteur=K. NEYNS\|medeauteurs=\|taal=\|url=\|uitgever=Provinciale Hogeschool Limburg\|plaats=Hasselt\|datum=2013\|paginas=\|ISBN= Referenties References Coor title dms\|50\|59\|10.5\|N\|4\|49\|43.14\|E Commonscat\|s Hertogenmolens Bibliografische informatie DEFAULTSORT:Hertogenmolens	's Hertogenmolens	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Hertogenmolens
nl	Infobox ziekenhuis \| naam = s Lands Hospitaal \| afbeelding = s Lands Hospitaal, ingang.jpg \| onderschrift = ingang van s Lands Hospitaal, 2022 \| plaats = \| land = \| organisatie = \| gesticht in = \| startbouw = 1761 \| opening = \| sluiting = \| directeur = \| website = \| type = \| verbonden universiteit = \| medewerkers = \| bedden = \| spoedopname = \| specialisatie = \| architect = \| afbeelding2 = \| onderschrift2 = \| afbeelding3 = \| onderschrift3 = s Lands Hospitaal in is het oudste ziekenhuis van . Het werd opgericht als militair hospitaal in de 17e eeuw en opengesteld voor burgers in 1821. ==Medische zorg in Paramaribo== Het s Lands Hospitaal kwam in de plaats van een militair hospitaal, waarover gouverneur in 1679 al schreef. Drie jaar later was er sprake van een provisioneel ziekenhuis dat in het raadhuis was gevestigd totdat er in 1694 een huis werd aangekocht waar het hospitaal een nieuw onderkomen kreeg. Het Edele Societeyts Hospitael werd vervangen door een nieuw gebouw, mede gefinancierd door 66 die hiervoor 25.905 pond moesten leveren. ==Geschiedenis== ===Gebouwen=== Er waren veel militairen in Paramaribo, vooral sinds gouverneur zijn 300 manschappen had uitgebreid om zich te verdedigen tegen de aanvallen van de . Onder gouverneur was dat opgelopen tot 1500 man. Er moest dus een nieuw en groter hospitaal komen. In december 1761 kon met de bouw begonnen worden, nadat er voldoende bakstenen uit Holland waren aangekomen om de fundering te maken. Het hoofdgebouw werd ongeveer 33x10 meter, het had twee verdiepingen en een zolder. Er waren aparte gebouwen met een laboratorium en keukens. Er kwam een apart huis voor lijders en in 1771 kwam er een apart gebouw bij voor (). Nadat het in 1821 voor een deel afbrandde en herbouwd was, werd het opengesteld voor burgers. Er werd een waterleiding aangelegd maar die werkte op regenwater. In 1906 werd een waterreservoir aangelegd van 300m3 en pas in 1907 kwam er een pomp. In 1934 kwam er stromend water van de gemeente. In 1903 werd een nieuwe keuken in gebruik genomen, de oude keuken werd een barak. De nieuwe keuken kreeg in 1928 een gasfornuis e in 1929 een koelkamer. In 1904 werd een geopend. de vloer bleek zo slecht dat hij in 1920 gestut moest worden. In 1926 werden de muren met platen bekleed en in 1931 werd de operatiekamer vrij gemaakt. In 1909 werd de gasfabriek in gebruik genomen en kreeg het hospitaal gasverlichting, die in 1932 door elektrisch licht verd vervangen. De leprapatiënten werden vanaf 1897 verzorgd door uit Tilburg, in 1904 waren er tien nonnen actief. In 1910 werden de nonnen overgeplaatst naar het , dat in 1916 was geopend. Er waren 70 bedden. In 1921 werd gestart met de bouw van een nieuwe afdeling voor besmettelijke ziekten, het hoofdgebouw en de zes paviljoens werden in 1924 geopend. Toch bleef het hospitaal te klein maar er was geen geld voor verdere uitbreiding. Op 1 januari 1934 werd de huidige naam van het ziekenhuis in gebruik genomen. Er werken nu ongeveer 150 mannen en ruim 600 vrouwen. Na de werd het opgericht met een kapitaal van 40 miljoen gulden. Hieruit zou de bouw van een nieuw ziekenhuis gefinancierd worden, maar toen het beloofde bedrag te laag bleek, werd 500.000 aan het St. Vincentius Ziekenhuis geschonken. Nadat vele commissies zich over de bouwplannen hadden gebogen, werd in 1960 gestart met de bouw van Het Centraal Ziekenhuis, enkele jaren later omgedoopt tot Academisch Ziekenhuis. Het s Lands Hospitaal had weinig geld en werd zo slecht onderhouden dat men in 1970 overwoog het te sluiten maar het kon niet gemist worden want het Academisch Ziekenhuis had te weinig bedden. In 1974 werd een nieuw paviljoen voor lepra-patiënten geopend. In 1976 kwam er een afdeling. ===Verpleging=== In 1907 werd de Nederlandse Begemann Torchiana als Hoofd Verpleging aangesteld en verdwenen de laatste militaire ziekenoppassers. In 1911 slaagden de eerste zeven pleegzusters voor hun cursus. Begemann Torchiana werd in 1913 opgevolgd door de Surinaamse zr. Lubliek. ===Specialisten=== Het ontbreekt in Suriname niet aan medische kennis, maar wel aan geld en personeel. Sinds 1957 werken veel Surinaamse artsen en verpleegsters in Nederland. Het s Lands Hospitaal bestaat uit diverse koloniale gebouwen. In 1913 kwam er een apart paviljoen met een kinderafdeling die daar tot 1931 bleef. In 1996 werd actie ondernomen om achterstallig onderhoud aan te pakken. Er kwam een nieuw dak op het beddenhuis en de kinderafdeling werd afgebouwd. In 2010 werd een nieuw centrum voor moeder- en kinderzorg geopend. Ongeveer de helft van alle bevallingen in Suriname vinden hier plaats. In 1979 werden er 4000 babys geboren. Er zijn 310 bedden en 47 wiegjes. Er is sinds 1981 ook een centrum (25 stoelen) en in juni 2013 opende kno-arts Jim Nean een en is drs. K. Waldring de internist-infectioloog. ===Bestuur=== Als militair hospitaal stond het ziekenhuis onder leiding van een militaire arts. In het begin van de 20ste eeuw waren er vijf officieren van gezondheid in Suriname, vier van hen werkten in s Lands Hospitaal. Naast hen werden een en 1 of 2 specialisten aangesteld. In 1936-1938 was P. Cool (1881) Geneeskundig-Inspecteur in Paramaribo, tevens hoofd s Lands Hospitaal. Hij was kolonel bd. van het . Hij had als majoor vanaf 1926 aan het hoofd gestaan van de dienst Volksgezondheid in Nederlands-Indië. In 1939 werd (1887-1944) benoemd. Hij was in 1928 in Leiden gepromoveerd, keerde daarna naar Suriname terug, vestigde zich als oogarts en werd Lid van de .NTVG, [ In Memoriam Cornelis William Naar] Na zijn overlijden werd drs. Ho A Sjoe aangesteld en hij werd in 1958 door dr. E.G. Wijngaarde opgevolgd. , die net als zijn voorgangers medicijnen in Leiden studeerde, bekleedde die functie van 1966-1983. Hij promoveerde in 1981. Zijn opvolger was drs. I. H. Kie Tjauw, hij bleef tot 1993. De huidige baas is ir. M. Hindoriel. Hij wordt geen geneesheer-directeur genoemd maar algemeen directeur. Hij trad op 1 december 1993 aan. == Zie ook == Appendix\|2= * Dagblad De West, [ Geschiedenis van het gebouw] * De lotgevallen van het Landsgasthuis te Paramaribo, door E. van der Kuyp, Surinaams Medisch Bulletin, 1984, Vol. VIII, Nr. 3, p. 112 - 119. ---- References DEFAULTSORT:Lands Hospitaal	's Lands Hospitaal	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Lands_Hospitaal
nl	s Lands Plantentuin was een in , een plaats ten zuiden van . Nadat een zelfstandige republiek was geworden, is de naam veranderd in . Het was indertijd de residentie van de van . In 1817 richtte het Indische gouvernement - direct naast de paleistuin van de gouverneur-generaal - s Lands Plantentuin op. De paleistuin van de gouverneur-generaal en s Lands Plantentuin grensden aan elkaar, zodat het leek of beide gronden in elkaar overliepen. Als eerste directeur werd de botanicus aangesteld. Hij wist in vijf jaar tijd negenhonderd verschillende planten bijeen te brengen. In de Plantentuin werd in 1842 ook een wetenschappelijke bibliotheek opgezet, de . Een paar jaar later werd ook een Herbarium gemaakt. Aan het eind van de negentiende eeuw werden ook het Natuurhistorisch Museum, een aantal onderzoeksinstituten en een laboratorium in de Plantentuin gebouwd. In 1852 werd in werd een veldstation van de Plantentuin opgezet - de Bergtuin te Tjibodas - door de botanicus . COLLECTIE TROPENMUSEUM Olieverfschilderij voorstellende het kerkhof in het park te Batavia met graven TMnr 0-432.jpg\|Schilderij van met de Nederlandse begraafplaats in de plantentuin (1871) COLLECTIE TROPENMUSEUM s Lands Plantentuin in Buitenzorg TMnr 10021993.jpg\|Foto van s Lands plantentuin (1e helft 20e eeuw) == Directeuren van de tuin == * 1817-1822 : * 1823-1826 : * 1830-1869 : * 1869-1880 : * 1880-1910 : * 1911-1917 : Dr. * 1918-1932 : * 1932-1943 : * 1943-1945 : * 1948-1951 : ==Noten== Bronvermelding Nederlandstalige Wikipedia\|titel=Kebun Raya Bogor\|oldid=58355347\|datum=20221129 References Commonscat\|s Lands Plantentuin (Buitenzorg) Coor title dms\|6\|35\|51.0\|S\|106\|47\|54.0\|E\|type:landmark_scale:5000	's Lands Plantentuin	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Lands_Plantentuin
nl	s Lands Zeemagazijn, ook Admiraliteits Magazijn genaamd, is een 17e-eeuws gebouw aan het in . Het gebouw werd in 1655-1656 gebouwd onder leiding van als van de . s Lands Zeemagazijn is het grootste nog bestaande uit de 17e eeuw en is aangewezen als . Het is sinds 1973 in gebruik als het . == Beschrijving == Het gebouw is vierkant en bestaat uit vier vleugels rondom een binnenplaats. Het gebouw oogt symmetrisch, maar is het niet: de vleugel aan het Kattenburgerplein is half zo diep als de andere drie vleugels. Het is gebouwd in de stijl van het , waarvan het belangrijkste voorbeeld het voormalige stadhuis is: het van . Dat gebouw was vanaf 1648 in aanbouw en was nog niet gereed toen Stalpaerts Zeemagazijn werd opgetrokken. Behalve het Zeemagazijn bouwde Stalpaert ook mee aan de verderop gelegen (1669/71). In tegenstelling tot het rijk versierde Paleis was s Lands Zeemagazijn sober uitgevoerd. Het uiterlijk van het magazijn met de luikenrijen onder elkaar laat duidelijk de functie zien. Stalpaert was de eerste die een zuiver bouwprogramma op monumentale wijze heeft belichaamd.Dr. Vermeulen, Handboek tot de Geschiedenis der Nederlandsche Bouwkunst III, p. 196 Het vierkante magazijn heeft vier vrijwel identieke buitengevels. Oorspronkelijk had alleen de voor- en achtergevel twee met bekroonde en. In de zijn gebeeldhouwde figuren te zien. Wat de allegorische figuren voorstellen, is bekend dankzij een gedicht van uit 1658 over het Zeemagazijn. Aan de landzijde is een vrouwenfiguur te zien die s Lands Zeebewind personifieert. Ter weerszijden zijn mannen afgebeeld die voor de vloot bestemde goederen dragen, zoals touwen, een vat , een , een vlag en een (het onderstel waarop de loop van een kanon rust). Aan de achterzijde, aan het water, wordt de macht op zee en de rijkdom van Amsterdam verbeeld. , de god van de zee, staat gearmd met s Lands Zeebewind in het midden van de voorstelling. Watergoden dragen de goederen die de koopvaardijschepen onder een gunstige westenwind naar Amsterdam hebben gebracht. De Amsterdamse stedenmaagd neemt de goederen in ontvangst. Vermoedelijk zijn de beeldhouwwerken ontworpen door (1609-1668) en door leerlingen van zijn atelier uitgevoerd. == Geschiedenis == === Magazijn === s Lands Zeemagazijn was het belangrijkste gebouw van de . Dit was een van de vijf s die zorgden voor bescherming op zee van de en het grondgebied van de Republiek. De oorlogsvloot diende hiertoe te worden uitgerust, bevoorraad en onderhouden. De goederen die hiervoor nodig waren, werden in het magazijn opgeslagen, zoals scheepsbenodigdheden en wapens. Het magazijn werd in 1656 opgeleverd onder leiding van Amsterdams stads . De eerstesteenlegging geschiedde op 28 september 1655. Door tewerkstelling van een ongebruikelijk groot aantal timmerlieden en metselaars was het gebouw al na negen maanden gereed voor gebruik.Historische Beschrijving der Stadt Amsterdam, Olfert Dapper (1663), pag.452 In 1740 verkeerde het magazijn in slechte staat. Door het gewicht van de kanonnen begon het gebouw te verzakken, waarna het door een thans nog bestaande zware gemetselde beer rondom werd gesteund. Niet alleen door de steunberen werd het gebouw verstevigd, ook werden er aan de zijkanten middenrisalieten gebouwd, waardoor het gebouw een nog symmetrischer uiterlijk kreeg. In de nacht van 5 op 6 juli 1791 ging het gebouw in vlammen op (alleen de muren bleven staan), maar werd direct daarna herbouwd door stadsarchitect (1747-1820). Deze herbouw duurde tot 1793. De muren werden hersteld en bepleisterd in de kleur van . Door de afwerking lijkt het dat het gebouw is opgetrokken uit grote blokken zandsteen. Het gebouw deed dienst als Zeemagazijn tot 1795, toen de Admiraliteit werd opgeheven. Daarna kwam het in gebruik als Magazijn der . In 1822 kreeg het magazijn een kleine klokkentoren, op de middenrisaliet aan de oostzijde. Het uurwerk en de slagklok zijn afkomstig van het poortgebouw van de destijds naastgelegen werf. s Lands Zeemagazijn werd in 1970 aangewezen als . === Renovaties === In 1968 werd besloten om het , dat toen nog gehuisvest was aan de in , in het gebouw te huisvesten. De historie van het gebouw had grote invloed op deze keuze. In 1972 begon een restauratie die tot 1981 zou duren, waarna het gebouw voor de huidige functie werd ingericht. In 1973 werd het in gebruik genomen als Scheepvaartmuseum. Tussen januari 2007 en oktober 2011 onderging het gebouw een grote renovatie waarbij het museum geheel nieuw werd ingericht. Daarbij werd ook de binnenplaats voorzien van een glazen overkapping. * In 2022, van maart tot en met november, werd groot onderhoud uitgevoerd aan de buitengevels. De timpanen, uurwerk, gevelschildering en wit geschilderde beeldengroepen, zijn opgeknapt. De letters van twee teksten uitgehakt in de hardsteen platen in de blinde vensters aan de noordgevel, zijn opnieuw ingekleurd. De tekst luidt ‘S’LANTS MAGAZYN GEBOVWT INT IAER 1656’ en ‘TOT GEBRVYCK GEBRAGT IN NEGEN MAENDEN’[ monumentntaal.com, Gevels Scheepvaartmuseum in Amsterdam weer tip top]. [ Gearchiveerd] op 9 december 2022. == Zie ook == * Appendix\|2= * Tekst oorspronkelijk afkomstig van toestemming References Commonscat\|Nederlands Scheepvaartmuseum Coor title dms\|52\|22\|16\|N\|4\|54\|53\|E\|type:landmark_scale:29000_region:NL DEFAULTSORT:Lands Zeemagazijn, S	's Lands Zeemagazijn	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Lands_Zeemagazijn
nl	Het s-Landshuis of Landshuis is een monumentaal pand aan de Steenstraat in . Het pand is een rijksmonument.[ Monumentnummer: 22777 - Steenstraat 37 4561 AR te Hulst] op monumentenregister.cultureelerfgoed.nl Het is gebouwd rond 1665 en kende vele bewoners: het was de zetel voor het bestuur van , het platteland gelegen rond de stad Hulst. In de achttiende eeuw kreeg het pand zijn huidige gevel en torentje. Rond 1800 werd Hulsterambacht opgeheven en de wapenschilden boven de monumentale ingangspartij weggekapt. Het pand werd zetel en woning van achtereenvolgens de Vrederechter en de . Ook de marechaussee, die verantwoordelijk was voor het handhaven van de orde in het land van Hulst, woonde hier. Het pand was destijds ook Huis van Bewaring. De gevangenissen op de eerste verdieping en in de aanbouw getuigen daar nog van. Het s Landshuis is sinds 2004 het cultuur-toeristisch huis van Hulst. In dit pand is het VVV-kantoor gevestigd. Er is expositieruimte, hier worden vele exposities getoond. Eveneens is er een maquette met film en een stads (beelden) tuin. Op de 1e etage wordt s Landsrecht getoond, dit is een expositie van gerechtswerktuigen. == Bronnen == References Commonscat\|Steenstraat 37, Hulst\|s Landshuis DEFAULTSORT:Landshuis	's Landshuis	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Landshuis
nl	Infobox single \| Titel = s Nachts in mijn dromen \| Artiest = \| van Album = \| B-kant = "3 stuiver droom" \| Releasedatum = \| Drager = \| Opname = \| Genre = , \| Duur = 4:23 \| Label = Bananas \| Schrijver = , Dave Rensmaag \| Producer = Sander Janssen, Van Dik Hout \| Status = \| Hitlijsten = *32 ()[ Nederlandse Top 40]. [ Gearchiveerd] op 28 mei 2023. \| Vorige = (1994) \| Huidige = s Nachts in mijn dromen(1995) \| Volgende = (1996) s Nachts in mijn dromen is een nummer van de Nederlandse band uit 1995. Het is de vierde en laatste single van hun . De originele versie van het nummer bleef slechts een albumtrack. Een liveversie, opgenomen tijdens het concert dat Van Dik Hout op in de in gaf, werd op single uitgebracht om de verkoop van hun debuutalbum een impuls te geven. Ook werd het als extra CD aan het album gevoegd. Het gevolg was dat de single niet erg hoog in de hitlijsten terecht kwam, maar het album wel weer hernieuwd onder de aandacht kwam.[ s Nachts in mijn dromen - Van Dik Hout - s Nachts in mijn dromen - 8weekly]. [ Gearchiveerd] op 29 september 2023. De single bereikte een bescheiden 32e positie in de , waarmee het wel de grootste hit voor Van Dik Hout werd sinds . appendix	's Nachts in mijn dromen	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Nachts_in_mijn_dromen
nl	Infobox schilderij \| afbeelding=Pierre-Auguste Renoir - Summertime.jpg \| titel=s Zomers (De bohémienne) \| kunstenaar= \| jaar= \| type= \| hoogte=85 \| breedte=59 \| diameter = \| plaats= \| museum= s Zomers of De bohémienne (: En été of La bohémienne) is de titel van een schilderij van uit de zomer van 1868. Het is een van de vele portretten die Renoir maakte van zijn model en geliefde Lise Tréhot. Het werk vertoont zowel invloed van de van als van het van . Tegenwoordig maakt het deel uit van de collectie van de in . == Voorstelling == Renoir leerde Lise Tréhot in 1865 kennen, waarschijnlijk via zijn vriend Jules Le Coeur, die een verhouding met haar zus had.Anne Distel, Renoir, Harry N. Abrams, New York 1985 p 295 Gedurende de zes jaar die hun relatie zou duren, schilderde hij minimaal zeventien keer haar portret. Het bekendste voorbeeld is misschien dat op de van 1868 veel bewondering oogstte. Wellicht naar aanleiding van dit succes schilderde hij haar later dat jaar nogmaals, ditmaal wat informeler. Het was het enige schilderij dat Renoir indiende voor de salon van 1869. Op dit portret is Lise Tréhot twintig jaar oud. Renoir beeldt haar uit gezeten op een stoel voor een . Ze draagt een rood-wit gestreepte rok met daarboven een wit lijfje. Omdat het lijfje van haar rechterschouder is gegleden, is een groot deel van haar zichtbaar. Het zwarte haar, dat met een rood lint op haar hoofd bijeen gehouden wordt, valt los over haar schouders. In haar rechteroor is een oorbel zichtbaar. Lises dromerige, lege blik is gericht op een punt rechts achter de toeschouwer. In haar rechterhand, die samen met de linker in haar schoot rust, houdt zij een paar groene blaadjes vast. Dit brengt een verbinding tot stand met de achtergrond, die slechts schetsmatig is geschilderd. Het in brede penseelstroken aangebracht groen is, net als de kleding van Lise, een duidelijke verwijzing naar het jaargetijde waarin het schilderij is ontstaan. Tussen s Zomers en de portretten van Delacroix zijn duidelijke gelijkenissen aan te wijzen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de kleding op Jong weesmeisje op het kerkhof.Johann Georg Prinz von Hohenzollern, Peter-Klaus Schuster (red.): Manet bis van Gogh, Hugo von Tschudi und der Kampf um die Moderne. Nationalgalerie Berlin und Neue Pinakothek München 1996 p 108 Ook sommige schilderijen van , met wie Renoir bevriend was en enige tijd samenwoonde, laten overeenkomsten zien. Zo is het strepenpatroon in de rok van het meisje op verwant aan het patroon op Lises rok. Beide schilderijen waren samen te zien op de salon van 1869. Renoir voegde aan zijn schilderij het onderschrift Studie (Frans: Étude) toe. Op die manier hoopte hij te voorkomen dat de jury hem de grof uitgewerkte achtergrond kwalijk zou nemen. == Herkomst == * maart 1873: de kunstcriticus verwerft het schilderij voor 400 van een niet bij naam bekende kunsthandelaar. Hoe deze in het bezit van het schilderij was gekomen, is onbekend. * Het schilderij komt in de verzameling van François Depeaux in . * 31 mei - 1 juni 1906: tijdens een veiling van de verzameling Dupeaux kopen drie kunsthandels (, en ) het werk gezamenlijk voor 4.500 frank. * november 1906: door tussenkomst van wordt het schilderij aangekocht door de Nationalgalerie in Berlijn voor 8.000 mark. De aankoop wordt gefinancierd door de bankiersvrouw Mathilde Kappel. * 1919: overgebracht naar het waar de Nationalgalerie een afdeling voor moderne kunst opende. * 1945: na de komt het schilderij in de van . * 1968: overgebracht naar de . * Na de verhuist het schilderij weer naar de Alte Nationalgalerie. == Afbeeldingen == Bestand:Lise Tréhot in 1864.jpg\|Lise Tréhot, foto uit 1864 Bestand:Renoir Lise With Umbrella.jpg\| (1867) Bestand:Eugène Delacroix - Jeune orpheline au cimetière (vers 1824).JPG\| - Bestand:Frédéric Bazille 002.jpg\| - == Externe link == * citeer web \|url= \|title=Google Art Project\|archiefurl= Bronvermelding anderstalige Wikipedia\|taal=de\|titel=Im Sommer\|datum=20130112 References Navigatie oeuvre Pierre-Auguste Renoir DEFAULTSORT:Zomers	's Zomers	https://nl.wikipedia.org/wiki/'s_Zomers
nl	Infobox plaats in Nederland \| soort = Streek \| naam = t Aagt \| provincie = NL-vlag\|Groningen (provincie) \| gemeente = NL-vlag\|Het Hogeland \| inwoners = \| meetjaar = \| oppervlakte = \| lat_deg = 53 \| lat_min = 21 \| lat_sec = 35 \| lon_deg = 6 \| lon_min = 26 \| lon_sec = 25 \| image = Eenrumermaar vanaf Aagtstil.jpg \| caption = De gezien vanaf de Aagtstil naar het noorden. t Aagt (: t Oagt) is een laag gelegen streekje tussen en in de gemeente in de se provincie . Het vormt een restant van de oude boezem van de , die vroeger naar het noorden stroomde. t Aagt was een oude (, die in de winter vaak onder water stond) gelegen tussen de en de . Het werd doorsneden door de Monnekesloot. Het gedeelte ten westen van de Monnekesloot viel onder de jurisdictie van , Wehe en en heette Monneke Aagt, naar het Nijenklooster. Het gedeelte ten oosten viel onder Eenrum en heette daarom Eenrumer Aagt. Volgens werd de meenschaar pas begin 19e eeuw in regelmatige blokken land verdeeld. In 1826 werden bij opgravingen in enkele kleine verhogingen op t Aagt scherven, houtskool en askruiken ontdekt, die duiden op oude bewoning.Arnhemsche courant, 16 januari 1827, p. 1. Door t Aagt liep een bochtige weg tussen beide dorpen, waarbij de Eenrumermaar werd overbrugd door de Aagtstil of Eenrummerklap. In 1855 werd de weg verlegd en verdwenen de slingers. Er werd toen een vaste brug gelegd over de . In 1878 werd de weg tot een , later tot een asfaltweg. Door de streek lopen de Aagtsweg en de Aagtsdwarsweg. Kampeerterrein t Aagt van het ligt ook in het gebied. == Naam en volksverhaal == Een oude spelwijze van de naam is Aech (klauwboek Tjassens; 1566 en 1619). De naam Aagt betekent waarschijnlijk laag gelegen land omgeven door water, verwijzend naar de soms onder water lopende laag gelegen meenschaar. Een andere verklaring stelt Aagt gelijk aan oog ofwel : land omgeven door water. Volgens deze laatste verklaring zou t Aagt vroeger een eiland in de boezem zijn geweest met een breedte van ongeveer 1500 schreden ofwel ongeveer 500 meter. Het zou gelegen hebben ten westen van de boerderijen Berum en Den Oever ten noorden van de huidige streek. Er is echter ook een volksverhaal over een arme meid genaamd Aagt die was en deze streek van 30 (60 ken) zou hebben verkregen door in ruil hiervoor of tijdens een volle kerk door de te lopen. Volgens het verhaal hadden de lokale kerkvoogden haar hiertoe uitgedaagd. Volgens een andere versie zou ze dit gedaan hebben om het te behouden nadat ze de pacht voor het stuk grond niet meer kon betalen. Ze zou rennend door de kerk zijn gegaan, zichzelf op de billen en borst hebben geslagen en daarbij geroepen hebben van veuren Oagt, van achteren Oagt. En het haile Aindrommer Oagt is van Oagt. Op haar grafsteen zou een gedicht zijn geplaatst, waarvan twee versies bestaan: {\| \|- \| citaat\|Hier ligt begraven Aagt. In leven was zij maagd.Dat zij nooit is getrouwd, dat heeft haar niet gespeten. Maar dat zij niet werd gevraagd, dat kon ze niet vergeten.Citeer web\|url= Aagt\|werk=\|jaar=1954-55\|dodeurl=ja\|archiefurl= citaat\|Hier ligt begraven Aagt. In leven was zij maagd.Het heeft haar nooit berouwd, datzij niet was getrouwd.Maar wel heeft t haar mishaagd, dat zij nooit werd gevraagd."Eenrum", Nieuwsblad van het Noorden, letterkundig bijblad Ter Verpoozing, 14 augustus 1936. En "Groninger Overleveringen", Het Vaderland: staat- en letterkundig nieuwsblad, 20 februari 1929 \|} Volgens het volksverhaal werd er echter later een nieuwe kerkvloer gelegd, waaronder deze grafsteen zou zijn verdwenen. De naam Aagt zou in deze context ook kunnen verwijzen naar de vernederlandste spelling van de heilige (Sint Aagt). Het volksverhaal vormde in het dorp Eenrum aanleiding om het dat in 1906 aan de weg naar Den Hoorn (nu Raadhuisstraat) werd gebouwd Aagtsheem te vernoemen. Dit gasthuis werd in 1982 gesloten en in 1984 vervangen door een bejaardentehuis aan noordzijde van het dorp, dat de naam Aagtsheem overnam. In 1999 werd ter gelegenheid van het 2200-jarig bestaan van het dorp bij de 3000 muntstukken ter waarde van 1 Oagt (5 gulden) geslagen, die een jaar lang als wettig betaalmiddel in het dorp golden. == Externe link == * [ Aagt van Eenrum], Nederlandse Volksverhalenbank Appendix\|2= References ---- * Citeer web\|url= en ds Uilkensweg\|uitgever=Vereniging van Dorpsbelangen Eenrum\|archiefurl= (1839), Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, Eerste Deel. p. 10. Navigatie gemeente Het Hogeland Coor title dms\|53\|21\|35\|N\|6\|26\|25\|E\|type:city_region:NL DEFAULTSORT:Aagt	't Aagt	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Aagt
nl	Infobox wijk \| kaart = \| naam = t Acker \| gemeente = NL-vlag\|Nijmegen \| stadsdeel= \| cbs = 02680840 \| WOZ-waarde = Statistiek kerngebieden Nederland WOZ-waarde\|02680840 \| datum WOZ-waarde = Statistiek kerngebieden Nederland WOZ-waarde\|\|TXT=Year \| postcode=6546 \| opp = 152 \| wapen = t Acker is een wijk in het noorden van stadsdeel in de Nederlandse stad . Op Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|TXT=Date telde de wijk Statistiek kerngebieden Nederland inwoners\|02680840 inwoners,Statistiek kerngebieden Nederland inwoners\|TXT=Ref verdeeld over Statistiek kerngebieden Nederland woningvoorraad\|02680840 woningen, met een van nowrap\|€ Statistiek kerngebieden Nederland WOZ-waarde\|02680840, op een oppervlakte van Statistiek kerngebieden Nederland oppervlakte\|02680840 km². t Acker is onderverdeeld in zeven buurten: , , , , , en . Net als in veel andere buurten en wijken in de stadsdelen Lindenholt en hebben de straten in t Acker nummers in plaats van straatnamen. De wijk is gebouwd in de tweede helft van de jaren 70 en ligt ingeklemd tussen , , de IJpenbroekweg en de wijk . De Broekstraat is de belangrijkste ontsluitingsweg voor t Acker. De wijk heeft een supermarkt die gevestigd is in de Horstacker. Het van stadsdeel Lindenholt, winkelcentrum Leuvensbroek, ligt in de naastgelegen wijk t Broek niet ver van de Hillekensacker. Sporthal de Horstacker bood onder meer plaats aan basketbalclub . Op het in de wijk gelegen sportpark Lindenholt zijn voetbalclub en club De Hazenkamp actief. Voorheen was hier ook club te vinden. ==Afbeeldingen== Wijkgezondheidscentrum Lindenholt, t Acker, Lindenholt, Nijmegen.jpg\|Wijkgezondheidscentrum Lindenholt Woning aan Het Anker, t Acker, Lindenholt, Nijmegen.jpg\|Woning aan Het Anker Wijkatelier Lindenholt, t Acker, Lindenholt Nijmegen.jpg\|Wijkatelier Lindenholt Bestand:Sporthal Horstacker 2.jpg\|Sporthal Horstacker Navigatie wijken Nijmegen Coor title dms\|51\|50\|8\|N\|5\|47\|22\|E\|type:city(30000)_scale:12500_region:NL appendix DEFAULTSORT:Acker, T	't Acker	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Acker
nl	Infobox restaurant \| naam= t Amsterdammertje \| afbeelding= \| onderschrift= \| locatie=, \| keten= \| keuken=Wereldkeuken \| opening= \| sluiting= \| capaciteit= 100 couverts \| chef-kok= \| sous-chef= \| sommelier= \| gastheer= \| geslachtgastheer= \| michelinster=1 \| verkregen=2011 (0 → 1) \| verloren= \| gaultmillau= 15 / 20 \| gaultmillau_jaar= 2013 \| website= t Amsterdammetje is een in . Het restaurant heeft sinds 2011 een . ==Zie ook== * == Referenties == References Navigatie Michelinsterren Nederland Coor title dms\|52\|12\|35\|N\|5\|1\|18\|E\|scale:3125 DEFAULTSORT:Amsterdammertje	't Amsterdammertje	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Amsterdammertje
nl	Infobox natuurgebied \| naam = t Asbroek \| afbeelding = t Asbroek - Poel.jpg \| onderschrift = Poel in t Asbroek \| afbeelding2 = \| onderschrift2 = \| mapname = België \| lat_deg = 51 \| lat_min = 15 \| lat_dir = N \| lon_deg = 4 \| lon_min = 29 \| lon_dir = E \| km2 = 0,12 \| IUCN-categorie = \| locatie = \| dichtbij = \| opgericht = \| bezoekers = \| jaar = \| beheer = t Asbroek is een in (). Het is 12 ha groot en voor de Vlaamse overheid erkend als . Het gebied is eigendom van de gemeente Schoten en sinds 1998 in beheer van . Vroeger maakte het gebied deel uit van het kasteeldomein Amerlo. Na de werden er massaal en aangeplant voor de houtopbrengst. Natuurpunt wil het gebied herstellen in zijn oorspronkelijke staat tot een gevarieerd bos met streekeigen bomen en struiken. De populieren worden niet meer gekapt voor de houtopbrengst en het bos wordt door natuurlijke selectie (onder andere stormen) uitgedund. De agressieve s werden machinaal verwijderd om zo plaats te maken voor streekeigen struiken. Op de aldus ontstane open plekken tiert de welig. t Asbroek is een waar vroeger veel essen groeiden, vandaar de naam. Een broekbos is een nat bos, waar kwelwater uit de grond opborrelt. Dit kwelwater bevat veel , waardoor de beken en grachten oranjerood kleuren. Voorjaarsbloeiers zoals , en zorgen in het voorjaar voor een gele bloemenpracht. Op het einde van de lente verandert de kleur naar het lila van de en het . t Asbroek ligt in een keten van bosgebieden, en biedt een rust- en schuilplaats aan ën. In de Tweede Wereldoorlog vielen twee in t Asbroek (missers voor de Haven van Antwerpen). Er bleven twee bomkraters achter, die nu een ideale biotoop vormen voor enkele salamandersoorten. Het Sint-Michielscollege Schoten doet, in samenwerking met Natuurpunt, al enkele jaren onderzoek in de poelen en daarbij werden reeds , en de zeldzamere aangetroffen. == Externe links == * [ Natuurpunt Antwerpen Noord] Coor title dms\|51\|15\|14\|N\|4\|28\|42\|E\|type:forest_scale:6250_region:BE DEFAULTSORT:Asbroek	't Asbroek	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Asbroek
nl	t Asoosjale Orkest was een se groep die talig werk bracht met maatschappijkritische en soms enigszins komische teksten. Het brein van de groep was (1926-2012), die ook Vlammetjes voor Helga geschreven heeft. De groep bestond uit:Citeer web\|url= Asoosjale orkest naar verkiezing Stuk van het Jaar\|bezochtdatum=17 mei 2020\|auteur=\|datum=20 september 2018\|uitgever=\|archiefurl= Toon de Soep (ook wel Mooie Toon genoemd): saxofoon en zang (Toon Vermeer) * Lange Bart: banjo, bas en zang (Kees Korbijn) * Vlugge Kees: slagwerk en zang * Cor Met De Handjes: accordeon en zang (Cor Koenen) * : trom en zang (Jaap Plugers) De enige hit die de groep heeft gehad, was We zijn zo lui over een stel vrijwillige werklozen. De vaste kern van de groep waren , Toon Vermeer en Cor Koenen. In tegenstelling tot wat men zou verwachten, was Kees Korbijn Lange Bart en niet Vlugge Kees. Deze laatste is in de jaren dat de groep heeft bestaan, door verschillende musici neergezet. Geen van de vaste groepsleden is nog in leven. == Discografie == === Albums === Tabel Nederlandse Album Top 100 \|- \|align="left"\|t Asoosjale Orkest\|\|1972\|\|-\|\|\|\|\|\| \|- \|align="left"\|Anders dan anders\|\|1974\|\|-\|\|\|\|\|\| \|} === Singles === Tabel Nederlandse Single Top 40 \|- \|align="left"\|We zijn zo lui / t Asoosjale orkest\|\|1972\|\|-\|\|\|\|\|\| \|} Appendix\|2= References [ Krantenartikels t Asoosjale Orkest] [ Streekarchief IJsselmonde 5 juni 2018] DEFAULTSORT:Asoosjale Orkest, t	't Asoosjale Orkest	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Asoosjale_Orkest
nl	Infobox musical \| titel = t Bard op en binnen \| subtitel = \| afbeelding = \| onderschrift = \| regisseur = \| choreografie = \| muziek = \| tekst = \| boek = \| basis = \| première = 1921 \| laatste voorstelling = 1925 of later \| standplaats = \| genre = Revue \| productie = \| producent = \| awards = \| voorloper = \| vervolg = \| ibdb = t Bard op en binnen - De levende luchter - was een van die vanaf 1921 met veel succes speelde in het Antwerpse . Naast het volkse vermaak zal het feit dat 6 schijnbaar naakte vrouwen een luchter vormden hieraan ook wel hebben bijgedragen. == Productie == Dit was niet zijn eerste maar wel één van de meer dan 20 revues van , opgebouwd in 2 bedrijven met 32 taferelen. Decors en kostuums kwamen over van de in . De acteerprestaties werden aangevuld met koren en het van Mevr. Katicza die meestal met een dozijn danseressen werkte. Voor deze productie werden ze omschreven als The 12 Hyppodrommegirls. De bezoeker werd niet alleen 8 groote balletten maar ook grootsche montering, versterkt orkest, schitterende decors en een alles overtreffende ervaring beloofd. == Artiesten == * John Janssens (1879 - 1961) * Maria Peenen (1895 - ) * Louis Belloy (1877 - 1950) * Frans van Aerschot (1865 - 1939) * (1885 - 1962) * Jef Verlinden (1891 - 1956) * Jef de Waegenaere * (1898 - 1982) * Staf Briers (1882 - 1965) * Smits-Ducheyne * Antoon Janssens (1866 - 1958) == Externe link == * citeer web\|url= Antwerpen - Letterenhuis\|titel=Hippodroomschouwburg - Revueaffiches uit de roaring twenties Revue affiches van de Hippodroom. DEFAULTSORT:Bard op en binnen	't Bard op en binnen	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Bard_op_en_binnen
nl	Infobox theater \| naam = t Beest \| oorspronkelijke_naam = \| afbeelding = Goes Beest.jpg \| onderschrift = \| opgericht = \| sluitingsdatum = \| locatie = Beestenmarkt \| oppervlakte = \| type = \| thema = \| monumentstatus = rijksmonument \| monumentnummer = 16274 \| architect = \| gebouwd = \| directeur = \| toneelmeester = \| medewerkers = \| zalen = \| lid van = \| openbaar vervoer = \| website = t Beest is een gebouw te , in de se , gelegen aan Beestenmarkt 3. == Geschiedenis == In Goes bestond een , welke vanouds verbonden was aan het klooster der , dat in 1429 was gesticht. In 1554 werd het gedeeltelijk verwoest ten gevolge van een , waarna herbouw volgde. In 1614 was de Latijnse school gevestigd aan de Kreukelmarkt 9, waarvan een poortje aldaar nog getuigt. Van 1630-1788 was de Latijnse school gevestigd in het huidige pand t Beest. Sedert 1980 is in het pand een cultuurcentrum gevestigd. == Cultuurcentrum == t Beest is een , - en dat vooral geschikt is voor kleinschaliger producties. t Beest ontstond in 1980 als jongerencentrum met een concertzaal. In 1996 werd bij een verbouwing de zaal uitgebreid en vinden er ook theatervoorstellingen plaats met nadruk op jeugdtheater. Het filmhuis heeft een eigen zaal met 65 zitplaatsen. Tussen 2009 en 2011 is t Beest gefuseerd geweest met het grotere theater in Goes. Dit laatste kwam in juli 2011 echter bij een nieuwe exploitant terecht, waar t Beest niet goed bij paste, waarop t Beest weer werd verzelfstandigd.t Beest in Goes staat weer op eigen benen, , 24 september 2011 In 2016-2017 werd t Beest verbouwd, kreeg het poppodium een vast podium, een balkon en een uitgebreide bar en werd de filmzaal vergroot tot 79 plaatsen.[ Vernieuwd Podium t Beest heropent], De Bevelander, 11 apr 2017 (gearchiveerd) Appendix\|alles\|2= * [ Muziekencyclopedie] * [ Website t Beest] References Navigatie poppodia Nederland Coor title dms\|51\|30\|17.82\|N\|3\|53\|14.17\|E\|scale:1563_type:landmark_region:NL DEFAULTSORT:Beest	't Beest	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Beest
nl	Infobox plaats in Nederland \| naam = t Beijersche \| soort = Buurtschap \| kaart = \| provincie = NL-vlag\|Zuid-Holland \| gemeente = \| woonplaats = \| cbs = 19311005 \| opp = 6,2 \| postcode= 2821 \| netnummer= 0182 \| bestandsnaam wapen= \| lat_deg = 51 \| lat_min = 58 \| lat_sec = 58.84 \| lat_dir = N \| lon_deg = 4 \| lon_min = 43 \| lon_sec = 42.75 \| lon_dir = E t Beijersche is een , circa 2,5 km ten noordwesten van in de Nederlandse provincie . Het behoort tot de gemeente waaronder ook het dorp Stolwijk valt. De buurtschap telt 100 woningen en ongeveer 350 inwoners. t Beijersche wordt ontsloten door een en uit die in 2006 is gerestaureerd. De buurtschap telt twee verenigingen, de IJsclub en de Oranjevereniging Prinses Margriet. Er zijn diverse bedrijven gevestigd. In 2006 was er nog een zelfkazende boer actief. == Geschiedenis == Tot en met 31 december 2014 was 't Beijersche onderdeel van de gemeenten en . Op 1 januari 2015 gingen de plaats en beide gemeenten op in de fusiegemeente Krimpenerwaard. == Naamgeving == Het verhaal gaat dat de buurtschap haar naam dankt aan (-) die naast haar kasteel in Gouda in het Beijersche een jachthut bezat. Het waarheidsgehalte hiervan is echter twijfelachtig, omdat de buurtschap al bestond voordat Jacoba geboren werd. Volgens een andere verklaring is t Beijersche vernoemd naar de polder Beyerse, waar andere toponiemen met het element beiers- gevormd zijn. Zo is op een kaart uit de 17e-eeuw de Beyrse wegh en het Beyrse Bosch te vinden. De oudste vermeldingen gaan terug naar een persoon die Beyer heette, mogelijk zelfs Beijerd. == Externe links == * [ Website van de buurtschap] Appendix Navigatie gemeente Krimpenerwaard Gesproken Wikipedia klein\|Nl-Het Beijersche-article.ogg\|20505466 Coor title dms\|51\|58\|58.836\|N\|4\|43\|42.748\|E\|type:city DEFAULTSORT:Beijersche	't Beijersche	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Beijersche
nl	Infobox plaats in Nederland \| locatie= \| soort= Buurtschap \| naam= t Bergje \| provincie=NL-vlag\|Overijssel \| gemeente=NL-vlag\|Hardenberg \| opp= \| inwoners= \| datum inwoners= \| postcode= \| netnummer= \| bestandsnaam wapen= \| lat_deg = 52 \| lat_min = 37 \| lat_sec = 00 \| lon_deg = 06 \| lon_min = 28 \| lon_sec = 39 t Bergje is een in de gemeente in de Nederlandse provincie . Het ligt in het noorden van de gemeente, iets ten noordoosten van en tussen de buurtschappen en . Navigatie gemeente Hardenberg Beginnetje\|landen & volken\|land=Nederland\|2010\|02\|21 Coor title dms\|52\|37\|00\|N\|6\|28\|39\|E\|type:city_scale:50000_region:NL DEFAULTSORT:Bergje	't Bergje	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Bergje
nl	Infobox muziekalbum \| titel = t Beste van 2 werelden \| soort = Dubbelalbum \| artiest = \| opname = live en studio \| datum = \| jaar = \| genre = \| label = ; \| vorige album = \| volgende album = t Beste van 2 werelden is een dubbel- van . Het werd op 19 mei 1999 uitgebracht door HKM/CNR. Het album kwam op 29 mei binnen in de Album Top 100 en bleef 27 weken in die hitlijst staan. De hoogste notering die het album behaalde, was de 7de plaats. Het album werd zowel met een als een bekroond. Op de eerste cd van het dubbelalbum is een selectie te horen van het oeuvre, inclusief het niet eerder uitgebrachte nummer . De tweede cd bevat een live-registratie van de succesvolle theatertournee Van America helemaal naar Amerika. De verpakking van t Beste van 2 werelden bevat, naast cds en het gebruikelijke informatieboekje, een serie ansichtkaarten waarmee men lid kan worden van de . Mede hierdoor groeide in 1999 het ledenaantal van de Rowwen Hèze-fanclub fors. == Nummers == tracklist \| headline= Cd 1 Verzamel \| writing_credits= yes \| title1= Rowwen Hèze \| writer1= \| length1= :40 \| title2= \| note2= Anselma \| writer2= , Jack Poels \| length2= :08 \| title3= \| note3= Koa Hiatamädl \| writer3= Hubert Sullivan, Wolfgang Staribacher, Jack Poels \| length3= :37 \| title4= \| writer4= , Jack Poels \| length4= :22 \| title5= \| writer5= Jack Poels \| length5= 4:51 \| title6= Kroenenberg \| writer6= , , , \| length6= 2:25 \| title7= Klompendans \| writer7= Jack Poels \| length7= 2:59 \| title8= Lucht \| writer8= Jack Poels \| length8= 2:25 \| title9= The moon is mine \| writer9= Jack Poels \| length9= :40 \| title10= Henk is enne lollige vent \| writer10= , Jack Poels \| length10= 2:32 \| title11= Heilige Anthonius \| writer11= Jack Poels \| length11= 4:05 \| title12= She stole my accordeon \| writer12= , Jack Poels \| length12= :13 \| title13= Zondag in t zuiden \| writer13= Jack Poels \| length13= 4:31 \| title14= \| writer14= Jack Poels \| length14= :45 \| title15= \| writer15= Jack Poels \| length15= :57 tracklist \| headline= Cd 2 Theater \| writing_credits= yes \| title1= Auto, vliegtuug \| note1= Intro \| writer1= Jack Poels \| length1= 2:44 \| title2= Nacht \| writer2= , \| length2= :47 \| title3= Water \| writer3= Jack Poels \| length3= :06 \| title4= Liefde \| writer4= Jack Poels \| length4= :37 \| title5= Ik wer alt \| writer5= Jack Poels \| length5= :04 \| title6= Goud \| writer6= Jack Poels \| length6= 5:01 \| title7= De Peel in brand \| writer7= Jack Poels \| length7= :13 \| title8= De moan \| writer8= Cesar Rosas, Santiago Jiménez, Jack Poels \| length8= :14 \| title9= IJzeren Thijs \| writer9= Jack Poels \| length9= :00 \| title10= Dichter bij ow \| writer10= Jack Poels \| length10= :27 \| title11= Blieve loepe \| writer11= Jack Poels \| length11= 4:10 \| title12= Twieje wurd \| writer12= Jack Poels \| length12= :25 \| title13= De zwarte plak \| writer13= Jack Poels \| length13= 4:10 \| title14= Wakker were \| writer14= Jack Poels \| length14= :49 \| title15= Ien minuut \| writer15= Jack Poels \| length15= 4:52 DEFAULTSORT:Beste van 2 werelden	't Beste van 2 werelden	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Beste_van_2_werelden
nl	en uitgevoerd door t Binnenhuis.]] Het Amsterdamse Atelier voor Woninginrichting, t Binnenhuis was een verkooplokaal voor in . Het werd in opgericht door , en . Berlage werd directeur van de onderneming.[ artikel van M. Lunenberg - t Binnenhuis, 18 maart 2022] ==Oprichting== De opening van ‘t Binnenhuis was aan het Rokin waar een pand werd betrokken. Tijdens deze opening werd er werk getoond van Berlage en Van den Bosch maar ook van architecten als De Bazel en Cuypers en de beeldhouwer Mendes da Costa. Ook was er divers nijverheidswerk te zien van ontwerpers van stoffen (batik), glaswerk en metaalbewerkers. Het getoonde werk was te koop maar ook konden bezoekers een opdracht doen om voorwerpen en meubilair te laten vervaardigen. ==Doelstelling== Een belangrijke doelstelling was om goed ontworpen en betaalbare gebruiksvoorwerpen ten toon te stellen en op de markt te brengen. Dit is uiteindelijk niet gelukt; de producten waren te duur voor het gewone publiek. Een andere doelstelling was om een verkooplokaal te creëren voor Amsterdamse kunstenaars. Dit is evenmin gelukt. De groep van deelnemende kunstenaars beperkte zich tot: , , en . Incidenteel is ook werk van andere kunstenaars verkocht, zoals van en . Ook en verbonden zich als artistiek medewerkers aan t Binnenhuis, maar 1901 verlieten zij samen met enkele andere kunstenaars uit onvrede dit kunstatelier.Groot, Marjan Vrouwen in de vormgeving in Nederland 1880-1940, blz. 79, Rotterdam, 2007 ==Vestiging== Het bedrijf had lange tijd een vestiging aan de in Amsterdam, op nummer 46-50. Het pand werd tussen 1904 en 1907 in opdracht van N.V. t Binnenhuis gebouwd en is van buiten grotendeels in oorspronkelijke staat. Tussen de twee tuitgevels in de top van de middenpartij is nog een groen tegeltableau zichtbaar met daarop in rode letters T BINNENHUIS. Op de begane grond is tegenwoordig een modezaak gevestigd, op de verdiepingen daarboven een onderzoekbureau. Op de bovenverdiepingen zijn vele originele details bewaard gebleven. ==Ontwikkeling binnenhuisarchitectuur== ’t Binnenhuis werd van belang als aanjager en verspreider van de Nederlandse versie van Art Nouveau/Jugendstil - de Nieuwe Kunst. Volgens Berlage en Van den Bosch was het belangrijk om integraal te gaan kijken naar een goede complete binnenshuisarchitectuur waarin alle elementen op elkaar waren afgestemd van lambrisering tot meubilair tot servies en glaswerk. Berlage vond dat dit zeer te wensen overliet "Bekijken we het binnenste van onze woningen, dan is het toch eigenlijk tuig, wat wij huisraad noemen. Geen stoel, geen tafel, geen kopje zelfs, dat ook maar eenigszins bevredigt." De meeste interieurs in die tijd waren volgezet en donker met veel gordijnen franje en draperieën zonder samenhang. De meubels en gebruiksvoorwerpen om tot een goede samenhangende inrichting te komen moesten daarom functioneel zijn, goed ontworpen én van een goede kwaliteit. De decoratie was ook functioneel en benadrukte de functie. Deze hoge eisen die de oprichters hadden gesteld zorgden er echter ook voor dat er een spanningsveld ontstond tussen het ideaalbeeld en de realiteit. Veel van de producten werden hierdoor eenvoudig te duur voor veel mensen en er ontstonden financiële problemen en ook spanningen tussen de oprichters.[ Anne-Claire Verham - Volksopvoeding in Nederland: het interieur, Beschaving door smaakvolle en ambachtelijke huisinrichting artikel in Historama]. [ Gearchiveerd] op 30 mei 2023. ==Verhuizing en einde== ’t Binnenhuis verhuisde in 1907 naar een groter en nieuw pand aan de Raadhuisstraat 46-50. Onder de daklijst kwam een tegelplateau met de naam van de ondernemer. Die financier van het nieuwe pand werd de rijke belegger en directeur van de Nationale Nederlanden die tevens klant was van Berlage. Deze had voor hem een huis met compleet interieur ontworpen.[ Woonhuis Carel Henny, Den Haag]. [ Gearchiveerd] op 4 juni 2023. Van Den Bosch werd in dat jaar mededirecteur en zou uiteindelijk de enige directeur blijven. Willem Hoeker stapte op als medevennoot na een ruzie. De betrokkenheid van Berlage bij de onderneming werd steeds minder. Er waren problemen met het kunnen uitvoeren van grote opdrachten voor interieurs via t Binnenhuis en zijn naam als architect en ontwerper was vooral nadat hij Beurs van Amsterdam had voltooid enorm gegroeid zodat hij veel grote klanten verwierf. Dat leidde er toe dat hij steeds vaker zijn toevlucht nam tot het laten uitvoeren van opdrachten voor binnenhuisarchtectuur buiten t Binnenhuis om en veel van zijn werk liet doen door de meubelfabrikant die een veel grotere meubelwerkplaats had dan t Binnenhuis. Van den Bosch nam hem dat kwalijk te meer daar de meer commerciële insteek van Berlage die vooral zijn clientèle verwierf onder de welgestelden niet strookte met de sociale uitgangspunten waar t Binnenhuis mee was opgericht. Toen in 1913 Berlage voor een nieuwe grote klant, de familie Kröller-Müller ging werken en voor hen het jachtslot Sint Hubertus ging bouwen en inrichten raakte de samenwerking tussen Van de Bosch en Berlage blijvend verstoord. Van den Bosch werd de enige directeur en hoofdontwerper van ’t Binnenhuis. Uiteindelijk zou hij ook het grootste deel van de geleverde producten op zijn naam krijgen - 2243 opdrachtnummers terwijl Berlage 371 opdrachten deed. Alle andere deelnemers aan t Binnenhuis leverden per persoon minder dan 70 opdrachtnummers. Begin jaren twintig sloeg de recessie toe. Rijke klanten bleven weg en bestellingen bleven uit. In 1922 moest de onderneming het pand aan de Raadhuisstraat vaarwel zeggen en na enkele verhuizingen werd het bedrijf in 1929 stopgezet. ==Gebruikte bronnen== Vereniging Vrienden Nieuwe Kunst 1900, Boot (1976), Klandizie van ’t Binnenhuis, Put (2020), Art Nouveau in Amsterdam, 1895-1910 == Bibliografie == Brentjens, Yvonne, Rechte stoelen, rechtschapen burgers : wonen volgens t Binnenhuis (1900-1929), 2011, tentoonstellingscatalogus Gemeentemuseum Den Haag, ISBN\|90-400-7827-0 * Tibbe, Lieske e.a., Jac. van den Bosch, 1868-1948, 1987, tentoonstellingscatalogus Drents Museum Assen, ISBN\|90-70884-14-3 Appendix\|2= * [ Winkelstories] DEFAULTSORT:Binnenhuis	't Binnenhuis	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Binnenhuis
nl	t Blokhoes is het voormalige gemeentelijk van in de se provincie . Het gebouw ligt ten zuidoosten van Leens in de buurtschap aan het ScheeftilsterpadGenoemde naar de nabijgelegen brug over de Hoornse Vaart, de Hellenstertil die in de volksmond de Scheeftil wordt genoemd op de plaats waar uitkomt in de en het . == Geschiedenis == Na het graven van het Hunsingokanaal in de tweede helft van de 19e eeuw werd de afgegraven grond gestort in een weiland ten zuidoosten van Leens. Op deze grond werden een zevental arbeiderswoningen gebouwd. In 1928 had de toenmalige gemeente Leens behoefte aan een gebouw voor de huisvesting van arme gezinnen. Er werd een blok van vier gekoppelde woningen gebouwd in t Stort dat de naam t Blokhoes kreeg. Het gebouw was geschikt voor de huisvesting van vier grote gezinnen. In het beginjaar woonden er 30 mensen. Het huis en de arbeiderswoningen staan nog steeds in t Stort, maar hebben hun oorspronkelijke bestemming verloren. t Blokhoes werd in 1973 verbouwd tot een eengezinswoning. Appendix\|Noot Coor title dms\|53\|21\|9.34\|N\|6\|23\|26.65\|E\|scale:500 DEFAULTSORT:Blokhoes	't Blokhoes	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Blokhoes
nl	t Boerderijken of Jansenshuusken is een aan de in en is tevens een . == Geschiedenis == Het huisje heeft slechts een verdieping en hooizolder, voorzien van deel, sikkenstal, en bedstee. Het stadsboerderijtje werd in geheel gerestaureerd op initiatief van het toenmalige EOC (Evenementen Organisatie Comité) en werd op 19 juni dat jaar geopend door wethouder J. Huinink. De restauratie is bijzonder inventief gebeurd waarbij moderne voorzieningen op slimme wijze werden gecamoufleerd. Bijzonder is het moderne toilet, waar een houten bekisting omheen werd gemaakt met deksel op een rond gat, waarmee het eindresultaat lijkt op een ouderwets gemak. == Bron == * Monumenten in Nederland. Gelderland auteur: Ronald Stenvert, Chris Kolman, Sabine Broekhoven en Ben Olde Meierink: [ dbnl.org] * Archief Kadaster Navigatie rijksmonumenten Bredevoort Coor title dms\|51\|56\|33.65\|N\|6\|36\|57.84\|E\|scale:1563_type:landmark DEFAULTSORT:Boerderijken	't Boerderi'jken	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Boerderi'jken
nl	t Boompje (ook wel: Het Boompje) was een katholieke schuilkerk aan het in van de paters , gewijd aan sint . De statie werd gesticht in 1578 in een voormalige brouwerij aan de (nr.215). In 1771 werd de schuilkerk door een groter gebouw vervangen, en daarbij uitgebreid naar het Rokin. De drie klokgevels maakten in 1843-1844 in opdracht van pastoor Johannes Franciscus Aalders plaats voor een nieuwe voorgevel in eclectische stijl naar ontwerp van , directeur bouwkunde van de . Die verleende het gebouw weliswaar een meer kerkelijk aanzien, maar gaf vervolgens aanleiding tot een heftige korte polemiek, waarin zich ook mengde. In 1910 werd de kerk gesloten en het jaar daarop gesloopt. Het perceel ging daarna deel uitmaken van het nieuwe warenhuis van . Opvolger van de oude schuilkerk werd de door ontworpen nieuwe (1910-1911) in de nieuwe stadswijk . Appendix\|1=Bronnen\|2= * T.H.von der Dunk, Zes katholieke kerken in Amsterdam uit de dageraad der emancipatie, Jaarboek Amstelodamum, 96 (2004), p.61-69. * D.van Heel, De statie van de Minderbroeders, genaamd "Het Boompje" in de Kalverstraat in Amsterdam, Bijdragen voor de geschiedenis van de Provincie der Minderbroeders in de Nederlanden, 6 (1954), p.9-93, 207-265. * J.F.M.Sterck, Het Boompje te Amsterdam, Jaarboek Amstelodamum, 9 (1911), p.145-150. References DEFAULTSORT:Boompje	't Boompje	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Boompje
nl	t Brinkie is een in de wijk in . De boerderij werd in 1984 opgericht door de toenmalige buurtwerker Toon Borst. Deze kinderboerderij is speciaal ingericht voor kinderen, waar ze kennis kunnen maken met meestal inheemse dieren, zoals , en, , , en, , , s, en en . Voor de bezoekende kinderen zijn er een aantal speelobjecten waaronder een zandbak en zij mogen ook helpen met het voeren van de dieren. Voor scholen en kindercentra is er een apart educatief programma. Een educatief medewerkster, in dienst bij de boerderij, geeft hier haar lessen in een speciale ruimte. Daarnaast zijn nog twee dierenverzorgers in dienst bij t Brinkie. Ook is er een grote groep vrijwilligers regelmatig bezig met verzorging en onderhoud. De inkomsten van de boerderij komen uit de bijdragen voor het lidmaatschap, opbrengst uit de jaarlijkse markten en de jaarlijkse subsidie van het stadsdeel Amsterdam Zuidoost. Er is ook een Kringloopwinkel aanwezig. == Externe link == * [ Website] DEFAULTSORT:Brinkie	't Brinkie	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Brinkie
nl	dpintro * , een wijk in het midden van het stadsdeel Lindenholt in Nijmegen * , een gehucht en een beschermd dorpsgezicht van Mierlo in de gemeente Geldrop-Mierlo == Zie ook == * (doorverwijspagina) * (doorverwijspagina) dp	't Broek	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Broek
nl	Infobox plaats in Nederland \| soort = Gehucht \| naam = t Broek \| gemeente = \| provincie = \| lat_deg = 51 \| lat_min = 27 \| lat_sec = 10.2 \| lon_deg = 5 \| lon_min = 35 \| lon_sec = 38.51 t Broek (ook: Het Broek) is een en een van in de gemeente , in de se . De langgerekte bestaat vooral uit en uit de periode tussen 1870 en 1920, die voor een deel nog de structuur van de oorspronkelijke nederzetting laten zien. Al in de middeleeuwen was het Broek een gehucht van aanzien. Tot 1397 was het een zelfstandige gemeenschap, die niet behoorde tot de maar rechtstreeks onder het gebied van de hertog van Brabant viel.Citeer web \|url= \|titel=Heemkundekring Myerle, Mierlo. \|bezochtdatum=2023-08-21 \|werk=www.heemkundekringmyerle.nl\|archiefurl= omgeving van t Broek bestaat vooral uit landbouwgebied, met in het zuiden de Luchense Wetering, de bovenloop van de . In het westen bevindt zich dierentuin en het Landgoed De op en nabij de voormalige vuilstort van de Regionale Afvalverwerkingsmaatschappij Zuidoost Brabant (RAZOB). t Broek ligt in het buffergebied tussen de agglomeraties en , en niet ver van de nieuwbouwwijk . Coor title dms\|51\|27\|10.2\|N\|5\|35\|38.51\|E\|scale:12500_type:city_region:NL Navigatie gemeente Geldrop-Mierlo Appendix DEFAULTSORT:Broek	't Broek (Mierlo)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Broek_(Mierlo)
nl	Infobox wijk \| kaart = \| naam = t Broek \| gemeente = NL-vlag\|Nijmegen \| stadsdeel= \| cbs = 02680842 \| WOZ-waarde = Statistiek kerngebieden Nederland WOZ-waarde\|02680842 \| datum WOZ-waarde = Statistiek kerngebieden Nederland WOZ-waarde\|\|TXT=Year \| postcode=6546 \| opp = 104 \| wapen = t Broek is een wijk in het midden van het stadsdeel in de Nederlandse stad . Op Statistiek woonplaats Nederland inwoners\|TXT=Date telde de wijk Statistiek kerngebieden Nederland inwoners\|02680842 inwoners,Statistiek kerngebieden Nederland inwoners\|TXT=Ref verdeeld over Statistiek kerngebieden Nederland woningvoorraad\|02680842 woningen, met een van nowrap\|€ Statistiek kerngebieden Nederland WOZ-waarde\|02680842, op een oppervlakte van Statistiek kerngebieden Nederland oppervlakte\|02680842 km². t Broek is onderverdeeld in vier buurten: , , en . Net als in veel andere buurten of wijken in de stadsdelen Lindenholt en hebben de straten in t Broek nummers in plaats van straatnamen. De wijk is gebouwd in de tweede helft van de en ligt ingeklemd tussen en de wijken en . De Weijbroekweg is de belangrijke ontsluitingsweg voor t Broek. De wijk heeft in zn geheel een woonfunctie. ==Afbeeldingen== Woningen aan waterplas De Ontmoeting, t Broek, Lindenholt, Nijmegen.jpg\|Woningen aan waterplas De Ontmoeting Woningen aan kanaal Holtgesbroek, t Broek, Lindenholt, Nijmegen.jpg\|Woningen aan kanaal Holtgesbroek Holtgesbroek, t Broek, Lindenholt, Nijmegen.jpg\|Holtgesbroek Wijkcentrum, Wedesteinbroek, t Broek, Lindenholt, Nijmegen.jpg\|Wijkcentrum, Wedesteinbroek Brug met water Holtgesbroek, t Broek, Lindenholt, Nijmegen.jpg\|Brug met water Holtgesbroek Woningen aan het water Holtgesbroek, t Broek, Lindenholt, Nijmegen.jpg\|Woningen aan het water Holtgesbroek De wijk Kerkenbos (links) en de buurt Holtgesbroek (rechts), t Broek, Lindenholt, Nijmegen.jpg\|De wijk Kerkenbos (links) en de buurt Holtgesbroek (rechts) Navigatie wijken Nijmegen Coor title dms\|51\|49\|51\|N\|5\|46\|55\|E\|type:city(30000)_scale:12500_region:NL appendix DEFAULTSORT:Broek	't Broek (Nijmegen)	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Broek_(Nijmegen)
nl	Infobox restaurant \| naam = Brouwerskolkje Exclusief \| afbeelding = \| onderschrift = \| locatie = \| adres = Brouwerskolkweg 5 \| monumentstatus = \| monumentnummer = \| keten = \| keuken = \| opening = \| sluiting = \| capaciteit = 40 binnen 90 terras \| chef-kok = \| sommelier = \| gastheer = \| geslachtgastheer = \| sous-chef = \| michelinster = 2 \| verkregen = 2006 (0→1)Citeer web\|url= \|titel=Historisch overzicht Michelinsterren 2006 t/m 2010 \|auteur=Vivie Brandligt \|uitgever=Misset Horeca \|datum=17 oktober 2007 \|archiefurl= \|archiefdatum=29 november 2009 2009 (1→2) \| verloren = 2013 (2→0) \| gaultmillau = 18 / 20 \| gaultmillau_jaar = 2012 \| website = lat_deg = 52 \| lat_min = 23 \| lat_sec = 19.83 \| lat_dir = N \| lon_deg = 4 \| lon_min = 35 \| lon_sec = 53.94 \| lon_dir = E Restaurant Brouwerskolkje Exclusief, voorheen beter bekend als t Brouwerskolkje, is een restaurant in de se plaats in het park . De eigenaar van het restaurant is Bas Dortmundt. ==Geschiedenis== Tot 2012 was chef-eigenaar van het restaurant, die het restaurant samen met zijn vrouw Els leidde. Het restaurant had in zijn tijd twee ren. Roth kreeg zijn eerste ster in en in volgde zijn tweede. In juni 2011 werd bekend dat Roth zijn restaurant in 2012 naar zou verhuizen en verdergaat onder de naam .Citeer web\|url= t Brouwerskolkje verhuist naar Amsterdam\|auteur=\|uitgever=\|datum=11 juni 2011\|bezochtdatum=26 oktober 2011\|archiefurl= news \|title= Emotioneel afscheid van Brouwerskolkje** \|first= Bianca\|last= Roemaat\|url= Misset Horeca\|date= 15 april 2012\|accessdate=21 april 2012\|archiefurl= en: [ Website] Daar kreeg de chef op 26 november 2012 opnieuw twee Michelinsterren in de gids voor 2013. In 2012 was Martin Faber eigenaar van Brouwerskolkje. In november 2017 nam Bas Dortmundt Brouwerskolkje over en heropende het restaurant in april 2018 onder de naam Brouwerskolkje Exclusief. ==Zie ook== * == Referenties == References Navigatie Michelinsterren Nederland Coor title dms\|52\|23\|19.83\|N\|4\|35\|53.94\|E\|scale:3125 DEFAULTSORT:Brouwerskolkje, t	't Brouwerskolkje	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Brouwerskolkje
nl	‘t Bruggehoofd Leiden is een aan het Steenschuur 11 in . == Geschiedenis == ligt in het centrum van Leiden, in het verlengde van het Rapenburg. Het is in de dertiende eeuw gegraven als vestinggracht langs de zuidzijde van de stad. En vermoedelijk vernoemd naar een dichtbij gelegen stenen schuur. Als de stad zich vervolgens later uitbreidt komt het Steenschuur binnen de stadsmuren te liggen. En er verrijzen monumentale panden, waar zich de gegoede burgerij vestigt. Een ervan is Steenschuur 11, dat is opgebouwd uit diverse delen. Het voorhuis dateert uit de periode 1460-1466, zo blijkt uit onderzoek van de kap. De kap van het achterhuis is tussen 1488 en 1500 gebouwd, zo blijkt eveneens uit dendrochronologisch onderzoek van de samengestelde houtskelet. ==Verbouwingen == Waarschijnlijk ruim honderd jaar later is het gebouw ingrijpend gemoderniseerd. Met onder meer een nieuwe stenen voorgevel, de stijlkenmerken duiden op het begin van de 17e eeuw. Karakteristiek is de trapgevel. In de achttiende eeuw is er wederom een verbouwing. Hierbij verhuizen de klassieke schouwen naar de zijmuren. Steenschuur 11 overleeft wonderlijk genoeg de in 1807. Een stevige verbouwing start in 1968 als de het pand aankoopt. Inpandig wordt het gebouw gestript en de authentieke houtskeletten worden hersteld en gereconstrueerd. Ook komt er een aanbouw. Na de restauratie draagt het de naam ‘t Bruggehoofd. Het pand ondergaat een uitgebreide verbouwing en restauratie als het in 2009 in particuliere handen komt en een van de eigenaren er zijn kantoor vestigt. Bij deze renovatie ontstaat onder meer toegang tot de middeleeuwse kelder en worden trappen gereconstrueerd. Met oog voor detail telt een van de balken een kleurtrapje, verwijzend naar de diverse verflagen. De oorspronkelijke kleur is dodekop, een dieprode tint. Die ook zichtbaar is op de huidige gevel. == Functie == Steenschuur 11 heeft sinds de vijftiende eeuw bijna altijd een woonfunctie. De piscina in het rijksmonument is zeer bijzonder voor een woonhuis. Deze nis in de muur, waar een wasbekken kon staan, is aangebracht in het kader van privé-devotie: het thuis uitoefenen van het geloof. Een religieus accent volgt als rondom 1970 de kerk er een vergaderruimte creëert. De zogeheten verlaat het Steenschuur in 2007. Na ruim vier jaar leegstand krijgt het pand een woon- en kantoorbestemming. In 2015 besluit de volgende eigenaar er een boetiekhotel te vestigen met de naam . [ Gearchiveerd] op 20 mei 2023. == Externe links == * [ Monumentenregister] * [ Funda] * [ Locatie via Google Maps] * [ Het Financieele Dagblad] Appendix\|2= * [ Website architectenbureau Froscen] * Bouwhistorische verkenning door Conserf - Monumenten Adviesbureau * Kleurhistorische verkenning ‘t Bruggehoofd Leiden * [ Website Kerk en Orgel] * [ Website Tagrijn] ---- References Coor title dms\|52\|9\|21.88\|N\|4\|29\|31.5\|E\|type:landmark DEFAULTSORT:Bruggehoofd Leiden, T	't Bruggehoofd Leiden	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Bruggehoofd_Leiden
nl	Infobox plaats in Nederland \| soort = Buurtschap \| naam = t Buurtje \| provincie=NL-vlag\|Noord-Holland \| gemeente=NL-vlag\|Schagen \| inwoners = \| census = \| km2 = \| hoogte = \| lat_deg = 52 \| lat_min = 48 \| lat_sec = 19 \| lon_deg = 4 \| lon_min = 44 \| lon_sec = 33 \| image = \| caption = t Buurtje is een in de , in de Nederlandse . De buurtschap ligt ongeveer een kilometer ten westen van . t Buurtje is vlak na de droogmaking van de ontstaan. In 1708 kende de buurtschap veertien huizen. t Buurtje lag tegen een groot bos aan dat toen werd aangelegd. Thans is dat bos, het , een stuk kleiner. Vlak bij het bos staat ook de . Deze molen stamt uit 1740 en is nog steeds in werking. In 1990 werd de molen volledig gerestaureerd. Navigatie gemeente Schagen Coor title dms\|52\|48\|19\|N\|4\|44\|33\|E\|type:city_region:NL_scale:10000 DEFAULTSORT:Buurtje	't Buurtje	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Buurtje
nl	(2018)]] t Bölke was een uitgaanscentrum aan de Molenstraat 6 in de Nederlandse stad . Het bestond uit een , een partycentrum, een en een . t Bölke werd geopend in en was daarmee de langst bestaande van Nederland en België. Na 2010 was echter alleen de nog specifiek op homos gericht. Vanwege de ligging trok het complex ook veel bezoekers uit de Duitse grensstreken. In juni werd t Bölke gesloten. == Eerste locatie == Aanvankelijk was t Bölke een normale dancing voor heteropubliek, maar in werd de zaak overgenomen door Frans van der Slikke en Henk de Jong, die er een homozaak van maakten. De naam t Bölke, vermoedelijk een Twents woord voor , hield men aan. De zaak was destijds gevestigd aan de Molenstraat 22, enkele tientallen meters van de huidige locatie. De zaak draaide al snel heel goed, maar toen Van der Slikke en De Jong de zaak halverwege de jaren tachtig verkochten kwam de klad er in. Na diverse andere exploitanten werd t Bölke in overgenomen door Frans Loohuis en Hans Oude Heuvel. Zij sloopten het oude interieur eruit en maakten er een moderne disco van, die op 26 april 1991 geopend werd. Een jaar later werden echter strengere milieu-eisen met betrekking tot geluidniveaus van kracht, waar de zaak niet aan kon voldoen en daardoor noodgedwongen moest sluiten. == Nieuwe locatie == Loohuis en Oude Heuvel kochten vervolgens discotheek Ohio, die iets verderop in de Molenstraat 6-8 was gelegen. Dat werd de nieuwe locatie waar t Bölke tot aan de sluiting gevestigd was. Op de begane grond kwam de nieuwe discotheek en een café, en op de tweede etage nogmaals een café. De nieuwe locatie was dermate ruim, dat er ook een zwembad, een , en, relaxruimtes en een rookruimte gerealiseerd konden worden. Met al deze faciliteiten tezamen beslaat de sauna van t Bölke een oppervlakte van 1200 vierkante meter, verdeeld over vier verdiepingen. Waarschijnlijk was t Bölke hiermee het enige homo-uitgaanscentrum in Europa dat zowel een discotheek, een café en een sauna omvatte.Gaynews.nl: [ Forty Years Party Center ’t Bölke], 6 december 2012 In werd de zaak opnieuw grondig verbouwd. Nu komt men via een ruime entree met een direct in de grote en hoge discoruimte die als een soort theatre en ronde omgeven wordt door verschillende etages die steeds hoger allemaal op de dansvloer beneden uitkijken. Ook is er op de begane grond nog een bruin café. Op de eerste verdieping bevonden zich een andere bar, een snackbar/restaurant en een "Men Only" bar met . Na 2010 ging het uitgaanscentrum van t Bölke zich op een algemeen publiek richten en werd het een locatie waar men terechtkon voor bruiloften, bedrijfsfeesten en carnavalsoptredens.Tubantia.nl: [ t Bölke sluit, maar herinneringen blijven: ‘Stond Hans Klok in de keuken te goochelen, zakte een forse travestiet bijna door de vriezer’], 12 juni 2021. [ Gearchiveerd] op 7 december 2022. Daarna bleef alleen het saunagedeelte nog specifiek bestemd voor homobezoekers. Als gevolg van de moest ook t Bölke in maart 2020 voorlopig dicht. Toen in juni 2021 de horeca gedeeltelijk weer open mocht, lieten de beide eigenaren, Frans Loohuis en Hans Oude Heuvel, op 10 juni via Facebook weten dat de zaak definitief gesloten werd. Omdat het werk hen na 30 jaar steeds zwaarder viel, hadden zij al eerder contact opgenomen met een , maar door de coronacrisis kwam de verkoop versneld tot stand. Het complex is gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw met appartementen in het kader van de herontwikkelingsplannen voor de spoorzone.RTV Oost: [ Discotheek t Bölke in Enschede sluit na ruim dertig jaar de deuren], 10 juni 2021. == Feesten == In de discotheek van t Bölke werden onder meer regelmatig themafeesten met uitbundige versieringen georganiseerd. Zo wordt de zaak met aangekleed als een spookkasteel met trollen, heksen en exotische dieren en zijn er elk jaar populaire schuimparties. Een hoogtepunt was de organisatie van de die in in Enschede werd gehouden en waarbij t Bölke met vier grote praalwagens meedeed aan de roze parade. Hieruit zijn de Bölke Open Air Danceparties ontstaan, die sindsdien elke tweede donderdag van juli plaatsvonden op de in Enschede. Met dit openluchtfestival werden in ook de festiviteiten ter viering van het 40-jarig bestaan van t Bölke geopend. In 2016 was de 10e editie van Bölke Open Air, dat met onder meer optredens van s en internationale dansers de start vormde van de vijf donderdagen omvattende Grolsch Summer Sounds op de Oude Markt.Tubantia.nl: [ Bölke Open Air opent wederom Grolsch Summer Sounds in Enschede], 22 juni 2016. t Bölke was ook een officiële van de gemeente Enschede. == Externe links == * [ Radioreportage over het 35-jarig bestaan van t Bölke] * [ Gesprek met Frans Loohuis en Hans Oude Heuvel over de sluiting van t Bölke] * [ Memorabilia van t Bölke] Appendix\|2= * [ GayNews.nl: t Bölke: voor elk wat wils onder één dak] (3-8-2003) * [ Tubantia.nl: "t Bölke al 35 jaar een paradijs voor homos"] (8-7-2008) * [ GayNews.nl: T Bölke viert haar 35-jarig bestaan!!!]dode link\|datum=juli 2017 \|bot=InternetArchiveBot (18-7-2008) * "Uitgaanscentrum t Bölke 40 jaar", in: Gay News, nr. 256, december 2012, p. 24-29. References Coor title dms\|52\|13\|23.33\|N\|6\|53\|36.71\|E\|scale:50000_type:landmark_region:NL DEFAULTSORT:Bolke, t	't Bölke	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Bölke
nl	t Carillon van Ekelsbeke is een volksliedje uit . De tekst gaat over iemand die afscheid neemt van zijn dorp (Esquelbecq) om met de baron en zijn soldaten mee te trekken. Deze tekst luidt: :Adieu Ekelsbeke, :Adieu gy schoone carillon :Ik ga naar vreemde streke :Al met myn heer den baron 1e couplet: :Al met zijn edel compagny :Wy leven daer samen in melody 2e couplet: :Met zyne commandanten meê :Zyne sergeanten en soldaten bley Het lied werd in 1856 opgetekend door in zijn werk: Chants populaires des Flamands de France (volksliederen uit Frans-Vlaanderen), heruitgegeven in 1930. Het lied is echter ouder en mogelijk beschrijft het de episode voorafgaand aan de van 1745. Op dezelfde melodie werd het Franstalige lied: Dragon pour boire geschreven. Meer recent zijn er verschillende versies verschenen waarbij onder meer de en de werd gebruikt. Zo is er een versie door . Appendix\|2= [ Melodie] [ Franstalige versie van het lied Le Carillon dEkelsbeke] *[ Filmpje over Ekelsbeke waarop het carillon te horen is] DEFAULTSORT:Carillon van Ekelsbeke, t	't Carillon van Ekelsbeke	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Carillon_van_Ekelsbeke
nl	Infobox plaats in Nederland \| naam = t Coll \| bestandsnaam vlag = \| bestandsnaam wapen = \| locatie = \| kaart= \| provincie=NL-vlag\|Noord-Brabant \| gemeente=NL-vlag\|Eindhoven \| inwoners = \| datum inwoners = \| verkeersader = \| netnummer = \| postcode = \| lat_deg = 51 \| lat_min = 26 \| lat_sec = 45 \| lon_deg = 5 \| lon_min = 32 \| lon_sec = 14 t Coll is een in de gemeente in de se provincie . De buurtschap ligt iets ten oosten van . Navigatie stadsdelen Eindhoven Coor title dms\|51\|26\|45\|N\|5\|32\|14\|E\|type:city_scale:12500_region:NL beg\|mens & maatschappij\|2024\|01\|12 DEFAULTSORT:Coll	't Coll	https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Coll

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.