Unnamed: 0
int64
0
3.01M
text
stringlengths
77
45.5k
300
Mendi hauen tontorretan harria nagusitzen da gain hauen interesa handituz eta paisaiak ikusteko aukera emanez Aukera ederra izan daitezke bai Baigurara bidean igotzeko edo zergatik ez zonalde honetako beste gainen batekin batera egiteko Ez dira mendirik falta horretarako Bizkailuz Aginaga Mendizorrotz
301
Mikel Belaskoren hiztegian mendi honen beste izen bat jasotzen da poesia txikiagokoa agian Urdeen Harria Garai batean Abaurreako zerriak mendi honetan biltzen omen ziren
302
Agintea da gizakiarentzat edozein forma eta intentsitatean dela ere tentazio handienetako bat Motiboa sinplea da egoak bere burua tinkatzeko daukan beharretik sortzen da Gainera horrekin lotuak daude ilusio hutsa bada ere segurtasun eta askatasunsentsazioak Noski uste izaten da botere handiagoa izatean bat seguruago sentituko dela eta egin dezakeela gogoak ematen diona Ohartzen bagara ideal horiek lortzea egoaren esentzia bera dela erraz konturatuko gara tentaziorik sakonenetako bat dela boterea
303
Non dago tranpa Beste edozein kasutan bezalaxe gezurrean Garen egiatik urruntzen gaituen guztiak nahitaez nahasmena eta sufrimendua sortzen dizkigu Beste formulazio hau ere erabil daiteke nahasmena eta sufrimendua sentitzen dugun guztian garen egiatik deskonektaturik urrundurik gauden seinalea da
304
Egoaren espektatibak lortu nahian entreteniturik gauden bitartean egora murrizten gaituen uste ustela indartzen ari gara Eta horrek esan nahi du morrontza gehitzea guregan programatu ziren premia eta beldurren aurrean
305
Askatasunera garamatzan jakituriak egia ez du amore eman behar egoaren exijentzien aurrean baizik gure irrika sakonenarekin konektatu behar du eta kontzienteki bizi gure identitatean tinkaturik non beti salbu eta denekin bat sentituko garen
306
Konprentsio horretatik jaiotzen da Jesus jakintsuak proposatzen duen portaera ere zerbitzu eta entregari dagokionez berak izandako praktikan oinarriturik Handia izan nahi duena izan bedi zuen zerbitzari eta lehenengo izan nahi duena izan bedi guztien morroi
307
Programaren baitan testuliburuak eta lankoadernoak sartzen dira Testuliburueak ikasturterako izango direnez familiek mailegu modalitatean hartuko dituzte ikasturte batean Ikasturtea amaitzerakoan eskolan geldituko dira hurrengo ikasturtean beste ikasle batek erabiltzeko
308
Programa honetan parte hartzea bateraezina da beste edozein erakunde publiko edo pribatuk Programa honetan sartzen diren materialak helburu izanik eman ditzakeen laguntzekin
309
aSTEOTAN ari zaizkigu zatika ematen ko VI Inkesta Soziolinguistikoaren IS eta Euskararen Kale Erabileraren VII Neurketaren emaiitzak Uztailaren eta ean aurkeztuko dira osoago Donostian Udako Ikastaroetan ko antzeko garaiak gogoratuz zenbait ohar egin nahi ditut azterketotako datuak interpretatzen lagundu liezaguketenak
310
Bada joera bat datuen irakurketa orokor eta ezkorretarako Eta egia da Euskal Herri EH osoko datuak batera hartuta agertzen zaigun argazki orokorra ez dela oraindik guk nahi genukeen bezain euskalduna eta ez duela benetan erakusten herritarrok eta euskaltzaleok azken urteotan emaniko aurrerapausoen ahalegin miragarria Horregatik komeni dira orokorrak baino zatikako irakurketak Eta zehaztasunak edukitzea kontuan nahi badugu azterketok lagungarri izatea Euskal Herri euskaldunaren bila eta ez bakarrik negar eragile Hala datuak interpretatzeko kontuan eduki behar dugu
311
Euskal Herrian euskaldunok bost errealitate administratibo desberdin ditugula EAEn eta Nafarroa Garaiko ipar eremu euskalduna ditugu aldekoenak Nafarroa Garaiko eremu misto zabaldu berrian ere baditugu irabaziak Iru ea Lizarra Tafalla Zangoza nahiz administrazioa guztiz aurka jardun orain arte Nafarroa Garaia Hegoaldeko eremu ez euskaldunean debekatuak egon gara Iparraldean bezala Gainera desberdinak dira Iparraldean kostaldea barne aldea EAEn ere erdialdea eta Araba hegoa Bizkai mendebala Ordea guztietan ari gara aurrerapausoak ematen Hori argazki orokorrean ez da antzematen
312
Inkesta Soziolinguistikoetan urtez gorako herritarren datuak dira soilik eta emaitza euskaldunenak gazteenetan ditugu salbu Iparraldean Gehiago hurbiltzen gaituzte iraganera etorkizunera baino Kontu Hegoaldeko emaitzak nahiko hobeak dira Inkesta Soziolinguistikoetakoak baino
313
Populazio piramide etena dugu urtez goitiko belaunaldiak dira Hegoaldean askogatik ugarienak eta erdaldunenak Gazteenak euskaldunenak murritzak Baina etorkizuna hauetan dago Belaunaldi erdaldunenak iragana dira Iparraldean zoritxarrez alderantziz da oraindik
314
Espainiaz kanpoko jatorriko uholdeko etorkin berrien eragina hartu behar da kontutan Hegoaldeko datu soziolinguistikoetan eta erretiratu eta turismoaren inguruko etorkinena Iparraldean
315
Ze eragin dute datuok gure errealitatedatu soziolinguistikoan Hegoaldean frankismo ondoretik bada bertakoago edo populazioan nolabaiteko kontsentsua euskaldunoneuskalduntzearen alde Euskara Legeak uholdeko populazio etorkina hortik kanpo da Eta gainera bereziki gaztea da Espainiako EINren arteko datuak oinarri urte arteko populazioan EAEn Nafarroa Garaian artean EAEn Nafarroa Garaian artean EAEn Nafarroa Garaian Eta gazteagoetan zer datorkigun urte artean EAEn Nafarroa Garaian EAEn Nafarroa Garaian
316
Ez dakit ko aurkezpen berriek etorkin berrion errealitateei helduko dieten baina ezinbestekoa da Hauek kontuan hartu gabe askoz emaitza kaskarragoak itxuratuko ditugu Ez da ez diogula uholdeko etorkinon errealitateari heldu behar Da konturatzea etorkinok errealitate berezia direla eta berezirik tratatu behar ditugula
317
Azkenik Kale Erabileraz ere esan batetik oso aleatorioa dirudiela nor norekin ibili litekeen egun jakin batean gure zeinahi herritako kalean gero emaitzak konparagarri izateko Bestetik nor ohi dabil gaur egun kalean Niri batbatean hiru multzo bururatzen zaizkit Herritar helduak erretiratuak etxekoandreak populazio geruza erdaldunduenak are herri euskaldunenetan ere Hegoaldeanhaurrak egunorduen arabera emaitza onenak eman ohi dituztenakaipatu hirugarren etorkin uholdeko herritarrak oro har erdaldunak Hala ez dakit hain adierazgarriak zaizkigun halako kale neurketen emaitzak Agian unibertsitateetan egingo bagenitu gazteen kirol parranda giroetan
318
ko datuei ere aipatu ditugunen antzeko betaurrekoak jantzita begiratzen badiegu seguru asko ez da horren zaila izango ondorioztatzea itxurak itxura benetan irabazten ari garela Nahiz horrek ez duen esan gura ez irabazi dugunik ez irabazita daukagunik Komunitate gutxitua izaten jarraitzen dugu Euskal Herri osoan eta ez dugu irtenbide errazik Euskal Herriko erdaldunen komunitateak onartzen duen arte euskara ikasi beharra duela Eta are orduan XX mendean mirari bakarra ezagutu da Israelen hebreerarekin Eta ahal izanez gero ere ez dakit prezio hori ordaintzeko prest geundekeen ez sufrituan ez sufriarazitakoan Baina jabetu behar dugu azken urtean EAEn eta Nafarroa Garaiko eremu euskaldunean lortu duguna eta besteetan lortzen ari garena dela munduan miraritik hurbilen ezagutzen den bigarren errealitatea
319
Horregatik piper gorriak udan hortuetan hartuta eta baserrietako balkoietan idortzen utzi da gure errezetan oinarrizko osagaia Geuk beratzen dugu piperra bi egunez eta gero bere haragi miragarria lortzeko pasatzen dugu pipitak eta azala kenduz betidanik egin den legez
320
Haragi hori da hain zuzen hestekiei ematen dien lurrin eta zapore berezi horiek usadiozko xerribodetan bezala eta digestio hobeagoa eginarazten duen samurtasuna ematen die
321
Denbora da ez dugula bloga aktualizatzen Egia esan egun hauetan buru belarri aritu gara baina bloga aktualizatzeko ez dugu astirik hartu Azaroaren an gure artikako azken kontzertua eman ondoren abesti berriekin buru belarri aritu gara Batzuk jada denok landuak genituen Xabik ensaio batetara ideia orokorra ekarri eta denon artean landuta genituen kontzertu eta kontzertu artean Azken sortu direnak ordea teknologi berriak medio Xabik kitarra eta ahotsa bere kontu grabatu eta horrela bakoitzak bere etxean pentsatu eta ensaiora jada ideiekin joan ahal izatea ahalbidetu digu Gabonetan ka handia eman diogu ensaioei eta abesti ditugu garren bat bidean gelditu zaigu eta eta ean maketa bat grabatzen ibili gara lokalean Nuendorekin Grabaketa egiteko Lur eta Franek lagundu digute ordu baina gehiago egunean lokalean egon ondoren baditugu abestiak enmaketatuak asteburuan amaituko ditugu nahasketak eta horren ondoren aldaketa txiki batzuekin trilogia honen bigarren zatia grabatzeko moduan izango gara Abesti gehienei letra falta zaie oraindikan eta abesti horietatik aukeraketa bat egin beharko dugu Materia Organikoak zatiarekin gertatu zen bezela abesti kanpoan geratu ziren
322
Dena den trilogiaren ideia azaltzerakoan bigarren eta hirugarren zatiei data jarri genien Bigarren zati hau Otsailerako aterako zela aurreratu genuen Ordea abesti berriak eginak ditugun arren eta emaitzarekin oso pozik gauden arren uste dugu hobe dugula lasai hartu eta pare bat hilabete hartu arregloak ondo lantzeko eta abestien perspektiba ezberdin bat izateko Beraz diskoaren grabaketa aste santuan egingo dugu eta Maiatzan kaleratuko da Gure hasiera bateko plana Materia Organikoko kontzertuak irailan amaitzea izan zen eta dakizuen bezela Azaroaren an eman genuen azkena Geroztik konposaketa epea oso azkar eta ondo joan den arren Maiatzarako atzeratzea iruditzen zaizu erabakirik hoberena
323
Hemendik aurrera blogari merezi duen bultzada ematea espero dugu abesti hauen inguruko aurrerapen txiki batzuk emanez eta diskorako egingo dugun kriba azalduz Bitartean lasai eta jakin ezazuela trilogia aurrera doala oso pozik gaudela abestiekin Oraindik ez dute izenbururik ez letrarik baina toke berri bat dute freskura berri bat orain arte Kerobiarekin landu ez genuena eta lantzeko gogo asko genituen toke berri bat
324
Hori da zenpoiok esan duenlez hobeto da presa barik ibiltzia halan da guztiz irrikitan gauz abesti berrxk ezgutzk ta leheneng kontzerture joatk animO zuen zain eong gar
325
Otsailean bigarren cda atera behar zala eta sartu naiz blogean ta ointxe enteratu naiz maiatzan aterako dala aixxx bueno itxoin beharku seguru zerbait ona datorrela animo lanakin
326
Urriaren an Hispanitatearen Eguna ospatzen dute batzuek eta berarekin batera Espainiar Koroaren izenean Ameriketan an hasitako sarraskia ko urrian lege bidez ezarri zuten Espainiako jaiegun nazionala izango zela eta lege horren artikulu bakarrean zera zioten
327
Aukeratutako datak urriak gure pluraltasun kultural eta politikotik hasitako Estatu baten eraikitze prozesua bukatzear zegoelarik eta Espainiako erreinuak monarkia bakar batean batzekoa Europako mugetatik haratago hasitako proiekzio linguistikoa eta politikoaren epea hasi zueneko efemeride historikoa sinbolizatzen du
328
Horrela definitzen ditu Espainiako Estatuak Ameriketan hasitako erailketak torturak bortxaketak arpilatzeak eta garbiketa etniko eta kulturala eta gainera efemeridea ospatu Hau ordea ez da harritzekoa izan ere Espainiarren proiekzio linguistikoa eta politikoa ezin baita ulertu biolentziaz egin duen erabilpenik gabe Eta horrela ulertzen da hobeto urriaren Indar Armatuen eguna ere izatea bata eta bestea elementu banaezinak baitira
329
Mendeak pasatu dira eta bortizkeriaren bidez eraikitako estatu artifizial hark zutabe berberen gainean jarraitzen du zutik urtetan ezarritako frankismoak miloika hildako uzteaz gain Espainia desagerrarazitako pertsonen kopuruaren zerrendan munduko bigarren tokian jarri zuen Kanbodiaren atzetik eta errepresioa kontzientzia nazional propioa bizirik mantentzen zuten herriekin tematu zen bereziki Euskal Herria eta Kataluniarekin alegia
330
Alabaina ez dugu urte atzera egin behar frankismoaren eta bere Indar Armatu zapaltzaileen jarduera errepresiboa ikusteko Nahikoa dugu Euskal Herriko historia hurbilenenari so egitea Guardia Zibilaren eta Polizia Espainolaren baita zipaioena ere erailketak torturak bortxaketak bahiketak eta abar luze bat ikusteko eta Espainiartasuna bortizkeria basatiaren bitartez inposatzen jarraitzen digutela konturatzeko
331
Kataluniak gaur egun aurrera daraman prozesu independentistak agerian utzi du berriz espainolismoaren aurpegirik ilunena Agerian utzi du faxismoak bizirik eta dominatzen jarraitzen duela eta egoeraren arabera bere errepresio maila moldatzen duela Estatu baten autoritarismoa ez da neurtzen unean erabiltzen dituen bitarteko hertsatzaileengatik baizik eta erabiltzeko prest dagoenengatik
332
Bere askatasun nazionala lortzeko bidean lanabes baketsuak besterik erabili ez baditu ere eta haien aldarrikapen nagusia erreferendum bat egiteko eskubidea izan bada ere Espainiar Estatuak bozkatzea debekatu eta Kataluniako herria jipoitu zuen
333
Kataluniari onartutako konpetentzia apurretako batzuk bertan behera utzi kaleak gizon eta emakume armatuz bete Konstituzio espainolaren artikuluari bidea ireki eta eraso faxistak bultzatu egin ditu Espainiako Estatuak Arrazoiaren bidez konbentzitu ez baina indarraren bidez garaitu nahi dute Kataluniako herria
334
Bide batez gure mugimenduari gustatuko litzaioke gogoraraztea hain zuzen ere faxismo horren aurka altxatzeagatik daudela oraindik kartzelan erbestean eta deportazioan horrenbeste euskal errepresaliatu politiko Batzuek esango dute borrokan erabili zituzten bitartekoak ez dituztela konpartitzen beste batzuek bide baketsu guztiak agortu eta gero gelditzen zitzaien bide bakarra hartu zutela baina inork zalantzan jarri ezin duena da haien borroka askatasunaren aldekoa dela eta beraien helburuak guztiz zilegi
335
Adierazitako guztiagatik Amnistiaren Aldeko eta Errepresioaren Aurkako Mugimenduak urriaren an Indar Okupatzaileei Euskal Herritik alde egin dezaten aldarrikatzeko deia egiten du eta hori egiteko manifestazioa antolatu du egun horretan etan Plaza Eliptikotik Urriaren an ez dugu ezer ospatzeko Indar Okupatzaileak alde hemendik
336
Untzeta Mendi Lasterketa eta Martxa Santa Kurtzetako jaietan antolatzen den ekitaldia da Proba biak doainik dira Aurten Mendi Larterketa eta Martxa ospatuko dugun laugarren urtea izango da Ekitaldia herrikoia eta parte hartzailea da Zeberioko Udala Jai Batzordea eta herriko zein Irakurtzen jarraitu
337
Federatuta bazaude Maiatzak rarte daukazu izena emoteko federatuta ez bazaude Apirilak rarte Si estas federad de Mayo si NO estas federad de abril
338
Mendi lasterketa goizeko etan hasiko da dorsalak batzeako ooetan etorri Santa Kurtzera Mendi martxa goizeko etan hasiko da La carrera empezara las am para recoger los dorsales ven las al barrio de Santa cruz Irakurtzen jarraitu
339
laupabost urte lehenago baina Arrowsmith lanagatik eman nahi izan zioten Pulitzer sariari uko egin zion Epaimahaiari igorritako gutun luze batean errefusaren arrazoiak ematen zituen arren ez omen zuen
340
Orain arte eta nahiz eta egun gutxi igaro izan jolas mordoa egin ditugu Hoien artean haurren gogokoenak sorgina pirulina kolore kolore marrazoa eta piratak patata beroa eta zirkuitoak dira Hauetako joku bakoitzak haurren garapena biziki lantzen du musika eta kantak beti airean izanik
341
Sorgina pirulina Hona hemen Pirritx eta Porrotxek landutako kanta Kanta honek imitazioa eta erritmoa lantzeaz gain harrapaketa jolasa izanik barreak eta algarak ziurtatzen ditu
342
KoloreKolore Joku honekin koloreen ikaskuntza indartzen da eta inportantzia handia du urteko haurren artean Hauek kolore bat aipatu eta ziztu bizian kolore hori duen zeozer ikutu behar da
343
Marrazoa eta Piratak Ni marrazo maltzurraren papera hartzen dudan bitartean haurrek soruan botata dauden neumatikoak erabiliko dituzte salbamentu gisa Harrapaketa jolasa da beti ere kideen arteko kolaborazioa bultzatuz
344
Patata Beroa Jolas honen helburua denbora zehatz baten barruan patata beroa alboko kideari ahalik eta azkarren pasatzean datza Joku honetan haurren urduritasuna asko igertzen da baina formak ikasten doazen bitartean tentsio hori desagertzen doa Algara askoko jokua
345
Zirkuitoak Hauek dira orokorrean gehien gustoko duten jolasa Soru guztitik hainbat koltxoneta eta neumatiko sakabanatu ostean zirkuito bat prestatzen diet zailtasun gutxi batzuekin lateralitatea ebaluatzeko aldapak esaterako Jolas honetan euren motrizidade baliabideak dira inportanteena
346
EiTB kazetaritza taldeak egindako minierreportai honetan hainbat profesional psikomotrizitatearen garrantziaz hitzeginten digute Beraz badakizueahal den neurrian jolastu jolastu eta jolastu
347
Erritmoak gorputzaren atalak mugitzea dakar eta honekin batera umeen kuriositatea zirkuitu batetik txiribueltaka edo saltoka ibiltzen direnean nahiz eta hasieran kontzienteak ez izan gorputz atal bakoitzaren berezitasunak ikusten doaz urtekoak dira konturatzen hasten direnak Baina euren elastikotasuna hain da ahula edozein ariketak egitea ez duela balio
348
Nire lanaren barruan garrantzi handia ematen diot psikomotrizitateari alde batetik umeak irribartsu jolasten dutelako eta bestetik beste elementu batzuekin batera ikasteko aukera ematen duelako dantzaren bidez kanten bidez marrazketa aktiboaren bidez
349
Egia esan sorte handi xamarra dudala esango nuke Deustuko Ikastolak solairu oso bat utzi baitigu jolas gidatuak egiteko Bai bai solairu oso bat material izugarriarekin gurpilak jostailuak kolunpioak eraikintxoak margoak Honi esker motrizitatea garatzeko aktibitate mordoa gabiltz egiten eta egia esan honela irakastea pasada bat da
350
Behin arauak azalduta umeak jolasten hasten dira eta oso interesgarria egiten zait euren harreman sozial fisiko eta psikologikoak aztertzea eta urteko umeen artean ezberdintasun izugarriak ikusten baitira
351
Denok imagina dezakegu nlakoa izango litzatekeen gure munduaren humorea musikarik gabe tristeegia ezta Melodiarik gabe ia dantzarik gabe azken finean erritmorik gabe
352
Erritmoa da hain zuzen hain adin txikiko haurrek derrigorrez behar dutena eta ez hain txikikoek ere bai Irakasleok esperientziaz jakin badakigu haurrekin hitzegin edo galderak egiterakoan zer nolako anbientea dagoen edo dendenak oso adi daude zailegia lortzeko edo gehiengoa kasurik egin gabe txiribueltaka edo lekuan atentziorik gabe galduta daude
353
Honetaz lana hasi eta lehenengo egunean ohartu nintzen Gela oso bat umeentzako jostailuz beterik baina musikarako materialarik gabe Oso zaila egin zitzaidan aurreneko egun hori musika aparatu bat itxaron bitartean jolas gidatuak nahiko sosoak baitziren Baina musika materiala agertzerakoan dena goitikbehera aldatu zen Haurrek sentimenduak eta barneko nia kanporatzen saiatzen dira irakasle eta lagunen artean mundura irekiz Lehenengo etapa honetan oso garrantzitsua da musikrekin bat espresatzen jakitea bai zentsumen sentsorialen aldetik bai psikomotrizitatearen aldetik
354
Atal honetan esker bereziak eman beharko genizkioke haurren musikan barneratu diren artista guztiei Pirritx eta Porrotx Oskorri JTapia Txirri Mirri eta Txiribiton euren aportazio alaiek argi utzi baitute helduoi askotan aspertzen gaituzten telebistako pailasoak umeen bihotzetan leku berezia dutela Eta hori ez da erraz lortzen
355
Deustuko ikastetxea Bilbon aurkitzen da Deustuko auzoan Auzo hau oso ezaguna da Bilbon eta gaur egun denetarik aurki dezakegu bertan Jolas egiteko parkeak kirola egiteko eraikinak igerilekuak unibertsitateak liburutegiak eta askoz gehiago Gainera Deustuko Ikastolatik bost minutura Guggenhem museoa ikusi daiteke hala nola Euskalduna jauregia edo Iberdrolako dorre berria
356
Deustuko Ikastolan Haur Hezkuntza eta Lehen Hezkuntza proiektuak jorratzen dira biak ereduari atxikituz Hainbat proiektuen artean Teknologia Berriekin harremanetan dagoen proiektu bat aurkitzen da urtetik gorako informatika tailerrak
357
Eskolak eskolatik kanpoko zerbitzuak ere eskaintzen ditu hala nola IGEk Ikastolako Guraso Elkartea Azken hauen artean nire lana dago Eskolaz kanpoko tailer pedagogiko didaktikoak
358
Egia esan lehenengo aste honetan Deustuko Ikastolak oso sentsazio positiboak utzi dizkit Haurrentzako testuinguru bikaina da eremu zabal askorekin eta adin bakoitzerako material zehatzarekin
359
Aurtengo ikasturtea hasi berri egin da eta ume askok aurreneko aldiz doaz eskolara Jakingo duzuenez iraileko lehendabiziko asteak nahiko gogorrak izaten dira irakasleentzako oso zaila baita umeekin tratu lasai eta egonkorra lortzea Zer esanik ez edo urteko haurrekin
360
Nire kasuan Deustuko Ikastolan monitore gisa nabil ordutegi trinkoa dela eta orduz kanpoko tailer didaktikoak antolatzen Ni bezala beste monitore batzuk ditut lagun nahiz eta bakoitza haur talde ezberdin batekin lan egin Nire kasuan urtekoekin nabil
361
Adin hauekin lan egitea nahiko astuna egiten da askok hasierako hilabete honetan eskola gorrotatzera ailegatzen baitira Negarrak eta kexak eguneroko ogia da
362
Bide osoan elurra gurekin Anaitasunara gogoz iritsi ginen Igandean baina etzen nahikoa izan punturen bat Doneztebera ekartzeko Ez genuen gure partidu hoberena egin eta Anaitazarrak ez du barkatzen partidu osoan zehar maila altua mantentzen ez baduzu
363
Buelta etxera elur tartean eta esku hutsik Halere talde hau formakuntzan dagoela ezin dugu atzendu horregatik hortan jarraituko dugu ikasten eta hobetzen urte askotan Errekak talde politta izan dezan seniorretan Segi dezagun hortan ba
364
eta zorionak Erreka osatzen dugun guztioi jasotako sariangatik Hau ez da kasualitatea jende askoren lanaren fruitua da eta benetan harro sentizeko arrazoia Aupa Erreka
365
Auzokideok amorrazioa salatzeko tresna bihur dezagun Denok martxoaren ko burrunbara Vecins hagamos de nuestro cabreo una herramienta de denuncia Tods la burrumba del de marzo la gente rula
366
Auzokideok amorrazioa salatzeko tresna bihur dezagun Denok martxoaren ko burrunbara Vecins hagamos de nuestro cabreo una herramienta de denuncia Tods la burrumba del de marzo
367
Asteak daramatzagu komentatzen auzoan agerikoa eta orokorra dela amorrazioa bete gabeko promesa guztiak azken hilabeteotan argitara ekarri ondoren auzoko aldarrikapen guztiei muzin xahutu edo galdutako milioi guztiak zorroan fin Alde Zaharreko balizko biziberritzearen puntako kudeatzaileen gastuak justifikatu ezin Eta bitartean lotsagabekeri politikoa eta instituzioen gaitasun falta agerian uzten dituen ikuskizun lohia sufritu behar dugu gainera
368
Halaber komentatu egin genizuen jakin bagenekiela auzoko elkarte eta kolektiboak jada lanean hasiak zirela auzokideon amorrazioa ikusgai jarriko zuen mobilizazioproposamena egiteko asmoz Bada proposamenak egun eta ordu zehatzak ditu jada Datorren larunbatean martxoak etan Farolonera Kutxiko sarrerara etortzeko deia egiten dizuegu Politikariak lotsagabe instituzioak ezgai lelopean elkarrekin burrunba egiteko
369
Auzokideon txanda da parte hartuz beste ekarpen bat egiteko Jar dezagun amorrazioa ikusgai eta entzungai Bihur dezagun haserrea salaketatresna Defenda dezagun ahazteko gutxiespena sufritzeko eta mesprezua pairatzeko prest ez dagoen auzo honen duintasuna berdin presentzia hutsaz ozen oihukatuz edo txistu eginez Kontrakoan tematuko diren arren auzo honek eta auzokideok etorkizun handiko Alde Zahar biziaren aldeko apustuari eutsiko diogu baina horretarako nahitaezkoa dugu parte hartzea Datorren larunbatean hitzordu saihestezina dugu Alde Zaharra bizirik aldarrikatzen jarraitzen dugun guztiok Auzokideok entzun gaitzatela
370
Izarraitz Igeri Elkarteko igerilariek bi sariketa desberdinetan hartu zuten parte joan den asteburuan Udako Txapelketa garrantzitsuak bertan direlaeta hilabeteetan eginiko lana azaleratzen ari dira pixkanaka
371
Ostiral arratsaldean Maialen Sudupek Eibarko San Juan Sarian hartu zuen parte Lau proba jokatu ondoren finalean sartzea lortu zuten eta bigarren postua eskuratu zuen infantilen sailkapen orokorrean gaina ere lorpen hauek eskuratu zituen Eibarko sariketan
372
Zapatu arratsaldean ia talde guztia Irungo San Martzial Sarian izan zen Guztiek lan bikaina egin zuten Irunen eta aipagarrienak lortutako Espainiako txapelketarako gutxieneko berri Jone Goenagak metro librean Maialen Sudupek metro tximeletan eta Oihana Goenagak metro tximeletan Horiez gain hona hemen lorpen esanguratsuenak
373
Andoni Olariaga Berriz Filosofian lizentziaduna da Euskal Herriko Unibertsitatean Doktorego tesian erlatibismoaren azterketa egiten ari da Protagorasen erlatibismoaren berrirakurketa batetik abiatuta amerikar pragmatismoaren azken formulazio erlatibisten azterketara heldu arte Udako Euskal Unibertsitatean Filosofia Saileko arduradun izandakoa eta Euskal Herriko pentsamendu kritikoa XXXXI mendeetan graduondokoaren sustatzaileetako bat irakasle izateaz gain Gara egunkarian kolaboratzaile izan da Jon Jimenezekin batera Modernitatearen auziaz saiakera idatzi du Jakin eta Independentzia helburu Txalaparta liburuan parte hartu du Jakin Taldeko kidea da
374
Oraingo honetan euskal militanteren aurkako epaiketa politikoa suertatuko da Frantzian Andoni Goikoetxea Gabirondo herritarrak estatu eta lege faxisten aurrean erantzun irmo bat emanaz sasi epaiketara ez azaltzea erabaki du Etorkizunean auzi politiko gehiago ez egoteko bidea amnistiaren aldeko borroka da Amnistia da errepresaliatu politiko gehiagorik ez egotea ahalbidetuko duen alternatiba bakarra Amnistiaren defentsa ez den beste guztia haien askatasunaren zama osoa errepresaliatuen bizkarrean uztea izango da Animo Andoni herria zurekin Gora Euskal preso politikoak
375
Euskaldunek beren sustraiak sakondu dituzte eta hainbat eta hainbat herrialdetan egin dute lan azken mendeetan zehar horrela islatzen dute mundu osoan barreiatuta dauden euskal etxeek eta federazioek
376
Azken zazpi urteotan euskal gaztek baino gehiagok lana beste herrialde batzuetan bilatu dute Alabaina Euskadi lan gaitua egiten duten beste leku batzuetatik datozen pertsonentzako helmugako herrialde ere bihurtu da Eta seguruenik joera horrek jarraipena izango du etorkizunean ere
377
Izan ere analista desberdinek diotenez hemendik bost urtera baliteke langaberik eta zenbait espezializaziotan bereziki industriaeremuan trebatutako gazterik egongo ez delako etorkin gaituen beharra sortzea
378
Euskadin beste herrialde batzuetatik etorritako langiletik gora daude Gainera azken urteetan langile atzerritarra gero eta garrantzia handiagoa hartzen joan da Euskadin Randstadek Enplegua eta Gizarte Segurantzako Ministerioak erraztutako datuetan oinarrituz egindako azterlan baten arabera
379
Euskadin bizi den biztanleria atzerritarraren jardueratasa ingurukoa da eta lankontratu mugagabea errazen lortzen dutenak mendebaldeko Europar Batasunetik Argentinatik Txiletik Uruguaitik eta Txinatik datozen langileak dira
380
Euskadin bizi diren atzerritarren ak enplegu gaituak edo erdigaituak deiturikoetan egiten dute lan ak gutxi gorabehera zuzendaritzan egiten du lan eta ak teknikari edo administrari lanen bat egiten du Gehienak sektorezerbitzuan egiten dute lan
381
Europar Batasun Txina Argentina Txile eta Uruguaitik datorren biztanleriak zifra garrantzitsuak betetzen dituzte zuzendaritzako teknikari edo langile postuetan Euskal Autonomia Erkidegoan bizi diren Atzerriko Etorkinei buruzko Inkestako APIE datuen arabera
382
eko datuek adierazten digutenaren arabera Europar Batasunetik datozen atzerritar okupatuen ak gutxi gorabehera zuzendaritzan teknikari edo enplegatu moduan egiten dute lan langile txinatarren kasuan ehunekoa ekoa da eta Argentinatik Txiletik eta Uruguaitik datozenen kasuan berriz kasik ekoa
383
Horiei langile autonomoen erregimen bereziaren baitan dauden langileak gehitu behar zaizkie zehazki langile administraziojardueretan eta zerbitzu lagungarrietan jarduera profesional zientifikoetan eta teknikoetan hezkuntzan eta langiletik gora osasunjardueratan eta zerbitzu nagusitan
384
Jesusen Konpainiaren sortzailea eta autore espirituala an jaio zen urriak baino lehenago Loiolako oinetxean Azpeititik hurbil Gipuzkoa eta Erroman hil zen ko uztailaren
385
igo Lopez de Loyola ez Recalde zuen izena Dena den ia ez zuen Lopez deitura erabili eta euskarazko igoren ordez Ignacio izena hartu zuen bitartean Bere gurasoei esker Beltran Ya ez de az Loyola jauna eta Marina Saenz de Licona Balda andrea Gipuzkoa eta Bizkaiko jatorri zaharreneko noblezia ezagutu zuen Hala bere arbasoetako batzuk Gaztelako erregeen armazerbitzura izan ziren behin baino gehiagotan Nafarroako monarken aurka eta Goi Erdi Aroko mendetan zehar herrialdea suntsitu zuten bandokideen borroka ankerretan ere parte hartu zuten Horri dagokionez historiak Gil Lopez de az eta Juan Perez de Loyolak bere bost anaiekin ko Beotibarreko borrokan izan zuten egiteko garrantzitsua nabarmentzen du une horretatik aurrera familiaren hegoaldearen eta Gaztelaren aldeko jarrera aldatu egin baitzen Haien hurrengo oinordekoak Beltran Ya ez de Loyolak halaber Andaluziako mairuen aurkako mugaborroketan parte hartu zuen Horrela argi geratu zen Gaztelako nobleziarekin zituen loturak tarteko familiak Gaztelaren geroarekin izan zuen kezka Azkenik Ignacioren aitonak Juan Perez de Loyola an Enrique IVak Gipuzkoako herrien anaitasunaren aurka lehiatu ziren ahaide nagusien aurka ezarri zuen deserritze luzea jasan zuen mairuen mugetan eta errege beraren aginduz erauzi zen Loiolako dorre handi trinkoaren gainean adreiluz arkuz eta kutsu mudejar nabarmena zuten trazuz osatutako gorputza altxatu zen igo zazpigarren eta azken semea izan zen eta dirudienez bere aitaren Beltran jauna lehendabiziko asmoa semea ibilbide eliztarrean barneratzea zen Hala ez dirudi gertagaitza semeak tontsura Azpeitian bertan jaso izana Edozein kasutan ere zalantzarik gabe semea jaioterrian arnasten zen giro fededun eta erlijiosoan hezi zuten hamabi edo hamahiru urte bete zituen arte Horrez gain urte horietan zehar lurraldeko usadio eta ohituren jabe egin zen inguruan igo Arevalora joan zen Gaztela morroi modura az geroztik Errege Katolikoen kontulari nagusi zen Juan Velazquez de Cuellarren zerbitzura an kontulariak kargua utzi zuen arte Loyolatarren seme txikienak Gortearen giroa ezagutzeko aukera izan zuen Arevalo eta Valladoliden Halaber oso gainetik izan bazen ere Errege Katolikoen eta haien kontseilarien inguruan sortu zen giro literario eta musikalean murgiltzeko aukera izan zuen Edozein modutan ere badakigu igok bere idazkera landu zuela Arevalon oso eskribau on izatera iritsi zen arte Orobat badakigu San Pedroren omenezko poema baten errima osatu zuela eta ordu txikitan musika lardaxkatzen zuela Era berean ordukoa da zaldunliburuekiko zaletasuna eta bereziki Amadis de Gaularen ko moldapenarekiko zaletasuna Ignaciok berak Camarari egindako memorietan aipatu zuenez haiek goitik behera ulertu arte
386
Gortearen giro espiritualean Amadisen gertatzen zen bezala fede katolikoaren gorespena estu lotuta zegoen emakumearen idealizazio faltsuarekin gurtza sakrilego eta ezinezko baten idolo hauskorra bilakatua Menendez Pelayok aipatzen zuenez Giro horrek igok urte horietan izandako bizimoduaren zenbait ezaugarri islatzen ditu Ezagun dira bitartean jaioterrira egindako bisitetan erakutsi zituen bekatuzko ibilerak eta haien ondorioz azken urte hartan Azpeitian eta Iru ean igoren eta bere anaia Pero Lopez elizgizonaren aurkako prozesu bat ireki zen Munduko handikeriak atsegin zituen gizona bereziki armak maneiatuz gozatzen zuena ohorea erdiesteko desira handi eta hutsalarekin Horrelaxe hitz egiten zuen igok bere buruaz urte batzuk beranduago bizitzako sasoi hura gogora ekartzen zuenean Aita Lainezek aldiz haragiaren grinak zirikatu eta gailendu zuen gizon modura aurkeztu zuen Ignacio an Juan Velazquez de Cuellar kontularia kargugabetu zutenean igo Nafarroako Antonio Manrique de Lara erregeordearen Najerako dukea zerbitzura igaro zen Erregearen ejertzitoko buruzagi izan zela esan izan den arren ez zen lan horietan ibili Najerako dukea bere ahaide eta bere bando oinaztar eta beaumontarraren senide zen eta igo haren jentilgizon izan zen Lan horretan igok Komunitateen gudan Najera eta Gipuzkoaren plangintzan parte hartu zuen zuhurtziaz eta espirituzko maisutasunez eta hurrengo urtean Foix eta Labriteko tropa frankoagaramontarrak Iru ea berreskuratzen ahalegindu zirenean hiriaren zitadelan ezkutatu zen Bertan larriki zauritu zen eko maiatzaren an Loiolako oinetxean luze egon zen eriondoan eta igok zaldunliburu batzuk eskatu zituen denbora irakurtzen emateko baina senitartekoek ez zuten haiek eskuratzerik lortu Orduan Flos Sanctorum eta Vita Christi de Ludolfo de Saxonia irakurri zituen Liburu horiek irakurri zituenean aldartea aldatu eta liburu horietan deskribatzen zen Kristoren zaldun bikain izateko grina sartu zitzaion Behin osatu zenean errege berriarekiko maitasunak bultzatuta Lurralde Santuaren erromesaldia hasi zuen Hala ko otsailean irten zen etxetik mando baten gainean zaldun Lehenik eta behin Arantzazuko Andre Mariaren santutegira Gipuzkoa joan zen eta handik Montserrateko santutegira Han armen beila mistiko bat egin ostean Jesusen zaldun egin zen Andre Mariaren aurrean gaztetako ametsetako dama lurtarra ordezkatzera etorritako dama zerutiarra Manresara jaitsi zen egun batzutako egonaldia egiteko asmoz Bartzelonara jo eta itsasontziz Lurralde Santuetara abiatzeko une egokiaren zain Baina ezusteko gertaera batzuen ondorioz hamar hilabetez luzatu zen egonaldia Tarte horretan haitzulo batean bizi izan zen eta laztasun handienak ezagutu zituen Han Katolizismoaren mistikorik handienetakoa bilakatu zen Era berean Espirituzko Jardunkizunei buruzko lanean aszetikaren maisu handia zela erakutsi zuen Lan haren zatirik handiena han taxutu zuen nahiz eta gero Alcalan Parisen Venezian eta Erroman borobildu zuen
387
Adituen arabera bi liburu txiki izan zituen lagun bizitzako une garrantzitsu haietan Alde batetik bizitza espiritualaren Jardunkizunak Montserrateko abadeak Garcia de Cisneros idatzitako liburua San Bernardo victorino eta Debozio modernoaren maisu flamenkoetan oinarritua Beste alde batetik Jesukristoren Imitazioa irakurri zuen Tomas de Kempisena Ignaciok beraz ez zuen tradizio espiritualarekin apurtzeko asmorik aitzitik Erdi Aroarekin barneko lotura eginez oinarri sendo eta segurua bilatzen zuen Irakurketa horietatik bi ondorio atera zituen lehenik eta behin bizitza santua ez dela penitentziazko kanpo jarduerak gauzatzea Jaungoikoaren misterioari eta Kristoren bizitzari buruzko gogoetak direla benetako errukizko jardunak eta bihotza araztea eta Jaungoikoaren borondateari apaltasunez men egitea direla helburu garrantzitsuenak bigarrenik barnebizitza metodikoki antolatzen ikasi zuen unez uneko fantasiarentzat eta debozioaren arbitrariotasunarentzat zirrikiturik utzi gabe Modu horretan otu zitzaion espirituzko jardunkizunetan egituratzen den sistema bat antolatzeko ideia horretarako funtsean Manresan bizi izan zituen esperientzia pertsonalak izan zituen oinarri ko hasieran Bartzelonara jo zuen Erromara eramango zuen itsasontzia hartzera Apirilaren erdialdera Gaetara iritsi zen eta oinez egin zuen gainerako bidea limosna eskatuz elikatzen zen Adriano VIak Lurralde Santura joateko lizentzia eman ostean gisa hartan hartu zuen Veneziaranzko bidea Venezian Lurralde Santura eramango zuen itsasontzia hartu zuen eta ko irailaren an iritsi zen Jerusalemera Leku Santuetan hartu nahi zuen ostatu baina ez zioten hartarako baimenik eman horren ondorioz ikasten jarraitzea erabaki zuen arimei hobeto laguntzeko eta apostolutzako lagunekin elkartzeko asmoz ko otsailean edo martxoan Bartzelonara itzuli zen Han latina ikasten hasi zen eta ko udaberrian egindako azterketa batekin bukatu zituen ikasketa haiek Urte horretako apirilean Alcala de Henaresera bidaiatu zuen Dirudienez han ez zen eskolara joan aitzitik logika fisika eta teologia eskola partikularrak jaso zituen eta aldi berean haurrei kristauikasbidea irakasteari eta Espirituzko Jardunkizun batzuk gauzatzeari ekin zion Gogargietsiak egitearen susmagarritzat hartuta espetxean sartu zuten eta bi prozesu hasi zituzten bere aurka Horren ondorioz hiru urteko epean predikuak emateko eta irakasteko debekua ezarri zitzaion ko uztailean Salamancara bidaiatu zuen eta han ere espetxean sartu eta espedientea ireki zitzaion Baina egun batzuetara askatu egin zuten epaileek ez baitzuten inolako errurik ikusi ez bere bizitzan ezta bere doktrinan ere
388
Espainian jartzen zitzaizkion eragozpenekin haserre igok Pariseko Unibertsitatera joatea erabaki zuen Oinez hasi zuen bidea ko iraila eta ko otsailean iritsi zen Frantziako hiriburura Hurrengo urteko abuztura arte latinerazko ezagutzak sakonago jorratzeari ekin zion eskolastika zorrotzena garatzen zuen Montaigu ikastetxean Geroago humanismoaren korronteak gehixeago lantzen zituen Santa Barbara ikastetxera jo zuen eta filosofia ikasi zuen an maisutza gradua eskuratu zuen arte an teologiaren laurtekoarekin hasi zen baina eko martxoan ikasketak utzi behar izan zituen etxera itzuli eta jaioterriko haize artean osasun egoera makaldua iraultzeko xedez Ordurako Loyolak lehenengo lagun handiak egin zituen Fabro Francisco Xabier Lainez Salmeron Bobadilla Rodrigues eta Jardunkizunen bidez Jaungoikoari zerbitzu handiena emateko desira bizia eta ez besterik kutsatu zien Haiek lagundu zioten Iganciori ko abuztuaren ean Montmartren pobretasuneta garbitasunbotoa gauzatzen eta Jerusalemerako peregrinazioa egiten han fedegabeak elizaratzeko azken helburu hori lortzen ez bazuen apostolutza jorratuko zuen Kristoren bikarioak eskatzen zuen lekutan Dena den igok momentuz ra arte Ordena berri bat sortzeari muzin egin zion ez axolagabeki esan den moduan nolabaiteko espiritu erasmista batek bultzatuta baizik eta molde berriko apostolutza ideia gauzatzea ekidingo zion arau zaharren bat ezarriko zioten beldurrak jota Edozein modutan ere igo Azpeitian bizi izan zen eko apiriletik urrira bitartean osasuna berreskuratzeko apetaz gain jaioterriko ingurumarian gaztaroan hartu zuen ospe iluna konpontzeko asmo sekretuak bultzatuta Hala herrian egin zuen egonaldi laburrean uko egin zion bere oinetxean ostatu hartzeari hala Magdalenako ospitalean hartu zuen ostatu eskaleen artean Limosna bizimodu gisa hartuz eta herrikideen artean konbertsio hitza zabalduz Azpeitiatik Veneziara jo zuen igok Han zain zituen lagunak elkarrekin Lurralde Santurantz abiatzeko ko amaiera aldera iritsi zen hara eta lagunak heltzen ziren bitartean bere kasa teologia ikasteari eta nolabaiteko sona zuten eliztar eta sekularren artean Espirituzko Jardunkizunen apostolutza gauzatzeari ekin zion
389
Parisen hitzordua jarri zuten lagunekin elkartu ostean ko urtarrila Loyola Erromara joan zen haiekin batera Han Paulo IIIaren eskutik Jerusalemerako baimena eta ordena santuak jasotzeko ko ekainaren ean apaiztu zen Urte hartan Jerusalemerantz bidaiatzeko aukeraren zain zegoen bitartean apostolutzarekin jarraitu zuen nekazal eremutan Vicenzatik hurbil Veneziaren eta indar otomanoen artean liskarrak sortu zirenean Lurralde Santura bidaiatzeko itxaropenak ihes egin zion Orduan igori bere lagunekin batera bere burua Aita Santuari eskaintzea beste aukerarik ez zitzaion geratzen hark desira zuen lantegian ezar zezan Horrela lagunak Padua Bolonia eta Sienan sakabanatzen ziren bitartean Erromara jo zuen Fabro eta Lainez lagun zituela Ordurako Loyolak argi ikusten zuen Parisetik zakuan ideia berdinak sartuta abiatu ziren lagunak indar gehiagoz batzeko premia eta beharra Ildo horretatik erabakigarriak izan ziren lehenengoz Venezian ezagutu ziren kleriko erregulardun zinez berrien teatinoak eredua Ortiz doktorearen eta Contarini kardinal ospetsuaren eskutik Paulo IIIak emandako babesa eta azkenik Stortako ko azaroa esperientzia mistikoa Edozein kasutan ere an igo ordena berri bat sortzen saiatu zen Jesusen Konpainia horretarako urte horretako irailaren an Paulo IIIaren lehenengo ahozko baimena erdietsi zuen eta beranduxeago ko irailaren an bulda lortu zuen eko apirilaren an bere lagun guztien botoak eskuratuta Loyola institutu sortu berriaren lehen jeneral bihurtu zen Sortzaile eta jeneral jarduera bi alditan garatu zuen eko Urte Santuak banatuta Lehen aldian apostolutza sustatu zuen Erroma iskanbilak ahaztuz Kristautasunaren eredutzat ezartzeko Jardunkizunak zuzendu zituen kristauikasbidea irakatsi zuen arriskuan zeuden neskatoez eta eliztartutako emakume gortesauez arduratu zen etab Halaber Ignacio izan zen Inkisizioaren edo Erromako Ofizio Santuaren tribunala indartzeko lan gehien egin zuenetako bat Modu berean Ordenako lehen nobiziotza eratu zuen Espiritu berrian bere seme zirenak prestatuz eta ondoren Portugal India Espainia Paris Venezia Alemania Flandes Trento Kongo Brasil eta Etiopiara bidaliz Lehenengo seme horien artean ziren Ribadeneiria Domenech Polanco Nadal Pedro Canisio Manareo Palmio Mercuriano eta Europara etorri zen lehen japoniarra Bernardo Francisco de Borja ordenara iritsi berria zen eta haren bidez bere boto irrikagarrienetako bat ase zuen Espirituzko Jardunkizunen Aita Santuaren baimena ko uztailaren Probintzian zehar Goa Gandia Ingolstadt Messina esperientzia pedagogiko ugari pilatu ostean Erroman jesuitak eta ez jesuitak apaiz modura prestatzeko kolegio bat sortzeko asmoa landu zuen modu horretan Aita Santuen hiria zientzia elizkoi erraldoi bilakatzeko Polanco Aitaren laguntzarekin konpainiaren lehenenego eta bigarren Konstituzioak prestatu zituen eta eko Urte Santuan zehar ordenako botodun guztiak Erromara deitu zituen Konstituzioak onartzeko Bigarren aldia Julio IIIak ean egindako konpainiaren onarpen berriarekin hasi zen helburuak eta barneegitura xehetasun gehiagoz deskribatzen zituena Haren ondotik botodunek Konstituzioak onartu zituzten eta Ignaciok muzin egin zion jeneral kargua hartzeari berak esan zuen moduan egin zituen pekatuen eta akats ugarien ondorioz ko urtarrila Berez Ignaciok bere misioa bete zuela uste zuen eta apika gainerako ordenatan gertatzen zenaren eta gero Paulo IVak Gian Pietro Carafa egingo zuenaren aurka betiereko jeneraltza bere interesak eramanda sartzearen inguruko momentuko eta etorkizuneko susmoei aitzakia oro kendu nahi izango zien Botodun guztiek ezetsi egin zuten Ignacioren ukoa eta konpainiaren buruzagitzan jarraitu behar izan zuen Dena den garai hartan Aita Polanco eta Aita Nadalek are gehiago lagundu zioten eginkizun hartan Orobat urte horietan Kolegio Erromatar eta Germanikoa sortu zituen eta apostolutza pedagogikoaren ideia sakontasunez garatu zuen konpainia irakaskuntzaren ordena bilakatzeraino ikusmolde berriaren arabera Konstituzioetako probintzien alde promulgarazi zuen aldez aurretik hirugarrenez moldatu eta Obedientziagutunarekin ko martxoa Konstituzioen Sumarioarekin eta Arauetako askorekin gaineratu ostean Bere ikasleen esanetan Aita Gonzalez de Camarari deskribatu zion bere bizitzaren kontakizuna Horretarako zenbaiten ustez autobiografia mota berri bat jadanik ez humanista sortu zuen prosa sinple bat erabiliz
390
Azken batean Jardunkizunak emateko protestanteak ziurtasunez eta maitasunez erakartzeko eta Etiopiako heretikoen eta zismatikoen batasuna lortzeko moduari buruzko arau garrantzitsuak hedatu zituen Ignacio ko uztailaren hil zen besikulako gaixotasun luze baten ondorioz Bakarrik hil zen sakramenturik gabe Aita Santuaren bedeinkapena jaso gabe eta institutu berriak une zailak igarotzen zituen garai batean Lainez hilzorian zen Francisco Xabier Txinako kostaren aurren hil zen berriki eta Paulo IV Aita Santuak Kolegio Erromatarra arakatzeko agindua eman zuen izan ere Espainiaren aurkako gerra lehertzear zen eta Kolegioan armak aurkituko zituenaren beldur zen Dena den sortzailea hil zenean dagoeneko konpainiak lau kontinenteetan zituen egoitzak Hala aukeraketa zorrotz baten ostean hamabi probintzitan sakabanatutako mila kide baino gehiago zituen konpainiak Indiakotik hasi eta Japonia eta Brasileraino
391
Berez konpainiari esker Ignaciok ko Consilium reformationis delakoan agertzen ez ziren bi ohar gaineratu zituen Trentoko Elizaren erreformaprograman Ohar horiek gerora eragin itzela izan zuten alde batetik espiritualtasun organiko eta eraldatzaile baten hedapena Jardunkizunetan agertzen zena aintzat hartuz eta beste alde batetik gazteen heziketaren eta prestaketaren antolaketa burutsu bat lehenik eta behin apaiz izango zirenei bideratua eta aldi berean Europan Amerikan eta Ekialde Urrunean garatuko zena Teatinoekin eta beste kleriko erregulardun batzuekin gertatu bezala apaizapostolutza zen hartara bultzatzera animatzen zuena eta ordenaren egitura juridikoaren berri ematen zuena dena den modu original eta kontsekuenteagoak baliatzen zituen horretarako apostolutzaren derrigorrezko ekumenikotasuna korurik eta baterako penitentziarik eza duintasun elizkoien eta mojen gobernuaren ukoa nobiziotza denboraren luzapena eta profesio nagusiaren atzerapen luzea aurretik emandako boto sinpleen jite kanonikoa etab Gainerakoan institutuaren egitura monarkikoa eta zentralizatua zen guztiz buruan biziarteko jeneraltza bat zegoen egitekoak zehazten eta banatzen zituena probintzialak eta erretoreak izendatzen zituena eta ordenaren ondasunen jabe zena Azpimarragarria da hurrengo mendeetan egitura juridiko horrek konpainiaren funtzionamenduari eman zion eraginkortasuna eta ondoren eratu ziren erlijioordena eta kongregazioetan izan zuen eragina baita Zuzenbide Kanonikoan ere hainbat punturi beha Ignacio de Loyola Eliza katolikoaren mistiko jatorrenetako izatera iritsi zen bere Eguneroko espiritualean ko otsailaren tik eko otsailaren ra ia ohikoak ziren esperientzia trinitarioetan islatzen denez Hala eta guztiz ere Ignacioren esperientzia mistiko gorena hari buruzko isiltasunarekin besarkatzen zela esan behar da horrez gain Ignaciok izaera zakar eta gizonkoia zuen eta bere ustez bizimodu kristauaren xedea ez zen mistiko renaniar handiek uste zuten moduan Kristoren oinetan atseden hartzea aitzitik Jesusen estandartearen alde borrokatzea zen helburua hura baitzen nagusi Kristoren erreinuaren aldeko borrokan parte hartzea zen bere ustez Jesusen imitazio gorena Ignaciok erreinu hori quae Romana est eliza hierarkikoan betetzen zela uste zuen zeina Kristoren Gorputz mistikoa eta fededun ororen Ama baitzen Naturaz haraindikoa estimu gorenarekin eta indar naturalen hizkuntzen eta zientziaren ezagutza ziurtasun edo antolaketa dohainak etab erabilpenarekin lotzea zen Ignacioren beste ezaugarri bat aszesiari uko egin gabe jakina Konpromiso aktiboa oinarri zuen pedagogia kristau hori modu bikainean egokitzen zen Mendebala itsasoak menderatzeari eta kontinente berriak aurkitzeari esker munduaren gidari bihurtuko zen garai batean Azken batean Ignacioren espiritua katolizismo barrokoaren espiritua da eta Elizaren xedea Unibertsoaren xedearekin Paul Claudelen hitzetan nahasten den garai batean Ad maiorem Dei gloriam delakoa borrokarako dei sutsua bestetik ez da milaka bihotz sutzen dituena Gauzak horrela Ignaciok elizaren nazioz haraindiko unibertsaltasunaren estimo gorena askotan elkarren aurka dauden balore nazional ugarien estimu eta erabilpenarekin besarkatzea erdiesten du ekintzazko batasun bakarrean Ildo horretatik gogoan izan behar da Ignaciok bere garaiko subirano katolikoekin elkarren artean gudan zeudenak eta unibertsitateekin hauek ere sarritan elkarren etsai zituen harremanak hots bere komunitateetako frantziarren italiarren falndestarren alemaniarren eta espainiarren artean eraiki zuen elkarulermena Indar horiek elkartu zituen erreforma katolikoa gauzatzeko elkarren arteko etsaitasuna gaindituta
392
Loyolak antolaketa praktikoaren maisu handia zela erakutsi zuen Egia da bere izaeran ez dela islatzen Francisco de Asisen edo Felipe Neriren berezkotasun tolesgabe eta eztia baina bere izaera kontsekuente eta gogoetatsua ez zen erakarpen zalu eta gozorik gabea Horren adibide da bere semeek erakutsitako maitasun eztia edo Lainez Nadal edo Loartek erakutsi zutena sarritan Loyolaren demanda gogorra jasan arren Psikologia nazionalaren ikuspegitik Ignaciok bere baitan euskaldunaren izaera errealista gogoetatsu eta irmoa XVI mendeko Penintsulako nobleziaren ekumenikotasun eta zaldunidealarekin besarkatzen asmatu du modu paregabean Ignacio ko uztailaren an beatifikatu eta ko martxoaren an aitortu zuten santu modura Hala uztailaren bere omenezko jai liturgikoa ospatzen da Esan gabe doa bi gertaera horiek interes eta bozkario handiz jarraitu zirela Euskal Herritik Gipuzkoak eta Bizkaiak San Ignacio patroi zaindari berezi gisa hartu zuten Gipuzkoan ko maiatzaren ean Zumaian egindako Batzar Nagusietan eta Bizkaian ko azaroaren ean Gernikan egindakoetan ko urrian jaurerriko aginduzko jai aldarrikatu zelarik Hala jai hori elizaren aginduzko gainerako jaiak gordetzen diren moduan gordetzera derrigortu zen boto nagusi bidez Haren semetako baten santu egite arranditsua ospatzeko xedez Gipuzkoako probintzian ko apirilean Tolosan egindako Batzar Nagusietan Batzarkide ziren herri guztietako udaletxetako aretotan San Ignacioren erretratu bat jartzeko eta probintziako parrokiaeliza guztietan San Ignacioren omenezko aldareak egiteko agindua eman zen Baina debozioa are gehiago auspatu eta eko maiatzaren ean Zumaian egindako Batzarretan urte bakoitzeko uztailaren ean santu egunaren bezpera egun guztiko baraua egiteko boto nagusia eman zen ez egitekotan heriozko bekatua aplikatzeko baldintzapean Boto hori bizilagunen udaletxe orokorretan elkartutako kontzeju guztiek aho batez onartu bazuten ere artzapezgo nagusiko zenbait klerok ez zuen onartu horren ondorioz bi aldeen artean etsiak hartu gabe eta tinko ko udaberrira arte luzatu zen auzi zaratsu eta nekeza sortu zen Arabak bestalde Ignacio San Prudencioren patroikide izendatu zuen
393
Loiolako Santutegia izugarria euskaldunek bere santuari egindako monumentu itzela da Hura eraikitzeko lanak an hasi ziren itxura batean Carlo Fontana arkitekto erromatarrak egindako planoei jarraiki eta hainbat hamarkadaz luzatu ziren Denbora horretan lanen gidaritza hainbat eta hainbat maisuren eskuetan izan zen horien artean Iberoarrak nabarmendu behar dira Halaber munduko hainbat txokotan jesuiten sortzailearen omenezko gurtza aldarrikapen ugari egin ziren Horrela eliza eta irakaskuntzako erakunde asko haren izena ezarri eta haren patroi bereziaren mende barneratu ziren Ikonografia Ignacio hil berritan hartutako igeltsuzko maskara gordetzen da oraindik eta baita argizarizko beste bat ere lehenengoan hustua aurpegi osoa eta garezurraren aurreko aldea irudikatzen dituena Argizarizko irudikapen horretan hantura bat nabaritzen da ezpainetan hilotzetan ohikoa dena Horrek argi erakusten du irudikapen horren zinezkotasuna Hiru dira pintatutako erretratu zahar eta egiazkoak lehenengoa Jacopino del Contek Ignacio hil zen egun berean Erroman egindakoa Jacopino gainera Loyolaren seme espirituala zen bigarrena Alonso Sanchez Coellok taxutu zuen Madrilen Aita Ribadeneiraren gidaritzapean hirugarrena Manareok eta aita belgiarrek asko estimatzen zuten anonimo batek egina Azken hori eta Sanchez Coellok landutakoa egiteko aurrean argizari edo igeltsuzko buru bana izan zuten jatorrizko maskaratik hustuak aipatutako bi horietan eta oinarri modura erabilitako jatorrizkoetan adituek diotenez euskal garezurraren ohiko zantzuak nabaritzen dira argi eta garbi Ignaciori buruzko ikonografia artistiko oparoan gerora badira lanketa azpimarragarriak Monta es Hernandez eta Le Grosek egindako estatuak Alessandro Algardi eta Freminen beheerliebeak Rubens Roelas Carracci Gaulli Andrea Pozzo San Ignacioren apoteosi ezaguna izen bereko eliza erromatarrean eta Salaverriaren margolanak
394
Euskalduntasuna igo Lopez de Loyolaren izaeran irudikatua San Ignaciori buruzko bibliografian neurri batean etengabea izan da bere izaera eta obran nabarmentzen den gaztelaniaren aldebakarreko gorespena bizkaierak adiera zaharrean gaztelania edo euskarak Ignaciorengan duen dirdira alde batera utziz edo sarritan ezjakinaren ezjakinez aipatu gabe utziz Baimen gaitzatela beraz hemen ikuspegi akats hori zuzentzen lagunduko duten zenbait alderdi bakan jasotzen Bestalde alderdi horiek santuaren bizitza labur bat eskaintzea xede duen artikulu baten edukian nekez aipatu ahal izango genituzke Hasteko aipatu behar da Loyola deitura ez dela Errekonkistako Gaztela eszenatokitzat izango zuten balentria militar berri samarretatik abiatzen santuaren zenbait historialarik Loiola deiturari Lupus in olla etimologia harrigarria ezarri diote dorretxearen oholtzaren gainean zakarki grabatu dena aitzitik Urola ibaieko beheko ibarraren baldintza latzen eta hura landu eta baitaratzeko gizakiak egindako ahaleginaren ondorio da Loyola hala leku loitsu edo lohitze gisa itzul daiteke loi loia izango litzateke eta ola lekuzko atziki sinplea edo ugaritasunaren ol atzizkia eta artikuluak osatutakoa bestela Bi kasuetan ere adiera beheko ibarrari edo Urolako arroan zeuden depositu alubialei atxikiko litzateke Azpeitia eta Azkoitia artean kokatuta zegoena San Ignacio jaio zen lekuan hain justu ikus horri dagokionez de Leturia El Gentilhombre igo pez de Loyola Bartzelona or Ondoren igo Lopezek lehenengo urteak Loiola eta Azpeitiako erlijiozko giroan eman zituela aipatu behar da ziur aski hamalau edo hamabost urte bete zituen arte izan ere Arevalora joan aurretik bazekien irakurtzen eta idazten XVI mendearen inguruan Giro horri dagokionez egia da Burgos Iru ea eta Bermeotik iristen ziren kultura eta antolaketa elizkoi gorengoaren nolabaiteko eraginak ukaezinak direla baina hala eta guztiz ere Gipuzkoako baserri zaharrean mamitzen den izaera motel eta atzeratu samar baina aldi berean sano sinple eta indartsua nagusitzen dira aipatutako eraginaren gainetik Ildo horretatik biografoek diotenez santuak bere azken urteetan oraindik gogoan zituen haurtzaroan ikasitako euskal doinu eta dantzak Hala malenkoniak jota gaixorik zegoen semeari Bizkaian usadio zen moduan kantatzeko eta dantzatzeko prest agertu zen Ignacioren hizkuntza eta estiloa dira baserriko odolak eta heziketak utzitako beste arrasto azpimarragarriak Euskara haurtzaroan ikasi zuela zalantzan jartzea soilik XVI mendeko Azpeitiari buruzko ezezagutza izanez da zilegi Goran aipatu dugun Leturiak dioenez euskarak igo Lopezen izaera osatzerakoan izan duen garrantzia eta idatzien exegesien izan duen garrantzia ez da euskara zuzenean erabiltzeko moduan gotortzen izan ere euskaraz idatzitako bere gutunik ez da iritsi gure behatz artera garrantzia hori Jardunkizunetan Eguneroko espiritualean eta Ignaciok zuzenean eta esklusiboki idatzitako gainerako idazkietan erabili zuen gaztelanian euskal sintaxiak eta morfologiak izan zuten eraginean ezkutatzen da Aita Placido Mujicaren arabera San Ignacioren hizkuntzaren bitxikeria eta ezaugarrien sekretu sakon eta unibertsalena euskaran bilatu behar da etengabeko elipsietan infinitiboaren eta gerundioaren erabilera nekaezinean infinitibo substantibatuetan bihurkari okerretan artikuluen eta izenordainen erabilera bitxian edo ez erabiltzean euskarazko hiperbatonean eta baita zenbait esaldiren ia hitzez hitzeko itzulpenean Bibliografian aipatuak or Are gehiago aipatutako Leturiak zehazten duenez teknizismo gramatikal horietan Ignacioren hasierako hizkuntza eta heziketa sumatzen da estiloaren arimari erreparatuz gero kanpoko zertzelada eta distira orotatik urruna bezain trinkoa barnekoia eta psikologikoa dena San Ignacioren garaian bizkaiera eta kantabriera izendatzen zenaren berezitasun nahastezinak azaletik bada ere aztertu dituen oro bat etorri da haren ezaugarriak zerrendatzerakoan kontzentrazio indibiduala izaera gogoetatsua eta berezkotasunez betea eta zertzeladatan hutsala zenaren hedapen motel baina ausarta aipatzerakoan eta horren guztiorren ondorioa Simon Rodrigues portugaldarrak aipatzen zuen gogomen sendotasun paregabea Leturiari berari utziko diogu gaia zehaztasun osoz biribiltzen San Ignacioren pertsona eta obra gauza guztien gainetik graziaren ondorio dira baina Probidentziak bere bideak prestatzeko baliatu zituen prestaketa eta euskarri naturalak bilatu nahi badira ez da aski bere prestaketa militarra eta bere bilbe hertsi eta zaldunezkoa errepikatu eta puztearekin Gudariaren aldamenean bihurketaprozesuaren eta Jardunkizun eta Konstituzioen hastapenera eramaten gaituen behatzaile sarkor eta bakartia lekutu behar da barnerakoia eta errealista moldagarria eta originala Izan ere heraldikan agertzen diren eta leinuari dagozkion zerrenda eta otsoen aurretik mendi eta belardietako korta eta gaztainadiak kokatu behar dira eta Carlos erregearen danbor hots inperialen durundiak iritsi aurretik inguruko ermitetako ezkil zaharren nota gordeek urratu zuten igoren arima ikus or Castelar Meditaciones hist ricas en el convento de Loyola delakoan santu gipuzkoarrari buzuko azterketa psikologiko bat egiten ahalegintzen da honakoa ondorioztatuz harrokeria eta munduko handikeriak izan ziren bere ekoizpen iturri bakarrak banderari zin eginez ad mayorem Dei gloriam aldarria bereganatu zuenean eta ordutik aurrera gudarien buruzagi izateko gaitasunik ez zuenez fraideen buruzagi izatearekin etsi zuena
395
Maider Agirre Gurrutxagak Bihotzero nobela plazaratu du autoedizioaren bidetik Idoia Beratarbide Arrietaren irudiekin osatu du liburuobjektura gerturatzen den edizioa eta Joxerra Garziaren laguntza izan du aurkezpenetan zein editore lanean Batzuek egunero idazten dute nik bihotzero idatzi du liburuan egileak eta elkarrizketa honetako galderak ere horrelaxe erantzun ditu taupadaka Bihotzak bizi banau idazteak ematen dio arnasa bihotzari Bihotzak bizi idazteak arnas Bizi arnas Bihotzero
396
Liburua aurkeztu berri duzu prentsaurrekoan eta zenbait herritan egindako solasaldietan Aurkezpenetan ez duzu apenas hitz egin liburuaren edukiei buruz bai ordea idazteko zure arrazoiei buruz liburuaren sortze prozesuari buruz autoargitalpenari buruz Zergatik egin duzu hautu hori liburua aurkezteko orduan
397
Batez ere honexengatik liburu bat irakurtzea abentura bat bezala bizi izan dudalako beti eta nire liburua irakurtzeko abentura inori ez diodalako zapuztu nahi izan Abentura baten hasierak sortzen dituen urdaileko kilima horiek uxatzea iruditzen zait edukiak jorratzea eta horregatik aukeratu ditut liburuarekin idaztearekin eta idazketa prozesuarekin lotutako bestelako gai batzuk aurkezpenetarako
398
Bestetik liburuaren atzean dagoen historia kontatzeko modukoa dela iruditzen zait liburua bera objektua beste abentura baten emaitza da odisea ez esatearren Odisea horren nondik norakoak kontatu nahi izan ditut
399
Eta bukatzeko hori kontatzea behar nuen Maila pertsonalean karrera luzea izan da bakarrik eta aldapa gora ordu askoan ibili behar izan dut liburua esku artean izan arte Ezezkoak baino gehiago ezezko bihurtzen ziren baiezkoak gainditu behar izan ditut hori digeritu eta neuk asmatu behar izan dut baietza ezetzetik abiatuta Eta horrela lortu dut liburua gaur egun den bezalakoa izatea Aurkezpenak errebindikazio eta kritika kutsuarekin egin ditut horrela sentitu naizelako odisearen azken etapan