text
stringlengths
0
8.47k
willakusqan kasqa?
ch Kay qillqasqata ñawinchaspas tayta Evaristo kayhinata nisqa:
Imaynam kuraq taytakuna jaqaru
simita wawakunata yachachichkanku,
kaqllatataqmi wakin llaqtakunapipas
taytakuna siminkuta yachachinanku.
Evaristo
Tayta Evaristo rimasqanta, ¿qam allinmi niwaqchu? ¿Imarayku?
2
Iskaynin qillqasqakunapa willakusqanmanhina, tawlapi tapukuykunata kutichiy.
Chinkanayaq simikunatas
awichukuna warmakunata
yachachichkanku.
K’allakunapa sach’akuna tarpuq
kasqankutas tarinku.
¿Imataq chinkaypi
kachkan?
¿Imatataq mana
chinkananpaq
rurachkanku?
3
Ima uywachus icha ima yurachus llaqtaykipi chinkanayachkan, ¿chayta yachanki?
¿Imatataq mana chinkapunanpaq rurawaq? Kutichiyniykita mast’ariy.
13
Unu raymichana WAKA
Qusqu suyunchikpim Tipun sutiyuq munay centro arqueológico nisqa kachkan.
Inkakunapa kawsasqan pachapiraqsi Tipuntaqa rurasqaku. Ingeniero nisqakunan
kayninata ninku: Tipuntaqa rurasqaku, chakrata qarpaspa imaynatachus unuta rakina, chay
riqsichiwananchikpaqmi, nispa.
Maypis Tipun unu paqarin
Tipunman chayamuq unuqa Apu Pachatusan urqupis
paqarin. Chay urqumantapachas rumiwan yarqhakunata
ruraspa qhata urayta unutaqa apayamusqaku. Ña pata
patakunaman chayamuspaqa allpaq pachantañataq unuqa
purimun, chaymantataq wakmanta rikhurillantaq.
14
TIPUN
Imamantas sutin
hamun
PERÚ
Historiador Luis Antonio Pardo
nisqanmanhinaqa Tipun sutiqa
“t’impuq unu” nisqamantas
hamunman. Huknin quchaman
phaqchaykuspanmi
t’impusaqhina unuqa
phullpuchkan. Chayraykus Tipun
sutitaqa churankuman karqan.
¿Imataq Tipunri kasqa?
Historiador nisqakunapa t'aqwirisqankumanhinaqa,
Tipunqa unu raymichana hatun wakas kanman karqan.
Tipunqa Inkakunapa allin qawasqas kasqa, chaypi unuta
ancha yupaychaywan qhawaspankurayku. Ancha
chaninchasqa kaspas, mana usuchispalla, allintapuni
qarpaytapas yachasqaku. Kunankamapas hatun
chakrakunatam kay Tipun unuwanqa qarpachkankuraq.
Imakunatawantaq
Tipunmanta ninku
Kikin pata pataman chayamuspaqa, unuqa
tawaman rakikuspam munayta phaqchayamun.
Chay phaqchaqpim unu raymita ruranku.
Wakinmi ninku chay tawa phaqchaqkunaqa,
tawantin suyupa rantinmi, nispa. Wakinqa,
tawantin Ayar wawqikunapa rantinmi
nispañataq rimanku.
Adaptado de http://moleskinearquitectonico.blogspot.com/2009/07/tipon-el-agua-y-los-incas.htmlHYPERLINK; http://www.aputours.com/info_tipon.php
QUSQU
15
Ruranakuna
1
Hunt’apay:
Tipuntaqa rurasqaku
Historiador nisqakunapa
rimasqankumanhina
Ingeniero nisqakunapa
rimasqankumanhina