sentences
stringlengths 47
13.9k
| labels
stringclasses 54
values |
|---|---|
Instytut Radiotechniczny 1928–1934 90 lat temu założona została pierwsza polska jednostka badawcza w dziedzinie radiotechniki – Instytut Radiotechniczny w Warszawie. Artykuł przedstawia historię powstania tej pionierskiej instytucji. Omówiona została sytuacja polskiej radiotechniki po 1918 r., inicjatorzy i proces organizacji Instytutu Radiotechnicznego oraz jego struktura i działalność w latach 1929–1934. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Wpływ trawienia podłoży 4H-SiC na epitaksje GaN Przedstawiono wyniki prób osadzania azotku galu na podłożach z węglika krzemu w technologii epitaksji ze związków metalorganicznych w fazie pary w obniżonym ciśnieniu (LP MOVPE). W szczególności zbadano wpływ trawienia podłoży oraz ich odchylenia od osi (0001) na morfologię powierzchni oraz strukturę krystalograficzną osadzanego GaN. Stwierdzono, że trawienie podłoży ma wpływ na chropowatość powierzchni warstw epitaksjalnych, ale również poprawia strukturę krystalograficzną. Warstwy GaN zostały scharakteryzowane przy wykorzystaniu pomiarów AFM, HRXRD, RBS oraz pomiaru efektu Hall'a. Zaobserwowano, że najbardziej odpowiednim z analizowanych podłoży do epitaksji GaN jest 4H-SJC są te, które nie mają odchylenia od osi kryształu (0001). | automatyka, elektronika i elektrotechnika |
Nowoczesne systemy zasilania awaryjnego z zespołami prądotwórczymi dużej mocy w zastosowaniach przemysłowych W artykule przedstawiono unikalny system zasilania awaryjnego opartego na sześciu zespołach prądotwórczych dużej mocy stanowiących element zasilania gwarantowanego dla potrzeb procesu technologicznego w jednej z największych polskich firm produkcyjnych przemysłu ciężkiego. Zaprezentowany układ automatyki i sterowania pracą zespołów jest uznawany za jedno z najbardziej zaawansowanych technicznie rozwiązań w Europie. Stopień trudności związany z realizacją tego zadania i koordynacją kilkudziesięciu firm pracujących przy tym projekcie należał do najwyższych w Polsce. | automatyka, elektronika i elektrotechnika |
Badania i renowacja murów kościoła i klasztoru Karmelitów Bosych w Przemyślu W artykule przedstawiona została metoda wykonanych analiz i badań zabytkowych struktur murów klasztoru i kościoła Karmelitów Bosych w Przemyślu. Przyjęcie programu konserwatorskiego poprzedzone zostało badaniami makroskopowymi oraz badaniami właściwości fizykochemicznych zabytkowych murów klasztoru. Wyniki omówiono w formie dyskusji diagnozy otrzymanych efektów badań. Rozpoznanie zabytkowej materii pozwoliło dokonać wyboru poprowadzonego procesu konserwatorskiego, który pokazany został w sposób syntetyczny. Główna problematyka badawcza uzupełniona została o rys historyczny zespołu kościelno-klasztornego oraz o własne doświadczenia zawodowe pozwalające omówić złożoną problematykę prac reintegracyjnych wykonywanych na obiekcie zabytkowym. W artykule zamieszczono plany, tabele i zdjęcia, które merytorycznie poszerzyły istotę badań. | sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki |
Zasilanie urządzeń telekomunikacyjnych - prace prowadzone w Instytucie Łączności Wskazano prace z zakresu zasilania urządzeń telekomunikacyjnych, prowadzone w latach 1947-2009 najpierw w Państwowym Instytucie Telekomunikacyjnym, a później w Instytucie Łączności w Warszawie. Zwrócono uwagę na duże zaangażowanie pracowników Zakładu Systemów Zasilania w rozwiązywanie skomplikowanych problemów dotyczących zasilania. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Niedostatki unijnej ochrony indywidualnych praw konsumenta w Polsce Ochrona praw konsumenta w Unii, pomimo że stypulowana szeroko (zakres praw)
i na wysokim poziomie (choć z odesłaniem do jej szerszej i możliwie maksymalnej
realizacji przez państwa UE), nie jest jednoznacznie w tym prawie zdefiniowana
i zakreślona, a ponadto brakuje efektywnych sankcji przeciw tym państwom członkowskim, które nie chcą jej zapewnić ochrony konsumenta nawet na minimalnym
poziomie (Polska należy chyba do tej grupy). Korzystają z tego zwłaszcza nowe państwa, bo pełną gwarancję szerokiej i efektywnej ochrony może stworzyć tylko silny
ruch konsumencki i społeczeństwo obywatelskie. Władze polskie wykazują (na tle
starej Unii) niską dbałość o prawa konsumenta, co wynika także z interesów ekonomicznych dużych firm. Skargi Komisji przeciw Polsce nie mają większego wpływu na
poprawę sytuacji konsumentów. | nauki prawne |
Badanie aktywacji płytek krwi podczas procesu hemodializy Wstęp. Każdego roku wzrasta liczba chorych z przewlekłą niewydolnością nerek. Szacuje się, że na świecie prawie 600 mln ludzi (w tym aż 4 mln w Polsce) cierpi z powodu przewlekłej choroby nerek. Z raportu o stanie leczenia nerkozastępczego w Polsce wynika, że na koniec 2006 r. na milion chorych dializowano aż 361 osób. Wnioski płynące z powyższych danych sprawiają, że potrzeba dokładniej przyjrzeć się procesowi hemodializy i udoskonalić ją tak, aby powikłania można było ograniczyć do minimum, a dzięki temu poprawić jakość życia u osób dializowanych.
Cel pracy. Zbadanie stopnia aktywności i agregacji płytek krwi w krwi pochodzącej z różnych etapów procesu hemodializy u owiec.
Materiał i metody. W doświadczeniu badano krew pochodzącą od owiec posiadających nerki i poddawanych procesom hemodializy. Krew była pobierana na różnych etapach hemodializy, a następnie badana z wykorzystaniem dwóch agonistów: ADP oraz kolagenu. Pomiary były wykonywane metodą impedancyjną z wykorzystaniem agregometru.
Wyniki i wnioski. Zauważono, że zarówno dla ADP, jak i kolagenu spadek aktywności płytek krwi następuje po 15 minutach od rozpoczęcia dializy. Jest to prawdopodobnie czas, gdy płytki krwi uległy aktywacji i nie mogą reagować z agonistą, a organizm jeszcze nie wyrzucił do krwiobiegu świeżych płytek. Następnie występuje wyrzut świeżych płytek i uzupełnia te, które zostały zaktywowane, dzięki temu, jak widać pod koniec dializy, aktywność płytek pozostaje stała. Dodatkowo, porównując z sobą wyniki dla dwóch agonistów, można zauważyć, że płytki krwi lepiej reagują z ADP niż z kolagenem. | nauki medyczne |
Problem eliminowania fałszywych alarmów w komputerowych systemach ochrony peryferyjnej W artykule rozpatruje się problem ochrony obiektów powierzchniowych za pomocą komputerowego systemu ochrony peryferyjnej, sterującego ochroną utworzoną w postaci barykady z wmontowanymi w nią czujkami naciągowymi. Analizuje się problem fałszywych alarmów w tego typu systemach ochrony, które mają charakter losowy oraz ciągły i zmienny w czasie. Opisuje się w sposób formalny za pomocą procesu stochastycznego zachowanie barykady podczas oddziaływania na nią czynników losowych i formułuje się i rozwiązuje zadanie określenia czułości czujek naciągowych minimalizujących powstawanie fałszywych alarmów. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Przydatność chmury punktów do inwentaryzacji zabytku na podstawie kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nysie W artykule wskazano na przydatność chmury punktów do inwentaryzacji zabytku na podstawie pierwszego na Śląsku jezuickiego kościoła (kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nysie). | nauki o sztuce |
Ocena zmian zanikowych mózgu związanych ze starzeniem się Przeprowadzono pomiary wybranych parametrów morfologii mózgu w oparciu o powszechnie stosowaną metodę opisaną przez W. Messe w celu przeprowadzenia statystycznej oceny różnic między grupą starszą i młodszą. | inżynieria biomedyczna |
Kościół św. Jana Apostoła i Ewangelisty na Harendzie: rekonserwacja XVIII-wiecznej polichromii ściennej odnowionej w latach 1948–1950 przez prof. Władysława Jarockiego. Zagadnienia etyczne, historyczne i konserwatorskie Renowacja polichromii przez Władysława Jarockiego w kościele św. Jana Apostoła i Ewangelisty na Harendzie to przykład autorskiej kreacji artystycznej, będącej dopełnieniem aklimatyzacji kościoła w nowej lokalizacji po przeniesieniu go z Zakrzowa. Artykuł porusza etyczne aspekty związane z rekonserwacją XVIII-wiecznej polichromii ściennej, ze względu na neokreację jako zabieg artystyczny towarzyszący działaniom artysty-restauratora. Przedstawione założenia konserwatorskie są wynikiem badań nad złożoną substancją zabytkową, której dzieje, związane z Zakrzowem, a następnie z Harendą, dopełniają postaci dwóch artystów z różnych epok. Przenikanie się dwóch dzieł, zróżnicowanych pod względem stylu, datowania oraz kontekstu miejsca, stało się osią wypracowania wymagającej koncepcji konserwatorskiej, uwzględniającej dualizm zabytkowej materii. | sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki |
Wpływ epilepsji na ważność małżeństwa kanonicznego W niniejszym tekście przedstawiona została problematyka z zakresu prawa małżeńskiego odnosząca się do skutków epilepsji w kontekście ważności małżeństwa. Wykorzystana została literatura z zakresu neurologii, psychiatrii oraz kanonistyki. Rozważania zostały podzielone na trzy części. Pierwsza z nich ukazuje definicję omawianej choroby. W tejże części wskazane zostały także rodzaje epilepsji oraz przyczyny jej występowania. Następnie przedstawiono, jakie zaburzenia psychiczne mogą towarzyszyć lub być konsekwencją tej choroby. Ostatnia część zawiera analizę przepisów Kodeksu Prawa Kanonicznego, dotyczących niezdolności konsensualnej do zawarcia małżeństwa. Wskazane zostały przesłanki powodujące niezdolność do ważnego wyrażenia zgody małżeńskiej. | prawo kanoniczne |
Wpływ przedłużenia laktacji na poziom i przyczyny brakowania krów Celem badań była analiza wpływu przedłużenia laktacji krów na poziom brakowania, z
uwzględnieniem przyczyn według SYMLEK. Analizowano użytkowość mleczną i przyczyny
brakowania 22 906 krów czarno-białych doskonalonych rasą holsztyńsko-fryzyjską, należących
do populacji aktywnej na Pomorzu i Kujawach, które wycieliły się po raz pierwszy w
2000 i 2001 roku i były użytkowane lub wybrakowane do 2008 roku. Przedłużenie laktacji
ponad 305-dniowy standard skutkowało: 2-krotnym wzrostem udziału krów wybrakowanych
z powodu jałowości i chorób układu rozrodczego, 3-krotnym spadkiem udziału krów
wybrakowanych z powodu chorób wymienia, tendencją do spadku udziału krów sprzedanych
do dalszego chowu, wybrakowanych z powodu niskiej mleczności, chorób i starości. | zootechnika i rybactwo |
Ramy interpretacyjne jako narzędzie badań medioznawczych Celem artykułu jest pokazanie, w jaki sposób koncepcja ram interpretacyjnych może być zastosowana przy badaniu tekstów medialnych. W części pierwszej przedstawiono, jak rozwijała się ta koncepcja, poczynając od lat 70. ubiegłego wieku aż po dzień dzisiejszy – ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju w obrębie nauk o mediach. W części drugiej omówiono definicję ramy oraz rodzaje ram. W części trzeciej zajęto się problemami metodologicznymi związanymi z analizą ramową: wyborem metody badania i wyborem jednostki analizy. Zwrócono uwagę na nieuwzględnianie w analizach ram multimodalnych. W zakończeniu wyliczone zostały kwestie, które przy analizie ramowej wymagają jeszcze rozstrzygnięcia bądź doprecyzowania. | nauki o komunikacji społecznej i mediach |
Zależność wskaźnika zagęszczenia od wskaźnika odkształcenia z próbnych obciążeń modeli podtorza z niesortu kamiennego W artykule zaprezentowano rezultaty laboratoryjnych testów wielkowymiarowych modeli podtorza kolejowego z niesortu kamiennego – jednego z etapów badań mających na celu określenie zależności wskaźników zagęszczenia i odkształcenia służących do oceny stanu zagęszczenia podtorza. Opisano przebieg i wyniki badań wstępnych, zasadniczych i kontrolnych. Na podstawie wyników oznaczeń opracowano zależność wskaźników zagęszczenia i odkształcenia dla niesortu kamiennego. Podano wnioski wynikające z przeprowadzonych doświadczeń. | inżynieria materiałowa |
Porównanie rezultatów tworzenia modeli cyfrowych za pomocą skanerów 3D Obrazowanie 3D obejmuje wszechstronne oraz nowoczesne rozwiązania przestrzennego odwzorowywania obiektów rzeczywistych znajdujące zastosowanie w wielu obszarach – m.in. w przemyśle maszynowym do inżynierii odwrotnej, w archiwizowaniu zbiór dzieł sztuki, czy w medycynie do planowania zabiegów chirurgicznych. Wraz z rosnącą popularnością technologii 3D coraz częściej spotyka się producentów oferujących szeroki asortyment skanerów 3D. Duża konkurencyjność sprawia, iż firmy produkujące sprzęt tego typu proponują coraz nowocześniejsze rozwiązania. Celem niniejszej pracy jest ocena rezultatów procesu skanowania 3D, a także analiza parametrów wykorzystanych skanerów. W artykule przedstawiono oraz przeanalizowano rezultaty tworzenia modeli cyfrowych za pomocą ręcznych skanerów 3D. Zakres pracy obejmuje omówienie idei skanowania 3D, przedstawienie charakterystyk skanerów firmy Artec oraz szczegółowe zaprezentowanie metodyki procesu skanowania, obróbki modeli cyfrowych oraz analizę otrzymanych rezultatów. | informatyka |
Analiza funkcjonowania systemów zarządzania środowiskowego w polskich przedsiębiorstwach przemysłowo-usługowych i jednostkach samorządowych Artykuł prezentuje wyniki badań służących ocenie wdrażania i funkcjonowania Systemów Zarządzania Środowiskowego (SZŚ) w Polsce. Materiałem badawczym były odpowiedzi udzielane przez przedstawicieli jednostek certyfikujących systemy ISO 14001 i EMAS, jak również osób zajmujących się wdrażaniem i nadzorowaniem tych systemów w przedsiębiorstwach, zakładach usługowych oraz w samorządach terytorialnych. W Polsce, wśród systemów zarządzania środowiskowego najbardziej rozpoznawalna jest norma ISO 14001. Pomimo wzrostu prestiżu i pozycji rynkowej podmiotu posiadającego certyfikat EMAS, zainteresowanie przedsiębiorstw i innych jednostek tym SZŚ jest bardzo niskie. Wdrożenie norm ISO 14001 i EMAS stopniowo zmniejsza presję na środowisko, natomiast nie zawsze wpływa pozytywnie na wyniki finansowe przedsiębiorstw. Dlatego skutecznym bodźcem do rozwoju systemów zarządzania środowiskowego w Polsce może być wprowadzenie preferencji finansowych dla podmiotów, które wdrożyły takie systemy. | nauki o zdrowiu |
Wartość technologiczna ziarna odmian pszenicy jarej uprawianej w siewie czystym i mieszanym oraz przy zastosowaniu fungicydów Materiałem badawczym było ziarno i mąka czterech odmian pszenicy jarej, uprawianej w siewie czystym i mieszanym, ze zbioru z trzech kolejnych lat. Badanymi odmianami były: Omega, Igna, Henika, Banti oraz ich mieszaniny: Omega+Igna+Henika i Omega+Igna+Banti. Omega i Igna należą do odmian wrażliwych na grzyby patogeniczne w przeciwieństwie do odmian Henika i Banti. Pszenicę uprawiano z zastosowaniem i bez zastosowania ochrony fungicydowej. Wykazano, że cechy genetyczne odmian wpłynęły na jakość technologiczną mieszanin. Niska szklistość ziarna odmiany Banti i wysoki wskaźnik sedymentacji mąki z niego uzyskanej (28%, 40,0 cm3) oddziaływały na wartości tych wyróżników w mieszaninie Omega+Igna+Banti (62%, 39,0 cm3). Duża wydajność i rozpływalność glutenu mąki uzyskanej z ziarna odmiany Henika (36,4 %, 12 mm) przyczyniły się do uzyskania wyższych wartości wymienionych cech mieszaniny Omega+Igna+Henika (36,2%, 8 mm), w porównaniu z odmianami Omega (35,1%, 7 mm) i Igna (33,8%, 6 mm). Stosowanie fungicydów w uprawie pszenicy wpłynęło korzystnie na większość cech fizycznych ziarna oraz na wydajność mąki ogółem, ale równocześnie spowodowało zmniejszenie zawartości białka ogółem w mące, jak również pogorszenie objętości i porowatości miękiszu chleba. | technologia żywności i żywienia |
Monitoring pasywnej infrastruktury telekomunikacyjnej Artykuł omawia zagrożenia dla pasywnej infrastruktury telekomunikacyjnych sieci kablowych oraz metody monitoringu technicznego linii kablowych i obiektów bezobsługowych, zwłaszcza wykrywania i lokalizacji uszkodzeń kabli. Szczegółowo przedstawiono ograniczenia zasięgu i dokładności lokalizacji uszkodzeń kabli miedzianych i światłowodowych oraz opracowane w Instytucie Łączności elementy sprzętowe scentralizowanego systemu monitoringu SMIT. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Obowiązek zachowania szczególnej staranności i rzetelności przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych a profesjonalizm dziennikarski Zawarte w prawie prasowym zobowiązanie prasy do prawdziwego przedstawiania zjawisk nie zostało wsparte nałożeniem takiego samego rygoru bezpośrednio na dziennikarzy. Ich obowiązki zostały określone przez wskazanie zasad dziennikarskiego działania, które powinna cechować szczególna rzetelność i staranność, a nie – rezultaty tego działania. Ten faktyczny lub pozorny dysonans częściowo tłumaczy zawarta w prawie prasowym trójelementowa defi nicja prasy, która uwzględnia ujęcie podmiotowe, a więc zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską. Obowiązki zawodowe dziennikarzy wynikające z prawa prasowego zostały również właściwie ujęte w obowiązującej wykładni prawa tak, by nie narażały ludzi mediów na odpowiedzialność karną, gdy dochowają zobowiązań wynikających z ustawy prasowej. Autor tekstu wskazuje, że właściwa ocena publikacji dziennikarskich możliwa jest jedynie wówczas, gdy analizuje się nie tylko samą publikację, ale także całokształt postępowania dziennikarza, w tym normy profesjonalne dziennikarstwa. | nauki o komunikacji społecznej i mediach |
Analiza numeryczna odkształceń i naprężeń w procesie wyciskania materiału perforowanego Zaprezentowano analizę odkształceń powstających w procesie numerycznego wyciskania na zimno przy użyciu programu Deform 3D perforowanych materiałów ze stopu aluminium. Do analizy przyjęto model materiału sztywno-plastyczny ze wzmocnieniem. Przeanalizowano wpływ współczynnika tarcia na naprężenia i odkształcenia oraz parametr uszkodzenia w próbkach perforowanych z otworami w osi symetrii próbki. Wyniki analizy zestawiono w postaci rozkładów polowych. Dokonano analizy przy wyciskaniu próbek perforowanych bez tarcia, jak również w jego obecności. Zestawiono siły wyciskania dla poszczególnych współczynników tarcia w funkcji przemieszczenia stempla. | automatyka, elektronika i elektrotechnika |
Odwołanie od decyzji konsula RP w sprawach wizowych – podstawy właściwości rzeczowej sądów administracyjnych na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Naczelnego Sądu Administracyjnego Artykuł stanowi efekt analizy polskiego i europejskiego porządku prawnego w zakresie wiz oraz możliwości zaskarżenia decyzji odmownych wydanych przez organy wizowe, w szczególności przez konsula RP. Autor przybliża istniejące do niedawna regulacje prawa konsularnego, uchylone na skutek wątpliwości co do ich konstytucyjności, potwierdzonych przez Trybunał Konstytucyjny, a także porusza kwestię odrębności postępowania przed konsulem RP będącego przedmiotem ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. – Prawo konsularne. Wraz ze wskazaniem odrębności postępowania przed konsulem autor zwraca uwagę na normę przesądzającą o wyłączeniu stosowania Kodeksu postępowania administracyjnego „w sprawach należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych” (art. 3 § 2 pkt 4 k.p.a.) oraz na normę zawartą art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, odwołującą się bezpośrednio do braku właściwości sądów administracyjnych w sprawach dotyczących wcześniej wszelakich wiz wydawanych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych lub konsulów, a obecnie jedynie wiz krajowych w większości celów, dla których takowe można wydać. Autor przybliża także treść cyt. postanowienia NSA z dnia 19 lutego 2018 r. oraz wyroku TSUE będącego odpowiedzią na pytanie prejudycjalne zapadłe w związku ze sprawą Soufianna El Hassaniego, które to pospołu doprowadziły do refleksji na temat pierwszeństwa stosowania prawa europejskiego oraz gwarancji w nim zawartych, które nie mogą doznawać ograniczeń przez prawo państwa członkowskiego, a ostatecznie stały się katalizatorem zmian w Prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, umożliwiających odwołanie od decyzji odmownej konsula RP do sądu administracyjnego. W podsumowaniu następującym po analizie wyroku TSUE C-949/19, który potwierdził właściwość sądów administracyjnych w sprawach niektórych wiz krajowych, autor przedstawił uwagi de lege ferenda. | nauki prawne |
Wzmocnienie podłoża gruntowego pod posadowienie nawierzchni lotniskowej - przykłady praktycznych rozwiązań Nawierzchnie lotniskowe mają swoją specyfikę, przez co proces ich projektowania i oceny stanu technicznego jest znacznie bardziej skomplikowany w porównaniu z nawierzchniami drogowymi. W przypadku projektowania dróg przeważnie są stosowane typowe rozwiązania katalogowe, podczas gdy nawierzchnie lotniskowe są zawsze projektowane jako rozwiązania indywidualne. Na stan konstrukcji nawierzchni lotniskowej bardzo istotny wpływ ma nośność podłoża gruntowego. Nie zawsze jest ona wystarczająca
i wymagane jest wtedy wzmocnienie podłoża. W niniejszym artykule przedstawiono przykłady konstrukcji nawierzchni lotniskowych (płyty postojowe PPS) posadowionych na wzmocnionym podłożu z zastosowaniem różnych technik: stabilizacja gruntów spoiwami hydraulicznymi, konstrukcja podparta betonowymi kolumnami przemieszczeniowymi, konstrukcja na warstwie pianobetonu. W wyniku badań wykonanych konstrukcji i obliczeń uzyskano wartości liczby PCN, które potwierdziły spełnienie wymagań projektowych. | architektura i urbanistyka |
Doświadczenia polskie w minimalnym opodatkowaniu: podatek od przychodów z budynków Cel artykułu/hipoteza. Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji podatku minimalnego od nieruchomości komercyjnych oraz dokonanie oceny wprowadzonej regulacji, w tym sformułowanie postulatów de lege ferenda.
Metodyka. Przenalizowana została ewolucja regulacyjna tego podatku w latach 2018–2020 oraz jej wpływ na rozliczenia podatników z tego tytułu.
Wyniki/Rezultaty badania. Podatek ten ma w szczególności zapobiegać unikaniu opodatkowania poprzez niewykazywanie dochodu przez duże spółki nieruchomościowe, posiadające nieruchomości komercyjne o znacznej wartości. Podatkiem minimalnym od nieruchomości komercyjnych objęty został niecały 1% wszystkich podatników CIT. Około 1/3 podatników nie odliczyła w pełni należnego podatku minimalnego od nieruchomości komercyjnych od podatku CIT obliczonego na zasadach ogólnych. Efekt zwiększonego obciążenia podatkowego, przynajmniej przejściowego, był dość znaczący dla tej grupy podatników. Zdaniem autorów, szereg rozwiązań zabezpieczających neutralność tego podatku sprawia, że rozwiązanie to należy ocenić zasadniczo jako adekwatny i w większości przypadków nienadmiarowy środek antyabuzywny. | ekonomia i finanse |
Proba zastosowania metod teledekcji do identyfikacji i monitoringu srodlesnych zbiorowisk torfowiskowych Zarówno jeziora oligotroficzne, jak i mszary torfowiskowe należą do rzadkich i silnie zagrożonych biocenoz, objętych ochroną Natura 2000. Podjęto próbę zastosowania zdjęć lotniczych dla wyróżnienia i identyfikacji zbiorowisk bagiennych, oszacowania ich wielkości i kształtu biochory, oraz kartograficznego przedstawienia struktury przestrzennej fitocenoz. W opracowaniu wykorzystano tradycyjne zdjęcia lotnicze o naturalnych barwach, wykonane przez dr M. Ostrowskiego. Na podstawie fotointerpretacji – wydzieleń charakteryzujących się jednolitą barwą, fototonem, strukturą lub teksturą wyróżniono m.in: bezkępkowe torfowiska przejściowe, mszary wysokotorfowiskowe, torfowiska leśne, zbiorowiska zaroślowe, wkraczające gatunki drzew i krzewów. Korelacje między wydzieleniem na zdjęciu i w terenie opracowano w postaci kluczy fotointerpretacyjnych; cechom na zdjęciu przypisano typ zbiorowiska z opisem jego charakterystycznych właściwości. Częstym ograniczeniem metod teledetekcji w wyróżnianiu i identyfikacji fitocenoz jest częsta możliwość wyróżniania na zdjęciach jedynie gatunków dominujących. Zdjęcia lotnicze dostarczają również cennych informacji dotyczących jezior, takich jak ich wielkości, kształt misy jeziornej, obraz linii brzegowej, charakter zlewni. | nauki leśne |
Problematyka neutralności sieciowej w Unii Europejskiej (zarys) W artykule przedstawiono w zarysie opinie Komisji Europejskiej oraz uczestników łańcucha wartości w internecie na kwestie neutralności sieciowej na rynku komunikacji elektronicznej w Unii Europejskiej. Stanowisko KE koncentruje się przede wszystkim na kwestiach prawnych o istotnym znaczeniu dla danego problemu. W opinii operatorów zasiedziałych są podnoszone kwestie ekonomiczne, które towarzyszą lub mogą towarzyszyć obowiązującym lub inspirowanym regulacjom. Operatorzy ci działają w otoczeniu regulacyjnym ex ante, co wyróżnia ich spośród innych uczestników konsultacji publicznych na temat neutralności sieciowej. Operatorzy alternatywni oraz dostawcy treści wskazują na konieczność zapewnienia efektywnej konkurencji w sieci internet jako gwarancji realizacji zasad neutralności sieciowej i otwartego internetu, co wiąże się z obawami przed dominacją operatorów zintegrowanych pionowo. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Powrót na algierskią plażę Kamel Daoud, Sprawa Meursaulta, przeł. Małgorzata
Szczurek, Kraków: Karakter, s. 153 | filozofia |
Inżynieria biomedyczna, to prawdziwa misja, służba nauk technicznych naukom medycznym – rozmowa z prof. Ewarystem TKACZEM, kierownikiem Katedry Biosensorów i Przetwarzania Sygnałów Biomedycznych na Wydziale Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej Rozmowa dotyczy merytorycznych związków pomiędzy chemią,
biotechnologią i elektroniką. Bioinżynierii medycznej i kształcenia
na Wydziale Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej – jedynym
takim kierunku w Polsce. | inżynieria chemiczna |
Ocena spozycia blonnika pokarmowego oraz jego frakcji w gospodarstwach domowych w Polsce w latach 1996-2005 Celem pracy było oszacowanie spożycia błonnika pokarmowego ogółem oraz jego frakcji rozpuszczalnej i nierozpuszczalnej z żywnością w latach 1996-2005 w sześciu typach gospodarstw domowych. Wykorzystując dane o budżetach gospodarstw domowych dotyczących spożycia produktów spożywczych oraz dostępne dane literaturowe, dotyczące zawartości błonnika pokarmowego wyliczono średnie pobranie tych związków oraz porównano jez zaleceniami żywieniowymi. Ponadto obliczono główne ich źródła z żywności. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, iż średnie spożycie błonnika pokarmowego ogółem w badanym okresie wynosiło 23,7 g/osobę/dzień, wahało się w szerokim zakresie od 19,9 do 28,5 g/osobę/dzień i było uzależnione od typu gospodarstwa domowego, natomiast w niewielkim stopniu od analizowanego roku. Średnie spożycie rozpuszczalnych frakcji błonnika pokarmowego wynosiło 8,8 g/dzień/osobę (7,2-10,5 g/dzień/osobę), natomiast frakcji nierozpuszczalnych 14,9 g/dzień/osobę (12,1-18,0 g/dzień/osobę). W badanym okresie odnotowano niewielki wzrost spożycia błonnika rozpuszczalnego w wodzie, natomiast spadek spożycia frakcji nierozpuszczalnego. Głównym źródłem błonnika pokarmowego ogółem oraz jego frakcji były produkty zbożowe, w tym głównie pieczywo, przy czym w przypadku rozpuszczalnych frakcji błonnika pokarmowego większy udział odnotowano dla warzyw i owoców oraz ich przetworów. | nauki o zdrowiu |
Normatywna aktualizacja Artykuł jest recenzją i krótkim komentarzem do tekstów dotyczących normatywności i zebranych w dziale nazwanym „Normatywność. ‘Update’” i opublikowanych w jednym z numerów czasopisma „Avant”. Autor stara się wykazać, że często rozróżniane porządki myślenia o normatywności – moralny i pozamoralny, na poziomie ludzkich praktyk są ze sobą ściśle powiązane. Głównym celem artykułu jest wyraźne wyłuszczenie i skomentowanie aktualizacji podejścia do normatywności proponowanych przez publikujących w „Avancie” badaczy. | filozofia |
Geny a przyczynowość Ukazanie powiązań między genotypem a fenotypem jest problematyczne nie tylko ze względu na ogromną złożoność interakcji między genami, białkami i funkcjami fizjologicznymi wyższych rzędów, ale również dlatego, że paradygmatom przyczynowości genetycznej w systemach biologicznych towarzyszy duże zamieszanie. W tym artykule przeanalizuję niektóre związane z tym błędne przekonania, zaczynając od zagadnienia definicji genu. W toku rozwoju biologii uległa ona zasadniczej zmianie - pierwotnie gen rozumiano jako przyczynę cech fenotypowych, obecnie definiuje się go jako fragment DNA. Następnie przejdę do następujących zagadnień: czy "cyfrowa" natura sekwencji DNA gwarantuje im pierwszeństwo w ciągu przyczynowym w porównaniu z dziedzicznością niezwiązaną z DNA, czy koncepcja programów genetycznych jest sensowna i użyteczna oraz jaka jest rola przyczynowości na wyższych poziomach (przyczynowości odgórnej). Metafory, które dobrze spełniały swoją funkcję podczas molekularnej fazy rozwoju biologii w ostatnich dziesięcioleciach, mają ograniczone zastosowanie w wielopoziomowym świecie biologii systemowej, a nawet mogą pro-wadzić do nieporozumień. Wyjaśnienie wieloczynnikowej przyczynowości genetycznej związanej z funkcjami fizjologicznymi wyższych rzędów wymaga nowych paradygmatów, które zarazem pozwolą zrozumieć zjawiska badane pierwotnie przez genetykę. Modelowanie funkcji biologicznych umożliwia rozwiązanie "problemu genetycznego efektu różnicowego" i odegra istotną rolę również w wyjaśnieniu przyczynowości genetycznej. | filozofia |
Rynki międzynarodowe jako punkt odniesienia dla cen węgla energetycznego w kraju Ceny węgla energetycznego na rynkach międzynarodowych są z uwagą obserwowane przez krajowych producentów i użytkowników tego paliwa.W artykule pokazano, na kilku przykładach teoretycznych, że ocena konkurencyjności węgla importowanego w porównaniu z węglem krajowym jest zmienna w czasie i zależy nie tylko od prostego porównania cen, ale też od położenia geograficznego użytkownika węgla, determinującego koszty transportu, jak również od przelicznika walutowego (złoty–dolar). Obliczenia wykonano bazując na średnich danych rocznych z okresu 2000–2009 oraz I połowy 2010 r. Zwrócono uwagę na brak referencyjnej ceny węgla energetycznego na rynku krajowym. | inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka |
Zarządzanie technologiami z wykorzystaniem metody technology roadmapping Zasadniczym celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie, użytecznej w zarządzaniu technologiami a w szczególności w planowaniu rozwoju technologii, metody technology roadmapping. Początkowo przedstawiono ideę, koncepcję oraz strukturę zarządzania technologiami. Dalej opisano metodę technology roadmapping jako narzędzie wspomagające proces zarządzania technologiami. Ponadto przeanalizowano wybrane publikacje z zakresu wykorzystania tej metody. Artykuł zakończono rekomendacjami dotyczącymi projektowania marszrut rozwoju technologii. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Niezwykłe rozszerzenie granic miasta. Przypadek Zielonej Góry w kontekście zjawiska jazdy na gapę Celem badań przedstawionych w artykule była ocena skutków połączenia miasta na prawach powiatu Zielona Góra z gminą wiejską o tej samej nazwie w 2015 roku w kontekście funkcjonowania demokracji lokalnej. A także weryfikacja zjawiska jazdy na gapę z wykorzystaniem wspólnych zasobów w kontekście reformy terytorialnej. Analiza, oparta na quasi-eksperymentalnym schemacie z wykorzystaniem metody synthetic control, nie potwierdziła hipotezy jazdy na gapę z wykorzystaniem wspólnych zasobów, co jest wynikiem odróżniającym to badanie od wcześniej prowadzonych. Wyniki naszego badania wskazują również, że zastosowana w Zielonej Górze strategia może być skuteczna w osiągnięciu pośredniego celu politycznego, jakim było zapewnienie przychylności mieszkańców dla prowadzonej reformy i wysoka legitymizacja jej rezultatów. | nauki socjologiczne |
Etyka troski i jej granice w psychoterapii i pomocy psychologicznej Polem problemowym artykułu jest jeden z najważniejszych współczesnych sporów etycznych, to jest spór pomiędzy tak zwaną „etyką troski” a „etyką sprawiedliwości”. „Etyka troski” jest koncepcją autorstwa Carol Gilligan, wyrosłą z jej polemiki z koncepcją rozwoju rozumowania moralnego Lawrence’a Kohlberga. „Etyka sprawiedliwości” zaś to zbiorcze miano na różne koncepcje rozwijane w łonie etyki tradycyjnej. Tradycyjna etyka dążyła do wskazania uniwersalnych reguł działania niezależnych od osoby działającego i jego przeżyć, a jej centralnymi kategoriami były „sprawiedliwość” i „dobro”. Drugi rodzaj etyki centralną kategorią czyni „troskę”, a zobowiązania moralne mają mieć charakter stopniowalny. W artykule odnoszę ten spór do kwestii psychoterapii i pomocy psychologicznej. Twierdzę, że sama dynamika relacji psychoterapeutycznej poniekąd wymusza na terapeucie posługiwanie się raczej „etyką troski”, niż sprawiedliwości. Na podstawie kilku przykładów z praktyki klinicznej ukazuję niebezpieczeństwa związane z nieobecnością bądź zbyt małą obecnością „etyki sprawiedliwości” w pracy terapeutycznej. Twierdzę, że samo posługiwanie się „etyką troski” w rozumieniu i ocenie działania pacjenta, może być czynnikiem zawężającym obszar potencjalnego oddziaływania terapeutycznego oraz powoduje ograniczenie możliwości rozwoju moralnego pacjenta. | psychologia |
Wstępna ocena możliwości wykorzystania węgla brunatnego ze złoża Gubin w procesie zgazowania W artykule zaprezentowano możliwość użytkowania węgla brunatnego ze złoża Gubin w głównych typach gazogeneratorów: ze złożem stałym lub przesuwnym (moving bed), ze złożem fluidalnym (fluidised bed) i dyspersyjnych (przepływowe, strumieniowe) (entrained flow). Zbadano istotne w procesie zgazowania parametry węgla, takie jak: całkowita wilgotność, popielność, całkowita zawartość siarki, zawartość węgla i temperatura topnienia popiołu. Wyniki porównano z wymaganiami dla poszczególnych technologii zgazowania. Badany węgiel nie spełnia kryterium maksymalnej wilgotności, w związku z tym aby mógł być użytkowany w zgazowaniu, konieczne jest jego podsuszenie. Węgiel ze złoża Gubin spełnia kryterium maksymalnej popielności i minimalnej temperatury topnienia określone dla zgazowania ze złożem fluidalnym. Z przeprowadzonej wstępnej analizy jakości węgla brunatnego ze złoża Gubin wynika, że może być on wykorzystywany do zgazowaniu naziemnym w gazogeneratorze fluidalnym. | nauki o ziemi i środowisku |
Przyroda w systemie odznak krajoznawczych Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego Przyroda coraz częściej staje się głównym motywem uprawiania turystyki. Poznanie przyrodniczych walorów i atrakcji turystycznych jest obowiązkowym elementem programów wycieczek zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych. Odznaki turystyczno-krajoznawcze Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK) mają stanowić próbę podpowiedzi i wskazania tych miejsc, które warto odwiedzić i poznać. Praca przedstawia odznaki krajoznawcze PTTK w kontekście propagowania poznania atrakcji przyrodniczych i form ochrony przyrody w Polsce. | nauki leśne |
Metody ilościowej oceny rozpoznawania ludzi na podstawie termogramów W artykule zaprezentowano algorytm pozwalający na ilościową ocenę ludzi znajdujących się na zarejestrowanym obrazie, wykonanym kamerą termowizyjną. Zadaniem opracowanych modułów programowych jest wyselekcjonowanie parametrów obrazu o właściwościach dyskryminacyjnych, pozwalających wykryć człowieka. Poddano analizie: parametry statystyczne I rzędu liczone na podstawie histogramu jasności, parametry statystyczne II rzędu wyznaczone na podstawie macierzy zdarzeń wyliczonej dla czterech kierunków i trzech wielkości sąsiedztwa, parametry wyznaczone na podstawie macierzy gradientu dla maski 3 x 3 i 5 x 5, macierzy długości ciągów (run length) oraz na podstawie transformacji falkowej. Za pomocą współczynnika Fishera dokonano wyboru najlepszych parametrów charakteryzujących analizowane obrazy (o największej zdolności dyskryminacyjnej). W ten sposób wybrane cechy zostały wykorzystane do klasyfikacji termogramów za pomocą sztucznej sieci neuronowej ANN (artificial neural network). | inżynieria biomedyczna |
Badania właściwości ochronnych przed promieniowaniem ultrafioletowym wyrobów włókienniczych Istotnym elementem ochrony skóry przed niekorzystnym wpływem promieniowania ultrafioletowego jest odzież. Właściwości barierowe dla promieniowania UV wyrobów włókienniczych mogą być poprawione poprzez odpowiednią, kierunkową ich modyfikację. W niniejszej pracy prezentujemy wyniki badań oceny modyfikacji wyrobów włókienniczych, ukierunkowanej na nadawaniu im właściwości barierowych dla promieniowania UV poprzez aplikację absorbera UV. Stosowanym środkiem był nowy, powstały w wieloetapowym procesie syntezy, absorber o budowie barwnika bezpośredniego. Modyfikowanym materiałem włókienniczym była dzianina bawełniana. Skuteczność modyfikacji sprawdzana była na spektrofotometrze UV-Vis oraz spektrometrze FT/IR. | automatyka, elektronika i elektrotechnika |
Wykorzystanie testu FMS w diagnostyce aparatu ruchu po zastosowaniu treningu funkcjonalnego u zawodników piłki nożnej Piłka nożna to sport, w którym dopuszczalny jest bezpośredni kontakt z przeciwnikiem. W omawianej dyscyplinie najczęściej dochodzi do kontuzji w obrębie stawu skokowego i ko-lanowego, które nie dotyczą tylko stłuczeń czy złamań, ale także naderwań czy zerwań wię-zadeł lub mięśni [1]. Taka sytuacja może mieć miejsce podczas samej gry lub podczas trenin-gu, do którego wracamy po okresie rekonwalescencji lub do którego jesteśmy fizycznie i nie-dostatecznie przygotowani. Celem niniejszej pracy jest ukazanie, czy systematyczny trening funkcjonalny wpływa na poprawę ruchomości, symetrycznej pracy w obrębie stawów oraz elastyczności mięśni okołostawowych. Test FMS jest narzędziem, dzięki któremu możliwa jest ocena poziomu sprawności oraz kontrola jakości ruchu po zastosowaniu odpowiednich ćwiczeń z treningu funkcjonalnego. Badania zostały przeprowadzone na 105 zawodnikach Akademii Piłki Nożnej RKS Raków Częstochowa w wieku 14–19 lat. We wszystkich badanych grupach w ponad 70% testów odnotowano zwiększenie liczby osób, które uzyskiwały maksymalną liczbę punktów w poszczególnych testach. Przeprowadzone badania wykazały pozytywny wpływ treningu funk-cjonalnego na poziom sprawności. Odnotowano istotną statystycznie różnicę (p < 0,05) pomiędzy wynikami badań początkowych i kontrolnych u wszystkich grup badanych zawodników. Wprowa-dzenie tego typu ćwiczeń powinno być nieodłącznym elementem treningu zawodników piłki nożnej. | nauki o kulturze fizycznej |
Palatium Mieszka I i Dąbrówki w Poznaniu. Analiza możliwości ekspozycji architektonicznej Artykuł porusza tematykę poszukiwań formy ekspozycji odkrytych przedromańskich reliktów archeologicznych w ramach współpracy Instytutu Historii Architektury i Konserwacji Zabytków z Wojewódzkim Konserwatorem w Poznaniu. Rozważania nad kierunkiem rozwoju dalszych prac archeologiczno-konserwatorskich w rejonie kościoła NMP na Ostrowie Tumskim w Poznaniu oraz przedstawienie kilku zróżnicowanych pod względem zarówno formy, jak i funkcji, z wykorzystaniem tradycyjnych i współczesnych technologii budowlanych oraz multimedialnych form, koncepcji sposobów prezentacji reliktu architektury romańskiej, jakim jest palatium Mieszka I i Dąbrówki. | nauki o sztuce |
Wahania sezonowe na rynku mleka w Polsce i UE-15 Produkcja i skup mleka w Polsce i UE-15 wykazują wyraźne wahania sezonowe, które są
determinowane rozkładem wycieleń i systemem żywienia. Wahania sezonowe podaży surowca
przenoszą się na kolejne etapy łańcucha marketingowego oraz mają wiele skutków
mikroekonomicznych. Dekompozycja szeregów czasowych umożliwia wyodrębnienie wahań
sezonowych, analizę i pomiar prawidłowości. W Polsce w latach 2001-2013 największą zmiennością
sezonową charakteryzował się eksport produktów mleczarskich oraz dostawy mleka do przemysłu,
a najmniejszą ceny skupu, które w znacznym stopniu zleżały od wahań koniunkturalnych na
międzynarodowym rynku i losowych. Wahania sezonowe na rynku mleka ewoluowały w czasie
i analizowanym okresie uległy znacznemu zmniejszeniu. | ekonomia i finanse |
Ramy miejsc Mur, ściana, ogrodzenie – elementy będące pomiędzy wnętrzem i zewnętrzem, często postrzegane na planach jako liniowe elementy o sile ochrony, są jednak strefami zwieńczającymi i obramowującymi dzieło, jakim jest zaprojektowana przestrzeń. Odpowiednio zaprojektowane, o namacalnej miąższości, mogą rozwarstwiać się i stawać same w sobie przestrzenią wnęk, nisz, zagłębień, a nawet korytarzy i przejść. Solidne, grube i ciężkie lub też wręcz przeciwnie – lekkie, ażurowe, wypełnione powietrzem ujmują w ramy wnętrza budynków i miejską przestrzeń. Działają dwukierunkowo, choć przynależą do jednego obiektu. Mówią jednocześnie o wewnętrzności i zewnętrzności obiektu architektonicznego. Na planie i w wielkiej skali odbierane jako granice, bariery, po bliższym przyjrzeniu się i zrozumieniu – mogą stać się miękkimi obrzeżami stanowiącymi obszycie delikatnej materii budynku lub fragmentu miasta. Artykuł podejmuje temat krawędzi i skrajów w kontekście architektury budynków i miasta, zagadnień ram fragmentów miejskiej przestrzeni. Zarówno w odniesieniu do budynków, jak i rejonów miasta wydają się istotnymi elementami przestrzennymi, a często traktowane są niedostatecznie uważnie. W artykule rozpatrzono kilka przykładów miejskich ram, by zilustrować ich rolę w kreowaniu miejsc. | sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki |
Teatr, który był Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu I tak zrobimy wam teatr! reżyseria: Seb Majewski, tekst: Przemek Gulda, zdjęcia i montaż: Przemek Tokarski, występują: Karolina Bruchnicka, Angelika Cegielska, Dorota Furmaniuk, Joanna Łaganowska, Irena Sierakowska, Irena Wójcik, Mateusz Flis, Michał Kosela, Rafał Kosowski, Piotr Mokrzycki, Filip Perkowski, Czesław Skwarek, Wojciech Świeściak, Piotr Tokarz, Ryszard Węgrzyn premiera online 21 listopada | sztuki filmowe i teatralne |
Historia największych odkryć anatomicznych ludzkiego ciała Medycyna XXI wieku jest nauką empiryczną, jedną z najprężniej rozwijających się w każdej swojej dziedzinie. Oparta na
doświadczeniach i odkryciach, jakie prowadzili uczeni na
poszczególnych etapach jej bogatej historii, współczesna
medycyna bazuje na faktach. Wielkim twórcą podstaw medycyny i anatomii człowieka był Hipokrates, który opisał płyny ustrojowe, serce i inne narządy wewnętrzne. Jeden z najwybitniejszych badaczy anatomii człowieka, rzymski lekarz Galen, opisał dokładnie budowę serca i układu krążenia. Najważniejszą rolę w badaniu serca i układu krążenia odegrał londyński lekarz William Harvey, który wykazał, że serce jako narząd pełni funkcję tłoczącą, a nie – jak wcześniej uznawano – ssącą krew. Równocześnie do podstaw współczesnej kardiologii rozwijały się – już w papirusach egipskich z Kahun i Papirusie Ebersa – badania nad anatomią i fizjologią narządów rodnych, którymi zajmował się również Hipokrates oraz najwybitniejszy położnik starożytnego świata – Soranos z Efezu. Dalsze odkrycia anatomiczne to opisanie roli jajowodów przez Fallopiusa, pęcherzyków Graafa i budowy miednicy kostnej, którą uznano za najważniejszą podczas porodu (William Smellie, Gustaw Michaelis, Theodor Litzmann). | nauki medyczne |
Znaczenie rozwoju technologii dla konkurencyjności pasażerskiego transportu lotniczego Sektor pasażerskiego transportu lotniczego to jedna z najprężniej rozwijających się gałęzi transportu w ostatnich latach. Z uwagi jednak na wybuch pandemii COVID-19 rozwój ten został zahamowany. Wielu przewoźników zmuszonych zostało do zawieszenia w całości lub części swojej działalności, a co za tym idzie spadły również ich przychody, a sytuacja na rynku została zweryfikowana. Na chwilę obecną obserwujemy stopniowe odrodzenie w tej branży oraz dostosowywanie się linii lotniczych do nowo zaistniałej sytuacji. W celu zaoferowania pasażerom konkurencyjnych cen biletów tanie linie lotnicze zmuszone są do ciągłego poszukiwania możliwości obniżenia kosztów swoich operacji, a przy tym do maksymalizowania wydajności. Prowadzone są inwestycje w nowe technologie, wzrasta zaangażowanie firm w badania nad nowymi rozwiązaniami ograniczającymi zużycie paliwa, co zarazem ociepla ich wizerunek i stawia w pozytywnym świetle pod względem ochrony środowiska. W artykule omówione zostały przykładowe projekty koncernu Airbus mające na celu ograniczenie emisji CO2 oraz alternatywne źródła pozyskiwania energii zasilającej samoloty, a także ich ogromne znaczenie dla konkurencyjności sektora tanich przewoźników pasażerskiego transportu lotniczego. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Zastosowanie metody gradientów sprzężonych w algorytmie sterowania optymalnego wysokością lotu czterowirnikowego bezzałogowego statku powietrznego Artykuł przedstawia wyniki przeprowadzonych badań teoretycznych dotyczących zastosowania metody gradientów sprzężonych do rozwiązywania problemu sterowania
optymalnego wysokością lotu czterowirnikowego bezzałogowego statku powietrznego (BSP). Ze względu na różnice w strategii sterowania mające wpływ na postać minimalizowanego funkcjonału jakości, problem rozdzielono na dwa zagadnienia – zmianę wysokości oraz stabilizację wysokości. Przeprowadzone analizy pozwoliły na określenie wpływu zmian postaci funkcjonału jakości, jego parametrów czasowych oraz współczynników wagowych na wyznaczoną
za pomocą metody gradientów sprzężonych optymalną trajektorię stanu i sterowanie czterowirnikowego BSP podczas zmiany wysokości lotu oraz jej stabilizacji. | inżynieria lądowa i transport |
Podmioty zobowiązane do wychowania dziecka według Stefana Kardynała Wyszyńskiego. Wybrane zagadnienia Wychowanie dziecka stanowiło przedmiot licznych wypowiedzi Stefana Kardynała Wyszyńskiego. W związku z tym wyodrębniał trzy zasadnicze społeczności mające nie tylko prawa, ale przede wszystkim określone obowiązki w zakresie wychowania dziecka, tj. rodzinę i państwo – jako społeczności w porządku naturalnym oraz Kościół, czyli społeczność w porządku nadprzyrodzonym. Społeczności te nazywał „władzami wychowawczymi” i podkreślał konieczność ich wzajemnego współdziałania w służbie każdego człowieka. | prawo kanoniczne |
Gospodarka wapniem i magnezem w roslinach pszenicy jarej w warunkach stosowania regulatorow wzrostu i zroznicowanych dawek potasu W doświadczeniu wazonowym badano wpływ regulatorów wzrostu na gospodarkę wapniem i magnezem w warunkach stosowania wzrastającego poziomu nawożenia potasem. Zawartość wapnia w roślinach pszenicy w większym stopniu zależała od regulatorów wzrostu niż od poziomu nawożenia potasem. Regulatory wzrostu w niewielkim stopniu zwiększyły zawartość magnezu w ziarnie, a wyraźnie zmniejszyły jego koncentrację w źdźble i liściach. Nawożenie dawką 0,5 g K pozwoliło uzyskać najwyższą zawartość magnezu we wszystkich organach pszenicy. Fitohormony, zwłaszcza kinetyna, ograniczały akumulację wapnia i magnezu w ziarnie i organach wegetatywnych pszenicy. Kinetyna i auksyna roszerzały stosunek K: (Ca+Mg) w ziarnie pszenicy, a giberelina go zacieśniała. Wzrastające dawki potasu wyraźnie rozszerzyły stosunek K: (Ca+Mg) w źdźble i liściach (flagowym i podflagowym), a w niewielkim stopniu również w ziarnie. | nauki biologiczne |
Zabudowa wysoka a harmonijne kształtowanie krajobrazu miejskiego Ukształtowane historycznie krajobrazy zmieniają się współcześnie często w sposób gwałtowny i, niestety, niekorzystny. Przyczynia się to tego zgodna ze współczesnymi tendencjami, lokalizacja zabudowy wysokiej, także w zwartym historycznym kontekście miejskim. Autorka niniejszego artykułu w swojej pracy naukowej poszukuje technik monitorowania kształtu przestrzeni miasta, ochrony jego istotnych walorów, a także zasad projektowania nowej zabudowy, w tym wysokiej. W artykule przedstawione są analizy kilku szczecińskich lokalizacji obiektów wysokich, które zostały przygotowane za pomocą autorskich metod komputerowych. Pozwalają one na lepsze wpisanie tych budynków w przestrzeń miasta, z poszanowaniem wartości istniejącego kontekstu urbanistycznego. | geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna |
Ukraińskie imiona męskie i ich warianty w polskich zapisach akt miasta Hrubieszowa w I poł. XVII wieku (pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie) W artykule przeanalizowano ukraińskie imiona męskie i ich warianty występujące w XVII-wiecznych
zapisach ksiąg sądowych z pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego. Ziemie stanowiące
historyczne pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie, w tym ziemia chełmska, były w przeszłości
terenem styku dwóch kręgów kulturowych: wschodniosłowiańskiego z bizantyjską tradycją
chrześcijańską i cyrylickim alfabetem oraz zachodniosłowiańskiego z rzymskokatolicką religią,
łacińskim alfabetem i językiem.
Historyczne imiennictwo starostwa hrubieszowskiego wykazuje silne związki zarówno
z antroponimią polską, jak i wschodniosłowiańską. Współcześnie typowo ukraińskie imiona
są praktycznie nieobecne – wszystkie używane imiona mają hebrajskie, greckie, łacińskie,
skandynawskie, a nawet tureckie pochodzenie i tylko część z nich jest pochodzenia słowiańskiego.
Jednak za ukraińskie należy uznać warianty imion oficjalnych zaadaptowanych do ukraińskiego
systemu imienniczego. | językoznawstwo |
Przekąski a nawyki żywieniowe wśród dzieci w wieku przedszkolnym Celem pracy była analiza nawyków żywieniowych wśród dzieci w wieku
przedszkolnym. Badaniami ankietowymi zostali objęci rodzice dzieci w wieku od 4 do 7 lat,
uczęszczających do przedszkoli na terenie miasta Brzeg. Liczba uczestników badania wynosiła 100 osób. Na podstawie uzyskanych wyników można zauważyć, że czynniki, takie jak
liczba spożywanych między głównymi posiłkami przekąsek oraz wykształcenie rodziców, w
dużym stopniu rzutują na sposób odżywiania się dzieci. Podstawą diety przedszkolaka powinna być prawidłowo zbilansowana dieta, dostarczająca wszystkich niezbędnych składników
odżywczych młodemu organizmowi. Podając dziecku przekąski, warto częściej sięgać po te
wartościowe, takie jak owoc, warzywo, można również wzbogacić je dodatkiem innych zdrowych produktów (na przykład jogurtu naturalnego) | nauki o zdrowiu |
O bibliotekarzach-naukowcach w Bibliotece im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie Tekst w zarysie przybliża sylwetki wybranych bibliotekarek zatrudnionych i pracujących w Bibliotece im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie po II wojnie światowej. Autor skupia się przede wszystkim na czterech wybitnych postaciach: Irenie Harhalowej, Wandzie Szwarcównie, Marii Łuszczyńskiej oraz Irenie Strelnik. Podkreśla ich wielkie zaangażowanie zawodowe, sumienność i pracowitość, które zaowocowały wieloma cennymi artykułami z dziedziny bibliotekoznawstwa, publikowanymi m.in. na łamach „Bibliotekarza Lubelskiego” oraz ciekawymi opracowaniami naukowymi wydawanymi przez Bibliotekę im. H. Łopacińskiego. | nauki o komunikacji społecznej i mediach |
Polska myśl mesjanistyczna w analizach Tadeusza Krońskiego Tadeusz Kroński (1907-1958) – jeden z najbardziej wpływowych przedstawicieli powojennego heglizmu polskiego, uznawany za ojca duchowego warszawskiej szkoły historyków idei, w swoich publikowanych w latach pięćdziesiątych XX wieku historyczno-filozoficznych analizach myśli dziewiętnastowiecznych mesjanistów polskich epoki międzypowstaniowej przedstawia skrajnie negatywny obraz tego nurtu. Kroński nie dostrzega istotnych rysów ciągłości teoretycznej między ulegającą historycznym wpływom romantycznej ideologii mesjanistycznej tradycją dziewiętnastowiecznego heglizmu polskiego (spod znaku Libelta i Cieszkowskiego) a własnym stanowiskiem filozoficznym. Tekst podejmuje próbę weryfikacji krytycznej tych analiz, zbadania genealogii założenia o zasadniczej nieciągłości obu tych historycznych linii rozwoju heglizmu polskiego, a także określenia faktycznego zakresu realizacji formułowanego tu postulatu radykalnego odrzucenia idei mesjanizmu. | filozofia |
Przygotowanie i udział reprezentacji Polski w I Zimowych Igrzyskach Paraolimpijskich - Örnsköldsvik 1976 r. Pierwsze Zimowe Igrzyska Paraolimpijskie obyły się w 1976 roku w szwedzkim mieście Ör-nsköldsvik. Reprezentacja Polski do igrzysk przygotowywała się na zgrupowaniu w Szczyrku w dniach od 5 do 18 lutego. W zgrupowaniu uczestniczyło 10 osób, w tym ośmiu sportowców-inwalidów: Stanisław Bednarz; Ryszard Berdychowski ; Ryszard Sudor; Franciszek Tracz; Tade-usz Zajączkowsk; Tadeusz Chwiejczak; Zdzisław Olszowski; Aleksander Popławski, oraz dwóch trenerów: Jacek Malejka (kierownik zgrupowania) i Jerzy Masłakowski. Reprezentanci Polski podczas Zimowych Igrzysk Paraolimpijskich rywalizowali w konkurencjach zjazdowych (alpej-skich) i biegowych (nordyckich). W konkurencjach zjazdowych spośród zawodników reprezenta-cji Polski najlepszy wynik osiągnął Franciszek Tracz (klasa IVa), który w slalomie specjalnym uplasował się na piątym miejscu. Natomiast w konkurencjach biegowych spośród Polaków najlep-sze wyniki osiągnął startujący w klasie III Tadeusz Chwiejczak. | nauki o kulturze fizycznej |
Obrona przed manipulacją - poszukiwanie psychologicznego „układu odpornościowego” W artykule poruszono problematykę radzenia sobie z manipulacją społeczną, i z takiej perspektywy zarysowano znaczenie czynników dyspozycyjnych i sytuacyjnych jednostki. Czynniki dyspozycyjne, np. inteligencja społeczna, inteligencja emocjonalna, kompetencje społeczne, twórcze myślenie, umożliwiają konstruktywne radzenie sobie w warunkach manipulacji społecznej – warunkach, które zaburzają równowagę psychiczną. Naruszenie podmiotowości w warunkach manipulacji wywołuje stres, poczucie krzywdy, a w konsekwencji utratę godności. Rezultaty przytoczonych w artykule badań ukazują możliwości aktywnego i biernego radzenia sobie z zachowaniami o charakterze manipulacji. | psychologia |
Hybrydalne formy czasownikowe w języku polskim i ukraińskim Hybrydalne formy czasownikowe są aktualnym i niewystarczająco zbadanym przez językoznawców zagadnieniem. W artykule dokonano opisu hybrydalnych form czasownikowych w celu porównania ich w materiale pochodzącym z języka polskiego i ukraińskiego, analizy tych form ze wspólnego punktu widzenia – procesualności. Hybrydalność polega na formowaniu części mowy, które łączą w sobie kategorie charakterystyczne dla różnych (werbalnych i imiennych) klas leksemów, np.: strony, czasu, zwrotności, przypadka oraz liczby. Do takich form zalicza się: rzeczownik odczasownikowy, imiesłów przymiotnikowy, bezosobowe formy na -no, -to oraz bezokolicznik. Zastosowanie metody porównawczej umożliwiło wyodrębnienie wspólnych i odmiennych cech w obu językach oraz scharakteryzowanie stopnia bliskości z czasownikiem czy rzeczownikiem, szczególnie dzięki kategorii zwrotności, chociaż jest to tylko formalna zbieżność z formami zwrotnymi. Wszystkie wyżej wymienione części mowy łączy wspólna kategoria aspektu. Stwierdzono produktywność procesu tworzenia rzeczowników odczasownikowych. | językoznawstwo |
Drzewa w „Listach moralnych" Seneki Filozofa Seneka Młodszy w Listach moralnych jawi się jako filozof stoicki, dając swemu przyjacielowi Lucyliuszowi wiele praktycznych porad. Ilustruje je różnymi przykładami z życia i otaczającego go świata, odwołuje się także do drzew. Mądrość stoicką przyrównuje do lasu lub do owocującego drzewa, las stanowi dla niego pomoc w refleksji nad Bogiem. Filozof objaśnia drzewa jako istnienia mające pierwowzory oraz jako stworzenia cielesne, ale niemające ducha ani rozumu, a zatem i prawdziwego dobra. W niektórych wypowiedziach Seneka krytykuje współczesne mu umiłowanie zbytku – wychwala ludzi złotego wieku, którzy zadowalali się tym, co dawała im natura, mieszkali w drzewach, z drzew robili odzienie. Natomiast drewniane ściany i sufity pokryte marmurem i złotem nie dają ludziom szczęścia. Drzewa pokazują Senece także, ile czasu już przeminęło, a opadające liście przypominają o nieuchronności śmierci. Zajmowanie się rolnictwem może być ważne w starości, dawać przyjemność i być pożytecznym. | literaturoznawstwo |
Analityczno-numeryczne wyznaczanie sił wymaganych do uniesienia głowy niemowlęcia w pozycji supinacyjnej przy podciąganiu za kończyny górne W pracy przedstawiono symulacje sił wymaganych do uniesienia głowy niemowlęcia w pozycji supinacyjnej przy podciąganiu za kończyny górne. Symulację przeprowadzono dla 3-miesięcznego niemowlęcia o sile naturalnego obciążenia 47,1 N. Założono, że kąt nachylenia linii działania siły przy podciąganiu za kończyny górne do poziomu wynosi od 15°−60°, a siły mostkowo-obojczykowo-sutkowej wynosi od 5°−15°. Materiał oparto na literaturze z neonatologii. W pracy zastosowano metodę analityczno-numeryczną i symulację komputerową. Pokazano analityczno-numeryczne modelowanie sił mostkowo-obojczykowo-sutkowej i podciągającej kończyny górne. Dla 3-miesięcznego niemowlęcia o sile naturalnego obciążenia 47,1 N i kąta 5° między linią działania siły mięśni mostkowo-obojczykowo-sutkowych oraz kąta 15° między linią działania siły potrzebnej do uniesienia niemowlęcia za kończyny górne a poziomem, obserwuje się ok. 2,5−2,6 razy większą wartość tych sił w porównaniu z siłą naturalnego obciążenia. | inżynieria biomedyczna |
Ocena kosztów gospodarki skałą płonną w funkcji zmiennego poziomu współczynnika uzysku węgla netto na przykładzie kopalni węgla kamiennego Istotnym aspektem prawidłowo prowadzonego procesu zarządzania w kopalniach jest ocena potencjału złoża, jego optymalnego udostępnienia, zagospodarowania i eksploatacji. W ten zakres zagadnień włączają się niewątpliwie właściwie rozumiane aspekty kosztów urabiania skały płonnej, która towarzyszy procesowi wydobycia kopalin użytecznych. Analizując dane dotyczące gospodarki skałą płonną w górnictwie węgla kamiennego w Polsce można zauważyć, że od roku 2010 ponad 30,0% całości wydobycia stanowią odpady wydobywcze. Na tle statystyki wydobycia węgla od roku 2003 ujawnia się ponadto rosnący trend w tym zakresie. W artykule postawiono tezę, iż urabianie i wydobywanie skały płonnej istotnie i negatywnie wpływa na efektywność prowadzonego wydobycia oraz łączny poziom kosztów w kopalniach węgla kamiennego. Artykuł stanowi próbę weryfikacji i kwantyfikacji realnych kosztów skały płonnej w przygotowanym na potrzeby symulacji modelu ekonomiczno-finansowym przykładowej kopalni węgla kamiennego w całym cyklu życia omawianego projektu. [...] | inżynieria materiałowa |
Zawartosc skladnikow mineralnych w rybach wedzonych Zbadano zawartość makroelementów: wapnia, fosforu, potasu, sodu i magnezu, mikroelementów: miedzi, cynku, żelaza, manganu, chromu, selenu i jodu w następujących rybach wędzonych: szprot, makrela, pikling, łosoś bałtycki i norweski oraz pstrąg. Najwięcej wapnia, fosforu żelaza, cynku, miedzi i manganu zawierały wędzone szproty. Zawartość wapnia w pozostałych gatunkach ryb była znacznie niższa, a zawartość fosforu zbliżona do jego zawartości w szprocie. Selen i fluor stwierdzano na zbliżonym wysokim poziomie we wszystkich badanych rybach, natomiast zawartość jodu była wysoka, choć zróżnicowana. Najwięcej jodu zawierały wędzone łososie i pstrągi, natomiast najmniej pikling, szprot i makrela. Oszacowano udział ryb w zalecanym dziennym spożyciu składników mineralnych w odniesieniu do zalecanego dziennego pobrania. | nauki o zdrowiu |
Analiza korzyści wdrożenia systemu informatycznego klasy ERP w przedsiębiorstwie branży kurierskiej Artykuł koncentruje się na kwestiach dotyczących korzyści wdrożenia systemu informatycznego na przykłądzie branży kurierskiej. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie konieczności stosowania rozwiązań informatycznych wspomagających obsługę skomplikowanych usług branży KEP, a także analiza korzyści wynikających z jego zastosowania na przykładzie polskich oddziałów firmy kurierskiej. Z przeprowadzonych badań wynika, że na etapie wprowadzania systemu ERP i jego wdrażania w podmiocie badań sprawdzana była funkcjonalność, jak i błędy kontrolne – 78% respondentów potwierdziło, że czynności te są wykonywane systematycznie w firmie. Wraz ze wdrażaniem systemu ERP starano się jak najbardziej zachować wysoką jakość realizacji działań, zgodnie z normami zarządzania jakością, występowanie tego typu działań potwierdza 59% badanych. Przeważają następujące formy zastosowania ERP: tworzenie statystyk sprzedaży – 35% oraz kalkulowanie cen sprzedaży – 34%. Wprowadzony system ERP jest przydatny według 72% pracowników firmy kurierskiej | nauki o zarządzaniu i jakości |
Analiza numeryczna odciążania pomieszczeń gaszonych gazem Celem pracy jest zaproponowanie modelu dyskretnego wykorzystującego metodę objętości skończonych do wyznaczania oporu przepływu gazu gaśniczego przez przewód wentylacyjny. Wykorzystując opracowany model, wyznaczono przyrost ciśnienia po wyładowaniu w pomieszczeniu odciążanym bezpośrednio na zewnątrz. Zakres pracy stanowi charakterystyka przepływu gazu przez przewody wentylacyjne, wykorzystanie numerycznej mechaniki płynów do stworzenia modelu symulującego wyładowanie i przepływ przez przewody wentylacyjne gazu gaśniczego oraz przeprowadzenie części badawczej porównującej obliczeniowy charakter przepływu z rzeczywistym. W ramach pracy dowiedziono, że wykorzystując model turbulencji LES, można oszacować średnie ciśnienie w pomieszczeniu podczas wyładowania, z dokładnością wystarczającą na początkowym etapie projektowania. | nauki o bezpieczeństwie |
Słowa i obrazy. Próba koncyliacji na przykładzie twórczości Witkacego Artykuł poświęcony jest książce Pawła Polita na temat filozofii i malarstwa Witkacego, badającej oba te obszary jego twórczości w świetle rozwijanej przezeń koncepcji „jedności osobowości”. Zgłębiając teorię Witkacego, zawartą także w jego utworach literackich, Polit konfrontuje ją z filozoficznymi źródłami jego myśli, a także z fenomenologią cielesności Merleau-Ponty’ego oraz refleksją Deleuze’a i Derridy dotyczącą malarstwa – jego cielesnego, haptycznego wymiaru. Pojęcie „jedności osobowości” stanowi zdaniem Polita punkt zwornikowy myśli Witkacego, nadający spójność jego refleksji estetycznej, mimo jej czasowych zmian. Pojęcie to, poddane odpowiedniej interpretacji, powiązane z teorią nieświadomego tła przeżyć, nieodłącznego od psychofizycznej tożsamości „ja”, staje się też kluczem do odczytania jego malarstwa. Autorka zwraca uwagę na oryginalność ujęcia zaproponowanego w książce Polita, wpisującego się we współczesną refleksję nad związkami sztuki i filozofii, malarstwa i słowa. Omawianą przez Polita praktykę pisarską Witkacego zestawia z innymi przykładami artystów, w których twórczości teksty i dzieła wizualne nawzajem się oświetlają, tworząc wewnętrzny splot. | filozofia |
Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa danych w sieciach komputerowych Bezpieczeństwo danych przesyłanych w sieciach komputerowych jest jednym
z najważniejszych zadań współczesnej teleinformatyki. W artykule przedstawiono
podstawowe rodzaje złośliwego oprogramowania oraz przykładowe
metody ataków na systemy i sieci teleinformatyczne. Przedstawiono również
wybrane narzędzia i aplikacje do zabezpieczania wymiany danych. Wyjaśniono
działanie systemów wykrywania włamań oraz zaprezentowano metody
przeciwdziałania atakom sieciowym z wykorzystaniem zapór ogniowych. | informatyka |
Pedagogiczna interpretacja metody projektów w programach kształcenia zintegrowanego Prezentowany tekst jest wynikiem analizy trzynastu programów kształcenia zintegrowanego, które powstały w ramach projektów konkurso-wych – konkurs 1/POKL/03.03.04/2013 na opracowanie i pilotażowe wdroże-nie innowacyjnych programów nauczania wraz z obudową dydaktyczną. Celem przedstawionych w artykule badań było poznanie sposobów interpretowania me-tody projektów przez autorów programów. Podczas analizy programów starano się znaleźć odpowiedź na następujące problemy badawcze: Jak autorzy progra-mów definiują metodę projektów? Jakie etapy pracy wyodrębniają w realizacji tej metody? Jaka jest tematyka proponowanych projektów? Jaka wartość przy-pisywana jest metodzie projektów? Wnioski wynikające z badań mają znaczenie zarówno dla teorii programów szkolnych, jak i dla pracy edukacyjnej nauczycieli klas początkowych. | pedagogika |
Salvator Mundi Stanisława Samostrzelnika – o przypadkowym odkryciu polichromii i jej znaczeniu dla tożsamości Muzeum Duchowości i Kultury Cystersów w Mogile W artykule opisano rezultaty badań architektonicznych i konserwatorskich wykonanych w związku z organizacją muzeum i biblioteki w klasztorze w Mogile. Odkryto m.in. nieznaną polichromię Stanisława Samostrzelnika. Malowidło przedstawiające Chrystusa jako Salvator Mundi umieszczono na podłuczu gotyckiego okna na parterze przeoratu, w którym umieszczono bibliotekę. Pozostałe elementy wystroju włączono do ekspozycji i udostępniono zwiedzającym. Porównanie odkrytej polichromii z pozostałymi malaturami Samostrzelnika w Mogile pozwoliło na hipotezę dotyczącą ich programu ikonograficznego, który wpisuje się w etos cysterskiego życia zakonnego i może stanowić element tożsamości muzeum. Klasztorna sceneria tworzy tło dla ekspozycji, która w ciszy i skupieniu prowadzi przez historię duchowego i artystycznego rozwoju zakonu cystersów. Muzeum stało się szansą na popularyzację roli cystersów w rozwoju kultury cywilizacyjnej i udział społeczeństwa w ochronie dziedzictwa kulturowego. | sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki |
Zastosowanie standardu Parlay/OSA w procesie tworzenia nowych usług telekomunikacyjnych opartych na procedurach lokalizacji abonenta w sieci GSM Artykuł podejmuje problematykę tworzenia nowych usług i aplikacji telekomunikacyjnych z wykorzystaniem standardu Parlay/OSA. W artykule przedstawiono konkretne rozwiązania implementacyjne, to znaczy dwie usługi oparte na lokalizacji abonenta w sieci komórkowej standardu GSM. We wstępie opisano tendencje rozwojowe branży telekomunikacyjnej i ich wpływ na modele systemów telekomunikacyjnych z punktu widzenia operatorów sieci oraz jej abonentów. W zasadniczej części artykułu mówiono zestaw otwartych interfejsów programistycznych API, modelujących funkcje sieci telekomunikacyjnych oraz umożliwiających tworzenie i testowanie nowych usług w standardzie Parlay/OSA. Przedstawiono koncepcję powstania standardu, elementy logiczne jego architektury, środowiska symulacyjne i ich znaczenie dla realizacji usług oraz współpracy z tradycyjnymi elementami sieci telekomunikacyjnych. W ostatniej części artykułu zaprezentowano dwie konkretne aplikacje oparte na standardzie Parlay/OSA. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Adwokat - cooperator veritatis w procesie o orzeczenie nieważności małżeństwa Adwokat to osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje, spełniająca wymogi określone w kan. 1483 KPK/83, uznana przez kompetentną władzę, poproszona przez stronę procesową o osobistą pomoc, polegającą na obronie interesów klienta w procesie lub działaniu w sądzie. Zadanie adwokata w przepisach Kościoła łacińskiego zostało określone łacińskim terminem munus oraz officium o charakterze kościelnym. Adwokat zawsze działa z uwzględnieniem ducha i celów własnych kanonicznego porządku prawnego i dlatego, podobnie jak pozostałe podmioty procesu, zobowiązany jest do współpracy z sędzią w realizacji fundamentalnego celu postępowania kanonicznego, jakim jest poszukiwanie prawdy obiektywnej.
Jedną z naczelnych zasad w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, zawartą w motu proprio „Mitis Iudex Dominus Iesus”, przepisach kodeksowych oraz w Instrukcji Dignitas connubii jest zasada poszukiwania prawdy obiektywnej. Aby zrealizować tę zasadę, konieczna jest współpraca wszystkich uczestników procesu, a więc sędziego (biskupa diecezjalnego w procesie skróconym), stron, obrońcy węzła małżeńskiego, adwokata oraz rzecznika sprawiedliwości – jeśli bierze w nim udział.
Szczególną rolę w tej współpracy pełni adwokat, który, jako osoba kompetentna i biegła w prawie, pomoże sędziemu w osiągnięciu pewności moralnej co do rozstrzygnięcia danej sprawy, przedstawiając mu usystematyzowane już fakty i dowody pozwalające na wydanie sprawiedliwego wyroku. Przez cały czas trwania sprawy, począwszy od pomocy stronie jeszcze przed procesem (zwykłym lub skróconym), poprzez wniesienie skargi powodowej, działania w trakcie samego procesu, a także już po ogłoszeniu wyroku, adwokat jest – nawet jeśli nie zawsze koniecznym – bardzo pomocnym gwarantem przysługującego wiernym prawa do obrony. W realizacji swojego zadania adwokat powinien działać przede wszystkim w interesie strony, której jest obrońcą, jednakże nigdy nie może stracić z pola widzenia prawdy, którą należy odkrywać w postępowaniu procesowym kierując się zawsze zasadą sprawiedliwości. | prawo kanoniczne |
Austriacki system medialny i analiza kampanii przed wyborami parlamentarnymi w 2019 roku Ze względu na szerokie zainteresowanie specyfikacją mediów warto przyglądać się im w różnych krajach. Na celowniku znalazła się Austria. Celem artykułu jest przedstawienie specyfiki systemu medialnego i jakości przekazu na przykładzie przeprowadzonej kampanii kandydatów na urząd kanclerza w wyborach parlamentarnych. | nauki o komunikacji społecznej i mediach |
Duchowość w prowadzonym przez wiernych dialogu z ateistami, agnostykami i obojętnymi religijnie w świetle inicjatyw „dziedzińca pogan” Pluralizm światopoglądowy we współczesnym świecie przynosi wyzwanie dla chrześcijaństwa, by wejść w realny dialog z odmiennymi poglądami, zwłaszcza dotyczącymi (nie)istnienia Boga i podstaw życia człowieka. Obejmuje to również dyskurs ze środowiskiem ateistów, agnostyków czy obojętnych religijnie. Źródło tego dyskursu tkwi w naturze człowieka, który dąży do jedności z innymi oraz w wielkim nakazie misyjnym Chrystusa. Poza tym przemiany współczesnego świata, swoisty kryzys duchowy wielu ludzi, a co za tym idzie kryzys tożsamości człowieka, zasad, priorytetów, wartości domaga się mocnego głosu o ponadmaterialnym wymiarze życia człowieka, o autentycznym i zdrowym humanizmie, o znaczeniu uniwersalnych wartości, zwłaszcza w zakresie życia, zdrowia, szacunku dla bliźniego, kultury.
Kościół wezwany jest więc do wychodzenia w kierunku ludzi będących poza jego strukturami formalnie lub moralnie. Wynika to z charakteru jego misji, a także z faktu, by nie stał się marginalną grupą, postrzeganą jako sekta, relikt przeszłości czy formacją ograniczającą wolność człowieka. Wobec tego konieczne staje się organizowanie różnego rodzaju spotkań w ramach „Dziedzińca Pogan” czy „Dziedzińca Dialogu”. Jest to też okazja do podejmowania zdrowej chrześcijańskiej apologetyki, koniecznej z samej natury wiary, ale również jako konfrontacja z ateizmem dogmatycznym, coraz bardziej agresywnym wobec religii, zwłaszcza katolicyzmu.
Dialog wierzących z niewierzącymi jest konieczny. To sprzyja poznaniu świata, lepszemu układaniu wzajemnego istnienia w społeczeństwie. Dla ochrzczonych jednak ważna jest perspektywa ewangelizacyjna i prawdziwy szacunek wobec współrozmówców. | nauki teologiczne |
Kinetyka mielenia kwarcytu przy kaskadowym ruchu złoża nadawy W pracy zbadano ruch złoża kwarcytu. Okreśłono zmianę składu granułometrycznego materiału w trakcie przemiału i na tej podstawie obliczono szybkości rozdrabniania poszczegółnych frakcji wymiarowych ziarna. Zbadano siły oraz naprężenia niszczące dła wybranych kłas rozmiarowych ziarna. | inżynieria chemiczna |
Ocena aktywności ekonomicznej w polskim sektorze bankowym w okresie pandemii COVID-19 na podstawie testów koniunktury Jednym z obszarów gospodarki, na które pandemia COVID-19 wywarła wpływ, jest sektor bankowy. Celem badania omawianego w artykule jest uzyskanie odpowiedzi na pytania, jaka była percepcja koniunktury w sektorze bankowym w Polsce w czasie kryzysu spowodowanego przez pandemię COVID-19 w świetle wyników testów koniunktury oraz jakie były uwarunkowania zmian koniunktury w tym okresie. Badanie przeprowadzono na podstawie testów koniunktury prowadzonych przez GUS oraz Kantar Polska w latach 2004–2021. Wnioski sformułowano na podstawie składowej trendo-cyklicznej otrzymanej metodą X-13-ARIMA. Analizy wykazały negatywny związek między siłą obostrzeń pandemicznych a koniunkturą w bankowości, szczególnie w pierwszej fazie kryzysu. Testy koniunktury pokazują, że w czasie kryzysu wywołanego przez pandemię koniunktura w sektorze bankowym pogorszyła się bardziej niż podczas kryzysu finansowego z lat 2008–2009. Na rynku kredytowym można było zaobserwować zarówno dosyć gwałtowny spadek, jak i bardzo szybkie wzrosty, co spowodowało, że w 2021 r. wskaźniki koniunktury rynku kredytowego powróciły do poziomu sprzed wybuchu pandemii. Pogorszenie koniunktury na rynku depozytowym w początkowej fazie kryzysu nie było tak silne jak na rynku kredytowym, niemniej jednak nie zaobserwowano jej znaczącej poprawy w 2021 r. | ekonomia i finanse |
Możliwości wędkarskiego wykorzystania małych, śródpolnych zbiorników wodnych na tle warunków środowiskowych W artykule przedstawiono podstawowe parametry określające presję połowową na 8 niewielkich zbiornikach wodnych na terenach rolniczych w województwie zachodniopomorskim. Oceniono warunki siedliskowe ryb i zróżnicowanie chemiczne wód w poszczególnych zbiornikach. Przedstawiono ichtiofaunę złowioną przez wędkarzy w każdym akwenie, określono współczynnik stałości występowania (Ci) i dominacji (Di) gatunków. Badania hydrochemiczne nie wykazały podwyższonego poziomu biogenów w badanych zbiornikach wodnych w porównaniu z akwenami o większej powierzchni. Łącznie ze wszystkich 8 zbiorników w dwuletnim cyklu badawczym odłowiono 501 ryb należących do 9 gatunków. Wśród złowionych ryb zanotowano największą liczbę karasi pospolitych (Carassius carassius L.), których łącznie w okresie dwóch lat badań złowiono 127 szt. Nieco mniej odłowiono okoni (Perca fluviatilis L.) i płoci (Rutilus rutilus L.) – w obu przypadkach po 92 osobniki. Największą wartość współczynnika dominacji odnotowano w odniesieniu do karasia pospolitego (25,25%), a najmniejszy – jazia (Leuciscus idus L.) (0,20%). Również największe wartości współczynnika stałości występowania (Ci) stwierdzono w przypadku karasia pospolitego (87,5%) i nieznacznie niższy – lina (Tinca tinca L.) (75,0%). W dwuletnim cyklu prowadzonych badań rozdano 99 ankiet wędkarskich, a zbiornikiem wodnym, na którym poławiało najwięcej wędkarzy, był ZW1 (35 wędkarzy). | inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka |
Koncepcja wdrożenia PMO w przedsiębiorstwie Biuro Zarządzania Projektami (PMO – Project Management Office) to jedna z najnowszych koncepcji
w zarządzaniu. Rozwój działalności projektowej wymaga posiadania kompetencji nie tylko
w zakresie zarządzania projektami, ale również w zakresie jednolitych zasad monitorowania i koordynacji
realizacji wielu projektów jednocześnie. Centrum takich kompetencji jest właśnie PMO.
Artykuł stanowi wprowadzenie w problematykę PMO. Omówiono podstawowe elementy koncepcji
PMO, modele dojrzałości (doskonałości) organizacyjnej w zakresie zarządzania projektami.
Przedstawiono sposób oceny poziomu dojrzałości organizacyjnej oraz wpływ tej oceny na przedsiębiorstwo.
W zakończeniu przedstawiono zalecenia dotyczące wdrożenia PMO w przedsiębiorstwie.
Artykuł dedykowany jest osobom zainteresowanym problematyką PMO, oceną poziomu dojrzałości
organizacji w zakresie zarządzania projektami oraz wdrożeniem PMO w przedsiębiorstwie. | informatyka |
Miasto/nie-miasto. Brasília Brasilia. Miasto utopia. Miasto-eksperyment. Miasto-akt polityczny. Miasto-symbol i manifest. Zbudowane z idei i odważnie wrzucone w głąb lądu. I choć powstałe w latach 60. ubiegłego wieku, nadal budzi skrajne emocje. To mistrzowsko rozplanowane miasto miało być ośrodkiem wzorcowym i estetycznym symbolem nowej myśli modernistycznej, a także kluczem do sukcesu młodego brazylijskiego społeczeństwa. Minęło ponad 60 lat od podpisania aktu założycielskiego miasta przez socjalistę i populistę Juscelino Kubitschka. Jak dziś rozwija się owo urbanistyczne arcydzieło i symbol brazylijskiego modernizmu, który kiedyś zadziwił i olśnił cały świat? Co zostało z wyobrażeń i założeń funkcjonalistów? Czy można uznać, że unikatowy eksperyment na światową skalę się udał? | architektura i urbanistyka |
Optymalizacja nastaw regulatorów PID do sterowania suwnicą 3D Suwnica stanowi ciekawy, a zarazem skomplikowany obiekt sterowania, który znajduje zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. W artykule przedstawiono obiekt sterowania wraz z jego układami sterowania wykorzystującymi regulatory PID. Następnie dobrano parametry regulatorów stosując wybrane metody inżynierskie i optymalizacyjne. Przeprowadzono
szczegółową analizę porównawczą zaproponowanych rozwiązań. | automatyka, elektronika i elektrotechnika |
Potrzeba wsparcia psychologicznego ratowników medycznych w kontekście wsparcia psychologicznego funkcjonariuszy policji i straży pożarnej Stres związany z pracą zawodową oznacza szereg strat dla dotkniętych tym problemem osób, ich bliskich i pracodawców. Dlatego istotne jest przeciwdziałanie bądź minimalizowanie stresu. Niemniej problemem bywają nie tylko uwarunkowania związane z miejscem pracy, ale i negatywne postawy pracowników wobec zagadnienia skutków stresu, podobnie jak wobec leczenia psychiatrycznego. Uznanie stresu za problem zawodowy i za czynnik oddziaływujący na każdego pracownika, a nie tylko na słabsze jednostki, jest procesem wymagającym dłuższego czasu. Dotyczy to m.in. zawodów związanych z krajowym systemem ratowniczo-gaśniczym, tj. funkcjonariuszy policji, straży pożarnej i ratowników medycznych. W strukturach policji i straży pożarnej uwzględniono już miejsce dla psychologów, natomiast w innej sytuacji pozostają ratownicy medyczni. Związkowcy reprezentujący środowisko są skoncentrowani na innym - ich zdaniem poważniejszym problemie, tj. prywatyzacji ratownictwa, podczas gdy brak bezpośredniego dostępu do psychologa uznają za problem drugorzędny. Na ile jest to podejście słuszne? Czy kwestie te nie powinny być rozpatrywane równocześnie? Czy prywatyzacja będzie sprzyjała organizacji pomocy psychologicznej ratownikom…? | nauki o zdrowiu |
Adypinian bis(2- etyloheksylu) Adypinian bis(2-etyloheksylu) (DEHA) jest stosowany głównie jako plastyfikator w produkcji i przetwórstwie polichlorku winylu, polistyrenu i innych polimerów, w produkcji nitrocelulozy i kauczuku syntetycznego, a także jako rozpuszczalnik i składnik smarów stosowanych w lotnictwie. Jest też wykorzystywany w przemyśle kosmetycznym. W warunkach narażenia zawodowego adypinian bis(2-etyloheksylu) może wchłaniać się do organizmu na drodze inhalacyjnej i przez skórę. Narażenie zawodowe na aerozole adypinianu bis(2-etyloheksylu) dotyczy przede wszystkim osób zatrudnionych przy produkcji związku oraz jego stosowania, głównie jako plastyfikatora w produkcji i przetwórstwie tworzyw polistyrenowych i poliuretanowych, zwłaszcza w procesach przebiegających w wysokich temperaturach (cięcie folii żywnościowych i innych materiałów używanych do pakowania żywności). W dostępnym piśmiennictwie nie ma doniesień na temat szkodliwego działania adypinianu bis(2-etyloheksylu) na ludzi. Wartość LD50 adypinianu bis(2-etyloheksylu) po podaniu per os szczurom ustalono na poziomie 9110 mg/kg m.c. Dane w piśmiennictwie dotyczące toksyczności ostrej i przewlekłej związku wskazują, że narządem docelowego działania adypinianu bis(2-etyloheksylu) u zwierząt jest wątroba, a krytycznym objawem działania związku jest rozrost (proliferacja) peroksysomów w hepatocytach. Adypinian bis(2-etyloheksylu) nie wykazywał działania genotoksycznego w wielu układach eksperymentalnych, powodował występowanie pierwotnych raków wątroby u myszy, nie powodował jednak wzrostu częstości występowania zmian nowotworowych u szczurów. W 2000 r. eksperci IARC na podstawie istniejących danych toksykologicznych, biorąc pod uwagę przypuszczalny mechanizm działania adypinianu bis(2-etyloheksylu), zaliczyli związek do grupy 3., argumentując to brakiem wystarczających dowodów rakotwórczego działania związku u ludzi i zwierząt doświadczalnych. Nowotwory wykryte u zwierząt doświadczalnych (myszy) powstają na drodze niegenotoksycznego mechanizmu i są następstwem proliferacji peroksysomów w wątrobie i wzrostu zawartości aktywnych form tlenu w hepatocytach. Zdaniem ekspertów IARC wyniki badań dotyczących molekularnych podstaw proliferacji peroksysomów wskazują, że ludzkie hepatocyty mogą być oporne na indukcję proliferacji peroksysomów odpowiadającą za powstawanie procesu nowotworowego u gryzoni. W badaniach na szczurach adypinian bis(2-etyloheksylu) wykazywał działanie embriotoksyczne, fetotoksyczne i teratogenne. Nie obserwowano działania gonadotoksycznego oraz wpływu związku na rozrodczość zwierząt. Za podstawę wartości NDS adypinianu bis(2-etyloheksylu) przyjęto wyniki dwuletnich badań na szczurach przeprowadzonych przez NTP, w których nie stwierdzono u zwierząt wzrostu częstości występowania nowotworów, a za największą dawkę, po której nie obserwowano szkodliwego działania związku (NOAEL) uznano wartość 700 mg/kg m.c./dzień. Dawkę tę przeliczono na równoważne dla człowieka stężenie związku w powietrzu, a następnie podzielono przez sumaryczny współczynnik niepewności i wyznaczono wartość NDS na poziomie 400 mg/m3. Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) adypinianu bis(2-etyloheksylu). Nie ma też podstaw do ustalania wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) adypinianu bis(2-etyloheksylu). Wyniki badań na zwierzętach upoważniają do zaliczenia adypinianu bis(2-etyloheksylu) do związków mających działanie fetotoksyczne i teratogenne, dlatego proponuje się oznakowanie związku literami „Ft” oznaczającymi substancję działającą toksycznie na płód. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Segregacja i recykling odpadów opakowaniowych przez klientów indywidualnych Celem artykułu jest zbadanie procesu segregacji odpadów przez indywidualnych użytkowników wyrobu oraz ich świadomości dotyczącej tego procesu. Badanie przeprowadzono w formie ankietowej w południowej Polsce. Ankieta obejmowała 4 pytania związane z charakterystyką respondentów biorących udział w badaniu oraz 11 pytań bezpośrednio związanych z ochroną środowiska i recyklingiem odpadów opakowaniowych. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Zastosowanie lotniczego skaningu laserowego w określaniu zwarcia koron drzew na Plantach Krakowskich Zieleń w aglomeracjach miejskich odgrywa bardzo ważną rolę spełniając wiele funkcji mikroklimatycznych (produkcja tlenu, ocienienie) estetycznych czy ochronnych (np. przed hałasem, emisjami gazowymi i pyłowymi). Struktura pionowa i pozioma roślinności krzewiastej i drzewiastej, definiowanej jako podstawowy element zieleni miejskiej, decyduje o jej funkcjach. Waloryzacja przestrzeni miejskiej pod kątem zieleni polega na pozyskiwaniu wybranych parametrów dla dużych obszarów miejskich przy użyciu technologii teledetekcyjnych, przykładem których jest lotniczy skaning laserowy (ALS). Praca stanowi próbę automatycznego określenia parametru zwarcia klasy „drzew wysokich” (powyżej 15 m wysokości) oraz zwarcia całej klasy „warstwa wegetacji” (powyżej 5 m wysokości), na podstawie analiz chmury punktów ALS oraz ortofotografii lotniczych. Obszar testowy (3.47 ha) obejmował fragment parku miejskiego „Planty” w Krakowie. Dane ALS pozyskano w 2004 roku z pułapu śmigłowca, używając skanera TopEye oraz kamery cyfrowej średniego formatu. Analizy zwarcia „drzew wysokich” prowadzono bezpośrednio na chmurze punktów ALS (w oprogramowaniu Terrasolid Ltd). W celu określenia zwarcia klasy „warstwa wegetacji” przeprowadzono wektoryzację ekranową lotniczej ortofotomapy oraz analizowano NMPT (ang. DSM) w oprogramowaniu TreesVis (LAU, Freiburg). Dokładność określania zwarcia „drzew wysokich” jak i warstwy wegetacji przy użyciu Terrasolid okazała się niezadowalająca. Bardzo wysoką dokładność zwarcia „warstwy wegetacji” uzyskano natomiast stosując wektoryzację ekranową ortofotomapy (błędy na poziomie 0-3% w stosunku do danych referencyjnych jakimi były pomiary terenowe). Zadowalające wyniki uzyskano metodami automatycznymi bazującymi na NMPT (ALS) w wariantach rozdzielczości: 1.0 m, 0.5 m lub 0.25 m (z filtrem Gaussa 3x3 piksele) oraz 1.0 m (z filtrem Gaussa 5x5 pikseli). Praca dowiodła wysokiej przydatności technologii ALS oraz cyfrowej fotogrametrii w aspekcie oceny zwarcia klasy „warstwa wegetacji” oraz procesu automatyzacji przy zachowaniu jego obiektywizmu. | inżynieria mechaniczna |
Organizacja cząsteczek monowarstwy fosfolipidowego składnika surfaktantu płucnego podczas kompresji w obecności nanocząstek mineralnych W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu nanocząstek mineralnych stosowanych w produkcji nanokompozytów polimerowych na własności powierzchniowe monowarstwy podstawowego fosfolipidowego składnika surfaktantu płucnego (DPPC). Ocena ta została przeprowadzona na pod-stawie badania zmian w organizacji cząsteczek DPPC na powierzchni faza ciekła/powietrze podczas izotermicznej kompresji monowarstwy w obecności badanych nanocząstek. Stwierdzono, że badane nanocząstki mineralne powodują wyraźną zmianę własności powierzchniowych monowarstwy DPPC, niszcząc jej pierwotną strukturę molekularną. | inżynieria chemiczna |
Wybrane uwarunkowania rozwoju sportu w województwie piotrkowskim w latach 1975-1998 w świetle prasy regionalnej Celem pracy jest ukazanie uwarunkowań rozwoju sportu w województwie
piotrkowskim w latach 1975–1998 w świetle prasy regionalnej. Opracowanie
zostało przygotowane na podstawie materiałów z 16 czasopism wydawanych
w największych ośrodkach kulturalno-społecznych województwa.
Podstawowe problemy badawcze, jakie zostały podjęte w niniejszym artykule,
odnoszą się do kształtowania struktur organizacyjno-prawnych sportu na
szczeblu wojewódzkim w okresie 23 lat na przykładzie województwa piotrkowskiego.
Szczegółowo w tym zakresie został przedstawiony rozwój Wojewódzkiej
Federacji Sportu w Piotrkowie Trybunalskim oraz okręgowych związków
sportowych. Przedmiotem analizy były także uwarunkowania finansowe sportu,
ze szczególnym uwzględnieniem sponsoringu sportowego oraz rozwój infrastruktury
i kadry trenerskiej na potrzeby sportu w województwie. Działalność
ruchu sportowego została przedstawiona na tle szerszych procesów zachodzących
w Polsce w II połowie XX w. | nauki o kulturze fizycznej |
Badanie betonu na kruszywie odpadowym w warunkach oddziaływania temperatur pożarowych W artykule przedstawiono wyniki badań wytrzymałościowych próbek betonowych na kruszywie odpadowym. Próbki zostały poddane badaniom niszczącym po wygrzaniu w piecu, gdzie proces przebiegał według krzywej pożarowej temperatura – czas. Badano również wpływ czasu wiązania betonu na wytrzymałość na ściskanie. | nauki o bezpieczeństwie |
Rola nauczyciela w edukacji obywatelskiej dzieci i młodzieży Edukacja obywatelska pełni znaczącą rolę w rozwoju demokratycznego społeczeństwa obywatelskiego. Jest to proces, który m.in. ma przygotować uczniów do aktywnego udziału w życiu społecznym i politycznym poprzez przekazanie im wiedzy, rozwój umiejętności, a także wykształcenie postaw mających na celu właściwe funkcjonowanie w nowoczesnym społeczeństwie demokratycznym. Istotną rolę w całym procesie edukacji obywatelskiej odgrywa osoba nauczyciela, który szczególnie w początkowym etapie kształcenia powinien w sposób aktywny i zagazowany dbać zarówno o rozwój intelektualny, jak i społeczny młodego człowieka. | pedagogika |
Analiza ryzyka działalności gospodarczej wybranych przedsiębiorstw branży cukierniczej Oceniono wielkość ryzyka działalności gospodarczej wybranych przedsiębiorstw branży cukierniczej w latach 2001-2006. Dokonano pomiaru ryzyka gospodarczego za pomocą klasycznych statystycznych miar ryzyka, tj. odchylenia standardowego oraz współczynnika zmienności, przy wykorzystaniu elementów finansowej analizy wskaźnikowej. | rolnictwo i ogrodnictwo |
„Puszcza jodłowa” Stefana Żeromskiego w świetle tradycji przyrodopisarskiej Artykuł jest poświęcony analizie Puszczy jodłowej Stefana Żeromskiego w świetle tradycji przyrodopisarstwa. Natura miała ogromny wpływ na życie i twórczość Żeromskiego. Puszcza jodłowa to utwór, w którym pisarz odwołuje się do miejsc z młodości (zwłaszcza Gór Świętokrzyskich). Żeromski jest świadomy skomplikowanego systemu powiązań między światem biologicznym, mineralnym oraz ludzkim. Co warto podkreślić, w Puszczy jodłowej świat natury i ludzi splata się z historią. Mimo obecnego w niej antropocentryzmu wrażliwość ekologiczna pisarza ujawnia się w postulacie ochrony puszczy oraz w jego bliskiej relacji z naturą. | literaturoznawstwo |
Nowoczesne stanowisko do badań strategii sterowania i zasilania współczesnych silników o ZI Tłokowym silnikom spalinowym stawiane są coraz większe wymagania, których celem jest ograniczenie ich szkodliwego wpływu na środowisko naturalne co jednocześnie stymuluje kierunki rozwoju silników spalinowych. W przypadku silników o zapłonie iskrowym dotyczy to przede wszystkim ograniczenia emisji tlenków azotu oraz tlenków węgla i węglowodorów. Ograniczenie emisji szkodliwych składników spalin przez te silniki uzyskuje się między innymi poprzez zastosowanie skomplikowanych układów oczyszczania splin. W ostatnich latach obserwuje się zainteresowanie także paliwami alternatywnymi a przede wszystkim - gazowymi jak LPG czy CNG. Jest to związane także z malejącymi światowymi zasobami ropy naftowej. W artykule przedstawiono wyniki hamownianych badań silnika o zapłonie wymuszonym Fiat 0.9 TwinAir produkowanego w Bielsku Białej przez Firmę Fiat Powertrain Technologies Poland . Podczas badań silnik zasilano standardową benzyną 95 oktanową oraz gazem LPG. Badania przeprowadzono na stanowisku hamownianym wyposażonym w hamulec elektrowirowy EMX–100/10000 zbudowanym w Laboratorium Silników Cieplnych Politechniki Świętokrzyskiej. Zakres badań obejmował wyznaczenie wskaźników ekonomiczno-energetycznych i ekologicznych silnika takich jak stężenia NO<sub>x</sub>, HC, CO i CO<sub>2</sub> w spalinach przy pracy silnika według zewnętrznej charakterystyki prędkościowej i przy jego fabrycznych ustawieniach regulacyjnych. | inżynieria mechaniczna |
Wchodzenie w związki małżeńskie nauczycieli i nauczycielek domowych w Królestwie Polskim w XIX wieku i początkach XX wieku Cel naukowy: Celem artykułu jest przedstawienie zagadnienia wchodzenia w związki małżeńskie nauczycieli i nauczycielek domowych, podejmujących się obowiązków zawodowych na terenie Królestwa Polskiego w XIX wieku i w początkach XX wieku
Problem i metody badawcze: W artykule podjęto próbę charakterystyki zjawiska zakładania rodziny przez osoby trudniące się edukacją domową w oparciu o źródła pamiętnikarskie, wspomnieniowe. Zwrócono uwagę na bariery i przeszkody uniemożliwiające poznanie kandydata na męża lub kandydatki na żonę. Ze względu na charakter źródeł i specyfikę badań posłużono się metodami charakterystycznymi dla nauk historycznych.
Proces wywodu: Wywód składa się z czterech części. W pierwszej przedstawiono czynniki wpływające na założenie rodziny, w tym bariery i przeszkody uniemożliwiające wstąpienie w związek małżeński. Druga część to charakterystyka zjawisk w edukacji domowej takich jak flirty, romanse. W części trzeciej omówione zostały wybory partnera i partnerki życiowej nauczycieli. Ostania część podejmuje problem czy stan cywilny i rodzina nie stanowiły przeszkody w pracy zawodowej osób trudniących się edukacją domową.
Wyniki analizy naukowej: Z reguły to kobiety angażowane w edukacji domowej miały problemy w założeniu rodziny. Praca zajmowała im cały czas, często ten także wolny, dlatego nie miały zbyt wielu okazji na poznanie przyszłego partnera życiowego. Mężczyźni godzili obowiązki rodzinne z obowiązkami zawodowymi.
Wnioski, innowacje, rekomendacje: Problem pozostawania w wolnym stanie czy zawarcie małżeństwa wydaje się ponadczasowy. Ogromy wpływ na decyzję o wstąpieniu w związek małżeński ma opinia publiczna. Niekiedy kobiety jak i mężczyźni działają zgodnie z utartym schematem, że powinnością każdej płci jest założenie rodziny. | historia |
Przebudowa ulicy Świętego Ducha w Gdańsku. Przyczynek do rozważań na temat rewitalizacji ulic historycznego miasta Zagospodarowanie zabytku architektury stanowi jedno z najtrudniejszych zadań z perspektywy konserwatorskiej. Wiąże się ono z utrzymaniem zabytku w dobrym stanie oraz działaniem zmierzającym do zachowania jego wartości. Właściwe użytkowanie obiektu zabytkowego pozostaje w nierozerwalnym związku z doborem i przypisaniem mu odpowiedniej funkcji, ale też ze spełnieniem wymogów nakładanych przez współczesne normy życia i zmieniające się potrzeby. Celem artykułu jest omówienie problematyki przebudowy ulicy Świętego Ducha w Gdańsku jako przestrzeni publicznej oraz zwrócenie uwagi, czy przy tego typu inwestycji możemy mówić o adaptacji zabytku, czy raczej o wprowadzeniu zmian do programu użytkowego przy zachowaniu istniejącej funkcji. Temat zostanie omówiony z perspektywy organu ochrony zabytków i w świetle obowiązujących przepisów. Punktem wyjścia do rozważań będzie odwołanie się do definicji adaptacji zabytku, a następnie omówienie metody i stanu badań oraz formy ochrony konserwatorskiej ulicy Świętego Ducha w Gdańsku. Część analityczną zamknie charakterystyka zakresu robót. | sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki |
Błędy w badaniach reakcji enzymatycznych wynikające z nieprzewidzianych reakcji utleniania-redukcji Reakcje enzymatyczne są najczęściej monitorowane za pomocą pomiarów spektrofotometrycznych przy jednej długości fali. Jest to zwykle bezpieczne, gdy stosuje się tylko standardowy substrat dający znany produkt. Jeśli jednak bada się mieszaninę związków, np. substratu i potencjalnych inhibitorów, to mogą pojawić się poważne błędy. Często zachodzą bowiem wówczas niespodziewane reakcje. Potencjalne inhibitory same mogą być substratami enzymu, albo mogą reagować z produktem lub intermediatami przekształcania substratu. Spodziewany produkt może więc nie powstać, albo powstają produkty uboczne z widmami absorpcji zupełnie różnymi od oczekiwanego produktu lub też nakładającymi się na to widmo, co daje kompletnie fałszywe wyniki. | inżynieria chemiczna |
Muzyka liturgiczna w przeżyciu Misterium Paschalnego Jeśli „muzyka jest integralną częścią uroczystej liturgii” (KL 112), to niezmiernie ważne jest, by podczas najważniejszych wydarzeń w świątyni, a zwłaszcza liturgicznych celebracji, stawała się ona czytelnym znakiem. Gdy bowiem przygotowujemy muzykę liturgiczną, zawsze zwracamy uwagę na: rok liturgiczny, a więc okres, uroczystość czy wspomnienie, zatrzymujemy się nad treścią antyfony mszalnej (w odniesieniu do pieśni na wejście i komunię), formularzem mszalnym, treścią kolekty i czytań mszalnych, zwłaszcza zaś Ewangelii. I ta cała treść przeżywanych liturgicznych modlitw i czytań ma znaleźć swoje odzwierciedlenie właśnie w muzyce, którą proponuje się na celebrację. Na tym właśnie polega jej integralność, że nie jest jakimś uzupełnieniem, dopełnieniem, zastąpieniem, oprawą, ale jest tożsama z liturgią, jest z nią nierozerwalnie związana. Ona z niej wypływa i do niej prowadzi. Ona ją ubogaca, upiększa i jest bardziej czytelnym jej znakiem.Nie inaczej ma być z muzyką podczas Triduum Paschalnego. Ta muzyka musi być jeszcze bardziej i lepiej przemyślana, bowiem tu mamy do czynienia z najważniejszym wydarzeniem całego roku liturgicznego jakim jest święto Chrystusa, cierpiącego, ukrzyżowanego i zmartwychwstałego. To jest najważniejsze wydarzenie zbawcze sprawowane tu i teraz. Na wielkie znaczenie i wymowę tych świętych dni Triduum Paschalnego zwrócił uwagę papież Benedykt XVI podczas audiencji generalnej 19 marca 2008. Niech słowa te będą szczególną konkluzją mojego wystąpienia. Ojciec święty powiedział:te trzy dni są powszechnie nazywane „wielkimi”, ponieważ przeżywamy w nich na nowo najważniejsze wydarzenie naszego odkupienia. Przypominają nam bowiem o samej istocie wiary chrześcijańskiej – męce, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa. Te dni moglibyśmy potraktować jako jeden jedyny dzień: stanowią one serce i kulminacyjny moment całego roku liturgicznego oraz życia Kościoła. […] Wspominać tajemnice Chrystusa znaczy również głęboko i solidarnie uczestniczyć w obecnie dokonującej się historii, z przekonaniem, że to, co celebrujemy, jest rzeczywistością żywą i aktualną […]. Te dni budzą w nas wielką nadzieję: ukrzyżowany Chrystus zmartwychwstał i zwyciężył świat. Miłość jest silniejsza od nienawiści, odniosła zwycięstwo, a my powinniśmy uczestniczyć w tym zwycięstwie miłości. Powinniśmy więc zacząć na nowo od Chrystusa i pracować w jedności z Nim na rzecz świata, którego fundamentami są pokój, sprawiedliwość i miłość. | nauki o sztuce |
Przydatność kukurydzy odmiany Magitop jako substratu do produkcji biogazu na podstawie badań wstępnych W artykule przedstawiono charakterystykę kukurydzy odmiany Magitop według danych producenta oraz innych autorów. Ponadto przedstawiono wyniki wstępnych badań kiszonki z kukurydzy tej odmiany jako substratu do biogazowni. Materiałem wykorzystanym do badań były kiszonki z kukurydzy odmiany Magitop o czterech zróżnicowanych przedziałach długości sieczki: do 1 cm, >1 do 3 cm, >3 do 5 cm i >5 do 8 cm. Dokonano oceny organoleptycznej (sensorycznej) wyprodukowanych kiszonek zgodnie z normą branżową. Następnie poddano ocenie zawartość suchej masy w zakiszanym surowcu według polskiej normy. Analiza wykazała różną zawartość suchej masy, w zależności od długości sieczki: od 23 do 30%. Wyniki wstępnych badań kiszonki wyprodukowanej z kukurydzy odmiany Magitop potwierdzają zasadność podjęcia dalszych badań nad biogazodochodowością tego surowca, jako odmiany przeznaczonej do produkcji biogazu. | rolnictwo i ogrodnictwo |
Zwyczajna i nadzwyczajna forma rytu rzymskiego wzajemnym ubogaceniem Liturgia Kościoła jest rzeczywistością żywą ze względu na jej naturę. Jest nią przede wszystkim uobecnianie zbawczego Misterium na sposób sakramentalny, a także włączanie w tą rzeczywistość chrześcijan przez świat gestów i symboli. W ciągu wieków sposób wyrazu zmieniał się, pozostając wierny istocie celebracji. Nad tym czuwała wspólnota Kościoła, zwłaszcza w jego uroczystym i zwyczajnym nauczaniu. W całe to dziedzictwo wpisuje się także Motu proprio Summorum Pontificum Benedykta XVI oraz związane z nim dokumenty. Prawnie ustanawiają one dwie formy rytu rzymskiego: formę zwyczajną, posługującą się Mszałem Pawła VI, oraz formę nadzwyczajną, sprawowaną według Mszału z 1962 r. Podają przy tym szczegółowe przepisy. Przyczynia się to wzajemnego ubogacenia dzięki lepszemu poznaniu własnej historii i Tradycji, a także przez pewnego rodzaju różnorodność w sposobie wyrażania tej samej wiary. | nauki teologiczne |
Udział Senatu RP w tworzeniu prawa i kreowaniu polityki społeczno-gospodarczej państwa Polityka społeczno-gospodarcza jako jedna z dziedzin branżowych polityki publicznej kreowana może być przez różne organy państwa, wśród nich znajduje się także druga izba parlamentu. Zauważyć jednak należy, że nie jest to główna domena działalności izby drugiej. Widoczne ograniczenie udziału drugiej izby w kreowaniu polityki społeczno-gospodarczej państwa dostrzec można zwłaszcza w tych państwach, w których realizowany jest model bikameralizmu asymetrycznego, przykład może stanowić parlament Republiki Czeskiej, którego izba druga nie bierze udziału w procesie uchwalenia ustawy budżetowej. Analizując prace Senatu RP, także nie można powiedzieć, że kreowanie polityki społeczno- gospodarczej państwa jest działalnością priorytetową wyższej izby polskiego parlamentu, pomimo tego, że Senat posiada instrumenty, które pozwalają brać udział w kreowaniu tej polityki. Chociaż wśród projektów ustaw zaproponowanych przez izbę wyższą parlamentu polskiego rzadko można znaleźć te dotyczące kreowania polityki społeczno-gospodarczej, można jednak podać przykłady inicjatyw ustawodawczych, które proponują zmiany w systemie podatkowym, prawie pracy, zmiany dotyczące opieki społecznej czy też rent i emerytur. Dzięki inicjatywom ustawodawczym Senatu powołane do życia zostały izby obrachunkowe i związki pracodawców. Aktywność Senatu w dziedzinie polityki społeczno-gospodarczej państwa dostrzec można w działalności komisji senackich. Tutaj zwrócić uwagę należy na poprawki do ustawy budżetowej czy opiniowanie umów międzynarodowych. Senat jako "izba refleksji" przywiązuje dużą wagę do organizowania licznych seminariów i konferencji, także dotyczących polityki społeczno-gospodarczej państwa. Należy jednak podkreślić, że Senat marginalizuje swoją rolę w dziedzinie polityki społeczno- gospodarczej. Podejmuje działania niejako na marginesie innej działalności. Dostrzec można brak w tych działaniach programów długofalowych i kompleksowych. Senat wykorzystuje instrumenty ustrojowe, czyni to jednak w sposób umiarkowany. | nauki o polityce i administracji |
Rekonstrukcja kształtu obiektu metodą Macierzy Hurwitza-Radona z parametrem k Zagadnienie rekonstrukcji kształtu obiektów płaskich wymaga metod, które potrafią w sposób elastyczny zrekonstruować kontur obiektu na podstawie punktów charakterystycznych i które to metody pozwolą na wybór ostatecznego kształtu obiektu spośród kilku wersji. Jedna z takich metod, opracowana i nazwana przez autora metodą Macierzy Hurwitza-Radona (MHR), może zostać użyta w modelowaniu i rekonstrukcji obrazów 2D i 3D, które opisane są za pomocą konturów i krzywych. Metoda ta jest oparta na rodzinie macierzy Hurwitza-Radona (HR). Macierze HR są skośno-symetryczne i składają się z kolumn tworzących ortogonalne wektory. W pracy pokazano jak konstruować Operator Hurwitza-Radona (OHR) oraz jak wykorzystać go w procesie interpolacji konturu i w modelowaniu obiektu. Brakujące punkty konturu obliczane są z zastosowaniem wypukłej kombinacji M<sub>2</sub> dwóch operatorów OHR M<sub>0</sub> i M<sub>1</sub>: M<sub>2</sub> = α<sup>k</sup> ×M<sub>0</sub>+(1-α <sup>k</sup>)×M<sub>1</sub>. Formuła obliczeń to Y(C) = M<sub>2</sub>×C. Dobór parametru k z przedziału (0;2] pozwala modelować i rekonstruować kontur obiektu. Opisana metoda wymaga odpowiedniego wyboru węzłów, tzn. punktów charakterystycznych odtwarzanej krzywej: węzły powinny być umieszczone w każdym minimum lub maksimum jednej ze współrzędnych i węzły powinny być monotoniczne względem jednej współrzędnej (np. równoodległe). Metoda MHR modeluje kontur i kształt obiektu punkt po punkcie, bez użycia wzoru funkcji opisującej krzywą. | informatyka |
Aleksander Dubec - prawosławny dziekan i biskup a władze PRL Różnorodność i liczba publikacji na temat relacji między Kościołami i związkami wyznaniowymi a władzami komunistycznymi w poszczególnych krajach byłego bloku sowieckiego jest uzależniona od liczebności wiernych danego Kościoła. W przypadku Polski najwięcej publikacji zostało poświęconych stosunkom między państwem a Kościołem rzymskokatolickim. Tematyka związana z pozostałymi Kościołami i związkami wyznaniowymi znajduje się raczej na uboczu, choć trzeba przyznać, że w ostatnich latach nastąpiła w tej kwestii duża zmiana. Kościół prawosławny pod względem liczebności wiernych stanowił drugą społeczność wyznaniową w Polsce po 1945 r.1 i utrzymywał tę pozycję od dwudziestolecia międzywojennego2. Po II wojnie światowej jego tradycyjne zaplecze znajdowało się na Białostocczyźnie, a także ziemiach poniemieckich3, a od końca lat pięćdziesiątych również ziemiach południowo-wschodnich4 oraz w większych miastach (głównie Warszawa i Łódź wraz z regionem). W niniejszym artykule postaram się przedstawić relacje zachodzące między ks. Aleksandrem Dubecem - prawosławnym dziekanem dekanatu rzeszowskiego, 1 K. Urban, Prawosławni w strukturze wyznaniowej Polski po drugiej wojnie światowej [w:] Kościół prawosławny w Polsce dawniej i dziś, red. L. Adamczuk, A. Mironowicz, Warszawa 1993, s. 40. Choć należy podkreślić, że nawet przybliżona liczba wiernych Cerkwi prawosławnej w Polsce po II wojnie światowej nie jest znana. Miało na to wpływ wiele czynników, m.in. procesy przesiedleńcze czy prowadzenie działań misyjnych wśród grekokatolików (zob. szerzej K. Urban, Kościół prawosławny w Polsce 1945-1970 (rys historyczny), Kraków 1996, s. 114-135; S. Dudra, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny w obszarze polityki wyznaniowej oraz polityki narodowościowej Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej, Warszawa 2019, s. 169-174). 2 M. Papierzyńska-Turek, Organizacja Kościoła prawosławnego w latach 1918-1939 [w:] Kościół prawosławny…, s. 59. 3 Gdzie wysiedlono Ukraińców i Łemków w ramach akcji „Wisła”. 4 Kiedy umożliwiono części wysiedlonym powrót w rodzinne strony. | historia |
Europejskie miasto potrzebuje pomocy Autor mając świadomość wielu konfliktów, sprzeczności interesów i cywilizacyjnych niebezpieczeństw pomiędzy dziedzictwem przestrzeni a współczesnością uważa, że ochrona i kształtowanie krajobrazu i ekonomiczny rozwój miasta mogą być synergicznie połączone. Uważa, że krajobraz kształtuje i stymuluje rozwój ekonomiczny, dlatego też krajobraz miejski powinien być poddany tym samy prawom, które rządzą rynkiem. Ale należy pamiętać, że krajobraz jest własnością społeczną, wspólnym dobrem, a to znaczy w praktyce, że mechanizmy rynkowe nie zawsze gwarantują zbieżność celów indywidualnych i społecznych. | nauki o sztuce |
Charakterystyka owoców pigwowca japońskiego oraz ich zastosowanie w przemyśle spożywczym Celem pracy było usystematyzowanie aktualnej wiedzy dotyczącej charakterystyki, składu chemicznego i aktywności biologicznej owoców pigwowca japońskiego (Chaenomeles japonica) oraz przydatności technologicznej owoców i nasion. Wyniki wielu badań potwierdzają właściwości prozdrowotne owoców i ekstraktu Chaenomeles japonica. Owoce pigwowca zawierają związki polifenolowe – flawan-3-ole (katechinę, epikatechinęa, oligomery procyjanidyn). Głównymi związkami fenolowymi w owocach są proantocyjanidyny wykazujące potencjalne właściwości przeciwnowotworowe. Owoce pigwowca zawierają dużo kwasów organicznych, błonnika, pektyn oraz witaminy C. Należą one do grupy owoców o małej zawartości cukrów prostych oraz o dobrych proporcjach fruktozy i glukozy. Owoce pigwowca mogą być wykorzystywane jako naturalny składnik zakwaszający. Ze względu na niskie pH (2,4 ÷ 2,9) nie nadają się do bezpośredniego spożycia. Szczególne cechy sensoryczne owoców warunkują ich szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym jako surowca do produkcji soków, dżemów, przecierów i owoców kandyzowanych. Ponadto są one stosowane jako dodatek do herbat, jogurtów, lemoniad, lodów, twarogu czy wyrobów cukierniczych w celu polepszenia ich właściwości sensorycznych. Z powodzeniem są wykorzystywane jako składnik przetworów wieloskładnikowych, nadając produktom atrakcyjny i oryginalny smak oraz aromat. Wartościowym surowcem odpadowym powstającym w procesie przetwarzania owoców pigwowca japońskiego są nasiona, które mogą być wykorzystywane do pozyskiwania oleju technologią tłoczenia na zimno. Olej z nasion pigwowca charakteryzuje się małą zawartością pierwotnych i wtórnych produktów utleniania oraz składem porównywalnym ze składem powszechnie stosowanych olejów roślinnych. | technologia żywności i żywienia |
Mariologiczna interpretacja ośmiu błogosławieństw (Mt 5,3-10) Artykuł podejmuje kwestię mariologicznej interpretacji ośmiu błogosławieństw zawartych w Mt 5,3-10. Różnorodnych interpretacji tego biblijnego tekstu podejmowali się teolodzy chrześcijańscy wszystkich epok od Klemensa Aleksandryjskiego po autorów współczesnych komentarzy biblijnych. Wobec mnogości rozpatrywanych na przestrzeni dziejów interpretacji aspekt mariologiczny pojawia się dość rzadko. Tymczasem, jak zauważa papież Benedykt XVI, już sam biblijny tytuł maryjny „Błogosławiona” powinien wyraźnie nakierowywać myśl teologiczną na mariologiczne aspekty tego zagadnienia. W czasach współczesnych bardzo głęboką refleksję w tym zakresie prowadzili dwaj wielcy teologowie XX w., J. Ratzinger (Benedykt XVI) i H.U. von Balthasar. Na gruncie polskim zadanie to częściowo podjął J. Tischner, opracowując temat ośmiu błogosławieństw w kluczu maryjnej pielgrzymki narodu. Niniejsza praca pragnie pogłębić mariologiczno-biblijną analizę ośmiu błogosławieństw i ożywić dyskusję dotyczącą tej tematyki w zaproponowanym przez Benedykta XVI kluczu rozumienia błogosławieństw jako programu życia współczesnego chrześcijanina. | nauki teologiczne |