it
stringlengths
2
914
pl
stringlengths
1
915
Questi alberi ci hanno aiutato a smobilitare 331 guerriglieri , circa il cinque per cento dei guerriglieri dell' epoca .
Pomogło nam to w demobilizacji 331 partyzantów , czyli koło 5 % sił guerrilli .
Questi alberi venivano illuminati di notte , e avevano un segno che diceva , " Se Natale può arrivare nella giungla , puoi tornare a casa .
Drzewka były oświetlone całą noc , a obok nich ustawiliśmy tabliczkę z napisem : " Skoro Święta mogą przyjść do dżungli , ty możesz wrócić do domu .
Smobilitati .
Zdemobilizuj się .
A Natale , tutto è possibile . " Come sapevamo che gli alberi avrebbero funzionato ?
W Święta wszystko jest możliwe " . Skąd wiemy , że drzewka zadziałały ?
Ne avevamo 331 , il che va bene , ma sappiamo anche che non tutti i guerriglieri li hanno visti , ma sappiamo che molti ne hanno sentito parlare , e lo sappiamo perché parliamo costantemente di smobilitare i guerriglieri .
Mamy 331 osób , co jest dobre . Wiemy też jednak , że chociaż niewielu partyzantów je widziało , wielu o nich słyszało . Wiemy o tym z rozmów ze zdemobilizowanymi partyzantami .
Vi riporto indietro di quattro anni , prima degli alberi .
Cofnijmy się na cztery lata przed akcją z drzewkami .
Quattro anni prima degli alberi , siamo stati avvicinati dal governo per aiutarlo a trovare una strategia di comunicazione per fare uscire dalla giungla più guerriglieri possibile .
Cztery lata przed drzewami zostały zbliżone przez rząd , żeby pomóc go znaleźć strategie komunikacji , żeby wydobyć dżungli najwięcej partyzantów .
Il governo aveva una strategia militare , aveva una strategia legale , aveva una strategia politica , ma diceva , " Non abbiamo una vera strategia di comunicazione , che sarebbe bene avere , " così abbiamo deciso di approfittare , perché è un' opportunità di influenzare i risultati del conflitto con le cose che facciamo , con gli strumenti che abbiamo .
Rząd miał strategii wojskowej , miał strategii politycznej , ale powiedziała : "; "; Nie mamy prawdziwą strategii komunikacji , która jest dobrze mieć "; "; , więc zdecydowaliśmy się wykorzystać , ponieważ to szansa wpływ na wyniki konfliktu z rze
Ma non ne sapevamo molto .
Nie mieliśmy jednak zbyt wielu informacji .
Abbiamo parlato con 60 di loro prima di avere l' impressione di capire pienamente il problema .
Rozmawialiśmy z 60 z nich zanim w pełni zrozumieliśmy problem .
Voglio raccontarvi una di queste storie .
Chcę wam opowiedzieć jedną z tych historii .
Questa persona che vedete qui è Giovanni Andrés .
Osoba , którą tu widzicie to Giovanni Andres .
Giovanni Andrés aveva 25 anni in questa fotografia .
Na tym zdjęciu ma 25 lat .
Aveva fatto parte delle guerriglie per sette anni , e ne era uscito di recente .
Był w partyzantce przez siedem lat i niedawno odszedł .
Questa è la sua storia : fu reclutato a 17 anni , e poco dopo , nel suo squadrone , fu reclutata questa bella ragazza , e si innamorarono .
Oto jego historia : Zrekrutowano go w wieku 17 lat . Jakiś czas później do jego szwadronu wstąpiła piękna dziewczyna . Zakochali się .
Chiacchieravano di come sarebbe stata la loro famiglia , che nome avrebbero avuto i loro figli , come sarebbe stata la loro vita fuori dalla guerriglia .
Rozmawiali ich rodzinę , którą imieniem będą miały swoje dzieci , jak ich życie będzie poza wojownika .
Ma apparentemente quell' amore è assolutamente proibito tra i guerriglieri di livello inferiore , quindi la loro storia fu scoperta e furono separati .
Okazuje się jednak , że miłość jest surowo zabroniona wśród partyzantów niższego szczebla . Gdy ich romans wyszedł na jaw , zostali rozdzieleni .
Lui fu mandato molto lontano , e lei fu lasciata indietro .
Wysłano go daleko , a ona została .
Lei conosceva bene il territorio , quindi una notte , mentre era di guardia , se ne andò e entro nell' esercito , si smobilitò , ed è stata una delle persone con cui abbiamo avuto la fortuna di parlare , e siamo rimasti toccati da questa storia , quindi abbiamo fatto uno spot radiofonico , e si è scoperto per caso , che lontanissimo , molti chilometri a nord , lui la sentì alla radio , e quando la sentì alla radio , disse , " Cosa sto facendo qui ?
Bardzo dobrze znała teren , więc pewnej nocy , gdy stała na straży , po prostu odeszła . Była w armii , zdemobilizowała się , była jedną z osób , z którymi udało nam się porozmawiać . Bardzo nas poruszyła ta historia , więc stworzyliśmy spot radiowy . Okazało się , że daleko , wiele kilometrów na północ , on usłyszał ją w radiu , i zadał sobie pytanie : " Co ja tu robię ?
Ha avuto le palle di andarsene . Devo fare la stessa cosa . " E così fece .
Ona miała jaja , by stąd wyjść . Ja muszę zrobić to samo " . I to zrobił .
Camminò due giorni e due notti , rischiò la vita e se ne andò , e l' unica cosa che voleva era rivederla .
Szedł przez dwa dni i dwie noce , wydostał się , ryzykując życie , a jedyne , czego pragnął , to ją zobaczyć .
L' unica cosa che aveva in mente era lei .
Myślał tylko o tym , żeby ją zobaczyć .
Alla fine , si sono ritrovati .
Później się spotkali .
So che vi state chiedendo se si sono rivisti .
Wiem , że zastanawiacie się , czy widzieli się .
Non so se ora sono ancora insieme , ma posso scoprirlo . ( Risate ) Quello che posso dire è che la nostra strategia radiofonica stava funzionando .
Nie wiem , czy obecnie są razem , ale mogę się dowiedzieć . ( Śmiech ) Mogę wam jednak powiedzieć , że nasza strategia radiowa działała .
Il problema è che funzionava tra i livelli più bassi dei guerriglieri .
Problem w tym , że działała na niższych szczeblach partyzantki .
Non funzionava con i comandanti , la gente più difficile da sostituire , perché si può reclutare facilmente , ma non si trovano facilmente
Nie działała w przypadku dowódców , ludzi trudniejszych do zastąpienia . Łatwo jest zdobywać nowych rekrutów , ale nie starszych dowódców .
Comandanti che parlano a comandanti .
Niech dowódcy mówią do dowódców .
Siamo arrivati fino a chiedere a ex comandanti guerriglieri di volare in elicottero con microfoni raccontando alle persone che combattevano con loro , C' è una vita migliore là fuori , " Sto bene , " " Non vale la pena , " ecc.
Poprosiliśmy nawet byłych dowódców partyzantów , żeby latali w helikopterach z megafonami , mówiąc dawnym towarzyszom broni : " Tam , na zewnątrz , jest lepsze życie " , " Dobrze sobie radzę " , " To nie jest tego warte " itd .
Ma come potete immaginare , era facile rispondere , cosa avrebbero detto i guerriglieri ?
Jednak , jak łatwo sobie wyobrazić , kampanię bez trudu odparto . Co mówiła partyzantka ?
Sì , certo , se non lo fa , verrà ucciso .
" Jasne , jeśli tego nie powie , to go zabiją " .
Era facile , quindi improvvisamente non avevamo più niente , perché i guerriglieri raccontava in giro che tutte quelle cose vengono fatte perché se non lo fanno , sono in pericolo .
To było łatwe , więc nagle nie mieliśmy nic , ponieważ partyzantów mówił , że wszystkie te rzeczy są zrobione , ponieważ jeśli to nie robią , są w niebezpieczeństwie .
Qualche mente brillante nel nostro team , tornò e disse , " Sapete cosa ho notato ?
Wtedy pewna bystra osoba w zespole podzieliła się z nami spostrzeżeniem ,
o notato che nel periodo di Natale , ci sono stati picchi di smobilitati dall' inizio di questa guerra . " Era incredibile , perché ci ha portato a pensare che dovevamo parlare all' essere umano e non al soldato .
że w okresie świąt Bożego Narodzenia jest najwięcej demobilizacji od początków tej wojny . To było niesamowite , bo zdaliśmy sobie sprawę , że trzeba mówić do człowieka , a nie do żołnierza .
Dovevamo smettere di parlare da governo a esercito , da esercito a esercito , dovevamo parlare di valori universali , e dovevamo parlare dell' umanità .
Trzeba było odejść od przemówień ze strony rządu do armii , ze strony armii do armii . Należało mówić o uniwersalnych wartościach , o tym , co ludzkie .
E qui è arrivato l' albero di Natale .
Wtedy pojawiły się choinki .
Il Capitano Valdez è stato il primo ufficiale di alto grado a darci gli elicotteri e il supporto necessario per posizionare gli alberi di Natale , e disse in quell' incontro una cosa che non dimenticherò mai .
Kapitan Valdez to pierwszy wysokiej rangi funkcjonariusz , który zaopatrzył nas w helikoptery i udzielił wsparcia przy przygotowaniu choinek . Na tamtym spotkaniu powiedział coś , czego nigdy nie zapomnę .
Successivamente , i guerriglieri fuoriusciti durante la campagna degli alberi di Natale hanno detto , " Ottimo , gli alberi di Natale sono fantastici , ma sapete una cosa ? In realtà non camminiamo più .
Później partyzanci , którzy wrócili do cywila podczas akcji choinkowej powiedzieli : " To jest dobre , drzewka są świetne , ale wiecie co ? My już nie maszerujemy .
Usiamo i fiumi . " I fiumi sono le autostrade della giungla , è una cosa che abbiamo imparato , e gran parte dei reclutamenti si faceva intorno ai villaggi sui fiumi .
Korzystamy z rzek " . Rzeki to autostrady dżungli . Dowiedzieliśmy się , że rekrutowanie odbywa się w nadrzecznych wioskach .
Siamo andati in questi villaggi sul fiume , e abbiamo chiesto alla gente , e probabilmente alcuni di loro erano conoscenti dei guerriglieri .
Udaliśmy się tam , rozpytując wśród ludzi . Niektórzy z nich byli pewnie znajomymi partyzantów .
Abbiamo chiesto , " Potete mandare messaggi ai guerriglieri ? " Abbiamo raccolto più di 6000 messaggi .
Pytaliśmy : " Możecie przekazać partyzantom wiadomość ? " . Zebraliśmy 6 000 wiadomości .
Alcuni di questi erano note che chiedevano di venire via .
Część z nich to były kartki z prośbą , by wrócili .
Alcuni erano giocattoli . Alcuni erano caramelle .
Część z nich to były zabawki , a część słodycze .
Qualcuno si è anche tolto gioielli , piccole croci e oggetti religiosi , e li ha messi in sfere galleggianti che abbiamo messo sul fiume in modo che potessero prenderle di notte .
Ludzie zdejmowali nawet biżuterię , małe krzyżyki i dewocjonalia , i wkładali je do niezatapialnych kulek , które puszczaliśmy z prądem , aby można je było wyłowić w nocy .
Ne abbiamo messe a migliaia sul fiume , e le raccoglievamo più tardi se non lo facevano .
Zebraliśmy je tysiące na rzece , i zebraliśmy je później , jeśli ich nie robią .
Ma molte venivano raccolte .
Jednak większość zebrano .
Questo ha generato , in media , una smobilitazione ogni sei ore , era incredibile , era un messaggio : vieni a casa per Natale .
Wygenerował to średnio , co 6 godziny demobilizacji , było niesamowite , było to wiadomość , chodźcie do domu na Świętość .
Poi è arrivato il processo di pace , quando è iniziato il processo di pace , la mentalità dei guerriglieri è cambiata .
Później rozpoczął się proces pokojowy . Gdy rozpoczął się ten proces , zmieniła się mentalność partyzantów .
Ed è cambiata perché fa pensare , " Bene , se c' è un processo di pace , probabilmente è finita .
Stało się tak , bo pomyśleli : " Skoro zaczął się proces pokojowy , wojna chyba się skończy .
A un certo punto uscirò . " Le loro paure sono cambiate completamente , e le loro paure non erano se sarebbero stati uccisi , Le loro paure erano , " Verrò rifiutato ?
I tak w końcu stąd wyjdę " . I zaczęli bać się zupełnie innych rzeczy . Nie bali się tego , że zginą , ale tego , że zostaną odrzuceni .
( Applausi ) Grazie .
( Brawa ) Dziękuję .
Queste foto sono state posizionate in diversi posti , e tante sono tornate indietro , ed è stato molto bello .
Rozmieszczono te zdjęcia w różnych miejscach . Wiele z tych osób wróciło i to było naprawdę bardzo piękne .
Poi abbiamo deciso di lavorare con la società .
Wtedy postanowiliśmy współpracować ze społeczeństwem .
Abbiamo lavorato con le madri nel periodo di Natale .
W okresie świąt były to matki .
Ora parliamo delle altre persone .
Teraz pomówmy o reszcie ludzi .
Questa è la televisione , tutti i diversi media che dicono , C' è un posto per voi .
Było to w telewizji i w różnych innych mediach . Mówiliśmy : " Trzymamy dla was miejsce " .
Il soldato nello spot dice , " C' è un posto per te proprio qui in quest' elicottero in modo che tu possa uscire dalla giungla e andare a goderti la Coppa del Mondo . " Ex giocatori di calcio , annunciatori radiofonici , tutti tenevano un posto per i guerriglieri .
Żołnierz w spocie mówi : " Trzymam dla ciebie miejsce w tym helikopterze , abyś mógł wyjść z dżungli i cieszyć się Mistrzostwami Świata " . Byli piłkarze , prezenterzy radiowi , każdy trzymał miejsce dla partyzantów .
Da quando abbiamo iniziato questo lavoro poco più di otto anni fa , 17 000 guerriglieri sono stati smobilitati .
Odkąd rozpoczęliśmy pracę , trochę ponad osiem lat temu , 17 000 partyzantów wróciło do cywila .
Non — ( Applausi ) Grazie .
Nie chcę ... ( Brawa ) Dziękuję .
E parlo non solo a nome mio , ma a nome di tutti i colleghi che vedo qui che lavorano nella pubblicità , e di tutto il team che ha lavorato con me per fare questo . Se volete cambiare il mondo , se volete instaurare la pace ,
Mówię nie tylko na moim imię , ale na imieniu wszystkich kolegów , którzy widzę tutaj , którzy pracują w reklamie i wszystkim zespół , którzy pracował ze mną , aby to zrobić . Jeśli chcesz zmienić świat , jeśli chcesz wprowadzić pokoju
( Applausi )
( Brawa )
Vorrei cominciare col concentrarmi su l' animale più pericoloso al mondo .
Skupmy się na początek na najgroźniejszym zwierzęciu świata .
Quando si parla di animali pericolosi , la maggior parte della gente pensa ai leoni , alle tigri , agli squali .
Mówiąc o groźnych zwierzętach , wyobrażamy sobie lwa , tygrysa lub rekina .
Ma naturalmente l' animale più pericoloso è la zanzara .
Ale najgroźniejszym zwierzęciem jest komar . Ale najgroźniejszym zwierzęciem jest komar .
La zanzara ha ucciso più umani di qualunque altra creatura nella storia dell' umanità .
Zabił więcej osób niż jakiekolwiek inne zwierzę .
Infatti , probabilmente mettendoli tutti insieme , la zanzara ha ucciso più esseri umani .
Prawdopodobnie więcej niż wszystkie inne zwierzęta razem wzięte .
E la zanzara ha ucciso più esseri umani delle guerre e delle piaghe .
I więcej niż kiedykolwiek zginęło na skutek wojen i zarazy . I więcej niż kiedykolwiek zginęło na skutek wojen i zarazy .
E pensate forse , vero , che con tutta la scienza , con tutti gli avanzamenti della società , con città migliori , civilizzazioni migliori , migliori servizi sanitari , ricchezza , che siamo migliorati nel controllo delle zanzare e quindi nella riduzione delle malattie .
Wydawałoby się , że przy całym postępie naukowym i społecznym , mając lepsze miasta , cywilizacje , warunki sanitarne , dobrobyt , nauczymy się kontrolować komary i tym samym ograniczmy chorobę .
E invece non è così .
Jednak tak nie jest .
Se fosse così , non avremmo tra 200 e 300 milioni di casi di malaria all' anno , e non avremmo un milione e mezzo di morti per malaria , e non avremmo una malattia che era relativamente poco conosciuta 50 anni fa , ora improvvisamente diventata la maggiore minaccia da virus proveniente da una zanzara , chiamata febbre dengue .
Gdyby tak było , nie mielibyśmy od 200 do 300 milionów przypadków malarii rocznie ani 1,5 miliona zgonów na skutek tej choroby . Nie mielibyśmy też choroby słabo znanej jeszcze 50 lat temu , która obecnie zagraża nam najbardziej ze wszystkich wirusów przenoszonych przez komary , a zwie się denga .
50 anni fa , nessuno ne aveva sentito parlare , certamente non nei climi europei .
50 lat temu mało kto o niej słyszał , na pewno nikt w Europie .
Ma ora la dengue , secondo l' Organizzazione Mondiale della Sanità , infetta tra 50 e 100 milioni di persone all' anno , che equivale all' intera popolazione del Regno Unito infettata ogni anno .
Według Światowej Organizacji Zdrowia , obecnie dengą zaraża się od 50 do 100 milionów ludzi rocznie , czyli tyle , ile wynosi populacja Wielkiej Brytanii. czyli tyle , ile wynosi populacja Wielkiej Brytanii .
Altre stime portano a raddoppiare il numero delle infezioni .
Inne dane szacują , że liczba zarażeń jest dwukrotnie wyższa .
E la dengue è cresciuta ad una velocità fenomenale .
Denga rozprzestrzeniła się w nadzwyczajnym tempie .
Negli ultimi 50 anni , l' incidenza di dengue è cresciuta di 30 volte .
W ciągu 50 lat częstotliwość jej występowania wzrosła trzydziestokrotnie .
Ora vi racconto un po ' cos' è la febbre dengue , per chi di voi non lo sa .
Wyjaśnię , czym jest denga , dla tych , którzy nie wiedzą .
Supponiamo che andiate in vacanza .
Załóżmy , że jedziecie na wakacje .
Supponiamo che andiate ai Caraibi , o potreste andare in Messico . Potreste andare in America Latina , Asia , Africa , ovunque in Arabia Saudita .
Niech to będą Karaiby albo Meksyk , Ameryka Łacińska , Azja , Afryka czy Arabia Saudyjska .
Potreste andare in India , in Estremo Oriente .
Być może Indie lub Daleki Wschód .
Non ha molta importanza . È la stessa zanzara , ed è la stessa malattia . Siete a rischio .
Nie ma znaczenia . To ten sam komar i zagraża wam ta sama choroba .
E supponiamo che siate punti da una zanzara portatrice del virus .
Załóżmy , że ugryzł was komar , który jest nosicielem wirusa .
Potreste sviluppare sintomi simili a quelli dell' influenza .
Możecie mieć objawy przypominające grypę .
Potrebbero essere abbastanza lievi .
Mogą być one łagodne .
Potreste sviluppare nausea , mal di testa , i muscoli contratti , e potreste sentirvi con le ossa rotte .
Możecie mieć mdłości , ból głowy , skurcze mięśni lub czuć się , jakby łamano wam kości .
E questo è il nomignolo dato alla malattia .
Z tego powodu dengę zaczęto nazywać
La febbre delle ossa rotte , perché è così che vi sentite .
gorączką łamiącą kości , bo tak w istocie czują się chorzy .
La cosa strana è che una volta punti dalla zanzara e una volta contratta la malattia , il vostro corpo sviluppa gli anticorpi , quindi se venite punti di nuovo , non vi colpisce .
Co dziwne , po ugryzieniu przez komara i przebyciu choroby , nasze ciało wytwarza antyciała , zapobiegające ponownemu zarażeniu się tym samym typem wirusa .
Ma non è un virus , sono quattro , e la stessa protezione che vi danno gli anticorpi e vi proteggono dal virus che avevate prima in realtà vi rende molto più vulnerabili agli altri tre .
Jednak istnieje nie jeden , a 4 typy dengi , a te same antyciała , które chronią nas przed złapaniem wirusa tego samego typu , zwiększają naszą podatność na pozostałe trzy .
Quindi la volta successiva in cui prendete la febbre dengue , se si tratta di un ceppo diverso , siete più vulnerabili , è più probabile sviluppare sintomi peggiori , ed è più probabile sviluppare forme più severe , febbri emorragiche o shock circolatori .
Jeśli złapiecie dengę drugi raz , tym razem inny typ , jesteście bardziej podatni , prawdopodobnie objawy będą poważniejsze , i forma choroby cięższa , jak gorączka krwotoczna lub zespół wstrząsowy .
Quindi è meglio non prendere la dengue una volta , e certamente meglio non prenderla di nuovo .
Nie chcecie więc zachorować raz , a już na pewno nie dwa razy .
Allora perché si diffonde così velocemente ?
Dlaczego choroba tak szybko się rozprzestrzenia ?
E la risposta è la seguente .
Oto odpowiedź .
Questa è la Aedes aegypti .
Jest nią Aedes aegypti .
È una zanzara che , come suggerisce il nome , viene dal Nord Africa , ed è diffusa in tutto il mondo .
To komar , który pochodzi z Afryki Północnej i rozprzestrzenił się na całym świecie .
In realtà una singola zanzara viaggerà solo circa 200 metri in tutta la sua vita . Non vanno molto lontano .
Pojedynczy osobnik pokona zaledwie 180 metrów w ciągu życia . Nie podróżują daleko .
Quello che sanno fare molto bene è l' autostop , in particolare le uova .
Są jednak świetne w podróżowaniu autostopem , zwłaszcza ich jaja .
Depositano le uova in acqua dolce , qualunque superficie d' acqua , stagno fontana per uccelli , vaso di fiori , ovunque ci sia acqua dolce , depositano le uova , e se quell' acqua è vicina ad un carico , è vicina ad un porto o prossima ad essere trasportata , quelle uova verranno trasportate in giro per il mondo .
Złożą jaja w każdym zbiorniku wody , w basenie , kałuży , poidle dla ptaków , donicy z kwiatami ; gdziekolwiek jest woda , tam złożą jaja , a jeśli stanie się to w pobliżu statku , portu , czy innego środka transportu , wtedy jaja zostaną przewiezione na drugi koniec świata .
Ed è quello che è successo . Il genere umano ha trasportato queste uova in giro per il mondo , e questi insetti hanno infestato più di 100 paesi , e ci sono ora 2,5 miliardi di persone che vivono in paesi in cui risiede questa zanzara .
Tak własnie się stało . Ludzie rozwieźli te jaja dookoła świata , owady zaatakowały ponad 100 krajów , i obecnie 2,5 miliarda ludzi mieszka w państwach , które są ich siedliskiem .
Solo per farvi un paio di esempi di quanto sia accaduto rapidamente , a metà degli anni ' 70 i Brasile ha dichiarato , " Non abbiamo Aedes aegypti " , e attualmente spendono circa un miliardo di dollari all' anno per cercare di sbarazzarsene , per tenerla sotto controllo , solo una specie di zanzara .
Podam kilka przykładów na to , z jaką szybkością to nastapiło . W połowie lat 70 . Brazylia ogłosiła , że nie ma Aedes aegypti , a obecnie wydają miliard dolarów rocznie , aby się ich pozbyć , starać się je kontrolować , a to zaledwie jeden gatunek komara .
Due giorni fa , o ieri , non ricordo quando , ho visto un rapporto Reuters che diceva che a Madeira si sono verificati i primi casi di dengue , circa 52 casi , con probabili 400 casi ,
Wczoraj lub przedwczoraj Agencja Reutera ogłosiła , że Madera zarejestrowała pierwsze 52 przypadki dengi że Madera zarejestrowała pierwsze 52 przypadki dengi oraz 400 prawdopodobnych zarażeń .