Phiên âm
stringlengths 17
260
| Dịch nghĩa
stringlengths 33
153
| __index_level_0__
int64 0
13.7k
|
|---|---|---|
Chiếu viết: Thiên chi lập quân sở dĩ vi dân, quân chi phụng thiên. | Xuống chiếu rằng: Trời lập vua là vì dân, vua vâng mệnh trời | 1,337 |
Thập nhất nhật, Quang Thiệu Đế tự Mộng Sơn hành dinh phát hoàn Kinh thành, trú vu Mang Sơn xã. | Ngày 11, Quang Thiệu Đế từ hành dinh Mộng Sơn trở về Kinh thành, đóng tại xã Mang Sơn. | 1,341 |
Lại khoa cấp sự trung Nguyễn Khắc Tuy nhập kiến. | Lại khoa cấp sự trung Nguyễn Khắc Tuy vào yết kiến. | 1,343 |
Tiên thị, đế triệu Khắc Tuy, Khắc Tuy kiến đế hạnh ngoại, bất khẳng tựu, hữu ngạo sắc. | Trước đây, vua cho gọi Khắc Tuy, Khắc Tuy thấy vua chạy ra ngoài, không chịu tới, lại có vẻ ngạo mạn. | 1,344 |
Nhân phát hành quá Cung Kiệm giang, kiều chiết, hãm giang trung, hoàng bào thừa dư tịnh thấp. | Vua nhân đi qua sông Cung Kiệm, cầu gãy, bị ngã xuống sông, áo hoàng bào và kiệu đều ướt cả. | 1,345 |
Mệnh nã Quốc Oai phủ Dương Đình Tú đẳng trách, dĩ giả tác kiều lương chi cố, hậu hựu phóng chi. | Sai bắt bọn Dương Đình Tú phủ Quốc Oai để trách hỏi về việc làm cầu giả dối, sau lại tha. | 1,346 |
Thập lục nhật, ngự Thuỵ Quang hành điện lâm triều, bách quan tứ phương hưởng ứng. | Ngày 16, vua ngự tại hành điện Thuỵ Quang, coi chầu các quan, bốn phương hưởng ứng. | 1,347 |
Lâm Xuyên bá Đàm Thận Huy, Phó đô tướng Phúc Sơn hầu Hà Phi Chuẩn đẳng thụ mật chiếu quy Bắc Giang khởi binh. | Bọn Lâm Xuyên bá Đàm Thận Huy, Phó đô tướng Phúc Sơn hầu Hà Phi Chuẩn nhận mật chiếu trở về Bắc Giang để dấy binh. | 1,348 |
Hựu hữu Vương Đàm hầu Lê Vĩnh, Hà Lí hầu Lê Quảng đẳng lai kiến. | Lại có bọn Vương Đàm hầu Nguyễn Vĩnh, Hà Lý hầu Lê Quảng đến yết kiến vua. | 1,349 |
hầu Lê Đình Tú tại Sơn Nam hạ bạn diệc ứng chi. | hầu Lê Đình Tú ở miền dưới trấn Sơn Nam cũng hưởng ứng. | 1,351 |
Hậu vị Đăng Dung sở phá, Đình Tú vị tử đệ sở tróc đáo Đăng Dung dinh, nhưng giải tống hồi Hồng Thị tại hành điện. | Sau bị Đăng Dung đánh bại, Đình Tú bị bọn con em bắt đưa đến dinh của Đăng Dung, rồi bị giải về hành điện ở Hồng Thị. | 1,352 |
Thống Nguyên Đế dĩ Đình Tú hữu cựu Huân lao, chỉ lệnh giảo tử. | Thống Nguyên Đế cho là Đình tú có công lao cũ, chỉ sai thắt cổ cho chết thôi. | 1,353 |
Thời Quang Thiệu Đế tại Thuỵ Quang hành điện sử Trung sứ triệu Trịnh Tuy ư Thanh Hoa vãng phản phàm tam tứ bối. | Khi ấy, Quang Thiệu Đế ở hành điện Thuỵ Quang, sai Trung sứ đi gọi Trịnh Tuy ở Thanh Hoa, đi về đến ba, bốn bọn. | 1,354 |
Tuy kiến đế tại Thuỵ Quang, bất tín chư tướng, tín nhiệm quần tiểu. | Tuy thấy vua ở Thuỵ Quang, không nghe lời các tướng, tin dùng bọn tiểu nhân, | 1,355 |
Thời Tây, Nam, Bắc đẳng xứ Quang Thiệu Đế dĩ hữu chi. | Bấy giờ, các xứ Tây, Nam, Bắc, Quang Thiệu Đế đã lấy được cả. | 1,357 |
Hưng Hiền đẳng tứ nhân ủng thuẫn trì thương do Phục Cổ phường, trực nhập Thuỵ Quang điện. | Bọn Hưng Hiền bốn người mang mộc, cầm giáo từ phường Phục Cổ đánh thẳng vào Điện Thuỵ Quang. | 1,358 |
Khoảnh kiến Hưng Hiền đẳng đột nhập điện đình, hộ vệ nhân cự chi. | Một lát, thấy bọn Hưng Hiền xông vào sân điện, lính hộ vệ chống lại. | 1,359 |
Đông thập nguyệt, sơ tam nhật, ngộ Tuyên Từ Hoàng thái hậu kị thìn. | Mùa đông, tháng 10, ngày mồng 3, gặp ngày kỵ của Tuyên Từ Hoàng thái hậu. | 1,362 |
Quang Thiệu Đế nghệ Thái miếu hành lễ, quá Yên Quyết kiều, thị hầu nhân thị phiến thất cước hãm vu giang trung. | Quang Thiệu Đế tới Thái Miếu làm lễ, khi qua cầu Yên Quyết, người hầu che quạt, lỡ chân ngã xuống sông. | 1,363 |
Tứ nhật quá Nghi Thiên thánh tiết, bách quan tiến khánh hạ. | Ngày mồng 4, gặp ngày Nghi Thiên thánh tiết , các quan dâng biểu chúc mừng. | 1,364 |
Tuy thuộc tướng Nguyễn Bá Kỷ nhập thị. | Thuộc tướng của Tuy là Nguyễn Bá Kỷ vào hầu. | 1,366 |
Thập tam nhật, Quang Thiệu Đế thân kì vu Thiên Kì. | Ngày 13, Quang Thiệu Đế đích thân làm lễ cầu trời. | 1,368 |
tấu cáo văn viết: Tư dĩ quốc bộ tao truân, thiên tai thị cảnh. | Bài văn tấu cáo viết: Nay nhân vận nước gặp bước gian truân, thiên tai tỏ điềm cảnh tỉnh. | 1,369 |
Thu hoà tựu thục, thích bị hoàng trùng, hạ vụ hưng công hựu tao hạn hán. | Lúa mùa sắp chín gặp phải hoàng trùng, lúa chiêm bắt đầu lại bị hạn hán. | 1,370 |
Kí thất tam nông chi vọng, khủng di triệu tính chi ưu. | Nhà nông đã bị thất vọng, muôn họ lại phải lo buồn. | 1,371 |
Thần cửu tại bá thiên, đệ thâm cần tuất, niệm hưu trưng chi vị ứng do tì chính chi vị trừ. | Thần đang lúc xiêu giạt, chỉ biết hết sức chăm lo, nghĩ rằng điềm lành chưa ứng là do tệ chính chưa trừ. | 1,372 |
Thâm thiết ư tật tâm dần, uý cự thân ư khẩn đảo. | Nghĩ lo rất đỗi đau lòng, kinh sợ khôn tỏ lời cầu khẩn. | 1,373 |
Phục vọng khúc tòng dân dục, diệu chuyển hoá cơ tỉ. | Cúi xin rủ theo nguyện vọng của dân, chuyển lại máy then tạo hoá. | 1,374 |
Thập thất nhật, hữu hoàng xích khí, hựu hữu tán thái hoàng sắc tế thiên tại đông phương. | Ngày 17, ở phương đông có khí vàng đỏ, lại có sắc vàng tan ra phủ khắp trời. | 1,376 |
Thập bát nhật, Thân thì, Trịnh Tuy, Trịnh Duy Thuân đẳng dương ngôn khám bình địa xứ nhị doanh trấn thủ ư Dịch Vọng xã. | Ngày 18, giờ Thân, bọn Trịnh Tuy và Trịnh Duy Thuân nói phao là đi xem mặt bằng để dựng doanh trại trấn thủ ở xã Dịch Vọng. | 1,377 |
Quốc tử giám tư nghiệp Lê Hiếu Trung tử chi. | Quốc tư giám tư nghiệp Lê Hữu Trung chết trong trận đó. | 1,378 |
thập nhị nhật, Định Sơn hầu Giang Văn Dụ khởi binh vu Thanh Oai, Sơn Minh, Hoài An, Chương Đức đẳng huyện. | ngày 12, Định Sơn hầu Giang Văn Dụ khởi binh ở các huyện Thanh Oai, Sơn Minh , Hoài An , Chương Đức. | 1,381 |
Thanh Đàm, Thượng Phúc, Phú Nguyên chư huyện nhân dân giai ứng chi. | Nhân dân các huyện Thanh Đàm , Thượng Phúc, Phú Nguyên đều hưởng ứng. | 1,382 |
Liên Hồ bá Lê Văn Phúc cáo cấp vu Mạc Đăng Dung. | Liên Hồ bá Lê Văn Phúc cáo cấp với Mạc Đăng Dung. | 1,383 |
Thập nhị nguyệt, thập bát nhật, Thống Nguyên Đế tự Hồng Thị hành điện tiến phát hoàn Kinh sư. | Tháng 12, ngày 18, Thống Nguyên Đế từ hành điện Hồng Thị trở về Kinh sư. | 1,384 |
Thái tử Long Trát tức vị vu cữu tiền, thời phương tam tuế, tôn mẫu Đỗ thị vi Chiêu Thiên Chí Lí hoàng thái hậu. | Thái tử Long Trát lên ngôi trước linh cữu, bấy giờ mới lên 3 tuổi, tôn mẹ là Đỗ thị làm Chiêu Thiên Chí lý hoàng thái hậu. | 1,386 |
Xuân chính nguyệt, cải nguyên đại xá. | Mùa xuân, tháng giêng, đổi niên hiệu, đại xá thiên hạ. | 1,390 |
Xuân tam nguyệt, Chiêm Thành khấu Nghệ An châu. | Mùa xuân, tháng 3, Chiêm Thành đến cướp châu Nghệ An. | 1,393 |
Hiến Thành lĩnh cấm binh, nghiêm hiệu lệnh, minh thưởng phạt. | Hiến Thành quản Lĩnh cấm binh, nghiêm hiệu lệnh, thưởng phạt công bằng, | 1,398 |
Hạ ngũ nguyệt, dĩ đản nhật vi Càn Hưng tiết. | Mùa hạ, tháng 5, lấy ngày sinh của vua làm tiết Càn hưng. | 1,400 |
Xuân chính nguyệt, tuyển đinh nam tráng giả sung quân ngũ. | Mùa xuân, tháng giêng, tuyển các đinh nam, người nào mạnh khoẻ sung vào quân ngũ. | 1,402 |
Hạ lục nguyệt lưỡng nhật tịnh xuất. | Mùa hạ, tháng 6 , hai mặt trời cùng mọc. | 1,404 |
Đế giảm thiện tam nhật, xuyết triều lục nhật. 𥘉 | Vua bớt ăn ba ngày, nghĩ thiết triều 6 ngày. | 1,406 |
Thái hậu gia kì trung nhi bất dụng kì ngôn. | Thái hậu khen là trung, nhưng cũng không dùng lời ấy. | 1,407 |
Chiếu cấm hàm diêm thiết khí bất hứa vãng nguyên đầu mậu dịch. | Xuống chiếu cấm không được đem mắm muối và đồ sắt lên bán đổi ở đầu nguồn. | 1,410 |
Xuân chính nguyệt cố thái tử Long Xưởng suất gia thuộc nô lệ tứ hành đạo thiết dục mưu tác loạn. | Mùa xuân, tháng giêng, thái tử củ là Long Xưởng cầm đầu bọn gia thuộc nô lệ trộm cướp bừa bãi, muốn mưu làm loạn. | 1,415 |
Hạ tứ nguyệt Huỳnh Hoặc nhập Nam Đẩu. | Mùa hạ, tháng 4, sao Huỳnh Hoặc đi vào chòm Nam Đẩu. | 1,416 |
Xuân chính nguyệt chiếu cầu hiền lương. | Mùa xuân, tháng giêng, xuống chiếu cầu người hiền lương. | 1,419 |
Trúc đàn bái tướng, dĩ Ngô Lí Tín vi thượng tướng quân, tương thuỷ bộ quân tuần bổ đạo kiếp. | Đắp đàn phong tướng, lấy Ngô Lý Tín làm Thượng tướng quân, đem quân thuỷ bộ đi tuần bắt trộm cướp. | 1,420 |
Cấm thiên hạ bất đắc trước hoàng sắc phục. | Cấm người trong nước không được mặc áo sắc vàng. | 1,422 |
Đông thập nhất nguyệt, Nhâm Ngọ sóc, nhật thực. | Mùa đông, tháng 11, ngày mồng 1 Nhâm Ngọ, nhật thực. | 1,424 |
Tiêm La Tam Phật Tề đẳng quốc thương nhân nhập Vân Đồn trấn tiến bảo vật khất hành mải mại. | Người buôn các nước Xiêm La và Tam Phật Tề vào trấn Vân Đồn dâng vật báu để xin buôn bán. | 1,427 |
Đông thập nguyệt Tư Mông đẳng sách phản tự tương công kích. | Mùa đông, tháng 10, các sách Tư Mông v. v.. làm phản, đánh lẫn nhau . | 1,428 |
Thu thất nguyệt, mệnh Kiến Khang Vương Long Ích suất sư thảo sách chư Man, bình chi. | Mùa thu, tháng 7, sai Kiến Khang Vương Long Ích đem quân đánh người Man ở sách Viêm, dẹp được. | 1,430 |
Thu thất nguyệt hoạch bạch tượng tứ danh Thiên Tư | Mùa thu, tháng 7, bắt được voi trắng, đặt cho tên là Thiên Tư. | 1,433 |
Chiếu cải nguyên Thiên Tư Gia Thuỵ nguyên niên. | Xuống chiếu đổi niên hiệu là Thiên Tư Gia Thuỵ năm thứ 1. | 1,434 |
Thu thất nguyệt, Giáp Tí sóc nhật thực. | Mùa thu, tháng 7, ngày mồng 1 Giáp Tý, nhật thực. | 1,440 |
Thái sư Đỗ An Di tốt, dĩ Thái phó Ngô Lí Tín phụ chính. | Thái sư Đỗ An Di chết, lấy Thái phó Ngô Lý Tín làm Phụ chính. | 1,441 |
Xuân nhị nguyệt, Tân Dậu, sóc, nhật thực, nhật nguyệt sắc xích như huyết. | Mùa xuân, tháng 2, ngày mồng 1 Tân Dậu, nhật thực, mặt trời mặt trăng sắc đỏ như máu. | 1,443 |
Thu thất nguyệt thái phó Ngô Lí Tín tốt, dĩ Đàm Dĩ Mông vi Thái Phó. | Mùa thu, tháng 7, Thái phó ngô Lý Tín chết, lấy Đàm Dĩ Mông làm Thái phó. | 1,445 |
Thí thiên hạ sĩ nhân nhập thị ngự học. | Thi các sĩ nhân trong nước để vào hầu vua học. | 1,447 |
Tứ kì lão thất thập dĩ thướng bạch các nhất sơ. | ban cho người già từ 70 tuổi trở lên mỗi người một tấm lụa. | 1,452 |
Đông thập nguyệt vũ bạo hữu đại như mã thủ giả. | Mùa đông, tháng 10, mưa đá, có tảng to bằng đầu ngựa. | 1,454 |
Nguyên Xuân chính nguyệt, chiếu sa thải tăng đồ, tòng Đàm Dĩ. | Mùa xuân, tháng giêng, xuống chiếu sa thải các tăng đồ, theo lời tâu của Đàm Dĩ | 1,464 |
Nguyên Thu thất nguyệt đại thuỷ hoà cốc yêm một. | Mùa thu, tháng 7, nước to, lúa mạ ngập hết. | 1,468 |
Xuân chính nguyệt phát túc chẩn bần dân. | Mùa xuân, tháng giêng, đem thóc chẩn cấp cho dân nghèo. | 1,471 |
công chế nhạc khúc hiệu Chiêm Thành âm kì thanh, thanh oán ai thương văn giả khấp hạ. | công chế khúc nhạc gọi là nhạc Chiêm Thành, tiếng trong trẻo, ai oán buồn rầu, người nghe phải chảy nước mằt. | 1,473 |
Xuân nhị nguyệt Đại Hưng thổ mộc dinh chư cung điện. | Mùa xuân, tháng 2, làm nhiều việc thổ mộc, dựng các cung điện. | 1,476 |
Bát nguyệt đế mệnh Đàm Dĩ Mông, Đỗ An vãng kế kì sự. | Tháng 8 vua sai Đàm Dĩ Mông và Đỗ An đi liệu tính việc ấy. | 1,478 |
Tương chí Cơ La, Đỗ An viết: Bỉ dĩ binh lai lỗ tình nan tín". | Sắp đến cửa biển Cơ La, đỗ An nói: “Kẻ kia đem quân đến đây, lòng nó khó tin được. | 1,479 |
Ngạn vân: "Nghị khổng hội đê, thốn yên liệu ốc". | trước cốt sửa đức, sau hãy khởi công mới phải”. | 1,480 |
Kim Bố Trì khởi đặc nghị khổng, thốn yên nhi dĩ. | Nay Bố Trì há phải là lỗ kiến, tấc khói mà thôi đâu”. | 1,481 |
Dĩ Mông dĩ ngữ Thanh, Diên sử vi chi bị. | Dĩ Mông nói lại ý ấy với Thanh và Diên, bảo phải phòng bị. | 1,482 |
Thanh đẳng viết: "Bỉ dĩ nan lai cầu cứu, hà tất nghi?". | Bọn Thanh nói: “Kẻ kia vì hoạn nạn đến xin cầu cứu, còn phải nghi ngờ gì?”. | 1,483 |
Thanh cộng Diên mưu tập Bố Trì vi tự toàn kế. | Thanh và Diên cùng mưu đánh úp Bố Trì để làm kế tự bảo toàn. | 1,485 |
Cửu nguyệt Đại Hoàng giang nhân hựu phản. | Tháng 9, người ở Đại Hoàng giang lại làm phản. | 1,490 |
Sơ Đại Hoàng giang nhân Phí Lang Bảo Lương tấu Đàm Dĩ Mông đố quốc hại dân đẳng tội Dĩ Mông nộ si chi. | Trước đây người Đại Hoàng giang là Phí Lang và Bảo Lương tâu các tội mọt nước hại dân của Đàm Dĩ Mông, Dĩ Mông giận lấy roi đánh. | 1,491 |
Lang đẳng do thị tích oán, nhân thiên hạ sầu khổ hướng loạn toại phản. | Bọn Lang vì thế chứa chất oán giận, nhân khi thiên hạ sầu khổ muốn làm loạn, mới cùng nhau phản | 1,492 |
Mệnh Chi hầu Trần Lệnh Hinh vi nguyên soái tương binh thảo chi. | Vua sai chi hậu Trần Lệnh Hinh làm Nguyên soái đem quân đi đánh. | 1,493 |
Xuân chính nguyệt mệnh Đỗ KÍnh Tu thảo Đại Hoàng giang phản nhân bất khắc. | Mùa xuân, tháng giêng, sai Đỗ Kính Tu đi đánh bọn làm phản ở Đại Hoàng giang, không thắng. | 1,496 |
Xuân tam nguyệt cải nguyên Trị BÌnh. | Mùa xuân, tháng 3, đổi niên hiệu làm Trị Bình | 1,498 |
Xuân nhị nguyệt bái Đàm Dĩ Mông vi Thái Bảo đái củng thần quán. | Mùa xuân, tháng 2, phong Đàm Dĩ Mông làm Thái bảo, được đội mũ củng thần. | 1,500 |
Hạnh thần Nguyễn Dư tự ngôn hữu cấm lôi chi thuật. | Người bề tôi được vua yêu là Nguyễn Dư nói mình có phép cấm được sấm. | 1,502 |
Hội lôi minh, sử Dư thí chi, Dư ngưỡng thiên tụng chú nhi lôi ích lệ. | Gặp khi sấm động, vua sai Dư thử phép, Dư ngửa mặt lên trời đọc thần chú, mà sấm càng to thêm. | 1,503 |
Đế cật chi, đối viết: "Thần giới chi cửu hĩ, thiên ích cao nhi bỉ do cường bạo như thử. | Vua vặn hỏi, Dư trả lời: “Thần răn cấm mãi rồi, nhưng vì trời cao nên nó còn dữ tợn như thế!”. | 1,504 |
chiếu tuyển đinh nam tráng. | Xuống chiếu chọn các đinh nam, người nào khoẻ mạnh, | 1,507 |
giả sung quân ngũ lệnh lộ quan thống quản thu bổ chi. | sung vào quân ngũ, sai quan các lộ thống quản để bắt . | 1,508 |
Quốc Oai châu nhân diệc suất đồ lữ đồn vu Tây Kết, đạo lộ vi chi bất thông. | Người châu Quốc Oai cũng đem bè lũ đến đóng ở Tây Kết, đường sá vì thế không thông. | 1,509 |
Thượng phẩm phụng ngự Phạm Bỉnh Di tương Đằng Châu binh thảo chi. | Vua sai Thượng phẩm phụng ngự Phạm Bỉnh Di đem quân châu Đằng đến đánh. | 1,510 |
Định Xuân chính nguyệt, Phạm Bỉnh Di suất Đằng Châu, Khoái châu nhân công Du. | Mùa xuân, tháng giêng, Phạm Bỉnh Di đem người châu Đằng và châu Khoái đi đánh bọn Du. | 1,511 |
BỈnh Di tịch kì gia, phần chi. | Bỉnh Di tịch biên gia sản của Du rồi đốt hết. | 1,513 |
Đế mệnh chấp chi, cập kì tử phụ tù vu Thuỷ Viện. | Vua sai bắt, đem giam cùng với con là Phụ ở Thuỷ viện. | 1,518 |
Đàm Dĩ Mông, Nguyễn Chính Lại giai thụ Thầm nguỵ chức. | Bọn Đàm Dĩ Mông, Nguyễn Chính Lại đều chịu nguỵ chức của Thầm. | 1,520 |
Trư động nhân Nguyễn Phá Lân suất kì bộ khúc dạ đạo Đội Sơn quan khố tài vật. | Người ở động Trư là Nguyễn Phá Lân đem bộ khúc đêm đến lấy trộm của kho công ở Đội Sơn . | 1,522 |
Hoàng thái tử hành chí Hải ấp Lưu gia thôn văn Trần Lí nữ hữu tư sắc toại thú chi. | Hoàng thái tử đến thôn Lưu Gia ở Hai Ấp nghe tiếng con gái của Trần Lý có nhan sắc, bèn lấy làm vợ. | 1,523 |
Lí gia ngư nghiệp trí phú bàng nhân quy chi, nhân hữu chúng diệc khởi vi đạo. | Nhà Trần Lý nhờ nghề đánh cá nên giàu, người quanh vùng theo về, nhân có quân chúng, cùng nổi lên làm giặc. | 1,524 |
Nhiên nhi Lí nhân dĩ vong Trần nhân dĩ hưng thiên dã. | Nhưng họ Lý nhân thế mà vong, họ Trần nhân thế mà hưng, ấy là do trời cả. | 1,526 |
Trần thị huynh đệ tập hương binh bình kì loạn, nghênh đế hoàn kinh, thừa dư phản chính. | Anh em họ Trần họp hương binh để dẹp loạn, rước vua về kinh, khôi phục chính thống. | 1,527 |
thảo Quách Bốc chi loạn, án tội hữu sai. | Trừng trị bọn Quách Bốc làm loạn, xử tội theo mức độ khác nhau. | 1,528 |
Trần Lí vị tha đạo sở sát thứ tử Trần Tự Khánh đại lĩnh kì chúng hoàn thị vi thuận lưu bá. | trần Lý đã bị bọn giặc khác giết, con thứ là Trần Tự Khánh thay đem quân chúng về Kinh, được phong là Thuận Lưu Bá. | 1,531 |
Subsets and Splits