Kishan-Ved/nepal-llm · Datasets at Hugging Face

text stringlengths 0 345










टा भूर्भुवः स्वः तत्सवितुर्वरेण्यं भर्गो देवस्य धीमहि धियो यो न प्रचोदयात् ।
हा पाजसगैयि ताध्यत्ढिव शुक्ल

।। यजुर्वेद संहिता

॥अथ सपत्रिशोष्ध्याय॥

। ॥सँतीसौँ अध्याय॥

ग्रषि दध्यङ आथर्वण, श्यावाश्च, दीर्घतमा ।


देवता सविता, अश्रि, द्यावापृथिवी, वल्मीकवपा, वराहविहत, आदार, घर्म, प्राण,
... पली, आशीर्वाद ।


छन्द निचृत् उष्णिक, जगती, ब्राह्ली गायत्री, निचृत् पङ्क्ति, विराट् ब्राह्ली गायत्री,
भुरिक् अतिजगती, निचृत् अष्टि, स्वराट् अतिधृति, अतिशक्वरी, स्वराट्
पङ्क्ति, त्रिष्टुप्, स्वराट् उत्कृति, निचृत् गायत्री, भुरिक् अनुष्टुप्, निच्त व्राह्ली
अनुष्ठप्, भुरिक् बृहती, निचत् त्रिष्टुप्, निचृत् अत्यष्ट, विराट् उष्ण, निचृत्
अतिजगती, अनुष्टुप् ।
देवस्य त्वा सवितुः प्रसवेश्विनोर्बाहुभ्याँ पृष्णो हस्ताभ्याम् । आ ददे
. नारिरसि ॥१॥
अग्निदेवता ! सवितादेवताका अनुशासनमा रहेर अश्विनीकुमारदेवताका बाहु र
पूपादेवताका दुवै हातले हामी तिमीलाई ग्रहण गर्दछौँ । तिमी हाम्रा शत्रु नहोङ ।
युञ्जते मन उत युञ्जते धियो विप्रा विप्रस्य बृहतो विपश्चितः । वि होत्रा दधे
.. वयुनाविदेक इन्मही देवस्य सवितुः परिष्टुतिः ॥२॥
एक्लै यज्ञ धारण गर्ने, मार्गको ज्ञान भएका सवितादेव महान् स्तुतिका पात्र हुन् । अति
बुद्धिमान् र ज्ञानी मानिस आफ्नो मन र बुद्धि उनै प्रेरक सवितादेवमा योजित गर्दछन् ।
दैवी द्यावापृथिवी मखस्य वामग्य शिरो राध्यासँ देवयजने पृथिव्याः । मखाय
त्वा मखस्य त्वा शीष्णे ॥२॥
हे पृथ्वी र दिव्यलोकका दिव्य शक्तिहरू हो ! आज यस यज्ञस्थलमा देवयज्ञका
निमित्त, मुख्य वेदीमा हामी तिमालाई स्थापना क७॥७५ गर्दछौँ । हे माटरूपी देवता ! यस
श्रेष्ठ यज्ञस्थलमा यज्ञका लागि तिमीलाई शीर्ष स्थानमा ग्रहण गर्दछौँ ।
. देव्यो वम्रयो भूतस्य प्रथमजा मखस्य वोद्य शिरो राध्यासं देवयजने पृथिव्या ।
. सखाय त्वा मखस्य त्वा शीष्णे ॥४॥
हे अग्निबाट उत्पन्न ज्वाला ! तिमी प्राणीहरूभन्दा पहिले नै उत्पन्न भएका हौ । यस
यज्ञस्थलमा ज्ञानी जनका बीचमा सन प्राणीको कल्याणका लागि तिमीलाई शीर्ष स्थान
दिएर सत्कार गर्दछौँ । प्रजाको पालन गर्न यज्ञमा तिमीलाई सम्मानपूर्वक शीर्ष स्थानमा
नियुक्त गरेका छौँ ।







३५७





इयत्यग्रड आसीन्मखस्य तेद्य शिरो राध्यास देवयजने पृथिव्याः । मखाय त्वा
मखस्य त्वा शीर्ष्ण ॥५॥
हे अग्निका शिखा ! यञ्ञीय सङ्गतिलाई उचित किसिमले श्रेष्ठता प्रदान गर्नका लागि
तिमीलाई हामी प्रयोग गर्दछौँ । यस भूमिका मध्य भागमा रहेका यज्ञस्थलमा
विद्वान्हरूले यजन गर्नका लागि तिमीलाई उचित किसिमले नियुक्त गर्दछन् ।
इन्द्रस्यौज स्थ मखस्य वोद्य शिरो राध्यासं देवयजने पृथिव्याः । मखाय त्वा
मखस्य त्वा शीर्ष । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा
शीर्ष्णे ॥६॥ म
हे अग्निका ज्वाला । इन्द्रदवताले ओज प्राप्त गरेझैँ आज यस पृथ्वीका बीच भागमा
रहेका यज्ञस्थलमा यज्ञको मूर्धन्य स्वरूपमा तिमीलाई ग्रहण गरेका छौँ । हामी यस
शीर्ष स्थानमा रहेका मुख्य यञ्चका निमित्त, उत्तम तरिकाले यज्ञ सम्पादन गर्नका
निमित्त, उत्तम गुणको यस यञ्ञलाई सम्पादन गर्नका निमित्त, यञ्चरूपी उत्तम
व्यवहारका निमित्त, उत्तम विज्ञानको प्रचारका निमित्त, विद्यावर्धक व्यवहारका निमित्त
तिमीलाई ग्रहण गर्दछौँ । तिमी यी सबै श्रेष्ठ गुणले सम्पन्न छौ ।
प्रैतु ब्रह्मणस्पतिः प्र देव्येतु सूनृता । अच्छा वीरं नय पङ्क्तिराधसं देवा यश
नयन्तु नः । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा
शीर्ष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । ॥७॥
ब्रह्मणस्पति हाम्रो अनुकूल भएर यज्ञमा आञन् । हामीलाई सत्यरूप दिव्य वाणी प्राप्त
होस् । बलवान्, सर्वहितकारी, प्रजालाई अनुशासित गर्ने, देवगण हाम्रा यज्ञमा
पङ्क्तिबद्ध भएर अधिष्ठित होङन् र शत्रुहरूको विनाश गरुन् । यज्ञका शीर्षको
रूपमा रहेका त्यस्ता देवता बारम्बार भूलोक, भुवलोक र स्वर्लोकमा हुने गरेका यज्ञका
निम्ति नियुक्त गरिन्छन् ।
मखस्य शिरोसि । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्ण । मखस्य शिरोसि । मखाय
त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखस्य शिरोसि । मखाय त्वा मखस्य त्वा शौर्ष्ण ।
मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्ण । मखाय त्वा
मखस्य त्वा शीर्ष्णे ॥८॥
हे अग्निदेवता ! तिमी यञ्चको शीर्षरूप हौ । त्यसैले यज्ञको विशिष्ट कार्यका निम्ति
अथवा यज्ञ सम्पादन गर्नका लागि तिमीलाई बारम्बार हामी नियुक्त गर्दछौँ ।
अश्वस्य त्वा वृष्णः शक्ना धूपयामि देवयजने पृथिव्याः । मखाय त्वा मखस्य
त्वा शी्ष्णे । अश्वस्य त्वा वृष्णः शक्ना धुपयामि देवयजने पृथिव्याः । मखाय
त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । अश्वस्य त्वा वृष्णः शक्ना धूपयामि देवयजने
पृथिव्याः । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीष्णे ।
मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्ण ॥९॥
हे बलशाली वृष्ण ! तिमीलाई देवताको यजन प्रक्रियाअन्तर्गत पृथ्वीमा अश्वरूपी
यज्ञागिनिद्वारा उत्पन्न र त्यसैबाट संस्कारित गर्दछन् । तिमीलाई यज्ञा लागि यज्ञको शीप
भागको प्रयोजनका लागि नियुक्त गरेर प्रयोग गरिन्छ ।

टा भूर्भुवः स्वः तत्सवितुर्वरेण्यं भर्गो देवस्य धीमहि धियो यो न प्रचोदयात् ।

हा पाजसगैयि ताध्यत्ढिव शुक्ल

।। यजुर्वेद संहिता

॥अथ सपत्रिशोष्ध्याय॥

। ॥सँतीसौँ अध्याय॥

ग्रषि दध्यङ आथर्वण, श्यावाश्च, दीर्घतमा ।

देवता सविता, अश्रि, द्यावापृथिवी, वल्मीकवपा, वराहविहत, आदार, घर्म, प्राण,

... पली, आशीर्वाद ।

छन्द निचृत् उष्णिक, जगती, ब्राह्ली गायत्री, निचृत् पङ्क्ति, विराट् ब्राह्ली गायत्री,

भुरिक् अतिजगती, निचृत् अष्टि, स्वराट् अतिधृति, अतिशक्वरी, स्वराट्

पङ्क्ति, त्रिष्टुप्, स्वराट् उत्कृति, निचृत् गायत्री, भुरिक् अनुष्टुप्, निच्त व्राह्ली

अनुष्ठप्, भुरिक् बृहती, निचत् त्रिष्टुप्, निचृत् अत्यष्ट, विराट् उष्ण, निचृत्

अतिजगती, अनुष्टुप् ।

देवस्य त्वा सवितुः प्रसवेश्विनोर्बाहुभ्याँ पृष्णो हस्ताभ्याम् । आ ददे

. नारिरसि ॥१॥

अग्निदेवता ! सवितादेवताका अनुशासनमा रहेर अश्विनीकुमारदेवताका बाहु र

पूपादेवताका दुवै हातले हामी तिमीलाई ग्रहण गर्दछौँ । तिमी हाम्रा शत्रु नहोङ ।

युञ्जते मन उत युञ्जते धियो विप्रा विप्रस्य बृहतो विपश्चितः । वि होत्रा दधे

.. वयुनाविदेक इन्मही देवस्य सवितुः परिष्टुतिः ॥२॥

एक्लै यज्ञ धारण गर्ने, मार्गको ज्ञान भएका सवितादेव महान् स्तुतिका पात्र हुन् । अति

बुद्धिमान् र ज्ञानी मानिस आफ्नो मन र बुद्धि उनै प्रेरक सवितादेवमा योजित गर्दछन् ।

दैवी द्यावापृथिवी मखस्य वामग्य शिरो राध्यासँ देवयजने पृथिव्याः । मखाय

त्वा मखस्य त्वा शीष्णे ॥२॥

हे पृथ्वी र दिव्यलोकका दिव्य शक्तिहरू हो ! आज यस यज्ञस्थलमा देवयज्ञका

निमित्त, मुख्य वेदीमा हामी तिमालाई स्थापना क७॥७५ गर्दछौँ । हे माटरूपी देवता ! यस

श्रेष्ठ यज्ञस्थलमा यज्ञका लागि तिमीलाई शीर्ष स्थानमा ग्रहण गर्दछौँ ।

. देव्यो वम्रयो भूतस्य प्रथमजा मखस्य वोद्य शिरो राध्यासं देवयजने पृथिव्या ।

. सखाय त्वा मखस्य त्वा शीष्णे ॥४॥

हे अग्निबाट उत्पन्न ज्वाला ! तिमी प्राणीहरूभन्दा पहिले नै उत्पन्न भएका हौ । यस

यज्ञस्थलमा ज्ञानी जनका बीचमा सन प्राणीको कल्याणका लागि तिमीलाई शीर्ष स्थान

दिएर सत्कार गर्दछौँ । प्रजाको पालन गर्न यज्ञमा तिमीलाई सम्मानपूर्वक शीर्ष स्थानमा

नियुक्त गरेका छौँ ।

३५७

इयत्यग्रड आसीन्मखस्य तेद्य शिरो राध्यास देवयजने पृथिव्याः । मखाय त्वा

मखस्य त्वा शीर्ष्ण ॥५॥

हे अग्निका शिखा ! यञ्ञीय सङ्गतिलाई उचित किसिमले श्रेष्ठता प्रदान गर्नका लागि

तिमीलाई हामी प्रयोग गर्दछौँ । यस भूमिका मध्य भागमा रहेका यज्ञस्थलमा

विद्वान्हरूले यजन गर्नका लागि तिमीलाई उचित किसिमले नियुक्त गर्दछन् ।

इन्द्रस्यौज स्थ मखस्य वोद्य शिरो राध्यासं देवयजने पृथिव्याः । मखाय त्वा

मखस्य त्वा शीर्ष । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा

शीर्ष्णे ॥६॥ म

हे अग्निका ज्वाला । इन्द्रदवताले ओज प्राप्त गरेझैँ आज यस पृथ्वीका बीच भागमा

रहेका यज्ञस्थलमा यज्ञको मूर्धन्य स्वरूपमा तिमीलाई ग्रहण गरेका छौँ । हामी यस

शीर्ष स्थानमा रहेका मुख्य यञ्चका निमित्त, उत्तम तरिकाले यज्ञ सम्पादन गर्नका

निमित्त, उत्तम गुणको यस यञ्ञलाई सम्पादन गर्नका निमित्त, यञ्चरूपी उत्तम

व्यवहारका निमित्त, उत्तम विज्ञानको प्रचारका निमित्त, विद्यावर्धक व्यवहारका निमित्त

तिमीलाई ग्रहण गर्दछौँ । तिमी यी सबै श्रेष्ठ गुणले सम्पन्न छौ ।

प्रैतु ब्रह्मणस्पतिः प्र देव्येतु सूनृता । अच्छा वीरं नय पङ्क्तिराधसं देवा यश

नयन्तु नः । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा

शीर्ष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । ॥७॥

ब्रह्मणस्पति हाम्रो अनुकूल भएर यज्ञमा आञन् । हामीलाई सत्यरूप दिव्य वाणी प्राप्त

होस् । बलवान्, सर्वहितकारी, प्रजालाई अनुशासित गर्ने, देवगण हाम्रा यज्ञमा

पङ्क्तिबद्ध भएर अधिष्ठित होङन् र शत्रुहरूको विनाश गरुन् । यज्ञका शीर्षको

रूपमा रहेका त्यस्ता देवता बारम्बार भूलोक, भुवलोक र स्वर्लोकमा हुने गरेका यज्ञका

निम्ति नियुक्त गरिन्छन् ।

मखस्य शिरोसि । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्ण । मखस्य शिरोसि । मखाय

त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखस्य शिरोसि । मखाय त्वा मखस्य त्वा शौर्ष्ण ।

मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्ण । मखाय त्वा

मखस्य त्वा शीर्ष्णे ॥८॥

हे अग्निदेवता ! तिमी यञ्चको शीर्षरूप हौ । त्यसैले यज्ञको विशिष्ट कार्यका निम्ति

अथवा यज्ञ सम्पादन गर्नका लागि तिमीलाई बारम्बार हामी नियुक्त गर्दछौँ ।

अश्वस्य त्वा वृष्णः शक्ना धूपयामि देवयजने पृथिव्याः । मखाय त्वा मखस्य

त्वा शी्ष्णे । अश्वस्य त्वा वृष्णः शक्ना धुपयामि देवयजने पृथिव्याः । मखाय

त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । अश्वस्य त्वा वृष्णः शक्ना धूपयामि देवयजने

पृथिव्याः । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीष्णे ।

मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्ण ॥९॥

हे बलशाली वृष्ण ! तिमीलाई देवताको यजन प्रक्रियाअन्तर्गत पृथ्वीमा अश्वरूपी

यज्ञागिनिद्वारा उत्पन्न र त्यसैबाट संस्कारित गर्दछन् । तिमीलाई यज्ञा लागि यज्ञको शीप

भागको प्रयोजनका लागि नियुक्त गरेर प्रयोग गरिन्छ ।