text
stringlengths
0
345
देवलोकसम्म पुस्यार ।
पिता नोसि पिता नो बोधि नमस्ते अस्तु म मा हि सीः । त्वष्ट्रमन्तस्त्वा
सपेम पुत्रान्पशून्मयि धेहि प्रजामस्मासु धेट्यारिष्यह४, सह पत्या
भूयासम् ॥२०॥ ज्यु
हे यञ्चदेवता ! हाम्रा लागि तिमी पिताजस्तै पालक हौ । त्यसैले हामीलाई तिमी पिता
अथवा गुरुजत्तिकै ज्ञानवान् बना । त्यसैका लागि हामी तिमीलाई नमस्कार गर्दछौँ ।
२६०
प्रजासहित प्रजापतिजस्तै तेजस्वी बनेर तिमीलाई प्राप्त गर्न सकौँ ।
तिमी पशुधन, सन्तान र उत्तम प्रजाले सम्पन्न गराङ । तिम्रा साथमा हामी
कल्याणकारी भएर चिरकालसम्म सुखपूर्वक जीवन व्यतीत गर्न सकौँ । हामीलाई
हिंसित नगर ।
विभी अहः केतुना जुषता९ सुज्योति्ज्योतिषा स्वाहा । रात्रि केतुना जुषता१
सुज्योतिर्ज्योतिषा स्वाहा ॥२१॥
आफ्नै ज्योतिले प्रकाशित, कर्मयुक्त दिनहरू सबैका लागि प्रसन्नताप्रदायक सिद्ध
होन । आफ्नै ज्योतिले ज्योतिष्मती रात्रि कर्मयुक्त भएर प्रसन्नतादायी सिद्ध होउन्
नै हामी यो आहुति समर्पित गर्दछौँ ।
इति सप्तत्रिंशो३ध्यायः
सैतीसौँ अध्याय सकियो ।
२६१
भूर्भुवः स्व तत्सवितुर्वरेण्य भर्गो देवस्य धीमहि धियो यो नः प्रचोदयात् ।
ताजसनेंयि ताध्यन्ढिग शुक्ल
यजुर्वेद संहिता
॥अथ अष्यत्रिंशोञ्ध्यायः॥
॥अठतीसौँ अध्याया॥
क्रषि दध्यङ् आथर्वण, दीर्घतमा, मेधातिथि, प्रस्कण्व ।
देवता सविता, रज्जू, गौ, वत्स, लिङ्गोक्त, विप्रुष, वाक, परीशास, महावीर, धर्म,
विश्वेदेवा, वातनाम, अश्चिनीकुमार, खर, पूषा, रुद्र, पय, अग्नि, आपफः, सूर्य,
समित्, दधिघर्म, यजमान, आशीर्वाद ।
छन्द विराट् आर्ची पङ्क्ति निचृत् गायत्री, भुरिक् साम्नी बृहती, आर्ची पङ्क्ति,
निचृत् अतिजगती, निचृत् अत्यष्टि, अष्टि, भुरिक् गायत्री, अनुष्टुप्, विराट्
उष्णिक्, निचृत् उष्णिक, अतिशक्वरी, स्वराट् जगती, भुरिक् अतिधृति, निचृत्
अतिशक्वरी, भुरिक् आक्रृति, निचृत्, उपरिष्टात् बृहती, निचृत् त्रिष्टुप्,
परोष्णिक्, निचृत् अनुष्टुप्, विराट् अनुष्टुप्, साम्नी पङ्क्ति, स्वराट् पङ्क्ति,
पङ्क्ति, स्वराट् धृति ।
देवस्य त्वा सवितुः प्रसवेश्चिनोर्बाहुभ्याँ पूष्णो हस्ताभ्याम् । आ ददेदित्यै
रास्नासि ॥१॥
हे यञ्चीय ञर्जा तिमीलाई हामी सवितादेवताको प्रेरणाले, अश्चिनीकुमारहरूका
बाहुमा पूषादेवता हातले ग्रहण गर्दछौँ । तिमी दैवी प्रवाह उत्पन्न गराउने देवमाता
अदितिको मेखलाजस्तै सबैलाई व्याप्त र प्रभावित गराउने हौ ।
इड७ एद्य दित एहि सरस्वत्येहि । असावेद्यसावेद्यसावेहि ॥२॥
हे इडा नामको धर्तीमाता ! हे अदिति नामकी देवमाता । हे सरस्वती माता !
तिमीहरू गाईझैँ पोषण प्रदान गर्ने बनेर यहाँ आओ । यसै रूपमा आओ ।
अदित्यै रास्नासीन्द्राण्या उष्णीषः । पूषासि घर्माय दीष्व ॥३॥
हे यज्ञको ञर्जा ! तिमी देवमाता अदितिको मेखलाजस्तै छौ । सङ्गठन गर्नमा कुशल
इन्द्राणीको शिरपोसजत्तिकै प्रतिष्ठित छौ । तिमीहरू पोषण प्रदान गर्नमा समर्थ छै ।
न्यानोका रूपमा हितकारी कार्यहरू गर्नका लागि आफ्ना शक्तिलाई नियोजित गर ।
अश्चिभ्यां पिन्वस्व सरस्वत्यै पिन्वस्वेन्द्राय पिन्वस्व । स्वाहेन्द्रवत् स्वाहेन्द्रवत्
स्वाहेन्द्रवत् ॥४॥
है गाईझैँ हित बर्साउने सूक्ष्म प्रकृति ! तिमी अश्चिनीकुमार, सरस्वतीदेवी र
इन्द्रदेवतालाई पुष्टि गर्नका लागि निरन्तर प्रवाहित होओ । इन्द्रदेवताका लागि यो
आहुति बारम्बार समर्पित गरिएको छ ।
३६२
यस्ते स्तनः शशयो यो मयोभूर्यो रलधा वसुविद्यः सुदत्रः । येन विश्वा पुष्यसि
वार्याणि सरस्वति तमिह धातवेकः । उर्वन्तरिक्षमन्वेमि ।१॥
हे सरस्वती देवी ! सन्तानका लागि माताका स्तन सुखदायक निद्रामा सुताउने,
र उत्तम बल प्रदायक हुनुका साथै उत्तम गुणलाई पोषण गर्ने खालको
हुन्छ । उसै गरी तिम्रो, दिव्य ज्ञानरूपी दुध सुखशान्तिप्रदायक, वरण योग्य,
रक, ऐश्वर्य दाता, कल्याणकारी विभूति प्रदायक छ । हे सरस्वतीदेवी सबै
खालका कार्यलाई पोषण गर्ने, उत्तम, दानशील तिम्रो ज्ञानलाई संसारमा प्रजाको
पोषणका लागि हामीलाई प्रदान गर, त्यसो भएपछि हामी विशाल अन्तरिक्षका
अनुगामी हुन सक्नेछौँ ।
गायत्र छन्दोसि त्रैष्टुभ॑ छन्दोसि द्यावापृथिवीभ्यां त्वा परि गृह्वाम्यन्तरिक्षेणोप
यच्छामि । इन्द्राश्चिना मधुनः सारघस्य घर्म पात वसवो यजत वाद । स्वाहा
सूर्यस्य रश्मये वृष्टिवनये ॥६॥
हे इन्द्रदेवता ! तिमी गायत्री छन्द र त्रिष्टुप् छन्दले स्तुति गर्नेहरूलाई संरक्षण प्रदान
गर्दछौ । हे दुवै अश्चिनीकुमारहरू हो ! द्युलोकबाट पृथ्वीलोकसम्मका सबै प्रजा
निरोगी होखन् भन्नका लागि हामी तिमीहरू दुवैलाई धारण गर्दछौँ । अन्तरिक्षका वर्षा र
वायुले सबैको प्राण रक्षा गरेभझैँ प्रजालाई ज्ञान तथा ऐश्वर्यले सम्पन्न बनाउनका लागि
तिमीहरू दुवैलाई हामी स्वीकार गर्दछौँ । हे वसुहरू हो । मधुररसजस्तै, मधुर
व्यवहारयुक्त पराक्रम हामीले सत्यका रूपमा स्वीकार गर्दछौँ । तिमीहरू उचित
किसिमले यज्ञ सम्पादन गर र वर्षाका लागि सूर्यका रश्मिका सहायता प्राप्त गर्न यञ्च
कार्य सम्पन्न गर ।
समुद्राय त्वा वाताय स्वाहा सरिराय त्वा वाताय स्वाहा । अनाधृष्याय त्वा