Kishan-Ved/nepal-llm · Datasets at Hugging Face

text stringlengths 0 345

३५८


७ ००५४ ०० ३००० पकै ७ ३००० लकल याली ना भानमतलि


की





त्रजवे त्वा साधवे त्वा सुक्षित्यै त्वा । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखाय
त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीष्णे । ।१०॥


हे बलशाली ! पक मता लागि, सज्जनताका लागि र श्रेष्ठ भूमिका लागि
नियुक्त वा प्रयुक्त गरिन्छ । तिमीलाई यञ्चका लागि, यज्ञका श्रेष्ठतम रूपमा


प्रयोग गरिन्छ ।


यमाय त्वा मखाय त्वा सूर्यस्य त्वा तपसे । देवस्त्वा सविता मध्वानक्तु
पृथिव्याः स४स्पृशस्पाहि । अर्चिरसि शोचिरसि तपोसि ॥११॥


हे समर्थ अग्निदेवता ! दिव्य अनुशासन, यज्ञीय प्रयोजन र सूर्यको तापका
सार्थकताका लागि तिमीलाई नियुक्त गरिएको छ । सवितादेवताले तिमीलाई
मधुरतायुक्त बनाछन् । पृथ्वीलाई स्पर्श गरेर तिमी सबै प्राणीलाई हित गर । तिमी
ज्वालाका रूपमा छौ, विद्युत्का रूप हौ र तापका शक्तिले सम्पन्न छौ ।
अनाधृष्य पुरस्तादग्नेराधिपत्य आयुर्मे दा । पुत्रवती दक्षिणत
इन्द्रस्याधिपत्ये प्रजा भे दाः । सुषदा पश्चाद्देवस्य सवितुराधिपत्ये चक्कुर्मे दाः ।
आश्रुतिरुत्तरतो धातुराधिपत्ये रायस्पोष मे दाः ।


विधृतिरुपरिष्यद्बृहर्पतेराधिपत्य ओजो मे दा विश्वाभ्यो मा नाष्य्रभ्यस्पाहि
मनोरश्वासि १२॥


हे पृथिवी ! शत्रुबाट हिंसित नभईकन रहँदै पूर्व दिशामा अग्निको रक्षक बनेर
हामीलाई आयु प्रदान गर । पुत्रवती बनेर दक्षिण दिशामा इन्द्रदेवताको स्वामित्वमा
रहँदै उत्तम सन्तान प्रदान गर । हे पृथ्वी !। तिमी सुखदायी भएर पश्चिम दिशामा
सवितादेवताका स्वामित्वमा रहँदै हामीलाई दिव्य दृष्टि प्रदान गर । उत्तम रीतिले सुन्न
सकिने भएर उत्तर दिशामा ब्रह्याका स्वामित्वमा रहँदै हामीलाई उत्तम धनले सम्पन्न
ऐश्वर्य प्रदान गर । रर्घ्व दिशामा विभिन्न किसिमका पदार्थहरूलाई धारण गर्नमा समर्थ.
हुँदै बृहस्पतिदेवतका स्वामित्वमा रहेर हामीलाई ओजस्वी बनाउ । हे पृथिवी ! दुष्ट
प्रवृत्ति भएका शत्रुहरूबाट हामीलाई रक्षा गर । तिमी मनस्विहरूलाई वहन गर्ने अश्चको
रूपहौ ।
स्वाहा मरुद्धिः परि श्रीयस्व दिवः स४१ स्पृशस्पाहि । मधु मधु मधु ॥१३॥
हाम्रो यो आहुति मरुत्देवताले धारण गरुन् । द्युलोकलाई स्पर्श गर्ने यस हविले
रक्षा गरोस् । प्राण, अपान र व्यान अथवा पृथ्वी, अन्तरिक्ष र द्युलोकमा
यसले स्थापना गरोस् ।
गर्भो देवाना पिता मतीनां पतिः प्रजानाम् । सं देवो देवेन सवित्रा गत स४९
सूर्येण रोचते ॥१४॥
देवताका धारक, ज्ञानी जनका पालक, प्रजाका रक्षक र दिव्य गुणले सम्पन्न परमात्मा नै
हुन् । उनी सम्पूर्ण संसारका प्रेरक सूर्यदेवताजत्तिकै प्रकाशित हुन्छन्, हामी उनलाई
गमस्कार गर्दछौँ ।


३५९





।


समग्निरग्निना गत सं दैवेन सवित्रा स४९ सूर्येणारोचिष्ट । स्वाहा
समग्निस्तपसा गत सं दैव्येन सवित्रा स४ सूर्येणारूरुचत ॥१५॥
परमात्मा अग्निदेवताजस्त्रै सवितादेवतामा एकाकार भएर सूर्यका रूपमा प्रकाशित
हुन्छन् । आहुति दिइएको हविसहितका अग्नि सूर्यको तेजसित एकाकार भएर र दिव्य
गुणले युक्त सवितादेवतासित एकाकार भएर सूर्यदेवतासित प्रकाशित हुन्छन् ।
धर्ता दिवो वि भाति तपसस्पृथिव्यां धर्ता देवो देवानाममर्त्यस्तपोजाः ।
वाचमस्मे नि यच्छ देवायुवम् ॥१६॥
ज्ञानी जनलाई धारण गर्ने, दिव्य गुणले सम्पन्न परमात्मा, साधारण मानिसहरूभन्दा भिन्न
आफ्ना तपःशक्तिले सामर्थ्यवान् भएर द्युलोक र किरणसमूहलाई धारण गर्ने सूर्यका
रूपमा पृथ्वीमा सुशोभित हुने गर्दछन् । उनै परमात्माले हामीलाई दिव्यता धारण
गराउने किसिमको वाणी प्रदान गरुन् ।
अपश्यं गोपामनिपद्यमानमा च परा च पथिभिश्वरन्तम् । स सध्रीचीः स
विषूचीर्वसान आ वरीवर्ति भुवनेष्वन्तः ॥१७॥
कहिले नजिक र कहिले टाढाको मार्गबाट विचरण गरिरहने सूर्यदेव निरन्तर गतिशील
हुँदा पनि कहिल्यै ढल्दैनन् । उनी सम्पूर्ण विश्वलाई संरक्षण गर्दछन् । चारैतिर फैलिने
तेज धारण गर्दै समस्त लोकमा विराजमान सूर्यदेवतालाई हामी देख्छौँ ।
विश्वासां भुवां पते विश्वस्य मनसस्पते विश्वस्य वचसस्पते सर्वस्य वचसस्पते ।
देवश्रुत््वं देव घर्म देवो देवान् पाह्यत्र प्रावीरनु वाँ देववीतये । मधु माध्वीभ्या
मधु माधूचीभ्याम् ॥१८॥
समस्त संसारका स्वामी, सबैका मनका रक्षक, सबैका वाणीका प्रेरक, सबैका
वाणीका पालक, प्रकाशक, देवताहरूमा कीोर्तिमान् रूप, दिव्य गुणले युक्त, सुखदाता
परमात्माले यस संसारमा धर्मका पथमा चल्ने ज्ञानीहरूको रक्षा गरुन् । हे
अश्चिनीकुमारहरू हो ! तिमीहरू मधुर गुणले युक्त विद्या, उत्तम रीतिले प्रदान गर र
मधुर ब्रह्वज्ञानका साधकहरूका साथै देवत्व प्राप्तिका लागि प्रयास गर्नेमा लागेका
ज्ञानीहरूलाई संरक्षण गर । हे याजकहरू हो ! तिमीहरू त्यस्ता परमात्माका
सहायक होओ ।
हृदे त्वा मनसे त्वा दिवे त्वा सूर्यीय त्वा । कर्घ्वो अध्वरं दिवि देवेषु
धेहि ॥१९॥
हे यञ्ञदेवता ! हामी हृदयको विशालताका लागि, मनको शुद्धताका लागि र सूर्यको
तेजस्विता धारण गर्नका लागि तिम्रो स्तुति गर्दछौँ । हाम्रो हव्य तिमी माथि

३५८

७ ००५४ ०० ३००० पकै ७ ३००० लकल याली ना भानमतलि

की

त्रजवे त्वा साधवे त्वा सुक्षित्यै त्वा । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखाय

त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीष्णे । ।१०॥

हे बलशाली ! पक मता लागि, सज्जनताका लागि र श्रेष्ठ भूमिका लागि

नियुक्त वा प्रयुक्त गरिन्छ । तिमीलाई यञ्चका लागि, यज्ञका श्रेष्ठतम रूपमा

प्रयोग गरिन्छ ।

यमाय त्वा मखाय त्वा सूर्यस्य त्वा तपसे । देवस्त्वा सविता मध्वानक्तु

पृथिव्याः स४स्पृशस्पाहि । अर्चिरसि शोचिरसि तपोसि ॥११॥

हे समर्थ अग्निदेवता ! दिव्य अनुशासन, यज्ञीय प्रयोजन र सूर्यको तापका

सार्थकताका लागि तिमीलाई नियुक्त गरिएको छ । सवितादेवताले तिमीलाई

मधुरतायुक्त बनाछन् । पृथ्वीलाई स्पर्श गरेर तिमी सबै प्राणीलाई हित गर । तिमी

ज्वालाका रूपमा छौ, विद्युत्का रूप हौ र तापका शक्तिले सम्पन्न छौ ।

अनाधृष्य पुरस्तादग्नेराधिपत्य आयुर्मे दा । पुत्रवती दक्षिणत

इन्द्रस्याधिपत्ये प्रजा भे दाः । सुषदा पश्चाद्देवस्य सवितुराधिपत्ये चक्कुर्मे दाः ।

आश्रुतिरुत्तरतो धातुराधिपत्ये रायस्पोष मे दाः ।

विधृतिरुपरिष्यद्बृहर्पतेराधिपत्य ओजो मे दा विश्वाभ्यो मा नाष्य्रभ्यस्पाहि

मनोरश्वासि १२॥

हे पृथिवी ! शत्रुबाट हिंसित नभईकन रहँदै पूर्व दिशामा अग्निको रक्षक बनेर

हामीलाई आयु प्रदान गर । पुत्रवती बनेर दक्षिण दिशामा इन्द्रदेवताको स्वामित्वमा

रहँदै उत्तम सन्तान प्रदान गर । हे पृथ्वी !। तिमी सुखदायी भएर पश्चिम दिशामा

सवितादेवताका स्वामित्वमा रहँदै हामीलाई दिव्य दृष्टि प्रदान गर । उत्तम रीतिले सुन्न

सकिने भएर उत्तर दिशामा ब्रह्याका स्वामित्वमा रहँदै हामीलाई उत्तम धनले सम्पन्न

ऐश्वर्य प्रदान गर । रर्घ्व दिशामा विभिन्न किसिमका पदार्थहरूलाई धारण गर्नमा समर्थ.

हुँदै बृहस्पतिदेवतका स्वामित्वमा रहेर हामीलाई ओजस्वी बनाउ । हे पृथिवी ! दुष्ट

प्रवृत्ति भएका शत्रुहरूबाट हामीलाई रक्षा गर । तिमी मनस्विहरूलाई वहन गर्ने अश्चको

रूपहौ ।

स्वाहा मरुद्धिः परि श्रीयस्व दिवः स४१ स्पृशस्पाहि । मधु मधु मधु ॥१३॥

हाम्रो यो आहुति मरुत्देवताले धारण गरुन् । द्युलोकलाई स्पर्श गर्ने यस हविले

रक्षा गरोस् । प्राण, अपान र व्यान अथवा पृथ्वी, अन्तरिक्ष र द्युलोकमा

यसले स्थापना गरोस् ।

गर्भो देवाना पिता मतीनां पतिः प्रजानाम् । सं देवो देवेन सवित्रा गत स४९

सूर्येण रोचते ॥१४॥

देवताका धारक, ज्ञानी जनका पालक, प्रजाका रक्षक र दिव्य गुणले सम्पन्न परमात्मा नै

हुन् । उनी सम्पूर्ण संसारका प्रेरक सूर्यदेवताजत्तिकै प्रकाशित हुन्छन्, हामी उनलाई

गमस्कार गर्दछौँ ।

३५९

।

समग्निरग्निना गत सं दैवेन सवित्रा स४९ सूर्येणारोचिष्ट । स्वाहा

समग्निस्तपसा गत सं दैव्येन सवित्रा स४ सूर्येणारूरुचत ॥१५॥

परमात्मा अग्निदेवताजस्त्रै सवितादेवतामा एकाकार भएर सूर्यका रूपमा प्रकाशित

हुन्छन् । आहुति दिइएको हविसहितका अग्नि सूर्यको तेजसित एकाकार भएर र दिव्य

गुणले युक्त सवितादेवतासित एकाकार भएर सूर्यदेवतासित प्रकाशित हुन्छन् ।

धर्ता दिवो वि भाति तपसस्पृथिव्यां धर्ता देवो देवानाममर्त्यस्तपोजाः ।

वाचमस्मे नि यच्छ देवायुवम् ॥१६॥

ज्ञानी जनलाई धारण गर्ने, दिव्य गुणले सम्पन्न परमात्मा, साधारण मानिसहरूभन्दा भिन्न

आफ्ना तपःशक्तिले सामर्थ्यवान् भएर द्युलोक र किरणसमूहलाई धारण गर्ने सूर्यका

रूपमा पृथ्वीमा सुशोभित हुने गर्दछन् । उनै परमात्माले हामीलाई दिव्यता धारण

गराउने किसिमको वाणी प्रदान गरुन् ।

अपश्यं गोपामनिपद्यमानमा च परा च पथिभिश्वरन्तम् । स सध्रीचीः स

विषूचीर्वसान आ वरीवर्ति भुवनेष्वन्तः ॥१७॥

कहिले नजिक र कहिले टाढाको मार्गबाट विचरण गरिरहने सूर्यदेव निरन्तर गतिशील

हुँदा पनि कहिल्यै ढल्दैनन् । उनी सम्पूर्ण विश्वलाई संरक्षण गर्दछन् । चारैतिर फैलिने

तेज धारण गर्दै समस्त लोकमा विराजमान सूर्यदेवतालाई हामी देख्छौँ ।

विश्वासां भुवां पते विश्वस्य मनसस्पते विश्वस्य वचसस्पते सर्वस्य वचसस्पते ।

देवश्रुत््वं देव घर्म देवो देवान् पाह्यत्र प्रावीरनु वाँ देववीतये । मधु माध्वीभ्या

मधु माधूचीभ्याम् ॥१८॥

समस्त संसारका स्वामी, सबैका मनका रक्षक, सबैका वाणीका प्रेरक, सबैका

वाणीका पालक, प्रकाशक, देवताहरूमा कीोर्तिमान् रूप, दिव्य गुणले युक्त, सुखदाता

परमात्माले यस संसारमा धर्मका पथमा चल्ने ज्ञानीहरूको रक्षा गरुन् । हे

अश्चिनीकुमारहरू हो ! तिमीहरू मधुर गुणले युक्त विद्या, उत्तम रीतिले प्रदान गर र

मधुर ब्रह्वज्ञानका साधकहरूका साथै देवत्व प्राप्तिका लागि प्रयास गर्नेमा लागेका

ज्ञानीहरूलाई संरक्षण गर । हे याजकहरू हो ! तिमीहरू त्यस्ता परमात्माका

सहायक होओ ।

हृदे त्वा मनसे त्वा दिवे त्वा सूर्यीय त्वा । कर्घ्वो अध्वरं दिवि देवेषु

धेहि ॥१९॥

हे यञ्ञदेवता ! हामी हृदयको विशालताका लागि, मनको शुद्धताका लागि र सूर्यको

तेजस्विता धारण गर्नका लागि तिम्रो स्तुति गर्दछौँ । हाम्रो हव्य तिमी माथि