sentences
stringlengths 47
13.9k
| labels
stringclasses 54
values |
|---|---|
Stan prawny systemu HACCP w Unii Europejskiej W artykule omówiono obowiązki producentów żywności wynikające z ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz zasady systemu HACCP. | nauki rolnicze |
Stylistyka listów Bolesława Prusa do żony Kształt językowy listów zależy od roli, w jaką wciela się pisarz, przesyłając listy żonie. Gdy pisze z dalekich Niemiec, Szwajcarii, Francji jest podróżnikiem, który pragnie ukochanej przybliżyć widoki i wrażenia, z nadzieją na wspólne ponowne odwiedziny cudownych, nieznanych miejsc. Gdy odpoczywa w Nałęczowie, weryfikuje lub uzupełnia znane fakty, zdarzenia, krajobrazy, opowiada o nowych znajomych, relacjonuje upływające leniwie dni, rejestrując nawet najdrobniejsze szczegóły. Listy pisane z pokoju obok są żartem językowym, ćwiczeniem dla niewprawnej dłoni uderzającej w klawisze maszyny do pisania. Opisane dzieła epistolograficzne są najlepszą ilustracją twierdzenia Stefanii Skwarczyńskiej, że list „to zjawisko związane najmocniej u swojej genezy nie tylko z osobą twórcy-autora, ale i z osobą adresata, który urasta przez swój niemy współudział do godności współautora”. | nauki humanistyczne |
Diagnostyka czynnościowych zaburzeń połykania Wstęp: Samoocena dolegliwości w schorzeniach otolaryngologicznych od lat wykorzystywana jest do porównania postrzegania nasilenia objawów przez pacjenta i skuteczności leczenia. Kwestionariusze dotyczące dysfagii są stosunkowo złożonymi narzędziami ukierunkowanymi na pacjentów z chorobami neurologicznymi lub nowotworowymi. W klasyfikacji ICD-10 uwzględniono jedynie szerokie rozpoznanie dysfagii (R13). Wprowadzenie pojęcia czynnościowych zaburzeń połykania (ang. muscle tension dysphagia; MTDg) przez Kang w 2016 r. uzupełniło stosowaną nomenklaturę. Ten rodzaj dysfagii został zdefiniowany jako: zaburzenia napięcia mięśni krtani, manifestujące się głównie pod postacią zaburzeń połykania, któremu mogą, lecz nie muszą, towarzyszyć: przyczyny organiczne, nadreaktywność krtani i/lub niespecyficzne zapalenie krtani. Cel: Z uwagi na to, że nie istnieją jednoznaczne kryteria diagnostyczne oraz schematy leczenia w grupie pacjentów z MTDg, celem niniejszej pracy była analiza wybranych narzędzi diagnostycznych wykorzystywanych w ocenie zaburzeń połykania w kontekście znalezienia najbardziej przydatnych narzędzi w przypadku pacjentów z czynnościowymi zaburzeniami połykania. Materiał i metody: Materiał pracy obejmował 61 pacjentów. U każdego z nich wykonano: badanie otolaryngologiczne, foniatryczne i logopedyczne, ocenę endoskopową połykania (FEES) oraz ocenę w skalach klinicznych dotyczących objawów dysfonii i dysfagii. Wyniki: Wyniki badania pokazują, że pacjenci z MTDg charakteryzowali się: prawidłowym wynikiem FEES, wydłużonym czasem połykania oraz cechami dysfunkcji błony śluzowej i mięśni jamy ustnej i gardła. Wnioski: Opracowana przez autorów Skala Zaburzeń Połykania (ang. Swallowing Disorder Scale; SDS) najsilniej korelowała z przyczyną dysfagii. Wyniki w skali odpowiadały stopniowi nasilenia objawów. W procesie diagnostycznym MTDg jednym z kluczowych zadań jest odróżnienie pacjentów z nieprawidłowym wzorcem połykania. Poza konsultacją specjalistyczną otolaryngologa i logopedy, w diagnostyce MTDg zalecamy wykorzystanie obiektywnych (FEES, wideofluoroskopia, SEMG) i subiektywnych narzędzi diagnostycznych (skale: SDS, DHI, EAT-10). Naszym zdaniem, uwzględnienie kwestionariuszy diagnostycznych w kierunku choroby refluksowej jest również istotne dla leczenia przyczynowego. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Badanie wyrobów ze stopów metali szlachetnych Artykuł omawia metody badania wyrobów ze stopów metali szlachetnych, w szczególności koncentrując się na metodzie przybliżonej na kamieniu probierczym. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Narodowy Program Foresight "Polska 2020" W artykule scharakteryzowano podejście foresight a także przedstawiono strukturę Narodowego Programu Foresight Polska 2020. Zwrócono uwagę na priorytety technologii środowiskowych w problematyce zrównoważonego rozwoju, realizowanej jako pole badawcze NPF Polska 2020. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Teoretyczna analiza doładowania zakresowego W pracy przedstawiono podstawowe zależności bilansowe obowiązujące w układzie przy równoległym połączeniu turbosprężarek. Zdefiniowano wskaźniki porównawcze jakości dopasowania turbosprężarek do silnika. Następnie, dla założonych warunków pracy silnika, na drodze analizy teoretycznej, dokonano optymalnego pod względem sprawności całkowitej podziału mocy w zespołach sprężarkowych oraz turbinowych urządzenia doładowującego. Przeprowadzono ocenę wpływu zmian parametrów turbosprężarek na przebieg charakterystyki silnika oraz możliwości jej poprawy. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Ocena jodurii u studentek wydziału farmaceutycznego Cel pracy obejmował oznaczanie stężenia jodu
w moczu wśród studentek Wydziału Farmaceutycznego
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
Materiał i metody: Badane kobiety wypełniły anonimową
ankietę. Miała ona pomóc w określeniu czynników,
które mogą mieć wpływ na gospodarkę jodową
ustroju. Wartość jodurii poniżej 100 μg/l świadczy
o niedoborze jodu w organizmie. Badaniem objęto 101
studentek, u których przy użyciu metody PAMM określano
stężenie jodu w porannej próbce moczu.
Wyniki: Średnia wartość jodurii wynosiła
103,50565,71 μg/l. 49,5% studentek miało prawidłowe
stężenie jodu w moczu, natomiast pozostałe wykazywały
niedostateczną podaż tego pierwiastka z dietą.
7,9% studentek miało ciężki niedobór jodu w moczu
(*20 μg/l), 16,8% posiadało jodurię w granicach 20–
50 μg/l, natomiast niewielki niedobór tego pierwiastka
w moczu (50–100 μg/l) występował u 25,8% badanych. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Szkoła Szymona Askenazego W artykule autorka skupia się na aktywności dydaktycznej lwowskiego nowożytnika, Szymon Askenazego, zorientowanej na wypromowanie doktorów i wydanie wyróżniających się prac uczniów. W części pierwszej zwraca uwagę na atuty zajęć prowadzonych przez Askenazego na Uniwersytecie Lwowskim. W drugiej stara się odpowiedzieć na pytania: 1) na jakie elementy warsztatu badawczego kładli nacisk promotor i recenzenci dysertacji doktorskich obronionych we Lwowie, 2) co we wprowadzeniach do prac uczniów-autorów monografii było przez Askenazego eksponowane, 3) jaki obraz szkoły en bloc kreował wydawca „Monografii”. W części trzeciej przytacza opinie o ukazujących się drukiem rozprawach monograficznych uczniów Askenazego.Autorka dochodzi do wniosku, że w wydawanej przez siebie serii, i w jeszcze większym stopniu w recenzjach rozpraw doktorskich, Askenazy uwypuklał wysiłek uczniów zorientowany na rozszerzanie bazy źródłowej oraz porównawcze ujmowanie wydarzeń i zjawisk. Można wyróżnić przynajmniej trzy warianty wprowadzeń do monografii uczniów, nazwane umownie „problemowymi”, „osobowymi” i „mieszanymi”. Różne strategie prezentowania osiąganych przez seminarzystów wyników były przejawem doceniania indywidualności piszących, ale i tendencji unifikacyjnych, sprowadzających się do pokazania, że zespół naukowych debiutantów potrafił bez kompleksów podjąć wyzwanie i pchnąć badania nad nowożytną i najnowszą historią Polski. | nauki humanistyczne |
Miłość, natura i miasto. Wpływ Émile’a Verhaerena na twórczość Takamury Kōtarō Poezja, malarstwo i rzeźba francuska były inspiracją dla wielu japońskich twórców należących do kręgu Miłośników Pana (Pan no kai). Jednym z nich był Takamura Kōtarō (1883-1956) – poeta i rzeźbiarz, który zasłynął przede wszystkim ze swoich liryków miłosnych adresowanych do żony Chieko. Artykuł stanowi próbę analizy wpływów, jakie wywarły na Takamurę życie i twórczość Émile’a Verhaerena, belgijskiego poety piszącego po francusku, ważnego przedstawiciela francuskiego symbolizmu. Wpływy te rozpatrywane na przykładzie poezji miłosnej Takamury (Chieko shō) oraz obrazów natury i miasta w jego twórczości. | nauki humanistyczne |
Monitoring wód podziemnych w rejonie przygranicznym z Republiką Czeską na odcinku Krzeszów–Ścinawka–Kudowa w roku hydrologicznym 2009 Monitoring wód podziemnych jest prowadzony w strefie przygranicznej Polski i Czech między Kamienną Górą, Wałbrzychem i Kudową po polskiej stronie a Trutnovem, Broumovem i Náchodem po czeskiej stronie granicy od lat 70. XX wieku. W ramach monitoringu obszar badań podzielono na trzy podobszary: rejon Krzeszów–Adršpach (OKrA), rejon Kudowa–Police nad Metují (OPKu) oraz zlewnię górnej i środkowej Ścinawki (OS). W 2009 r. sieć monitoringu zautomatyzowano, instalując elektroniczne urządzenia pomiarowe, wykonujące pomiary temperatury i położenia zwierciadła wody z częstotliwością jednej godziny. Uzyskane wyniki pozwalają na szczegółowe analizy dynamiki zmian zwierciadła wody. Na podstawie prowadzonych pomiarów zaobserwowano sezonowe wahania stanów wód podziemnych, związane głównie z zasilaniem wodami opadowymi lub wodami pochodzącymi z topnienia pokrywy śnieżnej. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Ks. Janusz Królikowski, Powołanie, konsekracja i posłanie. Z teologii świętego kapłaństwa, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II – Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2017, ss. 308. Recenzja książki: Ks. Janusz Królikowski, Powołanie, konsekracja i posłanie. Z teologii świętego kapłaństwa, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II – Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2017, ss. 308. | nauki teologiczne |
Wykorzystanie kontrolera Kinect do interakcji z użytkownikiem w VR W artykule przedstawiono autorską metodę badania reakcji człowieka na dźwięk przestrzenny. Wykorzystano ogólnodostępne urządzenia takie jak sensor Kinect, zestaw dźwięku przestrzennego Creative. Opracowano metodę badawczą, metodę analizy oraz niezbędne scenariusze badawcze. Ponadto zaproponowano dwie ankiety przed i po badaniu. Następnie opracowano wyniki badań, a na ich podstawie sformułowano wnioski. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Matematyczne modelowanie kształtu owoców śliwy (Prunus domestica L.) W artykule zaprezentowano metodę matematycznego modelowania kształtu powierzchni zewnętrznych śliwek i pestek odmiany Węgierka Zwykła. Do modelowania kształtu z próby 100 owoców wybrano śliwkę najmniejszą, największą i zbliżoną wymiarami do wymiarów średnich. Do odwzorowania kształtu powierzchni śliwki i pestki wykorzystano równania parametryczne. Opracowany matematyczny model 3D kształtu śliwek i pestek można wykorzystać do modelowania i sterowania operacjami technologicznymi procesów produkcji i przetwarzania. | nauki rolnicze |
Walidacja polskiej wersji kwestionariusza Dizziness Handicap Inventory Wstęp. Kwestionariusz Dizziness Handicap Inventory (DHI) został opracowany dla oceny niepełnosprawności spowodowanej zawrotami głowy lub zaburzeniami równowagi. Cel pracy. Tłumaczenie, adaptacja kulturowa i walidacja polskiej wersji językowej kwestionariusza DHI. Materiał i metody. Badanie przeprowadzono w grupie 41 pacjentów poradni audiologicznej (wiek średnio 52,0±15,3 lat), którzy zgodzili się wziąć udział w badaniu. Grupa obejmowała osoby z przewlekłymi zawrotami głowy, zarówno z uszkodzeniami przedsionkowymi (21 osób), jak i bez uszkodzeń błędników. Z badania wyłączono osoby z łagodnymi położeniowymi zawrotami głowy oraz pacjentów z ostrymi zawrotami, niestabilnych klinicznie. Pacjenci wypełniali kwestionariusz dwukrotnie, w odstępie średnio 2,5 miesiąca. Wyniki. Współczynniki rzetelności Alfa Cronbacha (α) były wysokie i wynosiły w obu badaniach odpowiednio 0,94 i 0,95. W podskalach P (physical) w obu badaniach współczynniki α wzrastały po wyłączeniu pytania P13 dotyczącego przewracania się z boku na bok. Dla całego kwestionariusza powtarzalność odpowiedzi wynosiła 74,8%, a ważony współczynnik Kappa Cohena wynosił 0,75. Współczynniki korelacji między badaniami były wysokie i wynosiły 0,83 dla podskali P (physical), 0,92 dla podskali F (functional) i 0,88 dla podskali E (emotional) oraz 0,93 dla DHI łącznie. W badaniach stwierdzono istotne statystycznie różnice średnich punktacji skali i podskal P, F, E między osobami ze zgłaszanym poczuciem niepełnosprawności i uważających się za sprawnych. Wnioski. Zaproponowana polska wersja językowa ankiety DHI spełnia kryteria powtarzalności oraz funkcję oceny poczucia niepełnosprawności. Ankieta spełnia również kryteria spójności, z wyjątkiem pytania P13, co może wynikać z przyjętych kryteriów wyłączenia z badania osób z zawrotami położeniowymi. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Nation as a constitutional concept Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polskim | nauki społeczne |
Znaczenie elementów komunikacji w kształtowaniu relacji uczeń-nauczyciel na zajęciach wychowania fizycznego Celem badań była identyfikacja oczekiwań uczniów i przyszłych nauczycieli, dotyczących elementów wzajemnej komunikacji werbalnej na lekcji wychowania fizycznego oraz zakresu uczestnictwa uczniów w decydowaniu o formie zajęć. Badaniem objęto 490 uczniów gimnazjum, 482 uczniów szkół średnich oraz 300 studentów studiujących na kierunku wychowanie fizyczne. Do gromadzenia danych wykorzystano kwestionariusz ankiety. Odpowiedzi na pytania dotyczące najważniejszych elementów komunikacji oraz zakresu, w jakim uczniowie chcieliby mieć wpływ na formę zajęć, poddano analizie statystycznej. W tym celu posłużono się testem chi-kwadrat. Najczęściej uczniowie uważali, że najważniejszym elementem komunikacji werbalnej nauczyciela z nimi podczas zajęć jest umiejętność wyjaśniania. Największy odsetek przyszłych nauczycieli utrzymywał, że najistotniejsze jest, aby wypowiedzi nauczyciela były zrozumiałe. Uczniowie gimnazjum najliczniej wyrażali opinię, że nauczyciel powinien czasami konsultować z nimi formę zajęć. Natomiast wśród uczniów szkół średnich i przyszłych nauczycieli dominowało zdanie, że powinien czasami uwzględniać ich propozycje. Płeć i poziom edukacji okazały się być zmiennymi różniącymi oczekiwania badanych dotyczące zarówno elementów komunikacji, jak i udziału w decydowaniu o formie zajęć. Ujawnione oczekiwania uczniów i opinie studentów pozwalają na zoptymalizowanie przygotowania, pod względem sposobu komunikacji, przyszłych kadr do pracy na poszczególnych etapach kształcenia. Pozwalają także na bardziej świadome podejście do kształtowania pozytywnych wzajemnych relacji, poprawę efektywności zajęć oraz zwiększenie satysfakcji uczniów z uczestnictwa w lekcjach wychowania fizycznego. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Procedura obliczeń dla zjawiska rezonansu parametrycznego kołysań bocznych statku w kryteriach statecznościowych drugiej generacji W artykule omówiona została procedura obliczeń dla wystąpienia zjawiska rezonansu parametrycznego kołysań bocznych w kryteriach statecznościowych drugiej generacji. Zjawisko rezonansu parametrycznego kołysań bocznych statku jest zjawiskiem znacząco wpływającym na poziom bezpieczeństwa statecznościowego, przy wystąpieniu szczególnych parametrów ruch statku i falowania morskiego. Ze względu na trwające prace na kryteriami statecznościowymi drugiej generacji, zjawisko to zostało uwzględnione w projekcie nowych kryteriów jako jeden z tak zwanych defektów statecznościowych. W pracy przedstawiono kolejne etapy obliczeń na poziomie pierwszym i drugim procedury celem określenia podatności statku na wystąpienia badanego defektu statecznościowego. Omówiono kolejność obliczeń, zakres potrzebnych danych wejściowych oraz interpretację otrzymanych wyników. | nauki inżynieryjno-techniczne |
ASG-EUPOS w terenach przygranicznych Uruchomienie przez GUGiK z początkiem czerwca 2008 r. wielofunkcyjnego systemu precyzyjnego pozycjonowania na obszarze Polski ASG-EUPOS dało możliwość wykonania prac geodezyjnych na obszarze całego kraju. System ASG-EUPOS został zrealizowany w ramach europejskiego projektu EUPOS. Jednym z założeń projektu EUPOS jest stosowanie ujednoliconych standardów technicznych w systemach wszystkich krajów członkowskich. Ma to zapewnić jednorodne pozycjonowanie na całym obszarze działania systemu EUPOS, także w terenach przygranicznych, gdzie poleganie jedynie na stacjach referencyjnych pojedynczego kraju skutkowałoby pogorszeniem jakości wyznaczeń. Jednakże wykonywanie pomiarów w terenach, gdzie do wyznaczenia pozycji oprócz krajowych stacji referencyjnych niezbędne jest też korzystanie ze stacji zagranicznych, budzi pewne obawy co do rzetelności wyznaczeń, jak również integracji systemu ASG- -EUPOS i systemów zagranicznych z krajową osnową geodezyjną. W pracy opisane zostały systemy GBAS, a w szczególności założenia ogólne i standardy techniczne europejskiego systemu EUPOS oraz szczegółowe opisy jego polskiej i czeskiej realizacji, odpowiednio systemu ASG-EUPOS i systemu CZEPOS. Opracowana została koncepcja przeprowadzenia badań w zakresie weryfikacji działania serwisów systemu ASG-EUPOS w terenach przygranicznych. W myśl tej koncepcji wykonane zostały prace pomiarowe na obszarze o charakterystyce badanego problemu. Na ich podstawie przeprowadzona została analiza dokładności pozycjonowania z wykorzystaniem poszczególnych serwisów systemu ASG-EUPOS i zagranicznych stacji referencyjnych względem danych katalogowych. Dodatkowo przeprowadzona została praktyczna weryfikacja zaleceń zawartych w projekcie wytycznych technicznych G-1.12. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Wpływ obciążeń dynamicznych na wytrzymałość glin lodowcowych na przykładzie glin zlodowacenia warty rejonu Warszawa-Służew Przedstawiono wpływ obciążeń dynamicznych na zmianę wytrzymałości glin lodowcowych zlodowacenia warty z poletka Nowoursynowska z Warszawy. Badania laboratoryjne w warunkach obciążeń statycznych i dynamicznych wykonano na próbkach o strukturze nienaruszonej w dynamicznym aparacie trójosiowego ściskania DYNTTS (electromechanical dynamic triaxial testing system). Próbki gruntu poddano dwukierunkowym obciążeniom dynamicznym o sinusoidalnym kształcie fali, częstotliwości 10 Hz i stałej amplitudzie przemieszczenia osiowego (badanie typu displacement control). Spadek naprężeń efektywnych, wywołany generacją ciśnienia porowego w fazie obciążeń dynamicznych, prowadzi do znacznego osłabienia gruntu. Postdynamiczna wytrzymałość glin lodowcowych stanowi od 21 do 76% ich wytrzymałości statycznej. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
„Spis tento Otázek trojiech” Łukasza z Pragi: przyczynek do historii katechizmów braci czeskich i ich roli w piśmiennictwie polskim (XVI wiek – pierwsza połowa XVII stulecia) Artykuł nie posiada streszczenia w języku polskim. | nauki humanistyczne |
Reakcja drobnoustrojow na zanieczyszczenie gleby benzyna olowiowa W doświadczeniu wazonowym badano wpływ zanieczyszczenia gleby benzyną ołowiową (w dawkach: 0, 2, 4, 6 cm³‧kg⁻¹ gleby) na liczebność bakterii oligotroficznych, kopiotroficznych, promieniowców i grzybów, oraz na plonowanie rzepaku i marchwi. Podjęto także próby łagodzenia skutków zanieczyszczenia gleby poprzez nawożenie organiczne słomą jęczmienną (w ilości 5 g‧kg⁻¹ gleby) i mocznikiem (100 mg N i 200 mg N‧kg⁻¹ gleby).
Związki ropopochodne powodowały zachwianie równowagi mikrobiologicznej gleby, powodując wzrost liczebności bakterii oligotroficznych i kopiotroficznych oraz promieniowców i zmniejszenie liczebności grzybów. Stwierdzono toksyczne działanie substancji ropopochodnych na kiełkowanie, wzrost i rozwój testowanych roślin. Nawożenie organiczne słomą i mocznikiem w niewielkim stopniu niwelowało toksyczne działanie benzyny na testowane drobnoustroje i rośliny. | nauki rolnicze |
USTAWOWE ZADANIA GMINY W POLSKIM MODELU SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Tekst wprowadza do tematyki samorządu terytorialnego w Polsce. Na wstępie przedstawia rys historyczny i aktualny model samorządu terytorialnego. W trzeciej części definiuje gminę, wskazuje jej umocowanie prawne i przedstawia jej ogólną charakterystykę. Cześć czwarta tekstu skupia się na zadaniach gminy, tak zleconych jaki i własnych, zarówno obligatoryjnych jak i fakultatywnych. Pracę uzupełniają liczne przykłady funkcjonowania samorządów, głównie z województwa pomorskiego, które to autor umieścił w przypisach. Całość bazuje na literaturze prawa administracyjnego i samorządowego oraz aktach prawnych aktualnych na dzień 31 września 2013 roku. | nauki społeczne |
Grecy we Lwowie: zapomniani obywatele Lwów będący ważnym centrum życia ekonomicznego na pograniczu polsko-ukraińskim daje doskonałą okazję do badań nad historią małych grup etnicznych mieszkających na tym terenie od czasów wczesnego średniowiecza. O Grekach jako zwartej grupie, posiadających własną tożsamość etniczną, a mieszkających na stałe we Lwowie, możemy mówić od drugiej połowy XVI wieku. Chociaż przybywali tutaj już po upadku Konstantynopola w 1453 roku, to przez długi czas jako chrześcijanie prawosławni zmuszeni byli wybierać między utratą tożsamości religijnej a przyłączeniem się do grona prawosławnych Rusinów. Zróżnicowanie Greków mieszkających we Lwowie w XVI i XVII wieku – poddanej analizie w niniejszym artykule – odzwierciedla aktywność tej grupy, wśród której wyróżnić można kupców, przyjeżdżających czasowo, kupców posiadających stałe placówki, nauczycieli, rzemieślników i innych. | nauki humanistyczne |
Sekwencje mikrosatelitarne i ich wykorzystanie w diagnostyce medycznej Sekwencje mikrosatelitarne są to proste, tandemowe powtórzenia, zbudowane z jednego do sześciu nukleotydów, przy czym najczęściej identyfikowane mikrosatelity to sekwencje o dwunukleotydowym motywie powtórzeń (CA)n. Mikrosatelity występują w sekwencjach kodujących i w niekodujących fragmentach genów, jak i w obszarach pozagenowych i dziedziczone są zgodnie z prawami Mendla. W genomie człowieka sekwencje te pojawiają się średnio co sześć tysięcy par zasad. Ich duża zmienność polega na różnej liczbie powtórzeń motywu podstawowego w określonym miejscu (locus). Ze względu na wysoki stopień polimorfizmu, równomierne i częste rozmieszczenie w genomie są one doskonałymi markerami genetycznymi. Wykorzystywane są w konstruowaniu map genetycznych, kryminalistyce oraz analizie pokrewieństwa między osobnikami. W diagnostyce genetycznej polimorfizm sekwencji mikrosatelitarnych jest wykorzystywany głównie w tzw. diagnostyce pośredniej, w której analizuje się markery sprzężone z genem odpowiedzialnym za określoną jednostkę chorobową. Mikrosatelitarny DNA znalazł również zastosowanie w cytogenetyce molekularnej umożliwiając szybką diagnostykę najczęstszych aneuploidii w badaniach prenatalnych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Guz krtani pochodzenia neurogennego – opis przypadku i przegląd piśmiennictwa Nerwiaki osłonkowe stanowią rzadką grupę nowotworów niezłośliwych, które rozwijają się w obrębie nerwów obwodowych. 0,1–1,5% tych guzów zlokalizowanych jest w krtani. Powodują one: stopniowe narastanie chrypki, trudności z połykaniem i duszność. Leczenie polega na chirurgicznej resekcji guza technikami otwartymi lub endoskopowymi. Kwalifikacja do zastosowania konkretnej techniki chirurgicznej zależy od dokładnej lokalizacji zmiany, a także jej wielkości obserwowanej w badaniu klinicznym oraz badaniach obrazowych i manifestacji klinicznej. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Wstępne wyniki badań nad pneumatyczną intensyfikacją procesu sortowania mieszanin ziarnistych na sicie wibracyjnym Jedną z metod przyspieszenia separacji ziarna na sicie wibracyjnym jest zastosowanie przedmuchu powietrza z górnej do dolnej strony sita. Wstępne badania przeprowadzone na specjalnym stanowisku laboratoryjnym w Instytucie Maszyn Roboczych i Pojazdów Samochodowych Politechniki Poznańskiej wykazały, że w przypadku, gdy częstotliwość sita była niska, przepływające powietrze zmniejszało intensywność separacji. Natomiast, gdy częstotliwość sita była wyższa, przepływające powietrze przyspieszało migrację ziarna przez warstwę materiału i przesiewanie było efektywniejsze, w porównaniu z przesiewaniem bez udziału powietrza. | nauki rolnicze |
Śmierć i Upadek: dlaczego teistyczny ewolucjonizm nie łagodzi problemu zła Większość teistycznych ewolucjonistów coraz częściej argumentuje, że dla teizmu chrześcijańskiego korzystne jest przyjęcie idei, iż Bóg stwarzał pośrednio za pomocą procesów darwinowskich, nie zaś bezpośrednio (dokonując oddzielnych aktów stwórczych). Teistyczni ewolucjoniści martwią się, że idea Boga stwarzającego bezpośrednio uniemożliwia rozwiązanie problemu zła. Taki Bóg byłby odpowiedzialny za wszystkie nieudolne i złe projekty, jakie znajdujemy w przyrodzie. Zastępując projektanta darwinowskim doborem naturalnym, teistyczni ewolucjoniści mogą wszystkie takie projekty zrzucić na karb ewolucji. W ich przekonaniu pozwala to rozwiązać problem zła naturalnego i zapewnić uzasadnienie teizmowi chrześcijańskiemu. Martwią się oni, że Bóg, który stwarza poprzez bezpośrednią interwencję, musi być odpowiedzialny za wszystkie złe projekty w świecie. Proponują w zamian rozwiązanie, że Bóg stwarza świat, w którym to ewolucja (drogą doboru naturalnego i losowej zmienności) tworzy takie projekty. W jaki jednak sposób rozwiązuje to podstawowy problem, że Bóg Stwórca ustanowił warunki, w jakich powstają złe projekty? W pierwszym przypadku Bóg działa bezpośrednio, w drugim - pośrednio. W obu przypadkach na Bogu Stwórcy, jako wszechpotężnym źródle wszechrzeczy, ciąży jednakowa odpowiedzialność. Chrześcijanin nie rozwiązuje bowiem problemu zła, zrzucając odpowiedzialność na naturalistyczny proces ewolucji (w tym wypadku - proces stworzony przez Boga). To jak zasypywanie jednego dołka poprzez kopanie następnego. Problem zła stanowi trudne zagadnienie, lecz darwinowska teorii ewolucji, z Bogiem czy bez Niego, nie pomaga go ani trochę złagodzić. | nauki humanistyczne |
Hezychazm i kultura Zadaniem niniejszego tekstu jest systematyczne porównanie dwóch fenomenów: hezychazmu i kultury. W tym celu należy wypracować dla ich opisu jeden język. Początkowo opiszemy rozwój współczesnych badań nad hezychazmem, by następnie wskazać wzajemne relacje dwóch fenomenów. Konwergencja relacji hezychazmu i kultury, tradycji duchowej i tradycji kulturowej, przybiera formę współpracy i dialogu. | nauki teologiczne |
Zabytkowy zespół dwóch podziemnych zbiorników wody czystej i ogrodu wodnego przy dawnym Szpitalu Miejskim w Gdańsku – obecnie Gdański Uniwersytet Medyczny W artykule opisano mało dotychczas znany fragment zespołu Szpitala Miejskiego w Gdańsku (dziś Gdański Uniwersytet Medyczny, dawniej też Akademia Medyczna), obejmujący dwa historyczne podziemne zbiorniki wody pitnej z początku XX w. oraz założenie parkowe z lat 40. XX w., powiązane z nimi funkcjonalnie i tworzące spójny zespół. Najpóźniej na przełomie lat 60/70 ubiegłego stulecia wykorzystanie tego obszaru (około 1 ha) wygasło i nie został on ponownie zagospodarowany w szerszej skali (pomijając budowę dwóch zbiorników wody czystej na potrzeby szpitala). Z tego powodu całość założenia oraz obiekty zachowały się w stanie zbliżonym do pierwotnego (pomijając degradację wynikającą z upływu czasu i lokalną dewastację). Obiekty te – podziemne zbiorniki o pojemnościach 150 i 300 m3 – są świadectwem okresu, kiedy na terenie Gdańska powstawały nowoczesne wodociągi, ale jeszcze przed zasadniczą zmianą w dzisiejszych dzielnicach Wrzeszcz/Aniołki, którą zapoczątkowała budowa zbiornika Stary Sobieski, wraz z przepompownią wody (1911), a potem wznoszenie kolejnych obiektów. Dawne zbiorniki wodne są budowlami projektowanymi indywidualnie, reprezentującymi oryginalne rozwiązania projektowe i funkcjonalne. Większy z obiektów prezentuje też wyjątkowy, w skali Gdańska, stopień zachowania oryginalnego wyposażenia. Park leśny założony przy zbiornikach zajmuje obszar około 60 arów, na którym zachowała się czytelna kompozycja przestrzenna powiązana układem wodnym z większym zbiornikiem. Strefa parku stanowi ciekawe założenie wykorzystujące nadmiar wody retencyjnej do utworzenia miejsca wypoczynku i rekreacji na terenie dużego zespołu szpitalnego Akademii Medycznej w Gdańsku. Park nie mógłby w takiej formie funkcjonować samodzielnie, dlatego jest związany nierozerwalnie z zespołem zbiorników. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Laboratoria hybrydowe w edukacji inżynierów informatyków Celem artykułu jest pokazanie możliwości zastosowania laboratoriów hybrydowych na zajęciach dydaktycznych prowadzonych na informatycznych studiach inżynierskich. Przedstawiono przykłady laboratoriów hybrydowych (laboratorium realne oraz laboratorium wirtualne) opartych o środowisko LabView, zrealizowanych na potrzeby zajęć z trzech przedmiotów: Podstaw fizyki, Podstaw elektrotechniki, elektroniki i miernictwa oraz Systemów wbudowanych. Powyższe laboratoria hybrydowe są wykorzystywane w ramach dydaktyki dla studentów w Warszawskiej Wyższej Szkole Informatyki (WWSI). | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Identyfikacja pęknięcia w belkach o znanych warunkach brzegowych Praca dotyczy problemu identyfikacji parametrów (lokalizacji i głębokości) poprzecznego pęknięcia, w układach, których modelem jest belka prostoliniowa. Jako wielkości wejściowe procesu identyfikacji wybrano częstości giętnych drgań własnych i (lub) amplitudy poprzecznych drgań wymuszonych monoharmonicznie. Dla tych wielkości skonstruowany został model odwrotny belki z pęknięciem, pozwalający na wyznaczenie parametrów pęknięcia belki o dowolnych (znanych) warunkach brzegowych. Podany został również algorytm identyfikacji pęknięcia na podstawie modelu odwrotnego. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Współpraca środowisk wychowawczych w procesie edukacji, opieki i rehabilitacji dzieci z niepełnosprawnością słuchu CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest przedstawienie teoretycznych i aplikacyjnych założeń na temat zagrożeń, szans i wyzwań w zakresie współpracy środowisk edukacyjno‑rehabilitacyjnych wobec osób niepełnosprawnych i ich rodzin w świetle obowiązujących ustaleń legislacyjnych, organizacyjnych i zmian społeczno‑kulturowych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Aby zrealizować cel, przeprowadzono kwerendę literatury i analizę materiału empirycznego z badań własnych. Poszukiwania badawcze zawężono do określenia opinii rodziców na temat współczesnych potrzeb rodzin wychowujących dzieci z wadą słuchu oraz ich oceny współpracy ze specjalistami w procesie terapeutyczno‑wychowawczym. Do badań zastosowano ankietę wśród rodziców dzieci głuchych, które są objęte kompleksową opieką w poradni specjalistycznej. PROCES WYWODU: Podjęty problem usystematyzowano w dwóch częściach. Po pierwsze, przedstawiono teoretyczne założenia pedagogiki specjalnej w działaniach na rzecz synergii różnych grup społecznych. Po drugie, w świetle przeglądu literatury przedmiotu i wniosków z badań własnych omówiono przykłady społecznych oczekiwań rodziców, specjalistów wobec współpracy na rzecz wspierania rozwoju osób z niepełnosprawnością. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zaprezentowany obraz współpracy wszystkich osób, które podejmują działania pomocowe wobec budowania potencjału rodziny dziecka i tworzenia zróżnicowanych wspólnot komunikacyjnych łączących szkołę z innymi przestrzeniami społecznymi, jest zorientowany na aktywne uczestnictwo osoby dziecka i jego rodziny w tym procesie. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Poszukiwanie współczesnych perspektyw w zakresie synergii środowisk wychowawczych wiąże się z podnoszeniem jakości życia osób w wymiarze równości szans, godności, autonomii, tożsamości, normalizacji, inkluzji. Jest to problem szeroko omawiany w teorii, ale w praktyce często niedoceniany lub uznawany za nowe wyzwanie dla działań w naukach o wychowaniu. | nauki społeczne |
Jak zapobiec odległym następstwom choroby nerek z okresu dzieciństwa? W 2016 roku obchody Światowego Dnia Nerek koncentrują się na chorobach występujących u dzieci i zdarzeniach nawet z najwcześniejszego dzieciństwa, które mogą stać się podłożem przewlekłego schorzenia u dorosłych. U dzieci choroba nerek przybiera nieco inną formę niż u dorosłych – dużą grupę najmłodszych pacjentów stanowią ci z wadami wrodzonymi i genetycznymi układu moczowego, glomerulopatiami oraz (rzadziej) chorobami nerek na podłożu cukrzycy. U wielu dzieci z ostrym uszkodzeniem nerek pojawiają się następstwa w postaci nadciśnienia tętniczego i przewlekłej choroby nerek w późniejszym dzieciństwie albo wieku dorosłym. Wcześniaki i stosunkowo małe noworodki cechują się podwyższonym ryzykiem wystąpienia przewlekłej choroby nerek w późniejszym życiu. Pacjentów z obciążonym wywiadem okołoporodowym i dotyczącym wczesnego dzieciństwa należy ściśle monitorować w celu rozpoznania pierwszych oznak choroby i wdrożenia efektywnej profilaktyki lub leczenia. Możliwa jest skuteczna terapia przewlekłej choroby nerek u dzieci, które – jak wskazują badania – znacznie lepiej niż dorośli radzą sobie z uciążliwością leczenia nerkozastępczego, w tym programu dializ i przeszczepienia. Ponieważ dostęp do specjalistycznej opieki nefrologicznej nie jest jednolity, należy wdrożyć odpowiednie działania, aby zapewnić skuteczne leczenie wszystkim chorym dzieciom, bez względu na ich miejsce zamieszkania czy status ekonomiczny. Żywimy nadzieję, że Światowy Dzień Nerek pomoże w edukacji opinii publicznej, ustawodawców i pracowników służby zdrowia w zakresie potrzeb związanych z chorobą nerek występującą w dzieciństwie. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Rola transportu kontenerowego w aspekcie funkcjonowania terminali morskich i rzecznych na dolnej Wiśle W artykule omówiony został problem funkcjonowania terminali kontenerowych usytuowanych w portach morskich
Gdańska i Gdyni oraz ich powiązania z zapleczem lądowym kraju, przy wykorzystaniu między innymi transportu
śródlądowego operującego na bazie autostrady rzecznej – „Dolna Wisła” w oparciu o istniejący port w
Bydgoszczy. Z punktu widzenia zintegrowanych systemów transportowych najlepszym rozwiązaniem przyczyniającym
się do rozwoju nowych technologii przewozu masy towarowej okazała się konteneryzacja oraz sprawnie działające
terminale morskie i rzeczne. W najbliższej przyszłości należy zaprojektować i zbudować nowoczesne terminale
rzeczne w Tczewie oraz w Solcu Kujawskim. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Ocena kardiotoksyczności u pacjentek z rakiem piersi leczonych trastuzumabem* WSTĘP Rak piersi to najczęstszy nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce. W praktyce klinicznej ważne jest określenie ekspresji receptorów, w tym dla naskórkowego czynnika wzrostu typu 2 (HER2) na komórkach nowotworowych. Gdy komórki te wykazują wzmożoną ekspresję HER2, przebieg choroby jest agresywniejszy. Trastuzumab, humanizowane przeciwciało monoklonalne przeciw HER2, znacząco poprawia rokowanie. Jednak terapia taka nie jest pozbawiona działań niepożądanych, w tym kardiotoksyczności. Celem pracy była ocena kardiotoksyczności leczenia trastuzumabem u pacjentek z rakiem piersi. MATERIAŁ I METODY Dokonano retrospektywnej analizy historii chorób 19 kobiet leczonych w Klinice Chorób Wewnętrznych i Chemioterapii Onkologicznej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach w latach 2010–2011. WYNIKI Mediana wieku w chwili rozpoznania – 57 lat, typ histologiczny: rak przewodowy naciekający u 17, rak zrazikowy naciekający u 2 pacjentek. Nadekspresję HER2 stwierdzono u wszystkich 19 kobiet, u 16 z nich zastosowano trastuzumab po wcześniejszym leczeniu upełniającym antracyklinami i/lub taksanami – mediana sumarycznej dawki antracyklin 680 mg. U 13 pacjentek dodatkowo przeprowadzono radioterapię – mediana dawki sumarycznej 50 Gy. U 3 pacjentek podano trastuzumab oraz chemioterapię w leczeniu rozsianej choroby nowotworowej. Mediana czasu włączenia trastuzumabu po antracyklinach wyniosła 3 miesiące. Liczba cykli: mediana 10. Przed włączeniem leku wykonano badanie EKG i czynnościowe serca z oceną frakcji wyrzutowej (EF). Mediana EF przed rozpoczęciem leczenia: 65%, po leczeniu: EF 61%. U jednej pacjentki przerwano leczenie z powodu obniżenia EF do 40%. WNIOSKI Leczenie trastuzumabem było dobrze tolerowane. U większości pacjentek nie obserwowano znamiennego obniżenia EF wymagającego odstawienia leku. Badana grupa wymaga jednak badań czynnościowych serca również po odstawienia trastuzumabu w celu wykrycia późnych powikłań kardiotoksycznych. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Wpływ czasu eksploatacji na efekty oczyszczania ścieków w oczyszczalni typu Lemna Artykuł zawiera ocenę wpływu czasu eksploatacji na efekty
oczyszczania ścieków w oczyszczalni typu Lemna w Mniowie (woj. świętokrzyskie).
Podstawą do jej sformułowania były badania składu fizykochemicznego
ścieków surowych, dopływających do oczyszczalni i oczyszczonych,
odpływających z niej do odbiornika, wykonane na obiekcie
najpierw w latach 1998–2000 i powtórzone w latach 2004–2005. Ich zakres
obejmował każdorazowo oznaczenie takich parametrów, jak: temperatura,
odczyn, tlen rozpuszczony, BZT5, zawiesina ogólna, azot amonowy
i fosforany. Stwierdzono, że wraz z upływem czasu eksploatacji
nastąpił wzrost obciążenia hydraulicznego badanej oczyszczalni, a mianowicie
z 75% w latach 1998–2000, aż do planowanych 100%, tj. do
150 m3 ścieków oczyszczanych w ciągu doby, w latach 2004–2005.
Towarzyszyła temu tendencja do wzrostu stężeń w ściekach surowych
przede wszystkim takich parametrów, jak: zawiesina ogólna, azot amonowy
i fosforany. Wzrost obciążenia hydraulicznego i ładunkiem zanieczyszczeń
zaznaczył się wyraźnym pogorszeniem jakości odpływu
z oczyszczalni, aczkolwiek w przypadku zawartych w nim związków
organicznych (BZT5 – średnio 24,6 mgO2∙dm-3) i zawiesiny ogólnej
(średnio – 26,4 mg∙dm-3), spełniał on w zdecydowanej większości przypadków wymogi pozwolenia wodno-prawnego. Do pogorszenia się
jakości odpływu z badanej oczyszczalni mógł się przyczynić także wzrost
ilości zdeponowanych na dnie stawów osadów ściekowych. Bardzo wysokie
stężenie oznaczanych w odpływie związków biogennych, a zwłaszcza
fosforanów (średnio – 37,8 mgPO4-3∙dm-3) to niewątpliwie efekt zachodzących
w tych osadach procesów beztlenowych. | nauki społeczne |
Walka z gniewem – ósmy stopień „drabiny rajskiej” św. Jana Klimaka W artykule przedstawiliśmy myśl Jana Klimaka zawartą w jego dziele Drabina raju na temat gniewu: jego fenomenu, przyczyn i skutków, sposobu walki oraz jej monastycznego kontekstu. Gniew i łagodność według Jana Klimaka wiążą się szczególnie z ósmym stopniem drabiny duchowej prowadzącej do szczytu miłości. Drabina stanowi pewien obraz, metaforę, a kolejności opisywanych zjawisk nie należy rozumieć literalnie. Autor przedstawia rozwój namiętności, który można odnieść także do gniewu: grzech – bezczynność – niedbałość – namiętność – upadek. Dokonuje szczegółowej charakterystyki gniewu jako wady oraz niegniewliwości i łagodności jako cnoty. Opisuje skutki duchowe i moralne gniewu: wzburzenie i gorycz ducha, trudności w modlitwie, stan grzechu, ciemność umysłu. Podstawą walki z gniewem jest wola wyrzeczenia się siebie, to jest miłości własnej. Autor ukazuje też skruchę jako pomocny środek: przyjmowanie w pokorze oskarżeń i różnych przykrości, odmawianie Psalmów, rozważanie Męki Pańskiej, pamięć o śmierci. Zjawisko gniewu rozpatruje w kontekście dwóch form życia monastycznego: wspólnotowego i hezychastycznego. | nauki teologiczne |
Ocena stabilności plonowania odmian rzepaku ozimego w zróżnicowanych warunkach glebowo-klimatycznych Dolnego Śląska na podstawie doświadczeń porejestrowych W pracy przeprowadzono analizę interakcji genotypowo-środowiskowej i ocenę stabilności plonowania odmian rzepaku ozimego. Wykorzystano plony odmian z doświadczeń porejestrowych przeprowadzonych na Dolnym Śląsku w latach 2008–2010 w Krościnie Małej, Naroczycach, Pawłowicach, Tarnowie Śląskim, Tomaszowie Bolesławieckim i Zybiszowie. Materiałem badawczym były cztery odmiany mieszańcowe: Extend, Nelson, Toccata i Vectra oraz sześć odmian populacyjnych: Cabriolet, Cadeli, Californium, Casoar, Castille i PR46W10. W celu uzyskania ortogonalności układu do analizy wybrano odmiany badane we wszystkich doświadczeniach przez cały analizowany okres. Interpretację stabilności plonowania przeprowadzono w oparciu o wieloczynnikową analizę wariancji. Stabilność odmian określana jest, jako miara wkładu każdej odmiany w interakcję genotypowo-środowiskową i obliczona została za pomocą wariancji stabilności Shukli (1972) i rang Kanga (1988). Wykazano istotne zróżnicowanie plonu odmian rzepaku w analizowanych doświadczeniach oraz istotne interakcje odmian z miejscowościami i latami badań. Szczegółowa analiza efektów interakcyjnych pozwoliła wyróżnić odmiany mieszańcowe Extend, Nelson i Toccata, jako wysokoplonujące, o czym świadczą istotnie dodatnie wartości efektów głównych wyliczonych dla tych odmian. Ponadto odmiana mieszańcowa Nelson dawała wysokie i wyrównane plony we wszystkich latach badań. Jest, zatem odmianą wysokoplonującą i stabilną, czyli o szerokiej adaptacyjności. | nauki rolnicze |
Klucz do samodzielnej lektury Czwartej Ewangelii Recenzja: Ks. Antoni Paciorek, Ewangelia Umiłowanego Ucznia, RW KUL Lublin 2000, s. 422. | nauki teologiczne |
Specyfika marketingu w agrobiznesie. Przegląd koncepcji Celem rozważań jest przedstawienie specyfiki agrobiznesu i zakresu instrumentów marketingowych wykorzystywanych na rynku żywnościowym. W artykule dokonano przeglądu różnych koncepcji gospodarki żywnościowej, definicji marketingu w agrobiznesie. Wskazano na występowanie wzajemnych związków substytucyjnych i komplementarnych pomiędzy instrumentami marketingowymi.
Ustalono, iż potrzeba zastosowania odmiennego podejścia do marketingu produktów żywnościowych wynika przede wszystkim ze specyfiki i niejednorodności poszczególnych ogniw gospodarki żywnościowej. | nauki społeczne |
Tradycja i współczesność w architekturze Zakopanego. Wybrane aspekty Drewniana architektura Zakopanego, intensywnie rozwijającego się z końcem XIX i w pierwszej dekadzie XX wieku, stanowi odmienny od innych regionów fenomen. Jest wypadkową tradycji kultury górali podhalańskich i motywów zaczerpniętych ze stylistyki historycznej, twórczo przetworzonych przez Stanisława Witkiewicza w oryginalny styl w architekturze i zdobnictwie. Styl zakopiański został zaadaptowany przez kolejne pokolenia Podhalan, którzy nadal uznają go za własny; co więcej, do dziś stanowi wzorzec dla architektów i projektantów. W nowych realizacjach w Zakopanem można zaobserwować rozmaite formy budynków – twórcze interpretacje stylu, realizacje kontrowersyjne albo powierzchownie nawiązujące do tradycji. Długie trwanie idei Witkiewicza wpisuje się w kulturową kategorię „tradycji wynalezionej”, rozumianej procesualnie, podlegającej przekształceniom i reinterpretacji. | sztuka |
Ocena fizykochemiczna odpadowej ogrodniczej wełny mineralnej Przedstawiono wyniki badań dotyczące możliwości wtórnego wykorzystania ogrodniczej wełny mineralnej zastosowanej w uprawie pomidorów, ogórków i goździków. Celem prowadzonych badań było określenie pozostałej w podłożu zawartości fosforu i azotu po zakończonym cyklu uprawowym. W opracowaniu tematu skoncentrowano się głównie na uwzględnieniu zasad zrównoważonego rozwoju w rolnictwie. Wdrożenie tych zasad w aspekcie ochrony środowiska możliwe jest poprzez utylizację zalegających na wysypiskach odpadów poprodukcyjnej ogrodniczej wełny mineralnej oraz osiągnięcie celów gospodarczych związanych z wykorzystaniem pozostałości stosunkowo drogich składników pokarmowych stosowanych w pożywkach nawozowych. Zawartość fosforu i azotu zanalizowano w próbkach po rocznej wegetacji przy zastosowaniu typowych preparatów nawozowych stosowanych przy uprawie pomidorów, ogórków i goździków. Przed badaniem próbki zostały poddane procesowi suszenia w temperaturze 30ºC, zmielenia i wyodrębnieniu frakcji o uziarnieniu 0,40 mm. Fosfor całkowity analizowano w próbkach, po uprzedniej mineralizacji, metodą spektrofotometryczną, wykorzystując żółty kompleks fosforowanadowo-molibdenowy. Azot całkowity oznaczono metodą Kjeldahla. Do oceny możliwości ponownego zastosowania w ogrodnictwie zmierzono również pH oraz zasolenie. Otrzymane wyniki badań wskazują na możliwość wtórnego wykorzystania ogrodniczej wełny mineralnej w nawożeniu. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Co to jest intertekstualność Sprecyzowanie definicji genezy, obszaru zainteresowań oraz narzędzi badawczych intertekstualności nie jest zadaniem łatwym, gdyż należy ona do najbardziej Proteuszowych zjawisk współczesnego literaturoznawsta. | nauki humanistyczne |
Czynniki decydujące o regionalnym zróżnicowaniu produkcji gryki w Polsce Celem badań było określenie czynników, które decydowały o regionalnej produkcji gryki w
Polsce. Jako materiał źródłowy do analizy posłużyły dane statystyczne GUS z lat 2012-2014 zestawione
według województw. Spośród wielu cech charakteryzujących produkcję gryki wybrano subiektywnie 19
zmiennych, które poddano analizie statystycznej. Metodą analizy skupień wyodrębniono 4 grupy województw,
zróżnicowane pod względem produkcji gryki. O regionalnym zróżnicowaniu produkcji gryki decydują warunki
przyrodnicze i organizacyjno-ekonomiczne. Uprawa gryki koncentruje się głównie w województwach
lubelskim i dolnośląskim. Znaczący udział w krajowej produkcji gryki ma także północna część kraju. | nauki rolnicze |
Renesansowy ratusz w Bytomiu Odrzańskim i jego nowożytne przekształcenia Artykuł prezentuje historię nowożytnych przekształceń renesansowego ratusza w Bytomiu Odrzańskim między XVI a XX wiekiem. Na wstępie omówiono źródła i literaturę. Na podstawie badań wydzielono główne fazy jego przekształceń. Ratusz powstał w latach 1602–1609, prawdopodobnie na reliktach dawnej karczmy, jako dwukondygnacyjna budowla z wieżą w narożu działki, na planie prostokąta o układzie trójtraktowym, trójpasmowym. Budynek w roku 1694 został zniszczony przez pożar, a następnie odbudowany w latach 1694–1697 według projektu C. Millera z Bolesławca. Zmieniono wówczas m.in. podziały wewnętrzne i wprowadzono nowe, drewniane stropy w parterze. Dalsze przebudowy barokowe wykonano w połowie XVIII wieku. Zmieniono wówczas układ wnętrza oraz dobudowano od zachodu dwukondygnacyjne skrzydło tylne. Około 1860 r. podwyższono bryłę ratusza oraz dodano neobarokowe detale na froncie. Duże zmiany układu wnętrz na pierwszym i drugim piętrze przyniosła przebudowa z początku XX wieku. | sztuka |
Nordic walking jako uniwersalny trening w rehabilitacji - przegląd doniesień Konsekwencje braku aktywności fizycznej oraz siedzącego trybu życia coraz większego kręgu ludzi stanowią obciążenie systemu zdrowia publicznego w skali światowej. Niedostateczna ilość ruchu sprzyja powstawaniu wielu chorób, uciążliwych dolegliwości, obniżeniu jakości i długości życia. Trening marszowy bazuje na naturalnym ruchu, jakim jest chód. Przeprowadzono wiele badań wskazujących na korzyści płynące z treningu nordic walkingu w poszczególnych jednostkach chorobowych. Aktywność fizyczna ma działanie terapeutyczne wówczas, gdy forma ćwiczeń ruchowych zostanie dobrana stosownie do konkretnego przypadku. Poleca się wcześniejsze wykonanie odpowiednich badań oraz ustalenie właściwej intensywności treningu. W artykule dokonano przeglądu publikacji naukowych dotyczących wpływu nordic walkingu na zdrowie, opublikowanych w recenzowanych czasopismach, z wykorzystaniem baz PubMed, NCBI, PMC, ScienceDirect, Oxford Academic Journals i MDPI. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Aksjologiczne wymiary nędzy w Dzienniczku Faustyny Kowalskiej – perspektywa językoznawcza Dzienniczek św. Faustyny Kowalskiej jest tekstem religijnym oraz tekstem mistycznym w sensie filologicznym i teologicznym. Ten rodzaj tekstu z uwagi na sytuację komunikacyjną oraz szerszy kontekst zewnętrzny może cechować się modyfikacjami w zakresie semantyki używanego słownictwa oraz towarzyszącego mu nacechowania aksjologicznego. W związku z tym w artykule zakłada się,
że nacechowanie aksjologiczne określonego słowa i związanego z nim pojęcia zależy od szeregu uwarunkowań kontekstowych, które ukształtowały istotną kategorię tekstową, jaką jest punkt widzenia. Analiza semantyki występujących w tekście użyć słowa nędza wskazuje na jego różne znaczenia, odbiegające od typowych znaczeń leksykalnych podawanych przez słowniki. Celem pracy jest ustalenie aksjologicznych wymiarów pojęcia nędza oraz ich zależności od czynników pozajęzykowych, wśród których istotną rolę odgrywa chrześcijański system wartości. | nauki teologiczne |
Narracje okrucieństwa: dzieła filmowe Cristiana Mungiu, a polityczne imaginarium Europy Środkowo-Wschodniej Celem poniższego artykułu jest przedstawienie sposobu opisu stanu pomniejszych kultur Europy Środkowo-Wschodniej w filmach Cristiana Mungiu. Rozważania te zostały oparte o pojęcia okrutnego optymizmu oraz impasu autorstwa Lauren Berlant. Analizie poddano filmy 4 Months, 3 Weeks and 2 Days (2007), Beyond the Hills (2012) oraz Graduation (2016). Pod uwagę wzięto w szczególności strukturę narracyjną wspomnianych dzieł, płeć bohaterów, uwarunkowania społeczno-ekonomiczne wpływające na ich byt, a także poetykę mediów audio-wizualnych prezentowaną w zakończeniach filmów. Autor argumentuje, że filmy Mungiu stanowią krytykę mapowania wyobrażeniowego na terenach Europy Środkowo-Wschodniej zapoczątkowanego w czasach zimnej wojny, która prezentuje narody zamieszkujące te tereny jako skazane na nieustanne przebywanie w stanie zagrożenia, a co za tym idzie, niewygasającą potrzebę obrony, co naraża je na przeżywanie nieuniknionych cykli politycznych nadużyć. Propozycja rozwiązania przedstawiona jest w powolnych, skłaniających do przemyśleń zakończeniach filmów. Wskazują one na rozwój sytuacji politycznego zawieszenia, która jako zakłócenie statusu quo może pozwolić wyobraźniom politycznym na stworzenie rozwiązań bardziej kreatywnych, pozwalających uniknąć wspomnianych cykli. Przerwa ta wiąże się z pamięcią wydarzeń roku 1989, a także historyczną otwartością, która emergowała w owym czasie. Jako polityczny paradygmat kultur środkowo-wschodnioeuropejskich, zawieszenie jest strategią, która pozwala na zmianę postawy wyobrażeniowej wobec początku roku 1989. | nauki humanistyczne |
Energetyczne aspekty oceny zbioru zielonki prasami zwijającymi Przeprowadzono badania polowe prasy zwijającej przy stałej masie jednostkowej wałka zielonki, niezależnie od wilgotności materiału. Badania pozwoliły na określenie wpływu zróżnicowanych poziomów: prędkości roboczej, wilgotności i poziomu rozdrobnienia zielonki na średnie zapotrzebowanie mocy na WOM, energię jednostkową zużywaną podczas formowania beli, a także jednostkowe zużycie paliwa przez ciągnik napędzające prasę. Omówienie wyników badań poprzedzone zostało analizą wariancji zarówno dla zróżnicowania założonych poziomów parametrów zmiennych, jak i ich wpływu na ww. wskaźniki energetyczne. | nauki rolnicze |
Ryzyka w budowie autostrady oraz przykłady zarządzania nimi poprzez ubezpieczenie Artykuł dotyczy ryzyk związanych z realizacją procesu inwestycyjnego (przede wszystkim inwestycji budowlanych, zwłaszcza autostrady) oraz metod i przykładów zarządzania nimi (głównie poprzez ubezpieczenie). Szczególny akcent położony został na budowę autostrady na odcinku Kraków-Tarnów. W pracy zaprezentowano podstawowe pojęcia dotyczące ryzyka, przedstawiono jego szeroką klasyfikację, opisano przykłady ryzyk w budowie autostrady i skutki ich realizacji. W procesie zarządzania ryzykiem zwrócono uwagę na czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka w budowie autostrady oraz metody jego ograniczania. Przybliżono pojęcie ubezpieczenia jako narzędzia umożliwiającego pokrycie finansowe skutków realizacji ryzyka i przedstawiono produkty ubezpieczeniowe obejmujące analizowany zakres oferowane przez ubezpieczycieli w Polsce. | nauki społeczne |
Konkurencyjność produktów polskiego rolnictwa po wejściu do UE Przystąpienie Polski do UE okazało się korzystne dla polskiego rolnictwa i zakładów
przetwórstwa rolno-spożywczego. Wbrew wcześniejszym obawom nie zalała nas żywność z państw
Europy Zachodniej oraz nie było masowej upadłości firm z sektora żywnościowego. Rosnący eksport
polskiej żywności na wspólny unijny rynek oraz dodatnie saldo w handlu artykułami rolnospożywczymi
świadczy o konkurencyjności polskiego sektora rolnego oraz przetwórstwa. Głównym
elementem przewag komparatywnych obu tych sektorów w Polsce w odniesieniu zwłaszcza do
rozwiniętych krajów UE, są niższe ceny produktów wynikające z niższej opłaty pracy ludzkiej i
niższe koszty innych czynników produkcji. Wraz ze wzrostem płac przewagi te będą maleć, stąd
powinna rosnąć m.in. wydajność pracy oraz nastąpić poprawa jakości produkowanych produktów. | nauki społeczne |
Wizerunek marki motoryzacyjnej Jeep na podstawie badania ankietowego konsumentów Cel: Identyfikacja wizerunku marki motoryzacyjnej Jeep w świetle wyników badania ankietowego konsumentów oraz porównanie go ze stanem zagadnienia prezentowanym w literaturze.
Projekt i metody: Przeprowadzono badanie ankietowe na próbie 56 osób — użytkowników samochodów Jeep i osób zainteresowanych zakupem. W analizie wyników wykorzystano analizę ilościową i jakościową tekstu. W analizie ilościowej badano częstość występowania oraz asocjacje i połączenia między atrybutami. Przeprowadzono także analizę porównawczą wyników uzyskanych z badania ankietowego z rezultatami badań publikowanymi przez innych autorów.
Wnioski: Zweryfikowano hipotezę, zgodnie z którą wizerunek marki Jeep odpowiada opisywanemu w literaturze. Analizując wyniki badania empirycznego stwierdzono, że marka Jeep kojarzy się przede wszystkim z terenowymi, dużymi samochodami ze Stanów Zjednoczonych, charakteryzującymi się dodatkowo wysoką jakością wykonania. W zasadzie odpowiada to wynikom uzyskanym przez innych badaczy, choć zdarzają się niezgodności, na przykład kojarzenie marki jako rodzinnej, czy identyfikacja samochodów Jeep jako SUVów. Niewiele odnotowano skojarzeń marki związanych z wolnością, przygodą, otwartą przestrzenią, tak wyraźnie widocznych w przekazie jej tożsamości. Rzadko występują również asocjacje z surowym, militarnym charakterem marki, sięgające do jej korzeni.
Implikacje praktyczne: Uzyskano informację o atrybutach tworzących wizerunek marki Jeep, czyli wyobrażenie o niej konsumentów. Na tej podstawie można sugerować podejmowanie działań marketingowych (promocyjnych i innych) zmierzających do kreowania wizerunku marki bardziej trafnie odpowiadającego zamierzeniom właściciela.
Ograniczenia: Niewielka liczebność próby w badaniu empirycznym, a także ograniczoność kwestionariusza ankiety. Nie badano struktury próby. Badanie należy potraktować jako pilotażowe. | nauki społeczne |
Mieszczanie rodowici i migranci. Ruch wędrówkowy ludności Przemyśla (według spisu mieszkańców z połowy 1918 roku) Niniejsze badania przeprowadzono na bazie spisu mieszkańców Przemyśla z poł. 1918 r., sporządzonego na podstawie nietypowych dla tego rodzaju źródła formularzy ankiet. Materiały te znajdują się obecnie w zasobie Archiwum Państwowego w Rzeszowie (oddział w Sanoku) oraz w mniejszej części w zbiorach Archiwum Państwowego w Przemyślu. W obu wypadkach zachowały się fragmentarycznie. Częścią zasadniczą tekstu jest studium demografczno-historyczne ukazujące kształtowanie się struktury narodowej i wyznaniowej mieszkańców miasta tego okresu. Szczególną uwagę zwraca ruch wędrówkowy skierowany w stronę Przemyśla w latach 1880–1918 oraz jego tempo. W artykule zajęto się również rozmieszczeniem migrantów w mieście, zwłaszcza w jego centrum oraz na przedmieściach (Zasania po jego lewej, północnej stronie, i przedmieścia Lwowskiego po prawej, wschodniej części). | nauki humanistyczne |
Normatywne ujęcie czynności operacyjno-rozpoznawczych w aspekcie dowodu nielegalnego Zagadnienia omawiane w niniejszym artykule dotyczą statusu normatywnego czynności operacyjno-rozpoznawczych w kontekście ustawy o Policji oraz kodeksu postępowania karnego. Podjęto próbę wskazania warunków, które rzutują na legalny charakter inwigilacji, a co za tym idzie – na skuteczne wykorzystanie materiału operacyjnego w procesie karnym. W tym celu scharakteryzowano niejawną aktywność Policji, wyszczególniając dopuszczalne metody operacyjne oraz definiując czynności operacyjno-rozpoznawcze w świetle literatury przedmiotu. Aby w pełni zobrazować problematykę poruszoną w artykule, przeanalizowano relację prawną między dowodem nielegalnym, o którym mowa w art. 168a kpk, a dowodem z czynności operacyjno-rozpoznawczych, na przykładzie zarządzonej kontroli operacyjnej. Praktyczny wymiar tych rozważań omówiono z punktu widzenia postępowania dowodowego, z uwzględnieniem ról i obowiązków procesowych prokuratora oraz sądu. | nauki społeczne |
Terenowa administracja miar w walce z pandemią W artykule przedstawiono działania jakie podjęła administracja miar w obliczu pandemii koronawirusa. Szczegółowo opisano czynności wykonywane w Okręgowym Urzędzie Miar w Łodzi. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Konrad Baran, W sidłach cyberseksu. Zjawisko. Pomoc duszpasterska, Wydawnictwo Serafi n, Kraków 2019, ss. 240. ISBN 978-83-952878-2-4 Recenzja. Konrad Baran, W sidłach cyberseksu. Zjawisko. Pomoc duszpasterska, Wydawnictwo Serafi n, Kraków 2019, ss. 240. ISBN 978-83-952878-2-4. | nauki teologiczne |
Blastocytoza u 5-letniego chłopca – opis przypadku Blastocystis hominis to jeden z najczęściej stwierdzanych pierwotniaków bytujących w przewodzie pokarmowym człowieka. Do zarażenia człowieka dochodzi najczęściej drogą fekalno-oralną lub pokarmową przez zanieczyszczony cystami pierwotniaka pokarm lub wodę. Częstość występowania Blastocystis hominis w krajach rozwijających się wynosi około 30–50%, zaś w krajach rozwiniętych – w granicach 1,5–10%. Przez długi okres Blastocystis hominis uznawany był za komensala jelita grubego, ponieważ w niektórych przypadkach inwazja może przebiegać asymptomatycznie, a cechować ją może przejściowe lub trwałe nosicielstwo w przewodzie pokarmowym. Obecnie jednak pierwotniak uznawany jest za gatunek pasożytniczy, gdyż objawy występują zwłaszcza u osób z obniżoną odpornością, zarażonych tym patogenem. Znaczenie Blastocystis hominis jako czynnika odpowiedzialnego za objawy jelitowe i pozajelitowe jest niedoszacowane w praktyce klinicznej, a zarażenie tym pasożytem nie jest w pełni diagnozowane. W pracy przedstawiono przypadek 5-letniego chłopca, u którego zarażenie Blastocystis hominis wywołało objawy ze strony przewodu pokarmowego oraz pokrzywkę. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Świadomość ekologiczna w świetle teorii i praktyki (Zarys politologicznego modelu świadomości ekologicznej) Celem artykułu jest dowiedzenie konieczności opracowania politologicznego modelu świadomości ekologicznej jako koncepcji akcentującej motywacje do działań proekologicznych. W związku z tym zadaniem zostały omówione przyczyny różnic w definiowaniu świadomości ekologicznej, zakres poprawnego stosowania tej kategorii i dwa teoretyczne modele świadomości ekologicznej: etyczny i socjologiczny. Analiza została dokonana na podstawie dwóch założeń. Pierwsze dotyczy zależności każdego modelu teoretycznego od specyfiki dyscypliny naukowej, w której dany model powstaje, zaś drugie – konieczności dysponowania możliwościami analitycznymi (w perspektywie kreowania aktywnej postawy proekologicznej) w zakresie badania relacji miedzy opisem i normą. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Metoda oceny poziomu rozwoju agroturystyki w jednostkach samorządu terytorialnego Zaprezentowano metodę oceny poziomu rozwoju agroturystyki w jednostkach samorządu terytorialnego.
Do wyodrębnienia zmiennych użytych do konstrukcji miernika posłużono się metodą ekspercką.
Wyselekcjonowano w ten sposób 9 zmiennych, którymi były: liczba gospodarstw agroturystycznych na
100 gospodarstw rolnych w gminie, liczba miejsc noclegowych w gospodarstwach na 1000 mieszkańców,
wykorzystanie miejsc noclegowych, innowacje i zakres oferty agroturystycznej, sezonowość i kategoryzacja,
a także obecność turystów zagranicznych w gospodarstwach oraz możliwość pobytu osób niepełnosprawnych.
Badania empiryczne przeprowadzone zostały w 2009 r. na próbie 81 gospodarstw agroturystycznych
funkcjonujących na terenie 12 gmin wiejskich województwa lubelskiego. Metodą badań własnych był sondaż
diagnostyczny z wykorzystaniem techniki wywiadu i ankiety. Efektem badań było utworzenie rankingu gmin
pod względem poziomu rozwoju agroturystyki. | nauki rolnicze |
Wybór metody sterowania DTC dla synchronicznego silnika reluktancyjnego W niniejszej pracy dokonano przeglądu istniejących obecnie odmian i modyfikacji metody sterowania DTC oraz przeprowadzono analizę możliwości ich wykorzystania w układzie sterowania synchronicznego silnika reluktancyjnego. Poza wieloma wersjami podstawowej metody z klasyczną tablicą przełączeń uwzględniono rodzinę metod DTC-SVM z modulatorem wektorowym, w tym ze stałą częstotliwością przełączeń, a także szereg metod wykorzystujących regulatory o zmiennej strukturze. W konkluzji wskazano na te strategie sterowania DTC, które najlepiej nadają się do wykorzystania w układach optymalnego sterowania silnika SynRM, zapewniając jednocześnie poprawę parametrów napędu przy niskich prędkościach obrotowych. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Wyzwania rynku unijnego wobec polskich eksporterów sektora rolno-żywnościowego Celem głównym artykułu była próba przedstawienia wyzwań rynku unijnego wobec
polskich eksporterów artykułów rolno-spożywczych. Wykorzystano wyniki badań przeprowadzonych
w 2009 r. i w 2004 r. wśród 30 przedsiębiorstw woj. warmińsko-mazurskiego. Rynek unijny jest
bardzo istotnym dla polskich eksporterów, o czy może świadczyć fakt bardzo dużego poziomu
polskiego eksportu na rynki krajów unijnych. W 2009 r. największym wyzwaniem (60,0%
odpowiedzi) dla eksporterów z woj. warmińsko-mazurskiego była konkurencja, natomiast w 2004 r.
dostosowania do wysokich standardów unijnych (57,7% odpowiedzi). W obu okresach badawczych
częściej były identyfikowane jednak korzyści wynikające z procesu integracji: w 2009 r. było to
uproszczenie procedur w handlu (63,3% odpowiedzi), w 2004 r. wzrost sprzedaży (61,5%
odpowiedzi). W związku z perspektywą przyjęcia wspólnej waluty eksporterzy najczęściej oczekują
stabilizacji cenowej (93,3% odpowiedzi) oraz zmniejszenia kosztów transakcyjnych (66,6%
odpowiedzi). Najważniejszą barierą w rozwoju handlu na rynkach zagranicznych są trudności
związane z płatnościami za dostarczony towar (76,6% odpowiedzi). | nauki społeczne |
Obrazy do Czytania. Rauschenberg, Rosenquist, Salle, Brauntuch Tekst dotyczy współczesnego malarstwa, które wizualnym elementom kompozycji nadaje charakter tekstualny. Jest to między innymi przypadek tzw. combines i sitodruków Roberta Rauschenberga z lat 50. i 60. XX wieku, w których artysta stosował specyficzną formę kolażu. Zestawiając szereg wizerunków pochodzących z różnych obszarów stylistycznych, Rauschenberg zmusił widza do odczytywania jego prac kawałek po kawałku. Powstałych w ten sposób kompozycji nie sposób odbierać jako jednorodnego Gestalt, jak w przypadku powstającego w tym czasie malarstwa abstrakcyjnego (np. Kennetha Nolanda), ponieważ wykorzystują one doświadczenie dyskursywne, polegające na szukaniu relacji syntaktycznych pomiędzy znakami /obrazami.
W eseju podjęto wątek dyskursywnego zwrotu i jego wpływu na recepcję amerykańskiego pop-artu na przykładach prac Rauschenberga i Jamesa Rosenquista, a także artystów należących do nurtu wywodzącego się po części z pop-artu, czyli The Pictures Generation — Davida Salle’go i Troya Brauntucha. Jako narzędzia metodologiczne wykorzystano między innymi pojęcia palimpsestu i alegorii łączące elementy wizualne z tekstualnymi. Pozwoliło to traktować wybrane przykłady współczesnego malarstwa nie tylko w kategoriach produktu kultury masowej w dobie mechanicznej (a także cyfrowej) reprodukcji, ale odczytać je jako strukturę dyskursywną, dokonującą dekonstrukcji kulturowych mitów i ich wewnętrznych sprzeczności. | nauki humanistyczne |
Binarne sterowanie układem automatycznego dopasowania dowolnych obciążeń zespolonych Praca dotyczy problemu binarnego sterowania układu automatycznego dopasowania dowolnych obciążeń zespolonych w szerokim paśmie częstotliwości. Omówiono strukturę układu dopasowania oraz kwantowanie i kodowanie zmiennych wartości elementów układu. Przedstawiono modele elementów, makroelementów oraz całego układu dopasowującego z uwzględnieniem strat i parametrów pasożytniczych. Opracowano oprogramowanie komputerowe realizujące projektowanie, optymalizację oraz symulację układu automatycznego dopasowania z wykorzystaniem modeli rzeczywistych wszystkich elementów układu. Zamieszczono wyniki projektowania i symulacji charakterystyk układu dopasowania anteny o małych rozmiarach geometrycznych stosowanych w terminalach mobilnych systemów radiokomunikacji. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Notatka Nikołaja Grinkiewicza „O szkole” i teksty uzupełniające Rozpatrzono zbiór tekstów projektu badawczo-tłumaczeniowego Grinkiewicza „O szkole”, który miał aktywną fazę w latach 2014-2019. Źródłami 9 tekstów są: 2 – archiwum „Rosyjskiego Kościoła Alaski” w Bibliotece Kongresu USA, 3 – broszura N. Russela, 4 – gazety San Francisco; notatka N. Grinkiewicza „O szkole” jest uzupełniona, potwierdzając przedstawione w niej fakty, przez 2 relacje samego doktora Russela (w tym o historii powstania notatki), 3 części dedykowane uczniowi szkoły pochodzenia „białorusko-tlingickiego” N. Sawczenko (listy od jego ojca Demiana), 2 publikacje prasowe ujawniające niejednoznaczną rolę Grinkiewicza. Oczywistymi przyczynami „zmiany stanowiska” tego psalmisty, później członka Konsystorza Kościelnego Alaski w odniesieniu do problemów szkoły kościelnej były przestrzeganie rutynowych zasad i procedur, oficjalne podporządkowanie i chęć utrzymania pozycji. Dymisja protojereja – drugiej najważniejszej postaci eparchii Aleutów i Alaski – kojarzy nam się z ogłoszeniem jego notatki przez rewolucjonistów. | nauki teologiczne |
Rola komunikacji społecznej w rozwoju demokracji. Cz. 1, Uwagi o demokracji (deliberatywnej/partycypacyjnej) Artykuł ten stanowi pierwszą cześć eseju poświęconego roli komunikacji społecznej w rozwoju demokracji. Poświęcony jest pojęciu demokracji oraz rozmaitym wartościom, które wiążą się z demokracją. Wartości te – zdaniem autorów – najpełniej realizują się w partycypacyjnej demokracji deliberatywnej. | nauki społeczne |
Odpowiedzi prądowe w układzie dwóch anten liniowych ze szczególnym uwzględnieniem redukcji późnoczasowych niestabilności W artykule przedstawiono wyniki modelowania w dziedzinie czasu układu dwóch anten liniowych za pomocą układu całkowych równań Hallena. Do wyznaczenia odpowiedzi prądowych anten wykorzystano powszechnie stosowaną metodę postępu w czasie (metoda MOT) oraz schemat Galerkina-Bubnova. Wyniki modelowania potwierdzają słuszność przyjętych założeń o bezpośrednim wpływie długości kroków czasowych przyjętych w obliczeniach i położenia anten względem siebie na wielkość niestabilności pojawiających się w późnoczasowych odpowiedziach prądowych badanych obiektów. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Metro w Pradze Metro w stolicy czech - Pradze nie jest wprawdzie ani największe ani najstarsze na kontynencie. jednak mimo to ma ciekawą historię. Decyduje o tym między innymi mieszanka baboru - od najnowocześniejszych wagonów rosyjskiej produkcji, z których część przeszła już gruntowną modernizację, po pociągi nowej generacji zbudowane wspólnie przez CKD i Siemensa. | nauki inżynieryjno-techniczne |
„Gorąca kopalina" niecki podhalańskiej na tle innych niecek przytatrzańskich Obszar niecki podhalańskiej jest jednym z kilku najważniejszych obszarów geotermalnych w Polsce, charakteryzując się temperaturami w zakresie 20–86°C, mineralizacją do ok. 3 g/dm3 i dobrą odnawialnością wody. Jest to jednak transgraniczny system wodonośny i dlatego celowe jest rozważenie jego występowania w odniesieniu do parametrów połączonych z nim hydraulicznie niecek przytatrzańskich, położonych na obszarze Słowacji. Wody termalne Podhala są wykorzystywane głównie do rekreacji, w mniejszym stopniu do celów grzewczych, natomiast tylko w niewielkim stopniu do suszenia drewna, hodowli ryb i uprawy warzyw. Na obszarze Słowacji wody termalne są wykorzystywane jedynie do rekreacji. Największym zagrożeniem zasobów jest nadmierna eksploatacja, zwłaszcza na małym obszarze niecki podhalańskiej, a w szczególności jej północno-wschodniej części, gdzie duże wartości wieku wód świadczą o słabej odnawialności zasobów. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Postawy absolwentów na rynku pracy (na przykładzie absolwentów kierunku ekonomia z województwa zachodniopomorskiego) W kontekście rosnącego bezrobocia absolwentów szkół wyższych oraz konkurencyjności
na rynku edukacji i rynku pracy coraz większego znaczenia nabiera odpowiednie
przygotowanie absolwentów do funkcjonowania na rynku pracy. Ważną rolę odgrywają
także postawy, w tym oczekiwania wobec pracy. Niniejszy artykuł stanowi próbę
uzyskania wiedzy na temat aktywności zawodowej absolwentów wyższych uczelni, poznania
aktualnych problemów związanych z przejściem od edukacji do rynku pracy oraz
prześledzenia ścieżki zawodowej od ukończenia studiów do momentu przeprowadzenia
badania. | nauki rolnicze |
Rozwiązanie konstrukcyjne maszyny do wytwarzania odlewanych próbek tworzyw adhezyjnych Do przeprowadzenia obliczeń analitycznych, jak i numerycznych połączeń adhezyjnych niezbędna jest znajomość właściwości mechanicznych zastosowanego tworzywa adhezyjnego. Wyznaczenie wykresu naprężenieodkształcenie dostarcza informacji o module Younga, doraźnej wytrzymałości, granicy plastyczności, maksymalnym odkształceniu, a także danych do przeprowadzenia analiz dla zakresu odkształceń plastycznych. Odlewanie próbek do badań wymaga zastosowania specjalnych metod ze względu na dużą adhezję odlewanego materiału, egzotermiczny charakter procesu sieciowania i konieczność uzyskania powtarzalnych produktów niezwierających wad. Celem pracy jest przedstawienie konstrukcji nowej maszyny, która łączy zalety dwóch sposobów uzyskiwania próbek z tworzyw adhezyjnych. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Poziomy metali szkodliwych dla zdrowia w różnych typach żywności Zdrowie człowieka w dużym stopniu zależy od jego przyzwyczajeń żywieniowych. Dlatego tak istotne jest, aby spożywać żywność o odpowiedniej jakości zarówno pod względem odpowiedniej zawartości w niej składników odżywczych, jak i dopuszczalnej obecności różnych zanieczyszczeń. Jeśli chodzi o te ostatnie, to w żywności powszechnie występują metale i ich związki, których zawartość w głównej mierze wynika z powszechnej ich obecności w różnych elementach środowiska. O jakości zdrowotnej żywności świadczą przede wszystkim poziomy mikro- i makroelementów. Materiał i metody: Materiał do badań stanowiły próbki żywności z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej. Do badań wytypowano najpopularniejsze w diecie w naszym kraju owoce i warzywa, odpowiednio: jabłka i marchew. W próbkach tych oznaczano metodą spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem plazmowym (ICP-OES) poziomy metali szkodliwych dla zdrowia: kadm (Cd), ołów (Pb), arsen (As) i rtęć (Hg), a także wybrane mikro- i makroelementy: wapń (Ca), potas (K), magnez (Mg), fosfor (P), żelazo (Fe), mangan (Mn), cynk (Zn) i glin (Al). Próbki były poddawane mineralizacji mikrofalowej. Wyniki: Zawartość metali szkodliwych dla zdrowia (Pb, Cd, Hg, As) w badanych próbkach jabłek i marchwi były znacznie niższe od najwyższych dopuszczalnych poziomów ustalonych w ustawodawstwie unijnym i nie różniły się istotnie w uprawach konwencjonalnych vs. ekologicznych. Podobne rezultaty wykazano w przypadku mikro- i makroelementów. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Proboszczowie w Skwierzynie w latach 1768−1920 Artykuł przedstawia sylwetki proboszczów w Skwierzynie (Schwerin/Warthe) w l. 1768-1920. Byli to kolejno Chrystian Szmitt (1768-1819), cysters Wawrzyniec Franke (1820-1840), Franz Pawelke (1842-1876), Anton Gaertig (1886-1890) i Albert Hannemann (1891-1927). W l. 1876-1886 parafia wakowała z powodu Kulturkampfu. Franke, Pawelke, Gaertig i Hannemann byli Niemcami, ale jedynie Pawelke nie znał języka polskiego, a Hannemann posiadł dość mierną znajomość polskiego; pozostali posługiwali się polskim w takim stopniu, że potrafili głosić kazania i spowiadać. Nie wiemy, jakiej narodowości był Szmitt – znał zarówno polski jak i niemiecki, oba poprawnie. W Skwierzynie, gdzie w XIX w. zamieszkiwali w zdecydowanej większości Niemcy, znajomość polskiego była potrzebna w niewielkim stopniu. W zakresie kierowania parafią Szmitt był dość bierny, nie radził sobie z odbudową kościoła parafialnego, który w czasie wojen napoleońskich popadł w ruinę. Franke doprowadził do prowizorycznej odbudowy kościoła. Najwięcej na tym polu zdziałał Pawelke, który pokierował odbudową i częściową przebudową kościoła, nadając mu wystrój neogotycki. Gaertig zbyt krótko był w parafii, by czymś się zapisać. Hannemann dał się poznać jako aktywny duszpasterz. | nauki teologiczne |
Przyczyny występowania zatruć u pacjentów leczonych na oddziale toksykologii Wprowadzenie: Ostre zatrucia często prowadzą do hospitalizacji i stanowią poważny problem zdrowotny. Celem pracy była ocena częstości i przyczyn zatruć u pacjentów hospitalizowanych na oddziale toksykologii oraz określenie czynników związanych z zatruciami. Materiał i metody: Badanie miało charakter retrospektywny. Analizie statystycznej poddano dane 759 pacjentów w wieku 15–91 lat przyjętych i leczonych w 2014 r. na Oddziale Toksykologii i Chorób Wewnętrznych z Pododdziałem Detoksykacji Szpitala im. Ludwika Rydygiera w Krakowie. Zbierano dane socjodemograficzne (wiek, płeć, stan cywilny i miejsce zamieszkania) i kliniczne (rodzaj zatrucia – przypadkowe, zamierzone: bez tendencji samobójczych, po próbach samobójczych; rodzaj substancji będącej przyczyną zatrucia; liczbę dni hospitalizacji; uczestniczenie w psychoterapii; liczbę hospitalizacji z powodu zatruć; choroby współistniejące). Wyniki: Średnia wieku hospitalizowanych pacjentów wynosiła 44,7 ± 14,5 roku. Większość stanowili pacjenci po zatruciu zamierzonym (88%), z których co piąty podjął próbę samobójczą (najczęściej lekami – 59,4%). Zatruciu przypadkowemu uległo 12% badanych (główną przyczyną były gazy – 50%). Z kolei alkohol był substancją powodującą zatrucie zamierzone bez tendencji samobójczych u 82,8% pacjentów. Płeć męska zwiększała istotnie prawdopodobieństwo zamierzonego zatrucia (ß = 0,624, p = 0,013), natomiast bycie kawalerem/panną (ß = -1,097; p = 0,002) lub wdowcem/wdową (ß = -2,219; p < 0,001) obniżało to prawdopodobieństwo w porównaniu do bycia osobą w związku małżeńskim. Ponadto wraz ze wzrostem wieku pacjentów nieznacznie spadało prawdopodobieństwo zamierzonego zatrucia (ß = -0,022; p = 0,032). Wnioski: Uzależnienia od alkoholu były najczęstszą przyczyną zatruć zamierzonych. Wśród zatruć o etiologii samobójczej dominowały zatrucia lekami, natomiast zatrucia przypadkowe spowodowane były gazami. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Elastyczne podejście do projektowania obiektów sportowych na podstawie Miasteczka Olimpijskiego w Londynie Artykuł przedstawia idee elastycznego podejścia do projektowania na przykładzie obiektów zbudowanych na potrzebny Olimpiady w Londynie w 2012 roku. Artykuł ma na celu podkreślenie, iż coraz częściej podczas procesu projektowania obiektów sportowych istotne staje się zagadnienie stworzenia takiego projektu, który uwzględni gotowość do zmian w cyklu życia. Spowodowane jest to właśnie dynamiką zmian otoczenia, które generują znaczne trudności podczas projektowania. Najlepszym rozwiązaniem w obliczu powyższych trudności jest właśnie elastyczność, która daje szansę na dostosowanie się do możliwych zmian. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Zastosowanie skanera laserowego LIDAR w technice ochrony roślin Celem pracy było zweryfikowanie możliwości wykorzystania dwuwymiarowego skanera laserowego LIDAR SICK LMS200 do zbierania trójwymiarowych współrzędnych liczbowych, umożliwiających opisanie przestrzennych cech drzew w sadzie jabłoniowym. Intencją zastosowania takiego skanera w technice ochrony sadów jest zebranie danych liczbowych, umożliwiających sterowanie układem wykonawczym opryskiwacza i lokalne różnicowanie dawki środka ochrony roślin w koronie drzewa. W badaniach laboratoryjnych wykazano, że zalecany w instrukcji obsługi szeregowy port komunikacyjny RS232 ogranicza przepływ danych od LIDAR'u do komputera. Podczas skanowania z prędkością 1 m*s-1 przy zakresie skanowania 100° i rozdzielczości kątowej 1° do komputera przekazywane było 20% danych. Taka ilość danych była wystarczająca do wizualizacji przestrzennej skanowanych drzew w programie STATISTICA 7.0. Prezentowane wyniki stanowią wstępny etap szerszych badań. | nauki rolnicze |
Zarządzenie polityczne przepływami migracyjnymi w Europie Dynamiczna mobilność XXI wieku staje się wyzwaniem dla procesów zarządzania politycznego przepływami migracyjnymi w Europie. Związek zachodzących zjawisk, podejmowanych decyzji, efektywności zarządzania, jak i sposoby ich postrzegania w opinii społecznej stały się kluczowym punktem próby zrozumienia zachodzącego fenomenu – migracji, które są nieodłącznym elementem człowieczej egzystencji. Celem artykułu jest przedstawienie różnorodnych form politycznego zarządzania przepływami migracyjnymi w Europie oraz ewaluacji efektywności zarządzania tymi politykami w oparciu o ogólną analizę zachodzących zjawisk i na podstawie opinii społecznej. | nauki społeczne |
Numeralia – pars orationis? Autorka wyróżnia trzy typy jednostek semantycznych sformalizowanych w zasobie leksykalnym języków naturalnych: orzeczenia, shiftersy i nazwy własne. Omówiona zostaje przez autorkę pozycja liczebników umiejscowionych pomiędzy orzeczeniem i shiftersami, które powinny być traktowane jako orzeczenia. | nauki humanistyczne |
Sily oddzialywan miedzy czastkami gleb przez interfaze wodna Na podstawie równania Laplace'a wyprowadzono zależność między siłą działającą pomiędzy dwoma ziarnami materiału glebowego przez fazę wodną, a składowymi swobodnej energii powierzchniowej. Stwierdzono zależność wartości sił oddziaływań od zawartości Corg w badanych glebach. Dla gleb o zawartości Corg powyżej 40% wartości tych sił są ujemne. Słowa kluczowe: siły adhezji, kąt zwilżania, składowe swobodnej energii powierzchniowej. | nauki rolnicze |
Przepowiadanie narracyjne jako forma dotarcia do współczesnego człowieka Współczesny człowiek żyje i uczy się w kulturze ikonicznej, co sprawia, że jego mentalność staje się podobna do tej kultury. Tymczasem przepowiadający pozostają sługami słowa. Narracja jest jedną z form obrazowego mówienia, które dąży do stworzenia w umyśle słuchacza obrazu głoszonej prawdy. Dlatego narracja staje się wprawnym narzędziem, które jednocześnie pozostaje słowem, a z drugiej strony odpowiada mentalności współczesnego człowieka. | nauki teologiczne |
Teatr słowa. Wokół koncepcji Juliusza Osterwy oraz Mieczysława Kotlarczyka i Karola Wojtyły Artykuł prezentuje dwie teorie teatru słowa Juliusza Osterwy oraz Mieczysława Kotlarczyka i Karola Wojtyły. W rozumieniu twórców przynależą one do zjawiska określonego mianem „praelementów teatru”. Stanowisko to wydaje się o tyle interesujące, że zdaniem Jana Ciechowicza stanowi podstawę „światopoglądu teatralnego” Wojtyły, zaś w ocenie Janusza Pasierba „korzenie metodologiczne” jego poetyki i dramaturgii. Zaprezentowane analizy obejmują kanoniczne teksty obu twórców: listy i zapiski prywatne Osterwy zgromadzone w tomie Przez teatr – poza teatr (2004) oraz korespondencję, publicystykę teatralną i wypowiedzi teoretycznoteatralne Wojtyły opublikowane w wyborze Poezje i dramaty (2001) i przypomniane niedawno w jego Dziełach literackich i teatralnych (2019). Słowo rozumiane jako „praelement teatru”, a zarazem jako siła żywa i działająca, stanowi – w moim rozumieniu – podstawowy wyznacznik myślenia teatrem Karola Wojtyły. | nauki humanistyczne |
Udział post-prawdy w wywoływaniu i podtrzymywaniu panik moralnych W artykule została podjęta próba odpowiedzi na pytanie o zakres udziału zjawiska post-prawdy w procesie kreowania atmosfery paniki moralnej, czyli podwyższonego niepokoju społecznego i towarzyszącej mu nieadekwatnej reakcji mediów. Krytyczna analiza dyskursu medialnego dotyczącego analizowanych problemów społecznych pozwala stwierdzić, że wraz z rozwojem nowych technologii i sposobów komunikowania, zmienia się specyfika zjawiska wzbudzania społecznego niepokoju oraz tworzenia nieprzystających do siebie wizji rzeczywistości. | nauki społeczne |
„Ja zatopiony w ciemnych promieniach ziemi” Esej jest refleksją na temat ojczyzny ziemskiej i niebieskiej w kontekście wiersza Zbigniewa Herberta „Dedal i Ikar”, z którego pochodzi tytułowa fraza, oraz w kontekście innych polskich wierszy (Cypriana Norwida i Aleksandra Wata). Główna myśl eseju rozwija się wokół obecnych w tych utworach opozycji światła i ciemności. | nauki teologiczne |
Socjotopografia Torunia w okresie międzywojennym w świetle analizy ksiąg adresowych z 1923 i 1932 roku Okres międzywojenny w Toruniu z punktu widzenia historii miasta był bardzo ważnym etapem w jego dziejach. Pewne zmiany zachodziły w strukturze socjotopograficznej dzielnic toruńskich o czym traktuje ten artykuł. Związki zachodzące między strukturami społecznymi a układem przestrzennym miasta w 1923 i 1932 roku, pozwoliły zobrazować specyfikę każdej z dzielnic, ukazując charakter danego osiedla wraz z opisem składu społeczno-zawodowego lokatorów, podzielonych na pięć klas majątkowych (społecznych). Przedstawiony w artykule obraz międzywojennego Torunia w kontekście socjotopograficznym, pozwolił ukazać plastyczny obraz zamożności poszczególnych dzielnic i ulic w latach 1923-1932. Większość osiedli toruńskich zachowywało swój pierwotny charakter, zarówno pod względem rozmieszczenia poszczególnych grup mieszkańców jak też składu społeczno-zawodowego, co jest ważnym aspektem dla całej historii miasta. | nauki humanistyczne |
Style wychowania doświadczane w dzieciństwie jako korelaty religijności osób dorosłych. Pilotażowe badania empiryczne wśród rodziców dzieci przygotowujących się do sakramentu eucharystii Niniejszy artykuł przedstawia problematykę związaną ze stylami wychowania doświadczanymi w dzieciństwie oraz religijnością w dorosłości. Rodzina jako naturalne i pierwsze środowisko rozwoju dziecka ma wpływ na kształtowanie wzorców zachowań w późniejszym życiu.
Artykuł składa się z czterech części. Dwie pierwsze części są rozważaniami teoretycznymi a dwie kolejne badawczymi. W części teoretycznej opisana została problematyka stylów wychowania: demokratycznego, autorytarnego, liberalno-kochającego i liberalno-niekochającego oraz religijność. Trzecia część przedstawia zasadniczy problemem artykułu, którym jest poszukiwanie odpowiedzi na podstawowe pytania: czy istnieją korelaty stylów wychowania doświadczanych w dzieciństwie i religijności osób dorosłych? oraz które style wychowania współistnieją, wiążą się najmocniej z religijnością w życiu osób dorosłych? W celu zbadania tej rzeczywistości wykorzystano dwa kwestionariusze: Analizy Stylu Wychowania w Rodzinie. Rodzina Pochodzenia Marii Ryś oraz Skala Centralności Religijności Stefana Hubera. Ostatnia czwarta część jest analizą otrzymanych wyników. Uzyskane wyniki umożliwiają zaobserwowanie pewnej kierunkowości i współwystępowania stylu wychowania z czynnikami religijności.
Zaprezentowane rozważania teoretyczne oraz wynikająca z nich analiza empiryczna dotycząca religijności w świetle doświadczanych stylów wychowania okazują się ważne zarówno w sensie społecznym jak i duszpasterskim. | nauki humanistyczne |
Dobór warunków analizy toksyczności osadów ściekowych oraz produktów ich zgazowania Test Microtox® zastosowano do analizy toksyczności osadów ściekowych oraz produktów ubocznych powstających podczas ich zgazowania. Opracowano warunki analizy zarówno próbek stałych (osad ściekowy, popiół, spiek), jak i ciekłych (smoły). Określono, że efekt toksyczny produktów ze zgazowania osadów zależy zarówno od rodzaju próbki, jak i wykorzystanego osadu ściekowego. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Wstępna ocena wyznaczników własnej motywacji i zaangażowania w profilaktyczną aplikację mobilną – wyniki badań fokusowych Wprowadzenie: W ostatnich latach, wraz z postępem technologicznym, można zaobserwować znaczny wzrost zainteresowania wykorzystaniem nowoczesnych technologii do wzmacniania motywacji własnej w zakresie edukacji. Refleksje na ten temat pojawiają się w takich dziedzinach nauki jak: psychologia, pedagogika oraz medycyna. Szczególną uwagę poświęca się szeroko pojętemu zjawisku samokształcenia i takim jego wyznacznikom jak motywacja wewnętrzna czy autodeterminacja. Rozważania te są nie tylko teoretyczną odpowiedzią na zachodzące w świecie społeczno-technologicznym zmiany, ale także są źródłem wskazówek do projektowania i implementacji praktycznych rozwiązań. Wykorzystanie nowoczesnych technologii jest współczesnym wyzwaniem również w obszarze promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej. Artykuł stanowi refleksję na temat możliwości i ograniczeń aplikacji mobilnych wspierających procesy automotywacyjne w zakresie zmiany zachowań zdrowotnych. Materiał i metody: Artykuł zawiera przegląd podstawowych informacji na temat potencjału aplikacji mobilnych w obszarze zdrowia, a także jakościowy opis badań fokusowych użytkowników testujących aplikację Walk4Change. Wyniki: Respondenci wskazali podstawowe elementy wspierające motywację do wprowadzania i utrzymywania zmian w zachowaniach zdrowotnych w środowisku wirtualnym. Do podstawowych zmian należy zaliczyć responsywność aplikacji, możliwość rywalizacji z innymi użytkownikami, różnorodność zadań oraz kwestie związane ze stroną technologiczną (reklamy, działanie techniczne). Wnioski: Aplikacje mobilne mogą stanowić narzędzie służące wzmacnianiu automotywacji w odniesieniu do zmian zachowań zdrowotnych. Należy zwrócić uwagę na taką konstrukcję aplikacji i zawartych w nich zadań, która będzie zapewniała różnorodność oraz responsywność dla ich użytkowników. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Perypetie pogranicza Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie Granica reżyseria: Katarzyna Szyngiera, autorzy tekstu: Weronika Murek, Katarzyna Szyngiera, materiały reporterskie: Bartosz Józefiak, Katarzyna Szyngiera, scenografia: Milena Czarnik, kostiumy: Sylwia Lasota, współpraca dramaturgiczna: Olga Maciupa, światło: Milena Czarnik, muzyka: Jacek Sotomski, projekcje wideo: Michał Stajniak premiera: 27 lutego 2021 | sztuka |
Problemy tarcia wiertnego w styku skoncentrowanym Opisano model skoncentrowanego styku punktowego uwzględniający naprężenia styczne wynikające z tarcia zewnętrznego. Naprężenia styczne zmieniają charakter i wielkość wypadkowych naprężeń w warstwie wierzchniej. Wartości zredukowanych naprężeń mogą wzrosnąć w stosunku do wartości nacisków nawet o 100%, zaś obszar zalegania o 30%. Powoduje to występowanie odkształceń plastycznych na współpracujących powierzchniach oraz ich intensywne zużywanie podczas tarcia. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Ocena znaczenia polimorfizmu CAT -262C/T, SOD + 35A/C, GPx1 Pro197Leu u chorych z nieswoistym zapaleniem jelit w polskiej populacji Nieswoiste zapalenie jelit (NZJ) to grupa schorzeń o niejednorodnym przebiegu, w którym dominuje przewlekły, nawracający stan zapalny układu pokarmowego. Uznaje się, że NZJ mogą aktywować u chorych z predyspozycjami genetycznymi do ich rozwoju. Przewlekłe zapalenie rozwija się w wyniku nadmiernej reakcji układu odpornościowego, głównie pod wpływem środowiskowych czynników ryzyka. Wśród nich wykazano, że mechanizm stresu oksydacyjnego jest związany z patofizjologią NZJ i odpowiada on za rozpoczęcie i postęp tych schorzeń. Celem pracy była relacja pomiędzy polimorfizmem pojedynczego nukleotydu (SNP) poszczególnych enzymów antyoksydacyjnych oraz występowaniem, nieswoistego zapalenia jelit, które można powiązać z podwyższonym poziomem stresu oksydacyjnego. Materiał i metodyka. U łącznie 111 chorych z NZJ, w tym 65 pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (wzjg) i 46 z chorobą Crohna (ch. L-C) oraz u 125 zdrowych osób z grupy kontrolnej przeprowadzono genotypowanie pod kątem polimorfizmu CAT -262C / T (rs1001179), SOD + 35A / C (rs2234694), GPx Pro197Leu. Genotypowanie polimorfizmu genu CAT, SOD, GPx przeprowadzono metodą PCR-RFLP. Wyniki. Przeprowadzone analizy polimorfizmów genetycznych enzymów antyoksydacyjnych wykaza- ły, że wariant polimorficzny CAT -262 C / T może mieć działanie ochronne u chorych z wzjg w zakresie genotypu C / T; OR = 0,49 (0,25-0,99), p = 0,044. Trend ochronny, ale niepowiązany statystycznie, obserwowano także dla genotypu T / T oraz allelu T tegoż polimorfizmu oraz dla genotypów i alleli + 35A / C SOD1 w przypadku wzjg, jak również dla wariantów polimorficznych CAT -262 C / T, Pro197- Leu dla GPx1, + 35A / C SOD1 w przypadku ch. L-C. Uzyskane wyniki porównano z grupą kontrolną złożoną z potencjalnie zdrowych osób bez tych schorzeń. Wnioski. Wykazano, że w przypadku enzymów antyoksydacyjnych polimorfizm genu CAT -262 C / T może mieć działanie ochronne u chorych z wzjg będących nosicielami genotypu C / T. Potencjalnie ochronny niepowiązany statystycznie wpływ obserwowano również dla innych genotypów i alleli badanych polimorficznych wariantów enzymów antyoksydacyjnych w przypadku ch. L-C oraz CAT- 262C / T i + 35 A / C SOD1 w przypadku wzjg. Prowadzone przez nas badania należy rozszerzyć na większą grupę pacjentów w celu oceny czy potwierdzi się obserwowane w trakcie analiz działanie ochronne CAT-262 C / T we wzjg oraz pozostałe trendy obserwowane dla innych poliformicznych wariantów badanych genów. | nauki medyczne i o zdrowiu |
OCENA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ GIMNAZJALISTÓW W PUŁAWACH Celem przeprowadzonych badań była ocena aktywności fizycznej młodzieży gimnazjalnej z uwzględnieniem różnicy płci, oraz analiza oferty szkół w zakresie wypracowania postaw prorekreacyjnych wśród młodzieży gimnazjalnej. Badaniami objęto 300 uczniów szkół gimnazjalnych funkcjonujących w Puławach.
Na podstawie otrzymanych wyników badań stwierdzono, że uczniowie oceniają dobrze swoją kondycję fizyczną i uważają, że w większości prowadzą aktywny tryb życia. Natomiast dalsze badania wskazują, że w wolnym czasie wybierają raczej bierne formy wypoczynku. Stwierdzono również znaczne różnice w przejawianych tendencjach do rekreacji wśród dziewcząt i chłopców oraz zbyt małe uczestnictwo rodziców i nauczycieli w procesie wypracowywania postaw prozdrowotnych wśród badanej młodzieży. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Rozwój kartografii Litwy od czasów starożytnych do pierwszej połowy XX wieku W artykule omówiono cztery okresy rozwoju kartografii Litwy od czasów antycznych do pierwszej połowy XX wieku, uwzględniając szczególnie powstające w ostatnim okresie mapy tematyczne. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Sprawozdanie ks. dr. Henryka Hilchena z pracy wśród robotników polskich we Francji w czasie tygodni letnich 1924 roku Ksiądz dr Henryk Hilchen – kapłan archidiecezji warszawskiej. Urodził się 30 lipca 1881 roku w Warszawie. Studiował na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej i na Politechnice Lwowskiej, gdzie ukończył kształcenie po dwóch latach. W 1905 roku wyjechał do szwajcarskiego Fryburga, gdzie kontynuował studia na Wydziale Prawa i Ekonomii, uwieńczone stopniem doktora nauk politycznych. We Fryburgu studiował także teologię i filozofię. W 1910 roku wrócił do kraju i wstąpił do seminarium duchownego w Warszawie. W dniu 21 grudnia 1912 roku przyjął święcenia kapłańskie. Był wikariuszem we wsi Dobre k. Stanisławowa, w Łowiczu, w Łodzi, a od lipca 1915 roku w parafii pw. Wszystkich Świętych w Warszawie. Od 1915 roku był sekretarzem generalnym Stowarzyszenia Robotników Chrześcijańskich, redaktorem organu stowarzyszeń chrześcijańskich „Pracownik Polski" (1916-1917). W 1919 roku został radnym miasta stołecznego Warszawy, redaktorem miesięcznika „Przewodnik Społeczny”, kapelanem Szkoły Podchorążych Artylerii oraz jednostki wojskowej stacjonującej na Sołaczu. W 1920 roku wyjechał do Rzymu, gdzie wstąpił do nowicjatu zakonu dominikańskiego i podjął studia teologiczne w Collegium Angelicum. Od lipca 1922 roku, na polecenie papieża Piusa XI, służył pomocą dwóm kolejnym nuncjuszom apostolskim w Polsce. Był stałym korespondentem „L’Osservatore Romano" i „L’Avvenire d'Italia". W 1929 roku został proboszczem parafii w Lesznie k. Błonia, a w 1931 roku parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Warszawie, gdzie dokończył budowę kościoła. W 1937 roku otrzymał Złoty Krzyż Zasługi RP, zaś w następnym roku został odznaczony orderem Polonia Restituta. W tym samym roku został wybrany do Rady Miejskiej Warszawy. Przed kapitulacją stolicy był zakładnikiem gwarantującym przestrzeganie pertraktacji prezydenta Stefana Starzyńskiego z Niemcami. Aresztowany przez Niemców 3 października 1939 roku, do końca listopada był więziony na Pawiaku. Mimo zniszczenia 12 września 1944 roku kościoła i plebani podczas niemieckiego bombardowania, funkcję proboszcza formalnie pełnił do lipca 1945 roku. Jakkolwiek od czerwca tego roku został proboszczem w Międzyrzeczu. W dniu 15 października 1947 roku przy kościele Najświętszego Serca Jezusowego w Słupsku podjął się organizacji nowej parafii pw. św. Ottona. Dnia 29 listopada 1952 roku został proboszczem w Tarczynie k. Grójca. W drodze na nową placówkę, 29 stycznia 1953 roku, dostał udaru. Zmarł 20 sierpnia 1956 roku. Spoczął na Powązkach. Na bieżąco prowadził dokumentację swego życia i działalności w postaci dzienników, korespondencji, różnych notatek czy oficjalnych dokumentów. Niniejsze opracowanie egzemplifikuje jego sprawozdanie z pracy wśród robotników polskich we Francji w czasie tygodni letnich 1924 roku. Dokument oryginalny w formie maszynopisu przechowywany jest w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie, Archiwum Prymasa Polski, Akta Protektora Wychodźstwa Polskiego, Francja – PMK Varia, Dział III/15a. | nauki humanistyczne |
Degradacja chemiczna piaszczystych gleb pobagiennych użytkowanych rolniczo Badano właściwości chemiczne piaszczystych gleb pobagiennych z terenu sandru mazursko-kurpiowskiego. Gleby te cechuje podwyższona zawartość materii organicznej od poniżej 3% do 20%. Niższy odczyn i stopień wysycenia zasadami poziomu płużnego w stosunku do mineralnego podglebia wskazuje na pogarszanie właściwości i wymywanie kationów zasadowych. Badane gleby charakteryzują się bardzo niską zasobnością dostępnego K, Mg i Cu. W celu zapobiegania degradacji wskazane jest uzupełnienie deficytowych składników i nawożenie najuboższych w materię organiczną gleb nawozami organicznymi oraz wapnowanie wapnem magnezowym. | nauki rolnicze |
Działania edukacyjno-informacyjne Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej jako element budowania konkurencji w sektorze telekomunikacyjnym Artykuł przedstawia podejmowane przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej działania edukacyjno-informacyjne, które mają na celu powiększenie świadomości konsumentów oraz wypracowanie prokonkurencyjnych postaw wśród dostawców usług telekomunikacyjnych. Szczegółowo opisane zostały takie inicjatywy jak Program certyfikacji usług telekomunikacyjnych, który jest realizowany w pięciu kategoriach oraz Centrum Informacji Konsumenckiej obejmujące stronę internetową i infolinię konsumencką. | nauki społeczne |
Przydatność manometrii anorektalnej u osób ze stomią przed i po operacji odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego Operacja odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego jest kolejną interwencją chirurgiczną u danego chorego, co bezpośrednio przekłada się na wzrost ryzyka powikłań śród- i pooperacyjnych. Dlatego tak ważna jest odpowiednia kwalifikacja do operacji przywrócenia ciągłości przewodu pokarmowego między innymi pod kątem wydolności i sprawności aparatu zwieraczowego odbytu. Celem pracy była ocena wpływu przywrócenia drogi fizjologicznego wypróżniania się na funkcję zwieraczy oraz obserwacja parametrów manometrii anorektalnej u pacjentów przed i po operacji odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego. Materiał i metodyka. Do badania włączono 29 chorych zakwalifikowanych do odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego, z czego kobiety stanowiły 12, a mężczyźni 17 osób. Średnia wieku badanej grupy to 62 lata. U wszystkich chorych wykonano manometrię anorektalną zarówno przed operacją, jak i miesiąc i trzy miesiące po operacji. Średni czas posiadania stomii to 12 mies. Wyniki. Spoczynkowe ciśnienia w kanale odbytniczym w trzy miesiące po przywróceniu ciągłości przewodu pokarmowego wzrosło o 30,4%. Maksymalne skurczowe ciśnienie w kanale odbytniczym wzrosło o 22,2%. Wartość odbytniczo-odbytowego odruchu hamowania (RAIR) zmniejszyła się o 19,2%. Długość strefy podwyższonego ciśnienia w kanale odbytniczym wzrosła o 27%. Wyniki badania progów wisceralnego czucia odbytniczego zmniejszyły się odpowiednio o 23,3% dla progu czucia i o 14,4% do progu parcia. Wnioski. Odtworzenie ciągłości przewodu pokarmowego poprawia czynność aparatu zwieraczowego odbytu, co jest widoczne w parametrach manometrii anorektalnej. Przywrócenie pasażu poprawia czynność zwieraczy, a zmiany te są istotne statystycznie. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Sejsmiczna interpretacja struktury Wierzchowa dla potrzeb podziemnego składowania CO2 z wykorzystaniem efektywnych współczynników odbicia Zaprezentowano wyniki interpretacji 3 sekcji w wersji współczynników odbicia (EWO) dla struktury Wierzchowa. Wykonana interpretacja istotnie wzbogaciła zakres informacji przedstawianych w standardowych dokumentacjach sejsmicznych. Uwzględniając dane geologiczne z otworów przebijających strukturę, zidentyfikowano i skorelowano wzdłuż przekrojów kompleksy skalne oraz strefy nieciągłości tektonicznych w obrębie skał permomezozoicznych. Scharakteryzowano poziom o zwiększonej zawartości piaskowców formacji połczyńskiej, zaproponowany do składowania dwutlenku węgla. Stwierdzone zaburzenia tektoniczne występujące w obrębie formacji połczyńskiej przechodzące do wyżej zalegających warstw oraz obecność przewarstwień ilastych obniżają przydatność rozpatrywanej struktury do podziemnego składowania CO2. Wydaje się celowe szersze zastosowanie, także dla innych struktur, procesu przetwarzania materiałów sejsmicznych w postać efektywnych współczynników odbicia z zadaniem rozpoznania budowy geologicznej przypuszczalnych poziomów zbiornikowych pod kątem określenia ich przydatności do składowania gazów przemysłowych. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Stan wiedzy studentów opolskich uczelni wyższych na temat transplantacji narządów Wstęp: Transplantacja, przeszczepianie narządów to operacyjnie przemieszczenie tkanki lub całego narządu, w przypadku określonych stanów chorobowych, z jednego miejsca w drugie u tego samego człowieka, lub od dawcy do biorcy, które ma na celu uzupełnienie ubytku lub przywrócenie czynności. Ze względu na pochodzenie organu wyróżnia się: przeszczep od dawcy żywego lub martwego. Najczęściej przeszczepianymi narządy w Polsce w 2012 r. były nerki, wątroba, serce, trzustka oraz płuca.
Cel badania: Określenie poziomu wiedzy i stosunku badanej populacji studentów w zakresie transplantacji narządów. Ocena czy kierunek studiów ma wpływ na wiedzę i stosunek ankietowanych do transplantacji narządów.
Materiał i metoda: Badanie przeprowadzono za pomocą autorskiej, anonimowej ankiety, która zawierała 27 pytań. Badanie zostało przeprowadzone wśród 100 studentów różnych kierunków i uczelni w Opolu. Wyniki badań opracowano i porównano w zależności od kierunku studiów respondentów, ustalając podział na kierunek medyczny i sportowy. Drugą grupę stanowią studenci kierunków humanistyczno-społecznego i technicznego. Podział taki jest uzależniony od toku i realizacji przedmiotów w ramach studiów.
Wyniki: Prawie wszyscy ankietowani znają pojęcie transplantacji, niewiele ponad połowa respondentów obu grup deklaruje pośmiertne oddanie narządów do przeszczepienia innym. Mniej niż 30 % posiada tzw. oświadczenie woli.
Wnioski: Studenci posiadają podstawową wiedzę dotyczącą pojęcia transplantacji narządów, choć nie wiedzą jak wygląda kwalifikacja do przeszczepów. Kierunek studiów ma znaczny wpływ na poziom wiedzy i stosunek do transplantacji. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Potencjał bioterapeutyczny technologii RNAi W ciągu ostatnich lat zjawisko interferencji RNA (RNAi) stało się powszechnie wykorzystywane jako eksperymentalne narządzie do analizy genów oraz pełnionych przez nie funkcji. Wraz ze wzrostem wiedzy na temat molekularnych mechanizmów działania endogennego interferującego RNA, małe interferujące RNA (siRNA), mogą pojawić się jako grupa innowacyjnych bioleków stosowanych do leczenia wielu chorób m.in. chorób nowotworowych. Poznanie i zrozumienie szlaków molekularnych istotnych w procesie nowotworzenia stwarza możliwości dla terapii nowotworowej wykorzystującej mechanizm RNAi. Nowe terapie w leczeniu nowotworów są niezbędne, a wykorzystanie małych interferujących RNA może stanowić realną strategię. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Położenie małych miast na tle środowiska przyrodniczego dna pradoliny warszawsko-berlińskiej Pradolina warszawsko-berlińska jest ważnym elementem w krajobrazie Polski Środkowej. Forma ta ma złożoną budowę geologiczną i mozaikowy układ siedlisk. Dno pradoliny jest szerokie (1,2–5 km) i zbudowane z dwóch powierzchni: fragmentów terasy piaszczystej i równiny zalewowej (namuły). W dwóch odcinkach pradoliny duże powierzchnie zajmują torfowiska. Takie warunki miały wpływ na rozwój osadnictwa. Artykuł przedstawia środowiskowe uwarunkowania lokalizacji małych miast w dnie pradoliny. Przeanalizowano położenie topograficzne dziesięciu miast. Analiza różnych elementów środowiska przyrodniczego wskazuje, że głównym czynnikiem decydującym o lokalizacji miast były walory geomorfologiczne i hydrologiczne. Większość miast została ulokowana na wysokim stoku pradoliny, a tylko jedno miasto zostało zbudowane na obydwu brzegach rzeki. Środowisko przyrodnicze dna pradoliny jest barierą w rozwoju przestrzennym miast. W dnie pradoliny zachowało się cenne środowisko przyrodnicze, dlatego przedstawiono położenie miast na tle obszarów chronionych (park krajobrazowy, obszar Natura 2000). Małe miasta i środowisko przyrodnicze dna pradoliny tworzą harmonijny krajobraz. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Wpływ depresatora na mętnienie mieszaniny estrów metylowych olejów roślinnych i oleju napędowego W pracy przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych nad efektywnością depresatora na obniżenie temperatury mętnienia paliwa skomponowanego z oleju napędowego i estrów metylowych wyższych kwasów tłuszczowych wytworzonych w warunkach przemysłowych, jak i przydomowych, metodami gospodarskimi. Badania wykazały zróżnicowane działanie oraz stosunkowo niską efektywność depresatora w estrach wytworzonych metodami gospodarskimi. Dodatek estrów do oleju napędowego znacząco wpływa na efektywność depresatora i na zmianę temperatury mętnienia nowopowstałej mieszaniny. | nauki rolnicze |