it
stringlengths
2
914
pl
stringlengths
1
915
E ' stato un onore per me , particolarmente il lavoro in Ruanda , dove abbiamo anche un progetto notevole di sviluppo economico in collaborazione con Sir Tom Hunter , il filantropo scozzese , grazie al quale , l' anno scorso , usando gli stessi metodi impiegati per le medicine per l' AIDS , abbiamo ridotto del 30 % i costi dei fertilizzanti e dei tassi d' interesse sui microprestiti ed ottenuto un incremento del 300 / 400 % nel raccolto .
Możliwośc pracy w Ruandzie jest dla mnie zaszczytem w kraju , w którym z pomocą szkockiego filantropa – Toma Huntera , zaczęliśmy projekt rozwoju gospodarki , gdzie w roku ubiegłym , wykorzystując taktykę zastosowaną wcześniej przy zakupie leków przeciwko AIDS , udało nam się obniżyć koszt nawozu oraz raty spłat mikro-pożyczek o 30 procent , a także osiagnąć 400 procentowy wzrost plonów wśród lokalnych rolników .
Queste persone hanno attraversato momenti molto difficili e nessuno di noi , soprattutto io , li ha aiutati quando erano sull' orlo dell' autodistruzione reciproca .
Ludność Ruandy przeszła przez prawdziwe piekło i nikt z nas , a w szczególności ja , nie okazał im pomocy , gdy byli oni na krawędzi samozagłady .
Stiamo rimediando adesso ; loro hanno superato questo momento e sono proiettati verso il futuro .
Staramy się teraz to naprawić i tak jak mieszkańcy Ruandy , zapomnieć o przeszłości i skupić się na przyszłości .
Stiamo agendo in maniera ecologicamente responsabile .
Nasza działalność odbywa się w sposób odpowiedzialny pod względem środowiska i ekologii .
Sto facendo del mio meglio per convincerli a non utilizzare la rete elettrica per il 35 % di persone che non vi hanno accesso , ma di fornire energia pulita , ed implementare progetti di rimboschimento . I ruandesi sono stati molto bravi , Mr. Wilson nel proteggere lo strato superficiale del loro terreno .
Staram się przekonać miejscową ludność , aby w celu zapewnienia elektryczności dla 35 procent populacji , którzy nadal nie mają do niej dostępu , zamiast elektrycznych linii wysokiego napięcia , opcjowali oni za czystą energią i wykorzystywali projekty wtórnego zalesiania . Ludność Ruandy , jest zaskakujaco dobra , Panie Wilson [ E.O. Wilson – amerykański biolog , laureat nagrody TED 2007 — - red. JR ] jeśli chodzi o zachowanie wierzchniej warstwy gleby .
Ci sono un paio di ragazzi che vengono da famiglie di contadini del sud — la prima cosa che ho fatto quando sono stato lì è stato di mettermi carponi e scavare nella terra e vedere che cosa ne avevano fatto .
Pamiętam kilku ludzi z osad rolniczych na południu kraju , gdy tylko tam przybyłem , pierwsze co zrobiłem to upadłem na kolana i zacząłem przekopywać ziemię , chciałem zobaczyć co udało im się osiagnąć .
Adesso abbiamo la possibilità di dimostrare che un paese che si è quasi massacrato cancellandosi dal mondo può riconciliarsi , riorganizzarsi e concentrarsi sul domani e fornire assistenza sanitaria totale e di qualità con un minimo aiuto esterno .
Mamy tu szansę udowodnić , że kraj który samoistnie prawie doprowadził się do zagłady , może zainicjować pojednanie , zreorganizować się , skupić na przyszłości oraz zapewnić swoim obywatelom wszechstronną , wysokiej klasy opiekę zdrowotną , przy minimalnej pomocy z zewnątrz .
Sono grato per questo premio e lo userò a questo scopo .
Jestem bardzo wdzięczny za nagrodę TED i przeznaczę ją właśnie na ten cel .
Ci farebbe comodo un po ' piú d' aiuto per fare ciò , ma pensate cosa significherebbe se potessimo avere un sistema sanitario di prima classe in Ruanda — in un paese con un PIL pro capite inferiore ad un dollaro al giorno , un sistema che potrebbe salvare centinaia di milioni di vite nei prossimi dieci anni se attivato in ogni nazione sulla Terra nella stessa situazione .
Oczywiście przyda nam się wszelka pomoc jaką możemy zdobyć , ale tylko pomyślcie , mając światowej klasy system opieki zdrowotnej w Ruandzie , w kraju którego dochód na jednego miejszkańca wynosi mniej niż 1 dolar , system ten będzie w stanie w przeciągu najbliższych 10-ciu lat ocalić miliony ludzkich istnień , jeśli tylko uda nam się go wdrożyć w każdym z krajów znajdujących się w podobnej sytuacji .
Vale la pena provare e credo che potrà avere successo .
Warto próbować , wierzę że się nam powiedzie .
Grazie e che Dio vi benedica .
Dziękuję , niech Bóg Wam błogosławi .
( Applausi )
( Oklaski )
Da bambini , ogni cosa è possibile .
Kiedy jesteś dzieckiem , nic i wszystko jest możliwe .
La sfida , molto spesso , è continuare a crederlo una volta cresciuti .
Wyzwaniem , tak często , jest trzymanie się celu kiedy dorastamy .
Non dimenticherò mai l' emozione di avvicinarci alla costa . Non dimenticherò mai
Nigdy nie zapomnę podniecenia gdy zmierzaliśmy do wybrzeża . Nigdy nie zapomnę
la sensazione di avventura mentre mi imbarcavo e fissavo la minuscola cabina per la prima volta .
poczucia przygody , kiedy wspinałam się na pokład i po raz pierwszy zajrzałam do malutkiej kajuty .
Ma la sensazione più straordinaria fu la sensazione di libertà , la sensazione che provai quando issammo le vele .
Jednak najwspanialszym uczuciem było uczucie wolności , uczucie , gdy wciągaliśmy żagle .
A quattro anni , era il senso più grande di libertà che potessi mai immaginare .
Dla czterolatki było to najlepsze poczucie wolności , jakie tylko mogłam sobie wyobrazić .
Decisi in quel momento che un giorno , in qualche modo , avrei veleggiato intorno al mondo .
Tego dnia postanowiłam , że kiedyś opłynę świata dookoła .
Feci perciò il possibile per avvicinarmi a quel sogno .
Zrobiłam wszystko , co mogłam , aby spełnić to marzenie .
Ogni giorno per otto anni , ho mangiato purè e fagioli stufati , che costavano 4 penny l' uno , e la salsa era gratis .
Codziennie , przez 8 lat , jadłam pure ziemniaczane z fasolą , po 4 pensy od porcji , sos był za darmo .
Alla fine comprai una piccola barchetta .
W końcu kupiłam małą łódkę .
Trascorrevo ore seduta lì in giardino sognando il mio obiettivo .
Siedziałam w niej godzinami w ogrodzie , marząc o moim celu .
Mi sembrava che la mia vita dipendesse da quel momento , e incredibilmente , disse di sì .
Czułam , jakby moje życie zależało od tej chwili i niespodziewanie , ten ktoś się zgodził .
Potevo a malapena trattenere l' entusiasmo durante il mio primo incontro di design , mentre progettavo una barca con cui avrei veleggiato da sola intorno al mondo .
Ledwo mogłam pomieścić emocje podczas pierwszego spotkania projektowego projektując łódź którą miałam popłynąć sama , bez przerw , dookoła świata .
Da quel primo incontro al traguardo della corsa , tutto è stato come me l' ero immaginato .
Od tego pierwszego spotkania , aż do końca wyścigu , stało się wszystko , o czym kiedykolwiek marzyłam .
Come nei miei sogni , ci sono state parti fantastiche e parti difficili .
Tak jak w moich snach , było niesamowicie i było trudno .
Abbiamo mancato un iceberg per sei metri .
Minęłam górę lodową o 6 m .
Per nove volte mi sono arrampicata sull' albero maestro alto 27 m .
9 razy wspinałam się na 27 metrowy maszt .
Ci siamo capovolte nell' Oceano Antartico .
Na Oceanie Antarktycznym wiatr przewrócił łódkę .
Ma i tramonti , la fauna selvatica e il senso di lontananza erano da mozzare il fiato .
Ale zachody słońca , przyroda i odosobnienie zapierały dech w piersiach .
Dopo tre mesi per mare , a solo 24 anni , ho ottenuto un secondo posto .
Po 3 miesiącach na morzu , w wieku 24 lat , ukończyłam regaty na drugim miejscu .
Per far questo , mi serviva un' altra barca : più grande , più larga , più veloce , più potente .
Do tego potrzebowałam innego jachtu : większego , szerszego , szybszego i mocniejszego .
Per darvi un' idea , mi potevo arrampicare all' interno dell' albero maestro proprio fino alla cima .
Żeby pokazać skalę tego jachtu : Można się wspiąć wewnątrz masztu aż po sam czubek .
Lunga 23 metri , larga 18 metri .
23 metry długi , 18 metrów szeroki .
La chiamai affettuosamente Moby .
Pieszczotliwie nazwałam go Moby
Era un multiscafo .
To był trimaran .
Il livello era ora molto , molto più alto .
Poprzeczka znalazła się znacznie wyżej .
La conosco bene perché ero uno dei cinque membri dell' equipaggio a bordo .
Dobrze ją znałam , byłam jedną z pięcioosobowej załogi .
Tutto stava andando bene , ma ci vollero solo cinque secondi perché il nostro mondo diventasse nero e finissimo sott' acqua , e quei cinque secondi scorrono velocemente .
5 sekund wystarczało , żeby z pełnej kontroli znaleźć się w ciemności z oknami pod wodą , pięć sekund mija szybko .
Guardate quanto è basso il mare sotto quelle persone .
Zobaczcie , jak daleko od tych ludzi jest morze .
Immaginate una cosa simile , da soli , nell' Oceano Antartico immersi nell' acqua ghiacciata , a migliaia di chilometri da terra .
Wyobraźcie sobie że jesteście sami na Oceanie Arktycznym . Zanurzeni w lodowatej wodzie , tysiące kilometrów od lądu .
Era il giorno di Natale .
To było Boże Narodzenie .
Stavo avanzando nell' Oceano Antartico a sud dell' Australia .
Wbijałam się w Ocean Antarktyczny poniżej Australii .
Le condizioni erano orribili .
Warunki były straszne .
La terra più vicina era l' Antartide , e le persone più vicine erano quelle sopra di me nella Stazione Spaziale Europea .
Najbliższym lądem była Antarktyka , a najbliżsi ludzie to nade mną , obsada Międzynarodowej Stacji Kosmicznej .
( Risate ) Si è davvero in mezzo al nulla .
( śmiech ) To naprawdę środek niczego .
Se vi serve aiuto , e siete ancora vivi , ci vogliono quattro giorni perché una barca vi raggiunga e altri quattro giorni perché la barca vi riporti in porto .
Jeśli potrzebujesz pomocy i nadal żyjesz , potrzeba 4 dni , żeby dotarł statek i kolejne 4 dni , żeby zabrał Cię do portu .
Nessun elicottero può raggiungervi là , e nessun aereo può atterrare .
Za daleko na helikopter , a samolot nie ma jak wylądować .
Stavamo lottando contro una grande tempesta .
Zbliżałam się do gigantycznego sztormu ,
Il vento soffiava ad ottanta nodi , era troppo forte per me e la mia barca .
z wiatrem wiejącym z prędkością 80 węzłów , zbyt silnym dla łodzi i dla mnie .
Ci stavamo letteralmente tenendo stretti alle nostre vite , eravamo sul filo del rasoio .
Dosłownie walczyłam o swoje życie , wiszące na włosku .
La velocità che mi serviva disperatamente comportava dei pericoli .
Prędkość , której tak desperacko potrzebowałam , była też groźna .
Sappiamo com' è guidare una macchina a 40 , 50 , 60 chilometri all' ora .
Wszyscy wiemy jak jest prowadzić auto 30 km / h , 40 , 50 ,
Non è tanto stressante . Ci possiamo concentrare .
To nie jest trudne , łatwo się skoncentrować .
Possiamo accendere la radio .
Radio może być głośno .
Andate però a 80 , 90 , 100 , accelerate fino a 120 , 130 , 140 km / h .
Ale zwiększ prędkość do 80 , 100 , 120 , i dalej , do 140 , 160 km / h
Le vostre nocche sono bianche e tenete stretto il volante .
a dłonie zacisną się tak mocno , że kostki zbieleją .
Ecco com' è l' Oceano Antartico .
To żeglarstwo na Oceanie Antarktycznym .
Ma non siete un passeggero .
A co kiedy nie jesteś pasażerem ?
Ero completamente esausta , fisicamente e mentalmente .
Byłam całkowicie wyczerpana , fizycznie i psychicznie .
Otto cambi di vela in dodici ore .
8 zmian żagli w 12 godzin .
Ma lì fuori , i momenti più difficili e deprimenti vengono spesso contrastati da momenti meravigliosi .
Ale tam , najgłębszy niż kontrastował tak często z najwyższym wyżem .
Alcuni giorni dopo , uscimmo dal periodo deprimente .
Kilka dni później wydostałam się z tyłu niżu atmosferycznego
Contro ogni previsione , stavamo riuscendo a battere il record nonostante quella depressione .
i wbrew przeciwnościom byłam w stanie płynąć dalej po rekord korzystając z niżu za sobą .
Il cielo era libero , la pioggia si era fermata , e i mostruosi mari intorno a noi si erano trasformati in bellissime montagne al chiaro di luna .
Niebo się oczyściło , deszcz przestał padać. i nasze emocjonujące , potworne morza wokół przekształciły się w najpiękniejsze , zalane księżycem , góry .
È difficile da spiegare , ma si è in una modalità diversa là fuori .
Trudno wytłumaczyć , ten inny stan umysłu na morzu .
La vostra barca è tutto il vostro mondo , e quello che portate con voi quando partite è tutto ciò che avete .
Łódź jest całym światem I to co zostało zabrane na pokład , jest wszystkim co masz .
Vi servono cibo , carburante , vestiti , perfino carta igienica e dentifricio .
Jedzenie , paliwo , ubrania nawet papier toaletowy i pasta do zębów .
Ecco cosa facciamo , e quando partiamo gestiamo tutto fino all' ultima goccia di diesel e all' ultimo pacchetto di cibo .
To jest to co robimy , Przed wyruszeniem właśnie planujemy , do ostatniej kropli paliwa i ostatniej puszki z jedzeniem .
Nessun' altra esperienza avrebbe potuto farmi capire meglio la definizione della parola " finito " . Quello che portiamo è tutto ciò che abbiamo .
Żadna inna doświadczenie mogłaby mi lepiej zrozumieć definicję słowa "; "; skończoną "; "; . To , co prowadzimy , to wszystko , co mamy .
Non c' è altro .
Nie ma nic więcej .
E mai nella mia vita avevo esteso quella definizione di finito che avevo avvertito a bordo ad altro che non fosse la navigazione finché non uscii dalla barca al traguardo dopo aver battuto il record .
Nigdy w życiu nie poczułam znaczenia " skończone " , które znałam z pokładu , poza żeglarstwem , dopóki nie zeszłam z łodzi na końcu tego rejsu , po pobiciu rekordu .
( Applausi ) Improvvisamente ho unito i puntini .
( aplauz ) Nagle połączyłam kropki .
La nostra economia globale non è diversa .
Nasza światowa gospodarka niczym się nie różni .
Dipende completamente da materiali finiti che abbiamo solo una volta nella storia dell' umanità .
Całkowicie zależy od skończonej ilości materiałów , do wykorzystania raz w całej historii ludzkości .
È stato un po ' come vedere qualcosa di inaspettato sotto una roccia e avere due alternative : o scansare la roccia e scoprirne di più , o mettere la roccia a posto e continuare il mio lavoro da sogno navigando intorno al mondo .
To trochę jak ujrzeć coś niespodziewanego pod kamieniem , są dwie możliwości : albo odłożyć kamień na bok i poznać to coś , albo odłożyć kamień na miejsce , i dalej wykonywać swoją pracę marzeń , żeglując dookoła świata .
Ho scelto la prima .
Wybrałam to pierwsze .
Ho scansato la roccia e ho intrapreso un nuovo viaggio di scoperta , parlando con dirigenti , esperti , scienziati , economi , per cercare di capire come funzioni la nostra economia globale .
Odłożyłam kamień na bok i rozpoczęłam nową wyprawę badawczą , rozmawiałam z prezesami , ekspertami , naukowcami , ekonomistami żeby zrozumieć , jak działa światowa gospodarka .
La mia curiosità mi ha condotto in posti straordinari .
Moja ciekawość zaprowadziła mnie w niezwykłe miejsca .
In questa foto siamo nell' inceneritore di una centrale alimentata a carbone .
Ta fotografia została zrobiona w kotle w elektrowni węglowej .
Nessuno indossa pantaloni con una vita così alta al giorno d' oggi . ( Risate ) Quella sono io col mio bisnonno , e tra parentesi , quelle non sono le sue vere orecchie . ( Risate ) Eravamo uniti . Ricordo che mi sedevo sulle sue ginocchia
Nikt nie nosi tak wysokiego życia . ( Śmiech ) To ja z mojego pradziadka , a to nie są jego prawdziwe uszy . ( Śmiech ) Byliśmy wspólne . Pamiętam , że siedziełam na jego kolanach .
Mi sembra ieri .
Wygląda jak wczoraj .
E pensavo , bè , accadrà ben dopo la mia morte , ed è una cifra molto più alta delle previsioni del petrolio .
Myślałem , że to się dużo po śmierci , i jest to dużo więcej niż przewidywania ropy .
Mi sono resa subito conto che non si trattava solo di energia ,
Zdałem sobie sprawę , że to nie chodzi tylko o energii .
Nel 2008 ho letto uno studio scientifico che esaminava gli anni che ci rimangono di materiali preziosi che estraiamo dalla terra : rame , 61 ; stagno , zinco , 40 ; argento , 29 .
W 2008 roku przeczytałem badanie naukowe , które zostało nam wartościowe materiały , które wydobywamy z ziemi : między , 61 ; stanowi , cyncę , 40 ; srebryt , 29 .
Le cifre potrebbero non essere esatte , ma sapevamo che sono materiali finiti .
Liczba mogłaby być nie dokładnie , ale wiedzieliśmy , że są skończone materiały .
Li abbiamo solo una volta .
Mamy je tylko raz .
Eppure , la velocità con cui li usiamo è aumentata rapidamente , esponenzialmente .
Jednak prędkość , w której używamy , wzrosła szybko , wykładnie .
Con più persone al mondo , con più roba , abbiamo assistito a cento anni di declino dei prezzi di queste materie basiche cancellati in soli dieci anni .
Więcej ludzi na świecie , z więcej rzeczy , widzieliśmy sto lat spadając ceny tych podstawowych substancji , które zostały wyrzucony w ciągu dziesięciu lat .
E ciò influenza tutti noi .
To wpływa nas wszystkich .
Più imparavo , più ho cominciato a cambiare la mia vita .
Im więcej się uczyłam , tym bardziej zmieniłam życie .
Ma mi metteva a disagio .
Ale było mnie niepokojące .
Non mi sembrava giusto .
To nie wydaje mi się sprawiedliwości .
Mi sembrava che stessimo prendendo tempo .
Wydaje mi się , że zajmujemy się czasu .
Stavamo centellinando le cose .
Robiliśmy rzeczy .
Non avrebbe aggiustato il sistema .
Nie będzie usprawić systemu .
In mare dovevo capire sistemi complessi .
Musiałam zdobyć wiele informacji ,
Dovevo prendere numerosi input , dovevo processarli e dovevo capire il sistema per vincere .
przerobić je , i zrozumieć zasady , by wygrać . Musiałam zrozumieć sens .
Dovevo dargli un senso .
Musiałem im powiedzieć .