it
stringlengths
2
914
pl
stringlengths
1
915
Quindi ho detto : " No , no , davvero ... è merda di pinguino " . ( Risate ) Perché ero appena stato alle Isole Falkland a fotografare i pinguini .
Więc powiedziałem " Nie , nie , naprawdę - to jest gówno pingwina . " ( Śmiech ) Ponieważ właśnie byłem na Falklandach robiąc zdjęcia pingwinom .
Questo è un pinguino Gentoo . E lei era ancora scettica .
To jest pingwin białobrewy . Ale ona wciąż była nieprzekonana
Quindi davvero , un paio di minuti prima di ciò , avevo scaricato questo elaborato scientifico sui calcoli sulla defecazione aviaria . Ed è davvero piuttosto interessante , perché è venuto fuori che si può modellare come qualcosa chiamata " flusso di Poiseuille " , e si può imparare davvero tanto sulle fisiche del retto aviario .
Wiec dosłownie , parę chwil przedtem pobrałem ten naukowy artykuł o obliczeniach na temat ptasiej defekacji . To jest całkiem interesujące , ponieważ okazuje się , że można to wymodelować korzystając z czegoś , co się nazywa " prawem Poiseuille ' a " i można się bardzo dużo nauczyć o fizyce ptasiego odbytu .
In effetti , tecnicamente , non è un retto . Si chiama cloaca .
Właściwie , technicznie to nie jest odbyt . To sie nazywa kloaka .
A questo punto , lei mi ferma , e dice : " Chi è lei ? "
I w tym momencie , ona zatrzymuje mnie i pyta " Kim Pan jest ? "
Co ... cosa fa lei ? E io sono rimasto di stucco , perché non sapevo come spiegarle ciò che faccio .
Co - co Pan właściwie robi ? I zatkało mnie , ponieważ nie byłem w stanie w żaden sposób wytłumaczyć tego , czym się zajmuję .
E quindi , in qualche senso , questo discorso di oggi è la mia risposta a quella domanda .
Więc , w pewnym sensie ta dzisiejsza pogadanka to moja odpowiedź na to pytanie .
E ' una selezione casuale di un po ' delle cose che faccio .
To losowy wybór rzeczy , którymi się zajmuję .
E per me è davvero difficile dargli un senso , quindi non sono sicuro che ci riusciate voi .
I mi samemu jest bardzo trudno to zrozumieć więc nie jestem pewien , czy Wy potraficie .
E ' quel tipo di cosa che mi siedo a notte fonda e ci penso , a volte ... spesso alle quattro del mattino .
To jest tego rodzaju sprawa , o jakiej myślę wieczorami , czasami - często o czwartej nad ranem .
Quindi , alcune persone hanno paura di quello che faccio .
Więc , niektórzy ludzie boją się tego , co ja robię ,
Alcune persone credono che io sia il nerd Tony Soprano , e in risposta , ho ordinato un protettore da tasca anti proiettili .
niektórzy myślą , że jestem mięczakiem jak Tony Soprano i w odpowiedzi , zamówiłem kuloodporną kieszonkę na długopisy .
Non sono sicuro di cosa pensino queste persone , perché io non parlo norvegese .
Nie jestem pewien co ci ludzie mają na myśli , ponieważ nie rozumiem norweskiego .
( Risate ) Ma non credo che ' monsteret ' sia qualcosa di buono .
( Śmiech ) Ale nie uważam , że ' monsteret ' to dobra rzecz .
Non so , e voi ?
No nie wiem , naprawdę ?
Quindi , una delle cose che mi piace fare è viaggiare in giro per il mondo e visitare i siti archeologici .
Więc , jedną z rzeczy którą uwielbiam robić , to podróżowanie dookoła świata i przyglądanie się stanowiskom archeologicznym .
Perché l' archeologia ci dà l' opportunità di studiare le civiltà passate e di vedere dove hanno avuto successo e dove hanno fallito .
Ponieważ archeologia daje nam okazję , by zbadać nieistniejące już cywilizacje ich sukcesy i porażki .
Usare la scienza per , sapete , lavorare all' inverso e dire : " Beh , davvero , a cosa stavano pensando ? " E di recente sono stato sull' Isola di Pasqua , che è un posto incredibilmente bello , e un posto incredibilmente misterioso , perché non importa dove si andasse sull' Isola di Pasqua , si restava colpiti da queste statue , chiamate ' moai ' .
Posłużyć się nauką by , no wiecie , spojrzeć wstecz i powiedzieć " Hmm , ciekawe co oni sobie myśleli ? " Byłem niedawno na Wyspach Wielkanocnych , niesamowicie piękne miejsce i niesamowicie zagadkowe miejsce , ponieważ , niezależnie gdzie pójdziesz na Wyspach Wielkanocnych , wpadasz na te posągi , zwane moai .
Il posto è 165 chilometri quadrati .
Ta wyspa ma 64 mile kwadratowe .
Ne hanno fatte , per quanto ne sappiamo , 900 .
Zrobiono , według naszej najlepszej wiedzy , 900 takich posągów .
Perché mai ? Se non avete letto il libro " Collapse " di Jared Diamond , vi consiglio assolutamente di farlo .
Ale dlaczego ? I jeśli nie czytaliście ksiązki Jareda Diamonda " Upadek " to zdecydowanie polecam .
C' è un capitolo che ne parla .
Napisał świetny rozdział na ten temat .
Essenzialmente , queste persone hanno commesso un suicidio ecologico per poterne fare delle altre .
Generalnie , ci ludzie popełnili ekologiczne samobójstwo aby zrobić więcej tych .
E in qualche punto del loro cammino , qualcuno ha detto : " Lo so ! tagliamo gli ultimi alberi e commettiamo il suicidio , perché abbiamo bisogno di altre statue identiche " . ( Risate ) E ... una cosa che in effetti non è un mistero , era quando sono cresciuto , perché quando ero un bambino , avevo visto queste foto , e avevo pensato : " Beh , perché quelle facce ?
I w pewnym momencie , ktoś powiedział , " Wiem ! Zetnijmy ostatnie drzewo i popełnijmy samobójstwo , ponieważ potrzebujemy więcej identycznych posągów . " ( Śmiech ) I - jedna rzecz , która właściwie nie była zagadką gdy dorastałem , ponieważ gdy byłem małym dzieckiem , często patrzyłem na te zdjęcia i myślałem " Hmm , skąd ten wyraz twarzy ?
Perché quella fronte ? Voglio dire , è un cosa così poderosa .
Po co taka brew ? " To wywiera tak mocne wrażenie
Dove hanno preso quell' ispirazione ? "
Co ich zainspirowało ?
E poi ho incontrato Yoyo , che è una guida nativa di Rapa Nui , e se guardate la faccia di Yoyo , potete immaginarvi da dove le hanno prese .
I kiedy spotkałem Yoyo który jest przewodnikiem i rdzennym Rapa Nuaiczykiem i gdy spojrzycie na wyraz twarzy Yoyo możecie zrozumieć skąd to wzięli .
Ci sono molti misteri in queste statue .
Te posągi zawierają wiele tajemnic .
Tutti vogliono sapere , come le hanno fatte , come le hanno trasportate ?
Wszyscy chcą wiedzieć jak je zrobiono , jak je transportowano ?
Questa donna in primo piano è Jo Anne Van Tilberg .
Kobieta na pierwszym planie to Jo Anne Van Tilberg .
Ad oggi sta conducendo i lavori archeologici sull' Isola di Pasqua .
Ona jest głównym archeologiem pracującym obecnie na Wyspie Wielkanocnej .
E ha studiato le statue per qualcosa come 20 anni , e ha registri dettagliati di ogni singola statua .
I ona badała te posągi przez ponad 20 lat i posiada szczegółowe dane każdego posągu .
E quella sulla pagina è la stessa che si vede lì .
Ten na stronie w książce to ten sam przed którym stoi .
Un problema interessante , è che la pietra non è molto dura .
Jeden interesujący problem polega na tym , że te kamienie nie są bardzo twarde .
Quindi questa era completamente levigata .
Więc one oryginalnie były zupełnie gładkie .
Infatti , in molte delle statue , quando sono state portate alla luce , il retro era totalmente levigato ... quasi come vetro .
W rzeczy samej , zaraz po wykopaniu , wiele z tych posągów ma zupełnie gładkie plecy - prawie tak gładkie jak szkło .
Ma dopo 1.000 anni alle intemperie , appaiono così .
Lecz po ponad 1000 lat działania czynników atomosferycznych wyglądają właśnie tak .
Io e Jo Anne ci siamo appena imbarcati in un progetto per digitalizzarle tutte , e stiamo per fare una digitalizzazione ad alta risoluzione , prima di tutto perché è un modo per preservarle .
Jo Anne razem ze mną właśnie rozpoczęła pracę nad digitalizacją ich wszystkich i zamierzamy to zrobić w bardzo wysokiej rozdzielczości , po pierwsze , ponieważ to jest sposób aby je zachować .
E poi , abbiamo queste idee su come si possa in modo algoritmico , poi , apprendere alcuni dei misteri che le riguardano .
Po drugie , mamy pewne pomysły jak będzie można wówczas algorytmicznie rozwikłać część ich zagadek .
Per quanto tempo sono state in quella posizione ?
Jak długo stały w tych pozycjach ?
E forse , indirettamente , arrivare ad alcuni dei motivi che hanno fatto sì che diventassero come cui sono .
I być może , nie wprost , zrozumieć częściowo powody , które sprawiły , że stały się tym , czym obecnie są .
Mentre ero sull' Isola di Pasqua , c' era anche la Cometa Mc Naught , quindi , avete un' immagine gratuita di un moai con una cometa .
Gdy byłem na Wyspie Wielkanocnej , kometa NcNaught także tam była , więc , mamy gratisowe zdjęcie moai z kometą .
Sto portando avanti un progetto archeologico anche in Egitto .
Mam także projekt archeologiczny działający w Egipcie .
" Portare avanti " forse è un po ' troppo .
" Działający " to być może za mocno powiedziane .
Stiamo cercando di ottenere tutti i permessi per preparare tutto , per avviarlo .
Staramy się zebrać wszystkie pozwolenia aby być gotowym , by zacząć działać .
Quindi , ne parlerò in un TED futuro .
Więc , opowiem o tym na sesji TED w przyszłości .
Ma ci sono delle incredibili opportunità anche in Egitto .
Ale także w Egipcie są niesamowite możliwości .
Un' altra cosa che faccio è inventare delle cose .
Innym moim zajęciem jest wymyślanie różnych rzeczy .
Infatti , progetto reattori nucleari .
W rzeczy samej , projektuje reaktory nuklearne .
Non è uno scherzo .
To nie żart .
Questo è il tradizionale ciclo del combustibile nucleare .
To jest typowy nuklearny cykl paliwowy .
La linea rossa è ciò che avviene in molti reattori nucleari . Si chiama ciclo del combustibile aperto .
Czerwona linia pokazuje jak to jest zrobione w większości reaktorów nuklearnych . To się nazywa otwarty cykl paliwowy .
Le linee bianche sono quello che si chiama ciclo avanzato del combustibile , dove si riprocessa .
Białe linie , to to , co jest nazwane zaawansowanym cyklem paliwowym , gdzie przetwarza się .
Ora , questo è il modo in cui viene fatto normalmente .
I tak to jest zazwyczaj robione .
Ha l' enorme vantaggio di non creare inquinamento da carbonio .
To ma tą olbrzymią zaletę , że nie wytwarza zanieczyszczenia dwutlenkiem węgla
Ha tantissimi svantaggi ... ciascuno di questi passaggi è estremamente costoso , è potenzialmente pericoloso e hanno la proprietà interessante che il passaggio non si può eseguire nel cortile di chiunque , il che è un problema .
Ten proces ma też wiele wad - każdy z tych kroków jest bardzo drogi , jest potencjalnie niebezpieczny i ma tę interesującą właściwość , że nie może być wykonany na twoim podwórku , co jest problemem .
Quindi , il nostro reattore elimina questi passaggi , che , se in effetti potessimo far funzionare , sarebbe una cosa davvero fantastica .
Więc , nasz reaktor eliminuje te kroki co , jeżeli nam się naprawdę uda go uruchomić , będzie naprawdę fajną sprawą .
Ora , è una cosa un po ' folle lavorare a un nuovo reattore nucleare .
Tak ogólnie , to jest dość zwariowane by pracować nad nowym reaktorem nuklearnym .
C' è .. non è mai stato costruito nessun reattore con un vecchio design , ancor meno con uno nuovo , negli Stati Uniti per 25 anni .
Nie buduje się nowych reaktorów w USA , nawet według tradycyjnych projektów , a tym bardziej według nowych od 25 lat .
Le cose che facciamo sono quel tipo di cose ad alto rischio , ma che potenzialmente hanno un' alta resa .
To jest przykład działalności o bardzo wysokim stopniu ryzyka lecz potencjalnie o bardzo wysokim zysku jaką wykonujemy .
Passando a un settore totalmente diverso , facciamo tante cose nel campo della fisica dello stato solido , in particolare in un settore chiamato metamateriali .
Zupełnie z innej beczki , robimy wiele rzeczy związanych z fizyką ciała stałego , zwłaszcza w obszarze zwanym metamateriałami .
Un metamateriale è un materiale artificiale , che manipola , in questo caso , la radiazione elettromagnetica , in un modo che non sarebbe possibile diversamente .
Metamateriał to sztuczny materiał , który oddziałuje , w tym przypadku , na promieniowanie elektromagnetyczne w unikalny sposób .
Quindi questo strumento qui è un mantello che rende invisibili .
Więc to urządzenie to czapka niewidka .
Potrebbe non sembrarlo , ma se foste una microonda , ecco come lo vedreste .
Może na taką nie wyglądać dla was , ale gdybyście byli mikrofalą , to tak byście to widzieli .
Raggi di luce — in questo caso , luce di microonde — entrano , e schizzano intorno alla cellula , e ritornano indietro dall' altro lato .
Promienie światła - w tym przypadku , mikrofale światła — lecą i po prostu ścieśniają się przelatując dookoła komórki i przelatują dalej .
Ora , si potrebbe fare con degli specchi da un angolo .
Można to zrobić używając luster z jednego kąta .
La cosa interessante , è che questo lo fa da tutti gli angoli .
Ale to właśnie jest świetne , że to urządzenie potrafi to zrobić ze wszystkich kątów .
I metamateriali , sfortunatamente — A : funzionano solo sulle miroonde , e B : ancora non funzionano affatto bene .
Metamateriały , niestety — A - działają tylko na mikrofale i B - nie działają jeszcze zupełnie prawidłowo .
Ma i metamateriali sono un settore incredibilmente eccitante .
Ale metamateriały to niesamowicie interesująca dziedzina .
E ' — sapete , oggi mi piacerebbe dire che è un affare da zero miliardi di dollari , ma , infatti , è negativo .
To , no wiecie , chciałbym móc powiedzieć , że dzisiaj to jest interes na zero bilionów dolarów , ale w rzeczywistości , jest negatywny .
Ma un giorno , un giorno , forse funzionerà .
Ale pewnego dnia , pewnego dnia , może to zadziała .
Lavoriamo molto nei settori biomedici .
Dużo pracujemy na polu biomedycyny .
In questo caso , stiamo lavorando con una fondazione medica principale per sviluppare metodi meno costosi per diagnosticare le malattie nei paesi in via di sviluppo .
W tym przypadku , pracujemy z dużą fundacją medyczną by rozwinąć niedrogie sposoby na diagnozowanie chorób w krajach rozwijających się .
Si dice che gli occhi sono lo specchio dell' anima — è venuto fuori che sono la finestra di moltissime altre cose .
Więc , mówi się , że oczy są zwierciadłem duszy — wychodzi na to , że są zwierciadłem o wielu rzeczy więcej .
E — comunque questi sono i miei occhi .
I - przy okazji , to są moje oczy .
Io mi interesso molto anche di cucina .
Następnie , jestem bardzo zainteresowany gotowaniem .
Mentre ero alla Microsoft , ho preso un permesso e sono andato in una scuola per chef in Francia .
Kiedy pracowałem w Microsoft , wziąłem urlop i poszedłem do szkoły szefów kuchni we Francji .
Lavoravo , anche mentre ero alla Microsoft , in un famoso ristorante di Seattle , quindi cucino molto .
Kiedyś pracowałem , także podczas mojej pracy w Microsoft w wiodącej restauracji w Seattle , więc dużo gotuje .
Sono stato in un gruppo che ha vinto il campionato mondiale del barbecue .
Byłem częścią zespołu , który wygrał mistrzostwa świata w grillowaniu .
Ma il barbecue è interessante , perché è uno di questi cibi cult come il chili , o la bouillabaisse .
Ale grill jest interesujący , ponieważ jest jednym z kultowych rodzajów jedzenia , jak chili czy bouillabaisse .
Ogni luogo ha un cibo di culto al quale le persone sono molto attaccate . Ci sono tradizioni terribili , c' è segretezza ,
Różne regiony mają swoje kultowe jedzenie i ludzie się bardzo do niego przywiązują . Tutaj chodzi o wielką tradycję jak i o sekret .
e io sto cercando di utilizzare un approccio veramente scientifico .
Usiłuje podejść do tego w sposób bardzo naukowy .
Quindi questa è la mia ultima cucina , e se sembra più complicata del reattore nucleare , è perché lo è .
Więc , to jest moje najnowsze urządzenie do gotowania , i jeżeli wygląda na bardziej skomplikowane niż reaktor nuklearny to dlatego , że takie właśnie jest .
Ma se vi mettete a giocare con tutti questi pomelli e manopole — e ovviamente , il controllo avviene tutto tramite un software — potete fare delle magnifiche costolette .
Ale jeżeli pobawisz się tymi wszystkimi przekładniami i potencjometrami i oczywiście , to sterownik i oprogramowanie ustawia wszystko — można tym zrobić wyborne żeberka .
( Risate ) Questa è una centrifuga ad alta velocità .
( Śmiech ) To jest wysoko-obrotowa wirówka .
Dovreste averne tutti una nelle vostre cucine accanto al vostro Turbochef .
Każdy powinien mieć taką w swojej kuchni obok kuchenki Turbochef .
Questa sottopone il cibo ad una forza di circa 50.000 volte quella della normale gravità , e , ragazzi , come raffina il brodo di pollo .
Ona poddaje jedzenie sile około 50,000 razy mocniejszej niż normalna grawitacja i to potrafi niesamowicie wyklarować bulion z kurczaka
Non ci credereste !
Nie uwierzylibyście !
Compio una serie di esperimenti macabri sul cibo — in questo caso , cercando di calibrare un modello matematico in modo che si possa predire con esattezza quali siano i tempi di cottura interni .
Przeprowadzam serie makabrycznych eksperymentów na jedzeniu — w tym przypadku , staram się skalibrować model matematyczny by każdy mógł dokładnie przewidzieć czas gotowania .
E ' venuto fuori che : A , è utile , e per un fanatico come me , è anche divertente .
Okazuje się , że A to jest pożyteczne i dla takiego maniaka jak ja , to przyjemność .
La teoria è indicata in rosso , l' esperimento in nero .
Teoria to czerwona linia , czarna to wyniki eksperymentu .
Quindi o sono davvero bravo a falsificarlo , o — o questo particolare modello sembra funzionare .
Więc , albo bardzo dobrze oszukuję , lub — ten model jest prawidłowy .
Quindi , un' altra cosa a caso che faccio è ricercare l' intelligenza extraterrestre , o SETI .
Więc , moim innym losowym zajęciem jest szukanie życia pozaziemskiego zwane jako SETI .
Forse conoscete il film " Contact " , che l' ha reso popolare .
Być może widzieliście film " Kontakt " , który w pewien sposób pomógł temu zdobyć popularność .
E ' venuto fuori che ci sono persone vere che escono e cercano gli alieni in modo davvero scientifico .
Okazuje się , że są prawdziwi ludzie , którzy poszukują życia pozaziemskiego w bardzo naukowy sposób .
Infatti , quasi tutti i personaggi del film sono basati su personaggi reali , persone reali .
W rzeczywistości , prawie każdy w tym filmie jest oparty o prawdziwą osobę .
Quindi , il personaggio di Jodie Foster , in realtà è questa donna , Jill Tarter , e Jill ha dedicato la propria vita a questo .
Więc , bohaterka grana przez Jodie Foster to właśnie ta kobieta , Jill Tarter , i Jill poświęciła tej pracy swoje życie .
Sapete , molte persone rischiano le loro vite in un breve atto di eroismo , che è una cosa favolosa , ma Jill ha quello che io chiamo eroismo lento .
Jak wiecie , dużo ludzi ryzykuje swoje życie w krótkich aktach bohaterstwa , co jest super , ale Jill prezentuje coś , co nazywam powolnym bohaterstwem .
Sta rischiando la sua vita professionale per qualcosa che i suoi calcoli mostrano che potrebbe non funzionare per migliaia di anni — o forse mai .
Ona kładzie całe swoje życie zawodowe na na szali czegoś , co według jej własnych obliczeń może nie zadziałać przez tysiąc lat - może nawet nigdy .
Quindi mi piace sostenere le persone che rischiano le loro vite .
Więc , ja lubię wspierać ludzi którzy ryzykują swoje życie .