clui/it-pl-input · Datasets at Hugging Face

it stringlengths 2 914	pl stringlengths 1 915
Come sapete , in tempo di guerra ci sono militari , eserciti , che si spostano .	Wiecie , że podczas wojny wojska cały czas się przemieszczają .
E l' esercito cacciava per procurarsi i preziosi corni di rinoceronte e le zanne di elefante .	Żołnierze polowali na nosorożce i słonie dla ich cennych rogów i kłów .
Dalla loro vendita potevano ricavare fino a 5.000 dollari al kg .	Mogli je sprzedać za coś około 5.000 $ za kilogram .
In quegli stessi anni quasi ogni Himba possedeva un fucile .	W tym samym roku prawie każdy Himba miał karabin .
Dato che era tempo di guerra il fucile inglese .303 si trovava facilmente in tutto il paese .	Bo w czasach wojny brytyjski karabin .303 był dostępny dosłownie wszędzie .
Nello stesso periodo , intorno al 1980 , il paese fu colpito da una forte siccità	W tym samym czasie , ok . 1980 r . , trwała wielka susza .
che uccise quasi tutto quello che era rimasto .	Zabiła prawie wszystkie pozostałe zwierzęta .
Il nostro bestiame venne quasi portato all' estinzione , anche quello nei parchi protetti .	Nasze bydło było na progu wymarcia , nawet to pod ochroną .
Eravamo affamati .	Byliśmy głodni .
Ricordo la notte in cui un leopardo affamato entrò nella casa di uno dei nostri vicini e si portò via uno dei loro bambini mentre dormiva .	Pamiętam taką noc , kiedy głodny lampart wkradł się do domu jednego z naszych sąsiadów i wyciągnął jego śpiące dziecko z łóżka .
E ' un fatto molto triste .	To bardzo smutna historia .
E ancora oggi il ricordo è vivo nella mente delle persone .	Ale nawet dzisiaj ludzie ją pamiętają .
Vi possono indicare il punto esatto nel quale è accaduto il fatto .	Potrafią pokazać , gdzie to się zdarzyło .
E poi , nello stesso anno , abbiamo perso quasi tutto .	W tamtym roku straciliśmy prawie wszystko .
Mio padre allora mi ha detto : ' Perché non ti metti a studiare ? ' E mi hanno mandato a scuola , per tenermi impegnato .	Ojciec spytał , czemu nie chodzę do szkoły . Wysłali mnie do szkoły , żeby mnie czymś zająć .
E proprio in quell' anno mio padre ha trovato lavoro con un' organizzazione non governativa chiamata IRDNC , Sviluppo Rurale Integrato e Tutela della Natura .	W tym samym roku mój ojciec dostał pracę w organizacji pozarządowej . IRDNC to Zintegrowana Organizacja Rozwoju Wsi i Ochrony Natury .
In realtà passavano gran parte dell' anno nelle comunità locali .	Dużo czasu spędzają w społecznościach lokalnych .
Comunità che si fidavano di loro , proprio come fece il nostro capo , Joshua Kangombe .	Tamtejsi ludzie im ufają , np. naszemu liderowi Joshui Kangombe .
Joshua Kangombe capì cosa stava succedendo : gli animali selvaggi stavano scomparendo , la caccia di frodo era alle stelle , e la situazione sembrava davvero senza speranza .	Joshua Kangombe wiedział , co się dzieje : fauna zaczynała znikać , kłusownictwo eksplodowało , a sytuacja była beznadziejna .
Morte e disperazione circondavano Joshua e tutta la nostra comunità .	Śmierć i rozpacz otaczały Joshuę i całe nasze społeczności .
Ma poi , l' IRDNC fece una proposta a Joshua : ' E se noi pagassimo gente di cui ti fidi perché si prenda cura degli animali ?	A wtedy IRDNC zwróciło się do Joshui z pytaniem , czy mogliby płacić ludziom , którym powierza opiekę nad fauną .
Ci sono persone nella tua comunità , persone che conoscono molto bene la foresta e altrettanto ben gli animali ? '	Spytali , czy są wśród nas osoby , które dobrze znają busz i jego zwierzęta. które dobrze znają busz i jego zwierzęta .
Il capo rispose : ' Sì . I nostri bracconieri . ' ' Cosa ? ! I bracconieri ? ' ' Sì . I nostri bracconieri . '	Odpowiedział " Tak , nasi kłusownicy . " Kłusownicy ? " Tak , kłusownicy .
E quello era mio padre . Mio padre ha fatto il bracconiere per molto tempo . Invece di trattare i bracconieri	Jak mój ojciec . Mój ojciec od dawna był kłusownikiem . Zamiast kazać kłusownikom spłacać długi ,
come venivano trattati in altre zone dell' Africa , l' IRDNC li ha aiutati a utilizzare le proprie capacità per gestire la propria gente e i propri diritti di possedere e gestire l' ambiente naturale .	jak to było w całej Afryce , IRDNC pomogło ludziom wykorzystać ich umiejętności i odzyskać prawa do zarządzania własną fauną i florą .
Nel momento in cui la gente si è sentita responsabile della vita degli animali il loro numero ha ricominciato a crescere , e ora in Namibia si stanno mettendo le basi per la loro tutela .	A gdy ludzie poczuli się ich właścicielami , populacje zwierząt zaczęły się odbudowywać . To właśnie podstawa ochrony przyrody w Namibii .
Con l' indipendenza , l' atteggiamento della comunità che si lasciava coinvolgere è stato abbracciato dal nostro nuovo governo .	Nasz rząd postawił na zaangażowanie społeczeństwa i pozwolił na niezależne działania .
Sono tre le cose che hanno aiutato a costruire su queste basi : la prima consiste nell' onorare le tradizioni ed essere aperti a nuove idee .	Metoda ta opiera się na trzech fundamentach : Po pierwsze , kultywowanie tradycji i otwartość na pomysły . Po pierwsze , kultywowanie tradycji i otwartość na pomysły .
Ecco le nostre tradizioni : in ogni villaggio Himba si trova un fuoco sacro ,	Oto nasza tradycja . W każdej wiosce Himba płonie święty ogień .
e presso quel fuoco sacro , lo spirito dei nostri avi parla attraverso il nostro capo e ci suggerisce dove trovare l' acqua , dove trovare i pascoli e dove andare a caccia .	Wokół niego duchy naszych przodków przemawiają przez wodza , dając nam rady , jak znaleźć wodę , gdzie paść bydło i gdzie polować. gdzie paść bydło i gdzie polować .
E io penso che questo sia il miglior modo di responsabilizzarci nei confronti dell' ambiente .	To najlepszy sposób regulowania naszego wpływu na środowisko. naszego wpływu na środowisko .
E queste sono alcune nuove idee :	A to nowe pomysły :
trasportare i rinoceronti con l' elicottero credo sia molto più semplice rispetto al parlare attraverso uno spirito invisibile , no ?	Przewóz nosorożców helikopterami wydaje mi się łatwiejszy , niż przekonywanie niewidzialnych duchów , prawda ?
Sono queste le cose che abbiamo appreso dall' esterno .	Tego się nauczyliśmy od osób z zewnątrz .
Abbiamo imparato queste cose dagli stranieri .	Tego się nauczyliśmy od osób z zewnątrz .
Avevamo bisogno di nuovi confini per descrivere le nostre terre tradizionali ; avevamo bisogno di conoscere più tecnologie come il GPS almeno per capire se il GPS riflette davvero la conformazione del territorio o se è solo un' invenzione occidentale .	Nasze ziemie należało opisać na nowo . Potrzebowaliśmy takich urządzeń , jak GPS by przekonać się , czy GPS wiernie opisuje nasze ziemie , czy jest tylko zachodnim gadżetem .
E volevamo capire se potevamo far corrispondere le nostre anitche mappe con le mappe digitali tracciate nel mondo .	Chcieliśmy sprawdzić , czy nasze dawne mapy pasują do cyfrowych map tworzonych daleko za granicą .
E ' grazie a questo che abbiamo davvero iniziato a realizzare i nostri sogni , continuando a onorare le nostre tradizioni ma restando aperti a nuove idee .	W taki sposób zaczęliśmy realizować swoje marzenia , kontynuując własne tradycje , ale z otwartymi umysłami .
Come seconda cosa , volevamo avere una vita , una vita migliore in cui potessimo beneficiare di molte cose .	Po drugie , chcieliśmy mieć lepsze życie chcieliśmy korzystać z jego dobrodziejstw .
Molti bracconieri , come mio padre , erano persone della nostra comunità .	Większość kłusowników , jak mój ojciec , należała do lokalnej społeczności .
Non erano persone che venivano da fuori .	Nie byli to ludzie z zewnątrz .
Erano la nostra gente .	To byli nasi .
E a volte , quando venivano catturati , venivano trattati con rispetto , riportati nelle rispettive comunità perché diventassero parte di un sogno più grande .	Kiedy ich czasem łapano , traktowano ich z szacunkiem , przywożono z powrotem , by mogli się stać częścią większego marzenia .
I migliori , come mio padre - non sto facendo pubblicità a mio padre - ( Risate ) erano incaricati di fermare gli altri bracconieri .	Najlepsi , jak mój ojciec - nie pracuję na jego PR - ( Śmiech ) mieli za zadanie powstrzymać innych przed kłusownictwem .
E quando questo processo ha avuto inizio , abbiamo cominciato a diventare una comunità ; eravamo consapevoli del nostro legame con la natura .	A kiedy tak się zaczęło dziać , staliśmy się bardziej zżyci i poczuliśmy naszą więź z naturą .
In Namibia quello era un elemento molto , molto forte .	W Namibii to bardzo , bardzo ważne .
L' ultimo aspetto che ci ha aiutato a sviluppare questo progetto è stata la collaborazione .	Ostatnim elementem , którego potrzebowaliśmy , były spółki cywilne .
Il nostro governo ha riconosciuto legalmente le nostre terre tradizionali .	Rząd nadał naszym ziemiom plemiennym status prawny .
Gli altri partner che abbiamo sono comunità economiche .	Mamy też wspólników w środowiskach biznesowych .
Le comunità economiche hanno aiutato la Namibia a comparire sulla mappa del mondo e hanno aiutato a far sì che l' ambiente selvaggio acquisisse un valore pari a quello di altri ambienti come ad esempio quello agricolo .	Dzięki nim Namibia zyskała popularność , pomogli też uczynić dzikie tereny równie użytecznymi , jak każda inna ziemia , na przykład dla rolnictwa .
E oggi , la maggior parte dei miei colleghi ambientalisti che lavorano in Namibia si sono specializzati grazie a questa iniziativa , grazie al convolgimento del World Wildlife Fund , nelle più aggiornate politiche di salvaguardia .	Wielu z moich kolegów po fachu pracujących w Namibii nauczyło się wiele dzięki tej inicjatywie , dzięki zaangażowaniu WWF ( fundusz na rzecz przyrody ) w ostatnie działania na rzecz ochrony przyrody .
Per vent' anni il WWF ha inoltre donato fondi a questo programma .	Przez ostatnie dwadzieścia lat WWF finansował nasz program .
E finora , con il sostegno del WWF , siamo riusciti a trasformare questi piccoli programmi in programmi a livello nazionale .	Dzięki pomocy WWF mogliśmy rozszerzyć działalność z lokalnej do ogólnokrajowej .
La Namibia ... o Sesfontein , non era più solo un piccolo villaggio isolato nascosto in una oscura zona della Namibia .	Namibia ... A raczej Sesfontein nie jest już odizolowaną wioską gdzieś w głębi kraju .
Grazie a tutto ciò ora siamo parte del villaggio globale .	Jest częścią globalnej wioski .
Sono passati trent' anni da quando mio padre ottenne il suo primo lavoro come guardiano per la comunità .	Trzydzieści lat minęło od czasu , kiedy mój ojciec zaczął ochraniać zwierzynę .
E ' un peccato che non sia più con noi per vedere il successo che io e i miei figli possiamo testimoniare oggi .	Niestety nie doczekał sukcesu tego projektu , jak ja i moje dzieci .
Nel 1995 , quando mi sono laureato , nell' intera area del nord ovest - la nostra zona - c' erano solo 20 leoni .	Kiedy skończyłem szkołę w 1995 r . , w naszej okolicy było tylko 20 lwów .
Ma oggi , ce ne sono più di 130 .	A dziś jest ich ponad 130 .
( Applausi ) Quindi , per favore , se andate in Namibia , mi raccomando , restate nelle tende .	( Brawa ) Jeśli odwiedzicie Namibię , zostańcie proszę w namiotach .
Non andate a passeggiare di notte !	Nie chodźcie po nocy !
( Risate ) Il rinoceronte nero era quasi estinto nel 1982 .	( Śmiech ) Czarne nosorożce były w 1982 r. na skraju wymarcia .
Ma oggi Kunene conta la più vasta concentrazione di rinoceronti neri liberi al mondo .	Dziś w Kunene jest ich najwięcej na świecie . Żyją tam na wolności ,
E questo fuori dall' area protetta .	na zewnątrz obszaru objętego ochroną .
( Applausi ) I leopardi - ora se ne contano molti , ma sono lontani dai nostri villaggi perché il loro territorio naturale si è moltiplicato , come le zebre , le antilopi e tutto il resto .	( Brawa ) Lampartów jest wiele , ale trzymają się z dala od wioski , bo w dziczy jest więcej zwierzyny : zebr , antylop i innych .
Si tengono molto , molto a distanza perché tutto si è moltiplicato da meno di un migliaio a decine di migliaia di esemplari .	Trzymają się bardzo daleko , bo inne zwierzęta też się mnożą . Z prawie tysiąca do dziesiątek tysięcy .
E ciò che era partito da un piccolissimo gruppo di ranger che aveva coinvolto la comunità ora è diventato ciò che chiamiamo ' Conservazioni ' per l' ambiente .	To , co zaczęło się jako mały projekt , od leśników angażujących społeczność , wyrosło na rady sprawujące ochronę nad naturą .
Le conservazioni sono istituzioni legali , riconosciute dal governo , e gestite dalle comunità per il proprio beneficio .	Są to instytucje założone przez rząd , Są to instytucje założone przez rząd , a prowadzone przez społeczności , dla ich zysku .
Oggi abbiamo 60 conservazioni che gestiscono e proteggono oltre 13 milioni di ettari di terra in Namibia .	Na dzień dzisiejszy jest ich 60 , opiekują się i chronią 13 milionów hektarów ziemi w Namibii .
Abbiamo già ridisegnato la conservazione in tutto il paese .	Przekształciliśmy ochronę przyrody w całym kraju .
In nessun' altra parte del mondo esiste una comunità che abbia adottato la conservazione a questo livello .	Nigdzie na świecie nie ma społecznościowej ochrony przyrody na taką skalę .
( Applausi ) Nel 2008 la conservazione ha generato 5,7 milioni di dollari .	( Brawa ) W 2008 te instytucje zarobiły 5.7 miliona dolarów .
Questa è la nostra nuova economia , un' economia basata sul rispetto delle nostre risorse naturali .	To nasza nowa ekonomia , zbudowana na szacunku dla darów przyrody .
E possiamo utilizzare questi fondi in molti modi . Soprattutto , li investiamo nell' istruzione .	Wydajemy te pieniądze na wiele rzeczy . Co najważniejsze , na edukację .
E poi , nelle infrastrutture . Nell' alimentazione .	Na infrastrukturę . Jedzenie .
Altrettanto importante , li usiamo per aumentare la consapevolezza su AIDS e HIV .	Co bardzo ważne , inwestujemy w edukację o HIV i AIDS .
Sapete che l' Africa è stata colpita da questi virus .	Afryka bardzo cierpi przez te choroby .
Queste sono le buone notizie che arrivano dall' Africa , e che siamo felici di comunicare a tutto il mondo .	To dobre wieści z Afryki , powinniśmy je głośno wykrzykiwać .
( Applausi ) E ora , ciò di cui il mondo ha veramente bisogno è che voi aiutiate me e i miei partner a portare quello che abbiamo imparato in Namibia in altri luoghi che hanno problemi simili , come per esempio la Mongolia o il vostro stesso giardino , le Grandi Pianure del Nord dove bufali e altri animali hanno sofferto , e dove molte comunità sono in declino .	( Brawa ) Obecnie świat bardzo potrzebuje ludzi , którzy pomogą mnie i moim partnerom przekazać doświadczenia z Namibii miejscom z podobnymi problemami : takim jak Mongolia , czy nawet u was , na Wielkich Równinach , gdzie bizony i inne zwierzęta cierpią , a skupiska ludzi kurczą się .
Mi piace questa cosa : la Namibia serve da modello per l' Africa , e l' Africa serve da modello per gli Stati Uniti .	Podoba mi się ten pomysł . Namibia jako model dla Afryki , a Afryka jako model dla USA .
( Applausi ) Noi abbiamo avuto successo in Namibia perché abbiamo sognato un futuro che andasse al di là di un semplice ambiente naturale protetto .	( Brawa ) W Namibii odnieśliśmy sukces , bo chcieliśmy przyszłości oferującej więcej niż tylko zdrową przyrodę .
Sapevamo che la conservazione sarebbe fallita se non avesse mirato al miglioramento della vita della comunità locali .	Wiedzieliśmy , że ochrona przyrody nie ma sensu , jeśli nie poprawimy przez to warunków życia ludzi .
Quindi venite da me e vi parlerò della Namibia , anzi , meglio ancora , venite in Namibia a vedere con i vostri occhi cosa abbiamo fatto .	Porozmawiajcie ze mną o Namibii , albo lepiej , pojedźcie tam i zobaczcie na własne oczy , jak to osiągnęliśmy .
E vi prego , visitate il nostro sito web per saperne di più e capire come potete aiutare il CBNRM in Africa e nel resto del mondo .	Odwiedźcie też naszą stronę , by dowiedzieć się więcej i pomóc CBNRM w Afryce i na całym świecie .
Grazie mille .	Bardzo dziękuję .
( Applausi )	( Brawa )
Ognuno ha bisogno di un motivatore .	Każdy potrzebuje trenera .
Non ha importanza se sei un giocatore di pallacanestro , o di tennis , o un ginnasta , o un giocatore di bridge .	Niezależnie od tego czy jesteś koszykarzem , tenisistą , gimnastykiem , czy też brydżowcem .
( Risate ) La mia insegnante di bridge , Sharon Osberg , dice che ci sono più foto della sua nuca che di chiunque altro al mondo . ( Risate ) Perdonami , Sharon . Eccoti qui .	( Śmiech ) Moja trenerka gry w brydża - Sharon Osberg twierdzi , że nikt na świecie nie ma więcej zdjęć tyłu głowy niż ona . ( Śmiech ) Przepraszam Sharon . Proszę bardzo .
Abbiamo tutti bisogno di persone che ci diano un feedback .	Każdy z nas potrzebuje kogoś , kto wyrazi swoją opinię .
È così che miglioriamo .	Tak doskonalimy umiejętności .
Sfortunatamente , c' è un gruppo di persone che non riceve quasi mai alcun feedback regolare che li possa aiutare a migliorare il loro lavoro , e queste persone svolgono uno dei lavori più importanti al mondo .	Niestety pewna grupa ludzi nie otrzymuje systematycznie opinii , by móc lepiej wykonywać swoją pracę , a ci ludzie wykonują jedną z najważniejszych prac świata .
Sto parlando degli insegnanti .	Chodzi mi o nauczycieli .
Quando Melinda e io abbiamo saputo quanto poco feedback utile riceve la maggior parte degli insegnanti , siamo rimasti sconcertati .	Kiedy dowiedzieliśmy się z Melindą , jak niewiele opinii otrzymują nauczyciele , byliśmy w szoku .
Fino a poco tempo fa , più del 98 % degli insegnanti riceveva solo una parola di commento : soddisfacente .	Do niedawna 98 procent nauczycieli otrzymywało zaledwie jedno słowo opinii : " Zadowalający " .
Se tutto quello che la mia allenatrice di bridge mi avesse detto fosse stato " soddisfacente " , non avrei avuto speranza di diventare migliore .	Gdyby któryś z moich trenerów brydża powiedział mi , że byłem zadowalający , nie miałbym wiary w zrobienie postępów .
Come potevo scoprire chi era il migliore ?	Skąd bym wiedział , kto był najlepszy ?
Come potevo comprendere ciò che facevo in modo diverso ?	Skąd bym wiedział , co zrobiłem źle ?
Oggi , i distretti stanno rinnovando il loro modo di valutare gli insegnanti , ma per ora non diamo loro ancora nessun feedback che li possa davvero aiutare a migliorare la loro pratica educativa .	Dziś , poszczególne okręgi zmieniają powoli sposób oceny nauczycieli , jednak ciągle nie dają im opinii zwrotnych , które wspomagałyby ich rozwój .
I nostri insegnanti meritano di meglio .	Nauczyciele zasługują na więcej .

Come sapete , in tempo di guerra ci sono militari , eserciti , che si spostano .

Wiecie , że podczas wojny wojska cały czas się przemieszczają .

E l' esercito cacciava per procurarsi i preziosi corni di rinoceronte e le zanne di elefante .

Żołnierze polowali na nosorożce i słonie dla ich cennych rogów i kłów .

Dalla loro vendita potevano ricavare fino a 5.000 dollari al kg .

Mogli je sprzedać za coś około 5.000 $ za kilogram .

In quegli stessi anni quasi ogni Himba possedeva un fucile .

W tym samym roku prawie każdy Himba miał karabin .

Dato che era tempo di guerra il fucile inglese .303 si trovava facilmente in tutto il paese .

Bo w czasach wojny brytyjski karabin .303 był dostępny dosłownie wszędzie .

Nello stesso periodo , intorno al 1980 , il paese fu colpito da una forte siccità

W tym samym czasie , ok . 1980 r . , trwała wielka susza .

che uccise quasi tutto quello che era rimasto .

Zabiła prawie wszystkie pozostałe zwierzęta .

Il nostro bestiame venne quasi portato all' estinzione , anche quello nei parchi protetti .

Nasze bydło było na progu wymarcia , nawet to pod ochroną .

Eravamo affamati .

Byliśmy głodni .

Ricordo la notte in cui un leopardo affamato entrò nella casa di uno dei nostri vicini e si portò via uno dei loro bambini mentre dormiva .

Pamiętam taką noc , kiedy głodny lampart wkradł się do domu jednego z naszych sąsiadów i wyciągnął jego śpiące dziecko z łóżka .

E ' un fatto molto triste .

To bardzo smutna historia .

E ancora oggi il ricordo è vivo nella mente delle persone .

Ale nawet dzisiaj ludzie ją pamiętają .

Vi possono indicare il punto esatto nel quale è accaduto il fatto .

Potrafią pokazać , gdzie to się zdarzyło .

E poi , nello stesso anno , abbiamo perso quasi tutto .

W tamtym roku straciliśmy prawie wszystko .

Mio padre allora mi ha detto : ' Perché non ti metti a studiare ? ' E mi hanno mandato a scuola , per tenermi impegnato .

Ojciec spytał , czemu nie chodzę do szkoły . Wysłali mnie do szkoły , żeby mnie czymś zająć .

E proprio in quell' anno mio padre ha trovato lavoro con un' organizzazione non governativa chiamata IRDNC , Sviluppo Rurale Integrato e Tutela della Natura .

W tym samym roku mój ojciec dostał pracę w organizacji pozarządowej . IRDNC to Zintegrowana Organizacja Rozwoju Wsi i Ochrony Natury .

In realtà passavano gran parte dell' anno nelle comunità locali .

Dużo czasu spędzają w społecznościach lokalnych .

Comunità che si fidavano di loro , proprio come fece il nostro capo , Joshua Kangombe .

Tamtejsi ludzie im ufają , np. naszemu liderowi Joshui Kangombe .

Joshua Kangombe capì cosa stava succedendo : gli animali selvaggi stavano scomparendo , la caccia di frodo era alle stelle , e la situazione sembrava davvero senza speranza .

Joshua Kangombe wiedział , co się dzieje : fauna zaczynała znikać , kłusownictwo eksplodowało , a sytuacja była beznadziejna .

Morte e disperazione circondavano Joshua e tutta la nostra comunità .

Śmierć i rozpacz otaczały Joshuę i całe nasze społeczności .

Ma poi , l' IRDNC fece una proposta a Joshua : ' E se noi pagassimo gente di cui ti fidi perché si prenda cura degli animali ?

A wtedy IRDNC zwróciło się do Joshui z pytaniem , czy mogliby płacić ludziom , którym powierza opiekę nad fauną .

Ci sono persone nella tua comunità , persone che conoscono molto bene la foresta e altrettanto ben gli animali ? '

Spytali , czy są wśród nas osoby , które dobrze znają busz i jego zwierzęta. które dobrze znają busz i jego zwierzęta .

Il capo rispose : ' Sì . I nostri bracconieri . ' ' Cosa ? ! I bracconieri ? ' ' Sì . I nostri bracconieri . '

Odpowiedział " Tak , nasi kłusownicy . " Kłusownicy ? " Tak , kłusownicy .

E quello era mio padre . Mio padre ha fatto il bracconiere per molto tempo . Invece di trattare i bracconieri

Jak mój ojciec . Mój ojciec od dawna był kłusownikiem . Zamiast kazać kłusownikom spłacać długi ,

come venivano trattati in altre zone dell' Africa , l' IRDNC li ha aiutati a utilizzare le proprie capacità per gestire la propria gente e i propri diritti di possedere e gestire l' ambiente naturale .

jak to było w całej Afryce , IRDNC pomogło ludziom wykorzystać ich umiejętności i odzyskać prawa do zarządzania własną fauną i florą .

Nel momento in cui la gente si è sentita responsabile della vita degli animali il loro numero ha ricominciato a crescere , e ora in Namibia si stanno mettendo le basi per la loro tutela .

A gdy ludzie poczuli się ich właścicielami , populacje zwierząt zaczęły się odbudowywać . To właśnie podstawa ochrony przyrody w Namibii .

Con l' indipendenza , l' atteggiamento della comunità che si lasciava coinvolgere è stato abbracciato dal nostro nuovo governo .

Nasz rząd postawił na zaangażowanie społeczeństwa i pozwolił na niezależne działania .

Sono tre le cose che hanno aiutato a costruire su queste basi : la prima consiste nell' onorare le tradizioni ed essere aperti a nuove idee .

Metoda ta opiera się na trzech fundamentach : Po pierwsze , kultywowanie tradycji i otwartość na pomysły . Po pierwsze , kultywowanie tradycji i otwartość na pomysły .

Ecco le nostre tradizioni : in ogni villaggio Himba si trova un fuoco sacro ,

Oto nasza tradycja . W każdej wiosce Himba płonie święty ogień .

e presso quel fuoco sacro , lo spirito dei nostri avi parla attraverso il nostro capo e ci suggerisce dove trovare l' acqua , dove trovare i pascoli e dove andare a caccia .

Wokół niego duchy naszych przodków przemawiają przez wodza , dając nam rady , jak znaleźć wodę , gdzie paść bydło i gdzie polować. gdzie paść bydło i gdzie polować .

E io penso che questo sia il miglior modo di responsabilizzarci nei confronti dell' ambiente .

To najlepszy sposób regulowania naszego wpływu na środowisko. naszego wpływu na środowisko .

E queste sono alcune nuove idee :

A to nowe pomysły :

trasportare i rinoceronti con l' elicottero credo sia molto più semplice rispetto al parlare attraverso uno spirito invisibile , no ?

Przewóz nosorożców helikopterami wydaje mi się łatwiejszy , niż przekonywanie niewidzialnych duchów , prawda ?

Sono queste le cose che abbiamo appreso dall' esterno .

Tego się nauczyliśmy od osób z zewnątrz .

Abbiamo imparato queste cose dagli stranieri .

Tego się nauczyliśmy od osób z zewnątrz .

Avevamo bisogno di nuovi confini per descrivere le nostre terre tradizionali ; avevamo bisogno di conoscere più tecnologie come il GPS almeno per capire se il GPS riflette davvero la conformazione del territorio o se è solo un' invenzione occidentale .

Nasze ziemie należało opisać na nowo . Potrzebowaliśmy takich urządzeń , jak GPS by przekonać się , czy GPS wiernie opisuje nasze ziemie , czy jest tylko zachodnim gadżetem .

E volevamo capire se potevamo far corrispondere le nostre anitche mappe con le mappe digitali tracciate nel mondo .

Chcieliśmy sprawdzić , czy nasze dawne mapy pasują do cyfrowych map tworzonych daleko za granicą .

E ' grazie a questo che abbiamo davvero iniziato a realizzare i nostri sogni , continuando a onorare le nostre tradizioni ma restando aperti a nuove idee .

W taki sposób zaczęliśmy realizować swoje marzenia , kontynuując własne tradycje , ale z otwartymi umysłami .

Come seconda cosa , volevamo avere una vita , una vita migliore in cui potessimo beneficiare di molte cose .

Po drugie , chcieliśmy mieć lepsze życie chcieliśmy korzystać z jego dobrodziejstw .

Molti bracconieri , come mio padre , erano persone della nostra comunità .

Większość kłusowników , jak mój ojciec , należała do lokalnej społeczności .

Non erano persone che venivano da fuori .

Nie byli to ludzie z zewnątrz .

Erano la nostra gente .

To byli nasi .

E a volte , quando venivano catturati , venivano trattati con rispetto , riportati nelle rispettive comunità perché diventassero parte di un sogno più grande .

Kiedy ich czasem łapano , traktowano ich z szacunkiem , przywożono z powrotem , by mogli się stać częścią większego marzenia .

I migliori , come mio padre - non sto facendo pubblicità a mio padre - ( Risate ) erano incaricati di fermare gli altri bracconieri .

Najlepsi , jak mój ojciec - nie pracuję na jego PR - ( Śmiech ) mieli za zadanie powstrzymać innych przed kłusownictwem .

E quando questo processo ha avuto inizio , abbiamo cominciato a diventare una comunità ; eravamo consapevoli del nostro legame con la natura .

A kiedy tak się zaczęło dziać , staliśmy się bardziej zżyci i poczuliśmy naszą więź z naturą .

In Namibia quello era un elemento molto , molto forte .

W Namibii to bardzo , bardzo ważne .

L' ultimo aspetto che ci ha aiutato a sviluppare questo progetto è stata la collaborazione .

Ostatnim elementem , którego potrzebowaliśmy , były spółki cywilne .

Il nostro governo ha riconosciuto legalmente le nostre terre tradizionali .

Rząd nadał naszym ziemiom plemiennym status prawny .

Gli altri partner che abbiamo sono comunità economiche .

Mamy też wspólników w środowiskach biznesowych .

Le comunità economiche hanno aiutato la Namibia a comparire sulla mappa del mondo e hanno aiutato a far sì che l' ambiente selvaggio acquisisse un valore pari a quello di altri ambienti come ad esempio quello agricolo .

Dzięki nim Namibia zyskała popularność , pomogli też uczynić dzikie tereny równie użytecznymi , jak każda inna ziemia , na przykład dla rolnictwa .

E oggi , la maggior parte dei miei colleghi ambientalisti che lavorano in Namibia si sono specializzati grazie a questa iniziativa , grazie al convolgimento del World Wildlife Fund , nelle più aggiornate politiche di salvaguardia .

Wielu z moich kolegów po fachu pracujących w Namibii nauczyło się wiele dzięki tej inicjatywie , dzięki zaangażowaniu WWF ( fundusz na rzecz przyrody ) w ostatnie działania na rzecz ochrony przyrody .

Per vent' anni il WWF ha inoltre donato fondi a questo programma .

Przez ostatnie dwadzieścia lat WWF finansował nasz program .

E finora , con il sostegno del WWF , siamo riusciti a trasformare questi piccoli programmi in programmi a livello nazionale .

Dzięki pomocy WWF mogliśmy rozszerzyć działalność z lokalnej do ogólnokrajowej .

La Namibia ... o Sesfontein , non era più solo un piccolo villaggio isolato nascosto in una oscura zona della Namibia .

Namibia ... A raczej Sesfontein nie jest już odizolowaną wioską gdzieś w głębi kraju .

Grazie a tutto ciò ora siamo parte del villaggio globale .

Jest częścią globalnej wioski .

Sono passati trent' anni da quando mio padre ottenne il suo primo lavoro come guardiano per la comunità .

Trzydzieści lat minęło od czasu , kiedy mój ojciec zaczął ochraniać zwierzynę .

E ' un peccato che non sia più con noi per vedere il successo che io e i miei figli possiamo testimoniare oggi .

Niestety nie doczekał sukcesu tego projektu , jak ja i moje dzieci .

Nel 1995 , quando mi sono laureato , nell' intera area del nord ovest - la nostra zona - c' erano solo 20 leoni .

Kiedy skończyłem szkołę w 1995 r . , w naszej okolicy było tylko 20 lwów .

Ma oggi , ce ne sono più di 130 .

A dziś jest ich ponad 130 .

( Applausi ) Quindi , per favore , se andate in Namibia , mi raccomando , restate nelle tende .

( Brawa ) Jeśli odwiedzicie Namibię , zostańcie proszę w namiotach .

Non andate a passeggiare di notte !

Nie chodźcie po nocy !

( Risate ) Il rinoceronte nero era quasi estinto nel 1982 .

( Śmiech ) Czarne nosorożce były w 1982 r. na skraju wymarcia .

Ma oggi Kunene conta la più vasta concentrazione di rinoceronti neri liberi al mondo .

Dziś w Kunene jest ich najwięcej na świecie . Żyją tam na wolności ,

E questo fuori dall' area protetta .

na zewnątrz obszaru objętego ochroną .

( Applausi ) I leopardi - ora se ne contano molti , ma sono lontani dai nostri villaggi perché il loro territorio naturale si è moltiplicato , come le zebre , le antilopi e tutto il resto .

( Brawa ) Lampartów jest wiele , ale trzymają się z dala od wioski , bo w dziczy jest więcej zwierzyny : zebr , antylop i innych .

Si tengono molto , molto a distanza perché tutto si è moltiplicato da meno di un migliaio a decine di migliaia di esemplari .

Trzymają się bardzo daleko , bo inne zwierzęta też się mnożą . Z prawie tysiąca do dziesiątek tysięcy .

E ciò che era partito da un piccolissimo gruppo di ranger che aveva coinvolto la comunità ora è diventato ciò che chiamiamo ' Conservazioni ' per l' ambiente .

To , co zaczęło się jako mały projekt , od leśników angażujących społeczność , wyrosło na rady sprawujące ochronę nad naturą .

Le conservazioni sono istituzioni legali , riconosciute dal governo , e gestite dalle comunità per il proprio beneficio .

Są to instytucje założone przez rząd , Są to instytucje założone przez rząd , a prowadzone przez społeczności , dla ich zysku .

Oggi abbiamo 60 conservazioni che gestiscono e proteggono oltre 13 milioni di ettari di terra in Namibia .

Na dzień dzisiejszy jest ich 60 , opiekują się i chronią 13 milionów hektarów ziemi w Namibii .

Abbiamo già ridisegnato la conservazione in tutto il paese .

Przekształciliśmy ochronę przyrody w całym kraju .

In nessun' altra parte del mondo esiste una comunità che abbia adottato la conservazione a questo livello .

Nigdzie na świecie nie ma społecznościowej ochrony przyrody na taką skalę .

( Applausi ) Nel 2008 la conservazione ha generato 5,7 milioni di dollari .

( Brawa ) W 2008 te instytucje zarobiły 5.7 miliona dolarów .

Questa è la nostra nuova economia , un' economia basata sul rispetto delle nostre risorse naturali .

To nasza nowa ekonomia , zbudowana na szacunku dla darów przyrody .

E possiamo utilizzare questi fondi in molti modi . Soprattutto , li investiamo nell' istruzione .

Wydajemy te pieniądze na wiele rzeczy . Co najważniejsze , na edukację .

E poi , nelle infrastrutture . Nell' alimentazione .

Na infrastrukturę . Jedzenie .

Altrettanto importante , li usiamo per aumentare la consapevolezza su AIDS e HIV .

Co bardzo ważne , inwestujemy w edukację o HIV i AIDS .

Sapete che l' Africa è stata colpita da questi virus .

Afryka bardzo cierpi przez te choroby .

Queste sono le buone notizie che arrivano dall' Africa , e che siamo felici di comunicare a tutto il mondo .

To dobre wieści z Afryki , powinniśmy je głośno wykrzykiwać .

( Applausi ) E ora , ciò di cui il mondo ha veramente bisogno è che voi aiutiate me e i miei partner a portare quello che abbiamo imparato in Namibia in altri luoghi che hanno problemi simili , come per esempio la Mongolia o il vostro stesso giardino , le Grandi Pianure del Nord dove bufali e altri animali hanno sofferto , e dove molte comunità sono in declino .

( Brawa ) Obecnie świat bardzo potrzebuje ludzi , którzy pomogą mnie i moim partnerom przekazać doświadczenia z Namibii miejscom z podobnymi problemami : takim jak Mongolia , czy nawet u was , na Wielkich Równinach , gdzie bizony i inne zwierzęta cierpią , a skupiska ludzi kurczą się .

Mi piace questa cosa : la Namibia serve da modello per l' Africa , e l' Africa serve da modello per gli Stati Uniti .

Podoba mi się ten pomysł . Namibia jako model dla Afryki , a Afryka jako model dla USA .

( Applausi ) Noi abbiamo avuto successo in Namibia perché abbiamo sognato un futuro che andasse al di là di un semplice ambiente naturale protetto .

( Brawa ) W Namibii odnieśliśmy sukces , bo chcieliśmy przyszłości oferującej więcej niż tylko zdrową przyrodę .

Sapevamo che la conservazione sarebbe fallita se non avesse mirato al miglioramento della vita della comunità locali .

Wiedzieliśmy , że ochrona przyrody nie ma sensu , jeśli nie poprawimy przez to warunków życia ludzi .

Quindi venite da me e vi parlerò della Namibia , anzi , meglio ancora , venite in Namibia a vedere con i vostri occhi cosa abbiamo fatto .

Porozmawiajcie ze mną o Namibii , albo lepiej , pojedźcie tam i zobaczcie na własne oczy , jak to osiągnęliśmy .

E vi prego , visitate il nostro sito web per saperne di più e capire come potete aiutare il CBNRM in Africa e nel resto del mondo .

Odwiedźcie też naszą stronę , by dowiedzieć się więcej i pomóc CBNRM w Afryce i na całym świecie .

Grazie mille .

Bardzo dziękuję .

( Applausi )

( Brawa )

Ognuno ha bisogno di un motivatore .

Każdy potrzebuje trenera .

Non ha importanza se sei un giocatore di pallacanestro , o di tennis , o un ginnasta , o un giocatore di bridge .

Niezależnie od tego czy jesteś koszykarzem , tenisistą , gimnastykiem , czy też brydżowcem .

( Risate ) La mia insegnante di bridge , Sharon Osberg , dice che ci sono più foto della sua nuca che di chiunque altro al mondo . ( Risate ) Perdonami , Sharon . Eccoti qui .

( Śmiech ) Moja trenerka gry w brydża - Sharon Osberg twierdzi , że nikt na świecie nie ma więcej zdjęć tyłu głowy niż ona . ( Śmiech ) Przepraszam Sharon . Proszę bardzo .

Abbiamo tutti bisogno di persone che ci diano un feedback .

Każdy z nas potrzebuje kogoś , kto wyrazi swoją opinię .

È così che miglioriamo .

Tak doskonalimy umiejętności .

Sfortunatamente , c' è un gruppo di persone che non riceve quasi mai alcun feedback regolare che li possa aiutare a migliorare il loro lavoro , e queste persone svolgono uno dei lavori più importanti al mondo .

Niestety pewna grupa ludzi nie otrzymuje systematycznie opinii , by móc lepiej wykonywać swoją pracę , a ci ludzie wykonują jedną z najważniejszych prac świata .

Sto parlando degli insegnanti .

Chodzi mi o nauczycieli .

Quando Melinda e io abbiamo saputo quanto poco feedback utile riceve la maggior parte degli insegnanti , siamo rimasti sconcertati .

Kiedy dowiedzieliśmy się z Melindą , jak niewiele opinii otrzymują nauczyciele , byliśmy w szoku .

Fino a poco tempo fa , più del 98 % degli insegnanti riceveva solo una parola di commento : soddisfacente .

Do niedawna 98 procent nauczycieli otrzymywało zaledwie jedno słowo opinii : " Zadowalający " .

Se tutto quello che la mia allenatrice di bridge mi avesse detto fosse stato " soddisfacente " , non avrei avuto speranza di diventare migliore .

Gdyby któryś z moich trenerów brydża powiedział mi , że byłem zadowalający , nie miałbym wiary w zrobienie postępów .

Come potevo scoprire chi era il migliore ?

Skąd bym wiedział , kto był najlepszy ?

Come potevo comprendere ciò che facevo in modo diverso ?

Skąd bym wiedział , co zrobiłem źle ?

Oggi , i distretti stanno rinnovando il loro modo di valutare gli insegnanti , ma per ora non diamo loro ancora nessun feedback che li possa davvero aiutare a migliorare la loro pratica educativa .

Dziś , poszczególne okręgi zmieniają powoli sposób oceny nauczycieli , jednak ciągle nie dają im opinii zwrotnych , które wspomagałyby ich rozwój .

I nostri insegnanti meritano di meglio .

Nauczyciele zasługują na więcej .