text
stringlengths 201
3.03M
|
|---|
History | Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Open Minds! (formerly: Moving Images blog).About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Nalaka Gunawardene's personal reflections on media, culture and society in Asia. NOTHING OFFICIAL about this!.Top Posts.Teenage Affluenza: A viral video to stir our minds.ආතර් සී. ක්ලාක් සහ ශ්රී ලංකාව: නිවැරදි තොරතුරු මෙන්න!.'Chief Seattle speech': Global environmental legend, or pervasive myth?.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Laugh, and the world laughs with you; Weep, and you weep alone....Recent Posts.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Avoiding ‘Cyber Nanny State’: Challenges of Social Media Regulation in Sri Lanka.Dreaming of a Truly Civilised Society in Sri Lanka…where everyone’s dignity is ensured!.LGBT Rights: සියලු මානවයන්ගේ අයිතීන් රකින ශිෂ්ට සමාජයක් කරා….සිවුමංසල කොලු ගැටයා #373: පෑදි දියට බොර දිය එක් කරන ව්‍යාජ පුවත් මවන්නෝ කවරහුද?.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #372: ආරංචිද වැඩේ? ඕපාදූපවල පරිණාමීය වැදගත්කමක් තිබෙනවාලු!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #371: සමූහ සම්මාදම් නවීකරණය හා විවිධාංගීකරණය ඕනෑ කර තිබේ!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #370: පුරෝගාමී කිමිදුම්කරු හා සාගර ජීව විද්‍යාඥයා රොඩ්නි ජොන්ක්ලස්.Recent Comments.EngageMedia | The 19… on Suharto’s legacy: Mass g….Voces de los margina… on ‘Chief Seattle speech….Visiting a Gulliver… on Titus Thotawatte (1929 – 2011)….Meta.Register.Log in.Entries feed.Comments feed.WordPress.com.Archives.April 2019.October 2018.September 2018.July 2018.June 2018.May 2018.April 2018.March 2018.November 2017.September 2017.June 2017.May 2017.April 2017.March 2017.February 2017.January 2017.December 2016.November 2016.October 2016.September 2016.August 2016.July 2016.June 2016.May 2016.April 2016.March 2016.February 2016.January 2016.December 2015.November 2015.October 2015.September 2015.August 2015.July 2015.June 2015.May 2015.April 2015.March 2015.February 2015.January 2015.December 2014.November 2014.October 2014.September 2014.August 2014.July 2014.June 2014.May 2014.April 2014.March 2014.February 2014.January 2014.December 2013.November 2013.October 2013.September 2013.August 2013.July 2013.June 2013.May 2013.April 2013.March 2013.February 2013.January 2013.December 2012.November 2012.October 2012.September 2012.August 2012.July 2012.June 2012.May 2012.April 2012.March 2012.February 2012.January 2012.December 2011.November 2011.October 2011.September 2011.August 2011.July 2011.June 2011.May 2011.April 2011.March 2011.February 2011.January 2011.December 2010.November 2010.October 2010.September 2010.August 2010.July 2010.June 2010.May 2010.April 2010.March 2010.February 2010.January 2010.December 2009.November 2009.October 2009.September 2009.August 2009.July 2009.June 2009.May 2009.April 2009.March 2009.February 2009.January 2009.December 2008.November 2008.October 2008.September 2008.August 2008.July 2008.June 2008.May 2008.April 2008.March 2008.February 2008.January 2008.December 2007.November 2007.October 2007.September 2007.August 2007.July 2007.June 2007.May 2007.April 2007.March 2007.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #372: ආරංචිද වැඩේ? ඕපාදූපවල පරිණාමීය වැදගත්කමක් තිබෙනවාලු!.25 July 2018 — Nalaka Gunawardene.Even though it is widely practised in most human societies, gossip is much maligned. At best it is seen as frivolous and a waste of time, and at worst, as malicious and anti-social..But not all gossip is bad, and, a growing body of research shows that gossip can be useful in maintaining social norms and keeping people in line. In my latest Ravaya column (in Sinhala language, published on 22 July 2018), I look at the evolutionary, sociological and anthropological insights offered by gossip related research in recent years..Exploring the Lankan gossip-sphere, I note how certain mainstream media companies have started explicitly gossip news websites that now attract large visitor numbers. To sustain this traffic, they publish increasingly sensational, click-bait kind of content. Such manufacturing and marketing of gossip, I argue, is an inevitable by-product of online freedom of expression..Finally, I ask why Lankan mass communications researchers dismiss gossip with such contempt, and wonder what findings could be made about our collective psyche if only our researchers adopt a more open-minded approach to this topic….Gossip has served an evolutionary purpose, and continues to be relevant for humans as social animals….ගොසිප් නැතිනම් ඕපාදූප ගැන මෙරට විද්වත් සමාජයේ ඇත්තේ අවඥා සහගත ආකල්පයක්. කිසිදු වැදගත්කමක් නැති, හරසුන් හා කාලය කා දමන ක්රියාවක් ලෙස එය සැළකෙනවා..ජන සන්නිවේදනය ගැඹුරින් අධ්‍යයනය කළ හා එම විෂය උගන්වන බොහෝ ගුරුවරුන්ද ගොසිප් හෙළා දකිනවා. මෑතදී මා සහභාගි වූ සාකච්ඡාවක ගොසිප් හඳුන්වා දෙනු ලැබුවේ ‘දුශ්ශීල’ ක්රියාවක් හැටියටයි..අනුන්ගේ අඩුපාඩු හා දුක් කරදර ගැන ඔවුන් නැති තැන මහත් ඕනැකමින් කතා කිරීම මාද අනුමත කරන්නේ නැහැ. එහෙත් අප බොහෝ දෙනකු ගොසිප් ලෙස තේරුම් ගන්නා දෙයට වැඩි යමක් ඕපාදූප නම් සමාජ ප්‍රපංචයෙහි තිබෙනවා..සමාජ මාධ්‍ය හා සෙසු ජනමාධ්‍ය සමහරක් හරහා ද ගොසිප් අධිවේගීව ගලා යන අද කාලේ එය ගෙඩි පිටින් හෙළා දකිනු වෙනුවට එහි ගතිසොබා අවබෝධ කර ගනිමු. මගේ ස්ථාවරය එයයිග.බ්‍රිතාන්‍යයේ ඔක්ස්ෆර්ඩ් සරසවියේ මානව විද්‍යාඥ හා පරිණාමීය මනෝ විද්‍යාඥ (anthropologist and evolutionary psychologist) රොබින් ඩන්බාර් (Dr Robin Dunbar)” ගොසිප් පිළිබඳව කලෙක සිට පර්යේෂණ කරන්නෙක්. මෙම ක්ෂේත්රයේ ලොව පිළිගත් විද්වතෙක්..ඔහු කියන්නේ මානව වර්ගයාගේ ආරම්භයේදී ගොසිප් ලෙස වර්ග කෙරුණේ සමීපතයන් සමග දොඩමලු වෙමින් හුවමාරු කරගන්නා තොරතුරු බවයි. ඇත්තටම භාෂා කතා කිරීම ඇරඹීමටත් පෙර පටන් අපේ වානර ආදිතමයෝ සිය වටපිටාව ආහාර ප්රභවයන්, අන්තරායන් ගැන ඉඟි බසින් තොරතුරු හුවමාරු කර ගත්තා..රැලේ යම් සාමාජිකයන් විශ්වාස කළ හැකිද, ඔවුන් ආත්මාර්ථකාමීන් ද ආදී සමාජ තක්සේරුවක් ද ක්රමයෙන් හුවමාරු වීම ඇරඹුණා. ගොසිප්වල ප්රභවය මෙතැනයි..මානවයන් පරිණාමය වූ අප්‍රිකානු සැවානා තණ බිම්වල පණ කෙන්ද රැක ගෙන, සමූහ ජීවිත ගෙවීමට මුල් යුගයේ ගොසිප් අත්‍යවශ්‍ය වූ බව ඩන්බාර්ගේ මතයයි..කල්පිතයක් ලෙස ඩන්බාර් කියන්නේ මානව සමාජයන්හි භාෂා බිහි වීමට ගොසිප් කිරීමේ අවශ්‍යතාව ප්රබල උත්තේජකයක් වූ බවයි..භාෂාවන් බිහි වී මානව සන්නිවේදනය වඩාත් දියුණු වූවාට පසුව ද සමාජ තොරතුරුවල අගය අඩු වූයේ නැහැ. කණ්ඩායම් ලෙස ජීවත් වන සමාජශීලී සත්ත්වයන් වන මානව අපට අපේ ප්‍රජාවේ සාමාජිකයන් ගැන බැලූ බැල්මට නෙපෙනෙන තොරතුරු ලබා ගැනීමේ මාර්ගයක් ලෙස පරිණාමීයව හා ඓතිහාසිකව ගොසිප් හෙවත් ඕපාදූප තීරණාත්මක කාර්ය භාරයක් ඉටු කොට තිබෙනවා..ආගිය තොරතුරු හා සාමිචී කතා කිරීම සමාජ සම්බන්ධතා ඇති කිරීමට මෙන්ම ඒවා කලක් තිස්සේ ප්‍රාණවත්ව පවත්වා ගැනීමට බොහෝ ඉවහල් වන බව ඔහුගේ මතයයි..”මානව අප එකිනෙකා සමග කතාබහ කරන හැම විටම ප්රායෝගික නැතහොත් බුද්ධිමය වශයෙන් වැදගත් කාරණාවලට පමණක් එය සීමා කරන්නේ නැහැ. සැහැල්ලුවෙන්, දඟකාරකමින්, විනෝදකාමීව කතා කිරීම අප කාටත් අවශ්‍යයි. එහිදී ගොසිප් යම් ප්රමාණයක් හුවමාරු වීම පරිණාමීය ලෙස අප ලද උරුමයක්. මෙය වාචිකව හුවමාරු වනවාට අමතරව මේ වන විට සමාජ මාධ්‍යවල ලිඛිතව හෝ රූප හරහා ද සිදු වනවා” යයි ඩන්බාර් විග්රහ කරනවා..දිගු කලක් තිස්සේ චිම්පන්සීන් හා වෙනත් වානර විශේෂවල හැසිරීම අධ්‍යයනය කර ඇති ආචාර්ය ඩන්බාර්, තම විද්වත් විග්රහයන් කැටි කරමින් 1996දී Grooming, Gossip and the Evolution of Language නමින් පොතක් පළ කළා..ඔහු කියන්නේ ගොසිප්වලට අමතරව කතන්දර කීමද මානව ඉතිහාසයේ හා ප්‍රාග් ඉතිහාසයේ දිගටම අපේ වර්ගයාට ආවේණික ප්රබල පුරුද්දක් බවයි..ගොසිප් සම්ප්රදායන් මෙන්ම කතාන්දර කීමේ පුරුද්දත් එකිනෙකට බෙහෙවින් වෙනස් වූත්, ස්වාධීනව බිහි වී විකාශනය වූත් මානව ශිෂ්ටාචාරයන් රැසක් හමු වනවා. ඩන්බාර් කියන්නේ මෙය අහම්බයක් නොව සංස්කෘතික පරිණාමයේ මූලික හා තවමත් වැදගත් අංගයක් බවයි..”සමාජශීලී සත්ත්වයන් ලෙස මානවයන්ට තම තමන් සෙසු ප්රජාවට බද්ධ වන්නේ කෙසේද යන්නත්, තමන්ගේ සාපේක්ෂ තරාතිරම කුමක්ද යන්නත් නිරතුරු විමසීම හා දැන ගැනීම අවශ්ය වනවා. මෙය සවිඥානිකව කළත් නොකළත් ඕපාදූප හා වෙනත් සාමීචි කතාවල අතුරු ඵලයක් වන්නේ තමා අයත් වන ප්රජාවට සමානුපාතිකව තමන් සිටින ස්ථානය ගැන අවබෝධයක් පුද්ගලයාට ලබා දීමයි.”.ඩන්බාර්ගේ පර්යේෂණ සමාජ මාධ්‍යවලට අදාළ කරමින් විද්වත් විග්රහයන් කර ඇති ප්රකට සමාජ විද්‍යාඥවරියක් වන සෙයිනප් ටුෆෙකි (Zeynep Tufekci) කියන්නේ සමාජ මාධ්‍ය හරහා තොරතුරු බෙදා ගැනීමට එහා යන පරිණාමීය මානව අවශ්‍යතාවක් ද ඉටු වන බවයි..නාගරීකකරණය නිසා තව දුරටත් භෞතික වශයෙන් කඩපිල්වල, ළිඳ ළඟ හෝ වෙනත් පොදු තැන්වල එතරම් මුණ නොගැසෙන තම ප්රජාව සමග නිරතුරු සාමීචී හා ගොසිප් හුවමාරු කර ගන්නට සමාජ මාධ්‍ය විසින් විකල්ප අවකාශයක් බිහි කර තිබෙනවා. (සමාජ මාධ්‍ය හරහා ගලා යන සියල්ල ගොසිප් වේයැයි මෙයින් අදහස් වන්නේ නැහැ.).පරිනාමීයව පමණක් නොව නූතන යුගයේ පවා ඕපාදූප හෙවත් ගොසිප් අප සිතනවාට වඩා වැදගත් සමාජ සන්නිවේදන මෙහෙවරක් ඉටු කරන බව පසුගිය දශක දෙකක පමණ කාලයේ කරන ලද පර්යේෂණවලින් සොයා ගෙන තිබෙනවා..Left to Right – Dr Robin Dunbar, Dr Zeynep Tufekci, Dr Robb Willer.‘ගොසිප්වල සමාජ විද්‍යාත්මක වැදගත්කම’ නමින් තීරණාත්මක පර්යේෂණ ලිපියක් 2012දී විද්වත් සඟරාවක පළ වුණා. එය ලියා තිබුණේ ගොසිප් ගැන මැදහත්ව කලක් තිස්සේ අධ්‍යයනය කළ සමාජ විද්‍යාඥයන් පිරිසක් විසින්. ඔවුන් ඇමරිකාවේ ස්ටැන්ෆර්ඩ් හා කැලිෆෝනියා බර්ක්ලි සරසවිවලට සම්බන්ධයි..‘ජනප්රිය මතය නම් සියලු ඕපාදූප සැම විටම අහිතකර බවයි. බොහෝ ඕපාදූපවල ඍණ ගතිගුණ තිබෙන බව ඇත්ත. එහෙත් තුලනාත්මකව මේ සංසිද්ධිය විමර්ශනය කළ අපට පෙනී ගියේ ඕපාදූපවල සමාජමය වැදගත්කමක් තිබෙන බවයි.’ සමාජ විද්‍යා මහාචාර්ය රොබ් විලර් (Dr Robb Willer) ප්රකාශ කළා..‘සමාජශීලී සත්ත්වයන් හැටියට මානව අප බොහෝ සමාජ සම්බන්ධතා පවත්වා ගන්නවා. එහිදී යමකු පිළිබඳ අප නොදන්නා හෝ නොදුටු පැතිකඩක් තිබිය හැකියි. පිටතට පෙනෙන චරිතගති හෝ චර්යාවලට එහා යන ගතිගුණ පැවතිය හැකියි. ඕපාදූප හරහා මෙවන් තොරතුරු හුවමාරු කැරෙනවා. ඒවා සමහර විට අතිශයොක්තියට ලක් විය හැකි බව ඇත්ත. එහෙත් අනතුරු ඇඟවීම් ද එතුළ ගැබ්ව තිබෙනවා.’.මහාචාර්ය විලර් සහ පර්යේෂක පිරිස සොයා ගත් තවත් මානයක් නම් තමා ගැන සමාජයේ කොයි අන්දමින් කතා බහ වෙයිද යන්න ගැන බොහෝ දෙනකු අවධානය යොමු කරන බවයි..මොන ඕපාදූපයකට තමන් පාත්ර වේද යන්න අවිනිශ්චිත නිසා සමාජ ගනුදෙනුවලදී හැකි තාක් නීතිගරුකව, ආචාරශීලීව පෙනී සිටීමට පුද්ගලයන් තැත් කරනවා. එය ඕපාදූප වල සමාජියීය බලපෑමක් ලෙසයි ඔහු හඳුනා ගන්නේ..තමන් වෙසෙන පටුමග හා අවට පොදු ප්රදේශය පිරිසිදු කිරීම හරහා මදුරුවන් බෝ වීම අවම කිරීමට තැත් කරන ප්‍රජාවක් ගැන මොහොතකට සිතන්න. නිවැසියන් සැවොම එවන් පොදු වැඩකට ඉත සිතින් ශ්‍රමය දානය කරන්නේ නැහැ. සමහරු හරිම ආත්මාර්ථකාමීයි. එහෙත් තවත් පිරිසත් නොකැමැත්තෙන් වුව පොදු වැඩට එක් වනවා. හේතුව අසල්වාසීන් තමන් ගැන කෙසේ කතා කරනු ඇති ද යන හේතුව නිසා..මෙවන් අවස්ථාවල ඕපාදූපවල සමාජයීය හිතකර බලපෑම හොඳින්ම පෙනී යන බව මානව විද්‍යාඥයන්ගේ මතයයි..මෙම නිරීක්ෂණ ඉහත කී අමෙරිකානූ පර්යේෂණයට පමණක් සීමා වන්නේ නැහැ. නෙදර්ලන්තයේ ඇම්ස්ටර්ඩෑම් සරසවියේ පර්යේෂකයන් ද ඕපාදූපවල සමාජමය බලපෑම් ගැන අත්හදා බැලීම් ගණනාවක් කළා. ඔවුන්ගේ නිගමනය වූයෙත් කුඩා කණ්ඩායම් හා සීමිත ප්‍රජාවන් තුළ පුද්ගල හැසිරීමට ඕපාදූප තීරණාත්මකව බලපාන බවයි..සන්නිවේදන තාක්ෂණයන් වඩාත් පුළුල්ව පැතිරුණු වත්මන් සමාජයේ ගොසිප් ද මාධ්‍යකරණය වී තිබෙනවා. මෙය ද අලුත් ප්රවණතාවක් නොවෙයි..නළු නිළියන් හා වෙනත් සමාජයේ ජනප්රිය පුද්ගලයන් ගැන තහවුරු නොවූ තොරතුරු මාධ්‍ය හරහා සංසරණය වීම කලක සිට සිදු වන්නක්. සමහර කලාකරුවන් හා චිත්රපට/නාට්‍ය නිෂ්පාදකයන් මේ ජන උනන්දුව සූක්ෂම ලෙස තමන්ගේ නිර්මාණ ප්රවර්ධනයට ද යොදා ගන්නවා..ඕපාදූප මාධ්‍යකරණය වීම එතරම් හිතකර දෙයක් නොවෙයි. අන්තර් පුද්ගල සාමීචි කතාබහේදී හා සමාජ මාධ්‍යවල තහවුරු නොකළ තොරතුරු හෝ මුළුමනින්ම ප්රබන්ධ කතා ගලා යාම ප්රකාශන නිදහසේ කොටසක්..එහෙත් ඊට වඩා වගකීම් සහගත, ප්‍රමිතිගත තොරතුරු බෙදා හැරීමක් අප ප්රධාන ධාරාවේ පත්තර, ටෙලිවිෂන් හා රේඩියෝ මාධ්‍ය වලින් අපේක්ෂා කරනවා..එහෙත් අද සිදු වන්නේ කුමක්ද? බොහෝ මහා මාධ්‍ය චූල මාධ්‍ය මට්ටමට බැස ක්රියා කිරීමයි..උදාහරණයක් ලෙස දේශපාලන ඕපාදූප අද අපේ මාධ්‍යවල ප්රධාන අංගයක් වෙලා. සතියේ දේශපාලන විග්රහයන් ලෙස සති අන්ත පුවත්පත්වල පළ වන බහුතරයක් අන්තර්ගතය අතන මෙතන කසු කුසු කතා මිසක දේශපාලන න්‍යාය මත පදනම් වූ විග්රහයන් නොවෙයි..මා දන්නා තරමට නම් ‘පොලිටිකල් ගොසිප්’ ප්රධාන ධාරාවේ පත්‍රවල මේ ආකාරයේ මූලික අංගයක් කළේ ලසන්ත වික්‍රමතුංගගේ මාධ්‍යකරණයයි. ඔහු 1990 දශකය මුලදී පටන් ගත් සම්ප්රදාය පසුව සෙසු බොහෝ පුවත්පත් අනුකරණය කළා..දේශපාලකයන්ගේ කෙරුවාව හා කයිවාරු ගැන මහජනයා දැන ගත්තාට වරදක් නැහැ. එහෙත් දේශපාලන විචාර ලෙස මාධ්‍ය සිය ග්රාහකයන්ට සපයන්නේ එවන් ඕපාදූප හා සරල සිල්ලර කතා පමණක් නම්, හරවත් දේශපාලන සංවාදයන්ට එයින් දායකත්වයක් ලැබෙන්නේ ඉතා අඩුවෙන්..ගොසිප්වලට ලොකු ඉල්ලුමක් තිබෙන බව නම් පැහැදිලියි. දැන් දැන් සමහර පත්තරවල ගොසිප් එළිපිටම පළ කරනවා. එසේම මෙරටින් වැඩිම පිරිසක් වෙබ්ගතව කියවන වෙබ් අඩවි අතර ඉහළින් සිටින්නේ තමන් විසින්ම ‘ගොසිප් අඩවි’ යැයි හඳුන්වා ගන්නා වෙබ් අඩවි කිහිපයක්..මේ හැරුණු කොට පුවත් වෙබ් අඩවි සමහරක් ද ඕපාදූප මට්ටමේ දුස්තොරතුරු හෝ මුළුමනින්ම ප්රබන්ධ කතා පුවත් සේ පළ කරනවා. මහා මාධ්‍ය කළමනාකරුවන් සමහරෙක් මේවායේ ජනප්‍රියත්වය දෙස බලා තමන්ගේ මාධ්‍යත් වඩාත් එවැනි ගොසිප් මට්ටමකට ගෙන යාමට තැත් කරනු පෙනෙනවා. මෙය කනගාටුදායක ප්රවණතාවක්..[මෙහිදි යළිත් වරක් වැදගත් පැහැදිලි කිරීමක් කළ යුතුයි. තමන්ගේ වෙබ් අඩවි ලිපින හරහා පළ කැරෙන පුවත් වෙබ් අඩවි හා ගොසිප් වෙබ් අඩවි කිසිසේත්ම සමාජ මාධ්‍ය නොවෙයි. සමාජ මාධ්‍ය වේදිකා වන ෆේස්බුක්, ඉන්ස්ටග්‍රෑම් ආදිය සමග මේවා පටලවා නොගත යුතුයි.].ඉතින් ගොසිප් හොඳද – නරකද? මේ ගැන සුචරිතවාදී විග්රහයක් මා ලබා දෙන්නේ නැහැ. අද කතා කළ දේ මෙසේ සම්පිණ්ඩනය කළ හැකියි..අප සමහරුන් කැමති වුවත්, නැතත් ගොසිප්/ඕපාදූප යනු ජන සමාජයේ කිඳා බැස ගත්, පරිණාමීයව උරුම වූ චර්යා රටාවක්..අන්තර් පුද්ගල මට්ටමේදීත්, සමාජ මාධ්‍යවලදීත් ගොසිප් හුවමාරුව ප්රකාශන නිදහසේ කොටසක් මෙන්ම එහි මනෝවිද්‍යාත්මක හා සමාජ විද්‍යාත්මක වාසි තිබෙනවා..මහා මාධ්‍යවල ගොසිප් නැඹුරුව නම් අහිතකරයි. ගොසිප් අන්තර්ගතය මහා මාධ්‍යවල කතුවරුන්ට අවශ්‍යම නම් එය පැහැදිලිව ගොසිප් ලෙස ලේබල් කොට ඉදිරිපත් කිරීම වඩා හොඳයි. ඒත් එසේ කිරීම හරහා මාධ්‍ය ගැන තිබෙන මහජන විශ්වාසය තවත් පලුදු වනවා..අපේ රටේ සමාජ විද්‍යාඥයින් හා මානව විද්‍යාඥයින් දේශීය ගොසිප් ප්රවණතා හා ගති සොබා විද්වත්ව අධ්‍යයනය කිරීම අවශ්‍යයි. ජන සන්නිවේදන ඇදුරන් මෙය හෙළා දුටු පමණට ගොසිප්වල සුජාතභාවය අහෝසි වන්නේ නැහැ....Posted in Communicating research, History, Information Society, Media, New media, public interest, Ravaya Column, Sri Lanka, Story telling. Tags: ‘ගොසිප් අඩවි’, ‘පොලිටිකල් ගොසිප්’, අපේ වානර ආදිතමයෝ, ඉන්ස්ටග්‍රෑම්, ඕපාදූප, කතන්දර කීම, ගොසිප්, ජන සන්නිවේදනය, නාගරීකකරණය, මහාචාර්ය රොබ් විලර්, මානව විද්‍යාඥයින්, මානව සන්නිවේදනය, මානව සමාජයන්හි භාෂා බිහි වීම, රොබින් ඩන්බාර්, ලසන්ත වික්‍රමතුංග, සමාජ මාධ්‍ය, සමාජ විද්‍යාඥයින්, සෙයිනප් ටුෆෙකි, ෆේස්බුක්, click-bait content, Dr Robb Willer, Dr Robin Dunbar, gossip, Lankan gossip-sphere, Sri Lankan gossip, Zeynep Tufekci. Leave a Comment ».Kasturi’s Progress: 1933 – 2017.14 September 2017 — Nalaka Gunawardene.W D K (Kasturiratne) Gunawardene as a young man (left) and at 80.Kasturi was born in another century in what now feels like an entirely different country. It was called Ceylon, a British colony, and the year was 1933..Kasturi’s was a very ordinary life, which was mostly dedicated to education. But it was punctuated at various points by key events of his country and people. Tracing his life thus offers us some glimpses of his nation’s turbulent times..At age two, he survived malaria during the major epidemic of 1933-35 which killed as estimated 80,000 to 100,000 Lankans. (He lived to see malaria being eradicated from Sri Lanka by 2016.).At nine, he saw the Japanese air raid of Colombo and suburbs (1942), and lived through the various rations, restrictions and disruptions of World War II..At 15, as a schoolboy he walked to Colombo’s Torrington square to personally bear witness to Ceylon becoming independent (1948). The following day, he wrote the best essay in class in which he outlined high hopes and dreams for his now self-governing nation..At 20, he entered the University of Ceylon and was among the first students to experience the newly established Peradeniya campus where he studied history and Sinhala language. From the scenic hills, he would see the political transformation of 1956, as well as the cultural revival heralded by Maname (landmark Sinhala drama) and Rekava (landmark Sinhala movie)..At 25, as a fresh graduate entering the world, he witnessed the 1958 ethnic riots that foreshadowed the Sinhala-Tamil ethnic conflict that consumed his nation for the next half century. Among much else, it evaporated young Kasturi’s dreams of an inter-racial marriage..At 50, as a teacher and father, he saw the far worse anti-Tamil pogrom of 1983. For the next quarter century, he would watch in horror — and guilt — as his generation’s collective blunders consumed the next generation’s future..At 76, as a senior citizen still active in social work and literacy circles, he saw Sri Lanka’s civil war being ended brutally (2009). He had the audacity to hope once more, even if only cautiously. And yet again, his and many others’ hopes were dashed as political opportunism and corruption soon trumped over true healing and nation building. The nation was polarised beyond recognition..At 82, he voted for a common opposition candidate (January 2015) and for political parties (Aug 2015) who pledged good governance (yaha-palanaya). That was his last public gesture, after having voted at all national elections during his time, and having spent 25 years as a public servant. He played by all the rules, but was let down by the system..At 84, as he coped with a corroding cancer, Kasturi watched in dismay the much-touted promise of yaha-palana being squandered and betrayed. On 13 September 2017, he departed as a deeply disappointed man who remained highly apologetic for many wrong-turns taken by his generation..Kasturi isn’t a figment of my imagination. Neither is he a composite character. Until yesterday, Kasturi was all too real. He was my father, whom we returned to the Earth today at a simple funeral. – Nalaka Gunawardene.Note: An earlier, and longer version of this was published in May 2014, and can be accessed at: http://groundviews.org/2014/05/07/kasturis-progress/..Nalaka Gunawardene (left) and his father Kasturiratne Gunawardene on the latter’s 83rd birthday, on 5 February 2016.Posted in Biographical, Democracy, History, Sri Lanka. Tags: Black July, Ceylon, corruption, ethnic riots, Good Governance, Independence, Kasturiratne Gunawardene, malaria, Peradeniya University, Sri Lanka’s civil war, WDK Gunawardene, yahapalanaya. 3 Comments ».සිංහල භාෂාව වඳ වී යාමේ තර්ජනයක් ඇත්ද? මෙන්න ඇත්ත!.12 June 2017 — Nalaka Gunawardene.From time to time, certain Lankan academics make unsupported claims that the Sinhala language – spoken as native tongue by about 70% of Sri Lanka’s 21 million people – is in danger of ‘going extinct’. These claims are peddled without question by some journalists and on social media. I have been countering this for some time, going to authoritative global references that track the status of languages worldwide..Key among them is the UNESCO Atlas of the World’s Languages in Danger. The latest edition of the Atlas (2010) lists about 2,500 languages (among which 230 languages extinct since 1950), approaching the generally-accepted estimate of some 3,000 endangered languages worldwide. Sinhala language is NOT among them. However, Sri Lanka does have one endangered language: spoken by the indigenous Veddah people, whose numbers are dwindling (below 500) due to cultural assimilation..World Atlas of Languages in Danger, image captured on 11 June 2017.නූතන මිථ්‍යා බිහි කරන්නට අපේ සමහර පොතේ උගතුන් ද දායක වනවා. ගුරුන්ගේ මිථ්‍යා ඉන් පස්සේ ගෝලයෝ අවිචාරශීලීව පතුරුවනවා..සිංහල භාෂාව වඳ වී යාමේ තර්ජනයක් ඇතැයි කීම මේ ආකාරයේ නූතන මිථ්‍යාවක්. මිලියන් 15ක් පමණ භාවිත කරන බසක් වඳ වී යාමේ තර්ජනයක් තබා සේයාවක්වත් නෑ. මෙය මීට කලින් වතාවකත් මා පැහැදිලි කළා. ඒත් මේ සති අන්තයේ (2017.06.11) රාවයට ආරූඪ නමකින් ලියූ ලිපියක ආයෙත් මේ මිථ්‍යාව ප්‍රතිරාවය කොට තිබෙනවා..භාෂාවක් වඳ වී යාමට හැක්කේ එය මවුබස ලෙස කථා කරන අය නැති වී යාම නිසා හෝ ඔවුන් සැම දෙන වෙනත් බසක් කථා කිරීමට යොමු වූවොත් පමණයි. ඕනැම බසක් කාලානුරූපව පරිනාමය වීම කිසිසේත්ම බසක පරිහානියක් කියා ජාත්‍යන්තරව උගතුන් පිළි ගන්නේ නෑ..ලෝකයේ භාෂා 6,000 – 7,000 අතර තිබෙන බවත්, එයින් අඩක් පමණම අවභාවිතය නිසා 2100 වන විට මළ භාෂා බවට පත් විය හැකි බවත් වාග්විද්‍යාඥයින් අනතුරු අඟවනවා. ඒත් මේ අනතුර සිංහල භාෂාවට නෑ..මේ පිළිබඳ ලොවම පිළිගත් මූලාශ්රය නම් ලක් රජයද සාමාජිකත්වය දරණ යුනෙස්කෝවේ UNESCO Interactive Atlas of the World’s Languages in Danger..එයට අනුව මෙරට තර්ජනයට ලක් වී ඇති බසක් තිබෙනවා. නමුත් ඒ සිංහල බස නොවේ. වැදි බසයි. 1993දී 300 පමණ දෙනකු කථා කළ මේ බස වඳ වී යාමට හේතුව මේ ආදිවාසී ජනයා මේ රටේ ප්රධාන ජනවර්ග සමග මුසු වෙමින් එකි ජනවර්ගවල භාෂා කථා කිරීමට යොමු වීමයි..ලේඛක හා පර්යේෂක චානුක වත්තේගම වරෙක කී පරිදි පරිගණකවලට සකස් කර ගනු ලැබූ හා වෙබ්ගතව දෙසි විදෙස්ගත සිංහලයන් මිලියන් ගණනක් නිතිපතා කියන, ලියන සිංහල බස, “වඳ වී” යා හැක්කේ කෙසේද? කුමන නිර්ණායක මතද?.මිථ්‍යා පතුරුවන්නට පෙර විචාරශීලීව මදක් සිතන්න!.See also: 4 March 2012: සිවුමංසල කොලූගැටයා #56: විශ්වයේ අන්තිම සිංහල වචනය?.Levels of languages in danger – from UNESCO Interactive Atlas of the World’s Languages in Danger.Posted in Communicating research, History, ICT, Information Society, Internet, Sri Lanka, United Nations, Writing. Tags: චානුක වත්තේගම, නූතන මිථ්‍යා, භාෂාවක් වඳ වී යාම, මළ භාෂා, ලෝකයේ භාෂා, සිංහල බස, සිංහල භාෂාව වඳ වී යාමේ තර්ජනය, Sinhala language, UNESCO Atlas of the World’s Languages in Danger. 1 Comment ».Right to Information (RTI): Sri Lanka can learn much from South Asian Experiences.20 August 2016 — Nalaka Gunawardene.Nalaka Gunawardene speaks at RTI Seminar for Sri Lanka Parliament staff, 16 Aug 2016..On 16 August 2016, I was invited to speak to the entire senior staff of the Parliament of Sri Lanka on Right to Information (RTI) – South Asian experiences..Sri Lanka’s Parliament passed the Right to Information (RTI) law on 24 June 2016. Over 15 years in the making, the RTI law represents a potential transformation across the whole government by opening up hitherto closed public information (with certain clearly specified exceptions related to national security, trade secrets, privacy and intellectual property, etc.)..This presentation introduces the concept of citizens’ right to demand and access public information held by the government, and traces the evolution of the concept from historical time. In fact, Indian Emperor Ashoka (who reigned from c. 268 to 232 Before Christ) was the first to grant his subjects the Right to Information, according to Indian RTI activist Venkatesh Nayak, Coordinator, Commonwealth Human Rights Initiative (CHRI). Ashoka had inscribed on rocks all over the Indian subcontinent his government’s policies, development programmes and his ideas on various social, economic and political issues — including how religious co-existence..Nalaka Gunawardene speaks at RTI Seminar for Parliament staff, Sri Lanka – 16 Aug 2016.Therefore, adopting an RTI law signifies upholding a great Ashokan tradition in Sri Lanka. The presentation looks at RTI good practices and implementation experiences in India, Nepal, Bangladesh, Pakistan and Maldives – all these South Asian countries passed an RTI law before Sri Lanka, and there is much that Sri Lanka can learn from them..The presentation ends acknowledging the big challenges in implementing RTI in Sri Lanka – reorienting the entire public sector to change its mindset and practices to promote a culture of information sharing and transparent government....Posted in Bangladesh, Corruption, Democracy, digital media, good governance, heritage, History, ICT, India, Information Society, Internet, Open Government, public interest, right to information, Sri Lanka. Tags: තොරතුරු අයිතිය, Bangladesh RTI, corruption, freedom of information, Good Governance, human rights, Imran Khan RTI, India’s RTI Law, Maldives RTI, Nepal RTI, Pakistan RTI, public scrutiny of government, right to information, RTI in South Asia, RTI law, Sri Lanka Right to Information Act, transparency in government. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලුගැටයා #279: ආණ්ඩු හා මාධ්‍ය අතර ගැටුම සදාකාලිකයි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට එය අවශ්‍යයි..15 August 2016 — Nalaka Gunawardene.Sivu Mansala Kolu Getaya column by Nalaka Gunawardene, Ravaya 14 Aug 2016.In this week’s Ravaya column (appearing in the print issue of 14 August 2016), I take a close look at the perennial tension between governments and the media..I open with an extract from late Gunadasa Liyanage (1930-1997), one of Sri Lanka’s most accomplished and respected editors of the 20th century. In his 1993 book on ‘Taming the Press in Sri Lanka’ (in Sinhala), he argued that the never-ending confrontation between the government and media is, in fact, a protection for democratic freedoms. If either party wins, it is a set back for democracy..“If a government controls the media that marks the end of human freedoms in that country. On the other hand, if the media behaves without any responsibility, that too threatens freedoms in society,” he wrote..So the tension between these two continues in 21st century Sri Lanka, even as we recover from a Decade of Darkness (2005-2014) under the authoritarian rule of Mahinda Rajapaksa. As the government elected in 2015 tries to balance media freedoms with economic growth and political reforms, it faces some familiar challenges..How much can or should the government allow ultra-nationalists and other political opportunists to exploit media freedom? What are the sane and safe limits to which media houses should accommodate partisan agendas and vitriolic messages emanating from sections of the (serving and retired) military, clergy and electorally defeated political parties?.This column also quotes Vijitha Yapa, one of Sri Lanka’s most senior journalists who was founder editor of The Island, The Sunday Island and the (revived) Sunday Times – all of which positions he quit when he could no longer operate with editorial independence..I also raise a related point: how far can the President and Prime Minister be criticized in the media?.‘ලංකාවේ පුවත්පත් මෙල්ල කිරීම’ – Taming the Press in Sri Lanka, by Gunadasa Liyanage (1993).”නිදහස් රටක ඒ නිදහස සුරක්ෂිත කර ගැනීමට ඇති හොඳම මාර්ගය නම් ආණ්ඩුව සහ පුවත්පත් අතර පවතින සදාකාලික ගැටුමය. එය ප්රජාතන්ත්රවාදයේ පැවැත්මට අත්‍යවශ්‍ය දෙයකි. මේ දෙපක්ෂයම සදාකාලිකව සටන් කරනවා විනා යම් විදියකින් එක් පක්ෂයක් ජයග්රහණය කළොත් එය ප්රජාතන්ත්රවාදයේ පරාජයකි..”රජයක් මගින් යම් රටක පුවත්පත් පාලනය කරයි නම් එය ඒ රටේ නිදහසේ අවසානයයි. එමෙන්ම පුවත්පත් පළ කිරීමට සම්බන්ධ භාරදූර ජාතික වගකීම්වලට ගරු නොකරමින් යම් පුවත්පත් පළ කරත් නම් එයද නිදහස් රටක අවසානයයි.”.මේ ඉතා හරබර ප්රකාශය කළේ මේ රටේ විසූ දක්ෂතම හා ස්වාධීනත්වය ඉහළින්ම අගය කළ පත්‍රකලාවේදියෙක් හා කතුවරයකු වූ ගුණදාස ලියනගේ සූරීන්..‘ගුලි’ යන කෙටි නමින් ප්රකට වූ ඔහු මෙරට ජාතික පත්තර ආයතන ගණනාවකම ප්රධාන කර්තෘ හා ඉහළ තනතුරු හෙබවූ, එහෙත් කර්තෘ මණ්ඩල ස්වාධීනත්වයට බලපෑම් එල්ල වූ සැම විටම ඒ සියල්ල දමා ගසා ඉල්ලා අස් වී යෑමට බිය නොවූ අයෙක්..Gunadasa Liyanage (1930-1997).මේ ප්රකාශය හමු වන්නේ ඔහු 1993දී ලියූ ‘ලංකාවේ පුවත්පත් මෙල්ල කිරීම’ නම් පොතේ අවසානයේදී. 1948 සිට 1992 දක්වා දශක හතර හමාරක පමණ කාලය තුළ අපේ රටේ පුවත්පත් හා රජය අතර නොනිමි අරගලය ඔහු එම පොතෙහි මැනවින් විග්රහ කරනවා..ඒ ජනමාධ්‍ය ඇදුරන් කරන පරිදි හුදෙක් න්‍යායාත්මකව නොවෙයි, ප්රායෝගික යථාර්ථයන් අත්දැකීම් හරහා ගෙන හැර දක්වමින්..මේ පොත මා යළිත් කියවූයේ වත්මන් රජය හා මාධ්‍ය අතර පවතින නොසන්සුන් බව හා ආතතිය තේරුම් ගැනීමටයි..එදාට වඩා අද මාධ්‍ය ක්ෂේත්රයේ විවිධත්වය හා සංකීර්ණත්වය වැඩි වී ඇතත් මූලධර්මීය ලෙසින් එකල පැවති බලඅරගලය අදත් එසේම පවතිනවා යැයි කිව හැකියි..ප්රජාතන්ත්රවාදයේ පැවැත්මට හා තහවුරු වීමට මාධ්‍ය නිදහස අවශ්‍යයි. එහෙත් ඒ නිදහසට සමාන්තර මාධ්‍ය වගකීම් සමුදායක්ද තිබෙනවා. මේ සාධක දෙක තුලනය කර ගැනීම ලෙහෙසි නැහැ – විශේෂයෙන්ම වෙළඳෙපොළ තරගකාරීත්වය හමුවේ..පසුගිය මාස කිහිපය තුළ අගමැතිවරයා අවස්ථා ගණනාවකදී මාධ්‍ය ආයතන හා මාධ්‍යවේදීන් සමහරකගේ නම්ද සඳහන් කරමින් දැඩි විවේචනයන් කළා. ඔහුගේ විවේචනවලට සාක්ෂිමය පදනමක් ඇතත් පුද්ගල-කේන්ද්රීය වාග් ප්රහාර අනවශ්‍ය බව මගේ අදහසයි..ඒ අතර රජයේ සංවර්ධන වැඩ ගැන ප්රමාණවත් ආවරණයක් බොහෝ මාධ්‍ය හරහා නොලැබෙන බව ජනාධිපතිවරයා කියනවා..ඔහුගේ කෝණයෙන් බැලූ විට එසේ පෙනී යා හැකියි. එහෙත් තමන් ආවරණය කරන්නේ කුමක්ද හා එයට ලබා දෙන සාපේක්ෂ වැදගත්කම තීරණය කිරීමේ පූර්ණ අභිමතය ඇත්තේ මාධ්‍ය කතුවරුන්ටයි..එයට දේශපාලකයන්, නිලධාරීන් හෝ පිටස්තර වෙන කිසිවකුත් බලපෑම් නොකළ යුතුයි. මාධ්‍යවල සංලේඛ්‍ය නිදහස (editorial independence) සුරැකෙන්නේ එවිටයි..හිමිකරුවන්ගේ බලපෑම් පවා නොතකා සිටීමට මේ මූලධර්මය යටතේ කර්තෘ මණ්ඩලයට නිදහස තිබිය යුතුයි. (එහෙත් මෙය ප්රායෝගිකව සිදු නොවන බවත් හොඳාකාර පෙනෙනවා.).Vijitha Yapa, photo from Wikimedia Commons.”තුන්වන ලෝකයේ බොහෝ රටවල් පුවත්පත් නිදහස ගැන කතා කරතත්, සත්‍යය හාරා අවුස්සා එළිදරව් කිරීම පිණිස පත්‍රකලාවේදීන්ට අවශ්ය වාතාවරණය ඇති කිරීමට උපකාර නොකරති.” ගුලිගේ පොතට පසුවදනක් ලියන හිටපු ජ්යෙෂ්ඨ කතුවර විජිත යාපා කියනවා..ඔහු ‘දි අයිලන්ඩ්’ සහ (වර්තමාන) ‘සන්ඩේ ටයිම්ස්’ පත්ර දෙකෙහිම ආරම්භක කතුවරයා. නිදහසේ වැඩ කිරීමට නොහැකියැ’යි හැඟුණු විට තනතුරුවලින් නොපැකිළ ඉල්ලා අස් වූ ගුලිගේ ජාතියේම දුර්ලභ චරිතයක්..විජිත යාපා මෙසේද කියනවා. ”ලෝකය ජීවත්වීමට තරම් ආරක්ෂිත ස්ථානයක් බවට පත් වී ඇත්තේ පුවත්පත් කලාවේදියාගේ සත්‍ය ගවේෂණය නිසා බව බොහෝ දෙනෙක් අවබෝධ කර නොගනිති. මෙම කටයුත්ත සඳහා ඉදිරිපත් වන පුවත්පත් කලාවේදියාගේ ජීවිතය රෝසමල් යහනාවක් නොවේ. වරෙක නොමසුරුව ඔහුට ප්රශංසා කරන දේශපාලනඥයන් ගැන සත්‍ය කරුණු ඇතුළත් එහෙත් අප්‍රසාදජනක යමක් ප්රකාශ කළ විට පත්‍රකලාවේදියාගේ බොටුව කඩා ලේ උරා බීමට මුලින්ම ඉදිරිපත් වන්නේත් එම දේශපාලනඥයන්මය. පළ කිරීමට සුදුසු ප්රවෘත්ති හැටියට ඔවුන් සලකන්නේ ඔවුන්ගේ පුරාජේරුව සහ ඔවුන්ගේ ඉරිතැලී ගිය කණ්ණාඩිවලින් දකින ආකාරය අනුව ප්රවෘත්ති යයි ඔවුන් නිගමනය කරන දේ පමණකි.”.ගුලිගේ පොතේ වැදගත්කම නම් විවිධ එජාප, ශ්රී ලංකා සහ හවුල් රජයන් යටතේ මෙරට පුවත්පත් මෙල්ල කරන්නට නීති, නියාමන හා ව්‍යාපාරික බලපෑම් හරහා ගත් උත්සාහයන් ගැන දේශපාලන භේදයකින් තොරව ලේඛනගත කර තිබීමයි..1960-65 රජය පුවත්පත් පනතක් ගෙන ඒමට කළ උත්සාහය හා ඒ හරහා අර්බුදයකට ගොස් තමන්ට තිබූ පාර්ලිමේන්තු බහුතරය අහිමි වූ සැටිත්, පත්තර නිදහස මුල් කර ගෙන පැවති මෙරට ප්රථම මහ මැතිවරණය ලෙස සැලකිය හැකි 1965 මාර්තු මැතිවරණය ගැනත් ගුලි විස්තරාත්මකව විග්රහ කරනවා..එසේම 1970දී බලයට පත් තුන් හවුල් රජය ලේක්හවුස් ආයතනය ජනසතු කළ සැටිත්, මාධ්‍යවේදීන්ට දැඩි දඬුවම්දීමේ බලය ඇති පුවත්පත් මණ්ඩලය නම් මර්දනකාරී රාජ්‍ය ආයතනය 1973 පනතක් හරහා කඩිමුඩියේම පිහිට වූ සැටිත් එයට තුඩුදුන් දේශපාලනමය, ව්‍යාපාරික හා පෞද්ගලික සාධකත් ඔහු විස්තර කරනවා..පත්‍රකලාවේදීන් සැම දෙනා සැම විට පරමාදර්ශී නොවන බවත්, ඔවුන් අතරින් සමහරුන් දේශපාලන පක්ෂවල හා දේශපාලන චරිතවල අවශ්‍යතා සඳහා ඍජුව හෝ වක්‍රව පෙනී සිටින බවත් ගුලි උදාහරණ සහිතව පෙන්වා දෙනවා. ඒ කියන්නේ කාගෙ කාගෙත් කිල්ලෝටවල හුණු අඩු වැඩි පමණට ඇති බවයි!.වසර 139ක් පැවති, මෙරට පැරණිම පුවත්පත් ආයතනයක් වූ ටයිම්ස් ඔෆ් සිලෝන් සමාගම සිය ප්රකාශන දේශපාලන න්‍යාය පත්‍රයන්ට දැඩි ලෙස නතු කිරීමට යාම හරහා ගරා වැටී, පාඨක විශ්වාසය හානි කොට ගෙන, රජයට පවරා ගනු ලැබ 1985 ජනවාරි 31 වැනිදා වසා දැමීමේ ඉතිහාසය ගුලි කම්පාවෙන් යුතුව වාර්තා කරනවා..එසේම ගුණසේන සමාගම යටතේ 1960 ගණන්වල ඇරැඹි ස්වාධීන පුවත්පත් සමගම (දවස නිවස) 1974 අප්‍රේල් සිට 1977 පෙබරවාරි දක්වා රජය විසින් සීල් කොට තැබීමේ කුප්‍රකට ඉතිහාසයත්, නැවත පණ ගැන්වුණු දවස නිවස අන්තිමේදී 1990 දෙසැම්බර් 26 වැනිදා අභ්‍යන්තර ප්රශ්න නිසා වසා දැමීමත් ගුලි සටහන් කර ඇත්තේ එම ආයතනයේ මහ පුටුව කලක් හෙබවූවකුගේ පරිණත දෘෂ්ටි කෝණයෙන්..කලක් මෙරට ජන ජීවිතයට ලොකු බලපෑම් කළ ප්රධාන ප්රවාහයේ මාධ්‍ය ආයතන දෙකක ඛේදජනක අවසානයට තුඩු දුන් සාධක අද දක්වාත් මාධ්‍ය ක්ෂේත්රය තුළ විවිධාකාරයෙන් ක්රියාත්මක වනු දැකිය හැකියි..අද වන විට පුවත්පත් අභිබවා රේඩියෝ – ටෙලිවිෂන් මාධ්‍ය පෙරට විත් තිබෙනවා. වෙබ්ගත නව මාධ්‍යකරණයක ඉදිරි පියවරද තබමින් සිටිනවා. එහෙත් නිදහස් හා හරවත් මාධ්‍යකරණයකට බාධා කරන අභ්‍යන්තර හා බාහිර බලපෑම්වලින් මේ කිසිදු මාධ්‍යයක් අත්මිදී නැහැ..ලෝකයේ කොතැනකවත් මුළුමනින්ම ස්වාධීන මාධ්‍ය නැතිවා සේ ම ලොව කිසිම රජයක් මාධ්‍ය නිදහසට ඉත සිතින්ම ඉඩ දී සියලු විවේචන විඳ දරා ගෙන උපේක්ෂා සහගතව සිටින්නේද නැහැ. මේ යථාර්ථය තුළ ‘සදාකාලික ගැටුම’ දිගටම පවතිනවා. ගුලි තර්ක කරන්නේ එයින් සමාජයට යහපතක් සිදුවන බවයි..ගුලිගේ වචනවලින්ම කිවහොත්: ”ආණ්ඩුවට අයත් කාරිය වන්නේ රට ආණ්ඩු කිරීමය. පුවත්පත්වලට අයත් කාර්යය වන්නේ තොරතුරු වාර්තා කිරීමෙන් ජනතාව දැනුවත් කිරීමය. අවුල ඇති වන්නේ මේ දෙක පටලවා ගත් විටය. නිදහස් පුවත්පත් පවත්වා ගෙන යෑම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන්ම සහතික කොට ඇති බව බොහෝ අවස්ථාවලදී දේශපාලනඥයන්ට අමතක වන බව පෙනේ.”.තවත් ආන්දෝලනාත්මක පැතිකඩක් විමසන්නට මා කැමතියි. එනම් රටේ නායකයා කෙතරම් විවේචනය කළ යුතුද යන්නයි..තනතුර හොබවන රාජ්‍ය නායකයාට හා ආණ්ඩු නායකයාට විශාල මාධ්‍ය අවධානයක් නිතැතින්ම ලැබෙනවා. එය ඔවුන්ගේ වරප්‍රසාදයක් නොව ඔවුන් එම තනතුරේ ක්රියා කරන ආකාරය පිළිබඳ විමර්ශනයක්..රාජ්‍ය මාධ්‍ය වන්දිභට්ටකම් කළත් සෙසු මාධ්‍ය එසේ කිරීමට බැඳී නැහැ. (රාජ්‍ය මාධ්‍ය ද මේ නරක පුරුද්දෙන් කවදා හෝ අත්මිදිය යුතුයි.) රටේ නායකයන් කියන කරන දේ විවේචනය කිරීමට මාධ්‍යවලට මෙන්ම සියලු පුරවැසියන්ට අයිතියක් තිබෙනවා..මුළු රටම “රාජපක්ෂ වලව්වක්” යයි සිතා පාලකයා ක්රියා කළ අඳුරු දශකයේ ආභාසය හා අහිතකර සෙවණැලි තවමත් සමහරුන්ගේ මනසේ රැඳී ඇති. එහෙත් මේ වැඩවසම්, නිවට මානසිකත්වය දුරු කළ යුතුයි..අසාධාරණ ලෙස තමන්ට අපහාස කළොත් අපහාස නීතිය යටතේ සිවිල් නඩුවක් පැවරීමේ අයිතිය රටේ නායකයන්ටද තිබෙනවා. (හිටපු සමහර නායකයෝ එසේ නඩු කියා විශාල වන්දි මුදල් පවා ලබා ගත් බව මතකයි.) එහෙත් සැබෑ ලිබරල් හා පරිණත නායකයෝ මහජන හා මාධ්‍ය විවේචන ඉවසා සිටීමේ හැකියාව ඇත්තෝයි..මෙයට ප්රධාන පක්ෂ දෙකේම ඉතිහාසයෙන් උදාහරණ හමුවෙනවා..1953-56 වකවානුවේ අගමැති ධුරය හෙබ වූ ශ්රීමත් ජෝන් කොතලාවල කෙළින් කතා කරන, යකාටවත් බය නැති කෙනෙක්..G S Fernando, cartoonist.වරක් ඔහු පොල්ගොල්ලේ පශු ගොවිපළක් නිරික්සීමට ගියා. එහිදී සුන්දර යුවතියන් මහත් ඕනෑකමින් ගවයන් හා එළදෙනුන් රැක බලා ගන්නා ආකාරය දැක ‘අනේ මටත් ගවයෙක් වෙලා උපදින්න ආසයි’ යයි විහිලුවට කීවා..මේ ආරංචිය ලැබුණු ටයිම්ස් සමාගමේ ප්රධාන කාටූන් ශිල්පියා වූ ජී. එස්. ප්රනාන්දු පසුවදා ලංකාදීපයට අපූරු කාටූනයක් ඇන්දා. කොතලාවලගේ මුහුණ සහිත ගවයකු වට කර ගත් යුවතියන් පිරිසක් එහි සිටියා..එදා උදෙන්ම ලංකාදීප කතුවර ඩී. බී. ධනපාල සූරීන්ට කතා කළ අගමැති, වහාම කාටූන් ශිල්පියා තම නිවසට (කඳවල වලව්වට) එවන මෙන් ඉල්ලා සිටියා. කෙසඟ සිරුරින් හෙබි ජී. එස්. එහි ගියේ දැඩි බියකින්..ඒත් ඔහුව ඉතා ආදරයෙන් පිළිගත් කොතලාවල ‘උඹද මේ කාටූන් එක ඇන්දේ’ යැයි ඇසුවා. (ඔහුගේ කතා ශෛලිය එසේයි.).‘ඔව් සර්’ යැයි ජී. එස්. පහත් හඬකින් කී විට මහ හඬින් සිනාසුණු කොතලාවල ‘උඹ තමයි මිනිහා!’ යයි කියා ජී.එස්ගේ කරට උඩින් අත දැමුවා..එම කාටූනයේ මුල් පිටපත ඉල්ලා සිටි අගමැති කොතලාවල තමා සමග උදෑසන ආහාරය ගන්නට ජී.එස්.ට ඇරැයුම් කළා..කොයි තරම් නිර්දය ලෙස තමාට පුවත්පත් පහර ගැසුවත් අගමැති කොතලාවල කලබල වුණේ නැහැ. ඒවා සිනාසී ඉවසුවා..1956 අප්‍රේල් මහ මැතිවරණයෙන් ජය ගත් එස්. ඩබ්ලිව්. ආර්. ඩී. බණ්ඩාරනායකගේ නායකත්වයෙන් යුත් මහජන එක්සත් පෙරමුණට එවකට ලංකාදීපයේ පූර්ණ සහයෝගය ලැබුණු සැටි ගුලිගේ පොතේ සඳහන් වනවා..ගුලි කියන හැටියට: ”බණ්ඩාරනායක මහතා අගමැති වීමෙන් පසු ‘දිනමිණ’ සහ අනෙකුත් ලේක්හවුස් පුවත්පත් ඔහුට නිර්දය ලෙස පහර දුන්නේ කෙසේ හෝ ඔහුගේ ආණ්ඩුව කඩා නැවත වරක් එජාපය බලයට පත් කිරීමේ අරමුණ ඇතිවය. තමාට කොතරම් පහර දුන්නත් පුවත්පත් නිදහස මහත් සේ අගය කළ ශ්‍රේෂ්ඨ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදියකු වූ බණ්ඩාරනායක මහතා රාජ්‍ය බලය යොදවා පුවත්පත් මෙල්ල කිරීමට කිසි අවස්ථාවක කටයුතු කළේ නැත.”.Sri Chandrarathna Manawasinghe.සමස්තයක් ලෙස ලංකාදීපය මඑපෙ රජයට හිතවාදී වුවත් එහි ජනප්රිය තීරු ලිපියක් වූ ‘වගතුග’ ලියූ ශ්රී චන්ද්‍රරත්න මානවසිංහ ටික දිනකින්ම නව රජය ද හේතු සහිතව විවේචනය කිරීම ඇරඹුවා. මෙය අගමැතිට කෙසේ වෙතත් ඔහු වටා සිටි පිරිසට නම් ඇල්ලුවේ නැහැ..මේ නිසා මානවසිංහ රාජ්‍ය විරෝධියකු ලෙස ලේබල් කරනු ලැබුවා. මෑතදී ලියූ ලිපියක ඔහුගේ පුත් උදය මානවසිංහ ආවර්ජනය කළේ මෙසේයි..“1956 ජයග්‍රහණයෙන් පසු වැඩිකල් යන්නට පෙර…‘වගතුග’ තීරයේ සුපුරුදු විචාරක්ෂිය බණ්ඩාරනායක රජයට ද එල්ල වන්න විය. මෙහිදී බණ්ඩාරනායක මහතාගේ උසස් ගුණාංගයක් මතු වුණු සිද්ධියක් උපුටා දැක්වීම මැනවැයි සිතේ..“2500 බුද්ධ ජයන්තිය නිමිත්තෙන් ඉන්දීය රජයේ ආරාධනයක් පිට සිනමාවේදී බිමල් රෝයි විසින් නිපදවන ලද බෞද්ධ චිත්‍රපටයක පිටපතක් ලංකාවට ද දෙනු ලැබීය. ගෞතම බුද්ධ නම් වූ එම චිත්රපටය සිංහලෙන් හඬ කවා රට පුරා ප්රදර්ශනය කරන ලෙස බණ්ඩාරනායක මහතා සංස්කෘතික බලධාරීන්ට උපදෙස් දුන්නේය..“වරක් බණ්ඩාරනායක අගමැතිතුමා එම කටයුත්තේ ප්‍රගතිය පිළිබඳව එය පැවරුණු නිලධාරියාගෙන් විමසන විට ඒ සඳහා සුදුසු කෙනෙක් සොයා ගන්නට බැරි වුණා යයි නිලධාරියා කියා ඇත. ‘ඇයි මානවසිංහට දුන්නෙ නැද්දැයි’ අගමැතිතුමා යළි විමසන විට ‘දැන් මානවසිංහ සර්ට විරුද්ධයිනෙ’ යන්න ඊට නිලධාරියාගේ පිළිතුර විය..“කෝපයට පත් බණ්ඩාරනායක මහතා ‘අයිසෙ එයා මට විරුද්ධ වුණත් බුදු හාමුදුරුවන්ට විරුද්ධ නැහැ! ගිහින් මේක එයාට දෙන්න’ යනුවෙන් ගුගුළේය. සිංහල භාෂාවට පරිවර්තනය කරන ලද එම චිත්රපටය තාත්තාගේ කටහඬින් ම පසුබිම් කථනය සහිතව එකල ‘බෝධාලෝකය’ නමින් රට පුරා පන්සල්වල ප්රදර්ශනය කෙරිණ.”.සැබෑ ලිබරල් ජන නායකයන්ගේ හැටි එහෙමයි...Posted in History, Journalism, Media, Media activism, Media freedom, Media Reforms, New media, public interest, Ravaya Column, Sri Lanka. Tags: 'ලංකාවේ පුවත්පත් මෙල්ල කිරීම', ‘Taming the Press in Sri Lanka’, උදය මානවසිංහ, ගුණදාස ලියනගේ, ජී. එස්. ප්රනාන්දු, ටයිම්ස් ඔෆ් සිලෝන් සමාගම, ඩී. බී. ධනපාල, ලිබරල් හා පරිණත නායකයෝ, ලේක්හවුස් ආයතනය, විජිත යාපා, ශ්රී චන්ද්‍රරත්න මානවසිංහ, ශ්රීමත් ජෝන් කොතලාවල, සංලේඛ්‍ය නිදහස, ස්වාධීන පුවත්පත් සමගම (දවස නිවස), editorial independence, governments and media, Gunadasa Liyanage, Rajapaksa authoritarianism, S W R D Bandaranaike, Sir John Kotelawala, Sri Chandraratna Manawasinghe, Sri Lanka’s Decade of Darkness, Vijitha Yapa. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලුගැටයා #278 චීන අභ්‍යවකාශ තරණයේ පියා: අමෙරිකාවෙන් පිටමං කළ චියැන් සූයිසන්.8 August 2016 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya column (appearing in the print issue of 7 August 2016), I discuss the history of Chinese space programme through the life story of its most important founder..Qian Xuesen (1911 – 2009) was one of the greatest Chinese scientists of the modern era and is widely regarded as the father of China’s space and strategic rocket programme..One of twentieth century’s most brilliant engineers, Qian was widely honoured in China for his “eminent contributions to science”. He was credited with leading China to produce and launch weather and reconnaissance satellites, as well as its own intercontinental ballistic missiles and anti-ship missiles..His pioneering efforts also helped China to send a human to Earth orbit in 2003 using its own rockets – the third nation to do so after the (former) Soviet Union and the United States..In 2008, China Central Television (CCTV) named Qian as one of the eleven most inspiring people in China. He died on 31 October 2009, aged 97, having seen China become one of the world’s leading space-faring nations..Qian Xuesen – Father of China’s space and strategic rocket programme.[image courtesy CCTV].සමාජ මාධ්‍යවල මා කරන ප්රකාශ මත පදනම් වී සමහරුන් අසන්නේ මා උග්‍ර චීන විරෝධියකු ද කියායි..චීන රජය අපේ රටට කරන අධිපතිවාදී බලපෑම්වලට එරෙහිව මා අදහස් පළ කරනවා. එහෙත් ලෝකයේ ශ්‍රේෂ්ඨ සභ්‍යත්වයක් හා තාක්ෂණ උරුමයක් හිමි චීනය ගැන මගේ ලොකු පැහැදීමක් තිබෙනවා..මා මුලින්ම චීනයට ගියේ මීට විසි වසරකට පෙර 1996දී. එවක පටන් දහ වතාවකට වඩා කෙටි වකවානු සඳහා චීනයට ගොස් එහි මාධ්‍යවේදීන්, පරිසරවේදීන්, විද්‍යාඥයන් සමග මා සමීපව කටයුතු කොට තිබෙනවා..රොකට්ටුවේ සංකල්පය 13වන සියවසේදී මුලින්ම සොයා ගෙන මූලික අත්හදා බැලීම් කරන ලද්දේ චීනයේ. එහි නූතන මස්තක ප්‍රාප්තිය වන අභ්‍යවකාශ තරණයට චීනය පිවිසි ආකාරය මා කලෙක සිට අධ්‍යයනය කරනවා..අද පුරෝගාමී චීන අභ්‍යවකාශ විද්‍යාඥයාගේ ජීවිත කථාව කෙටියෙන් විමසා බලමු..චියැන් සුයිසන් (Qian Xuesen) යනු නූතන යුගයේ ශ්‍රේෂ්ඨතම චීන විද්‍යාඥයෙක්. ඔහු චීන අභ්‍යවකාශ වැඩසටහනේ පියා ලෙස අවිවාදයෙන් පිළිගැනෙනවා..චීන ක්රමයට වාසගම ලියන්නේ මුලින්. ඒ අනුව ඔහුගේ වාසගම චියැන්. දුන් නාමය සුයිසන්. චියැන් යන්න Tsien ලෙසින් ද සමහර විටෙක ඉංග්රීසියෙන් ලියනවා. (චීන උච්චාරණයට ගැළපෙන ඉංග්රීසි අකුරු ගැලපුම් එකකට වඩා තිබිය හැකි නිසා.).1990 දශකය වන තුරු චීනය සිය විද්‍යා හා තාක්ෂණ පර්යේෂණ ගැන සෙසු ලෝකයට විස්තර හෙළි කළේ නැහැ. මේ නිසා චියැන්ගේ තොරතුරු ද ලොව ප්රකට නැහැ..එහෙත් ඔහු ගැන දන්නෝ ඔහු සම කරන්නේ සෝවියට් අභ්‍යවකාශ වැඩසටහනේ පියා ලෙස සැළකෙන සර්ගෙයි කරලොෆ් (Sergei, Korolev, 1907 -1966) හා අමෙරිකානු අභ්‍යවකාශ වැඩසටහනේ පියා වන වර්නර් ෆොන් බ්‍රවුන් (Wernher von Braun, 1912 – 1976) යන දෙපළටයි..Qian Xuesen, Father of Chinese space programme.චියැන් සුයිසන් උපන්නේ 1911 දී. චීනයේ සේජැං (zhejiang) ප්‍රාන්තයේ හංචෝ (Hangzhou) නගරයේ. ඔහු ගුරුවරයකුගේ දරුවෙක්. කුඩා වියේ පටන්ම ගණිතයට හා විද්‍යාවට දක්ෂයි. ඒ ක්ෂත්‍රයෙන් දිගටම උගත් ඔහු වයස 23දී (1934දී) ෂැංහයි නුවර ජියොටොං සරසවියෙන් යාන්ත්‍රික ඉංජිනේරු උපාධියක් ලබා ගත්තා..ඔහුගේ මුල් ඉලක්කය වුණේ දුම්රිය එන්ජින් ෙක්ෂත්‍රයට පිවිසීම වුවත් ගුවන්යානා ගැන ලොකු උනන්දුවක් ද තිබුණා. ගුවන්යානය නිපදවා දශක තුනක් පමණ ගෙවී තිබුණත් චීනයේ එම තාක්ෂණය දියුණු වී තිබුණේ නැහැ..මේ නිසා ගුවන්යානා තාක්ෂණය හදාරන්නට අමෙරිකාවට යන්නට ඔහු තීරණය කළා. සමස්ත චීනයේම දක්ෂ තරුණ තරුණියන් සමග තරග වැදී පශ්චාත් උපාධි ශිෂ්‍යත්වයක් දිනා ගත්තා..අමෙරිකාවේ විශිෂ්ඨතම සරසවියක් වන මැසචුසෙට්ස් තාක්ෂණික ආයතනයට (MIT) ගිය චියැන් 1936දී MSc උපාධියක් ලබා ගෙන ආචාර්ය උපාධිය සඳහා කැලිෆෝනියා තාක්ෂණ ආයතනයට (CalTech) බැඳුණා..කැල්ටෙක්හි ඔහුගේ ප්රමුඛ ගුරුවරයකු වූයේ හංගරියේ උපන් ඇමෙරිකානු ගණිතඥ හා ගගන ඉංජිනේරු තියඩෝර් ෆොන් කාමන් (Theodore von Karman 1881 -1963). ශබ්දයේ වේගය ඉක්මවා පියාසර කළ හැකි සුපර්සොනික් ගුවන්යානා පිළිබඳ පුරෝගාමී පර්යේෂණ කළ ෆොන් කාමන්, තරුණ චීන ශිෂ්‍යයාගේ දස්කම් ඉක්මනින් හඳුනා ගත්තා..1939දී චියැන් ආචාර්ය උපාධිය ලැබ කැල්ටෙක්හිම ඉගැන්වීමට පටන් ගත් පසු ගුරු – සිසු දෙපළ මිතුරන් හා පර්යේෂක හවුල්කරුවන් වුණා..Left to right – Ludwig Prandtl (German scientist), Qian Xuesen, Theodore von Kármán..1939 සැප්තැම්බරයේ ඇරඹුණු දෙවන ලෝක යුද්ධය යුරෝපයේ දිගටම ඇවිලී ගියත් අමෙරිකාව 1941 දෙසැම්බර් වන තුරු නිල වශයෙන් එයට සම්බන්ධ වුයේ නැහැ. එහෙත් හමුදා සහ සිවිල් ප්රයෝජන සඳහා වඩාත් වේගවත්, වඩාත් ආරක්ෂිත ගුවන්යානා නිපදවීමේ පර්යේෂණ අමෙරිකානු සරසවිවල දිගටම සිදු වුණා..හිට්ලර්ගේ ජර්මනිය මහා පරිමාණ රොකට් පර්යේෂණ කරන බවට ආරංචි පැතිර ගියේ මේ කාලයේයි. ඇමෙරිකාව යුද්ධයට පිවිසි පසු අමෙරිකානු හමුදා රොකට් පර්යේෂණවලට යොමු වුණා..චියැන් ඇතුළු පර්යේෂක පිරිසක් රොකට් අත්හදා බැලිම් කළා. විදේශිකයකු වූ චියැන් අමෙරිකානු රොකට් පර්යේෂණවලට සම්බන්ධ වීමට පෙර පසුබිම් විමර්ශනයකට (background check) පාත්ර වී අවසරය ලැබුවා..1936දී පිහිටුවන ලද ජෙට් පර්යේෂණයාතනය (JPL) මේ රොකට් පර්යේෂණවල මුල් තැනක් ගත්තා. චියැන් එහි සමාරම්භකයෙක්. එය කැල්ටෙක් යටතේ පාලනය වූ සුවිශේෂි පර්යේෂණායතනයක් වූ අතර ඇමෙරිකානු අභ්‍යවකාශ පර්යේෂණ බොහොමයක තෝතැන්න වුණා. (නාසා පිහිටුවනු ලැබුවේ කලකට පසු 1958දී.).Wernher von Braun: German-born scientist who became Father of American Space Program.1945 දෙවන ලෝක යුද්ධය අවසන් වන විට චියැන් ඇමෙරිකානු ගුවන් හමුදාවේ කර්නල් තනතුරක් හෙබවූවා. රොකට් ගැන ඔහුට තිබු අසමසම විශේෂඥ දැනුම නිසා මිත්‍ර පාක්ෂික හමුදාවලට යටත් වූ ජර්මනියේ පැවති රොකට් පර්යේෂණ ගැන අධ්‍යයනය කිරීමට ඇමෙරිකාවෙන් ඔහු එහි යවනු ලැබුවා. ජර්මන් V-2 රොකට් නිර්මාතෘ වර්නර් ෆොන් බ්‍රවුන් මුණ ගැසී ඔහුගේ පර්යේෂණ ගැන දීර්ඝ සම්මුඛ සාකච්ඡා කිරීමට චියැන්ට හැකි වුණා..මෙය ඵෙතිහාසික හමුවක්. පසු කලෙක අමෙරිකානු අභ්‍යවකාශ වැඩ පිළිවෙළ ඇරැඹු පුරෝගාමියා හා චීන අභ්‍යවකාශ පුරෝගාමියා අතර අදහස් හුවමාරුවක්. එහෙත් ඒ අනාගතය ගැන මේ දෙපල 1945දී දැන සිටියේ නැහැ..1949 හමුදා සේවයෙන් අස් වී යළිත් කැල්ටෙක් සරසවියේ ඉගැන්වීමට ගිය චියැන්ට සිය රට යාමේ අදහසක් ඒ වන විට තිබුණේ නැහැ. අමෙරිකානු පර්යේෂණ ක්ෂේත්රයේ කිනම් පසුබිමකින් ආවත් දක්ෂයාට තැන ලැබෙනවා (meritocracy)..ඔහු සතුටින් හා ඵලදායීව වැඩ කර ගෙන ගියා. පියාපත් සහිත අභ්‍යවකාශ යානයක් ගැන ඔහු නව අදහසක් යෝජනා කළේත් 1949දී. එය පසු කලෙක ස්පේස්ටේල් යානා නිපදවීමට ප්රබෝධක ආවේගය ලබා දුන්නා..ඔහුගේ මවුබිමෙහි ලොකු පෙරළි සිදු වූයේ මේ කාලයෙයි. 1949දී චීන කොමියුනිස්ට් පක්ෂය එරට බල අල්ලා ගත්තා. ඒ අතර ලෝක යුද්ධයෙන් පසු සෝවියට් බලපෑම් නැගෙනහිර යුරෝපයේ විහිදීම ඇරඹුණා..මේ සාධක නිසා කොමියුනිස්ට් භීතියක් අමෙරිකාවේ පැතිර ගියා. රජය විවේචනය කරන විද්වතුන්, විදෙස් සම්භවය ඇති පර්යේෂකයන් මෙන්ම වාමාංශික දේශපාලන අදහස් තිබූ සැවොම “කොමියුනිස්ට්කාරයන්” හෝ “රාජ්‍ය විරෝධීන්” ලෙස ලේබල් ගසා කොන් කිරීමේ මහා පරිමාණ ප්රයත්නයක් 1950 දශකය පුරා එරට ක්රියාත්මක වුණා. මෙය ඇමරිකානු දේශපාලනයේ අඳුරු අවධියක්..මේ දේශපාලන දඩයමට චියැන්ද හසු වුණා. කිසිදු දේශපාලනයක නොයෙදුණු, රොකට් තැනීමේ පර්යේෂණ ගැන මුළුමනින්ම අවධානය යොමු කළ මේ විද්‍යාඥයාගේ ආරක්ෂක අනුමැතිය නතර කෙරුණා. ඔහුගේ ඉගැන්වීම හා පර්යේෂණ නිදහසේ කර ගෙන යෑමට දුන්නේද නැහැ..බැරිම තැන ඔහු කැල්ටෙක් ඇදුරු තනතුරින් ඉල්ලා අස්වී ආපසු චීනයට යාමට තැත් කළා. එහෙත් නොයෙක් නිලධාරීවාදී හේතු දක්වමින් අමෙරිකානු රාජ්‍ය තන්ත්රය එයට ද ඉඩ දුන්නේ නැහැ. ඔහු ඇමෙරිකානු රොකට් හා මිසයිල් තාක්ෂණය ගැන ඉතා හොඳින් දැන සිටීම ඊට හේතුවයි..වසර හතරක් පමණ ලොස් ඇන්ජලීස් කවුන්ටියට ගමන්බිමන් සීමා කරනු ලැබ ආවේක්ෂණය යටතේ වාසය කළ චියැන් ගෙදර සිට වැදගත් විද්‍යාත්මක පොතක් ලිව්වා. Engineering Cybernetics නම් එම පොත 1954 දී මැක්ග්‍රෝ-හිල් ප්රකාශකයා හරහා පළ කරනු ලැබුවා..Qian Xuesen and famili return to China, 1955.1955 අගෝස්තුවේදී ඇමෙරිකාවෙන් පිටව යාමට චියැන්ට අවසර ලැබුණා. ඔහු නැව් නැගීමට පෙර වාර්තාකරුවන්ට කීවේ මෙයයි. ”මා යළිත් අමෙරිකාවට ඒමට සැළසුමක් නැහැ. එසේ එන්නට මට හේතුවක් ද නැහැ. මගේ මවු රටට ගොස් එරට වැසියන්ට අභිමානයෙන් හා සතුටින් ජීවත්වීමට මා උදවු කරනවා.”.ආපසු සිය රටට ආ චියැන් වීරයකු මෙන් පිළිගත් චීන රජය, එවකට අලුතෙන් ඇරැඹි චීන මිසයිල් පර්යේෂණ වැඩ පිළිවෙළේ අධ්යක්ෂ ධූරය පිරිනැමුවා. ඒ යටතේ (1960 සිට) ඩොංෆෙං මිසයිලත් ඉන් පසුව (1970 සිට) ලෝංමාච් රොකට්ටුත් නිර්මාණය වුයේ ඔහුගේ අධීක්ෂණය යටතේයි..1957 ඔක්තෝබර් 4 වනදා සෝවියට් දේශය ස්පුට්නික් 1 චන්ද්‍රිකාව උඩුගුවන් ගත කිරීමත් සමග අභ්‍යවකාශ යුගය ඇරඹුණා. සෝවියට් චීන මිතුදම සමීපව තිබූ 1950 දශකය අග භාගයේ, යම් තරමක සෝවියට් තාක්ෂණික සහයෝගය චීනයට ලැබුණා..ඒත් 1960දී මේ දෙරට විරසක වීමෙන් පසුව ස්වොත්සාහයෙන් පර්යේෂණ කොට අභ්‍යවකාශ තරණයේ ලෝකයේ ප්රමුඛ රටක් බවට පත් වීමට චීන නායකත්වය අදිටන් කර ගත්තා. මේ ජාතික ප්‍රයත්නයේ මූලිකයා වූයේ චියැන් සුයිසන්..1960 දශකය පුරාම සෝවියට් දේශය හා ඇමරිකාව මහා අභ්‍යවකාශ තරගයක නියැලී සිටියා. තරගයේ මුල් ජයග්‍රහණ රැසක්ම අත් කර ගත්තේ සෝවියට් දේශයයි. එහෙත් අන්තීමේදී 1969 ජූලි මාසයේ මුලින්ම හඳට මිනිසුන් යැවීමේ හපන්කම කළේ ඇමෙරිකානු නාසා ආයතනයයි..එකල මේ දෙරටට කිසිසේත් සම කිරීමට තාක්ෂණ හැකියාවක් හා ධනයක් චීනයට තිබුණේ නැහැ. මහ දෙරට සමග තරග කරනු වෙනුවට තමන්ගේ හැකියාවන් ටිකෙන් ටික දියුණු කර ගැනීම චියැන්ගේ දැක්ම වූවා. මාඕ සේතුං ඇතුළු දේශපාලන නායකයෝ ඔහුට දිය හැකි උපරිම සහයෝගය ලබා දුන්නා..1960 දශකයේ චීනයේ අභ්‍යන්තර දේශපාලන කැළඹීම් නිසා විද්‍යාත්මක පර්යේෂණවල ප්‍රගතිය අඩාල වුණා. සංස්කෘතිය විප්ලවය (1966-1976) උගතුන්ට නරක කල දසාවක් උදා කළා. මේ ප්රවාහයන් මැද අභ්‍යවකාශ පර්යේෂණ නිහඬව කර ගෙන යාමට අවශ්ය සංයමය හා නායකත්ව කුසලතාවන් චියැන්ට තිබුණා..චීනය මුල්වරට තමන්ගේ චන්ද්‍රිකාවක් උඩුගුවන්ගත කළේ 1970 අප්‍රේල් 24 වෙනිදා. ඩොංෆැං හෝ (Dong Fang Hong I = පෙරදිග රතුයි) නම් වූ එය කිලෝග්රෑම් 173ක් බර වු අතර එය දින 26ක් පුරා පෙරදිග රතුයි නම් ජනපි්‍රය චීනය උඩුගුවනේ සිට රේඩියෝ තරංග හරහා විකාශය කළා..චන්ද්‍රිකා නිපදවීමට, රොකට් හරහා උඩුගුවන්ගත කිරීමට, ට්‍රැක් කිරීමට හා දුරස්ථව පාලනය කිරීමට අවශ්ය සියලු තාක්ෂණය ස්වඋත්සාහයෙන් නිර්මාණය කර ගත් තුන්වන රට බවට චීනය 1970 දශකයේදී පත් වුණා. (ඉන්දියාව මේ හැකියාවන් ලබා ගත්තේ ඊට ටික කලකට පසුවයි.).1978 දී ඩං ෂාවෝ පිං (Deng Xiao Ping) චීන නායකයා වුණා. වෙළඳපොළ ආර්ථීකයකට කෙමෙන් චීනය විවෘත කළේ ඔහුයි. වෙනත් කිසිදු රටක් සමග තරඟ කිරීමකින් තොරව චීන අභ්‍යවකාශ තාක්ෂණය දිගටම දියුණු කළ යුතු බව ඔහුගේ දැක්ම වුණා. චීන රජයේ ආදායම ටිකෙන් ටික ඉහළ යත්ම වැඩියෙන් අරමුදල් පර්යේෂණවලට යොමු කෙරුණා..Qian Xuesen with Mao Zedong in 1956.සාමාන්යයෙන් චීනය වැනි මධ්‍යම පාලනයක් ඇති රටවල නායකත්වය වෙනස්වීමත් සමග ආයතන ප්රධානීන් සැවොම වෙනස් වෙනවා. එහෙත් මාඕ යටතේ සේවය කළ චියැන්, ඩං යටතේ ද වසර ගණනාවක් අභ්‍යවකාශ පර්යේෂණවලට නායකත්වය දීමට රඳවා ගනු ලැබුවා..ඔහු අන්තිමේදී විශ්රාම ගියේ වයස 80 ළඟා වීමෙන් පසු 1991දි. විශ්රාමිකව නිහඬ දිවියක් ගත කළ ඔහු, චීන වෙදකම, මිලිටරි ඉතිහාසය, සාහිත්‍යය හා කලා ශිල්ප ආදිය ගැන හදාරමින් කල් ගත කළා..චීන අභ්‍යවකාශ වැඩ පිළිවෙළ දිගටම දියුණු වුණා. 1993දී චීන ජාතික අභ්‍යවකාශ අධිකාරිය (CNA) පිහිටුවනු ලැබුවා. 1990 දශකය වන විට තම අභ්‍යවකාශ පර්යේෂණ හා ජයග්‍රහණ ගැන වඩාත් විවෘතව ලෝකයට තොරතුරු දීමට ද චීනය උත්සුක වුණා..රටේ ආර්ථීක දියුණුව හා ජනයාගේ ජීවන මට්ටම් ඉහළ යාමත් සමග අභ්‍යවකාශ ජයග්‍රහණ එරට ජන අභිමානය සංකේතවත් කරන ප්රධාන සාධකයක් බවට පත් වූවා..1970 සිට වසර 25කට වැඩි කාලයක් මිනිසුන් රහිත චන්ද්‍රිකා හා අභ්‍යවකාශ යානා යැවීමෙන් අත්දැකීම් රැසක් ලබා ගත් චීනයට ඊළඟට උවමනා වූයේ අජටාකාශගාමීන් උඩුගුවනට යවන්නටයි..මේ සඳහා ෂෙංසෝ (Shenzhou) වැඩසටහන 1992දී පටන් ක්රියාත්මක වුණා. 1999 – 2002 වසරවල කිහිප වතාවක් මිනිසුන් රහිත ෂෙංසෝ යානා කක්ෂයට යවා අත්හදා බැලීම් කළා. මුල් වරට සාර්ථකව අජටාකාශගාමීන් අභ්‍යවකාශයට යැව්වේ 2003 ඔක්තෝබර් 15 දා ෂෙංසෝ 5 යානයෙන් කක්ෂගත වූ යැං ලිවෙයි (Yang Liwei). තම රටේම තාක්ෂණයෙන් අභ්‍යවකාශයට ගිය මුල්ම චීන ජාතිකයා බවට ඔහු පත් වුණා..Chinese President Hu Jintao (R) visits renowned scientist and founder of China’s space technology Qian Xuesen in Beijing, January 19, 2008. (Xinhua Photo by Lan Hongguang).මෙය චීනය පුරා සජීව ලෙසින් ටෙලිවිෂනයේ විකාශය කෙරුණා. ඒ වන විට 92 වියැති චියැන්, රෝහල් ඇඳක සිට මේ ජයග්රහණය නැරඹුවා. චාරිකාව වාර්තා කළ සියලුම මාධ්‍ය චියැන්ගේ පුරෝගාමී හා දැවැන්ත දායකත්වය යළි යළිත් සිහිපත් කළා. විද්‍යාඥයකුට තවත් උපහාර කුමකට ද?.ඇත්තටම ඔහු ජීවත්ව සිටියදී ඉමහත් ගෞරව සම්මානයට පාත්ර වුණා. චීනයේ ඉහළම ජාතික සම්මාන හා සරසවි ගෞරව උපාධි ලැබුවා. ජාත්‍යන්තර තාරකා විද්‍යා සංගමය ඔහුගේ නමින් කුඩා ග්‍රහලෝකයක් Qianxuesen ලෙස නම් කළා..2008දී චීන ජාතික ටෙලිවිෂන් සේවය (CCTV) 20වන සියවසේ එරට වෙනස් කළ මහා චරිත 11න් එක් අයකු ලෙස චියැන්ට ප්රණාමය පුද කළා..1979දී අමෙරිකානු කැල්ටෙක් සරසවිය අති විශිෂ්ඨ ආදි ශිෂ්‍ය සම්මානයක් ඔහුට පිරිනැමුවත් ඔහු එය ලබා ගන්නටවත් ගියේ නැහැ. ”අමෙරිකානු ජනතාව සමඟ මගේ කිසිදු අමනාපයක් නැහැ. ඔවුන් අතර මගේ සමීප මිතුරන් සිටිනවා. එහෙත් ඇමෙරිකානු රාජ්‍යය ගැන මගේ කලකිරීම දිගටම තිබෙනවා” යැයි ඔහු ප්රකාශ කළා..2009 ඔක්තෝබර් 31 වනදා චියැන් මිය යන විට වයස 97යි. ඔහු පැතූ පරිදිම චීන ජනතාව සතුටින් හා අභිමානයෙන් සිටිනු දැකීමට හැකි වුණා. ඒ අභිමානයට ඔහු ද සෑහෙන පමණට දායක වුණා..Image source; http://www.tcss.edu.hk/latestnews/0910/qianxuesen/index.htm.Posted in China, Communicating research, History, Innovation, Ravaya Column, Science for development, space travel. Tags: “කොමියුනිස්ට්කාරයන්”, “රාජ්‍ය විරෝධීන්”, අභ්‍යවකාශ තරණය, අභ්‍යවකාශයට ගිය මුල්ම චීන ජාතිකයා, අමෙරිකානු අභ්‍යවකාශ වැඩසටහනේ පියා වන වර්නර් ෆොන් බ්‍රවුන්, අමෙරිකානු කැල්ටෙක් සරසවිය, චියැන් සුයිසන්, චීන අභ්‍යවකාශ අධිකාරිය (CNA), චීන අභ්‍යවකාශ වැඩසටහනේ පියා, චීන චන්ද්‍රිකා, චීනය, ඩං ෂාවෝ පිං, ඩොංෆැං හෝ, තියඩෝර් ෆොන් කාමන් Theodore von Karman, පුරෝගාමී චීන අභ්‍යවකාශ විද්‍යාඥයා, යැං ලිවෙයි, ලෝංමාච් රොකට්ටු, ෂෙංසෝ අභ්‍යවකාශ යානා, ස්පුට්නික් 1 චන්ද්‍රිකාව, සෝවියට් අභ්‍යවකාශ වැඩසටහනේ පියා සර්ගෙයි කරලොෆ්, Deng Xiao Ping, Dong Fang Hong, Father of Chinese space programme, Long March rockets, Qian Xuesen, Sergei Korolev, Shenzhou program, Soviet Union, United States, Wernher von Braun, Yang Liwei. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලුගැටයා #277: බියෙන් තොරව වටහා ගත යුතු ඩයස්පෝරා සාධකය.2 August 2016 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya column (appearing in the print issue of 31 July 2016), I explore the many faceted phenomenon called the Sri Lankan diaspora..I emphasize why it is very important for everyone in Sri Lanka to understand the diaspora factor in all its nuances and complexity. Simplistic perceptions have dominated public discourse for too long, and we owe ourselves a more informed approach to this topic.Most media outlets narrowly and negatively interpret the term ‘diaspora’ mean only a section of oversease Lankans of Tamil ethnicity who supported terrorism. This is not merely a case of semantics, as diaspora engagement for national reconciliation is hampered by these persistent misconceptions..I point out that sympathisers of Tamil Eelam were/are only a small part of the spectrum that includes people of ALL ethnicities, social backgrounds and professional skills originating from Sri Lanka who have spread to different parts of the world for over 150 years..I refer extensively to The Encyclopedia Of The Sri Lankan Diaspora, a multi-author, academic volume published by the National University of Singapore in 2013..I also draw insights from the Roadmap for Engagement with Overseas Sri Lankans, released in July 2016 by International Alert, Sri Lanka on behalf of the Young Political Leaders Forum..The latter report’s opening para says: “With nearly three million Sri Lankans living across the world (approximately fourteen percent of the country’s population) Sri Lanka’s diaspora-to-population ratio is known as one of the highest in the South Asian region. This ratio is the product of different waves of migrations that are mainly attributed to: post-colonial developments, the need for better economic prospects, political instability – including the JVP insurrection and the 30-year civil war, and education opportunities. As such, the Sri Lankan diaspora is by nature not considered to be homogenous as it represents the many social, political, ethnic and religious ideologies and experiences that exists in Sri Lanka.”.Nalaka Gunawardene column in Ravaya, 31 July 2016.ඩයස්පෝරා!.මේ වචනය ඇසෙන විට සමහරුන් ආවේගශීලී වනවා. ඒ එය හරිහැටි තේරුම් නොගැනීම නිසායි. නොදන්නා දෙයට බියවනු වෙනුවට එය අධ්‍යයනය කොට අවබෝධය ලැබීම වැදගත්..දකුණු ආසියාතික ඩයස්පෝරා සමුළුවක් මෑතදී සිංගප්පූරුවේ පැවැත්වුණා. එහි මුඛ්‍ය දේශනය කිරීමට අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහට ඇරැයුම් කර තිබුණා. සෙසු කථීකයන් අතර විදේශ ඇමති මංගල සමරවීර හා හිටපු අගවිනිසුරු ශිරාණි බණ්ඩාරනායක සිටියා..ඩයස්පෝරා සාධකය ජාතික සමගියට හා සංවර්ධනයට කෙසේ යොදා ගත හැකිද යන්න මේ දිනවල විවිධ සභාවල කතා වෙනවා..සමහරුන් කැමති වූවත්, නැතත් ඩයස්පෝරා සාධකය නොතකා සිටීමට බැහැ. එසේම දුර්මතධාරීන් සිතන හැටියට ඩයස්පෝරා යනු ඒකමිතික, ලංකා විරෝධී පිරිසක් නොවෙයි. මොකක්ද මෙහි ඇත්ත නැත්ත?.ඩයස්පෝරා යන වචනය, ග්‍රීක භාෂාවේ ඩයස්පේරෝ (diaspeiro) වෙතින් බිඳී ආවක්. එහි මුල් අරුත විහිදයාම හෙවත් පැතිර යාමයි. ප්රබල නගර රාජ්‍යවල වැසියන් පසුව වෙනත් ප්රදේශවලට විසිර ගොස් තම බලපෑම් පතුරුවා ටිකෙන් ටික අධිරාජ්‍යයක් වීම එහි මුල් කතාවයි..ඉතිහාසය මුළුල්ලේ විවිධාකාරයේ ඩයස්පෝරා බිහි වී තිබෙනවා. විටින් විට නොයෙක් බිම්වලින් නික්ම ගිය හෝ පිටුවහල් කෙරුණු යුදෙව් ඩයස්පෝරාව මින් වඩාත් ප්රකටයි..අද වන විට සම්භවයටත් වඩා අනන්‍යතාව පිළිබඳ හැඟීම හරහා ඩයස්පෝරාවන් ඒකරාශී වනවා. ඓතිහාසික නිජබිමකට ඇති මානසික බැඳීම මෙහි පොදු සාධකයයි..Rogers Brubaker.රොජර්ස් බෘබේකර් (Rogers Brubaker) නම් ඇමෙරිකානු සමාජ විද්‍යාඥයා 2005දී විග්රහ කළ හැටියට ඩයස්පෝරා නිර්වචනය ක්රමයෙන් පුළුල්වෙමින් තිබෙනවා. අද වන විට නිජබිමෙන් දුරස්ථ වූ හැම ජන කොටසක්ම යම් ඩයස්පෝරාවකට අයත් ලෙස පිළිගැනෙනවා. එසේම සදහටම උපන් රට හැර නොගියත් රැකියා සඳහා වසර ගණනකට විදෙස් ගතවන විශාල සංඛ්යාවක් ද තාවකාලික ඩයස්පෝරාවක් ලෙස දැකිය හැකියැ’යි ඔහු කියනවා..බෘබේකර් කියන්නේ තව දුරටත් පොදු නිජබිමකට වඩා පොදු සංස්කෘතික උරුමයකට සම්බන්ධිත අයද ඩයස්පෝරා ලෙස සංවිධානය වන බවයි. මේ සඳහා උදාහරණ ලෙස ලොව පුරා විවිධ රටවලින් ආ, නොයෙක් තැන්වල ජීවත් වන ප්රංශ බස කතා කරන්නන්, පෘතුගීසි බස කතා කරන්නන් මෙන්ම ලිංගික සුළුතරයන්ද ඔහු සඳහන් කරනවා..නව සන්නිවේදන තාක්ෂණයන් පැතිර යාම හරහා ඩයස්පෝරා තුළ සන්නිවේදනය වඩාත් පහසු වී තිබෙනවා. එනිසා මේ සියවසේ ඩයස්පෝරා සාධකය වඩාත් ප්රබලව මතු වී තිබෙනවා..මෙය රටක දියුණුවට හා ජාතික අනන්‍යතාව ප්රබල කිරීමට කෙසේ යොදා ගත හැකිද? මෙය ඩයස්පෝරා එකක් හෝ කිහිපයක් ඇති රටවල් අද මුහුණ දෙන අභියෝගයක්..ශ්රී ලංකා ඩයස්පෝරාවන් ගැන පර්යේෂණාත්මක කරුණු එක්තැන් කළ අගනා ග්රන්ථයක් 2013දී සිංගප්පුරුවේ ජාතික සරසවිය (NUS) ප්රකාශයට පත් කළා. ශ්රී ලාංකික ඩයස්පෝරා විශ්ව කෝෂය (The Encyclopedia Of The Sri Lankan Diaspora) නම් වූ එය, පෙර අපරදෙදිග විවිධ රටවලට විවිධ වකවානුවල නොයෙක් හේතු නිසා සංක්රමණය වූවන්ගෙන් බිහිව ඇති බහුවිධ ඩයස්පෝරා ගැන තොරතුරු සම්පිණ්ඩනය කරනවා..Encyclopedia Of The Sri Lankan Diaspora (NUS, 2013).ශ්රී ලාංකික ඩයස්පෝරාව නම් මහා කාණ්ඩය තුළ උප කාණ්ඩ රාශියක් සිටිනවා..1950-1970 වකවානුවේ (විශේෂයෙන්ම සිංහල රාජ්‍ය භාෂාව වීමෙන් පසු) මෙරට හැරදා ඔස්ට්‍රේලියාව, බ්‍රිතාන්‍යය වැනි බටහිර රටවල පදිංචියට ගිය බර්ගර්වරුන් එක් නිශ්චිත කාණ්ඩයක්..1983 කළු ජූලියට පෙර බටහිර රටවලට ගිය, වැඩිපුරම වෘත්තිකයන්ගෙන් සමන්විත වූ සිංහල, දෙමළ, මුස්ලිම් ජාතීන්ට අයත් ලාංකික ඩයස්පෝරාව මුල් පරපුරේ කාණ්ඩයක් ලෙස දැකිය හැකියි..1983න් පසු යුද්ධය නිසා මෙරට හැරයාමට සිදුවූ බහුතරයක් දෙමළ ජාතිකයන් වුවද මෙරට අස්ථාවරත්වය හා අවිනිශ්චිත බව නිසා දශක තුනක යුද සමයේ සංක්රමණය වූ සිංහල හා මුස්ලිම් පවුල් සංඛ්‍යාවද සැලකිය යුතුයි. මෙකී නොකී සැවොම ඩයස්පෝරා තුළ සිටිනවා..ඩයස්පෝරාව පටු හා ඍණාත්මක ලෙසින් විග්රහ කිරීම සමහර සිංහල මාධ්‍යවල හා අන්තවාදී සිංහල වෙබ් අඩවිවල සිරිතයි. ඩයස්පෝරා යනු මුළුමනින්ම බෙදුම්වාදයට පක්ෂවූත්, කොටි සංවිධානයට උදව් කළාවූත් දෙමළ ජාතිකයන්ගෙන් සැදුම්ලත් ඒකමිතික පිරිසක් යයි ඔවුන් සිතනවා..එය හැම අතින්ම වැරදියි. ලාංකික ඩයස්පෝරාවන් එකක් නොව ගණනාවක් සිටිනවා. එය ජාතිකත්වය හෝ ගෝත්‍රික ලේබල මත සංවිධානය වූ පිරිස් පමණක් නොවෙයි. ගෙවී ගිය සියවසකට වැඩි කාලයක් තුළ ශ්රී ලංකාවෙන් පිටවී ලෝකයේ වෙනත් රටක පදිංචියට ගිය විවිධාකාර ජන කොටස්, පරම්පරාවන් එයට අයත්..එසේම විදේශගත සියලු දෙමළ ලාංකිකයන් බෙදුම්වාදී අනුග්‍රාහකයන්යැ‘යි කීමද වැරදියි. බෙදුම්වාදයට පක්ෂ, විපක්ෂ, අවිනිශ්චිත හා ආකල්ප තුනටම අයත් පිරිස් ඒ අතර සිටිනවා. එසේම බෙදුම්වාදය පිළිනොගත්තද යුද්ධ සමයේ සිදුවූ අසාධාරණකම් පිළිබඳ නිල මට්ටමේ වගවීමක් අවශ්‍යයැ‘යි කියා සිටින දෙමළ ඩයස්පෝරා පිරිසක් ද සිටිනවා..මේ විවිධත්වය වටහා ගන්නට නොහැකි වූ හෝ එය තැකීමට නොගන්නා හෝ සිංහල දැඩි මතධාරීන් දේශපාලනයේ මෙන්ම මාධ්‍ය ක්ෂේත්රයේ ද සිටිනවා. එසේම සිංහල හා මුස්ලිම් ඩයස්පෝරා ගැන අසාවත් නැති ඩයස්පෝරා-විරෝධීයැ’යි කියා ගන්නා අය මට හමු වී තිබෙනවා. එයින් පෙනෙන්නේ දැනුමේ හා දැක්මේ දිළිඳුබවයි..Peter Reeves (1935–2015).ශ්රී ලංකා ඩයස්පෝරා විශ්වකෝෂයේ ප්රධාන කර්තෘ ඔස්ට්‍රේලියාවේ පර්ත් සරසවියේ දකුණු ආසියාතික ඉතිහාසය පිළිබඳ සම්මාන මහාචාර්ය පීටර් රීව්ස් (Peter Reeves)..තාවකාලිකව මෙරටින් බැහැරව සිටින ශ්‍රමිකයන්ද ඇතුළුව මිලියන් තුනක් පමණ ලාංකිකයන් (හෝ ලාංකික සම්භවය ඇත්තන්) ලෝකයේ විවිධ රටවල දැන් සිටිනවා. ඉන්දියානු, පාකිස්තානු හා බංග්ලාදේශ් ඩයස්පෝරා මීට වඩා සංඛ්‍යාත්මකව විශාලයි. එහෙත් රටේ ජනගහනයට සාපේක්ෂව වැඩිම ඩයස්පෝරා ප්රතිශතයක් ඇති දකුණු ආසියානු රට ශ්රී ලංකාව බව පීටර් රීව්ස්ගේ විග්‍රහයයි..ඔහු කියන්නේ නූතන යුගයේ ලාංකික ඩයස්පෝරා ඇරැඹෙන්නේ අග්නිදිග ආසියාවේ මලයාව (දැන් මැලේසියාව) හා සිංගප්පූරුව බලා 19 වන සියවසේදී සංක්රමණය වූ ලාංකිකයන්ගෙන් බවයි. පසුකාලීනව යුරෝපය, උතුරු ඇමරිකාව, ඔස්ට්‍රේලියාව, මැදපෙරදිග ආදී කලාපවලට මෙය පුළුල් වුණා..මේ ඩයස්පෝරා බිහි කළ දේශීය සාධක මෙන්ම ගෝලීය සාධකද රැසක් තිබෙනවා. ඩයස්පෝරා සංසිද්ධිය අධ්‍යයනයේදී මේ සංකීර්ණත්වය හා විවිධත්වය හඳුනා ගැනීම ඉතා වැදගත්..එසේම ඩයස්පෝරා අනන්‍යතාව හුදෙක් ඓතිහාසික සම්භවයට සීමා නොවී සංස්කෘතික බැඳීම්වලට පැතිරෙන බව ඔහු කියනවා. මේ අනන්‍යතා සාධකය අතිශයින් පෞද්ගලික තීරණයක් බවත් එය වෙනස් වන සැටි සියුම්ව අධ්‍යයනය කළයුතු බවත් ඔහුගේ මතයයි..Tharman Shanmugaratnam.මේ ග්රන්ථයට පෙරවදනක් ලියන සිංගප්පූරුවේ මුදල් අමාත්‍ය හා නියෝජ්‍ය අගමැති තර්මන් ෂන්මුගරත්නම් (Tharman Shanmugaratnam) මෙසේ කියනවා: ‘ශ්රී ලාංකික සම්භවය ඇති ජනයා විවිධ රටවලට සංක්රමණය වී එම රටවල කැපී පෙනෙන සුළුතරයක් බවට පත් වීමේ අපූරු ක්‍රියාදාමයන් මුල්වරට පර්යේෂණාත්මකව ලේඛනගත කැරෙන්නේ මේ විශ්වකෝෂයෙන්. වෛද්‍ය, අධිකරණ, විද්‍යා, ඉංජිනේරු, ගුරු වෘත්තිය, පරිපාලන ක්ෂේත්රය හා දේශපාලනය වැනි ක්ෂේත්ර ගණනාවක ඔවුන් විශිෂ්ටත්වයට පත්ව සිටිනවා. එසේම සංස්කෘතික හා සාමයික ක්ෂේත්රවල නායකත්වයට ළඟා වී සිටිනවා. වෙනත් බොහෝ ඩයස්පෝරාවන් ඉක්මවා යන මේ හැකියාවන් ඔවුන් ලැබීමට, සහජ කුසලතාවන් මෙන්ම ආසියාවේ හොඳම අධ්යාපන ක්රමයක් යටත්විජිත පාලන සමයේ ශ්රී ලංකාවේ පැවතීමද හේතු වී තිබෙනවා. මේ උරුමයන් ප්රයෝජනවත් වුවද තමන් සංක්රමණය වී පදිංචියට තෝරා ගත් රටවල යථාර්ථයන්ට අනුගත වීමට හා එහි අවස්ථාවලින් ඵල ලබන්නට හැකි වීමද ලාංකික ඩයස්පෝරාවන්ගේ සාර්ථකත්වයට දායක වනවා. ඔවුන් වඩාත්ම හපන්කම් දක්වන්නේ අධ්යාපන සුදුසුකම් හරහා. සමාජයේ ඉහළ නැගීමට අවකාශය ඇති රටවලයි.’.ශ්රී ලාංකික ඩයස්පෝරා යටත්විජිත පාලන කාලයේ පටන් පරම්පරා ගණනාවක් තිස්සේ මවුරටින් සංක්රමණය වූවන්ගෙන් සමන්විතයි. මලයාවට හා සිංගප්පූරුවට ලාංකිකයන් යන්නට පටන් ගත්තේ 1874දී එම රාජ්‍යයන් බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට එක් වීමෙන් පසුවයි. පරිපාලන සේවා තනතුරු සඳහා බ්‍රිතාන්‍ය පාලකයන් ලාංකිකයන්ට වඩාත් කැමති වූයේ ඔවුන්ගේ ඉංග්රීසි හැකියාව, වෙහෙස වී වැඩ කිරීමට කැමැත්ත, විශ්වාසවන්ත බව ආදී ගතිගුණ නිසා බව විශ්වකෝෂය කියනවා..එසේ නිල වශයෙන් ඒ දෙරටට ගිය ලාංකිකයන්ට අමතරව ව්‍යාපාරික අවස්ථා සොයා ගෙන එහි ගිය තවත් ලාංකික පිරිස් සිටියා. සිංහල හා දෙමළ ජන කොටස් දෙකේම ව්‍යවසායකත්වයට ළැදි, අලුත් රටක ආගන්තුක අත්දැකීම් ලැබීමේ අභියෝගයට මුහුණ දුන් අය දුසිම් ගණනින් එහි ගියා. ඔවුන් කඩසාප්පු පවත්වා ගෙන යාම, වැවිලි කර්මාන්තය, අවන්හල් හා හෝටල්, ගොඩනැගිලි කොන්ත්‍රාත් වැඩ මෙන්ම ප්‍රවාහනය ආදී විවිධ ව්‍යාපාරික ක්ෂේත්රවලට යොමු වුණා..මේ බොහෝ දෙනකු යළි මවුරට ආවේ නැහැ. ඔවුන්ගේ පරම්පරාවලින් පැවත එන්නෝ අද වන විට එරටවල පුරවැසියන්. එහෙත් ලාංකික උරුමය ගැන යම් මතකයක් හා හැඟීමක් බොහෝ අයට තිබෙනවා..තර්මන් ෂන්මුගරත්නම් ද ලාංකික සම්භවය ඇත්තෙක්. ඔහු පෙරවදනේ මෙසේ ද කියනවා: ‘මලයාව හා සිංගප්පූරුව වෙත පැමිණි දෙමළ, සිංහල, බර්ගර් හා මුවර් ජාතීන්ට අයත් ලාංකිකයෝ එකිනෙකා සමග සුහදව හා සාමූහිකව ක්රියා කළා. එසේම ඔවුන් තමන් සංක්රමණය වූ රටවල සමාජයන්ට හා ප්‍රජාවන්ට මැනවින් බද්ධ වූවා. අද වන විට ලාංකික සම්භවය ඇති සැවොම තමන් පළමුව සිංගප්පූරු ජාතිකයන් යයි සිතනවා. එහෙත් පාරම්පරික උරුමය තව දුරටත් ඔවුන්ගේ අනන්‍යතාවයේ වැදගත් අංගයක් ද වනවා.’.යුරෝපයේ රටවලට හා අමෙරිකාවට සංක්රමණය වූ ලාංකිකයන් ද යම් දිනෙක මේ ඒකාග්‍රතාවට ළඟා වේද? මෙය තව කල් ගත වනු ඇතැ’යිද ලාංකික ඩයස්පෝරා ගති ලක්ෂණ දිගටම පරිණාමය වනු ඇතැ’යිද ෂන්මුගරත්නම් කියනවා..Patrick Mendis, Distinguished Senior Fellow, SPP. Photo by Creative Services/George Mason University.ඩයස්පෝරා විශ්වකෝෂයට උපදෙස් දුන් ලොව පුරා විසිරි ලාංකික සම්භවය සහිත විද්වතුන් සය දෙනෙක්. ඔස්ට්‍රේලියාවේ වික්ටෝරියා ප්‍රාන්තයේ ආණ්ඩුකාර පදවිය දැරූ වෛද්‍ය මහාචාර්ය ඩේවිඩ් ඩී ක්‍රෙට්සර් මෙන්ම මගේ මිත්‍රයකු වන ආර්ථීක විද්‍යාඥ ආචාර්ය පැට්‍රික් මෙන්ඩිස් ද ඔවුන් අතර සිටියා..1970 ගණන්වල සිට අමෙරිකාවේ ජීවත් වන ඔහු අමෙරිකානු සරසවිවල ඉගැන්වීමට අමතරව එරට විදේශ අමාත්‍යාංශයේ (රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව) උපදේශක හා තානාපති තනතුරු හොබවා තිබෙනවා. දැන් ජෝර්ජ් මේසන් සරසවියේ මහාචාර්යවරයකු වන පැට්‍රික් අමෙරිකාවේ ලාංකික ඩයස්පෝරාවේ කැපී පෙනෙන චරිතයක්..‘පොදුවේ සලකා බලන විට ලාංකික ඩයස්පෝරා යනු මුල් රටට හා සංක්‍රමණික රටවලට ධනාත්මකව බලපෑ ප්‍රවාහයක් ලෙස මා දකිනවා. 1980 දශකය වන තුරු බහුතරයක් ලාංකික ඩයස්පෝරා සාමාජිකයන් වූයේ බුද්ධිමය හෝ ව්‍යාපාරික අරමුණු උදෙසා සංක්රමණය වූවන්. මෙය වෙනස් වූයේ යුද්ධයත් සමගයි. යුරෝපයට හා කැනඩාවට වඩා මෑතදී සංක්රමණය වූ දෙමළ ප්රජාව ටිකෙන් ටික සංවිධානය වී මවුරටෙහි දේශපාලන ප්රවාහයන්ට බලපෑම් කිරීමට සමත්ව සිටිනවා. එසේම සංක්රමණය වූ රටවල දේශපාලන හා රාජ්‍යතාන්ත්‍රික (විදෙස් සබඳතා) ප්‍රතිපත්තිවලටද ඇතැම් විට ඔවුන් බලපෑම් කරන්නට තැත් කරනවායැ’යි පැට්‍රික් කියනවා..මෙය අනර්ථකාරී සංසිද්ධියක් ලෙස සලකනු වෙනුවට සාකච්ඡා හරහා යම් එකඟතාවන්ට පැමිණ ජාතික සංවර්ධනයට ඔවුන්ගේ දායකත්වයද ලබා ගත හැකි ක්රම සෙවිය යුතුය යන්න ඔහුගේ මතයයි..Posted in Communicating research, Global South, heritage, History, public interest, Ravaya Column, South Asia, Sri Lanka. Tags: ආර්ථීක විද්‍යාඥ ආචාර්ය පැට්‍රික් මෙන්ඩිස්, ජාතික සමගිය, ඩයස්පෝරා, ඩයස්පෝරා සාධකය, මහාචාර්ය පීටර් රීව්ස්, වෛද්‍ය මහාචාර්ය ඩේවිඩ් ඩී ක්‍රෙට්සර්, ශ්රී ලංකා ඩයස්පෝරා විශ්වකෝෂය, ශ්රී ලාංකික ඩයස්පෝරාව, හා රොජර්ස් බෘබේකර්, diaspora factor, Dr David de Kretser, Dr Patrick Mendis, Encyclopedia Of The Sri Lankan Diaspora, International Alert - Sri Lanka, National University of Singapore, oversease Sri Lankans, Professor Peter Reeves, Rogers Brubaker, Sri Lankan diaspora, Tamil Eelam, Young Political Leaders Forum. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #274: මාධ්‍ය හිමිකරුවන් හා කතුවරුන් දේශපාලනයට පිවිසි බ්‍රිතාන්‍ය ජනමත විචාරණය.11 July 2016 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya column (appearing in the print issue of 10 July 2016), I explore the role played by newspapers in the UK’s referendum on continuing membership in the European Union, held on 23 June 2016..This column is based on first hand impressions – I spent 10 days in the UK just prior to the referendum, commonly known as the Brexit Vote, meeting journalists, academics and activists..As the New York Times said in an op-ed article on 20 June 2016, “For decades, British newspapers have offered their readers an endless stream of biased, misleading and downright fallacious stories about Brussels.”.Written by Martin Fletcher, a former foreign and associate editor of The Times of London, the articke added: “British newspapers’ portrayal of the European Union in the lead-up to the referendum on June 23 has likewise been negative. The Financial Times and The Guardian have backed the Remain campaign, but they have relatively small circulations and preach largely to the converted. The Times has been evenhanded, though it finally declared on June 18 that it favored staying in the European Union. But the biggest broadsheet (The Telegraph), the biggest midmarket paper (The Daily Mail) and the biggest tabloid (The Sun) have thrown themselves shamelessly behind Brexit..“They have peddled the myths that Britain pays 350 million pounds a week (about $500 million) to the European Union; that millions of Turks will invade Britain because Turkey is about to be offered European Union membership; that immigrants are destroying our social services; and that post-Brexit, Britain will enjoy continued access to Europe’s single market without automatically allowing in European Union workers.”.As Fletcher concluded: “It is often said that newspapers no longer matter. But they do matter when the contest is so close and shoppers see headlines like “BeLeave in Britain” emblazoned across the front pages of tabloids whenever they visit their supermarket. They matter if they have collectively and individually misled their readers for decades.”.British newspaper front pages on 23 June 2016, day of the Referendum on EU membership (Brexit Vote).බහුතරයක් ඡන්දදායකයන්ගේ තේරීමට හිස නැමීම ප්රජාතන්ත්රවාදයේ මූලික ලක්ෂණයක්. මැතිවරණයක් හෝ ජනමත විචාරණයක් වෙත යොමු වන පාලක පක්ෂයක් එහි තීරණය පිළිගැනීමට නීතියෙන් මෙන්ම සදාචාරාත්මකවද බැඳී සිටිනවා..2016 ජුනි 23 වනදා බ්‍රිතාන්‍යයේ පැවැති ජනමත විචාරණය ලෝක අවධානයට යොමු වුණා. එරට යුරෝපා සංගමයේ (European Union, EU) සාමාජිකත්වයේ තව දුරටත් රැඳී සිටිය යුතුද නැත්නම් ඉවත්විය යුතුද යන්න ඡන්දදායකයන්ගෙන් විමසනු ලැබුවා..ලියාපදිංචි ඡන්දදායකයන්ගෙන් 72.21%ක් ඡන්දය ප්රකාශ කළ මෙහි අවසන් ප්රතිඵලය වූයේ 51.89%ක් ඉවත්වීමට කැමැත්ත පළ කිරීමෙන්. රැඳී සිටීමට පක්ෂව ලැබුණේ ඡන්ද 48.11%යි. සමස්ත වලංගු ඡන්ද සංඛ්‍යාව 33,551,993ක් වූවා..මේ ප්රතිඵලය එරට රජය, විපක්ෂය හා සමස්ත පාලන තන්ත්‍රයම දේශපාලන අර්බුදයකට පත් කොට තිබෙනවා..පාලක කොන්සර්වෙටිව් පක්ෂය මෙන්ම ප්රධාන විපක්ෂය වන ලේබර් පක්ෂයත් මේ ප්රශ්නය හමුවේ දෙකට බෙදුණා. දෙපක්ෂයේම ප්‍රබලයන් පිරිසක් යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත්වීම උදෙසා ප්රබලව කැම්පේන් කළා..කැම්පේන් විවාදයන් අතිශයින් උණුසුම් හා ආවේගශීලී වූයේ ‘පිටස්තරයින්’ බ්‍රිතාන්‍යයේ රැකියා කිරීමට, පදිංචියට හා සෞඛ්‍ය සේවා නොමිලයේ ලැබීමට දහස් ගණනින් පැමිණීම සම්බන්ධයෙන්..මේ පිටස්තරයන් අතර මැද පෙරදිගින් එන සිරියානුවන් ප්රමුඛ සරණාගතයන් සිටියද වැඩිපුරම අවධානය යොමු වූයේ බහුතරයක් වූ සෙසු යුරෝපීයයන්ගේ පැමිණීම ගැනයි..රාජ්‍යයන් 28ක් සාමාජිකත්වය දරන යුරෝපා සංගමයට සාපේක්ෂව මෑතදී බැඳුණු, ඉසුරුමත් බවින් අඩු (රුමේනියාව, බල්ගේරියාව, ස්ලොවාකියාව, ක්‍රොයේෂියාව, පෝලන්තය වැනි) නැගෙනහිර යුරෝපීය රටවල ජනයාට වීසාවලින් තොරව බ්‍රිතාන්‍යයට පැමිණීමට හා එරට පහසුකම් ලැබීමට හැකියි. රැකියා කිරීමටද හැකියි. (මේ හා සමාන වරප්රසාද එම රටවලට යන බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයකුටද ලැබෙන නමුත් එබඳු රටවලට යන්නට කිසිවකුත් කැමති නැහැ.).තමන්ගේ රැකියා අවස්ථා රෝහල් හා පාසල් පහසුකම් මේ විජාතිකයන් මහා පරිමාණයෙන් අත්පත් කර ගැනීම ගැන වැඩ කරන පන්තියේ බ්‍රිතාන්‍ය ජනයා අතර කලෙක සිට දැඩි අප්‍රසාදයක් පැවතුණා. මෙය පිටස්තර විරෝධී ආවේගයක් බවට කැම්පේන් කාලය තුළ මතුව ආවා..මීට අමතරව යුරෝපා සංගමයේ අධික නිලධාරිවාදය ගැන ඔවුන් බ්‍රිතාන්‍යයේ ස්වාධීනත්වය අනිසි බලපෑම් කරනවාද යන්න ගැන මේ ජනමත විචාරණ කාලයේ බහුලව විවාද කරනු ලැබුවා..Cartoon by Patrick Chappatte, International New York Times.යුරෝපා සංගමයට බ්‍රිතාන්‍යය බැඳුණේ 1973දි. එවකට යුරෝපීය ආර්ථීක හවුල (European Economic Community, EEC) ලෙස හැඳින්වුණු එහි සාමාජිකත්වයේ දිගටම සිටිය යුතුද යන්න ගැන 1975දි එරට ජනමත විචාරණයක් පැවැත්වුණා..එවර ඡන්දදායකයන්ගෙන් 67%ක් රැඳී සිටීමට පක්ෂව ඡන්දය ප්රකාශ කළා. වසර 41කට පසු ජනමතය සැලකිය යුතු අන්දමින් වෙනස්ව තිබෙනවා..මෙයට සමාජ-ආර්ථීක හා දේශපාලන සාධක රැසක් බලපෑවා. එසේම එරට මාධ්‍ය මගින් ජනමතය හැසිරවීමට මෙවර ජනමත විචාරණයේ ප්රතිඵලවලට තීරණාත්මකව බලපාන ලද බව මාධ්‍ය විචාරකයන්ගේ මතයයි..මෙවර ජනමත විචාරණයට දින දහයකට පෙර බ්‍රිතාන්‍යයට ගිය මා එම මැතිවරණ ක්රියාදාමය හමාර වන තුරුම එහි ගත කරමින් මාධ්‍යවල භූමිකාව සමීපව නිරීක්ෂණය කළා. බ්‍රිතාන්‍ය මාධ්‍යවේදීන්ට පර්යේෂකයන්ට කතා කළා. අද බෙදා ගන්නේ එයින් ලැබූ අදහස් හා විග්‍රහයන්ගේ සම්පිණ්ඩනයක්..ලන්ඩනයේ ෆ්ලීට් වීදිය (Fleet Street) ඓතිහාසිකව මුද්‍රණ කර්මාන්තයට හා පුවත්පත් ප්‍රකාශනයට ප්රකටයි. 1702දි එරට මුල්ම දිනපතා පත්‍රය පටන් ගත්තේද එහි පිහිටි කාර්යාලයකින්. තව දුරටත් බ්‍රිතාන්‍ය පුවත්පත් එහි සංකේන්ද්‍රණය වී නැතත්, බ්‍රිතාන්‍ය පත්ර කර්මාන්තයට පොදු යෙදුමක් ලෙස ෆ්ලීට් වීදිය යන්න යෙදෙනවා..සියවස් ගණනක් පැවැති ෆ්ලීට් වීදියේ බලපෑම් කිරීමේ හැකියාව ගෙවී ගිය වසර 25 තුළ සෑහෙන තරමට අඩු වෙලා. දැවැන්තයන්ව සිටි සමහර පුවත්පත් වැසී ගිහින්. පොදුවේ පුවත්පත් අලෙවිය අඩු වීම වාර්ෂිකව දිගින් දිගටම සිදු වනවා. අලුත් පරම්පරාව ඩිජිටල්/වෙබ් මාධ්‍ය හරහා ප්රවෘත්ති ලබා ගැනීමත්, බහුතරයක් බ්‍රිතාන්‍යයන් (තුනෙන් දෙකක්ම) ටෙලිවිෂන් තමන්ගේ ප්රමුඛ පුවත් මූලාශ්රය ලෙස සැලකීමත් මේ පසුබෑමට හේතුවී තිබෙනවා..The Sun and Daily Mail were both strongly for Leaving the EU.එසේ තිබියදීත් මෙවර ජනමත විචාරණයේදී යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත්වීමට යයි ඡන්දදායකයන්ට දැඩි බලපෑම් කිරීමට සමහර පුවත්පත් සමත් වුණා..ඕස්ටේලියාවේ ඉපිද දැන් ඇමරිකානු පුරවැසි බව දරන මාධ්‍ය ව්‍යාපාරික රූපට් මර්ඩොක්ගේ (Rupert Murdoch) හිමිකාරීත්වයෙන් යුතු පුවත්පත් මේ අතර කැපී පෙනුණා..දැන් 85 හැවිරිදි මර්ඩොක් බ්‍රිතාන්‍ය පුවත්පත් කර්මාන්තයට පිවිසුනේ 1969දී. මුලින් ජනප්රිය රැල්ලේ ටැබ්ලොයිඩ් පත්ර (News of the World, The Sun) පටන් ගත් ඔහු ඓතිහාසිකව බ්‍රිතාන්‍ය පාලක පන්තියේ පත්‍රය වූ The Times 1981දී මිලට ගත්තා..මර්ඩොක්ගේ පත්තර බ්‍රිතාන්‍යය යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත් විය යුතු යැයි තර්ක කිරීමට පටන් ගත්තේ 1990දි. ඒ කාලයේ The Sun පත්තරය දිනකට පිටපත් මිලියන 3.6ක් අලෙවි වුණා. දැන් අලෙවිය එයින් බාගයකටත් වඩා අඩුයි..මර්ඩොක්ගේ මේ යුරෝපා විරෝධයට හේතුවක් ලෙස ඔහුගේ විරුද්ධවාදීන් දකින්නේ යුරෝපා දේශපාලකයන් අල්ලේ නැටවීමට ඔහුට නොහැකි වීමයි. (පත්තරවලට අමතරව ටෙලිවිෂන් නාලිකාද හිමි මර්ඩොක්ට බ්‍රිතානයේ හැම පක්ෂයකම දේශපාලකයෝ බියයි.).මෙවර ජනමත විචාරණයේදී මර්ඩොක්ගේ The Sun පත්‍රය ප්රබල ලෙසම ඉවත්වීම වෙනුවෙන් කැම්පේන් කළා. ඡන්දදායකයන් බහුතරයක් අයත් වැඩ කරන පන්තියේ පාඨකයන් අතර මේ පත්‍රය තාමත් ජනප්‍රියයි..The Sun front page, 23 June 2016.ජූනි 23දා The Sun පත්‍රයේ මුල්පිටුව මුළුමනින් පෙන්වූයේ (අලුතින් ආ හොලිවුඩ් චිත්‍රපටයක ප්රචාරක රූප තරමක් වෙනස් කරමින්) එදින බ්‍රිතාන්‍යයේ නිදහස් දිනය විය යුතු බවයි!.ඒ අතර මර්ඩොක්ගේම The Times පත්‍රය ඊට වඩා මැදහත් ලෙස දෙපාර්ශ්වයටම යම් ආවරණයක් ලබා දුන්නා. මෙය මර්ඩොක්ගේ සටකපට බව තහවුරු කරන බව සමහරුන් කියනවා..යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත්වීමට යයි විවෘතවම කැම්පේන් කළ තවත් ප්රකට පත්තරයක් වූයේ ඩේලි මේල් Daily Mail. මර්ඩොක් ප්රකාශන මෙන්ම මෙයද අන්ත දක්ෂිණාංශික දේශපාලන මතවාදයන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටිනවා..මේ ගැන විග්රහයක් කළ ගාඩියන් (The Guardian) පත්‍රයේ සහාය කතුවර මාටින් කෙට්ල් කීවේ තම දේශපාලනික අරමුණු වෙනුවෙන් ඕනෑම දුරක් යාමට ඩේලි මේල් නොපැකිලෙන බවයි..1924 ඔක්තෝබර් මහමැතිවරණයට දින හතරකට පෙර මුළුමනින්ම ගොතන ලද, අසත්‍ය ලියුමක් මේ පත්‍රය පළ කළ බව ඔහු සිහිපත් කළා. එවකට බලයේ සිටි වාමාංශික ලේබර් පක්ෂයේ අගමැති රැම්සේ මැක්ඩොනල්ඩ් වෙත යොමු කෙරුණු ලෙසින් ප්‍රබන්ධිත මේ ලියුමෙන් සෝවියට් කොමියුනිස්ට් පක්ෂ ප්‍රධානියකු ඉල්ලා සිටියේ බ්‍රිතාන්‍ය කම්කරුවන් බොල්ෂෙවික්කරණයට උදව් වන ලෙසයි..1924 මැතිවරණයෙන් ලේබර් පරාජය වීමට මේ මාධ්‍ය ප්‍රෝඩාව ප්රබල හේතුවක් වූවා..එදා මෙදාතුර වාමාංශික මෙන්ම සමහර දක්ෂිණාංශික (කොන්සර්වෙටිව්) රජයන්ද පෙරළා දැමීමට සූක්ෂ්ම අන්දමින් ඩේලි මේල් ක්රියා කොට ඇති සැටි ලේඛනගතයි..මේවා රහස් නොවේ. එසේම තම දේශපාලන න්‍යාය පත්‍රයන් ක්රියාත්මක කිරීමට මාධ්‍ය කලාවේ ආචාර ධර්ම අමු අමුවේම උල්ලංඝනය කළ එකම පත්‍රයද ඔවුන් පමණක් නොවෙයි. මෙය බ්‍රිතාන්‍ය මාධ්‍ය ක්ෂේත්රයට වැළඳි බරපතළ ව්‍යාධියක් බව මාටින් කෙට්ල් කියනවා..මාධ්‍ය ආචාරධර්මවලට ගරු කරන, බහුවිධ මතයන්ට ඉඩ සළසන ගාඩියන් හා ඔබ්සර්වර් (The Observer) පත්ර වෙනදා මෙන්ම මෙවරද වඩා තුලනාත්මක පුවත් ආවරණයකට හා කර්තෘ මණ්ඩල අදහස් දැක්වීමක නිරත වූවා. යුරෝපා සංගමයේ බ්‍රිතාන්‍යය දිගටම රැඳී සිටිමින් වඩාත් හිතකර කොන්දේසි සාකච්ඡා මගින් ලබාගත යුතු බව මේ පත්‍රවල මතය වූවා..The Times on 23 June 2016.එහෙත් මේ පත්ර දෙකට විශාල අලෙවියක් නැහැ. ඔවුන්ගේ ප්‍රමිතිගත හා සම්භාවනීය මාධ්‍යකරණය සමාජයේ ගෞරවයට පාත්ර වුවත් එම මාධ්‍ය සමාගම් පාඩු ලබමින් අමාරුවෙන් පවත්වා ගෙන යනවා. (හොඳ මාධ්‍යවලට වෙළඳපොළ ඉල්ලුම අඩු වීම ලොව බොහෝ රටවල දැකිය හැකියි.).තවත් සම්භාව්‍ය, මැදහත් පුවත්පතක් වන ෆයිනෑන්ෂල් ටයිම්ස් (Financial Times) – පත්‍රයේ විග්රහයක් ලියූ මාණ්ඩලික ලේඛක ජෝන් ගැපර් මෙසේ කියා සිටියා. ‘දේශපාලනයට ප්රබල බලපෑම් කිරීමට බ්‍රිතාන්‍ය පුවත්පත් හිමියන් බොහෝ දෙනකුට වුවමනායි. එහෙත් පත්තර බහුතරයක අලෙවිය ක්ෂීණ වීම නිසා එම බලපෑම් කිරීමේ හැකියාව අඩුව ඇති බව ද ඔවුන් දන්නවා. මීට වසර 25කට පෙර බ්‍රිතාන්‍ය සමාජය සොලවන්න හා ආණ්ඩු පෙරළන්න සමහර පත්තරවලට බලයක් තිබුණා. දැන් ඒ පත්තර නංවන්නේ ඔවුන්ගේ අවසාන ගෙරවුම් නාදය විය හැකියි. තව වසර 25කින් ෆ්ලීට් වීදියේ බලපුළුවන්කාරයන් එක් අයකුවත් ඉතිරි වේදැයි සැක සහිතයි!’.ආවේගශීලී වාර්තාකරණයේ හා සීමාන්තික දේශපාලන මතවාද ප්‍රවර්ධනයේ යෙදුණු පත්‍රවල කතුවරුන් එය සාධාරණීකරණය කිරීමටද තැත් කළා..Mail Online වෙබ් අඩවි ප්රකාශක මාටින් ක්ලාක් කීවේ ‘අපි ජනතාවගේ සිත් තුළ බිය සැක අළුතින් බිහි කරන්නේ නැහැ. අපි කරන්නේ පවතින එම ආවේගයන් පිළිබිඹු කරනවා පමණයි. ඇත්තටම යුරෝපා සංගමය ගැන අපේ සාමාන්‍ය ජනයාට ලොකු ගැටලු තිබෙනවා. දේශපාලන තන්ත්රය මේ ජන හඬට සංවේදී විය යුතුයි.’.මේ ජන ආවේගයන් උසි ගැන්වීමේ ආන්තික හා ඛේදජනක ප්රතිඵලයක් වූයේ විපක්ෂ ලේබර් පාක්ෂික තරුණ මන්ත්‍රීවරියක් වූ ජෝ කොක්ස් (Jo Cox) 2016 ජූනි 16දා මහ දවාලේ සාහසිකයකු විසින් ඝාතනය කිරීමයි..2015දී පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත් වූ ප්‍රගතිශීලී හා ජනප්රිය මන්ත්‍රීවරියක් වූ ඇය සිරියානු සරණාගතයන් හා වෙනත් ගෝලීය මෙන්ම දේශය සමාජ සාධාරණත්වයන් සඳහා දිගටම පෙනී සිටි, කතා කළ කෙනෙක්..ඇගේ ඝාතකයා ඇගේ ඡන්ද කොට්ඨාශයේම විසූ, මේ පරමාදර්ශී ප්රතිපත්ති බ්‍රිතාන්‍ය ස්වාධීනත්වය කෙළසනවා යයි විශ්වාස කළ අයෙක්. ඔහු මේ මානසිකත්වයට පත් කළේ අන්තවාදී දේශපාලකයෝද. නැත්නම් ජන ආවේග අවුස්සා අමු ගෝත්‍රිකත්වය මතු කළ ජනමාධ්‍යයද? මෙය ඉදිරි අධිකරණ ක්‍රියාදාමයේදී විමර්ශනයට ලක් වේවි..ජෝ කොක්ස්ගේ ඝාතනය සමස්ත බ්‍රිතාන්‍යය දැඩි කම්පනයට ලක් කළා. ජනමත විචාරණ කැම්පේන් සියල්ල දින තුනකට නතර කරනු ලැබුවා. එහෙත් අවසානයේදී ජනමතය හැරුණේ ඇය පෙනී සිටි පැත්තට නොවෙයි. ආවේගශීලී පාර්ශවයන් පෙනී සිටි යුරෝපා සංගමය හැර යාමටයි..මාධ්‍ය සදාචාරය ගැන විමර්ශනය කරන්නට 2011 ජූලි මාසයේ බ්‍රිතාන්‍ය අගමැති ඩේවිඩ් කැමරන්, ලෙවිසන් (Lord Leveson) නම් විනිසුරුවරයාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් අධිකරණ ස්වරූපයේ විමර්ශනයක් ආරම්භ කළා. එය මාස ගණනක අදහස් විමසීම්වලින් හා විභාග කිරීම්වලින් පසු නිර්දේශ කළේ ස්වාධීන, අලුත් මාධ්‍ය පැමිණිලි කොමිසමක් අවශ්ය බවයි..පුවත්පත් ප්රකාශකයන් හා කතුවරුන් පවත්වා ගෙන යන ස්වේච්ඡා පුවත්පත් පැමිණිලි කොමිසම නොසෑහෙන බවත්, එය අකාර්යක්ෂම බවත් පෙන්වා දෙනු ලැබුවා. එහෙත් අගමැති කැමරන් නව නීතියක් හරහා මාධ්‍ය පැමිණිලි කොමිසමක් පිහිටුවීමට මේ දක්වා ක්රියා කොට නැහැ. දැන් ජනමත විචාරණයෙන් පසු ඔහු තනතුර අත්හැර යාමට තීරණට කොට තිබෙනවා..Financial Times (FT) cover – 25 – 26 June 2016.බ්‍රිතාන්‍ය සමාජය මාධ්‍ය නිදහස ඉහළින් අගය කරනවා. මාධ්‍යවලින් නිර්දය ලෙස විවේචනය කරනු ලබන දේශපාලකයන් පවා මාධ්‍ය නිදහස සීමා කිරීමට විරුද්ධයි..එහෙත් මාධ්‍ය නිදහස අවභාවිත කරමින් ජනයා නොමඟ යැවීමට, ප්‍රචණ්ඩකාරී ආවේගයන් උසි ගැන්වීමට හා අන්තවාදී දේශපාලන මතවාද ප්රවර්ධනයට සමහරක් බ්‍රිතාන්‍ය මාධ්‍ය යොමු වීම කලක සිට පෙනෙන ප්රවණතාවක්. මෙවර ජනමත විචාරණයේ එය පැහැදිලිව තහවුරු වුණා..වැරදි තොරතුරු හා පක්ෂග්රාහී විග්රහයන් හරහා ජනමතය අයාලේ ගෙන යාමට මාධ්‍යවලට අසීමිත නිදහසක් තිබිය යුතුද? ප්රජාතන්ත්රවාදයේ මුර දෙවියකු වන ජනමාධ්‍ය, දේවාලයේ තක්කඩි කපුරාල බවට පත්වීම වළක්වා ගත හැකිද?.මහජන ඡන්දයෙන් පත්වන දේශපාලන නායකයන් ධුර කාලයට පෙර පැරදවීමට කිසිදු පත්ර හිමියකුට හෝ කතුවරයකුට හෝ ඉඩ තිබිය යුතුද? ව්‍යාපාරික හා දේශපාලන අරමුණු උදෙසා මාධ්‍ය වගකීම් හා ආචාර ධර්ම මඟහැර යාමට මාධ්‍යවලට දැනට තිබෙන නිදහස සාධාරණ ලෙස සීමාවකට නතු කළ හැකිද?.මේ ප්රශ්න වඩාත් උනන්දුවෙන් බ්‍රිතාන්‍ය සමාජය විවාද කරන්නට පටන් අරන්. මේ සංවාද ශ්රී ලංකාවේ මාධ්‍යවලට හා ලක් සමාජයටත් ඍජුවම අදාළයි..See also:.The Guardian, 24 June 2016: Did the Mail and Sun help swing the UK towards Brexit?.Posted in Campaigns, Democracy, History, Information Society, Internet, Journalism, New media, public interest, Ravaya Column, social media, Telecommunications. Tags: අගමැති ඩේවිඩ් කැමරන්, කොන්සර්වෙටිව් පක්ෂය, ගෝත්‍රිකත්වය, ජෝ කොක්ස්, ටැබ්ලොයිඩ් පත්ර, ඩිජිටල්/වෙබ් මාධ්‍ය, බ්‍රිතාන්‍යය, බ්‍රිතාන්‍යයේ ජනමත විචාරණය, මාධ්‍ය ආචාර ධර්ම, මාධ්‍ය නිදහස, මාධ්‍ය නිදහස අවභාවිතය, මාධ්‍ය වගකීම්, යුරෝපා සංගමය, රූපට් මර්ඩොක්, ලන්ඩනයේ ෆ්ලීට් වීදිය, ලේබර් පක්ෂය, සම්භාවනීය මාධ්‍යකරණය, Brexit Vote, British newspapers, European Union, Fleet Street, Jo Cox, referendum, Rupert Murdoch. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #273: තොරතුරු නීතිය සඳහා අරගලයේ පුරෝගාමියෝ හා නියමුවෝ.3 July 2016 — Nalaka Gunawardene.Parliament of Sri Lanka – Photo by Kolitha de Silva, from Wikimedia Commons.Sri Lanka’s Parliament debated the Right to Information (RTI) bill for two days (23 – 24 June 2016) before adopting it into law. No member opposed it, although some amendments were done during the debate..A large number of Lankans and a few supportive foreigners share the credit for Sri Lanka becoming the 108th country in the world to have its own RTI (or freedom of information) law..How we reached this point is a case study of campaigning for policy change and law reform in a developing country with an imperfect democracy..In this week’s Ravaya column (appearing in the print issue of 3 July 2016), I recall the key pioneers, promoters and enablers. The long journey deserves greater documentation and analysis, but I hope this quick tribute initiates such chronicling..See also earlier columns related to RTI:.26 June 2016: සිවුමංසල කොලූගැටයා #272: මහජන තොරතුරු අයිතිය අශෝක අධිරාජයාගේ ඓතිහාසික දායාදයක්.1 May 2016: සිවුමංසල කොලූගැටයා #266: තොරතුරු නීතියේ වැඩිම ප්රයෝජන සාමාන්‍ය පුරවැසියන්ටයි!.22 November 2015: සිවුමංසල කොලූගැටයා #246: තොරතුරු අයිතිය විවෘත ආණ්ඩුකරණයට මුල් පියවරයි.දශක දෙකට වැඩි කලක් ගෙන ගිය බුද්ධිමය හා දේශපාලනමය අරගලයක ප්රතිඵලයක් ලෙස තොරතුරු දැන ගැනීම පිළිබඳ නීතිය (RTI Law) 2016 ජුනි 24දා පාර්ලිමේන්තුවේ ඒකච්ඡන්දයෙන් සම්මත වූවා..ඒ සමග තොරතුරු නීතියක් හඳුන්වා දෙන ලෝකයේ 108 වන රට බවට ශ්රී ලංකාව පත්ව සිටිනවා..මෙය යහපාලන රජයේ පොරොන්දුවක් ඉටු කිරීමක්. එමෙන්ම 2015 අප්‍රේල් මාසයේ 19 වන සංශෝධනයෙන් ව්‍යවස්ථාවට එක් කරන ලද තොරතුරු දැන ගැනීමේ මූලික අයිතිවාසිකම ප්රායෝගිකව ක්රියාත්මක කිරීමට ක්රමවේදයක් හඳුන්වා දීමක්..මේ මොහොතේ අප වැඩි අවධානය යොමු කළ යුත්තේ දිනා ගත් තොරතුරු අයිතිය තහවුරු කිරීමට හා නිසි ලෙස ක්රියාත්මක කිරීමටයි. එසේ ඉදිරිය දෙස බලන අතර අප මෙතෙක් ආ ගමන දෙස හැරී බැලීම ද වටිනවා..තොරතුරු අයිතිය දිනා ගන්නට විවිධාකාරයෙන් දායක වූ සියලු දෙනාට ලක් සමාජයේ ප්රණාමය හිමි විය යුතුයි. අද මා තැත් කරන්නේ එයින් ප්‍රමුඛයන් කිහිප දෙනකු සිහිපත් කරමින් ඔවුන්ගේ පුරෝගාමී මෙහෙවර අගය කිරීමටයි..ශ්රී ලංකාවේ තොරතුරු අයිතිය පිළිබඳ සංවාදයේ හා ක්‍රියාවලියේ පිය සටහන් කෙටියෙන් වුවද ලේඛනගත කිරීමේ හොඳ උත්සාහයක් විකල්ප වෙබ් අඩවිය ගෙන තිබෙනවා. බලන්න: http://www.vikalpa.org/?p=27152.එයට අනුව මේ උත්සාහය ඇරඹුණේ 1994දී. 1994 අගෝස්තු පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී පොදු පෙරමුණට සහාය දැක්වූ මාධ්‍ය සංවිධාන හා සිවිල් සංවිධාන කිහිපයක් කළ ඉල්ලීම්වලට අනුව එවකට මාධ්‍ය (තොරතුරු), සංචාරක හා ගුවන් සේවා අමාත්‍ය ධර්මසිරි සේනානායක ‘ආණ්ඩුවේ මාධ්‍ය ප්රතිපත්ති’ ගැන කැබිනට් පත්රිකාවක් 1994 පිළියෙළ කළා..විකල්ප වෙබ් අඩවිය කියන්නේ එහි තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිය පිළි ගන්නා බවත්, ඒ සඳහා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ රැකවරණය ලබා දෙන බවත් සඳහන් වූ බවයි. තොරතුරු අයිතියට දේශපාලන මට්ටමේ ප්රතිඥාවක් මෙරට ලැබුණු මුල් වතාව එයයි..මා දන්නා තරමට තොරතුරු අයිතිය මෙරට නිල ලේඛනයක මුල්වරට යෝජනා කරනු ලැබුවේ 1996 මැයි මාසයේ. ඒ මාධ්‍ය නිදහස හා භාෂණ නිදහසට බලපාන නීති සංශෝධනය කිරීම ගැන උපදෙස් දීමට පත් කරන ලද විද්වත් කමිටුවේ අවසන් වාර්තාවෙයි..එම කමිටුව ප්රවීණ නීතිඥ ආර්. කේ. ඩබ්ලියු. ගුණසේකරගේ සභාපතිත්වයෙන් ක්රියාත්මක වූ නිසා වඩාත් ප්රකටව ඇත්තේ ගුණසේකර කමිටුව ලෙසයි. එහි සෙසු සාමාජිකයන් වූයේ ආචාර්ය ශිරාණි බණ්ඩාරනායක, ආචාර්ය රොහාන් එද්රිසිංහ, ආචාර්ය ජයම්පති වික්‍රමරත්න, ලූෂන් රාජකරුණානායක, ජාවඩ් යුසූෆ්, වික්ටර් ගුණවර්ධන හා සූරියා වික්‍රමසිංහයි..භාෂණ නිදහසට ව්‍යවස්ථාමය සහතික වීම් නමැති දෙවන පරිච්ඡේදයේ මෙසේ සඳහන් වුණා. (ඉංග්රීසි මුල් කෘතියෙන් පරිවර්තනය මගෙන්): ‘1978 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිය නිශ්චිත වශයෙන් සඳහන් කර නැතත්, එහි භාෂණ නිදහස පිළිබඳ අයිතීන් විග්රහ කරද්දී අධිකරණය එයට තොරතුරු නිදහසද අඩංගු වන බව නිර්ණය කර තිබේ. එසේ වුවද තොරතුරු අයිතිය වඩාත් විස්තරාත්මකව නීතිගත කිරීම වැදගත් හා අවශ්ය යයි අපි අදහස් කරමු. (1980දී ශ්රී ලංකාව අපරානුමත කොට ඇති) සිවිල් හා දේශපාලන අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර ප්‍රඥප්තියේ තොරතුරු අයිතිය විග්රහ කර ඇත්තේ ඕනෑම මාධ්‍යයක් හරහා තොරතුරු ඉල්ලීමට, ලැබීමට හා බෙදා හැරීමට ඇති අයිතියක් ලෙසයි. හැකි තාක් සීමා කිරීම්වලින් තොරව මෙම අයිතිය ලබා දිය යුතුය.’.අවාසනාවකට ගුණසේකර කමිටු වාර්තාවේ බොහෝ වැදගත් නිර්දේශ අඩංගු වුවත් එයින් බහුතරයක් ක්රියාත්මක වූයේ නැහැ. එයට අවශ්ය දේශපාලන කැපවීම හීන වී ගිය නිසා විය යුතුයි..2014 නොවැම්බරයේ ගුණසේකරයන් වියෝ වූ අවස්ථාවේ ප්‍රකාශයක් නිකුත් කළ නිදහස් මාධ්‍ය ව්‍යාපාරය ඔහුගේ මෙහෙවර ඉහළින් අගය කළා. ‘අද දක්වාත් මාධ්‍ය නිදහස තහවුරු කිරීමට අවශ්ය නීතිමය සංශෝධන පිළිබඳ මූලිකම හා වැදගත්ම ලේඛනය වන්නේ 1996 නිකුත් වූ ගුණසේකර කමිටු වාර්තාවයි.’ එහි සඳහන් වුණා..තොරතුරු අයිතිය දිනා ගන්නට වසර 20ක් පුරා පෙරමුණු කිහිපයක බුද්ධිමය අරගලයක් හා උත්සාහයන් සිදු වුණා. සැමදෙනා අතර සැම විට සම්බන්ධීකරණයක් නොතිබුණත්, පොදු අරමුණක් ලෙස තොරතුරු අයිතිය නීතිමය වශයෙන් පිළිගැනීම වෙනුවෙන් ඔවුන් කැපවී සිටියා..No more with us: L to R – Dharmasiri Senanayake, R K W Goonesekere, Justice Mark Fernando, Victor Gunewardena, Tilak Jayaratne.මා ඔවුන් කාණ්ඩ කිහිපයකට බෙදා හඳුනා ගන්නවා..ප්‍රගතිශීලී නීතිඥයන් හා විනිසුරුවරුන්.තොරතුරු අයිතියට අදාළ ප්‍රඥාන්විත නඩු තීන්දු ලබා දීම හරහා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරු මාක් ප්රනාන්දු (1941-2009) වැදගත් භූමිකාවක් ඉටු කළා. මෙරට භාෂණ නිදහස හා නීතිය ගැන කළ විග්‍රහයක ආචාර්ය අසංග වැලිකල ගිය වසරේ සිහිපත් කළේ විමල් ප්‍රනාන්දුට එරෙහිව ශ්රී ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථාව :1996- නම් මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුවේදී ප්රනාන්දු විනිසුරුවරයා දුන් තීන්දුවයි..භාෂණ නිදහස තුළ තොරතුරු ලැබීමට හා බෙදා හැරීමට ඇති අයිතියද ගැබ්ව තිබෙන බවට මේ තීන්දුව තර්ක කළා. එහෙත් නඩු තීන්දු හා නඩු වාර්තා පමණක් මානව අයිතීන් තහවුරු කිරීමට නොසෑහෙන බව වැලිකල පෙන්වා දෙනවා. මන්ද සෑම විනිසුරුවරයාම ලිබරල් දැක්මකින් නීති විග්රහ නොකරන නිසා..තොරතුරු අයිතිය මූලික අයිතිවාසිකමක් හා එයටම වෙන් වූ පනතක් ලෙස නීතිගත වීම අවශ්ය වූයේ එබැවින්. තොරතුරු අයිතිය වෙනුවෙන් විවිධ අවස්ථාවල මතවාදීව පෙනී සිටි නීතිවේදීන් අතර ජයන්ත ද අල්මේදා ගුණරත්න, එස්.ජී. පුංචිහේවා, ඩබ්ලිව්. ජේ. බැසිල් ප්රනාන්දු, ක්‍රිෂාන්ත වැලිඅමුණ, ජගත් ලියනආරච්චි හා කේ. ඩබ්ලිව්. ජනරංජන සිටිනවා..ගුණසේකර කමිටුවේ සාමාජිකයකු වූ ආචාර්ය ජයම්පති වික්‍රමරත්න, 2015දී තොරතුරු නීතිය කෙටුම්පත් කිරීමේ විද්වත් කමිටුවේ සභාපතිවරයා වුණා. විසි වසරකට පසුව හෝ එම කමිටු නිර්දේශය ක්රියාත්මක කිරීමට ඔහුට නායකත්වය දීමට හැකිවීම සුවිශේෂ සිද්ධියක්..මාධ්‍යවේදීන් හා කතුවරුන්.තොරතුරු අයිතිය හුදෙක් මාධ්‍යවලට පමණක් නොව සමස්ත සමාජයටම එක ලෙස උපකාර වන්නක්. එහෙත් එහි වැදගත්කම කල් තබා හඳුනා ගත් පුරෝගාමීන් අතර මාධ්‍යවේදීන් ගණනාවක්ම සිටියා..මෙරට සිටි ප්‍රවීණතම ඉංග්රීසි මාධ්‍යවේදියකු වූ වික්ටර් ගුණවර්ධන (1927-2002) ගුණසේකර කමිටුවේ සාමාජිකයකු ද වූවා. පැරණි සන්ඩේ ටයිම්ස් පත්‍රයේ කතුවරයාව සිට පසුව මාර්ග ආයතනයේ අධ්‍යක්ෂවරයකු වූ ඔහුට මාධ්‍ය නීතිය පිළිබඳ පුළුල් දැනුමක් තිබුණා. තොරතුරු නීතිය මෙරටට අවශ්ය හා වැදගත් ඇයිද යන්න ගැන පොදු අවකාශයේ මුලින්ම හඬ නැගූවන් අතර ඔහු සිටියා..ගුණසේකර කමිටුවේ සිටි අනෙක් මාධ්‍යවේදියා ලූෂන් රාජකරුණානායක. තීරු ලිපි රචකයකු ලෙස තවමත් සක්රීය ඔහු මුල් යුගයේ නිදහස් මාධ්‍ය ව්‍යාපාරයේද මූලිකයෙක් වුණා..සමහර මාධ්‍යවේදීන් තම මාධ්‍ය හරහා තොරතුරු අයිතිය වෙනුවෙන් දිගටම පෙනී සිටියා. සන්ඩේ ටයිම්ස් වත්මන් කර්තෘ සිංහ රත්නතුංග එයින් එක් අයෙක්. ඔහු මාධ්‍ය නිදහස හා සමාජයීය වගකීම පිළිබඳ කොළඹ ප්රකාශනයේ (1998) ද මූලිකයෙක්..ඔහුගේ තවත් දායකත්වයක් නම් මානව හිමිකම් පිළිබඳ තීරු ලිපියකට දිගු කලක් තිස්සේ තම පත්‍රයේ ඉඩ දීමයි. එය ලියන නීතිඥ කිෂාලි පින්ටෝ ජයවර්ධන දශක දෙකක් පුරා තොරතුරු අයිතිය ප්රවර්ධනය කළ අයෙක්. සම්මත වූ තොරතුරු නීතිය කෙටුම්පත් කිරීමට ද ඇය දායක වූවා..තොරතුරු අයිතියට දැඩි අවධානය යොමු කළ තවත් ජ්යෙෂ්ඨ මාධ්‍යවේදියකු නම් රාවය ආරම්භක කර්තෘ වික්ටර් අයිවන්. රටේ දැනටමත් පවතින වත්කම් හා බැරකම් නීතිය හරහා පොදු උන්නතියට අදාළ තොරතුරු ඉල්ලා සිටිය හැකි බවත්, එහෙත් එය ලැබීමට නිලධාරිවාදී බාධා මතු වන බවත් ඔහු බොහෝ අවස්ථාවල පෙන්වා දී තිබෙනවා. රාජ්‍ය හා ශාස්ත්රීය මූලාශ්රවලින් ගවේෂණාත්මක ලෙස තොරතුරු සොයා ගෙන, සමාජ-ආර්ථීක-දේශපාලනික ප්රශ්න ගැන කාලීන විග්රහයන් කිරීමේ පූර්වාදර්ශ රැසක් වික්ටර් අයිවන් අපට ලබා දෙනවා..මාධ්‍ය නිදහස සඳහා සක්රීයව පෙනී සිටින මාධ්‍ය සංවිධාන අතර තොරතුරු නීතිය කලක් තිස්සේ ප්‍රමුඛතාවක් වී පැවතියා. එම උද්ඝෝෂණවලට නායකත්වය දුන් හා සහභාගි වූ සැම නමින් සඳහන් කිරීමට මෙහි ඉඩක් නැහැ. එහෙත් ප්රබලව හා දිගටම ඒ වෙනුවෙන් පෙනී සිටි වරුණ කරුණාතිලක, සුනන්ද දේශප්‍රිය, ශාන් විජේතුංග, රංග කලන්සූරිය ආදීන් අප සිහිපත් කළ යුතුයි..නව මාධ්‍ය හරහා තොරතුරු අයිතිය ගැන මෑත වසරවල හඬ නැංවූවන් අතර සම්පත් සමරකෝන්, සජීව විජේවීර හා සංජන හත්තොටුව සිටිනවා..L to R – Kishali Piono Jayawardena, Dr Jayampathy Wickramaratne, Dr Rohan Edrisinha, Wijayananda Jayaweera, Dr P Saravanamuttu.පර්යේෂකයන් හා බුද්ධිමතුන්.තොරතුරු අයිතිය සඳහා නීතිවේදීන් හා මාධ්‍යවේදීන් ගෙන ගිය දිගු අරගලයට සරසවි ඇදුරන් හා සරසවිවලින් බැහැර පොදු උන්නතියට කැප වූ බුද්ධිමතුන් ගණනාවකගේ ද දායකත්වය ලැබුණා..මාධ්‍ය පර්යේෂක තිලක් ජයරත්න (1943-2012) මෙහිදී විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුතු වනවා. රාජ්‍ය මාධ්‍යයක් (ගුවන් විදුලි සංස්ථාව) හරහා ජනතාවට තොරතුරු ලබා දීමට හැකි තාක් උත්සාහ ගත් ඔහු පසු කලෙක මාධ්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණවල මූලික අවශ්‍යතාව ගැන පුළුල්ව ලිපි ලේඛන රචනා කළා. ඔහු තොරතුරු අයිතිය දුටුවේ මාධ්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණවල එක් පියවරක් ලෙසයි..නීති ක්ෂේත්රයේ පර්යේෂකයන් ලෙස ආචාර්ය රොහාන් එද්රිසිංහ හා ආචාර්ය අසංග වැලිකල තොරතුරු නීති සම්පාදනයට හා ප්රවර්ධනයට බෙහෙවින් දායක වුණා. දේශපාලන විද්‍යාඥ හා මානව හිමිකම් ක්‍රියාකාරික ආචාර්ය පාකියසෝති සරවනමුත්තු හා සන්නිවේදන සංවර්ධනය සඳහා යුනෙස්කෝවේ අධ්යක්ෂවරයා ලෙස කලක් ක්රියා කළ විජයානන්ද ජයවීර තොරතුරු නීති සංවාදවල වැදගත් භූමිකාවක් තවමත් ඉටු කරනවා..සන්නිවේදන විශේෂඥ හා නව මාධ්‍ය පර්යේෂක මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව, නීතිඥයකු ද වනවා. ඔහු තොරතුරු නීති කෙටුම්පත් විචාරයට ලක් කරන අතර නව සන්නිවේදන තාක්ෂණයන් හරහා තොරතුරු අයිතිය වඩාත් තහවුරු කර ගන්නා ක්‍රමවේද ගැන අප දැනුවත් කරනවා..වෙරිටේ ආයතනයේ පර්යේෂණ අධ්යක්ෂ ගිහාන් ගුණතිලක මෑත වසරවල තොරතුරු අයිතිය විග්රහ කරමින් මෙරට පළවූ හොඳම අත්පොතක කතුවරයායි. තොරතුරු අයිතියේ ඉතිහාසය හා සංකල්පීය පරාසය ඔහු හොඳින් පහදා දෙනවා. http://unesdoc.unesco.org/images/0024/002441/244113E.pdf.තොරතුරු අයිතියේ සංවාදයට බුද්ධිමය තලයක කොටුවීමට ඉඩ නොදී එය සිවිල් සමාජ ක්‍රියාකාරීත්වය හරහා සමාජගත කළ කිහිප දෙනෙක්ද සිටිනවා. පුරවැසි බලය ප්‍රකාශකයකු වන ප්රවීණ ලේඛක ගාමිණී වියන්ගොඩ හා සිවිල් අයිතිවාසිකම් ව්‍යාපාරයේ ලේකම් සූරියා වික්‍රමසිංහ ඒ අතර කැපී පෙනෙනවා..L to R – Dr Rohan Samarajiva, Gamini Viyangoda, Sinha Ratnatunga, Dr Asanga Welikala, Victor Ivan.4. දේශපාලකයෝ හා සමාජ ක්රියාකාරිකයෝ.අවසන් වශයෙන් තොරතුරු නීතිය සැබෑ කර ගැනීමට දේශපාලනමය කැප වීම තීරණාත්මකව බලපෑවා..2001-2004 රජය යටතේ තොරතුරු නීතියක් කෙටුම්පත් කොට එයට කැබිනට් අනුමැතියද ලැබ තිබුණා. එහෙත් එය පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කිරීමට පෙර පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරිනු ලැබුවා. එම 2003 කෙටුම්පතට නායකත්වය දුන්නේ එවකට හා දැන් යළිත් අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ..ඉනික්බිති එළැඹි 2005-2014 අඳුරු දශකය තුළ තොරතුරු නීතියක් ගෙන ඒමට උත්සාහයන් කිහිපයක් කෙරුණා. 2010දී එවකට අධිකරණ අමාත්‍ය මිලින්ද මොරගොඩ ගත් උත්සාහයත්, 2010 සැප්තැම්බර් හා යළිත් 2011 ජුනි මාසයේ කරූ ජයසූරිය මන්ත්‍රීවරයා (දැන් කතානායක) ගත් උත්සාහයත් පසුගිය රජය විසින් ව්‍යර්ථ කරනු ලැබුවා..මාධ්‍ය ඇමති ගයන්ත කරුණාතිලක හා නියෝජ්‍ය ඇමති කරුණාරත්න පරණවිතාන 2016 ජුනි 24 වනදා සම්මත කර ගත් තොරතුරු නීතිය දශක දෙකකට වැඩි කලක් එම සංකල්පය වෙනුවෙන් පෙනී සිටි සැමගේ සාමූහික ජයග්‍රහණයක්..දැන් අභියෝගය නම් එය රැක ගනිමින් මනාව ක්රියාත්මක කිරීමයිග තොරතුරු අයිතිය සවිමත් වන්නේ පුරවැසි අප එය භාවිත කරන තරමටයි!.Posted in Campaigns, Communicating development, Democracy, good governance, History, Information Society, Journalism, Media activism, Media freedom, Media Reforms, New media, Open Government, public interest, Ravaya Column, right to information, Sri Lanka. Tags: ආචාර්ය අසංග වැලිකල, ආචාර්ය ජයම්පති වික්‍රමරත්න, ආචාර්ය පාකියසෝති සරවනමුත්තු, ආචාර්ය රොහාන් එද්රිසිංහ, ආචාර්ය ශිරාණි බණ්ඩාරනායක, එස්. ජී. පුංචිහේවා, කතානායක කරූ ජයසූරිය, කරුණාරත්න පරණවිතාන, ක්‍රිෂාන්ත වැලිඅමුණ, කේ. ඩබ්ලිව්. ජනරංජන, ග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ, ජගත් ලියනආරච්චි, ජයන්ත ද අල්මේදා ගුණරත්න, ජාතික ආරක්ෂාව, ජාවඩ් යුසූෆ්, ඩබ්ලිව්. ජේ. බැසිල් ප්රනාන්දු, තොරතුරු අයිතිය, තොරතුරු පනත, ධර්මසිරි සේනානායක, නීතිඥ ආර්. කේ. ඩබ්ලියු. ගුණසේකර, නීතිඥ කිෂාලි පින්ටෝ ජයවර්ධන, නීතිඥ ගිහාන් ගුණතිලක, පොදු අවකාශය, පොදු ජනයාට රාජ්‍ය පාලනය ගැන විමර්ශනයට අයිතිය, මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව, මාධ්‍ය අමාත්‍යාංශය, මාධ්‍ය ඇමති ගයන්ත කරුණාතිලක, මාධ්‍ය පර්යේෂක තිලක් ජයරත්න, යුනෙස්කෝවේ විජයානන්ද ජයවීර, රංග කලන්සූරිය, රාවය ආරම්භක කර්තෘ වික්ටර් අයිවන්, ලූෂන් රාජකරුණානායක, වරුණ කරුණාතිලක, වික්ටර් ගුණවර්ධන, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරු මාක් ප්රනාන්දු, ශාන් විජේතුංග, සංජන හත්තොටුව, සජීව විජේවීර, සම්පත් සමරකෝන්, සිංහ රත්නතුංග, සුනන්ද දේශප්‍රිය, සූරියා වික්‍රමසිංහ, freedom of information, Public access and scrutiny, Public Space, right to information, RTI law, Sri Lanka Right to Information Act. 1 Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #269: ඓතිහාසික ජන සතුරා (මැලේරියාව) මර්දනය කළ මහා සංග්‍රාමය.24 May 2016 — Nalaka Gunawardene.Half a century after narrowly missing the opportunity to eliminate malaria in the mid 1960s, Sri Lanka seems to have reached this significant public health goal..“With no indigenous malaria cases being reported since October 2012, Sri Lanka is currently in the malaria elimination and prevention of re-introduction phase,” says the website of the Sri Lanka Anti-Malaria Campaign..In April 2016, Sri Lanka applied for World Health Organisation (WHO)’s certification on malaria-free status. Expected shortly, this is a key milestone in the history of health and development..In this week’s Ravaya column (appearing in the print issue of 22 May 2016), I summarise how we reached here, and what challenges remain..I point out that Malaria is an ancient enemy in Sri Lanka that has killed tens of thousands and affected millions over centuries. There is speculation that malaria contributed to the historical shifting of the seat of government (kingdom at the time) and majority of human settlements from the dry zone to the intermediate and wet zones..A severe epidemic in 1934-35 led to an estimated 5.5 million cases and 80,000 reported deaths – around 2 per cent of the total population of 5.3 million in the 1931 census. My father, now 83, is one of its survivors..In the mid 1940s, Ceylon became the first Asian country to develop a scheme of indoor industrial spraying using DDT. In 1946, when spraying commenced in earnest, the island still had around 3 million malaria cases, high for a population of 6.6 million (1946 census). With widespread use of DDT and other measures, there was a drastic reduction: down to 7,300 cases in 1956 and just 17 in 1963..Then there was a resurgence, which took over two decades to bring under control. As Dr Risintha Premaratne, Director of Sri Lanka’s anti-malaria campaign, told WHO, “Key components in the elimination efforts included enhanced malaria parasite screening in high transmission areas through active case detection using mobile malaria clinics; early diagnosis and prompt treatment effectively reducing the parasite reservoir and the potential for transmission; and strengthening the malaria mosquito surveillance leading to evidence based vector control.”.Malaria elimination in Sri Lanka has been achieved through a period overlapping with a 30-year separatist war in areas that were endemic for malaria. The challenge now entails sustaining a malaria-free country and preventing the reintroduction of malaria to Sri Lanka…in the context of rapid postwar developments in the country, say three Lankan leaders in this struggle writing in WHO South East Asia Journal of Public Health in Jan-March 2014..Image source: http://www.news.lk/fetures/item/7270-let-s-together-keep-sri-lanka-malaria-free.සිවිල් යුද්ධය නිමා වී වසර හතක් පිරුණේ ගෙවී ගිය සතියේයි. දකුණේ සමහරුන් මෙය තවමත් යුද ජයග්‍රහණයක් ලෙස හඳුන්වමින් සමරනවා. අපේම රටේ අපේම පුරවැසියන් අතර ඇති වූ කුරිරු යුද්ධයක ජය-පරාජයක් තිබිය හැකිද?.මගේ මතය නම් වඩාත් සංවේදී වදන් භාවිතය වන්නේ එය යුද ස්මරණයක් ලෙස හැඳින්වීමයි. යුද්ධයකදී එයට සම්බන්ධිත හැම පාර්ශ්වයක්ම (නිරායුධ සිවිල් ජනයාද ඇතුළුව) බරපතළ හානි ලබනවා. එබඳු පසුබිමෙක එක් පාර්ශ්වයක් ජයග්‍රහණයක් ගැන දිගින් දිගටම කතා කිරීම යුද්ධය හරහා අපේ සමාජයේ හට ගත් අධික ධ්රැවීකරණය තව තවත් පුළුල් කිරීමක්..සමරන්නට ඕනැම නම් ඓතිහාසික පොදු සතුරකුට එරෙහිව සමස්ත ලක් සමාජය ලත් දුෂ්කර ජයග්‍රහණයක් ද තිබෙනවා. වැඩ ප්‍රසිද්ධියකින් හෝ ජන අවධානයකින් තොරව ළඟා වී ඇති මේ ජයග්රහණය හරහා මර්දනය කර ඇත්තේ ඉතිහාසය පුරා දස ලක්ෂ ගණනක් අපේ ජනයාට මරු කැඳවූ සතුරෙක්..කවුද මේ ජන සතුරා? මැලේරියාව..මැලේරියාවට හේතු කාරක වන්නේ ප්රකෘති ඇසට නොපෙනෙන තරම් කුඩා ජීවියෙක්. සාමාන්යයෙන් මැලේරියා පරපෝෂිතයා නමින් හඳුන්වනවා. ප්ලාස්මෝඩියම් (Plasmodium) නම් ප්‍රොටොසේවාවන් කිහිපයක් මගින් තමයි මානවයන්ට මැලේරියාව ඇති කරන්නේ..මේ පරපෝෂිතයාගේ ජීවන චක්‍රය නිශ්චිත මදුරු විශේෂ හා මිනිස් දේහය තුළ සිදු වනවා. මැලේරියා වාහකයා වන්නේ ඇනෝෆිලීස් Anopheles මදුරු විශේෂයේ ගැහැනු මදුරුවන්..Anopheles mosquito.මැලේරියා රෝගය වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ විවිධ රටවල ජනයාට බරපතළ ලෙස බලපා තිබෙනවා. කලක් බලසම්පන්න වූ රෝම අධිරාජ්‍යය ගරා වැටීමට මැලේරියාව ද හේතු වීයැ’යි සමහර ඉතිහාසඥයන් අනුමාන කරනවා..ශ්රී ලංකාවේද වියළි කලාපයේ සියවස් ගණනක් පැවති ජනාවාස හා රාජධානි ක්රමයෙන් අතරමැදි කලාපයට හා ඉනික්බිති තෙත් කලාපයට සංක්රමණය වීමට බලපෑ එක් හේතුවක් වූයේ මැලේරියා වසංගත බවට 1921දී එල්. නිකොල්ස් නම් විද්‍යාඥයා මතයක් ඉදිරිපත් කළා..මේ මතය හැම පර්යේෂයකයාම පිළිගන්නේ නැහැ. මහාවංශය හා චූලවංශය මැලේරියා රෝග ලක්ෂණ සහිත රෝගයක් ගැන කිසිදු සඳහනක් කොට නැහැ. 1988දී ලංකා වෛද්‍ය සඟරාවට නිබන්ධයක් ලියූ ජේ. එස්. එදිරිසිංහ නම් පේරාදෙණිය වෛද්‍ය පීඨයේ ජ්යෙෂ්ඨ කථීකාචාර්යවරයා කීවේ පොළොන්නරුව රාජධානිය බිඳ වැටී පරිහානියට පත් වීමට මැලේරියාව මුල් වූ බවට සාක්ෂි නැතත්, යළිත් උතුරුමැද පළාතේ රාජධානි බිහි වීම වැළැක් වූ එක් සාධකයක් මැලේරියාව විය හැකි බවයි..මේ ඓතිහාසික විවාද කෙසේ වෙතත්, 16 වන සියවසේ සිට මෙරට මැලේරියා වසංගත ගැන යම් වාර්තා හමු වනවා. එම නමින් හඳුන්වා නැතත් රෝග ලක්ෂණ සමානයි..මැලේරියාව ගැන නිශ්චිත හා විස්තරාත්මක වාර්තාවක් මුල් වරට හමු වන්නේ 1867දී බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේ..මැලේරියාව මදුරු විශේෂයක් හරහා බෝවන බව විද්‍යාත්මකව තහවුරු කළේ ඉන්දියාවේ කල්කටාවේ පර්යේෂණ කළ ස්කොට්ලන්ත ජාතික රොනල්ඩ් රොස් විසින් 1898දී. මේ සඳහා ඔහුට 1902 නොබෙල් වෛද්‍ය විද්‍යා ත්‍යාගය පිරිනමනු ලැබුවා..රෝග කාරකයා හා රෝග වාහකයා නිසි ලෙස හඳුනාගත් පසු රෝග නිවාරණයට පියවර ගැනීම පහසු වුණා. ශ්රී ලංකාවේ මුල්ම මැලේරියා මර්දන කේන්ද්‍රය 1911දී පිහිටුවනු ලැබුවා. ඉන් පසු එළැඹි දශක දෙක තුළ මැලේරියා රෝගය වාර්තා කිරීම හා එයට ප්රතිකාර කිරීම වඩාත් ක්‍රමවත් වුණා..Decolonisation, Development and Disease: A Social History of Malaria in Sri Lanka, by Kalinga Tudor Silva, Orient Black Swan 2014.1930 වන විට මැලේරියා මර්දන ඒකකයන් රටේ විවිධ ප්රදේශවල පිහිටුවා තිබුණා. එසේ වුවත් 1934/35දී පැතිර ගිය මැලේරියා වසංගතයේදී රෝග තත්ත්වයන් මිලියන් 5ක් වාර්තා වූ අතර 80,000කට අධික ජනතාවක් මියගියා. සමහර ඇස්තමේන්තුවලට අනුව මරණ ගණන ලක්ෂයක් වූවා. (එවකට සිටි ජනගහනයෙන් සියයට 2ක්)..මැලේරියා වසංගතය හා සාගතය අතර සබැඳියාවක් මතු කරමින් මේ ප්රශ්නයට දේශපාලන මට්ටමින් ප්රතිචාරයක් දැක් වූයේ මුල් යුගයේ මෙරට වාමාංශික නායකයෝයි..1934-35 මැලේරියා වසංගතයේ එක් ප්රතිපත්තිමය ප්රතිඵලයක් වූයේ මෙරට සුබසාධක රාජ්‍යයක් (Welfare State) බිහි වීම යයි මැලේරියාව හා සංවර්ධනය ගැන 2014දී පොතක් ලියූ සමාජ විද්‍යාඥ ආචාර්ය කාලිංග ටියුඩර් සිල්වා තර්ක කරනවා. ඉංග්රීසියෙන් රචිත ඔහුගේ පොත (Decolonisation, Development and Disease: A Social History of Malaria in Sri Lanka, Kalinga Tudor Silva, Orient Black Swan 2014), මැලේරියාව මෙරට විසිවන සියවසේ සමාජයීය හා දේශපාලනික ප්රවාහයන්ට ඍජුව හා වක්‍රව දායක වූ සැටි ගැන කදිම විවරණයක්..එක් දෙයක් පැහැදිලියි. මැලේරියාව නිදහසෙන් පෙරත්, ඉන් පසුවත් මෙරට ප්රධානතම මහජන සෞඛ්‍ය තර්ජනයක්ව පැවතුණා. මැලේරියා වාහක මදුරුවන් මර්දනයට ප්රසිද්ධ ස්ථානවලත්, නිවාස හා DDT කෘමි නාශකය ඉසීම ආරම්භ කළ මුල්ම ආසියානු රට බවට 1945දී ශ්රී ලංකාව පත්වුණා..The Royal Naval School of Malaria and Hygiene Control – War-time spraying of DDT near Colombo, Ceylon, December 1944 – Image Imperial War Museum, UK © IWM (A 28178).DDT රසායනකය ඇති කරන පාරිසරික හානි ගැන පසුව අවබෝධ කොට ගත් නමුත් 1945-1960 වකවානුවේ DDT පුළුල් ලෙස භාවිත නොකළා නම් අපේ රටේ තවත් බොහෝ දෙනකු මැලේරියාව නිසා මියයාමට හෝ රෝගීවීමට හොඳටම ඉඩ තිබුණා. මේ නිසා නිදහසෙන් පසු දශක දෙකක පමණ කාලයේ මෙරට උපන් දරුවන් “DDT පරම්පරාව” (Sri Lanka’s DDT Generation) ලෙස මා නම් කරනවා. මාත් එයට අයත්..1946දී මිලියන් දෙක හමාරක් පමණ වූ වාර්ෂික මැලේරියා රෝග තත්ත්ව සංඛ්‍යාව (සමහර රෝගීන්ට යළි යළිත් වැළඳුණු නිසා රෝගීන් සංඛ්‍යාව මීට අඩුයි) 1953 වන විට 91,990ක් දක්වා ශීඝ්‍රයෙන් පහළ ගියා. 1950 දශකය පුරාම තවත් අඩු වූ රෝග තත්ත්ව සංඛ්‍යාව 1963දී 17ක් තරමට කුඩා වුණා..තුරන් කිරීමේ මුවවිටට ආවත් එය සාර්ථක වූයේ නැහැ. රෝග ආවේක්ෂණය හා නිවාරණ පියවර ලිහිල් වීම නිසා මැලේරියාව යළිත් පැතිරෙන්නට පටන් ගත්තා. 1968 වන විට ලක්ෂ ගණනක් යළිත් රෝග තත්ත්ව වාර්තා වුණා. 1970 හා 1980 දශක මුළුල්ලේම විටින් විට උත්සන්නවීම් සහිතව මැලේරියාව ප්රබල සෞඛ්‍ය තර්ජනයක් ලෙස පැවතියා..සිවිල් යුද්ධය නිසා දිස්ත්රික්ක ගණනාවක මැලේරියා මර්දන කටයුතු අඩාලවීම හෝ නතරවීම ද රෝග ව්‍යාප්තියට හේතු වුණා..මේ තත්ත්වය වෙනස් වූයේ 1999න් පසුවයි. 1999දී තහවුරු කළ මැලේරියා රෝග තත්ත්වයන් 264,549ක් වාර්තා වූ අතර 2002 වන විට එය 41,411 දක්වා අඩු වුණා..ඓතිහාසික මැලේරියා සතුරාට එරෙහිව ගෙන ගිය දශක ගණනක මහජන සෞඛ්‍ය සංග්‍රාමයේ පෙරමුණේම සිටියේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ මැලේරියා මර්දන ව්‍යාපාරයයි. ඔවුන්ගේ සහායට මෙරට සමස්ත රාජ්‍ය සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතියත්, වෛද්‍ය පර්යේෂකයනුත් පෙළ ගැසුණා..මුලින්ම ලබා ගත් ජයග්රහණය වූයේ මැලේරියාවෙන් මිය යාම වැළැක්වීමයි. 1998දී මෙරට මැලේරියා මරණ 115ක් වාර්තා වූ අතර 2008 වන විට එය බින්දුවට බැස්සා. 2008න් පසු මෙරට දේශීය ජනයා මැලේරියාවෙන් මිය ගොස් නැහැ. ඉඳහිට වාර්තා වූ මැලේරියා මරණ විදේශිකයන්ගේයි..මැලේරියා මර්දන ව්‍යාපාරයට අනුව 2012 ඔක්තෝබර් මාසයෙන් පසු මෙරට කිසිදු දේශීය මැලේරියා රෝගියෙක් වාර්තා වී නැහැ..2015 ඔක්තෝබරයට දේශීය මැලේරියා රෝගියකු වාර්තා නොවී වසර තුනක් (මාස 36ක්) සම්පූර්ණ වුණා. ඒ අනුව මෙරටින් මැලේරියාව තුරන් කොට ඇතැයි සහතිකයක් ලබන්නට මේ වසර මුලදී රජය ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයට (WHO) නිල වශයෙන් අයදුම් කළා..කෘමිනාශක රසායන ඉසීම, කෘමිනාශක ගල්වන ලද මදුරු දැල් ප්රචලිත කිරීම, නිරතුරු රෝග ආවේක්ෂණය හා කඩිනම් ප්රතිකාර නොමිලේ ලබා දීම මෙන්ම ප්රජා සහභාගිත්වය හරහා මදුරුවන් බෝවීම වැළැක්වීමද මේ සංග්‍රාමයේ ජයට හේතු වුණා..මැලේරියා මර්දන ව්‍යාපාරය මීට දශක ගණනකට පෙර පිහිටුවන ලද්දේ මේ ඓතිහාසික ජන සතුරා මෙරටින් සදහටම අතුගා දමන්නයි. 2012 වන විට මෙය සාක්ෂාත් කර ගත්ත ද ලෝකයේ මැලේරියාව පවතින තුරු එය නැවතත් මෙහි පැමිණීමේ අවදානම තිබෙනවා..Sri Lanka Anti Malaria Campaign is a public health triumph of our times.මේ නිසා මැලේරියාව පිළිබඳ රෝග විනිශ්චය පරීක්ෂණ කිරීම හා සමාජ ආවේක්ෂණය පවත්වා ගැනීම වැදගත්..මැලේරියාව යළිත් මෙරටට පැමිණීම හා පැතිර යාම ගැන තවත් වසර ගණනක් තිස්සේ අප මහත් විමසිල්ලෙන් හා සූදානමින් සිටිය යුතුයි. මැලේරියා මර්දන ව්‍යාපාරයේ අධ්යක්ෂ වෛද්‍ය හේමන්ත හේරත් මෑතදී මාධ්‍යවලට පවසා තිබුණේ මැලේරියා කාරක පරපෝෂිතයා මෙරටින් තුරන් කළත් මැලේරියා වාහක මදුරුවන් ඕනෑ තරම් තවමත් මෙරට සිටින බවයි..‘විදේශයකදී මැලේරියා පරපෝෂිතයන් රුධිරගත වූ අයෙක් මෙරටට ආවිට ඔහු/ඇයගේ රුධිරය උරා බොන අදාළ මදුරුවකු හරහා නිරෝගී අයට යළිත් මැලේරියාව පැතිර යා හැකියි,’ ඔහු කියනවාග.යමකුට මැලේරියාව ශරීරගත වී ඇත්දැයි කඩිනමින් තහවුරු කර ගැනීමට ක්ෂණික රසායානාගාර පරීක්ෂාවන් කිරීමේ හැකියාව මැලේරියා මර්දන ව්‍යාපාරය සතුයි. එහෙත් මානව හිමිකම් ගරු කරන සමාජයක මේ පරීක්ෂාවන් කිරීමට යැයි බල කිරීමට සෞඛ්‍ය බලධාරීන්ට බැහැ. ඒ සඳහා පෞද්ගලික වගකීම හා ඉදිරිපත් වීම හැම පුරවැසියකුගෙන් හා රටට එන විදේශිකයන්ගෙන් බලාපොරොත්තු වීම පමණයි කළ හැක්කේ..එසේ මැලේරියාව රුධිරගත වී සිටින ඕනෑම අයකු හඳුනා ගත් විට පුරවැසි හෝ විදේශික තරාතිරම නොබලා වහාම අවශ්ය ප්රතිකාර ලබා දීමට මැලේරියා මර්දන ව්‍යාපාරය සීරුවෙන් සිටිනවා..නිසි ප්රතිකාර හරහා මැලේරියාව සුව කළ හැකියි. මදුරුවන්ගේ විදීමෙන් බේරී සිටියොත් මැලේරියාව බෝවීම වළක්වා ගන්නට ද හැකියි..විදේශිකයන් මැලේරියාව ගෙනෙනවා යයි ජන භීතියක් ඇති කරන්නට සමහර වෛද්‍යවරුන් මෑතදී ප්‍රකාශයන් කළා. 2016 වසරේ අප්‍රේල් 20 දක්වා කාලයේ මැලේරියාව රුධිරගත වූ 16 දෙනකු හඳුනා ගෙන ප්රතිකාර කර තිබෙනවා. එහෙත් මෙයින් විදේශිකයන් වූයේ දෙදෙනකු පමණයි. අන් සියල්ලෝම ලාංකිකයෝ..කැලණිය සරසවියේ වෛද්‍ය පීඨයේ ප්රජා වෛද්‍ය විද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්ය රාජිත වික්‍රමසිංහ මේ ගැන හොඳ විග්රහයක් මෑතදී කළා. විදෙස් ගත වී යළි මවු රට පැමිණෙන ලාංකිකයන් හරහා නොදැනුවත්වම මැලේරියාව යළි මෙහි ඒමට ඇති අවදානම ඔහු සාකච්ඡා කළා..එහිදී වඩාත්ම එම අවදානමට ලක් වන්නේ මැලේරියාව බහුල රටවලට යන ලාංකික ව්‍යාපාරිකයන්, මැණික් සොයා සමහර අප්‍රිකානු රටවලට යන අපේ මැණික් වෙළඳෙන්, එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමසාධක කටයුතුවලට යන හමුදා නිලධාරීන් හා සොල්දාදුවන් හා කලක් රටින් පිට වාසය කොට නැවත මෙහි එන ලාංකික සරණාගතයන්. මීට අමතරව මෙරටට එන විදෙස් සංචාරකයන් හා ශ්‍රමිකයන් හරහාද මැලේරියාව ආ හැකියි..Extracted from a May 2016 presentation by Prof Rajitha Wickremasinghe.‘මැලේරියාවට නිසි ප්රතිකාර තිබෙනවා. ඒවා මැලේරියා මර්දන ව්‍යාපාරය නොමිලයේ ලබාදෙනවා. විදෙස්ගතවී මෙහි පැමිණි පසු උණ ලක්ෂණ පහළ වුවොත් වහාම වෛද්‍යවරයකු හමුවී ඔබ කොහි සිට පැමිණියාද යන්නද හෙළිකරමින් ප්රතිකාර පතන්න. මැලේරියා ඖෂධ සියල්ල නියම කරන පරිදි දිගටම ගන්න. ඒ හරහා මේ රෝගය යළි පැතිරීමේ අවදානම අපට අවම කළ හැකියි.’ ඔහු කියනවා..WHO දත්තවලට අනුව 2015දී ලෝකයේ මැලේරියා රෝග තත්ත්ව මිලියන් 214ක් වාර්තා වුණා. එයින් බහුතරයක් (88%) අප්රිකාවේ. ඊළඟට වැඩිම කලාප වන්නේ දකුණු ආසියාව හා අග්නිදග ආසියාවයි (10%). 2015දී ලොව පුරා මැලේරියාවෙන් අවම වශයෙන් 438,000ක් මිය ගියා. මේ නිසා මැලේරියාව තවමත් ලෝක සෞඛ්‍යයට තර්ජනයක්..මහත් වෙර වෑයමින් මෙරට දේශීය මැලේරියා රෝග තත්ත්ව තුරන් කිරීමට සෞඛ්‍ය සේවාව කර ඇති සේවය ඉහළින් අගය කළ යුතුයි. දැන් අපට ඇති අභියෝගය ශ්රී ලංකාව දිගටම මැලේරියාවෙන් තොරව පවත්වා ගැනීමයි..World Malaria Day poster.See for details:.Malaria elimination in Sri Lanka: what it would take to reach the goal By Risintha Premaratne,Leonard Ortega, Navaratnasingam Janakan, Kamini N Mendis. WHO South-East Asia Journal of Public Health, January-March 201.On the road to eliminate malaria in Sri Lanka: lessons from history, challenges, gaps in knowledge and research needs, By Nadira D Karunaweera, Gawrie NL Galappaththy and Dyann F Wirth BioMed Journal, 14 Feb 2014.Malaria Control and Elimination in Sri Lanka: Documenting Progress and Success Factors in a Conflict Setting. By Rabindra R. Abeyasinghe, Gawrie N. L. Galappaththy, Cara Smith Gueye, James G. Kahn & Richard G. A. Feachem. PLOS One journal. Published: August 29, 2012..Posted in Campaigns, Communicating development, Communicating research, Health, History, India, Poverty, public interest, Ravaya Column, Science for development, South Asia, Sri Lanka, United Nations. Tags: 1934-35 මැලේරියා වසංගතය, Anopheles, ආචාර්ය කාලිංග ටියුඩර් සිල්වා, ඇනෝෆිලීස්, ගැහැනු මදුරුවන්, ජන සතුරා, ප්ලාස්මෝඩියම්, මහාචාර්ය රාජිත වික්‍රමසිංහ, මැලේරියා කාරක පරපෝෂිතයා, මැලේරියා මර්දන ව්‍යාපාරය, මැලේරියා වාහක මදුරුවන්, මැලේරියාව, රොනල්ඩ් රොස්, ශ්රී ලංකාවේ DDT පරම්පරාව, Dr Risintha Premaratne, malaria, Malaria Control, malaria elimination, Malaria elimination in Sri Lanka, malaria epidemic of 1934-35, mosquito, no indigenous malaria cases in Sri Lanka, Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, public health, Sri Lanka’s anti-malaria campaign, Sri Lanka’s DDT Generation, Tropical disease, Vector-borne. Leave a Comment ».« Older posts.Blog at WordPress.com..Search for:.October 2022.M.T.W.T.F.S.S..1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31..« Apr.Want to know me?.About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Twitter Updates.Accountability needs clarity & precision of exactly what happened in #Indonesia #stadiumstampede: Using interviews… twitter.com/i/web/status/1… 3 hours ago.RT @ict4peace: #ICTPeace Special Advisor @sanjanah writes about how democratic frameworks in developed countries, with high-trust societies… 6 hours ago.RT @GehanDG: Why does #22A retain the urgent bill process? It’s DANGEROUS (given that the replacement of the #PTA could be enacted as an u… 7 hours ago.RT @HarshadeSilvaMP: For 3rd instance #SriLanka Attorney Generals Department not prepared to proceed with @hejaazh case as MFA @alisabrypc… 21 hours ago.RT @ItikaSPunit: To #moonlight or not to moonlight? I spoke to a top labor & employment lawyer to understand what's legal & illegal. Read h… 21 hours ago.Follow @NalakaG.Blogroll.Arthur C Clarke Foundation.Asia Media at UCLA.Asia Media Forum.Buddhini.net.Bytes For All.Children of Tsunami.CSE India.David Suzuki.Digits4Change.Dot Earth – NY Times.Drik Picture Agency.Edward Girardet.Eye on Ethics.First Drafts.Frederick Noronha.Greenaccord.Groundviews.org.Himal Southasian.Humanitarian.info.ICT4Peace.Kalpana Sharma.LIRNEasia.Manori Wijesekera's Blog.Media Helping Media.MediaChannel.org.Mobile Active.Moving Images, Moving People!.Nadia El-Awady's Blog.Nandasiri Wanninayaka.On the Ground.Panos South Asia.Saving the Planet.SciDev.Net Blog.Science and Development Network.Serendib eXchange.Shahidul News.Talking World Affairs.The Green Ghost.The Hoot.TVE Asia Pacific.TVEAP Films on [email protected] Categories.Asia Broadcasting Communicating development Communicating disasters Communicating research digital media Documentary film Eco-friendly living Education for Sustainable Development Environment Environmental journalism film-makers film-making good governance ICT India Internet Journalism majority world Media Media activism New media public interest Ravaya Column Science communication Sri Lanka Story telling Sustainable Development Television Uncategorized.Categories.Africa.Ageing.Agriculture.air pollution.Al Jazeera.Animation.Anita Roddick.Antarctica.Archival.Arthur C Clarke.Asia.astronomy.Australia.Bangladesh.BBC.Biographical.Blogging.Blogroll.Books.Brazil.Broadcasting.Burma.Cambodia.Campaigns.Cartoons.children.China.cinema.Citizen journalism.citizen media.Citizen science.civil society.Clean energy.climate change.comics.common property resources.Communicating development.Communicating disasters.Communicating research.community media.copyright.coral reefs.Corruption.cricket.Democracy.Digital Divide.digital media.Digital Natives.Disasters.Documentary film.Eco-friendly living.Education.Education for Sustainable Development.Environment.Environmental journalism.Ethics.Fair trade.family planning.film distribution.film festivals.film-makers.film-making.Flying.food.Fossil fuels.Future.Global South.good governance.Grassroots video.hate speech.Health.heritage.History.HIV/AIDS.Human rights.Humanitarian action.Humanitarian emergencies.Humour.hunger.ICT.India.Indonesia.Information Society.Innovation.Internet.Iraq.Japan.Journalism.Latin America.LGBT rights.majority world.Malaysia.Maldives.Malima TV Show.Mangroves.MDG.Media.Media activism.Media freedom.Media Reforms.mega cities.Movies.Music.Narrowcast.Narrowcasting.Nature.Nepal.New media.News.North America.nuclear weapons.Oceans.Online video.OnlineOffline column.Open Government.open spectrum.ozone depletion.Pakistan.Peace.Philippines.Photography.Photojournalism.Political violence.Poverty.Princess Diana.public interest.Quiz.Rationalism.Ravaya Column.renewable energy.right to information.Road Safety.RTI Sri Lanka.Sanitation.Satire.Science communication.Science fiction.Science for development.science journalism.Secularism.sex.social justice.social media.South Asia.South Pacific.space travel.Sports.Sri Lanka.Story telling.Sustainable Development.Telecommunications.Television.Thailand.Trafficking.Tsunami.Uncategorized.United Nations.urban issues.Verse.Video.Violence.war.Waste.water.web 2.0.whales.Wildlife.women.Writing.youth.YouTube.Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Create a free website or blog at WordPress.com..Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use..To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy.Follow Following.Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Join 159 other followers.Sign me up.Already have a WordPress.com account? Log in now..Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Customize.Follow Following.Sign up.Log in.Report this content.View site in Reader.Manage subscriptions.Collapse this bar..Loading Comments.....Write a Comment....Email (Required).Name (Required).Website
|
පොදු අවකාශය | Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Open Minds! (formerly: Moving Images blog).About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Nalaka Gunawardene's personal reflections on media, culture and society in Asia. NOTHING OFFICIAL about this!.Top Posts.Teenage Affluenza: A viral video to stir our minds.ආතර් සී. ක්ලාක් සහ ශ්රී ලංකාව: නිවැරදි තොරතුරු මෙන්න!.'Chief Seattle speech': Global environmental legend, or pervasive myth?.Laugh, and the world laughs with you; Weep, and you weep alone....Remembering Asia’s Titanic: The Doña Paz tragedy that killed over 4,000 in Dec 1987.Recent Posts.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Avoiding ‘Cyber Nanny State’: Challenges of Social Media Regulation in Sri Lanka.Dreaming of a Truly Civilised Society in Sri Lanka…where everyone’s dignity is ensured!.LGBT Rights: සියලු මානවයන්ගේ අයිතීන් රකින ශිෂ්ට සමාජයක් කරා….සිවුමංසල කොලු ගැටයා #373: පෑදි දියට බොර දිය එක් කරන ව්‍යාජ පුවත් මවන්නෝ කවරහුද?.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #372: ආරංචිද වැඩේ? ඕපාදූපවල පරිණාමීය වැදගත්කමක් තිබෙනවාලු!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #371: සමූහ සම්මාදම් නවීකරණය හා විවිධාංගීකරණය ඕනෑ කර තිබේ!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #370: පුරෝගාමී කිමිදුම්කරු හා සාගර ජීව විද්‍යාඥයා රොඩ්නි ජොන්ක්ලස්.Recent Comments.EngageMedia | The 19… on Suharto’s legacy: Mass g….Voces de los margina… on ‘Chief Seattle speech….Visiting a Gulliver… on Titus Thotawatte (1929 – 2011)….Meta.Register.Log in.Entries feed.Comments feed.WordPress.com.Archives.April 2019.October 2018.September 2018.July 2018.June 2018.May 2018.April 2018.March 2018.November 2017.September 2017.June 2017.May 2017.April 2017.March 2017.February 2017.January 2017.December 2016.November 2016.October 2016.September 2016.August 2016.July 2016.June 2016.May 2016.April 2016.March 2016.February 2016.January 2016.December 2015.November 2015.October 2015.September 2015.August 2015.July 2015.June 2015.May 2015.April 2015.March 2015.February 2015.January 2015.December 2014.November 2014.October 2014.September 2014.August 2014.July 2014.June 2014.May 2014.April 2014.March 2014.February 2014.January 2014.December 2013.November 2013.October 2013.September 2013.August 2013.July 2013.June 2013.May 2013.April 2013.March 2013.February 2013.January 2013.December 2012.November 2012.October 2012.September 2012.August 2012.July 2012.June 2012.May 2012.April 2012.March 2012.February 2012.January 2012.December 2011.November 2011.October 2011.September 2011.August 2011.July 2011.June 2011.May 2011.April 2011.March 2011.February 2011.January 2011.December 2010.November 2010.October 2010.September 2010.August 2010.July 2010.June 2010.May 2010.April 2010.March 2010.February 2010.January 2010.December 2009.November 2009.October 2009.September 2009.August 2009.July 2009.June 2009.May 2009.April 2009.March 2009.February 2009.January 2009.December 2008.November 2008.October 2008.September 2008.August 2008.July 2008.June 2008.May 2008.April 2008.March 2008.February 2008.January 2008.December 2007.November 2007.October 2007.September 2007.August 2007.July 2007.June 2007.May 2007.April 2007.March 2007.සිවුමංසල කොලූගැටයා #273: තොරතුරු නීතිය සඳහා අරගලයේ පුරෝගාමියෝ හා නියමුවෝ.3 July 2016 — Nalaka Gunawardene.Parliament of Sri Lanka – Photo by Kolitha de Silva, from Wikimedia Commons.Sri Lanka’s Parliament debated the Right to Information (RTI) bill for two days (23 – 24 June 2016) before adopting it into law. No member opposed it, although some amendments were done during the debate..A large number of Lankans and a few supportive foreigners share the credit for Sri Lanka becoming the 108th country in the world to have its own RTI (or freedom of information) law..How we reached this point is a case study of campaigning for policy change and law reform in a developing country with an imperfect democracy..In this week’s Ravaya column (appearing in the print issue of 3 July 2016), I recall the key pioneers, promoters and enablers. The long journey deserves greater documentation and analysis, but I hope this quick tribute initiates such chronicling..See also earlier columns related to RTI:.26 June 2016: සිවුමංසල කොලූගැටයා #272: මහජන තොරතුරු අයිතිය අශෝක අධිරාජයාගේ ඓතිහාසික දායාදයක්.1 May 2016: සිවුමංසල කොලූගැටයා #266: තොරතුරු නීතියේ වැඩිම ප්රයෝජන සාමාන්‍ය පුරවැසියන්ටයි!.22 November 2015: සිවුමංසල කොලූගැටයා #246: තොරතුරු අයිතිය විවෘත ආණ්ඩුකරණයට මුල් පියවරයි.දශක දෙකට වැඩි කලක් ගෙන ගිය බුද්ධිමය හා දේශපාලනමය අරගලයක ප්රතිඵලයක් ලෙස තොරතුරු දැන ගැනීම පිළිබඳ නීතිය (RTI Law) 2016 ජුනි 24දා පාර්ලිමේන්තුවේ ඒකච්ඡන්දයෙන් සම්මත වූවා..ඒ සමග තොරතුරු නීතියක් හඳුන්වා දෙන ලෝකයේ 108 වන රට බවට ශ්රී ලංකාව පත්ව සිටිනවා..මෙය යහපාලන රජයේ පොරොන්දුවක් ඉටු කිරීමක්. එමෙන්ම 2015 අප්‍රේල් මාසයේ 19 වන සංශෝධනයෙන් ව්‍යවස්ථාවට එක් කරන ලද තොරතුරු දැන ගැනීමේ මූලික අයිතිවාසිකම ප්රායෝගිකව ක්රියාත්මක කිරීමට ක්රමවේදයක් හඳුන්වා දීමක්..මේ මොහොතේ අප වැඩි අවධානය යොමු කළ යුත්තේ දිනා ගත් තොරතුරු අයිතිය තහවුරු කිරීමට හා නිසි ලෙස ක්රියාත්මක කිරීමටයි. එසේ ඉදිරිය දෙස බලන අතර අප මෙතෙක් ආ ගමන දෙස හැරී බැලීම ද වටිනවා..තොරතුරු අයිතිය දිනා ගන්නට විවිධාකාරයෙන් දායක වූ සියලු දෙනාට ලක් සමාජයේ ප්රණාමය හිමි විය යුතුයි. අද මා තැත් කරන්නේ එයින් ප්‍රමුඛයන් කිහිප දෙනකු සිහිපත් කරමින් ඔවුන්ගේ පුරෝගාමී මෙහෙවර අගය කිරීමටයි..ශ්රී ලංකාවේ තොරතුරු අයිතිය පිළිබඳ සංවාදයේ හා ක්‍රියාවලියේ පිය සටහන් කෙටියෙන් වුවද ලේඛනගත කිරීමේ හොඳ උත්සාහයක් විකල්ප වෙබ් අඩවිය ගෙන තිබෙනවා. බලන්න: http://www.vikalpa.org/?p=27152.එයට අනුව මේ උත්සාහය ඇරඹුණේ 1994දී. 1994 අගෝස්තු පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී පොදු පෙරමුණට සහාය දැක්වූ මාධ්‍ය සංවිධාන හා සිවිල් සංවිධාන කිහිපයක් කළ ඉල්ලීම්වලට අනුව එවකට මාධ්‍ය (තොරතුරු), සංචාරක හා ගුවන් සේවා අමාත්‍ය ධර්මසිරි සේනානායක ‘ආණ්ඩුවේ මාධ්‍ය ප්රතිපත්ති’ ගැන කැබිනට් පත්රිකාවක් 1994 පිළියෙළ කළා..විකල්ප වෙබ් අඩවිය කියන්නේ එහි තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිය පිළි ගන්නා බවත්, ඒ සඳහා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ රැකවරණය ලබා දෙන බවත් සඳහන් වූ බවයි. තොරතුරු අයිතියට දේශපාලන මට්ටමේ ප්රතිඥාවක් මෙරට ලැබුණු මුල් වතාව එයයි..මා දන්නා තරමට තොරතුරු අයිතිය මෙරට නිල ලේඛනයක මුල්වරට යෝජනා කරනු ලැබුවේ 1996 මැයි මාසයේ. ඒ මාධ්‍ය නිදහස හා භාෂණ නිදහසට බලපාන නීති සංශෝධනය කිරීම ගැන උපදෙස් දීමට පත් කරන ලද විද්වත් කමිටුවේ අවසන් වාර්තාවෙයි..එම කමිටුව ප්රවීණ නීතිඥ ආර්. කේ. ඩබ්ලියු. ගුණසේකරගේ සභාපතිත්වයෙන් ක්රියාත්මක වූ නිසා වඩාත් ප්රකටව ඇත්තේ ගුණසේකර කමිටුව ලෙසයි. එහි සෙසු සාමාජිකයන් වූයේ ආචාර්ය ශිරාණි බණ්ඩාරනායක, ආචාර්ය රොහාන් එද්රිසිංහ, ආචාර්ය ජයම්පති වික්‍රමරත්න, ලූෂන් රාජකරුණානායක, ජාවඩ් යුසූෆ්, වික්ටර් ගුණවර්ධන හා සූරියා වික්‍රමසිංහයි..භාෂණ නිදහසට ව්‍යවස්ථාමය සහතික වීම් නමැති දෙවන පරිච්ඡේදයේ මෙසේ සඳහන් වුණා. (ඉංග්රීසි මුල් කෘතියෙන් පරිවර්තනය මගෙන්): ‘1978 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිය නිශ්චිත වශයෙන් සඳහන් කර නැතත්, එහි භාෂණ නිදහස පිළිබඳ අයිතීන් විග්රහ කරද්දී අධිකරණය එයට තොරතුරු නිදහසද අඩංගු වන බව නිර්ණය කර තිබේ. එසේ වුවද තොරතුරු අයිතිය වඩාත් විස්තරාත්මකව නීතිගත කිරීම වැදගත් හා අවශ්ය යයි අපි අදහස් කරමු. (1980දී ශ්රී ලංකාව අපරානුමත කොට ඇති) සිවිල් හා දේශපාලන අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර ප්‍රඥප්තියේ තොරතුරු අයිතිය විග්රහ කර ඇත්තේ ඕනෑම මාධ්‍යයක් හරහා තොරතුරු ඉල්ලීමට, ලැබීමට හා බෙදා හැරීමට ඇති අයිතියක් ලෙසයි. හැකි තාක් සීමා කිරීම්වලින් තොරව මෙම අයිතිය ලබා දිය යුතුය.’.අවාසනාවකට ගුණසේකර කමිටු වාර්තාවේ බොහෝ වැදගත් නිර්දේශ අඩංගු වුවත් එයින් බහුතරයක් ක්රියාත්මක වූයේ නැහැ. එයට අවශ්ය දේශපාලන කැපවීම හීන වී ගිය නිසා විය යුතුයි..2014 නොවැම්බරයේ ගුණසේකරයන් වියෝ වූ අවස්ථාවේ ප්‍රකාශයක් නිකුත් කළ නිදහස් මාධ්‍ය ව්‍යාපාරය ඔහුගේ මෙහෙවර ඉහළින් අගය කළා. ‘අද දක්වාත් මාධ්‍ය නිදහස තහවුරු කිරීමට අවශ්ය නීතිමය සංශෝධන පිළිබඳ මූලිකම හා වැදගත්ම ලේඛනය වන්නේ 1996 නිකුත් වූ ගුණසේකර කමිටු වාර්තාවයි.’ එහි සඳහන් වුණා..තොරතුරු අයිතිය දිනා ගන්නට වසර 20ක් පුරා පෙරමුණු කිහිපයක බුද්ධිමය අරගලයක් හා උත්සාහයන් සිදු වුණා. සැමදෙනා අතර සැම විට සම්බන්ධීකරණයක් නොතිබුණත්, පොදු අරමුණක් ලෙස තොරතුරු අයිතිය නීතිමය වශයෙන් පිළිගැනීම වෙනුවෙන් ඔවුන් කැපවී සිටියා..No more with us: L to R – Dharmasiri Senanayake, R K W Goonesekere, Justice Mark Fernando, Victor Gunewardena, Tilak Jayaratne.මා ඔවුන් කාණ්ඩ කිහිපයකට බෙදා හඳුනා ගන්නවා..ප්‍රගතිශීලී නීතිඥයන් හා විනිසුරුවරුන්.තොරතුරු අයිතියට අදාළ ප්‍රඥාන්විත නඩු තීන්දු ලබා දීම හරහා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරු මාක් ප්රනාන්දු (1941-2009) වැදගත් භූමිකාවක් ඉටු කළා. මෙරට භාෂණ නිදහස හා නීතිය ගැන කළ විග්‍රහයක ආචාර්ය අසංග වැලිකල ගිය වසරේ සිහිපත් කළේ විමල් ප්‍රනාන්දුට එරෙහිව ශ්රී ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථාව :1996- නම් මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුවේදී ප්රනාන්දු විනිසුරුවරයා දුන් තීන්දුවයි..භාෂණ නිදහස තුළ තොරතුරු ලැබීමට හා බෙදා හැරීමට ඇති අයිතියද ගැබ්ව තිබෙන බවට මේ තීන්දුව තර්ක කළා. එහෙත් නඩු තීන්දු හා නඩු වාර්තා පමණක් මානව අයිතීන් තහවුරු කිරීමට නොසෑහෙන බව වැලිකල පෙන්වා දෙනවා. මන්ද සෑම විනිසුරුවරයාම ලිබරල් දැක්මකින් නීති විග්රහ නොකරන නිසා..තොරතුරු අයිතිය මූලික අයිතිවාසිකමක් හා එයටම වෙන් වූ පනතක් ලෙස නීතිගත වීම අවශ්ය වූයේ එබැවින්. තොරතුරු අයිතිය වෙනුවෙන් විවිධ අවස්ථාවල මතවාදීව පෙනී සිටි නීතිවේදීන් අතර ජයන්ත ද අල්මේදා ගුණරත්න, එස්.ජී. පුංචිහේවා, ඩබ්ලිව්. ජේ. බැසිල් ප්රනාන්දු, ක්‍රිෂාන්ත වැලිඅමුණ, ජගත් ලියනආරච්චි හා කේ. ඩබ්ලිව්. ජනරංජන සිටිනවා..ගුණසේකර කමිටුවේ සාමාජිකයකු වූ ආචාර්ය ජයම්පති වික්‍රමරත්න, 2015දී තොරතුරු නීතිය කෙටුම්පත් කිරීමේ විද්වත් කමිටුවේ සභාපතිවරයා වුණා. විසි වසරකට පසුව හෝ එම කමිටු නිර්දේශය ක්රියාත්මක කිරීමට ඔහුට නායකත්වය දීමට හැකිවීම සුවිශේෂ සිද්ධියක්..මාධ්‍යවේදීන් හා කතුවරුන්.තොරතුරු අයිතිය හුදෙක් මාධ්‍යවලට පමණක් නොව සමස්ත සමාජයටම එක ලෙස උපකාර වන්නක්. එහෙත් එහි වැදගත්කම කල් තබා හඳුනා ගත් පුරෝගාමීන් අතර මාධ්‍යවේදීන් ගණනාවක්ම සිටියා..මෙරට සිටි ප්‍රවීණතම ඉංග්රීසි මාධ්‍යවේදියකු වූ වික්ටර් ගුණවර්ධන (1927-2002) ගුණසේකර කමිටුවේ සාමාජිකයකු ද වූවා. පැරණි සන්ඩේ ටයිම්ස් පත්‍රයේ කතුවරයාව සිට පසුව මාර්ග ආයතනයේ අධ්‍යක්ෂවරයකු වූ ඔහුට මාධ්‍ය නීතිය පිළිබඳ පුළුල් දැනුමක් තිබුණා. තොරතුරු නීතිය මෙරටට අවශ්ය හා වැදගත් ඇයිද යන්න ගැන පොදු අවකාශයේ මුලින්ම හඬ නැගූවන් අතර ඔහු සිටියා..ගුණසේකර කමිටුවේ සිටි අනෙක් මාධ්‍යවේදියා ලූෂන් රාජකරුණානායක. තීරු ලිපි රචකයකු ලෙස තවමත් සක්රීය ඔහු මුල් යුගයේ නිදහස් මාධ්‍ය ව්‍යාපාරයේද මූලිකයෙක් වුණා..සමහර මාධ්‍යවේදීන් තම මාධ්‍ය හරහා තොරතුරු අයිතිය වෙනුවෙන් දිගටම පෙනී සිටියා. සන්ඩේ ටයිම්ස් වත්මන් කර්තෘ සිංහ රත්නතුංග එයින් එක් අයෙක්. ඔහු මාධ්‍ය නිදහස හා සමාජයීය වගකීම පිළිබඳ කොළඹ ප්රකාශනයේ (1998) ද මූලිකයෙක්..ඔහුගේ තවත් දායකත්වයක් නම් මානව හිමිකම් පිළිබඳ තීරු ලිපියකට දිගු කලක් තිස්සේ තම පත්‍රයේ ඉඩ දීමයි. එය ලියන නීතිඥ කිෂාලි පින්ටෝ ජයවර්ධන දශක දෙකක් පුරා තොරතුරු අයිතිය ප්රවර්ධනය කළ අයෙක්. සම්මත වූ තොරතුරු නීතිය කෙටුම්පත් කිරීමට ද ඇය දායක වූවා..තොරතුරු අයිතියට දැඩි අවධානය යොමු කළ තවත් ජ්යෙෂ්ඨ මාධ්‍යවේදියකු නම් රාවය ආරම්භක කර්තෘ වික්ටර් අයිවන්. රටේ දැනටමත් පවතින වත්කම් හා බැරකම් නීතිය හරහා පොදු උන්නතියට අදාළ තොරතුරු ඉල්ලා සිටිය හැකි බවත්, එහෙත් එය ලැබීමට නිලධාරිවාදී බාධා මතු වන බවත් ඔහු බොහෝ අවස්ථාවල පෙන්වා දී තිබෙනවා. රාජ්‍ය හා ශාස්ත්රීය මූලාශ්රවලින් ගවේෂණාත්මක ලෙස තොරතුරු සොයා ගෙන, සමාජ-ආර්ථීක-දේශපාලනික ප්රශ්න ගැන කාලීන විග්රහයන් කිරීමේ පූර්වාදර්ශ රැසක් වික්ටර් අයිවන් අපට ලබා දෙනවා..මාධ්‍ය නිදහස සඳහා සක්රීයව පෙනී සිටින මාධ්‍ය සංවිධාන අතර තොරතුරු නීතිය කලක් තිස්සේ ප්‍රමුඛතාවක් වී පැවතියා. එම උද්ඝෝෂණවලට නායකත්වය දුන් හා සහභාගි වූ සැම නමින් සඳහන් කිරීමට මෙහි ඉඩක් නැහැ. එහෙත් ප්රබලව හා දිගටම ඒ වෙනුවෙන් පෙනී සිටි වරුණ කරුණාතිලක, සුනන්ද දේශප්‍රිය, ශාන් විජේතුංග, රංග කලන්සූරිය ආදීන් අප සිහිපත් කළ යුතුයි..නව මාධ්‍ය හරහා තොරතුරු අයිතිය ගැන මෑත වසරවල හඬ නැංවූවන් අතර සම්පත් සමරකෝන්, සජීව විජේවීර හා සංජන හත්තොටුව සිටිනවා..L to R – Kishali Piono Jayawardena, Dr Jayampathy Wickramaratne, Dr Rohan Edrisinha, Wijayananda Jayaweera, Dr P Saravanamuttu.පර්යේෂකයන් හා බුද්ධිමතුන්.තොරතුරු අයිතිය සඳහා නීතිවේදීන් හා මාධ්‍යවේදීන් ගෙන ගිය දිගු අරගලයට සරසවි ඇදුරන් හා සරසවිවලින් බැහැර පොදු උන්නතියට කැප වූ බුද්ධිමතුන් ගණනාවකගේ ද දායකත්වය ලැබුණා..මාධ්‍ය පර්යේෂක තිලක් ජයරත්න (1943-2012) මෙහිදී විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුතු වනවා. රාජ්‍ය මාධ්‍යයක් (ගුවන් විදුලි සංස්ථාව) හරහා ජනතාවට තොරතුරු ලබා දීමට හැකි තාක් උත්සාහ ගත් ඔහු පසු කලෙක මාධ්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණවල මූලික අවශ්‍යතාව ගැන පුළුල්ව ලිපි ලේඛන රචනා කළා. ඔහු තොරතුරු අයිතිය දුටුවේ මාධ්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණවල එක් පියවරක් ලෙසයි..නීති ක්ෂේත්රයේ පර්යේෂකයන් ලෙස ආචාර්ය රොහාන් එද්රිසිංහ හා ආචාර්ය අසංග වැලිකල තොරතුරු නීති සම්පාදනයට හා ප්රවර්ධනයට බෙහෙවින් දායක වුණා. දේශපාලන විද්‍යාඥ හා මානව හිමිකම් ක්‍රියාකාරික ආචාර්ය පාකියසෝති සරවනමුත්තු හා සන්නිවේදන සංවර්ධනය සඳහා යුනෙස්කෝවේ අධ්යක්ෂවරයා ලෙස කලක් ක්රියා කළ විජයානන්ද ජයවීර තොරතුරු නීති සංවාදවල වැදගත් භූමිකාවක් තවමත් ඉටු කරනවා..සන්නිවේදන විශේෂඥ හා නව මාධ්‍ය පර්යේෂක මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව, නීතිඥයකු ද වනවා. ඔහු තොරතුරු නීති කෙටුම්පත් විචාරයට ලක් කරන අතර නව සන්නිවේදන තාක්ෂණයන් හරහා තොරතුරු අයිතිය වඩාත් තහවුරු කර ගන්නා ක්‍රමවේද ගැන අප දැනුවත් කරනවා..වෙරිටේ ආයතනයේ පර්යේෂණ අධ්යක්ෂ ගිහාන් ගුණතිලක මෑත වසරවල තොරතුරු අයිතිය විග්රහ කරමින් මෙරට පළවූ හොඳම අත්පොතක කතුවරයායි. තොරතුරු අයිතියේ ඉතිහාසය හා සංකල්පීය පරාසය ඔහු හොඳින් පහදා දෙනවා. http://unesdoc.unesco.org/images/0024/002441/244113E.pdf.තොරතුරු අයිතියේ සංවාදයට බුද්ධිමය තලයක කොටුවීමට ඉඩ නොදී එය සිවිල් සමාජ ක්‍රියාකාරීත්වය හරහා සමාජගත කළ කිහිප දෙනෙක්ද සිටිනවා. පුරවැසි බලය ප්‍රකාශකයකු වන ප්රවීණ ලේඛක ගාමිණී වියන්ගොඩ හා සිවිල් අයිතිවාසිකම් ව්‍යාපාරයේ ලේකම් සූරියා වික්‍රමසිංහ ඒ අතර කැපී පෙනෙනවා..L to R – Dr Rohan Samarajiva, Gamini Viyangoda, Sinha Ratnatunga, Dr Asanga Welikala, Victor Ivan.4. දේශපාලකයෝ හා සමාජ ක්රියාකාරිකයෝ.අවසන් වශයෙන් තොරතුරු නීතිය සැබෑ කර ගැනීමට දේශපාලනමය කැප වීම තීරණාත්මකව බලපෑවා..2001-2004 රජය යටතේ තොරතුරු නීතියක් කෙටුම්පත් කොට එයට කැබිනට් අනුමැතියද ලැබ තිබුණා. එහෙත් එය පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කිරීමට පෙර පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරිනු ලැබුවා. එම 2003 කෙටුම්පතට නායකත්වය දුන්නේ එවකට හා දැන් යළිත් අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ..ඉනික්බිති එළැඹි 2005-2014 අඳුරු දශකය තුළ තොරතුරු නීතියක් ගෙන ඒමට උත්සාහයන් කිහිපයක් කෙරුණා. 2010දී එවකට අධිකරණ අමාත්‍ය මිලින්ද මොරගොඩ ගත් උත්සාහයත්, 2010 සැප්තැම්බර් හා යළිත් 2011 ජුනි මාසයේ කරූ ජයසූරිය මන්ත්‍රීවරයා (දැන් කතානායක) ගත් උත්සාහයත් පසුගිය රජය විසින් ව්‍යර්ථ කරනු ලැබුවා..මාධ්‍ය ඇමති ගයන්ත කරුණාතිලක හා නියෝජ්‍ය ඇමති කරුණාරත්න පරණවිතාන 2016 ජුනි 24 වනදා සම්මත කර ගත් තොරතුරු නීතිය දශක දෙකකට වැඩි කලක් එම සංකල්පය වෙනුවෙන් පෙනී සිටි සැමගේ සාමූහික ජයග්‍රහණයක්..දැන් අභියෝගය නම් එය රැක ගනිමින් මනාව ක්රියාත්මක කිරීමයිග තොරතුරු අයිතිය සවිමත් වන්නේ පුරවැසි අප එය භාවිත කරන තරමටයි!.Posted in Campaigns, Communicating development, Democracy, good governance, History, Information Society, Journalism, Media activism, Media freedom, Media Reforms, New media, Open Government, public interest, Ravaya Column, right to information, Sri Lanka. Tags: ආචාර්ය අසංග වැලිකල, ආචාර්ය ජයම්පති වික්‍රමරත්න, ආචාර්ය පාකියසෝති සරවනමුත්තු, ආචාර්ය රොහාන් එද්රිසිංහ, ආචාර්ය ශිරාණි බණ්ඩාරනායක, එස්. ජී. පුංචිහේවා, කතානායක කරූ ජයසූරිය, කරුණාරත්න පරණවිතාන, ක්‍රිෂාන්ත වැලිඅමුණ, කේ. ඩබ්ලිව්. ජනරංජන, ග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ, ජගත් ලියනආරච්චි, ජයන්ත ද අල්මේදා ගුණරත්න, ජාතික ආරක්ෂාව, ජාවඩ් යුසූෆ්, ඩබ්ලිව්. ජේ. බැසිල් ප්රනාන්දු, තොරතුරු අයිතිය, තොරතුරු පනත, ධර්මසිරි සේනානායක, නීතිඥ ආර්. කේ. ඩබ්ලියු. ගුණසේකර, නීතිඥ කිෂාලි පින්ටෝ ජයවර්ධන, නීතිඥ ගිහාන් ගුණතිලක, පොදු අවකාශය, පොදු ජනයාට රාජ්‍ය පාලනය ගැන විමර්ශනයට අයිතිය, මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව, මාධ්‍ය අමාත්‍යාංශය, මාධ්‍ය ඇමති ගයන්ත කරුණාතිලක, මාධ්‍ය පර්යේෂක තිලක් ජයරත්න, යුනෙස්කෝවේ විජයානන්ද ජයවීර, රංග කලන්සූරිය, රාවය ආරම්භක කර්තෘ වික්ටර් අයිවන්, ලූෂන් රාජකරුණානායක, වරුණ කරුණාතිලක, වික්ටර් ගුණවර්ධන, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරු මාක් ප්රනාන්දු, ශාන් විජේතුංග, සංජන හත්තොටුව, සජීව විජේවීර, සම්පත් සමරකෝන්, සිංහ රත්නතුංග, සුනන්ද දේශප්‍රිය, සූරියා වික්‍රමසිංහ, freedom of information, Public access and scrutiny, Public Space, right to information, RTI law, Sri Lanka Right to Information Act. 1 Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #272: මහජන තොරතුරු අයිතිය අශෝක අධිරාජයාගේ ඓතිහාසික දායාදයක්.24 June 2016 — Nalaka Gunawardene.An Ashoka Pillar.Sri Lanka’s Parliament is debating the Right to Information (RTI) Bill on June 23 – 24..Over 15 years in the making, the RTI law represents a potential transformation across the whole government by opening up hitherto closed public information (with certain clearly specified exceptions related to national security, trade secrets, privacy and intellectual property, etc.)..While the media benefits from RTI, it is primarily a law for ordinary citizens to demand and receive information related to everyday governance (most of it at local levels). RTI changes the default mode of government from being classified to open..In this week’s Ravaya column (appearing in the print issue of 26 June 2016), I point out that although the modern-day concept of Right to Information (also known as Freedom of Information) arose in Europe in the 18th century, there are comparable precedents in the East that date back to over two millennia..Indian Emperor Ashoka (who reigned from c. 268 to 232 Before Christ) was the first to grant his subjects the Right to Information (RTI), according to Indian RTI activist Venkatesh Nayak, Coordinator, Commonwealth Human Rights Initiative (CHRI)..Speaking at a seminar on RTI in Colombo last month, Nayak said that Ashoka had inscribed on rocks all over the Indian subcontinent his government’s policies, development programmes and his ideas on various social, economic and political issues — including how religious co-existence..“He insisted that the inscriptions should be in the local language and not in a courtly language like Sanskrit. And considering the fact that few of his subjects were literate, he enjoined officials to read out the edits to people at public gatherings,” Nayak added..Therefore, adopting an RTI law signifies upholding a great Ashokan tradition in Sri Lanka. And implementing it would be a huge challenge – reorienting the entire public sector to change its mindset and practices to promote a culture of information sharing and transparent government..See also: 1 May 2016: සිවුමංසල කොලූගැටයා #266: තොරතුරු නීතියේ වැඩිම ප්රයෝජන සාමාන්‍ය පුරවැසියන්ටයි!.The Hindustan Times image – by Jayanto.තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ පනත් කෙටුම්පත ජුනි 23-24 දෙදින තුළ පාර්ලිමේන්තුවේ විවාදයට ගැනීමට නියමිතයි..2016 මාර්තු 24 වනදා සභාගත කරන ලද කෙටුම්පත, ඉනික්බිති ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ විමර්ශනයට ලක් වී උපවගන්ති පහක යම් සංශෝධන කරනු ලැබුවා..මේ කෙටුම්පත ලෝකගේ හත් වන හොඳම තොරතුරු නීතිය බවට කැනඩාවේ නීතිය හා ප්රජාතන්ත්රවාදය පිළිබඳ කේන්ද්‍රය (Centre for Law and Democracy) නම් විද්වත් ආයතනය සංසන්දනාත්මකව ඇගැයීමට ලක් කොට තිබෙනවා. එය ලොකු සංශෝධනවලින් තොරව සම්මත වනු ඇතැයි අපේ පැතුමයි..මේ පනත් කෙටුම්පත අංග සම්පූර්ණ හෝ පරමාදර්ශී එකක් නොවූවද බොහෝ දුරට ප්‍රගතිශීලී යයි සැලකිය හැකියි. එය 1994න් ඇරඹි ප්රයත්නයක් මල්ඵල ගැන්වීමක්. මේ පනත නිසි ලෙස ක්රියාත්මක කිරීමට සහාය වීම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට ළැදි සැමගේම යුතුකමක් හා වගකීමක් වනවා..තොරතුරු අයිතිය (Right to Information/Freedom of Information) පිළිබඳ සංකල්පය නූතන යුගයේ මතුව ආයේ යුරෝපයේ 18-19 වන සියවස්වල සිදු වූ දේශපාලනික හා දාර්ශනික පිබිදීම නිසායි. පොදු අවකාශය (Public Space) හා පොදු ජනයාට රාජ්‍ය පාලනය ගැන විමර්ශනයට අයිතිය (Public access and scrutiny) යන සංකල්ප අපට උරුම වූයේ යුරෝපීය චින්තකයන්ගෙන්..එසේම නවීන ලෝකයේ මුල්ම තොරතුරු අයිතිය පිළිබඳ නීතිය සම්මත කර ගත්තේ එවකට ස්වීඩනයේ පාලනය යටතේ පැවති ෆින්ලන්තයේ. ඒ 1766දී. එනම් හරියටම වසර 250කට පෙර..එහෙත් ජනසම්මතවාදී පාලකයන් සිය පාලනය ගැන ජනතාවට තොරතුරු හෙළි කිරීමේ ඉතිහාසය මීට වඩා පැරණියි. සැබැවින්ම එය පෙරදිග සම්ප්රදායක් බව මෑතදී මා හමු වූ ඉන්දියානු විද්වතෙක් පෙන්වා දුන්නා..නවදිල්ලියේ පිහිටි පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලීය මානව හිමිකම් කේන්ද්‍රයේ සම්බන්ධීකාරක වෙන්කටේෂ් නායක් (Venkatesh Nayak) තොරතුරු අයිතිය පිළිබඳ විශේෂඥයෙක් මෙන්ම ක්රියාකාරිකයෙක්. ඔහු කියන්නේ තොරතුරු අයිතියේ පුරෝගාමියකු ලෙස ක්‍රිස්තු පූර්ව තුන් වන සියවසේ භාරතයේ රජකම් කළ අශෝක අධිරාජයා හඳුනාගත හැකි බවයි..Right to Information – Venkatesh Nayak quote.අශෝක අධිරාජයාගේ රාජ්‍ය පාලනයේ එක් පිළිවෙතක් වූයේ රටේ ප්රතිපත්ති හා නීතිරීති පොදු ජනතාවට ප්රකාශ කිරීමට ප්රසිද්ධ ස්ථානවල සෙල්ලිපි රැගත් (අශෝක ස්ථම්භ නමින් ප්රකට) කුලුනු ඉදිකිරීමයි. සියවස් විසිතුනකට පසුවත් මේ ස්ථම්භ රැසක් තවම ඉතිරිව තිබෙනවා..මේවා අධ්‍යයනය කළ පුරාවිද්‍යාඥයන් සොයා ගත්තේ ඒවායේ භාෂාව පළාතෙන් පළාතට වෙනස්වන බවයි..‘අධිරාජයාගේ රාජ සභාවේ භාවිත වුණේ සම්භාව්‍ය සංස්කෘත භාෂාවයි. එහෙත් රටවැසියන්ට තොරතුරු දෙන විට එයට සීමා නොවී, එක් එක් පළාතෙහි වැඩිපුරම භාවිත වන ප්රාදේශීය භාෂාවලින් එය ප්රකාශ කරන්නට තරම් අශෝක අධිරාජයා සැලකිලිමත් වී තිබෙනවා. එදිනෙදා පරිපාලනමය තොරතුරුවලට අමතරව ආගම් අතර සහජීවනය ආදී කරුණු ද මේ සෙල්ලිපිවල හමු වනවා’ යයි නායක් කියනවා..එසේම අකුරු කියවීමේ හැකියාව එතරම් ප්රචලිත නොවූ එකල එම තොරතුරු හඬ නඟා රටවැසියන්ට කියැවීමටද අධිරාජයා විධිවිධාන යොදා තිබුණා. මෙයින්ද පෙනෙන්නේ සිය වැසියන් සමග ප්රශස්ත සන්නිවේදනයක යෙදීමට අශෝක අධිරාජයාට තිබූ සැබෑ වුවමනාවයි..අශෝක අධිරාජයා මෙරටට බුදුදහම දායාද කිරීම මූලික නිමිත්ත කර ගත් පොසොන් පොහොය සමරනු ලැබුවේ ඉතා මෑතදී. මහජනයාට රාජ්‍ය තොරතුරු ලබාදීමේ උතුම් අශෝක සම්ප්‍රදායට අනුගතවීමට තොරතුරු නීතිය හරහා අපට අවස්ථාව උදා වනවා..Ancient Right to Information: Ashoka Pillars.තොරතුරු අයිතිය ව්‍යවස්ථාවේ මූලික අයිතිවාසිකමක් ලෙස පිළිගෙන තොරතුරු නීතිය හරහා එය ප්රායෝගිකව තහවුරු කිරීම ප්රජාතන්ත්රවාදයේ හොඳ ඉදිරි පියවරක්..එහෙත් එය විවෘත ආණ්ඩුකරණයට යොමු වන ප්‍රගතිශීලී මෙඟහි එක් කඩඉමක් පමණයි..තොරතුරු පනත තොරතුරු අර්ථ දක්වන්නේ පුළුල් ලෙසින්. පනතේ 43 වන වගන්තියට අනුව, මේ සියල්ල එයට හසු වනවාථ සටහන්, ලේඛන, සංදේශ, විද්යුත් තැපැල්, මත, උපදේශ, මාධ්‍ය නිවේදන, චක්‍රලේඛ, ලොග් සටහන්, ගිවිසුම්, වාර්තා, ප්රවෘත්ති පත්ර, සාම්පල්, ආදර්ශක, හුවමාරු වන ලිපි, නීති කෙටුම්පත්, පොත්, පිඹුරු, සිතියම්, චිත්ර, රූප සටහන්, සේයාපට, ක්ෂුද්‍ර සේයා පට, ශබ්ද පටිගත කිරීම්, වීඩියෝ පට, යන්ත්ර මගින් කියවිය හැකි වාර්තා, විද්යුත් ලිපි, පරිගණක වාර්තා හා ඒවායේ පිටපත්..ඒ අනුව මේ සියලු මූලාශ්ර නිසි ලෙස සංරක්ෂණය කිරීම හා කළමනාකරණය කිරීම අදාළ සියලු පොදු ආයතනවල වගකීමක් බවට පත්වනවා. පනත ක්රියාත්මක වන අවස්ථාවේ පවතින තොරතුරු මූලාශ්ර වසර 10ක් යන තුරුත්, ඉනික්බිති බිහි කැරෙන තොරතුරු මූලාශ්ර වසර 12ක් යන තුරුත් සංරක්ෂණය කළ යුතු වනවා..ඇතැම් පොදු ආයතනවල මනා සේ වාර්තා තබා ගැනීම සිදු නොවන බව අප දන්නවා. තොරතුරු නීතියත් සමග ඒ තත්ත්වය වෙනස් විය යුතුයි. තොරතුරු රැක ගන්නවා මෙන්ම ලෙහෙසියෙන් සොයා ගත හැකි ලෙසට ගබඩා වීමත් වැදගත්. මෙය මහජනයාට මෙන්ම රාජ්‍ය නිලධාරීන්ටද තමන්ගේ වැඩකටයුතුවලට මහෝපකාරී වනු ඇති..තොරතුරු පනත යටතේ මේ රටේ ඕනෑම බාල-මහලු පුරවැසියකුට පොදු ආයතනයක ඇති තොරතුරක් ඉල්ලා සිටිය හැකියි. එම තොරතුරු, පනතේ 5 වන වගන්තියේ සඳහන් ව්‍යතිරේඛවලට (එනම් තොරතුරු දිය නොහැකි සාධකවලට) අදාළ නොවේ නම් එය නිශ්චිත කාල සීමාවක් තුළ ලබාදීමට පොදු ආයතන බැඳී සිටිනවා. මෙහිදී තමන්ට ඒ තොරතුරු අවශ්ය ඇයිද යන්න ඉල්ලුම්කාර පුරවැසියා කීමට අවශ්ය නැහැ..ව්‍යතිරේඛ වන්නේ පුද්ගලිකත්වය අනවසරයෙන් ආක්රමණය වන අවස්ථා, රාජ්‍ය ආරක්ෂාවට බරපතළ ලෙස හානිදායක වන අවස්ථා, ආර්ථීක වශයෙන් සංවේදී තොරතුරු, බුද්ධිමය දේපළ පනත යටතේ ආරක්ෂිත වාණිජ රහස්, විභාග රහස්, අපරාධ විමර්ශනයට අදාළ තොරතුරු ආදියයි. මෙබදු ව්‍යතිරේඛ ලොව සැම තොරතුරු නීතියකම හමුවනවා..Jagath Liyana Arachchi.මේ ගැන විමර්ශනයක යෙදුණු නීතිඥ ජගත් ලියනආරච්චි මෙසේ කියනවා: “පනත තුල පවතින ප‍්‍රතිපාදන ප්රවේශමෙන් පරීක්ෂා කිරීමේ දී පැහැදිලි වන එක්තරා කරුණක් වන්නේ පනත ගෙන එන්නේ තොරතුරු ලබා දීමට බවයි. තොරතුරු ලබා දීමට ව්‍යතිරේඛ ලබා දී තිබෙන්නේ යම් යම් කරුණු සම්බන්ධයෙන් දැඩි ලෙස අගතිදායක අවස්ථාවන් හිදී පමණි. කෙසේ නමුත් පනත් කෙටුම්පතේ දක්වා තිබෙන්නේ ‘මහජන බැඳියාවන්හි වැදගත්කම එම තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීමෙන් වන හානියට වඩා වැඩි නම් එවැනි තොරතුරු සඳහා වන ඉල්ලීමක් ප්රතික්ෂේප නොකළ යුතු’ බවයි. ඒ අනුව තොරතුරු ලබා දීම හා ලබා නොදීම සම්බන්ධ පැහැදිලි ප්රතිපත්තියක් පවතී.”.තොරතුරු නීතිය සම්මත වී මාස 6ක කාලයක් තුළ එය ක්රියාත්මක කිරීමේ සූදානම සියලුම අදාළ පොදු ආයතන ලබා ගත යුතුයි. මේ සඳහා සෑම ආයතනයක්ම තොරතුරු නිලධාරියකු අනුයුක්ත කළ යුතුයි. මෙය රාජ්‍ය සේවකයන්ට අලුත් අත්දැකීමක්. ඒ සඳහා යම් පුහුණුවක්ද අවශ්ය වනවා..සමස්ත රාජ්‍ය ක්ෂේත්රයට මේ සූදානම ලබාදීම හා පනත ක්රියාත්මක කිරීමේ වගකීමට මුල් වීම පැවරෙන්නේ මාධ්‍ය අමාත්‍යාංශයටයි. (තොරතුරු නීතිය හුදෙක් මාධ්‍යවලට සීමා නොවන, සමස්ත පුරවැසියන්ටම එක හා සමානව ප්රයෝජනවත් නීතියක් වුවත්.).රාජ්‍ය තන්ත්රය සූදානම් වන අතරේ, තොරතුරු අයිතිය නිසි ලෙස ප්රයෝජනයට ගැනීමට පුරවැසියන්ටද යම් පෙළගැස්මක් අවශ්ය වනවා. තොරතුරු නීතිය යටතේ එදිනෙදා ප්රශ්නවලට විසඳුම් සොයාගත හැක්කේ කෙසේද යන්න ගැන සමස්ත ලක් සමාජයම දැනුවත් විය යුතුයි..තොරතුරු අයිතිය ගැන ජනමත සමීක්ෂණයක් 2014 සැප්තැම්බරයේ ට්රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් ශ්රී ලංකා විසින් සිදු කරනු ලැබුවා. මේ අයිතිය ගැන මහජන දැනුවත්බව, ආකල්ප හා අපේක්ෂා ගැන 450ක මහජන නියැදියක් හරහාත්, අමතරව 85ක රාජ්‍ය සේවකයන් සමග සාකච්ඡා හරහාත් විමර්ශනය කළා..දිවයින පුරාම මහජනයාගෙන් 90%කටත් වඩා තොරතුරු අයිතිය පැවතිය යුතු බව කියා සිටියා. එය නීතියෙන් තහවුරු කළ යුතු බවත්, අති බහුතරයක පිළිගැනීම වුණා. එයට හේතුව ලෙස දක්වන ලද සාධක නම්ථ වංචා හා දූෂණ අඩු කිරීමත මහජනයාට ඇතිවන පහසුවත කොයි කාටත් එක ලෙස තොරතුරු දත හැකිවීමත නීතිවිරෝධී ක්රියා අඩු කිරීම හා වඩාත් ප්රශස්ත තීරණ ගත හැකි වීමයි..මහජන මුදලින් නඩත්තු කරන ආයතනවලින් මේ වන තුරු තොරතුරු ලබා ගන්නට ගත් උත්සාහයන් ගැන විමසන ලදුව 32%ක් ලබා ගත නොහැකි වූ බවත්, තවත් 30.8%ක් මහත් දුෂ්කරතාවෙන් තොරතුරු ලබා ගත් බවත් කියා සිටියා. ලෙහෙසියෙන් තොරතුරු ලබා ගෙන ඇත්තේ 34.3%ක් පමණයි. මෙය කිසිසේත් සතුටුදායක තත්ත්වයක් නොවෙයි..සමීක්ෂණයට පාත්ර වූ රාජ්‍ය සේවක සංඛ්‍යාව කුඩා නිසා පුළුල් නිගමනවලට ඒම අපහසුයි. තොරතුරු අයිතිය ගැන පූර්ව දැනුමක් තිබුණේ ඔවුන්ගේ 47%කට පමණයි. එනම් බහුතරයක් (53%) එබන්දක් අසාවත් තිබුණේ නැහැ. එසේම 40%කට ටිකක් වැඩි ප්රතිශතයක් රාජ්‍ය නිලධාරීන් විශ්වාස කළේ මහජනයාට තොරතුරු දීම හරහා විවිධ ව්‍යාකූලතා මතුවිය හැකි බවයි..‘මෙවන් ඍණ ආකල්ප හඳුනාගෙන ඒවාට ක්රමානුකූලව ප්රතිචාර දැක්වීම ඉතා වැදගත්. තොරතුරු අයිතිය නීතිගත කිරීම ප්රායෝගිකව සාර්ථක වනුයේ එය පිළි ගන්නා, එයට කැප වූ රාජ්‍ය සේවයක් බිහි කිරීම හරහායි.’ මේ සමීක්ෂණ ප්රතිඵල විග්රහ කරමින් ට්රාන්ස්පේරන්සි ආයතනය කියනවා..මිලියන 1.5ක් පමණ ලාංකිකයන් අයත් රාජ්‍ය සේවය යනු විවිධ තනතුරු, වෘත්තිකයන් හා මට්ටම්වලින් සැදුම්ලත් එකක්. ජාතික, පළාත් හා පළාත් පාලන මට්ටමින් ගත් විට විවිධාකාරයේ මහජන ආයතන 4,800කට වැඩි සංඛ්යාවක් තිබෙනවා..තොරතුරු නීතිය ක්රියාත්මක කිරීමේදී මේ සියල්ලේ නව පෙළගැස්මක් අවශ්‍යයි. තොරතුරු නිසි ලෙස ලේඛනගත කිරීම, ගබඩා කිරීම, කළමනාකරණය හා බෙදා හැරීම සම්බන්ධයෙන් මහජන ආයතනවල වඩාත් කාර්යක්ෂම ක්රමෝපායන් හඳුන්වා දීමට සිදුවනවා. මේ හරහා රාජ්‍ය සේවකයන්ට මෙන්ම මහජනයාටත් වාසි සැලසෙනවා..තොරතුරු නීතිය ගැන බිය විය යුත්තේ අකාර්යක්ෂම හෝ දූෂිත නිලධාරීන් පමණයි. තමන්ගේ රාජකාරිය නිසි ලෙස ඉටු කරන අවංක නිලධාරීන්ට එයින් කිසිදු ප්රශ්නයක් නැහැ. එසේම ඇතැම් රාජ්‍ය ආයතන මේ නීතිය එන්නටත් පෙර පටන්ම තමන්ගේ සියලු තොරතුරු ස්වකැමැත්තෙන්ම මහජන පරිශීලනයට මුදා හැර තිබෙනවා. විශ්රාම වැටුප් දෙපාර්තමේන්තුව මීට හොඳ උදාහරණයක්..එසේම තොරතුරු නීතිය ජාතික ආරක්ෂාවට තර්ජනයක් වන්නේද නැහැ. රහසිගත ආරක්ෂක තොරතුරු පනතේ ව්‍යාතිරේඛ මගින් ආවරණය කැරෙන නිසා..2005 සිට ජාතික මට්ටමින් තොරතුරු නීතිය ක්රියාත්මක කරන ඉන්දියාවේ අත්දැකීම් සම්පිණ්ඩනය කරමින් වෙන්කටේෂ් නායක් කියන්නේ මෙයයි. ‘ඉන්දියාවේ තොරතුරු නීතිය නිසා ජාතික ආරක්ෂාවට හෝ විදේශ ප්‍රතිපත්තිවලට කිසිදු හානියක් සිදු වී නැහැ. එසේම පාර්ලිමේන්තුවේ ගරුත්වයට කැළලක් වී නැහැ. අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වය පළුදු වී නැහැ. වෙළඳ රහස් හෙළිදරව් කර නැහැ. පුරවැසියන්ගේ පුද්ගලිකත්වයට අනවසර පිවිසීම් සිදු වීද නැහැ.‘.න්‍යෂ්ටික අවිවලින් සන්නද්ධ ඉන්දියාවේ ජාතික ආරක්ෂාවට තොරතුරු නීතිය කිසිදු බලපෑමක් කර නැති නම් අප එබන්දක් ගැන බියවීම හේතු සහගත නැහැ..තොරතුරු නීතිය සම්මත වූ පමණින්ම අපේ සමාජ, දේශපාලන හා ආර්ථීක ප්රශ්නවලට විසඳුම් ලැබෙන්නේ නැහැ. තොරතුරු අයිතිය නිර්මාණශීලීව හා අධිෂ්ඨාන පූර්වකව භාවිත කිරීම හරහායි වඩාත් වගවීම සහිත ආණ්ඩුකරණයක් හා වඩාත් විවෘත සමාජයක් බිහි වන්නේ..ඕනෑම රටක තොරතුරු නීතියක් සාර්ථක වන්නේ එයින් එරට පුරවැසියන් වැඩ ගන්නා පමණටයි. ආවේග, අනුමාන, ඇදහිලි හා කුමන්ත්රණවාදී ප්රබන්ධ මත පදනම් වී නිගමනවලට එළඹීමට හුරුව සිටින අපේ සමාජය තොරතුරු, දත්ත, සාක්ෂි හා හරවත් විග්රහයන් හරහා ඉදිරියට ගෙන යාමේ දැවැන්ත අභියෝගය අප හමුවේ තිබෙනවා..See also:.7 March 2015: Echelon March 2015 column: Beyond RTI – Towards Open Government.Posted in Communicating development, Democracy, good governance, India, Information Society, public interest, Ravaya Column, right to information, Sri Lanka. Tags: අශෝක අධිරාජයා, අශෝක ස්ථම්භ, ජාතික ආරක්ෂාව, ට්රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් ශ්රී ලංකා, තොරතුරු අයිතිය, තොරතුරු පනතේ ව්‍යාතිරේඛ, පොදු අවකාශය, පොදු ජනයාට රාජ්‍ය පාලනය ගැන විමර්ශනයට අයිතිය, මහජනයාට රාජ්‍ය තොරතුරු ලබාදීමේ අශෝක සම්ප්රදාය, මාධ්‍ය අමාත්‍යාංශය, වෙන්කටේෂ් නායක්, සංස්කෘත භාෂාව, freedom of information, India’s RTI Law, Public access and scrutiny, Public Space, right to information, RTI law, Sri Lanka Right to Information Act, Venkatesh Nayak. 1 Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #188: ලිංමැඩියා මර්දනය කෙසේ කළ හැකිද?.8 October 2014 — Nalaka Gunawardene.Kaala Bomba One Kara Thibe – by Nalaka Gunawardene (Ravaya Publishers, 2014) book cover.Writing a foreword to my latest collection of Ravaya columns, titled ‘කාල බෝම්බ ඕනෑ කර තිබේ!’ (Wanted: Time Bombs of the Mind!), researcher and public intellectual Dr Udan Fernando comments on two societal trends in post-war Sri Lanka (since 2009)..One is the indulgence — and even perverse ‘celebration’ — of insularity, conflating it for distinctiveness and cultural identity. This is found among certain academics, artistes and social activists..The other is obsessive nostalgia for, and romanticising of, history – at least, a certain interpretation of historical events and processes. Never mind whatever problems of development and governance of today, these nostalgists seem to contend, we were once a great nation (or the greatest of all)..In my column (published in Ravaya newspaper, 5 October 2014), I discuss how best to counter insularity and unhealthy obsession with history. I also lament, as does Udan, the gradual decline of Lankans with bilingual or trilingual skills which enabled them to connect with each other and the wide world outside their island..සිවුමංසල කොලූ ගැටයා තීරු ලිපිය ලෙස 2013-14 වකවානුවේ මා ලියූ ලිපි 44ක් ඇතුළත් තුන්වන පොත ‘කාල බෝම්බ ඕනෑ කර තිබේ!’ නමින් ගිය මාසයේ නිකුත් වුණා..එයට පෙරවදනක් ලිවීමට මා ඇරැයුම් කළේ රාවය හරහා මා හඳුනා ගත් මිතුරකුට. ඔහු ආචාර්ය උදන් ප්රනාන්දු. ස්වාධීන සමාජ විද්‍යා පර්යේෂකයෙක්. කලක් නෙදර්ලන්තයේ විසීම නිසා ලිබරල් සමාජයක හා නිර්ආගමික රාජ්‍යයක සෘජු අත්දැකීම් ඇති, බොහෝ දේ තුලනාත්මකව දැකිය හැකි අයෙක්..පෙරවදනේ ඔහු මෙසේ කියනවා. “දියවැඩියාවටත් වඩා දරුණු ලෙස ලංකාවේ පැතිරී ඇති ලෙඩකි ලිංමැඩියාව. එය ලෙඩක් නොව ඉහල තත්ත්වයක් බව උදන් අනන රටක, නාලක වැනි අයට පැවතීම ලෙහෙසි පහසු දෙයක් නොවේ. තම කොස්මොපොලිටන ඌරුව නාලකගේ තීරු ලිපි තුළ නොමසුරුව සනිටුහන් වෙයි. එය ලිංමැඩියා මර්දන ව්‍යාපාරයට කෙරෙන මහගු දායකත්වයක් බවයි මගේ තක්සේරුව.”.මා කිසිදු දේශපාලන මතවාදයක් කරපින්නා ගත් අයකු නොවෙයි. එහෙත් අධිපතිවාදයන්ට නොකැමති, නිතර ප්රශ්න කරන හා බල සංකේන්ද්‍රණයට එරෙහි දැක්මක් නම් මට තිබෙනවා..Dr Udan Fernando.උදන් මෙය දකින්නේ මෙලෙසයි. “පසුගිය වසර පහ තුල ලාංකේය සමාජයට වැළදී ඇති බරපතල ම රෝගය විය හැක්කේ අතීතකාමයයි. මේ වන විට අතීතකාමය නිධන්ගත රෝගයක් බවට පත් වී ඇත. පෙර එක දවසක තිබුනා යැයි කියන ශ්රී විභූතියෙන් බඩගින්නේ හෝ සිට අපි සතුටු වෙමු. ඉතිහාසය හා ඉතිහාසිකරණය නාලක භාවිතා කරන්නේ නිර්මානාත්මක ආකාරයකටය. ඔහුගේ ප්රවේශය ඉතිහාසය යම් ප්‍රත්‍යාලෝකනයක් ලෙස සලකා බැලීමය. ඉන් ඉතිහාසය අනවශ්‍ය ලෙස රොමැන්තිකකරණය නොවේ. එලෙස ගත් කල ජාතික ව්‍යාධියක් සුව කරනු පිණිස නාලකගේ තීරු ලිපි පැසසුමට ලක් කළ යුතුය.”.ළිං මැඩියාව ඇති බොහෝ දෙනෙකු තමන්ට එබඳු තත්ත්වයක් ඇතැයි අවබෝධයක් නැහැ. තවත් සමහරුන් එය ඕනෑ කමින් හුවා දක්වමින් ඒ ගැන උදම් අනනවා. ලෝකය ගැන වඩාත් දැනුවත් හා සංවේදී අය හෙළා දකිනවා..මනෝ ලෝකවල සිට සිතැඟි දේ මවා ගන්නට අප කාටත් ඉඩක් තිබෙනවා. එය පෞද්ගලිකත්වය හා මානව නිදහසට අදාල කරුණක්. එහෙත් අප මෙහි කථා කරන්නේ පොදු අවකාශය (public space) හා පොදු උන්නතියට (public interest) අදාලවයි..ළිං මැඩියන් සේ සිටීමේ පූර්ණ නිදහස ඕනෑම කෙනෙකුට ඇතත්, ළිං මැඩියන් ලෙස අන් සැම (විශේෂයෙන් ළමා හා තරුණ පරපුර) බලෙන් රඳවා තබා ගන්නට නම් කිසිවකුත් අයිතියක් නැහැ. එසේම රාජ්‍ය ප්රතිපත්ති හා සමාජ ප්රවණතා අරභයා ළිං මැඩියා මානසිකත්වය මතුවීම ඉතා අහිතකරයි..දේශපාලකයෝ ළිං මැඩියන්ට හරි ආසයි. තමන් කියන ඕනෑම අභව්‍ය කථාවක්, තර්කයක් හෝ කුමන්ත‍්‍රණවාදයක් වැඳ ගෙන අසා සිට අන්තිමේදී හුරේ දමන මහජනතාවක් හැමදාමත් පවත්වා ගන්නට බහුතරයක් දේශපාලකයන්ට ඕනෑකම ඇති..උදන්ගේ තර්කයට අනුව ලක් සමාජයේ ලිංමැඩියාවට එක් ප්රධාන හේතුවක් නම් තනි බසක් පමණක් කථා කරන, එබසින් පමණක් පොත් කියවන හා සන්නිවේදනය කරන බහුතරයක් සිටීමයි..මෙය සිංහල හා දෙමළ ජන කොටස් දෙකටම පොදු වුවත් සුළු ජන කොට්ඨාශයක් ලෙස දෙමළ ජනයා සිංහලත්, එයට අමතරව ඉංගී‍්‍රසිත් ප්රගුණ කරන්නට වැඩි උනන්දුවක් ගන්නා බව මගේ නිරීක්‍ෂණයයි..සන්නිවේදන තාක්ෂණ හරහා මින් පෙර නොතිබූ පරිදි ඉංග්රීසි උගන්නට නව අවස්ථා විවර වී තිබෙනවා. එහෙත් ආකල්පීය හේතු නිසා හෝ කුඩා වියේ ඇති කරනු ලැබූ ඉච්ඡාභංගත්වය නිසා හෝ ඕනෑකමින්ම ඉංග‍්‍රීසිය මග හරින හා එය තවමත් අධිරාජ්‍යවාදී කඩුවක් යයි සිතන අය තරුණ පරපුර අතර පවා සිටිනවා. මෙබඳු පිරිස් අතර ළිංමැඩියාව ප‍්‍රබලයි..සිංහලට පමණක් සීමා වූ දැනුම් හා ආකල්ප ග‍්‍රහණයක් ඇති විට සිදු වන දෙය උදන් විග්රහ කරන්නේ මෙලෙසයි..“ද්වීභාෂා කුසලතාව, 1956 පෙරළියට පිං සිදුවන්නට අපට අහිමි වුනු දෙයකි. එහි ප්‍රතිපලයක් ලෙස සිංහල හා ඉංග්රීසි බසින් — විශේෂයෙන් පුවත්පත්වල — ලියවෙන්නේ සහමුලින් ම එකිනෙකට වෙනස් දේය. සිංහල පමණක් කියවන්නෙකුට කියවන්නට ලැබෙන්නේ සීමිත වපසරියක අදහස්ය.”.“අවාසනාවකට බොහෝ සිංහල ලියන්නන් ඇසුරු කරන්නේ සිංහල පොතපත පමණය. සිංහල පමණක් කතා කරන්නන් පමණය. මෙය එක්තරා ආකාරයක විෂම චක්‍රයකි. උදේ පිසූ කිරිබත ම රත් කර දිවා ආහාරයට ගෙන ඉන් ඉතිරි වූ ටික රත් කර රාත්‍රී ආහාරයට ගන්නා විට පිළුණු රසය මතු වීම වැළැක්විය නොහැක. එහෙත් එක භාෂාවකට පමණක් විලංගු ලා ගත් බොහෝ දෙනා එම පිළුණු කිරිබත තලු මරමින් අනුභව කරයි.”.ද්විභාෂිකත්වයේ වැගත්කම පිළිගැනීම හරහා තනි බසක් පමණක් ප්රගුණ කළ කිසිවකු හෑල්ලූ කිරීමක් සිදු වන්නේ නැහැ. අප කැමති වුණත් නැතත් සමාජ යථාර්ථයන් ඇති සේ දැකීම අවශ්ය දෙයක්..From L to R – A J Gunawardana, Ajith Samaranayake, Tissa Abeysekera.ද්විභාෂිකත්වයේ ද විවිධ මට්ටම් තිබෙනවා. සමහර ද්විභාෂිකයන් භාෂා දෙකක් ව්‍යක්ත ලෙස කථා කරන හා ඒ දෙකෙන්ම නිර්මාණශීලි හෝ විචාරශීලි කාර්යයන්හි නිරත විය හැකි අයයි. ඉංග්රීසි හා සිංහල දෙබසින්ම ලියූ තිස්ස අබේසේකර මෑත කාලීන හොඳ උදාහරණයක්..තවත් සමහරුන් භාෂා දෙකක් මනාව දැන එම සංස්කෘතින්ට සමීප වුණත් ඔවුන් ලියන්නේ එයින් එක් බසකින් පමණයි. කලක් මගේ ජේ්‍යෂ්ඨ සගයකු වූ ඉංග්රීසි පුවත්පත් කතු අජිත් සමරනායකත් ඉංග්රීසි මහාචාර්ය ඒ. ජේ. ගුණවර්ධනත් දෙදෙනාම සිංහල, සාහිත්‍ය නාට්‍ය හා සිනමා ක්‍ෂෙත‍්‍රයන්ට සමීපව සිටියා. ඔවුන් ඒවායේ නව ප්රවණතා මනා සේ හඳුනා ගත්තා. එහෙත් ඔවුන් බොහෝ කොටම ලිිව්වේ ඉංග්රීසියෙන්. (එයත් වැදගත් හා අවශ්‍යයි. මෙරට ඇතැම් මධ්‍යම පංතිකයන්ට දේශීය කලා නිර්මාණ ඉංග්රීසි පුවත්වත් හරහා හඳුන්වා දුන්නේ මේ දෙපල හා තවත් ඔවුන් වැනි ටික දෙනෙක්.).Groundviews.org, 19 Sep 2008: Remembering A J Gunawardana: A creative public intellectual.දෙමළ, සිංහල, ඉංග්රීසි භාෂා තුනෙහිම කලා ක්‍ෂෙත‍්‍ර හැකි පමණින් නිරික්සා ඇගැයීමක් කරන මගේ තවත් ජ්යෙෂ්ඨ මිත‍්‍රයෙක් සිටිනවා. ඔහු නිදහසේ මාධ්‍යවේදී හා විචාරක කේ. එස්. සිවකුමාරන්. මෙරට ඉංග්රීසි පුවත්පත් හැමෙකටම පාහේ ලිපි සපයන ඔහුගේ කුතුහලය හා දැනුම ඉතා පුළුල්..ළිං මැඩියාව අපේ රටට පමණක් සීමා වූවක් නොවෙයි. හැම රටකම එයින් පෙළෙන අය සිටිනවා. සමහර රටවල එයට තුඩු දෙන සාධක වෙනස්. හොඳ උදාහරණයන් නම් අමෙරිකා එක්සත් ජනපදයයි. දැනුම් මූලාශ්රයන් ලෙහෙසියෙන් සොයා ගත හැකි වූත් අධ්යාපන හා සාක්‍ෂරතා මට්ටම් ඉහල වූත් එරට බොහෝ දෙනා තම රටින් බාහිර ලෝකය ගැන ඇත්තේ සීමිත හා බොහෝ සෙයින් විකෘති වූ වැටහීමක්..වඩාම ආසන්න අසල්වැසි රටවල් දෙක වන කැනඩාව හා මෙක්සිකෝවෙන් ඔබ්බට නොගිය අමෙරිකානුවන් අති විශාල සංඛ්යාවක් සිටිනවා. මීට වසර කිහිපයකට පෙර කළ සමීක්‍ෂණයකින් හෙළි වූයේ සමහර අමෙරිකානුවන් සිතන්නේ යුරෝපය ද තුන්වන ලෝකයේ ම කොටසක් කියා බවයි!.අමෙරිකාව ආන්තික උදාහරණයක්. බටහිර යුරෝපයේ නැතිනම් ඉන්දියාවේ වැසියන් බොහෝ දෙනෙකුට නම් තම රට හා ලෝකය ගැන සෑහෙන අවබෝධයක් තිබෙනවා. ඔවුන් තමන්ගේ ජාතිකාභිමානය ඔස්සේ තම රට ගැන අධිතක්සේරුවකට යන්නේ නැහැ. එසේම කුමන්ත්රණවාදී තර්ක අවිචාරශීලී ව පිළි ගන්නේ ද නැහැ. (එයට අති සමතුන් වන්නේ පාකිස්ථානය හා බංග්ලාදේශ් රටවල වැසියන්. එරටවල බොහෝ උගතුන් පවා තමන්ගේ රටට වින කරන්නට මුලූ ලොවම කැස කවන බව විශ්වාස කරනවා.).10 February 2013: සිවුමංසල කොලූගැටයා #104: බලන සැම තැන කුමන්ත‍්‍රණවලින් සපිරි දේශයක්!.ලිං මැඩියාවේ විවිධ පැතිකඩ කලින් කලට මෙරට ප්රචලිත වනවා. පුරා විද්‍යාත්මකව කිසිදු සාක්ෂියක් නැති ජනප‍්‍රවාදයක් වන රාවණා රජු හා ඔහුගේ හපන්කම් ගැන අද දවසේ සංසරණය වන කථා මෙයට උදාහරණයක්..L to R – Nirmal Ranjith Dewasiri, K S Sivakumaran, Liyanage Amarakeerthi.බොහෝ දෙනා තම රටේ ඉතිහාසය උල්ප්පා දැක්වීමට කැමතියි. එහෙත් අතිශයෝක්තියෙන් ඔබ්බට යන බෙහෙවින් අභව්‍ය සිදුවීම් අපට සැළකිය හැක්කේ ප්රබන්ධ හැටියට පමණයි. තමන් කැමති ඕනෑම ෆැන්ටසියක් ඇදහීමට පුද්ගල නිදහස ඇතත් එය යොදා ගෙන පොදු අවකාශයේ හා මාධ්‍ය හරහා ජනතාව නොගම යැවීම සාරධර්ම විරෝධීයි..රාවණා ප‍්‍රවාදයන් ගැන මෙරට බොහෝ සැබෑ පුරාවිද්‍යාඥයන් හා ඉතිහාසඥයන් නිහඬව සිටින පසුබිමක කොළඹ සරසවියේ ඉතිහාසය පිළිබඳ පර්යේෂක ආචාර්ය නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි එය ප්රසිද්ධියේ විචාරයට ලක් කිරීම ඉතා වැදගත්. (2014 සැප් 14 රාවයේ පළ වූ ඔහුගේ ලිපිය කියවන්න.).නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි හා ලියනගේ අමරකීර්ති වැනි ද්විභාෂික වියතුන් අපේ සරසවිවල දුර්ලභයි. ලිංමැඩියාව තවත් ප්රවර්ධනය කරන මධ්යස්ථාන බවට අපේ සරසවි පත්ව ඇත්තේ එනිසායි..Posted in Communicating research, Education, Ethics, good governance, heritage, History, Journalism, Media, Media activism, Pakistan, public interest, Ravaya Column, Sri Lanka, Writing. Tags: 1956 පෙරළිය, Ajith Samaranayake, අජිත් සමරනායක, අතීතකාමය, අධිරාජ්‍යවාදී කඩුවක්, ආචාර්ය උදන් ප්රනාන්දු, ආචාර්ය නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි, ආචාර්ය ලියනගේ අමරකීර්ති, ඉංග‍්‍රීසිය, ඉතිහාසය අනවශ්‍ය ලෙස රොමැන්තිකකරණය, කේ. එස්. සිවකුමාරන්, ද්වීභාෂා කුසලතාව, දෙමළ, පොදු අවකාශය, පොදු උන්නතිය. ළිං මැඩියන්, මහාචාර්ය ඒ. ජේ. ගුණවර්ධන, ලිංමැඩියාව, සිංහල, bilingual skills, cultural identity, Dr A J Gunawardana, Dr Liyanage Amarakeerthi, Dr Nirmal Ranjith Dewasiri, insularity, K S Sivakumaran, Lanka history, nostalgia, romanticising of history, Tissa Abeysekera, trilingual skills, Udan Fernando. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #123: පුරවැසි මාධ්‍ය සහ අධිපති මාධ්‍ය.22 June 2013 — Nalaka Gunawardene.Who is a citizen journalist? Does everyone who blogs and tweets automatically become one? If not, who qualifies? Who judges this on what criteria? And what niche in media and public sphere do citizen journalists fill when compared with salaried journalists working for more institutionalised or mainstream media?.These have been debated for years, and there is no global consensus. They are belatedly being asked and discussed in Sri Lanka, and form the basis of my latest Ravaya column (in Sinhala)..My views were summed up sometime ago in this comment I left on a blog: “Just as journalism is too important to be left solely to full-time, salaried journalists, citizen journalism is too important to be left simply to irresponsible individuals with internet access who may have opinions (and spare time) without the substance or clarity to make those opinions count.”.See also my English language posts on this topic in the past:.7 Aug 2009: Can Citizen Kane and Citizen Journalist join hands in the public interest?.10 June 2008: Who’s Afraid of Citizen Journalists 2: Reflections from Asia Media Summit 2008.3 May 2008: Who is afraid of Citizen Journalists? Thoughts on World Press Freedom Day.‘තමුසෙ කවුද?’.අපේ රටේ පොදු අවකාශයේ, පොදු උන්නතිය උදෙසා පෙරට එන ටික දෙනාට බොහෝ විට මුහුණ දෙන්නට සිදුවන පොදු ප්රශ්නයක්..තවමත් වැඩවසම් හා අධිපතිවාදී මානසිකත්වයන් කරපින්නා ගත් අපේ සමාජයේ සැබෑ ගති සොබා මැනවින් විදහා පාන්නක් මේ ප්රශ්නය. එයින් අදහස් කැරෙන්නේ යමකුගේ පැටිකිරිය, සමාජයීය හා අධ්‍යාපනික පසුබිම වඩා වැදගත් බවත්, කැපවීම, උද්‍යොගය හා බැවහර ඥානය එතරම් වැදගත් නැති බවත්..පුරවැසි මාධ්‍යවේදයේ (Citizen Journalism) නිරත වන ලාංකිකයන් ද මේ ප්රශ්නයට නිතර මුහුණ දෙනවා. නවීන සන්නිවේදන තාක්ෂණයන් හරහා සමාජයේ පොදු ප්රශ්න ගැන වාර්තාකරණයට, විග්රහයට හා සන්නිවේදනයට මේ අයට ඇති අයිතිය හා සුදුසුකම් මොනවාදැයි වැඩිපුර ම අසන්නේ මාධ්‍ය ආයතනවල වැටුපට රැකියාව කරන, වෘත්තීය මාධ්‍යවේදීන්. මේ වෘත්තිකයන්, ස්වේච්ඡුාවෙන් කි‍්‍රයා කරන පුරවැසි මාධ්‍යවේදීන් ලෙස බොහෝ විට බලන්නේ අවඥාවෙන්, සැකයෙන් නැතිනම් විමතියෙන්..පුරවැසි මාධ්‍යකරණය ගැන විවිධ අර්ථ දැක්වීම් හා විග්රහයන් තිබෙනවා. සරලතම විදියට කිවහොත් මාධ්‍ය ආයතනගතව, වැටුප් ලබමින් මාධ්‍යකරණයේ නියැලෙනවා වෙනුවට එම කාරිය ම නොමිලයේ, උද්යෝගයෙන් කරන අය පුරවැසි මාධ්‍යවේදීන්. පොදු අවකාශයේ තොරතුරු, රූප, හඬ, වීඩියෝ හා මේවායේ සංකලයන් ඔවුන්ට නිර්මාණය කළ හැකියි..නව සන්නිවේදන තාක්ෂණ මෙවලම් ප්රචලිත හා ලාබදායක වීම නිසා රටේ හා ලෝකයේ තමන් අවට සිදු වන දේ ලිඛිතව හා රූප හරහා හසු කර ගනිමින් ‘සාක්ෂි දැරීමේ’ (bearing witness) හැකියාව අද බොහෝ දෙනකුට ලැබී තිබෙනවා. කැමරාවක් සහිත ජංගම දුරකථනයක් වුවත් මෙයට සෑහෙනවා..මේ හැකියාව ලැබී තවමත් දශක දෙකක්වත් ගත වී නැහැ. ඓතිහාසිකව මෙසේ සාක්ෂි දැරීමේ හා වාර්තා කිරීමේ හැකියාව තිබුණේ ආයතනගත මාධ්‍යවේදීන්ට පමණයි. ඒ සීමිත බලය හරහා ඔවුන්ට යම් ප‍්‍රතාපවත් බවක් හා අධිපති බවක් ද ආරෝපණය වූවා. පුරවැසි මාධ්‍යකරුවන්ගේ ආගමනය හරහා ඒ යථාර්ථය උඩුකුරු වනවා. අධිපති මාධ්‍යවේදයේ සමහරුන් තමන්ගේ සමාජ තත්ත්වය දියාරු වීම හා නැතිවීම ගැන කැමැති නැහැ..පුරවැසි මාධ්‍යවේදීන් ආධුනිකයන් ද? සමහර ආයතනගත මාධ්‍යවේදීන් තමන් වෘත්තිකයන් බවත්, එතැනට පැමිණීමට පුහුණුවක් හා අභ්‍යාසයක් කලක් ප්රගුණ කළ බවත් කියමින් පුරවැසි මාධ්‍යවේදීන් හෑල්ලූ කරන්නට තැත් කරනවා. එහෙත් අද වනවිට මේ ආධුනික/වෘත්තික බෙදුම බොඳ වී ගිහින්..වැටුපට කී‍්‍රඩා කරන කී‍්‍රඩකයන් වෘත්තීමය වන අතර එසේ නොකරන්නවුන් ආධුනික යයි සැළකෙනවා. ඔලිම්පික් තරග මුඵමනින් වෙන් වන්නේ ආධුනික කී‍්‍රඩකයන්ටයි. එයින් ඔවුන්ගේ කුසලතාවය හා කැපවීම අවතක්සේරු වන්නේ නැහැ..මෙනයින් බලන කල පුරවැසි මාධ්‍යවේදීන් මාධ්‍ය කලාවේ ඔලිම්පික් පරමාදර්ශයන් මූර්තිමත් කරනවා යයි කිව හැකියි. වැදගත් වන්නේ ඔවුන් නිරවද්‍යාතවය, සමබරතාවය හා සදාචාරාත්මක රාමුවක් මත කි‍්‍රයා කරනවා ද යන්නයි..වෙබ්ගත සමාජ මාධ්‍ය (Social Media) භාවිත කරන හැම අයකු ම පුරවැසි මාධ්‍යකරුවකු වන්නේ ද නැහැ. බහුතරයක් දෙනා ගැවසෙන Facebook ජාලය බොහෝ කොට සංවෘත කලාපයක්. එහි විවෘත පිටු යම් තරමක් තිබුණත්, අති විශාල පරාසයකට පිවිසීමට තමන්ගේ ගිණුමක් හා අන් අයගේ අනුමැතිය (friend වීම) අවශ්‍යයි..සමස්ත වෙබ් අවකාශය සැබෑ ලෝකයේ ඝෝෂාකාරී, ඕනෑ ම කෙනකුට විවෘත පොළකට සම කළහොත්, Facebook එක සාමාජිකයන්ට පමණක් විවෘත, අවසරයෙන් පමණක් පිවිසිය හැකි සමාජශාලා (clubs) වගෙයි..ක්ලබ් ඇතුළේ සිට රටේ ලෝකයේ ප්රශ්න ගැන මහ ලොකුවට කථා කරන බොහෝ උදවිය විවෘතව පොදු අවකාශයේ එම අදහස් පවසන්නට පැකිළෙනවා. මෙබඳු ප්රවණතාවක් Facebook තුළත් තිබෙනවා..තියුණු සමාජ දේශපාලන දැක්මක් තිබෙන හා මැනවින් අදහස් පැවසීමේ කුසලතාව ඇති මගේ මිතුරෙක් දිනපතා ම පාහේ සිය Facebook කණ්ඩායම තුළ රටේ ප්රශ්න ගැන ඉතා වැදගත් අදහස් දැක්වීමක් කරනවා. එහෙත් එය ග්රහණය වන්නේ ඔහුගේ කණ්ඩායමට පිවිසීමේ වරම ලද තුන් හාර සිය දෙනෙකුට පමණයි. (එසේ ස්වයං සීමිතව අදහස් පැවසීමට ඔහුට ඇති අයිතිය මා පිළිගන්නවා.).පුරවැසි මාධ්‍යකරණයට නම් කොයි කාටත් පෙනෙන මානයේ, විවෘතව සිට තොරතුරු, අදහස් හා රූප බෙදාහදා ගත යුතුයි. විවෘත වෙබ් ‘පොලේ’ ගාල ගෝට්ටිය වැඩි වුවත් පුරවැසි මාධ්‍යවේදීන් එබඳු පොදු අවකාශයේ ම සැරිසරිය යුතුයි. සංවෘත ක්ලබ් ඇතුළේ පඩි කථා හෝ චණ්ඩි කථා කීම සෑහෙන්නේ නැහැ!.Groundviews.org වෙබ් අඩවිය ගැන මා ගිය සතියේ කළ විග්රහය නොපිළිගත් පාඨකයන් ද සිටිනවා. Groundviews මුඵමනින් ම වෙබ් හරහා ප‍්‍රකාශිත වූවත්, එහි බරපැන උසුලන්නේ රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයක් (විකල්ප ප්රතිපත්ති කේන්ද්‍රය) වීම සමහරුන්ට ප්රශ්නයක්..මා ගරු කරන මගේ විද්වත් මිතුරකු වන සන්නිවේදන විශෙෂඥ මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව කියන්නේ Groundviews පුරවැසි මාධ්‍යයක් නොවන බවයි. 2012දී රාවයේ 25වන සංවත්සරය වෙනුවෙන් පළ කෙරුණු ‘ජනමාධ්‍ය සංස්කෘතිය: විවේචනාත්මක ඇගැයීමක්’ ග්රන්ථයට ලිපියක් ලියමින් ඔහු මෙසේ කියනවා:.“ග්‍රවුන්ඩ්වීව්ස් තමන් හඳුන්වාගන්නේ පුරවැසි මාධ්‍ය කලාවෙන් යුත් වෙබ් අඩවියක් ලෙසිනි. මේ හඳුන්වා ගැනීම තුලින් මූලාශ්ර එකකට වැඩි ගණනක් යොදා ගැනීම සහ කරුණුවල සත්‍යාසත්‍යතාවය පරීක්ෂා කිරීම වැනි සාමාන්‍ය මාධ්‍ය කලාවේ වගකීම් ඉටු කිරීමෙන් ඔවුන් තමන් නිදහස් කර ගෙන තිබේ. කෙසේ වුවත්, එය කතුවරුන්ට ගෙවන වැටුප් සහ සැලසුම සහ බෙදා හැරීම සඳහා කර ඇති ආයෝජන වැනි සියළු ම ආකාරවලින් සාමාන්‍ය මාධ්‍යයකි. සැම මාධ්‍යයක මෙන් පල කරන කරුණු සහ මතවාදයන් අනුමත කරන්නේ කර්තෘ කෙනෙක්ය. වෙනස ව්‍යාජ ලෙස පුරවැසි පුවත්පත් කලාවේදී නම ආරූඪ කර ගෙන සම්මාන ලබා ගැනීම ය. මේ පුවත්පතේ එන කරුණු සහ මතවාද බොහෝ විට සපයනු ලබන්නේ සාම්ප්රදායික පුවත්පත්වලට නිතර ලිපි සපයන ලේඛක මහත් මහත්මීන්ම ය. පුරවැසි පුවත්පතේ නැත්තේ පුරවැසියන්ය.”.විකල්ප මතවාද හා සංවාද සඳහා ඇති තරම් අවකාශ ලැබේ නම් ධනපති, අධිපති හෝ NGO අනුග්රහය යටතේ පවත්වා ගෙන යාම එතරම් ලොකු සීමාකාරී සාධකයක් යයි මා නම් සිතන්නේ නැහැ..වෙබ්ගත සමාජ මාධ්‍ය හරහා පෞද්ගලික හා පොදු සංවාද සුවහසක් දිවා රැයේ සිදුවීම හරහා නූතන තොරතුරු සමාජය අඵත් ආකාරයේ ගෝලීය පරිසරයක් බිහි කරනවා. නිතිපතා වෙබ් භාවිතයේ නියැලෙන බිලියන් 2.7ක් ජනයා ලොව පුරා මේ නව ප‍්‍රපංචයට දායක වනවා. ඉන්ටර්නෙට් හා බද්ධ වන මිලියන් 3ක් පමණ වන ලාංකිකයන් ද මේ ප්රවාහයේ කොටසක්..Chat Republic by Angelo Fernando.මේ නව තොරතුරු සමාජය බෙහෙවින් ශාස්තී‍්‍රය මට්ටමින් මෙන් ම ලිහිල් හා සරල වෙනත් මානයන්ගෙන් ද විග්රහ කළ හැකියි. අලෙවිකරණය හා සමාජ ජාලකරණය (Marketing and Social Networking) කෝණයෙන් මෙය විග්රහ කැරෙන අඵත් පොතක් ලාංකික සන්නිවේදන හා අලෙවිකරණවේදියකු වන (අමෙරිකාවේ කලෙක සිට වාසය කරන) ඇන්ජලෝ ප්රනාන්දු මෑතදී ලියා තිබෙනවා..ඔහු පොත නම් කොට ඇත්තේ Chat Republic යනුවෙන්. තොර තෝංචියක් නැතිව අසීමිත දේ ගැන ලිහිල්ව හෝ ගැඹුරින් හෝ ‘චැට්’ කරන නූතන තොරතුරු සමාජය, ඉතිහාසයේ නොතිබූ ආකාරයේ, දේශසීමා ඉක්මවා යන අඵත් ගෝලීය සබැදියාවක් බිහි කරමින් සිටින බව ඔහුගේ අදහසයි..ආණ්ඩු හා වෙනත් බලාධිකාරයන් කැමති වුණත් නැතත් මෙය සිදු වනවා. (ශී‍්‍රමත් ආතර් සී. ක්ලාක් කලෙකට ඉහත මෙය නුවණැසින් දැක අවවාද කළේ ප්රතිරෝධය දක්වනු වෙනුවට සුක්‍ෂම ලෙස මේ නව ලොවට අනුගත වන ලෙසයි: “Exploit the inevitable!”).ඇන්ජලෝගේ පොතේ යම් කොටසක් වෙන් කොට ඇත්තේ පුරවැසි මාධ්‍යවේදයේ පැතිකඩ කිහිපයක් විස්තර කරන්නයි. ඔහු ලෝක මට්ටමෙන් විවිධ රටවල අත්දැකීම් විස්තර කරන අතර ශී‍්‍ර ලංකාවෙන් ද උදාහරණ ගන්නවා. නම් වශයෙන් හඳුන්වා දී අදහස් උපුටා දක්වා තිබෙන්නේ සංජන හත්තොටුව හා ඉන්ද්‍රජිත් (ඉන්දි) සමරජීව යන තරුණ සයිබර් කි‍්‍රයාකාරිකයන් දෙදෙනායි..මෙයට අමතරව සර්වෝදය සංවිධානයේ නව මාධ්‍ය භාවිතය ගම් මට්ටමෙන් ලාංකික සුඵ ව්‍යාපාරිකයන්ට නව වෙළඳපොළ විවෘත කරන සැටිත් එහි වාර්තාගතයි. http://chatrepublic.wordpress.com.2013 ජූනි 12දා Chat Republic එළි දැක්වීමට කොළඹ පැවති සංවාදයකට මාත් සහභාගී වුණා. ඇන්ජලෝ එහිදී කීවේ ඕපාදුප (gossip) යනු මානව සමාජයේ පැරණි ම සන්නිවේදන ක්රමයක් බවයි. අද වෙබ් මාධ්‍ය හරහා එයට නව පණක් හා වේගයක් ලැබී තිබෙනවා..Posted in Arthur C Clarke, Blogging, Citizen journalism, citizen media, community media, digital media, Digital Natives, Future, ICT, Innovation, Internet, Journalism, Media activism, Media freedom, New media, public interest, Ravaya Column, Sri Lanka, youth. Tags: Angelo Fernando, අධිපතිවාදී, ඇන්ජලෝ ප්රනාන්දු, ඕපාදුප, ජනමාධ්‍ය සංස්කෘතිය: විවේචනාත්මක ඇගැයීමක්, තරුණ සයිබර් කි‍්‍රයාකාරිකයන්, පුරවැසි මාධ්‍යවේදය, පොදු අවකාශය, පොදු උන්නතිය, මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව, වැඩවසම්, වෙබ්ගත සමාජ මාධ්‍ය, ශී‍්‍රමත් ආතර් සී. ක්ලාක්, සර්වෝදය, bearing witness, Chat Republic, Citizen journalism, Citizen journalists, Exploit the inevitable!, Facebook, gossip, Groundviews.org, indi.ca, Sanjana Hattotuwa, Social Media. Leave a Comment ».Create a free website or blog at WordPress.com..Search for:.October 2022.M.T.W.T.F.S.S..1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31..« Apr.Want to know me?.About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Twitter Updates.Accountability needs clarity & precision of exactly what happened in #Indonesia #stadiumstampede: Using interviews… twitter.com/i/web/status/1… 3 hours ago.RT @ict4peace: #ICTPeace Special Advisor @sanjanah writes about how democratic frameworks in developed countries, with high-trust societies… 6 hours ago.RT @GehanDG: Why does #22A retain the urgent bill process? It’s DANGEROUS (given that the replacement of the #PTA could be enacted as an u… 8 hours ago.RT @HarshadeSilvaMP: For 3rd instance #SriLanka Attorney Generals Department not prepared to proceed with @hejaazh case as MFA @alisabrypc… 21 hours ago.RT @ItikaSPunit: To #moonlight or not to moonlight? I spoke to a top labor & employment lawyer to understand what's legal & illegal. Read h… 21 hours ago.Follow @NalakaG.Blogroll.Arthur C Clarke Foundation.Asia Media at UCLA.Asia Media Forum.Buddhini.net.Bytes For All.Children of Tsunami.CSE India.David Suzuki.Digits4Change.Dot Earth – NY Times.Drik Picture Agency.Edward Girardet.Eye on Ethics.First Drafts.Frederick Noronha.Greenaccord.Groundviews.org.Himal Southasian.Humanitarian.info.ICT4Peace.Kalpana Sharma.LIRNEasia.Manori Wijesekera's Blog.Media Helping Media.MediaChannel.org.Mobile Active.Moving Images, Moving People!.Nadia El-Awady's Blog.Nandasiri Wanninayaka.On the Ground.Panos South Asia.Saving the Planet.SciDev.Net Blog.Science and Development Network.Serendib eXchange.Shahidul News.Talking World Affairs.The Green Ghost.The Hoot.TVE Asia Pacific.TVEAP Films on [email protected] Categories.Asia Broadcasting Communicating development Communicating disasters Communicating research digital media Documentary film Eco-friendly living Education for Sustainable Development Environment Environmental journalism film-makers film-making good governance ICT India Internet Journalism majority world Media Media activism New media public interest Ravaya Column Science communication Sri Lanka Story telling Sustainable Development Television Uncategorized.Categories.Africa.Ageing.Agriculture.air pollution.Al Jazeera.Animation.Anita Roddick.Antarctica.Archival.Arthur C Clarke.Asia.astronomy.Australia.Bangladesh.BBC.Biographical.Blogging.Blogroll.Books.Brazil.Broadcasting.Burma.Cambodia.Campaigns.Cartoons.children.China.cinema.Citizen journalism.citizen media.Citizen science.civil society.Clean energy.climate change.comics.common property resources.Communicating development.Communicating disasters.Communicating research.community media.copyright.coral reefs.Corruption.cricket.Democracy.Digital Divide.digital media.Digital Natives.Disasters.Documentary film.Eco-friendly living.Education.Education for Sustainable Development.Environment.Environmental journalism.Ethics.Fair trade.family planning.film distribution.film festivals.film-makers.film-making.Flying.food.Fossil fuels.Future.Global South.good governance.Grassroots video.hate speech.Health.heritage.History.HIV/AIDS.Human rights.Humanitarian action.Humanitarian emergencies.Humour.hunger.ICT.India.Indonesia.Information Society.Innovation.Internet.Iraq.Japan.Journalism.Latin America.LGBT rights.majority world.Malaysia.Maldives.Malima TV Show.Mangroves.MDG.Media.Media activism.Media freedom.Media Reforms.mega cities.Movies.Music.Narrowcast.Narrowcasting.Nature.Nepal.New media.News.North America.nuclear weapons.Oceans.Online video.OnlineOffline column.Open Government.open spectrum.ozone depletion.Pakistan.Peace.Philippines.Photography.Photojournalism.Political violence.Poverty.Princess Diana.public interest.Quiz.Rationalism.Ravaya Column.renewable energy.right to information.Road Safety.RTI Sri Lanka.Sanitation.Satire.Science communication.Science fiction.Science for development.science journalism.Secularism.sex.social justice.social media.South Asia.South Pacific.space travel.Sports.Sri Lanka.Story telling.Sustainable Development.Telecommunications.Television.Thailand.Trafficking.Tsunami.Uncategorized.United Nations.urban issues.Verse.Video.Violence.war.Waste.water.web 2.0.whales.Wildlife.women.Writing.youth.YouTube.Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use..To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy.Follow Following.Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Join 159 other followers.Sign me up.Already have a WordPress.com account? Log in now..Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Customize.Follow Following.Sign up.Log in.Report this content.View site in Reader.Manage subscriptions.Collapse this bar..Loading Comments.....Write a Comment....Email (Required).Name (Required).Website
|
heritage | Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Open Minds! (formerly: Moving Images blog).About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Nalaka Gunawardene's personal reflections on media, culture and society in Asia. NOTHING OFFICIAL about this!.Top Posts.Teenage Affluenza: A viral video to stir our minds.ආතර් සී. ක්ලාක් සහ ශ්රී ලංකාව: නිවැරදි තොරතුරු මෙන්න!.'Chief Seattle speech': Global environmental legend, or pervasive myth?.Laugh, and the world laughs with you; Weep, and you weep alone....Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Recent Posts.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Avoiding ‘Cyber Nanny State’: Challenges of Social Media Regulation in Sri Lanka.Dreaming of a Truly Civilised Society in Sri Lanka…where everyone’s dignity is ensured!.LGBT Rights: සියලු මානවයන්ගේ අයිතීන් රකින ශිෂ්ට සමාජයක් කරා….සිවුමංසල කොලු ගැටයා #373: පෑදි දියට බොර දිය එක් කරන ව්‍යාජ පුවත් මවන්නෝ කවරහුද?.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #372: ආරංචිද වැඩේ? ඕපාදූපවල පරිණාමීය වැදගත්කමක් තිබෙනවාලු!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #371: සමූහ සම්මාදම් නවීකරණය හා විවිධාංගීකරණය ඕනෑ කර තිබේ!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #370: පුරෝගාමී කිමිදුම්කරු හා සාගර ජීව විද්‍යාඥයා රොඩ්නි ජොන්ක්ලස්.Recent Comments.EngageMedia | The 19… on Suharto’s legacy: Mass g….Voces de los margina… on ‘Chief Seattle speech….Visiting a Gulliver… on Titus Thotawatte (1929 – 2011)….Meta.Register.Log in.Entries feed.Comments feed.WordPress.com.Archives.April 2019.October 2018.September 2018.July 2018.June 2018.May 2018.April 2018.March 2018.November 2017.September 2017.June 2017.May 2017.April 2017.March 2017.February 2017.January 2017.December 2016.November 2016.October 2016.September 2016.August 2016.July 2016.June 2016.May 2016.April 2016.March 2016.February 2016.January 2016.December 2015.November 2015.October 2015.September 2015.August 2015.July 2015.June 2015.May 2015.April 2015.March 2015.February 2015.January 2015.December 2014.November 2014.October 2014.September 2014.August 2014.July 2014.June 2014.May 2014.April 2014.March 2014.February 2014.January 2014.December 2013.November 2013.October 2013.September 2013.August 2013.July 2013.June 2013.May 2013.April 2013.March 2013.February 2013.January 2013.December 2012.November 2012.October 2012.September 2012.August 2012.July 2012.June 2012.May 2012.April 2012.March 2012.February 2012.January 2012.December 2011.November 2011.October 2011.September 2011.August 2011.July 2011.June 2011.May 2011.April 2011.March 2011.February 2011.January 2011.December 2010.November 2010.October 2010.September 2010.August 2010.July 2010.June 2010.May 2010.April 2010.March 2010.February 2010.January 2010.December 2009.November 2009.October 2009.September 2009.August 2009.July 2009.June 2009.May 2009.April 2009.March 2009.February 2009.January 2009.December 2008.November 2008.October 2008.September 2008.August 2008.July 2008.June 2008.May 2008.April 2008.March 2008.February 2008.January 2008.December 2007.November 2007.October 2007.September 2007.August 2007.July 2007.June 2007.May 2007.April 2007.March 2007.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #370: පුරෝගාමී කිමිදුම්කරු හා සාගර ජීව විද්‍යාඥයා රොඩ්නි ජොන්ක්ලස්.10 July 2018 — Nalaka Gunawardene.Pioneer Lankan Diver Rodney Jonklaas.Rodney Jonklaas (1925-1989) was a Lankan marine biologist, free diver, SCUBA diver, spearfisherman and underwater photographer. He was one of the pioneer divers in Ceylon, starting soon after the aqualung was invented in the 1940s. He was founder in 1946/7 of the “Reefcombers of Ceylon”, one of the world’s earliest diving clubs..I have written about Rodney as my latest Ravaya newspaper column (published on 8 July 2018)..Rodney was one of two persons that author and diver Arthur C Clarke (1917-2008) met on his very first visit to Colombo when the latter’s ship SS Himalaya – taking him from London to Sydney, to explore the Great Barrier Reef – paused at Colombo Harbour for a few hours in December 1954. Rodney suggested that Clarke should come back to explore the Indian Ocean around Ceylon. Acting on this suggestion, Clarke returned in 1956 with fellow Englishman Mike Wilson to explore the island’s marine, cultural and natural heritage for several months. At the end of that expedition, both men decided to settle down in Ceylon. The rest is history..Rodney was an integral part of the duo’s diving and undersea exploration activities which led, among other things, to their discovering a sunken ship off the southern coast of Sri Lanka full of Mughal silver coins, and making of Ceylon’s first colour movie (Ran Muthu Duwa, 1962) part of which was filmed underwater..In the ensuing years, Rodney continued to work as a professional diver, taking on commercial assignments while also engaging in recreational diving and going in search of shipwrecks. I quote Rex I de Silva, a senior diver who was mentored by Rodney, who says Rodney was a keen marine conservationist and also a leading spearfisherman with several international records. Rex remembers Rodney as a Renaissance Man who was versatile and accomplished in a wide range of pursuits both on land and underwater..I also draw on my interview with Rodney Jonklaas done in late 1984, when I met him in connection with a series of articles on humans and the ocean that I researched and wrote for the (now defunct) Kalpana Sinhala monthly magazine (February 1985 issue)..Rodney Jonklaas (1925-1989), photographed in 1984 for Kalpana magazine.පුරෝගාමී ලංකික කිමිදුම්කරු රොඩ්නි ජොන්ක්ලස් (1925 – 1989) ගැන මා මීට පෙර විටින් විට සඳහන් කොට තිබෙනවා. ඒ ආතර් සී. ක්ලාක් සමග එක්ව මෙරට අවට මුහුදේ කිමිදුම් හා ගවේෂණ කිරීම සම්බන්ධයෙන්..බර්ගර් ජාතිකයකු වූ රොඩ්නි විචිත්ර වූත්, අසාමාන්‍ය වූත් චරිතයක්. ඔහුගේ පරම්පරාවේ මෙරට සිටි ප්‍රවීණතම සමුද්‍ර ජීව විද්‍යාඥයා (marine biologist) වූ ඔහු ජීවිතයෙන් වැඩි කලක් තිස්සේ මෙරට අවට මුහුදේත් ගංගා හා වැව්වලත් කිමිදීමේ නිරත වුණා..1954 දෙසැම්බර් 12 වනදා ආතර් ක්ලාක් සහ තවත් මගීන් රැසක් රැගත් ‘හිමාලයා‘ නම් නෞකාව පැය කිහිපයකට කොළඹ වරායේ නතර කරණු ලැබුවා. එය එංගලන්තයේ සිට ඔස්ට්‍රේලියාව බලා යන චාරිකාවක කෙටි විරාමයක්. එවකට ගුවන් ගමන් ප්‍රචලිතව තිබුණේ නැහැ..ඒ කෙටි කාලය තුළ ගොඩබිමට පැමිණි ක්ලාක් මෙරට වාසය කරමින් සිටි මේජර් රෝලන්ඩ් රේවන්-හාට් නම් බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයා සහ රොඩ්නි ජොන්ක්ලස් මුණ ගැසුණා. මෙරට පිළිබඳව දැඩි කුතුහලයක් ඔහු ඇති කර ගත්තේ මේ දෙදෙනා සමග කථාබහ කිරීමෙන්..එවකට තරුණ වියේ සිටි රොඩ්නි දෙහිවල සත්වෝද්‍යානයේ සහකාර අධිකාරී ලෙස රැකියාව කළත් ඔහු වඩාත් ප්රකටව සිටියේ දිවයිනේ දක්ෂතම කිමිදුම්කරුවා ලෙසයි..ක්ලාක් ඔස්ට්‍රේලියාවට යමින් සිටියේ ලෝ ප්රකට මහා බාධක පරය (Great Barrier Reef) නම් ලොව විශාලතම කොරල්පර පද්ධතිය අවට කිමිදුම් ගවේෂණවලටයි. ප්රමාණයෙන් එතරම් සුවිසල් නොවූවත් විසිතුරු කොරල්පර රැසක් ශ්රී ලංකාවට සමීප මුහුදේ හමු වන බවත්, ඊට අමතරව මුහුදුබත් වූ නෞකා රැසක් ද තිබෙන බවත් රොඩ්නි ක්ලාක්ට කීවා..‘මේ උතුරු ඉන්දියන් සාගරයේ කොරල්පර හා වෙනත් ස්ථාන බොහෝමයක් තවම කිසිදු කිමිදුම්කරුවකු නොගිය තැන්. ඊළඟට ඔබේ කිමිදුම් ගවේෂණ සඳහා ලංකාවට එන්න’ යයි රොඩ්නි ක්ලාක්ට යෝජනා කළා..එම යෝජනාව පිළිගත් ක්ලාක් හා ඔහුගේ කිමිදුම් සගයා වූ මයික් විල්සන් 1956දී මෙරට මාස කීපයක් ගවේෂණයට ආ සැටිත්, එය අවසානයේ දී මොවුන් දෙදෙනාම මෙරට පදිංචි වීමට තීරණය කළ සැටිත් ප්රකටයි..L to R: Rodney Jonklaas, Mike Wilson & Arthur C Clarke, during their Ceylon expedition of 1956 [Photograph courtesy Arthur C Clarke Trust] More at http://arthurcclarke.org.1956-1970 පමණ වකවානුවේ ක්ලාක්ගේ මෙරට කිමිදුම් කටයුතු බොහොමයකට හවුල් වූ රොඩ්නි, මහා රාවනා කොටුව අසලින් මුහුදුබත් වූ නෞකාවකින් 1961 මාර්තුවේ රිදී කාසි සොයා ගැනීමටත්, 1962 රන්මුතු දූව චිත්රපටය නිපදවීමටත් ක්ලාක් හා විල්සන් සමග සමීපව ක්රියා කළා..රොඩ්නි ජොන්ක්ලස් මා මුල් වරට හමු වූයේ 1984 අගදී. ‘කල්පනා’ සඟරාවට ‘සාගරය සහ මිනිසා’ නමින් කවරයේ කතාවක් ලිවීමට එහි කර්තෘ ගුණදාස ලියනගේ එවකට පාසල් සිසුන් වූ පාලිත ගුණවර්ධනට හා මට පවරා තිබුණා. එහි එක් ලිපියක් අප ලිව්වේ රොඩ්නි ගැනයි. ජාඇල පිහිටි ඔහුගේ නිවසේ අප වරුවක් ගත කළා..රොඩ්නි ස්ට්‍රැටන් ලුඩොවිසි ජොන්ක්ලස් උපන්නේ 1925දී මහනුවර. ත්‍රිත්ව විද්‍යාලයේ ඉගෙනීම ලබන අතර මහනුවර උඩවත්ත කැලේ වැවක පිහිනන්නට උගත්තා. පසුව ඔහු ලේවැල්ලේදී මහවැලි ගෙඟ්ත්, නුවර වැවේත් පිහිනුවා..ඒ අවධියේ නුවර වැවේ පිහිනීම තහනම් කර තිබුණා. මේ නිසා ඔරුවක් පැදගෙන නුවර වැව මැද්දට ගිය රොඩ්නි එය ඕනෑකමින් පෙරළා, ආපසු පීනාගෙන ගොඩට ආවාලු!.පිහිනීමෙන් පසු ඔහු යොමු වුණේ කිමිදීමට. ”මගේ මුල්ම කිමිදුම් අත්දැකීමත් හරියට සුරංගනා කතා වගේ…දවසක් මම නුවර වැව රවුම දිගේ ඇවිදගෙන යනකොට එක කාන්තාවක් වැව අද්දරට වෙලා බොහොම දුකෙන් කල්පනා කරමින් හිටියා. මොකද අහපුවම කිව්වේ ‘මගේ ඔරලෝසුව වැවට වැටුණා’ කියලයි. මම ඒ වෙලාවෙම වැවට පැනලා වැව පතුළට කිමිදීගෙන ගිහින් ඔරලෝසුව සෙව්වා. උඩට ආවේ ඇගේ ඔරලෝසුවත් සොයා ගෙනයි. මේ මුල්ම කිමිදුමට මට කිසිම බාහිර උපකරණයක් තිබුණේ නැහැ…”.එදා ඒ අහම්බෙන් සිදු කළ මුල්ම කිමිදුමෙන් පසු රොඩ්නි දිය යට ලෝකය කෙරෙහි නොබිඳුණු ආදරයකින් බැඳුණා..”මම මුහුදේ පීනන්න ඉගෙන ගත්තේ 1940 ගණන්වල කොළඹ සරසවියට ඇතුල් වීමෙන් පස්සෙයි. මහනුවර ඉඳන් කොළඹ ආවාට පහුවදාම මම කොළඹ කින්රොස් පිහිනුම් සමාජයට බැඳුණා. ඒ කාලේ දැන් වගේ කිමිදුම් කට්ටල තිබුණේ නැහැ. ජෑම් ටින්වලට රබර් පටිවලින් වීදුරු හයි කරලා, තනිවම හදා ගත්ත කණ්ණාඩි දමා ගෙන මූද යටට පිහිනුවා. මොන දුෂ්කරතා තිබුණත් කිමිදුම්කරුවකු වීමේ අධිෂ්ඨානය අත හැරියේ නෑ!”.කොළඹ සරසවියේ ජීව විද්‍යාව, රසායන විද්‍යාව හා භූගෝල විද්‍යාව හැදෑරු ඔහු ඉන් පිට වෙනවාත් සමගම දෙහිවල සත්වෝද්‍යානයට බැඳී, වසර 6ක් එහි සහකාර අධ්‍යක්ෂවරයකු ලෙස සේවය කළා. ඔහු එයින් ඉවත් වුණේ වැඩි නිදහසකින් යුක්තව කිමිදුම් කටයුතුවල යෙදෙන්නයි..සම්පත් සීමිත ඒ කාලයේ රොඩ්නි මහත් උත්සාහයෙන් දිය යට හැම ශිල්ප ක්‍රමයක්ම උගත්තා. ”මයික් විල්සන් තමයි මට මුහුද යට ඡයාරූප ගැනීම හා චිත්රපට කැමරාකරණය ඉගැන්නුවේ” ඔහු සිහිපත් කළා..Veteran spearfisherman Rodney Jonklaas in 1969 at Great Basses Reef. Photo by Rex Ian de Silva.විල්සන්, ක්ලාක්, ජොන්ක්ලස් ත්‍රිත්වය ලංකාවේ කිමිදුම් හා මුහුද යට ඡායාරූප ශිල්පයේ පුරෝගාමින්. අපේ සාගර යට විචිත්‍රත්වය අලලා නිපද වූ මුල්ම වාර්තා චිත්රපටය වූ Beneath the Seas of Ceylon (1958) තැනුවේ මේ තිදෙනායි. කාලයාගේ ඇවෑමෙන් මෙහි එකදු පිටපතක්වත් ඉතිරි වී නැහැග.ලංකාවේ රූපගත කළ විදේශීය චිත්රපට ගණනාවකට තාක්ෂණික පැත්තෙන් සහය වූ රොඩ්නි 1962දී මෙරට නිෂ්පාදිත මුල්ම වර්ණ චිත්රපටය වූ ‘රන්මුතු දූව’ චිත්‍රපටයේ මුහුද යට දර්ශන රූපගත කළා..”රන්මුතු දූව චිත්‍රපටයේ මම ගාමිණි ෆොන්සේකා එක්ක මුහුද යට සටන් කරනවා. ඊට පස්සේ සීතාදේවී හා වාලම්පූරිය චිත්‍රපටවලත් මුහුද යට දර්ශන රූපගත කළා. මේ හැරෙන්නට මම ඉන්දියාව, සිංගප්පූරුව, මාලදිවයින වැනි රටවල් ගණනාවක මුහුද යට ලෝකය ගැන මා සම්බන්ධ වූ වාර්තා චිත්රපටවලට ජාත්‍යන්තර ප්‍රසංසාව පවා හිමි වුණා.”.සත්තු වත්තෙන් ඉවත් වූ පසු මුතු බෙල්ලන් කැඩීමේ හා විසිතුරු මසුන් පිටරට යැවීමේ යෙදී සිටි රොඩ්නි කිසි විටෙකත් කිමිදීම අත් හැරියේ නැහැ..මුහුද යට ලෝකය විසිතුරු මෙන්ම අන්තරාදායක ද බව ඔහු දැන සිටියා. ”මට අත්දැකීම් ගොඩක් තියනවා. එයින් වඩාත්ම රසවත් වෙන්නේ වඩාත්ම මරණයට කිට්ටු වුණු අවස්ථාවයි. වතාවක් මම ත්‍රිකුණාමලයේ කලපුවේ ගල්පර අසල කිමිදෙමින් ඉන්න කොට විශාල මෝරෙක් මාව හපා කන්න එළවාගෙන ආවා. මට මෝරත් එක්ක හරි හරියට පීනන්න පුළුවන් වුණේ නැහැ. ළඟ තිබුණු ගල් පරයකට මුවා වෙලා මම ඉනේ තිබුණ යකඩ කූරක් අතට ගත්තා. මෝරා හොඳටම ළං වුණාම ඒකෙන් ඌව තල්ලු කරලා දැම්මා. පුදුමයකට වගේ ඌ යන්න ගියා. මට තාමත් හිතෙන්නේ ඌ එදා මාව බොරුවට බය කළා කියලයි. ඕනෑ නම් මාව හපා කන්න ඌට ඉඩ තිබුණා….”.සාගරය ගැන ඔහුගේ සිතේ තිබුණේ බිය මුසු කනගාටුවක්. ජනගහනය වැඩි වීමත්, මිනිසාගේ අදූරදර්ශි ක්‍රියාත් නිසා සාගරය බෙහෙවින් දූෂණය වෙමින් ඇති බව ඔහු පෙන්වා දුන්නේ 1960 ගණන්වල පටන්මයි..”යමක් කමක් කරන්නට පුළුවන් වූ දා ඉඳලා මිනිසා විසින් කළේ සාගරයෙන් හැකි තරම් පල නෙළා ගැනීම. අද වෙලා තියෙන්නේ අක්‍රමවත් ලෙස සාගර අස්වනු නෙළන්නට යාමෙන් ලොකු පිරිහීමක් ඇති වීමයි. මසුන් මරනවා කියන්නෙත් සාගර සම්පත් වැනසීමක්. ඒ කියන්නේ මාළු කන්න එපා කියන එක නොවෙයි. අපේ රටේ ධීවර කර්මාන්තය විශාල ජනතාවකගේ ජීවනෝපාය වී තිබෙනවා. මේ නිසා මෙය ක්‍රමවත්ව පාලනය කිරීම ලේසි නෑ. ටිකෙන් ටික වුණත් අපි මසුන් බෝ කිරීමේ පැත්තට හැරෙන්න ඕනෑ. ඒ වගේම ගැඹුරු මුහුදු ධීවර සම්පත් වඩා ප්රයෝජනයට ගත යුතුයි. අනෙත් අතට මාළු කියන්නේ එක් සමුද්‍ර සම්පතක් පමණයි. ඒ ගැන පමණක් සිතා කටයුතු කිරීම වැරදියි.”.අවුරුදු 35ක් තිස්සේ ලංකාව වටා ඇති සාගරයේ කිමිදීමේ යෙදී ඇති රොඩ්නි ජොන්ක්ලස් එම කාලය තුළ ඇති වී තිබෙන සාගර දූෂණය හොඳ හැටි දුටුවා..”ලංකාව අවට මුහුදේ සිටින සතුන් හා ශාකවල පැවැත්මට තර්ජනයක් එල්ල කරන එක් සාධකයක් සාගර දූෂණය. අපි ඔක්කොම කැලිකසළ ගොඩ ගසන්න පුළුවන් අසීමිත ‘කුණු වළක්’ හැටියට සාගරය සලකන්නේ. අනෙක් අතට දූෂණය දැන් අභ්‍යන්තර (මිරිදිය) ජලාශවලටත් බලපානවා.”.”අද ලංකාවේ මුහුදුවල ඉන්න සමුද්‍ර ජීවීන් වඳ වී යන්නට පටන් අරන්. මුහුදු ඌරා (Dugong) වඳ වී යාමේ තර්ජනයට බෙහෙවින් ලක් වූ සතෙක්. ඩොල්පින්, කැස්බෑවන්, පොකිරිස්සන් වර්ග නීතියෙන් ආරක්ෂිත සතුන් වුවත් මසුන් මරන්නන්ගේ දැල්වලට හසු වෙනවා. බොහෝ විට මෙය ධීවරයන් වුවමනාවෙන් කරන දෙයක් නොවෙයි. ක්‍රමවත්ව පාලනය කරන සමුද්‍ර අභයස්ථාන (Marine Sanctuaries) අවශ්ය මේ නිසයි. විනාශ වී ගෙන යන සමුද්‍ර ජීවී සම්පත් බේරා ගන්නට තවමත් ඉඩ තිබෙනවා.”.ඔහු මේ ටික කීවේ මීට 34 වසරකට පෙර. ඔහු මිය ගොස් දශක තුනක් ගෙවීමට ආසන්න මේ වන විට තත්ත්වය තවත් උග්‍ර වෙලා. දේශගුණ විපර්යාසත් දැන් සාගර පරිසරයට පීඩන වැඩි කරනවා..Rex Ian de Silva, diver and naturalist who was mentored by Rodney Jonklaas [Photo by Nalaka Gunawardene].දැනට මෙරට සිිටින ප්‍රවීණතම කිමිදුම්කරුවකු වන රෙක්ස් ඉයන් ද සිල්වා මෙරට කිමිදුම් ඉතිහාසය ලේඛනගත කරමින් සිටිනවා. ඔහු දිගු කලක් තිස්සේ රොඩ්නි සමීපව ඇසුරු කළ අයෙක්..ඔහු රොඩ්නි සිහිපත් කරන්නේ බහුවිධ හැකියාවක් තිබූ, බොහෝ දේට දක්ෂ වූ අසාමාන්‍ය චරිතයක් ලෙසයි. ”මුහුදු ජීවීන් ගැන පුළුල් ප්රායෝගික දැනුමක් තිබූ ඔහු විසිතුරු මසුන් මෙන්ම විසිතුරු පැලෑටි ගැනත් බොහෝ සෙයින් අධ්‍යයනය කළා. ඉලක්කයට වෙඩි තබන්න, සංගීතයට, ලේඛන කලාවට මෙන්ම විනෝදකාමී ලෙස කතා කියන්නත් අති සමතෙක්.”.එසේ වුවද රොඩ්නිගේ චරිතයේ යම් පරස්පරයක් ද තිබූ බව රෙක්ස් කියනවා..”එක් අතකින් රොඩ්නි නිර්ව්‍යාජ සංරක්ෂණවේදියෙක්. මෙරට මසුන් ඇල්ලීමට ඩයිනමයිට් භාවිතයට එරෙහිව ආතර් සී. ක්ලාක් සමග එක්ව ඔහු දිගටම උද්ඝෝෂණ කළා. එසේම කොරල් කඩා හුණුගල් ලෙස පිළිස්සීමට එරෙහිව මේ දෙදෙනා වසර ගණනක් ගෙන ගිය සංරක්ෂණ අරගලය අන්තිමේදී සාර්ථක වුණා. මන්නාරමේ බොක්කේ ඉතිරිව සිටින මුහුදු ඌරන් රැක ගන්නට රොඩ්නි හඬ නැගුවා.”.අනෙක් අතට රොඩ්නි කිමිදුම්කරුවකු ලෙස දිය යට හෙල්ලකින් ඇන මසුන් මැරීමේ සමතෙකු වූ බව රෙක්ස් සිහිපත් කරනවා. දැල් නොමැතිව, තනි තනිව මුහුද යට මසුන් ඇල්ලීමට ජාත්‍යන්තරව පනවා ඇති මාර්ගෝපදේශවලට අනුකූලව ඔහු මෙය කළ බවත්, ඉන්දියානු සාගර කලාපයේම කිමිදුම්කරුවන් අතර හොඳම ඉලක්කයක් තිබූ බවක් රෙක්ස් කියනවා..වරක් යම් කිසිවකු රොඩ්නිගෙන් විමසා ඇත්තේ ”ඔබ සංරක්ෂණයට වැඩ කරන අතර මසුන් මරන්නේ ඇයි?” කියාය. රොඩ්නිගේ උත්තරය,”ඔබ මාළු කනවාද? මාළු ඔබට කෑමට නම් කවරකු හෝ මාළු ඇල්ලිය යුතුයි. මාළු අනුභව කරන කිසිවකුටත් මාළු ඇල්ලීම ගැන විවේචනය කළ නොහැකියි.”.රොඩ්නිට මාළු පිළිබඳව හොඳ ඇසක් හා තීක්ෂණ දැනුමක් තිබුණා. අපේ දූපත අවට මුහුදේ මත්ස්‍ය විශේෂ ගණනාවක් මුල් වරට හඳුනා ගත්තේ ඔහුයි. මුහුදු සර්පයන් ගැන ඔහු විශේෂ උනන්දුවක් දැක්වූවා. රෙක්ස් කියන හැටියට, ”අපේ මුහුදුවල සිටින මුහුදු සර්ප විශේෂ හැම එකක්ම විෂ සහිතයි. එහෙත් ආක්‍රමණශීලී නැහැ. මේ බව තේරුම් ගත් රොඩ්නි, අවදානමකින් තොරව ඔවුන්ට සමීප වෙමින් දිය යටදී ඔවුන් අධ්‍යයනය කළා.”.රොඩ්නි සිය දැනුම පොත් කිහිපයකට ගොනු කළත් ඔහුට තවත් බොහෝ දේ ලිවිය හැකිව තිබූ බව රෙක්ස්ගේ අදහසයි..”රොඩ්නි කිමිදුම්කරුවකු ලෙස වාණිජමය වැඩත් කළා. මේ නිසා ශාස්ත්රීය හෝ විද්‍යා පොත පත ලියන්නට කාලය සීමිත බව ඔහු මට කීවා. 1980 ගණන්වල මෙරට මුහුදු මෝරුන් පිළිබඳ විස්තරාත්මක හා රූපමය පොතක් ලිවීම මා ආරම්භ කළ විට එයට බොහෝ සෙයින් උපකාර කර මා දිරි ගැන්වූවා” රෙක්ස් කියනවා..රොඩ්නි මිරිදිය මසුන් ක්ෂේත්රයට ලබා දුන් දායකත්වය වෙනුවෙන් මිරිදිය මසුන් විශේෂ දෙකක් නම් කර තිබෙනවා..රොඩ්නිගේ දහස් ගණනක් කිමිදුම් චාරිකා අතරින් රෙක්ස් වඩාත් සුවිශේෂී ලෙස සලකන්නේ 1942දී ජපන් ගුවන් හමුදා ප්‍රහාරයකට ලක්ව අපේ නැගෙනහිර වෙරළට ඔබ්බෙන් මුහුදුබත් වූ හර්මිස් නම් බ්‍රිතාන්‍ය යුද්ධ නැවේ පිහිටීම සොයා ගැනීමයි..එම නැවේ කතාවත්, 1967දී රොඩ්නි ජොන්ක්ලස් මහත් උත්සාහයෙන් එය මුහුදු පත්ලේ සොයා ගැනීමත් වෙනම කිව යුතුයි..See also previous columns:.සිවුමංසල කොලූගැටයා #194: මහා රාවණා කොරල් පරයෙන් හමු වූ අබිරහස් නැව – Part 1.සිවුමංසල කොලූගැටයා #196:මහා රාවණා පරයේ බිඳුණු නැවේ අබිරහස – 2.සිවුමංසල කොලූගැටයා #80: මහා රාවණා කොටුවෙන් රන් මුතු දුවට….Posted in Arthur C Clarke, coral reefs, heritage, Movies, Oceans, Ravaya Column, Sri Lanka. Tags: Arthur C Clarke, ආතර් සී. ක්ලාක්, කැස්බෑවන්, ඩොල්පින්, ත්‍රිකුණාමලය, පුරෝගාමී ලංකික කිමිදුම්කරු, පොකිරිස්සන්, මහා රාවනා කොටුව, මිරිදිය මසුන්, මුහුදු ඌරා, මුහුදු සර්පයන්, මේජර් රෝලන්ඩ් රේවන්-හාට්, රන්මුතු දූව චිත්රපටය, රොඩ්නි ජොන්ක්ලස්, සමුද්‍ර ජීව විද්‍යාඥයා, සමුද්‍ර ජීවීන්, සාගර දූෂණය, හර්මිස් බ්‍රිතාන්‍ය යුද්ධ නැව, diving, Dugong, marine biologist, Mike Wilson, pioneer divers in Ceylon, Ran Muthu Duwa film, Rex I de Silva, Rodney Jonklaas, SS Himalaya. Leave a Comment ».Right to Information (RTI): Sri Lanka can learn much from South Asian Experiences.20 August 2016 — Nalaka Gunawardene.Nalaka Gunawardene speaks at RTI Seminar for Sri Lanka Parliament staff, 16 Aug 2016..On 16 August 2016, I was invited to speak to the entire senior staff of the Parliament of Sri Lanka on Right to Information (RTI) – South Asian experiences..Sri Lanka’s Parliament passed the Right to Information (RTI) law on 24 June 2016. Over 15 years in the making, the RTI law represents a potential transformation across the whole government by opening up hitherto closed public information (with certain clearly specified exceptions related to national security, trade secrets, privacy and intellectual property, etc.)..This presentation introduces the concept of citizens’ right to demand and access public information held by the government, and traces the evolution of the concept from historical time. In fact, Indian Emperor Ashoka (who reigned from c. 268 to 232 Before Christ) was the first to grant his subjects the Right to Information, according to Indian RTI activist Venkatesh Nayak, Coordinator, Commonwealth Human Rights Initiative (CHRI). Ashoka had inscribed on rocks all over the Indian subcontinent his government’s policies, development programmes and his ideas on various social, economic and political issues — including how religious co-existence..Nalaka Gunawardene speaks at RTI Seminar for Parliament staff, Sri Lanka – 16 Aug 2016.Therefore, adopting an RTI law signifies upholding a great Ashokan tradition in Sri Lanka. The presentation looks at RTI good practices and implementation experiences in India, Nepal, Bangladesh, Pakistan and Maldives – all these South Asian countries passed an RTI law before Sri Lanka, and there is much that Sri Lanka can learn from them..The presentation ends acknowledging the big challenges in implementing RTI in Sri Lanka – reorienting the entire public sector to change its mindset and practices to promote a culture of information sharing and transparent government....Posted in Bangladesh, Corruption, Democracy, digital media, good governance, heritage, History, ICT, India, Information Society, Internet, Open Government, public interest, right to information, Sri Lanka. Tags: තොරතුරු අයිතිය, Bangladesh RTI, corruption, freedom of information, Good Governance, human rights, Imran Khan RTI, India’s RTI Law, Maldives RTI, Nepal RTI, Pakistan RTI, public scrutiny of government, right to information, RTI in South Asia, RTI law, Sri Lanka Right to Information Act, transparency in government. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලුගැටයා #277: බියෙන් තොරව වටහා ගත යුතු ඩයස්පෝරා සාධකය.2 August 2016 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya column (appearing in the print issue of 31 July 2016), I explore the many faceted phenomenon called the Sri Lankan diaspora..I emphasize why it is very important for everyone in Sri Lanka to understand the diaspora factor in all its nuances and complexity. Simplistic perceptions have dominated public discourse for too long, and we owe ourselves a more informed approach to this topic.Most media outlets narrowly and negatively interpret the term ‘diaspora’ mean only a section of oversease Lankans of Tamil ethnicity who supported terrorism. This is not merely a case of semantics, as diaspora engagement for national reconciliation is hampered by these persistent misconceptions..I point out that sympathisers of Tamil Eelam were/are only a small part of the spectrum that includes people of ALL ethnicities, social backgrounds and professional skills originating from Sri Lanka who have spread to different parts of the world for over 150 years..I refer extensively to The Encyclopedia Of The Sri Lankan Diaspora, a multi-author, academic volume published by the National University of Singapore in 2013..I also draw insights from the Roadmap for Engagement with Overseas Sri Lankans, released in July 2016 by International Alert, Sri Lanka on behalf of the Young Political Leaders Forum..The latter report’s opening para says: “With nearly three million Sri Lankans living across the world (approximately fourteen percent of the country’s population) Sri Lanka’s diaspora-to-population ratio is known as one of the highest in the South Asian region. This ratio is the product of different waves of migrations that are mainly attributed to: post-colonial developments, the need for better economic prospects, political instability – including the JVP insurrection and the 30-year civil war, and education opportunities. As such, the Sri Lankan diaspora is by nature not considered to be homogenous as it represents the many social, political, ethnic and religious ideologies and experiences that exists in Sri Lanka.”.Nalaka Gunawardene column in Ravaya, 31 July 2016.ඩයස්පෝරා!.මේ වචනය ඇසෙන විට සමහරුන් ආවේගශීලී වනවා. ඒ එය හරිහැටි තේරුම් නොගැනීම නිසායි. නොදන්නා දෙයට බියවනු වෙනුවට එය අධ්‍යයනය කොට අවබෝධය ලැබීම වැදගත්..දකුණු ආසියාතික ඩයස්පෝරා සමුළුවක් මෑතදී සිංගප්පූරුවේ පැවැත්වුණා. එහි මුඛ්‍ය දේශනය කිරීමට අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහට ඇරැයුම් කර තිබුණා. සෙසු කථීකයන් අතර විදේශ ඇමති මංගල සමරවීර හා හිටපු අගවිනිසුරු ශිරාණි බණ්ඩාරනායක සිටියා..ඩයස්පෝරා සාධකය ජාතික සමගියට හා සංවර්ධනයට කෙසේ යොදා ගත හැකිද යන්න මේ දිනවල විවිධ සභාවල කතා වෙනවා..සමහරුන් කැමති වූවත්, නැතත් ඩයස්පෝරා සාධකය නොතකා සිටීමට බැහැ. එසේම දුර්මතධාරීන් සිතන හැටියට ඩයස්පෝරා යනු ඒකමිතික, ලංකා විරෝධී පිරිසක් නොවෙයි. මොකක්ද මෙහි ඇත්ත නැත්ත?.ඩයස්පෝරා යන වචනය, ග්‍රීක භාෂාවේ ඩයස්පේරෝ (diaspeiro) වෙතින් බිඳී ආවක්. එහි මුල් අරුත විහිදයාම හෙවත් පැතිර යාමයි. ප්රබල නගර රාජ්‍යවල වැසියන් පසුව වෙනත් ප්රදේශවලට විසිර ගොස් තම බලපෑම් පතුරුවා ටිකෙන් ටික අධිරාජ්‍යයක් වීම එහි මුල් කතාවයි..ඉතිහාසය මුළුල්ලේ විවිධාකාරයේ ඩයස්පෝරා බිහි වී තිබෙනවා. විටින් විට නොයෙක් බිම්වලින් නික්ම ගිය හෝ පිටුවහල් කෙරුණු යුදෙව් ඩයස්පෝරාව මින් වඩාත් ප්රකටයි..අද වන විට සම්භවයටත් වඩා අනන්‍යතාව පිළිබඳ හැඟීම හරහා ඩයස්පෝරාවන් ඒකරාශී වනවා. ඓතිහාසික නිජබිමකට ඇති මානසික බැඳීම මෙහි පොදු සාධකයයි..Rogers Brubaker.රොජර්ස් බෘබේකර් (Rogers Brubaker) නම් ඇමෙරිකානු සමාජ විද්‍යාඥයා 2005දී විග්රහ කළ හැටියට ඩයස්පෝරා නිර්වචනය ක්රමයෙන් පුළුල්වෙමින් තිබෙනවා. අද වන විට නිජබිමෙන් දුරස්ථ වූ හැම ජන කොටසක්ම යම් ඩයස්පෝරාවකට අයත් ලෙස පිළිගැනෙනවා. එසේම සදහටම උපන් රට හැර නොගියත් රැකියා සඳහා වසර ගණනකට විදෙස් ගතවන විශාල සංඛ්යාවක් ද තාවකාලික ඩයස්පෝරාවක් ලෙස දැකිය හැකියැ’යි ඔහු කියනවා..බෘබේකර් කියන්නේ තව දුරටත් පොදු නිජබිමකට වඩා පොදු සංස්කෘතික උරුමයකට සම්බන්ධිත අයද ඩයස්පෝරා ලෙස සංවිධානය වන බවයි. මේ සඳහා උදාහරණ ලෙස ලොව පුරා විවිධ රටවලින් ආ, නොයෙක් තැන්වල ජීවත් වන ප්රංශ බස කතා කරන්නන්, පෘතුගීසි බස කතා කරන්නන් මෙන්ම ලිංගික සුළුතරයන්ද ඔහු සඳහන් කරනවා..නව සන්නිවේදන තාක්ෂණයන් පැතිර යාම හරහා ඩයස්පෝරා තුළ සන්නිවේදනය වඩාත් පහසු වී තිබෙනවා. එනිසා මේ සියවසේ ඩයස්පෝරා සාධකය වඩාත් ප්රබලව මතු වී තිබෙනවා..මෙය රටක දියුණුවට හා ජාතික අනන්‍යතාව ප්රබල කිරීමට කෙසේ යොදා ගත හැකිද? මෙය ඩයස්පෝරා එකක් හෝ කිහිපයක් ඇති රටවල් අද මුහුණ දෙන අභියෝගයක්..ශ්රී ලංකා ඩයස්පෝරාවන් ගැන පර්යේෂණාත්මක කරුණු එක්තැන් කළ අගනා ග්රන්ථයක් 2013දී සිංගප්පුරුවේ ජාතික සරසවිය (NUS) ප්රකාශයට පත් කළා. ශ්රී ලාංකික ඩයස්පෝරා විශ්ව කෝෂය (The Encyclopedia Of The Sri Lankan Diaspora) නම් වූ එය, පෙර අපරදෙදිග විවිධ රටවලට විවිධ වකවානුවල නොයෙක් හේතු නිසා සංක්රමණය වූවන්ගෙන් බිහිව ඇති බහුවිධ ඩයස්පෝරා ගැන තොරතුරු සම්පිණ්ඩනය කරනවා..Encyclopedia Of The Sri Lankan Diaspora (NUS, 2013).ශ්රී ලාංකික ඩයස්පෝරාව නම් මහා කාණ්ඩය තුළ උප කාණ්ඩ රාශියක් සිටිනවා..1950-1970 වකවානුවේ (විශේෂයෙන්ම සිංහල රාජ්‍ය භාෂාව වීමෙන් පසු) මෙරට හැරදා ඔස්ට්‍රේලියාව, බ්‍රිතාන්‍යය වැනි බටහිර රටවල පදිංචියට ගිය බර්ගර්වරුන් එක් නිශ්චිත කාණ්ඩයක්..1983 කළු ජූලියට පෙර බටහිර රටවලට ගිය, වැඩිපුරම වෘත්තිකයන්ගෙන් සමන්විත වූ සිංහල, දෙමළ, මුස්ලිම් ජාතීන්ට අයත් ලාංකික ඩයස්පෝරාව මුල් පරපුරේ කාණ්ඩයක් ලෙස දැකිය හැකියි..1983න් පසු යුද්ධය නිසා මෙරට හැරයාමට සිදුවූ බහුතරයක් දෙමළ ජාතිකයන් වුවද මෙරට අස්ථාවරත්වය හා අවිනිශ්චිත බව නිසා දශක තුනක යුද සමයේ සංක්රමණය වූ සිංහල හා මුස්ලිම් පවුල් සංඛ්‍යාවද සැලකිය යුතුයි. මෙකී නොකී සැවොම ඩයස්පෝරා තුළ සිටිනවා..ඩයස්පෝරාව පටු හා ඍණාත්මක ලෙසින් විග්රහ කිරීම සමහර සිංහල මාධ්‍යවල හා අන්තවාදී සිංහල වෙබ් අඩවිවල සිරිතයි. ඩයස්පෝරා යනු මුළුමනින්ම බෙදුම්වාදයට පක්ෂවූත්, කොටි සංවිධානයට උදව් කළාවූත් දෙමළ ජාතිකයන්ගෙන් සැදුම්ලත් ඒකමිතික පිරිසක් යයි ඔවුන් සිතනවා..එය හැම අතින්ම වැරදියි. ලාංකික ඩයස්පෝරාවන් එකක් නොව ගණනාවක් සිටිනවා. එය ජාතිකත්වය හෝ ගෝත්‍රික ලේබල මත සංවිධානය වූ පිරිස් පමණක් නොවෙයි. ගෙවී ගිය සියවසකට වැඩි කාලයක් තුළ ශ්රී ලංකාවෙන් පිටවී ලෝකයේ වෙනත් රටක පදිංචියට ගිය විවිධාකාර ජන කොටස්, පරම්පරාවන් එයට අයත්..එසේම විදේශගත සියලු දෙමළ ලාංකිකයන් බෙදුම්වාදී අනුග්‍රාහකයන්යැ‘යි කීමද වැරදියි. බෙදුම්වාදයට පක්ෂ, විපක්ෂ, අවිනිශ්චිත හා ආකල්ප තුනටම අයත් පිරිස් ඒ අතර සිටිනවා. එසේම බෙදුම්වාදය පිළිනොගත්තද යුද්ධ සමයේ සිදුවූ අසාධාරණකම් පිළිබඳ නිල මට්ටමේ වගවීමක් අවශ්‍යයැ‘යි කියා සිටින දෙමළ ඩයස්පෝරා පිරිසක් ද සිටිනවා..මේ විවිධත්වය වටහා ගන්නට නොහැකි වූ හෝ එය තැකීමට නොගන්නා හෝ සිංහල දැඩි මතධාරීන් දේශපාලනයේ මෙන්ම මාධ්‍ය ක්ෂේත්රයේ ද සිටිනවා. එසේම සිංහල හා මුස්ලිම් ඩයස්පෝරා ගැන අසාවත් නැති ඩයස්පෝරා-විරෝධීයැ’යි කියා ගන්නා අය මට හමු වී තිබෙනවා. එයින් පෙනෙන්නේ දැනුමේ හා දැක්මේ දිළිඳුබවයි..Peter Reeves (1935–2015).ශ්රී ලංකා ඩයස්පෝරා විශ්වකෝෂයේ ප්රධාන කර්තෘ ඔස්ට්‍රේලියාවේ පර්ත් සරසවියේ දකුණු ආසියාතික ඉතිහාසය පිළිබඳ සම්මාන මහාචාර්ය පීටර් රීව්ස් (Peter Reeves)..තාවකාලිකව මෙරටින් බැහැරව සිටින ශ්‍රමිකයන්ද ඇතුළුව මිලියන් තුනක් පමණ ලාංකිකයන් (හෝ ලාංකික සම්භවය ඇත්තන්) ලෝකයේ විවිධ රටවල දැන් සිටිනවා. ඉන්දියානු, පාකිස්තානු හා බංග්ලාදේශ් ඩයස්පෝරා මීට වඩා සංඛ්‍යාත්මකව විශාලයි. එහෙත් රටේ ජනගහනයට සාපේක්ෂව වැඩිම ඩයස්පෝරා ප්රතිශතයක් ඇති දකුණු ආසියානු රට ශ්රී ලංකාව බව පීටර් රීව්ස්ගේ විග්‍රහයයි..ඔහු කියන්නේ නූතන යුගයේ ලාංකික ඩයස්පෝරා ඇරැඹෙන්නේ අග්නිදිග ආසියාවේ මලයාව (දැන් මැලේසියාව) හා සිංගප්පූරුව බලා 19 වන සියවසේදී සංක්රමණය වූ ලාංකිකයන්ගෙන් බවයි. පසුකාලීනව යුරෝපය, උතුරු ඇමරිකාව, ඔස්ට්‍රේලියාව, මැදපෙරදිග ආදී කලාපවලට මෙය පුළුල් වුණා..මේ ඩයස්පෝරා බිහි කළ දේශීය සාධක මෙන්ම ගෝලීය සාධකද රැසක් තිබෙනවා. ඩයස්පෝරා සංසිද්ධිය අධ්‍යයනයේදී මේ සංකීර්ණත්වය හා විවිධත්වය හඳුනා ගැනීම ඉතා වැදගත්..එසේම ඩයස්පෝරා අනන්‍යතාව හුදෙක් ඓතිහාසික සම්භවයට සීමා නොවී සංස්කෘතික බැඳීම්වලට පැතිරෙන බව ඔහු කියනවා. මේ අනන්‍යතා සාධකය අතිශයින් පෞද්ගලික තීරණයක් බවත් එය වෙනස් වන සැටි සියුම්ව අධ්‍යයනය කළයුතු බවත් ඔහුගේ මතයයි..Tharman Shanmugaratnam.මේ ග්රන්ථයට පෙරවදනක් ලියන සිංගප්පූරුවේ මුදල් අමාත්‍ය හා නියෝජ්‍ය අගමැති තර්මන් ෂන්මුගරත්නම් (Tharman Shanmugaratnam) මෙසේ කියනවා: ‘ශ්රී ලාංකික සම්භවය ඇති ජනයා විවිධ රටවලට සංක්රමණය වී එම රටවල කැපී පෙනෙන සුළුතරයක් බවට පත් වීමේ අපූරු ක්‍රියාදාමයන් මුල්වරට පර්යේෂණාත්මකව ලේඛනගත කැරෙන්නේ මේ විශ්වකෝෂයෙන්. වෛද්‍ය, අධිකරණ, විද්‍යා, ඉංජිනේරු, ගුරු වෘත්තිය, පරිපාලන ක්ෂේත්රය හා දේශපාලනය වැනි ක්ෂේත්ර ගණනාවක ඔවුන් විශිෂ්ටත්වයට පත්ව සිටිනවා. එසේම සංස්කෘතික හා සාමයික ක්ෂේත්රවල නායකත්වයට ළඟා වී සිටිනවා. වෙනත් බොහෝ ඩයස්පෝරාවන් ඉක්මවා යන මේ හැකියාවන් ඔවුන් ලැබීමට, සහජ කුසලතාවන් මෙන්ම ආසියාවේ හොඳම අධ්යාපන ක්රමයක් යටත්විජිත පාලන සමයේ ශ්රී ලංකාවේ පැවතීමද හේතු වී තිබෙනවා. මේ උරුමයන් ප්රයෝජනවත් වුවද තමන් සංක්රමණය වී පදිංචියට තෝරා ගත් රටවල යථාර්ථයන්ට අනුගත වීමට හා එහි අවස්ථාවලින් ඵල ලබන්නට හැකි වීමද ලාංකික ඩයස්පෝරාවන්ගේ සාර්ථකත්වයට දායක වනවා. ඔවුන් වඩාත්ම හපන්කම් දක්වන්නේ අධ්යාපන සුදුසුකම් හරහා. සමාජයේ ඉහළ නැගීමට අවකාශය ඇති රටවලයි.’.ශ්රී ලාංකික ඩයස්පෝරා යටත්විජිත පාලන කාලයේ පටන් පරම්පරා ගණනාවක් තිස්සේ මවුරටින් සංක්රමණය වූවන්ගෙන් සමන්විතයි. මලයාවට හා සිංගප්පූරුවට ලාංකිකයන් යන්නට පටන් ගත්තේ 1874දී එම රාජ්‍යයන් බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයට එක් වීමෙන් පසුවයි. පරිපාලන සේවා තනතුරු සඳහා බ්‍රිතාන්‍ය පාලකයන් ලාංකිකයන්ට වඩාත් කැමති වූයේ ඔවුන්ගේ ඉංග්රීසි හැකියාව, වෙහෙස වී වැඩ කිරීමට කැමැත්ත, විශ්වාසවන්ත බව ආදී ගතිගුණ නිසා බව විශ්වකෝෂය කියනවා..එසේ නිල වශයෙන් ඒ දෙරටට ගිය ලාංකිකයන්ට අමතරව ව්‍යාපාරික අවස්ථා සොයා ගෙන එහි ගිය තවත් ලාංකික පිරිස් සිටියා. සිංහල හා දෙමළ ජන කොටස් දෙකේම ව්‍යවසායකත්වයට ළැදි, අලුත් රටක ආගන්තුක අත්දැකීම් ලැබීමේ අභියෝගයට මුහුණ දුන් අය දුසිම් ගණනින් එහි ගියා. ඔවුන් කඩසාප්පු පවත්වා ගෙන යාම, වැවිලි කර්මාන්තය, අවන්හල් හා හෝටල්, ගොඩනැගිලි කොන්ත්‍රාත් වැඩ මෙන්ම ප්‍රවාහනය ආදී විවිධ ව්‍යාපාරික ක්ෂේත්රවලට යොමු වුණා..මේ බොහෝ දෙනකු යළි මවුරට ආවේ නැහැ. ඔවුන්ගේ පරම්පරාවලින් පැවත එන්නෝ අද වන විට එරටවල පුරවැසියන්. එහෙත් ලාංකික උරුමය ගැන යම් මතකයක් හා හැඟීමක් බොහෝ අයට තිබෙනවා..තර්මන් ෂන්මුගරත්නම් ද ලාංකික සම්භවය ඇත්තෙක්. ඔහු පෙරවදනේ මෙසේ ද කියනවා: ‘මලයාව හා සිංගප්පූරුව වෙත පැමිණි දෙමළ, සිංහල, බර්ගර් හා මුවර් ජාතීන්ට අයත් ලාංකිකයෝ එකිනෙකා සමග සුහදව හා සාමූහිකව ක්රියා කළා. එසේම ඔවුන් තමන් සංක්රමණය වූ රටවල සමාජයන්ට හා ප්‍රජාවන්ට මැනවින් බද්ධ වූවා. අද වන විට ලාංකික සම්භවය ඇති සැවොම තමන් පළමුව සිංගප්පූරු ජාතිකයන් යයි සිතනවා. එහෙත් පාරම්පරික උරුමය තව දුරටත් ඔවුන්ගේ අනන්‍යතාවයේ වැදගත් අංගයක් ද වනවා.’.යුරෝපයේ රටවලට හා අමෙරිකාවට සංක්රමණය වූ ලාංකිකයන් ද යම් දිනෙක මේ ඒකාග්‍රතාවට ළඟා වේද? මෙය තව කල් ගත වනු ඇතැ’යිද ලාංකික ඩයස්පෝරා ගති ලක්ෂණ දිගටම පරිණාමය වනු ඇතැ’යිද ෂන්මුගරත්නම් කියනවා..Patrick Mendis, Distinguished Senior Fellow, SPP. Photo by Creative Services/George Mason University.ඩයස්පෝරා විශ්වකෝෂයට උපදෙස් දුන් ලොව පුරා විසිරි ලාංකික සම්භවය සහිත විද්වතුන් සය දෙනෙක්. ඔස්ට්‍රේලියාවේ වික්ටෝරියා ප්‍රාන්තයේ ආණ්ඩුකාර පදවිය දැරූ වෛද්‍ය මහාචාර්ය ඩේවිඩ් ඩී ක්‍රෙට්සර් මෙන්ම මගේ මිත්‍රයකු වන ආර්ථීක විද්‍යාඥ ආචාර්ය පැට්‍රික් මෙන්ඩිස් ද ඔවුන් අතර සිටියා..1970 ගණන්වල සිට අමෙරිකාවේ ජීවත් වන ඔහු අමෙරිකානු සරසවිවල ඉගැන්වීමට අමතරව එරට විදේශ අමාත්‍යාංශයේ (රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව) උපදේශක හා තානාපති තනතුරු හොබවා තිබෙනවා. දැන් ජෝර්ජ් මේසන් සරසවියේ මහාචාර්යවරයකු වන පැට්‍රික් අමෙරිකාවේ ලාංකික ඩයස්පෝරාවේ කැපී පෙනෙන චරිතයක්..‘පොදුවේ සලකා බලන විට ලාංකික ඩයස්පෝරා යනු මුල් රටට හා සංක්‍රමණික රටවලට ධනාත්මකව බලපෑ ප්‍රවාහයක් ලෙස මා දකිනවා. 1980 දශකය වන තුරු බහුතරයක් ලාංකික ඩයස්පෝරා සාමාජිකයන් වූයේ බුද්ධිමය හෝ ව්‍යාපාරික අරමුණු උදෙසා සංක්රමණය වූවන්. මෙය වෙනස් වූයේ යුද්ධයත් සමගයි. යුරෝපයට හා කැනඩාවට වඩා මෑතදී සංක්රමණය වූ දෙමළ ප්රජාව ටිකෙන් ටික සංවිධානය වී මවුරටෙහි දේශපාලන ප්රවාහයන්ට බලපෑම් කිරීමට සමත්ව සිටිනවා. එසේම සංක්රමණය වූ රටවල දේශපාලන හා රාජ්‍යතාන්ත්‍රික (විදෙස් සබඳතා) ප්‍රතිපත්තිවලටද ඇතැම් විට ඔවුන් බලපෑම් කරන්නට තැත් කරනවායැ’යි පැට්‍රික් කියනවා..මෙය අනර්ථකාරී සංසිද්ධියක් ලෙස සලකනු වෙනුවට සාකච්ඡා හරහා යම් එකඟතාවන්ට පැමිණ ජාතික සංවර්ධනයට ඔවුන්ගේ දායකත්වයද ලබා ගත හැකි ක්රම සෙවිය යුතුය යන්න ඔහුගේ මතයයි..Posted in Communicating research, Global South, heritage, History, public interest, Ravaya Column, South Asia, Sri Lanka. Tags: ආර්ථීක විද්‍යාඥ ආචාර්ය පැට්‍රික් මෙන්ඩිස්, ජාතික සමගිය, ඩයස්පෝරා, ඩයස්පෝරා සාධකය, මහාචාර්ය පීටර් රීව්ස්, වෛද්‍ය මහාචාර්ය ඩේවිඩ් ඩී ක්‍රෙට්සර්, ශ්රී ලංකා ඩයස්පෝරා විශ්වකෝෂය, ශ්රී ලාංකික ඩයස්පෝරාව, හා රොජර්ස් බෘබේකර්, diaspora factor, Dr David de Kretser, Dr Patrick Mendis, Encyclopedia Of The Sri Lankan Diaspora, International Alert - Sri Lanka, National University of Singapore, oversease Sri Lankans, Professor Peter Reeves, Rogers Brubaker, Sri Lankan diaspora, Tamil Eelam, Young Political Leaders Forum. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #264: පිටසක්වල ජීවීන්ගේ උදව්වෙන් රාවණා යළි අවදි වෙයිද?.15 April 2016 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya column (appearing in the print issue of 10 April 2016), I return to the topic of pseudoscience — a claim, belief, or practice presented as scientific, but which does not adhere to the scientific method..Pseudoscience is often characterized by contradictory, exaggerated or unprovable claims; over-reliance on confirmation rather than rigorous attempts at refutation; lack of openness to evaluation by other experts in the field; and absence of systematic practices when rationally developing theories..American astronomer Carl Sagan (1934 – 1996) was at the forefront in promoting science for its sense of wonder and also for countering pseudoscience. As he used to say, “Our species needs, and deserves, a citizenry with minds wide awake and a basic understanding of how the world works.”.Sri Lanka has its share of pseudoscience, sometimes dressed up in politically correct ‘clothes’ of indigenous knowledge. Even many educated persons uncritically believe in pseudoscientific claims and practices..As an example, I cite a currently fashionable pursuit of the Sinhalese community: going in search of archaeological ‘evidence’ for a mythical king of Lanka named Ravana (who is only a character in the Indian epic, Ramayana – but some people take it literally)..I argue that believing in Ravana after reading Ramayana is akin to believing in alien abductions and other modern mysteries after watching X-Files TV series..Beware of pseudoscience in Sri Lanka, says Nalaka Gunawardene.ඕනෑකමින්ම මෙවැනි මාතෘකාවක් මා යොදා ගත්තේ මේ දිනවල අපේ සමාජය කිති කවන, මුලා කරන මිථ්‍යා විශ්වාසයක් හෑල්ලූ කිරීමට..රාවණා යයි රජකු ප‍්‍රාග්ඓතිහාසිකව මෙරට සිටියායැ’යි තහවුරු කිරීමට සාහිත්‍යයෙන්, ශිලා ලිපිවලින් හෝ පුරා විද්‍යාත්මකව කිසිදු සාක්ෂියක් නැහැ. භාරතීය ප‍්‍රබන්ධයක් තම මූලාශ්රය කර ගෙන, එයත් විකෘති කොට දේශීයත්වයක් ආරෝපණය කර තනා ගත් ජනප්රිය විශ්වාසයක් පමණයි රාවණා කියන්නේ..‘සංස්කෘතික රාජ්‍ය අමාත්‍යාංශය රාවණා රජුගේ වතගොත සොයයි’ මැයෙන් 2015 ජූලි මස පළ වූ පුවතකට ප්රතිචාර දැක්වූ හෑගොඩ විපස්සී හිමි කීවේ ‘මෙය ථෙරවාද බුදුදහම විනාශ කිරීමට අටවන ලද පඹගාලක්’ බවයි. දැන් එම පඹගාලේ ඇමතිවරුන් පවා පැටලී ඇතැ’යි එහිමියන් අදාළ රාජ්‍ය ඇමතිට ලියූ ලිපියක කියා සිටියා..රාවණාගෙන් පියවරක් ආපස්සට ගනිමු. මෙවැනි ජනප්රිය විශ්වාසයන්ට ශාස්ත්රීය පදනමක් හා විද්‍යාත්මක මුහුණුවරක් දීම දැන් විලාසිතාවක් බවට පත්වෙලා. එයට ව්‍යාජ විද්‍යායැ’යි කියනවා (pseudoscience)‘.ව්‍යාජ විද්‍යාව යනු බැලූ බැල්මට විද්‍යාත්මක යයි මතුපිට පෙනීමක් දෙන්නට තැත් කරන, එහෙත් (විද්‍යාවේ සැබෑ මූලික පදනම වන) තර්කානුකූල හා විචාරශීලී පදනමක් කිසිසේත්ම නැති මුලා කිරීමක්..‘යථාර්ථය සමග සසඳන විට අපේ වත්මන් විද්‍යාත්මක දැනුම ප‍්‍රාථමිකයි හා සීමිතයි. එහෙත් එය අප ශිෂ්ටාචාරය සතු මාහැඟිම සම්පතයි.’ මහා විද්‍යාඥ ඇල්බට් අයින්ස්ටයින් වරක් එසේ කීවා. අසම්පූර්ණ වූ දැනුමක් සහිත විද්‍යාව ටිකෙන් ටික භෞතික ලෝකය ගැන මානවයන් සතු අවබෝධය පුළුල් කරනවා. එහෙත් එයට හැම දෙයක්ම පහදාදීමේ හැකියාවක් (මේ දක්වා) නැහැ..එය ටිකෙන් ටික මග සොයා යා යුතු චින්තන චාරිකාවක්. අයාලේ නොගොස් හරි මගෙහි කෙමෙන් ඉදිරියට යන්නට අවශ්ය මාර්ගෝපදේශනය ලබා දෙන්නේ විද්‍යාත්මක ක්රමය මගින්. එහි මූලික හරය නම් ඕනෑම සිදුවීමක් හෝ ප‍්‍රපංචයක් නිරීක්ෂණ හා කල්පිත හරහා ගවේෂණාත්මකව විමසා බලා පමණක් නිගමනවලට එළැඹෙන්න යන්නයි. (මෙයට සමාන්තර චින්තනයක් සමහර සාමයික ඉගැන්වීම්වල ද හමු වනවා.).මේ ක්රමයෙන් පියවරෙන් පියවර ඉදිරියට යනවා වෙනුවට ඉක්මනින්, කෙටි මාර්ග හෙවත් ෂෝට්කට්වලින් අප ගෙන යෑමට හා සියලූ පිළිතුරු ඉක්මනින් ලබා දෙන්නට ඇතැමුන් පෙරට එනවා. සමහරවිට විද්‍යාත්මක පෙනුමක් ද සහිතව මතු වන මේවා ව්‍යාජ විද්‍යාවන් බව අපි සිහි තබා ගත යුතුයි..ව්‍යාජ විද්‍යාවන්ගේ පැතිරීම හා ඒවායින් ජන සමාජයට කරන දිගුකාලීන හානිය ගැන දැඩි අවධානයක් යොමු කළ අයකු නම් අමෙරිකානු තාරකා විද්‍යාඥ හා විද්‍යා සන්නිවේදක ආචාර්ය කාල් සේගන් (Carl Sagan, 1934-1996)..Carl Sagan: A voice of reason in our times.ඔහුගේ ජීවිතයේ අවසාන දශකයක පමණ කාලයක් වැඩිපුරම කැප කළේ විද්‍යාවේ නාමයෙන් පෙනී සිටිමින් අහිංසක ජනයා (සමහරවිට රජයන් පවා) මුලා කරමින් බඩ වඩා ගත් ව්‍යාජ විද්‍යා වංචනිකයන් හෙළිදරව් කිරීමටයි. මේ ගැන හොඳ සමාජ විද්‍යාත්මක හා මනෝවිද්‍යාත්මක විග්රහයක් ඔහු ලියූ අවසන් පොත වූ ‘භූතයන් පිරුණු ලෝකය’ (The Demon Haunted World, 1996) තුළ හමු වනවා..එහි ප‍්‍රවේශයේදී ඔහු මෙසේ කියනවා: ‘සැබෑ විද්‍යාව පදනම් වී ඇත්තේ සැම දෙයක්ම ප්රශ්න කිරීම හා තහවුරු කිරීමකින් තොරව කිසිවක් පිළි නොගැනීම මතයි. මේ සංශයවාදී බව (scepticism) සමාජයේ බොහෝ දෙනකුට දිරවා ගන්නට අමාරුයි. ඔවුන්ට ඕනෑ වී ඇත්තේ සියලූ තතු පහදා දෙන, අවිනිශ්චිත බවින් තොර හා සිතේ කුකුස එසැනින් සංසිඳුවන ආකාරයේ ක්රමවේදයක්. ව්‍යාජ විද්‍යාකරුවන් අමතන්නේ මේ මානසිකත්වයටයි.’.මිථ්‍යා විශ්වාස සහ ව්‍යාජ විද්‍යාව අතර ඥාති සබඳතාවක් ඇති බවත්, එසේ වුවත් මිථ්‍යාවලට වඩා ‘සම්භාව්‍ය’ හා ගරු ගාම්භීර පෙනුමක් ඇතිව සමාජගතවීමට ව්‍යාජ විද්‍යා සමත් බවත් සේගන් පෙන්වා දුන්නා..‘ඇත්තටම කෙතරම් අපූරුද පිටසක්වල ජීවීන් සොයමින් අප මෙතරම් වෙහෙස වනවා වෙනුවට ඔවුන්ට බුරුතු පිටින් අපේ ලෝකයට ඇවිත් හැංගිමුත්තන් කරනවා නම්? නොඑසේ නම් සිහින හරහා අපේ අනාගතය ගැන අනාවැකි කියනවා නම්? පාරඓන්ද්‍රීය චිත්ත බලවේග හරහා අපේ එදිනෙදා වැඩ කරගත හැකි නම්? ඒත් මේ සියල්ල විද්‍යාවේ සළුපිලි කිහිපයක් දවටා ගත් ව්‍යාජ විද්‍යාවන්ට උදාහරණයි. ඒවායේ තිබෙන සංත‍්‍රාසමය ආකර්ෂණය නිසා බොහෝ දෙනා එයට ඇදී යනවා.’ සේගන් පැවසුවා..මෙකී නොකී සංසිද්ධීන් ගැන බොහෝ කලෙක සිට මානව සමාජයේ කුතුහලයක් පවතිනවා. සැබෑ විද්‍යාව මේවා ගැන පර්යේෂණ කරන්නේ සූක්ෂ්ම ලෙස සාක්ෂි සොයා යෑමෙන්. එය කල් ගත වන, වෙහෙසකර ව්‍යායාමයක්..මේ අතර ඉක්මන් හා ලාබදායක ත‍්‍රිල් සොයන්නෝ ව්‍යාජ විද්‍යාවන්ට හසු වනවා. ව්‍යාජ විද්‍යා දැඩි ලෙස සාක්ෂි හා තර්කානුකූල වීම ඉල්ලා සිටින්නේ නැහැ. ව්‍යාජ විද්‍යා පතුරවන්නෝ ඇදහිලි හෝ අනුමාන මත ඒවා පිළිගන්නට යැ’යි දක්ෂ ලෙස ඇවිලිටි කරනවා..ව්‍යාජ විද්‍යා දශක ගණනාවක් තිස්සේ ලොව පැවතියත් මෑත කාලයේ ඒවා මහත් සේ ප්රචලිත වූයේ ජනමාධ්‍ය නිසා බව සේගන් පෙන්වා දෙනවා..‘පත්තර, රේඩියෝ හා ටෙලිවිෂන්වලට බොහෝ විට ඕනෑ තාවකාලික ප‍්‍රමෝදයක් ලබා දිය හැකි සැහැල්ලූ තොරතුරුයි. ව්‍යාජ විද්‍යාවන්ගේ සරල විග්රහයන් හා කුමන්ත්රණවාදී කතා මාධ්‍යවලට යසට ගැළපෙනවා. මේ නිසා දැනුවත්ව හෝ නොදැනුවත්ව හෝ ව්‍යාජ විද්‍යා ව්‍යාප්තියේ ලොකුම හවුල්කරුවන් බවට මාධ්‍ය පත්ව සිටිනවායැ’යි සේගන් පහදා දෙනවා..ව්‍යාජ විද්‍යාවන්ගේ ව්‍යාප්තියට ජනප්රිය සංස්කෘතිය ද බොහෝ සේ දායක වී තිබෙනවා. හොලිවුඞ්, බොලිවුඞ් හා වෙනත් සම්ප‍්‍රදායන්ගේ වෘතාන්ත චිත‍්‍රපටත්, විවිධ රටවල නිපදවන නාට්‍යමය ටෙලිවිෂන් වැඩසටහනුත් ව්‍යාජ විද්‍යා සංකල්ප හරහා ඩොලර් කෝටි ගණන් ආදායම් උපදවාගෙන තිබෙනවා..අප මේ කතා කරන්නේ සම්භාව්‍ය ගණයේ විද්‍යා ප්රබන්ධ කතා හා චිත්රපට ගැන නොව අභව්‍ය ගණයේ, ෆැන්ටසි ආකාරයේ නිර්මාණ ගැනයි. ලොව පුරා ජනප්රිය වූ X-Files වැඩසටහන්මාලා මේ දෙවැනි ගණයට වැටෙනවා..1993-2002 වකවානුවේ මේ වැඩසටහන් 202ක් නිපදවන ලද අතර වසර 13ක නිහැඬියාවකින් පසු 2016 ජනවාරියේ නැවතත් අලූතින් නිපදවීම අරඹා තිබෙනවා..X-Files ආරම්භ වූ කාලයේ ඒ ගැන සේගන් කළ තක්සේරුව මෙයයි. ‘සංශයවාදී හා විචාරශීලී ලෙසින් අද්භූත හා අසාමාන සිදුවීම් විමර්ශනය කරනවායැ’යි පෙන්වූවත් ඇත්තටම X-Files කතා මාලාව කරන්නේ එයට ප්රතිවිරුද්ධ දෙයක්. එනම් අභව්‍ය සිදුවීම් හා පිටසක්වල ජීවී සබඳතා ගැන අමෙරිකානු සමාජයේ ප්රචලිත ජනප්රිය විශ්වාස තවත් තහවුරු කිරීම හා මේවා වසන් කිරීමට රාජ්‍ය මට්ටමේ කුමන්ත්රණයක් ඇති බව පේ‍්‍රක්ෂකයන්ට ඒත්තු ගැන්වීමයි. මෙය කිසිසේත් විද්‍යාත්මකව යමක් ගවේෂණය කිරීම නොවෙයි.’.X-Files කතා සඳහා කැමැත්තක් අපේ පේ්රක්ෂකයන් අතර ද තිබෙනවා. ඒවායේ කතා රසය ඉහළයි. ප්රබන්ධ හැටියට විනෝදය ලබාදීමේ විභවය ඉමහත්. ඒවා නරඹන්නට මාත් කැමතියි. මේවා හුදෙක් ප්රබන්ධ මිස සත්‍ය ගවේෂණයක් නොවන බව සිහිතබා ගන්නවා නම් එහි වරදක් නැහැ..එහෙත් X-Filesවලින් දුටු දේ තම ‘සාක්ෂි’ ලෙස ගනිමින් අභව්‍ය සිදුවීම් ගැන දිගින් දිගට තර්ක කරන සමහරුන් මා දැක තිබෙනවා..රාවණා ප‍්‍රවාදයන් ගැන කීමට ඇත්තේද එයයි. භාරතීය මහා කාව්‍යයක් වන රාමායණය කතාවක් ලෙස රස විඳීම හා එය දේශීය ලෙස හැඩගසා ගැනීම වරදක් නොවෙයි. (රාමායණය මුල් කෘතියේ දුෂ්ටයකු ලෙස නිරූපණය කැරෙන රාවණා රජු, ලාංකික සමහරුන්ට වීරයෙක්.).එහෙත් ප‍්‍රබන්ධයක එන චරිතයක් සැබෑ කොට ගනිමින් එය ‘සනාථ කිරීමට’ පුරාවිද්‍යා සාක්ෂි සොයා යෑම හා අවිචාරශීලී ලෙස තර්ක කිරීම එක්තරා ආකාරයක ව්‍යාජ විද්‍යාවක් හා ස්වයංමුලාවක් පමණයි. X-Files විශ්වාස කරන අය හා රාවණා අදහන්නන් අතර වෙනසක් නැහැ!.Image by Sajeewa Wijeweera.ගවේෂණාත්මක මාධ්‍යවේදියකු වන සජීව විජේවීර මෑතදී මේ ගැන ඔහුගේ ෆේස්බුක් පිටුවේ මෙසේ ලියා තැබුවා..“රාවණ යනු අමු මිත්‍යාවකි. රාවණට ඇතැයි කියන ඔළු ගෙඩි ගානට අං තට්ටු මේ මෝඩයන්ගේ හිස මත සවිකළ යුතුය. රාවණ කතා පුවත හා සම්බන්ධ නම් ගම් ඇතැයි කියන සෑම තැනකටම ගියෙමි. මග හැරුනා නම් ඒ එකක් දෙකක් වැනි සුලු සංඛ්යාවක් පමණක් විය යුතුය. වසර 14ක ගවේෂණයන්ගේ ප්රතිඵලය වූයේ රාවණ කතාව මිත්‍යාවක් බව දැන ගැනීමයි.”.“රාවණ සිටියායැයි කියන යුගයේ අපේ මුතුන් මිත්තෝ ජීවත් වූයේ ගල් යුගයේය. මේ ඇත්ත තේරුම් ගනිමු. එය තේරුම් නොගත්ත ද කමක් නැත. මානසික රෝගී කාන්තාවන් සමග ගොස් ජනතාව ගොනාට අන්දවා මිත්‍යාව වපුරුවමින් ප්‍රසිද්ධය සොයා යන්න එපා යැයි වගකීමෙන් මාධ්‍ය මෙහෙය වනවා යැයි කියන ආයතන වලින් අපි ඉල්ලා සිටිමු.”.ඔහුගේ විග්රහය මා ඉත සිතින් පිළි ගන්නවා..රාවණා, පිටසක්වල ජීවීන්, භූත ආත්මයන් හෝ වෙන ඕනැම දෙයක් ගැන තනි තනිව විශ්වාස කිරීමේ පුද්ගල නිදහස සමාජයේ තිබෙනවා. එහෙත් මේවා ගැන ‘විද්‍යාත්මක’ මුහුණුවරකින් කතා කරමින් ජන සමාජය නොමග යැවීම දක්වා එම නිදහස පැතිරෙන්නේ නැහැ. ව්‍යාජ විද්‍යාවන් තලූ මරමින් සමාජගත කරන ජනමාධ්‍ය කරන්නේ මාධ්‍ය ආචාර ධර්ම ඉක්මවා යාමක්..මේ ප්රබන්ධ නැති වුණාට අසිරිමත් ලෙස විග්රහ කළ හැකි පැරණි උරුමයන් ඕනැ තරම් මෙරට තිබෙනවාග ඉතා හොඳින් පුරාවිද්‍යාත්මකව තහවුරු වූ වාස්තු විද්‍යාත්මක, ලෝහ විද්‍යාත්මක හා වාරිකර්මාන්ත හපන්කම් තිබෙනවා. මේවා පෙන්නුම් කරන්නේ අපේ පැරැන්නන් සතු වූ තාක්‍ෂනික හැකියාවන්..එතකොට පිටසක්වල ජීවීන් මෙහි එන්නෙත් නැද්ද?.පිටසක්වල ජීවය පැවතිය හැකි බවත්, හිතකර පරිසරයක් හා පරිනාමීය සාධක ඇති ඇතැම් ග‍්‍රහලෝකවල බුද්ධිමත් ජීවින් බිහිව සිටිය හැකි යයි අද බහුතරයක් විද්‍යාඥයෝ පිළි ගන්නවා. එහෙත් තවමත් මේ පිළිබඳ තිරසාර සාක්ෂියක් නැහැ..මේ ගවේෂණ හා ඒවායේ බුද්ධිමය පදනම හරවත් හා රසවත්. එහෙත් ඒවා ඉදිරිපත් කරද්දී ජනප්රිය සංස්කෘතියේ ප්රබන්ධ වන X-Files වැනි ප‍්‍රභවයන්ගේ හමු වන මතවාදයන්ද එකතු කළොත් මුලූ සන්නිවේදනයම ව්‍යාජ විද්‍යාත්මක වනවා..ඉතින් අභව්‍ය හා පරිකල්පනීය දේවල් ටිකක් මාධ්‍ය සන්නිවේදනවලට එකතු කිරීම ඔය කියන තරම් වරදක්ද?.පුවත්පත්, සඟරා, රේඩියෝ, ටෙලිවිෂන් හෝ ඉන්ටර්නෙට් හරහා (නාට්‍යමය නොවන) සන්නිවේදන කරන විට ව්‍යාජ විද්‍යා සංකල්ප එකතු කිරීම හරියට ආහාර පිසින විට කෘත්රිම රසකාරක යොදන්නා වගේ. අජිනොමොටෝ ඇතුළු රසකාරක අපේ රටේ හෝටල් හා අවන්හල්වල ප‍්‍රමිතියකින් තොරව බහුලව යොදනවා. ඒ වෙලාවට කෑම රසය තීව්ර කළත් මේ රසකාරක දිගු කාලීනව අපේ ශරීරයට අහිතකරයි..ව්‍යාජ විද්‍යා එකතු කිරීම් ද මෙයට සමානයි. තාවකාලික සන්ත‍්‍රාසයක්, ප‍්‍රමෝදයක් හෝ කුතුහලය ඇවිස්සීමක් කළත් දිගු කාලීනව මේවා අපේ තර්කන ශක්තිය හා විචාර බුද්ධිය මොට කරනවා. එබන්දක් සිදු වන බව බොහෝ දෙනාට දැනෙන්නේ නැහැ..රාවණා හා X-Filesවලින් ඇරැඹුණු මානසික හානිය කල් ගත වූ විට නතර වන්නේ දේශපාලනික අවස්ථාවාදීන් කියන ඕනෑම ප‍්‍රබන්ධයක්, ප‍්‍රලාපයක් ද ගෙඩිපිටින් පිළි ගන්නා ජන සමාජයක් බිහි වීමෙන්..ඔලමොට්ටල සමාජයක් හා ඡන්දදායක පිරිසක් මෙරට බිහි වනු දැකීමට කැමති කවුද?.Science is more than a body of knowledge….Posted in astronomy, Communicating research, Education, Future, heritage, History, India, public interest, Ravaya Column, Science communication, Secularism, Sri Lanka, Television. Tags: ‘භූතයන් පිරුණු ලෝකය’, ආචාර්ය කාල් සේගන්, ඇල්බට් අයින්ස්ටයින්, ඔලමොට්ටල සමාජය, ජනමාධ්‍ය, තර්කානුකූල, පිටසක්වල ජීවය, මාධ්‍ය ආචාර ධර්ම, රාමායණය, රාවණ යනු අමු මිත්‍යාවකි, රාවණා, රාවණා ප‍්‍රවාදයන්, ව්‍යාජ විද්‍යා, විචාරශීලී, සංශයවාදී, සංශයවාදී බව, සජීව විජේවීර, හෑගොඩ විපස්සී හිමි, Carl Sagan, pseudoscience, Ramayana, Ravana, Ravana legend, Ravana myth, Sajeewa Wijeweera, scepticism, The Demon Haunted World, X-Files. 2 Comments ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #234: ජල විදුලි උත්පාදනයේ නොනිමෙන පහන: ඞී. ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර.31 August 2015 — Nalaka Gunawardene.D J Wimalasurendra (1874 – 1953) was one of the most remarkable engineers in Sri Lanka. Because of his pioneering role in promoting hydro electricity as a source of power for domestic and industrial use, he is known as the ‘Father of Hydro Power in Sri Lanka’..Trained as a civil and electrical engineer, he made a strong technical and economic case for hydro power in the early 20th Century when the country was totally dependent on imported petroleum for its power generation..He engaged in a long and often lone struggle – first as a government official, and later as an elected legislator – to see his vision become a reality. His life is a case study in evidence-based policy advocacy by a public intellectual..In this week’s Ravaya column, (in Sinhala, appearing in issue of 30 August 2015), I explore the first few decades of his life, from birth to 1918. To be continued next week..D J Wimalasurendra (1874 – 1953) – Father of Hydro Power in Sri Lanka.උගතුන් හා වෘත්තිකයන් පාර්ලිමේන්තුවට පත් කර යැවීමේ අගය වෙන කවදාටත් වඩා ලක් සමාජයට දැන් වැටහී ඇති බවක් පෙනෙනවා. එහෙත් 2015 මහ මැතිවරණයේ තරග කළ හැම උගතාම ජය ලැබුවේත් නැහැ..පාර්ලිමේන්තුව තුළ මෙන්ම ඉන් පිටත සිට ද උගතුන්ට හා විද්වතුන්ට රටේ ප්රතිපත්ති සම්පාදනයට හා ක්රියාත්මක කිරීමට දායක විය හැකියි. එයට දැනුම, කැපවීම, එඩිතර බව, උපක්‍රමශීලී වීම මෙන්ම අධිෂ්ඨානශීලී වීම ද ඕනෑ කරනවා. මේ ගතිගුණ මනා ලෙස කැටි කර ගත් දිරිය චරිතයක විස්තර මා හුවා දක්වන්නට කැමතියි..ඞී. ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර (1874 – 1953) ශ්රී ලංකාවේ ජලවිදුලි බල උත්පාදනයේ පියා ලෙස අවිවාදයෙන් පිළි ගැනෙනවා. මෙරටින් බිහි වූ විශිෂ්ටතම ඉංජිනේරුවකු වූ ඔහු පිටරටින් ගෙනෙන බලශක්ති ඉන්ධන වෙනුවට අපේම ජල සම්පත යොදා ගෙන පුනර්ජනනීය බලශක්ති විශේෂයක් වන ජල විදුලිය උපදවා ගැනීමට පිළිබඳ පුරෝගාමී අධ්‍යයන කළා..එතැනින් නොනැවතී එම සංකල්ප ක්රියාවට නැංවීමට පොළඹවා ගැනීමට උත්සාහ කළා. වෘත්තිකයකු ලෙස ඇරැඹු එම ප‍්‍රයත්නය ඉදිරියට ගෙන යාමට රජයේ සේවයෙන් විශ්රාම ගැනීමෙන් පසුව ඔහු සක්රීය දේශපාලනයටද පිවිසියා..රටට වැඩදායක අලූත් දෙයක් කරන්නට තැත් කරන විට අපේ සමාජයේ ගතානුගතිකත්වය එයට හරස් වන සැටිත්, වෘත්තිකයන් පවා බොහෝ විට ඇඟ බේරා ගෙන වැඩ කරනු මිස නවෝත්පාදන කිරීමට උත්සුක නොවන සැටිත් අප දන්නවා. විමලසුරේන්ද්‍රගේ ජීවන චරිතය මෙවන් ප්රතිරෝධ හා උදාසීනත්වය හමුවේ සැබෑ වෙනසක් කිරීමට අවශ්ය අධිෂ්ඨානශීලී බව සංකේතවත් කරනවා..දේවපුර ජයසේන විමලසුරේන්ද්‍ර උපන්නේ 1874 සැප්තැම්බර් 17 වනදා ගාල්ලේදී. ඔහුගේ පෙළපත පරම්පරා ගණනක් තිස්සේ සූක්ෂම ලෝහ කලා ශිල්පයට නම් දරා සිටියා..ඔහුගේ පියා දොන් ජුවන් දේවපුර විමලසුරේන්ද්‍ර, මුල් ගම වූ දෙවිනුවරින් පළමුව ගාල්ලටත්, ඉන් පසුව කොළඹටත් සංක්රමණය වුණා. කොළඹදී දුම්රිය දෙපාර්තමේන්තුවේ ලිපිකරුවකු ලෙස රැකියාව කළ ඔහු තම පාරම්පරික ශිල්ප කලා දිගටම කර ගෙන යාමට මරදානේ තමන්ගේම වැඩපොලක් ද ඇරැඹුවා..1883 – 1890 කාලයේ මෙරට බි‍්‍රතාන්‍ය ආණ්ඩුකාරයා වූ ශ්රීමත් ආතර් ගෝඞ්න් වරක් විමලසුරේන්ද්‍ර වැඩපොලට පැමිණ ලක් රජයේ එවකට නිල ලාංඡනය රැගත් මුද්‍රාවක් තැනීමට ඇණවුම් කළා. මේ දේශීය ශිල්පියා සියුම් හා අගනා ලෙසින් දියමන්තියෙන් නිම කළ මුද්‍රාව ගැන බෙහෙවින් පැහැදුණු ආණ්ඩුකාරයා ලන්ඩනයට ගිය විටෙක එවකට සිටි වික්ටෝරියා රැජිනට පන්වා තිබෙනවා. එහි ප්රතිඵලයක් ලෙස බි‍්‍රතාන්‍යයට යාමටත්, එහිදී එරට ලෝහ හා භාණ්ඩ නිපදවන ශිල්පීන්ට ලාංකික ශිල්පක‍්‍රම ඉගැන්වීමටත් විමලසුරේන්ද්‍රගේ පියාට අවස්ථාව ලැබුණා..19 වන සියවසේ අපේ රටින් බි‍්‍රතාන්‍යයට සිදු කළ මේ දුර්ලභ ගණයේ තාක්ෂණ හුවමාරුව (technology transfer) විමලසුරේන්ද්‍ර පරපුරේ සහජ දක්ෂතා ගැන ඉඟියක් සපයනවා. එවැනි පසුබිමක හැදුණු වැඩුණු දේවපුර ජයසේන තරුණයා ලාබාල වියේ පටන්ම තාක්ෂණික කුසලතාවන්ගෙන් හෙබි, දේශීය දැනුම හා හැකියාව ගැන ආත්ම විශ්වාසය ලද කෙනකු වීම පුදුමයක් නොවෙයි..විමලසුරේන්ද්‍ර ප්රාථමික හා ද්වීතියික අධ්යාපනය ලැබුවේ (පසුව ආනන්ද විද්‍යාලය නමින් ප්රකට වූ) කොළඹ බෞද්ධ ඉංග්රීසි පාඨශාලාවේ. ඉගෙනුමට හපන් ඔහු ගණිතයට විශේෂ දක්ෂතා පෙන්වුවා..1893දී ඔහු ලංකා තාක්ෂණික විද්‍යාලය හෙවත් ටෙක්නිකල් කොලීජියට බැඳුණා. එකල උසස් අධ්යාපන ආයතන මෙරට තිබුණේ අතලොස්සයි. ඔහු එම කොලීජියෙන් සිවිල් ඉංජිනේරු විද්‍යාවෙන් සුදුසුකම් ලත් මුල්ම ශිෂ්‍යයෙක් වුණා..උගන්නා අතරම ඔහු කොළොන්නාවේ පිහිටි රජයේ කර්මාන්ත ශාලාවේ ආධුනිකයකු ලෙස ප්රායෝගික අත්දැකීම් ලැබුවා. මෙරට ඉංජිනේරු අධ්යාපනය හමාර කළ පසු බි‍්‍රතාන්‍යයේ සිවිල් ඉංජිනේරු ආයතනයේ අනුයුක්ත සාමාජිකත්වයද ලබා ගත්තා (Associate Membership of the Institution of Civil Engineers, AMICE). පසු කලෙක (1912දී) බි‍්‍රතාන්‍යයේ ෆැරඬේ ආයතනයෙන් (Faraday House, UK) විදුලි ඉංජිනේරු විද්‍යාවේ වැඩිදුර පුහුණුවද ලැබුවා..තරුණ ඉංජිනේරුවකු ලෙස විමලසුරේන්ද්‍ර 1896දී රජයේ ප්රසිද්ධ වැඩ දෙපාර්තමේන්තුවට (Public Works Department, PWD) බැඳුණා. 1796දී අරඹන ලද මෙය බි‍්‍රතාන්‍ය පරිපාලනයේ මුලදීම පිහිටවනු ලැබූ, එවකට විශාල වගකීම් සමුදායක් ඉටු කළ ප්රධාන පෙළේ තාක්ෂණික ආයතනයක්. පාරවල් තැනීම හා නඩත්තුව, පාලම් හා රජයේ ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීම හා නඩත්තුව මෙන්ම රජයේ කර්මාන්ත ශාලාව පරිපාලනයද PWD නමින් ප්රකට වූ මේ දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ සිදු වුණා..PWD සේවයේදී දිවයිනේ නොයෙක් පළාත්වලට යන්නට හා රටතොට ගැන හොඳ අවබෝධයක් ලබන්නට ඔහුට හැකි වුණා. 1901දී ඔහුට පැවරුණ වගකීමක් වූයේ කැළණි නිම්න ප්රදේශයේ ඛනිජ සම්පත් පිළිබඳ ගවේෂණයක් කිරීම හා එහි වනාන්තර, ජලය වැනි මානව ප්රයෝජනයට ගත හැකි සම්පත් ගැන තක්සේරුවක් කිරීමයි..කැළණි ගඟ දිගින් කි.මී. 145යි (සැතපුම් 90). ලංකාවේ සිවු වන දිගම ගංගාවයි. ශ්රී පාද කඳු වැටියෙන් ඇරැඹෙන කැළණි ගඟ, නුවරඑළිය, රත්නපුර, කෑගල්ල, ගම්පහ සහ කොළඹ යන දිස්ත්රික්ක හරහා හෝ මායිමෙන් ගලා ගොස් කොළඹට උතුරින් මුහුදට වැටෙනවා..එහි ප්රධාන අතු ගංගා වන්නේ කෙහෙල්ගමු ඔය හා මස්කෙළි ඔයයි. කාසල්රී හා නෝට්න් ජලාශ තනා ඇත්තේ කෙහෙල්ගමු ඔය හරහා වන අතර මස් කෙළි, කැනියොන් හා ලක්ෂපාන ජලාශ මස්කෙළි ඔය හරස් කොට තනා තිබෙනවා..කැළණි ගංගා නිම්නයේ ගවේෂන කළ විමලසුරේන්ද්‍ර විශේෂ අවධානයක් යොමු කළේ එවකට කිරිවන්එළිය ඇල්ල නම් වූ දියඇල්ලටයි. අඩි 413ක් (මීටර් 126) උසැති මෙය ශ්රී ලංකාවේ අටවන උසම දිය ඇල්ලයි. නුවරඑළිය දිස්ත්රික්කයේ මස්කෙළිය ප්රදේශයේ පිහිටි මෙය හමු වන්නේ මස්කෙළි ඔය හා කෙහෙල්ගමු ඔය එක් වී කැළණි ගඟ බවට පත් වන තැනදී..මේ දියඇල්ල ඇතුළු උඩරට පිහිටි තවත් දිය ඇලි ගණනාවක් ජලවිදුලිය ජනනය කිරීමට උපකාර කොට ගත හැකි බව විමලසුරේන්ද්‍ර තේරුම් ගත්තා. කඳු මුදුන් සිට කෙමෙන් ගලා හැලෙන දිය කඳන් ඔහු හැඳින්වූයේ ‘සුදුවන් ගල් අඟුරු’ (‘white coal‘) ලෙසින්..ශ්රී ලංකාවේ බලශක්ති ක්ෂේත්රයේ අනාගතය මේ සුනිත්‍ය හෙවත් පුනර්ජනනීය බලශක්ති ප්රභවය සමග සමීපව සබැඳෙන බව දුරදක්නා නුවණින් ඔහු වටහා ගත්තා..ගලා යන ජලයේ ගැබ්ව ඇති චාලක ශක්තිය යොදා ගෙන ‘වතුර රෝද’ කරකවා එයින් යම් වැඩ කර ගැනීම සියවස් ගණනක සිට චීනය ඇතුළු රටවල් ගණනාවක පැවති සම්ප්රදායක්. එහෙත් විදුලිය පිළිබඳ විද්‍යාත්මක දැනුම මතුව ආයේත්, ගලා හැලෙන ජල කඳකින් විදුලිධාරාවක් නිපදවා ගැනීමේ තාක්ෂණය බිහි වූයේත් 19 වන සියවසේදී..Generating electricity from flowing water – a simplified diagram.මේ වන විට මහා පරිමාණ මෙන්ම මධ්‍යම හා කුඩා පරිමාණ ජල විදුලි බලාගාර දහස් ගණනක් ලොව පුරා තිබෙනවා. අද ලොව සමස්ත විදුලි ජනනයෙන් 16%ක් පමණ උපදවා ගන්නේ ජල විදුලි බලාගාරවලින්..ශ්රී ලංකාවේ විදුලිබල උත්පාදනය ඇරඹුණේ 1895දී. පෞද්ගලික සමාගමක් කොළඹ නගරයේ වාණිජ වශයෙන් වැදගත් ප්රදේශවලට විදුලිය සැපයූ මේ සීමිත සේවාව ලබා දුන්නේ කොටුවේ පිහිට වූ ඛනිජ තෙලෙන් වැඩ කළ කුඩා තාප බලාගාරයකින්. 1902දී කොළඹ විදුලිට‍්‍රෑම් රථ හා ආලෝකය සඳහා සමාගමක් (Colombo Electric Tramways and Lighting Company) පිහිටුවා පිටකොටුවේ තාප බලාගාරයක් හරහා විදුලිය ජනනය කරනු ලැබුවා..මෙරට විදුලි බල ඉතිහාසයේ මුල් දශක කිහිපයේම විදුලිබල සැපයුමක් ලැබුණේ ඉතා සීමිත ප්රදේශවලට පමණයි. තැන තැන පිහිටුවනු ලැබු කුඩා තාප බලාගාර ඒ අවට රාජ්‍ය ආයතන, ව්‍යාපාරික ස්ථාන හා ඇතැම් නිවාසවලට විදුලිය සැපයුවා. දීපව්‍යාප්ත බෙදා හැරීමේ ජාලයක් හෝ මහා පරිමාණ විදුලි බලාගාර හෝ තිබුණේ නැහැ..An electric-powered tramcar in Colombo in the early 20th century.විමලසුරේන්ද්‍රයන්ගේ දැක්ම වූයේ පිටරටින් ගෙන එන ඛනිජ තෙල් දහනයක් නොමැතිව, අපේ ජල සම්පත හා කඳුකරයේ බෑවුම් යොදා ගෙන විශාල වශයෙන් ජල විදුලිය නිපදවා රටේ වැඩි ජන පිරිසකට මේ බලශක්තිය ලබා දීමයි. ඒ හරහා රටේ ජීවන තත්ත්වය උසස් කරන අතරම කර්මාන්ත නවෝදයක් ද බිහි වනු ඇතැයි ඔහු පෙන්වා දුන්නා..1912දී බි‍්‍රතාන්‍යයේ ෆැරඬේ ආයතනයේ වැඩිදුර පුහුණුවෙන් පසු ඔහු තම යෝජනා වඩාත් විස්තරාත්මකව ගොනු කළා. ඒ වසරේම ඔහු ලංකා ඉංජිනේරු ආයතනයට (එවකට Engineering Association of Ceylon, දැන් නම Institution of Engineers Sri Lanka) මේ අදහස ඉදිරිපත් කළත් එහි සාමාජික ඉංජිනේරුවන් අතර එතරම් උනන්දුවක් හට ගත්තේ නැහැ. 1906දී ඇරැඹි ඉංජිනේරු ආයතනය ඒ වන විටත් පැවතියේ ළදරු අවධියේයි..අධෛර්යය නොවුණු විමලසුරේන්ද්‍ර තම අදහස දිගටම දියුණු කළා. 1913දී නුවරඑළිය නගරයට විදුලිය සැපයීමට නානුඔය හා නුවරඑළිය අතර බ්ලැක්පූල් (Blackpool) නම් ස්ථානයේ කුඩා ජල විදුලි බලාගාරයක් තැනීමට PWD හරහා ඔහු හවුල් වුණා..ඇතැම් කුඩා දිය පහරවල් හරස් කර ක්ෂුද්‍ර ජල විදුලි බලාගාර තේ වතු සමහරක පිහිටා තිබුනත් මුල් වරට වාණිජ මට්ටමින් ජල විදුලි බලාගාරයක් මෙරට ඉදි කැරුනේ බ්ලැක්පූල්හිදී. ඒ මගින් ජල විදුලි උත්පාදනයේ ශක්‍යතාවය හොඳ හැටි පෙන්නුම් කරනු ලැබුවා..Laxapana Falls, image courtesy Wikimedia Commons.විමලසුරේන්ද්‍රගේ දැක්ම හා උත්සාහය වෘත්තිමය මට්ටමින් ප්රසිද්ධියේ අගය කළ අයකු වූයේ එවකට මෙරට සිටි නෙදර්ලන්ත ජාතික ඉංජිනේරුවකු වූ ඉයන් වන් ගීසල් (Ian Van Geyzel). කැළණි ගංගා නිම්නයේ භූවිෂමතා ගැන හොඳ අවබෝධයක් තිබු වන් ගීසල් කිරිවන්එළිය ඇල්ල යොදා ගෙන ජලවිදුලි බලාගාරයක් තැනීමේ විමලසුරේන්ද්‍ර යෝජනාව මහත් උද්‍යොගයෙන් ප්රවර්ධනය කළා..මස්කෙළි ඔය හා කෙහෙල්ගමු ඔය හරහා ගලා එන ජලය එකතු කොට ජල විදුලි බලාගාරයක් හරහා යැවුවහොත් ජනනය කර ගත හැකි විදුලියෙන් දළ වශයෙන් විදුලි පහන් ලක්ෂයක් පමණ දැල්විය හැකි වෙතැයි විමලසුරේන්ද්‍ර ගණන් බැලූවා. (මෙය මෙගාවොට් 114.5MWක් පමණ වනවා.) ලක්ෂ-පහන පසුව ලක්ෂපාන ලෙස වඩා කටට හුරු නමක් බවට පත් වුණා..විමලසුරේන්ද්‍ර යළිත් 1918දී ඉංජිනේරු ආයතනයට වඩාත් විස්තරාත්මක වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කළා. ‘ලංකාවේ ජලවිදුලි ජනනයේ ආර්ථික විද්‍යාත්මක විමර්ශනය’ (‘Economics of Hydro Power Utilization in Ceylon‘) නම් වූ එම විද්‍යාත්මක වාර්තාව පළමුවරට මෙරට ප්රධාන පෙළේ ජලවිදුලි විභවය ඇති ස්ථාන හා ඒවා හරහා විදුලිය ජනනය කිරීමට ගත යුතු පියවර සාකච්ඡා කළා..එහි සාරාංශයක් මෙසේ දැක්විය හැකියි:.මහවැලි ගඟ ජලවිදුලි ජනනයට මෙරට තිබෙන ප්රධානතම ජල ප‍්‍රභවයයි. කිසිදු ජලාශයක් නොතනා, ගලා යන ගංගා ජලයෙන් පමණක් 95 MW උපදවා ගත හැකියි. එසේ කිරීමට හොඳටම විභවය ඇති ස්ථාන ගණනාවක් ඔහු සිතියම් ගත කළා..මහවැලි ගෙඟ් අතු ගංගාවක් වන කොත්මලේ ඔය හරහා තවත් 47 MW ජනනය කළ හැකියි..කැළණි ගඟ ඇරැඹෙන අබියස ඇති ඇබර්ඞීන් දියඇල්ල යොදා ගෙන 46 MW ජනනය කළ හැකියි..කැළණි ගඟ කිරිවන්එළිය ඇල්ල (දැන් හැඳින්වෙන පරිදි ලක්ෂපාන දියඇල්ල) හා කිතුල්ගල ආසන්නයෙන් තවත් 28 MW ජනනය කළ හැකියි. මෙය සාපේක්ෂව කොළඹට වඩා සමීපයි..[විමලසුරේන්ද්‍ර 1918දී යොදා ගත් EHP (Effective Horse Power) නමැති අශ්වබල ඒකකය අද භාවිතා කැරෙන මෙගාවොට්වලට පෙරළා ඉහත ගණන් ප්රකාශ කොට තිබෙනවා.].විමලසුරේන්ද්‍ර සෙසු ඉංජිනේරුවන්ට කීවේ මෙම ගණන් බැලීම ආරම්භයක් පමණක් බවයි. වේලි හා ජලාශ තනා ජලය රැස් කර ගත් විට මෙයට වඩා විශාල ජලවිදුලි ප්රමාණයක් ජනනය කිරීමේ ධාරිතාව ලද හැකි බව ඔහු දැන සිටියා..ජලවිදුලි උත්පාදක ප්රභවයන් රටේ අගනුවර හා වඩාත් වාණිජමය ප්රදේශය වන කොළඹ දිස්ත්රික්කයට දුරින් පිහිටීමට ඔහු විසඳුමක් යෝජනා කළා. එනම් රට පුරා විදුලිය බෙදාහරින ජාතික විදුලිබල සම්පේ‍්‍රෂණ ජාලයක් (national grid) පිහිටුවීමයි..විමලසුරේන්ද්‍රගේ දැක්ම නිවාසවලට විදුලිය ලබා දීමට පමණක් සීමා වුණේ නැහැ. මෙරට කර්මාන්ත දියුණු කිරීමට විදුලිබලය දරා ගත හැකි මිලට ලබා දීම ඉතා වැදගත් බව ඔහු 1918 වාර්තාවේ අවධාරණය කළා..‘‘පිටරටින් ගෙනෙන ඛනිජ තෙල් දහනය කොට විදුලිය නිපදවීම දිගු කාලීනව තිරසාර බලශක්ති විසඳුමක් නොවෙයි. (පළමුවන) ලෝක යුද්ධය හමාර වීමත් සමග යුද්ධයට පැටලී සිටි යුරෝපා රටවල් යළිත් ආර්ථික වශයෙන් සක‍්‍රිය වනු ඇති. එවිට ඛනිජ තෙල් හා ගල් අඟුරුවලට ඇති ඉල්ලමු ඉහළ යා හැකියි. ඒවායේ මිල වැඩි වූවොත් ලංකාව වැනි රටවලට විදේශ විනිමය ප්රශ්න මතු වනවා. අපේ රටේම ජල සම්පතින් විදුලිය නිපදවා ගත හැකි විට මෙසේ විදෙස් බලශක්ති මත මුළුමනින්ම යැපෙන්නේ ඇයි? අප අපේ බලශක්ති ස්වාධීනත්වය (energy independence) ඉලක්ක කර ගෙන සැලසුම් කළ යුතුයි.’’ ඔහු කියා තිබෙනවා..විදුලි බලය ඇති තරම් ජනනය කරන විට අපේ දුම්රිය පද්ධතියෙන් කොටසක් ධාවනය කිරීමට ද විදුලිය යොදා ගත හැකි බව ඔහු දුරදක්නා නුවණින් යෝජනා කළා..ඉතිරි කොටස ලබන සතියේ.විමලසුරේන්ද්‍රයන්ගේ 1918 නිබන්ධනය මෙතැනින් කියවන්න: http://elect.mrt.ac.lk/djw_paper.htm.විශේෂ ස්තුතිය: විමලසුරේන්ද්‍ර මුනුපුරු ආචාර්ය නන්දදාස නාරායන.Posted in Clean energy, Eco-friendly living, heritage, History, Innovation, public interest, Ravaya Column, Science communication, Sri Lanka, Sustainable Development. Tags: ‘ලංකාවේ ජලවිදුලි ජනනයේ ආර්ථික විද්‍යාත්මක විමර්ශනය’, ‘Father of Hydro Power in Sri Lanka’, ඉයන් වන් ගීසල්, කැළණි ගංගා නිම්නයේ ගවේෂන කිරිවන්එළිය ඇල්ල, කැළණි ගඟ, කෙහෙල්ගමු ඔය, කොත්මලේ ඔය, කොළඹ විදුලිට‍්‍රෑම් රථ හා ආලෝකය, කොළොන්නාවේ කර්මාන්ත ශාලාව, ඞී.ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර, ජල විදුලිය, ජල සම්පත, දේවපුර ජයසේන විමලසුරේන්ද්‍ර, දොන් ජුවන් දේවපුර විමලසුරේන්ද්‍ර, නවෝත්පාදන, පිටරටින් ගෙනෙන බලශක්ති ඉන්ධන, පුනර්ජනනීය බලශක්ති, බලශක්ති ස්වාධීනත්වය, බ්ලැක්පූල්, බි‍්‍රතාන්‍ය ආණ්ඩුකාරයා ශ්රීමත් ආතර් ගෝඞ්න්, මස්කෙළි ඔය, මහවැලි ගඟ, රජයේ ප්රසිද්ධ වැඩ දෙපාර්තමේන්තුව, ලක්ෂ-පහන, ලක්ෂපාන, වික්ටෝරියා රැජින, ශ්රී ලංකාවේ ජලවිදුලි බල උත්පාදනයේ පියා, ශ්රී ලංකාවේ විදුලිබල උත්පාදනය, civil enginer, Colombo Electric Tramways and Lighting Company, D J Wimalasurendra, electrical engineer, energy independence, engineers, Ian Van Geyzel, Institution of Engineers Sri Lanka, Public Works Department, PWD. 2 Comments ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #214: අඩසියවසක් ජාතිය ගොඩනැංවූ දුරදර්ශී නායකයා – ලී ක්වාන් යූ.6 April 2015 — Nalaka Gunawardene.Lee Kuan Yew (1923-2015).In this week’s Ravaya column (in Sinhala, published in issue of 5 April 2015), I explore Lee Kuan Yew’s legacy from the perspective of many public education efforts in Singapore during his time as Prime Minister (1959-1990) and afterwards..Such public awareness and motivation campaigns have been an integral part of Singapore’s national heritage. Over four decades, these campaign movements have not only shaped Singapore’s surroundings but also the thoughts and behaviour of the people..As Lim Tin Seng of the National Library, Singapore, has written: “Singapore has conducted many campaigns covering a wide range of topics. For instance, there have been campaigns encouraging the population to keep Singapore clean, take family planning measures, be courteous, raise productivity in the workplace and speak Mandarin as well as good English. There have also been others that remind the people not to litter, be a good neighbour, live a healthy lifestyle and even to wash their hands properly. Collectively, the purpose of these campaigns is to instil certain social behaviours and attitudes that are considered by the government to be beneficial to both the individual and the community. They are also used by the state as an instrument for policy implementation.”.See also my own past writing on this topic:.1 May 2009: TV playing nanny: How Asian broadcasters helped fight SARS.30 April 2009: Digital Defenders: How 24/7 media can help fight swine flu worldwide.Lee is seen sweeping the streets during a mass clean-up campaign in Singapore, 1959.1959 – 1990 වකවානුවේ සිංගප්පූරුවේ ප්රථම අගමැතිවරයා වූ සහ එරට නිදහසෙන් පසු දියුණු රටක් බවට පත් කළ ලී ක්වාන් යූගේ අභාවය ලෝක පුවතක් බවට පත් වුණා..ඔහු ආන්දෝලනාත්මක චරිතයක්. එහෙත් ඔහු සිය රටට දුන් දුරදක්නා හා කල් පවත්නා නායකත්වය ගැන නම් කවුරුත් පිළි ගන්නවා..අපේ රටේ ලී (චීන සම්ප්‍රදායට වාසගම ලියන්නේ මුලින්) ගැන පළ වූ බොහෝ විග්රහයන් එක්කෝ ඔහු ශ්රී ලංකාව මුලදී අගය කළ සැටි හෝ ඔහුගේ දරදඩු පාලන පිළිවෙත්වලට සීමා වූ බවක් පෙණුනා..ඇත්තටම ලී මාන රැසකින් යුත් අසාමාන්‍ය චරිතයක්. ඔහු අපේ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය පමණ බිම් ප්‍රමාණයකින් යුතු, පසුගාමීව තිබූ දූපතක් භාර ගෙන පරම්පරාවකට අඩු කාලයක් තුළ ඉසුරුබර හා ඒකාග්‍ර ජාතියක් බවට පත් කළේ කෙසේද යන්න සමීපව විමසා බැලිය යුතුයි..සිංගප්පූරුව මලයා සමූහාණ්ඩුවෙන් වෙන් වී ස්වාධීන රාජ්‍යයක් වූයේ 1965දී. වර්ග කිලෝමීටර 718.3ක බිම් ප්රමාණයක් ඇති, සොබා සම්පත් කිසිවක් නැති නගර රාජ්‍යයක අනාගත දියුණුව මුළුමනින්ම පාහේ රඳා පවතින්නේ සේවා හා දැනුම් ආර්ථිකයක් ගොඩනැගීම මත බව ලී ඇතුලූ ඔහුගේ දක්ෂ කැබිනට් ඇමතිවරුන් මුල පටන්ම වටහා ගත්තා. එවකට මිලියනයක් පමණ වූ එරට ජනගහනයේ අධ්යාපන මට්ටම්, විනය හා හැදියාව හැකි තරම් දියුණු කරන්නට එරට රජය නොමසුරුව මුදල් යෙදවූවා..ඉදිරියේදී සිංගප්පූරුව දියුණු රටක් කරන්නට දේශීය හැකියාව ප්රමාණවත් නොවන බවත්, උගත් හා දක්ෂ විදේශික වෘත්තිකයන් ආකර්ශනය කර ගත යුතු බවත් රජය දැන සිටියා. එරටට ආවේණික වූ චීන, මැලේ හා ඉන්දියානු ජන සංස්කෘතින් රැක ගනිමින් නූතනත්වය වැළඳගත් සිංගප්පූරුව, පිළිවෙළකට වැඩ කිරීම ජාතික ප්රතිපත්තියක් බවට පත් කළා..මේ ගැන විවේචන තිබෙනවා. එහෙත් වැරදි පුරුදු හා විනය රහිත බව “සංස්කෘතික උරුමයක්” කියා තව දුරටත් පවත්වා ගෙන යන්නට ලී ඉඩ දුන්නේම නැහැ..සිංගප්පූරුව ගැන සමීපව අධ්‍යයනය නොකළ හෝ කිසි දිනෙක එහි නොගිය උදවිය බොහෝ දෙනකු තුළ ඇති මනෝචිත‍්‍රය නම් දැඩි නීතිරීති හා දඬුවම්වලින් ගහන වූ දරදඬු රාජ්‍යයක් බවයි..එරට පාරිසරික පිවිතුරු බව, පිළිවෙළට වැඩ කිරීම හා මාර්ග ආරක්ෂාව ආදී කරුණු සම්බන්ධයෙන් සාපේක්ෂව තදබල නීති ඇති බව ඇත්තයි. එසේම තරාතිරම නොබලා ඕනෑම කෙනකු වරදක් කළ විට අධිකරණ ක්රියා මාර්ග හරහා දඬුවම් දීම කැරෙනවා..Tree Planting Campaign was launched by then Prime Minister, Mr Lee Kuan Yew, in 1963.බටහිර විචාරකයන් බොහෝ විට හුවා දක්වන්නේ චුවිංගම් තහනමයි. 1992දී හඳුන්වා දුන් මේ තහනම බැලූ බැල්මට පෞද්ගලික නිදහස අනවශ්‍ය ලෙස සීමා කිරීමක් සේ පෙනෙනවා. එහෙත් එයට හේතුව වූයේ චුවිංගම් රස උරා ගත් පසුව ඉතිරි වන ඇලෙනසුළු හපය ප්රසිද්ධ ස්ථානවල ඔහේ දමා යාමේ නරක පුරුද්දයි..චුවිංගම් පෝෂණය හෝ වින්දනය අතින් අත්‍යවශ්‍ය නොවූවක්. පදික වේදිකා, බස් හා දුම්රිය පොළ, බස් රථ හා දුම්රිය ඇතුළත මෙන්ම රඟහල්, පාසල් ආදී තැන්වලත් ඉවත දැමූ චුවිංගම් නගරය පිරිසිදුව තබා ගැනීමට මහත් බාධාවක් වුණා. එසේම ඒවා හරිහැටි ගලවා ඉවත් කිරීම වෙහෙසකර, වියදම් අධික කාරියක්. මහජන මුදල් ලක්ෂ ගණනක් නිතිපතා වියදම් කිරීමෙන් පසු සිංගප්පූරුව මේ තහනම හඳුන්වා දුන්නේ අන්තිම පියවර ලෙසයි..2004දී චුවිංගම් තහනම මඳක් ලිහිල් කෙරුණා. ඖෂධමය චුවිංගම් දැන් එරට ඔසුසල්වලින් අලෙවි කරනවා. එහෙත් ඒවායේ හපය ප්රසිද්ධ තැනක ඉවත දැමීම ඉහළ දඩයක් ලැබෙන වරදක්..චුවිංගම් පමණක් නොවෙයි, වෙනත් ඕනෑම ආකාරයක ඉවතලන දෙයක් නිසි සේ බැහැර නොකළොත් එයට ලොකු දඩයක් ගෙවීමට සිදු වෙනවා. පළමුවරට ප්රසිද්ධ ස්ථානවල කසල දැමීමේ වරදට දඩය සිංගප්පූරු ඩොලර් 2,000යි (රු. 995,000). දෙවන වතාවට හසු වූ විට ඩොලර් 4,000ක් හා ඉන් පසු යළි යළිත් වරද කරන අයට වරකට ඩොලර් 10,000 බැගින් දඩ නියම කැරෙනවා..සිංගප්පූරුවේ තවත් තහංචි ගණනාවක් තිබෙනවා. කිසිදු ප්රසිද්ධ ස්ථානයක හෝ විවෘත අවකාශයක කෙළ ගැසීම, මුත්රා කිරීම, තාප්ප හෝ බිත්තිවල අකුරු ලිවීම හෝ පෝස්ටර් ගැසීමට ඉඩක් නැහැ. එසේම මහපාරේ පදික වේදිකාවල ගමන් කළ යුතුයි. පාර පැනීමට කහ ඉරි සළකුණු කර ඇති තැන් පමණක් යොදා ගත යුතුයි. මෙසේ නොකරන ඕනෑම අයකුට දඩ ගැසීම කරනවා..එසේම නීතිරීතිවලින් පමණක් රට හදන්නට බැරි බව හොඳාකාර දත් ලී මහජනයා දැනුවත් කිරීම හා හොඳ පුරුදු වර්ධනය කිරීම සඳහා දශක ගණනාවක් තිස්සේ කැම්පේන් ආකාරයේ වැඩසටහන් රැසක් දියත් කළා..Posters used by Singapore’s public-health campaigns in the 1970s and 1980s – Images courtesy – http://remembersingapore.org/2013/01/18/singapore-campaigns-of-the-past/.2000දී බීබීසී සමග සම්මුඛ සාකච්ඡාවකදී ලී කියා සිටියේ මෙයයි. ‘‘අපේ පවිත‍්‍ර බව හා සංවර බව ඉබේ ඇති වූවක් නෙවෙයි. එය ආයාසයෙන් ගොඩනංවා ගත් ජාතික පුරුදු සමුදායක්. සමාජයට අහිතකර ක්රියා තහනම් කොට ඉහළ දඩයක් නියම කිරීමෙන් අප නතර වුණේ නැහැ. මහජනයා දිගින් දිගටම දැනුවත් කළා. උද්යෝගය හා උනන්දුව වර්ධනය කළා. ඒ සඳහා කැම්පේන් කළා. සමහර විදේශිකයෝ අපට සමච්චල් කරනවා – අප ‘ආයා රාජ්‍යයක්’ (nanny state) වැනියි කියා. එහෙත් මේ සියල්ල නිසා අප පරම්පරාවක් තුළ වඩාත් හික්මුණු, වගකීම් සහිත ජනතාවක් බවට පත් වී සිටිනවා.”.මුල් යුගයේ සිංගප්පූරු කැම්පේන් අතර කැපී පෙනුණේ 1968දී ඇරඹි ‘සිංගප්පූරුව පිරිසිදුව තබා ගනිමු’ හා 1971 පටන් ගත් රුක් රෝපණයයි. දැනුවත් කිරීමට අමතරව නාගරික නීතිරීති, ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීමේ ප්රමිතීන්, වෙනත් කළමණාකරණ පිළිවෙත් ද විමර්ශනය කොට ප‍්‍රතිසංවිධානය කළා..එරට මොන වැඬේට අත ගැසුවත් මුල සිට අගට කළ යුතු සියල්ල හඳුනාගෙන, වැඬේ සාර්ථක වනතුරු අල්ලා සිටිනවා. සාමාන්යයෙන් මහජනයා වෙතට යන කැම්පේන් අදියර ඇරඹුණේ අවශ්ය පරිපාලනමය හා සැළසුම් සම්බන්ධීකරණය හමාරකළ පසුවයි..Singapore’s Anti-smoking campaign posters used in the 1970s and 1980s. Images courtesy – http://remembersingapore.org/2013/01/18/singapore-campaigns-of-the-past/.මේ හැම කැම්පේන් එකක්ම ඉහළ වෘත්තීය මට්ටමකින් සැලසුම් කොට බහු මාධ්‍ය හා වෙනත් ක්රියාකාරකම් යොදා ගනිමින් දියත් කළා. දැන්වීම් කර්මාන්තයේ පළපුරුදු වෘත්තිකයන් හා විවිධ ක්ෂේත්රවල විශේෂඥයන්ගේ දායකත්වය ලැබුණා. උදාහරණයකට යහපත් සෞඛ්‍ය පුරුදු ගැන සියලූ කැම්පේන් කළේ වෛද්‍යවරුන් හා සමාජ විද්‍යාඥයන් මුල් කර ගෙනයි..යහපත් සෞඛ්යය යනු ලෙඩ වූ විට බෙහෙත් දීම නොව, හැකි තරම් ලෙඩ රෝග වළක්වා ගැනීමයි. ලීගේ දැක්ම වූයේ සෞඛ්‍ය අධ්‍යාපනයට බොහෝ සම්පත් ලබා දී එය රටේ මාධ්‍ය හරහා සූක්ෂ්ම ලෙසින් කිරීමයි. මේ කැම්පේන් හරහා බෝවන රෝග (AIDS,ඩෙංගු) වළක්වා ගැනීම මෙන්ම බෝ නොවන හෘද රෝග, දියවැඩියාව, මානසික රෝග ආදිය ගැනද වෛද්‍ය විද්‍යාත්මක දැනුම ලබා දුන්නා. කිසිදු රෝග ලක්ෂණයක් නැතත් වාර්ෂිකව සෞඛ්‍ය පරීක්ෂණ (annual health check-ups) කර ගන්න යයි ජනතාව දිරිමත් කෙරුණා..1970 දශකයේ ක්ෂය රෝගය, කොළරාව ආදී බෝවන රෝග එරට තවමත් හමු වුණා. ඒවා පැතිරීම වැළැක්වීමට නිතර අත් සබන් ගා සේදීමට ද ජනතාව උනන්දු කෙරුණා. දුම්බීමට හා මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයට එරෙහිව 1980 ගණන්වල පටන් ගත් කැම්පේන් අද දක්වා කර ගෙන යනවා..Singapore: A City of Campaigns.එයට අමතරව මවුකිරි දීමේ අගය, සමබර ආහාරවේලක ගුණය, මාර්ග නීති පිළිපැදීමේ වටිනාකම, පොදු ප්රවාහන සේවා භාවිතයේ අගය ආදියද තවත් කැම්පේන්වල තේමා වූවා..1980 හා 1990 දශක වන විට වඩාත් ඉසුරුබර රටක් බවට පත්ව සිටි සිංගප්පූරුව සම්පත් හා බලශක්ති සකසුරුවම්කම, මිනිසුන් අතර ආචාරශීලී බව, වයස 60ට වැඩිමහලූ අයට සැලකීමේ වැදගත්කම ආදී තේමා යටතේ ප්රබල කැම්පේන් දියත් කළා. එයට සමාන්තරව ජාතික ඵලදායීතාව දියුණුකිරීමේ වැඩ පිළිවෙලක් හා කැඩුණු ඉංග්රීසි වෙනුවට හොඳ නිවැරදි ඉංග්රීසි කතා කිරීම දිරිමත් කිරීමත් ඇරඹුනා..Singapore National Courtesy Campaign posters: 1979 – 2000.Images courtesy – http://remembersingapore.org/2013/01/18/singapore-campaigns-of-the-past/.මේ ආදායම් ඉහළ යාමත් සමග ජනයා එකිනෙකාට විනීතව කතාබහ කිරීම අඩු වන බව දුටු සිංගප්පූරු රජය 1979දී දිගු කාලීන දැනුවත් කිරීමක් ඇරඹුවා. ආත්මාර්ථකාමී නොවී අන් අයගේ යහපත හා සුවදුක් ගැන සංවේදී වීමටත්, පොදු ස්ථානවල විනීතව හා ආචාරශීලීව හැසිරීමටත් ජනයා උනන්දු කළා..මුලින් මේ ව්‍යාපාරය ඇරඹුවේ එරටට මිලියන ගණනින් එන සංචාරකයන්ට ආචාරශීලී හා උදව් සහගත වීමට කියායි. එහෙත් ලීගෙ යෝජනාවකට අනුව එය එරට ජනයා එකිනෙකට සම්බන්ධ වන චර්යා සඳහාත් ව්‍යාප්ත කරනු ලැබුවා. National Courtesy Campaign of Singapore.ජාතික ආචාරශීලීබව ප්රවර්ධනය කිරීමේදී ‘කරුණාකර’ හා ‘ස්තූතියි’ වැනි මූලික යෙදුම් භාවිතයේ සිට විනෝදාස්වාදය ලැබීම, මහමග යාම හා විනෝද චාරිකා යාම ආදිය අන් අයට කරදරයක් නොවන ලෙස කෙසේ කළ හැකිද යන්න පෙන්වා දෙනු ලැබුවා..ජනතාවට බණ කියනු වෙනුවට රසවත්, ආකර්ශනීය ලෙස පණිඩුඩ සකසා පුවත්පත්, රේඩියෝ, ටෙලිවිෂන්, දැන්වීම් පුවරු හා සංස්කෘතික සංදර්ශන ආදිය හරහා ඒවා බෙදාහැරියා. බොහෝ කැම්පේන්වලට කාටුන් චරිත, ඉෂ්ට ලංඡන (Mascot) හා හාස්‍ය රසය කාටුන් යොදා ගත්තා. සමහර විට දක්ෂ පොප්, රැප් හෝ වෙනත් සංගීත කණ්ඩායම් තේමා ගීත නිර්මාණය කළා..Singa.උදාහණයකට ආචාරශීලීබව පිළිබඳ කැම්පේන් සුරතලා ලෙස සිංගා නම් සිංහයෙක් නිර්මාණය කළා. වසර 30ක් පුරා සිංගා එරට ජන ජීවිතයේ සුපුරුදු අංගයක් වුණා. 1990 දශකයේ ඉන්ටනෙට් භාවිතය පැතිර ගිය පසු මේ කැම්පේන් වෙබ් අඩවි හා ජංගම දුරකථන හරහා ද සමාජගත වුණා..ජනයා වැඩිදෙනකු කාර්යාලීය ජීවන රටාවකට හුරු වන විට ව්‍යායාම කිරීමේ අවශ්‍යතාව කියා දෙන්නට තවත් කැම්පේන් එකක් දියත් කළා. දිනකට පැය බාලයක්වත් යම් සක්රීය ව්‍යායාමයක් ගැනීම කොතරම් වැදගත්ද යන්න ඒ හරහා අවධාරණය කෙරුණා. මේ ව්‍යායාම රිද්මානුකූල හා විනෝදජනක ලෙසින් කිරීමට සංගීතමය වීඩියෝ හා වෙනත් උපදේශක මාධ්‍ය රටපුරා බෙදා හරිනු ලැබුවා..ලීට ඕනෑ වුණේ තුන්වන ලෝකයේ රටක් සේ නිදහස ලැබූ සිය කුඩා රාජ්‍යය පරම්පරාවක් තුළ පළමුවන ලෝකයේ රටක් බවට පත් කරන්න. එහිදී භෞතික යටිතල පහසුකම් තැනීම හා ඒක පුද්ගල ආදායම වැඩිකිරීමට අමතරව සමාජ ඒකාග‍්‍රතාවය, ජාතික අනන්‍යතාව හා රටවැසියන්ගේ අභිමානය ගැනද ඔහු ලොකු අවධානයක් යොමු කළා. ලෝකයේ කිසිදු රටකට නොදෙවැනි රෝහල්, විද්‍යා පර්යේෂණාගාර හා සරසවි එරට බිහි කිරීමට නොමසුරුව රජයේ මුදල් ආයෝජනය කළා..සංස්කෘතික වශයෙන් කලා, සාහිත්‍ය හා අනෙකුත් නිර්මාණශීලී ප්රවාහයන්ට ආධාර කළත් රජය ඒ ක්ෂේත්රවලට අනවශ්‍ය ලෙස අරක් ගත්තේ නැහැ. (නමුත් මාධ්‍ය නිදහස හා ප්රකාශන නිදහස ගැන නම් දැඩි සීමා පැන වූවා.) චීන, මැලේ හා ඉන්දියානු සම්භව්‍ය ඇති එරට වැසියන් අතර ජාතිවාදය මතු වන්නට ඉඩ දුන්නේ නැහැ. ආගම පෞද්ගලික ක්රියාවක් ලෙස කිරීමට නිදහස තබා රාජ්‍ය පාලනයට කිසි ආගමක් සම්බන්ධ කර නොගැනීමට ලී දුරදර්ශීව ක්රියා කළා..Disneyland with the Death Penalty, by William Gibson.සමහර විවේචකයන් සිංගප්පූරුව සිය ජනතාවට ඕනෑවට වඩා කළ-නොකළ යුතු දේ කියන, හැම දේටම ඇඟිලි ගසන රාජ්‍යයක් කියා හෙළා දකිනවා. එහෙත් මා හමු වී ඇති බොහෝ උගත් සිංගප්පූරු ජාතිකයන් පවා මේ කැම්පේන්වල ප්රතිඵල අගය කරනවා..මෙතරම් කෙටි කලෙකින් දියුණු රටක් බවට පත් වූයේ හුදෙක් කොන්ක‍්‍රීට් හා වානේ පිහිටෙන් නොව දුරදක්නා නුවණින් හා නොසැලෙන අධිෂ්ඨානයෙන් එරට මිනිසුන් දියුණු කිරීමයි..ලී ක්වාන් යූ ඉතිරි කර ගිය ලොකුම දායාදය එයයි!.Speak Mandarin Campaign posters used by Singapore since 1979 – Images courtesy.Remember Singapore website..Posted in Archival, Campaigns, Communicating development, Eco-friendly living, Education, Education for Sustainable Development, Environment, Health, heritage, HIV/AIDS, Media, public interest, Ravaya Column, Sanitation, Sustainable Development, Television. Tags: ‘සිංගප්පූරුව පිරිසිදුව තබා ගනිමු’, අධ්යාපන මට්ටම්, ආචාරශීලීබව පිළිබඳ කැම්පේන්, කෙළ ගැසීම, ජාතික අනන්‍යතාව, ජාතික ආචාරශීලීබව ප්රවර්ධනය, තාප්ප හෝ බිත්තිවල අකුරු ලිවීම, ප්රකාශන නිදහස, ප්රසිද්ධ ස්ථානවල කසල දැමීම, පෝස්ටර් ගැසීම, බලශක්ති සකසුරුවම්කම, මලයා සමූහාණ්ඩුව, මාධ්‍ය නිදහස, මුත්රා කිරීම, රටවැසියන්ගේ අභිමානය, රුක් රෝපණය, ලී ක්වාන් යූ, විනය, සමාජ ඒකාග‍්‍රතාවය, සිංගප්පූරුව, හැදියාව, Lee Kuan Yew, nanny state, Public Education Campaigns, Singapore. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #196:මහා රාවණා පරයේ බිඳුණු නැවේ අබිරහස – 2.5 December 2014 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya column (in Sinhala), published on 30 November 2014, I continue the story of a group of divers accidentally discovering a shipwreck while diving off the south-eastern coast of Sri Lanka close to the Great Basses Reef lighthouse. The discovery was made by Mike Wilson, who was variously talented as a diver, photographer, writer and filmmaker, along with collaborators Arthur C Clarke, Rodney Jonklaas and Hector Ekanayake..This story is fully documented in Clarke’s The Treasure of the Great Reef, and also summarised here by Dr Kavan Ratnatunga:.http://lakdiva.com/coins/clarke/greatbasses/exhibit.html.See also: 26 Aug 2012: සිවුමංසල කොලූගැටයා #80: මහා රාවණා කොටුවෙන් රන් මුතු දුවට….Treasure of the Great Reef, by Arthur C Clarke, 1964.ශ්රී ලංකා දුපතට ගිණිකොන දෙසින් කිලෝමීටර් 10 ක් පමණ ඔබ්බෙන් පිහිටි මහා රාවණා කොටුව නම් ගල්පරය අවට මුහුදුබත් වී බිඳී ගිය නැවක් 1961 මාර්තුවේදී සොයා ගත් කථාවේ මුල් කොටස අප 2014 නොවැම්බර් 16 වනදා ඉදිරිපත් කළා..මෙරට පුරෝගාමී කිමිදුම් හා සාගර ගවේෂකයන් අතර වූ රොඞ්නි ජොන්ක්ලස්, හෙක්ටර් ඒකනායක, මයික් විල්සන් හා ආතර් සී ක්ලාක් සම්බන්ධ වූ මේ ගවේෂණය මෙරට මුහුදු පුරාවිද්‍යාවේ ද ආරම්භයයි. අද එහි ඉතිරි කොටස..නැව ගිලූණු තැන අවට මුහුදුපත්ලේ විසිරි රිදී කාසි දහස් ගණණක් හමු වුණා. මේ කාසි තොගය රැගත් නැව ආවේ කොහි සිටද? එහි ගමනාන්තය වූයේ කුමක්ද? මේ රිදී කාසිවල ලෝහමය වටිනාකමට වැඩි කෞතුක වටිනාකමක් ඇත්ද?.මෙබඳු ප්රශ්න රැසක් විල්සන්, ක්ලාක් හා කිමිදුම් සමඟයන්ට මතු වුණා. ඔවුන් මෙරට පුරාවිද්‍යාඥයන්, සාගර විද්‍යාඥයන් (එතෙර හා මෙතෙර) හා කාසි එකතු කරන්නන්ගේ ද සහාය ඇතිව මේ ප්රශ්න වලට පිළිතුරු ගවේෂණය කළා..මුහුදුබත් වූ නැවක් කාලයාගේ ඇවෑමෙන් හඳුනාගත නොහැකි තත්ත්වයට පත්වනවා. කඩදාසි, රෙදි හා ලෝහවලින් තැනූ දේ දිරාපත්ව යනවා. මේ නිසා එබන්දක නිශ්චිත අනන්‍යතාවය නිර්ණය කිරීම අසීරු කාරියක්. කාසි සමීපව නිරික්සීමේදී පෙනී ගියේ ඒවා එකම අච්චුවේ බවයි. හැම එකකම සළකුණු හතරක් තිබුණා..පසුව හඳුනාගනු ලැබුවේ ඒවා අරාබි ඉලක්කම් වලින් 1113 සංකේතවත් කරන බවයි. මේ කාසි නිපද වූ වර්ෂයද? අරාබි කැලැන්ඩරයේ වසර ගණන් කිරීම ඇරඹෙන්නේ ක්රි. ව. 622න්. එසේම අරාබි වර්ෂ හා සම්මත වර්ෂ අතර යම් වෙනසක් ද තිබෙනවා. මේ සියළු සාධක සැළකිල්ලට ගෙන ගණන් බැලූ විට 1113 යනු සම්මත (කි‍්‍රස්තු) වර්ෂ 1702 බව පෙනී ගියා..Aurangzeb seated on the Peacock Throne.කාසි ඉතිහාසඥයන් කීවේ මෙබඳු කාසි තැනීම කෙරුණේ 1658-1707 වකවානුවේ ඉන්දියාවේ සුරත් නගරයේදී බවයි. ඒ භාරතයේ වැඩි ප්රදේශයක පාලකයා වූ ඔරංසෙබ් (Aurangzeb) නම් මෝගල් අධිරාජයාගේ කාලයේ..ඔරංසෙබ් අධිරාජයා වසර 49ක් සිහසුනේ සිටියා. ඔහු මෝගල් රාජ වංශිකයන් අතර නමක් ගත් අවසාන අධිරාජයායි. ඔහුගේ පියා ෂා ජහාන් ඉතිහාසගත වූයේ අඩු වයසින් මියය ගිය මුම්ටාස් මහාල් දේවිය වෙනුවෙන් ටාජ් මහලය ඉදිකිරීම නිසායි. මුම්ටාස් මහාල් ඔරංසෙබ්ගේ මවයි..දැඩි ඉස්ලාමීය පාලනයක් සමස්ත භාරත ජනයා මත බලෙන් පැටවූ ඔරංසෙබ්ගේ මරණයෙන් පසු ජන විරෝධයන් මතු වී මෝගල් අධිරාජ්‍යය ඉක්මනින් බිඳ වැටුණා. කුඩා ප්රාන්ත රාජ්‍ය ලෙස බෙදී ඇණ කොටා ගත් භාරතය ආක්රමණය කොට අන්තිමේදී යටත් කර ගැනීමට බටහිර ජාතීන්ට වඩාත් පහසු වුණා..ඔරංසෙබ්ගේ පාලන කාලයේ නැගෙනහිර ඉන්දීය සමාගම යටතේ බි‍්‍රතාන්‍ය වෙළඳුන් ඉන්දියාවේ ගනුදෙනු කරමින් සිටියා. භාරතය හා යුරෝපීය රාජ්‍ය අතර ජාත්‍යන්තර වෙළඳාම කලෙක සිට කෙරුණු අතර ඒ වන විට ඉන්දියානු සාගරයේ ආධිපත්‍යයට ලන්දේසි හා ඉංග්රීසි ජාතිකයෝ තරග කරමින් සිටියා..1702 වන විට ලංකාවේ වෙරළබඩ ප්රදේශ පාලනය කළේ ලන්දේසින්. ඔවුන්ට සම්බන්ධ වූ ඕලන්ද ඉන්දියා සමාගමක් ද තිබුණා. ඉන්දියාව හා ලංකාව අතර මේ කාලය වන විට නාවුක සබඳතා පැවතියේ ලන්දේසින් හරහායි..මහා රාවණා කොරල්පරයේ මුහුදුබත් වූ නැව, ලංකාවට ආ ගිය නැවක් ද? නැතහොත් දුපත වටා යාත්රා කරමින් ඉන්දියාවේ සිට පැමිණි හෝ නික්ම ගිය නැවක්ද? මේ ප්රශ්නය අපේ සාගර ගවේෂකයෝ මතු කළා..තමන් මුහුදුපත්ලෙන් සොයා ගත් වස්තුන්ගේ ඉතිහාසය ගවේෂණය කරන අතර රටේ නීතියට අනුකූල වන්නට ද ඔවුන් වග බලා ගත්තා. ලංකා රේගු දෙපාර්තමේන්තුවේ උසස් නිලධාරියකුට කාසි හා අන් වස්තූන් පෙන්වූ විට ඔහු කීවේ මේවා මුහුදෙන් රට තුළට ගෙන ඒම හරහා කිසිදු නීතියක් හෝ රෙකුලාසියක් කඩ වී නැති බවයි..Dr Charles E Godakumbura.ඊලඟට ක්ලාක් හා මිතුරෝ එවකට සිටි පුරාවිද්‍යා කොමාරිස් ආචාර්ය චාල්ස් ගොඩකුඹුරට සියළු දේ ඉදිරිපත් කළා. මේවා සොයා ගත් මුහුදුපත්ලේ ප්රදේශය තව දුරටත් ගවේෂණයට අවශ්ය අවසරය කොමාරිස්වරයා ඔවුන්ට ලිඛිත බලපත‍්‍රයක් ලෙස ලබා දුන්නා. ‘‘හැම දෙයක්ම පොතේ හැටියට කිරීමටත්, බලධාරින් දැනුවත් කර තිබීමටත් අපට අවශ්ය වුණා’’ යයි ක්ලාක් තම පොත්වල පැහැදිලිව ලියා තිබෙනවා..වඩාත් සංවිධානාත්මක කිමිදුම් ගවේෂණයකට මහා රාවණා කොරල්පරයට ආපසු යන්නට මේ මිතුරු පිරිසට තමන්ගේම බෝට්ටුවක ඕනෑකම තදින් දැනුණා. (මේ දක්වා ඔවුන් කළේ කුලියට ගත් කුඩා බෝට්ටුවක හෝ ප‍්‍රදීපාගාරයක බෝට්ටුවේ ගමන් කිරීමයි.) ඒ සඳහා ගැලපෙන බෝට්ටුවකට අඩු තරමින් අමෙරිකානු ඩොලර් දස දහසක් (10,000)වත් අවශ්ය වුණා. මේ මුදල හම්බකර ගැනීමේ අරමුණින් සිංහල වෘතාන්ත චිත‍්‍රපටයක් නිපදවීමට මයිකල් විල්සන් යෝජනා කළා..දිය යට දර්ශන රැගත් මුල්ම ලාංකික වෘතාන්ත චිත්රපටය වූත්, වර්ණයෙන් මුළුමනින්ම තැනුනු පළමුවන සිංහල චිත්රපටය වූත් ‘‘රන්මුතුදුව’’ චිත්රපටය 1961-62 වකවානුවේ නිපදවනු ලැබුවේ ඒ අනුවයි. එහි කථා රචකයා, කැමරාකරුවා හා අධ්යක්ෂවරයා වූයේ මයික් විල්සන්. එයට වැය වූ වියදමෙන් කොටසක් දුන්නේ ක්ලාක්..1962 අගෝස්තුවේ මුල් වරට මහජන ප්රදර්ශනය ඇරඹුණු රන්මුතුදුව බෙහෙවින් ජනප්රිය වුණා. එහි ආදායම් වාර්තාව වසර ගණනාවක් යන තුරු කිසිදු චිත‍්‍රපටයක් මගින් සම කෙරුණේ නැහැ. මේ ආයෝජනයෙන් ලැබුණු ලාබය නිසා තමන්ට ඕනෑ වූ බෝට්ටුව මිලට ගන්නත්, 1963දී මහා රාවණා කොරල්පරයට ආපසු යන්නත් මිතුරන්ට හැකි වුණා..Peter Throckmorton.මෙවර ගවේෂණයට ඔවුන් හා එකතු වූයේ මුහුදුබත් වූ නෞකා ගවේෂණයේ විශේෂඥයකු වූ පීටර් ත්‍රොක්මෝට්න් (Peter Throckmorton, 1928-1990) තුර්කි වෙරළේ ගෙලිඩොන්යා ස්ථානයට ඔබ්බෙන් වසර 3,200කට පෙර මුහුදුබත් වූ ඉපැරණී නෞකාවක් ගවේෂණය කිරීම නිසා ඔහු ලෝක ප්රකටව සිටියා..ඔහු විශේෂඥ මග පෙන්වීම යටතේ මෙවර මුහුදුබත් වූ නැවේ ඉතිරිව තිබූ ලී කොටස්වලින් සාම්පල් ද තවත් නටඹුන් ද ප්රවේශමින් එකතු කරනු ලැබුවා. කොරල් බැඳීම නිසා කුට්ටි බවට පත්ව තිබූ තවත් රිදී කාසි රැසක් ද හමු වුණා..සියවස් ගණනක් මුහුද යට තිබී යළිත් මතු පිටට ගෙනෙන ලෝහමය, ලී හා වෙනත් ද්රව්ය නිසි ලෙස වහා සංරක්ෂණය කළ යුතුයි. නැතිනම් වාතයට නිරාවරණය වීම නිසා ඒවා ඉක්මනින් ඛාදනය වී විනාශ වනවා. මේ නිසි පියවර ගැනීමට ත්‍රොක්මෝට්න් සමත් වුණා..Dr P E P Deraniyagala.එසේම සොයා ගත් සියළු වස්තුන් විස්තරාත්මකව ලයිස්තුගත කිරීම හා ඡායාරූපගත කිරීමත්, පසුව සමස්ත ගවේෂණය ගැන ශාස්ත්රීය මට්ටමේ වාර්තාවක් ලිවීමත් ත්‍රොක්මෝට්න්ගේ මූලිකත්වයෙන් සිදු වුණා..ත්‍රොක්මෝට්න් ලංකාවෙන් පිටත්ව යන්නට පෙර කිමිදුම් කණ්ඩායම තම සොයා ගැනීම් සමග ජාතික කෞතුකාගාරයේ එවකට අධ්යක්ෂ ආචාර්ය පී. ඊ. පී. දැරණියගල හා පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් ආචාර්ය චාල්ස් ගොඩකුඹුර මුණ ගැසී වාචික වාර්තාවක් ද ඉදිරිපත් කළා..‘‘අපේ අපේක්‍ෂාව මේ සොයා ගත් සමුද්‍ර පුරාවස්තු යම් දිනෙක කොළඹ කෞතුකාගාරයේ සදාකාලික ප්රදර්ශනයට තබනු ඇත කියායි. මුළු ඉන්දියානු සාගරයේම සොයා ගත් මුල්ම නිධාන නෞකාව ලෙස මෙය සුවිශේෂී තැනක් ගන්නවා’’ යයි ක්ලාක් සිය 1964 පොතේ ලියා තැබුවා..1963 රන්මුතු බෝට්ටුවේ නැගී මහා රාවණා කොරල්පරය අවට මුහුද ගවේෂණය කළ පසු මේ පුරෝගාමී කිමිදුම්කරුවන් කණ්ඩායමක් ලෙස නැවත එහි ගියේ නැහැ. මේ ගවේෂණයේ විස්තර රැගත් ක්ලාක්ගේ The Treasure of the Great Reef නම් වූ පොත 1964දී මුල්වරටත් (වැඩි ඡායාරූප සමග) 1974දී දෙවන වරටත් ඉංග්රීසියෙන් පළ වුණා..මහා රාවණා කොරල්පරයේ මුහුදු බත් වූ නැව හමුවන අන්දම ගැන පීටර් ත්‍රොක්මෝටන් විසින් අඳින ලද සිතියම් ද එහි තිබෙනවා. මේ ඉඟි ඔස්සේ පසු කළෙක එහි කිමිදීමේ ගිය දෙස් විදෙස් කිමිදුම්කරුවෝ හැකි අන්දමින් රිදී කාසි හා වෙනත් නැවේ තිබූ කුඩා භාණ්ඩ සොයා ගොඩබිමට ගෙන ආවා..එසේ හමු වූ සමහර රිදී කාසි තවමත් පැරණි කාසි එකතු කරන අය අතර හුවමාරු වනවා. ශ්රී ලංකා පැරණි කාසි සංගමයේ සභාපති ආචාර්ය කාවන් රත්නතුංග ද විවෘත වෙළඳපොලෙන් මෙබඳු කාසි කිහිපයක් මිලට ගෙන තිබෙනවා. කාසි ගැන ඡායාරූප හා විස්තර ඔහුගේ වෙබ් අඩවියේ බලා ගත හැකියි. http://lakdiva.com/coins/clarke/greatbasses/exhibit.html.සුරත් නගරයේ තැනූ රිදී කාසි ගැන ඉන්දියානු වාර්තා අධ්‍යයනයෙන් කාවන් කියන්නේ මහා රාවණා පරයේ මුහුදුබත් වූ නැවේ ගෙන ගිය කාසි 1702 මැයි මාසයේ පමණ තනන්නට ඇති බවයි. එසේ නම් ඒවා තනා සති කිහිපයක් තුළ යම් තැනකට යැවීමට නැව් ගත කරන්නට ඇති. නැව අනතුරට පත්ව ගිලූණේ 1702 වසරේම මැද හෝ අග යයි කාවන් අනුමාන කරනවා..ශ්රී ලංකාවේ මුහුදු පුරා විද්‍යා ගවේෂණ ඇරැඹෙන්නේ මහා රාවණා පරයේ මුහුදුබත් වූ නැව ක්ලාක්, විල්සන් ඇතුළු කිමිදුම්කරුවන් සොයා ගැනීම සමගයි. මෙය තනිකරම පෞද්ගලික මට්ටමේ උත්සාහයක් වුවත් විශේෂඥ පීටර් ත්‍රොක්මෝටන් සම්බන්ධ කර ගැනීම හරහා ශාස්ත්රීය මට්ටමෙන් අදාල ස්ථානය සිතියම්ගත කිරීම හා ලේඛණගත කිරීම සිදු වුණා. මේ පුරෝගාමී මෙහෙවර මෙරට මුහුදු පුරා විද්‍යා ක්‍ෂෙත‍්‍රයේ දැන් නියැලී සිටින පර්යේෂකයන් සිහිපත් කරනවා. අදාල රාජ්‍ය ආයතනවල නිල වෙබ් අඩවිවල ද සඳහන් කැරෙනවා..බිඳුණු නැව සොයා ගෙන අඩ සියවසකට පසුවත් එහි අනන්‍යතාවය තවමත් හෙළිදරව් වී නැහැ. ඉන්දියානු සාගරයේ එම වකවානුවේ සැළකිය යුතු තරමින් නැව් ගමනාගමනයක් පැවතුණා. එසේම ශ්රී ලංකා දුපත වටා අනතුරට පත්ව මුහුදුබත් වූ නැව් විශාල සංඛ්යාවක් තිබෙනවා. ඒ හැම එකක්ම මුහුදුපත්ලේ තිබෙන තැන සොයාගෙන ඒවායේ ඉතිහාසය තහවුරු කර ගෙන ද නැහැ. තවමත් දශක දෙක තුනකට නොවැඩි වූ ඉතිහාසයක් ඇති අපේ මුහුදු පුරාවිද්‍යා ගවේෂණවලට අනාවරණය කර ගන්නට බොහෝ දේ තිබෙනවා..මේ මුහුදුබත්වූ නැව සොයා ගත්තේ තනිකරම මයික්ගේ තීක්ෂණ ඇස නිසා බව ක්ලාක් කියනවා. ‘‘දිය යට පෙනුම කොහොමටත් සීමිතයි. දිලිසෙන යමක් නෙත ගැටුණු මයික්ගේ කුතුහලය ඇවිස්සුණා. එය නොගැඹුරු මුහුදු පත්ලේ කුඩා කාලතුවක්කුවක් බව දුටු විට එතැන නැවක් ගිලී ඇති බව ඔහු සැනෙකින් වටහා ගත්තා. වැලි හා කොරල් වලින් වැසුණු ගොඩැලි කිහිපයක් පමණක් තිබූ මෙබඳු තැනක් කිමිදුම්කරුවන්ගෙන් සියයට 99ක අවධානයට ලක් වන්නේ නැහැ.’’.Coins from the Great Basses shipwreck.සමස්ත අත්දැකීම පසු කලෙක ආවර්ජනය කරමින් ක්ලාක් මෙසේ ලියුවා. ‘‘මුහුදේ කිමිදෙන බොහෝ දෙනකුට මුහුදුබත් වූ නැවක් හමුවේය යන පැතුම තිබෙනවා. ඉඳහිට කිමිදුම්කරුවකුට මෙතෙක් සොයා නොගත් එබඳු බිඳුණු නැවක් හමු වුවත් එබන්දක රන් රිදී කාසි තිබෙන්නේ කලාතුරකින්. මෙබඳු දුර්ලභ අත්දැකීමක් අපට අහම්බෙන් ලැබුණා.’’.මේ බිඳුණු නැවෙන් ගොඩගත් එක් රීදී කාසි ගොනුවක් මෙරට බලධාරින්ගෙ අනුදැනුම හා අවසරය ඇතිව 1960 ගණන්වලදී ක්ලාක් විසින් අමෙරිකානු ස්මිත්සෝනියන් කෞතුකාගරයට පරිත්‍යාග කරනු ලැබුවා. එය කලක් එහි මහජන ප්රදර්ශනයට තැබුණු අතර දැන් සුරක්‍ෂිතව ගබඩා කර තිබෙනවා. පර්යේෂකයන්ට නිරික්සිය හැකි පරිදි..මේ කාසි තොගය යළි මෙරට ගෙන ආ යුතු යැයි ඇතැම් දෙනා කියතත් කාවන් රත්නතුංග අවධාරණය කරන්නේ ස්මිත්සෝනියන් වැනි ආරක්ෂිත තැනකම එය දිගටම තිබීම වඩාත් උචිත බවයි. (කෞතුකගාරවල දැනට තියෙන අපේ වටිනා කෞතුක වස්තු පවා රැක ගන්නට බැරි පසුබිමක් තුළ මෙය සාධාරණ තර්කයක්.).ගවේෂණයට හවුල් වූ කිමිදුම්කරුවන්ගෙන් අද (2014 නොවැම්බර්) වන විට ජීවත්ව සිටින්නේ හෙක්ටර් ඒකනායක පමණයි. රොඞ්නි ජොන්ක්ලාස් 1989දීත්, මයික් විල්සන් 1996දීත්, ආතර් සී. ක්ලාක් 2008දීත් මිය ගියා. ඔවුන් එක් අයකුටවත් බිඳුනු නැවේ අනන්‍යතාවය දැන ගන්නට ලැබුණේ නැහැ..1960 දශකයට වඩා මේ වන විට මුහුදු පුරාවස්තු ගැන අවබෝධයක් හා ඇගයීමක් මෙරට ඇති වී තිබෙනවා. දශක ගණනාවක් තිස්සේ ගොඩබිම ගවේෂණයට පමණක් සීමාවී තිබූ අපේ පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණ 1980 දශකයේ පටන් මුහුදු පුරාවිද්‍යාත්මක අධ්‍යයනට හා සංර්ක්‍ෂණයට ද යොමුවී තිබෙනවා. මෙය සිදු වූ හැටි වෙනම කථා කළ යුතුයි..See also:.Ceylon and the Underwater Archaeologist. By Arthur C. Clarke May 1964 University of Pennsylvania Museum..The Maritime Archaeology Unit (MAU), Central Cultural Fund, Sri Lanka.Sri Lanka Coastguard: What is Maritime Archaeology?.Peter Throckmorton, wearing a boiler suit to protect him from the sharp coral, chipping out growth which covered the larger bronze gun, to his right..Posted in Arthur C Clarke, Communicating research, film-makers, film-making, heritage, History, India, Ravaya Column, South Asia, Sri Lanka. Tags: Arthur C Clarke, Aurangzeb, ආචාර්ය චාල්ස් ගොඩකුඹුර, ආචාර්ය පී. ඊ. පී. දැරණියගල, ආතර් සී. ක්ලාක්, ඔරංසෙබ් මෝගල් අධිරාජයා, කුඩා රාවණා කොටුව, පීටර් ත්‍රොක්මෝට්න්, බි‍්‍රතාන්‍ය පාලන කාලය, මයික් විල්සන්, මහා රාවණා කොටුව, මහා රාවණා ප‍්‍රදීපාගාරය, මුහුදුබත් වූ පැරණි නැවක්, රිදී කාසි, රොඞ්නි ජොන්ක්ලස්, ස්මිත්සෝනියන් කෞතුකාගරය ශ්රී ලංකාව වටා මුහුදුබත් වූ නැව්, හෙක්ටර් ඒකනායක, diving, Dr Kavan Ratnatunga, Great Basses Reef lighthouse, Mike Wilson, Peter Throckmorton, Sri Lanka, The Treasure of the Great Reef. 1 Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #194: මහා රාවණා කොරල් පරයෙන් හමු වූ අබිරහස් නැව – Part 1.20 November 2014 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya column (in Sinhala), published on 16 November 2014, I recount how a group of divers accidentally discovered a shipwreck while diving off the south-eastern coast of Sri Lanka close to the Great Basses Reef lighthouse. The discovery was made by Mike Wilson, who was variously talented as a diver, photographer, writer and filmmaker, who had settled down in Ceylon in 1956 at the same time as his collaborator Arthur C Clarke..This story is fully documented in Clarke’s The Treasure of the Great Reef, and also summarised here by Dr Kavan Ratnatunga:.http://lakdiva.com/coins/clarke/greatbasses/exhibit.html.See also: 26 Aug 2012: සිවුමංසල කොලූගැටයා #80: මහා රාවණා කොටුවෙන් රන් මුතු දුවට….L to R – Arthur C Clarke, Mike Wilson.වසර 52ක් තිස්සේ (1956 – 2008) ශ්රී ලංකාවේ පදිංචිව සිටි, මෙරටට මහත් සේ ඇලූම් කළ ආතර් සී. ක්ලාක් ශ්රී ලංකාව ගැන දේශාටන පොත් කිහිපයක් රචනා කළා. මේ පොත්වල අන්තර්ගතය වූයේ දුපත් තුළත්, එය අවට මුහුදේත් ක්ලාක් හා ඔහුගේ මිතුරන් කළ ගවේෂණ ගැන අත්දැකීම් හා ඡුායාරූපයි. ඉන්දියානු සාගරයේ පුරෝගාමී කිමිදුම්කරුවකු වූ ක්ලාක් ලියූ මේ පොත් ගැන මෙරට ඉංග්රීසි පාඨකයන් පවා එතරම් දැනුවත් නැහැ. මෑතක් වන තුරු මේ පොත් සිංහලට පෙරළී තිබුණේ ද නැහැ..කල් ගත වී හෝ මේ හිදැස පුරවන්නට මනෝ ප්රනාන්දු ලේඛකයා ඉදිරිපත් වී සිටිනවා. ක්ලාක් ශ්රී ලංකාව ගැන ලියූ මුල් ම චාරිකා ග්රන්ථය වූ The Reefs of Taprobane (1957) ඔහු 2011දී ‘ලක්දිව සාගර පත්ල’ නමින් පරිවර්තනය කළා. එයට ලැබුණු පාඨක ප්රතිචාර යහපත් වූ බැවින් 1964දී ක්ලාක් ලියූ The Treasure of the Great Reef නම් වූ පොත ‘‘මහා ගල්වැටි පරයේ මුහුදුබත් නිධානය’’ නමින් දැන් ඔහු සිංහලට පෙරළා තිබෙනවා. මේ දෙකම සූරිය ප‍්‍රකාශනයි..බි‍්‍රතාන්‍ය ජාතික ආතර් ක්ලාක් හා ඔහුගේ කිමිදුම් සගයා වූ මයික් විල්සන් යන දෙදෙනාම 1956දී මාස කිහිහිපයක් මෙරට අවට මුහුද ගවේෂණය කරන්නට පැමිණ පසුව මෙහි පදිංචි වූවා. ඔවුන්ගේ මුල් ම ලාංකික මිතුරන් වූයේත් කිමිදීමට හා මුහුදට ඇලූම් කළ කිහිප දෙනෙක්. ඒ අය අතර සත්ත්ව විද්‍යාඥ රොඞ්නි ජොන්ක්ලස් හා බොක්සිං ක‍්‍රීඩක හෙක්ටර් ඒකනායක මුල් තැන ගත්තා..මයිකල් විල්සන් කිමිදීමට, දිය යට ඡායාරූප ගැනීමට හා දිය යට චිත්රපට රූපගත කිරීමට හැකියාව තිබූ බෙහෙවින් නිර්මාණශීලී කෙනෙක්. ඇත්තට ම ක්ලාක්ට කිමිදීමේ වටිනාකම පෙන්වා දී එයට යොමු කළේත් මයික්. මේ දෙදෙනා ලංකාවට එන්නට කලින් ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ මහා බාධක පරයේ (Great Barrier Reef) මාස කිහිපයක් කිමිදෙමින් ගවේෂණය කර තිබුණා..ලංකාව අවට මුහුදු බොහොමයක් 1950 දශකය මැද වන විටත් කිසිවකු ගවේෂණය කර තිබුණේ නැහැ. දිය යට කිමිදීමේ තාක්ෂණය (aqua-lung) නිපදවනු ලැබුවේ 1946දී බැවින් එය බොහෝ පිහිනුම් දක්‍ෂයන්ට පවා තවමත් අළුත් හා ආගන්තුක වුණා. ඒ දක්වා දිය යට විනාඩි කිහිපයකට වඩා හුස්ම අල්ලාගෙන ගත කළ නොහැකි වූ බැවින් දිය යට ගවේෂණය කර තිබුණේ ඉතා සීමිතව වෙරළාසන්න නොගැඹුරු මුහුදුවල පමණයි. (මන්නාරමේ සාම්ප්රදායික මුතු කිමිදෙන්නෝ කළේ හුස්ම අල්ලා ගෙන දිය යට යාමයි.).ලංකා මුහුදු වෙරළෙන් ඔබ්බෙහි විවිධ තැන්වල මේ මිතුරන් කිමිදුනත් ඔවුන් වැඩිපුරම අවධානය යොමු කළ දෙතැනක් තිබුණා. එකක් ත‍්‍රිකූණාමලය කලපුව. දෙවැන්න දකුණු දිග වෙරළේ කිරින්දෙන් කිලෝමීටර් 10ක් පමණ මුහුද දෙසට වන්නට පිහිටි මහා රාවණා කොටුව (Great Basses Reef) නම් මුහුදු ගල් පර්වතය හා එයට ආසන්න කොරල් (හිරිගල්) පරයයි..කිමිදුම්කරුවන් කොරල්පර ගවේෂණයට කැමතියි. නොගැඹුරු මුහුදේ වැඩෙන කොරල්පර අතර විචිත්ර මසුන් හා වෙනත් සමුද්‍ර ජීවීන් රැසක් හමු වනවා. ජෛව විවිධත්වයෙන් ඉහළ නිසා කොරල්පර මහ මුහුදේ වර්ෂා වනාන්තර ලෙස ද හඳුන් වනවා..Great Basses and Little Basses Map – courtesy Dive Sri Lanka website http://www.divesrilanka.com.ක්ලාක් සහ මිතුරන් මුල් වරට මහා රාවණා කොටුව අවට කොරල්පරයට ගියේ 1958දී. මහා රාවණා කොටුවේත්, එයට කි.මි කිහිපයක් නැගෙනහිරින් පිහිටි කුඩා රාවණා කොටුවේත් (Little Basses Reef) බි‍්‍රතාන්‍ය පාලන කාලයේ ගොඩනැංවූ ප‍්‍රදීපාගාර දෙකක් තිබෙනවා. මේ අසලින් දිවෙන ප්රධාන නැව් මාර්ගයක් තිබෙන නිසාත්, ගල් පර්වත සහිත මේ මුහුදු තීරයේ ඉතිහාසය මුළුල්ලේ නැව් මුහුදුබත් වී ඇති නිසාත් මේ ප‍්‍රදීපාගාර නැව් ගමනාගමනයට තීරණාත්මක මෙහෙවරක් ඉටු කරනවා..මහා රාවණා ප‍්‍රදීපාගාරය 1867දී බි‍්‍රතාන්‍යයේ ස්කොට්ලන්තයේ සැළසුම් කර කළුගලින් කොටස් වශයෙන් තනනු ලැබුවා. ඉනික්බිති මේ කොටස් නැව් මගින් කිමී දහස් ගණනක් දුර ගෙවා ගෙන ආවා. මේ ගමනේදී හානි වූයේ කොටස් දහස් ගණනක් අතරින් එකම එකක් පමණයි..ගාල්ලට නැවෙන් ගෙනා ප‍්‍රදීපාගාර කොටස් කුඩා බෝට්ටු මගින් ගෙන ගොස් මහා රාවණා කොටුවේ අටවනු ලැබුවා. ප‍්‍රදීපාර ආලෝකය සැළසුම් කළේ එම සියවසේ විසූ ශ්‍රේෂ්ඨතම බි‍්‍රතාන්‍ය විද්‍යාඥයකු වූ මයිකල් ෆැරඬේ විසින්. විදුලිබලය පිළිබඳ ඔහු කළ සොයා ගැනීම් මානව ශිෂ්ටාචාරය වෙනස් කළා..මහා රාවණා ප‍්‍රදීපාගාරය 1873 මාර්තු 10 වනදා විවෘත කළා. එදා පටන් දිගටම සේවයේ නියුතු මෙය ලෝකයේ ප්රකට (වඩාත්) ප‍්‍ර‍්‍රදීපාගාර අතරින් එකක්..මේ ප‍්‍රදීපාගාරයට හා අසල ඇති කොරළ් පරයට ලඟා විය හැක්කේ වසරේ සීමිත සති කිහිපයක් තුළ පමණයි. නිරිතදිග මෝසම් සුළං හා ඊසාන දිග මෝසම් සුළං යන දෙකෙහිම බලපෑමට හසු වන මේ ස්ථානයට වසරේ වැඩි දින ගණනක් සැඩ සුළං හා රළු මුහුද නිසා ගමන් කිරීම අන්තරාදායකයි. දිය යට කිමිදීමට හැක්කේ මාර්තු – අපේ‍්‍රල් මාසවල පමණයි..Lighthouses of Sri Lanka celebrated on postage stamps.ලංකා ගොඩබිමෙන් දුරස්තව ඉන්දියානු සාගරයෙන් වට වී ඇති මහා රාවණා (සහ කුඩා රාවණා) ප‍්‍රදීපාගාර සේවකයන් හුදකලා වූ ලෙස කල් ගත කරනවා. ඔවුන්ට අවශ්ය දේ රැගත් බෝට්ටුවක් විටින් විට එහි ළඟා වනවා. ක්ලාක් සහ මිතුරන් ද මුලින් එහි ගියේ මේ ප‍්‍රදීපාගාර බෝට්ටුවේ, ඔවුන්ගේ අනුදැනුම හා හොඳහිත ඇතිවයි. ඉඳහිට හෝ යමකු එහි පැමිණීම ප‍්‍රදීපාගාර කාර්යමණ්ඩලයේ කාන්සිය තරමක් අඩු කරන්නට ඇති..මහා රාවණා ප‍්‍රදීපාගාරය තම තාවකාලික නවාතැන කර ගෙන අවට කොරල්පරයේ හා මුහුදේ කිමිදුණු ක්ලාක් හා මිතුරෝ දිය යට විසිතුරු ඡායාරූප ගත කළා. මින් පෙර කිසිවකු දැක නොතිබූ තරම් මනරම් කොරල් පරයත් එහි විවිධාකාර ලොකු කුඩා ජීවීනුත් ඔවුන් මවිතයට පත් කළා..ඔස්ටේ‍්‍රලියාවේ මහා බාධක පරය මීට වඩා බෙහෙවින් විශාල බව ඇත්තයි. ඒත් එනිසාම එහි විසිතුරු විහිද පැතිර තිබෙනවා. එහෙත් මහා රාවණා පරයේ සමීප මුහුදු පතුලක බොහෝ දේ හමු වන බව ක්ලාක් ලියා තැබුවා..ඔවුන්ගේ 1958-59 ගවේෂණය පදනම් කරගෙන Indian Ocean Adventure (ඉන්දියානු සාගර වික‍්‍රමය) නම් ඡායාරූප රැසක් සහිත පොතක් ක්ලාක් -විල්සන් දෙදෙනා 1961දී පළ කළා..කිසිදා මිනිසුන් දැක නොසිටි ඒ ප්රදේශයේ මසුන් කිමිදුම්කරුවන්ට බිය නොවී කුතුහලයෙන් විමසිලිමත් වූ සැටිත්, සමහර මසුන් තමන් සමග මිතුරු වූ සැටිත් ක්ලාක් විස්තර කරනවා. ලක්දිව දකුණු මුහුදේ තමන්ට හමු වූ මෝරුන් පවා ආක‍්‍රමණශීලි නොවී දුරක සිට තමන් ගැන බලා සිටි බවත් ඔහු කියනවා. (මීට වසර 55කට පෙර තිබූ තත්ත්වය අද වන විට බෙහෙවින් වෙනස් වී ඇති බව වඩා මෑතදී ඒ ප්රදේශවල කිමිදුණු අය වාර්තා කරනවා.).1958-59 මහා රාවණා කොරල් පරයේත්, වෙනත් ස්ථානවලත් මුහුද යට රූපගත කළ දර්ශන සංකලනය කොට 1958දී මයික් විල්සන් වාර්තා චිත‍්‍රපටයක් නිපදවූවා. Beneath the Seas of Ceylon (ලක් මුහුද යට) නම් වූ එය විනාඩි 25ක ධාවන කාලයකින් යුක්තයි..මිලිමීටර් 16 චිත‍්‍රපටයක් වූ එහි කැමරාකරණය, පිටපත හා අධ්යක්ෂණය මයික් විල්සන්ගෙයි. ලංකා තේ ප්රචාරක මණ්ඩලයේ අනුග්රහය ලද මේ චිත්රපටය වසර ගණනාවක් පුරා මෙරට සංචාරක ප‍්‍රවර්ධනයන් සඳහා යොදා ගනු ලැබුවා. අද මෙහි පිටපතක් කොතැනක ඉතිරිවී ඇත්දැයි මා දන්නේ නැහැ. එය නරඹා ඇති චිත්රපට ඉතිහාසඥ (මයික් විල්සන්ගේ මිතුරකු වූ) රිචඞ් බොයිල් කියන්නේ මෙය ශ්රී ලංකාවේ නිපදවන ලද මුල්ම දිය යට සිනමා නිර්මාණය බවයි..මේ චිත්රපටයට ලැබුණු හොඳ ප‍්‍රතිචාරවලින් උද්දාමයට පත් මයික් විල්සන් තව දුරටත් චිත්රපට කැමරාකරණයට හා අධ්‍යක්‍ෂණයට යොමු වුණා. ඔහුගේ මුල්ම වෘතාන්ත චිත්රපටය චිත්රපටය වූයේ රන්මුතුදුව. 1962 අගෝස්තු 10 වනදා සිනමා රසිකයන් හමුවට ආ “රන්මුතුදුව” කෙටි කලෙකින් අතිශයින් ජනප්රිය වූවා. (මයික්ගෙන් ලංකා සිනමාවට ලැබුණු දායකත්වය හරිහැටි ඇගයීමට ලක්ව නැති බව මගේ අදහසයි. ඔහු 1958 තැනූ පුරෝගාමී දිය යට වාර්තා චිත්රපටය ගැන පවා දන්නේ ලාංකිකයන් ටික දෙනයි.).1961 මාර්තුවේ මයික් නැවතත් මහා රාවණා කොරල්පරයට ගියා. මෙවර රොඞ්නි ජෝන්ක්ලාස් මාලදිවයිනේ කිමිදෙමින් සිටි අතර ක්ලාක් ලේඛන කටයුතුවල නියැලෙමින් කොළඹ නතර වුණා. එනිසා මයික් සමග ගියේ බොබී ක‍්‍රීගල් (14) හා මාක් ස්මිත් (13) නම් වූ පිරිමි ළමුන් දෙදෙනෙක්. ඔවුන් මෙරට අනුයුක්තව සිටි අමෙරිකානු තානාපති කාර්යාල සේවකයන්ගේ දරුවන්..මයික්ගේ සැලසුම වූයේ පිහිනීමේ හා කිමිදීමේ දක්ෂ වූ මේ දරුවන් ‘‘චරිත’’ ලෙස යොදාගෙන මහාරාවණා කොරල්පරයේ තවත් චිත‍්‍රපටයක් රූපගත කිරීමයි. මේ සඳහා අවශ්ය කිමිදුම් හා කැමරා ආම්පන්න තොගයක් ඔවුන් ගෙන ගියා..1961 මාර්තු 12-21 දිනවල ඔවුන් ප‍්‍රදිපාගාරයේ රැඳී සිටිමින් අවට නොගැඹුරු මුහුදේ කිමිදෙමින් ගවේෂණය හා රූපගත කිරීම් කළා. මාර්තු 22 වනදා මුහුද නිසල වුවත් යම් හේතුවකින් දිය යට මඩ සහිත වී පැහැදිලි නැතිව ගියා. මේ නිසා කැමරා ආම්පන්න නැතිව ඔවුන් තිදෙනා කිමිදුම් කට්ටල පමණක් හැඳගෙන කොරල්පරයේ කිමිදෙන්නට ගියා..නොගැඹුරු මුහුදු පත්ලෙහි දිලිසෙන යමක් අහම්බෙන් මයික්ගේ නෙත ගැටුණේ එවිටයි. එය කුමක්දැයි සෝදිසි කළ විට එය පිත්තල සිලින්ඩරයක් බව පෙනී ගියා. නාවුකයකු හැටියට කටයුතු කර තිබූ, නාවුක ඉතිහාසය දත් මයික් එක්වරම දැන ගත්තා එය පැරණි කාලතුවක්කුවක් බව..එහි අරුත නම් මේ අවට මුහුදුබත් වූ පැරණි නැවක් තිබිය හැකි බවත් මයික් සැනෙකින් වටහා ගත්තා. කාලතුවක්කුව අඩි දෙකහමාරක් පමණ දිගයි. තනි කෙනකුට ඔසවන්නට බැරි තරම් බරයි..ක්ලාක් පසුව ලියා ඇති පරිදි ‘‘මුහුදුබත් වූ පැරණි නැව් වල ලීවලින් තැනූ බඳ වසර ගණනකට පසු දිරාපත්ව හඳුනා ගත නොහැකි වනවා. බොහෝ විට නැවක් ගිලූණු බව මුහුදු පත්ලේ සොයා ගත හැක්කේ ලෝහමය දෑ නැතහොත් වීදුරු බෝතල් ආදිය නිසායි. මෙතැනදී නොගැඹුරු මුහුදේ දියවැල් හා රළ කැළඹීම් නිසා කාලතුවක්කු වැලි සමග නිරතුරු ගැටෙමින් දිලිසෙමින් තිබුණා. කිමිදුම්කරුවන්ගේ ඇසට මුලින්ම හසු වූයේ මේ දීප්තියයි.’’.ඉනික්බිති එළැඹුණු දින දෙක තුන තිස්සේ මයික් හා මිතුරෝ ඒ අවට මුහුදුපත්ල සමීපව ගවේෂණය කළා. ගිලූණු නැවක සුන්බුන් ඔවුන් සොයා ගත්තා. ඒ අතර රිදී කාසි තොගයක් ද තිබුණා..නැව ගිලූණු තැන අවට මුහුදුපත්ලේ විසිරි එකම ආකාරයේ රිදී කාසි දහස් ගණණක් හමු වුණා. සමහරක් තනි තනිව තිබූ අතර අනෙක්වා කොරල් බැඳීමෙන් එක ගොඩට එක්වි තිබුණා. එවිට බැලූ බැල්මට පෙනුනේ ගල් කැබලි වගෙයි. කිහිප වතාවක් කිමිදෙමින්, වෙහෙස වී වැඩ කරමින් කිලෝග්රෑම් 50ක් පමණ බරැති රිදී කාසිත්, කාලතුවක්කු දෙකකුත්, තඹවලින් තැනූ පොලූ හා වෙනත් කුඩා නාවුක ද්රව්ය කිහිපයකුත් ඔවුන් සොයා ගත්තා..ඔවුන් ප්රවේශමින් මේ තොගය කොළඹට ගෙන ආවා. ක්ලාක් හා රොඞ්නි එය දුටුවේ කොළඹදීයි..මේ කාසි තොගය රැගත් නැව ආවේ කොහි සිටද? එය කොතරම් පැරණිද? මුහුදුබත් නොවුවා නම් එහි ගමනාන්තය වූයේ කුමක්ද? මේ රිදී කාසිවල ලෝහමය වටිනාකමට වැඩි කෞතුක වටිනාකමක් ඇත්ද?.මෙබඳු ප්රශ්න රැසක් මයික් විල්සන්, ආතර් ක්ලාක් හා ඔවුන්ගේ කිමිඳුම් සමඟයන්ට මතු වුණා. ඔවුන් මෙරට පුරාවිද්‍යාඥයන්, සාගර විද්‍යාඥයන් (එතෙර හා මෙතෙර) හා කාසි එකතු කරන්නන්ගේ ද සහාය ඇතිව මේ ප්රශ්න වලට පිළිතුරු ගවේෂණය කළා..ඉතිරි කොටස:.සිවුමංසල කොලූගැටයා #196:මහා රාවණා පරයේ බිඳුණු නැවේ අබිරහස – 2.Arthur C Clarke diving off the seas of Ceylon, 1950s – Image courtesy Arthur C Clarke Trust in Sri Lanka..Posted in Arthur C Clarke, Documentary film, film-makers, film-making, heritage, Ravaya Column, Sri Lanka, Story telling. Tags: Arthur C Clarke, ‘‘ලක්දිව සාගර පත්ල’’, ආතර් සී. ක්ලාක්, කුඩා රාවණා කොටුව, පුරාවිද්‍යාඥයන්, බි‍්‍රතාන්‍ය පාලන කාලය, මනෝ ප්රනාන්දු, මයිකල් ෆැරඬේ, මයික් විල්සන්, මහා ගල්වැටි පරයේ මුහුදුබත් නිධානය, මහා රාවණා කොටුව, මහා රාවණා ප‍්‍රදීපාගාරය, මුහුදුබත් වූ පැරණි නැවක්, රිදී කාසි, රොඞ්නි ජොන්ක්ලස්, සාගර විද්‍යාඥයන්, හෙක්ටර් ඒකනායක, Beneath the Seas of Ceylon (1959), diving, Dr Kavan Ratnatunga, Great Basses Reef lighthouse, Mike Wilson, Sri Lanka, The Treasure of the Great Reef. 1 Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #188: ලිංමැඩියා මර්දනය කෙසේ කළ හැකිද?.8 October 2014 — Nalaka Gunawardene.Kaala Bomba One Kara Thibe – by Nalaka Gunawardene (Ravaya Publishers, 2014) book cover.Writing a foreword to my latest collection of Ravaya columns, titled ‘කාල බෝම්බ ඕනෑ කර තිබේ!’ (Wanted: Time Bombs of the Mind!), researcher and public intellectual Dr Udan Fernando comments on two societal trends in post-war Sri Lanka (since 2009)..One is the indulgence — and even perverse ‘celebration’ — of insularity, conflating it for distinctiveness and cultural identity. This is found among certain academics, artistes and social activists..The other is obsessive nostalgia for, and romanticising of, history – at least, a certain interpretation of historical events and processes. Never mind whatever problems of development and governance of today, these nostalgists seem to contend, we were once a great nation (or the greatest of all)..In my column (published in Ravaya newspaper, 5 October 2014), I discuss how best to counter insularity and unhealthy obsession with history. I also lament, as does Udan, the gradual decline of Lankans with bilingual or trilingual skills which enabled them to connect with each other and the wide world outside their island..සිවුමංසල කොලූ ගැටයා තීරු ලිපිය ලෙස 2013-14 වකවානුවේ මා ලියූ ලිපි 44ක් ඇතුළත් තුන්වන පොත ‘කාල බෝම්බ ඕනෑ කර තිබේ!’ නමින් ගිය මාසයේ නිකුත් වුණා..එයට පෙරවදනක් ලිවීමට මා ඇරැයුම් කළේ රාවය හරහා මා හඳුනා ගත් මිතුරකුට. ඔහු ආචාර්ය උදන් ප්රනාන්දු. ස්වාධීන සමාජ විද්‍යා පර්යේෂකයෙක්. කලක් නෙදර්ලන්තයේ විසීම නිසා ලිබරල් සමාජයක හා නිර්ආගමික රාජ්‍යයක සෘජු අත්දැකීම් ඇති, බොහෝ දේ තුලනාත්මකව දැකිය හැකි අයෙක්..පෙරවදනේ ඔහු මෙසේ කියනවා. “දියවැඩියාවටත් වඩා දරුණු ලෙස ලංකාවේ පැතිරී ඇති ලෙඩකි ලිංමැඩියාව. එය ලෙඩක් නොව ඉහල තත්ත්වයක් බව උදන් අනන රටක, නාලක වැනි අයට පැවතීම ලෙහෙසි පහසු දෙයක් නොවේ. තම කොස්මොපොලිටන ඌරුව නාලකගේ තීරු ලිපි තුළ නොමසුරුව සනිටුහන් වෙයි. එය ලිංමැඩියා මර්දන ව්‍යාපාරයට කෙරෙන මහගු දායකත්වයක් බවයි මගේ තක්සේරුව.”.මා කිසිදු දේශපාලන මතවාදයක් කරපින්නා ගත් අයකු නොවෙයි. එහෙත් අධිපතිවාදයන්ට නොකැමති, නිතර ප්රශ්න කරන හා බල සංකේන්ද්‍රණයට එරෙහි දැක්මක් නම් මට තිබෙනවා..Dr Udan Fernando.උදන් මෙය දකින්නේ මෙලෙසයි. “පසුගිය වසර පහ තුල ලාංකේය සමාජයට වැළදී ඇති බරපතල ම රෝගය විය හැක්කේ අතීතකාමයයි. මේ වන විට අතීතකාමය නිධන්ගත රෝගයක් බවට පත් වී ඇත. පෙර එක දවසක තිබුනා යැයි කියන ශ්රී විභූතියෙන් බඩගින්නේ හෝ සිට අපි සතුටු වෙමු. ඉතිහාසය හා ඉතිහාසිකරණය නාලක භාවිතා කරන්නේ නිර්මානාත්මක ආකාරයකටය. ඔහුගේ ප්රවේශය ඉතිහාසය යම් ප්‍රත්‍යාලෝකනයක් ලෙස සලකා බැලීමය. ඉන් ඉතිහාසය අනවශ්‍ය ලෙස රොමැන්තිකකරණය නොවේ. එලෙස ගත් කල ජාතික ව්‍යාධියක් සුව කරනු පිණිස නාලකගේ තීරු ලිපි පැසසුමට ලක් කළ යුතුය.”.ළිං මැඩියාව ඇති බොහෝ දෙනෙකු තමන්ට එබඳු තත්ත්වයක් ඇතැයි අවබෝධයක් නැහැ. තවත් සමහරුන් එය ඕනෑ කමින් හුවා දක්වමින් ඒ ගැන උදම් අනනවා. ලෝකය ගැන වඩාත් දැනුවත් හා සංවේදී අය හෙළා දකිනවා..මනෝ ලෝකවල සිට සිතැඟි දේ මවා ගන්නට අප කාටත් ඉඩක් තිබෙනවා. එය පෞද්ගලිකත්වය හා මානව නිදහසට අදාල කරුණක්. එහෙත් අප මෙහි කථා කරන්නේ පොදු අවකාශය (public space) හා පොදු උන්නතියට (public interest) අදාලවයි..ළිං මැඩියන් සේ සිටීමේ පූර්ණ නිදහස ඕනෑම කෙනෙකුට ඇතත්, ළිං මැඩියන් ලෙස අන් සැම (විශේෂයෙන් ළමා හා තරුණ පරපුර) බලෙන් රඳවා තබා ගන්නට නම් කිසිවකුත් අයිතියක් නැහැ. එසේම රාජ්‍ය ප්රතිපත්ති හා සමාජ ප්රවණතා අරභයා ළිං මැඩියා මානසිකත්වය මතුවීම ඉතා අහිතකරයි..දේශපාලකයෝ ළිං මැඩියන්ට හරි ආසයි. තමන් කියන ඕනෑම අභව්‍ය කථාවක්, තර්කයක් හෝ කුමන්ත‍්‍රණවාදයක් වැඳ ගෙන අසා සිට අන්තිමේදී හුරේ දමන මහජනතාවක් හැමදාමත් පවත්වා ගන්නට බහුතරයක් දේශපාලකයන්ට ඕනෑකම ඇති..උදන්ගේ තර්කයට අනුව ලක් සමාජයේ ලිංමැඩියාවට එක් ප්රධාන හේතුවක් නම් තනි බසක් පමණක් කථා කරන, එබසින් පමණක් පොත් කියවන හා සන්නිවේදනය කරන බහුතරයක් සිටීමයි..මෙය සිංහල හා දෙමළ ජන කොටස් දෙකටම පොදු වුවත් සුළු ජන කොට්ඨාශයක් ලෙස දෙමළ ජනයා සිංහලත්, එයට අමතරව ඉංගී‍්‍රසිත් ප්රගුණ කරන්නට වැඩි උනන්දුවක් ගන්නා බව මගේ නිරීක්‍ෂණයයි..සන්නිවේදන තාක්ෂණ හරහා මින් පෙර නොතිබූ පරිදි ඉංග්රීසි උගන්නට නව අවස්ථා විවර වී තිබෙනවා. එහෙත් ආකල්පීය හේතු නිසා හෝ කුඩා වියේ ඇති කරනු ලැබූ ඉච්ඡාභංගත්වය නිසා හෝ ඕනෑකමින්ම ඉංග‍්‍රීසිය මග හරින හා එය තවමත් අධිරාජ්‍යවාදී කඩුවක් යයි සිතන අය තරුණ පරපුර අතර පවා සිටිනවා. මෙබඳු පිරිස් අතර ළිංමැඩියාව ප‍්‍රබලයි..සිංහලට පමණක් සීමා වූ දැනුම් හා ආකල්ප ග‍්‍රහණයක් ඇති විට සිදු වන දෙය උදන් විග්රහ කරන්නේ මෙලෙසයි..“ද්වීභාෂා කුසලතාව, 1956 පෙරළියට පිං සිදුවන්නට අපට අහිමි වුනු දෙයකි. එහි ප්‍රතිපලයක් ලෙස සිංහල හා ඉංග්රීසි බසින් — විශේෂයෙන් පුවත්පත්වල — ලියවෙන්නේ සහමුලින් ම එකිනෙකට වෙනස් දේය. සිංහල පමණක් කියවන්නෙකුට කියවන්නට ලැබෙන්නේ සීමිත වපසරියක අදහස්ය.”.“අවාසනාවකට බොහෝ සිංහල ලියන්නන් ඇසුරු කරන්නේ සිංහල පොතපත පමණය. සිංහල පමණක් කතා කරන්නන් පමණය. මෙය එක්තරා ආකාරයක විෂම චක්‍රයකි. උදේ පිසූ කිරිබත ම රත් කර දිවා ආහාරයට ගෙන ඉන් ඉතිරි වූ ටික රත් කර රාත්‍රී ආහාරයට ගන්නා විට පිළුණු රසය මතු වීම වැළැක්විය නොහැක. එහෙත් එක භාෂාවකට පමණක් විලංගු ලා ගත් බොහෝ දෙනා එම පිළුණු කිරිබත තලු මරමින් අනුභව කරයි.”.ද්විභාෂිකත්වයේ වැගත්කම පිළිගැනීම හරහා තනි බසක් පමණක් ප්රගුණ කළ කිසිවකු හෑල්ලූ කිරීමක් සිදු වන්නේ නැහැ. අප කැමති වුණත් නැතත් සමාජ යථාර්ථයන් ඇති සේ දැකීම අවශ්ය දෙයක්..From L to R – A J Gunawardana, Ajith Samaranayake, Tissa Abeysekera.ද්විභාෂිකත්වයේ ද විවිධ මට්ටම් තිබෙනවා. සමහර ද්විභාෂිකයන් භාෂා දෙකක් ව්‍යක්ත ලෙස කථා කරන හා ඒ දෙකෙන්ම නිර්මාණශීලි හෝ විචාරශීලි කාර්යයන්හි නිරත විය හැකි අයයි. ඉංග්රීසි හා සිංහල දෙබසින්ම ලියූ තිස්ස අබේසේකර මෑත කාලීන හොඳ උදාහරණයක්..තවත් සමහරුන් භාෂා දෙකක් මනාව දැන එම සංස්කෘතින්ට සමීප වුණත් ඔවුන් ලියන්නේ එයින් එක් බසකින් පමණයි. කලක් මගේ ජේ්‍යෂ්ඨ සගයකු වූ ඉංග්රීසි පුවත්පත් කතු අජිත් සමරනායකත් ඉංග්රීසි මහාචාර්ය ඒ. ජේ. ගුණවර්ධනත් දෙදෙනාම සිංහල, සාහිත්‍ය නාට්‍ය හා සිනමා ක්‍ෂෙත‍්‍රයන්ට සමීපව සිටියා. ඔවුන් ඒවායේ නව ප්රවණතා මනා සේ හඳුනා ගත්තා. එහෙත් ඔවුන් බොහෝ කොටම ලිිව්වේ ඉංග්රීසියෙන්. (එයත් වැදගත් හා අවශ්‍යයි. මෙරට ඇතැම් මධ්‍යම පංතිකයන්ට දේශීය කලා නිර්මාණ ඉංග්රීසි පුවත්වත් හරහා හඳුන්වා දුන්නේ මේ දෙපල හා තවත් ඔවුන් වැනි ටික දෙනෙක්.).Groundviews.org, 19 Sep 2008: Remembering A J Gunawardana: A creative public intellectual.දෙමළ, සිංහල, ඉංග්රීසි භාෂා තුනෙහිම කලා ක්‍ෂෙත‍්‍ර හැකි පමණින් නිරික්සා ඇගැයීමක් කරන මගේ තවත් ජ්යෙෂ්ඨ මිත‍්‍රයෙක් සිටිනවා. ඔහු නිදහසේ මාධ්‍යවේදී හා විචාරක කේ. එස්. සිවකුමාරන්. මෙරට ඉංග්රීසි පුවත්පත් හැමෙකටම පාහේ ලිපි සපයන ඔහුගේ කුතුහලය හා දැනුම ඉතා පුළුල්..ළිං මැඩියාව අපේ රටට පමණක් සීමා වූවක් නොවෙයි. හැම රටකම එයින් පෙළෙන අය සිටිනවා. සමහර රටවල එයට තුඩු දෙන සාධක වෙනස්. හොඳ උදාහරණයන් නම් අමෙරිකා එක්සත් ජනපදයයි. දැනුම් මූලාශ්රයන් ලෙහෙසියෙන් සොයා ගත හැකි වූත් අධ්යාපන හා සාක්‍ෂරතා මට්ටම් ඉහල වූත් එරට බොහෝ දෙනා තම රටින් බාහිර ලෝකය ගැන ඇත්තේ සීමිත හා බොහෝ සෙයින් විකෘති වූ වැටහීමක්..වඩාම ආසන්න අසල්වැසි රටවල් දෙක වන කැනඩාව හා මෙක්සිකෝවෙන් ඔබ්බට නොගිය අමෙරිකානුවන් අති විශාල සංඛ්යාවක් සිටිනවා. මීට වසර කිහිපයකට පෙර කළ සමීක්‍ෂණයකින් හෙළි වූයේ සමහර අමෙරිකානුවන් සිතන්නේ යුරෝපය ද තුන්වන ලෝකයේ ම කොටසක් කියා බවයි!.අමෙරිකාව ආන්තික උදාහරණයක්. බටහිර යුරෝපයේ නැතිනම් ඉන්දියාවේ වැසියන් බොහෝ දෙනෙකුට නම් තම රට හා ලෝකය ගැන සෑහෙන අවබෝධයක් තිබෙනවා. ඔවුන් තමන්ගේ ජාතිකාභිමානය ඔස්සේ තම රට ගැන අධිතක්සේරුවකට යන්නේ නැහැ. එසේම කුමන්ත්රණවාදී තර්ක අවිචාරශීලී ව පිළි ගන්නේ ද නැහැ. (එයට අති සමතුන් වන්නේ පාකිස්ථානය හා බංග්ලාදේශ් රටවල වැසියන්. එරටවල බොහෝ උගතුන් පවා තමන්ගේ රටට වින කරන්නට මුලූ ලොවම කැස කවන බව විශ්වාස කරනවා.).10 February 2013: සිවුමංසල කොලූගැටයා #104: බලන සැම තැන කුමන්ත‍්‍රණවලින් සපිරි දේශයක්!.ලිං මැඩියාවේ විවිධ පැතිකඩ කලින් කලට මෙරට ප්රචලිත වනවා. පුරා විද්‍යාත්මකව කිසිදු සාක්ෂියක් නැති ජනප‍්‍රවාදයක් වන රාවණා රජු හා ඔහුගේ හපන්කම් ගැන අද දවසේ සංසරණය වන කථා මෙයට උදාහරණයක්..L to R – Nirmal Ranjith Dewasiri, K S Sivakumaran, Liyanage Amarakeerthi.බොහෝ දෙනා තම රටේ ඉතිහාසය උල්ප්පා දැක්වීමට කැමතියි. එහෙත් අතිශයෝක්තියෙන් ඔබ්බට යන බෙහෙවින් අභව්‍ය සිදුවීම් අපට සැළකිය හැක්කේ ප්රබන්ධ හැටියට පමණයි. තමන් කැමති ඕනෑම ෆැන්ටසියක් ඇදහීමට පුද්ගල නිදහස ඇතත් එය යොදා ගෙන පොදු අවකාශයේ හා මාධ්‍ය හරහා ජනතාව නොගම යැවීම සාරධර්ම විරෝධීයි..රාවණා ප‍්‍රවාදයන් ගැන මෙරට බොහෝ සැබෑ පුරාවිද්‍යාඥයන් හා ඉතිහාසඥයන් නිහඬව සිටින පසුබිමක කොළඹ සරසවියේ ඉතිහාසය පිළිබඳ පර්යේෂක ආචාර්ය නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි එය ප්රසිද්ධියේ විචාරයට ලක් කිරීම ඉතා වැදගත්. (2014 සැප් 14 රාවයේ පළ වූ ඔහුගේ ලිපිය කියවන්න.).නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි හා ලියනගේ අමරකීර්ති වැනි ද්විභාෂික වියතුන් අපේ සරසවිවල දුර්ලභයි. ලිංමැඩියාව තවත් ප්රවර්ධනය කරන මධ්යස්ථාන බවට අපේ සරසවි පත්ව ඇත්තේ එනිසායි..Posted in Communicating research, Education, Ethics, good governance, heritage, History, Journalism, Media, Media activism, Pakistan, public interest, Ravaya Column, Sri Lanka, Writing. Tags: 1956 පෙරළිය, Ajith Samaranayake, අජිත් සමරනායක, අතීතකාමය, අධිරාජ්‍යවාදී කඩුවක්, ආචාර්ය උදන් ප්රනාන්දු, ආචාර්ය නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි, ආචාර්ය ලියනගේ අමරකීර්ති, ඉංග‍්‍රීසිය, ඉතිහාසය අනවශ්‍ය ලෙස රොමැන්තිකකරණය, කේ. එස්. සිවකුමාරන්, ද්වීභාෂා කුසලතාව, දෙමළ, පොදු අවකාශය, පොදු උන්නතිය. ළිං මැඩියන්, මහාචාර්ය ඒ. ජේ. ගුණවර්ධන, ලිංමැඩියාව, සිංහල, bilingual skills, cultural identity, Dr A J Gunawardana, Dr Liyanage Amarakeerthi, Dr Nirmal Ranjith Dewasiri, insularity, K S Sivakumaran, Lanka history, nostalgia, romanticising of history, Tissa Abeysekera, trilingual skills, Udan Fernando. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #170: අසහාය මානුෂික මෙහෙයුමක් කළ වෛද්‍ය හඞ්සන් සිල්වා.31 May 2014 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya column, in Sinhala, I further explore the origins and evolution of Sri Lanka Eye Donation movement, with emphasis on its founder and leader for 40 years, Dr Hudson Silva (1929-1999)..I have covered the same grounds in English at: When Worlds Collide #108: Eye Donation at 50 – Promoting Lanka’s Soft Power.Dr Hudson Silva stamp issued in 2009.අක්ෂිදාන ව්‍යාපාරයේ නිර්මාතෘ වෛද්‍ය හඞ්සන් සිල්වා ගැන ගිය සතියේ කොලමට හොඳ ප්රතිචාර රැසක් ලැබුණා. ලෝකයට අපේ හොඳ නම ප්රවර්ධනය කරන මේ ජනතා ව්‍යාපාරය ගැන විස්තර කළත් එහි ආරම්භකයාගේ ජීවන තොරතුරු ඇති තරම් කථා නොකළ බව සමහර පාඨකයන්ගේ මතය වුණා. ප්රශංසා, ගැරහුම් හා බාධක මැද වෛද්‍ය හඞ්සන් මේ දිගු ගමන ගිය සැටි තව ටිකක් විපරම් කිරීම වටිනවා..වෛද්‍ය හඞ්සන් සිල්වා නූතන ලෝකයේ මානුෂික අවශ්‍යතාවයකට සමාජයීය නව්‍යකරණයක් හරහා විසඳුමක් ලබා දුන්නා. එතැනින් නොනැවතී ජීවිත කාලය පුරා එය ප්රවර්ධනය කළා. රැක බලා ගත්තා. ආයතනයක් ඉතිරි කර ගියා..අපේ සාරධර්ම හා නූතනත්වය මනා සේ සංයෝජනය කළ අක්‍ෂිදානය ජාත්‍යන්තර වශයෙන් ශී‍්‍ර ලංකාවේ හොඳ නමට කර ඇති මෙහෙවර තානාපති නිලධාරින් සිය ගණනකටවත් කළ හැකි වික‍්‍රමයක් නොවෙයි..ප‍්‍රැන්සිස්කු හෙට්ටිගේ ජෙරල්ඞ් හඞ්සන් සිල්වා උපන්නේ 1929 දෙසැම්බර් 18 වනදා මොරටුවේ ඉඳිබැද්දේ. ඔහු මුලින්ම පාසල් ගියේ මොරටුවේ ධර්මරතන විද්‍යාලයට. ඉනික්බිතිව කොළඹ නාලන්දා විද්‍යාලයටත්, එතැනින් ආනන්ද විද්‍යාලයටත් යොමු වුණා..කුඩා වියේ පටන් ඔහු ඉගැනුමටත්, බාහිර ක‍්‍රියාවලටත් දක්‍ෂයෙක්. පන්තියේ පළමුවැනියා වන අතරම බාලදක්ෂ වැඩ, විවාද හා කථික තරඟ ගායනා හා කවි ලිවීම ආදියටත් හවුල් වුණා. ලංකා ගුවන් විදුලියේ සිරි අයියාගේ ළමා මණ්ඩපයට සහභාගී වෙමින් දස්කම් පෑවා..මේ කලා නැඹුරුව නිසා 1948දී මුල් වරට කලා විෂයන්ගෙන් ජ්‍යෙෂ්ඨය (එවකට HSC) පෙනී සිට සරසවි වරම් ලැබුවත් ඉන් පසු විද්‍යා විෂයයන්ට යොමු වුණා. ජීව විද්‍යාවෙන් ජ්‍යෙෂ්ඨය සමත්ව ඔහු කොළඹ වෛද්‍ය විද්‍යාලයට පිවිසියේ 1951දී..වෛද්‍ය ශිෂ්‍යයකු ලෙසත් ඔහු පොතේ ඇලී ගැලී සිටියේ නැහැ. සමකාලීනයන් ඔහුව සිහිපත් කරන්නේ බොහෝ කි‍්‍රයාශීලි හා සමාජශීලි චරිතයක් හැටියට. සරසවි ඉගෙනුම කරන අතරේ ලඝුලේඛනය, ටයිප් කිරීම ආදී ශිල්ප ද ඕනෑකමින් ප්රගුණ කළා..වරක් ඔහු අක්‍ෂි රෝග ගැන මහාචාර්යවරයෙකුගේ දේශනයකට සවන් දුන්නා. සමහරක් දෘශ්‍යාබාධ (සියල්ලම නොවේ) සුවපත් කිරීමට ඇසේ ස්වච්ඡ මණ්ඩලය හෙවත් කුණිතය බද්ධ කිරීමෙන් හැකි බවත්, එහෙත් කුණිතයන් ඇති තරම් සොයා ගත නොහැකි නිසා සැත්කම් කළ නොහැකිව කල් දමන බවත් ඔහු දැන ගත්තා..දේශනයෙන් කම්පනයට පත් හඞ්සන් එදා ගෙදර ගොස් මව සමග මේ ගැන කථා කළා. තමා මිය ගිය පසු තම ඇස්වලින් තව අයෙකුට පෙනීම දිය හැකි බව කීවා. එවිට මව කීවේ ‘‘පුතා, ඔබට කලින් මා මිය යා හැකියි. මගේ ඇස් දෙකෙන් දන්දීම අරඹන්න’’ කියායි..අක්‍ෂි සැත්කම්, කුණිත බද්ධය ආදිය ගැන බොහෝ දෙනා දැන සිටියේ නැහැ. මේ ගැන කරුණු ගවේෂණය කළ හඞ්සන්, එය පුවත්පත් ලිපියකට ගොනු කළා. 1958 ජනවාරි 19 වනදා ලංකාදීපයේ ‘‘මළ නෙතට පණ’’ නමින් පළ වූයෙ එයයි..8 July 2012: සිවුමංසල කොලූගැටයා #74: පත්තර ලිපිවලින් විප්ලව කළ හැකිද?.Sri Lanka Eye Donation Society Logo.අක්ෂිදාන ව්‍යාපාරය මෙරට ස්ථාපිත වූයේ විවිධ බාධක හා හිරිහැර මැද. මේ සංකල්පය ප්රායෝගික නොවන මනෝ විකාරයක් යැයි සමහර ජේ්‍යෂ්ඨ වෛද්‍යවරුන් මුල් යුගයේ ප්රසිද්ධියේ කියා සිටියා. අක්ෂිදාන කටයුතු හරහා ඔහුට සමාජ පිළිගැනීමක් ගොඩ නැගෙනු දුටු සමහර ජ්‍යෙෂ්ඨයන්ට ඉරිසියාවක් පහළ වන්නට ඇති..උද්‍යොගිමත් තරුණ වෛද්‍යවරයකු ලෙස හඞ්සන් සිල්වා සෞඛ්‍ය ක්‍ෂෙත‍්‍රයේ අක්රමිකතා සහ අකාර්යක්‍ෂමතා පෙන්වා දීම ගැන නිලධාරින් නොසතුටු වූවා..ප්රතිඵලය වූයේ දිගින් දිගටම පරිපාලනමය වශයෙන් ඔහුට හිරිහැර කිරීමයි. තමන්ගේ රාජකාරිය කිසි විටෙක අතපසු නොකොට, පෞද්ගලික වියදමින් අක්ෂිදාන වැඩ කළත් ඔහුගේ වැරදිම සෙවූ නිලධාරින් සිටියා..ඔහුව තැනින් තැනට මාරු කරනු ලැබුවා. මේ ස්ථානමාරු නිහඬව බාර ගත් වෛද්‍ය හඞ්සන් වරෙක කීවේ ‘‘මේ ලංකාවේ කියන ඕනෑම තැනකට යන්නම්. නමුත් මට නිදහසේ රාජකාරිය හා අක්ෂිදාන කටයුතු කරන්න ඉඩ දෙන්න!’’.ඇස් ගලවා ගැනීමෙන් පසු අක්‍ෂි කුහරවලට පුළුන් පුරවා කිසිදු වෙනසක් නොපෙනන අයුරින් මෘත ශරීරය සැකසීම සම්ප‍්‍රදායයි. එහෙත් අක්‍ෂිදානය කළ අයගේ සිරුරු එම්බාම් කළ නොහැකි යයි සමහර මල්ශාලා හිමියන් වරක් බොරු තර්කයක් මතු කළා. එයින් නොසැලූණු වෛද්‍ය හඞ්සන් කීවේ එසේ නම් අක්ෂිදාන සංගමය හරහා නොමිළයේ එම්බාම් කිරීමේ සේවයක් ද අරඹන බවයි. නොමග යවනු ලැබ සිටි මල්ශාලා හිමියන්ගේ විරෝධය එතැනින්ම නතර වුණා!.1965දී වැඩිදුර අධ්‍යාපනයට ඇමෙරිකාවට යාමට ඔහුට ෆුල්බ‍්‍රයිට් ශිෂ්‍යත්වයක් ලැබුණා. විදේශකයන් තරගකාරීව කළ මේ තේරීම අපේ සෞඛ්‍ය බලධාරින් පිළිගන්නට මැලි වූ නිසා අවසන් තීරණය අගමැතිනි සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක දක්වා ගියා. එයට ඇගේ අනුමැතිය ලැබුණා. මේ අනුව විදේශගත වූ වෛද්‍ය හඞ්සන් අක්‍ෂි සැත්කම් හා අක්‍ෂි වෛද්‍ය ක්‍ෂෙත‍්‍රය ගැන නව දැනුම හා නව ප‍්‍රබෝධයක් ලබා ගෙන යළිත් සිය රට ආවා..එහෙත් සෞඛ්‍ය බලධාරින්ගේ කෙනෙහිලිකම් නතර වූයේ නැහැ. දන් දෙන අක්‍ෂි කුණිත රජයේ රෝහල්වලට ලබා දුන් පසු හරිහැටි පරිහරණය නොකිරීම නිසා අපතේ යන බව තහවුරු කර ගත් වෛද්‍ය හඞ්සන්, ඒ ගැන ප්රසිද්ධියේ කථා කළා..මේ ගැන කුපිත වූ සෞඛ්‍ය ලොක්කෝ ඔහුගේ වැඩ තහනම් කළා. අන්තිමේදී 1967දී අනිවාර්ය විශ්රාම ගන්වනු ලැබුවා. රජයේ සෞඛ්‍ය සේවයේ කිසි දිනෙක තමන්ට මහජන අභිවෘද්ධියට වැඩ කරන්නට නොලැබෙන බව තේරුම් ගත් ඔහු, පූර්ණ කාලීනව අක්ෂිදාන වැඩට යොමු වුණා..Eye cornea ready at Sri Lanka Eye Donation Society in Colombo, to be sent to a foreign country – Photo by Janaka Sri Jayalath.1965දී අක්ෂිදාන සංගමය රජය පිළිගත් පුණ්‍යායතනයක් වූ පසු ටිකෙන් ටික දෙස් විදෙස් දානපති ආධාර ලැබෙන්නට පටන් ගත්තා. එහෙත් මුල් වසර 20ක් පමණ අක්ෂිදාන කටයුතු කරගෙන ගියේ ඉතා සීමිත පහසුකම් මැද, ස්වේච්ඡා සේවක ආධාරයෙන්. හඞ්සන් සිල්වාගේ වෝඞ් පෙදෙසේ කුඩා නිවස අක්ෂිදාන කාර්යාලය ලෙස දිගු කලක් පැවතුණා..මේ සඳහා සියළු සහයෝගය ලබා දෙමින් අක්‍ෂිදානයට මාතාවක් වූයේ ඔහුගේ බිරිඳ අයිරාංගනී සිල්වා මහත්මියයි. 1961දී ඔවුන් විවාහ වන අවස්ථාවේදීම අක්‍ෂිදානයට පූර්ණ සහයෝගය දෙන බවට ඈ පොරොන්දු වී සිටියා. ඇය ජීවිත කාලයම කැප කළේ මේ සඳහායි. වෛද්‍ය හඞ්සන්ගේ වියෝවින් පසු වසර කිහිපයක් ඇය අක්ෂිදාන සභාපති තනතුර හෙබවූවා..වෛද්‍ය හඞ්සන් සිල්වාගේ ජිවිතයේ අවසාන දශකයේ ඔහු හඳුනාගෙන විටින් විට ඔහුගේ වැඩ කටයුතු ගැන මාධ්‍ය හරහා වාර්තා කරන්නට මට අවස්ථාව ලැබුණා. එවකට ලෝකයේ ප‍්‍රමුඛතම මාධ්‍යවලින් ආවරණය ලබා තිබුනත් ඔහුගේ කිසිදු උඩගුකමක්, පුහු මාන්නයක් තිබුණේ නැහැ..පුවත්පත් සමග ඔහු ජිවිත කාලය පුරා සමීප සබඳතා පැවැත්වූවා. ලංකාදීපයේ මුල් ලිපිය පළ නොවූවා නම් අක්‍ෂිදානයක් බිහි නොවන බව ඔහු දැන සිටියා. මාධ්‍ය ආයතන සමග සුහදව ගනුදෙනු කළ ඔහු ඕනෑම වෙලාවක මාධ්‍යවේදී ප්රශ්නවලට පිළිතුරු දීමට සූදානමින් සිටින බව මා අත්දැකීමෙන් දන්නවා..ඉඳහිට මාධ්‍ය හරහා අභූත චෝදනා හා මඩ පාරවල් එල්ල වූ විට ද ඔහු සැලූණේ නැහැ. මාධ්‍ය සමග ගැටුම් ඇති කර ගත්තේ නැහැ. නිහඬව තමන්ගේ වැඩ කරගෙන ගියා..එහෙත් එසේ කරන්නට බැරි වූ නරක කාලයක් 1990-92දී උදා වුණා. ජනාධිපති පේ‍්‍රමදාස ඔහුට නොරිස්සූ ජන සංවිධානයක් මට්ටු කරන්න රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන (NGO) විමර්ශන කොමිසමක් පත් කළා. එහෙත් කොමිසමේ සාමාජිකයකු වූ වෛද්‍ය මහාචාර්යවරියක් ඒ අවස්ථාව යොදා ගත්තේ අක්ෂිදාන සංගමයටත්, එහි නිර්මාතෘවරයාටත් හිරිහැර කරන්නයි..මෙය වෘත්තීමය ඉරිසියාවෙන් මතු වූ කි‍්‍රයාවක් බව පෙනුනත් සියඵ තොරතුරු හා ගිණුම් නොවලහා ඉදිරිපත් කිරීමට අක්‍ෂිදානය ඉදිරිපත් වුණා. චෝදනා කිසිවක් ඔප්පු නොවූවත් සභා සැසිවාරවලදී එල්ල කළ මඩ ප්රහාර මාධ්‍ය හරහා රටටම වාර්තා වුණා..ජනාධිපති විජේතුංග ගත් මුල්ම නිල පියවරක් වූයේ NGO කොමිසම නතර කිරීමයි. එහෙත් ඒ වන විට දෑවුරුද්දකට වැඩි කාලයක් අක්‍ෂිදානය තමන්ගේ නිර්දෝශීභාවය තහවුරු කිරීමට වැය කර තිබුණා..‘‘NGO කොමිසම පටන් ගත්තේ මට පහර ගසන්න. එහෙත් අහිංසකයා හඞ්සන් එයින් බැට කෑවා. කොමිසමේ නීතිඥයන් මේ ලෝක පූජිත ලාංකිකයාට ඒ දිනවල සැළකුවේ ඉතා පහත් විදියට’’ යයි ඒ අමිහිරි යුගය සිහිපත් කරමින් සර්වෝදය නායක ආචාර්ය ඒ. ටී. ආරියරත්න ගිය වසරේ මා සමග ටෙලිවිෂන් සාකච්ඡාවකදී පැවසුවා..Dr Hudson Silva (1929-1999), Founder of Sri Lanka Eye Donation Society.වෛද්‍ය හඞ්සන් හා ආරියරත්න මිතුදම බොහෝ කල් පැවති සමීප සබඳතාවක්. සර්වෝදය හා අක්‍ෂිදානය ඇරඹුණේ එකම වසරේ (1958) මේ ව්‍යාපාර දෙකම බිම් මට්ටමින් ස්වේච්ඡාව්‍යාපාර ලෙස ටිකෙන් ටික ලක් සමාජයේ ස්ථාපිත වුණා. මේ නායකයන් දෙපලට ලෝකයෙන් ප්රශංසා හා සම්මාන ලැබෙද්දී මෙරටින් බොහෝ විට ලැබුණේ බාධක, ගැරහිලි හා කොන් කිරීම්. එහෙත් එයින් අධෛර්්‍යය නොවී ඉදිරියට යාමේ අධිෂ්ඨාන ශක්තිය ඔවුන් සතු වුණා..1970 දශකය මුලදී මෙරට සෞඛ්‍ය නිලධාරින් අක්ෂිදාන සංගමයට කළ බාධා නිසා කළකිරුණු වෛද්‍ය හඞ්සන් පිලිපීනයේ ඇස් බැංකුවක් බිහි කිරීමට කලක් විදේශගත වන්නට තීරණය කළා. එරට සංචාරයකට ගිය ආචාර්ය ආරියරත්නට මෙය ආරංචි වුණා. ‘‘හඞ්සන් ලංකාවට අවශ්‍යම පුද්ගලයෙක්’’ යයි කියමින් ඔහු අගමැතිනි සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායකට මතු වී ඇති ප්රශ්න ගැන කියා සිටියා. මැතිනිය මැදිහත් වී නිලධාරි ප්රශ්න සමනය කළ නිසා වෛද්‍ය හඞ්සන් විදේශගත වීමේ අදහස අත් හැරියා..වෛද්‍ය හඞ්සන් ඉතා කාර්යශූර හා ‘වැඩ කිරීමට ලොකු උණක්’ තිබූ කෙනෙක්. දොස්තර මහත්තයා හෝ ආයතන ප්රධානියා කියා පංගු බේරුවක් ඔහුට තිබුණේ නැහැ. ටයිප් කරන්නට, ඡායාරූප ගන්නට, වාහන එලවන්නට මෙන් ම බොහෝ උපකරණ අඵත්වැඩියාවටත් ඔහු සමතෙක්. ලෝකයේ විවිධ රාජ්‍ය නායකයන් හා ප‍්‍රභූවරුන්ගේ පටන් මෙරට ඉතා අසරණ පුද්ගලයා දක්වා කොයි කවුරුත් සමග තරාතිරම් නොබලා අධිෂ්ඨාන පූර්වකව වැඩ කළ අයෙක්..එසේම ඔහු සන්නිවේදනයේ අගය දැන එය මනා ලෙස යොදා ගත්තා. ඕනෑම මරණ ගෙදරක, උත්සව සභාවක හෝ විද්්‍යුත් මාධ්‍යයක අක්‍ෂි සෞඛ්යය හා අක්‍ෂිදානය ගැන රසවත් හා හරවත් ලෙසින් කථා කිරීමට කිසිදු සූදානමක් අවශ්ය වූයේ නැහැ..අක්‍ෂිදානයේ නිර්මාතෘවරයා ලෙස වෛද්‍ය හඞ්සන්ට රටවල් රැසකින් ගෞරව, ත්‍යාග හා පිළිගැනීම් ලැබුණා. ජෝර්දානය, තායිලන්තය හා ඉන්දියාවෙන් විදේශිකයන්ට පිරිනැමෙන ඉහළම සම්මානයත්, 1981දී ලෝකයේ විශිෂ්ටයන්ට පිදෙන ඩැග් හැමර්ෂල්ඞ් ත්‍යාගයත් ලැබූ ඔහුට උපන් රටින් උපහාර ලැබුණේ කල් ගත වීයි. 1987දී ජනාධිපති ජයවර්ධන දේශබන්දු සම්මානය පිරිනැමුවා..ලෝ ප්රකට රීඩර්ස් ඩයිජෙස්ට් (Reader’s Digest) සඟරාව කිහිප වතාවක් අක්‍ෂිදානය ගැන ප‍්‍රශංසාත්මකව ලිවීම හරහා ශී‍්‍ර ලංකාවට මිළ කළ නොහැකි තරම් වටිනා ලෝක ප‍්‍රචාරයක් ලැබුණා. 1994 ඔක්තෝබරයේ මේ සඟරාව, වෛද්‍ය හඞ්සන් ‘අපේ කාලයේ වීරයෙක්’ (Hero for Today)යයි නම් කළා..අක්ෂිදාන ව්‍යාපාරය ගැන දැඩි පැහැදීමෙන් එයට අනුග්රහය දැක්වූ අය අතර ශ්රීමත් ආතර් සී. ක්ලාක් ද සිටියා. ඔහු එය දුටුවේ නවීන තාක්ෂණය මානූෂිය අවශ්‍යතාවයක් සඳහා සංවිධානාත්මක ලෙස යොදා ගන්නාට කළ ප්රශංසනීය ව්‍යාපාරයක් ලෙසයි. අක්ෂිදාන සංගමයට ඉඳහිට නිහඬව මූල්‍ය ආධාර කරන අතර ඔහු මේ සද් කාර්යය ගැන විදෙස් රටවලදී උද්යෝගයෙන් කථා කළා..ඊට අමතරව 1990දී ක්ලාක් ලියූ Ghost from the Grand Banks නම් ප්රබන්ධ නවකථාවේ එක් තැනක වෛද්‍ය හඞ්සන් සිල්වා ගැන කෙටි සඳහනක් හමු වනවා. මිනිසුන් දහස් ගණනකගේ දන් දුන් ඇස් සිය දෑතින්ම ගලවා ගත් මේ වෛද්‍යවරයා මිය ගිය තම මවගේ දෑස් උකහා ගන්නට තරම් චිත්ත සමාධියකින් යුතු වූ බව එහි කියැවෙනවා..Dr Hudson Silva (left) and Arthur C Clarke with then Prime Minister R Premadasa and Minister Tyronne Fernando (extreme right) at Eye Donation Society function circa mid 1980s [Photo courtesy Arthur C Clarke Archive].අක්ෂිදාන බෞද්ධ සංකල්පයක් මත පදනම් වුවත් වෛද්‍ය හඞ්සන් මුල පටන්ම මේ ව්‍යාපාරය ගොඩ නැංවූයේ ජාති, ආගම් හෝ දේශපාලන භේද කිසිවක් නොමැතිවයි. එක් උතුම් අරමුණක් සඳහා විවිධාකාර පුද්ගලයන් හා ආයතන එක්සත් හා එක්සිත් කර ගැනීමේ හැකියාව ඔහු සතු වුණා..මා එය දකින්නේ පෙරහැරක් ගියා වගේ. (නිලධාරිවාදය නොතකා) සෞඛ්‍ය ක්‍ෂෙත‍්‍රයේ ලොකු පොඩි සැවොම, විවිධ ආගම්වල පූජක පක්ෂය, සියළු දේශපාලන පක්ෂ නායකයන්, නොයෙක් ස්වේච්ඡා ආයතන (සිංහ සමාජ, සර්වෝදය, රොටරි ආදි), හමුදා නිලධාරින්, ගම් හා නගරවල බාල – මහලූ ගැහැණු – පිරිමි හැම දෙනා මේ පෙරහැරට සම්බන්ධ වූවා. ප්රධාන සංවිධායකයා වුණත් වෛද්‍ය හඞ්සන් පෙරහැරේ නිලමේට ඇන්දේ නැහැ. බොහෝ විට ඔහු සිටියේ පසුබිමින්..රටට හා ලෝකයට වැඩක් කරන, පොදු උන්නතියට කැප වූ විද්වතුන්ට අපේ සමාජය හා නිලධාරි තන්ත්රය සළකන ආකාරය මේ චරිතයෙන් මනාව පිළිබිඹු වනවා. ඉරිසියාවෙන් හා කුහක බවින් ඉතිරෙන අපේ සමාජයේ හොඳ වැඩක් කරන්නට යන ඕනෑම කෙනකු මේ අභ්‍යන්තර ප්රතිරෝධය ජය ගත යුතු වනවා..Hiru TV’s biographical programme on Dr Hudson Silva, presented by Nalaka Gunawardene (first broadcast in April 2013):.Posted in Arthur C Clarke, Biographical, Campaigns, Communicating development, Education, Health, heritage, History, Humanitarian action, Innovation, public interest, Ravaya Column, Science communication, social justice, Sri Lanka. Tags: 1958 ජනවාරි 19 වනදා ලංකාදීප, ‘‘මළ නෙතට පණ’’, ‘අපේ කාලයේ වීරයෙක්’, අක්ෂිදාන ව්‍යාපාරය, අගමැතිනි සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක, අයිරාංගනී සිල්වා මහත්මිය, ආචාර්ය ඒ. ටී. ආරියරත්න, ඉරිසියාව, කුණිත බද්ධය, කුණිතය, කුණිතය (cornea), ජනතා ව්‍යාපාරය, ජනාධිපති පේ‍්‍රමදාස, ජනාධිපති විජේතුංග, ප‍්‍රැන්සිස්කු හෙට්ටිගේ ජෙරල්ඞ් හඞ්සන් සිල්වා, රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන (NGO) විමර්ශන කොමිසම, වෛද්‍ය හඞ්සන් සිල්වා, ශ්රීමත් ආතර් සී. ක්ලාක්, ශ්රීලංකා අක්ෂිදාන සංගමය, සමාජයීය නව්‍යකරණය, සර්වෝදය, ස්වච්ඡ මණ්ඩලය, සිරි අයියාගේ ළමා මණ්ඩපය, ෆුල්බ‍්‍රයිට් ශිෂ්‍යත්වය, cornea grafting, cornea transplants, Dr A T Ariyaratne, Dr Hudson Silva, eye donation, Ghost from the Grand Banks, Hero for Today, Mrs Iranganie Silva, Reader's Digest, Sarvodaya, social innovation, Sri Lanka Eye Donation Society. 2 Comments ».« Older posts.Create a free website or blog at WordPress.com..Search for:.October 2022.M.T.W.T.F.S.S..1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31..« Apr.Want to know me?.About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Twitter Updates.Accountability needs clarity & precision of exactly what happened in #Indonesia #stadiumstampede: Using interviews… twitter.com/i/web/status/1… 2 hours ago.RT @ict4peace: #ICTPeace Special Advisor @sanjanah writes about how democratic frameworks in developed countries, with high-trust societies… 5 hours ago.RT @GehanDG: Why does #22A retain the urgent bill process? It’s DANGEROUS (given that the replacement of the #PTA could be enacted as an u… 6 hours ago.RT @HarshadeSilvaMP: For 3rd instance #SriLanka Attorney Generals Department not prepared to proceed with @hejaazh case as MFA @alisabrypc… 20 hours ago.RT @ItikaSPunit: To #moonlight or not to moonlight? I spoke to a top labor & employment lawyer to understand what's legal & illegal. Read h… 20 hours ago.Follow @NalakaG.Blogroll.Arthur C Clarke Foundation.Asia Media at UCLA.Asia Media Forum.Buddhini.net.Bytes For All.Children of Tsunami.CSE India.David Suzuki.Digits4Change.Dot Earth – NY Times.Drik Picture Agency.Edward Girardet.Eye on Ethics.First Drafts.Frederick Noronha.Greenaccord.Groundviews.org.Himal Southasian.Humanitarian.info.ICT4Peace.Kalpana Sharma.LIRNEasia.Manori Wijesekera's Blog.Media Helping Media.MediaChannel.org.Mobile Active.Moving Images, Moving People!.Nadia El-Awady's Blog.Nandasiri Wanninayaka.On the Ground.Panos South Asia.Saving the Planet.SciDev.Net Blog.Science and Development Network.Serendib eXchange.Shahidul News.Talking World Affairs.The Green Ghost.The Hoot.TVE Asia Pacific.TVEAP Films on [email protected] Categories.Asia Broadcasting Communicating development Communicating disasters Communicating research digital media Documentary film Eco-friendly living Education for Sustainable Development Environment Environmental journalism film-makers film-making good governance ICT India Internet Journalism majority world Media Media activism New media public interest Ravaya Column Science communication Sri Lanka Story telling Sustainable Development Television Uncategorized.Categories.Africa.Ageing.Agriculture.air pollution.Al Jazeera.Animation.Anita Roddick.Antarctica.Archival.Arthur C Clarke.Asia.astronomy.Australia.Bangladesh.BBC.Biographical.Blogging.Blogroll.Books.Brazil.Broadcasting.Burma.Cambodia.Campaigns.Cartoons.children.China.cinema.Citizen journalism.citizen media.Citizen science.civil society.Clean energy.climate change.comics.common property resources.Communicating development.Communicating disasters.Communicating research.community media.copyright.coral reefs.Corruption.cricket.Democracy.Digital Divide.digital media.Digital Natives.Disasters.Documentary film.Eco-friendly living.Education.Education for Sustainable Development.Environment.Environmental journalism.Ethics.Fair trade.family planning.film distribution.film festivals.film-makers.film-making.Flying.food.Fossil fuels.Future.Global South.good governance.Grassroots video.hate speech.Health.heritage.History.HIV/AIDS.Human rights.Humanitarian action.Humanitarian emergencies.Humour.hunger.ICT.India.Indonesia.Information Society.Innovation.Internet.Iraq.Japan.Journalism.Latin America.LGBT rights.majority world.Malaysia.Maldives.Malima TV Show.Mangroves.MDG.Media.Media activism.Media freedom.Media Reforms.mega cities.Movies.Music.Narrowcast.Narrowcasting.Nature.Nepal.New media.News.North America.nuclear weapons.Oceans.Online video.OnlineOffline column.Open Government.open spectrum.ozone depletion.Pakistan.Peace.Philippines.Photography.Photojournalism.Political violence.Poverty.Princess Diana.public interest.Quiz.Rationalism.Ravaya Column.renewable energy.right to information.Road Safety.RTI Sri Lanka.Sanitation.Satire.Science communication.Science fiction.Science for development.science journalism.Secularism.sex.social justice.social media.South Asia.South Pacific.space travel.Sports.Sri Lanka.Story telling.Sustainable Development.Telecommunications.Television.Thailand.Trafficking.Tsunami.Uncategorized.United Nations.urban issues.Verse.Video.Violence.war.Waste.water.web 2.0.whales.Wildlife.women.Writing.youth.YouTube.Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Blog at WordPress.com..Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use..To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy.Follow Following.Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Join 159 other followers.Sign me up.Already have a WordPress.com account? Log in now..Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Customize.Follow Following.Sign up.Log in.Report this content.View site in Reader.Manage subscriptions.Collapse this bar..Loading Comments.....Write a Comment....Email (Required).Name (Required).Website
|
කොළඹ ආනන්ද විදුහල | Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Open Minds! (formerly: Moving Images blog).About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Nalaka Gunawardene's personal reflections on media, culture and society in Asia. NOTHING OFFICIAL about this!.Top Posts.Teenage Affluenza: A viral video to stir our minds.ආතර් සී. ක්ලාක් සහ ශ්රී ලංකාව: නිවැරදි තොරතුරු මෙන්න!.'Chief Seattle speech': Global environmental legend, or pervasive myth?.Laugh, and the world laughs with you; Weep, and you weep alone....Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Recent Posts.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Avoiding ‘Cyber Nanny State’: Challenges of Social Media Regulation in Sri Lanka.Dreaming of a Truly Civilised Society in Sri Lanka…where everyone’s dignity is ensured!.LGBT Rights: සියලු මානවයන්ගේ අයිතීන් රකින ශිෂ්ට සමාජයක් කරා….සිවුමංසල කොලු ගැටයා #373: පෑදි දියට බොර දිය එක් කරන ව්‍යාජ පුවත් මවන්නෝ කවරහුද?.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #372: ආරංචිද වැඩේ? ඕපාදූපවල පරිණාමීය වැදගත්කමක් තිබෙනවාලු!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #371: සමූහ සම්මාදම් නවීකරණය හා විවිධාංගීකරණය ඕනෑ කර තිබේ!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #370: පුරෝගාමී කිමිදුම්කරු හා සාගර ජීව විද්‍යාඥයා රොඩ්නි ජොන්ක්ලස්.Recent Comments.EngageMedia | The 19… on Suharto’s legacy: Mass g….Voces de los margina… on ‘Chief Seattle speech….Visiting a Gulliver… on Titus Thotawatte (1929 – 2011)….Meta.Register.Log in.Entries feed.Comments feed.WordPress.com.Archives.April 2019.October 2018.September 2018.July 2018.June 2018.May 2018.April 2018.March 2018.November 2017.September 2017.June 2017.May 2017.April 2017.March 2017.February 2017.January 2017.December 2016.November 2016.October 2016.September 2016.August 2016.July 2016.June 2016.May 2016.April 2016.March 2016.February 2016.January 2016.December 2015.November 2015.October 2015.September 2015.August 2015.July 2015.June 2015.May 2015.April 2015.March 2015.February 2015.January 2015.December 2014.November 2014.October 2014.September 2014.August 2014.July 2014.June 2014.May 2014.April 2014.March 2014.February 2014.January 2014.December 2013.November 2013.October 2013.September 2013.August 2013.July 2013.June 2013.May 2013.April 2013.March 2013.February 2013.January 2013.December 2012.November 2012.October 2012.September 2012.August 2012.July 2012.June 2012.May 2012.April 2012.March 2012.February 2012.January 2012.December 2011.November 2011.October 2011.September 2011.August 2011.July 2011.June 2011.May 2011.April 2011.March 2011.February 2011.January 2011.December 2010.November 2010.October 2010.September 2010.August 2010.July 2010.June 2010.May 2010.April 2010.March 2010.February 2010.January 2010.December 2009.November 2009.October 2009.September 2009.August 2009.July 2009.June 2009.May 2009.April 2009.March 2009.February 2009.January 2009.December 2008.November 2008.October 2008.September 2008.August 2008.July 2008.June 2008.May 2008.April 2008.March 2008.February 2008.January 2008.December 2007.November 2007.October 2007.September 2007.August 2007.July 2007.June 2007.May 2007.April 2007.March 2007.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #335: කස්තුරිගේ චාරිකා (1933-2017).27 September 2017 — Nalaka Gunawardene.W D K (Kasturiratne) Gunawardene as a young man (left) and at 80.In this unusual Ravaya column, published on 24 September 2017, I salute my father W D Kasturiratne Gunawardene who passed away on September 13 aged 84..His was a very ordinary life, mostly dedicated to education. But it was punctuated at various points by key events of his country and people. Tracing his life thus offers us some glimpses of his nation’s turbulent times for the past few decades – of our collective hopes, mistakes, tragedies and resilience..I write a more compact English essay along the same lines which is published here: Kasturi’s Progress: 1933 – 2017.මගේ පියා ඩබ්ලිව් ඩී කේ (කස්තුරිරත්න) ගුණවර්ධන 84 හැවිරිදිව පසුගිය සතියේ මිය ගියා. ඔහුගේ ඉල්ලීම පරිදි අවමගුල ඉක්මනින් හා චාම්ව පැවැත්වුණා..වසර 25ක් පමණ ගුරුවරයකු ලෙස සේවය කළ පියා විශ්රාම ගිය පසු සක්‍රියව සමාජසේවා හා සාහිත්‍ය කටයුතුවල නියැලුණා..ඔහුගේ ජීවිතය මා මෙනෙහි කරන්නේ පුළුල් කෝණයකින්. රටක හා ජාතියක ප්රගමනය එයට අයත් පුද්ගලයන්ගේ අත්දැකීම් හා මතකයන් බවට පත් වනවා. එනම් රටේ ඉතිහාසයේ සන්ධිස්ථාන පුද්ගල ඉතිහාසයන්ගෙන් ද පිළිබිඹු වනවා..මගේ පියාගේ ජීවිතය මීට කදිම උදාහරණයක් ලෙස මා දකිනවා. නිදහසින් පසු ශ්රී ලංකාවේ ප්‍රාර්ථනා, විභවයන්, අයාලේ යාම් හා ඛේදවාචකයන් පියාගේ ජීවිත කාලයේ විවිධ අවස්ථාවල සනිටුහන් වූවා..1933දී ඔහු උපන්නේ එවකට කොළඹ දිස්ත්රික්කයේ කොටසක් වූ ගනේමුල්ලේදී. දැන් එය ගම්පහ දිස්ත්රික්කයට අයිතියි. කොළඹ නගරයෙන් කිලෝමීටර් 20කට නොවැඩි දුරකින් පිහිටියත් ඔහුගේ ළමා කාලයේදී ඒ ප්රදේශය කුඹුරු ගොවිතැන් බහුල ග්රාමීය පරිසරයක්. විදුලිබලය පවා ලැබුණේ ඔහුගේ වයස 15දී පමණ..මගේ පියාට මතක නොතිබුණත් 1933-35 මහා මැලේරියා වසංගතය පැතිර ගියේ ඔහු ළදරුවකුව සිටියදී. ඔහුටත් මැලේරියාවන වැළඳුණා. මැලේරියාවෙන් බොහෝ දෙනකු පීඩා විඳ මිය ගියේ එවකට මහජන සෞඛ්‍ය සේවාවන් හරිහැටි ස්ථාපිත වී නොතිබුණු නිසා. සමස්තයක් ලෙෂ ලක්ෂයක් පමණ දෙනා මැලේරියා වසංගතයේදී මිය ගියා..විදුහල්පතිවරයකු වූ මගේ සීයා, ඒ කාලයට සාපේක්ෂව ඇති-හැකි අයෙක්. මාස 18ක් වූ තම දරුවාට මැලේරියා ප්රතිකාර සොයා සීයා මෝටර් රථයක් කුලියට ගෙන කොළඹට ආවා. කැලණි පාලම පසු කර ටික දුරක් යන විට බබාපුල්ලේ නම් වෛද්‍යවරයාගේ ඩිස්පැන්සරිය දැක ඔවුන් එහි ගියා..වෛද්‍ය බබාපුල්ලේ වෙනුවෙන් නම් කළ වීදියක් කොටහේන ප්රදේශයේ අදත් තිබෙනවා. මේ වෛද්‍යවරයාගේ ප්රතිකාර දින කීපයක් ගැනීමෙන් පසු ළදරු පියාගේ මැලේරියාව සුව වුණා. එහෙත් ගමෙන් පිටතට විත් එසේ ප්රතිකාර සොයා යාමේ හැකියාව නොතිබුණු මවුපියන්ගේ දරුවන් බොහෝ දෙනකු මැලේරියාවට බිලි වුණා..2016 සැප්තැම්බරයේ ශ්රී ලංකාව මැලේරියාව තුරන් කළ රටක් ලෙස ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) සහතික කරනු දැකීමට පියා ජීවත් වුණා. එදා මෙදා තුර මෙරට සෞඛ්‍ය සේවයේ දියුණුව, ඔහුගේ ජීවිත කාලයේ අප ලද සාමූහික ජයග්‍රහණයක්..මැලේරියාවෙන් බේරුණු පියා, ප්රාථමික අධ්යාපනය ලැබුවේ ගමේ පාසලෙන්. ඉනික්බිති ඉංග්රීසි මාධ්‍යයෙන් උගන්නට කොළඹ ආනන්ද විදුහලට ඇතුලු වුණා. ගමේදී සිංහලෙන් උගත් ඔහුට මුලදී මේ සංක්‍රාන්තිය ටිකක් දුෂ්කර වන්නට ඇති. එහෙත් ඔහු ඉක්මනින්ම ද්විභාෂා සමත්කම ලබා ගත්තා..දෙවන ලෝක යුද්ධය (1939-1945) ගැන මතක සේයාවන් පියාට තිබුණා. යුද්ධය නිසා ලක් සමාජයේ හට ගත් කැළඹිලි මෙන්ම අගහිඟකම් ගැනද ඔහු පසුව ආවර්ජනය කළා. 1942 අප්‍රේල් මාසයේ ජපන් හමුදාව කොළඹට හා ත්‍රිකුණාමලයට බෝම්බ දමන විට පියාට වසර 9යි..ඊළඟට ඔහුට හොඳටම මතකයේ සටහන් වූ සිදුවීම 1948 පෙබරවාරි 4 වනදා නිදහස ලැබීමයි. ගනේමුල්ලේ සිට මරදානට දුම්රියෙන් පැමිණීම එකල ඔහුගේ සිරිතයි. මරදාන දුම්රියපොළේ සිට ආනන්දයට තිබුණේ පයින් යන දුරක්..නිදහස් දවසේත් දුම්රියෙන් කොළඹ ආ ඔහු, මරදානේ සිට ටොරින්ටන් චතුරස්‍රයට පයින් ඇවිද ගියා. එහි සිට බ්‍රිතාන්‍ය පාලකයන් මෙරට පාලනය ඩී. එස්. සේනානායක ප්රමුඛ රජයට භාර දීමේ උත්සවය නැරඹුවා. එවිට ඔහුගේ වයස 15යි..ඊළඟ පාසල් දිනයේදී ඔහු නිදහසේ අරුත ගැන රචනාවක් ලියුවා. එය ස්වාධිපත්‍යය යටතේ රට දියුණු වනු දැකීමේ පරමාදර්ශී අරමුණු කැටි කර ගත් එකක්. එහෙත් ඒ අරමුණු සාක්ෂාත් කර නොගෙන දශක හතක් තිස්සේ අපේම නායකයන් රට අයාලේ ගෙන යනු බලා සිටීමට ඔහුට සිදු වුණා..කලා විෂයයන්ගෙන් උසස් පෙළ සමත් වූ ඔහු පේරාදෙණිය සරසවියට ගියේ 1954දී. පේරාදෙණියේදී සෙනරත් පරණවිතාන, එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර වැනි දැවැන්තයන්ගෙන් උගත් මගේ පියා, සිංහල විශේෂ උපාධියක් ලබා ගත්තා..ඔහුගේ සරසවි සමකාලීනයන් සමහරෙක් පසු කලෙක නාමධාරී වියතුන් හා කලාකරුවන් බවට පත් වුණා. ජේ බී දිසානායක හා සරත් අමුණුගම වැන්නවුන් ඒ අතර සිටියා..මහාචාර්ය ආරිය රාජකරුණා.Prof Ariya Rajakaruna.වැඩිම කලක් සමීප මිතුදමක් පැවතියේ සිංහල මහාචාර්යවරයකු හා ගත් කතුවරයකු වූ ආරිය රාජකරුණා සමඟයි..පේරාදෙණිය ගැන මිහිරි මතකයන් රැසක් පියාට තිබුණා. ප්රථම උපකුලපති ශ්රීමත් අයිවෝ ජෙනිංස් හා ප්රථම ලාංකික උපකුලපති වෛද්‍ය නිකලස් ආටිගල යන දෙදෙනාගේ එකිනෙකට වෙනස් පරිපාලන ශෛලීන් ඔහු සිහිපත් කළා. සරච්චන්ද්‍රයන් මනමේ නාට්‍යය පුහුණු කළ හැටි හා 1956දී මුලින්ම වේදිකාගත කළ සැටි පියාට හොඳට මතක තිබුණා..මේ සියල්ලට වඩා තීව්ර මතකය වූයේ දෙමළ උපාධි අපේක්ෂිකාවක් සමඟ පෙමින් බැඳීමයි. යාපනයේ ගුරු පවුලකට අයත් භවනි නම් එම තරුණිය, සිංහල බස එක් විෂයයක් ලෙස තෝරා ගෙන සිටියා. රටේ උතුර හා දකුණ අද මෙන් ධ්‍රැවිකරණය වී නොතිබි එකල මෙවන් සබඳතාවක් කිසිසේත් අභව්‍ය වූයේ නැහැ..අහිංසක ලෙසින් ලියලා ගිය ඔවුන් දෙදෙනාගේ ප්‍රේමය, සරසවියෙන් නික්ම ගිය පසුත් පැවතුණා. එහෙත් 1958 හට ගත් ජාතිවාදී කෝලාහලවලින් දෙදෙනාම දැඩි කම්පනයට පත් වුණා. එවිට පියාගේ වයස 25යි..රට යොමු වෙමින් තිබූ බිහිසුණු දිශාව ගැනත් එවන් පසුබිමක සිංහල-දෙමළ විවාහයකට මතු වන අභියෝග ගැනත් මෙනෙහි කළ තරුණ යුවල වෙන් වීමට තීරණය කළා. මේ අතීත කථාව මා දැන ගත්තේ ඔහුට වයස 80 වූ විටයි..ඔවුන් දෙදෙනාගේ පෞද්ගලික තීරණය ගැන අපට වාද කළ හැකියි. එහෙත් එය ප්රශ්න කළ නොහැකි යයි මා සිතනවා. නිදහස් ලංකාවේ අනාගතය ගැනත්, තම තමන්ගේ පෞද්ගලික අනාගතය ගැනත් කස්තුරි හා භවනි වැනි දහස් ගණනක් තරුණ තරුණියන් දල්වා ගත් පැතුම් අන්තිමේදී දේශපාලන ජාතිවාදී මඩ වගුරේ ගිලී ගියා..ගුරුවරයකු හැටියට දිගු කාලීන සේවය 1958දී ඔහු පටන් ගත්තේ කොළඹ මරදානේ සාන්ත ජෝසෆ් විදුහලෙන්. ප්රකට අධ්‍යාපනඥ පීටර් පිල්ලේ පියතුමා ඔහුගේ මුල්ම විදුහල්පතිවරයා වූවා..පියා වැඩිම කාලයක් (වසර 15ක්) කොළඹ ආනන්ද විදුහලේ සිංහල සාහිත්‍ය ගුරුවරයා ලෙස සේවය කළා. ඉන් පසු ඇඹරළුව විද්‍යාලයේ විදුහල්පති ලෙසත්, පසුව කැළණිය ගුරුකුල විද්‍යාලයේත් වසර කිහිපය බැගින් ගත කළ ඔහු සේවය හමාර කළේ යළිත් ආනන්ද විදුහලේම ප්‍රධානාචාර්යවරයකු හැටියට..සිසුන් දහස් ගණනකට ඔහු උගන්වා ඇති. උද්යෝගයෙන් එය කළත් ඒ ගැන වැඩිපුර කථා කළේ නැහැ. අහවලා මගේ ගෝලයෙක් කියා ලෙබල් ගැසුවේම නැති තරම්. විශිෂ්ට වෘත්තිකයන්, පරිපාලන නිලධාරීන්, දක්ෂ කලාකරුවන් හා හමුදාපතිවරුන් ඔවුන් අතර සිටින බව මා යන්තමින් හෝ දන්නේ වෙනත් මූලාශ්ර හරහායි..1960 දශකයේ පියාගෙන් සිංහල උගත් සිසුන් සිය ගණනක් අතර පසු කලෙක නිර්මාණශීලී දක්ෂයන් වූ ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස්, කුලරත්න ආරියවංශ, ඒ. ඩී. රන්ජිත් කුමාර වැනි අය සිටි බව නම් මා දන්නවා..ගීතනාත් කුඩලිගම සංස්කරණය කළ ‘සසර සැරි සරන තෙක්: ප්‍රේමකීර්ති නැවත කියවමු’ (2014) කෘතියට පියාගේ ආවර්ජනාද හසු කර ගෙන තිබෙනවා. ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස් පියාගේ 1966 පන්තියේ සිටි, පොතේ වැඩට උනන්දු නොවූ එහෙත් අතිශයින් නිර්මාණශීලී සිසුවෙක්. පන්ති වේලාවේ කවි ලියා හසු වී පියාගෙන් දඬුවම් පවා ලැබ තිබෙනවා..1983 කළු ජූලිය සිදු වන විට පියාට වයස 50යි. ඡන්ද හිමි නාම ලේඛන වැනි නිල තොරතුරුවලින් සන්නද්ධව සංවිධානගත මැර පිරිස් රට පුරා දෙමළ සංහාරයක යෙදෙන විට, මුල දින තුනක කාලයේ එවකට පැවති රජය ඔහේ බලා ගෙන සිටීම ඔහුට අදහා ගත නොහැකි වුණා..1983 කළු ජුලියටත් පෙර පටන් ඔහු ළඟ එන සිවිල් යුද්ධයේ පෙරනිමිති හඳුනා ගත්තා. 1981 මැයි 31 යාපනය පුස්තකාලයට ගිනි තැබූ පුවත අසා ඔහු කීවේ එය දෙමළ ජනයාගේ හදවතට ගිනි තැබුවාට සමාන බවයි. මහා විනාශයක් අත ළඟ බව තේරුනත් තනි පුරවැසියකු ලෙස කළ හැකි කිසිවක් තිබුණේ නැහැ..සිංහල හා දෙමළ ජාතිකවාදය අන්ත ජාතිවාදයන්ට පරිණාමය වන විටත්, දෙපසේම සටකපට දේශපාලකයන් යුද්ධය හිඟන්නාගේ තුවාලයක් බවට පත් කර ගත් විටත් ඒ ගැන කිසිවක් කර ගත නොහැකිව ඔහු අසරණ වුණා..යාපනය පුස්තකාලය ගිනි තැබීමෙන් හා කළු ජූලියෙන් ඇවිල ගිය ජාතිවාදයේ ගිනිදැල්, ඊළඟ දශක තුනක පමණ කාලය තුළ සමස්ත ලක් සමාජයම දවනු ඔහු බලා සිටියා..ආනන්දයේ උගත් සමහරුන් සිංහල බෞද්ධ ස්වෝත්තමවාදය හා ජාතිකවාදය එළිපිටම ප්රවර්ධනය කරනු දැක ඔහු විමතියටත්, කම්පාටත් පත් වුණා. එහෙත් ඔවුන් සමඟ වාද කිරීමට හෝ ඔවුන්ට එරෙහි වීමට ඔහු තැත් කළේ නැහැ..මගේ පියා ස්වාභාවයෙන්ම අරගලවාදියෙක් නොවෙයි. ගෙදරදී දේශපාලනය කථා කළේ නැහැ. එහෙත් කලාතුරකින් ඔහු කියූ වැකියක් හෝ දෙකක් මට හොඳට මතක සිටියා..1971 කැරැල්ල මැඩ පැවැත්වීමෙන් පසු ඊළඟ වසරේ වෙසක් දිනයට පොලිසිය භක්ති ගී කියනු දැක ඔහු කීවේ. ”පසුගිය මාස ගාණක් තිස්සේ මිනී මරපු පොලිසියට දැන් මොන වෙසක්ද?’ කියායි..ගිනිගෙන දැල්වුණු හා තැන තැනින් පිපිරුණු ලක් සමාජයට පැන් පොදක් හෝ ලබා දෙන්නට ඔහු හැකි පමණින් නිහඬ ස්වේච්ඡා සේවයේ යෙදුණා. විශ්රාම යාමෙන් පසුව වසර ගණනාවක් ඔහු ශ්රී ලංකා සුමිත්‍රයෝ ආයතනයේ කිසිදු ගෙවීමකින් තොරව වැඩ කළා. මනෝ විද්‍යා උපදේශනය ගැන පුහුණුව ලද ඔහු සියදිවි නසා ගන්නට ආවේගයට පත් අයට ඕනෑම වෙලාවක ඇමතිය හැකි Hotline එක ඇතැම් දිනවල භාරව සිිටියා..බෞද්ධයකු වූ පියා, බුදු දහමේ නාමයෙන් දෙමළ-මුස්ලිම්-කිතුනු සුළුතරයන් කොන් කිරීම හෝ හෙළා දැකීම කිසිසේත් අනුමත කළේ නැහැ. 2009දී සිවිල් යුද්ධය අවසන් වන විට පියාගේ වයස 76යි..W D Kasturiratne Gunawardene, at age 80 [Photo by Dhara Gunawardene].සාමය ඇති කිරීමට අති විශාල මිලක් ගෙවීමෙන් අනතුරුව හෝ ලක් සමාජයේ සංහිඳියාව ටිකෙන් ටික පැන නැගී එතැයි ඔහු අපේක්ෂා කළා. එහෙත් ඒ වෙනුවට සිංහල බෞද්ධ කඩතුරාවකට මුවා වී ඒකාධිපතිවාදී මර්දනය හා අසීමිත දූෂණය පැතිර යනු දැක මුළුමනින්ම ඉච්ඡාභංගත්වයට පත් වුණා..ඔහු අවසන් වරට බලාපොරොත්තු දල්වා ගත්තේ 2015 ජනවාරි මැතිවරණයෙන් පසුවයි. එවිට ඔහුගේ වයස 82යි. ඔහු 1956 මහමැතිවරණයේ සිට සෑම ජාතික මැතිවරණයකදීම ඡන්දය පාවිච්චි කළත්, ඒ බොහෝ අවස්ථාවල වංචනික දේශපාලන පක්ෂ හා අපේක්ෂකයන් විසින් ඔහු රවටනු ලැබුවා. මෙය ඔහුගේ පෞද්ගලික අත්දැකීම ඉක්මවා ගිය පොදු අත්දැකීමක්..යහපාලන ප්රතිඥා දී බලයට ආ ජාතික ආණ්ඩුවද නොබෝ කලකින්ම ජනතා අපේක්ෂා කඩ කරනු ඔහු දුටුවා. ඔහු දැන හැඳින සිටි මාදුළුවාවේ සෝභිත හිමියන්ගේ වියොවින් පසුව යහපාලනය අයාලේ යාම නොවැළැක්විය හැකි යයි නිගමනය කළා..ප්රතිසංස්කරණ හරහා නව දේශපාලන සංස්කෘතියක් හඳුන්වා දීමට පොරොන්දු වී ඡන්ද දිනූ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන පක්ෂයක් බදා ගෙන, දූෂිතයන් ළං කර ගෙන රටට බණ කියමින් කරන කෙරුවාව ගැන සුසුම් හෙළනු හැර අන් කිසිවක් කිරීමට ඡන්දදායක හා පුරවැසි කස්තුරිට හැකි වූයේ නැහැ..පක්ෂ දේශපාලනයට කිසි දිනෙක ඇදී නොයන්නැයි ඔහු මට අවවාද කළා..සර්වෝදය-දේශෝදය ග්‍රාම රාජ්‍ය චින්තනය හා වික්ටර් අයිවන් ප්රවර්ධනය කරන පුනරුදය ව්‍යාපාරය ගැන පියා ලොකු අවධානයක් යොමු කළා. මෙවන් විකල්ප මාර්ගයක් හරහාවත් අපේ රට වැටී සිටින අගාධයෙන් ගොඩ ගත හැකිද යන්න මෙනහි කළා. රාවය ආරම්භයේ සිටම පාඨකයකු වූ ඔහු, පුද්ගලයන් ඉක්මවා යන ක්රමීය වෙනසක අවශ්‍යතාව දැන සිටියා..එහෙත් එවන් ක්රමීය වෙනසක් සඳහා කැප වීමෙන් වැඩ කිරීමට සූදානම් පුරවැසියන් ඇති තරම් මෙරට සිටීද? මැතිවරණවලදී ඡන්දය දීමෙන් ඔබ්බට යන සමාජයීය වගවීම (social accountability) තහවුරු කිරීමට තරම් පරිනත සමාජයක් අපට උරුමද?.1948දී නිදහස් ශ්රී ලංකාව ගැන පියා දල්වා ගත් සියලු අපේක්ෂා අභිලාශයන් සුන් වී ගොසින්. ඔහු මිය ගියේ සිය පරම්පරාවේ ඇත්තන් දැනුවත්ව හා නොදැනුවත්ව කළ දේශපාලන වැරදි ගැන පශ්චාත්තාපයෙන්. සමාව අයදිමින්..දශක හතක වැරදි සමුදායෙන් පාඩම් උගනිමුද? නැතිනම් තවත් පරම්පරා කිහිපයක් අයාලේ ගොස් විනාශ වී යන තුරු මහාවංශය බදාගෙන, අතීත ශ්රී විභූතියක් ගැන උදම් අනමින් ඔහේ බලා සිටිමුද?.තීරණය ඔබේ සහ මගේ අතේ..(සටහන: ගුරුවරුන්ට විකට නම් පටබැඳීම සිසුන්ගේ සිරිතක්. පියාට ඔහුගේ සිසුන් දී තිබූ එවන් නම් දෙකක් ගැන පසු කාලීනව මා දැන ගත්තා. ප්‍රේමකීර්තී පියාට දුන් නම ‘තිසාහාමි‘. උස මහත දේහධාරී හා බෙල්ල දක්වා කොණ්ඩය වවා සිටි නිසා විය යුතුයි. අනෙක් විකට නම ගලිවර්. ඒ ප්රබන්ධ චරිතය තරම් සංචාරය නොකළත් පෙර අපර දෙදිගම සාහිත්‍ය උරුමයන් ඇසුරු කළ පියා මනසින් ලොව පුරා ගිය අයෙක්. ගලිවර්ගේ චාරිකා එදා බ්‍රිතාන්‍ය දේශපාලනය පිළිබිඹු කළා සේ කස්තුරිගේ ජීවන චාරිකාව පසුගිය දශක කිහිපයේ අපේ පොදු කථාවයි.).Nalaka Gunawardene (left) and his father Kasturiratne Gunawardene on the latter’s 83rd birthday, on 5 February 2016.Posted in Democracy, Education, good governance, Political violence, public interest, Ravaya Column, Sri Lanka, Violence, Writing. Tags: 1933-35 මැලේරියා වසංගතය, 1948 පෙබරවාරි 4 නිදහස ලැබීම, 1958 ජාතිවාදී කෝලාහල, 2015 ජනවාරි මැතිවරණය, ආරිය රාජකරුණා, එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර, ඒ ඩී රන්ජිත් කුමාර, කස්තුරිගේ චාරිකා, කළු ජූලිය, කුලරත්න ආරියවංශ, කොළඹ ආනන්ද විදුහල, ග්‍රාම රාජ්‍ය චින්තනය, ගීතනාත් කුඩලිගම, ජාතිකවාදය, ජාතිවාදය, දෙවන ලෝක යුද්ධය, නිදහසේ අරුත, ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස්, පීටර් පිල්ලේ පියතුමා, පුනරුදය ව්‍යාපාරය, පේරාදෙණිය සරසවිය, මනමේ නාට්‍යය, මනෝ විද්‍යා උපදේශනය, මහාවංශය, යාපනය පුස්තකාලය ගිනි තැබීම, වික්ටර් අයිවන්, ශ්රී ලංකා සුමිත්‍රයෝ, සර්වෝදය-දේශෝදය, සිංහල බෞද්ධ ස්වෝත්තමවාදය, සිවිල් යුද්ධය, සෙනරත් පරණවිතාන, Kasturi's Progress, Kasturiratne Gunawardene. 3 Comments ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #212: විද්‍යා සන්නිවේදන ජගතා – වෛද්‍ය බුද්ධදාස බෝධිනායක.22 March 2015 — Nalaka Gunawardene.Dr Buddhadasa Bodhinayake – Science communication trail-blazer in Sri Lanka.Dr Buddhadasa Bodhinayake, who died on 4 March 2015 in the UK, was a trail-blazing science and health communicator in Sri Lanka in the 1960s and 1970s. While still a schoolboy, he wrote the first Sinhala language book on space travel in 1961, which he co-authored with Arthur C Clarke. In the early 1970s, he also wrote the first local book on child psychology..While being a high school student, medical student and after becoming a medical doctor, Bodhinayake continued writing to newspapers and presenting science programmes on radio. In June 1966, he launched Vidya monthly science magazine, which had a long and illustrious innings until 2006..In this week’s Ravaya column (in Sinhala, published on 22 March 2015), I recall highlights of Dr Bodhi’s science communication work, and capture memories of some of his teachers and contemporaries. I also acknowledge the inspiration I derived from his work while growing up in the 1970s..විද්‍යා, කලා, වාණිජ විෂය ධාරා වශයෙන් වෙන් කරන ලද පාසල් හා උසස් අධ්‍යාපනයක් පවතින අපේ රටේ කලාවට ලැදි විද්‍යා සිසුනට එම කුසලතා දියුණු කර ගන්නට ඇත්තේ සීමිත අවකාශයක්..විද්‍යා-කලා ක්ෂේත්ර දෙකෙහිම දස්කම් පෑ, ඉංග්රීසි-සිංහල ද්විභාෂා සමතකු වූ වෛද්‍ය බුද්ධදාස බෝධිනායක මේ සාම්ප්රදායික සීමා ඉක්මවා ගිය අයෙක්. මෙරට සිංහල විද්‍යා සන්නිවේදනයේ නිම්වළලූ පුළුල් කළ, මුද්‍රිත හා රේඩියෝ මාධ්‍ය දෙකෙන්ම සරලව හා රසවත්ව විද්‍යා දැනුම බෙදා දුන් ඔහු මාර්තු 4 වනදා ලන්ඩනයේදී මිය ගියා..වසර තිහකට වඩා ඔහු පදිංචිව සිටියේ බි‍්‍රතාන්‍යයේ බැවින් අපේ නව පරපුරට ඔහුගේ නම පුරුදු නැති විය හැකියි. එහෙත් 1960, 1970 දශකවල විද්‍යා, කලා හා දේශපාලන ක්ෂේත්රවල බෝධිනායක නම නිතර කියැවුණා..බෙන්තොට උපත ලද ඔහු කොළඹට ආවේ වයස දහයේදී පමණ. කොළඹ ආනන්ද විදුහලේ දීප්තිමත් හා කාර්යශූර සිසුවකු ලෙස බෝධිනායකයන් 1950 දශකයේ හා 1960 ගණන්වල මුලදී රටම දැන හඳුනා ගත්තේ මාධ්‍ය හරහායි..Buddhadasa Bodhinayake as a young man.ඔහුගේ ගුරුවරුන්ට හා සමකාලීනයන්ට ඒ කාලය හොඳහැටි මතකයි. දශක ගණනක් ආනන්දයේ සිංහල බස ඉගැන් වූ ඒ. ඒ. ප්රනාන්දු මහතා බෝධිනායක සිහිපත් කරන්නේ ලියන්නට හා කථිකත්වයට දක්ෂ, බහුවිධ කුසලතා තිබූ, අසාමාන්‍ය ගණයේ සිසුවකු හැටියටයි..‘ඒ කාලයේ මම සිංහල දරුවා නමින් සඟරාවක් කළා. බෝධිනායකගේ මුල්ම ප‍්‍රකාශිත ලිපි එහි පළ වූ ඒවා විය හැකියි. පාසලේ සාහිත්‍යයට, කලාවට, විද්‍යාවට එක සේ ලැදි වූ ඔහු සිංහල, ඉංග්රීසි දෙබසම මනා ලෙස හැසිර වූවා,’ යැයි ප්රනාන්දු මහතා ගිය සතියේ ආවර්ජනා කළා..එවකට ආනන්දයේ සිංහල ගුරුවරයකු වූ මගේ පියා (ඩබ්ලිව්. ඞී. කේ. ගුණවර්ධන) බෝධිනායක හඳුනා ගත්තෙ 1960 දශකය මුලදී ඔහු උසස් පෙළ පන්තියට ආ පසුයි. ඔහු බෙහෙවින් උද්‍යොගශීලී සිසුවකු වූ බවත්, සිංහල බසෙහි නොයෙක් ගුරුහරුකම් ගන්නට නිතර ආ සැටිත් පියාට මතකයි..‘බෝධිනායක කියන්නේ දක්ෂතා රැසක් තිබුණු, ගුණගරුක හා ආචාරශීලී ශිෂ්‍යයෙක්. විෂයමාලාවට හෝ පන්ති කාමරයට හෝ සිමා නොවී ඔහු විෂයබාහිර බොහෝ දේ කළා. බයිසිකලයකින් හැම තැනම යනවා. හාමුදුරුවරුන් හා ගුරුවරුන් සමග නොයෙකූත් දේ සාකච්ඡා කරනවා. මෙහෙම ශිෂ්‍යයන් හමු වන්නේ කලාතුරකින්’ මගේ පියා කියනවා..වරක් ෂෙල් තෙල් සමාගම අනුග‍්‍රහයෙන් සංවිධානය කළ දීපව්‍යාප්ත රචනා තරගයකට සහභාගි වන්නට බෝධිනායක සිසුවාට ඕනෑ වුණා. එය පාසල විසින් සහතික කළ යුතු වූවා. එවකට සිටි ආනන්ද විදුහල්පති එස්. ඒ. විජේතිලක එසේ කිරීමට එකඟ වූයේ රචනය පාසලේදී ලියුවොත් පමණයි. එය අධීක්ෂණය කිරීම භාර වූයේ මගේ පියාට..එකල බොහෝ රචනාල කථික හා විවාද තරගවලින් බෝධිනායක ජය ගත්තේ ගුරුවරුන් උද්දාමයට පත් කරවමින්. පණ්ඩිත බස වෙනුවට සරල සුගම බසකින් කීම හා ලිවීම ඔහුගේ හපන්කම වුණා..Dayawansa Jayakody.බෝධිනායක සමකාලීනයකු හා සහෘදයකු වූ පොත් ප්රකාශක දයාවංශ ජයකොඩි කියන්නේ ඔහු නිර්මාණශීලී හැකියාව, දැනුම මෙන්ම සංවිධාන ශක්තියත් කැටි කර ගත් අසාමාන්‍ය චරිතයක් වූ බවයි..‘ඔහු මට වඩා දෙවසරක් ජ්යෙෂ්ඨ වුණත් අපි බොහෝ සමීපව වැඩ කළා. මා එකල පළ කළ ‘හෙළබිම’ පත්තරයට ඔහු නිතර ලිපි ලියුවා. විද්‍යාව උගත්තත් සාහිත්‍යය, ඉතිහාසය ආදිය ගැන හොඳ දැනුමක් ඔහුට තිබුණා. බද්දේගම විමලවංශ හිමියන්ගේ (1913-1993) අනුශාසකත්වයෙන් ත‍්‍රිසිංහල ශිෂ්‍ය සංවිධානය පිහිටුවා ගෙන තරුණ තරුණියන් ඒකරාශී කරන්නත් ඔහු ක්රියා කළා’ යයි ජයකොඩි මහතා සිහිපත් කරනවා..චිත්තාකර්ෂනීය කටහඬක් තිබූ බෝධිනායකයන් රේඩියෝ මාධ්‍යයට ද සම්බන්ධ වුණා. වසර ගණනාවක් තිස්සේ ගුවන් විදුලි සංස්ථාව හරහා විද්‍යාව, තාක්ෂණය, සෞඛ්යය තේමා කර ගත් බොහෝ වැඩසටහන් ඉදිරිපත් කළා. මෙයට අතහිත දුන්නේ කරුණාරත්න අබේසේකරයන්..ජාතික පුවත්පත් හා සඟරාවලට ලියන අතරම බෝධිනායක තමන්ගේ සඟරාවක් ද ඇරඹුවා. ‘විද්‍යා’ නම් වූ එහි මංගල කලාපය එළි දුටුවේ 1966 ජුනි මාසයේ. ඒ වන විට ඔහු කොළඹ වෛද්‍ය පීඨයේ වෛද්‍ය ශිෂ්‍යයෙක්..Cover of Vidya magazine first issue – June 1966 – edited by Buddhadasa Bodhinayake.විද්‍යා ගුරුවරුන්, විද්‍යාඥයන්, වෛද්‍යවරුන් මෙන්ම විද්‍යාවට ලැදි සිසුන් ද හවුල් කර ගෙන පළ කළ විද්‍යා සඟරාව 1960 හා 1970 දශකවල විශිෂ්ඨ විද්‍යා සන්නිවේදන මෙහෙවරක යෙදුණා. අද මෙන් තොරතුරු මූලාශ්ර බහුල නොවූ එකල නව දැනුම සොයා ගන්නට තිබූ මාර්ග සීමිතයි..විද්‍යා මංගල කලාපයේ කවරයට ආතර් සී. ක්ලාක්ගේ සේයාරුවක් යෙදු බෝධිනායක, ඇතුලේ පිටුවක් පුරා ක්ලාක්ගේ අනාගතවේදී විග්රහයන් සිංහලෙන් ඉදිරිපත් කළා. සිහි නැති කරන්නේ කෙසේද යන මැයෙන් වෛද්‍ය විද්‍යාලයේ කථිකාචාර්ය වෛද්‍ය එන්. ඞී. ඩබ්ලිව්. ලයනල්ගේ ලිපියක් ද, අපේ විද්‍යාඥයෝ තේමාවෙන් ගණිත මහාචාර්ය ඩග්ලස් අමරසේකර හඳුන්වා දෙන ලිපියක් ද එහි තිබුණා..පාඨකයන්ගේ විද්‍යා ගැටලූවලට පිළිතුරු සැපයුවේ තරුණ ශිෂ්‍ය නිමල් සිරිපාල ද සිල්වායි. කොළඹ නාලන්දා විද්‍යාලයේ උගත් ඔහු බෝධිනායක සමග විද්‍යා සඟරාව මෙන්ම තරුණ සංවිධාන වැඩ ද කළා. 1970 මහ මැතිවරණයට පෙර සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක මැතිනියට සහයෝගය දෙමින් තරුණ පෙරමුණක් ඔවුන් ගොඩ නැගුවා. පසු කලෙක ජාතික දේශපාලනයට පිවිසි ඔහු අද ශ්රී ලංකාවේ විපක්ෂ නායකවරයායි..බෝධිනායකයන් බි‍්‍රතාන්‍යයේ පදිංචියට ගිය පසු විද්‍යා සඟරාව කලේ තුසිත මලලසේකරයි. 1960 ගණන්වල සිට බෝධිනායක හා මලලසේකර සමීප මිතුරෝ..“මුල් යුගයේ සිංහලෙන් විද්‍යාව ලියන්න හැකියාව තිබුණේ ටික දෙනකුටයි. ඒ අතර වෛද්‍ය නන්දදාස කෝදාගොඩ හා වෛද්‍ය බෝධිනායක කැපී පෙණුනා. විද්‍යා සඟරාව ඇරඹුවේ පාසල් සිසුන් ඉලක්ක කර ගෙනයි. අධ්යාපන අමාත්‍යංශයේ අනුමැතිය ලද එහි පිටපත් රැසක් රජය මිළට ගෙන පාසල් පුස්තකාලවලට බෙදා හරිනු ලැබුවා. එහෙත් පළාත්සභා ක්රමය යටතේ මෙවැනි මිළ දී ගැනීම් විමධ්‍යගත කළ පසු එසේ කිරීම ටික කලකින් නතර වුණා,” මලලසේකර කියනවා..වසර 40ක් නොකඩවා පවත්වා ගෙන ආ විද්‍යා සඟරාව 2006දී නවතා දැමීමට සිදු වුනේ දැන්වීම් හා අනුග්‍රාහකයන් නැති වීම හා අලෙවි කර ගැනීමේ දුෂ්කරතා නිසායි. එය යුග මෙහෙවරක් ඉටු කළා යයි කිව හැකියි. 1987දී සුවිසල් පත්ර සමාගමකින් ඇරඹූ විදුසර සහ තවත් විදු ප්රකාශන ඒ වන විට බිහිව තිබුණා..තම විද්‍යා සන්නිවේදනයට මහත් සේ උදව් කළ දෙදෙනකු ගැන බෝධිනායකයන් ඉඩ ලද සැම විටම සඳහන් කළා..එක් අයෙක් ආතර් සී. ක්ලාක්. 1960 දශකයේ ඇමරිකාව හා සෝවියට් දේශය අතර මහා අභ්‍යවකාශ තරඟයක් පැවති නිසා අභ්‍යවකාශ ගවේෂණය ගැන බොහෝ දෙනා උනන්දු වුණා. ක්ලාක්ගේ සහයෝගය හා සම කර්තෘත්වය ඇතිව සිංහලෙන් අභ්‍යවකාශය ගැන ලියූ මුල්ම පොත 1961දී බෝධිනායක රචනා කළේ ‘ඔබ වැන්නෙක් හඳට යයි’ නමින්. එවිට ඔහු තවමත් පාසල් සිසුවෙක්. (පොත බෙදා හැරීම හා විකිණීම කළේ දයාවංශ ජයකොඩි විසින්.).ක්ලාක්ගේ දැනුම හා පරිකල්පනය සිංහල පාඨකයන් වෙත ගෙන ඒමට බෝධිනායක ලියූ පොත් හා පුවත්පත් ලිපි සමත් වුණා. ක්ලාක් පසු කලෙක බෝධිනායකට බි‍්‍රතාන්‍යයට යාමටත් උපකාර කළා..ඔහුට බොහෝ උදව් කළ අනෙක් දැවැන්තයා වූයේ රජයේ වැඩ දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්යක්ෂ වූ, චිත්ර හා මූර්ති ශිල්පී මෙන්ම ඉංජිනේරු හපුගොඩ රන්කොත්ගේ (එච්. ආර්.) පේ‍්‍රමරත්නයි. වෛද්‍ය සිසු අවධියේ තමන්ට නොමිළයේ කොළඹ නවාතැන් දුන් පේ‍්‍රමරත්න දෙවැනි පියකු බඳු වූ බව බෝධිනායක නිතර සිහිපත් කළා..3 February 2013: සිවුමංසල කොලූගැටයා #103: එච් ආර් පේ‍්‍රමරත්න – මුල්ම නිදහස් උළෙලේ ‘විශ්ව කර්මයා’.1965දී පේ‍්‍රමරත්න හා බෝධිනායක එක්ව කෘති‍්‍රම චන්ද්‍රිකා ගැන සිංහල පොතක් රචනා කළා. ‘හැදු හඳේ හාස්කම්’ නම් වූ එහි වැදගත්කම චන්ද්‍රිකා යුගය ඇරඹී දශකයක්වත් ගෙවී නොතිබූ එවකට එම ක්ෂේත්රයේ අනාගත විභවය හා විකාශනය ගැන ඉතා හොඳ විග්රහයක් ඇතුළත් වීමයි..පොත ආරම්භයේ කතුවරුන් මෙසේ ලියනවා. ‘‘කෘති‍්‍රම චන්ද්‍රිකාවක් යනු කුමක්ද යනුවෙන් මතු කෙරෙන ප්රශ්නයට දිය හැකි හොඳම පිළිතුර ‘මිනිසා විසින් සාදන ලද හඳකි’ යන්නය. එවැන්නක් පෘථිවිය වටා ගමන් කිරීමේදී හඳ පෘථිවිය වටා ගමන් කිරීමේදී පිළිපදින සොබාවික නීතිම පිළිපදී.’’.විශ්ව ගවේෂණයට, පෘථිවි නිරීක්ෂණයට, කාලගුණ අනාවැකි කීමට, පණිවුඩ සන්නිවේදනයට ආදී විවිධ භාවිතයන් සඳහා චන්ද්‍රිකා යොදා ගත හැකි අන්දම රූප සටහන් හා ඡායාරූප රැසක් සමගින් මේ පොත ලිහිල් බසින් කියා දෙනවා. තොරතුරු කල් ඉක්ම වී ඇතත් වසර 50කට පසුව අදත් එය ආසාවෙන් කියවිය හැකියි..Cover of ‘හැදු හඳේ හාස්කම්’ (Wonders of the man-made Moon) by H R Premaratne & Buddhadasa Bodhinayake, 1965.බෝධිනායක වෛද්‍යවරයකු ලෙස කළ දස්කම් ගැන කතා කිරීමට අපට ඉඩක් නැහැ. අයුක්තියට හා අසාධාරණයට නොබියව එරෙහි වීමේ ගුණය ද බෝධිනායකයන්ට ළාබාල වියේ සිටම තිබුනා. කොළඹ වෛද්‍ය පීඨයට පිවිසි පසු නවකවදයට ලක් වූ ඔහු එයට විරුද්ධව කතා කළා. සිසු විරෝධයක් ගොඩ නැගුවාග වෛද්‍යවරයකු ලෙස සුදුසුකම් ලැබූ පසු සෞඛ්‍ය ක්ෂේත‍්‍රයේත්, වෛද්‍ය වෘත්තිකයන් අතරත් නිලධාරිවාදයට ඔහු නතු වූයේ නැහැ..1969දී වෛද්‍ය විද්‍යාලයෙන් පිට වූ ඔහු සීමාවාසික පුහුණුව (medical internship) කළේ ප්රවීණ ශෛල්‍ය වෛද්‍ය පී. ආර්. අන්තෝනිස් හා ප්රකට ළමා රෝග විශේෂඥ එම්. එච්. එම්. හම්සා යටතේයි..ඉන්පසු කොළඹ රිඡ්වේ ආර්යා ළමා රෝහලේ සේවය කරමින් ළමා රෝග ගැනත්, ළමා හා තරුණ මනස ගැනත් අධ්‍යයනය කළ බෝධිනායක, කරුණා රාමනායක (පසුව බෝධිනායක) සමග ළමා මනෝවිද්‍යාව ගැන මෙරට පළ වූ මුල්ම සිංහල පොත රචනා කළා. එහි නම ‘දරුවන්ගේ හැටි තේරුම් ගන්න’. පසු කලෙක ඔහු බි‍්‍රතාන්‍යයට ගොස් මනෝ විද්‍යාව හා මනෝ චිකිත්සාව පිළිබඳ විශේෂඥයකු වූවා..පක්ෂ දේශපාලනයට පිවිසීම ඕනෑම පුරවැසියකුගේ, වෘත්තිකයකුගේ අයිතියක්. එහෙත් බෝධිනායක වැනි හපනකු දේශපාලන රාමුවකට සීමා වීම සමහරුන්ගේ කනස්සල්ලට හේතු වුණා. ඔහුගේ ගුරුවරයකු වූ මහාචාර්ය කාලෝ ෆොන්සේකා වරක් මා සමග එබඳු අදහසක් පළ කළා. එහෙත් එසේ කී කාලෝත් මෙරට වාමාංශික දේශපාලනයේ කලක් සක්රීයව සිටි අයෙක්! 1977 ආණ්ඩු මාරුවෙන් පසු බෝධිනායකයන්ට එතරම් නිල පිළිගැනීමක් නොලැබුණු බව නම් ඇත්තයි..L to R – Prime Minister Mrs Sirimavo Bandaranaike, Dr Buddhadasa Bodhinayake, Nimal Siripala de Silva, around 1970.24 March 2013: සිවුමංසල කොලූගැටයා #110: ජාතියේ ව්‍යාධියට ප්රතිකාර කරන අපූරු ජීවකයා: කාලෝ ෆොන්සේකා.1960 දශකය මැද උපන් මා බුද්ධදාස බෝධිනායක හඳුනා ගත්තේ පාඨකයකු ලෙසයි. 1970 හා 1980 දශකවල විද්‍යා සඟරාව පාසල් පුස්තකාලයෙන් කියැවූ සැටි කෘතවේදීව සිහිපත් කළ යුතුයි..1979දී පමණ බි‍්‍රතාන්‍යයේ පදිංචියට ගිය ඔහු මා පෞද්ගලිකව මුණ ගැසුණේ දෙතුන් වතාවක් පමණයි. ඒ විටින් විට කෙටි නිවාඩුවකට ඔහු මෙරට ආ විටයි..එයින් එක් වතාවක ඔහු මාත් කැඳවා ගෙන ඔහුට සුපුරුදු ගුවන් විදුලි සංස්ථාවට ගියා. මට මතක හැටියට නම් ගුණරත්න අබේසේකර මෙහෙය වූ ‘සරස්වතී මණ්ඩපය’ට සහභාගී වන්නයි. ‘අපි නතර කළ තැනින් ඔබ වැනි විද්‍යා ලේඛකයන් සන්නිවේදන මෙහෙවර දිගටම කර ගෙන යා යුතුයි’ ඔහු සුහදව ගුරුහරුකම් දුන්නා..බෝධිනායක ලියූ පොත්පත් අද මුද්‍රණයේ නැහැ. විද්‍යා සන්නිවේදනයේ ඔහු ලබා දුන් ලොකුම දායකත්වය ලක් පරම්පරාවකට නව ලොවක් විවර කර දීමයි. උත්සාහය, උද්‍යොගය හා කැපවීම පෙරටු කර ගෙන ඔහු ගිය ගමන ළාබාලයන් වූ අපට ප්රබෝධක ආවේගයක් ලබා දුන්නා. එදාට වඩා බෙහෙවින් වෙනස් යථාර්ථයක් තුළ වුව ද අපට තවමත් එයින් ආදර්ශ ලද හැකියි..From Vidya magazine’s first issue of June 1966 – Young Nimal Siripala de Silva answers readers’ science questions.See also:.10 Nov 2013: සිවුමංසල කොලූගැටයා #142: සිංහලෙන් විදු දැනුම රටට බෙදු ආචාර්ය අදිකාරම්.15 Sep 2013: සිවුමංසල කොලූගැටයා #134: විචාරශීලී චින්තනයට ලොකු තල්ලූවක් දුන් පුංචි ‘මානව’.11 Nov 2012: සිවුමංසල කොලූගැටයා #91: විද්‍යා සන්නිවේදනයේ නොනිමි අභියෝග රැසක්.Posted in Arthur C Clarke, Biographical, Broadcasting, Education, Health, Media, public interest, Ravaya Column, Science communication, Science for development, science journalism, Sri Lanka, Writing, youth. Tags: ‘ඔබ වැන්නෙක් හඳට යයි’ (1961), ‘දරුවන්ගේ හැටි තේරුම් ගන්න’, ‘විද්‍යා’ සඟරාව, ‘සරස්වතී මණ්ඩපය’, ‘හැදු හඳේ හාස්කම්’ (1965), ‘හෙළබිම’ පත්තරය, ආතර් සී. ක්ලාක්, ආනන්ද විදුහල්පති එස්. ඒ. විජේතිලක, එච් ආර් පේ‍්‍රමරත්න, ඒ. ඒ. ප්රනාන්දු, කරුණාරත්න අබේසේකර, කොළඹ ආනන්ද විදුහල, ගුණරත්න අබේසේකර, ඩබ්ලිව්. ඞී. කේ. ගුණවර්ධන, තුසිත මලලසේකර, දයාවංශ ජයකොඩි, නිමල් සිරිපාල ද සිල්වා, බද්දේගම විමලවංශ හිමි, මහා අභ්‍යවකාශ තරගය, මහාචාර්ය ඩග්ලස් අමරසේකර, වෛද්‍ය එන්. ඞී. ඩබ්ලිව්. ලයනල්, වෛද්‍ය නන්දදාස කෝදාගොඩ, වෛද්‍ය බුද්ධදාස බෝධිනායක, සිංහල දරුවා සඟරාව, Dr Buddhadasa Bodhinayake, health communicator Vidya science magazine, science communicator. 3 Comments ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #186: පරපුරකට කියැවීම පුරුදු කළ ලේඛකයා – ඞීමන් ආනන්ද.24 September 2014 — Nalaka Gunawardene.This week in my Ravaya column (in Sinhala), I pay tribute to Lankan writer Deeman Ananda (1933-2007), who wrote over 1,000 books of crime fiction, detective fiction and other thrillers in Sinhala from 1960s well into the 1980s..Deeman’s books provided light entertainment and were highly popular among a whole generation of young readers, many of who took to reading thanks to these books. Yet the Deeman was ridiculed and demonized by the literary mainstream while many parents, teachers and schools outright ‘banned’ these books. This, in turn, made them even more popular – kids who read these books secretively later ‘graduated’ on to other literary genres..Besides writing 1,009 is in a quarter century, Deeman Ananda also wrote screenplay for four Sinhala movies, and scripted the second comic book in Sinhala, named Thisa, published in the mid 1960s. Despite all these contributions, he died under-rated and under-appreciated. Yet he remains a well-loved icon on Lankan popular culture – and I salute him as one who went upstream against cultural orthodoxy..Three Deeman Ananda book covers – from over 1,000 crime thrillers he wrote in Sinhala.ඞීමන් ආනන්ද!.මේ නම අද කාලේ තරුණ පාඨකයන්ට එතරම් හුරු නැති වුවත් 1960, 1970 හා 1980 දශකවල හැදුණු වැඩුණු අප බොහෝ දෙනකු ඔහු හඳුනන්නේ දිගට හරහට ප්රබන්ධ කථා ලියූ ලේඛකයකු හැටියට. එහෙත් ඔහු තරම් තහංචි, ගැරහුම් හා කොන් කිරීම්වලට ලක් වූ තවත් සිංහල ලේඛකයකු ද නැති තරම්..එකල බොහෝ තරුණ තරුණියන් ඔහුගේ මාරක කථා හා ත්රාසජනක කථා කියවූයේ හීන්සීරුවේ නැත්නම් හොර රහසේ. කිසි විටෙක අසභ්‍ය නොවූවත් වැඩිහිටි සමාජය විසින් ගර්හිත කොට “තහනම්” කර තිබූ මේ පොත්වලින් අපට සරල වින්දනයක් ලැබුණා. මෙරට ජනප්රිය සංස්කෘතියේ ප්රබල අගයක් ලෙස වසර 25ක් පමණ පැවතියේ ආනන්ද අතින් ලියැවුණු 1000ට අධික පොත් සංඛ්යාවක්. එහෙත් ඔහුගේ භූමිකාව තවමත් නිසි ඇගැයීමකට ලක් වී නැහැ..Deeman Ananda (1933-2007). Most prolific writer of Sinhala fiction in Sri Lanka during 20th century.බෝපෙ කනත්තගේ ඞීමන් ආනන්ද උපන්නේ 1933 මාර්තු 30 වනදා මාතර බණ්ඩාරවත්තේදී. වටගෙදර බෞද්ධ මිශ්ර පාසලෙන් හා ඉන් පසු කොළොන්නාවේ ආනන්ද විද්‍යාලයේ ඔහු ඉගෙනුම ලැබුවා. සිංහල, ඉංග්රීසි භාෂාවලට අමතරව ඔහු පසු කලෙක ස්වෝත්සාහයෙන් දෙමළ හා හින්දි භාෂා ද ප්රගුණ කළා..කුඩා වියේ සිටම ලිවීමට මහත් ඕනෑකමක් දැක්වූ ඔහු සිංහල ජාතිය හා සිළුමිණ පුවත්පත්වලට ලිපි හා කවි රචනා කළා. පසුව රිදීතිරය නමින් සිනමා පුවත්පතකට සම්බන්ධ වී වැඩ කළා..ඞීමන් ආනන්ද ගැන කරුණු සොයා යන විට මහත් උපකාර වූයේ කලක් ඔහු දැන සිටි මගේ ද ගුරුතුමකු වන විද්‍යා දේශක අසංග අබේසුන්දරයි (මානව විද්‍යා ප්රකාශනයේ කතුවරයා හා ප්රකාශකයා)..අබේසුන්දරයන් ඞීමන් ආනන්ද මුල් වරට හමු වූයේ 1978 වසරේ දිනෙකයි. කොළඹ සරසවියේ විද්‍යා පීඨයේ උපාධි අපේක්‍ෂකයකු ලෙස ඔහු එවකට මානව බිත්ති පුවත්පතට ලිපියක් ලියන්නට ආනන්ද සොයා ගෙන වැල්ලම්පිටියට ගියා. මේ තරුණයා සමග මහත් උද්‍යොගයෙන් කථා බස් කළ ආනන්ද, කල් පවතින මිතුදමක් ඇති කර ගත්තා..අබේසුන්දර ලියූ ලිපියට ඔහු දුන් හෙඩිම වූයේ ‘මා අත වරද නැත’ යන්නයි. ලේඛන කලාවට පිවිසි මුල් කාලයේ මහත් වෙර දරා ඞීමන් ආනන්ද ‘අපරාධය හා දඬුවම’ කෘතිය සිංහලට පරිවර්තනය කොට තිබෙනවා. එහි පිටපත රැගෙන ප්රකාශකයන් ගණනාවක් ළඟට ගියත් නමක් නොතිබුණු මේ නවක ලේඛකයාගේ කෘතිය ඔවුන් භාර ගත්තේ නැහැ. මෙයින් කම්පාවට පත් ආනන්ද එම පිටපතට ගිනි තබා පුළුස්සා දැමුවා..ඉච්ඡාභංගත්වයෙන් සිටින ඔහුට මරදානේ පංචිකාවත්ත පාරේ තිබූ ලිංගම් පොත්හල හිමි එම්. එස්. ලිංගම් මුදලාලි ඔවදනක් දුන්නා. ‘‘සිගරට්, සුරුට්ටු වගේ (ඉක්මනට) විකිණෙන පොත් ලියන්න!’’.සරල වින්දනය ලබා දෙන අඩු මිළැති පොත් ලිවීම ආනන්ද ඇරඹුවේ ඒ අනුවයි. සම්භාව්‍ය සාහිත්‍ය කෘතියක පරිවර්තනය පළ කරවා ගත නොහැකි වුවත් ඔහු ලියූ මාරක කථා පාඨකයන් හමුවට ගෙන යන්නට නම් ප්රකාශකයන් උද්‍යොගයෙන් ඉදිරිපත් වුණා..ආනන්ද මුලින්ම ලියූ මාරක කථා පොත ‘ගංතෙර හොල්මන’. පාළු තැනෙක සිට නොකියවන්න යැයි පොතේ දෙවැනි පිටුවේ අවවාදයක් ද මුද්‍රණය කළා. පිටු 112ක මේ සරල නවකථාව ඉක්මනින් පාඨක ජනාදරයට ලක්වුණා..1960 දශකයෙන් පටන් ගත් මේ ව්‍යායාමය 1970 දශකය පුරාත් 1980 දශකයේ කොටසක් දක්වාත් ඔහු කර ගෙන ගියා. මේ කාලය තුළ ඔහු පොත් දහසකට වඩා ලියා තිබෙනවා. මෙය මෙරට ප්රකාශන ක්‍ෂෙත‍්‍රයේ වාර්තාවක්..මුල් කාලයේ රුපියලට දෙකට පිටපතක් මිළ කෙරුණු මේ පොත්, පොත්හලවලට අමතරව පදික වේදිකාවේ හා පත්තර ලෑලිවල ද අලෙවි වුණා. කොළඹ ආනන්ද විද්‍යාලයේ පාසල් සිසුවකු ලෙස මරදාන දුම්රියපොළ අසලින් මේ පොත් මිළට ගන්නවා අබේසුන්දරට තවමත් මතකයි. වැඩ නිමා වී නිවෙස් බලා යන බොහෝ දෙනා ඒ දිනවල මේ පොත් මිලට ගෙන ගමනේදීම කියැවූ බව ඔහු කියනවා..‘‘රේස් කොලේ කියමින් සිටි වැඩ කරන ජනතාවට පොත් කියැවීම පුරුදු කළේ මමයි!’’ ඞීමන් ආනන්ද 1978 සම්මුඛ සාකච්ඡාවේදී පැවසුවා. ‘‘අද සිටින සමහර ප්රවීණ උගතුන් මුලින් මගේ පොත් කියවා ගැටවර අවධියේ එතැනින් වෙනත් පොත්පත්වලට යොමු වූ අයයි. ඔවුන් ප්රසිද්ධියේ කීවත් නොකීවත් එය මා දන්නවා.’’.ආනන්ද අනුකාරක කෘති නිර්මාණය කළ බව සැබෑවක්. ඔහු හොලිවුඞ් ත්රාසජනක චිත‍්‍රපටවල පිටපත් ආභාෂයෙන් දේශීය ඌරුවට මාරක කථා රචනා කළා. බොලිවුඞ් හින්දි චිත්රපට ඇසුරු කරගෙන පේ‍්‍රම කථා ගණනාවක් ද ලිව්වා. මීට අමතරව බටහිර රටවල ජනප්රිය සංස්කෘතියේ චරිත වූ ඩ‍්‍රැකියුලා ආදිය දේශීය පාඨකයන්ට හඳුන්වා දුන්නා..එහෙත් ඔහුගේ කෘතීන් කිහිපයක් හැරෙන්නට අනෙක් බහුතරය පරිවර්තන නොවෙයි. දේශීය චාරිත්ර, ස්ථාන හා සිදුවීම් හමුවන ප‍්‍රතිනිර්මාණ ලෙස හැඳින්විය හැකියි..ඔහු රාත‍්‍රීයේ ඉංග්රීසි චිත්රපට නරඹා පසු දින ඒ ආශ්රයෙන් නවකථා ලියූ බවට නැගුණු චෝදනා ඔහු ප‍්‍රතික්‍ෂෙප කළා. බටහිර චිත්රපට ඇසුරෙන් ලියැවුණු නවකථා තිබෙන බවත්, තමන් කථා සාරයන් සඳහා ගුරු කොට ගත්තේ ඒවා බවත් ඔහු කීවා..Sergeant Weerakoon: Cover of Deeman Ananda detection novel in Sinhala.ඔහු තමාටම ආවේණික චරිත නිර්මාණය කළා. ඔහුගේ රහස් පරික්‍ෂකයා වූයේ ඩිකී වීරකෝන්. ඔහුගේ රහස් ඔත්තු නියෝජිත ජේම්ස් බණ්ඩා බැලූ බැල්මට ජාත්‍යන්තරව ප්රකට ජේම්ස් බොන්ඞ්ට සමාන වූවත් බණ්ඩා බටහිර (විශේෂයෙන් CIA) සැළසුම්වලට එරෙහිව කි‍්‍රයා කරමින් දේශීයත්වය මතු කරන්නෙක්. වාමාංශික නැඹුරුවක් තිබූ ආනන්ද 1960 දශකයේ ජන මනසේ ප්රකටව තිබූ CIA කුමන්ත‍්‍රණ තම කථාවලට ඈඳා ගන්නට ඇතැයි අබේසුන්දරයන් කියනවා..මීට අමතරව ආනන්ද අද්භූත කථා රැසක් ද රචනා කළා. හොල්මන්, අවතාර, භූතයන් වටා ගෙතුණු මේ කථාවලින් සරල වින්දනයක් හා ත‍්‍රාසයක් ලබා දුන්නා මිසක (අද කාලේ ඇතැම් ඉරිදා පුවත්පත් මෙන්) කිසි විටෙක මේ කිසිවක් සත්‍ය යයි ප්රවෘත්ති වාර්තාකරණයට හෝ ජනතාවට ඒත්තු ගැන්වීමට හෝ ඔහු තැත් කළේ නැහැ..ත්රාසජනක කථා පුවත් සොයමින් කොළඹ නගරයේ සැරිසැරූ ඞීමන් ආනන්ද බටහිර හා හින්දි චිත්රපටවලට අමතරව අලූත්කඬේ උසාවියේ නඩු අසනු බලා සිටීමෙන් ද ප්රබෝධක ආවේගයන් ලද බව කියැවෙනවා. කොල්වින් ආර් ද සිල්වා, ජී.ජී. පොන්නම්බලම් වැනි දක්ෂ අපරාධ නීතීඥයන් සම්බන්ධිත නඩුවලට ඔහු විශේෂ අවධානය යොමු කළා..රහස්පරීක්‍ෂක කථා සාහිත්‍යයක් සිංහලෙන් නොතිබි යුගයක ඒ අඩුව යම් තරමකට හෝ ආනන්ද අතින් පිරවුණා. රහස්පරීක්‍ෂක කථා විශ්ව සාහිත්‍යයේ ප්රබල සාහිත්‍යාංගයක්. ඉංගී‍්‍රසී, ප්රංශ, ස්පාඤ්ඤ හා හින්දි වැනි භාෂාවල එහි හොඳ සම්ප්රදායන් තිබෙනවා. මෙරට මුල් යුගයේ ලේඛකයන් වූ පියදාස සිරිසේන හා ඩබ්ලියු. ඒ. සිල්වා වැනි අය ද රහස් පරීක්ෂක කථා රචනා කළා..ඒ අයට සම කළ නොහැකි වුවත් ජනප්රිය සංස්කෘතියට මේ සංකල්ප රැගෙන ආ ලේඛකයා ආනන්දයි. රහස් පරීක්ෂක කථාවලින් ජනමනස දුෂණය කරන බවට සුචරිතවාදීන් දුන් විලාප කිසිවකින් ඔහු සැලූණේ නැහැ. නීති තර්ක, සියුම් ගවේෂණ හා තීක්ෂණ බුද්ධිය ආදිය මත පදනම් වූ මේ කථා නිසා පාඨක මනස පුළුල් වන බව ඔහු විශ්වාස කළා..ආනන්දගේ සරල ත්රාසජනක නවකථා බොහොමයක එකම බටහිර ශෛලියේ චිත‍්‍රවලින් පිටකවර නිර්මාණය කර තිබුණා. ඒ සියල්ල ඇන්දේ ගම්පහ ‘අබේසිංහ’ නම් ශිල්පියායි. මේ සුසංයෝගය ද පොත්වල ජනප‍්‍රියත්වයට ද දායක වුණා..ඞීමන් ආනන්ද ශෛලියට සමාන මගක ගිය සමකාලීන ලේඛකයන් කිහිප දෙනකු සිටි බවත් ඒ පොත්පත් කියවමින් හැදුණු අබේසුන්දරට මතකයි. මෙසේ රහස් පරික්‍ෂක හෝ මාරක කථා ලියූ අය අතර වැලිහිඳ මුනිරත්න, සිරිසේන මාඉටිපේ, නාරාහේන්පිට චන්‍ද්‍රසේන, චන්‍ද්‍රසේන ද සිල්වා සහ නිමල් සේනානායක යන නම් ඔහු සිහිපත් කරනවා..‘‘කෙලෙයිමගල් නම් මුද්‍රණාලය සත 75 පොත් ජනප්රිය කළා. ඉදිරිපස හා පිටුපස කවරවලට වෙනස් ඡුායාරූප යොදා කවර දෙකක් ලෙස සකසා ඔවුන් නිකුත් කළ කුඩා පොත් සාක්කුවේ දමා ගෙන යා හැකි ප්රමාණයට තිබුණා’’ යයි ඔහු කියනවා..තමන් ‘මාරක කථා චක‍්‍රවර්ති’ ලෙස මාධ්‍ය මගින් හඳුන්වනවාට ඔහු එතරම් කැමති වී නැහැ. ‘‘ඔය නාමය මම සළකන්නේ සමච්චලයක් කියලා. ඒවා කලාකරුවෝ දෙකේ කොළයට දමන කථා’’ ඔහු වරක් සාකච්ඡුාවකදී පැවසුවා..එසේම ප්රබුද්ධ යයි හඳුන්වා ගත් සාහිත්‍යකරුවන් හා විචාරකයක් එල්ල කළ, අපහාස හා කොන් කිරීම් ඔහු තැකුවේ නැහැ. තමා පොත් ලියුවේ විචාරකයන්ට නොව සාමාන්‍ය ජනතාවට බවත්, ජන හද ගැස්මට තමා බෙහෙවින් සමීප වී අහිංසක වින්දනයක් ලබා දුන් බවත්, ආනන්ද විශ්වාස කළා..ඞීමන් ආනන්දගේ සහ එවැනි වෙනත් ලේඛකයන්ගේ පොත් ගැන දෙමවුපියන්, ගුරුවරුන් හා සම්භාව්‍ය යයි සැළකෙන සාහිත්‍යයට සම්බන්ධ උදවිය බැලූවේ අවඥාවෙන්. බොහෝ පාසල්වල මේ පොත් ගෙන ඒම තහනම් කොට තිබුණා. සිසු සිසුවියන් ඒවා කියවූයේ සඟවා ගෙනයි..ආනන්දගේ පොත්වල ප‍්‍රචණ්ඩ ක්රියා නිතර හමු වූ බව ඇත්තයි. එහෙත් ලිංගික වශයෙන් අසභ්‍ය කිසිවක් එහි තිබුණේ නැහැ. බටහිර ත්රාසජනක චිත්රපට කථාවල තිබූ කථා සාරය අඩුවක් නැතිව ඔහු පොත්වලට හසු කර ගත්තා..මේ ගැන අබේසුන්දරගේ විග්රහය: ‘‘ඞීමන් ආනන්දගේ සරල කෘතීන් තුළින් පොත් කියැවීම ඇරැඹූ අප බොහෝ දෙනා පසුකාලීනව වඩාත්ම ගැඹුරු හා සම්භාව්‍ය පොත් වෙතට යොමු වුණා. ආරම්භයක් ලෙස එය වැදගත්. එසේම රටේ පහළම ජන ස්ථාරයන් තමයි ඔහු ස්පර්ශ කළේ. අද යොවුන් සාහිත්‍යය යම් තාක් දුරට මේ හිදැස පිරැවූවත් ඞීමන් ආනන්ද කෙනකු නොසිටීම අඩුවක්.’’.කොළඹ සරසවියේ සිංහල මහාචාර්ය සරත් විජේසූරිය මට මතක් කළේ කලක් ඩබ්ලියු. ඒ. සිල්වා සූරීන්ගේ ලේඛනවලට ද ‘ජනප්රිය’ චෝදනාව එල්ලවූ බවයි. පාඨක මනස ඇද බැඳ තබා ගන්නට කථා ලිවීමේ හපනකු වූ සිල්වාගේ කෙටිකථා හා නවකථා ද සමහර විචාරකයන්ගේ දෝෂදර්ශනයට ලක් වුණා..ප්රකාශක දයාවංශ ජයකොඩිගේ මහතකයේ හැටියට ඞීමන් ආනන්ද පොත් තහනම 1960 දශකයේ ඔහු උගත් කොළඹ ආනන්ද විදුහලේ තදින්ම ක්රියාත්මක වුණා. එකල එහි ගුරුවරයකු වූ මගේ පියා ද මේ පොත් සිසුන් ළඟ තිබී හසු වී ‘රාජසන්තක’ කළ බව ජයකොඩි කියනවා..‘ආනන්ද බෝඩිමේ රස කථා’ නමින් මෑතදී දයාවංශ ජයකොඩි විසින් ප‍්‍රකාශිත ආවර්ජනා පොතෙහි එක් පරිච්ෙඡ්දයක 1960 දශකයේ ආනන්ද විදුහලේ නේවාසිකාගාර සිසුන් උපක‍්‍රමශීලීව ඞීමන් ආනන්ද පොත් කෙසේ කියැවූ සැට පොතේ කතුවරයා දෙව්සිරි පී. හේවාවිදාන විස්තර කරනවා..‘‘කුඩා ළමුන්ගේ මනස විනාශ කරන ඞීමන් ආනන්දගේ මාරක කථා පොත් තහනම් කළ යුතු යයි හිටපු විදුහල්පති මෙත්තානන්ද මහතාගේ බෞද්ධ බලවේගය ආනන්ද ශාලාවේ පැවති රැස්වීමකදී යෝජනාවක් ද සම්මත කර ගත් පසු මාරක කථා පොත් අලෙවිය තවත් වැඩි විය.’’.Dickie Weerakoon: Another of Deeman Ananda’s 1,000+ crime novels in Sinhala.වරක් නේවාසිකගාර පාලකයන් සමග හැංගිමුත්තන් කරමින් කියැවූ පොත් එකතුවක් සමග හසු වූ සිසුවකු දඬුවම් ලැබූ සැටි කතුවරයා කියනවා. මේ සිද්ධියෙන් පසු එකී සිසුවා ඞීමන් ආනන්දට ලියුමක් ලියා කීවේ ‘මාරක කථා සාහිත්‍යය ආනන්ද බෝඩිමේ ප්රචලිත කිරීමට තමා දරනා වටිනා උත්සාහය බෝඩිමේ ගුරුවරුන් විසින් කඩාකප්පල් කළ බවයි’. පොත් නැතිව ළමුන් නොකා නොබී දුකෙන් සිටින බවත් ලියුමේ සඳහන් වුණා..සතියකට පසු මෙකී සිසුවා නමට තැපෑලෙන් විශාල පාර්සලයක් ලැබුණා. ඞීමන් ආනන්ද තමන් එතෙක් ලියූ පොත් 150ක පිටපතක් බැගින් තෑගි කර එවා තිබුණා..කෙසේ හෝ පාලකයන් මෙය දැන ගන්නට පෙර පාර්සලයේ අන්තර්ගතය සඟවා ‘යටිබිම්ගත පරිශීලනයට’ යොදා ගත් සැටි කතුවරයා කියනවා..පොත් දහසකට වඩා ලියූව ද එයින් බොහෝමයක පිටපත් තමා ළඟවත් නොතිබූ බව ඞීමන් ආනන්ද අබේසුන්දරට කියා තිබෙනවා. ‘‘හිතමිතුරන් හා සෙසු පාඨකයන් මගෙන් ඉල්ලූ විට විවිධ අවස්ථාවල මා ඔවුන්ට මගේ කර්තෘ එකතුවෙන් පිටපත් දුන්නා. එයින් බොහෝ දෙනා ඒවා ආපසු ගෙන ආවේ නැහැ.’’.මේ පොත් පළ කළ මුද්‍රණාල ඒවායේ පිටපත් රාජ්‍ය ලේඛනාගාරයට හරි හැටි යැවීමක් ද සිදු කර නැහැ. 2004 සුනාමියේදී ඞීමන් ආනන්ද පොත් එකතු ගණනාවක් විනාශ වූ බව පාඨකයන් ඔහුට ලියා දන්වා තිබෙනවා. මේ නිසා ඞීමන් ආනන්දගේ සම්පූර්ණ පොත් එකතුවක් කොතැනක කා සතුව තිබේදැයි සොයා ගැනීම ප්රශ්නයක්..මුල් යුගයේ සිනමා සඟරාවකට සම්බන්ධ වූ ඞීමන් ආනන්ද පසු කලෙක සිංහල සිනමා කර්මාන්තයට ද දායක වුණා. ඒ තිර රචකයෙක් හැටියට. ‘මේ දෑස කුමකටද?’, ‘යළි ඉපිදේ’, ‘සූරයා සූරයාමයි’ හා ‘දාමරිකයෝ’ යන චිත්රපට ඔහු අතින් රචනා වුණා..ඞීමන් ආනන්ද චිත‍්‍රකථා ක්‍ෂෙත‍්‍රයටත් දායක වූ බව අප‍්‍රකට කරුණක්. මෙරට එළි දුටු මුල්ම චිත‍්‍රකථා පොත වූයේ සුසිල් පේ‍්‍රමරත්න නිර්මාණය කළ ‘රන් දුපත’යි. එයින් පසු දෙවැනි පොත වූයේ ‘තිසා’ නම් චිත‍්‍රකථාවයි. 1960 දශකයේ පළ වූ එහි කථාව ඞීමන් ආනන්දගේ. චිත්ර දයා කරුණාරත්නගේ. මෙයින් පිටපත් 55,000ක් ඉක්මවා අලෙවි වූ බව ආනන්ද කියා තිබෙනවා..ඞීමන් ආනන්ද මාරක කථා කියැවීම හරහා සාහිත්‍ය ලෝකයට පිවිස, පසුව එහි ලොකු හපන්කම් කළ සිංහල භාෂා මහාචාර්යවරයකු මේ සතියේ මා සමග කීවේ මෙයයි. ‘බොහෝ රටවල ජනප්රිය හා සම්භාව්‍ය සාහිත්‍යය සමාන්තරව පවතිනවා. අපේ අවාසනාව නම් ජනප්රිය සාහිත්‍යයට මෙරට හිස ඔසවන්නට ඉඩක් නොදීම.’.‘තිසා’ චිත‍්‍රකථාව Thisa – second chitrakatha (comic) book published in Sri Lanka in the 1960s, with story by Deeman Ananda.Posted in Archival, Biographical, children, Education, Ravaya Column, Sri Lanka, Story telling, Writing, youth. Tags: ‘අපරාධය හා දඬුවම’, ‘තිසා’ චිත‍්‍රකථාව, ‘මාරක කථා චක‍්‍රවර්ති’, “රන් දුපත”, අද්භූත කථා, අවතාර, අසංග අබේසුන්දර, එම් එස් ලිංගම් මුදලාලි, කොල්වින් ආර් ද සිල්වා, කොළඹ ආනන්ද විදුහල, ඞීමන් ආනන්ද, ජනප්රිය සංස්කෘතිය, ජී ජී පොන්නම්බලම්, ජේම්ස් බණ්ඩා, ඩ‍්‍රැකියුලා, ඩබ්ලියු ඒ සිල්වා, ඩිකී වීරකෝන්, ත්රාසජනක කථා, දයා කරුණාරත්න, දයාවංශ ජයකොඩි, පියදාස සිරිසේන, පේ‍්‍රම කථා, බෝපෙ කනත්තගේ ඞීමන් ආනන්ද, භූතයන්, මාරක කථා, සරල වින්දනය, සුසිල් පේ‍්‍රමරත්න, හොල්මන්, CIA කුමන්ත‍්‍රණ, crime fiction, cultural orthodoxy, Deeman Ananda, detective fiction, light entertainment, popular culture, Sinhala movies, Thisa, thriller novels, young readers. 6 Comments ».දර්ශන කරුණාතිලක හා “තරු අතරට ගිය දරුවා”.15 September 2014 — Nalaka Gunawardene.Dharshana Karunathilake with book cover of Tharu Atharata Giya Daruwa he designed.කුසලතාපූර්ණ චිත්ර ශිල්පි හා කාටුන් ශිල්පි දර්ශන කරුණාතිලක මගේ පාසල් මිත‍්‍රයෙක්. අප මුලින් හමුවූයේ 1978 දී අප දෙදෙනාම කොළඹ ආනන්ද විදුහලේ 6 වැනි ශ්‍රේණියට ඇතුල් වූ විටයි. මගේම පන්තියේ සිටි වැඩි සද්ද බද්ද නැති දර්ශන හිමින් සැරේ ගුරුවරුන්ගේ විකට රූප ඇන්ද බව මට මතකයි. පන්තිවෙලාවේ අනවශ්‍ය වැඩ කිරීමට දොස් කියනවා වෙනුවට ඔහුගේ නිර්මාණ යම් අගැයීමකට ලක් කළ ගුරුවරුන් ද අපට සිටියා..උපාලි පුවත්පත් සමාගමේ විදුසර කර්තෘ මණ්ඩලයේ කලක් සේවය කළ දර්ශන වඩාත්ම ජන අවධානයට පාත්ර වූයේ වසර ගණනාවක් ඉරිදා ලක්බිමට ඔහු නිර්මාණය කළ දේශපාලන කාටුන් නිසයි. ඔහුටම ආවේණික පින්සල හැසිරවීමක් හා සියුම් එහෙත් නිර්දය උපහාසාත්මක දැක්මක් දර්ශනට තිබෙනවා..මගේ පරපුරේ ලොකු හපනකු වන දර්ශන සමග එක්ව පොතක් කිරීමේ ඕනෑකම මට කලක පටන් තිබුණා. එය සැබෑ වූයේ මේ වසරේ මැදදී..2014 සිංහල අවුරුදු නිවාඩු දිනවල මා ලියූ ආතර් සී. ක්ලාක්ගේ ළමා කාලය පිළිබඳ පොත ප්රකාශ කිරීමට සුන්දර නිහතමානි ද මැල් එකඟ වුණා. අප දෙදෙනාම හඳුනන දර්ශනට පොතේ පිටු සැළසුමේ හා නිමාව පවරන ලෙස මා කළ ඉල්ලීමට ද සුන්දර එකඟ වුණා..“තරු අතරට ගිය දරුවා” නම යෝජනා කළේ අපේ තවත් මිතුරෙක් – ලස්සනට බස හසුරුවන ලේඛක දිලීප අබේසේකර..2014 ජුනි, ජූලි, අගෝස්තු වකවානුවේ පොතට පින්තූර තෝරා, කාටුන් පහක් ද ඇඳ දුන් දර්ශන එයට අනගි නිමාවක් ලබා දුන්නා. පිටකවරයට ළදරු ක්ලාක්ගේ ඡායාරූපයකට තරු මල් එක් කිරීමේ අදහසත් ඔහුගේ..ලේඛකයෝ පොත් ලිව්වාට ඒවා පාඨකයන් අතරට ගෙන එන්නට තවත් කිහිප දෙනෙකු සම්මාදම් වනවා. තරු අතරට ගිය දරුවාගේ කථාවට උදව් වුණු දර්ශන, දිලීප හා සුන්දරට මගේ ප්රණාමය..කොළඹ පොත් ප්රදර්ශනයට කඩිමුඩියේ නිකුත් කළ පොතේ එළි දැක්වීමේ උත්සවයක් අපි ඉදිරි සති කිහිපය තුළ පවත්වන්නටත් අදහස් කරනවා..Nalaka Gunawardene at Colombo International Book Fair 2014 where his book ‘Tharu Atharata Giya Daruwa’ is on sale – Photo by Dhara Gunawardene.Posted in Arthur C Clarke, Biographical, Cartoons, Media, Sri Lanka, Story telling, Writing. Tags: ආතර් සී. ක්ලාක්ගේ ළමා කාලය, ඉරිදා ලක්බිම, කොළඹ ආනන්ද විදුහල, කොළඹ පොත් ප්රදර්ශනය, දර්ශන කරුණාතිලක, දිලීප අබේසේකර, දේශපාලන කාටුන්, විදුසර කර්තෘ මණ්ඩලය, Dharshana Karunathilake, Dileepa Abeysekera, Sundara Nihathamani de Mel, Tharu Atharata Giya Daruwa. 2 Comments ».Blog at WordPress.com..Search for:.October 2022.M.T.W.T.F.S.S..1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31..« Apr.Want to know me?.About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Twitter Updates.Accountability needs clarity & precision of exactly what happened in #Indonesia #stadiumstampede: Using interviews… twitter.com/i/web/status/1… 3 hours ago.RT @ict4peace: #ICTPeace Special Advisor @sanjanah writes about how democratic frameworks in developed countries, with high-trust societies… 5 hours ago.RT @GehanDG: Why does #22A retain the urgent bill process? It’s DANGEROUS (given that the replacement of the #PTA could be enacted as an u… 7 hours ago.RT @HarshadeSilvaMP: For 3rd instance #SriLanka Attorney Generals Department not prepared to proceed with @hejaazh case as MFA @alisabrypc… 20 hours ago.RT @ItikaSPunit: To #moonlight or not to moonlight? I spoke to a top labor & employment lawyer to understand what's legal & illegal. Read h… 20 hours ago.Follow @NalakaG.Blogroll.Arthur C Clarke Foundation.Asia Media at UCLA.Asia Media Forum.Buddhini.net.Bytes For All.Children of Tsunami.CSE India.David Suzuki.Digits4Change.Dot Earth – NY Times.Drik Picture Agency.Edward Girardet.Eye on Ethics.First Drafts.Frederick Noronha.Greenaccord.Groundviews.org.Himal Southasian.Humanitarian.info.ICT4Peace.Kalpana Sharma.LIRNEasia.Manori Wijesekera's Blog.Media Helping Media.MediaChannel.org.Mobile Active.Moving Images, Moving People!.Nadia El-Awady's Blog.Nandasiri Wanninayaka.On the Ground.Panos South Asia.Saving the Planet.SciDev.Net Blog.Science and Development Network.Serendib eXchange.Shahidul News.Talking World Affairs.The Green Ghost.The Hoot.TVE Asia Pacific.TVEAP Films on [email protected] Categories.Asia Broadcasting Communicating development Communicating disasters Communicating research digital media Documentary film Eco-friendly living Education for Sustainable Development Environment Environmental journalism film-makers film-making good governance ICT India Internet Journalism majority world Media Media activism New media public interest Ravaya Column Science communication Sri Lanka Story telling Sustainable Development Television Uncategorized.Categories.Africa.Ageing.Agriculture.air pollution.Al Jazeera.Animation.Anita Roddick.Antarctica.Archival.Arthur C Clarke.Asia.astronomy.Australia.Bangladesh.BBC.Biographical.Blogging.Blogroll.Books.Brazil.Broadcasting.Burma.Cambodia.Campaigns.Cartoons.children.China.cinema.Citizen journalism.citizen media.Citizen science.civil society.Clean energy.climate change.comics.common property resources.Communicating development.Communicating disasters.Communicating research.community media.copyright.coral reefs.Corruption.cricket.Democracy.Digital Divide.digital media.Digital Natives.Disasters.Documentary film.Eco-friendly living.Education.Education for Sustainable Development.Environment.Environmental journalism.Ethics.Fair trade.family planning.film distribution.film festivals.film-makers.film-making.Flying.food.Fossil fuels.Future.Global South.good governance.Grassroots video.hate speech.Health.heritage.History.HIV/AIDS.Human rights.Humanitarian action.Humanitarian emergencies.Humour.hunger.ICT.India.Indonesia.Information Society.Innovation.Internet.Iraq.Japan.Journalism.Latin America.LGBT rights.majority world.Malaysia.Maldives.Malima TV Show.Mangroves.MDG.Media.Media activism.Media freedom.Media Reforms.mega cities.Movies.Music.Narrowcast.Narrowcasting.Nature.Nepal.New media.News.North America.nuclear weapons.Oceans.Online video.OnlineOffline column.Open Government.open spectrum.ozone depletion.Pakistan.Peace.Philippines.Photography.Photojournalism.Political violence.Poverty.Princess Diana.public interest.Quiz.Rationalism.Ravaya Column.renewable energy.right to information.Road Safety.RTI Sri Lanka.Sanitation.Satire.Science communication.Science fiction.Science for development.science journalism.Secularism.sex.social justice.social media.South Asia.South Pacific.space travel.Sports.Sri Lanka.Story telling.Sustainable Development.Telecommunications.Television.Thailand.Trafficking.Tsunami.Uncategorized.United Nations.urban issues.Verse.Video.Violence.war.Waste.water.web 2.0.whales.Wildlife.women.Writing.youth.YouTube.Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use..To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy.Follow Following.Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Join 159 other followers.Sign me up.Already have a WordPress.com account? Log in now..Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Customize.Follow Following.Sign up.Log in.Report this content.View site in Reader.Manage subscriptions.Collapse this bar..Loading Comments.....Write a Comment....Email (Required).Name (Required).Website
|
මැලේසියාව | Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Open Minds! (formerly: Moving Images blog).About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Nalaka Gunawardene's personal reflections on media, culture and society in Asia. NOTHING OFFICIAL about this!.Top Posts.Teenage Affluenza: A viral video to stir our minds.ආතර් සී. ක්ලාක් සහ ශ්රී ලංකාව: නිවැරදි තොරතුරු මෙන්න!.'Chief Seattle speech': Global environmental legend, or pervasive myth?.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Laugh, and the world laughs with you; Weep, and you weep alone....Recent Posts.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Avoiding ‘Cyber Nanny State’: Challenges of Social Media Regulation in Sri Lanka.Dreaming of a Truly Civilised Society in Sri Lanka…where everyone’s dignity is ensured!.LGBT Rights: සියලු මානවයන්ගේ අයිතීන් රකින ශිෂ්ට සමාජයක් කරා….සිවුමංසල කොලු ගැටයා #373: පෑදි දියට බොර දිය එක් කරන ව්‍යාජ පුවත් මවන්නෝ කවරහුද?.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #372: ආරංචිද වැඩේ? ඕපාදූපවල පරිණාමීය වැදගත්කමක් තිබෙනවාලු!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #371: සමූහ සම්මාදම් නවීකරණය හා විවිධාංගීකරණය ඕනෑ කර තිබේ!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #370: පුරෝගාමී කිමිදුම්කරු හා සාගර ජීව විද්‍යාඥයා රොඩ්නි ජොන්ක්ලස්.Recent Comments.EngageMedia | The 19… on Suharto’s legacy: Mass g….Voces de los margina… on ‘Chief Seattle speech….Visiting a Gulliver… on Titus Thotawatte (1929 – 2011)….Meta.Register.Log in.Entries feed.Comments feed.WordPress.com.Archives.April 2019.October 2018.September 2018.July 2018.June 2018.May 2018.April 2018.March 2018.November 2017.September 2017.June 2017.May 2017.April 2017.March 2017.February 2017.January 2017.December 2016.November 2016.October 2016.September 2016.August 2016.July 2016.June 2016.May 2016.April 2016.March 2016.February 2016.January 2016.December 2015.November 2015.October 2015.September 2015.August 2015.July 2015.June 2015.May 2015.April 2015.March 2015.February 2015.January 2015.December 2014.November 2014.October 2014.September 2014.August 2014.July 2014.June 2014.May 2014.April 2014.March 2014.February 2014.January 2014.December 2013.November 2013.October 2013.September 2013.August 2013.July 2013.June 2013.May 2013.April 2013.March 2013.February 2013.January 2013.December 2012.November 2012.October 2012.September 2012.August 2012.July 2012.June 2012.May 2012.April 2012.March 2012.February 2012.January 2012.December 2011.November 2011.October 2011.September 2011.August 2011.July 2011.June 2011.May 2011.April 2011.March 2011.February 2011.January 2011.December 2010.November 2010.October 2010.September 2010.August 2010.July 2010.June 2010.May 2010.April 2010.March 2010.February 2010.January 2010.December 2009.November 2009.October 2009.September 2009.August 2009.July 2009.June 2009.May 2009.April 2009.March 2009.February 2009.January 2009.December 2008.November 2008.October 2008.September 2008.August 2008.July 2008.June 2008.May 2008.April 2008.March 2008.February 2008.January 2008.December 2007.November 2007.October 2007.September 2007.August 2007.July 2007.June 2007.May 2007.April 2007.March 2007.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #368: #FakeNews ව්‍යාජ පුවත්වලට නීතියෙන් වැට බැඳිය හැකිද?.26 June 2018 — Nalaka Gunawardene.Fake News is not new. The phenomenon has been around, in one form or another, for decades! Many of us in the global South have grown up amidst intentionally fake news stories in our media, some of it coming from governments, no less..Fake News is merely a symptom of a wider and deeper crisis.It is a crisis of public trust in journalism and media that has been building up over the years in many countries. Fake News fills a vacuum of credibility..In my latest Ravaya column (in Sinhala), published on 24 June 2018, I revisit the topic of Fake News to discuss if and how legal regulation can help counter Fake News. I argue that any new laws should be introduced very carefully, so as not to allow governments to restrict freedom of expression. I look at the botched Indian attempt to penalise journalists over Fake News, and the new Anti-Fake News Law in Malaysia (April 2018) that has been widely criticised for overbroad definitions and regulatory overreach..In the end, I conclude: even the best laws can be a partial solution to the Fake News crisis. A healthy dose of scepticism can filter out a good deal of disinformation surrounding us. We also have to build media literacy as a modern-day survival skill, and nurture independent fact checking services..Can laws stop Fake News?.ව්‍යාජ පුවත් හෙවත් Fake News ගැන මීට පෙර දෙවතාවක් මා විග්රහ කළා..2017 මැයි 14 වැනිදා ‘ව්‍යාජ පුවත් ප්‍රවාහයෙන් තොරතුරු සමාජය බේරා ගත හැකිද?’ යන මැයෙන්ද, 2017 ජූනි 18 වැනිදා ‘ව්‍යාජ පුවත්වලින් මතු වන සැබෑ අභියෝග’ මැයෙන් ද, එම තීරු ලිපි පළ වුණා..ව්‍යාජ පුවත් සංකීර්ණ සංසිද්ධියක් බවත්, එම ලේබලය ප්රවේශමින් භාවිත කළ යුතු බවත් මා අවධාරණය කළා..මා යොදා ගන්නා නිර්වචනය මෙයයි. යම් තොරතුරක් වැරදි බව දැන දැනම එය සැබෑ පුවතක් ලෙස වාර්තා කිරීම හෝ පතුරුවා හැරීම ව්‍යාජ පුවතක්..අද යළිත් මේ මාතෘකාවට පිවිසෙන්නේ ව්‍යාජ පුවත් පිළිබඳ සමාජ සංවාද දිගටම සිදු වෙමින් තිබෙන නිසයි..අමෙරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්, තමන්ට හිතකර නොවන පුවත් හෝ විවේචනාත්මක මාධ්‍ය විග්රහයන් සියල්ල ගෙඩි පිටින් හෙළා දැකීමට Fake News යෙදුම අවමන් සහගතව නිතර යොදා ගන්නවා..දැන් දැන් වෙනත් රටවල දේශපාලකයන්ටද මේ පුරුද්ද ව්‍යාප්ත වන හැඩයි. අපේ සමහර දේශපාලකයොත් තමන් නොරිසි වාර්තා හෝ විග්‍රහයන්ට මේ ලේබලය ඇලවීමට පටන් අරන්..මෙයින් සිදු වන්නේ තත්ත්වය තවත් ව්‍යාකූල වීම පමණයි. ව්‍යාජ පුවත් යනු නොයෙක් අයට විවිධාකාරයේ විග්රහ කළ හැකි, නිශ්චිත නොවන යෙදුමක්. මේ නිසා එය භාවිත කිරීම ප්රවේශමින් කළ යුත්තක්..ඉංග්රීසි බසෙහි ඊට වඩා නිශ්චිත වූ යෙදුම් දෙකක් තිබෙනවා. අර්ථය ආසන්න වශයෙන් සමාන යයි බැලූ බැල්මට පෙනුණත් ඒ දෙක විස්තර කරන්නේ ප්‍රපංචයන් දෙකක්..වඩාත් භයානක හා හානිකර වන්නේ හිතාමතාම ගොතා, අතිශයෝක්ති කොට හෝ විකෘති කොට මුදා හරින තොරතුරුයි. මේවාට Disinformation කියනවා. මහජනයා වුවමනාවෙන්ම නොමග යැවීම හා රැවටීම මේවායේ අරමුණයි..අපේ රටේ බොහෝ ආණ්ඩු, විපක්ෂ දේශපාලන පක්ෂ, යුද්ධ සමයේ හමුදාව, වෙළඳෙ ප්‍රචාරණ සමාගම් මෙන්ම සමහර සිවිල් සමාජ සංවිධානද හිතාමතා බොරු ප්‍රචාර කිරීම පිළිබඳව උදාහරණ එමට තිබෙනවා..තමන් කුමන හෝ මූලාශ්‍රයකින් ඇසූ, දුටු හෝ කියැවූ වැරදි තොරතුරක්, එය වැරදි බව වටහා නොගෙන ප්‍රතිරාවය කිරීම හෙවත් බෙදා ගැනීමට කියන්නේ Misinformation කියායි. තහවුරු කිරීමකින් තොරව, හරිහැටි විමර්ශනය නොකර හා වගකීම් විරහිතව මෙසේ ප්‍රතිරාවය කරන අය එමට සිටිනවා..Sri Lanka’s mainstream media have been peddling disinformation for decades. Readers have devised their own filters to discern fake from real, but it’s not always easy!.අපේ රටේ ජනමාධ්‍යවල මේ දෙආකාරයේම දුස්තොරතුරු නිතර හමු වනවා..සමහරක් ව්‍යාජ පුවත් මාධ්‍ය කතුවරුන් හෝ මාධ්‍ය ආයතන හිමිකරුවන් විසින් ඕනෑකමින්ම නිර්මාණය කොට බෙදා හරිනු ලබනවා. මෙයට දේශපාලනික, ව්‍යාපාරික හෝ වර්ගවාදී හේතු මුල් විය හැකියි..යම් චරිත, ආයතන හෝ සංකල්ප පුම්බන්නටත්, තවත් සමහර චරිත, ආයතන හෝ සංකල්ප පිළිබඳව මහජන අප්‍රසාදය ඇති කිරීමටත් මෙවන් ව්‍යාජ පුවත් මැවීම නිරතුරුව සිදු කැරෙනවා..රාජ්‍ය මාධ්‍ය ආයතන, බලයේ සිටින රජයේ ප්‍රචාරණ යාන්ත්‍රණ බවට පත් වීම දශක ගණනාවක් තිස්සේ දිගටම සිදු වූවක් නිසා අද වන විට මාධ්‍ය ග්‍රාහකයෝ එය මාධ්‍ය අවභාවිතයක් ලෙස දකින්නෙත් නැති තරම්..මෑත කාලයේ ආර්. ප්‍රේමදාස හා මහින්ද රාජපක්ෂ ජනපතිවරුන් යටතේ රාජ්‍ය මාධ්‍ය අපහරණය සීමාන්තික ලෙස සිදු වුණා..උදාහරණ එමටයි. හොඳම උදාහරණ සඳහා 1991 සැප්තැම්බරයේ ප්‍රේමදාසට එරෙහිව දෝෂායෝභියෝගයක් මතුව ආ පසුවත්, 2014 නොවැම්බරයේ රාජපක්ෂට එරෙහිව විපක්ෂයේ පොදු අපේක්ෂකයා ලෙස මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ඉදිරිපත් වූ පසුවත් ලේක්හවුස් දිනපතා හා සතිඅන්ත පත්තරවල මුල් පිටු හැකිනම් සොයා ගෙන කියවන්න..එකී වකවානුවල ලේක්හවුස් පුවත්පත් මාධ්‍ය විසින් පුවත් ආවරණයේදී පවත්වා ගත යුතු තුලනය පමණක් නොව සියලුම ආචාරධර්මීය සීමාද ඉක්මවා ගිය සැටි අපට මතකයි..ව්‍යාජ පුවත් මවන්නේ, සැබෑ සිදුවීම් වාර්තාකරණයේදී දැඩි ලෙස විකෘති කරන්නේ රාජ්‍ය මාධ්‍ය පමණක් නොවෙයි. බොහෝ පෞද්ගලික පුවත්පත්, රේඩියෝ හා ටෙලිවිෂන් ආයතනද එයම කරනවා..හිතාමතා මවන ව්‍යාජ පුවත් හා පුවත් විකෘති කිරීම්වලට අමතරව නොසැලකිල්ල, නොදන්නාකම, අලසබව හා වෘත්තීයභාවය නොතැකීම නිසා අපේ මාධ්‍යවලට නිරායාසයෙන් පිවිසෙන වැරදි තොරතුරුද සැලකිය යුතු ප්රමාණයක් තිබෙනවා..දේශපාලකයන්, සරසවි ඇදුරන්, වෘත්තිකයන් හා පූජකයන් වැනි නාමධාරී පුද්ගලයන් අතර සමහරුන් පොදු අවකාශයේ (ප්රසිද්ධ රැස්වීම්, මාධ්‍ය සාකච්ඡා ආදියේදී) කරන වැරදි සහගත ප්රකාශ එලෙසින්ම, විමර්ශනයකින් තොරව පළ කිරීම අපේ මාධ්‍යවල සුලබ වැරැද්දක්..මෙයට එක් ප්රබල උදාහරණයක් 2017 මුලදී මතු වුණා. පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන් 225න් 94 දෙනකු අඩු තරමින් අපොස සාමාන්‍ය පෙළවත් සමත් වී නැතැයි මාධ්‍ය රැසක් වාර්තා කළා. ඔවුන් සියල්ල මූලාශ්රය ලෙස උපුටා දැක්වූයේ දේශපාලන විද්‍යාව පිළිබඳ විශ්‍රාමික සරසවි ඇදුරෙක්..එකී මහාචාර්යවරයා ප්රවෘත්ති සාකච්ඡාවකදී කළ ප්‍රකාශයක් වැඩි තතු නොවිමසා මාධ්‍ය වාර්තා කළා. මන්ත්‍රීවරුන් පිළිබඳ ජනප්රිය මහජන ආකල්පයකටද එය අනුගත වුණා..මේ ගැන පසු විපරමක් කළේ ඉංග්රීසි සතිඅන්ත පුවත්පතක මාධ්‍යවේදිනියක් පමණයි. ඇය අදාළ මහාචාර්යවරයාට දුරකතනයෙන් කතා කොට මේ දත්තයට පදනම විමසුවා. එතැනදී ඔහු කියා ඇත්තේ එය තමා කළ තොරතුරු විමර්ශනයකින් හෙළි වූවක් නොව තමාද එය ටික කලකට පෙර මොකක්දෝ පුවත්පතක කිය වූවක් බවයි! අඩු තරමින් එම පුවත්පතේ නම පවා ඔහුට මතක නැතිලුෟ.මේ අතර පාර්ලිමේන්තු කාර්ය මණ්ඩලය කියා තිබුණේ මන්ත්‍රීවරුන්ගේ අධ්යාපන සුදුසුකම් පිළිබඳ තොරතුරු තමන් එක් රැස් නොකරන බවයි..ඉන්ටර්නෙට් ගත වී සරල ගූගල් සෙවීමක් කළ විට පෙනී ගියේ 2014 සැප්තැම්බරයේ බුද්ධික පතිරණ මන්ත්‍රීවරයා (2010-2015 පැවති) පසුගිය පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන්ට අදාළව පවසා තිබුණේ 94 දෙනකු සාමාන්‍ය පෙළ අසමත්ව සිටි බවයි..එහෙත් 2015 අගෝස්තුවේ තේරී පත් වූ වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවට එම සංඛ්‍යාවම ආදේශ කරන්නේ කෙලෙසද?.මහාචාර්යවරයා නොසැලකිලිමත්ව කළ ප්රකාශය මාධ්‍ය එලෙසින්ම වාර්තා කළා. එය පදනම් කරගෙන විග්රහයන් හා කතුවැකි පවා ලියූ සියලු මාධ්‍ය ව්‍යාජ පුවතක හවුල්කරුවන් බවට දැනුවත්ව හෝ නොදැනුවත්ව පත් වුණා..මාධ්‍යවේදීන් සතු විය යුතු සංශ්‍යවාදීබව (skepticism) මෙරට කෙතරම් දුර්ලභද යන්නත් මේ උදාහරණයෙන් හොඳාකාර පේනවා..ව්‍යාජ පුවත් නොහොත් දුස්තොරතුරු බෙදා හැරීම කෙතරම් සංකීර්ණද යන්න මේ දක්වා කියැවූ ඔබට වැටහෙනවා ඇති. මේ නිසාම ව්‍යාජ පුවත් ඉලක්ක කර ගත් නව නීති හෝ නියාමන ක්‍රමවේද හඳුන්වාදීමද අතිශය දුෂ්කර කාරියක්..ආසියානු රටවල් දෙකක මෑත මාසවල අත්දැකීම් සලකා බලමු..2018 මාර්තු මාසයේ ඉන්දියාවේ ප්රවෘත්ති හා විද්යුත් මාධ්‍ය අමාත්‍යාංශය කීවේ ව්‍යාජ පුවත් බිහි කිරීම හා ඒවා බෙදා හැරීම කරන මාධ්‍යවේදීන්ට හා ඔවුන්ගේ මාධ්‍ය ආයතනවලට ‘විපාක විඳීමට සිදු වනු ඇති’ බවයි..‘ව්‍යාජ පුවත්’ නිර්වචනය නොකර ඉන්දියානු රජය කීවේ එවන් දේ කරන මාධ්‍ය එරට පුවත්පත් මණ්ඩලයට හෝ විද්යුත් මාධ්‍ය නියාමන ආයතනයට යොමු කැරෙනු ඇත කියායි. චෝදනා ඔප්පු වුවහොත් අදාළ මාධ්‍යවේදියාගේ මාධ්‍ය හැඳුනුම්පත (media accreditation) අහෝසි වනු ඇතැයි ප්රකාශ කෙරුණා. (මුල් වරදට මාස 6ක් දක්වා, දෙවැනි වරදට වසරක් දක්වා සහ තෙවරක් වරද ඔප්පු වුවහොත් සදාකාලිකව.).India government’s plans to regulate against Fake News, proposed and hastily withdrawn in April 2018.මෙය නිවේදනය කළ වහාම එරට මාධ්‍ය ආයතන හා මාධ්‍යවේදී සංවිධාන ප්රබලව සිය විරෝධය පළ කළා. මෙය මාධ්‍ය හීලෑ කොට මර්දනය කිරීමට ගන්නා උත්සාහයක් බවත්, දැනටමත් සියලු මාධ්‍යවේදීන් නිවැරදිව හා සමබවර වාර්තාකරණයේ යෙදිය යුතු බව පුවත්පත් මණ්ඩලයේ ආචාරධර්ම අතර කියැවෙන නිසා අමතර කිසිදු නියාමනයක් අවශ්ය නැති බවත් ඔවුන් අවධාරණය කළා..මේ විරෝධතා හමුවේ අගමැති නරේන්ද්‍ර මෝඩි සිය ප්රවෘත්ති අමාත්‍යාංශයේ යෝජනාව ඉක්මනින්ම ඉවත් කර ගත්තා. අමාත්‍යාංශයේ මැදිහත් වීමකින් තොරව, පවත්නා රාමුව යටතේ පුවත්පත් මණ්ඩලයට හා විද්යුත් මාධ්‍ය නියාමන ආයතනයට ව්‍යාජ පුවත් ගැනද ප්රතිචාර දැක්විය හැකි යැයි ඔහු කියා සිටියා..මැලේසියාවේ සිදු වූයේ මීට වෙනස් දෙයක්. 2018 අප්‍රේල් 2 වැනිදා එරට පාර්ලිමේන්තුව ව්‍යාජ පුවත් විරෝධී නව නීතියක් සම්මත කළා. ඕනැම මාධ්‍යයක් හරහා ව්‍යාජ පුවත් නිර්මාණය කිරීම හෝ සංසරණය කිරීම පිළිබඳ චෝදනා ඔප්පු වන ඕනෑම අයකුට මැලේසියානු රිංගිට් 500,000ක් (අමෙරිකානු ඩොලර් 128,000 පමණ) දක්වා දඩයක් හෝ වසරක් දක්වා සිරදඬුවමක් හෝ මේ දෙකම නියම කළ හැකියි..හිටපු අගමැති නජීබ් රසාක් මේ නීතිය ගෙන ආවේ මහ මැතිවරණයක් අබිමුඛව තිබියදී. එසේම ඔහුගේ රජය මහා පරිමාණ රාජ්‍ය මුදල් වංචා කිරීම පිළිබඳ බරපතළ චෝදනා එල්ල වී තිබෙන අතරදී..Malaysian campaign against Fake News.ඉක්මනින් ක්රියාත්මක කළ නව නීතිය යටතේ මුලින්ම වරදකරු වූයේ එරට සිටි ඩෙන්මාක් ජාතිකයෙක්. 2018 අප්‍රේල් 30දා ඔහු වරදකරු ලෙස තීරණය වූයේ එරට පොලිසිය, අපරාධ සිදුවීමකදී ප්රමාද වී ප්රතිචාර දැක්වූවා යයි සමාජ මාධ්‍ය ජාලයක් වන යූටියුබ්හී වීඩියෝවක ප්රකාශ කිරීම නිසායි..වරද පිළිගත් ඔහුට අමෙරිකානු ඩොලර් 2,550ක දඩයක් නියම වූ අතර එය ගෙවා ගත නොහැකි වූ නිසා මාසයක සිරදඬුවමක් නියම වුණා..එවකට විපක්ෂයේ සිටි බොහෝ මැලේසියානු දේශපාලන නායකයෝ මෙම නව නීතිය දැඩි ලෙස විවේචනය කළා. අමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන් 5ක් පමණ රාජ්‍ය මුදල් ප්රමාණයක් සොරකම් කිරීම පිළිබඳව ඍජුවම චෝදනා ලැබ සිටි අගමැතිවරයා ඒ ගැන පුවත් මර්දනයට මේ නීතිය යොදා ගනු ඇතැයි ඔවුන් බිය පහළ කළා..නජිබ්ට එරෙහිව පෙළ ගැසුණු අසාමාන්‍ය විපක්ෂ සන්ධානයේ නායකත්වය දැරූ ජ්යෙෂ්ඨ දේශපාලක මහතීර් මොහමඩ් මැතිවරණ කැම්පේන් සමයේ කීවේ තමන් දිනූ විට මේ මර්දනකාරී නීතිය අහෝසි කරන බවයි..2018 මැයි 9 වැනිදා පැවති මැලේසියානු මහ මැතිවරණයේදී වසර 61ක් එක දිගට බලයේ සිටි පාලක පක්ෂය පරාජය වුණා. ආසන 222න් 121ක් ලබා ගත් විපක්ෂ සන්ධානය බලයට පත්වූ අතර 92 හැවිරිදි මහතීර් නැවත වරක් එරට අගමැතිවරයා වී සිටිනවා..වඩාත් ප්‍රගතිශීලී ප්රතිපත්ති ප්‍රකාශනයක් මත මැතිවරණය දිනූ නව රජයට එරට සිවිල් සමාජ සංවිධාන හා මාධ්‍යවේදීන්ගේ සංවිධාන ප්රතිසංස්කරණ යෝජනා මාලාවක් ඉදිරිපත් කොට තිබෙනවා. ඒ අතර එක් ප්රබල ඉල්ලීමක් නම් ව්‍යාජ පුවත් විරෝධී නීතිය ඉවත් කිරීමයි. මැතිවරණයට පෙර දුන් පොරොන්දුව මහතීර් ඉටු කරයිද යන්න ඔවුන් මහත් ඕනෑකමින් බලා සිටිනවා..මේ අතර පිලිපීනයේ හා සිංගප්පූරුවේ රජයන්ද ව්‍යාජ පුවත් නියාමනය සඳහා නව නීති යෝජනා කොට තිබෙනවා. සංකීර්ණ සංසිද්ධියකට මෙසේ නීතිමය විසඳුමක් පමණක් ලබා දීමට තැත් කිරීම ඒ රටවල සමාජ ක්රියාකාරිකයන්ගේ විවේචනයට ලක්ව පවතිනවා..අද විග්‍රහයේ අප වැඩිපුරම කතා කළේ ප්රධාන ධාරාවේ, ආයතනගත මාධ්‍ය විසින් දැනුවත්ව හෝ නොදැනුවත්ව හෝ කරන දුස්තොරතුරු බෙදා හැරීම ගැනයි. ආසියාවේ බහුතරයක් රටවල තවමත් මහජනයාගෙන් බහුතරයක් සඳහා තොරතුරු මූලාශ්ර වන්නේ ටෙලිවිෂන්, රේඩියෝ හා පුවත්පත්..එහෙත් පුවත් වෙබ් අඩවි, ගොසිප් වෙබ් අඩවි මෙන්ම ගෝලීය සමාජ මාධ්‍ය වේදිකා හරහාද ව්‍යාජ පුවත් ගලා යනවා. එය පිළිගත යුතුයි..අසම්පූර්ණ ලෙසින් වුවද මහා මාධ්‍යවල යම් මට්ටමක ප්‍රමිතිගත වීමක්, නියාමනවලට අනුගත වීමක් බොහෝ විට තිබෙනවා. (හැම මාධ්‍යයේම නොවේ.).මහා මාධ්‍යවල ව්‍යාජ පුවත්පත්වලට ප්රතිචාර දැක්වීම ඉහත පෙන්වා දුන් පරිදි යම් තාක් දුෂ්කර වේද නව මාධ්‍යවල දුස්තොරතුරු ගලා යාමට ප්රතිචාර දැක්වීම එමෙන් කිහිප ගුණයක් වඩාත් දුෂ්කරයි..එසේම මහා මාධ්‍යවලට ලිහිල් වූ ප්රතිපත්තියක් අනුගමනය කරමින් වෙබ් අඩවි හා සමාජ මාධ්‍යවලට දැඩි නියාමන රාමුවක් හඳුන්වා දීම භාෂණ නිදහස පිළිබඳ මානව අයිතීන්ට එරෙහිව යාමක්..ඕනෑම ප්‍රලාඵයක්, අපහාසයක් කිරීමට ඉඩ තිබිය යුතුය යන්න නොවෙයි එයින් අදහස් වන්නේ. එහෙත් සංකීර්ණ සමාජ සංසිද්ධීන්ට සරල පැලැස්තර විසඳුම් දීමට තැත් කළොත් සිදු වන්නේ ප්රශ්න තවත් උග්‍රවීම පමණයි..ව්‍යාජ පුවත් හා දුස්තොරතුරු ජන සමාජයට, දේශපාලන ක්‍රියාදාමයන්ට හා ආර්ථීකයට කරන අහිතකර බලපෑම් කෙසේ සමනය කරගත හැකිද?.නීති හා නියාමනවලට අමතරව මෙයට යොදාගත හැකි ක්‍රමෝපායයන් මොනවාද?.නීති හා නියාමන ඕනෑම නම් මර්දනකාරි නොවන ලෙස සියුම්ව ඒවා කෙටුම්පත් කිරීමට අපට පූර්වාදර්ශ ගත හැක්කේ කුමන රටවලින්ද?.මේ ගැන ඉදිරි සතියක යළිත් කතා කරමු..Posted in Democracy, India, Information Society, Internet, Journalism, Malaysia, Media, Media freedom, New media, News, public interest, Ravaya Column, Sri Lanka. Tags: අගමැති නරේන්ද්‍ර මෝඩි, ආර් ප්‍රේමදාස, ඉන්දියාව, ගොසිප් වෙබ් අඩවි, ගෝලීය සමාජ මාධ්‍ය වේදිකා, ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්, පාර්ලිමේන්තුව, පිලිපීනය, පුවත් විකෘති කිරීම, පුවත් වෙබ් අඩවි, භාෂණ නිදහස, මහතීර් මොහමඩ්, මහින්ද රාජපක්ෂ, මැලේසියාව, ව්‍යාජ පුවත්, ව්‍යාජ පුවත් විරෝධී නව නීති, සංශ්‍යවාදීබව, සමාජ මාධ්‍ය නියාමන රාමුවක්, සිංගප්පූරුව, හිතාමතා මවන ව්‍යාජ පුවත්, Disinformation, Fake News, freedom of expression, misinformation, scepticism. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #190: දුෂණයට එරෙහි ඉන්දියානු ජන අවිය: බින්දුවේ නෝට්ටුව.21 October 2014 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya column (in Sinhala), I describe the Zero Rupee Note, an innovative effort developed by activists in India to fight systemic political corruption..The notes, which have no monetary value but carry a moral power, are paid in protest by angry citizens to government servants who solicit bribes in return for services which are supposed to be free..See also: Paying Zero for Public Services (on World Bank blog).Zero Rupee Note.අයථා ලෙස ඉමහත් වත්කම් සම්භාරයක් රැස් කර ගැනීම පිළිබඳව චෝදනා සනාථ වී තමිල්නාඩුවේ මහ ඇමතිනී ජයලලිතා වසර හතරක සිර දඬුවමක් ලැබුවා. කෝටි 100ක දඩයක් ද ගෙවීමට නියම වුණා..මේ තීන්දුව ලැබුණේ වසර 18ක් තිස්සේ ඇදී ගිය දීර්ඝ නඩු විභාගයකින් පසුවයි. එහෙත් කල් ගත වී හෝ දුෂිත දේශපාලකයකු නීතියේ රැහැනට කොටු වීම ගැන ඉන්දියාව පුරාත් සෙසු දකුණු ආසියානු රටවලත් මහජන ප‍්‍රමෝදයක් මතු වුණා. අංග සම්පූර්ණ නොවුණත්, අඩු පාඩු ඇතත් ඉන්දියාවේ අධිකරණ ස්වාධීනත්වය පවතින බවට මේ නඩු තීන්දුව උදාහරණයක්..දුෂණ චෝදනා එල්ල වී සාක්ෂි මතු වූ විට ප්රාන්ත හෝ මධ්‍යම රජයේ ඇමතිවරුන් ප්රශ්න කිරිමට ඉන්දීය අපරාධ විමර්ශකයන් පසුබට වන්නේ නැහැ. මහා පරිමාණයෙන් රාජ්‍ය දේපල වංචා කිරීමේ චෝදනා එක පිට එක ලැබූ කොංග‍්‍රස් ප්රමුඛ සන්ධාන රජය දශකයක පාලන කාලයකින් පසුව 2014 අපේ‍්‍රල් මැතිවරණයෙන් අන්ත පරාජයක් ලැබුවා. එයට හේතු ගණනාවක් මුල් වුණත්, දුෂණය පිළිබඳ ඉන්දීය මහජන පිළිකුළ හා විරෝධය එම මැතිවරණයේදී ප්රබල සාධකයක් වූවා යැයි කිව හැකියි..ගෙවී ගිය වසර තුන හතරක කාලය තුළ දේශපාලකයන් හා නිලධාරීන් දුෂණය, අල්ලස හා පොදු දේපල වංචනික ලෙස සතු කර ගැනීමට එරෙහිව ඉන්දියාවේ මධ්‍යම පාංතිකයන්ගෙන් ප්රබල විරෝධයක් මතුව ආවා..දුෂණය එරට අළුත් සංසිද්ධියක් නොවෙයි. එහෙත් එය මහා පරිමාණයෙන් හා වඩාත් පුළුල්ව සිදු වීමට පටන් ගත්තේ 1991දී ආර්ථික ප්රතිපත්ති වඩාත් ලිහිල් කිරීමෙන් පසුව බව ඇතැම් ඉන්දියානුවන්ගේ විශ්වාසයයි. එසේම දුෂණයට එරෙහිව හඬක් නැගීමට හැකියාව හා ඉදිරිපත් වීම ඇති මධ්‍යම පංතියක් වඩාත් ප්රබලව මතුව ආයේත් මේ ආර්ථික ප්රතිසංස්කරණ නිසාම යැයි තර්ක කළ හැකියි. පෙර මෙන් පාලකයන්ගේ ඕනෑම අකටයුත්තක් ඔහේ විඳ දරා ගන්නට අද ඉන්දියානුවන් සූදානම් නැහැ..2011දී අන්නා හසාරේ සමාජ ක්රියාකාරිකයා බිම් මට්ටමෙන් නායකත්වය දුන්නේ මේ දුෂණ විරෝධයටයි. සිවිල් සමාජ අරගලයන් හරහා දුෂණ විරෝධය දිගටම ක්රියාත්මක වනවා. එබඳු ව්‍යායාමයක් නම් රුපියල් බින්දුවේ නෝට්ටුවයි (Zero Rupee Note)..බින්දුවේ නෝට්ටුව හඳුන්වා දුන්නේ 2007දී දුෂණයට එරෙහි ජනතා සංවිධානයක් වන 5 වන කුළුණ (5th Pillar) විසින්. එහෙත් ඒ සංකල්පය 2001දී යෝජනා කළේ අමෙරිකාවේ මේරිලන්ඞ් සරසවියේ භෞතික විද්‍යා මහාචාර්යවරයකු ලෙස සේවය කරන ඉන්දියානු ජාතික සතින්දර් මොහාන් භගත්..නිවාඩුවක් ගත කිරීමට මවු රටට ගිය විටෙක රජයේ ඕනෑම කාර්යාලයකින් ඕනෑම වැඩක් කර ගන්නට ලොකු කුඩා නිලධාරින්ට යම් අල්ලසක් දිය යුතු බව අත්දැකීමෙන් දැන ගත් ඔහු මෙබඳු අවස්ථාවල අසරණ වන මහජනයාට උදව්වට එන සරල අවියක් ලෙස බින්දුවේ නෝට්ටුව නිර්මාණය කළා..Corruption in India: Wikipedia entry.මහජන මුදලින් නඩත්තු කරන රාජ්‍ය ආයතනවල මහජනයාගෙන් වැටුප් ලබන නිලධාරින් හා සෙසු රාජ්‍ය සේවකයන් අත යටින් යමක් ඉල්ලූ විට මුවින් නොබැන ඔවුන්ට දීමට මේ නෝට්ටුව යොදා ගන්නැයි දුෂණ විරෝධී ක්රියාකාරිකයෝ එරට ජනතාවට කියනවා..බින්දුවේ නෝට්ටුව ඉන්දියාවේ වත්මන් රුපියල් 50 නෝට්ටුවේ ඉදිරිපස පෙනුමට සමානයි. එහෙත් ප්රමාණයෙන් එය රුපියල් දහසේ නෝට්ටුවටත් වඩා ටිකක් විශාලයි..ගාන්ධිතුමාගේ රූපයට සමීපව ලොකු අකුරෙන් මුද්‍රණය කර ඇත්තේ ‘හැම තරාතිරමකම දුෂණය පිටුදකින්න’ (ELIMINATE CORRUPTION AT ALL LEVELS) යන උද්‍යොග පාඨයයි..එරට මහ බැංකුව මුදල් නෝට්ටුවල යොදන නිල ප්රකාශය වෙනුවට එතැන මේ වැකිය මුද්‍රණය කොට තිබෙනවා. I PROMISE TO NEITHER ACCEPT NOR GIVE BRIBE (අල්ලසක් ලැබීමට හෝ දීමට හෝ එරෙහිව මම ප්රතිඥා දෙමි)..නෝට්ටුවේ පිටත පැත්තේ එය නිකුත් කරන ආයතන සමග සන්නිවේදනය කළ හැකි තොරතුරුත්, තොරතුරු දැන ගැනීමේ මහජන අයිතිය තහවුරු කරන ඉන්දියානු නීතිය ගැන කෙටි සඳහනකුත් තිබෙනවා. එසේම ‘මෙය මුදල් නෝට්ටුවක් නොවේ’ යන්න පැහැදිලිව මුද්‍රණය කොට තිබෙනවා..මේ නෝට්ටුවලට කිසිදු මූල්‍යමය අගයක් නැහැ. එය භාවිතා කිරිම හරියට පත්රිකාවක් හෝ තුණ්ඩුවක් හෝ භාවිතයට සමානයි. තනි තනිව අල්ලසට එරෙහි වනවාට අමතරව රාජ්‍ය ක්‍ෂෙත‍්‍රය වසා පිළිකාවක් ලෙස පැතිර ඇති දුෂණයට එරෙහිව ජනතාව පෙළ ගැසෙන බවට ද බින්දුවේ නෝට්ටු ප්රබල සංඥාවක්..සාමාන්යයෙන් දුෂිත නිලධාරින් හා සුළු සේවකයන් අල්ලස් පැතිම හා ඉල්ලා බල කිරීම කරන්නේ මහජනතාවට එයට එරෙහි වීමට විකල්පයක් නැතැයි සිතමින්. එහෙත් ජනතාව බලාත්මක වී, සංවිධානය වී හඬක් නගන විට රාජ්‍ය සේවකයන් තිගැස්මකට පත් වී අල්ලස් පැතීම අඩු වන බව ඉන්දියානු ක්රියාකාරිකයෝ වසර කිහිපයක අත්දැකීම් අනුව පෙන්වා දෙනවා..2007දී බෙදා හැරීම අරඹා 2014 අගෝස්තු වන විට මෙම බින්දුවේ නෝට්ටු මිලියන් 2.5ක් පමණ ඉන්දියානු භාෂා 22කින් නිකුත් කොට තිබෙනවා. එරට මුදල් නෝට්ටු හා කාසි නිකුත් කිරීමේ නිල බලය ඇති මහ බැංකුව මෙයට විරෝධයක් දක්වා නැහැ..බින්දුවේ නෝට්ටුවේ බලය ඇත්තේ එහි සංකේතාත්මක බවෙහියි. නිල කාරියක් ඉටු කර දීමට නොනිල ගෙවීම් පතන බොහෝ රාජ්‍ය සේවකයන් එය කරන්නේ වක‍්‍රාකාරයෙන් ඇඟවීම් හරහා බවත්, එබඳු අවස්ථාවක මේ මුදල් නෝට්ටුවක් හෝ දෙක තුනක් දීමෙන් මුවින් නොබැනම තම ප්රතිපත්තිමය ස්ථාවර ප්රකාශ කිරීමට මහජනයාට හැකි බවත් මෙහි ප‍්‍රවර්ධකයන් කියනවා..Vijay Anand.පස්වන කුළුණේ ආරම්භක විජේ ආනන්ද් මෙය හඳුන්වන්නේ සහයෝගීතාව නොදීම සඳහා වන අවිහිංසාවාදී මෙවලමක් හැටියටයි. මේ නෝට්ටු සාර්ථක ලෙස යොදා ගෙන, අනවශ්‍ය ගැටුම් හෝ ප්රශ්නවලට නොගොස් හීන් සීරුවේ තමන්ගේ නිල අවශ්‍යතාවය ඉටු කර ගත් (එහෙත් අල්ලසක් නොගෙවූ) අවස්ථා දහස් ගණනක් ඉන්දියානු පුරවැසියන් වාර්තා කර තිබෙනවා..“බොහෝ රාජ්‍ය සේවකයන් මේ නෝට්ටු දුටු වට චකිතයට පත් වනවා. වැඩි කථා බහක් නැතිව අපේ වැඬේ ඉටු කර දෙනවා. ඇත්තටම අපටත් ඕනෑ එපමණයි,” එක් ක්රියාකාරිකයෙක් තම අත්දැකීම විස්තර කළේ එලෙසයි..අල්ලසක් ඉල්ලීම හා දීම ඉන්දියානු නීතියෙන් සපුරා තහනම්. එහෙත් එය බහුලව සිදු වනවා. 2005දී ට්රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් නම් දුෂණ විරෝධී ආයතනය කළ සමීක්ෂණයක් හෙළි කළේ ඉන්දියානුවන්ගෙන් 62%ක් දෙනාට පගාවක් දීමට සිදුවීමේ සෘජු අත්දැකීම් තිබෙන බවයි. (එම සමීක්ෂණයට ඉන්දියානු ප්රාන්ත 20ක 14,405 දෙනකුගේ මත විමසනු ලැබුවා.).The Zero Rupee Note: Vijay Anand at TEDxLeeds.මහා පරිමානයේ දුෂණ ඉහළ තලයේ සිදු වන අතර කුඩා පරිමානයේ දුෂණ ද අධික වී ඇති බවත්, සාමාන්‍ය ජනයා වඩාත් තලා පෙලන්නේ මේ සිල්ලර මට්ටමේ දුෂණ බවත් ඒ ගැන අධ්‍යයන කරන පර්යේෂකයෝ කියනවා..ඉන්දියාවේ සමීක්‍ෂණවලදී වඩාත්ම දුෂිත යයි ජනයා කියා සිටින්නේ පොලිසිය, ඉඩම් පරිපාලකයන්, අධිකරණ තන්ත්රය, පලාත් පාලන ආයතන, විදුලිබල සැපයුම් තන්ත්රය හා රජයේ රෝහල් පද්ධතියයි. එසේම ප්රාථමික ශ්‍රේණිවලදී පාසල් අධ්යාපන ක්‍ෂෙත‍්‍රයේ ද දුෂණ හා අල්ලස් ගැනීම ප්රචලිත බව 45%ක් දෙනා සමීක්‍ෂණයන්ට කියා තිබෙනවා..පස්වන කුළුණ සංවිධානය ගණන් බලා ඇති අන්දමට ඉන්දියාවේ (මධ්‍යම හා ප්රාන්ත) රාජ්‍ය සතු දහස් ගණනක් ආයතනවලින් මහජන සේවා ලබා ගැනීමට ඉන්දියානු මහජනයා දෙන සුළු හා මධ්‍යම පරිමානයේ අල්ලස්වල වටිනාකම වසරකට ඩොලර් බිලියන් 5ක් පමණ වනවා..”අල්ලස් පතන බොහෝ රාජ්‍ය සේවකයෝ එය හෙළිදරවු වනවාට බියයි. විනය පරික්‍ෂණවලට මුහුණ දී අපකීර්තියට පත් වන නිසා. එසේම වැඩක් කරවා ගන්නට රජයේ කාර්යාලයකට යන සාමාන්‍ය ජනයා ද නිලධාරින්ට බියයි. ඔවුන් සමග තර්ක කරන්නට යන්නේ ටික දෙනයි. මේ නිසා අවිහිංසාවාදී ලෙස දුෂණයට එරෙහි වීමට බින්දුවේ නෝට්ටුව හරහා ඉඩක් ලැබෙනවා’’ යයි එහි ප‍්‍රවර්ධකයෝ කියනවා..මෙයට අමතරව බින්දුවේ නෝට්ටුවේ රූප විශාල පරිමානයේ බැනර් ලෙස පාසල් හා පොදු ස්ථානවල ප්රදර්ශනය කැරෙනවා. ”අල්ලස ශූන්ය කරමු. එයට මගේ සහයෝගය’ (“Zero corruption: I will neither receive nor give bribes”) යන ප්රකාශයට ලක්ෂ ගණනක් බාල මහලූ ඉන්දියානුවන් අත්සන් කොට තිබෙනවා. ලෙහෙසියට, පහසුවට පෝලිම් පනින්නට හෝ අයථා වැඩකට රාජ්‍ය සේවකයන්ට නොනිල ගෙවීම් නොකරන බවට පාසල් යන වියේ පටන් සිසුන්ට ප්රතිඥාවක් සකසා තිබෙනවා..මේ වන විට මෙම සංකල්පය රටවල් ගණනාවක දුෂණ විරෝධී ක්රියාකාරිකයන්ගේ දැඩි අවධානයට ලක්ව තිබෙනවා..2013 නොවැම්බ මාසයේ මැලේසියාවේ දුෂණ හා වංචා වලට එරෙහි රාජ්‍ය කොමිසමේ නිලධාරීන් තිදෙනෙකු ද චෙන්නායි නුවරට ගොස් විජේ ආනන්ද් ඇතුළු පිරිස මුණ ගැසී උපදෙස් ලබා ගත්තා. රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයක් (ඔව්, NGO එකක්!) වන පස්වන කුළුණෙන් හොඳ දෙයක් ගැන උගෙනීමට තරම් මැලේසියානු රාජ්‍ය නිලධාරීන් නිහතමානියි. මෙය නිල වශයෙන්ම එරට අරඹන්නට ඔවුන්ට ඕනෑකම තිබෙනවා..ආර්ජෙන්ටිනාව, නේපාලය, මෙක්සිකෝව, බෙනින් යන රටවල් ද බින්දුවේ නෝට්ටුවේ වසර කිහිපයක අත්දැකීම් ගැන ඉන්දියානු ක‍්‍රියාකාරිකයන්ගෙන් තොරතුරු ලබා ගෙන තිබෙනවා. මේ අතර ලෝකයේ අල්ලස හා දුෂණය ප්රබලව හමුවන යේමනයේ මෙයට සමාන ව්‍යාපෘතියක් 2014දී ක්රියාත්මක වනවා. ඒ සඳහා එරට මුදල් නෝට්ටුව ආශ්රයෙන් නිර්මාණය කල ‘‘අවංක රියාල්’’ (Honest Riyals) දහස් ගණනක් දැනටමත් පාසැල් හා සරවිවල බෙදා හැර තිබෙනවා..දැඩි බලහත්කාරකමින් හෝ ගිනි අවි පෙන්වා හෝ අල්ලස් ඉල්ලන රටවල ‘‘බින්දුවේ නෝටුව’’ වැනි අවිහිංසක විරෝධයක් සාර්ථක වන්නේ නැහැ. එහෙත් ජනමතය හා තමන්ගේ ප්රතිරූපය ගැන රාජ්‍ය නිළධරීන් හා සෙසු රාජ්‍ය සේවකයන් තරමක් හෝ තැකීමක් කරන ජන සමාජ වල නම් මෙය සාර්ථකව හා උපක‍්‍රමශීලිව යොදා ගත හැකයි..පස්වන කුළුන ඇතුළු ඉන්දියානු ජන සංවිධාන මේ ක‍්‍රියාකාරකම්වල රාමුව ලෙස යොදා ගන්නේ 2005දී හඳුන්වා දුන් තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිය පිළිබඳව පනතයි. මේ හරහා ඕනෑම මධ්‍යම, ප්රාන්ත හෝ පළාත් පාලන ආයතනයක වියදම් හා වෙනත් තොරතුරු ඉල්ලා සිටීමට හා නියමිත දින ගණනක් තුළ ලැබීමට සෑම ඉන්දියානු පුරවැසියෙකුටම අයිතියක් තිබෙනවා. ඒ සඳහා පැහැදිලි ක්රමවේදයක් නීතියෙන් සකසා තිබෙනවා..බින්දුවේ නෝට්ටුවක් අල්ලස් පතන රාජ්‍ය නිළධාරියෙකුට දීමෙන් සංකේතවත් වන්නේ අල්ලසට එරෙහි පුළුල් ජන ව්‍යාපාරයක තමන් ද කොටස් කරුවෙකු බවයි. තමා හමුවට එන බැලූ බැල්මට අසරණ යයි පෙනෙන තනි පුද්ගලයන්ගෙන් ගතමනාව ඉල්ලන බොහෝ නිලධාරීන් සාමූහික විරෝධයකට බයයි..මෙබන්දක් ශ්රී ලංකාවේත් ක්රියාත්මක කළ හැකිද? එසේ වුව හොත් අපේ රාජ්‍ය සේවකයන්ගේ ප්රතිචාරය කෙබඳු වේද? තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිය නීතියෙන් තහවුරු කොට නැති, මහජනතාවගෙන් වැටුප් ලැබුවත් ජනතාවට වග වීමට කැප වී නැති අපේ රාජ්‍ය සේවය කෙසේ නම් අල්ලස හා දුෂණයේ ග‍්‍රහණයෙන් මුදවා ගත හැකිද? අපේ රාජ්‍ය නිලධාරීන් NGOවලට මෙතරම් ගරහන්නේ මෙබඳු ඉන්දියානු ආදර්ශ මෙහි පැතිරේ යයි බියෙන්වත්ද?.The Zero Rupee Note – A Short Film..Posted in Corruption, Education, Global South, good governance, India, public interest, Ravaya Column, South Asia, Sri Lanka. Tags: 5 වන කුළුණ, 5th Pillar, අධිකරණ තන්ත්රය, අන්නා හසාරේ, අල්ලස, ආර්ජෙන්ටිනාව, ඉඩම් පරිපාලකයන්, ඉන්දියාවේ අධිකරණ ස්වාධීනත්වය, ගාන්ධිතුමා, ජයලලිතා, ට්රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල්, දුෂිත දේශපාලක, නේපාලය, පලාත් පාලන ආයතන, පස්වන කුළුණේ ආරම්භක විජේ ආනන්ද්, පොලිසිය, බෙනින්, මැලේසියාව, මෙක්සිකෝව, යේමනය, රජයේ රෝහල්, රුපියල් බින්දුවේ නෝට්ටුව, විදුලිබල සැපයුම් තන්ත්රය, සතින්දර් මොහාන් භගත්, bribery, corruption, India, Zero Rupee Note. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #165: සමාජ මාධ්‍ය ලක් සමාජයේම කැඩපතක්.26 April 2014 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya column (in Sinhala), I return to discuss social media in Sri Lanka, with focus on safe practices..I covered similar ground in English in this column: 30 March 2014:.When Worlds Collide #101: Safely Riding the Social Media Dragon.Social Media challenge.‘සමාජ මාධ්‍යවලට ඇයි මේ තරම් බය’ මැයෙන් 2014 මාර්තු 23 වනදා මා කළ විග්රහයට ලැබුණු එක් ප්රතිචාරයක් වූයේ ලක් සමාජයේ ‘වරප්රසාද ලත් ටික දෙනෙකුගේ මාධ්‍යයක්’ ගැන මෙතරම් කථා කළ යුතු ද කියායි..ඉන්ටර්නෙට් භාවිතය පරිගණක හිමි, නාගරික, ඉසුරුබර උදවියට පමණක් සීමා වූ ප‍්‍රවණාතාවක් යයි ද තමන් වැනි මධ්‍යම පාංතිකයන්ට පවා එහි ආයෝජනය දරා ගත නොහැකි යයි ද සරසවි ඇදුරෙක් මා සමග තර්ක කළා..ඉන්ටර්නෙට් තවමත් ටෙලිවිෂන් හා රේඩියෝ තරම් මෙරට ප්රචලිත වී නැති බව සැබෑයි. එහෙත් සමහරුන් සිතන තරම් අතලොස්සකට එය සීමා වී ද නැහැ..මෙරට ඉන්ටර්නෙට් භාවිතය ගැන ගැන සංඛ්‍යාලේඛන ඕනෑම කෙනකුට බලා ගත හැකි පරිදි නිල මූලාශ‍්‍රවල තිබෙනවා. දත්ත ආශ්රයෙන් නිගමනවලට එළඹීම වඩා හොඳයි..විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිසමේ අළුත්ම සංඛ්‍යා ලේඛන වලට අනුව 2013සැප්තැම්බර් අග වන විට මෙරට ස්ථාවර ඉන්ටර්නෙට් ගිණුම් 482,651ක් හා ජංගම ඉන්ටර්නෙට් ගිණුම් 1,210,862ක් තිබුණා. මේ දෙක එකතු කළ විට සමස්ත ගිණුම් සංඛ්‍යාව 1,693,513යි. www.trc.gov.lk/index.php/information/statistics.html.එක ගිණුමක් සාමාන්යයෙන් දෙදෙනෙකු පාවිච්චි කරනවා යයි උපකල්පනය කළොත් නිතිපතා ඉන්ටර්නෙට් භාවිතා කරන ජන සංඛ්‍යාව මිලියන 3.38ක් පමණ වෙනවා..අද මෙරට වඩාත් ම ප්රචලිත සමාජ මාධ්‍යය ෆේස්බුක් Facebook නම් පෞද්ගලික තොරතුරු හා සාමිචී හුවමාරු පොළයි. 2012 අග වන විට මෙරට ෆේස්බුක් ගිණුම් සංඛ්‍යාව 1,515,720ක් වී යයි ජාත්‍යන්තර වෙබ් දත්ත හරහා අපට සොයා ගත හැකියි..ස්මාට්ෆෝන් හරහා ඉන්ටර්නෙට් සබඳතා ලද හැකිවීම නිසා එය පරිහරණය කරන සංඛ්‍යාව සීඝ‍්‍රයෙන් වැඩිවී තිබෙනවා. එසේම පාසල්, සරසවි, කාර්යාල හා නැණසල/සයිබර් කැෆේ හරහා තමන්ගේම නොවූ පොදු සබඳතා භාවිත කරන සැළකිය යුතු සංඛ්යාවක් ද සිටිනවා..2012 ජන සංගණනයේ මෙරට මුළු ජන සංඛ්‍යාව 20,277,597යි. දළ වශයෙන් ජනගහනයෙන් සියයට 15-20ක් ඉන්ටර්නෙට් භාවිතා කරනවා යයි කිව හැකියි..එහෙත් නව මාධ්‍යයේ බලපෑම මීටත් වඩා පුළුල් වන්නේ එම භාවිතා කරන්නන් අතර ගුරුවරුන්, පර්යේෂකයන්, මාධ්‍යවේදීන් හා සිසුන් ද සිටින නිසා. ඔවුන් ලබා ගන්නා දැනුම ඔවුන් හරහා තවත් බෙහෝ අයට පැතිරෙනවා..පරිගණක හා ජංගම දුරකථන හරහා ඉන්ටර්නෙට් පරිශීලනයට කිසිදු විශේෂඥ තාක්ෂණික දැනුමක් අවශ්ය නැහැ. අද කාලේ වයස පහේ හයේ දරුවොත් එයට සමත්. එහෙත් ඒ හැකියාව පුහුණු කර නොගත් වයස 40න් පමණ වැඩි ලාංකික වැඩිහිටියන් මේ තාක්ෂණය ගැන අස්ථාන භීතියකින් පසු වනවා..‘‘අනේ අපි විද්‍යාව/තාක්ෂණය උගත් අය නොවෙයි. අපට මේ කොම්පියුටර්, ඉන්ටර්නෙට් ගැන තේරුමක් නැහැ’’ ආකාරයේ ප්රකාශ කරන ශාස්ත‍්‍රාලීය උගතුන් හා වෘත්තිකයන් මට නිතර හමු වනවා..මා ඔවුන්ගෙන් අසන්නේ ඔවුන් භාවිත කරන මෝටර්රථ පිළිබඳ කාර්මික දැනුමක් තිබේ ද කියායි. බොහෝ දෙනාට එබන්දක් නැහැ. එහෙත් වාහනයක එදිනෙදා නඩත්තුව, රැක ගැනීම හා මහමග පදවාගෙන යාම පිළිබඳ අවබෝධයක් තිබෙනවා..නූතන සන්නිවේදන මෙවලම් හරහා සයිබර් අවකාශයේ සැරිසැරීම සඳහාත් මෙයට සමාන අවම දැනුමක් හා කුසලතා සමුදායක් අවශ්‍යයි. මෙය තව දුරටත් පරිගණකවේදීන්ට පමණක් භාර දිය හැකි වගකීමක් නොවෙයි..Lankan society’s popular perception of Facebook is captured in this cartoon by Awantha Artigala. Courtesy – Daily Mirror.සයිබර් ලෝකය එයට ම ආවේණික ලක්‍ෂණවලින් යුක්තයි. එහෙත් එය හඳුනා ගැනීමේදී භෞතික ලෝකය සමග සැසදීම අපට උදව් වනවා. මාර්ග ආරක්ෂාව හා සයිබර් ආරක්ෂාව අතර සමානකම් රැසක් තිබෙනවා..මාර්ග ආරක්ෂාව සාමුහිකව වගකීමක්. මාර්ග සැළසුම්, ඉදිකිරීම් හා නඩත්තු කරන රාජ්‍ය ආයතන, මාර්ග දෙපස පදිංචි නිවැසියන් හා ව්‍යාපාර, මහපාරේ ගමන් කරන පදිකයන් හා සියළු ආකාරයේ වාහන පදවන රියදුරන් අතර අඩු වැඩි වශයෙන් මේ වගකීම බෙදී යනවා. රථවාහන පොලිසියට පමණක් මාර්ග ආරක්ෂාව සැළසිය නොහැකියි..පාරට බසින හැම විටෙක ම අප සැම දැන හෝ නොදැන යම් අවදානමකට මුහුණ දෙනවා. ඒ අවදානම සාධාරණ පරාසයක් තුළ පවත්වා ගන්නට අප දායක විය යුතුයි. අපේ ආරක්ෂාව පිළිබඳ අවධි වූ සිහියෙන්, මාර්ග නීති පිළිපදිමින්, විනීතව හා විනයානුකූලව පාරේ ගමන් කිරීමෙන් එකී අවදානම සමනය කළ හැකියි. එහෙත් අනතුරුවීමේ හැකියාව තවමත් පවතිනවා..මේ ආකාරයේ යථාර්ථයක් සයිබර් අවකාශයේත් තිබෙනවා. එහි සැළසුම, නිර්මාණය හා නඩත්තුවට තනි අප එතරම් සම්බන්ධ නැති වුවත්, ඒ තුළ සැරිසරන විට ප‍්‍රවේශම්කාරි, ආචාරශීලි හා විනයගරුක වීමේ වගකීම අප සැමට තිබෙනවා. එසේ නොකරන විට අනවශ්‍ය අවදානම්වලට අප මුහුණ දෙනවා..එසේම කෙතරම් ප‍්‍රවේශම් වුවත් යම් අන්තරායන් තවමත් පැවතිය හැකියි. සයිබර් අවකාශය තුළ නීතිය ක්රියාත්මක කිරීමේ හා මහජන ආරක්ෂාව සැපයීමේ බලධාරින් වඩාත් සක්රීයව සිටින්නේ මේ නිසා..එහෙත් හැම ලයිට් කණුවක් හෝ හන්දියක් ගානේ රථවාහන පොලිසියට සිටිය නොහැකි සේ සයිබර් අවකාශයේ හැම තැනක ම බලය ලත් ආරක්‍ෂකයන්ට සැරිසැරිය නොහැකියි. සාමූහික වගකීම හා තනි තනිව අපේ පරෙස්සම ද අවශ්‍යයි..මහපාරේ මෙන් ම සයිබර් අවකාශයේ ද පරෙස්සමින් සැරිසැරීම වැඩිහිටියන්ට පවා අභියෝගයක් වන පසුබිම තුළ එයට වයසින් නොමේරූ දරුවන්ට ඊටත් වඩා අසීරු කාරියක්. දරුවන් නව තාක්ෂණයට වඩා ලෙහෙසියෙන් හුරු වන බව ඇත්තයි. එහෙත් තාක්ෂණය හරහා මතුවිය හැකි අවදානම් හා ගත යුතු ආරක්ෂක උපක්රම ගැන ඔවුන්ගේ දැනුම හා අවබෝධය සීමිතයි..මෙයට නිසි පිළියම නව තාක්‍ෂණයන්ගෙන් ඔවුන් ඈත් කර තැබීම නොවෙයි. පරෙස්සමින් සැරිසැරීමේ හැකියාව වඩාත් ප්රගුණ කිරීමයි..මාර්ග අනතුරු හා රථවාහන සොරකම් ආදිය වාර්තා වූ පමණට අප ගෙදරට වී දොරගුලූ ලාගෙන බියෙන් සිටින්නේ නැහැ. මහපාරේ පරෙස්සමින් යන්නා සේ සයිබර් අවකාශයෙත් පරෙස්සමින් සැරිසැරිය යුතුයි. ඉන්ටර්නෙට් හා සමාජ මාධ්‍ය අරභයා ප‍්‍රවේශම්කාරි හා දැනුවත් වූ ලක් සමාජයක් බිහි කර ගැනීම අවශයයි..අවසන් විනිශ්චයේදී හැම මාධ්‍යයක්ම අදාල ජන සමාජයේ ගති සොබා පිළිබිඹු කරන කැඩපතක් වගෙයි. කැඩපතෙහි අප දකින ඡුායාවට අප කැමති නැති නම් එහි අරුත කුමක් ද?.සයිබර් ආරක්ෂාව පිළිබඳව විවෘත හා පුළුල් සමාජ සංවාදයක් අපට අවශ්‍යයි. සමාජ මාධ්‍ය ගැන සංවාදවලට අපේ සමාජ විද්‍යාඥයන් සම්බන්ධ වනවා මදි. මාධ්‍යවලිනුත් මේ ගැන විමසන්නේ තාක්‍ෂණවේදීන්ගෙන් හා ඉංජිනේරුවන්ගෙන්. ඒ අය මේ ප‍්‍රශ්නයේ තාක්ෂණික පැතිකඩ විග්රහ කළත් සමාජයීය බලපෑම විනිවිද දකින්නේ කලාතුරකින්..Dr Harini Amarasuriya.මේ ගැන විවෘතව අදහස් දක්වා ඇති සමාජ විද්‍යාඥයින් ටික දෙනාගෙන් මගේ අවධානයට යොමු වූයේ ආචාර්ය හරිනි අමරසූරියගේ විග්රහයක්. විවෘත සරසවියේ සමාජ විද්‍යාව පිළිබඳ ජේ්‍යෂ්ඨ කතිකාචාරිනියක් වන ඇය කියන්නේ අප කැමති වුවත් නැතත් සමාජ මාධ්‍ය අද ලක් සමාජයේ සීඝ‍්‍රයෙන් පැතිරෙන බවයි..‘‘එය මෙවලමක් පමණයි. එයින් වැඩක් හෝ අවැඩක් සිදුවීම රඳා පවතින්නේ භාවිත කරන අය අතේ. අපේ ළමයින් හා තරුණ තරුණියන් මේ සමග වැඩියෙන් කාලය ගත කරන නිසා එය නැණවත්ව ප්රවේශමින් පරිහරණය කරන සැටි පෙන්වා දීම වැදගත්.’’.Facebook සමාජ මාධ්‍යයට නැගෙන චෝදනා ගැන ඇගේ මතය: ‘‘අප ඇසිය යුත්තේ ෆේස්බුක් එකේ වරද කුමක් ද කියා නොවෙයි. අපේ සමාජයේ වැරදි මොනවා ද කියායි.’’.මනෝවිද්‍යාත්මකව හෝ සමාජ විද්‍යාත්මකව හෝ බලන විට තහංචි, සීමා දණ්ඩන පෙරටු කර ගත් ප්රවේශයක් මේ ප්රශ්නයට කිසිසේත් නොගැලපෙන බව ඇය අවධාරණය කරනවා. නව යොවුන් වියේ හා තරුණ වියේ පසු වන අය සමාජ මාධ්‍ය හරහා එකිනෙකා සමග සාමිචියේ යෙදීම බෙහෙවින් සාමාන්‍ය දෙයක් බවත්,මේ යථාර්ථයට ලක් සමාජය මුහුණදිය යුතු බවත් ඇය කියනවා..සමාජ මාධ්‍ය එන්නට පෙර SMS හරහාත් ඊට කලින් තැපෑල හරහාත් තරුණ තරුණියන් සන්නිවේදනය කළා. මෙය නීති විරෝධී හෝ සමාජ විරෝධී ක්රියාවක් නොවෙයි. (එසේම තැපෑලෙන් පෙම් හසුන් හුවමාරු වූවා කියා කිසිවකු තැපැල් සේවය තහනම් කරන්නට කීවේත් නැහැ!).කෙන්ද කන්ද කොට මහා ප්රශ්නයක් බවට පත් කර නොගෙන සමාජ මාධ්‍යවලට අපේ සමාජය ප්රශස්තව බද්ධ විය යුත්තේ කෙසේදැයි විමසා බැලීමයි වඩාත් වැදගත් හා අවශ්ය වන්නේ..සමාජ මාධ්‍ය පොදු උන්තතියට උපක‍්‍රමශීලිව යොදා ගැනීමේ පුරෝගාමීන් හැටියට දකුණු කොරියාව, මැලේසියාව, ඉන්දුනිසීයාව හා තායිලන්තය දැක්විය හැකියි. ලිංගික ප්රචණ්ඩත්වය, කම්කරු අයිතිවාසිකම්, පාරිසරික ප්රශ්න, පාරිභෝගික උද්ඝෝෂණ ආදී බොහෝ කරුණු සම්බන්ධයෙන් ඒ රටවල සමාජ කි‍්‍රයාකාරිකයන් සමාජ මාධ්‍ය දක්ෂ ලෙස යොදා ගන්නවා..මධ්‍යම පාතිකයන් මිලියන් 300කට වඩා වෙසෙන ඉන්දියාවේද සමාජ මාධ්‍ය හා ඉන්ටර්නෙට් භාවිතය ජන සමාජයට පුළුල් වශයෙන බලපෑම් කිරීම ඇරඹිලා. විශේෂයෙන් අල්ලස හා දුෂණයට එරෙහිවත් කාන්තාවන්ට නිසි රැකවරණය සඳහාත් මෑත කාලයේ ඉන්දියාව හරහා පැතිර ගිය මහා පරිමාණයේ ජනතා උද්ඝෝෂණ තීව්ර කළේ සමාජ මාධ්‍ය භාවිතයයි. 2014ඉන්දියානු මහා මැතිවරණයේදී සමාජ මාධ්‍ය තීරණාත්මක සාධකයක් විය හැකියි..ඉන්ටර්නෙට් මෙරටට හඳුන්වා දුන් මුල් කාලයේම මා යෝජනා කළ ඔවදනක් සමාජ මාධ්‍යවලටත් අදාලයි..දැන ගියොත් ඉන්ටර්නෙට්..නොදැන ගියොත් අතරමග..එයට දැන් යමක් එකතු කළ හැකියි..අවධියෙන් ගියොත් ඉන්ටර්නෙට්.අවසිහියෙන් ගියොත් මංමුලාවේ!.Posted in Campaigns, children, Communicating development, community media, Digital Divide, digital media, ICT, Internet, New media, public interest, Ravaya Column, Sri Lanka, Telecommunications, web 2.0, youth. Tags: ‘සමාජ මාධ්‍යවලට ඇයි මේ තරම් බය’, ‘Facebook මාරයා’, ආචාර්ය හරිනි අමරසූරිය, ඉන්ටර්නෙට් භාවිතය, ඉන්දියාව, ඉන්දුනිසීයාව, කුණු කොරියාව, ජංගම දුරකථන, තායිලන්තය, තැපැල් සේවය, නව තාක්ෂණය, මාර්ග ආරක්ෂාව, මාර්ග ආරක්ෂාව හා සයිබර් ආරක්ෂාව, මැලේසියාව, විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිසම, වෙබ්ගත සමාජ මාධ්‍ය, සමාජ මාධ්‍ය, සයිබර් ආරක්ෂාව, ෆේස්බුක්, Facebook, Social Media, TRCSL. 2 Comments ».Create a free website or blog at WordPress.com..Search for:.October 2022.M.T.W.T.F.S.S..1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31..« Apr.Want to know me?.About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Twitter Updates.Accountability needs clarity & precision of exactly what happened in #Indonesia #stadiumstampede: Using interviews… twitter.com/i/web/status/1… 3 hours ago.RT @ict4peace: #ICTPeace Special Advisor @sanjanah writes about how democratic frameworks in developed countries, with high-trust societies… 5 hours ago.RT @GehanDG: Why does #22A retain the urgent bill process? It’s DANGEROUS (given that the replacement of the #PTA could be enacted as an u… 7 hours ago.RT @HarshadeSilvaMP: For 3rd instance #SriLanka Attorney Generals Department not prepared to proceed with @hejaazh case as MFA @alisabrypc… 20 hours ago.RT @ItikaSPunit: To #moonlight or not to moonlight? I spoke to a top labor & employment lawyer to understand what's legal & illegal. Read h… 21 hours ago.Follow @NalakaG.Blogroll.Arthur C Clarke Foundation.Asia Media at UCLA.Asia Media Forum.Buddhini.net.Bytes For All.Children of Tsunami.CSE India.David Suzuki.Digits4Change.Dot Earth – NY Times.Drik Picture Agency.Edward Girardet.Eye on Ethics.First Drafts.Frederick Noronha.Greenaccord.Groundviews.org.Himal Southasian.Humanitarian.info.ICT4Peace.Kalpana Sharma.LIRNEasia.Manori Wijesekera's Blog.Media Helping Media.MediaChannel.org.Mobile Active.Moving Images, Moving People!.Nadia El-Awady's Blog.Nandasiri Wanninayaka.On the Ground.Panos South Asia.Saving the Planet.SciDev.Net Blog.Science and Development Network.Serendib eXchange.Shahidul News.Talking World Affairs.The Green Ghost.The Hoot.TVE Asia Pacific.TVEAP Films on [email protected] Categories.Asia Broadcasting Communicating development Communicating disasters Communicating research digital media Documentary film Eco-friendly living Education for Sustainable Development Environment Environmental journalism film-makers film-making good governance ICT India Internet Journalism majority world Media Media activism New media public interest Ravaya Column Science communication Sri Lanka Story telling Sustainable Development Television Uncategorized.Categories.Africa.Ageing.Agriculture.air pollution.Al Jazeera.Animation.Anita Roddick.Antarctica.Archival.Arthur C Clarke.Asia.astronomy.Australia.Bangladesh.BBC.Biographical.Blogging.Blogroll.Books.Brazil.Broadcasting.Burma.Cambodia.Campaigns.Cartoons.children.China.cinema.Citizen journalism.citizen media.Citizen science.civil society.Clean energy.climate change.comics.common property resources.Communicating development.Communicating disasters.Communicating research.community media.copyright.coral reefs.Corruption.cricket.Democracy.Digital Divide.digital media.Digital Natives.Disasters.Documentary film.Eco-friendly living.Education.Education for Sustainable Development.Environment.Environmental journalism.Ethics.Fair trade.family planning.film distribution.film festivals.film-makers.film-making.Flying.food.Fossil fuels.Future.Global South.good governance.Grassroots video.hate speech.Health.heritage.History.HIV/AIDS.Human rights.Humanitarian action.Humanitarian emergencies.Humour.hunger.ICT.India.Indonesia.Information Society.Innovation.Internet.Iraq.Japan.Journalism.Latin America.LGBT rights.majority world.Malaysia.Maldives.Malima TV Show.Mangroves.MDG.Media.Media activism.Media freedom.Media Reforms.mega cities.Movies.Music.Narrowcast.Narrowcasting.Nature.Nepal.New media.News.North America.nuclear weapons.Oceans.Online video.OnlineOffline column.Open Government.open spectrum.ozone depletion.Pakistan.Peace.Philippines.Photography.Photojournalism.Political violence.Poverty.Princess Diana.public interest.Quiz.Rationalism.Ravaya Column.renewable energy.right to information.Road Safety.RTI Sri Lanka.Sanitation.Satire.Science communication.Science fiction.Science for development.science journalism.Secularism.sex.social justice.social media.South Asia.South Pacific.space travel.Sports.Sri Lanka.Story telling.Sustainable Development.Telecommunications.Television.Thailand.Trafficking.Tsunami.Uncategorized.United Nations.urban issues.Verse.Video.Violence.war.Waste.water.web 2.0.whales.Wildlife.women.Writing.youth.YouTube.Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use..To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy.Follow Following.Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Join 159 other followers.Sign me up.Already have a WordPress.com account? Log in now..Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Customize.Follow Following.Sign up.Log in.Report this content.View site in Reader.Manage subscriptions.Collapse this bar..Loading Comments.....Write a Comment....Email (Required).Name (Required).Website
|
මහනුවර ඇසල පෙරහර මංගල්‍යයේ පළමු රන්දෝලි පෙරහර අද - SLBC News ( Sinhala ).Skip to content.බ්‍රහස්පතින්දා, ඔක්තෝබර් 6, 2022.SLBC News ( Sinhala ).SRI LANKA BROADCASTING CORPORATION.දේශීය පුවත්.විදෙස් පුවත්.ව්‍යාපාරික පුවත්.ක්‍රීඩා පුවත්.වින්දනීය පුවත්.දිවිය හා කලාව.English.සිංහල.தமிழ்.දේශීය පුවත් වින්දනීය පුවත්.මහනුවර ඇසල පෙරහර මංගල්‍යයේ පළමු රන්දෝලි පෙරහර අද.අගෝස්තු 7, 2022අගෝස්තු 7, 2022 වෙබ් සංස්කාරක - SD 0 Comments Diyawadana Nilame Pradip Nilanga Dela, Kandy Esala Perehara, Sri Dalada Palace.මහනුවර ඇසළ පෙරහර මංගල්‍යයේ පළමු රන්දෝලි පෙරහර අද විීදි සංචාරය කරයි. අවසන් රන්දෝලි පෙරහර නිකිණි පුර පසලොස්වක පොහොය යෙදෙන ලබන බ්‍රහස්පතින්දා වීදි සංචාරය කිරීමට නියමිතයි. පසුදා ගැටඹේ තොටේ දී පැවැත්වෙන දිය කැපීමේ මංගල්‍යයෙන් හා දහවල් පෙරහරින් මෙවර ඇසල පෙරහර මංගල්‍යය නිමාවට පත් වන බව ශි්‍රී දළදා මාලිගයේ දියවඩන නිලමේ ප්‍රදිප් නිලංග දෑල මහතා කියයි. මහනුවර ජ්යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරි චමිල් ක්‍රිෂාන්ත රත්නායක මහතා පැවසුවේ පෙරහර නැරඹිමට පැමිණෙන ජනතාවගේ ආරක්ෂාව සදහා පොලිසියේ සහ ත්‍රිවිධ හමුදාවේ පන්දහසක පමණ නිලධාරින් පිරිසක් රාජකාරිීයේ යොදවා ඇති බවයි. පෙරහර නැරඹිමට පැමිණෙන සියලු බැතිමතුන් මුව ආවරණ පැළඳ සිටීම අනිවාර්යය බව සෞඛ්‍ය බලධාරිහු පවසති.මහනුවර නගර සීමාවෙන් කොරෝනා ආසාදිතයින් හඳුනා ගෙන ඇති බැවින් වයිරසය පැතිරිම වැලැක්වීම සදහා සෞඛ්‍ය ආරක්ෂිත ක්‍රමවේද අනුගමනය කළ යුතු බව නාගරික ප්රධාන වෛද්‍ය නිලධාරි විශේෂඥ වෛද්‍ය පසන් ජයසිංහ මහතා පවසයි. පෙරහර නැරඹිමට පැමිණෙන ජනතාවගේ ගමන් පහසුව සදහා ලංගම බස් රථ 160 ක් ධාවනයට එක් කර ඇති බව ප්‍රාදේශිය ප්රධාන කළමනාකරු සනත් ප්‍රසන්න මහතා සඳහන් කරයි. මහනුවර දුම්රිය ස්ථානාධිපති ආර් එම් ජී රත්නායක මහතා පැවසුවේ පෙරහර වෙනුවෙන් අද සිට විශේෂ දුම්රිය සේවා ක්රියාත්මක බවයි..ඵෙතිහාසික රුහුණු කතරගම මහා දේවාලයේ ඇසල පෙරහර මංගල්‍යයේ 10 වන පෙරහර අද විීදි සංචාරය කරයි.ගිනි පෑගීමේ මංගල්‍යය හෙට පැවැත්වීමට විධිවිධාන යොදා තිබේ. අවසන් මහා පෙරහර නිකිණි පොහෝ දින වීදි සංචාරය කරන අතර පසුදා මැණික් ගගේ දිය කැපීමෙන් මෙවර පෙරහර මංගල්‍යය නිමාවට පත් වෙයි. මෙවරද පෙරහර චාරිත්‍රානුකුලව උත්කර්ෂවත් අන්දමින් පැවැත්වීමට මහ දේවාලයේ බස්නායක නිලමේ ඩිෂාන් වික්‍රමරත්න මහතා විධිවිධාන යොදා තිබෙ.් පෙරහර සමයේ නන් දෙසින් කතරගම පුද බිමට පැමිණෙන ජනතාවට අවශ්ය සියලු පහසුකම් සලසා ඇතැයි මොණරාගල දිසා ලේකම් ගුණදාස සමරසිංහ මහතා කියයි..මේ අතර උතුරු නැගෙනහිර පළාත්වල සිට පාද යාත්‍රාවෙන් පැමිණෙන බැතිමතුන්ගේ ආරක්ෂාව හා ඔවුන්ට යටිතල පහසුකම් සැපයීම සඳහා ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මැතිතුමාගේ උපදෙස් අනුව රුපියල් ලක්ෂ 20 ක මුදලක් වෙන් කර තිබෙ.් වාර්ෂික කතරගම ඇසල පෙරහර මංගල්‍යය සඳහා තිස් දහසකට අධික පිරිසක් උතුරු නැගෙනහිර පළාත්වල සිට පාගමනින් කතරගම පුදබිමට පැමිණීම අතීතයේ සිට සිදු වෙයි..දෙවිනුවර උත්පලවන්න ශ්‍රිී විෂ්ණු මහා දේවාලයේ වාර්ෂික ඇසල පෙරහර මංගල්‍යයේ 3 වන පේලි පෙරහර අද වීදි සංචාරය කරයි. ලබන 19 වැනිදා රාත්‍රියේ කෝල්මුර යාගය පවත්වා පසුදින සිදු කෙරෙන දේව දානයෙන් මෙවර ඇසල පෙරහර මංගල්‍යය නිමාවට පත් වෙයි..← සර්ව පාක්ෂික ආණ්ඩුවක් සඳහා ඉදිරිපත් වු යෝජනා සාකච්ඡාවලට සහභාගි වු පක්ෂවලට හෙට දැනුම් දෙන බව ජනපති කියයි.ඉන්දීය කාන්තා ක්‍රිකට් කණ්ඩායම පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයීය ක්‍රීඩා උලෙලේ කාන්තා ක්‍රිකට් අවසන් මහා තරගයට →.You May Also Like.විදේශ සංචාරකයන් දහසක් දෛනිකව ගෙන්වා ගැනීමේ වැඩපිළවෙළක්.සැප්තැම්බර් 3, 2021සැප්තැම්බර් 4, 2021 වෙබ් සංස්කාරක - SD 0.පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පැවැත්වීම අභියෝගයට ලක් කරමින් ගොනුකළ මුලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් සලකා බැලීමට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් පංචපුද්ගල විනිසුරු මඩුල්ලක්.මැයි 14, 2020මැයි 14, 2020 වෙබ් සංස්කාරක - IJ 0.රන්ජන්ට බරපතල වැඩ සහිත වසර දෙකක සිරදඩුවම්.ජූනි 7, 2022ජූනි 8, 2022 වෙබ් සංස්කාරක - AK 0.ප්රතිචාරයක් ලබාදෙන්න ප්රතිචාරය අවලංගු කරන්න.ඔබගේ ඊමේල් ලිපිනය ප්රසිද්ධ කරන්නේ නැත. අත්‍යාවශ්‍යයය ක්ෂේත්ර සලකුණු කොට ඇත *.ප්රතිචාරය *.නම *.ඊමේල් *.වෙබ් අඩවිය.Captcha loading....ප්රධාන නාලිකා.ප්රාදේශීය සේවා.වෙනත් සේවා.දින දර්ශනය.ඔක්තෝබර් 2022.ස.අ.බ.බ්‍ර.සි.සෙ.ඉ..1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31..« සැප්..Copyright © 2022 SLBC News ( Sinhala ). All rights reserved..Theme: ColorMag by ThemeGrill. Powered by WordPress.
|
යල කන්නයේ වී මිලදී ගැනීම ඇරඹෙයි - SLBC News ( Sinhala ).Skip to content.බ්‍රහස්පතින්දා, ඔක්තෝබර් 6, 2022.SLBC News ( Sinhala ).SRI LANKA BROADCASTING CORPORATION.දේශීය පුවත්.විදෙස් පුවත්.ව්‍යාපාරික පුවත්.ක්‍රීඩා පුවත්.වින්දනීය පුවත්.දිවිය හා කලාව.English.සිංහල.தமிழ்.දේශීය පුවත් ප්රධාන පුවත්.යල කන්නයේ වී මිලදී ගැනීම ඇරඹෙයි.අගෝස්තු 17, 2022අගෝස්තු 18, 2022 වෙබ් සංස්කාරක - SD 0 Comments Mahinda Amaraweera, Neil Alwis, Paddy Marketing Board.යල කන්නයේ වී මිලදී ගැනීම අද සිට ඇරඹෙයි. එම සුදානම පීලිබඳව ඇමති මහින්ද අමරවීර මහතා වී අලෙවි මණ්ඩලයේ සභාපති නීල් අල්විස් මහතාගෙන් අද පෙරවරුවේ කරුණු විමසීය. වී මිලදී ගැනීමේදී මතුවන සියලු ගැටලු අද දවස තුළම විසදා ගැනීමට පියවර ගන්නා ලෙසත් හෙට සිට කිසිදු අඩුපාඩුවකින් තොරව වී මිලදී ගැනීමට සියලු පියවර ගතයුතු බවත් අමාත්‍යවරයා එහිදී සභාපතිවරයාට උපදෙස් දුන්නේය..වී අලෙවි මණ්ඩලය සියලු ප්‍රාදේශීිය කළමනාකරුවන්ට වී මිලදී ගැනීම සම්බන්ධයෙන් චක්‍රලේඛයක් ඊයේ නිකුත් කළේය. වී අලෙවි මණ්ඩලය යටතේ ප්‍රාදේශීිය කාර්යාල 7 ක් පවතින අතර ඒ යටතේ වී ගබඩා 310 ක් ක්‍රියාත්මකයි..යල කන්නයේ වී අස්වනු නෙලීම මේ වනවිට අවසන් කර තිබේ. එබැවින් වී මිලදී ගැනීම් ආරම්භ කෙරෙන්නේ අස්වනු නෙලා අවසන් වු ප්රදේශවල සහ ආරම්භ කර ඇති ප්රදේශවල පමණි..ගොවීන් දැඩි මහන්සියක් සහ පිරිවැයක් දරා වගා කළ වී අස්වැන්න ඇතැම් ජවාරම්කරුවන් විසින් කිලෝව රුපියල් සියයකටත් වඩා අවම මිලකට මිලදී ගැනීමට කටයුතු කරමින් සිටින බව වාර්තාවෙයි. එමනිසා වී අලෙවි මණ්ඩලය ඇමති මණ්ඩල අනුමැතිය මත නාඩු වී කිලෝවක් රුපියල් 120 කටත් සම්බා වී කිලෝවක් රුපියල් 125කටත් කීරි සම්බා කිලෝවක් රුපියල් 130 කටත් වශයෙන් අවම මිලක් යටතේ මිලදී ගැනිමට කටයුතු යොදා ඇත..← සුපිරි ඩීසල් සහ ඩීසල් මෙට්‍රික්ටොන් ලක්ෂයක් රැගත් නෞකාවක් අද දිවයිනට.සංගීත් නිපුන් මහාචාර්ය සනත් නන්දසිරි මහතාට ජාතික ගුවන්විදුලියේ උපහාරය →.You May Also Like.අ පො ස සාමාන්‍ය පෙළ විභාගය ලබන වසරේ පෙබරවාරි 21 වැනිදා සිට..ජූලි 26, 2021ජූලි 27, 2021 වෙබ් සංස්කාරක - IJ 0.ජනාධිපතිවරණයේ දී ඡන්දය පාවිච්චි කිරීම සියයට 80 ඉක්මවිය හැකි බව මැතිවරණ කොමිසමේ සභාපති කියයි.ඔක්තෝබර් 16, 2019 වෙබ් සංස්කාරක - AK 0.ඩෙංගු මර්දන වැඩසටහනක් අද සහ හෙට.පෙබරවාරි 14, 2019 වෙබ් සංස්කාරක - IJ 0.ප්රතිචාරයක් ලබාදෙන්න ප්රතිචාරය අවලංගු කරන්න.ඔබගේ ඊමේල් ලිපිනය ප්රසිද්ධ කරන්නේ නැත. අත්‍යාවශ්‍යයය ක්ෂේත්ර සලකුණු කොට ඇත *.ප්රතිචාරය *.නම *.ඊමේල් *.වෙබ් අඩවිය.Captcha loading....ප්රධාන නාලිකා.ප්රාදේශීය සේවා.වෙනත් සේවා.දින දර්ශනය.ඔක්තෝබර් 2022.ස.අ.බ.බ්‍ර.සි.සෙ.ඉ..1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31..« සැප්..Copyright © 2022 SLBC News ( Sinhala ). All rights reserved..Theme: ColorMag by ThemeGrill. Powered by WordPress.
|
Kelani River Archives - SLBC News ( Sinhala ).Skip to content.බ්‍රහස්පතින්දා, ඔක්තෝබර් 6, 2022.SLBC News ( Sinhala ).SRI LANKA BROADCASTING CORPORATION.දේශීය පුවත්.විදෙස් පුවත්.ව්‍යාපාරික පුවත්.ක්‍රීඩා පුවත්.වින්දනීය පුවත්.දිවිය හා කලාව.English.සිංහල.தமிழ்.Kelani River.දේශීය පුවත්.පාතාල නායකයෙකුගේ ගෝලයෙකු අත්අඩංගුවට.පෙබරවාරි 17, 2022පෙබරවාරි 18, 2022 වෙබ් සංස්කාරක - SD 0 Comments India, Kelani River, Kerala, Narcotics, Special Task Force, STF.පාතාල නායකයෙකු වන මන්නා රමේෂ් නැමැති පුද්ගලයාගේ සමීපතම ගෝලයෙකු අවිස්සාවේල්ල ඉහළ තල්දුව ප්‍රදේශයේදී අත්අඩංගුවට ගෙන තිබේ. නීති විරෝධී ලෙස කැළණිගග.Read more.දේශීය පුවත්.සුරකිමු ගංගා වැඩසටහනට රුපියල් කෝටි 200 ක් වෙන්කෙරේ.නොවැම්බර් 29, 2021නොවැම්බර් 30, 2021 වෙබ් සංස්කාරක - AK 0 Comments CEA, Central Environmental Authority, Kelani River, Mahinda Amaraweera, Surakimu Ganga Program.සුරකිමු ගංගා වැඩසටහන ක්රියාත්මක කිරීමට ලබන වසර සඳහා රුපියල් කෝටි 200 ක් වෙන්කෙරේ. පළමු මාස 3 ඇතුලත රුපියල් කෝටි 50.Read more.දේශීය පුවත් ප්රධාන පුවත්.කැලණියේ කල්‍යාණි රන්පිවිසුම හෙට විවෘත වේ.නොවැම්බර් 23, 2021නොවැම්බර් 24, 2021 වෙබ් සංස්කාරක - AK 0 Comments Gotabhaya Rajapaksa, Igurukade, Kelani Bridge, Kelani River, Orugodawatta, President, Sri Lanka's.ශ්රි ලංකාවේ ප්රථම වරට අධි තාක්ෂණික කේබල් මත ඉදිරිකළ නව කැලණි පාලම ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මැතිතුමා සහ අග්‍රාමාත්‍ය මහින්ද රාජපක්ෂ.Read more.දේශීය පුවත්.කේබල් ආධාරයෙන් ඉදිකෙරුණු කැලණි පාලම සැප්තැම්බර් මාසයේදි විවෘත කෙරේ.ජූලි 4, 2021ජූලි 5, 2021 වෙබ් සංස්කාරක - AK 0 Comments High-tech Cables, Kelani River, New Kelani Bridge, Opening.කැලණි ගග හරහා අධිතාක්ෂණික කේබල් ආධාරයෙන් ඉදිකර ඇති නව කැලණි පාලම ලබන සැප්තැම්බර් මාසයේදි විවෘත කිරිමට හැකිවෙතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. එය.Read more.දේශීය පුවත්.අයහපත් කාලගුණයෙන් පුද්ගලයන් එක්ලක්ෂ අසුතුන්දහසකට අධික පිරිසක් පීඩාවට.ජූනි 5, 2021ජූනි 8, 2021 වෙබ් සංස්කාරක - IJ 0 Comments Flood Situation, Irrigation Department, Kelani River, Meteorological Department, Wimalasurendra Reservoir.මහඔය ද්‍රෝණියේ අලව්ව, දිවුලපිටිය, මිරිගම, පන්නල, වෙන්නප්පුව, මිගමුව, කටාන සහ දංකොටුව ආශ්රිත පහත්බිම්වල සුලු ගංවතුර තත්ත්වයක් ඇතිවිය හැකි බව වාරි.Read more.දේශීය පුවත්.දිස්ත්රික්ක හයකට නායයාමේ අනතුරු ඇගවීම්.ජූනි 3, 2021ජූනි 4, 2021 වෙබ් සංස්කාරක - AK 0 Comments Dehiowita Divisional Secretariat, Disaster Management Center, Irrigation Department, Kalu River, Kelani River, Meteorological Department, Minor Floods, National Building Research Organization, NBRO, Pradeep Kodippili.දිවයිනට දැන් බලපා ඇති වැසි තත්ත්වය ඉදිරි දින කිහිපයේ ද තවදුරටත් පවතින බව කාලගුණ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව සඳහන් කරයි. බස්නාහිර, සබරගමුව,.Read more.දේශීය පුවත් ප්රධාන පුවත්.පහත් බිම්වලට සුළු ගංවතුර අවදානමක්.ජූනි 3, 2021ජූනි 4, 2021 වෙබ් සංස්කාරක - AK 0 Comments Attanagallu Oya, Gin River, Irrigation Department, Kelani River, National Building Research Organization, NBRO, Seethawaka Divisional Secretariat, Uluwal Oya.දිවයිනේ ප්රදේශ කිහිපයකට බලපා ඇති අධික වැසි සහිත කාලගුණය නිසා දිස්ත්රික්ක 6 ක් සදහා නාය යාමේ පුර්ව අනතුරු ඇගවීමේ නිවේදනයක්.Read more.දේශීය පුවත් ප්රධාන පුවත්.අයහපත් කාලගුණයෙන් ගංගා රැසක් අනතුරුදායක මට්ටමක.මැයි 14, 2021මැයි 15, 2021 වෙබ් සංස්කාරක - AK 0 Comments Disaster Management Center, Heavy Rains, Irrigation Department, Kelani River, Minor Flooding, Road Development Authority.පවතින අයහපත් කාලගුණ තත්ත්වය නිසා දිවයිනේ බොහෝ ප්රදේශවලට තද වැසි ලැබෙමින් පවතී. මේ නිසා ඇතැම් පහත්බිම් ජලයෙන් යටවී ඇතැයි ආපදා.Read more.ප්රධාන නාලිකා.ප්රාදේශීය සේවා.වෙනත් සේවා.දින දර්ශනය.ඔක්තෝබර් 2022.ස.අ.බ.බ්‍ර.සි.සෙ.ඉ..1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31..« සැප්..Copyright © 2022 SLBC News ( Sinhala ). All rights reserved..Theme: ColorMag by ThemeGrill. Powered by WordPress.
|
සෙංකඩගලනුවර ඇසල පෙරහර මංගල්‍යයේ අවසන් රන්දෝලී පෙරහර අද වීථි සංචාරය කරයි’ - කතරගම සහ දෙවිනුවර අවසන් රන්දෝලී පෙරහරත් අද - SLBC News ( Sinhala ).Skip to content.බ්‍රහස්පතින්දා, ඔක්තෝබර් 6, 2022.SLBC News ( Sinhala ).SRI LANKA BROADCASTING CORPORATION.දේශීය පුවත්.විදෙස් පුවත්.ව්‍යාපාරික පුවත්.ක්‍රීඩා පුවත්.වින්දනීය පුවත්.දිවිය හා කලාව.English.සිංහල.தமிழ்.දිවිය හා කලාව දේශීය පුවත්.සෙංකඩගලනුවර ඇසල පෙරහර මංගල්‍යයේ අවසන් රන්දෝලී පෙරහර අද වීථි සංචාරය කරයි’ – කතරගම සහ දෙවිනුවර අවසන් රන්දෝලී පෙරහරත් අද.අගෝස්තු 11, 2022අගෝස්තු 12, 2022 වෙබ් සංස්කාරක - SD 0 Comments Asala Perahara Festival, Chamil Krishantha Ratnayake, Esala Perahara Festival, Police, Railway Department, Randoli Perahara.ඵෙතිහාසික සෙංකඩගලනුවර ඇසල පෙරහර මංගල්‍යයේ අවසන් රන්දෝලි පෙරහර අද වීථීි සංචාරය කරයි’ අද පස්වරු 6 පසුවී විනාඩි 35 ට වයඹ දිසාභිමුඛව පිටත්වන පෙරහර දළදා වීථිය’ යටිනුවර විථීය’ කන්දේ විීථිය’ ඩී’ එස්’ සේනානායක වීථීය ඔස්සේ රජවිදීයෙන් ඉහළට විත් ගෙවදීමට නියමිතයි’ පෙරහර නැරඹීිමට පැමිණෙන අයගේ විශේෂ ආරක්ෂක වැඩසටහනක් ක්රියාත්මක බව මහනුවර ජ්යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරී චමිල් ක්‍රිෂාන්ත රත්නායක මහතා පවසය’ි ශ්රී ලංකා ගමනාගමන මණ්ඩලය සහ දුම්රිය දෙපාර්තමේන්තුව විශේෂ සේවා ක්රියාත්මක කරයි’ ශ්රී ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ නිල වෙබ් අඩවිය හරහා පෙරහර දර්ශන සජීවීව විසුරුවා හැරේ’.ඓතිහාසික රුහුණු මහා කතරගම දේවාලයේ වාර්ෂික ඇසළ පෙරහර මංගල්‍යයේ අවසන් රන්දෝලි පෙරහර අද රත්‍රී 07,30 ට වීදි සංචාරය කරයි පෙරහර ඓතිහාසික රුහුණු මහා කතරගම දේවාලයේ න් ආරම්භ වි ඝණ දේවාලය” කිරි විහාරය හා අෂ්ඨඵල බෝධිය” කඩවර බා්ධිය පසු කර කිරි වෙහෙර අභියසට පැමිණේ’ එහිදී කරනු ලබන වතාවත්වලින් පසුව පෙරහර පිට විදිය ඔස්සේ වල්ලි අම්මා දේවාලයට ගොස් නැවත ප්රධාන විදිය ඔස්සේ කතරගම දේවාලයට ගෙවදීමට නියමිතයි. හෙට උදෑසන මැණික් ගගෙ’් දිය කැපීමෙන් පෙරහර මංගල්‍යය නිමාවට පත් වෙයි’.← දිවයිනපුරා ඩෙංගු රෝගය ව්‍යාප්තවීමේ අවධානමක්’.ජපානයේ රාජ්‍ය ණය වාර්තාගත ලෙස ඉහළට →.You May Also Like.පොත් දසදහසක් ලිවීමේ දීපව්‍යාප්ත වැඩසටහනක්..අප්‍රේල් 9, 2020අප්‍රේල් 9, 2020 වෙබ් සංස්කාරක - IJ 0.ජනපති හා පාස්කු ඉරිදා ප්රහාර විමර්ශන කොමිසමේ සාමාජිකයන් අතර අදහස් හුවමාරුවක්.දෙසැම්බර් 3, 2019 වෙබ් සංස්කාරක - AK 0.ශ්රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය මෙරට පුඵල්ම සන්ධානය ගොඩනැගිමට සුදානම් වෙයි.ජනවාරි 23, 2019 වෙබ් සංස්කාරක - AK 0.ප්රතිචාරයක් ලබාදෙන්න ප්රතිචාරය අවලංගු කරන්න.ඔබගේ ඊමේල් ලිපිනය ප්රසිද්ධ කරන්නේ නැත. අත්‍යාවශ්‍යයය ක්ෂේත්ර සලකුණු කොට ඇත *.ප්රතිචාරය *.නම *.ඊමේල් *.වෙබ් අඩවිය.Captcha loading....ප්රධාන නාලිකා.ප්රාදේශීය සේවා.වෙනත් සේවා.දින දර්ශනය.ඔක්තෝබර් 2022.ස.අ.බ.බ්‍ර.සි.සෙ.ඉ..1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31..« සැප්..Copyright © 2022 SLBC News ( Sinhala ). All rights reserved..Theme: ColorMag by ThemeGrill. Powered by WordPress.
|
ඇනවුම් පිරිත – Paritha.Infinitesimal Drop of Lord Buddha’s Teachings “PIRITH”.පළවන බණවරය.මහා මංගල සූත්රය.කරණීය මෙත්ත සූත්රය.රතන සූත්රය.ඛන්ධ පිරිත.මෙත්තානිසංස සුත්රය.මිත්තානිසංස සූත්රය.මෝර පිරිත.චන්ද පිරිත.සූරිය පිරිත.ධජග්ග පිරිත.දෙවන බණවරය.මහා කස්සපෙත්‍ථර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහාමොග්ගල්ලානථෙර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහා චුන්‍දෙත්‍ථර බොජ්ක්‍ධ්ඕග පිරිත.ගිරිමානන්‍ද සුත්රය.ඉසිගිලි සුත්රය.තෙවන සහ සිව්වන බණවරය.ආටානාටිය සුත්රය 1.ආටානාටිය සුත්රය 2.අතිරේක සප්ත සූත්‍ර.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.මහා සමය සූත්රය.ආලවක සූත්රය.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.පරාභව සූත්රය.වසල සූත්රය.සච්ච විභංග සූත්රය.අමතර පිරිත් සූත්‍ර.ජය පිරිත.සීවලි පිරිත.අංගුලිමාල පිරිත.මාර පරාජය පිරිත.ඇනවුම් පිරිත.අභිසම්භිදාන පිරිත.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.ජයමංගල ගාථා.මහා ජය මඞගල ගාථා.බුදුගුණ පිරිත.අටවිසි පිරිත.බොජ්ඣඕග පිරිත.දස දිසා පිරිත.අටවිසි පිරිත.වන්දනා ගාතා.ප න් සි ල්.වන්දණා ගාථා.බෝධි වන්ඳනා.අටවිසි බුද්ධ වන්දනාව.සත්බුදු නමස්කාරය.සීවලි පූජාව.නවගුණ ආශිර්වාදය.තෙසැත්තෑඤාණ වන්දනාව.තෙරුවන් සමාකර ගැනීම.දෙවියන්ට පින්දීම.වෙනත්.Publications / ප්‍රකාෂණ.The Sacred Buddhist Temples In Sri Lanka.Kind request from online users.Your Contribution.Contact and help.✕.ඇනවුම් පිරිත.Home.Additional.ඇනවුම් පිරිත.159.ඇනවුම් පිරිත.Play Sound.චන්ඩ හස්ථි අස්ස මීග ගෝණ කුක්කුර අහිවිච්ජික මණිසප්පදීපි අච්ඡු තරච්ඡු සූකර මහීස යක්ඛ රක්‍ඛසාදීහි නානාභයතෝවා නනාරෝගතො වා නානාඋපද්දවතො වා ආරක්‍ඛං ගණ්හන්තු පනිධානතෝ පට්ඨාය තථාගතස්ස දසපාරමියෝ දස උපපාරමියෝ දස පරමත්‍ථපාරමියෝ පඤ්ච මහා පරිච්චාගො තිස්සෝචරියා පච්ජිමභවේ ගබ්භාවක්කන්තිං ඡාතිං අභිනික්‍ඛමනං පඨානචරියං බෝධිපල්ලංකේ මාරවිජයං සබ්බඤඤුතඤාණ පටිවෙධං නවලෝකුත්තරධම්මේතී සබ්බේපිමේ බුද්ධගුණේ ආවජ්ජිත්‍වා වේසාලියා තීසු පාකාරන්තරේසු තියාමරත්තිං පරිත්තං කරෙන්තෝ ආයස්මා ආනන්‍දථෙරෝ විය කාරුඤ්ඤ චිත්තං උපට්ඨපෙත්වා කෝටිසත සහස්සේසු චක්කවාලෙසු දේවතා යස්සානං පතිගණ්හන්ති යඤ්ච වේසාලියං පුරෙ රෝගා මනුස්ස දුබ්භික්ඛ සම්භූතං තිවිධං භයං ඛිප්පමන්තරධාපෙසි පරිත්තං තං භණාමහෙ.පිවිතුරු සිත් ඇත්තාවූ ද, සියළු ගුණ දහමින් බබළවන්නාවූ ද, මෙලොව සහ අන් සියළු ලොව වසන්නාවූ ද, සකල විද දෙවිවරුන් සපැමිණ සියළු සත හට සදාකාලික සුව සහනය ගෙනදෙන උතුම් නිවන් මගට යොමුවීම උදෙසා, මුණිවරයන් විසින් දෙසූ බු දුබණ, සතුටු සිතින් අසත්වා. මුළු සක්වල වසන්නාවූ සියළු යක්ෂ, දේව, බ‍්‍රහ්ම ආදීන් අප විසින් අනුමෝදන් කරන්නට යෙදුන සියළු පින් අනුමෝදන් වීමෙන්, සමගිව සසුනට ඇල්මෙන් වෙසෙත්වා, සදාකාල්හිම රැුකවරණය ලබත්වා. සියළු දෙවි දේවතාවුන් තම සපිරිවර සමගින් සුවපත් වේවා. සියළු දෙවියෝද ඥාතීහුද සදා කල්හී මෙම සසුනෙහි හිතැත්තෝ වෙත්වා. අභිවෘද්ධිය සහ දියුණුව සලසත්වා. මෙම ණිර්මල සසුන රකිත්වා. රජුන්ගෙන් ද, සොර සතුරන්ගෙන් ද, මිනිස් නොමිනිස් සතුන්ගෙන් ද, ගින්නෙන් ද, ජලයෙන් ද, භූතයන්ගෙන් ද, කටුක ග්රහ දෝෂයන්ගෙන් ද, රෝගයන්ගෙන් ද, අසත්පුරුෂයන්ගෙන් ද, වැරදි දැක්මෙන් සහ දුදනන්ගෙන් ද, ඇතුන් අශ්වයින් මුවන් ගෝණුන් සුනඛයින් සර්පයින් ගෝණුස්සන් ආදී අධික විස සතුන්ගෙන් ද, තවද දිවියන්, කොටින්, ගවයන්, වලසුන්, ඌරන්, මී ගවයන් ආදී සතුන්ගෙන් ද, දරුණු වූ යකුන් රකුසන් ආදීන්ගෙන් ද පැමිනෙන නොයෙක් බිය, නොයෙක් රෝග, අනේකවූ උවදුරු, වලක්වා මනාලෙස රුකවරණය සලසා, සියළු ම සතුන් වෙත සෙත් ශාන්තිය උදාකරත්වා, සියළු සතුන් රුකදෙත්වා. අප ගෞතම බුදුරජානන් වහන්සේ පෙර භවයකදී නියත විවරණ ලබමින් ඉක්බිතිව පාරමිතා පුරමින්, දස පාරමිතා, දස උප පාරමිතා, දස පරමත්ත පාරමිතා පුරා, අවසන පස් මහ බැලූම් බලා මනුලොව ඉපිද, අනතුරුව ගිහිගෙයින් නික්ම එ් ජයශ‍්‍රී මහා බෝ සමිදු පා මුල දස මාර සේනාවන් පරදවමින් නවලොව්තුරා දහමි වඩමින් සියළු දේ දත් ඥාණය ලබා බුද්ධත්වය ලැබූ අප තථාගත ගෞතම බුදුරජානන් වහන්සේ ගේ අනන්ත වූ ගුණකද මෙනෙහිකරමින්, විශාලා මහනුවර තුන් බිය දුරුකිරීමට අනද හිමියන් කරුණා සිත් පෙරටුකොට සියළු සතුන්ගේ හිතසුව පිණිස ? තුන්යම මුලූල්ලේ දෙසූ මහානුභව සම්පන්න පිරිත් දේශනාව දේශනාකරමු, ඒ ආනුභාවයෙන් සෙත්වේවා..Related posts.August 3, 2019.බොජ්ඣඕග පිරිත.Read more.July 31, 2019.දස දිසා පිරිත.Read more.July 31, 2019.බුදුගුණ පිරිත.Read more.www.paritha.org
|
තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය – Paritha.Infinitesimal Drop of Lord Buddha’s Teachings “PIRITH”.පළවන බණවරය.මහා මංගල සූත්රය.කරණීය මෙත්ත සූත්රය.රතන සූත්රය.ඛන්ධ පිරිත.මෙත්තානිසංස සුත්රය.මිත්තානිසංස සූත්රය.මෝර පිරිත.චන්ද පිරිත.සූරිය පිරිත.ධජග්ග පිරිත.දෙවන බණවරය.මහා කස්සපෙත්‍ථර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහාමොග්ගල්ලානථෙර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහා චුන්‍දෙත්‍ථර බොජ්ක්‍ධ්ඕග පිරිත.ගිරිමානන්‍ද සුත්රය.ඉසිගිලි සුත්රය.තෙවන සහ සිව්වන බණවරය.ආටානාටිය සුත්රය 1.ආටානාටිය සුත්රය 2.අතිරේක සප්ත සූත්‍ර.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.මහා සමය සූත්රය.ආලවක සූත්රය.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.පරාභව සූත්රය.වසල සූත්රය.සච්ච විභංග සූත්රය.අමතර පිරිත් සූත්‍ර.ජය පිරිත.සීවලි පිරිත.අංගුලිමාල පිරිත.මාර පරාජය පිරිත.ඇනවුම් පිරිත.අභිසම්භිදාන පිරිත.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.ජයමංගල ගාථා.මහා ජය මඞගල ගාථා.බුදුගුණ පිරිත.අටවිසි පිරිත.බොජ්ඣඕග පිරිත.දස දිසා පිරිත.අටවිසි පිරිත.වන්දනා ගාතා.ප න් සි ල්.වන්දණා ගාථා.බෝධි වන්ඳනා.අටවිසි බුද්ධ වන්දනාව.සත්බුදු නමස්කාරය.සීවලි පූජාව.නවගුණ ආශිර්වාදය.තෙසැත්තෑඤාණ වන්දනාව.තෙරුවන් සමාකර ගැනීම.දෙවියන්ට පින්දීම.වෙනත්.Publications / ප්‍රකාෂණ.The Sacred Buddhist Temples In Sri Lanka.Kind request from online users.Your Contribution.Contact and help.✕.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.Home.Additional.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.155.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.Play Sound.තිරොකුඞ්ඪසු තිට්ඨන්ති සන්ධීසිංසාටකෙසු ව ද්වාරබාහාසු තිට්ඨන්ති ආගත්වාන සකං ඝරං පහූතෙ අන්නපානම්හි ඛජ්ජහොජ්ජෙ උපට්ඨිතෙ න තෙසං කොචි සරති සත්තානං කම්මපච්චයා ඒවං දදන්ති ක්‍දාතීනං යෙ හොන්ති අනුකම්පකා සුචිං පණීතං කාලෙන කප්පියං පානභෝජනං ඉදං වො ක්‍දාතීනං හොතු සුඛිතා හොන්තු ක්‍දාතියො තෙ ච තත්ථ සමාගන්ත්‍වා ක්‍දාතිපෙතා සමාගතා පහූතෙ අන්නපානම්හි සක්කච්චං අනුමෝදරෙ චිරං ජීවන්තු නො ක්‍දාති යෙසං හෙතු ලභාමසෙ අම්හාකක්‍දච කතා පූජා දායකාච අනිප්ඵලා නහි තත්ථ කසී අත්ථී ගොරක්ඛෙකත්‍ථ න විජ්ජති වණිජ්ජා තාදිසි නත්ථි හිරෙක්‍ද්ක්‍දන කයාක්කයං ඉතෝ දින්නෙන යාපෙන්ති පෙතා කාලකතා තහිං උන්නමෙ උදකං වට්ඨං යථා නින්නං පවත්තති එව මෙව ඉතො දින්නං පෙතානං උපකප්පති යථා වාරිවහා පූරා පරිපූරෙන්ති සාගරං එව මෙව ඉතෝ දින්නං පෙතානං උපකප්පති අදාසි මෙ අකාසි මෙ ක්‍දාති මිත්තා සඛා චමෙ පෙතානං දක්ඛිණං දජ්ජා පුබ්බෙ කත මනුස්සරං නහි රුණ්ණං ව සොකො වා යා චක්‍ද්ක්‍දා පරිදෙවනා න තං පෙතාන මත්‍ථාය ඒවං තිට්ඨන්ති ක්‍දාතයෝ අයං ඛො දක්ඛිණා දින්නා සඕඝම්හි සුප්පතිට්ඨිතා දීඝ රත්තං හිතායස්ස ඨානසො උපකප්පති සො ක්‍දාති ධම්මො ච අයං නිදස්සිතො පෙතාන පූජා ච කතා උළාරා බලක්‍ද්ච භික්ඛූන මනුප්පදින්නං තුම්හෙහි පුක්‍දක්‍දං පසුතං අනප්පකන්ති..ඒතෙන සච්ච වජ්ජෙන සොත්ථිතේ හෝතුසබ්බදා.ඒතෙන සච්ච වජ්ජෙන සොත්ථිතේ හෝතුසබ්බදා.ඒතෙන සච්ච වජ්ජෙන සොත්ථිතේ හෝතුසබ්බදා.ඥාති පේ‍්‍රතයෝ තමන් පෙර විසූ ගෙය කරා ඇවිත් බිත්තියෙන් පිටතද, ගෘහ සන්ධි, බිත්ති සන්ධි, තවද සතරමං සන්ධි, තුන්මං සන්ධි, යන මේ තෑන්හි ද න`ගර ද්වාර, ගෘහ ද්වාර, උලූඅහු කණු ආදියෙහි ද සිටිති. බොහෝ වූ ආහාර පානද කැවිලිද අනෙකුත් භෝජනද පිළියෙල කොට ඇති කල්හි පවා ඒ පේ‍්‍රත ලෝකයෙහි උපන් එම සත්වයන්ගේ අකුසල කර්ම හේතුවෙන් කිසිම නෑයෙකු විසින් ඔවුන් සිහි නොකරයි. නෑයන් අතුරෙන් යමි කෙනෙක් ඔවුනට අනුකම්පා කරන්නා වූ වෙත්ද පවිත‍්‍රවූ ප‍්‍රණීතවූ කැපවූ ආහාර පාන දන් දෙති. මේ පින පරලව ගිය අප නෑයන්ට අත්වේවා. ඒ නෑයන් සුවපත් වේවා. ඒ ඥාතී පේ‍්‍රතයෝද ඒ දන් දෙන තැනට නොයෙක් දිශාවලින් අවුත් එක් රුස් වන්නාවූ වෙති.බොහෝ වූ ආහාර දෙනු ලබන කල්හි මනාසේ සතුටු ව පින් අනුමෝදම් කෙරෙත්. මෙසේ පින් අනුමෝදම් කලාවූ යමෙක් වෙත්නම්, එම නෑයන් බොහෝ කල් ජීවත් වෙත්වා. ඔවුන් විසින් දන් දුන් දෑ පින් පැමිනවීමක් ලෙසින් අපහට ද පූජා කරන ලදී යයි තුති කෙරෙත්. ඒ දන් දුන් දායකයෝද මහත් ඵල වෙති. ඒ පේ‍්‍රත ලොකයේ සී සෑමක් නැත, ගව පාලනයක් නැත, සම්පත් ලැබීමට හේතුවන වෙළ`දාමකුද නොමැත, රන් රිදීයෙන් කරන්නාවූ ගණුදෙනුද නොමැත, මියයාමෙන් අනතුරුව පේ‍්‍රතාවේෂයට පැමිනි මොවුන් මනුලොව වසන නෑ හිතමිතුරන් විසින් දෙනු ලබන පින් වලින් එම පේ‍්‍රතාවේෂයෙහි යැපේ. යම් සේ උස් බිමක රුස්වූ ජලය බිම් මට්ටම කරා ගලාබසීද එපරිද්දෙන් ම මෙම මිනිස් ලොව දී ඥාතීන් විසින් දුන් දානය එහි විපාකයක් වශයෙන් පේ‍්‍රතයන් හට ලැබේ. කුඩා ගං`ගාවන් හි එක්රැස් වූ ජලය මහා නදීන් පුරවාලමින් මහා සයුර පුරවාලත්ද ඒ පරිද්දෙන් මේ මිනිස් ලොවේදී ඥාතීන් විසින් දුන්දෙය දුන් දානය විපාකදීමක් වශයෙන් පේ‍්‍රතයන්ට ලැබේ. මට මෙබදු ධනයක් හෝ ධානයක් හෝ දුන්නේයැයි ද මගේ මෙම ධානය ලබාදුන්නේ මොහු මාගේ ඥතී හෙයින්ද මාගේ මිතුරෙකු හෙයින්ද මාගේ කල්යාන මිත‍්‍රයෙකු හෙයින්ද මෙසේ ඔවුන් පෙර කරන ලද උපකාර සිහිකරමින්ද මියගියවුන් උදෙසා දන් දිය යුත්තේය. හැඞීමක් හෝ ශෝකය ප‍්‍රකාෂකිරීමක් හෝ යම් අනෙකුත් ආකාරයේ වැලපීමක් හෝ වේද එය පරලොව ගියවුන්ගේ ප්රයෝජනය පිණිස නොවේ. එයින් පලක් නොවේ. ඒ පේ‍්‍රතයෝ එහි උපන් පරිද්දෙන්ම සිටිති. ඔබ විසින් අද තම ඥාතිසමූහයා උදෙසා යම් දානයක් දෙන ලද්දේද එම දක්‍ෂිනාව සංඝයා කෙරෙහි පූජාකලා වන්නේය. එහෙයින් එය ඒ පේ‍්‍රත සමූහයාට දීර්ඝ කාලයක් හිතසුව පිණිස විපාක දෙයි. එසැනෙකින්ම විපාකදෙයි. පේ‍්‍රතයන් පේ‍්‍රතභාවයෙන් මුදවා දිව්‍ය සම්පත්තියට පමුනවන්නාවූ මෙම දානය ලබාදුන්නාවූ ඔබ විසින්, ඔබගේ ඥාතීන් විසින්, ඥාතීන් උදෙසා කලයුතු වූ ඥාතී ධර්මයක් දක්වන ලදී. එය පේ‍්‍රතයන් හට මහත් වූ පූජාවක් වේ. නිරර්ථක වූ හැඞීම් වැලපීම් ආදිය ඥාතිධර්ම නොවේ. ඔබ විසින් ලබාදුන්නාවූ දානය භික්‍ෂූන්හට ශක්තිය ලබාදෙන ලදී. ඔබ විසින් මහත් වූ පින් රැස්කරගන්නා ලදී. මේ උතම් පිරිතෙන් ඒ පිරිතේ සත්‍යයේ බලයෙන් ඔබට නිරන්තර සුවයක් සහ ශාන්තියක්ම වේවා..Related posts.August 3, 2019.බොජ්ඣඕග පිරිත.Read more.July 31, 2019.දස දිසා පිරිත.Read more.July 31, 2019.බුදුගුණ පිරිත.Read more.www.paritha.org
|
ජයමංගල ගාථා – Paritha.Infinitesimal Drop of Lord Buddha’s Teachings “PIRITH”.පළවන බණවරය.මහා මංගල සූත්රය.කරණීය මෙත්ත සූත්රය.රතන සූත්රය.ඛන්ධ පිරිත.මෙත්තානිසංස සුත්රය.මිත්තානිසංස සූත්රය.මෝර පිරිත.චන්ද පිරිත.සූරිය පිරිත.ධජග්ග පිරිත.දෙවන බණවරය.මහා කස්සපෙත්‍ථර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහාමොග්ගල්ලානථෙර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහා චුන්‍දෙත්‍ථර බොජ්ක්‍ධ්ඕග පිරිත.ගිරිමානන්‍ද සුත්රය.ඉසිගිලි සුත්රය.තෙවන සහ සිව්වන බණවරය.ආටානාටිය සුත්රය 1.ආටානාටිය සුත්රය 2.අතිරේක සප්ත සූත්‍ර.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.මහා සමය සූත්රය.ආලවක සූත්රය.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.පරාභව සූත්රය.වසල සූත්රය.සච්ච විභංග සූත්රය.අමතර පිරිත් සූත්‍ර.ජය පිරිත.සීවලි පිරිත.අංගුලිමාල පිරිත.මාර පරාජය පිරිත.ඇනවුම් පිරිත.අභිසම්භිදාන පිරිත.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.ජයමංගල ගාථා.මහා ජය මඞගල ගාථා.බුදුගුණ පිරිත.අටවිසි පිරිත.බොජ්ඣඕග පිරිත.දස දිසා පිරිත.අටවිසි පිරිත.වන්දනා ගාතා.ප න් සි ල්.වන්දණා ගාථා.බෝධි වන්ඳනා.අටවිසි බුද්ධ වන්දනාව.සත්බුදු නමස්කාරය.සීවලි පූජාව.නවගුණ ආශිර්වාදය.තෙසැත්තෑඤාණ වන්දනාව.තෙරුවන් සමාකර ගැනීම.දෙවියන්ට පින්දීම.වෙනත්.Publications / ප්‍රකාෂණ.The Sacred Buddhist Temples In Sri Lanka.Kind request from online users.Your Contribution.Contact and help.✕.ජයමංගල ගාථා.Home.Additional.ජයමංගල ගාථා.155.ජයමංගල ගාථා.Play Sound.බාහුං සහස්සමභිනිම්මිතසායුධං තං ගිරිමේඛලං උදිතඝෝරසේන මාරං දානාදිධම්ම විධිනා ජිතවා මුනින්දෝ තං තේජසා භවතු තේ ජයමංගලානි මාරාතිරේකමහියුජ්ක්‍ඨතසබ්බරත්තිං ඝොරංපනාලවක මක්ඛමථද්ධ යක්ඛං ඛන්තී සුදන්ත විධිනා ජිතවා මුනින්දෝ තං තේජසා භවතු තේ ජයමංගලානි නාලාගිරිං ගජවරං අතිමත්තභූතං දාවග්ගිචක්කමසනීච සුදාරුණන්තං මෙත්තම්බුසේක විධිනා ජිතවා මුනින්දෝ තං තේජසා භවතු තේ ජයමංගලානි උක්ඛිත්ත ඛග්ග මතිහත්ථ සුදාරුණංතං ධාවංති යෝජනපථංගුලිමාලවන්තං ඉද්ධීහි සංඛතමනෝ ජිතවා මුනින්දෝ තං තේජසා භවතු තේ ජයමංගලානි කත්වාන කට්ඨමුදරං ඉව ගබ්භිනීයා විඤ්චාය දුට්ඨවචනං ජනකායමජ්ෙක්‍ධ් සන්තේන සෝමවිධිනා ජිතවා මුනින්දෝ තං තේජසා භවතු තේ ජයමංගලානි සච්චං විහාය මතිසච්චකවාදකේතුං වාදාහිරෝපිතමනං අතිඅන්ධභූතං පඤ්ඤාපදීපජලිතෝ ජිතවා මුනින්දෝ තං තේජසා භවතු තේ ජයමංගලානි නන්දෝපන්‍දභුජගං විබූධිං මහිද්ධිං පුත්තේන ථෙරභුජගේන දමාපයන්තො ඉද්ධුපදෙස විධිනා ජිතවා මුනින්දෝ තං තේජසා භවතු තේ ජයමංගලානි දුග්ගාහදිට්ඨි භුජගෙන සුදට්ඨභූත්ථං බ‍්‍රහ්මං විසුද්ධජුතිමිද්ධිබකාහිධානං ඤාණාගදේන විධිනා ජිතවා මුනින්දෝ තං තේජසා භවතු තේ ජයමංගලානි එතාපි බුද්ධජයමංගල අට්ඨගාථා යො වාචකෝ දිනදිනේ සරතේ මතන්දි හිත්වාන නේකවිවිධානි වුපද්දවානි මොක්ඛං සුඛං අධිගමෙය්‍ය නරෝ සපඤ්ඤෝ.මවන ලද බාහු දහසක් ඇති ආයුධ සහිත වූ ගිරිමේඛලා ඇතු පිට නැඟ සේනා සහිතව පැමිනියා වූ මාරයා, මුනින්ද්‍රයන් වහන්සේ, දානාදිධර්ම විධියෙන් ජයගත් සේක. එ් තේජසින් ඔබට ජය මඟුල් වේවා. අතිරේක වූ මාරයකු මෙන් සියලූ රැයෙහි යුද්ධයට ඉදිරිපත්වූ ඝොර නම් වූ, ගුණමකු වූ, තද වූ, අළවු යකු, මුනින්ද්‍රයන් වහන්සේ, ක්ෂාන්ති නම් වූ ඉතා දැමුණු විධියෙන් ජයගත් සේක. ඒ තේජසින් ඔබට ජය මඟුල් වේවා. බොහෝ සෙයින් මත්ව, ළැවිගින්නක් මෙන්ද, සෙණක් මෙන්ද, ඉතා දරුණුව ආ ඒ නාලාගිරි නම් මහ ඇතා මුනින්ද්‍රයන් වහන්සේ, මෙත් සිසිල් ඉසීම නැමති විධියෙන් ජයගත් සේක. ඒ තේජසින් ඔබට ජය මඟුල් වේවා. ඉස්සූ කඩුවක් ඇති අතින් ඉතා දරුණු ව තුන් යොදුන් මඟ දිවූ, ඒ මඟුල්මල් සොරු, මුනින්ද්‍රයන් වහන්සේ, ඍද්ධියෙන් උසස් ව සකස්කරන ලද මනසින් ජයගත් සේක. ඒ තේජසින් ඔබට ජය මඟුල් වේවා. බඩෙහි දර මිටියක් බැදගෙන, ගැබණියක මෙන් ජනකාය මධ්‍යයෙහි චිඤ්චාමානවිකාව බැණ වැදුනු දුෂ්ඨ වූ බස්, මුනින්ද්‍රයන් වහන්සේ, ශාන්ත වූ සෙෘම්‍ය විදියෙන් ජයගත් සේක. ඒ තේජසින් ඔබට ජය මඟුල් වේවා. සත්‍යය අතහැර වාදයෙහි ම නැගූ සිත් ඇතිව, ඉතාම අන්ධව, බාලව, ලොවෙහි ප්රසිද්ධ කේතු (කොඩි ඇති) හෙවත් ලොවෙහි පතළ වූ සච්චකයාගේ වාදය ප‍්‍රඥා ප‍්‍රදීපයෙන් ජවලිතවූ මුනින්ද්‍රයන් වහන්සේ, ජයගත් සේක. ඒ තේජසින් ඔබට ජය මඟුල් වේවා. වෙසෙස් නුවණින් යුතු, මහාර්ධි වූ, න්දෝපනන්ද නම් නාගරාජයා, තමන්ගේ පුත් ස්ථවීර නාගයා ලවා හෙවත් මුගලන් තෙරුන් ලවා දමනය කරවන්නාහු, මුනින්ද්‍රයන් වහන්සේ, සෘද්ධි උපදේශ විධියෙන් ජයගත්සේක. ඒ තේජසින් ඔබට ජය මඟුල් වේවා. වැරදි මත ගැනීමේ දැකුම නැමැති නාගයා විසින් බොහො සේ දෂ්ට කරන ලද අත් ඇති (හෙවත් බොහෝ වූ වැරදි මතයන්හි එල්බ සිටි) ඉතා පිරිසිදු ආලෝකයෙන් හා සෘද්ධියෙන් ද යුත් බක නම් බඹා, මුනින්ද්‍රයන් වහන්සේ, නුවණ නැමති බෙහෙත් විධියෙන් ජයගත්සේක. ඒ තේජසින් ඔබට ජය මඟුල් වේවා. මේ බුදු ජය මඟුල් අටගය (ගාථා අට) වූව ද, යමෙක් දිනක් දිනක් පාසා නොකම්මැළිව කියමින් සිතෙහි දරා ද, ඒ නුවණැති මිනිස්තෙමේ අනේක වූ ද විවිධ වූ ද උපද්‍රවයන් අතැර, මොක්ෂ සුඛය හෙවත් නිර්වාණය අවබෝධ කරන්නේය..Related posts.August 3, 2019.බොජ්ඣඕග පිරිත.Read more.July 31, 2019.දස දිසා පිරිත.Read more.July 31, 2019.බුදුගුණ පිරිත.Read more.www.paritha.org
|
මහා ජය මඞගල ගාථා – Paritha.Infinitesimal Drop of Lord Buddha’s Teachings “PIRITH”.පළවන බණවරය.මහා මංගල සූත්රය.කරණීය මෙත්ත සූත්රය.රතන සූත්රය.ඛන්ධ පිරිත.මෙත්තානිසංස සුත්රය.මිත්තානිසංස සූත්රය.මෝර පිරිත.චන්ද පිරිත.සූරිය පිරිත.ධජග්ග පිරිත.දෙවන බණවරය.මහා කස්සපෙත්‍ථර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහාමොග්ගල්ලානථෙර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහා චුන්‍දෙත්‍ථර බොජ්ක්‍ධ්ඕග පිරිත.ගිරිමානන්‍ද සුත්රය.ඉසිගිලි සුත්රය.තෙවන සහ සිව්වන බණවරය.ආටානාටිය සුත්රය 1.ආටානාටිය සුත්රය 2.අතිරේක සප්ත සූත්‍ර.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.මහා සමය සූත්රය.ආලවක සූත්රය.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.පරාභව සූත්රය.වසල සූත්රය.සච්ච විභංග සූත්රය.අමතර පිරිත් සූත්‍ර.ජය පිරිත.සීවලි පිරිත.අංගුලිමාල පිරිත.මාර පරාජය පිරිත.ඇනවුම් පිරිත.අභිසම්භිදාන පිරිත.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.ජයමංගල ගාථා.මහා ජය මඞගල ගාථා.බුදුගුණ පිරිත.අටවිසි පිරිත.බොජ්ඣඕග පිරිත.දස දිසා පිරිත.අටවිසි පිරිත.වන්දනා ගාතා.ප න් සි ල්.වන්දණා ගාථා.බෝධි වන්ඳනා.අටවිසි බුද්ධ වන්දනාව.සත්බුදු නමස්කාරය.සීවලි පූජාව.නවගුණ ආශිර්වාදය.තෙසැත්තෑඤාණ වන්දනාව.තෙරුවන් සමාකර ගැනීම.දෙවියන්ට පින්දීම.වෙනත්.Publications / ප්‍රකාෂණ.The Sacred Buddhist Temples In Sri Lanka.Kind request from online users.Your Contribution.Contact and help.✕.මහා ජය මඞගල ගාථා.Home.Additional.මහා ජය මඞගල ගාථා.155.මහා ජය මඞගල ගාථා.Play Sound.මහා කාරුණිකෝ නාථෝ හිතාය සබ්බපාණීනං පූරෙත්වා පාරමී සබ්බා පත්තෝ සම්බෝධිමුත්තමං ඒතෙන සච්චවජ්ජේන හෝතු තේ ජය ජයන්තෝ බෝධියා මූලේ සක්‍යානං නන්දි වද්ධනෝ ඒවං තුය්හං ජයෝ හෝතු ජයස්සු ජය මංගලං සක්කත්වා බුද්ධරතනං ඕසධං උත්තමං වරං හිතං දේව මනුස්සානං බුද්ධ තේජෙන සොත්ථිනා නස්සන්තුපද්දවා සබ්බේ දුක්ඛා වූපසමෙන්තු තේ සක්කත්වා ධම්මරතනං ඕසධං උත්තමං වරං පරිළාහූපසමනං ධම්මතේජේන සොත්ථිනා නස්සන්තුපද්දවා සබ්බේ භයාවූපසමෙන්තු තේ සක්කත්වා සංඝරතනං ඕසධං උත්තමං වරං ආහුණෙය්‍යං පාහුණෙය්‍යං සංඝ තේජේන සොත්ථිනා නස්සන්තුපද්දවා සබ්බේ රෝගා වූපසමෙන්තු තේ යං කිඤ්චි රතනං ලෝකේ විජ්ජති විවිධා පුථු රතනං බුද්ධ සමන් නත්ථි තස්මා සොත්ථි භවන්තු තේ යං කිඤ්චි රතනං ලෝකේ විජ්ජති විවිධා පුථු රතනං ධම්ම සමන් නත්ථි තස්මා සොත්ථි භවන්තු තේ යං කිඤ්චි රතනං ලෝකේ විජ්ජති විවිධා පුථු රතනං සංඝ සමන් නත්ථි තස්මා සොත්ථි භවන්තු තේ නත්ථි මේ සරණං අඤ්ඤං බුද්ධෝ මේ සරණං වරං ඒතේන සච්ච වජ්ජේන හෝතු තේ ජයමංගලං නත්ථි මේ සරණං අඤ්ඤං ධම්මෝ මේ සරණං වරං ඒතේන සච්ච වජ්ජේන හෝතු තේ ජයමංගලං නත්ථි මේ සරණං අඤ්ඤං සංඝො මේ සරණං වරං ඒතේන සච්ච වජ්ජේන හෝතු තේ ජයමංගලං සබ්බීතියො විවජ්ජන්තු සබ්බ රෝගෝ විනස්සතු මා තේ භවත්වන්තරායෝ සුඛී දීඝායුකො භව භවතු සබ්බ මංගලං රක්ඛන්තු සබ්බදේවතා සබ්බ බුද්ධානුභාවේන සදා සොත්ථි භවන්තු තේ භවතු සබ්බ මංගලං රක්ඛන්තු සබ්බදේවතා සබ්බ ධම්මානුභාවේන සදා සොත්ථි භවන්තු තේ භවතු සබ්බ මංගලං රක්ඛන්තු සබ්බදේවතා සබ්බ සංඝානුභාවේන සදා සොත්ථි භවන්තු තේ නක්ඛත්ත යක්ඛ භුතානංපාපග්ගහ නිවාරණා පරිත්තස්සානුභාවේන හන්තු තේසං උපද්දවේ යන්දුන්නිමිත්තං අවමංගලඤ්ච, යෝචා මනාපෝ සකුනස්ස සද්දෝ පාපග්ගහෝ දුස්සුපිනං අකන්තං, බුද්ධානුභාවේන විනාසමෙන්තු යන්දුන්නිමිත්තං අවමංගලඤ්ච, යෝචා මනාපෝ සකුනස්ස සද්දෝ පාපග්ගහෝ දුස්සුපිනං අකන්තං, ධම්මානුභාවේන විනාසමෙන්තු යන්දුන්නිමිත්තං අවමංගලඤ්ච, යෝචා මනාපෝ සකුනස්ස සද්දෝ පාපග්ගහෝ දුස්සුපිනං අකන්තං, සංඝානුභාවේන විනාසමෙන්තු සබ්බේ බුද්ධා බලප්පත්තා පච්චේකානඤ්ච යං බලං අරහන්තානඤ්ච තේජේන රක්ඛං බන්ධාමි සබ්බසෝ.සියළු සතුන්ගේ සිත් සතන් සනසමින් අප මහා බෝසතානෝ ශී මහා බෝ සමිදු පා මුල මාර සේනා ජයගත් සේක. මංගලං සියළු සතුනට හිතැතිවූ මහා කාරැණිකයානන් වහන්සේ, පාරමී දම් පුරා, උතුම් බුද්ධත්වය ලබාගත් සේක. මේ සත්්‍යයේ වචනයෙන් අප සැමට ජය මංගල්ය්‍යක් වේවා. අපටද නියත ජය ලැබේවා. අපටද ජය මංගල්ය්‍යක්ම වේවා. සියළු දෙව් මිනිසුන්ගේ හිත සුව සහනය පිනිස වූ ඖෂධයකට සමවූ, බුදුවරුන්ගේ බුද්ධ ගුණයෙන් අප සැමගේ සියළු දුක් නැසේවා. සියළු දුක් දුරුවේවා. සියළු දුක් වේදනා සංසිදුවන උතුම් වූ ඖෂධයකට සමවූ, සම්මා සම්බුදු දහමේ බලයෙන් අප සැමගේ ඇතිවන සියළු භය නැසේවා. සියළු බිය දුරුවේවා. පින් කෙතක් බදු වූ උතුම් වූ ඖෂධයකට සමවන දුර සිට ගෙන එනු ලබන දහම් පඬුුරු, දන් පිලිගැනීමට සුදුසු වූ මහා සංඝරත්නයේ බලයෙන් අප සැමගේ ඇතිවන සියළු රෝග උවදුරු නැසේවා. ලෙවෙ ඇති අනේක වූ රුවන් අතරින් බුදුරුවනට සම වෙනත් රුවනක් නැත්තේමය. ඒ බුදුරුවනේ බලයෙන් අපහට සුව සෙත ලැබේවා. ලෙවෙ ඇති අනේක වූ රුවන් අතරින් සඟරුවනට සම වෙනත් රුවනක් නැත්තේමය. ඒ සඟරුවනේ බලයෙන් අපහට සුව සෙත ලැබේවා. ලෙවෙ ඇති අනේක වූ රුවන් අතරින් දම්රුවනට සම වෙනත් රුවනක් නැත්තේමය. ඒ දම්රුවනේ බලයෙන් අපහට සුව සෙත ලැබේවා. මා හට බුදුසරණ මිස අන් සරණක් නොමැත. මේ සැබෑ වදනින් අපසැමට ජය මංගල්ය්‍යක් වේවා. මා හට දහම් සරණ මිස අන් සරණක් නොමැත. මේ සැබෑ වදනින් අපසැමට ජය මංගල්ය්‍යක් වේවා. මා හට සඟ සරණ මිස අන් සරණක් නොමැත. මේ සැබෑ වදනින් අපසැමට ජය මංගල්ය්‍යක් වේවා. සියළු උවදුරු දුරුවේවා. සියළු රෝග නැතිවේවා. කිසිදු ආන්ත‍්‍රායක් නොමවේවා. දීඝආයුස ලැබේවා. සියළු බුදු බලයෙන් සියළු දෙවියෝ රුකදෙවත්වා. ඒ සියළු බලයෙන් අපට සදා සුවසෙත අත්වේවා. සියළු දහම් බලයෙන් සියළු දෙවියෝ රුකදෙවත්වා. ඒ සියළු බලයෙන් අපට සදා සුවසෙත අත්වේවා. සියළු සඟ බලයෙන් සියළු දෙවියෝ රුකදෙවත්වා. ඒ සියළු බලයෙන් අපට සදා සුවසෙත අත්වේවා. නැකැත් වලින්, ග්රහ අපල වලින්, සිදුවන සියළු උවදුරු මේ පිරිතේ අණුහසින් දුරුවේවා. සියළු බුදුවරුන්ගේ බලයෙන් සියළු පසේ බුදුවරුන්ගේ ශක්තියෙන් සියළු රහතුන්වහන්සේලාගේ තේජසින් ඔබසැම ආරක්‍ෂාවේවා..Related posts.August 3, 2019.බොජ්ඣඕග පිරිත.Read more.July 31, 2019.දස දිසා පිරිත.Read more.July 31, 2019.බුදුගුණ පිරිත.Read more.www.paritha.org
|
ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය – Paritha.Infinitesimal Drop of Lord Buddha’s Teachings “PIRITH”.පළවන බණවරය.මහා මංගල සූත්රය.කරණීය මෙත්ත සූත්රය.රතන සූත්රය.ඛන්ධ පිරිත.මෙත්තානිසංස සුත්රය.මිත්තානිසංස සූත්රය.මෝර පිරිත.චන්ද පිරිත.සූරිය පිරිත.ධජග්ග පිරිත.දෙවන බණවරය.මහා කස්සපෙත්‍ථර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහාමොග්ගල්ලානථෙර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහා චුන්‍දෙත්‍ථර බොජ්ක්‍ධ්ඕග පිරිත.ගිරිමානන්‍ද සුත්රය.ඉසිගිලි සුත්රය.තෙවන සහ සිව්වන බණවරය.ආටානාටිය සුත්රය 1.ආටානාටිය සුත්රය 2.අතිරේක සප්ත සූත්‍ර.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.මහා සමය සූත්රය.ආලවක සූත්රය.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.පරාභව සූත්රය.වසල සූත්රය.සච්ච විභංග සූත්රය.අමතර පිරිත් සූත්‍ර.ජය පිරිත.සීවලි පිරිත.අංගුලිමාල පිරිත.මාර පරාජය පිරිත.ඇනවුම් පිරිත.අභිසම්භිදාන පිරිත.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.ජයමංගල ගාථා.මහා ජය මඞගල ගාථා.බුදුගුණ පිරිත.අටවිසි පිරිත.බොජ්ඣඕග පිරිත.දස දිසා පිරිත.අටවිසි පිරිත.වන්දනා ගාතා.ප න් සි ල්.වන්දණා ගාථා.බෝධි වන්ඳනා.අටවිසි බුද්ධ වන්දනාව.සත්බුදු නමස්කාරය.සීවලි පූජාව.නවගුණ ආශිර්වාදය.තෙසැත්තෑඤාණ වන්දනාව.තෙරුවන් සමාකර ගැනීම.දෙවියන්ට පින්දීම.වෙනත්.Publications / ප්‍රකාෂණ.The Sacred Buddhist Temples In Sri Lanka.Kind request from online users.Your Contribution.Contact and help.✕.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.Home.Other Paritha's.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.161.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.Play Sound.ඒවං මේ සුතං, ඒ ඒකං සමයං භගවා බාරාණසියං විහරති ඉසිපතනේ මිගදායේ. තත්ර ඛෝ භගවා පඤ්චවග්ගියේ භික්ඛූ ආමන්තේසි. ද්වේ මේ භික්ඛවේ, අන්තා පබ්බජිතේන න සේවිතබ්බා යෝචායං කාමේසු කාමසුඛල්ලිකානුයෝගෝ හීනෝ ගම්මෝ පෝථුජ්ජනිකෝ අනරියෝ අනත්ථසංහිතෝ. යෝචායං අත්තකිලමථානුයෝගෝ දුක්ඛෝ අනරියෝ අනත්ථසංහිතෝ, ඒතේ තේ භික්ඛවේ උභෝ අන්තේ අනුපගම්ම මජ්ඣිමා පටිපදා තථාගතේන අභිසම්බුද්ධා, චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති. කතමා ච සා භික්ඛවේ මජ්ඣිමා පටිපදා තථාගතේන අභිසම්බුද්ධා, චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති? අයමේව අරියෝ අට්ඨංගිකෝ මග්ගෝ, සෙය්‍යථීදං සම්මාදිට්ඨි, සම්මාසංකප්පෝ, සම්මාවාචා, සම්මාකම්මන්තෝ, සම්මාආජීවෝ, සම්මාවායාමෝ, සම්මාසති සම්මාසමාධි. අයං ඛෝ සා භික්ඛවේ මජඣිමා පටිපදා තථාගතේන අභිසම්බුද්ධා චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති. ඉදං ඛෝ පන භික්ඛවේ, දුක්ඛං අරියසච්චං ජාතිපි දුක්ඛා, ජරාපි දුක්ඛා, ව්‍යාධිපි දුක්ඛෝ, මරණම්පි දුක්ඛං, අප්පියේහි සම්පයෝගෝ දුක්ඛෝ, පියේහි විප්පයෝගෝ දුක්ඛෝ, යම්පිච්ඡුං න ලභති තම්පි දුක්ඛං, සංඛිත්තේන පඤ්චුපාදානක්ඛන්ධා දුක්ඛා. ඉදං ඛෝ පන භික්ඛවේ, දුක්ඛසමුදයෝ අරියසච්චං, යායං තණ්හා පෝනෝභවිකා නන්දිරාගසහගතා තත‍්‍රතත‍්‍රාභිනන්දින’. සෙය්‍යථීදං? කාමතණ්හා භවතණ්හා විභවතණ්හා. ඉදං ඛෝ පන භික්ඛවේ, දුක්ඛනිරෝධෝ අරියසච්චං, යෝ තස්සායේව තණ්හාය අසේසවිරාගනිරෝධෝ, චාගෝ පටිනිස්සග්ගෝ මුත්ති අනාලයෝ. ඉදං ඛෝ පන භික්ඛවේ, දුක්ඛනිරෝධගාමිනීපටිපදා අරියසච්චං අයමේව අරියෝ අට්ඨංගිකෝ මග්ගෝ, සෙය්‍යථීදං, සම්මාදිට්ඨි, සම්මාසංකප්පෝ, සම්මාවාචා, සම්මාකම්මන්තෝ, සම්මාආජීවෝ, සම්මාවායාමෝ, සම්මාසති, සම්මාසමාධි. ඉදං දුක්ඛං අරියසච්චන්ති මේ භිකඛවේ පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛං අරියසච්චං පරිඤ්ඤෙය්‍යන්ති මේ භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛං අරියසච්චං පරිඤ්ඤාතන්ති මේ භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. ඉදං දුක්ඛසමුදයෝ අරියසච්චන්ති මේ භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛසමුදයෝ අරියසච්චං පහාතබ්බන්ති මේ භික්ඛවේ පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛසමුදයං අරියසච්චං පහීණන්ති මේ භික්ඛවේ පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි ඤාණං උදපාදි පඤ්ඤා උදපාදි විජ්ජා උදපාදි ආලෝකෝ උදපාදි. ඉදං දුක්ඛනිරෝධෝ අරියසච්චන්ති මේ භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛනිරෝධෝ අරියසච්චං සච්ඡිකාතබ්බන්ති මේ භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛනිරෝධං අරියසච්චං සච්ඡිකතන්ති මේ භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. ඉදං දුක්ඛනිරෝධගාමිනීපටිපදා අරියසච්චන්ති මේ භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛනිරෝධගාමිනීපටිපදා අරියසච්චං භාවේතබ්බන්ති මේ භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. තං ඛෝ පනිදං දුක්ඛනිරෝධගාමිනීපටිපදා අරියසච්චං භාවිතන්ති මේ භික්ඛවේ, පුබ්බේ අනනුස්සුතේසු ධම්මේසු චක්ඛුං උදපාදි, ඤාණං උදපාදි, පඤ්ඤා උදපාදි, විජ්ජා උදපාදි, ආලෝකෝ උදපාදි. යාව කීවඤ්ච මේ භික්ඛවේ ඉමේසු චතුසු අරියසච්චේසු ඒවං තිපරිවට්ටං ද්වාදසාකාරං යථාභූතං ඤාණදස්සනං න සුවිසුද්ධං අහෝසි. නේවතාවාහං භික්ඛවේ සදේවකෝ ලෝකේ සමාරකේ සබ‍්‍රහ්මකේ සස්සමණබ‍්‍රාහ්මණියා පජාය සදේව මනුස්සාය අනුත්තරං සම්මා සම්බෝධිං අභිසම්බුද්ධෝ පච්චඤ්ඤාසිං. යතෝ ච ඛෝ මේ භික්ඛවේ, ඉමේසු චතුසු අරියසච්චේසු ඒවං තිපරිවට්ටං ද්වාදසාකාරං යථාභූතං ඤාණදස්සනං සුවිසුද්ධං අහෝසි. අථාහං භික්ඛවේ සදේවකේ ලෝකේ සමාරකේ සබ‍්‍රහ්මකේ සස්සමණබ‍්‍රාහ්මණියා පජාය සදේව මනුස්සාය අනුත්තරං සම්මාසම්බෝධිං අභිසම්බුද්ධෝ පච්චඤ්ඤාසිං.ඤාණඤ්ච පන මේ දස්සනං උදපාදි අකුප්පා මේ චේතෝ විමුත්ති අයමන්තිමා ජාති නත්ථිදානි පුනබ්භවෝති. ඉදමවෝච භගවා අත්තමනා පඤ්චවග්ගියා භික්ඛූ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දුන්ති. ඉමස්මිඤ් ච පන වෙය්‍යාකරණස්මිං භඤ්ඤමානේ ආයස්මතෝ කොණ්ඩඤ්ඤස්ස විරජං වීතමලං ධම්ම චක්ඛුංඋදපාදි යං කිඤ්චි සමුදයධම්මං සබ්බං තං නිරෝධධම්මන්ති. පවත්තිතේ ච පන භගවතා ධම්මචක්කේ භුම්මා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. භුම්මානං දේවානං සද්දං සුත්වා චාතුම්මහාරාජිකා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. චාතුම්මහාරාජිකානං දේවානං සද්දං සුත්වා තාවතිංසා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. තාවතිංසානං දේවානං සද්දං සුත්වා යාමා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. යාමානං දේවානං සද්දං සුත්වා තුසිතා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. තුසිතානං දේවානං සද්දං සුත්වා නිම්මාණරතී දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. නිම්මාණරතීනං දේවානං සද්දං සුත්වා පරනිම්මිතවසවත්තිනෝ දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. පරනිම්මිතවසවත්තීනං දේවානං සද්දං සුත්වා බ‍්‍රහ්මපාරිසජ්ජා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. බ‍්‍රහ්මපාරිසජ්ජානං දේවානං සද්දං සුත්වා බ‍්‍රහ්මපුරෝහිතා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. බ‍්‍රහ්මපුරෝහිතානං දේවානං සද්දං සුත්වා මහාබ‍්‍රහ්මා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. මහාබ‍්‍රහ්මානං දේවානං සද්දං සුත්වා පරිත්තාභා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. පරිත්තාභානං දේවානං සද්දං සුත්වා අප්පමාණාභා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. අප්පමාණාභානං දේවානං සද්දං සුත්වා ආභස්සරා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. ආභස්සරානං දේවානං සද්දං සුත්වා පරිත්තසුභා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. පරිත්තසුභානං දේවානං සද්දං සුත්වා අප්පමාණසුභා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. අප්පමාණසුභානං දේවානං සද්දං සුත්වා සුභකිණ්හකා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. සුභකිණ්හකානං දේවානං සද්දං සුත්වා වේහප්ඵලා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. වේහප්ඵලානං දේවානං සද්දං සුත්වා අවිහා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. අවිහානං දේවානං සද්දං සුත්වා අතප්පා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. අතප්පානං දේවානං සද්දං සුත්වා සුදස්සා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. සුදස්සානං දේවානං සද්දං සුත්වා සුදස්සී දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං, ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. සුදස්සීනං දේවානං සද්දං සුත්වා අකණිට්ඨකා දේවා සද්දමනුස්සාවේසුං ඒතං භගවතා බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මින්ති. ඉතිහ තේන ඛණේන තේන මුහුත්තේන යාව බ‍්‍රහ්මලෝකා සද්දෝ අබ්භුග්ගඤ්ý. අයඤ්ච දසදහස්සී ලෝකධාතු සංකම්පි සම්පකම්පි සම්පවේධි. අප්පමාණෝ ච උළාරෝ ඕභාසෝ ලෝකේ පාතුරහෝසි අතික්කම්ම දේවානං දේවානුභාවන්ති.අථ ඛෝ භගවා උදානං උදානේසි. අඤ්ඤාසි වත භෝ කොණ්ඩඤ්ඤෝ අඤ්ඤාසි වත භෝ කොණ්ඩඤ්ඤෝති ඉතිහිදං ආයස්මතෝ කොණ්ඩඤ්ඤස්ස අඤ්ඤාකොණ්ඩඤ්ඤෝත්වේව නාමං අහෝසිති. ඒතේන සච්ච වජ්ජෙන සබ්බ දුක්ඛ විනස්ස්තු ඒතේන සච්ච වජ්ජෙන සබ්බ භය විනස්ස්තු ඒතේන සච්ච වජ්ජෙන සබ්බ රෝග විනස්ස්තු.මා විසින් මෙසේ අසන ලදී එක් සමයෙක භාග්‍යවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ බරණැස ඉසිපතනේ මිගදායේ වැසවසන වැඩ වසන සේක. ඒ සමයෙහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පස්වග මහණුන් අමතා මේ ධම්මචක්ක දේශනය වදාළේය. මහණෙනි, පැවිදිවූවන් විසින් නොකළයුතු වූ අන්ත දෙකකි. යමකු කාම සුඛයේ ඇලී ගැලී වෙසෙත් ද මෙය හීන වූ, ලාමක වූ දෙයකි. මහජනයා විසින් භාවිතාකලාවූ ද, උතුම් මිනිසුන් විසින් භාවිතානොකලාවූ ද, අනර්ථ සහිතවූ දෙයකි. මහණෙනි, එලෙස තමා ව පීඩාවට පත් කරවන යමෙකු ඇත්තේද, එය දුක් සහිතය, උතුම් මිනිසුන් විසින් භාවිතානොකලාවූ ද, අනර්ථ සහිතවූ දෙයකි. තථාගතයන් වහන්සේ විසින් මේ අන්ත දෙකට නො පැමිණ මැදුම් පිලිවෙත අවබෝධ කරගන්නා ලදී. මේ මධ්‍යම ප‍්‍රතිපදාව දහම් දැණුම ලබා දී නුවණ වඩයි, සංවර බව ඇති කරයි, විශේෂ ඤාණයන් ලබාදෙයි. මෙම මධ්‍යම ප‍්‍රතිපදාව නිවන් සුව පිණිස ම පවතින්නේ ය. මහණෙනි, තථාගතයන් වහන්සේ විසින් අවබෝධ කරගන්නා ලද දහම් දැණුම ලබා දී නුවණ වඩවා, සංවර බව ඇති කර, විශේෂ ඤාණයන් ලබාදෙන්නාවූද නිවන් සුව පිණිස ම පවතින්නාවූද මෙම මධ්‍යම ප‍්‍රතිපදාව නම් කවරෙක් ද? එනම්, ඒ මේ ආර්යඅෂ්ටාංගික මාර්ගයමය, ආර්යඅෂ්ටාංගික මාර්ගය නම්, සම්මා දිට්ඨිය ද, සම්මා සංකල්පය ද, සම්මා වාචා ද, සම්මා කම්මන්තය ද, සම්මා ආජීවය ද, සම්මා වායාමය ද, සම්මා සතිය ද, සම්මා සමාධිය යන්නයි. මහණෙනි, තථාගතයන් වහන්සේ විසින් අවබෝධ කරගන්නා ලද දහම් දැණුම ලබා දී නුවණ වඩවා, සංවර බව ඇති කර, විශේෂ ඤාණයන් ලබාදෙන්නාවූද නිවන් සුව පිණිස ම පවතින්නාවූද මධ්‍යම ප‍්‍රතිපදාව නම් මෙය යි. මහණෙනි, මේ නම්, දුක නම්වූ ආර්ය සත්‍යය යි. ඉපදීම දුකකි, ජරාවට පත් වීම දුකකි, රෝගී වීම දුකකි, මරණයට පත්වීම දුකකි, අප‍්‍රිය පුද්ගලයින් හා වස්තූන් සමඟ එක්වීම දුකකි, ප‍්‍රියමනාප පුද්ගලයන් හා වස්තූන් ගෙන් වෙන් වීම දුකකි, කැමති වන්නා වූ යම් යම් දේ නො ලැබීම ද දුකකි, සැකෙවින් පවසත් නම් මේ පංච උපාදානස්කන්ධයෝ ම දුකකි,මහණෙනි, මේ නම්, දුක ඇතිවීම නම්වූ ආර්ය සත්‍යය යි. එනම්, නැවත නැවත ඉපිදීම ඇති කරවන්නාවූ, ආශ්වාදයෙන් ඇලෙන්නා වූ යම් දෙයක් වෙත්ද, සතුටින් පිළිගන්නා වූ යම් තණ්හාවක් වෙත්ද, එයයි. ඒ කවරෙක්ද?, එනම්, කාම තණ්හාව, භව තණ්හාව, විභව තණ්හාව යයි. මහණෙනි, මේ නම්, දුක නැතිවීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය යි. එනම්, කිසිදු ඉතිරියක් නොමැතිව තණ්හාවේ නො ඇල්මෙන් ප‍්‍රානය නිරුද්ධ වීමක් වේ ද, දුරු වීමක් වේ ද, තණ්හාවෙන් මිදීමක් වේ ද, ආලය නැතිවීමක් වේ ද යන්නයි. මහණෙනි, මේ නම්, දුක නැතිකිරීම පිණිස පවතින්නාවූ ප‍්‍රතිපදාවකි ආර්ය සත්‍යයකි. එනම්, මේ ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය මය, එනම්, සම්මා දිට්ඨිය, සම්මා සංකල්පය, සම්මා වාචා, සම්මා කම්මන්තය, සම්මා ආජීවය, සම්මා වායාමය, සම්මා සතිය සහ සම්මා සමාධිය ද යන මේවාය. මහණෙනි, මේ නම්, දුක නම්වූ ආර්ය සත්‍යයි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට මනාලෙස අවබෝධ විය. පෙර නො ඇසූ ධර්මයන් හි දහම් ඇස පහළ විය, ඤාණය පහළ විය, ප්රඥාව පහළ විය, විද්‍යාව පහළ විය, ආලෝකය පහළ විය. එ දුක නම් වූ ආර්ය සත්‍යය මනාලෙස පරිපූර්ණ වශයෙන් අවබෝධ කලයුතුයයි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට පෙර නො ඇසූ ධර්මයන් හි දහම් ඇස පහළ විය ඤාණය පහළ විය ප්රඥාව පහළ විය විද්‍යාව පහළ විය ආලෝකය පහළ විය. ඒ දුක නම් වූ ආර්ය සත්‍යය මනාලෙස පරිපූර්ණ වශයෙන් අවබෝධ කලේයයි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට පෙර නො ඇසූ ධර්මයන් හි දහම් ඇස පහළ විය ඤාණය පහළ විය ප්රඥාව පහළ විය විද්‍යාව පහළ විය ආලෝකය පහළ විය. මහණෙනි, මේ නම්, දුක ඇතිවීම නම්වූ ආර්ය සත්‍යයි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට මනාලෙස අවබෝධ විය. පෙර නො ඇසූ ධර්මයන් හි දහම් ඇස පහළ විය, ඤාණය පහළ විය, ප්රඥාව පහළ විය, විද්‍යාව පහළ විය, ආලෝකය පහළ විය. ඒ දුක ඇතිවීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය ප‍්‍රහාණය කළ යුතුයි කියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට පෙර නො ඇසූ විරූ ධර්මයන් හි දහම් ඇස පහළ විය, ඤාණය පහළ විය, ප්රඥාව පහළ විය, විද්‍යාව පහළ විය, ආලෝකය පහළ විය. ඒ දුක ඇතිවීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය ප‍්‍රහාණය වූයේ යයි කියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට පෙර නො ඇසූ විරූ ධර්මයන් හි දහම් ඇස පහළ, විය ඤාණය පහළ විය, ප්රඥාව පහළ විය, විද්‍යාව පහළ විය, ආලෝකය පහළ විය. මහණෙනි, මේ නම්, දුක නැතිවීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යයි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට මනාලෙස අවබෝධ විය. පෙර නො ඇසූ විරූ ධර්මයන් හි දහම් ඇස පහළ විය, ඤාණය පහළ විය, ප්රඥාව පහළ විය, විද්‍යාව පහළ විය, ආලෝකය පහළ විය. ඒ දුක නැතිවීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය සාක්ෂාත් කළ යුතුයි කියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට පෙර නො ඇසූ විරූ ධර්මයන් හි දහම් ඇස පහළ විය’ ඤාණය පහළ විය ප්රඥාව පහළ විය විද්‍යාව පහළ විය ආලෝකය පහළ විය. ඒ දුක නැතිවීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය සාක්ෂාත් කරන ලදි යි කියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට පෙර නො ඇසූ විරූ ධර්මයන් හි දහම් ඇස පහළ විය ඤාණය පහළ විය ප්රඥාව පහළ විය විද්‍යාව පහළ විය ආලෝකය පහළ විය. මහණෙනි, මේ නම්, දුක නැතිකිරීම පිණිස පවතින ප‍්‍රතිපදාව නම් වූ ආර්ය සත්‍යය යි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට මනාලෙස අවබෝධ විය. පෙර නො ඇසූ විරූ ධර්මයන් හි දහම් ඇස පහළ විය, ඤාණය පහළ විය, ප්රඥාව පහළ විය, විද්‍යාව පහළ විය, ආලෝකය පහළ විය.ඒ දුක නැතිකිරීම පිණිස පවතින ප‍්‍රතිපදාව නම් වූ ආර්ය සත්‍යය ප්රගුණ කළ යුතුයි කියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට පෙර නො ඇසූ විරූ ධර්මයන් හි දහම් ඇස පහළ විය, ඤාණය පහළ විය, ප්රඥාව පහළ විය, විද්‍යාව පහළ විය, ආලෝකය පහළ විය. ඒ දුක නැතකිරීම පිණිස පවතින ප‍්‍රතිපදාව නම් වූ ආර්ය සත්‍යය ප්රගුණ කරන ලදි යි කියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට පෙර නො ඇසූ විරූ ධර්මයන් හි දහම් ඇස පහළ විය, ඤාණය පහළ විය, ප්රඥාව පහළ විය, විද්‍යාව පහළ විය, ආලෝකය පහළ විය. මහණෙනි, චතුරාර්ය සත්‍ය ධර්මයන් පිළිබඳව මේලෙස තුන් අයුරකින් දොළොසකින් ආකාරයකින් සත්්‍යාවබෝධව, නිරවද්‍යවූ ඤාණ දර්ශනය, පාරිශුද්ධ ලෙස, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට යම් තාක් අවබෝධ නො වූයේ ද, මහණෙනි, ඒ තාක් කාලයක් ම දෙවියන්, මරුවන්, බඹුන්, ශ‍්‍රමණ බ‍්‍රාහ්මණයන්, සහිත වූ මෙම ලෝකයේ දෙව් මිනිස් ප්රජාව තුළ උන් වහන්සේ අනුත්තර වූ සම්මා සම්බෝධිය අවබෝධ කළෙමි යි ප්රතිඥා නො දුන්නේමය. මහණෙනි, චතුරාර්ය සත්‍ය ධර්මයන් පිළිබඳව මේලෙස තුන් අයුරකින් දොළොසකින් ආකාරයකින් සත්්‍යාවබෝධව, නිරවද්‍යවූ ඤාණ දර්ශනය, පාරිශුද්ධ ලෙස, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට යම් තාක් අවබෝධ වූයේ ද, මහණෙනි, ඒ තාක් කාලයක් ම දෙවියන්, මරුවන්, බඹුන්, ශ‍්‍රමණ බ‍්‍රාහ්මණයන්, සහිත වූ මෙම ලෝකයේ දෙව් මිනිස් ප්රජාව තුළ උන් වහන්සේ අනුත්තර වූ සම්මා සම්බෝධිය අවබෝධ කළෙමි යි ප්රතිඥා දුන්නේය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට ඒකී ඤාණ දර්ශනය පහළ විය. උන් වහන්සේගේ ච්ත්ත විමුක්තියේ වෙනසක් සිදුනොමවන්නේමය. මෙය උන් වහන්සේගේ අන්තිම ඉපදීම වේ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ හට පුනර්භවයක් නැත්තේමය. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් මෙම ධම්මචක්ක දේශනය වදාළ සේක අතිශයින් සතුටට පත් වූ පස්වග මහණුන් වහන්සේලා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් අණුදැනවදාල මෙම ශ්රී සද්ධර්මය මහත් පී‍්‍රතියෙන් යුතුව පිළිගත්තාහු ය. මෙම ධම්මචක්කපවත්වන සූත්රය දේශනා කරණ කල්හි ආයුෂ්මත් කොණ්ඩඤ්ඤ භික්‍ෂූන්වහන්සේ හට හේතු ප‍්‍රත්‍යයන්ගෙන් හටගන්නා වූ යම් දෙයක් වෙත්ද, එම හේතූන් නිරුද්ධ වීමෙන් ඒ සැම නිරුද්ධ වී යන ස්වභාවයකින් යුක්ත බව අවබෝධකොටගත හැකි වූ, සියළුු කෙලෙසුන්ගෙන් තොර වූ දහම් ඇස පහළ විය. අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය දේශණාකරන ලදී . එම සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් මේළොව වසන්නාවූ සැම දෙවියෝම දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. පොළොවවාසී දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් චාතුම්මහාරාජික දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. චාතුම්මහාරාජික දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් තාවතිංස දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. තාවතිංස දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් යාම දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. යාම දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් තුසිත දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. තුසිත දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් නිම්මාණරතී දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂාපැවැත්වූහ. නිම්මාණරතී දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් පරනිම්මිතවසවත්තී දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. පරනිම්මිතවසවත්තී දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් බ‍්‍රහ්මපාරිසජ්ජ දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. බ‍්‍රහ්මපාරිසජ්ජ දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් බ‍්‍රහ්ම පුරෝහිත දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. බ‍්‍රහ්ම පුරෝහිත දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් මහා බ‍්‍රහ්ම දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. මහා බ‍්‍රහ්ම දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් අසා පරිත්තාභ දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. පරිත්තාභ දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් අප්පමාණාභ දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. අප්පමාණාභ දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් ආභස්සර දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. ආභස්සර දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් පරිත්තසුභ දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. පරිත්තසුභ දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් අප්පමාණසුභ දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. අප්පමාණසුභ දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් සුභකිණ්හ දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. සුභකිණ්හ දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් වේහප්ඵල දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. වේහප්ඵල දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් අවිහ දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. අවිහ දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් අතප්ප දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. අතප්ප දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් සුදස්ස දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. සුදස්ස දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් සුදස්සී දෙවියෝ ද දහම් ඝෝෂා පැවැත්වූහ. සුදස්සී දෙවියන් ගේ දහම් ඝෝෂාව අසා අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් බරණැස්නුවර ඉසිපතනේ මිගදායෙහි දේශණාකරන ලද අනුත්තර වූ ධම්මචක්ක පවත්වන සූත්රය ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ මෙලෝකයෙහි වෙසෙන කවරෙකුට හෝ වෙනස් කළ නො හැක්කේම යයි කියමින් අකනිට්ඨ දෙවියෝ දහම් ඝෝෂා පැවැත්තුවාහු ය. ඒ්ක්ෂණයකින්, එම මොහොතේදීම, මේ විෂ්වයේ යම්තාක් බ‍්‍රහ්ම ලෝක පවතීද, ඒ තාක් මෙම දහම් ඝෝෂාව පැතිර ගියේය. දස දහසක්වූ ලෝක ධාතුවම කම්පා වි තදින්ම කම්පාවි බලවත්ව කම්පාවි දෙවියන් ගේ දේවානුභාවය ද ඉක්මවා යමින් අප‍්‍රමාණ වූ ආලෝකයක් ලෝකයෙහි පැතිර ගියේය. එකල්හී අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් උදානයක් පහළ කළහ. භාග්‍යවත් කොණ්ඩඤ්ඤ තෙමේ එ්කාන්තයෙන් ම අවබෝධ කළහ භවත් කොණ්ඩඤ්ඤ තෙමේ ඒකාන්තයෙන් ම අවබෝධ කළහ. මේ හේතුවෙන් ආයුෂ්මත් කොණ්ඩඤ්ඤ භික්ෂූන් වහන්සේට අඤ්ඤාකොණ්ඩඤ්ඤ යන මේ නාමය පඨබැදිනි. මේ උතම් පිරිතෙන්, ඒ පිරිතේ සත්‍යයේ බලයෙන් සියළු දුක්, සියළු භය, සියළු රෝග, සැනෙකින් දුරුවී ඔබට නිරන්තර සුවයක් සහ ශාන්තියක්ම වේවා..Related posts.July 31, 2019.සච්ච විභංග සූත්රය.Read more.July 31, 2019.වසල සූත්රය.Read more.July 31, 2019.පරාභව සූත්රය.Read more.www.paritha.org
|
මහා සමය සූත්රය – Paritha.Infinitesimal Drop of Lord Buddha’s Teachings “PIRITH”.පළවන බණවරය.මහා මංගල සූත්රය.කරණීය මෙත්ත සූත්රය.රතන සූත්රය.ඛන්ධ පිරිත.මෙත්තානිසංස සුත්රය.මිත්තානිසංස සූත්රය.මෝර පිරිත.චන්ද පිරිත.සූරිය පිරිත.ධජග්ග පිරිත.දෙවන බණවරය.මහා කස්සපෙත්‍ථර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහාමොග්ගල්ලානථෙර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහා චුන්‍දෙත්‍ථර බොජ්ක්‍ධ්ඕග පිරිත.ගිරිමානන්‍ද සුත්රය.ඉසිගිලි සුත්රය.තෙවන සහ සිව්වන බණවරය.ආටානාටිය සුත්රය 1.ආටානාටිය සුත්රය 2.අතිරේක සප්ත සූත්‍ර.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.මහා සමය සූත්රය.ආලවක සූත්රය.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.පරාභව සූත්රය.වසල සූත්රය.සච්ච විභංග සූත්රය.අමතර පිරිත් සූත්‍ර.ජය පිරිත.සීවලි පිරිත.අංගුලිමාල පිරිත.මාර පරාජය පිරිත.ඇනවුම් පිරිත.අභිසම්භිදාන පිරිත.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.ජයමංගල ගාථා.මහා ජය මඞගල ගාථා.බුදුගුණ පිරිත.අටවිසි පිරිත.බොජ්ඣඕග පිරිත.දස දිසා පිරිත.අටවිසි පිරිත.වන්දනා ගාතා.ප න් සි ල්.වන්දණා ගාථා.බෝධි වන්ඳනා.අටවිසි බුද්ධ වන්දනාව.සත්බුදු නමස්කාරය.සීවලි පූජාව.නවගුණ ආශිර්වාදය.තෙසැත්තෑඤාණ වන්දනාව.තෙරුවන් සමාකර ගැනීම.දෙවියන්ට පින්දීම.වෙනත්.Publications / ප්‍රකාෂණ.The Sacred Buddhist Temples In Sri Lanka.Kind request from online users.Your Contribution.Contact and help.✕.මහා සමය සූත්රය.Home.Other Paritha's.මහා සමය සූත්රය.158.මහා සමය සූත්රය.Play Sound.ඒවං මේ සුතං ඒකං සමයං භගවා සක්කේසු විහරති කපිලවත්ථුස්මිං මහාවනේ මහතා භික්ඛුසංඝේන සද්ධිං පඤ්චමත්තේහි භික්ඛුසතේහි සබ්බේහේව අරහන්තේහි දසහි ච ලෝකධාතූහි දේවතා යේභුයේ‍යන සන්නිපතිතා හොන්ති භගවන්තං දස්සනාය භික්ඛුසංඝඤ්ච අථ ඛෝ චතුන්නං සුද්ධාවාසකායිකානං දේවානං ඒතදහෝසි අයං ඛෝ භගවා සක්කේසු විහරති කපිලවත්ථුස්මිං මහාවනේ මහතා භික්ඛුසංඝේන සද්ධිං පඤ්චමත්තේහි භික්ඛුසතේහි සබ්බේහේව අරහන්තේහි දසහි ච ලෝකධාතූහි දේවතා යේභුයේ‍යන සන්නිපතිතා හොන්ති භගවන්තං දස්සනාය භික්ඛුසංඝඤ්ච යන්නූන මයම්පි යේන භගවා තේනුපසංකමෙය්‍යාම, උපසංකමිත්වා භගවතෝ සන්තිකේ පච්චේකං ගාථං භාසෙය්‍යාමා ති අථ ඛෝ තා දේවතා සෙය්‍යථා පි නාම බලවා පුරිසෝ සම්මිඤ්ජිතං වා බාහං පසාරෙය්‍ය, පසාරිතං වා බාහං සම්මිඤ්ජෙය්‍ය, ඒවමේව සුද්ධාවාසේසු දේවේසු අන්තරහිතා භගවතෝ පුරතෝ පාතුරහංසු, අථ ඛෝ තා දේවතා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා ඒකමන්තං අට්ඨංසු ඒකමන්තං ඨිතා ඛෝ ඒකා දේවතා භගවතෝ සන්තිකේ ඉමං ගාථං අභාසි ගමහාසමයෝ පවනස්මිං, දේවකායා සමාගතා අගතම්හ ඉමං ධම්මසමයං, දක්ඛිතායේ අපරාජිතසංඝන් ති ග අථ ඛෝ අපරා දේවතා භගවතෝ සන්තිකේ ඉමං ගාථං අභාසි තත්ර භික්ඛවෝ සමාදහංසු, චිත්තමත්තනෝ උජුකමකංසු සාරථී ව නෙත්තානි ගහෙත්වා, ඉන්ද්‍රියානි රක්ඛන්ති පණ්ඩිතා ති අථ ඛෝ අපරා දේවතා භගවතෝ සන්තිකේ ඉමං ගාථං අභාසි ඡෙත්වා ඛීලං ඡෙත්වා පලිඝං, ඉන්දඛීලං ඌහච්ච මනේජා තේ චරන්ති සුද්ධා විමලා, චක්ඛුමතා සුදන්තා සුසු නාගා ති අථ ඛෝ අපරා දේවතා භගවතෝ සන්තිකේ ඉමං ගාථං අභාසි යේ කේචි බුද්ධං සරණං ගතාසේ, න තේ ගමිස්සන්ති අපායං පහාය මානුසං දේහං, දේවකායං පරිපූරෙස්සන්තී ති අථ ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි, යේභුයේ‍ය්න භික්ඛවේ දසසු ලෝකධාතූසු දේවතා සන්නිපතිතා හොන්ති, තථාගතං දස්සනාය භික්ඛුසංඝඤ්ච, යේපි තේ භික්ඛවේ අහේසුං අතීතමද්ධානං අරහන්තෝ සම්මාසම්බුද්ධා, තේසම්පි භගවන්තානං ඒතපරමා යේව දේවතා සන්නිපතිතා අහේසුං සෙය්‍යථා පි මය්හං ඒතරහි යේපි තේ භික්ඛවේ භවිස්සන්ති අනාගතමද්ධානං අරහන්තෝ සම්මාසම්බුද්ධා, තේසම්පි භගවන්තානං ඒතංපරමා යේව දේවතා සන්නිපතිතා භවිස්සන්ති සෙය්‍යථා පි මය්හං ඒතරහි ආචික්ඛිස්සාමි භික්ඛවේ දේවකායානං නාමානි, කිත්තයිස්සාමි භික්ඛවේ දේවකායානං නාමානි, දේසිස්සාමි භික්ඛවේ දේවකායානං නාමානි, තං සුණාථ සාධුකං මනසිකරෝථ භාසිස්සාමී ති ඒවං භන්තේ ති ඛෝ තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං භගවා ඒතද වෝච සිලෝකමනුකස්සාමි, යත්ථ භුම්මා තදස්සිතා, යේ සිතා ගිරිගබ්හාරං, පහිතත්තා සමාහිතා පුථුසීහා ව සල්ලීනා, ලෝමහංසාහිසම්භුනෝ, ඕදාතමනසා සුද්ධා, විප්පසන්න මනාවිලා භියේ‍යා් පඤ්චසතේ ඤත්වා, වනේ කාපිලවත්ථවේ තතෝ ආමන්තයී සත්ථා, සාවකේ සාසනේ රතේ දේවාකායා අභික්කන්තා, තේ විජානාථ භික්ඛවෝ තේ ච ආතප්පමකරුං, සුත්වා බුද්ධස්ස සාසනං තේසං පාතුරහූ ඤාණං, අමනුස්සානදස්සනං අප්පේකේ සතමද්දක්ඛුං, සහස්සං අථ සත්තරිං සතං ඒකේ සහස්සානං, අමනුස්සානමද්දසුං අප්පේකේ නන්තමද්දක්ඛුං, දිසා සබ්බා ඵුටා අහු තඤ්ච සබ්බං අභිඤ්ඤාය, වවත්ථිත්වාන චක්ඛුමා තතෝ ආමන්තයී සත්ථා, සාවකේ සාසනේ රතේ දේවකායා අභික්කන්තා, තේ විජානාථ භික්ඛවෝ යේ වෝ හං කිත්තයිස්සාමි, ගිරාහි අනුපුබ්බසෝ සත්තසහස්සා තේ යක්ඛා, භුම්මා කාපිලවත්ථවා ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං ඡු සහස්සා හේමවතා, යක්ඛා නානත්තවණ්ණිනෝ ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං සාතාගිරා තිසහස්සා, යක්ඛා නානත්තවණ්ණිනෝ ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං ඉච්චේතේ සෝළසසහස්සා, යක්ඛා නානත්තවණ්ණිනෝ ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං වෙස්සාමිත්තා පඤ්චසතා, යක්ඛා නානත්තවණ්ණිනෝ ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං කුම්භීරෝ රාජගහිකෝ, වේපුල්ලස්ස නිවේසනං භියේ‍යා් නං සතසහස්සං, යක්ඛානං පයිරුපාසතී කුම්භීරෝ රාජගහිකෝ, සෝපාග සමිතිං වනං පුරිමඤ්ච දිසං රාජා, ධතරට්ඨෝ තං පසාසති ගන්ධබ්බානං ආධිපති, මහාරාජා යසස්සි සෝ පුත්තා පි තස්ස බහවෝ, ඉන්දනාමා මහබ්බලා ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං දක්ඛිණඤ්ච දිසං රාජා, විරූළ්හෝ තං පසාසති කුම්භණ්ඩානං ආධිපති, මහාරාජා යසස්සි සෝ පුත්තා පි තස්ස බහවෝ, ඉන්දනාමා මහබ්බලා ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං පච්චමඤ්ච දිසං රාජා, විරූපක්ඛෝ තං පසාසති නාගාණඤ්ච ආධිපති, මහාරාජා යසස්සි සෝ පුත්තා පි තස්ස බහවෝ, ඉන්දනාමා මහබ්බලා ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං උත්තරඤ්ච දිසං රාජා, කුවේරෝ තං පසාසති යක්ඛානඤ්ච ආධිපති, මහාරාජා යසස්සි සෝ පුත්තා පි තස්ස බහවෝ, ඉන්දනාමා මහබ්බලා ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං පුරිමං දිසං ධතරට්ඨෝ, දක්ඛිණේන විරූළ්හකෝ පච්චමේන විරූපක්ඛෝ, කුවේරෝ උත්තරං දිසං චත්තාරෝ තේ මහාරාජා, සමන්තා චතුරෝ දිසා දද්දල්ලමානා අට්ඨංසු, වනේ කාපිලවත්ථවේ තේසං මායාවිනෝ දාසා, ආගුං වඤ්චනිකා සඨා මායා කුටෙණ්ඩු වේටෙණ්ඩු, විටුච්ච විටුඩෝ සහ චන්දනෝ කාමසෙට්ඨෝ ච, කින්නුඝණ්ඩු නිඝණ්ඩු ච පනාදෝ ඕපමඤ්ඤෝ ච, දේවසූතෝ ච මාතලී චිත්තසේනෝ ච ගන්ධබ්බෝ, නළෝ රාජා ජනේසභෝ ආගුං පඤ්චසිඛෝ චේව, තිම්බරූ සුරියවච්චසා ඒතේ චඤ්ඤේ ච රාජානෝ, ගන්ධබ්බා සහ රාජුභි මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං අථාගුං නාභසා නාගා, වේසාලා සහ තච්ඡුකා කම්බලස්සතරා ආගුං, පායාගා සහ ඤාතිභී යමුනා ධතරට්ඨෝ ච, ආගුං නාගා යසස්සිනෝ ඒරාවණෝ මහානාගෝ, සෝපාග සමිතිං වනං යේ නාගරාජේ සහසා හරන්ති, දිබ්බා දිජා පක්ඛි විසුද්ධචක්ඛූ වේහාසයා තේ වනමජ්ඣපත්තා, චිත‍්‍රා සුපණ්ණා ඉති තේසං නාමානි අභයං තදා නාගරාජානමාසි, සුපණ්ණතෝ ඛේමමකාසි බුද්ධෝ සණ්හාහි වාචාහි උපව්හයන්නා, නාගා සුපණ්ණා සරණමගංසු බුද්ධං ජිතා වජිරහත්ථේන, සමුද්දං අසුරා සිතා භාතරෝ වාසවස්සේතේ, ඉද්ධිමන්තෝ යසස්සිනෝ කාලකඤ්ජා මහාභිස්මා, අසුරා දානවේඝසා වේපචිත්ති සුචිත්තී ච, පහාරාදෝ නමුචී සහ සතඤ්ච බලිපුත්තානං, සබ්බේ වේරෝචනාමකා සන්නය්හිත්වා බලිං සේනං, රාහුභද්දමුපාගමුං සමයෝදානි භද්දන්තේ, භික්ඛූනං සමිතිං වනං ආපෝ ච දේවා පඨවී ච, තේජෝ වායෝ තදාගමුං වරුණා වාරුණා දේවා, සෝමෝ ච යසසා සහ මෙත්තාකරුණාකායිකා, ආගුං දේවා යසස්සිනෝ දසේතේ දසධා කායා, සබ්බේ නානත්තවණ්ණිනෝ ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං වෙණ්හූ ච දේවා සහලී ච, අසමා ච දුවේ යමා චන්දස්සූපනිසා දේවා, චන්දමාගුං පුරක්ඛත්වා සුරියස්සූපනිසා දේවා, සුරියමාගුං පුරක්ඛත්වා නක්ඛත්තානි පුරක්ඛත්වා, ආගුං මන්දවලාහකා වසූනං වාසවෝ සෙට්ඨෝ, සක්කෝපාග පුරින්දදෝ දසේතේ දසධා කායා, සබ්බේ නානත්තවණ්ණිනෝ ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං ඉර්ධි බලෙන් යුතු එ් හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය අථාගුං සහභූ දේවා, ජලමග්ගි සිඛාරිව අරිට්ඨකා ච රෝජෝ ච, උම්මාපුප්ඵනිභාසිනෝ වරුණා සහ ධම්මා ච, අච්චුතා ච අනේජකා සූලෙය්‍ය රුචිරා ආගුං, ආගුං වාසවනේසිනෝ දසේතේ දසධා කායා, සබ්බේ නානත්තවණ්ණිනෝ ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං සමානා මහාසමානා, මානුසා මානුසුත්තමා ඛිඞ්ඩාපදුසිකා ආගුං, ආගුං මනෝපදුසිකා අථාගුං හරයෝ දේවා, යේ ච ලෝහිතවාසිනෝ පාරගා මහාපාරගා, ආගුං දේවා යසස්සිනෝ දසේතේ දසධා කායා, සබ්බේ නානත්තවණ්ණිනෝ ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං සුක්කා කරුම්හා අරුණා, ආගුං වේඛනසා සහ ඕදාතගය්හා පාමොක්ඛා, ආගුං දේවා විචක්ඛණා සදාමත්තා හාරගජා, මිස්සකා ච යසස්සිනෝ ථනයං ආග පජ්ජුන්නෝ, යෝ දිසා අභිවස්සති දසේතේ දසධා කායා, සබ්බේ නානත්තවණ්ණිනෝ ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං ඛේමියා තුසිතා යාමා, කට්ඨකා ච යසස්සිනෝ ලම්බීතකා ලාමසෙට්ඨා, ජෝතිනාමා ච ආසවා නිම්මාණරතිනෝ ආගුං, අථාගුං පරනිම්මිතා දසේතේ දසධා කායා, සබ්බේ නානත්තවණ්ණිනෝ ඉද්ධිමන්තෝ ජුතීමන්තෝ, වණ්ණවන්තෝ යසස්සිනෝ මෝදමානා අභික්කාමුං, භික්ඛූනං සමිතිං වනං සට්ඨේතේ දේවනිකායා, සබ්බේ නානත්තවණ්ණිනෝ නාමන්වයේන ආගඤ්ඡු, යේ චඤ්ඤේ සදිසා සහ පවුත්ථජාතිමඛිලං, ඕඝතිණ්ණමනාසවං දක්ඛේමෝඝතරං නාගං, චන්දංව අසිතාතිගං සුබ‍්‍රහ්මා පරමත්තෝ ච, පුත්තා ඉද්ධිමතෝ සහ සනංකුමාරෝ තිස්සෝ ච, සෝපාග සමිතිං වනං සහස්සං බ‍්‍රහ්මලෝකානං, මහා බ‍්‍රහ්මාභිතිට්ඨති උප්පන්නෝ ජුතීමන්තෝ, භිස්මාකායෝ යසස්සිසෝ දසෙත්ථ ඉස්සරා ආගුං, පච්චේකවසවත්තිනෝ තේසඤ්ච මජ්ඣතෝ ආග, හාරිතෝ පරිවාරිතෝ තේ ච සබ්බේ අභික්කන්තේ, සඉන්දේ දේවේ සබ‍්‍රහ්මකේ මාරසේනා අභික්කාමුං, පස්ස කණ්හස්ස මන්දියං ඒථ ගණ්හථ බන්ධථ, රාගේන බද්ධමත්ථු වෝ සමන්තා පරිවාරේථ, මා වෝ මුඤ්චිත්ථ කෝචි නං ඉති තත්ථ මහාසේනෝ, කණ්හසේනං අපේසයී පාණිනා ථලමාහච්ච, සරං කත්වාන භේරවං යථා පාවුස්සකෝ මේඝෝ, ථනයන්තෝ සවිජ්ජුකෝ තදා සෝ පච්චුදාවත්ති, සංකුද්ධෝ අසයංවසී තඤ්ච සබ්බං අභිඤ්ඤාය, වවත්ථිත්වාන චක්ඛුමා තතෝ ආමන්තයී සත්ථා, සාවකේ සාසනේ රතේ මාරසේනා අභික්කන්තා, තේ විජානාථ භික්ඛවෝ තේ ච ආතප්පමකරුං, සුත්වා බුද්ධස්ස සාසනං වීතරාගේහපක්කාමුං, නේසං ලෝමම් පි ඉඤ්ජයුං සබ්බේ විජිතසංගාමා, භයාතීතා යසස්සිනෝ මෝදන්ති සහ භූතේහි, සාවකා තේ ජනේසුතා ති.මා විසින් මෙසේ අසන ලදී එක් සමයෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ශාක්‍යයන් ගේ ජනපදය වන කිඹුල්වත් නුවර මහා වනයෙහි සියළු දෙනා වහන්සේ ම අරහත්වයට පැමිණියා වූ පන්සියයක් පමණ භික්ෂූන් ගෙන් යුක්ත වූ මහත් භික්ෂු පිරිසක් සමග වැඩ සිටින සේක එකල්හී දස දහසක් ලෝක ධාතු වල දෙවිවරු භාග්‍යවතුන් වහන්සේව ද භික්ෂු සංඝයා වහන්සේ ද බැහැ දැකීම පිණිස බොහෝ සෙයින් ම රැස් වූවා හු ය එකල්හී සුද්ධාවාස බ‍්‍රහ්මලෝකයෙහි බ‍්‍රහ්ම රාජයින් සතර දෙනෙකුට මේ අදහස ඇති විය මේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වනාහී ශාක්‍යයන් ගේ ජනපදය වන කිඹුල්වත් නුවර මහා වනයෙහි සියළු දෙනා වහන්සේ ම අරහත්වයට පැමිණියා වූ පන්සියයක් පමණ භික්ෂූන් ගෙන් යුක්ත වූ මහත් භික්ෂු පිරිසක් සමග වැඩ සිටින සේක එකල් හී දස දහසක් ලෝක ධාතුවල දෙවිවරු භාග්‍යවතුන් වහන්සේව ද භික්ෂු සංඝයා වහන්සේ ද බැහැ දැකීම පිණිස බොහෝ සෙයින් ම රැුස් වූවාහු ය එනිසා අපි ද භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත එළඹෙන්නෙමු නම් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි වෙන් වෙන් වශයෙන් ගාථාවක් පවසන්නෙමු නම් ඉතා යහපත් වන්නේ ය එවිට ඒ බ‍්‍රහ්මකායික දෙවිවරු බලවත් පුරුෂයෙක් හැකිලූ අතක් දිගු කරන්නේ යම් සේ ද දික් කළ අතක් හකුළුවන්නේ යම් සේ ද ඒ ආකාරයෙන් ම සුද්ධාවාසදෙවියන් අතුරෙන් අතුරුදහන් වී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඉදිරියෙහි පහළ වූවාහු ය එවිට ඒ දෙවිවරු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ආදරයෙන් වන්දනා කොට එකත්පස්ව සිටියාහු ය එකත්පස්ව සිටියා වූ එක් දෙවි කෙනෙක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි මේ ගාථාව පැවසුවේ ය මහා වනයෙහි වැඩ සිටිනා, උතුමන් රැස් වී ඉන්නේ දෙව්ලොව දෙවිවරු බොහො දෙන, මේ රැස්වීමට එන්නේ මේ අපරාජිත මුනිවරු, බැහැ දකිනා රිසියෙන්නේ අප සැම දෙන සිත සතුටින්, මේ රැස්වීමට එන්නේ එවිට තව දේවතාවෙක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි මේ ගාථාව පැවසුවේ ය මෙහි සිටිනා භික්ෂු පිරිස, සිත සමාධි ගත කළෝ ය තම තමන් ගෙ පවතින සිත, සෘජු මගකට හුරු කළෝ ය අතින් රැහැන් පට අරගත්, රියදුරුවරු මේ වගේ ය තම ඉඳුරන් රැුක ගන්නා, නුවණැතියන් හරි අගේ ය එවිට තව දේවතාවෙක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි මේ ගාථාව පැවසුවේ ය රාග මුලූත් සිඳලන්නේ, කෙලෙස් යහුල් බිඳලන්නේ මුල් බැස ගත් හැම අකුසල්, උදුරා නිකෙලෙස් වන්නේ සදහම් ඇස් ඇති මුනිඳුන්, දමනය කළ ඒ රහතුන් පිවිතුරු වූ නිමල සිතින්, හැසිරෙන්නේ සිත සතුටින් එවිට තව දේවතාවෙක් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමීපයෙහි මේ ගාථාව පැවසුවේ ය බුදු සමිඳු ගෙ සරණ ලැබූ, කෙනෙක් සිටිත් නම් මෙලොවේ සතර අපායට නො වැටෙති, ගිය විට ඒ අය එලොවේ මිනිස් සිරුර අත්හළ විට, ඔවුන් පිරෙත් ම ය දෙව්ලොව එකල්හී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භික්ෂු සංඝයා අමතා වදාළ සේක පින්වත් මහණෙනි, දස දහසක් ලෝක ධාතු වලින් බොහෝ සෙයින් ම තථාගතයන් වහන්සේ ව දැකීම පිණිස ත් භික්ෂු සංඝයා දැකීම පිණිස ත් දෙවිවරු පැමිණ සිටින්නාහු ය පින්වත් මහණෙනි, ඒ අරහත් සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේලා අතීතයෙහි වැඩ සිටියාහු ද ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේලාට ද මෙපමණ ම වූ දෙවි දේවතාවෝ දැන් මා හට රැුස් වී ඇති ආකාරයෙන් ම රැස් වූවාහු ය පින්වත් මහණෙනි, ඒ අරහත් සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේලා අනාගතයෙහි වැඩ සිටින්නාහු ද ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේලාට ද මෙපමණ ම වූ දෙවිදේවතාවෝ දැන් මා හට රැස් වී ඇති ආකාරයෙන් ම රැස්වන්නාහු ය පින්වත් මහණෙනි, ඒ දෙවිවරුන් ගේ නම් ගොත් පවසන්නෙමි පින්වත් මහණෙනි, ඒ දෙවිවරුන් ගේ නම් ගොත් වර්ණනා කරන්නෙමි පින්වත් මහණෙනි, ඒ දෙවිවරුන් ගේ නම් ගොත් දෙසන්නෙමි එය මනා කොට අසනු මැනැව නුවණින් මෙනෙහි කළ මැනැව පවසන්නෙමි ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා ද එසේය ස්වාමීනි යි කියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නාහු ය භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක සිලෝවකින් පවසන්නෙමි, යම් යම් තැන් වල සිටිනා පොළොවේ ඇසුරින් වසනා, නොයෙකුත් දෙවිවරු සිටිත් ද කඳුවල ලෙන්වල වසනා, අරහත් මුණිවරු සිටිත් ද කෙලෙසුන් තවනා වෙර ඇති, සමාධිමත් වූ සිතින් ද ගල් ලෙන් ඇතුලේ සිටිනා, කේසර සිංහයන් විලස ලොමුඩහ ගන්නා හැම දෙය, දමනය කළ සැබෑ විලස පිවිතුරු පිරිසිදු මනසින්, කැළඹිලි නැති පහන් සිතින් කිඹුල්වතේ මහ වනයේ, වැඩ සිටිනා බුදු සමිඳුන් පන්සිය ගණනට වැඩි වූ, ශ‍්‍රාවක සඟ පිරිස ද දැන බුදු සසුනෙහි ඇලී සිටින, ඒ හැම දෙන අමතන්නෙමි පින්වත් මහණෙනි ඔබ හැම, දෙවිවරු ගැන දැන ගන්නේ ඒ ඒදෙව්ලොවින් පැමිණි, දෙවිවරු රැස් වී ඉන්නේ බුදු සමිඳුගෙ වචන අසා, ඒ අරහත් සඟ පිරිස ද දෙවිවරු ගැන දැක ගන්නට, වෙර වීරිය අරඹන්නේ ඒ අරහත් සඟ පිරිසට, දිවැස් නුවණ ඇති වන්නේ නො මිනිස් වූ අය දකින්ට, ඒ හැමට ම හැකි වන්නේ ඇතැම් රහත් මුණිවරු එහි, සිය ගණනින් දැක ගන්නේ දහසක් දෙවිවරු දකින්ට, හැත්තෑදාහක් දකින්ට ඇතැම් රහත් මුණිවරු එහි, දිවැස් නුවණ ලැබ ගන්නේ සියදහසක් දෙවිවරු ගැන, ඇතැමුන් එහි දැක ගන්නේ ඇතැම් රහත් මුණිවරු එහි, අපමණ දෙවිවරු දුටුවෝ සියළු දිසා වල පැතිරී, දෙවිවරු ඉතිරී සිටියෝ සදහම් ඇස් ඇති මුනිඳුන්, ඒ හැම දෙය ගැන දකිමින් බුදු සසුනේ ඇලී වසන, තම සව්වෝ ඇමතුවෝ ය පින්වත් මහණෙනි ඔබ හැම, දෙවිවරු ගැන දැනගන්නේ ඒ ඒ දෙව් ලොවින් පැමිණි, දෙවිවරු රැස් වී ඉන්නේ ඒ නම් අනුපිළිවෙලකට, ඔබ හට මා පවසන්නේ කිඹුල්වතෙහි කල් ගෙවනා, සත් දහසක් යක්ෂයෝ ය ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩරුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය හිමාල වනයේ වසනා, නොයෙකුත් පැහැයෙන් සිටිනා හය දහසක් යක්ෂයෝ ය ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩ රුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය සාතාගිරි කන්දෙ සිටින, නොයෙකුත් පැහැයෙන් බබළන තුන් දහසක් යක්ෂයෝ ය ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩ රුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය නොයෙකුත් පැහැයෙන් සිටිනා, දහසය දහසක් යකුන් ය ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩ රුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය වෙස්සමිත්ත කන්දෙ සිටින, නොයෙකුත් පැහැයෙන් බබළන පන්සියයක් යක්ෂයෝ ය ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩ රුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය රජගහ නුවර දි ඉපදුන, යකා නමින් කුම්භීර ය ඔහු ගේ අඩවිය තිබෙන්නෙ, වේපුල්ලගිරි පර්වතේ ය සියදහසට වැඩිය යකුන්, ඔහු ගේ පිරිසට අයත් ය රජගහ නුවර දි ඉපදුන, කුම්භීර ද සිත සතුටින් සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, මහ වනයට පැමිණුනේ ය පෙර දිග පෙදෙසක රජ වූ, වරම් රජා ධතරට්ඨ ය පෙර දිග සිටිනා හැමට ම, ඔහු ගේ අණ ලැබෙන්නේ ය ගාන්ධර්වයන් හට ඔහු, අධිපති කම් කරන්නේ ය ඒ දෙව් මහ රජා නිතර, කිත් යසසින් දිළෙන්නේ ය මහ බල ඇති ඉන්ද්‍ර නමින්, ඔහු ගේ බොහො දිව්‍ය පුතුන් ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩ රුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය දකුණු දිශාවට රජ වූ, විරූළ්හ නම් වරම් රජු ය දකුණු දිශාවේ හැමට ම, ඔහු ගේ අණ ලැබෙන්නේ ය කුම්භාණ්ඩයන් හට ඔහු, අධිපතිකම් කරන්නේ ය ඒ දෙව් මහ රජා නිතර, කිත් යසසින් දිළෙන්නේ ය මහ බල ඇති ඉන්ද්‍ර නමින්, ඔහු ගේ බොහො දිව්‍ය පුතුන් ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩ රුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය බටහිර පෙදෙසට රජ වූ, වරම් රජා විරූපක්ඛ බටහිර සිටිනා හැමට ම, ඔහු ගේ අණ ලැබෙන්නේ ය සියළු නාග පිරිසට ඔහු, අධිපතිකම් කරන්නේ ය ඒ දෙව් මහ රජා නිතර, කිත් යසසින් දිළෙන්නේ ය මහ බල ඇති ඉන්ද්‍ර නමින්, ඔහු ගේ බොහො දිව්‍ය පුතුන් ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩ රුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය උතුරු දිශාවට රජ වූ, වරම් රජා කුවේර වේ උතුරු දිශාවේ හැමට ම, ඔහු ගේ අණ ලැබෙන්නේ ය සියළු යක්ෂයන් හට ඔහු, අධිපති කම් කරන්නේ ය ඒ දෙව් මහ රජා නිතර, කිත් යසසින් දිළෙන්නේ ය මහ බල ඇති ඉන්ද්‍ර නමින්, ඔහු ගේ බොහො දිව්‍ය පුතුන් ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩ රුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය පෙරදිග පෙදෙසට අධිපති, වරම් රජා ධතරට්ඨ ය දකුණු දිශාවට අධිපති, විරූළ්හ නම් වරම් රජු ය බටහිර පෙදෙසට අධිපති, වරම් රජා විරූපක්ඛ උතුරු දිශාවට අධිපති, වරම් රජා කුවේර වෙයි සතරවරම් මහ රජවරු, හතර දිසාවෙන් අවුදින් කිඹුල්වතේ මහවනයේ, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සතරවරම් දෙවිවරුන්ට, මායා ඇති දාසයෝ ය සටකපට ව සිටින ඔවුන්, වංචාවෙන් සිටින්නෝ ය කුටෙන්ඩු හා වේටෙන්ඩු ද, මහ මායාකාරයෝ ය විටුච්ච විටුඩෝ සමගින්, ඔවුන් ද මෙහි පැමිණියෝ ය චන්දන හා කාමසෙට්ඨ, කින්නුඝණ්ඩු හා නිඝණ්ඩු පනාද හා ඕපමඤ්ඤ, රියැදුරු වූ මාතලී ය චිත්තසේන ගන්ධබ්බ ද, නලරජ හා ජනේසභ ද පංචසික ද පැමිණියේ ය, තිම්බරූ ද පැමිණියේ ය සුරියවච්චසා දෙවඟන, රැස්වීමට පැමිණියා ය මෙසේ නොයෙක් දෙව්රජුන් ද, ගාන්ධර්ව රජවරුන් ද සඟ පිරිසේ රැුස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය නාභස නම් විලේ සිටින, නා රජවරු පැමිණියෝ ය විසල් පුරේ නාගයන් ද, තච්ඡුක යන නාගයන් ද කම්බල හා අස්සතර ද, නා කුලයේ නාගයන් ද ප‍්‍රයාග නම් තොටේ සිටින, නෑයන් හා නාගයෝ ද යමුනා නම් නාගයෝ ද, ධතරාෂ්ඨ නාගයෝ ද කිත් යසසින් බැබැළුන ඒ, නාගයෝ ද පැමිණියෝ ය ඒරාවණ නමින් සිටින, මහා නාගරාජයා ද සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, මහ වනයට පැමිණියෝ ය නාග රජුන් සැහැසි ලෙසින්, අරගෙන යන ගුරුල්ලෝ ය ඉතා තියුණු දෑස් තිබෙන, ඔවුන් දිව්‍ය කුරුල්ලෝ ය අහසින් පියඹා අවුදින්, වනේ මැදින් පැමිණුනෝ ය සුපර්ණ හා චිත්ර නමින්, ඔවුන්ට නම් තිබෙන්නෝ ය එදා නාග රජවරුන්ට, අභය දාන සැලසුනෝ ය බුදු සමිඳුන් ඒ සැම දෙන, සුපර්ණගෙන් සුරැකුවෝ ය ඉතා මොළොක් වචන වලින්, ඒ හැම කැඳවා ගත් විට සුපර්ණ හා නාගයෝ ද, බුදු හිමි සරණ ම ගියෝ ය සක් දෙව් රජු ජය ගත්තේ, මුහුදෙ සිටින අසුරයන් ව අසුර පිරිස සක් දෙවිඳු ගෙ, සොයුරු බවට පැමිණියෝ ය ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ අය, කිත් යසසින් බැබළුනෝ ය මහ බිහිසුණු ගතිගුණ ඇති, කාලකඤ්ජ අසුරයා ය වේඝස හා දාන නමින්, සිටිනා තව අසුරයෝ ය වේපචිත්ති හා සුචිත්ති, පහාරාද අසුරයා ය ඔවුන් සමග පැමිණි කෙනා, ලෝ වසවත් මාරයා ය බලි නම් වූ අසුරයාට, සියයක් දරුවෝ සිටිත් ය ඒ හැම දෙන වේරෝචන, කියන නමින් සිටින්නෝ ය ඔවුන් ද බලි සෙනඟ සමග, අවි ආයුධයෙන් සැරසී රාහු අසුර රජු වෙත විත්, මේ අයුරින් පැවසුවෝ ය පින්වත සෙත් වේ ඔබ හට, දැන් යන්නට කල් ආවේ කපිලවස්තු මහ වනයේ, සඟ රුවන ද රැස් වූයේ ආපෝ හා පඨවී යන, දෙවිවරු තේජස් වායො ද වරුණා වාරුණ දෙවිවරු, සෝම දෙවි ද යස දෙවිඳු ද සඟ රුවනේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය මෙත්තා හා කරුණා යන, කිත්යසසින් පිරි දෙවිවරු දස පිරිවර බැගින් යුතු ව, නොයෙකුත් හැඩ රුවින් යුතු ව සඟරුවනේ රැස්වීමට, සියළු දෙන ම පැමිණුනෝ ය ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩරුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟරුවනේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය වෙණ්හූ සහ සහලි දෙවි ද, අසම නමින් සිටින දෙවි ද දෙදෙනෙක් වෙති යමක නමින්, එමෙන් ම සඳ දෙවි ද ඇවිත් සඳ දෙවි ඇසුරේ සිටිනා, ඒ දෙවිවරු පෙරටු කරන් සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය හිරු දෙවි ඇසුරේ සිටිනා, ඒ දෙවිවරු පෙරටු කරන් හිරු දෙවියන් පැමිණුනෝ ය තරු විමාන ඇසුරු කරන, ඒ දෙවිවරු පෙරටු කරන් මන්ද වළාහක දෙවිවරු, රැස්වීමට පැමිණුනෝ ය වසු නම් වූ දෙවිවරුන්ට, නායක වාසව දෙවියෝ ඔහු ම නමින් පුරින්දද ය, ඔහු නම් සක් දිව්‍ය රජ ය දස පිරිවර බැගින් යුතු ව, නොයෙකුත් හැඩරුවින් යුතු ව සියල්ලෝ ම පැමිණියෝ ය සුන්දර හැඩරුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැුස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය ගිණිසිළු විලසට දිළෙමින්, සහභූ දෙවිවරු ආවෝ අරිට්ඨ හා රෝජ නමින්, සිටිනා දෙවිවරු ආවෝ දියබෙරලිය මල් පැහැයෙන්, ඒ දෙවිවරු බැබළුනෝ ය වරුණා සහධම්ම නමින්, යුතු දෙවිවරු පැමිණුනෝ ය අච්චුත හා අනේජකය, සුලෙය්‍ය හා රුචිර දෙවිය වාසවනේසී දෙවියෝ, රැස්වීමට පැමිණුනෝ ය ඒ දෙවිවරු සියළු දෙන ම, නොයෙකුත් හැඩ රුවින් යුතු ව දස පිරිවර බැගින් යුතු ව, සියළු දෙනම පැමිණුනෝ ය ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩරුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය සමාන හා මහ සමාන, මානුස මානුසුත්තම කිඞ්ඩාපසික දෙවිවරු, මනෝපසික දෙවිවරු සඟරුවනේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය හරි නාමෙන් යුතු දෙවිවරු, ලෝහිත වාසික දෙවිවරු පාරග මහ පාරග යන, නමින් සිටින තව දෙවිවරු කිත්යසසින් බබළන ඒ, දෙවිවරු එහි පැමිණුනෝ ය මේ සිටිනා දස දෙවිවරු, දස පිරිවර බැගින් යුතු ව නොයෙකුත් හැඩ රුවින් යුතු ව, සියළු දෙනම පැමිණියෝ ය ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩරුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය සුක්කා කරුම්හා අරුණා, වේගනසා යන දෙවිවරු ඕදාතගය්හා දෙවිඳුන්, සහ ප්රධාන තව දෙවිවරු නමින් විචක්ඛණ දෙවිවරු, සතුටු සිතින් පැමිණුනෝ ය සදාමත්ත හාරගජා, මිස්සක යන දෙවිවරුන් ද දිසා වලට වැසි ලැබ දෙන, පජ්ජුන්න යන නමින් යුතු ව සිටිනා ඒ දෙවිවරුන් ද, මේඝ ගර්ජනා කරමින් රැස්වීමට පැමිණියෝ ය මේ සිටිනා දස දෙවිවරු, දස පිරිවර බැගින් යුතු ව නොයෙකුත් හැඩ රුවින් යුතු ව, සියළු දෙනම පැමිණියෝ ය ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩරුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය ඛේමිය හා තුසිත ලොවේ, යාම ලොවේ ඇති දෙවිවරු කට්ඨක නම් යුතු දෙවිවරු, ලම්භීතක දෙවිවරුන් ද ලාමසෙට්ඨ දෙවිවරුන් ද, ජෝති නමින් යුතු දෙවියො ද ආසව යන දෙවිවරුන් ද, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය නිම්මාණරති දෙවිවරුන් ද, පරනිම්මිත දෙවිවරුන් ද සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය ඉර්ධි බලෙන් යුතු ඒ හැම, දිළිහි දිළිහි සිටින්නෝ ය සුන්දර හැඩරුවින් යුතු ව, කිත් යසසින් සිටින්නෝ ය සඟ පිරිසේ රැස්වීමට, සතුටු සිතින් පැමිණියෝ ය මේ සිටිනා දස දෙවිවරු, දස පිරිවර බැගින් යුතු ව නො යෙකුත් හැඩ රුවින් යුතු ව, සියළු දෙන ම පැමිණුනෝ ය මෙහි පැමිණුන දිව්‍ය පිරිස, සැටක් පමණ සිටින්නෝ ය ඒ පැමිණුන හැම දෙවිවරු, නොයෙකුත් හැඩ රුවින් යුතු ව තම නම් ගොත් වලින් යුතු ව, සියළු දෙනා පැමිණුනෝ ය අනිත් සියළු දෙවිවරුන් ද, පොදු නමකින් පැමිණුනෝ ය ඉපදෙන ලොව අවසන් කළ, කෙලෙස් යවුල් උදුරා හළ සැඩ දිය කඳ තරණය කළ, නිකෙලෙස් මහ සඟ රුවන ද සැඩ දිය කඳ තරණය කළ, ලොවට උතුම් මුනිඳුන් වූ පුන් සඳ විලසින් බබලන, නිකෙලෙස් බුදු රජාණන් ද බැහැ දැක ගන්නට ආවෙමු ඉර්ධි බලැති බුදු සමිඳු ගෙ, දරුවන් වූ සුබ‍්‍රහ්ම ද පරමත්ත ය යන බ‍්‍රහ්ම ද, නමින් සනංකුමාර බඹු තිස්ස බ‍්‍රහ්ම රාජයා ද, කපිලවස්තු මහ වනයේ රැස්වීමට පැමිණියෝ ය දහසක් බඹ ලොව දෙවිවරු, රැස්වීමට පැමිණියෝ ය මහා බ‍්‍රහ්මයා හැම විට, දිළිහි දිළිහි බබලන්නේ සුවිසල් බඹ සිරුරෙන් යුතු, පැතිරුණු කිත්යසසින් යුතු ඒ මහ බඹු හැම විට දි ම, හැමට ම ඉහළින් ඉන්නේ තම තමන් ගෙ බඹ පිරිසට, වෙන වෙන ම නායක වූ ඉසුරු බරින් පිරි බඹවරු, දහ දෙනෙක් ම පැමිණියෝ ය හැමට මැදින් පිරිවර හා, හාරිත බඹු පැමිණියේ ය සක්ර දෙවිඳු හා දෙවිවරු, මහ බඹු හා බ‍්‍රහ්මවරු ද සියළු දෙවියෝ එහි දී, රැස්වීමට පැමිණියෝ ය මාර සෙනඟ ඒ මොහොතේ, දෙවිවරු වෙත පැමිණියෝ ය කෘෂ්ණ නැමැති මාරයා ගෙ, අනුවණ බව බලනු මැනව මෙහි පැමිණෙව් අල්ලගනිව්, රාග තොණ්ඩුවෙන් බැඳලව් සැබැවින් මේ හැම දෙවිවරු, මර උගුලේ හිර කරලව් ඒ දෙවිවරු කිසි කෙනෙකුට, පැනයන්නට ඉඩක් නො දෙව් සියළු දෙනා හාත්පසින්, රැුකවල්ලා ගෙන ම සිටිව් මෙලෙසින් එහි වසවත් මරු, මාර සෙනඟ මෙහෙය වී ය අත්ලෙන් පොළොවට ගසමින්, බිහිසුණු හඬ නැංග වී ය වැහි කාලේ විදුලි කොටා, මහා මේඝ ගර්ජන කොට මහවැසි වසිනා විලසින්, ඒ වසවත් මාර තෙමේ වසඟ කරන්නට නො හැකිව, කිපුණු සිතින් හැරී ගියේ සදහම් ඇස් ඇති මුනිඳුන්, මේ සියල්ල වටහා ගෙන සාසනයෙහි ඇළුනා වූ, සව්වන් ඇමතීය මෙසේ පින්වත් මහණෙනී, ඔබත්, මෙය තේරුම් ගෙන සිටින්න මාර සෙනඟ දැන් මෙහි දී, පිරිස මැදට පැමිණුනෝ ය බුදු සමිඳු ගෙ වදන් ඇසූ, ඒ අරහත් ශ‍්‍රාවකයෝ මාර සෙනඟ ගැන දකින්ට, නුවණින් වීරිය කෙරුවෝ වීතරාගි උතුමන් ගෙන්, මාර පිරිස දුරු වුණෝ ය ලෝමයකු ද රහතුන් ගේ, කම්පා කළ නො හැක්කේ ය මාර යුධය ජය අරගෙන, බිය සැකයෙන් එතෙරට ගිය හැම තැන කිතු ගොස පැතිරුණ, හැම තැන හොඳ නම පැතිරුණ ඒ රහතුන් සියළු දෙනා, බුදු සසුනේ සව්වන් හා සැමදා සතුටින් සිටියෝය..Related posts.July 31, 2019.සච්ච විභංග සූත්රය.Read more.July 31, 2019.වසල සූත්රය.Read more.July 31, 2019.පරාභව සූත්රය.Read more.www.paritha.org
|
ආලවක සූත්රය – Paritha.Infinitesimal Drop of Lord Buddha’s Teachings “PIRITH”.පළවන බණවරය.මහා මංගල සූත්රය.කරණීය මෙත්ත සූත්රය.රතන සූත්රය.ඛන්ධ පිරිත.මෙත්තානිසංස සුත්රය.මිත්තානිසංස සූත්රය.මෝර පිරිත.චන්ද පිරිත.සූරිය පිරිත.ධජග්ග පිරිත.දෙවන බණවරය.මහා කස්සපෙත්‍ථර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහාමොග්ගල්ලානථෙර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහා චුන්‍දෙත්‍ථර බොජ්ක්‍ධ්ඕග පිරිත.ගිරිමානන්‍ද සුත්රය.ඉසිගිලි සුත්රය.තෙවන සහ සිව්වන බණවරය.ආටානාටිය සුත්රය 1.ආටානාටිය සුත්රය 2.අතිරේක සප්ත සූත්‍ර.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.මහා සමය සූත්රය.ආලවක සූත්රය.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.පරාභව සූත්රය.වසල සූත්රය.සච්ච විභංග සූත්රය.අමතර පිරිත් සූත්‍ර.ජය පිරිත.සීවලි පිරිත.අංගුලිමාල පිරිත.මාර පරාජය පිරිත.ඇනවුම් පිරිත.අභිසම්භිදාන පිරිත.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.ජයමංගල ගාථා.මහා ජය මඞගල ගාථා.බුදුගුණ පිරිත.අටවිසි පිරිත.බොජ්ඣඕග පිරිත.දස දිසා පිරිත.අටවිසි පිරිත.වන්දනා ගාතා.ප න් සි ල්.වන්දණා ගාථා.බෝධි වන්ඳනා.අටවිසි බුද්ධ වන්දනාව.සත්බුදු නමස්කාරය.සීවලි පූජාව.නවගුණ ආශිර්වාදය.තෙසැත්තෑඤාණ වන්දනාව.තෙරුවන් සමාකර ගැනීම.දෙවියන්ට පින්දීම.වෙනත්.Publications / ප්‍රකාෂණ.The Sacred Buddhist Temples In Sri Lanka.Kind request from online users.Your Contribution.Contact and help.✕.ආලවක සූත්රය.Home.Other Paritha's.ආලවක සූත්රය.155.ආලවක සූත්රය.Play Sound.කිංසූ ධ විත්තං පුරිසස්ස සෙට්ඨං කිංසු සුචින්නෝ සුඛමා වහාති කිංසු හවේ සාදුතරං රසානං කථං ජීවිං ජීවිතමාහු සෙට්ඨන් ති සද්ධී ධ විත්තං පුරිසස්ස සෙට්ඨං ධම්මෝ සුචින්නෝ සුඛමා වහාති සච්චං හවේ සාදුතරං රසානං පඤ්ඤාජීවිං ජීවිතමාහු සෙට්ඨන් ති කථංසු තරතී ඕඝං කථංසු තරති අණ්ණවං කථංසු දුක්ඛං අච්චේති කථංසු පරිසුජ්ඣතී සද්ධාය තරතී ඕඝං අප්පමාදේන අණ්ණවං විරියේන දුක්ඛං අච්චේති පඤ්ඤාය පරිසුජ්ඣති කථංසු ලභතේ පඤ්ඤං කථංසු වින්දතේ ධනං කථංසු කිත්තිං පප්පෝති කථං මිත්තානි ගන්ථති අස්මා ලෝකා පරං ලෝකං කථං පෙච්ච න සෝචති සද්දාහානෝ අරහතං ධම්මං නිබ්බානපත්තියා සුස්සූතා ලභතේ පඤ්ඤං අප්පමත්තෝ විචක්ඛණෝ පතිරූපකාරී ධුරවා උට්ඨාතා වින්දතේ ධනං සච්චේන කිත්තිං පප්පෝති දදං මිත්තානි ගන්ථති යස්සේ තේ චතුරෝ ධම්මා සද්ධස්ස ඝරමේසිනෝ සච්චං ධම්මෝ ධිතී චාගෝ ස වේ පෙච්ච සෝචති ඉංඝ අඤ්ඤේ පි පුච්ඡුස්සු පුථුසමණබ‍්‍රාහ්මණේ යදි සච්චා දමා චාගා ඛන්ත්‍යා භියේ‍යා් න විජ්ජති කථන්නු දානි පුච්ඡෙය්‍යං පුථු සමණබ‍්‍රාහ්මණේ සෝ හං අජ්ජ පජානාමි යෝ අත්ථෝ සම්පරායිකෝ අත්ථාය වත මේ බුද්ධෝ වාසායා ලවිමාගමා සෝ හං අජ්ජ පජානාමි යත්ථ දින්නං මහප්ඵලං සෝ හං විචරිස්සාමී ගාමා ගාමං පුරා පුරං නමස්සමානෝ සම්බුද්ධං ධම්මස්ස ච සුධම්මතන් ති ඒ තේන සච්චේන සුවත්ථි හෝතු ඒ වං මේ සුතං ඒ කං සමයං භගවා ආළවියං විහරති ආළවකස්ස යක්ඛස්ස භවනේ අථ ඛෝ ආළවකෝ යක්ඛෝ යේන භගවා තේනුපසංකමි උපසංකමිත්වා භගවන්තං ඒ තද වෝච නික්ඛම සමණා ති සාධා වුසෝ ති භගවා නික්ඛමි පවිස සමණා ති සාධා වුසෝ ති භගවා පාවිසි දුතියම් පි ඛෝ ආළවකෝ යක්ඛෝ භගවන්තං ඒ තද වෝච නික්ඛම සමණා ති සාධා වුසෝ ති භගවා නික්ඛමි පවිස සමණා ති සාධා වුසෝ ති භගවා පාවිසි තතියම් පි ඛෝ ආළවකෝ යක්ඛෝ භගවන්තං ඒ තද වෝච නික්ඛම සමණා ති සාධා වුසෝ ති භගවා නික්ඛමි පවිස සමණා ති සාධා වුසෝ ති භගවා පාවිසි චතුත්ථම් පි ඛෝ ආළවකෝ යක්ඛෝ භගවන්තං ඒ තද වෝච නික්ඛම සමණා ති නඛ්වා හං තං ආවුසෝ නික්ඛමිස්සාමි යං තේ කරණීයං තං කරෝහී ති පඤ්හං තං සමණ පුච්ස්සාමි සචේ මේ න ව්‍යාකරිස්සසි, චිත්තං වා තේ ඛිපිස්සාමි, හදයං වා තේ ඵාලෙස්සාමි, පාදේසු වා ගහෙත්වා පාරගංගායං ඛිපිස්සාමී ති නඛ්වාහන්තං ආවුසෝ පස්සාමි සදේවකේ ලෝකේ සමාරකේ සබ‍්‍රහ්මකේ සස්සමණබ‍්‍රාහ්මණියා පජාය සදේව මනුස්සාය යෝ මේ චිත්තං වා ඛිපෙය්‍ය, හදයං වා ඵාලෙය්‍ය, පාදේසු වා ගහෙත්වා පාරගංගාය ඛිපෙය්‍ය, අපිච ත්වං ආවුසෝ පුච්ඡු යදාකංඛසී ති අථ ඛෝ ආළවකෝ යක්ඛෝ භගවන්තං ගාථාය අජ්ඣභාසි කිංසූ ධ විත්තං පුරිසස්ස සෙට්ඨං කිංසූ සුචිණ්ණෝ සුඛමා වහාති කිංසූ හවේ සාධුතරං රසානං කථං ජීවිං ජීවිතමාහු සෙට්ඨං ති සද්ධී ධ විත්තං පුරිසස්ස සෙට්ඨං ධම්මෝ සුචින්නෝ සුඛමා වහාති සච්චං හවේ සාධුතරං රසානං පඤ්ඤාජීවිං ජීවිතමාහු සෙට්ඨන් ති කථංසු තරති ඕඝං කථංසු තරති අණ්ණවං කථංසු දුක්ඛං අච්චේති කථංසු පරිසුජ්ඣති සද්ධාය තරතී ඕඝං අප්පමාදේන අණ්ණවං විරියේන දුක්ඛං අච්චේති පඤ්ඤාය පරිසුජ්ඣති කථංසු ලභතේ පඤ්ඤං කථංසු වින්දතේ ධනං කථංසු කිත්තිං පප්පෝති කථං මිත්තානි ගන්ථති අස්මා ලෝකා පරං ලෝකං කථං පෙච්ච න සෝචති සද්දහානෝ අරහතං ධම්මං නිබ්බානපත්තියා සුස්සූසා ලභතේ පඤ්ඤං අප්පමත්තෝ විචක්ඛණෝ පතිරූපකාරී ධුරවා උට්ඨාතා වින්දතේ ධනං සච්චේන කිත්තිං පප්පෝති දදං මිත්තානි ගන්ථති යස්සේ තේ චතුරෝධම්මා සද්ධස්ස ඝරමේසිනෝ සච්චං ධම්මෝ ධිතී චාගෝ ස වේ පෙච්ච න සෝචති ඉංඝ අඤ්ඤේ පි පුච්ඡුස්සු පුථුසමණබ‍්‍රාහ්මණේ යදි සච්චා දමා චාගා ඛන්ත්‍යා භියේ‍යා් න විජ්ජති කථන්නු දානි පුච්ඡෙය්‍යං පුථු සමණබ‍්‍රාහ්මණේ සෝ හං අජ්ජ පජානාමි යෝ අත්ථෝ සම්පරායිකෝ අත්ථාය වත මේ බුද්ධෝ වාසායා ළවිමාගමී සෝ හං අජ්ජ පජානාමි යත්ථ දින්නං මහප්ඵලං සෝ හං විචරිස්සාමි ගාමා ගාමං පුරා පුරං නමස්සමානෝ සම්බුද්ධං ධම්මස්ස ච සුධම්මතන් ති ඒ වං වුත්තේ ආළවකෝ යක්ඛෝ භගවන්තං ඒ තද වෝච අභික්කන්තං භෝ ගෝතම අභික්කන්තං භෝ ගෝතම සෙය්‍යථාපි භෝ ගෝතම නික්කුජ්ජිතං වා උක්කුජ්ජෙය්‍ය, පටිච්ඡුන්නං වා විවරරෙය්‍ය, මූළ්හස්ස වා මග්ගං ආචික්ඛෙය්‍ය, අන්ධකාරේ වා තේලපජ්ජෝතං ධාරෙය්‍ය චක්ඛුමන්තෝ රූපානි දක්ඛින්තී ති ඒ වමේවං භෝතා ගෝතමේන අනේකපරියායේන ධම්මෝ පකාසිතෝ ඒ සා හං භගවන්තං ගෝතමං සරණං ගච්ඡාමි ධම්මඤ් ච භික්ඛුසංඝඤ්ච උපාසකං මං භවං ගෝතමෝ ධාරේතු අජ්ජතග්ගේ පාණුපේතං සරණං ගතන්ති.මා විසින් මෙසේ අසන ලදී එක් සමයෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අළව් නුවර අලව් යකු ගේ වාස භවනෙහි වැඩ සිටි සේක එකල්හී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත අලව් යකු පැමිණියේ ය එසේ පැමිණ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙසේ පවසා සිටියේ ය එම්බා ශ‍්‍රමණය, මෙතනින් පිටත් වෙනු හොඳයි ආයුෂ්මතුනි, යි කියා වදාරා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිටතට වැඩි සේක එම්බා ශ‍්‍රමණය, යලි ඇතුළට පැමිණෙනු හොඳයි ආයුෂ්මතුනි, යි කියා වදාරා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඇතුළට වැඩි සේක දෙවැනි වරට ද අළව් යකා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙසේ පවසා සිටියේ ය එම්බා ශ‍්‍රමණය මෙතනින් පිටත් වෙනු හොඳයි ආයුෂ්මතුනි, යි කියා වදාරා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිටතට වැඩි සේක එම්බා ශ‍්‍රමණය, යලි ඇතුළට පැමිණෙනු හොඳයි ආයුෂ්මතුනි, ය කියා වදාරා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඇතුළට වැඩි සේක තුන් වන වරට ද අළව් යකා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙසේ පවසා සිටියේ ය එම්බා ශ‍්‍රමණය මෙතනින් පිටත් වෙනු හොඳයි ආයුෂ්මතුනි, යි කියා වදාරා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පිටතට වැඩි සේක එම්බා ශ‍්‍රමණය, යලි ඇතුළට පැමිණෙනු හොඳයි ආයුෂ්මතුනි, යී කියා වදාරා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඇතුළට වැඩි සේක හතර වන වරට ද අළව් යකා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙසේ පවසා සිටියේ ය එම්බා ශ‍්‍රමණය මෙතනින් පිටත් වෙනු ආයුෂ්මතුනි, මම මෙතැනින් පිටතට නො යන්නෙමි ඔබට කළ හැකි දෙයක් වේ නම්, දැන් එය කළ මැනව එම්බා ශ‍්‍රමණය තොපගෙන් මම ප්රශ්ණ අසන්නෙමි ඉදින් ඒ ගැන පිළිතුරු නො දෙන්නෙහි නම් තොප ගේ සිත හෝ පෙරළා දමන්නෙමි තොප ගේ හදවත හෝ පලා දමන්නෙමි පා වලින් ගෙන හෝ ගගින් එතෙරට විසිකරන්නෙමි ආයුෂ්මතුනි, දෙවියන් සහිත වූ, මරුන් සහිත වූ, බඹුන් සහිත වූ, ශ‍්‍රමණබ‍්‍රාහ්මණයන් සහිත වූ දෙව් මිනිස් ප‍්‍රජාවෙන් යුතු ලෝකයෙහි මා ගේ සිත පෙරළා දැමිය හැකි කෙනෙකුන් හෝ හදවත පලා දැමිය හැකි කෙනෙකුන් හෝ පා වලින් ගෙන ගගින් එතෙරට විසි කර දැමිය හැකි කෙනෙකුන් හෝ මම නම් නො දකිමි එනමුදු ආයුෂ්මතුනි, ඔබ කැමති කාරණාවන් මගෙන් විමසුව මැනව එකල්හි අලව් යකා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට ගාථාවකින් පවසා සිටියේ ය කවර ධනය ද පුරුෂයා හට උතුම් වන්නේ කවර කරුණ ද පුරුදු කළ විට සැප ලැබෙන්නේ කවර රසය ද ලොවේ මියුරු ම රසය වන්නේ කවර දිවිය ද ගත කරන විට උතුම් වන්නේ සැදැහැ ධනය යි පුරුෂයා හට උතුම් වන්නේ සොඳුරු දහමයි පුරුදු කළ විට සැප ලැබෙන්නේ ආර්ය සත්‍යය යි ලොවේ මියුරු ම රසය වන්නේ නැණැති දිවිය යි ගත කරන විට උතුම් වන්නේ සැඩ දියෙන් එතෙර වී පැණ ගන්නෙ කෙලෙසින් ද සමුදුරෙන් එතෙර වී ගොඩ යන්නෙ කෙලෙසින් ද භව දුකින් අත මිදී ගැලවෙන්නෙ කෙලෙසින් ද ජීවිතය පිරිසිදු ව බබළන්නෙ කෙලෙසින් ද සැදැහැයෙනි සැඩ දියෙන් එතෙර වී පැන ගන්නෙ නොම පමාවෙනි සසර සමුදුරෙන් ගොඩ යන්නෙ වීරියෙන් ඉක්ම ගොස් භව දුකින් ගැලවෙන්නෙ නැණ බලෙන් ම ය ලොවේ දිවිය පිරිසිදු වෙන්නෙ කෙලෙසින් ද දිවි මගට නුවණ ඇති කර ගන්නෙ කෙලෙසින් ද කෙනෙකු ලොව ධනය රැුස් කරගන්නෙ කෙලෙසින් ද කෙනෙකු ගේ හොඳ නමක් පැතිරෙන්නෙ කෙලෙසින් ද යහළු මිතුරන් පිරිස ලැබ ගන්නෙ මොලොව හැර පරලොවට ගිය විට කෙලෙසින් ද ශෝකයක් නැති වෙන්නෙ අමා නිවන ට පමුණුවාලන දහම් පවසති රහත් මුනිවරු සැදැහැ සිත් එහි උපදවාගෙන මනා කොට ඒ බණ අසාගෙන ඇසූ දහමට සිත යොමා ගෙන පමා නො ම වී එයට නතු වී විමසනා විට නුවණ මතු වේ බාරගෙන එන වගකීම් හැම වීරියෙන් කටයුතු ද කරනා නො පසුබසිනා වීරියෙන් යුතු කෙනෙකු වේ නම් රැස් කරයි හේ සියලූ ධනය ම සැබෑ බස් පවසන කෙනා ලබයි ලොව හොඳ නම මනා යහළුවන් සොයනා කෙනා දිය යුතු ය හැම දන් මනා සැදැහැවත් පින්වතෙකු හට ගිහිගෙයි වසනා පවතින විටෙක දහම් සතරක් මේ කියනා සැබෑ බස් පැවසීම ද වැටහෙන නුවණ තිබුම ද උත්සහය පැවතීම ද දන් දෙන්ට හැකි වීම ද මේවා තිබෙන විට ගෙවනා ජීවිතයේ පරලොව ගිය කලෙක ශෝක නො කරයි එයා කිසි විට එහෙනම් ඔබ හට මේ ගැන ඕනෑ නම් දැන ගන්නට ලොවේ වෙන ශ‍්‍රමණ බමුණන් වෙතට ගොස් විමසා බලනු මැන සැබෑ බසකට ඉන්ද්‍රියන් දමනයකට දන් පැන් පිදීමට ඉවසීමෙන් වැඩිතරම් වූ තවත් කිසිවක් ලොවේ වෙන ඇති දැ යි කියා අනේ පින්වත් භගවතාණෙනි, ලොවේ සිටිනා වෙන ශ‍්‍රමණ බමුණන්ගෙන් කුමට නම් මා යළි අසන්ට ද දැන ගතිමි අද සිතු ලෙසට මම මෙලොව පරලොව සැපත ලැබ දෙන සියලූ කරුණු ම සැබැවින් ම බුදු සමිඳුනේ ඔබ මා කෙරෙහි කරුණාවෙන් වැඩි සේක මේ අළව් භවනට යම් උතුම් කෙනෙකුන් හට දුන් දෙයින් මහඵල ලැබෙයි නම් පිදිය යුතු ඒ උතුම් මුනිඳුන් දැන ගතිමි මම අද දිනේ නමදිමින් සම්බුදු රජාණන් අසිරිමත් දම් රස අමාවන් පවසමින් ලොව යමි ගමින් ගම ඇවිද පවසමි මම රටින් රට මෙසේ කී අළව් යකු තෙමේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙසේ ද පවසා සිටියේ ය පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා සුන්දර ය පින්වත් ගෞතමයන් වහන්ස ඉතා සුන්දර ය, යටට හැරැවී ඇති දෙයක් උඩට හරවා තබන්නේ යම් ආකාරයෙන් ද, සැගැවී තිබුනා වූ දෙයක් මතු කොට දක්වන්නේ යම් ආකාරයෙන් ද, මංමුළා වූ කෙනෙකුන් හට හරි මග පෙන්වා දෙන්නේ යම් ආකාරයෙන් ද, ඇස් ඇත්තෝ රූප දකින්නාහු යැ යි කියා අඳුරේ තෙල් පහනක් දරන්නේ යම් ආකාරයෙන් ද එසෙයින් ම පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් ආකාරයෙන් සද්ධර්මය ප්රකාශ කරන ලද්දේ ය ඒ මම ද පින්වත් ගෞතමයන් වහන්සේ සරණ යමි සද්ධර්මය ද භික්ෂු සංඝයා ද මම සරණ යමි පින්වත් ගෞමයන් වහන්සේ අද පටන් මා ගැන ද දිවි තිබෙන තුරා ම තෙරුවන් සරණ ගිය උපාසකයෙකු වශයෙන් පිළිගන්නා සේක්වා.Related posts.July 31, 2019.සච්ච විභංග සූත්රය.Read more.July 31, 2019.වසල සූත්රය.Read more.July 31, 2019.පරාභව සූත්රය.Read more.www.paritha.org
|
වසල සූත්රය – Paritha.Infinitesimal Drop of Lord Buddha’s Teachings “PIRITH”.පළවන බණවරය.මහා මංගල සූත්රය.කරණීය මෙත්ත සූත්රය.රතන සූත්රය.ඛන්ධ පිරිත.මෙත්තානිසංස සුත්රය.මිත්තානිසංස සූත්රය.මෝර පිරිත.චන්ද පිරිත.සූරිය පිරිත.ධජග්ග පිරිත.දෙවන බණවරය.මහා කස්සපෙත්‍ථර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහාමොග්ගල්ලානථෙර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහා චුන්‍දෙත්‍ථර බොජ්ක්‍ධ්ඕග පිරිත.ගිරිමානන්‍ද සුත්රය.ඉසිගිලි සුත්රය.තෙවන සහ සිව්වන බණවරය.ආටානාටිය සුත්රය 1.ආටානාටිය සුත්රය 2.අතිරේක සප්ත සූත්‍ර.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.මහා සමය සූත්රය.ආලවක සූත්රය.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.පරාභව සූත්රය.වසල සූත්රය.සච්ච විභංග සූත්රය.අමතර පිරිත් සූත්‍ර.ජය පිරිත.සීවලි පිරිත.අංගුලිමාල පිරිත.මාර පරාජය පිරිත.ඇනවුම් පිරිත.අභිසම්භිදාන පිරිත.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.ජයමංගල ගාථා.මහා ජය මඞගල ගාථා.බුදුගුණ පිරිත.අටවිසි පිරිත.බොජ්ඣඕග පිරිත.දස දිසා පිරිත.අටවිසි පිරිත.වන්දනා ගාතා.ප න් සි ල්.වන්දණා ගාථා.බෝධි වන්ඳනා.අටවිසි බුද්ධ වන්දනාව.සත්බුදු නමස්කාරය.සීවලි පූජාව.නවගුණ ආශිර්වාදය.තෙසැත්තෑඤාණ වන්දනාව.තෙරුවන් සමාකර ගැනීම.දෙවියන්ට පින්දීම.වෙනත්.Publications / ප්‍රකාෂණ.The Sacred Buddhist Temples In Sri Lanka.Kind request from online users.Your Contribution.Contact and help.✕.වසල සූත්රය.Home.Other Paritha's.වසල සූත්රය.157.වසල සූත්රය.Play Sound.ඒවං මේ සූතං ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ අථ ඛෝ භගවා පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය සාවත්ථියං පිණ්ඩාය පාවිසි. තේන ඛො පන සමයේන අග්ගිකභාරද්වාජස්ස බ්රාහ්මණස්ස නිවේසනෙ අග්ගි පජ්ජලිතො හොති ආහූති පග්ගහීතා. අථ ඛො භගවා සාවත්ථියං සපදානං පිණ්ඩාය චරමානො යෙන අග්ගිකභාරද්වාජස්ස බ්රාහ්මණස්ස නිවෙසනං තේනුපසංකමි, අද්දසා ඛො අග්ගිකභාරද්වාජෝ බ්රාහ්මණො භගවන්තං දුරතො ව ආගච්චන්තං, දිස්වාන භගවන්තං එතදවොච, තත්‍රෙව මුණ්ඩක, තත්‍රෙව සමණක, තත්‍රෙව වසලක තිට්ඨාහී ති. එවං වුත්තේන භගවා අග්ගිකභාරද්වාජං බ්රාහ්මණං එතදවොච. ජානාසි පන ත්වං බ්රාහ්මණ වසලං වා වසලකරණෙ වා ධම්මෙ ති. නඛ්වාහං භෝ ගොතම ජානාමි වසලං වා වසලකරණෙ වා ධම්මෙ, සාධුමෙ භවං ගෝතමෝ තථා ධම්මං දෙසෙතු. යථාහං ජානෙය්‍යං සලං වා වසලකරණෙ වා ධම්මෙ. තෙන හි බ්රාහ්මණ සුණාහි සාධුකං මනසි කරොහි භාසිස්සාමීති. ඒවං හෝති ඛො අග්ගිකභාරද්වාජෝ බ්රාහ්මණො භගවතො පච්චස්සෝසී. භගවා එතදවොච. කොධනො උපනාහීච පාපමක්කී ච යො නරො විපන්නදිට්ඨි මායාවී තං ජඤ්ඤ වසලො ඉති. එකජං වා දවිජංවාපි යොධ පාණානි හිංසති යස්ස පාණෙ දයා නත්ථි තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො හන්ති පරිරුන්‍ධති ගාමානි නිගාමානි ච නිග්ගාහකො සමඤ්ඤාතො තං ජඤඤ වසලො ඉති. ගාමෙ වා යදි වාරඤේඤ යං පරෙසං මමායිතං ථෙය්‍යා අදින්නං ආදියති තං ජඤඤා වසලො ඉති. යො හවෙ ඉණමාදාය චුජ්ජමානො පලායති න හි තෙ ඉණමත්‍ථිති තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො වෙ කිඤ්චික්ඛකම්‍යතා පන්‍ථස්මිං වජතං ජනං හනත්වා කිඤ්චික්ඛ මාදෙති තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො අත්තහෙතු පරහේතු ධනහේතු ච යො නරො සක්ඛිපුට්ඨො මුසා බ‍්‍රෑති තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො ඤතීනං සඛානං වා දාරෙසු පතිදිස්සති සහසා සම්පියේන වා තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො මාතරං වා පිතරං වා ජිණ්ණකං ගතයොබ්බනං පහූසන්තො න භරති තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො මාතරං වා පිතරං වා භාතරං භගිනිං සසුං හන්ති රොසෙති වාචාය තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො අත්‍ථං පුචජිතො සන්තො අනත්‍ථ මනුසාසති පටිච්ජන්නෙන මන්නේති තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො කත්‍වා පාපකං කම්මං මා මං ජඤඤති ඉච්ඡුති යො පටිචඡුන්නකම්මන්තො තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො වෙ පරකුලං ගනත්‍වා භුත්‍වාන සුවිභොජනං ආගතං න පටිපූජෙති තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො බ්රාහ්මණං වා සමණං වා අඤඤං වා පි වණිබ්බකං මුසාවාදෙන වඤ්චෙති තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො බ්රාහ්මණං වා සමණං වා භත්තකාලෙ උපට්ඨතෙ රොසෙති වාචා න ච දෙති තං ජඤඤ වසලො ඉති. අසතං යො ධ පබ‍්‍රෑති මොහෙන පලිගුණ්ඨිතො කිඤචිකඛං නිජිගිංසානො තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො චත්තානං සමුක්කංසෙ පරඤච මවජානති නිහීනො සෙන මානෙන තං ජඤඤ වසලො ඉති. රොසකො කදරියො ච පාපිච්ජෝ මව්ඡුරී සඨො අහිරිකො අනොතප්පි තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො බුඞං පරිභාසති අථ වා තස්ස සාවකං පරිබ්බාජං ගහට්ඨං වා තං ජඤඤ වසලො ඉති. යො වෙ අනරහා සන්තො අරහං පටිජානති චොරො සබ්රහ්මකෙ ලොකෙ එස ඛො වසලාධමො එතෙ ඛො වසලා වුත්තා මයා වො යෙ පකාසිතා. න ජච්චා වසලො හොති න ජච්චා හොති බ්රාහ්මණො කම්මනා වසලො හොති කම්මනා හොති බ්රාහ්මණො. තදමිනාපි විජානාථ යථා මෙදං නිදස්සනං චණ්ඩාලපුත්තො සොපාකො මාතඞගො ඉති විස්සුතො. සො යසං පරමං පත්තො මාතඞගො යං සුදුල්ලභං ආගඤ්ඡුුං තස්සුපට්ඨානං ඛත්තියා බ්රාහ්මණා බහු. සො දෙවයාන මාරුය්හ විරජං සො මහාපථං කාමරාගං විරාජෙත්‍වා බ්රහ්මලොකුපගො අහු. න නං ජාති නිවාරෙසි බ්රහ්මලොකුපපත්තියා අජ්ඣායක කුලෙ ජාතා බ්රාහ්මණා මන්තබන්‍ධුනො. තෙ ච පාපෙසු කම්මෙසු අභිණ්න මුපදිස්සරෙ දිට්ඨෙව ධම්මෙ ගාරය්හා සම්පරායෙ ච දුග්ගතිං න තෙ ජාති නිවාරෙති දුග්ගච්චා ගරහාය වා න ජච්චා වසලො හොති න ජච්චා හොති බ්රාහ්මණො කම්මනා වසලො හොති කම්මනා හොති බ්රාහ්මණෝ ති. ඒවං වුත්තෙ අග්ගිකභාරද්වාජො බ්රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච. අභික්කන්තං භො ගොතම අභික්කන්තං භො ගොතම සෙය්‍යථාපි භො ගොතම නිකකුජ්ජිතං වා උක්කුජ්ජෙය්‍ය පටිච්ඡුන්නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්හස්ස වා මග්ගං ආචික්ඛෙය්‍ය, අන්‍ධකාරෙ වා තෙලපජ්ජොතං ධාරෙය්‍ය චක්ඛුමන්තො රූපානි දක්ඛ්න්තීති. එව මේවං භොතා ගොතමෙන අනෙකපරියායෙන ධම්මො පකාසිතො, එසාහං භගවන්තං ගොතමං සරණං ගච්ඡාමි. ධම්මං ච භික්ඛුසංඝංච, උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගතන්ති. ඒතෙන සච්ච වජ්ජෙන සොත්ථිතේ හෝතුසබ්බදා.එකල එක් සමහයක භාග්‍යවතුන්වහන්සේ අනේපිඩු සිටුතුමා විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩ වසන සේක එකල්හී එක් දිනක පෙරවරුවෙහි භාග්‍යවතුන්වහන්සේ සැවැත්නුවර පිඬුසිගා වැඩි සේක ඒ අවස්ථාවේදී අග්ගික භාරද්වාජ බමුණානන් ගේ නිවස අසල යාගයක් සදහා ගිනි දල්වා තිබිනි පිඬුසිගා වැඩි බුදුන් වහන්සේ ද එතැනට එළඹි සේක ඒ දුටු අග්ගික භාරද්වාජ බමුණානන් කෝපාවිෂ්ඨව භාග්‍යවතුන්වහන්සේට මුඩු, මහණ, දීන, ශ‍්‍රමනය, වසලය ඔතැනම සිටිනු යයි බැන වැදුනේය ඒ අවස්ථාවේදී භාග්‍යවතුන්වහන්සේ අග්ගික භාරද්වාජ බමුණානන්හට මෙසේ වදාලහ බමුන තොප වසලයා කවරෙක් ද, සැඩොලා කවරෙක් ද, යන වග හෝ ඒ බව ඇතිකරන කරුනු කවරේද යයි දන්නේදැයි විමසීය ගෞතමයානන් වහන්ස මම නොදනිමි, එම දහම දෙසා වදාරන සේක්වා යයි සැළ කලහ එසේ නම් බ‍්‍රාහ්මණය අසව, මනා සේ සිත්හි රදවාගනු, මා මෙසේ පවසන්නම් යැයි භාග්‍යවතුන්වහන්සේ වදාලහ අග්ගික භාරද්වාජ බ්රාහ්මණ තෙමේ එය පිලිගත්හ බුදුරදුන් විසින් වසල බව ඇතිකරන කරුනු මෙසේ වදාලහ යම් මනුෂ්‍යයෙකු කෝපවන සුලූ වන්නේද, බැඳගත් වෛරයෙන් පසුවන්නේද, පාපී ගුණමකුවකු වන්නේද, විකෘති කරන ලද අදහස් වලින් අනුන් රවටනාසුලූ වන්නේද, හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු එකවර උපදිනා වූ හෝ, බිත්තරවලින් උපදිනා වූ යම් සත්වයෙක් වදයට හිංසාවට ලක්කරයිද, ප‍්‍රානය සිදලයිද, දිවි ඇති සතුන් කෙරෙහි දයාවක් කරුණාවක් නොදක්වයිද, හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු ගම් නියම් ගම් වනසයිද, ඒවා මංකොල්ල කයිද, බලහත්කාරකම් පැහැරගරනීම් සිදුකරයිද, එසේ ප්රසිද්ධියට පත් වේද, හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු ගමක හෝ වනයක අන්්‍යයන් විසින් රුකගත් වස්තුවක්, තමා වෙත නොදුන් වස්තුවක්, සොරා ගනීද, හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු ණයට ලබාගත් යමක් එසේ ලබා නොගත් සේ පවසමින් නැවත ලබානොදී පලායානම්, හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු තන්හා සහිත සිතුවිලි පෙරටුකොට ගෙන යම් වස්තුවක්, යම් මගියෙකු මරනයට පත්කර හෝ, පීඩාවට ලක්කර ලබාගතේ නම්, හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු තමුන්ගේ හෝ අනුන්ගේ ප්රයෝජනය තකා යම් වස්තුවක් ලබාගැනීමේ අදහසන්, දැන දැන සාක්ෂි වසයෙන් මුසාවක් පවසන්නේද, හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු තම ඥාතියෙකුගේ හෝ යහළුවකුගේ අඹුවක් සමග, බලහත්කාරයෙන් හෝ දෙදෙනාගේ ස්වකීය කැමැත්තෙන්, අනාචාරයේ හැසිරෙන්නේද, හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු හැකියාවන් සහ වත් පොහොසත් කම් සහිත වූවද, තම වයෝවෘද මෑණියන් හෝ පියානන් පෝෂනය නොකරමින් නොසලකා හරීද, හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු තම මෑණියන්ට, පියානන්ට, සොහොයුරු සොහොයුරියන්ට, හෝ ඥාතින්ට තරහා සිතැතිව බැනවදීද, දඬු මුගුරැු ආදීයෙන් පහරදෙත්ද, හෝ වසලයකු වන්නේය යමෙකු විසින් යම් කරුනක් විමසා සිටි කල්හී, එහි සැබෑ අර්ථය සඟවා වෙනත් අරුතක් පවසන්නේ හෝ ඔහුට හෝ ඇයට තේරුම්ගත නොහැකි අයුරින් අරුත සඟවා ප‍්‍රකාෂ කරන්නේ ද හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු පාපී අකුසල කර්මයන් සිදුකර, ඒ කි‍්‍රයාවන් අනුන්ගෙන් සඟවා, අනුන් මෙකී කි‍්‍රයාවන් දැන නොගනීවා යයි පතයි ද තම කි‍්‍රයාවන් රහසිගතව සිදුකරයි ද හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු අන්්‍යයන්ගේ නිවෙස් වලින් ප‍්‍රනීත ආහාරපාන අනුභව කොට, ඔවුන් තම නිවසට පැමිනි කල්හී ඔවුනට නිසි ආහාර පානයන් ගෙන් සංග්රහ නොකරන්නේ ද හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු බමුනෙකු වේවා, ශ‍්‍රමණයකු වේවා, යාචකයකු වේවා, යම් දෙයක් නොදෙන අරමුනෙන් බොරුවෙන් හෝ මුසාවෙන් ඔවුන් රවටයි ද හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු ආහාර පාන ලබාගන්නා අවස්ථාව්දී පැමිනෙන ශ‍්‍රමණ බ්රාහ්මණ ආදීන්ට තරහා සිතැතිව බැනවදී කිසිවක් නොදෙන්නේ නම් හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු මුලාවට හෝ මෝහනයට පත්ව තමන් රිසි වූ යම් දෙයක් ලබාගන්නා අටියෙන්, අසත්්‍යයක් අභූත දෙයක් පවසන්නේද හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු පරිහානියට පත්ව, තමන් ගේ මානය හේතුකොටගෙන තමන් උසස් කොට පතමින් අන්්‍යයන් හෙලා දකීද හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු අන්්‍යයන් පෙලමින් කෝපයට පත්කරයිද, තද මසුරු බවින් යුක්තවේද, පාපී සිත් ඇත්තෙකු වේද, කපටි වේද, පවට ලැජ්ජා බිය නැති වේද, හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු සම්මා සම්බුදුන් වහන්සේට පරිභව කරයිද, නැතහොත් උන්වහන්සේගේ ශ‍්‍රාවක පැවිදි උතුමන් හෝ අන් පරිබ‍්‍රාජකයකු හෙලා දකිත්ද, හෙතෙම වසලයකු වන්නේය යමෙකු රහත් බව නොලබා තමා අරහාදී ගුණයෙන් යුතු යැයි පවසත්ද, හෙතෙම දෙවි බඹුන් සහිත මෙ ලොව සොරෙකු වන්නේමය හෙතෙම අධමවූ නීච වූ පුද්ගලයෙකි, මා විසින් මෙසේ වදාල සියල්ලන්ම ඒකාන්තයෙන්ම වසලයන් වන්නේය යමෙකු උපතින් අධම හෝ නීච පුද්ගලයෙක් නොවේ තවද උප්පත්තියෙන් බ‍්‍රාහ්මණයෙකුද නොවේ තමන් විසින් කරනු ලබන දෑ හේතුකොටගෙන අධම හෝ නීච පුද්ගලයෙකු වේ, බ‍්‍රාහ්මණයෙකුද වේ මාගේ නිදසුන් ඒ අයුරින් දැනගනු මැනව සෝපාක නම් සැඩොල් දරුවෙකු මාතංග නම් ප්රසිද්ධ විය හෙතෙම හීනකුල උපන්නමුත්, ඉතා දුර්ලභ වූ යශසයකට කීර්තියකට පත්විය ඔහුට උවටැන් සදහා බොහෝ ක්ෂති‍්‍රයයෝද බ‍්‍රාහ්මණයෝද ඔහු වෙත පැමිනියහ හෙතෙම සියළු කෙලෙස් වලින් තොර වූ ශ්‍රේෂ්ඨ වූ බුද්ධාදීන් විසින් පිලිපන් අෂ්ඨ සමාපත්තියට පිලිපන්ව, කාම රාග දුරුකොට බඹ ලොවට වෙත ගියේ විය සැඩොල් කුලයේ උපන් බව ඔහු බඹ ලොව උපතලැබීම නොවැලැක්වීය වේද හදාරන කුලයේ උපන් යන්ත්ර මන්ත‍්‍ර හදාරන බමුණන්ද නිතර පාපී කි‍්‍රයාවන්හි යෙදෙති ඔවුන් මෙලොවදී ම ගැරහීමට ලක්වේ, මරනින්පසු පරලොවෙහිදීද දුගතියට පත්වේ ඔවුන් උපන් උසස් කුල භාවය ඔවුන් දුගතිගාමී බවින් හෝ, ගැරහීමට ලක්වීමෙන් නොවලක්වයි ජාතියෙන් වසලයකු නොවේ ජාතියෙන් බ‍්‍රාහ්මණයෙකුද නොවේ තමන් විසින් කරනු ලබන කර්මයන් හේතුකොටගෙන වසලයකු හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකු වේ මෙසේ දේශනා කොට වදාල කල්හි අග්ගික භාරද්වාජ බමුණුතෙමේ බුදුරජානන් වහන්සේට මෙසේ සැල කලහ ඔබ වහන්සේගේ ධර්ම දේශණාව අතිශ්‍රේෂ්ඨය භාග්‍යවතුන් වහන්ස අතිශ්‍රේෂ්ඨය පින්වත් භාග්‍යවතුන් වහන්ස යටිකුරුව තැබූ භාජනයක් උඩුකුරු කරන්නේ යම් සේද, යටපත් වූ නිදානයක් ගොඩගන්නේ යම් සේද, මං මුලාවූවකුට මං පෙත පෙන්වාදෙන්නාසේද, දෙනෙත් ඇත්තවුන්ට අන්ධකාරයේ තබන ලද සිතුවමක් දකිත්වා යයි, තෙලින් පිරුන පහනක් දල්වන්නා සේද, පින්වත් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් නන් අයුරින් ඒ අගනා ධර්මය දේසනාකොට වදාල සේක මම ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේද ධර්මයද, භික්ෂු සංඝයා වහන්සේද, දිවිහිම් කොට සරන යමි භගවත් ගෞතමයන් වහන්ස අදින් පසු මා දිවිහිමියෙන් ඔබ සරණගියාවූ උපාසකයකු සේ සලකත්වා මේ උතම් පිරිතෙන් ඒ සැබෑ වදනින් සියලූ රෝග සැනෙකින් දුරුවී ඔබට නිරන්තර සුවයක් සහ ශාන්තියක්ම වේවා..Related posts.July 31, 2019.සච්ච විභංග සූත්රය.Read more.July 31, 2019.පරාභව සූත්රය.Read more.July 31, 2019.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.Read more.www.paritha.org
|
සච්ච විභංග සූත්රය – Paritha.Infinitesimal Drop of Lord Buddha’s Teachings “PIRITH”.පළවන බණවරය.මහා මංගල සූත්රය.කරණීය මෙත්ත සූත්රය.රතන සූත්රය.ඛන්ධ පිරිත.මෙත්තානිසංස සුත්රය.මිත්තානිසංස සූත්රය.මෝර පිරිත.චන්ද පිරිත.සූරිය පිරිත.ධජග්ග පිරිත.දෙවන බණවරය.මහා කස්සපෙත්‍ථර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහාමොග්ගල්ලානථෙර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහා චුන්‍දෙත්‍ථර බොජ්ක්‍ධ්ඕග පිරිත.ගිරිමානන්‍ද සුත්රය.ඉසිගිලි සුත්රය.තෙවන සහ සිව්වන බණවරය.ආටානාටිය සුත්රය 1.ආටානාටිය සුත්රය 2.අතිරේක සප්ත සූත්‍ර.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.මහා සමය සූත්රය.ආලවක සූත්රය.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.පරාභව සූත්රය.වසල සූත්රය.සච්ච විභංග සූත්රය.අමතර පිරිත් සූත්‍ර.ජය පිරිත.සීවලි පිරිත.අංගුලිමාල පිරිත.මාර පරාජය පිරිත.ඇනවුම් පිරිත.අභිසම්භිදාන පිරිත.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.ජයමංගල ගාථා.මහා ජය මඞගල ගාථා.බුදුගුණ පිරිත.අටවිසි පිරිත.බොජ්ඣඕග පිරිත.දස දිසා පිරිත.අටවිසි පිරිත.වන්දනා ගාතා.ප න් සි ල්.වන්දණා ගාථා.බෝධි වන්ඳනා.අටවිසි බුද්ධ වන්දනාව.සත්බුදු නමස්කාරය.සීවලි පූජාව.නවගුණ ආශිර්වාදය.තෙසැත්තෑඤාණ වන්දනාව.තෙරුවන් සමාකර ගැනීම.දෙවියන්ට පින්දීම.වෙනත්.Publications / ප්‍රකාෂණ.The Sacred Buddhist Temples In Sri Lanka.Kind request from online users.Your Contribution.Contact and help.✕.සච්ච විභංග සූත්රය.Home.Other Paritha's.සච්ච විභංග සූත්රය.155.සච්ච විභංග සූත්රය.Play Sound.ඒ වං මේ සුතං ඒ කං සමයං භගවා බාරණසියං විහරති ඉසිපතනේ මිගදායේ තත්ර ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි භිකඛවෝ ති භදන්තේ ති තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං භගවා ඒ තද වෝච තථාගතේන භික්ඛවේ අරහතා සම්මා සම්බුද්ධේන බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මිං යදිදං චතුන්නං අරියසච්චානං ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා පට්ඨපනා විවරණා විභජනා උත්තානීකම්මං කතමේසං චතුන්නං ? දුක්ඛස්ස අරියසච්චස්ස ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා පට්ඨපනා විවරණා විභජනා උත්තානීකම්මං දුක්ඛ සමුදයස්ස අරියසච්චස්ස ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා පට්ඨපනා විවරණා විභජනා උත්තානීකම්මං දුක්ඛ නිරෝධස්ස අරියසච්චස්ස ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා පට්ඨපනා විවරණා විභජනා උත්තානීකම්මං දුක්ඛනිරෝධගාමිනීපටිපදා අරියසච්චස්ස ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා පට්ඨපනා විවරණා විභජනා උත්තානීකම්මං තථාගතේන භික්ඛවේ අරහතා සම්මා සම්බුද්ධේන බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මිං යදිදං ඉමේසං චතුන්නං අරිය සච්චානං ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා පට්ඨපනා විවරණා විභජනා උත්තානීකම්මං සේවේථ භික්ඛවේ, සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානේ, භජථ භික්ඛවේ, සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානේ පණ්ඩිතා භිකඛූ අනුග්ගාහකා සබ‍්‍රහ්මචාරීනං සෙය්‍යථා පි භික්ඛවේ, ජනෙත්ති ඒ වං සාරිපුත්තෝ, සෙය්‍යථා පි ජාතස්ස ආපාදේතා ඒ වං මොග්ගල්ලානෝ සාරිපුත්තෝ භිකඛවේ සෝතාපත්ති ඵලේ විනේති මොග්ගල්ලානෝ උත්තමත්ථේ විනේති සාරිපුත්තෝ භික්ඛවේ, පහෝති චත්තාරි අරියසච්චානි විත්ථාරේන ආචික්ඛිතුං දේසේතුං පඤ්ඤපේතුං පට්ඨපේතුං විවරිතුං විභජිතුං උත්තානීකාතුන් ති ඉදම වෝච භගවා ඉදං වත්වා සුගතෝ උට්ඨායාසනා විහාරං පාවිසි තත්ර ඛෝ ආයස්මා සාරිපුත්තෝ අචිරපක්කන්තස්ස භගවතෝ භික්ඛූ ආමන්තේසි ආවුසෝ භික්ඛවෝ ති ආවුසෝ ති ඛෝ තේ භික්ඛූ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස පච්චස්සෝසුං ආයස්මා සාරිපුත්තෝ ඒ තද වෝච තථාගතේන ආවුසෝ අරහතා සම්මා සම්බුද්ධේන බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මිං යදිදං චතුන්නං අරියසච්චානං ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා පට්ඨපනා විවරණා විභජනා උත්තානීකම්මං කතමේසං චතුන්නං ? දුක්ඛස්ස අරියසච්චස්ස ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා පට්ඨපනා විවරණා විභජනා උත්තානීකම්මං දුක්ඛ සමුදයස්ස අරියසච්චස්ස ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා පට්ඨපනා විවරණා විභජනා උත්තානීකම්මං දුක්ඛ නිරෝධස්ස අරියසච්චස්ස ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා පට්ඨපනා විවරණා විභජනා උත්තානීකම්මං දුක්ඛනිරෝධගාමිනීපටිපදා අරියසච්චස්ස ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා පට්ඨපනා විවරණා විභජනා උත්තානීකම්මං කතමඤ්චා වුසෝ දුක්ඛං අරියසච්චං? ජාති පි දුක්ඛා ජරා පි දුක්ඛා ව්‍යාධි පි දුක්ඛෝ මරණම් පි දුක්ඛං සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසා පි දුක්ඛා යම්පිච්ඡුං න ලභති තම්පි දුක්ඛං සංඛිත්තේන පඤ්චුපාදානක්ඛන්ධා දුක්ඛා කතමාචා වුසෝ ජාති? යා තේසං තේසං සත්තානං තම්හි තම්හි සත්තනිකායේ ජාති සඤ්ජාති ඔක්කන්ති අභිනිබ්බත්ති ඛන්ධානං පාතුභාවෝ ආයතනානං පටිලාභෝ අයං වුච්චතා වුසෝ ජාති කතමාචා වුසෝ ජරා? යා තේසං තේසං සත්තානං තම්හි තම්හි සත්ත නිකායේ ජරා ජීරණතා ඛණ්ඩිච්චං පාලිච්චං වලිත්තචතා ආයුනෝ සංහානි ඉන්ද්‍රියානං පරිපාකෝ අයං වුච්චතා වුසෝ ජරා කතමඤ්චා වුසෝ මරණං? යං තේසං තේසං සත්තානං තම්හා තම්හා සත්ත නිකායා චුති චවනතා භේදෝ අන්තරධානං මච්චුමරණං කාලකිරියා ඛන්ධානං භේදෝ කළේබරස්ස නික්ඛේපෝ ජීවිතින්ද්‍රියස්සුපච්ෙඡ්දෝ ඉදං වුච්චතා වුසෝ මරණං කතමෝචා වුසෝ සෝකෝ? යෝ ඛෝ ආවුසෝ, අඤ්ඤතරඤ්ඤතරේන බ්‍යසනේන සමන්නාගතස්ස අඤ්ඤතරඤ්ඤතරේන දුක්ඛ ධම්මේන ඵුට්ඨස්ස සෝකෝ සෝචනා සෝචිතත්තං අන්තෝ සෝකෝ අන්තෝ පරිසෝකෝ අයං වුච්චතා වුසෝ සෝකෝ කතමෝචා වුසෝ පරිදේවෝ? යෝ ඛෝ ආවුසෝ, අඤ්ඤතරඤ්ඤතරේන බ්‍යසනේන සමන්නාගතස්ස අඤ්ඤතරඤ්ඤතරේන දුක්ඛධම්මේන ඵුට්ඨස්ස ආදේවෝ පරිදේවෝ ආදේවනා පරිදේවනා ආදේවිතත්තං පරිදේවිතත්තං අයං වුච්චතාවුසෝ පරිදේවෝ කතමඤ්චා වුසෝ දුක්ඛං? යං ඛෝ ආවුසෝ, කායිකං දුක්ඛං කායිකං අසාතං කායසම්ඵස්සජං දුක්ඛං අසාතං වේදයිතං ඉදං වුච්චතා වුසෝ දුක්ඛං කතමඤ්චා වුසෝ දෝමනස්සං? යං ඛෝ ආවුසෝ, චේතසිකං දුක්ඛං චේතසිකං අසාතං වේදයිතං මනෝ සම්ඵස්සජං දුක්ඛං අසාතං වේදයිතං ඉදං වුච්චතා වුසෝ දෝමනස්සං කතමෝචා වුසෝ උපායාසෝ? යෝ ඛෝ ආවුසෝ, අඤ්ඤතරඤ්ඤතරේන බ්‍යසනේන සමන්නාගතස්ස අඤ්ඤතරඤ්ඤතරේන දුක්ඛ ධම්මේන ඵුට්ඨස්ස ආයාසෝ උපායාසෝ ආයාසිතත්තං උපායාසිතත්තං අයං වුච්චතා වුසෝ උපායාසෝ කතමඤ්චා වුසෝ යම්පිච්ඡුං න ලභති තම්පි දුක්ඛං? ජාති ධම්මානං ආවුසෝ සත්තානං ඒ වං ඉච්ඡා උප්පජ්ජති අහෝ වත මයං න ජාතිධම්මා අස්සාම න ච වත නෝ ජාති ආගච්ඡෙය්‍යාති න ඛෝ පනේතං ඉච්ඡාය පත්තබ්බං ඉදම්පි යම්පිච්ඡුං න ලභති තම්පි දුක්ඛං ජරාධම්මානං ආවුසෝ සත්තානං ඒ වං ඉච්ඡා උප්පජ්ජති අහෝ වත මයං න ජරාධම්මා අස්සාම න ච වත නෝ ජරා ආගච්ඡෙය්‍යාති න ඛෝ පනේතං ඉච්ඡාය පත්තබ්බං ඉදම්පි යම්පිච්ඡුං න ලභති තම්පි දුක්ඛං ව්‍යාධිධම්මානං ආවුසෝ සත්තානං ඒ වං ඉච්ඡා උප්පජ්ජති අහෝ වත මයං න ව්‍යාධිධම්මා අස්සාම න ච වත නෝ ව්‍යාධි ආගච්ඡෙය්‍යාති න ඛෝ පනේතං ඉච්ඡාය පත්තබ්බං ඉදම්පි යම්පිච්ඡුං න ලභති තම්පි දුක්ඛං මරණධම්මානං ආවුසෝ සත්තානං ඒ වං ඉච්ඡා උප්පජ්ජති අහෝ වත මයං න මරණධම්මා අස්සාම න ච වත නෝ මරණං ආගච්ඡෙය්‍යාති න ඛෝ පනේතං ඉච්ඡාය පත්තබ්බං ඉදම්පි යම්පිච්ඡුං න ලභති තම්පි දුක්ඛං සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසධම්මානං ආවුසෝ සත්තානං ඒ වං ඉච්ඡා උප්පජ්ජති අහෝ වත මයං න සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසධම්මා අස්සාම න ච වත නෝ සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසා ආගච්ඡෙය්‍යුන් ති න ඛෝ පනේතං ඉච්ඡාය පත්තබ්බං ඉදම්පි යම්පිච්ඡුං න ලභති තම්පි දුක්ඛං කතමමේචා වුසෝ සංඛිත්තේන පඤ්චුපාදානක්ඛන්ධා දුක්ඛා? සෙය්‍යථීදං: රූපූපාදානක්ඛන්ධෝ වේදනූපාදානක්ඛන්ධෝ සඤ් ක්‍දුපාදානක්ඛන්ධෝ සංඛාරූපාදානක්ඛන්ධෝ විඤ්ඤාණූපාදානක්ඛන්ධෝ ඉමේ වුච්චතා වුසෝ සංඛිත්තේන පඤ්චුපාදානක්ඛන්ධා දුක්ඛා ඉදං වුච්චතා වුසෝ දුක්ඛං අරියසච්චං කතමඤ්චා වුසෝ දුක්ඛසමුදයං අරියසච්චං? යායං තණ්හා පෝනෝභවිකා නන්දිරාගසහගතා තත‍්‍රතත‍්‍රාභිනන්දිනී සෙය්‍යථීදං: කාමතණ්හා භවතණ්හා විභවතණ්හා ඉදං වුච්චතා වුසෝ දුක්ඛසමුදයං අරියසච්චං කතමඤ්චා වුසෝ දුක්ඛ නිරෝධං අරියසච්චං? යෝ තස්සායේව තණ්හාය අසේස විරාග නිරෝධෝ චාගෝ පටිනිස්සග්ගෝ මුත්ති අනාලයෝ ඉදං වුච්චතා වුසෝ දුක්ඛනිරෝධං අරියසච්චං කතමඤ්චා වුසෝ දුක්ඛනිරෝධ ගාමිනීපටිපදා අරියසච්චං? අයමේව අරියෝ අට්ඨංගිකෝ මග්ගෝ සෙය්‍යථීදං: සම්මාදිට්ඨි සම්මාසංකප්පෝ සම්මාවාචා සම්මාකම්මන්තෝ සම්මාආජීවෝ සම්මාවායාමෝ සම්මාසති සම්මාසමාධි කතමාචා වුසෝ සම්මාදිට්ඨි? යං ඛෝ ආවුසෝ දුක්ඛේ ඤාණං දුක්ඛ සමුදයේ ඤාණං දුක්ඛනිරොධේ ඤාණං දුක්ඛනිරෝධගාමිනියාපටිපදාය ඤාණං අයං වුච්චතා වුසෝ සම්මාදිට්ඨි කතමෝචා වුසෝ සම්මාසංකප්පෝ? නෙක්ඛම්මසංකප්පෝ අව්‍යාපාදසංකප්පෝ අවිහිංසා සංකප්පෝ අයං වුච්චතා වුසෝ සම්මාසංකප්පෝ කතමාචා වුසෝ සම්මාවාචා? මුසාවාදා වේරමණී පිසුනාය වාචාය වේරමණී ඵරුසාය වාචාය වේරමණී සම්ඵප්පලාපා වේරමණී අයං වුච්චතා වුසෝ සම්මාවාචා කතමෝචා වුසෝ සම්මාකම්මන්තෝ? පාණාතිපාතා වේරමණී අදින්නාදානා වේරමණී කාමේසුමිච්ඡුාචාරා වේරමණී අයං වුච්චතා වුසෝ සම්මාකම්මන්තෝ කතමෝචා වුසෝ සම්මාආජීවෝ? ඉධා වුසෝ අරියසාවකෝ මිච්ඡුාආජීවං පහාය සම්මාආජීවේන ජීවිකං කප්පේති අයං වුච්චතා වුසෝ සම්මාආජීවෝ කතමෝචා වුසෝ සම්මාවායාමෝ? ඉධා වුසෝ භික්ඛු අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡුන්දං ජනේති වායමති විරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති උප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය ඡුන්දං ජනේති වායමති විරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති අනුප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං උප්පාදාය ඡුන්දං ජනේති වායමති විරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මෝසාය භීයේ‍යා්භාවාය වේපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡුන්දං ජනේති වායමති විරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති අයං වුච්චතා වුසෝ සම්මාවායාමෝ කතමාචා වුසෝ සම්මාසති? ඉධා වුසෝ භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනෙය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං වේදනාසු වේදනානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනෙය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං චිත්තේ චිත්තානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනෙය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනෙය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං අයං චුච්චතා වුසෝ සම්මා සති කතමෝචා වුසෝ සම්මාසමාධි? ඉධා වුසෝ භික්ඛු විවිච්චේව කාමේහි විවිච්ච අකුසලේහි ධම්මේහි සවිතක්කං සවිචාරං විවේකජං පීතිසුඛං පඨමංඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති විතක්ක විචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චේතසෝ ඒ කෝදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියංඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති පීතියා ච විරාගා උපෙක්ඛකෝ ච විහරති සතෝ ව සම්පජානෝ සුඛං ච කායේන පටිසංවේදේති යං තං අරියා ආචික්ඛන්ති උපෙක්ඛකෝ සතිමා සුඛවිහාරී ති තං තතියංඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති සුඛස්ස ච පහානා දුක්ඛස්ස ච පහානා පුබ්බේව සෝමනස්ස දෝමනස්සානං අත්ථංගමා උපෙක්ඛාසතිපාරිසුද්ධිං චතුත්ථංඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති අයං වුච්චතා වුසෝ සම්මාසමාධි ඉධං වුච්චතා වුසෝ දුක්ඛනිරෝධගාමිනී පටිපදාඅරියසච්චං තථාගතේන ආවුසෝ අරහතා සම්මා සම්බුද්ධේන බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මිංන්ති යදිදං ඉමේසං චතුන්නං අරියසච්චානං ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා පට්ඨපනා විවරණා විභජනා උත්තානීකම්මං ඉදමවෝචා යස්මා සාරිපුත්තෝ අත්තමනා තේ භික්ඛූ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස භාසිතං අභිනන්දුන්ති.මා විසින් මෙසේ අසන ලදී එක් සමයක භාග්‍යවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ බරණැස ඉසිපතන මිගදායේ වැඩ වසන සේක එකල්හී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පින්වත් මහණෙනි යි කියා භික්ෂුසංඝයා අමතා වදාළ සේක ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා ද පින්වතුන් වහන්ස යැ යි කියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නාහු ය භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක පින්වත් මහණෙනි, අරහත් වූ සම්මා සම්බුද්ධ වූ තථාගතයන් වහන්සේ විසින් බරණැස ඉසිපතන මිගදායේ දී අනුත්තර වූ ධම්මචක්කය පවත්වන ලදී ලෝකයේ වෙන ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ ලෝකයේ වෙන කිසිවෙකුට හෝ එය වෙනස් කළ නො හැක්කේ ම ය එනම් මේ චතුරාර්ය සත්‍යය ධර්මයන් පිළිබඳ ව ප්රකාශ කිරීම ය දේශනා කිරීම ය පැනැවීම ය පිහිටුවා තැබීම ය විවරණය කිරීම ය විග්රහ කොට පෙන්වීම ය අතිශයින් ම ප්රකට කරවීම ය ඒ කවර චතුරාර්ය සත්‍යයන් පිළිබඳව ද? දුක නම් වූ ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳව ප්රකාශ කිරීම ය දේශනා කිරීම ය පැනවීම ය පිහිටුවා තැබීම ය විවරණය කිරීම ය විග්රහ කොට පෙන්වීම ය අතිශයින් ම ප්රකට කරවීම ය දුකේ හට ගැනීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳව ප්රකාශ කිරීම ය දේශනා කිරීම ය පැනැවීම ය පිහිටුවා තැබීම ය විවරණය කිරීම ය විග්රහ කොට පෙන්වීම ය අතිශයින් ම ප්රකට කරවීම ය දුක නිරුද්ධ වීම නම් වූ වූ ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳව ප්රකාශ කිරීම ය දේශනා කිරීම ය පැනවීම ය පිහිටුවා තැබීම ය විවරණය කිරීම ය විග්රහ කොට පෙන්වීම ය අතිශයින් ම ප්රකට කරවීම ය දුක නිරුද්ධ වීම පිණිස පවතින ප‍්‍රතිපදාව නම් වූ වූ ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳව ප්රකාශ කිරීම ය දේශනා කිරීම ය පැනවීම ය පිහිටුවා තැබීම ය විවරණය කිරීම ය විග්රහ කොට පෙන්වීම ය අතිශයින් ම ප්රකට කරවීම ය පින්වත් මහණෙනි, අරහත් වූ සම්මා සම්බුද්ධ වූ තථාගතයන් වහන්සේ විසින් බරණැස ඉසිතපන මිගදායේ දී අනුත්තර වූ ධම්ම චක්කය පවත්වන ලදී ලෝකයෙහි වෙන ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ ලෝකයෙහි වෙන කිසිවෙකුට හෝ එය වෙනස් කළ නො හැක්කේ ම ය එනම් මේ චතුරාර්ය සත්‍යය ධර්මයන් පිළිබඳ ව ප්රකාශ කිරීම ය දේශනා කිරීම ය පැනැවීම ය පිහිටුවා තැබීම ය විවරණය කිරීම ය විග්රහ කොට පෙන්වීම ය අතිශයින් ම ප්රකට කරවීම ය පින්වත් මහණෙනි, සාරිපුත්ත හා මොග්ගල්ලානයන් ඇසුරු කළ යුත්තේ ය සාරිපුත්ත හා මොග්ගල්ලානයන් භජනය කළ යුත්තේ ය ඔවුහු නුවණැත්තෝ ය සබ‍්‍රහ්මචාරී භික්ෂූන් වහන්සේලාට අනුග්රහ දක්වන්නෝ ය පින්වත් මහණෙනි, දරුවන් වදන්නා වූ මෑණියන් යම් සේ ද සාරිපුත්තයන් ද ඒ ආකාරම ය උපන්නා වූ දරුවා ව පෝෂණය කරන තැනැත්තා යම් සේ ද මොග්ගල්ලානයන් ඒ ආකාරම ය පින්වත් මහණෙනි,සාරිපුත්තයන් සෝවාන් ඵලය අවබෝධ කර ගැනීම පිණිස ශ‍්‍රාවකයන් හික්මවන්නේ ය මොග්ගල්ලානයන් ඉහළ මාර්ගඵලයන් අවබෝධ කර ගැනීම පිණිස ශ‍්‍රාවකයන් හික්මවන්නේ ය පින්වත් මහණෙනි, සාරිපුත්තයන් චතුරාර්ය සත්‍යය ධර්මයන් පිළිබඳ ව විස්තර වශයෙන් ප්රකාශ කරන්නට ද දේශනා කරන්නට ද පණවන්නට ද පිහිටුවාලන්නට ද විවරණය කරන්නට ද විග්රහ කොට දක්වන්නට ද අතිශයින් ම ප්රකට කරවන්නට ද අතිශයින් ම දක්ෂ වන්නේ ය භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක මෙය වදාළ සුගතයන් වහන්සේ ආසනයෙන් නැගිට ගන්ධකුටියට පිවිස වදාළ සේක එකල්හී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩම කළ නොබෝ වේලාවකින් ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ ආයුෂ්මත් භික්ෂූන් වහන්සැ යි කියා භික්ෂු සංඝයා ඇමතුවාහු ය ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා ද පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්සැ යි කියා ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේට පිළිතුරු දුන්නාහු ය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ මෙම දෙසුම වදාළ සේක ප්රිය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, අරහත් වූ සම්මා සම්බුද්ධ වූ තථාගතයන් වහන්සේ විසින් බරණැස ඉසිතපන මිගදායේ දී අනුත්තර වූ ධම්ම චක්කය පවත්වන ලදී ලෝකයේ වෙන ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ ලෝකයේ වෙන කිසිවෙකුට හෝ එය වෙනස් කළ නො හැක්කේ ම එනම් මේ චතුරාර්ය සත්‍යය ධර්මයන් පිළිබඳ ව ප්රකාශ කිරීම ය දේශනා කිරීම ය පැනැවීම ය පිහිටුවා තැබීම ය විවරණය කිරීම ය විග්රහ කොට පෙන්වීම ය අතිශයින් ම ප්රකට කරවීම ය ඒ කවර චතුරාර්ය සත්‍යයන් පිළිබඳව ද? දුක නම් වූ ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳව ප්රකාශ කිරීම ය දේශනා කිරීම ය පැනවීම ය පිහිටුවා තැබීම ය විවරණය කිරීම ය විග්රහ කොට පෙන්වීම ය අතිශයින් ම ප්රකට කරවීම ය දුකේ හට ගැනීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳව ප්රකාශ කිරීම ය දේශනා කිරීම ය පැනැවීම ය පිහිටුවා තැබීම ය විවරණය කිරීම ය විග්රහ කොට පෙන්වීම ය අතිශයින් ම ප්රකට කරවීම ය දුක නිරුද්ධ වීම නම් වූ වූ ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳව ප්රකාශ කිරීම ය දේශනා කිරීම ය පැනවීම ය පිහිටුවා තැබීම ය විවරණය කිරීම ය විග්රහ කොට පෙන්වීම ය අතිශයින් ම ප්රකට කරවීම ය දුක නිරුද්ධ වීම පිණිස පවතින ප‍්‍රතිපදාව නම් වූ වූ ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳව ප්රකාශ කිරීම ය දේශනා කිරීම ය පැනවීම ය පිහිටුවා තැබීම ය විවරණය කිරීම ය විග්රහ කොට පෙන්වීම ය අතිශයින් ම ප්රකට කරවීම ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, දුක නම් වූ ආර්ය සත්‍යය යනු කුමක් ද? ඉපදීම ද දුකකි ජරාවට පත් වීම ද දුකකි රෝගපීඩා වැළඳීම ද දුකකි මරණය ද දුකකි සෝක වැළපීම් හා කායික මානසික දුක් ද සුසුම් හෙළීම් ද දුකකි කැමති වන්නා වූ යමක් නො ලැබේ නම් එය ද දුකකි සංක්ෂේපයෙන් කිව්වොත් පංච උපාදානස්කන්ධයෝ ම දුකකි පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, ඉපදීම යනු කුමක් ද? ඒ ඒ සත්වයන් ගේ ඒ ඒ සත්ව ලෝක තුළ යම් උපතක් ඇද්ද යම් හට ගැනීමක් ඇද්ද මව් කුසක බැස ගැනීමක් ඇද්ද විශේෂ උපතක් ඇද්ද උපාදානස්කන්ධයන් ගේ පහළ වීමක් ඇද්ද ඇස් කන් ආදී ආයතනයන් ගේ ලැබීමක් ඇද්ද ප්රිය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස මෙය වනාහී ඉපදීම යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, ජරාවට පත් වීම යනු කුමක් ද? ඒ ඒ සත්වයන් ගේ ඒ ඒ සත්ව ලෝක තුළ යම් දිරීමක් ඇද්ද දිරා යන ස්වභාවයක් ඇද්ද දත් ආදියෙහි කැඞීමක් ඇද්ද කෙස් ආදියෙහි පැසීමක් ඇද්ද සමෙහි රැළි වැටීමක් ඇද්ද ආයුෂයා ගේ ගෙවීමක් ඇද්ද ඇස් ආදී ඉඳුරන් ගේ මෝරා යාමක් ඇද්ද ප්රිය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස මෙය වනාහී ජරාවට පත් වීම යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මරණය යනු කුමක් ද? ඒ ඒ සත්වයන් ගේ ඒ ඒ සත්ව ලෝක වලින් යම් චුත වීමක් ඇද්ද චුත වන ස්වභාවයක් ඇද්ද බිඳී යෑමක් ඇද්ද අතුරුදහන් වීමක් ඇද්ද මරණයට පත් වීමක් ඇද්ද කළුරිය කිරීමක් ඇද්ද උපාදනස්කන්ධයන් ගේ බිඳී යාමක් ඇද්ද ශරීරයේ බැහැර දැමීමක් ඇද්ද ප්රිය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙය වනාහී මරණය යැයි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, සෝකය යනු කුමක් ද? පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, විවිධාකාර විපත් අතරින් කවර හෝ විපතකින් පීඩා විඳින කෙනෙකුන් හට විවිධාකාර විපත් අතරින් ඉවසිය නො හැකි දුකකින් වේදනා විඳින කෙනෙකුන් හට යම් කිසි සෝක කිරීමක් ඇද්ද සෝකයෙන් තැවීමක් ඇද්ද සෝකීව සිටින ස්වභාවයක් ඇද්ද සිත දවාලන සෝකයක් ඇද්ද හිත හාත්පස දවාලන සෝකයක් ඇද්ද ප්රිය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස මෙය වනාහී සෝකය යයි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, හඬා වැළපීම යනු කුමක් ද? පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, විවිධාකාර විපත් අතරින් කවර හෝ විපතකින් පීඩා විඳින කෙනෙකුන් හට විවිධාකාර විපත් අතරින් ඉවසිය නො හැකි දුකකින් වේදනා විඳින කෙනෙකුන් හට යම් හඬා වැළපීමක් ඇද්ද නම් ගොත් කියමින් වැළපීමක් ඇද්ද හඬා වැළපෙන ස්වභාවයක් ඇද්ද නම් ගොත් කියමින් හඬා වැළපෙන ස්වභාවයක්ඇද්ද ප්රිය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස මෙය වනාහී හඬා වැළපීම යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, කායික දුක යනු කුමක් ද? පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, කායික ව හට ගන්නා වූ ඉවසිය නො හැකි වූ යම් දුකක් ඇද්ද කායිකව හට ගන්නා වූ අමිහිරි වේදනා ඇද්ද කයෙහි ස්පර්ශයෙන් හට ගන්නා වූ දුක් හා අමිහිරි වේදනා ඇද්ද විඳවන ස්වභාවයක් ඇද්ද පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙය වනාහී කායික දුක යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මානසික දුක යනු කුමක් ද? පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මානසික ව හට ගන්නා වූ ඉවසිය නො හැකි වූ යම් දුකක් ඇද්ද මානසිකව හට ගන්නා වූ අමිහිරි වේදනා ඇද්ද මනසේ ස්පර්ශයෙන් හට ගන්නා වූ දුක් හා අමිහිරි වේදනා ඇද්ද විඳවන ස්වභාවයක් ඇද්ද ඇද්ද පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙය වනාහී මානසික දුක යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, දුක් පීඩා ගැන සිතමින් සුසුම් හෙළීම යනු කුමක් ද? පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, විවිධාකාර විපත් අතරින් කවර හෝ විපතකින් පීඩා විඳින කෙනෙකුන් හට විවිධාකාර විපත් අතරින් දුක විඳින කෙනෙකුන් හට ඇති වන්නා වූ යම් වෙහෙසක් ඇද්ද ඒ ගැන සිත සිතා යම් සුසුම් හෙළීමක් ඇද්ද මහත් වෙහෙසට පත් වීමක් ඇද්ද ඒ ගැන සිත සිතා සුසුම් හෙළන ස්වභාවයක් ඇද්ද මෙය වනාහී දුක් පීඩා ගැන සිතමින් සුසුම් හෙළීම යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, කැමති වන්නා වූ යමක් නො ලැබීමේ දුක යනු කුමක් ද? පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, ඉපදීම උරුම කර ගත් සත්වයන් හට මෙවැනි දෙයක් ලැබීමට කැමැත්තක් උපදින්නේ ය අනේ ! ඒ කාන්තයෙන් ම අපි වනාහී ඉපදීම උරුම කර නො ගන්නමෝ නම් ඒ කාන්තයෙන් ම ඉපදීම අප කරා නො පැමිණෙන්නේ නම් කොතරම් හොඳ ද කියා ය එහෙත් එය වනාහී කැමැත්ත තිබූ පමණින් උදා කර ගන්නට නො හැක්කේ ම ය මෙය ද කැමති වන්නා වූ දෙය නො ලැබීමේ දුක ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, ජරාව උරුම කර ගත් සත්වයන් හට මෙවැනි දෙයක් ලැබීමට කැමැත්තක් උපදින්නේ ය අනේ ! ඒ කාන්තයෙන් ම අපි වනාහී ජරාවට පත් වීම උරුම කර නො ගන්නමෝ නම් ඒ කාන්තයෙන් ම ජරාව අප කරා නො පැමිණෙන්නේ නම් කොතරම් හොඳ ද කියා ය එහෙත් එය වනාහී කැමැත්ත තිබූ පමණින් උදා කර ගන්නට නො හැක්කේ ම ය මෙය ද කැමති වන්නා වූ දෙය නො ලැබීමේ දුක ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, ලෙඩ දුකට පත් වීම උරුම කර ගත් සත්වයන් හට මෙවැනි දෙයක් ලැබීමට කැමැත්තක් උපදින්නේ ය අනේ! ඒ කාන්තයෙන් ම අපි වනාහී ලෙඩ දුකට පත් වීම උරුම කර නො ගන්නමෝ නම් ඒ කාන්තයෙන් ම ලෙඩ දුක් අප කරා නො පැමිණෙන්නේ නම් කොයිරම් හොඳ ද කියා ය එහෙත් එය වනාහී කැමැත්ත තිබූ පමණින් උදා කර ගන්නට නො හැක්කේ ම ය මෙය ද කැමති වන්නා වූ දෙය නො ලැබීමේ දුක ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මරණයට පත් වීම උරුම කර ගත් සත්වයන් හට මෙවැනි දෙයක් ලැබීමට කැමැත්තක් උපදින්නේ ය අනේ ! ඒ කාන්තයෙන් ම අපි වනාහී මරණයට පත් වීම උරුම කර නො ගන්නමෝ නම් ඒ කාන්තයෙන් ම මරණය අප කරා නො පැමිණෙන්නේ නම් කොතරම් හොඳ ද කියා ය එහෙත් එය වනාහී කැමැත්ත තිබූ පමණින් උදා කර ගන්නට නො හැක්කේ ම ය මෙය ද කැමති වන්නා වූ දෙය නො ලැබීමේ දුක ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, සෝක වැළපීම් දුක් දොම්න්ස සුසුම් හෙළීම් උරුම කර ගත් සත්වයන් හට මෙවැනි දෙයක් ලැබීමට කැමැත්තක් උපදින්නේ ය අනේ ! ඒ කාන්තයෙන් ම අපි වනාහී සෝක වැළපීම් දුක් දොම්නස් සුසුම් හෙළීම් උරුම කර නො ගන්නමෝ නම් ඒ කාන්තයෙන් ම සෝක වැළපීම් දුක් දොම්නස් සුසුම් හෙළීම් අප කරා නො පැමිණෙන්නේ නම් කොතරම් හොඳ ද කියා ය එහෙත් එය වනාහී කැමැත්ත තිබූ පමණින් උදා කර ගන්නට නො හැක්කේ ම ය මෙය ද කැමති වන්නා වූ දෙය නො ලැබීමේ දුක ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, සංක්ෂේපයෙන් කීවොත් පංච උපාදානස්කන්ධයෝ ම දුක යනු කුමක් ද? එනම් මේ රූප උපාදානස්කන්ධය ය වේදනා උපාදානස්කන්ධය ය සඤ්ඤා උපාදානස්කන්ධය ය සංස්කාර උපාදානස්කන්ධය ය විඤ්ඤාණ උපාදානස්කන්ධය ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙය වනාහී සංක්ෂේපයෙන් කියන ලද පංච උපාදානස්කන්ධ දුක යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, දුක හට ගැනීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය යනු කුමක් ද? පුනර්භවය ඇති කරන්නා වූ ආශ්වාදයෙන් ඇලෙන්නා වූ ඒ ඒ තැන සතුටින් පිළිගන්නා වූ යම් මේ තණ්හාවක් ඇද්ද එය යි එනම් කාමතණ්හාව ය භව තණ්හාව ය විභව තණ්හාව ය ප්රිය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස මෙය වනාහී දුක හට ගැනීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, දුක නිරුද්ධ වීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය යනු කුමක් ද? ඒ තණ්හා වේ ම ඉතිරි නැතුව නො ඇල්මෙන් යම් නිරුද්ධ වීමක් ඇද්ද අත් හැරීමක් ඇද්ද දුරු කිරීමක් ඇද්ද නිදහස් වීමක් ඇද්ද ආල රහිත වීමක් ඇද්ද එය යි පි‍්‍රිය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස මෙය වනාහී දුක නිරුද්ධ වීම නම් වූ ආර්ය සත්‍යය යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, දුක නිරුද්ධ වීම පිණිස පවතින ප‍්‍රතිපදාව නම් වූ ආර්ය සත්‍යය යනු කුමක් ද? ඒ වනාහී මේ ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය ම ය එනම්, සම්මා දිට්ඨිය ද සම්මා සංකල්පය ද සම්මා වාචා ද සම්මා කම්මන්තය ද සම්මා ආජීවය ද සම්මා වායාමය ද සම්ම සතිය ද සම්මා සමාධිය ද යන මෙය යි පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, සම්මා දිට්ඨිය යනු කුමක් ද? පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, දුක්ඛ ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳ ව යම් අවබෝධ ඤාණයක් ඇද්ද දුක්ඛ සමුදය ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳ ව යම් අවබෝධ ඤාණයක් ඇද්ද දුක්ඛ නිරෝධ ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳ ව යම් අවබෝධ ඤාණයක් ඇද්ද දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිනී ප‍්‍රතිපදා ආර්ය සත්‍යය පිළිබඳ ව යම් අවබෝධ ඤාණයක් ඇද්ද ප්රිය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස මෙය වනාහී සම්මා දිට්ඨිය යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, සම්මා සංකල්පය යනු කුමක් ද? නෙක්ඛම්ම සංකල්පය ය අව්‍යාපාද සංකල්පය ය අවිහිංසා සංකල්පය ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙය වනාහී සම්මා සංකල්පය යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, සම්මා වාචා යනු කුමක් ද? බොරු කීමෙන් වැළකී සිටීම ය කේලාම් කීමෙන් වැළකී සිටීම ය පරුෂ වචන කීමෙන් වැළකී සිටීම ය හිස් වචන කීමෙන් වැළකී සිටීමය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙය වනාහී සම්මා වාචා යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, සම්මා කම්මන්ත යනු කුමක් ද? ප‍්‍රාණඝාතයෙන් වැළකී සිටීම ය සොරකම් කිරීමෙන් වැළකී සිටීම ය වැරදි කාමසේවනයෙන් වැළකී සිටීම ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙය වනාහී සම්මා කම්මන්ත යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, සම්මා ආජීව යනු කුමක් ද? මෙ කරුණෙහිලා ආර්ය ශ‍්‍රාවකයා මිත්‍යා ආජීවය දුරු කොට ඉතා ධාර්මික ලෙස ජීවිතය ගත කරන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙය වනාහී සම්මා ආජීව යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, සම්මා වායාම යනු කුමක් ද? පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙ කරුණෙහිලා භික්ෂුව තව ම හට නො ගත්තා වූ පාපී අකුසල ධර්මයන් හට නො ගැනීම පිණිස කැමැත්ත උපදවන්නේ ය වෑයම් කරන්නේ ය වීරිය අරඹන්නේ ය සිත දැඩි කොට ගන්නේ ය බලවත් ව වීරිය ගන්නේ ය හට ගත්තා වූ පාපී අකුසල ධර්මයන් ප‍්‍රහාණය කිරීම පිණිස කැමැත්ත උපදවන්නේ ය වෑයම් කරන්නේ ය වීරිය අරඹන්නේ ය සිත දැඩි කොට ගන්නේ ය බලවත් ව වීරිය ගන්නේ ය හට නො ගත්තා වූ කුසල ධර්මයන් උපදවා ගැනීම පිණිස කැමැත්ත උපදවන්නේ ය වෑයම් කරන්නේ ය වීරිය අරඹන්නේ ය සිත දැඩි කොට ගන්නේ ය බලවත් ව වීරිය ගන්නේ ය හට ගත්තා වූ කුසල ධර්මයන් පවතිනු පිණිස, මුලා නො වීම පිණිස වැඩි දියුණු කර ගැනීම පිණිස විපුල බවට පත් කර ගැනීම පිණිස භාවනාවෙන් සම්පූර්ණ කර ගැනීම පිණිස කැමැත්ත උපදවන්නේ ය වෑයම් කරන්නේ ය වීරිය අරඹන්නේ ය සිත දැඩි කොට ගන්නේ ය බලවත් ව වීරිය ගන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙය වනාහී සම්මා වායාම යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, සම්මා සතිය යනු කුමක් ද? පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙකරුණෙහි ලා භික්ෂුව කය පිළිබඳව කෙලෙස් තවන වීරියෙන් යුතු ව මනා නුවණින් යුතු ව සිහියෙන් යුතුව ලෝකයෙහි ඇලීම් ගැටීම් දුරු කොට කායානුපස්සනා භාවනාවෙන් කල් ගෙවන්නේ ය වේදනාවන් පිළිබඳව කෙලෙස් තවන වීරියෙන් යුතු ව මනා නුවණින් යුතු ව සිහියෙන් යුතුව ලෝකයෙහි ඇලීම් ගැටීම් දුරු කොට වේදනානුපස්සනා භාවනාවෙන් කල් ගෙවන්නේ ය සිත පිළිබඳව කෙලෙස් තවන වීරියෙන් යුතු ව මනා නුවණින් යුතු ව සිහියෙන් යුතුව ලෝකයෙහි ඇලීම් ගැටීම් දුරු කොට චිත්තානුපස්සනා භාවනාවෙන් කල් ගෙවන්නේ ය ධර්මයන් පිළිබඳව කෙලෙස් තවන වීරියෙන් යුතු ව මනා නුවණින් යුතු ව සිහියෙන් යුතුව ලෝකයෙහි ඇලීම් ගැටීම් දුරු කොට ධම්මානුපස්සනා භාවනාවෙන් කල් ගෙවන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙය වනාහී සම්මා සතිය යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, සම්මා සමාධිය යනු කුමක් ද? පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙ කරුණෙහිලා භික්ෂුව කාමයන්ගෙන් වෙන් වීමෙන් ම අකුසල ධර්මයන් ගෙන් වෙන් වීමෙන් ම විතර්ක සහිත වූ විචාර සහිත වූ විවේකයෙන් හට ගත්තා වූ ප‍්‍රීතිය හා සැපය ඇත්තා වූ පළමු වෙනි ධ්‍යානය උපදවා ගෙන වාසය කරන්නේ ය විතර්ක විචාරයන් ගේ සංසිඳීමෙන් ම තම අභ්‍යන්තරයේ බලවත් පැහැදීමෙන් යුතු ව සිතේ එක ග බවෙන් යුතු ව විතර්ක විචාර රහිත වූ සමාධියෙන් හට ගත්තා වූ ප‍්‍රීතිය හා සැපය ඇත්තා වූ දෙවනි ධ්‍යානය උපදවාගෙන වාසය කරන්නේ ය පී‍්‍රතිය කෙරෙහි නො ඇල්මෙන් සිහියෙන් හා නුවණින් යුතු ව කයෙන් සැපය ද විඳිමින් උපේක්ෂා සහගත ව සිහියෙන් යුතු ව වාසය කරන්නේ ය ආර්යන් වහන්සේලා උපේක්ෂා සහගතව සිහියෙන් යුතු ව සැපසේ වාසය කිරීම යැ යි පවසන ලද්දා වූ ඒ තුන් වෙනි ධ්‍යානය ද උපදවා ගෙන වාසය කරන්නේ ය සැපය ද ප‍්‍රහාණය කිරීමෙන් දුක ද ප‍්‍රහාණය කිරීමෙන් පළමුවෙන් ම සොම්නස් දොම්නස් දෙක නැති කිරීමෙන් දුක් රහිත වූ සැප රහිත වූ පාරිශුද්ධ සිහියෙන් යුතු වූ උපේක්ෂාව ඇත්තා වූ හතර වෙනි ධ්‍යානය උපදවාගෙන වාසය කරන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙය වනාහී සම්මා සමාධිය යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, මෙය වනාහී දුක නිරුද්ධ වීම පිණිස පවතින ප‍්‍රතිපදාවා නම් වූ ආර්ය සත්‍යය යැ යි කියනු ලබන්නේ ය පි‍්‍රය ආයුෂ්මතුන් වහන්ස, අරහත් වූ සම්මා සම්බුද්ධ වූ තථාගතයන් වහන්සේ විසින් බරණැස ඉසිතපන මිගදායේ දී අනුත්තර වූ ධම්ම චක්කය පවත්වන ලදී ලෝකයෙහි වෙන ශ‍්‍රමණයෙකුට හෝ බ‍්‍රාහ්මණයෙකුට හෝ දෙවියෙකුට හෝ මාරයෙකුට හෝ බ‍්‍රහ්මයෙකුට හෝ ලෝකයේ වෙන කිසිවෙකුට හෝ එය වෙනස් කළ නො හැක්කේ ම ය එනම් මේ චතුරාර්ය සත්‍යය ධර්මයන් පිළිබඳ ව ප්රකාශ කිරීම ය දේශනා කිරීම ය පැනැවීම ය පිහිටුවා තැබීම ය විවරණය කිරීම ය විග්රහ කොට පෙන්වීම ය අතිශයින් ම ප්රකට කරවීම ය ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන් වහන්සේ මෙය වදාළ සේක සතුටු සිත් ඇති ඒ භික්ෂූන් වහන්සේලා ආයුෂ්මත් සාරිපුත්තයන්සේ ගේ දේශනාව සතුටින් පිළිගත්තාහු ය ඒ තේන සච්චේන සුවත්ථි හෝතු මේ සත්‍යානුභාවයෙන් සැමට සෙත් වේවා.Related posts.July 31, 2019.වසල සූත්රය.Read more.July 31, 2019.පරාභව සූත්රය.Read more.July 31, 2019.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.Read more.www.paritha.org
|
Other Paritha’s – Paritha.Infinitesimal Drop of Lord Buddha’s Teachings “PIRITH”.පළවන බණවරය.මහා මංගල සූත්රය.කරණීය මෙත්ත සූත්රය.රතන සූත්රය.ඛන්ධ පිරිත.මෙත්තානිසංස සුත්රය.මිත්තානිසංස සූත්රය.මෝර පිරිත.චන්ද පිරිත.සූරිය පිරිත.ධජග්ග පිරිත.දෙවන බණවරය.මහා කස්සපෙත්‍ථර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහාමොග්ගල්ලානථෙර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහා චුන්‍දෙත්‍ථර බොජ්ක්‍ධ්ඕග පිරිත.ගිරිමානන්‍ද සුත්රය.ඉසිගිලි සුත්රය.තෙවන සහ සිව්වන බණවරය.ආටානාටිය සුත්රය 1.ආටානාටිය සුත්රය 2.අතිරේක සප්ත සූත්‍ර.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.මහා සමය සූත්රය.ආලවක සූත්රය.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.පරාභව සූත්රය.වසල සූත්රය.සච්ච විභංග සූත්රය.අමතර පිරිත් සූත්‍ර.ජය පිරිත.සීවලි පිරිත.අංගුලිමාල පිරිත.මාර පරාජය පිරිත.ඇනවුම් පිරිත.අභිසම්භිදාන පිරිත.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.ජයමංගල ගාථා.මහා ජය මඞගල ගාථා.බුදුගුණ පිරිත.අටවිසි පිරිත.බොජ්ඣඕග පිරිත.දස දිසා පිරිත.අටවිසි පිරිත.වන්දනා ගාතා.ප න් සි ල්.වන්දණා ගාථා.බෝධි වන්ඳනා.අටවිසි බුද්ධ වන්දනාව.සත්බුදු නමස්කාරය.සීවලි පූජාව.නවගුණ ආශිර්වාදය.තෙසැත්තෑඤාණ වන්දනාව.තෙරුවන් සමාකර ගැනීම.දෙවියන්ට පින්දීම.වෙනත්.Publications / ප්‍රකාෂණ.The Sacred Buddhist Temples In Sri Lanka.Kind request from online users.Your Contribution.Contact and help.✕.Other Paritha’s.Home.Other Paritha’s.Filter by.Categories.Tags.Authors.Show all.All.1st Chapter.Additional.Other Paritha's.Vandana.All.All.admin.July 31, 2019.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.ඒවං මේ සුතං, ඒ ඒකං සමයං භගවා බාරාණසියං විහරති ඉසිපතනේ මිගදායේ. තත්ර ඛෝ භගවා පඤ්චවග්ගියේ භික්ඛූ ආමන්තේසි. ද්වේ මේ භික්ඛවේ, අන්තා පබ්බජිතේන න සේවිතබ්බා යෝචායං කාමේසු කාමසුඛල්ලිකානුයෝගෝ හීනෝ ගම්මෝ පෝථුජ්ජනිකෝ අනරියෝ අනත්ථසංහිතෝ. යෝචායං අත්තකිලමථානුයෝගෝ දුක්ඛෝ අනරියෝ අනත්ථසංහිතෝ, ඒතේ තේ භික්ඛවේ උභෝ අන්තේ අනුපගම්ම මජ්ඣිමා පටිපදා තථාගතේන අභිසම්බුද්ධා, චක්ඛුකරණී ඤාණකරණී උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බෝධාය නිබ්බානාය සංවත්තති. කතමා ච සා භික්ඛවේ මජ්ඣිමා පටිපදා […].Do you like it?161.Read more.July 31, 2019.මහා සමය සූත්රය.ඒවං මේ සුතං ඒකං සමයං භගවා සක්කේසු විහරති කපිලවත්ථුස්මිං මහාවනේ මහතා භික්ඛුසංඝේන සද්ධිං පඤ්චමත්තේහි භික්ඛුසතේහි සබ්බේහේව අරහන්තේහි දසහි ච ලෝකධාතූහි දේවතා යේභුයේ‍යන සන්නිපතිතා හොන්ති භගවන්තං දස්සනාය භික්ඛුසංඝඤ්ච අථ ඛෝ චතුන්නං සුද්ධාවාසකායිකානං දේවානං ඒතදහෝසි අයං ඛෝ භගවා සක්කේසු විහරති කපිලවත්ථුස්මිං මහාවනේ මහතා භික්ඛුසංඝේන සද්ධිං පඤ්චමත්තේහි භික්ඛුසතේහි සබ්බේහේව අරහන්තේහි දසහි ච ලෝකධාතූහි දේවතා යේභුයේ‍යන සන්නිපතිතා හොන්ති භගවන්තං දස්සනාය භික්ඛුසංඝඤ්ච යන්නූන මයම්පි යේන […].Do you like it?158.Read more.July 31, 2019.ආලවක සූත්රය.කිංසූ ධ විත්තං පුරිසස්ස සෙට්ඨං කිංසු සුචින්නෝ සුඛමා වහාති කිංසු හවේ සාදුතරං රසානං කථං ජීවිං ජීවිතමාහු සෙට්ඨන් ති සද්ධී ධ විත්තං පුරිසස්ස සෙට්ඨං ධම්මෝ සුචින්නෝ සුඛමා වහාති සච්චං හවේ සාදුතරං රසානං පඤ්ඤාජීවිං ජීවිතමාහු සෙට්ඨන් ති කථංසු තරතී ඕඝං කථංසු තරති අණ්ණවං කථංසු දුක්ඛං අච්චේති කථංසු පරිසුජ්ඣතී සද්ධාය තරතී ඕඝං අප්පමාදේන අණ්ණවං විරියේන දුක්ඛං අච්චේති පඤ්ඤාය පරිසුජ්ඣති කථංසු ලභතේ පඤ්ඤං කථංසු […].Do you like it?155.Read more.July 31, 2019.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.ඒවං මේ සුතං ඒකං සමයං භගවා මගධේසු විහරති දක්ඛිණාගිරිස්මිං ඒකනාළායං බ්රාහ්මණගාමේ තේන ඛෝ පන සමයේන කසීභාරද්වාජස්ස බ්රාහ්මණස්ස පඤ්ච මත්තානි නංගලසතානි පයුත්තානි හොන්ති වප්පකාලේ අථ ඛෝ භගවා පුබ්බන්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය යේන කසීභාරද්වාජස්ස බ්රාහ්මණස්ස කම්මන්තෝ තේනුපසංකමි තේන ඛෝ පන සමයේන කසීභාරද්වාජස්ස බ්රාහ්මණස්ස පරිවේසනා වත්තති අථ ඛෝ භගවා යේන පරිවේසනා තේනුපසංකමි උපසංකමිත්වා ඒකමන්තං අට්ඨාසි අද්දසා ඛෝ කසීභාරද්වාජෝ බ්රාහ්මණෝ භගවන්තං පිණ්ඩාය ඨිතං දිස්වාන භගවන්තං […].Do you like it?155.Read more.July 31, 2019.පරාභව සූත්රය.ඒවං මේ සූතං ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ අථ ඛෝ අඤ්ඤතරා දේවතා අභික්කන්තාය රත්තියා අභික්කන්ත වණ්ණා කේවලකප්පං ජේතවනං ඕභාසෙත්වා යේන භගවා තේනුපසඞකමි උපසංකමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං අට්ඨාසි ඒකමන්තං ඨිතා ඛෝ සා දේවතා භගවන්තං ගාථාය අජ්ඣභාසි පරාභවන්තං පුරිසං, මයං පුච්ජාම ගොතමං භගවන්තං පුට්ඨුමාගම්ම, කිං පරාභවතො මුඛං සුවිජානො භවං හොති, සුවිජානො පරාභවො ධම්මකාමො භවං හොති, ධම්මදෙස්සී පරාභවො ඉති හෙතං […].Do you like it?155.Read more.July 31, 2019.වසල සූත්රය.ඒවං මේ සූතං ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ අථ ඛෝ භගවා පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය සාවත්ථියං පිණ්ඩාය පාවිසි. තේන ඛො පන සමයේන අග්ගිකභාරද්වාජස්ස බ්රාහ්මණස්ස නිවේසනෙ අග්ගි පජ්ජලිතො හොති ආහූති පග්ගහීතා. අථ ඛො භගවා සාවත්ථියං සපදානං පිණ්ඩාය චරමානො යෙන අග්ගිකභාරද්වාජස්ස බ්රාහ්මණස්ස නිවෙසනං තේනුපසංකමි, අද්දසා ඛො අග්ගිකභාරද්වාජෝ බ්රාහ්මණො භගවන්තං දුරතො ව ආගච්චන්තං, දිස්වාන භගවන්තං එතදවොච, තත්‍රෙව මුණ්ඩක, තත්‍රෙව සමණක, තත්‍රෙව […].Do you like it?157.Read more.July 31, 2019.සච්ච විභංග සූත්රය.ඒ වං මේ සුතං ඒ කං සමයං භගවා බාරණසියං විහරති ඉසිපතනේ මිගදායේ තත්ර ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි භිකඛවෝ ති භදන්තේ ති තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං භගවා ඒ තද වෝච තථාගතේන භික්ඛවේ අරහතා සම්මා සම්බුද්ධේන බාරාණසියං ඉසිපතනේ මිගදායේ අනුත්තරං ධම්මචක්කං පවත්තිතං අප්පතිවත්තියං සමණේන වා බ‍්‍රාහ්මණේන වා දේවේන වා මාරේන වා බ‍්‍රහ්මුනා වා කේනචි වා ලෝකස්මිං යදිදං චතුන්නං අරියසච්චානං ආචික්ඛනා දේසනා පඤ්ඤපනා […].Do you like it?155.Read more.www.paritha.org
|
Arawade.lk – A Vote For Children.English.⋅.සිංහල.⋅.தமிழ்.uq,a msgqj.woaú;Sh wjia:djla.ud;Dld.m%;sm;a;s m%ldYkh.මිලියන 6ක් වන ශ්රී ලංකාවේ දරුවන් පසුබට කරවන ප්රධාන ගැටලු 6 සඳහා විසඳුම් ලබා දීමට කැප වන ලෙස සියලු ජනාධිපති අපේක්ෂකයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින දහස් සංඛ්යාත ශ්රී ලාංකිකයන් අතරට ඔබත් එක් වන්න. Ara Wade වෙබ් අඩවියට ඔබගේ නමත් එක් කරන්න: “දරුවන් වෙනුවෙන් ඡන්දයක්” ලිපියට දැන් ම අත්සන් තබන්න! ඔබේ අත්සන දමන්න.මිලියන 6ක් වන ශ්රී ලංකාවේ දරුවන් පසුබට කරවන ප්රධාන ගැටලු 6 සඳහා විසඳුම් ලබා දීමට කැප වන ලෙස සියලු ජනාධිපති අපේක්ෂකයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින දහස් සංඛ්යාත ශ්රී ලාංකිකයන් අතරට ඔබත් එක් වන්න. Ara Wade වෙබ් අඩවියට ඔබගේ නමත් එක් කරන්න: “දරුවන් වෙනුවෙන් ඡන්දයක්” ලිපියට දැන් ම අත්සන් තබන්න!.ඔබේ අත්සන දමන්න.TIME REMAINING.22282 Already Signed..woaú;Sh wjia:djla.නොබෝ දිනකින් පුරවැසියන් මිලියන 15.7 ක් සිය ඡන්ද අයිතිය පාවිච්චි කරනු ඇත. ඔවුන් තම බලාපොරොත්තු වෙනුවෙන් පෙනී සිටිමින් තම හඬ ඇසෙන්නට සලස්වනු ඇත..මෙම මැතිවරණය සාධාරණ හා සමෘද්ධිමත් අනාගතයක් ගොඩ නැගීම සඳහා අඛණ්ඩව කටයුතු කිරීම පිණිස ශ්රී ලාංකිකයන්ට ලැබෙන අද්විතීය අවස්ථාවකි..අප මෙම අරමුණ ඉටු කර ගැනීමට නම් මිලියන 6ක් වන ශ්රී ලංකාවේ දරුවන්ගෙන් එක් අයෙකුවත් අත නොහැරෙන බව සහතික කළ යුතු ය..ශ්රී ලංකාව පවුල් මිලියන ගණනක් අන්ත දරිද්‍රතාවෙන් මුදා ගෙන ඇත. වයස අවුරුදු 5ට අඩු ළමයින්ගේ මරණ අනුපාතිකය විශාල වශයෙන් පහත හෙළා ඇත. පිරිමි ළමයින් හා ගැහැණු ළමයින් සියලු දෙනා ම ප්රාථමික පාසල් යන තත්ත්වය මුළුමනින් ම පාහේ ළඟා කර ගෙන ඇත. එහෙත්, තමන් සතු අතිමහත් හැකියාව මුදා හැරීම සඳහා අපගේ උදව් අවශ්ය කරන ළමයි බොහෝ දෙනෙක් තවමත් සිටිති..සැපවත් හා සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවිතයක් ගත කිරීම සඳහා සහ තමන්ගේ පූර්ණ හැකියාව සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා ශ්රී ලංකාවේ සෑම දරුවෙකුට ම සමාන අවස්ථා ලැබිය යුතු ය..ශ්රී ලංකාවේ මීළඟ ජනාධිපතිවරයාට මිලියන 6ක් වන රටේ දරුවන් වෙනුවෙන් පියවර ගැනීම සඳහා බලය මෙන් ම වගකීම ද තිබෙනු ඇත..මිලියන 6ක් වන අපගේ දරුවන් පසුබට කරවන ප්රධාන ගැටලු 6ට විසඳුම් ලබා දීම සඳහා දැන් කැප වන ලෙස සියලු ජනාධිපති අපේක්ෂකයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින්න..මෙම පරම්පරාවේ අනාගතය උදෙසා සහ ශ්රී ලංකාවේ අනාගතය උදෙසා දැන් ක්රියා කරන්න..ud;Dld.මිලියන 6ක් වන දරුවන් උදෙසා කැපවීම් 6ක්.මිලියන 6ක් වන ශ්රී ලංකාවේ දරුවන් මුහුණ දෙන, ඔවුන් සතු අතිමහත් හැකියාව මුදා හැරීම සඳහා විසඳුම් ලබා දිය යුතු ප්රධාන අභියෝග 6ක් පවතී:.1. මන්දපෝෂණය.2. අධ්යාපනය.3. දරිද්රතා.4. කායික දඬුවම්.5. සහජීවනය සහ සාමය.6. දේශගුණ විපර්යාස.TV දැන්වීම.1. ළමා මන්දපෝෂණය මුළුමනින්ම පිටුදැකීම.ශ්රී ලංකාවේ ළමා මන්දපෝෂණට පිළියම් පිණිස ප්රජා මූලික සත්කාර සඳහා ආයෝජන වැඩිකිරීම සහ උග්‍ර මන්දපෝෂණයට ප්රතිකාර කිරීම..2. අනාගතය සඳහා අපගේ ළමා පරපුර සූදානම් කරවන අධ්යාපන ක්රමයක් සැකසීම.සෑම පාසලක්ම දරුවා කේන්ද්ර කරගත් තැනක් බවට තහවුරු කිරීම මගින් සැබැවින්ම දරුවාගේ අනාගතය සුරක්ෂිත කිරීමට මුල් වීම..3. දරිද්‍රතාවෙන් මිදී ඉදිරියට ගමන් කිරීමේ අවස්ථාව සෑම දරුවකුට ම සාධාරණව උදාකර දීම.විවිධ සමාජ මට්ටම්වල දරුවන්ට විවිධ වරප්රසාද ලැබෙනවා වෙනුවට ඒ සියලුම විෂමතා සමනය කරමින්, ළමා දරිද්‍රතාව තුරන් කිරීමට කටයුතු කිරීමත්, සෑම දරුවෙකුගේම ජීවිතයට නිවැරදි ආරම්භයක් ලබාදීම තහවුරු කිරීමත් වැනි වූ විශ්ව සාධාරණ ක්රමයක් යටතේ ළමයින් වෙනුවෙන් ප්‍රතිලාභ ස්ථාපිත කිරීමට උත්සුක වීම..4. දරුවන්ට හානිකර කායික දඬුවම් තහනම් කිරීම.දරුවන්ට එරෙහිව ශාරීරික බලය යොදාගැනීම හෝ වෙනත් නින්දිත ක්රියා මගින් ශාරීරික දඬුවම් පැනවීම නීත්‍යානුකූලව හෝ අවනීතියෙන් සිදුකිරීම පැහැදිලිවම තහනම් කරවීම. දරුවන් හික්මවීමේ ධනාත්මක ක්‍රමවේදයන් ප්රවර්ධනය කරමින් සහ ක්රියාවට නැංවීම..5. පූර්ණ සාමය සියල්ලන්ට ම අත්විඳිය හැකි ශ්රී ලංකාවක් ගොඩනැංවීම.ජාති ආගම් බේදයකින් තොර සමාජ සහජීවනය සහ සාමය පිළිබඳ අධ්යාපනය සඳහා වන ජාතික ක්‍රියාකාරී සැලැස්ම ක්රියාත්මක කරමින් සැමට සාමකාමී ශ්රී ලංකාවක් නිර්මාණය කිරීම..6. දේශගුණ විපර්යාසවලට එරෙහිව පියවර ගනිමින් එහි බලපෑම්වලට මුහුණදීමට ශ්රී ලංකාව සූදානම් කරවීම.දේශගුණික විපර්යාසයන් ගෝලීය තර්ජනයක් ව පවතින වන අද දිනයේ පරිසර සංරක්ෂණයට ප්‍රමුඛතාව ලබාදීම, වනාන්තර, තෙත්බිම් ඇතුළු අනෙකුත් පරිසර පද්ධති ප්‍රතිස්ථාපනය සහ දේශගුණික විපර්යාසයන්ට අනුගත වෙමින් සියලු රාජ්‍ය අමාත්‍යාංශයන් මඟින් අනාගත වැඩසටහන් ක්රියාවට නැංවීම අනිවාර්යයෙන් සිදු කිරීම සහ විපත් සිදුවිය හැකි බව දැන ආපදා කළමණාකරණ විෂයෙහි ශක්තිමත් වීමට ශ්රී ලංකාව සූදානම් කිරීම.m%;sm;a;s m%ldYkh.‘ARA WADE, දරුවන් උදෙසා ඡන්දයක්’ වාර්තාව.මිලියන 6ක් වන ශ්රී ලංකාවේ ළමා හා යොවුන් පරපුර මුහුණ දෙන ප්රධාන අභියෝග 6 පිළිබඳව තව දුරටත් දැන ගන්න..ඔන්ලයින් කියවන්න වාර්තාව බාගත කරන්න.© UNICEF Sri Lanka 2019. All Rights Reserved..Ara Wade වෙබ් අඩවියට ඔබගේ නමත් එක් කරන්න: “දරුවන් වෙනුවෙන් ඡන්දයක්” ලිපියට දැන් ම අත්සන් තබන්න!.TIME REMAINING.22282 Already Signed.X.Re:Commit to Sri Lanka's 6 million children.Dear presidential candidate,.We have an opportunity to continue to build a fair and prosperous future..To achieve this not one of our 6 million children can be left behind. Every child must have an equal chance to live a happy and healthy life and reach their full potential..I ask you to publicly commit now to tacking these 6 major children’s issues:.1. End child malnutrition forever..2. Build an education system that prepares our young people for the future..3. Give every child a fair chance to succeed by ending child poverty..4. Ban damaging physical punishment against children..5. Build an inclusive and peaceful Sri Lanka for all..6. Fight climate change and prepare Sri Lanka for its effects..Sincerely,.I would like to stay informed about this UNICEF's work, including progress of this campaign, fundraising appeals and other ways I can support children.Send.For candidates without an email address, the Ara Vade campaign will physically provide the campaign letter..Your personal information will be kept private and held securely. By signing, you agree that UNICEF can present your name only, to decision makers or others, on your behalf in support of this activity. You also accept UNICEF’s privacy policy for petitions, which offers more details on how your data will be used and protected..Thank you!.By adding your voice, you have joined thousands of voters and reminded each presidential candidate of their responsibility to tackle the 6 major challenges that are holding many of Sri Lanka’s 6 million young people back. But time is running out!.If we are to get candidates to commit to Sri Lanka’s children before the election, we urgently need more voices like yours. Please share this campaign with friends and family NOW and ask them to add their voice..Share.Share.Tell us your issues for children.I from.Select location Kurunegala Colombo Kandy Ampara Anuradhapura Badulla Batticaloa Galle Gampaha Hambantota Jaffna Kalutara Kegalle Kilinochchi Mannar Matale Matara Monaragala Mullaitivu Nuwara Eliya Polonnaruwa Puttalam Ratnapura Trincomalee Vavuniya is concern about children Aged.Select Age 00-05 05-10 10-18 18-20 on their.Select problem Education Protection Water & Sanitation Health & Nutrition and is concerned on,.Child Protection Education Water & Sanitation Health & Nutrition.which is a major concern..Best wishes,.Parent/Adult.For Every Child.Submit.X.Re:ශ්රී ලංකාවේ ළමුන් මිලියන 6 සඳහා කැප වන්න.ආදරණීය ජනාධිපති අපේක්ෂකතුමනි ,.මෙම මැතිවරණය සාධාරණ හා සමෘද්ධිමත් අනාගතයක් ගොඩ නැගීම සඳහා ශ්රී ලංකාවට ලැබෙන අද්විතීය අවස්ථාවකි..එහෙත් මෙම අරමුණු ඉටු කර ගැනීමට නම් මිලියන 6ක් වන ශ්රී ලංකාවේ දරුවන්ගෙන් එක් අයෙකුවත් අත නොහැරෙන බව සහතික කළ යුතු ය. සැපවත් හා සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවිතයක් ගත කිරීම සහ තමන්ගේ පූර්ණ හැකියාව සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා ශ්රී ලංකාවේ සෑම දරුවෙකුට ම සමාන අවස්ථා ලැබිය යුතු ය. අපගේ දරුවන්ට මුල් තැන දෙන බවට නායකයන් බොහෝ දෙනෙකු ප්රතිඥා දී ඇති නමුත් තවමත් අපගේ දරුවෝ ඉතා බොහෝ දෙනෙක් පෙරට යාම වළක්වා පසුබට කරන ලද තත්ත්වයේ පසු වෙති. මෙම තත්ත්වය වෙනස් කිරීමේ බලය හා වගකීම ඔබ සතු ය..ඔබ තේරී පත් වූ විට මිලියන 6ක් වන අපගේ දරුවන් පසුබට කරවන ප්රධාන ගැටලු 6 සඳහා විසඳුම් ලබා දීම පිණිස දැන් කැප වන ලෙස මම ඔබගෙන් ප්රසිද්ධියේ ඉල්ලා සිටිමි..1. ළමා මන්දපෝෂණය සදහට ම තුරන් කරන්න..2. අනාගතය උදෙසා අපගේ ළමා හා යොවුන් පරපුර සූදානම් කරන අධ්යාපන ක්රමයක් ගොඩ නගන්න..3. ළමා දරිද්‍රතාව තුරන් කර සාර්ථකත්වය ළඟා කර ගැනීම සඳහා සෑම දරුවෙකුට ම සාධාරණ අවස්ථාවක් ලබා දෙන්න..4. දරුවන්ට හානිකර කායික දඬුවම් පැමිණවීම තහනම් කරන්න..5. සියල්ලන් උදෙසා සියල්ලන් ඇතුළත් කර ගත් සාමකාමී ශ්රී ලංකාවක් ගොඩනගන්න..6. දේශගුණික විපර්යාසයට එරෙහිව සටන් කරමින් එහි බලපෑම්වලට ශ්රී ලංකාව සූදානම් කරන්න..ශ්රී ලංකාව, දරුවන් උදෙසා ඡන්දය දිය යුතු කාලය යි මේ..I would like to stay informed about this UNICEF's work, including progress of this campaign, fundraising appeals and other ways I can support children.Send.For candidates without an email address, the Ara Vade campaign will physically provide the campaign letter..Your personal information will be kept private and held securely. By signing, you agree that UNICEF can present your name only, to decision makers or others, on your behalf in support of this activity. You also accept UNICEF’s privacy policy for petitions, which offers more details on how your data will be used and protected..ස්තුතියි!.තම අදහස් එක් කිරීමෙන් ඔබ දහස් ගණනක් ඡන්ද දායකයන් අතරට එක් වී ඇති අතර මිලියන 6ක් වන ශ්රී ලංකාවේ ළමා හා යොවුන් පරපුර පසුබට කරවන ප්රධාන අභියෝග 6 සඳහා විසඳුම් ලබා දීමට තිබෙන වගකීම සෑම ඡන්ද අපේක්ෂකයෙකුට ම සිහිපත් කර දී ඇත. එහෙත් කාලය වේගයෙන් ගලා යයි!.අප ශ්රී ලංකාවේ දරුවන් වෙනුවෙන් කැප වීම සඳහා මැතිවරණයට පෙර අපේක්ෂකයන් පොලඹවා ගැනීමට නම් ඔබගේ වැනි තවත් අදහස් අපට වහා ම අවශ්ය ය. කරුණාකර මිතුරන් හා පවුලේ සාමාජිකයන් සමග දැන් මෙම ව්‍යාපාරය බෙදාහදා ගෙන තම අදහස ඊට එකතු කරන ලෙස ඔවුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින්න..Share.Share.Tell us your issues for children.X.Re:சிறுவர்களுக்கு முன்னுரிமை அளிக்க உறுதியளித்தல்..அன்பார்ந்த ஜனாதிபதி வேட்பாளரே,.இலங்கையின் 6 மில்லியன் சிறுவர்களில் ஒருவர் கூட தவிர்க்கப்படாது ஒவ்வொருவரும் மகிழ்ச்சியாகவும் ஆரோக்கியமாகவும் வாழவும் தங்கள் முழு திறனையும் வெளிப்படுத்தவும் சமமான சந்தர்ப்பத்தை வழங்குவீர்கள் என எதிர்ப்பார்க்கின்றேன்..எனவே சிறுவர்கள் எதிர்நோக்கும் பின்வரும் அடிப்படையான பிரச்சினைகளுக்கு முன்னுரிமையளித்து அதனை நிறைவேற்ற பகிரங்கமாக உறுதியளிக்குமாறு பணிவன்புடன் கேட்டுக்கொள்கின்றேன்..1. சிறுவர்போசாக்கின்மையைமுழுமையாகஇல்லாதுசெய்தல்..2. எமது இளைஞர்களைஎதிர்காலத்திற்குதயார் செய்யும்கல்வி முறைமையைஉருவாக்கல்..3. சிறுவர்வறுமையைஒழிப்பதன்மூலம் வாழ்க்கையில்வெற்றிபெற ஒவ்வொருபிள்ளைக்கும்சமமான சந்தர்ப்பத்தைவழங்கல்..4. சிறுவர்களைபாதிக்கும்அவர்களுக்குஎதிரானஉடல்சார்தண்டனையைதடை செய்தல்..5.அனைவரையும்உள்ளடக்கியசமாதானமானஇலங்கைநாட்டைகட்டியெழுப்புதல்..6.காலநிலைமாற்றத்திற்குஎதிராகசெயல்பட்டுஅதனால்ஏற்படும்விளைவுகளுக்குமுகம்.கொடுக்கக்கூடிய இலங்கையைதயார் செய்தல்..சிறுவர்களுக்காக அவர்கள் வேண்டி நிற்கும் வேலையை செய்வதற்கு இதுவே சரியான தருணம்..I would like to stay informed about this UNICEF's work, including progress of this campaign, fundraising appeals and other ways I can support children.Send.For candidates without an email address, the Ara Vade campaign will physically provide the campaign letter..Your personal information will be kept private and held securely. By signing, you agree that UNICEF can present your name only, to decision makers or others, on your behalf in support of this activity. You also accept UNICEF’s privacy policy for petitions, which offers more details on how your data will be used and protected..நன்றி !.உங்கள் குரலை சேர்ப்பதன் மூலம், ஆயிரக்கணக்கான வாக்காளர்களுடன் நீங்கள் இணைந்துள்ளீர்கள். ஆறு மில்லியன் சிறுவர்களை பின்னிலையில் வைத்திருக்கும் ஆறு பிரதான சவால்களை எதிர்கொள்வதற்கான அவர்களது பொறுப்பு குறித்தும் ஜனாதிபதி வேட்பாளருக்கு நினைவுபடுத்தியுள்ளீர்கள்..ஆனால் நேரம் வேகமாக சென்று கொண்டிருக்கின்றது. தேர்தலுக்கு முன்னர் சிறுவர்களுக்கான ஜனாதிபதி வேட்பாளர்களை உறுதிமொழியளிக்கச் செய்வதற்கு, உங்களைப் போன்ற வாக்காளர்களை நாம் உடனடியாக முன்னகர்த்த வேண்டும். இப்போது, இதனை உங்கள் குடும்பத்தினர், நண்பர்களிடம் பகிர்ந்து, அவர்களது குரலை சேர்க்குமாறு சொல்லுங்கள்..Share.Share.Tell us your issues for children
|
මෙත්තානිසංස සුත්රය – Paritha.Infinitesimal Drop of Lord Buddha’s Teachings “PIRITH”.පළවන බණවරය.මහා මංගල සූත්රය.කරණීය මෙත්ත සූත්රය.රතන සූත්රය.ඛන්ධ පිරිත.මෙත්තානිසංස සුත්රය.මිත්තානිසංස සූත්රය.මෝර පිරිත.චන්ද පිරිත.සූරිය පිරිත.ධජග්ග පිරිත.දෙවන බණවරය.මහා කස්සපෙත්‍ථර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහාමොග්ගල්ලානථෙර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහා චුන්‍දෙත්‍ථර බොජ්ක්‍ධ්ඕග පිරිත.ගිරිමානන්‍ද සුත්රය.ඉසිගිලි සුත්රය.තෙවන සහ සිව්වන බණවරය.ආටානාටිය සුත්රය 1.ආටානාටිය සුත්රය 2.අතිරේක සප්ත සූත්‍ර.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.මහා සමය සූත්රය.ආලවක සූත්රය.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.පරාභව සූත්රය.වසල සූත්රය.සච්ච විභංග සූත්රය.අමතර පිරිත් සූත්‍ර.ජය පිරිත.සීවලි පිරිත.අංගුලිමාල පිරිත.මාර පරාජය පිරිත.ඇනවුම් පිරිත.අභිසම්භිදාන පිරිත.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.ජයමංගල ගාථා.මහා ජය මඞගල ගාථා.බුදුගුණ පිරිත.අටවිසි පිරිත.බොජ්ඣඕග පිරිත.දස දිසා පිරිත.අටවිසි පිරිත.වන්දනා ගාතා.ප න් සි ල්.වන්දණා ගාථා.බෝධි වන්ඳනා.අටවිසි බුද්ධ වන්දනාව.සත්බුදු නමස්කාරය.සීවලි පූජාව.නවගුණ ආශිර්වාදය.තෙසැත්තෑඤාණ වන්දනාව.තෙරුවන් සමාකර ගැනීම.දෙවියන්ට පින්දීම.වෙනත්.Publications / ප්‍රකාෂණ.The Sacred Buddhist Temples In Sri Lanka.Kind request from online users.Your Contribution.Contact and help.✕.මෙත්තානිසංස සුත්රය.Home.1st Chapter.මෙත්තානිසංස සුත්රය.156.මෙත්තානිසංස සුත්රය.Play Sound.ඒවං මේ සූතං, ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ, තත්ර ඛෝ භගවා භික්ඛු ආමන්තේසි භික්ඛවෝ ති භදන්තේ ති තේ භික්ඛු භගවතෝ පච්චස්සෝසුං භගවා ඒතදවෝච. මෙත්තාය භික්ඛවේ චේතෝවිමුත්තියා ආසේවිතාය භාවිතාය බහුලීකතාය යානිකතාය වත්‍ථු කතාය අනුට්ඨීතාය පරිචිතාය සුසමාරද්ධාය, එ්කා දසානිසංසා පාටිකඞඛා. කතමේ ඒකාදස ? සුඛං සුපති, සුඛං පටිබුජ්ක්‍ඞති, න පාපකං සුපිනං පස්සති, මනුස්සානං පියෝ හෝති, අමනුස්සානං පියෝ හෝති, දේවතා රක්ඛන්තී, නාස්ස අග්ගිවා විසං වා සත්ථං වා කමති, තුවටං චිත්තං සමාධියති, මුඛ වණ්ණෝ විප්පසීදති, අසම්මුළ්හෝ කාලං කරොති, උත්තරිං අප්පටිවිජ්ඣන්තෝ බ්රහ්මලෝකූපගෝ හෝති. මෙත්තාය භික්ඛවේ චෙතෝවිමුත්තියා ආසේවිතාය භාවිතාය බහුලීකතාය යානිකතාය වත්‍ථු කතාය අනුට්ඨීතාය පරිචිතාය සුසමාරද්ධාය, ඉමෙ ඒකාදසානිසංසා පාටිකඞඛාති. ඉදමවෝච භගවා අත්තමනා තේ භික්ඛු භගවතො භාසිතං අභිනන්දුන්ති. ඒතෙන සච්ච වජ්ජෙන සොත්ථිතේ හෝතුසබ්බදා..මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එකල එක් සමයක භාග්‍යවතුන්වහන්සේ අනේපිඩු සිටුතුමා විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩ වසන සේක. එකලහී භාග්‍යවතුන්වහන්සේ භික්ෂූන්ට ආමන්ත්රනය කල සේක. ස්වාමිනී භාග්‍යවතුන්වහන්ස යි භික්ෂූන් පිලිවදන් දුන්හ. එකල හී භාග්‍යවතුන්වහන්සේ මෙය වදාළ සේක. මහනෙනි, ඔබ ආදරයෙන් සකසන ලද, එසේම පුහුනුකරන ලද, නැවත නැවත පුහුනුකරන ලද, යානාවක් මෙන් සකසන ලද, වස්තුවක් මෙන් සකසන ලද, නැවත නැවත උපදවන ලද, සියලූ අන්දමින් පුරුදු කරන ලද, මනාසේ පටන්ගන්නා ලද මෛයිත්රීය චිත්ත විමුක්තිය පිලිබද වූ අනුසස් එකොළෙසෙක් කෙරෙහි කැමැත්තෝ විය යුත්තාහ. ඒ කවර එකොළෙසෙක් ද යත්, සැපසේ නිදීම, සැපසේ පිබිදීම, නපුරු සිහින නොදැකීම, මිනිසුනට ප්රිය වීම, අමුනුෂ්‍යයනටද ප්රිය වීම, දෙවියන් විසින් රැකදීම, මෙවන් මෛතී විහරණ ඇත්තන්ගේ ශරීරයෙහි ගිනි හෝ, විස හෝ, සැත් හෝ නොවදී, ක්ෂනිකව සිත එකගවෙයි, මුහුන පැහැපත් වෙයි, මුලානොවී කලූරිය කරයි, මෛතී සමවතින් මතුව රහත් නොවූයේ නම් මරනින් මතු බඹලොව උපදියි. මහනෙනි ආදරයෙන් සකසන ලද එසේම මනාසේ පටන්ගන්නා ලද මෛතී චිත්ත විමුක්තිය පිලිබදවූ අනුසස් භාවිත කළ කල්හී භාවිත බහුලීකෟත කළ කල්හී යානාවක් මෙන් සකසන ලද කල්හී වස්තුවක් මෙන් සකසන ලද කල්හී මැනවින් මනාසේ පටන්ගන්නා ලද කල්හී මෙම එකොළෙසෙක් ආනිසංසයෝ කෙරෙහි කැමැත්තෝ විය යුත්තාහුය. භාග්‍යවතුන්වහන්සේ මෙය වදාළ සේක. සතුටට පත්වූ එම භික්ෂූහු භාග්‍යවතුන්වහන්සේ ගේ එම දේශනාවට කැමතිවූහ. මේ උතම් පිරිතෙන් එ් පිරිතේ සත්‍යයේ බලයෙන් ඔබට නිරන්තර සුවයක් සහ ශාන්තියක්ම වේවා..Related posts.September 24, 2019.ආටානාටිය සුත්රය 2.Read more.September 24, 2019.ආටානාටිය සුත්රය 1.Read more.May 20, 2019.ඉසිගිලි සුත්රය.Read more.www.paritha.org
|
සූරිය පිරිත – Paritha.Infinitesimal Drop of Lord Buddha’s Teachings “PIRITH”.පළවන බණවරය.මහා මංගල සූත්රය.කරණීය මෙත්ත සූත්රය.රතන සූත්රය.ඛන්ධ පිරිත.මෙත්තානිසංස සුත්රය.මිත්තානිසංස සූත්රය.මෝර පිරිත.චන්ද පිරිත.සූරිය පිරිත.ධජග්ග පිරිත.දෙවන බණවරය.මහා කස්සපෙත්‍ථර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහාමොග්ගල්ලානථෙර බොජ්ඣඕග පිරිත.මහා චුන්‍දෙත්‍ථර බොජ්ක්‍ධ්ඕග පිරිත.ගිරිමානන්‍ද සුත්රය.ඉසිගිලි සුත්රය.තෙවන සහ සිව්වන බණවරය.ආටානාටිය සුත්රය 1.ආටානාටිය සුත්රය 2.අතිරේක සප්ත සූත්‍ර.ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්රය.මහා සමය සූත්රය.ආලවක සූත්රය.කසීභාරද්වාජ සූත්රය.පරාභව සූත්රය.වසල සූත්රය.සච්ච විභංග සූත්රය.අමතර පිරිත් සූත්‍ර.ජය පිරිත.සීවලි පිරිත.අංගුලිමාල පිරිත.මාර පරාජය පිරිත.ඇනවුම් පිරිත.අභිසම්භිදාන පිරිත.තිරොකුඞ්ඩ සුත්රය.ජයමංගල ගාථා.මහා ජය මඞගල ගාථා.බුදුගුණ පිරිත.අටවිසි පිරිත.බොජ්ඣඕග පිරිත.දස දිසා පිරිත.අටවිසි පිරිත.වන්දනා ගාතා.ප න් සි ල්.වන්දණා ගාථා.බෝධි වන්ඳනා.අටවිසි බුද්ධ වන්දනාව.සත්බුදු නමස්කාරය.සීවලි පූජාව.නවගුණ ආශිර්වාදය.තෙසැත්තෑඤාණ වන්දනාව.තෙරුවන් සමාකර ගැනීම.දෙවියන්ට පින්දීම.වෙනත්.Publications / ප්‍රකාෂණ.The Sacred Buddhist Temples In Sri Lanka.Kind request from online users.Your Contribution.Contact and help.✕.සූරිය පිරිත.Home.1st Chapter.සූරිය පිරිත.164.සූරිය පිරිත.ඒවං මේ සූතං, ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ. තේන ඛෝ පන සමයේන සූරියෝ දේවපූත්තෝ රාහුනා අසුරින්දේන ගහිතෝ හෝති. අථ ඛෝ සූරියෝ දේවපූත්තෝ භගවන්තං අනූස්සරමානෝ තායං වේලායං ඉමං ගාථං අභාසි. නමෝ තේ බුද්ධ වීරත්ථු විප්පමුත්තෝ සි සබ්බධී සම්බාධපටිපන්නෝ ස්මි තස්ස මේ සරණං භවාති අථ ඛෝ භගවා සූරියං දේවපූත්තං ආරබ්භ රාහුං අසුරින්දං ගාථාහි අජ්ඣභාසි. තථාගතං අරහන්තං සූරියෝ සරණං ගතෝ රාහු සූරියං පමුඤ්චස්සු බුද්ධා ලෝකානුකම්පකා ති. යෝ අන්ධකාරේ තමසී පභංකරෝ වේරොචනෝ මණ්ඩලී උග්ගතේජෝ මා රාහු ගිලී චරං අන්තලික්ඛෙ පජං මම රාහු පමුඤ්ච සූරියන්ති. අථ ඛෝ රාහු අසුරින්දෝ සූරියං දේවපූත්තං මුඤ්චිත්වා තරමානරූපෝ යේන වේපචිත්ති අසුරින්දෝ තේනුපසඞකමි උපසඞකමිත්වා සංවිග්ගෝ ලෝම හට්ඨජාතෝ ඒකමන්තං අට්ඨාසි එකමන්තං ඨිතං ඛෝ රාහුං අසුරින්දං වේපචිත්ති අසුරින්දෝ ගාථාය අජඣභාසි. කින්නු සන්තරමානෝ ව රාහු සූරියං පමුඤ්චසි සංවිග්ගරූපෝ ආගම්ම කින්නු භීතෝව තිට්ඨසී ති සත්තධා මෙ ඵලේ මුද්ධා ජීවන්තෝ න සුඛං ලභේ බුද්ධගාථා භිගීතෝම්හි නෝ චෙ මුඤ්චෙය්‍ය සූරියං තී. ඒතේන සච්ච වජ්ජෙන හෝතු තේ ජය මංගලම්..මා විසින් මෙසේ් අසන ලදී. එකල එක් සමයක භාග්‍යවතුන්වහන්සේ සැවැත් නුවර සමීපයෙහි ජේත කුමරුන් ගේ උයනෙහි අනේපිඩු සිටුතුමා විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වැඩ වසන සේක. එසමයෙහි සූර්ය දිව්‍ය පුත්රයානන් රාහු අසුරේන්ද්‍රයන් විසින් අල්ලාගන්නා ලදී. සූර්ය දිව්‍ය පුත්ර තෙමේ බුදුරදුන් සිහිකරමින් මෙම ගාතාව කීවේය. බූද්ධ වීරයානන් වහන්ස ඔබ වහන්සේ සියලූ කල්හි කෙලෙසුන් කෙරෙන් මිදුන සේක, ඔබ වහන්සේට නමස්කාර වේවා. කරදරයට පාත්ර වී ඇති මා හට පිළිසරණ වුව මැනවි. ඉක්බිති බුදුරජානන් වහන්සේ සූර්ය දෙව් අරභයා රාහු අසුරේන්ද්‍රයනට මෙසේ ගාථාවකින් වදාළ සේක. සූර්ය දෙව් තෙමේ අර්හත් වූ තථාගතයානන් වහන්සේ සරණ ගියහ. බුදුවරයෝ ලොවට අනුකම්පා කරන්නෝය. එහෙයින් සූර්ය දෙව් තෙමේ අත්හල යයි වදාළ සේක. ඉක්බිති රාහු අසුරේන්ද්‍රයෝ සූර්ය දෙව් මුදාහැර, නිමේශයකින් වේපවිත්ත අසිරිදු වෙතගොස්, හටගත් සංවේදයෙන් හා භීතියෙන් යුතුව එකත් පස්ව සිටියේය. අනතුරුව වේපවිත්ත අසිරිදු රාහු අසුරේන්ද්‍රයන් ගෙන් ගාථාවකින් මෙසේ ඇසීය. එම්බල රාහු අසුරේන්ද්‍රය ඉක්මන්ව සූර්ය දෙව් තෙමේ අත්හලේ කිමද, විපරීත මනසින් යුතුව භීතියට පත්ව සිටිනුයේ කිම. බුදුරදුන් විසින් සූර්ය දෙව් තෙමේ අත්හරුව යි ගාථාවකින් දේශනා කරනු ඇසූයෙමි. ඉදින් මා සූර්ය දෙව් තෙමේ අත්නොහලේ නම් ම හිස සත් කඩකට පැලී ජීවත් වූවද සැපයක් නොලබමි යි කීහ. මේ උතම් පිරිතෙන්, එ් පිරිතේ සත්‍යයේ බලයෙන් ඔබට ජය මංගල්යයක්ම වේවා..Related posts.September 24, 2019.ආටානාටිය සුත්රය 2.Read more.September 24, 2019.ආටානාටිය සුත්රය 1.Read more.May 20, 2019.ඉසිගිලි සුත්රය.Read more.www.paritha.org
|
Internet | Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Open Minds! (formerly: Moving Images blog).About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Nalaka Gunawardene's personal reflections on media, culture and society in Asia. NOTHING OFFICIAL about this!.Top Posts.Teenage Affluenza: A viral video to stir our minds.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Remembering Asia’s Titanic: The Doña Paz tragedy that killed over 4,000 in Dec 1987.'Chief Seattle speech': Global environmental legend, or pervasive myth?.Thai audiences in the dark about 'Children of the Dark'.Recent Posts.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Avoiding ‘Cyber Nanny State’: Challenges of Social Media Regulation in Sri Lanka.Dreaming of a Truly Civilised Society in Sri Lanka…where everyone’s dignity is ensured!.LGBT Rights: සියලු මානවයන්ගේ අයිතීන් රකින ශිෂ්ට සමාජයක් කරා….සිවුමංසල කොලු ගැටයා #373: පෑදි දියට බොර දිය එක් කරන ව්‍යාජ පුවත් මවන්නෝ කවරහුද?.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #372: ආරංචිද වැඩේ? ඕපාදූපවල පරිණාමීය වැදගත්කමක් තිබෙනවාලු!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #371: සමූහ සම්මාදම් නවීකරණය හා විවිධාංගීකරණය ඕනෑ කර තිබේ!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #370: පුරෝගාමී කිමිදුම්කරු හා සාගර ජීව විද්‍යාඥයා රොඩ්නි ජොන්ක්ලස්.Recent Comments.EngageMedia | The 19… on Suharto’s legacy: Mass g….Voces de los margina… on ‘Chief Seattle speech….Visiting a Gulliver… on Titus Thotawatte (1929 – 2011)….Meta.Register.Log in.Entries feed.Comments feed.WordPress.com.Archives.April 2019.October 2018.September 2018.July 2018.June 2018.May 2018.April 2018.March 2018.November 2017.September 2017.June 2017.May 2017.April 2017.March 2017.February 2017.January 2017.December 2016.November 2016.October 2016.September 2016.August 2016.July 2016.June 2016.May 2016.April 2016.March 2016.February 2016.January 2016.December 2015.November 2015.October 2015.September 2015.August 2015.July 2015.June 2015.May 2015.April 2015.March 2015.February 2015.January 2015.December 2014.November 2014.October 2014.September 2014.August 2014.July 2014.June 2014.May 2014.April 2014.March 2014.February 2014.January 2014.December 2013.November 2013.October 2013.September 2013.August 2013.July 2013.June 2013.May 2013.April 2013.March 2013.February 2013.January 2013.December 2012.November 2012.October 2012.September 2012.August 2012.July 2012.June 2012.May 2012.April 2012.March 2012.February 2012.January 2012.December 2011.November 2011.October 2011.September 2011.August 2011.July 2011.June 2011.May 2011.April 2011.March 2011.February 2011.January 2011.December 2010.November 2010.October 2010.September 2010.August 2010.July 2010.June 2010.May 2010.April 2010.March 2010.February 2010.January 2010.December 2009.November 2009.October 2009.September 2009.August 2009.July 2009.June 2009.May 2009.April 2009.March 2009.February 2009.January 2009.December 2008.November 2008.October 2008.September 2008.August 2008.July 2008.June 2008.May 2008.April 2008.March 2008.February 2008.January 2008.December 2007.November 2007.October 2007.September 2007.August 2007.July 2007.June 2007.May 2007.April 2007.March 2007.[Interview] “අතේ තිබෙන ස්මාට්ෆෝන් එක තරම්වත් ස්මාට් නැති උදවිය ගොඩක් ඉන්නවා!”.14 May 2017 — Nalaka Gunawardene.I have just given an interview to Sunday Lakbima, a broadsheet newspaper in Sri Lanka (in Sinhala) on social media in Sri Lanka – what should be the optimum regulatory and societal responses. The interviewer, young and digitally savvy journalist Sanjaya Nallaperuma, asked intelligent questions which enabled me to explore the topic well..This is part of my advocacy work as a fellow of the Internet Governance Academy..Irida Lakbima, 14 May 2017 – Interview with Nalaka Gunawardene on Social Media in Sri Lanka.විද්‍යා ලේඛක හා ස්වාධීන මාධ්‍ය පර්යේෂක නාලක ගුණවර්ධන මෙරට තොරතුරු සමාජයේ නැගී ඒම ගැන වසර විස්සකට වැඩි කලක් තිස්සේ විචාරශීලීව ලියන කියන අයෙකි. ජර්මනිය කේන්ද්ර කර ගත් ඉන්ටර්නෙට් නියාමනය පිළිබඳ ජාත්‍යාන්තර ඇකඩමියේ සම්මානිත පර්යේෂකයෙකි..ලංකාවේ සමාජ ජාල වෙබ් අඩවි භාවිතය මොන වගේ තැනකද තිබෙන්නේ?.2017 ඇරඹෙන විට මෙරට ජනගහනයෙන් 30%ක් පමණ (එනම් මිලියන් 5ක් පමණ) නිතිපතා ඉන්ටර්නෙට් භාවිත කරමින් සිටි බව රාජ්‍ය දත්ත තහවුරු කළා. එහෙත් එහි බලපෑම ඉන් ඔබ්බට විශාල ජන පිරිසකට විහිදෙනවා. වෙබ්ගත වන ගුරුවරුන්, මාධ්‍යවේදීන් හා සමාජ ක්‍රියාකාරිකයින් ලබන තොරතුරු ඔවුන් හරහා විශාල පිරිසකට සමාජගත වන නිසා..අඩු තරමින් සමාජ මාධ්‍ය එකක්වත් භාවිත කරන අය මිලියන 3.5ක් පමණ මෙරට සිටිනවා. ෆේස්බුක් තමයි ජනප්‍රියම සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාව. එයට අමතරව වැනි වේදිකා හරහා ද ලක්ෂ ගණනක් අය තොරතුරු, අදහස් හා රූප බෙදා ගන්නවා (ෂෙයාර් කරනවා). මේ තමයි නූතන සන්නිවේදන යථාර්ථය..සමාජ ජාල වෙබ් අඩවිවල පළවන දේ ලංකා සමාජයට කොතරම් බලපෑමක් කරනවාද?.වෙබ් කියන්නේ ඉතා විශාල හා විවිධාකාර අවකාශයක්. සංකල්පීය නිරවුල් බව අවශ්‍යයි..ප්රධාන ධාරාවේ මාධ්‍ය (පුවත්පත් හා සඟරා, රේඩියෝ, ටෙලිවිෂන්) ආයතනවල නිල වෙබ් අඩවි තිබෙනවා. මේ කවුද – මොනවද කරන්නෙ කියා ප්රකටයි. මේවා රටේ නීතිරීතිවලට අනුකූලව පවත්වා ගෙන යන ව්‍යාපාරයි. උපමිතියකින් මා මේවා සම කරන්නේ සුපර්මාකට් වගේ කියායි..ඊළඟට වෙබ්ගතව පමණක් පවතින ආයතනගත වූ මාධ්‍ය තිබෙනවා. සමහරක් මේවා රට තුළත් අනෙක්වා රටින් පිට සිටත් පවත්වා ගෙන යනවා. සැවොම ලියාපදින්චි වීත් නැහැ (එසේ කිරීම මෙරට කිසිදු නීතියකින් අනිවාර්ය නැති නිසා). මේවායේ පූර්ණකාලීනව නියැලෙන අය සිටිනවා. කතුවරුන් ප්රකාශකයන් සමහර විට ප්රකට නැහැ. මගේ උපමිතියට අනුව මෙවන් වෙබ් අඩවි තනිව ඇති කඩ සාප්පු වගේ. මේවා සමාජ මාධ්‍ය නොවේ!.ෆේස්බුක්, ට්විටර්, ඉන්ස්ටග්‍රෑම් වැනි සමාජ මාධ්‍ය වේදිකා හරහා කැරෙන තොරතුරු, අදහස් හා රූප හුවමාරු ඉහත කී දෙවර්ගයටම වඩා වෙනස්. මෙවන් වේදිකාවලට ඕනැම කෙනකුට නොමිළේ බැඳිය හැකියි. ඉහළ පරිගණක දැනුමක් ඕනැ නැහැ. යම් බසකින් ටයිප් කරන්න නම් දැනගත යුතුයි. මේවා මහජන සන්නිවේදන වේදිකා මිස ආයතනගතව හෝ වෘත්තීය මට්ටමින් කැරෙන මාධ්‍ය නොවෙයි. මගේ උපමිතියට අනුව කලබලකාරී පොලක කැරෙන ඝෝෂාකාරී ගනුදෙනු වගෙයි..සමාජ මාධ්‍ය ගැන කථා කරන බොහෝ දෙනා මේ තුන පටලවා ගන්නවා. අප නිරවුල්ව ප්රශ්න විග්රහ කිරීම ඉතා වැදගත්. වෙබ් අවකාශයේ අපට හමු වන “සුපිරි වෙළඳසැල්”, “කඩ” හා “පොල” යන තුනේම වාසි මෙන්ම අවාසිත් තිබෙනවා. ඒවා ගැන හරිහැටි දැනගෙන තමයි ගොඩවිය යුත්තේ!.ලංකාවේ අපි සමාජ ජාල වෙබ් අඩවි භාවිතා කරන්නේ ඇබ්බැහියක් විදියටද?.ඕනැම සමාජයක නව තාක්ෂණයකට, නව මාධ්‍යයකට සීමාන්තිකව සමීප වන සුළුතරයක් සිටිය හැකියි. ඒ අයට මනෝවිද්‍යාත්මක ප්රතිකාර අවශ්ය විය හැකියි. එහෙත් බහුතරයකට එසේ ඇලී ගැලී සිටින්නට කාලයත් නෑ. අසීමිතව දත්ත භාවිතයට වියදම් කරන්නත් බෑ!.Facebook වැනි ලංකාවේ ප්රචලිත සමාජ මාධ්‍යවල පළවන දෑ කොතරම් සත්‍යතාවයකින් යුතු දේද?.දිනපතා හුවමාරු වන තොරතුරු, අදහස් හා රූප /විඩියෝ කන්දරාව අතර හැම විදියේම දේ තිබෙනවා. ආ ගිය කතා, සතුටු සාමීචි, දේශපාලන වාද විවාද, සමාජ හා ආර්ථික කතා මෙන්ම අන්තවාදී ජාතිවාදය හෝ ආගම්වාදය පතුරුවන අන්තර්ගතයන් ද හමු වනවා..මේවා සත්‍ය හෝ අසත්‍ය විය හැකියි. නැතිනම් ඒ දෙක අතර දෝලනය විය හැකියි. විචාරශීලීව මේවා ග්රහණය කරන්න අපේ බොහෝ දෙනා නොදන්න නිසා තමයි ප්රශ්න මතු වන්නේ. අපේ රටේ සයිබර් සාක්ෂරතාවය තාමත් පහලයි. කුමන්ත්රණවාදී ප්රබන්ධ ගෙඩිපිටින් විශ්වාස කොට එය බෙදා ගන්නා (ෂෙයාර් කරන) පිරිස වැඩි එනිසයි..ශ්රී ලංකාව හා සම්බන්ධ ව්‍යාජ පුවත් (Fake News) ෆේස්බුක් ඇතුළු සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ පළ වන අවස්ථා ද ද තිබෙනවා. “ශ්රී ලාංකිකයන්ට වීසා බලපත්ර නොමැතිව ඇමරිකාවට ඇතුළු වීමට අවසර ලබා දෙමින් එරට ජනාධිපති ට්‍රම්ප් විධායක නියෝගයකට අත්සන් තබා ඇති” බවට මීට සති කීපයකට පෙර පළ වූ වාර්තාව ඊට එක් උදාහරණයක්..එම පුවත සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ විශාල වශයෙන් ‘share’ වූ අතර කොළඹ පිහිටි ඇමරිකානු තානාපති කාර්යාලය නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ ශ්රී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් ඇමරිකානු වීසා ප්‍රතිපත්තියේ කිසිදු වෙනසක් සිදුව නොමැති බවයි..සමහර මෙවන් ප්රබන්ධ අහිංසක වින්දනයක් ගෙන දිය හැකි වුවත් සෞඛ්යය හා අධ්යාපනය වැනි කරුණු අලලා ගොතන බොරු කථාවලින් සමාජ හානි සිදු වන්නට පුළුවන්..සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය විසින් බරවා පරීක්ෂා කිරීමට කටයුතු කරන විට ඒඩ්ස් බෝ කරන ලේ පරීක්ෂාවක් යැයි විශාල මතවාදයක් පැතිර ගියේ ඇයි?.සෞඛ්යය ගැන බොහෝ දෙනා සැළකිලිමත්. එනිසා බොරු ප්‍රචාර පතුරුවන්නොත් එයට අදාල වන්නට වැර දරනවා. රටේ එක් ජාතියක පිරිමි හා ගැහැණුන් පමණක් වඳ කරන්න ගන්නා “උත්සාහයන්” ගැන මෙන්ම HIV/AIDS ගැනත් බොරු භීතිකා විටින්විට යම් පිරිස් පතුරුවනවා. සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාවල ස්වභාවය අනුව කවුරු කොතනින් පටන් ගත්තා ද යන්න සොයා ගැනීම අති දුෂ්කරයි. මේවා පැතිර යාම හැකි තාක් අවම කර ගැනීම තමයි අපට කළ හැක්කේ. එසේ නැතිව වාරණ, තහන්චි හෝ බ්ලොක් කිරීම අපරිණත ක්රියාවක්..එවැනි තොරතුරු සොයා බැලීමකින් තොරව හුවමාරු කරගැනීමට පෙළඹෙන්නේ ඇයි?.අපේ පොතේ උගතුන් බොහෝ දෙනකු පවා අභව්‍ය යමක් කියා රවටන්න ලෙහෙසියි. ලක් සමාජයේ ජනප්රිය “නවීන බිල්ලෝ” හදා ගෙන තිබෙනවා. විදෙස් රහස් ඔත්තු සේවා, වතිකානුව, ඉන්දීය රජය, බහුජාතික සමාගම් වැනි යමක් ඈඳා ගනිමින් කුමන හෝ අභව්‍ය කථාවක් ගොතා මුදා හැරියොත් දිගට හරහට පැතිරෙනවා..කටකථා වගේ තමයි. අද සමාජ මාධ්‍ය හරහා කටකථාවලට උත්තේජක හෙවත් “ස්ටීරොයිඩ්” ලැබෙනවා වගේ වැඩක් වෙනවා..අපේ රටේ වෙබ් භාවිත කරන්නන්ගෙන් 80%කට වඩා එහි පිවිසෙන්නේ ස්මාට්ෆෝන් හෝ වෙනත් ජංගම උපාංග හරහායි. බොහෝ විට කඩිමුඩියේ. සංශයවාදීව, දෙතුන් වතාවක් සිතා බලා යම් තොරතුරක් ග්රහණය කර ගන්න ඉස්පාසුවක් දුවන ගමන් සමාජ මාධ්‍යවලට පිවිසෙන බොහෝ දෙනාට නෑ..එවැන්නක් කරන්නේ සමාජ මාධ්‍ය භාවිතයට තරම් ලංකාවේ සමාජය දියුණු නැති නිසාද?.මා නිතර කියන පරිදි අපේ රටේ සයිබර් සාක්ෂරතාවය තාමත් පහලයි. අතේ තිබෙන ස්මාට්ෆෝන් එක තරම්වත් ස්මාට් නැති උදවිය ගොඩක් ඉන්නවා! මේක ව්‍යක්ත ලෙස සන්නිවේදනය වන අවස්ථාවක් මම පසුගියදා ෆේස්බුක් තුළම දැක්කා. එහි තිබුණේ මෙයයි: “ෆේස්බුක් එකේ share වන හැම මගුලම ඇත්ත කියා ගන්න එපා!” යැයි “1802 ජූනි 16 වනදා මහනුවර මගුල් මඩුවේදී” ශ්රී වික්‍රම රාජසිංහ රජතුමා කියයි. දැන් අපේ සමහර මිනිස්සු ඕකත් ඇත්ත කියලා share කරනවා!.උපහාසයෙන්වත් අපේ විචාරශීලී වෙබ් භාවිතය හා සයිබර් සාක්ෂරතාවය වැඩි කර ගත යුතුයි. මෙය දිගු කාලීන වැඩක්. ඉක්මන් විසඳුම් මෙවන් සමාජ ප්රශ්නවලට නැහැ..මේ විදියට අසත්‍ය ප්‍රචාර ප්රචලිත කිරීමට සමාජ ජාල භාවිතා කිරීමේ ඉදිරි ප්‍රවනතාවයන් මොන වගේ වෙයිද.තවත් උපමිතියකින් විග්රහ කරනවා නම් ෆේස්බුක් වේදිකාව හරියට ගාලුමුවදොර පිටිය වගේ. පොදු, විවෘත අවකාශයක්. එතැනට යන අය ජාතික ගීය කියනවාද, බැති ගී කියනවාද, පෙම් ගී කියනවාද, හූ කියනවාද යන්න පුද්ගලයා මත තීරණය වන්නක්..සමහර විට එක් අයෙක් පටන් ගත්තාම අවට ඉන්න ටික දෙනෙක් හොඳ හෝ නරක යමකට එක් වනවා. එයට වෙනස් ප්‍රතිචාරද තිබිය හැකියි. සමහරුන් කිසිවක් නොකියා, වික්ෂිප්තව ඔහේ බලා සිටීවි. තවත් අයෙක් ‘ඔහෙලාට ඔල්මාදයද මේ වගේ හූ කියන්න’ කියා එයට අභියෝග කරාවි..අපට සමාජ මාධ්‍යවල උදක්ම ඕනෑ කරන්නේ භාවිත කරන ප්රජාව තුළින්ම සදාචාරත්මක, ධනාත්මක සන්නිවේදන සඳහා ඉල්ලුම වැඩි කිරීමටයි. හූ කියන අය කොතැනත් සිටිය හැකියි. එහෙත් ඒ අය කොන් වෙනවා නම් දිගටම එසේ කරන එකක් නැහැ..“සමාජ මාධ්‍යවලට ආචාර ධර්ම ඕනෑ” යයි කෑමොර දෙන උදවියට මා කියන්නේ මුලින්ම සමාජ මාධ්‍ය මොනවාදැයි තේරුම් ගන්න කියායි. ගාලුමුවදොර පිටියට ආචාරධර්ම රාමුවක් නිර්දේශ කරනු වෙනුවට එහි යන එන අය අශීලාචාර හැසිරීම්වලින් වළක්වා ගන්න තැත් කිරීමයි වැදගත්. මෙය පොලිසිය, දණ්ඩන පනවා කරන්න පුළුවන් දෙයක් නොවෙයි..අසත්‍ය පළවීම් හමුවේ සමාජ ජාල ප්රවේශමෙන් පරිහරණය කිරීමට අප කටයුතු කළ යුත්තේ කෙසේද?.සයිබර් සාක්ෂරතාව වැඩි කර ගැනීම හා භාවිත කරන ප්රජාව තුළින්ම ප්රමිතීන් (user community standards) ගොඩ නගා ගැනීම තමයි හොඳම මාර්ගය. සමාජ මාධ්‍ය තුළ අති බහුතරයක් සන්නිවේදන ප්රයෝජනවත් හා හරවත් ඒවා බව අමතක නොකරන්න..එසේම සමාජ මාධ්‍ය වේදිකා හරහා සිදුවන සන්නිවේදන ඉතා වැදගත් සමාජීය මෙහෙවරක් ඉටු කරනවා. වුවමනාවට වඩා බය පක්ෂපාතී වූ, අධිපතිවාදයන්ට නතු වූ ප්රධාන ධාරාවේ මාධ්‍යයට යම් තරමකට හෝ විකල්ප අවකාශයක් මතු වන්නේ වෙබ් හරහා ලියැවෙන බ්ලොග් රචනා හා සමාජ මාධ්‍ය අදහස් ප්රකාශනය තුළින්. බ්ලොග් අවකාශය හා සමාජ මාධ්‍ය තුළ හමු වන ‘ගරු සරු නැති ගතිය’ (irreverence) අප දිගටම පවත්වා ගත යුතුයි..මේ ගතිය අධිපතිවාදී තලයන්හි සිටින අයට, නැතිනම් ජීවිත කාලයක් පුරා අධිපතිවාදය ප්රශ්න කිරීමකින් තොරව පිළි ගෙන සිටින ගතානුගතිකයන්ට හා මාධ්‍ය ලොක්කන්ට නොරිස්සීම අපට තේරුම් ගත හැකියි. ඔවුන් මැසිවිලි නගන්නේ සමාජ මාධ්‍ය නිසා සාරධර්ම බිඳ වැටනවා කියමින්. ඇත්තටම එහි යටි අරුත නම් පූජනීය චරිත ලෙස වැඳ ගෙන සිටින අයට/ආයතනවලට අභියෝග කැරෙන විට දෙවොලේ කපුවන් වී සිටින ප්රධාන ධාරාවේ මාධ්‍ය කතුවරුන්ට දවල් තරු පෙනීමයි!.සමාජ මාධ්‍ය පාලනය කරන්න යැයි ඔවුන් කෑගසන්නේ තම දේවාලේ ව්‍යාපාරවලට තර්ජනයක් මතු වීම හරහා කලබල වීමෙන්. මෙයින් මා කියන්නේ ඕනෑම දෙයක් කීමට හෝ ලිවීමට ඉඩ දිය යුතුය යන්න නොවෙයි. එහෙත් සමාජ මාධ්‍ය නියාමනය ඉතා සීරුවෙන් කළ යුත්තක් බවයි. නැතහොත් සමාජයක් ලෙස දැනට ඉතිරිව තිබෙන විවෘත සංවාද කිරීමට ඇති අවසාන වේදිකාවත් අධිපතිවාදයට හා සංස්කෘතික පොලිසියට නතු වීමේ අවදානම තිබෙනවා...Posted in Citizen journalism, citizen media, Digital Divide, digital media, Digital Natives, HIV/AIDS, ICT, Information Society, Internet, Journalism, Media, New media, News, public interest, Sri Lanka. Tags: “නවීන බිල්ලෝ”, අසත්‍ය ප්‍රචාර, ඉන්ස්ටග්‍රෑම්, ගතානුගතිකයන්, ට්විටර්, ප්රධාන ධාරාවේ මාධ්‍ය, බ්ලොග් රචනා, මාධ්‍ය ලොක්කන්, ව්‍යාජ පුවත්, විකල්ප අවකාශයක්, විචාරශීලී වෙබ් භාවිතය, ශ්රී වික්‍රම රාජසිංහ, සමාජ මාධ්‍ය, සමාජ මාධ්‍ය වේදිකා, සයිබර් සාක්ෂරතාව, ෆේස්බුක්, Fake News, HIV/AIDS scares, Internet, Social Media, social media regulation, user community standards. 1 Comment ».[op-ed] No Internet Please, We’re Sri Lankan!.30 August 2016 — Nalaka Gunawardene.What would DS (Sri Lanka’s first Prime Minister) do today? Cartoon by Dharshana Karunathilake.No Internet Please, We’re Sri Lankan!.That’s the provocative headline given to my latest op-ed essay, just published by the leading citizen journalism portal Groundviews.org.Drawing from my recent interactions with the IGF Academy, as well as several academic and civil society groups, I position the current public debates on web’s socio-cultural impacts in the context of freedom of expression..With 30 per cent of our population now using the Internet, it is no longer a peripheral pursuit. Neither is it limited to cities or rich people. So we urgently need more accurate insights into how society and economy are being transformed by these modern tools..My basic premise: many well-meaning persons who urge for greater regulation of the web and social media overlook that governments in Sri Lanka have a terrible track record in stifling dissent in the name of safeguarding the public..Cartoon by John Jonik.I argue: “As a democracy recovering from a decade of authoritarianism, we need to be especially careful how public sentiments based on fear or populism can push policymakers to restrict freedom of expression online. The web has become the last frontier for free speech when it is under pressure elsewhere..“When our politicians look up to academics and researchers for policy guidance, the advice they often get is control or block these new media. Instead, what we need is more study, deeper reflection and – after that, if really required – some light-touch regulation.”.I acknowledge that there indeed are problems arising from these new technologies – some predictable, and others not. They include cyber-bullying, hate speech, identity theft through account hijacking, trolling (deliberately offensive or provocative online postings) and sexting (sending and receiving sexually explicit messages, primarily via mobile phones)..I cite some research findings from the work done by non-profit groups or media activists. These findings are not pretty, and some of them outright damning. But bans, blocks and penalties alone cannot deal with these or other abuses, I argue..I end with these words: “We can and must shape the new cyber frontier to be safer and more inclusive. But a safer web experience would lose its meaning if the heavy hand of government or social orthodoxy tries to make it a sanitized, lame or sycophantic environment at the same time. We sure don’t need a cyber nanny state.”.Read full essay here: http://groundviews.org/2016/08/29/no-internet-please-were-sri-lankan/.Yours comments are always welcome to enrich this conversation!.Cartoon by Ben Garrison.Posted in community media, Democracy, Digital Divide, digital media, Digital Natives, Global South, good governance, Human rights, ICT, Information Society, Internet, Journalism, Media, Media activism, Media freedom, New media, public interest, right to information, social media, Sri Lanka, Writing, youth, YouTube. Tags: account hijacking, cyber security, cyber-bullying, freedom of expression, hate speech, identity theft, Internet, Internet freedom, Internet governance, Mobile phones, nanny cyber state, online freedom of expression, safe and open Internet, safe web browsing, sexting, Social Media, Sri Lanka censorship, trolling, web censorship. 1 Comment ».Echelon August 2015 column: Media Reforms – The Unfinished Agenda.17 August 2015 — Nalaka Gunawardene.Text of my column written for Echelon monthly business magazine, Sri Lanka, August 2015 issue.Cartoon by Awantha Artigala, Sri Lanka Cartoonist of the Year 2014.Media Reforms: The Unfinished Agenda.By Nalaka Gunawardene.When I was growing up in the 1970s, Sri Lanka’s media landscape was very different. We had only one radio station (state-owned SLBC) and three newspaper houses (Lake House, Times of Ceylon and Independent Newspapers). There was no TV, and the web wasn’t even invented..At that time, most discussions on media freedom and reforms centred around how to contain the overbearing state – which was a key publisher, as well as the sole broadcaster, dominant advertiser and media regulator, all rolled into one..Four decades on, the state still looms large on our media landscape, but there are many more players. The number of media companies, organisations and products has steadily increased, especially after private sector participation in broadcasting was allowed in 1992..More does not necessarily mean better, however. Media researchers and advocacy groups lament that broadcast diversification has not led to a corresponding rise in media pluralism – not just in terms of media ownership and content, but also in how the media reflects diversity of public opinion, particularly of those living on the margins of society..As the late Tilak Jayaratne and Sarath Kellapotha, two experienced broadcasters, noted in a recent book, “There exists a huge imbalance in both media coverage and media education as regards minorities and the marginalised. This does not come as a surprise, as it is known that media in Sri Lanka, both print and broadcast, cater mainly to the elite, irrespective of racial differences.”.Media under pressure.The multi-author book, titled Embattled Media: Democracy, Governance and Reform in Sri Lanka (Sage Publications, Feb 2015), was compiled during 2012-14 by a group of researchers and activists who aspired for a freer and more responsible media. It came out just weeks after the last Presidential Election, where media freedom and reforms were a key campaigning issue..In their preface, co-editors William Crawley, David Page and Kishali Pinto-Jayawardena say: “Media liberalisation from the 1990s onwards had extended the range of choice for viewers and listeners and created a more diverse media landscape. But the war in the north and insurrections in the south had taken their toll of media freedoms. The island had lived under a permanent state of emergency for nearly three decades. The balance of power between government, judiciary, the media and the public had been put under immense strain.”.Embattled Media – Democracy, Governance and Reform in Sri Lanka.The book, to which I have contributed a chapter on new media, traces the evolution mass media in post-colonial Sri Lanka, with focus on the relevant policies and laws, and on journalism education. It discusses how the civil war continues to cast “a long shadow” on our media. Breaking free from that legacy is one of many challenges confronting the media industry today..Some progress has been made since the Presidential election. The new government has taken steps to end threats against media organisations and journalists, and started or resumed criminal investigations on some past atrocities. Political websites that were arbitrarily blocked from are once again accessible. Journalists who went into exile to save their lives have started returning..On the law-making front, meanwhile, the 19th Amendment to the Constitution recognized the right to information as a fundamental right. But the long-awaited Right to Information Bill could not be adopted before Parliament’s dissolution..Thus much more remains to be done. For this, a clear set of priorities has been identified through recent consultative processes that involved media owners, practitioners, researchers, advocacy groups and trainers. These discussions culminated with the National Summit on Media Reforms organised by the Ministry of Media, the University of Colombo, Sri Lanka Press Institute (SLPI) and International Media Support (IMS), and held in Colombo on 13 and 14 May..Parallel to this, there were two international missions to Sri Lanka (in March and May) by representatives of leading organisations like Article 19, UNESCO and the International Federation of Journalists (IFJ). I served as secretary to the May mission that met a range of political and media leaders in Colombo and Jaffna..Unfinished business.We can only hope that the next Parliament, to be elected at the August 17 general election, would take up the policy and law related aspects of the media reform agenda (while the media industry and profession tackles issues like capacity building and greater professionalism, and the education system works to enhance media literacy of everyone)..Pursuing these reforms needs both political commitment and persistent advocacy efforts...Right to Information: The new Parliament should pass, on a priority basis, the Right to Information Bill that was finalised in May 2015 with inputs from media and civil society groups...Media Self-Regulation: The Press Council Act 5 of 1973, which created a quasi-judicial entity called the Press Council with draconian powers to punish journalists, should be abolished. Instead, the self-regulatory body established in 2003, known as the Press Complaints Commission of Sri Lanka (PCCSL), should be strengthened. Ideally its scope should expand to cover the broadcast media as well...Law Review and Revision: Some civil and criminal laws pose various restrictions to media freedom. These include the Official Secrets Act and sedition laws (both relics of the colonial era) and the draconian Prevention of Terrorism Act that has outlived the civil war. There are also needlessly rigid laws covering contempt of court and Parliamentary privileges, which don’t suit a mature democracy. All these need review and revision to bring them into line with international standards regarding freedom of expression...Broadcast regulation: Our radio and TV industries have expanded many times during the past quarter century within an ad hoc legal framework. This has led to various anomalies and the gross mismanagement of the electromagnetic spectrum, a finite public property. Sri Lanka urgently needs a comprehensive law on broadcasting. Among other things, it should provide for an independent body to regulate broadcasting in the public interest, more equitable and efficient allocation of frequencies, and a three-tier system of broadcasting which recognises public, commercial and community broadcasters. All broadcasters – riding on the public owned airwaves — should have a legal obligation be balanced and impartial in coverage of politics and other matters of public concern...Restructuring State Broadcasters: The three state broadcasters – the Sri Lanka Rupavahini Corporation (SLRC), the Sri Lanka Broadcasting Corporation (SLBC) and the Independent Television Network (ITN) – should be transformed into independent public service broadcasters. There should be legal provisions to ensure their editorial independence, and a clear mandate to serve the public (and not the political parties in office). To make them less dependent on the market, they should be given some public funding but in ways that don’t make them beholden to politicians or officials...Reforming Lake House: Associated Newspapers of Ceylon Limited or Lake House was nationalised in 1973 to ‘broadbase’ its ownership. Instead, it has remained as a propaganda mill of successive ruling parties. Democratic governments committed to good governance should not be running newspaper houses. To redeem Lake House after more than four decades of state abuse, it needs to operate independently of government and regain editorial freedom. A public consultation should determine the most appropriate way forward and the best business model...Preventing Censorship: No prior censorship should be imposed on the media. Where necessary, courts may review media content for their legality after publication (on an urgent basis). Laws and regulations that permit censorship should be reviewed and amended. We must revisit the Public Performance Ordinance, which empowers a state body to pre-approve all feature films and drama productions...Blocking of Websites: Ensuring internet freedoms is far more important than setting up free public WiFi services. There should be no attempts to limit online content and social media activities contravening fundamental freedoms guaranteed by the Constitution and international conventions. Restrictions on any illegal content may be imposed only through the courts (and not via unwritten orders given by the telecom regulator). There should be a public list of all websites blocked through such judicial sanction...Privacy and Surveillance: The state should protect the privacy of all citizens. There should be strict limits to the state’s surveillance of private individuals’ and private entities’ telephone conversations, emails and other electronic communications. In exceptional situations (e.g. crime investigations), such surveillance should only be permitted with judicial oversight and according to a clear set of guidelines..Cartoon by Awantha Artigala, Sri Lanka Cartoonist of the Year 2014.Dealing with Past Demons.While all these are forward looking steps, the media industry as a whole also needs state assistance to exorcise demons of the recent past — when against journalists and ‘censorship by murder’ reached unprecedented levels. Not a single perpetrator has been punished by law todate..This is why media rights groups advocate an independent Commission of Inquiry should be created with a mandate and adequate powers to investigate killings and disappearances of journalists and attacks on media organisations. Ideally, it should cover the entire duration of the war, as well as the post-war years..Science writer Nalaka Gunawardene is on Twitter @NalakaG and blogs at http://nalakagunawardene.com.Posted in Broadcasting, Campaigns, Communicating research, community media, Democracy, digital media, Ethics, Global South, good governance, Human rights, ICT, Information Society, Internet, Journalism, Media, Media activism, Media freedom, Media Reforms, New media, News, public interest, social media, Sri Lanka, Telecommunications, Television. Tags: broadcasting, Campaigns, civil war, community media, David Page, Democracy, democratic governance, digital media, Embattled Media, ethnic strife, governance, human rights, ICT, insurrection, Internet, journalism, Kishali Pinto-Jayawardena, Media, Media activism, media freedom, Media Reform, Media Reforms, New media, News, public interest, Rule of Law, Social Media, Sri Lanka, telecommunications, William Crawley. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #72: ඉන්ටර්නෙට් නොදැන ගොස් මංමුලා වූ උගත්තු….25 June 2012 — Nalaka Gunawardene.My Sunday (Sinhala) column in Ravaya this week was on impressions of the National Media Summit 2012 held at the University of Kelaniya, Sri Lanka, on 24-25 May 2012. My own talk at the Summit, during a session New Media policies for Sri Lanka, was titled New Media, Old Minds: A Bridge Too Far?..I shared my impressions in an English blog post on May 25 itself..National Media Summit 2012 at University of Kelaniya, 25 May 2012.සාමාන්‍ය ජනතාව බැලූ බැල්මට පෙනෙන පරිද්දෙන් හෝ කලක් තිස්සේ සිතේ මුල් බැසගත් ආකල්පයන් පදනම් කර ගෙන හෝ ප්රශ්න විග්රහ කළත්, සරසවි ඇදුරන් හා පර්යේෂකයන් ඊට වඩා විවෘත මනසකින් ක්රමානුකූලව කටයුතු කරනු ඇතැයි අපේක්‍ෂාවක් තිබෙනවා..පෙනෙන මානය (perception) හා සැබෑ තත්ත්වය අතර වෙනසක් තිබිය හැකියි. මේ හිඩැස අඩු කර ගන්නට අපට සමීක්ෂණ, නිල සංඛ්‍යා ලේඛන හා විද්වත් පර්යේෂණ උදවු වනවා. සාක්ෂි මත පදනම් වූ තර්ක වඩාත් ප‍්‍රබලයි. එහෙත් යල්පැන ගිය දත්ත හා තොරතුරු භාවිත නොකිරීමට අප සැවොම වග බලා ගත යුතුයි..කැළණිය සරසවිය 2012 මැයි 24 – 25 දෙදින පැවැත් වූ 2012 ජාතික මාධ්‍ය සමුළුවේ නව මාධ්‍ය හා ප්රතිපත්ති ගැන සැසියේ කථා කරන්නට මට ද ඇරැයුම් කර තිබුණා. සංවාද කරන්නට ඇරැයුම් ලද විට මා කරන්නේ බහුලව එල්බගත් මතවාදයන් හා ජනප්රිය තර්කවලින් ඔබ්බට ගොස් අසම්මත විදියට ප්රශ්න විග්රහ කිරිමට මා අමතන සභාවට අභියෝග කිරිමයි..මෙරට ජන මාධ්‍ය හා සන්නිවේදනය උගන්වන හැම සරසවියකින් ම ඇදුරු හා සිසු මට්ටමේ නියෝජිතයන් කැළණිය සරසවියට පැමිණ සිටියා. අපේ ජන මාධ්‍ය ක්ෂේත්රයට ඉදිරි වෘත්තිකයන් බිහි කරන්නෙත්, මාධ්‍ය හා තොරතුරු සමාජයට අදාළ ප්රතිපත්ති ගැන රජයට උපදෙස් දෙන්නෙත් මේ දැනුම් ගවේෂක උදවියයි..මේ අයට මා සරල ප්රශ්න දෙකක් ඉදිරිපත් කළා. මේ ප්රකාශ දෙක සත්‍ය ද අසත්‍ය දැයි විමසුවා..• මෙරට ග්රාමීය ප්රදේශවල තවමත් වැඩිපුර ම ප්රචලිත ජනමාධ්‍යය රේඩියෝවයි..• ඉන්ටර්නෙට් යනු අපේ ජනගහනයෙන් 5%කට අඩු ප්රතිශතයක් භාවිත කරන, ඇති හැකි අයට සීමා වූ වියදම් අධික මාධ්‍යයකි..සභාවේ බහුතරයක් දෙනා කියා සිටියේ රේඩියෝව අපේ ගම්වල ප්රචලිත ම මාධ්‍යය බවයි. ඉන්ටර්නෙට් ගැන ප්රකාශය හරි ද වැරදි ද යන්න ගැන ඊට වඩා මත බෙදුමක් ඇති බව පෙනී ගියා..මෙහි සැබෑ තත්ත්වය මොකක්ද? නිල සංඛ්‍යා ලේඛන පදනම් කර ගනිමින් මා පෙන්වා දුන්නේ බොහෝ දෙනා සිත් සෝදිසියට විශ්වාස කරන දේ සත්‍ය නොවන බවයි..• ජන ලේඛන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව කළ 2009-2010 ගෘහස්ත ඒකක ආදායම් හා වියදම් සමික්ෂණයට අනුව මෙරට නාගරික, ග්රාමීය හා වතු යන ප්රදේශ තුනේ ම නිවෙස්වල මේ වන විට රේඩියෝ යන්ත‍්‍රවලට වඩා ටෙලිවිෂන් යන්ත්ර තිබෙනවා. දීප ව්‍යාප්තව නිවාස 80%ක ටෙලිවිෂන් හමු වන විට රේඩියෝ ඇත්තේ නිවාස 75.4%ක පමණයි. (2012 පෙබරවාරි 26 කොලම කියවන්න) www.tiny.cc/HIES910 බලන්න..• ශ්රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිසම එක් රැස් කරන නිල තොරතුරුවලට අනුව 2011 අවසන් වන විට මෙරට ස්ථාපිත ඉන්ටර්නෙට් සබඳතා 375,000ක් සහ ජංගම ඉන්ටර්නෙට් සබඳතා 711,000ක් තිබුණා. මේ දෙක එකතු කළ විට සබ`දතා 1,086,000 (මිලියන් එකයි අසුහය දහසක්) වුණා. එක සබඳතාවකින් තිදෙනකු ඉන්ටර්නෙට් හා බද්ධ වනවා යයි උපකල්පනය කළොත් ඉන්ටර්නෙට් භාවිත කරන්නන්ගේ සංඛ්‍යාව මිලියන් 3 ඉක්මවා යනවා. ලෝක විදුලිසංදේශ සංගමය (ITU) දත්ත දුවා දක්වන තවත් මුලාශ‍්‍රයක් කියන්නේ ශ්රී ලංකාවේ අඩු තරමින් ඉන්ටර්නෙට් නිතිපතා (සතියකට දෙතුන් වතාවක්වත්) භාවිත කරන සංඛ්‍යාව මිලියන් 2.5ක් පමණ වන බවයි. මේ අඩු ඇස්තමේන්තුව ගත්ත ද එය ජනගහනයෙන් 10% ඉක්මවා යනවා..මෙරට ඉන්ටර්නෙට් භාවිත කරන සමස්ත සංඛ්‍යාව හරිහැටි ගණන් බැලීම ඉතා අසීරු නමුත් 2012 පෙබරවාරිය වන විට එය මිලියන් 2 හා 2.5 අතර සංඛ්යාවක තිබු බව තොරතුරු සමාජයේ ප්රගමනය අධ්‍යයනය කරන ලර්න්ඒෂියා (LIRNEasia) පර්යේෂණායතනය ඒ මාසයේ ප්රකාශයට පත් කළ Broadband in Sri Lanka නම් වාර්තාවේ කියනවා. http://tiny.cc/BBSL බලන්න..මෙබදු නිල සංඛ්‍යා ලේඛන හා විද්වත් විශ්ලේෂණ අද වන විට පහසුවෙන් ඉන්ටර්නෙට් හරහා ම සොයා ගත හැකියි. එසේ තිබියදීත් අපේ ඇතැම් ජනමාධ්‍ය ඇදුරන් පිළුණු වූ දත්ත මත එල්බ ගෙන සිිටින්නේ ඇයි?.ශ්රී ලංකාවට ජංගම දුරකථන තාක්ෂණය 1989දීත්, වාණිජ මට්ටමේ ඉන්ටර්නෙට් සේවා 1995දීත් හදුන්වා දුන්නා. වසර 23ක ජංගම දුරකථන ඉතිහාසයක් හා වසර 17ක ඉන්ටර්නෙට් අත්දැකීමක් ලක් සමාජයට තිබෙනවා. මුල් වසරවල ඇති හැකි අය අතර සෙමින් පැතිරුණු මේ නව මාධ්‍ය තාක්ෂණයන් 2000 දශකයේදී සමාජයේ විවිධ ආර්ථික මට්ටම් හරහා විහිද ගියා. නිසි විදුලි සංදේශ නියාමන ප්රතිපත්ති හා වඩා ලාබදායක විද්යුත් උපකරණ බිහි වීම මෙයට දායක වුණා..ඉක්මණින් පරිනාමය වන විද්යුත් මාධ්‍ය හා වෙබ් මාධ්‍ය ගැන විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ නිබන්ධන හා පෙළපොත් ලියැවෙන තුරු බලා සිටිය නොහැකියි. ලෝකයේ වෙනත් රටවල මාධ්‍ය ඇදුරන් හා පර්යේෂකයන් කරන්නේ නව මාධ්‍ය හා නව තාක්ෂණය ඔස්සේ ම ඒවා ගැන නිරික්ෂණ කරමින්, අළුත් මතවාද හා සංවාද ඒ හරහා ගොඩ නැංවීමයි..බි‍්‍රතාන්‍යයේ විවෘත විශ්ව විද්‍යාලයේ ආචාර්ය ජෝන් නෝට්න් (Dr John Naughton) එවැනි අයෙක්. ප්රධාන ප්රවාහයේ The Observer පුවත්පතට කොලම් ලියන අතර ඔහු මාධ්‍ය හා තොරතුරු සමාජය ගැන ඒවා හරහා ම බ්ලොග්, ට්විටර් ආදිය ඔස්සේ නිතර කථා බහ කරනවා. එබදු ගවේෂණය කරන ඉන්දියානු, ඉන්දුනීසියානු, තායි හා සෙසු ආසියානු පර්යේෂකයන් ද සිටිනවා..අපේ කිසිදු සරසවියක එබදු නව මාධ්‍ය පෙරගමන්කරුවකු සිටිදැයි සොයා ගන්නට අපහසුයි. කැළණියේ මාධ්‍ය සමුළුවේ වෙබ් මාධ්‍ය ගැන සංවාද හරවත්ව හෝ ඉලක්කගතව කිරීමට රැස්ව සිටි උගතුන් අපොහොසත් වුණා..නව මාධ්‍ය (new media) අර්ථ දක්වන්නේ කෙසේ ද? මෙය සෙද්ධාන්තිකව ක්ෂේත්රය හැදැරීමේදී අදාළ සහ වැදගත් වුවත් ප්රායෝගිකව විග්රහ කිරිම එතරම් ලෙහෙසි නැහැ. නව මාධ්‍ය සැසියේ සැළකිය යුතු කාලයක් මේ ගැන තර්ක විතර්කවලට වෙන් කෙරුණා. මගේ අදහස වුයේ ඕනෑ ම මාධ්‍යයක් “නව” මාධ්‍යයක් වීම පුද්ගලයාට මෙන් ම ජන සමාජයකටත් සාපේක්ෂ සාධකයක් බවයි. (1980 දශකයේ ටෙලිවිෂන් අපට නව මාධ්‍යයක් වන විට ලෝකයේ බොහෝ රටවල එය අරභයා පරම්පරාවක හෝ දෙකක අත්දැකීම් සමුදායක් තිබුණා.).ඉන්ටර්නෙට් මාධ්‍යය හරහා ප්රවෘත්ති හෝ ඕපාදුප බෙදා හරින වෙබ් අඩවි සුළුතරයක් තිබෙනවා. මේවා ගැන උඩින් පල්ලෙන් බලා පොදු නිගමනවලට එළඹීම හා ප්රතිපත්ති නිර්දේශ කිරිම අනතුරුදායක මෙන්ම ඇතැම් විට හාස්‍යජනක ක්රියාවක්. “රජයට හා ප‍්‍රභූන්ට අපහසා කරන වෙබ් අඩවි පාලනය කළ යුතුයි”, වැනි සරල උද්‍යොගපාඨ දේශපාලන වේදිකාවලින් ඇසී පුරුදු වුණත්, විද්වත් සභාවල මීට වඩා කරුණු තෝරා බේරා ගෙන සමබරව විග්රහ කිරිමේ හැකියාවක් උගතුන්ට තිබිය යුතුයි. අවාසනාවකට එදා සංවාදයේ මෙබදු විසමතා, අතිශයෝක්තීන් හා අනවශ්‍ය තරමට ලඝු කිරීම් ගණනාවක් දකින්නට හා අසන්නට ලැබුණා..උදාහරණයකට බොහෝ කොට සංවෘත අවකාශයක් වන Facebook සහ සහජයෙන් ම විවෘත හා පොදු අවකාශයක් (Public Space) වන සමස්ත ඉන්ටර්නෙට් මාධ්‍යය අතර මූලික වෙනස පවා තේරුම් නොගත් උගතුන් සිටින බව පෙනී ගියා..ලක් සමාජය අන් කවරදාටත් වඩා වේගයෙන් වෙනස් වෙමින් පවතිනවා. එය ආර්ථික, දේශපාලනමය, සාංස්කෘතික මෙන් ම තාක්ෂණික අංශයන්ට ද අදාළයි. මේ වෙනස්කම්වලට ජන ව්‍යූහයේ (demographic), තාක්ෂණයේ මෙන්ම පාරිභෝගික රටාවල බලපෑම ද හේතු වනවා. අපේ පෞද්ගලික අත්දැකීම්වලට සීමා වී මිලියන් 20ක ජන සමාජයේ තත්ත්වය ගැන නිගමනවලට එළඹීම ශාස්ත‍්‍රවේදීන් නොකළ යුත්තක්. ඔවුන් ඊට වඩා පර්යේෂණ හා තර්කානුකූල පදනමකින් ක්රියා කළ යුතුයි..ඉන්ටර්නෙට් හරහා පැමිණෙන මාධ්‍ය අපේ සමාජයේ හා ජනප්රිය සංස්කෘතියේ තවත් පැතිකඩක් බවට පත් වී ගෙන යනවා. මෙය එයට සමීප හා එයත් සමග ගනුදෙනු කරන අයට නම් අරුමයක් හෝ අසාමාන්‍ය දෙයක් නොවෙයි. එහෙත් එයට ආගන්තුක උදවියට නම් මේ ප‍්‍රවාහය “උන්මාදයක්” හෝ “මනෝ විකාරයක්” ලෙස පෙනිය හැකියි..නමුත් ඉන්ටර්නෙට් නොදැන හා පරිහරණය නොකර වත්මන් තොරතුරු සමාජයේ යම් මට්ටමකින් ඔබ්බට යා නොහැකි ආකාරයේ යථාර්ථයක් බිහි වෙමින් පවතිනවා. විශේෂයෙන් නව දැනුම සොයා යන, දැනුම ගවේෂණය කරමින් එයට එකතු කරන පර්යේෂකයන්ට, ශිෂ්‍යයන්ට හා සරසවි ඇදුරන්ට නව මාධ්‍ය හැකියාව අවශ්‍යයි..එයින් අදහස් වන්නේ පරිගණක දෘඩාංග හා මෘදුකාංග ගැන ඉංජිනේරු මට්ටමේ දැනුමක් හැමට තිබිය යුතුයි කියා නොවෙයි. වසර 20කට වැඩි කලක් දිනපතා පරිගණක භාවිත කරන මට පරිගණකයක් අළුත්වැඩියා කිරීමට හෝ එහි කාර්මික ගැටළු විසඳීමට හැකියාව නැහැ. මා එය දකින්නේ මෝටර් රථ භාවිතය වගෙයි..වත්මන් සමාජයේ මධ්‍යම පාංතික බොහෝ දෙනා තමන්ගේ කාරයක්, මෝටර් බයිසිකලයක් හෝ ත‍්‍රීරෝද රථයක් මිළට ගෙන පදවා ගෙන යන්නට පෙළඹෙනවා. එසේ කරන බොහෝ දෙනා මෝටර් කාර්මික තාක්ෂණය ගැඹුරින් දන්නේ නැහැ. වාහනයේ ඉන්ධන, ලිහිස්සි තෙල් හා වතුර අවශ්ය පමණට යොදන්නටත්, හදිසියේ රෝදයක හුළං බැස්සොත් එය මාරු කර ගන්නටත් රියදුරන් වන අප බොහෝ දෙනාට හැකියි. එමෙන්ම මාර්ග නීතිවලට අනුව ආරක්ෂාකාරී ලෙස රිය පදවන සැටි අප දන්නවා. වඩාත් සංකීර්ණ නඩත්තු හෝ අලූත්වැඩියාවක් අවශ්ය වූ විට අප මෝටර් කාර්මික ගරාජයකට යනවා..පරිගණක භාවිතය හරහා සයිබර් අවකාශයේ සැරිසරන අයටත් තිබිය යුතු මූලික දැනුමක්, කුසලතාවක් හා රීති මාලාවක් තිබෙනවා. මේවා නොදත් ඇතැම් විද්වතුන් හා වෘත්තිකයන්, ලෙහෙසියෙන් වළක්වා ගත හැකි තොරතුරු තාක්ෂණ වැරදි කරනවා. බැට කෑ විට තාක්ෂණයට දොස් පවරනවා. කුමන්ත්රණවාදී තර්ක කරනවා!.ස්වයංමුලාවට පත් සරසවි ඇදුරන්ගෙන් උගන්නා සිසුන් මෙන් ම ඔවුන්ගෙන් ගුරුහරුකම් ගන්නා රාජ්‍ය නිලධාරින්ට කුමක් සිදු වේද? තොරතුරු සමාජයේ ඉදිරි ගමන උපෙක්ෂා සහගතවත්, මැදහත් ලෙසිනුත් නිරික්සමින් විද්වත් අදහස් දැක්වීමේ වගකීම සරසවි ඇදුරන්ට තිබෙනවා. එය හරිහැටි ඉටු නොවන බව පැය කිහිපයක් ඔවුන් සමග ගත කිරිමෙන් මට පෙනී ගියා. http://tiny.cc/NMOM ද බලන්න..Posted in Communicating research, Digital Divide, digital media, Digital Natives, ICT, Internet, New media, Ravaya Column, Science communication, Sri Lanka, Telecommunications, web 2.0. Tags: A Bridge Too Far, analog media, Broadband, broadcasting, comics, Dr John Naughton, Facebook, Information Society, information technology, innovation, Internet, Mass Communication Department, media policy, media regulation, mobile phone, Sri Lanka, technology adoption, Telecommunications Regulatory Commission of Sri Lanka, University of Kelaniya. 1 Comment ».New Media, Old Minds: A Bridge Too Far?.25 May 2012 — Nalaka Gunawardene.National Media Summit 2012 at University of Kelaniya, 25 May 2012.New Media, Old Minds: A Bridge Too Far?.This was the title of a presentation I made at National Media Summit 2012, at University of Kelaniya, Sri Lanka, this morning. I was asked to talk about New Media and policies for Sri Lanka..In my audience were academics and researchers on journalism and mass communication drawn from several universities of Sri Lanka. I was told the biennial event is to help frame new research frameworks and projects..Now, I’m not a researcher in the conventional sense of that term, and am fond of saying I don’t have a single academic bone in my body. Despite this, occasionally, universities and research institutes invite me to join their events as speaker, panelist or moderator..University of Kelaniya, a state university in Sri Lanka, has the island’s oldest mass communication department, started in the late 1960s..Perhaps inertia and traditions weigh down such places — while I had a patient hearing, I found our ensuing discussion disappointing. The historical analogies, policy dilemmas and coping strategies I touched on in my presentation didn’t get much comment or questions..Instead, rather predictably, the ill-moderated discussion meandered on about the adverse social and cultural impacts of Internet and mobile phones and the need to ‘control’ everything in the public interest (where have I heard that before?)..And much time was wasted on debating on what exactly was new media and how to define and categorise it (I’d argued: it all depends on who answers the question!)..Part of the confusion arose from many conflating private, closed communications online (e.g. Facebook) with the open, more public interest online content (e.g. news websites). Similarly, the critical need for common technical standards (to ensure inter-operability) was mistaken by some as the need for dull and dreary orthodoxy in content!.Concepts like Citizen Journalism, user-generated content, privacy, right to information were all bandied around — but without clarity, focus or depth. Admittedly we couldn’t cover everything under the Sun. But we didn’t even discuss what options and choices policy makers have when confronted with rapidly evolving new media types..Half anticipating this, I had included a line in my talk that said: “Academics must research, analyse & advise (policy makers). But are Lankan academics thought-leaders in ICT?”.I was being a polite guest by not explicitly answering my own question (but as a helpful hint, I mentioned dinosaurs a few times!). In the end, my audience provided a clear (and sadly, negative) answer: far from being path-finders or thought-leaders, they are mostly laggards who don’t even realise how much they have to catch up!.And some of them are framing Lankan media policy and/or advising government on information society issues. HELP!.Don’t take my word for it. Just try to find ANY online mention of National Media Summit 2012 that just ended a few hour ago. Google indexes content pretty fast these days — but there is NONE that I can find on Google as May 25 draws to an end (except my own PPT on SlideShare!)..Or try accessing the Mass Communication Dept at University of Kelaniya. For the past few weeks and even now, it remains inaccessible while the rest of that university website works..New Media, Old Minds: A Bridge Too Far? YES, for now, it does seem that way….Nalaka Gunawardene – New Media & Old Minds? – Univ of Kelaniya, 25 May 2012.View more PowerPoint from Nalaka Gunawardene.Posted in Broadcasting, Communicating research, Digital Divide, digital media, Ethics, ICT, Internet, Media, Media freedom, New media, News, public interest, Telecommunications. Tags: A Bridge Too Far, analog media, Broadband, broadcasting, comics, Facebook, Information Society, information technology, innovation, Internet, Mass Communication Department, media policy, media regulation, mobile phone, Sri Lanka, technology adoption, Telecommunications Regulatory Commission of Sri Lanka, University of Kelaniya, WikiLeaks, Wikipedia. 8 Comments ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #64: අවුරුදු සුනාමිය 2: ඉතිං ඊට පස්සෙ?.27 April 2012 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya Sunday column (in Sinhala) appearing on 29 April 2012, I reflect on the Indian Ocean undersea quake on 11 April 2012, and the tsunami watch that followed..Taking Sri Lanka as the example, I raise some basic concerns that go beyond the individual incident, and address fundamentals of disaster early warning and information management in the Internet age..I ask: Was the tsunami warning and coastal evacuation on April 11 justified in Sri Lanka? I argue that this needs careful, dispassionate analysis in the coming weeks. ‘Better safe than sorry’ might work the first few times, but let us remember the cry-wolf syndrome. False alarms and evacuation orders can reduce public trust and cooperation over time..I have covered similar ground in an English op ed essay just published on Groundviews.org: Nurturing Public Trust in Times of Crisis: Reflections on April 11 Tsunami Warning.Map showing epicentre of undersea quake in Indian Ocean on 11 April 2012 - courtesy Pacific Tsunami Warning Centre & US Geological Survey.“පිටසක්වලින් ආ අවුරුදු සුනාමිය” මැයෙන් කොලමක් මා ලිව්වේ හරියට ම වසරකට පෙර, 2011 අපේ‍්‍රල් 24දා. ඒ 2011 අපේ‍්‍රල් 15 වනදා මෙරට ටෙලිවිෂන් නාලිකාවක් වගකීම් විරහිතව කළ සජීව විකාශයක් නිසා හට ගත් මහජන භීතිය හා එයට පසුබිම් වූ කරුණු විග්රහ කරමින්..2012 අපේ‍්‍රල් 11 වනදාත් ශ්රී ලංකාවේ වෙරළබඩ ප්රදේශ බොහොමයක සුනාමි අනතුරක සේයාව මතු වීම නිසා කලබල තත්ත්වයක් හටගත්තා. මෙය ආවේ පිටසක්වලින් නෙවෙයි. ඉන්දියානු සාගරයේ පතුලෙන්. හරියටම කිවහොත් ඉන්දුනීසියාවේ බන්ඩා අචි නගරයට කිමි 440ක් නිරිතදිගින් සාගරයේ කිමි 33ක් යටින්. එදින ශ්රී ලංකා වේලාවෙන් පස්වරු 2.08ට භූකම්පන මානයේ 8.6ක් සටහන් කළ ප්රබල භූමිකම්පාවක් හට ගත්තා..එය සැර බාල වූ භූචලනයක් ලෙස අපේ රටේද විවිධ තැන්වලට දැනුනා. එයින් විනාඩි 6ක් ගත වූ පසු අමෙරිකාවේ හවායි දුපත්වල පිහිටි, අමෙරිකානු රාජ්‍ය ආයතනයක් වන පැසිෆික් සුනාමි අනතුරු ඇගවිමේ කේන්ද්‍රය (PTWC) විසින් ඒ ගැන මුල් ම විද්‍යාත්මක තොරතුරු සන්නිවේදන සිය වෙබ් අඩවිය හරහා නිකුත් කළා. එයින් කියැවුණේ ඉන්දියානු සාගර සුනාමියක් හට ගැනිමේ යම් අවදානමක් ඇති බවත්, මේ කලාපයේ වෙරළබඩ රටවල් තව දුරටත් ආරක්ෂාකාරි පියවර ගැනිම සදහා සුදානමින් හා සීරුවෙන් සිටිය යුතු බවත්. මේ සීරුවෙන් සිටීම විද්‍යාඥයන් Tsunami Watch ලෙස ලෙස නම් කරනවා..මුහුදු පතුලේ ප්රබල භූචලනයක් සිදු වූ මොහොතේ පටන් PTWC විද්‍යාඥයන් ඉතා කඩිසර ලෙසින් මුහුදු රළ ක්රියාකාරිත්වය හා සාගර තරංග ගැන දුර සිට මැනීම කරනවා. මේ සදහා ස්වයංක්රීය ලෙස තොරතුරු සැපයීමේ හැකියාව ඇති සංවේදී උපකරණ ඉන්දියානු සාගරයේ බොහෝ ස්ථානවල පිහිටුවා තිබෙනවා. සමහරක් සාගරයේ පාවෙමින් චන්ද්‍රිකා හරහා තොරතුරු එවේලේ ම විකාශය කරන අතර තවත් ඒවා වෙරළබඩ යම් ස්ථානවල සවි කර තිබෙනවා..මේවායින් එසැනින් ලැබෙන අළුත් ම විද්‍යාත්මක දත්තල එම සාගර ප්රදේශයේ ඓතිහාසික සුනාමි ඇති වීමේ ප්රවණතා ද සැලකිල්ලට ගෙන සුනාමියක් හට ගැනීමේ හැකියාව ගැන PTWC විද්‍යාඥයින් ඉක්මන් තක්සේරුවක් කරනවා..අපේ‍්‍රල් 11 වනදා ඉන්දියානු සාගරයේ මුල් භූචලනයෙන් හා ඉනික්බිති හටගත් පසු කම්පන (aftershocks) නිසා සුළු මට්ටමේ සාගර තරංග බලපෑමක් හට ගත්තත් එය සුනාමියක් බවට පත් වූයේ නැහැ. මේ නිසා ශ්රි ලංකා වේලාවෙන් පස්වරු 2.15ට හදුන්වා දෙනු ලැබූ සුනාමි සීරුවෙන් සිටීම සවස 6.06ට PTWC විසින් නතර කරනු ලැබුවා..මේ පැය හතරකට ආසන්න කාලය තුළ ඔවුන් විද්‍යාත්මක නිවේදන (Indian Ocean Tsunami Watch Bulletins) හයක් නිකුත් කළා. එම විග්රහයන් සැළකිල්ලට ගෙන ජාතික මට්ටමෙන් තීරණ ගැනීම හා ක්රියාත්මක වීම එක් එක් රටවලට භාර වගකීමක්. අපේ‍්‍රල් 11 වනදා එය අදාළ රටවල විවිධ ආකාරයෙන් සිදු වුණා. මුල් භූ චලනයෙන් විනාඩි 6ක් ඇතුළත එයට සමීපතම රටවන ඉන්දුනීසියාව අනතුරු ඇගවීමක් නිකුත් කළ අතර, ඉන්දියාව විනාඩි 8කින් සිය නැගෙනහිර වෙරළට එබදු අනතුරු ඇගවීමක් නිකුත් කළා..ශ්රි ලංකාවේ ජාතික මට්ටමේ නිල අනතුරු ඇගවීම නිකුත් කරනු ලැබුවේ එදින පස්වරු 3.30ට පමණයි. ශ්රි ලංකාවේ නැගෙනහිර හා දකුණු වෙරළබඩ ප්රදේශවල ජිවත් වන ජනතාව හැකි ඉක්මණින් ආරක්ෂිත ස්ථාන කරා ඉවත්වන ලෙස අවවාද කරනු ලැබේ, එයින් කියැවුණා..සුනාමි අනතුරු ඇගවීමක් දේශීය වශයෙන් නිකුත් කිරිම ඉතා වගකිම් සහගත තීරණයක්. එහිදී විද්‍යාත්මක සාධක මත පදනම් වී, මහජන ආරක්ෂාව ද සැලකිල්ලට ගෙන හැකි තාක් ඉක්මනින් ක්රියා කළ යුතු වනවා. එහෙත් හැමදෙයක් ම මුළුමනින් තහවුරු කර ගන්නා තුරු බලා සිටිය හොත් කඩිනමින් පැමිණෙන සුනාමි වැනි ආපදාවකදී අනතුරු ඇගවීම ප්රමාද වැඩි විය හැකියි..අවම වශයෙන් වෙරළ ප‍්‍රදේශවලින් රට තුළට යාමට පැය බාගයකට කාලයක් තිබිය යුතුයි. මේ නිසා තමන්ට තිබෙන අළුත් ම එහෙත් අසම්පුර්ණ විද්‍යාත්මක තොරතුරු මත, රට ලෝකය ගැන තමන් සතු පුළුල් අවබෝධය ද යොදා ගනිමින් සුනාමි අනතුරු ඇගවීමක් නිකුත් කරනවා ද නැද්ද යන තීරණය ගන්නට අදාළ නිලධාරින්ට සිදු වනවා..මාධ්‍ය, සිවිල්, සංවිධාන හා ආරක්ෂක හමුදාවලට කළ හැක්කේ එසේ නිල වශයෙන් ගන්නා තීරණයක් පතුරුවා හැරිම පමණයි. අනතුරු ඇගවීමක් නිකුත් කිරිමේ බලය තනිකර ම රටක මධ්‍යම රජයට පමණක් සීමා විය යුතුයි..2004දී අපට තිබුනු ලොකු ම අඩුපාඩුව වූයේ ජාත්‍යන්තරව ලැබෙන සුනාමි අනතුරු ඇගවීමක් ගැන දේශීය වශයෙන් තීරණයක් ගැනීමට හා ඒ තීරණය හැකි ඉක්මණින් අදාළ ප්රදේශවල මහජනතාවට දැනුම් දීමට නොහැකි වීමයි. 2004 සුනාමියෙන් පසුව මේ මුලික අඩුපාඩු මග හරවා ගෙන ඇතත්, සුනාමි අනතුරක සේයාව මතු වූ විටෙක ආරක්ෂිත පියවර මනා සේ සම්බන්ධිකරණය වීම ගැන තවමත් විසදා නොගත් ගැටළු තිබෙන බව අපේ‍්‍රල් 11දා අත්දැකීමෙන් පෙනී ගියා..සුනාමි අනතුරු ඇගවීමකදී හැසිරිය යුතු ආකාරය ගැන බොහෝ වෙරළබඩ ප්රදේශවල ජනතාව මේ වන විට දැනුවත් කර තිබෙනවා. මෙයට ආපදා කළමණාකරන මධ්‍යස්ථානය (DMC) මෙන් ම සර්වෝදය හා රතු කුරුස සංගමය වැනි ස්වේච්චා ආයතන ද මුල් වුණා. එහෙත් සුනාමි අනතුරු ඇගවීමෙන් පසු බටහිර, දකුණු හා නැගෙනහිර වෙරළ ප්රදේශවල ඇති වුණු විකෂිප්ත තත්ත්වය හා සංත‍්‍රාසය (panic) ගැන පසු විපරමක් කළ යුතුයි..2004 – 2011 කාලය තුළ සන්නිවේදන තාක්ෂණය බොහෝ සේ දියුණු වී තිබෙනවා. 2004දී මිලියන් 2ක් පමණ වූ මෙරට ජංගම දුරකථන සංඛ්‍යාව 2011 අග වන විට මිලියන් 18 ඉක්මවා ගියා. මෙරට ජනගහනයෙන් සියයට 15 – 20ක් දෙනා නිතිපතා ඉන්ටර්නෙට් භාවිතා කරනවා. මේ නිසා සම්ප්රදායික රේඩියෝ හා ටෙලිවිෂන් මාධ්‍යවලට අමතරව ජංගම දුරකථන හා ඉන්ටර්නෙට් හරහා ද හදිසි අවස්ථාවල තොරතුරු ගලා යනවා..හදිසි අවස්ථාවක ජංගම දුරකථන ජාල ධාරිතාව ඉක්මවා ගොස් තදබදයක් හට ගැනීම සුලබයි. ඉන්ටර්නෙට් සේවා අඩාල නොවී ක්රියාත්මක වූ නිසා Facebook හා Twitter වැනි වෙබ් මාධ්‍යවල සැලකිය යුතු තොරතුරු හුවාමරුවක් සිදු වුණා. ඒ අතර ඇතැම් රේඩියෝ හා ටෙලිවිෂන් නාලිකාවල නිවේදකයන් ආවේගශීලිව ජනතාව බියපත් කිරිමට හා කලබල වැඩි කිරිමට දායක වූ බවත් කිව යුතුයි..මේ ගැන විග්රහයක් කරමින් මෙරට හිටපු විදුලි සංදේශ නියාමකවරයකු හා සන්නිවේදන විශේෂඥයකු වන මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව කීවේ: “හදිසි අවස්ථාවක තොරතුරු හුවමාරු වීමේදි නිල මුලාශ‍්‍රවලට හෝ ප්රධාන ප්රවාහයේ (විද්යුත්) මාධ්‍යවලට සීමා වූ යුගය හමාරයි. ඉන්ටර්නෙට් ප්රචලිත වීම හා ජනප‍්‍රියවිමත් සමග ලෝකයේ නොයෙක් තැන්වලින් මතු වන අළුත් ම තොරතුරු හා විග්රහයන් එසැනින්ම ලබා ගැනිමේ හැකියාව අපේ සමාජයේ දැන් විවෘත වී තිබෙනවා. මේ නව සන්නිවේදන යථාර්ථය ආපදා අනතුරු ඇගවීම් නිකුත් කිරිමේ වගකීම හා නිල බලය ඇති රාජ්‍ය ආයතන හා නිලධාරින් සැලකිල්ලට ගත යුතුයි.”.නිල රාජ්‍ය මුලාශ‍්‍ර මුලික අනතුරු ඇගවීමෙන් පසු දිගින් දිගට අළුත් තොරතුරු සැපයීමට පෙරට ආවේ නැහැ. මෙබදු අවස්ථාවක රාජ්‍ය නිලධාරින් තනි නාලිකාවකට දෙකකට සම්බන්ධ වීම සෑහෙන්නේ නැහැ. එමෙන්ම ජේ්‍යෂ්ඨ නිලධාරින් මාධ්‍ය හරහා ජනතාවට තොරතුරු දීම ඉතා වැදගත්. ජන මනස කැළඹි ඇති විට යම් තරමකට හෝ ඔවුන්ට අස්වැසිල්ලක් ලැබෙන්නේ එවිටයි..භූ චලනයෙන් කෙටි වේලාවක් ඇතුළත දෙස් විදෙස් ජනමාධ්‍ය සියල්ලට ම විවෘත වෙමින් බහුවිධ මාධ්‍ය හරහා මිලියන් 235කට අධික සිය රටවැසියන්ට සම්බන්ධ වූ ඉන්දුනීසියානු ජනාධිපති සුසිලෝ යොදියෝනෝ ඒ කාර්යය ඉතා දක්ෂ ලෙස ඉටු කළ බව ටයිම් සගරාවේ ශ්රී ලංකා වාර්තාකරු අමන්ත පෙරේරා පෙන්වා දෙනවා..“තනතුරෙන් උසස් රාජ්‍ය නිලධාරියකු හෝ නායකයකු එදින අපේ රටේ දේශීය සන්නිවේදනයට මැදිහත් නොවීම කණගාටුවට කරුණක්. සජීව විද්යුත් මාධ්‍ය වාර්තාකරණයේදී හදිසි අවස්ථාව පහව යන තුරු දිගින් දිගට ම ජනමාධ්‍ය හරහා ජනතාවට තොරතුරු දීම හා සන්සුන් කිරිම අත්‍යවශ්‍යයි. මේ සදහා ඇති තරම් ලක් රජයෙන් නිල ප්රකාශකයන් සොයා ගන්නට මාධ්‍යවලට නොහැකි වුණා,” අමන්ත කියනවා..අපේ‍්‍රල් 11දා සුනාමි අනතුරු ඇගවීම් නිකුත් කිරිම හා එයින් පසු සිදු වූ සමස්ත ක්රියාදාමය ගැන මැදහත් විමර්ශනයක් කළ යුතුයි. එදා බලය ලත් නිලධාරින් ක්රියා කරන්නට ඇත්තේ පරිස්සම හා ආරක්ෂාව පැත්තට වැඩි බරක් තබමින් විය යුතුයි. එය එදින තත්ත්වය බේරා ගන්නට උදවු වුණත්, මෙබදු අනතුරු ඇගවීම් විටින් විට නිකුත් කර සුනාමි නොඑන විට අනතුරු ඇගවීම් පිළිබද මහජන විශ්වාසය ටිකෙන් ටික අඩු වීමේ අවදානමක් තිබෙනවා. False Alarms නමින් හැදින්වෙන මේ තත්ත්වය දිගු කාලීනව ආපදා කළමණාකරනයට අහිතකරයි..“කොටියා ආවා” යයි නිතර නිතර කෑගසමින් විහිලූ කරන්නට පුරුදුව සිටි තරුණයාගේ කථාව අප දන්නවා. ඇත්තට ම කොටියකු ආ විට ඔහුගේ අනතුරු ඇගවීම කිසිවකු විශ්වාස කළේ නැහැ!.බංගලාදේශය, පිලිපීනය, තායිලන්තය වැනි අපේ කලාපයේ රටවල මෑත වසරවල අත්දැකීම්වලින් පෙනී යන්නේ අනවශ්‍ය ලෙස කලබල වී අනතුරු ඇගවීමක් නිකුත් කොටල එනවා යැයි කී සුනාමි නොපැමිණි විට අදාල නිල ආයතන ගැන ජන මනසේ ඇති විශ්වාසය පළුදු වන බවයි. මේ නිසා අපේ‍්‍රල් 11 වනදා ප‍්‍රවේශම්කාරිවීම ගැන උදම් අනන අතරේ මේ දිගු කාලීන විපාකය ගැන සීරුවෙන් සිතා කටයුතු කළ යුතු බව මහාචාර්ය සමරජීව අවධාරණය කරනවා..එසේ ම සුනාමි සන්නිවේදනයේදී වචන හරඹයේ සිදුවන ව්‍යාකුලතා වළක්වා ගැනිමට සරල වර්ණ සංකේත ක්රමයක් යොදා ගත හැකියි. එහිදී සුනාමි නොමැති තත්ත්වය කොළ පාටිනුත්, සුනාමියක් සිදුවීමේ සේයාව හෝ අවදානම (Watch) තැඹිලි පාටිනුත්, නියත වශයෙන්ම සුනාමියක් මහ එන බව දත් විට (Warning) රතු පාටිනුත් නියෝජනය කළ හැකියි. මෙය රථවාහන සංඥා ක්රමයට සමාන නිසා මාධ්‍යවේදීන් හෝ පොදු මහජනතාව හෝ වරදවා වටහා ගන්නට ඉඩක් නැහැ..Posted in Asia, Communicating disasters, Humanitarian emergencies, ICT, Internet, New media, Oceans, public interest, Ravaya Column, Science communication, science journalism, Sri Lanka, Telecommunications, Tsunami. Tags: Amantha Perera, Bangladesh, Dr Rohan Samarajiva, False alarms, Hawaii, Internet, Pacific Tsunami Museum, Pacific Tsunami Warning Centre (PTWC), Philippines, Public trust, Social Media, Thailand, trust, tsunami alerts, tsunami warnings. Leave a Comment ».Public Trust in Times of Crisis: Reflections on April 11 Indian Ocean Tsunami Warning.26 April 2012 — Nalaka Gunawardene.Entrance to Pacific Tsunami Museum in Hilo, Hawaii, photo by Nalaka Gunawardene, Jan 2007.Five years ago, on a visit to the Pacific Tsunami Museum in Hilo, Hawaii, I played an interesting simulation game: setting off an undersea earthquake and deciding whether or not to issue a tsunami warning to the many countries in and around the Pacific..The volunteer-run museum, based in ‘the tsunami capital of the world’, engages visitors on the science, history and sociology of tsunamis. The exhibits are mostly mechanical or use basic electronic displays, but the messages are carefully thought out..The game allowed me to imagine being Director of the Pacific Tsunami Warning Centre (PTWC), a US government scientific facility in Ewa Beach, Hawaii, where geophysicists monitor seismic activity round the clock. When the magnitude exceeds 7.5, its epicentre is located and a tsunami watch is set up. Then, combining the seismic, sea level and historical data, PTWC decides if it should be upped to a warning..Tsunami simulation game - low tech, high lesson.The museum game allows players to choose one of three locations where an earthquake happens — Alaska, Chile or Japan — and also decide on its magnitude from 6.0 to 8.5 on the Richter Scale..This is an instance where scientists must quickly process large volumes of information and add their own judgement to the mix. With rapid onset hazards like tsunamis, every second counts. Delays or inaction can be costly — but false alarms don’t come cheap either..I played the game thrice, and erring on the side of caution, issued a local (Hawaiian) evacuation every time. If it were for real, that would have caused chaos and cost the islanders a lot of money..In fact, those who make decisions on tsunami alerts or warnings have to take many factors into account – including safety, economic impact and even political fall-out..After playing the simulation game, I can better appreciate the predicament government officials who shoulder this responsibility. They walk a tight rope, balancing short-term public safety and long term public trust in the entire early warning system..This is how I open a new op ed essay that reflects on the Indian Ocean undersea quake on 11 April 2012, and the tsunami watch that followed..Taking Sri Lanka as the example, but sometimes referring to how other Indian Ocean rim countries reacted to the same situation, I raise some basic concerns that go beyond this individual incident, and address fundamentals of disaster early warning and information management in the Internet age..Another except:.“So was the tsunami warning and coastal evacuation on April 11 justified? This needs careful, dispassionate analysis in the coming weeks. ‘Better safe than sorry’ might work the first few times, but let us remember the cry-wolf syndrome. False alarms and evacuation orders can reduce public trust and cooperation over time.”.In particular, I focus on nurturing public trust — which I call the ‘lubricant’ that can help move the wheels of law and order, as well as public safety, in the right direction..Read full essay on Groundviews.org:.Nurturing Public Trust in Times of Crisis: Reflections on April 11 Tsunami Warning.Posted in Asia, Communicating disasters, Disasters, Humanitarian emergencies, ICT, Internet, public interest, Science communication, Sri Lanka, Telecommunications, Tsunami. Tags: Ewa Beach, Hawaii, Hilo, Internet, Pacific Tsunami Museum, Pacific Tsunami Warning Centre (PTWC), Public trust, Social Media, trust, tsunami alerts, tsunami warnings. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #52: කොලූගැටයා දෙවැනි වසරට පිවිසෙයි!.6 February 2012 — Nalaka Gunawardene.Nalaka G at a giant digital clock in Tokyo: Wandering everywhere with a sense of wonder....This is the Sinhala text of my weekly column published in Ravaya newspaper for 5 February 2012. Here, I look back at one year of weekly columns and reflect on some reader feedback and their participation in my efforts to make sense of the world in turmoil that is all around me. I say ‘Thank You’ to the few writer friends and public intellectuals who have advised and guided me. I reaffirm my commitment to keep asking questions, connecting dots and following my own simple language style with none of the intellectual pretensions common in Sinhala newspaper writing..‘සිවු මංසල කොලූ ගැටයා’කොලම ඇරඹුණේ 2011 පෙබරවාරි මුලදී. දෙවැනි වසරට පිවිසෙන මේ මොහොතේ මඳකට ආපසු හැරී බලන්නට කල්පනා කළා..අවුරුද්දක් යනු මහ කාලයක් නොවෙයි. ඉන්දියාවේ කුෂ්වාන්ත් සිං වැනි ප්රවීණ ලේඛකයෝ දශක ගණනාවක් නොකඩවා සතිපතා කොලම් ලියමින් සිටිනවා. පුවත්පතක වෙනත් විශේෂාංගවලට වඩා කොලමක් (හෙවත් තීරු ලිපියක්) වෙනස් වන්නේ එම ලේඛකයාගේ දැක්ම හා පෞරුෂත්වය මතු කිරීමට අවකාශ ඇති නිසායි..කොලමක් ලිවීමේ ආශාව කලක් තිස්සේ මගේ සිතේ තිබුණත් එයට අවස්ථාව ලැබුණේ රාවයෙන් ලැබුණු ඇරැයුමත් සමගයි. 1990 ගණන්වල ජපන් පාරිසරික සගරාවකට මා දෙවසරක් තිස්සේ මාසික කොලමක් ලිව්වා. එහෙත් ඉංග්රීසියෙන් මා ලියූ කොලම් ඔවුන් ජපන් බසින් පළ කළ නිසා පාඨකයන් සමග ඍජු සබඳතාවක් ගොඩ නගා ගත නොහැකි වුණා..කොලමකට ලැබිය හැකි හොඳම දිරිගැන්වීම නම් එය නිතිපතා කියවන හා විටින් විට ප්රතිචාර දක්වන ලෙන්ගතු පාඨක පිරිසක් සිටීමයි. මගේ කොලම කියවන පාඨකයන්ගෙන් ඇතැම් දෙනෙක් මට ඊමේල් මගින් ප්රතිචාර දක්වනවා. තවත් සමහරුන් විවිධ විද්වත් සභාවල හා සමාජශීලී අවස්ථාවල මුණ ගැසී කථා කරනවා. මේ ප්රතිචාර මට ඉතා ප්රයෝජනවත්. එයින් සමහරක් මගේ කොලම් සඳහා නිමිති බවට ද පත් වුණා. එමෙන් ම මා නොදැන සිටි හා නොදුටු පැතිකඩ වෙතට මා යොමු කළා. මේ සියල්ලන්ට ම බොහොම ස්තුතියි!.පොදු උන්නතියට කැප වුණු විද්වතුන් හිඟ වූ අපේ රටේ සිටින එබඳු කිහිප දෙනෙකු මට තොරතුරු, උපදෙස් හා දිරි ගැන්වීම් ලබා දෙනවා. මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව, ආචාර්ය ජානක රත්නසිරි, ආචාර්ය තිලක් සියඹලාපිටිය, වෛද්‍ය වින්යා ආරියරත්න, ආචාර්ය කාවන් රත්නතුංග හා මහාචාර්ය කපිල දහනායක ඔවුන් අතර සිටිනවා. නිල තනතුරු දරණ නිසා නමින් උපුටා දැක්විය නොහැකි එහෙත් තොරතුරු ලබා දීමෙන් උපකාර වූ විද්වතුන් ටික දෙනෙකු ද මේ වසර පුරා අනුග්රහය දැක් වූවා. මෙකී නොකී හැම දෙනාටමත් බොහොම ස්තුතියි..මගේ භාෂා ශෛලියට ආභාෂය ලැබුවේ මුල් යුගයේ මට මහත් සේ අතහිත දුන් ප්රවීණ පුවත්පත් කලාවේදී හා ගත්කතුවර ගුණදාස ලියනගේ සූරීන්ගෙන්ග ඔහු අනුව යමින් මා උත්සාහ කරන්නේ හැකි තාක් සරලවල නිරවුල්ව හා ඍජුව ලියන්නයිග මගේ බස් වහරේ ව්‍යංගාර්ථ නැහැග ද්විත්ව ඍණ භාවිතයන් (‘නොකියා බැරි’ ආදී) හෝ සංකීර්ණ වචන හරඹයන් හෝ කරන්නට මා දන්නේ නැහැ..මගේ ප්රවේශය උද්‍යොගශීලීයිග කුතුහලය මුල් කර ගෙන මා සොයා ගන්නා දේ මා විවෘතව ලියනවා. එහිදී මට හමු වුණු අය, මා අත් විදි දේ මෙන් ම මට කියවන්නට හෝ දකින්නට ලැබුණු රසවත් හා හරබර කරුණු එයට පාදක කර ගන්නවා..උත්තම පුරුෂ ඒක වචනයෙන් ලියන්නට මා එදත් අදත් කැමතියි. අද නව මාධ්‍ය භාවිතයේ වඩාත් මතු ව එන්නේත් එසේ තමන් කේන්ද්ර කර ගත් හෘදයංගම සන්නිවේදනයයි. මට හිතෙන දේ හා මා කළ කී දේ ගැන ලියන විට කොහේවත් සිටින ‘ලියුම්කරුවකු’ පිටුපස සැගවීමට ඕනෑ නැහැ..දශක දෙකකට වැඩි කාලයක් විද්‍යා ලේඛනයේ ආධුනිකත්වයක් මා ගත කළේ ශ්රීමත් ආතර් සී. ක්ලාක්ගේ සෙවනේයිග ඔහු නිතර ප්රගුණ කළ උපදෙසක් වූයේ ‘We write to express, not to impress’ යන්නයි. ඒ කියන්නෙ අප ලිවිය යුත්තේ අදහස් පළ කිරීමට මිස අපේ පණ්ඩිතකම පෙන්වීමට නොවෙයි. රටට පෙන්වීමට කිසිදු පණ්ඩිතකමක් හෝ පුම්බන්නට ප‍්‍රතිරූපයක් හෝ මට නැහැ. ඒ නිසා සැහැල්ලූවෙන්, උද්‍යොගයෙන් කාලීන ප්රශ්න විග්රහ කරන්නටත්, නිරවුල් හා නිවැරදි තොරතුරු සොයා යන්නටත් මට ඉඩ තිබෙනවා..පොතෙන් උගත් මගේ ඇතැම් මිතුරන්ගේ එක් ප්රතිචාරයක් වන්නේ මා ලියන දේ සරල වැඩි බවයි. හැමට තේරෙන මිත‍්‍රශීලී බසකින් ලිවීමෙන් මගේ ‘තත්ත්වය හෑල්ලූ විය හැකි’ බවත්, ඉඳහිට හෝ පණ්ඩිත වචන හා බරපතල සංකල්ප යොදා ගැනීම නුවණට හුරු බවත් එක් අයකු මට අවංකව ම අවවාද කළා..අපොයි දෙයියනේ!.‘කොලූ ගැටයා’ හරහා මා නිතිපතා සිංහල ලේඛනයට ආපසු ආවේ විසි වසරක ස්වයං පිටුවහල්වීමකින් (self-exile) පසුවයි. ඒ කාලය පුරා මා විද්‍යා සන්නිවේදනයේ යෙදුණේ ඉංග්රීසි බසින්. අවභාවිතය නිසා මලකඩ බැදුණු මගේ සිංහලය නැවත පණ ගන්වන්නට සමකාලීන හා ජ්යෙෂ්ඨ විද්‍යා ලේඛක මිතුරන් කිහිප දෙනකු මහත් සේ උදවු කළා. එස් එම් බන්දුසීලල අසෝක ඩයස් හා චානුක වත්තේගම එදත් අදත් මගේ සුහද විචාරකයෝ. ඔවුන්ගෙන් උපදෙස් ගන්නා අතර මට ආවේණික බස හැසිරවීමක් මා කරනවා..එහි ඇතැම් තැන් විවාදාත්මකයි. උදාහරණ හැටියට මා සිංහලෙන් යොදන්නේ රේඩියෝ, ටෙලිවිෂන් හා ඉන්ටර්නෙට් යන ඉංග්රීසි වචනමයි. ඉන්ටර්නෙට් ගැන මෙලෝ හසරක් නොදත් සිංහල පණ්ඩිතයකු අතින් නිම වුණු ‘අන්තර්ජාලය’ වැරදි යෙදුමක්. ඉන්ටර්නෙට් යනු ජාල රැසකින් සමන්විත සුපිරි ජාලයක් මිස ජාල අතර (අන්තර්) අවකාශයක් නොවෙයි!.රේඩියෝ හා ටෙලිවිෂන් වචන මා යොදන්නේ පොදුවේ එකී විද්යුත් මාධ්‍යයන් ගැන කථා කරන විට කිසිදු එක් මාධ්‍ය ආයතනයකට හෝ නාලිකාවකට පක්ෂග්රාහී නොවීමටයි. ‘ගුවන් විදුලිය’ හා ‘රූපවාහිනිය’ යන වචන ටොරින්ටනයේ ලැගුම් ගත් රාජ්‍ය මාධ්‍ය ආයතන දෙකට අදාල වෙළඳනාම (brands) බවට පත් වී තිබෙන බව බොහෝ පාඨකයන්ගේ අවබෝධයයි. ඒ නිසා තව දුරටත් ඒවා එකී විද්යුත් මාධ්‍ය ක්‍ෂෙත‍්‍ර හැදින්වීමට යොදා ගැනීම නොමග යන සුළුයි..මගේ ඇතැම් කොලම් හරහා යම් පුද්ගලයන්, ආයතන හෝ සංකල්ප හුවා දක්වන බවත්, ඒවා ගැන මා මහත් පැහැදීමෙන් කථා කරන බවත් ඇත්තයි. පිදිය යුත්තාට පිදීමේ වරදක් නැහැ. එහෙත් කිසිවක් හෝ කිසිවකු හෝ ගැන අන්ධ භක්තියක් ද මා තුළ නැහැ. ඇතැම් විටක හාස්‍යය හා උපහාසය කැටි කළත් කිසි විටෙක පුද්ගලයන්ට හෝ ආයතනවලට හෝ අපහාස කරන්නට මට ඕනකමක් නැහැ..එහෙත් මා විටින් විට සියුම්ව එල්ල කරන ටිකිරි ටොකු පාරවල් ඇතැම් අධිපතිවාදීන්ට හා වැඩවසම්වාදී උගතුන්ට රිදවන බව සමහර ප‍්‍රතිචාරවලින් පෙනෙනවාග එවැනි අවස්ථාවල කියන්නට ඇත්තේ: තොප්පිය හරි යනවා නම් ඉතින් දා ගන්න!.‘කොලූ ගැටයා’ අවිහිංසක හා නිර්ව්‍යාජ ලෙස ප්රශ්න මතු කරන්නට කවදත් කැමතියි. එසේ අසන්නේ ගාම්භීර හෝ සංකීර්ණ බුද්ධිමය සංවාද නොතේරෙන නිසයි. 1960 ගණන්වල ඉපදී 1970 හා 1980 දශකයන්හි හැදුණු වැඩුණු මගේ පරම්පරාවේ ඇත්තන්ට තිබෙන අත්දැකීම්, රුචි අරුචිකම් මගේ මාතෘකාවලට හේතු පාදක වනවා. නව යොවුන් වියේ ටෙලිවිෂන් මුල්වරට දුටු අප, ජංගම දුරකථන හා ඉන්ටර්නෙට්වල ලංකාගමනය සිදු වන විට වයස විසි ගණන්වලට පිවිස සිටියා..මේ නිසා අද පවතින තොරතුරු සමාජයට අප සංක‍්‍රමණිකයෝ. ඉංග්රීසියෙන් Digital Immigrants යැයි කියනවා. ඩිජිටල් අරුතින් ‘රට ගිය ඇත්තන්’ වන මා වැනි අයට ඇත්තේ දෙමුහුන් දැක්මක්. එහෙත් අපේ දරුවන්ට මේවා උපන්දා සිට ම හුරු පුරුදුයි. ඒ නිසා ඔවුන්ට Digital Natives යැයි කිව හැකියි. ඩිජිටල් ආගමනයට පෙර හා පසු ලක් සමාජය පිළිබඳව සංසන්දනාත්මකව දකින අතර, යටගිය දවස ගැන අධිතක්සේරුවක එල්බ නොසිටීමට මා උත්සාහ කරනවා..ඉඳහිට මට ලැබෙන ප්රශ්නයක් වන්නේ මගේ මූලික මතවාද රාමුව කුමක්ද යන්නයි. එය මාක්ස්වාදය, පශ්චාත් නූතනවාදය, ජාතිකවාදය, හේතුවාදය හෝ වෙනත් වාදයක් ද? ඇත්තට ම මට ප්රවර්ධනය කරන්නට මතවාදයක් නැහැ..මට තනිව පිළිතුරු සොයා ගත නොහැකි තරමේ ප්රශ්න කන්දරාවක් ඇසීම කවදත් මගේ සිරිතයි. ඒවාට පිළිතුරු සොයා මා පර්යේෂකයන්, වෘත්තිකයන්, සමාජ ක්රියාකාරිකයන්, කලාකරුවන් හා අන් අය සමග බොහෝ සේ කථාබහ කරනවා. ඔවුන්ගේ වියත් සභා සහ සමාජ අරගල අවස්ථාවන්ට නිරීක්‍ෂකයකු ලෙස සහභාගි වනවා. කිසිදු සමිතියක, සමාගමක, විද්වත් සමූහයක මා නිල සාමාජිකයකු නොවෙයි. ඔවුන් තර්කානුකූලව පොදු උන්නතියට දායක වන විට මා ඔවුන් සමගයි. එහෙත් ඔවුන් සංඛ්‍යා ලේඛන හා විද්‍යාත්මක විශ්ලේෂණ පසෙක තබා ආවේගශීලී වන විට මා අවස්ථානුරූපී ලෙස ඔවුන් විවේචනය කරනවා..විද්‍යාව, තාක්ෂණය හා පරිසර සංරක්ෂණ ක්‍ෂෙත‍්‍රවල මගේ සහෘදයන්ට ඇතැම් විට දිරවා ගන්නට බැරි වන්නේත් මේ විචාරශීලී ගුණයයි. ඉංග්රීසියෙන් මා හදුන්වා ගන්නේ critical cheerleader කියායි. එය ‘විචාරශීලීව දිරි ගන්වන්නකු’ ලෙස සිංහලට පෙරැළිය හැකියි..මාධ්‍ය හරහා අද අවශ්ය තරම් සිදු නොවන්නනේත් මේ ටිකයි. තමන්ගේ ගුරුවරුන්, ජ්‍යෙෂ්ඨයන්, වෘත්තීය දැවැන්තයන් නැතහොත් වෙනත් සමාජ නාමධාරීන් පදනම් සහිතව විවේචනය කළ නොහැකි ඇයි? එසේ නොකරන මාධ්‍ය කලාවක හා වෙළඳ ප‍්‍රචාරණයක ඇති වෙනස කුමක් ද?.Posted in Arthur C Clarke, Biographical, Broadcasting, Communicating development, Communicating disasters, Communicating research, digital media, Digital Natives, Internet, Journalism, Media activism, New media, public interest, Ravaya Column, Science communication, Sri Lanka, Story telling. Tags: ‘සිවු මංසල කොලූ ගැටයා’, critical cheerleader, Digital Immigrants, Digital Natives, Gunadasa Liyanage, Internet, public intellectuals, Radio, Ravaya column, Television, Thank You. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #45: තොරතුරු සමාජයේ මාධ්‍ය භාවිතය හා වාරණය.17 December 2011 — Nalaka Gunawardene.As I have often said on this blog, Television used to be the favourite whipping boy of those who love to criticise communication technologies and consumer gadgets — until the Internet and mobile phones came along..When it finally arrived in Asia in 1991, direct TV broadcasting by satellite scared the daylights out of many Asian governments and self-appointed guardians of culture and public morals. How can the unexposed (i.e. ‘unspoilt’) hundreds of millions of Asians cope with massive volumes of information and entertainment beaming down from the skies, they asked. Their real concern was the loss of control over what the public watched, which governments and ruling elites had tightly controlled for decades since radio and TV emerged as mass media..So, for much of that decade, we witnessed howls of protests from them — but their worst fears never materialised. Satellite TV found its niche alongside terrestrial transmissions, and Asian broadcasters soon mastered the medium. Today, global broadcasters like CNN, BBC and Al Jazeera compete with hundreds of Asian satellite TV channels and the audiences have a far greater choice..As I wrote in September 2008: “In 1990, most Asian viewers had access to an average of 2.4 TV channels, all of them state owned. This has changed dramatically — first with the advent of satellite television over Asia in 1991, and then through the gradual (albeit partial) broadcast liberalisation during the 1990s. Asian audiences, at last freed from the unimaginative, propaganda-laden state channels, exercised their new-found choice and quickly migrated to privately owned, commercially operated channels.”.Sir Arthur Clarke was the man who triggered this satellite communication revolution. In 1945, while still in his late 20s, he was the first to propose the concept of using a network of satellites in the geo-synchronous orbit for television and telecommunications. His vision became a reality in the mid 1960s, and within a generation, humankind has come to rely critically on the network of comsats placed, in what is now called the Clarke Orbit, some 22,300 miles above the earth..In December 2003, on the eve of the World Summit on the Information Society (WSIS) and days before his 86th birthday, I did a wide-ranging interview with Sir Arthur Clarke on satellite TV, internet, censorship and other challenges of information societies. It was published in One World South Asia on 5 December 2003..For my Ravaya column this week (18 Dec 2011), I have adapted parts of that interview into Sinhala, making the point that much of what he said about satellite TV at the time is now equally relevant to the rapid spread of the Internet. It’s also a nice way to mark his 94th birth anniversary this week..Sir Arthur C Clarke: Opened up the heavens as part of information superhighway....අතට හසු නොවන, මනසට අළුත් හා නුහුරු ඉන්ටර්නෙට් ගැන ඇතැම් දෙනා බිය සැක උපදවා ගැනීම පුදුමයක් නොවෙයි. 2011 නොවැම්බර් 20දා මා කීවේ වසර 16ක් ගත වීත් ලක් සමාජය තවමත් ඉන්ටර්නෙට් සමග බද්ධ වන්නේ යම් චකිතයක්, සැකයක් හා දෙගිඩියාවක් සමග බවයි..ඉන්ටර්නෙට් ආගමනයට කලින් මේ අයුරින් ම බය හා සැක ඇති කළ මාධ්‍ය ප්රවණතාවක් වූයේ කෘත්රිම චන්ද්‍රිකා හරහා ටෙලිවිෂන් විකාශයන් විසුරුවා හැරීමයි. (direct broadcasting by satellite)’ ආසියා කලාපයේ මෙය ඇරඹුණේ 1991දී. AsiaSat චන්ද්‍රිකාව BBC, CNN හා STAR TV නාලිකාවල උඩුගුවනින් එන ටෙලිවිෂන් සංඥා, අඩු වියදමකින් තනා ගන්නා දීසි ආකාරයේ ඇන්ටෙනාවකින් හසු කර ගත හැකි වුණා..රාජ්‍ය දේශ සීමා ගැන තැකීමක් නොකර නිදහසේ පාවී එන මේ විකාශ ගැන එවකට ආසියානු රජයන් සලිත වූ සැටි මට මතකයි. වර්තමානයේ ඉන්ටර්නෙට් මාධ්‍යයට එරෙහිව නගන චෝදනාවලට සමාන චෝදනා ගොන්නක් 1990 දශකය පුරා අපේ පණ්ඩිතයෝ චන්ද්‍රිකා හරහා එන ටෙලිවිෂන් විකාශයන්ටත් එල්ල කළා. එය ආසියානු රටවල දේශපාලන ස්ථාවරත්වයට, සංස්කෘතීන්ට හා ජන සමාජයන්ට බරපතල අහිතකර බලපෑම් ඇති කළ හැකි යයි ඇතැම් උගතුන් හා ‘සංස්කෘතික බහිරවයන්’ අනතුරු ඇගවීම් ද කළා..එහෙත් එබන්දක් සිදු වූයේ නැහැ! නොබෝ කලකින් ආසියානු නාලිකා තම ප්‍රේක්ෂකයන්ට වඩාත් අදාල හා ප්රයෝජනවත් වැඩසටහන් විකාශය කරන්නටත් ඒ චන්ද්‍රිකා තාක‍ෂණය ම යොදාගත්තා. මේ වන විට ලෝක ටෙලිවිෂන් නාලිකා, ආසියානු නාලිකා හා දේශීය නාලිකා තුන ම අපේ ටෙලිවිෂන් යන්ත්ර හරහා බලා ගත හැකියි..හාස්‍යජනක කරුණක් නම් මේ දැඩි විවේචනවල යෙදෙන ඇතැම් දෙනා එකී මාධ්‍ය දැක හෝ භාවිතා කර නැති අය වීමයි! එහෙන් මෙහෙන් අහුලාගත් කොටස් මත පදනම් වී කරන මේ විවේචන පිළි ගන්නා රාජ්‍ය නිලධාරීන් හා ප්රතිපත්ති සම්පාදකයන් ද සිටීම තමා අපේ ඛේදවාචකය. විෂය දත්තවුන් නිහඩව සිටින මේ දූපතේ, කුමන්ත්‍රණවාදීන් හැම දෙයක් ම නොපිටට හරවා ගන්නවා. (විකිලීක්ස් හා විකිපීඩියා දෙක පටලවා ගැනීම පිළිබද මගේ විග්රහය බලන්න: 2011 ජූලි 10).වඩාත් ප්රබලව මතුව එන තොරතුරු තාක‍ෂණ හා සන්නිවේදන අභියෝගයන්ට ප්රශස්තව මුහුණ දෙන සැටි අන්තර් රාජ්‍ය මට්ටමින් සාකච්ඡා කළ තොරතුරු සමාජය පිළිබඳ පළමුවන ලෝක සමුළුව (World Summit on the Information Society, WSIS-1) 2003 දෙසැම්බරයේ ජිනීවා නුවර පවත්වනු ලැබුවා. එයට මුල් වුයේ යුනෙස්කෝ සංවිධානය, ලෝක විදුලි සංදේශ සංගමය (ITU) හා එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන වැඩසටහන (UNDP) යන ආයතන ත්‍රිත්වයයි. මේ සමුළුවට දින කිහිපයකට පෙර ශ්රීමත් ආතර් සී ක්ලාක් සමග මා කළ දීර්ඝ සාකච්ඡාවක් (ඉන්දියාවෙන් සංස්කරණය කැරෙන) One World South Asia ජාත්‍යන්තර වෙබ් අඩවිය පළ කළා..මගේ ඉලක්කය වූයේ තොරතුරු සමාජයේ පෙර ගමන්කරුවෙකු වු ක්ලාක් එවකට දැකිය හැකි වු අළුත් ප්රවණතා සහ අභියෝග ගැන දරණ විද්වත් අදහස් ඒ තීරණාත්මක මොහොතේ ලෝකය සමග ඛෙදා ගැනීමයි. ක්ලාක්ගේ 94 වන ජන්ම සංවත්සරය (2011 දෙසැම්බර් 16) සැමරෙන මේ සතියේ ඒ සාකච්ඡාවෙන් කොටස් කිහිපයක් මා සිංහලට අනුවාදය කළා..එදා චන්ද්‍රිකා ටෙලිවිෂන් ගැන ක්ලාක් කී බොහෝ දේ අද ඉන්ටර්නෙට් සඳහා ද වලංගූයි. නමුත් එක් ප්රබල වෙනසක් නම් චන්ද්‍රිකා හරහා ටෙලිවිෂන් විකාශ කිරීමට තාක්ෂණය හා වත්කම තිබුණේ ප්රධාන පෙළේ මාධ්‍ය සමාගම්වලට පමණක් වුවත් ඉන්ටර්නෙට් හරහා ලොවට සන්නිවේදනය කිරීමේ හැකියාව ලොකු පොඩි කාටත් එක සේ උදා වී තිබීමයි. දැවැන්ත මාධ්‍ය සමාගම් අතළොස්සක් නීතිමය හා නීතියට පරිබාහිර උපක්‍රමවලින් හැසිරවීමේ අත්දැකීම් ඇති ලෝකයේ ආණ්ඩුවලට, කුඩා පරිමාණයේ පුරවැසි මාධ්‍යවේදීන් සිය දහස් ගණනක් සමග කුමන ආකාරයෙන් ගනුදෙනු කළ හැකි ද යන්න විශාල අභියෝගයක් වී තිඛෙනවා. ක්ලාක් අප අතර නැතත්, වසර අටකට පෙර ඔහු පළ කළ අදහස් අදටත් අදාලයි..නාලක: චන්ද්‍රිකා ටෙලිවිෂන් නාලිකා ඔස්සේ එන වැඩසටහන්වල අන්තර්ගතය ගැන කිසිදු රජයකට පාලනයක් නැහැ. රටක පවතින මාධ්‍ය නීති රීති හෝ සාරධර්ම ඒ අයුරින් ම පිළිපැදිය යුතු යැයි චන්ද්‍රිකා ටෙලිවිෂන්වලට බලපෑම් කරන්නටත් බැහැ. මේ පසුබිම තුළ මෙම මාධ්‍යය වඩාත් තදින් හැසිරවිය යුතු යැයි ඔබ සිතනවාද?.ක්ලාක්: පෘථීවියට ඉහළ කක‍ෂගතව තිඛෙන පණිවුඩ චන්ද්‍රිකාවලින් එන ටෙලිවිෂන් විකාශයන් පාලනය කිරීමට හෝ තහනම් කිරීමට හෝ කිසිදු ආණ්ඩුවකට හැකි වේ යැයි මා සිතන්නේ නැහැ. කෙසේ වෙතත් මාධ්‍යයක් තහනම් කිරීම, නීති විරෝධී කිරීම හෝ වාරණය කිරීම ප්‍රගතශීලි පියවරක් ලෙස මා පිළිගන්නේත් නැහැ. අපි මේ තත්ත්වය පුළුල් දෘෂ්ටි කෝණයකින් විග්රහ කළ යුතුයි. මෙබඳු ප්රශ්න ගැන කථාබහ කරන අප බොහෝ දෙනකුට තොරතුරු හා විනෝදාස්වාදය ලබා ගත හැකි මාර්ග ගණනාවක් තිඛෙනවා. බොහෝ විට අප සිටින්නේ තොරතුරු අධිපෝෂණය නැතහොත් තොරතුරු දූෂණය (information pollution) නමැති තත්ත්වයේයි. මේ නිසා එහි ප්රතිවිරුද්ධ තත්ත්වයල එනම් තොරතුරු සාගතය (information starvation) ගැන අපට හරි වැටහීමක් නැහැ..මට සිතෙන්නේ චන්ද්‍රිකා ටෙලිවිෂන් වැඩසටහන්වලින් ජන ජීවිතයට, සංස්කෘතියට හෝ සභ්‍යත්වයට හානි සිදුවේ යැයි කෑ මොර ගසන උදවිය තමන්ගේ බුද්ධියේ ප්රමාණයට වඩා වැඩි අධ්‍යාපනයක් ලැබීම නිසා බක පණ්ඩිතයන් වී සිටින අය බවයි. සමාජයේ බහුතරයකගේ සිතුම් පැතුම් හෝ රුචි අරුචිකම් හෝ ගැන මේ ‘කල්චරල් අප්පුලාට’ හැඟීමක් හෝ තැකීමක් නැහැ. ඔවුන් සිතන්නේ ඔවුන් ටික දෙනෙකුගේ අභිමතය හා අභිරුචිය මත සියලූ දෙනාගේ කියැවීමේ පුරුදු හෝ ටෙලිවිෂන් නැරඹීමේ රටා සකස් විය යුතුයි කියායි. බටහිර සභ්‍යත්වයට හෝ ජාත්‍යන්තර ප්රවාහයන්ට අනාවරණය නොවු ගැමි ජනයා සදහට ම එම තත්ත්වයේ තබා ගත යුතු බවත්, චන්ද්‍රිකා ටෙලිවිෂන් හා ඉන්ටර්නෙට් බඳු මාධ්‍ය මඟින් මේ ජනයාගේ මනස දූෂණය වන බවත් මෙකී පණ්ඩිතයෝ කියනවා. එසේ කියමින් ඔවුන් තමන්ගේ පවුල්වල පාවිච්චියට මේ හැම නවීන තාක‍ෂණයක් ම යොදා ගන්නවා. (මෙය හරියට රටේ බහුතරයකට ස්වභාෂාවලින් වැඩ කරන්නට යැයි කියමින් ටික දෙනෙකු ඉංගිරිසිය දිගට ම භාවිත කිරීම වැනි ක්රියාවක්!) මෙබඳු ආත්මාර්ථකාමී, වංක විද්වතුන්ගෙන් රටට හා සමාජයට වන යහපතට වඩා හානිය වැඩියි..චන්ද්‍රිකා ඔස්සේ එන ටෙලිවිෂන් විකාශයන් මෙන් ම පොළව මත පිහිටි සම්ප්‍රේෂණාගාරවලින් ඛෙදා හැරෙන (terrestrial) ටෙලිවිෂන් විකාශයන් ඔස්සේත් හොඳ-නරක දෙයාකාරයේ ම වැඩසටහන් අපට හමු වෙනවා. අප කළ යුතුව ඇත්තේ ක්රමානුකූලව ප්‍රේක‍ෂකයන් වඩාත් දැනුවත් හා නැණවත් පිරිසක් බවට පත් කිරීමෙන් මේ ගුණාගුණ තෝරා බේරා ගන්නට හැකි පිරිසක් බවට ඔවුන් පත් කිරීමයි. දිගු කලක් තිස්සේ ටෙලිවිෂන් මාධ්‍යය හා සම්බන්ධව ක්රියා කිරීමෙන් පසුව මා තීරණය කර ඇත්තේ මෙයයි: ගුණාත්මක බවින් අඩු ටෙලිවිෂන් වැඩසටහන් පවා, කිසියම් වටිනාකමකින් යුක්තයි. (Even bad TV is better than no TV!). අප කළ යුත්තේ ටෙලිවිෂන් යන්ත්ර නිවා දැමීම හෝ විකාශ තහනම් කිරීම හෝ නොවේ. ගුණාත්මක පැත්ත වර්ධනය කර ගන්නට වෙර දැරීමයි..ස්වාධීනව පාලනය කැරෙන, ස්වාධීනව අදහස් දක්වන මාධ්‍ය ආයතන – විශේෂයෙන් ටෙලිවිෂන් ආයතන – කෙරෙහි බොහෝ ආණ්ඩු දක්වන්නේ අයහපත් ආකල්පයක් නේද?.එයට හේතුව නිදහසේ තොරතුරු හා අදහස් ගලා යාම හරහා සිවිල් සමාජය ශක්තිමත් වන නිසායි. එවිට ඒකාධිපති පාලකයන්ට හා ආණ්ඩුවලට එය තර්ජනයක් වෙනවා. පසුගිය දශක දෙක පමණ කාලය තුළ තමයි චන්ද්‍රිකා ඔස්සේ විකාශය වන ටෙලිවිෂන් සේවාවන් ප්රචලිත වී ඇත්තේ. ඊට පෙර සියලූ ටෙලිවිෂන් විකාශයන් මහ පොළොව මත පිහිටි සම්ප්‍රේෂණයන් හරහායි සිදු කෙරුණේ. ඒ යුගයේ මෙම මාධ්‍යය මීට වඩා පාලනය කිරීමට ආණ්ඩුවලට හැකි වුණා. කොටින් ම කිවහොත් මේ මාධ්‍යයට බිය වූ ඇතැම් පාලකයෝ තමන්ගේ රටවල ජාතික ටෙලිවිෂන් සේවාවන් ඇරඹීම වසර ගණන් ප්රමාද කළා..Arthur C Clare (extreme right) with Indian ISRO engineers who installed satellite antenna at his Colombo home, in 1975.හොඳම උදාහරණය ලැඛෙන්නේ දකුණු අප්‍රිකාවෙන්. 1960 දශකය වන විට ලෝකයේ ඉසුරුබර රාජ්‍යයන් අතුරෙන් ටෙලිවිෂන් සේවාවක් අරඹා නොතිබූ එක ම රට වූයේ දකුණු අපිකාවයි. එවකට එහි පැවති සුදු පාලකයන්ගේ රජයේ සන්නිවේදන අමාත්‍යවරයා එරට ටෙලිවිෂන් සේවාවක් ඇරඹීමට කිසිසේත් එකග වූයේ නැහැ. ‘ටෙලිවිෂන් තමයි අප්රිකාවේ සුදු මිනිසාගේ පාලනය හමාර කරන්නේ’ යයි ඔහු කළ ප්‍රකාශයෙහි ලොකු අරුතක් ගැබ් වී තිබුණා. ^‘Television will mean the end of the white man in Africa.’).ඔහුගේ දෘෂ්ටිකෝණයෙන් විග්රහ කළ විට ඔහු කී දේ හරියට ම හරි! පසු කලෙක වර්ණභේදවාදයට විරුද්ධව ගෙන ගිය අරගලයට ටෙලිවිෂන් මාධ්‍යයේ බලපෑම හා දායකත්වය ලැබුණා. කඩුවට වඩා පෑන බලවත් බව අප අසා තිඛෙනවා. ඔය දෙකට ම වඩා ටෙලිවිෂන් කැමරාව බලවත්. මේ නිසා ලෝකයේ හැම ආකාරයේ ආණ්ඩුවක්ම – ප්‍රජාතාන්ත්‍රවාදී වේවා, ඒකාධිපති වේවා – මේ මාධ්‍යය හසුරුවන්නට අඩු වැඩි පමණින් උත්සාහ කිරීම පුදුමයක් නොවෙයි..මාධ්‍ය හා පුවත් වාරණය (media censorship) ගැන ඔබ සිතන්නේ කුමක්ද?.මාධ්‍ය වාරණය යනු සංකීර්ණ ක්රියාදාමයක්. ඒ ගැන සරලව හා පොදුවේ අදහස් දැක්වීමට අපහසුයි. මාධ්‍ය වාරණයට මා එක`ග නැති වුවත්, ඇතැම් අවස්ථාවල යම් යම් සුවිශේෂී තත්ත්වයන් යටතේ ටික කලකට මාධ්‍ය වාරණය කිරීමට අවශ්ය වන බව මා පිළිගන්නවා. බහුතරයකගේ යහපත සදහා. ඒ වාගේ ම කාගේත් යහපත උදෙසා මාධ්‍යවලින් පිටු දැකිය යුතු හා තුරන් කළ යුතු අංග ද තිඛෙනවා. උදාහරණ නම් ලිංගික වශයෙන් විකෘති අදහස් ඉදිරිපත් කරන රූප හා තොරතුරු, සහ ජාති-ආගම් භේද අවුස්සමින් ප්‍රචන්ඩත්වයට දායක විය හැකි ආකාරයේ ලියකියවිලි..නමුත් යම්කිසි තොරතුරක්, විග්රහයක් හෝ අදහසක් සමාජයට හිතකර ද නැත් ද යන්න නිර්ණය කිරීම ලෙහෙසි නැහැ. එය විවිධ පුද්ගලයන් විසින් විවිධාකාරයෙන් විනිශ්චය කළ හැකියි නේද?.ඇත්තෙන්ම ඔව්. මේ ප්රශ්නය සම්බන්ධයෙන් මැදහත්, අපක‍ෂපාතී පුද්ගලයන් පවා බොහෝ විට එකග වන්නේ නැහැ. මහජනයාට ඉදිරිපත් කළ යුත්තේ කුමක් ද? වසන් කළ යුත්තේ කුමක් ද යන්න තෝරා බේරා ගැනීම ඉතා අසීරුයි. එහෙත් රජයන් හා පාලකයන්ගේ පැත්තෙන් බැලු විට මෙන්න මෙසේ කිව හැකියි. දූෂණ, අක්රමිකතා, වංචා සහ බලය අනිසි ලෙස භාවිතා කිරීම් ආදිය පිළිබද මාධ්‍ය මගින් කැරෙන අනාවරණයන් පාලකයන් බොහෝ විට බලවත් අපහසුතාවයට පත් කරන බව ඇත්ත. එහෙත් එය ඔවුන්ට ඉතා ප්රයෝජනවත් හා වැදගත් වන්නට ද පුළුවන්..තමන්ගේ රටේ සැබැවින් ම සිදු වන්නේ කුමක්දැයි හරිහැටි දැන ගන්නට නිසි අවකාශ තිබුණා නම් බොහෝ පාලකයන්ට තමන්ගේ බලය – ඇතැම්විට ජීවිතය පවා – මීට වැඩි කාලයක් රැක ගන්නට තිබුණා යයි අපට කිව හැකියි. ඕනෑ ම පාලකයකු වටා ඒකරාශී වන වන්දිභට්ටයන් පිරිස ඉදිරිපත් කරන පක‍ෂග්‍රාහී විග්රහයට වඩා ඔබ්බට ගොස් තොරතුරු දැනගැනීමේ උපක්රමයක් හැම පාලකයකුට ම අවශ්‍යයි. මේ නිසා තමයි එක් බටහිර ප්රජාතන්ත්රවාදී රටක නායකයකු වරක් කියා සිටියේ නිදහස් මාධ්‍ය පාලකයන්ට මහත් හිසරදයක් විය හැකි වූවත්, බොහෝ විට ඔවුන්ගේ හිස රැක ගන්නත් ඒ නිදහස් මාධ්‍ය ම දායක වන බව..මෙය ටෙලිවිෂන් ප්රවෘත්ති වාර්තාකරණය පැත්තෙන් බැලු විට මුද්‍රිත මාධ්‍යයටත් වඩා ප්රබල සත්‍යයක්. විශේෂයෙන්ම චන‍ද්‍රිකා සන්නිවේදන තාක‍ෂණය නිසා අද ටෙලිවිෂන් ඔස්සේ ප්රවෘත්ති විකාශය කිරීම බොහෝ විට සජීවී ලෙසින් සිදු කැරෙනවා. මේ නිසා අළුතෙන් යමක් සිදුවන විට ඒ මොහොතේම ලොව හැමතැනටම එය දැක බලාගත හැකියි. මෙය කිරීමේදී ඉමහත් වගකීමකින් යුතුව ක්රියා කිරීමට ටෙලිවිෂන් ආයතන හා මාධ්‍යවේදීන්ට සිදුවෙනවා..සන්නිවේදනයේ මීළඟ වසර 50 ගැන නෙතඟ බැල්මක් හෙළිය හැකි ද?.පුළුල්ව කිව හොත්, සන්නිවේදනයේ අපට රිසි ඕනෑ ම දෙයක් කළ හැකි තත්ත්වයට අද අප පත්ව සිටිනවා. මේ ඉදිරි ගමන සීමා කරන්නේ තාක්ෂණික හෝ ඉංජිනේරුමය හෝ සාධක නොවේ. එය සිදු වන්නේ නීතිමය, මූල්‍යමය හා දේශපාලනික සාධක මගින්. මෙකී සාධකල තාක්ෂණයේ ප්රගමනය තරම් වේගවත්ව හා කාලානුරූපව හැඩ ගැසී නැහැ..මාධ්‍ය මත බල පෑ රාජ්‍යමය හා අනෙකුත් සීමාකාරී සාධක එකින් එක බිද වැටෙන විට මාධ්‍යවල බලය හා මාධ්‍ය අනිසි ලෙස පරිහරණය කිරීමේ ඉඩකඩ ද ඒ හා සමානුපාතිකව වැඩි විය හැකි බව අප සිහි තබා ගත යුතුයි. ජන සමාජයට හා රටට අහිතකර ප්රවාහයන් නූතන සන්නිවේදන මාධ්‍යයන් හරහා ඒමට එරෙහිව ගත හැකි හොද ම ආරක‍ෂක විධි විධානය ලෙස මා දකින්නේ අධ්‍යාපනයයි. මේ රටේ ප්රධානතම ප්‍රමුඛතාවයක් විය යුත්තේ ඉදිරි සියවසට ගැලපෙන හා විශ්ව ගම්මානයේ අභියෝගවලට මුහුණදිය හැකි ආකාරයේ ජනතාවක් බිහි කරන අධ්යාපන රටාවක් ගොඩ නැගීමයි..Posted in Arthur C Clarke, Asia, Broadcasting, digital media, good governance, ICT, India, Internet, Journalism, Media, Media freedom, New media, News, public interest, Ravaya Column, Science communication, South Asia, Sri Lanka, Telecommunications, Television, United Nations. Tags: Arthur C Clarke, censorship, Clarke Orbit, geo-synchronous orbit, Internet, Ravaya column, satellite communication, Sir Arthur C Clarke, web censorship, website blocking, World Summit on the Information Society (WSIS). Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #39: පුවත්පතේ අනාගතේ ඩයිනසෝර් මාවත ද?.6 November 2011 — Nalaka Gunawardene.This is the Sinhala text of my weekend column in Ravaya, published on 6 Nov 2011. To mark the newspapers’s 25th anniversary that falls this month, I begin some reflections on the future of newspapers. In this first piece, I discuss how science fiction and thriller writer Michael Crichton (1942-2008) once foresaw the fate of what he called ‘Mediasaurus’..Who succeeds mediasaurus?.රාවයට වසර 25ක් සපිරෙන්නේ 2011 නොවැම්බර් මාසයේ. මගේ මාධ්‍ය හා සන්නිවේදන ජීවිතයට වසර 25ක් පිරුණේ 2011 සැප්තැම්බරයේ. මේ පිය සටහන් දෙක නිමිති කර ගෙන එක්කෝ මට යටගිය දවස් ගැන ආවර්ණය කළ හැකියි. නොඑසේ නම් මේ සංධිස්ථානයේ කෙටි විරාමයක් ගනිමින් ගනිමින් ඉදිරිය ගැන මෙනෙහි කළ හැකියි. මා කවදත් අනාගතය දෙස එබී බලන්නට කැමැති නිසා පුවත්පත් කලාවේ හා මාධ්‍ය කර්මාන්තයේ හෙට දවස ගැන කථා කරමු..අද ලොව බහුවිධ ජනමාධ්‍ය අතරින් සංවිධානාත්මකව පවතින පැරණිතම ජන මාධ්‍යය පුවත්පත හෙවත් මුද්‍රිත මාධ්‍යයයි. මුද්‍රණ යන්ත්ර මගින් පිටපත් මුද්‍රණය කොට අලෙවි කළ, කාලීන තොරතුරු රැගත් වාරික ප්‍රකාශනයක් ලෙස දැනට හදුනාගෙන ඇති පැරණිතම පුවත්පත මුල් වරට එළි දැක්කේ 1605දී ජර්මනියේ. මේ අනුව වසර 400කට වැඩි ඉතිහාසයක් පුවත්පත්වලට තිඛෙනවා. මේ සියවස් හතරක කාලය තුළ සිනමාව, රේඩියෝව, ටෙලිවිෂනය හා ඉන්ටර්නෙට් මාධ්‍යවල බිහි වීමත් සමග නව අභියෝගවලට මුහුණ දෙමින් පරිනාමය වී ආ පුවත්පතේ ඉතිහාසය විචිත්‍රයි..21 වන සියවසේ නූතන තොරතුරු සමාජයේ ප්රවණතා හා ග්‍රාහක බලාපොරොත්තුවලට ප්රතිචාර දක්වමින් හැඩ ගැසෙන්නට පුවත්පත් කලාවට හා කර්මාන්තයට හැකි ද? නැත්නම් ඉදිරි වසර හෝ දශක කිහිපය තුළ පුවත්පත් වද වී යාමේ තර්ජනයක් ඇත් ද?.මුද්‍රිත මාධ්‍යයේ අනාගතය ගැන සුභවාදීව මෙන්ම අසුභවාදීව කැරෙන විග්රහයන් තිඛෙනවා. පත්තර කියවමින් හැදී වැඩී, පත්තරවලට දැඩි ඇල්මකින් යුතුව මාධ්‍ය ලෝකයට පිවිසී, කලක් පත්තරවල වැඩ කළ මට මේ ෙක‍ෂත්‍රය ගැන ලෙන්ගතුකමක් හා බැදීමක් තිඛෙනවා. එහෙත් ඒ බැදීම්වලින් මදකට දුරස් වී තුලනාත්මකව හා යථාර්ථවාදීව පුවත්පතේ අනාගතේ දෙස බැලීමට මා උත්සාහ කරනවා..සොබා දහමේ නොනවතින පරිනාමීය කි්‍රයාදාමයක් පවතින බව (evolutionary process) අප දන්නවා. ඒ පරිනාමයේදී වඩාත් සවිමත්, උපක්‍රමශීලී හා ආක්‍රමණශීලී ජීවීන් ඉතිරි වන අතර අනෙක් ජීවීන් මුළු ගැන්වී, ව`ද වී යනවා. මෙයට සමාන ප්රවාහයන් මානව සමාජය හා වෙළ`දපොල ආර්ථීකය තුළත් ක්රියාත්මක වනවා. කාලානුරූපව හැඩ ගැසෙන්නට නොහැකි හෝ නොකැමැති හෝ කර්මාන්ත, ආයතන හා සම්ප්‍රදායයන් කල් පවතින්නේ නැහැ. ජනමාධ්‍ය ෙක‍ෂත්‍රයටත් මෙය අදාලයි..මේ බව ප්රබලව අපට කියා දුන් එක් අයකු වූයේ අමෙරිකානු විද්‍යා ප්රබන්ධ හා ත්රාසජනක කථා රචක මයිකල් ක්‍රයිටන් (Michael Crichton). වෘත්තියෙන් වෛද්‍යවරයකු වූ ඔහු ජුරාසික් පාක් (Jurassic Park) පොත් පෙළ ලිවීම නිසා ලෝප්‍රකට වුණා. ජෛවීය ඉතිහාසයේ වසර මිලියන් 165ක පමණ කාලයක් තිස්සේ මහ පොළවේ ප්‍රබලතම සත්ත්ව කොට්ඨාශය වූ ඩයිනසෝරයන් (dinosaurs) නැවත බිහි කිරීමේ භයානක විද්‍යාත්මක අත්හදා බැලීමක් පාදක කර ගත් ඒ කථා, ස්ටීවන් ස්පිල්බර්ග් විසින් ජනප්රිය චිත්රපට මාලාවක් බවටත් පත් කළා..ඩයිනෝසරයන් වද වී යාමට හේතු ගැන විද්‍යාඥයන් තවමත් තර්ක විතර්ක කරනවා. ඩයනසෝරයන් පමණක් නොවෙයි වෙනත් සත්ත්ව කොට්ඨාශයනුත් කලින් කලට වද වී යාම ජෛව පරිනාමයේ හොදින් දන්නා, පාෂාණභූත සාක‍ෂීන්ගෙන් ද ඔප්පු වන සත්‍යයක්..1993 සැප්තැම්බර් මාසයේ Wired ගරාවේ කලාපයට මයිකල් ක්‍රයිටන් ‘Mediasaurus’ නමින් අනාගතවේදී ලිපියක් ලිව්වා. එහි මුඛ්‍ය අදහස වුණේ එදා ඩයිනසෝරයන් මෙන් ම ප්රධාන ප්රවාහයේ ජනමාධ්‍ය ද පරිනාමීයව හැඩ ගැසීමට නොහැකි වීම නිසා නුදුරු අනාගතයේදී වද වී යනු ඇති බවයි..එහි එක් තැනෙක ඔහු මෙසේ කීවා: “මෑත සමීක‍ෂණ කිහිපයකින් හෙළි වූ පරිදි අමෙරිකානු මාධ්‍ය බහුතරයක් මහජනයාට සැබැවින් ම අදාල හා වැදගත් කරුණු ගැන වාර්තා කිරීම හා ගවේෂණය වෙනුවට වල්පල් හා ඕපාදූපවලට වැඩි අවධානයක් යොමු කරනවා. රටේ ප්රශ්න ගැන විග්රහ කරනවා වෙනුවට අපේ මාධ්‍ය කරන්නේ ඒ දැවෙන ප්රශ්නවලට තව ටිකක් ඉන්ධන එකතු කිරීමයි. තමන්ගේ ලොකුකම ගැන අධිතක්සේරුවක් හා ස්වයංරාගයක් ((Narcissistic) ඇති මාධ්‍යවේදීන් හා දේශපාලකයන් දෙපසකට වී කරන ක්‍රීඩා තරගයක් බදු මේ විකාරය දෙස මාධ්‍ය ග්‍රාහකයන් බලා සිටින්නේ පිළිකුලෙන් හා කලකිරීමෙන් යුතුවයි. මේ තත්වය දිගට ම පවතින්නට බැහැ!”.ක්‍රයිටන් සැබෑ ලෝකයෙන් දුරස්ථ වූ දවල් හීන බලන්නකු නොවෙයි. වෙළදපොල ආර්ථීකය තුළ තමන්ගේ පැවැත්ම සදහා මාධ්‍ය ආයතන තරගකාරීව නිරන්තර අරගලයක යෙදෙන බව ඔහු පිළි ගත්තා. (මාධ්‍යවල සමාජ වගකීම ගැන සරසවි දේශනාගාර හා විසිත්ත කාමරවල සිට බණ කියන පර්යේෂකයන්ට හසු නොවන යථාර්ථයත් එයයි.).ඔහු තව දුරටත් මෙසේ තර්ක කළා: “වර්තමානයේ මාධ්‍ය යනු කර්මාන්තයක්. ඒ කර්මාන්තය සමාජයට සපයන නිෂ්පාදනය නම් තොරතුරුයි (information). බාල බඩු නිපදවන හා අලෙවි කරන සමාගම් පාරිභෝගිකයන් විසින් ප්‍රතිෙක‍ෂප කරනවා. අපේ මාධ්‍ය කර්මාන්තය මෑතක පටන් නොවැදගත්, වැරදි සහගත, විකෘති වූ හා වෙනත් අන්දමින් බාල මට්ටමේ තොරතුරු අපට අලෙවි කරනවා. සරුව පිත්තල දවටනවල අසුරා තිබුණත් බය නැතිව පාවිච්චි කළ නොහැකි තරමට අපේ මාධ්‍ය අපට දෙන තොරතුරුවල ප්‍රමිතියක් නැහැ. මේ නිසා ටිකෙන් ටික පාරිභෝගිකයන් මේ ‘බාල බඩු’ මිළට ගැනීම අඩු කරනවා. නොබෝ කලෙකින් අමෙරිකානු මාධ්‍ය කර්මාන්තයට ඇති තරම් පාරිභෝගිකයන් සොයා ගන්නට බැරි වේවි. එවිට ඒ මාධ්‍ය, වෙළදපොල ප්රවාහයන් විසින් ගසා ගෙන ගොස් අතුරුදහන් වෙනු ඇති.”.ඔහු කීවේ නිව්යෝක් ටයිම්ස් පත්‍රය වැනි මුද්‍රිත ලෝකයේ මහා බලකණු මෙන් ම ABC, NBC සහ CBS වැනි අමෙරිකානු ටෙලිවිෂන් නාලිකා ද දශකයක් ඇතුළත වෙළ`දපොලෙන් ඉවතට විසි වීල වද වී යනු ඇති බවයි..මේ අතර සියළු මාධ්‍යයන් යටිකුරු කරන නව තාක‍ෂණයක් ද මතුව ඇති බව ක්‍රයිටන් සිය ලිපියේ සදහන් කළා. ඒ තමා ඉන්ටර්නෙට්. 1993දී ඉන්ටර්නෙට් මාධ්‍යය දියුණු රටවල පවා එතරම් ප්රචලිත වී තිබුණේ නැහැ. එහෙත් තොරතුරු ගලනයට එයින් ඇති කළ හැකි ප්රබල බලපෑම ක්‍රයිටන් කල් තබා දුටුවා..ක්‍රයිටන්ගේ විද්‍යාත්මක චින්තනය හා පරිකල්පන ශක්තිය ගැන ලොකු පිළිගැනීමක් පැවති නිසා ඔහුගේ ලිපිය මාධ්‍ය ආයතන හා පර්යේෂකයන් අතර වාද විවාද ඇති කළා. එතැන් පටන් ගෙවී ගිය දශකය (1993-2003) කාලයේ ඉන්ටර්නෙට් මාධ්‍යයේ සීඝ්‍ර ප්රගමනයක් සිදු වුණා. 1995දී ලොව පුරා ඉන්ටර්නෙට් පරිහරණය කළේ මිලියන 16යි. එය 2003 අගදී මිලියන් 719 දක්වා ඉහළ ගියා. (2011 මැද වන විට මේ සංඛ්‍යාව මිලියන් 2ල110 යි) ඉන්ටර්නෙට් ප්රචලිත වීම සම කළ හැක්කේ 1447 දී යොහාන් ගුටන්බර්ග් විසින් මුද්‍රණ ශිල්පයේ වර්තමාන තාක‍ෂණ සම්ප්රදාය ඇරඹීමටයි. ඒ දක්වා ඉතා සීමිතව කෙරුණු තොරතුරු හුවමාරුවට හා දැනුම ඛෙදා හැරීමට විශාල ඉදිරි පිම්මක් පනින්නට මුද්‍රණ ශිල්පය ඉඩ සැළැස්වූවා. (ඒ දක්වා සිදු වූයේ පොත් හා වෙනත් ලේඛනවල පිටපත් තනි තනිව අතින් පිටපත් කිරීමයි.).Mediasaurus - courtesy Slate.ඉන්ටර්නෙට් ප්රචලිත වීම සමග ඒ නව මාධ්‍යයට බද්ධවීමේ ක්රම සොයන්නට පුවත්පත්, සගරා, රේඩියෝ හා ටෙලිවිෂන් ආයතනවලට සිදු වුණා. 2003 වන විට ප්රධාන පෙළේ මාධ්‍ය ආයතන තමන්ගේ වෙබ් අඩවි අරඹා සයිබර් අවකාශයේ තම ලකුණ යම් තරමකට සටහන් කර තිබුණා. ක්‍රයිටන්ගේ අනාවැකියට දශකයක් පිරෙන්නට ආසන්න වන විට අමෙරිකාවේ Slate නම් වෙබ් අඩවියේ මාධ්‍යවේදියෙක් ඒ ගැන ඔහුගෙන් විමසුවා. ඒ වන විටත් මාධ්‍ය ආයතන බරපතල ගරා වැටීමකට ලක් වී තිබුණේ නැහැ. ඔහුගේ උත්තරය: “අනාගතය පිළිබදව ඉලක්කගතව අනාවැකි කියන්නට කාටවත් බැහැ. මා අනතුරු ඇග වූ මාධ්‍ය ගරා වැටීම සිදු විය හැකි බව මා තවමත් විශ්වාස කරනවා. එහෙත් එයට දශකයකට වැඩි කාලයක් ගත වන හැඩයි!”.2000 දශකය තුළ අමෙරිකාව, කැනඩාව සහ යුරෝපයේ රටවල් ගණනාවක මුද්‍රිත මාධ්‍යය විශාල වෙළදපොල අර්බුදයකට ලක් වුණා. 2008 නොවැම්බර් 4 වනදා ක්‍රයිටන් මිය යන විට ඔහු අනතුරු ඇග වූ තත්ත්වය සැබෑවට ම ඉස්මතු වෙමින් තිබුණා. බටහිර රටවල පුවත්පත් සහ සගරා මිළදී ගැනීම සැළකිය යුතු අන්දමින් අඩු වී තිඛෙනවා. අලෙවි වන පිටපත් ගණන අඩු වූ විට දැන්වීම් ලැබීම ද පහත වැටෙනවා. පත්තර හා ස`ගරා කර්මාන්තය පදනම් වී ඇත්තේ දැන්වීම් ආදායමින් තම නිෂ්පාදන වියදමෙන් වැඩි කොටසක් පියවා ගන්නා අතර ඉතිරි ආදායම පිටපත් අලෙවියෙන් ලබා ගැනීමේ ආකෘතිය තුළයි. (දැන්වීම්වලට අප පෞද්ගලිකව කැමති වූවත් නැතත් මාධ්‍ය කර්මාන්තයට ඒවා නැතුව ම බැහැ. සරල උදාහරණයක් ගත්තොත් රු. 50කට විකිණෙන පත්තර පිටපතක නිෂ්පාදන වියදම එමෙන් දෙතුන් ගුණයක් වෙනවා. මේ වෙනස පියවා ගන්නේ දැන්වීම්වලින් ලැඛෙන ආදායමින්.).බටහිර රටවල පත්තර සගරා පමණක් නොවෙයි. ප්රධාන පෙළේ ටෙලිවිෂන් හා රේඩියෝ සමාගම් ද අද වන විට දැඩි ආර්ථීක කුණාටුවකට හසු වී සිටිනවා. එයට හේතු වූ සාධක ගැන පොදු එකගතාවයක් නැහැ. ඇතැම් විචාරකයන් කියන්නේ ලොව පුරා 2008 සිට පැතිර ගිය ආර්ථීක අවපාතය එයට දායක වූ බවයි..එහෙත් තවත් පර්යේෂකයන් පෙන්වා දෙන්නේ වාණිජමය මාධ්‍ය ෙක‍ෂත්‍රයේ – විශේෂයෙන්ම පත්තර හා සගරාවල – පිරිහීම 2008 පෙර පටන් ම ඇරඹී තිබුණු බවත්, එයට එම ෙක‍ෂත්‍රය තුළින් ම මතු වූ සාධක වැඩියෙන් හේතු වූ බවත්. මයිකල් ක්‍රයිටන්ගේ 1993 විග්රහය සිහිපත් කරමින් ඔවුන් කියන්නේ පාරිභෝගික සමාජය විසින් මාධ්‍ය ප්‍රතිෙක‍ෂප කිරීමට වගකිව යුත්තේ මාධ්‍ය ආයතන හා මාධ්‍යවේදීන් ම බවයි..මීට අමතරව ඉන්ටර්නෙට් මාධ්‍යයේ ව්‍යාප්ත වීම නිසා තනිකර ම ඉන්ටර්නෙට් හරහා එසැනින් ප්රවෘත්ති ඛෙදාහරින නව මාධ්‍ය සේවා බිහි වුණා. ඒවාත් සමග තරග කිරීම සාම්ප්රදායික පුවත්පත්වලට හෝ එම පුවත්පත්වල වෙබ් අඩවිවලට ලෙහෙසි වූයේ නැහැ. පත්තර කර්මාන්තයේ පසුබෑමට මේ සාධක සියල්ල අඩු වැඩි පමණින් දායක වී තිඛෙනවා. නමුත් මේ ගෝලීය ප්‍රවණතාවයට වෙනස් තත්ත්වයක් ආසියාවේ රටවල දක්නට තිඛෙනවා..පාඨක විශ්වාසය රැක ගනිමින්, නව තාක‍ෂණයන්ගේ අභියෝගවලට මුහුණ දෙමින් වාණිජමය වශයෙන් සාර්ථක පුවත්පත් හා සගරා පවත්වා ගත හැකි ද? එසේ නැතිනම් සහනාධාර ලබන හෝ විකල්ප ආදායම් මත යැපෙන ආර්ථීක මොඩලයකට මාරු වීමට ලොව පුරා පුවත්පත්වලට ළගදී ම සිදු වෙයි ද? පුරවැසි මාධ්‍යවේදීන් හා වැටුප් ලබන මාධ්‍යවේදීන් අතර පරතරය අඩු වී යන විට මාධ්‍ය ලෝකයේ කුමන විපර්යාස සිදු වේද? මේ ප්රශ්නවලට අපි එළඹෙන සතිවල පිළිතුරු සොයා යමු!.Posted in Broadcasting, digital media, ICT, Internet, Journalism, Media, Movies, New media, News, North America, public interest, Ravaya Column, Science communication, Science fiction, Story telling, Television. Tags: ABC, CBS, future of newspapers, Internet, Medissaurus, Michael Crichton, NBC, New York Times, printing, Slate. Leave a Comment ».« Older posts.Blog at WordPress.com..Search for:.October 2022.M.T.W.T.F.S.S..1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31..« Apr.Want to know me?.About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Twitter Updates.RT @UN_HRC: #HRC51 | Draft resolution A/HRC/51/L.1 Rev.1 on promoting reconciliation, accountability and human rights in #SriLanka was ADOP… 14 hours ago.Accountability needs clarity & precision of exactly what happened in #Indonesia #stadiumstampede: Using interviews… twitter.com/i/web/status/1… 21 hours ago.RT @ict4peace: #ICTPeace Special Advisor @sanjanah writes about how democratic frameworks in developed countries, with high-trust societies… 1 day ago.RT @GehanDG: Why does #22A retain the urgent bill process? It’s DANGEROUS (given that the replacement of the #PTA could be enacted as an u… 1 day ago.RT @HarshadeSilvaMP: For 3rd instance #SriLanka Attorney Generals Department not prepared to proceed with @hejaazh case as MFA @alisabrypc… 1 day ago.Follow @NalakaG.Blogroll.Arthur C Clarke Foundation.Asia Media at UCLA.Asia Media Forum.Buddhini.net.Bytes For All.Children of Tsunami.CSE India.David Suzuki.Digits4Change.Dot Earth – NY Times.Drik Picture Agency.Edward Girardet.Eye on Ethics.First Drafts.Frederick Noronha.Greenaccord.Groundviews.org.Himal Southasian.Humanitarian.info.ICT4Peace.Kalpana Sharma.LIRNEasia.Manori Wijesekera's Blog.Media Helping Media.MediaChannel.org.Mobile Active.Moving Images, Moving People!.Nadia El-Awady's Blog.Nandasiri Wanninayaka.On the Ground.Panos South Asia.Saving the Planet.SciDev.Net Blog.Science and Development Network.Serendib eXchange.Shahidul News.Talking World Affairs.The Green Ghost.The Hoot.TVE Asia Pacific.TVEAP Films on [email protected] Categories.Asia Broadcasting Communicating development Communicating disasters Communicating research digital media Documentary film Eco-friendly living Education for Sustainable Development Environment Environmental journalism film-makers film-making good governance ICT India Internet Journalism majority world Media Media activism New media public interest Ravaya Column Science communication Sri Lanka Story telling Sustainable Development Television Uncategorized.Categories.Africa.Ageing.Agriculture.air pollution.Al Jazeera.Animation.Anita Roddick.Antarctica.Archival.Arthur C Clarke.Asia.astronomy.Australia.Bangladesh.BBC.Biographical.Blogging.Blogroll.Books.Brazil.Broadcasting.Burma.Cambodia.Campaigns.Cartoons.children.China.cinema.Citizen journalism.citizen media.Citizen science.civil society.Clean energy.climate change.comics.common property resources.Communicating development.Communicating disasters.Communicating research.community media.copyright.coral reefs.Corruption.cricket.Democracy.Digital Divide.digital media.Digital Natives.Disasters.Documentary film.Eco-friendly living.Education.Education for Sustainable Development.Environment.Environmental journalism.Ethics.Fair trade.family planning.film distribution.film festivals.film-makers.film-making.Flying.food.Fossil fuels.Future.Global South.good governance.Grassroots video.hate speech.Health.heritage.History.HIV/AIDS.Human rights.Humanitarian action.Humanitarian emergencies.Humour.hunger.ICT.India.Indonesia.Information Society.Innovation.Internet.Iraq.Japan.Journalism.Latin America.LGBT rights.majority world.Malaysia.Maldives.Malima TV Show.Mangroves.MDG.Media.Media activism.Media freedom.Media Reforms.mega cities.Movies.Music.Narrowcast.Narrowcasting.Nature.Nepal.New media.News.North America.nuclear weapons.Oceans.Online video.OnlineOffline column.Open Government.open spectrum.ozone depletion.Pakistan.Peace.Philippines.Photography.Photojournalism.Political violence.Poverty.Princess Diana.public interest.Quiz.Rationalism.Ravaya Column.renewable energy.right to information.Road Safety.RTI Sri Lanka.Sanitation.Satire.Science communication.Science fiction.Science for development.science journalism.Secularism.sex.social justice.social media.South Asia.South Pacific.space travel.Sports.Sri Lanka.Story telling.Sustainable Development.Telecommunications.Television.Thailand.Trafficking.Tsunami.Uncategorized.United Nations.urban issues.Verse.Video.Violence.war.Waste.water.web 2.0.whales.Wildlife.women.Writing.youth.YouTube.Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Create a free website or blog at WordPress.com..Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use..To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy.Follow Following.Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Join 159 other followers.Sign me up.Already have a WordPress.com account? Log in now..Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Customize.Follow Following.Sign up.Log in.Report this content.View site in Reader.Manage subscriptions.Collapse this bar..Loading Comments.....Write a Comment....Email (Required).Name (Required).Website
|
media and elections | Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Open Minds! (formerly: Moving Images blog).About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Nalaka Gunawardene's personal reflections on media, culture and society in Asia. NOTHING OFFICIAL about this!.Top Posts.Teenage Affluenza: A viral video to stir our minds.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Remembering Asia’s Titanic: The Doña Paz tragedy that killed over 4,000 in Dec 1987.'Chief Seattle speech': Global environmental legend, or pervasive myth?.Thai audiences in the dark about 'Children of the Dark'.Recent Posts.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Avoiding ‘Cyber Nanny State’: Challenges of Social Media Regulation in Sri Lanka.Dreaming of a Truly Civilised Society in Sri Lanka…where everyone’s dignity is ensured!.LGBT Rights: සියලු මානවයන්ගේ අයිතීන් රකින ශිෂ්ට සමාජයක් කරා….සිවුමංසල කොලු ගැටයා #373: පෑදි දියට බොර දිය එක් කරන ව්‍යාජ පුවත් මවන්නෝ කවරහුද?.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #372: ආරංචිද වැඩේ? ඕපාදූපවල පරිණාමීය වැදගත්කමක් තිබෙනවාලු!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #371: සමූහ සම්මාදම් නවීකරණය හා විවිධාංගීකරණය ඕනෑ කර තිබේ!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #370: පුරෝගාමී කිමිදුම්කරු හා සාගර ජීව විද්‍යාඥයා රොඩ්නි ජොන්ක්ලස්.Recent Comments.EngageMedia | The 19… on Suharto’s legacy: Mass g….Voces de los margina… on ‘Chief Seattle speech….Visiting a Gulliver… on Titus Thotawatte (1929 – 2011)….Meta.Register.Log in.Entries feed.Comments feed.WordPress.com.Archives.April 2019.October 2018.September 2018.July 2018.June 2018.May 2018.April 2018.March 2018.November 2017.September 2017.June 2017.May 2017.April 2017.March 2017.February 2017.January 2017.December 2016.November 2016.October 2016.September 2016.August 2016.July 2016.June 2016.May 2016.April 2016.March 2016.February 2016.January 2016.December 2015.November 2015.October 2015.September 2015.August 2015.July 2015.June 2015.May 2015.April 2015.March 2015.February 2015.January 2015.December 2014.November 2014.October 2014.September 2014.August 2014.July 2014.June 2014.May 2014.April 2014.March 2014.February 2014.January 2014.December 2013.November 2013.October 2013.September 2013.August 2013.July 2013.June 2013.May 2013.April 2013.March 2013.February 2013.January 2013.December 2012.November 2012.October 2012.September 2012.August 2012.July 2012.June 2012.May 2012.April 2012.March 2012.February 2012.January 2012.December 2011.November 2011.October 2011.September 2011.August 2011.July 2011.June 2011.May 2011.April 2011.March 2011.February 2011.January 2011.December 2010.November 2010.October 2010.September 2010.August 2010.July 2010.June 2010.May 2010.April 2010.March 2010.February 2010.January 2010.December 2009.November 2009.October 2009.September 2009.August 2009.July 2009.June 2009.May 2009.April 2009.March 2009.February 2009.January 2009.December 2008.November 2008.October 2008.September 2008.August 2008.July 2008.June 2008.May 2008.April 2008.March 2008.February 2008.January 2008.December 2007.November 2007.October 2007.September 2007.August 2007.July 2007.June 2007.May 2007.April 2007.March 2007.සිවුමංසල කොලූගැටයා #201: ශ්රී ලංකාවේ අරාබි වසන්තයක් හට ගත හැකිද?.2 January 2015 — Nalaka Gunawardene.Anti-government demonstrators crowd Cairo’s Tahrir Square in February 2011.In this week’s Ravaya column (in Sinhala), published in the issue dated 4 January 2015, I pose a topical question: are there necessary and sufficient conditions for a spontaneous people’s uprising in Sri Lanka similar to what happened in the collective phenomenon known as the Arab Spring?.I address this because both the ruling party and opposition politicians in Sri Lanka have been loosely referring to Arab Spring during their current campaigns running up to the Presidential Election scheduled for 8 January 2015..In this column, I briefly chronicle what happened in the Middle East and North Africa during 2010-11, and then explore the many factors that triggered or sustained the complex series of events. I discern three key factors: demographics (especially a low median age with large youthful populations); democracy deficit; and proliferation of information and communications technologies ranging from easy access to trans-boundary satellite television broadcasts, mobile phones and Internet..I argue that while Sri Lanka of today has achieved the ICT factor in good measure, the other two factors fall short. With a median age of 31 years (in 2012), ours is no longer a youthful population and the demographic impetus for uprisings has passed. And while there are serious concerns about governance, the country’s democratic deficit is only partially present..Thus, it is very unlikely that an Arab Spring style uprising could happen in Sri Lanka. So both the ruling coalition and opposition parties relax — and should let go of this much-hyped prospect..ශ්රී ලංකාවේ අරාබි වසන්තයක් හට ගත හැකිද? ඒ සඳහා අවශ්ය සාධක ප්රමාණවත් පමණින් පෙළගැසීමක් මෙරට හමු වේද?.අරාබි වසන්තය (Arab Spring) හරියට ‘සීතල යුද්ධය’ (Cold War) නැතහොත් ගෝලීයකරණය (Globalization) වැනි පුළුල් යෙදුමක්. එකිනෙකට යම් තරමකින් බැඳුණු සිදුවීම් මාලාවකට හා ප‍්‍රවාහයකට යොදනු ලබන්නා වූත් මාධ්‍ය විසින් ජනප්රිය කරන ලද්දා වූත් සංකල්පයක්..අරාබි වසන්තය ගැන නිරවුල් අවබෝධයක් නොමැතිව එය ගෙඩි පිටින් ශ්රී ලංකාවට අදාල කරන්නට පාලක පක්ෂයේ මෙන්ම විපක්ෂයේ ද ඇතැම් දේශපාලකයන් උත්සාහ කරනු මෑත කාලයේ අපට අසන්නට ලැබුණා..ඔවුන්ගේ ප්රකාශ දෙස බලන විට පෙනී යන්නේ නවීන සන්නිවේදන තාක්ෂණ මෙවලම්වලින් සන්නද්ධ වූ ජනයා ප්රජාතන්ත්රවාදී නොවන කලහකාරී අරගලයක් හරහා පවත්නා රජයක් වෙනස් කිරීම අරාබි වසන්තය ලෙස ඔවුන් තේරුම් ගන්නා ආකාරයයි. නමුත් සැබෑ තත්ත්වය මීට වඩා සංකීර්ණ මෙන්ම සියුම් ද වනවා..අරාබි වසන්තය ආකාරයේ ජනතා අරගල හා නැගී සිටිම් මැදපෙරදිග, උතුරු අප්රිකාවේ හා සමහර නැගෙනහිර යුරෝපීය රටවල සිදු වුවත් වෙනත් රටවල සිදු නොවීමට සීමාකාරී සාධක මොනවාද?.Arab Spring යෙදුම මුල් වරට භාවිත කළා යයි සැළකෙන්නේ අමෙරිකාවේ ජෝර්ජ් වොෂිංටන් සරසවියේ දේශපාලන විද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්ය මාක් ලින්ච් (Marc Lynch) විසින් 2011 ජනවාරි 6 වනදා. ජාත්‍යන්තර සබඳතා හා ලෝක විත්ති ගැන කථාබහ කරන Foreign Policy සඟරාවේ ලිපියක් ලියමින්. http://foreignpolicy.com/2011/01/06/obamas-arab-spring/.පසුව මෙයට විකල්ප යෙදුම් ද සමහරුන් භාවිත කරන්නට පටන් ගත්තා. එනම් ඉස්ලාමීය වසන්තය (Islamic Spring). හේතුව කලක් පැවති පාලනතන්ත‍්‍ර ඇද වැටුණු රටවල් ගණනාවකම එම තැනට ඒ වෙලේම හෝ ටික කලකින් හෝ පත් වූයේ ඉස්ලාමීය දේශපාලන පක්ෂ නිසා. මීට අමතර අරාබි පිබිදුම, අරාබි උද්ඝෝෂණ, අරාබි ජන අරගල ආදි නම් ද භාවිත වනවා..කලක් තිස්සේ මැදපෙරදිග රටවල කැකෑරෙමින් තිබුණු ජනතා දුක් ගැනවිලි හා තරුණ අසහනයන් අන්තිමේදී පුපුරා ගියේ ටියුනීසියාවේ සිඩි බවුසිඞ් (Sidi Bouzid) නම් නගරයේදී..Tarek al-Tayeb Mohamed Bouazizi.මොහමඞ් බවුඅසීසි Tarek al-Tayeb Mohamed Bouazizi නම් 26 හැවිරදි තරුණ වීදි වෙළෙන්දකු 2010 දෙසැම්බර් 17 වනදා ප්රසිද්ධියේ ගිනි තබා ගත්තා. ඔහු එය කළේ නගර සභාවේ දුෂිත නිලධාරින් තමන්ට දිගින් දිගටම අල්ලස් ඉල්ලා කළ හිරිහැර හා පොලිසියේ අඩන්තේට්ටම්වලට විරෝධය පෑමටයි. රෝහල් ගත කරනු ලැබූ ඔහු 2011 ජනවාරි 4 වනදා මිය ගියා..මේ තරුණයාගේ අත්දැකීමට සමාන හිරිහැර ලද තවත් බොහෝ දෙනා තම විරෝධය පළ කිරීමට මෙය අවස්ථාව කර ගත්තා. ඒ සමග නගරයේ වීදි කලබල හට ගත්තා. මේ සිදුවීම් ස්මාට්ෆෝන් ජංගම දුරකථන හරහා වීඩියෝ ගත කළ ජනයා ඒවා රට පුරා සිටින තමන් හඳුනන අයත් සමග බෙදා ගත්තා..1987 සිට අයෝමය හස්තයකින් වියුනීසියාව පාලනය කළ ජනාධිපති අබිදීන් බෙන් අලීගේ රජය යටතේ රට පුරාම මෙබඳු දුෂණ හා අක්රමිකතා ඉහවහා ගොස් තිබුණා. එක් නරගයක එයට එරෙහිව විරෝධතා මතු වනු දුටු සෙසු ජනයා ද එයට එක් වුණා. මෙය ස්වයංසිද්ධියක් මිස කිසිවකු සංවිධානගතව සැළසුම්ගතව කළ දෙයක් නොවෙයි..ටියුනිසියාව මධ්‍යම ආදායම් ඇති රටක් වුව ද බොහෝ දෙනා දුගී බවින් මිරිකී නිලධාරිවාදට හසු වී පීඩිතව සිටියා. මේ නිසා තරුණ අරගලයට බොහෝ ජනයාගේ ආශිර්වාදය හා සහාය ලැබුණා. රටපුරා වීදි කැළඹීම් හා විරෝධතා මැද අතිශයින් දුෂිත බෙන් අලී හා ඔහුගේ පවුලෙ උදවිය සෞදි අරාබියට පළා ගියා. ඒ 2011 ජනවාරි 14 වනදා..එහෙත් මහජන උද්ඝෝෂණ නතර වූයේ නෑ. වසර 25කට ආසන්න කාලයක් රට පාලනය කළ අලිගේ RCD පක්ෂය තහනම් කිරීමට ජනයා බලපෑම් කළා. එය පිළිගත් එරට අධිකරණය RCD තහනම් කොට එහි සම්පත් රාජ සන්තක කළා. එසේම අලූතෙන් පත්වූ රජය අලි යටතේ ක්රියාත්මක වූ බිහිසුනු රහස් පොලිසිය වසා දැමුවා. 2011 ඔක්තෝබරයේ පැවති මැතිවරණයෙන් එන්නඩා ව්‍යාපාරය නම් වූ දේශපාලන කණ්ඩායම බහුතර ආසන දිනා රජයක් පිහිටවූවා..Ripple that started in Tunisia had a domino effect…well, sort of. | Cartoon by Saieb Khalil; courtesy – doroob.com.ටියුනීසියාවෙන් ඇරැඹුණු මේ ජනරැල්ල දින හෝ සති කිහිපයක් ඇතුළත ජෝර්දානය, කුවේට්, ඊජිප්තුව, ඇල්ජීරියාව, යේමනය, බහරේන් හා සිරියාව වැනි රටවලට ද ව්‍යාප්ත වුණා..උද්ඝෝෂණකරුවන් මේ හැම රටකම පාහේ යොදා ගත් ක‍්‍රමෝපායන්ගේ යම් සමානකම් තිබුණා. එනම් වැඩවර්ජන, වීදි උද්ඝෝෂණ, පෙළපාලි, මහජන රැස්වීම් හා ප්රසිද්ධ ස්ථානවල දිවා රාති‍්‍ර රැඳී සිටිමින් සත්‍යග‍්‍රහ කිරීම ආදියයි. සමහර රටවල ප‍්‍රචණ්ඩත්වයට පෙරළුනත් අනෙක් තැන්වල කලහයන්ට වඩා ප්රබලව මතුව ආයේ ජන ඒකරාශිවීම් හා සාමකාමී විරෝධතායි..යම් තීරණාත්මක අවස්ථාවන්හිදී ඇතැම් රටවල පොලිසිය හා හමුදා සිය සහෝදර ජනතාවට පහර දී ජන විරෝධතා විසුරුවා හැරීම ප‍්‍රතික්‍ෂෙප කිරීම හරහා අධිපතිවාදී පාලකයන් බල විරහිත තත්ත්වයකට පත් වුණා. සමහර පාලකයන් එවිට කළේ ජන විරෝධය ඇතුළතින්ම බෙදීම් ඇති කොට ඔවුනොවුන් ඇණකොටා ගන්නා තැනට පත් කිරීමයි. (උදාහරණ සිරියාව)..අරාබි වසන්තය හමුවේ පාලකයන් හදිසියේ වෙනස්වීම සිදු වූයේ ටියුනීසියාව, යේමනය, ලිබියාව හා ඊජිප්තුව යන රටවල පමණයි. ජන උද්ඝෝෂණ හමුවේ රාජ්‍ය පාලන ප්රතිසංස්කරණ කිරීමට හා වඩාත් ප්රජාතන්ත්රවාදී රාමුවකට යොමු වීමට කුවේටය, මොරොක්කෝව, ලෙබනනය, ඕමානය, ජෝර්දානය යන රටවල නායකයෝ ක්රියා කළා..තවත් රටවල කෙටි හෝ දිගු කාලීන දේශපාලන අස්ථාවරවීම හෝ සිවිල් යුද්ධ හට ගත්තා. අරාබි වසන්තය ටික කලෙකින් අරාබි සිසිරයක් (Arab Winter) බවට පත් වූ සිරියාව, ඊජිප්තුව වැනි රටවල ප්රජාතන්ත්රවාදී ප්රතිසංස්කරණ සඳහා අරගල තවමත් සිදුවනවා. සිරියාවේ සිවිල් යුද්ධය රට දෙපසකට ධ්රැවීකරණය කළ ඉමහත් මානුෂික ව්‍යසනයක් බවට ඉක්මනින් පත් වුණා. මෙහි අවසානයක් තවමත් දකින්නට නැහැ..ඊජිප්තුවේ ජන උද්ඝෝෂණ හමුවේ වසර 30ක් එරට පාලනය කළ හොස්නි මුබාරක් බලයෙන් ඉවත් වූවත් දේශපාලන ස්ථාවර බවක් තවමත් එරටට ලඟා වී නැහැ. 2011 ජනවාරි – පෙබරවාරි වකවානුවේ කයිරෝ නුවර සාමකාමී ජන උද්ඝෝෂණවලට සහභාගී වූ වෘත්තික මට්ටමේ මගේ මිතුරන් දෙදෙනෙකු මේ වන විට මහත් කළකිරීමට හා ඉච්ඡා භංගත්වයට පත්ව සිටිනවා. හරිහැටි දැක්මක් හා ඉලක්කයකින් තොරව පාලකයන් පලවා හැරීමෙන් පමණක් රටක යහපාලනය ළඟා කර ගත නොහැකි බව ඔවුන් දැන් පිළිගන්නවා..Replace autocracy with democracy or theocracy? Changing the top isn’t that easy!.Cartoon by Clay Bennett on 1 February 2011. Cartoon courtesy timesfreepress.com.එසේම ඒකාධිපතිවාදී සිවිල් පාලකයන් ඉවත් වූ සමහර රටවල එම හිදැසට හමුදා පාලකයන් හෝ ආගමික අන්තවාදීන් රිංගා ගැනීම ද ජනහිතවාදී ප්රතිඵලයක් නොවෙයි. කෙතරම් අඩුපාඩු හා විෂමතා තිබුණත් පිරිසිදු මැතිවරණයකින් ආණ්ඩු වෙනස් කිරීමේ සම්ප්රදාය මේ අරගලවාදී මාවත් සියල්ලට වඩා වටිනවා..Arab Spring Timeline: A detailed review of major events looking back at three years of Arab Uprisings across the region..අරාබි වසන්තය 2011-2012 වකවානුවේ උච්ච වුව ද එයට තුඩු දුන් පසුබිම් සාධක වසර හෝ දශක ගණනක් පුරා කෙමෙන් හා සෙමින් ගොඩනැගුණු බව දැන් පර්යේෂකයන් පිළි ගන්නවා. මේ සියළු හේතු නිසා අරාබි වසන්තය හුදෙක් හදිසි හා ස්වයංසිද්ධි (spontaneous) ආකාරයේ සිදුවීම් නොව දිගු කාලීන සමාජ ප්රවාහයන් පිටාර ගැලීමක් ලෙස වටහා ගැනීම වැදගත්. (මෙය අරාබි වසන්තයට පමණක් නොව වෙනත් බොහෝ අරගලවලට ද පොදු වූ ක්රියාදාමයක්. උදාහරණයකට ශ්රී ලංකාවේ 1971 හා 1988-89 තරුණ කැරළිවලටත් තිස් වසරක බෙදුම්වාදී යුද්ධයටත් තුඩු දුන් සමාජ – ආර්ථික හා දේශපාලන සාධක කලක් තිස්සේ පැන නැගී ආ ඒවායි.).July 2014 status map by The Economist magazine.රටකින් රටකට සමාජයීය, ආර්ථික හා දේශපාලන යථාර්ථයන් වෙනස්. එකම තාක්ෂණය හෝ දේශපාලන මූලධර්මය වුව ද රටින් රටට අදාල වන්නේ වෙනස් ආකාරයටයි. එබඳු විවිධත්වයක් තුළ අරාබි වසන්තය මතු වී විවිධ මට්ටම්වලට දිග හැරී ගිය රටවලට මුළුමනින්ම නොවුවත් සැළකිය යුතු තරමකට පොදු වූ තීරණාත්මක සාධක තුනක් තිබුණා..1. පළමුවැන්න ජනගහන සාධකයයි (demography). ජන සංයුතිය සළකන විට ජනගහනයේ මධ්‍යන්‍ය වයස (median age) අඩු වීමයි. මුළු රටෙන් බාගයක්ම ළමුන් හා තරුණ තරුණියන් වීම අරාබි වසන්තය පැන නැගුණු බොහෝ රටවල දක්නට ලැබුණා (ටියුනීසියාව මධ්‍යන්‍ය වයස අවුරුදු 29, ඇල්ජීරියාව 27.1යි, ඊජිප්තුව 24යි, සිරියාව 21.5යි)..අයිතීන් ඉල්ලමින් හා අසාධාරණයට එරෙහිව උද්ඝෝෂණ කිරිමේ නැඹුරුව වැඩිම වන්නේ තරුණ ජන කොටස අතරයි. තරුණයන් බහුල ජනගහනයකට ඇති තරම් අධ්‍යාපනික හා රැකියා අවස්ථා නොමැතිවීමත්, රටේ සුළුතරයක් පමණක් වරප්රසාද ලබමින් ඉසුරුමත් වන අතර බහුතරය දුගී දුකින් පීඩිත වීමත් මේ රටවල දැකිය හැකි වුණා..2. දෙවැනි සාධකය නම් ප්රජාතන්ත්රවාදයේ සැබෑ ගුණාංග වන නීතියේ ආධිපත්‍යය, අදහස් ප්රකාශනයේ නිදහස, විකල්ප දේශපාලන මත දැරීමේ අවකාශය ආදිය සෝදාපාලූවට ලක් වී ප්රජාතන්ත්රවාදයේ හිදැසක් හෙවත් පරතරයක් (democratic deficit) පැවතීමයි. එයට සමාන්තරව මහා පරිමාණ දුෂණ, වංචා, පවුල්වාදය, පක්‍ෂවාදය හා වෙනත් විසමතා හරහා සුදුස්සාට සුදුසු තැන නොලැබී යාමත්, තරුණ අසහනය මතු වී ඒමත් සිදු වනවා. මේ සියල්ල අරාබි වසන්තය පැන නැගුණු රටවල සැළකිය යුතු අන්දමට තිබුණා..සමහර රටවල් කලින් කලට මැතිවරණ පැවැත්වුවත් ඒවා නිදහස් හෝ අපක්‍ෂපාත වූයේ නැහැ. එසේම අදහා ගත නොහැකි තරම් ඉහළ ප‍්‍රතිශතයන් ලබා එකම පාලකයා හෝ ඔහුගේ ගජ මිතුරු පිරිස යළි යළිත් බලයට පත් වීම සුලබව සිදු වුණා. මේ නිසා ප්රජාතන්ත්රවාදී රාමුව හරහා සැබෑ යහ පාලනයක් බිහි කළ හැකිය යන්න විශ්වාස කළ තරුණ පිරිස ටිකෙන් ටික අඩු වුණා..හුදෙක් බලයේ සිටින රජය පමණක් නොව සමස්ත රාජ්‍ය තන්ත්රය ගැනම තරුණයන් අතර විශ්වාසය බිඳී යාමක් ද දැකිය හැකි වුණා. එනම් අධිකරණය, සරසවි පාලකයන්, ප්රධාන ප්රවාහයේ ජනමාධ්‍ය ආදිය ද පාලකයන්ගේ පටු උවමනාකම්වලට නතු වී පොදු උන්නතිය නොතකා හරින බවට තරුණ පිරිස අතර ප්රබල හැඟීමක් පැවතුණා..3. තෙවැනි සාධකය නම් නවීන සන්නිවේදන තාක්‍ෂණයන්ගේ ආගමනය හරහා තොරතුරු ගලනයත්, අන්තර් පුද්ගල සබඳතා වඩාත් ලෙහෙසි හා බහුලවීමත්. මෙය ජංගම දුරකථන බොහෝ සේ ප්රචලිත වී ඇමතුම් ගාස්තු ලාබදායක වීමේ සිට ඉන්ටර්නෙට් භාවිත කරන ජන ප‍්‍රතිශතය ඉහල යාම දක්වා විහිදුණු පරාසයක්..සන්නිවේදන තාක්ෂණය නිසාම කලාපීය වශයෙන් හා ජාත්‍යන්තර මූලාශ්රවලින් එන ටෙලිවිෂන් පුවත් විකාශයන් වඩා පහසුවෙන් නැරඹීමේ හැකියාව රටේ බහුතරයක් ජනයාට ලැබීම ද ලෝකය ගැන ඔවුන්ගේ අවබෝධය අලූත් කළා. තමන්ට සමාන වෙනත් රටවල වඩාත් විවෘත හා ජනසම්මත සමාජවල ජනයා දිවි ගෙවන්නේ කෙසේ ද යන්න ඔවුන් දිනපතාම වාගේ ටෙලිවිෂන් හරහා දුටුවා..මැද පෙරදිග ජනමතයට අල්ජසීරා අරාබි ටෙලිවිෂන් නාලිකා හරහා ද ඉංග්රීසි දත් අයට CNN, BBC හරහා ද ලෝකය ගැන දැන ගැනීමේ අවකාශය තිබුණා. ඉන්ටර්නෙට් හරහා විකිලීක්ස් වැනි හෙළිදරව් සිදු වූ විට තම රටේ පාලකයන්ගේ අසාධාරණකම් හා දුෂණ ගැන තොරතුරු පළමුවරට රටේ ජනයා දැන ගත්තා..Huffington Post (May 2011): The Role of Al Jazeera in Arab Spring.World Affairs (July/Aug 2011): Did WikiLeaks Inspire Arab Spring?.එසේම ජංගම දුරකථන හරහා හසු කර ගන්නා ඡායාරූප හා වීඩියෝ පුද්ගලයන් අතර හුවමාරු වීම හා ඒවායෙන් සමහරක් වෙබ්ගත කොට සෙසු ජනයා නැරඹීම හරහා ජන උද්ඝෝෂණ ඊජිප්තුව වැනි විශාල රටවල විවිධ ප්රදේශවලට ඉක්මනින් පැතිර යාමට උපකාර වුණා..අරාබි වසන්තයේදී සමාජ මාධ්‍ය (social media) සැළකිය යුතු කාර්යයක් ඉටු කළ බව සැබෑවක්. එහෙත් එය සමහරුන් සිතන තරම් සරල හෝ රේඛීය සංසිද්ධියක් නොවෙයි. අධිපතිවාදී පාලකයන් බලයෙන් පෙරළා දැමීමට වඩා සමාජ මාධ්‍යවල සංවාද බහුතරයක් ගොඩ නැගුණේ ප්රජාතන්ත්රවාදී හිදැස ගැන ජනතාවගේ (විශේෂයෙන්ම තරුණ තරුණියන්ගේ) සංවාද සිදු කිරීමට බව එම රටවල අදාල කාලයන්හි සමාජ මාධ්‍ය අන්තර්ක්රියා මිලියන් ගණනක් විශ්ලේෂණය කළ පර්යේෂකයන් සොයා ගෙන තිබෙනවා..New Internationalist: The role of social networking in the Arab Spring.NPR, October 2013: What Did The Arab Spring Cost? One Estimate Says $800 Billion.එහෙත් සමාජ මාධ්‍ය මත පමණක් යැපීමෙන් තොරව බහුවිධ සන්නිවේදන උපක්රම යොදා ගන්නට විශේෂයෙන්ම ඊජිප්තුවේ ජන උද්ඝෝෂණයට නායකත්වය දුන් සරසවි සිසුන් හා සෙසු ක්රියාකාරිකයන් වග බලා ගත්තා. මෙයට හේතුව ඉන්ටර්නෙට් හා ජංගම දුරකථන වැනි සේවා අදාල ටෙලිකොම් සමාගම්වලට බල කිරීම හරහා ඉක්මනින් අඩාල කිරීමට හෝ නතර කිරීමට හෝ පාලකයන්ට හැකි බව සිසුන් දැන සිටීමයි..2011 ජනවාරි 28 වනදා ඊජිප්තුව ගෝලීය ඉන්ටර්නෙට් සබඳතාවලින් කපා හරින්නට මුබාරක් රජය ක්රියා කළත් ඒ වන විට එබඳු අවහිරයකින් නතර කළ නොහැකි තරමට ජන උද්ඝෝෂණ ප්රබල වී තිබුණා..අරාබි වසන්තය නම් සංකීර්ණ සිදුවීම් මාලාව දේශපාලනික, සමාජ විද්‍යාත්මක හා තාක්ෂණික වැනි දෘෂ්ටිකෝණ කිහිපයකින් විග්රහ කළ හැකියි. එහි විචල්‍යයන් (වෙනස් වන සාධක) විශාල සංඛ්යාවක් තිබූ නිසා එම සිදුවීම් තනි ආකෘතියකට සම්පිණ්ඩනය කිරීමට බැහැ. අවශ්ය වූ ප්රධාන සාධක තුනම එක මොහොතේ එක රටක සමපාත වූ විට ජන උද්ඝෝෂණ හට ගත් බව සැබෑයි. එහෙත් එබඳු අවස්ථාවල පවා ඒවා විකාශනය වූයේ හා අවසන් වූයේ එකිනෙකට වෙනස් ආකාරයෙන්..අරාබි වසන්තයට තුඩු දුන් ප්රධාන සාධක තුන ඇති පමණින් ශ්රී ලංකාවේ හමු වේද?.සන්නිවේදන තාක්ෂණ සාධකය (ටෙලිවිෂන්, ජංගම දුරකථන, ඉන්ටර්නෙට්) නම් සපුරා ගෙන තිබෙනවා. එහෙත් 2012 ජන සංගනනයට අනුව දැන් අපේ ජනගහනයේ මධ්‍යන්‍ය වයස අවුරුදු 31යි. එනිසා ජනගහන සාධකය තව දුරටත් තරුණ අරගල ජනනය කිරීමට හිතකර පසුබිමක් සපයන්නේ නැහැ. මෙරට ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රීය හිදැසක් පවතින බව සැබෑ වූවත් එය ජන උද්ඝෝෂණ බිහි වීමට තරම් ප්රබල ද යන්නත් විවාදාත්මකයි..මේ සියුම් යථාර්ථයන් හරිහැටි සළකා නොබලා මෙරට අරාබි වසන්තයක් ගැන කථා කිරීම තේරුමක් නැති හා අනවශ්‍ය ලෙස අවධානය වෙනතකට යොමු කරවන ක්රියාවක්..ඉන්දියාවේ ප්රමුඛ පෙළේ සිවිල් සමාජ නායකයකු හා එම විෂය ගැන ලොව පිලිගත් විද්වතකු වන ආචාර්ය රාජේෂ් ටැන්ඩන් (Dr Rajesh Tandon) සමග 2014 මැද මා ටෙලිවිෂන් සාකච්ඡාවක් කළා. සන්නිවේදන තාක්ෂණනන් ප්රචලිත වීමෙහි දේශපාලනික විපාක මොනවාදැයි මා ඇසුවා..ටැන්ඩන් කියන්නේ අරාබි වසන්තය අවාසනාවකට මෙන් අරාබි සිසිරයකට පෙරැලූනත් සිසිරය සදා කල් නොපවතින බවයි. සිසිරය හමාර වී යළි කෙදිනක හෝ වසන්තය එළඹෙනු ඇති බවත්, මර්දනකාරී හා ඒකාධිපති පාලනයන් දිගු කලක් අල්ලාගෙන සිටිය ද එය ඉතිහාසයේ ජනතාවාදී ප්රවාහයන්ට එරෙහිව රැඳී තිබෙන්නේ සීමිත වකවානුවකට පමණක් බවද ඔහුගේ මතයයි..Dr Rajesh Tandon, in conversation with Nalaka Gunawardene on YATV, June 2014.See also my recent other columns on elections, digital democracy and social media:.සිවුමංසල කොලූගැටයා #199: සමාජ මාධ්‍ය, මැතිවරණ හා ඩිජිටල් ප්රජාතන්ත්රවාදය.සිවුමංසල කොලූගැටයා #200: ඩිජිටල් තාක්ෂණයෙන් මැතිවරණ ක්රියාදාමය පිරිසුදු කළ ඉන්දුනීසියාව.Posted in Africa, Al Jazeera, Blogging, Broadcasting, Campaigns, Citizen journalism, citizen media, community media, digital media, Digital Natives, Global South, good governance, Human rights, ICT, Internet, Journalism, Media activism, Media freedom, New media, Political violence, public interest, Ravaya Column, Telecommunications, Television, youth. Tags: Arab Spring, Arab Winter, අදහස් ප්රකාශනයේ නිදහස, අරාබි වසන්තය, අරාබි වසන්තයේදී සමාජ මාධ්‍ය, අරාබි සිසිරය, අල්ජසීරා ටෙලිවිෂන්, ආචාර්ය රාජේෂ් ටැන්ඩන්, ඇල්ජීරියාව, ඉස්ලාමීය වසන්තය, ඊජිප්තුව, ඕමානය, කුවේට්, ජංගම දුරකථන, ජනාධිපති අබිදීන් බෙන් අලී, ජෝර්දානය, ට්විටර්, ඩිජිටල් සන්නිවේදන තාක්ෂණය, ඩිජිටල් සාක්ෂරතාව, නීතියෙ ආධිපත්‍යය, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රීය හිදැසක්, බහරේන්, මහාචාර්ය මාක් ලින්ච්, මැතිවරණ, මැතිවරණ ව්‍යාපාර, මැතිවරණ වෙබ් අඩවි, මැතිවරණ හා ජනමාධ්‍ය, මොරොක්කෝව, යේමනය, ලෙබනනය, විකල්ප දේශපාලන මත දැරීමේ අවකාශය, සමාජ මාධ්‍ය, ස්මාට්ෆෝන්, සිරියාව, ෆේස්බුක්, Democratic Deficit, Dr Rajesh Tandon, media and elections, social media and elections, Sri Lanka Presidential Election 2015, WikiLeaks. 1 Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #200: ඩිජිටල් තාක්ෂණයෙන් මැතිවරණ ක්රියාදාමය පිරිසුදු කළ ඉන්දුනීසියාව.27 December 2014 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya column (in Sinhala), published on 28 December 2014, I explore the nexus between social media, digital technologies and elections by taking the example of the Indonesian presidential election held on 9 July 2014..සමාජ මාධ්‍ය පෙරටු කොට ගත් නව වෙබ් තාක්ෂණය (web 2.0) ආසියානු රටවල දේශපාලන ක‍්‍රියාදාමයට හා විශේෂයෙන් මැතිවරණවලට කෙසේ බලපානවාද යන්න අප ගිය සතියේ විමසා බැලූවා. එහි බලපෑම තවමත් බොහෝ රටවල මැතිවරණ ප්රතිඵලවලට තීරණාත්මක නොවුවත් ඉදිරි වසරවලදී එසේ විය හැකි බැවින් දේශපාලන පක්ෂ, සිවිල් ක්රියාකාරිකයන් හා මාධ්‍ය පර්යේෂකයන් මේ ප්රවණතා ගැන අවදියෙන් සිටීමේ වැදගත්කම මා අවධාරණය කළා..Last week: සිවුමංසල කොලූගැටයා #199: සමාජ මාධ්‍ය, මැතිවරණ හා ඩිජිටල් ප්රජාතන්ත්රවාදය.සමාජ මාධ්‍ය භාවිතය 2014 ඉන්දීය මහ මැතිවරණයට සම්බන්ධ වූ ආකාරය අප උදාහරණයක් ලෙස විග්රහ කළා. 2014 ජූලි මස ජනාධිපතිවරණයක් පවත්වා නව ජනාධිපතිවරයකු තෝරා පත් කර ගත් ඉන්දුනීසියාවේ උදාහරණය අද සලකා බලමු..ඉන්දියාවට පසු ජනගහනයෙන් ලොව විශාලතම ප්රජාතන්ත්රවාදී රාජ්‍යයන් වන්නේ අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය (මිලියන් 300) හා ඉන්දුනීසියාවයි (මිලියන් 252). ඉන්දුනීසියාව වසර 30ක් (1968-1998) සුහර්තෝ ජනාධිපතිගේ දරදඬු ඒකාධිපති පාලනයට නතුව තිබුණා. මහජන උද්ඝෝෂණ උත්සන්න වීමත් ඔහුගේ ආධාරකරුවන්ව සිටි බටහිර රටවල් ඔහුගෙන් දුරස්ථවීමත් නිසා සුහර්තෝට බලයේ රැඳී සිටීමට නොහැකි වූවා..සුහර්තෝ බලයෙන් ඉවත්වීමෙන් පසුව එරට දේශපාලන ප්රතිසංස්කරණ රැසක් කරනු ලැබුවා. ඔහුගේ දිගු පාලන කාලය තුළ විධායකය වටා කේන්‍ද්‍රගතව තිබූ බලතල සමහරක් පළාත්වලට විමධ්‍යගත කළා..මුලදී එරට ජනාධිපති හා උප ජනාධිපති තෝරනු ලැබුවේ පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත‍්‍රීන්ගේ ඡන්දයෙන්. එය වෙනස් කර සෘජු මහජන ඡන්දයකින් ජනාධිපතිවරයකු තේරීම 2004දී ආරම්භ කළා. 2004 පැවති ජනාධිපතිවරණයෙන් විශ‍්‍රාමලත් ජෙනරාල් සුසිලෝ ‘බංබං’ යුධොයෝනෝ (Susilo ‘Bambang’ Yudhoyono) ජයග්රහණය කළා. ඒ එවකට බලයේ සිටි මෙගාවතී සුකර්නෝපුත‍්‍රී පරාජය කරමින්..යුධොයෝනෝ 2009දී නැවතත් ජනාධිපතිවරණයකට මුහුණ දී දෙවන ධූර කාලයකට තේරී පත් වුණා. ඉන්දුනීසියානු ව්‍යවස්ථාවට අනුව එක් පුද්ගලයකුට ජනාධිපති තනතුර දැරිය හැක්කේ පස් අවුරුදු ධූර කාල දෙකකට පමණයි. ඔහුගේ අනුප්රාප්තිකයා තෝරා ගැනීමේ ජනාධිපතිවරණය 2014 ජූලි 9 වනදා පැවැත්වුණා..එහි ප්රධාන තරගකරුවන් දෙදෙනෙකු සිටියා. ගෙරින්ද්‍රා නමින් කෙටියෙන් හැඳින්වුණු පක්ෂ ගණනාවක සන්ධානයක් ප‍්‍රබෝවෝ සුබියාන්තෝ : (Prabowo Subianto) නම් හිටපු හමුදා ලූතිනන් ජෙනරාල්වරයෙක්, ව්‍යාපාරිකයෙක් හා දේශපාලකයෙක් ඉදිරිපත් කළා. ඔහු ප්රභූ පවුලකින් පැවත එන ඉහළ මධ්‍යම පාංතිකයෙක්. මේ දක්වා එරට පාලනය කළේ මේ පැළැන්තියේ අයයි..ඔහුට අභියෝග කරමින් ඉන්දුනීසියානු ප‍්‍රජාතාන්ත‍්‍රික පක්ෂය (PDI-P) ප්රමුඛ සන්ධානයක් වෙනුවෙන් තරග කළේ ජෝකෝ විදෝදෝ (Joko Widodo) නම් දේශපාලනඥයායි. සාමාන්‍ය පවුලක ඉපිද අගහිඟකම් මැද උගත් ඔහු පසුව වනවිද්‍යා උපාධියක් ලබා ගත්තා. ජාවා දුපතේ සුබ‍්‍රකර්තා නගරයේ නගරාධිපති ලෙස තේරී පත්ව දේශපාලනයට පිවිසි ඔහු ඉනික්බිති ජකර්තා අගනුවර ආණ්ඩුකාරයා ලෙස 2012-14 දෙවසරක කාලයක් සේවය කළා. මේ කාලය තුළ දුෂණ විරෝධී, කාර්යක්ෂම පරිපාලනයක් බිහි කිරීමට ඔහු ගත් උත්සාහය නිසාත්, ඔහුගේ ජනහිතකාමී ප්රතිපත්ති නිසාත් නාගරික ජනයා අතර ඔහු ජනාදරයට පත්ව සිටියා..Joko Widodo (Left) and Prabowo Subianto on 9 July 2014.නව මාධ්‍ය හා ඩිජිටල් තාක්ෂණයන් වඩාත් ඉක්මනින් ජනප්රිය වන්නේ ළමා හා තරුණ පිරිස අතර නිසා එවන් ජන කොටස් අධික ලෙස සිටින සමාජයන්හි එම තාක්ෂණයන් පැතිරෙන වේගය අධිකයි. ඉන්දුනීසියාවේ සමස්ත ජනගහනය වන මිලියන් 252න් හරි අඩක්ම පසු වන්නේ (median age) වයස අවුරුදු 27.5 හෝ ඊට අඩු වයසකයි. එරට නව මාධ්‍ය ව්‍යාප්තිය හා ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රීය ක‍්‍රියාදාමයන්හි තරුණ සහභාගීත්වය ඉහල මට්ටමක පවතින බව මේ වසරේ මැතිවරණවලදී පෙනී ගියා..2013 වන විට ඉන්දුනීසියාවේ ජංගම දුරකථන ගිනුම් ජනගහනයේ 100කට 112ක් පමණ තිබුණා. (එනම් සමහරුන්ට ගිනුම් එකකට වැඩි සංඛ්යාවක් හිමියි.) එරට භාවිත වන ජංගම දුරකථනවලින් 23%ක් ස්මාට්ෆෝන් බවත්, එරට ජනගහනයෙන් 17%ක් පමණ ඉන්ටර්නෙට් නිතිපතා භාවිතා කරන බවත් 2014 දක්වා අලූත් කළ ජාත්‍යන්තර සංඛ්‍යාලේඛන කියනවා..ඉන්දුනීසියානුවන් සමාජ මාධ්‍යවලට බෙහෙවින් ලැදියි. ඔවුන් බහුතරයක් ඒ හරහා සන්නිවේදනය කරන්නේ තමන්ගේම බසින් (භාෂා ඉන්දුනීසියා). ලෝකයේ ට්විටර් (Twitter) නම් විවෘත සමාජ මාධ්‍යය වැඩිපුරම භාවිත කරන රටක් ලෙස ඉන්දුනීසියාව ප්රකටයි..2014 මැද වන විට එරට ට්විටර් භාවිත කරන්නන් මිලියන් 20ක් පමණ සිටියා. ඉන්දුනීසියානුවන් මහත් උද්‍යොගයෙන් ට්විටර් හරහා තොරතුරු, අදහස් හා රූප බෙදා ගන්නා නිසා එරට අගනුවර වන ජකර්තා, ලෝකයේ සමාජ මාධ්‍ය අගනගරය කියාත් සමහරුන් හඳුන්වනවා. (එරට ෆේස්බුක් ගිනුම් සංඛ්‍යාව 2014 මැදදී මිලියන් 11.6ක් වූවා.).2014 ජනාධිපතිවරණයට පෙර සති කිහිපය තුළ ට්විටර් අවකාශය තුළ විවෘතවත්, ෆේස්බුක් කණ්ඩායම් තුළ බොහෝ දුරට සංවෘතවත් දේශපාලන සංවාද මිලියන් ගණනින් සිදු වුණා. හැම ඡන්ද අපේක්ෂකයකුම නිල සමාජ මාධ්‍ය ගිනුම් හරහා තමන්ගේ ප්රතිරූපය හා ප්රතිපත්ති සමාජ ගත කළා..ඉන්දුනීසියාවේ මැතිවරණ පැවැත්වීම භෞතික වශයෙන් ලොකු අභියෝගයක්. දුපත් 17,500කින් සමන්විත එරට දුපත් 7,000ක පමණ ජනයා වාසය කරනවා. මේ අයට ඡුන්දය ප්රකාශ කිරීමට ජනාවාස පවතින සියලූ දුපත්වල ඡුන්ද පොළවල් 450,000ක් පමණ පිහිටු වනවා. මේ නිසා මැතිවරණ පැවැත්වීමට දැවැන්ත පරිශ‍්‍රමයක් අවශ්ය වනවා සේම මැතිවරණ අක්රමිකතා සිදුවීමට ඇති ඉඩකඩ ද පුළුල්. මැතිවරණ නිරීක්ෂණය, සිවිල් සංවිධානවලට පමණක් තනිව කළ හැකි දෙයක් ද නොවෙයි..ඉන්දුනීසියානු මැතිවරණ ක්රමයේ මූලික ගණන් කිරීම ඡුන්ද පොළ මට්ටමින් කරනවා. එහි ප්රතිඵල C1 නම් පත‍්‍රිකාවක අත්අකුරින් සටහන් කැරෙනවා. එතැන් සිට ටිකෙන් ටික ඉහළ පරිපාලන මට්ටම්වලට මේ ගණන් සම්පේ‍්‍රෂණය කොට ඡුන්ද කොට්ඨාශ, උප දිස්ත්රික්ක, දිස්ත්රික්ක, පළාත් හා ජාතික මට්ටමේ එකතු කිරිම් කරනවා. රටේ විහිදුණු ස්වභාවය හා විශාල ජන සංඛ්‍යාව නිසා මේ කි‍්‍රයාදාමයට දින 10-12ක් පමණ ගත වනවා..ඉන්දුනීසියාවේ මැතිවරණ අක්රමිකතා සංඛ්‍යාව ගෙවී ගිය දශකයේ ඉහළ ගොස් තිබෙනවා. මැතිවරණ නිරික්ෂණය කරන එරට සිවිල් සමාජ සංවිධානවලට අනුව රාජ්‍ය නිලධාරින් දේශපාලන පක්ෂ සඳහා කැම්පේන් කිරීම, සමහර පුදේශවල ඡුන්දදායකයන් බිය වැද්දීම, ඡන්ද ගණන් කිරීමේදී උවමනාවෙන් සංඛ්‍යා වෙනස් කිරීම හා ඡන්දදායකයන්ට අල්ලස්දීම ආදී සියල්ල වාර්තා වනවා. එසේම 1999 මහ මැතිවරණයේදී 3.3%ක් වූ අපතේ ගිය ඡන්ද සංඛ්‍යාව 2004දී 9.7% හා 2009දී 14.4% දක්වා ඉහල ගියා. මෙය ද සැක කටයුතු තත්ත්වයක් බවට නිරීක්‍ෂකයෝ කියනවා..මැතිවරණ ක්රියාදාමය සමීපව නිරික්සීම දැනට දශක දෙකක පමණ කලක් පුරා එරට සිවිල් සමාජ සංවිධාන කරනවා. 2014 ජූලි 9 ජනාධිපතිවරණයේදී මෙය තවත් ඉදිරියට ගෙන යාමට නවීන ඩිජිටල් සන්නිවේදන තාක්ෂණය යොදා ගත්තා..ඉන්දුනීසියාවේ මැතිවරණ කොමිසම පිරිසිදු මැතිවරණයක් පැවැත්වීමට හැකි සෑම දෙයක්ම කරන, බලාත්මක වූත් ජනහිතකාමී වූත් රාජ්‍ය ආයතනයක්. ඡන්ද ගණන් කිරීම නිරික්සන්න දේශපාලන පක්ෂ නියෝජිතයන්ට මෙන්ම නිර්දේශපාලනික සිවිල් සමාජ නියෝජිතයන්ටත් එරට අවසරය ලැබෙනවා. එසේම ඔවුන්ට තමන්ගේ ජංගම දුරකථන ඡන්ද ගණන් කරන තැන්වලට ගෙන යාමටත්, භාවිතයටත් කිසිදු තහංචි පනවා නැහැ..මේ අවසරයෙන් ප්රයෝජන ගත් සමහර සිවිල් ක්රියාකාරිකයෝ පහළම මට්ටමේ ඡන්ද ගණන් එකතුව හසු කර ගන්නා C1 පත‍්‍රිකා ජංගම දුරකථන මගින් ඡායාරූප ගත කළා. ජූලි 11 වනදා වන විට (මැතිවරණයෙන් දින 2 කට පසු) ට්විටර් අනුගාමිකයන් 7,000කට වඩා සිටින එක් පුරවැසියෙක් තමා හසු කර ගත් C1 රූප ට්විටර් හරහා සමාජ මාධ්‍යගත කළා..ඒ දුටු තවත් බොහෝ දෙනා ඒ වන විටත් තම ජංගම දුරකථනවල තිබූ තම ප්රදේශවල C1 රූප ට්විටර් හා ෆේස්බුක් හරහා බෙදා ගන්නට පටන් ගත්තා. මෙය නිරායාසයෙන් සිදු වුවද ඉක්මනින් රැල්ලක් බවට පත් වුණා..BAD MATH. This screenshot of a C1 tabulation form from Yogyakarta in Indonesia allegedly shows 100 votes added to presidential ticket Prabowo Subianto and Hatta Rajasa. Screenshot taken from c1yanganeh.tumblr.com.KPU නමින් කෙටියෙන් හැඳින්වෙන එරට මැතිවරණ කොමිසමද ඩිජිටල් තාක්ෂණයන් යොදා ගන්නවා. KPU විසින් රට පුරා ඡන්ද මධ්‍යස්ථානවලින් අගනුවරට එවන ලද ගණනය කිරීමේ ෆෝර්ම සිය නිල වෙබ් අඩවියට ඉක්මනින් එකතු කළා. ඔවුන්ට අවශ්ය වූයේ ද හැකි තරම් පාරදෘශ්‍ය ලෙස ගණනය කිරීම කරන්නයි..2014 ජූලි 12 වනදා ඉන්ටර්නෙට් තාක්ෂණ හැකියාව ඇති පුරවැසියන් කිහිප දෙනකු එක්ව කවාල් පෙමිලූ (මැතිවරණය සුරකිමු) නම් නව වෙබ් අඩවියක් විවෘත කළා (www.kawalpemilu.org). ඡන්ද ගණන් කිරීම හා රට පුරා සංඛ්‍යා එකතු කිරීම සිදුවන තීරණාත්මක දින කිහිපය තුළ පුරවැසියන්ට එය ඩිජිටල් ක්රම හරහා විමර්ශනය කිරීමට ඉඩ සලසා දීම එහි අරමුණු වුණා..සරලව කිවහොත් ඡන්ද ගණන් කරන මධ්‍යස්ථානවලදි පුරවැසියන් ඡායාරූපගත කර ගත් C1 පත‍්‍රිකාවල තිබු ඡන්ද සංඛ්‍යා, මට්ටමින් මට්ටමට ඉහළට එකතු වෙද්දී යම් අසාමාන්‍ය වෙනසකට ලක්වේද යන්න සොයා බැලීමට මේ හරහා හැකි වුණා. ක්රමවේදය සරලව පවත්වා ගැනීම හරහා මූලික පරිගණක හැකියාව ඇති අයට පවා මේ පුරවැසි නිරීක්ෂණයට දායකවීමට අවස්ථාව සැළසුණා..මේ වෙබ් අඩවියේ සිදු වූ කි‍්‍රයාදාමය හඳුන්වන්නේ crowd-sourcing කියයි. බොහෝ දෙනකුගේ දායකත්වයෙන් යමක් නිරවුල් කර ගැනීම හෝ පරිපූර්ණ කර ගැනීම මෙහි අරුතයි. කවාල් පෙමිලූ වෙබ් අඩවියේ විශ්ලේෂණවලින් සොයා ගන්නා තොරතුරු ෆේස්බුක් පිටුවක් හරහා බෙදා හරිනු ලැබුවා..කවාල් පෙමිලූ හරහා පුරවැසි අධීක්ෂණය තීව්ර වූ බැවින් ඡන්ද එකතු කිරීමේ අවස්ථාවල සිතාමතා කිසිවකු විසින් ඒවා විකෘති කිරීමේ ඉඩකඩ අසුරනු ලැබුවා. මෙය සාර්ථක උපක්රමයක් බව පෙනි ගියේ ජුලි 16 වනදා වන විට එම වෙබ් අඩවියට සිය ගණනක් සයිබර් ප්රහාර (Hacking) උත්සාහයන් එල්ල වීම නිසායි. ඒවා බහුතරයක් ආවේ ඉන්දුනිසියාව තුළින්මයි..කවාල් පෙමිලූ වෙබ් අඩවිය කල්තබා සැළසුම් කරන ලද්දක් නොවෙයි. එය කඩිමුඩියේ බිහි කළේ සිංගප්පූරුවේ වාසය කරන ඉන්දුනීසියානු ජාතික අයිනුන් නජිබ් (Ainun Najib) විසින්. ඒ උත්සාහයට ඉන්දුනීසියාව පුරා පැතිර සිටින පුරවැසියන් 700 දෙනකු ඉන්ටර්නෙට් හරහා ස්වෙච්ඡාවෙන් මැදිහත් වුණා..මෙයින් ආභාෂය ලැබු තවත් ස්වේච්ඡා සයිබර් ප්රයත්නයක් වුයේ කවාල් සුආරා http://kawal-suara.appspot.com/ රට පුරා සිටින හත්දහසකට වැඩි පුරවැසි පිරිසකගේ උදව් ඇතිව මේ වෙබ් අඩවිය ද C1 පත‍්‍රිකා සසඳමින් වෙනස් කිරීම් කිසිවක් සිදුව ඇත්දැයි පිරික්සුවා. ඉඳහිට එබන්දක් හමුවූ විට ඒවා වහාම මැතිවරණ කොමිෂමේ හදිසි අවධානයට යොමු කළා..මේ සයිබර් ප‍්‍රයත්නයන්ගේ සුවිශේෂත්වය වූයේ ප්රධාන අපේක්ෂකයන් දෙදෙනාගේම අනුගාමිකයන් එයට සම්බන්ධ වීමයි. ඔවුන්ට අවශ්ය වූයේ තම අපේක්ෂකයා නියමාකාරයෙන් හා පිරිසිදු ඡන්දයකින් ජය ගෙන රටේ ජනාධිපති වනු දකින්නටයි. ජයග්රහණය අක‍්‍රමිකතාවලින් කැලැල් වීමට එරෙහිව ඔවුන් ප‍්‍රතිපාක්‍ෂිකයන් සමග සහයෝගයෙන් ක්රියා කළා. කෙතරම් ආදර්ශවත් ක‍්‍රියාවක්ද?.මැතිවරණ සුරැකීමේ මෙම ස්වේච්ඡා උත්සාහයන් සයිබර් අවකාශයට පමණක් සීමා වූයේත් නැහැ. තව බොහෝ ඉන්දුනීසියානුවන් ගණන් කිරිමේ ස්ථානවලට රැස්ව සාමකාමී හා විනීත ලෙසින් මැතිවරණ නිලධාරින්ගේ ක‍්‍රියාකලාපය නිරීක්ෂණය කළා. මේ බොහෝ දෙනකු සංවිධානගත සිවිල් සමාජය නොව ප්රජාතන්ත්රවාදය ගැන කැක්කුමක් ඇති සාමාන්‍ය පුරවැසියන්..අපේ රටේ මෙන් දිනකින් දෙකකින් හමාර නොවී සතියකට වැඩි කාලයක් ගත වන එරට ඡන්ද ගණන් කිරීම නිරික්සනවා යනු සැළකිය යුතු කාලය කැප කිරීමක්. එහෙත් එය කැමැත්තෙන් කිරීමට දහස් ගණනක් පුරවැසියන් පෙරට ආවා. එසේම එම පුරවැසි දායකත්වය අගය කළ මැතිවරණ කොමිසම, නිලධාරිවාදය පෙරට නොගෙන ඔවුන් පිළිගෙන අවශ්ය සහයෝගය ලබා දුන්නා. කෙතරම් අපුරුද?.Indonedia Presidential Election 2014 – official logo.ජනාධිපති ධූර අපේක්ෂක දෙදෙනාම ඡන්ද ගණන් කරන මුල් දිනවල මූලික ප්රතිඵල මත පදනම් වී තමන් ජයග්රහණය කර ඇතැයි කියා සිටියා. මේ නිසා උණුසුම් තත්ත්වයක් වූ අතර ඡන්ද ගණන් කිරීම හැකි තාක් නිවැරදිව කිරීමේ වැදගත්කම තවත් වැඩිවුණා..මෙම පුරවැසි සහභාගිත්වය මැතිවරණ කාලයේ උත්සන්න වුවත් එය දිගටම පවත්වා ගත හැකි ජනතා ව්‍යාපාරයක් නොවෙයි. එය ස්වයංසිද්ධ වූවක් (spontaneous). සංවිධානගත සිවිල් සමාජයක් අවශ්ය වන්නේ මෙබඳු තාවකාලික පෙළගැසීම් වඩාත් විධිමත් ලෙස කිරීමටයි..2014 ජූලි 22 දා මැතිවරණ කොමිසම නිල ප්රතිඵල ප්රකාශයට පත්කළා. මේ මැතිවරණයේදී ඉන්දුනීසියානුවන් 133,574,277ක් ඡන්දය ප්රකාශ කළා. එය ලියාපදිංචි ඡන්දදායක සංඛ්‍යාවෙන් 69.58%ක්. ප‍්‍රතික්‍ෂෙප වූ ඡන්ද තිබුණේ 1.02%ක් පමණයි. ප‍්‍රකාශිත ඡන්දවලින් 53.15%ක් ලබා ජෝකෝ විදෝදෝ ජනාධිපති තනතුරට පත් වුණා. ප‍්‍රබෝවෝ ලැබුවේ ඡන්ද 46.85%යි. මුලදී මේ ප්රතිඵලය පිළිගැනීම ඔහු ප‍්‍රතික්‍ෂෙප කළත් පසුව මේ ප්රතිඵලය නීතිමය වශයෙන් සනාථ වුණා..ජයග‍්‍රාහක විදෝදෝ ඔක්තෝබර් 20දා තනතුරේ වැඩ භාර ගත්තා. නව දේශපාලන සදාචාරයක් ඇති කිරීමට ඔහු දැනටමත් ක‍්‍රියාකරමින් සිටිනවා..උදාහරණයකට නොවැම්බරයේ සිංගප්පුරුවේ උගනිමින් සිටින තම පුතාගේ උසස් පෙළ සමත්වීමේ උත්සවයකට ඔහු සාමාන්‍ය පංතියේ ගුවන් මගියකු ලෙස පෞද්ගලික වියදමින් එහි ගියා. ජනාධිපතිවරයාට වෙන් කළ ගුවන් යානයක් එරට තිබුණත් මේ පෞද්ගලික සංචාරයට කිසිදු රජයේ වියදමක් සිදු වනු දැකීමට ඔහු කැමති වුයේ නැහැ. තනතුරේ ලාභ ප්රයෝජන ගැනීම සාමාන්‍ය සිදුවීමක් බවට පත්ව ඇති අද කාලේ මෙය ජාත්‍යන්තර මාධ්‍ය විසින් පවා වාර්තා කරනු ලැබුවා..Indonesia’s President, Joko Widodo, took a selfie with students at his son’s school in Singapore.See also: Technology for Transparency.Posted in Asia, Campaigns, Citizen journalism, citizen media, digital media, Digital Natives, Global South, good governance, ICT, Indonesia, Internet, New media, public interest, Ravaya Column, youth. Tags: Ainun Najib, අයිනුන් නජිබ්, ඉන්දුනීසියානු ජනාධිපතිවරණය 2014, කවාල් සුආරා, ජෝකෝ විදෝදෝ, ට්විටර්, ඩිජිටල් සන්නිවේදන තාක්ෂණය, ඩිජිටල් සාක්ෂරතාව, ප‍්‍රබෝවෝ සුබියාන්තෝ, පුරවැසි සහභාගිත්වය, මැතිවරණ, මැතිවරණ ව්‍යාපාර, මැතිවරණ වෙබ් අඩවි, මැතිවරණ හා ජනමාධ්‍ය, මීම් (web memes), මෙගාවතී සුකර්නෝපුත‍්‍රී, සමාජ මාධ්‍ය හා ආසියාවේ මැතිවරණ, ස්මාට්ෆෝන්, සුසිලෝ ‘බංබං’ යුධොයෝනෝ, ෆේස්බුක්, media and elections, social media and election campaigns, Sri Lanka Presidential Election 2015. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #199: සමාජ මාධ්‍ය, මැතිවරණ හා ඩිජිටල් ප්රජාතන්ත්රවාදය.24 December 2014 — Nalaka Gunawardene.In this week’s Ravaya column (in Sinhala), published on 21 December 2014, I explore the nexus between media and elections, and in particular, the growing nexus between social media and election campaigns..I also pose the question: Might the Presidential Election scheduled for 8 January 2015 be a turning point in social media use in Sri Lanka? As I write this in mid December, the campaigns are getting into speed and it’s too early to tell. But this aspect is definitely worth watching closely..I refer to a recent Asian regional book, published by Konrad-Adenauer-Stiftung’s Asia Media Programme, based in Singapore. Titled ‘Social Media and Elections in Asia-Pacific: The Growing Power of the Youth Vote’ (November 2013), it brought together media researchers in 11 countries who probed how social media is reshaping electoral politics..Chanuka Wattegama and I contributed the Sri Lanka chapter in the book. We probed whether the youth vote and social media made a difference in the Colombo Municipal Council (CMC) elections of October 2011. Our conclusion: “There is no unequivocal evidence to prove that the use of social media, on their own, significantly changed CMC election results. As with all election campaigns, the influences were many, varied and nuanced…”.I also discuss the impact of social media on the Indian General Election held in April – May 2014..මැතිවරණ ව්‍යාපාරයක නැතහොත් කැම්පේන් එකක තීරකයන් සොයන්නේ තමන්ගේ අපේක්ෂකයා හා පක්ෂයේ පණිවුඩය වැඩිම ජන පිරිසක් අතරට ගෙන යාමටයි. මාධ්‍ය භාවිතය (මුදල් ගෙවා මෙන්ම නොගෙවා ලද හැකි මාධ්‍ය ආවරණ දෙවර්ගයම) එක් ප්රධාන ක්රමෝපායක්..මාධ්‍ය දියුණු සමාජවල අද මැතිවරණවලදී වැඩිම වියදමක් යෙදවෙන්නේ දේශපාලන රැළි හෝ පත‍්‍රිකා හෝ වෙනත් වීදි ක‍්‍රියාවලට නොව මාධ්‍ය හරහා ජනතාවට සමීප වීමටයි. මේ නිසා දේශපාලන පක්ෂවල දැන්වීම් හරහා ප්රධාන ප්රවාහයේ මාධ්‍යවලට අති විශාල ආදායමක් ලැබෙනවා. එම ආදායම නිසාම එම මාධ්‍යවල කර්තෘ මණ්ඩල අන්තර්ගතයේ කැරෙන විග්රහයන් හා වාර්තාකරණය කෙතරම් දුරට අපක්‍ෂපාතී ද යන ප්රශ්නය මතු වනවා..මෙරට මැතිවරණ හා ජනමාධ්‍ය අතර කලක සිට පැවත එන සමීප සබඳතාවක් තිබෙනවා..ලේක්හවුස් ආයතනය පෞද්ගලික හිමිකරුවන් සතුව තිබියදී එම පත්තරත්, ටයිම්ස් ඔෆ් සිලෝන් සමාගම හා දවස නිවසත් තම හිමිකරුවන්ගේ දේශපාලන නැඹුරුව යම් තරමකට පිළිබිඹු කළ සැටි ප්රකටයි. 1973 ලේක්හවුස් ජනසතු කිරීමෙන් පසු එය පවතින රජයේ ප්රචාරක මෙවලමක් බවට පත් වුණා. රජයේ රේඩියෝව කවදත් කළේ එයමයි. 1982දී ඇරැඹූ රූපවාහිනිය සත්‍යවාහිනියක් වේවා කියා එවකට සිටි ජනාධිපති ජයවර්ධන කීවත්, තවමත් ඒ පරමාදර්ශයට ළං වන්නට හැකි වී නැහැ..1990 දශකයේ පෞද්ගලික රේඩියෝ හා ටෙලිවිෂන් නාලිකා ගණනාවක් බිහි වුව ද ඒ සඳහා විකාශ බලපත්ර හා සංඛ්යාත ලබා දීම විවෘත ක‍්‍රමවේදයකට කිසිදු රජයක් විසින් මේ දක්වා නොකිරීම නිසා දේශපාලන හා වාණිජ ඕනෑකම්වලට අනුගත වූ නාලිකා අද ක්රියාත්මක වනවා. මේ නාලිකා අතරින් සමහරක් මැතිවරණ සමයේදී යම් තුලනයක් පවත්වා ගන්නට තැත් කළත් එහිදී ඔවුන්ට මතු වන ප්රායෝගික සීමා හා දුෂ්කරතා තිබෙනවා..කිසිදු නිල පුවත් පාලනයක් මෙරට නැති වුව ද වක‍්‍ර ආකාරයෙන් පෞද්ගලික මාධ්‍යවලට බලපෑම් සිදු කැරෙන බව ප්රකටයි..මෙසේ අඩුපාඩු හා දුර්වලතා සහිත ප්රධාන ප්රවාහයේ මාධ්‍යවලට සමාන්තරව මෑත වසරවලදී වෙබ් ගත මාධ්‍ය දෙවර්ගයක් ද මතු වී තිබෙනවා. එකක් නම් දේශපාලන තොරතුරු හෝ ඕපාදුප බෙදා හරින පක්ෂග්රාහී වෙබ් අඩවි බිහි වීමයි. දෙවැන්න නම් කිසිදු දේශපාලන පක්ෂයකට නතු නොවූ, ඔවුන් මගින් පාලනය නොකෙරෙන බ්ලොග් රචකයන් හා (ට්විටර්, ෆේස්බුක් වැනි) වෙනත් සමාජ මාධ්‍ය භාවිතා කරන පුරවැසි මාධ්‍යකරුවන් පිරිසක් සක්රීය වීමයි..ඩිජිටල් සාක්ෂරතාව ඇති හා ස්මාට්ෆෝන් හෝ පරිගණක හරහා වෙබ් පිවිසීමේ හැකියාව තිබෙන ඕනෑම කෙනකුට අඩු වියදමකින් හා පරිශ‍්‍රමයකින් නව මාධ්‍ය හරහා සන්නිවේදනය කළ හැකියි. මේ නිසා මෑතක් වන තුරු හුදෙක් පාඨකයන්, ශ‍්‍රාවකයන් හෝ පේ්රක්ෂකයන් ලෙස සිටි මාධ්‍ය ග්රාහකයන්ට අද කැමති නම් වෙබ් හරහා තම අදහස් ද ලොකු පිරිසකට එකවර බෙදා හැරීමේ හැකියාව තිබෙනවා..කලින් කලට මැතිවරණ පවත්වන ඉන්දියාව, පකිස්ථානය, මැලේසියාව, ඉන්දුනිසියාව වැනි රටවල ජනමතයට යම් බලපෑමක් කිරීමට වෙබ් අවකාශයේ ඉහත කී දෙආකාරයේ ම වෙබ් සන්නිවේදන සමත්ව තිබෙනවා. මේ බලපෑම ඒ රටවල සෘජුව ඉන්ටර්නෙට් භාවිතා කරන ජන පිරිසට පමණක් සීමා නොවී ඉන් ඔබ්බට පුළුල් ජන සමාජයට පැතිරෙන බවත් හෙළි වී තිබෙනවා. එයට හේතුව ඉන්ටර්නෙට් හරහා තොරතුරු හා අදහස් ලබා ගන්නා අය වැඩි දෙනෙක් සමාජයේ ජනමතයට බලපෑම් කළ හැකි ගුරුවරුන්, මාධ්‍යවේදීන් හා සමාජ ක‍්‍රියාකාරකයින් වීමයි..නව මාධ්‍ය නිසා දේශපාලන පක්ෂයකට නොබැඳුණු සමාජ ක‍්‍රියාකාරිකයන්ට (social activists) මැතිවරණ කාලවලදීත්, අනෙක් අවස්ථාවලදීත් දේශපාලන ක‍්‍රියාදාමයේ මැදිහත්මක් කරන්නට ප්රායෝගික දැන් ඉඩක් සැළසෙනවා..එය විවිධාකාරයෙන් මතු වනු දැකිය හැකියි. බ්ලොග්කරුවෝ ගවේෂණාත්මකව දේශපාලන ප්රශ්න විග්රහ කරනවා. දේශපාලන චරිත හා පිළිවෙත් නිර්දය විවේචනයට හා උපහාසයට ලක් කරනවා. ජාතික පුවත්පත්වලින් බහුතරයක දේශපාලන තීරු ලිපිවල ඕපාදුප හා ආගිය කථා පමණක් පළවන අද දවසේ ඓතිහාසික හා ෙසෙද්ධාන්තික දැක්මක් සහිතව වඩාත් ප්රශස්ත දේශපාලන විග්රහයන් වැඩිපුර හමු වන්නේ සමහර වෙබ් අඩවිවල හා බ්ලොග් අඩවිවලයි. (ප්රධාන ප්රවාහයේ පුවත්පත්වල මෙන්ම වෙබ් අවකාශයේත් හරසුන් දේ හමු වන නිසා බොල් වී වලින් හොඳ වී වෙන් කර ගන්නට පාඨකයන්ට ඩිජිටල් සාක්ෂරතාවය අවශ්‍යයි.).මේ අතර සමාජ මාධ්‍ය හරහා කෙටි, ඉක්මන් දේශපාලන සංවාද හා රූප විශාල වශයෙන් බෙදා ගනු ලබනවා. කොයි දේශපාලන පක්‍ෂයේත් කෙරුවාවේ පරස්පර විරෝධී තැන් හා වංචනික කථා හමුවනවා. සමාජ මාධ්‍ය හරහා සමහර පුරවැසියන් කරන්නේ මේවා නිර්දය ලෙස හාස්‍යයට ලක් කිරීමයි. මෑතක් වන තුරු වෘත්තීය දේශපාලන කාටූන් ශිල්පීන් පමණක් කළ දේ අද දුසිම් ගණන පුරවැසි මාධ්‍යකරුවන් කරන්නේ මීම් (web memes) නමැති හාස්‍යජනක වෙබ් රූප බිහි කර සංසරණය කිරීමෙන්..මෙරට ප්රධාන ප්රවාහයේ මාධ්‍යවලට හරවත් දේශපාලන විග්රහයන් ලියන අතර බ්ලොග් ලියන පුරවැසි මාධ්‍යකරුවන් අතර ද පෙරමුණේ සිටින අජිත් පැරකුම් ජයසිංහ මීට දින කිහිපයකට පෙර කීවේ මෙයයි..“විපක්ෂය වෙනුවෙන් හා ආණ්ඩුව වෙනුවෙන් ජනමත නිර්මානය කිරීම වෙනුවට ජනමාධ්‍ය විසින් නිර්මානය කරමින් තිබෙන්නේ ඒ පැත්තෙන් මේ පැත්තට, මේ පැත්තෙන් ඒ පැත්තට පනින දේශපාලකයන් පිළිබඳ කටකතා නිර්මානය කිරීමයි. මේ කටකතාවල උපත දකින්නට ලැබෙන්නේ ඕපාදූප වෙබ් අඩවිවලයි. එහෙත්, ඒවා ක්ෂණයකින් අන්තර්ජාලය පරිහරණය නො කරන ජනතාව වෙත ද ගමන් කරන ආකාරය විසින් පෙන්නුම් කරන කාරණයක් තිබේ. ඒ කුමක්ද?…මෙවර ජනාධිපතිවරණයේදී අන්තර්ජාලය හා සමාජ වෙබ් අඩවි විසින් කරනු ලබන බලපෑම 2010 අවුරුද්දට සමාන වන්නේ නැත. ගත වූ පස් වසර තුළ රටේ සිදු වී තිබෙන අන්තර්ජාල විනිවිදීම තුළ සමාජ මනස හැසිරවෙන ආකාරයේ දැවැන්ත විපර්යාසයක් වී තිබේ.” (http://ravaya.lk/?p=5169).මේ අදහසට මා මුළුමනින්ම එකඟයි. පිලූණු වූ සංඛ්‍යා ලේඛන මත පදනම් වූ හණමිටි අදහස් කර පින්නා ගත් අපේ බොහෝ සරසවි ඇදුරන්ට හා වෙනත් මාධ්‍ය පර්යේෂකයන්ට ගෝචර නොවන යථාර්ථයක් අජිත් හසු කර ගෙන තිබෙනවා..2015 ජනාධිපතිවරණය මෙරට මැතිවරණ ඉතිහාසයේ සමාජ මාධ්‍ය ලකුණ හොඳහැටි සනිටුහන් කරන අවස්ථාව වේද? එය දැන්ම හරිහැටි කිව නොහැකි වුවත් ප්රධාන දෙපිළම නව මාධ්‍ය හරහා ඡුන්දදායකයන්ට සමීප වීමට සැළකිය යුතු තරම් අවධානයක් යොමු කරන බව නම් පෙනෙනවා..සිංගප්පූරුව කේන්ද්ර කර ගත් කොන්රඞ් ඇඩිනෝවර් පදනමේ ආසියා කලාපීය කාර්යාලය (Konrad Adenauer Stiftung’s Media Programme Asia) සමාජ මාධ්‍ය හා ආසියාවේ මැතිවරණ ගැන පර්යේෂණාත්මක ග්රන්ථයක් 2013 නොවැම්බරයේ නිකුත් කළා. Social Media and Elections in Asia-Pacific – The Growing Power of the Youth Vote නම් වූ එහි අපේ කලාපයේ රටවල් 11ක් ගැන එම රටවල නිවැසි පර්යේෂකයන් විසින් ලියන ලද පරිච්ෙඡ්ද එහි ඇතුළත්..මේ හැම පරිච්ෙඡ්දයක්ම විපරම් කරන්නේ වෙබ්ගත සමාජ මාධ්‍ය වඩාත් ප්රචලිත වීමත් සමග විශේෂයෙන් තරුණ පරපුර දේශපාලන ක‍්‍රියාදාමයට හා මැතිවරණවලට එම මාධ්‍යය යොදා ගන්නේ කෙලෙස ද යන්නයි. සමස්ත ග‍්‍රන්ථයම නොමිළේ මේ වෙබ් අඩවිය හරහා කියවිය හැකියි. http://www.kas.de/medien-asien/en/publications/35939/.එම පොතට පෙරවදනක් ලියමින් සම කතුවරුන් වූ ඇලිස්ටෙයා කාර්තෝ සහ සයිමන් වින්කල්මාන් මෙසේ කියනවා. “නව සන්නිවේදන තාක්ෂණයන් සමාජගත වීමත් සමග ලොව ඇතැම් රටවල අරාබි වසන්තය නමින් දැන් පොදුවේ හඳුන්වන ජන උද්ඝෝෂණ සිදු වුවත් එබන්දක් ආසියාවේ අප දුටුවේ නැහැ. එසේ අන්තයකට නොගියත්, ආසියාවේ බොහෝ රටවල තත්කාලීන දේශපාලන ප්රවාහයන්ට සෙමෙන් නමුත් වැදගත් බලපෑමක් කරන්නත්, විශේෂයෙන් මැතිවරණ අවස්ථාවලදී එයට තරුණ ඡන්දදායක සහභාගීත්වය පුළුල් කරන්නත් සමාජමාධ්‍යවල ව්‍යාප්තිය උපකාර වන බව පැහැදිලියි. මෙය අරාබි වසන්තයන් මෙන් විප්ලවකාරී වනවා වෙනුවට වඩාත් සියුම් හා ගැඹුරු අන්දමින් ආසියානු සමාජයන්හි දේශපාලන කටයුතුවල ක්රමීය වෙනසක් ඇති කිරීමට මුල පුරා තිබෙනවා. සමහරුන් තවම හරිහැටි තේරුම් ගෙන නැති වුවත් මේ වෙනස්කම් දිගු කාලීන සමාජ පරිනාමයක මුල් අවස්ථාවයි.”.මේ පොතට ශ්රී ලංකාව ගැන පරිච්ෙඡ්දයක් ලිවීමේ ඇරැයුම ලැබුණු විට මා එයට මගේ මිතුරු චානුක වත්තේගම ද හවුල් කර ගත්තා. අප ආයතනගත පර්යේෂකයන් නොවුවත් නව මාධ්‍ය හා ලක් සමාජය ගැන 1990 දශකය මුල සිටම විමසිල්ලෙන් සිටින හා නිතර ඒ ගැන විග්රහයන් කරන අප දෙදෙනා සමාජ මාධ්‍යවල මෙරට භූමිකාව අධ්‍යයනය කරන්නේ විවෘත මනසකින්..සමාජ මාධ්‍යවල නැගී ඒම මෑත කාලීන ප්රවණතාවක් නිසා අප විග්රහයට තෝරා ගත්තේ 2011 ඔක්තෝබරයේ පැවති පළාත් පාලන මැතිවරණයේ කොළඹ නගර සභා මැතිවරණයයි. (පර්යේෂණාත්මකව එසේ එක් පැහැදිලි උදාහරණයක් තෝරා ගැනීම අවශ්‍යයි.).කොළඹ නාගරික ප්රදේශයේ එවකට සිටි ලියාපදිංචි ඡන්ද දායක සංඛ්‍යාව 393,085යි. මෙරට වාණිජ අගනගරය ලෙස කොළඹට තවමත් ප්රබල භූමිකාවක් සතුව ඇති බැවින් එහි නගර සභා මැතිවරණය දේශීය හා ජාත්‍යන්තර වශයෙන් අවධානයට ලක් වූවා..රටේ පාලක එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය නියෝජනය කරමින් මිලින්ද මොරගොඩ නගරාධිපති අපේක්ෂක වූ අතර එක්සත් ජාතික පක්ෂය වෙනුවෙන් ඒ ජේ එම් මුසම්මිල් මැතිවරණ කටයුතු කළා..මේ දෙපිරිසම වෙබ් අඩවි, ෆේස්බුක් ගිනුම් හා ට්විටර් ගිනුම් මේ සඳහාම අරඹා භාවිතා කළා. මොරගොඩ වෙනුවෙන් මෙරට කැපී පෙනෙන බ්ලොග්කරුවකු වන ඉන්ද්‍රජිත් (ඉන්දි) සමරජීව මාධ්‍ය කළමණාකරු වීම හරහා නව මාධ්‍ය භාවිතයේ මින් පෙර මෙරට කිසිදු මැතිවරණයකදී නොකළ තරම් ඉදිරි පියවර තබනු ලැබුවා..දෙපාර්ශවයේම නව මාධ්‍ය භාවිතය අප විචාරය කළ අතර පක්ෂ දේශපාලනයට සෘජුව සම්බන්ධ නොවූ එහෙත් යහපාලනය හා ප්රතිපත්තිමය දේශපාලනය ගැන උනන්දු වන ලාංකිකයන් පිරිසක් ද මැතිවරණයට පෙර සති කිහිපය තුළ සමාජ මාධ්‍ය හරහා මේ කැම්පේන් දෙක සමග පොදු අවකාශයේ සන්නිවේදනය කළ සැටි අපේ අධ්‍යයනයේ විශේෂ අවධානයට ලක් කළා..සමාජ මාධ්‍යවල සුවිශේෂී ගුණයක් නම් අරමුදල් හෝ පිරිස් බලය හෝ සංවිධාන ශක්තිය හෝ නැති එහෙත් කැපවීම හා කාලය තිබෙන තනි පුද්ගලයන්ට ද දේශපාලන පක්ෂ හා චරිත සෘජුව විචාරයට ලක් කළ හැකි වීමයි. බඩගෝස්තරවාදී හා අශීලාචාර දේශපාලනය නිසා කලකිරීමෙන් සමස්ත දේශපාලන ක්‍ෂෙත‍්‍රයෙන් ඈත් වී සිටින තරුණ තරුණියන් අතරින් ටික දෙනකු හෝ මෙසේ නව මාධ්‍ය හරහා යළි සක්රීය වීම හිතකර ප්රවණතාවක් ලෙස චානුක හා මා දකිනවා..මෙරට මැතිවරණ කැම්පේන්වල සමාජ මාධ්‍ය භාවිතය සිදු වන්නේ දේශපාලන රැළි, ගෙයින් ගෙට යාම, ප්රචාරක පත‍්‍රිකා බෙදීම, මුදල් ගෙවා මාධ්‍ය හරහා දැන්වීම පළ කිරීම ආදියට සමාන්තරවයි. මේ නිසා සමාජ මාධ්‍ය නිසාම මැතිවරණ ප‍්‍රතිඵලයක වෙනසක් සිදු වේ යයි එක එල්ලේ කීම අපහසුයි..අවසාන විනිශ්චයේදී 2011 කොළඹ නගර සභා මැතිවරණ ප‍්‍රතිඵලයට සමාජ මාධ්‍ය කෙතරම් දායක වූවා ද යන්න පැහැදිලි නැහැ. එසේම එයට වැඩි බරක් තබා කැම්පේන් කළ මොරගොඩ පාර්ශවය පරාජයට පත් වූවා. එම පරාජයට දායක වූ වෙනත් හේතු තිබුණා..අපේ විග්රහය අවසානයේදී අප කීවේ මෙයයි. “දේශපාලන පක්ෂ කේන්ද්රීය වූ කැම්පේන්වලට පමණක් සීමා නොවී ඩිජිටල් තාක්ෂණය හසුරු වන පුරවැසියන් පිරිසක් ද මැතිවරණ සන්නිවේදන අවකාශයට පිවිසීම හා ඔවුන් වෘත්තීය දේශපාලකයන් හැමගෙන් ප්රසිද්ධියේ ප්රශ්න කිරීම මේ නගර සභා මැතිවරණයේ කැපී පෙනුණා. මේ ප‍්‍රවණතාව ඉදිරියට ජාතික මට්ටමේ මැතිවරණවලදීත් දිගටම සිදු වේද යන්න අප සමීපව නිරික්ෂණය කළ යුතුයි.” (http://goo.gl/a8ByOs).සයිබර් අවකාශයේ වෙනස්වීම් සිදු වන්නේ අධිවේගී ලෙසින්. මේ නිසා කොළඹ නගර සභා මැතිවරණයෙන් පසු ගෙවී ගිය තෙවසර තුළ මෙරට ඉන්ටර්නෙට් පුළුල්වී තිබෙනවා. මේ නිසා 2015 ජනාධිපතිවරණයේදී මීට පෙර පැවති ජාතික මට්ටමේ මැතිවරණවලට (2010 ජනාධිපතිවරණය හා 2010 මහ මැතිවරණයට) වඩා නව මාධ්‍ය සාධකය අදාල වනු ඇති බව පැහැදිලියි..එය අවසන් ප්රතිඵලවලට තීරණාත්මක බලපෑමක් එල්ල කිරිම ගැන කල් තබා කිව නොහැකි වුවත්, දේශපාලන සංවාද හා යහපාලන විවාදය වඩාත් සමාජගත කිරිමට මේ මාධ්‍යවලින් ද වැඩි දායකත්වයක් මෙවර සැපයෙන බව නම් දැනටම පැහැදිලියි..ගෙවී යන 2014 වසර තුළ අපේ කලාපයේ (ජනගහනය අතින්) විශාලතම ප්රජාතන්ත්රවාදී රාජ්‍ය දෙක දැවැන්ත මැතිවරණ අත්දැකීම් ලැබුවා. එනම් ඉන්දීය මහ මැතිවරණය හා ඉන්දුනීසියානු ජනාධිපතිවරණයයි. මේ දෙකෙහිදී නව මාධ්‍ය හා ඩිජිටල් තාක්ෂණය යොදා ගැනුනු ආකාරය විපරම් කිරිම වටිනවා..ඉන්දියාවේ ඉන්ටර්නෙට් භාවිත කරන ජන සංඛ්‍යාව මිලියන් 243ක් පමණ වනවා. එය ජනගහනයෙ ප්රතිශතයක් ලෙස 19.2% වුවත් එරට සමාජයට ප්රබල බලපෑමක් කිරීමට හැකි වී තිබෙනවා. මෙයට හේතුව හුදෙක් ජංගම දුරකථන හරහා ඉන්ටර්නෙට් ප්රවේශය ප්රචලිත වීම පමණක් නොවෙයි. එරට ජන සංයුතියට අනුව ජනගහනයේ මධ්‍යන්‍ය අගය අවුරුදු 26යි. ඒ කියන්නේ සමස්ත ඉන්දීය ජනගහනය වන මිලියන් 1,267න් බාගයක්ම (මිලියන් 634ක්) වයස 26 හෝ ඊට අඩුයි. මෙතරම් විශාල ළමා හා තරුණ ජනගහනක් මේ වන විට ලොව වෙන කිසිදු රටක නැහැ. (චීනයේ ජනගහනයේ මධ්‍යන්‍ය අගය අවුරුදු 35.2යි.).2014 අපේ‍්‍රල්-මැයි කාලයේ සති කිහිපයක් පුරා අදියර ගණනාවකින් පැවැත් වූ ඉන්දියානු මහ මැතිවරණය ලෝකයේ වැඩිම ජන සංඛ්යාවක් සහභාගී වූ විශාලතම මැතිවරණයයි..මෙවර ඡන්ද වරම හිමි ලියාපදිංචි ඡන්ද දායක සංඛ්‍යාව මිලියන 814.5ක් වුණා. ඡන්දය දීමේ අවම වයස 18 පසු කළ මිලියන් 150ක් පමණ තරුණ තරුණියෝ ද ඒ අතර සිටියා. කොතැනක සිටියත් මේ අයගෙන් බහුතරයක් දෙනා අඩු තරමින් ජංගම දුරකථනයක් හිමි, බොහෝ විට වෙබ්ගත සමාජ මාධ්‍යවලට සම්බන්ධ වූවන්..ජයග‍්‍රාහක BJP පක්ෂයේ මාධ්‍ය උපදේශකයකු වූ විකාස් පාණ්ඬේ කියන්නේ එරට නාගරික ප‍්‍රදේශවලින් ඔබ්බට ගොස් අර්ධ නාගරික හා සමහර විට ග්රාමීය ප්රදේශවල පවා ඡන්ද දායකයන්ට සමීප වීමට සමාජ මාධ්‍ය තමන්ට උපකාර වූ බවයි. එහිදී හැම කෙනෙකුටම ඉන්ටර්නෙට් සබඳතාවක් තිබීම කිසිසේත් අවශ්ය නොවූ අතර සිය ගණනක් සිටින ප‍්‍රජාවක එක් අයෙකුට (බොහෝ විට ජංගම දුරකථන නිසා) එම හැකියාව තිබීම හරහා බොහෝ තොරතුරු හා අදහස් ඔවුන් සියල්ල වෙත ගලා ගිය බව ඔහු කියනවා..නිල මැතිවරණ ප්රතිඵලවලට අනුව භාරතීය ජනතා පක්ෂය (BJP) ලැබූ සමස්ත ඡන්ද සංඛ්‍යාව 171,660,230යි (31.34%). දස වසක් බලයේ සිටි කොංග‍්‍රස් පක්ෂය ඡන්ද 106,935,942යි (19.52%). මෑතදී පිහිටුවා ගත් ආම් ආද්මි හෙවත් පොදු මිනිසාගේ පක්ෂය (AAP) රට පුරාම ලැබුවේ ඡුන්ද 11,325,625යි. එනම් 2%ක් පමණ..සමාජ මාධ්‍යවල ජනප්රිය බව (අනුගාමික සංඛ්‍යාව වැඩි වීම) කෙනෙකු ලබන ඡන්දවලට සෘජුව නොවූවත් අනියම් ලෙසින් ඉඟියක් ලද හැකි යයි සමහර ඉන්දීය මාධ්‍ය පර්යේෂකයෝ කියනවා. 2014 අපේ‍්‍රල් 19 – මැයි 18 කාලය තුළ සමාජ මාධ්‍ය තුළ ප්රධාන පෙළේ දේශපාලන පක්ෂ හා අපේක්ෂකයන් වටා සිදු වූ අන්තර්ක්රියා හා ඩිජිටල් සංවාද සංඛ්‍යාව ඔවුන් සමීපව අධ්‍යයනය කොට තිබෙනවා..මැතිවරණයට සති ගණනකට පෙර කාලය පුරා සමාජ මාධ්‍ය ප්රවණතා අතින් AAP පක්ෂය ඉදිරියෙන් සිටියා. ඔවුන්ට තොරතුරු තාක්ෂණ හැකියාව ඇති දෙස් විදෙස් ඉන්දියානුවන් රැසකගේ ස්වේච්ඡා සහාය ලැබුණා. ලෝකයේ ලොකුම පරිගණක හා වෙබ් සමාගම්වල වෘත්තීය අත්දැකීම් ඇති මොවුන් සයිබර් අවකාශයේ චිත්තාකර්ෂනීය කැම්පේන් එකක් සාර්ථකව ගෙන ගියා..ඉන්දියාවේ පැරණිතම හා නිදහසින් පසු වැඩිම කාලයක් රට පාලනය කළ කොංග‍්‍රස් පක්ෂය සමාජ මාධ්‍ය එතරම් ගණන් නොගත් බවත්, ඔවුන් එය භාවිත කිරිම තීව්ර කළේ අවසාන සති කිහිපයේ පමණක් බවත් නායර් කියනවා. සමාජ මාධ්‍ය තුළ මැතිවරණ කාලයට පමණක් සක්රීය වීම කොහෙත්ම සෑහෙන්නේ නැහැ. මේ නිසා සම්පත් හා පිරිස් බලය කෙතරම් තිබුණත් කොංග‍්‍රස් පක්ෂයේ වෙබ් හා සමාජ මාධ්‍ය භාවිතය අතිශයින් අසාර්ථක වුවා..එහිදී වඩා වැදගත් වන්නේ හුදෙක් අනුගාමික සංඛ්‍යාව වැඩි වීම නොව සිදුවන සංවාද හා අන්තර්ක්රියා (social media interactions) සංඛ්‍යාව බව දැන් පිළිගැනෙනවා. මේ කාලය තුල මෝදි වටා සිදු වු සමාජ මාධ්‍ය සංවාද ගණන ලක්ෂ 15ක් වූ අතර AAP පක්ෂ නායක අර්වින්ද් කෙජ්රිවාල් වටා සංවාද ලක්ෂයක් පමණ ද කොංග‍්‍රස්හි ප්රකට නායකයකු වන දිග්විජය සිං වටා සංවාද 19,500ක් පමණ ද සිදු වුණා..AAP පක්ෂයේ සයිබර් සංවාද ක්රමෝපායන් මුල් සති කිහිපයේ හොඳින් අධ්‍යයනය කළ BJP ඡන්ද ව්‍යාපාර හසුරුවන්නෝ ඒවායෙන් වඩාත්ම සාර්ථක ක්රම තම පක්ෂයේ හා අගමැති අපේක්ෂකයාගේ සයිබර් ප්රතිරූපය ප්රවර්ධනය කරන්නට අවසන් සති කිහිපය තුළ යොදා ගත්තා. මෙසේ සාර්ථක උපක්රම අනුකරණය කිරීම නීති විරෝධී නැහැ..මේ ගැන විග්රහ කරන ජෙමිනි 8 නම් දත්ත විශ්ලේෂණ සමාගමේ අධිපති ආචාර්ය රංජිත් නායර් කියන්නේ සමාජ මාධ්‍ය හරහා ඉන්දියානු ජන සමාජයට ආකර්ශනීය ලෙස සමීප වීමට AAP පාක්‍ෂිකයෝ කථා කළත් තමන් බලයට ආවොත් රටේ ආර්ථික හා සමාජයීය ප්රශ්න විසඳීමට කුමක් කරනවාද යන්න නිරවුල්ව කීමට ඔවුන් අසමත් වූ බවයි..“ඡන්ද කාලයකට සාමාන්‍ය මිනිසුන් හුදෙක් බුද්ධිගෝචර විග්රහයන් පමණක් නොව තම බලාපොරොත්තු හා සිහින කුල්මත් කිරීමක් ද සොයනවා. BJP සමාජ මාධ්‍ය හරහා හා ප්රධාන ප්රවාහයේ මාධ්‍ය හරහා මෙය ලබා දීමට ක්රියා කළා.’’.ඉන්දුනීසියානු අත්දැකීම ලබන සතියේ.Posted in Asia, Communicating research, community media, digital media, Digital Natives, good governance, ICT, India, Indonesia, Internet, Journalism, Media, New media, public interest, Ravaya Column, Sri Lanka, Television. Tags: AAP, අජිත් පැරකුම් ජයසිංහ, අර්වින්ද් කෙජ්රිවාල්, අරාබි වසන්තය, ආම් ආද්මි හෙවත් පොදු මිනිසාගේ පක්ෂය (AAP), ඇලිස්ටෙයා කාර්තෝ, ඉන්දීය මහ මැතිවරණය 2014, ඉන්දුනීසියානු ජනාධිපතිවරණය 2014, චානුක වත්තේගම, ටයිම්ස් ඔෆ් සිලෝන් සමාගම, ට්විටර්, ඩිජිටල් සාක්ෂරතාව, දවස නිවස, පක්ෂග්රාහී වෙබ් අඩවි, බ්ලොග් රචකයන්, මැතිවරණ ව්‍යාපාර, මැතිවරණ හා ජනමාධ්‍ය, මීම් (web memes), රජයේ රේඩියෝව, රූපවාහිනිය, ලේක්හවුස් ආයතනය, සමාජ මාධ්‍ය හා ආසියාවේ මැතිවරණ, සයිමන් වින්කල්මාන්, ස්මාට්ෆෝන්, ෆේස්බුක්, BJP, Chanuka Wattegama, Colombo Municipal Council election 2011, Indian General Election 2014, Indian National Congress, Konrad Adenauer Stiftung, media and elections, Nalaka Gunawardene, social media and election campaigns, social media interactions, Sri Lanka Presidential Election 2015. Leave a Comment ».Blog at WordPress.com..Search for:.October 2022.M.T.W.T.F.S.S..1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31..« Apr.Want to know me?.About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Twitter Updates.RT @NamalAmarasing: https://t.co/7MFcvKcw6J 11 minutes ago.RT @UN_HRC: #HRC51 | Draft resolution A/HRC/51/L.1 Rev.1 on promoting reconciliation, accountability and human rights in #SriLanka was ADOP… 14 hours ago.Accountability needs clarity & precision of exactly what happened in #Indonesia #stadiumstampede: Using interviews… twitter.com/i/web/status/1… 22 hours ago.RT @ict4peace: #ICTPeace Special Advisor @sanjanah writes about how democratic frameworks in developed countries, with high-trust societies… 1 day ago.RT @GehanDG: Why does #22A retain the urgent bill process? It’s DANGEROUS (given that the replacement of the #PTA could be enacted as an u… 1 day ago.Follow @NalakaG.Blogroll.Arthur C Clarke Foundation.Asia Media at UCLA.Asia Media Forum.Buddhini.net.Bytes For All.Children of Tsunami.CSE India.David Suzuki.Digits4Change.Dot Earth – NY Times.Drik Picture Agency.Edward Girardet.Eye on Ethics.First Drafts.Frederick Noronha.Greenaccord.Groundviews.org.Himal Southasian.Humanitarian.info.ICT4Peace.Kalpana Sharma.LIRNEasia.Manori Wijesekera's Blog.Media Helping Media.MediaChannel.org.Mobile Active.Moving Images, Moving People!.Nadia El-Awady's Blog.Nandasiri Wanninayaka.On the Ground.Panos South Asia.Saving the Planet.SciDev.Net Blog.Science and Development Network.Serendib eXchange.Shahidul News.Talking World Affairs.The Green Ghost.The Hoot.TVE Asia Pacific.TVEAP Films on [email protected] Categories.Asia Broadcasting Communicating development Communicating disasters Communicating research digital media Documentary film Eco-friendly living Education for Sustainable Development Environment Environmental journalism film-makers film-making good governance ICT India Internet Journalism majority world Media Media activism New media public interest Ravaya Column Science communication Sri Lanka Story telling Sustainable Development Television Uncategorized.Categories.Africa.Ageing.Agriculture.air pollution.Al Jazeera.Animation.Anita Roddick.Antarctica.Archival.Arthur C Clarke.Asia.astronomy.Australia.Bangladesh.BBC.Biographical.Blogging.Blogroll.Books.Brazil.Broadcasting.Burma.Cambodia.Campaigns.Cartoons.children.China.cinema.Citizen journalism.citizen media.Citizen science.civil society.Clean energy.climate change.comics.common property resources.Communicating development.Communicating disasters.Communicating research.community media.copyright.coral reefs.Corruption.cricket.Democracy.Digital Divide.digital media.Digital Natives.Disasters.Documentary film.Eco-friendly living.Education.Education for Sustainable Development.Environment.Environmental journalism.Ethics.Fair trade.family planning.film distribution.film festivals.film-makers.film-making.Flying.food.Fossil fuels.Future.Global South.good governance.Grassroots video.hate speech.Health.heritage.History.HIV/AIDS.Human rights.Humanitarian action.Humanitarian emergencies.Humour.hunger.ICT.India.Indonesia.Information Society.Innovation.Internet.Iraq.Japan.Journalism.Latin America.LGBT rights.majority world.Malaysia.Maldives.Malima TV Show.Mangroves.MDG.Media.Media activism.Media freedom.Media Reforms.mega cities.Movies.Music.Narrowcast.Narrowcasting.Nature.Nepal.New media.News.North America.nuclear weapons.Oceans.Online video.OnlineOffline column.Open Government.open spectrum.ozone depletion.Pakistan.Peace.Philippines.Photography.Photojournalism.Political violence.Poverty.Princess Diana.public interest.Quiz.Rationalism.Ravaya Column.renewable energy.right to information.Road Safety.RTI Sri Lanka.Sanitation.Satire.Science communication.Science fiction.Science for development.science journalism.Secularism.sex.social justice.social media.South Asia.South Pacific.space travel.Sports.Sri Lanka.Story telling.Sustainable Development.Telecommunications.Television.Thailand.Trafficking.Tsunami.Uncategorized.United Nations.urban issues.Verse.Video.Violence.war.Waste.water.web 2.0.whales.Wildlife.women.Writing.youth.YouTube.Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use..To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy.Follow Following.Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Join 159 other followers.Sign me up.Already have a WordPress.com account? Log in now..Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Customize.Follow Following.Sign up.Log in.Report this content.View site in Reader.Manage subscriptions.Collapse this bar..Loading Comments.....Write a Comment....Email (Required).Name (Required).Website
|
energy independence | Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Open Minds! (formerly: Moving Images blog).About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Nalaka Gunawardene's personal reflections on media, culture and society in Asia. NOTHING OFFICIAL about this!.Top Posts.Teenage Affluenza: A viral video to stir our minds.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Remembering Asia’s Titanic: The Doña Paz tragedy that killed over 4,000 in Dec 1987.'Chief Seattle speech': Global environmental legend, or pervasive myth?.Thai audiences in the dark about 'Children of the Dark'.Recent Posts.Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.Avoiding ‘Cyber Nanny State’: Challenges of Social Media Regulation in Sri Lanka.Dreaming of a Truly Civilised Society in Sri Lanka…where everyone’s dignity is ensured!.LGBT Rights: සියලු මානවයන්ගේ අයිතීන් රකින ශිෂ්ට සමාජයක් කරා….සිවුමංසල කොලු ගැටයා #373: පෑදි දියට බොර දිය එක් කරන ව්‍යාජ පුවත් මවන්නෝ කවරහුද?.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #372: ආරංචිද වැඩේ? ඕපාදූපවල පරිණාමීය වැදගත්කමක් තිබෙනවාලු!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #371: සමූහ සම්මාදම් නවීකරණය හා විවිධාංගීකරණය ඕනෑ කර තිබේ!.සිවුමංසල කොලු ගැටයා #370: පුරෝගාමී කිමිදුම්කරු හා සාගර ජීව විද්‍යාඥයා රොඩ්නි ජොන්ක්ලස්.Recent Comments.EngageMedia | The 19… on Suharto’s legacy: Mass g….Voces de los margina… on ‘Chief Seattle speech….Visiting a Gulliver… on Titus Thotawatte (1929 – 2011)….Meta.Register.Log in.Entries feed.Comments feed.WordPress.com.Archives.April 2019.October 2018.September 2018.July 2018.June 2018.May 2018.April 2018.March 2018.November 2017.September 2017.June 2017.May 2017.April 2017.March 2017.February 2017.January 2017.December 2016.November 2016.October 2016.September 2016.August 2016.July 2016.June 2016.May 2016.April 2016.March 2016.February 2016.January 2016.December 2015.November 2015.October 2015.September 2015.August 2015.July 2015.June 2015.May 2015.April 2015.March 2015.February 2015.January 2015.December 2014.November 2014.October 2014.September 2014.August 2014.July 2014.June 2014.May 2014.April 2014.March 2014.February 2014.January 2014.December 2013.November 2013.October 2013.September 2013.August 2013.July 2013.June 2013.May 2013.April 2013.March 2013.February 2013.January 2013.December 2012.November 2012.October 2012.September 2012.August 2012.July 2012.June 2012.May 2012.April 2012.March 2012.February 2012.January 2012.December 2011.November 2011.October 2011.September 2011.August 2011.July 2011.June 2011.May 2011.April 2011.March 2011.February 2011.January 2011.December 2010.November 2010.October 2010.September 2010.August 2010.July 2010.June 2010.May 2010.April 2010.March 2010.February 2010.January 2010.December 2009.November 2009.October 2009.September 2009.August 2009.July 2009.June 2009.May 2009.April 2009.March 2009.February 2009.January 2009.December 2008.November 2008.October 2008.September 2008.August 2008.July 2008.June 2008.May 2008.April 2008.March 2008.February 2008.January 2008.December 2007.November 2007.October 2007.September 2007.August 2007.July 2007.June 2007.May 2007.April 2007.March 2007.සිවුමංසල කොලුගැටයා #281: සූර්යබල සංග්‍රාමය සාර්ථක වීමට නම්…..1 September 2016 — Nalaka Gunawardene.Soorya Bala Sangramaya – සූර්යබල සංග්‍රාමය Image courtesy Ministry of Power and Renewable Energy, Sri Lanka.In this week’s Ravaya column (in Sinhala, appearing in the print issue of 28 August 2016), I applaud the Sri Lanka government’s new solar power generation programme, and suggest ways in which it can be made more effective in securing energy independence of the nation..The global trend, especially for domestic and small scale electricity users, is towards decentralized and distributed energy systems. In this scenario, users generate power on site, tapping into renewable sources available locally..How can our tropical island plug into the sun, wind, trees and the ocean to meet more of our energy needs? Why don’t renewable energies produce a larger share of our energy mix? Who or what are the bottlenecks? I discuss these and other related issues in the column this week..Self-generating electricity from renewables is slowly picking up, partly encouraged by the introduction in 2009 of net metering. This allows private individuals or companies to “sell” their surplus power to the national grid (the transaction happens in kind, not cash). A two-way electricity meter enables this process..In August 2016, the Cabinet approved a community based solar power generation programme. Known as “Soorya Bala Sangramaya” (Battle for Solar Energy), it is expected to make at least 20% of electricity consumers to also generate electricity using solar panels – they will be able to sell their excess to the national grid under a guaranteed tariff..Announcing the Cabinet decision, the government said: “Currently 50% of electricity production in Sri Lanka is done by renewable energy sources and it is expected to increase this percentage to 60% in 2020 and to 70% in 2030. Accordingly, it is required to build wind power plants of 600 MW and solar power plants of 3,000 MW within the next 10 years. It is expected to join consumers in power generation and to promote small solar power plants established on the roof of their houses by the project called ‘Soorya Bala Sangramaya’. It is expected to make at least 20% of consumers to produce electricity and it is expected pay for the excess electricity generated by the consumer.”.Read government document: Implementation of a community based power generation program “Soorya Bala Sangramaya” (Battle for Solar energy) to purchase electricity generated by the electricity customers.සූර්යබල සංග්‍රාමය සාර්ථක වීමට නම්…. http://ravaya.lk/?p=16851.ජාතික රජයේ හැම ප්‍රතිපත්තියක්ම මා විවේචනය කරනවාදැයි මගේ පාඨකයෙක් ගිය සතියේ ඇසුවා. පොදු උන්නතිය වෙනුවෙන් බොහෝ දේ ප්රශ්න කළත් වැරදි සොයා ගෙන යාම මගේ අරමුණ නොවෙයි..රජයට වසරක් පිරීම නිමිත්තෙන් මගේ අදහස් විමසූ එක් මාධ්‍ය ආයතනයකට මා කීවේ යහපත් ප්රතිපත්ති හා ක්‍රියාමාර්ග රැසක් කෙටි කලක් මේ රජය තුළ ගෙන ඇතත් ඒවා රටට සන්නිවේදනය කිරීම දුර්වල බවයි..වන්දිභට්ටකරණය වෙනුවට තර්කානූකූලව හා නිර්මාණශීලීව සමාජය හා බෙදා ගත හැකි බොහෝ තොරතුරු රාජ්‍ය ආයතන තුළ සැඟවී තිබෙනවා..රටේ බලශක්ති ප්‍රතිපත්තිය හා ප්රවේශය නවීකරණය කිරීම මෙවන් යහ ප්‍රවනතාවක්. පිටරටින් ගෙනෙන ඛණිජ තෙල් හා ගල් අඟුරු මත දැඩි ලෙස යැපීම වෙනුවට බලශක්ති ප්රභව විවිධාංගීකරණයකට යොමු වෙමින් තිබෙනවා. මෙය දිරිමත් කළ යුතුයි..විදුලිබල හා පුනර්ජනනීය බලශක්ති අමාත්‍යංශය සූර්යබල සංග්‍රාමය නම් ව්‍යාපෘතියක් දියත් කොට තිබෙනවා. රටේ නිවාස දස ලක්ෂයකට සූර්ය බලය හරහා විදුලි ජනනය කිරීමේ හැකියාව ලබා දීම මෙහි අරමුණයි..මේ ගැන 2016 අගෝස්තු 16 වනදා කැබිනට් තීරණ පිළිබඳ මාධ්‍ය ප්රකාශනයේ මෙසේ සඳහන් වූණා..“දැනට ශ්රී ලංකාවේ විදුලිබල නිෂ්පාදනයෙන් 50%ක පමණ ප්රමාණයක් පුනර්ජනනීය බලශක්ති ප්රභව මඟින් නිෂ්පාදනය කෙරෙන අතර, එම ප්රමාණය 2020 වන විට 60%ක් දක්වාද, 2030 පමණ වන විට 70%ක් දක්වාද වැඩි කිරීම රජයේ අපේක්ෂාවයි. මේ අනුව ඉදිරි වසර 10 ඇතුළත මෙගාවොට් 600ක පමණ සුළං බලාගාරද, මෙගාවොට් 3,000ක පමණ සූර්ය බලාගාරද ඉදි කිරීම අවශ්ය වේ..“මෙහිදී විදුලි පාරිභෝගිකයන්ද විදුලි නිෂ්පාදකයින් වශයෙන් විදුලි ජනන ක්‍රියාවලියට සම්බන්ධ කර ගනිමින් විශේෂයෙන්ම තම නිවෙස්වල වහල මත ඉදි කෙරෙන කුඩා සූර්ය බලාගාර ප්රවර්ධනය කිරීමේ වැඩසටහනක් ‘සූර්ය බල සංග්‍රාමය’ නමින් ක්රියාවට නැංවීමට සැලසුම් කර ඇත..“මේ යටතේ විදුලි පාරිභෝගිකයින්ගේ 20%ක්වත් විදුලි නිෂ්පාදකයින් බවට පත් කිරීමට අපේක්ෂිත අතර, නිෂ්පාදනය කරනු ලබන අතිරික්ත විදුලිය සඳහා ගෙවීම් කිරීමටද නියමිතය.”.බලශක්ති සන්සදය කියන හැටියට නිවෙස් මට්ටමේ සූර්ය බලය භාවිත කරන නිවාස ලක්ෂයකට වඩා දැනටමත් මෙරට තිබෙනවා..1980 දශකය මැද පටන් මෙරට සූර්ය තාක්ෂණය ප්රවර්ධනය කරනු ලැබුවේ එවකට ජාතික විදුලි ජාලය අහලකටවත් නොපැමිණි දුර බැහැර ප්රදේශවල ජනයාට යම් මට්ටමක (ආලෝකයට මූලික වූ) විදුලිබලයක් ලබාදීමටයි. අද යථාර්ථය මීට වෙනස්..විදුලිය නැති නිවෙසකට එය ලබා දෙන්නට සූර්ය කෝෂවලට හැකි වුවත් ධාරිතාවේ සීමා තිබෙනවා. විදුලි බල්බ, ටෙලිවිෂන්, රේඩියෝ ක්රියා කරන්න සෑහුනද ඉස්තිරික්කල ශීතකරන ආදියට කුඩා සූර්ය ඒකකවලින් ලැබෙන විදුලිය මදි. එහෙත් එයට ඉහළ ධාරිතාවේ, වැඩි මිළැති සූර්ය බල පද්ධති අද තිබෙනවා..සූර්ය බලය නිවෙසක සවි කිරීමට යන වියදම එහි ධාරිතාව මත වෙනස් වනවා. වායුසමන යන්ත්ර ඇතුලුව වැඩි විදුලිය බලයකින් ක්රියා කරන උපකරණ පවා බල ගැන්විය හැකි තරම් ඉහල සූර්ය පුවරු පද්ධති (solar panel systems) අද තිබෙනවා. ඒත් මූලික පිරිවැය අධිකයි. මා දන්නා මධ්‍යම පාන්තික නිවෙසක විදුලි ඒකක 350-400ක් ජනනයට අවැසි තරම් සූර්ය පුවරු සවි කොට ගෙන තිබෙනවා..බලශක්ති අමාත්‍යංශයේ වෙබ් අඩවියට අනුව සූර්ය කෝෂ වහලය මත සවි කර ගන්නා නිවාසවලට එයට යන මූලික වියදමට බැංකු ණය නිර්දේශ කිරීමට නියමිතයි. එසේම තම අවශ්‍යතාව ඉක්මවා විදුලිය ජනනය වන අවස්ථාවල එය ජාතික විදුලිබල ජාලයට සැපයීමේ පහසුකමද හිමිවනවා..මෙයට පදනම 2010 දී මෙරට හඳුන්වා දුන් ශුද්ධ මනුකරණ (Net Metering) නම් ක්‍රමවේදයයි. මේ යටතේ නිවසේ විදුලිබල මීටරය ඉදිරියට මෙන්ම ආපස්සටත් යා හැකියි. මෙහිදී පාරිභෝගිකයා ජාතික විදුලි ජාලය බලශක්ති “ගබඩාවක්” ලෙස භාවිත කරනවා..How Net Metering works.පාරිභෝගිකයා නිවසේ වහලය මත සවි කර ගන්නා සුර්ය බලශක්ති පැනල මගින් දිවා කාලයේ නිපදවන විදුලි අතිරික්තය, ජාතික විදුලිබල ජාලයට ලබා දෙනවා. වැඩිපුර විදුලිබල පාවිච්චි වන සන්ධ්‍යා හා රාත්‍රී කාලයේ තම පරිභෝජනය සදහා ජාලයෙන් විදුලිය ලබා ගන්නවා. මාසය අවසානයේ මුදල් ගෙවිය යුත්තේ තමන් වැඩිපුර භාවිත කර ඇති ඒකක ගණන සදහා පමණයි..ශුද්ධ මනුකරණ සංකල්පය මෙරට පිළිගැනීමෙන් පසු විදුලිබල මණ්ඩලය CEB මෙන්ම සමහර නාගරික ප්රදේශවලට විදුලිය බෙදන LECO සමාගම ද යම් කොන්දේසිවලට යටත්ව මෙය ක්රියාත්මක කරනවා..එහෙත් ජාලයට දුන් විදුලි ඒකක ගණනට වඩා අඩුවෙන් පාරිභෝගිකයා එයින් විදුලිය යළි ගත හොත් ඒ සදහා පාරිභෝගිකයාට මුදල් නොගෙවයි. (එම ඒකක ගණන ඉදිරි මාසවලදී පරිභෝජනයට ගත හැකියි.).දැනට ක්රියාත්මක වන ශුද්ධ මනුකරණ ක්රමවේදය විදුලි ඒකක 200කට වඩා පරිභෝජනය කරන ඕනෑම විදුලි පාරිභෝගිකයකුට වාසිදායකයි..එහෙත් මේ වසරේ සිට හදුන්වා දෙන නෙට් එකවුන්ටින් (Net Accounting) නව ක්‍රමයේදී පාරිභෝගිකයා වැඩිපුර නිපදවන විදුලි ඒකක සදහා.CEB/LECO ගෙවීමටද නියමිතයි. එම ක්රමය මගින් අඩු විදුලි ඒකක සංඛ්යාවක් භාවිත කරන විදුලි පාරිභෝගිකයන්ට අමතර ආදායමක් උපයා ගැනීමට හැකි වනවා..අලුතින් එකතු වන තවත් ක්රමවේදයක් නම් Net Plus. එනම් වහල මත සූර්ය බලශක්තියෙන් විදුලිය නිෂ්පාදනය කරන නිවාස, එසේ ජනනය කරන සමස්ත විදුලි ඒකක ගණන ජාතික විදුලි ජාලයට ලබා දුන් විට එයට යම් සම්මත මිළක් ගෙවීම..මෙහිදී ශුද්ධ මනුකරණ ක්රමය යටතේ මෙන් නොව පාරිභෝගිකයාගේ ජනනය, විදුලි පරිභෝජනයෙන් නිදහස්. ඒ අනුව පාරිභෝගිකයා තම පරිභෝජනයට පවතින ගාස්තු ක්රමය යටතේ විදුලි ගාස්තු ගෙවිය යුතු අතර ඔහුගේ මුළු විදුලි ජනනයම CEB/LECO විසින් යම් ගණන්වලට මිළයට ගන්නවා..සූර්යබල සංග්‍රාමය නිසි ලෙස ක්රියාත්මක වූ විට රටේ නිවාස දස ලක්ෂයක් කුඩා විදුලිබලාගාර බවට පත් වන බවයි බලශක්ති අමාත්‍යවරයා හා නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයා කියන්නේ..එසේම සමහරක් මේ නිවාසවලට තමන්ගේ සමස්ත විදුලි පරිභෝජනයට වඩා සූර්ය බලශක්තිය නිපදවා ජාතික ජාලයට සපයා අමතර ආදායමක් ලද හැකි යයි ඔවුන් කියනවා..ආර්ථීකයටත්, ජන සමාජයටත් එක සේ වැදගත් මේ ව්‍යාපෘතිය නිලධාරිවාදයට යට වීමට ඉඩ නොදී නිසි ලෙස සන්නිවේදනය කොට ක්රියාත්මක කිරීම අත්‍යවශ්‍යයි..පාරිභෝගිකයන් ලෙස අප සැවොම සොයන්නේ ආරක්ෂිත, පිරිසිදු, දිගටම ලැබෙන හා ලාබදායක බලශක්තියයි. මේ අවශ්‍යතා පිරිමසන හොඳම ශක්ති විශේෂය නම් විදුලි බලයයි..2015 සැප්තැම්බර් වන විට රටේ දිස්ත්රික්ක 4ක් (මඩකලපුව, මන්නාරම, කිලිනොච්චි හා මුලතිව්) හැර අන් සියල්ලේම 90%කට වැඩි විදුලිබල ආවරණයක් තිබූ බව බලශක්ති අමාත්‍යංශ වෙබ් අඩවිය කියනවා..2012 ජන සංගණනයට අනුව රටේ නිවාස ඒකකවලින් 87%ක් ආලෝකය සඳහා විදුලිබලය යොදා ගත් අතර භූමිතෙල් 12.2%ක්, සූර්ය බලය 0.6% ක් හා අනෙකුත් ප්රභවයන් 0.2% ක් වාර්තා වුණා..මෑත දශකවල විදුලිබල ජාතික ජාලයේ ආවරණය බෙහෙවින් පුළුල් වූවත් විදුලිබලය තව දුරටත් ලාබදායක නැහැ. ගමට ලයිට් ආවත් එය භූක්ති විඳින්නට අවශ්ය මූලික ආයෝජනය හා මාසික වියදම දැරීමට නොහැකි පවුල් එමට සිිටිනවා..අනෙක් අතට වැඩි වන විදුලිබල ඉල්ලුමට සරිලන සැපයුමක් ජනනය කිරීම රජයට ලොකු අභියෝගයක්. ඉතා හොඳ වර්ෂාපතනයක් ලබන වසරකදී වුවත් සමස්ත ඉල්ලුමෙන් 40%කට වඩා ජල විදුලි බලාගාරවලින් ජනනය කරන ගත නොහැකියි..ඉතිරියෙන් බහුතරයක් ජනනය කැරෙන්නේ ඛණිජතෙල් හා ගල් අඟුරු යොදා ගෙනයි. මේවා දේශීයව හමු නොවන නිසා විදේශයන්ගෙන් මිළට ගත යුතුයි. ඒවා දහනයෙන් පිට වන කාබන්ඩයොක්සයිඩ් වායුව ගෝලීය උණුසුම්වීමට දායක වනවා..ටිකෙන් ටික හෝ මේ ඛණිජතෙල් හා ගල් අඟුරු මත යැපීම අඩු කළ යුතු බව කලෙක සිටම සමහර විද්වතුන් පෙන්වා දී තිබෙනවා. අපට දේශීයව සම්පාදනය කර ගත හැකි පූනර්ජනනීය හෙවත් සුනිත්‍ය බලශක්ති ප්රභවයන් (renewable energy sources) දියුණු කර ගැනීම ගැන 1970 ගණන්වල පටන් කථා කළත් ප්‍රගතිය සීමිතයි..මෙයට හේතු රැසක් තිබෙනවා. ජල විදුලිය හැරුණු කොට අනෙකුත් සුනිත්‍ය බලශක්ති සඳහා තාක්ෂණය ප්රචලිත නොවීම හා මිළ අධිකව පැවතීම එකක්. (මෙය පසුගිය දශකයේ බෙහෙවින් වෙනස් වී තිබෙනවා.).තව ප්රධාන හේතුවක් නම් විදුලි බල මණ්ඩලයට සුනිත්‍ය ප්රභවයන් ගැන සැබෑ උනන්දුවක් නොතිබීමයි..මහා පරිමාණ, මධ්‍යගත බලශක්ති ජනනයේ මානසිකත්වයට මුළුමනින්ම නතු වූ විදුලිබල මණ්ඩලය විකල්ප බල ශක්ති ගැන කවදත් දැරුවේ අවඥා සහගත ආකල්පයක්. මෙය වෙනස් කිරීමට බොහෝ බලශක්ති අමාත්‍යවරුන්ට පවා හැකි වූයේ නැහැ..මෙයින් ඔබ්බට යන දිගු කාලීන වූත්, වඩාත් පරිසර හිතකාමී වූත් බලශක්ති පිළිවෙතකට සංක්රමණය වීමේ පෙර නිමිති තිබෙනවා. සූර්යබල සංග්‍රාමය එැන්නක්..එහෙත් මාධ්‍ය ප්‍රචාරණයෙන් ඔබ්බට ගිය තාක්ෂණික උපදෙස් හා මූල්‍ය පහසුකම් නිලධාරිවාදයෙන් තොරව සපයන ව්‍යාපෘති කළමනාකරණයක් එහි සාර්ථකත්වයට අවශ්‍යයි. යහපත් සංකල්ප අසංවේදී හෝ සංකීර්ණ හෝ ක්‍රමවේදයන් හරහා ක්රියාත්මක කිරීමට ගොස් අසාර්ථක වීමේ අත්දැකීම් මෙරට විවිධ ෙක්ෂත්‍රවල අපට හමු වනවා..සූර්ය බලශක්ති ප්රවර්ධනයට අදාළ සමාජ විද්‍යාත්මක හා ආර්ථීක විද්‍යාත්මක සාධක තිබෙනවා. සූර්ය තාක්ෂණය සංකීර්ණ එකක් නොවූවත් යම් නඩත්තු කිරීමක් හා තාක්ෂණික දැනුමක් අවශ්‍යයි..Cartoon by Ron Tandberg.සූර්ය බලය ගෘහස්ත මට්ටමින් විදුලිබල ජනනයට යොදා ගැනීමේ වසර 30කට ආසන්න අත්දැකීම් මෙරට තිබෙනවා. මේ අත්දැකීම් ලැබුවේ එම ක්ෂේත්රයේ පුරෝගාමී වූ පෞද්ගලික සමාගම් හා රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන විසින්. (මේ ඉතිහාසය ඉදිරි තීරු ලිපියක සැකෙවින් විස්තර කිරීමට මා අදහස් කරනවා.).සර්වෝදය, සෝලංකා, පවර් ඇන්ඩ් සන්, Solar Electric Light Fund ආදී දෙස් විදෙස් ආයතන මෙරට නිවාස මට්ටමේ සූර්ය බලශක්ති ප්‍රවර්ධනයේ පුරෝගාමීන්. ඔවුන් උගත් පාඩම්වලින් අද ප්රතිපත්ති සම්පාදකයන්ට හා නිලධාරීන්ට ප්රයෝජන ගත හැකියි..සූර්ය කෝෂ හා සම්බන්ධිත තාක්ෂණය මෙරටම නිපදවා ගන්නවාද? නැත්නම් චීන, ජර්මන් හෝ වෙනත් සැපයුම් කරුවන්ගෙන් ලබා ගන්නවා ද? මෙරට සූර්ය තාක්ෂණයට අත හිත දීමට අපේ බැංකු කොතරම් උත්සුක වේද? සමස්ත සුනිත්‍ය බලශක්ති ක්ෂේත්රය නිසි නියාමනයට හා විමර්ශනයට ලක් කිරීමට මහජන උපයෝගිතා කොමිසමට (PUCSL) හැකි ද?.ගතවූ වසර 25කට අධික කාලය තුළ සුනිත්‍ය බලශක්ති ගැන මා විවිධ මාධ්‍යවලින් මෙවැනි ප්රශ්න මතු කොට තිබෙනවා. මේ ප්රශ්න අසන්නේ කිසිවකු අපහසුතාවට පත් කිරීමට නොව යහපත් ප්රතිපත්ති ප්රශස්තව ක්රියාත්මක වනු දැක්මේ පොදු අරමුණින්..Read also: සූර්ය බලයෙන් ඔබේ විදුලි බිල සුන් කල හැකිද? ඔබ දැන ගත යුතු කරුණු 9ක්.Image courtesy Aniwa.lk.Image source – http://www.aniwa.lkwp-contentuploads201609SolarPower-05.jpg.Posted in Clean energy, climate change, Communicating development, Communicating research, Environment, Fossil fuels, Ravaya Column, Sri Lanka, Sustainable Development. Tags: 'Soorya Bala Sangramaya', ඛණිජ තෙල්, ගල් අඟුරු, පවර් ඇන්ඩ් සන්, ශුද්ධ මනුකරණ, සර්වෝදය, සූර්ය කෝෂ, සූර්ය තාක්ෂණය, සූර්ය පුවරු පද්ධති, සූර්යබල සංග්‍රාමය, සෝලංකා, energy independence, Net Accounting, Net Metering, Net Plus, renewable energy sources, self-generating electricity, small scale electricity users, Solar Electric Light Fund, solar photovoltaic, solar power in Sri Lanka, solar PVC. Leave a Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #235: බලශක්ති ස්වාධීනත්ව අරගලයට මුල පිරූ ඞී. ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර.8 September 2015 — Nalaka Gunawardene.D J Wimalasurendra as a Member of the State Council, 1931 – 1935.Engineer, public servant and legislator D J Wimalasurendra (1874 – 1953) is widely known and respected as the ‘Father of Hydro Power in Sri Lanka’..While working with the Ceylon Government’s Public Works Department in the early 20th Century, he made a strong technical and economic case for hydro power. At the time, the country was totally dependent on imported petroleum for its (limited scale) power generation..He had a grand vision for energy independence and industrial revival in Sri Lanka, and engaged in a long struggle to see his vision become a reality. His life is a case study in evidence-based policy advocacy by a public intellectual..The process he started has continued for over six decades, with more hydro electricity plants being built and the national grid being expanded to cover most of Sri Lanka. By end 2014, the total installed capacity of hydro power stations operated by the Ceylon Electricity Board was 1,383 MW (with another 218 MW capacity in dozens of mini-hydro schemes by end 2012) according to the Ministry of Power and Energy..In a year with good rainfall, hydro power can supply nearly half of the country’s electricity needs..In this week’s Ravaya column, (in Sinhala, appearing in issue of 30 August 2015), I continue my brief biography of Wimalasurendra, from 1918 onwards. In part 1, I explored the first few decades of his life, from birth to 1918..සිවුමංසල කොලූගැටයා #234: ජල විදුලි උත්පාදනයේ නොනිමෙන පහන: ඞී. ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර.A social gathering of engineers and their friends, circa late 1930s. Wimalasurendra is in the foreground, seated next to Sir John Kotelawala, Minister of Transport and Works.නිවැරදි ප්රතිපත්ති මත පිහිටා ජනහිතකාමී ක්‍රමෝපායයන් හරහා රට දියුණු කරන්නට දේශපාලකයනට විද්වතුන් හා වෘත්තිකයන්ගේ දායකත්වය අවශ්‍යයි..පාර්ලිමේන්තුව තුළ මෙන්ම ඉන් පිටත සිට ද උගතුන්ට හා විද්වතුන්ට රටේ ප්රතිපත්ති සම්පාදනයට හා ක්රියාත්මක කිරීමට දායක විය හැකියිග එයට දැනුමල කැපවීමල එඩිතර බවල උපක්‍රමශීලී වීම මෙන්ම අධිෂ්ඨානශීලී වීම ද ඕනෑ කරනවා..මේ ගතිගුණ නොඅඩුව තිබූල රටේ බලශක්ති ස්වාධීනත්වය තකා ජීවිත කාලයම වැඩ කළ ඞී. ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර (1874 – 1953) ශ්රී ලංකාවේ ජලවිදුලි බල උත්පාදනයේ පියා ලෙස පිළි ගැනෙනවා. ඔහුගේ දිරිය කථාවේ මුල් කොටස පසුගිය කොළමින් කැටි කළා..1918දී ඉංජිනේරු ආයතනයට විමලසුරේන්ද්‍ර ඉදිරිපත් කළ ‘ලංකාවේ ජලවිදුලි ජනනයේ ආර්ථික විද්‍යාත්මක විමර්ශනය’(‘Economics of Hydro Power Utilization in Ceylon‘) නම් වූ එම විද්‍යාත්මක වාර්තාව අවසානයේ මෙසේ කියනවා: ‘‘මෙරට කර්මාන්ත සංවර්ධනය සීමා වීමට එක් ප්රබල හේතුවක් නම් ලාබදායක බලශක්තිය නොතිබීමයි. අප අමුද්‍රව්‍ය වශයෙන් පිටරට යවන කොප්පරා (පොල්), රබර් හා මිනිරන් විදේශිකයෝ කර්මාන්ත ශාලාවල වඩාත් මිලැති නිමි භාණ්ඩ බවට පත් කරනවා. එම කාර්මික ප‍්‍රවාහයන්ගේ අතුරුඵලවලින් අමතර ප්රයෝජන ගන්නවා. මේ සියල්ල අපේ රටේ ආර්ථිකය සවිමත් කිරීමට රඳවා ගත හැක්කේ අඩු මිලට බලශක්තිය (විදුලිය) ජනනය කළ විටයි.’’.ඔහු එවකට පැවති රජයටත්, සෙසු ඉංජිනේරුවන්ටත් මෙසේ ආයාචනා කළා: ‘‘වසරේ හැම දිනකම පාහේ අපේ ගංගා හරහා මුහුදට ගලා ගෙන යන ජල ප්රවාහයේ ගැබ්ව ඇති විභව ශක්තිය අශ්වබල දහස් ගණනක් වනවා. මේ ශක්තිය වැඩට ගත හැකි විදුලිය බවට පත් කර ගැනීම හා එම විදුලිය සැලසුම් සහගතව රටේ කර්මාන්ත හා ජනජීවිතය දියුණු කිරීමට යොදා ගැනීම ඉතා වැදගත් ජාතික අවශ්‍යතාවක්.’’.සම්පූර්ණ වාර්තාව මෙතැනින් කියවන්න: http://elect.mrt.ac.lk/djw_paper.htm.මේ තරම් විස්තරාත්මකව හා උද්‍යෝගිමත්ව ජලවිදුලි උත්පාදනය ගැන යෝජනා ඉදිරිපත් කළත් එයට ලැබුණේ උදාසීන ප්රතිචාරයක්. බොහෝ ඉංජිනේරුවන් සිතුවේ මෙය කළ නොහැකි තරම් දුෂ්කර කාරියක් කියායි..1976දී විමලසුරේන්ද්‍ර චරිතාපදානයක් ඉංග්රීසි බසින් ලියූ ජ්යෙෂ්ඨ පත‍්‍රකලාවේදී එල්. පී. ගුණතිලක මෙසේ කියනවා: ‘‘විමලසුරේන්ද්‍රගේ නව අදහස් හා යෝජනාවලට ඔහු සේවය කළ රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවේ (PWD) ප්රධානීන් කීවේ දවල් හීන බැලීමක් කියායි. ඔහුගේ සමහර සහෝදර නිලධාරීන් මේ නව අදහස් තමන්ගේ අධ්‍යයන හා වෘත්තික කටයුතුවලට යොදා ගන්නට තැත් කළා. විදේශිකයකු වූ අංශ ප්රධානියා විමලසුරේන්ද්‍රව දුරබැහැර ප‍්‍රදේශයකට මාරු කර හැරියා. විද්‍යාත්මක පොතපත, තොරතුරු හා සහෘද සන්නිවේදනයේ ඔහු දුරස් කළ විට මේ විප්ලවකාරී අදහස් අත්හැර දමනු ඇතැයි ප්රධානියා සිතන්නට ඇති. එහෙත් එබඳු කොන්කිරීම්වලින් විමලසුරේන්ද්‍රගේ පරිකල්පනය හා අධිෂ්ඨානය තව දුරටත් වර්ධනය වුණා.’’.Wimalasurendra biography published in 1976.1924දී වසර ගණනාවක “සලකා බැලීම්වලින්” පසු ලක්ෂපානේ ජලවිදුලි බලාගාරයක් තැනීමට ප්රසිද්ධ වැඩ දෙපාර්තමේන්තුව තීරණය කළා. මේ ගැන දෙපාර්තමේන්තුවේ පමණක් නොව රටේම සිටි හොඳම විද්වතා විමලසුරේන්ද්‍ර වූවත් ඔහුට ඍජුව එයට සම්බන්ධ වීමට ඉඩ ලැබුණේ නැහැ..මෙයින් කලකිරීමට පත් විමලසුරේන්ද්‍ර දිගු නිවාඩු ලබා වසරකට වැඩි කාලයක් බි‍්‍රතාන්‍යයට ගියා. එහිදි දැනුම අලූත් කර ගැනීමටත්, එරට ඉංජිනේරුවන් සමග සාකච්ඡා කිරීමටත් ඔහුට අවස්ථාව ලැබුණා..ඔහු යළිත් ලංකාවට ආවේ යටත්විජිත භාර ලේකම්වරයා පෞද්ගලිකව මැදිහත් වී එසේ කරන ලෙස ආයචනා කිරීමෙන් පසුවයි. මේ දක්ෂයාගේ වැදගත්කම බි‍්‍රතාන්‍ය පාලකයන් තේරුම් ගෙන තිබුණා..1926දී PWD ප්රධාන ඉංජිනේරුවා ලෙස පත් වූ විමලසුරේන්ද්‍ර එම දෙපාර්තමේන්තුවේ විදුලි බල අංශය වෙනම ආයතනයක් කරන ලෙසත්, ඒ දක්වා පෞද්ගලික සමාගම් කර ගෙන ගිය කොළඹ විදුලිබල උත්පාදන හා බෙදා හැරීම් කටයුතු රජයට පවරා ගන්නා ලෙසත් නිර්දේශ කළා..ඒ නිර්දේශ අනුව 1927දී රජයේ විදුලිබල දෙපාර්තමේන්තුව (Department of Government Electrical Undertaking, DGEU) පිහිටුවා කොළඹ විදුලිබල කටයුතු එය යටතට පත් කෙරුණා. අළුත් තාප විදුලි බලාගාරයක් 1929දී පිහිටුවා එය එවකට සිටි බි‍්‍රතාන්‍ය ආණ්ඩුකාර හර්බට් ස්ටැන්ලිගේ නමින් ස්ටැන්ලි බලාගාරය යැයි නම් කරනු ලැබුවා..මේ අතර 1924 පටන් ගෙන ටිකෙන් ටික ඉදි කෙරෙමින් තිබූ ලක්ෂපාන ජලවිදුලි බලාගාරයේ වැඩ 1927දී නතර වුණා. එයට හේතුව පැහැදිලි නැහැ. සමහර වාර්තා කියන්නේ රජයට මුදල් හිඟවීම නිසා කියායි..1926-29 කාලයේ මෙරට රාජ්‍ය සේවයේ ඉහළම තාක්ෂණික තනතුරක් හෙබ වූ විමලසුරේන්ද්‍ර 1929දී වයස 55න් විශ්රාම ගියා. තිස් වසරක් රාජ්‍ය සේවයේ නියැලී සිටියත් ඔහුගේ සිහිනය වූ ජලවිදුලි උත්පාදනය තවමත් සැබෑ වී තිබුණේ නැහැ..විශ්රාමිකව විවේක සුවයෙන් සිටිනු වෙනුවට ඔහු දේශපාලනයට පිවිසීමට තීරණය කළා. ඩොනමෝර් කොමිසම යෝජනා කළ පරිදි ශ්රී ලංකාවට සර්වජන ඡන්ද බලය ලබා දී මුල්ම මැතිවරණය 1931දී පවත්වනු ලැබුවා. එහිදි රත්නපුර ආසනයට තරග කළ විමලසුරේන්ද්‍ර ප්රථම රාජ්‍ය මන්ත‍්‍රණ සභාවට තේරි පත් වුණා. ජනතා නියෝජිතයකු ලෙස ඔහු මෙරට ජලවිදුලි හා කර්මාන්ත සංවර්ධනය ගැන දිගටම ප්රවර්ධන කළා..එවකට රාජ්‍ය මන්ත‍්‍රණ සභාවේ තිබුණේ විධායක කමිටු ක්රමයයි. (අද කැබිනට් අමාත්‍යංශවලට සම කළ හැකියි.) විමලසුරේන්ද්‍රගේ ඉංජිනේරු පසුබිම නිසා ඔහු ඉදිකිරීම් හා සන්නිවේදන විධායක කමිටුවට (Executive Committee of Works and Communication) පත් කරනු ලැබුවා..1931-36 වකවානුවේ ඔහුගේ ප්රතිපත්තිමය දායකත්වය ගැන මොරටුව සරසවියේ වෙබ් අඩවිය මෙසේ වාර්තා කරනවා. ‘‘විමලසුරේන්ද්‍ර සිය දැනුම හා අත්දැකීම් මත පදනම් වී මෙරට තාක්ෂණික අධ්යාපනය, කාර්මීකරණය හා බලශක්ති සැලසුම් කිරීම වැනි ක්ෂේත්රවල දියුණුවට මන්ත‍්‍රණ සභාවේ හැකි සැම විටම කථා කළා. ඔහු දේශපාලනික සංකල්ප මත එල්බ ගත් බලලෝභී දේශපානඥයකු වූයේ නැහැ. ඒ වෙනුවට තම දැනුම හා හෘදසාක්ෂියට අනුකූලව ක්රියා කළා. තමා උපන් රට හා සමාජය ක්රමානුකූලව දියුණු කිරීමට සැබෑ උනන්දුවක් හා කැපවීම්ක් තිබූ විශිෂ්ට ඉංජිනේරුවකු ලෙස අප ඔහු සැමරිය යුතුයි.’’.Sir Lanka Electric Transmission System Map.වැඩ නතර වී තිබූ ලක්ෂපාන බලාගාරයේ ඉදිකිරීම් නැවත ඇරඹීමට විමලසුරේන්ද්‍ර මන්ත‍්‍රණ සභාව තුළ දිගටම ඇවිටිලි කළා. පසුව මෙරට තුන්වන අගමැතිවරයා (1953 – 1956) වූ ශ්රීමත් ජෝන් කොතලාවල 1936දී පත් වූ දෙවන රාජ්‍ය මන්ත‍්‍රණ සභාවේ ඉදිකිරීම් හා සන්නිවේදන ඇමති ලෙස ක්රියා කළා. 1956දී ඔහු සිය දේශපාලන ජීවිතය ගැන ආවර්ජනාත්මකව ලියූ පොතේ (An Asian Prime Minister’s Story, 1956) මෙසේ සඳහන් කරනවා:.‘‘ඇමතිවරයා ලෙස මා අත ගැසූ වඩාත්ම භාරදූර කාරියක් වූයේ ලක්ෂපාන බලාගාරය ඉදිකිරීම යළි ඇරැඹීමයි. වසර තුනකට පසු අවිනිශ්චිතව නතර කොට තිබූ මේ ව්‍යාපෘතිය නිමා වූ විට වාණිජ හා කර්මාන්තවල නව පිබිදීමක් ඇති වන බව පැහැදිලි වුණා. එහෙත් කුමන හෝ හේතු නිසා මෙම ව්‍යාපෘතියට ප‍්‍රමුඛත්වයක් ලැබී තිබුණේ නැහැ. විදේශ බලශක්ති ප්රභව මත දිගටම යැපීමෙන් තොරව අපේ බලශක්තිය අපම උපදවා ගැනීමට නම් අප රටේ ජල සම්පත යොදා ගෙන ජල විදුලිය ජනනය කළ යුතුයි.’’.1936දී නැවත වරක් රාජ්‍ය මන්ත‍්‍රණ සභාවට තරග කළත් විමලසුරේන්ද්‍ර එවර මැතිවරණයෙන් පරාජය වුණා. එහෙත් කිසිදු පැකිලිමකින් තොරව මන්ත‍්‍රණ සභාවෙන් පිටත සිට ජලවිදුලි සංවර්ධනයට කොතලාවල ඇමතිවරයා ඇතුළු දේශපාලනඥයන්ට හා නිලධාරීන්ට ඔහු උපකාර කළා. ඔහුගේ චරිතයේ මේ යුගය පෙන්වා දෙන්නේ පාර්ලිමේන්තුවේ සිටියත් නැතත් රටට වැඩ කිරීමට විද්වතුන්ට අවකාශ තිබෙන බවයි..මේ වකවානුවේ ඔහු පුවත්පත්වලට නිතර ලිපි ලියමින්, ප්රසිද්ධ දේශන කරමින් ජලවිදුලි ප්රවර්ධනයට මහජන මතයක් ගොඩ නැගුවා. කිසිදු තනතුරක් නැති විටදී පවා පොදු උන්නතියට විද්වතකුට කළ හැකි දායකත්වයට මෙය හොඳ උදාහරණයක්..දශකයකට වැඩි කාලයක් නතර වී තිබූ ලක්ෂපාන බලාගාරයේ වැඩ 1938දී යළිත් ඇරඹුණා. එහෙත් 1939දී පටන් ගත් දෙවන ලෝක යුද්ධය නිසා බි‍්‍රතාන්‍ය රජයට මුදල් හා පිරිස් බල හිඟයක් ඇති වීමෙන් 1940දී ව්‍යාපෘතියේ වැඩ නැවතත් නතර වුණා..තෙවන වරටත් ඉදිකිරීම් පටන් ගත්තේ 1948දී ලංකාවට නිදහස ලැබීමත් සමගයි. ලක්ෂපාන ජලවිදුලි බලාගාරයේ ප්රථම අදියර 1950 දෙසැම්බරය වන විට නිම කරනු ලැබුවා. කඩින්කඩ සිදු වූ මේ ඉදිකිරීමට වසර 25ක් පමණ ගත වී තිබුණා..ලක්ෂපාන ප්රථම අදියර යටතේ මෙගාවොට් 25ක විදුලි බලයක් ජනනය කොට 66V සම්පේ‍්‍රෂණ පද්ධතියක් හරහා කොලොන්නාවට හා ඊරියගමට යවනු ලැබුවා. එවකට මුළු රටේම විදුලි බලය ලබා ගත් නිවාස, කාර්යාල හා වෙනත් ගොඩනැගිලි තිබුණේ 17,000ක් පමණයි. 1927දී පිහිටුවන ලද රජයේ විදුලිබල දෙපාර්තමේන්තුව මේ පද්ධතිය භාරව ක්රියා කළා. (පසුව එය ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය බවට පත් වුණා.).ලක්ෂපාන ව්‍යාපෘතියේ ප්රථම අදියර විවෘත කිරීමට ඞී. ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර සහභාගී වූයේ ගෞරවනීය විශේෂ ආරාධිතයා ලෙසයි. එවිට 74 වියේ පසු වූ ඔහු උත්සවය අමතා මෙසේ කීවා: ‘‘මා කලකට පෙර යෝජනා කළ මේ ජල විදුලි බලාගාරය ඉදි කිරීමට මට සම්බන්ධ වන්නට ඉඩක් ලැබුණේ නැහැ. එහෙත් මගේ රටේ සහෝදර ජනයා විසින් එය ඉදි කොට හමාර කරන තෙක් ජීවත් වීමට මට වාසනාව තිබුණා. මගේ මනසෙහි මීට අඩ සියවසකට පෙර මා දුටු සිහිනය මගේ ජීවිතයේ සැඳෑ කාලයේ මෙසේ සැබෑවනු දකින්නට ලැබීම ඉමහත් ප‍්‍රීතියක්. මා කෙදිනක හෝ මෙලොවින් නික්ම යන්නේ තෘප්තිමත් හා යුතුකම් ඉටු කළ මිනිසකු ලෙසයි.’’.ඒ අවස්ථාවේ කථා කළ අගමැති ඞී. එස්. සේනානායක කීවේ: ‘‘අපේ රටේ අද ලොකුම අවශ්‍යතාව අපේ ජනයාගේ ජීවන තත්ත්වය දියුණු කිරීමයි. ජලවිදුලි උත්පාදනයෙන් ලැබෙන තල්ලූවත් සමග මෙරට ආර්ථික සංවර්ධනයේ නව යුගයකට අපට පිවිසිය හැකියි.’’.1953 අගෝස්තු 10 වනදා විමලසුරේන්ද්‍ර මිය ගියා. එවිට ඔහුගේ වයස 78යි..Plaque at Norton Bridge hydro project named after Wimalasurendra.රාජ්‍ය මන්ත‍්‍රණ සභාවේ විමලසුරේන්ද්‍ර සමග එකට වැඩ කළ, නිදහස් ලංකාවේ මුල්ම කැබිනට් මණ්ඩලයේ වෙළඳ අමාත්‍යවරයා ලෙස සේවය කළ සී. සුන්දරලිංගම් (1895 – 1985) සිය සහෘදයාට මෙසේ ප්රණාමය පුද කළා: ‘‘අපේ ජලය විදුලිය බවට පත් කිරීමේ තාක්ෂණ විප්ලවයේ මූලිකයා වූයේ විමලසුරේන්ද්‍රයි. ඔහු සැබැවින්ම මිය ගියේ නැහැ. ඔහු තමයි අනාගත ලංකාවට ජීවමාන ආලෝකය වන්නේ.’’.විමලසුරේන්ද්‍රගේ මාහැඟි දායකත්වය විවිධ රජයන් විසින් පිළිගැනීමට ලක් කර තිබෙනවා. ලක්ෂපාන ව්‍යාපෘතියේ බලාගාරය හා නුවරඑළියේ නෝට්න්බි‍්‍රජ්හි 1960 දශකයේ ඉදි කෙරුණු ජල විදුලි බලාගාරයක් විමලසුරේන්ද්‍ර සිහිවීමට නම් කරනු ලැබුවා..මස්කෙළි ඔය විදුලිබල ව්‍යාපෘතියේ දෙවන අදියර 1974 සැප්තැම්බර් 17 වනදා (විමලසුරේන්ද්‍ර ඡන්ම ශත සංවත්සරය දවසේ) එවකට වාරිමාර්ග, බලශක්ති හා මහාමාර්ග ඇමති මෛත‍්‍රිපාල සේනානායක විවෘත කළා. එසේම විමලසුරේන්ද්‍ර සමරු මුද්දරයක්ද නිකුත් කෙරුණා..Wimalasurendra commemorative stamp 1974.විමලසුරේන්ද්‍රගේ දැක්ම හා සිහිනය ඔස්සේ ගිය ලාංකික සැලසුම්කරුවන් හා ඉංජිනේරුවන් දශක හයකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ මෙරට ජල විදුලි උත්පාදනයට අවශ්ය යටිතල පහසුකම් ක්රම ක්රමයෙන් ඉදි කොට තිබෙනවා. ඒ සමග විදුලිය බෙදා හැරීමේ ජාලයද රටේ බොහෝ ප්රදේශවලට ව්‍යාප්ත කර, 2014 වන විට ජනගහනයෙන් 90%කට වඩා විදුලිබලය සම්පාදනය කළ හැකි වුණා..2014 අග වන විට මෙරට ස්ථාපිත ජල විදුලිබල ජනන ධාරිතාවය විදුලිබල මණ්ඩලය යටතේ MW 1,383ක් සහ සුළු පරිමාණ ජලවිදුලි බලාගාරවලින් තවත් MW 218ක් ද වූවා. හොඳින් වැසි ලැබෙන වසරක අපේ සමස්ත විදුලිබල වාර්ෂික ඉල්ලූමෙන් අඩකට වඩා සපයන්නට ජලවිදුලි බලාගාර පද්ධතියට හැකියි. (1950දී ක්රියාත්මක වීම ඇරැඹුණු පැරණි ලක්ෂපාන පළමු අදියරේ බලාගාරය 2014 වන තුරුත් භාවිතයේ පැවතියා.).මේ වන විට දිවයිනේ ජල විදුලි ජනන විභවය බොහෝ දුරට ප්රයෝජනයට ගෙන හමාර බැවින් අනාගත බලශක්ති අවශ්‍යතා සඳහා වෙනත් ප්රභවයන් වෙත යොමු වීමට සිදු වනවා. ජලවිදුලිය හැරුණු කොට ඉතිරි විදුලිබල අවශ්‍යතාවන් අද බොහෝ දුරට පිරිමසා ගන්නේ ගල්අඟුරු හා ඛනිජ තෙල් දහනය කරන තාප බලාගාරවලින්..විමලසුරේන්ද්‍ර මීට සියවසකට පමණ පෙර මහත් ඕනෑකමින් කියා සිටි බලශක්ති ස්වාධීන්තවය හෙවත් ස්වාධිපත්‍ය ළඟා කර ගැනීමට නම් පුනර්ජනනීය (සුනිත්‍ය) බලශක්ති ප්රභව වඩාත් පුළුල්ව ප්රවර්ධනය කළ යුතුයි..ජලවිදුලිය මෙරට මෙන්ම ලෝකයේ දැනට වඩාත්ම බහුලව යොදා ගැනෙන පුනර්ජනනීය බලශක්ති ප‍්‍රභවයයි. නමුත් එයට යා හැකි සීමා තිබෙනවා. මේ නිසා පුනර්ජනනය වන බලශක්ති ප්රභව කිහිපයක් දියුණු කොට ඒවායේ සම්මිශ්රණයෙන් අපට අවශ්ය විදුලිබලය උපදවා ගැනීම වඩාත් සුදුසුයි. මේ සඳහා සූර්ය බලය, සුළං බලය, ජීව වායුව මෙන්ම කඩිනමින් වැවෙන ගස් කපා අතු රිකිලි පිලිස්සීම හරහා විදුලිය උපදවන දැව ඉන්ධන ක්රමය හෙවත් Dendro Power ද තිබෙනවා..20 වන සියවසේ ජල විදුලිය දියුණු කිරීමට විමලසුරේන්ද්‍ර පාදා දුන් මගෙහි ගිය ලෙසින් 21 වන සියවසේ අප ඔහුගේ දිගු කල් දැක්ම වූ බලශක්ති ස්වාධිපත්‍යය ඉලක්කයක් ලෙස හඹා යා යුතුයි. අපේ දිවයින අවට මුහුදෙන් ඛනිජ තෙල් හමුවේ ද යන්න තවමත් නිශ්චිත නැති නිසාත්, ඛනිජ තෙල් ගෝලීය උණුසුම් වීමට දායක වන නිසාත්, පුනර්ජනනීය බලශක්ති ප්රභව කෙරෙහි විශ්වාසය තැබීම හැම අතින්ම සුදුසුයි..[විශේෂ ස්තුතිය: විමලසුරේන්ද්‍ර මුනුපුරු ආචාර්ය නන්දදාස නාරායන].Victoria Dam and Reservoir, the largest hydroelectric facility in Sri Lanka..Posted in Biographical, Communicating research, Innovation, public interest, Ravaya Column, Sri Lanka. Tags: ‘ලංකාවේ ජලවිදුලි ජනනයේ ආර්ථික විද්‍යාත්මක විමර්ශනය’, ‘Father of Hydro Power in Sri Lanka’, අගමැති ඞී. එස්. සේනානායක, කෙහෙල්ගමු ඔය, කොත්මලේ ඔය, ඞී.ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර, ජල විදුලිය, ජල සම්පත, දේවපුර ජයසේන විමලසුරේන්ද්‍ර, නවෝත්පාදන, පිටරටින් ගෙනෙන බලශක්ති ඉන්ධන, පුනර්ජනනීය බලශක්ති, බලශක්ති ස්වාධීනත්වය, මස්කෙළි ඔය, මහවැලි ගඟ, මෛත‍්‍රිපාල සේනානායක, රජයේ ප්රසිද්ධ වැඩ දෙපාර්තමේන්තුව, ලක්ෂ-පහන, ලක්ෂපාන, ශ්රී ලංකාවේ ජලවිදුලි බල උත්පාදනයේ පියා, ශ්රී ලංකාවේ විදුලිබල උත්පාදනය, සී. සුන්දරලිංගම්, civil enginer, D J Wimalasurendra, electrical engineer, energy independence, engineers, Public Works Department, PWD. 1 Comment ».සිවුමංසල කොලූගැටයා #234: ජල විදුලි උත්පාදනයේ නොනිමෙන පහන: ඞී. ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර.31 August 2015 — Nalaka Gunawardene.D J Wimalasurendra (1874 – 1953) was one of the most remarkable engineers in Sri Lanka. Because of his pioneering role in promoting hydro electricity as a source of power for domestic and industrial use, he is known as the ‘Father of Hydro Power in Sri Lanka’..Trained as a civil and electrical engineer, he made a strong technical and economic case for hydro power in the early 20th Century when the country was totally dependent on imported petroleum for its power generation..He engaged in a long and often lone struggle – first as a government official, and later as an elected legislator – to see his vision become a reality. His life is a case study in evidence-based policy advocacy by a public intellectual..In this week’s Ravaya column, (in Sinhala, appearing in issue of 30 August 2015), I explore the first few decades of his life, from birth to 1918. To be continued next week..D J Wimalasurendra (1874 – 1953) – Father of Hydro Power in Sri Lanka.උගතුන් හා වෘත්තිකයන් පාර්ලිමේන්තුවට පත් කර යැවීමේ අගය වෙන කවදාටත් වඩා ලක් සමාජයට දැන් වැටහී ඇති බවක් පෙනෙනවා. එහෙත් 2015 මහ මැතිවරණයේ තරග කළ හැම උගතාම ජය ලැබුවේත් නැහැ..පාර්ලිමේන්තුව තුළ මෙන්ම ඉන් පිටත සිට ද උගතුන්ට හා විද්වතුන්ට රටේ ප්රතිපත්ති සම්පාදනයට හා ක්රියාත්මක කිරීමට දායක විය හැකියි. එයට දැනුම, කැපවීම, එඩිතර බව, උපක්‍රමශීලී වීම මෙන්ම අධිෂ්ඨානශීලී වීම ද ඕනෑ කරනවා. මේ ගතිගුණ මනා ලෙස කැටි කර ගත් දිරිය චරිතයක විස්තර මා හුවා දක්වන්නට කැමතියි..ඞී. ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර (1874 – 1953) ශ්රී ලංකාවේ ජලවිදුලි බල උත්පාදනයේ පියා ලෙස අවිවාදයෙන් පිළි ගැනෙනවා. මෙරටින් බිහි වූ විශිෂ්ටතම ඉංජිනේරුවකු වූ ඔහු පිටරටින් ගෙනෙන බලශක්ති ඉන්ධන වෙනුවට අපේම ජල සම්පත යොදා ගෙන පුනර්ජනනීය බලශක්ති විශේෂයක් වන ජල විදුලිය උපදවා ගැනීමට පිළිබඳ පුරෝගාමී අධ්‍යයන කළා..එතැනින් නොනැවතී එම සංකල්ප ක්රියාවට නැංවීමට පොළඹවා ගැනීමට උත්සාහ කළා. වෘත්තිකයකු ලෙස ඇරැඹු එම ප‍්‍රයත්නය ඉදිරියට ගෙන යාමට රජයේ සේවයෙන් විශ්රාම ගැනීමෙන් පසුව ඔහු සක්රීය දේශපාලනයටද පිවිසියා..රටට වැඩදායක අලූත් දෙයක් කරන්නට තැත් කරන විට අපේ සමාජයේ ගතානුගතිකත්වය එයට හරස් වන සැටිත්, වෘත්තිකයන් පවා බොහෝ විට ඇඟ බේරා ගෙන වැඩ කරනු මිස නවෝත්පාදන කිරීමට උත්සුක නොවන සැටිත් අප දන්නවා. විමලසුරේන්ද්‍රගේ ජීවන චරිතය මෙවන් ප්රතිරෝධ හා උදාසීනත්වය හමුවේ සැබෑ වෙනසක් කිරීමට අවශ්ය අධිෂ්ඨානශීලී බව සංකේතවත් කරනවා..දේවපුර ජයසේන විමලසුරේන්ද්‍ර උපන්නේ 1874 සැප්තැම්බර් 17 වනදා ගාල්ලේදී. ඔහුගේ පෙළපත පරම්පරා ගණනක් තිස්සේ සූක්ෂම ලෝහ කලා ශිල්පයට නම් දරා සිටියා..ඔහුගේ පියා දොන් ජුවන් දේවපුර විමලසුරේන්ද්‍ර, මුල් ගම වූ දෙවිනුවරින් පළමුව ගාල්ලටත්, ඉන් පසුව කොළඹටත් සංක්රමණය වුණා. කොළඹදී දුම්රිය දෙපාර්තමේන්තුවේ ලිපිකරුවකු ලෙස රැකියාව කළ ඔහු තම පාරම්පරික ශිල්ප කලා දිගටම කර ගෙන යාමට මරදානේ තමන්ගේම වැඩපොලක් ද ඇරැඹුවා..1883 – 1890 කාලයේ මෙරට බි‍්‍රතාන්‍ය ආණ්ඩුකාරයා වූ ශ්රීමත් ආතර් ගෝඞ්න් වරක් විමලසුරේන්ද්‍ර වැඩපොලට පැමිණ ලක් රජයේ එවකට නිල ලාංඡනය රැගත් මුද්‍රාවක් තැනීමට ඇණවුම් කළා. මේ දේශීය ශිල්පියා සියුම් හා අගනා ලෙසින් දියමන්තියෙන් නිම කළ මුද්‍රාව ගැන බෙහෙවින් පැහැදුණු ආණ්ඩුකාරයා ලන්ඩනයට ගිය විටෙක එවකට සිටි වික්ටෝරියා රැජිනට පන්වා තිබෙනවා. එහි ප්රතිඵලයක් ලෙස බි‍්‍රතාන්‍යයට යාමටත්, එහිදී එරට ලෝහ හා භාණ්ඩ නිපදවන ශිල්පීන්ට ලාංකික ශිල්පක‍්‍රම ඉගැන්වීමටත් විමලසුරේන්ද්‍රගේ පියාට අවස්ථාව ලැබුණා..19 වන සියවසේ අපේ රටින් බි‍්‍රතාන්‍යයට සිදු කළ මේ දුර්ලභ ගණයේ තාක්ෂණ හුවමාරුව (technology transfer) විමලසුරේන්ද්‍ර පරපුරේ සහජ දක්ෂතා ගැන ඉඟියක් සපයනවා. එවැනි පසුබිමක හැදුණු වැඩුණු දේවපුර ජයසේන තරුණයා ලාබාල වියේ පටන්ම තාක්ෂණික කුසලතාවන්ගෙන් හෙබි, දේශීය දැනුම හා හැකියාව ගැන ආත්ම විශ්වාසය ලද කෙනකු වීම පුදුමයක් නොවෙයි..විමලසුරේන්ද්‍ර ප්රාථමික හා ද්වීතියික අධ්යාපනය ලැබුවේ (පසුව ආනන්ද විද්‍යාලය නමින් ප්රකට වූ) කොළඹ බෞද්ධ ඉංග්රීසි පාඨශාලාවේ. ඉගෙනුමට හපන් ඔහු ගණිතයට විශේෂ දක්ෂතා පෙන්වුවා..1893දී ඔහු ලංකා තාක්ෂණික විද්‍යාලය හෙවත් ටෙක්නිකල් කොලීජියට බැඳුණා. එකල උසස් අධ්යාපන ආයතන මෙරට තිබුණේ අතලොස්සයි. ඔහු එම කොලීජියෙන් සිවිල් ඉංජිනේරු විද්‍යාවෙන් සුදුසුකම් ලත් මුල්ම ශිෂ්‍යයෙක් වුණා..උගන්නා අතරම ඔහු කොළොන්නාවේ පිහිටි රජයේ කර්මාන්ත ශාලාවේ ආධුනිකයකු ලෙස ප්රායෝගික අත්දැකීම් ලැබුවා. මෙරට ඉංජිනේරු අධ්යාපනය හමාර කළ පසු බි‍්‍රතාන්‍යයේ සිවිල් ඉංජිනේරු ආයතනයේ අනුයුක්ත සාමාජිකත්වයද ලබා ගත්තා (Associate Membership of the Institution of Civil Engineers, AMICE). පසු කලෙක (1912දී) බි‍්‍රතාන්‍යයේ ෆැරඬේ ආයතනයෙන් (Faraday House, UK) විදුලි ඉංජිනේරු විද්‍යාවේ වැඩිදුර පුහුණුවද ලැබුවා..තරුණ ඉංජිනේරුවකු ලෙස විමලසුරේන්ද්‍ර 1896දී රජයේ ප්රසිද්ධ වැඩ දෙපාර්තමේන්තුවට (Public Works Department, PWD) බැඳුණා. 1796දී අරඹන ලද මෙය බි‍්‍රතාන්‍ය පරිපාලනයේ මුලදීම පිහිටවනු ලැබූ, එවකට විශාල වගකීම් සමුදායක් ඉටු කළ ප්රධාන පෙළේ තාක්ෂණික ආයතනයක්. පාරවල් තැනීම හා නඩත්තුව, පාලම් හා රජයේ ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීම හා නඩත්තුව මෙන්ම රජයේ කර්මාන්ත ශාලාව පරිපාලනයද PWD නමින් ප්රකට වූ මේ දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ සිදු වුණා..PWD සේවයේදී දිවයිනේ නොයෙක් පළාත්වලට යන්නට හා රටතොට ගැන හොඳ අවබෝධයක් ලබන්නට ඔහුට හැකි වුණා. 1901දී ඔහුට පැවරුණ වගකීමක් වූයේ කැළණි නිම්න ප්රදේශයේ ඛනිජ සම්පත් පිළිබඳ ගවේෂණයක් කිරීම හා එහි වනාන්තර, ජලය වැනි මානව ප්රයෝජනයට ගත හැකි සම්පත් ගැන තක්සේරුවක් කිරීමයි..කැළණි ගඟ දිගින් කි.මී. 145යි (සැතපුම් 90). ලංකාවේ සිවු වන දිගම ගංගාවයි. ශ්රී පාද කඳු වැටියෙන් ඇරැඹෙන කැළණි ගඟ, නුවරඑළිය, රත්නපුර, කෑගල්ල, ගම්පහ සහ කොළඹ යන දිස්ත්රික්ක හරහා හෝ මායිමෙන් ගලා ගොස් කොළඹට උතුරින් මුහුදට වැටෙනවා..එහි ප්රධාන අතු ගංගා වන්නේ කෙහෙල්ගමු ඔය හා මස්කෙළි ඔයයි. කාසල්රී හා නෝට්න් ජලාශ තනා ඇත්තේ කෙහෙල්ගමු ඔය හරහා වන අතර මස් කෙළි, කැනියොන් හා ලක්ෂපාන ජලාශ මස්කෙළි ඔය හරස් කොට තනා තිබෙනවා..කැළණි ගංගා නිම්නයේ ගවේෂන කළ විමලසුරේන්ද්‍ර විශේෂ අවධානයක් යොමු කළේ එවකට කිරිවන්එළිය ඇල්ල නම් වූ දියඇල්ලටයි. අඩි 413ක් (මීටර් 126) උසැති මෙය ශ්රී ලංකාවේ අටවන උසම දිය ඇල්ලයි. නුවරඑළිය දිස්ත්රික්කයේ මස්කෙළිය ප්රදේශයේ පිහිටි මෙය හමු වන්නේ මස්කෙළි ඔය හා කෙහෙල්ගමු ඔය එක් වී කැළණි ගඟ බවට පත් වන තැනදී..මේ දියඇල්ල ඇතුළු උඩරට පිහිටි තවත් දිය ඇලි ගණනාවක් ජලවිදුලිය ජනනය කිරීමට උපකාර කොට ගත හැකි බව විමලසුරේන්ද්‍ර තේරුම් ගත්තා. කඳු මුදුන් සිට කෙමෙන් ගලා හැලෙන දිය කඳන් ඔහු හැඳින්වූයේ ‘සුදුවන් ගල් අඟුරු’ (‘white coal‘) ලෙසින්..ශ්රී ලංකාවේ බලශක්ති ක්ෂේත්රයේ අනාගතය මේ සුනිත්‍ය හෙවත් පුනර්ජනනීය බලශක්ති ප්රභවය සමග සමීපව සබැඳෙන බව දුරදක්නා නුවණින් ඔහු වටහා ගත්තා..ගලා යන ජලයේ ගැබ්ව ඇති චාලක ශක්තිය යොදා ගෙන ‘වතුර රෝද’ කරකවා එයින් යම් වැඩ කර ගැනීම සියවස් ගණනක සිට චීනය ඇතුළු රටවල් ගණනාවක පැවති සම්ප්රදායක්. එහෙත් විදුලිය පිළිබඳ විද්‍යාත්මක දැනුම මතුව ආයේත්, ගලා හැලෙන ජල කඳකින් විදුලිධාරාවක් නිපදවා ගැනීමේ තාක්ෂණය බිහි වූයේත් 19 වන සියවසේදී..Generating electricity from flowing water – a simplified diagram.මේ වන විට මහා පරිමාණ මෙන්ම මධ්‍යම හා කුඩා පරිමාණ ජල විදුලි බලාගාර දහස් ගණනක් ලොව පුරා තිබෙනවා. අද ලොව සමස්ත විදුලි ජනනයෙන් 16%ක් පමණ උපදවා ගන්නේ ජල විදුලි බලාගාරවලින්..ශ්රී ලංකාවේ විදුලිබල උත්පාදනය ඇරඹුණේ 1895දී. පෞද්ගලික සමාගමක් කොළඹ නගරයේ වාණිජ වශයෙන් වැදගත් ප්රදේශවලට විදුලිය සැපයූ මේ සීමිත සේවාව ලබා දුන්නේ කොටුවේ පිහිට වූ ඛනිජ තෙලෙන් වැඩ කළ කුඩා තාප බලාගාරයකින්. 1902දී කොළඹ විදුලිට‍්‍රෑම් රථ හා ආලෝකය සඳහා සමාගමක් (Colombo Electric Tramways and Lighting Company) පිහිටුවා පිටකොටුවේ තාප බලාගාරයක් හරහා විදුලිය ජනනය කරනු ලැබුවා..මෙරට විදුලි බල ඉතිහාසයේ මුල් දශක කිහිපයේම විදුලිබල සැපයුමක් ලැබුණේ ඉතා සීමිත ප්රදේශවලට පමණයි. තැන තැන පිහිටුවනු ලැබු කුඩා තාප බලාගාර ඒ අවට රාජ්‍ය ආයතන, ව්‍යාපාරික ස්ථාන හා ඇතැම් නිවාසවලට විදුලිය සැපයුවා. දීපව්‍යාප්ත බෙදා හැරීමේ ජාලයක් හෝ මහා පරිමාණ විදුලි බලාගාර හෝ තිබුණේ නැහැ..An electric-powered tramcar in Colombo in the early 20th century.විමලසුරේන්ද්‍රයන්ගේ දැක්ම වූයේ පිටරටින් ගෙන එන ඛනිජ තෙල් දහනයක් නොමැතිව, අපේ ජල සම්පත හා කඳුකරයේ බෑවුම් යොදා ගෙන විශාල වශයෙන් ජල විදුලිය නිපදවා රටේ වැඩි ජන පිරිසකට මේ බලශක්තිය ලබා දීමයි. ඒ හරහා රටේ ජීවන තත්ත්වය උසස් කරන අතරම කර්මාන්ත නවෝදයක් ද බිහි වනු ඇතැයි ඔහු පෙන්වා දුන්නා..1912දී බි‍්‍රතාන්‍යයේ ෆැරඬේ ආයතනයේ වැඩිදුර පුහුණුවෙන් පසු ඔහු තම යෝජනා වඩාත් විස්තරාත්මකව ගොනු කළා. ඒ වසරේම ඔහු ලංකා ඉංජිනේරු ආයතනයට (එවකට Engineering Association of Ceylon, දැන් නම Institution of Engineers Sri Lanka) මේ අදහස ඉදිරිපත් කළත් එහි සාමාජික ඉංජිනේරුවන් අතර එතරම් උනන්දුවක් හට ගත්තේ නැහැ. 1906දී ඇරැඹි ඉංජිනේරු ආයතනය ඒ වන විටත් පැවතියේ ළදරු අවධියේයි..අධෛර්යය නොවුණු විමලසුරේන්ද්‍ර තම අදහස දිගටම දියුණු කළා. 1913දී නුවරඑළිය නගරයට විදුලිය සැපයීමට නානුඔය හා නුවරඑළිය අතර බ්ලැක්පූල් (Blackpool) නම් ස්ථානයේ කුඩා ජල විදුලි බලාගාරයක් තැනීමට PWD හරහා ඔහු හවුල් වුණා..ඇතැම් කුඩා දිය පහරවල් හරස් කර ක්ෂුද්‍ර ජල විදුලි බලාගාර තේ වතු සමහරක පිහිටා තිබුනත් මුල් වරට වාණිජ මට්ටමින් ජල විදුලි බලාගාරයක් මෙරට ඉදි කැරුනේ බ්ලැක්පූල්හිදී. ඒ මගින් ජල විදුලි උත්පාදනයේ ශක්‍යතාවය හොඳ හැටි පෙන්නුම් කරනු ලැබුවා..Laxapana Falls, image courtesy Wikimedia Commons.විමලසුරේන්ද්‍රගේ දැක්ම හා උත්සාහය වෘත්තිමය මට්ටමින් ප්රසිද්ධියේ අගය කළ අයකු වූයේ එවකට මෙරට සිටි නෙදර්ලන්ත ජාතික ඉංජිනේරුවකු වූ ඉයන් වන් ගීසල් (Ian Van Geyzel). කැළණි ගංගා නිම්නයේ භූවිෂමතා ගැන හොඳ අවබෝධයක් තිබු වන් ගීසල් කිරිවන්එළිය ඇල්ල යොදා ගෙන ජලවිදුලි බලාගාරයක් තැනීමේ විමලසුරේන්ද්‍ර යෝජනාව මහත් උද්‍යොගයෙන් ප්රවර්ධනය කළා..මස්කෙළි ඔය හා කෙහෙල්ගමු ඔය හරහා ගලා එන ජලය එකතු කොට ජල විදුලි බලාගාරයක් හරහා යැවුවහොත් ජනනය කර ගත හැකි විදුලියෙන් දළ වශයෙන් විදුලි පහන් ලක්ෂයක් පමණ දැල්විය හැකි වෙතැයි විමලසුරේන්ද්‍ර ගණන් බැලූවා. (මෙය මෙගාවොට් 114.5MWක් පමණ වනවා.) ලක්ෂ-පහන පසුව ලක්ෂපාන ලෙස වඩා කටට හුරු නමක් බවට පත් වුණා..විමලසුරේන්ද්‍ර යළිත් 1918දී ඉංජිනේරු ආයතනයට වඩාත් විස්තරාත්මක වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කළා. ‘ලංකාවේ ජලවිදුලි ජනනයේ ආර්ථික විද්‍යාත්මක විමර්ශනය’ (‘Economics of Hydro Power Utilization in Ceylon‘) නම් වූ එම විද්‍යාත්මක වාර්තාව පළමුවරට මෙරට ප්රධාන පෙළේ ජලවිදුලි විභවය ඇති ස්ථාන හා ඒවා හරහා විදුලිය ජනනය කිරීමට ගත යුතු පියවර සාකච්ඡා කළා..එහි සාරාංශයක් මෙසේ දැක්විය හැකියි:.මහවැලි ගඟ ජලවිදුලි ජනනයට මෙරට තිබෙන ප්රධානතම ජල ප‍්‍රභවයයි. කිසිදු ජලාශයක් නොතනා, ගලා යන ගංගා ජලයෙන් පමණක් 95 MW උපදවා ගත හැකියි. එසේ කිරීමට හොඳටම විභවය ඇති ස්ථාන ගණනාවක් ඔහු සිතියම් ගත කළා..මහවැලි ගෙඟ් අතු ගංගාවක් වන කොත්මලේ ඔය හරහා තවත් 47 MW ජනනය කළ හැකියි..කැළණි ගඟ ඇරැඹෙන අබියස ඇති ඇබර්ඞීන් දියඇල්ල යොදා ගෙන 46 MW ජනනය කළ හැකියි..කැළණි ගඟ කිරිවන්එළිය ඇල්ල (දැන් හැඳින්වෙන පරිදි ලක්ෂපාන දියඇල්ල) හා කිතුල්ගල ආසන්නයෙන් තවත් 28 MW ජනනය කළ හැකියි. මෙය සාපේක්ෂව කොළඹට වඩා සමීපයි..[විමලසුරේන්ද්‍ර 1918දී යොදා ගත් EHP (Effective Horse Power) නමැති අශ්වබල ඒකකය අද භාවිතා කැරෙන මෙගාවොට්වලට පෙරළා ඉහත ගණන් ප්රකාශ කොට තිබෙනවා.].විමලසුරේන්ද්‍ර සෙසු ඉංජිනේරුවන්ට කීවේ මෙම ගණන් බැලීම ආරම්භයක් පමණක් බවයි. වේලි හා ජලාශ තනා ජලය රැස් කර ගත් විට මෙයට වඩා විශාල ජලවිදුලි ප්රමාණයක් ජනනය කිරීමේ ධාරිතාව ලද හැකි බව ඔහු දැන සිටියා..ජලවිදුලි උත්පාදක ප්රභවයන් රටේ අගනුවර හා වඩාත් වාණිජමය ප්රදේශය වන කොළඹ දිස්ත්රික්කයට දුරින් පිහිටීමට ඔහු විසඳුමක් යෝජනා කළා. එනම් රට පුරා විදුලිය බෙදාහරින ජාතික විදුලිබල සම්පේ‍්‍රෂණ ජාලයක් (national grid) පිහිටුවීමයි..විමලසුරේන්ද්‍රගේ දැක්ම නිවාසවලට විදුලිය ලබා දීමට පමණක් සීමා වුණේ නැහැ. මෙරට කර්මාන්ත දියුණු කිරීමට විදුලිබලය දරා ගත හැකි මිලට ලබා දීම ඉතා වැදගත් බව ඔහු 1918 වාර්තාවේ අවධාරණය කළා..‘‘පිටරටින් ගෙනෙන ඛනිජ තෙල් දහනය කොට විදුලිය නිපදවීම දිගු කාලීනව තිරසාර බලශක්ති විසඳුමක් නොවෙයි. (පළමුවන) ලෝක යුද්ධය හමාර වීමත් සමග යුද්ධයට පැටලී සිටි යුරෝපා රටවල් යළිත් ආර්ථික වශයෙන් සක‍්‍රිය වනු ඇති. එවිට ඛනිජ තෙල් හා ගල් අඟුරුවලට ඇති ඉල්ලමු ඉහළ යා හැකියි. ඒවායේ මිල වැඩි වූවොත් ලංකාව වැනි රටවලට විදේශ විනිමය ප්රශ්න මතු වනවා. අපේ රටේම ජල සම්පතින් විදුලිය නිපදවා ගත හැකි විට මෙසේ විදෙස් බලශක්ති මත මුළුමනින්ම යැපෙන්නේ ඇයි? අප අපේ බලශක්ති ස්වාධීනත්වය (energy independence) ඉලක්ක කර ගෙන සැලසුම් කළ යුතුයි.’’ ඔහු කියා තිබෙනවා..විදුලි බලය ඇති තරම් ජනනය කරන විට අපේ දුම්රිය පද්ධතියෙන් කොටසක් ධාවනය කිරීමට ද විදුලිය යොදා ගත හැකි බව ඔහු දුරදක්නා නුවණින් යෝජනා කළා..ඉතිරි කොටස ලබන සතියේ.විමලසුරේන්ද්‍රයන්ගේ 1918 නිබන්ධනය මෙතැනින් කියවන්න: http://elect.mrt.ac.lk/djw_paper.htm.විශේෂ ස්තුතිය: විමලසුරේන්ද්‍ර මුනුපුරු ආචාර්ය නන්දදාස නාරායන.Posted in Clean energy, Eco-friendly living, heritage, History, Innovation, public interest, Ravaya Column, Science communication, Sri Lanka, Sustainable Development. Tags: ‘ලංකාවේ ජලවිදුලි ජනනයේ ආර්ථික විද්‍යාත්මක විමර්ශනය’, ‘Father of Hydro Power in Sri Lanka’, ඉයන් වන් ගීසල්, කැළණි ගංගා නිම්නයේ ගවේෂන කිරිවන්එළිය ඇල්ල, කැළණි ගඟ, කෙහෙල්ගමු ඔය, කොත්මලේ ඔය, කොළඹ විදුලිට‍්‍රෑම් රථ හා ආලෝකය, කොළොන්නාවේ කර්මාන්ත ශාලාව, ඞී.ජේ. විමලසුරේන්ද්‍ර, ජල විදුලිය, ජල සම්පත, දේවපුර ජයසේන විමලසුරේන්ද්‍ර, දොන් ජුවන් දේවපුර විමලසුරේන්ද්‍ර, නවෝත්පාදන, පිටරටින් ගෙනෙන බලශක්ති ඉන්ධන, පුනර්ජනනීය බලශක්ති, බලශක්ති ස්වාධීනත්වය, බ්ලැක්පූල්, බි‍්‍රතාන්‍ය ආණ්ඩුකාරයා ශ්රීමත් ආතර් ගෝඞ්න්, මස්කෙළි ඔය, මහවැලි ගඟ, රජයේ ප්රසිද්ධ වැඩ දෙපාර්තමේන්තුව, ලක්ෂ-පහන, ලක්ෂපාන, වික්ටෝරියා රැජින, ශ්රී ලංකාවේ ජලවිදුලි බල උත්පාදනයේ පියා, ශ්රී ලංකාවේ විදුලිබල උත්පාදනය, civil enginer, Colombo Electric Tramways and Lighting Company, D J Wimalasurendra, electrical engineer, energy independence, engineers, Ian Van Geyzel, Institution of Engineers Sri Lanka, Public Works Department, PWD. 2 Comments ».Create a free website or blog at WordPress.com..Search for:.October 2022.M.T.W.T.F.S.S..1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31..« Apr.Want to know me?.About.Books by NalakaG.Ceylon Today Column.Contact.Malima TV.Nalaka Gunawardene: Profile.Ravaya Column.Twitter Updates.RT @UN_HRC: #HRC51 | Draft resolution A/HRC/51/L.1 Rev.1 on promoting reconciliation, accountability and human rights in #SriLanka was ADOP… 14 hours ago.Accountability needs clarity & precision of exactly what happened in #Indonesia #stadiumstampede: Using interviews… twitter.com/i/web/status/1… 21 hours ago.RT @ict4peace: #ICTPeace Special Advisor @sanjanah writes about how democratic frameworks in developed countries, with high-trust societies… 1 day ago.RT @GehanDG: Why does #22A retain the urgent bill process? It’s DANGEROUS (given that the replacement of the #PTA could be enacted as an u… 1 day ago.RT @HarshadeSilvaMP: For 3rd instance #SriLanka Attorney Generals Department not prepared to proceed with @hejaazh case as MFA @alisabrypc… 1 day ago.Follow @NalakaG.Blogroll.Arthur C Clarke Foundation.Asia Media at UCLA.Asia Media Forum.Buddhini.net.Bytes For All.Children of Tsunami.CSE India.David Suzuki.Digits4Change.Dot Earth – NY Times.Drik Picture Agency.Edward Girardet.Eye on Ethics.First Drafts.Frederick Noronha.Greenaccord.Groundviews.org.Himal Southasian.Humanitarian.info.ICT4Peace.Kalpana Sharma.LIRNEasia.Manori Wijesekera's Blog.Media Helping Media.MediaChannel.org.Mobile Active.Moving Images, Moving People!.Nadia El-Awady's Blog.Nandasiri Wanninayaka.On the Ground.Panos South Asia.Saving the Planet.SciDev.Net Blog.Science and Development Network.Serendib eXchange.Shahidul News.Talking World Affairs.The Green Ghost.The Hoot.TVE Asia Pacific.TVEAP Films on [email protected] Categories.Asia Broadcasting Communicating development Communicating disasters Communicating research digital media Documentary film Eco-friendly living Education for Sustainable Development Environment Environmental journalism film-makers film-making good governance ICT India Internet Journalism majority world Media Media activism New media public interest Ravaya Column Science communication Sri Lanka Story telling Sustainable Development Television Uncategorized.Categories.Africa.Ageing.Agriculture.air pollution.Al Jazeera.Animation.Anita Roddick.Antarctica.Archival.Arthur C Clarke.Asia.astronomy.Australia.Bangladesh.BBC.Biographical.Blogging.Blogroll.Books.Brazil.Broadcasting.Burma.Cambodia.Campaigns.Cartoons.children.China.cinema.Citizen journalism.citizen media.Citizen science.civil society.Clean energy.climate change.comics.common property resources.Communicating development.Communicating disasters.Communicating research.community media.copyright.coral reefs.Corruption.cricket.Democracy.Digital Divide.digital media.Digital Natives.Disasters.Documentary film.Eco-friendly living.Education.Education for Sustainable Development.Environment.Environmental journalism.Ethics.Fair trade.family planning.film distribution.film festivals.film-makers.film-making.Flying.food.Fossil fuels.Future.Global South.good governance.Grassroots video.hate speech.Health.heritage.History.HIV/AIDS.Human rights.Humanitarian action.Humanitarian emergencies.Humour.hunger.ICT.India.Indonesia.Information Society.Innovation.Internet.Iraq.Japan.Journalism.Latin America.LGBT rights.majority world.Malaysia.Maldives.Malima TV Show.Mangroves.MDG.Media.Media activism.Media freedom.Media Reforms.mega cities.Movies.Music.Narrowcast.Narrowcasting.Nature.Nepal.New media.News.North America.nuclear weapons.Oceans.Online video.OnlineOffline column.Open Government.open spectrum.ozone depletion.Pakistan.Peace.Philippines.Photography.Photojournalism.Political violence.Poverty.Princess Diana.public interest.Quiz.Rationalism.Ravaya Column.renewable energy.right to information.Road Safety.RTI Sri Lanka.Sanitation.Satire.Science communication.Science fiction.Science for development.science journalism.Secularism.sex.social justice.social media.South Asia.South Pacific.space travel.Sports.Sri Lanka.Story telling.Sustainable Development.Telecommunications.Television.Thailand.Trafficking.Tsunami.Uncategorized.United Nations.urban issues.Verse.Video.Violence.war.Waste.water.web 2.0.whales.Wildlife.women.Writing.youth.YouTube.Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use..To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy.Follow Following.Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Join 159 other followers.Sign me up.Already have a WordPress.com account? Log in now..Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Customize.Follow Following.Sign up.Log in.Report this content.View site in Reader.Manage subscriptions.Collapse this bar..Loading Comments.....Write a Comment....Email (Required).Name (Required).Website
|
නිරපේක්ෂ ශුන්‍ය - විකිපීඩියා.නිරපේක්ෂ ශුන්‍ය.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.යම් වස්තුවක් තව දුරටත් සිසිල් කළ නොහැකි උෂ්ණත්වය එනම් යම් වස්තුවක තාප ශක්තිය ශුන්‍ය වන උෂ්ණත්වය නිරපේක්ෂ ශුන්‍ය වේ. නිරපේක්ෂ ශුන්‍යයේ දී පරමාණු , කම්පනය වන්නේ ක්වොන්ටම් යාන්ත්‍රික ආචරණයක් වන ශුන්‍ය ලක්ෂ්‍ය ශක්තිය නිසා පමණි..අන්තර්ජාතික සම්මුතියක් මඟින් නිරපේක්ෂ ශුන්‍ය තාප ගතික (නිරපේක්ෂ) උෂ්ණත්ව පරිමාණයක් වන කෙල්වින් පරිමාණයෙන් හරියටම 0 K දීත් සෙල්සියස් (සෙන්ටිග්‍රේඩ්) පරිමාණයෙන් −273.150C දීත් වන පරිදි අර්ථ දක්වා ඇත. තවත් තාපගතික උෂ්ණත්වමානයක් වන රික්තයින් පරිමාණයෙන් 0 °R ලෙස නිරපේක්ෂ ශුන්‍ය දැක්විය හැක. ෆැරන්හයිට් පරිමාණයෙන් එය −459.670 වේ. කිසිම වස්තුවක් 0 K උෂ්ණත්වයකට සිසිලනය කළ නොහැකි වුවත් විද්‍යාඥයින් නිරපේක්ෂ ශුන්‍යයට ආසන්න උෂ්ණත්වවලට ද්රව්ය සිසිල් කිරීමේ දී විශාල ප්රගමනයක් පෙන්වීමට සමර්ථ වී තිබේ. අධි සන්නායකත්වය (සුපිරි සන්නායකත්වය) හා අධි තරලත්වය වැනි පදාර්ථයේ ක්වොන්ටම් ආචරන මෙවැනි අධි උෂ්ණත්වවලදී නිරීක්ෂණය කළ හැක. pK (0.1×10−9K) උෂ්ණත්වයකට සිසිලනය කිරීමක් 2000 දී හෙල්සින්කි තාක්ෂණික විශ්ව විද්‍යාලය වාර්තා කර ඇත..පටුන.1 අතීතයෙන්.2 සිසිල් කිරීමේ සීමාව.3 කෙල්වින් ස්වාමිවරයාගේ මෙහෙය.4 අමතර තොරතුරු.5 නිරපේක්ෂ ශුන්‍ය ආසන්නයේ තාප ගතික ලක්ෂණ.6 බෝස් අයින්ස්ටයින් සංඝනීකරණය සමඟ සම්බන්ධය.7 නිරපේක්ෂ උෂ්ණත්ව පරිමාණය.අතීතයෙන්[සංස්කරණය].ප්රථම වරට උපරිම සිසිලන සීමාවක් ගැන සාකච්ඡාවක් අන්තර්ගත වන්නේ 1665 දී රොබට් බොයිල්ගේ සිසිලනය පිළිබඳ නව පරීක්ෂණ හා නිරීක්ෂණ වාර්තාවේදීය. (New Experiments and Observations touching Cold) ස්වභාවිකවම උපරිම සිසිල් වස්තුවක් පවතින අතර එයට සම්බන්ධ වීමෙන් අනෙක් වස්තූන් ද එම ගුණයම දක්වයි. යන මතයට එකඟ වු ස්වභාවවාදීන් අතර එම උපරිම සිසිල් වස්තුව පිළිබඳ වූ අරගලය රොබට් බොයිල්ගේ වාර්තාවේ අන්තර්ගත විය. පසුකාලීනව මෙම වස්තුව පෘථිවිය යැයි ද , ජලය යැයි ද, වාතය යැයි ද නැතහොත් වඩාත් පසු කාලීනව වෙඩි ලුණු වේ යැයි ද වශයෙන් විවිධ ස්වභාවධර්මවාදීන් අතර මත ගැටුම් පැවතිනි..සිසිල් කිරීමේ සීමාව[සංස්කරණය].ශුන්‍ය වශයෙන් නම් කිරීමට සිසිලනය කළ හැකි අවම සීමාවක් පවතී ද යන්න 1702 දී ප්රංශ භෞතික විද්‍යාඥයෙක් වන ගයිලෙයිම් ඇමොන්ටොන්ඩ් විසින් මුල්වරට විමසන ලදී. මෙය පැන නැඟුනේ ඔහු වායු උෂ්ණත්වමානයේ වැඩි දියුණු කිරීමත් සමඟ වූ අතර උෂ්ණත්වය විචලනයත් සමඟ නිශ්චිත වායු ස්කන්ධයක් රඳවා ගන්නා රසදිය පටක උස මඟින් උෂ්ණත්වය පෙන්වන පරිදි ඔහු සිය උපකරණය සකසා තිබුණි. එමනිසා ඇමෙන්ටොන්ස්, ඔහුගේ උෂ්ණත්වමානයේ ශුන්‍ය විය යුත්තේ ඔහුගේ උෂ්ණත්වමානයේ වායු කඳ නොපෙනී යන තෙක් අඩු කරනු ලබන උෂ්ණත්වකට බව වාද කරන ලදී. ඔහු භාවිතා කළ පරිමාණයේ ජලයේ තාපාංකය +73 ලෙස හිමාංකය 51 ලෙස ද සකස් කරන ලදී. එනිසා ඔහුගේ පරිමාණයේ ශුන්‍යය සෙල්සියස් පරිමාණයේ −240 පමණ විය. වායු උෂ්ණත්වමානයේ ශුන්‍ය වන මෙය වර්තමාන පාඨාංකය ලෙස සැලකෙන −273.15 °C ට ඉතා ආසන්න අගයක් වු අතර ජෝන් හෙන්රිච් ලැබ්බර්ට් මෙය තවදුරටත් වැඩි දියුණු කර −270 °C යන අගය “නිරපේක්ෂ සිසිලනය” ලෙස සැලකිය යුතු බව ප්රකාශ කරන ලදී..කෙසේ වෙතත් නිරපෙක්ෂ ශුන්‍ය සඳහා ඔහුගේ අගය මෙම වකවානු‍ව තුළ සිට සැමගේ පිළිගැනීමට ලක් නොවීය. 1780 දී පේරි - සයිමන් ලප්ලාස් හා ඇන්තනී ලැවෝෂියර් ගේ තාපය සම්බන්ධ වූ නිබන්ධනවලින් මෙම අගය ජලයේ හිමාංකයට වඩා 1500 – 3000 ත් පහළ උෂ්ණත්වයක තිබිය යුතු බවත් එය අවම වශයෙන් 600ක් වත් පහලින් පිහිටිය යුතු බව ප්රකාශ විය. ජෝන් ඩෝල්ටන් විසින් ඔහුගේ රසායනික දර්ශන විද්‍යාවේ දී මේ සඳහා ගණනය කිරීම් දහයක් සඳහන් කරන ලදී. අවසානයේ දී ඒ අතරින් −3,000 °C උෂ්ණත්වය , උෂ්ණතවයේ ස්වභාවික ශුන්‍ය ලෙස ඔහු විසින් තෝරාගන්නා ලදී..කෙල්වින් ස්වාමිවරයාගේ මෙහෙය[සංස්කරණය].ජේ.පී. ජූල් විසින් තාපය පිළිබඳ යාන්ත්‍රික තුලනය සොයා ගැනීමෙන් පසු කෙල්වින් ස්වාමිවරයාට සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස මඟක් ඔස්සේ සිය පර්යේෂණ මෙහෙය විය. 1848 දී ඔහු ඕනෑම ද්‍රව්‍යයක ලක්ෂණ පරායත්ත වු මුළුමනින්ම තාපගතික විද්‍යාත්මක නියම පමණක් පදනම් කරගත් නිරපේක්ෂ උෂ්ණත්ව පරිමාණයක් නිර්මාණය කරන ලදී. වායු උෂ්ණත්වමානයේ වන ශුන්‍ය ලක්ෂ්‍ය වන −273.15 °C වන උෂ්ණත්වය , ශුන්‍ය ලක්ෂ්‍ය ලෙස මෙම පරිමාණය ගොඩනැගීමට යොදාගත් මූලධර්මයන්ට අනුව කෙල්වින් ස්වාමිවරයා නිගමනය කරන ලදී..අමතර තොරතුරු[සංස්කරණය].හිමාංක සිසිලනය වැනි ක්රම මඟින් නිරපේක්ෂ ශුන්‍යයට ආසන්න/ උෂ්ණත්වලට ළඟාවීමට හැකි වුවද, නිරපේක්ෂ ශුන්‍ය උෂ්ණත්වය කිසි විටෙකත් ලබා ගත නොහැකි බව තාපගතික නියම මඟින් පෙන්විය හැක. මෙය කිසිම යන්ත්‍රයක කාර්යක්ෂමතාව 100%ක් කළ නොහැකි වීමට තුල්‍ය වේ..නිරපේක්ෂ ශුන්‍යයට ආසන්න උෂ්ණත්වවලදී පදාර්ථය සුපිරි සන්නායකත්වය , අධි තරලත්වය හා බෝස් අයින්ස්ටයින් ඝනීභවනය වැනි අසාමාන්‍ය ලක්ෂණ පෙන්වයි. මෙවැනි අවස්ථා අධ්‍යයනය කිරීමට විද්‍යාඥයින් හැකිතාක් අඩු උෂ්ණත්ව ලබා ගැනීමට පරීක්ෂණ සිදු කර ඇත..· 1994 දී NIST හි පර්යේෂකයින් විසින් 700 nK ( nK කෙල්විනයකින් බිලියනයෙන් පංගුවකි) තරම් සිසිල් උෂ්ණත්වයක් වාර්තා කර ඇත..· 2000 නොවැම්බරයේ දී 100 pK ට අඩු න්‍යෂ්ටික බැමුම් උෂ්ණත්වයක් හෙල්සින්ක් තාක්ෂණික විශ්ව විද්‍යාලයේ අඩු උෂ්ණත්ව පර්යේෂණාගාරයේ සිදු කළ පරීක්ෂණයක දී වාර්තා වී ඇත. කෙසේ නමුත් මෙය ඒක සුචලන අංකයක ( න්‍යෂ්ටික බැමුම යන ක්වොන්ටම් ලක්ෂණයට අදාල ) උෂ්ණත්වය විය. එම නිසා මෙම උෂ්ණත්වය සියළුම සුචලිත අංකවල තාපගතික උෂ්ණත්වවල මධ්‍යන්‍ය අගයක් නොවීය..· 2003 පෙබරවාරි මාසයේ දී පරීක්ෂණාගාරයකින් පිටත වු මෙතෙක් සොයා ගත් සිසිල්ම ස්ථානය බූමරංග නිහාරිකාව (−272.15 °C , 1 K ) බව සොයාගන්නා ලදී. මෙම නිහාරිකාව පිහිටා ඇත්තේ ආලෝක වර්ෂ 5000 ක් පෘථිවියට ඈතින් වූ “සෙන්ටෝරස්” තාරකා මණ්ඩලයේය..නිරපේක්ෂ ශුන්‍ය ආසන්නයේ තාප ගතික ලක්ෂණ[සංස්කරණය].0 K ආසන්න උෂ්ණත්වයක දී සියළුම පරමාණුක චලිතයන් පාහේ නතර වන අතර ස්ථිරතාපී ක්‍රියාවලියක් සඳහා AS = 0 වේ. සංශුද්ධ ද්‍රව්‍යයකට T 0 වන විට පූර්ණ ස්ඵටික සෑදිය හැක. (පරිපූර්ණ තත්වය වේ) මැක්ස් ප්ලාන්ක්ගේ තෙවන තාප ගතික නියමය ඇසුරින් ස්ඵටිකයක නිරපේක්ෂ ශුන්‍යයේ දී, එන්ට්‍රොපිය ශුන්‍ය වන බව පෙන්විය හැක. කෙසේ වෙතත් අවම ශක්ති තත්වය පිරිහී ඇත්නම් හෝ එය එක් මයික්‍රො මට්ටමකට වඩා වැඩි වුවහොත් පෙර සඳහන් ආකාරයට එ‍න්ත්‍රොපිය ශුන්‍ය නොවේ. නර්න්ස්ට් තාප ප්‍රමේය මඟින් T 0 වන විට ඕනෑම සමෝෂ්ණ ක්‍රියාවලියක එන්ට්‍රොපි වෙනස ශුන්‍යයට ආසන්න වන බව ප්රකාශ කරන අතර මෙම ප්රකාශය වඩාත් දුර්වල වන අතර මුල් ප්රකාශය තරම් මත භේදයට තුඩු දී නොමැත..මෙයින් ගම්‍ය වන්නේ පූර්ණ ස්ඵටිකයක එන්ට්‍රොපිය නියතයක් වන බවය..ස්ථිර තාපය හා සමෝෂ්ණය එකිනෙකට වෙනස් වුවත් නර්න්ස්ට් උපග්‍රහනය මඟින් මෙම අවස්ථාව සඳහා සමෝෂ්ණ T = 0 හා ස්ථිරතාපී S = 0 , එකිනෙක මත සමගතික වන බව පෙන්වයි. කිසිම ස්ථිරතාපයන් දෙකක් ඡේදනය නොවන නිසා වෙනත් ස්ථිර තාපකයකට සමෝෂ්ණ T = 0 සමඟ ඡේදනය විය නොහැක. ඒ අනුව කිසිම ස්ථිරතාපී ක්‍රියාවලියක් ශුන්‍ය නොවන උෂ්ණත්වයකින් ආරම්භ කොට උෂ්ණත්වය ශුන්‍ය දක්වා ගෙන යා නොහැකි බව පෙන්විය හැක. (≈ Callen, pp. 189-190).යම් පද්ධතියක් පරිමිත ක්‍රියාවලි සමූහයකට භාජනය කිරීමෙන් එහි උෂ්ණත්වය ශුන්‍ය දක්වා අඩු කළ නොහැකිය යන්න වඩාත් ශක්තිමත් තර්කයකි. (≈ Guggenheim, p. 157).පරිපූර්ණ ස්ඵටිකයක් යනු සෑම දිශාවක් ඔස්සේම අභ්‍යන්තර දැලිස ව්‍යුහය බාධාවකින් තොරව ව්‍යාප්ත වූ ස්ඵටිකයි. මෙම පරිපූර්ණ සැකැස්ම අක්ෂ තුනක් (එකිනෙකට ප්‍රලම්භ නොවූ) ඔස්සේ උත්තාරණ සමමිතයක් පැවතීමෙන් සනාථ වේ. ව්‍යුහයේ සෑම දැලිස් අවයවයක්ම ඒක පරමාණුක වුවත් අණුක කාණ්ඩයක් වුවත් නියමිත ස්ථානයේම පවති. කාබන් හි , දියමන්ති හා මිනිරන් වැනි බහුරූපී ආකාර පවතින පරිදි යම් ද්‍රව්‍යයකට ස්ථායී ස්ඵටික ආකාර දෙකක් හෝ වැඩි ගණනක් පවතී නම් එහි රසායනිකව පිරිහුම් ස්වභාවයක් පවතී. මෙසේ පරිපූර්ණ ආකාරයට පවතින ස්ථායී වර්ග දෙකෙහිම T = 0 විට එන්ට්‍රොපිය ශුන්‍ය වන්නේ ද යන්න ගැටළුවකි..පරිපූර්ණ ස්ඵටික කිසි විටකත් ප්රායෝගිකව නොපවතී. අපරිපූර්ණ ස්ථටික හා අස්ඵටික ආකාර පවා අඩු උෂ්ණත්වවලදී එලෙසම ඝන වීම නිසා තව දුරටත් ස්ථායී අවස්ථා සඳහා පරිණාමනය සිදු නොවේ..ඩෙබ් ආකෘතිය අනුව , ශුද්ධ ස්ඵටික විශිෂ්ට තාපය හා එන්ට්‍රොපිය T3 සමානුපාතික වන අතර එන්තැල්පිය හා රසායනික ධාරිතාව T 4 සමානුපාතික වේ. (Guggenheim, p. 111) T = 0 තෙක් මෙය අඩු වී ක්රමානුකූලව නියත අගයකට පත් වේ. එවිට එම අගයන්හි ප්‍රස්තාරයේ බෑවුම ශුන්‍ය වේ. 10 K ට අඩු පරීක්ෂණ ඇසුරින් සොයාගෙන ඇති පරිදි T = 0 සඳහා සීමා අගය විශිෂ්ට තාපයේ දී ශුන්‍ය වේ. සවිස්තරාත්මක නොවූ අයින්ස්ටයින් ආකෘතියේ දී ද මෙම විශිෂ්ට තාපයේ අඩු වීම පෙන්වා ඇත. ස්ඵටික අවස්ථාවන්ට මෙන්ම එසේ නොවන පදාර්ථයන් සඳහා ද නිරපේක්ෂ ශුන්‍යයේ දී විශිෂ්ට තාපය ශුන්‍ය වේ. තාපජ ප්‍රසාරණ සංගුණකයට ද මෙම ක්‍රියාව සිදු වේ. අනෙකුත් විවිධ අගයන් ද ශුන්‍ය වන බව “මැක්ස්වෙල්” සම්බන්ධතාවයන් පෙන්වා දෙයි. මෙම සංසිද්ධිය අනපේක්ෂිත විය..ගිබ්ස් ශක්තියේ , එන්තැල්පියේ හා එන්ට්‍රොපිය වෙන්සවීම්වල සම්බන්ධය අනුව T අඩුවත්ම AG සහ AH හි අගයන් එකිනෙකට ආසන්න වේ. (AS නියත අගයකම සීමාවන් නිසා) ස්වයංසිද්ධව සිදුවන සෑම ක්‍රියාවලියක්ම (රසායනික ප්‍රතික්‍රියා ඇතුළුව) සමතුලිත වන විට G හි අගය අඩුවන බව පරීක්ෂණාත්මකව සොයාගෙන ඇත. AS අගය අඩු හෝ / සහ T හි අගය අඩු නම් AG < 0 වීමෙන් AH < 0 කියවිය හැක. තාපය පිට කරන තාපදායක ප්‍රතික්‍රියාවක් බව පෙන්වයි. කෙසේ නමුත් TAS අගය ප්රමාණවත් තරම් විශාල නම් තාප අවශෝෂක ප්‍රතික්‍රියාවක් වුවද ස්වයංසිද්ධවම සිදු විය හැක..මීට අමතරව AG සහ AH හි උෂ්ණත්ව ව්‍යුත්පන්නයන්ගේ අනුක්‍රමණ T = 0 විට ශුන්‍යයට සමවන අතර ඒවායේ ප්‍රස්ථාර එකිනෙක වෙත අභිසාරී වේ. මේ අනුව යම් සැලකිය යුතු උෂ්ණත්ව සීමාවක් තුළ AG සහ AH අගයන් ආසන්න වශයෙන් සමාන වේ. මෙම සංසිද්ධියේ තොම්සන් හා බර්ත්ලොම් ගේ ආනුභවික නියම සත්‍යාපනය කරයි. මෙම නියමවලින් පැවසෙන්නේ යම් පද්ධතියක් වැඩිම තාප ප්රමාණයක් විමෝචනය කරමින් සංතුලන මට්ටමකට පත්වන බවයි. (උදා - වඩාත්ම තාපදායක ප්‍රතික්‍රියාවක් සත්‍ය ප්‍රතික්‍රියාව වේ) (Callen, pp. 186-187).බෝස් අයින්ස්ටයින් සංඝනීකරණය සමඟ සම්බන්ධය[සංස්කරණය].බෝස් අයින්ස්ටයින් සංඝනීකරණයක් යනු ඉතා අඩු උෂ්ණත්වවලදී (නිරපේක්ෂ ශුන්‍යයට වඩා අංශකයකින් බිලියනයෙන් පංගු කිහිපයක් පමණ වැඩි උෂ්ණත්වයක දී) අසාමාන්‍ය ලෙස හැසිරෙන යම් ද්‍රව්‍යයන්ය. මෙම ලක්ෂ්‍යයේ දී තාප ගතික නියම ඉතා වැදගත් වේ..නිරපේක්ෂ උෂ්ණත්ව පරිමාණය[සංස්කරණය].නිරපේක්ෂ හෝ තාප ගතික උෂ්ණත්වය සම්මතයක් ලෙස කෙල්වින් පරිමාණය භාවිතයෙන් (සෙල්සියස් පරිමාණයෙන් වැඩිවීම්) මනිනු ලබන අතර රැන්කයින් පරිමාණයේ (ෆැරන්හයිට් පරිමාණයෙන් වැඩි වීම්) වඩා සුළු වශයෙන් මනිනු ලැබේ. නිරපේක්ෂ උෂ්ණත්වය තීරණය වන්නේ විශේෂිත නියත ගුණාකාර ප්‍රමාණයේ අංශකවලිනි. එනිසා සියළුම පරිමාණවලින් යම් නිරපේක්ෂ උෂ්ණත්ව දෙකක අනුපාතය T2/T1 එකම අගයක් ගනී. මේ සඳහා වඩාත්ම සාධාරණ අර්ථ දැක්වීම වන්නේ ක්වොන්ටම් සමාකාර හෝ ශක්තීන් මත පදනම් වූ මැක්ස්වෙල් බෝල්ට්ස්මාන් ව්‍යාප්තියයි. මෙහි ක්වොන්ටම් සමාකාර වශයෙන් හැඳින්වෙන්නේ ශක්තියක් kT අතරත් වූ ඝාතීය ශ්‍රිතයෙහි අවරෝහණ ආකාරයට ද්‍රව්‍යවල අංශූන්ගේ සාපේක්ෂ අගයන් ලබා දෙන ෆර්මි - ඩයිරුක් සංඛ්යාතය (අර්ධ නිඛිල බැමුම් අංශු) හා බෝස් අයින්ස්ටයින් සංඛ්‍යානය (නිඛිල බැමුම් අංශු) වේ. මහේක්ෂීය මට්ටමක දී සිසිල් හා උණුසුම් තාප සංචිත අතර ක්රියාත්මක වන ප්රත්යාවර්ත තාප එක් වීමක කාර්යක්ෂමතාව අනුසාරයෙන් මෙය අර්ථ දැක්විය හැක.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=නිරපේක්ෂ_ශුන්‍ය&oldid=464972" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ගය:.භෞතික විද්‍යාව.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.Afrikaans.العربية.Asturianu.Azərbaycanca.Бeлapyckaя.Бeлapyckaя (TapaшkeBiцa).Бълrapckи.বাংলা.Brezhoneg.Bosanski.Català.Čeština.Dansk.Deutsch.Eλλnvιkά.English.Esperanto.Español.Eesti.Euskara.فارسی.Suomi.Français.Gaeilge.Galego.עברית.हिन्दी.Hrvatski.Magyar.Հայերեն.Bahasa Indonesia.Íslenska.Italiano.日本語.ქართული.Қaзaқшa.ಕನ್ನಡ.한국어.Latina.Lietuvių.Latviešu.MakeдoHckи.മലയാളം.Bahasa Melayu.မြန်မာဘာသာ.Nederlands.Norsk nynorsk.Norsk bokmål.Occitan.Polski.پښتو.Português.Română.Pycckий.سنڌي.Srpskohrvatski / cpпckoxpBaTckи.Simple English.Slovenčina.سرائیکی.Slovenščina.Cpпckи / srpski.Svenska.Kiswahili.தமிழ்.ไทย.Türkmençe.Türkçe.ykpaïHcbka.اردو.Oʻzbekcha/ўзбekчa.Tiếng Việt.Winaray.吴语.中文.粵語.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 23 දෙසැම්බර් 2020 දින දී, 04:45 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
සැකිල්ල:තොරතුරුකොටුව සිතියම - විකිපීඩියා.සැකිල්ල:තොරතුරුකොටුව සිතියම.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.සැකිලි ප්‍රලේඛනය[නරඹන්න] [සංස්කරණය] [ඉතිහාසය] [විරේචනය].This template will generate an error message and garbage if it is transcluded with {{{map}}} undefined. This reduces expansion depth which is critical in many infoboxes that transclude this template..This helper template provides a way to display a map in an Infobox. Optionally a location marker can be included..පටුන.1 Usage.1.1 Parameter descriptions.2 Map display methods.2.1 Display a marker on a map using a template and geographic coordinates.2.2 Legacy parameters.2.3 Display any image.3 Marks.4 Geographical coordinates.5 TemplateData.6 Tracking category.7 Templates using this template.8 See also.Usage[සංස්කරණය].Parameter descriptions[සංස්කරණය].Field name.Description.map.The name of the map to be displayed. This is the only required parameter..map_width.The width of the map image to be displayed. For example, map_width=220 and not map_width=220px..default_width.When this template is used in another template, e.g. an infobox, the default width of the map image preferred by the infobox should be specified here. For example, map_width=220. When used with location maps, this value may be modified by a certain value if specified in the location map template. The default value is 220px..relief.Selects a relief map when assigned any value. This only works when the geographical coordinates method is used and then only for a few maps. See Map display methods..map_alt.Alt text for the map. A visually impaired reader who uses a screen reader will have access to this text. See WP:ALT..map_caption.The caption that appears below the map if one is required..mark.The image file that will be used to mark the location on the map. The default is Red pog.svg. See below..mark_width.The width of the marker image to be displayed. For example, mark_width=8 and not mark_width=8px. The default width is 8px..label.A text message that will be displayed next to the marker..label_position.The position of a label with respect to the marker. Valid values are left, right, top, bottom and none..background.The background color for the label. If no value is assigned the background will be transparent. See Web colors..coordinates.The coordinates of the location in {{Coord}} format. While not recommended, if you want to waste time you can also enter them in decimal degrees (e.g. 48.067°N 12.863°E). You shouldn't need to, though..lat.long.Specifies the latitude and longitude of the location when the geographical coordinates method is used. This value may be specified as a signed decimal degree..lat_deg.lat_min.lat_sec.lat_dir.lon_deg.lon_min.lon_sec.lon_dir.Specifies the latitude and longitude of the location when the geographical coordinates method is used. This value may be specified in dms+hemisphere format..Map display methods[සංස්කරණය].There are two methods which can display a map. These examples use {{Infobox park}} which uses this template as a back end..Display a marker on a map using a template and geographic coordinates[සංස්කරණය].A marker can be superimposed on a map using one of a set of special map templates. To display a marker, the geographic coordinates must be specified using the {{Coord}} template inside the |coordinates= parameter. See the documentation for {{Location map}}. The parameters for this template map to a subset of the parameters used by {{Location map}}. A map template can be found using these sources:.List of templates – Many of the listed items are redirects and a few templates may not function as expected..Category:Location map templates - templates sorted by category..Special:WhatLinksHere/Template:Location map/Info – a search that might help..Special:PrefixIndex/Module:Location map/data/ – another search that might help..Special:Prefixindex/Template:Location map – another search that might help..All of the names begin with the words "Location map" followed by the area covered. The value you need to specify is the area name. The map template for Canada is Location map/data/Canada. In this case specify |map=Canada..Four Corners, Canada.Lua දෝෂය in Module:Location_map at line 510: Unable to find the specified location map definition: "Module:Location map/data/Canada" does not exist..වර්ගය.Example using geographic coordinates.Example using geographic coordinates.{{Infobox park | name = Four Corners, Canada | map = Canada | map_caption = Example using geographic coordinates | coordinates = {{coord|60|N|102|W|display=inline }} }}.By default, {{Coord}} displays in the infobox only in the page title. Parameter |display=inline,title can be added to make the coordinates display at the top of the page as well..Legacy parameters[සංස්කරණය].Although deprecated in infoboxes in August 2016, it is still possible in this template to use the |lat_d=, |lat_m=, |lat_s=, |lat_NS=, |long_d=, |long_m=, |long_s= and |long_NS= parameters (for latitude degrees, minutes, seconds and direction; and longitude degrees, minutes, seconds and direction respectively)..Display any image[සංස්කරණය].An image can be displayed without a location mark..Average regional brazil nut output (kg/ha).{{Infobox | above = | image2 = {{Infobox map | map = Braziloutput.png | map_alt = A world map showing regions that produce Brazil nuts. | map_caption = | map_width = 200 }} }}.Marks[සංස්කරණය].A mark can be any image file. The default mark is Red pog.svg and it works well because it is easy to pick up visually on most maps. Some examples are below. Click on an image to see the file description page..See Location markers for other examples. Currently, using mark_width=n for n > 8 is not advised when a label is specified..Geographical coordinates[සංස්කරණය].The template {{Infobox coord}} can be used to display coordinates entered using the method discussed above..TemplateData[සංස්කරණය].This is the TemplateData for this template used by TemplateWizard, VisualEditor and other tools. Click here to see a monthly parameter usage report for this template based on this TemplateData..TemplateData for තොරතුරුකොටුව සිතියම.Syntax error in JSON..Tracking category[සංස්කරණය].Category:Pages using Template:Infobox map needing attention (0).Category:Pages using infobox map without location map (6).Templates using this template[සංස්කරණය].{{Infobox cave}}.{{Infobox climbing area}}.{{Infobox climbing route}}.{{Infobox forest}}.{{Infobox glacier}}.{{Infobox islands}}.{{Infobox landform}}.{{Infobox mountain}}.{{Infobox mountain pass}}.{{Infobox park}}.{{Infobox protected area}}.{{Infobox protected area/Wikidata}}.{{Infobox Spanish missions in the Americas}}.{{Infobox spring}}.{{Infobox terrestrial impact site}}.{{Infobox valley}}.{{Infobox waterfall}}.See also[සංස්කරණය].{{Location map}}.ඉහත ප්‍රලේඛනය සැකිල්ල:තොරතුරුකොටුව සිතියම/ලේඛය වෙතින් අන්තහ්කරණය කොට ඇත . (සංස්කරණය | ඉතිහාසය).මෙම සැකිල්ලෙහි වැලිපිල්ල (තනන්න | ආදර්ශය) සහ පරික්ෂණ අවස්ථා (තනන්න) පිටුවල, සංස්කාරක වරුන්ට පර්යේෂණ සිදු කල හැක..කරුණාකර /ලේඛය උපපිටුවට ප්‍රවර්ග එක්කරන්න. සැකිල්ලෙහී උපපිටු.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=සැකිල්ල:තොරතුරුකොටුව_සිතියම&oldid=397058" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.Pages using infobox map without location map.Templates using TemplateData.Geography infobox subtemplates.Templates that add a tracking category.සැඟවුණු ප්‍රවර්ග:.අක්ෂර දෝෂ සහිත පිටු.භින්න වූ ගොනු සබැඳි සහිත පිටු.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.සැකිල්ල.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.ප්රභව කේත සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.Wikidata අයිතමය.Print/export.Download as PDF.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙන භාෂාවලින්.العربية.مصرى.অসমীয়া.Basa Bali.বাংলা.Bosanski.Čeština.Dansk.فارسی.Føroyskt.ગુજરાતી.Hrvatski.Հայերեն.Bahasa Indonesia.日本語.Jawa.한국어.Latgaļu.Latviešu.मैथिली.MakeдoHckи.मराठी.Bahasa Melayu.नेपाली.Norfuk / Pitkern.پښتو.संस्कृतम्.Srpskohrvatski / cpпckoxpBaTckи.Simple English.Slovenščina.Soomaaliga.Shqip.Cpпckи / srpski.தமிழ்.Tagalog.اردو.Tiếng Việt.中文.Bân-lâm-gú.粵語.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 29 අප්‍රේල් 2017 දින දී, 03:23 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ගණිත අභ්‍යුහනය - විකිපීඩියා.ගණිත අභ්‍යුහනය.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.අභ්‍යූහන ක්රමය සාමන්‍යයෙන් පෙලකට තබා ඇති ඩොමිනෝ දාදු කැටවල අනුක්‍රමික වැටිමට සමාන කල හැකිය. dominoes..අභ්‍යූහන ක්රමය ගණිතයේ එන සාධන ක්රමයකි. මෙයින් දෙන ලද විජීය ප්‍රකාශනයක් හෝ සමිකරණයක් ප්රකෘති සංඛායා කුලකයට සත්‍ය බව පෙන්විය හැක. සාධනයේ අදියර දෙකක් පවති . මුල් අදිරයේදි වීජීය ප්‍රකාශනයක් n=1 අවස්ථාවට සත්‍ය යැයි සාධනය කරනු ලැබේ. දෙවන අදියරයේදි n=p අවස්ථාවට සත්‍ය යැයි උපකල්පනය කර n=p+1 අවස්ථාවට සත්‍ය යැයි සාධනය කෙරේ..මෙම ක්රමය කුලක වාදයේ එන රුක් සටහන් වැනි ව්‍යූහ සාධනය කිරිමට යොදා ගැනේ. එට සාමාන්යයෙන් ව්‍යුහමය අභ්‍යුහනය ලෙස හඳුන්වයි. එය ගණිත තර්කවලදී හා පරිගණක තාක්ෂණයේදී යොදා ගනී..ගණිත අභ්‍යුහනය, අභ්‍යුහනය තර්කනය ලෙස වරදවා වටහා නොගත යුතුයි. එය ගණිතයේදී ඉතා නිවැරදි ක්රමයක් ලෙස නොගැගේ. (Non – rigorous) ලෙස පවතී. (වැඩිපුර තොරතුරු සඳහා අභ්‍යුහනය ගැටළු බලන්න.) ඒ අනුව ගණිත අභ්‍යුහනය යනු ඉතා නිවැරදි ආරෝහණ ක්රමයක් වේ..ඉතිහාසය[සංස්කරණය].ගණිත අභ්‍යුහනයේ සංකල්පය භාවිතා කල මුල්ම අවස්ථාව ලෙස එයුක්ලීඩ් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද ප්‍රථමක සංඛ්‍යා අනන්ත ප්රමාණයක් ඇතැයි පවසන සාධනයේ දැක ගත හැක. මෙම ක්රමයෙන් කල මුල්ම සාධනය ලෙස සැලකිය හැක්කේ ඉස්ලාමික ගණිතඥයෙක් වන අල් කාරාජි විසින් ද්වීපද ප්‍රමේය සහ පැස්කල් ත්‍රිකෝණයේ ලක්ෂණ සාධන කිරිමට උපයෝගි කර ගැනීමටයි.විස්තර කිරීම[සංස්කරණය].වඩාත් සරලතම වූත් බහුලවම භාවිතාවන්නා වූත් ගණිතම අභහුන්‍ය මඟින් n නම් ප්රකෘති සංඛ්යාවක් සඳහා අදාල වන ප්‍රකාශයක් n හි ඕනෑම අගයක් සඳහා වලංගු වන බව ඔප්පු කෙරේ. මෙහි සාධනය පියවර 2කින් සිදු වේ..-පදනම (පාදම් අවස්ථාව) n = 0 විට ප්රකාශය සත්‍ය බව පෙන්වීම.- අභහුන්‍ය පියවර - n හි කිසියම් අගයක් සඳහා ප්රකාශය සත්‍ය විට n වෙනුවට n +1 යෙදූ විට ද ප්රකාශය සත්‍ය බව පෙන්වීම..අභහුන්‍ය පියවරේ දී n හි කිසියම් අගයක් සඳහා ප්රකාශය සත්‍ය යැයි උපකල්පනය කිරීම අභහුන්‍ය කල්පිතය නම් වේ. අභහුන්‍ය පියවර ක්රියාත්මක කිරීමට පළමුව අභහුන්‍ය කල්පිතය උපකල්පනය කෙරෙන අතර අනතුරුව එම උපකල්පනය යොදා ගෙන n +1 සඳහා ද ප්රකාශනය ඔප්පු කරනු ලැබේ. සමායුක්තවාද යේදී හා ගණිතමය තර්කනයේ දි බහුලව යෙදෙන පරිදි 0 ප්රකෘති සංඛ්යාවක් ලෙස සලකන විට ඉහත දක්වා ඇති පදනම් විස්තරය සත්‍ය වේ. නමුත් 1 ප්රථම ප්‍රාථමක සංඛ්‍යාව ලෙස සලකන විට පාදම් අවස්ථාව සඳහා අංක 1 යොදාගත යුතුය..මෙහි දී (අභහුන්‍ය ක්රමයේ දී) පළමුව ආරම්භක අගයයක් සඳහා ප්‍රකාශනයක් වලංගු වන බව සාධනය කෙරෙන අතර ඉන්පසු එක් අගයක සිට තවත් අයකට ගමන් කිරීමේ ක්‍රියාවලි ප්රකාශය සඳහා වලංගු බව පෙන්වනු ලැබේ. මෙම තත්ව දෙකටම අනුකූල විට ඉහත ක්‍රියාවලිය නැවත නැවතත් සිදු කිරීමෙන් ඕනෑම අගයක් ලබා ගත හැකි වේ. මෙහි දී ඩොමිනෝ ආචරණ යොදා ගෙන මෙය පැහැදිලි කළ හැකි වේ. යමෙකුට දිගු ඩොමිනෝ කැට පේළියක් හමුවූයේ යැයි සිතමු. එවිට,.පළමු ඩොමිනෝව වැටෙනු ඇත..ඩොමිනෝ කැටයක් වැටෙන හැමවිටම ඊට යාබද ඊළඟ ඩොමිනෝ කැටය ද වැටෙනු ඇත..යනුවෙන් සහතික විය හැක. ඒ අනුව සියළු ඩොමිනෝ වැටෙනු ඇති බවත් එය වැළැක්විය නොහැකි බවත් පැහැදිලි වේ. පොකුණක ඇති සම දුරින් පිහිටි එක හා සමාන නෙළුම් කොළ අපරිමිත සංඛ්යාවක් ඇසුරින් අභහුන්‍ය ක්රමය සඳහා තවත් ප්‍රතිසම අවස්ථාවක් ලබාගත හැකිය. ගෙම්බෙක් නෙළුම් කොළ මතින් පොකුණ හරහා ගමන් කළ යුතු නම් ඒ සඳහා,.නෙළුම් කොළයට උගේ බර දැරිය හැකි විය යුතුය..ඌට එක් නෙළුම් කොළයක සිට තවත් ෙකාළයකට පැනිය හැකි විය යුතුය..ඒ අනුව ගෙම්බාට සියළුම නෙළුම් කොළ මතට පැනිය හැකි බව පැහැදිලි වේ..උදාහරණ[සංස්කරණය].පහත සමාන්තර ශ්‍රේණිය සලකන්න.0 + 1 + 2 + ⋯ + n = n ( n + 1 ) 2 . {\displaystyle 0+1+2+\cdots +n={\frac {n(n+1)}{2}}\,.}.මුලින්ම n=0 අවස්ථාව තෘප්ත කරන බවට පෙන්වමු.0 = 0 ⋅ ( 0 + 1 ) 2 . {\displaystyle 0={\frac {0\cdot (0+1)}{2}}\,.} : 0 = 0 ⋅ ( 0 + 1 ) 2 . {\displaystyle 0={\frac {0\cdot (0+1)}{2}}\,.}.දැන් අප ඉහත ප්රකාශනය n=k අවස්ථාවට සත්‍ය යැයි උප කල්පනය කරමූ.0 + 1 + 2 + ⋯ + k = k ( k + 1 ) 2 . {\displaystyle 0+1+2+\cdots +k={\frac {k(k+1)}{2}}\,.}.k+1 අවස්ථාව.( 0 + 1 + 2 + ⋯ + k ) + ( k + 1 ) = ( k + 1 ) ( ( k + 1 ) + 1 ) 2 . {\displaystyle (0+1+2+\cdots +k)+(k+1)={\frac {(k+1)((k+1)+1)}{2}}.} ලෙස පෙන්විය යුතු වෙනවා.නමුත් අපට.( 0 + 1 + 2 + ⋯ + k ) + ( k + 1 ) = ( k ( k + 1 ) 2 ) + ( k + 1 ) . {\displaystyle {(0+1+2+\cdots +k)}+(k+1)=({\frac {k(k+1)}{2}})+(k+1)\,.} ලෙස ලිවිය හැකියි.k ( k + 1 ) 2 + ( k + 1 ) = k ( k + 1 ) + 2 ( k + 1 ) 2 = k 2 + k + 2 k + 2 2 = ( k + 1 ) ( k + 2 ) 2 = ( k + 1 ) ( ( k + 1 ) + 1 ) 2 {\displaystyle {\begin{aligned}{\frac {k(k+1)}{2}}+(k+1)&={\frac {k(k+1)+2(k+1)}{2}}\\&={\frac {k^{2}+k+2k+2}{2}}\\&={\frac {(k+1)(k+2)}{2}}\\&={\frac {(k+1)((k+1)+1)}{2}}\end{aligned}}}."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ගණිත_අභ්‍යුහනය&oldid=367850" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ගය:.ගණිතය.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.العربية.Asturianu.Azərbaycanca.БaшҡopTca.Бeлapyckaя.Бълrapckи.বাংলা.Català.کوردی.Čeština.ЧӑBaшлa.Cymraeg.Dansk.Deutsch.Eλλnvιkά.English.Esperanto.Español.Euskara.فارسی.Suomi.Français.Galego.עברית.हिन्दी.Hrvatski.Magyar.Հայերեն.Interlingua.Bahasa Indonesia.Íslenska.Italiano.日本語.Қaзaқшa.한국어.Latina.Lietuvių.Latviešu.MakeдoHckи.മലയാളം.Nederlands.Norsk nynorsk.Norsk bokmål.Polski.Português.Română.Pycckий.Srpskohrvatski / cpпckoxpBaTckи.Simple English.Slovenčina.Slovenščina.Shqip.Cpпckи / srpski.Svenska.தமிழ்.ไทย.Türkçe.TaTapчa/tatarça.ykpaïHcbka.Oʻzbekcha/ўзбekчa.Tiếng Việt.吴语.中文.Bân-lâm-gú.粵語.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 16 ජූලි 2016 දින දී, 06:27 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ට්‍රයිටන් (නෙප්චූන්ගේ චන්ද්‍රයා) - විකිපීඩියා.ට්‍රයිටන් (නෙප්චූන්ගේ චන්ද්‍රයා).විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.නෙප්චූන්ගේ චන්ද්‍රයෙකිසැකිල්ල:SHORTDESC:නෙප්චූන්ගේ චන්ද්‍රයෙකි.ටයිටන් (චන්ද්‍රයා) සමග වරදවා වටහා ගැනීමෙන් වළකින්න..ට්‍රයිටන්.වොයේජර් 2 යානය සටහන් කරගත් ට්‍රයිටන් ග්‍රහලොවේ ඡායා රුවක්.සොයාගැනීම.සොයාගත් තැනැත්තේ.විලියම් ලැසල්.සොයාගත් දිනය.ඔක්තෝබර් 10, 1846.නිලනාමයන්.ශබ්දනැගීම./ˈtraɪtən/ TRY-tən.විකල්ප නම්.නෙප්චූන් I.කක්ෂීය ලක්ෂණ.අඩ-මහා අක්ෂය.354759 km.උත්කේන්ද්‍රියතාවය.0.000016.කක්ෂීය කාලාවර්තය.−5.876854 d.(මව් ග්‍රහයාට ප්රතිවිරුද්ධ දිශාවට).ආනතිය.129.812° (කක්ෂ තලයට).156.885° (සූර්යාගේ ක්‍රාන්ති වලයට).129.608° (නෙප්චූන්ගේ කක්ෂයට).මෙහි චන්ද්‍රිකාවකි.නෙප්චූන්.භෞතික ගුණාංග.මධ්‍යන්‍යය අරය.1353.4±0.9 km(0.2122 පෘතුවිය වරක්).මතුපිට පෘෂ්ඨීය වර්ගඵලය.23018000 km2.පරිමාව.10384000000 km3.ස්කන්ධය.2.14×1022 kg (0.00359 පෘතුවිය වරක්).මධ්‍යන්‍යය ඝණත්වය.2.061 g/cm3.නිරක්ෂීය පෘෂ්ඨීය ගුරුත්වය.0.779 m/s2 (0.0794 g) (0.48 චන්ද්‍රයා මෙන්)<.මිදුම් ප්‍රවේගය.1.455 km/s.භ්‍රමණ කාලාවර්තය.සමමුහුර්ථකව.ආක්ෂක ආනතිය.0.ප්‍රභානුපාතය.0.76.උෂ්ණත්වය.38 K.වායුගෝලය.පෘෂ්ඨීය පීඩනය.1.4–1.9 Pa.(1/70000 පෘතුවි වායුගෝලීයපීඩනය).සංයුතිය.නයිට්‍රජන්.මීතේන් සහ විවිධ අංශුන්.ට්‍රයිටන් නෙප්චුන් ග්‍රහයාගේ විශාලතම උප ග්‍රහයා වන අතර එය ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1846 ක් වූ ඔක්තෝබර් මස 10 වෙනි දින සොයා ගන්න ලද්දේ ඉංග්රීසි ජාතික තාරකා විද්‍යාඥයෙකු වූ විලියම් ලැසල් විසිනි. එය සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය තුල පිහිටි මව් ග්‍රහයාගේ භ්‍රරමණ දිශාවට ප්‍රතිගාමී චලිතයක් දක්වන විශාලතම උප ග්‍රහයා ය. විශ්කම්භයෙන් කිලෝමීටර් 2700 ක විශාලත්වයක් දක්වන ට්‍රයිටන් උප ග්‍රහයා විශාලත්වය අතින් සැලකීමේදී සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ සත් වැන්නට විශාලතම උප ග්‍රහයා වේ. ට්‍රයිටන් ග්‍රහයාගේ ප්‍රතිගාමී චලිත රටාව සහ ග්‍රහයාගේ මූලද්‍රව්‍ය සංයුතිය පිළිබද සැලකීමෙන් පසු තාරකාවිද්‍යාඥයින් අනුමානය වන්නේ ට්‍රයිටන් ග්‍රහලොව කූපර් පටිය තුල පැවතෙන්නට ඇති බවත් පසු කාලීනව ගුරුත්වාකර්ෂණ ක්‍රියාවලියක ප්‍රතිපලයක් ලෙස නෙප්චූන් ග්‍රහයාගේ උප ග්‍රහයෙක් බවට පත් වන්නට ඇති බවත් ය. ට්‍රයිටන්ගේ පෘෂ්ඨය මූලිකවම ඝණ නයිට්‍රජන් සහ අයිස් මිශ්‍රණයකින් වැසී පවතින අතර ඊට අමතරව ලෝහ සහ පාෂාණ වැස්මකින්ද සමන්විත වේ. එය ග්‍රහලොවේ මුළු ස්කන්ධයෙන් තුනෙන් දෙකක පමණ ප්රමාණයක් දක්වා අගයක් ගනී. ට්‍රයිටන් ග්‍රහයාගේ මධ්‍යනය ඝනත්වය 2.061 g/cm3 පමණ වන අතර ග්රහ ලොවේ ස්කන්ධයෙන් 15–35% දක්වා ප්රමාණයක් ජලය ද්‍රව අයිස් ලෙස පවතී..ට්‍රයිටන් යනු සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය තුල භූ විද්‍යාත්මක ලෙස සැලකු විට සක්රීයව පවතින උපග්‍රහයන් කිහිපය අතුරින් එක් උපග්‍රහයෙක් වන අතර අනෙකුත් ග්‍රහලෝක වලට සාපේක්ෂව තරුණ ග්‍රහලොවක් වන මෙහි මතුපිට පෘෂ්ටය එම නිසා මෙතෙක් අවබෝධ කර නොගත් භූ විෂමතා කලාප, පැහැදිලි හේතුවක් පැවසිය නොහැකි නිතර පෘෂ්ටය මත සිදු වන භූචලන වලින් පිරි පවතී. ග්‍රහලෝවෙන් කොටසක මතුපිට පෘෂ්ටය මත විසිරී පවතින උණුදිය උල්පත් නිතරම අධික උෂ්ණත්වයකට ලක්වෙමින් උතුරා යන ලක්ෂණ පෙන්වයි.ට්‍රයිටන් මතුපිට වායුගෝලය මත පවතින නයිට්‍රජන් වායුව පෘතුවියේ මෙන් 1/70,000 ක් පමණ තුනී ස්තරයක් ලෙස විසිරී පවතී..පටුන.1 සොයා ගැනීම හා නාමකරණය.2 කක්ෂය සහ පරිභ්‍රමණය.3 ග්රහණය.4 භෞතීය ලක්ෂණ.5 වායුගෝලීය තත්වය.6 පෘෂ්ටීය ලක්ෂණ.6.1 හිමායනිත ගිනිකඳු.6.2 ධ්‍රැව වැස්ම, කඳුවැටි සහ තැනිතලා.6.3 Cantaloupe භූමි පෙදෙස.6.4 ගිනිකඳු විවර.7 නිරීක්ෂණය සහ ගවේෂණය.8 තව දුරටත්.සොයා ගැනීම හා නාමකරණය[සංස්කරණය].ට්‍රයිටන් ග්රහ ලොව සොයාගත් විලියම් ලැසල්.ට්‍රයිටන් උප ග්‍රහයා වන අතර එය ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1846 ක් වූ ඔක්තෝබර් මස 10 වෙනි දින සොයා ගන්න ලද්දේ ඉංග්රීසි ජාතික තාරකා විද්‍යාඥයෙකු වූ විලියම් ලැසල් විසිනි. එවිට නෙප්චූන් ග්‍රහයා සොයාගෙන දින 17 ක් පමණක් ගතවී තිබුණි..වෘත්තීයෙන් බීර පෙරන්නකු වූ ලැසල් සිය ආධුනික තාරකා විද්‍යා දුරේක්ෂයට අවශ්ය දර්පණ සකසමින් සිටින විට තාරකා විද්‍යාඥයෙකු විලියම් හර්ෂල්ගේ පුතනුවන් වූ ජෝන් හර්ෂල් විසින් විසින් නෙප්චූන් ග්‍රහලොවේ සොයාගැනීම පිලිබඳ දැනුම් දුන් අතර ලිපියෙන් තවදුරටත් සඳහන් කර සිටියේ උපග්‍රහයන් පිලිබඳ සොයා බැලීමක් සිදු කිරීම සුදුසු බවත්ය. ලැසල් ඒ අනුව එයට දින අටකට පසුව ට්‍රයිටන් උපග්‍රහයා සොයා ගන්නා ලදී. ලැසල් විසින් නෙප්චූන් වටා පවතින වළලුද සොයා ගත් බව එකල පවසා තිබෙන නමුත් පසුකාලීනව නිරීක්ෂණය කරන ලද ආකාරයට ඒවා ඉතා තුනී සහ අඳුරු බවින් යුක්ත වීම නිසා ඔහු සදහන් කර තිබු ප්රකාශය තරමක් විවාදාත්මකය..ග්‍රීක සයුරු දෙවඟන වූ ප්‍රොසයිදන්ගේ පුත්‍රයා වූ ට්‍රයිටන්ට පසුව මෙම උපග්‍රහයාට නම් තැබීම යෝජනා කරන ලද්දේ 1880 දී කැමිල් ෆ්ලැමරියන් විසින් සිය කෘතියක් වූ Astronomie Populaire තුලිනි. එනමුත් ඊට දශක ගණනාවක් යන තෙක්ම මෙම නාමය භාවිතා නොවුණු අතර 1949 දී නෙප්චූන්ගේ දෙවැනි උපග්‍රහයා වූ නීරීඩ් ග්‍රහයා සොයා ගන්නා තෙක්ම ට්‍රයිටන් ග්‍රහලොව නෙප්චූන්ගේ එකම උපග්‍රහයා ලෙස සලකන ලදී. ලැසල් සිය සොයාගැනීම නාමකරණයට ලක් නොකළ නමුත් වසර කීපයකට පසුව නාමයන් යෝජනා කල අතර ඔහු 1851 දී සොයාගත් සෙනසුරු ග්‍රහයාගේ අට වන උපග්‍රහයා වන හයිපීරියන් සහ යුරේනස් ග්‍රහයාගේ තෙවැනි සහ සිව් වැනි උපග්‍රහයින් වන ඒරියල් සහ උම්රියම් නාමකරණයට ලක් කලේ ඔහුගේ සමකාලින මිතුරෙකු වූ ජෝන් හර්ෂල් විසිනි..කක්ෂය සහ පරිභ්‍රමණය[සංස්කරණය].ට්‍රයිටන්ගේ කක්ෂය හා පරිභ්‍රමණය සැලකීමේදී ඊට අනන්‍ය වූ ලක්ෂණ රාශියකට මෙමෙ උපග්‍රහයා හිමිකම් කියයි. විශාලත්වයෙන් වැඩි උපග්‍රහයින් සැලකීමේදී ට්‍රයිටන් ග්‍රහලොව අනෙකුත් උපග්‍රහයන්ට වඩා සුවිශේෂී වන්නේ සිය මව් ග්‍රහයාගේ භ්‍ර්‍රමණ දිශාවට ප්රතිවිරුද්ධ දිශාවට සිය චලිතය පවත්වා තබා ගැනීමයි. බ්‍රහස්පති ග්‍රහයාගේ, යුරේනස් ග්‍රහයාගේ සහ සෙනසුරු ග්‍රහයාගේ ඈතින් කක්ෂ ගතව තිබෙන උපග්‍රහයින්ද මෙලෙස ප්රතිවිරුද්ධ දිශාවට සිය භ්‍ර්‍රමණය පවත්වා ගෙන යන නමුත් ට්‍රයිටන්ට අදාල සුවිශේෂී කරුණ වන්නේ එහි විශාලත්වයයි. මෙම චලිතය දක්වන අනෙකුත් උපග්‍රහයන් අතරින් විශාලතම උපග්‍රහයා වන ෆෝයිබ් ග්‍රහයා ට්‍රයිටන් ග්‍රහලොව මෙන් 8% ක විෂ්කම්භයක්ද ට්‍රයිටන්ගේ ස්කන්ධය මෙන් 0.03% ක අගයක්ද දැක්වීමෙන් ට්‍රයිටන්ගේ මෙම සුවිශේෂී භ්‍රමණ රටාව මනාව පිළිබිඹු වේ..ට්‍රයිටන්ගේ කක්ෂය ප්රධාන ඇලවීම් දෙකකට බඳුන්වී පවතින අතර නෙප්චුන්ගේ කක්ෂයට සාපේක්ෂව 30° කින් සහ නෙප්චූන්ගේ කක්ෂයට සාපේක්ෂව 157° ක් ලෙස අගයන් දක්වන අතර, මෙම අගයන් අතුරින් 157° ආනතියක් දැක්වීම ප්රතිවිරුද්ධ චලිත දිශාවක් පැවතීමට අදාල හේතුව ලෙස දැක්විය හැක(ආනතිය අංශක 90 ට වැඩි සෑම අවස්ථාවකම මෙම ලක්ෂණය පෙන්නුම් කරයි). ට්‍රයිටන්ගේ නෙප්චූන් ග්‍රහයා වටා සාපේක්ෂ අක්ෂභ්‍රමණය පෘතුවි වසර 678ක ආවර්තිතා කාලයක් ගනී. මෙම හේතුව නිසා නෙප්චූන්ට සාපේක්ෂව ට්‍රයිටන්ගේ ආංශික ඇලවීම 127° ත් 173° අතර අගයක පවතී. මෙහි වර්තමාන අගය 130° ක් වන අතර එය දැනට වාර්තා වී ඇති නෙප්චූන් හා ලක් වී ඇති විශාලතම ඒකතලතාවයේ ඇති වෙනස් වීමයි..ට්‍රයිටන්, නෙප්චූන් සමඟ සමමුහුර්ථක භ්‍රමණයක් සිදු කරන අතර ඒ හේතුව නිසා ග්‍රහලොවට දිශානත මුහුණත සැම විටම එකම වේ. තවද එහි සමකය කාක්ෂීය තලය සමඟ සම්පූර්ණයෙන්ම සම තලයක පිහිටයි.වර්තමානය වන විට ට්‍රයිටන්ගේ භ්‍රමණය අක්ෂය නෙප්චූන් සමඟ 40° අගයක් දක්වන අතර තවද නෙප්චූන්ගේ වසරක් තුල ට්‍රයිටන්ගේ ධ්‍රැව ද්විත්වය සූර්යයාට ආසන්න වන්නේ යුරේනස්ගේ ධ්‍රැව ද්විත්වය දක්වන ලක්ෂණ එලෙසින්ම දක්වමිනි. මෙය මෑත කාලීනව සොයා ගැනීම බඳුන් වූ කරුණක් වන අතර මේ හේතුව නිසා ඍතු වෙනස්වීම එක් ධ්‍රැවයක් තුල සිදුවූ පසුව අනෙක් ධ්‍රැවය තුල ආවර්තිය ආකාරයට සිදුවේ..ග්රහණය[සංස්කරණය].කොළ පැහැයෙන් දැක්වෙන්නේ සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයට එපිටින් පිහිටි ට්‍රයිටන් ග්‍රහයා සම්භූත වූ කූපර් පටියට අදාළ ප්‍රදේශයයි..මව් ග්‍රහලෝවෙන් ප්‍රතිගාමී දිශාවට සිය චලිත දිශාව දක්වන උපග්‍රහයන් සිය මව් ග්‍රහයා අසල ප්රදේශයක හටගත් බව නොසලකන අතර වෙනත් ප්රදේශයක තිබී ගුරුත්වාකර්ෂණ බලය යටතේ වර්තමාන කක්ෂයට හසුකරගන්නට ඇති බව සලකයි. ඒ අනුව ට්‍රයිටන් ග්‍රහයාද හටගන්නට ඇත්තේ කූපර් පටිය තුල බව සලකයි. කූපර් පටිය යනු සූර්යාගේ සිට නක්ෂත්‍ර ඒකක 50ක දුරින් සහ නෙප්චූන්ගේ කක්ෂයට තරමක් ඇතුලතින් කක්ෂය පිහිටා තිබෙන කුඩා අයිස් වලින් සැදී වස්තු වලින් සමන්විත වළල්ලක හැඩයට පැතිර පවතින ප්‍රදේශයකි. පෘතුවියේ සිට නිරීක්ෂණය කරන බොහෝ උල්කා වල මූලොත්පත්තිය සිදුවන්නේ මෙම වළල්ල තුල වන අතර ග්‍රහලොවක් ලෙස සැලකූ ප්ලුටෝ සහ තවත් එවැනි විශාල ග්‍රහලෝකයක හැඩය ගත් බොහෝ වස්තු වලින් මෙය සමන්විත වී පවතී. තවද දැනට හඳුනා ගෙන ඇති ආකාරයට මෙහි ඇති බොහෝ වස්තුන් නෙප්චූන්ට සම කාක්ෂීය ගමන් මාර්ගයක් දක්වයි. ට්‍රයිටන් ප්ලුටෝට වඩා ස්වල්ප වශයෙන් විශාල වන අතර සෑදී ඇති මූලද්‍රව්‍ය සැලකීමේදී බොහෝ සමානතා දක්වයි. මෙම කරුණු නිසා බොහෝ විට උපකල්පනය කරන්නේ ප්ලුටෝගේ සහ ට්‍රයිටන් ග්‍රහයාගේ මුලොත්පත්තිය එකම ප්‍රදේශයක් තුල සිදුවන්නට ඇති බවයි..ට්‍රයිටන් ග්‍රහයාගේ ප්‍රස්තුත හසුකර ගැනීම නෙප්චූනියානු පද්ධතියේ විශේෂ ගති ලක්ෂණ කීපයකට හේතු වන්නට ඇති බව සලකයි. ප්රධාන වශයෙන් නෙප්චූන්ගේ උපග්‍රහයෙකු වන නීරීඩ් ග්‍රහයාගේ අතිශයින් ඉහල අගයක් ගන්නා විකෙන්ද්‍රීයථාවත්, අනෙකුත් විශාල ග්‍රහලෝකයන්ට සාපේක්ෂව නෙප්චූන්ගේ උපග්‍රහයින් ගණන අවම වීමට කරුණුද මේ හේතුව නිසා සිදුවන්නට ඇති බව අනුමාන කරයි. ට්‍රයිටන් ග්‍රහලොවේ විකීන්ද්‍රීය නොවූ කක්ෂය සමඟ අනෙකුත් අක්‍රමවත් ලෙස පිහිටි උපග්‍රහයන්ගේ කක්ෂයන් සමඟ අන්තර්ජේදිත වීම නිසාත්, ගුරුත්වාකර්ෂණ අපකිරණයට ලක්වීමත් මෙසේ උපග්‍රහයන් ගණන අවම වීමට හේතු වන්නට ඇති බව සලකයි..ට්‍රයිටන්ගේ විකේන්ද්‍රිකතාවය එහි අභ්‍යන්තරයේ පසුකාලීනව උදම් රළ නිසා ඇතිවූ තාපනනයට බලපාන්නට ඇති බවත්, එමගින් ට්‍රයිටන් ග්‍රහයා වසර බිලියන ගණනක් යන තුරු ද්‍රව තත්වයේ පැවතීමටත් හේතු වන්නට ඇති බව අනුමානය කරයි. මෙම කරුණ තහවුරු කිරීමට ට්‍රයිටන් ග්‍රහයාගේ අභ්‍යන්තරයේ පවතින වෙනස්වීම් සාධක ලෙස දැක්විය හැක..ට්‍රයිටන් ග්‍රහණයට අදාලව දැනට යාන්ත්‍රණ ද්විත්වයක් ඉදිරිපත් වී ඇත. යම්කිසි වස්තුවක් ග්‍රහලොවක ගුරුත්වාකර්ෂණයට හසු කර ගැනීමට එම වස්තුව විසින් ග්‍රහලොවේ ගුරුත්වාකර්ෂණ බලය ඉක්මවා යෑමට තරම් පවතින ශක්ති ප්රමාණය එයින් විධාරණය කල යුතු අතර චලන වේගයද ඊට සාපේක්ෂව පහළ අගයක් දක්වා අවම කරගත යුතුය. මුල් කාලීනව ට්‍රයිටන්ගේ ග්රහණය හා සම්බන්ධව ඉදිරිපත් වූ සිද්ධාන්ත කරුණක් වුයේ තවත් ආකාශ වස්තුවක් සමඟ හෝ නෙප්චූන්ගේ චන්ද්‍රයෙක් සමඟ නෙප්චූන් අසලදී ඇතිවන්නට ඇතැයි සලකන ඝට්ටනයයි. වර්තමානයේදී උපකල්පනය කරන්නේ ට්‍රයිටන් ග්‍රහයාට ප්ලුටෝගේ උපග්‍රහයා වන චාරෝන් ආකාරයට ට්‍රයිටන් ග්‍රහයා ආකාරයටම ද්වීයංගී ලෙස නිර්මිත සහචර ග්‍රහලොවක් පවතින්නට ඇති බවයි. මෙම ග්‍රහලෝක ද්විත්වය නෙප්චූන් ග්‍රහයා මුණ ගැසීමෙන් පසුව ට්‍රයිටන් ග්‍රහයා තුල අභ්‍යන්තර ශක්තිය එහි සහචර ග්‍රහලොව තුලට හුවමාරුවන්නට ඇතිබවත් ලබාගත් ශක්තිය වැයකරමින් නෙප්චූන්ගේ ගුරුත්වාකර්ෂණය ඉක්මවා යන්නට ඇති බව සලකයි. ඒ අනුව ට්‍රයිටන්, නෙප්චූන්ගේ උපග්‍රහයෙකු බවට පත් වන්නට ඇති අතර මෙම සිද්ධාන්තය තවත් කරුණු කීපයක් මඟින් තහවුරු කරයි. කූපර් පටිය තුල මෙම ද්වියාංගී තාරකා සුලබ ලෙස පවතින කරුණ මේ අතරින් මූලික වේ. මෙම සිදුවීම ලුහුඬු ලෙස සිදු වුවත් සාපේක්ෂව සුමට ඝට්ටනයක් සිදුවන්නට ඇතැයි සලකන අතර එමඟින් ප්‍රතිවිධාරණය අවම වන්නට ඇතැයි සලකයි..භෞතීය ලක්ෂණ[සංස්කරණය].ඉහතින් දැක්වෙන්නේ නෙප්චූනියානු උපග්‍රහයන්ගේ ස්කන්ධ ඓක්‍ය හා ට්‍රයිටන්ගේ ස්කන්ධය අතර දැක්වෙන භින්න අගයයි.අනෙකුත් සියලු උපග්‍රහයන්ගේ ස්කන්ධය ට්‍රයිටන්ගේ ස්කන්ධය මෙන් සියයට එකකින් තුනෙන් ඒකක අගයක් ගනී. මෙම ස්කන්ධයේ පවතින විසංතුලනය නෙප්චූන්ගේ අනෙකුත් තිබෙන්නට ඇතැයි අනුමාන කරන උපග්‍රහයන්ගේ ඉවත්වී යාමට හෝ විනාශ වී යෑමට කරුණ ලෙස දැක්විය හැක..ට්‍රයිටන් (පහතින් වමේ) පෘතුවි චන්ද්‍රයා (ඉහළ වමේ ) සහ පෘතුවිය (දකුණේ), සාපේක්ෂ ප්‍රමාණයන්..ට්‍රයිටන් සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ සත්වැන්නට විශාලතම උපග්‍රහයා සහ දහසය වැන්නට වන්නට විශාලතම වස්තුව වන අතර ප්ලුටෝ සහ ඊරිස් ග්‍රහලෝක වලට වඩා තරමක් විශාලය. එය නෙප්චූනියානු කක්ෂයේ මුළු ස්කන්ධයෙන් 99.5% ක් වන අතර එයට නෙප්චූන්ගේ වළලු වල ස්කන්ධය සහ එය වට පවතින දැනට හඳුනාගෙන ඇති උපග්‍රහයින් දහතුනක ස්කන්ධයන් ඇතුලත්ය. තවද සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ ට්‍රයිටන්ට කුඩා සියලු උපග්‍රහයින්ගේ සංයුක්ත ස්කන්ධ අගයට වඩා වැඩිය. එහි අරය, ඝනත්වය (2.061|g/cm3), උෂ්ණත්වය සහ රසායනික සංයුතිය ප්ලුටෝගේ එම අගයන් වලට සමානකමක් දක්වයි..ප්ලුටෝ මෙන්ම ට්‍රයිටන් මතුපිට 55% ක ප්රමාණයක් ආවරණය වන්නේ ඝනීභවිත නයිට්‍රජන් වයුවෙනි. තවද 15%-35% ත් අතර ප්රමාණයක් අයිස් වලින්ද ඉතිරි 10%-15% ත් අතර ප්රමාණයක් ඝණීභවිත කාබන් ඩයොක්සයිඩ් වලින්ද සමන්විත වේ. තව දුරටත් සලකන ආකාරයට ශිලාගෝලය තුල ඇමෝනියාද පවතින බව විද්‍යාත්මකව සොයාගෙන ඇත. ට්‍රයිටන්ගේ ඝනත්වය සලකන විට අනුමාන වශයෙන් 30%-45% ත් අතර ප්රමාණයක් ජලය අඩංගු බවත් ඉතිරිය පාෂාණ කොටස් වලින් සමන්විත බවත් සලකයි. ට්‍රයිටන්ගේ පෘෂ්ටික වර්ගඵලය 23 මිලියන km2 වන අතර එය පෘතුවියට සාපේක්ෂව 4.5% ක් වන අතර පෘතුවියේ ගොඩබිම් ප්රමාණයෙන් 15.5% ක් පමණ වේ. ට්‍රයිටන්ගේ ඇල්බිඩෝ අගය සැලකිය යුතු මට්ටමින් ඉහල අගයක් වන අතර ග්‍රහලොව වෙතට පැමිණෙන සූර්ය කිරණ අතුරින් 60% ත් 95%ත් අතර ප්රමාණයක් පරාවර්තනයට ලක්වීමට බඳුන් වේ. සඳුගේ මෙම අගය 11%ක් වේ. ට්‍රයිටන්ගේ මඳක් රතු පැහැයට හේතුව ලෙස දැක්වෙන්නේ අධික විකිරණ ප්‍රමාණයකට භාජනය වීම නිසා මෙතෙන් අයිස් තොලීන් බවට පත්වීමයි. සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ බොහෝ ග්‍රහයන් මෙන් ට්‍රයිටන් මතුපිටද ඝණ පාෂාණ කොටස් අඩංගු වන අතර විකිරණශීලතා සංවහනයට ප්රමාණවත් වන තරම් අභ්‍යන්තර පාෂණ කොටස් පවතින අතර මෙම උෂ්ණත්වය මතුපිට පෘෂ්ටයට යටින් යුරෝපා උපග්‍රහයාගේ මෙන් අභ්‍යන්තර ලෙස පවතින සමුද්‍රයන්ට හේතුවක් බව සලකන අතර මෙම හේතුව නිසා ට්‍රයිටන් මත ජීවයක් පැවතිය හැකි බවට මෙම ද්‍රවමය පෘෂ්ටය සාධක සපයයි..වායුගෝලීය තත්වය[සංස්කරණය].ට්‍රයිටන් සිත්තරෙකුගේ ඇසින්, සියුම් වායුගෝලයද මෙහි දක්වා ඇත..ට්‍රයිටන් මත ප්ලුටෝගේ මෙන් සියුම් නයිට්‍රජන් වායුගෝලයක් පවතින අතර අංශුමාත්‍ර වූ කාබන්මොනොක්සයිඩ් ප්රමාණයක් සහ මෙතේන් ස්වල්ප ප්‍රමාණයක්ද මතුපිටට ආසන්නයෙන් පවතින බව සලකයි. මෙම වායුගෝලීය නයිට්‍රජන් සඳහා හේතුව ලෙස මතුපිට තිබී වාශ්පීභවිත නයිට්‍රජන් හේතු වන්නට ඇති බව සලකයි. තවද පෘෂ්ටය මතුපිට උෂ්ණත්වය අවම වශයෙන් 35.6 K (−237.6 °C) අගයක් ගන්නා අතර මෙම සාපේක්ෂව අධික උෂ්ණත්වයට හේතුව ලෙස ට්‍රයිටන්ගේ පවතින ද්‍රව නයිට්‍රජන් උෂ්ණත්වයෙන් අධික, ස්ඵටිකීකරණයට ලක්ව පවතින අවස්ථාවක පවතින නිසාත්, ස්ඵටික තුල අභ්‍යන්තර ප්‍රතික්‍රියා පැවතීමත් කරුණු ලෙස දක්වයි. තවද ට්‍රයිටන්ගේ මතුපිට වායුගෝලීය පීඩනය 1.4–1.9 පැස්කල් (0.014–0.019 මිලි බාර්) වේ..වොයේජර් 2 යානය හසු කරගත් ට්‍රයිටන්ගේ පවතින වලාකුළු වල ඡායාරුවක්..ට්‍රයිටන් මතුපිට පෘෂ්ටයේ පවතින කැළඹීම් ස්වභාවය නිසා වායුගෝලයේ පහලම ස්තරය ("කාලගුණික ස්තරයක්") උන්නතාංශය 8km පමණ වේ. ට්‍රයිටන් මතුපිට පෘෂ්ටයේ පවතින උණුදිය උල්පත් වලින් ඇතිවූ සලකුණු නිසා ඍතුමය වශයෙන් ඇතිවන සුළං ධාරා වලට මයික්‍රොමීටර් ප්‍රමාණයේ අංශු චලනය කිරීමේ හැකියාවක් පවතින බව සොයාගෙන ඇත. අනෙක් වයුගෝලයන් සැලකීමේදී ට්‍රයිටන්ගේ අපවර්තීය වායුගෝලය වායු වලින් හිඟ වන අතර එනමුත් තාප ගෝලය 8 සිට 950 km දක්වා උසට පවතී. තවද ට්‍රයිටන්ගේ මතුපිට සිට 1 සහ 3 km ප්රමාණයක් දක්වා ඝනීභුත නයිට්‍රජන් විසිරී පවතී..වසර 1997 දී පෘතුවියේ සිට ට්‍රයිටන්ගේ පෘෂ්ටය පිලිබඳ කරුණු අධ්‍යනයකින් පසු අනාවරණය වුයේ වොයේජර් 2 යානය මඟින් සපයන ලද දත්ත තුලින් නිගමනය කරන ලද වායු ගෝලීය සංයුතියට වඩා සත්‍ය වායු ගෝලීය ඝනත්වය විශාල බවයි. තව දුරටත් අනාවරණය වූ කරුණු අතර දැක්වෙන්නේ 1989 සිට 1998 දක්වා කාල පරාසය තුල ග්‍රහලොව මත උෂ්ණත්වය 5% ක අගයකින් වැඩිවී ඇති බවයි. මේ කරුණු වලින් ලබා ගත් දත්ත අනුව එළඹ ඇති නිගමනය වන්නේ ට්‍රයිටන් මේ වන විට වසර සිය ගණනකට පසුව අධික ග්‍රීෂ්ම ඍතුවක් කරා එළඹ ඇති බවයි. මේ සඳහා හේතු වූ තවත් කරුණු ලෙස ට්‍රයිටන් මතුපිට පවතින තුෂාර ස්ථරයේ වෙනස්වීම් සහ අයිස් ස්තරය වැඩි තාප ප්රමාණයක් උරා ගැනීම දක්වා ඇත. තවත් මතුව ඇති විවාදාත්මක කරුණක් වන්නේ මෙම උෂ්ණත්ව වෙනස් වීමට හේතු වන්නට ඇත්තේ අඳුරු සහ රත් පැහැ අංශුන් භූ විද්‍යාත්මක තත්වයන් නිසා පෘෂ්ටය මතුපිට තැන්පත් වීම බවයි..පෘෂ්ටීය ලක්ෂණ[සංස්කරණය].දැනට ට්‍රයිටන් පිලිබඳ අනාවරණය කරගත් සියලු කරුණු 1989 දී වොයේජර් 2 යානය වරක් මෙම ග්‍රහලොව ආසන්නයෙන් ගමන් කිරීම තුලින් ලබාගෙන ඇති අතර යානය ලබා දුන් ඡායාරූප වලින් දැක්වෙන කරුණු අනුව ට්‍රයිටන්ගේ මතුපිට ප්‍රදීශයෙන් 40% ක් පමණ පාෂණ කොටස්, කඳු වැටි, නිම්න, රැළිති නිම්න, සානු, අයිස් තැනිතලා සහ ගිනි කඳු විවර වලින් වැසී පවතී. ට්‍රයිටන් සාපේක්ෂ වශයෙන් තැනිතලා ග්‍රහලොවක් වන අතර එහි ඇති භූ අස්තරයේ පවතින නෙරුම් කිලෝමීටරයක ප්රමාණයක් දක්වා පමණක් විවිධත්වයෙන් යුක්ත වේ. මතුපිට පවතින ගිනිකඳු විවර සංඛ්‍යාව අවම වීමෙන් දැක්වෙන්නේ මෙම ග්රහ ලොව තවමත් තරුණ අවදියේ පවතින ග්රහ ලෝකයක් බවත් වසර මිලියන 50 ක පමණ ආයු කාලයක් ගෙවා ඇති බවත් ය..හිමායනිත ගිනිකඳු[සංස්කරණය].ට්‍රයිටන්ගේ දක්ෂිණ අර්ධගෝලයේ පවතින අඳුරු රේඛා නයිට්‍රජන් විදාරණය වීමක් තුලින් ශේෂ වූ දුහුවිලි අංශු ලෙස සලකයි..ට්‍රයිටන් භූ විද්‍යාත්මක වශයෙන් සක්රීය වන අතර එහි පෘෂ්ටය මත පවතින ගිනිකඳු විවර ප්රමාණය අවම වීමත් පෘෂ්ටය සැලකියයුතු ලෙස තරුණ අවදියක පවතින බවත් දැක්විය හැක. ට්‍රයිටන් ඝණ ලෙස පවතින අයිස් වර්ග වලින් යුක්ත වන නමුත් එහි මතුපිට පෘතුවියේ මෙන්ම ගිනිකඳු තුල සහ විවිධ පැළුම් ස්ථාන තුලින් ද්‍රවිත වූ ජලය සහ ඇමෝනියා වායු විධාරණය වීමක් සිදු කරයි. එය ලාවා විධාරණ ක්‍රියාවලියට සපුරා වෙනස් වන අතර ට්‍රයිටන් මතුපිට අතිශය සංකීර්ණ වූ හැඩයන්ගෙන් යුතු නිම්න සහ කඳු ශිඛර ව්‍යාප්තව පවතී. මෙම ලක්ෂණ සඳහා බොහෝවිට හේතු වන්නට ඇත්තේ බාහිරින් සිදුවන උල්කා ගැටීම් වැනි කරුණු නොව අභ්‍යන්තර භූ ගර්භය තුල සිදුවන්නට ඇතැයි සැලකෙන භූ චලන සහ රසායනික ප්‍රතික්‍රියා වැනි කරුණුය..දැනට හඳුනා ගෙන ඇති සියලුම උණු දිය උල්පත් 50° සහ 57° අතර ප්රදේශය තුල විසිරී පවතින අතර මෙමඟින් සූර්යාගේ සිට අධික දුරකින් පිහිටා තිබුණද, සූර්ය ශක්තිය ග්‍රහයාගේ පැවැත්ම සම්බන්ධව අතිශය තීරණාත්මක සාධකයක් වන බවට නිදසුන් සපයයි. සූර්ය කිරණ අයිස් පෘෂ්ටය තුලින් ගමන් කර පවතින ඝණ නයිට්‍රජන්, ද්‍රව බවටත් ඉන්පසුව වායු බවටත් පත් කිරීමෙන් අනතුරුව පෘෂ්ටය මතුපිටට පැමිණීමට වායු අංශු වලට අවශ්ය ශක්තිය ලබා දීම සිදු කරයි..මෙම සෑම විධාරණයක්ම වසර ගණනාවක් පැවතිය හැකි අතර එම කාලය තුල කියුබික් මීටර් මිලියන 100 ක ප්‍රමාණයක ඝණ අයිස් ඌර්ධවපාතන ක්‍රියාවලියට භාජනය කරයි. වොයෙජර් යානය සපයන ලද ට්‍රයිටන්ගේ දකුණු අර්ධගෝලයේ ඡායාරූප වලට අනුව එහි පවතින අඳුරු පැල්ලම් පැහැදිලිව දැක ගැනීමට හැකියාව පවතින අතර 1977 සහ යානය ඒ අසලින් ගමන් ගත් 1989 කාලය තුල ග්‍රහලොවේ පැහැය කෙමෙන් අඳුරු පැහැයක සිට රක්ත වර්ණයට පත්වූ අතර එය ප්ලුටෝ ග්‍රහලොවේ පැහැයට ආසන්න වර්ණයක් බවට පත් විය..ධ්‍රැව වැස්ම, කඳුවැටි සහ තැනිතලා[සංස්කරණය].ට්‍රයිටන්ගේ දක්ෂිණ අර්ධගෝලයේ Cantaloupe භූමි පෙදෙසට ඉහලින් දැක්වෙන ඡායාරූපයක්..ට්‍රයිටන්ගේ දක්ෂිණ අර්ධ ගෝල කොටස ඉතා දීප්තිමත් ඝණ අයිස් සහ ඊතෙන් මිශ්‍රණයකින් වැසී පවතින අතර ගිනිකඳු ශිකර තුලින් මේවා විධාරණයට ලක්වෙමින් පවතී. ට්‍රයිටන්ගේ උත්තරාර්ධගෝලය පිලිබඳ අතිශය ස්වල්ප ලෙස කරුණු දැක්වෙන්නේ වොයේජර් 2 යානය ග්රහ ලොව අසලින් ගමන් කරන විට එම අර්ධගෝලයට රාත්‍රී කාලය උදා වී තිබීම නිසා වන අතර දක්ෂිණාර්ධගෝලයේ මෙන්ම උත්තරාර්ධගෝලය තුලද මෙම ක්‍රියාවලීන් එලෙසම සිදුවන බව නිගමනය කරයි..ට්‍රයිටන්ගේ බටහිර අර්ධගෝලයට වන්නට ඉතා උස් තැනිතලා ප්රදේශ බොහොමයක් පවතී. ඒ නියත වශයෙන්ම බොහෝ කාලයකට පෙර අයිස් ලාවා වලින් එකල පවතී භූ විෂමතාවයන් වැසි යාමේ ප්රතිඵලයක් බව නිගමනය කර ඇත. මෙම තැනිතලා මතුපිට පවතින ආවාට මෙම ලාවා පැනනැඟී ස්ථාන ලෙස සලකන අතර මෙම ලාවා වල සංයුතිය තවමත් අභිරහසක් වන අතර විද්‍යාඥයින් සලකන්නේ මේවා ඇමෝනියා සහ ජලයේ මිශ්‍රණයක් ලෙස සලකයි..ට්‍රයිටන් මත ගෝලාකාර හැඩැතී ස්වභාවික ප්‍රකාර සතරක් හඳුනාගෙන ඇති අතර දැනට සලකන ආකාරයට ට්‍රයිටන් මත පිහිටා ඇති අතිශය සමතල ප්රදේශ අතරට මේවා සලකනු ලබයි. ඒවායේ උන්නතාංශ වෙනස් වීම 200 m අතර පවතින අතර ලාවා විධාරණයක ප්රතිඵලයක් ලෙස මේවා හට ගන්නට ඇතැයි සැලකේ. තවද ට්‍රයිටන්ගේ බටහිර ප්රදේශය මත අඳුරු පැහැ ලප පවතින අතර මෙම සෑම අඳුරු ලපයක්ම වට වන අයුරින් ශ්වේත වර්ණ අංශුවලින් සැදුම් ලත් වලල්ලාකර ප්‍රදේශයක් පිහිටයි. මේ සියලු ප්‍රදේශයක්ම විශ්කම්භයෙන් 20 සහ 30 km අතර විශාලත්වයකින් යුතු අතර ග්‍රීෂ්ම ඍතුවේදී මෙම ප්රදේශ විශාලත්වයෙන් තරමක් අපගමනය වේ..ට්‍රයිටන් මතුපිට පවතින ඉතා සංකීර්ණ වූ හැඩයන්ගෙන් යුතු ශීර්ෂ හා නිම්න පෘෂ්ටය මත හිම දියවීම් වල ප්රතිඵලයක් විය හැකි බව සලකන අතර භූ චලන ඇතිවීම මඟින් ගොඩ බිම් ප්රදේශය විස්තාරණය වන්නට ඇති බව සලකයි. මෙම ප්රදේශ බොහොමයක් නිරක්ෂයට ආසන්නයේ විසිර පවතින අතර ට්‍රයිටන්ගේ පෘෂ්ටය මතුපිට ආයු කාලය සලකන විට මෙම බොහෝ ක්‍රියාදාමයන් එකවර අවස්ථා ගණනකදී සිදුවන්නට ඇතැයි සලකයි..Cantaloupe භූමි පෙදෙස[සංස්කරණය].වොයේජර් 2 යානය ට්‍රයිටන් ග්‍රහලොව සිට 130,000 km අතින් සිට ඡායාරුවට නැඟූ Cantaloupe තැනිතලා ප්රදේශය. මෙහි යුරෝපා ග්‍රහලොවේ මෙන් කඳුවැටි ද්විත්වයක් එකිනෙක අන්තර්ඡේදනය වන අතර Slidr Sulci (තිරස්) and Tano Sulci (සිරස්) ලෙස ඒවා නම්කර ඇත..ට්‍රයිටන්ගේ බටහිර අර්ධගෝලය අභිරහස් ශීර්ෂ සහ තැනිතලා ප්‍රදේශයකින් යුක්ත වන අතර එය "Cantaloupe භූමි ප්රදේශය" ලෙස හඳුන්වන අතර එම ප්රදේශය කොමඩු ගෙඩියක අභ්‍යන්තර හරස්කඩක් ආකාරයෙන් විසිරී ඇති නිසා එලෙස හඳුන්වයි. මෙය දැනට හඳුනා ගෙන ඇති ට්‍රයිටන් මත ඇති පැරණිම භූමි ප්රදේශය වන අතර එය ට්‍රයිටන්ගේ බටහිර අර්ධගොලයෙන් වැඩි වපසරියක් පුරා පවතී..Cantaloupe භූමි පෙදෙස අපවිත්ර ජලය සහ අයිස් වල සම්මිශ්‍රණයක් වන අතර එවැනි භූ ලක්ෂණයක් පවතින එකම ග්‍රහලොව ලෙස ට්‍රයිටන් සලකයි. එහි විෂ්කම්භය 30–40 km ප්‍රමාණයේ නිම්න ප්රදේශ පවතින අතර ඒවා ගිනිකඳු විවර ලෙස අනුමාන නොකරන්නේ ඒවා සියල්ලම සම ප්‍රමාණ වලින් යුක්ත වීමත්, මතුපිට සුමට වීමත් යන කරුණු සැලකීමෙන් අනතුරුවය. ඒවායේ නිර්මාණය පිලිබඳ පවතින උපකල්පන අතර ඉදිරියෙන්ම පවතින්නේ භූමි අභ්‍යන්තරයේ පවතින අධික උෂ්ණත්වයෙන් යුතු ලාවා මතුපිට පෘෂ්ටයට පැමිණීමෙන් අනතුරුව සිදුවූ ක්ෂණික උෂ්ණත්වපාතනයට ලක්වීම නිසා මෙසේ ඝනීභවනය වන්නට ඇති බවයි..ගිනිකඳු විවර[සංස්කරණය].Tuonela Planitia (වම) and Ruach Planitia (මැද) යනු ට්‍රයිටන්ගේ පවතින අතිශය තිරස් වූ තැනිතලා ප්රදේශ ද්විත්වයකි. ගිනිකඳු විවරයන්ගේ ඇති අල්පත්වය මෙම ග්‍රහලොව විශාල ලෙස භූ-විද්‍යාත්මකව සක්රීය ලක්ෂණ පෙන්වන බවට ඇති උදාහරණයි..අධික ලෙස සක්‍රීයතාවයක් දක්වන මතුපිටක් ට්‍රයිටන් මත පවතින නිසා එහි මතුපිට පවතින ගිනිකඳු විවර සංඛ්‍යාව ඉතා අල්පයකි. වොයේජර් 2 යානය ඡායාරූපයට නැඟූ ආකාරයට නිසැකවම ගිනිකඳු ශිඛර ලෙස ස්ථාන 179 ක් හඳුනාගත් අතර එය ට්‍රයිටන්ගේ පෘෂ්ටීය වර්ගඵලය මෙන් 3% ට පමණක් වන යුරේනස්ගේ උපග්‍රහයෙක් වන මිරැන්ඩා උපග්‍රහයා මතුපිට ඇති ගිනිශිඛර 835 ක ප්රමාණය සමඟ සැසඳීමේදී අතිශය ස්වල්ප ප්‍රමාණයකි. තවද ට්‍රයිටන් මතුපිට ඇති විශාලතම ගිනිකඳු ශිඛරය ලෙස හඳුනා ගෙන ඇති Mazomba හි ශිඛර විෂ්කම්භය 27 km වේ..කෙසේ නමුත් 30° සහ 70° දේශාංශ අතර ප්රදේශයේ මෙමෙ ගිනිකඳු විසිරී පවතින අතර ට්‍රයිටන්ගේ එක් මුහුණතක් සැමවිටම නෙප්චූන් දෙසට යොමුවී පවතින නිසා තාරකා විද්‍යාඥයන් අනුමාන කරන්නේ අනෙක් මුහුණත මත පවතින ගිනිකඳු ශිඛර ගණන මීටත් වඩා අවම සංඛ්යාවක් විය හැකි බවයි. කෙසේ නමුත් වොයේජර් 2 යානය ඡායාරූපයට නඟා ඇත්තේ ට්‍රයිටන් මතුපිට ප්‍රදේශයෙන් 40% ක ප්රමාණයක් පමණක් නිසා ඉතිරි 60% ක මතුපිට ප්රදේශය කෙසේ වේද යන්න තවමත් විවාදාත්මකය..නිරීක්ෂණය සහ ගවේෂණය[සංස්කරණය].නෙප්චූන් (ඉහලින්) ට්‍රයිටන් (පහලින්) දැක්වෙන මෙම ඡායාරුව වොයෙජර් 2 යානය අසලින් ගමන් කිරීමෙන් දින තුනකට පසු ලබාගන්නා ලදී..ට්‍රයිටන්ගේ කාක්ෂීය ලක්ෂණ ඉතා නිරවද්‍යතාවයෙන් යුතුව 19 වෙනි සියවස වන විට ගණනය කළ අතර එයට ප්‍රතිගාමී දිශාවට පවතින පරිභ්‍රමණ රටාවක් දක්වන අතර, ඉතා විශාල කෝණීය අගයකින් නෙප්චූන්ගේ කක්ෂයට වඩා වෙනස් භ්‍රමණ අක්ෂයක් තිබෙන මෙම උපග්‍රහයා පිලිබඳ මුල්ම නිරීක්ෂණයන් වසර 1930 දී පමණ සිදු කල නමුත් මේ පිළිබඳව වොයෙජර් 2 යානය ඒ අසලින් ගමන් කිරීමෙන් අනතුරුව පෘතුවිය වෙත දත්ත ලබාදෙන තෙක් දැනසිටි තොරතුරු ප්රමාණය ඉතා අල්ප විය..වොයෙජර් 2 යානය දත්ත ලබාදෙන තෙක් තාරකාවිද්‍යාඥයින් අනුමාන කරන ලද්දේ ට්‍රයිටන් මතුපිට ද්‍රව නයිට්‍රජන් සාගර සහ නයිට්‍රජන්/මීතේන් වල මිශ්‍රණයක් වශයෙන් ඝනත්වයෙන් පෘතුවි වායුගෝලයෙන් 30% ක් පමණ වූ වායුගෝලයක් එය මත පවතින බවයි. අඟහරු මත වයුගෝලිය ඝනත්වයද අධිතක්සේරුවට ලක් කල ආකාරයටම ට්‍රයිටන් පිළිබඳවද කළ ගණනයන් අසත්‍ය වූ අතර උපකල්පිත අගයන් ට්‍රයිටන් මත ඊට බොහෝ කාලයකට පෙර පැවතෙන්නට ඇතිබව අනුමාන කරයි..ට්‍රයිටන්ගේ විෂ්කම්භය පිළිබඳ ප්රථම වරට ගණනය කිරීමට තැත් කළේ 1954 දී ජෙරල්ඩ් කූපර් විසිනි. ඔහුට 3,800 km අගයක් ඒ සඳහා ලැබුණු අතර සමකාලින අගයන් ගණනයන් තුලින් 2,500 සිට 6,000 km දක්වා වූ අගයන් ලැබුණු අතර අපගේ සඳුට වඩා තරමක් කුඩා සහ පෘථිවියේ විශ්කම්භයෙන් හරි අඩක් පමණ වන අගයන් අතර දෝලනය වන අගයන් ඒ අතර වේ. වොයෙජර් 2 යානය 1989 අගෝස්තු මස 25 වන දින ඒ අසලින් ගමන් කරන අතරතුර ලබාදුන් දත්ත සලකා බලා අවසානයේ ට්‍රයිටන්ගේ විෂ්කම්භය සැබැවින්ම 2,706 km බව ගණනය කරන ලදී..1990 දශකයේදී පෘතුවියේ සිට ට්‍රයිටන්ගේ විවිධ ග්‍රහයන්ට සිදුවන අන්තර්ධාන පිලිබඳ සැලකීමෙන් අනතුරුව සිදුකරන ලද නිගමන වලින් ට්‍රයිටන් මතුපිට වායුගෝලයක් පවතින බවත්, එහි ඝණත්වය වොයෙජර් 2 යානය සපයන ලද දත්ත වලින් සැලකූ ඝණත්වයට වඩා වැඩි බවත් නිරීක්ෂණය කරන ලදී..2010 දී නෙප්චූන්ගේ කක්ෂය වෙත අජටාකාශ යානාවක් ගමන් කරවීමට NASA ආයතනය අවස්ථා ගණනකදී සැලසුම් සකස් කරන ලද අතර මූලික වශයෙන් ට්‍රයිටන් මතට යානාවක් ගොඩ බැස්වීමට පිඹුරුපත් සැකසූ නමුත් අද දක්වාම නෙප්චූන් සහ ට්‍රයිටන් දක්වා අභ්‍යවකාශ ගමනක් සඳහා සූදානමක් නොපවතී. කෙසේ නමුත් මේ වන විට NASA ආයතනය බ්‍රහස්පති සහ සෙනසුරු වෙත අභ්‍යවකාශ යානා යැවීම පිලිබඳ අවධානය යොමුකර සිටියි..තව දුරටත්[සංස්කරණය].නෙප්චූන්.මහ_පොළොව.සූර්ය_පද්ධතියේ_ග්රහ_වස්තු.සෞරග්‍රහ_මණ්ඩලය.සෞරග්‍රහ_මණ්ඩලය_නිර්මාණය_වීම_හා_පරිණාමය.v.t.e.සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය.සූර්යයා.බුධ.සිකුරු.පෘථිවිය.අඟහරු.සෙරස්.බ්‍රහස්පති.සෙනසුරු.යුරේනස්.නෙප්චූන්.ප්ලූටෝ.හවුමේයා.මාකේමාකේ.එරිස්.ග්‍රහලෝක.භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝක.බුධ.සිකුරු.පෘථිවිය.අඟහරු.යෝධ ග්‍රහලෝක.බ්‍රහස්පති.සෙනසුරු.යුරේනස්.නෙප්චූන්.වාමන ග්‍රහලෝක.සෙරස්.ප්ලූටෝ.හවුමේයා.මාකේමාකේ.එරිස්.වළලු.බ්‍රහස්පති.සෙනසුරු (රියා).චරික්ලෝ.කයිරන්.යුරේනස්.නෙප්චූන්.හවුමේයානු.චන්ද්‍රයෝ.භූමිෂ්ඨ.චන්ද්‍රයා.වෙනත් පෘථිවි ආසන්න වස්තූන්.අඟහරුගේ.ෆෝබෝස්.ඩෙයිමෝස්.බ්‍රහස්පතිගේ.ගැනිමේඩ්.කැලිස්ටෝ.අයෝ.යුරෝපා.සියල්ල 79.සෙනසුරුගේ.ටයිටන්.රියා.අයැපුටුස්.ඩියෝන්.ටෙතිස්.එන්සිලේඩස්.මීමාස්.හයිපීරියන්.ෆීබී.සියල්ල 62.යුරේනස්ගේ.ටයිටේනියා.ඔබෙරන්.අම්බ්‍රියල්.ඒරියල්.මිරන්ඩා.සියල්ල 27.නෙප්චූන්ගේ.ට්‍රයිටන්.ප්‍රෝටියස්.නේරෙයිඩ්.සියල්ල 14.ප්ලුටෝගේ.කෙරන්.නික්ස්.හයිඩ්‍රා.කර්බරෝස්.ස්ටික්ස්.හවුමේයා ගේ.හීයාකා.නමාකා.මාකේමාකේ ගේ.S/2015 (136472) 1.එරිස් ගේ.ඩිස්නොමියා.Exploration.(outline).සොයාගැනීම්.තාරකා විද්‍යාව.කාලරේඛාව.අභ්‍යවකාශ ඒෂණියන්.ලැයිස්තුව.කාලරේඛාව.මිනිසුන් සහිත අභ්‍යවකාශ ගමන්.අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්තානයන්.ලැයිස්තුව.ජනාවාසකරණය.බුධ.සිකුරු.චන්ද්‍රයා.අඟහරු.සෙරස්.ග්‍රහක.කැනීම්.ධූමකේතු.බ්‍රහස්පති.සෙනසුරු.යුරේනස්.නෙප්චූන්.ප්ලූටෝ.ගැඹුරු අභ්‍යවකාශය.Small Solar.System bodies.Planetesimal.Meteoroids.Minor planets.moons.Comets.Damocloids.Mercury-crossers.Venus-crossers.Venus trojans.Near-Earth objects.Earth-crossers.Earth trojans.Mars-crossers.Mars trojans.Asteroid belt.ග්‍රහක.සෙරස්.Pallas.Juno.Vesta.first 1000.families.exceptional.Kirkwood gap.Main-belt comets.Jupiter trojans.Jupiter-crossers.Centaurs.Saturn-crossers.Uranus trojans.Uranus-crossers.Neptune trojans.Cis-Neptunian objects.Trans-Neptunian objects.Neptune-crossers.Plutoids.Kuiper belt.Plutinos.Cubewanos.Scattered disc.Detached objects.Sednoids.Hills cloud.Oort cloud.Hypothetical.objects.Vulcan.Vulcanoids.Theia.Phaeton.Planet V.Fifth giant.Planet X.Planet Nine.Tyche.Nemesis.Subsatellites.ලැයිස්තු.Solar System models.Solar System objects.by size.by discovery date.Minor planets.names.Gravitationally rounded objects.Possible dwarf planets.Natural satellites.Comets.Outline of the Solar System.Portals.සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය.තාරකා විද්‍යාව.Earth sciences.Mars.Jupiter.Uranus.Cosmology.සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය → Local Interstellar Cloud → Local Bubble → Gould Belt → Orion Arm → ක්ෂීර පථය → Milky Way subgroup → Local Group → Virgo Supercluster → Laniakea Supercluster → Observable universe → විශ්වය.Each arrow (→) may be read as "within" or "part of"..අධිකාරී පාලනය.GND: 4427459-2.LCCN: sh95005759.VIAF: 241849529.WorldCat Identities (via VIAF): 241849529."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ට්‍රයිටන්_(නෙප්චූන්ගේ_චන්ද්‍රයා)&oldid=496167" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.තාරකා විද්‍යාව.ග්‍රහලෝක.නෙප්චූන්.සැඟවුණු ප්‍රවර්ග:.කෙටි විස්තරයක් සහිත පිටු.GND හැඳුනුම් සමග පවතින විකිපීඩියා ලිපි.LCCN හැඳුනුම් සමග පවතින විකිපීඩියා ලිපි.VIAF හැඳුනුම් සමග පවතින විකිපීඩියා ලිපි.WorldCat-VIAF හැඳුනුම් සමග පවතින විකිපීඩියා ලිපි.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.Afrikaans.Aragonés.العربية.Azərbaycanca.تۆرکجه.БaшҡopTca.Бeлapyckaя.Бeлapyckaя (TapaшkeBiцa).Бълrapckи.বাংলা.Brezhoneg.Bosanski.Català.Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄.کوردی.Corsu.Čeština.ЧӑBaшлa.Cymraeg.Dansk.Deutsch.Eλλnvιkά.Emiliàn e rumagnòl.English.Esperanto.Español.Eesti.Euskara.فارسی.Suomi.Français.Arpetan.Gaeilge.Galego.עברית.हिन्दी.Hrvatski.Kreyòl ayisyen.Magyar.Հայերեն.Bahasa Indonesia.Ido.Íslenska.Italiano.日本語.한국어.Kurdî.KoMи.Kыprызчa.Latina.Lëtzebuergesch.Lombard.Lietuvių.Latviešu.MakeдoHckи.മലയാളം.मराठी.Bahasa Melayu.Mirandés.မြန်မာဘာသာ.Plattdüütsch.Nederlands.Norsk nynorsk.Norsk bokmål.Occitan.Polski.Português.Română.Pycckий.Sicilianu.Srpskohrvatski / cpпckoxpBaTckи.Simple English.Slovenčina.Slovenščina.Shqip.Cpпckи / srpski.Svenska.தமிழ்.ไทย.Türkmençe.Türkçe.ykpaïHcbka.اردو.Oʻzbekcha/ўзбekчa.Tiếng Việt.Winaray.吴语.中文.文言.Bân-lâm-gú.粵語.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 27 ජනවාරි 2022 දින දී, 07:13 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
නිදහස් ආලය - විකිපීඩියා.නිදහස් ආලය.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.නිදහස් ආලය යනු මානව ප්‍රේමයේ සෑම මුහුණුවරකට ම එකඟත්වය පළ කළ සමාජ ව්‍යාපාරයකි. විවාහය, උපත් පාලනය, සහ අනාචාරය වැනි ලිංගිකමය කරුණු රාජ්‍යයේ බලපෑමෙන් මුදා ගැනීම නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරයේ මුල් අභිප්‍රාය විය. එවැනි කාරණාවන් සම්බන්ධ ව පූර්ණ වගකීම එකී පුද්ගලයා සතු විය යුතු බවත් ඒ සම්බන්ධ ව වෙනත් කිසිදු පාර්ශ්වයක මැදිහත්වීමක් සිදු නොවිය යුතු බවත් ඔවුහු කියා සිටියහ.[1].පටුන.1 මූළධර්ම.2 ස්ත්‍රී වාදය සමග ඇති සබඳතාවය.3 ඉතිහාසය.3.1 ආදිතමයන්.3.2 බුද්ධි ප්රබෝධක අවධිය.3.3 මනෝරාජික සමාජවාදය.4 ව්‍යාපාරයේ මූලයන්.4.1 ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය.4.2 එක්සත් රාජධානිය.4.3 ඕස්ට්‍රේලියාව.4.4 ප්‍රංශය.4.5 ජර්මනිය.4.6 සෝවියට් සමූහාණ්ඩුව.5 ආශ්රිත නාමාවලිය.මූළධර්ම[සංස්කරණය].නිදහස් ආලයට අයත් බොහෝ සම්ප්‍රදායයෝ පුද්ගල සබඳතාවන් රාජ්‍ය නියාමනයන්ගෙන් සහ පල්ලියේ සම්බාධකයන්ගෙන් නිදහස් කිරීම අරමුණු කරගත් ලිබරල්වාදී දර්ශනයක් ප්රකට කළහ. මෙම දැක්මට අනුව වැඩිහිටි පුද්ගලයන් අතර ඇතිවන නිදහස් බැඳීම් චිත්තවේගික වුවත් ලිංගික සබඳතාවන් වුවත් පිළිගත් බැඳීම් ලෙස බාහිර සමාජයේ ගරුත්වයට පාත්ර විය යුතු ය. මිනිසුන් සහ ගැහැනුන් යන දෙපිරිසට ම සමාජීය සහ නෛතික අවහිරකිරීම් වලින් තොර ව ලිංගික ආස්වාදය ලැබීමට අයිතියක් ඇති බවට ද නිදහස් ආලය ප්‍රවණතාවට අයත් ඇතැම් රචනාවන් විසින් අදහස් දක්වා තිබේ. වික්ටෝරියානු සමය තුළ දී මෙය රැඩිකල් අදහසක් විය. පසුකාලීන ව රැඩිකල් සමාජීය වෙනසක් දක්වා එය ව්‍යාප්ත වූ අතර නව අධිපතිවිරෝධී, ප්‍රති අවරෝධානාත්මක සංවේදීතාවයක ශුභාරංචිකරුවකු ලෙස එය පෙනීගියේ ය.[2].අද දවසේ පිළිගැනීමට අනුව, මුල්කාලීන මධ්‍යම පාංතික ඇමරිකානුවන්ට අවිනිශ්චිත ලෝකය තුළ ස්ථායීතාවෙන් යුතු ස්ථානයක් බවට නිවස පත්කර ගැනීමට ඇවැසි විය.නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරය විසින් සිදුකෙරුණේ මෙම මානසිකත්වය උදෙසා බිහිවුණු දැඩි සීමාවන් තුළ අර්ථකථනය කෙරුණු ස්ත්‍රී පුරුෂ භූමිකාවන් සුරක්ෂිත කිරීමයි. [3].නිදහස් ආලය යන යෙදුම (වෙසෙසින් ම 1960 සහ 1970 වකවානුවල ප්‍රතිසංස්කෘතික ව්‍යාපාර හේතුවෙන්) පොදුජන විඥාණය තුළ අවිචාරය සමග අත්වැල් බැඳගත් යෙදුමක් බවට පත් වී තිබෙන නමුත්, ඓතිහාසික ව නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරය ලිංගික සහකරුවන් කිහිපදෙනෙකු සමග සබඳතා පවත්වා ගැනීම වෙනුවෙන් හෝ කෙටිකාලීන ලිංගික සබඳතාවන් වෙනුවෙන් හෝ පෙනී නොසිටියේ ය. වඩාත් ප්රමුඛ ලෙස ම ඔවුන් පෙනී සිටියේ ලිංගිකමය බැඳීම් නෛතික සීමාකිරීම්වලින් තොර ව නිදහසේ වින්දනය කළ හැකි තත්ත්වයට ගෙන ඒමටයි..Sex Radical යන යෙදුම ද Free Lover යන යෙදුම සමග අතුරුමාරු ලෙස භාවිත ව ඇති අතර Free Love යන යෙදුම විසින් ගෙනෙන අහිතකර සමාජ අර්ථයන් හේතුවෙන් Sex Radical යන යෙදුම අධිවාචකයන්ගේ සිත්ගත් යෙදුම බවට ද පත් ව තිබේ. කවරාකාරයෙන් හඳුන්වාගත්තද සෑම අධිවාචකයකු ම දැඩි ව පෙනී සිටි විශ්වාසයන් දෙකක් විය. යුගලන බන්ධනයක් තුළ බලහත්කාරයෙන් ලිංගික ක්‍රියාවකට සහභාගී කරවා ගැනීම යුක්තිසහගත බවට වූ අදහසට විරෝධය දැක්වීමත්, ගැහැනියකට සිය සිරුර රිසි පරිදි හැසිරවීමට විමුක්තිය ලබාදීමත් ය.[4].සෑම අධිවාචකයෙකු ම එක ම මතයක නොසිටියත්, අවිවාහක පෙම්වතුන් ව එක් ව වාසය කිරීමෙන් වළක්වන නීති, අනාචාරය සහ දික්කසාදය නියාමනය කළ නීති මෙන් ම ලිංගික ව හැසිරිය හැකි අවම නෛතික වයස් සීමාව, උපත් පාලනය, සමලිංගිකත්වය, ගබ්සාව සහ ඇතැම්විට ගණිකා වෘත්තිය සම්බන්ධ ව පැවතුණු නෛතික බාධකයන් ද නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරයන්හි විශේෂ අවධානයට ලක් වූ නීති අතර විය. විවාහය තුළ පුද්ගල අයිතිවාසිකම් අහෝසි වී යාම කෙරෙහි ද අවධානය යොමු විය. නිදසුනක් ලෙස ඇතැම් අධිකරණයන් විසින් කලත්‍රයකු අතින් දූෂණය වීම කලත්‍රයකු නොවන අයකු විසින් දූෂණය වීම තරම් තදබල ලෙස නොසැලකීම හෝ එය අපරාධයක් ලෙස නොසැලකීම දැකගත හැකි විය. නිදහස් ආලය ව්‍යාපාර 19වන සියවසේ පටන් ලිංගිකත්වය පිළිබඳ ව පොදු සමාජය ඉදිරිපිට කතාකිරීමට ඇති අයිතිය සම්බන්ධයෙන් ද පෙනී සිටි අතර අශ්ලීලත්වය පිළිබඳ නීති සමග සටන් කළේ ය..20වන සියවසට පා තැබීමත් සමග ඇතැම් නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරයේ යෝජකයෝ විවාහය යනු ස්වාමිභක්තිය සහ මානසික වහල්භාවය දිරිමත් කරන සමාජ සංස්ථාවක් බවට කරුණු දක්වමින් විවාහය පිළිබඳ විවේචනය තවදුරටත් පුළුල් කළහ.[තහවුරු කරන්න].ස්ත්‍රී වාදය සමග ඇති සබඳතාවය[සංස්කරණය].නිදහස් ආලයේ ඉතිහාසය ස්ත්‍රී වාදයේ ඉතිහාසය සමග වෙළී පවතී. 18වන සියවසේ අගභාගයේ පටන් මේරි වොල්ස්ටන්ක්රාෆ්ට් වැනි ප්රමුඛ ස්ත්‍රීවාදිනියන් විවාහය නැමති සංස්ථාව අභියෝගයට ලක් කර තිබූ අතර එහි අහෝසිකරණය පිණිස අධිවාචනය කළෝ ද බොහෝ වූහ. [5].ස්ත්‍රීවාදී විග්රහයට අනුව විවාහක ස්ත්‍රියක් යනු බිරිඳක් සහ මවක් වීම හේතුවෙන් වෙනත් කාර්යභාරයක යෙදීමට ඇයට ඇති අවස්ථාවන් අහිමි කරගන්නියකි. විවාහක ස්ත්‍රීන්ට සහ මවුවරුන්ට ගුරුවෘත්තියේ නියැලීමට තහනම් කර තිබීම විසින් මේ තත්ත්වය ඇතැම්විට නෛතික ව පවා පිළිගෙන තිබුණි. 1855 දී නිදහස් ආලය ප්‍රවණතාවේ අධිවාචිකාවක වූ මේරි ගෝව් නිකල්ස් නෛතික තලයේ දී මෙන් ම ජනමතය තුළ දීද ගැහැනිය ව පුරුෂයන්ගේ දේපලක් ලෙස ගැනීම තුළ දරදඬු පුරුෂයන්ට සිය භාර්යාවන්ගේ නිදහස මුළුමනින් ම උදුරා ගැනීමට ඉඩ සැලසෙන බව පවසමින් විවාහය යනු ගැහැනිය ව අගතියට පිරිහෙලන්නක් (annihilation of women) බව පෙන්වා දුන්නා ය. [6][7] නිදසුනක් ලෙස ඇතැම්විට සිය භාර්යාව කායික ව හික්මවීමට නීතිමය ඉඩකඩ විය. සෙනෙහසේත් අන්යෝන්ය කැමැත්තේත් ප්රතිඵලයක් විය යුතු ව තිබුණත් බොහෝ දරුවන් ප්‍රේමයෙන් තොර විවාහයන් තුළ මවුපියන්ගේ කැමැත්තෙන් තොර ව උපත ලබා ඇති බවත් නමුත් විවාහයෙන් බැහැර ප්‍රේමයෙන් උපත ලබන දරුවන් විවාහය තුළ උපත ලබන දරුවන් හා සමාන අයිතිවාසිකම් නොලබන බවටත් නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරයේ අධිවාචකයෝ චෝදනා නැගූහ. [8].නිදහස් ආලය පිළිබඳ කතිකාවේ දී කිසිදු කාන්තාවක් සිය මතවාදයන් ඉදිරිපත් කිරීමට උත්සුක වී නැතැ යි 1857 දී Minerva Putnam චෝදනා කළා ය. නිදහස් ආලය පිළිබඳ සංකල්පය විදාරණය කරමින් කෘති 6ක් මෙම සමය තුළ රචනා වී තිබුණ මුත් සිවිල් යුද්ධයෙන් පසු ඇරඹුණු ප්රධාන නිදහස් ආලය සඟරාවන් හතරෙන් ම කර්තෘවරියන් සිටියේ සඟරාවන් දෙකක පමණි. මේරි ගෝව් නිකල්ස් අධිවාචකයන් අතර ප්රමුඛ කාන්තාව වූ අතර නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරය ගැන සඳහන් කරන විට බොහෝ දෙනෙකුගේ සිහියට නැගුණු කාන්තාව ද ඇය විය. ඇය විසින් ලියූ සිය ස්වයංචරිතාපදානය ස්ත්‍රීවාදී දෘෂ්ටියකින් විවාහයට එදිරි ව එල්ල වූ ප්රථම ප්‍රහාරය විය. [9].නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරයේ යෝජකයෝ ලිංගික හැසිරීම් යනු ප්‍රජනනය උදෙසා පමණක් වූවක් ලෙස නොදුටුවෝ ය. උපත් පාලනයට ප්රවේශ වීමේ හැකියාව ස්ත්‍රීන්ගේ ස්වෛරීත්වයට ආධාර කරන්නක් ලෙස දුටු අතර උපත් පාලනය ප්රචලිත කිරීමට ක්රියා කළ බොහෝදෙනෙක් ම නිදහස් ආලය ද වැළඳ ගත්හ..ලිංගික නිදහස්කාමීහු උපත්පාලනය, වෛවාහික ලිංගික අපයෝජන (කායික මෙන්ම මානසික) සහ ලිංගික අධ්යාපනය වැනි මාතෘකාවන් ප්රචලිත කිරීම තුළින් ශාරීරික හිමිකම් සම්බන්ධයෙන් කාන්තාවන්ට ඇති අයිතිවාසිකම් වඩාත් ඉහළ තලයකට ගෙනයාමට කටයුතු කළහ. ස්ත්‍රී ලිංගිකත්වයට අදාළ කාරණාවන් සංවාදයට ලක්කිරීමෙන් කාන්තාවන් බලගැන්වීමට හැකි බව ඔවුන්ගේ විශ්වාසය වූ අතර ග්රන්ථ, අත්පත්‍රිකා, සහ වාරික වැනි මුද්‍රිත මූලාශ්රයන් ඒ පිණිස ඔවුහු සහාය කරගත්හ. මෙමගින් සිය ව්‍යාපාරය 50 වසරකට අධික කාලයක් නොනැසී පවත්වා ගැනීමටත්, සිය මතවාදයන් සමස්ත එක්සත් ජනපදය පුරා පැතිරවීමට රුකුලක් ලැබීමටත් ඔවුහු සමත් වූහ. [10].විවාහවීම තුළ ඔබේ අයිතිවාසිකම් අඩ වශයෙන් අහිමි වේ ( you became a semi-nonperson when you got married ) යනුවෙන් ප්රසිද්ධ ස්ත්‍රීවාදිනියක් වු ග්ලෝරියා ස්ටෙයිනම් වරක් ප්රකාශ කළා ය. ගැහැනියකට පිරිමියකු අවශ්‍යය යැයි කීම මත්ස්යකකුට පාපැදියක් අවශ්ය යැයි කීමක් බඳු ය යන ප්රසිද්ධ කියමන ද සූත්‍රගත කෙරුණේ ඇය විසිනි. එය ලබා ඇත්තේ එතරම් හොඳ නාමයක් නොවන බැව් පවසමින් 1987 දී විවාහය ප්‍රතික්ශේප කළ ඇය 2000 දී විවාහ දිවියට ඇතුළත් වූයේ අතීතයේ දී ස්ත්‍රීවාදීන් විසින් පහරදුන් සංස්ථාවන් අද දවසේ දී සිය අභිමතය මත තෝරාගැනෙන බව, එනම් සමාජය වෙනස් වී ඇති බව පවසමිනි. [11].ඉතිහාසය[සංස්කරණය].ආදිතමයන්[සංස්කරණය].ආදම්වරු විවාහය ප්රතික්ෂේප කළ නිකායක් විය. සිතුවමේ දැක්වෙන්නේ ඔවුන් සිය ආගමික අදහස් බෙදාගැනීම පිණිස රොක් වී සිටින ආකාරය යි..ඉතිහාසය පුරා පැවති උතෝපියානු සමාජ ව්‍යාපාර රැසක් ම නිදහස් ආලය පිළිබඳ දැක්මක් සහිත වූවෝ වුහ. ක්රි. පූ. 1වන සියවසත් ක්රි. ව. 1වන සියවසත් අතර කාලයේ මැද පෙරදිග විසූ පිරිමින්ගෙන් පමණක් සමන්විත වූ එසන්ස්වරු පෙනීයන පරිදි මෛථූන්‍යය, විවාහය සහ වහල්හිමීත්වයෙන් වැළකී සිටියහ. [12] මිල මුදල් පරිහරණයද ප්‍රතික්ශේප කළ ඔවුහු සාමූහික දිවිපෙවෙතක් ගෙනගිය අතර අවිහිංසාවාදීයෝද [13] නිර්මාංශාහාරිකයෝද වූහ. ආදම්වරු නමින් දෙවන, තෙවන සහ සිව්වන සියවස්වල උතුරු අප්රිකාවේ සිටි මුල්කාලීන ක්‍රිස්තියානි නිකායක් ද විවාහය ප්‍රතික්ශේප කළහ. නග්නත්වය ප්රගුණ කළ කළ ඔවුහු තමන් මුල් පාපයෙන් නිදහස් බව ද විශ්වාස කළහ..6වැනි සියවසේ පූර්ව මුසල්මාන පර්සියාවේ විසූ මස්දකීයවාදී බැතිමතුන් ද විවාහ සම්බන්ධයෙන් එක්තරා අරුතකින් නොබැඳි ප්‍රේමයට නෑකම් කියන පිළිවෙතක් අනුගමනය [14] කළ අතර නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරයන් බොහොමයක් [තහවුරු කරන්න] පරිද්දෙන් ම නිර්මාශාහාරය, අවිහිංසාව සහ සාමූහික පැවැත්ම ප්රිය කළහ. පෞද්ගලික දේපල ප්‍රතික්ශේප කිරීම සහ විවාහය ප්‍රතික්ශේප කිරීම හිමිකාරීත්වයෙන් බැහැර වීම උදෙසා ගත් ප්‍රතිපත්තීන් බව පෙන්වාදීමට ඇතැම් ලේඛකයන් විවාහය සහ දේපළ අතර ඇති දේශපාලනික සබඳතාවය ගවේෂණය තුළින් උත්සාහ දරා ඇත. [තහවුරු කරන්න] එක්දහස් එක් රැය හි එන කිඳුරෙකු වූ අබ්දුල්ලා නම් ධීවරයාගේ කතා පුවත ද මුහුද යට පිහිටි නිදහස් ආලය (සහ නිරුවත් බව) දැකගත හැකි වූ ජනාවාසයක් පිළිබඳ ව සඳහන් වන මෙ සමයට ම අයත් ජනකතාවක් වෙයි. [15].කාල් කවුට්ස්කි 1895දී ලියන සිය රචනාවක දීද විවාහය ප්‍රතික්ශේප කළ මධ්‍යකාලීන යුගයේ පැවති කොමියුනිස්ට්වාදී සමාජ විශාල සංඛ්යාවක් හඳුනාගනී. [16] මෙවැනි එක් ව්‍යාපාරයක් වූ 10වැනි සහ 14වැනි සියවස්වල බටහිර යුරෝපයේ විසූ කැතර්වරු සිය අනුගාමිකයන් ව සියලු ම සදාචාරමය වාරණයන්ගෙන් සහ ආගමික බැඳීම්වලින් නිදහස් කළහ. නමුත් තිරිසන් හෝ මනුෂ්‍ය ජීවිතයකට අනුගත නොවෙමින් අල්පේච්ඡ ව සහ බ්‍රහ්මචාරී ව වාසය කළ පුද්ගලයන් කෙරෙහි ගෞරව කළහ. ඉතා කලාතුරකින් දැකගත හැකි වූ සමානත්වයකට සහ ස්වාධීනත්වයකට ගැහැනුන් හිමිකම් කී අතර ආගමික නායකයන් ලෙස පවා පිළිගැනීමට ලක් වූ අය සිටියහ. කැතර්වරු සහ අනෙකුත් එවැනි කණ්ඩායම් (වෝල්ඩන්ස්වරු, අපෝස්තුලු සහෝදරවරු, බෙහාර්ඩ්වරු සහ බෙගුයින්වරු, ලොලාඩ්වරු සහ හුසයිට්වරු) රෝමානු කතෝලික පල්ලිය විසින් මිත්යාතදෘෂ්ටිකයන් වශයෙන් නම් කළ අතර මර්දනයටද කටයුතු කළහ. ශුද්ධාත්මයේ සොහොයුරෝ, ටැබොරයිට්වරු සහ පිකාඩ්වරු වැනි අනෙකුත් ව්‍යාපාරයන් ද විවාහය පිළිබඳ ව ඔවුන්ගේ වූ විවේචනය සමග එක් වූ නමුත් බ්‍රහ්මචාරය වෙනුවට නිදහස් ලිංගික සබඳතාවන්ට අනුග්රහ දැක්වූහ..බුද්ධි ප්රබෝධක අවධිය[සංස්කරණය].විලියම් බ්ලේක්ගේ Visions of the Daughters of Albion (1793) පිටකවරය. මෙය විවාහය පිළිබද යුදෙව්-ක්‍රිස්තියානි වටිනාකම් සම්බන්ධයෙන් ඔහු තුළ පැවති විවේචනාත්මක බව ප්රකට කරයි. ඕතෝන් (මැද) සහ බ්‍රෝමියන් (වම්පස) දම්වැලකින් ගැටලසා සිටී. මක්නිසාද යත් ඕතෝන් ව බ්‍රෝමියන් විසින් දූෂණය වුණු බැවින් සහ ඇය දැන් ඔහු වෙතින් ගැබ්ගෙන සිටින බැවිනි. තියටෝමන් (දකුණුපස) සහ ඕතෝන් ප්‍රේමවන්තයෝ වෙති. නමුත් තියටෝමන් ඇය අපිරිසිදු ය යන හැගීම නිසා, ක්රියා කළ නොහැකි ව ඔහු විසින් අත් පය ගැට ගසා ගෙන, අතීරණයේ බැඳුමට හසු ව සිටී..ප්රබුද්ධ සමය විසින් ගතානුගතික සදාචාරයට සහ ආගමට අභියෝග එල්ල වුණු අතර ප්රංශ විප්ලවයේ විමුක්ති දේශපාලනය විසින් නිදහස් ආලය වැනි මාතෘකාවන්ට සුපෝෂණීය විය හැකි වාතාවරණයක් ඇති කරන ලදී..ඉංග්රීසි ජැකොබියන්වරුන් ලෙස හැදින්වුණු ප්රංශ විප්ලවයට සහය දැක්වූ එංගලන්තයේ සිටි රැඩිකල් බුද්ධිමතුන් කණ්ඩායමක් විසින් ස්ත්‍රීවාදයේ සහ නිදහස් ආලයේ මුල් අදහස් ඉදිරිපත් කරන ලදී..ඒ අතර කැපී පෙනෙන චරිතයක් වූයේ රොමැන්ටික් කවියෙකු වූ විලියම් බ්ලේක් ය. ඔහු සිය Visions of the Daughters of Albion (1793) වැනි කෘතිවල විවාහය තුළ ඇති ලිංගික පීඩනය සමාන කරනු ලැබුවේ වහල්භාවයකට ය. ඔහු එකල පැවති විවාහ නීති කෙරෙහි විවේචනාත්මක වූ අතර පතිවත සුචරිතයක් ලෙස දුටු සාම්ප්රදායික ක්‍රිස්තියානි ආකල්පයන් නිර්දය ලෙස විවේචනය කළේ ය.[17] සිය බිරිද වූ කැතරින්ට දරුවන් නොලැබීම ද හේතුවක් වූ බව පෙනෙන ඔහුගේ විවාහයේ දෙදරා යාම තුළ ඔහු දෙවන බිරියක් පාවාගැනීම වෙනුවෙන් ප්රසිද්ධියේ පෙනී සිටියේ ය.[18] විවාහයක තිබිය යුතු අන්යෝන්ය බැදීම රැකගැනීමට බාහිර බලපෑම් එල්ලවීම තුළ ආදරය අවංක බැදීමක සිට තමන් පිට පැවරුණු රාජකාරියක් දක්වා පිරිහෙන බවටත් මිනිසුන්ගේ ලිංගික ඊර්ෂ්‍යාව සහ ආත්මාර්ථකාමීත්වය යොදාගනිමින් විවාහ නීතිය රැකගැනීම පමණක් ඉන් සිදුවන බවටත් ඔහු දැරූ මතයට ඔහුගේ ඇතැම් පද්‍යයන් දෙස් දෙයි. "Why should I be bound to thee, O my lovely Myrtle-tree?" සහ "Earth's Answer" යන පද්‍ය ලිංගික සහකරුවන් කීපදෙනෙකු සමග සබදතා පැවැත්වීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටින බව සිතිය හැකි ය..සිය ලන්ඩන් නම් පද්‍යයේ ඔහු යොවුන් සිරියෙන් යුතු වෙසගනගේ සාපයෙන් බැට කන විවාහයේ අවමංගල රිය (the Marriage-Hearse) ගැන පවසමින් ප්රතිඵලය වී ඇත්තේ බොරු චරිතවත් බවකින් රගපෑමත් වේසකමත් බව පෙන්වාදෙයි. එකිනෙකා කෙරෙහි කිසිදු හැගීමක් නැති බ්‍රෝමියන් සහ ඕතෝන් අතර නීතිය නිසා ඇතිවන බැදීම ගැන කියවෙන Visions of the Daughters of Albion නිදහස් ආලය වෙනුවෙන් ඉදිරිපත් කළ සටන්කාමී ප්‍රකාශනයක් ලෙස ප්රසිද්ධියට පත් විය. නීතිය සහ ප්‍රේමය එකිනෙකට සතුරු ලෙස දුටු බ්ලේක් "ගල්ගැසුණු විවාහක යහන (frozen marriage-bed)" පතුරු ගැසුවේ ය..Till she who burns with youth, and knows no fixed lot, is bound.In spells of law to one she loathes? and must she drag the chain.Of life in weary lust? (5.21-3, E49).මිනිසුන් පිරිහුණු තත්ත්වයක සිටින බවත් නිදහස් ආලයෙන් යුතු සමාජයකට ප්රධාන ම බාධකය දූෂ්‍ය වූ මනුෂ්‍ය ස්වභාවය බවත් ඔහු විශ්වාස කළේ ය. එයට හේතුව හුදෙක් සමාජයේ නිදහස්කාමී චර්යා නොඉවසීම හෝ පිරිමින්ගේ ඊර්ෂ්‍යාව නොව මානව සන්නිවේදනයේ ව්‍යාජ, කුහක ස්වභාවය බව ඔහු විශ්වාස කළේ ය.[19] විවාහය සතුටට සහ ආදරයට අනුග්රහ දැක්විය යුතු නමුත් යථාර්ථයේ දී එය එසේ නොවන බවත්[20] තමන් ගැටගැසී සිටින බවට යුවළකගේ වන දැනුම විසින් ම බොහෝවිට ඔවුන්ගේ සතුට විනාශ කරන බවත් ඔහු සිතූ බව පෙනෙන්නට තිබේ..1792 දී මුල් කාලීන ස්ත්‍රීවාදිනියක් සහ නිදහස් ආලයේ යෝජිකාවක් වූ මේරි වොල්ස්න්ක්‍රාෆ්ට් විසින් ලියූ A Vindication of the Rights of Woman හි කවර පිටුව..බ්ලේක්ගේ කවයේ සිටි තවත් අයෙක් වූයේ පුරෝගාමී ස්ත්‍රීවාදිනියක වූ මේරි වොල්ස්ටන්ක්රාෆ්ට් සහ මුල්කාලීන අරාජකවාදියකු වූ විලියම් ගොඩ්වින් ය. ගොඩ්වින් පසුකලෙක ඇගේ සැමියා බවට පත් විය. නිදහස් ආලයේ පරමාදර්ශ මුල් ම යුගයේ ස්ත්‍රීවාදිනියක වෙතින් උත්කෘෂ්ටත්වයට පත්කෙරිණ. විවාහය නැමති සංස්ථාවට අභියෝග කළ වොල්ස්ටන්ක්රාෆ්ට් එය අහෝසි කිරීම පිණිස පෙනී සිටියා ය. ඇගේ නවකතා විවාහය පිළිබද සමාජ නිර්මිතය සහ කාන්තාවන් කෙරෙහි ඉන් වන බලපෑම විවේචනයට ලක්කරන ඒවා විය. 1788 දී ලියූ Mary: A Fiction නම් ඇගේ මුල් ම නවකතාවේ වීරවරිය ආර්ථික හේතූන් මත ප්‍රේමයෙන් තොර විවාහයකට තල්ලු කරනු ලැබේ. ඇය වෙනත් මිනිසකු හා ගැහැනියක සමග සිය සබදතා තුළ සිය ආදරය සොයාගනී. ලියා අවසන් නොකළ නමුත් 1798 දී පළකෙරුණු Maria: or, The Wrongs of Womanනවකතාව සිය සැමියා විසින් උම්මත්තකාගාරයක සිරගත කෙරුණු කාන්තාවක් වටා ගෙතුණු කතාවකි. මරියා සිය උම්මත්තකාගාර සගයෙකු වෙතින් විවාහයෙන් බැහැර ව සිය ජීවිතයේ සැනසීම සොයාගනී. “කාන්තාවන්ට ප්රබල ලිංගික ආශාවන් තිබෙන බවත් එය එසේ නොවන බවට හැගවීම පහත් සහ සදාචාර විරෝධී දෙයක් බවත්” වොල්ස්ටන්ක්රාෆ්ට් පැහැදිලි ව පෙන්වා සිටියා ය.[5].කාන්තාවන් සිය නිදහස සහ ලිංගිකත්වය පිළිබද පාලනය අත්නොහැරිය යුතු බව වොල්ස්ටන්ක්‍රාෆ්ට්ගේ මතය වූ අතර ඒ අනුව යමින් ඇය සිය සහකරුවා වූ ගිල්බර්ට් ඉම්ලේ වෙතින් ඇයට දරුවන් දෙදෙනෙකු පිළිසිදගෙන සිටිය දී සහ ප්රංශ විප්ලවයේ භීෂණය මධ්‍යයේ දරුවකුට උපත දීමට සිදුවීමත් නොතකමින් ඔහු හා විවාහ වීමෙන් වැළකුණි. එම සබදතාවය ඉම්ලේගේ විකල්ප සබදතාවයක් සොයාගැනීම නිසා අමිහිරි ලෙස අවසන් වුවත් නිදහස් ආලයක් පිළිබද ඇගේ විශ්වාසය සුරැකී පැවතුණි. පසුකලෙක ඇය නිදහස් ආලය පිළිබද සිය අදහස් බෙදාහදාගත් සහ ඔහුගේ ජීවිත කාලය පුරා ම විෂය පිළිබද පළකිරීම් කළ විලියම් ගොඩ්වින් සමග සබදතාවයක් ඇතිකර ගත්තා ය. නමුත් අවසානයේ දී ඔවුන් දෙදෙනා විවාහ වීමට තීරණය කළහ. ඒ ප්‍රසූතියේ දී සිදු වූ සංකූලතා හේතුවෙන් ඇගේ මරණය සිදුවීමට දින කිහිපයකට පෙර ය..නිදහස් ආලයට සහය දැක්වීමක් ලෙස හදුනාගත හැකි ආදර්ශයක් සපයමින් මේරිගේ හා ගොඩ්වින්ගේ දරුවා වූ මේරි බාල වියේ දී, එවකටත් විවාහ වී සිටි ඉංග්රීසි කවි පර්සි බෙසී ෂෙලී විසින් සිය රැකවරණයට ගන්නා ලදී. ෂෙලී ද නිදහස් ආලය (සහ නිර්මාංශාහාරිකත්වය) වෙනුවෙන් සිය රචනා තුළ පෙනී සිටියේ ය. Queen Mab (1813) හි ගැදි සටහන් තුළ ද, ඔහුගේ On Love (c. 1815) නම් රචනාව තුළ ද, Epipsychidion (1821) පැදිය තුළ ද ඒ දැකිය හැකි ය. Epipsychidion හි ඔහු මෙසේ ලියයි:.I never was attached to that great sect,.Whose doctrine is, that each one should select.Out of the crowd a mistress or a friend,.And all the rest, though fair and wise, commend.To cold oblivion....True love has this, different from gold and clay,.That to divide is not to take away..මනෝරාජික සමාජවාදය[සංස්කරණය].ආදිම සමාජ ව්‍යාපාරවල වූ නිදහස් ආලය ආශ්රිත සංකල්ප මෙන් ම ස්ත්‍රීවාදය, අහිංසාවාදය, සරළ සාමූහික ජීවිතය වැනි සංකල්ප 19 වැනි සියවසේ මුල ප්‍රංශයේ හා බ්‍රිතාන්‍යයේ ඇරඹුණු මනෝරාජික සමාජවාදී සමාජ වෙත ගමන් කිරීම ප්‍රංශයේ ඔන්රේ ඩි සෙන්ට් සිමොන් (Henry de Saint Simon), ෂෝල් ෆූරියේ (Charles Fourier) සහ එංගලන්තයේ රොබට් ඕවන් වැනි චින්තකයන් හරහා සිදුවිය. Feminism යන යෙදුම ද පබැදූ ෆූරියේ සැබෑ නිදහස ඇතිවන්නේ හිමිකරුවන්, ශ්‍රමයේ රීති, ආශාවන් යටපත් කිරීම යන මේ සියල්ල නැති වූ කල්හි පමණක් බැව් කියා සිටියේ ය. ආශාවන් යටපත් කරවීම පුද්ගලයාට පමණක් නොව සමස්තයක් ලෙස සමාජයට ද හානිකර බව ඔහු කියා සිටියේ ය. මිනිසුන් හිංසනයට පත් නොවන තාක් කල් ලිංගිකත්වයේ සෑම ප්‍රකාශමානවීමක් ම වින්දනයට නිදහස තිබිය යුතු බවත් “කෙනකුගේ වෙනස්බවට ඉඩ දීම” නිසැක ව ම සමාජ අන්තර්ග්‍රහණය ඉහළ නංවනු ඇති බව ද ඔහුගේ මතය විය..රොබට් ඕවන් මනුෂ්‍ය වර්ගයා පීඩාවට පත් කරන භයංකර ත්‍රිත්වය (awful trinity) ලෙසට විවාහය, ආගම සහ පෞද්ගලික දේපල නම් කළේ ය. ඔහුගේ පුතු වූ රොබට් ඩේල් දික්කසාදයේ නිදහස වෙනුවෙන් පෙනී සිටි ප්රබල මතධාරියකු විය. සාන්ත සිමොන්වාදී ස්ත්‍රීවාදිනියක වූ පෝලින් රෝලන්ඩ් විවාහයට එදිරි ව නිදහස් ආලයට අනුගත ස්ථාවරයක් ගනිමින් 1830 වැනි සමයක දරුවන් සිව් දෙනෙකුට ම උපත ලබා දුන්නේ ඔවුන්ගේ පෙළපත් නාමය ඇගේ වාසගම බවට පත්වන ලෙසිනි..ජර්මානු සංගීතවේදී රිචඩ් වැග්නර් සිය කෘති කීපයක ම නිදහස් ආලයේ ස්වභාවය ගත් සංකල්පයක් වෙනුවෙන් පෙනී සිටි අතර වාද්‍ය ශිල්පී හෑන්ස් වොන් බුලෝ සමග ඒ වනවිටත් විවාහ වී සිටි කොසිමා ලිස්ට් සමග පවුල් ජීවිතයක් ගතකිරීමට ද පෙළඹූණි. යුගයේ සමාජ සාරධර්මවල කෝණයෙන් බලන කල්හි අවකල් හැසිරීමක් ලෙස පෙනී ගිය ද, මෙවැනි සබදතා සමාජ සම්මුතියට වඩා සිය නිදහස් සිතුම් පැතුම්වලට තැන දුන් ප්රසිද්ධ සහ විශිෂ්ට කලාකරුවන්ගේ ස්වභාවය ලෙස හදුනාගත හැකි ය. එනයින් බලන කළ ඔවුන් එකල ලිංගිකත්වය සහ ප්‍රේමය විෂයෙහි නිදහස්කාමී අදහස් ප්රකට කළ ෆූරියේ වැනි දාර්ශනිකයන්ගේ කුලකයේ සිට ඇති බවත් ඔවුන්ගේ සවිඥාණක ව හෝ අවිඥාණක ව හෝ සිදු වූ විවෘත හැසිරීම විසිවැනි සියවසේ වඩාත් නිදහස්කාමී වූ සමාජ සම්මතයන්ට පදනම සැපයූ බවත් පැවසිය හැකි ය. ෆ්‍රෙඩ්රික් නිට්ෂේ ද නිදහස් ආලයේ ස්වභාවය ගත් අදහස් ඇතැම්විට දැක්වී ය. නමුත් ඔහු එහි සුප්රසිද්ධ පිළිවෙත් පුරන්නියක වූ ලුයි ඇන්ද්‍රියේ සැලෝමේ (Louis Andreas Salome) වෙත විවාහ යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කළ කල්හි ඇය නිදහස් සහ සුපිරිසදාචාර සුපිරිමිනිසා පිළිබද ඔහුගේ ම දර්ශනයට එරෙහි ව යාම ගැන ඔහු ව අවඥාවෙන් හෙලා දුටු අතර මේ විවේචනය ඔහු ගැඹුරු ලෙස සිතාබැලීමකට නැතිනම් කම්පනයකට පත්කළේ ය. සංගීතවේදී ෆ්‍රෙඩ්රික් ෂොපින් සහ ලේඛිකා ජෝර්ජ් සෑන්ඩ් අතර පැවති සබදතාවය ද නිදහස් ආලයේ ප්‍රකාශයක් ලෙස පැති කිහිපයකින් ම දැකිය හැකි ය. සුප්රසිද්ධ චරිතවල මේ ආකාරයේ හැසිරීම් ආදර සබදතා සහ විවාහය පිළිබද පැවති සාම්ප්රදායික මතය කෙරෙහි වූ විශ්වාසය හීන කිරීමට මහෝපකාරී විය. වෙසෙසින් ම මෙවැනි සාම්ප්‍රදායිකත්වයක් නිසැක ව එහි ප්රතිපත්ති පූරකයන්ගේ ජීවිතවල සෞඛ්‍යයට හානිකර වන විට ඒ එසේ සිදුවිය..ව්‍යාපාරයේ මූලයන්[සංස්කරණය].සම්භාවනීය සමාජ විද්‍යාඥයකු වූ හර්බට් ස්පෙන්සර් සිය Principles of Sociology හි නිදහස් දික්කසාද ක්රමයක් ඇති කිරීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේ ය. නීතියෙන් ඇතිවන බැදීම සහ ආදරයෙන් ඇති වන බැදීම යනුවෙන් සංරචක දෙකකින් විවාහය සමන්විත වන බව පැවසූ ඔහු ආදරයෙන් ඇති වන බැදීම නැති වීමත් සමග ම නීතියෙන් ඇති වන බැදීම ස්වයංක්රීය ව ම අහෝසි වන බවටත්, එබැවින් දික්කසාදය සදහා නීතිමය ක්‍රියාදාමයක අවශ්‍යතාවයක් නොමැති බවටත් තර්ක කරන ලදී. [21] නිදහස් ආලය විශේෂයෙන් ම කාන්තාවන්ගේ අයිතිවාසිකම් ගැන අවධාරණය කරන ලදී. මක්නිසාද යත් ලිංගිකත්වය ආශ්රිත ව පැවති බොහෝ නීති (නිදසුන්: විවාහ නීති සහ උපත් පාලනය සම්බන්ධ සීමා) කාන්තාවන්ට එරෙහි ව වෙනස්කම් කරනසුලු වූ බැවිනි. [22].ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය[සංස්කරණය].ඔනෙයිඩා සමාජය 1840 දී පිහිටුවනු ලැබු මනෝරාජික සමාජයක් වූ අතර එවුහු නිදහස් ආලයක් භාවිතාවේ යෙදවුහ. ඔනෙයිඩා මන්දිරයේ රූපයක් සහිත 1907 දී මුද්‍රිත තැපැල් පතක් රූපයේ දැක්වේ..නිදහස් ආලය තනි ව්‍යාපාරයක් බවට පත්වීම 19වන සියවසේ අගභාගයේ දී සිදුවිය. ක්‍රිස්තියානි සමාජවාදී ලේඛකයකු වූ ජෝන් හම්ප්‍රි නොයෙස් (John Humphrey Noyes) විසින් Free love යන යෙදුම පබදින ලදී. කෙසේනමුත් ඔහු වඩාත් ප්රිය කළ යෙදුම වූයේ සංකිර්ණ විවාහය (complex marriage) යන්නයි. නොයෙස් 1848 දී ඔනෙයිඩා සමාජය (Oneida community) පිහිටුවූ අතර, මනෝරාජික සමාජයක් වූ එය කාන්තාවන් කෙරෙහි හිමිකාරීත්වයක් තබාගැනීමට පිරිමින්ට ඉඩ දීම මගින් ක්‍රිස්තියානින් විසින් ප්රතික්ෂේප කළ යුතු ම සංකල්ප දෙකක් වන නීතිගතභාවය (legalism) සහ ආත්මාර්ථකාමීත්වය ප්රවර්ධනය කරන බැවින් සම්ප්රදායික විවාහය ප්රතික්ෂේප කළේ ය. ඔහු එයට බයිබලීය පදනමක් ද සපයා ගත්තේ ය. "මක්නිසාද නැවත නැගිටීමේ දී ඔවුන් සරණපාවාගන්නේවත් සරණපාවා දෙන්නේවත් නැත. එහෙත් ස්වර්ගයෙහි දේවදූතයන් හා සමාන වෙති." (මැතිව් 22: 30)[23] නොයෙස් සුජනකවාදයට (eugenics) ද සහය දැක්වූ අතර ඔනෙයිඩා සමාජයේ සාමාජිකයන්ගෙන් නොයෙස් සහ තවත් තෝරාගත් කිහිපදෙනෙක් පමණක් ප්‍රජනනයට සුදුසුකම් ලැබී ය. ඔනෙයිඩා සමාජයේ තවත් ශාඛාවක් බර්ලින් හෙයිට්ස්හි ඔහියෝ හි පිහිටුවනු ලැබී ය..1852 දී මාර්ක්ස් එජ්වර්ත් ලසාරස් නම් ලේඛකයෙක් "Love vs. Marriage pt. 1," මැයෙන් පොත් පිංචක් පළ කළ අතර ඔහු එහි විවාහය "සමාජ සංහිදියාව සමග ගැටෙනසුලු සහ මානසික සහ කායික අබලත්වයන්ගේ මූල හේතුව ලෙස ද" පෙන්නුම් කරන ලදී. ලසාරස් සිය ලියවිලි සිය ක්‍රිස්තියානි ආගමික ඉගැන්වීම් සමග බද්ධ කළ අතර එය ක්‍රිස්තියානි සමාජයන් ඔහුගේ නිදහස් ආලය ආශ්රිත සංකල්පයන්ට ප්‍රතිරෝධී නොවීමට හේතු විය.[4] නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරයේ මූලිකාංග අහෝසිකරණ ව්‍යාපාර (abolitionist movements) සමග ද නෑකම් දක්වයි. ඒ වහල්භාවය සහ ලිංගික වහල්භාවය වන විවාහය අතර සමානකම් දැකීම තුළ සහ කළු විමුක්ති ක්රියාකාරිකයන් සමග අත්වැල් බැද ගැනීමත් නිසා ය..1872 වසරේ දී ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් වෙමින්, ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරණයකට තරග කළ පළමු කාන්තාව බවට පත් වූ ඇමරිකානු ස්ත්‍රීවාදිනී වික්ටෝරියා වුඩ්හල් (1838-1927) ද නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරයේ ප්රධාන සාමාජිකාවක ලෙස සැලකේ. 1871 දී වුඩ්හල් මෙසේ රචනා කළා ය. “ඔව්, මම නිදහස් ආලවන්තියක්මි. මා හට, මා කැමති ඕනෑම අයකුට, මා කැමති තරම් දිගු හෝ කෙටි කාලයක් ආලය කිරීමට, මට ඇවැසි නම් දවසින් දවස වුවත් ඒ ආලය වෙනස් කිරීමට අන්සතු කළ නොහැකි, ව්‍යවස්ථානුකූල සහ ස්වාභාවික අයිතියක් ඇත. ඔබටවත් ඔබ සදන කිසියම් නීතියකටවත් මගේ එම අයිතියට අතපෙවීමට නොහැක.” [24].කාන්තා ව්‍යාපාරය, නිදහස් ආලය සහ ආධ්‍යාත්මිකවාදය (spiritualism) එකල එකිනෙක දැඩි ව සබැදුණු ව්‍යාපාර ත්‍රිත්වය වූ අතර වුඩ්හල් ද ආධ්‍යාත්මික නායිකාවක වූවා ය. නොයෙස් මෙන් ම ඇය ද සුජනකවාදයට සහාය දැක්වූවා ය. තවත් එවැනි සමාජ ක්‍රියාකාරිනියක සහ ශික්ෂිකාවක වූ මේරි ගෝව් නිකල්ස් ඇගේ දෙවන සැමියා සමග විවාපත් වූ අතර දෙපළ එක් ව පුවත්පතක් පළ කළ අතර වෛද්‍ය කෘති, ලියවිලි[25][26][27], නවකතාවක් සහ නිදහස් ආලය වෙනුවෙන් කරුණු දක්වමින් තර්ක කළ නිබන්ධයක් ද රචනා කළහ. කෙසේනමුත් වුඩ්හල් සහ නිකොල්ස් යන දෙදෙනා ම එක්වර ම නිදහස් ආලය අත්හළහ.[තහවුරු කරන්න].19වන සියවසේ දෙවන භාගය තුළ නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරය විසින් පළ කළ ප්රකාශන අතර Nichols' Monthly, The Social Revolutionist, Woodhull & Claflin's Weekly (සංස්කරණය. වික්ටෝරියා වුඩ්හල් සහ ඇගේ සොයුරිය වූ ටෙනසි ක්ලැෆින්), The Word (සංස්. එස්රා හේවුඩ්), Lucifer, the Light-Bearer (සංස්. මෝසෙස් හාර්මන්) සහ ජර්මන් භාෂා Detroit පුවත්පතක් වූ Der Arme Teufel (සංස්. රොබර්ට් රෙයිට්සෙල්) විය. සංවිධාන අතර ඇමරිකානු ලිංගික නිදහස්කාමික සමාජවාදී බෙන්ජමින් ටකර් විසින් New England Labor Reform League (NELRL) හි ශාඛාවක් ලෙසින් පිහිටුවනු ලැබූ New England Free Love League වේ. නිදහස් චින්තකයන් සුළුතරයක් ද නිදහස් ආලයට සහාය දැක්වූහ. [28].වඩාත් ම රැඩිකල් නිදහස් ආලය සගරාව වූයේ 1856-1857 දක්වා පළ වූ ජෝන් පැටර්සන් විසින් පළ කරන ලද The Social Revolutionist ය. පළමු වෙළුම ලේඛකයන් විසිදෙනෙකු විසින් රචනා කෙරුණු අතර එයින් කාන්තාවන් සිටියේ එක් අයෙකු පමණි.[9].ලිංගික නිදහස්කාමීන් විවාහය පිළිබද සංකල්පයන්ට එරෙහි සිය සටනේ දී හුදකලා වූයේ නැත. 19වන සියවසේ සිටි තවත් ඇමරිකානුවන් රැසක් ම, (එය අහෝසි ම කරදැමීමට පැකිලුණත්) එම සමාජ සංස්ථාවේ ගැටලු ඇති බව දුටහ. ෂේකර්වරු (shakers), ඔනෙයිඩා සමාජය සහ අද්‍යයතන සාන්තුවරයන්ගේ නිකාය (Latter Day Saints) වැනි කණ්ඩායම් ද විවාහය පිළිබද සමාජ ආකල්පය කෙරෙහි මිශ්ර ආකල්පයක් දැරී ය. බිරියන් සිය සැමියන්ට යටපත් වීමේ ගැටලුව තවත් අර්බුදයට යවමින් පල්ලිය සහ රජය එක් ව කටයුතු කරන තාක් කල් ස්ත්‍රීන් සහ පුරුෂයන් අතර සැබෑ සමානාත්මතාවය ඇති නොවන බව මෙම සංවිධාන සහ ලිංගික නිදහස්කාමීහු විශ්වාස කළහ.[4].නිව්යෝක්හි ග්‍රීන්විච් ගම්මානයේ බොහීමියානු කව දක්වා ම ගමන් කරමින් නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරය 20 වැනි සියවසේ මුල්භාගය තුළ ද ක්රියාත්මක විය. නිදහස් ආලයට අනුගත ව ජීවත් වූ ගම්වාසීන් පිරිසක් The Masses නම් දේශපාලනික සගරාව තුළින් සහ එහි සහෝදර ප්රකාශනය වූ The Little Review නම් සාහිත්‍යමය ප්රකාශනය තුළින් එම අදහස් ප්රචලිත කිරීමට ද කටයුතු කළහ. එඩ්වර්ඩ් කාපෙන්ටර් සහ හැව්ලොක් එලිස් වැනි ඉංග්රීසි චින්තකයන්ගේ ලියවිලිවලින් ආභාෂය ලබමින්, එම්මා ගෝල්ඩ්මන් වැනි කාන්තාවෝ සමලිංගික නිදහස සහ උපත් පාලනයේ අයිතිය ඇතුලු ලිංගික අයිතිවාසිකම් ගණනාවක් දක්වා ම අරගල මෙහෙයවූහ. ග්‍රීන්විච් ගම්මානයේ ව්‍යාපාරය තුළ සිටි සෙසු ප්රසිද්ධ සාමාජිකයන් වුයේ එඩ්නා ශාන්ත වින්සන්ට් මිලේ, මැක්ස් ඊස්ට්මන්, ක්‍රිස්ටල් ඊස්ට්මන්, ෆ්ලොයිඩ් ඩෙල්, මාබෙල් ඩොජ් ලුහාන්, ඉඩා රෞහ් (Idah Rough), හචින්ස් හැප්ගුඩ් සහ වෙයිත් බොයිස්. ඩොරති ඩේ ද නිදහස් ආලය, කාන්තා අයිතිවාසිකම් සහ උපත්පාලනය වෙනුවෙන් උද්යෝගයෙන් රචනා කළ නමුත් පසුකාලීනව කතෝලික දහම වැළද ගැනීමත් සමග 1960 ගණන්වල සිදු වූ ලිංගික විප්ලවය හෙළා දුටුවා ය..ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ නිදහස් ආලය සංකල්පයේ සංවර්ධනය ප්ලේබෝයි සගරාවේ ප්රකාශක වූ හියු හෙෆ්නර්ගේ ක්‍රියාකාරීත්වය සහ ප්රතිරූපය වෙතින් ද සැලකිය යුතු බලපෑමක් ලැබී ය. ඔහුගේ පේෟද්ගලික ජීවිතය අඩ සියවසක කාලයක් පුරා නිදහස් ආලය පොදු ජනතාව අතර ප්රචලිත වීමට හේතු විය..එක්සත් රාජධානිය[සංස්කරණය].පුරෝගාමී ලිංගවේදියෙක් සහ නිදහස් ආලයේ සහායකයකු වූ හැව්ලොක් එලිස්.ස්කොට් ජාතික බුද්ධිමතකු වූ තෝමස් ඩේවිඩ්සන් විසින් 1883 දී පිහිටුවන ලද Fellowship of the New Life හි දර්ශනයේ ප්රධාන අංගයක් වූයේ ද නිදහස් ආලය යි.[29] සංගමයේ සාමාජිකයන් අතරට එවක සමාජයේ සම්මත ව පැවති ලිංගිකත්වය සහ සදාචාරය පිළිබද වික්ටෝරියානු සම්මතයන්ට රැඩිකල් ලෙස අභියෝග කළ එඩ්වර්ඩ් කාපෙන්ටර් සහ ජෝන් ඩේවිඩ්සන් වැනි කවියන්, සත්ත්ව හිමිකම් ක්‍රියාකාරික හෙන්රි ස්ටීවන් සෝල්ට්[30], ලිංගවේදී හැව්ලොක් එලිස්, ස්ත්‍රීවාදිනියන් වූ ඊඩිත් ලීස්, එමලින් පැන්ක්හර්ස්ට්, පරමවිඥානාර්ථවාදිනියක වූ ඇනී බෙසන්ට්, ලේඛකයන් වූ එච්. ජී. වෙල්ස්, බර්නාර්ඩ් ෂෝ, බර්ට්‍රන්ඩ් රසල්, ඔලිව් ෂ්‍රෙයිනර්[31] වැනි එවක සිටි බොහෝ සම්භාවනීය වියත්තු ඇතුළත් වූහ. සියලුදෙනා තුළ ම සෑම අංශයක ම පරිපූර්ණ චරිතයක් ගොඩනැගීම වූ සංගමයේ පරමාර්ථය වූ අතර අන්‍යයන්ට ආදර්ශයට ගැනීම පිණිස සරළ පිරිසිදු ජීවන රටාවක් ක්රියාවට නැංවීමෙන් සමාජ පරිවර්තනයක් කළ හැකි බව විශ්වාස කළහ. සංගමයේ බොහෝ සාමාජිකයෝ අහිංසාවාදය, නිර්මාංශාහාරිකත්වය සහ සරළ ජීවන පැවැත්ම වෙනුවෙන් පෙනී සිටියහ.[32].එඩ්වර්ඩ් කාපෙන්ටර් සමලිංගිකයන්ගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටි ප්රථම ක්රියාකාරිකයා වූයේ ය. ඔහු ප්‍රගතිශීලී අධ්යාපනය කෙරෙහි, විශේෂයෙන් ම තරුණ ජනයාට ලිංගික අධ්යාපනය ආශ්රිත දැනුම ලබාදීම කෙරෙහි විශේෂ අවධානයක් දැක්වීය. කාපෙන්ටර්ට අනුව ලිංගික අධ්යාපනය යනු ලිංගිකත්වය සහ ස්ත්‍රී-පුරුෂභාවය කාන්තාවන් පීඩාවට පත් කිරීමට යොදාගැණෙන ආකාරය ගැන පැහැදිලි අවබෝධයක් ලබා දීම යි. ඔහුගේ රැඩිකල් කෘතිය වූ Love's Coming-of-Age හි ඔහු තර්ක කළ පරිදි සාධාරණ සහ සමානාත්මතාවාදී සමාජයක් කාන්තාවන්ගේ ලිංගික සහ ආර්ථික නිදහස ප්රවර්ධනය කළ යුතු ය. ඔහුගේ විශ්ලේෂණයේ මූලික පදනම වූයේ විවාහය නමැති සංස්ථාවේ සෘණාත්මක බලපෑම් ය. එවක එංගලන්තයේ පැවති විවාහ සංස්ථාව බලහත්කාර බ්‍රහ්මචාරීත්වයක් මෙන් ම ගණිකා සේවයක් ද වූ බව ඔහු සැලකී ය..එඩ්වර්ඩ් කාපෙන්ටර් 1857 දී.සමාජවාදී සමාජයක් බිහිවන තුරු කාන්තාවන් සැබෑ විමුක්තිය නොලබන බව හෙතෙම විශ්වාස කළේ ය. කෙසේනමුත්, ඔහුගේ බොහෝ සමකාලීනයන්ට වෙනස් ව යමින්, කාන්තාවන්ගේ අයිතිවාසිකම් දිනාගැනීමේ අරගලය, පිරිමි කම්කරුවන්ගේ අයිතිවාසිකම් දිනාගැනීමේ අරගලයට යටපත් කිරීම වෙනුවට, කාන්තාවන්ගේ අයිතීන් දිනාගැනීමේ අරගලයට සියලු පීඩිත කම්කරුවන් සහාය දැක්විය යුතු බව නිගමනය කිරීමට මෙය ඔහු ව යොමු කළේ ය. ඔහු මෙසේ පැවසුවේ ය. "...කාන්තාවන්ගේ නිදහස හැර වෙනත් විකල්පයක් නැත. කාන්තාවන්ගේ නිදහස යන්නෙන් අදහස් වන්නේ, සමස්ත පොදු මහජනතාවගේ ම, ගැහැනුන් හා පිරිමින් යන දෙපිරිසේ ම නිදහස යි. එනයින් ම ආර්ථිකමය වහල්භාවය මුලුමනින් ම තුරන් කිරීම යි. නිදහස් කාන්තාවන් සහ නිදහස් ආලය එහි සැබෑ අරුතින් සහ සැබෑ මිලෙන් අන්තර්ගත කර නොගන්නා කිසිදු විසදුමක් නොමැත. සිය ලිංගභාවයය හේතුවෙන් වේදනා විදින්නට ව ඇති සෑම ගැහැනියකට ම ඇයට හැකිතාක් දුරට තමන් ව ප්රකාශයට පත්කරගැනීමට, තමා ම බවට පත්වීමට, කෙළින් ම කිවහොත් නිදහස් ගැහැනියක් බවට පත්වීමට ඉඩ දිය යුතු වෙමු.".සුප්රසිද්ධ බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික නිදහස් ආලය ක්රියාකාරිකයෙක් වූයේ තෙවැනි රසල් අර්ල්වරයා බවට පසුකලෙක පත් වූ දාර්ශනික බර්ට්‍රන්ඩ් රසල් ය. කාන්තාවක් සමග කායික ඇසුරක් පවත්වන තුරු ඇය සැබවින් ම හදුනාගත් බව තමන් නොසලකන බව හෙතෙම පැවසී ය. රසල් සිය දැවැන්ත කෘති මගින් දිගින් දිගට ම නිදහස් ආලයෙහි විවිධ අංශ ආමන්ත්‍රණය කළ අතර, ඉතා ම වයෝවෘද්ධ සමය වන තුරු ම සාම්ප්රදායික ඒකභාර්යාවෘතයෙන් සෑහීමකට පත් නොවී ය. නිදහස් ආලය අරබයා ලියැවුණු ඔහුගේ ප්රකට ම කෘතිය වන්නේ 1929 දී පළ කළ Marriage and Morals (විවාහය සහ සදාචාරය: පරිවර්තනය - දයාරත්න ගරුසිංහ, විවාහය හා සාර්ධර්ම: පරිවර්තනය - ඉ. කොලොන්නගේ) ය. මේ කෘතිය ලිංගිකත්වය සහ විවාහය සම්බන්ධයෙන් පැවති වික්ටෝරියානු සදාචාරාකල්ප තදබල ලෙස විවේචනයට ලක් කළේ ය. ඔහුගේ සමයේ පැවති ලිංගිකත්වය පිළිබද නීති සහ සමාජාකල්ප විවිධ මුලාශ්‍රවලින් ගෙන සෑදූ අච්චාරුවක් බවටත්, උපත් පාලනයේ ආගමනය මගින් ලිංගික ක්‍රියාවන් ප්‍රජනනයෙන් වෙන් කිරීමත් සමග එම සදාචාරය තවදුරටත් වලංගු නොවන බවටත් රසල් තර්ක කළේ ය. පවුල දරුවන්ගේ සුබසිද්ධිය ඉතා වැදගත් බවටත්, ඒ අනුව කාන්තාවක් හා පිරිමියෙක් සැබවින් ම එකිනෙකා හා බැදුණු ලෙස සැලකිය යුත්තේ ප්රථම දරුඋපතින් පසු බවටත් ඔහු තර්ක කළේ ය.[33].Marriage and Morals කෘතිය පළ වී කෙටිකලකට පසු ව ම රසල්ට එරෙහි ව දැවැන්ත උද්ඝෝෂණ සහ හෙළාදැකීම් ඇති කිරීමට සමත් විය.[34] ඉන් දශකයකට පසු, නිව්යෝක්හි සිටි කොලීජියේ ඔහුගේ මහාචාර්ය ධුරය අහිමි කිරීමට පොත සමත් විය. ඒ ඔහු අධ්යාපනය ලබාදීමට නුසුදුසු සදාචාරයකින් හෙබි අයකු (morally unfit to teach) බවට ඔහුගේ අදහස් ඔහු ව පත්කර ඇති බව පවසමින් පොත සම්බන්ධයෙන් ලබාදුන් අධිකරණ තීන්දුවක් නිසා ය.[35].ප්රචලිත විශ්වාසය කුමක් වුවත්, රසල් අතිශය ලිංගික නිදහස්කාමී ස්ථාවරයක් වෙනුවෙන් පෙනී නොසිටියේ ය. ඒ වෙනුවට ඔහු, ලිංගික හැසිරීම් ද කුසගින්න හෝ පිපාසය වැනි ම වූ තවත් ආවේගයක් වුවත්, එයට වඩා වැඩිමනසත් දෙයක් ද වන බව විශ්වාස කළේ ය. මක්නිසාද යත් කිසිවකු හුදෙක් ලිංගික ක්‍රියාවෙන් ම සෑහීමකට පත් නොවන බැවිනි. වේරමණිය ලිංගික හැසිරීමේ වින්දනය වැඩිදියුණු කරන බවටත්, ලිංගික හැසිරීමක් මුලුමනින් ම කායික වනවාට වඩා විශාල කායික සංරචකයකින් සමන්විත වන විට වඩා යහපත් බවත් ඔහු තර්ක කළේ ය.[36].විවාහයක් සාර්ථක වීමට නම් "දෙපාර්ශවයට ම, තමන් පූර්ණ සමානාත්මතාවය අත්විදින බවට හැගී යාම, අන්යෝන්ය නිදහස කෙරෙහි කිසිදු අතපෙවීමක් නොසිදු වීම, කායික හා මානසික සමීපත්වයේ උපරිමය, වටිනාකම් සම්බන්ධයෙන් එකිනෙකාගේ දැක්මේ කිසියම් සමානත්වයක් තිබීම" යන කරුණු සැපිරීම අනිවාර්ය බව ඔහු පෙන්වා දුන්නේ ය. පොදු වශයෙන් ගත් විට, මෙවැනි සමීප බැදීමක් ජීවිත කාලයක් පුරා ම පවත්වා ගැනීම ප්රායෝගික නොවන බවත්, තිබෙන එකම විකල්පය වන්නේ දික්කසාදය ලබාගැනීම පහසු කිරීම හෝ විවාහ පරිබාහිර ලිංගික සබදතාවන්ට සමාජ පිළිගැනීම ලබා දීම බවත් ඔහු පැවසුවේ ය.[36].කෙසේනමුත් රසල්, ඔහුගේ පසුකාලීන විවාහයන් සමග පුද්ගලික අර්බුදයන්ට මුහුණුපෑමත් සමග විවාහය පිළිබද ඔහුගේ මතය වෙනස් විය. "මා විවාහය නමැති විෂය ගැන දැන් කුමක් සිතන්නේ ද යන්න ගැන මට ම නිශ්චිත නැත. ඒ පිළිබද වන සෑම පොදු න්‍යායකට ම විරුද්ධ ව නොවැළැක්විය හැකි විරෝධතා පැන නගින බව පෙනෙන්නට ඇත. ඇතැම්විට දික්කසාදය පහසු කිරීම වෙනත් විසදුම්වලට වඩා නොසතුට අවම කරනවා විය හැකි ය. කෙසේනමුත් විවාහය පිළිබද විෂය ගැන අන්තනෝමතික ලෙස මතයක එල්බ සිටීමට තවදුරටත් මා හට පුලුවන්කමක් නම් නැත." රසල්, පුරුෂයන් අතර සමලිංගික ක්රියාකාරකම් තහනම් කළ නීති (sodomy laws) අහෝසි කිරීම පිණිස පෙනී සිටි මුල්කාලන ක්‍රියාධරයකු ද විය..ඕස්ට්‍රේලියාව[සංස්කරණය].නිදහස් ආලය කෙරෙහි උද්යෝගය 19වන සියවසේ දී ඕස්ට්‍රේලියාවට ද පැතිරුණි. එංගලන්තයේ උපත ලැබූ අරාජකවාදියකු වූ චමි ෆ්ලෙමිං 1886 දී මෙල්බර්න් අරාජකවාදී සංගමය පිහිටුවූ අතර නිදහස් ආලය ගැන එමගින් විවාදයක් ඇති කළ අතර වසර දෙකකින් පසු 'Free Love—Explained and Defended' මැයෙන් ඒ පිළිබද ව නිර්නාමික ලියවිල්ලක් ද පළකෙරුණි. මෙය බොහෝවිට ඩේවිඩ් අන්ද්‍රාදි හෝ චමි ෆ්ලෙමිං විසින් රචනා කෙරෙන්නට ඇත..අරාජකවාදී සමාජයේ මතවාදය හැඩගැස්වීමට කුප්‍රකට ජැක් ද රිපර්ගේ වයිට්චැපල් ඝාතන ද හේතු විය. ඔහුගේ කුරිරු ක්‍රියාවන් එකල ඇතමෙකු වෙතින්, අඩු තරමේ අරාජකවාදීන් වෙතින්වත් හදුනා ගැනුණේ කම්කරු පංතියේ ඇතැම් ආන්තික ප්‍රජාවන්ට අයත් කාන්තාවන්ගේ නිදහස අහිමි කිරීමක් ලෙස නොව සියලු ම කාන්තාවන්ගේ නිදහස බිදවැටීමක් ලෙස ය..නිව්කාසල්හි විසූ නිදහස්කාමිනියක වූ ඇලිස් වින්ස්පෙයා, එනම් පුරෝගාමී සමාජවාදී විලියම් රොබර්ට් වින්ස්පෙයාගේ බිරිද, මෙසේ රචනා කළා ය. "අපි නිදහස ලබාගන්නෙමු. ස්ත්‍රී-පුරුෂ දෙපිරිසට ම නිදහස ලබා ගනිමු. අපේ ආහාර වේල අප කැමති අපට ගැලපෙන ඕනෑම වෘත්තියකින් උපයා ගැනීමටත්, අප කැමති ඕනෑම අයකුට ආලය කිරීමත්, අප ආලය කරන සහ පෙරළා අපට ආලය කරන පුද්ගලයන් සමග වාසය කිරීමටත් නිදහස අපේක්ෂා කරමු.” දශක දෙකකට පසු මෙල්බර්න්හි විසූ අරාජකවාදී ස්ත්‍රීවාදී කිවිදියක වූ ලෙස්බියා හාර්ෆෝඩ් ද නිදහස් ආලය උත්කර්ෂයට නැංවූවා ය..ප්‍රංශය[සංස්කරණය].එමිල් ආමන්.ප්‍රංශයේ මොන්මාත්‍රෙ (Montmatre) සහ මොන්පර්නාසෙ (Montparnasse) යන බොහීමියානු දිස්ත්‍රික්කවල සිටි බොහෝදෙනා කාලීන සමාජයේ වූ මධ්‍යයම පාංතික සංවේදීතාවයන් කම්පනයට පත්කිරීමට අදිටන් කරගෙන සිටියහ. අරාජකවාදී බෙනුආ බෝෂෝ (Benoît Broutchoux) වැනි බොහෝ දෙනා නිදහස් ආලය ප්රිය කළහ. මෙ සමයේ ම සිටි විරුද්ධ ලිංගික ඇදුම් ඇදි ක්‍රියාකාරිනියක වූ මැදලින් පෙලෙචියේ (Madeleine Pelletier) බ්‍රහ්මචාරීත්වය අනුව ජීවත් වෙමින් උපත් පාලන උපකරණ බෙදාහැරීම සහ දැනුවත් කිරීමත් ගබ්සා සිදුකිරීමත් සිදු කළා ය..නිදහස් ආලයේ වැදගත් ප්‍රචාරකයකු වූයේ පුද්ගල අරාජකවාදී ඒමිල් ආර්මන් (Émile Armand) ය. හෙතෙම තමන් විසින් la camaraderie amoureuse (ආදරණීයයන්ගේ සංගමය) ලෙස හදුන්වන්නට යෙදුණු සංකල්පය තුළ සමාජ නිරුවත සහ බහුප්‍රේම සබදතාවන් පෙනුවෙන් පෙනී සිටියේ ය.[37] 1907 දී ලියූ "De la liberté sexuelle" වැනි බොහෝ ප්රචාරක ලිපි ඔහු ඒ වෙනුවෙන් රචනා කළ අතර මෙම ලිපියේ දී ඔහු නොපැහැදිලි නිදහස් ආලයක් වෙනුවෙන් පමණක් නොව සැබවින් ම ලිංගික සහකරුවන් රැසක් තබාගැනීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේ ය. ඔහු මෙය හැදින්වූයේ බහුප්‍රේමය (plural love) යනුවෙනි.[37] පුද්ගල අරාජකවාදී සගරාවක් වූ L'en dehors (පිටත) හි ඔහු සහ තවත් අය මෙලෙස ලිපි පළ කළහ. නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරයේ සහය දක්වන්නන්ගේ සම්ප්රදායික අදහස්වලින් කිහිප ආකාරයකින් ම වෙනස් වූ විප්ලවවාදී ලිංගිකවාදය සහ ආදර සංගමයට පක්ෂ ව සිය න්‍යායන් ගොඩනගන්නට ආමන් මේ අවස්ථාව යොදා ගත්තේ ය..පුද්ගලවාදී කෝණයකින් බලන කළ යමකු සමග දැඩි මානසික බැදීමක් නැති ව වුවත් යම් තැනැත්තියක සිය කැමැත්තෙන් ලිංගික ව එක්වීම අපවාදයට ලක් විය යුතු මැඩ පවත්වා ගත යුතු ආශාවක් ලෙස නොසැලකිය යුතු බව පසු කාලීන ව ඔහු පැවසුවේ ය.[37].ආදර සංගමය ප්‍රවාදය සංගමයට අයත් ඕනෑම ලිංගයකට අයත් පුද්ගල අරාජකවාදීන් අතර, ප්‍රතික්ෂේපය, භේදය, බැහැර කිරීම, හිමිවීම, ඒකත්වය, වශීකරගැනීම, ක්ෂණික ආවේග, චාටුබව, අන්‍යයන් පිළිබද නොසැලකීම සහ ගණිකාකරණය වැනි ආදර අත්දැකීමේ අවදානම්වලින් අනෙක් පාර්ශ්වයන් ආරක්ෂා කරගැනීම මුල්කරගත් දෘෂ්ටියක් මත ලිංගික ස්වස්ථතාවය පිළිබද නිසි ප්‍රමිතීන්ට අනුගත වීමට අවශ්ය කොන්දේසිවලට යටත් ව ඇතිකරගන්නා ඕනෑම අවස්ථාවක දී පූර්ව එකගතාවය අනුව පෙර දැනුම් දීමකින් තොර ව අවලංගු කළ හැකි නිදහස් ගිවිසුම්ගතවීමක් අදහස් කරන බව ඔහු පැවසුවේ ය.[37] ඔහු Le Combat contre la jalousie et le sexualisme révolutionnaire (The fight against jealousy and revolutionary sexualism) – 1926 ද, ඉන් වසර කීපයකින් පසු Ce que nous entendons par liberté de l'amour (ආලයේ නිදහස යන්නෙන් අප අදහස් කරන්නේ කුමක් ද?) – 1928 ද, La Camaraderie amoureuse ou "chiennerie sexuelle" (ආදරයේ සංගමය හෙවත් sexual bitchiness) -1930 සහ අවසන් වශයෙන් ලිංගිකත්වය පිළිබද ඔහුගේ ලියවිලි විශාල වශයෙන් සංග්රහ කරගත් පිටු 350කින් පමණ සමන්විත වූ කෘතියක් වූ La Révolution sexuelle et la camaraderie amoureuse (ලිංගික විප්ලවය සහ රොමෑන්තික සංගමය) – 1934 ද යන ලියවිලි පළ කළේ ය.[37] 1937 දී ලියූ රචනාවක ඔහු පුද්ගලවාදී අරමුණු අතරින් එකක් වශයෙන් විෂමලිංගික, සමලිංගික, උභයලිංගික යන සියලුම ආකාරයේ, හුදෙක් ම ලිංගිකමය සබදතාවයන් සදහා ස්වේච්ඡා සංගමයන් පිහිටුවීම සදහන් කරයි..ඔහු පුද්ගලයන්ට සිය ජීවවිද්‍යාත්මක ලිංගය වෙනස් කරගැනීමට ඇති අයිතිය වෙනුවෙන් ද පෙනී සිටි අතර තහනම් විනෝදයන්, සාම්ප්රදායික නොවන උත්තේජනයන් (non conformist caresses) සහ පුරුෂයන් අතර සමලිංගික ක්රියාකාරකම් ද යථා තත්ත්වයට ගෙන ඒමට (ඔහු පෞද්ගලික වශයෙන්, නැරඹුම්කාමයට නැඹුරු වූවකු විය.) ඔහුගේ ඇති ආශාව ප්රකාශ කර සිටියේ ය. ඔහු විසින් (ශාරීරික ප්රචණ්ඩත්වය මගහරිමින්) ලිංගික නිර්-ගතානුගතිකත්වය (non-conformist caresses) යනුවෙන් ඔහු විසින් හදුන්වන්නට යෙදුණු දෙය වෙනුවෙන් වැඩි වැඩියෙන් කැපවීමට මෙය ඔහු ව යොමු කළේ ය.[37] ඔහුගේ සටන්කාමී කාර්යභාරයට, ඇලෙක්සැන්ද්‍රා කොලොන්තායි සහ විල්හෙල්ම් රයික් වැනි අයගේ ලියවිලි පරිවර්තනය කිරීම මෙන් ම සැබෑ ලිංගික අත්දැකීම්වලින් ආදර සංගමය සංකල්පය භාවිතාවේ යෙදවූ නිදහස් ආලය සංගම් පිහිටුවීම ද ඇතුළත් විය..මේ සමයේ ක්‍රියාකාරී ව සිටි නිදහස් ආලය කණ්ඩායම් අතරට Association d'Études sexologiques (ලිංගිකවිද්‍යා අධ්‍යයන සදහා වූ සංගමය) සහ Ligue mondiale pour la Réforme sexuelle sur une base scientifique (විද්‍යාත්මක පදනමක් මත ලිංගික ප්රතිසංස්කරණ කිරීම සදහා වූ ගෝලීය ලීගය) අයත් විය.[37].ජර්මනිය[සංස්කරණය].ලිලි බවුන්.1891 සිට 1919 දක්වා ජර්මනියේ Verband Fortschrittlicher Frauenvereine (ප්‍රගතිශීලී කාන්තාවන්ගේ සංගමයන්හි ලීගය) විසින් විවාහය වර්ජනය කරන ලෙසත් ලිංගිකත්වය නිදහසේ වින්දනය කරන ලෙස ඉල්ලා සිටින ලදී. ලිලී බවුන් (Lily Braun) සහ මිනා කවුවර් (Mina Cauer) විසින් පිහිටුවන ලද මෙම ලීගය ලිංගික සේවා සපයන්නියන් ව වෘත්තීය සංගම් ලෙස සංවිධානගත කිරීමටත් උපත් පාලන ක්රම ඉගැන්වීමටත් අරමුණු කළ අතර ගබ්සා කිරීමේ අයිතිය වෙනුවෙන් සහ සමලිංගිකත්වය අපරාධ වරදක් කළ නීති අහෝසි කිරීම වෙනුවෙනුත් පෙනී සිටියේ ය. එමෙන් ම අවිවාහක මව්වරුන් වෙනුවෙන් දරුවන් රැකබලා ගැනීමේ සේවා ද ඔවුන් විසින් පවත්වා ගෙන යන ලදී. 1897 දී ගුරුවරියක සහ ලේඛිකාවක වූ එමා ට්‍රොසේ Ist freie Liebe Sittenlosigkeit? ("නිදහස් ආලය සදාචාර විරෝධී ද?") මැයෙන් පත්රිකාවක් ද පළ කළා ය..ලෝක ව්‍යාප්ත සමලිංගික විමුක්ති ව්‍යාපාරය ද 19වන සියවස අග භාගයේ ජර්මනියේ ඇරඹුණු අතර සිග්මන්ඩ් ෆ්‍රොයිඩ්, ඔටෝ ග්‍රොස්, හර්බර්ට් මාර්කස්, විල්හෙල්ම් රයික් සහ මැක්ස් ස්ට්‍රිනර්ගේ අනුගාමික සහ චරිතාපදාන රචක ජෝන් හෙන්රි මැකේ වැනි ලිංගික නිදහස්කාමී ව්‍යාපාරයට ආභාෂය ලබා දුන් බොහෝ චින්තකයෝ ද ජර්මන්-භාෂීය ලෝකයෙන් බිහි වූවෝ වූහ..සෝවියට් සමූහාණ්ඩුව[සංස්කරණය].රුසියාවේ ඔක්තෝම්බර් විප්ලවයෙන් පසු ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රා කොලොන්තායි සෝවියට් පරිපාලනයේ වඩාත් ම කැපී පෙනුණ කාන්තාව බවට පත් වූවා ය. කොලොන්තායි ද නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරයේ පෙරමුණේ සිටි නායිකාවක වූවා ය. කෙසේනමුත් ලෙනින් එය මුලුමනින් ම මාක්ස්-විරෝධී බවත් එමෙන් ම සමාජ-විරෝධී ද වන බවටත් පවසමින් නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරයට එරෙහි වූ බව ක්ලාරා සෙට්කින් වාර්තා කර තිබේ. [38] හැම්බර්ග්හි ලිංගික සේවා සපයන්නියන් විශේෂ විප්ලවවාදී බලඇණියක් ලෙස සංවිධානගත කිරීමේ සැලසුම් දූෂිත සහ පිරිහුණු ක්රියාවක් ලෙස සලකමින් ලෙනින් එයට විරුද්ධ වූ ආකාරය ඇය ගෙනහැර දක්වයි..ලෙනින් සහ සෙසු බොල්ෂෙවික් පාක්ෂිකයන් සම්ප්රදායික විවාහ ජීවිත ගත කළ අය වුවත් ලිංගික සබදතා රාජ්‍ය බලපෑම්වලට ලක් නොවිය යුතු බව ඔවුහු විශ්වාස කළහ. පෞද්ගලික ජීවිතයට සීමා පනවමින් සමලිංගිකත්වය තහනම් කළ සහ කාන්තාවන්ට දික්කසාද ලබාගැනීම සහ තනි ව ජීවත් වීම දුෂ්කර කළා වූ සියවස් ගණන් පැරණි සාර් රෙගුලාසි සෝවියට් සමූහාණ්ඩුව විසින් අහෝසි කෙරුණි..කෙසේනමුත් 1920 දී ස්ටාලින් කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ බලය ලබාගැනීමත් සමග යළි ගතානුගතික සමාජ ප්රතිපත්ති ස්ථාපිත කිරීම ඇරඹුණි. සමලිංගිකත්වය මානසික රෝගයක් ලෙස නම් කෙරුණු අතර නිදහස් ආලය ව්‍යාපාරය ද විනාශකාරී ලෙස චිත්‍රණය කෙරුණි..ආශ්රිත නාමාවලිය[සංස්කරණය].සටහන්.↑ McElroy, Wendy. "The Free Love Movement and Radical Individualism." Libertarian Enterprise .19 (1996): 1..↑ Dan Jakopovich, Chains of Marriage, Peace News සංරක්ෂණය කළ පිටපත 14 මැයි 2011 at the Wayback Machine.↑ Spurlock, John C. Free Love Marriage and Middle-Class Radicalism in America. New York, NY: New York UP, 1988..↑ 4.0 4.1 4.2 Passet, Joanne E. Sex Radicals and the Quest for Women's Equality. Chicago,IL: U of Illinois P, 2003..↑ 5.0 5.1 Kreis, Steven. "Mary Wollstonecraft, 1759–1797". The History Guide. 23 November 2009 ..↑ Gove Nichols, Mary S. (1855). Mary Lyndon, or Revelations of a Life. An Autobiography. New York: Stringer & Townsend. p. 166. සම්ප්‍රවේශය 14 January 2009. Full text at Internet Archive (archive.org)..↑ Nichols, Mary Gove, 1855. Mary Lyndon: Revelations of a Life. New York: Stringer and Townsend; p. 166. Quoted in Feminism and Free Love.↑ Silver-Isenstadt, Jean L (2002). Shameless: The Visionary Life of Mary Gove Nichols. Baltimore, Maryland: The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-6848-3. සම්ප්‍රවේශය 14 December 2009..↑ 9.0 9.1 Spurlock, John. "A Masculine View of Women's Freedom: Free Love in the Nineteenth Century." International Social Science Review 69.3/4 (1994): 34–45. Print..↑ Passet, Joanne E. Sex Radicals and the Quest for Women's Equality. Chicago,IL: U of Illinois P, 2003..↑ Frey, Jennifer Gender Equity: A Woman Needs a Man like a Fish Needs a Bicycle. Signs of the Times, 7 09. 2000. Web. 21 Nov 2009 ..↑ See Essenes#Contemporary ancient sources.↑ Although they appear to have been involved in a revolt against the Roman occupiers.↑ Crone, Patricia, Kavad's Heresy and Mazdak's Revolt, in: Iran 29 (1991), S. 21–40.↑ Irwin, Robert, Political Thought in The Thousand and One Nights, in: Marvels & Tales – Volume 18, Number 2, 2004, pp. 246–257. Wayne State University Press.↑ Kautsky, Karl (1895), Die Vorläufer des neuen Sozialismus, vol. I: Kommunistische Bewegungen in Mittelalter, Stuttgart: J.W. Dietz..↑ Poetry Foundation's bio of William Blake.↑ Hamblen, Emily (1995). On the Minor Prophecies of William Blake. Kessinger Publishing. p. 10. Berger, Pierre (1915). William Blake: Poet and Mystic. E. P. Dutton & Company. p. 45..↑ S. Foster Damon William Blake: His Philosophy and Symbols (1924), p. 105..↑ Wright, p. 57..↑ Theresa Notare (2008). "A Revolution in Christian Morals": Lambeth 1930-Resolution #15. History & Reception. ProQuest. pp. 78–79. ISBN 9780549956099..↑ The Free Love Movement and Radical Individualism By Wendy McElroy.↑ William Blake before him had made the same connection: "In Eternity they neither marry nor are given in marriage." (Jerusalem: The Emanation of the Giant Albion, 30.15; E176).↑ "And the Truth Shall Make You Free" (November 20, 1871).↑ Gove, Mary S. (1842). Lectures to Ladies on Anatomy and Physiology. Boston: Saxton & Peirce. සම්ප්‍රවේශය 13 January 2009. Full text at Internet Archive (archive.org)..↑ Gove Nichols, Mary S. (1846). "Lectures to Women on Anatomy and Physiology". with an Appendix on Water Cure. New York: Harper & Brothers. සම්ප්‍රවේශය 13 January 2009. Full text at Internet Archive (archive.org)..↑ Gove Nichols, Mary S. (1855). "Experience in the Water Cure: A familiar exposition of the Principles and Results of Water Treatment, in the Cure of Acute and Chronic Diseases". in Fowlers and Wells' Water-Cure Library: Embracing all the most popular works on the subject. Vol. Vol. 2 of 7. New York: Fowlers and Wells. සම්ප්‍රවේශය 29 October 2009. {{cite book}}: |volume= has extra text (help) Full text at Internet Archive (archive.org)..↑ Kirkley, Evelyn A. 2000. Rational Mothers and Infidel Gentlemen: Gender and American Atheism, 1865–1915. (Women and Gender in North American Religions.) Syracuse, N.Y.: Syracuse University Press. 2000. Pp. xviii, 198.↑ Good, James A. "The Development of Thomas Davidson's Religious and Social Thought"..↑ George Hendrick, Henry Salt: Humanitarian Reformer and Man of Letters, University of Illinois Press, pg. 47 (1977)..↑ Jeffrey Weeks, Making Sexual History ,Wiley-Blackwell, pg. 20, (2000)..↑ Colin Spencer, The Heretic's Feast:A History of Vegetarianism, Fourth Estate, pg. 283 (1996)..↑ "Sex Seer", in Time, November 4, 1929.↑ Haeberle, Erwin J. (1983). "Pioneers of Sex Education". The Continuum Publishing Company. 13 March 2008 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2008-02-17. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help).↑ Leberstein, Stephen (November–December 2001). "Appointment Denied: The Inquisition of Bertrand Russell". Academe. සම්ප්‍රවේශය 2008-02-17..↑ 36.0 36.1 Stanley Hauerwas (2011). After Christendom?: How the Church Is to Behave If Freedom, Justice, and a Christian Nation Are Bad Ideas. Abingdon Press. ISBN 9781426722011..↑ 37.0 37.1 37.2 37.3 37.4 37.5 37.6 "Emile Armand and la camaraderie amourouse – Revolutionary sexualism and the struggle against jealousy." by Francis Rousin Retrieved 10 June 2010.↑ Zetkin, Clara, 1934, Lenin on the Woman Question, New York: International , p.7. Published in Reminiscences of Lenin..A more extensive quote from Lenin follows: "It seems to me that this superabundance of sex theories [...] springs from the desire to justify one's own abnormal or excessive sex life before bourgeois morality and to plead for tolerance towards oneself. This veiled respect for bourgeois morality is as repugnant to me as rooting about in all that bears on sex. No matter how rebellious and revolutionary it may be made to appear, it is in the final analysis thoroughly bourgeois. It is, mainly, a hobby of the intellectuals and of the sections nearest to them. There is no place for it in the party, in the class-conscious, fighting proletariat.”."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=නිදහස්_ආලය&oldid=492647" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.CS1 errors: extra text: volume.සමාජ ව්‍යාපාර.ලිංගිකත්ව සහ සමාජය.ලිංගිකත්ව අධ්යාපනය.ලිංගිකත්වය.සැඟවුණු ප්‍රවර්ග:.Webarchive template wayback links.CS1: long volume value.CS1 errors: unsupported parameter.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙන භාෂාවලින්.العربية.Бълrapckи.বাংলা.Català.کوردی.Čeština.Deutsch.Eλλnvιkά.English.Esperanto.Español.Euskara.فارسی.Français.Հայերեն.Italiano.日本語.한국어.Nederlands.Occitan.Polski.پنجابی.Português.Pycckий.Simple English.Toҷиkӣ.Türkçe.ykpaïHcbka.اردو.Tiếng Việt.中文.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 20 නොවැම්බර් 2021 දින දී, 00:50 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ශ්රී ලංකා ගුවන් හමුදාව - විකිපීඩියා.ශ්රී ලංකා ගුවන් හමුදාව.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.ශ්රී ලංකා ගුවන් හමුදාව.ඇරඹුනේ.2 මාර්තු1951.රට.ශ්රී ලංකාව.ඛණ්ඩය.ශ්රී ලංකා සන්නද්ධ හමුදා.Size.28,700 personnel.200+ aircraft.Part of.ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය.ගුවන් හමුදා මූලස්ථානය.ශ්‍රීලංගුහ කොළඹ, කොළඹ.Motto(s).සුරකිමු ළකඹර.Anniversaries.2 මාර්තු (ගුවන් හමුදා දිනය).නියාදනා.1971 කැරැල්ල.කැරැල්ල1987-89.නන්දි ගවයා මුදාගැනීමේ මෙහෙයුම.උතුර සහ නැගෙනහිර මුදාගැනීමේ මානුෂීය මෙහෙයුම්.ආඥාපතිවරු.Commander of the Sri Lanka Air Force.එයාර් මාර්ෂල් සුදර්ශන පතිරණ.සංගණ්‍ය.ආඥාපතිවරු.එයාර් චීෆ් මාර්ෂල් ගගන් බුලත්සිංහල RWP, RSP, Vishita Sewa Vibushanaya VSV USP, M Phil (Def & Start Stu), MSc (Def Stu) in Mgt, ndc, psc.Air Vice Marshal E R Amarasekara DFC & Bar, RCyAF.Air Chief Marshal Harry Goonatilake USP, ndc, psc, SLAF.Air Chief Marshal Roshan Goonatilake RWP, RSP, USP, ndc, psc, SLAF.Insignia.SLAF Roundel.SLAF Fin flash.Aircraft flown.Attack.Mikoyan MiG-27.Mil Mi-24.Fighter.IAI Kfir.F-7 Skybolt.Interceptor.F-7 Skybolt.Patrol.Beechcraft Super King Air.Cessna 421 Golden Eagle.Reconnaissance.IAI Searcher.EMIT Blue Horizon 2.Trainer.K-8 Karakorum.Mikoyan-Gurevich MiG-23.Nanchang CJ-6 (PT-6).Cessna 150.Bell 206.Transport.C-130 Hercules.Antonov An-32.Harbin Y-12.Mil Mi-17.Bell 212.Bell 412.1971-2010.1951-1971.ශ්රී ලංකා ගුවන් හමුදාව, ශ්රී ලංකාවේ ත්‍රිවිධ හමුදාවන්ගෙන් එකකි. ගුවන් හමුදාවක් ලංකාවේ මුලින්ම ස්ථාපිත කරන ලද්දේ රාජකීය ලංකා ගුවන් හමුදාව නමින් 1951 මාර්තු 1 වනදාය. ශ්රි ලංකාව ජනරජයක් බවට පත්වීමෙන් අනතුරුව ශ්රි ලංකා ගුවන් හමුදාව ලෙස පාර්ලිමේන්තු ව්‍යවස්ථානවේ ව්‍යවස්ථා ගත විය. රාජකීය ලංකා ගුවන් හමුදාවේ ප්රථම ගුවන් හමුදාපති බවට පත්වූයේ, ගුවන් කොමදෝරු ජී. සී. බේලේඩන් මහතාය. ශ්රි ලංකා ගුවන් හමුදාවේ ප්රථම ගුවන් හමුදාපති බවට පත්වූයේ, එයාර් මාෂල් ජී. එම්. මෙන්ඩිස් ය. ආරම්භයේ සිට අද දක්වා ගුවන්හමුදාව තුළින් ලංකාවේ ආරක්ෂක කටයුතු වෙනුවෙන් ඉතා විශාල මෙහෙයක් ඉටු කෙරිණි. විශේෂයෙන් ශ්රි ලංකා යුධ හමුදාව සහ ශ්රි ලංකා නාවික හමුදා මෙහෙයුම් උදෙසා ගුවන්හමුදාවෙන් අති විශාල මෙහෙයක් ඉටු කෙරේ..පටුන.1 ඉතිහාසය.1.1 මහා බ්‍රිතාන්‍යය රාජකීය ගුවන් හමුදාව.2 රාජකීය ලංකා ගුවන් හමුදාව.3 පියාසර පාඨමාලාව හා වර්තමානයේ භාවිතා වන ගුවන් යානා.4 ගුවන් හමුදාවේ ආරම්භයේ සිට සිටි හමුදාපතිවරු.5 ශ්රි ලංකා ගුවන් හමුදාවේ වර්තමාන කඳවුරු හා ඒකක.6 ශ්රී ලංකා ගුවන් හමුදා ව්‍යුහය.7 ගුවන් නිලයන්.7.1 ගුවන් නිලයන් හදුනාගැනීම.7.1.1 පහළ ගුවන් නිලයන් (අධිකාරී නොලත් නිලයන්).7.1.2 ඉහළ ගුවන් නිලයන් (අධිකාරී ලත් නිලයන්).7.2 ගුවන් නිලයන් අතර සම්බන්ධය.8 ගුවන් හමුදා භටයකු සතු වගකීම.9 ගුවන් හමුදා නීතිය.9.1 =======================.9.2 ======================================.9.3 =========================.9.4 =============.9.5 =.9.6 ==================================.9.7 ========================.9.8 ==========================.10 අඩවියෙන් බැහැර පිටු.ඉතිහාසය[සංස්කරණය].මහා බ්‍රිතාන්‍යය රාජකීය ගුවන් හමුදාව[සංස්කරණය].1914 දී පළමුවන ලෝක සංග්‍රාමය හේතුකොට ගෙන ලොව රටවල් ගණනාවක් එකිනෙකට විරුද්ධව යුද වදින ලදී. එලෙසම සංග්‍රාමයට සක්‍රීයවම දායක වීමට මහා බ්‍රිතාන්‍යයට සිදුවූ අතර, තමන් සතුව සවිමත් ගුවන් හමුදාවක් නොතීබීම හේතුවෙන් විවිධ අපහසුතා විඳීමට සහ පසුබෑම් වලට ලක්වීමට සිදුවිය. මෙම අඩුව මනා ලෙස තේරුම් ගත් මහා බ්‍රිතාන්‍යය 1948-04-01 දින ස්වාධීන හමුදාවක් ලෙස රාජකීය ගුවන් හමුදාව (Royal Air Force) පිහිටුවන ලදී..ශ්රී ලංකාව වසර 450 කට අධික කාලයක් පෘතුගීසීන් ලන්දේසීන් හා ඉංග්‍රීසීන්ගේ යටත් විජිතයක් ලෙස පැවතුනි. බ්‍රිතාන්‍යයන් හෙවත් ඉංග්‍රීසීන් යටතේ ලංකාව පාලනය වන සමයේ දෙවන මහා ලෝක යුද්ධය ආරම්භ විය. 1939 දී දෙවන මහා ලෝක යුද්ධය ඇතිවන විට සතුරු බෝම්බ ප්රහාර හමුවේ ලංකාව ආරක්ෂා කිරිම බ්‍රිතාන්‍ය අවශ්‍යතාවක් විය. ලංකාව උපායමාර්ගිකව වැදගත් ස්ථානයක පිහිටා තිබීම එයට හේතුව යි. මේ අවශ්‍යතාව මනා ලෙස තේරුම් ගත් එංගලන්ත මහ රජු විසින් ජෙෂ්ට් ඩේකන් නැමැති නිළධාරියාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් බ්‍රිතාන්‍ය ලංකාවේද රාජකීය ගුවන් හමුදා කඳවුරු පිහිටුවන ලදී. මොවුන් මුල දී කොළඹ, කටුනායක, චීන වරාය, මන්නාරම, කොග්ගල, මින්නේරිය සහ සීගිරිය යන ස්ථානවල තම ගුවන් කටයුතු ආරම්භ කළ අතර පසු කලෙක චීන වරාය හා කටුනායක යන ස්ථානවල ස්ථිර ගුවන් කඳවුරු පිහිටුවන ලදී..රාජකීය ලංකා ගුවන් හමුදාව[සංස්කරණය].1948 දී ලද නිදහසෙන් පසුව ශ්රි ලංකාවට ස්වදේශීය ආරක්ෂක හමුදාවක් ලෙස ගුවන් හමුදාවක් ස්ථාපිත කිරීමේ අවශ්‍යතාව විශාල ලෙස දැනුනි. මේ අතර මෙය අවබෝධකරගත් එවක සිටි පාලකයින් එතෙක් පැවැති ආරක්ෂක හමුදාව, ලංකා යුධ හමුදාව, රාජකීය ලංකා හමුදාව ලෙස 1949 දී පනත් අංක 41 මගින් පාර්ලිමේන්තුවේ නීතිගත කරන ලදී, එහෙත් රාජකීය ලංකා ගුවන් හමුදාව ආරම්භ වූ දිනය ලෙස සැලකෙන්නේ, 1951 මාර්තු පළමුවනදාය..පියාසර පාඨමාලාව හා වර්තමානයේ භාවිතා වන ගුවන් යානා[සංස්කරණය].රාජකීය ලංකා ගුවන්හමුදාවේ මූලික පුහුණු පියාසර කටයුතු රාජකීය ගුවන් හමුදාව මගින් සිදුකරන ලදී. පසුකලෙක මෙම පුහුණූ කටයුතු කටුනායක ගුවන් හමුදා කඳවුරේ දී සිදුකරන ලදී. මේ සඳහා මුලදී චීප්මන්ක් (chipmunk) ගුවන් යානා යොදාගන්නා ලදී. රාජකීය ලංකා ගුවන් හමුදාවේ ඇතිවූ දියුණුවත් සමග පහත ඇති ගුවන් යානා පියාසර කටයුතු සඳහා යොදාගන්නා ලදී..ගුවන්යානා.හෙලිකොප්ටර් යානා.Holland-82.Bell-47 G2.Parkman F2-5.Kamov-26.Air Speed On Ford MK-1.Dauphin-SA 365.Dakota DC-3.Hillier UH-12 B.Boach sup kig.Ulestland.Simachetti SF-260.Dragon Fly.Chipmunk T-MK 10.Daphin-SA 365.Avro HS-748.Presstwick Pioneer.අවුරුදු 50 ක කාලයක් තුළ සීඝ්‍ර දියුණුවක් ලද රාජකීය ලංකා ගුවන් හමුදාව හා පසු කලෙක එම තත්වයට පත්වූ ශ්රි ලංකා ගුවන් හමුදාව වර්තමානයේ භාවිතා කරන ගුවන්යානා හා හෙලිකොප්ටර් යොදාගෙන ඇත. එම වර්තමානයේ භාවිතා වන ගුවන්යානා හා හෙලිකොප්ටර් පහත දැක්වේ..ගුවන්යානා.හෙලිකොප්ටර් යානා.AN - 32.Bell Jetranger 206.Y - 12.Bell 212.Y - 8.Bell 412.F - 7.MI 17.Kfir C2/C7.MI 24.MI - 27.Cessna.PT-6.C - 130.Euro.Mig - 27.Mig - 23UB.Kelama.1951 වසරේ මුල්භාගයේ දී රාජකීය ගුවන් හමුදාවේ ප්රථම උසස් නිලධාරීන් හා ආධුනික නිලධාරී පිරිස කොමිෂන් නිලධාරීන් බවට පත්කරන ලද අතර ඔවුන්ගේ පුහුණුවීම් කටයුතු සඳහා මහා බ්‍රිතාන්‍යයට පිටත්කර හරින ලදී. 1952 වසරේ දී ප්රථම පියාසර ආධුනික නිලධාරීන් පුහුණු කරන ලදී. මෙලෙස පුහුණු කරන ලද නිලධාරීන් 1953 අගෝස්තු 01 දින එවකට සිටි අග්‍රාමාත්‍ය ජෝන් කොතලාවලගේ ප්‍රධානත්වයෙන් පැවැති උත්සවයේ දී තම දක්ෂතා එළි දක්වන ලදී. ප්රථම නිලධාරී කණ්ඩායමේ මූලික යුධ පුහුණු කටයුතු රාජකීය ලංකා ගුවන් හමුදා කඳවුරේ දී සිදුකරන ලදී..ගුවන් හමුදාවේ ආරම්භයේ සිට සිටි හමුදාපතිවරු[සංස්කරණය].ශ්රී ලංකා ගුවන් හමුදාව.අංශ.ශ්රී ලංකා ගුවන් හමුදාව.ශ්රී ලංකා ස්වේච්ඡා ගුවන් හමුදාව.ශ්‍රීලංගුහ රෙජිමේන්තුව.ශ්‍රීලංගුහ රෙජිමේන්තු විශේෂ බලකාය.සාමාන්‍ය තොරතුරු.කඳවුරු ලැයිස්තුව.බලගණ ලැයිස්තුව.ඉතිහාසය.ශ්රී ලංකා ගුවන් හමුදාවෙහි ඉතිහාසය.ගුවන්යානා.ශ්‍රීලංගුහ ගුවන්යානා ලැයිස්තුව.පිරිස්.ගුවන් හමුදාපතිවරයා.ගුවන් හමුදා ශ්‍රේණි.v.t.e.නම.නිලයේ සිටි කාලය.ගුවන් කොමදෝරු ජී. සී. බ්ලේඩන්.1950-1958.එයාර් වයිස් මාර්ෂල් ජේ. එල්. බාකර්.1958-1961.එයාර් වයිස් මාර්ෂල් ඊ. ආර්. අමරසේකර.1961-1970.එයාර් වයිස් මාර්ෂල් ජී. එම්. මෙන්ඩිස්.1970-1976.එයාර් වයිස් මාර්ෂල් බී. එච්. එස්. ගුණතිලක.1976-1981.එයාර් වයිස් මාර්ෂල් සී. සී. පෙරේරා.1981-1985.එයාර් වයිස් මාර්ෂල් ඒ. ඩබ්. ප්රනාන්දු.1985-1990.එයාර් වයිස් මාර්ෂල් එම්. ජේ. එස්. ගුනවර්ධන.1990-1994.එයාර් වයිස් මාර්ෂල් ඩී. එම්. රණසිංහ.1994-1998.එයාර් මාර්ෂල් ජයලත් වීරක්කොඩි.1998-2002.එයාර් මාර්ෂල් ඩොනල්ඩ් පෙරේරා.2002-2006.මාර්ෂල් ඔෆ් ද එයාර් ෆෝස් රොෂාන් ගුණතිලක.2006-2011.එයාර් මාර්ෂල් හර්ෂ දුමින්ද අබේවික්‍රම.2011-2012.එයාර් චීෆ් මාර්ෂල් ගගන් බුලත්සිංහල.2012-2016.එයාර් චීෆ් මාර්ෂල් කපිල ජයම්පති.2016-2019.එයාර් චීෆ් මාර්ෂල් සුමංගල ඩයස්.2019-2020.එයාර් මාර්ෂල් සුදර්ශන පතිරණ.2020 සිට.ශ්රි ලංකා ගුවන් හමුදාවේ වර්තමාන කඳවුරු හා ඒකක[සංස්කරණය].කඳවුරු.ඒකක.කටුනායක.කොළඹ, පලාළි.රත්මලාන.ඒකල ,දියතලාව.අනුරාධපුරය.පුලියන්කුලම, මොරවැව.වව්නියාව.කොග්ගල,සීගිරිය.හිඟුරක්ගොඩ.වීරවිල,මඩකලපුව.චීන වරාය.කටුකුරුන්ද,අම්පාර,පාලවි.ශ්රී ලංකා ගුවන් හමුදා ව්‍යුහය[සංස්කරණය].විධායක මාන්ඩලික නිලධාරී - එයාර් වයිස් මාර්ෂල ඩී.එල්.එස් ඩයස් RSP and Bar, MSc (Def Strat Stu), ndc, psc.උප විධායක මාණ්ඩලික නිළධාරී - එයාර් වයිස් මාර්ෂල් ඒ.එම් ද සොයිසා ndc, psc, ctf-ndu(USA), MSc(Def-Ind), MSc(NSW-Pak).ගුවන් මෙහෙයුම් අධ්‍යක්ෂක - එයාර් වයිස් මාර්ෂල් එස් කේ පතිරණ RWP and Bar, RSP and three Bars, USP, MSc (MOA), MSc (Def Stu) in Mgt, M Phil, ndc, psc, qfi, MIM(SL).මෙහෙයුම් භූමි අධ්‍යක්ෂක - එයාර් වයිස් මාර්ෂල් කේ.එෆ්.ආර් ප්රනාන්දු RSP, USP, MDS, psc, ctf-ndu.ගුවන්යානා ඉංජිනේරු අධ්යක්ෂ - එයාර් වයිස් මාර්ෂල් එල් එච් ඒ සිල්වා USP,MAIAA, AMRAeCS, EDBA, PGDiplE, DipQM, psc,z.සාමාන්‍ය ඉංජිනේරු අධ්‍යක්ෂක - එයාර් කොමඩෝර් එම්.ඩී රත්නායක MSc (Def Stu) in Mgt, MDS, psc.විද්යුත් හා විදුලි සංදේශ අධ්‍යක්ෂක - එයාර් වයිස් මාර්ෂල් ජේ පී වනිගතුංග USP, BSc, MSc(Def Stu) in Mgt, psc.සැපයුම් අධ්‍යක්ෂක - එයාර් වයිස් මාර්ෂල් එච්.එම්.එස්.කේ.බී කොටකදෙනිය WWV, RWP, RSP, USP, MSc (Def Strat Stu), psc, fndu.පාලන අධ්යක්ෂ - එයාර් වයිස් මාර්ෂල් සී පී වැලිකල USP.සිවිල් ඉංජිනේරු අධ්‍යක්ෂක - ගුවන් කොමදෝරු එම් ආර් කේ සමරසිංහ, B.Sc. (Def Stu).සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂක - එයාර් කොමඩෝර් එල් ආර් ජයවීර MBBS (SL), Dip Av Med (USA), MSc (D & SS), psc.පුහුණු අධ්‍යක්ෂක - එයාර් වයිස් මාර්ෂල් ඒ එම් ද සොයිසා ndc, psc, ctf-ndu(USA), MSc(Def-Ind), MSc(NSW-Pak).සුභසාධක අධ්‍යක්ෂක - එයාර් වයිස් මාර්ෂල් එච් එම් එස් කේ බී කොටකදෙනිය WWV, RWP, RSP, USP, MSc(Def Strat Stu), psc, fndu.ගුවන් නිලයන්[සංස්කරණය].ගුවන් නිලයන් හදුනාගැනීම[සංස්කරණය].පහළ ගුවන් නිලයන් (අධිකාරී නොලත් නිලයන්)[සංස්කරණය].ගුවන් භට (Aircraftsman).නායක ගුවන්භට (Leading Air Craftsman),.කෝප්‍රල් (Corporal),.සාජන්ට් (Sergeant),.බලපන්ති සැරයන් (Flight Sergeant),.බලලත් නිලධාරි (Warrant Officer),.ප්රධාන බලලත් නිලධාරි (Master Warrant Officer)..ඉහළ ගුවන් නිලයන් (අධිකාරී ලත් නිලයන්)[සංස්කරණය].නියමු නිලධාරි (Pilot Officer),.පියාසර නිළධාරි (Flying Officer),.බලපන්ති ලුතිනන් (Flight Lieutenant),.බලඝන නායක (Squadron Leader),.පක්ෂාංග අණ ෙදණ නිළධාරි (Wing Commander),.සමූහ කපිතාන් (Group Captain),.ගුවන් කොමදෝරු (Air Commodore),.එයාර් වයිස් මාර්ෂල් (Air Vice Marshal),.එයාර් මාර්ෂල් (Air Marshal),.එයාර් චීෆ් මාර්ෂල් (Air Chief Marshal)..ගුවන් නිලයන් අතර සම්බන්ධය[සංස්කරණය].ආරක්ෂාව හා සම්බන්ධ සියලු කටයුතුවල දී නිලයන් අතර සම්බන්ධය ඉතා වැදගත් වේ. ඒ අතර අරමුණු කිහිපයක් ද වේ. වගකීම සුපරික්ෂාකාරීව බෙදා ගැනීම, ඉහළ නිලයන්ට වගකීමට බැදී සිටීම, පොදු පරමාර්ථ ඉටුකරගැනීමට උදව්වීම යනාදිය වේ. නිලයන් අතර මෙසේ සම්බන්ධයක් ඇතිකිරීම මඟින් බලාපොරොත්තු වනුයේ, වගකීම් හා යුතුකම්වලින් පරිපූර්ණ වූ ආරක්ෂක සේනාංකයකි..ගුවන් හමුදා භටයකු සතු වගකීම[සංස්කරණය].ගුවන් භටයකු යනු ශ්රි ලංකාවේ ගුවන් හමුදාවේ ඉදිරි කාර්යන් සාර්ථක කරගැනිමට බඳවාගන්නා ලද පුද්ගලයෙකි. මොහු ශ්රි ලංකා නිතියට අනුව බඳවා ගන්නා ලද පුද්ගලයෙකු වේ. සියලුම විනය හා ගුවන් හමුදාවේ ඉදිරි අනාගතය සාර්ථකව ගෙනයාමට මූලික විනය පුහුණුව ලත් පුද්ගලයෙකු ලෙස ගුවන් හමුදා භටයෙකු යනු ඉතා සුවිශේෂී පුද්ගලයෙකි. මේ අනුව ගුවන් හමුදා භටයෙකු ලෙස තමා ලබා සිටින වෘත්තීමය දැනුම තුළින් තම සේවා ස්ථානයේ ඉදිරි පැවැත්මට කටයුතු කරන පුද්ගලයෙක් ගුවන් භටයකු වේ.ගුවන් භටයකු සෑම මොහොතකම පවතින රජයට රාජ පාක්ෂික විය යුතුය. පැය 24 පුරා දිවයිනේ ඕනෑම ප්රදේශයක සේවය කිරීමට බැඳී සිටීම, රට දැය උදෙසා විනය ගරුකව සේවය කිරීම, උසස් නිළයන්ට ගරු කිරීම ,ගුවන් හමුදාවේ රහස්‍ය තොරතුරු රැකගැනීම, සාමාන්‍ය ගුවන් හමුදා නීතියට හා සිවිල් නීතියට ගරු කිරීම, යන වගකීම් ගුවන් හමුදා භටයකු සතු වගකීම් වේ..ගුවන් හමුදා නීතිය[සංස්කරණය].කිසියම් රාජ්‍යයක හෝ සංවිධානයක බලයේ සිටින පුද්ගලයෙකු හෝ පිරිසක් විසින් නියම කරනු ලබන කාර්යයන් "නීතිය" ලෙස හදුන්වයි. යුධ නාවික හෝ ගුවන් හමුදාවන් වෙනම සේවාවක් ලෙස පිහිට වූ පසු එම සේවාවල විනය නිසි අයුරින් පවත්වාගෙන යාමට 1948 අංක 01 දරණ ගුවන් හමුදා ආඥා පනත සම්මත කරන ලදී. ගුවන් හමුදා නීතියට අනුව ගුවන් හමුදා භටයකු සාමාන්‍ය නීතියට ද අනිවාර්යයෙන් යටත් වේ. ගුවන් හමුදා නීතිය සාමාන්‍ය නීතිය ද රටේ ස්ථාවර නිති පද්ධතියේ කොටසකි. රටේ සාමාන්‍ය අපරාධ නීතිය මෙන් ම ගුවන් හමුදා නීතිය ද සාක්ෂි මත පදනම් වූවකි. ගුවන් හමුදා නීතියක් තිබීමේ අරමණු කිහිපයකි. එනම් අධිකාරියක් මගින් දැඩිවිනයක් පවත්වාගෙන, යාම ගුවන් හමුදාවේ නීතිගරුකබව රැක ගැනීම, නීතියට පටහැනි අපරාධ සඳහා ගුවන් හමුදාව මඟින් දඬුවම් ලබාදීම යනාදිය වේ. ගුවන් හමුදා අධිකරණ වර්ග දෙකකි. එනම්.. පරීක්ෂණ අධිකරණ.. පුනරීක්ෂණ අධිකරණ.නඩු විභාග වර්ග: ගුවන් හමුදා නීතියේ 40 වන වගන්තියට යටතේ නඩු විභාග ගුවන් හමුදාපතිතුමාට යවයි. අනදෙණ නිළධාරී විසින් පත්කරන ලද නිළධාරියෙකු විසින් ඉහත කාර්යයට පෙර පරීක්ෂණ සිදුකරයි. ගුවන් හමුදා නීතියට අනුව අයත් නොවන වැරදි සම්බන්ධව ක්‍රියාකිරීම (සිවිල් වැරදි) යුද හමුදා නීතියේ 123-i වගන්තිය යටතේ සිදුකරයි..උදා:මිනී මැරුම් ,ස්ත්‍රි දූෂන.ගුවන් හමුදා නීතිය තුළ මූලිකවම අඩංගු වන්නේ ගුවන් හමුදා භටයෙකු විසින් අනුගමනය කළ යුතු නිසි ක්‍රියාමාර්ගයන් අනුගමනය නොකළ විට පැනවිය හැකි දඬුවම් ක්රම ආදිය වේ..ශ්රීලංකා ගුවන් හමුදා විශේෂ බළකායන්.(Y.W.B)..=======================[සංස්කරණය].1.ශ්රීලංකා ගුවන් හමුදා විශේෂ ගුවන් මෙහෙයුම් බලකාය-වි.ගු.මෙ.බ.Sri Lanka Air Force Special Air Borne Force-(SABF)..======================================[සංස්කරණය].විශේෂ ගුවන් මෙහෙයුමි බලකාය යනු කුමක්ද...?..=========================[සංස්කරණය].1990 දී ආරම්භ කරන ලදි..ගුවන් හමුදාව තුළ පිහිටවූ පළමු විශේෂ බලකායයි(මීට පෙර 80 දශකයේ මුල් කාර්තුවේ කුඩා කමාන්ඩෝ අනුකණ්ඩයක් ගුවන් හමුදාව තුළ පිහිටවූ නමුත් එය එහි පුරෝගාමීන්ගේ සමු ගැනීමත් සමගම ටික කලෙකින්ම ඉබේටම අක්‍රීය තත්ත්වයට පත් වුණි.එනිසා එය බලකායක් ලෙස වර්ග නොකෙරේ)..1990 දී පිහිටවූ නමුත් අනෙකුත් හමුදාවන්හී හා පොලීසියේ විශේෂ බලකායන් තරම් කරළියට ආවේ හෝ ප්‍රශිද්ධ වූයේ නැත.2003 දී පිහිටවූ රෙජිමේන්තු විශේෂ බලකාය පිළිබදව ප්‍රසිද්ධියක් ලැබුණු නමුත් මෙම බලකාය ප්රසිද්ධ වූයේ නැත.කොටින්ම ගුවන් හමුදාව තුළ පවා මම බලකාය පිළිබදව ප්‍රචාරය වූයේ නැත..විශේෂ ගුවන් මෙහෙයුමි පුහුණුව..=============[සංස්කරණය].විශේෂ ගුවන් මෙහෙයුමි පාඨමාලාව ගොඩබිම,ගුවන සහ දියඹේ ඇති ඕනෑම ක‍්‍රියාන්විතයකට මුහුණ දිය හැකි අයුරින් දීර්ඝ කාලීන අති දුෂ්කර පුහුණුව.දේශීය විදේශීය ප‍්‍රභූූවරුන්ගේ ආරක්ෂාව සඳහා විශේෂ පුහුණුවක් ලබා ඇත..මූලික පුහුණුවෙන් පසුව වැඩිදුර පුහුණුව වෙනත් හමුදාවන් හී විශේෂ බලකායන්ගෙන් හා විදේශයන්ගෙන් ලබා දේ..කාර්යය භාරය..=[සංස්කරණය].මූලිකම කාර්යය වන්නේ ගුවන් හමුදාවේ ඉහළම නිලයන්ට ප්රභූ ආරක්ෂාව සැපැයීමයි..ගුවන් හමුදාවේ ජ්යෙෂ්ඨ නිලධාරීන්ට ආරක්ෂාව සැපයිම..ගුවන් යානයක් සතුරැ ග්‍රහණයනට පත්වුවහොත් ක්ෂනිකව නැවත මුදා ගැනිම..ගුවන් යනා හෝ ගුවන් නියමුවන්/භටයන් සතුරැ ග්‍රහණයනට පත්වුවහොත් ක්ෂනිකව නැවත ඔවුන්ව මුදවාගැනීමේ මෙහෙයුම් ක්රියාත්මක කිරිම..ප්‍රාණ ඇපකරුවන් මුදා ගැනීම හෙවත් ප්‍රති පැහැර ගැනීම්..වෙනත් හමුදාවන්හී විශේෂ බලකායන් සමග තෝරාගත් විශේෂ මෙහෙයුම් වලට සම්බන්ධ වීම.(Y.W.B)..2.ශ්රීලංකා ගුවන් හමුදා රෙජිමේන්තු විශේෂ බලකාය-රෙ.වි.බ..Regiment Special Force-RSF .(Y.W.B)..==================================[සංස්කරණය].රෙජිමේන්තු විශේෂ බලකාය යනු කුමක්ද...?..========================[සංස්කරණය].ශ්රීලංකා ගුවන් හමුදා රෙජිමේන්තුවේ කොටසක් වන අතර ගුවන් හමුදාවෙ විශේෂ ක්‍රියාන්විත ඒකකය වේ..මෙය 2003 ජූලි 7 වන දින ගුවන් හමුදා කඳවුරැ ආරක්ෂා කිරිමෙ හා මුදවාගැනීමේ බලඝණය ලෙස ස්ථාපිත කරන ලද අතර මෙම ගුවන් හමුදා ඒකකය පිහිටුවිමට මුලිකම හේතුව වුයේ කොටි සංවිධානය විසින් 2001දි බණ්ඩාරනායක ගුවන් තොටුපොළ වෙත එල්ලකරන ලද දරැණු ප්‍රහාරයයි..එ්කකයේ පුධාන කර්තව්යයන් සහ කාර්යභාරය..==========================[සංස්කරණය].• ගුවන් කඳවුරක් සතුරැ ග්‍රහණයනට පත්වුවහොත් ක්ෂනිකව නැවත මුදා ගැනිම..• සතුරැ ප්‍රහාරයකදි ක්ෂනික විහිදුම් බලකායක් ලෙස යොමු කරනු ලබන ඔනෑම ස්ථානයකට ආරක්ෂාව ලබා දීමට ක්රියා කිරිම..• සතුරැ හෝ මිතුරැ ප්‍රදේශයන් වෙත කඩා වැටුනු ගුවන් යනා හෝ ගුවන් නියමුවන්/භටයන් මුදවාගැනීමේ මෙහෙයුම් ක්රියාත්මක කිරිම..• ගුවන් හමුදාවේ ජ්යෙෂ්ඨ නිලධාරීන්ට ආරක්ෂාව සැපයිම..• ජාතික ආපදා හෝ හදිසි තත්වයකදි සිවිල් බලධාරීන්ට සහාය වීම.(Y.W.B)..අඩවියෙන් බැහැර පිටු[සංස්කරණය].Sri Lanka Air Force ශ්රී ලංකා ගුවන් හමුදා නිල වෙබ් අඩවිය."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ශ්රී_ලංකා_ගුවන්_හමුදාව&oldid=515462" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ගය:.ශ්රී ලංකා ගුවන් හමුදාව.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.বাংলা.English.Español.فارسی.Français.Bahasa Indonesia.Italiano.日本語.Polski.Pycckий.Svenska.தமிழ்.中文.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 26 සැප්තැම්බර් 2022 දින දී, 11:57 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ලෙප්ටොස්පයිරෝසිස් - විකිපීඩියා.ලෙප්ටොස්පයිරෝසිස්.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.This article අනාථ ලිපියක් වන්නේ, වෙනත් කිසිම ලිපියක් එය වෙත නොබැඳෙන බැවිනි. කරුණාකර මෙම ලිපියට ආශ්රිත ලිපි වලින් සබැඳි එක්කරන්න ; යෝජනා මෙහි තිබිය හැක. (ජූනි 2013).වෛද්‍ය විද්‍යාවට අනුව ලෙප්ටදස්පයිරෝසස් (Leptospirosis) ලෙසින් හඳුන්වන මේ රෝගය “ලෙප්ටෝස්පයිරා” නම් ඉතාමත් වේගයෙන් චලනය වන බැක්ටීරියාවක් මගින් බෝවන රෝගයකි..මේ කාණ්ඩයට අයත් බැක්ටීරියා ප්රබේද දෙසීයක් (200) ක් පමණ අද වන විට ලෝකය පුරා රටවල් වලින් හඳුනාගෙන තිබේ..ලෝකය පුරා මේ බැක්ටීරියාවෙන් පතුරුවන රෝග තත්ත්වය වාර්තා වුව ද නිවර්තන හා උප නිවර්තන රටවලින් බහුලව මේ රොගීන් හමු වේ. ශ්රී ලංකාවේ ද මෙවැනි බැක්ටීරියා ප්රබේද හයක් සොයාගෙන තිබේ. ශ්රී ලංකාවට ආවේණික රෝගයක් වන ජනවහරේ මී උණ නමින් හඳුන්වන රෝග තත්ත්වය ද වැළඳෙන්නේ මේ බැක්ටීරියාකාරකය මගිනි..ශ්රී ලංකා ඉතිහාසයේ වැඩිම මී උණ රෝගීන් ප්රමාණයක් සහ මරණ ප්රමාණයක් සිදු වූ වර්ෂය වශයෙන් පසුගිය 2008 වර්ෂය වාර්තාගත වී තිබේ. පසුගිය වසරේ මී උණ රෝගයට හත් දහස් හාරසිය හය දෙනෙකු ගොදුරු වී තිබේ. ඉන් දෙසීයක් පමණ මිය ගොස් ඇත..ගොවිපළ සතුන්.විශේෂයෙන් මේ රෝග කාරක බැක්ටීරියාව ගොවිපළ සතුන්,, සුනඛයන් , පූසන්, මීයන්, ඌරුමීයන් හා මුගටියන් ඇතුළු කැලෑබද ක්‍ෂිරපායී සතුන්ගේ වකුගඩුවලින් ස්වාභාවිකව හමු වේ..අලුත් ම සමීක්‍ෂණයකට අනුව මී ගවයන්ගේ මළ සහ මුත‍්‍රාවලද මේ බැක්ටීරියාකාරක විසබීජය පවතින බව ද ශ්රී ලාංකික වෛද්‍යවරුන් පිරිසක් විසින් හෙළිකැරගෙන තිබේ..ම් සතුන්ගේ මුත්රා මගින් දූෂිත වූ ජලය, පස් හා ආහාර මිනිස් ශරීරයට රෝග කාරක ඇතුළු වන වඩාත් සුලභ ම මාර්ගය වේ.සත්ත්ව පාලනය, කෘෂිකාර්මික කටයුතුවල නියුතු වූවන්ට රෝග වැළඳීමේ වැඩි අවධානමක් පවතියි..මෙවැනි කි‍්‍රයා හෝ එකී පරිසරය ආශ්රිත කටයුතු කරන්නන්ගේ සමේ පිපිරීම් තුවාල හෝ නාසයේ මුඛයේ හෝ ඇසෙහි “ශ්ලේෂමල” පටලවලින් ලෙපේටෝස්පයිරාවන් නැමැති මේ රෝග කාරක බැක්ටීරියාව ශරීර ගතවීමේ හැකියාව ඉතා බහුලය..දූෂිත ජලය පානය කිරීමෙන්ද මේ විසබීජය ශරීර ගතවිය හැකිය. මේ බැක්ටීරියාව ශරීරගත වීමෙන් පසුව රුධිර සංසරණයට ඇතුළු වී සිරුරෙහි සියලුම අවයව හා පටල ආක්රමණය කරයි..රෝග ලක්ෂණ[සංස්කරණය].රෝගකාරක බැක්ටීරියාව ශරීරගතවී දින පහත් දාහතරත් අතර කාලයක දී රෝග ලක්ෂණ පහළ වේ. අනිකුත් උණ රෝගවලට වඩාපුළුල් පරාශයක මේ රෝගයේ රෝග ලක්ෂණ පැතිරී පවතියි..එම රෝග ලක්ෂණ අතර මද උණ ගතියක සිට මරණය දක්වා ව්‍යාප්ත විය හැකිය..මෙහි රෝග ලක්ෂණ ඇතැම් විට ඩෙංගු උණ, ඉන්ෆ්ලූවන්සාව, මෙනින්ජිපටල ප‍්‍රදාහය හා අක්මා ප‍්‍රදාහය හෙවත් හෙපටයිටීස් වැනි රෝග ලක්ෂණ වලට ද සමාන විය හැකිය..එකවර හටගත් උණ, සීතල, ඇස් රතුවීම, හිසරදය, කොන්ද හා කෙන්ද ආශ්රිතව මස් පිඬු වේදනාව ඇතිවූ විට සැලකිලිමත් විය යුතුය..මේ රෝග ලක්ෂණ පහළ වූ විට රෝගය පිළිබඳ නිවැරැදි ම නිරීක්ෂණයකට එළඹීමට නම් රෝගීන්ගේ ප‍්‍රතිදේහ (MAT) පරීක්ෂාවක්, මුත්රා පරීක්ෂණයේ දී ඇල්බියුමින් පෝටීන් තිබීම රුධිර පරීක්ෂණයේදී සුදු රුධිරානු (WBC / DC) වැඩි වීම වෛද්‍ය වරුන්ට රෝගය පිළිබඳව නිෂ්චිත තීරණ ගැනීමට හැකියාව උදා කරති..වෛද්‍ය උපදෙස්[සංස්කරණය].වෛද්‍ය උපදෙස් අනුව නියමිත ප්රතිකාර කිරීමෙන් රෝගය පහසුවෙන් සුව කළ හැකි රෝගයකි. රෝග ලක්ෂණ පහළ වූ වහාම පලදායී ප‍්‍රතිජීවක භාවිතා කොට ප්රමාද නොකර ප්රතිකාර කිරීම ආරම්භ කළ යුතුය..කිසිවිටෙකත් පරීක්ෂණවල ප්රතිඵල ලැබෙන තුරු ප්රතිකාර ප්රමාද නොකළ යුතුය. ඊට හේතුව රුධිර පරීක්ෂණයෙන් මේ රෝගය වැළඳී තිබේදැයි හඳුනාගත හැක්කේ රෝග ලක්ෂණ පහළ වී සතියක් පමණ කාලයක් ගත වීමෙන් පසුව වීමයි..රෝග ලක්ෂණ ඇති වූ වහාම රෝගීන්ගේ ශරීරයේ තරල හා අයන සමතුලිතතාව පවත්වාගෙන යාමට කටයුතු කළ යුතුය. වකුගඩු අකී‍්‍රයවීමක් සිදුවූහොත් ඉතා ඉක්මනින්ම කෘතී‍්‍රමව රුධිරය පිරිසුදු කිරීම කළ යුතුය..මේ රෝගය සහ ඊට ප්රතිකාර ක්රම පිළිබඳ විවිධ ප්රදේශවල ඇතැම් පිරිස් මිථ්‍යා මත දරති. එවැනි තත්ත්වය හේතුවෙන් රෝගීන් අසාධ්‍ය තත්ත්වයට පත් වෙති. රෝගය පිළිබඳව ලක්ෂණ පහළ වූ වහාම රජයේ රෝහල් වෙත වාර්තා කරන ලෙස මෙහි දී සෞඛ්‍ය අංශ මහජනතාවට දැනුම් දෙති..කුඹුරු ගොවීන්.ඒ අතර රටට බත සපයන ගොවියාත් සත්ත්ව නිෂ්පාදනය හා සත්ත්ව පාලනයෙන් කිරි හා සත්ත්ව නිෂ්පාදනය ආශ්රිත නිපැයුම්වල යෙදෙන පිරිස සඳහා වැඩි අවධානමක් එල්ල කර තිබීම ඉතා කනගාටුදායක කරුණකි..දැනට රෝගයෙන් මියගොස් ඇති පිරිසෙන් වැඩි කොටසක් මෙකී ක්ෂේත්රවල නියලෙන අයයි..විශාල වගකීමක්.කෙසේ වෙතත් දැයට බත සපයන ගොවියා ඇතුළු රටේ ශ‍්‍රම බළකායේ ශක්තිමත්ම පුරුක හා රටේ අනාගතය භාර ගැනීමට සැරැසෙන පිරිස රැක ගැනීම සඳහා ප්රායෝගිකව සාර්ථක කි‍්‍රයා මාර්ගයකින් රෝග මර්දනයට පිවිසිය යුතු කාලය එළඹ ඇති බව මෙරට සෞඛ්‍ය අංශ පමණක් නොව රටේ සියලු ජන කොටස් අවධාරනයෙන් සිහිකැඳවාගත යුතුය. එහිදී මේ රෝග මර්දනයේ දී මහජනතාවට ද විශාල වගකීමක් පවතින බවද කිවයුතු ය..මේ රෝගවලින් මිදීමට මහජනතාව විසින් අනුගමනය කළ යුතු කි‍්‍රයා මාර්ග රැසක් පවතියි..රෝගය වළක්වාගැනීම සඳහා මිනිස් වාසයට ආසන්න පරිසරය පිරිසුදුව තබාගැනීම හා රෝගකාරක විෂබීජ ඇතිවන ස්ථාන හා මාර්ග විනාශ කිරීමට පියවර ගැනීම, ගෙවතු, කී‍්‍රඩාපිටි ආදී ළමයින් කී‍්‍රඩා කරන ස්ථාන ආසන්නයේ රෝගකාරක විෂබීජය පතුරුවන සතුන් ගැවසීම වැළැක්වීම, ගොවිපළවල් හා සත්ත්ව පාලනයේ නියළෙන පිරිස් අවදානම් කටයුතු හා ස්ථානවලදී ආරක්ෂිත ඇඳුම් පැළඳීම, අපවිත්ර ජලය ඇතුළු නොවන පරිදි තුවාල ආවරණය කර ගැනීම, (විශේෂයෙන් මෙහිදී කුඹුරු ගොවීන් ඉතා සැලකිලිමත් විය යුතුය) උතුරුවාගත් ජලය පානය කිරීම, ගංවතුරෙහි ගමන් කිරීමෙන් වැළකීම ඇතුළු ආරක්ෂිත පියවර අනුගමනය කිරීමට ජනතාව මෙහිදී අවධාරණය කර ගත යුතුය..ප‍්‍රතිජීවක ඖෂධ[සංස්කරණය].රෝගය වැළැක්වීමට කුඹුරු ගොවීන් සඳහා කුඹුරට බැසීමට පෙර භාවිතා කිරීමට සුදුසුයැයි වෛද්‍යවරුන් විසින් අනුමත කරන ලද ප‍්‍රතිජීවක ඖෂධයක් වශයෙන් සැලකෙන “ඩොක්සිසයික්ලින්” (Doxycyline) නම් ඖෂධය සතියකට වරක් වෛද්‍ය උපදෙස් අනුව ලබා දීමට පියවර ගෙන තිබේ..එමගින් මේ රෝගකාරක බැක්ටීරියාවට එරෙහිව ශරීරය ප‍්‍රතිශක්තීකරණයක් ඇති කරනු ලබයි. ප්රදේශයේ සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී කාර්යාලය හෝ මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂක වරයාගෙන් මේ ඖෂධය ගොවීන් වෙත ලබා දීමට පියවර ගෙන ඇති බව වසංගත රෝග විද්‍යා අංශය පවසයි..මේ ඖෂධය වුව ද ලබා ගැනීමේදී අනිවාර්යෙන් ම වෛද්‍ය උපදෙස් මත පමණක් භාවිතා කරන මෙන් මහජනතාවට එම නිලධාරීහු දැනුම් දෙති..මෙම ලිපියට තවත් ප්‍රවර්ග අවශ්ය වේ. කරුණාකර ප්‍රවර්ග එක්කිරීමෙන් සහායවන්න. එවිට මෙය මීට සමාන තවත් ලිපි සමග ලයිස්තුගත වනු ඇත. (දෙසැම්බර් 2011)."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ලෙප්ටොස්පයිරෝසිස්&oldid=436838" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.ජූනි 2013 සිට ගැනෙන අනාථ ලිපි.Articles with invalid date parameter in template.සමස්ත අනාථ ලිපි.Articles needing additional categories from දෙසැම්බර් 2011.බෝවන රෝග.සැඟවුණු ප්‍රවර්ගය:.සැකිල්ලෙහි අනීතික දාතම් පරාමිතික සහිත ලිපි.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.አማርኛ.العربية.Asturianu.Azərbaycanca.Bikol Central.Бeлapyckaя.Бълrapckи.Català.Čeština.Dansk.Deutsch.ދިވެހިބަސް.Eλλnvιkά.English.Esperanto.Español.Euskara.فارسی.Suomi.Français.Gaeilge.Galego.ગુજરાતી.עברית.हिन्दी.Hrvatski.Magyar.Հայերեն.Bahasa Indonesia.Íslenska.Italiano.日本語.Қaзaқшa.한국어.Kыprызчa.Lietuvių.Latviešu.MakeдoHckи.മലയാളം.Bahasa Melayu.မြန်မာဘာသာ.नेपाली.Nederlands.ଓଡ଼ିଆ.Kapampangan.Polski.پښتو.Português.Română.Pycckий.Simple English.Slovenščina.Shqip.Cpпckи / srpski.Svenska.Kiswahili.தமிழ்.ไทย.Tagalog.Türkçe.ykpaïHcbka.Oʻzbekcha/ўзбekчa.Tiếng Việt.Winaray.吴语.Yorùbá.中文.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 10 ජූනි 2019 දින දී, 12:28 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
අධ්යාපනය - විකිපීඩියා.අධ්යාපනය.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.reading.පංති කාමරයේ ඉගැන්වීම, අධ්‍යයන අන්තර්ගතය තුළ දේශපාලන අන්තර්ගතයන් ඇතුළත් කිරීම හෝ සිසුන්ට ඉගැන්වීම සඳහා ඔවුන්ගේ භූමිකාව අනිසි ලෙස භාවිතා කරන ගුරුවරුන් සිතීමේ නිදහස සහ විවේචනාත්මක චින්තනය අපේක්ෂා කරන අධ්‍යාපනයේ අරමුණු වලට පටහැනිය..අධ්යාපනය යනු වියුක්ත සංකල්පයක් වන බැවින් ඒ සඳහා පැහැදිලි නිර්වචනයක් සැපයීම අපහසුය.අනෙක් අතට අධ්යාපනය යන්නෙන් එක් අදහසක් පමණක් අන්තර්ගත නොවේ.ඉගෙනීම, ඉගැන්වීම, ඇගයීම,රසවිඳීම,පුහුණූව ආදී විවිධ අදහස් සමුදායක් මේ තුළ ගැබ් වී ඇත. මේ නිසාද අධ්‍යාපනයට පැහැදිලි නිර්වචනයක් දීම අපහසු වී ඇත. විවිධ දාර්ශනිකයන් විසින් විවිධාකාර දෘෂ්ටිකෝණයන්ගෙන් අධ්යාපනය පිළිබඳව නිර්වචන ඉදිරිපත් කොට ඇත..අධ්යාපනය යන්න මුලින්ම බි ආවේ ලතින් භාෂාවෙනි. (e-ducere, educo) පිටතට ඇදල ගැනීම යන අර්ථය e-ducere තුළ ඇත. සෑම පුද්ගලයකු සතුවම විභව ශක්තියක් ඇති බව පවසයි. අධ්‍යාපනයේ කාර්යභාරය වන්නේ මෙකී සැඟවී ඇති හැකියාවන් ඇදගැනීමයි. වර්තමානයේ මේ අගය 5% හෝ 10% යැයි පැවසේ..අධ්යාපනය යනු, යම්කිසි හැකියාවන් ගොන්නක් විධිමත් ලෙස ඉගැන්විම හා ඉගෙනගැනීමයි. තවත් විදර්ශනාත්මක කිවහොත්, අධ්යාපනය යනු දැනුම, සුභවාදී චින්තනය සහ ඥාණය ඛෙදාහදා ගැනීමයි. පාරම්පරිකව සංස්කෘතියක් ඉදිරියට ගෙනයාම ද අධ්‍යාපනයේ ප්‍රතිඵලයකි. පුද්ගලයෙකු ගේ සහජ දක්ෂතාවයන් ඉස්මතු කිරීමත්, ඒවා මනාව ඔපමට්ටම් කොට ඔහුට එහි වටිනාකම එකතු ගැන්වීමත් අධ්‍යාපනයයි..අධ්‍යාපනයේදී සිදුවන්නේ විවිධ ඉගැන්වීම් ක්රම යොදාගැනීමකි. මනෝ විද්‍යාත්මක දාර්ශනික, පරිගණක ආශ්රිත, භාෂාමය, ස්නායුමය සහ සමාජමය ක්රමෝපායන් අධ්‍යාපනයේදී යොදා ගැනේ..පටුන.1 අධ්යාපනය සම්බන්ධයෙන් ඇති විවිධ අර්ථකථන.2 අධ්‍යාපනයේ අරමුණු සහ පරමාර්ථ.3 අධ්‍යාපනයේ විවිධ ස්වරූප.4 විධිමත් අධ්යාපනය.5 අවිධිමත් අධ්යාපනය.6 නොවිධිමත් අධ්යාපනය.7 මේවාද බලන්න.අධ්යාපනය සම්බන්ධයෙන් ඇති විවිධ අර්ථකථන[සංස්කරණය].අධ්යාපනය යනු දැනුම ඒකරාශී කරන ක්‍රියාවලියකි..සොක්‍රටීස් පවසා ඇත්තේ උසස්ම දෙය දැනුම බවයි.දැනුම ඇත්තා උසස්ම පුද්ගලයාය. එය ලබන්නේ අධ්‍යාපනයෙනි..අධ්යාපනය යනු වර්ධනීය ක්‍රියාවලියකි..අධ්යාපනය යනු වර්ධනීය, යාවජීව ක්‍රියාවලියක් බව ජෝන් ඩුවී පවසයි. පුද්ගලයා හා පරිසරය අතර අන්‍යොන්‍ය සම්බන්ධයක් ගොඩනැගෙද්දී ඒ හා ගොඩනැගෙන අත්දැකීම් වල ප්රතිඵලයක් ලෙස වර්ධනය සිදුවේ..අධ්යාපනය යනු සංස්කෘතික සම්ප්‍රේෂණ ක්‍රියාවලියකි..සමාජයේ සාමාජිකයකු වශයෙන් මිනිසා විසින් අත්පත් කරගනු ලබන දැනුම කුසලතා,සදාචාරය ආදි සියලුම දේ සංස්කෘතියයි. මිනිසාගේ මැදිහත්වීමෙන් නිර්මාණය වී ඇති මෙකී සංස්කෘතිය එක් පරම්පරාවක සිට තවත් පරම්පරාවක් දක්වා සම්ප්‍රේෂණය කරන්නේ අධ්යාපනය ඉවහල් කරගෙකය..අධ්යාපනය තුලින් හදවත, හිස සහ හස්තය යන තුනම (Head, Heart, Hand) සංවර්ධනය කල යුතුය..අධ්‍යාපනයේ අරමුණු සහ පරමාර්ථ[සංස්කරණය].පරමාර්ථයක් යනු කිසියම් විධිමත් ලෙස සැකසුණු ක්‍රියාවලියකින් අවසානයේ ඉටුකර ගැනීමට අපේක්ෂා කරන ප්‍රතිඵලයයි. පුළුල් සංකීර්ණ අරථයක් ගැනීම පරමාර්ථයේ ලක්ෂණයයි. මේ නිසාම එය ඉටුකර ගැනීම ඉතා දුෂ්කරය. පරමාර්ථය කරා යාමට නම් ඒවා සරළ කරගත යුතුය. ඒ සඳහා ගොඩනගාගන්නා වූ සුවිශේෂී ප්රකාශය අරමුණු ලෙස හැඳින්වේ. සුවිශේෂී බව,මැනිය හැකි බව , ළඟාවියහැකි බව ආදිය අරමුණක සුවිශේෂී ලක්ෂණ වේ. එක් පරමාර්ථයක් සඳහා අරමුණු කීපයක් පැවතිය හැක..අධ්යාපන පරමාරථ සහ අරමුණු රටින් රටට වෙනස් වේ. එසේ වන්නේ රටක අධ්යාපන අරමුණු සහ පරමාර්ථ ගොඩනැගෙන්නේ එහි ඇති සමාජ ආර්ථීක දේශපාලන ජාතික ප්රතිපත්ති වලට අදාළ වීමයි. අධ්යාපන පරමාර්ථ ජාත්‍යන්තර වශයෙන් පිළිගත් ඒවාද පවතී. ඒ අතරින් යුනෙස්කෝව ප්රධාන වේ. එහි පරමාර්ථය වූයේ ජාත්‍යන්තර සාමය හා අවබෝධය ඇතිකරලීමයි. මීට අමතරව දිවිපැවැත්ම සඳහා අධ්යාපනය නමින් වාර්තාවක්ද පිහිටුවීය..අධ්‍යාපනයේ අරමුණු පිළිබඳව කතාකරද්දී ඩෙලෝ වාර්තාවද පිළිගත් එකකි. ළමයින්ගේ විභව ශක්තිය මතුකරගන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව මෙහිදී සාකච්ඡා කළේය. මෙහිදී මූලික මූලධර්ම 6ක් යටතේ සාකච්ඡා කරයි..අධ්යාපනය යනු මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකමකි..විධිමත් අධ්යාපනය පමණක් නොව නොවිධිමත් අධ්‍යාපනයද වැදගත් වන බව.කවර අධ්‍යාපනයක වුවද තිබිය යුතු මූලික ලක්ෂණ ඇති බව (සාධාරණත්වය, අදාළත්වය, විශිෂ්ටත්වය).අධ්යාපනය යනු ගැඹුරින් සිදුකළ යුතු දෙයකි. යම් යම් රටවල ආර්ථික, දේශපාලන, සාමාජික වශයෙන් සුවිශේෂී කරුණු තිබුණද ජාත්‍යන්තර ප්රජාව එකඟ වූ වටිනාකම් පිළිගත යුතුයි.(ප්රජාතන්ත්රවාදය, මානව හිමිකම් ).මීට අමතරව,.දැනගැනීම සඳහා ඉගෙනීම.යමක් කිරීම සඳහා ඉගෙනීම'.එකට ජීවත්වීම සඳහා ඉගෙනීම.දිවිපැවැත්ම සඳහා ඉගෙනීම.ආදි ප්රධාන කුළුණු 4ක් පිළිබඳව මේ වාර්තාව අවධානය යොමුකරයි..අධ්යාපන ප්රවර්ධන අරමුණු.ජෝශප් චිමොම්බො (Joseph Chimombo) විස්තර කර ඇති අන්දමට අධ්යාපනය යනු ක්‍රමවත් ප්රතිපත්ති ලේඛයක භූමිකාවක් ඉටු කරන අතර ක්රමයෙන් අපට නොදැනීම දියුණු වෙමින් පවතින රටවල ස්මාජ විපර්යාසයක් හා ආර්ථික සංවර්ධය ආරම්භ කර ඇත. එසේම අධ්‍යාපය විසින් මහජන ඉරණම වෙනස් වී ඇති බවද ඔහු පවසයි. පාරිසරික, සමාජයීය මෙන්ම ආර්ථික කරුණු සම්බන්ධයෙන් ද විශේෂ අවධානක් යොමු කරමින් 2015 වසරේ පැවති එක්සත් ජාතීන්ගේ සමුළුවේදී එළි දක්වන ලද "2030 තිරසාර සංවර්ධන අරමුණු " ඇතුළත් වාර්තාවහි අධ්යාපනය දෙස නව කෝණයකින් බලා අධ්යාපන ප්රවර්ධන අරමුණු ඉදිරිපත් කර ඇත. එහි සදහන් තිරසාර සංවර්ධන අරමුණු 17ක් අතරින් සිවුවැන්න අධ්යාපනය වෙනුවෙන් වෙන් කර ඇත..සීග්‍රයෙන් දියුණු වෙමින් පවතින ලෝකයේ ක්රි.ව. 1909 සිට මේ දක්වා ළමුන් පාසල හැර යාමේ ප්‍රවණතාවය අවම වී ඇති අතර සිසුන් පාසල් යාමේ ප්‍රවණතාවයෙහි පැහැදිලි වර්ධනක් පෙන්නුම් කරයි.එහෙත් ඊට පෙර දී පිරිමි දරුවන් සුළු ප්රමාණයක් පමණක් පාසල් ගොස් අධ්යාපනය ලබා තිබුණ ද 20 වන ශත වර්ෂයේ ආරම්භයත් සමග ලෝකයේ ළමා ජන ගහණයෙන් බහුතරයක් මොනයම් හෝ අධ්යාපන ක්රමයක් යටතේ ඉඉගෙනුම ලැබූහ..2016 වසර වන විට ලෝක ළමා ජනගහනයෙන් 91% ක පිරිසකට විධිමත් ප්රාථමික අධ්‍යාපනයක් ලැබීම සදහා අවස්ථාව ලැබී ඇත.එහෙත් අද වන විට ලෝකය පුරා ඇති වී තිබෙන අධ්‍යාපනික අර්බුදයට (learning crisis) හේතු වී ඇත්තේ පාසල් යන සිසුන් ප්‍රමාණයෙන්ද වැඩි කොටසක් ඉගෙනුම් කටයුතු ක්‍රමවත් ව සිදු නොකිරීමයි. ලෝක බැංකුව විසික් නිකුත් කළ දත්ත වාර්තාවක් පෙන්වා දෙන්නේ අඩු හෝ මධ්‍යම ආදායම් ලාභී රටවල්වල සිසුන්ගෙන් 53% ක් ප්රතිශතයක් ප්රාථමික පාසල් කාලය නිම වන විට ද ඉතාමත් සරල පාඩමක් වුවද තනිව කියවා අවබෝධ කර ගැනීමට නොහැකි මට්ටක පසු වන බවයි..පසුගිය දශකය පුරාවටම ක්රියාත්මක වූ මිලේනියම් සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය යටතේ මිලේනියම් සංවර්ධන අරමුණු (Millennium Development Goals) අට අතර ද ගෝලීය ප්රාථමික අධ්යාපනය නගා සිටුවීම වෙනුවෙන් අවස්ථාව හිමි වී තිබුණි. අධ්යාපනය වෙනුවෙන් වෙන් කරනු ලබන මූල්‍යාධාර සුරක්ෂිත කිරීමට නිශ්චිත විධිවිධාන නොමැති වීම, ගෝලීයව අධ්යාපන ක්ෂේත්රයේ අභිවෘද්ධිට බාධා කරන ප්රධාන සාධකයක් බවට පත් වී ඇත. විදෙස් සංවර්ධන ආයතනය (Overseas Development Institute ) විසින් පෙන්වා දෙන පරිදි අධ්යාපනය සදහා මූල්‍යාධාර රැස් කර ගැනීමේදී මුහුණ දෙන ප්රධාන අභියෝග වන්නේ පරිත්‍යාගශීලින්ගේ ප්‍රමුඛතා ගැටුම්, අරමුදල් එක්රැස් කිරීම සම්බන්ධයෙන් වන අක්රමිකතා හා ඒ සදහා ලැබෙන මහජන සහය අවම වීමයි. තවද විනිවිදභාවය පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර සංසංවිධානක් වන Transparency International ආයතනය අධ්යාපන ක්ෂේත්රයේ සිදුවන අල්ලස් හා දූෂණ අප්‍රිකා මහද්වීපයේ ප්රාථමික අධ්යාපනය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමට ඇති ප්රධානතම අවහිරතාව බව පෙන්වා දෙයි. එසේම ගෝලීය වශයෙන් ගුණාත්මක අධ්‍යාපනක් සදහා වන ඉල්ලුම හා අවශ්‍යතාවය අපේක්ෂිත මට්ටමක නොතිබීම ද ගැටලුවකි.දීර්ඝකාලීනව අධ්‍යාපනයේ නියැලීමට වඩා කෙටි කාලයකින් අධ්යාපනය අතහැර මුදල් ඉපයීම කෙරෙහි බොහෝ දෙමාපියන් සිය දරුවන්ව යොමු කරන්නේ ආර්ථික ගැටලු හමුවේ ඔවුන් අසරණ වී ඇති බැවිනි. තවද ඔවුන්ට අධ්‍යාපනයේ ඇති වටිනාකම හෝ එයින් ලබා ගත හැකි ඵල ප්රයෝජන පිළිබඳවද ඔවුන්ට අවබෝධයක් නොමැත..අධ්‍යාපනයේ විවිධ ස්වරූප[සංස්කරණය].ජපානයේ ළදරු පාසලක කුඩා දරුවන් පිරිසක්.වත්මන් සමාජයේ විවිධ අධ්යාපන ආයතන පවතී. පාසල, පවුල, මිත්‍ර සමූහ, විශ්ව විද්‍යාල, පුස්තකාල, කාර්මික විද්‍යාල, මාධ්‍ය ආයතන, ආදිය පුද්ගලික සබඳතා මෙන්ම සමාජ සබඳතා සඳහාද විවිධ සමාජ වටිනාකම් එකතුකිරීමටද උපකාරී වෙයි. මේ ආයතනවල ව්‍යුහය, පරිපාලනය ආදි ය සලකා බලා එය කොටස් 3කට බෙදා දක්වයි..විධිමත් අධ්යාපනය.අවිධිමත් අධ්යාපනය.නොවිධිමත් අධ්යාපනය.විධිමත් අධ්යාපනය[සංස්කරණය].විධිමත් ආයතන තුළින් ලබන අධ්‍යාපනයයි. ප්රාථමික අංශයේ සිට උසස් අධ්යාපනය දක්වා පූර්ණ කාලීනව කෙරෙන අධ්‍යාපනයයි. (උදා: පාසල, විශ්ව විද්‍යාලය).අනුපිළිවෙලින් ව්‍යුහගතවූ කාල ක්‍රමාණුගතව ශ්රේණිගත වූ අධ්යාපනය පද්ධතියකි..ශාස්ත්රීය - ප්රාථමික පාසැලේ සිට විශ්ව විද්‍යාලය දක්වා අධ්යාපනය.තාක්ෂණික - තාක්ෂණික හා වෘත්තීය පුහුණු කටයුතු සිදු කරන ආයතන.විශේෂ අවශ්‍යතා අධ්යාපනය.අතීතයේ දී කිසියම් ආබාධයක් සහිත පුද්ගලයනට සාමාන්‍ය පරිදි අධ්යාපනය ලැබීමට අවස්ථාවක් නොලැබිණි. ආබාධයක් සහිත පුද්ගලයන් පිටපිට ම අධ්යාපන ආයතන වලින් ප්රතික්ෂේප වීම නිසා විශේෂ අධ්යාපන උපදේශකවරුන් හෝ චිකිත්සකයන් ඔවුන්ට ශාස්ත්රීය දැනුම ලබා දෙන ලදී. එවැනි විශේෂ අවශ්‍යතා සහිත සිසුන්ට අධ්යාපනය ලබා දුන් පුද්ගලයන් විසින්ම විශේෂ අවශ්‍යතා අධ්යාපන ක්රමය සදහා මූලික අඩිතාලම දමන ලදී. එහිදී ඔවුන් දළ චාලක හැකියා වර්ධනය , සියුම් චාලක හැකියා වර්ධනය, හසුරු කුසලාතා වර්ධනය වැනි ක්රියාකාරකම් කෙරෙහි විශේෂ අවධානයක් යොමු කරන තිබේ. අතීතයේ දී විවිධ ආබාධ හෝ ව්‍යාකූලතා සහිත සිසුන්ට පමණක් සීමා වූ විශේෂ අවශ්‍යතා අධ්යාපනය වර්තමානයේ දී ඉගෙනුම් දුබලතා හා චර්‍යාමය ගැටලු සහිත සිසුන් ඉලක්ක කර ගනිමින් ද පවත්වා ගෙන යනු ලබයි ..අවිධිමත් අධ්යාපනය[සංස්කරණය].ජීවත්වීමේදී අප නොදැනුවත්වම ලබන අධ්‍යාපනයයි. (උදා: රූපවාහිනියෙන්, සමාජ ආශ්රයෙන්) අන්තර්ජාලය, ඉලෙක්ට්‍රොනික තැපෑල, දුරකතන, කෙටි පණවුඩ.දෛනික අත්දැකීම් සහ අධ්‍යාපනික ආභාෂයෙන් මෙන්ම ඔහු වටා ඇති පරිසරය තුළින්(පවුලෙන්, අසල්වැසියන්ගෙන්, සේවා ස්ථානයෙන්, ක්‍රීඩා පිටියෙන්, වෙළඳපලෙන්, පුස්ථකාලයෙන් හා ජනමාධ්‍ය තුළින් ) ආකල්ප, සාරධර්ම කුසලතා හා දැනුම අත්කර ගත හැකි යාවජීව ක්‍රියවලියකි. මෙය සංවිධානය නොවූවකි..නොවිධිමත් අධ්යාපනය[සංස්කරණය].සුවිශේෂී කණ්ඩායමක් ඉලක්ක කරගෙන සුවිශේෂී අරමුණක් සඳහා මේ අධ්යාපන ක්රමය ලබාදේ. (උදා: රූපලාවන්‍ය පාඨමාලා, Computer, තාක්ෂණික පාඨමාලා).මේ අධ්යාපනය වර්තමානයට ඉතාම අත්‍යවශ්‍ය අංශයක් ලෙස දැක්වේ. නැතිවම බැරි අධ්යාපන ක්රමයකි. මෙයින් බිහිවන්නේ කුසලතාවන් වැඩිදියුණු කරගත් පිරිසකි. මේ මගින් සමාජයට විශාල සේවාවක් ඉටුවේ..විධිමත් අධ්යාපන අවස්ථා නොලද එමෙන්ම විධිමත් අධ්‍යාපනයෙන් කලින් ඇදවැටුණු පුරවැසියන් සඳහා අධ්යාපන අවස්ථා සැලසීම.කුසලතා රහිත එමෙන්ම අර්ධ වශයෙන් කුසලතා රහිත වැඩකරන ජනතාව වෙනුවෙන් පුළුල් පරාසයක විහිදුණු කුසලතාවන් ලබාදීම.විධිමත් අධ්යාපන පද්ධතියෙන් ලබාගත් දැනුම කුසලතා වැඩිදියුණු කරගැනීමට උදවුවීම.නවෝත්පාදනයන්ට අවස්ථාව සැලසීම.නොවිධිමත් අධ්‍යාපනයට කාලීන වශයෙන් වැඩි වැදගත්කමක් පවතී. එය විධිමත් අධ්යාපන ක්රමයේ විකල්ප ක්රමයක් ලෙස බිහිවිය..විශේෂිත කණ්ඩායමක් ඉලක්කකොටගෙන ඉගෙනීමේ අරමුණු එල්ලේ මෙහෙයවීමට අපේක්ෂිත පුළුල් ක්‍රියාදාමයක අංගයක් වශයෙන් විධිමත් පද්ධතියෙන් පරිබාහිරව සංවිධානය වූ අධ්‍යාපනික ක්‍රියාදාමයකි..උදා : දේශණ, වැඩමුළු, සම්මන්ත්‍රණ, අත්පත්‍රිකා.මේවාද බලන්න[සංස්කරණය].Education.https://en.m.wikipedia.org/wiki/Education."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=අධ්යාපනය&oldid=511689" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.Afrikaans.አማርኛ.Aragonés.العربية.الدارجة.অসমীয়া.Asturianu.अवधी.Azərbaycanca.تۆرکجه.БaшҡopTca.Žemaitėška.Bikol Central.Бeлapyckaя.Бeлapyckaя (TapaшkeBiцa).Бълrapckи.भोजपुरी.ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ.বাংলা.བོད་ཡིག.Brezhoneg.Bosanski.Бypяaд.Català.Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄.HoxчийH.Cebuano.کوردی.Corsu.Čeština.ЧӑBaшлa.Cymraeg.Dansk.Deutsch.Eλλnvιkά.English.Esperanto.Español.Eesti.Euskara.Estremeñu.فارسی.Suomi.Võro.Føroyskt.Français.Arpetan.Furlan.Frysk.Gaeilge.Kriyòl gwiyannen.Gàidhlig.Galego.Gaelg.客家語/Hak-kâ-ngî.Hawaiʻi.עברית.हिन्दी.Fiji Hindi.Hrvatski.Kreyòl ayisyen.Magyar.Հայերեն.Interlingua.Bahasa Indonesia.Interlingue.Ilokano.ГIaлrIaй.Íslenska.Italiano.ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ/inuktitut.日本語.Patois.Jawa.ქართული.Қaзaқшa.Kalaallisut.ភាសាខ្មែរ.ಕನ್ನಡ.한국어.Kъapaчaй-Maлkъap.कॉशुर / کٲشُر.Kurdî.Kernowek.Kыprызчa.Latina.Lëtzebuergesch.Lingua Franca Nova.Limburgs.Ladin.ລາວ.Lietuvių.Latviešu.Madhurâ.मैथिली.Basa Banyumasan.Malagasy.MakeдoHckи.മലയാളം.MoHroл.ဘာသာ မန်.मराठी.Bahasa Melayu.Malti.Mirandés.မြန်မာဘာသာ.Napulitano.नेपाली.नेपाल भाषा.Nederlands.Norsk nynorsk.Norsk bokmål.Novial.Nouormand.Occitan.Livvinkarjala.ИpoH.ਪੰਜਾਬੀ.Kapampangan.Picard.Polski.Piemontèis.پنجابی.پښتو.Português.Runa Simi.Română.Pycckий.PycиHbckый.Caxa Tылa.ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ.Sardu.Sicilianu.Scots.سنڌي.Davvisámegiella.Srpskohrvatski / cpпckoxpBaTckи.Simple English.Slovenčina.Slovenščina.Gagana Samoa.ChiShona.Soomaaliga.Shqip.Cpпckи / srpski.Sesotho.Sunda.Svenska.Kiswahili.தமிழ்.తెలుగు.Tetun.Toҷиkӣ.ไทย.ትግርኛ.Türkmençe.Tagalog.Tok Pisin.Türkçe.Xitsonga.TaTapчa/tatarça.ykpaïHcbka.اردو.Oʻzbekcha/ўзбekчa.Vèneto.Vepsän kel’.Tiếng Việt.Volapük.Winaray.吴语.IsiXhosa.ייִדיש.Vahcuengh.中文.Bân-lâm-gú.粵語.IsiZulu.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 19 අගෝස්තු 2022 දින දී, 12:31 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
සැකිල්ල:මකාදැමීම සඳහා යෝජිත ලිපි - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.සැකිල්ල:මකාදැමීම සඳහා යෝජිත ලිපි.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.(සැකිල්ල:Afd වෙතින් යළි-යොමු කරන ලදි).විකිපීඩියාවේ මකාදැමීමේ ප්‍රතිපත්තියට අනුගතව මෙම ලිපිය මකාදැමීම සඳහා සලකාබැලෙමින් පවතී..ඒ පිළිබඳව ඔබට පැවසීමට යමක් ඇත්නම්, කරුණාකර මකා දැමීම සඳහා නම්කොට ඇති ලිපි ලැයිස්තුවේ මෙම ලිපිය සඳහා වන සටහන වෙත යොමුවන්න..ලිපිය සංස්කරණය කිරීමෙ නිදහස ඔබ සතුය. නමුත් අදාල සාකච්ඡාව නිමවන තුරු මෙම දැන්වීම ඉවත්කිරීම හෝ ලිපිය හිස්කිරීම නොකලයුතුය. සාකච්ඡාව අතරතුර මෙම ලිපිය වෙනත් ලිපියකට ඒකාබද්ධ කිරීම හෝ වෙනත් නමකට ගෙනයාම ඇතුළු වැඩිදුර තොරතුරු සඳහා මකා දැමීම සඳහා මාර්ගෝපදේශය කියවන්න..Find sources: "මකාදැමීම සඳහා යෝජිත ලිපි" – news • newspapers • books • scholar • JSTOR%5B%5B%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%92%E0%B6%B4%E0%B7%93%E0%B6%A9%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%8F%3A%E0%B6%B8%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%AF%E0%B7%90%E0%B6%B8%E0%B7%93%E0%B6%B8+%E0%B7%83%E0%B6%B3%E0%B7%84%E0%B7%8F+%E0%B6%BA%E0%B7%9D%E0%B6%A2%E0%B7%92%E0%B6%AD+%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%B4%E0%B7%92%2F%E0%B6%B8%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%AF%E0%B7%90%E0%B6%B8%E0%B7%93%E0%B6%B8+%E0%B7%83%E0%B6%B3%E0%B7%84%E0%B7%8F+%E0%B6%BA%E0%B7%9D%E0%B6%A2%E0%B7%92%E0%B6%AD+%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%B4%E0%B7%92%5D%5DAFD.ලිපියක් මකාදැමීම සඳහා යෝජනා කිරීමේ පියවර:.{{subst:මකාදැමීම සඳහා යෝජිත ලිපි}}.Preloaded debate OR {{subst:afd2|pg=මකාදැමීම සඳහා යෝජිත ලිපි|cat=|text=}} ~~~~ (ප්‍රවර්ග).{{subst:afd3|pg=මකාදැමීම සඳහා යෝජිත ලිපි}} (add to top of list).Please consider notifying the author(s) by placing {{subst:Afd notice|මකාදැමීම සඳහා යෝජිත ලිපි}} ~~~~ on their talk page(s)..Unregistered users placing this tag on an article cannot complete the deletion nomination and should leave detailed reasons for deletion on සැකිලි සාකච්ඡාව:මකාදැමීම සඳහා යෝජිත ලිපි and then post a message at Wikipedia talk:මකාදැමීම සඳහා යෝජිත ලිපි requesting that someone else complete the process. If the nomination is not completed and no message is left on the talkpage, this tag may be removed..සැකිලි ප්‍රලේඛනය[නරඹන්න] [සංස්කරණය] [ඉතිහාසය] [විරේචනය].මූලික පිටුව: Wikipedia:Articles for deletion.This template will categorise articles into Category:Articles for deletion. This template is a self-reference and so is part of the Wikipedia project rather than the encyclopedic content..This template should always be substituted onto pages it appears on, because it requires that the {{PAGENAME}} variable be substituted. (This is so that the link to the AFD discussion does not break when the page is renamed during AFD discussions.) If this template is not substituted, a warning message will be shown instead..This template results in 3 lines of wikitext that make use of {{AfDM}}..Usageසංස්කරණය.මෙම සැකිල්ල අනිවාර්යයෙන් ම ආදේශනය කළ යුතුයි (භාවිතය උදාහරණයක් ලෙස, {{subst:මකාදැමීම සඳහා යෝජිත ලිපි}} ආකාර වේ)..For proposed deletion, use {{proposed deletion}} or {{prod}}. WP:PROD takes load off WP:AFD and should always be used instead, if reasonable..{{subst:article for deletion}} or {{subst:afd}}.This template will place a notice that the page has been nominated for deletion. It should be placed at the top of the page and substituted..{{subst:afd|Weather in London}} {{subst:afd|Weather in London (2nd nomination)}}.The parameter will link to a specific AFD discussion sub-page. Use this for linking multiple articles to a single AFD discussion page (bulk nominations) or for re-nominations of articles that have already been nominated for deletion before. (For the latter purpose, the {{afdx}} template can also be used. ).See alsoසංස්කරණය.v.t.e.මකාදැමුම සඳහා ලිපි සබැඳි සැකිලි.Article page ලිපි මැකුම් දැන්වීම්.{{Afd}} (1st time nomination) · {{Cleanup AfD}} (Cleanup req'd after AfD) · {{AfDM}} (1st time nomination) · {{Db-xfd}} (Post AfD CSD G6 deletion needed) · {{Afdx}} (2nd etc. nomination) · {{Db-g4}} (Post AfD CSD G4 deletion needed) · {{Afd-merge to}} (merge contents from AfD'ed article) · {{Rescue}} (for items to have the Rescue Squad review).User talk page AfD discussion notifications.{{AfD-notice}}.ලිපි මැකුම් discussion page templates.{{Oldafdlist}} (previous discussions) · {{Not a ballot}} (discussion clarification) · {{ARSnote}} (discussion clarification) · {{Spa}} (participant clarification) · {{Page creator}} (participant clarification) · {{Duplicate vote}} (participation clarification) · {{Afd-privacy}} (sensitive discussion close) · {{Closing}} (closing in process).User talk page AfD process notifications.{{Afd-top-notice}} (for nominator mistake) · {{Afd-welcome}} (for new participant) · {{Uw-notvote}} (warning).Article talk page ලිපි මැකුම් දැන්වීම්.{{Old AfD multi}} (1st and subsequent nominations, preferred template) · {{Multidel}} (2nd+ nom) · {{Afd-merge from}} (merge contents into AfD'ed article) · {{ArticleHistory}} (AfD, Good/Featured, and many other article "events").See also: Proposed deletion templates, Speedy deletion templates.ඉහත ප්‍රලේඛනය සැකිල්ල:මකාදැමීම සඳහා යෝජිත ලිපි/doc වෙතින් අන්තහ්කරණය කොට ඇත . (සංස්කරණය | ඉතිහාසය).මෙම සැකිල්ලෙහි වැලිපිල්ල (තනන්න | ආදර්ශය) සහ පරික්ෂණ අවස්ථා (තනන්න) පිටුවල, සංස්කාරක වරුන්ට පර්යේෂණ සිදු කල හැක..කරුණාකර /ලේඛය උපපිටුවට ප්‍රවර්ග එක්කරන්න. සැකිල්ලෙහී උපපිටු.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=සැකිල්ල:මකාදැමීම_සඳහා_යෝජිත_ලිපි&oldid=514233" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 16 සැප්තැම්බර් 2022, at 04:11.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 16 සැප්තැම්බර් 2022 දින දී, 04:11 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ඇමීටරය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.ඇමීටරය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.ඇමීටරය (ඇම්පියර් මීටරය සිට) යනු ධාරාව මැනීම සඳහා භාවිතා කරන මිනුම් උපකරණය වේ. විදුලි ධාරාවව ඇම්පියර් (A) ඒකකයෙන් මනිනු ලැබේ. කුඩා ධාරා මැනීම සඳහා එය මිලිඇම්පියර් හෝ මයික්‍රෝඇම්පියර් පරාසය තුළ පිළිවෙලින් මිලිඇමීටරය හෝ මයික්‍රෝඇමීටරය ලෙස නම් කර ඇත. මුල් කාලයේ භාවිතා කර ඇමීටර පෘථිවි චුම්භක ක්ෂේත්රය මත රඳා පවතින පරීක්ෂණාගාර උපකරණ වූහ. 19 වන සියවසේ අගභාගය වන විට, මෙම උපකරණ ඕනෑම තත්ත්වයකට ගැලපෙන ලෙස සහ විදුලි බල පද්ධතිවල නිවැරදි මිනුම් ලබා ගතහැකි පරිදි නිර්මාණය කරන ලදී..චාලක යකඩ ඇමීටරයේ ඉදිරිපත් කිරිමකි..වයර ධාරාව මැනීමට ගෙනයයි.දගර ප්‍රති විරුද්ධ බලයක් සපයයි. මෙය කල්පිත රූපයකි. ප්රායෝගික ඇමීටරයේ යකඩ දණ්ඩ ස්ථාවරය වේ. ඉදිරිපස හා පිටුපස සර්පිලාකාර දගර ධාරාව දගරයට ගෙනයයි. ස්ථිර චුම්බකවල ධ්‍රැව කවාකාර කොටස් ලෙස ඇත..පුරාණ පෙන් මධ්‍යස්ථානයෙන් ලබාගත් ඇමිටරයකි.මැද ශූන්ය ඇමීටරය.පැරනි චාලක යකඩ ඇමීටරයකි.පටුන.1 ඉතිහාසය.2 වර්ග.2.1 සල දගර.2.2 චාලක චුම්භක.2.3 විද්‍යුත්ගතික.2.4 චාලක යකඩ.2.5 උණුසුම් වයර.2.6 ඩිජිටල්.2.7 අනුකලන.3 පිකෝමීටර.4 යෙදීම්.5 මේවාද බලන්න.6 මූලාශ්ර.ඉතිහාසයසංස්කරණය.විදුලි ධාරාවක්, චුම්බක ක්ෂේත්ර හා භෞතික බලවේග අතර සම්බන්ධතාවය පළමුව හාන්ස් ක්රිස්ටියන් 1820 දී සදහහන් කරන ලදී. ඔහු ධාරාවක් ගලන කම්බියක් අසලට මාලිමා යන්ත්රයක් ගෙන ආ විට එහි දර්ශකය උතුරු යොමුවේ සිට පරාවර්තනයකට ලක්වන බව නිරීක්ෂණය කරන ලදී. සීකන ගැල්වනෝමීටරය මෙම ආචරණය භාවිතයෙන් ධාරා මැනීම සඳහා භාවිතා කරන ලදී. මෙය, මෙම උපකරණය පෘථිවි ක්ෂේත්රය සමග සන්ධානගතව විට පමණක් භාවිතා කළ හැකි ය. උපකරණයේ සංවේදීතා බලපෑම වැඩි කිරීමට අතිරේක කම්බි මාරුවෙන් මාරුවට භාවිතා කරමින් වැඩි කරන ලදී. මෙය "ගුණකයන්හි" ලෙස හඳුන්වයි..[1].වර්ගසංස්කරණය.සල දගරසංස්කරණය.මෙම ද’ ආර්සන්වල් ගැල්වනෝමීටරය සල දගර ඇමීටරය වේ. එය ස්ථිර චුම්බක වල චුම්භක ක්ෂේත්රයේ තබා දඟර තුළින් ධාරාව වන දඟර ගමන් කිරීමට මගින් එහි චුම්බක අපගමනය භාවිතා කරයි. මෙම උපකරණය නූතන ආකෘතිය එඩ්වඩ් වොට්සන් විසින් වැඩිදියුණු කරන ලදී. ඒ සදහා බලයක් නැවත ගබඩා කර හැකි ලෙස සර්පිලාකාර දගර දෙකක් භාවිතා කරයි ලදී. යකඩ හරය හා ස්ථිර චුම්භකයකය අතර ඇති ඒකාකාර වායු අවකාශය ආතර ධාරාවට රේඛීය සමානුපාතික ලෙස ක්‍රියාත්මකවන ලෙස නිර්මාණය කර ඇත. මෙම මීටරයට ඒකාකාර පරිමාණයක් ඇත. මූලික මීටරයේ පූර්ණ පරිමාණ උත්ක්‍රමණය මයික්‍රෝඇම්පියර් 25 ක් පමණ සිට මිලිඇම්පියර් 10 ධාරා පරාසයක තිබේ..චුම්භක ක්ෂේත්රය ධ්රැවිත නිසා, ඇමීටරයේ දර්ශකය ධාරාව ගලන දිශාවට ප්රතිවිරුද්ධ දිශාවට ක්රියාත්මක වේ. සරල ධාරා ඇමීටරය එය සම්බන්ධ කර ඇති ආකාරයට සංවේදීය. බොහෝ ඇමීටර වල ධන අග්‍රය සලකුණු කර ඇත. නමුත් සමහර මැද ශූන්ය යාන්ත්රණය ඇති අතර එහි ධාරාව දෙදිදිශාවටම මැනීම් කළ හැක. සල දඟර ඇමීටරය ප්‍රත්‍යාවරත ධාරා සඳහා ඒ තුළින් ගලන ධාරාවේ සාමාන්‍ය අගය (මධ්‍යනය) දක්වයි. මේ හේතුව නිසා සල-දඟර ඇමීටර් සරල ධාරා සඳහා ඍජුවම පමණක් භාවිතා කළ හැකි අතර ප්‍රත්‍යාවරත ධාරා සදහා එසේ නොහැකිය. මෙම වර්ගයේ ඇමීටරයේ ක්රියාකාරිත්වය, වෝල්ට්මීටරය හා ඕම්මීටරය යන දෙකම සඳහා බොහෝ දුරට සමාන වේ..චාලක චුම්භකසංස්කරණය.ගමන් චුම්භකයක් මෙම ඇමීටරය තුල සවිකර ඇති අතර, මෙහි ක්‍රියාකාරීත්වයට සමානය. මෙහි දගරය ස්ථිර ලෙස සවිකර ඇති අතර කටුව චාලක චුම්බකය සමග සවිකර ඇත. සල දඟර උපකරණයට වඩා විශාල ධාරා මෙම උපකරණය මගීන් මැනිය හැකිය. බොහෝ විට ධාරා දස කිහිපයකට දඟර ඝනැති වයර් කළ හැකි සහ ධාරාව hairsprings විසින් සිදු කළ යුතු නැති නිසා ය. ඇත්ත වශයෙන්ම, මේ වර්ගයේ සමහර Ammeters hairsprings සියල්ල, ඒ වෙනුවට ප්රතිස්ථාපන බලයක් ලබා දීමට ස්ථාවර ස්ථිර චුම්බක භාවිතා නැහැ..විද්‍යුත්ගතිකසංස්කරණය.ස්ථිර චුම්බක ද’ ඇවසෝල් චලන වෙනුවට විද්‍යුත්ගතික චලන භාවිතා කර හැකීය. මෙම උපකරණය ප්රත්යාවර්ත හා සෘජු ධාරා දෙකටම ප්රතිචාර දක්වන අතර සරල ධාරා සඳහා සත්‍ය ආර්.එම්.එස් පෙන්නුම් කළ හැකිය. මෙම උපකරණය සඳහා විකල්ප භාවිතා කිරීම සඳහා වොට්මානය බලන්න..චාලක යකඩසංස්කරණය.චාලක යකඩ ඇමීටරය ස්ථාවර දඟර වල විද්යුත් චුම්බක බල ඇති වූ විට අමීටරයේ ඇති කුඩා යකඩ කැබැල්ලක් භාවිතා කර ක්රියාත්මක වේ. 1884 දී චලනය වන යකඩ ඇමීටර් නිර්මාණය කරන ලද්දේ ඔස්ට්රියානු ඉංජිනේරු ෆෙඩ්රික් ඩ්‍රේක්ස්ලර් විසිනි. මෙම වර්ගයේ ඇමීටර් සෘජු හා ප්රත්යාවර්ත ධාරා (සෘජු ධාරා මත පමණක් වැඩ කරන සල-දඟර ඇමීටරය ක්රියා කාරීත්වයට විරුද්ධ ලෙස) යන දෙකටම ප්‍රතිතිචාර දක්වයි. යකඩ කොටස චාලක දඟරය සමග සහ දර්ශකය සමග ද ස්ථාවර කොටස තබ දගරය සමග සමන්විත වේ. ප්රත්යාවර්ත හෝ ඍජු ධාරාව දඟර තුළින් ගලා යන විට චුම්බක ක්ෂේත්රයක් ප්‍රේරණය වී දර්ශකය සහිත දගරය භමය වන අතර හෙලික්සීය දුන්න ප්‍රති විරුද්ධ බලයක් දී එය පාලනය කරයි. මෙම ඇමීටර වර්ගයේ උත්ක්‍රමණය ධාරාවේ වර්ගයට අනුලෝමව සමානුපාතික වේ. මෙහි ප්රතිඵලයක් වශයෙන්, එවැනි මීටර් සාමාන්යයෙන් රේඛීය නොවන පරිමාණ ඇති නමුත් යකඩ කොටස් සාමාන්යයෙන් පරිමාණ තරමක් එහි පරාසය පුරා අති අතර එය නියම අකාරයකට හැඩය වෙනස් කර ඇත. මෙම උපකරණය ගමන් ඕනෑම ඒසී ධාරා සදහා තරංග හැඩයේ ආර්.එම්.එස් අගය දක්වයි. චාලක යකඩ ඇමීටර පොදුවේ කාර්මාන්ත වල දී ප්රත්යාවර්තක ධාරා සංඛ්යාතය මැනීම සඳහා භාවිතා කරනු ලැබේ..උණුසුම් වයරසංස්කරණය.මෙම වරගය් ධාරාව එහි වයරය හරහා යන විට එය තාපයට අනුව විස්තාරණය වේ. මෙම උපකරණයේ ප්රතිචාර දක්වන කාලය හා නිරවද්‍යතාවය අඩුය. රේඩියෝ තරංග සංඛ්යාත ධාරා මැනීමට යොදා ගනී..ඩිජිටල්සංස්කරණය.මෙම ඇනෙලොග් ඇමීටරය බොහොමයක් ව්යුත්පන්න මීටර් සඳහා පදනම වේ. ඩිජිටල් මීටරයේ මූලික යාන්ත්රණය ඩිජිටල් වෝල්ට් මීටරයේ යාන්ත්රණයක් වන අතර, වෙනත් මීටර් වර්ග මේ වටා ඉදි කොට ඇත..ඩිජිටල් ඇමීටරය සමානුපාතික ක්රමයෙන් ශන්ට් ප්‍රතිරෝධයක් භාවිතා කර වෝල්ටීයතා නිෂ්පාදනය කකරයි. මෙම වෝල්ටීයතාව පසුව ඩිජිටල් වෝල්ට් මීටරයෙන් ඇනලොග් සිට ඩිජිටල් පරිවර්තකයක් ආදරයෙන් (ඒ.ඩි .සී.) මනිනු ලැබේ එවැනි උපකරණ බොහෝ විට සයින් තරංග සඳහා පමණක් එම ආර්.එම්.එස් අගය පෙන්නුම් කිරීම සඳහා ක්‍රමාංකනය කර ඇති නමුත් සැලසුම් බොහෝමයක් ආකාර සාධකය සීමාවන් තුළ සැබෑ ආර්.එම්.එස් අගය දක්වයි..අනුකලනසංස්කරණය..ඇම්පියර්-පැය ආකාරයට ක්‍රමාංකය කර අනුකලන අමිටර.ඒකාබද්ධ ලෙස සකස් කරන ලද උපකරණ අනුකලන අමිටර ලෙස හැදින්වේ. මෙම අමිටරවල ප්රතිඵලයක් ලෙස ධාරාව හා කාල නිෂ්පාදන ලබා දීම, කාලයත් විද්යුත් ආරෝපණ හුවමාරුවත් අනුලෝමව සමානුපාතික වේ. මෙය ශක්තිය නිපදවීම සඳහා (ශක්තිය ලබා ගැනීමට ආරෝපණය වෝල්ටීයතාවයෙන් ගුණ කළ යුතුය) හෝ බැටරි හෝ ධාරිතාව ඇස්තෙම්න්තු කිරීමට සඳහා භාවිතා කළ හැක..පිකෝමීටරසංස්කරණය.පිකෝඇමීටර හෝ පිකෝ ඇමීටර භාවිතයෙන් ඉතා අඩු විදුලි ධාරාවක් මැනිය හැකිය. පිකෝඅමිටර සංවේදී මිනුම් ලබා ගැනීම සඳහා භාවිතා වේ..බොහෝ පිකෝඇමීටර "අථත්ය කෙටි" තාක්ෂණය භාවිතා කිරීමට සහ මිනුම් බහු දශක ආවරණය කිරීම සඳහා මාරු කළ යුතු බව විවිධ මිනුම් ක්රම කිහිපයක් තියෙනවා. වෙනත් නවීන පිකෝඇමීටර ලඝු-සටහන සම්පීඩන හා පරාසය තුළ දත්ත මාරුව හා ඒ ආශ්රිත වෝල්ටීයතා නැති බවින් "ධාරා අඩුකරන" ක්රමය භාවිතා කරයි. විශේෂ සැලසුම් සහ භාවිතය සලකා බැලීම් කාන්දු ධාරා වැනි විශේෂ පරිවාරක පලවා හරින පලිහක් ලෙස මිනුම් අවම කිරීම පිණිස නිරීක්ෂණය කළ යුතුය. ට්‍රියක්සිල් කේබල් බොහෝ විට පරීක්ෂණයක් සම්බන්ධතා සඳහා භාවිතා කරනු ඇත..යෙදීම්සංස්කරණය.ඇමීටර මැනිය යුතු ධාරා ගමන් කරන (කුඩා භාගික ධාරා සඳහා) පරිපත සමග ශ්රේණිගත සම්බන්ධ කරයි. නැතහොත් ධාරාවන් එහි ශන්ට් ප්රතිරෝධය හෝ ඇමීටරය හරහා ගාලා යයි. ඇමීටරයේ අභ්‍යන්තර ප්රතිරෝධය ඉතා අඩු වන බැවින් ඇමීටර වෝල්ටීයතා ප්‍රභවයක් හරහා සෘජුවම සම්බන්ධ කර නො ගත යුතු ය. ඇමීටර නිපදවා ඇත්තේ බෙහෙවින් අඩු විභව අන්තර සදහා වන අතර එහි අග්‍ර හරහා අඩු වෝල්ටීයතා අන්තරයක් සඳහා නිර්මාණය කර ඇත. මෙම ඇමීටර විසින් නිෂ්පාදනය කරනු ලබන හානි වන අමතර පරිපථ ගණන එහි “ භාරය“ ලෙස හැඳින්වේ..සාමාන්‍ය වොට්සන් වර්ගයේ ඇමීටර් වල දුන්න සහ ප්‍රයෝගික දගරයට සීමිට ධාරා පමණක් ගෙනයා හැකි නිසා මැනිය හැක්කේ මිලිඇම්පියර් ධාරා පමණයි. විශාල ධාරා මැනීම සඳහා ශන්ට් ප්‍රතිරෝධයක් ඇමීටරයට සමාන්තර ගතව සවිකර යුතුය. ප්රතිරෝධය භාගික වශයෙන් මිලිඕම් පරාසයක වන පූර්ණ සංඛ්යාවක විය යුතුය..ශන්ට් ස්විච මූලධර්මය.බහු-පරාසය ඇමීටර සඳහා ශන්ට් ප්රතිරෝධ ගණනාවක් එකට සම්බන්ධ කිරීමෙන් යොදා ගත හැකිය..50mV පූර්ණ පරිමාණ වෝල්ටීයතා පරාසයක් mA, 100 mA, සහ ධාරා සදහා අපේක්ෂිත ප්රතිරෝධය අගයන් පිළිවෙලට R1 = 4.5 ඕම්, R2= 0.45 ඕම්, R3 = 0.05 ඕම් වේ. චාලක ප්රතිරෝධය ඕම් 1000 නම් උදාහරණයක් ලෙස, R1 ඕම් 4.525 සකස් කළ යුතු ය..ස්විච ශන්ට් කලාතුරකින් 10A ධාරා සදහා භාවිතා කරනු ලැබේ..මැද ශූන්ය ඇමීටරය මගින් දෙදිශාවටම ගමන් කරන ධාරා මැනිය හැකිය. මෙම ඇමීටර කෝෂ ශ්‍රේණි සදහා පොදුවේ භාවිතා වේ. මෝටර් රථ හා ට්රක් රථ ඉහළ ධාරා පරීක්ෂා කිරීමට විශේෂ මැද බින්දු වර්ගයේ ඇමීටර භාවිතා කරන අතර එහි චුම්භකයක තීරුවක් ඇති අතර එය දර්ශකය ධාරාවක් නොමැතිව ස්ථාවර මද්‍යයේ තබා ගැනීමට උපකාරවේ..මෙහි ශන්ට් ප්‍රතිරෝධයේ ඉතා අඩු ප්‍රතිරෝධයක් ඇති බැවින්, වැරදීමකින් වෝල්ටීයතා ප්‍රභවයක් සමඟ සමාන්තර ගතව සම්බන්ද කරහොත් සමහරවිට උපකරණ සහ රැහැන් වලට හානි සිදූවන අතර පිපිරීමක් සිදුවී නිරීක්ෂකයාට හානි සිදුවීමට ද හේතු වේ.සරල ධාරා පරිපථ වල දී ධාරා පරිනාමක මගින් සන්නායකයක් වටා යන සාමාන්යයෙන් 1 A හෝ 5 A වන පහසුවෙන් කියවිය හැකි පූර්ණ ශ්රේණිගත ධාරා චුම්බක ක්ෂේත්ර බවට පරිවර්තනය කරයි. අතේ ගෙන යා හැකි ඇමීටර් ධාරාව මැනීම සඳහා කර්මාන්ත හා වාණිජ විදුලි උපකරණ නඩත්තු කිරීම සඳහා පොදු මෙවලමකි..මේවාද බලන්නසංස්කරණය.කලම්ප මීටර්.විදුලි මිනුම් නිරවද්‍යව මැනීම.විද්යුත් පරිපථ.විද්යුත් මිනුම්.ඉලෙක්ට්‍රොනික විද්‍යාව.ඉලෙක්ට්‍රොනික මාතෘකා පෙළ.මිනුම් වර්ගීකරණය.මල්ටි මීටරය.ඕම් මීටරය.රෙයෝවික්ෂය.වෝල්ට් මීටරය.මූලාශ්‍රසංස්කරණය.↑ L. A. Geddes, Looking back: how measuring electric current has improved through the ages, IEEE Potentials, Feb/Mar 1996, pages 40-42."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ඇමීටරය&oldid=397993" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 20 මැයි 2017, at 11:16.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 20 මැයි 2017 දින දී, 11:16 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
මහාබෝධි විහාරය, බුද්ධගයා - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.මහාබෝධි විහාරය, බුද්ධගයා.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.බුද්ධගයා හි පිහිටාඇති මහාබෝධි විහාරය (බුද්ධගයා විහාරය ලෙස ශ්රී ලංකාවේ භාවිතා වේ) යනු බුදුරජාණන් වහන්සේවූ සිද්ධාර්ථ ගෞතමයන්, බුද්ධත්වයට පත්වූ ස්ථානයවූ බුද්ධගයාවෙහි පිහිටි බෞද්ධ විහාරයකි. බුද්ධ ගයාව පිහිටා ඇත්තේ ඉන්දියාවේ, බිහාර ප්‍රාන්තයේ, පට්නා නගරයේ සිට කිමී 96 (සැතපුම් 60) පමණ ඈතිනි. විහාරය පසෙකින්, එහි බටහිර පසට වන්නට, පූජනීය බෝධි වෘක්ෂය පිහිටා ඇත. පාලි ත්‍රිපිටකයෙහි, මෙම ස්ථානය හැඳින්වෙන්නේ බෝධිමන්ද ලෙසින් වන අතර,[1] එහි ඇති ආරාමය බෝධිමන්ද විහාරය වේ..යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අඩවිය.බුද්ධ ගයාවේ විහාර සංකීර්ණය.ලෝක උරුම ලැයිස්තුවෙහි අභිලේඛනය කර ඇති පරිදී නම.වර්ගය.සංස්කෘතික.නිර්ණායක.(i)(ii)(iii)(iv)(vi).ආශ්රිත.1056.යුනෙස්කෝ කලාපය.ආසියා-ශාන්තිකර.භූ ඛන්ඩාංක.24°41′46″N 84°59′29″E / 24.696004°N 84.991358°E / 24.696004; 84.991358ඛණ්ඩාංක: 24°41′46″N 84°59′29″E / 24.696004°N 84.991358°E / 24.696004; 84.991358.අභිලේඛන ඉතිහාසය.අභිලේඛනය.2002 (26වන සැසිය).පටුන.1 මහාබෝධි විහාර භූමිය පිළිබඳ බෞද්ධ ජනප්‍රවාද.2 ඉතිහාසය.2.1 බුද්ධාගමෙහි උන්නතිය.2.2 ගොඩනැගීම.2.3 පරිහාණිය.2.4 නැවත ගොඩනැංවීම.3 මහාබෝධි විහාරය පිළිබද මතභේදය.4 ආශ්රිත.මහාබෝධි විහාර භූමිය පිළිබඳ බෞද්ධ ජනප්‍රවාදසංස්කරණය.බෞද්ධ අටුවා ලියවිලි අනුව, බුද්ධගයාවෙහි බෝධි වෘක්ෂය පිහිටි ස්ථානය සියළු බුදුවරුන් සඳහා පොදු වෙයි[2]. ජාතක කථාවන් අනුව, එය පෘථිවියෙහි නාභිය නිර්මාණය කරන අතර [3], බුද්ධත්වයට පත්වීමෙහි මහා බරපතල බව වෙන කිසියම් ස්ථානයකින් හෝ දරා ගැනුමට නොහැකි බව කියැවේ[4]..මෙම ස්ථානයෙහි බෝ වෘක්ෂයක් නොවැඩෙන අවස්ථාවකදී, බෝධි වෘක්ෂය අවට රාජකීය ක්‍රොෂ් එකක දුරක් වන තුරු කිසිම පැලෑටියක්, තණ ගසක් හෝ නොවැවෙන බවත්, සුමුදු වැලි වලින් පිරි රිදී තැටියක් වැනිව සුමුදු වනු බවත් පැවසේ. මෙම භූමි භාගය වට කොට තණ, වැල් සහ වෘක්ෂ පමණක් පවතින බවත් පැවසේ. මෙම පෙදෙසට මෑත අහසින් වුවද කිසිවෙකුට ගමන් කල නොහැකි බවද ශක්‍රයාට වුවද එසේ කල නොහැකි බවද කියැවේ [5]..කල්පාන්තයෙහිදී ලෝකය විනාශවන කල්හී, අවසානයට අතුරුදහන් වන ස්ථානය බෝධිමන්ද වේ; ලෝකය නැවත පැවතීමට ආරම්භ වන විට, හටගන්නා පළමු දෙයද එය වේ. එය දර්ශනපථයට ගෙන ඒම සඳහා, එහි නෙළුමක් මතු වන අතර, එවන විට ඇරඹුනු කල්පයෙහි බුදු කෙනෙකු ඉපදීම සිදුවීමට තිබේ නම්, බුදුවරුන් ගණන අනුව, නෙළුම පුෂ්ප දරන බව කියැවේ [6]..ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේ විෂයෙහි, එතුමාණන්ගේ බෝධි වෘක්ෂය එතුමාණන් උපත ලද දිනයෙහිදී පැණ නැග ඇත [7]..ඉතිහාසයසංස්කරණය.බුද්ධාගමෙහි උන්නතියසංස්කරණය.සාම්ප්රදායික කතාන්තර වලට අනුව, ක්‍රියුපෙ 530, ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේ, තවුසකු ලෙසින් චාරිකාවෙහි යෙදෙමින් සිටියදී, ඉන්දියාවෙහි ගයා නගරය අසල, ෆල්ගු නදිය ආශ්රිත ආරණ්‍ය ගං තෙරට පිවිසි සේක. එහිදී පීපුල් (ෆිකස් රිලිජිඕසා හෝ පූජනීය ඇහැටු), පසුව බෝධි වෘක්ෂය ලෙසින් හැඳින්වීමට ඇරඹුනු, වෘක්ෂයක් යට එතුමා භාවානුයෝගීව වැඩසිටියේය. බෞද්ධ ධර්ම ග්‍රන්ථයන්ට අනුව, තුන් දිනකට හා තුන් රාත්‍රියකට පසුව, සිද්ධාර්ථ ගෞතමයන් බුද්ධත්වයට එළඹ එතුමන් පිළිතුරු අපේක්ෂා කල ගැටළු වලට විසඳුම් වටහා ගත්හ. මහාබෝධි විහාරය තැණුනේ එම ස්ථානය සණිටුහන් කරනු වස්ය..බුදුන් වහන්සේ අනතුරුව පැමිණි සති හත තුළ එම ස්ථානය අවට භාවනා කරමින් සහ තම අත්දැකීම් මෙනෙහි කරමින් කල් ගත කළ සේක. වර්තමාන මහා බෝධි විහාරයේ ස්ථාන කිහිපයක් මෙම සති හත ගත කළ ස්ථාන වශයෙන් විශේෂ කොට පෙන්වා දී තිබේ..පළමු සතිය ගත කරන ලද්දේ බෝරුක් සෙවණේය. දෙවැනි සතිය එක් තැනකට වී හිටි ඉරියව්වෙන් නොසෙල්වී බෝරුක දෙස බලා සිටි සේක. මෙම ස්ථානය අනිමිස ලෝචන ස්තූපයෙන් සලකුණු වේ. මෙය මහා බෝධි විහාර සංකීර්ණයේ ඊසාන දෙසින් පිහිටා ඇත.එම ස්ථානයේ බෝ රුක දෙස එක එල්ලේ බලා සිටින බුදු හිමියන්ගේ ප්‍රතිමාවක්ද පිහිටුවා ඇත. අනිමිසලෝච ස්තූපය හා බෝධිය අතර බුදුන් වහන්සේ සක්මන් කළ බව කියනු ලැබේ. පුරා වෘත්ත අනුව එම මාර්ගයෙහි නෙළුම් මල් පැන නැංග බව සඳහන් වේ. මෙම ස්ථානය අද හැඳින්වෙන්නේ රත්න චන්ක්‍රම යනුවෙනි..ගොඩනැගීමසංස්කරණය.කි.පූ 250 දී පමණ එනම් බුදුන් වහන්සේ බුදු වීමෙන් අවුරුදු 250 කට පමණ පසු බෞද්ධ අධිරාජයෙකු වූ අශෝක අධිරාජයා බුද්ධගයාව නැරඹීමට පැමිණ ඇත. ඔහුගේ අදහස වූයේ එම ස්ථානයේ ආශ්‍රමයක් කරවීමයි. ඔහු තැනවූ ආරාමයේ කොටසක් වශයෙන් දියමන්ති සිංහාසනයක් (වජ්‍රාසනයක්) තනවන ලද්දේ බුදුන් වහන්සේ බුද්ධත්වයට පත් වූ නිශ්චිත ස්ථානය සතිමුහන් කිරීමේ උත්සාහයක් වශයෙනි. මහා බෝධි විහාරයේ ආරම්භකයා අශෝක රජතුමා ලෙස සලකනු ලැබේ..පරිහාණියසංස්කරණය.සුදුහන් වරුන්ගේ සහ මොහොමඩ් බින් කාසිම්ගේ මුස්ලිම් ආක්‍රමණ නිසා බුද්ධාගමට අනුග්රහය දැක්වූ රජ පරම්පරාවල පරිහාණිය සමග බුද්ධාගමද පරිහානියට ලක් විය. අර්ධද්වීපයේ ඊසාන පෙදෙස් පාලන අධිරාජ්‍ය පැවති කාලයේ නැවත විශාල පුණර්ජීවනයක් ඇති විය. (දැනට විහාරය පිහිටුවා ඇත්තේ මෙම පෙදෙසේය.) 8 වෙනි සහ 12 වෙනි ශත වර්ෂවල රජවරුන්ගේ පාලන කාලය තුළ මහායාන බුද්ධාගම පුනර්ජීවනයක් ලැබීය. හින්දු සේන රජ පරම්පරාව විසින් පාල රජවරුන් පරාජය කිරීමෙන් පසු බුද්ධාගමේ තත්වය නැවන පරිහාණියට පත් වූ අතර නැත්තටම නැති වීමේ තත්වයක තිබුණි. 12 වෙනි ශත වර්ෂය කාලයේ බුද්ධගයාව සහ ආසන්න ප්රදේශ මුස්ලිම් හමුදා ආක්‍රමණයට ලක් විය. විහාරයේ ප්රතිසංස්කරණ කටයුතු නොකෙරුණි. සම්පූර්ණයෙන්ම වාගේ එය අතහැර දමනු ලැබිණ. 16 වෙනි ශත වර්ෂයේ ශන්කරාචාර්ය මාත් නම් ශිව ආශ්‍රමයක් බුද්ධගයා ආසන්නයේ පිහිටුවනු ලැබීය. අනතුරුව ගත වූ සියවස් කීපයකට පසු එම ආශ්‍රමයේ අධිපතියා නොහොත් මහන්ත් එම ප්රදේශයේ ප්රධාන ඉඩම් හිමියා විය. ඔහු මහාබෝධී විහාර භූමියේ අයිතිය ඔහුගේ බව කියා සිටියේය..නැවත ගොඩනැංවීමසංස්කරණය..1790 දී මහබෝධි විහාරය දිස් වු අයුරු..1880 දශකයේදී එවකට ඉන්දියාවේ බ්‍රිතාන්‍ය රජය ශ්රීමත් ඇලෙක්සැන්ඩර් කනිංහැම්ගේ මග පෙන්වීම යටතේ විහාරය නැවත ගොඩනැංවීමේ කටයුතු ආරම්භ කළේය. කෙටි කලකට පසු 1891 දී ශ්රී ලාංකේය බෞද්ධ නායකයෙකුවූ අනගාරික ධර්මපාල තුමා විහාරයේ භාරකාරත්වය බෞද්ධයන්ට ලබා ගැනීම සඳහා ව්‍යාපාරයක් ආරම්භ කළේය. මහන්තාගේ විරෝධය මේ සඳහා එල්ල විය. 1949 දී එම ව්‍යාපාරය මදක් සාර්ථක විය. එම අවස්ථාවේදී මහන්තා යටතේ තිබුණු විහාර පාලනය බිහාර් රජයට පැවරුණි. එම රජය විසින් විහාරය පාලනය කිරීමට කමිටුවක් පත් කරන ලදී. කමිටුවට නව දෙනෙක් ඇතුළත් වූහ. සභාපතිද ඇතුළුව කමිටුවේ වැඩි ප්රමාණයක් හින්දුවරුන්ගෙන් සමන්විත විය යුතු බවට නීති පනවා තිබුණි. මෙම පාලනය යටතේ මහාබෝධියෙහි පළමු ප්රධාන හිමි වූයේ අනගාරික මුනින්ද්‍ර නම් වූ බෙංගාල ජාතික භික්ෂුවකි. ඔහු මහාබෝධි සංගමයේ ක්‍රියාකාරී සමාජිකයෙක් විය..මහාබෝධි විහාරය පිළිබද මතභේදයසංස්කරණය.මහාබෝධි විහාරයේ භාරකාරත්වය හා කළමනාකාරිත්වය පිළිබඳ හින්දු හා බෞද්ධාගමිකයන් අතර කීපවරක්ම මතභේද හට ගැනිනි. 2005 අගෝස්තු මාසයේ මහාබෝධි විහාරයේ ඇතුළත පිහිටි පූජාසනයක ශුද්ධ ජලය පූජා කීරිම සඳහා ඇතුල් වීමට තැනු භාරතීය ජනතා පක්ෂ (BJP) සමාජීකයන් පිරිසක් පොලීසිය විසින් නවත්වන ලදී. BJP සමාජීකයන් පැවසුවේ විහාරය තුළ ඇති පූජාසනය ශිව ලිංගයක කොටසක් විය හැකි බැවින්, හින්දුන්ට පන්සලට ඇතුල් වී වැඳුම් පිඳුම් කිරීමට අවසර ලබා දිය යුතු බවය. නමුත් මහාබෝධි විහාරික භික්ෂුන් වහන්සේලා පැවසුවේ මෙම සිද්ධිය බුදුරජාණන් වහන්සේ විෂ්ණු දෙවියන්ගේ අවතාරය බවට ඇති හින්දු මතය නිසා විහාරයේ බලය ලබා ගැනීමට සිදු කරන හින්දු ජාතිවාදයේ කොටසක් බවයි. තවදුරටත් උන්වහන්සේලා පැවසුවේ ශීව ලිංගයක් ලෙස හඳුන්වන කොටස සැබවින්ම බුද්ධ ප්‍රතිමාවක කැඩි ගිය පාදමක් බවයි..2006 දී බෝධි වෘක්ෂයේ අත්තක් ඉවත් කර එය තායිලන්තයේ ධනවත් ගැණුම්කරුවෙකු විහාරයේ ජ්යෙෂ්ඨ කළමනාකාරිත්වයේ සහයද ඇතුව විකුණු බවට චෝදනාවක් එල්ල විය. විහාරයේ හිටපු ලේකම්වරයෙකු වන කාලිචරන් යාදෙව් මෙම චෝදනාව ප්රතික්ෂේප කරමින් මෙම අත්ත විහාරයේ උද්භිද විද්‍යාඥයන්ගේ උපදෙස් පරිදි සිදුකරන ලද කප්පාදුවකට අනුව මීට බොහෝ කලකට පෙර ඉවත් කරන ලද්දක් බව පැවසීය. රාජ්‍ය නියෝජිතයෝ ද වෘක්ෂයේ පෙර වසරවල සිට ඡායාරූප ඉදිරිපත් කරමින් බෝධි වෘක්ෂය අලුතින් කපා දැමීමකට හෝ හානියකට ලක්වී නැති බවට ප්රකාශ කළෝය. තවදුරටත් බිහාර් ප්‍රාන්තයේ ලේකම්තුමාට බෝධි වෘක්ෂය පරික්ෂා කිරීමට අවශ්ය කටයුතු සකස් කරන ලදී..අරුප් බ්‍රහ්මචාරී නම් හින්දු පූජකතුමා විහාරයේ කළමනාකාරිත්වය දරන්නන්ගේ පෞද්ගලික මුල්‍ය තත්වය හා විහාරයේ ගිණුම් පරික්ෂා කරන ලෙස ඉල්ලීමක් ඉදිරිපත් කළේය. ඔහු විහාරයේ ජ්යෙෂ්ඨ කළමනාකාරිත්වයේ දුෂණ හා අක්රමිකතා සිදුවන බවට චෝදනා කළේය. ඉන්දීය භික්ෂු සංගමයේ භාණ්ඩාගාරික, ප්‍රඥාදීප් විහාරයට පරිත්‍යාග ලෙස ලැබෙන මුදල්වල භාවිතය හා විහාරයේ ගිණුම පරික්ෂා කරන ලෙස ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් කළේය..2007 සැප්තැම්බර් මසදී විහාර කළමනාකාරී කමිටුවේ තුන් අවුරුදු කාලය අවසන් වු අතර නව කමිටුවක් පත් කිරීම වෙනුවට බිහාර් ආණ්ඩුව විහාර කමිටුවේ හිටපු සමාජිකයෙක් වන ගයා දිස්ත්‍රික් මහේස්ත්‍රාත්වරයා පන්සලේ තනි පාලකයා බවට පත් කළේය. 2008 මාර්තු වන විටත් නව කමිටුව පත්කර නොතිබු අතර මෙය හින්දු හා බෞද්ධාගමිකයන් දෙපිරිසගේම විවේචනයට ලක්විය. සමහර බෞද්ධයන්ගේ චෝදනාව වුයේ මෙය විහාර පාලනයට බෞද්ධ මැදිහත් වීම වැලැක්වීමට ගත් උපක්රමයක් බවයි..ආශ්‍රිතසංස්කරණය.↑ පාලියෙහි, රෝම අකුරෙන් දැක්වෙන උච්චාරණ සළකුණු භාවිතා කරමින්, මෙම වචනය උසුරුවනුයේ Bodhimaṇḍa. පාලි ත්‍රිපිටිකයෙහි, මෙම පදය බුද්ධවංශය පුරා දක්නට ඇති අතර, ජාතක කථා (Ja iv.238) හි එක් තැනක හමු වේ. හෝනර් (2000) විසින් Bodhimaṇḍa පරිවර්තනය කරනුයේ "අවබෝධතා වෘක්ෂයෙහි පෝරුව" ලෙසිනි (නි.ද., පිටු. 15 v. 65, 25 v. 183, passim)..↑ BuA.247.↑ J.iv.233 (පුතුවිනාභි).↑ J.iv.229.↑ J.iv.232f.↑ DA.ii.412.↑ DA.ii.425; BuA.248."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=මහාබෝධි_විහාරය,_බුද්ධගයා&oldid=460912" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 7 නොවැම්බර් 2020, at 14:02.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 7 නොවැම්බර් 2020 දින දී, 14:02 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
මයෝකාඩියම - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.මයෝකාඩියම.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.මයෝකාඩියම (ඉංග්රීසි: Myocardium) යනු හෘත් බිත්තියේ ස්තර තුනෙන් (3) එකකි..Cardiac muscle.තොරතුරු.ලතින්.Textus muscularis striatus cardiacus.කොටසක්.Myocardium of the heart.හඳුන්වනයන්.TH.H2.00.05.2.02001, H2.00.05.2.00004.FMA.14068.ව්‍යූහ විද්‍යාත්මක ශබ්දමාලාව.මයෝකාඩියමේ ඇති සුළි ආකාර රටාව හෘදයට කාර්යක්ෂම පොම්පයක් ලෙස කියාකිරීමට උපකාරී වේ.හෘද බිත්තියේ මධ්‍ය ස්තරය මයෝකාඩියම නම්වේ. මෙය හෘත් පේශියයි. මෙය කොලැජන් සැකිල්ලකින් වටවූ අනිච්ඡානුග විලිඛිත පේශි පටකයකි. මෙම හෘත් පේශි රටාව දර්ශනීය සහ සංකීර්ණ ය. පේශි සෛල හෘදයේ කුටීර වටා සුළි ලෙස සර්පිලාකාරව සකස්වන අතර, පිටත පේශි කර්ණිකා වටා සහ මහා රුධිර වාහිනීවල පාදම වටා 8 ඉලක්කමේ හැඩයට සකස් වී ඇත. ඇතුළු පේශි ද කෝෂිකා දෙක වටා 8 ඉලක්කමේ ආකාරයට සකස් වී අග්‍රය දෙසට යොමුවී ඇත. මෙම සංකීර්ණ සුළි ආකාර රටාව හේතුවෙන් හෘදයට රුධිරය වඩාත් කාර්යක්ෂමව පොම්ප කිරීමට හැකියාව ලැබී ඇත.[1].මෙය හෘදයේ පමණක් දක්නට ලැබෙන හෘත් පේශි වලින් තැනී ඇත. හෘදයේ විද්යුත් සංඥා සම්ප්‍රේෂණය සඳහා වැදගත් වනවිශේෂිත වූ සන්නයන සන්නයනය තන්තු සහිත ජාලයක් ද myocardium හරහා දිව යයි..මූලාශ්‍රසංස්කරණය.↑ බෙට්ස්, ජේ. ගොර්ඩ්න් (2013). ඇනටමි ඇන්ඩ් ෆිසියොලොජි. pp. 787–846. ISBN 1-938168-13-5. සම්ප්‍රවේශය 11 අගෝස්තු 2014.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=මයෝකාඩියම&oldid=513886" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 10 සැප්තැම්බර් 2022, at 13:00.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 10 සැප්තැම්බර් 2022 දින දී, 13:00 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
පිටස්තරයෙකුගේ ජිවිත අත්දැකීම්|My life as a Gaijin..පිටස්තරයෙකුගේ ජිවිත අත්දැකීම්|My life as a Gaijin..a.Tweets by @jp_puwath.Monday, July 27, 2015.අණ්ඩර දෙමළ වාගේ ජපන්!.ජපන් කොයි වාගේ භාෂාවක්ද? ජපන් භාෂාව ගැන මොලො හසරක් තේරෙන් නැති කෙනෙක්ට අණ්ඩර දෙමළ වාගේ වෙන්න පුළුවන්......අණ්ඩර දෙමළ කියුවාම මතක් වුණේ ජපන් ඇත්තටම දෙමළ වාගේ වෙන්න පුළුවන්... ජපන් භාෂාවේ මුලාරම්භය ගැන තියෙන ප්රබල මත වාද වලින් එකක් තමයි ජපන් භාෂාව දකුණු ඉන්දියාණු ද්රවිඩ භාෂා පවුලට නෑකම් දක්වනවයි කියන එක.... ඒ කතාව පැත්තකින් තියලා අපි ජපන් භාෂාව කොයි වාගේද කියලා මුලින්ම බලමු....මේ ලිපියට ලැබේන ප්රතිචාර දිහා බලලා ඉස්සරහට තව ලිපී කීප්යක් ලියන්නත් බලන්නම්.මුලින්ම කියන්න ඕනෑ වැදගත්ම කාරණේ තමයි මගේ වාගේ මේ ලිපි ලියුවාට අද ලිපියට පාදක කරගන්නේ තොකියෝ වි.වි. ජපන් භාෂා අධ්යන ආයතනයේ ලිපි...ඒ නිසා ලිපි වල අන්තර්ගත කාරණා වල නිවරද්යතාවය ගැන බය වෙන්ඩ දෙයක් නෑ...ජපන් භාෂාවේ සරළ වාක්යක් අරන් බලමු..(1)Tanakasan wa ocha o nomimashita.(තනකා-සාන් තේ බිව්වා.).මේ වාක්ය ප්රධාන කොටස් 3කට කඩන්න පුළුවන්..[Tanakasan wa].[ocha o].[nomimashita.].මේ කොටස් තුනේන් මුල් කොටස [Tanakasan wa]අරන් බලමු.මෙකේ Tanaka-San කියන්නේ නාම පදයට,පුද්ගල නාමයක්.( වඩාත් පැහැදිලිව කියුවොත්Tanaka කියන්නේ වාසගමකට San යන පදය පුද්ගල නාම අගට මහත්මය/මහත්මිය/මෙනවිය අර්ථයෙන් භාවිතා වන පදයක්) ඊ ළඟට තියෙන wa කියලා කියන්නේ නිපාත පදයක්...මැද කොටසේ[ocha o] මේ කොටසේ ocha කියන්නේ තේ පැන්, නැවැතත් o පදය නිපාතයක්.අන්තිම කොටස [nomimashita.] බිව්වා කියන අතීත කාල ක්රියා පදය....කර්තෘ පදය /කර්ම පදය/ ක්රියා පදය ...මේ තමයි ජපන් වාක්යක රටාව..හෙණ ගැහුවා වගේ සිංහල භාෂාවේ රටාවම නොවැ නේද? දැන් ඉතිං පොඩ්ඩක් ජපන් වලට තියෙන බය අඩු කර ගත්තාට කමක් නෑ..ඉංගිරිසි වාගේ නෙමෙයි ජපන් වාක්ය රටා සිංහල වාක්ය රටා වාගේම තමයි!.හැබැයි පොඩි අවුලකට තියෙන්නේ සිංහල භාෂාවට පරිවර්තනය කරන්න බැරි, නැත්තම් සිංහලෙන් කතා කරද්දී අවශ්ය නොවන නිපාත පද දෙකක්(wa/o) මේ ජපන් වක්ය තුළ තියෙන එක .දැන් බලමු මේ නිපාත පද වල රාජකාරිය මොකක්ද කියලා...මුලින් විස්තර කරන්න පහසු නිසා දෙවැනියට හම්බු වුණ O නිපාතය බලමු. O නිපාතයේ රාජකාරිය තමයි, Oට කලින් කර්මය දක්වන එක. ඕතැන Ocha/තේ පැන් කියන කර්මය,වාක්ය තුළ අපිට හඳුන්වලා දෙන රාජකාරිය කරන්නේ O නිපාතය විසින්. මුල හිටපු wa නිපාතය බොහෝම සංකීර්ණ රාජකාරි ගණනාවක් කරන කෙනෙක් ..පටන් ගන්න තැන හින්දා වැඩිය ගැඹුරට යන් නැතිව අපි හිතා ගමු waගේ රාජකාරිය තමයි අපිට වාක්ය තුළ කර්තෘ පදය හඳුන්වලා දෙන එක කියලා..දැන් අපි තව ජපන් වාක්ය දිහා බලමු..(2) Tanakasan wa Satosan to ocha o nomimashita..තනකා-සාන් ,සතෝ-සාන් සමඟ තේ බිව්වා..මේ(2) වාක්ය උඩ(1) වාක්ය එක්ක බැලුවාම පේනවා ඇති Sato-San to කියන කොටස අළුතෙන් එක් වේලා තියෙනවා කියලා.Sato-San කියන්නේත් තවත් පුද්ගල නාමයක් වන අතර to කියන්නේ ජපන් භාෂාවේ තවත් නිපාත පදයක්. හබැයි මේ නිපාත පදය අපිට කිසි ප්රශ්නයක් නැතිව සිංහලට හරවන්න පුළුවන්" සමඟ" කියන අර්ථයෙන්..(3)Tanakasan wa kissaten de ocha o nomimashita..තනකා-සාන් තේ කඩයක [දී ]තේ බිව්වා..(3)වාක්ය (1) වාක්ය එක්ක බැලුවාම kissaten de කියන කොටස අළුතේ එකතු වේලා තියෙනවා kissaten කියන්නේ කැෆේ වලට,කොෆී ශොප් වාගේ එව්වා.de තවත් නිපාතයක් සිංහලෙන් නම් "තුළ" නැත්තම්"දී" කියන අර්ථයෙන් භාවිතා කරන්න පුළුවන්.හැබැයි සිංහලෙන්නම් දී එකතු කලත් නැතැත් වාක්යට ප්රශ්නයක් නැති වුණාට,ජපන් භාෂාවේදී අනිත් හැම නිපාතයක් වාගේම මේකත් අනිවාර්යෙන් ඒ ජාතියේ වක්ය වල තියෙන්න ඕනෑ..දැන් බලමු (2) වාක්ය (3) වාක්ය එකතු කරලා ලියද්දී කොහොමද කියලා...(4)Tanakasan wa Satosan to kissaten de ocha o nomimashita. තනකා-සාන්, සතො-සාන් සමඟ තේ කඩයකදී තේ බිව්වා..වාක්ය රටාව බැලුවාම බොහෝම පැහැදිලියි සිංහල රටාවත් එක්ක කිසිම වෙනසක් නෑ කියලා..එකම දේ ජපන් භාෂාවේ නිපාත පද අනිවාර්ය දෙයක් නිපාත පද ටික හරි තැන් වලට දාගන්න පුළුවන්නම් ජපන් නිකන් වතුර වාගේ කතා කරන්ඩ පුළුවන් කියන එක..(වචන පාඩම් කර ගන්න එකත් එක්ක) නිපාත වල කාර්යභාර්ය වැදගත් දෙයක් හින්දා to කියන නිපාතය කොයි වාගේ තැන් වලටද භාවිතා කරන්නේ, de දාන තැන් අනිත් නිපාතා භාවිතා කරන තැන් සැලකිලිමත්ව ඉගෙන ගන්න එක මුලික පියවරවල් වලදී වැදගත්..දැන් බලමු වක්යක් ප්රශ්ණ වාක්ය බවට පත් කරන්නෙ කොහොමද කියලා..සිංහලෙන්නම් අන්තිමට "ද?" කියලා එකතු කලාම වැඩේ ඉවරයිනේ..ජපනුත් එහෙම තමයි.. හබැයි “ද” නම් නෙමේයි "KA" එකතු කරන්න තියෙන්නේ වාක්ය අන්තිමට....(5)Tanakasan wa ocha o nomimashitaka..තනකා-සාන් තේ බිව්වාද?.දැක්කනේ වැඩේ හරි ලෙහෙසියි! සිංහලෙන් ප්රෂ්ණයක් අහන්න අන්තිමට "ද" දානවා ජපන් වලින්නම් “ka” දානවා....සිංහල පුළුවන් කෙනෙක්ට ජපන් ඉගෙන ගන්නවා කියන්නේ කජු කනවා වාගේ වැඩක් කියලා බය නැතිව හිතා ගන්ඩ!.ඊ ලඟ කොටසින් බලමු ජපන් ක්රියා පද ක්රියා කොරන්නේ කොමැයි කියලා.......මුලාශ.http://www.nkc.u-tokyo.ac.jp/.මහාචාර්ය කිකුචි යසුතෝ ලිපි වලින් උපුටා ගන්නා ලදී..(1) : What are the characteristics of Japanese?" by KIKUCHI Yasuto (Professor of the International Center, the University of Tokyo) in International Center News, The University of Tokyo, No.33..at 2:54 AM 21 comments:.Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Pinterest.Monday, September 8, 2014.ජපාන අගමැතිගේ ලංකා සංචාරය ජපන් මාධ්‍ය ඇසින්....මෙය ටිවී අසහී(TV ASAHI) රුපවාහිනී චැනලය විසින් ගෙන එන ලද ප්‍රවෘත්තී විකාශයේ සිංහල පරිවර්තනයකි..අග්‍රමාත්‍ය අබේ මහතා අද, ශ්රි ලංකා ජනධිපති රාජපක්ෂ මහතා සමඟ හමුවේදී ඉන්දියානු සාගර ආරක්ෂක සහයෝගිතාවයකට එකඟතාවය පළ කලහ..අබේ අග්‍රමාත්‍ය: ශ්රී ලංකාව සහ අප රට අතර තිබේන සම්ප්රදායික මිතුරු සබඳතාවය තවදුරටත් ශක්තිමත් කරමින්, නාවුක රාජ්‍යන් වශයෙන නව සබඳතාවයක් ගොඩනඟා ගැනිමට අප මේ මඟින් බලපොරොත්තු වේනවා.....මේම රාජ්‍ය නායක හමුව තුලදී අබේ අග්‍රමාත්‍ය විසින් ශ්රී ලංකාවේ වෙරල ආරක්ෂක කටයුතු වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා මුර සංචාරක යාත්රා ලබාදීමට කටයුතු කිරීමට හැකි බවත්, ආදී ලෙස, දෙරට අතර නාවුක ආරක්ෂාව පිළිබඳ සැලකිලිමත් විය..තවද ලංකාවේ රුපවාහිණී විකාශනයන් ජපානයේ ඩිජීට්ල් තාක්ෂණයට යවත්කාලීන කිරිමට ගත් සැලැසුම අගය කළ අබේ අගමැති ඒ සඳහා යෙන් බිලියන 14ක ණයක් ලබාදීමට ක්රියා කරනබව පැවැසුහ..ශ්රි ලංකාවේ යුධ වාතාවරණය නිමා වු 2009 වසරේ සිට ලංකාවට වැඩිම ණය ලබදෙන (ODA)රට බවට චීනය පත්ව සිටියි.චීනය විසින් The String of Pearls හඳුන්වන චීන නාවුක සහ වෙළඳ වැඩපිළිවෙළ යටතේ ශ්රි ලංකාව ඇතුළු ඉන්දියානු සාගර රටවලට ආර්ථික ආධාර සහ වාරය සවර්ධන කටයුතු වළට ශක්තිය යොදවා තිබේ.මෙවර සංචාරය ජපානයට ඉන්දියානු සාගර සැපයුම් මාර්ග නිරවුල්ව තබා ගැනීම සඳහා, ශ්රි ලංකාව චීනය වෙත යොමු වීම අවම කර තබා ගැනීමත් ඉලක්ක වේ..[テレ朝news] http://www.tv-asahi.co.jp/ann/.සිංහල උපසි‍රැසි සමඟ විඩියෝව.at 2:21 AM 6 comments:.Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Pinterest.Friday, May 23, 2014.ඉසූ හිදී හමු වු නැ‍ටුම් කෙල්ල.මේ කෙටිම කෙටි කතාව ගොඩනැගෙන්නේ "මම" වටාය. මම තොකියෝ යුනිවර්සිටි කොලිජීයේ ශිෂ්‍යයෙක් වෙමි.මේ කතාව අරම්භ වෙන්නේ දින කීපයක කෙටි චාරිකාවක් සඳහා මා ඉසූ අර්ධදීපයට ගිය ගමනෙන්ය. කතාව දින පහකි..දින පහේ සිදුවීම් අසා, ඔබ කතාවකට ඔබින කිසිඳු කෙංගෙඩියක් එහි නැතැයි කියනු ඇත.නමුඳු "මම" බිහිකල කවබතා යසුනරි දින පහ තුළ ලොකු කතාවක් දැක්කේය.අංකුර ලේඛකයෙකු සිට නොබෙල් සාහිත්‍ය සම්මානය දිනා ගත්,මහා ගත්කතුවරෙයෙකු දක්වා ඔහුව ගෙන යන්න මුල් බීජය මේ කතාව තුළ ගැබ්ව තිබුනි..ඔබට මේ වැල්වටාරම් අවශ්ය නැති බව මම දනිමි.ඔබ නොවිසිල්ලෙන් සිටින්නේ මේ කතාව ඇසීමට බවද මා දනිමි.."අම්මා අප්පා නැති අනාථ දරුවෙකු" ගැන ඔබට මැවෙන්නේ කුමන චිත්ත රූපයක්ද? පාරේ කඩමළු ඇඳ ගත් සිඟා කන දරුවෙකුගේ රුවක්යැයි ඔබ කියුනු ඇතැයි මා අනුමාන කරමි.මා එවැන්නෙකු නොවෙමි.නමුඳු අනාථයෙකු වන්නෙමි. මා ඉපිද දෙවසරක් සපිරීමේදී මාගේ මව මිය ගියේය.තුන් වන වසරට පා තබන විට මාහට පියාද අහිමි විය.සත් වන වියට පත්වන විට මාව රැක බලා ගත් අත්තම්මා මිය පරලව ගිය අතර ඉන් තෙවසරකින් මාගේ වැඩිමහල් සොයුරියද ජිවීතය අත හැර ගියහ.පහළොස් වියට පත් වු විට මා හට සිටි එකම නෑයා වූ සීයා ද අවසන් ගමන් ගොස්ය.ඉඳින් මා තනිකම වෙළා ගත් අනාථයෙකු හැර අන් කවරෙක්ද?මාගේ මවත් පියාත් මා වෙනුවෙන් යම් කිසි ධනයක් රැස් කර තබා තිබු අතර,යුනිවර්සිටි කොලීජිය දක්වා අධ්යාපනය ලැබීමට එය මට පි‍ටුවහලක් විය..ඔබ නැවැත නොවිසිලිමත්ව සිටින බව මම දනිමි.ඔබ මාගේන් බලාපොරොත්තු වන්නේ දින කීපයේ ඉසූ සංචාරය ගැනය..මාගේ කතාව පටන් ගන්නේ ඉසූ සංචාරයේ හතරවැනි දිනෙන්ය.සරත් සෘතුවේ වැස්සට අසුව මා ,අඕගී උමංග පාමුල කඩමණ්ඩියට ගොඩ වැඳුන මොහොතයි.කඩමණ්ඩියක් යැයි කිව හැකි යමක් එහි නොවීය.වයසක අත්තම්මා කෙනෙකු විසින් පවත්වාගෙන යන පුංචී පහේ තේ කඩයකි.ඔබ දැන් මවා ගන්නා තේ කඩය මා ගොඩ වූ තේ කඩයට කොහෙත්ම සමාන නොවන බව මා දනිමි.මේ කතාව ඔබට කියන මා මුහුණ දෙන ලොකුම අහියෝගය එයයි.වෙනත් බසක වෙනත් රටක දෙයක් වඳන් හරඹයකින් ඔබට මවා පෙන්නවන මට පහසු නැත..මා ඈ දුටුවේ එහිදීය. ඈ සංචාරක නැ‍ටුම් කණ්ඩායමක නැ‍ටුම් කෙල්ලෙකී. මා වචන පරිස්සමේන් තේරුවේමී. "සංචාරක නැ‍ටුම් කණ්ඩායම"ට වඩා “අහිගුණ්ඨක නැ‍ටුම් කණ්ඩායමක්” ලෙස පැවසීම ඔබට පහසුවෙන් මේම කණ්ඩායම් වල තත්වය තේරුම් ගත හැකි වේතැයි සිතුවෙමි.මන්ද මා සිටින්නේ 1920 විසි ගණන් වල ජපානයේය.මේවැනි නැ‍ටුම් කණ්ඩායම් වලට තිබුනේ පහත් සමාජ පිළිගැනීමක්ය.ඉසූ වලද බොහෝ ගම් වල මෙවැනි කණ්ඩායම් වලට ගම් වලට ඇතුළුවීම තහනම් කර පුවරු අටවා තිබු බව පසුව ඔවුන් සමඟ ගමන් කිරිමේන් අත් විද්දේමී."ඔහුන් සමඟ ගමන් කිරීම" "අහිගුණ්ඨක වචනය වෙනුවට සංචරක යෙදීම" දැන් ඔබ මාව, සමාජ අයුක්තියට එරෙහි වන වීරයෙකු ලෙස ලේබල් කිරීමට ඉක්මන් නොවීය යුතුය.ඔවුන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටිමේ කිසිඳු වුවමනාවක් මාහට නැත. "මම" කියන චරිතය ගොඩනැගූ කවබතා යසුනරි ගත්කරුටද එවැනි අරමුණක් නොතිබු බව සිතමි. පසුව "මම" චරිතය සිනමාවට ගෙන්වූ සිනමා කරුවන් එවැනි ප්‍රයන්තයක නිරත වු බව පැවැසීම, මා නැවැතත් කතාවේන් පිට පැනීමට හේතු වන බැවින් අතහැර දමමි...ඉසු නො ඕදොරිකො(1974).ඉඳින් කුඩා බෙරයක් වැනි වද්‍ය භාණ්ඩයක් අත දරා සිටී ඈ මට “නැ‍ටුම් කෙල්ලක්” විය. ඇගේ නැ‍ටුම් කණ්ඩායම ඇගේ පවුලේ සමජීක සමාජීකයින්ගෙන් ගොඩනැගී තිබු අතර,ඔහුන් සමඟ කුළුපගුව,ඇගේ නම “කඕරී” බව දැන ගත්තද,මේ කෙටි කතාව පුරා කිසිඳු විටක මා ඈ ගැන ඇගේ නමින් සටහන් නොතිබුවෙමී.කතාව පුරාවටම ඈ මට “නැ‍ටුම් කෙල්ලම” වීය.විමලදාස සමරසිංහයන්ගේ පරිවර්තනයේ ඇයට “ඉසූ නළඟන” යැයි නම් තබා තිබුනි..නළඟන!! නළඟන!! මා නැවැතත් ගැහැටට පත්වෙමි.මාගේ හදවතේ කොහෙදෝ කොනක ඈ නළඟනක් නොවන බව කෑගසා කියනු ඇසිනි.කවබතා යසුනරි ඇයට කියුවේ "ඔදොරිකො(踊り子)"කියාය. ඔදොරිකො ඒ වඳන මා සිතට එක් කරන්නේ අහිංසක හුරතල් කමක්.........ප්‍රියකරු හුරුබුහුටිකමක්.........නළඟන!!නළඟන!! එය නම් ගොරහැඩිය...මට මැවී පෙනෙන්නේ මුහුකුරා ගිය, වත් අලේපන තවරා ගත් කාන්තාවක්ය.ඒ ඕදරිකෝ නොවන බව මම දනිමි.නැවැත මා වඳන් අතර සිරවුවේමි. ඇය කෙල්ලෙකි.........මතුසම්බන්දයි.....මුලාශ.කවබතා යසුනරි ඉzසූ නො ඕදොරිකෝ.(ඔබ මේම කතාව කියවීමට උනන්දුවන්නේ නම් ,මේම කෙටිකතාව ඇතුළුව යසුනරි කවබතා ශූරීන්ගේ කෙටි කතා සංග්‍රහයක් ඉසූ නළඟන නමින් විමලදාස සමරසිංහ ශූරීන් විසින් පරිවර්තනය කර තිබේ.පහන් ප්රකාශන-මරදාන).පින්තුරය-.යමගුචී මොමෝඑ- ඇය 1974 වසරේ තිර ගත වු ඉසූනො ඕදොරිකෝ චිත්‍රපටියේ නැ‍ටුම් කෙල්ලගේ චරිතය රඟ පෑහ..http://3.bp.blogspot.com/-YmiGn7eI46c/T_V_p9ah96I/AAAAAAAAbco/llxgb0AJRgE/s1600/img_1512204_64350444_0.jpg.at 5:03 AM 21 comments:.Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Pinterest.Tuesday, February 18, 2014.මේ දවස් වල ජපානේ නිවුස්...සිංහලෙන්ම.......අද-පාන්දර.##බර්ලින් ජාත්‍යන්තර සිනමා උළලේ හොඳම නිළිය සම්මානය ජපන් චිත්‍රපටියකට##.යොජී යමදා අධ්‍යක්ෂකගේ "චීයිසායි ඕඋචී (小さいおうち) චිත්‍රපටියේ රඟපෑම වෙනුවෙන් හරු කුරොකී බර්ලින් ජාත්‍යන්තර සිනමා.උළලෙදී හොඳම නිළිය සම්මානයට(Silver Bear for best actress) පාත්‍රවීය.මේම චිත්‍ර්‍රපටිය දෙවන ලොක යුද්ධයට පෙර ජපානය පසුබිම් කරගෙන නිපයුවකි..බර්ලින් ජාත්‍යන්තර සිනමා උළෙල , ලොව ප්‍රමුකතම සිනමා උළෙල ත්‍රිත්වයෙන් (කෑන්ස් සහ වැනීස)එකක් ලෙස සැලකේ..චිත්‍රපටියේ නම සිංහලෙන් " කුඩා ගෙදර"(The Little House) මෙම චිත්‍රපටිය ජපානයේ ඉහළම සහිත්‍ය සම්මාන දෙකෙන් එකක් වන් නඕකී සම්මානය දිනාගත් ක්‍යකෝ නකජීමාගේ ඒම නමින්ම ඇති නවකතාව පදනම් කරගෙන සිනමාවට නැඟුවකී.පසුබිම 1930 දශකයේ ජපානයයි..මෙම චිත්‍රපටිය පසුගිය මස ජනවාරි අග සිට ජපානේ සින්මා ශාලා වල ප්රදර්ශනය ඇරඹිණි..ඊයේ-උදේ."¥¥පළමු තැග්ග යෙන් බිලියනයක් BIG ලොතරැයිය,සීමිත කාලයක් සඳහා නැවැතත්!¥¥".ජපාන ක්‍රීඩා කවුන්සිලය(Japan sport council,JSC) විසින් පවත්වාගෙන යන Big ලොතැරැයිය 678වැනි වාරය සඳහා පළමු දිනුම යෙන් බිලියනයක්(10億円)වේ.මෙම දිනුම් ඇදීම ජපාන වෘතීමය පාපන්දූ තරඟ කාණ්ඩායම් වල ජය පාරාජය අනුමාන කිරීම පාදක කරගෙන සිදු කරනු ලබයි,,.මෙවර 678 වැනි වාරය සඳහා ලොතැරැයි පත් මෙම මස 15 වැනිදා සිට මාර්තු 1වැනිදා දක්වා ,Family Mart,Lawson ආදී කොම්බිනි වලින්ද මිළදී ගත හැක..ඊයේ-හවස.###19වැනිදා 20 වැනිදා අතර නැවැතත් ටොකීයො ඇතුළු කන්තෝ පලාතට හිමපතනයක්?###.කාළගුණ ඒජන්සී වාර්තා දක්වන්නේ මේ මස 18 වැනිදායි පසුව,දකුණු දිග වෙරළ ප්රදේශය තුළ හට ගන්නා අවපීඩන කාළගුණ තත්වය නිසා කන්තො සහ තොහොකු පළාත් වලට නැවැත වරක් හිම පතනයක් හෝ වැසි තත්වයක් ඇතිවීමට ඉඩ ඇති බවයි.ඉදිරි දින කීපයේ කාළගුණ වාර්තා පිළිබඳ වැඩි අවධානයක් යොමු කරන ලෙස කාළගුණ ඒජන්සී වාර්තා දක්වා සිටියි..මේන්න ලින්ක් ඒක.....හිරු නැඟෙන රටේ අපි.මේක පොඩි ෆෙස්බුක් පිටුවක් ජපානේ පුවත් සිංහලෙන් යන...කරන.කට්ටියනම් කියුවේ සතියේ දවස් වල කොහොම වුනත්.සති අන්තේනම් වරද්දන් නැතිව අප්ඩේට් කරන්න හිතන් ඉන්නවා කියලා.....at 12:02 PM 17 comments:.Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Pinterest.Wednesday, January 1, 2014.යුනෙස්කෝව ලෝක උරුමයක් ලෙස නම් කරපු ජපන් කෑම....ලෝක උරුම කියලා හඳුවන්නේ සීගිරිය වාගේ ස්ථාන නේද? කෑමක් කොහොමද ලෝක උරුමයක් වෙන්නේ? ඔව් , ලෝක උරුමයන් ලෙස සාමන්‍යයෙන් නම් කරගෙන ආවේ ඓතිහාසික වටිනකමක් තිබෙන සංස්කෘතික හෝ ස්වාභාවික ස්ථාන තමයි.හැබැයි ඕනෑම සංස්කෘතියක අතින් අල්ලලා බලන්න පුළුවන් ගොඩනැගිලි,භාණ්ඩ වාගේ දේවල් වලට අමතර තව කොටසක් තියෙනවා ස්පර්ශ කරන්න බැරි නමුත් ඒ සංස්කෘතිය තුළ ඉහලම වටිනාකමක් දරන දේවල්.උදාහරන විදිහට ගීත, නාට්‍ය,චරිත්‍ර වාරිත්‍ර වාගේ දේවල්. මේ වාගේ ලෝක මට්ටමින් වටිනාකම තියෙන සංස්කෘතික උරුමයන් යුනෙස්කෝව අස්ර්පර්ශනීය සංස්කෘතික උරුමයන් ලෙස නම් කරනවා..දැන් මොන වාගේ දේවලද ඔය අස්පර්ශනීය ලෝක උරුමයන් විදිහට නම් කරලා තියෙන්නේ?.සැහෙන්න ප්‍රමානයක් තියෙනවා.සම්පුර්ණ ලිස්ට් එක මේතැන තියෙන විකිපිඩීයා ලින්ක් එකෙන් බලාගන්න පුළුවන්.ඉන්දියාවේ වේද සජ්ජායනය,ඉන්දුනිසීයාවේ බතික් කර්මාන්තය ,ජපානයේ නොර් නාට්‍ය කලාව ඉන් කීපයක්...ලංකාවේ අස්පර්ශනීය ලෝක උරුමයන් විදිහට නම් කරපු දේවල් තියෙනවාද?.මා දැනුවත්ව නම් නැහැ.නමුත් උඩරට නැ‍ටුම් සම්ප්රදාය,පිරිත් සජ්ජායන, අළුත් අවුරුද්දු චරිත්‍ර වාරිත්‍ර ආදීය ලෝක උරුමයන් බවට පත්විය යුතු සංස්කෘතික උරුමයන් යැයි මාගේ අදහසයි..ජපන් කෑම කියුවාම ගොඩක් තියෙනවා නේද? අමු මාළු, මුහුදු ආහාර,සෝයා සොස් වලින් හදන කෑම ,දැන් මොන ආහරයද ලෝක උරුමයක් කියලා නම් කරලා තියෙන්නේ?.මේතැන තමයි වරදවා වටහා නොගන්න ඕනෑ තැන. ලෝක උරුමයක් ලෙස නම් කරන්නේ එක ජාතියක කෑමක් හරි ඒ කෑම මේසෙ හරි නෙමේයි.ඒ ඒ සංස්කෘතියේ සම්ප්රදායික ආහාර සංස්කෘතිය තමයි ලෝක උරුමයක් ලෙස දක්වන්නේ.ජපන් ආහාර ගැන කියුවොත් ආහාර අනුභව කිරීම සම්බන්ද පුරුදු සියල්ලමත් මේකට අදාලයි. ඒ කියුවේ ජපන් ජාතිකයින් ආහර ගැනීමට පෙර කියන ඉතදකිමස් සහ අනුභවයෙන් පසු පවසන ගොචිසෝ සමා දේෂ්තා (ආහාර වෙනුවෙන් කෘතවේදීතවය දක්වන සුබාෂිංශන,මේහිදී ආහර නිපැයු ස්වභාව ධර්මය දක්වාත් ,ස්වභාව ධර්මය ඇතුළුව සැම දේ ආරක්ෂා කරගෙන පැමිණි මුතුන් මිත්තන් සහ දේවිවරු දක්වා කෘතන්ඥතාවය පළ කරයි).පිළිවෙළ කරපු ආහර පමණක් නොව ඒ ආහාර පිළියෙළ කර ගත් ආකාරයත් කුමන ආකාරයේ බාජන වල කුමන ආකාරයට මේසය සකස් කරනවාද යන්නත් ආහාරයට ගන්නා විදිහත් ආදී සම්පුර්ණ අංගයන් සියල්ලම අයත්ය..ජපන් භාෂාවේන් ජපන් කෑම වලට කියන්නේ මොකක්ද?.ජපන් ජාතිකයින් සම්ප්රදායික ජපන් ආහාර හඳුන්වන්නේ වෂෝකු(和食) කියලා.ජපාන ආහාර ලෙස අර්ථ වෙන්න නිහොන් රියෝරි(日本料理)ලෙස හැඳුනුවත් වරදක් නැහැ..හරි දැන් ප්‍රධානම ජපන් කෑම මොකක්ද?.බත් තමයි.බෝහොමයකම ආසියානු රටවල වාගේ ජපානේත් ප්රධාන ආහරය බත්..මේ කාරණය අමුතුවෙන් නොකියුවත් බොහෝ දෙනෙක් දන්න දෙයක්. අපි බත් කන්නේ බත් සමඟ ව්‍යාංජන අනලා(මිශ්ර කරලා)ඊට පස්සෙයි කටට ඇතුළු කරන්නේ,නමුත් ඈත පෙරදිග රටවල බත් සහ සුප් හෝ අපිට ව්‍යංජන විදිහට සලකන්න පුළුවන් දේවල් වෙන වෙනම කොටු වලින් ගෙන කටට ඇතුළු කරලා කටේදි හපලා මිශ්ර කරන විදිහක් එහෙම නැත්තම් වෙන වෙනම ආහරයට ගන්න පුරුද්දක් තමයි දකින්න තියෙන්නේ..සාමන්‍ය ආහර වේලක් කියන්නේ බත් සමන්ග සුප් වර්ගය සහ අමතර ව්‍යාංජන කීපයක්.මේතැනදී ව්‍යාංජන කියන්නේ බොහෝ විට බැදපු මාළු කැබැල්ලක්(ඔකzසු) ත්සුකේමොනො ලේස හඳුන්වන එළවළු ආදියෙන් සකස් කර ගත් ආහාරයක්(අච්චාරු වලට සමීප).ව්‍යංජන ? ත්සුකේමොනො හරියට තේරුන් නැහැ. තව ටිකක් ආහර වර්ග ගැන පැහැදිළි කරන්න..හොඳයි..හොඳයි කිව්වාට මට හොඳ නැහැ මේ වාගේ ප්රශ්ණ සාමන්‍යයෙන් මම අමාරුවේ වැටෙනවා උත්තරදී ගන්න බැරිව ,වඩාත් පැහැදිලි වෙන්න පින්තුර භාවිතා කරන්නම්..ආහර පිසගන්නා ආකාරය අනුව ප්රධාන කෑම වර්ග සහ ඊට උදාහරනයක් පින්තුර මඟින් දක්වන්නම්..1.煮物(NIMONO) stewed dishes.සොයා සෝ ,ආහාර පිසීමට ගන්නා සකේ සහ පැණි රස කාරකයක් ,විනාකිරි,දෂී,මිසෝ.ආදියෙන් තැනු හොද්දක, එළවළු වර්ග,මුහුදු ආහාර,තොෆු බහා තම්බා ගැනීමේන් සකස් කරන ව්‍යාංජනයක්..2.焼き物(YAKIMONO)Grilled and pan-fried dishes.පින්තුරේ තියෙන්නේ ජපානයේ සන්මා(Pacific saury) කියලා හඳුන්වන මාළු වර්ගය ලුණු මිශ්‍රව බැඳ ගත් පසුව මේ මාළුවාට සිංහලෙන් කියන නම දන්න කෙනෙක් කොමෙට් එකක් දාන්න හොඳේ. මම හොයලා නම දාලා බල මාළු කේස් එක වාගේ වෙන්න ඉඩ තියෙන නිසා හොයන්න යන්නේ නැහැ..3.生もの(NAMAMONO).ගින්දර හෝ ලුණු ආදිය(塩蔵) යොදා කල් තබා නොගත් ආහාර.විශේෂයෙන්ම අමු මාළු වර්ග.අමු මාළු වලට අමතරව තවත් ජනප්රිය අමු ආහාර වර්ග නම් අමු අශ්ව මස්(Basashi) ,කුකුල් මස්(පපු ප්රදේශය)(Torisashi )හරක් මස්(වසු ) පීකුදු(Rebasashi ).4.麺類 නුඩ්ලස් වර්ග.5.揚げ物(AGEMONO)Deep-fried dishes.6.和え物(AEMONO) vegetables with Japanese dressing.7.蒸し物(MUSHIMONO) food cooked by steaming.8.漬物(TSUKEMONO)Pickled or salted foods.9.汁物(SHIRUMONO)Soups.ඉහත වර්ග වලට අමතරව සම්ප්රදායික ජපාන රසකැවිලි වර්ග සහ ඕසකේ ලෙස හඳුන්වන මත්පැන් වර්ගයත් සම්ප්රදායික ජපාන ආහර වට්ටෝරුවේ වැදගත් අංගයන්ය. රසකැවිලි වර්ග ගැන කෙසේ වෙතත් ඕසකේ ගැන නම් දවසක ලියන්න හිතාගෙන ඉන්නේ..ආශ්රිත.http://www.maff.go.jp/j/keikaku/syokubunka/culture/pdf/washoku_allnt.pdf.http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Japanese_dishes.පින්තුර.http://n-jinny.com/1314.html.http://miya24.com/index.php?%E7%85%AE%E7%89%A9%E3%81%8C%E3%81%8A%E3%81%84%E3%81%97%E3%81%8F%E5%87%BA%E6%9D%A5%E3%82%8B%E3%80%8C%E9%BB%84%E9%87%91%E6%AF%94%E3%80%8D.http://finlaggan.cocolog-nifty.com/blog/2009/09/post-af1a.html.http://suiyo.blog44.fc2.com/blog-entry-244.html.http://sutudio-tomioka.blogspot.jp/2013/02/blog-post_18.html.http://www.tenkuni.com/special.html.http://www.mittamittahoney.com/hpgen/HPB/entries/88.html.http://www.washoku-onodera.com/menu.php?item=itm00010.http://en.wikipedia.org/wiki/File:Tsukemono.jpg.http://www.m-biotics.com/img/photo/shokuzai/nameko.jpg.at 11:09 AM 20 comments:.Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Pinterest.Monday, December 9, 2013.සිලිකන් වැලි යන කාර්......"අතට නිදහස දීම"...ආයේ පොඩ්ඩක් නෙමෙයි අත පාවිච්චී කරන එක 100%ක්ම නතර කරන්ඩ...ඕක ඔය අවුරුද්දු සීයට පොඩ්ඩක් වැඩි ඉතිහාසේ හැමදාම තිබුන හීනයක් තමයි. ඕතැන ඉතිහාසය කියුවේ මෝටර් වාහන ඉතිහාසය...අස්පයන්ම පැන්ෂන් යවලා ජර්මනියේ බෙන්ස් උන්නැහේ තෙල් ගහන ඇන්ජීම් හයි කරපු වාහන හදන්න ගත්ත කාලේට වැඩිය ඔය රියදුරු දෑතක්(එකක් හරි) නැතිව දුවන හීනේට වයස තියෙනවා.(මුල් වාක්කේ කියවලා දුවගෙන ආපු අය දැන් හැරිලා ගියොත් හොඳා...).”කාර් එලවන වැඩේ කාර් එකටම බාර දෙන්ඩ ඕනේ...තාම වාහනයක් එලවන්න මිනිහෙක් නැතිව බැරි.කියන්නේ මට නම් හරි පුදුමයක්.....කොම්පිතරයට කලින් කාර් ලෝකේට ආපු එක ඉතිහාසේ වුන වැරැද්දක්....”.මෙහෙම කියුවේ ගුගුල් ලොක්කා 2010 දී...ඒ එක්කම ගුගුල්ලා තමන් සෙල්ෆ් ඩ්‍රවින් කාර් වලට අත ගහපු විත්තිය ලෝකේට කියුවා.එදා ඉඳන් මේ අවුරුද්දු තුනට වාහන හදන හැමෝම වාගේ ඔය ඉබේ දුවන වැඩෙට අත ගහන්න ගත්තා.ගුගුල්ලගේ වාහනේ 2017දී පාරේ දුවන්න ගනියි. 2020 වේද්දී අද ලංකාවේ හ්යිබ්‍රිඩ් වලට තියෙන තැන ස්මාර්ට් කාර් වලට තියෙයි..Ford ලොක්කා බිල් ෆොර්ඩ් උන්නැහෙත් ”කාර් කියන්නේ ඉස්සරහට මිනිස්සුන්ට ස්මාර්ට් ෆොන් එකක් කොම්පියුටරයක් වාගේ එකක් වේවී” කියලත් කියලා තියෙනවා...ඇමරිකාවේ සිලිකන් වැලි කියුවාම අයි.ටී.. Detroit කියුවාම කාර් තමයි මතක් වෙන්නෙලු හැබැයි ඉස්සරහට සිලිකන් වැලි කියුවමත් කර් වේයිමද දන්නේ නෑ ....දැන් දැන් ....ටොයොටා වාගේ සමාගමුත් අයි ටී කාරයෝ එක්ක හොඳ හිත තියා ගන්න සිලිකන් වැලි වල කන්තොරු දාගෙන ඉන්නවා.ටොයොටා කියුවාම මතක් වුනේ ටොයොට සමාගමත් මේ ඉබේ දුවන වැඩේ ගැන හරි උනන්දුවකින් වැඩ කොරනව.පහුගිය දොහක අධිවේගී මාර්ග වල සාර්ථකව වාහනයක් ඉබේ දුවන්න පුළුවන් තාක්ෂණය තියෙනවා කියලා පෙන්නඩ කාර් එකක් රියදුරා සුක්කානම අත හැරලා,බ්‍රේක් ඇක්සලරේට් එකෙන් කකුල් ඉවත් කරලා Automated Highway Driving Assist කියන තාක්ෂනයෙන් දුවවලා පෙන්නුවා.හැබයි මේක දැකල මළ පැනපු කට්ටියකුත් හිටියා අයුබොවන්ඩ.ජපාන පොලීසියේ මහත්තුරු කියුවේ මේක තනිකරම මාර්ග නිතී කඩ කිරිමක්ලු...ප්රවාහන අමාත්‍යංශයත් අයේ නිකන් හිටියේ නැහැ ප්රමුඛ නිෂ්පාදකයෙකුට ගැලපෙන් නැති ක්රියාවක් විදිහට හෙළා දැකලා තිබුන....සිලිකන් වැලි වල වැඩ්ඩෝ ගොඩක් එළියට ආපු ස්ටැෆොර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලේත් 2008 දී මෝටර් වාහන වලට පරික්ෂන ආයතනය්ක් පටන් ගත්තේ හුළං හමන පැත්ත බලලා...හිටපු ගමන්ම අනාගතේ කාර් ගැන ලියන්න හිතුනේ පහුගිය දොහක මෝටර් ෂෝ එකක් බලන්න ගිය හින්ද.වේලාවක් හබ්බ වුනාම එකේදී දැකපු වාහනයක් දෙකක් ගැන ලියලා දාන්ඩ ඕනේ...ටොයොටා සමාගමේ Automated Highway Driving Assist විඩියෝව.at 12:44 PM 17 comments:.Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Pinterest.Older Posts Home.Subscribe to: Posts (Atom).Blog Archive.▼ 2015 (1).▼ July (1).අණ්ඩර දෙමළ වාගේ ජපන්!.► 2014 (4).► September (1).► May (1).► February (1).► January (1).► 2013 (16).► December (1).► August (1).► July (4).► June (4).► March (2).► February (1).► January (3).► 2012 (30).► November (2).► September (4).► August (5).► June (1).► May (1).► April (4).► March (8).► February (5).► 2010 (3).► March (3).My Life as a Gaijin!'s Fan Box.My Life as a Gaijin! on Facebook.මං කියවන බ්ලොග්.ඉකොනොමැට්ටාගේ බොජුන්හල.රටේ වත්කම් වැඩි වෙලා නැද්ද?.14 hours ago.මාතලන් | Maathalan.පාර්ලිමේන්තුවේ ත්‍රස්තවාදී නියෝජනය.16 hours ago..: මල් කැකුළු : Sri Lankan Kids :..මෙවර වෛද්‍ය විද්‍යා නොබෙල් සම්මානය දිනූ නොබෙල් පියාගේ නොබෙල් පුතා!.1 day ago.ඩ්‍රැකීගේ අඩවිය.පුංචි මෆිට් මෙනවිය, පැන්ස හයේ සිංදුව සහ වී විලී වින්කී - ළමා කවිවල අඳුරු ඉතිහාසය.4 days ago."බිඟු නද".අමනාපද තාමත්....1 week ago.කොළඹ ගමයා.බ්‍රිතාන්‍ය රජ පවුලේ ජර්මන් හා රුසියානු සම්බන්ධතා.2 weeks ago.ඉකොනොමැට්ටාගේ සතපහ.දෙවන කාර්තුවේදී ආර්ථිකය 8.4%කින් හැකිළේ!.2 weeks ago.ansathu dinapotha.මඩකලපුවේ ඉදලා ආපු එන ගමන.5 weeks ago.අන්තර්ජාලයේ මගේ බිත්තිය...හලෝ බ්ලොග් එක.1 month ago.නිදහස් සිතුවිලි.682. අද සිරී ලම්කාවෙ වහා විසඳාගත යුතු දැවෙන පස්න හෙවත් බෙර්නිං කුවෙස්චන්ස්.....1 month ago.රසිකොලොජි - Rasikology.සල්මන් රුෂ්ඩි සහ මට හමුවුණු ජාත්‍යන්තර අයියලා තුන් දෙනෙකුගේ කතා - Salman Rushdie and other stories.1 month ago.සොඳුරු සුව අසපුව.එකතු වෙන්න.2 months ago.Management in Sinhala.නව ජනපතිගේ පළමු පියවර – කළමනාකරුවෙකුගේ ඇසින්.2 months ago.නාඩියාගේ නාඩි.කෑම කතා.2 months ago.මයියා.ලංකාව හදන්න කල් ඕන.2 months ago.අරුණි ශපීරෝ වෙතින්.ඉතින් ඊ ළඟට දොයි මයි ද?.2 months ago.කුරුන්ද | The Cinnamon Garden.බයිසිකල් මතක...3 months ago.අටම්පහුර.ඉස්සෙල්ලම ගහපු එකා.3 months ago.රොෂාන් හේරත් ( roshan herath ).අර්බුද මැවීම.5 months ago.සිරාගෙ කාමරේ.නැට්ට කොටා.5 months ago.සුදාරකගේ අන්තර්ජාල සටහන.ඉදිරියට වෙන්න නියමිත දේවල්, ආර්ථික ප්රතිපත්ති සහ දේශපාලනය..6 months ago.සත් සමුදුර.ඇස නොගැටුන කර්මාන්ත පුරවරය.10 months ago.නුවර කුමාරි.300: මගහැරුනු අතැඟිලි.10 months ago.ඇවිද්ද පය .......මහින්දලාගේ කැරම් බෝඩ් එක .......11 months ago.lanka team.සමන්ත විද්‍යාරත්න. සක්ර දෙවියන් ප්රමුඛ දේව සභාවට ලීයු ලියමන.1 year ago.මාධවගේ බ්ලොග් සටහන් | Madhawa's Weblog.ඔබේ Public Speaking සහ Leadership Skills වැඩි දියුණු කරගන්න - Toastmaster සමඟ සම්බන්ධ වන්න.1 year ago.Aru-ge adaviya.කඩේ ගියා හෝ නැතා…මේ සින්දුව අහන්න...1 year ago.කෙනිත්තුන සහ කෙනිත්තුව විට අවදි වුණු චිත්තය.Say what you think ඔබට හිතෙන දේ කියන්න.1 year ago.sAm cReations | සෑම්ගේ කතාව.ත්‍රීවීල් අයියා - Three wheel brother !!.1 year ago.වැප්.හික්කඩුව Sailors' Bay - Hikkaduwa - කොරෝනා.1 year ago.දුමීගේ කට කහන කතා.ඇය අම්මා විය.1 year ago.අනීවාරතේ.හව් කැන් අයි හෙල්ප් යූ?.1 year ago.රතීගේ දිනපොත . . ..ත්‍රිකුණාමලයට trip එකක්.2 years ago.පෑල දොර.ඉන්ටනෙට්.2 years ago.නොදන්න මඟුල් කථා කරමු...ලොව සංකීර්ණම ජනාධිපතිවරණය වන ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරණය තේරුම් ගමු.2 years ago.යකාගේ අඩවිය.2 years ago.දේශකයා.චීනයත් අඟහරු වෙතට.2 years ago.තහනම් අඩවිය | Thahanam Adawiya.කොල්ලන්ගේ ඇස් රතු වෙන්නේ ඇයි - Why boys have red eyes? 18+++.2 years ago.සමකය වටේ.Katchatheevu Feast 2020Drone vedio | கச்சதீவு அந்தோனியார் ஆலய திருநாள் 2....2 years ago.සැහැල්ලුව.හතේ පොත සහ දෙකේ පුත්...2 years ago.උදිත ගේ අන්තර්ජාල සටහන.පෝලිම් කළමනාකරණය - Queue management system.2 years ago.Cult.ජින්ජර්ස්නැප්ස්.3 years ago.බස්සිගේ නවාතැන.ඔබේ රහස් සතුටු බුබුළ (Happiness Bubble).3 years ago.ලියන්නා.හුළඟක් කළ වින්නැහියක්.3 years ago.දයල් බතී.Varsity Student Heroes!.3 years ago.Open Minds! (formerly: Moving Images blog).Fake News in Indian General Election 2019: Interview with Nikhil Pahwa.3 years ago.දුකා...දවස් තුන !.3 years ago.BLOG ගඩොල්.ලංකාවේ අපි කවුරුත් දන්න, ඒත් තේරුම් නොදන්න පවුල් නාමයන් කීපයකට දෙන්න පුලුවන් තේරුම්..4 years ago.෴ ඔමාගේ හීන™෴.කැදැල්ල.4 years ago.නෙරංජි ලියන Uncharted Dreams.-303- ලියුමක්..4 years ago.පුංචි හිතට දැනෙන දේ.The Diary of Alonso Jimenez: Entry 3.4 years ago.හිරු නැති හෝරාව.Ya.. I got to remind me what I’ve been doing for past 8 years....4 years ago.කසුන්ගේ මුහුදයට.com.ප්ලේන් එකක් සොරකම් කර පැරෂුටයෙන් බැස පලාගිය සොරා.4 years ago.~~~ පහන් යාය ~~~.දන්න වංහුං අප කන්නසාමි - රාජාවලිය XLVIII.4 years ago.මනසින් දිවියට.මිනිස්සුන්ද.4 years ago.W3Lanka.වෙනස් වෙන්න පොඩි කාලයක් දෙන්න.4 years ago.රාජ්ගෙ නවාතැන.යහපාලනේ කිව්වොත් සල්ලි තමයි......4 years ago.බ්ලොග් 360 | Blog 360.කලකට පසුව අමතමි | I'm back again :D.5 years ago.වර්ණ.Carnival of love.5 years ago.Raj.නිවුස් . !!!.5 years ago.ජෝකර් මල්ලි.අන්තිමට ඉන්දියාවට සපෝට් කළේ කවදද?.5 years ago.හරීගේ හීනලන්තය.අගමුල නැති වැල් (Cuscuta).5 years ago.LOOPHOLES.සයිටම්: ඇඟිල්ල දෙස බලා අනතුර එන්ජෝයි කිරීම.5 years ago.අසමි දකිමි සොයමි.කාලෝ ෆොන්සේකා ගිනි පාගපු හැටි.5 years ago.Rajaus.හිටි බණ්ඩාර බෑයෝ.6 years ago.මේඝය.ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය සඳහා මහජන යෝජනා ලබාගැනීම – වර්ශ 2016.6 years ago.ආගිය කතා.වීමන් අලියා නිවන් ගියේ ය........6 years ago.Il Mondo di Una Povera Pazza.රෝමයේ දන්සැල (පත්තර මල්ලිලාගේ ගේ දන්සැල.......!).6 years ago.Feeding the Monkey.අවුරෝරා.6 years ago.Taboo Subjects | සාමාන්යයෙන් නොකියන කතා.පිරබාහරන් හා විජේවීර | Pirabaharan and Wijeweera.6 years ago....මල් මිටියාවත ....පොඩි පුතාගේ නෝනා ලියූ කවි.6 years ago.Podi Kumarihami.අම්මාවරුනේ.......6 years ago.ලංකාප්‍රියගේ සිතිවිලි.බත් එකේ හූනෙක් ! සහගහන අපරාධයක්...මරාපියව් උයපු එකා..(මිනිස්සුත් එක්ක ).7 years ago.චන්දනගේ සටහන්.මෙම බ්ලොග් අඩවිය වසා දැමේ..7 years ago.ගලායන ජීවිතය.- 2015 -.7 years ago.තහනම් වචන.එන්න, ඔබේ පශ්චාත්භාගය නූතන කරගන්න | Come, let us modernize your posterior.7 years ago.ඕනමැන්ටල්ගේ බ්ලොගය . . . . ..වසන්තය සහ ඔබ්සර්වර්.7 years ago.කෙන්ජිගේ කොලම.මෝල් අවයව....... අයවැය..7 years ago.බුවාගේ සිතුවිලි ! | Buwage Sithuvili !.රාජසේකර වලව්ව සහ හරමානිස් !.8 years ago.අතීත ගමන් මඟ . . ..ක්ලයන්ට්ගේ පොරගේ වද මල් තේ එක. . ..8 years ago.~~ලා දම් අහස ~~.නිසල සිත් මල 11.8 years ago.කතන්දර.පහේ පන්තියෙන් ඉහලට පාස් වීමත් සමගම අද සිදුවෙන බ්ලොග් කට්ටක අවසානය - End of an era!.8 years ago.ඔබ නොදුටු ලොවක්........zug uf.a fkdjk uf.au l=i,dkhla ,enqKd''''Z - pkaÈud,a lshh.8 years ago.ඩැයිවර් කොල්ලා.කවදාද ආයේ එන්නේ....8 years ago.අඹ ගහ යට.ඇනෝනිමස් ත්‍රස්තවාදයට එරෙහි වෙමු..!.8 years ago.පව්කාරයා.විනෝද සමාජය Society (forced) enjoyment.8 years ago.DeepS ගේ ලෝකය | My world as it is.To the bravest man I have ever met in a bus.8 years ago.එදිනෙදා ජීවිතය |.යුධ සිහි වටන සහ යුධ අවි අතර වෙනස නොදන්නා හරක් සඳහා පමණයි ! Pilots and bunkers..8 years ago.සමනළ ගීතය.දෑසින් ඇඳි සිතුවම්.9 years ago.සැමදෙයක්ම.හැමදාම ලස්සන Wallpaper එකක් ඩෙස්ක්ටොප් එකට ගෙන්න ගන්න.9 years ago.මඩිස්ස.අවුරුදු උත්සවයක ආතල් සිද්දි!.9 years ago.ප්‍රසා ගෙ ලට පටස් ෆන් ලෝකය.සමන්ගෙ බිස්නස් - තවත් පොඩි කතාවක්.10 years ago.සමනළ විප්ලවය The Butterfly Revolution.(09) උපකුලපතිතුමා සරසවි සිසුවිය දූෂණය කළාද? || Vice Chancellor seduces a student?.10 years ago.isuru71's Note.ඉස්කෝලෙ වෙනුවෙන්, තිරය පිටිපස්සෙ වැඩ.10 years ago...කළු හංසයින්ගේ පාරාදීසය ...''පර්ත් ''.10 years ago.නාඳුනන්නියකගෙ අකුරු ගෙත්තම.ප්රශ්න එක්ක සෙල්ලමක්...10 years ago.Pradeep's page (ප්‍රදීප්ගේ පිටුව).Beyond the Island.Shiroshan Randika's Blog.තීර්ථ යාත්‍රාව.---- රත්ගමයා -----.තීර්ථ යාත්‍රාව.සාතන්ගේ අඩවිය.ඇනෝනිමස් ආතල්."ඊ මේල් කවිකාරිගේ කතන්දර" හෙවත් මහැදුරු බිරිඳකගේ කතා වස්තුව..Home.Show 25 Show All.රට ගිය ඇත්තෝ.වන් මැලේසියා.විද්‍යාව සහ බුදුදහම.1 year ago.වාලුකා සිතුවිලි-Waluka Sithuwili.මැදපෙරදිග ශ්රී ලාංකික ශ්‍රමිකයින්ගේ ඛේදවාචකය.2 years ago.සිඩ්නි සිතුවිලි.මසක වෙනස.2 years ago.ඉතාලියේ සිට ලියමි.....2017 වසර අවසානය සහ ඩෙංගු.4 years ago.◣මැල්බනයේ විත්ති ◥.| mateship |.9 years ago.Live Traffic Stats.Followers.Simple theme. Powered by Blogger.
|
B-2 Spirit (B-2 නිරීක්ෂ්‍ය නොවන බෝම්බ හෙලන ගුවන් යානය) - විකිපීඩියා.B-2 Spirit (B-2 නිරීක්ෂ්‍ය නොවන බෝම්බ හෙලන ගුවන් යානය).විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.Northrop Grumman ආයතනය විසින් නිමවා ඇති අධිබල ඇමරිකානු ගුවන්යානය අඩුවෙන් නීරීක්ෂ්‍ය වන හෙවත් Stealth Technology භාවිතයෙන් නිමවා ඇත්තේ ගුවන් යානා නාශක රේඩාර් පද්ධති වලට නිරීක්ෂනය නොවී සතුරු ඉලක්ක වෙත සාමාන්‍ය සහ න්‍යෂ්ටික ප්රහාර දියත් කිරීමටය. යානය නිපදවීමට දරණ පිරිවැය සහ ක්‍රියාන්විත පිරිවැය නිසා මෙම ව්‍යාපෘතිය පෙන්ටගනය තුල මතභේදයට ලක් වූවකි.එම නිසා 1990 මුල් කාලයෙදී පෙන්ටගනය මගින් මිලදී ගැනීමට යොජනා කර තිබූ යානා ගනන 132 සිට 21 දක්වා පහත වැටුනි..1997 වසර වන විට B-2 යානයක වටිනාකම ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 737 වූ අතර මිලදිගැනීමේ පිරිවැය ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 929 විය.මේ සදහා අමතර කොටස්,මෘදුකාංග සහය ආදිය ඇතුලත් විය. ඇමරිකානු ගුවන් හමුදාව සතුව B-2 ගුවන් යානා 21 ක් විය.බොහොමයක් 1980 කාලයේදී පැවති සීතල යුද්ධ සමයේ භාවිතයට ගන්නා ලද අතර 1990 අග භාගයෙදි සර්බියාව හා කොසොවෝ අතර ගැටුමෙදිද සර්බියවට බෝම්බ හෙලීමට භාවිත කරන ලදි.මෑත කාලයෙදි ඉරාකය සහ ඇෆ්ගනිස්තානයේ මෙහෙයුම් කටයුතු සදහාද භාවිත කල අතර එහිදි 2008 වසරෙදි සිදුවූ අනතුරකින් එක් යානයක් විනාශයට පත් විය..මෙම යානය නියමුවන් දෙදෙනෙකුගෙන් සමන්විත වන අතර කිලො ග්‍රෑම් 230 පන්තියේ ගෝලීය තැන් සෙවුම් පද්ධති මගින් හැසිරවිය හැකි බෝම්බ හෝ කිලො ග්‍රෑම් 1100 න්‍යශ්ටික බෝම්බ එක් වර රැගෙන යා හැකිය..පටුන.1 නිෂ්පාදනය.1.1 ATB ව්‍යපෘතිය.1.2 ප්‍රතිසම්පාදනය.1.3 ඔත්තු බැලීම.1.4 ව්‍යපෘති වියදම.1.5 විරුද්ධතාවය.1.6 නවීකරණය.1.7 මෙහෙයුම් ඉතිහාසය.1.8 ප්රහාර.1.9 භාවිතය.1.10 අනතුරු.1.11 ගුවන්යානා ප්රදර්ශනය.1.12 පිරිවිතර.2 B-2 යානා ලැයිස්තුව.නිෂ්පාදනය[සංස්කරණය].ATB ව්‍යපෘතිය[සංස්කරණය].B-2 ගුවන් යානය 1979 ඇරඹි උසස් තාක්ෂණ බෝම්බ හෙලන ගුවන්යානා ව්‍යපෘතියෙන්(ATB black project) සම්භුත වූවකි.1980 අගෝස්තු 22 දින මෙම ගුවන්යානය නිපදවන බව අනාවරනය කරන ලදි.මැතකදි හෙලිදරව් කල කරුණු අනුව Massachusetts Institute of Technology හි විද්‍යඥයින් මෙහි දියුනුව සදහා දායක වී ඇත.විවිධ ආයතන මගින් එවා තිබූ යොජනා අතරින් සහ අවසානයේ තොරා ගන්නා ලද අතර ඒ අතරින් සැලසුම් නිර්මානය තොරාගන්නා ලදි. විවිධ ආයතන මගින් එවා තිබූ යොජනා අතරින් විවිධ ආයතන මගින් එවා තිබූ යොජනා අතරින් Northrop/Boeing සහ Lockheed/Rockwell අවසානයේ තොරා ගන්නා ලද අතර ඒ අතරින් Northrop/Boeing සැලසුම් නිර්මානය තොරාගන්නා ලදි. සහ අවසානයේ තොරා ගන්නා ලද අතර ඒ අතරින් සැලසුම් නිර්මානය තොරාගන්නා ලදි. Northrop සැලසුම් නිර්මාණයට B-2 spirit යන නම ලබා දෙන ලදි..1980 මැද කාලයේදී මෙම නිර්මාණයේ සුලු වෙනස් කමක් ඇති කරන ලදි.මෙම වෙනස්කම B-2 ගුවන්යානයේ මුල් පියාසැරුම වසර 2 පමා කල අතර ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියනයක් මුලු පිරිවැයට අලුතින් එක් විය. ඇස්තමෙන්තු කරන ලද ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන විසි තුන නිර්මාණය සහ පර්යේෂණය සදහා රහසිගත් ලෙස වියදම් කරනු ලැබූ අතර,1989 වන විට කැලිෆොනියවේ නිෂ්පාදනාගාරය සදහා 13,000 පිරිස යොදා ගන්නා ලදි..ප්‍රතිසම්පාදනය[සංස්කරණය].1980 මැද භාගයේදී ගුවන්යානා 132ක් සදහා ප්‍රතිසම්පාදනය වූ නමුත් පසුව එය 75 දක්වා අඩු කෙරිණ.1990 මුල් කාලයෙදී සෝවියට් සමූහාන්ඩුව සීතල යුද්ධය අත හැර දැමිමෙන් පසුව අයවැය පිළිබද ගැටලු හා විරුද්ධ පක්ෂයේ බලපැම් මත B-2 ගුවන් යානා නිපදවීම 20 දක්වා අඩු කෙරුණි.මේ සදහා වියදම් වූ අති විශාල මුදල් සම්භාරය පරිඝනක මුල් කොට ගත් නිර්මාණය සහ විවිධ දේශපලනමය මූල්‍ය තීරණ සදහා වැය විය.ඔත්තු බැලීම[සංස්කරණය].Northrop ආයතනයේ සෙවකයෙකු 1984 දී ගුවන් යානාව පිලිබද තොරතුරු ආයතනයෙන් සොරකම් කොට සෝවියට් රුසියාවට අලෙවි කිරිමට යාමේදී අසු විය.තවත් සෙවකයෙකු 2005 වසරෙදී තොරතුරු පිට කිරීම සම්බන්ධව හසු විය..ව්‍යපෘති වියදම[සංස්කරණය].ඇමරිකානු සාමන්‍ය ගනකාධිකරණ ආයතනය මගින් මෙම ගුවන් යානය වැඩිම වියදමක් යන බෝම්බ හෙලන ගුවන් යානය බව 1996 වසරෙදී නිවේදනය කරන ලදි.මෙම වියදම B-1 ගුවන්යානයක් මෙන් තුන් ගුණයක්ද,B-52H ගුවන්යානයක් මෙන් හතර ගුණයක්ද විය.මෙම ගුවන්යානයේ සෑම පැයක ගුවන් ගමනකටම තවත් පැය 119 ක නඩත්තු කාලයක් අවශ්ය වේ.මෙම කාලය B-1,B-52H සදහා පිලිවෙලින් පැය 53 හා 60 වේ.නඩත්තු කටයුතු සදහා විශාල අහස්යාත්‍රන්ගන අවශ්ය වීම මෙම වැඩි වියදම් ගෙන දීමට හෙතු විය..විරුද්ධතාවය[සංස්කරණය].ගුවන්යානය නිපදවිම සහ නඩත්තු කටයුතු සදහා වියදම් වන අධික මුදල නිසා 1989-1990 අතර තුර මෙම යානය නිපදවිම් සෑම දෙනාගෙම දොෂ දර්ශනයට ලක්විය.මෙ අතර ගුවන් යානය ගෙන යන අධික බර සහිත අවි සහ බොම්බ රෙඩාර් පද්ධති මගින් නිරික්ෂණය විමද ගැටලුවක් විය..නවීකරණය[සංස්කරණය].වසර 2008 දී ගුවන්යානයේ අවි පද්ධතිය චලනය වන ඉලක්ක වෙත ප්රහාර එල්ල කල හැකි වන පරිදි නවීකරණය කරන ලදී.මේ අතර ගුවන් යානය සතු රෙඩාර් පද්ධතියද නවීකරණය කරන ලද අතර එය අත්හදාබැලීමද සාර්ථක විය..මෙහෙයුම් ඉතිහාසය[සංස්කරණය].පළමු ක්‍රියාකාරී AV-8 Spirit of Missouri ගුවන්යානය Whiteman ගුවන් හමුදා කදවුර වෙත 1993 දෙසැම්බර් 17 ලබා දෙන ලදී..ප්රහාර[සංස්කරණය].යානය සංග්‍රාම තුනකදී මෙ වන විට ප්රයෝජනයට ගෙන ඇත..1.කොසෝවො යුද්ධය.2.ඇෆ්ගනිස්ථනය.3.ඉරාකය.භාවිතය[සංස්කරණය].යානය භාවිත කරනු ලබන්නේ ඇමරිකානු ගුවන් හමුදාව මගින් පමණි..* 509th Bomb Wing, Whiteman Air Force Base (currently has 19 B-2s) o 13th Bomb Squadron o 393d Bomb Squadron o 394th Combat Training Squadron * 131st Bomb Wing, Whiteman Air Force Base (Missouri Air National Guard)[49] o 110th Bomb Squadron * 412th Test Wing, Edwards Air Force Base (currently has 1 B-2) o 419th Flight Test Squadron * 53d Wing, Eglin Air Force Base (former) o 72d Test and Evaluation Squadron, Whiteman Air Force Base * 57th Wing, Nellis Air Force Base (former) o 325th Weapons Squadron, Whiteman Air Force Base o 715th Weapons Squadron (inactivated).අනතුරු[සංස්කරණය].Spirit of Kansas ලෙසින් නම් කරන ලද B-2 යානය2008 පෙබරවාරි 23 දින ගුවන් ගත වී මොහොතකින් Andersen Air Force Base ගුවන්පථය මතට කඩා වැටීමෙන් අනතුරට පත් විය.මෙය පළමු B-2 යානා අනතුර වූ අතර ගුවන්යානය ගුවන් පැය 5176 ක් පියාසර කර තිබුණි.අනතුරට ලක් වූ අවස්ථවේ එහි සිටි නියමුවන් ගුවන් යානයෙන් පිටතට පැන(ejected) අනතුරෙන් බෙරී ඇත.ගුවන් යානා අනතුර නිසා විනාශ වූ ගුවන් පථය නැවතත් යථාතත්වයට පත් කිරීම සදහා දින 53ක් වැය විය..ගුවන්යානා ප්රදර්ශනය[සංස්කරණය].ගුවන් යානාවක් සදහා දරන ලද වියදම නිසා මෙතෙක් ස්ථිර ප්රදර්ශනය සදහා යානාවක් තබා නොමැති අතර,විවිධ ගුවන් යානා සංදර්ශන සදහා පමණක් යොදා ගනී. 2004 දී නිශ්චල පරීක්ෂාව සදහා එන්ජිම සහ විශේෂ උපාංග රහිතව නිපදවන ලද යානාවක් National Museum of the United States Air Force හි ප්රදර්ශනය සදහා තබා ඇත. 1989 සිට 2004 වසර දක්වා හොන්ඩා ආයතනය විසින් වෙළද දැන්වීමකට නිපදවන ලද යානය South Dakota Air and Space Museum හි ප්රදර්ශනය සදහා තැබූ අතර 2005 වසරෙදී South Dakota Air and Space Museum වෙත ලැබුනු b-1 lancer යානය නිසා පලමු යානය විනාශ කරන ලදී.පිරිවිතර[සංස්කරණය].සාමාන්‍ය ලක්ෂණ.නාවුක පිරිස: 2 දිග: 69 ft (21.0 m) පියාපත් විහිදුම් දිග: 172 ft (52.4 m) උස: 17 ft (5.18 m) පියාපත් ක්ෂෙත්‍රඵලය: 5,140 ft² (478 >m²) හිස් බර : 158,000 lb (71,700 kg) සම්පූර්ණ බර: 336,500 lb (152,200 kg) උපරිම පියාසර ආරම්භ (takeoff) බර: 376,000 lb (170,600 kg) බල සම්පාදනය: 4× General Electric F118-GE-100 non-afterburning turbofans, 17,300 lbf (77 kN) each.ක්රියාකාරිත්වය.උපරිම වේගය: Mach 0.95 (525 knots, 604 mph, 972 km/h) යාත්රා වේගය: Mach 0.85[36] (470 knots, 541 mph, 870 km/h) පියාසර දුර: 6,000 nmi (11,100 km (6,900 mi)) පියාසර උස: 50,000 ft (15,200 m) සම්පුර්ණ බර: 67.3 lb/ft² (329 kg/m²) උඩුකුරු තෙරපුම/බර: 0.205.යුධෝපකරණ.* 2 internal bays for 50,000 lb (23,000 kg) of ordnance.[36] * 80× 500 lb class bombs (Mk-82) mounted on Bomb Rack Assembly (BRA) * 36× 750 lb CBU class bombs on BRA * 16× 2000 lb class weapons (Mk-84, JDAM-84, JDAM-102) mounted on Rotary Launcher Assembly (RLA) * 16× B61 or B83 nuclear weapons on RLA.B-2 යානා ලැයිස්තුව[සංස්කරණය].ගුවන්යානා අංකය.කොටස් අංකය.USAF s/n.විධිගත නම.තත්වය.AV-1.Test/30.82-1066.Spirit of America.14 July 2000 — Active.AV-2.Test/30.82-1067.Spirit of Arizona.4 December 1997 — Active.AV-3.Test/30.82-1068.Spirit of New York.10 October 1997 — Active, Flight Test.AV-4.Test/30.82-1069.Spirit of Indiana.22 May 1999 — Active.AV-5.Test/20.82-1070.Spirit of Ohio.18 July 1997 — Active.AV-6.Test/30.82-1071.Spirit of Mississippi.23 May 1997 — Active.AV-7.10.88-0328.Spirit of Texas.21 August 1994 — Active.AV-8.10.88-0329.Spirit of Missouri.31 March 1994 — Active.AV-9.10.88-0330.Spirit of California.17 August 1994 — Active.AV-10.10.88-0331.Spirit of South Carolina.30 December 1994 — Active.AV-11.10.88-0332.Spirit of Washington.29 October 1994 — Active.AV-12.10.89-0127.Spirit of Kansas.17 February 1995 — 23 February 2008, Crashed.AV-13.10.89-0128.Spirit of Nebraska.28 June 1995 — Active.AV-14.10.89-0129.Spirit of Georgia.14 November 1995 — Active.AV-15.10.90-0040.Spirit of Alaska.24 January 1996 — Active.AV-16.10.90-0041.Spirit of Hawaii.10 January 1996 — Active.AV-17.20.92-0700.Spirit of Florida.3 July 1996 — Active.AV-18.20.93-1085.Spirit of Oklahoma.15 May 1996 — Active.AV-19.20.93-1086.Spirit of Kitty Hawk.30 August 1996 — Active.AV-20.30.93-1087.Spirit of Pennsylvania.5 August 1997 — Active.AV-21.30.93-1088.Spirit of Louisiana.10 November 1997 — Active.AV-22/AV-165 canceled."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=B-2_Spirit_(B-2_නිරීක්ෂ්‍ය_නොවන_බෝම්බ_හෙලන_ගුවන්_යානය)&oldid=487749" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ගය:.NeedToAddCategory.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.Afrikaans.Aragonés.العربية.Azərbaycanca.Бeлapyckaя (TapaшkeBiцa).Бълrapckи.বাংলা.Bosanski.Čeština.Dansk.Deutsch.Eλλnvιkά.English.Esperanto.Español.Eesti.فارسی.Suomi.Français.Galego.עברית.Hrvatski.Magyar.Bahasa Indonesia.Italiano.日本語.Jawa.ქართული.한국어.Lietuvių.Minangkabau.MoHroл.Bahasa Melayu.မြန်မာဘာသာ.Nederlands.Norsk bokmål.Polski.پنجابی.پښتو.Português.Română.Pycckий.Simple English.Slovenčina.Slovenščina.Cpпckи / srpski.Svenska.தமிழ்.ไทย.Türkçe.TaTapчa/tatarça.ykpaïHcbka.اردو.Tiếng Việt.吴语.中文.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 25 අගෝස්තු 2021 දින දී, 12:51 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය - විකිපීඩියා.ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.සාමුද්‍රීය ශාක ප්ලවාංග සහ භෞමික වෘක්ෂලතා යන දෙවර්ගයම ඇතුළු ගෝලීය ප්‍රභාසංශ්ලේෂණ ව්‍යාප්තිය දක්වන සංයුක්ත රූපයක්.ශාකයන්හී සිදුවන ප්‍රභාසංශ්ලේෂණ වර්ගයෙහි සමස්ත සමීකරණය.ප්‍රභාසංශ්ලේෂණයෙහි සිදුවන ද්‍රව්‍යය ප්‍රතිචක්‍රීයකරණ ක්‍රියාවලීය.ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය යනු, ආලෝකය ඇතිවිට කාබන් ඩයොක්සයිඩ් හා ජලය උපයෝගී කරගෙන ප්රකාශ ස‍්වයංපෝෂී ජීවීන්ට අවශ්ය කාබනික ද්රව්ය සංශ්ලේෂණය කරගැනීමේ පරිවෘත්තීය ක්‍රියාවලිය යි.මේ සඳහා කාබන්ඩයොක්සයිඩ් වායුව, හරිතප්‍රද, ජලය සහ හිරුඑළිය අමුද්‍රව්‍ය ලෙස භාවිතා වන අතර එනයින් හිරු එළිය සහ කාබන්ඩයොක්සයිඩ් වායුව බාහිර සාධක ලෙස ද ජලය හා හරිතප්‍රද අභ්‍යන්තර සාධක ලෙස ද සැළකේ. කාබන් චක්‍රයේදී වායුගෝලීය කාබන් ඩයොක්සයිඩ් ජීවක්‍රියාවක් සඳහා භාවිතාවන එක ම අවස්ථාව මෙය වේ. එබැවින් ඔක්සිජන්:කාබන්ඩයොක්සයිඩ් අනුපාතය නියතව තබා ගැනීම සඳහා ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය අත්‍යාවශ්‍ය වේ..පටුන.1 වාච්‍යාර්ථය.2 ආලෝක ප්‍රතික්‍රියාව.3 අඳුරු ප්‍රතික්‍රියාව.3.1 කැල්වින් චක්‍රය.4 මූලාශ්ර.වාච්‍යාර්ථය[සංස්කරණය].ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය (මෙම විද්‍යා වදනට සංස්කෘත බසින් ව්‍යවහාර වන්නේ प्रभासंयोगह् යනුවෙන් වන අතර එය ශබ්ද නැගෙන්නේ ප්‍රභාසම්යෝග ලෙසිනි. මෙහි අර්ථය ආලෝක ශක්තිය අනුසාරයෙන් සංයෝග කිරීම විය හැක. කෙසේවෙතත් प्रभा ප්‍රභා යන සංස්කෘත වදනෙහි අර්ථය "ආලෝකය" යන්න වන අතර संश्लेषिन् සංශ්ලේෂණ් යන සංස්කෘත වදනෙහි අර්ථය "එකට එක් කිරීම" යන්නයි. එනයින් ගත් කල මෙහි අරුත පැහැදිලි කර ගත හැක.) යනු ජීවියාගේ ක්‍රියාවලීන් සඳහා භාවිතා කල හැකි ඉන්ධන සපයාගැනුමට රසායනික ශක්තිය බවට හිරුගෙන් ග්රහණය කෙරෙන ආලෝක ශක්තිය පරිවර්තනය කිරීමට ශාක සහ ආනකුත් ජීවීන් විසින් භාවිතා කෙරෙන ක්‍රියාවලියකි. ශාක, ඇල්ගී, සහ බොහෝ බැක්ටීරියා විශේෂ තුල ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය සිදු වන නමුත්, ආකෙයා තුල සිදු නොවේ. ප්රකාශ ස්වයංපෝෂියන් ලෙසින් ප්‍රභාසංශ්ලේෂක ජීවීන් හැඳින්වෙන්නේ ඔවුන් විසින්ම ඔවුන්ගේ ආහාර නිපදවාගත හැකි නිසාය. ශාක, ඇල්ගී සහ සයනොබැක්ටීරියා තුලදී, ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය විසින් කාබන්ඩයොක්සයිඩ් සහ ජලය භාවිතා කොට, අතුරුඵලයක් ලෙසින් ඔක්සිජන් නිදහස් කරයි. පෘථිවිය මත සමස්ත සවායු ජීවය සඳහා ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය ඉතා වැදගත් වෙයි. වායුගෝලයෙහි සාමාන්‍ය ඔක්සිජන් මට්ටම පවත්වාගෙනයෑමට අමතරව, එක්කෝ සෘජු ලෙසින් ප්රාථමික නිෂ්පාදනය තුලින් හෝ, වක් ලෙසින් ඔවුන්ගේ ආහාරයන්හී අත්‍යන්ත ප්රභවය ලෙසින් හෝ පෘථිවියෙහි සමස්ත ජීවයෙහිම වාගේ ශක්ති ප්රභවය වන්නේ ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය වන අතර,[1] ව්‍යතිරේකයන් වන්නේ ගැඹුරු මුහුදේ ජලතාප වාතව් අවට හෝ ගල් තුල හෝ ජීවත් වන රසායනික ස්වයංපෝෂිතයන් වෙති. ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය මගින් ශක්තිය ග්රහණය කිරීමේ අති මහත් මධ්‍යනය සීඝ්‍රතාවය දළ වශයෙන් 130 ටෙරාවොට් වන අතර,[2][3][4] එය මිනිස් ශිෂ්ටාචාරය විසින් කෙරෙන සමස්ත ජව පරිභෝජනය මෙන් සය ගුණයක් පමණ විශාල වෙයි.[5] ශක්තියෙහි ප්‍රභවයක් වන සේම, ප්රභාසංස්ලේෂණය ජීවින්ගේ දේහයන්හී සියළු කාබනික සංයෝගයන්හී කාබන් හී ප්‍රභවයද වෙයි. සමස්තයක් වශයෙන් ගත් කල, ප්‍රභාසංශ්ලේෂී ජීවින් විසින් වසරකට 100–115 පෙටාග්‍රෑම් පමණ කාබන් ජෛවස්කන්ධය බවට පත් කරති.[6][7].ආලෝක ප්‍රතික්‍රියාව[සංස්කරණය].ප්රධාන ලිපිය: අලෝක-පරායත්ත ප්‍රතික්‍රියා.තයිලකොයිඩ පටලයෙහි ප්‍රභාසංස්ලේෂණයෙහි ආලෝක ප්‍රතික්‍රියා.හරිතලවයේ තයිලකොයිඩ පටල මත සිදුවේ. කාබන්ඩයොක්සයිඩ් හා ජලය උපයෝගී කරගනිමින් (හිරු එළියෙන් ලැබෙන) ශක්ති පෝටෝන ඇතිවිට ග්ලූකෝස් නිපදවයි. ඔක්සිජන් අතුරුඵලයක් ලෙස පිටවන අතර ඒ, ප්‍රභාජලවිච්ඡේදනය නිසාවෙනි. ප්‍රභාපද්ධති I හා ප්‍රභාපද්ධති II නම්වූ ක්රියා ඒකක වර්ග දෙකක් තයිලකොයිඩ පටල මත දක්නට ලැබේ. මින් හිරුඑළිය හමුවේ පළමු ක්රියාකාරිත්වය ලබන්නේ ප්‍රභාපද්ධති II ලෙස නම්කළ ව්‍යුහය යි. එය පසුව සොයාගත්තක් නිසා එසේ නම් කර ඇත. ප්‍රභාපද්ධති II ට පෝටෝන පතිත වී එහි ඇති ඉලෙක්ට්‍රෝන උත්තේජිත අවස්ථාවට පත් වේ. ඒවා ප්රාථමික ඉලෙක්ට්‍රෝන ප්‍රතිග්‍රාහක ශ්‍රේණියක් හරහා ප්‍රභාපද්ධති I වෙත යොමු කෙරේ. මේ අතරතුර ප්‍රභාපද්ධති II හි ඇතිවූ ඉලෙක්ට්‍රෝන ඌණතාව වළකාලීමට ප්‍රභාවිච්ඡේදනය නොහොත් ජල අණුවක් ඔක්සිජන් හා H+(ප්‍රෝටෝන) දෙකකට බිඳලයි..අඳුරු ප්‍රතික්‍රියාව[සංස්කරණය].හරිතලවයේ පංජරයේ සිදු වේ. මෙය ආලෝකය ඇතිවිටත්, නොමැති විටත් එක සේ සිදුවේ. මෙහි ක්‍රියාවලීන් “කැල්වින් චක්‍රය“ නමින් මෙල්වින් හා කැල්වින් විද්‍යාඥයන් විසින් පැහැදිලි කර ඇත..කැල්වින් චක්‍රයේ පළමු පියවර.කැල්වින් චක්‍රය[සංස්කරණය].ආලෝක ප්‍රතික්‍රියාවෙන් නිපැයූ NADPH හා ATP භාවිතා වේ..කාබොක්සිල්කරණය - රිබියුලෝස් බිස් පොස්පේට් කාබොක්සිලේස් එන්සයිමය; කාබන්ඩයොක්සයිඩ් සමග රිබියුලෝස් බිස් පොස්පේට් බැඳීම උත්ප්‍රේරණය කරයි. ඉන් ප්‍රභාසංශ්ලේෂණයේ ප්රථම අස්ථායි සංයෝගය සාදා අනතුරුව ග්ලිසරැල්ඩිහයිඩ්-3-පොස්පේට් (G3P) අණු දෙකක් බවට පත්වේ..PGA ඔක්සිහරණය - ඒ හා සබැඳෙන ATP හා NADPH මගින් බයිපොස්පොග්ලිසරේට් (PGAL) අණුවක් සාදමින් ATP → ADP බවටත් NADPH → NADP+ බවටත් පත් වේ. fuu PGAL වලින් කොටසක් කාබනික ආහාර නිපැයීමට යෙදවේ..කැල්වින් චක්‍රයේ දෙවන පියවර.RuBP ප්‍රතිජනනය - ඉතිරි PGAL හා ATP බැඳී RuMP හරහා නැවත RuBP ඇතිවේ..මූලාශ්ර[සංස්කරණය].↑ බ්‍රියන්ට් ඩී ඒ, ෆ්‍රිගාඩ් එන් යූ (2006). "ප්‍රොකැරියොටික් ෆොටොසින්තසිස් ඇන්ඩ් ෆෝටොට්‍රොෆි ඉලුමිනේටඩ්". Trends Microbiol. 14 (11): 488–96. doi:10.1016/j.tim.2006.09.001. PMID 16997562. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help).↑ නීල්සන් කේ එච්, කොන්රඩ් පී ජී (1999). "ලයිෆ්: පාස්ට්, ප්‍රසන්ට් ඇන්ඩ් ෆියුචර්". Philos. Trans. R. Soc. Lond., B, Biol. Sci. 354 (1392): 1923–39. doi:10.1098/rstb.1999.0532. PMC 1692713. PMID 10670014. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help).↑ විට්මාර්ෂ් ජේ, ගෝවින්ජී (1999). "The photosynthetic process". මෙම කෘතිය තුල: සිංහාල් ජී එස්, රෙන්ගර් ජී, සොපොරි එස් කේ, ඉර්ගැන්ග් කේ ඩී, ගෝවින්ජී. කන්සෙප්ට්ස් ඉන් ෆොටෝබයලජි: ෆොටොසින්තසිස් ඇන්ඩ් and photomorphogenesis. Boston: Kluwer Academic Publishers. පිටු. 11-51. ISBN 0-7923-5519-9. http://www.life.illinois.edu/govindjee/paper/gov.html#80. "100 x 1015 grams of carbon/year fixed by photosynthetic organisms which is equivalent to 4 x 1018 kJ/yr = 4 x 1021J/yr of free energy stored as reduced carbon; (4 x 1018 kJ/yr) / (31,556,900 sec/yr) = 1.27 x 1014 J/yr; (1.27 x 1014 J/yr) / (1012 J/sec / TW) = 127 TW.".↑ Steger U, Achterberg W, Blok K, Bode H, Frenz W, Gather C, Hanekamp G, Imboden D, Jahnke M, Kost M, Kurz R, Nutzinger HG, Ziesemer T (2005). Sustainable development and innovation in the energy sector. Berlin: Springer. p. 32. ISBN 3-540-23103-X. The average global rate of photosynthesis is 130 TW (1 TW = 1 terawatt = 1012 watt).{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link).↑ "වර්ල්ඩ් Consumption of Primary Energy by Energy Type and Selected Country Groups, 1980–2004" (XLS). එනර්ජි ඉන්ෆර්මේෂන් ඇඩ්මිනිස්ට්‍රේෂන්. July 31, 2006. සම්ප්‍රවේශය 2007-01-20..↑ Field CB, Behrenfeld MJ, Randerson JT, Falkowski P (1998). "Primary production of the biosphere: integrating terrestrial and oceanic components". Science. 281 (5374): 237–40. doi:10.1126/science.281.5374.237. PMID 9657713. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link).↑ "Photosynthesis". McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology. 13. New York: McGraw-Hill. 2007. ISBN 0-07-144143-3.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය&oldid=492204" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.සෛලීය ශ්වසනය.පරිවෘත්තිය.පරිසර පද්ධති.ජෛව ක්‍රියාවලී.සස්‍ය විද්‍යාව.උද්භිද විද්‍යාව.ශාක කායික විද්‍යාව.ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය.සැඟවුණු ප්‍රවර්ග:.සැකිල්ල ඇමතුම් තුළ අනුපිටපත් තර්ක යොදා ගනිමින් පිටු.CS1 errors: unsupported parameter.CS1 maint: multiple names: authors list.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.Afrikaans.Alemannisch.Aragonés.العربية.الدارجة.অসমীয়া.Asturianu.Azərbaycanca.تۆرکجه.БaшҡopTca.Žemaitėška.Bikol Central.Бeлapyckaя.Бeлapyckaя (TapaшkeBiцa).Бълrapckи.भोजपुरी.বাংলা.Brezhoneg.Bosanski.Бypяaд.Català.HoxчийH.Cebuano.ᏣᎳᎩ.کوردی.Čeština.Cymraeg.Dansk.Deutsch.Zazaki.Eλλnvιkά.English.Esperanto.Español.Eesti.Euskara.Estremeñu.فارسی.Suomi.Français.Nordfriisk.Frysk.Gaeilge.Kriyòl gwiyannen.Gàidhlig.Galego.Avañe'ẽ.ગુજરાતી.Gaelg.עברית.हिन्दी.Fiji Hindi.Hrvatski.Kreyòl ayisyen.Magyar.Հայերեն.Interlingua.Bahasa Indonesia.Ilokano.ГIaлrIaй.Ido.Íslenska.Italiano.日本語.Jawa.ქართული.Қaзaқшa.ಕನ್ನಡ.한국어.Kurdî.Kыprызчa.Latina.Лeзrи.Luganda.Limburgs.Lombard.Lietuvių.Latviešu.मैथिली.Malagasy.MakeдoHckи.മലയാളം.MoHroл.ဘာသာ မန်.मराठी.Bahasa Melayu.မြန်မာဘာသာ.Plattdüütsch.Nedersaksies.नेपाली.नेपाल भाषा.Nederlands.Norsk nynorsk.Norsk bokmål.Occitan.ਪੰਜਾਬੀ.Kapampangan.Polski.پنجابی.پښتو.Português.Runa Simi.Română.Pycckий.PycиHbckый.संस्कृतम्.Caxa Tылa.Scots.Srpskohrvatski / cpпckoxpBaTckи.Simple English.Slovenčina.Slovenščina.ChiShona.Soomaaliga.Shqip.Cpпckи / srpski.Sunda.Svenska.Kiswahili.தமிழ்.తెలుగు.Toҷиkӣ.ไทย.Tagalog.Türkçe.TaTapчa/tatarça.ئۇيغۇرچە / Uyghurche.ykpaïHcbka.اردو.Oʻzbekcha/ўзбekчa.Vèneto.Vepsän kel’.Tiếng Việt.Winaray.吴语.IsiXhosa.ייִדיש.中文.文言.Bân-lâm-gú.粵語.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 11 නොවැම්බර් 2021 දින දී, 16:10 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ජාවා (ක්‍රමලේඛන භාෂාව) - විකිපීඩියා.ජාවා (ක්‍රමලේඛන භාෂාව).විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search."ජාවා භාෂාව" මෙතැනට යළියොමුවෙයි. ඉන්දුනීසියාවේ ජාවා දූපතේ භාවිත වන ස්වාභාවික භාෂාව සඳහා, ජාවානු භාෂාව බලන්න..මෙම ලිපිය ක්‍රමලේඛන භාෂාවක් පිලිබඳ වේ. java.com වෙතින් බාගත කරගත් මෘදුකාංග පැකේජය සඳහා, ජාවා SE බලන්න..JavaScript සමග වරදවා වටහා ගැනීමෙන් වළකින්න..ජාවා.ගොනුව:Java logo.svg.පැරඩයිමය.Multi-paradigm: වස්තු-නැඹුරු (class-based), structured, imperative, generic, reflective, concurrent.සැලසුම් කළේ.ජේම්ස් ගොස්ලිං.සංවර්ධකයා.සන් මයික්‍රොසිස්ටම්ස් (now owned by Oracle Corporation).පළමුව ප්රකාශය.මැයි 23, 1995; වසර 27 කට පෙර (1995-05-23)[1].ප්‍රරූප නීතිය.Static, strong, safe, nominative, manifest.වරපත.GNU General Public License, Java Community Process.ගොනු දිගුව..java, .class, .jar.වෙබ් අඩවිය.oracle.com/java/.ප්රධාන ක්රියාත්මක කිරීම.OpenJDK, GNU Compiler for Java (GCJ), many others.උප භාෂෘව.Generic Java, Pizza.ආභාෂය ලද්දේ.Ada 83, C++,[2] C#,[3] Eiffel,[4] Generic Java, Mesa,[5] Modula-3,[6] Oberon,[7] Objective-C,[8] UCSD Pascal,[9][10] Object Pascal[11].බලපෑම් කළේ.Ada 2005, BeanShell, C#, Chapel,[12] Clojure, ECMAScript, Fantom, Groovy, Hack,[13] Haxe, J#, JavaScript, Kotlin, PHP, Python, Scala, Seed7, Vala.Java Programming at Wikibooks.ජාවා යනු සමගාමී, පන්ති-මූලික, වස්තු-නැඹුරු, පොදු-කාර්ය පරිගණක ක්‍රමලේඛන භාෂාවකි,[14] එය විශේෂයෙන් ම ක්රියාත්මක කිරීමේ පරායත්තතාවන් අවම කරමින් සැලසුම් කර ඇත. එමගින් යෙදවුම් සංවර්ධකයන්ට "එක් වරක් ලියා, ඕනෑම තැනක ධාවනය කිරීමට" (WORA) අවස්ථාව ලබා දීමට අපේක්ෂා කර ඇත,[15] එනම් සම්පාදිත ජාවා කේතය ඊට සහාය දක්වන සියලු ප්ලැට්ෆෝම් වල ප්‍රතිසම්පාදනය කිරීමකින් තොරව ධාවනය කළ හැක.[16] ජාවා යෙදවුම් නියමාකාරයට සම්පාදනය (Compile) කරන්නේ පරිගණක වාස්තුව නොසලකා ඕනෑම ජාවා වර්චුවල් යන්ත්‍රයක (JVM) ධාවනය වන බයිට්කෝඩ් වලටය. 2016 වනවිට, ජනප්‍රියම පරිඝනක ක්‍රමලේකන භාෂාවකි,[17][18][19][20] එමෙන්ම ලොව පුරා මිලියන 9ක් පරිශීලකයන් භාවිතා කරන අතර ප්රධාන වශයෙන් වෙබ් යෙදුම් නිර්මාණය කිරීමට යොදාගනි.[21] Java was originally developed by James Gosling at Sun Microsystems (which has since been acquired by Oracle Corporation) and released in 1995 as a core component of Sun Microsystems' Java platform. The language derives much of its syntax from C and C++, but it has fewer low-level facilities than either of them..The original and reference implementation Java compilers, virtual machines, and class libraries were originally released by Sun under proprietary licenses. As of May 2007, in compliance with the specifications of the Java Community Process, Sun relicensed most of its Java technologies under the GNU General Public License. Others have also developed alternative implementations of these Sun technologies, such as the GNU Compiler for Java (bytecode compiler), GNU Classpath (standard libraries), and IcedTea-Web (browser plugin for applets)..The latest version is Java 8 which is the only version currently supported for free by Oracle, although earlier versions are supported both by Oracle and other companies on a commercial basis..ජාවා යනු පරිගණක ක්‍රමලේඛණය කිරිමට හාවිතා කරයි. "සන් මයික්‍රෝසිස්ටම්ස්" (Sun Microsystems) නැමැති ආයතනය විසින් 1995 වර්ෂෙය්දි හදුන්වාදෙන ලදි. මෙමය C සහ C++ යන පරිගණක ක්‍රමලේඛණ හාෂා වලට සමානකම් දැක්වුවද ඊට වඩා වැඩි පහසුකම් අන්තර්ගතය. ජාවා වැඩසටහන් bytecode නැමැති ක්රමයට පරිවර්තනය කොට "ජාවා වැඩකරන පරිසරය" තුල ක්රියාත්මක වේ. "ජාවා" යනු දැනට භාවිතයේ පවතින ජනප්‍රියතම ක්‍රමලේඛන භෂාවක් වන අතර,එය පරිගනක යෙදවුම් මෘදුකාංග (Computer Application Software) සැකසීමේ සිට වෙබ් යෙදවුම් (Web Application) දියුණු කිරීම දක්වා වූ පුළුල් පරාසයක ව්‍යප්ත වී පවතී. නමුත් දැන් ජාවාහි අයිතිය "ඔරකල් ආයතනය" (Oracal Corp.) සතුව පවති..පටුන.1 ඉතිහාසය.2 මුලික වැඩසටහනක්.3 සංස්කරණය.4 බාහිර සබැඳුම්.ඉතිහාසය[සංස්කරණය].ජේම්ස් ගොස්ලිං (James Gosling), මයික් ෂෙරිඩන් (Mike Sheridan) සහ පැට්‍රික් නෝටන් (Patrick Naughton) යන අය ඇතුලු "ග්රීන් ටීම්" (Green Team) නමින් හැන්දින්වු කන්ඩායම 1991 ජූනි මාසය පමන වන විට "Green Project" ව්‍යපෘතිය ආරම්භ කරන ලදී. මෙම ක්රම ලේඛන භාෂාව මුලින්ම "ඕක්"(oak) ලෙස හඳුන්වන වනු ලැබූ අතර,ජේම්ස් ගොස්ලිං ගේ කාර්යාලය ඉදිරිපිට තිබූ "ඕක්" ගසක් එයට හේතු වූ බව සඳහන් වේ. පසුව එය "ග්රීන්"(Green) ලෙස වෙනස් වූ අතර, අවසානයේදී සසම්භාවීව තෝරා ගත් වචන සමූහයක් අතරින් "ජාවා" (Java) යන නමින් නම් කරනු ලැබීය. සන් මයික්‍රෝසිස්ටම්ස් ආයතනය විසින් 1995 වර්ෂයේදී ජාවා පරිගනක භාෂාව මුලින්ම මහජනයා වෙත ඉදිරිපත් කරන ලදී (2010 ජනවාරි 27 වන දින සිට ඔරකල් ආයතනය විසින් අත්පත් කරගන්නා ලදී ). එය එවකට ජනප්රිය පද්ධති වෙනුවෙන් වියදම් රහිත භාෂාවක් ලෙස ප්රචලිත විය..මුලික වැඩසටහනක්[සංස්කරණය].class HelloWorldApp { public static void main(String[] args) { String x="Hello World"; // Create string variable. System.out.println(x); // Display the string. } }.මෙම කුඩා වැඩසටහන වදන් සැකසීමෙ වැඩසටහනක් (Notepad) මගින් සකස් කර HelloWorldApp.java නම්න් ගබඩා කර විධාන ක්රියාත්මක කිරීමේ වැඩසටහනක් (eg: Windows Command Prompt) ආධාරයෙන් ක්රියාත්මක කර බැලිය හැකිය. මෙම වැඩසටහන ධාවනය කිරිමට පෙර compile කර ගත යුතුය. ඒ සදහා javac විධානය යොදා ගත හැකිය. (eg: javac HelloWorldApp.java). ධාවනය කිරීම සදහා java විධානය යොදා ගත හැකිය. (උදා: java HelloWorldApp).ඔබගේ පරිඝනකයට ජාවා පරිගණක ක්‍රමලේඛන බස පිහිටුවා ගන්නා ආකාරය.ඔබගේ මෙහයුම් පද්දතිය WINDOWS නම්,.පලමුව ඔබගේ ම්හයුම් පද්දට්තියාට ගෑලපෙන ජවා ක්‍රමලේඛනය භාගත කර ගන්න. මෙය ප්රධාන ලෙස 32 bit සහ 64 bit ලෙස වර්ග දෙකකින් ඈත..ඔබගේ මෙහයුම් පද්දතිය ගෑන දෑන ගෑනීම සදහා DxDiag මෙවලම භාවිතා කරන්න.සාර්ථකව පිහිටුවා ගැනීමෙන් පසු පහත සදහන් SYSTEM variable, ENVIRONMENT variable ඇතුලත් කරන්න..JAVA_HOME=C:\Program Files\Java\jdk1.6.0_33 ( ඔබට ගෙලපෙන ලෙස වෙනස් කර ගන්න ).මෙහයුම් පද්දතියේ PATH variable පහත ලෙස සංස්කාණය කරගන්න..$JAVA_HOME\bin.දෑන් ඔබ සාර්තකව පිහිටුවාගෙන අවසානය්. ඔබ සාර්තක දෑය් දෑන ගෑනීමට විධාන පුවරුවක් ගෑන java අතුල්කරන්න එවිට ඔබට නව පිහිටුවා ගෙනීමේ විස්තර ලෙබෙනු ඈත..සංස්කරණය[සංස්කරණය].සන් ආයතනය ජාවා ක්‍රමලේඛන විවිධ මාධ්‍ය (Platform) ඉලක්ක කරගනිම්න් සකස්කර ඇත. ඒවා නම්,.ජාවා කාඩ් ස්මාට්කාඩ් සදහා..ජාවා මයික්‍රෝ සංස්කරණය (ජාවා එම්.ඊ.) — සීමාසහිත සම්පත් ඇති පද්ධති සදහා(ජංගම දුරකථන, රූපවාහිනි ආදිය සදහා)..ජාවා සාමාන්‍ය සංස්කරණය (ජාවා එස්.ඊ.) — සාමාන්‍ය පරිඝනක සදහා..ජාවා වානිජ සංස්කරණය (ජාවා ඊ.ඊ.) — වානිජමය ඉතා දියුනු අන්තර්ජාල යෙදුම් නිර්මාණය කිරිම සදහා..ඉහත සදහන් එක් එක් සංස්කරණ සදහා වෙන වෙනම ඊට අදාල සම්පත් ජාවා සතුව පවති. අදාල කේතයන් Sun ආයතනය මගින් නඩත්තු වන අතර ඒ පිලිබද උනන්දුවක් දක්වන්නන්ට එම ක්‍රියාවලියට සහභාගි විය හැක..සන් ආයතනය PersonalJava නම්න්ද සංස්කරණයක් ජාවා මයික්‍රෝ සංස්කරණය සම්බන්ධයෙන් ලබාදුන්නත් පසුව එම සංස්කරණය දියුනු කිරිම නවතා ඇත..බාහිර සබැඳුම්[සංස්කරණය].ප්රධාන ජාවා වෙබ් අඩවිය.ජාවා ඉතිහාසය.↑ Binstock, Andrew (20 May 2015). "Java's 20 Years Of Innovation". Forbes. සම්ප්‍රවේශය 18 March 2016..↑ Harry. H. Chaudhary (28 July 2014). "Cracking The Java Programming Interview :: 2000+ Java Interview Que/Ans". සම්ප්‍රවේශය 29 May 2016..↑ Java 5.0 added several new language features (the enhanced for loop, autoboxing, varargs and annotations), after they were introduced in the similar (and competing) C# language [1] [2].↑ Gosling, James; McGilton, Henry (May 1996). "The Java Language Environment"..↑ Gosling, James; Joy, Bill; Steele, Guy; Bracha, Gilad. "The Java Language Specification, 2nd Edition"..↑ "The A-Z of Programming Languages: Modula-3". Computerworld.com.au. සම්ප්‍රවේශය 2010-06-09..↑ Niklaus Wirth stated on a number of public occasions, e.g. in a lecture at the Polytechnic Museum, Moscow in September, 2005 (several independent first-hand accounts in Russian exist, e.g. one with an audio recording: Filippova, Elena (September 22, 2005). "Niklaus Wirth's lecture at the Polytechnic Museum in Moscow".), that the Sun Java design team licensed the Oberon compiler sources a number of years prior to the release of Java and examined it: a (relative) compactness, type safety, garbage collection, no multiple inheritance for classes – all these key overall design features are shared by Java and Oberon..↑ Patrick Naughton cites Objective-C as a strong influence on the design of the Java programming language, stating that notable direct derivatives include Java interfaces (derived from Objective-C's protocol) and primitive wrapper classes. [3].↑ TechMetrix Research (1999). "History of Java" (PDF). Java Application Servers Report. The project went ahead under the name "green" and the language was based on an old model of UCSD Pascal, which makes it possible to generate interpretive code.↑ "A Conversation with James Gosling – ACM Queue". Queue.acm.org. 2004-08-31. සම්ප්‍රවේශය 2010-06-09..↑ In the summer of 1996, Sun was designing the precursor to what is now the event model of the AWT and the JavaBeans TM component architecture. Borland contributed greatly to this process. We looked very carefully at Delphi Object Pascal and built a working prototype of bound method references in order to understand their interaction with the Java programming language and its APIs.White Paper About Microsoft's "Delegates".↑ "Chapel spec (Acknowledgements)" (PDF). Cray Inc. 2015-10-01. සම්ප්‍රවේශය 2016-01-14..↑ "Facebook Q&A: Hack brings static typing to PHP world". InfoWorld. 2014-03-26. සම්ප්‍රවේශය 2015-01-11..↑ Gosling et al. 2014, පිටු අංකය: 1..↑ "Write once, run anywhere?". Computer Weekly. 2002-05-02. සම්ප්‍රවේශය 2009-07-27..↑ "1.2 Design Goals of the Java™ Programming Language". Oracle. 1999-01-01. සම්ප්‍රවේශය 2013-01-14..↑ McMillan, Robert (2013-08-01). "Is Java Losing Its Mojo?". wired.com. Java is on the wane, at least according to one outfit that keeps on eye on the ever-changing world of computer programming languages. For more than a decade, it has dominated the TIOBE Programming Community Index, and is back on top – a snapshot of software developer enthusiasm that looks at things like internet search results to measure how much buzz different languages have. But lately, Java has been slipping..↑ RedMonk Index on redmonk.com (Stephen O'Grady, January 2015).↑ "Programming Language Popularity". langpop.com. 2013-10-25. සම්ප්‍රවේශය 2015-04-02. Normalized Comparison: 1st C, 2nd Java, 3rd PHP.↑ "TIOBE Programming Community Index". 2015. සම්ප්‍රවේශය 2015-04-03..↑ "JavaOne 2013 Review: Java Takes on the Internet of Things". www.oracle.com. සම්ප්‍රවේශය 2016-06-19.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ජාවා_(ක්‍රමලේඛන_භාෂාව)&oldid=486909" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.Pages using deprecated source tags.පරිගණක වැඩසටහන්කරණය.පරිගණක භාෂා.පරිගණක විද්‍යාව.සැඟවුණු ප්‍රවර්ග:.Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page.Missing redirects.විකිපීඩියාවෙහි වැරදි ආරක්ෂිත සැකිලි අඩංගු පිටු.භින්න වූ ගොනු සබැඳි සහිත පිටු.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.Acèh.Afrikaans.አማርኛ.Aragonés.العربية.الدارجة.مصرى.অসমীয়া.Asturianu.Azərbaycanca.تۆرکجه.Žemaitėška.Бeлapyckaя.Бeлapyckaя (TapaшkeBiцa).Бълrapckи.বাংলা.Bosanski.ᨅᨔ ᨕᨘᨁᨗ.Català.Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄.کوردی.Corsu.Čeština.ЧӑBaшлa.Cymraeg.Dansk.Deutsch.Eλλnvιkά.English.Esperanto.Español.Eesti.Euskara.Estremeñu.فارسی.Suomi.Na Vosa Vakaviti.Français.Gaeilge.Galego.ગુજરાતી.客家語/Hak-kâ-ngî.עברית.हिन्दी.Hrvatski.Kreyòl ayisyen.Magyar.Հայերեն.Interlingua.Bahasa Indonesia.Íslenska.Italiano.日本語.ქართული.Qaraqalpaqsha.Taqbaylit.Қaзaқшa.ಕನ್ನಡ.한국어.Kurdî.Kыprызчa.Latina.Ligure.Lombard.Lietuvių.Latviešu.Minangkabau.MakeдoHckи.മലയാളം.MoHroл.मराठी.Bahasa Melayu.မြန်မာဘာသာ.नेपाली.Nederlands.Norsk nynorsk.Norsk bokmål.Occitan.ଓଡ଼ିଆ.ਪੰਜਾਬੀ.Polski.پنجابی.Português.Română.Pycckий.संस्कृतम्.Caxa Tылa.سنڌي.Srpskohrvatski / cpпckoxpBaTckи.Simple English.Slovenčina.Slovenščina.Soomaaliga.Shqip.Cpпckи / srpski.Svenska.Kiswahili.தமிழ்.తెలుగు.Toҷиkӣ.ไทย.Tagalog.Türkçe.TaTapчa/tatarça.ykpaïHcbka.اردو.Oʻzbekcha/ўзбekчa.Vèneto.Tiếng Việt.Winaray.吴语.中文.文言.Bân-lâm-gú.粵語.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 1 අගෝස්තු 2021 දින දී, 08:55 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ජලය - විකිපීඩියා.ජලය.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.මෙම ලිපිය ජලයේ සාමාන්‍ය ස්වරූපය පිලිබඳ වේ. එහි ගතිගුණ පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක විස්තරයක් සඳහා, ජලයේ ගතිගුණ බලන්න. වෙනත් භාවිතා සඳහා, ජලය (වක්‍රෝත්තිහරණය) බලන්න..ජලය අවස්ථා තුනෙහිදී: ද්‍රව, ඝන (අයිස්), සහ වාතය තුල ඇති (අදෘශ්‍යමාන) ජල වාෂ්ප. වලාකුළු වනාහි ජල වාෂ්පයෙන්-සංතෘප්ත වූ වාතයෙන් ඝණීභවනය වූ ජල බිඳිති වල සංචයනයන් වේ..වතුර හෙවත් ජලය යනු හයිඩ්‍රජන් සහ ඔක්සිජන් යන්නෙන් සමන්විත සහ ජීවයෙහි සියළු ඥාත ආකරයන්හි පැවැත්ම සඳහා අත්‍යාවශ්‍ය වන්නාවූ සුලබ රසායනික ද්‍රව්‍යය කි.< අදහස් කරන්නේ එහි ද්‍රව ආකාරය හෝ අවස්ථාව පමණක් වුවද, මෙම ද්‍රව්‍යය සඳහා ඝන අවස්ථාව වන, අයිස්, සහ වායුමය අවස්ථාව වන, ජල වාෂ්ප හෝ හුමාලය ද පවතියි. ජලය, පෘථිවියෙහි පෘෂ්ඨයෙන් 71% ක් වසා පැතිර පවතියි. [1] පෘථිවිය මත, එය බොහෝ ලෙසින් සාගර සහ අනෙකුත් විසල් ජල තලයන්හිද, ජලයෙන් 1.6% පොළොව අභ්‍යන්තරයෙහි ජලධරයන්හි සහ 0.001% වාතයෙහි වාෂ්ප, වලාකුළු (ඝන හා ද්‍රව ජල අංශු වාතයෙහි අවලම්බනය වීමෙන් තැනෙයි), සහ වර්ෂාපතනය ලෙස පවතියි. [2] සාගරයන් භූතල ජලයෙන් 97% ක් දරන අතර, ග්ලැසියරයන් හා ධ්‍රැවීය අයිස් වැස්මන් 2.4% ක්ද, අනෙකුත් ගොඩබිම භූතල ජල ධාරකයන් වන ගංගාවන්, විල් හා පොකුණු තවත් 0.6% දරති. පෘථිවියෙහි ජලයෙන් ඉතා කුඩා කොටසක්, ජීවවිද්‍යාත්මක දේහයන් සහ නිමැවුනු භාණ්ඩ තුල රඳවා තැබෙයි..ජලය නිරන්තරයෙන්ම, වාෂ්පීභවනය හෝ උත්ස්වේදනය (වාෂ්පෝත්ස්වේදනය), වර්ෂාපතනය, සහ අපධාවය, යන අවස්ථාවලින් සමන්විත චක්‍රයක් ඔස්සේ ගමන් කරමින් සාමාන්‍ය වශයෙන් මුහුදට සැපත් වේ. ගොඩබිමෙහි, වාෂ්පීභවනය හා උත්ස්වේදනය,ගොඩබිම වර්ෂාපතනය දායක වෙයි..පිරිසිදු, නැවුම් පානීය ජලය, මානවයාට හා අනෙකුත් ජීවීන්ට අත්‍යාවශ්‍ය වේ. ආරක්ෂා සහිත පානීය ජලය සපයා ගැනුමෙහි හැකියාව පසුගිය දශක කිහිපය තුලදී ලොව සියළු ප්‍රදේශයකම පාහේ ක්රමයෙන් හා විද්‍යාමාන ලෙසින් උන්නතියට පත්ව ඇත.[3][4] ආරක්ෂා සහිත ජලය සපයා ගැනුමෙහි හැකියාව සහ ඒක පුද්ගල දදේනි අතර පැහැදිලි සහසම්බන්ධයක් ඇත.[5] කෙසේවෙතත්, සමහරක් නිරීක්ෂක‍යන් නිමානය කර ඇත්තේ 2025 වන විට ලෝක ජනගහනයෙන් අඩකට වඩා ජල-ආශ්රිත අන්තරාදායකයන්ට මුහුණ දෙනු ඇති බවයි.[6] මෑත වාර්තාවක් (නොවැම්බර් 2009) අඟවනුයේ 2030 වන විට, ලොව සමහරක් දියුණු වෙමින් පවතින පලාත් වල, ජල ඉල්ලුම සැපයුමට වඩා 50% අභිබවන බවයි.[7] ජලය විසින් ලෝක ආර්ථිකයෙහි වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉෂ්ඨ කරනුයේ, එය පුළුල් පරාසයක රසායනික ද්රව්ය සඳහා ද්‍රාවකයක් ලෙස ක්රියා කරන හෙයින් හා කාර්මික සිසිලනය හා ප්‍රවාහනය සඳහා පහසුකම් සපයන්නකු වීම හෙයිනි. මිරිදිය ප්රමාණයෙන් දළ වශයෙන් 70% පමණ කෘෂිකර්මය සඳහා භාවිතා කෙරේ.[8].පටුන.1 රසායනික සහ භෞතික ගතිගුණ.2 ජලය තැනී ඇති අයුරු.3 1902 විල්සන් බෙන්ට්ලේ විසින් හිම පතනය ආකාර අනුව.4 කාළගුණ විද්‍යාවට අනුව වර්ෂාපතනය ලැබෙන ආකාරය අනුව.5 වර්ෂාපතනයේ බෙදීම්.6 මිහිපිට ජලය පවතින ආකාර.7 ජලය ප්රයෝජනයට ගන්නා අවස්ථා.8 විශේෂ ලක්ෂණ අනුව ජලයේ බෙදීම්.9 ක්ෂුද්‍ර ජීවී විද්‍යාවට අනුව.10 රස සහ ගඳ.11 ස්වභාවධර්මය තුල ජලයෙහි ව්‍යාප්තිය.11.1 විශ්වයෙහි ජලය.11.2 ජලය හා වාසෝචිත කලාපය.12 පෘථිවිය මත ජලය.12.1 ජල චක්‍රය.12.2 මිරිදිය ගබඩාකිරීම.12.3 මුහුදු ජලය.12.4 උදම්.13 ජීවයට බලපෑම.13.1 ජලජ ජීවි ස්වරූපයන්.14 මානව ශිෂ්ඨාචාරය මත බලපෑම්.14.1 සෞඛ්යය සහ දූෂණය.14.2 මානව භාවිතයන්.14.2.1 වගා බෝග සඳහා ජල සම්පාදනය.14.2.2 විද්‍යාත්මක සම්මතයක් ලෙස.14.2.3 පානය සඳහා.14.2.4 ද්‍රවණ කාරකයක් හෝ ද්‍රාවකයක් ලෙස.14.2.5 ගිනි නිවීමේ කටයුතුවල දී.14.2.6 රසායනික භාවිතයන්.14.2.7 විනෝදාත්මක කටයුතු.15 ආශ්රිත.16 වැඩිදුර කියවීම.16.1 ජලය ස්වභාවික සම්පතක් ලෙසින්.17 බාහිර සබැඳි.රසායනික සහ භෞතික ගතිගුණ[සංස්කරණය].මූලික ලිපියන්: ජලය(ගතිගුණ), ජලය(දත්ත පිටුව), සහ ජලය ආකෘතිය.ජල අණු අතර හයිඩ්‍රජන් බන්ධනයන්ගේ ආකෘතියක්.ජල බිඳුවක් හා ගැටුම නිසා වෘත්තාකාර කේෂික තරංගයන් ගෙන් වටවූ උඩුකුරු "පොළාපැනි" ක්ෂේපයක් ජනිත වේ..1902 දී විල්සන් බෙන්ට්ලි විසින් නිර්මිත හිමපෙති.මකුළු දැළ ක ඇලී ඇතිතුෂාර බිඳු.රසදිය හා සමග සැස‍‍ඳෙන ජලයේ කේශාකර්ෂණ ක්‍රියාව.ජලය තැනී ඇති අයුර.ජලය සමග අන්තරාදායක ලෙසින් ප්‍රතික්‍රියාකරන භාණ්ඩ ප්‍රවාහණය කිරීම සඳහා වූ ADR ලේබලය.ජලය තැනී ඇති අයුරු[සංස්කරණය].ද්‍රව ජලය චලනය වීමේදී.ජලය අවස්ථා තුනකින් දැක්විය හැකිය. පෘථිවියේ දී එය නොයෙකුත් ආකාර ගනී. ජල වාෂ්ප ලෙස සහ වළාකුළු ලෙස අහසේ දී , කලාතුරකින් හිම කුට්ටි හෝ මුහුදු ජලය ලෙස සාගරයේ දී ග්ලැසියර් ලෙස හෝ ගංගා ලෙස කඳු මත දී හා ගලා යන ජලය ලෙස පොළවේ දී ජලය දක්නට ලැබේ..නොයෙකුත් ද්‍රව්‍යයන් ජලයේ දියවිය හැකිය. එහි දී එයට නොයෙකුත් ගන්ධයන් සහ රසයන් එක්වේ. කොටින්ම කිව හොත් මිනිසා සහ අනෙකුත් සත්වයන් පානය කළ හැකි ජලය හඳුනා ගැනීම සඳහා තම සංවේදීතාව වර්ධනය කරගෙන ඇත. සාමාන්යයෙන් සතුන් ලුණු රසැති වතුරට සහ පල් වූ ගොහොරු ජලයට අකමැති අතර ජල ධරයන්හි හෝ කඳුවල උල්පත්වල පිරිසිදු ජලයට කැමැත්තක් දක්වයි. මිනිසා ද මද රස්නය ඇති ජලයට වඩා සීතල ජලය ප්රිය කරයි. එය එසේ වන්නේ සීතල වතුරෙහි ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් අඩු ප්රමාණයක් අන්තර්ගත විය හැකි නිසාය. බොහෝ විට වෙළෙඳ දැන්වීම්වල යොදාගනු ලබන ඛණිජ, ජලයෙහි සහ උල්පත් ජලයෙහි රසය ලැබෙන්නේ ජලයේ දිය වී ඇති ඛනිජ ද්රව්ය නිසාය. ශුද්ධ H2O වල කිසිදු රසයක් නොමැත. කරුණු එසේ සලකා බැලූ විට උල්පත් සහ ඛණිජ ජලයෙහි ශුද්ධ භාවය යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබන්නේ නොයෙකුත් විෂ ද්රව්ය, දුෂක ද්‍රව්‍යය සහ ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් ගෙන් තොර වීමයි..කෘෂිකර්මාන්තයට සහ සාමාන්යයෙන් මිනිසාට වර්ෂාපතනයේ ඇති වැදගත්කම හේතුවෙන් එහි නොයෙකුත් ආකාරවලට නොයෙකුත් නම් ලබා දී ඇත..1902 විල්සන් බෙන්ට්ලේ විසින් හිම පතනය ආකාර අනුව[සංස්කරණය].ඝණමය - අයිස්.ද්‍රවමය - ජලය ( අධික ලෙස සීතල කළ ජලය).වායුමය - ජල වාෂ්ප.කාළගුණ විද්‍යාවට අනුව වර්ෂාපතනය ලැබෙන ආකාරය අනුව[සංස්කරණය].ද්‍රාව්‍යමය වර්ෂාපතනය.වර්ෂාපතනය.වර්ෂාපතනයේ බෙදීම්[සංස්කරණය].සිරස් වර්ෂාපතනය.වර්ෂාව.මිදුණු වර්ෂාව.වැහි පොද.මිදුණු වැහිපොද.හිම.හිම පෙති.හිම අංශු.පින්න.ඝණමය වර්ෂාපතනය.හිම.හිම කැටිති.අයිස් කැටිති.මිදුණු දිය පෙති.මිදුණු වැසි.හිම කැට වැස්ස.අයිස් පලිගු.තිරස් වර්ෂාපතනය.පින්න.තුහින.වායුගෝලයේ අයිස්.දිලිසෙන මතුපිටක් ඇති අයිස්.හිම කැටිති.අයිස් කැටිති.මිදුණු වර්ෂාව.හිම කැට වැස්ස.පළිගු හිම.වායුගෝලයේ අයිස්.දිලිසෙන මතුපිටක් ඇති අයිස්.මිශ්ර වු වර්ෂාපතනය.සෙල්සියස් අංශක 0 ට ආසන්න උෂ්ණත්වයේ දී.අහසේ ඉහළ පහළ යන කොටස්.වළාකුළු.මීදුම.BR (මීටරයට අනුව).පහළ බසින කොටස්.කැලතුණු හිම.සිහින් පොද.මිහිපිට ජලය පවතින ආකාර[සංස්කරණය].පොළවෙහි අඩංගු ජලය.මිදුණු ජලය.මීටරයට අනුව ජල ප්රමාණය.නැවුම් ජලය.ඛණිජ ජලය - ඛනිජ බොහෝ ප්රමාණයක් අඩංගු වේ.කිවුල් ජලය.අවජලය - මෙය සිදුවන්නේ කිවුල් ජලය හෝ නැවුම් ජලය ඝනත්වයෙන් වැඩි ලුණු ජලය මත රැඳී තිබුණු විටයි. එවිට මෙම ජල තට්ටු දෙක මිශ්ර නොවේ. මෙම ජලය මත නෞකා ගමන් කිරීම භයානක වේ..මුහුදු ජලය.කරදිය.ජලය ප්රයෝජනයට ගන්නා අවස්ථා[සංස්කරණය].නල ජලය.බෝතල් කළ ජලය.පානීය ජලය - දිනපතා පානයට අවශ්ය වේ.ශරීරයට හානි නොකරන තුලිත ඛණිජ ප්රමාණයක් අඩංගු වේ..පිරිසිදු කරන ලද ජලය - විද්‍යාගාර තත්ත්වයේ ,විශ්ලේෂණ තත්ත්වයේ හා ප්‍රතික්‍රියාකාරක තත්ත්වයේ ජලය - මෙම ජලය විද්‍යාවට හෝ ඉංජිනේරු විද්‍යාවට යොදාගැනීම සඳහා බොහෝ සෙයින් පිරිසිදු කොට තබා ගෙන ඇත. ප්රධාන වශයෙන් මේවා නම් කරනු ලබන්නේ වර්ග I , වර්ග II හෝ වර්ග III වශයෙනි. මෙම වර්ගයේ ජලයෙහි අඩංගුවන ද්රව්ය පහත සදහන් ද්‍රව්‍යයන්ට සීමා නොවේ..ආස්‍රැත ජලය.දෙවරක් ආස්‍රැත කරන ලද ජලය.අයන වෙන්කරන ලද ජලය.විශේෂ ලක්ෂණ අනුව ජලයේ බෙදීම්[සංස්කරණය].මෘදු ජලය - ඛණිජ ලවණ අඩු ප්රමාණයක් අඩංගුවේ.කඨින ජලය - පොළව යටින් ලබා ගනී. ඛණිජ ද්‍රව්‍යය වැඩිපුර අඩංගු වේ..ආස්‍රැත ජලය - දෙවරක් ආස්‍රැතකරන ලද ජලය.අයන වෙන් කරන ලද ජලය - එහි ඛණිජ ලවණ කිසිවක් අඩංගු නොවේ..බැර ජලය - බැර හයිඩ්‍රජන් - ඩියුටීරියම් පරමාණු මගින් නිෂ්පාදනය කරයි. ඉතාම අඩු සාන්ද්‍රණයකින් සාමාන්‍ය ජලයේ මෙය දක්නට ලැබේ. ප්රථම න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියක සකස් කිරීම සඳහා මෙය යොදා ගෙන ඇත..ට්‍රයිෂිඒටඩ් ජලය (T2O).ක්ෂුද්‍ර ජීවී විද්‍යාවට අනුව[සංස්කරණය].පානීය ජලය.ඉවතලන ජලය.මතුපිට ජලය.රස සහ ගඳ[සංස්කරණය].බොහෝ විවිධාකාර ද්‍රව්‍යයන් ද්‍රවණය කිරීමේ හැකියාව තුලින් එයට විවිධාකාර රසයන් හා ගන්ධයන් ලබා දීමමේ හැකියාව ජලයට ඇත. මානවයන් සහ අනෙකුත් සතුන් විසින් වර්ධනය කරගන්නා ලද සංවේදයන් උපකාරයෙන් පානීයෝග්‍යතාවය නිශ්චය කිරීමෙන් ලවණ බව වැඩි හෝ පල්වූ හෝ ජලය මගහැරීමට ඔවුන්ට (තරමක ආකාරයට) හැකියාවක් ලබා දෙයි. සිසිල් ජලයෙහි ක්ෂුද්‍රජීවීන් අඩු ප්‍රමාණයන් පැවතීමට ඉඩ ඇති බැවින් ඇල්මැරුණු ජලයට වඩා සිසිල් ජලයට මනාප වීමට නැඹුරු බවක් මානවයන් තුල ඇත.[තහවුරු කරන්න] උල්පත් ජලය හෝ ඛනිජ ජලය තුල ඇතැයි ප්‍රචාරණය කෙරෙන රසය ව්යුත්පන්න වී ඇත්තේ එහි දීයවී ඇති ඛනිජයන් තුලිනි: පරිශුද්ධ H2O නීරස හා ගඳ රහිත වේ. උල්පත් හා ඛනිජ ජලයෙහි ඇතැයි ප්‍රචාරණය කෙරෙන පරිශුද්ධ භාවය නිර්දේශනය කරන්නේ විෂ, අපද්රව්ය සහ ක්ෂුද්‍රජීවීන් රහිත භාවයයි..ද්‍රාව්‍ය වායූන් හා ලවණ වර්ග නිසාද සත්ත්ව දේහ වලින් බැහැර වන කාබනික බහිස්ස්රාවී ඵල නිසාද ජලයට ගඳ සහ රස එකතුවේ.ජලයේ ගඳ සහ රස ඉවත් කිරීම සඳහා වාතනයත්, සක්රීය අඟුරු ප්‍රතිකාරයත් (අධිශෝෂණය) භාවිතා කල හැක..හයිඩ්‍රජන් සල්ෆයිඩ් (H2S) ජලයේ දියවීම නිසා ජලයට "කුණු වූ බිත්තර" ආකාරයේ ගඳක් එකතු වේ. සල්ෆේට(SO4 2-)මත නිර්වායු තත්වයන් යටතේ සල්ෆේට හාරක බැක්ටීරියා ක්රියා කිරීමෙන් ජලයට H2S එකතු වේ. වගුරු බිම් වල ඇති ජල සංචිත වල මීතේන්(CH4) වායුව බහුලව දියවී සුදු ළූණු ගඳ ජලයට එක් කරයි.තවද ජලයේ අවලම්බිත ඝන ද්රව්ය නිසාද කලීලමය සල්ෆර් නිසාද ජලයේ ආවිලතාවය(Turbidity)ඇති වී වර්ණය වෙනස් වේ..ස්වභාවධර්මය තුල ජලයෙහි ව්‍යාප්තිය[සංස්කරණය].විශ්වයෙහි ජලය[සංස්කරණය].ජලය හා වාසෝචිත කලාපය[සංස්කරණය].පෘථිවිය මත ජලය[සංස්කරණය].මූලික ලිපියන්: ජලවිද්‍යාව සහ පෘථිවිය මත ජලයෙහි ව්‍යාප්තිය.පෘථිවිය මත ජලය ඇති ස්ථාන නිරූපණය කෙරෙන ප්‍රස්තාරිත ව්‍යාප්ති සටහනක්..පෘථිවි පෘෂ්ඨයෙන් 71% ජලය විසින් වසා ගෙන ඇත; පෘථිවියෙහි ජලයෙන් 97.2% අයත් වන්නේ සාගර වලටය. පෘථිවිය මත මිරිදිය ප්රමාණයෙන් 90% දරණ ඇන්ටාක්ටික් අයිස් තට්ටුව, පහළ දර්ශනය වෙයි. ඝනිභවනය වූ වායුගගෝලීය ජලය atmospheric water can be seen as වලාකුළු ලෙසින් දිස්වෙමින්, පෘථිවියෙහි පුභානුපාතයට දායක වෙයි..ජල චක්‍රය[සංස්කරණය].මූලික ලිපිය: ජල චක්‍රය.ජල චක්‍රය.මිරිදිය ගබඩාකිරීම[සංස්කරණය].සැකිල්ල:Imageframe.මූලික ලිපිය: ජල මූලාශ්ර.මුහුදු ජලය[සංස්කරණය].මූලික ලිපිය: මුහුදු ජලය.උදම්[සංස්කරණය].මූලික ලිපිය: උදම.ජීවයට බලපෑම[සංස්කරණය].An ක්ෂේමභූමියක් යනුකාන්තාරයෙහි තුරුලිය සහිත හුදෙකලා ජල මූලාශ්රය.ප්රභාසංස්ලේෂණය සහ ශ්වසනය හි සමාලෝචනයක්. ජලය (දකුණේ ඇති), කාබන් ඩයොක්සයිඩ් හා සමග (CO2), ඔක්සිජන් හා කාබනික සංයෝග (වමේ ඇති) සදන අතර, ඒවා දහනය වී ජලය හා (CO2) නිපැදිය හැක..Some of the biodiversity of a coral reef.ජලජ ජීවි ස්වරූපයන්[සංස්කරණය].මූලික ලිපියන්: ජලජීවවිද්‍යාව සහ ජලජ ශාකය.සමහරක් සාමුද්‍රික ඩයටමයන් – ප්රධාන ශාක ප්ලවාංග කාණ්ඩයක්.මානව ශිෂ්ඨාචාරය මත බලපෑම්[සංස්කරණය].ජල බුබුළක්.ඓතිහාසික වශයෙන් ශිෂ්ඨාචාරය සමෘධිමත් ලෙසින් වර්ධනය වී ඇත්තේ ගංගා සර ප්රධාන ජලමාර්ග අසබඩ වේ; මෙසපොටේමියාව, ඊනියා ශිෂ්ඨාචාරයෙහි තොටිල්ල, පිහිටා තිබූයේ ටයිග්‍රීස් සහ යුප්‍රටීස් යන මහා ගංගා දෙක අතරය; ඊජිප්තියානුවන්ගේ පුරාතන සමාජය සම්පූර්ණ ලෙසින් රඳා පැවතුනේ නයිල් මතය. like රොටර්ඩෑම්, ලන්ඩනය, මොන්ට්‍රියල්, පැරිස්, නිව් යෝක් නගරය, බුවනොස් අයර්ස්, ෂැංහයි, ටෝකියෝ, චිකාගෝ, සහ හොං කොං ආදි විශාල පුරවරයන්, ඒවායේ සමෘද්ධියෙහි කොටසක් පිළිබඳ හෝ ණයගැති විය යුත්තේ ජලය ඔස්සේ පහසුවෙන් ලඟාවීමට තිබූ හැකියාව සහ එම නිසා වෙළෙඳාමෙහි ව්‍යාප්තිය වෙතය. සිංගප්පූරුව වැනි, සුරක්ෂිත ජල වරායන් සහිත දූපත් සමෘද්ධියට ලක්වූයේද මෙම හේතුව නිසාමය. ජලය බොහෝ ලෙසින් දුලබ, උතුරු අප්‍රිකාව සහ මැද පෙරදිග වැනි ස්ථාන වල, මානව සංවර්ධනය සඳහා ප්රධාන සාධකයක් වූයේ පිරිසිදු පානීය ජලය ලබා ගැනුමට ඇති හැකියාවයි..සෞඛ්යය සහ දූෂණය[සංස්කරණය].පාරිසරික විද්‍යා වැඩසටහන යටතේ, අ‍යෝවා ප්රාන්ත විශ්වවිද්‍යාලයෙහි සිසුවෙක් ජලය නියැදිකරණය කරමින්..මෙම කොටස හිස්ය. එය පුළුල් කිරීමෙන් ඔබ හට උපකාර කළ හැක..මානව භාවිතයන්[සංස්කරණය].වගා බෝග සඳහා ජල සම්පාදනය[සංස්කරණය].කෘෂිකාර්මික කටයුතුවලදී ජලය ප්රධාන වශයෙන් යොදා ගැනෙන්නේ බෝග සඳහා ජල සම්පාදනයට වන අතර මෙය ප්රමාණවත් ආහාර නිෂ්පාදනයේ මූලිකම අවශ්‍යතාවයයි. සමහර දියුණු වන රටවල පරිභෝජනය කරන ජල ප්රමාණයෙන් 90% ක් පමණ යොදා ගැනෙන්නේ බෝග සඳහා ජල සම්පාදනයටය..විද්‍යාත්මක සම්මතයක් ලෙස[සංස්කරණය].1795 අප්‍රේල් 7 වැනි දින ප්‍රංශයේ දී ග්‍රෑම් එකක් පහත පරිදි අර්ථ දක්වන ලදී. එනම් අයිස් විලයනය වන උෂ්ණත්වයේ දී , මීටරයක් සියයෙන් එකක් වන ඝනකයක් තුළ අඩංගු පිරිසිදු ජල පරිමාවේ නිරපේක්ෂ ස්කන්ධය ලෙසයි. නමුත් ප්රායෝගික භාවිතයන් සඳහා ලෝහමය සම්මත සමුද්දේශයක් අවශ්ය වූ අතර එය ඉහත අගය මෙන් දහස් ගුණයත් විශාල “කිලෝග්‍රෑමයයි”. එම නිසා ජලය ලීටරයක් විශාලත්වය නිවැරදිව සෙවීම සඳහා ද කටයුතු කරන ලෙස නියම කරන ලදී. ග්‍රෑමය සඳහා වූ නිල අර්ථ දැක්වීම ඉතා ස්ථායී උෂ්ණත්ව ලක්ෂ්‍යයක් වූ 00C සඳහා අර්ථ දක්වා ඇති නමුත් විද්‍යාඥයින් විසින් මෙම සම්මතය වෙනස් කොට ඔවුන්ගේ මිනුම් කටයුතු වඩාත්ම ලක්ෂ්‍ය සඳහා නැවත අර්ථ දක්වන ලදී. එම කාලයේ මනින ලද අයුරින් ජලය ඉහලම ඝනත්වය ලබා ගන්නා උෂ්ණත්වය 40C යි..SI ක්රමයේ කෙල්වින් උෂ්ණත්ව පරිමාණය ජලයේ ත්‍රික ලක්ෂ්‍යය මත පදනම් වී ඇත. මෙම උෂ්ණත්ව පරිමාණය ජලයේ තාපාංකය (1000 C) හා අයිස්වල ද්‍රවාංකය (00 C) මත පදනම් වූ සෙල්සියස් උෂ්ණත්ව පරිමාණයේ ම වඩා වැඩි දියුණු කිරීමෙන් සාදාගත් එකයි..ස්වාභාවික ජලය ප්රධාන වශයෙන් සමන්විත වන්නේ හයිඩ්‍රජන් - 1 හා ඔක්සිජන් - 16 සමස්ථානික වලින් වුව ද සුළු ප්රමාණයක් , බරින් වැඩි හයිඩ්‍රජන් - 2 (ඩියුටීරියම්) වලින් සමන්විත වේ. ඩියුටීරියම් ඔක්සයිඩ් හෙවත් බැර ජලයේ ප්රමාණය ඉතා කුඩා වුව ද එය ජලයේ ගතිගුණවල බලපෑම් ඇති කරයි. ජලාශවල හා ගංඟාවල ඇති ජලයේ පවතින ඩියුටීරියම් ප්රමාණය මුහුදු ජලයට වඩා අඩුය. එම නිසා සම්මත ජලය ලෙස හඳුන්වන “වියානා සම්මත මධ්‍යන්‍ය සාගර ජලය” සම්මත ලෙස අර්ථ දැක්වේ..පානය සඳහා[සංස්කරණය].බෝතල් කළ ජලය පානය කරන තරුණ ළමයෙක්.මිනිස් දේහ ප්රමාණය අනුව එහි ප්රමාණයක් 55% සිට 78% දක්වා ජලයෙන් සමන්විත වේ. දේහයේ විජලනය වළක්වා එහි ක්‍රමානුකූල ක්‍රියාකාරීත්වය සඳහා දිනකට ජලය ලීටර් එකේ සිට හතත් අතර ප්රමාණය පානය කිරීම අවශ්ය වේ. මෙහි නිවැරදි ම ප්රමාණය දේහ ක්‍රියාකාරීත්වය, ආර්ද්‍රතාවය, උෂ්ණත්වය හෝ වෙනත් සාධක මත රඳා පවතියි. පානීය ජලය අමතරව මෙම ප්රමාණය සිරුරට ලැබෙන්නේ ආහාර හා අනෙකුත් පාන වර්ග මගිනි. නිරෝගී පුද්ගලයෙකුට දිනකට අවශ්ය ජල ප්රමාණය පිළිබඳ නිශ්චිත අදහසක් නොමැති වුව ද බොහෝ දෙනා එකඟ වන පරිදි සිරුර නිසි සජල තත්වයක පවත්වා ගැන්මට දිනකට ජලය වීදුරු 6-7 (ආසන්න වශයෙන් ලීටර් 2) ක් පානය කළ යුතුය. නමුත් වෛද්‍ය විද්‍යාව මීට වඩා අඩු අගයක් නිර්දේශ කරයි. ව්‍යායාම හෝ උණුසුම් කාලගුණය නිසා සිදුවන තරල හානිය නොසැලකූ විට සාමාන්‍ය පිරිමි පුද්ගලයෙකු දිනකට ජලය ලීටර එකක් පානය කළ යුතු බවයි. නිරෝගී වෘක්ක ඇති පුද්ගලයෙකුට පමණට වඩා ජලය පානය කිරීම අපහසු වන අතර ජලය ඉතා සුළු වශයෙන් පානය කිරීම (විශේෂයෙන් උණුසුම් ආර්ද්‍රතාවය අධික කාලගුණ තත්වවලදී හා ව්‍යායාම කිරීමේ දී) ද අනතුරුදායක විය හැකිය. ව්‍යායාම සිදු කරන විට දී පුද්ගලයින්ට අවශ්ය පමණට වඩා ඉතා වැඩිපුර ජලය පානය කළ හැකි වුව ද මේ නිසා ජලය විෂ වීම ( අධි සජලනය) ඇති විය හැකි අතර එය මාරාන්තික විය හැකිය. කෙසේ වෙතත් පුද්ගලයෙකු දිනකට ජලය වීදුරු අටක් පානය කළ යුතුය යන කරුණු සඳහා විද්‍යාත්මක මූලාශ්‍රයක් සොයා ගත නොහැකිය. බර අඩු කර ගැනීම හා මළ බද්ධය සඳහා ජලයේ ඇති බලපෑම පිළිබඳ මිත්‍යා මත පැවතුන ද ඒවා දැන් බැහැර කර ඇත..ජාතික පර්යේෂණ කවුන්සිලයේ ආහාර හා පෝෂණ මණ්ඩලය මඟින් 1945 දී ජලය පානය කිරීම පිළිබඳ පහත ආකාරයේ නිර්දේශයක් කර ඇත. “විවිධ පුද්ගලයින් සඳහා සාමාන්‍ය සම්මතය වන්නේ කැලරි එකක ආහාර ප්රමාණයක් සඳහා මිලිලීටර එකකි. පිළියෙල කරන ලද ආහාරවල මෙම අගයෙන් වැඩි ප්රමාණයක් අඩංගු වේ. එක්සත් ජාතීන්ගේ ජාතික පර්යේෂණ කවුන්සිලය මඟින් නිකුත් කළ නවතම ආහාර පරිභෝජනය පිළිබඳ වාර්තාව මඟින් නිර්දේශ කරන පරිදි පුරුෂයින් සඳහා හා කාන්තාවන් සඳහා භාවිතා කළ යුතු මුළු ජල ප්‍රමාණයන් පිළිවෙලින් ලීටර 3.7 හා 2.7 වේ. නමුත් ගර්භාෂ හෝ කිරි දෙන මවුවරුන් විජලනය වැළැක්වීමට අමතර තරල ප්රමාණයක් ලබා ගත යුතුය. පුරුෂයන් සඳහා ජල ලීටර 3ක් ද කාන්තාවන් සඳහා ජල ලීටර 2.2 ක් ද නිර්දේශ කරන වෛද්‍ය විද්‍යා ආයතනය මඟින් ගර්භනී මවුවරුන් සඳහා ජලය ලීටර 2.4 ක් (ආසන්න වශයෙන් කෝප්ප 9ක්) හා කිරිදෙන මවුවරුන් සඳහා ජලය ලීටර 3ක් (ආසන්න වශයෙන් කෝප්ප 12.5ක්) ලබා දිය යුතුය. කිරිදෙන මවුවරුන් සඳහා මෙසේ වැඩි වශයෙන් ජලය ලබා දෙන්නේ මවු කිරි දීමේ දී ජලය වැඩි වශයෙන් ඉවත් වන නිසාය. සාමාන්යයෙන් නිරීක්ෂණය කර ඇති පරිදි ජලය දේහයට ලැබෙන ජල ප්රමාණය 20% ක් ආහාර මඟින් ලැබෙන අතර ඉතිරි ප්රමාණය පානීය ජලය මගින් හෝ අනෙකුත් පාන වර්ග (කැෆේන් අඩංගු පාන වර්ග ද ඇතුළත්ව) මඟින් ලබා ගත හැක. ජලය සිරුරෙන් බහිස්ස්‍රාවය වීම විවිධ ක්‍රමවලින් සිදුවේ. එම ක්රම වන්නේ මුත්රා හා මළ මගින් , දහඩිය මඟින් හා ප්‍රශ්වාසයේ දී පිටවන ජලය වාෂ්ප මගින් ආදී වශයෙනි. කායික වෙහෙස හා තාපයට නිරාවරණය වීම මගින් දේහයෙන් සිදුවන ජල හානිය වැඩිවන අතර දෛනික තරල අවශ්‍යතාවය ද ඉහළ යයි..පානීය ජලය නොමැති බව හඟවන අන්තරාය සංකේතය.මිනිසුන්ට පරිභෝජනය සඳහා අවශ්ය වන්නේ එතරම් අපද්රව්ය අඩංගු නොවූ ජලයයි. පොදු අපද්රව්ය වන්නේ ලෝහ ලවණ හා / හෝ Vibrio වැනි හානිකර බැක්ටීරියා වර්ගයි. සමහර ද්‍රාව්‍යයක් ජලයේ තිබිය යුතු වන අතර ඒවා මඟින් ජලයේ වැඩි දියුණු කිරීම හා අවශ්ය විද්යුත් විච්ඡේද්‍ය සැපයීම සිදු කරයි..සයිබීරියාවේ ඇති බයිකල් විල, ලොව ඇති තනි, විශාලතම, පානයට සුදුසු මිරිදිය ජලය අඩංගු ජල මූලාශ්රය වන අතර එහි ඇති ලවණ හා කැල්සියම් ප්රමාණය ඉතා අවම වන අතර ජලය ඉතා පිරිසිදු ද වේ..ද්‍රවණ කාරකයක් හෝ ද්‍රාවකයක් ලෙස[සංස්කරණය].ජලයේ ඇති ද්‍රවණය කිරීමේ ගුණය එදිනෙදා ජීවිතයේ සේදීම් කටයුතුවල දී (උදා - මිනිස් ශරීරය, ඇඳුම් පැළඳුම්, ගෙබිම, රථ වාහන, ආහාර හා සුරතල් සතුන්) යොදා ගනියි. ඒ අතරම මළ අපවහන පද්ධතිවල මිනිස් මළ ද්රව්ය රැගෙන යාම සිදු කරනු ලබන්නේ ද ජලය මඟිනි. මීට අමතරව බොහෝ කාර්මීකරණය වූ රටවල දි ජලය පිරිසිදු කිරීමේ දී යොදා ගන්නා ද්‍රාවකයක් ලෙස ද භාවිතා කරනු ලැබේ..අපජලය පිරියම් කිරීමේ රසායනික ක්‍රියාවලීන් වල දී ද ජලය ප්රයෝජනවත් වේ. අපද්රව්ය බිඳ හෙලීම සඳහා ජලීය පරිසරයක් වඩා සුදුසු වන අතර එහි දී ලැබෙන සමජාතීය ද්‍රාවණය පොම්ප කළ හැකි පිරියම් කිරීමට වඩා නම්‍යශීලී වේ. ද්‍රාවනය ඔක්සිජන් හෝ වාතය මඟින් ස්වායු පිරියම් කිරීමකට ලක් කර එහි අඩංගු ද්‍රව්‍යවල ප්‍රතික්‍රියාශීලීතාවය අඩු කළ හැකිය..ජලයේ දියවී ඇති අපද්රව්ය ජෛව රසායනික ක්‍රියාවලීන්ට බඳුන් වීමේ දී ද ජලය වැදගත් වේ. ජලයේ අඩංගු ක්ෂුද්‍ර ජීවීන්ට ජලයේ ද්‍රවණය වූ අපද්රව්ය මත ක්රියා කරමින් ඒවා වඩාත් අඩු දූෂ්‍ය තත්වයෙන් යුතු ද්රව්ය බවට බිඳ හෙලනු ලැබේ. පන් ආදිය වැවෙන ගොහොරු බිම් හා නිර්වායු ජීරක අපජලය පිරියම් කිරීම සඳහා යොදා ගත හැකි ජෛව විද්‍යාත්මක පද්ධති සඳහා උදාහරණ වේ. රසායනික හා ජෛව විද්‍යාත්මක යන අපද්රව්ය පිරියම් කිරීමේ ක්‍රියාවලි 2හි දීම ක්‍රියාවලිය අවසානයේ ඝන , ඇලෙන සුළු, අ‍වශේෂයක් ඉතිරි වේ. එහි වගාවකට අවශ්ය සංඝටක අඩංගු වේ නම් එය පොහොරක් ලෙස පස මතට යෙදිය හැකි අතර එහි අඩංගු සංඝටක වාසි දායක නොවේ නම් එය පහත් බිම් ගොඩ කිරීමේ දී යොදා ගත හැකි අතර එසේත් නොමැති නම් පුළුස්සා දමනු ලැබේ..ජීවී දේහ තුළ වඩාත් බහුලතම අණුව වනුයේ ජලයයි. පළතුරු වියලී යාමේ දී ඒවා හැකිලී යන්නේ ඒවා මූලික වශයෙන් සමන්විත වන්නේ ජලයෙන් බැවිනි. තාප හුවමාරු තරලයක් ලෙස.සිසිලන සඳහා අයිස් භාවිතා කරනු ලැබේ. ජලය හා හුමාලය, සිසිලන කාරකවලදී හා තාපගත කිරීම්වලදී තාප හුවමාරු තරලයක් ලෙස යොදා ගැනෙන අතර එහි බහුතාවය හා ඉහල තාප ධාරිතවය නිසා විවිධ වූ තාප හුවමාරු කිරීමේ පද්ධතිවල දී යොදා ගනු ලැබේ. සිසිල් ජලය ජලාශ හා මුහුදුවල දී ස්වාභාවිකව ද හමුවේ. එහි ඉහල වාෂ්පීකරණයේ විශිෂ්ට ගුප්ත තාපය නිසා ඝනීභවනය වන හුමාලය තාපගත කිරීම්වල දී යොදා ගත හැකි කාර්යක්ෂම තරලයකි. නමුත් මෙහි ඇති අවාසියක් වන්නේ හුමාලය හා ජලය යම් තරමකට විඛාදන ගතිගුණ පෙන්නුම් කිරීමයි. සියළුම විදුලි බලාගාරවල දී පාහේ ජලය සිසිලනකරනය වන අතර එය වාෂ්ප වී හුමාල ටර්බයින කැරකැවීම මඟින් විදුලි ජනක යන්ත්ර ධාවනය කරවනු ලැබේ..න්‍යෂ්ටික තාක්ෂණය යොදා ගන්නා කර්මාන්තවලදී ජලය, නියුට්‍රෝන මැදිහත්කරුවකු ලෙස යොදා ගනු ලැබේ. පීඩනයට ලක් කරන ලද ජලය අඩංගු ප්‍රතික්‍රියාකාරකවල දී ජලය සිසිලනකරණයක් හා ප්‍රමතකරණයත් යන දෙආකාරයෙන්ම ක්රියා කරයි. මෙය අක්‍රීය ආරක්ෂක ක්රමෝපායක් ලෙස ද භාවිතා කෙරේ. ඒ කෙසේ ද යත්, ප්‍රතික්‍රියා කාරකයන් ජලය ඉවත් කිරීමේ දී ප්රතික්රියාවේ වේගය ද අඩු වීම නිසාය..ගිනි නිවීමේ කටයුතුවල දී[සංස්කරණය].ජලය ලැව්ගිනි නිවීම් කටයුතුවලදී ද යොදා ගනු ලැබේ..ජලයට ඉහල වාෂ්පීකරණයේ විශිෂ්ට ගුප්ත තාපයක් ඇති අතර එය සාපේක්ෂ වශයෙන් අක්‍රීය වේ. මේ නිසා ජලය ගිනි නිවීමට උචිත තරලය වේ. ජලය වාෂ්පීකරණය මඟින් ගින්නෙහි ඇති තාපය ඉන් ඉවතට රැගෙන යයි. නමුත් විදුලි උපකරණවල ඇති වන ගිනි නිවීමට ජලය භාවිතා කළ නොහැක. මක්නිසා ද යත් අපද්රව්ය මුසු වූ ජලය විද්‍යුතය සන්නයනය කරන බැවිනි. තෙල් හෝ කාබනික ද්‍රාවක මඟින් ඇතිවන ගිනි නිවීම සඳහා ද ජලය භාවිතා කළ නොහැක. මක් නිසා ද යත් තෙල් හා කාබනික ද්‍රාවක, ජලය මතුපිට පාවෙමින් ගිනි ගන්නා අතර එහි දී උතුරන ජලය මඟින් ඇති වන පිපිරීම් මඟින් දැවෙන ද්‍රව විසිරී යා හැකි වන බැවිනි..ජලය වියෝජනය ද චර්නොබිල් ඛේදවාචකයේ යම් කාර්යයක් ඉටු කරන ලදැයි සිතිය හැකිය. මුල දී තාප දීප්ත ප්‍රතික්‍රියාකාරකය ජලය මඟින් පිරියම් කිරීමට උත්සාහ කරනු ලැබුව ද එය පුපුරා ගියේය. මෙහි දී ඉතා ඉහල උෂ්ණත්ව හේතුවෙන් ජලය එක්වරම වාෂ්ප බවට පත් වීමෙන් ජලවාෂ්ප නිසා ඇති වන ක්ෂණික පිපිරීමක් සිදු විය. ඊට අමතරව ඉතා අධික උෂ්ණත්ව මඟින් ජල අණු හයිඩ්‍රජන් හා ඔක්සිජන් බවට වියෝජනය වීම ද මෙම පිපිරීමට හේතු වූවා විය හැකිය..රසායනික භාවිතයන්[සංස්කරණය].කාබනික ප්‍රතික්‍රියාවන් ජලය හෝ අම්ල භෂ්ම හෝ ස්වාරක්ෂක ජලීය ද්‍රාවණයක් හමුවේ හෝ සිදු කරනු ලැබේ. අකාබනික ලවණ ඉවත් කිරීම සඳහා ජලය සාමාන්යයෙන් යොදා ගත හැකිය. එය සාමාන්යයෙන් කාබනික ප්‍රතික්‍රියාවල දී ද්‍රාවකයක් ලෙස යොදා නොගනියි. මක්නිසාද යත් කාබනික ප්රතික්රියාවේ ප්‍රතික්‍රියක ජලයේ ද්‍රවණය නොවන නිසාත් , ජලය නියුක්ලියෝෆිලික හා උභය ගුණී ගතිගුණ පෙන්වන නිසාත්ය. කෙසේ වෙතත් මෙම ගති ගුණ සමහර අවස්ථාවලදී ප්රයෝජනවත් වේ. උදාහරණ ලෙස ඩීල්ස් - ඇල්ඩර් ප්‍රතික්‍රියාවල සීඝ්‍රතාවය ජලය මඟින් වැඩි කරනු ලැබේ. අති අවධි ජලය නූතන පර්යේෂණවල ප්රධාන මාතෘකාවක් වී ඇත. ඔක්සිජන් වලින් සංතෘප්ත කරන ලද අති අවධි ජලය මඟින් කාබනික දූෂක කාර්යක්ෂම ඉවත් කරන බව සොයා ගෙන ඇත..විනෝදාත්මක කටයුතු[සංස්කරණය].මිනිසා විවිධ විනෝදාත්මක කටයුතු සඳහා, ව්‍යායාම හා ක්‍රීඩා කටයුතු සඳහා ජලය භාවිතා කරනු ලබයි. මේවායින් සමහරක් නම් පිහිනීම, දිය මත ලිස්සායාම, බෝට්ටු පැදීම, හා කිමිදීමයි. මීට අමතරව අයිස් හොකී, අයිස් මත ලිස්සායාමා වැනි ක්‍රීඩා ද අයිස් මත කරනු ලබයි. ජලාශ ඉවුරු අද්දර, මුහුදු වෙරළ හා ජල උද්යාන ද මිනිසාගේ ගිමන් නිවන හා විනෝදය සඳහා භාවිතා වන ස්ථානය. ගලා යන ජලයේ හඬ ද බොහෝ දෙනාගේ අදහස පරිදි, ඉතා සන්සුන්ය. සමහරු මසුන් හා අනෙකුත් ජලජ ශාක හා ජීවීන් මත්ස්‍යාගාර හෝ පොකුණුවල ප්රදර්ශනය සඳහා , විනෝදය සඳහා හෝ හුදෙකලාව දුරු කර ගැනීම සඳහා ඇති කරනු ලබති. මිනිසා, හිම ක්‍රීඩා සඳහා ද ජලය භාවිතා කරයි. උදා - හිම මත ලිස්සායාම මෙහිදී ජලය ඝන බවට පත් කිරීම අත්‍යාවශ්‍ය වේ. මීට අමතරව හිම බෝලවලින් දමා ගැසීම, ජලය විදින තුවක්කු, ජලය පිරි බැලුන මඟින් දමා ගැසීම ආදී විනෝද ක්‍රීඩා සඳහා ද මිනිසා ජලය භාවිතා කරයි. මේ අතර පෞද්ගලික හෝ පොදු අලංකරණ කටයුතු සඳහා ජල උල්පත් නිර්මාණය ද සිදු කරනු ලබයි..ආශ්රිත[සංස්කරණය].↑ "සීඅයිඒ- ස වර්ල්ඩ් ෆැක්ට් බුක්". මධ්‍යම ඔත්තු සංවිධානය. සම්ප්‍රවේශය 2008-12-20..↑ වෝටර් වේපර් ඉන් ද ක්ලයිමෙට් සිස්ටම්, විශේෂ වාර්තාව, [AGU], දෙසැම්බර්1995 (linked 4/2007). වයිටල් වෝටර් UNEP..↑ Lomborg, Björn (2001). The Skeptical Environmentalist (PDF). Cambridge University Press. p. 22. ISBN 0-521-01068-3. 25 July 2013 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. {{cite book}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help).↑ "MDG Report 2008" (PDF). සම්ප්‍රවේශය 25 July 2010..↑ "පබ්ලික් සර්විසස්", ගැප්මයින්ඩර් වීඩියෝ.↑ කුල්ශ්‍රේෂ්ත, එස්.එන් (1998). "අ ග්ලෝබල් අවුට්ලුක් ෆෝ වෝටර් රිසෝසර්ස් ටු ද ඉයර් 2025". වෝටර් රිසෝසර්ස් මැනේජ්මන්ට්. 12 (3): 167–184. doi:10.1023/A:1007957229865. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help).↑ "චාටින් අවර් වෝටර් ෆියුච: ඉකනමික් ෆ්‍රේම්වර්ක්ස් ටු ඉන්ෆෝම් ඩිෂිෂන්-මේකිං".↑ බාරෝනි, එල්. (2007). "එවැලුයේටිං දි එන්වරන්මන්ටල් ඉම්පැක්ට් ඔෆ් වවේරියස් ඩයටරි පැටර්න්ස් කම්බයින්ඩ් විත් ඩිෆරන්ට් ෆුඩ් ප්‍රොඩක්ෂන් සිස්ටම්ස්". යුරොපියන් ජර්නල් ඔෆ් ක්ලිනිකල් නියුට්‍රිෂන්. 61 (2): 279–286. doi:10.1038/sj.ejcn.1602522. PMID 17035955. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help).වැඩිදුර කියවීම[සංස්කරණය].Find more information on water by searching Wikipedia's sister projects:.Dictionary definitions from Wiktionary.Textbooks from Wikibooks.Quotations from Wikiquote.Source texts from Wikisource.Images and media from Commons.News stories from Wikinews.OA Jones, JN Lester and N Voulvoulis, Pharmaceuticals: a threat to drinking water? TRENDS in Biotechnology 23(4): 163, 2005.Franks, F (Ed), Water, A comprehensive treatise, Plenum Press, New York, 1972–1982.PH Gleick and associates, The World's Water: The Biennial Report on Freshwater Resources. Island Press, Washington, D.C. (published every two years, beginning in 1998.).Marks, William E., The Holy Order of Water: Healing Earth's Waters and Ourselves. Bell Pond Books ( a div. of Steiner Books), Great Barrington, MA, November 2001 [ISBN 0-88010-483-X].Debenedetti, P. G., and Stanley, H. E.; "Supercooled and Glassy Water", Physics Today 56 (6), p. 40–46 (2003). Downloadable PDF (1.9 MB).ජලය ස්වභාවික සම්පතක් ලෙසින්[සංස්කරණය].Anderson (1991). Water Rights: Scarce Resource Allocation, Bureaucracy, and the Environment. ISBN 0884103900..Maude Barlow, Tony Clarke (2003). Blue Gold: The Fight to Stop the Corporate Theft of the World's Water. ISBN 1565848136..Gleick, Peter H.. The World's Water: The Biennial Report on Freshwater Resources. Washington: Island Press. ISBN 1559637927. (November 10, 2006)| ISBN 978-1-59726-105-0].Miriam R. Lowi (1995). Water and Power: The Politics of a Scarce Resource in the Jordan River Basin. ISBN 0521431646. (Cambridge Middle East Library).William E. Marks (2001). The Holy Order of Water: Healing Earths Waters and Ourselves..Postel, Sandra (1997, second edition). Last Oasis: Facing Water Scarcity. New York: Norton Press. ISBN 0393034283..Reisner, Marc (1993). Cadillac Desert: The American West and Its Disappearing Water. ISBN 0670199273..Vandana Shiva (2002). Water Wars: Privatization, Pollution, and Profit. London: Pluto Press [u.a.]. ISBN 0-7453-1837-1. OCLC 231955339..Anita Roddick, et al (2004). Troubled Water: Saints, Sinners, Truth And Lies About The Global Water Crisis. ISBN 095439593X..Marq de Villiers (2003, revised edition). Water: The Fate of Our Most Precious Resource. ISBN 0618030093..Diane Raines Ward (2002). Water Wars: Drought, Flood, Folly and the Politics of Thirst. ISBN 1573222291..Worster, Donald (1992). Rivers of Empire: Water, Aridity, and the Growth of the American West. ISBN 039451680X..බාහිර සබැඳි[සංස්කරණය].OECD වෝටර් ස්ටැටිස්ටික්ස්.v.t.e.ජලය.Overviews.Outline.Data.Model.Properties.States.Liquid.Ice.Vapor.Steam.superheated.Forms.Deuterium-depleted.Semiheavy.Heavy.Tritiated.Hydronium.On Earth.Cycle.Distribution.Hydrosphere.Hydrology.Hydrobiology.Origin.Pollution.Resources.management.policy.Supply.ද්වාරය.ප්‍රවර්ගය.කොමන්ස්.වික්ෂනරි.v.t.e.Food chemistry.Additives.Carbohydrates.Coloring.Enzymes.Essential fatty acids.Flavors.Fortification.Lipids."Minerals" (Chemical elements).Proteins.Vitamins.Water."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ජලය&oldid=512280" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.Articles using small message boxes.ජලය.ස්වභාවික සම්පත්.ඔක්සිජන් සංයෝග.හයිඩ්‍රජන් සංයෝග.ඔක්සයිඩ.හයිඩ්‍රයිඩ.ද්‍රව.දාවක.වීඩියෝ කිලිප සහිත ලිපි.සැඟවුණු ප්‍රවර්ග:.CS1 errors: unsupported parameter.CS1 errors: access-date without URL.පුළුල් කිරීමට නියමිත ලිපි.සියලුම පුළුල් කිරීමට නියමිත ලිපි.හිස් කොටස් සහිත ලිපි.සියලුම හිස් කොටස් සහිත ලිපි.Pages using ISBN magic links.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.Aԥcшәa.Afrikaans.Alemannisch.አማርኛ.Aragonés.Ænglisc.العربية.ܐܪܡܝܐ.الدارجة.مصرى.অসমীয়া.Asturianu.Atikamekw.ABap.Aymar aru.Azərbaycanca.تۆرکجه.БaшҡopTca.Basa Bali.Boarisch.Žemaitėška.Bikol Central.Бeлapyckaя.Бeлapyckaя (TapaшkeBiцa).Бълrapckи.भोजपुरी.Bislama.Banjar.Bamanankan.বাংলা.བོད་ཡིག.Brezhoneg.Bosanski.Бypяaд.Català.Chavacano de Zamboanga.Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄.HoxчийH.Cebuano.Chamoru.ᏣᎳᎩ.Tsetsêhestâhese.کوردی.Corsu.Nēhiyawēwin / ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ.Qırımtatarca.Čeština.CлoBѣHbckъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ.ЧӑBaшлa.Cymraeg.Dansk.Deutsch.Thuɔŋjäŋ.Zazaki.Dolnoserbski.डोटेली.ދިވެހިބަސް.Eλλnvιkά.Emiliàn e rumagnòl.English.Esperanto.Español.Eesti.Euskara.Estremeñu.فارسی.Fulfulde.Suomi.Võro.Na Vosa Vakaviti.Føroyskt.Français.Nordfriisk.Furlan.Frysk.Gaeilge.贛語.Kriyòl gwiyannen.Gàidhlig.Galego.گیلکی.Avañe'ẽ.गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni.𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺.ગુજરાતી.Gaelg.Hausa.客家語/Hak-kâ-ngî.עברית.हिन्दी.Fiji Hindi.Hrvatski.Hornjoserbsce.Kreyòl ayisyen.Magyar.Հայերեն.Արեւմտահայերէն.Interlingua.Bahasa Indonesia.Interlingue.Igbo.Ilokano.ГIaлrIaй.Ido.Íslenska.Italiano.ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ/inuktitut.日本語.Patois.La .lojban..Jawa.ქართული.Qaraqalpaqsha.Taqbaylit.Kabɩyɛ.Tyap.Kongo.Gĩkũyũ.Қaзaқшa.ភាសាខ្មែរ.ಕನ್ನಡ.한국어.कॉशुर / کٲشُر.Ripoarisch.Kurdî.Kernowek.Kыprызчa.Latina.Ladino.Lëtzebuergesch.Лeзrи.Lingua Franca Nova.Luganda.Limburgs.Ligure.Ladin.Lombard.Lingála.Lietuvių.Latgaļu.Latviešu.मैथिली.Basa Banyumasan.MokшeHb.Malagasy.Māori.Minangkabau.MakeдoHckи.മലയാളം.MoHroл.ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ.मराठी.Bahasa Melayu.Mirandés.မြန်မာဘာသာ.ЭpзяHb.مازِرونی.Dorerin Naoero.Nāhuatl.Napulitano.Plattdüütsch.Nedersaksies.नेपाली.नेपाल भाषा.Nederlands.Norsk nynorsk.Norsk bokmål.ߒߞߏ.Nouormand.Diné bizaad.Occitan.Oromoo.ଓଡ଼ିଆ.ИpoH.ਪੰਜਾਬੀ.Kapampangan.Papiamentu.Picard.Deitsch.Pälzisch.Norfuk / Pitkern.Polski.Piemontèis.پنجابی.پښتو.Português.Runa Simi.Română.Armãneashti.Pycckий.PycиHbckый.संस्कृतम्.Caxa Tылa.ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ.Sardu.Sicilianu.Scots.سنڌي.Davvisámegiella.Srpskohrvatski / cpпckoxpBaTckи.Taclḥit.ၽႃႇသႃႇတႆး.Simple English.Slovenčina.سرائیکی.Slovenščina.Gagana Samoa.ChiShona.Soomaaliga.Shqip.Cpпckи / srpski.Sesotho.Seeltersk.Sunda.Svenska.Kiswahili.Ślůnski.Sakizaya.தமிழ்.Tayal.ತುಳು.తెలుగు.Toҷиkӣ.ไทย.Türkmençe.Tagalog.Lea faka-Tonga.Türkçe.Xitsonga.TaTapчa/tatarça.Twi.yдMypT.ئۇيغۇرچە / Uyghurche.ykpaïHcbka.اردو.Oʻzbekcha/ўзбekчa.Vèneto.Vepsän kel’.Tiếng Việt.West-Vlams.Volapük.Walon.Winaray.Wolof.吴语.IsiXhosa.მარგალური.ייִדיש.Yorùbá.Vahcuengh.中文.文言.Bân-lâm-gú.粵語.IsiZulu.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 22 අගෝස්තු 2022 දින දී, 13:19 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
Module:Selected recent additions - විකිපීඩියා.Module:Selected recent additions.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.මොඩියුල ප්‍රලේඛනය[නරඹන්න] [සංස්කරණය] [ඉතිහාසය] [විරේචනය].This module is rated as alpha. It is ready for third party input, and may be used on a few pages to see if problems arise, but should be watched. Suggestions for new features or changes in their input and output mechanisms are welcome..This module depends on the following other modules:.Module:Random.Usage[සංස්කරණය].{{#invoke:Selected recent additions|main}}.Arguments come from the parent template {{Transclude selected recent additions}}; see documentation there for details..See also[සංස්කරණය].v.t.e.ද්වාර සැකිලි.සැකිලි භාවිතය පිළිබඳ දල විශ්ලේෂණය.පිරිසැලසුම සහ ආකෘතිකරණය.{{Box portal skeleton}}.{{Box-header}}.color palette versions.plain.round.square.watch.{{Box-header colour}}1.{{Box-footer}}.{{Flex columns}}.{{Plain navboxes}}.{{Basic portal start page}}.අන්තර්ගත සංවාද.{{Transclude lead excerpt}}2.{{Transclude random excerpt}}2.{{Transclude selected excerpt}}2.{{Transclude linked excerpt}}2.{{Transclude list item excerpt}}2.{{Transclude selected current events}}3.{{Transclude selected recent additions}}4.{{Transclude DYK}}9.අන්තර්ගත විනිවිදක.{{Random slideshow}}5.{{Transclude files as random slideshow}}5.{{Transclude excerpts as random slideshow}}6.{{Transclude linked excerpts as random slideshow}}6.{{Transclude list item excerpts as random slideshow}}6.අන්තර්ගත සසම්භාවීකරණ.{{Random quotation}}.{{Random portal component}}7.ප්රධාන.{{Portals}}.{{Portals browsebar}}.{{Portal description}}.{{Wikimedia for portals}}.සංවාද පිටු / නඩත්තු.{{Portal talk}}.{{WikiProject Portals}}8.{{Portal maintenance status}}8.අනුරූප.{{Portal image banner}}10.{{Random slideshow}}5.{{Portal dynamic image}}.{{Transclude files as random slideshow}}5.මොඩියුල.1 Module:Box-header (Evad37).2 Module:Excerpt (Certes).3 Module:Selected current events (Evad37).4 Module:Selected recent additions (Evad37).5 Module:Random slideshow (Evad37).6 Module:Excerpt slideshow (Evad37).7 Module:Random portal component (Chochopk).8 Module:Portal maintenance status (Evad37).9 Module:Transclude DYK (Certes).10 Module:Portal image banner (FR30799386).භාවිතය.Wikipedia:Portal guidelines.Wikipedia:Portal guidelines/Instructions.Wikipedia:Portal guidelines/Categorizing.Wikipedia:WikiProject Portals/Components.වැඩි විස්තර සඳහා බලන්න: Wikipedia:WikiProject Portals මේවාත් බලන්න: Cat:Template-Class Portal pages සහ Cat:Wikipedia Portal templates.ඉහත ප්‍රලේඛනය Module:Selected recent additions/ලේඛය වෙතින් අන්තහ්කරණය කොට ඇත . (සංස්කරණය | ඉතිහාසය).මෙම මොඩියුලයෙහි වැලිපිල්ල (තනන්න | ආදර්ශය) සහ පරික්ෂණ අවස්ථා (තනන්න) පිටුවල, සංස්කාරක වරුන්ට පර්යේෂණ සිදු කල හැක..කරුණාකර /ලේඛය උපපිටුවට ප්‍රවර්ග එක්කරන්න. මොඩියුලෙහී උපපිටු..local randomModule = require('Module:Random') function cleanupArgs(argsTable) local cleanArgs = {} for key, val in pairs(argsTable) do if type(val) == 'string' then val = val:match('^%s*(.-)%s*$') if val ~= '' then cleanArgs[key] = val end else cleanArgs[key] = val end end return cleanArgs end function isAffirmed(val) if not(val) then return false end local affirmedWords = ' add added affirm affirmed include included on true yes y ' return string.find(affirmedWords, ' '..string.lower(val)..' ', 1, true ) and true or false end function makeOutput(allItems, maxItems, more, notRandom) local output if notRandom then output = '' local itemIndex = 1 local maxCount = math.min(#allItems, maxItems) while itemIndex <= maxCount do output = output .. allItems[itemIndex] .. '\n' itemIndex = itemIndex + 1 end else local randomiseArgs = { ['t'] = allItems, ['limit'] = maxItems } local randomisedItems = randomModule.main('array', randomiseArgs ) output = table.concat(randomisedItems, '\n') end if more then output = output .. more end return mw.text.trim(output) end function cleanForPatternMatching(wikitext) -- remove wikilink brackets local cleaned = mw.ustring.gsub(wikitext, "%[%[(.-)%]%]","%1") -- remove pipes that would have been in piped links cleaned = mw.ustring.gsub(cleaned, "%|"," ") -- remove external links cleaned = mw.ustring.gsub(cleaned, "%[.-%]"," ") return cleaned end function makeCollapsed(outerText, innerText) return "{{Hidden begin | titlestyle = font-weight:normal | title = " .. outerText .. "}}" .. innerText .. "{{Hidden end}}" end -- Get current events for a "YYYY Month D" date. Returns a table of list items. function getRecentAdditions(subpage, keepPatterns, skipPatterns, showWikitext) local title = mw.title.new('Wikipedia:Recent additions' .. subpage) local raw = title:getContent() local itemPattern = '%*%s?%.%.%.[%S ]*' local items = {} for item in mw.ustring.gmatch(raw, itemPattern) do local keep = false local skip = false local isListItem = ( string.sub(item, 0, 1) == '*' ) if isListItem then local text = cleanForPatternMatching(item) for ii, keepPatt in pairs(keepPatterns) do if not keep and mw.ustring.find(text, keepPatt) then keep = true end end if #skipPatterns > 0 then for iii, skipPatt in pairs(skipPatterns) do if not skip and mw.ustring.find(text, skipPatt) then skip = true end end end end if keep and not skip then -- remove (pictured) inline note local cleanItem = mw.ustring.gsub(item, "%s*''%(.-pictured.-%)''", "") -- remove (illustrated) inline note cleanItem = mw.ustring.gsub(cleanItem, "%s*''%(.-illustrated.-%)''", "") if showWikitext then -- remove html comments cleanItem = mw.ustring.gsub(cleanItem, "%<%!%-%-(.-)%-%-%>", "") local itemWikitext = "<pre>" .. mw.text.nowiki( cleanItem ) .. "</pre>" cleanItem = makeCollapsed(cleanItem, itemWikitext) end table.insert(items, cleanItem) end end return items end function getItems(maxMonths, patterns, skipPatterns, showWikitext) local allItems = {} local lang = mw.language.new('en') local currentYear = tonumber(lang:formatDate('Y', 'now')) local currentMonth = tonumber(lang:formatDate('n', 'now')) local monthsAgo = 0 while monthsAgo < maxMonths do local subpage if monthsAgo == 0 then subpage = '' else local year = currentYear - math.modf( (monthsAgo+12-currentMonth)/12 ) local month = math.fmod(12 + currentMonth - math.fmod(monthsAgo, 12), 12) month = ( month ~= 0 ) and month or 12 subpage = lang:formatDate('/Y/F', year .. '-' .. month) end local monthlyItems = getRecentAdditions(subpage, patterns, skipPatterns, showWikitext) for i, item in ipairs(monthlyItems) do table.insert(allItems, item) end monthsAgo = monthsAgo + 1 end return allItems end function getPatterns(args, prefix) local patterns = {} local ii = 1 while args[prefix and prefix..ii or ii] do patterns[ii] = args[prefix and prefix..ii or ii] ii = ii + 1 end return patterns end local p = {} p.main = function(frame) local parent = frame.getParent(frame) local parentArgs = parent.args local args = cleanupArgs(parentArgs) if args['not'] and not args['not1'] then args['not1'] = args['not'] end local patterns = getPatterns(args) if #patterns < 1 then return error("Search pattern not set") end local skipPatterns = getPatterns(args, 'not') local months = tonumber(args.months) or 30 local showWikitext = isAffirmed(args.wikitext) local allItems = getItems(months, patterns, skipPatterns, showWikitext) if #allItems < 1 then return args.header and '' or args.none or 'No recent additions' end local maxItems = tonumber(args.max) or 6 local more = args.more if isAffirmed(args.more) then more = "'''[[Wikipedia:Recent additions|More recent additions...]]'''" end local nonRandom = isAffirmed(args.latest) local output = makeOutput(allItems, maxItems, more, nonRandom) if args.header then output = args.header .. '\n' .. output .. '\n' .. (args.footer or '{{Box-footer}}') end local needsExpansion = mw.ustring.find(output, '{{', 0, true) if needsExpansion then return frame:preprocess(output) else return output end end return p."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=Module:Selected_recent_additions&oldid=436624" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ගය:.Modules in alpha.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.Module.සාකච්ඡාව.English.දසුන්.කියවන්න.ප්රභව කේත සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.Wikidata අයිතමය.Print/export.Download as PDF.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙන භාෂාවලින්.تۆرکجه.বাংলা.کوردی.English.فارسی.Bahasa Indonesia.Bahasa Melayu.Português.ไทย.اردو.Tiếng Việt.中文.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 4 ජූනි 2019 දින දී, 12:08 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
හෙද සේවය - විකිපීඩියා.හෙද සේවය.විකිපීඩියා වෙතින්.(හෙද සේවාව වෙතින් යළි-යොමු කරන ලදි).Jump to navigation Jump to search.මෙම ලිපිය වනාහි Nursing practice ලිපියෙහි ඉංග්රීසි භාෂාවේ සිට සිංහල වෙත නොනිමි පරිවර්තනයකි ..ඉංග්රීසි සහ සිංහල යන භාෂාවන්හි සුදුසු හා ප්රමාණවත් පරිචයක් ඇත්නම්, මෙම පරිවර්තනය සම්පූර්ණ කිරීමට ඔබට අවකාශ ඇත..අදාල විෂය පිලිබඳ දැනුවත්නම්, නැවුම් ස්වයං නිර්මාණයක් ලෙස ලිපිය සම්පූර්ණ කිරීමට ඔබට අවකාශ ඇත..Nurse.A British nurse caring for a baby.Occupation.නම්.Nurse.Type.Healthcare professional.Activity sectors.Health care.Description.Competencies.Caring for general well-being of patients.අවැසි අධ්යාපනය.Qualifications in terms of statutory regulations according to national, state, or provincial legislation in each country.Fields of employment.*Hospital,.Clinic.Laboratory.හෙද සේවය යනු පුද්ගලයින්, පවුල් සහ ප්‍රජාවගේ ප්‍රශස්ථ සෞඛ්‍ය තත්වය සහ ක්රියා කාරිත්වය පවත්වා ගැනීම සහ යථාතත්වයට පත් කර ගැනීම සදහා මූලිකව අවධානය යොමු කරන වෘත්තියකි. හෙද සේවය පිළිබදව ඇති නූතන අර්ථ දැක්වීම්වලට අනුව එය පුද්ගලයෙකුගේ හෝ පවුලක උපතේ සිට මරණය දක්වා වූ ජීවන අත්දැකීම්වල ගුණාත්මකභාවය වර්ධනය කර ගැනීම සදහා ඉලක්ක කරගත් විද්‍යාවක් සහ කලාවක් ලෙසට විග්රහ කෙරේ..පටුන.1 හෙද සේවාව.1.1 අර්ථ දැක්වීම.1.2 හෙද සේවකයන්ගේ ජාත්‍යන්තර කවුන්සිලය.1.3 එක්සත් රාජධානියේ හෙද සේවකයන්ගේ රාජකීය විද්‍යාලය.1.4 හෙද සේවයෙහි සිද්ධාන්ත සහ ක්‍රියාවලි.1.5 ප්රායෝගික ක්ෂේත්ර.1.6 ප්රායෝගික අවස්ථාවන්හි දී ඇති නීති රීති.හෙද සේවාව[සංස්කරණය].හෙද සේවාව යනු හෙද සේවකයන් සහ ඔවුන්ගේ සත්කාර ලබන පුද්ගලයා අතර ඇති සත්කාරාත්මක සම්බන්ධතාවයයි. හෙද සේවය සැපයීමේදී හෙදියන් හෙද සත්කාර සැලැස්මවල් අනුගමනය කරති..අර්ථ දැක්වීම[සංස්කරණය].සෞඛ්‍ය සේවය විවිධ ක්ෂේත්‍රයන් සහ රටවල විවිධ වුවද හෙද සේවා සංවිධාන මගින් ඒ සඳහා පහත දැක්වෙන නිර්වචනය ලබාදී ඇත..හෙද සේවය මගින් සියළුම වයස් කාණ්ඩවල, පවුල්වල සහ ප්‍රජාවන්හි යන සියළුම පද්ධතීන්වල රෝගී සහ නිරෝගී පුද්ගලයන් හට ආවෘත ස්වතන්ත්‍ර හා සහයෝගී සත්කාරයක් ලබාදේ. හෙද සේවය මගින් සෞඛ්‍ය තත්වය වැඩි දියුණූ කිරීම රෝගා බාධ වළක්වා ගැනීම සහ රෝගී , ආබාදිත හා මරණයට පත්වන පුද්ගලයන් හට සත්කාර කිරීමක් සිදුකරනු ලබයි. සුරක්ෂිත පරිසරයක් බිහිකිරීම, පර්යේෂණ පැවැත්වීම , රෝගීන් වෙනුවෙන් පෙනීසිටීම, සෞඛ්‍ය ප්‍රඥප්ති සහ සෞඛ්‍ය පද්ධතිවල කළමණාකරණය වැඩි දියුණු කිරීම හා සෞඛ්‍ය අධ්යාපනය ලබාදීම හෙද වෘත්තිකයෙකුගේ කෘත්‍යයන් වේ..හෙද සේවකයන්ගේ ජාත්‍යන්තර කවුන්සිලය[සංස්කරණය].රෝගීන්ගේ රෝගාබාධය, ආබාධිත තත්වය කෙසේ වුවද මරණය තෙක්ම හැකි උපරිම අන්දමින් ජීවිතයේ ගුණාත්මකභාවය පවත්වා ගෙන යාම සදහා රෝගීන්හට සෞඛ්‍ය ගැටළුවලින් මිදීමට සහ ඒවා විදදරා ගැනීමට හැකියාව ලබාදෙමින් යහපත් සෞඛ්‍ය තත්වයක් පවත්වාගෙන යාම සඳහා සායනික වශයෙන් තීරණ ගැනීමට හැකියාව තිබීම..එක්සත් රාජධානියේ හෙද සේවකයන්ගේ රාජකීය විද්‍යාලය[සංස්කරණය].හෙද සේවය යනු රෝග නිර්ණය කිරීම ප්රතිකාර කිරීම මගින් පුද්ගලයන්, පවුල් , ප්‍රජාවන්ගේ සහ ජනගහනය තුළ රෝග සහ අනතුරු වළක්වා ගැනීම හා රෝගවලට එරෙහිව ආරක්ෂා වීම සහ සෞඛ්‍ය තත්වය ප්රශස්ත මට්ටමක පවත්වා ගැනීමයි..හෙද සේවයෙහි සිද්ධාන්ත සහ ක්‍රියාවලි[සංස්කරණය].පොදුවේගත් කළ හෙද සේවයෙහි ක්‍රියාවලීන් යනු සපයන ලද සේවාවෙහි අවසන් ප්රතිඵලය ඇගයීම, අවශ්‍යතාවයන් හඳුනාගැනීම සහ ක්‍රියාමාර්ග සැලසුම් කිරීමට හා ක්රියාත්මක කිරීමට භාවිතා වන ක්‍රමෝපායකි. අනෙකුත් ක්ෂේත්‍රයන් මෙන් මෙම ක්ෂේත්රයේ ද ඇතැම් විට විවිධ වූ දර්ශනවේදී මතයන් සහ සුසමාදර්ශයන් අනුගමනය කරමින් විවිධ සිද්ධාන්තයන් බිහිවී ඇත. මෙමගින් හෙද සේවකයන් හට ඔවුන්ගේ ක්රියාකාරකම් මගින් විශේෂිත ඉලක්කකරා ලඟා වීමට හැකියාව ලැබී ඇත. මේ වන විට සුසමාදර්ශයන් දෙකක් හෙද සේවය තුළ පවතී. ඒවා නම් සමස්ත සුසමාදර්ශය සහ සමකාල්‍ය සුසමාදර්ශයයි..ප්රායෝගික ක්ෂේත්ර[සංස්කරණය].හෙද වෘත්තිකයන් විවිධ අවස්ථාවන් වලදී ඔවුන්ගේ සේවාව ලබාදෙති. ඒවා රෝහල් , පාසල් , ඖෂධ සමාගම් හෝ රෝගීන් ජීවත්වන නිවෙස් තුළදී විය හැකිය. හෙද වෘත්තිකයන් වෘත්තීමය සෞඛ්‍ය ආයතනවල , වෛද්‍යවරුන්ගේ සායනවල , හෙද සායනවල සහ කදවුරුවල ප්රතිකාර ලබාදෙති. ඔවුන් තවද හමුදා සේවායෙහි එහි මෙහි ගමන් කරන නැව්වල ද සේවය කරති. ඔවුන් රක්ෂණ කර්මාන්තවලදී සහ සෞඛ්‍ය සේවයෙහි උපදේශකයන් ලෙසද කටයුතු කරති. ඇතැම් අවස්ථාවලදී ඔවුන් නීතිමය අවස්ථාවන්වල දී රෝගියෙකුගේ වාර්තාවන් පරීක්ෂා කර බලා ඔහුට ප්රමාණවත් තරම් සත්කාර ලැබී ඇති දැයි සොයා බලමින් උසාවිය තුළ සාක්ෂි සපයන නිතීඥයෙකුගේ කර්තව්‍යය ද ඉටු කරති. හෙද වෘත්තිකයන් හට ඇතැම් අවස්ථාවලදී තාවකාලික පදනම මත යම්කිසි වැඩ මුරයක් පමණක් සිදුකළ හැකි ය..ප්රායෝගික අවස්ථාවන්හි දී ඇති නීති රීති[සංස්කරණය].හෙද සේවයෙහි සියළුම ප්රායෝගික ක්රියාකාරකම් එය සිදු කරනු ලබන දේශපාලනික වටපිටාව අනුව ව්‍යවස්ථාදායකයකට අනුව පාලනය වේ. ඔවුන් තමා විසින් සිදු කරන සියළුම ක්රියාකාරකම් සඳහා නීතිමය වශයෙන් වග කිව යුතුවේ. මෙහිදී ලබාදෙන සත්කාරයෙහි සම්මතය වනුයේ ධූර දර්ශී විචක්ෂණ හෙද වෘත්තිකයෙකු මගින් ලබාදෙන සේවාවයි..v.t.e.සෞඛ්‍ය සේවා (Health care).Economics.Equipment.Guidelines.Industry.Philosophy.Policy.Providers.Ranking.Reform.System.Professions.වෛද්‍ය විද්‍යාව (Medicine).හෙද සේවය (Nursing).Healthcare science.දන්ත වෛද්‍ය විද්‍යාව (Dentistry).Allied health professions.ඖෂධ සංයෝජනය (Pharmacy).Health information management.Settings.Assisted living.Clinic.ආරෝග්‍යශාලා (Hospital).Nursing home.Medical school (Academic health science centre, Teaching hospital).Care.Acute.Chronic.End-of-life.Hospice.Overutilization.Palliative.Primary.Self.Total.Skills / Training.Bedside manner.Cultural competence.Diagnosis.Education.Universal precautions.ප්‍රවර්ගය."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=හෙද_සේවය&oldid=433633" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ගය:.හෙද සේවය.සැඟවුණු ප්‍රවර්ගය:.පරිවර්තනය වෙමින් පවතින ලිපි.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙන භාෂාවලින්.العربية.Deutsch.English.עברית.日本語.Simple English.ykpaïHcbka.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 28 මාර්තු 2019 දින දී, 10:19 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ඩී.එන්.ඒ. - විකිපීඩියා.ඩී.එන්.ඒ..විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.DNA ද්විත්ව හෙලික්සයේ ව්‍යුහය දැක්වේ. මූලද්‍රව්‍යය අනුව ව්‍යුහයේ පරමාණු වර්ණ-කේතනය කර ඇත. භස්ම දෙකක විස්තරාත්මක ව්‍යුහයක් දකුණුපස පහළ දක්වා ඇත..DNA ද්විත්ව හෙලික්සයේ කොටසක ව්‍යුහය.ඩිඔක්සිරයිබෝනියුක්ලෙයික් අම්ල ( i/diˈɒksɪraɪboʊnjuːkliːɪk,_ʔkleɪʔ/;[1] DNA) යනු දැනට හඳුනාගෙන ඇති සියලුම ජීවීන්ගේ සහ බොහෝ වෛරසවල වර්ධනය,විකසනය, ක්රියාකාරිත්වය හා ප්‍රජනනය සඳහා අවශ්ය වන ප්‍රවේණික තොරතුරු පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට සම්ප්‍රේෂණයට දායක වන, එකිනෙක වට ද්විත්ව හෙලික්සීය හැඩයකින් එතුණු දාම දෙකකින් (නියුක්ලියෝටයිඩ වලින් තැනුණු) යුක්ත අණුවකි. DNA සහ රයිබෝනියුක්ලෙයික් අම්ල (RNA) න්‍යෂ්ටික අම්ල වේ; එමෙන්ම, සියලු ජීවී ආකාරවල පැවැත්මට අත්‍යවශ්‍ය වන ප්රධාන මහාඅණු වර්ග හතර වනුයේ ද ප්‍රෝටීන, ලිපිඩ, සංකීර්ණ කාබෝහයිඩ්‍රේට (පොලිසැකරයිඩ) සහ න්‍යෂ්ටික අම්ල යි..නියුක්ලියෝටයිඩ නම් සරල ඒකාවයවක ඒකක වලින් තැනී ඇති බැවින් DNA දාම දෙක පොලිනියුක්ලියෝටයිඩ ලෙස හැඳින්වේ.[2][3] එක් නියුක්ලියෝටයිඩයක් සමන්විත වන්නේ, නයිට්‍රජන් අඩංගු නියුක්ලියෝභස්ම (සයිටොසීන් [C], ගුවැනීන් [G], ඇඩිනීන් [A] හෝ තයිමීන් [T]) වර්ග හතරෙන් එකක්, ඩිඔක්සිරයිබෝස් සීනි අණුවක්, සහ පොස්පේට කාණ්ඩයකිනි. නියුක්ලියෝටයිඩ, දාමයක් ලෙස එකිනෙක හා සම්බන්ධ වී ඇත්තේ එක් නියුක්ලියෝටයිඩයක සීනි ඇනුව හා ඊළඟ නියුක්ලියෝටයිඩයේ පොස්පේටය අතර සහසංයුජ බන්ධන ඇතිවීමෙනි, එමඟින් මාරුවෙන් මාරුවට පිහිටන සීනි-පොස්පේට කොඳුනාරටියක් ඇති වේ. ද්විත්ව-දාම DNA සෑදීම සඳහා වෙනස් පොලිනියුක්ලියෝටයිඩ දාම දෙකක නියිට්‍රජනීය භස්ම එකට බැඳෙනුයේ, භස්ම යුගලන නීති (A සමඟ T සහ C සමඟ G) වලට අනුකූලව, හයිඩ්‍රජන් බන්ධන මගිනි..අනුපූරක නයිට්‍රජනීය භස්ම පිරිමිඩීන හා පියුරීන ලෙස කාණ්ඩ දෙකකට බෙදේ. DNA වලදී, තයිමීන් හා සයිටොසීන් භස්ම පිරිමිඩීන වේ; ඇඩිනීන් හා ගුවැනීන් භස්ම පියුරීන වේ..DNA ජීව විද්‍යාත්මක තොරතුරු ගබඩා කරගනී. DNA වල කොඳුනාරටිය බිඳවැටීම්වලට ප්‍රතිරෝධී වන අතර ද්විත්ව-දාම ව්‍යුහයේ දාම දෙකේම එකම ජීව විද්‍යාත්මක තොරතුරු අන්තර්ගත වේ. DNA වලින් විශාල කොටසක් (මිනිසාගේ 98% කටත් වඩා) කේත-රහිත DNA (non-coding DNA) වේ. එනම්, එම කොටස් තුළ ප්‍රෝටීනවල ඇමයිනෝ අම්ල අනුපිළිවෙළ අඩංගු නොවේ..DNA වල දාම දෙකක එකිනෙකට ප්රතිවිරුද්ධ දිශාවන්ට එනම්, ප්‍රතිසමාන්තරව ගමන් කරයි. නියුක්ලයෝභස්ම (හෙවත් භස්ම) වර්ග හතරෙන් එකක්, එක් සීනි අණුවක් සමග බැඳී ඇත. කොඳුනාරටිය දිගේ මෙම නියුක්ලියෝභස්ම පිහිටන අනුපිළිවෙළ තුළ ප්‍රවේණික තොරතුරු ගබඩා වී ඇත. DNA දාම පිටපත් කර RNA සෑදෙන අතර එම ක්‍රියාවලිය ප්‍රතිලේඛනය ලෙස හැඳින්වේ. ප්‍රවේණික කේතය (genetic code) අනුව, මෙම RNA දාම මගින් ප්‍රෝටීන තුළ ඇමයිනෝ අම්ලවල අනුපිළිවෙළ සවිස්තරව දැක්වීම සඳහා එය පරිවර්තනයට ලක්වන අතර එම ක්‍රියාවලිය පරිවර්තනය ලෙස හැඳින්වේ..සූන්‍යෂ්ටික සෛලවල ඇති DNA සංවිධානය වී ඇත්තේ වර්ණදේහ නැමැති දිගු ව්‍යුහ ලෙසිනි. සාමාන්‍ය සෛල විභාජනයකට පෙර මෙම වර්ණදේහ DNA ප්‍රතිවලිත වීම නැමැති ක්‍රියාවලියක් මගින් පිටපත් වන අතර එමගින්, එක් දුහිතෘ සෛලයකට එක් සම්පූර්ණ වර්ණදේහ කට්ටලයක් බැගින් ලැබේ. සූන්‍යෂ්ටික ජිවීන් (සතුන්, ශාක, දිලීර සහ ප්‍රොටිස්ටාවන්) ඔවුන්ගේ DNA වලින් බොහෝ ප්රමාණයක් සෛලීය න්‍යෂ්ටිය තුළද සමහරක් මයිටකොන්ඩ්‍රියා සහ හරිතලව වැනි ඉන්ද්‍රයිකා තුළ ද ගබඩා කෙරේ. [4] එහෙත්, ප්‍රාග්න්‍යෂ්ටිකයින් (බැක්ටීරියා සහ ආකියාවන්) තම DNA ගබඩා කරනුයේ සෛල ප්ලාස්මය තුළ පමණි. සූන්‍යෂ්ටික වර්ණදේහ තුළ ඇති හිස්ටෝන වැනි ක්‍රොමැටින් ප්‍රෝටීන මගින් DNA සංයුක්ත කිරීම හා සංවිධනය කිරීම සිදුවේ. මෙම සංයුක්ත ව්‍යුහ මගින් DNA හා අනෙකුත් ප්‍රෝටීන අතර අන්තර්ක්රියා මෙහෙයවනු ලබන අතර, එමගින් DNA වල ප්‍රතිලේඛනය කළ යුත්තේ කුමන කොටස්ද යන්න පාලනය කිරීමට උපකර වේ..DNA මුල්වරට නිස්සාරණය කරනු ලැබුවේ 1869 දී ෆ්‍රීඩ්‍රික් මීෂර් නම් විද්‍යාඥයා විසිනි. එහි අණුක ව්‍යුහය මුල්වරට හඳුනාගනු ලැබුවේ 1953 දී ජේම්ස් වොට්සන් සහ ෆ්‍රැන්සිස් ක්‍රික් නම් විද්‍යාඥයින් විසින් කේම්බ්‍රිජ් විශ්වවිද්‍යාලයේ කැවෙන්ඩිෂ් විද්‍යාගාරයේ දී ය, ඔවුන් මූලාකෘති තැනීමට පාදක කර ගනු ලැබුවේ එවක රොසලින්ඩ් ෆ්‍රෑන්ක්ලීන් යටතේ පශ්චාත්-උපාධිය හදාරමින් සිටි ශිෂ්‍යයෙක් වූ රේමන්ඩ් ගොස්ලින්ග්ගෙන් ලබාගත් X-කිරණ විවර්තන දත්තයන්ය. පරීක්ෂකයන් විසින් ශක්තිපථ වාදය හා ප්‍රත්‍යාස්ථතා සිද්ධාන්තය වැනි භෞතික විද්‍යාත්මක නියම හා සිද්ධාන්ත ගවේෂණයේ දී, DNA අණුක උපාංගයක් ලෙස භාවිතා කරයි. DNA වල විශිෂ්ට අමුද්‍රව්‍යමය ගුණ නිසා එය අමුද්‍රව්‍ය පිළිබඳ විද්‍යාඥයන් ද මයික්‍රො- හා නැනෝ-ගෙත්තම්කරණය පිළිබඳ උනන්දුව දක්වන ඉංජිනේරුවන් ද අතර ආකර්ෂණීය අණුවක් බවට පත්වී ඇත. ක්ෂේත්රයේ වැදගත් දියුණුවීම් අතර DNA ඔරිගාමි හා DNA-මූලික දෙමුහුම් අමුද්‍රව්‍ය ප්රධාන වේ.[5].පටුන.1 ගුණාංග.2 ඩී එන් ඒ (DNA) අම්ලයක භෞතික සහ රසායනික ගුණ.3 DNA ප්‍රතිවලිත වීම.4 ඩී.එන්.ඒ. පරීක්ෂණවල ඉතිහාසය.5 මූලාශ්ර.ගුණාංග[සංස්කරණය].DNA වල රසායනික ව්‍යුහය; හයිඩ්‍රජන් බන්ධන කඩඉරිවලින් දක්වා ඇත.DNA නියුක්ලියෝටයිඩ නැමැති පුනරාවර්ත ඒකක වලින් තැනුණු බහුඅවයවිකයකි. [6][7] DNA වල ව්‍යුහයට පදනම් වන්නේ එහි දිග, තදින් බැඳුණු වළලු වැනි ව්‍යුහ හා වෙනත් හැඩවලට දඟර ගැසීමට ඊට ඇති හැකියාව ආදී කරුණු ය.[8] සියලුම විශේෂවල, DNA තැනී ඇත්තේ හයිඩ්‍රජන් බන්ධන වලින් එකිනෙක හා බැඳුණු ද්විත්ව හෙලික්සීය දාම දෙකකිනි. දාම දෙකම එකම අක්ෂයක් වටා දඟර ගැසී ඇති අතර දාම දෙකේම pitch දුර (හෙලික්සයේ එක් සම්පූර්ණ වටයක දුර) සමාන වේ, එම දුර ångström 34 කි (නැනෝමීටර 3.4 ). දාම යුගලයට ångström 10ක (1 nm) අරයක් ඇත.[9] වෙනත් අධ්‍යයනයකට අනුව, වෙනස් ද්‍රාවණයක් තුළදී මනිනු ලැබූ අවස්ථාවක DNA දාමයක් ångströms 22 සිට 26 (2.2 සිට 2.6 nanometres) දක්වා පළලකින් යුක්ත බවත්, එක් නියුක්ලියෝටයිඩ ඒකකයක දිග 3.3 Å (0.33 nm) පමණ බවත් වාර්තා විය.[10] එක් පුනරාවර්ත නියුක්ලියෝටයිඩ ඒකකයක් ඉතාමත් කුඩා වුවද, DNA බහුඅවයවික නියුක්ලියෝටයිඩ මිලියනයේ සිට මිලියන සියය දක්වා ප්රමාණයක් සහිත ඉතා විශාල අණු වේ. උදාහරණයක් ලෙස, මිනිසාගේ විශාලතම වර්ණදේහය වන, වර්ණදේහ අංක 1 තුළ දළ වශයෙන් භස්ම යුගල මිලියන 220ක් පමණ[11]අන්තර්ගත වේ. එනම්, දිගු කළහොත් 85 mm පමණ දිගකින් යුක්තය..ජීවීන් තුළ ද, DNA තනි අණුවක් ලෙස සාමාන්යයෙන් නොපවතින අතර තදින් බැඳුණු අණු යුගලයක් ලෙස පවතී.[12][13] මෙම දාම දෙක වැලක් මෙන් වෙලී ද්විත්ව හෙලික්සීය හැඩයකින් යුතුව පවතී. නියුක්ලියෝටයිඩයක් තුළ අණුවේ කොඳුනාරටියේ (දාමය එකට බැඳ තබා ගන්නා කොටසේ) කොටසක් සහ නියුක්ලියෝභස්මයක් (හෙලික්සයේ අනෙක් DNA දාමය සමග අන්තර්ක්රියා කරන කොටස) අඩංගු වේ.සිනි කාණ්ඩයක් සමග බැඳුණු නියුක්ලියෝභස්මයකට, නියුක්ලියෝසයිඩයක් යැයි කියනු ලබන අතර සීනි කාණ්ඩයක් හා පොස්පේට කාණ්ඩ එකක් හෝ වැඩි ගණනකින් යුක්ත බහුඅවයවකයක්, (DNA වලදී) පොලිනියුක්ලියෝටයිඩයක් ලෙස හැඳින්වේ.[14].DNA දාමයේ කොඳුනාරටිය සමන්විත වන්නේ මාරුවෙන් මාරුවට පිහිටි පොස්පේට හා සීනි කොටස්වලිනි.[15] DNA හි අඩංගු වන සීනි 2-ඩිඔක්සිරයිබෝස් වේ, එය පෙන්ටෝස (කාබන්-5) සීනි වර්ගයකි. සීනි කොටස් සම්බන්ධ වී ඇත්තේ යාබද සීනි මුදුවේ තෙවන හා පස්වන කාබන් පරමාණු සමග පොස්පේට කාණ්ඩ ඇති කරගන්නා පොස්පොඩයිඑස්ටර් බන්ධන මගිනි, එම පරමාණු 3' හා 5' ලෙස හැඳින්වෙන අතර ඒ භස්ම සමග ග්ලයිකොසිඩික බන්ධනයකින් බැඳෙන ඩිඔක්සිරයිබෝස්හි කාබන් පරමාණු වලින් වෙන්කර හඳුනාගැනීමටය. DNA සම්බන්ධව උපකල්පනය කිරීමේ දී, පොස්පොරිල් කොටස "අයත් වන්නේ" 5' කාබන් පරමාණුව සමග බන්ධනය සහිත නියුක්ලියෝටයිඩයටය. එමනිසා, ඕනෑම DNA දාමයකට ඇත්තේ රයිබෝස්හි 5' කාබන් පරමාණුවට බැඳුණු (5′ පොස්පොරිල්) එක් අන්තයකි, අනෙක් අන්තය රයිබෝස්හි 3' කාබන් පරමාණුවට බැඳුණු නිදහස් හයිඩ්‍රොක්සිල් කාණ්ඩයකින් යුක්තය (3′ හයිඩ්‍රොක්සිල්). සීනි-පොස්පේට කොඳුනාරටිය ඔස්සේ 3′ වල 5′ කාබන් වල දිශාව ලබාදෙනුයේ DNA දාම දෙක එකිනෙකට දිශ්‍ය වන පරිදිය. ද්විත්ව හෙලික්සයේ දී, එක් දාමයක නියුක්ලියෝටයිඩවල දිශාව අනෙක් දාමයේ නියුක්ලියෝටයිඩවල දිශාවට ප්‍රතිවිරුද්ධව පිහිටයි: දාම දෙක ප්‍රතිසමාන්තරය. DNA හි අසමාන අන්ත දෙකෙන් 5' අන්තයට පර්යන්ත පොස්පේට කාණ්ඩයක් ද, 3' අන්තයට පර්යන්ත කාබොක්සිල් කාණ්ඩයක් ද ඇති අතර ඒවාට 5′ සහ 3′ දිශ්‍යතාවක් ඇති බව කියවේ. DNA සහ RNA අතර ඇති එක් ප්රධාන වෙනස්කමක් නම් සීනි වර්ගයයි, DNA හි 2-ඩිඔක්සිරයිබෝස් RNA හි දී විකල්ප පෙන්ටෝස සීනි වර්ගයක් වන රයිබෝස් මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය වී තිබීමයි.[13].DNA වලින් කොටසක්. සර්පිලාකාර දාම අතර භස්ම තිරස් අතට වැටී පවතී[16] (සජීවීකරණය කළ රූපය)..DNA ද්විත්ව හෙලික්සය මූලිකවම ස්ථාවරව පවත්වා ගනු ලබන්නේ බල දෙකක් මගිනි: නියුක්ලියෝටයිඩ අතර පවතින හයිඩ්‍රජන් බන්ධන සහ ඇරෝමැටික නියුක්ලියෝභස්ම අතර base-stacking අන්තර්ක්රියා මගිනි.[17] සෛල තුළ පවතින ජලීය පරිසරයේදී, නියුක්ලියෝටයිඩ භස්ම සංයුග්මක π බන්ධන DNA අණුවේ අක්ෂයට ලම්බකව පිහිටයි, එමගින් ඒවායේ සද්‍රාවණ කවචය සමග අන්තර්ක්රියා අවම කරගැනීමට හැකියාව ලැබේ. DNA වල හමුවන භස්ම හතර වන්නේ ඇඩිනීන් [A], සයිටොසීන් [C], ගුවැනීන් [G], හා තයිමීන් (T) වේ. මෙම භස්ම වර්ග හතර ඇඩිනොසීන් මොනොපොස්පේට්වල මෙන්, සම්පූර්ණ නියුක්ලියෝටයිඩයක් තැනීමට සීනි-පොස්පේටය සමග සම්බන්ධ වේ. ඇඩිනීන්-තයිමීන් සමග ද, ගුවැනීන් සයිටොසීන් සමග ද සම්බන්ධ වේ. A-T සහ G-C භස්ම යුගල මගින් එය සංකේතවත් කෙරේ.[18][19].ඩී එන් ඒ (DNA) අම්ලයක භෞතික සහ රසායනික ගුණ[සංස්කරණය].සෛල තුළ DNA ප්‍රවේණි ද්රව්ය ලෙස සංවිධානය වී ඇත. DNA පිටපත්වීම නමින් හඳුන්වන ක්‍රියාවලිය මඟින් මෙම ප්‍රවේණි දේහ සියල්ලේ කොපියක් සෛල මඟින් විභාජනයට පෙර දෙගුණ කර ගනී. සෛල න්‍යෂ්ටිය තුළ යුකැරියෝටාවනුත් සෛල ප්ලාස්මයේ ප්‍රෝ‍කැරියෝටාවනුත් මෙම ගබඩා කර ඇත. හිස්ටොන් නමින් හැඳින්වෙන ක්‍රොමැටින් ප්‍රෝටීන DNA මඟින් ප්‍රවේණි ද්‍රව්‍යයේ DNA හොඳින් අසුරා සංවිධානය කරයි. DNA වල කුමන කොටසක් ප්‍රෝටීන බවට පරිවර්තනය කරන්නේ ද යන්න මඟින් DNA හා අනෙකුත් ප්‍රෝටීන අතර අන්තර්ක්‍රියාවලට මඟ පෙන්වීම මෙම හොඳින් ඇසුරණු කොටසක් තීරණය කරයි..ඩී එන් ඒ යනු නියුක්ලියෝමයිඩ් ජනක එකට බන්මිනය වී නිර්මාණය වු බහුඅයවය කි. ඩී. එන් ඒ බන්ධයන් ඇන්ස්ට්‍රම් ( 2.2 – 2.6) පළල් (2.2-2.6 නැනෝමිටර්) අතර එක් නියුක්ලියොමයිඩ් ඒකකයක් අණුවක් කුඩා වුවත් මෙවැනි කුඩා විුක්ලියෝමයිඩ් ඒකක මිලියන ගණනක් එකට බන්ධනය විමෙන් ඩී.එන් ඒ නිර්මාණය වන නිසා ඩී එන් ඒ යනු ඉතා විශාල අණු සංඛ්‍යාවන් සහිත බදු අයවයවකි. උදාහරනයක් වශයෙන් මනුෂ්‍යාගේ විශාලතම වර්ණදේහය වන වර්ණ දේහ අංක 1 දළ වශයෙන් බේස් පෙයාර් මිලියන 220 දිගය..ජීවි අයයන් තුළ සැමවිටම ඩී.එන් අණු දෙදක් එකිනෙකට තදින්ම සම්බන්ධ වි ද්විත්ව පවති. මෙලෙස ඉතා දිගු රටවල් දෙකක් වැල් මෙන් එකට එකි ද්විත්ව සර්පිල හැයෙන් පවති. මෙහිදි නියුක්ලියෝමයිඩ් ඩි.එන් බන්ධනයට එකය පවත්වාගෙන යන අතර ද්විතය සර්පිලයේ ඇති අනෙක් ඩි එන් එහි බන්ධනය හා සම්බනධතා පැවැත්විමට නියුක්තියොමයිඩ් සිදු කරයි.ඩි.එන් ඒ පටකය ප්‍රාණ නලාළිය පොස්පේට් සහ සිනි අවශේෂයන් තුළින් නිර්මාණය වි ඇත. ඩී.එන්.ඒ නිර්මාණය වි ඇති පෙන්ටෝස් සීනි ලෙසින් හදුන්වනු ලබයි. පොස්පේට් ඛාණ්ඩ තුළින් සිනි අංශු එකට බැදි පවතින අතර ඒවා තුළින් පොස්පාඩිස්ටර් බන්ධනය නිර්මාණය වි ඇත මෙම අවස්ථිත බන්ධනය තුළින් ඩී.එන්.ඒ පටයකින් හට නිශ්චිත දිශාවන් ඇති බව පෙන්නුම් කරයි. ද්විතව සර්පිලයක එක් ඩී.එන් ඒ පටකයක ඇති නියුක්ලියොමයිඩ් ඒකකයන්හි දිශව අනෙක් ඩි.එන් ඒ පටයේ ඇති නුයක්ලියොමයිඩ් ඒකකටන් හි දිශාව වඩා වෙනස් ට. ඩි එන් ජී තුළ ඇති විශේෂ සැලකිම ප්‍රතිසමාන්තර ලෙසින්ද හදුන්වනු ලබයි. අස්මිතික ඩි.එන් ඒ අග්‍ර ප්‍රයිම් 5 සහ ප්‍රයිම් 3 ලෙස මැදින්වේ. අග්‍රය පොස්පෙට් ඛණ්ඩයික් අවසන් වන පටක ප්‍රයිම් 5 ලෙසින් ද අග්‍රය හයිඩ්‍රොක්සිල් වල අවසන් වන පටය ප්‍රයිම් 3 ලෙසින් ද හදුන්වනු ලැබේ. ඩී.එන්.ඒ වල අඩංගු වෙන්ටෝස් සිනි වෙනුවට ආර් එන් ඒ රීබොස් වලින් නිර්මාණය වි තිබිම ආර්.ඒ.ජ් දසහ ඩී එන් ඒ වල ප්රධාන වෙනස් වේ..ඩී .එන් ඒ ද්විත්ව සර්පිලය හයිඩ්‍රජන් බන්ධන මගින් ස්ථිර බන්ධනය වි පවති. ඩි.එන් ඒ පටයන් දෙක සම්බන්ධ වි ඇති පාදම මත මෙම හයිඩ්‍රජන් බන්ධන පිහිටා ඇත. ඩී.එන් ඒ බන්ධන තුළ ඇති පාදම ඇඩෙනි සිඩොසින් ගුහන්නි සහ තීමි ලෙසින් හදුන්වනු ලබයි. මෙම පාදම විනි පොස්ටේස් අණු සමග සම්බන්ධව පවතින අහිතකර නිුක්ලෝමයිස් අණුව සම්පූර්ණ කිරිම එමගින් සිදු කරයි..DNA ප්‍රතිවලිත වීම[සංස්කරණය].ප්රධාන ලිපිය: DNA ප්‍රතිවලිත වීම.ඩී.එන්.ඒ. ප්‍රතිවලිත වීමේදී නයිට්‍රගනීය-භෂ්ම, හයිඩ්‍රජන් බන්දන වලින් බිදී නව ඩී.එන්.ඒ. දාමය හට ගැනීම..DNA අණුවක් පොලිනියුක්ලියෝටයිඩ් දාම දෙකකින් සමන්විත වේ. පොලිනියුක්ලියෝටයිඩ දාම දෙක එකිනෙක සම්බන්ධ වී ඇත්තේ එක් එක් පොලිනියුක්ලියෝටයිඩ් දාම වල නියුක්ලියෝටයිඩ වල අනුපූරක භෂ්ම යුගල් අතර හයිඩ්‍රජන් බන්ධන ඇතිවීම මගිනි. DNA ප්‍රතිවලිත වීමේදී මෙම හයිඩ්‍රජන් බන්ධන DNA අණුවේ එක් කෙලවරෙක සිට බිඳ වැටීම සිදුවේ.මෙසේ සිදු වීමට හිස්කෝස් එන්සයිම දායක වේ.හයිඩ්‍රජන් බන්ධන බිඳ වැටීම නිසා මාතෘ පොලිනියුක්ලියෝටයිඩ් දාම දෙක එකිනෙකින් ඈත් වේ. මේ නිසා මාතෘ පොලිනියුක්ලියොටයිඩ් දාමයේ භෂ්ම පිටතට විවර වේ. වෙන් වූ මාතෘ පොලිනියුක්ලියෝටයිඩ් දාම ඉදිරියේ අනුපූරක නයිට්‍රජනීය භෂ්ම සහිත නියුක්ලියෝටයිඩ් එකතු වී ඒවා පොස්පොඩයිඑස්ටර බන්ධන වලින් බැඳීමෙන් දුහිතෘ පොලිනියුක්ලියෝටයිඩ් දාම කොටස් සෑදේ. මේ සඳහා DNA පොලිමරේස් එන්සයිමය වැදගත් වේ..ඩී.එන්.ඒ. පරීක්ෂණවල ඉතිහාසය[සංස්කරණය].Francis Crick- ෆ්‍රැන්සිස් ක්‍රික්.ඩී.එන්.ඒ මුල් වරට හදුනා ගන්නා ලද්දේ ස්විස්ජාතික වෛද්‍යවරයෙකු වූ ෆේඩ්රික් මිස්චර් විසින් 1869 දී ඉවත දමන ලද සැරහුමක තිබී හදුනාගන්නා ලද අන්වීක්ෂීය ද්‍රව්‍යයක් මගිණි. එය සෛලවල න්‍යෂ්ටියෙහි අන්තර්ගත වූ බැවින් ඔහු එයට “නියුක්ලේයින්” යයි හදුන්වන ලදී. 1919 දී මෙම සොයාගැනීම් අනුව යමින් ෆෝබියස් ලෙවින් විසින් නියුක්ලියෝටයිඩ ඒකකයක අන්තර්ගත භෂ්ම, සීනි, සහ පොස්පේට කාණ්ඩ හදුනා ගන්නා ලදී. ලෙවින් යෝජනා කළ අන්දමට ඩී.එන්.ඒ සෑදී ඇත්තේ පොස්පේට් කාණ්ඩ මගින් එකිනෙක සම්බන්ධ වූ නියුක්ලියෝටයිඩ ඒකක ද‍ාමයකිනි. කෙසේ වුවද ලෙවින් විශ්වාස කරන ලද්දේ මෙම දාමය ඉතා කෙටි වන බවත් භෂ්ම වර්ග යම්කිසි නියමිත පිළිවෙලකට අනුව පුණරාවර්තී වන බවත්ය. 1937 දී විලියම් ඇස්ට්බරි මුල්ම වරට එක්ස් කිරණ විවර්ථනයට භාජනය කරමින් ඩී.එන්.ඒ වලට ක්‍රමවත් ව්‍යුහයක් ඇති බව පෙන්නුම් කරන ලදී..1928 දී ෆේඩ්රික් ග්‍රිෆික් කරන ලද සොයා ගැනීමකට අනුව මරණයට පත් වූ මෘදු බැක්ටීරියාවන් ජීවී රළු බැක්ටීරියා ප්‍රභේද සමග මිශ්ර කළ විට නියුමෝ කොකස් බැක්ටීරියා විශේෂයෙහි මෘදු යන ගති ලක්ෂණය එම විශේෂයම බැක්ටීරියාවන්ගේ රළු ගති ලක්ෂණය බවට හුවමාරු කළ හැකි බවයි. මෙමසොයා ගැනීම මගින් ඩී.එන්.ඒ ප්‍රවේනි තොරතුරු රැගෙන යන බවට හෙලිවුණු අතර 1943 දී ඔස්වල්ඩ් ඇවේරි, කොලින් මැක්ලියොයිඩ් සහ මැක්ලින් මැකාටි විසින් ඩී.එන්.ඒ තොරතුරු පරිණාමය කරන මුලධර්මය ලෙසට හදුනා ගන්නා ලදී. 1952 දී ප්‍රවේනිය සදහා ඩී.එන්.ඒ වල කෘත්‍ය තහවුරු කරන ලද අතර ඇල්ප්‍රඩ් හර්ෂේ සහ මාර්තා චේස් විසින් සිදු කළ හර්ෂේ සහ චේස් පරික්ෂණ මගින් ඩී.එන්.ඒ යනු ප්‍රවේනික ද්රව්ය වන බව පෙන්වන ලදී. 1953 දී රොසලින්ට් ෆෑන්ක්ලින් විසින් සිදු කරන ලද එක්ස් කිරණ විවර්ථන ප්‍රතිභිම්බ වලින් ලද තොරතුරු මත පදනම්ව සහ භෂ්ම යුගලනය විය හැකි බව සොයාගැනීමත් සමගම ජේම්ස් ඩී වොට්සන් සහ ෆැන්සිස් ක්‍රික් විසින් නූතනයේදී පවා පිළිගැනෙන මුල්ම ඉතා නිරවද්‍ය ඩී.එන්.ඒ වල ආකෘතිය Nature නම් සගරාවෙහි පල කරන ලදී. එම සගරාවෙහිම ලිපි 5 ක වොට්සන් සහ ක්‍රික් විසින් සොයා ගන්නා ලද ආකෘතිය සදහා පරීක්ෂණාත්මක සාක්ෂි සදහන්ව ඇත. ෆ්‍රැන්ක්ලින් සහ රේමන් ගොස්ලින් විසින් ප්රකාශයට පත් කරන ලද මුල්ම ලිපිවල වොට්සන් සහ ක්‍රික් ආකෘතිය සදහා සහාය දෙන එක්ස් කිරණ විවර්ථන දත්ත සදහන්ව ඇත. මෙහි මොරිස් විල්කින්ස් සහ ඔහුගේ සමකාලීනයන් විසින් සොයා ගන්නා ලද ඩී.එන්.ඒ හි ආකෘතිය පිළිබදව ලිපියක් ද අන්තර්ගත වේ. 1962 දී ෆ්‍රෑන්ක්ලින්ගේ මරණයෙන් පසුව වොට්සන්, ක්‍රික් සහ විල්කින්ස් එක්ව භෞතික විද්‍යාව සහ වෛද්‍ය විද්‍යාව සදහා නොබෙල් ත්‍යාගය හිමිකර ගත්හ. කෙසේ නමුදු මෙම සොයා ගැනීම හා සම්බන්ධ කීර්තිය කා සදහා හිමි විය යුක්තක් ද යන්න තව දුරටත් මතභේදාත්මකය..1957 දී අණුක ජීව විද්‍යාව පිළිබදව ක්‍රික් විසින් සිදුකරන ලද ඉදිරිපත් කිරීමක් අනුව ඔහු ඩී.එන්.ඒ, අ‍ාර්.එන්.ඒ සහ ප්‍රෝටීන අතර සම්බන්ධතාවයක් ඇති බවට පූර්විකාවක් සිදුකළ අතර අනුවර්තනය පිළිබදව උපකල්පනයක් ද ගොඩ නගන ලදී. 1958 දී සිදුකරන ලද පරීක්ෂණ මගින් ඩී.එන්.ඒ වල ද්විත්ව හේලිප්සීය ව්‍යුහය සොයා ගැනීමත් සමගම එහි ගුණනය වීමේ ක්‍රියාවලිය අවසාන වශයෙන් තහවුරු කරන ලදී. ක්‍රික් සහ ඔහුගේ ගෝලයන් විසින් ප්‍රවේනි කේත කෝඩෝන හෙවත් එකිනෙකට අතිපිහිත නොවන භෂ්ම ත්‍රිත්වයකින් සෑදි ඇති බව සොයා ගන්නා ලදී. මෙමගින් හර් ගෝබින්ඩ් ක්හෝරානා, රොබට් හෝලි සහ මාෂල් වොරන්ට් සදහා ජාන ප්‍රවේනි කේත කියවා තේරුම් ගැනීමේ හැකියාව ලබාදුනි. මෙම සොයා ගැනීම මගින් අණුක ජීව විද්‍යාවෙහි උපත සිදුවේ..මූලාශ්ර[සංස්කරණය].↑ සැකිල්ල:MerriamWebsterDictionary.↑ Alberts B, Johnson A, Lewis J, Raff M, Roberts K, Walter P (2014). Molecular Biology of the Cell (6th ed.). Garland. p. Chapter 4: DNA, Chromosomes and Genomes. ISBN 9780815344322. 14 July 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. {{cite book}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help).↑ Purcell, Adam. "DNA". Basic Biology. 5 January 2017 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help); Unknown parameter |name-list-format= ignored (help).↑ Russell, Peter (2001). iGenetics. New York: Benjamin Cummings. ISBN 0-8053-4553-1. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help).↑ Mashaghi A, Katan A (2013). "A physicist's view of DNA". De Physicus. 24e (3): 59–61. arXiv:1311.2545v1. Bibcode:2013arXiv1311.2545M..↑ Saenger, Wolfram (1984). Principles of Nucleic Acid Structure. New York: Springer-Verlag. ISBN 0-387-90762-9. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help).↑ Alberts, Bruce; Johnson, Alexander; Lewis, Julian; Raff, Martin; Roberts, Keith; Peter, Walters (2002). Molecular Biology of the Cell (Fourth ed.). New York and London: Garland Science. ISBN 0-8153-3218-1. OCLC 145080076. 1 November 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. {{cite book}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help); Unknown parameter |name-list-format= ignored (help).↑ Irobalieva RN, Fogg JM, Catanese DJ, Catanese DJ, Sutthibutpong T, Chen M, Barker AK, Ludtke SJ, Harris SA, Schmid MF, Chiu W, Zechiedrich L (October 2015). "Structural diversity of supercoiled DNA". Nature Communications. 6: 8440. Bibcode:2015NatCo...6E8440I. doi:10.1038/ncomms9440. PMC 4608029. PMID 26455586..↑ Watson JD, Crick FH (April 1953). "Molecular structure of nucleic acids; a structure for deoxyribose nucleic acid" (PDF). Nature. 171 (4356): 737–8. Bibcode:1953Natur.171..737W. doi:10.1038/171737a0. PMID 13054692. 4 February 2007 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. {{cite journal}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help).↑ Mandelkern M, Elias JG, Eden D, Crothers DM (October 1981). "The dimensions of DNA in solution". Journal of Molecular Biology. 152 (1): 153–61. doi:10.1016/0022-2836(81)90099-1. PMID 7338906..↑ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික ටැගය; Gregory_2006 නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි.↑ Watson JD, Crick FH (April 1953). "Molecular structure of nucleic acids; a structure for deoxyribose nucleic acid" (PDF). Nature. 171 (4356): 737–8. Bibcode:1953Natur.171..737W. doi:10.1038/171737a0. PMID 13054692. 4 February 2007 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. {{cite journal}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help).↑ 13.0 13.1 Berg J., Tymoczko J. and Stryer L. (2002) Biochemistry. W. H. Freeman and Company ISBN 0-7167-4955-6.↑ Abbreviations and Symbols for Nucleic Acids, Polynucleotides and their Constituents සංරක්ෂණය කළ පිටපත 5 පෙබරවාරි 2007 at the Wayback Machine IUPAC-IUB Commission on Biochemical Nomenclature (CBN). Retrieved 3 January 2006..↑ Ghosh A, Bansal M (April 2003). "A glossary of DNA structures from A to Z". Acta Crystallographica Section D. 59 (Pt 4): 620–6. doi:10.1107/S0907444903003251. PMID 12657780..↑ Created from PDB 1D65.↑ Yakovchuk P, Protozanova E, Frank-Kamenetskii MD (2006). "Base-stacking and base-pairing contributions into thermal stability of the DNA double helix". Nucleic Acids Research. 34 (2): 564–74. doi:10.1093/nar/gkj454. PMC 1360284. PMID 16449200..↑ Tropp, Burton E. (2012). Molecular Biology (4th ed.). Sudbury, Mass.: Jones and Barlett Learning. ISBN 978-0-7637-8663-2. {{cite book}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (help).↑ Carr, Steven (1953). "Watson-Crick Structure of DNA". Memorial University of Newfoundland. 19 July 2016 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 13 July 2016. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help); Unknown parameter |name-list-format= ignored (help)."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ඩී.එන්.ඒ.&oldid=489468" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.ඩී.එන්.ඒ..ජීව විද්‍යාව.සැඟවුණු ප්‍රවර්ග:.Pages with reference errors.CS1 errors: unsupported parameter.Webarchive template wayback links.Articles including recorded pronunciations.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.Afrikaans.Alemannisch.አማርኛ.Aragonés.العربية.مصرى.অসমীয়া.Asturianu.Azərbaycanca.تۆرکجه.БaшҡopTca.Žemaitėška.Bikol Central.Бeлapyckaя.Бeлapyckaя (TapaшkeBiцa).Бълrapckи.भोजपुरी.Banjar.বাংলা.Brezhoneg.Bosanski.Бypяaд.Català.Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄.HoxчийH.Cebuano.کوردی.Čeština.Kaszëbsczi.ЧӑBaшлa.Cymraeg.Dansk.Deutsch.Eλλnvιkά.English.Esperanto.Español.Eesti.Euskara.Estremeñu.فارسی.Suomi.Føroyskt.Français.Nordfriisk.Furlan.Frysk.Gaeilge.Kriyòl gwiyannen.Galego.Avañe'ẽ.客家語/Hak-kâ-ngî.עברית.हिन्दी.Fiji Hindi.Hrvatski.Kreyòl ayisyen.Magyar.Հայերեն.Interlingua.Bahasa Indonesia.Ilokano.ГIaлrIaй.Ido.Íslenska.Italiano.日本語.Patois.Jawa.ქართული.Қaзaқшa.ភាសាខ្មែរ.ಕನ್ನಡ.한국어.Kurdî.Kernowek.Kыprызчa.Latina.Лeзrи.Lingua Franca Nova.Limburgs.Ladin.Lombard.ລາວ.Lietuvių.Latviešu.Malagasy.MakeдoHckи.മലയാളം.MoHroл.मराठी.Bahasa Melayu.မြန်မာဘာသာ.नेपाली.नेपाल भाषा.Nederlands.Norsk nynorsk.Norsk bokmål.Novial.Occitan.Oromoo.ਪੰਜਾਬੀ.Kapampangan.Papiamentu.Deitsch.Polski.Piemontèis.پنجابی.پښتو.Português.Runa Simi.Română.Pycckий.PycиHbckый.Caxa Tылa.Sardu.Sicilianu.Scots.سنڌي.Srpskohrvatski / cpпckoxpBaTckи.Simple English.Slovenčina.Slovenščina.Soomaaliga.Shqip.Cpпckи / srpski.Seeltersk.Sunda.Svenska.Kiswahili.Ślůnski.தமிழ்.తెలుగు.Toҷиkӣ.ไทย.Tagalog.Tok Pisin.Türkçe.TaTapчa/tatarça.ئۇيغۇرچە / Uyghurche.ykpaïHcbka.اردو.Oʻzbekcha/ўзбekчa.Vèneto.Tiếng Việt.West-Vlams.Walon.Winaray.吴语.მარგალური.ייִדיש.Yorùbá.中文.文言.Bân-lâm-gú.粵語.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 16 සැප්තැම්බර් 2021 දින දී, 06:07 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ස්වාභාවික සංවහන තාප සංක්‍රාමණය - විකිපීඩියා.ස්වාභාවික සංවහන තාප සංක්‍රාමණය.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.ස්වාභාවික සංවහනය යනු යාන්ත්රණයක් හෝ තාප සංක්‍රාමණ යාන්ත්‍රණයකි. එහි තරල වල චලන උෂ්ණත්ව අනුක්‍රමණවලට අනුව තරලවල ඝනත්වයේ සිදුවන වෙනස්වීම් නිසා පමණක් ඇතිවන අතර තරල චලිත බාහිර ප්‍රභයනික් (පොම්ප, පංකා, චූෂණ උපකරණ ආදිය) උපදවන විට ඇති නොවේ. (ස්වභාවික සංවහනයේ දී තාප ප්‍රභවයක් අවට ඇති තරල ප්රභවයන් තාපය ලබා ගනී. එවිට තරල‍ෙය් අඩු ඝනත්වය අඩුවී එය ඉහල නැඟීමට පෙළඹේ.) එවිට වටපිටාවේ ඇති සිසිල් තරල මඟින් එම රත් වූ තරල ප්‍රතිස්ථාපනය වේ. මෙම සිසිල් තරල නැවතත් තාපය ලබාගෙන රත් වන අතර නැවත සිසිල් තරලය මඟින් එම රත්වූ තරල ප්‍රතිස්ථාපනය වේ. මෙම ක්‍රියාවලිය අඛණ්ඩව සිදුවෙමින් සංවහන ධාරාවක් ඇති කරයි. ස්වභාවික සංවහනය සඳහා වන එලවුම් බලය නම් උත්ප්ලාවකතාවයයි. එය තරල ඝනත්වයේ වෙනස නිසා ඇති වන ප්‍රතිඵලයකි. මේ නිසා ගුරුත්වජ බලය හෝ ඒ හා සමාන බලයක් (ත්වරණය , කේන්ද්‍රාපසාරී බලය හෝ කොරියොලිස් බලය වැනි තුල්‍යතා මූලධර්මය මගින් ඇති වන) ස්වභාවික සංවහනයට අත්‍යවශ්‍ය වේ. නිදසුනක් ලෙස ක්ෂුද්‍ර ගුරුත්වජ පරිසරයක් පවතින, කක්ෂගත කර ඇති, ජාත්‍යන්තර අභ්‍යාවකාශ මධ්‍යස්ථානයේ දී ස්වභාවික තාප සංවහනය සිදු නොවේ. එහිදී වෙනත් තාප සංක්‍රාමණ යාන්ත්‍රන මගින් අධික ලෙස රත් වූ විද්යුත් උපකරණ සිසිල් කිරීම කරනු ලැබේ..ස්වභාවික සංවහනය පර්යේෂකයන්ගේ මහත් අවධානයකට ලක්වී තිබේ. මන්දයත් එය ගිනිදැල්වලින් ඉහළ නගින රත් වූ වාතයේ , දිය වැල්වල , මුහුදු සුළං ඇති වීමේ දී වැනි ස්වාභාවික සංසිද්ධිවල දි මෙන්ම සහ ද්‍රව කළ ලෝහ සිසිලනයෙන් අන්වීක්ෂීය ව්‍යුහ සෑදීම වැනි ඉංජිනේරු යෙදීම්වල ද , ආවරණය කළ අහස් යානා පියාපත්වල හා සූර්ය තටාකවල යෙදෙන බැවිණි. ස්වාභාවික සංවහනයයේ ඉතා පොදු වූ කාර්මික යෙදවුමක් වන්නේ වාත සිසිලනයයි. මෙය පරිගණක චීප තරම් වූ කුඩා පරිමාණවල සිට විශාල පරිමාණයේ ක්‍රියාවලි සිදු කරන උපකරණ දක්වා ද භාවිතා කරයි..ගණිතමය වශයෙන් විශේෂ පද්ධතියක් ස්වභාවික සංවහනය දෙසට නැඹුරු වීම ග්‍රෑෂොෆ් අංකය (Gr) මගින් දක්වයි. Gr යනු උත්ප්ලාවකතා බලය බල හා දුස්ස්‍රාවිතා බලය අතර අනුපාතයයි..G r = g B A T L 3 v 2 {\displaystyle Gr={\frac {g\beta \Delta TL^{3}}{\nu ^{2}}}}.මෙහි B යනු තාපජ ප්‍රසාරණ සංගුණකයයි. (K-1) , g යනු ගුරුත්වජ ත්වරණය ද AT යනු රත් වූ මතුපිට පෘෂ්ඨය හා නිකර තරලය (K) අතර උෂ්ණත්ව වෙනස ද L යනු ලාක්ෂණික දිග ද (වස්තුව මත මෙය රදා පවතී) හා v යනු දුස්ස්‍රාවීතාවය ද වේ..ද්‍රව සදහා B හි අගයන් වගුගත කොට ඇත. මීට අමතරව පහත සමීකරණයෙන් ද B ගණනය කළ හැක..B = 1 V d V d T = 1 v d v d T = − 1 p d p d T {\displaystyle \beta ={\frac {1}{V}}{\frac {dV}{dT}}={\frac {1}{v}}{\frac {dv}{dT}}=-{\frac {1}{\rho }}{\frac {d\rho }{dT}}} (K-1).පරිපූර්ණ වායුවක් සඳහා මෙම අංකය පහසුවෙන් සෙවිය හැක..P V = n R T {\displaystyle PV=nRT\,}.P V = m m o l . w e i g h t R T {\displaystyle PV={\frac {m}{mol.weight}}RT}.m V = p = P × m o l . w e i g h t R T {\displaystyle {\frac {m}{V}}=\rho \ ={\frac {P\times mol.weight}{RT}}}.d p d T = − P × m o l . w e i g h t R 1 T 2 {\displaystyle {\frac {d\rho }{dT}}=-{\frac {P\times mol.weight}{R}}{\frac {1}{T^{2}}}}.B = − 1 p d p d T = − ( R T P × m o l . w e i g h t ) ( − P × m o l . w e i g h t R 1 T 2 ) = 1 T {\displaystyle \beta =-{\frac {1}{\rho }}{\frac {d\rho }{dT}}=-\left({\frac {RT}{P\times mol.weight}}\right)\left(-{\frac {P\times mol.weight}{R}}{\frac {1}{T^{2}}}\right)={\frac {1}{T}}}.එනිසා උච්ච වායු සදහා B පහත පරිදි සරල ආකාරයක් ගනී..B = 1 T {\displaystyle \beta ={\frac {1}{T}}}.තවද රත් වූ තරලයේ උඩුකුරු තෙරපුම , චලනයට බාධා පමුණුවන අභ්‍යන්තර ඝර්ෂණයට දක්වන අනුපාතය ලෙස ද ග්‍රාෂොෆ් අංකය හැඳින්විය හැක. ඉතා ඇලෙන සුළු , දුස්ස්‍රාවී තරලවල තරල චලිතය මෙන්ම ස්වභාවික සංවහනය ද සීමා වේ. අනන්ත දුස්ස්‍රාවීතාවයක් ඇති අන්ත්‍ය අවස්ථාවලදී තරලය චලිත සිදු ෙනාවන අතර සියලුම තාප සංක්‍රාමණයන් සිදුවනුයේ තාප සන්නයනය මඟිනි..සමහරවිට තාප - ද්‍රාව්‍ය සංවහනය නමින් හැඳින්වෙන සාන්ද්‍රණ අනුක්‍රමණය නිසා සිදුවන ස්වාභාවික සංවහනය සදහා ද සමාන සමීකරණයක් ලිවිය හැක. මෙම අවස්ථාවේ දී රත් වූ තරලයක වූ සාන්ද්‍රණය සිසිල් තරලයට විසරණය වන අතර එය කෙසේ ද යත් ජල භාජනයකට තීන්ත එක් කළ විට එම තීන්ත ජල අවකාශය තුළ විසරණය වන අයුරිනි..G r = g B A C L 3 v 2 {\displaystyle Gr={\frac {g\beta \Delta CL^{3}}{\nu ^{2}}}}.ග්‍රාෂොෆ් අංකය හා රෙනෝල්ඩ් අංකය අතර සාපේක්ෂ විශාලත්වය නිර්ණය කිරීම මගින් කුමන ආකාරයේ සංවහනයක් බල වත්වන්නේ දැයි තීරණය කළ හැකිය. G r R e 2 ≫ 1 {\displaystyle {\frac {Gr}{Re^{2}}}\gg 1} නම් කෘත සංවහනය නොසළකා හරින අතර G r R e 2 ≪ 1 {\displaystyle {\frac {Gr}{Re^{2}}}\ll 1} නම් ස්වභාවික සංවහනය නොසළකයි. මෙම අනුපාතය එකට ආසන්න වන්නේ නම් කෘත හා ස්වභාවික යන සංවහනය යන දෙකටම ආසන්න වන්නේ නම් එය ගණනයක් සදහා යොදා ගනී..ස්වභාවික සංවහනය රත් වූ මතුපිට පෘෂ්ඨයේ ජ්‍යාමිතිය මත විශාල ලෙස රඳා පවතින අතර තාප සංක්‍රාමණ සංගුණකය නිර්ණය කිරීමේ දී විවිධාකාර ප්‍රතියෝග පවතී. රේලයි අංකය ( R a {\displaystyle Ra} ) නිතරම භාවිතා වන අතර,.R a = G r P r {\displaystyle Ra=GrPr\,} වෙයි. මෙහි P r {\displaystyle Pr\,} යනු ප්රැන්ඩ්ල් අංකයයි..විවිධ ජ්‍යාමිතීන් සඳහා සාමාන්යයෙන් යොදන ප්‍රතියෝගයක් වනුයේ.N u = [ N u 0 1 2 + R a 1 6 ( f 4 ( P r ) 300 ) 1 6 ] 2 {\displaystyle Nu=\left[Nu_{0}^{\frac {1}{2}}+Ra^{\frac {1}{6}}\left({\frac {f_{4}\left(Pr\right)}{300}}\right)^{\frac {1}{6}}\right]^{2}}.f4(Pr) හි අගය ගණනය කොරනුයේ පහත සූත්රය උපයෝගී කර ගෙනය.f 4 ( P r ) = [ 1 + ( 0.5 P r ) 9 16 ] − 16 9 {\displaystyle f_{4}(Pr)=\left[1+\left({\frac {0.5}{Pr}}\right)^{\frac {9}{16}}\right]^{\frac {-16}{9}}}.Nu යනු නියුසල්ට් අංකය වන අතර Nu0 හී අගයයන් හා Ra ගණනය කිරීම සඳහා භාවිතා කෙරෙන දිග වල ගුණාංග පහත දැක්වේ:.ජ්‍යාමිතිය.ලාක්ෂණික දිග.Nu0.ආනත තලය.x (තලය ඔස්සේ දුර).0.68.ආනත තැටිය.9D/11 (D = විෂ්කම්භය).0.56.සිරස් සිලින්ඩරය.x (සිලින්ඩරයේ උස).0.68.කේතුව.4x/5 (x = ආනත පෘෂ්ඨය ඔස්සේ දිග).0.54.තිරස් සිලින්ඩරය.π D / 2 {\displaystyle \pi D/2} (D = සිලින්ඩරයේ විෂ්කම්භය).0.36 π {\displaystyle \pi }."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ස්වාභාවික_සංවහන_තාප_සංක්‍රාමණය&oldid=249485" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ගය:.තාපය.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.Afrikaans.العربية.Asturianu.Azərbaycanca.Бeлapyckaя.Бълrapckи.Bosanski.Català.Čeština.ЧӑBaшлa.Cymraeg.Dansk.Deutsch.Eλλnvιkά.English.Esperanto.Español.Eesti.Euskara.فارسی.Suomi.Français.Gaeilge.Galego.עברית.हिन्दी.Hrvatski.Kreyòl ayisyen.Magyar.Հայերեն.Bahasa Indonesia.Ido.Italiano.日本語.Jawa.ქართული.Қaзaқшa.한국어.Kыprызчa.Lombard.Lietuvių.Latviešu.Bahasa Melayu.Nederlands.Norsk nynorsk.Norsk bokmål.Polski.Piemontèis.Português.Română.Pycckий.Scots.Srpskohrvatski / cpпckoxpBaTckи.Simple English.Slovenčina.Slovenščina.ChiShona.Cpпckи / srpski.Svenska.தமிழ்.ไทย.Türkçe.ykpaïHcbka.Oʻzbekcha/ўзбekчa.Tiếng Việt.吴语.中文.Bân-lâm-gú.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 11 මාර්තු 2013 දින දී, 11:02 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
මාතර දාපු Xiaomi Service Center එක - Xiaomi Matara Service Centre - Muttiya.Loading....This site is best viewed in a modern browser with JavaScript enabled..Something went wrong while trying to load the full version of this site. Try hard-refreshing this page to fix the error..මාතර දාපු Xiaomi Service Center එක - Xiaomi Matara Service Centre.ctupramod.මේ වෙනකොට Xiaomi ෆෝන් සෑහෙන්න විකිණෙනවා. ඒ නිසාම දැන් දැන් ෆෝන් වලට එන ලෙඩ ප්‍රමාණයත් වැඩි වෙලා තියෙනවා..ලංකාවේ මේ වෙනකල් ශයෝමි සමාගමේ තිබ්බේ කොළඹ සර්විස් සෙන්ටර් එක විතරයි. හැබැයි පහුගිය දවසක මාතරට ත් අලුතෙන් Matara Xiaomi Authorized Service Centre එකක් දැම්මා.මේක තියෙන්නේ නූපේ. හරියටම කිව්වොත් විෂන් කෙයා(Vision Care) එක එහා පැත්තේ බිල්ඩින් එකේ උඩ තට්ටුවේ. පාරට පේනවා බැනර් එක හොයාගන්න ලේසියි..එතනදි ඔයාගේ ඕනෑම ශයෝම් ෆෝන් එකක ගැටලුවක් විසඳගන්න පුළුවන්. ගොඩක් වෙලාවට අපිට එතන ඉඳල හදාගන්න පුළුවන්. එහෙම නැත්නම් අනිවාර්යෙන්ම දවසක් දෙකක් ඇතුලත ෆෝන් එක හදලා දෙනවා..#Xiaomi #Matara.Mr_Blue.මගේ අර data case එක හදාගන්න පුළුවවන් වෙයි ද.ctupramod.Mr_Blue මගේ Mi 8 එකේ සීන් එක කියලා උන් චෙක් කළා. උන් ගෙන්නන්නේ නෑ ලු. උන් ගාව බඩු තියෙන්නේ ලංකාවට ගෙන්නපු ඒවයේ....මෙහෙන් ගත්ත ඕන එකක් එවෙලේ හදලා දෙනවා ගොඩක් වෙලාවට.TNGG.Mr_Blue machan data case eka kiyanne 3g 4g wada karanne nadda?.Mr_Blue.ctupramod අපි ගෙන්නපුව හදන්නෙ නැද්ද.ctupramod.Mr_Blue නෑ නෑ. ලංකාවේ දාපුවා තියෙනවා. රටේන් ගෙන්නපුව හදන්නේ නැත්තේ සීමාවක් නෑ නේ. මොඩ්ල් සෑහෙන්න තියෙනවනේ. බඩු ගෙන්නන එක ප්රායෝගික නැති නිසා එක කරන්නේ නැත්තේ.AkashUdayaRangana.Xioami lagen kisima kenek kisima deyak ganna epa...danna ayatath kiyanawa me comment ekadakina ayath denuwath wenna..xioami use karapu ayagen ahanna melo rahak ne..rahak ne kiyanne poduction hodai eyala thaamai hari neththe..api loku ganan dila phone gannawa etha ewa kadunama hada ganna vidiyak ne...kauruth gannath epaa danna kenekta ganna dennath epa..phone eka aran masa 2k ne.ctupramod.AkashUdayaRangana ඔයා ඕක විස්තර ඇතුව දැන්මා නම් තමයි හොඳ. නිකම්ම හොඳ නෑ කිව්වට වැඩක් නෑ නේ. මොකද්ද වුණේ කියලා දාන්න.Mr_Blue.TNGG වැඩ කරනවා.. සමහර තැන්වල ගෙදර ඇතුලෙ ඉද්දි වෙන ෆෝන් වලට හොදට නෙට් ස්පීඩ් වැඩ මෙකෙ slow. ඒකයි අවුල.. කලින් එහෙම වුනෙ නැ.SugathMihiran.Number ekak dennako.SMS ekak danna.0766595819
|
දැන් තියෙන එකම විසඳුම රුපියල නැතුව අලුත් මුදල් ඒකකයක් හඳුන්වා දීමද ? - Muttiya.Loading....This site is best viewed in a modern browser with JavaScript enabled..Something went wrong while trying to load the full version of this site. Try hard-refreshing this page to fix the error..දැන් තියෙන එකම විසඳුම රුපියල නැතුව අලුත් මුදල් ඒකකයක් හඳුන්වා දීමද ?.lantin.Login to see the link
|
any one - Muttiya.Loading....This site is best viewed in a modern browser with JavaScript enabled..Something went wrong while trying to load the full version of this site. Try hard-refreshing this page to fix the error..any one.CharithKodikara.any one.ctupramod.CharithKodikara mokadda bro ?.CharithKodikara.meka level update wenn akohomada.ctupramod.CharithKodikara ඔයා දාන කමෙන්ට් අනුව, එවගේම ඔයා අලුතෙන් පෝසට් දානවනම් ඒවාට....ඔයාට බැජ් හම්බවෙන්නේ ඔයා ෆෝරම් එකේ කරන දේවල් අනුව. උදාහරණයකට පෝස්ට් 100ක් දැම්මොත් ඔයාට මෙම්බර් බැජ් එක ලැබෙනවා. පෝස්ට් කියන්නේ මේ දාන කමෙන්ට් ඇතුලත්ව..ZonicDesigner.ctupramod eka update karala den neda kalin thibune wenas widiyata den wedi karala ewa.sadun89.ctupramod Post කියන්නේ අලුතෙන් දාන ඒව ද ?.CharithKodikara.hacking sambandawa learn karann puluwan widiyak tiyanawda.mn black track kara.ctupramod.CharithKodikara [Login to see the link] මේකේ දානවා ඔය සම්බන්ධ කෝස් නොමිලේ හදාරන්න කූපන් ලැබුනොත් එහෙම. නැත්නම් යූටියුබ් එකෙත් තියෙනවා හොඳ දැනුමක් ගන්න දේවල් ටිකක්..ctupramod.ZonicDesigner ඔවු පොඩි හේතු කීපයක් නිසා වැඩිි කරන්නන වුණා..ZonicDesigner.sadun89 comment අයිතියි ඒකට මං හිතන්නෙ.ctupramod.sadun89 ඔව්. ZonicDesigner කිවා වගේ post කියන එකට ඒ සේරම අයිතියි..Discussion කියන්නේ අලුතෙන් ඔයා පටන් ගන්න ඒවට. [Login to see the link] මේ පටන් අරන් තියෙන්නේ අලුත් discussion එකක්..sadun89.ZonicDesigner AA Hari hari.CharithKodikara.adobe photo shop a-z learn karanna puluwan widiyak tiyanawa online.ctupramod.CharithKodikara Photoshop ඉගෙන ගන්න විදියක්ද ඔයාට ඔ්න ?.CharithKodikara.good morning to all.CharithKodikara.ow.CharithKodikara.GOOD MORNING
|
ස්ත්‍රී විමෝචනය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.ස්ත්‍රී විමෝචනය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.ස්ත්‍රී විමෝචනය යනු, සුරතාන්තය තුලදී හා එයට පෙරදී, මිනිස් ස්ත්‍රී මූත්‍ර මාර්ගය අවටදී අන්තරා-මූත්‍රගීය නාල විසින් තරලය අපහරණය කිරීම වෙයි. තරලයෙහි නියමාකාර ප්රභවය හා එහි ස්වභාවය පිළිබඳව වෛද්‍ය වෘත්තිකයන් අතර විවාද මාතෘකාවක් බවට පත්ව ඇති අතර, ජී-ස්ථානය පවතීද යන්න පිළිබඳව පහළව ඇති සැකයන්ට මෙයද ආශ්රිත වෙයි..ස්කීන්ස් ග්‍රන්ථි විසින් ස්ත්‍රී විමෝචන ක්‍රියාවලියෙහි වැදගත් කාර්යයක් ඉටු කරන බව විශ්වාස කෙරෙයි..වාර්තාසංස්කරණය.ප්‍රශ්නාවලි ඇසුරෙන් සිදු කල සමීක්ෂණයකදී, කාන්තාවන්ගෙන් 35–50% වාර්තා කලේ කිසියම් අවස්ථාවකදී හෝ සුරතාන්තයෙහිදී තරලය විදීමක් ඔවුන් විසින් අත්විඳ ඇති බවයි. [1][2][3] අර්ථදැක්වීම් සහ භාවිතා කෙරුණු ක්රම අනුව, අනෙකුත් අධ්‍යයන විසින් දක්වා සිටින්නේ, 10–69% පමණ ප්රතිශතයක් විසින් විදීම් ආකාරයෙහි විමෝචන අත්දැක ඇති බවයි. [4][5] නිදසුනක් වශයෙන්, ක්‍රතෝවිල් (1994) විසින් කාන්තාවන් 200 දෙදෙනෙක් සමීක්ෂණයට ලක් කරනු ලැබ දැන ගත්තේ 6% දෙනා විසින් විදීම් ආකාරයේ විමෝචනය වාර්තා කල බවත්, තවත් අමතර 13% ක ප්රමාණයක් විසින් කිසියම් අත්දැකීමක් ලද බවත් සහ 60% ප්රමාණයක් පමණ සත්‍ය ලෙසින් විදීමක් රහිතව තරලය නිකුත් කිරීමක් වාර්තා කල බවත්ය. [6] නිකුත් කෙරුණු තරලයෙහි පරිමාව පිළිබඳ සෑහෙන ප්‍රමාණයෙහි විවිධ වාර්තාගතවීම් දැක්වුණු අතර [7] එය කාන්තාවකට නොදැනෙන තරම් ප්‍රමාණයෙහි සිට, 1–5 මිලී තරමෙහි මධ්‍යනය අගයයක් දක්වා ප්රමාණයක් ගති ..↑ බුලෝග් බී, ඩේවිඩ් එම්, විප්ල් බී, ඩික්සන් ජේ, ඇල්ජියර් ඊආර්, ඩ්‍රරි කේසී (මාර්තු 1984). "සබ්ජෙක්ටිව් රිපෝට්ස් ඔෆ් ෆීමේල් ඕගස්මික් එක්ස්පල්ෂන් ඔෆ් ෆ්ලුයිඩ්". නර්ස් ප්‍රැක්ට්. 9 (3): 55–9. doi:10.1097/00006205-198409030-00009. PMID 6546788. {{cite journal}}: Vancouver style error: name in name 1 (help).↑ ඩේවිඩ්සන් ජේකේ, ඩාලිං සීඒ, කොන්වේ-වෙල්ෂ්, සී (summer 1989). "ද රෝල් ඔෆ් ද ග්‍රැෆර්න්බර්ග් ස්පොට් ඇන්ඩ් ෆීමේල් ගෂීං ඉන් ද ෆීමේල් ඕර්ලස්මික් රෙස්පොන්ස්: ඇන් එම්පිරිකල් ඇනෑලිසිස්". ජේ සෙක්ස් මැරිටල් තර්. 15 (2): 102–20. doi:10.1080/00926238908403815. PMID 2769772. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Vancouver style error: name in name 1 (help).↑ ඩාලිං සීඒ; ඩේවිඩ්සන් ජේකේ ජ්‍යෙ; කොන්වේ-වෙල්ෂ් සී. (පෙබරවාරි 1990). "ෆීමේල් ඉජැකියුලේෂන්: පර්සීව්ඩ් ඔරිජින්ස්, ද ග්‍රැෆර්න්බර්ග් ස්පොට්/ඒරියා, ඇන්ඩ් සෙක්ෂුවල් රෙස්පොන්සිව්නස්". ආච් සෙකස් බිහෙව්. 19 (1): 29–47. doi:10.1007/BF01541824. PMID 2327894..↑ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික ටැගය; wimpissinger නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි.↑ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික ටැගය; zaviacic99 නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි.↑ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික ටැගය; Kratochvil නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි.↑ සේවියසික් එම් (මැයි 1994). "සෙක්ෂුවල් ඇස්ෆික්සියොෆීලියා (කොච්වාරිස්ම්) ඉන් විමෙන් ඇන්ඩ් ද බයලොජිකල් ෆිනෝමිනන් ඔෆ් ෆීමේල් ඉජැකියුලේෂන්". මෙඩ්. හයිපොතිසස්. 42 (5): 318–22. doi:10.1016/0306-9877(94)90006-X. PMID 7935074. [මළ බැඳිය]."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ස්ත්‍රී_විමෝචනය&oldid=492441" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 17 නොවැම්බර් 2021, at 01:27.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 17 නොවැම්බර් 2021 දින දී, 01:27 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ඔන්ලයින් ෂොප් එකක් දාන්න ලේසිම විදිය මොකක්ද? - Muttiya.Loading....This site is best viewed in a modern browser with JavaScript enabled..Something went wrong while trying to load the full version of this site. Try hard-refreshing this page to fix the error..ඔන්ලයින් ෂොප් එකක් දාන්න ලේසිම විදිය මොකක්ද?.indikakumara.ලොකු වියදමක් කරන්නෙ නැතුව තමන්ගෙ ෂොප් එක ඔන්ලයින් ගෙනියන්න පුලුවන් ලේසිම ක්රමය මොකක්ද කියලා කියන්න පුළුවන් ද ?.ctupramod.indikakumara මම හිතන්නේ වෙනම වෙබ් අඩවියක් හදනවට වඩා, දැනට තියෙන platform එකක හදන එක ලේසි වෙයි..ලංකාවේ භාෂා ලංකා ආයතනයෙක් [Login to see the link] කියලා මේ වගේ platform එකක් කරනවා. ඒකෙදි ඔයාට ඔයාගෙම ෂොප් එකක් හදාගන්න පුලුවන් හරිම ලේසියෙන්. අනික ඔන්ලයින් පේමන්ට්ස් පවා ඒකෙදි ඔයාට ගන්න පුලුවන්..එවගේම order management, categorize, mobile optimized වගේ featurs මේකෙ තියෙනවා..නොමිලේ දෙන පැකේජ් එකෙන් yourshop.shophere.lk වගේ ලිපිනයක් ගන්න පුලුවන්. ඔයාට ඔයාගේම ඩොමේන් එකකට, ඒ කිව්වේ www.yourshop.lk එකක් දාගන්න එයාලා මාසෙට රු.2,000ක් වගේ ගාණක් අය කරනවා. ඒ ගෙවන මුදලට මං හිතන්නේ සාධාරණ තවත් අලුත් විශේෂාංග ටිකකුත් දෙනවා..තාක්ෂණික දැණුමක් ලොකුවට දැනගන්න ඕන වෙන්නෙත් නෑ මේක කරන්න. අනික, ඔයාට ඕන දෙයක් තියෙනවනම් එයාලගෙන් උදව් ගන්නත් පුලුවන්..එහෙම නැත්නම් [Login to see the link] කිව්වා වගේ ඔයාට hosting, domain, අරගෙන, wordpress install කරලා, WooCommerce වගේ plugin එකක් දාලා වැඩේ කරන්නත් පුලුවන්. ඒක ටිකක් සංකීර්ණ වැඩක් ඉතින් කලින් ඒ දේවල් කරලා නැත්නම්..Mr_Blue.තමන්‌ගෙම වෙව් අඩවියක් හදල ඒක ඔන්ලයින් ෂොප් එකක් විදියට modify කලා නම් හරි. online shops වලට හරියව theme එකක් දාන්න. එතකොට site එක ඔයාගෙ නිසා listing වලට යන වියදම ඉතුරු වෙනවා. අනික කිසිම බාදාවකින් තොරව කැමති විදියට Ads දාන්න පුළුවන්. site එක promote කරල ගත්ත නම් වැඩේ හරි......Mr_Blue.ctupramod උන්ගෙ සයිට් එකත් මරුනෙ. පොඩි ගානකට ලොකු දෙයක් කරන්න පුළුවන්.indikakumara.ගොඩක් ස්තූතියි දෙපළට ම. මම හිතන්නේ shophere එක මට ගැලපෙයි. මොකද ලොකු තාක්ෂණික දේවල් කරන්න ඕන නැති නිසා. දැනට නොමිලේ දෙන ඒක ඇති මට...
|
ඈම්ස්ටර්ඩෑම් - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.ඈම්ස්ටර්ඩෑම්.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.(Amsterdam වෙතින් යළි-යොමු කරන ලදි).නෙදර්ලන්තයේ විශාලතම නගරයද,අගනුවරද වන්නේ ඇම්ස්ටර්ඩැම්ය.එය බටහිර දිශාවට වන්නට උතුරු හෝලන්ඩ් ප්රදේශයේ පිහිටා ඇත.2008 ජනවාරි 1 වැනිදා වනවිට නගරයේ ජනගහණය මිලියන 1.36 ක් විය. රැන්ඩ්ස්ටඩ් වල උතුරු කොටසත් ඇතුළුව මෙය යුරෝපයේ හය වැනි විශාලතම ජනගහණ ප්‍රදේශයයි.එහි ජනගහණය මිලියන 6.7 ක් පමණ වේ.Amstellerdam යන වචනයෙන් මෙහි නම බිදී විත් ඇත. Amstel ඟගේ (dam) බැම්ම යන අරුත මුල්කරගෙනද මෙම නම ඇතිවී ඇත. මෙම නගරය ආරම්භවුයේ 12 ශතවර්ෂයෙදී කුඩා ධීවර ගම්මානයක් ලෙසනි. මෙම නගරය ලන්දේසිය ස්වර්ණමය යුගයෙදී ලෝකයට වටිනා වාරායක් විය. එයට මූලික හේතුව එහි වු වෙළෙඳාම් සදහා වූ නව සොයාගැනීම්ය.මෙම කාලයේදි මෙම නගරය දියමන්ති සහ මූල්‍ය කටයුතු සඳහා මධ්යස්ථානයක් ලෙස කටයුතු කෙරිණි.19 සහ 20 වැනි ශතවර්ෂ වලදී නගරය පුළුල් වු අතර නොයෙක් අසල්වැසියන් අතිවිය. මෙම නගරය නෙදර්ලන්තයේ සංස්කෘතික සහ මූල්‍ය අගනුවරයි.නොයෙකුත් ලන්දේසි මූලස්ථන වල පිහිට ඇත.Philips සහ ING ඇතුළුව ලෝකයේ ප්රධානතම කර්මාන්ත 500 අතරින් 7 ක් මෙහි මධ්‍යයේ ඇත. මෙහි ඇති කොටස් වෙළෙඳපොල ලොකයේ පැරණිතම කොටස් වෙළෙඳපොල ය. මෙහි ඇති පෞරාණික වටිනාකම නිසා. වාර්ෂිකව මිලියන 3.6 පමණ විදේශිකයෝ මෙහි පැමිණෙති..ඇම්ස්ටර්ඩැම්.Municipality/city.Flag of ඇම්ස්ටර්ඩැම්.ධජය.Coat of arms.අපනාමය(න්): Mokum, උතුරේ වෑනිසිය.උද්යෝග පාඨය(න්): Heldhaftig, Vastberaden, Barmhartig.(Valiant, Steadfast, Compassionate).Location of Amsterdam.ඛණ්ඩාංක: 52°22′N 4°54′E / 52.367°N 4.900°E / 52.367; 4.900ඛණ්ඩාංක: 52°22′N 4°54′E / 52.367°N 4.900°E / 52.367; 4.900.Country.නෙදර්ලන්තය.Province.උතුරු හෝලන්ඩ්.COROP.ඇම්ස්ටර්ඩැම්.Boroughs.Boroughs.රජය.• Aldermen.ළොඩෙවිජ්ක් ඇස්ස්චෙර්.එරික් වන් ඩෙර් බුර්ග්.ඇන්ඩ්යි වන් එස්.කැරොලීන් ග්‍රීහ්‍රෙල්ස්.Freek Ossel.මාර්ටෙන් වන් පෝල්ගීස්ට්.එරික් වේඊබෙස්.• ලේකම්.හෙන්ක් දි ජොන්ග්.සරිය[1][2].• පුරවර.1,815 කිමී2 (701 සතරැස් සැත).උන්නතාංශය[3].2 මී (7 අඩි).ජනගහණය[4][5].• Municipality/city.780,152.• ඝණත්වය.3,506/කිමී2 (9,080/වර්ග සැත).• නාගරික.1,209,419.• පුරවර.2,158,592.• Demonym.Amsterdammer.වේලා කලාප.CET (UTC+01).• ගිම්හානය (DST).CEST (UTC+02) (UTC).Postal codes.1011–1109.දුරකථන කේතය(න්).020.වෙබ් අඩවිය.www.amsterdam.nl.මූලාශ්‍රසංස්කරණය.↑ "Kerncijfers voor Amsterdam en de stadsdelen". www.os.amsterdam.nl. Research and Statistics Service, City of Amsterdam. 1 January 2006. සම්ප්‍රවේශය 4 April 2007. {{cite web}}: External link in |work= (help).↑ "Area, population density, dwelling density and average dwelling occupation". www.os.amsterdam.nl. Research and Statistics Service, City of Amsterdam. 1 January 2006. සම්ප්‍රවේශය 13 August 2008. {{cite web}}: External link in |work= (help).↑ "Actueel Hoogtestand Nederland" (Dutch බසින්). සම්ප්‍රවේශය 18 May 2008.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link).↑ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික ටැගය; CBS නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි.↑ "ජනගහනය" (in Dutch). Themes. City of Amsterdam. 2008. සම්ප්‍රවේශය 8 March 2009. {{cite web}}: Unknown parameter |month= ignored (help)."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ඈම්ස්ටර්ඩෑම්&oldid=487099" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 6 අගෝස්තු 2021, at 18:04.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 6 අගෝස්තු 2021 දින දී, 18:04 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ක්ෂය රෝගය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.ක්ෂය රෝගය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.(Tuberculosis වෙතින් යළි-යොමු කරන ලදි).ක්ෂය රෝගය යනු ක්‍ෂීරපායීන්ට වැලඳෙන බෝවන රෝගයකි..Tuberculosis.වෙනත් නම්.Phthisis, phthisis pulmonalis, consumption.Chest X-ray of a person with advanced tuberculosis: Infection in both lungs is marked by white arrow-heads, and the formation of a cavity is marked by black arrows..විශේෂතාව.Infectious disease, pulmonology.රෝග ලක්ෂණ.Chronic cough, fever, cough with bloody mucus, weight loss[1].හේතු.Mycobacterium tuberculosis[1].අවදානම් සාධක.Smoking, HIV/AIDS[1].රෝග විනිශ්චය ක්රම.CXR, culture, tuberculin skin test[1].Differential diagnosis.Necrotizing pneumonia, histoplasmosis, sarcoidosis, coccidioidomycosis[2].වැළක්වීම.Screening those at high risk, treatment of those infected, vaccination with bacillus Calmette-Guérin (BCG)[3][4][5].ප්රතිකාර.Antibiotics[1].සංඛ්යාතය.25% of people (latent TB)[6].මරණ.1.6 million (2017)[7].පටුන.1 ක්ෂය රෝගයේ ඉතිහාසය..2 ක්ෂය රෝගය යනු කුමක්ද?.2.1 ක්ෂය රෝගයේ ලක්ෂණ මොනවාද?.2.2 ක්ෂය රෝගය සෑදීමට හේතු.3 ක්ෂය රෝගය පිළිබද ලෝක තත්වය.4 ක්ෂය රෝගය පිළිබද ලංකාවේ තත්වය.5 ක්ෂය රෝගය සම්බන්ධයෙන් මේතාක් ගෙන ඇති ක්රියා මාර්ග.6 ආශ්රිත ග්රන්ථ.7 මූලාශ්ර.ක්ෂය රෝගයේ ඉතිහාසය.සංස්කරණය.මෙම රෝගය සුදු මයා මාරිය,කාසය,කාස රෝගය ආදී නම්වලින් හදුන්වා ඇත.ශිලා යුගයේ පවා මෙම රෝගය පැවති බව හමු වු ඇටසැකිලිවලින් සාක්ෂි දරයි.එංගලන්තයේ රිචඩ් මෝටන්,ප්රංශ ජාතික ජින් ඇන්ටන් විලමින්,ලුයි පාස්ටර් යන විද්‍යාඥයින් ක්ෂය රෝගය සම්බන්ධව පර්යේෂණ කර ඇත.බොහෝ පර්යේෂණ ප්රතිඵල අනුව ක්ෂය රෝගයට විරුද්ධව ඇති එකම සාර්ථක එන්නත B.C.G.බව දැන් පිළිගැනේ.ඒ අනුව 1904 ඇමරිකාවේ ද 1898 දී එංගලන්තයේ ද ක්ෂය රෝගය සම්බන්ධ සංගම් ආරම්භ විය.1904 ජාතික ක්ෂය රෝග සංගමයේ සභාපති වු වෛද්‍ය ලිවින්ස්වන් ට්‍රැඩෝ 1905 දී පැවැත් වු මූලාසන දේශන‍යේ දී මෙසේ ප්රකාශ කළේය."ප්රථම හා ප්‍රධානම අවශ්‍යතාව වනුයේ මහජනතාවට අධ්යාපනය ලබා දී ඔවුන්ගේ මාර්ගයෙන් රජයට අධ්‍යාපනයක් ලබා දීමයි."කෙසේ වෙතත් අදවනවිට ක්ෂය රෝගය සුවකළ හැකි මට්ටමකට පැමිණ ඇත..ක්ෂය රෝගය යනු කුමක්ද?සංස්කරණය.ක්ෂය රෝගය ටියුබකල් බැසිලස මගින් ඇති කෙරෙන ආසාදක රෝගයකි.ඕනෑම ඉන්ද්‍රියක් හෝ කොටසක් ආක්රමණය කිරීමට ටියුබකල් බැසිලසයට පුළුවනි.1882ඳී රොබට් කොක් නම් වෛද්‍යවරයා විසින් ක්ෂය රෝගයට හේතුකාරකයවන බැක්ටීරියාව වන ටියුවකියුලස් බැසිලස නම් ක්‍ෂද්‍ර ජීවී විශේෂය සොයා ගන්නා ලදී. එමගින් වසා ග්‍රන්ථිවලත්, හන්දිවලත්, අන්ත්‍රවල හා අනුබද්ධයෙහිත්, වකුගඩුවල හා මුත්‍රාශ‍යෙහිත්, පිරිමින්ගේ වෘෂණවලත්, ස්ත්‍රින්ගේ ඩිම්බවලත්, පැලෝපීය නාලවලත්,සමෙහි හා දේහයේ වෙනත් පටකවලත් රෝගය ඇති කිරීමට පුළුවන.වැඩි වශයෙන් මරණය සිදුකරන තත්වය වන්නේ පෙනහැලිවල ක්ෂය රෝගයයි. මෙම රෝගය වැළදීමෙන් ආරක්‍ෂාවීමට අප නිරන්තරව වගබලා ගතයුතුය.ඒ අනුව ප්‍රථමයෙන් ම මහමත්ම ජනතාව දැනුවත් කිරීම ඉතාමත්ම වැදගත්ය.විශේෂයෙන්ම ලැජ්ජාව හෝ භය හේතුවෙන් රෝගය සගවාගෙන සිටීමෙන් වළකින ලෙසට ජනතාවට උපදෙස් ලබාදීම වැදගත්ය.එසේම ඔවුන්ගේ දුර්වල වූ සෞඛ්යය පුරැදු ඇති කිරීම,B.C.G.එන්නත් ලබාදීම කළ හැක..ක්ෂය රෝගයේ ලක්ෂණ මොනවාද?සංස්කරණය.කල්පවතින ලා උණ.සති3 හෝ 4කට වඩා පවතින කැස්ස.රාත්‍රි නින්දේදී දහඩිය දැමීම හා උණ.ශරීරය කෙට්ටුවීම හෝ ක්රමයෙන් බර අඩුවීම.සෙම හෝ කෙළ සමඟ ස්වල්ප වශයෙන් ලේ පිටවීම.පපුවේ වේදනාව.මහන්සිය.කෙටි ශ්වසනය.කෑම අරුචිය.ක්ෂය රෝගය සෑදීමට හේතුසංස්කරණය.ආහාර මදකම හා දුෂ්පෝෂණය.අධික මත්පැන් පානය.පමණ ඉක්මවා වෙහෙසීම.පිරිසිදු වාතයෙන් තොර ස්ථානවල ජීවත්වීම.ක්ෂය රෝගය පිළිබද ලෝක තත්වයසංස්කරණය.1960 ගණන් වනවිට යටත් පිරිසෙන් එක්කෝටි පනස්ලක්‍ෂයක් පමණ මෙම ක්ෂය රෝගයෙන් පෙළිණි.මෙම රෝගයෙන් වර්ෂයක් පාසා තිස්ලක්‍ෂයකට වැඩි සංඛ්යාවක් මිය යයි.සංවර්ධිත රටවල ක්ෂය රෝගයෙන් සිදුවන මරණ පහළ බැස ඇති අතර ක්ෂය රෝගයෙන් පෙළෙන සංඛ්‍යාව පහළ බැස නැත.ක්ෂය රෝගයෙන් පෙළෙන්නන්ගෙන් 80% වැඩි ප්රමාණයක් ජීවත්වනුයේ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවලය.ඉන්දියාවේ වසරක් පාසා ක්ෂය රෝගයෙන් 500000 පමණ මිය යයි.මේ වනවිට ලංකාවේ වාර්තාගත වු ක්ෂය රෝග මරණ සංඛ්‍යාව හේතු කිහිපයකින් අසතුටුදායක විය.ක්ෂය රෝගය හා ආශ්රිත සමාජ කැලල නිසා ඉන් සිදුවන මරණ බොහෝ ගණනක් සැබවින්ම ක්ෂය රෝගය නිසා යයි සහතික නොවීය.ජනගහනයෙන් 80%ක්ම වාසය කරන ග්රාමීය ප්රදේශවල ක්ෂය රෝගීන්ගෙන් වැඩි ප්රමාණයක් නියම රෝග විනිශ්චයකට භාජනය නොවන නිසා ඔවුන් අතර වන මරණ ක්ෂය රෝගයෙන් සිදු වූ මරණ ලෙස වාර්තාගත නොවී යයි.ක්ෂය රෝගයෙන් සම්පූර්ණ සුවය ලැබීමට අවුරැද්දක් හෝ ඊට වැඩිකලක් ගතවේ.මෙය බෝවන රෝගයක් නිසා එකම පවුලක දෙදෙනකුට හෝ ඊට වැඩි ගණනකට හෝ එකවර රෝගය වැළදීම විරළ නොවීය..ජගත් ක්ෂය රෝග දිනය මාර්තු24 වේ.2009 වසරේ ක්ෂය රෝග දිනයේ පාඨය-අපි ක්ෂය රෝගය වළකමු.සැබවින්ම එය කළ යුතුය..ක්ෂය රෝගය පිළිබද ලංකාවේ තත්වයසංස්කරණය.ලංකාවේ වසරකට නව ක්ෂය රෝගීන් 900-10000ත් අතර ප්රමාණයක් ජීවත් වේ.කොළඹ,ගම්පහ,කළුතර,නුවර,ගාල්ල යන දිස්ත්‍රික්කවල රෝගීන් වාර්තා වීම වැඩිය.ක්ෂය රෝගය සුව කිරීම සදහා අවශ්‍යවන සියලුම සම්පත් අදවනවිට අප සතුව පවතී.ක්ෂය රෝගය මිනිසා විසින්ම ඇතිකරගන්නා නිසා එය මැඩලීම අපහසුය.ලංකාවේ ළය රෝහල්,ළය සායනික හා ක්ෂය රෝගීන් සදහා වූ රජයේ අනෙක් සේවාවන්ගේ විශාල වෙනස්වීම් සිදු වී ඇත.ලජ්ජාව හා භය නිසා මෙම රෝගය සගවා සිටින පිරිස වැඩිය.එම නිසා ඔවුන්ගෙන් තව තවත් මේ රෝගය බෝ වේ.ක්ෂය රෝගය හේතුවෙන් බොහෝ විට දුක් විදීම,ආර්ථික අමාරැකම්,තම අසල්වාසීන් කොන් කිරීම නිසා රෝගීන්ගේ සිතෙහි ඇතිවන මානසික පෙලීම ආදී තත්ව දැකිය හැක. අදවනවිට ලංකා රජයේ ක්‍රියාමාර්ගය වී ඇත්තේ සූතිකාගාරයෙන් මසකට සෑහෙන ඖෂධ ප්රමාණයක් නොමිලේ රෝගීන්ට බෙදා දීමයි.රෝගී කාලය තුළ තනි පුද්ගලයකුට රු.40/=ක් සහ පවුලකට රු.80/= හෝ ඊට වැඩි ප්රමාණයක් හෝ දීමනාවක් රජය විසින් ලබා දේ.රෝගීන්ගෙන් වැඩිදෙනෙක් ක්‍රමවත් ලෙස ඖෂධ පාවිච්චි නොකිරීම නිසා සුවය නොලබා දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ එම දීමනා ලබා ගනිමින් සිටී.ලංකාව තුළ මෙම රෝගය සගවා ගෙන ජීවත්වන පිරිස වැඩිය.කෙසේ වෙතත් ක්ෂය රෝගය නිට්ටාවටම සුව වූ පසුව ආයුෂ අඩු වීමක් සිදු නොවේ.අතුරු ආබාධ ඇතිවීම ද ඉතා අවමය.වර්තමානය වනවිට බෙහෙවින්ම අවශ්‍යවනුයේ ක්ෂය රෝගය පිළිබද නිසි තතු මාධ්‍ය මගින් හෝ ජනතාවට දැනුම්දීමයි..ක්ෂය රෝගය සම්බන්ධයෙන් මේතාක් ගෙන ඇති ක්රියා මාර්ගසංස්කරණය.1945 ක්ෂය රෝග මර්දන ව්‍යාපාරය ඇති කිරීම.1949 B.C.G.එන්නත ප්‍රථමවරට ලබාදීම.1953 දී රජයේ මුදල් යෝජනා ක්රමය ඇති කිරීම.1963 දී උපන් දරුවන් සදහා B.C.G.එන්නත ප්‍රථමවරට හදුන්වාදීම.1950 දී රැකියාවලට යන පුද්ගලයන්පරීක්‍ෂා කිරීම සදහා කුඩා X කිරණ ඡායාරෑප ගැනීම ආරම්භ කිරිම.වාට්ටු සෑදීම හා ළය චිකිත්සාගාර ඇති කිරීම.මහජනයා දැනුවත් කිරීමේ ව්‍යාපාර ඇති කිරීම.ක්ෂය රෝගය සදහා ඖෂධ නොලේ සැපයීම.දැනුවත් කිරීමේ වැඩසටහන් දියත් කිරීම..ආශ්රිත ග්‍රන්ථසංස්කරණය.කුලරත්න,එස්.ඒ.එම්.2004.ක්ෂය රෝගය,ගම්පොළ:එම්.ජී.මුද්‍රණාලය.පෙරේරා,කේ.ඩී.සී.2000. ඖෂධ අතර සිර වූ මිනිස්සු,වැල්ලම්පිටිය:චතුර මුද්‍රණාලය.ගොඩකුඹුර,ජී.ආර්.ඩබ්.1970.වෛද්‍යවරයෙක් කථා කරයි,කොළඹ:මහජන පුස්තකාලය.ජයසූරිය,ජේ.එච්.එෆ්.1969.ක්ෂය රෝග අභියෝග,කොළඹ 10:කුලරත්න සහ සමාගම.මූලාශ්‍රසංස්කරණය.↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 "Tuberculosis Fact sheet N°104". World Health Organization (WHO). October 2015. Archived from the original on 23 August 2012. සම්ප්‍රවේශය 11 February 2016..↑ Ferri, Fred F. (2010). Ferri's differential diagnosis : a practical guide to the differential diagnosis of symptoms, signs, and clinical disorders (2nd ed.). Philadelphia, PA: Elsevier/Mosby. p. Chapter T. ISBN 978-0-323-07699-9..↑ Hawn TR, Day TA, Scriba TJ, et al. (December 2014). "Tuberculosis vaccines and prevention of infection". Microbiology and Molecular Biology Reviews. 78 (4): 650–71. doi:10.1128/MMBR.00021-14. PMC 4248657. PMID 25428938..↑ Organization, World Health (2008). Implementing the WHO Stop TB Strategy: a handbook for national TB control programmes. Geneva: World Health Organization (WHO). p. 179. ISBN 978-92-4-154667-6..↑ Harris, Randall E. (2013). Epidemiology of chronic disease: global perspectives. Burlington, MA: Jones & Bartlett Learning. p. 682. ISBN 978-0-7637-8047-0. {{cite book}}: External link in |ref= (help).↑ "Tuberculosis (TB)". World Health Organization (WHO). 16 February 2018. සම්ප්‍රවේශය 15 September 2018..↑ "Global tuberculosis report". World Health Organization (WHO). සම්ප්‍රවේශය 2017-11-09.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ක්ෂය_රෝගය&oldid=446658" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 2 පෙබරවාරි 2020, at 15:53.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 2 පෙබරවාරි 2020 දින දී, 15:53 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ඩිරැක් ඩෙල්ටා ශ්‍රිතය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.ඩිරැක් ඩෙල්ටා ශ්‍රිතය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.ගණිතයෙහි, ඩිරැක් ඩෙල්ටා ශ්‍රිතය, හෝ δ ශ්‍රිතය යනු, තාත්වික සංඛ්‍යා රේඛාවක පිහිටන සාමාන්යිත ශ්‍රිතයක් හෝ, ව්‍යාප්තියක් වන අතර, ශුන්‍යයෙහිදී හැර අන් සෑම තන්හීම එය ශුන්‍යය අගයක් දරමින්, සමස්ත තාත්වික රේඛාව මත එහි අනුකලය, එක යන අගයයක් ගනියි.[1][2][3] ඩෙල්ටා ශ්‍රිතය පිළිබඳව සමහරවිට සිතනුයේ, පරාමාදර්ශිකෘත ලක්ෂ්‍යාකාර ස්කන්ධයක් හෝ ලක්ෂ්‍යාකාර ආරෝපණයක් භෞතික වශයෙන් නිරූපණය කරණ, ශුලය යට පවතින සමස්ත වර්ගඵලය එක යන අගයයක් ගන්නා, ශුන්‍යයෙහි පිහිටන, අපරිමිත ලෙසින් උස්, අපරිමිත ලෙසින් සිහින් ශුලයක් ලෙසින් වෙයි. [4] එය හඳුන්වාදෙන ලද්දේ සෛද්ධාන්තික භෞතිකඥ පෝල් ඩිරැක් විසිනි. සංඥා සැකසුම් සන්දර්භයෙන් එය බොහෝ විට හැඳින්වෙන්නේ ඒකක ආවේග සංකේතය (හෝ ශ්‍රිතය) ලෙසිනි. [5] එහි විවික්ත සමකාරය වන්නේ කෝනෙකර් ඩෙල්ටා ශ්‍රිතය වන අතර, පරිමිත වසමෙහි සාමාන්යයෙන් අර්ථ දැක්වෙන එය, 0 සහ 1 යන අගයයන් ගනියි..ඩිරැක් ඩෙල්ටා ශ්‍රිතයක්, හී තුඩක් අග දරන රේඛාවකින් ක්‍රමානුරූප නිරූපණය කෙරෙන අයුරු. හීයේ උස භාවිතා කෙරෙන්නේ කිසියම් ගුණාකාර නියතයක් දැක්වීමට වන අතර, ශ්‍රිතය යට වර්ගඵලය එය විසින් දැක්වෙයි. අනෙකුත් සම්මතය වන්නේ හී තුඩට පසෙකින් වර්ගඵලය ලිවීමයි..ඩිරැක් ඩෙල්ටා ශ්‍රිතය, ශුන්‍ය-කේන්ද්‍රගත ප්‍රමත ව්‍යාප්තීන් δ a ( x ) = 1 a π e − x 2 / a 2 {\displaystyle \delta _{a}(x)={\frac {1}{a{\sqrt {\pi }}}}\mathrm {e} ^{-x^{2}/a^{2}}} අනුක්‍රමයක සීමාවක් ( ව්‍යාප්තීන් යන අර්ථයෙන්) ලෙසින් a → 0 {\displaystyle a\rightarrow 0} විට..හුදෙක් ගණිතමය දෘෂ්ඨිකොණයකින් සලකා බැලුවහොත්, ඩිරැක් ඩෙල්ටා යනු බලවත් ලෙසින් ශ්‍රිතයක් නොවන්නේ, එක් ලක්ෂ්‍යයකදී හැර අන් සෑම තැන්හිදීම අගය ශුන්‍යයට සමාන වන්නාවූ ඕනෑම විස්කෘත-තාත්වික ශ්‍රිතයක සම්පූර්ණ අනුකලය ශුන්‍යය විය යුතු බැවිනි.[6]ගණිතමය අදහසක් ලෙසින් ඩෙල්ටා ශ්‍රිතය විසින් කිසියම් අර්ථයක් දනවනුයේ අනුකලයක් තුල එය දැක්වෙන විට පමණි. මෙම දෘෂ්ඨිකෝණය තුලින් ඩිරැක් ඩෙල්ටා ශ්‍රිතයක් යැයි සලකමින් සාමාන්‍ය ලෙසින් පරිහරණය කර හැකි මුත්, මිනුමක්ද වන ව්‍යාප්තියක් ලෙසින් විධිමත් ලෙසින් එය අර්ථදැක්විය යුතු වන්නේය. බොහෝ උපයෝජ්‍ය්‍යන්හිදී, ශුන්‍යයේ උස්වූ ශුලයක් සහිත ශ්‍රිතයන් අනුක්‍රමයක කිසියම් ආකාරයක සීමාවක් ( දුර්වල සීමාවක්) ලෙසින් ඩිරැක් ඩෙල්ටා සැලකෙයි. මේ අනුව, අනුක්‍රමයෙහි සන්නිකර්ෂණීය ශ්‍රිතයන් වන්නේ, "ආසන්න" හෝ "ඡායමාන" ඩෙල්ටා ශ්‍රිත වෙති..සටහන්සංස්කරණය.↑ ඩිරැක් 1958, §15 ද δ ෆන්ෂන්, පි. 58.↑ ගෙල්ෆං & ෂීලෆ් 1968, වෙළුම I, §§1.1, 1.3.↑ ෂ්වෝට්ෂ් 1950, පි. 3.↑ ආෆ්කෙන් & වෙබර් 2000, පි. 84.↑ බ්‍රේස්වෙල් 1986, පරිච්ඡේදය 5.↑ ව්ලඩීමිරොෆ් 1971, §5.1.ආශ්‍රිතසංස්කරණය.ඇරටින්, හෙන්රික්; රේසිනාරියු, කොන්ස්ටන්ටින් (2006), අ ෂෝට් කෝර්ස් ඉන් මැතමැටිකල් මෙතඩ්ස් විත් මේප්ල්, වර්ල්ඩ් සයන්ටිෆික්, ISBN 981-256-461-6 {{citation}}: Invalid |ref=harv (help)..ආෆ්කෙන්, ජී. බී.; වෙබර්, එච්. ජේ. (2000), මැතමැටිකල් මෙතඩ්ස් ෆෝ ෆිසිසිට්ස් (5වන ed.), බොස්ටන්, මැසචූසට්ස්: ඇකඩමික් ප්‍රෙස්, ISBN 978-0-12-059825-0..බ්‍රේස්වෙල්, ආර්. (1986), ද ෆූරියර් ට්‍රාන්ස්ෆෝම් ඇන්ඩ් ඉට්ස් ඇප්ලිකේෂන්ස් (2වන ed.), මැක්ග්‍රෝ හිල්..කෝර්ඩෝබා, ඒ., "ල ෆොමියුල් සුමෙටුවාව ඩි පොයිසොන්", C.R. Acad. Sci. Paris, Series I, 306: 373–376.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ඩිරැක්_ඩෙල්ටා_ශ්‍රිතය&oldid=321488" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 9 දෙසැම්බර් 2014, at 23:30.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 9 දෙසැම්බර් 2014 දින දී, 23:30 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
තෙකලා විදුලි බලය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.තෙකලා විදුලි බලය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.තෙකලා විදුලි බලය යනු, ප්රත්යාවර්තක-ධාරා විදුලි බලය ජනනය, සම්ප්‍රේෂණය, සහ බෙදාහැරීම සඳහා, සුලභ භාවිතයේ පවතින ක්රමයකි. [1] බහුකලා පද්ධතීන් අතුරින් එක් ආකාරයක් වන එය, විදුලි බලය විසුරුවා හැරීමට විදුලි ජාලක විසින් ලොවපුරා වඩාත් බහුල ලෙසින් භාවිතා වන ක්රමයයි. විශාල මෝටර් දහ අනෙකුත් විශාල බැර බල ගැන්වීමටද එය භාවිතා කෙරෙයි. එකම වෝල්ටීයතාවයක ක්රියාත්මක වන, සමතුල්‍ය එකලා හෝ දෙකලා පද්ධතියකට වඩා, තෙකලා පද්ධතියක් වඩාත් සකසුරුවම් සහිත වන්නේ, විදුලි බලය සම්ප්‍රේෂණය කිරීමට එය විසින් සන්නායක දුව්‍යය අඩුවෙන් භාවිතා කරන බැවිනි. [2] 1880 ගණන් වල අග භාගයෙහිදී, තෙකලා පද්ධතිය ස්වායත්ත ලෙසින් සොයාගනු ලැබුවේ, ගැලීලියෝ ෆෙරාරිස්, මිකායෙල් ඩොලිවෝ-ඩොබ්රවෝල්ස්කයි සහ නිකොලා ටෙස්ලා විසිනි..208Y/120 වෝල්ට් සේවාව සඳහා සිව් කම්බි ප්‍රතිදානයක් සහිත තෙකලා පරිණාමකයක්: එක් කම්බියක් උදාසීන සම්බන්ධයටද, අනෙකුත් A, B සහ C කම්බි කලා සම්බන්ධයන්ටද වෙති.තෙකලා විදුලි බල සම්ප්‍රේෂණය.විස්තරසංස්කරණය.තෙකලා පද්ධතියකදී, පරිපථ සන්නායක තුනක් විසින්, ප්රත්යාවර්තක ධාරා (එකම සංඛ්‍යාතයෙහි වන) තුනක් රැගෙන යනු ලබන අතර, ඒවායේ ක්ෂණික උපරි අගය හිමිකරගනුයේ, එක් චක්‍රයකින් තුනෙන් පංගුවක කාලයක් එකිනෙක අතර තබමිනි. එක් ධාරාවක් සමුද්දේශය ලෙසින් ගණිමින්, අනෙකුත් ධාරා දෙක සැලකූ කළ, ඒවා විද්යුත් ධාරාවෙහි එක් චක්‍රයක කාලයෙන් තුනෙන් එකක් හා තුනෙන් දෙකක කාලයකින් ප්රමාද වෙයි. කලාවන් අතර මෙම ප්‍රමාදය නිසා ධාරාවෙහි එක් චක්‍රයක් පුරාවට නියත ජවය සමර්පණය කිරීමට සහ විදුලි මෝටරයක භ්‍රමණය වන චුම්බක ක්ෂේත්රයක් ජනිත කිරීමටද හැකි වෙයි..තෙකලා පද්ධතීන් වෙත උදාසීන කම්බියක් තිබිය හැක. තෙකලා පද්ධතියකට අධික වෝලටීයතාවයක් භාවිතා කරමින්ම, අඩු වෝල්ටීයතාවයක එකලා භාරයන්හට ජවය සැපයීමට මෙම උදාසීන කම්බිය නිසා හැකි වෙයි. අධි-වෝල්ටීයතා බෙදාහැරුම් අවස්ථාවලදී, උදාසීන කම්බිය නොමැතිවීම සාමාන්‍ය දෙයක් වන්නේ කලා අග්‍රයන් අතර භාරයන් සම්බන්ධ කළ හැකි බැවිනි (කලා අග්‍ර-කලා අග්‍ර සම්බන්ධතාවය)..විදුලි බල පද්ධතීන් සඳහා එය භාවිතා කිරීම අතිශයින් යෝග්‍ය කරවන ගුණාංග තෙකලා පද්ධතිය සතු වෙයි:.කලා අග්‍ර ධාරාවන් එකිනෙක අවලංගුවී යන බවක් පෙන්නුම් කරන අතර, රේඛීය සංතුලිත භාරයක අවස්ථාවෙහිදී ඒවායේ ඓක්‍යය ශුන්‍ය බවට පත් වෙයි. මෙය නිසා උදාසීන කම්බියේ හරස්කඩ ප්රමාණය අඩුකිරීමට හැකි වෙයි; සංතුලිත භාරයකදී සියළු කලා අග්‍ර සන්නායක විසින් එකම ධාරාව රැගෙන යන බැවින්, එම සන්නායකයන්හී හරස්කඩ ප්රමාණය එකම විය හැක..රේඛීය සංතුලිත භාරයකට ජව සමර්පණය නියත වන අතර, එබැවින් ජනක සහ මෝටර් කම්පන අඩු කිරීමට හැකි වෙයි..තෙකලා පද්ධතීන් විසින් කිසියම් දිශාවකට භ්‍රමණය වන චුම්බක ක්ෂේත්ර නිපැයිය හැකි අතර, එය විසින් විදුලි මෝටර සැලසුම සරල කරවයි..බොහෝ ගෘහස්ත භාරයන් එකලා වෙති. උතුරු ඇමරිකානු තනි-පවුල් නිවාස සඳහා, තෙකලා විදුලි බලය නිවෙස් වලට නොසැපයෙයි; බහු-ඒකක නිවාස කට්ටල සඳහා තෙකලා විදුලි බලය සැපයෙනු ඇති වුවද ගෘහස්ත උවාරණ සඳහා තෙකලා විදුලි බලය නොසැපයෙයි..සටහන්සංස්කරණය.ආශ්‍රිතසංස්කරණය.↑ විලියම් ඩී. ස්ටීවන්සන්, කණි. එලිමන්ට්ස් ඔෆ් පවර් සිස්ටම් ඇනෑලිසිස් තර්ඩ් එඩිෂන්, මැක්ග්‍රෝ-හිල්, නිව්යෝර්ක් (1975). ISBN 0-07-061285-4, පි. 2.↑ http://www.allaboutcircuits.com/vol_2/chpt_10/2.html."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=තෙකලා_විදුලි_බලය&oldid=310068" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 21 ජූලි 2014, at 09:40.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 21 ජූලි 2014 දින දී, 09:40 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ඇන්ඩ්‍රොමීඩා තාරකා මණ්ඩලය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.ඇන්ඩ්‍රොමීඩා තාරකා මණ්ඩලය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.වෙනත් භාවිතා සඳහා, ඇන්ඩ්‍රොමීඩා චක්‍රාවාටය සහ ඇන්ඩ්‍රොමීඩා චක්‍රාවාටය බලන්න..ඇන්ඩ්‍රොමීඩා යනු 2වන සියවසේ විසු ග්‍රීක-රෝමානු තාරකා විද්‍යාඤ පුටෝනොමිගේ නාමාවලියට අනුව 48ක් වන චක්‍රාවාට සහ නුතන නාමාවලියට අනුව 88ක් වන චක්‍රාවාටවලින් එකකි. එය ඛගෝල සමකයට උතුරු දෙසින් පිහිට ඇත . පුරාණ ග්‍රීක කතන්දර වල සඳහන් වන ඇන්ඩ්‍රොමීඩා කුමරිය නමින් හඳුන්වා අති මෙම චක්‍රාවාටය නම් කර අත්තේ අහසේ අපහට පෙනීයන පෙදෙස එනම් ඇන්ඩ්‍රොමීඩා තාරකා රාශියට අනුවයි. ඇන්ඩ්‍රොමීඩා චක්‍රාවාටය ශරත් ඍථුවෙදී උතුරු අර්ධගෝලයට වඩාත් පැහැදිලිව දිස්වේ.එහි උතුරු දෙසට අනත විම හේතුවෙන් මෙය දිස් වන්නේ උතරු අර්ධ අර්ධගෝලයේ 40°කලාපයකට පමණි .අනෙක් කොටස ෂිතිජයට පහලින් නිරීක්ෂණය කල යතුය . වර්ග එකක 722ක් විශාල මෙම චක්‍රාවාටය විශාලතම චක්‍රාවාටයන්ගෙන් එකකි.මෙය සද මෙන් 1400ගුණයක් විශාල වන අතර විශාලතම චක්‍රාවාටය වන හයන්ද්‍රගේ විශාලත්වයෙන් 55%කි .එමෙන්ම කුඩාම චක්‍රාවාටය වන ක්රුෂ් මෙන් 10 ගුණයක් විශාල වේ..ඇන්ඩ්‍රොමීඩා.තාරකා මණ්ඩලය.ඇන්ඩ්‍රොමීඩා තාරකා මණ්ඩලයේ ඇති තාරකා.කෙටි යෙදුම.And.අර්ථය.කාන්තාව.දකුණු ආරෝහණය.23h 25m 48.6945s – 02h 39m 32.5149s.ක්‍රාන්තිය.53.1870041°–21.6766376°.පවුල.පර්සියස්.වර්ගඵලය.722 sq. deg. (19).ප්රධාන තාරකා.16.මුළු තාරකා.65.ග්‍රහමණ්ඩලයක් ඇති තාරකා ගණන.12.දීප්තිය 3.00m වැඩිතාරකා.3.10.00 pc (32.62 ly)ක දුර තුළ ඇති තාරකා.3.දීප්තිමත්ම තාරකාව.a And (ඇල්ෆරාට්ස්) (2.07m).ආසන්නතම තාරකාව.රෝස් 248.(10.30 ly, 3.16 pc).මෙසියර් දේහ.3.උල්කාපතා වර්ෂා.ඇන්ඩ්‍රොමීඩිඩ්ස් (බීලිඩ්ස්).වටවී ඇති.තාරකා මණ්ඩල.පර්සියස්.කැසියෝපියා.ලැසර්ටා.පෙගාසස්.මීන.ට්‍රැන්ගියුලම්.දර්ශනය වන අක්ෂාංශ +90° හා −40° අතර..හොඳම දර්ශනය වීම 21:00 (ප.ව. 9) ට නොවැම්බර් මාසයේදී..ඇල්පා ද්විථික තාරකාව මෙහි විශාලතම තාරකාව වන අතර එය පෙගසුස් තාරකාවට ප්‍රටිවිරුද්ධව ක්‍රියාකරයී.ගැමා තරකාව ආධුනික තාරකා විද්‍යාඤඤයන්ගේ අවදානයට හසුවන දීප්තිමත් තාරකාවකි.ඇල්පා තාරකාවට වඩා සුළු ප්‍රමානයකින් දීප්තියෙන් අඩු බීටාතාරකාව රතු පැහැයෙන් යුක්ත අතර එහි වර්ණය පියවි ඇසට දැක ගත හැක . ඉතාමත්ම ගැබුරු අහසෙහි පියවි ඇසට දැකිය හැකි අකාශ වස්තුව මෙය වන අතර ක්ෂීරපථයට සමීපවම ඇති ස්ර්පිලාකාර චක්‍රාවාටය වේ.M31 චක්‍රාවාටයට අයත් M110 සහ M32 වැනි බොහෝ දුර්වල චක්‍රාවාට සහ බොහෝ දුරින් පිහිටි NGC891 වැනි චක්‍රාවාට ඇන්ඩ්‍රොමීඩා චක්‍රාවාටය තුල පිහිට ඇත. Blue Snowball නිහාරිකාව සහ planetary නිහාරිකාව යන චක්‍රාවාට දුරේක්ෂය මගින් නිල් පැහැති සර්පිලාකාර වස්තුන් ලෙස නිරීක්ෂණය හැකිය..ජෝතිර්වේදය හා පුරාවෘත්ත වලට අනුව ඇන්ඩ්‍රොමීඩා චක්‍රාවාටයට අයත් සූර්යයන් එකිනෙකට වෙනස් තාරක මණ්ඩල හතරකට අයත් බව චීන තාරකා විද්‍යාවේ සදහන් වේ.තවද හිංදු තාරක විද්‍යාවේද ඇන්ඩ්‍රොමීඩා තාරකා මණ්ඩලය සදහන් වේ.ඇන්ඩ්‍රොමීඩිඩ්ස් උල්කා වර්ෂාව ඇති වන රෙඩියන්ට් ලක්ෂය ඇන්ඩ්‍රොමීඩා තාරකා මණ්ඩලයයි.නොවැම්බර් මසයෙදී මෙහි දුර්වල උල්කා වර්ෂා හට ගනී..පටුන.1 ඉතිහාසය හා පුරාවෘති.1.1 පෙරදිග තාරාකා ශ්‍රාස්ත්‍රය.2 විශේෂ ලක්ෂණ.2.1 තාරකා.2.2 ගැඹුරු ආකාශ වස්තූන්.2.3 උල්කාපාත වර්ෂාව.3 සබැදුම්.4 වෙනත් භාහිර ගොනු.ඉතිහාසය හා පුරාවෘතිසංස්කරණය..ජෝන්නස් හෙවීලියුස් විසින් අදින ලද ඇන්ඩ්‍රොමීඩාගේ සිතුවමකි.1960දී ඔහුගේ "යුරේනොග්‍රපියා"හි සංස්කාරනයේ ඇත. එය සම්ප්රදායික දෙවුලොව සිතියමක් වුවද එය වර්තමාන සිතියමකට සමාන වන මෙය දෙවු ලොවට භාහිරින් සිට පෙනෙන ලෙස නිර්මාණය කොට ඇත...ඇන්ඩ්‍රොමීඩා යුරේනියස්ගේ කැඩපත මත චිත්‍රනය කොට ඇත.මෙය 1825දී ප්රසිද්ධ අල අතර දෙවුලොව තුල වූ තාරකා මණ්ඩලය පෙන්වයි...ඇන්ඩ්‍රොමීඩා තාරකා මණ්ඩලයේ ඡායා රූපයකි,එය පියවි ඇසට දර්ශනය වේ.මෙහි රේකා ඇතුලත් කර ඇත්තේ පැහැදිලි වීම සදහාය.ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවෙහි තාරකා සිතියම් ගත කිරීමෙහි මූල ග්‍රීක සම්ප්රදාය සමග තදින් බැදී ඇත.නමුත් මීට පෙර බැබිලෝනියානු තාරකා විද්‍යාව මගින් ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවෙහි පිහිටීම සොයා ගෙන ඇත.පිස්කස් තාරක මණ්ඩලය සාදන තාරකා සහ වර්තමානයේ ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවෙහි මධ්‍යය භාගයේ තාරකා සඵලතාවයේ දෙවියන් නිරූපණය කරයි.ඇතැම් විට "ඔන්ටියම්" නැතොහොත් දෙව්ලොව ආර්යාව ලෙසද නම් කරයි.[1].ඉංග්‍රීසියට අනුව ඇන්ඩ්‍රොමීඩා "යදම්ලූ කාන්තාව" නැතහොත් "යදම්ලූ ආර්යාව" ලෙස කියවේ."මියුලියර් කැටිනේටා" (යදම්ලූ කාන්තාව) ලෙස ලතින් බසින් හදුන්වන අතර "අල්-මරට් අල් මුසල්සල්හා" ලෙස අරාබි බසින් හදුන්වයි.[2]තවද පර්සිආ ("පර්සියස්ගේ බිරිඳ") නැතහොත් සෙපේයිස් ("සේපියුස්ගේ දියණිය"),ලෙසද හදුන්වයි.[2][3]මෙම සියලු නාමයන් භාවිතා කරනු ලබන්නේ ග්‍රීක-රෝමානු පුරාවෘත්තයක් වන "ප්ර්සියුස්"හි එන "ඇන්ඩ්‍රොමීඩා" චරිතයට වේ.එම පුරාවෘත්තයට අනුව ඉතියෝපියාවේ රැජින කසිඔපිආ, තමන්ගේ දියණිය අසිමිත ලෙස රූමත් "නෙරදිස්" මුහුදු දෙවගනට වඩා රූමත් බවට පුරසාරම් කියන ලදී.[4] මෙම වැරදි ප්රකාශය හේතුවෙන් දෙවගන විසින් "පොසේයිදොන්ගෙන් " ඉල්ලා සිටියා කසිඔපිආගේ අහන්කාරකමට දඩුවම් දෙන ලෙස,ඒ අනුව ඔහු විසින් මුහුදු යක්‍ෂයෙක් වන "සීටස්"ට ඉතියෝපියාවට පහර දෙන ලෙස අණ කරන ලදී.[4] මහත් බියට පත්වී සිටි ඇන්ඩ්‍රොමීඩාගේ පියා වන සේපියස්ට අම්මාන් නුවර දිවැස් දෙවොලින් කියා සිටියේ ඔහුගේ රාජධානිය බේරා ගැනීමටනම් තම දියණිය සීටස්ට බිලි දිය යුතු බවයි.[5][6]ඒ අනුව ඇයව මුහුද අසල පර්වතයක යදම් දමන ලදී.නමුත් වීර ප්ර්සියුස් විසින් අයව බේරා ගන්න ලදී.ඔහු විසින් මෙඩුයුසාගේ හිස භාවිතා කොට පර්වතය යක්ෂයා වෙත පෙරලන්න ලදී.[7] ඇල්ගොල් (B Persei),"යක්ෂ තාරකාව", ලෙස මෙඩුයුසාගේ හිස සටහන් කරන ලදී. [8]පසුව ප්ර්සියුස් සහ ඇන්ඩ්‍රොමීඩා විවාහ වූ අතර පුරාවෘත්තයට අනුව ළමයින් නවදෙනකු වූ අතර එයින් හත්දෙනෙකු පිරිමි දරුවන්ද දෙදෙනෙකු ගැහැණු දරුවන්ද විය.ඇන්ඩ්‍රොමීඩාගේ මරණයෙන් පසුව ඇයට ගෞරවයක් ලෙස ඇතීනා දෙවියන් විසින් ඇයව අහසෙහි තාරකා මණ්ඩලයක් ලෙස සටහන් කරන ලදී.අසල්වාසි තාරකා මණ්ඩල ලෙස (ප්ර්සියුස්,කසිඔපිආ ,සීටස් සහ සේපියුස්) ප්ර්සියුස් පුරාවෘත්තයේ එන චරිත දැකිය හැකිය.[5] ඒවා පෙගාසුස් තාරකා මණ්ඩලය සමග සම්බන්ධ වී ඇත..ඇන්ඩ්‍රොමීඩාව ප්ටොලමි විසින් රචිත තාරකාවල විශේෂ රටාවන් පිළිබඳ සදහන් වන අල්මගෙස්ට් නිබන්ධයෙහි සදහන් මුල් තාරකා මණ්ඩල 48න් 1කි.ඇයව නිරූපණය කිරීමෙදි a ඇන්ඩ්‍රොමීඩා ලෙස ඇයගේ හිසද,o සහ λ ඇන්ඩ්‍රොමීඩා ලෙස ඇයගේ මාලයද,δ,π,u,B සහ Y ඇන්ඩ්‍රොමීඩා ඇයගේ පාද සහ ශරීරය නිරුපණය කරයි. කෙසේවෙතත් ඇන්ඩ්‍රොමීඩා සහ ඇයගේ ශරීරය,හිස සහ මාලය නිරූපණය කරන තාරකා පිළිබද පොදු විස්තර කිරීමක් මෙහි සදහන් වී නැත.[9] අරාබි තාරකා ශාස්ත්‍ර්‍රඥයින් ප්ටොලමිගේ තාරක මණ්ඩල අනුගමනය කලද,ඔවුන් විසින් දෙවන තාරකා මණ්ඩලයක් ඇයගේ පාදයේ සිටින මාලුවෙක් ලෙස නිරූපණය කරමින් ඇතුලත් කරන ලදී.[10] වර්ෂ 1787දී ජර්මන් ශාස්ත්‍ර්‍රඥ ජෝන් බොඩේ විසින් ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවට අයත් තාරකා කිහිපයක් සහ ලේසේර්ටා තාරකා මණ්ඩලයට අයත් බොහෝ තාරකා එකතු කරමින් ෆෙදෙරිසි හොනොරස්තාරකා මණ්ඩලය හදුන්වා දෙන ලදී.("ෆෆිඑද්රිච් එහෙර්" ලෙසද කියවේ).එය පර්සියාවේ දෙවන ෆෙඩ්රික් රජුට ගෞරවයක් ලෙස නිර්මාණය කලද එය ඉක්මනින්මා භාවිතයෙන් ඒවත් විය.[11] ප්ටොලමිගේ කාලය තුල ඇන්ඩ්‍රොමීඩාව තාරකා මණ්ඩලයක් ලෙස ජාත්‍යන්තර තාරකා සංගමය මගින් නිල වශයෙන් පිළිගෙන තිබු අතර එය වර්තමාන තාරකා මණ්ඩලවලට සමාන වේ,වර්තමාන තාරකා මණ්ඩල අර්ථ දක්වූ නිශ්චිත ආකාශ ප්‍රදේශයක් වන අතර එය තුල ප්ටොලමිගේ තාරකා රටාවන් සහ අවට තාරකා අයත් වේ.[12][13] 1922 දී,IAU විසින් "And" ලෙස අක්ෂර තුනක කෙටි යෙදුමක් ලෙස අර්ථ දක්වන ලදී.[14]ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවේ නිල සීමාවන් ලෙස 1930දී එඋගෙනෙ දෙල්පොර්ටේ විසින් කොටස් 36කින් සමන්විත බහුආශ්‍රයක් ලෙස අර්ථ දක්වන ලදී.එහි විශුවධංශය 22h 57.5m සහ 2h අතර සහ එහි ආනතිය 39.3m සහ 53.19° අතර 21.68° සමක සමකක්ෂය පද්ධතිහි වේ.[15].පෙරදිග තාරාකා ශ්‍රාස්ත්‍රයසංස්කරණය..මෙම section චීන පෙළ ඇතුළත් වෙයි. නිසි ප්‍රදර්ශන සහාය නොමැති වූ විට ප්‍රශ්නාර්ථ ලකුණු, කොටු හෝ වෙනත් සලකුණු චීන අක්ෂර වෙනුවට ඔබට පෙනෙනු ඇත..සාම්ප්රදායික චීන තාරාකා ශ්‍රාස්ත්‍රයට අනුව ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවට අයත් තාරකා නවයක් (බීටා ඇන්ඩ්‍රොමීඩා,මු ඇන්ඩ්‍රොමීඩා,නු ඇන්ඩ්‍රොමීඩා ඇතුලත් වේ) සහ මීන රාශියට අයත් තාරකා හතක් එකතු කරමින් "ලෙග්ස්" (奎宿) නමින් ඉලිප්සීය තාරකා මණ්ඩලයක් නම් කරන ලදී. මෙම තාරකා මණ්ඩලය ඇවිදින පුද්ගලයෙකුගේ පාදයක් ලෙස හෝ වල ඌරෙකු නිරුපණය කරයි. [6] ගැමා ඇන්ඩ්‍රොමීඩා සහ එහි අසල්වාසීන් "ටීන් ටා ට්සංග් කෙවුන්" (天大将军, දෙවුලොව මහා සෙන්පතියා)ලෙස කියවෙන අතර , පුරාවෘතිවල ඇති මහා සෙන්පතියාට ගෞරවයක් ලෙස නිරූපණය කරයි.[3][6] ඇල්ෆා ඇන්ඩ්‍රොමීඩාව සහ ගැමා ඇන්ඩ්‍රොමීඩාව එකට එකතු කර "වෝල්" (壁宿) ලෙස අධිරාජ්‍යාගේ මාළිගයෙහි නැගෙනහිර ප්‍රාකාරය හෝ අධිරාජ්‍යාගේ පුද්ගලික පුස්තකාලය නිරූපණය කරමින් නම් කලේය. චීන ජාතිකයින් විසින් ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවේ දකුණුපස කොටස දුවන අශ්වයෙකු ලෙස හදුන්වන අතර (තිඇන්ජු, 天厩,අහසෙහි ස්ථිරබව ) බටහිර කොටස පියාබන "ටෙන්ග්ශි " නම් නාගයෙකු ලෙසද හදුන්වයි.[6].අරාබි බසින් "අල්-හුට්‌" (මාළුවා) ලෙස හදුන්වන තාරක මණ්ඩලය ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවට අයත් තරකා කිහිපයකින්,M31 සහ මීන රාශියට අයත් තාරකා කිහිපයකින් සමන්විත වේ.v And,u And, B And,n And,Z And,e And,δ And,π And, සහ 32 And ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවට ඇතුලත් වේ; v Psc, φ Psc, x Psc, සහ ψ Psc පිස්කස් තාරකා මණ්ඩලයට අයත් වේ.[10].ඇන්ඩ්‍රොමීඩාව වටා බැදුණු හින්දු ජනප්‍රවාද ග්‍රීක පුරාවෘති වලට සමානකමක් දක්වයි.පුරාණ සංස්කෘත මුල ග්‍රන්ථවල ග්‍රීක පුරාවෘතියට අනුව මෙන් ඇන්ඩ්‍රොමීඩාව පර්වතයක බැද ඇති අයුරු චිත්‍රයෙන් පෙන්වා ඇත.තාරක ශාස්ත්‍රය පිළිබද හින්දු සහ ග්‍රීක පුරාවෘති සාමීපව බැදී ඇති බව විද්වතුන් විශ්වාස කරයි.; එයට එක් සක්ෂියක් ලෙස "ඇන්ටරමඩා" සහ "ඇන්ද්‍රෝමීඩා" ලෙස නාමයන් අතර ඇති සමානත්වය දැක්විය හැකිය.[3].ඇන්ඩ්‍රොමීඩාව මෙසපොතේමියානු මැවීම පිළිබද පුරාවෘතිය වන ටිඅමැට්හි වියාකුඋලත්වයේ දෙවියන් ලෙසද සදහන් වේ.ඇය විසින් ඇගේ ස්වාමියා,ඇප්සු හට වධ දෙන ලදී,නමුත් අවසානයේදී ඔවුන්ව යුද්ධදී විනාශ කිරීමට තීරණය කල අතර අවසානයේදී මර්දුක් විසින් ඇයව මරා ඇගේ ශරීරය භාවිතාකොට මනුෂ්‍යත්වය නිරුපණය වන ලෙස තාරකා මණ්ඩලයක් නිර්මාණය කරන ලදී.[3][9].මාෂල් දිවයිනෙහි,ඇන්ඩ්‍රොමීඩා ,කැසීඕපිආ, ට්‍රැන්ගුලම්, සහ එරිඅස් සාමුහිකව පොපොයිසේ තාරකා මණ්ඩලය නිරුපණය කරයි.ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවේ දීප්තිමත් තාරකා බොහොමයක් පොපොයිසේහි ශරිරයෙහි ඇත.කැසීඕපිආ එහි වලිගයද එරිඅස් එහි හිසද නිරුපණය කරයි.[9] තුමොටු දිවයිනෙහි , ඇල්ෆා ඇන්ඩ්‍රොමීඩාව තකුරුආ -ඒ-ටි-ටුකි-හන්ගා-රුකී, ලෙස නම් කරන අතර එහි අර්ථය "වෙහෙස උපදවන තාරකාව",[16]ලෙස සදහන් වේ.තවද බීටා ඇන්ඩ්‍රොමීඩා පිරිංගා -ඕ-ටවුටු ලෙස නම් කරයි.[17].විශේෂ ලක්ෂණසංස්කරණය.තාරකාසංස්කරණය.Further information: List of stars in the constellation Andromeda..අධ්ස්ථාපිත දර්ශනයකින් ඇන්ඩ්‍රොමීඩාව රාත්‍රියට පෙනෙන අයුරු.a And (Alpheratz, Sirrah) යනු තාරකා මණ්ඩලයේ දීප්තිමත්ම තරකාව වේ.එය A0p පන්තියේ[4] ද්විතීය තාරකාවක් වන අතර සමස්ත දෘශ්‍යමාන විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 2.1 සහ දීප්තිය 96 L☉]වේ.[8] එය පෘථිවියට [[ආලෝක වර්ෂ] 97 ක් දුරින් ඇත.[18] එය බටහිර පුරාවෘතිවල එන ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවේ හිස නිරූපණය කරයි.කෙසේවෙතත් තාරකාවේ සම්ප්රදායික අරාබි නාමයන් වන,අල්ප්‍රට්ස් සහ සිරාහ්,එය වැකියක් ලෙස සුරට් අල්-ෆරස්[10] කියවන අතර ඇතැම් විට එය "අශ්වයාගේ නාභිය".[6][19][20]ලෙස පරිවර්ත්නය කෙරේ. අරාබි නාමයන් භාවිතයට හේතුව ලෙස a And,ඇස්ටරිසම් "පෙගාසුස්ගේ මහා චතුරශ්‍රය" ලෙස හදින්වීමද පෙගසුස්ගේ තාරකා තුනක් වන : a, B, සහ Y Peg අතුලත් වීමද දැක්විය හැකිය. ඒ නිසාම පෙරාතුව සැලකිල්ලට ගෙන ඇන්ඩ්‍රොමීඩා සහ පෙගාසුස් දෙකටම අයත් තාරකා එකතු කොට "ඩෙල්ටා පෙගාසි (δ Peg)" ලෙස නම් කරන ලදී.කෙසේවෙතත් මෙම නාමය දිගු කලක් බාවිතා කලේ නැත [4][6][8].B And (Mirach) මෙය රතු පැහැති විශාල M0 අකාරයේ[4][21] තාරකාවක් වේ. "ග්‍රිඩ්ල්" නමින් හදුන්වන තාරකා රාශියේ පිහිටා ඇත.එය අලෝක වර්ෂ 198ක් දුරින් ඇත.,[21] විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 2.06කි,[22]සහ දීප්තිය115 L☉.[8]මෙහි නාමය ඇතිවුයේ අර්ථය "තුනටිය" නතොහොත් "ඉඟ" ලෙස කියවෙන අරාබි වැකියක් වන අල්-මරක්,[20] යන්න පුටෝලොමී විසින් පරිවර්තනය කිරීමෙදිය.කෙසේවෙතත්,B සහ අරාබි ජාතිකයින් විසින් බොහෝ සැලකිල්ලට ගනු ලබන අල්-හුට්‌හි කොටසක් මගින් ,විශාල මාලුවෙක් ලෙස ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවේ පාදයේ ඇති මීන රාශියට වඩා විශාලව නිරුපණය කරයි[10].Y And (Almach)තැඹිලි පැහැ විශාල K3 අකාරයේ[4] තාරකාවකි.තාරකා මණ්ඩලයේ දකුණු පසින් සොයාගත් අතර සමස්ත විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 2.14.[8] ඇල්මආච් බහුවිධ තාරකාවක් වන අතර කහ පැහැති තාරකාවේ විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 2.3 සහ නිල්-කොළ පැහැ ද්විත්ව තාරකාවේ විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 5.0,මේවා 9.7 චාපයකින් වෙන් වේ.[5][6][19] බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික තාරකා විද්‍යාඥ විලියම් හාර්ශල් පවසන්නේ, "මෙහි සිත් ඇද ගන්නා සුළු වර්ණයන්ගෙන් යුතු තාරකා ,හිරු සහ එහි ග්‍රහයකු විය හැකි බවයි.මක්නිසාදයත් ඒවායේ විශාලත්වයන් අතර වෙනස සැසදීමේදී ඒවා කුඩා අගයන් නොවීමය.[23] දෙවනුව ඔහු පවසනුයේ සිහින් ආලෝකමත් ආනත නිල් අහස මගින් කොළ පැහැයට හරවන බවත්,[23] එහි කාල සීමාව වසර 61ක් ලෙසත්ය.[8] මෙම පද්ධතිය ආලෝක වර්ෂ 358ක් දුරින් පිහිට ඇත[24] ඇල්මැච් අරාබි වැකියකට අනුව අනැක් අල්-ආර්ඩ්, එනම් "පෘථිවි ළමයා " ලෙස නම් කෙරන අතර, සිංහයා විසින් අල්ලා ගන්නා ලද සත්වයින් හැදින්වීමටද යොදා ගනී.[10][20].δ Andතැඹිලි පැහැ විශාල K3 අකාරයේ[4]තාරකාවකි. විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 3.3.[22] එය ආලෝක වර්ෂ 105ක් දුරින් ඇත.[25].ι And, k, λ, o, saha ψ And තාරකා රාශිය "ෆෙඩ්රික් ග්ලෝරි" ලෙස හදුන්වයී. මෙම නම අත්වුයේ කලින් පැවතුනු තරකාමන්ඩලයක් වන (ෆෙරෙන්චි හොනොරෙස්)ගෙන්ය.[11] ι And නිල්-සුදු පැහැ විශාල B8 ආකාරයේ තාරකාවකි, ආලෝක වර්ෂ 502 දුරින් පිහිට ඇත;[26] k And සුදු-නිල් පැහැ විශාල A0 ආකාරයේ තාරකාවකි,ආලෝක වර්ෂ 168 දුරින් ඇත;[27] λ And කහ පැහැ විශාල G8 ආකාරයේ තාරකාවකි,ආලෝක වර්ෂ 86 දුරින් ඇත;[28] o And නිල් පැහැ විශාල B6 ආකාරයේ තාරකාවක් වන ඇතර ආලෝක වර්ෂ 679 දුරින් පිහිට ඇත;[29] ψ And නිල්-සුදු විශාල B7 ආකාරයේ තාරකාවක් වන අතර අලෝක වර්ෂ 988 දුරින් පිහිටා ඇත.[30].u And සුදු පැහැ විශාල A5 ආකාරයේ තාරකාවක් වන අතර විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 3.9කි[22] එය ආලෝක වර්ෂ 130ක් දුරින් පිහිට ඇත.[31].u And විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 4.1[22]වන ද්විතීක පද්ධතිය, F-අකාරයේ එකකින් සහ M-අකාරයේ න් යුක්ත වේ. ප්රාථමික තාරකා සතුව ග්රහ පද්ධති ඇති අතර ස්ථිර [1] හතරකින් සමන්විත වේ,මේවා ජුපිටර්[32]ගේ ස්කන්ධය මෙන් 0.96 ,ගුණයක් 14.57 ගුණයක්, 10.19 ගුණයක් සහ 1.06 ගුණයක් වේ.මෙම පද්ධතිය ආලෝක වර්ෂ 44ක් දුරින් ඇත.[33].E And (Adhil) මෙය ආලෝක වර්ෂ 217ක් දුරින් පිහිටි ද්විතීක තාරකාවකි. මෙහි ප්‍රාථමිකය තැඹිලි පැහැ විශාල K0 ආකාලයට අයත් තාරකාවකි.[34].π And මෙය නිල්-සුදු පැහැ විශාල ද්විතීක තාරකාවකි,විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 4.3[22]ක් වන අතර ආලෝක වර්ෂ 598ක් දුරින් ඇත. මෙහි ප්‍රාථමිකය B5.[35]අකාරයේ තාරකාවකි.මෙහි සහයක තාරකාවේ විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 8.9කි.[22].51 And ජෝන් බයර් විසින් අසල්වැසි පර්සියස්ට නැවත එකතු කරන ලද අතර ඔහු විසින් "අප්සිලෝන් පර්සි(u Per)"නිර්මාණය කරන ලදී.නමුත් එය නැවත ජාත්‍යන්තර තාරකා විද්‍ය්යා සංගමය මගින් ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවට එකතු කරන ලදී. [36] මෙය ආලෝක වර්ෂ 177 දුරින් පිහිටන අතර තැඹිලි පැහැ විශාල K3 ආකාරයට අයත් තාරකාවකි.[37].54 And නාමය φ Per[6][36]සදහා කලින් භාවිතා කරන ලදී..56 And දෘෂ්‍ය ද්විතීය තාරකාවකි.ප්‍රාථමිකය කහැ පැහැ K0 ආකාරයේ විශාල තාරකාවක් වන අතර විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 5.7[22]ක් වන අතර ආලෝක වර්ෂ 316ක් දුරින් පිහිට ඇත.[38] ද්විතිකය තැඹිලි පැහැ විශාල තාරකාවක් වන අතර K0 අකාරයේ වේ.විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 5.9ක් වන අතර ආලෝක වර්ෂ 990ක් දුරින් ඇත.[22].R And යනු මීරා අකාරයේවිචල්‍ය තාරකාවකි. එහි කාල පරාසය දින 409කි.එහි උපරිම විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 5.8ක් සහ අවම විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 14.8,[4] එය ආලෝක වර්ෂ 1250ක් දුරින් පිහිටා ඇත.[39] ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවේ තවත් මෙවැනි විචල්‍ය මීරාවන් හයක් ඇත.[8].Z And යනු විචල්‍ය තාරකා සාදහා M-අකාරයේ මූලාකෘතියකි.එහි විශාලත්ව පරාසය අවමය මැග්නිටියුට් ඒකක 12.4 සිට උපරිමය මැග්නිටියුට් ඒකක 8.0 අතර වේ.[8] එය ආලෝක වර්ෂ 2720ක් දුරින් ඇත.[40].Ross 248 (HH Andromedae) මෙය පෘථිවියට නව වෙනි තැනට ආසන්නම තාරකාව වනැ අතර දුර ආලෝක වර්ෂ 10.3කි.[41] මෙය රතු පැහැ විශාල M6 ආකාරයේ.[42]තාරකාවකි..14 And මෙය කැ පැහැ විශාල G8 ආකාරයේ ආලෝක වර්ෂ 251ක් දුරින් පිහිටි තාරකාවකි.[43] මෙහි ස්කන්ධය 2.2 M☉ සහ අරය 11 R☉කි.එය සතුව එක් ග්‍රහයෙකි, 14 Andromedae b], 2008දී ගවේශනය කරන ලදී.එහි කක්ෂය තාරකා විද්‍යාත්මක ඒකක 0.83ක් මාතෘ තාරකාවට දුරින් වන අතර ස්කන්ධය 4.3 MJ.[44]කි..ගැඹුරු ආකාශ වස්තූන්සංස්කරණය..M31,ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවේ මහා චක්‍රාවාටය.ඇන්ඩ්‍රොමීඩා තාරකා මණ්ඩලය ගැලෑක්ටික් තලය මත හොදින් පැතිර තිබීම නිසා ,ක්ෂීරපථයෙහි ඇති කිසිදු විවූර්ත තාරකා වලාවක් හෝ නිහාරිකාවක් මෙහි නොමැත.මක්නිසාදයත් අපගේ තාරකා මණ්ඩලයෙහි ඇති දුලි වලාවන් ,තරු පොකුරු ,වායු වලා යන ආදියට එය දුරින් පිහිටීමයි.[5] ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවේ වඩාත්ම ප්රසිද්ධ ගැඹුරු ආකාශ වස්තුව වන්නේ සර්පිලාකාර චක්‍රාවාට නාමාවලියට අයත් ම'සියර්31 (M31) or NGC 224 වේ,නමුත් වියවහාරයේදී ඇන්ඩ්‍රොමීඩා චක්‍රාවාටය ලෙස තාරකා මණ්ඩලයට භාවිතා කරයි.[45] M31 යනු පියවි ඇසට පෙනෙන දුරිම්ම ඇති අකාශ වස්තුවක් වේ.M31 හි විෂ්කම්භය ආලෝක වර්ෂ 200,000කි.එය ක්ෂීරපථය මෙන් දෙගුණයකි,[46]එහි විශාලත්වය අර්ක්මිනිට 192.4/62.2කි ;[46]බැරල් හැඩති සර්පිලාකාර තාරකා මණ්ඩලය ක්ෂීරපථයට සමාන වේ.විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 3.5 වූ එය උතුරු ගැබුරු අහසේ දීප්තිමත්ව දක්නට ඇත .[46] ක්රි.පූ.964 වන තෙක් ඇන්ඩ්‍රොමීඩාව අවට ඇති කුඩා වලාකුළු හදුනාගෙන නොතිබුණි.[47]අරාබි ජාතික තාරකා විද්‍යාඥයකු වන අල්-සුෆි විසින් ලියනු ලද "බුක් ඔෆ් ෆිස්ඩ් ස්ටාර්" නමැති ග්රන්ථය මගින් මෙහි තොරතුරු හෙළි විය.[6][48] ඉන් පසු සෛමන් ම්රියුස් විසින් 1612දී දුරේක්ෂය මගින් නිරීක්ෂණය කරන ලදී.[49]..බ්ලු ස්නෝබෝල් නිහාරිකාව හබල් දුරේක්ෂයට පෙනෙන අයුරු.NGC891 ඇල්මෑච්ට නැගෙනහිරි පිහිටි කුඩා චක්‍රාවාටයකි.එය එක් පසෙකින් බැලීමේදී බැරල් හැඩැති සර්පිලාකාර චක්‍රාවාටයකි.එහි මැදින් පහලට විහිදුනු සුදු පැහැ දුවිලිවලින් සෑදුන රේකා දක්නට ඇත.NGC891 ඇදහිය නොහැකි තරම් නිසලය,කුඩාය ,නමුත් එහි විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 9.9,[8] සහ එහි මතු පිට දීප්තිය ඒකක14.6 ;[5] එය ආර්ක්මිනිට 13.5 ට 2.8කින් විශාලය.[8] NGC 891 විලියම් සහ කැරලිනා සහෝදරයින් කණ්ඩායම විසින් 1783 අගෝස්තුවේ සොයා ගන්නා ලදී.[46] මෙයට ඇති දුර දල වශයෙන් අලෝක වර්ෂ මිලියන 30ක් පමණ වේ.මෙය එහි වර්ණාවලිය මගින් ගණනය කොට ඇත.[46].ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවේ වඩාත්ම කපීපෙනෙන තරු වලාව NGC 752 ([[කල්ද්වෙල්28) වන අතර විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 5.7[8] කි.එය ක්ෂීරපථයෙහි ඉසිරී පවතින පළලින් මැග්නිටියුට් ඒකක 49ක විශාලත්වයෙන් යුක්තය.එහි තරු 60ක් පමණ වුවත් දීප්තිමත් තරු 12ක් පමණක් ඇත.දුරේක්ෂයේ අවබලය යටතේ නිරීක්ෂණය කල හැක්කේ නව ගුණයක් විශාලා වූ ඒවා පමණි.[5][22] එය පැහැදිලිව නොපෙනෙන තරු වලාවක් ලෙස සැලකිය හැකිය.[4] ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවේ තවත් තරු වලාවක් ලෙස NGC 7686හැදින්විය හැක.එය විශාලත්වයෙන් මැග්නිටියුට් ඒකක 5.6ක් වන අතර එය ක්ෂීරපථයේ කොටසකට අයත්ය.එහි දල වශයෙන් තාරකා 20ක් විෂ්කම්භය අර්ක්මිනිට 15ක් වූ ප්රදේශයක පැතිර ඇත.එය NGC752[8]ට වඩා ගනකමින් යුක්තය..NGC 7662 (කල්ද්වෙල්22).[8]ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවේ ඇති ග්රහ නිහාරිකාවකි.එය ඉඔටා ඇන්ඩ්‍රොමීඩාවට අංශක 3ක් පමණ නිරත දිගට වන්නට පිහිටා ඇත.එම "බ්ලූ ස්නෝ නිහාරිකාව"[5] ආලෝක වර්ෂ 4000ක් පමණ දුරින් පිහිට ඇත.[50] එය නිශ්චල ,රවුම් හැඩති ,නිල්-කොළ පැහැති වස්තුවක් ලෙස දුරේක්ෂයට නිරීක්ෂණය වේ.එහි විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 9.2.[5][50]කි.එය ඉලිප්සාකාර තැටියක් ලෙස දිස් වේ.එහි මැද තද පැහැතිය ,මැද තාරකාවේ විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 13.2 කි.[5][22]නිහාරිකාවේ විශාලත්වය මැග්නිටියුට් ඒකක 9.2 ක් සහ අර්ක්තත්පර 120න් 20 ක් වේ [8].උල්කාපාත වර්ෂාවසංස්කරණය.ඇන්ඩ්‍රොමීඩිස් උල්කාපාත වර්ෂාව සෑම නොවැම්බර් මාසයකදීම ඇන්ඩ්‍රොමීඩා තාරකා මණ්ඩලයේ සිට විහිදේ.[51]උපරිම වර්ෂාවක් දක්නට ඇත්තේ නොවැම්බර් මැද සිට අග දක්වාය.නමුත් එම කාලය තුල පැයකට උල්කා දෙකක් පමණ පතිත වන අවස්ථාද ඇත.[52]19වන ශත වර්ෂයේ විනාශ වුනු බයිලාස් වල්ගා තරුව,උල්කාපාත වර්ෂාව සමග සම්බන්ධයක් ඇතැයි තාරකා විද්‍යාඥයන් විශ්වාස කලද එය දැන් බැහැර කොට ඇත .[53] ඇන්ඩ්‍රොමීඩිස් උල්කාපාත වර්ෂාව ඉතා සෙමින් ඇද වැටෙන ස්‌වයංව විනාශ වන වර්ෂාවක් ලෙස සැලකේ.[54] මෙය ඇතැම් විට රතු පැහැ ගිනි බෝලයක්මෙන් දිස් වේ.[55][56] මෙය 19වන ශතකයේ ඇති වූ ප්රබල උල්කාපාත වර්ෂාවක් ලෙස සැලකේ;එනම් 1872 සහ 1855 දී එය තත්පරයට උල්කාපාත දෙකක වේගයෙන් පතිත විය. එය 2011 දෙසැම්බර් 3 සිට 5 දක්වා සිනතල් පැයකට සීග්‍රතාවය 50 වු සීග්‍රතාවයකින් පතිත විය.නිරීක්ෂණය කරනු ලැබුණු කිසිම උල්කාපාතයක වල්ගාතරුවල ඇති ද්රව්ය දක්නට නොලබුණි.නැවත වරක් උල්කාපාත වර්ෂා 2018,2023 සහ 2036දි ඇති විය හැකි බව විශ්වාස කරයි. [57].සබැදුම්සංස්කරණය.Citations.↑ Rogers, Mediterranean Traditions 1998..↑ 2.0 2.1 Allen 1899, පිටු අංක: 32–33..↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Olcott 2004, පිටු අංක: 22–23..↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 Moore & Tirion 1997, පිටු අංක: 116–117..↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 Thompson & Thompson 2007, පිටු අංක: 66–73..↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 Ridpath, Star Tales Andromeda..↑ Pasachoff 2000, පිටු අංකය: 132..↑ 8.00 8.01 8.02 8.03 8.04 8.05 8.06 8.07 8.08 8.09 8.10 8.11 8.12 8.13 Moore 2000, පිටු අංක: 328–330..↑ 9.0 9.1 9.2 Staal 1988, පිටු අංක: 7–14, 17..↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 10.4 Davis 1944..↑ 11.0 11.1 Bakich 1995, පිටු අංකය: 43..↑ Bakich 1995, පිටු අංකය: 11..↑ Pasachoff 2000, පිටු අංක: 128–129..↑ Russell 1922, පිටු අංක: 469–471..↑ IAU, The Constellations, Andromeda..↑ Makemson 1941, පිටු අංකය: 255..↑ Makemson 1941, පිටු අංකය: 279..↑ SIMBAD Alpha And..↑ 19.0 19.1 Ridpath & Tirion 2009, පිටු අංක: 61–62..↑ 20.0 20.1 20.2 Odeh & Kunitzsch 1998..↑ 21.0 21.1 SIMBAD Mirach..↑ 22.0 22.1 22.2 22.3 22.4 22.5 22.6 22.7 22.8 22.9 Ridpath 2001, පිටු අංක: 72–74..↑ 23.0 23.1 French 2006..↑ SIMBAD Gamma1 Andromedae..↑ SIMBAD Delta Andromedae..↑ SIMBAD Iota And..↑ SIMBAD Kappa Andromedae..↑ SIMBAD Lambda Andromedae..↑ SIMBAD Omicron Andromedae..↑ SIMBAD Psi Andromedae..↑ SIMBAD 37 Andromedae..↑ ExoPlanet ups And..↑ SIMBAD Ups And..↑ SIMBAD Xi Andromedae..↑ SIMBAD 29 And..↑ 36.0 36.1 Wagman 2003, පිටු අංකය: 240..↑ SIMBAD 51 And..↑ SIMBAD 56 And..↑ SIMBAD R And..↑ SIMBAD Z And..↑ RECONS, The 100 Nearest Star Systems..↑ SIMBAD HH And..↑ SIMBAD 14 And..↑ ExoPlanet Planet 14 And b..↑ Pasachoff 2000, පිටු අංකය: 244..↑ 46.0 46.1 46.2 46.3 46.4 Wilkins & Dunn 2006, පිටු අංක: 348, 366..↑ Bakich 1995, පිටු අංකය: 51..↑ Higgins 2002..↑ Rao 2011..↑ 50.0 50.1 Pasachoff 2000, පිටු අංකය: 270..↑ Bakich 1995, පිටු අංකය: 60..↑ Lunsford, Meteor Shower List 2012..↑ Jenniskens 2008..↑ Lunsford, Activity Nov 19–23 2011..↑ Sherrod & Koed 2003, පිටු අංකය: 58..↑ Jenniskens & Vaubaillon 2007..↑ Wiegert et al. 2012..Bibliography.Allen, Richard H. (1899). Star Names: Their Lore and Meaning. G. E. Stechert. OCLC 30773662. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Bakich, Michael E. (1995). The Cambridge Guide to the Constellations. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-44921-2. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Davis, George A., Jr. (1944). "The Pronunciations, Derivations, and Meanings of a Selected List of Star Names". Popular Science. 52: 8. Bibcode:1944PA.....52....8D. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (help).French, Sue (January 2006). "Winter wonders: star-studded January skies offer deep-sky treats for every size telescope". Sky and Telescope. Academic OneFile. 111 (1): 83. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (help) (subscription required).Higgins, David (November 2002). "Exploring the depths of Andromeda". Astronomy. Academic OneFile: 88. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (help).doi:10.1086/499534.This citation will be automatically completed in the next few minutes. You can jump the queue or expand by hand.Hoskin, Michael; Dewhirst, David (1999). The Cambridge Concise History of Astronomy. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-57291-0. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Jenniskens, Peter (2006). Meteor Showers and Their Parent Comets. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-85349-1. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Makemson, Maud Worcester (1941). The Morning Star Rises: an account of Polynesian astronomy. Yale University Press. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Moore, Patrick; Tirion, Wil (1997). Cambridge Guide to Stars and Planets (2nd ed.). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-58582-8. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Moore, Patrick (2000). The Data Book of Astronomy. Institute of Physics Publishing. ISBN 978-0-7503-0620-1. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Olcott, William Tyler (2004) [1911]. Star Lore: Myths, Legends, and Facts. Courier Dover Publications. ISBN 978-0-486-43581-7. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Pasachoff, Jay M. (2000). A Field Guide to the Stars and Planets (4th ed.). Houghton Mifflin. ISBN 978-0-395-93431-9. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Rao, Joe (October 2011). "Skylog". Natural History. Academic OneFile. 119 (9): 42. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (help) (subscription required).Ridpath, Ian; Tirion, Wil (2009). The Monthly Sky Guide (8th ed.). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-13369-2. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Ridpath, Ian (2001). Stars and Planets Guide. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-08913-3. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Rogers, John H. (1998). "Origins of the Ancient Constellations: II. The Mediterranean Traditions". Journal of the British Astronomical Association. 108 (2): 79–89. Bibcode:1998JBAA..108...79R..Russell, Henry Norris (October 1922). "The new international symbols for the constellations". Popular Astronomy. 30: 469. Bibcode:1922PA.....30..469R. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (help).Sherrod, P. Clay; Koed, Thomas L. (2003). A Complete Manual of Amateur Astronomy: Tools and Techniques for Astronomical Observations. Dover Publications. ISBN 978-0-486-42820-8. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)."Hubble Essentials: About Edwin Hubble". HubbleSite. Space Telescope Science Institute. 2008. සම්ප්‍රවේශය 29 April 2012..Staal, Julius D.W. (1988). The New Patterns in the Sky: Myths and Legends of the Stars (2nd ed.). The McDonald and Woodward Publishing Company. ISBN 978-0-939923-04-5. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Thompson, Robert Bruce; Thompson, Barbara Fritchman (2007). Illustrated Guide to Astronomical Wonders. O'Reilly Media. ISBN 978-0-596-52685-6. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Wagman, Morton (2003). Lost Stars. McDonald and Woodward Publishing. ISBN 978-0-939923-78-6. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Wilkins, Jamie; Dunn, Robert (2006). 300 Astronomical Objects: A Visual Reference to the Universe (1st ed.). Firefly Books. ISBN 978-1-55407-175-3. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help).Online sources.Block, Adam (17 October 2003). "M32". Kitt Peak National Observatory. සම්ප්‍රවේශය 14 May 2012. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)."Star: ups And". Extrasolar Planets Encyclopaedia. සම්ප්‍රවේශය 2 April 2012.."Planet 14 And b". Extrasolar Planets Encyclopaedia. සම්ප්‍රවේශය 29 July 2012.."Edwin Powell Hubble – The man who discovered the cosmos". European Space Agency. සම්ප්‍රවේශය 29 April 2012.."Andromeda constellation boundary". The Constellations. International Astronomical Union. සම්ප්‍රවේශය 19 May 2012..Jenniskens, Peter (3 April 2008). "The Mother of All Meteor Storms". Space.com. සම්ප්‍රවේශය 2 April 2012. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help).doi:10.1086/519074.This citation will be automatically completed in the next few minutes. You can jump the queue or expand by hand.Lunsford, Robert (17 November 2011). "Meteor Activity Outlook for November 19–23, 2011". American Meteor Society. සම්ප්‍රවේශය 2 April 2012..Lunsford, Robert (16 January 2012). "2012 Meteor Shower List". American Meteor Society. සම්ප්‍රවේශය 16 May 2012..Odeh, Moh'd; Kunitzsch, Paul (1998). "ICOP: Arabic Star Names". Islamic Crescents' Observation Project. සම්ප්‍රවේශය 1 May 2012. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)."Edwin Hubble". A Science Odyssey: People and Discoveries. PBS. 1998. සම්ප්‍රවේශය 29 April 2012.."The 100 Nearest Star Systems". Research Consortium on Nearby Stars. 1 January 2012. සම්ප්‍රවේශය 25 May 2012..Ridpath, Ian. "Constellations". සම්ප්‍රවේශය 3 April 2012..Ridpath, Ian (1988). "Andromeda". Star Tales. සම්ප්‍රවේශය 2 April 2012..Weigert, Paul A.; Brown, Peter G.; Weryk, Robert J.; Wong, Daniel K. (22 September 2012). "The return of the Andromedids meteor shower" (PDF). The Astronomical Journal. සම්ප්‍රවේශය 27 September 2012..SIMBAD."Alpha And". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 29 April 2012.."Mirach". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 29 April 2012.."Gamma1 Andromedae". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 30 April 2012.."Delta Andromedae". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 29 April 2012.."Iota And". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 30 April 2012.."Kappa Andromedae". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 30 April 2012.."Lambda Andromedae". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 30 April 2012.."Omicron Andromedae". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 30 April 2012.."Psi Andromedae". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 30 April 2012.."37 Andromedae". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 29 April 2012.."Ups And – High proper-motion Star". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 29 April 2012.."Xi Andromedae". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 29 April 2012.."29 And (Pi And)". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 29 April 2012.."51 And". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 30 April 2012.."56 And". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 29 April 2012.."R And". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 30 April 2012.."Z And". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 1 May 2012.."HH And". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 20 May 2012.."14 And". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. සම්ප්‍රවේශය 20 May 2012..වෙනත් භාහිර ගොනුසංස්කරණය..Andromeda (constellation) හා සබැඳි මාධ්‍ය විකිමාධ්‍ය කොමන්ස් හි ඇත..The Deep Photographic Guide to the Constellations: Andromeda.Star Tales – Andromeda.Andromeda Constellation at Constellation Guide.සැකිල්ල:Stars of Andromeda සැකිල්ල:Navconstel Coordinates: 00h 46m 00s, +37° 00′ 00″.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ඇන්ඩ්‍රොමීඩා_තාරකා_මණ්ඩලය&oldid=386048" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 6 නොවැම්බර් 2016, at 18:24.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 6 නොවැම්බර් 2016 දින දී, 18:24 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
මුදල් ආකර්ශනය කරගන්නා අයුරු - Muttiya.Loading....This site is best viewed in a modern browser with JavaScript enabled..Something went wrong while trying to load the full version of this site. Try hard-refreshing this page to fix the error..මුදල් ආකර්ශනය කරගන්නා අයුරු.ctupramod.රාත්‍රී නින්දට පෙර ඔබ මෙම අභ්‍යාසයේ නිරත වන්න..පළමුව පහසු ලෙස ඔබ නිදන ඇඳෙහිම හෝ වාඩි වෙන්න..*ඉන්පසු දෑස් පියාගන්න..*දැන් ගැඹුරු හුස්මක් ගන්න.හෙමීට පිට කරන්න.මේ ලෙස තුන් පාරක් විතර කරන්න..*පසුව හුස්ම ඉබේම ඉහළ පහළ යන ආකාරය සිතින් සිතන්න.මෙලෙසද තුන් පාරක් පමණ කරන්න..*පසුව මාගේ මුළු ශරීරයම ලිහිල් වනවා..හිසේ සිට මුහුණ,බෙල්ල,අත් දෙක,ඇග,කකුල්,යටිපතුල් දක්වා ලිහිල්වන බව සිතන්න..පසුව,.*මාගේ මුළු ශරීරයම ලිහිල් වනවා..*මාගේ මුළු ශරීරයම ලිහිල් වනවා..*මාගේ මුළු ශරීරයම ලිහිල් වනවා..මෙලෙස සිතන්න..ඔබට ශරීරයේ විශාල සැහැල්ලු බවක් දැනෙනු ඇත..(අවට වටපිටාවේ බාහිර ශබ්ද නැති නිදහස් පරිසරයක නිදහස් වේලාවක මෙය සිදු කරන්න.).මෙම මුදල් ආකර්ෂණ අභ්‍යාසය සිදු කිරීම සඳහා දැන් ඔබේ මුළු ශරීරයම සූදානම්..දැන් රුපියල් 5000 මුදල් නෝට්ටුවක ඡායාරූපයක් අරගන්න.එහි දෙපසම පෙනෙන එකක් විය යුතුයි.ඉන්පසු හොඳින් එය නිරීක්ෂණය කරන්න.පසුව දෑස් වසාගෙන එම නෝට්ටුව හොඳින් මතක් කරන්න..*එහි පැහැය..*එහි ඇති රූප..*5000 ලියා තිබෙන ආකාරය..හොඳින් මතක් කරන්න..දැන් දෑස් විවර කර නැවතත් හොඳින් නිරීක්ෂණය කරන්න මේ නෝට්ටුව,ආයෙත් පෙර පරිදිම දෑස් වසා එය හිතින් මවන්න..මේ ආකාරයට තුන් පාරක් නැවත නැවත කරන්න..ඊළඟට 5000 කොළ ගොඩක් තිබෙන ඡායාරූපයක් අරගන්න.දැන් 5000 කොළ ගොඩ හොඳින් බලන්න..නැවතත් දෑස් වසාගෙන ඔබේ සිතට,ඔබේ අධ්‍යාත්මයට,ඔබේ මනසට ප්‍රබලම දැනෙන සේ ඒ මුදල් ඔබට ලැබී ඇති බව දැනෙන්නට හරින්න..*ඒ මුදල් ඔබට ලැබී ඔබ සතුටුවන විදිහ හිතින් මවන්න..*ඔබට 5000 මුදල් ගලාගෙන එන බව මෙනෙහි කරන්න..*ඒ මුදල් වලින් අසරණ අයට පිහිටවන හැටි,ඔබ වෙනුවෙන් ඵලදායීව යොදවන හැටි හිතින් මවන්න..ඔබවෙත මුළු විශ්වයේම ආශිර්වාදය ලැබී මුදල් ගලාගෙන එන හැටි සිතට දැනෙන තෙක් මෙම අභ්‍යාසය කරන්න..සුමනදාස සමරසිංහ තුමාගේ දෙශනයක් ඇසුරෙන් උපුටා ගන්නා ලදි..Mr_Blue.මොකක්ද බං මේ සීන් එක... 😯😯
|
Unlimited Cloud Storage 4 free - Sri lankan Service - Muttiya.Loading....This site is best viewed in a modern browser with JavaScript enabled..Something went wrong while trying to load the full version of this site. Try hard-refreshing this page to fix the error..Unlimited Cloud Storage 4 free - Sri lankan Service.sahan ( Zaan ).කලවුඩ් ස්ටෝරේජ්.. අපිලා ගොඩ දෙනෙක්ට ප්රයෝජනවත් දෙයක්,.ඒත් මේ ගබඩා වලට හැදුනු නීති වලට අනුකූලව සීමා වලට අනුකූලව.මේ ෆයිල් ස්ටෝ කරලා ඒවා ඉන්ටනෙට් එකේ.යාලුවො වේවා...තමන්ගේ වෙබ් අඩවිය වේවා...වෙනත් යම් පෝස්ටුවකට ඕන නිසා වේවා....මේවා ශෙයාර් කරගන්න ගියහම,.ලංකාවෙ අපි වගේ උදවිය පත්වෙන්නෙ.හරි අපහසුතාවයකට. 😅 නැද්ද හා...පැත්තකින් ෆිල්ම් කියයි..පැත්තකින් ක්‍රැක් සොෆ්ට්වෙයා කියයි...ලංකාවේ ගොඩ දෙනෙක් පුරුදු වෙලා ඉන්නේ මේ වගේ පයිරේටඩ් කන්ටෙන්ට් වලට..ඉතින් මේවා වලට ලංකාවේ නීති වල බුරුලක් තිබ්බත්...පිටරට එහෙම නෑ...හැම ෆයිල් ශෙයාරින් වෙබ් අඩවියක් වගේම.DMCA පනතට පිට ගිහින් මේ අන්තර්ගත සත්කාරකත්වය සපයන්න කැමති නැහැ..ඒවැයින් උදාහරන කීපයකට පහත ටික පෙන්නුහාම හොඳටම ඇති..ඉතින්.. අපි මේ කරදරේ අයින් කරගන්න ගේමක් දෙන්නයි යන්නේ අද..මම පහුගිය දවස් කීපයේම ටෙලිග්‍රෑම් සම්බන්දව ටිකක් වැඩිපුර හොයන්න උනන්දු වුනේ,.මේකේ මම මට අවශ්ය ෆයිල් ගබඩා කරලා,අවශ්ය වෙලාවලදී බාගන්න පුලුවන් නිසා..ඒවගේම ආරක්ශාවත් හොඳයි. හොඳ නෙවෙයි හොඳටම හොදයි...ඉතින් මේ ෆයිල්ස් අපිට ඕනෑතරම් සයිස් එකක්.. ඕනෑ තරම් ෆයිල්ස් සීමා රහිතව තමන් හදපු.පුද්ගලික චැනලයක් මත ගබඩා කරගන්න පුලුවන්. මේක ඔයා කාත් එක්ක හරි [ටෙලිග්‍රෑම් හරහා බෙදාගන්න තෙක්] මේකට කිසිම කෙනෙක්ට රිපෝට් කෙලින්නවත්, මේ ෆයිල් එක ටෙලිග්‍රෑම් සර්වර්ස් වලින් ඉවත් වෙන්නේ නැහැ..ඉතින් අපි කරන්න යන්නේ මේ ෆයිල් එක ටෙලිග්‍රෑම් හරහා ඩිරෙක්ට්ලි බෙදා නොගෙන,.ෆයිල් එක චැනල් එකෙන් ඩිලිට් කරනකල්ම ක්රියා කරන https යූ ආර් එල් එකක් සහිතව.මේ ෆයිල් එක බෙදාගන්න. මේකෙන් කාටවත් රිපෝට් ගහන්න තියා.මේක තියෙන්නේ කොහෙදවත් කියලා හොයාගන්න බෑ. යූ ආර් එල් එක විතරක් බලාගන පුලුවන්..ඊලඟට එන පස්නෙ තමයි කොහොමද ඉතින් මේක කරන්නේ...මේකට මට පයිතන් කෝඩ් එකක් හම්බුනා....මේක සර්වර් එකේ රැම් එක්ක ටිකක් රන් කරන්න අමාරුවේ තිබ්බේ..ඉතින් මේක සතියක කාලයක් තිස්සේ මොඩිෆයි කලා..ඒකේ අවසාන ප්‍රතිපලය විදිහට සාර්තක Telegram File To Web ව්‍යාපෘතිය.අවසාන උනා...මේකෙ ෆයිල් ඔටෝ ස්ටෝ කරන එකේ පොඩි අපහසුතා කීපයක්ම තියෙනව..ඒක නිසා මම මේ ෆයිල් එක මැනුවල් චැනල් එකට ෆෝවෑඩ් කරන්න වෙනවා..ඉතින් ඔයාට ඔයාගෙ ෆයිල් එකක් හෝස්ට් කරගන්න ඕනෙනම් මට පුද්ගලික පනිවිඩයක් එවන්න වෙනව..Contact me via Telegram - www.t.me/zaanind.ඉස්සරහට ගෘප් එකක් එහෙම අටවගමු,.මට ෆයිල් එක ෆෝවෑඩ් කරහම චැනල් එකට දාල දෙන්නම්..Url Upload/ Upload By Torrent [ One file size > Max - 2GB ] කරල ෆයිල් හෝස්ට් කරල ඕනෙනම් කරල දෙන්නම්..File ෆෝවෑඩ් කලාම හෝස්ට් කරල දෙන්නම්.චැනල් එක පරිස්සම් කරගන්න ඕන නිසා කාටවත් ලින්ක් එක හෝ ඇඩ්මින් පට්ටම් නම් දෙන්නෙ නෑ..ඉදිරියේදී වැඩේ දියුනු කරන්න හිතන් ඉන්නවා..File Hosting Group.Youtube Video Host.WEB Site for uploaders.[No ADS].ඔයත් මේ වැඩේට උදව්වක් දෙන්න කැමතිනම් කියන්න. ඒ අයට විතරක් ඇඩ්මින් පට්ටම දෙනවා. [limited rights].ෆයිල් එකක් හෝස්ට් කරගන්න ඕනෙද?.මැසේජ් පාරක් දාන්ටකෝ මට - [Login to see the link].ඉස්සරහදී වැඩේ වෙබ් එකෙන් ලේසියෙන්ම කරන්න පුලුවන් වෙන්න හදන්න හිතන් ඉන්නවා..අපි බලමුකෝ ඉතිම් 🙃🙃.ctupramod.sahan ( Zaan ) හෑ. එතකොට නොමිලේ ද.sahan ( Zaan ).ctupramod telegram eke oona tharam file gahanna puluwan free.😁
|
පොතක් ගැන කතාවක් - ගුහා සටන (Zoom ඔස්සේ) - Muttiya.Loading....This site is best viewed in a modern browser with JavaScript enabled..Something went wrong while trying to load the full version of this site. Try hard-refreshing this page to fix the error..පොතක් ගැන කතාවක් - ගුහා සටන (Zoom ඔස්සේ).indikakumara.පොතක් ගැන කතාවක් 34 වන පියවර තුලින් ජූලි මස 07 වන බදාදා දින රාත්‍රී 9 ට කාංචනා අමිලානි විසින් රචිත ගුහා සටන කෘතිය සාකච්ජා කෙරෙයි ..සාකච්ජාවේ ප්රධාන අදහස් දැක්වීම කෞශල්‍ය කුමාරසිංහ විසින් සිදු කෙරේ..Zoom ඔස්සේ සිදු කෙරෙන මෙම සංවාදය සදහා සියලු දෙනාටම ආරාධනා කරන අතර සියලු අදහස් වලට සභාව විවෘතය..අදාල zoom link එක පහත දක්වා ඇත..පොතක් ගැන කතාවක්.[Login to see the link].Meeting ID: 850 315 5015.Passcode: chem123.ctupramod.පොත් ප්‍රදර්ශනයේදී කාංචනා අමිලානි හම්බවෙලා කතා කලා... පට්ට චරිතයක්.
|
තොරතුරු සහ සන්නිවේදන තාක්ෂණය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.තොරතුරු සහ සන්නිවේදන තාක්ෂණය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.දිනෙන් දින දියුණු වෙන ලෝකයේ දැනුම පිපාසිත මිනිසාට දත්ත (DATA) සකස් කිරීම මගින් තොරතුරු(Information) නිර්මණය කිරීමට, කළමණාකරනය කිරීමට, එම තොරතුරු භාවිතා කිරීමට සහ එකිනෙකා සමග හුවමාරු කර ගනීමට(Communication) අවශ්ය විය. මෙමඅවශ්‍යතා ඉටුකරගැනීම සදහා භාවිතා කරන තාක්ශණය තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ශණය(Information communication Technology) නම් වේ. එනම් තොරතුරු තාක්ෂණයේ ම දිගුවක් ලෙස තොරතුරු තාක්ෂණය සහ සන්නිවේදන තාක්ෂණය සම්මිශ්රණයෙන් තොරතුරු සහ සන්නිවේදන තාක්ෂණය බිහි විය..තොරතුරු තාක්ෂණය භාවිතා කිරීම.ගෝලීය වෙළඳ පොලවලට පිවිසීම, දේශපාලන වගකීම ප්රවර්ධනය කිරීම, මූලික සේවාවන් සැපයීම වැඩි දියුණු කිරීම හා දේශීය සංවර්ධන අවස්ථාවන් බහුලව ලබාදීම ආදී කාර්යයන් සඳහා ඉතා වැදගත් මෙවලමක් බවට තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණය පත්ව තිබේ. එසේ නමුත්, නව්‍යවූ තොරතුරු තාක්ෂණික මූලෝපායක් නොමැති කල්හී ඒ මගින් බොහෝ පුද්ගලයින්ට ප්‍රයෝජනයක් ලබා ගැනීමට නොහැකිවේ. ජාතියේ තොරතුරු තාක්ෂණ ප්‍රතිපත්තියෙහි දිසා දක්වන්නා වූ ශ්රී ලංකාවේ එකම මුදුන් ආයතනය බවට ශ්රී ලංකා තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණ ආයතනය පත්ව සිටී. සම්පූර්ණ රාජ්‍ය ආයතනයක් වන ICTA ඉ-ශ්රී ලංකා මෙහෙය ක්රියාත්මක කිරීමේ සංවිධානය ලෙස ක්රියා කරන අතර එහි කටයුතු වලට ලෝක බැංකුව ඇතුළු ප්රධාන ආධාරකරුවන් විසින් මුදල් සපයනු ඇත.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=තොරතුරු_සහ_සන්නිවේදන_තාක්ෂණය&oldid=514943" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 22 සැප්තැම්බර් 2022, at 17:12.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 22 සැප්තැම්බර් 2022 දින දී, 17:12 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
අමරණීය ජෝතිපාල සහ ලතා වල්පොත්. ඔබ කිසිදා නොදුටු දසුන් - Muttiya.Loading....This site is best viewed in a modern browser with JavaScript enabled..Something went wrong while trying to load the full version of this site. Try hard-refreshing this page to fix the error..අමරණීය ජෝතිපාල සහ ලතා වල්පොත්. ඔබ කිසිදා නොදුටු දසුන්.WiskyCN.හදවත රත්තරං ජෝතිපාල.නොහොත්.හෙටිටිආරචිචිගේ රෙජිනෝල්ඩ් ජෝතිපාල.වෂි 1936 පෙබරවාරි 12 වන දින මෙලොව එළිය දුටු හෙටිටිආරචිචිගේ රෙජිනෝල්ඩ් ජෝතිපාල මරදාන ශාන්ත ලෝරන්ස් විදුහලෙන් සහ දෙමටගොඩ ශාන්ත ජෝන්ස් විදුහලෙන් අධ්යාපනය හැදෑරීය. ළමා අවධියේ සිටම සංගීතයට ඇළුමි කල ඔහුට උපතින්ම ගී ගැයීම සඳහා සහජ දක්ෂතාවයක් තිබුණි. සංගීතයට එතරම් ඇළුමිකල ළමා ජෝතිට තම නිවසේ සිට ගී රස විඳීමට ගුවන් විදුලි යන්ත්රයක් නොතිබුණි. ඒ නිසා ගී රස විඳීමට ඔහු පුරැදුව සිටියේ නිවස අසළ තිබූ තේ කඩයේ ඇති ගුවන් විදුලිය ශ්‍රවණය කිරීමෙනි. මෙි නිසා තම නිවසින් මෙන්ම තේ කඩ හිමියාගෙන්ද බැණුමි ඇසූවාර බොහෝය. නමුත් කුඩා කාලයේ සිටම ඔහුගේ එකම අභිලාෂයවූයේ ගායකයෙකුවීමටය..ජෝති ප්‍රථමවරට ගීතයකට හඬ මුසුකර ඇත්තේ වසන්තා සන්දනායකගේ ගීතයක අත්වැල් ගායනයකට සහභාගිවෙමින් "තොටියෝ" නැමති ගී පද කොටස ගැයීමෙනි. ඉන්පසු ඔහු ප්‍රථමවරට චිත්රපටයට පසුබිමි ගී ගයා ඇත්තේ සිරිසේන විමලවීරයන්ගේ "පොඩිපුතා" නැමති චිත්‍රපටයටය. නමුත් අවාසනාවකට පසුව එම ගීතය චිත්‍රපටයෙන් ඉවත්කර ඇත. මෙි බව නොදත් ජෝති තම මිතුරන් සමග මහත් සතුටින් ගොස් ඇත්තේ තමා ගැයූ ගීතය මිතුරන් සමග රස විඳීමටය. එය චිත්‍රපටයෙන් ඉවත් කර ඇති බව දැනගත් ජෝති මහත් කමිපනයට පත්විය. නමුත් මෙි අධිෂ්ඨානශීලී මිනිසා එයින් පසුබට නොවී තම අරමුණ කරා යන ලදි. එහි ප්‍රථිපලයක් වශයෙන් ජබීර්.ඒ.කාදර් මහතා නිෂ්පාදනය කල සිරිල්.පි. අබෙිරත්න මහතා අධ්යක්ෂණය කල "සුරතලී" චිත්‍රපටයේ ප්රධාන නළු ආනන්ද ජයරත්න මහතා වෙනුවෙන් "සිරියා මෙි සාරා" ගීතය ගැයීමෙන් චිත්රපට පසුබිමි ගායකයෙකු වශයෙන් දොරට වැඩීය. ප්රථම ගීයම ඉමහත් ජනප්‍රීයටපත්වීමෙන් අනතුරැව ඔහු මියයනතුරැම චිත්රපට ගීලොව අගරජු බවට පත්විය. ඔහොම හොඳද, හතරදෙනාම සූරයෝ.එදත්සූරයා අදත් සූරයා, හොඳම වෙිලාව, සූරයා සූරයාමයි, තූෂාරා,සුහද පැතුම, සංගීතා.කස්තුරි සුවඳ,සදහටම ඔබමගේ, සුසී, නෑදෑයෝ,අංජානා,ඇතුළු චිත්රපට අතිවිශාල ප්‍රමාණයක චිත්රපට පසුබිමි ගී ගයා ඇති මෙි අභිමානවත් ගායකයා ඔන්න බබෝ බිල්ලෝ එනවා චිත්‍රපටයේ "මෙි ජීවනයේ" ගීතය වෙනුවෙනුත්, මධුසිහින චිත්‍රපටයේ " සරාසඳේ" ගීතය වෙනුවෙනුත් ඔබට දිවිරා කියන්නමි චිත්‍රපටයේ "පාළු සුසානේ" ගීතය වෙනුවෙනුත් ජෝති හොඳම ගායකයා බවට සමිමානයට පාත්‍රවිය. සමිමානයට පාත්‍රවිය යුතු තවත් බොහෝ චිත්රපට පසුබිමි ගී තිබුණත් ඒවා අදිසි හස්තයන් විසින් වලකා ඇතිබවද සැලවෙි..මෙි අසහාය ගායකයා අවසන්වරට කතරගම ගමිඋදාව භූමියේ පැවති සංගීත සංදර්ශනයේ ගීත ගායනා කල අතර ඉන් දින දෙකකට පසු අවුරැදු 51ක් ආයූවළඳා වෂී 1987 ජූලී මස 07 දින මෙලොව හැරගියේ ශ්රී ලංකාවෙි ගී රසික ජනතාව මහත් කමිපාවට පත්කරමිනි. ජෝතිපාලයන් අපෙන් වෙන්වී අවුරැදු 34 ක් ගෙවීගියත් ශ්රී ලංකාවෙි අදටත් ජනප්‍රීය ගායකයා හදවත රත්තරං ජෝතිපාලයන්මය..Video Link - [Login to see the link.sadun89.WiskyCN Watina wistara tikak ❤️.Amaraneeya jothi ❤️❤️.kavindujayasekara.Video eka penne na bro.indikakumara.කවදාවත් එපා වෙන්නේ නැති හඬක්. ස්තූතියි විස්තර බෙදාගත්තට.Mr_Blue.හරිම ලස්සන කට හඩක් 😍.ctupramod.Login to see the link.සින්දු සෙට් එකම තියෙනවා 😍.WiskyCN.ctupramod සුපිරී... එලම.ctupramod.දැන් තියෙන විකාර සින්දු වලට වඩා, ආතල් එකේ නටන්න පුලුවන් පිස්සුවෙන් වගේ මේකට.Login to see the link
|
Windows 11 නිළ වශයෙන් හඳුන්වා දෙයි (Video) - Muttiya.Loading....This site is best viewed in a modern browser with JavaScript enabled..Something went wrong while trying to load the full version of this site. Try hard-refreshing this page to fix the error..Windows 11 නිළ වශයෙන් හඳුන්වා දෙයි (Video).ctupramod.මයික්‍රොසොෆ්ට් සමාගමේ නවතම මෙහෙයුම් පද්ධතියේ හඳුන්වාදීමේ වීඩියෝව මීට පැයකට පෙර සමාගම විසින් නිකුත් කළා..විශේෂාංග රැසකින් හා නව පෙනුමකින් මේ මෙහෙයුම් පද්ධතිය සමන්විත වන අතර, ප්රධාන වෙනස්කම් රැසක් මේ වීඩියෝවෙන් බලාගැනීමට පුළුවන්..Login to see the link.මෙහි මම දකින විදියට ප්‍රධානම විශේෂාංගයක් වන්නේ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් ඇප් ඉන්ස්ටොල් කිරීමට හැකියාව තිබීමයි 😍.dr-nilusha.නියමෙට තියේවි. හොර කොපි නැතිව, ඔරිජිනල් එකක් දාගන්න, කීයක් වෙයිද දන්නේ නෑ. අනික, දැන් තියෙන ඔරිජිනල් එක, update කරන්න බැරිවෙයිද?.ctupramod.dr-nilusha අනිවා update කරගන්න පුළුවන් වෙයි. 7 එකේ ඉදලත් 10 එකට අප්ග්‍රේඩ් ඒක දුන්නා නේ නොමිළේම..හැබැයි දැන් ගොඩක් අය ඔරිජිනල් එකම use කරනවා නේ..Mr_Blue.App install කරන්න පුළුවන් feature එක සුපිරි.shanuka.Mr_Blue ඇපල් වල අවසානය කිට්ටුයි 😂😂.ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් ඇප් දාන්න පුලුවන් එක තමයි මටත් සෙට් උනේ.Mr_Blue.Windows 11 Upgrade Rollout එකක් එනවා 2021 අන්තිමට වගේ.DineshGamage.Windows 11 Upgrade එනකම් මග බලන් ඉන්නේ 😍
|
පැපොල - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.පැපොල.දෙයියන්ගෙ ලෙඩ.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.(Chickenpox වෙතින් යළි-යොමු කරන ලදි).පැපොල රෝගය වැරිසෙලා සොස්ටර් නම් වෛරසය මගින් ඇති කරන ඉතාමත්ම බෝවන සුළු රෝගයකි. මෙය මුල් අවස්ථාවලදී ඇස්වල ඇතිවන ආසාදනයක් හා පීනස් ලක්ෂණ ඇතිව ආරම්භ වුවද රෝගයට ආවේනික වූ ලප සිරුර පුරා ප්‍රධානව කඳ කොටසේ සහ හිසෙහි ඇතිවේ. ඒවා කැසීමකට ලක් වී පැපොල කැළැල් ඇතිවේ. බෙහෝමයක් කුඩා තුවාල කැළලක් ඇති නොවීම සුවවීයයි..පැපොල රෝගියෙක්.පැපොල රෝගය සඳහා දින 10 සිට 21 දක්වා බීජෞෂණ සමයක් ඇත. ආසාදිත රෝගියෙකුගේ නාසයෙන් පිටවන කුඩා බිඳිති මනින්නේ තුවාල මගින් පිටවන ස්‍රාවයක් මගින් කෙළින්ම ස්පර්ශවීමෙන් රෝගය ව්‍යාප්තවේ. එක් වරක් රෝගය ඇති වූවෙකුට ජීවිත කාලය පුරාවටම කල්පවත්නා පරිදි නැවත රෝගය නොසෑදීමට ආරක්ෂාකාරී ප්‍රතිශක්තිකරණයක් ලැබේ..රෝගය වැඩිහිටියන් තුල කුඩා දරුවන්ට වඩා දරුණු ලෙස ඇති වියහැකි අතර කලාතුරකින් මෙමගින් මරණය පවා ඇති විය හැකිය. ගර්භනී මවුවරුන් හා සිරුරේ ප්‍රතිශක්තිය අඩපන වු පුද්ගලයන්ගේ මෙම රෝගය නිසා ඇතිවන සංකූලතාවයන්ට වැඩි අවදානමක් ඇත. මෙලෙස බහුලවම ඇති වන සංකූලතාවය වන්නේ වෛරසය නැවත සක්‍රියවීමෙන් ඇතිවන "ෂින්ගල්" නම් කුඩා තුවාල සමුහයකින් යුත් කැළලයි..රෝග ලක්ෂණසංස්කරණය.ඉහතින් සඳහන් කළ ආකාරයට පැපොල රෝගය ව්‍යාප්ත වන්නේ ආසාදිත රෝගියෙකු හා කෙලින්ම සිදුවන ස්පර්ශයෙන් හෝ රෝගියෙකු කහින විට හෝ කිවිසන විට පිටකරන බිඳිති මගිනි. බිබිලේ ඇතිවන ස්‍රාවයන් කෙලින්ම ස්පර්ශ කිරීමෙන්ද රෝගය ඇතිවේ. ආසාදිත රෝගියෙකුට රෝගය ව්‍යාප්ත කිරීමට හෝ වෙනකෙකුට රෝගය බෝකිරීමට හැකියාව හැකියාව ඇත්තේ සිරුරේ තුවාල ඇතිවීමට දින දෙකකට පෙර කාලයේ සිට තුවාල සුව වී කැලල ඇතිවීම දක්වා ගතවන කාල පරාසය තුල පමණි. මෙය දින 5 ක් සිට 14 ක් අතර කාලයක් ගනී. ආසාදිත රෝගියෙකුගෙන් අදාල රෝග කාරකය සිරුරට ඇතුලුවීමෙන් පසුව තව අයෙකුට රෝගය ඇතිවීමට දින 10 සිට 21 ක් දක්වා කාලයක් ගතවේ..පැපොල රෝගයේ මුල් අවස්ථාවලදී මිලිමීටර් දෙකේ සිට හතර දක්වා ප්‍රමාණයන්ගෙන් යුක්ත වූ රෝස පෙත්තක් ආකාර හැඩයක් ඇති රතු පැහැති ලප ඇතිවේ. මෙම රතුපැහැ ලප මත තුනී බිත්තියක් ඇති පැහැදිලි ස්‍රාවයකින් පිරුණු දිය බිඳක් ආකාරයට බිබිලි හට ගනී. මේ ආකාරයට “රෝස පෙත්තක් මත රැදුණු දිය බිදක්” ආකාරයට රෝගය සඳහාම ආවේනික වූ කුෂ්ඨයක් හටගනී. පැය අටක් හෝ දොලහකට පසුව බිබිලි තුල වූ දියරය අපැහැදිලි වී බිබිලි කැඩීයාමෙන් කබොල්ලක් සෑදේ.මෙම ස්‍රාවය ඉතාමත්ම බෝවන සුළුවේ. නමුත් කබොල්ල සෑදීමත් සමගම එමගින් රෝගය ඇති කිරීමේ හැකියාව අවම වේ. දින හතක් අවසානයේදී මෙම කබොල්ල හැලීයන අතර ඇතැම් අවස්ථාවලදී ආවාටයක් වැනි කැළලක් ඇතිවේ. එක් තුවාලයක් මෙලෙස දින හතක් අවසානයේදී ඉහත කී අන්දමට චක්‍රයක් සම්පුර්ණ කළද පැපොල රෝගයේ ආවේනික ලක්ෂණය වන්නේ අළුතින් දිනපතාම දින කිහිපයක් ගතවන තුරු තුවාල ඇතිවීමයි. එබැවින් සතියකට පෙර අළුතින් තුවාල බිබිලි හටගැනීම නතරවන අතර ඒ වන විට පවතින තුවාල කබොල්ලක් සෑදී සුව වේ. එම නිසා ආසාධිතයන් නැවත සමාජගත කල යුත්තේ සියළුම තුවාල වල කබොල්ල සෑදි සුවවීමෙන් අනතුරුවය..සිරුර තුල නිදන්ව තිබූ පැපොල වෛරසය නැවත සක්රීය වීමෙන් ‘ෂින්ගල්’ නැමැති කුඩා තුවාල සමුහයකින් යුක්ත වූ කැළලක් ඇතිවේ.මෙලෙස ඇතිවන තුවාල මගින් නැවතත් වෛරසය ව්‍යාප්ත කිරීමට හැකියාව ඇත. රෝගය ව්‍යාප්ත වීම සඳහා ආසාදිත පුද්ගලයෙකු සමග ස්පර්ශයක් ඇතිවීම අත්‍යවශ්‍ය නොවේ. මෙලෙස රෝගය බෝවීම අදාල පුද්ගලයා තමාට රෝගය ඇතිබව දැනගැනීමටත් පෙර සහ තුවාල හටගැනීමටත් පෙර සිට සිදුවේ. පැපොල රෝගීන් තුවාල ඇතිවීමට දින දෙකකට (2) පෙර සිට තුවාල සුව වීම දක්වාම අන් අයට රෝග කාරක වෛරසය ව්‍යාප්ත කරති එනම් තුවාල ඇති වී දින 4 – 5ක් යන තුරු කාලයේදිය..අවිද්‍යාත්මක මති මතාන්තරවල විද්‍යාත්මක පැති කවරේද ?.දින 14 යන තුරු සමාජයෙන් වසන්ව හුදකලා වාසය කලයුතුද ?- ඔව්. වාහකයා පරිසරගත වීම වැලැකිය යුතුය..දින 14 වන තුරු ස්නානය නොකල යුතුද ? - නෑමේදී ජලය පොදු දහරා වලට මුදා නොහරින්නේනම් දිනකට තෙවරක් වුවත් විසබීජ නාසක සබන් ඇසුරෙන් ස්නානය කිරීම සුදුසුය..පිළි (කරවල යනාදී) ආහාරවලින් වැලකිය යුතුද ? - වෛරස් යනු අධික පොරෝටීන් හානිකාරකයක් වන බැවින් එවැනි පොෂක අඩු කිරීම සුදුසු නැත..දිනපතා සිසිල් ආහාර වර්ග භාවිතා කිරීම අවශ්‍යද ?- අතිරේක වශයෙන් සෙම ආස්ර්ත රෝග වලින් තොරනම් සුදුසු වන්නේය.නිදන ආසන මත කොහොඔ කොල අතුරා තිබීම යෝග්‍යද? - මේ ගැන විද්‍යාත්මක පදනමක් නිශ්චිතව නොමැති නමුත් කොහොඔ පත්ර උණුසුම් සරීරයට සිසිලසක් ලබාදේ. නමුත් එයින් සරීරය තුල ඇති රෝගකාරක සදහා කිනම් බලපැමක් කරයිද කියා විශ්ලේෂක අදහස් විමසිම අවශ්‍යයි.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=පැපොල&oldid=485857" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 10 ජූලි 2021, at 07:44.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 10 ජූලි 2021 දින දී, 07:44 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
"ශාක" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම් - විකිපීඩියා."ශාක" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්.Jump to navigation Jump to search.← පැරණි සංස්කරණ.ශාක (සංස්කරණය).14:34, 26 මැයි 2022 තෙක් සංශෝධනය.1,989 bytes added , මාස 4කට පෙර.43.250.243.211 මගින් සිදුකල 501670 සංශෝධනය අහෝසි කරන්න (සාකච්ඡා).12:39, 26 මැයි 2022 තෙක් සංශෝධනය (සංස්කරණය).43.250.243.211 (කතාබහ).(ෆක්).ටැග: විෂුවල් එඩිටර් ජංගම සංස්කරණය ජංගම වෙබ් සංස්කරණය.← පැරණි සංස්කරණ.14:34, 26 මැයි 2022 වන විට නවතම සංශෝධනය (සංස්කරණය) (පසුගමනය).Ben MacTavish (කතාබහ | දායකත්ව).(43.250.243.211 මගින් සිදුකල 501670 සංශෝධනය අහෝසි කරන්න (සාකච්ඡා)).ටැගය: Undo..== ආහාර නොවන නිෂ්පාදන ==.[[ගොනුව:Timber_DonnellyMills2005_SeanMcClean.jpg|thumb|දැව දඬු පසුව සැකසීම සඳහා ගබඩාකර ඇති අයුරු.]].ගොඩනැගිලි තැනීමට දැව,ලී බඩු,කඩදාසි,කාඩ්බෝඩ්,සංගීත භාණ්ඩ සහ ක්‍රීඩාභාණ්ඩ සෑදීමට උපයෝගී කොට ගනී.බොහෝ විට රෙදි සෑදීමට කපු,තණ හෝ සෙලියුලෝස් වලින් වෙන්කරගත් රෙයෝන් සහ ඇසිටේට් වැනි කෘතිම කෙඳි යොදාගනී.ශාකවලින් ලබාගන්නා පුනර්ජනනය කළ හැකි ඉන්ධන වලට දර, පීට් සහ අනෙකුත් ජෛව ඉන්ධන අයත් වේ. ගල් අඟුරු සහ පෙට්‍රෝලියම් ශාක වලින් ව්‍යුත්පන්නවූ පොසිල ඉන්ධන වලට අයත් වේ. ශාක වලින් ලබාගන්නා ඖෂධ අතරට ඇස්ප්‍රීන්, ටැක්සොඅල්, මොර්ෆීන් ,ක්වීනීන්, රෙසර්පින්, කොල්චිසීන්, ඩිජිටාලිස් සහ වින්ක්‍රිස්ටීන් අයත්වේ. ගින්කෝ, එකිනසියා, ෆීවර්ෆිව් සහ සෙන්ට් ජෝන්ස්වර්ට් වැනි ඖෂධීය පරිපූරක සිය ගණනක් ඇත.ශාක වලින් ලබගන්නා කෘමිනාශක ෆක්අතරට නිකොටීන්, රොටෙනොඅන්, ස්ට්‍රිච්නීන් සහ පයිරත්‍රීන් අයත්වේ. ශාක වලින් ලබගන්නා මත්ද්‍රව්‍ය වලට ඕපියම්,කොකේන් සහ මරිජුවනා ඇතුලත්වේ. ශාක වලින් ගන්නා විශ අතරට රිසීන්, හෙම්ලොක් ක්‍යුරෙයා අයත්ය.ශාක කෙඳි වර්ග ,සුගන්ධ තෙල්, ඩයි වර්ග, වර්ණක ,ඉටිවර්ග, ටැනින්, ගස් වලින් ගන්නා කිරි වර්ග,ගම්, රෙසින්, ඇල්කොලොයිඩ, ඇම්බර් සහ වල්ක වැනි බොහෝ ස්වාභාවික නිෂ්පාදන වල ප්රභවයන් ශාකවේ.ශාක වලින් නිපදවාගන්නා නිෂ්පාදන අතරට සබන්,ආලේප,ෂැම්පු,සුවඳ විළවුන්, රූපලාවන්‍ය ද්‍රව‍ය, ටර්පන්ටයින්,රබර් ,වාර්නිෂ්, ලිහිසි තෙල්,ලිනොලියම්, ප්ලාස්ටික්,තීන්ත,චුයින්ගම්, සහ හණ කඹ අයත් වේ.අපරිමිත ප්‍රමාණයක්වූ කාර්මිකව නිපදවන කාබනික රසායන ද්රව්ය වල,මූලික රසායනික ද්‍රව්‍යවල ප්රාථමික ප්රභවය වන්නේද ශාකය මෙම රසායනික ද්රව්ය විශාල විවිධත්වයකින් යුතු පර්යේෂණ හා අධ්‍යයනයන්ට උපයෝගීකොට ගනී...== ශාක කොටස්වල සෞන්දර්යාත්මක ප්රයෝජන ==.Ben MacTavish.සංස්කරණ.565.ක්."https://si.wikipedia.org/wiki/විශේෂ:MobileDiff/501672" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.විශේෂ පිටු.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙන භාෂාවලින්.පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ඇපල් - විකිපීඩියා.ඇපල්.විකිපීඩියා වෙතින්.(Apple වෙතින් යළි-යොමු කරන ලදි).Jump to navigation Jump to search.මෙම ලිපිය පළතුර පිලිබඳ වේ. වෙනත් භාවිතා සඳහා, ඇපල් (බහුරුත්හරණය) බලන්න..ඇපල්.ප්රකෘති ඇපල් ගෙඩියක්.විද්‍යාත්මක වර්ගීකරණය.රාජධානිය:.Plantae.(unranked):.Angiosperms.(unranked):.Eudicots.(unranked):.Rosids.ගෝත්‍රය:.Rosales.කුලය:.Rosaceae.උපකුලය:.Maloideae හෝ Spiraeoideae.Tribe:.Maleae.ගණය:.'Malus'.විශේෂය:.M. domestica.ද්වීපද නාමය.Malus domestica.Borkh., 1803.ඇපල් යනු ඇපල් ගසේ ආඵලීන පළතුර වන අතර, එය රෝස පවුලේ(Rosaceae) Malus domestica නම් කුළයට අයත් වේ. මෙය ඉතා බහුල වශයෙන් වගා කරනු ලබන පළතුරු ගස් වලින් එකක් වන අතර මිනිසුන් විසින් භාවිතා කරන genus Malus වර්ගයේ සාමාජිකයන්ගෙන් බහුල වශයෙන්ම පතළ පළතුරයි. ඇපල් කුඩා පතනශීල ගස් වල වැඩේ. ඇපල් ගස පැවත එනු ලැබෙන්නේ මධ්‍යම ආසියාවෙන් වන අතර අදටත් එහි වනගත මුතුන්මිත්තන් වන “Malus sieversii” දක්නට ලැබේ. ඇපල් ගස් වර්ෂ දහස් ගණනක් තිස්සේ ආසියාවේ සහ යුරෝපයේ වර්ධනය වූ අතර යුරෝපියානු ජනපදිකයන් විසින් එය උතුරු ඇමරිකාවට ගෙන එන ලදි. ඇපල් ක්‍රිස්තියානු සම්ප්‍රදායේ, ග්‍රීක සහ නෝවේනියානු භාෂාව ඇතුළත්ව බොහෝ සම්ප්‍රදායන්හි ආගම් වල සහ මිත්‍යා වල දක්නට ලැබේ. වර්ෂ 2010 දී ඇපල් පළතුරෙහි ප්‍රවේණික තොරතුරු, රෝග පාලනය සහ ඇපල් නිෂ්පාදනයේ වරණ අභිජනනය සම්බන්ධ වූ නව සම්මතයකට ගෙන එමින් විකේත කරන ලදි..අභිමත ආවේණික ලක්ෂණ වල පරාසයක් ඇති කරමින් දැනට 7500 ට වඩා හඳුනා ගත් ඇපල් වගාවන් දක්නට ලැබේ. වෙනස් වගාවන් විවිධ රස වලින් යුත් ඇපල් වගා කරන අතර ඒවා අමුවෙන් ආහාරයට ගැනීමට, ආහාර පිසිමට සහ සයිඩර් නිෂ්පාදනයට භාවිතා කරයි. සාමාන්යයෙන් ගෘහස්ථ ඇපල් ව්‍යාප්තිය ශාඛා බද්ධයන් මඟින් සිදු කරන නමුත් කැලෑ ඇපල් ඉතා පහසුවෙන් බීජ මඟින් ව්‍යාප්ත වේ. ඇපල් ගස් සාමාන්යයෙන් කාබනික සහ අකාබනික උපක්රම වලින් පාලනය කළ හැකි දිලීර, බැක්ටීරියා සහ වසංගත ප්රශ්න වලට නැඹුරුවක් දක්වයි..වර්ෂ 2010 දී ඇපල් ටොන් මිලියන 69 ක් පමණ ලෝකය පුරා ඵල දැරූ අතර එයින් භාගයක් පමණම චීනයේ නිෂ්පාදනය කරන ලදි. දෙවනියට වැඩිම නිෂ්පාදනයක් දක්නට ලැබෙන්නේ ඇමරිකාවේ වන අතර එය ලෝක නිෂ්පාදනයෙන් 6% කට වඩා වැඩි වේ. තූර්කිය තෙවන ස්ථානයද ඉන් පසුව පිළිවලින් ඉතාලිය, ඉන්දියාව සහ පෝලන්තය නිෂ්පාදනයේ ඉදිරියෙන් සිටියි. ඇපල් සාමාන්යයෙන් අමුවෙන් ආහාරයට ගන්නා නමුත් බීම සහ විශේෂයෙන් අතුරුපස වැනි සකස් කරන ලද ආහාර වලද දක්නට ලැබේ. ඇපල් ආහාරයට ගැනීමෙන් බොහෝ සෞඛ්‍යයට හිතකර ප්රතිඵල ඇති කරන අතර කෙසේ නමුත් පළතුරේ ඇති විවිධ ප්‍රෝටීන හේතු කරගෙන ඇති වන ආකාර දෙකක අසාත්මිකතා සොයාගෙන ඇත..පටුන.1 උද්භිද විද්‍යා තොරතුරු.1.1 වනගත මුතුන් මිත්තන්.1.2 ප්‍රවේණික තොරතුරු.2 ඉතිහාසය.3 සංස්කෘතික දර්ශනයන්.3.1 ජර්මන් මිත්‍යා (Germanic paganism).3.2 ග්‍රීක මිත්‍යා කථා.3.3 ඒඩ්න්ගේ උද්‍යානයේ තහනම් පළතුර.4 වගාවන්.5 නිපදවීම.5.1 බෝ කිරීම.5.2 මුල් දඬු (Rootstocks).5.3 පරාගනය.5.4 පරිණත වීම සහ ඵලදාව.5.5 ගබඩා කිරීම.5.6 පලිබෝධ සහ රෝග.6 නිෂ්පාදනය.7 මිනිස් පරිබෝජනය.7.1 ප්රචලිත භාවිත.7.2 කාබනික නිෂ්පාදනය.7.3 ආසාත්මිකතා.8 පෝෂණ ගුණය.9 යොමුව.10 වැඩිදුර කියවීම්.11 බාහිර යොමු.උද්භිද විද්‍යා තොරතුරු[සංස්කරණය].ඇපල් ගසේ පුෂ්ප, ඵල සහ කොළ.ඇපල් වැවෙනු ලබන්නේ කුඩා පතනශීලී ගස් වල වන අතර සාමාන්යයෙන් ඒවා මිටර 3 ත් 12 අතර උසක්ද, පළල් වූද ඝන රිකිලි සහිත වූද ස්වාභාවයක් ගනියි. පත්ර සරළ ඕවලාකාර හැඩතිව දිගින් සෙන්ටිමීටර 5 ත් 12 ත් අතරද පළලින් සෙන්ටිමීටර 3ත් 6 ත් පමණද නටුව සෙන්ටිමීටර 2 ත් 5 ත් අතර ප්රමාණයෙන් තියුණු අගක් සහිතව ඒකාන්තරව සකස් වී තිබෙන අතර දැති සහිත දාරයකින් සහ ඇතුල් පැත්ත යන්තමින් බූව සහිතව නිර්මාණය වී තිබේ. වසන්ත ඍතුවේදී පත්ර වල දළුලන විටම මල් හට ගැනීමද සිදුවේ. මල් අනුක්‍ර‍මයෙන් පැහැය අඩු වන ලෙස රෝස පැහැය යන්තමින් මිශ්ර වුනු සුදු පැහැ ගන්නා අතර විශ්කම්භය සෙන්ටිමිටර 2.5 ත් 3.5 ත් අතර ප්‍රමාණයේ පෙති පහකින් සමන්විත වේ. සරත් ඍතුව වන විට ඵල සම්පුර්ණයෙන් පැසෙන අතර සාමාන්යයෙන් එක් ඇපල් ගෙඩියක විශ්කම්භය සෙන්ටිමීටර 5 ත් 9 ත් අතර ප්රමාණයක් ගනියි. පළතුරේ මැද තුඩු පහක් සහිත තරුවක ස්වාභාවය ගන්නා පියළි පහකින් සමන්විත වේ. ඒ සෑම පියළියකම බීජ 1 ත් 3 අතර ප්රමාණයක් අඩංගු වේ..වනගත මුතුන් මිත්තන්[සංස්කරණය].පුරාණ කැලෑ ආශ්රිතව වැවුනු ඇපල් මධ්‍යම ආසියාවට අයත් දකුණු කසක්ස්තානය, චීනය සහ තවත් රටවල් කීපයක් ආශ්රිතව වනගත කඳුකර ප්රදේශ වලින් සොයා ගෙන තිබේ. ඇපල් විශේෂ වගා කිරිම බොහෝ දුරට Tian Shan කඳුවැටියේ පැත්තකින් පිහිටා ඇති කැලෑ ප්රදේශයේ ආරම්භ වී තිබෙ න අතර එය දිගු කාලයක් තිස්සේ වර්ධනය වී ක්රමයෙන් ජාන දෙමුහුම්කරණය මඟින් විවෘත පරාගිත බීජ බවට පත් විය. Malus sylvestris සමඟ සිදුවුන සාර්ථක ජාන හුවමාරුවෙහි ප්රතිඵලයක් වශයෙන්, වර්තමානයේ පවතින ඇපල් Malus sieversii ට වඩා Malus sylvestris ට සමාන කමක් දක්වයි..ප්‍රවේණික තොරතුරු[සංස්කරණය].වර්ෂ 2010 දී එක් Italian-led consortium විසින් ඔවුන්, Washington State විශ්ව විද්‍යාලයේ උයන්වතු සම්බන්ධ ජාන විද්‍යාඥයින් සමඟ එකතු වී Golden delicious ප්රබේද උපකාරී කොට ගෙන ඇපල් වල සම්පූර්ණ ප්‍රවේණික තොරතුරු විකේත තළ බවට නිවේදනය කරන ලදි. එහි 57000 පමණ ජාන අඩංගු වන අතර එය දැනට අධ්‍යනයනය කොට ඇති ශාක ප්‍රවේණික තොරතුරු වලින් වැඩිම අගය වන අතර මිනිස් ජාන (30000 පමණ) වලටද වඩා ඉහළ අගයක් ගනියි. ඇපල් වල ප්‍රවේණික තොරතුරු වල මෙම නව හඳුනා ගැනීම විද්‍යාඥයින්ට රෝග සහ නියඟ වලට ප්රතිරෝදී තාවයක් දැක්වීමට දායක වන ජාන සහ ජාන විචල්‍යතා සහ අනෙකුත් අභිමත ආවේණික ලක්ෂණ හඳුනා ගැනීමේදී උපකාරී වනු ඇත. එසේම මෙම අභිමත ආවේණික ලක්ෂණ වලට පාදක වන ජාන හඳුනා ගැනිම මඟින් වඩා හොඳ වරණ අභිජනනය සඳහා විද්‍යාඥයින්ට අත්වැලක් ලබා දෙනු ඇත. එසේම මෙම නව හඳුනා ගැනීම විද්‍යාත්මක ලෝකයේ දිගු කාලීන සැක සහිත කරුණක් බවට පත් වී තිබූ ගෘහස්ත ඇපල් වල මූලාරම්භක මුතුන් මිත්තන් Malus sieversii බවට සානාථ කිරීමට උපකාරී විය..ඉතිහාසය[සංස්කරණය].කසක්ස්තානයේ Malus sieversii.Malus වල ජාන විවිධත්වයේ මධ්‍ය සළකුණ නැගනහිර තූර්කියේ පිහිටියි. ඇතැම් විට ප්‍රථමයෙන්ම වගා කළ ශාකය ඇපල් වීමට ඉඩ ඇති අතර වර්ෂ දහස් ගණනක් තිස්සේ ඇපල් ඵලය වර්ධනයට ලක් වී ඇත. ක්‍රිස්තු උපතට වර්ෂ 328 කට පෙර ආසියාවේ කසක්ස්තානයෙන් කුරු ඇපල් සොයා ගැනීමේ කීර්තිය මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් රජුට හිමි විය. ශීත ඍතු ඇපල් එසේත් නැතිනම් සිසිර ඍතුවේ අවසාන කාලයේ නෙලනු ලබන මිදිමට ඉතා ආසන්න අවස්ථාවේ ගබඩා කරන ඇපල් වර්ෂ මිලියන ගණනක් තිස්සේ ආසියාවේ සහ යුරෝපයේද, යුරෝපීයන් සංක්‍රමණයෙන් අනතුරුව ඇමරිකාවේ සහ ආජන්ටිනාවේද ඉතා වීශේෂ ආහාරයක් විය. ජනපදිකයින් විසින් 17 වන ශත වර්ෂයේදී උතුරු ඇමරිකාවට ඇපල් ගෙන යන ලද අතර, උතුරු ඇමරිකානු මහද්වීපයේ ප්රථම පළතුරු වත්ත වර්ෂ 1625 ගරු විලියම් බ්ලැක්ස්ටන් විසින් බොස්ටන්හි රෝපණය කරන ලදි. උතුරු ඇමරිකාවට ස්වදේශී එකම ඇපල් වර්ගය crab apples එසේත් නැතිනම් common apples නමින් හඳුන්වයි. ඇපල් ප්රබේද යුරෝපයේ සිට බීජ ලෙස ගෙනවිත් උතුරු ඇමරිකාවේ පැතිරුන අතර යටත් විජිත ගොවිපල වලද වගා කිරීම සිදු කරන ලදි. 19 වන ශත වර්ෂයේ ප්රථම භාගයේදී එනම් 1845 දී තම ප්‍රගුණනය විදහා පාමින් උතුරු ඇමරිකාවේ තවාන් වලින් හොඳම ඇපල් ප්රබේද 350ක් විකුණන ලදි. 20 වන ශත වර්ෂයේදී වොෂිංටන් වල වාරි මාර්ග ව්‍යාපෘති ආරම්භ කළ අතර ඇපල් ප්රධාන බෝගය කර ගනිමින් පළතුරු කර්මාන්තය වර්ධනය කිරීමට ඉතා විශාල වශයෙන් මුදල් ආයෝජනයට අවස්ථාව ලබා දෙන ලදි..20 වන ශත වර්ෂය වන තුරුම ගොවීන් විසින් ශීත කාලයේදී විකිණීම සඳහා හෝ තම ප්රයෝජනය සඳහා ඇපල් ගබඩා කරන ලද්දේ හිමට ඔරොත්තු දෙන බිම් ගෙවල්(frostproof cellars) තුළය. ගබඩා කිරීමේ අවශ්‍යතාවය අඩු කිරීමට මාර්ග සහ දුම්රිය හරහා නැවුම් ඇපල් ප්‍රවාහනය කිරීමේ පහසුකම් දියුණු කරන ලදි. 21 වන ශත වර්ෂයේදී අවුරුද්ද පුරා ඇපල් නැවුම්ව තබා ගැනීමට දේශගුණය පාලනය කිරීමේ පහසුකම් ඇති කල නිසා නැවතත් දිගු කාලින ගබඩා කිරීම් බහුලව භාවිතා කිරීමට ආරම්භ කරන ලදි. මෙම දේශගුණය පාලනය ක්‍රියාවලියේදී පළතුරු නැවුම්ව තබා ගැනීමට ඉහළ ආර්ද්‍රතාවයක්, අඩු ඔක්සිජන් සහ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් මට්ටම් භාවිතා කරයි..සංස්කෘතික දර්ශනයන්[සංස්කරණය].Iduna ලෙස" (1901) Carl Larsson විසින්.ජර්මන් මිත්‍යා (Germanic paganism)[සංස්කරණය].නොර්වේනියානු මිත්‍යා කථා වලට අනුව, Iduna දෙවඟන දෙවිවරුන්ට සදාකාලික තරුණ බව ලබා දීම සඳහා ඇපල් සැපයූ තැනැත්තිය බව Prose Edda(13 වන ශත වර්ෂයේ Snorri Sturluson විසින් රචිත)හි නිරූපණය කරනු ලබයි. ඉංග්රීසි ජාතික පඩිවරයෙක් වූ H. R. Ellis Davidson විසින් නොර්වේනියානු මිත්‍යා දෘෂ්ටීන් වර්ධනය වීමට බලපෑ ජර්මන් මිත්‍යා දෘෂ්ටින් වල ආගමික ක්රියා මාර්ග වලට ඇපල් සම්බන්ධ කොට දක්වන ලදි. ඇය ඔස්බර්ග් නැව (Oseberg ship) වැළලුන ප්රදේශයේ ඇපල් භාජන හමුවූ බවත්, එංගලන්තයේ සහ යුරෝපා මහද්විපයේ ඇතැම් ස්ථාන වල විසූ ජර්මන් ජාතිකයින්ගේ සොහොන් වල ඇපල් ගෙඩි සහ ඇට දක්නට ලැබුනු බවත් එම නිසා එයට කිසියම් සංකේතාත්මක තේරුමක් තිබෙන්නට ඇති බවත් නිරිතදිග එංගලන්තයේ අදටත් එම ඇට සශ්‍රීකත්වය පිළිබිබු කරන සංකේතයක් ලෙස භාවිතා කරන බවත් පෙන්වා දුන්නාය..ඇය විසින් Vanir නම් වන නොර්වේනියානු මිත්‍යා කථා වල සශ්‍රීකත්වය හා සම්බන්ධ වන දෙවිවරු කණ්ඩායමක් සහ ඇපල් අතර සම්බන්ධතාවයක් පෙන්වා දෙන අතර එයට උදාහරණයක් වශයෙන් ප්රධාන Vanir දෙවියන් වූ Freyr ගේ පණිවිඩකරු ලෙස ක්රියා කළ Skírnir, ලස්සන Gerðr සතුටු කිරිමට රත්රන් ඇපල් 11 දුන් බව Skírnismál හි 19 වන සහ 20 ශ්ලෝක වල සඳහන් වන බව උපුටා දක්වන ලදි. ඇය තව දුරටත් නොර්වේනියානු මිත්‍යා කථා වල ඇති සශ්‍රීකත්වය සහ ඇපල් වල සම්බන්ධය පැහැදිලි කිරීමට Völsunga saga හි දෙවන පරිච්ඡේදය භාවිතා කරයි. එයට අනුව Rerir රජු දරුවෙකු ඉල්ලා කළ ප්‍රාර්ථනාවට ප්රතිඵලයක් ලෙස Frigg නම් වු ප්රධාන දෙවඟන විසින් රජුට ඇපල් ගෙඩියක් යැවූ අතර ඇගේ පණිවිඩ කරු(කපුටකුගේ වේශයෙන්) පස් ගොඩැල්ලක වාඩි වන විට ඔහුගේ උකුළෙන් එම ඇපල් ගෙඩිය වැටුනු බවද රජුගේ බිරිඳ ඇපල් ගෙඩිය පරිබෝජනය කිරීමේ ප්රතිඵලයක් ලෙස අවුරුදු 6 ක ගර්භණී කාලයකින් පසුව සිසේරියන් සැත්කමකින් Völsung නම් වන මහා වීරයාට උපත ලබා දුන් බවත් සඳහන් වේ..තව දුරටත් Davidson විසින් 11 වන ශත වර්ෂයේදී skald ගේ කාව්‍යක සඳහන් Apples of Hel නම් අපූර්ව වාක්‍යය කණ්ඩයකට අවධානය යොමු කරයි. මෙම කවියා විසින් ඇපල් යනු මරණයේ ආහාරය ලෙස සිතන්නට ඇතැයි අදහස් කිරීමට ඉඩ ඇති බව ඇය ප්රකාශ කරයි. ඇය තව දුරටත් Nehalennia නම් වන දෙව්දුව ඇතැම් අවස්ථා වල ඇපල් පිළිබඳව වචනයෙන් විස්තර කළ බවත් එය මුල් කාලීන අයර්ලන්ත කථා වලද මෙයට සමාන්තරව සඳහන් වන බවත් පෙන්වා දෙයි. උතුරුදිග යුරෝපයේ ඇපල් වගා කිරීම අවම වශයෙන් රෝම අධිරාජ්‍ය කාලය දක්වාවත් පැතිරෙන බවත් එය යුරෝපයට පැමිණයේ ආසන්න නැගෙනහිරින් බවත් උතුරුදිග යුරෝපයේ ස්වදේශී ඇපල් ප්රබේද කුඩා සහ තිත්ත රසැති බවත් ඇය තරයේ ප්රකාශ කරයි..ග්‍රීක මිත්‍යා කථා[සංස්කරණය].Hesperides හි ඇපල් ගෙඩිය අතින් ගත් Heracles.ආගමික සම්ප්‍රධායන් බොහෝමයක ඇපල් අඩංගු වන අතර එය බොහෝ විට ගුප්ත හෝ තහනම් පළතුරක් වශයෙන් දක්වයි. ඇපල් සම්බන්ධව ආගමික කථා, ජනකථා සහ මිත්‍යා කථා වල ඇති ප්රධාන ගැටලුවක් ලෙස 17 වන ශත වර්ෂය පමණ වන තුරුම බෙරි හැර සියළුම පළතුරු සහ ඇට වර්ග හඳුන්වන පොදු නාමයක් වශයෙන් ඇපල් යන වචනය භාවිතා කිරිම දැක්විය හැක. උදාහරණයක් වශයෙන්, Heracles නම් ග්‍රීක වීරයා ඔහුගේ වැඩ 12 න් එකක් ලෙස Hesperides උද්‍යානයට ගමන් කර එහි මධ්‍යයේ පිහිටා ඇති ජීවයේ ගසින් රත්රන් ඇපල් කඩා ගත යුතුව තිබු බව ග්‍රීක මිත්‍යා කථාවල සඳහන් වේ..අසමගිය පිලිබිබු කරන Eris නම් ග්‍රීක දෙවඟන, Peleus සහ Thetis ගේ විවාහයේදී තමාව බැහැර කිරීම නිසා බලවත් අසන්තෝෂයට පත් විය. එයට පලිගැනීමක් ලෙස ඇය රත්රන් ඇපල් ගෙඩියක් විවාහ උත්සවයට වැටීමට සැලැස්වූවාය. එම ඇපල් ගෙඩියට දෙවඟනන් තිදෙනෙක් එනම් Hera, Athena සහ Aphrodite හිමිකම ප්රකාශ කලහ. එහි අයිතිකරු තීරණය කිරීමට ට්‍රෝයිහි (Troy) පැරිස් (Paris) කුමරු පත් කරන ලදි. Hera සහ Athena යන දෙවඟනන් දෙදෙනාගෙන්ම අත්ලස් ලබා ගත් Aphrodite දෙවඟන කුමරුන්ට ලෝකයේ ඉතාම ශෝබන කාන්තාව වූ Sparta හි Helen පිළිබඳව පෙළබවීමක් ඇති කළාය. ඔහු ඇපල් ගෙඩිය Aphrodite දෙවඟනට ප්‍රධානය කළ අතර එය වක්‍රාකාරව ට්‍රෝජන් යුද්ධයට හේතු කාරක විය..පුරාණ ග්‍රීසියේ, ඇපල් Aphrodite දෙවඟනට පූජනීය බවත් යමෙකුට ඇපල් ගෙඩියක් විසිකිරීම ආදරය ප්රකාශ කිරීමේ සළකුණක් ලෙසත් එවැනි ඇපල් ගෙඩියක් අල්ලා ගැනීම එම ආදරය පිළිගන්නා බව දැක්වීමේ සංකේතය බවත් සළකන ලදි. Plato විසින් සඳහන් කරන ලද ආප්තෝපදේශයක මෙසේ සඳහන් වේ.."මම ඔබට ඇපල් ගෙඩියක් වීසි කරමි. ඔබ මට ආදරය කිරීමට කැමති නම්, එය රැගෙන ඔබේ කන්‍යා සමය මාත් සමඟ බෙදා ගන්න. නමුත් ඔබේ සිතුවිලි මා එසේ නොවීමට ප්‍රාර්ථනය කරන ඒවා වුවද එය අල්ලා ගෙන කෙටි කාලීන ජීවිතය කෙතරම් සුන්දරදැයි සළකා බලන්න.".Plato.ග්‍රීක මිත්‍යා වල එන Atalanta ද තම විවාහය වළක්වා ගැනිමේ උත්සහයක යෙදෙමින් ඇගෙන් විවාහ බස් ඉල්ලා පැමිණෙන සියළු දෙනා සමඟ තරඟයට දුවන ලද අතර Hippomenes(Melanion නමින්ද හඳුන්වන අතර බොහෝ විට එම නම melon නම් ඇපල් වල ග්‍රීක නමින් බිඳී එන්නට ඇත) හැර අන් සියළු දෙනාම පරාජය කිරීමට සමත් වූවාය. ඔහු ඇයව පරාජය කළේ වේගයෙන් නොව දක්ෂ ප්‍රයෝගයකිනි. ඔහු තමාට සාධාරණ තරඟයකින් ජය ගත නොහැකි බව දැන සිටි නිසා Atalanta ගේ ඒකාග්‍රක‍තාවය බිඳිමට රත්රන් ඇපල් ගෙඩි තුනක් (ආදරයේ දෙවඟන වූ Aphrodite ගේ ත්‍යාගයක්) භාවිතා කළේය. ඔහුගේ සම්පූර්ණ වේගයත් එම ඇපල් ගෙඩි තුනමත් වැය වුවද අවසානයේ ඔහු තරඟය දිනීමට මෙන්ම Atalanta ගේ අත දිනා ගැනීමටද සමත් විය..ඒඩ්න්ගේ උද්‍යානයේ තහනම් පළතුර[සංස්කරණය].ආදම් සහ ඒවා.පාපයේ සළකුණක් ලෙස ඇපල් විදහා පාමින්..Book of Genesis හි එන තහනම් පළතුර නිවරදි ලෙසම අනාවරණය කර නොගත්තද, ඊවා විසින් ආදම්ව පොළබවා ගන්නා ලද්දේ ඇපල් ගෙඩියක් බෙදා ගැනීමට බව ක්‍රිස්තියානු සම්ප්‍රදායේ ඉතා බහුලව සඳහන් වේ. Renaissance චිත්ර ශිල්පීන් විසින් බයිබලය හා සම්බන්ධ සිද්ධි වලදි ග්‍රීක මිත්‍යා මත වල අංග ඇතුළත් කිරීම මෙම හේතුව නිසා සිදු වන්නට ඇත.(ග්‍රීක මිත්‍යා මත වල ඇති ඇතැම් විකල්ප අර්ථකථන වල දෙළුම් වෙනුවට ඇපල් ඇතුළත් වේ) Garden of Hesperides හි එන රත්රන් ඇපල් පිළිබඳ කතාවේ බලපෑම නිසා ඒඩ්න්ගේ උදයානයේ නිර්නාමික පළතුර ඇපල් බවට පත්විය. එහි ප්රතිඵලයක් වශයෙන් ආදම් සහ ඒවා කථාවේ ඇපල් යනු ඥාණය, සදාකාලික බව, පෙළබවීම සහ මිනිසා වරදෙහි බැඳීමෙහි සංකේතයක් බවට පත් විය. ලතින් භාෂවේ ඇපල් සහ අයහපතට ඇති වචන සමාන වේ. බයිබලයේ එන තහනම් පළතුර ඇපල් වීමට මෙයද හේතු පාදක වන්නට ඇත. මිනිසාගේ උගුරේ ඇති ස්වරාලය ආදම්ගේ ඇපල් නමින් හඳුන්වනු ලබන්නේ එය ආදම්ගේ උගුරේ ඉතිරි වූ තහනම් පළතුර නිසා ඇති වූ සංකේතයක් ලෙස සළකන බැවිනි. ඇපල් ලිංගික පෙළබවීම පිළිබඳ සංකේතයක් ලෙස මිනිසුන් අතර ලිංගිකත්වය අදහස් කිරිමේ ව්‍යංගාර්ථයක් ලෙස භාවිතා කරයි..වගාවන්[සංස්කරණය].ඉන්දියාවේ රතු සහ කොල ඇපල්.දැනට ඇපල් වගාවන් වර්ග 7500 කට වඩා හඳුනාගෙන තිබේ. මෙම වගා වර්ග වල එකම ඇපල් මූලයෙන් ලබා ගත් ඇපල් භාවිතා කළද එහි අස්වැන්න, ගසේ ප්රමාණය මත මෙම වර්ග වෙනස් වෙයි. උෂ්ණත්වය සහ අර්ධශුෂ්ක දේශගුණය අනුව වෙනස් වගා වර්ග දක්නට ලැබේ. එංගලන්තයේ පරිසරය, ආහාර සහ ග්රාමීය කටයුතු පිළිබඳ දෙපාර්තමේන්තුවේ වගකීමක් වන ජාතික පළතුරු එකතුව, කෙන්ට් ප්‍රාන්තයේ 2000 කට වැඩි වුණු ප්‍රවේශයකට ලගා වී තිබේ. ජාතික පළතුරු එකතුවේ දත්ත ගබඩාව වර්ධනය කිරීමේ වගකීම පවතින The University of Reading ජාතික එකතුව සෙවීමේ ප්රවේශය ලබා දේ. මෙම විශ්ව විද්‍යාලයේ වැඩ කටයුතු, රටවල් 38 ක් සහභාගී වන Malus පිළිබඳ කණ්ඩායමේ ශාක ජාන සම්පත් පිළිබඳ යුරෝපීය සහයෝගීතා වැඩසටහනෙහි කොටසක් වෙයි. ඇමරිකාවේ ජාතික පළතුරු එකතුව පිළිබඳ දත්ත ගබඩාවේ ඇපල් වල, විශේෂයෙන්ම එක සමාන ජාන සහිත ඇපල් ප්රබේද වල විකල්ප නම් ඇතුළත්ව එහි ලක්ෂණ සහ මූලාරම්භය පිළිබඳ ඉතා වටිනා තොරතුරු අඩංගු වේ. මෙයින් බොහෝ වගා වර්ග නැවුම් වශයෙන් ආහාරයට ගැනීමට( අතුරුපසක් වශයෙන්) වගා කරන අතර, ඇතම් ඒවා ආහාර පිසීමේ හෝ සයිඩර් නිෂ්පාදනය කිරීමේ අදහසින් වගා කරයි. සයිඩර් නිෂ්පාදනය කිරීමට ගන්නා ඇපල් වල ඇඹුල් ගතිය ඉහළ අතර නැවුම්ව ආහාරයට ගතහොත් කහට රසැති වේ. නමුත් පානයක් වශයෙන්, අතුරුපසට ගන්නා ඇපල් වල නොමැති ඉහළ රසයක් අඩංගු වේ..වාණිජව ප්රසිද්ධ ඇපල් වගාවන් මෘදු නමුත් කැඩෙන සුළු වේ. වාණිජමය ඇපල් වගාවන් වල වර්තමානයේ දක්නට ලැබෙන අනෙකුත් ගුණාංග ලෙස වර්ණවත් මතුපිට, රතු පැල්ලම් රහිත වීම, පහසුව නැව් ගත කිරීමේ හැකියාව, දිගු කාලීන ගබඩා කිරීමේ පහසුව, වැඩි ඵලදාව, රෝග වලට ඔරොත්තු දීම, පොදු ඇපල් වල හැඩය සහ වර්ධනය කළ රසය දැක්විය හැක. වර්තමානයේ දක්නට ලැබෙන ඇපල් පැරණි ඇපල් වලට වඩා පැණිරස අතර කාලයත් සමඟ ඇපල් වල රසයේ ජනප්‍රියතාවය වෙනස් වී ඇත. බොහෝ උතුරු ඇමරිකානු සහ යුරෝපීය ජනයා පැණි රස අර්ධ අම්ල සහිත ඇපල් වලට කැමැත්ත දක්වන අතර තිත්ත රසැති ඇපල් වලට කැමැත්ත දක්වන ප්රමාණය ඉතා සුළු වේ. ආසියානු ජනයා විශේෂයෙන් ඉන්දීය ජනයා බොහෝ විට ඉතා පැණිරස අම්ල රසය ඉතා අඩු ඇපල් වලට ප්‍රියතාවය දක්වයි..පැරණි වගා වර්ග නියමාකාර හැඩය රහිත රතු වූ විවිධාකාර පැහැයන් ගෙන් සහ ස්වාභාවයන්ගෙන් සමන්විත විය. ඇතමෙක් ඒවා වර්තමාන වගා වර්ග වලට වඩා රසවත් යැයි සැළකුවද එම ඇපල් වගාවන් අඩු ඵලදාව, ප්රවාහන සහ ගබඩා කිරීම් වලට දක්වන අඩු හැකියාව සහ රෝග වලට නැඹුරුතාවය නිසා වාණිජව ගැටළු ඇති කරයි. විශාල වශයෙන් පවත්වා ගෙන යන ඉතාම කුඩා ප්‍රමාණයක පැරණි ඇපල් වගාවන් අදටත් දක්නට ලැබෙන නමුත් බොහෝ විට ගොවීන් හෝ ගෙවතු වගා කරන්නන් විසින් ඒවා කෙලින්ම දේශිය වෙළඳපලට නිකුත් කරයි. බොහෝ අසාමාන්‍ය සහ දේශීය වශයෙන් වැදගත් වගාවන් ඔවුන්ටම සුවිශේෂ වූ රසයෙන් සහ පෙනුමෙන් සමන්විත වෙයි. ඇපල් සංරක්ෂණ සමාගම් එවැනි දේශීය වගාවන් අභාවයට යාමෙන් වැලක්වීමට ලෝකය පුරාම ආරම්භ කර ඇත. එංගලන්තයේ 'Cox's Orange Pippin' සහ 'Egremont Russet' වැනි පරණි වගාවන් අද වර්තමාන ප්රමිතීන් අනුව අඩු පලදාවක් සහ රෝග වලට නැඹුරුතාවයක් දැක්වුවද තවමත් වාණිජමය වශයෙන් වැදගත් වේ..නිපදවීම[සංස්කරණය].බෝ කිරීම[සංස්කරණය].ඇපල් පෝච්චිය.වනාන්තර ආශ්රිතව ඇපල් ඉතා පහසුවෙන් බීජ මඟින් රෝපණය වේ. කෙසේ නමුත් බොහෝ බහු වාර්ෂික පළතුරු මෙන්ම ඇපල්ද අලිංගිකව ශාඛා බද්ධය මඟින් බෝ කිරීම සිදු කරයි. මෙයට බොහෝ විට හේතු වන්නේ ඇපල් බීජ පැළ අතිශය විෂමයුග්මකයන්ට උදාහරණයක් වීමය. එම හේතුව නිසා දෙමාපියන්ගෙන් DNA උරුම වී එම ගති ලක්ෂණ ඇති නව ඇපල් ගස් ඇති වීම වෙනුවට දෙමාපියන්ට වඩා සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් ඇපල් ඇති කරයි. ත්‍රිගුණක ප්රබේද වලට තවත් අමතර ප්‍රජනන බාධකයක් ඇති අතර එම වර්ණදේහ තුන් වර්ගයට ඌනන විභාජනයේදී සමානව බෙදීමට නොහැකි නිසා අසමානව බෙදුනු වර්ණදේහ වලට යටත් වේ. මෙම ත්‍රිගුණක ශාක වලට බීජ නිෂ්පාදනය කළ හැකි වුවද (ඇපල් වල) එය සිදු වන්නේ බොහෝ කලාතුරකින් වන අතර බීජ පැළයද සාර්ථක වන්නේ ඉතාම කලාතුරකිනි. බොහෝ වර්තමාන ඇපල් වගා වල බීජ පැළ ලෙස ආරම්භ වන වගා ඉබේ පැළ වීමක් හෝ වෙනස් ලක්ෂණ බලාපොරොත්තුවෙන් හිතමතා බද්ධ කළ වගා 2 ක ප්රතිඵලයක් ලෙස ඇතිවේ. ඇපල් වගාවේ නමෙහි 'seedling', 'pippin' සහ 'kernel' වැනි වචන අඩංගු වීම එම වගා බීජ පැළ ලෙස ආරම්භ වන බව අඟවයි. ඇපල් වලට bud sports(එක් අත්තක වෙනස් වීමක්) ද සකස් විය හැක. එවැනි සමහරක් මව් වගාව දුර්වල කිරිම සිදු කිරීමට ඉඩ ඇත. නමුත් ඇතැම් සමහරක් මව් වගාවෙන් වෙන්ව නව වගාවක් ලෙස ව්‍යාප්ත වීමට ආරම්භ කරයි..1930 පමණ සිට Minnesota විශ්ව විද්‍යාලයේ අත්හදාබැලීම් ස්ථානය වැදගත් වෙනස් නොවන ඇපල් ප්රගමනයක් හඳුන්වා දුන් අතර ඒවා Wisconsin හා Minnesota හි වාණිජමය සහ දේශිය පළතුරු වගා යන දෙවර්ගයේම විශාල වශයෙන් වගා කරන ලදි. එහි විශාලතම දායකත්වය 'Haralson' (Minnesota හි වැඩි වශයෙන්ම වගා කරන ඇපල් වර්ගය), 'Wealthy', 'Honeygold', සහ 'Honeycrisp' හි අඩංගු විය..ඉක්වදෝරයේදී ඇපල් අවුරුද්ද පුරා පවතින ස්ථිර උෂ්ණත්වය නිසා අවුරුද්දකට දෙවතාවක් ඵලදාව ලබා ගත හැකි ඉතා උස් ප්රදේශ වලට හුරු කරනු ලබයි..මුල් දඬු (Rootstocks)[සංස්කරණය].වර්ෂ 2000 කට වැඩි කාලයක් තිස්සේ ඇපල් වගාවේදී ගසේ ප්රමාණය පාලනය කිරීමට මෙම මුල් දඬු යොදා ගෙන තිබේ. ආසියාවෙන් අහම්බයක් ලෙස කුරු මුල් දඬු හමුවන්නට ඇත. මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් රජු විසින් මෙම කුරු ඇපල් ගස් ග්‍රීසියේ Aristotle නගරයට යවා Lyceum වල පවත්වාගෙන ගොස් තිබේ..බොහෝ නව ඇපල් වල මුල් දඬු ඇති කරන ලද්දේ 20 වන ශත වර්ෂයේය. එංගලන්තයේ කෙන්ට්හි East Malling Research Station හිදී දැනට පවතින ඇපල් වල මුල් දඬු විශ්ලේෂණය ආරම්භ කළේය. එය පසුව John Innes ආයතනය සහ Long Ashton Research මධ්‍යස්ථානය සමඟ එකතු වී විවිධ ප්‍රමාණ මට්ටම් වල, රෝග වලට ඔරොත්තු දෙන මුල් දඬු නිපදවූ අතර ඒවා ලෝකය පුරා ව්‍යාප්ත විය..පරාගනය[සංස්කරණය].පැරණි Ayrshire ප්‍රබේදයක ඇපල් මල්.ඇපල් මලක සිටින Orchard mason bee, British Columbia, Canada.ඇපල් ස්වයං පරස්පර විරෝදීතාවයක් දක්වයි. ඵලයක් වර්ධනය වීමට ඒවා අනිවාර්යයෙන්ම දෙමුහුන් පරාගනයට ලක්විය යුතුය. සෑම ඍතුවේම මල් පිබිදෙන සමයේදී ඇපල් වල පරාග සංක්රමණය කරන්නන් උපරිම කිරීමට ගස් හොඳින් වැඩේ. බොහෝ විට මෙම කාර්යයට මී මැස්සන් භාවිතා වේ. වාණිජමය තවාන් වල Orchard mason bees මේ සඳහා යොදා ගනියි. ඇතැම් විට Bumblebee queens ද මෙම තවාන් වල සිටින නමුත් පරාග ගෙන යාමට ප්රමාණවත් සංඛ්යාවක් දක්නට නොලැබෙයි..දේශගුණය පදනම් කර ගෙන 4 ත් 7 ත් අතර පරාගන කණ්ඩායම් ඇපල් වල දක්නට ලැබේ..A කණ්ඩායම – මල් පිබිදෙන ප්රථම කාලයේ, එංගලන්තයේ මැයි 1 සිට 3 දක්වා (Gravenstein, Red Astrachan).B කණ්ඩායම – මැයි 4 සිට 7 (Idared, McIntosh).C කණ්ඩායම – මල් පිබිදෙන මධ්‍යම කාලයේ, මැයි 8 සිට 11 (Granny Smith, Cox's Orange Pippin).D කණ්ඩායම – මල් පිබිදෙන මධ්‍යම සහ අවසාන කාලයේ, මැයි 12 සිට 15 (Golden Delicious, Calville blanc d'hiver).E කණ්ඩායම – අවසාන කාලයේ, මැයි 16 සිට 18 (Braeburn, Reinette d'Orléans).F කණ්ඩායම – මැයි 19 සිට 23 (Suntan).H කණ්ඩායම – මැයි 24 සිට 28 (Court-Pendu Gris) (also called Court-Pendu plat).එක් ඇපල් වගා වර්ගයක් තවත් ගැළපෙන එකම කණ්ඩායමට අයත් හෝ ආසන්නව සමාන වගාවක් සමඟ (A සමඟ A, හෝ A සමඟ B, නමුත් A සමඟ C or D හැකියාවක් නැත) පරාගනය සිදු කල හැක..ඇතැම් විට මෙම ප්රබේද මල් හට ගැනීමේ දින 30 ක කාලයකින් සාමාන්යයෙන් වැඩිපුරම මල් හට ගත් දිනය අනුවද වර්ග කරයි..පරිණත වීම සහ ඵලදාව[සංස්කරණය].වගාවන් එකම මුල් දඬු වලින් ව්‍යාප්ත වුවද ඵලදාව සහ ගසේ ප්රමාණය අනුව විවිධාකාර වේ. ඇතැම් වගාවන් වල වම් පස කප්පාදු කර නොමැති විට ගස් ඉතා විශාලව වැඩෙන අතර ඵල බොහෝ ප්රමාණයක් නිපදවූවද අස්වනු නෙළිම අපහසු කරයි. ශාක ඝනත්වය ( එක් පෘෂ්ඨික ප්රදේශයක ඇති ගස් ප්රමාණය) මත පදනම් වෙමින් අවුරුද්දකට මුහුකුරා ගිය ඇපල් ගස් වල ඇපල් කිලෝ ග්‍රෑම් 40 – 200 ත් අතර ප්රමාණයක් ඵල දරයි. නමුත් ඇතැම් දුර්වල අවුරුදු වල නිෂ්පාදන ධාරිතාවය 0 ට ආසන්න වන අවස්ථාද ඇත. ඇපල් අස්වනු නෙලීමේදී අතු වලට හොඳින් සම්බන්ධ වී සිටින කොන් තුනක් සහිත ඉණි භාවිතා කරයි. කුරු මුල් දඬු මත බද්ධ කළ ගස් වල අවුරුද්දකට ඇපල් කිලෝ ග්‍රෑම් 10 – 80 ත් අතර ප්රමාණයක් ඵල දරයි..ඵලදාව ඇපල් ගසේ ප්‍රබේදය අනුව අවුරුද්දදේ විවිධ කාල වලදී සම්පූර්ණතාවයට පත් වෙයි. ග්‍රීස්ම ඍතුවේ ඵල දරන ඇපල් වර්ග Gala, Golden Supreme, McIntosh, Transparent, Primate, Sweet Bough සහ Duches වන අතර සරත් ඍතුවේ Fuji, Jonagold, Golden Delicious, Red Delicious, Chenango, Gravenstein, Wealthy, McIntosh, Snow සහ Blenheim ද ශීත ඍතුවේදී Winesap, Granny Smith, King, Wagener, Swayzie, Greening, සහ Tolman Swee ද ඵල දරයි..ගබඩා කිරීම[සංස්කරණය].වාණිජව ඇපල් මාස කීපයක් පුරා එතිලීන් ප්‍රේරිත ඉදිම වළක්වන තත්ව පාලනය කල කුටි තුළ ගබඩා කර තැබිය හැක. සාමාන්යයෙන් ඇපල් ගබඩා කරන කුටි තුළ ඉහළ කාබන්ඩයොක්සයිඩ් සාන්ද්‍රණයක් සහ ඉහළ වායු පරිශ්‍රවණයක් පවතී. එය එතලින් ඝනත්වය ඉහළ අගයන්ට පැමිණීම වළක්වන අතර ඉක්මනින් ඉදීම වළකයි. ගබඩා වලින් ඉවත් කළ මොහොතේ පටන් ඇපල් ඉදීමට ලක් වේ. ගෙවතු ගබඩා කිරීම් වලදී විවිධ වර්ග වල ඇපල් උපරිම වශයෙන් සිසිල් ශීතකරණයක් තුළ සති දෙකක් තබා ගත හැක (5 °C ට අඩුවෙන්). Granny Smith සහ Fuji ඇතුළත්ව ඇතැම් ඇපල් වර්ග විශේෂ හායනයක් නොමැතිව අවුරුද්දක් පමණ ගබඩා කර තැබිය හැක..පලිබෝධ සහ රෝග[සංස්කරණය].විශේෂ කෘමි හානියක් සිදුවූ පත්‍ර‍යක්.ඇපල් ගස් බොහෝ දිලිර සහ බැක්ටීරියා රෝග වලටත් කෘමි පලිබෝධ වලටත් ඉතා ඉක්මනින් නැඹුරු වේ. බොහෝ වාණිජ පළතුරු වතු වල ශාක වල සෞඛ්යය තත්වය ආරක්ෂා කිරීමටත්, පළතුරු වල ගුණාත්මක භාවය පවත්වා ගැනීමටත්, වැඩි පලදාවක් ලබා ගැනීමටත් නොනවැතී ඉදිරියට ගලා යන ආක්‍රමණශීලී ලෙස රසායනික ද්රව්ය ඉසීමේ වැඩසටහනක් පවත්වාගෙන යයි. වර්තමානයේ මෙම පළතුරු වතු කාබනික ක්රම භාවිතා කිරීමට නැඹුරුතාවයක් පෙන්නුම් කරයි. සාම්ප්රදායික වගාකිරීමේදී මේවා අඩු ආක්‍රමණශීලී බවක් පෙන්නුම් කරයි. ශාකයට කාලයත් සමඟ දුර්විපාක ඇති කරන ප්රබල රසායනික ද්රව්ය ඉසීම වෙනුවට පලිබෝධ වලට රුකුල් දෙන හෝ නොදෙන කාබනික ක්රම භාවිතය සුදුසුය. පලිබෝධ මර්ධනය කිරීමේදී මෙම කාබනික ක්රම පලිබෝධ ප්රමාණය අඩු කරන ස්වාභාවික විලෝපීයන් හඳුන්වා දෙයි. කාබනික ඇපල් සාමාන්‍ය ඇපල් වලට සමාන ආකාරයක් ගන්නා නමුත් බාහිර වෙනස්කම් පවතී..ශාක වලට හානි දායක බොහෝ පලිබෝධ සහ රෝග අතුරින් පහත පලිබෝධ සහ රෝග වඩා වැඩි වශයෙන් දක්නට ලැබේ..පුස් (Mildew): වසන්ත ඍතුවේදී පත්ර වල, රිකිළි වල සහ මල් වල දර්ශණය වන ලා අළුපැහැති, කුඩු සහිත පැල්ලම් මෙහි ලක්ෂණ ලෙස දැක්විය හැක. මල් ක්‍රීම් කහ පැහැයකට පත්වී හොඳින් වර්ධනය නොවේ. Botrytis නම් රෝගය වැලදුන විට රෝගය වැලදීමට හේතු වූ තත්ව විනාශ කරන ලෙසින්ම, රෝගය වැලදුනු සියළුම ශාක ගිනි තබා විනාශ කළ යුතුය..කුඩිත්තන් (Aphids): ප්රධාන වශයෙන් ඇපල් වල මොවුන් ප්රබේද පහක් දක්නට ලැබේ. ඒවා apple grain aphid, rosy apple aphid, apple aphid, spirea aphid සහ the woolly apple aphid ලෙස හඳුන්වනු ලබයි. මෙම කුඩිත්තන් වර්ග ඔවුන්ගේ වර්ණයෙන්, අවුරුද්දේ දක්නට ලැබෙන කාලයෙන් සහ කුඩිත්තන්ගේ පිටුපස ඇති කුඩා නෙරුම් යුගලයේ වෙනස් වීම අනුව හඳුනා ගත හැක. කුඩිත්තන් තම ඉඳිකටුවක් වැනි මුඛ කොටස් භාවිතා කර ශාක සාරය උරා ගනිමින්, කොළ අතු වලින් පෝෂණය වෙයි. මෙම සතුන් විශාල වශයෙන් බෝ වීමෙහි ප්රතිඵලයක් ලෙස ශාකයේ ප්‍රාණවත් බව සහ වැඩීම අඩු වෙයි..ඇපල් කොරපොතු (Apple scab): මෙහිදී පසු කාලීනව දුඹුරු පැහැ වන ප්‍ පථමයෙන් විල්ලුද ස්වාභාවයක් ගන්නා ඔලිව් දුඹුරු පැහැ පැල්ලම් ඇතිවේ. ඇපල් ඵලයේද මෙවැනිම ආකාර ගත් පැල්ලම් ඇති කරයි. පොළව මත ඇති පැරණි ඇපල් පත්රව මත වර්ධනය වන දිලීර මඟින් පැතිරීම සිදුවන අතර වසන්ත ඍතුවේදී පැතිරීම මඟින් නව ඵලදාවට හානි ඇති කරයි..ඉතා බරපතලම රෝග ලෙස බැක්ටීරියා ආසාදනයක් වන fireblight සහ දිලීර ආසාදන වන Gymnosporangium සහ කළු ලප (black spot) දැක්විය හැක. දිගටි ඇපල්(Codling moths) සහ ඇපල් පණුවන් (apple maggots) යනු ඇපල් ගසට හානි කරන තවත් වසංගත දෙකකි. විශේෂයෙන් සීත ඍතුවේදී තරුණ ඇපල් ශාක, මෘදු පොත්ත ආහාරයට ගන්නා මීයන් සහ මුවන් වැනි සතුන්ගේ ප්‍රහාරයට ලක්වෙයි..නිෂ්පාදනය[සංස්කරණය].ලෝකය පුරා ඇපල් නිෂ්පාදනය.වර්ෂ 2010 දී ඇපල් ටොන් මිලියන 69 ක් පමණ ලෝකය පුරා ඵල දැරූ අතර එයින් භාගයක් පමණම චීනයේ නිෂ්පාදනය කරන ලදි. දෙවනියට වැඩිම නිෂ්පාදනයක් දක්නට ලැබෙන්නේ ඇමරිකාවේ වන අතර එය ලෝක නිෂ්පාදනයෙන් 6% කට වඩා වැඩි වේ. 2009 දී විශාලතම ඇපල් අපනයනය කරන්නන් චීනය, ඇමරිකාව, පෝලන්තය, ඉතාලිය, චිලි රාජ්‍යය සහ ප්‍රංශය වූ අතර රුසියාව, ජර්මනිය, එංගලන්තය සහ නෙදර්ලන්තය එම අවුරුද්දේ විශාලතම ඇපල් ආනයනය කරන්නන් විය..ඇමරිකාවේ වාණිජව විකුණනු ලබන ඇපල් වලින් 60% කටත් වඩා නිෂ්පාදනය කරනු ලබන්නේ වොෂිංටන් වලය. නවසීලන්තයෙන් සහ වෙනත් සෞම්‍ය කාලගුණය ඇති ප්රදේශ වලින් ආනයනය කරන ඇපල් සමඟ ඇමරිකාව තරඟ කරන අතර එම තරඟකාරීත්වය දිනෙන් දිනම වැඩිවේ..ඕස්ට්රේලියාවේ ඇපල් නිෂ්පාදනයෙන් බහුතරය ගෘහස්ථ පරිබෝජනය සඳහා වේ. 1921 සිට fireblight නම් වන බැක්ටීරියා ආසාදනය හේතු කොට ගෙන නිරෝධායන රෙගුලාසි යටතේ නවසීලන්තයෙන් ඇපල් ආනයනය කිරීම තහනම් කර ඇත..2010 දී වැඩිම ඇපල් නිෂ්පාදනයක් පෙන්වූ රටවල් කීපයක්.රට.නිෂ්පාදනය (ටොන්).අධෝ ලිපිය.People's Republic of China.33 265 186.United States.4 212 330.Turkey.2 600 000.Italy.2 204 970.India.2 163 400.Im.Poland.1 858 970.France.1 711 230.Brazil.1 275 850.World.69 569 612.A.සැළකිය යුතු නිෂ්පාදනයක් ඇති අනෙකුත් රටවල් ලෙස රුසියාව, යුක්රේනය, ආර්ජන්ටිනාව, ජර්මනිය සහ ජපානය දැක්විය හැක..මිනිස් පරිබෝජනය[සංස්කරණය].සුපිරි වෙළදසැළක ඇති විවිධ වර්ගයේ ඇපල් ප්රබේද.ඇපල් ගෙඩියේ මදය, ඇපල් ගෙඩියේ ඉතිරි සියල්ල බොහෝ විට ආහාරයට ගනියි.ඇපල් බොහෝ විට අමුවෙන් ආහාරයට ගනියි. යන්තමින් විෂ විය හැකි බීජ හැරුනු කොට පොත්තද ඇතුළත්ව මුළු ඇපල් ඵලයම පරිබෝජනය සඳහා සුදුසු වේ. මදය සාමාන්යයෙන් ආහාරයට නොගන්නා අතර එය ඉවත් කරනු ලබයි. අමුවෙන් පරිබෝජනය කිරිමට නිෂ්පාදනය කරනු ලබන ඇපල් termed dessert හෝ table apples වේ..ඇපල් ටින් කිරීමට හෝ යුෂ කිරීමට හැකිය. ඇපල් සයිඩර්(මධ්‍යසාර අඩංගු නොවන, පැණිරස සයිඩර්) නිෂ්පාදනයට ඇපල් අඹරන අතර ඇපල් යුෂ සඳහා පෙරනු ලබයි. යුෂ පැසවීම මඟින් ඝන සයිඩර්, ciderkin සහ විනාකිරි නිෂ්පාදනය කළ හැක. ආසවනය හරහා applejack, Calvados සහ apfelwein වැනි විවිධ මධ්‍යසාර නිෂ්පාදනය කළ හැක. ඇපල් බීජ තෙල් සහ පෙක්ටීන්ද නිෂ්පාදනය කළ හැක..ප්රචලිත භාවිත[සංස්කරණය].ඇපල් යනු ඇපල් කේක්, බදින ලද ඇපල්, ඇපල් ක්‍රම්බල් සහ ඇපල් පයි වැනි බොහෝ අතුරුපස වල අත්‍යාවශ්‍ය අමුද්‍ර‍්‍යයකි. ඒවා බොහෝ විට බේක් කර හෝ ස්ටූ කර භාවිත කරන අතර වියළා ආහාරයට ගැනීම හෝ පසු භාවිතය සඳහා නැවත සකස් කළ හැක (වතුරෙන්, මධ්‍යසාර හෝ වෙනත් ද්‍රවයකින් පොඟවා). Puréed ඇපල් සාමාන්යයෙන් ඇපල් සෝස් ලෙස හඳුන්වයි. ඇපල් ජෙලි සහ බටර් බවටද පත් කරයි. ඒවා බොහෝ විට මාංස ආහාර වල භාවිතා කරයි..ඇමරිකාවේ ටොෆී ඇපල් යනු උණුසුම් ටොෆියකින් ඇපල් ගෙඩියක් ආවරණය කර සිසිල් වීමට ඉඩ හැරිමෙන් සාදා ගන්නා සාම්ප්රදායික රස කැවිල්ලකි. එංගලන්තයේ මෙවැනිම ආකාර ගත් රසකැවිලි සූකිරි ඇපල් (ඝන සීනි සිරප් වලින් ආවරණය කළ), කැරමල් ඇපල් (කැරමල් වලින් ආවරණය කළ) ලෙස හඳුන්වයි..මිහිරි අලුත් අවුරුද්දක් සංකේතවත් කිරීමට යුදෙව් අලුත් අවුරුද්දේදී ඇපල් මී පැණි සමඟ ආහාරයට ගනියි..ඇපල් තවාන් සහිත ගොවිපලවල් මහජනයාට විවෘත කරන අතර එමඟින් මිළදී ගන්නන්ට තමාටම ඇපල් නෙලා ගැනීමේ අවස්ථාව ලබා දේ..පෙති කපන ලද ඇපල් වාතයට නිරාවරණය වූ විට එහි ඔක්සිජන් හේතු කර ගෙන ස්වාභාවික පීනොලික් සාරය මෙලනින් බවට පරිවර්තනය වන නිසා දුඹුරු පැහැයට හැරේ. වෙනස් ප්රබේද වල මෙම දුඹුරු පැහැයට හැරීමේ ප්‍රවණතාවය වෙනස් වේ. අල්පාම්ලිත ජලය භාවිතයෙන් මෙය වළක්වා ගත හැක..කාබනික නිෂ්පාදනය[සංස්කරණය].සේදීමෙන් පසු ජල පෙරහනක දැමූ කාබනික ඇපල්..කාබනික ඇපල් බහුලව නිෂ්පාදනය කරන්නේ ඇමරිකාවේය. රෝග ප්රතිරෝදී වගා භාවිතයෙන් ඉතා කුඩා තවාන් ප්රමාණයක් වාණිජව සාර්ථක වුවද යුරෝපයේ කාබනික නිෂ්පාදනය වෙනස් වේ. ඇතැම් පලිබෝධ වලට බාහිර අවහිරයක් ඇති කරන කිරිමැටි ආලේපය මඟින් ඇපල් හිරු එළියට පිළිස්සීමද වළක්වා ගත හැක..ආසාත්මිකතා[සංස්කරණය].බොහෝ විට උතුරු යුරෝපයේ දක්නට ලැබෙන එක් ආසාත්මිකතා වර්ගයක් birch ඇපල් සින්ඩ්‍රෝමය ලෙස හඳුන්වයි. එය බොහෝ විට birch pollen වලටද ආසාත්මිකතාවයක් දක්වන පුද්ගලයන් අතර දක්නට ලැබේ. මෙම ආසාත්මිකතාවය birch pollen වලට සමාන ඇපල් වල ඇති ප්‍රෝටීනයක් නිසා ඇති වන අතර මෙම ප්‍රෝටීනයෙන් බලපෑම් ඇති වන පුද්ගලයින්ට අනෙකුත් පළතුරු, ඇට වර්ග සහ එළවළු වලටද ආසාත්මිකතා ඇති විය හැක. මුඛ ආසාත්මිකතා සින්ඩ්‍රෝමයේදී මුඛය සහ උගුර කැසීම සහ දැවිල්ල සහිත ඉදිමුම දක්නට ලැබේ. නමුත් ඉතාම කලාතුරකින් ජීවිතයට හානි දායක අසංරක්ෂණත්වය ඇති විය හැක. මෙම තත්වය ඇති වන්නේ ඇපල් අමුවෙන් ආහාරයට ගත් විට පමණක් වන අතර පිසීමේදී ආසාත්මිකතාකාරකය නිෂ්ප්‍රභා වේ. ඇපල් ප්‍රබේදය, පරිණත වූ ස්වාභාවය සහ ගබඩා කිරීමේ තත්ව මත තනි පළතුරක ඇති වන ආසාත්මිකතාකාරක සංඛ්‍යාව වෙනස් විය හැක. දිගු කාලීන ගබඩා කිරීම, birch ඇපල් සින්ඩ්‍රෝමය ඇති කරන ප්‍රෝටීන සංඛ්‍යාව වැඩි කිරීමට හේතු විය හැක..මධ්‍යධරණී ප්රදේශ වැනි ඇතැම් ප්රදේශ වල ඇතැම් පුද්ගලයින්ට ඇපල් පීච් වලට දක්වන සමානතාවය නිසා හානිකර බලපෑම් ඇතිවේ. මෙම ආසාත්මිකතා වලට මුඛ ආසාත්මිකතා සින්ඩ්‍රෝමයද, බොහෝ විට වමනය, උදර වේදනාව සහ කුෂ්ට වැනි එයට වඩා බරපතල රෝග ලක්ෂණ ඇති කරන අතර ඒවා ජීවිතයට හානි දායක විය හැක. මෙම ආසාත්මිකතාවය ඇති පුද්ගලයින්ට අනෙකුත් පළතුරු, ඇට වර්ග සහ එළවළු වලටද ආසාත්මිකතා ඇති විය හැක. මෙම ආසාත්මිකතාවය ඇති කරන ප්‍රෝටීනය පිසීමේදී නිෂ්ප්‍රභා නොවන නිසා මෙම ආසාත්මිකතාවය ඇති පුද්ගලයින්ට ඇපල් අමුවෙන් හෝ පිසීමෙන් ආහාරයට ගත නොහැක. අස්වැන්න නෙලා වැඩි කාලයක් ගත නොවූ හොඳින් මේරූ ඇපල් වල මෙම ආසාත්මිකතාවය ඇති කරන ප්‍රෝටීනය බහුලව දක්නට ලැබේ..අභිජණනය මඟින් මෙම ආසාත්මිකතා වලට යටත් නොවන ඵලයක් නිපදවීමට තවමත් හැකියාවක් ලැබී නොමැත..පෝෂණ ගුණය[සංස්කරණය].ඇපල්, පොත්ත සමඟ (කෑමට සුදුසු කොටස්).Nutritional value per 100 g (3.5 oz).Energy.218 kJ (52 kcal).Carbohydrates.13.81 g.- Sugars.10.39 g.- Dietary fiber.2.4 g.Fat.0.17 g.Protein.0.26 g.Water.85.56 g.Vitamin A equiv..3 ug (0%).Thiamine (vit. B1).0.017 mg (1%).Riboflavin (vit. B2).0.026 mg (2%).Niacin (vit. B3).0.091 mg (1%).Pantothenic acid (B5).0.061 mg (1%).Vitamin B6.0.041 mg (3%).Folate (vit. B9).3 ug (1%).Vitamin C.4.6 mg (6%).Calcium.6 mg (1%).Iron.0.12 mg (1%).Magnesium.5 mg (1%).Phosphorus.11 mg (2%).Potassium.107 mg (2%).Zinc.0.04 mg (0%).Percentages are relative to.US recommendations for adults..19 වන ශතවර්ෂ කාලයේ සිටම ඇපල් සෞඛ්‍යයට හිතකර පළතුරක් ලෙස සැළකූ බවට හොඳම උදාහරණයක් ලෙස "දවසකට ඇපල් ගෙඩියක් ආහාරයට ගැනීම වෛද්‍යවරයා දුරින් තබයි" යන ආප්තෝපදේශයෙන් දක්වයි. පළතුරු සම්බන්ධ විශේෂඥයකු වන ජේ. ටී. ස්ටින්සන් විසින් මෙම ආප්තෝපදේශය 1904 දී මිසූරිහි ශාන්ත ලුයිස් හිදී පැවැත්වුනු ලෝක පොළෙහි දේශණයක් අතරතුර ප්රකාශ කරන ලදි..පර්යේෂණ මඟින් සොයා ගෙන ඇති ආකාරයට ඇපල් ආහාරයට ගැනීමෙන් මහබඩවැලේ පිළිකාව, පෙනහළු පිළිකාව සහ පුරහ්ස්ථ ග්‍රන්ථි පිළිකාවේ අවධානම අඩු කර ගත හැක. ඇපල් පොතු වල අර්සොලික් අම්ලය (ursolic acid) අඩංගු වන අතර දුඹුරු මේදය පටක සහ skeletal muscle වැඩි කරන අතර ස්ථූලත්වය, ග්ලූකෝස් අමර්ෂය, සුදු මේද පටක සහ අක්මාව ස්ථූල වීමේ රෝගය අඩු කරයි. ඇපල් පොතු පෝෂණ අගය නොදත් විවිධ ශාක රසායනික ද්රව්ය වල මූලාශ්‍ර‍යකි. ඇපල් වල අඩංගු අති ප්රමුඛ පීනෝලික් ශාක රසායනික ලෙස quercetin, epicatechin සහ procyanidin B2 දැක්විය හැක..ඇමරිකාවේ කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවට අනුව සාමාන්‍ය ඇපල් ගෙඩියක් ග්‍රෑම් 242 කින් සහ සැළකිය යුතු ප්‍රමාණයක තන්තු සහ විටමින් C සහිතව කැලරි 126 කින් සමන්විත වෙයි..ඇපල් ජූස් මඟින් මීයන්ගේ neurotransmitter acetylcholine නිෂ්පාදනය වැඩි කරන බව සොයා ගෙන තිබේ. වෙනත් පර්යේෂණ මඟින් මීයන්ට ඇපල් ජූස් ලබා දුන් පසු ඔක්සිකාර හානිය සහ ඥාන පිරිහීම අඩු වීමක් සිදු වන බවටද සොයා ගෙන තිබේ. පළතුරු සාරයෙන් පෝෂණය වන පළතුරු මැස්සන්, සාමාන්‍ය ආහාර වලින් පෝෂණය වන මැස්සන්ට වඩා 10% ක් වැඩිපුර ජීවත් වන බව සොයා ගෙන තිබේ..යොමුව[සංස්කරණය].Apple - Wikipedia, the free encyclopedia. 2013. Apple - Wikipedia, the free encyclopedia. [ONLINE] Available at: [1]. Accessed 21 March 2013..වැඩිදුර කියවීම්[සංස්කරණය].පොත්.Browning, F. (1999). Apples: The Story of the Fruit of Temptation. North Point Press. ISBN 978-0-86547-579-3.Mabberley, D.J. / Juniper, B.E. (2009). The Story of the Apple. Timber Press. ISBN 978-1-60469-172-6.සෞඛ්‍ය හිතකරතාවය පිළිබඳ ශාස්ත්රීය ලිපි.Gerhauser, C. “Cancer chemopreventive potential of apples, apple juice, and apple components”, Planta Medica (2008),74(13):1608–1624..Hyson, D.A. “A Comprehensive Review of Apples and Apple Components and Their Relationship to Human Health”, Advances in Nutrition. An International Review Journal (2011),2(5):408–420..බාහිර යොමු[සංස්කරණය].Apple Facts from the UK's Institute of Food Research.National Fruit Collection (UK).Brogdale Farm (home of the UK's National Fruit Collection).Grand Valley State University digital collections- diary of Ohio fruit farmer Theodore Peticolas, 1863."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ඇපල්&oldid=366212" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.Use dmy dates from March 2013.ඇපල්.Maleae.Plants described in 1803.Sequenced genomes.හොඳ ම ලිපි.සැඟවුණු ප්‍රවර්ග:.Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page.සැකිල්ලෙහි අනීතික දාතම් පරාමිතික සහිත ලිපි.Articles with 'species' microformats.Pages using ISBN magic links.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.Wikispecies.වෙන භාෂාවලින්.Alemannisch.አማርኛ.العربية.Asturianu.Azərbaycanca.Žemaitėška.Бълrapckи.বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী.Català.Čeština.Kaszëbsczi.Dansk.Deutsch.Dolnoserbski.English.Esperanto.Español.Eesti.Euskara.Suomi.Võro.Français.Nordfriisk.Galego.Gaelg.Hornjoserbsce.Magyar.Interlingua.Italiano.한국어.Kernowek.Ladin.Latviešu.MoHroл.Nāhuatl.Napulitano.Plattdüütsch.Nederlands.Norsk nynorsk.Occitan.ИpoH.Kapampangan.Polski.Piemontèis.پښتو.Português.Runa Simi.Pycckий.Srpskohrvatski / cpпckoxpBaTckи.Slovenčina.Slovenščina.Cpпckи / srpski.Svenska.Türkmençe.ykpaïHcbka.Vèneto.Tiếng Việt.中文.Bân-lâm-gú.粵語.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 29 ජූනි 2016 දින දී, 12:21 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
යක්කු එලවන පූසෝ - Muttiya.Loading....This site is best viewed in a modern browser with JavaScript enabled..Something went wrong while trying to load the full version of this site. Try hard-refreshing this page to fix the error..යක්කු එලවන පූසෝ.sevirudana.බළලෙකුගේ සම්බන්ධතාවය 🐈 ♥ ️😽.බොහෝ මිනිසුන් සිතන්නේ බළලුන් කිසිවක් නොකරනවා, කම්මැලියන් සහ කෑම සහ නින්ද හැර වෙන කිසිවක් නොකරන බවයි ....එය එසේ නොවේ!.බළලෙකුගේ මෙහෙවර කුමක්දැයි ඔබ දන්නවාද?.සෑම බළලෙකුටම දිනපතාම අපේ ශරීරයේ එකතු වී ඇති සෘණ ශක්තිය ඉවත් කිරීමේ බලයක් ඇත ... අප නින්දට ගිය විගස එම ශක්තිය ඔවුන් උරා ගනී. පවුල තුළ එක් අයෙකුට වඩා සිටී නම් සහ එක් බළලෙකු පමණක් සිටී නම්, බොහෝ පුද්ගලයින්ගෙන් ශක්තිය අවශෝෂණය කර ගැනීමෙන් එයට අධික නිෂේධාත්මක ප්රමාණයක් රැස් කර ගත හැකිය ....ඔවුන් නිදා සිටින විට, බළලාගේ ශරීරය අපෙන් ඉවත් කරන නිෂේධාත්මක බව මුදා හරියි. අප දැඩි ආතතියට පත් වුවහොත් එම සියලු නිෂේධන ශක්තිය මුදා හැරීමට ඔවුන්ට ප්රමාණවත් කාලයක් නොතිබිය හැකි අතර, එම නිසා එය මුදා හැරීමට හැකි වන තුරු එය මේදය ලෙස එකතු වේ. ඉතින්, ඔවුන් තරබාරු වන අතර ඔබ සිතන්නේ ඔබ ඔවුන්ට පෝෂණය කළේ ආහාරය කියා ය ... නැතහොත් ඒවා ප්රමාණවත් ලෙස චලනය නොවීම නිසා ... සහ සත්‍යය නම් ඔවුන් එසේ නොකරයි. නිවසේ බළලුන් එකකට වඩා සිටීම සතුටක් වන අතර එමඟින් බර ඔවුන් අතර බෙදී යයි..අපි නිදා සිටියදී අනවශ්‍ය ආත්මයන් අපේ නිවසට හෝ කාමරයට ඇතුළු නොවන පරිදි රාත්‍රියේදී ඔවුන් අපව ආරක්ෂා කරයි ... ඒ නිසා ඔවුන් අපේ ඇඳේ නිදා ගැනීමට කැමතියි. අපි හොඳින් ඉන්නවා යැයි ඔවුන් සිතනවා නම් ඔවුන් අප සමඟ නිදා ගන්නේ නැත. අප වටා අමුතු දෙයක් තිබුනේ නම්, ඔවුන් අපේ ඇඳට පැන අපව ආරක්ෂා කරයි ... පුද්ගලයෙකු අපේ නිවසට ආවොත්, බළලුන්ට හැඟෙන්නේ එම පුද්ගලයා අපට හානි කිරීමට හෝ ඔහු නරක යැයි කියා නම්, බළලුන් අපව වට කර ගනී අපව "ආරක්ෂා කරන්න" ....ඔබට බළලුන් නොමැති නම්, අයාලේ යන බළලෙකු ඔබේ නිවසට පැමිණ එය නිවසක් ලෙස හදා වඩා ගන්නේ නම්, ඒ ඒ වේලාවට ඔබට බළලෙකු අවශ්ය නිසා ... එසේ නම් අයාලේ යන පූසා ඔබට උදව් කිරීමට ස්වේච්ඡාවෙන් ඉදිරිපත් විය. එම රැකියාව සඳහා ඔබේ නිවස තෝරා ගැනීම ගැන පූසාට ස්තූති කරන්න. ඔබට වෙනත් බළලුන් සිටී නම් සහ අතරමං වූ බළලා තබා ගැනීමට නොහැකි නම්, ඔහු සඳහා ස්ථානයක් සොයා ගන්න. බළලා පැමිණියේ ශාරීරික මට්ටමින් අප නොදන්නා හේතුවක් නිසා වන අතර, එම මොහොතේ බළලාගේ පෙනුමට හේතුව සිහිනයෙන් ඔබට දැක ගත හැකිය. ණයක් තිබිය හැකිය, ඔහුට ගෙවීමට යම් කර්මයක් තිබේ ... "එබැවින් බළලාට බිය නොවන්න හෝ බිය නොවන්න." හොඳයි, මෙම වගකීම ඉටු කිරීම සඳහා "ඔහුට" එක් ආකාරයකින් හෝ වෙනත් ආකාරයකින් ආපසු පැමිණීමට සිදුවේ ....බළලුන් අපව සුව කරයි..බළලුන් ආකර්ශනීය ජීවීන් වන අතර, ඔවුන් අන් සියල්ලටම වඩා තම අයිතිකරුවන්ට ආදරය කරන නමුත් ඔවුන්ට වෙනස් ආකාරයක ආදරයක් ඇත ....ඔවුන්ගේ ආදරය සත්‍ය බැවින් එය සැක නොකරන්න. ඔවුන් අපේ ශ්‍රේෂ්ඨ හා සැබෑ මිතුරන් වන අතර සියල්ලටත් වඩා හොඳ මිතුරන් ය🐈🐈🐈❤❤❤.🏳️🌈I quoted this from the internet and translated it..thank you❤🐈.ctupramod.sevirudana ඔය සීන් එක මාත් අහලා තියෙනවා... අනේ මන්දා එක ඒක රටවල් වල විශ්වාස එක්ක මම නම් හිතන්නේ ඔයා කථා හැදෙන්නේ.ZonicDesigner.මේක ඇත්තක්ද? එතකොට ගාර්ෆීල්ඩ් මගත් උනේ කාල නෙමේද ?.උඩ දෙක ආතක් එකට gg මේක මිත්‍යාවක් හෝ විශ්වාසය්ක් නෙමේද බ්‍රෝ.ctupramod.ZonicDesigner ඈ? ඒ මොකද්ද ඒ තේරුනේ නෑ.ZonicDesigner.ctupramod udin dapu deka wihiluwata demme me kathawa mn piliganne wage seen ehekt😁😁
|
ජාතික වස්තුව (දකුණු කොරියාව) - විකිපීඩියා.ජාතික වස්තුව (දකුණු කොරියාව).විකිපීඩියා වෙතින්.(කොරියාවේ ජාතික වස්තූන් වෙතින් යළි-යොමු කරන ලදි).Jump to navigation Jump to search.ජාතික වස්තුව.දකුණු කොරියාවේ 24වන ජාතික වස්තුව වන සොක්ගුරාම් ගුහාවේ බුද්ධ ප්‍රතිමාව.කොරියානු නම.හංගුල්.국보.හන්ජා.國寶.ප්‍රතිශෝධිත රෝමානුකරණය.Gukbo.මැකූන්–රයිෂවර්.Kukpo.ජාතික වස්තුවක් (국보; 國寶 : ගුග්බෝ) යනුවෙන් හැඳුන්වනු ලබන්නේ සිය රට සඳහා විශේෂිත කලාත්මක, සංස්කෘතික සහ ඓතිහාසික වටිනාකමක් සහිත යැයි දකුණු කොරියානු රජය විසින් හඳුනාගෙන ඇති ස්පර්ශ වස්තුවක්, කලාකෘතියක්, අඩවියක්, හෝ ගොඩනැගිල්ලකි.[1] මෙම නාමය, සංස්කෘතික උරුම කමිටුවේ විචාරණයකින් පසුව පනවන ලද සංස්කෘතික උරුම ආරක්ෂණ පනත යටතේ සංස්කෘතික උරුම පාලන මණ්ඩලයේ පරිපාලකයා (CHA) විසින් නියම කරන ලද රාජ්‍යය වෙනුවෙන් නම් කරන ලද උරුම ප්‍රභේද කාණ්ඩ අටෙන් එකක් ද වේ.[2].බොහෝ ජාතික වස්තූන් ජනප්රිය සංචාරක ආකර්ෂණ ස්ථාන සහ ප්‍රදර්ශන අංග ද වේ. මෙයට උදාහරණ වශයෙන් ජොංමියෝ රාජකීය පාරම්පරික ආශ්‍රමය, බුල්ගුක්සා විහාරය, සොක්ගුරාම් ගුහාව, සහ හේඉන්සාහි ත්‍රිපිටක කොරියානා ග්රන්ථය වැනි වස්තූන් දැක්විය හැක. 2017 ජනවාරි වන විට, මෙම ලැයිස්තුවේ එකිනෙකට වෙනස් සංලේඛ 320ක් ඇතුළත් විය. ඉන් ඇතැම් ඒවා උප-සංලේඛ ගණනාවකින් ද සමන්විත විය.[1] මෙම වස්තූන් අංකනය කොට ඇත්තේ ඒවා නම් කළ අනුපිළිවෙලට මිස ඒවායේ තනි තනි වටිනාකම සලකා නොවන බව සලකන්න..ජාතික වස්තූන් නම් කොට ඇත්තේ දකුණු කොරියාවේ උරුම සංරක්ෂණ ක්රමය යටතේ ය..පටුන.1 ඉතිහාසය.2 ජාතික වස්තූන් ලැයිස්තුව.2.1 1962 දෙසැම්බර් 20 දින නම්කරන ලද.2.2 1964 මාර්තු 3 දින නම්කරන ලද.2.3 1966 පෙබරවාරි 28 දින නම්කරන ලද.2.4 1967 සැප්තැම්බර් 16 දින නම්කරන ලද.2.5 1968 දෙසැම්බර් 19 දින නම්කරන ලද.2.6 1969 නොවැම්බර් 7 දින නම්කරන ලද.2.7 1970 දෙසැම්බර් 30 දින නම්කරන ලද.2.8 1971 දෙසැම්බර් 21 දින නම්කරන ලද.2.9 1972 මාර්තු 2 දින නම්කරන ලද.2.10 1972 ජූනි 24 දින නම්කරන ලද.2.11 1973 මැයි 4 දින නම්කරන ලද.2.12 1973 ජූලි 10 දින නම්කරන ලද.2.13 1973 දෙසැම්බර් 31 දින නම්කරන ලද.2.14 1974 ජූලි 9 දින නම්කරන ලද.2.15 1974 දෙසැම්බර් 31 දින නම්කරන ලද.2.16 1975 නොවැම්බර් 13 දින නම්කරන ලද.2.17 1976 අප්‍රේල් 23 දින නම්කරන ලද.2.18 1976 දෙසැම්බර් 14 දින නම්කරන ලද.2.19 1977 අගෝස්තු 22 දින නම්කරන ලද.2.20 1978 දෙසැම්බර් 7 දින නම්කරන ලද.2.21 1979 පෙබරවාරි 8 දින නම්කරන ලද.2.22 1979 මැයි 22 දින නම්කරන ලද.2.23 1979 අප්‍රේල් 30 දින නම්කරන ලද.2.24 1980 සැප්තැම්බර් 16 දින නම්කරන ලද.2.25 1981 මාර්තු 18 දින නම්කරන ලද.2.26 1982 මැයි 22 දින නම්කරන ලද.2.27 1982 නොවැම්බර් 16 දින නම්කරන ලද.2.28 1982 දෙසැම්බර් 7 දින නම්කරන ලද.2.29 1984 මැයි 30 දින නම්කරන ලද.2.30 1984 අගෝස්තු 6 දින නම්කරන ලද.2.31 1984 නොවැම්බර් 15 දින නම්කරන ලද.2.32 1984 දෙසැම්බර් 7 දින නම්කරන ලද.2.33 1985 ජනවාරි 8 දින නම්කරන ලද.2.34 1985 මාර්තු 3 දින නම්කරන ලද.2.35 1986 මාර්තු 14 දින නම්කරන ලද.2.36 1986 ඔක්තෝබර් 15 දින නම්කරන ලද.2.37 1986 නොවැම්බර් 29 දින නම්කරන ලද.2.38 1987 මාර්තු 9 දින නම්කරන ලද.2.39 1987 ජූලි 16 දින නම්කරන ලද.2.40 1987 දෙසැම්බර් 26 දින නම්කරන ලද.2.41 1988 ජූනි 16 දින නම්කරන ලද.2.42 1988 නොවැම්බර් 14 දින නම්කරන ලද.2.43 1988 දෙසැම්බර් 28 දින නම්කරන ලද.2.44 1989 අප්‍රේල් 10 දින නම්කරන ලද.2.45 1989 අගෝස්තු 1 හෝ ඉන් පසුව නම්කරන ලද.3 මේවාත් බලන්න.4 සටහන්.5 ආශ්‍රේයයන්.6 බාහිර සබැඳි.ඉතිහාසය[සංස්කරණය].කොරියානු සංස්කෘතික වස්තූන් පිළිබඳ පළමු ලැයිස්තුව නිර්මාණය කරන ලද්දේ 1938 ජපන් යටත් විජිත පාලන සමයේ කොරියාවේ ආණ්ඩුකාර-ජනරාල්වරයා විසිනි. මෙය "ජොසොන් රාජවංශ වස්තූන් පනත" හා සමගාමීව නිර්මාණය කිරීම සිදු විය.[3].1955දී, දකුණු කොරියානු රජය විසින් මින් පෙර ජපන් යටත් විජිත සමයේ කොරියාව තුළ නිකුත් කෙරුණු කොරියානු වස්තූන් සංරක්ෂණ ආඥාව යටතේ පැවති අංග ජාතික වස්තූන් ලෙස නම් කරන ලදී. වත්මන් ලැයිස්තුව 1962 දෙසැම්බර් 20 දින ප්රකාශයට පත් කෙරුණේ යැයි සැලකෙන්නේ ජාතික ප්‍රතිසංස්කරණය සඳහා ශ්‍රේෂ්ඨ කවුන්සිලය විසින් සංස්කෘතික ආරක්ෂණ පනත ක්රියාත්මක කළ දිනය ආශ්‍රය කර ගනිමිනි. එකල "ජාතික වස්තූන්" ලැයිස්තුව යටතට අංග 116ක් ඇතුළත් වූ අතර, මීට අමතරව "වස්තූන්" ලෙස නම් කෙරුණු වෙනත් අංග රාශියක් ද විය.[4].එතැන් සිට මෙම ලැයිස්තුවෙහි සංශෝධන ගණනාවක්ම සිදු විය. වඩාත් මෑතක දී, එනම් 2004දී මෙම ලැයිස්තුවෙහි එවැනි සංශෝධන සිදු විය..මේ හැරුණු විට දකුණු කොරියාවේ ජීවමාන ජාතික වස්තුව යනුවෙන් හඳුන්වන තවත් උරුම ප්‍රවර්ගයක් ඇති අතර, එමගින් අදහස් වන්නේ අස්පර්ශ සංස්කෘතික දේපළවල භාරකරුවන් හෝ පවත්වාගෙන යන්නන් ය..ජාතික වස්තූන් ලැයිස්තුව[සංස්කරණය].1962 දෙසැම්බර් 20 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].නම්දේමුන් (සුංන්‍යේමුන්), කොරියාවේ 1වන ජාතික වස්තුව..බුක්හන්සන් ස්මාරකය, කොරියාවේ 3වන ජාතික වස්තුව.චොම්සොංදේ නිරීක්ෂණාගාරය, කොරියාවේ 31වන ජාතික වස්තුව..අං. 98; ගොර්යෝ රාජවංශයට අයත් හිදැස් සහිත කොරියානු පිළිහුඩු ඔපය සහිත සුවඳ දාහකයක්; කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්..හුන්මින් ජොංග්‍යුම් ඉයොන්හේ; නියම හුන්මින් ජොංග්‍යුම් ප්‍රභේදය කොරියාවේ 70වන ජාතික වස්තුවයි..හිඳි බුද්ධ ප්‍රතිමාව; කොරියාවේ 79වන ජාතික වස්තුව..රන් ආල්පිත ලෝකඩ භාවනානුයෝගී මෛත්‍රෙය ප්‍රතිමාව (ජාතික වස්තුව අං. 83)..ග්යොංචොන්සා ස්තූපය, කොරියාවේ 86වන ජාතික වස්තුව..රන් කර්ණාභරණ යුගළක්; කොරියාවේ 90වන ජාතික වස්තුව..නම්දේමුන් හෙවත් සුංන්‍යේමුන්, ජුං දිස්ත්‍රික්කය, සෝල්. 2008 පෙබරවාරි 10 දින නම්දේමුන් ගින්නෙන් මෙයට දැඩි හානි සිදුවූ අතර, 2013 මැයි 5 දින ප්‍රතිසංස්කරණය කරන ලදී..වොන්ගක්සා ස්තූපය, මහල් දහයේ ශෛලමය වොන්ගක්සා ස්තූපය, තප්ගොල් උද්‍යානය, ජොංනෝ දිස්ත්‍රික්කය, සෝල්.බුක්හන්සන් ස්මාරකය; සිල්ලාහි ජින්හ්‍යුං රජුගේ බුක්හන්සන් දේශසීමා පරීක්ෂාව අනුස්මරණය කෙරේ; කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්..ගෝදල්සා අඩවියේ ස්තූපය, යෝජු ප්‍රාන්තය.සංසාජාසොක්ද්‍යුං, බොප්ජුසාහි ද්විත්ව සිංහ ශෛලමය ලන්තෑරුම, බෝඉයුන් ප්‍රාන්තය.තප්-ප්යොං-රිහි සත් මහල් ශෛලමය ස්තූපය, චුංජු.බොංසොන් හොංග්යොංසා ශිලාව, චොනාන්.නංහ්යේහ්වාසං බෞද්ධ භික්ෂුවගේ ස්තූපය සමග ඇති ශිලා ස්තම්භය, සොංජුසා, බොර්යොං.ජොංනිම්සා විහාර භූමියේ පංච මහල් ශෛලමය ස්තූපය, බුයෝ ප්‍රාන්තය.බෙක්ජන්ගම් ආශ්‍රමය ඉදිරිපස පිහිටි තුන් මහල් ශෛලමය ස්තූපය, සිල්සංසා, නම්වොන්.මිර්යුක්සාහි ශෛලමය ස්තූපය, ඉක්සන්.ග්වාඉයොම්සාහි ගක්හ්වංජොන් ශාලාව ඉදිරිපිට ශෛලමය ලන්තෑරුම, ගුර්යේ ප්‍රාන්තය.මුවිසාහි ග්‍යුංනක්ජොන් ශාලාව, ගංජින් ප්‍රාන්තය.ගෝජෝඅම් ආශ්‍රමයේ යොංසන්‍ජොන් ශාලාව, යුන්හේසා, යොංචොන්.බොංජොංසා විහාරයේ ග්‍යුංනක්ජොන් ශාලාව, අන්දොං.සින්සේ-දොංහි සත් මහල් ගඩොලු ස්තූපය, අන්දොං.බුසෝක්සාහි මුර්යංසුජොන් හාලාව ඉදිරිපිට පිහිටි ශෛලමය ලන්තෑරුම, යොංජු.බුසෝක්සාහි මුර්යංසුජොන් ශාලාව, යොංජු.බුසෝක්සාහි ජෝසාදං ශාලාව, යොංජු.බුල්ගුක්සාහි දබෝතප් (වස්තු සම්භාර ස්තූපය), ග්යොංජු.සොක්ගාතප් (ශාක්‍යමුණි ස්තූපය), බුල්ගුක්සාහි තුන් මහල් ස්තූපය, ග්යොංජු.බුල්ගුක්සාහි යොන්හ්වාග්යෝ සහ චිල්බොග්යෝ පාලම්, ග්යොංජු.චොන්ගුන්ග්යෝ සහ බේගුන්ග්යෝ පාලම්, බුල්ගුක්සාහි පිවිසුම වෙත දිවෙන ද්විත්ව-කාණ්ඩ ආරෝහණය සහ පාලම, ග්යොංජු.සොක්ගුරාම් ගුහාව සහ බුද්ධ ප්‍රතිමාව, ග්යොංජු.සිල්ලාහි තේජොං මුයොල් රජුගේ ස්මාරකය, ග්යොංජු.බුල්ගුක්සාහි හිඳි රන්-ආලේපිත ලෝකඩ වෛරෝචන බුද්ධ ප්‍රතිමාව, ග්යොංජු.බුල්ගුක්සාහි හිඳි රන්-ආලේපිත ලෝකඩ අමිතාභ බුද්ධ ප්‍රතිමාව, ග්යොංජු.බේංන්‍යුල්සාහි සිටගත් අන්-ආලේපිත භෛසජ්‍යගුරු බුද්ධ ප්‍රතිමාව, ග්යොංජු.සොංදොක් රජුගේ ඝණ්ඨාරය; මහා සොංදොක් රජුගේ පූජනීය ඝණ්ඨාරය, ග්යොංජු ජාතික කෞතුකාගාරය, ග්යොංජු.බුන්හ්වංසාහි ශෛලමය ස්තූපය, ග්යොංජු.චොම්සොංදේ, ග්යොංජු.හේඉන්සාහි ත්‍රිපිටක කොරියානා, හප්චොන් ප්‍රාන්තය.ජින්හ්‍යුං රජුගේ දේශසීමා පරීක්ෂාව අනුස්මරණය කෙරෙන චංන්‍යොංහි ස්මාරකය, චංන්‍යොං ප්‍රාන්තය.සුල්ජොං-රිහි තුන් මහල් ශෛලමය නැගෙනහිර ස්තූපය, චංන්‍යොං ප්‍රාන්තය.හ්වාඉයොම්සාහි සිංහ රූ සතරකින් ආධාර වන තුන් මහල් ශෛලමය ස්තූපය, ගුර්යේ ප්‍රාන්තය.සංවොන්සාහි ලෝකඩ ඝණ්ඨාරය, ප්යොංචං ප්‍රාන්තය.ගුහ්වං-දොංහි තුන් මහ්ල ශෛලමය ස්තූපය, ග්යොංජු.ගෝසොන්සාහි තුන් මහල් ශෛලමය ස්තූපය, ග්යොංජු.නාවොන්-රිහි පංච මහල් ශෛලමය ස්තූපය, වොල්සොං, ග්යොංජු.ජොංහ්යේසාහි මහල් දහතුනේ ශෛලමය ස්තූපය, ග්යොංජු.යොංදුසා භූමියේ යකඩ බෞද්ධ කොඩිගස, චොංජු.සොංග්වංසාහි දැවමය ත්‍රිරූපක බෞද්ධ ප්‍රතිමාව, සුන්චොන්.ගොර්යෝහි ගෝජොංගේ ආඥාව, සොංග්වංසා, සුන්චොන්.බොරිම්සාහි තුන් මහල් ස්තූපය සහ ශෛලමය ලන්තෑරුම, ජංහ්‍යුං ප්‍රාන්තය.බුසොක්සාහි හිඳි මැටි බුද්ධ ප්‍රතිමාව, යොංජු.බුසොක්සාහි ජෝසාදං ශාලාවේ බිතු සිතුවම, යොංජු.සංග්යේසාහි ජින්ගම්සොන්සා බෞද්ධ භික්ෂුව සඳහා වූ ශිලාව, හාදොං ප්‍රාන්තය.වොල්ජොංසාහි අෂ්ටාස්‍රාකාර නව මහල් ස්තූපය, ප්යොංචං ප්‍රාන්තය.සුදොක්සාහි දේයුංජොන් ශාලාව, යේසන් ප්‍රාන්තය.දොගප්සාහි හේතල්මුන් දොරටුව, යොංනම් ප්‍රාන්තය.ගංන්‍යුංහි නිල තානායමකට පිවිසෙන දොරටුව.හේඉන්සාහි ජංක්යොංපන්ජොන්, ත්‍රිපිටක කොරියානා තැනැපත් කොට ඇති ගොඩනැගිල්ල.යොන්ගොක්සාහි නැගෙනහිර ස්තූපය, ජිරිසන් බෑවුමේ පිහිටි සිල්ලා-යුගයේ විහායරකි.; ගුර්යේ ප්‍රාන්තය.යොන්ගොක්සාහි උතුරු ස්තූපය, ගුර්යේ ප්‍රාන්තය.බොප්ජුසාහි පල්සං‍ජොන් ශාලාව, බෝයුන් ප්‍රාන්තය.සොංග්වංසාහි ගුක්සාජොන් ශාලාව, සුන්චොන්.සංබොංසාහි බෞද්ධ භික්ෂු චොල්ගම්සොන්සාගේ ස්තූපයක්, හ්වාසුන් ප්‍රාන්තය.ජංගොක්සාහි හිඳි භෛසජ්‍යගුරු බුද්ධ ප්‍රතිමාව, චොන්ග්යොං ප්‍රාන්තය.බොප්චොන්සාහි ජාතික ආචාර්ය ජිග්වංගුක්සාගේ ස්තූපය සමග ඇති ශිලාව, වොන්ජු.සිංහ හැඩැති පියන සහිත සෙලඩන් සුවඳ දාහකය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.මකර හැඩැති සෙලඩන් වයින් බඳුන, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.ග්‍යුම්සන්සාවේ මිර්යුක්ජොන් ශාලාව, ගිම්ජේ.දොපියන්සාහි හිඳි යකඩ වෛරරෝචන බුද්ධ ප්‍රතිමාව, චොල්වොන් ප්‍රාන්තය.බොප්ජුන්සාහි නෙළුම් හැඩැති ශෛලමය පාත්‍රය, බෝයුන් ප්‍රාන්තය.කඟවේන-හැඩැති පියන සහිත සෙලඩන් සුවඳ දාහකය, ගන්සොං කලා කෞතුකාගාරය, සෝල්.එබ්බවූ විලෝ, උණ, නෙළුම්, පන් සහ මැන්ඩරින් තාරා මෝස්තර සහිත සෙලඩන් කුණ්ඩිකාව, ගන්සොං කලා කෞතුකාගාරය, සෝල්.හ්වේඔම්සාහි ගක්හ්වංජොන් ශාලාව, ගුර්යේ ප්‍රාන්තය.එබ්බවූ කොකුන්ගේ සහ වලාකුළු මෝස්තර සහිත සෙලඩන් බඳුන, ගන්සොං කලා කෞතුකාගාරය, සෝල්.ජොසොන් රාජවංශය ස්ථාපනයට සිදුකළ විශිෂ්ට සේවාව වෙනුවෙන් සිම් ජිබෙක් හට පිරිනැමූ ප්‍රශංසාත්මක සහතිකය, දොං-ආ විශ්වවිද්‍යාලය, බුසන්.හුන්මින් ජොන්ග්‍යුම්.දොංගුක් ජොන්ගුන්, නිවැරදි කොරියානු උච්චාරණය පිළිබඳ ශබ්දකෝෂය.ග්යේමි වක්‍රීය වර්ෂය (ක්රි.ව. 563) සඳහන් අභිලේඛනයක් සහිත රන් ආලේපිත ලෝකඩ බුද්ධ ප්රතිමා ත්‍රිත්වය.කුඩා පිළිමගෙයි අන් ආලේපිත ලෝකඩ බුද්ධ ප්රතිමා ත්‍රිත්වය.තාරා හැඩැති සෙලඩන් ජල විසුරුවනය.ප්යෝචුංසාහි එබ්බවූ රිදී මෝස්තර සහිත ලෝකඩ සුවඳ දාහකය, මිර්යැං.යුධ දිනපොත, යි සුන්සින් සෙන්පති‍යාගේ ලිපි ගොනුව සහ යුධ වාර්තාවේ සටහන්, හ්යොන්චුංසා, ආසන්.තම්නිහි පස් මහල් ශෛලමය ස්තූපය, උයිසොං ප්‍රාන්තය.රන් ආලේපිත ලෝකඩ භාවනානුයෝගී මෛත්‍රෙය ප්‍රතිමාව, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.ග්යොංජුහි, ගුහ්වං-රිහි හිඳි රන් ආලේපිත ලෝකඩ බුද්ධ ප්‍රතිමාව, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.ග්යොංජුහි, ගුහ්වං-රිහි සිටගත් රන් ආලේපිත ලෝකඩ බුද්ධ ප්‍රතිමාව, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.ගම්සන්සාහි සිටගත් ශෛලමය මෛත්‍රෙව බෝධිසත්ත්ව ප්‍රතිමාව, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.ගම්සන්සාහි හිටගත් ශෛලමය අමිතාභ බුද්ධ ප්‍රතිමාව, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.රන් ආලේපිත ලෝකඩ භාවනානුයෝගී මෛත්‍රෙය ප්‍රතිමාව, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.සෝසන්හි ගලින් නෙළූ ත්‍රිත්ව බුද්ධ ප්රතිමා.සින්ම්යෝ චක්‍රීය වර්ෂය (ක්රි.ව. 571) අභිලේඛනය කොට ඇති රන් ආලේපිත ලෝකඩ ත්‍රිත්ව බුද්ධ ප්රතිමා, යොන්ගින්.ග්යොංචොන්සාහි ග්යොංචොන්සා ස්තූපය, මහල් 10කින් යුත් ශෛලමය ස්තූපය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.රන් කිරුළු සොහොන්ගැබෙන් හමුවූ සිල්ලාවේ කිරුළ; ග්යොංජු ජාතික කෞතුකාගාරය, ග්යොංජු.රන් කිරුළු සොහොන්ගැබෙන් හමුවූ කොරියාවේ රත්රන් බඳපටිය, ග්යොංජු ජාතික කෞතුකාගාරය, ග්යොංජු.රන් ගාංචුව, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.රත්රන් කර්ණාභරණ යුගළක්, පැරණි සිල්ලා යුගය (ක්රි.ව. 500-600). පුබුදොං සොහොන්ගැබෙන් හමු විය; පෝමුන්-දොං, ග්යොංජු, උතුරු ග්යොංසං පළාත..පැරණි සිල්ලා යුගයට (ක්රි.ව. 500-600) අයත් අසුපිට නැගි සෙබලකුගේ හැඩය සහිත කාශ්ම බඳුනක්; උතුරු ග්යොංසං පළාතේ, ග්යොංජු නගරයේ, නෝසෝ-දොංහි ග්‍යුම්න්‍යොං-චොංවලින් හමු විය..රිදියෙන් විලෝ සහ දිය සැවුල් මෝස්තර සහිත සෙලඉන් කුණ්ඩිකාවක්, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.මිදි මෝස්තර හා යකඩ යටිඔපය සහිත සුදු පෝසිලේන් බුජම, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.කොමඩු හැඩැති සෙලඩන් බෝතලයක්, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.සෙලඩන් හිදැස් සහිත සුවඳ දාහකය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.ඉබ්බකුගේ හැඩැති සෙලඩන් කුණ්ඩිකාවක්, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.නෙළුම් සහ ලියවැල් කැටයම් කළ සෙලඩන් බඳුනක්, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.පියෝනි ශාක කැටයම් සහිත සෙලඩන් බුජමක්, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.ගල්හංසා තෙමහල් ශෛලමය ස්තූපය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.නම්ග්යේවොන් සත් මහල් දැවමය ස්තූපය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.බොප්චොන්සාහි අතිපූජ්‍ය ජිග්වං අනුස්මරණ ස්තූපය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.ජොංතෝසාහි අතිපූජ්‍ය හොංබොප් අනුස්මරණ ස්තූපය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.ජුංහ්‍යුංසන්සොංහි ද්විත්ව සිංහ ශෛලමය පහන් කණුව, බුක් දිස්ත්‍රික්කය, ග්වංජු.හ්‍යුංබොප්සාවලින් හමුවූ යෝම්ගෝ භික්ෂුවගේ ස්තූපය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.සන්චොංහි, බොම්හන්-රිහි තෙමහල් ශෛලමය ස්තූපය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.ග්යේයු චක්‍රීය වර්ෂයේ අභිලේඛනය සහිත ත්‍රිත්ව අමිතාභ බුද්ධ ප්‍රතිමාව සහ පිරිවර ඇතුළු බෞද්ධ රූ 28, චොංජු.මිදි පොකුරු මෝස්තර යකඩ යටිඔපය සහිත සුදු පෝසිලේන් බුජම, එව්හා කාන්තා විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.ග්යේයු අභිලේඛනය සහිත දහසක් බුදුන් ශිලාව, ගොංජු.ගුන්වි ත්‍රිත්ව බුද්ධ ප්‍රතිමාව සහ ගුහාව, ගුන්වි ප්‍රාන්තය.යි ජේ-හ්යොන්ගේ ආලේඛය සිතුවම, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.අන් හ්යං‍ගේ ආලේඛය සිතුවම, යොංජු.ගම්‍යුන්සාහි තෙමහල් ශෛලමය ස්තූපය, ග්යොංජු.යකඩ යටිඔපයෙන් යුතුව විලෝ මෝස්තර සහිත සෙලඩන් බෝතලය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.කොමඩු හැඩයෙන් යුතුව පියෝනි සහ කපුරු ගිල්ලවූ මෝස්තර සහිත සෙපඩන් බෝතලය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.ගිල්ලවූ ලියවැල් මෝස්තර සහිත සෙලඩන් පාත්‍රය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.ගිල්ලවූ පියෝනි මෝස්තර සහිත වට්ටක්කා හැඩැති සෙලඩන් කොතලය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.1964 මාර්තු 3 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].117. බොරිම්සා විහාරයේ හිඳි යකඩ වෛරෝචන බුද්ධ ප්‍රතිමාව, ජංහ්‍යුං ප්‍රාන්තය.118. රන් ආලේපිත ලෝකඩ කල්පනාවෙහි නියුතු මෛත්‍රෙය බෝධිසත්ත්ව ප්‍රතිමාව, සම්සුං කලා කෞතුකාගාරය, සෝල්.119. යොංගා යුගයේ සත්වන වර්ෂයේ අභිලේඛනයක් සහිත සිටි රන් ආලේපිත ලෝකඩ බුද්ධ ප්‍රතිමාව, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.120. යොංජුසා ඝණ්ඨාරය, යොංජුසා විහාරය, හ්වාසොං.121. හහෝයිතල් සහ බ්යොංසන්තල් වෙස්මුහුණු, අන්දොං.122. ජින්ජොන්සා විහාර භූමියේ තෙමහල් ශෛලමය ස්තූපය, යංන්‍යොං ප්‍රාන්තය.1966 පෙබරවාරි 28 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].123. ඉක්සන්හි වංගුං-රි පස් මහල් ශෛලමය ස්තූපයෙන් හමුවූ පුරාවස්තු, ජොන්ජු ජාතික කෞතුකාගාරය, ජොන්ජු.124. හන්සොංසා විහාරයෙන් හමුවූ හිඳි කිරිගරුඬ බෝධිසත්ත්ව ප්‍රතිමාව, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.125. ශෙලමය ආවරණය හා කොළ පැහැ ඔපය සහිත අවමංගල බඳුන, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.1967 සැප්තැම්බර් 16 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].126. බුල්ගුක්සා විහාරයේ තෙමහල් සොක්ගාතප් ස්තූපයේ ඇතුළතින් සොයාගැනුණු පුරාවස්තු, ග්යොංජු (උප-සංලේඛ 28කි).1968 දෙසැම්බර් 19 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].127. සම්යං-දොංහි රන් ආලේපිත ලෝකඩ සිටි අවලෝකිතේශ්වර බෝධිසත්ත්ව ප්‍රතිමාව, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.128. සිටගත් රන් ආලේපිත ලෝකඩ අවලෝකිතේශ්වර බෝධිසත්ත්ව ප්‍රතිමාව, හොආම් කලා කෞතුකාගාරය, යොංගින්.129. සිටි රන් ආලේපිත ලෝකඩ බෝධිසත්ත්ව ප්‍රතිමාව, ලීඋම් කලා කෞතුකාගාරය, යොංගින්.130. ජුක්ජං-දොංහි පස් මහල් ශෛලමය ස්තූපය, සොන්සන්, ගුමි.1969 නොවැම්බර් 7 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].131. ජොසොන් රාජධානියේ ආදිකර්තෘ වන තේජෝ රජුගේ පවුල් නාම ලේඛනය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.132. ජිංබිරොක්, යු සොංර්යොංගේ යුධ මතක සටහන්, අන්දොං.133. නෙළුම් පොහොට්ටුවක හැඩැති පෝසිලේන් කේතලය, හොආම් කලා කෞතුකාගාරය, යොංගින්.134. රන් ආලේපිත බෝධිසත්ත්ව ත්‍රිත්වය, හොආම් කලා කෞතුකාගාරය, යොංගින්.1970 දෙසැම්බර් 30 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].අං.135 දානෝ දිනයේ දර්ශනය හ්යේවොන් පුංසොක්දෝ..රන් කිරුළ සහ අතිරේක ආභරණ, කොරියාවේ 138වන ජාතික වස්තුව.135. හ්යේවොන් පුංසොක්දෝ, සින් යුන්බොක් විසින් සිතුවම් කරන ලද ප්‍රභේදයේ පත්ර තිහකින් යුත් ඇල්බමය, ගන්සොං කලා කෞතුකාගාරය, සෝල්.136. මකර හිසැති පූජාසන කුළුණ, හොඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොංගින්.1971 දෙසැම්බර් 21 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].137. දේගුහි බිසන්-දොංවලින් හමුවූ ලෝකඩ පුරාවස්තු, හෝආම් කලා කෞතුකාගාරය, යොංගින් (උප-සංලේඛ 2).138. රන් කිරුළ සහ අතිරේක ආභරණ, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොංගින්.139. දන්වොන්ගේ අමරණීයයන් රැස්වන අයුරු නිරූපිත සිතුවම, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොංගින්.140. සිප්පිකටු කැඩපත, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොංගින්.141. අනර්ඝ රේඛා මෝස්තර සහ කුඩුම්බි යුගලක් සහිත ලෝකඩ කැඩපත, සූංසිල් විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.142. දොංගුක් ජොංගුන් සම්පූර්ණ වෙළුම් 6 එකතුව, කොන්කුක් විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.1972 මාර්තු 2 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].143. ක්රි.පූ. 200-100 අතර කාලයට අයත් යැයි ඇස්තමේන්තු කොට ඇති ලෝකඩ පුරාවස්තු; සීනු අටක් සහිත ලෝකඩ ගිගිරියක් සහ 14.5cm විෂ්කම්භය සහිත ලෝකඩ කැඩපතක්. ජොල්ලානම්-දෝහි හ්වාසුන් ප්‍රාන්තයේ තේගොං-රිවලින් හමු විය. වර්තමානයේ ග්වංජුහි ග්වංජු ජාතික කෞතුකාගාරයේ තැන්පත් කොට ඇත. (උප-සංලේඛ 6).144. වොල්චුල්සන් කන්දේ ගලින් නෙළූ හිඳි බුද්ධ ප්‍රතිමාව, යොන්ගම් ප්‍රාන්තය.1972 ජූනි 24 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].145. යක්ෂ වෙස්මුහුණු මෝස්තර සහිත ලෝකඩ අඟුරු කබල, යොංසන්-ගු, සෝල්.146. ගංවොන්-දෝහි කැනීම්වලින් හමුවූ පුරාවස්තු, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින් (උප-සංලේඛ 4).1973 මැයි 4 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].147. චොන්ජොන්-රිහි ශිලා කැටයම්, උල්ජු-ගුන්, උල්සන්.1973 ජූලි 10 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].148. සිප්චිල්සචන්ගොග්‍යුම්තොන්ග්යෝ (චීනයේ ඉතිහාසය වෙළුම් 16,17) (ග්රන්ථය), සෝල් ජාතික විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල් (උප-සංලේඛ 2).149. ලු ෂුක්වියෑන් විසින් ලියන ලද චීන සම්භාව්‍ය ග්රන්ථ පිළිබඳ විවරණය, වෙළුම් 4-6, සොංබුක්-ගු, සෝල් (උප-සංලේඛ 2).150. ග්යේමි චලන ලෝහ මුද්‍රණ ක්රමය ආධාර කරගනිමින් මුද්‍රිත සොංජෝප්යෝජොන්චොංන්‍යු, සෝල් ජාතික විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.1973 දෙසැම්බර් 31 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].151. ජොසොන් රාජවංශයේ අනුවාර්ෂික වාර්තා (උප-සංලේඛ 4).152. බිබ්යොන්සා ද්‍යුංනොක් (දේශසීමා ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ වාර්තා), සෝල් ජාතික විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.153. ඉල්සොංනොක් (රාජ මාලිගයේ සහ වැදගත් නිලධාරීන්ගේ දෛනික වාර්තා), සෝල් ජාතික විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.1974 ජූලි 9 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].බෙක්ජේහි කිරුළ, 154වන කොරියානු ජාතික වස්තුව..154. බෙක්ජේහි කිරුළ. සෙන්ටිමීටර 30.7 උසැති ශීර්ෂ පළඳනා ආභරණ යුගලක්, මුල්කාලීන 6වන සියවස (බෙක්ජේ). මුර්යොං රජුගේ සොහොන්ගැබෙන් හමු විය. ගොංජු-සි, චුංචොංනම්-දෝ..155. බෙක්ජේහි කිරුළ. මුර්යොං රජුගේ බිසවගේ රන් ශීර්ෂ පළඳනා ආභරණ, 22.6cm..156. රජකුගේ කර්ණාභරණ යුගළක්, රන් සහ ජේඩ්වලින් නිමකොට ඇත. මුල්කාලීන 6වන සියවස (බෙක්ජේ). මුර්යොං රජුගේ සොහොන්ගැබෙනි..157. රැජිනගේ කර්ණාභරණ යුගළක්, රනින් නිමකොට ඇත. මුර්යොං රජුගේ සොහොන්ගැබෙනි..158. මුර්යොං රජුගේ රැජිනගේ රන් මාල යුගළක්, ගොංජු ජාතික කෞතුකාගාරය, ගොංජු.159. සෙන්ටිමීටර 18.4 දිගැති රජුගේ රන් කොණ්ඩා කටුව, මුල්කාලීන 6වන සියවස (බෙක්ජේ රාජවංශය). මුර්යොං රජුගේ සොහොන්ගැබෙන් හමු විය..160. මුර්යොං රජුගේ රැජිනගේ රිදී වළලු යුගළක්, ගොංජු ජාතික කෞතුකාගාරය, ගොංජු.161. මුර්යොං රජුගේ සොහොන්ගැබෙන් හමුවූ ලෝකඩ කැඩපත්, ගොංජු ජාතික කෞතුකාගාරය, ගොංජු (උප-සංලේඛ 3).162. සොක්සු, යකඩ අඟක් සහිත ආරක්ෂක ආත්මයක ප්‍රතිමාවකි. මුර්යොං රජුගේ සොහොන්ගැබේ පිවිසුමෙනි..163. මුර්යොං රජුගේ සොහොන්ගැබෙන් හමුවූ රජු සහ රැජින වෙනුවෙන් නිමකළ ග්‍රැනයිට් අනුස්මරණ ඵලක යුගල.164. හිස රැඳවුම, ගොංජු ජාතික කෞතුකාගාරය, ගොංජු.165. රජුගේ පාද ඵලකය, ගොංජු ජාතික කෞතුකාගාරය, ගොංජු.166. ප්ලම් සහ උණ මෝස්තර සහිත යකඩ යටිඔපයෙන් යුත් සුදු පෝසිලේන් බුජම, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.167. මිනිස් රුවක හැඩයෙන් යුතු සෙලඩන් වයින් බඳුන, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.168. ප්ලම් සහ කපුරු මෝස්තර සහිත යකඩ යටිඔපයෙන් යුත් සුදු පෝසිලේන් බෝතලය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.169. ගොර්යෝ යුගයට අයත් උණ මෝස්තර සහිත පෝසිලේන් බෝතලය, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය.170. ප්ලම්, පක්ෂි සහ උණ මෝස්තර සහිත නිල් සහ සුදු පෝසිලේන් බුජම, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.171. ලෝකඩ පාද සහිත පාත්‍රය, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.172. ජින්යැං ජොං පවුලේ සොහොන්ගැබෙන් හමුවූ පුරාවස්තු, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.173. තිත් මෝස්තර යකඩ යටිඔපය සහිත හිඳි සෙලඩන් අරහත් රුවක්, ගංනම්-ගු, සෝල්.174. සිල්ලා යුගයට අයත් රන් ආලේපිත ලෝකඩ ඉටිපන්දම් රඳවන යුගළක්, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.175. ගිල්ලවූ නෙළුම් ලියවැල් මෝස්තර සහිත සුදු පෝසිලේන් පාත්‍රය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.176. හොංචි අභිලේඛනය සහිත පයින් හා උණ මෝස්තරවලින් යුත් නිල් සහ සුදු පෝසිලේන් බුජම, දොංගක් විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.177. මුද්‍ර මෝස්තර සහිත බුන්චොං බුජමක්, කොරියා විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.178. කැටයම් කළ මත්ස්‍ය රූ සහිත බුන්චොං පැතලි බෝතලයක්, සෝදේමුන්-ගු, සෝල්.179. කැටයම් කළ මත්ස්‍ය සහ නෙළුම් මෝස්තර සහිත බුන්චොං පැතලි බෝතලයක්, හෝරිම් කෞතුකාගාරය, සෝල්.1974 දෙසැම්බර් 31 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].180. ශිශිරයෙහි භූමිදර්ශනය, කිම් ජොං-හුයිගේ සිතුවමකි, ජොංනෝ-ගු, සෝල්.1975 නොවැම්බර් 13 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].181. රාජ්‍ය විභාගය සමත්වීම වෙනුවෙන් ජං ර්යංසු හට පිරිනමන ලද සහතික පත්‍රය, උල්ජින් ප්‍රාන්තය.1976 අප්‍රේල් 23 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].182. සිටගත් රන් ආලේපිත ලෝකඩ බුද්ධ ප්‍රතිමාව, දේගු ජාතික කෞතුකාගාරය, දේගු.183. සිටගත් රන් ආලේපිත ලෝකඩ බෝධිසත්ත්ව ප්‍රතිමාව, දේගු ජාතික කෞතුකාගාරය, දේගු.184. සිටගත් රන් ආලේපිත ලෝකඩ බෝධිසත්ත්ව ප්‍රතිමාව, දේගු ජාතික කෞතුකාගාරය, දේගු.185. සද්ධර්මපුණ්ඩරික සූත්රය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.1976 දෙසැම්බර් 14 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].186. යැංප්යොංහි සිටගත් රන් ආලේපිත ලෝකඩ බෝධිසත්ත්ව ප්‍රතිමාව, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.1977 අගෝස්තු 22 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].187. සන්හේ-රිහි ව්‍යාජ-ගඩොලු පස් මහල් ස්තූපය, යොන්ග්යැං ප්‍රාන්තය.1978 දෙසැම්බර් 7 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].අං. 191; අවලම්බ සහිත රන් සහ ජේඩ් කිරුළ, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරයේ ප්රදර්ශනයට තබා ඇත..188. අවලම්බ සහිත රත්රන් සහ ජේඩ් කිරුළ, පැරණි සිල්ලා යුගය, දිව්‍යමය අශ්ව සොහොන්ගැබ (චොන්මා-චොං), හ්වංනම්-දොං, ග්යොංජු නගරය, ග්යොංසංබුක්-දෝ.189. සෙන්ටිමීටර 19ක් උසැති රන් හිස්වැස්මක්, පැරණි සිල්ලා යුගය, දිව්‍යමය අශ්ව සොහොන්ගැබෙනි..190. අවලම්බ සහිත රන් බඳපටිය, දිව්‍යමය අශ්ව සොහොන්ගැබෙනි, ග්යොංජු ජාතික කෞතුකාගාරය, ග්යොංජු.191. අවලම්බ සහිත රන් සහ ජේඩ් කිරුළ, පැරණි සිල්ලා යුගය, හ්වංනම්තේචොං සොහොන්ගැබෙන් හමු විය. මෙම කිරුළ 2005 සිට කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරයේ ප්රදර්ශනයට තබා ඇත. නමුත් එහි හිමිකාරීත්වය ග්යොංජු ජාතික කෞතුකාගාරය සතුව පවතියි..192. සෙන්ටිමීටර 120ක් දිගැති අවලම්බ සහිත රත්රන් සහ ජේඩ් බඳපටිය, පැරණි සිල්ලා යුගය; හ්වංනම්තේචොං සොහොන්ගැබේ උතුරු ගොඩැල්ලෙන් හමු විය. ග්යොංජු නගරය, ග්යොංසංබුක්-දෝ..193. කොළ-නිල් වීදුරු කොතලය, සෙන්ටිමීටර 25ක් උසැති ය. (ප්‍රතිසංස්කරණය කළ), පැරණි සිල්ලා යුගයට (ක්රි.ව. 500-600 පමණ) අයත් ය. හ්වංනම්දේචොං සොහොන්ගැබේ දකුණු ගොඩැල්ලෙන් හමු විය. ග්යොංජු, ග්යොංසංබුක්-දෝ..194. පැරණි සිල්ලා යුගයට අයත් රන් ගෙල පළඳනාවක්; හ්වංනම්දේචොං සොහොන්ගැබේ දකුණු ගොඩැල්ලෙන් හමු විය..195. මිචු රජුගේ සොහොන්ගැබෙන් හමුවූ රූප සහිත හිස්වැස්ම, ග්යොංජු ජාතික කෞතුකාගායර, ග්යොංජු.1979 පෙබරවාරි 8 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].196. සිල්ලා යුගයට අයත් සුදු කඩදාසි මත රචිත අවතාංසක සූත්රය, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.1979 මැයි 22 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].197. චොංන්‍යොංසා විහාරයේ බෝගක් භික්ෂුව වෙනුවෙන් ඉදිකළ ස්තූපය.198. සිල්ලා යුගයට අයත් ජින්හ්‍යුං රජුගේ ශිලා ස්තම්භයක්, දන්යං ප්‍රාන්තය.199. දන්සොක්සන් කන්දේ සින්සොන්සා විහාර ගුහාවේ ඇති බෞද්ධ රූ, ග්යොංජු.1979 අප්‍රේල් 30 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].200. සිටගත් රන් ආලේපිත ලෝකඩ බෝධිසත්ත්ව ප්‍රතිමාව, බුසන් කෞතුකාගාරය, බුසන්.1980 සැප්තැම්බර් 16 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].201. බුක්ජි-රිහි ගනික් නෙළූ හිඳි බුද්ධ ප්‍රතිමාව, බොංහ්වා.1981 මාර්තු 18 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].202. අවතාංසක සූත්රය, ජුං-ගු, සෝල්.203. අවතාංසක සූත්රය, ජුං-ගු, සෝල්.204. අවතාංසක සූත්රය, ජුං-ගු, සෝල්.205. ජුංවොන්හි ගොගුර්යෝ ස්මාරකය, චුංජු.1982 මැයි 22 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].206. හේඉන්සා විහාරයේ ගොර්යෝ බෞද්ධ මුද්‍රණ තහඩු, හප්චොන් ප්‍රාන්තය (උප-සංලේඛ 28).1982 නොවැම්බර් 16 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].207. 'දිව්‍යමය අශ්ව' සිතුවමක් සහිත සෑදල පියනක්, දිව්‍යමය අශ්ව සොහොන්ගැබ තුළිනි, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.1982 දෙසැම්බර් 7 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].208. ෂඩාස්‍රාකාර රන් ආලේපිත ලෝකඩ “ශරීර” ආවරකය, ජික්ජිසා විහාරය, ගිම්චොන්.209. ‘බොහ්යොප්’ අභිලේඛනය සහිත පස් මහල් ශෛලමය ස්තූපය, දොංගුක් විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.1984 මැයි 30 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].210. ගොර්යෝ යුගයට අයත් රිදී තීන්තෙන් ලියන ලද සූත්රය (වෙළු. 30), යොන්ගින්.211. සුදු කඩදාසි මත තීන්තෙන් ලියන ලද සද්ධර්මපුණ්ඩරික සූත්රය, සොංබෝ සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථානය, සෝල්.212. සුරමාග්ම සූත්රය, දොංගුක් විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.1984 අගෝස්තු 6 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].ග්‍යුම්ගංජොන්දෝ, කොරියාවේ 217වන ජාතික වස්තුව.213. කුඩා රන් ආලේපිත ස්තූපය, හෝඅම් කලා විශ්වවිද්‍යාලය, යොන්ගින්.214. කේසොංහි හ්‍යුංවංසා විහාරයෙන් හමුවූ ලෝකඩ සුවඳ දාහකය, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.215. රිදී තීන්තෙන් කළ ගොර්යෝ යුගයේ සූත්‍රයක් (වෙළු. 31), යොන්ගින්.216. ඉන්වංජේසෙක්දෝ, ඉන්වංසන් කන්දේ වර්ෂාවකින් පසු පිරිසිදු කිරීම, ජොං සොන්ගේ සිතුවමකි, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.217. ග්‍යුම්ගංජොන්දෝ, කුම්ගංසන්හි සිතුවම, ජොං සොන් විසිනි, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.218. පරිවාර බෝධිසත්ත්වයින් දෙදෙනකු සමග වැඩ හිඳින අමිතාභ සිතුවම, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.219. මුල්කාලීන ජොසොන් රාජවංශ යුගයට අයත් පෝසිලේන් බුජම, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.220. පෝසිලේන් බුජම, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.1984 නොවැම්බර් 15 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].221. හිඳි දැවමය මංජුශ්‍රී ප්‍රතිමාව, සං-වොන්සා විහාරය, ප්යොංචං ප්‍රාන්තය.1984 දෙසැම්බර් 7 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].222. ප්ලම් සහ උණ මෝස්තර සහිත නිල් හා සුදු පෝසිලේන් බුජම, හෝරිම් කෞතුකාගාරය, සෝල්.1985 ජනවාරි 8 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].ග්‍යුන්ජොංජොන් ශාලාව, කොරියාවේ 223වන ජාතික වස්තුව.අං. 224, ග්යොංබොක්ගුං මාලිගයේ ග්යොංහොයිරු මණ්ඩපය.223. ග්යොංබොක්ගුං මාලිගයේ ග්‍යුන්ජොංජොන් ශාලාව, සෝල්.224. ග්යොංබොක්ගුං මාලිගයේ ග්යොංහොයිරු මණ්ඩපය, සෝල්.225. චංදොක්ගුං මාලිගයේ ඉන්ජොංජොන් ශාලාව, සෝල්.226. චංග්යොංගුං මාලිගයේ මියොංජොංජොන් ශාලාව, සෝල්.227. ජොංමියෝ රාකීය පාරම්පරික ආශ්‍රමයේ ප්රධාන ශාලාව, ජොංජොන්, සෝල්.1985 මාර්තු 3 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].228. චොන්සං යොල්චා බුන්යාජිදෝ, ශෛලමය කැටයම් සහිත තල ගෝලයක්. කොරියානු රාජකීය කෞතුකාගාරය, සෝල්.229. බොරුගක් මණ්ඩපයේ දිය ඔරලෝසුව, කොරියානු රාජකීය කෞතුකාගාරය, සෝල්.230. තාරකා විද්‍යාත්මක උපකරණයක් සහ ඔරලෝසුවක්, කොරියා විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.1986 මාර්තු 14 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].231. ලෝකඩ ආයුධ සහ ආම්පන්න සඳහා භාවිතා වූ අච්චු දහතුනක්, සූංසිල් විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.1986 ඔක්තෝබර් 15 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].232. ජොසොන් රාජධානිය ස්ථාපනයට ඉටුකළ විශිෂ්ට මෙහෙය වෙනුවෙන් යි හ්වා හට පිරිනැමූ ප්‍රශංසාත්මක සහිතක පත්‍රය, ජොන්ග්‍යුප්.233. යොංතේ යුගයේ දෙවන වර්ෂය පිළිබඳ අභිලේඛනයක් ඇතුළත් ඇගල්මැටොලයිට් බුජම, බුසන් කෞතුකාගාරය, බුසන්.1986 නොවැම්බර් 29 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].234. රිදියෙන් ඉන්ඩිගෝ පත්ර මත ලියන ලද සද්ධර්මපුණ්ඩරික සූත්රය, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.235. රනින් ඉන්ඩිගෝ පත්ර මත ලියන ලද අවතාංසක සූත්රය, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.1987 මාර්තු 9 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].236. ජංහං-රි විහාර භූමියක බටහිර පස් මහල් ස්තූපය, වොල්සොං, ග්යොංජු..1987 ජූලි 16 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].237. ගෝසන් ගුගොක්සි හ්වාබ්යොං, චාරුලේඛන සහ සිතුවම් සහිත හැකිලුම් තිරය, ගෝයැං.238. යි යොං කුමරුගේ ලිපි ඇලවුම් පොත, මැදි-15වන සියවස, ගෝයැං.1987 දෙසැම්බර් 26 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].239. සොං සියොල්ගේ ආලේඛය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.240. යුන් දුසෝගේ ආලේඛය, හේනම් ප්‍රාන්තය.1988 ජූනි 16 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].241. මහාප්‍රඥාපාරමිතා සූත්රය, හෝඅම් කලා විශ්වවිද්‍යාලය, යොන්ගින්.1988 නොවැම්බර් 14 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].242. බොංප්යොංහි සිල්ලා ස්මාරකය, උල්ජින් ප්‍රාන්තය.1988 දෙසැම්බර් 28 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].243. යෝගාචාර්යභූමි සූත්‍රයේ වෙළුම 11හි විවරණය, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.244. යෝගාචාර්යභූමි සූත්රය වෙළුම 17, මියොංජි විශ්වවිද්‍යාලීය කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.245. ත්‍රිපිටකයේ සුචිය වෙළුම 20, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.246. දේබෝජොක්ග්යොං සූත්රය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.1989 අප්‍රේල් 10 දින නම්කරන ලද[සංස්කරණය].247. උයිදංහි රන් ආලේපිත ලෝකඩ සිටි බෝධිසත්ත්ව ප්‍රතිමාව, ගොංජු.1989 අගෝස්තු 1 හෝ ඉන් පසුව නම්කරන ලද[සංස්කරණය].අං. 295 බෙක්ජේහි කිරුළ, සින්චොන්-රිහි සොහොන් ගොඩැල්ලකින් හමුවූ රන් ආලේපිත ලෝකඩ කිරුළ, නාජු..අං. 296; චිල්ජංසා විහාරයේ බෞද්ධ සිතුවම් පහ, අන්සොං..අං. 317; ජොසොන්හි තේජෝ රජුගේ රාජකීය ආලේඛය සිතුවම; ජොන්ජු-සි, ජොල්ලාබුක්-දෝ..248. ජොසොන් යුගයේ ඇඳි කොරියාවේ සිතියම, ග්වාචොන්.249. දොංග්වොල්දෝ, චංදොක්ගුං සහ චංග්යොංගුං මාලිගාවල හාත්පස පෙන්වන සිතුවම, සෝල්.250. ජොසොන් රාජධානිය ස්ථාපනයට සිදුකළ විශිෂ්ට සේවාව වෙනුවෙන් යි වොන්ගිල් හට පිරිනැමුණු ප්රශංසනීය සහතික පත්‍රය, ජුං-ගු, සෝල්.251. දේස්‍යුං අභිධර්ම සූත්රය, ජුං-ගු, සෝල්.252. නෙළුම් මෝස්තර සහිත පෝසිලේන් බෝතලය, යොන්ගින්.253. ගිල්ලවූ පියෝනි මෝස්තර සමග උන්නත නෙළුම් සහ ලියවැල් මෝස්තර සහිත සෙලඩන් පාත්‍රය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.254. නෙළුම් සහ ශාඛා මෝස්තර ගිල්ලවූ සෙලඩන් බඳුන, ජුං-ගු, සෝල්.255. චුංචොංනම්-දෝවලින් ලැබෙන්නට ඇතැයි සිතිය හැකි ලෝකඩ සීනු, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින් (උප-සංලේඛ 4).256. අවතාංසක සූත්රය, 1 කොටස, ග්යොංගි පළාත් කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.257. අවතංසක සූත්රය, 29 කොටස, ගුඉන්සා විහාරය, දන්යැං ප්‍රාන්තය.258. උණ මෝස්තර සහි. සුදු පෝසිලේන් බෝතලය, යොන්ගින්.259. මකර මෝස්තර සහිත බුන්චොං බුජම, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.260. යකඩ යටිඔපයෙන් යුත් පියෝනි මෝස්තර සහිත බුන්චොං ජරබ්යොං බඳුන, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.261. සුදු පෝසිලේන් බුජම් දෙක, හෝඅම් කලා කෞතුකාගාරය, යොන්ගින්.262. විශාල සුදු පෝසිලේන් බුජම, උහක් සංස්කෘතික පදනම, සෝල්.263. භූමි දර්ශන, මල් සහ පක්ෂි මෝස්තර සහිත නිල් සහ සුදු පෝසිලේන් බුජම, උහක් සංස්කෘතික පදනම, සෝල්.264. නේංසු-රිහි ශිලාව, යොන්ගිල, පෝහං.265. අවතාංසක සූත්රය 13 කොටස, ජොංනෝ-ගු, සෝල්.266. අවතාංසක සූත්රය 2 සහ 75 කොටස්, හෝරිම් කෞතුකාගාරය, සෝල්.267. අභිධර්ම සූත්රය 12 කොටස, හෝරිම් කෞතුකාගාරය, සෝල්.268. අභිදම්බිපාස සූත්රය 11,17; හෝරිම් කෞතුකාගාරය, සෝල්.269. මහා සූත්රය 6 කොටස, හෝරිම් කෞතුකාගාරය, සෝල්.270. වඳුරකුගේ හැඩය ගත් සෙලඩන් වයින් බඳුන, ගන්සොං කලා කෞතුකාගාරය, සෝල්.271. යෝගාචාර්යභූමි සූත්රය පිළිබඳ විවරණය වෙළුම 12, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.272. යෝගාචාර්යභූමි සූත්රය වෙළුම 32, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.273. යෝගාචාර්යභූමි සූත්රය වෙළුම 15, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.274. මකා දමන ලදී (මුලින් මේ යටතේ නම්කොට තිබූ කැස්බෑ නැවකින් හමුවූ ලෝකඩ කාලතුවක්කුව ව්‍යාජ එකක් බව සොයාගැනිණි).275. අසු පිට නැගි මිනිසකුගේ හැඩය ගත් මැටි බඳුන, ග්යොංජු ජාතික කෞතුකාගාරය, ග්යොංජු.276. යෝගාචාර්යභූමි සූත්රය වෙළුම 53, ගාචොන් කෞතුකාගාරය, ඉන්චොන්.277. අවතාංසක සූත්රය 36 කොටස, හන්සොල් සංස්කෘතික පදනම, ජොන්ජු.278. මකා දමන ලදී (මුලින්: ජොසොන්හි තේජොං රජුගේ එකොළොස්වන වර්ෂයේ යි හ්යොං හට පිරිනමන ලද ප්‍රශංසාත්මක සහතික පත්‍රය, යොංදොං ප්‍රාන්තය; මෙය 1657වන වස්තුව ලෙස යළි නම්කරන ලදී)[5].279. අවතාංසක සූත්රය 74 කොටස, ගුයින්සා, දන්යං ප්‍රාන්තය.280. සොංගෝසන් කන්දේ චොන්හ්‍යුංසා විහාරයේ ලෝකඩ ඝණ්ඨාරය, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.281. සුදු පෝසිලේන් වයින් බඳුන, හොරිම් කෞතුකාගාරය, සෝල්.282. හ්‍යුක්සොක්සා විහාරයේ හිඳි දැවමය අමිතාභ බුද්ධ ප්‍රතිමාව සහ සෙසු පුරාවස්තු, යොංජු (උප-සංලේඛ 4).283. තොංගම්හි දෙවන සංස්කරණය, ග්යොංජු.284. මහාප්‍රඥාපාරමිතා සූත්රය 162,170,463 කොටස්, ගංනම්-ගු, සෝල්.285. දේගොක්-රිහි බන්ගුදේ ශිලා කැටයම්, උල්සන්.286. සුදු පෝසිලේන් පාත්‍රය, ලීයුම්, සම්සුං කලා කෞතුකාගාරය, සෝල්.287. න්‍යුංසන්-රි වලින් හමුවූ බෙක්ජේහි රන් ආලේපිත ලෝකඩ සුවඳ දාහකය, බුයෝ ජාතික කෞතුකාගාරය, බුයෝ ප්‍රාන්තය.288. විදොක් රජු විසින් කරවන ලද ශෛලමය බෞද්ධ පූජාවස්තු මංජුසාව, බුයෝ ප්‍රාන්තය[6].289. වංගුං-රිහි පස් මහල් ශෛලමය ස්තූපය, ඉක්සන්.290. තොංදෝසා විහාරයේ දේඋංජොන් ශාලාව සහ පියගැට පෙළ, යැංසන්.291. යොංගම්සුග්යොං, කොරියා විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.292. ඔදේ කන්දේ සංවොන් විහාරය පිළිසකර කිරීම සිහිපත් කෙරෙන සංදේශය, ප්යොංචං ප්‍රාන්තය, ගංවොන්.293. රන් ආලේපිත සිටගත් ලෝකඩ අවලෝකිතේශ්වර බෝදිසත්ත්ව ප්‍රතිමාව, කොරියාවේ ජාතික කෞතුකාගාරය, සෝල්.294. යකඩ, තඹ සහ කොබොල්ට් නිල් යටිඔපය සහිත තෘණ සහ කෘමි රූ ඇතුළත් සුදු පෝසිලේන් බෝතලය, කන්සොං කලා කෞතුකාගාරය, සොංබුක්-ගු, සෝල්.295. බෙක්ජේහි කිරුළක්, සින්චොන්-රි, නාජු, නාජු ජාතික කෞතුකාගාරය.296. විල්ජංසා විහාරයේ බෞද්ධ සිතුවම් පහ, අන්සොං.297. අන්සිම්සා විහාරයේ බෞද්ධ සිතුවම, චොංවොන් ප්‍රාන්තය.298. ගප්සා විහාරයේ බෞද්ධ සිතුවම, ගොංජු.299. සින්වොන්සා විහාරයේ බෞද්ධ සිතුවම, ගොංජු.300. ජංගොක්සා විහාරයේ බෞද්ධ සිතුවම, චොන්ග්යැං ප්‍රාන්තය.301. හ්වේඔම්සා විහාරයේ බෞද්ධ සිතුවම, ගුර්යේ ප්‍රාන්තය.302. චොංගොක්සා විහාරයේ බෞද්ධ සිතුවම, ජින්ජු.303. ස්‍යුංජොංවොන්හි දින‍පොත් වාර්තාව, සෝල් ජාතික විශ්වවිද්‍යාලය, සෝල්.304. ජින්නම්ග්වන් ශාලාව, යෝසු.305. සේබ්යොංග්වන්, තොංග්යොං.306. සම්ගුංන්‍යුසා 3, 4, 5 කොටස්.307. තෙයාන් ප්‍රාන්තයේ ගින් නෙළූ ත්‍රිත්ව බුද්ධ ප්රතිමා.308. දේහ්‍යුංසා විහාරයේ උතුරු ගලින් නෙළූ හිඳි මෛත්‍රෙය බුද්ධ ප්‍රතිමාව, හේනම්.309. විශාල පෝසිලේන් බුජම, සෝල්.310. විශාල පෝසිලේන් බුජම, සෝල්.311. බොංජොංසාහි දේයුංජොන් ශාලාව, අන්දොං.312. චිල්බුරාම් ආශ්‍රමයේ ශෛලමය කුළුණක කැටයම් කරන ලද හිඳි බුද්ධ රූපය, නම්සන්, ග්යොංජු.313. මුවිසාහි ග්‍යුංනක්ජොන් ශාලාවේ ඇති අමිතාභ බිතු සිතුවම, ගංජින් ප්‍රාන්තය.314. සොංග්වංසා විහාරයේ හ්වේඔම්ජොන් ශාලාවේ හ්වේඔම්තෙං සිතුවම, සුන්චොන්.315. බොන්ගම්සාහි ජිජ්‍යුංදේසා බෞද්ධ භික්ෂුවගේ ස්තූපය අසල ඇති ශිලා ස්තම්භය, මුන්ග්යොං.316. හ්වාඅම්සාහි ග්‍යුංනක්ජොන් ශාලාව, වන්ජු ප්‍රාන්තය, උතුරු ජොල්ලා පළාත.317. ජොසොන්හි තේජෝ රජුගේ රාජකීය ආලේඛය, ජොන්ජු, උතුරු ජොල්ලා ප්රදේශය.318. ජුංසොං-රිහි සිල්ලා ස්මාරකය, පෝහං.319. දොංගුයි බෝගම් (පිටපත් 3; කොරියාවේ ජාතික පුස්තකාලය, කොරියානු අධ්‍යයන ඇකඩමිය, සෝල් ජාතික විශ්වවිද්‍යාලය).320. වොරින්චොංගංජිගොක් (ගංගා දහසක් මත ස‍ඳෙහි පිළිබිඹුව පිළිබඳ ගීත), කොරියානු අධ්‍යයන ඇකඩමිය.මේවාත් බලන්න[සංස්කරණය].දකුණු කොරියාවේ ඓතිහාසික අඩවි.ජාතික වස්තුව (උතුරු කොරියාව).කොරියාවේ සංස්කෘතිය.කොරියාවේ ඉතිහාසය.සටහන්[සංස්කරණය].↑ මෙම ලැයිස්තුව ප්රධාන වශයෙන්ම ගොඩනගා ඇත්තේ පහත මූලාශ්ර ඇසුරෙනි: "සංස්කෘතික දේපළ සෙවුම් ප්රතිඵල". සංස්කෘතික උරුම පරිපාලන වෙබ්අඩවිය. සම්ප්‍රවේශය 2017-01-03. සහ "문화재검색" (කොරියානු බසින්). සංස්කෘතික උරුම පරිපාලනය..↑ "National Treasure (국보 國寶)" (Korean බසින්). Empas/EncyKorea. සම්ප්‍රවේශය 2008-04-14.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link).↑ "Heritage classification". Cultural Heritage Administration..↑ 監査院「国宝1号を変更すべき」 (Japanese බසින්). Chosun Ilbo Japan. 2005-11-08. සම්ප්‍රවේශය 2008-01-07. 監査院は「日帝は1938年の『朝鮮宝物令』で文化財を指定した際,南大門を宝物1号に,現在の東大門(現在の宝物1号)を宝物2号に指定したが,光復 (独立)後も1962年にようやく国宝と宝物を指定した際,そのほとんどが日帝の宝物令にそのまま従って指定された」と明らかにした.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link).↑ "국보 (國寶 national treasure)" (Korean බසින්). Yahoo! Korea Encyclopedia.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link).↑ "국보 제278호" (Korean බසින්). CHA. සම්ප්‍රවේශය 2017-01-02.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link).↑ kdaq.empas.com.ආශ්‍රේයයන්[සංස්කරණය].National Museum of Korea, The (1985). Selected Treasures of National Museums of Korea. Seoul: Samhwa Publishing.."Cultural Heritage General Search (database)". Cultural Heritage Administration, Republic of Korea. සම්ප්‍රවේශය 2017-01-02.."문화재검색" (Korean බසින්). Cultural Heritage Administration, Republic of Korea. සම්ප්‍රවේශය 2017-01-02.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link).බාහිර සබැඳි[සංස්කරණය].දකුණු කොරියාවේ ජාතික වස්තූන් හා සබැඳි මාධ්‍ය විකිමාධ්‍ය කොමන්ස් හි ඇත..උරුම වර්ගීකරණය, කොරියාවේ සංස්කෘතික උරුම පරිපාලනය.කොරියානු ජාතික උරුම මාර්ගස්ථ.සැකිල්ල:Heritage preservation in South Korea."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ජාතික_වස්තුව_(දකුණු_කොරියාව)&oldid=480753" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.දකුණු කොරියාවේ ජාතික වස්තූන්.කොරියාවේ පුරාවිද්‍යාව.සැඟවුණු ප්‍රවර්ග:.CS1 maint: unrecognized language.CS1 uses ජපන්-language script (ja).කොරියානු-භාෂා පෙළ ඇතුළත් ලිපි.CS1 කොරියානු-භාෂා මූලාශ්ර (ko).Commons link is locally defined.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.العربية.Català.Deutsch.English.Español.Français.贛語.हिन्दी.Magyar.Bahasa Indonesia.Italiano.日本語.ქართული.한국어.Bahasa Melayu.Nederlands.Pycckий.ไทย.Türkçe.ykpaïHcbka.Tiếng Việt.吴语.中文.粵語.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 18 අප්‍රේල් 2021 දින දී, 07:56 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ සංගමය - විකිපීඩියා.ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ සංගමය.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ සංගමය.පිහිටුම.කොළඹ, ශ්රී ලංකාව.ශ්රී ලංකාවේ ප්රධාන බාලදක්ෂ.ප්රධාන කොමසාරිස්.ගෝඨාභය රාජපක්ෂ.ජනප්‍රිත් ප්රනාන්දු.වෙබ් අඩවිය.www.scout.lk.පටුන.1 ඉතිහාසය.2 බාලදක්‍ෂයකුට ප්රයෝජනවත් ගැට වර්ග.3 ශ්රී ලංකාවේ බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරය.4 ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ විශේෂ සිදුවීම් කිහිපයක්.5 ලෝක බාලදක්ෂ නායකතුමාගේ ලංකා සංචාරය.6 ලංකා පළමු බාලදක්ෂ කණ්ඩායම්.7 ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ වැදගත් සිදුවීම්.8 සමස්ත ලංකා බාලදක්ෂ රැලි.9 ජාතික බාලදක්ෂ ජම්බෝරි.10 ජාතික බාලදක්ෂ කබෝරි.11 ශ්රී ලංකාවේ පැවති සාක් ජම්බෝරි.12 ශ්රී ලංකාවේ පැවති ආසියා පැසිපික් කලාපීය ජම්බෝරි.13 ජාත්‍යන්තර ජම්බෝරි.14 ලෝක බාලදක්ෂ ජම්බෝරි.15 ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ පදක්කම් ක්රමය.15.1 සිඟිති අංශය.15.2 පෝතක අංශය.15.3 බාලදක්ෂ අංශය.16 මූලාශ්ර.17 පින්තූර ගැලරිය.ඉතිහාසය[සංස්කරණය].බ්‍රිතාන්‍ය හමුදාවේ සේවය කරනු ලැබූ ලුතිතන් ජෙනරාල් රොබට් ස්ටීවන් ස්මිත් බේඩ්න් පවල් විසින් ලියූ 'Scouting for Boys' නම් ග්රන්ථය, 1908 වසරේ ජනවාරි 08 වන දින ඇරඹි බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ මූලික අඩිතාලම විය. බේඩ්න් පවල් සාමිවරයා ලියූ ග්‍රන්ථයේ අන්තර්ගත දෑ ප්රායෝගිකව සිදුකර බැලීම උදෙසා සහ බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරය ප්රචලිත කිරීම සඳහා 1907 ගිම්හාන කාලයේ එංගලන්තයේ බ්‍රවුන්සි දූපතේ කඳවුරක් පැවැත්වීය. එය ලොව විශාලම ස්වේච්ඡා සංවිධානයේ ආරම්භය විය. බේඩ්න් පවල්ට බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරය මුළු ජීවිතයම වූයේය, එහෙයින් මෙතෙක් සේවය කළ හමුදා සේවයෙන් ඔහු අස්වී මුළු ජීවිත කාලයම මෙයට කැප කරමින් ලොව වටා සංචාරය කරමින් එය ව්‍යාප්ත කළේය..1920දී ලන්ඩනයේදී පළමු වන ජාත්‍යන්තර සම්මේලනය ජමිබෝරිය පවත් වන්නට විය. මේ අයුරින් පියවරෙන් පියවර පැමිනි බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරය අද වන විට ලෝක තරුණ සංවිධානයන් ලෙස ප්රචලිත වී ඇත. වර්තමානය වන විට ලොව පුරා රටවල් 216කට අධික ප්රමාණයක් සාමාජිකයන් මිලියන 28කට වැඩි පිරිසක් ලෝක බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ ලියාපදිංචි වී සිටිති..බාලදක්ෂ ආදර්ශපාඨය වන්නේ "සූදානම්ව සිටිනු" යන්නය. මෙයින් අදහස් වන්නේ බාලදක්ෂයා සැම විටම කයින් හා මනසින් කම යුතුකම් ඉටු කිරීමට සූදානම්ව සිටින බවයි..බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ නිර්මාතෘවරයා.ලොව පුරා විසිරී සිටින බාලදක්ෂයින් B.P යන ආදර නාමයෙන් හඳුන්වන “ගිල්වෙල්හි රොබට් ස්ටීවන්සන් ස්මිත් බේඩන් පවෙල් සාමිවරයා” බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ නිර්මාතෘවරයාය. 1857 පෙබරවාරි මස 22 දින එංගලන්තයේ ලන්ඩනයේ උපත ලැබීය. මෙතුමා ගේ පියා “ඔක්ස්ෆර්ඩ් හි මහාචාර්ය බේඩන් පවෙල්”ය. මව “හෙන්රිආටා ග්‍රෙස් ස්මිත් බේඩන් පවෙල්” මැතිණියයි. B.P ට වයස අවුරුදු 03 දී තම පියා මිය ගියේය. පවුලේ දරුවන් 09 දෙනෙකි බී.පී 06 වෙනියා විය..“ට්‍රම්බිජ් වේල්ස්හි රොස්හිල්” පාසලෙන් තම මූලික අධ්යාපනය ලද B.P වයස අවුරුදු 13 දී ශිෂ්‍යත්වයක් ලබා “චාර්ටර් හවුස්” විද්‍යාලයට ඇතුළත්විය. ඔහු ඉගෙනීමට එතරම් දක්ෂයකු නොවීය. කුඩාකළ සිටම තම සොයුරන් සමඟ කඳවුරු බැඳීම, කඳු නැගීම, බෝට්ටු පැදීම වැනි එළිමහන් ක්‍රියාවල යෙදීම නිසා ක්‍රියාශීලි ළමයෙකු ලෙස පාසලේදී පාපන්දූ ක්‍රීඩාවට, චිත්ර ඇඳීමට, රඟපෑමට විශේෂ දක්ෂතා පෙන්වීය. වයස අවුරුදු 19 දී අධ්යාපනය අවසන් කොට උප ලුතිනන් වරයෙකු ලෙස හමුදාවේ අශ්වාරෝහක බලකායට බැඳී ඉන්දියාවට ගියේය.පසුව අප්‍රිකාවට ගිය ඔහු අප්රිකාවේ සූළුවරුන්,නපුරු අෂාන්ති ගෝත්‍රිකයින්,වනචාරී මැට බෙල්ලන්ට විරුද්ධව සටන් මෙහෙය විය..මෙහිදී ඔහුට "ඉම්පිසා" එනම් කිසිදා නොනිදන වෘකයා යන නමක්ද, ලොකු තොප්පිකාරයා අරුත් ඇතිව "කැන්ටැන්කි" යන නමක්ද පට බැඳුනි. B.P ගේ ධෛර්යය, ගවේෂණ දක්ෂතාවය, පියවර අනුව යාම යන දක්ෂතාවයින් නිසා මෙම නම් පට බැඳීමට හේතුවිය. සූළු නායකයා "දිනිසූළු" අඩි 24ක් දිග සතුන්ගේ ඇට වලින් සාදන ලද පබළු මාලයක් දීමත්, වමතින් අතට අත දීමත් පසු කාලයේ බාලදක්ෂ කටයුතු වලට වැදගත් විය. 1889 දී දකුණු ඇමරිකාවේ කේන්ද්‍රස්ථානය ලෙස සැළකූ මැෆකින් නගරය පුරා දින 217 වටලා ගෙන සිටි සතුරන්ගෙන් ආරක්ෂා කර බේරා ගන්නා ලදී..1901 දී B.P බ්‍රිතාන්‍යයට පැමිණියේ වීරයකු ලෙසිනි. ඔහු සොල්දාදුවන් සඳහා ලියන ලද "බාලදක්ෂ කටයුතු සඳහා උපදෙස්" යන පොත ළමුන් අතර බෙහෙවින් ජනප්රිය වී තිබුණි.මෙමගින් ළමයින්ට විශාල සේවයක් කළ හැකි බව අවබෝධ කරගත් B.P 1907 අගෝස්තු 01 සිට 08 දක්වා එංගලන්තයේ ඉංග්රීසි ඕඩයේ බ්‍රවුන්සි දූපතේදී ළමයින් 20 දෙනෙකුගෙන් ලෝකයේ ප්රථම බාලදක්ෂ කඳවුර පැවැත්වීය. එහි සාර්ථකත්වය නිසාම 1908 වර්ෂයේදී "බාලදක්ෂ විද්‍යාව" ප්රකාශයට පත් කරන ලදී..ඒ හේතුවෙන් බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරය අන් රටවලටද පැතිර ගියේය. බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරය වෙනුවෙන් සේවය සඳහා 1910 දී ලුතිනන් ජෙනරල් පදවියට පත්ව සිටි B.P යුධ සේවයෙන් ඉල්ලා අස්විය. ඔහු 1912 දී “ඔලෙව් සෙන්ටි ක්ලෙයාර් සොමෙන්ස්” මෙනවිය සමඟ විවාහ විය. 1920 දී ලොව මුල්ම බාලදක්ෂ සමුළුවේදී B.P ලෝක බාලදක්ෂ නායකයා විය..1929 දී V වන ජෝර්ජ් රජු ඔහුට "ගිල්වෙල්හි බේඩන් පවෙල්" යන වංශාධිපති පදවියකින් ගෞරව කරන ලදී. 84 වන ඡන්ම දිනයට ආසන්නව තිබියදී 1941 ජනවාරි 08 වන දින B.P පරලොව සැපත් විය..'''- බාලදක්ෂ නීතිය -'''.• බාලදක්ෂයා විශ්වාස කටයුතු අයෙකි. • A Scout Is Trustworthy..• බාලදක්ෂයා පක්ෂපාතී අයෙකි. • A Scout Is Loyal..• බාලදක්ෂයා හිතවත්ව උදව් කරන්නෙකි. • A Scout Is Friendly And Considerate..• බාලදක්ෂයා සෑම බාලදක්ෂයෙකුගේම සහෝදරයෙකි. • A Scout Is A Brother To Every Other Scout..• බාලදක්ෂයා ආචාරශීලි අයෙකි. • A Scout Is Courteous..• බාලදක්ෂයා කරුණාවන්ත තැනැත්තෙකි. • A Scout Is Kind..• බාලදක්ෂයා කීකරු තැනැත්තෙකි. • A Scout Is Obedient..• බාලදක්ෂයා සතුටින් සිටින්නෙකි. • A Scout Is Cheerful..• බාලදක්ෂයා සකසුරුවම් අයෙකි. • A Scout Is Thrifty..• බාලදක්ෂයා සිත, කය හා වචනයෙන් පිරිසිදු අයෙකි. • A Scout Is Clean In Thought, Word And Deed..'''- බාලදක්ෂ පොරොන්දුව -'''.මාගේ ආගම හා රට කෙරෙහි යුතුකම් ඉටු කිරීමට ද,.සෑම කල්හිම අනුන්ට උපකාර කිරීමට ද,.බාලදක්ෂ නීතියට කීකරු වීමට ද,.මාගේ අවංක විශ්වාසය උඩ මාෙග් සම්පූර්ණ උත්සාහය යෙදීමට.ගෞරව බහුමානයෙන් යුතුව පොරොන්දු වෙමි..On My Honour I Promise To Do My Best To Do My Duty To My Religion And My Country To Help Other People At All Times To Obey To The Scout Law..'''- ලෝක බාලදක්ෂ පදක්කම -'''.•තරු කොන් දහය - බාලදක්ෂ නීති දහය. •පත්තිරු තුන - පොරොන්දුවේ කරුණු තුන. •ඊ හිස - නිවැරදි දිශාව හා උසස් වීම පෙන්නුම් කරයි. •වෘත්තාකාර ලණුව - ලෝක බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ සමගිය/සහෝදරත්වය/එකට බැඳී සිටින බව •පිරිමි ගැටය - ලෝක බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ සමගිය/එකට එකතුවුණූ සහෝදරත්වය/අනුන්ට උපකාර කිරීමට බැඳී සිටින බව..ශ්රි ලංකා බාලදක්ෂ ලාංඡනය.ලෝක බාලදක්ෂ පදක්කම ඇසුරින් ආචාර්ය ඩබ්ලිව්.ඒ.ආරියසේන මහතා විසින් 1962දී ලංකා බාලදක්ෂ 50වෙනි සංවත්සරය සඳහා නිර්මාණය වූ ස්වර්ණ ජයන්ති මුද්දරය සඳහා නිර්මාණය කෙරුණු පදක්කම පසුකාලීනව ශ්රී ලංකාවේ බාලදක්ෂ සාමාජික පදක්කම වූ බව ස්කවුටින් සඟරාව විසින් වාර්තා කර ඇත. ඉන් පෙර යුගයෙහි එංගලන්ත බාලදක්ෂයන් භාවිත කල ලෝකඩ පදක්කම මධ්‍යයෙහි CEYLON නැමති අකුරු සහිත ලෝකබාලදක්ෂ පදක්කම සාමාජික පදක්කම ලෙස භාවිතා විය. දේශීයත්වය හා සෞභාග්ය නිරූපනය කිරීම සඳහා නෙළුම් පෙති වටයකින් යුක්ත වන අතර ලෝක බාලදක්ෂ සලකුණ මධ්‍යයෙහි රාජ්‍ය ලාංඡනයෙහි සිටින කඩුවක් අතින් ගත් සිංහයා යොදා තිබේ..ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ ලාංඡනයේ අර්ථය.•කඩුවක් සුරතින් ගත් සිංහයා - ශ්රී ලංකේය අනන්‍යතාව •තරුකොන් දහය - බාලදක්ෂ නීති දහය •පත්තිරු තුන - පොරොන්දුවේ කරුණු තුන •කොළ පාට - සොබා දහමට ඇති ලැදි බව / එළිමහන් දිවිය •ලා රෝස පාට - නිහතමානී බව / සමානාත්මතාව / උපේක්ෂශීලී බව •පලා පෙති දහසය - දේශීය සංස්කෘතික ලක්ෂණ.බාලදක්‍ෂයකුට ප්රයෝජනවත් ගැට වර්ග[සංස්කරණය].පිරිමි ගැටය.රුවල් ගැටය.කොස් පට්ටා ගැටය.කඹ කොට කිරීමේ ගැටය.වටයක් පැටලැවු වළලු දෙකේ ගැටය.ලණු අග වෙලීම.ඩ*ගිණි නිවන්නාගේ පුටු ගැටය.නොලිස්සන තොන්ඩු දෙකේ ගැටය.මංපහරන්නාගේ ගැටය.කතිර බැම්ම.ජිවිතාරක්ෂක ගැටය.තණ්ඩෙල් ගැටය.ශ්රී ලංකාවේ බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරය[සංස්කරණය].මෙය ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ 105 වන වසරයි. ලෝක බාල දක්ෂ ව්‍යාපාරය ආරම්භ වී වසර පහකට පසුව එනම් 1912 වසරේදී ලංකා බාල දක්ෂ ව්‍යාපාරය ආරම්භ විය. ඉංග්රීසි ජාතික එෆ්.ජී.ස්ටීවන්ස් මහතාගේ ප‍්‍රමුඛත්වයෙන් 1912 දී ලංකා බාලදක්ෂ කටයුතු මාතලේ ක්‍රිස්තු දේව විද්‍යාලයෙන් ආරම්භ විය. ජුනි 01 දිනය ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයෙහි ආදිකතෘ දිනය ලෙස සලකනු ලැබේ. 1915 වනවිට ආචාර්යවරුන්ද ඇතුළුව ලංකාව පුරා බාලදක්ෂයන් ගණන 248කි..1916 දී ලෝක බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ වෘක පෝතක අංශය ඇරඹුණ දින දී ම ලංකාවේ ප්රථම වෘක පෝතක රැළ වන 2 වන ගාල්ල රිච්මන්ඞ් විද්‍යාලයීය පෝතක රැළෙහි ආරම්භය ද 1918 දී කොළඹ දී අරඹන ලද ලංකාවේ මුහුදු බාලදක්ෂ අංශය ද 1920 දී අරඹන ලද මානවක බාලදක්ෂ අංශය ද ස්ටීවන්ස් යුගයට අයත් වේ. ඒ අනුව එවකට දීප්තිමත් ම බාලදක්ෂ සමූහය වූ 2 වැනි ගාල්ල රිච්මන්ඩ් විද්‍යාලයෙහි පෝතක බාලදක්ෂයන් 50 දෙනෙකුගෙන් යුත් රැළක් පිහිටවනු ලැබිණ. එවකට රිච්මන්ඩ් විද්‍යාලයීය බාලදක්ෂ ආචාර්ය ඡේ. වී. මෙන්ඩිස් සහ එහි සහාය බාලදක්ෂ ආචාර්ය මෙන්ම වෘක පෝතක බාලදක්ෂ ආචාර්ය එස්. සී. වික්‍රමරත්න, සහාය වෘක පෝතක බාලදක්ෂ ආචාර්යවරුන් වූ ටී. යූ. ද සිල්වා සහ එස්. විඡේසූරිය යන මහත්වරු කටයුතු කළහ..ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ විශේෂ සිදුවීම් කිහිපයක්[සංස්කරණය].'''ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ ඉතිහාසය.'''.1907 දී එංගලන්තයේ ඇරඹි බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරය ඉන් වසර 5කට පසු, 1911 දී එවකට මාතලේට අනියුක්ත ව ප්රසිද්ධ වැඩ දෙපාර්තමේන්තුවේ (PWD) සිවිල් ඉංජිනේරුවෙකු ලෙස සේවය කළ ඉංගිරීසි ජාතික ප්‍රැන්සිස් ජෝර්ජ් ස්ටීවන්ස් මහතාට බේඩ්න් පවල් සාමිතුමා විසින් අරඹන ලද ළමා ව්‍යාපාරය ලංකාවේ ස්වදේශික දරුවන් වෙත හදුන්වාදීමේ අදහස ඇති විය. ෆැන්සිස් ජෝන් ස්ටීවන්ස් මහතා විසින් 1912 දී මාතලේ ක්‍රිස්තුදේව විද්‍යාලයේදී ශ්රී ලංකාවේ මුල් ම බාලදක්ෂ කණ්ඩායම ආරම්භ කරන ලදී. ප්රසිද්ධ වැඩ දෙපාර්තමේන්තුවේ ඉංජිනේරුවරයකු වූ ඒ මහතා සේවය කළ සෑම පළාතකම බාලදක්ෂ කටයුතු ආරම්භ කළේය. එෆ්.ජී.ස්ටීවන්ස් මහතා විසින් ක්‍රිස්තුදේව විද්‍යාලයේ බාලදක්ෂ කණ්ඩායම ආරම්භ කරනු ලැබූ ව ද එහි භාරකාරත්වය දැරීමට එතුමාට නො හැකි විය. ඒ් සදහා ක්‍රිස්තුදේව විද්‍යාලයේ එවක විදුහල්පතිතුමාගේ සොයුරු වූ එම විද්‍යාලයේ ම සේවය කල ඩී. චාල්ස් ජයසිංහ මහතා වෙත පවරනු ලැබිණ. ඒ අනුව ලංකාවේ ප්රථම බාලදක්ෂ නායකයා වනුයේ චාල්ස් ජයසිංහ මහතා ය. බී. පී. තුමා විසින් එෆ්. ජී. ස්ටීවන්ස් මහතා යටත්විජිත කොමසාරිස් ධුරයට පත්කරනු ලැබීමෙන් අනතුරු ව 1914දී බිතාන්‍ය බාලදක්ෂ සංගමයෙහි ලංකා ශාඛාව (British Boy Scout Association Ceylon Branch) වශයෙන් පිළිගැනීම සිදුවිය..1914 පැන නැගුණු පළමු ලෝක සංග්‍රාමයත් සමග ම එෆ්.ජී.ස්ටීවන්ස් මහතා නැවත කොළඹට ස්ථාන මාරු කරන ලැබු අතර පසුව මෙසපොතේමියාවේ යුද සේවය කැඳ වූ හෙයින් F.G පියර්ස් මහතා බාලදක්ෂ කටයුතු භාරව ක්රියා කළේය. එතුමාද ඉන්දියාවේ සේවයට ගිය අතර සර් එඩ්වඩ් ඩෙන්හැම්, J.H ද සේරම්, වර්නන් ග්‍රේනියර් යන ත්‍රිත්වය බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ මූලිකත්වය ගත්හ. එෆ්. ජී. ස්ටීවන්ස් මහතාගේ වසර 33ක බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයට කරනු ලැබූ විශිෂ්ට සේවය අගයමින් බී. පී. තුමා විසින් පෞද්ගලික ව ඇගයීමට ලක්කරමින් ‘රිදී වෘකයා’ සම්මානය ද ප්‍රදානය කරන ලද්දේ ය..ලෝක බාලදක්ෂ නායකතුමාගේ ලංකා සංචාරය[සංස්කරණය].1921 දී පළමු වරට ලෝක බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ නායක බේඩන් පවෙල් සාමිවරයා සහ ඔලේව් සෙන්ට් ක්ලෙයාර් මැතිනියගේ ලංකාවට සැපත් වීම සිදු විය. එම අවස්ථාවේ දී ඔවුන් පිළිගැනීමට කොළඹ ගාලූ මුවදොර පිටියේ රැළියක් පැවැත්විය..ලංකා පළමු බාලදක්ෂ කණ්ඩායම්[සංස්කරණය].බස්නාහිර පළාතේ පළමු ප්රාදේශීය ශාඛා සංගමය පිහිට වූ අතර 1913 දී මහනුවර ධර්මරාජයේ ද, 1914 දී ගාල්ල මහින්දයේ ද බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරය ව්‍යාප්ත කළේ ය. ගාලු දිසා බාලදක්ෂ කොමසාරිස්වරයා ලෙස එෆ්. ජී. පියර්ස් මහතා ක්රියා කළේ ය. මින්පසු මාරුවීම් ලද දිස්ත්රික්ක තුළ ද බාලදක්ෂ කණ්ඩායම් ආරම්භ කරමින් බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරය ව්‍යාප්ත කිරීමට කටයුතු කරන ලදී. 1914 දී පළමුවන කොළඹ සමූහය ගාලු මුවදොර පිහිටි ක්‍රිස්තුදේව දෙව්මැදුරේ අරඹන ලදී. ඒය අාණ්ඩුකාර උතුමන්ගේ කණ්ඩායම ලෙසින් ද හැදින් වේ..1 වන මාතලේ ක්‍රිස්තුදේව විද්‍යාලය - 1912.1 වන මහනුවර ධර්මරාජ විද්‍යාලය - 1913.1 වන කොළඹ අග්‍රාණ්ඩුකාරතුමාගේ කණ්ඩායම - 1914.2 වන කොළඹ තරුණ ක්‍රිස්තියානි සංගමය - 1914.1 වන ගාල්ල මහින්ද විද්‍යාලය - 1914.2 වන ගාල්ල රිච්මන්ඩ් විද්‍යාලය - 1914.ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයේ වැදගත් සිදුවීම්[සංස්කරණය].1915 - මුල්ම බාලදක්ෂ සංගණනය. (බාලදක්ෂයින් / නායකයින් 248).1916 - පෝතක බාලදක්ෂ අංශය ආරම්භ වීම..1917 - පළමු බාලදක්ෂ රැළිය කොළඹ හැව්ලොක් පිටියේදී පැවැත්වීම..1918 -මුහුදු බාලදක්ෂ අංශය ආරම්භ වීම..1920 - පළමු බාලදක්ෂ ජම්බෝරියට තේනුවර මහතා සහභාගි වීම..1921 – B.P තුමා හා ආර්යාව පළමු වරට ලංකාවට පැමිණීම..1924 - පළමුවන ලී පදක්කම් පාඨමාලාව මෝදරදි පැවැත්වීම..1931 - කළුතර ද සේරම් බාලදක්ෂ ජනපදය ඇරඹීම..1934 - B.P තුමන් දෙවන වර ලංකාවට පැමිණීම..1945 - රුපියලේ වැඩ ව්‍යාපාරය ආරම්භ වීම..1952 - පළමු ජාතික ජම්බෝරිය පැවැත්වීම.1955 - ශ්රී ලංකාව ලෝක බාලදක්ෂ සම්මේලනයේ සාමාජිකත්වය ලබා ගැනීම..1957 - ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ සංගමය නීතිගත කිරීම..1962- පළමු බාලදක්ෂ මුද්දරය නිකුත් වීම..1975 පළමු ජාතික කබෝරිය පැවැත්වීම..1990 - පළමු සාක් ජම්බෝරිය පැවැත්වීම..1991 - ප්රථම ජාතික ඉන්ඩාබා සමුළුව පැවැත්වීම..2001 - ශ්රී ලංකා රැජිණ හා ජනාධිපති බාලදක්ෂ සංසදය ඇරඹීම..සමස්ත ලංකා බාලදක්ෂ රැලි[සංස්කරණය].1917 - පළමුවන සමස්ත ලංකා රැලිය, හැව්ලොක් රේස් පාඨමාලාව, කොළඹ,.1918 - 2 වන සමස්ත ලංකා රැලිය, බැරැක්ක, මහනුවර,.1919 - 3 වන සමස්ත ලංකා රැලිය, මහනුවර,.1921 - 4th All Ceylon Rally, හැව්ලොක් රේස් පාඨමාලාව, කොළඹ, (බී.පී.තුමාගේ පැමිණීම).1922 - 5 වන සමස්ත ලංකා රැලිය, මහනුවර, (වේල්ස් කුමරුගේ නැගෙනහිර සංචාරය 23 මාර්තු 1922).1924 - 6 වන සමස්ත ලංකා රැලිය, කොළඹ, (බ්‍රිතාන්‍ය ආණ්ඩුකාර විලියම් මැනිංගේ උතුමාණන්ගේ සමුගැනීමේ උත්සවය).ජාතික බාලදක්ෂ ජම්බෝරි[සංස්කරණය].1952 - පළමු ජාතික ජම්බෝරිය - කොළඹ.1962 - දෙවන ජාතික ජම්බෝරිය - කොළඹ.1985 - තෙවන ජාතික ජම්බෝරිය - අනුරාධපුරය.1992 - සිව්වන ජාතික ජම්බෝරිය - කුරුණෑගල.1998 - පස්වන ජාතික ජම්බෝරිය - මහනුවර.2002 - සයවන ජාතික ජම්බෝරිය - ගාල්ල.2006 - හත්වන ජාතික ජම්බෝරිය - නුවරඑළිය.2010 - අටවන ජාතික ජම්බෝරිය - හම්බන්තොට.2016 - නමවන ජාතික ජම්බෝරිය -යාපනය.2020- දසවන ජාතික ජම්බෝරිය-ත්‍රීකුනාමලය.ජාතික බාලදක්ෂ කබෝරි[සංස්කරණය].1975 - පළමු ජාතික කබෝරිය - ගාල්ල.1984 - දෙවන ජාතික කබෝරිය - කොළඹ.1986 - තෙවන ජාතික කබෝරිය - ගාල්ල.1995 - සිව්වන ජාතික කබෝරිය - කළුතර.1996 - පස්වන ජාතික කබෝරිය - වත්තල / ජා ඇල.2000 - සයවන ජාතික කබෝරිය - මීගමුව.2004 - හත්වන ජාතික කබෝරිය - මහනුවර.2007 - අටවන ජාතික කබෝරිය - ගාල්ල.2010 - නමවන ජාතික කබෝරිය - අඟුණුකොලපැලැස්ස.2013 - දසවන ජාතික කබෝරිය - වත්තල / ජා ඇල.2016 - එකළොස්වන ජාතික කබෝරිය - ගාල්ල.ශ්රී ලංකාවේ පැවති සාක් ජම්බෝරි[සංස්කරණය].දකුණු ආසියාතික භූගෝලීය කලාපය මුල්කොට ගෙන ඇති වූ කලාපීය සංවිධානය ‘සාක් ’ සංවිධානය යනුවෙන් හැඳින්වේ. SOUTH ASIAN ASSOCIATION FOR REGIONAL CO-OPERATION යන සංවිධාන නාමය සංක්‍ෂිප්ත නාමයක් වශයෙන් සාක් (SAARC) යනුවෙන් භාවිතයේ යෙදේ. සාක් යන අන්වර්ථ නාමයෙන් අදහස් වන දකුණු ආසියාතික කලාපීය සහයෝගිතා සංවිධානය නැතහොත් කලාපීය සහයෝගිතා ජම්බෝරි කීපයක් ම මේ වන විට පවත්වා අැත..1990 - පළමු සාක් ජම්බෝරිය - කොළඹ.2000 - දෙවන සාක් ජම්බෝරිය - නුවරඑළිය.ශ්රී ලංකාවේ පැවති ආසියා පැසිපික් කලාපීය ජම්බෝරි[සංස්කරණය].ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරය ආරම්භ කර වසර 100ක් ගත වන 2012 වර්ෂය ශ්රී ලංකාවේ බාලදක්ෂ ව්‍යාපාරයට සුවිශේෂී සන්ධිස්ථානයකි. ඒ් වෙනුවෙන් සියවස ජම්බෝරිය මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිතුමාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් දඹුල්ලේ කණ්ඩලම ඩී.එස්.සේනානායක පිටියේ දී පැවැත් විය. 29 වැනි ආසියා පැසිෆික් කලාපීය ජම්බෝරිය රටවල් 20 බාලදක්ෂයින් සහභාගී වූහ. ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ සංගමය අයත්වන ආසියා පැසිෆික් කලාපීයරටවල බාලදක්ෂයන් විසින් පවත්වන කලාපීය ජම්බෝරි 30 මේ වන විට පවත්වා අැත..2012 - 29වන කලාපීය ජම්බෝරිය - දඹුල්ල.ජාත්‍යන්තර ජම්බෝරි[සංස්කරණය].ලෝක බාලදක්ෂ සංගමය විසින් සංවිධානය කරනු ලබන ජාත්‍යන්තර ජම්බෝරි කීපයක් ද අැත..ගුවන් ජම්බෝරිය jamboree on the air ( JOTA).අන්තර්ජාල ජම්බෝරිය jamboree on the internet (JOTI).කෙටිපණිවිඩ ජම්බෝරිය jamboree on the sms (JOTS).ලෝක බාලදක්ෂ ජම්බෝරි[සංස්කරණය].ලෝකයේම බාලදක්ෂයින් වෙන්වෙන් පැවැත් වූ පළමු ජම්බොරිය වන්නේ බී.පී.තුමාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් 1920දී ලන්ඩන් නුවර ඔලිම්පියාහි පැවැත් වූ පළමු ජම්බෝරියට ලෝකයේ රටවල් 34කින් බාලදක්ෂයින් 8,000ක් සහභාගී වූහ. අවසන් වරට පැවැත් වූ 23 වැනි ලෝක බාලදක්ෂ ජම්බෝරිය 2015දී ජපානයේදී පැවැත්විය. ඒ සඳහා රටවල් 216ක් නියෝජනය කරමින් ලොව පුරා බාලදක්ෂයින් 32000ක් මෙවර ජම්බොරියට එක්වූහ..ශ්රී ලංකා බාලදක්ෂ පදක්කම් ක්රමය[සංස්කරණය].සිඟිති අංශය[සංස්කරණය].සාමාජික පදක්කම.සතුට.දිනුම.පෝතක අංශය[සංස්කරණය].සාමාජික පදක්කම්.රන්තරු පදක්කම්.රිදීතරු පදක්කම්.රන්තරු පදක්කම්.බාලදක්ෂ අංශය[සංස්කරණය].ජාතික බාලදක්ෂ සාමාජික පදක්කම..බාලදක්ෂ ආචාර්යවරයාගේ ප්‍රදානය..සමූහ බාලදක්ෂ ආචාර්යවරයාගේ ප්‍රදානය..දිසා කොමසාරිස් ප්‍රදානය..ප්රධාන කොමසාරිස් අභියෝගතා ප්‍රදානය (අනිවාර්ය ප්‍රදානයක් නොවේ.මූලාශ්ර[සංස්කරණය].පරිශීලක:Scouting magazine.https://baladakshaya.blogspot.com.http://www.scouting.lk/.http://www.srilankascouts.lk/si/component/content/article/76.html.පින්තූර ගැලරිය[සංස්කරණය].."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ශ්රී_ලංකා_බාලදක්ෂ_සංගමය&oldid=514393" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙන භාෂාවලින්.English.日本語.中文.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 19 සැප්තැම්බර් 2022 දින දී, 01:36 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
පරිගණක මතකය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.පරිගණක මතකය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.පරිගණකය තුල දත්ත ගබඩා කරගැනීම සඳහා "1" සහ "0" යන සංක්‍යයා ද්විත්වය භාවිත කරයි. මෙම ක්රමය ද්විමය ක්රමය (Binary Form) ලෙස හඳුන්වයි..පටුන.1 ප්රාථමික ගබඩාකරණය.1.1 රෙජිස්තර.1.2 තාවකාලික මතකය.1.3 කියවීම සඳහා පමණක් ඇති මතකය.1.4 අධිවේගී ව ආපසු ගත හැකි අතිරේක මතකය.ප්රාථමික ගබඩාකරණයසංස්කරණය.ලබාදෙන දත්ත(Data) හෝ උපදෙස්(Instructions) පරිගණකය අභ්‍යන්තරයේ ගබඩා වන්නේ ප්රධාන මතකය තුලයි මෙය ප්රාථමික ගබඩාකරණය ලෙස ද හඳුන්වනු ලැබේ. පරිගණකය තුල දත්ත ගබඩා කර ඇත්තේ ද්විමය ආකාරයෙනි(Binary Form) . නමුත් පරිගණකය වෙත දත්ත සහ තොරතුරු ලැබෙනුයේ අක්ෂර (Characters) , සංකේත( Symbols) හෝ දශමය (Decimal) ආකාරයෙනි. එම තොරතුරු පරිගණකය තුල ද්විමය ආකාරයට ගබඩා කරගන පරිශීලකයා වෙත නැවත ලබාදෙනුයේ අක්ෂර, සංකේත හෝ දශමය ආකාරයට පරිවර්තනය කිරීමෙනි. මේ අනුව ප්‍රථමක ගබඩාකරණයේ දී ප්රධාන මාදිලි හතරක් භාවිත කරයි..රෙජිස්තර (Registers).තාවකාලික මතකය (Random Access Memory / RAM).කියවීම සඳහා පමණක් ඇති මතකය (Read Only Memory / ROM).අධිවේගී ව ආපසු ගත හැකි අතිරේක මතකය (Cache Memory).රෙජිස්තරසංස්කරණය.පරිගනකයේ රෙජිස්තර මතකය යනු සකසනය මගින් සිදුකරන මෙහෙයුම් සදහා ඉඩ ලබාදෙන මතක ඒකකය වේ මෙය පරිගණකයේ මධ්‍ය සැකසුම් ඒකකය තුළ පිහිටා ඇත..තාවකාලික මතකයසංස්කරණය.සසම්භාවී පිවිසුම් මතකය ලෙසද මෙය හදුන්වනු ලබයි.(RAM – Random Access Memory) - සසම්භාවී පිවිසුම් මතකයේ කාර්යය වනුයේ මධ්‍ය සැකසුම් ඒකකය විසින් සකස් කිරීම්ට යොමු කරන තෙක් දත්ත තාවකාලිකව රඳවා තබා ගැනීමයි. එහි රඳවා ගන්නා දත්ත පරිගණකය ක්රියා විරහිත කළ විට මතකයෙන් ඉවත් වී යයි. පරිගණකයේ විදුලි බලය නොමැති විට දත්ත මැකී යන බැවින් මෙම මතකය නෂ්‍ය මතකය (Volatile memory) ලෙස හැඳින්වේ. එමෙන් ම තොරතුරු ප්‍රතිදානය කිරීම, තැන්පත් කිරීම සහ නැවත ලබා ගැනීම සඳහා ද්විතීයක මතකය වෙත යොමු කරන්නේ ද සසම්භාවී පිවිසුම් මතකයයි.මෙම මතකයෙහි ඕන්නැම ස්තානයකින් රිජුව දත්ත ආදානය කල හැකි අතර ඒ සදහා නිශ්චිත පිලිවෙලක් අවශ්ය නැත..කියවීම සඳහා පමණක් ඇති මතකයසංස්කරණය.පරිගණය නිෂ්පාදනය කරන මෙහොතේම එම නිෂ්පාදන ආයතනය විසින් තැම්පත් කරනු ලබයි.එය ROM - Read Only Memory ලෙස හදුන්වනු ලබයි.මෙය විදුලිය මත රදා නොපතින මතකයකි.(Non - Volatile Memory ) .එනම් පරිගණකයේ විදුලි සැපයීම විරහිත කරා වුවද මෙම මතකය ඉවත් නොවේ. පරිගණකය ක්‍රියාකිරිම හෙවත් Boot වීමට අවශ්ය පරිගණක ක්‍රමලේඛණය වන BIOS Programme මෙහි තැම්පත් කර ඇත..අධිවේගී ව ආපසු ගත හැකි අතිරේක මතකයසංස්කරණය.වැඩසටහන් ක්රියාත්මක වීමේදී නිතර බාවිතා වන උපදෙස් ගබඩා කර ගැනීමට බාවිතා කරයි මෙය වාරක මතකය(cache memory) ලෙස ද හදුන්වයි.මෙම වාරක මතක වර්ග 3 ක් තිබේ..1.පලමු මට්ටමේ වාරක මතක (L1) 2.දෙවන මට්ටමේ වාරක මතක (L2) 3.තෙවන මට්ටමේ වාරක මතක (L3).පලමු මට්ටමේ වාරක මතකය....වාරක මතක වලින් වැඩිම වේගය ඇත්තේ මෙයට වන අතර ධාරිතාව ද අනෙකුත් මට්ටම්වලට වඩා වැඩි වේ.මෙය සකසනය(processor) තුල පිහිටා ඇත..දෙවන මට්ටමේ වාරක මතකය....මෙය සකසනයෙන් පිටත මධ්‍ය සැකසුම් ඒකකය තුල පිහිටා ඇත..තෙවන මට්ටමේ වාරක මතකය....මෙහි වේගය අනෙක් මට්ටම් දෙකටම වඩා අඩු අතර මෙයද සකසනයෙන් පිටත පිහිටා තිබේ.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=පරිගණක_මතකය&oldid=480304" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 12 අප්‍රේල් 2021, at 05:20.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 12 අප්‍රේල් 2021 දින දී, 05:20 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
මැක්සිම් ගෝර්කි - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.මැක්සිම් ගෝර්කි.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.මැක්සිම් ගෝර්කි.මැක්සිම් ගෝර්කි.Gorky's autographed portrait.ලේඛන අන්වර්ත නාමය.මැක්සිම් ගෝර්කි.වෘත්තිය.Writer, Dramatist,.Political Activist.ජාතිකත්වය.රුසියාව,සෝවියට් රුසියාව, Soviet.කාලසීමාව.Modernism.ප්‍රභේදය.Novel, Drama.සාහිත්‍යමය සංවිධානය.Socialist Realism.උපත - 1868 මාර්තු මස 28 වන දින.විපත - 1936 ජුනි 18 (වයස අවු: 68) මොස්කව් නුවරදී.Pen name - මක්සිම් ගෝර්කි.රැකියාව - ලේඛකයෙකි, දේශපාලන ක්‍රියාකරුවෙකි..ජාතිය - රුසියානු (සෝවියට්).මැක්සිම් ගෝර්කි.ඇලෙක්ස් මක්සිමෝව් පෙස්කොග් නමින් 1868 මාර්තු 28 වන දින මෙලොව එළිය දුටු ඔහු කවුරුත් හඳුනන නමින් මැක්සිම් ගෝර්කි විය. මොහු සෝවියට් රුසියානු ලේඛකයෙක් මෙන්ම සමාජවාදී යථාර්ථය පිළිඹිබු කෙරෙන සාහිත්‍ය ක්රමයේ ප්‍රාරම්භකයා ලෙස ද හැඳින්විය හැකිය. තවද ඔහු දේශපාලන ක්‍රියාකරුවෙකු වශයෙන් ද කටයුතු කොට ඇති අතර ගෝර්කි 1906 සිට 1921 බසිට 1929 දක්වාත් විදෙස් රටවල ජීවත් වුණි. වැඩි වශයෙන් කැප්රි, ඉතාලිය වැනි රටවල හෙතෙම ජීවත් වූ අතර සෝවියට් රුසියාවට නැවත පැමිණීමෙන් පසු නැවත වතාවක් එරටින් පිටව යාමට අවසර නොලැබුවත් මැක්සිම් ගෝර්කි විසින් එවකට එරට පැවති සංස්කෘතික ප්රතිපත්ති පිළිගන්නා ලදී..Selected works.· මාකර් චෞද්රා - කෙටි කථාව 1892 · චෙල්කාෂ් · Petit-Bourgeois (MeщaHe) (or The Philistines) · මෙහි G.K. චෙස්ටර්ටන් විසින් රචිත හඳුන්වාදීමක් අඩංගු වේ. · මිනිසුන් 26 දෙනා හා ගැහැණු ළමයි · Foma Gordeyev (ФoMa ГopдeeB), novel, 1899 · ඔවුන් තිදෙන, 1900 · A Confession (ИcпoBeдb), 1908 · පාපොච්ඡාරණය (1908) · ඔතුරොව් නඟරය, නව කතාව 1908 · The Life of Matvei Kozhemyakin (ЖизHb MaTBeя KoжeMяkиHa) · හිරුගේ දරුවෝ (නාට්‍යය 1905) · හතුරෝ (නාට්‍යය 1907) · අන්තිමය (නාට්‍යය 1908) · දරුවෝ (නාට්‍යය 1910) · The Lower Depths (Ha дHe), 1902 · ළමාවිය (1913-1914).මහා ගත්කරු මැක්සිම් ගෝර්කිසංස්කරණය.රුසියානු සාහිත්‍යයයේ පෝෂණය උදෙසා මහගු සේවයක් ඉටු කළ මැක්සිම් ගෝර්කි නමැති මහා ගත්කරුවාගේ ළමා වියට අද අපි එබී බලමු.ඇලෙක්සි මැක්සිමොවිච් පෙෂ්කොව් උපන්නේ 1868 මාර්තු 28 වන දින රුසියාවේ වොල්ගා ගඟ අසල ඇති නිෂ්නි නොව්ගොරොද් නමැති ප‍්‍රදේශයේය. කුඩා කාලයේ සිටම ඇලෙක්සිට දුක් විඳීමට සිදුවූයේ ඔහු දිළිඳු පවුලක උපන් නිසයි.මගේ ළමා කාලය ගැන කීමට තිබෙන්නේ මට ළමා කාලයක් නොතිබුණු බව යැයි ඔහු පසුකලෙක පවසා තිබෙන්නේද ඔහුගේ ළමා විය සුන්දර සහ ප‍්‍රීතිමත් එකක් නොවූ බැවිනි. ඇලෙක්සිට මව් පිය සෙනෙහස ලැබීමට හැකි වූයේ ඉතා ටික කලකි. ඔහුට අවුරුදු පහේ දී පියා මිය ගිය අතර ඉන් ටික කලකට පසු මවද මිය ගියාය. ඉන්පසු කුඩා ඇලෙක්සි ඇති දැඩි වූයේ ආච්චි සහ සීයා සමගිනි. සීයාගේ රැකියාව වූයේ ඇඳුම් වලට සායම් පෙවීමයි. ඉතා දර දඬු පුද්ගලයෙකු වූ සීයා කුඩා ඇලෙක්සිට නපුරු විදියට සැලකුවේය.ඔහු ආදරය කරුණාව ලැබුවේ ආච්චිගෙන් පමණි. ඇලෙක්සිව සැනසීම සඳහා ආච්චි ඔහුට ජනකතා සහ සුරංගනා කතා කියා දුන්නාය. ඇය කියා දුන් ඒ සුරංගනා කතාවල ප්රධාන කාන්තා චරිතය ලෙස ඇලෙක්සි ඔහුගේ මව ව සිතින් මවා ගත්තේය. ඔහු ඒ තරමට මවට දැඩි ආදරයක් දැක්වූයේය. ආර්ථික දුෂ්කරතා මැද සීයා ටික දිනක් ඇලෙක්සිව පාසල් යැවූ නමුත් ඇලෙක්සිට අවුරුදු අටේදී පාසල් ගමන නතර කරන්නට සිදුවිය. ඉන්පසු ඔහුට රැකියාවක්් කර මුදල් සෙවීමට සිදුවිය. පාවහන් වෙළඳ සැලක අත් උදව්කරුවෙකු ලෙස ඔහු මුලින්ම සේවය කළේය. එහිදී කුඩා ඇලෙක්සිට විවිධ ආකාරයේ මිනිසුන් හා ගැටෙන්නට සිදුවිය. ප්රතිමා පින්තාරු කරන්නෙකු ලෙසද වොල්ගා හි දුම් නැවක පිඟන් සෝදන්නෙකු ලෙසද ඔහු සේවය කළේය.දුම් නැවේ මුළුතැන් ගෙයි සේවය කරද්දී එහි සිටි ‘ස්මූරි’ නමැති කෝකියා කුඩා ඇලෙක්සි පොත් කියවීම කෙරෙහි යොමු කළේය. රසවත් සුරංගනා කතා කියා දුන් ආච්චි ඇලෙක්සිව පොත් කියවීමට යොමු කළ පළමු මාර්ගෝපදේශිකාව වූ අතර ‘ස්මූරි’ එය තව තවත් වර්ධනය කළේය. ඉන්පසු ඔහුගේ එකම පරමාර්ථය වූයේ පොතපත කියවීමයි."මෝඩයාට නුවණ ලබාගන්න ඕනෙ නම් සුදුසු පොත් කියවන්න ඕනෑ. සියලු පොත් කියවන්න ඕනෑ.නුඹ පොත් කියවාපන්. තේරුම් ගන්න බැරිනම් හත්පාරක් කියවාපන්. ඒත් තේරුම් ගන්න බැරිනම් දොළොස් පාරක් කියවාපන්...පොත් වල ගතයුතු දේ තිබෙනවා. පොත් කියන්නේ බොරු පුහු දේවල්වලට නොවෙයි."ස්මූරි එසේ ඇලෙක්සිට අවවාද කරමින් ඔහුගේ උනන්දුව තව තවත් වැඩි කළේය.“මටම නොදැනීම මම කියැවීමට පුරුදු වීමි. "මා පොතක් අතට ගත්තේ ඉමහත් සතුටකිනි."ඇලෙක්සි පසු කලෙක ලියූ ඔහුගේ චරිතාපදානයේ පවසා තිබේ. දුම් නැව තිෂ්නි නගරයට පැමිණි පසු ඇලෙක්සි නැවේ සේවයෙන් සමුගෙන ඒ නගරයේ නිවසක මෙහෙකරුවකු ලෙස සේවය කරන්නට විය. එහිදී ද ඇලෙක්සිගේ පොත් උමතුව අඩුවූයේ නැත.එහිදී ඔහුට හමු වූ ඇඳුම් මහන්නෙකුගේ බිරිඳකගෙන් ඔහු කියවීමට පොත් ඉල්ලා සිටියේය. "නුඹ අකුරු දන්නවද? පොත් කියවන්න ආසද!"ඇය ඇසුවාය."මට පොත් කියවන්න වෙලාවක් නැහැ" ඇලෙක්සි පිළිතුරු දුන්නේය."නුඹට පොත් කියවන්න ආසානම් නුඹට වෙලාවක් සොයාගන්නට පුළුවන්" ඇය දුන්නේ ඉතා වටිනා උපදේශයකි. ඉන්පසු ඇයගෙන් ඉල්ලාගත් පොත් කියවීමට කාලය සොයා ගැනීමට ඇලෙක්සි උත්සාහ කළේය.දර පැළීමට ගිය අවස්ථාවේදී දරමඩුවේ හිඳ ඔහු පොත් කියවූයේය. නැතිනම් අටුවට නැග පොත් කියවූයේය. ඔහුගේ ස්වාමි දුව ඔහු රාතී‍්‍ර කාලයේදී ඉටිපන්දම් දවමින් පොත් කියවනවාට කොහෙත්ම කැමති වූයේ නැත. මේනිසා ඔහුට හොරෙන් හොරෙන් පොත් කියවීමටද සිදුවිය.බෙහෙත් සාප්පුවේ සිටි බෙහෙත් කලවම් කරන්නා වූ ගෝල්බර්ග් ද ඇලෙක්සිට පොත් කියවීම කෙරෙහි අගනා උපදෙස් දුන්නේය."ළමයා වචන හරියට ගසක තිබෙන කොළ වගෙයි. ගසක කොළ වෙන වෙනම හැඩ නොගෙන එක ම හැඩයට වැඩෙන්නේ මොන හේතුවක් නිසාද කියා දැන ගන්න ඕනෑනම් ගස වැඩෙන හැටි දැන ගත යුතුයි. ඒකට ළමයා පොත් කියවන්න ඕනෑ. මිනිස් මොළය බොහොම ප්රයෝජනවත්. හැම දෙයක්ම වැවෙන පොහොර පස් සහිත හොඳ වත්තක් වගෙයි"ගෝල්බර්ග් පැවසූ සියල්ල කුඩා ඇලෙක්සිගේ සිතට හොඳින් කා වැදුණි."මා පළමු වරට බුද්ධිමත්ව පොත්පත් කියවීමට උගත්තේ වයස අවුරුදු දහ හතරේදී පමණය" ඔහු චරිතාපදානයේ දක්වා තිබේ. ඔහුට ඔහු කියවූ සෑම පොතක්ම අලුත් නුපුරුදු ලෝකයකට විවෘත කරන ලද කවුළුවකට සමාන විය. ඔහු හිඟාකන සිඟන්නෙකු මෙන් පොත් සොයමින් ඇවිද ගියේය.නොයෙක් වද වේදනා නින්දා අපහාස විඳිමින් අමිහිරි ළමා වියක් ගෙවූ ඇලෙක්සිට සිටි එකම සහ වටිනාම මිතුරා වූයේ පොත්ය. ළමා වියේදීම ලැබූ විවිධ සමාජ අත්දැකීම් වලින් ලැබූ පන්නරය සහ පොත පත කියවා ලැබූූ ඥානය ඉවහල් කරගෙන ඔහු තරුණ වියේදී පොත පත ලිවීමට පටන් ගත්තේය. ඒ අප අද ඔහුව හඳුන්වන මැක්සිම් ගෝර්කි යන අන්වර්ථ නාමයෙනි. ‘අම්මා’ වැනි ශ්‍රේෂ්ඨ නවකතා ලියූ අතරම ඔහු ළමයින් සඳහාද කතා රචනා කළේය. ඔහුගේ ළමා විය හා තරුණ විය ඇසුරින් ඔහු ලියූ “ළමා විය”, “මිනිසුන් අතර”, “මගේ සරසවි” නමැති ග්රන්ථ ලොව පුරා ඉතා ජනප්රිය විය. ඔහුගේ ළමා විය ඇසුරින් රුසියානු චිත‍්‍රපටයක්ද නිපදවුණි. පොත් කියවීමෙන් ජීවිතය ජයගත් මැක්සිම් ගෝර්කි චරිතයෙන් දුවල පුතාලටත් ගතහැකි ආදර්ශ බොහෝ වේ..Referencesසංස්කරණය.http://en.wikipedia.org/wiki/Maxim_Gorky."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=මැක්සිම්_ගෝර්කි&oldid=439854" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 9 අගෝස්තු 2019, at 09:53.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 9 අගෝස්තු 2019 දින දී, 09:53 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
සැකිල්ල:Cite peakbagger - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.සැකිල්ල:Cite peakbagger.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.සැකිලි ප්‍රලේඛනය[නරඹන්න] [සංස්කරණය] [ඉතිහාසය] [විරේචනය].This citation template can be used to cite web pages at PeakBagger.com..Usage.A search engine for PeakBagger is available here. Use the text following the ? in the URL. The Key Col webpage can be reached by clicking the Key Col Page link in the prominence section..Parameter.Value.{{cite peakbagger | kid = | lid = | pid = | rid = | title = | units = | access-date = }}.key col id from URL list id from URL peak id from URL range id from URL page name (in maroon) see below full date.The parameters name and kid, lid, pid or rid must be specified. To link to a list showing metric units use |units=meters..Examples.Peak example.Used with named parameters:.{{cite peakbagger |pid=2829 |name=Mount Whitney, California |access-date=2008-10-31}} → "Mount Whitney, California". Peakbagger.com. සම්ප්‍රවේශය 2008-10-31..Used with unnamed parameters (for peaks only):.{{cite peakbagger |2829 |Mount Whitney, California |2008-10-31}} → "Mount Whitney, California". Peakbagger.com. සම්ප්‍රවේශය 2008-10-31..List example.{{cite peakbagger |lid=12003 |name=U.S. State High Points |access-date=2008-10-31}} → "U.S. State High Points". Peakbagger.com. සම්ප්‍රවේශය 2008-10-31..Range example.{{cite peakbagger |rid=126 |name=Sierra Nevada |access-date=2008-10-31}} → "Sierra Nevada". Peakbagger.com. සම්ප්‍රවේශය 2008-10-31..Key Col example.{{cite peakbagger |kid=2829 |name=Mount Whitney, California |access-date=2008-10-31}} → "Mount Whitney, California". Peakbagger.com. සම්ප්‍රවේශය 2008-10-31..See also.{{cite gnis}}.{{cite gvp}}.{{cite ngs}}.{{cite web}}.ඉහත ප්‍රලේඛනය සැකිල්ල:Cite peakbagger/ලේඛය වෙතින් අන්තහ්කරණය කොට ඇත . (සංස්කරණය | ඉතිහාසය).මෙම සැකිල්ලෙහි වැලිපිල්ල (තනන්න | ආදර්ශය) සහ පරික්ෂණ අවස්ථා (තනන්න) පිටුවල, සංස්කාරක වරුන්ට පර්යේෂණ සිදු කල හැක..කරුණාකර /ලේඛය උපපිටුවට ප්‍රවර්ග එක්කරන්න. සැකිල්ලෙහී උපපිටු.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=සැකිල්ල:Cite_peakbagger&oldid=478092" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 21 මාර්තු 2021, at 05:05.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 21 මාර්තු 2021 දින දී, 05:05 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ලොකෙන්ම අපිට විතරක් තියෙන, අපිට වටින්නේ නැති භාෂාව - Muttiya.Loading....This site is best viewed in a modern browser with JavaScript enabled..Something went wrong while trying to load the full version of this site. Try hard-refreshing this page to fix the error..ලොකෙන්ම අපිට විතරක් තියෙන, අපිට වටින්නේ නැති භාෂාව.dulitha.ලෝකේ තියෙනවා අකුරු සහිත හා රහිත කියලා භාෂාවන් 2ක්..ජර්මන් භාෂාවට , ප්රංශ භාෂාවට අකුරු නෑ..ඔයාලා පිලිගන්නවද ඉංග්රීසි භාෂාවටත් අකුරු නෑ කියලා.ඔව් ඒක තමයි ඇත්ත.ඉංග්රීසි , ජර්මන් හා ප්රංශ අය භාවිතා කරන්නේ රෝමන් අකුරු.හැබැයි රෝමන් කියලා භාෂාවක් නෑ..සංස්කෘත කියලා භාෂාවක් තියෙනවා හැබැයි අකුරු නෑ.සංස්කෘත භාෂාව ලියන්නේ දේවනාගර කියන අකුරු වලින්..හින්දි කියලා භාෂාවක් තියෙනවා, ගුජරාටි කියලා භාෂාවක් තියෙනවා , මරාටි කියලා භාෂාවක් තියෙනවා හැබැයි මේ එකකටවත් අකුරු නෑ.ඒ අය ඔක්කොම ලියන්නේ දේවනාගර අකුරු වලින්.හැබැයි දේවනාගර කියලා භාෂාවක් නෑ..#සිංහල කියලා භාෂාවක් තියෙනවා, #සිංහල කියලා අකුරු ජාතියක් තියෙනවා ,සිංහල කියන අකුරු ජාතියෙන් සිංහල කියන භාෂාව ලියනවා.එහෙම එකක් ලෝකේ වෙන කොහෙවත්ම නෑ.සිංහල අකුරු බාවිතා වෙන ලොව එකම භෂාවත් සිංහල විතරමයි..අකුරෙන් ලියන දේ කටින් කියන්නත් පුලුවන් වගේම.කටින් කියන දේ ඒ විදියටම අකුරෙන් ලියන්නත් පුලුවන්.ලෝකේ එකම එක භාෂාවයි තියෙන්නේ.ඒ තමා සිංහල භාෂාව.ඒ වගේම " ඈ " අක්ෂරය තියෙන ලෝකෙ එකම භාෂාවත් සිංහල..සරලවම #සිංහල කියන්නේ යථාවාදී තතාකාරී භාෂාවක්..(අකුරු කලේ තුසිත).උපුටාගැනීමකි 🙏🙏.ctupramod.dulitha.Mr_Blue.අපිට තියෙන්නේ ආඩම්බර වෙන්න ඉතිහාසය විතරයි..මුතුන් මිත්තෝ කරපු කියපුවා විතරයි තව අවුරුදු 2,500ක් ගියත් කියන්න තියෙන්නේ....Mr_Blue.මොන දේ තිබ්බත් තාමත් අපි ඒකම තැන පල් වෙනවා.... 😑.ZonicDesigner.ප්‍රෞඩ ඉතිහාසයක් විතරයි ලංකාවට තීන්නෙ ඒකත් කියන්න පුලුවන් මීට අවුරුදු 250කට විතර කලින් තිබුනා කියලා අලුත් පරම්පරාවට එහෙම ප්‍රෞඩ ඉතිහාසයක් කියලා කියන්න දෙයක් නෑ 🤧
|
රග්බි ලීගය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.රග්බි ලීගය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.රග්බි ලීගය.ක්‍රීඩාවේ අවස්ථාවක්.උසස්ම පාලන මණ්ඩලය.Rugby League International Federation.අපනාමය(න්).League, RL, Rugby XIII (used throughout Europe).පළමුව ක්‍රීඩා කලේ.7 September 1895, post schism, Northern England.ලියාපදිංචි ක්‍රීඩකයෝ.600,000 (Total).ක්‍රීඩා සංගම්.5,000.ගුණාංග.සම්බන්ධය.Full contact.කණ්ඩායම් සාමාජිකයෝ.Thirteen.මිශ්ර ලිංග.Single.වර්ගීකරණය.Team sport, Outdoor.උපකරණ.Rugby League ball.ස්ථානය.Rugby league playing field.පටුන.1 සාමාන්‍ය තොරතුරු.2 ජාත්‍යන්තර රග්බි ලීගය.3 ලෝක කුසලානය-ජාතීන් තුන.4 දේශීය රග්බි ලීගය.5 රග්බි ලීග් පාපන්දු.සාමාන්‍ය තොරතුරුසංස්කරණය.මූලාරම්භය - 1985 දී එංගලන්තයේ, යෝර්ක්ෂයර් හි හඩර්ස්ෆීල්ඩ්..ලෝක ව්‍යාප්ත පාලන අධිකාරිය - රග්බි ලීග් ඉන්ටර් නැෂනල් ෆෙඩරේෂන්..ජාත්‍යන්තර රග්බි ලීගයසංස්කරණය.ටෙස්ට් රටවල- ඕස්ට්‍රේලියාව,කුක් දිවයින්, එංගලන්තය, ෆිජී, ප්‍රංශය, මහා බ්‍රිතාන්‍යය, නවසීලන්තය, පැපුවා නිව් ගිනියා, රුසියාව, සැමෝවා, දකුණු අප්‍රිකාව - ටොංගා..ලෝක කුසලානය-ජාතීන් තුනසංස්කරණය.ප්රධාන තරඟ - වර්ල්ඩ් ක්ලබ් චැලෙන්ජ් ද ඈෂස්, ඇන්සැක් ටෙස්ට් (ANSAC) චැලේන්ජ් කප්..දේශීය රග්බි ලීගයසංස්කරණය.ප්රධාන තරඟ - නැෂනල් රග්බි ලීගය (ඕස්ට්‍රලේශියා).සුපර් ලීග් (යුරෝපය) ස්ටේට් ඔෆ් ඔරිජින්(ඕස්ට්‍රේලියා) ප්රංශ රග්බි ලීග් ශූරතාවය (ප්‍රංශය) බාර්ටර් කාඩ් කුසලාන (නවසීලන්තය).රග්බි ලීග් පාපන්දුසංස්කරණය.රග්බි ලීග් පාපන්දු යනු තදින් එකට බැඳුනු ක්‍රීඩා කණ්ඩායමක් දිගු ගෝලාකාර පන්දුවක් රැගෙන එක් කණ්ඩායමකට 13 ක් සහිතව හතරැස් තණ පිට්ටනියක කණ්ඩායම් දෙකක් එක් වී කරන ක්‍රීඩාවකි. රග්බි ලීග් යනු රග්බි පාපන්දුව සහ රග්බි යූනියන් දෙකේ ප්රධාන කෝඩ් (Code) දෙකෙන් එකකි. මෙයින් ලීග් කෝඩ් බ්‍රිතාන්‍යයේ, ඕස්ට්රේලියාවේ, නවසීලන්තයේ සහ ප්‍රංශයේ බොහෝ ප්‍රසිද්ධියක් උසුලයි. මෙම රටවල එම ක්‍රීඩාව වෘත්තිය මට්ටමෙන් කරනු ලැබේ. රග්බි ලීගය පැපුවා නිව්ගිනියාවේද ප්‍රසිද්ධය. එහි ජාතික ක්‍රීඩාව ලෙසද සැලකේ.පැපුවා නිව්ගිනියාවේ බොහෝ ජාතික මට්ටමේ ක්‍රීඩකයින් ඕස්ට්රේලියාවේ රග්බි ලීගයේද කැපි පෙනෙන ක්‍රීඩකයෝ වෙති. රුසියාව එක්සත් ජනපදය හා ලෙබනන් යන රටවල මෙම ක්‍රීඩාව කෙරෙන්නේ අඩු මට්ටමකිනි..1895 දී නදර්න් රග්බි ෆුට් බෝල් යන නමින් හැඳින් වූ ඉංග්ලිෂ් රග්බි ෆුට්බෝල් සංගමයෙන් වෙන් වූ කණ්ඩායමක් මුල්කර ගෙන රග්බි ලීග් යන නම එයට ලැබුනේය. මුලදි මෙම කණ්ඩායම් දෙකම එකම නීතියකට අනුව ක්‍රීඩා කළහ. 1907 දී සහ 1908 දී ඕස්ට්රේලියාවේ සහ නවසීලන්තයේ රග්බි යුනියන් ප්රමුඛ කොට ගත් රග්බි ෆුට්බෝල් යූනියන් වෙතින් පෙර කී ආකාරයටම කණ්ඩායමක් වෙන් විම වන තෙක් ඔව්හු එසේ ක්‍රීඩා කළහ. ඉන්පසු රග්බි ෆුට් බෝල් ලීගයන් යනුවෙන් හැඳින්වුනු සංගම් ආරම්භ වූ අතර එයින් නවීකරණය කරන ලද නදර්න් යූනියන් නීතී රීති හඳුන්වා දෙනු ලැබිනි. එසේ කරන ලද්දේ රග්බි ෆුට්බෝල් වල නව ස්වරූපයක් නිර්මාණය කිරීම සඳහාය. මෙම 'නදර්න් යූනියන්' පසුව එහි නම රග්බි ෆුට්බෝල් ලීග් යනුවෙන් වෙනස් කළේය. ඒ 1922 වර්ෂයේදීය. එපරිදි කාලයක් ගත වන විට එම ක්‍රීඩාව 'රග්බි ලීග්' යනුවෙන් හැඳින්වීම ආරම්භ විය. ඊළඟ දශක කිපය තුල රග්බි ආකෘතින් දෙකේම රෙගුලාසි ක්රම ක්රමයෙන් වෙනස් විය. දැන් රග්බි ලීග් සහ රග්බි යූනියන් යනු පැහැදිලි ලෙසම වෙනම ක්‍රීඩාවන්ය.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=රග්බි_ලීගය&oldid=415676" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 11 ජනවාරි 2018, at 08:02.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 11 ජනවාරි 2018 දින දී, 08:02 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
නියුක්ලියෝන - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.නියුක්ලියෝන.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.මෙම ලිපිය තවමත් අංකුර ලිපියකි. විකිපීඩියාවට උදවුවක් ලෙසින් ඔබ හට එය විහිදුවාලිය හැක..v.t.e.භෞතික විද්‍යාවේ දී ප්‍රෝටෝනය සහ නියුට්‍රෝනය යන උප පරමාණුක අංශූන් වලට පොදුවේ නියුක්ලියෝන යන නම වැහැරේ. පරමාණුක න්‍යෂ්ටියක් සෑදෙන්නේ නියුක්ලියෝන එකක් හෝ කීපයක් එකතු වීමෙනි. නියුක්ලියෝන අංශු දෙවර්ගම ම බැරියෝන සහ ෆර්මියෝන පවුලට අයත් වන අතර ස්කන්ධයෙන් ද ආසන්න වශයෙන් සමාන වේ..පරමාණුක න්‍යෂ්ටියක් යනු නියුක්ලියෝන වර්ග දෙකක සුසංහිත පොදියකි: ප්‍රෝටෝන (රතු) සහ නියුට්‍රෝන (නිල්). මෙම රූපයෙහි, ප්‍රෝටෝන සහ නියුට්‍රෝන පෙනෙන්නේ එකිනෙකට ඇලුණු කුඩා බෝල ලෙසින් වුවද, සත්‍ය වශයෙන්ම නූතන න්‍යෂ්ටික භෞතික විද්‍යාවෙහි දැක්වෙන පරිදී නියම න්‍යෂ්ටියක් එලෙස දිස් නොවෙයි. නියම න්‍යෂ්ටියක් නිරවද්‍යව විස්තර කල හැක්කේ ක්වොන්ටම් යාන්ත්‍ර විද්‍යාව තුලින් පමණි. නිදසුනක් වශයෙන්, නියම න්‍යෂ්ටියක් තුල, එක් එක් නියුක්ලියෝනයක් එක විටෙක න්‍යෂ්ටිය පුරා පැතිරෙන ස්ථාන බහු ප්‍රමාණයක සිටියි..නියුක්ලියෝන වල ප්‍රතිඅංශූන් ප්‍රතිනියුක්ලියෝන නම් වේ. ප්‍රතිනියුක්ලියෝන වලට අයත් වන්නේ ප්‍රතිප්‍රෝටෝන සහ ප්‍රතිනියුට්‍රෝන ය..1960 ගණන් වන තුරු, නියුක්ලියෝන යනු එයින් එක එකක් එයට කුඩා කොටස් වලින් සැදී නොමැති මූලිකාංශු බවට සැලකුණි. ඊනියා දැඩි අන්තර්ක්‍රියාවෙන් එකට බන්ධනයවූ ක්වාක් අංශු තුනක් වෙතින් සැදී ඇති ඒවා සංයුක්ත අංශූන් බව දැන් අවබෝධ වී ඇත.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=නියුක්ලියෝන&oldid=382735" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 6 ඔක්තෝබර් 2016, at 15:40.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 6 ඔක්තෝබර් 2016 දින දී, 15:40 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
සැකිල්ල:Non-free game screenshot - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.සැකිල්ල:Non-free game screenshot.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.This is a screenshot of a video game, and its copyright is most likely held by the game's publisher or developer. It is believed that the use of a limited number of low-resolution screenshots.for identification and critical commentary on.the video game in question or.the copyrighted gameplay elements depicted on the screenshot in question.on the English Wikipedia, hosted on servers in the United States by the non-profit Wikimedia Foundation,.constitutes fair use under United States copyright law. Other uses of this image may be copyright infringement. For more information, see Wikipedia:Non-free content..To the uploader:.This tag is only for use with images that are screenshots from video games..Please add a detailed fair use rationale for each use, as well as the source of the work and copyright information..For example fair use rationales, see here..Template:Non-free use rationale video game screenshot may be helpful for stating the rationale..This tag should not be used for screenshots of free software; use the license tag corresponding to the software's license instead, optionally alongside {{Free screenshot}}..To patrollers and administrators: If this image has an 'appropriate' rationale please append |image has rationale=yes as a parameter to the license template..සැකිලි ප්‍රලේඛනය[තනන්න] [විරේචනය].මෙම සැකිල්ලෙහි වැලිපිල්ල (තනන්න | ආදර්ශය) සහ පරික්ෂණ අවස්ථා (තනන්න) පිටුවල, සංස්කාරක වරුන්ට පර්යේෂණ සිදු කල හැක..කරුණාකර /ලේඛය උපපිටුවට ප්‍රවර්ග එක්කරන්න. සැකිල්ලෙහී උපපිටු.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=සැකිල්ල:Non-free_game_screenshot&oldid=381196" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 25 සැප්තැම්බර් 2016, at 01:24.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 25 සැප්තැම්බර් 2016 දින දී, 01:24 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරයක් යනු ප්‍රහාරකයා විසින් තමාටද මරණය අත්වන අන්දමින් සිදුකරන ඕනෑම සාහසික ප්‍රහාරයක් ය. මෙවැනි ප්‍රහාරයන් ඉතිහාසය පුරාවටම සිදුවී ඇත. ඓතිහාසික උදාහරණ ලෙස දෙවන ලෝක යුද්ධයේ අවසාන සමයේ දී (1944-1945) ජපාන හමුදාවන් සිදුකල කමකාසි ගුවන් යානා ප්රහාර ද, ශ්රී ලංකානු සිවිල් යුද්ධ සමයේ දෙමළ ඊලාම් විමුක්ති කොටි සංවිධානය සිදු කළ මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරද, වර්තමාන උදාහරණ ලෙස සැප්තැම්බර් 11 ප්රහාර හා 2019 පාස්කු ඉරිදා බෝම්බ ප්රහාර දැක්විය හැකිය..1981 සිට 2015 සැප්තැම්බර් දක්වා රටවල් 40 ක මරාගෙන මැරෙන ප්රහාර 4,814 ක් සිදුවී ඇති අතර ඒවායින් මිනිසුන් 45,000 කට අධික ප්‍රමාණයකගේ දිවි අහිමි විය. 1980 දශකය තුල ලෝකය පුරා සාමාන්යයෙන් වසරකට මෙවැනි ප්රහාර තුනක් පමණ සිදු වූ අතර, 90 දශකය වන විට මසකට එක් ප්‍රහාරයක් පමණ ද, 2001-2003 වනවිට සතියකට එක් ප්‍රහාරයක්ද, 2003 සිට 2015 දක්වා දිනපතාම මරාගෙන මැරෙන ප්රහාර සිදුවන තත්වයට පත්විය..අනෙක් වර්ගයේ ත්‍රස්තවාදී ප්රහාර වලට වඩා මරාගෙන මැරෙන ප්රහාර මරණීය සහ විනාශකාරි වන්නේ ඒවා අපරාධකරුවාට ආයුධ සඟවාගැනීමට, අවසාන මොහොතේ වුවත් සැලසුම් සීරුමාරු කිරීමට අවස්ථාව ලබා දෙන නිසාය. එමෙන්ම ඒවාට දුරස්ථ පාලක හෝ කාල ප්‍රමාදයට අනුව අනුව ක්‍රියාකරන පිපිරීම් වල අවශ්‍යතාවයක් නැත. තවද පලායාමේ සැලසුම් හෝ ගලවාගැනීමේ කණ්ඩායම් අවශ්‍යය නැත. 1982 සිට 2006 දක්වා සිදුවූ ත්‍රස්තවාදී ප්රහාර අතරින් මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරයන් වූයේ 4% ක් පමණි. නමුත් ත්‍රස්තවාදී ප්රහාර වලින් සිදුවූ මරණයන්ගෙන් 32% ක් පමණ මරාගෙන මැරෙන ප්රහාර වලින් සිදුවූ ඒවා ය (මරණ 14,599 ක්). ලොව මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරයන්ගෙන් 90% ක්ම සිදුවී ඇත්තේ ඇෆ්ගනිස්තානයේ, ඉරාකයේ, ඊශ්‍රායලයේ, පලස්තීන කලාපයේ, පාකිස්ථානයේ සහ ශ්රී ලංකාවේ යි..මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරකයෙකු හට විවිධාකාරයේ අරමුණු තිබිය හැක. කමකාසි ගුවන් නියමුවන් ක්රියා කළේ ඔවුන්ට ලැබුනු හමුදා ආඥාවන්ට අනුවයි. අනෙකුත් මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරකයන්ට සාමාන්යයෙන් ඇත්තේ ආගමික හෝ ජාතිවාදී අරමුණු යි.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=මරාගෙන_මැරෙන_ප්‍රහාරය&oldid=488951" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 9 සැප්තැම්බර් 2021, at 16:06.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 9 සැප්තැම්බර් 2021 දින දී, 16:06 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
ඇමයිනෝ අම්ල - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.ඇමයිනෝ අම්ල.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.ඇමයිනෝ අම්ල යනු එක් එක් ඇමයිනෝ අම්ලයට ආවේණික වූ පැති දාම (R කාණ්ඩය) සමගින්, ඇමයින් (-NH2) සහ කාබොක්සිල් (-COOH) යන ක්‍රියාකාරී කාණ්ඩ අන්තර්ගතවන කාබනික සංයෝග වේ.[1][2][3] ඇමයිනෝ අම්ලයක ප්රධාන රසායනික සංඝඨක ලෙස කාබන්, හයිඩ්‍රජන්, ඔක්සිජන්, සහ නයිට්‍රජන් අන්තර්ගතවන අතර, සමහරක් නිශ්චිත ඇමයිනෝ අම්ලයන්හී පැති දාමවල අනෙකුත් මූලධාතූන්ද හමුවේ. ඇමයිනෝ අම්ල වර්ග 500ක් පමණ හදුනාගෙන තිබෙන අතර (කෙසේවූවද ප්‍රවේණි කේතයහී දක්නට ලැබෙන්නේ 20ක් පමණි) ඒවා විවිධ ආකාරයන්ගෙන් වර්ගීකරණය කෙරේ.[4].අයනීකරණය නොවූ ආකාරයෙන් පවතින ඇල්ෆා ඇමයිනෝ අම්ලයක ව්‍යුහය.මූලාශ්‍රසංස්කරණය.↑ "ඇමිනො". Dictionary.com. 2015. http://dictionary.reference.com/browse/amino. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 3 ජූලි 2015..↑ "ඇමිනො ඇසිඩ්". කේම්බ්‍රිජ් ඩික්ෂනරීස් ඔන්ලයින්. කේම්බ්‍රිජ් විශ්වවිද්‍යාලයීය මුද්‍රණාලය. 2015. https://dictionary.cambridge.org/us/dictionary/british/amino-acid. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 3 ජූලි 2015..↑ "ඇමිනො". FreeDictionary.com. ෆාර්ලෙක්ස්. 2015. http://www.thefreedictionary.com/amino. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 3 ජූලි 2015..↑ Wagner I, Musso H (November 1983). "නිව් නැචුරලි ඔකරින් ඇමිනො ඇසිඩ්ස්". Angewandte Chemie International Edition in English. 22 (11): 816–28. doi:10.1002/anie.198308161.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=ඇමයිනෝ_අම්ල&oldid=407460" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 2 ඔක්තෝබර් 2017, at 15:45.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 2 ඔක්තෝබර් 2017 දින දී, 15:45 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
විකිහවු - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.විකිහවු.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.විකිහවු (WikiHow) යනු විවිධ දේ සිදුකරන ආකාරය පිළිබඳ ව මගපෙන්වීම් (how-to guides) සහිත වෙබ් අඩවියක් වන අතර එය විකි ක්රමවේදය යටතේ ප්‍රජාවකගේ ස්වේච්ඡා දායකත්වයෙන් පවත්වාගෙන යනු ලැබේ..wikiHow.2018 මැයි මසදී විකිහවු මුල් පිටුව.වර්ගය.පුද්ගලික.ප්රධාන කාර්යාලය.පාලෝ අල්ටෝ, කැලිෆෝර්නියාව, එක්සත් ජනපදය.සමාගමේ පාඨය(න්)."We're trying to help everyone on the planet learn how to do anything. Join us."(අපේ අරමුණ ඕනෑම දෙයක් සිදුකරන ආකාරය කාහටත් කියා දීමයි. ඔබත් අප සමග එක්වන්න.).වෙබ් අඩවිය.wikihow.com.ඇලෙක්සා ශ්රේණිගත කිරීම.205 (Mar 2018[update])[1].ලියාපදිංචිය.අනිවාර්ය නැති නමුත් පින්තූර උඩුගත කිරීම, අලුතින් සිදු වූ සංස්කරණ පරීක්ෂාව සහ ආරක්ෂිත පිටු සංස්කරණය වැනි ඇතැම් කාර්යයන් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ..භාෂාවන්.ඉංග්රීසි, ස්පාඤ්ඤ, ඕලන්ද, පෘතුගාල, ප්රංශ, ජර්මන්, ඉතාලි, චීන, රුසියානු, චෙක්, ජපන්, ඉන්දුනීසියානු, අරාබි, තායි, කොරියන්, වියට්නාම්, හින්දි.දියත් කළේ.ජනවාරි 15, 2005; වසර 17 කට පෙර (2005-01-15).දැනට තත්ත්වය.ක්‍රියාකාරී.2005 වසරේ දී අන්තර්ජාල ව්‍යවසායකයෙක් වන ජැක් හෙරික් විසින් ආරම්භ කළ මෙම වෙබ් අඩවිය ලෝකයේ සිටින සෑම අයකුටම ඕනෑම දෙයක් සිදුකරන ආකාරය ඉගෙනීමට හැකිවන පරිදි වඩාත් ම ප්රයෝජනවත් ප්රායෝගික උපදෙස් සැපයීම අරමුණු කරගනී..සමාජ පරමාර්ථයක් උදෙසා ක්‍රියාකරන ලාභ ලබන ව්‍යාපාරයක් වශයෙන් පවත්වාගෙන යනු ලබන බැවින් විකිහවු යනු දෙමුහුන් සංවිධානයක් ලෙස හැඳින්විය හැක. විකිහවු යනු විවෘත කේත සහ විවෘත අන්තර්ගතය (open content) යන සංකල්පයන්ට අනුගත ව ක්රියාත්මක වන ව්‍යාපෘතියක් වෙයි. ඔවුන් විසින් වැඩිදියුණු කරගන්නා ලද මීඩියාවිකි මෘදුකාංගයේ අනුවාදය නොමිලේ නිදහස් කර ඇති අතර අන්තර්ගතය ද ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් වරපතක් (BY-NC-SA) යටතේ සැපයෙයි..2005 පෙබරවාරි වනවිට විකිහවුහි පැවති ලිපි සංඛ්‍යාව මිලියන 35.5 කි. මේ වනවිට 190, 000 කට අධික මගපෙන්වීම් ප්රමාණයක් එහි දක්නට ඇති අතර ලියාපදිංචි පරිශීලකයන් සංඛ්‍යාව මිලියන 1.6කි. 2010 අප්‍රේල් 11 වන දින How to Lose Weight Fast නම් විකිහවු ලිපිය නැරඹීම් මිලියන 5කට හිමිකම් කීවේ අඩවිය තුළ වැඩිම නැරඹීම් ලද ලිපිය බවට පත්වෙමිනි. How to Take a Screenshot in Microsoft Windows නම් විකිහවු ලිපිය දැනට අඩවියේ ඇති ජනප්‍රියම ලිපිය වෙයි. විකිහවු අඩවිය පවසන පරිදි හදිසි අවස්ථා දරුඋපත් 4ක් සාර්ථක ව සිදු වී ඇත්තේ ද විකිහවු ලිපියක වූ උපදෙස් පරිශීලනය නිසාවෙනි..පටුන.1 අඩවියේ ඉතිහාසය.2 ක්රියාකාරිත්වය.3 ප්රජා සම්බන්ධීකරණය.4 මූලාශ්ර.5 අඩවියෙන් බැහැර පිටු.අඩවියේ ඉතිහාසයසංස්කරණය.2005 ජනවාරි 15 දින සෑම භාෂාවකින් ම සැපයෙන නිරවද්‍ය සහ කාලෝචිත උපදෙස් සහිත දැවැන්ත ප්රායෝගික මාර්ගෝපදේශ සංග්‍රහයක් බිහිකිරීමේ අරමුණින් ජැක් හෙරික් විසින් විකිහවු අඩවිය ආරම්භ කරන ලදී. විකිපීඩියාවට ප්රණාමය දැක්වීමක් වශයෙන් ඊට වසර 4කට පෙර 2001 වසරේදී විකිපීඩියාව ඇරඹූ දිනය වන ජනවාරි 15 දින එහි ද සමාරම්භක දිනය වශයෙන් තෝරාගන්නා ලදී. හෙරික් විකිහවු අඩවිය බිහිකිරීමට ආභාෂය ලැබුවේ ඊට පෙර 2004 දී ඔහු සහ ජෝෂ් හැනා සතු ව තිබූ තවත් ප්රායෝගික මගපෙන්වීම් සහිත වෙබ් අඩවියක් වූ eHow වෙබ් අඩවියෙනි. eHowහි ව්‍යාපාරික මොඩලය විසින් ඔහු අපේක්ෂිත අන්දමේ දැවැන්ත සහ ගුණාත්මක ප්රායෝගික මගපෙන්වීම් එකතුවක් බවට එය පත්වීම වැළකුණු බව ඔහු විසින් සමාලෝචනය කරන ලදී. 2006 වසරේදී එය විකුණා දමන ඔවුන් ඉන්පසු විකිහවු ගොඩනැගීමට සිය පූර්ණ අවධානය යොමු කළහ..ක්‍රියාකාරිත්වයසංස්කරණය.විකිහවු අඩවිය විවිධ දේ සිදුකරන ආකාරය පිළිබද මගපෙන්වීම්වලින් සමන්විත වන අතර එහි ඇති සෑම ලිපියක් ම කවරෙකු විසින් වුව සංස්කරණය කිරීමට හැකි වෙයි. 2015 පෙබරවාරි වනවිට විකිහවුහි පැවති මගපෙන්වීම් ප්රමාණය 180 000කට අධික විය. සාමාන්යයෙන් විකිහවු ලිපියක් පියවර (steps), විශේෂ කරුණු (tips), අවවාද (warnings) සහ සපයාගත යුතු ද්රව්ය (things you need) යන අංගවලින් සමන්විත පොදු ආකෘතියක් අනුගමනය කරන අතර අදාල දෙය සිදුකරන ආකාරය කියවන්නියට පහසුවෙන් අවබෝධ කරගැනීමට හැකිවනු පිණිස සෑම පියවරකට ම පාහේ අදාල ව පින්තුර වලින්ද සමන්විත වේ..විකිහවු වෙබ් අඩවිය සිය ලිපිවල අන්තර්ගතයට පාඨකයන් විසින් එකතුකිරීම් කිරීමෙන්, පවතින කරුණු මකා ඉවත්කිරීමෙන් සහ පවතින අන්තර්ගතය වැඩිදියුණු කිරීම තුළින් වඩාත් ගුණාත්මක ලිපි බිහිවීමට ඉඩ සලසනු වස් විකි ක්රමවේදය වහල් කරගනී. කිසියම් ලිපියක් ඇරඹී එහි ළදරු අවස්ථාවේ පවතින විට විකිහවු සංස්කාරක ප්‍රජාවේ සාමාජිකයෝ සිය සාමූහික දායකත්වය තුළින් එය වඩාත් ගුණාත්මක තැනට ගෙන එති. ලිපියකට කරන හැම නව සංස්කරණයක් ම විකිහවුහි සම්මත රීතිවලට එකඟද යනු විමසමින්ද අත්හදාබැලීමේ සහ විනාශකිරීමේ අරමුණින් කරන ලද සංස්කරණයන් ඉවතලමින්ද, සුදුසු පරිදි සංශෝධනයන් එක්කරමින්ද එහි ප්රජාව විසින් ඇගයීමකට ලක්කරනු ලබන අතර මෙය Recent Changes Patrol නමින් හැදින්වේ..මෙහි ඇති Commmiunity Dashboard නම් ද්වාරය සංස්කරණ කටයුතු ඒකරාශී කරන මධ්‍යස්ථානය වශයෙන් හැදින්විය හැකි අතර එහි යතුරුලියන දෝෂ නිවැරදි කිරීමට අක්ෂර දෝෂ පරීක්ෂකයක් (Spell Checker), ලිපි සුදුසු ප්‍රවර්ගයට යොමු කිරීම පිණිස වර්ගීකාරකයක් (Categorizer), සහ ප්‍රමිතියෙන් අඩු ලිපි උචිත ශෛලිය සහ ආකෘතිය භාවිතා කරමින් නැවත ලිවීමට හෝ සංශෝධනයට කිරීමට Cleanup Greenhouse වැනි කාර්යක්ෂම සංස්කාරක යෙදවුම් කීපයක් ඇත..මෙහි නව ලිපියක් ඇරඹූ විගස එය පාඨකයන්ට දිස් නොවන අතර නව ලිපි පරීක්ෂාවට ලක්කර සුදුසු ප්‍රමිතියට ළගා වන තුරු සෙවුම් යන්ත්ර ප්‍රතිඵලවලින් බැහැර වන පරිදි පෙරනිමි සකසා තිබීම ඊට හේතුවයි. මෙවැනි පිටු දැනට කියවීමට නොහැකි බව දන්වන පණිවිඩයක් සමග බොඳ කර තිබෙනු දැකිය හැකි ය. පළපුරුදු සංස්කාරකවරුන් අතින් මෙම ලිපි පරීක්ෂාවට ලක්කිරීම සහ සදුසු ප්‍රමිතියට ගෙන ඒම සිදු කරන අතර මෙම ක්‍රියාවලිය New Article Boost නමින් හැදින්වේ. ප්‍රමිති අවශ්‍යතා සපුරාලන ලිපි සමත් කෙරෙන (promoted) අතර එවිට ඒ මත ඇති බොඳවීම සහ දැන්වීම ඉවත්කර පරිශීලනයට ඉඩ සලසන අතර සෙවුම් යන්ත්ර ප්‍රතිඵලවල අන්තර්ගත කිරීමද කරනු ලැබේ. එමෙන්ම ප්‍රමිති අවශ්‍යතා සැපිරිය නොහැකි ලිපි අසමත් (demoted) කරන අතර එවිට ඒවා New Article Boost වෙතින් ඉවත් කර තවදුරටත් බොඳවීම සහ දැන්වීම පවත්වාගනු ලැබේ. කවටකම් කිරීම ඉළක්ක කරගත් ලිපි, අසභ්‍ය ස්වභාවයක් ගන්නා හෝ ද්වේශය පැතිරවීම අරමුණු කරගත් ලිපි සහ අසත්‍ය හෝ අසම්පූර්ණ උපදෙස් සපයන ලිපි වැනි මකාදැමීමට හේතුවන කරුණු (deletion policy) වශයෙන් හඳුනාගත් අන්තර්ගතයන් පවතින ලිපි සෘජුවම අසමත් කරනු ලැබේ..බොහොමයක් විකි අඩවිවල ප්‍රතිපත්තියට සමාන ව විකිහවුහිද ලියාපදිංචිය අත්‍යවශ්‍ය නොවන අතර ගිණුමක් රහිත අයකුට වුවද ලිපියක් තැනීම සහ සංස්කරණය කිරීම කළ හැකි ය. විකිහවු අඩවිය අන්තර්ජාලය තුළ ළමුන්ගේ පෞද්ගලිකත්වය ආරක්ෂා කිරීමේ පනතට (COPPA) අනුකූල ව කටයුතු කරන බැවින් විකිහවු තුළ ලියාපදිංචි වීමට අවම වශයෙන් වයස අවුරුදු 13 සපුරා තිබිය යුතු ය. ඊට පහළ වයසක් දක්වා ඇති හෝ ඒ බව හඳුනාගත් අයකුගේ ගිණුම් නවතා දැමීමට අඩවියෙහි පරිපාලකවරුන් (administrators) බැදී සිටින අතර ඔවුන්ගේ මව්පියන්ගෙන් හෝ නෛතික භාරකුරුවකු වෙතින් සහතික කිරීමේ ලිපියක් ලදහොත් පමණක් ගිණුම යළි සක්රීය කරනු ලැබේ. මිලියනයකට වැඩි පිරිසක් විකිහවුහි පරිශීලකයන් වශයෙන් ලියාපදිංචි වි ඇති අතර 13000කට වැඩි පිරිසක් මසකට විකිහවුහි සංස්කරණ සිදු කරති. මේ ස්වේච්ඡා සංස්කාරක ප්රජාව තමන් ව විකිහවුවරු (WikiHowians) යනුවෙන් හදුන්වා ගනිති. මොවුන් අතරින් නිරන්තරව සක්රීයව සිටින, පළපුරුදු සහ භාරදූරව හැසිරෙන්නියන් හට අඩවිය හැසිරවීම සහ සුරැකීම උදෙසා අමතර සංස්කරණ බලතල ප්‍රදානය කරනු ලැබේ. සංස්කරණ 300ක අවමයක් සැපිරූ සහ විකිහවු ප්රතිපත්ති පිළිබඳ අවබෝධතා පරීක්ෂණයක් සමත් වන අය හට පමණක් නව ලිපි ඇගයීමේ බලතල (new article boost rights) ප්‍රදානය කරනු ලබයි. ඔවුන්ට නව සංස්කරණ මෙවලමක් භාවිතයට හැකියාව ලැබෙන අතර එමගින් නව ලිපියක් පාඨක කියවීම පිණිස මුදාහැරීමට පෙර විකිහවු ප්‍රමිතතීන්වලට අනුගතද යන බව විමසීමට සහ සංස්කරණයට හැකි වෙයි. අත්දැකීම් බහුල, පරිණතව සහ අගති විරහිත ව කටයුතු කරන පරිශීලකයන්ට පරිපාලක ධූරයන් සදහා අයදුම් කළ හැකි අතර ඔවුන්ට විකිහවු අඩවියේ ආරක්ෂාව සහ සුබසිද්ධිය පිණිස විවිධ අභ්‍යන්තර මෙවලම් මෙහෙයවීමේ අවස්ථාව හිමිවෙයි..ප්රජා සම්බන්ධීකරණයසංස්කරණය.විකිහවු විසින් වසරකට වරක්වත් පවත්වනු ලබන සම්මන්ත්‍රණය තුළින් සාමාජිකයන්ට එකිනෙකා පුද්ගලික ව දැන හදුනා ගැනීමට ඉඩ ලැබෙන අතර මෙම සම්මන්ත්‍රණ හමුවක් (meetups) ලෙස හැදින්වේ. සාමාජිකයන් කුඩා කණ්ඩායම් වශයෙන් තෝරාගත් නගරවල හමුවන මෙවැනි හමු සාමාන්යයෙන් කීපදිනක් පැවැත්වේ..මූලාශ්‍රසංස්කරණය.↑ "Wikihow.com Site Info". Alexa Internet. සම්ප්‍රවේශය 2016-10-19..අඩවියෙන් බැහැර පිටුසංස්කරණය.සිංහල භාෂා ව්‍යාපෘතිය."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=විකිහවු&oldid=510361" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 6 අගෝස්තු 2022, at 03:35.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 6 අගෝස්තු 2022 දින දී, 03:35 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
තත්පරය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.තත්පරය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.තත්පරය (SI සංකේතය: s) යනු අන්තර්ජාතික ඒකක පද්ධතිය (SI) අනුව කාලයෙහි පාදක ඒකකය සහ [1] අනෙකුත් මිනුම් පද්ධති වල කාලය සඳහා ඒකකයක්ද වන අතර (කෙටි කර දැක්වීම s හෝ sec;[2]) පැයක් හැටෙන් බෙදීම දෙවරක් සිදු කළ විටද, විනාඩියක් හැටෙන් බෙදීම එක්වරක් සිදු කළ විටද ලැබෙන්න වෙයි. [3] 1000 (අල්-බිරුනි විසින් තත්පරය භාවිතා කළ කාලයේදී) සහ 1960 අතරතුර, තත්පරය අර්ථදැක්වුනේ මධ්‍යන්‍යය සූර්ය දවසකින් 1/86,400 ලෙසින් විය (මෙම අර්ථදැක්වීම, සමහරක් තාරකාවිද්‍යාත්මක සහ නීතිමය සන්දර්භයන්හී තවමත් භාවිතා වෙයි). [4][5] 1960 සහ 1967 අතරතුර, එය අර්ථදැක්වුනේ, 1900 දී සූර්යයා වටා පෘථිවියෙහි කක්ෂ කාලාවර්තය අනුසාරයෙන් වන අතර,[6] වර්තමානයේ එය වඩාත් නිරවද්‍ය ලෙසින් අර්ථදැක්වෙන්නේ පරමාණුක කරුණු ඇසුරෙනි. යාන්ත්‍රික, විදුලි හෝ පරමාණුක ඔරලෝසු භාවිතයෙන් තත්පර මැන ගත හැක..තත්පරයකට එක් වතාවක් බබළන ආලෝකයක්.මධ්‍යන්‍යය සූර්ය දවස සෙමින් නමුත් මිනිය හැකි ප්‍රමාණ වලින් දිගු වන බවත්, ඒ අතරම නිවර්තන වසරක දිග පිළිබඳ කිසිසේත් අනාවැකි කිව නොහැකි බවද 19වන සහ 20වන සියවස්හී තාරතාවිද්‍යාත්මක නිරික්ෂණ තුලින් එළිදරවු වී ඇත; එබැවින්, අර්ථ දැක්වීම සඳහා සුදුසු පදනමක් ලෙසින් සූර්ය–පෘථිවි චලනය තව දුරටත් නොසැලකෙයි..මූලාශ්‍රසංස්කරණය.↑ "යුනිට් ඔෆ් ටයිම් (සෙකන්ඩ්)". එස්අයි බ්‍රෝචර්. BIPM. සම්ප්‍රවේශය 2012-03-24..↑ සෙක්, මෙරියම් වෙබ්ස්ටර් ඩික්ෂනරි, සම්ප්‍රවේශය 2012-03-24.↑ ඔන්ලයින් එටිමොලොජ් ඩික්ෂනරි.↑ International System of Units from NIST සම්ප්‍රවේශය 25 මාර්තු 2012..↑ al-Biruni (1879). The chronology of ancient nations: an English version of the Arabic text of the Athâr-ul-Bâkiya of Albîrûnî, or "Vestiges of the Past". Sachau C Edward. pp. 147–149..↑ "ලීප් සෙකන්ඩ්ස්". වේලා සේවා දෙපාර්තමේන්තුව, එක්සත් ජනපද නාවුක නිරික්ෂණාගාරය. සම්ප්‍රවේශය 2012-03-24..ආශ්රිත ලිපිසංස්කරණය.මිනිත්තු."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=තත්පරය&oldid=395921" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 14 අප්‍රේල් 2017, at 08:04.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 14 අප්‍රේල් 2017 දින දී, 08:04 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
දේශපාලන පක්ෂ ක්රම - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.දේශපාලන පක්ෂ ක්රම.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.පටුන.1 ඒක පක්ෂ.2 තුළත බහු පක්ෂ ක්රමය.3 බහු පක්ෂ.4 ප්රධාන දෙපක්ෂය.5 පක්ෂ විරහිත බව.6 සටහන්.ඒක පක්ෂසංස්කරණය.ඒක පක්ෂ ක්රමය දී බලය හැදෑරීමට නෛතිකව අවසර ඇත්තේ එක් පක්ෂයකට පමණි.කුඩා පක්ෂ වලට සමහර අවස්ථාවන්වලදී ඉඩ ලැබුණද නීතියට අනුව ඔවුන් බලවත් පක්ෂයේ නායකත්වය පිළිගත යුතුය.මෙම පක්ෂය සෑමවිටම ආණ්ඩුවට සමාන නොවුණත් සමහර විට ආණ්ඩුවේ තනතුරු වලට වඩා පක්ෂයේ තනතුරු බලවත් විය හැක.චීනය වැනි කොමියුනස්ට් රාඡ්‍යයන් ,ජර්මනිය වැනි ෆැසිස්ට් රාඡ්‍යයන් උදාහරණ ලෙස දැක්විය හැකිය. මේ අනුව ඒක පක්ෂ ක්රමය සාමාන්යයෙන් ඒකාධිපතිවාදයට සහ ප්රජා පීඩනයට සමාන කොට සැලකේ..ප්රබල පක්ෂ ක්‍රමයකදී පක්ෂවලට ඉඩ ලැබී ප්රජාතන්ත්රවාදී සම්ප්රදායක් බිහි වුවද අනෙකුත් පක්ෂවලට බලය ලබා ගැනීමට ඉඩක් නැතැයි සැලකේ. සමහර අවස්ථාවලදී දේශපාලන,සමාජ හා ආර්ථික තත්ත්ව සහ මහජන මතවාද මෙයට හේතුවේ.තවත් සමහර අවස්ථාවලදී එනම් ප්රජාතන්ත්රවාදය එතරම් තහවුරු වී නැතිවිට,රාජ්‍ය අනුග්රහය හා මැතිවරණ දූෂණ යොදාගනමින් අධිපති පක්ෂය බලයේ රැදේ.මෙවන් විට ඒක පක්ෂ ක්රමය සහ ප්රබල පක්ෂ ක්රමය අතර වෙනස අතුරුදහන්වේ. ප්රබල පක්ෂ ක්රමයට උදාහරණ ලෙස සිංගප්පූරුවේ “ පීපල්ස් ඇක්ෂන් පාටි ” සහ දකුණු අප්රිකාවේ “ඇෆ්‍රකන් නැෂනල් කොංග්‍රසය ” දැක්විය හැක. ප්රබල ඒක පක්ෂ ක්‍රමක් 1990 දශකය දක්වා මෙක්සිකෝවේ “ඉන්ස්ටිටියුශනල් රෙවලුෂණරි පාටි ” පැවති අතර ඩි‍මොක්‍රටික් පක්ෂය හරහා ඇමරිකාවේ 1930 සිට 1970 දක්වා පැවතුණි. “පාටි ඕෆ් ද ෆන්ක්ෂනල් ගෲප්ස් ” හරහා 1970 සිට 1998 දක්වා ඉන්දුනිසයාවේ ද පැවතී ඇත..තුළත බහු පක්ෂ ක්‍රමයසංස්කරණය.වර්තමාන එක්සත් ජනපදයේ පවත්නා මෙන්ම ද්වීපක්ෂ ක්රමයක් නවීකරනය කර ඡන්දදායකයාගේ අදහස් වඩා හොදින් පෙන්නුම් කිරීම සඳහා ප්‍රතිශේධන ඡන්ද බලයක් ලබාදීමෙන් තුලිත බහුතර ඡන්ද ක්‍රමයකට ළගාවිය හැකි බව ඩොනල්ඩ් ආතර් ක්‍රොනෝස් විසින් සිදුකරන ලද අධ්‍යනයන්වලින් හෙළිවී ඇත.සම්ප්රදායික සරල බහුතර ඡන්ද ක්රමයේ ඇති දුර්වලකම් නම් එක් අපේක්ෂකයෙකු පත්වීම වැලැක්වීම උත්සාහ කිරීමේ දී ඉහලින් සිටින අපේක්ෂකයෙකුට ව්‍යාජ ප්‍රතිජානන ඡන්දයක් හිමිවීමය. තුලිත බහුතර ක්‍රමයකදී ඡන්දදායකයාට තම සැබෑ ප්‍රතිශේදන ඡන්දය සටහන් කිරීමට අවස්ථාවක් හිමිවන බැවින් ප්‍රතිජානන ඡන්ද මතු නොවේ..තුලිත බහු පක්ෂ ක්රමයක් මගින් ප්රසිද්ධ වූ එහෙත් ජනප්රිය නොවන අපේක්ෂකයෙකුගේ මැතිවරණ ජය ගැනීම වැල‍කේ. එසේ වන්නේ ඔහුට අකමැති ඡන්දදායකයන්ට වඩා නිවරදිව සිය කැමැත්ත ලකුණු කිරීමට අවස්ථාවක් හිමිවන බැවිනි.මේ සඳහා ප්‍රතිශේදන ඡන්ද මෙන්ම ප්‍රතිජානන ඡන්දද වැදගත් වේ. තුලිත වීම සදහා මැතිවරණයක දී සියළු ඡන්දදායකයින්ට මෙම අවස්ථාව ලැබිය යුතුය.පක්ෂ දෙකකට පමණක් අසාධාරණ වාසීන් ගෙන දෙන ප්රතිචාර ලුපයද මේ හරහා ඉවත් කෙරේ.සාම්ප්රදායික සරල බහුතර ක්රමයේ දී ප්‍රතිජානන ඡන්ද පමණක් ලබාදිමට හැකි විට ඡන්දදායකයා ප්‍රතිශේදන මනාපයක් නියෝජනය කිරීමට උත්සාහ දැරීමේ මෙම ප්රතිචාර ලුපය ඇතිවේ.ප්රතිවිරුද්ධ අපේක්ෂකයාගේ ජයග්‍රහන අවම වන විකල්ප තෝරා ගැනීමට මෙහිදී ඡන්ද දායකයාට අවස්ථාවක් ලැබේ.එය උදාහරණයකින් මෙසේ සලකා බැලිය හැකිය.සාමාන්‍ය දිර්ඝ ඉතිහාසයක් ඇති පක්ෂයකින් අපේක්ෂකයින්ගේ ජය ලැබීම සිදුවේ.වෙනත් අපේක්ෂකයකුට පරාජය කරවීමට ඡන්දදායකයාට කළ හැකි එක් කර්යයක් වනුයේ එවන් ඉතිහාසයක් සහිත පක්ෂයකට ඡන්දය දීමයි.ඔහු අකමැති අපේක්ෂකයා ඉදිරිපත් වන්නේ දීර්ඝතම ඉතිහාසක් ඇති පක්ෂයකින් නම්,ඡන්දදායකයා කල යුත්තේ දෙවන දීර්ඝතම ඉතිහාසය සහිත පක්ෂයට ඡන්දය ලබා දීමයි. මේ අනුව ඉතිහාසයක් ගොඩනගාගත් පක්ෂ දෙකකට පමණක් ප්‍රරෝහණ ශක්තියක් පවතින අතර ප්රතිචාර ලුපයෙන් වාසි ලබන ඡන්දධායකයන්ට එය අහිමිවේ..ප්‍රතිශේදන ඡන්ද ක්රමයක් මහජන ඡන්දයට හෝ මැතිවරණ විද්‍යාල ඡන්දයක් සදහාද භාවිතා කල හැක. මැතිවරණ විද්‍යාලය මහජන ඡන්දය නියෝජනය කරන්නේ නම්, විද්‍යාලයට මෙන්ම,මහජනතාවට ද තුලිත මැතිවරණ අවස්ථාව ලබාදිය යුතුය..බහු පක්ෂසංස්කරණය.බහුපක්ෂ ක්රමය යනු පක්ෂ දෙකකට වැඩියෙන් තරග කරන ක්රමයකි...යුරෝපියන් පාර්ලිමේන්තු ඡන්දයේදී පක්ෂවල නම් ලැයිස්තුව පෝස්ටර් යොදාගෙන පෙන්වා ඇති අයුරු.ප්රබල පක්ෂ දෙකකට අමතරව සාර්ථක තුන්වන පක්ෂයක්ද පවතින රටවල් බහු පක්ෂ ක්රමයට ගැනේ. උදාහරණ ලෙස කැනඩාව,අයර්ලංතය සහ එක්සත් රාජධානිය දැක්විය හැක. මෙම තෙවන පක්ෂය මැතිවරණවලදී දෙවන ස්ථානය ලබාගන්නා අතර එය ප්රධාන පක්ෂ දෙකට තර්ජනයක් වූවත් තවමත් රජයක් පිහිටුවා ගෙන නැත.මෙවන් පක්ෂයක් විශේෂයෙන් වැදගත් වනුයේ එහි සහයෝගයන් හෝ විරෝධයෙන් සුළුතර රජයක් පවත්වා ගැනීමට හෝ නිමා කිරීමට හැකි බැවිනි..පක්ෂ තුනම එකම කාලයක බලයට පත්වන අවස්ථා දුබලය.එවැනි අවස්ථාවකට උදාහරණයක් ලෙස ෆින්ලන්තය දැක්විය හැකිය. කොලොම්බියාව ද්වී පක්ෂ ක්රමයක් පැවති රටක් වුව ද 2002 මැතිවරණයෙන් පසු ඇල්වරෝ උරිවේගේ දර්ශනය නිසා එම රජයට පක්ෂ හයකට නායකත්වය දීමට අවස්ථාව හිමිවිය..පක්ෂ තුනක් හෝ වැඩි ගණනක් පවතින විට දී සුලබව සිදුවන්නේ කිසිම පක්ෂයකට බහුතරයක් ලබාගත නොහැකි වීමයි. ඔවුන් එකිනෙකා සමග එක්වී සන්ධාන ගත රජයන් පිහිටු වීමය. අයර්ලන්තයේ සහ ජර්මනියේ මෙය සිදුව ඇත. සන්ධාන ගත රජයක ප්රධාන දුර්වලකම වන්නේ එය අස්ථාවර වීම සහ වෙනස්කම් නිසා අනතුරුවලට භාජන වීමට හැකවීමය..ප්රධාන දෙපක්ෂයසංස්කරණය.එක්සත් ජනපදය හා ජැමෙයිකාව වැනි පක්ෂ දෙකක් පවත්නා රටවල තුන්වන පක්ෂයක් යටතේ තරඟ කොට මැතිවරණ ජයග්රහණය කිරීම ඉතා අසීරු කරුණකි. බොහෝ විට මෙහිදී එක් දක්ෂිණාංශික සන්ධානයක් සහ එක් වාමාංශික සන්ධානයක් දක්නට ලැබේ. එහෙත්, මෙබඳු රටවල සියලූ පක්ෂ ඇතුළත්ව සකස් වන පුළුල් සන්ධානයන් ද දක්නට ලැබේ..බහුවිධි ඡන්ද ක්රමය (එක්සත් ජනපදය වැනි) සාමාන්යයෙන් පක්ෂ දෙකක් සහිත ක්රමයක් කරා මඟ පාදන අතර, මෙය මවුරිස් ඩුවර්ජර් (Maurice Duverger) විසින් ඩුවර්ජර්ගේ නීතිය ලෙස ද හඳුන්වා දී තිබේ..පක්ෂ විරහිත බවසංස්කරණය.පක්ෂ රහිත ක්රමයක් තුළ පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ නොපවතින අතර, සමහර අවස්ථාවලදී පවත්නා දේශපාලන පක්ෂ මත නීතිමය සීමාවන් දක්නට ලැබේ. මෙම ක්රමය තුළ සෑම අපේක්ෂකයකුම තම පෞද්ගලික සුදුසුකම් මත තේරී පත් වේ. ව්‍යවස්ථාදායකය තුළ විධිමත්ව පක්ෂ නිර්මාණය වන ආකාරය දක්වා නොමැත. ජෝර්ජ් වොෂින්ටන්ගේ පරිපාලනය සහ එක්සත් ජනපද කොන්ග‍්‍රසයේ පළමු සැසිවාර අපක්ෂපාති ඒවා විය. එසේම, වොෂින්ටන් තම සමුගැනීමේ කතාව තුළ ද දේශපාලන පක්ෂවලට එරෙහිව කතා කළේය. එක්සත් ජනපදයේ වර්තමාන එකම පක්ෂ විරහිත ආණ්ඩුක‍්‍රමය වන්නේ නෙබුස්කා හි (Nebraska) ඒක මණ්ඩල ව්‍යවස්ථාදායකයයි. බොහෝ නගර හා කෝරළ ආණ්ඩු පක්ෂ රහිත ය. කැනඩාවේ, වයඹ දිග කලාපයන්හි ව්‍යවස්ථාදායකයන් සහ නුනාවුට් (Nunavut) හි පවතින්නේ පක්ෂ රහිත ක්රමයකි. මෙය වඩාත් ජනප්රිය වන්නේ රාජ්‍යයෙන් පිටත ආයතන තුළය. දේශපාලන පක්ෂවලට විරුද්ධ යම් නීතියක් පවතින්නේ නම් මිස, මෙබඳු ක්රම තුළ ද පසුකාලීනව පක්ෂ බවට පරිවර්තනය විය හැකි බොහෝ බෙදීම් දක්නට ලැබේ..සටහන්සංස්කරණය.| Political party - Balanced multiple party systems |}."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=දේශපාලන_පක්ෂ_ක්රම&oldid=472190" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 5 ජනවාරි 2021, at 01:13.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 5 ජනවාරි 2021 දින දී, 01:13 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
දිලීර - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.දිලීර.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.Fungi.කාලීන ව්‍යාප්තිය: Early Devonian–Recent (but see text).PreЄ.Є.O.S.D.C.P.T.J.K.Pg.N.Clockwise from top left: Amanita muscaria, a basidiomycete; Sarcoscypha coccinea, an ascomycete; bread covered in mold; a chytrid; a Penicillium conidiophore..විද්‍යාත්මක වර්ගීකරණය.අධිරාජධානිය:.Eukaryota.(unranked):.Opisthokonta.රාජධානිය:.Fungi.(L., 1753) R.T. Moore, 1980[1].Subkingdoms/Phyla/Subphyla[2].Blastocladiomycota.Chytridiomycota.Glomeromycota.Microsporidia.Neocallimastigomycota.Dikarya (inc. Deuteromycota).Ascomycota.Pezizomycotina.Saccharomycotina.Taphrinomycotina.Basidiomycota.Agaricomycotina.Pucciniomycotina.Ustilaginomycotina.Subphyla Incertae sedis.Entomophthoromycotina.Kickxellomycotina.Mucoromycotina.Zoopagomycotina.දිලීර කලින් ශාක රාජධානියට ඇතුළත්කර තිබුණද, එය තව දුරටත් ශාක ලෙස නොසැලකේ. කළල ශාක සහ ඇල්ගී මෙන් නොව දිලීර ප්‍රභාසංශ්ලේෂක නොවන අතර මෘතෝපජීවී එනම් අවට පරිසරයේ ඇති ද්රව්ය බිඳ දමා දේහයට උරාගැනීමෙන් ආහාර ලබාගනී.තවද පරපෝෂී හා අනොන්‍යාධාරක විශේෂද ඇත. ශාක වර්ගයක් නොවන නමුත් අතීතයෙදී ශාක ලෙස සලකා තිබෙන අතර එය උද්භිද විද්‍යාඥයින්ගේ විෂය ධාරාවට ඇතුළත් යයි සළකා ඇත. දිගුකලක සිට දිලීර පරිණාමිකව ශාකවලට වඩා සතුන්ට සමීපයැයි හඳුනාගෙන තිබිණ.නමුත් ඒවා තවමත් මූලික උද්භිද විද්‍යා පාඨමාලාවල ගැඹුරින්ම ආවරණය කරන අතර සත්ව විද්‍යා මූලික පාඨමාලාවලදී එය අනිවාර්‍ය් නොවේ.බොහෝ දිලීර සෑදී ඇත්තේ දිලීර සූත්‍රකා ලෙස හඳුන්වන අන්වීක්ෂීය ව්‍යුහ වලින් වන අතර ඒවා සෛලවලට බෙදී හෝ නොබෙදී හෝ පැවතුනත් සූන්‍යෂ්ටික න්‍යෂ්ටිදරයි. දිලීරවල ප්‍රජනක ව්‍යුහ වන්නේ ඵලදේහ නොහොත් වඩාත් හුරුපුරුදු ලෙස බිම්මල්ය. මොවුන් කිසිම ප්‍රභාසංශ්ලේෂක කණ්ඩායමකට අයත් නොවන අතර සතුන්ගේ ළඟම නෑයන්වේ. මේ නිසා දිලීරවලට ඔවුන්ගේම රජධානියක් ඇත..දිලීර රාජධානියට අයත් ජීවීන්ගේ ප්රධාන ලක්ෂණසංස්කරණය.සියලුම දිලීර විෂමපෝෂීන් වේ..බොහොමයක් දිලීර සුත්‍රිකාකාර වේ..දිලීර සුත්‍රිකා රාශියක් එකට පැටලීමෙන් දිලීර ජාලය (මයිසීලියම) සාදයි. මෙවැනි දිලීර ජාල පියවි ඇසින් දර්ශනය වේ..උදා: Mucor, Rhizopus, Agaricus.නමුත් සමහර දිලීර ඒක සෛලික වේ. උදා: Saccharomyces.ජලජ පරිසර වල ජීවත් වන දිලීර වලට කෂිකා ඇත. උදා: Allomyce.ඇතැම් සුත්‍රිකාකාර දිලීර සං සෛලීය වේ. (එනම් පොදු සෛල ප්ලාස්මයක් තුළ න්‍යෂ්ටි රාශියක් ඇත.)මේවායේ හරස් ආවාර නැත.(නිරාවාර වේ.)..ඇතැම් සුත්‍රිකාකාර දිලීර හරස් ආවාර මගින් සෛල වලට බෙදී ඇත.(සාවාර).ඇතැම් හරස් ආවාර වල මැද සිදුරක් ඇත. ඒවා අසම්පුර්ණ හරස් ආවාර වේ. උදා: Agaricus. ඇතැම් සුත්‍රිකාකාර දිලීර වල හරස් ආවාරය මැද සිදුරක් නැත. ඒවා සම්පුර්ණ හරස් ආවාර වේ. උදා: Mucor.දිලීර වලට සෛල බිත්තියක් ඇත. එහි ප්රධාන සංඝටකය කයිටින් වේ..දිලීර අලිංගිකව මෙන්ම ලිංගිකවද ප්‍රජනනය සිදු කරයි. අලිංගික ප්‍රජනනය සිදු වන්නේ,.බීජානුධානියක් තුළ අචල බීජාණු සෑදීම. උදා: Mucor.බාහිර පරිසරයට විවරව කොනිඩියා සෑදීම. උදා: Aspergillus, Penicillium.චල බීජාණු සෑදීම. Allomyce.දිලීර රාජධානිය- Kingdom - Fungi.සැකසුම - නුවන් චන්දිම 2016/12/27 Nuwan Chandima -Biology.බැක්ටීරියා මෙන්ම ඉතා පුලුල් ව්‍යාප්තියක් සහිත සෑම පරිසරයකම ( ආන්තික පරිසර තුලද ) දැකිය හැකි සූන්‍යෂ්ටික ජීවී ආකාරයක් ලෙස දිලීර හඳුනා ගතහැක. පෘතුවියේ ඇති ප්රධාන වියෝජකයින් ලෙස ක්රියා කරමින් ද්රව්ය චක්‍රීකරණයට දායක වේ. මියගිය ශාක හා සත්ත්ව කොටස් වල සංකීර්ණ කාබනික ද්රව්ය මතට බහිෂ්සසෛලිය ජීරක එන්සයිම ශ්‍රාවය කර ඒවා වියෝජනය කර පොෂණ ද්රව්ය අවශෝෂණය කර පෝෂණය වන ජීවීන් වියෝජකයින් වේ..ෆන්ගයි රාජධානියේ ප්රධාන වංශ.කිටි්‍රඩියොමයිකෝටා.සයිගොමයිකෝටා.ඇස්කොමයිකෝටා.බැසීඩියොමයිකෝටා.මූලාශ්‍රසංස්කරණය.↑ Moore RT. (1980). "Taxonomic proposals for the classification of marine yeasts and other yeast-like fungi including the smuts". Botanica Marina. 23: 361–373..↑ The classification system presented here is based on the 2007 phylogenetic study by Hibbett et al.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=දිලීර&oldid=495885" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 23 ජනවාරි 2022, at 04:05.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 23 ජනවාරි 2022 දින දී, 04:05 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
බෙකෙටාටන් - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.බෙකෙටාටන්.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.බෙකෙටාටන් (ක්රි.පූ. 14වන සියවස) යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ පුරාතන ඊජිප්තුවේ 18වන රාජවංශයේ කුමරියකි. බෙකෙටාටන්, පාරාවෝ IIIවන අමෙන්හොටෙප් සහ මහා රාජකීය භාර්යා ටියේ බාලම දියණිය ලෙස සැලකේ. ඒ අනුව ඇය පාරාවෝ අක්නාටන්ගේ සොයුරියකි.[1] ඇගේ නාමයේ අරුත "ආටන්ගේ සේවිකාව" යන්නයි..බෙකෙටාටන් රූපාක්ෂර වලින්.බැකෙටාටන්.Bꜣk.t Jtn.ආටන්ගේ සේවිකාව.ටියේ රැජිනගේ ප්රතිමා ශිල්පියා වන යුටි බෙකෙටාටන්ගේ ප්‍රතිමාවක් නිම කරයි. හුයාගේ අමර්ණ සොහොන්ගැබෙනි..පටුන.1 චරිතාපදානය.2 වෙනත් යෝජිත අනන්‍යතාවන්.3 ප්රබන්ධ තුළ.3.1 Amarnan Kings කතාමාලාව.3.2 The Egyptian.4 මූලාශ්ර.චරිතාපදානයසංස්කරණය.බෙකෙටාටන් පිළිබඳ ප්රධාන තොරතුරු හමුවන්නේ ටියේ රැජිනගේ ආරක්ෂකයා වූ හුයාගේ අමර්ණ සොහොන්ගැබෙනි.[2].වෙනස් භෝජන සංග්රහ දෙකක බෙකෙටාටන්ගේ රුව ටියේ රැජින සමග දක්වා ඇත. ටියේ රැජින පාරාවෝ අක්නාටන් සහ නෙෆර්ටිටි රැජිනට මුහුණලා අසුන්ගෙන සිටියි. එක් දර්ශනයක බෙකෙටාටන් සිය මව වන ටියේට යාබදව කුඩා අසුනක සිටිනු නිරූපිත ය. අනෙක් භෝජන සංග්රහ දර්ශනයේ බෙකෙටාටන් ටියේ අසල සිටගෙන සිටියි. හුයාගේ සොහොන්ගැබේ නැගෙනහිර බිත්තියේ අක්නාටන් සිය මෑණියන් වූ ටියේව දේවස්ථානයක් වෙත කැඳවාගෙන යනු නිරූපිත ය. ඔවුන් දේවස්ථානයට ඇතුළු වන ස්ථානයේ බෙකෙටාටන් ඔවුනට ආධාර වෙයි.[2].උතුරු බිත්තියේ උඩලිපතෙහි රාජකීය පවුල් දෙකක් නිරූපිත ය. දකුණු පසින් IIIවන අමෙන්හොටෙප්, ටියේ රැජිනට මුහුණලා අසුන්ගෙන සිටින අතර, ඇය සමග බෙකෙටාටන් කුමරිය ද වේ. ටියේට පසුපසින් සේවිකාවන් තිදෙනකු ද වේ.[2]..අක්නාටන් සිය මෑණියන් වූ ටියේ සමග; බෙකෙටාටන් ටියේට පසුපසින් සිටියි...IIIවන අමෙන්හොටෙප්, ටියේ සහ බෙකෙටාටන්..වෙනත් යෝජිත අනන්‍යතාවන්සංස්කරණය.බෙකෙටාටන්ගේ එකම හඳුනාගත් පදවි නාමය රජුගේ සිරුරේ ඔහුගේම දියණිය යන්නයි. ටියේ රැජිනගේ මරණින් පසු ඇය පිළිබඳ ඓතිහාසික වාර්තා හමුනොවන බැවින්, ඇය තරුණ වියේදී මිය යන්නට ඇතැයි සිතිය හැක. ඇතැම් විද්වතුන් යෝජනා කරන්නේ IIIවන අමෙන්හොටෙප්ගේ බාලම දියණිය වන නෙබෙටාහ් යනු බෙකෙටාටන් බවයි.[3] කෙසේනමුත්, මේ දෙදෙනා එකම තැනැත්තිය බව සනාථ කෙරෙන කිසිදු සාක්ෂියක් හමුවී නැත..තවත් මතයක් අනුව කියැවෙන්නේ බෙකෙටාටන් යනු සැබැවින්ම අක්නාටන් සහ ඔහුගේ උපබිසවක වූ කියාගේ දියණියක් බවයි. ඇතැම්විට කියා සමග නිරූපිත -ආටන් යන කොටසින් අවසන් වන නාමයක් සහිත කුමරිය ඇය වන්නට ඇත. නමුත් මෙහි සම්පූර්ණ නාමයම දැකගත නොහැක. කියාගේ මරණයෙන් පසු ඇගේ රුව වෙනස්කොට එතැන මෙරිටාටන් සහ අන්ඛෙසෙන්පාටන් ඔවුන්ගේ දියණිවරුන් වන මෙරිටාටන් ටැෂෙරිට් සහ අන්ඛෙසෙන්පාටන් ටැෂෙරිට් (ඇතැම්විට මෙම නම් දෙක කියාගේ හිස්තැන පිරවීමට යෙදූ ප්රබන්ධ නාමයන් ද්විත්වයක් විය හැක) ගේ නාමය යොදා ඇත.[4] මෙම තර්කය ප්රධාන වශයෙන්ම ගොඩනැගී ඇත්තේ අමර්ණහි කිසිදු දර්ශනයක බෙකෙටාටන් රජුගේ සොයුරිය ලෙස නම් කොට නොමැති නිසායි. නමුත් ඇයව රජුගේ සිරුරේ දියණිය ලෙස පමණක් නම් කොට ඇත. එසේම ඇය නෙෆර්ටිටිගේ දියණියන් සමග නිරූපණය කර නොතිබීමෙන්, ඇය කියා වැනි අක්නාටන්ගේ උපබිසවකගේ දියණියක් බවට අදහස් පල විය. ඇගේ මවගේ මරණින් පසු, බෙකෙටාටන්ව ඇගේ මිත්තණිය වූ ටියේ විසින් හදා වඩාගන්නට ඇත.[5] බෙකෙටාටන් පිළිබඳ සඳහන් වර්ෂය 13ට අයත් වයින් සටහනක් අනුව යෝජනා වී ඇත්තේ ඇය කියාගේ මරණින් පසු ඇගේ වතු යාය උරුම කරගත් බවයි.[6].ප්රබන්ධ තුළසංස්කරණය.Amarnan Kings කතාමාලාවසංස්කරණය.බෙකෙටාටන්ගේ චරිතය මැක්ස් ඔවර්ටන් විසින් රචිත, රයිටර්ස් එක්ස්චේන්ජ් ඊ-පබ්ලිෂිං සමාගම විසින් ප්‍රකාශික ඓතිහාසික නවකථා පහේ ප්රධාන චරිතයක් ලෙස දක්වා ඇත. මෙම නවකථා මගින් මුල්කාලීන ළමාවියේ සිට මහා රැම්සෙස්ගේ රාජ්‍ය සමය දක්වා කාලය තුළ බෙකෙටාටන්ගේ දිවිය නිරූපිත ය. මෙම ග්රන්ථ පහ මගින් අක්නාටන් (ස්කැරබ්-අක්නාටන්), ස්මෙන්ඛ්කරේ (ස්කැරබ්-ස්මෙන්ඛ්කරේ), ටූටන්ඛාමන් (ස්කැරබ්-ටූටන්ඛාමන්), ආයි (ස්කැරබ්-ආයි), සහ හොරෙම්හෙබ් (ස්කැරබ්-හොරෙම්හෙබ්) යන රජවරුන්ගේ රාජ්‍ය සමයයන් නිරූපිත ය. මෙම කතාමාලාවේ සයවන ග්රන්ථය මගින් 1960 දශකයේ ඊජිප්තුවේ බෙකෙටාටන්ගේ සොහොන්ගැබ සොයාගැනීම නිරූපණය වේ..The Egyptianසංස්කරණය.බෙකෙටාටන් චරිතය අප්‍රධාන චරිතයක් ලෙසින් මිකා වෝල්ටරිගේ The Egyptian නවකථාවේ දක්වා ඇත. මෙහි ඇගේ නාමය බැකෙටේටන් (මෙහි චිත්‍රපටයේ ඇගේ නාමය බැකෙතාමූන් ය) ය. නවකථාවේ, සාමාන්‍ය රුධිරය සහිත ඊජිප්තු යුධ අධිපතියකු වන හොරෙම්හෙබ් ඇය (රාජකීය රුධිරය ඇති) සමග විවාහ වේ. කෙසේනමුත්, සාමාන්‍ය වැසියකු ස්පර්ශ කිරීම පවා ඇය ප්රතික්ෂේප කරයි. ඔහු නැවත ඇයව ස්පර්ශ කළහොත් ඇය තමන් බැස්ට් දෙවඟනගේ පුනරුත්පත්තියක් බවට තීබ්ස් ජනයා මුළා කරන බව පවසන්නී ය..මූලාශ්‍රසංස්කරණය.↑ ඒඩන් ඩොඩ්සන් සහ ඩියෑන් හිල්ටන්; ද කම්ප්ලීට් රෝයල් ෆැමිලීස් ඔෆ් ඒන්ෂන්ට් ඊජිප්ට්; තේම්ස් ඇන්ඩ් හඩ්සන් (2004), පි.154.↑ 2.0 2.1 2.2 එන්. ඩි ජී. ඩේවීස්; ද රොක් ටූම්බ්ස් ඔෆ් එල්-අමර්ණ, කොටස් III සහ IV, 1905 (නැවත මුද්‍රණය 2004), ඊජිප්තු ගවේෂණ සමාජය, ISBN 0-85698-160-5.↑ ජොයිස් ටිල්ඩෙස්ලි: නෙෆර්ටිටි – ඊජිප්ට්'ස් සන් ක්වීන්.↑ ආචාර්ය. මාක් ගැබෝල්ඩි: ද එන්ඩ් ඔෆ් ද අමර්ණ පීරියඩ්.↑ ක්‍රේමර්; එනිග්මැටික් කියා, තුළින්: අ ඩෙල්ටා-මෑන් ඉන් යෙබු; සංස්කරණය ඒ. කේ. එයිමා, සී. ජේ. බෙනට්, යුනිවර්සල්-පබ්ලිෂර්ස්, 2003.↑ ජැකොබස් වැන් ඩිජ්ක්; අ නෝබල් ලේඩි ෆ්‍රොම් මිටැනි ඇන්ඩ් අදර් රෝයල් ෆේවරිට්ස් ෆ්‍රොම් ද එයිටීන්ත් ඩයිනාස්ටි, ෆ්‍රොම් එසේස් ඔන් ඒණ්ෂන්ට් ඊජිප්ට් ඉන් ඔනර් ඔෆ් හර්මන් ටේ වෙල්ඩේ, බ්‍රිල්, 1997."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=බෙකෙටාටන්&oldid=389460" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 31 දෙසැම්බර් 2016, at 15:18.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 31 දෙසැම්බර් 2016 දින දී, 15:18 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
"ටෝගෝ" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම් - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න."ටෝගෝ" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්.පිටුව සාකච්ඡාව.← පැරණි සංස්කරණ.නව සංස්කරණ →.ටෝගෝ (සංස්කරණය).16:10, 17 මැයි 2010 තෙක් සංශෝධනය.390 bytes removed , වසර 12කට පෙර.සංස්කරණ සාරාංශයක් නොමැත.15:06, 29 අප්‍රේල් 2010 තෙක් සංශෝධනය (සංස්කරණය).ෆෙලිඩේ (කතාබහ | දායකත්ව).('ටෝගෝ ටෝගෝ ජනරජය යනුවෙන් නිල වශයෙන් හදුන්වන ටෝ...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි)..16:10, 17 මැයි 2010 තෙක් සංශෝධනය (සංස්කරණය) (පසුගමනය).සබර (කතාබහ | දායකත්ව).No edit summary.නව සංස්කරණ →.ටෝගෝ ජනරජය යනුවෙන් නිල වශයෙන් හදුන්වන ටෝගෝ රාජ්‍යය, බටහිර අප්රිකාවේ පිහිටි රටකි. බටහිරින් ඝානාවද, නැගෙනහිරින් බෙහින් ද, උතුරින් බුර්කිනා ෆ්සෝද මෙ‍රටෙහි දේශ සීමාවන් වේ. එය දකුණු දෙසින්, ලෝමේ (Lome) නම් වූ අගනගරය පිහිටා ඇති, ගිණියා බොක්ක දක්වා විහිදෙයි. ටෝගෝ රාජ්‍යය,දළ වශයෙන් වර්ග කිලෝමීටර් 57000 (වර්ග සැතපුම් 22,000) ක් භූගෝලීය වශයෙන් ආවරණය කෙරේ. මෙහි ජනගහනය දළ වශයෙන් මිලියන 6.7 කි..ටෝගෝ රාජ්‍යය, බෙහෙවින් ම කෘෂිකර්මාන්තය මත යැපෙන ඝර්ම කලාපීය රටක් වන අතර වගා කෙරෙන බව භෝග මනාසේ පැලවීමට උපයෝගී වන්නා වූ යහපත් දේශගුණයක් මෙහි තිබේ රාජ්‍ය භාෂාව වන්නේ ප්රංශ භාෂාවයි. කෙසේ වෙතත්, ටෝගෝ හි භාවිතා කෙරෙන අනෙකුත් බොහෝ භාෂාවන් ද වෙයි. දළ වශයෙන් ජනගහනයෙන් හරි අඩක් පමණ ජාත්‍යන්තර වශයෙන් නිර්නය කෙරැනු දෛනික පහල ආදායම් මට්ටම වන අමෙරිකන් ඩොලර් 1.25 ට වඩා අඩු ආදායම් ලබමින් ජිවත් වන්නෝය.ටෝගෝ, ප්‍රංශය වෙතින් නිදහස ලබා ගත්තේ වර්ෂ 1960 දී ය. වර්ෂ 1967 දී 'ඥසිංබෙ අයඩෙමා' (Ganassingbe Eyadema) ගේ නායකත්වයෙන් සාර්ථ හමුදා කුමන්ත්රණයක් දියත් වූ අතර අනතුරැව ඔහු ටෝගෝ හි ජනාධිපතිවරයා විය. ඔහුගේ මරණය සිදුවු 2005 වන විට අයඩෙමා (Eyadema), නූතන අප්‍රිකා ඉතිහාසයෙහි ලා දීර්ඝතම කාලයක් රාජ්‍ය නායකත්වයක් දැරෑ පුද්ගලයා බවට පත්ව සිටියේ ය. ඔහු ජනාධිපති ධූරය හෙබවූ කාලය අඛණ්ඩව වසර 38 ක් විය. අනතුරැව වර්ෂ 2005 දී ඔහුගේ පුත් 'ෆාරේ ඥාසිංබේ' (Faure Gnassinbe) නව ජනාධිපතිවරයා ලෙස මැතිවරණයෙන් තෝරාපත් කර ගන්නා ලදි.......== References ==.----."This article has been translated from the English wikipedia by felidae, http://www.felidae.lk.. This initiative is sponsored by the Information and Communication Technology Agency of Sri Lanka (ICTA), http://www.icta.lk. Support and access to rural communities provided by Practical Action (formerly ITDG), http://practicalaction.org/?id=region_south_asia.".සබර.සංස්කරණ.414.ක්."https://si.wikipedia.org/wiki/විශේෂ:MobileDiff/93591" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
සැකිල්ල:Tlx/doc - විකිපීඩියා.සැකිල්ල:Tlx/doc.විකිපීඩියා වෙතින්.< සැකිල්ල:Tlx.Jump to navigation Jump to search.මෙය සැකිල්ල:Tlx සඳහා සැකිලි ලේඛ පිටුව වේ..මෙම පිටුව සෘජුව දැක්ම අභිලාෂය නොවේ. Links using variables may appear broken; do not replace these with hardcoded page names or URLs..විකිපීඩියා සහෝදර ව්‍යාපෘතීන්හී ඇති මෙවැනි සැකිලි.{{tlx|template|first parameter|second|third|fourth|fifth|sixth|seventh|eight|ninth}} → {{template|first parameter|second|third|fourth|fifth|sixth|seventh|eight|ninth}}.Purpose and naming: Mnemonically 'Template list expanded'... after {{tl}} Template list'.This template takes another template-name and some associated pipe-tricked (numbered) parameters (or 'pass parameters'), and displays them as an 'example demonstration' of how the template-name template could be coded, literally. It's primary use is in instruction and documentation..Specifics: Up to five pass parameters (numbered or nowiki-keywords) for the specified template are displayed as 'placeholders', and over 5 parameters can be displayed using a coded vertical-bar (as in "|..."). A keyword parameter can be used, when tagged as a nowiki-keyword: " siz=10 " with each keyword parameter surrounded by " " tags; see Examples at bottom. For more details, see the this talk page..Exceptions: If the intended template lists numerous/keyword parameters, then perhaps this template should really not be used, and just hardcode the usage in double-braces, putting only nowiki-braces "{{" to start, such as: " {{ Anytemplate |arg1=23 |siz=250px}}"..If given no additional parameters except 'template name' ({{{1}}}), it presents the same as the similar {{Tl}} macro template -- a blue link nested in curly-braces-- the same as a user would apply the template without parameters, but with a noticably clearer font and spacing on most modern browsers..{{Tl|Tl}} display compared to {{Tlx|Tl}}: (Tl: {{Tlx}} versus Tlx: {{Tl}}).Comparatively, {{Tl}} will not take or display additional parameters, and for minor technical reasons, may preferred for mere listing and referencing in long pages involving a lot of template expansions1..Additionally, Tlx will take a 'named' parameter 'SISTER' to link interwiki to other sister projects such as one of these examples: '|SISTER=W:', 'Tlx|SISTER=M:', 'Tlx|SISTER=Q:', 'Tlx|SISTER=S:', allowing documentation or discourse about a template across interwiki boundaries. Small 'front end' Shell or convience templates {{Tlxw}} and {{Tlxm}} are typing-aid templates available at Meta for automatic substitution in discussions about templates on Wikipedia or Meta..This usage also applies to interwiki capable template variations.{{Tlxc}} -- which links to templates on Wikimedia Commons (The Commons)..{{Tlxm}} -- which links to templates on Meta.{{Tlxw}} -- which links to templates on Wikipedia.Documentation[සංස්කරණය].{{Tlx/doc}} is a generalization of {{Tl|x}}, {{Tlp|x|y}}, etcetera with arguably better readable output. This depends on the browser, but too narrow uses of "{", "|", "}" in conjunction with links can be hard to read..Examples[සංස්කරණය].Note.On the source sister projects, en.wikipedia and Meta, X0, X1, X2,..., X9 are sandbox templates for experimentation on involved templates that need be in template space. An auto-cleansing software facility exists that might be used to duplicate the facility on other Sister projects..Code.Result.Remark.{{Tlx|x0}}.{{x0}}..{{Tlx|x1|one}}.{{x1|one}}..{{Tlx|x2|one|two}}.{{x2|one|two}}..{{Tlx|x3|1|2|3}}.{{x3|1|2|3}}..{{Tlx|x4|1|2|3|4}}.{{x4|1|2|3|4}}.up to 5 parameters, then ....{{Tlx|x4|1|2|3|4}}.{{x4|1|2|3|4}}.| for more.{{Tlx|x1|x=u}}.{{x1}}.= won't work.{{Tlx|x1|x=u}}.{{x1|x=u}}.= is okay.{{Tlx|x1|x{{=}}u}}.{{x1|x=u}}.{{=}} is okay.{{Tlx|x1| x=u }}.{{x1|x=u}}.sticky nowiki is okay.{{Tlx|x2| |two}}.{{x2|two}}.empty won't work.{{Tlx|x2| |two}}.{{x2| |two}}.is okay.{{Tlx|x2| |two}}.{{x2| |two}}.is okay.{{Tlx|x2| | two}}.{{x2| | two}}.| is okay.{{Tlx|x2| {{!}} two}}.{{x2| | two}}.{{!}} is dubious.{{Tlx|x2|2=|3=two}}.{{x2|two}}.empty really doesn't work.{{Tlx|x2|2=one|two}}.{{x2|two}}.two clobbers 2=one.{{Tlx|x2|3=two|2=one}}.{{x2|one|two}}.right to left okay."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=සැකිල්ල:Tlx/doc&oldid=273863" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.Template documentation.Interwiki templates with deprecated parameters.Templates using ParserFunctions.සැඟවුණු ප්‍රවර්ගය:.සැකිල්ල ඇමතුම් තුළ අනුපිටපත් තර්ක යොදා ගනිමින් පිටු.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.සැකිල්ල.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.ප්රභව කේත සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.Print/export.Download as PDF.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙන භාෂාවලින්.බැඳියන් එක්කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 9 අගෝස්තු 2013 දින දී, 18:41 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
තෛපොංගල් - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.තෛපොංගල්.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය."අස්වැන්න නෙලීමේ උත්සවය"යන අරුත ඇති තෛපොංගල් උත්සවය ලොව පුරා වාසය කරන දමිළ ජනතව විසින් සෑම වසරකදීම සමරනු ලබයි. තෛපොංගල් උත්සවය ඉන්දියාවේ විවිධ ප්රාන්ත වල සමරනු ලබන 'මකර සන්ක්‍රාන්ති' සමග බැදීමක් පවතී. පොංගල් යන දමිළ වචනයේ අදහස වන්නේ "උතුරා යාම නොහොත් පිටාර ගැලීමයි". මැටි කළයක කිරි උතුරා යාමට සැලැස්වීම තම පවුලේ අනාගත සෞභාග්‍යයේ සළකුණක් ලෙස මොවුහු සලකති..තෛපොංගල් උත්සවය දෙමල බසින්.තෛපොංගල් උත්සවය තවත් නව වසරක් සඳහා සූර්යය භ්‍රමණයේ ආරම්භය සනිටුහන් කරයි. දමිළ, හින්දු භක්තිකයන් තම පළමු අස්වැන්න සුර්යයාට පුජා කිරීම සුර්ය මංගල දිනයේ දී කරනු ලැබේ.මෙම උත්සවය දමිළ ජනයා සදහා පමණක්ම වෙන්වුවක් නොවේ. මහා භාරතයේ සදහන් වන පරිදි එය මුලු ඉන්දියානු ජනතාවටම පොදු චාරිත්රෙයකි. භිෂ්මා තම මිනිස් ජීවිතය වතහැරීම සුර්යයා උතුරු දිසාවට හැරීමේ දී සිදු වු බවත්, එම සිදුවීම 'උත්තරායන' නමින් හදුන්වයි. ධර්ම ශාස්ත්‍රරවයන් සදහන් කරන පරිදි මකර සන්ක්‍රාන්තිය ජනවාරි 14 වනදා සිදුවන අතර කුම්භ හා අර්ධ කුම්භ මේලා මෙදින අවසන් වේ.තෛපොංගල් උත්සවය මගින් තවත් අලුත් වසරක් සඳහා සූර්ය භ්රමනය මෙදින ඉන්දියාවේ ඇතැම් ප්රදේශවල වලට, එනම් ආන්දර් ප්රදේශවල, අස්සාම්, බෙන්ගාලය, බිහාර්, ගුජරාට්, හිමාචල් ප්රදේශ, කර්නටකා, කෙරලා, ඔරිසා, මහරාෂ්ත්රම, නෙපාලය, පුන්ජාබය, රාජස්තානය, තමිල්නඩු සහ උත්තර් ප්‍රදේශයන්ට පාරම්පරික නිවඩු දිනයක් වේ..පටුන.1 චාරිත්ර.2 ආශ්රිත ලිපි.3 සටහන්.4 බාහිර යොමුව.චාරිත්‍රසංස්කරණය.පාරම්පරිකව අස්වැන්න නෙ‍‍ලන අවස්තාවේ දී සමරනු ලබන මෙම උත්සවය සෞභාග්‍යය සහ ස්තූති කිරීම හා බැදී පවතී. මෙහිදී තම අස්වැන්න සරු වීමට උපකාර කළ වර්ශාව, සූර්යයා හා ගොවි සතුන්ට ස්තූති කරනු ලැබේ. ගම්බද වැසියන් අලුත් ඇදුමෙන් සැරසී සිටින අයුරු දැකගත හැකි අතර මෙය ගවයන් සතු ජනතාවට බෙහෙවින් වැදගත් උත්සවයක් වේ. පොංගල් උත්සවය ඉන්දියාවේ තමිල්නාඩු වැසියන් හා ලෝවැසි සියළු දමිළ ජාතිකයින් විසින් සමරනු ලැබේ. දමිළ ජතිකයින් වෙසෙන වෙනත් රටවල්, එනම් ශ්රී ලංකාව , මැලේසියාව,මොරිෂස්, දකුණු අප්‍රිකාව, ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ සින්ගප්පූරුව යන රටවල් ද මෙම උත්සවය සමරනු ලබයි. තෛපොංගල් උත්සවය අවම වශයෙන් අවුරුදු 1000ක් පමණවත් ඉපැරණි අතර මෙම උත්සවය් අවුරුදු 2000කටත් ඉහත පටන් පැවත එන්නක් බව සමහරුන්ගේ විශ්වාසයයි. දමිළ ජනතාව පොංගල් උත්සවය හදුන්වනු ලබනුයේ 'තමිලර් තිරුනාල්' යනුවෙනි ('දමිළ ජනතාවගේ උත්සවය' යන තෙරුමයි ). මෙම උත්සවයේ මුලාරම්භය සිදුවුයේ තමිල් නාඩුවේය. 'තායි පිරන්ඩල් වාලි පිරක්කුම්' නැමැති දමිළ කියමන මෙම උතසව කාලයේ බෙහෙවින් උපුටා දක්වනු ඇත. මෙහි තේරුම වනුයේ "තායි මාසයේ උපත නව මහගු අවස්ථා සදහා මග පාදනු ඇත" යන්නයි. පොංගල් උත්සවය සමරනු ලබන්නේ ජනවාරි 12-15 දක්වා කලයේදීය (ග්රෙපගොරියන් කැලැන්ඩරයට අනුව ). තෛපොංගල් උත්සවය මාර්ඝාසි නම් වු දමිළ මාසයේ අවසාන දිනයේ සිට (දෙසැම්බර් - ජනවාරි ) දින සතරක් පුරාවට , තායි මාසයේ තුන්වැනි දිනය දක්වා (ජනවාරි - පෙබරවාරි ) සමරනු ලබයි..උත්සවයේ පලමු දින, එනම් 'භෝඝි' ලෙස හදුන්වන මෙදින ජනතාව තමන් පාවිච්චි කරන ලද පැරනි වස්ත්‍ර හා රෙදිපිළි පිලිස්සීමෙන් පැරනි වසරේ අවසානය සනිටුහන් කිරීමත් සමගින්ම නව තායි වසර පිලිගැනීම ද සමරනු ලබයි. ~පොංගල් යනුවෙන් හැදින්වෙන දෙවන දින මෙම සැමරුමේ ප්රකධාන දිනා වන අතර මෙදින වැටෙනුයේ "තායි" නම් වු දෙමළ මාසයේ පළමු වන දිනේදීය (ජනවාරි 14- 15). සර්කාරෙයි හෝ වීටු පොංගල් යනුවෙන්ද හදුන්වන ලබන මෙදින සමරනු ලබනුයේ අලුත් මුට්ටියක බත්, හකුරු හා නැවුම් එළකිරි උතුරා පිසගැනීමෙනි. මෙලෙස පිසගත් ආහාරය පසුව දුඹුරු සීනි, කජු හා වියලි මිදි යොදා ගනිමින් අලංකාර කර ගනු ලැබේ.~පොංගල් යන නාමය ලැබී ඇත්තේ ඉහත සදහන් කරන ලද උතුරා යාමේ චාරිත්රය මුල් කොටගෙන. මෙම බත් මිශ්රබණය උතුරා භාජනයෙන් පිටතට හැලී යාමේදී චාරිත්රරයක් වශයෙන් දමිළ ජනතාව "පොංගාලෝ පොංගාල්" යනුවෙන් ශබ්දව කෑගසමින්, "සන්ගු" යන සංගීත භාන්ඩයද වාදනය කරනු ලබයි. මේ චරිත්රංය අනුගමනය කිරීමෙන් බලාපොරොත්තු වනුයේ නව වසර සෞභාග්ය මත් වසරක් බවට පත් කර ගැනීමයි..පසුව මෙලෙස පිසගත් බත් මිශ්‍රණයේ පලමු කොටස හිරු උදාවත් සමගම ස්වභාවධර්මයාට පුදනු ලැබේ. මෙම පිදීමෙන් ඔවුන් තමන්ට මෙතෙක් ලබා දුන් සෞභාග්යුයට හිරුට හා ස්වභාවධර්මයාට තුති පුදන අතර ඉතිරි කොටස නිවැසියන් සමග බෙදාගනු ලැබේ. තවද මෙම දිනයේ දී නෑගම් යෑම හා එකිනෙකා සමග සුබ පැතුම් හුවමාරු කර ගැනීම ද දැකිය හැක. විශේෂයෙන් මෙම උත්සව කාලයේ දී නොයෙකුත් වර්ගයේ ආහාර හා රස කැවිලි වර්ග සාදන අතර වඩේ, මුරුක්කු, පායාස්ම් වැනි ආහාර විශේෂ තැනක් ගනී..තුන්වැනි දිනය, එනම් මාට්ටු පොංගල් යනුවෙන් හදුන්වන මෙදින විශේෂයෙන් වෙන්වී ඇත්තේ ගවයන්ට තුති පිදීම සදහාය. ගවයන් ගොවිතැනේ දී ගොවියන්ට ලබා දෙන මහගු සේවය අගය කිරීම මෙහි පරමර්ථය වේ. මෙදින ගවයන් අලංකාර ලෙස මල් මාලා, තීන්ත හා සීනු යොදා ගනිමින් සරසන අතර සමහරු රත්රරන් හා තඹ කොපු යොදා ගනිමින්ගවයන්ගේ අං සැරසීමද කරනු ලබයි. මේ දිනයේදී ගවයන්ට නිදහසේ සැරිසැරීමට ඉඩ ලබාදෙන අතර විශේෂ ආහාර හා රස කැවිලි වර්ගද දෙනු ලැබේ. අතැම් ප්ර දෙශ වල විශේෂයෙන් ගම්බදව "ජල්ලිකාට්ටු" හෙවත් මී හරකුන් හීලෑ කිරීමේ තරග මෙම දිනයේ විශේෂ තැනක් ගනී..අවසාන දිනයේදී, කානුම් පොංගල් ලෙස හදුන්වන මෙදින (කානුම් යනු 'නැරඹීමට' යන අර්ථය ඇතිව ) ජනතාව තම නෑදෑ හිතමිතුරන් බැලීමට යාම සිදුවේ. නාගරික ප්රදේශවල මෙම දිනයේදී ජනතාව තම පවුලේ සාමාජිකයින් සමග මුහුදු වෙරලට සහ සතුටු උද්යාන වලට යමින් පොංගල් උත්සවය සැමරීම දැකිය හැක. මෙම කාලයේදී "කෝළම්" ලෙස හැදින්වෙන විශේෂ සැරසිලි යොදා ගනිමින් ගෙමිදුල් අලංකාර ලෙස සැරසීමද දැකිය හැක. අස්වැන්න නෙළා ගැනීමට කළ උපකාරයට තම නෑදෑ හිතමිතුරන්ට ස්තූති කිරීමද මෙදිනට වෙන්වී ඇත. මුල් කාලයේදී මෙම උත්සවය ගොවි ජනයාට පමණක් සීමා වුවද අද මෙය ජාති, ආගම්, කුළ භේද වලින් තොරව සියලුම දමිළ ජනයාගේ ජාතික උත්සවයක් බවට පත්ව ඇත. මෙම උත්සවය ගම්බද ප්ර දෙශ වලද නාගරිකව මෙන්ම සුප්රසිද්ධ උත්සවයකි..පොංගල් උත්සවය දින 3-4ක් පුරා දිවෙන අතර, මෙම දිනයන් ජතික නිවාඩු දිනයන් ලෙසද රජය විසින් ප්‍රකශ කර ඇත. තෛපොංගල් උත්සවය තමිල්නාඩුවේ සමරන උත්සව අතරින් අතිවිශේෂ ස්ථානයක් ගනී..ආශ්රිත ලිපිසංස්කරණය.දීපාවලි.සිංහල හින්දු අලුත් අවුරුද්ද.සටහන්සංස්කරණය.තෛපොංගල් උත්සවය - දිනමිණ.බාහිර යොමුවසංස්කරණය.Saveri, Nicholapillai Maria (1996). Jaffna The Land of the Lute. Thirumarai Kalamanram Publications. pp. 125. ISBN 0-9681597-0-2.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=තෛපොංගල්&oldid=512829" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 28 අගෝස්තු 2022, at 14:53.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 28 අගෝස්තු 2022 දින දී, 14:53 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
මූණ නොපෙන්වා YouTube චැනල් එකක් කරන ක්රම 10ක්! - Muttiya.Loading....This site is best viewed in a modern browser with JavaScript enabled..Something went wrong while trying to load the full version of this site. Try hard-refreshing this page to fix the error..මූණ නොපෙන්වා YouTube චැනල් එකක් කරන ක්රම 10ක්!.sevirudana.යූටියුබ් කියන්නේ ඉතින් සල්ලි හම්බකරන් පුලුවන් තැනක් වැඩකාරයන්ට..එත් සමහරු මේකට බහින්න කැමති නැත්තෙ මූණ පෙන්වන්න වෙන නිසා..ඉතින් මේ කියන්න යන්නෙ එ විදියට කරන්න අවශ්ය නැති ක්රම 10ක්..අදහසක් ගන්න.Product reviews.Unboxing videos.Software tutorials.Listicles.Gaming hacks.Crafts videos.Cooking videos.Popular reviews.Commentary / reactions.Personal finance.Video -.Login to see the link.Mr_Blue.හරියට කලොත් හොද ආදායම් මාර්ගයක්.... 😍.sadun89.තව ඕන නම් nature වීඩියෝ දාන්න පුළුවන්. පැය ගණන් කට්ටිය වීඩියෝ දානවා වැස්ස එහෙම. මිනිස්සු ඒවා දාගෙන නිදාගන්න යනවා.
|
දෙවන එලිසබෙත් රැජිණ - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.දෙවන එලිසබෙත් රැජිණ.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.(Elizabeth II of the United Kingdom වෙතින් යළි-යොමු කරන ලදි).දෙවන එළිසබෙත් රැජිණ (Queen Elizabeth II), එලිසබෙත් ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රා මේරි (Elizabeth Alexandra Mary, 21 අප්‍රේල් 1926 - 8 සැප්තැම්බර් 2022), යනු එක්සත් රාජධානියේ සහ අනෙකුත් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය රාජ්‍ය 14, මුහුදෙන් එතෙර යටත් විජිතයන් වලදහි රැජිණ විය. ඇය වාසය කරනුයේ එක්සත් රාජධානිය තුළයි. ඇය සතුව තිබූ පැරණි රාජධානිය ඇයගේ මුතුන් මිත්තන් විසින් පාලනය කරන ලද, දේශයන් වලින්ද සමන්විත විය. ඇගේ පියාවූ හයවන ජෝර්ජ් රජු 1952 පෙබරවාරි මස මියයාමෙන් පසු ඇය සිහසුනට පත්වුවාය..දෙවන එලිසබෙත් රැජිණ.දෙවන එලිසබෙත් රැජිණ (2015 මාර්තු).එක්සත් රාජධානියේ සහ පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය රාජ්‍යයන්හි රැජිණ.කැනඩාව.1952–2022.ඕස්ට්‍රේලියාව.1952–2022.නවසීලන්තය.1952–2022.දකුණු අප්‍රිකාව.1952–1961.පකිස්ථානය.1952–1956.ලංකාව.1952–1972.ඝානාව.1957–1960.නයිජීරියාව.1960–1963.සියෙරා ලියෝන්.1961–1971.ටැන්ගානිකා.1961–1962.ජැමෙයිකාව.1962–2022.ට්‍රිනිඩෑඩ් සහ ටොබැගෝ.1962–1976.උගන්ඩාව.1962–1963.කෙන්යාව.1963–1964.මලාවි.1964–1966.මෝල්ටාව.1964–1974.ගැම්බියාව.1965–1970.ගයනාව.1966–1970.බාබඩෝස්.1966–2021.මොරිෂස්.1968–1992.ෆීජි.1970–1987.බහමාස්.1973–2022.ග්‍රෙනඩාව.1974–2022.පපුවා නවගිනියාව.1975–2022.සොලමන් දුපත්.1978–2022.ටුවාලු.1978–2022.ශාන්ත ලුසියා.1979–2022.ශාන්ත වින්සන්ට් සහ ග්‍රෙනඩින්ස්.1979–2022.බෙලීස්.1981–2022.ඇන්ටිගුවා සහ බාබුඩා.1981–2022.ශාන්ත කිට්ස් සහ නෙවිස්.1983–2022.රාජ්‍ය සමය.6 පෙබරවාරි 1952 – 8 සැප්තැම්බර් 2022.අභිෂේකය.1953 ජුනි 2.පූර්වප්‍රාප්තිකයා.හයවන ජෝර්ජ් රජ.අනුප්රාප්තිකයා.තෙවන චාල්ස් රජ.අග්‍රාමාත්‍යවරු.අග්‍රාමාත්‍ය ලැයිස්තුව බලන්න.උපත.21 අප්‍රේල් 1926(1926-04-21).මෙෆෙයාර්, ලන්ඩන්, එක්සත් රාජධානිය.මරණය.8 සැප්තැම්බර් 2022 (වයස 96).බැල්මොරල් මාලිගාව, ඇබර්ඩීන්ෂයර්, එක්සත් රාජධානිය.වල්ලභයා.ෆිලිප් කුමාරයා, එඩිංබර්ග් ආදිපාදවරයා (වි. 1947–2021);.දරුවන්.Detail.චාල්ස් කුමාරයා, වේල්සයේ කුමරු.ඈන් කුමරිය.ඇන්ඩෘ කුමරු.එඩ්වඩ් කුමරු.සම්පූර්ණ නාමය.එළිසබෙත් ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රා මේරි.වංශය.වින්ඩ්සර් රාජ වංශය.පියා.හයවන ජෝර්ජ් රජ.මව.එලිසබෙත් මව් රැජින.ආගම.එංගලන්ත සභාව.ස්කොට්ලන්ත සභාව.අත්සන.දෙවන එලිසබෙත් රැජිණගේ අත්සන.එක්සත් රාජධනියට අමතරව ඇය කැනඩාව, ඕස්ට්‍රේලියාව, නවසීලන්තය, ජැමෙයිකාව, බර්බඩෝසය, ග්‍රෙනාඩාව, පැපුවා නිව්ගිනියාව, සොලමන් දූපත්, තුවාලූ, ශාන්ත ලුසියා, ශාන්ත වින්ස්ටන් සහ ග්‍රෙනඩ්න්ස්, ඇන්විගුවා සහ බාබුවා, බෙලිසය සහ ශාන්ත කෙට්ස් සහ හෙවිස් යන රටවලද රැජිණ ලෙස කටයුතු කරයි. එම සෑම රටකම අග්‍රාණ්ඩුකාර තනතුර දරනු ලබන්නේ ඇයගේ නියෝජිතයෙකු විසිනි..මෙම රටවල් 16 පොදු රාජ්‍ය මණ්ඩලීය රාජධානි ලෙස හඳුන්වයි. ඔවුන් සමඟ සම්බන්ධ වූ අනෙකුත් රාජ්‍යවල ජනගහනය මිලියන 129 ඉක්මවයි..න්‍යායාත්මකව ඇයගේ බලය අති විශාලය. නමුත් ප්රායෝගිකව ඇය දේශපාලනමය කටයුතු සඳහා මැදිහත් වන්නේ කලාතුරකිනි. එක්සත් රාජධානිය තුළදී නම් ඇය තම රජයේ අමාත්‍යවරුන් සමඟ විවිධ සම්බන්ධතා මඟින් රටෙහි අභ්‍යන්තර කටයුතු වලට දායක වෙයි. II වන එළිසබෙත් රැජිණ වෙනත් තනතුරු රැසක් ද දරනු ලබන්නීය. ඒවා නම් පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ ප්රධානියා, එංගලන්ත දේවස්ථානවල ප්රධානියා, නොමැන්ඩ් හි සිටුවර, මෑන්හි ප්රධානියා, ෆිජිහි ප්රධානියා යන ඒවාය..ඇයගේ සුවිශාල රාජ්‍යයේ විශාල වෙනස්කම් අද වනවිට සිදුවෙමින් පවතී. එනම් බොහෝ රාජ්‍යයන් අද බ්‍රිතාන්‍ය පරිපාලනයෙන් අත්මිදී ස්වාධීනව කටයුතු කිරීමට උත්සාහ දරති..1947 එළිසබෙත් රැජිණ පිලිප් කුමරු සමඟ විවාහ වුවාය. ඔහු උපත ලැබුවේ ග්‍රීසියේ සහ ඩෙන්මාකයේ පිලිප් කුමරු ලෙස වුවද, ජාති ප්‍රවේශනයෙන් පසු ඔහු පිලිප් මවුන්ට්බැටන් සහ එඩින්බරෝහි ආදිපාද යන නම් වලින් හඳුන්වනු ලැබීය. වර්තමානය වනවිට මෙම දෙපළට දාව දරුවන් හතර දෙනකු සහ මුණුපුරන් අටදෙනකු ඇත. අටවැන්නාවූ ජේම්ස්, සෙවර්න් හි විස්කවුන්ට්වරයා උපත ලැබුවේ 2007 දෙසැම්බර් 17, එඩ්වඩ් කුමරු සහ සොෆී කුමරියට දාවය..1926 වසරේ අප්‍රේල් 21 වනදා උපත ලැබූ එළිසබෙත් කුමරිය (දෙවන එලිසබෙත් රැජින) ගේ සම්පූර්ණ නම එළිසබෙත් ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රා මේරී ය. ඇයගේ මාපියන් වන්නේ vi ජෝර්ජ් රජු හා එළිසබෙත් කුමරියයි. රැජිනගේ පියා වන vi ජෝර්ජ් රජු, v ජෝර්ජ් රජුගේත් මේරී කුමරියගේත් දෙවන පුතු යි. රැජිනට එළිසබෙත් යන නම හිමිවූයේ තම මව වන එළිසබෙත් කුමරියගෙන් වන අතර ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රා නම් ලැබුවේ තම සීයා වන v ජෝර්ජ් රජුගේ මවගෙනි. මේරි යන නම රැජිනට ලැබුණේ තම තම පියා වන vi ජෝර්ජ් රජුගේ මවගෙනි..කිතුනු ආගමට අනුව එළිසබෙත් රැජින බෞතීස්ම කරනු ලැබුවේ ඇයගේ උපතින් දින 37කට පසු එනම්, 1926 මැයි 29 වන දින බකිංහැම් මාලිගාවේ දීය. දෙවැනි එළිසබෙත් රැජින බෞතීස්ම කරනු ලැබුවේ යෝර්ක්හි ඇන්ග්ලිකානු අගරදගුරු කොස්මෝ හෙරඩ්න් ලෑන්ග් විසිනි..රැජිනගේ ළමාවිය.දෙවෙනි එළිසබෙත් රැජිනගේ එකම නැඟණිය මාග්‍රට් රෝස් කුමරියයි. ඇය උපන්නේ 1930 අගොස්තු 21 දායි. එළිසබෙත් හා මාග්‍රට් කුමරියන් දෙදෙනාම අධ්යාපනය හැදෑරුවේ තම මවගේ අධික්ෂණය යටතේ ගෙන්වනු ලැබු හසල දැනුමක් සහිත ගුරුවරුන්ගෙනි. භාෂාව, ඉතිහාසය, සංගීතය හා සාහිත්‍ය ඔවුන් ඉගෙනගත් විෂයන් විය. මෙදෙදෙනා අතරින් සතුන්ට වඩාත් ආදරය දක්වා ඇත්තේ එළිසබෙත් කුමරියයි. ඇයගේ ප්‍රියතම සුරතලුන් වුයේ අශ්වයන් හා සුනඛයන්ට. කුඩා එළිසබෙත් ඉතාම විනෝදකාමී සංවේදී මෙන්ම මනා හැදීයාවෙන් යුතු වුවාය. කුඩා එළිසබෙත්ගේ සුරතල් නාමය වුයේ “ලිලිබෙට්”ය. ඊට හේතු වුයේ එළිසබෙත් යන්න උච්චාරණයේදී ඇය අතින් සිදුවු වරදකි. මේ අනුව රජ පවුලේ සාමාජිකයන් සැවොම ඇය ඇමතුවේ ලිලිබෙට් යනුවෙනි. The Little princesses’ කෘතියේ එළිසබෙත් ගේ තොරතුරු රැසක්ම ඇතුළත්වේ...දෙවන එලිසබෙත් මහ රැජින 2022 වසරේ සැප්තැම්බර් මස 08 වන බ්‍රහස්පතින්දා වයස අවුරුදු 96 ක් ව තිබියදී ලොවෙන් සමුගත් අතර ඇගේ පුත් චාල්ස් කුමරු, තෙවන චාල්ස් රජු ලෙස අභිෂේක කරන ලදී.දෙවන එලිසබෙත් රැජිණ.වින්ඩ්සර් රාජ වංශය.වෙටින් රාජ වංශයෙහී උප වංශයකි.උපත: 21 අප්‍රේල් 1926 මරණය: 8 සැප්තැම්බර් 2022.රාජ පදවි නාමයන්.පූර්වප්‍රාප්තිකයා.හයවන ජෝර්ජ් රජ.එක්සත් රාජධානියේ රජ ලෙස.එක්සත් රාජධානියේ රැජිණ.6 පෙබරවාරි 1952 – 8 සැප්තැම්බර් 2022.අනුප්රාප්තිකයා.තෙවන චාල්ස් රජ.එක්සත් රාජධානියේ රජ ලෙස."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=දෙවන_එලිසබෙත්_රැජිණ&oldid=514298" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 17 සැප්තැම්බර් 2022, at 05:54.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 17 සැප්තැම්බර් 2022 දින දී, 05:54 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
"පෙබරවාරි" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම් - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න."පෙබරවාරි" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්.පිටුව සාකච්ඡාව.← පැරණි සංස්කරණ.නව සංස්කරණ →.පෙබරවාරි (සංස්කරණය).05:05, 28 දෙසැම්බර් 2014 තෙක් සංශෝධනය.1,552 bytes added , වසර 7කට පෙර.සංස්කරණ සාරාංශයක් නොමැත.11:32, 11 මාර්තු 2013 තෙක් සංශෝධනය (සංස්කරණය).Legobot (කතාබහ | දායකත්ව).සුළු (Bot: Migrating 207 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q109 (translate me)).← පැරණි සංස්කරණ.05:05, 28 දෙසැම්බර් 2014 තෙක් සංශෝධනය (සංස්කරණය) (පසුගමනය).61.245.163.224 (කතාබහ).No edit summary.නව සංස්කරණ →..පෙබරවාරි යනු [[ග්‍රෙගරි දින දසුන]] අනුව අවුරුද්දේ දෙවන මාසයයි. මෙම මාසය [[අධික අවුරුද්ද]]ක යෙදිණි නම් දින 29ක් ද නැතහොත් දින 28ක් ද වේ...පෙබරවාරි මාසය උතුරු අර්ධ ගෝලයට බලපාන ශීත ඍතුවේ තුන්වන මාසයයි වන අතර එය දකුණු අර්ධ ගෝලයට බලපාන ග්‍රීස්ම ඍතුවේද තුන්වන මාසය වෙයි...අධික නොවන වර්ෂවලදී පෙබරවාරි මාසය ආරම්භ වන්නේ එම වසරේ මාර්තු සහ නොවැම්බර් මාස ආරම්භ වන දවසේදීම ය. ඒ වගේම අධික අවුරුදු වලදී එය ආරම්භ වන්නේ එම වසරේ අගෝස්තු මාසය ආරම්භ වන දවසේදීම ය. සෑම වර්ෂයකම පෙබරවාරි මාසය නිමාවට පත් වන්නේ එම වසරේ ඔක්තෝම්බර් මාසය නිමාවට පත් වන දවසේදීම ය. ඒ වගේම පෙබරවාරි මාසය අධික නොවන වර්ෂවලදී නිමාවට පත් වන්නේ එම වසරේ ජනවාරි මාසය නිමාවට පත් වන දවසේදීමය. නමුත් අධික අවුරුදු වලදී පෙබරවාරි මාසය නිමා වන දවසේදී නිමාවට පත් වන්නේ පෙබරවාරි මාසය පමණයි...[[ප්‍රවර්ගය:මාස]].නිර්නාමික පරිශීලක.61.245.163.224."https://si.wikipedia.org/wiki/විශේෂ:MobileDiff/323700" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
සැකිල්ල:WikiProject Trains - විකිපීඩියා.සැකිල්ල:WikiProject Trains.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.The WikiProject banner below should be moved to this සැකිල්ල's talk page..If this is a demonstration of the template, please set the parameter |category=no to prevent this page being miscategorised. If this message appears on the template page itself, please check that the value of the |BANNER_NAME= parameter is correctly set to සැකිල්ල:WikiProject Trains..Note: When merging or renaming banners, categories, projects or taskforces, you may need to update WP:AALERTS/LIST for Article Alerts to work correctly (ask for help at WT:AALERTS)..WikiProject Trains සැකිල්ල:WPBannerMeta/hooks/tfnestedසැකිල්ල:WPBannerMeta/hooks/tfnestedසැකිල්ල:WPBannerMeta/hooks/tfnested..TrainsWikipedia:WikiProject TrainsTemplate:WikiProject Trainsrail transport articles.සැකිල්ල:WPBannerMeta/hooks/collapsed.v.t.e.සැකිල්ල:WikiProject Trains/portalboxThis සැකිල්ල is within the scope of WikiProject Trains, an attempt to build a comprehensive and detailed guide to rail transport on Wikipedia. If you would like to participate, you can visit the project page, where you can join the project and/or contribute to the discussion. See also: WikiProject Trains to do list.සැකිල්ල:WPBannerMeta/hooks/peerreview..{{#assessment:Trains||NA}}.සැකිලි ප්‍රලේඛනය[නරඹන්න] [සංස්කරණය] [ඉතිහාසය] [විරේචනය].විකිපීඩියා:WikiProject Trains/nav.Usage[සංස්කරණය].The {{WikiProject Trains}} project banner template should be added (not subst:ed) to the talk page of every article within the scope of the project. While the template does not require any additional parameters, it has a number of optional ones that add various extra features to the banner. The full syntax is as follows:.{{WikiProject Trains | small = | class = | importance = | portaldykdate = | portalSAweek = | portalSIweek = | unref = | pr = | oldpr = | stations = | streetcars = | streetcars-importance = | subway = | Subway-importance = | NYPT = | NYPT-importance = | Japan = | UK = | UK-importance = | UKTrams = | UKTrams-importance = | Scotland = | Scotland-importance = | NZR = | NZR-importance = | WashingtonMetro = | Underground = | LUL-importance = | SovMetro = | Thomas = | Jamaica = | Jamaica-importance = | DE = | DE-importance = | India = | India-importance = | bycountry = | images = | locos = | maint = | maps = | model = | monorail = | operations = | passenger = | portal = | timelines = | mapneeded = | Mapdetails = | imageneeded = | Imagedetails = | infoboxneeded = | listas = }}.It is important that the capitalisation shown above be used. For example, using |Streetcars=yes by mistake for |streetcars=yes will fail to place the article within WikiProject Streetcars; similarly, using |underground=yes instead of |Underground=yes will not add the article to WikiProject London Transport..Template display formatting parameters:.small - show the normal or reduced size template; shows the reduced size template if small=yes..listas – This parameter, which is the equivalent of the DEFAULTSORT sortkey that should be placed on all biographical articles, is a sortkey for the article talk page (e.g. for Richard Trevithick, |listas=Trevithick, Richard, so that the talk page will show up in the T's and not the R's of the various assessment and administrative categories). This is important because it is one source used by those who set DEFAULTSORT on the article; consider also setting the DEFAULTSORT for the article when setting this parameter. For more information about this, please see Wikipedia:Categorization of people#Ordering names in a category..It is not required if an earlier WikiProject template on the same page has its own |listas= set..Article assessment parameters:.class:.සැකිල්ල:Assessment Class Summary.importance:.සැකිල්ල:Assessment Importance Summary.Portal appearance parameters:.portaldykdate - the date when a fact from the associated article appeared in the "Did you know" section of Portal:Trains..portalSAweek - the week number and year when the article appeared in the "Selected article" section.portalSIweek - the week number and year when the image appeared in the "Selected picture" section.Project work parameters (set them to "yes" to include them):.unref - the article lacks references; adds articles to Category:Unreferenced rail transport articles.Peer review:.pr - Request a peer review; adds articles to Category:Requests for rail transport peer review.oldpr - Archived peer review; adds articles to Category:Old requests for rail transport peer review.Subproject maintenance parameters (set them to "yes" to include them; note that these are not mutually exclusive):.stations - WikiProject Stations; adds articles to Cat:WikiProject Stations articles.streetcars - WikiProject Streetcars; adds articles to Category:WikiProject Streetcars articles and also to the appropriate subcategory of Category:Streetcars articles by quality based on the class parameter.streetcars-importance - (only used if streetcars=yes is set; uses the same values as importance</code<) - Importance ratings within WikiProject Streetcars; adds pages to the appropriate subcategory of Category:Streetcars articles by importance.subway - WikiProject Rapid transit; adds articles to Category:WikiProject Rapid transit and also to the appropriate subcategory of Category:Rapid transit articles by quality based on the class parameter.Subway-importance (only used if Subway=yes is set; uses the same values as importance) - Importance ratings within WikiProject Rapid transit; adds pages to the appropriate subcategory of Category:Rapid transit articles by importance.NYCS or NYPT - WikiProject New York City Public Transportation.NYCS-importance or NYPT-importance (only used if NYCS=yes or NYPT=yes is set; uses the same values as importance) - Importance ratings within WikiProject New York City Public Transportation.Japan - WikiProject Trains in Japan; adds articles to the appropriate subcategory of Category:WikiProject Trains in Japan articles by quality.UK - WikiProject UK Railways.UK-importance (only used if UK=yes is set; uses the same values as importance) - Importance ratings within WikiProject UK Railways.UKTrams - WikiProject UK Trams.UKTrams-importance (only used if UKTrams=yes is set; uses the same values as importance) - Importance ratings within WikiProject UK Trams.Scotland - WikiProject Transport in Scotland; adds articles to Category:WikiProject Transport in Scotland.Scotland-importance (only used if Scotland=yes is set; uses the same values as importance) - Importance ratings within WikiProject Transport in Scotland.NZR - WikiProject New Zealand Railways.NZR-importance (only used if NZR=yes is set; uses the same values as importance) - Importance ratings within WikiProject New Zealand Railways.WashingtonMetro - WikiProject Washington Metro.Underground - WikiProject London Transport; adds articles to Category:WikiProject London Transport articles and also to the appropriate subcategory of Category:London Transport articles by quality based on the class parameter.LUL-importance (only used if Underground=yes is set; uses the same values as importance) - Importance ratings within WikiProject London Transport; adds pages to the appropriate subcategory of Category:London Transport articles by importance.SovMetro - WikiProject Metros of the former Soviet Union; adds articles to the appropriate subcategory of Category:Metros of the former Soviet Union articles by quality.Thomas - WikiProject Thomas; adds articles to Category:WikiProject Thomas articles.Jamaica - WikiProject Rail transport in Jamaica; adds articles to the appropriate subcategory of Category:Rail transport in Jamaica articles by quality.Jamaica-importance (only used if Jamaica=yes is set; uses the same values as importance) - Importance ratings within WikiProject Rail transport in Jamaica; adds pages to the appropriate subcategory of Category:Rail transport in Jamaica articles by importance.India - WikiProject Indian railways; adds articles to the appropriate subcategory of Category:Indian railways articles by quality.India-importance (only used if India=yes is set; uses same values as importance) - Importance ratings within WikiProject Indian railways; adds pages to the appropriate subcategory of Category:Indian railways articles by importance.Task force maintenance parameters (set them to "yes" to include them):.DE - Rail transport in Germany task force; adds articles to Category:Rail transport in Germany task force articles.DE-importance - Importance within the Rail transport in Germany task force;.bycountry - By country series task force; adds articles to Category:Rail transport by country series task force articles.images - Images task force.locos - Locomotives task force; adds articles to Category:Locomotives task force articles.maint - Article maintenance task force; adds articles to Category:Article maintenance task force articles.maps - Maps task force; adds articles to Category:Trains project maps task force articles..model - Rail transport modelling task force; adds articles to Category:Rail transport modelling task force articles..monorail - Monorail task force; adds articles to Category:Monorail task force articles.operations - Operations task force; adds articles to Category:Operations task force articles.passenger - Passenger trains task force; adds articles to Category:Passenger trains task force articles.portal - Portal task force; adds articles to Category:Trains portal task force articles.timelines - Timelines task force; adds articles to Category:Rail transport timelines task force articles.Miscellaneous maintenance parameters (set them to "yes" to include them):.mapneeded - The article needs a map; adds articles to Cat:Rail transport articles needing maps..Mapdetails (appears only if Mapneeded is set to yes) - Additional details to specify the kind of map information that is needed..imageneeded - The article needs an image (other than a map); adds articles to Category:Wikipedia requested images of rail transport, except when any one or more of the following five are true:.when |DE=yes is set, adds articles to Cat:Wikipedia requested images of rail transport in Germany;.when |locos=yes is set, adds articles to Cat:Wikipedia requested images of locomotives;.when |NYCS=yes or |NYPT=yes is set, adds articles to Cat:Wikipedia requested images of New York City public transportation;.when |stations=yes is set, adds articles to Cat:Wikipedia requested images of train stations;.when |UK=yes is set, adds articles to Cat:Wikipedia requested images of rail transport in the United Kingdom..Imagedetails (appears only if Imageneeded is set to yes) - Additional details to describe the image that is requested..infoboxneeded - The article needed an infobox; adds articles to Category:Rail transport articles needing infoboxes..To avoid needlessly cluttering up talk pages, it is usually appropriate to remove any unused parameters from the template..This template employs intricate features of template syntax..You are encouraged to familiarise yourself with its setup and parser functions before editing the template. If your edit causes unexpected problems, please undo it quickly, as this template may appear on a large number of pages..Remember that you can conduct experiments, and should test all improvements, in either the general Template sandbox or your user space before changing anything here..ඉහත ප්‍රලේඛනය සැකිල්ල:WikiProject Trains/ලේඛය වෙතින් අන්තහ්කරණය කොට ඇත . (සංස්කරණය | ඉතිහාසය).මෙම සැකිල්ලෙහි වැලිපිල්ල (තනන්න | ආදර්ශය) සහ පරික්ෂණ අවස්ථා (තනන්න) පිටුවල, සංස්කාරක වරුන්ට පර්යේෂණ සිදු කල හැක..කරුණාකර /ලේඛය උපපිටුවට ප්‍රවර්ග එක්කරන්න. සැකිල්ලෙහී උපපිටු.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=සැකිල්ල:WikiProject_Trains&oldid=366844" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.WikiProject banners with formatting errors.NA-importance rail transport articles.Intricate templates.WikiProject Trains.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.සැකිල්ල.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.ප්රභව කේත සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.Wikidata අයිතමය.Print/export.Download as PDF.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙන භාෂාවලින්.English.Bahasa Indonesia.한국어.中文.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 6 ජූලි 2016 දින දී, 16:53 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
සැකිල්ල:WikiProject Lists - විකිපීඩියා.සැකිල්ල:WikiProject Lists.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.The WikiProject banner below should be moved to this සැකිල්ල's talk page..If this is a demonstration of the template, please set the parameter |category=no to prevent this page being miscategorised. If this message appears on the template page itself, please check that the value of the |BANNER_NAME= parameter is correctly set to සැකිල්ල:WikiProject Lists..Note: When merging or renaming banners, categories, projects or taskforces, you may need to update WP:AALERTS/LIST for Article Alerts to work correctly (ask for help at WT:AALERTS)..WikiProject Lists.(Rated NA-class).ListsWikipedia:WikiProject ListsTemplate:WikiProject ListsList articles.v.t.e.This සැකිල්ල is within the scope of WikiProject Lists, an attempt to structure and organize all list pages on Wikipedia. If you wish to help, please visit the project page, where you can join the project and/or contribute to the discussion..NA.This සැකිල්ල does not require a rating on the project's quality scale...{{#assessment:Lists|NA|NA}}.සැකිලි ප්‍රලේඛනය[නරඹන්න] [සංස්කරණය] [ඉතිහාසය] [විරේචනය].Usage[සංස්කරණය].This project uses a Custom mask for class. The Custom mask for WikiProject Lists limits class to FL, List, and Stub for articles..This project includes usage of Image, Portal, Category, Disambiguation, Project, and Template as needed. All other class designations will be automatically reassessed using the Custom mask for WikiProject Lists..Place this code on all talk pages of list articles:.{{WikiProject Lists|class=|importance=}}.attention – set |attention=yes if the article needs immediate attention from experienced editors. Use only if another parameter does not cover the need for attention; this should be used sparingly..This parameter populates Cat:Lists articles needing attention..class – valid values are listed in the custom class mask. See the project's quality scale for details..importance – valid values are: top, high, mid, low, na (case-insensitive). See the project's importance scale for details..listas – This parameter, which is the equivalent of the DEFAULTSORT sortkey that should be placed on all biographical articles, is a sortkey for the article talk page (e.g. for List of Formula One circuits, use |listas=Formula One circuits, List of so that the talk page will show up in the F's and not the L's of the various assessment and administrative categories). This is important because it is one source used by those who set DEFAULTSORT on the article; consider also setting the DEFAULTSORT for the article when setting this parameter. For more information about this, please see Wikipedia:Categorization of people#Ordering names in a category..It is not required if another WikiProject template on the same page has its own |listas= set, since it not only affects categories used by the banner in which it is set, but it also affects the sortkey of all other banners and templates..small – set |small=yes to display a small version of the template aligned along the right side of the page (as opposed to at the top). This parameter does not work as expected if the banner template is enclosed in {{WikiProject banner shell}} or any of its redirects..category – set |category=no if, and only if, a banner is being used for demonstration or testing purposes, to prevent unnecessary or undesirable categorization. Otherwise, omit this parameter..See also[සංස්කරණය].Custom mask for WikiProject Lists.Wikipedia:WikiProject_List/Assessment.ඉහත ප්‍රලේඛනය සැකිල්ල:WikiProject Lists/ලේඛය වෙතින් අන්තහ්කරණය කොට ඇත . (සංස්කරණය | ඉතිහාසය).මෙම සැකිල්ලෙහි වැලිපිල්ල (තනන්න | ආදර්ශය) සහ පරික්ෂණ අවස්ථා (තනන්න) පිටුවල, සංස්කාරක වරුන්ට පර්යේෂණ සිදු කල හැක..කරුණාකර /ලේඛය උපපිටුවට ප්‍රවර්ග එක්කරන්න. සැකිල්ලෙහී උපපිටු.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=සැකිල්ල:WikiProject_Lists&oldid=455672" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ග:.WikiProject banners with formatting errors.NA-Class List articles.NA-importance List articles.WikiProject Lists articles.WikiProject Lists.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.සැකිල්ල.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.ප්රභව කේත සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.Wikidata අයිතමය.Print/export.Download as PDF.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙන භාෂාවලින්.العربية.भोजपुरी.বাংলা.English.中文.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 22 ජූලි 2020 දින දී, 13:51 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
උප‍දේශන මනෝ විද්‍යාව - විකිපීඩියා.උප‍දේශන මනෝ විද්‍යාව.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.මනෝ ප්‍රතිකාරය යනු සේවා දායකයින්ගේ ජීවිතයේ ප්රශ්න විසඳීම සඳහා පලපුරුදු මනෝ ප්‍රතිකාරකයින් යොදා අන්තර් පුද්ගල සමාජ සම්බන්ධාත්මක මැදිහත් වීම් සිදු කිරීමකි. මෙමඟින් පුද්ලයාගේ නිරෝගී පැවැත්ම පිළිබඳ හැඟීම් වැඩි දියුණු කිරීම සහ අදාල පුද්ගලයාගේ අපහසුතාවයන් පිළිබඳ අත්දැකීම් අඩු කිරීම සිදු කෙරේ. මේ සඳහා ඔහු විවිධාකාර වූ උපක්රම යොදාගනී. ඒවා නම් වාක්ය කාණ්ඩ, අදහස් හුවමාරුව සහ හැසිරීම් වෙනස් කිරීම මඟින් රෝගියාගේ / සේවාදායකයාගේ මානසික සෞඛ්‍ය දියුණු කිරීම හෝ කණ්ඩායම් සම්බන්ධතා දියුණු කිරීම වෙයි..ක්රම[සංස්කරණය].බොහෝ මනෝ ප්‍රතිකාරයන්හි වාචික අදහස් හුවමාරුව යොදා ගනියි. නමුත් ඇතැම් විට ලිඛිත වචන , චිත්ර , නාට්‍ය , කථා, සංගීතය සහ ප්‍රතිකර්ම ස්පර්ශය වැනි දෑ ද යොදා ගත හැක. මනෝ ප්‍රතිකාරයේ දී සේවාදායකයා සහ පුහුණු ප්‍රතිකාරකාරන්නා අතර සැලසුම් සහගත හමුවීමක් සිදු වේ. 1990 දී මුලින්ම ප්‍රයෝජනාත්මක සහ සිද්ධාන්ත මත පදනම් වූ මනෝ විශ්ලේෂණය හා බැඳුණු මනෝ ප්‍රතිකාරයන් ඇරඹේ. එතැන් පටන් වෙනත් විවිධාකාර ප්‍රවේශන වර්ධනය වෙමින් හා තවමත් නිර්මාණය වෙමින් පවතී..සායනික ලෙස හඳුනාගත හැකි ප්‍රශ්නවලදී මතුවන ලක්ෂණ මෙම ප්‍රතිකාරය මඟින් සුව කළ හැක. Carl Rogers ට අනුව දිනපතා ජීවිතයේ දී ඇතිවන ගැටලු සඳහා සිදු කරන ප්‍රතිකාරයන් උපදේශනය ලෙස හැඳින්විය හැක. නමුත් උපදේශනය සහ මනෝ ප්‍රතිකර්මය එකිනෙක බැඳී පවතී..මනෝ ප්‍රතිකර්ම[සංස්කරණය].මූලික ලෙස නිර්මාණය කළ ඇත්තේ මානසික රෝග සඳහා ප්‍රතිකාරයන් ලෙසය. නමුත් සියලුම මනෝ ප්රතිකාර ප්‍රවේශනයන් රෝගය සුවකිරීම යන ප්‍රවේශනය පිළි නොපදී. ඇතැම් චිකිත්සකයින් තමා අධ්‍යාපනික හෝ සහායක චරිතයක් ලෙස දකී. මනෝ ප්‍රතිකාරයන් තුළ දී සංවේදී මාතෘකා බොහෝ විට සාකච්ඡාවට බඳුන් වන නිසා ප්‍රතිකාරකයින් සේවාදාකයාට ගරු කිරීම සහ රහසිගතභාවය රැකීමට නීතියෙන් බැඳී සිටී..මනෝ ප්‍රතිකාරයේ පද්ධතීන්[සංස්කරණය].මෙහි පද්ධති ගණනාවක් ඇත.සංජානන චර්යාව.මනෝ විද්‍යා චාලකයන්.සංදෘෂ්ඨිකවාදය.උපකාරකයන් ලෙස.කෙටිකාලීන ප්රතිකාර.සැලසුම් සහගත ප්‍රතිකාරය.සම්බන්ධිත මනෝ ප්‍රතිකාරය.දෛනික මනෝ ප්‍රතිකාරය.මෝහන මනෝ ප්‍රතිකාරය.Trans – personal මනෝ ප්‍රතිකාරය.මූලික මනෝ ප්රතිකාර මූලධර්ම ආරම්භයක් ලෙස -Tinbersens ගේ ගැටළු 4ක් ආවර්තිතා වගුව.Tinbersens ගේ ගැටළු 4ක් වගුව අනුව සියලුම මනෝ ප්රතිකාර ක්ෂේත්ර මානව විද්‍යාවේ පර්යේෂණ සහ මිනිස්කම යටතේ පොදු ආකෘතියකට ගත හැක. (ප්රශ්න ඉලක්ක කර ගත් කෙටි ප්‍රතිකාරය) (පවුල් ප්‍රතිකාරය - විවාහ උපදේශනය)."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=උප‍දේශන_මනෝ_විද්‍යාව&oldid=462895" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.ප්‍රවර්ගය:.මනෝ විද්‍යාව.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙන භාෂාවලින්.العربية.English.Español.עברית.Lietuvių.Português.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 9 දෙසැම්බර් 2020 දින දී, 06:32 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
සියළු පොදු ලඝු-සටහන් - විකිපීඩියා.උදව්.සියළු පොදු ලඝු-සටහන්.Jump to navigation Jump to search.විකිපීඩියා හි සියළු සුගම ලඝු-සටහන් හි සංයුක්ත සංදර්ශකය. ලඝු-සටහන් වර්ගය, පරිශීලක නාමය හෝ බලපෑම එල්ල වූ පිටුව තෝරාගැනුමෙන් ඔබහට නැරඹුමෙහි පුළුල අඩු කර ගත හැක..සටහන්.සියළු පොදු ලඝු-සටහන්Content model change logGlobal rename logGrowthExperiments logMass message logPage creation logTag logTag management logThanks logTimedMediaHandler logUser merge logඅපයෙදුම් පෙරහන් ලඝු සටහනආරක්‍ෂණයන් දැක්වෙන සටහනඋඩුගත කිරීම් සටහනඑකාබද්ධ කිරීම් ලඝු-සටහනගෙනයෑම් සටහනගෝලීය අයිති ලොගයගෝලීය ගිණුම් ලොගයගෝලීය වාරණ ලොගයපරික්ෂාකිරීම් සටහනපරිශීලක ප්‍රතිනම්කෙරුම් ලොගයපරිශීලක හිමිකම් සටහනපරිශීලකයන් තැනීමේ සටහනමකාදැමුම් සටහනලඝු-සටහන් ආයාත කරන්නවාරණ සටහන.ඉටුකරන්නා:.ඉලක්කය (ශීර්ෂය හෝ පරිශීලකයා):.From date (and earlier):.ටැග පෙරහන:.2017 source editAdvanced mobile editAndroid app editBlankingblankingcampaign-external-machine-translationContentTranslationContentTranslation2Disambiguation linksdiscussiontools (hidden tag)discussiontools-added-comment (hidden tag)discussiontools-source-enhanced (hidden tag)EmojiFountain [0.1.3]iOS app editManual revertMassMessage deliveryModified by FileImporterNew redirectNew topicNewcomer taskNewcomer task: copyeditNewcomer task: expandNewcomer task: linksOTRS permission added by non-OTRS memberPAWS [1.2]PAWS [2.1]Redirect target changedremoval of speedy deletion templatesRemoved redirectrepeated xwiki CoI abuseReplacedReplyRevertedRollbackSectionTranslationSourceSWViewer [1.0]SWViewer [1.2]SWViewer [1.3]SWViewer [1.4]UndoVisualVisual edit: Switchedwikieditor (hidden tag)wikiloveජංගම යෙදුම් සංස්කරණයජංගම වෙබ් සංස්කරණයජංගම සංස්කරණයවිෂුවල් එඩිටර්.Show additional logs:.Thanks log.Patrol log.Tag log.User creation log.පෙන්වන්න.11:23, 18 නොවැම්බර් 2020 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page ශ්රී ලංකාවේ කලාප හා කොට්ඨාස අධ්යාපන කාර්යාල ('{| class="wikitable" !පළාත !දිස්ත්‍රික්කය !අධ්යාපන කලාපය !ක...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.09:29, 18 නොවැම්බර් 2020 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page ශ්රී ලංකාවේ ප්‍රාදේශිය සභා ලැයිස්තුව ('ශ්රී ලංකාවේ ප්‍රාදේශිය සභා 276 ක් ඇති අතර ඒවා ර...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.08:34, 12 ඔක්තෝබර් 2020 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page AA001 මහා මාර්ගය (ශ්රී ලංකාව) (''''A1''' යනු ශ්රී ලංකාවේ තනා තිබෙන, ම...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.07:25, 5 ඔක්තෝබර් 2020 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page ශ්රී ලංකාවේ B ශ්‍රේණියේ මාර්ග ලැයිස්තුව ('මෙහි ශ්රී ලංකාවේ B ශ්‍රේණියේ මාර්ග පිළිබඳ විස...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.12:42, 23 සැප්තැම්බර් 2020 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page ශ්රී ලංකාවේ A ශ්‍රේණියේ මාර්ග ලැයිස්තුව ('111' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.09:54, 19 නොවැම්බර් 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව විසින් ගොනුව:Saritha.jpg උඩුගත කරන ලදී ({Information Actress Saritha}}).09:54, 19 නොවැම්බර් 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page ගොනුව:Saritha.jpg ({Information Actress Saritha}}).15:30, 18 මාර්තු 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page 16 වයදිනිලේ ('{{Infobox Film|image=16 Vayathinile.jpg|caption=තිරගත කිරීමේ පෝස්ටරය|director=පී....' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.15:26, 7 මාර්තු 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page සයිෂා සායිගල් (' {{Infobox person|name=|image=Sayyeshaa_at_Shivaay_trailer_launch_(cropped).jpg|birth_date=1997 අගෝස්තු...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.08:00, 10 පෙබරවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව විසින් විකිපීඩියා:ශ්රී ලංකාවේ දුම්රිය ස්ථාන ලැයිස්තුව සිට ප්‍රවර්ගය:ශ්රී ලංකාවේ දුම්රිය ස්ථාන ලැයිස්තුව වෙත පිටුව ගෙන යන ලදී.08:00, 10 පෙබරවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව විසින් ශ්රී ලංකාවේ දුම්රිය ස්ථාන ලැයිස්තුව සිට විකිපීඩියා:ශ්රී ලංකාවේ දුම්රිය ස්ථාන ලැයිස්තුව වෙත පිටුව ගෙන යන ලදී.13:33, 9 පෙබරවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page සර්කාර් ('සර්කාර් (සිංහල - රජය) යනු 2018 වසරේ ඒ.ආර්.මුරුගදාස...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.12:37, 9 පෙබරවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page හොරොම්බාව ('හොරොම්බාව යනු කුරුණෑගල දිස්ත්රික්කයේ කුලිය...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.12:02, 9 පෙබරවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page ගොනුව:Bcv.jpg.12:02, 9 පෙබරවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව විසින් ගොනුව:Bcv.jpg උඩුගත කරන ලදී.14:18, 30 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page ගොතටුව නව නගරය ('{{Infobox settlement|name=ගොතටුව නව නගරය|other_name=අයි.ඩී.එච් / ගොතටු...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.05:29, 25 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page සණ්ඩකෝළි 2 ('සන්ඩකෝළි 2 එන්.ලිංගුසාමි ගේ අධ්‍යක්ෂණයෙන් තිර...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.04:54, 22 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page පාසමලර් ('{{Infobox Film|name=පාසමලර්|director=ඒ.බීම්සිං|producer=එම්.ආර්.සන්දන...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.05:25, 20 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page සාවිත්‍රි ('සාවිත්‍රි යනු දකුණු ඉන්දිය නිළියකි. {{Infobox person|name=ස...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.11:34, 19 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page සායි පල්ලවි ('{{Infobox person|name=සායි පල්ලවි|image=Sai Pallavi at Mca-pre-release-event.jpg|pronunciation=|birth_...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.06:29, 18 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page කීර්ති සුරේෂ් ('{{Infobox person|name=කීර්ති සුරේෂ්|image=Keerthy_Suresh_at_Sandakozhi_2_Press_Meet.png|birth_date...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.13:23, 14 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page කලෛමාමණි ('=== කලෛමාමණි (සිංහල - කලාවේ මැණික) යනු තමිල්නාඩු ප...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.12:41, 12 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page එස්.පී.බාලසුබ්‍රමනියම් ('=== ශ්‍රීපති පණ්ඩිතරද්‍යුල බාලසුබ්‍රමනියම් (වේ...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.13:49, 11 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page විස්වාසම් ('thumb|293x293පික් === විස්වාසම් ('''සිංහල''':...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.10:43, 11 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page පේට්ට (චිත්රපටය) ('පේට්ට යනු 2019 වසරේ කාර්තික් සුබ්බුරාජ්ගේ අධ්‍ය...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.09:59, 11 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව විසින් ගොනුව:Bvbn.png උඩුගත කරන ලදී ({{Information |Description= |Source=I created this work entirely by myself. |Date= |Author=~~~ |other_versions= }}).09:59, 11 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page ගොනුව:Bvbn.png ({{Information |Description= |Source=I created this work entirely by myself. |Date= |Author=~~~ |other_versions= }}).14:35, 10 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page නවරාත්‍රි ('=== '''නවරාත්‍රි (දෙමළ - நவராத்திரி) (ඉංග්රීසි- ...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.09:52, 10 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page ඇමි ජැක්සන් ('=== ඇමි ලුවිස් ජැක්සන් ඉන්දිය සිනමාවේ සුප්‍රකට...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.09:09, 10 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව විසින් ගොනුව:2.0 පොස්ටරය.png උඩුගත කරන ලදී (රට ඉන්දියාව භාෂාව දෙමළ).09:09, 10 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page ගොනුව:2.0 පොස්ටරය.png (රට ඉන්දියාව භාෂාව දෙමළ).14:56, 8 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page 2.0 (2018 චිත්රපටය) ('2.0 යනුවෙන් හැදින්වෙන්නේ 2018 වසරේ ඉන්දිය දෙමළ විද...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.11:07, 8 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page පරිශීලක:MOHOMED IMAM/2.0 (2018 චිත්රපටය) ('2.0 යනුවෙන් හැදින්වෙන්නේ 2018 වසරේ ඉන්දිය දෙමළ විද...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි) ටැගය: විෂුවල් එඩිටර්.09:53, 8 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව created page සැකිල්ල:Areadisp ('26' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි).07:23, 5 ජනවාරි 2019 MOHOMED IMAM කතාබහ දායකත්ව පරිශීලක ගිණුම ස්වංක්‍රීයව නිර්මිතය."https://si.wikipedia.org/wiki/විශේෂ:ලඝු_සටහන/MOHOMED_IMAM" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.විශේෂ පිටුව.සිංහල.දසුන්.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.පරිශීලකගේ දායකත්ව.සටහන්.පරිශීලක සමූහ බලන්න.විශේෂ පිටු.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙන භාෂාවලින්.පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
හින්දු ධර්මය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.හින්දු ධර්මය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.හින්දු ආගම (සංස්කෘත භාෂාව: हिन्दू धर्म, හින්දු ධර්මය, सनातन धर्म, සනාතන ධර්මය) ඉන්දීය අර්ධද්වීපයේ ප්රභවය ලත් ආගමික සම්ප‍්‍රදායකි. එය බිලියන 1.2කට අධික අනුගාමිකයන් හෝ ගෝලිය ජනගහනයෙන් 15-16%ක් සිටින ලොව තුන්වන විශාලම ආගම වේ.[1] ඒ අතුරින් මිලියන 905 ක් භාරතයේ සහ නේපාලයේ වාසය කරති. හින්දු ජනයා බහුලව වෙසෙන අනෙකුත් භූමිප‍්‍රදේශ ලෙස බංග්ලාදේශය, ශ්රී ලංකාව, පකිස්තානය, ඉන්දුනීසියාව සහ මැලේසියාව යන රටවල් දැක්විය හැකිය..හින්දු සමය වර්තමානයේ ලොව පවත්නා පැරණිතම ආගමයි. එහි ප්රභවය පැරණි වෛදික ශිෂ්ටාචාරය දක්වා දිව යයි. ඉතා සංකීර්ණ විශ්වාස සහ සම්ප‍්‍රදායයන්ගෙන් සමන්විත හින්දු ආගමට එක් ප්රධාන ශාස්තෘවරයෙකු නොමැත..හින්දු ආගමට අයත් ග්රන්ථ රාශියකි. ශ‍්‍රැති සහ ස්මෘති වශයෙන් දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ වර්ධනය වූ මෙම ආගමික කෘතීන්හි දේවධර්මය, දර්ශනය සහ පුරාණෝක්ති ද ධර්මානුකූල දිවිපෙවෙතක් ගෙනයාම සදහා වන මාර්ගෝපදේශ ද සදහන් වෙයි. මෙම ග්රන්ථ අතර වේද සහ උපනිෂද් ග්රන්ථ අධිකාරීත්වයෙන් ද වැදගත්කමින් ද පෞරාණිකත්වයෙන් ද ප්රධාන තැනක් හිමිකර ගනී. අනෙකුත් ප්රධාන ග්රන්ථ අතර තන්ත‍්‍ර, පුරාණ, මහාභාරත සහ රාමායණය වැනි මහාකාව්‍ය, මෙන් ම භගවද් ගීතාව ද වේ..පටුන.1 නිරුක්තිය.2 හින්දුසමය සහ එහි විශ්වාස.2.1 දර්ශවාදය.2.2 හින්දු දැක්ම.2.2.1 සනාතන ධර්මය.3 අර්ථ දැක්වීම්.4 ආශ්‍රම ක්රමය.5 ආශ්‍රේයයන්.නිරුක්තියසංස්කරණය.හින්දු යන වචනය ව්යුත්පන්න වී ඇත්තේ ඉන්දු-ආර්ය/සංස්කෘත මූල සින්ධු යන්නෙනි. භාවිතයන් සහ විශ්වාසයන් එකතුවක් විස්තර කිරීම සඳහා ඉංග්රීසි යෙදුම "Hinduism" යන වචනය භාවිතා කිරීම තරමක් මෑත කාලීන ඉදිකිරීමකි: එය ප්රථම වරට රාජා රාම් මෝහන් රෝයි විසින් 1816-17 දී භාවිතා කරන ලදී. "හින්දු ආගම" යන යෙදුම 1830 දී පමණ බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතවාදයට විරුද්ධ වූ සහ අනෙකුත් ආගමික කණ්ඩායම් වලින් තම තමන් වෙන්කර හඳුනා ගැනීමට කැමති ඉන්දියානුවන් විසින් නිර්මාණය කරන ලදී.[2][3][4] බ්‍රිතාන්‍යයන් ප්රජාව දැඩි ලෙස ආගම අනුව ප්රජාව වර්ග කිරීමට පටන් ගැනීමට පෙර, ඉන්දියානුවන් සාමාන්යයෙන් තමන්ව නිර්වචනය කළේ ඔවුන්ගේ ආගමික විශ්වාසයන් හරහා නොවේ. ඒ වෙනුවට, අනන්‍යතාවන් වෙන් කර ඇත්තේ බොහෝ දුරට ප්රදේශය, භාෂාව, වර්ණ, ජාති, රැකියාව සහ නිකාය පදනම් කරගෙන ය. 18 වන ශතවර්ෂයේදී යුරෝපීය වෙළඳුන් සහ යටත් විජිතවාදීන් ඉන්දියානු ආගම්වල අනුගාමිකයන් සාමූහිකව හින්දු ලෙස හැඳින්වීමට පටන් ගත්හ.[5]."හින්දු" යන වචනය බොහෝ පැරණි වන අතර, එය ඉන්දියානු උප මහාද්වීපයේ වයඹ දෙසින් පිහිටි ඉන්දු ගංගාව සඳහා නම ලෙස භාවිතා කර ඇති බව විශ්වාස කෙරේ. පුරාණ වාර්තාවලට අනුව හින්දු යන යෙදුම භූගෝලීය යෙදුමක් වන අතර එය ආගමකට යොමු නොවේ..හින්දුසමය සහ එහි විශ්වාසසංස්කරණය..බ‍්‍රහ්ම, ශිව සහ විෂ්ණු යන ති‍්‍රමූර්තිය නිරූපණය කෙරෙන ඉන්දියාවේ දෙවොලක දක්නට ලැබෙන කැටයමක්..හින්දුසමය අතිශයින් ම සංකීර්ණ ආගමකි. හින්දු ආගමට අධ්‍යාත්මිකත්වය සහ සම්ප්රදායන් පිළිබඳ විවිධ අදහස් ඇතුළත් වේ.ප්රශ්න කළ නොහැකි ආගමික බලධාරීන් නැත, පාලන මණ්ඩලයක්, අනාගතවක්තෘවරුන් හෝ කිසිදු බැඳීමක් ඇති ශුද්ධ ග්රන්ථයක් නොමැත; හින්දු භක්තිකයන්ට ඒකදේවවාදී, බහුදේවවාදී, සර්ව දේවවාදී, සමේශ්වරවාදී, අද්වෛතවාදී, අදේවවාදි හෝ මානවවාදී ඔනෑම මාර්ගයක් තෝරාගත හැකිය.[6].හින්දු ආගම යන යෙදුමෙන් ආවරණය වී ඇති පුළුල් පරාසයක සම්ප්රදායන් සහ අදහස් නිසා, පුළුල් නිර්වචනයකට පැමිණීම දුෂ්කර ය.[7] හින්දු ධර්මය ආගමක්, ආගමික සම්ප්රදායක්, ආගමික විශ්වාස සමූහයක් සහ "ජීවන මාර්ගයක්" ලෙස විවිධාකාරයෙන් අර්ථ දක්වා ඇත.[8][note 1] බටහිර දෘෂ්ටි කෝණයෙන්, අනෙකුත් ඇදහිලි මෙන්ම හින්දු ආගම ද ආගමක් ලෙස සුදුසු ආකරයෙන් හැඳින්වේ. බටහිර යෙදුමේ ආගම ලෙස හැඳින්වුවද, ඉන්දියාවේ එය ධර්ම ලෙස අරුත් ගන්වයි.[9].දර්ශවාදයසංස්කරණය.හින්දු ආගම පොදුවේ හැඳින්වෙන පරිදි ප්රධාන ධාරාවන් ගණනාවකට බෙදිය හැකිය. ප්රධාන දර්ශන හයෙන් වෙදාන්ත සහ යෝග යන දර්ශන දෙක දැනට ප්රමුඛ වේ.[10] ප්රධාන දෙවිවරුන් හෝ දෙවිකෙනෙකු ප්රමුඛ කොට වර්ගීකරණය කරන ලද, ප්රධාන හින්දු ආගමේ නූතන නිකායන් හතර වන්නේ වෛෂ්ණව (විෂ්ණු), ශෛව (ශිව), ශක්ති (දේවි) සහ ස්මාර්ත (දෙවිවරුන් පස් දෙනෙකු එක සමාන ලෙස සලකනු ලැබේ) වාදය යි. හින්දු ආගම ද බොහෝ දිව්‍යමය ස්වරූප පිළිගනී, බොහෝ හින්දු භක්තිකයන් දෙවිවරුන් තනි පුද්ගල නොවන නිරපේක්ෂ, අවසාන යථාර්ථයේ හෝ දෙවියන්ගේ ස්වරූපයන් හෝ ප්‍රකාශනයන් ලෙස සලකයි, සමහර හින්දු භක්තිකයන් පවසන්නේ නිශ්චිත දෙවියෙකු උත්තරීතරත්වය නියෝජනය කරන බවත් අනෙකුත් විවිධ දෙවිවරුන් මෙම උත්තරීතර දෙවියන්ගේ විවිධ ප්රකාශන බවත්ය.[11] අනෙකුත් කැපී පෙනෙන ලක්ෂණ අතරට ආත්මන්, පුනරුත්පත්තිය සහ කර්මය මෙන්ම ධර්මය කෙරෙහි විශ්වාසය (යුතුකම්, අයිතිවාසිකම්, නීති, හැසිරීම, ගුණධර්ම සහ නිවැරදි ජීවන රටාව) ඇතුළත් වේ..මැක්ඩැනියෙල් (2007) විසින් හින්දු භක්තිකයන් අතර හැඟීම් ප්රකාශනය තේරුම් ගැනීම සඳහා හින්දු ආගම ප්රධාන වර්ග හයකට සහ බොහෝ සුළු වර්ග වලට වර්ගීකරණය කරයි. මැක්ඩැනියෙල්ට අනුව ප්රධාන වර්ග වන්නේ ජන හින්දු ආගම වන අතර එය දේශීය සම්ප්රදායන් සහ ප්රාදේශීය දෙවිවරුන්ගේ ඇදහිලි මත පදනම් වූ අතර පැරණිතම, සාක්ෂරතාවයෙන් තොර ක්රමය වේ. වෛදික හින්දු ආගම ක්‍රිස්තු පූර්ව 2 වැනි සහස්‍රයේ දක්වා සොයා ගත හැකි වේදවල මුල්ම ස්තර මත පදනම් වේ. වෙදාන්ත හින්දු ධර්පමය පදනම් වී ඇත්තේ දැනුම සහ ප්රඥාව අවධාරණය කරන අද්වෛත වේදාන්ත ඇතුළු උපනිෂද් වල දර්ශනය මතය. යෝගී හින්දු ධහම අභ්‍යන්තරික දැනුවත්භාවය අවධාරණය කරමින් පතංජලිගේ යෝග සූත්‍ර ලියවිල්ල ප්රධාන වශයෙන් අනුගමනය කරයි..හින්දු දැක්මසංස්කරණය.සනාතන ධර්මයසංස්කරණය.හින්දු අනුගාමිකයින්ට හින්දු ධර්මය යනු ජීවන රටාවකි. බොහෝ අනුගාමිකයන් හින්දු ආගමේ ශාස්ත්රීය ස්වරූපය "සනාතන ධර්ම", "සදාකාලික නීතිය" හෝ "සදාකාලික මාර්ගය" ලෙස හඳුන්වයි. හින්දු භක්තිකයන් හින්දු ධර්මය සලකන්නේ වසර දහස් ගණනක් පැරණි බවටය. ධර්මය යන සංස්කෘත වචනයට ආගමට වඩා පුළුල් අර්ථයක් ඇති අතර එය ආගම යන වචනය හා සමාන නොවේ. හින්දු ජීවිතයක සියලු අංග, එනම් ධනය (අර්ථ), ආශාවන් ඉටු කිරීම (කාම) සහ විමුක්තිය (මෝක්ෂය) ලබා ගැනීම, "නිවැරදි ජීවන රටාව" සහ ඒවා ඉටු කිරීමේදී සදාකාලික එකඟතා ප්රතිපත්ති ඇතුළත් ධර්මයේ කොටසකි.[12][13].දේව සංකල්පය.හින්දුසමය වනාහි ඒකදේවවාදය, බහුදේවවාදය, සර්වේශ්වරවාදය, ඒකත්වවාදය සහ අදේවවාදය වැනි විශ්වාස අන්තර්ගත සංකීර්ණ පද්ධතියකි. එය ඇතැම්විට බොහෝ දෙවිවරු ඇතැයි යන්න පිළිගනිමින් එක් දෙවිකෙනෙකු ඇදහීමයැයි ද ඇතැම්හු පවසති. කෙසේවෙතත් මෙම සියලූම හැදින්වීම් ඉතා සරල ඒවා බවත් එමගින් හින්දුසමය පිළිබද පැහැදිලි හැදින්වීමක් ඉදිරිපත් කිරීම දුෂ්කර බවත් පෙනේ..පුද්ගලයා තුළ ආත්මය යනුවෙන් හදුන්වන නිත්‍ය පදාර්ථයක් ඇතැයි බොහෝ හින්දුහු විශ්වාස කරති. අද්වෛත වාදය අනුව මෙම පුද්ගල ආත්මය අවසාන විග‍්‍රහයේදී විශ්ව ආත්මය වන බ‍්‍රහ්මන් ගෙන් වෙනස් නොවේ. උපනිෂදයෙහි ඉගැන්වෙන පරිදි යමෙකු පුද්ගල ආත්මය හා විශ්වීය ආත්මය වන බ‍්‍රහ්මන් යනුවෙන් අවබෝධ කර ගැනීම මෝක්ෂය සාක්ෂාත් කරගැනීම වන්නේය..අනෙකුත් ද්වෛතවාදී නිකායයන්ට අනුව බ‍්‍රහ්මන් යනු පුද්ගලත්වයක් හිමි දෙවියෙකු වේ. එහිදී ඔහුට වන්දනමාන සිදු කෙරේ. ආත්මය දෙවියන් මත රදා පවත්නා අතර මෝක්ෂය හෙවත් විමුක්තිය දෙවියන් කෙරෙහි ඇති භක්තිය සහ දේව කරුණාව මත රදා පවතී. දෙවියන් උත්තරීතර පුද්ගලයෙකු ලෙස සලකන කල්හි ඔහු ඊශ්වර, භගවාන් හෝ පරමේශ්වර ලෙස හදුන්වයි..ඊශ්වර පිළිබඳ විවිධ අර්ථකථන පවත්නා බව ද මෙහිලා සඳහන් කළ යුතුය. මීමාංසක සම්ප‍්‍රදායයෙහි ඊශ්වර පිළිබඳ විශ්වාසයක් නොමැත. අද්වෛතවාදීහු බ‍්‍රහ්මන් සහ ඊශ්වර එක අයෙකු ලෙස සලකති. සෞන්දර්යාත්මක ප‍්‍රවණතාවකින් යුතු සාංඛ්‍ය වැනි නිකායිකයින් ද දක්නට ලැබේ..අර්ථ දැක්වීම්සංස්කරණය..දිවාලි නමින් හදුන්වනු ලබන ආලෝකය පිළිබඳ උත්සවය හින්දු ආගමික චාරිත්ර අතර මූලික වේ. දිවාලි උත්සවයේදී බොහේවිට දල්වනු ලබන සාම්ප්රදායික පහන් මෙම සේයාරුවෙහි දිස්වෙයි..හින්දු ජනයාගෙන් බහුතරය දෛනිකව සිය ආගමික චාරිත‍්‍රවිධිවල නිරත වෙති. බොහෝ හින්දුහු සිය නිවෙස්වල ආගමික පුදපූජා පවත්වති. කෙසේවෙතත් පළාත, ගම්පියස හෝ ඒ ඒ පුද්ගලයා අනුව අනුගමනය කරනු ලබන එකී පුදපූජා විවිධ ස්වරූප ගන්නා බව ද දැකිය හැකිය. හින්දු බැතිමත්හු උදෑසන අවදිව ස්නානය කිරීමෙන් අනතුරුව සූර්ය නමස්කාරය වැනි ස්තෝත‍්‍ර ගායනාවල නිරතවීම බොහෝ විට දෛනිකව සිදුවෙයි. මෙය සාමාන්යයෙන් සිදු කෙරෙනුයේ සිය නිවසෙහි ඒ සඳහා විශේෂයෙන් වෙන් වූ ස්ථානයක පහන් දැල්වීමෙන් සහ දෙවිවරුන්ගේ ප්රතිමා ඉදිරියෙහි ආහාර ද්රව්ය තැන්පත් කිරීමෙන් ද පසුවය. මෙහිදී ඔවුහු ආගමික ග්රන්ථ සජ්ඣායනයෙහි ද භක්ති ගීත හා මන්ත‍්‍ර ගායනයෙහි ද භාවනා කිරීමෙහි ද යෙදෙති. පවිත‍්‍රත්වය සහ අපවිත‍්‍රත්වය හෙවත් කිල්ල පිළිබඳ විශ්වාසය හින්දු ආගමික චාරිත‍්‍රවිධි හා බැඳ පවතින්නක් වන අතර කවර පුද්ගලයෙකු විසින් වුව ද පුදපූජාවන්හි නිරතවීමට පෙර පවිත‍්‍රත්වයට පත්වීම සිදු කළ යුතු වේ. මෙම කාර්යය සඳහා ජලය උපයෝගී කරගැනීම බොහෝවිට සිදුවන්නකි. යාගය බොහෝ අනුසස් ඇති දෙයක් බවත් ජීවිත කාලයේදී යහපත් කි‍්‍රයාවන්හි නිරත වීමෙන් රැස්කරගනු ලබන පුණ්‍ය සම්භාරය ඊළග භවයේ දුක අඩුකර ගැනීමට හේතු වන බවත් හින්දුහු විශ්වාස කරති. න්‍යායාත්මක වශයෙන් උසස් තන්හි ලා සලකනු ලැබූව ද ගිනිදෙවියන් පිදීමේ වෛදික චාරිත්රය අද දක්නට ලැබෙනුයේ කලාතුරකිනි. හින්දු විවාහ උත්සවයන්හිදී මෙන් ම අවමංගල්‍ය අවස්ථාවලදී ද වේද මන්ත‍්‍ර ගායනය නම් අදත් සිදුවෙයි..ඉපදීම, විවාහය සහ මරණය වැනි ජීවිතයේ වැදගත් අවස්ථා පිළිබඳ හින්දු ආගමික චාරිත්ර පිළිබඳව සළකා බැලීමේදී අන්නප‍්‍රශාන් යනුවෙන් හැඳින්වෙන කුඩා දරුවන්ගේ ඉඳුල් කටගෑමේ චාරිත්රය , උපනයනම් යනුවෙන් හැඳින්වෙන පූනනූල පැළඳවීමේ චාරිත්රය සහ ශ‍්‍රාධ් යනුවෙන් හැඳින්වෙන මියගිය අය වෙනුවෙන් දෙනු ලබන දානය විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුතු වේ. තරුණ යුවලක් විවාහ ගිවිස ගැනීම සහ ඔවුනගේ විවාහය සිදුවන දිනය සහ වේලාව ජ්‍යෙතිර්වේදියෙකුගේ උපදෙස් මත දෙමාපියන් විසින් තීරණය කරනු ලැබීම අදත් ඉන්දියාවේ බොහෝවිට සිදු වන්නකි. සන්‍යාසීන් සහ වයස අවුරුදු පහට අඩු දරුවන් වැනි ඇතැම් දෙනාගේ හැරුණු විට අනෙකුත් පුද්ගලයින්ගේ මෘතදේහ ආදාහනය කිරීම අත්‍යාවශ්‍ය වන අතර මෘතදේහය රෙදිවල ඔතා දරසෑයක තැන්පත්කර ආදාහනය කිරීම සිදුවෙයි..ආශ්‍රම ක්‍රමයසංස්කරණය.ආශ්‍රම ක්රමය යටතේ, මිනිසෙකුගේ මධ්‍යන ජීවන කාල අවුරැදු 100 ක් ලෙස සලකන ලදී. මෙය අවුරැදු 25 කින් යුත් කාල පරිච්ඡේද 4 කට බෙදන ලදී. එක් එක් පරිච්ඡේදයේ අරමුණ ලෙස සලකන ලද්දේ අනුගාමී ජීවන අවධි 4 ක් සම්පුර්ණ කිරීමය..හින්දු ආගමේ ආශ්‍රම ක්රමය මගින් පහත අරමුණු 4 ක් ඉ්ෂට කිරීමට හැකිවන බව විශ්වාස කෙරේ. එනම්ථ ධර්ම, අර්ථ (ධනය) කාම, මොක්ෂා.ආශ්‍රමය/අවධිය වයස විස්තරය.බ්‍රහ්මචර්යා(ශිෂ්‍ය ජීවිතය) 5 -24 වයස 4 හැවිරිදි තෙක් පවුල සමග ජීවත්ව සිටි ළමයාව ගුරැ කුලයට යවා අධ්‍යාත්මික අෂ්‍යාපනයක් ලැබීමට සලස්වන ලදී. මේ යටතේ ළමයා භාවනා ක්රම ඉගෙනගත් අතර ධර්ම පිළිබදවද උගන්වන ලදී.ග්‍රිහස්ත(ගෘහීය ජීවිතය) 25 - 49 පරමාදරශී ගෘහි ජීවිතයක් තමන්ගේ පවුල හා සමාජය වෙනුවෙන් කැප කල යුතු ජීවිතයක් විය යුතු බව විශ්වාස කරන ලදි.වනපුස්ථ(විශ්‍රාමක ජීවිතය) 50 -74 ගෘහස්ථ රාජකාරින් අවසන් කිරීමෙන් අනතරැව මෙම අවධිවට එළිමෙලදී. මෙහිදි තමන්ගේ දැනුම බෙදා හැර, හිමිකම් අත්හැරිම අවසාන අවධියට සුදානම් විය.සන්‍යාස(හිමිකම් අත්හැර ගිය ජිවිතයයි) 75 -100 මේ අවධියේදී අධ්‍යාත්මික කටයුතු කාලය කැපර යුතු අතර භාවනා කිරීමෙන් මොනක්ඹා නමැති තත්වය කරාඑළඹීමට උත්සාහා කරන ලදී.ආශ්‍රේයයන්සංස්කරණය.↑ "Hindu Countries 2021". World Population Review (ඇමෙරිකානු ඉංග්රීසි බසින්). 2021. සම්ප්‍රවේශය 2021-06-02..↑ Singh 2008, පිටු අංකය: 433..↑ Doniger 2014, පිටු අංකය: 5..↑ Parpola 2015, පිටු අංකය: 1..↑ "A short note on the short history of Hinduism".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link).↑ Kurtz, Lester, ed. (2008). Encyclopedia of Violence, Peace and Conflict. Academic Press. ISBN 978-0-12-369503-1..↑ Flood 1996, පිටු අංකය: 6..↑ Sharma 2003, පිටු අංක: 12–13..↑ Radhakrishnan & Moore 1967, p. 3; Witzel 2003, p. 68.↑ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික ටැගය; Matthew Clarke 2011 28 නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි.↑ Flood 1996, පිටු අංකය: 14..↑ Knott 1998, පිටු අංකය: 111..↑ Hacker, Paul (2006). "Dharma in Hinduism". Journal of Indian Philosophy. 34 (5): 479–496. doi:10.1007/s10781-006-9002-4. S2CID 170922678..උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: "note" නම් කණ්ඩායම සඳහා ටැග පැවතුණත්, ඊට අදාළ ටැග සොයාගත නොහැකි විය.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=හින්දු_ධර්මය&oldid=515276" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 25 සැප්තැම්බර් 2022, at 08:58.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 25 සැප්තැම්බර් 2022 දින දී, 08:58 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
මර්සි එදිරිසිංහ - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.මර්සි එදිරිසිංහ.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.මර්සි එදිරිසිංහ යනු ශ්රී ලංකාවේ විසූ සම්මානනීය, වේදිකා, සිනමා සහ ටෙලි නාට්‍ය රංගන ශිල්පිනියකි. කලා ලොව තුලදී ඇයව බොහෝ දෙනෙකු හඳුනාගත්තේ මර්සි එදිරිසිංහ ලෙසයි. මර්සි විසින් ගායනයෙන් සහ රංගනයෙන් දායක වූ ලූෂන් බුලත්සිංහලගේ තාරාවෝ ඉගිලෙති වේදිකා නාට්‍යයේ මඩේ ලගින තාරාවුන් ගීතය නිසා, ඇය එකල ප්‍රේක්ෂක ජනයා අතර අතිශය ජනප්‍රියත්වයකට ලක් වූවාය..මර්සි එදිරිසිංහ.Marcy Edirisinghe.උපත.දයා මාලිනී එදිරිසිංහ.ක්රි.ව. 1946.බ්‍රිතාන්‍ය ලංකාව.මිය යාම.2014.3.17 (වයස 68යි).ගම්පහ, ශ්රී ලංකාව.රැකියාව.රංගන හා ගායන ශිල්පිනී.සක්රීය වසර.1964 සිට 2014 දක්වා.පටුන.1 මුල් අවදිය.2 කලා දිවිය.3 දිවියේ අවසාන සමය.4 මූලාශ්ර.මුල් අවදියසංස්කරණය.මර්සි අයත් වසමේ සිටි දෙහියාගත (Dehiyagatha) අර්නස්ට් පෝරුතොට පියතුමා සඳහන් කරන පරිදි, උදම්මිට සිට පැමිණි මර්සි මහත්මිය ශුද්ධ වූ පවුලේ කන්‍යාරාමය විසින් පවත්වාගෙන යනු ලැබූ, පෙර පාසලක කාර්ය මණ්ඩලයට එක්ව සිටි බව පැවසෙයි. පසුව ඇය මාගා ආයතනයේ (Marga Institute) පිළිගැනීම් නිලධාරිනියක ලෙස සේවයේ නිරත වූ බවටද තොරතුරු සඳහන් වෙයි.[1].කලා දිවියසංස්කරණය.1964 වසරේ රේඩියෝ සිලෝන් හී නවක මඩල ගීත වැඩසටහනෙන් කලා දිවියට පය ගැසූ මර්සිය, 1967 වසරේදී වැලිකල රත්නගේ උගුරට හොරා බෙහෙත් නාට්‍යයේ රංගනයේ යෙදෙමින්, වේදිකා නාට්‍ය ක්ෂේත්රයට පිවිසියාය. පසුව සුගතපාලද සිල්වා මහතාගේ නිල් කටරොලු මල්, දුන්න උෟගමුවේ, හිත හොඳ අම්මණ්ඩි යන නාට්‍ය වලටද ඇය සිය දායකත්වය ලබා දුන්නාය. 1983 වසරේදී මර්සි, සැමුවෙල්, ඇනෙස්ලි හා බර්ටි සමග රඟපෑ විනෝද සමය එකල කා අතරත් අතිශය ජනප්රිය විය..මර්සි මහත්මිය රංගනයෙන් දායක වූ වේදිකා නාට්‍ය අතර තාරාවෝ ඉගිලෙති, අහසින් වැටුණු මිනිස්සු, මුහුදු පුත්තු යන ඒවාද වෙයි. ඇගේ ගුවන් විදුලි නාට්‍ය ලෙස මුවන් පැලැස්ස, වජිරා යනාදිය හැඳින්විය හැක. හන්දියෙ ගෙදර, නාට්‍යයේ ඇය නිරූපනය කල ඩූ ලිට්ල් නෝනාගේ චරිතයද ඇගේ රංගන දිවියේ විශේෂ සළකුණක් බව කියැවේ..මීට අමතරව මර්සි මහත්මිය, වසන්ත ඔබේසේකර මහතාගේ පළඟැටියෝ, දියමන්ති යන චිත්‍රපටවලටද රංගනයෙන් දායක වී තිබෙයි..දිවියේ අවසාන සමයසංස්කරණය.සිය දිවියේ අවසන් සමය තුලදී අතිශය රෝගාතුර තත්වයකට ඇද වැටුණු ඇය, මූල්‍යමය අතින් අසරණත්වයට පත්ව නිසි ප්රතිකාර ලබාගැනීමට නොහැකිව සිටින බවට දේශීය මාධ්‍ය විසින් ප්‍රචාරණය කිරීමත් සමගම, නැවතත් බොහෝ දෙනෙකුගේ අවධානය ඇය වෙත යොමුවිය.[2].ඇයට මූල්‍යමය වශයෙන් උපකාර කරනු වස් ප්‍රේක්ෂක ජනයා සහ කලාකරුවන් විසින් "හස රාජිනී - මර්සි එදිරිසිංහ - අභිනන්දන ගී මියැසිය" නමින් සංගීත ප්‍රසංගයක්, 2014 පෙබරවාරි 12 වන දින පවත්වන්නට යෙදුණු බවද සඳහන් වෙයි.[3].වසර 50 ක් මුළුල්ලේ ශ්රී ලාංකික රසිකයන්ගේ හදවත් සිනහවෙන්, කඳුලෙන්, හාස්‍යයෙන් සහ සන්තෝෂයෙන් පුරවූ මර්සි මහත්මිය, 2014 වසරේ මාර්තු 17 වන දින උදෑසන 06:10 ට පමණ ගම්පහ පෞද්ගලික රෝහලක් තුලදී අභවප්‍රාප්ත වූවාය.[4] මිය යන විට ඇයගේ වයස අවුරුදු 68 කි..මූලාශ්‍රසංස්කරණය.↑ http://www.dailynews.lk/local/artist-mercy-edirisinghe-needs-help.↑ http://www.gossip-lankanews.com/2014/01/mercy-edirisinghe-sick-and-hospitalized.html.↑ http://www.dailynews.lk/local/artist-mercy-edirisinghe-needs-help.↑ http://newsfirst.lk/english/tag/mercy-edirisinghe-passes-away."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=මර්සි_එදිරිසිංහ&oldid=290929" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 20 මාර්තු 2014, at 05:37.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 20 මාර්තු 2014 දින දී, 05:37 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
කොමියුනිස්ට්වාදය - විකිපීඩියා.කොමියුනිස්ට්වාදය.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.මිටිය සහ දෑකැත්ත කොමියුනිස්ට් ලාංඡනයේ පොදු තේමාවකි. මෙය සෝවියට් සංගමයේ ධජයෙන් මිටියක් සහ දෑකැත්තක් සහ රතු තරු නිර්මාණයක් සඳහා උදාහරණයකි..කොමියුනිස්ට්වාදය (ඉංග්රීසි: Communism; ලතින් කොමියුනිස් භාෂාවෙන් අර්ථය:'පොදු, විශ්වීය')[1][2] යනු අන්ත වාමාංශික[3][4][5] දාර්ශනික, සමාජීය, දේශපාලනික සහ ආර්ථික මතවාදයක් සහ ව්‍යාපාරයක් වන අතර කොමියුනිස්ට් සමාජයක් පිහිටුවීම එහි ඉලක්කය වේ. කොමියුනිස්ට් සමාජය, -සමාජයේ සෑම කෙනෙකුටම නිෂ්පාදන බෙදා දීම සහ හුවමාරු කිරීමේ මාධ්‍යවල පොදු හිමිකාරිත්වය පිළිබඳ අදහස මත පදනම් වූ සමාජ ආර්ථික අනුපිළිවෙලකි.[6][7][8] සමාජ පන්ති, මුදල්, සහ රාජ්‍යය යන සංකල්ප[9][10][11][12] එය තුළ නොමැති විය හැකිය. කොමියුනිස්ට්වාදය, සමහර විට සමාජවාදය සඳහා සමාන පදයක් ලෙස භාවිතා කරනු ලැබූවත් එය, ප්රධාන වශයෙන් සමාජවාදයේ විශේෂිත, නමුත් වෙනස් වූ ආකාරයකි. කොමියුනිස්ට්වාදීන් බොහෝ විට ස්වේච්ඡාවෙන් ස්වයං පාලනයක් අපේක්ෂා කරයි. නමුත් මේ සඳහා ඇති මාධ්‍යයන් පිළිබඳව එකඟ නොවේ. මෙය වඩාත් ලිබටේරියන් ප්රවේශයක්, විප්ලවවාදී ස්වයංසිද්ධිය සහ කම්කරුවන්ගේ ස්වයං කළමනාකරණය සහ ව්‍යවස්ථාපිත සමාජවාදී රාජ්‍යයක් වර්ධනය කිරීම හරහා ෆ්‍රෙඩ්රික් එංගල්ස් විසින් රාජ්‍යයෙන් වියැකී යාම අනුව වඩාත් පෙරටුගාමී හෝ කොමියුනිස්ට් පක්ෂය විසින් මෙහෙයවන ප්රවේශයක් අතර වෙනස පිළිබිඹු කරයි.[13].අරාජික-කොමියුනිස්ට්වාදය සහ මාක්ස්වාදී චින්තන ගුරුකුළ ඇතුළුව ඉතිහාසය පුරා කොමියුනිස්ට්වාදයේ විවිධ ප්‍රභේද වර්ධනය වී ඇත. කොමියුනිස්ට්වාදයට පුළුල් ලෙස මාක්ස්වාදය, ලෙනින්වාදය සහ ලිබටේරියන් කොමියුනිස්ට්වාදය මෙන්ම, ඒ දෙකම වටා කාණ්ඩගත කර ඇති දේශපාලන මතවාද ඇතුළත් විවිධ චින්තන ගුරුකුළ ඇතුළත් වේ. මෙම විවිධ මතවාදයන් සියල්ල විග්රහ කරන්නේ සමාජයේ වත්මන් අනුපිළිවෙල ධනවාදයෙන්, එහි ආර්ථික ක්රමයෙන් සහ නිෂ්පාදන ක්රමයෙන් පැන නගින බවත්, එනම් මෙම ක්රමය තුළ ප්රධාන සමාජ පන්ති දෙකක් ඇති බවත්, මෙම පන්ති දෙක අතර සම්බන්ධතාවය සූරාකෑම බවත්, සහ මෙය තත්වය අවසානයේ විසඳිය හැක්කේ සමාජ විප්ලවයක් තුලින් පමණක් බවත්ය.[14][nb 1] එම පන්ති දෙක නම්, සමාජය තුළ ජනගහනයෙන් බහුතරයක් වන සහ පැවැත්ම සඳහා වැඩ කළ යුතු, නිර්ධන පංතිය (කම්කරු පන්තිය), සහ නිෂ්පාදන මාධ්‍යවල පුද්ගලික අයිතිය හරහා කම්කරු පන්තිය සේවයේ යෙදවීමෙන් ලාභ ලබන සුළුතරය වන ධනේශ්වරය (ධනේශ්වර පන්තිය) වේ. මෙම විශ්ලේෂණයට අනුව විප්ලවය, කම්කරු පන්තිය බලයට පත් කරන අතර අනෙක් අතට, සමාජය කොමියුනිස්ට් නිෂ්පාදන ක්‍රමයකට පරිවර්තනය කිරීමේ මූලික අංගය වන දේපලවල පොදු අයිතිය ස්ථාපිත කරනු ඇත.[16].20 වැනි ශතවර්ෂයේදී, මාක්ස්වාදය-ලෙනින්වාදය සහ එහි ප්‍රභේදවලට අනුබල දෙන කොමියුනිස්ට් ආණ්ඩු ලෝකයේ සමහර ප්රදේශවල බලයට පත් විය.[17] පළමුව 1917 රුසියානු විප්ලවයත් සමඟ සෝවියට් සංගමයේ සහ පසුව නැගෙනහිර යුරෝපයේ, ආසියාවේ සහ දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයෙන් පසුව තවත් ප්රදේශ කිහිපයක ද කොමියුනිස්ට් රාජ්‍ය ලෙස හැඳින්වෙන රටවල් ඇති විය.[18][nb 2] සමාජ ප්රජාතන්ත්රවාදය සමගින්, කොමියුනිස්ට්වාදය 1920 ගණන්වල මුල් භාගය වන විට ජාත්‍යන්තර සමාජවාදී ව්‍යාපාරය තුල ප්රමුඛ දේශපාලන ප්‍රවණතාවය බවට පත් විය.[24] 20 වැනි සියවසේ වැඩි කාලයක් තුළ ලෝක ජනගහනයෙන් තුනෙන් එකක් පමණ ජීවත් වූයේ කොමියුනිස්ට් ආණ්ඩු යටතේය..[1] මෙම ආණ්ඩු තනි පක්ෂ පාලනයකින් සහ විරුද්ධත්වය සහ විසම්මුතිය යටපත් කිරීම මගින් සංලක්ෂිත විය.[1] 1991 දී සෝවියට් සංගමය විසුරුවා හැරීමත් සමඟ කොමියුනිස්ට් ආණ්ඩු කිහිපයක් කොමියුනිස්ට්වාදය මුළුමනින්ම ප්රතික්ෂේප කර හෝ අහෝසි කරන ලදී.[24] ඉන්පසුව, චීනය, කියුබාව, ලාඕසය සහ වියට්නාමය යන කොමියුනිස්ට් ආණ්ඩු කුඩා සංඛ්යාවක් පමණක් ඉතිරි විය.[25] ලෝකයේ ප්රථම නාමික කොමියුනිස්ට් රාජ්‍යය ලෙස සෝවියට් සංගමය බිහිවීම, සෝවියට් ආර්ථික ආකෘතිය සමඟ කොමියුනිස්ට්වාදයේ පුලුල්ව සම්බන්ධ වීමට හේතු වූ අතර, විද්වතුන් කිහිප දෙනෙකු ප්රකාශ කරන්නේ ප්රායෝගිකව, එම ආකෘතිය රාජ්‍ය ධනවාදයේ ආකාරයක් ලෙස ක්රියාත්මක වූ බවයි.[26][27][28].සටහන්[සංස්කරණය].↑ කොමියුනිස්ට්වාදයේ පූර්ව ආකෘති (යුතෝපියානු සමාජවාදය සහ ආගමික කොමියුනිස්ට්වාදයේ සමහර පෙර ආකාර), පංති විරහිත සමාජයක් සහ පොදු හිමිකාරිත්වය සඳහා සහයෝගය බෙදා ගත් නමුත් විප්ලවවාදී දේශපාලනය වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම හෝ විද්‍යාත්මක විශ්ලේෂණයක නිරත වීම අවශ්ය නොවේ; එය මාක්ස්වාදී කොමියුනිස්ට්වාදය විසින් සිදු කරන ලද අතර එය ප්රධාන ධාරාව, නූතන කොමියුනිස්ට්වාදය ලෙස නිර්වචනය කර ඇති අතර කොමියුනිස්ට්වාදයේ සියලුම නවීන ආකාරවලට බලපෑම් කර ඇත. එවැනි කොමියුනිස්ට්වාදයන්, විශේෂයෙන්ම නව ආගමික හෝ මනෝරාජික කොමියුනිස්ට්වාදය, පරිණාමීය දේශපාලනය, දේශීයවාදය, හෝ ප්‍රතිසංස්කරණවාදය සඳහා අනුග්රහය දක්වන අතරම, මාක්ස්වාදී විශ්ලේෂණ බෙදාහදා ගත හැකිය. 20 වැනි සියවස වන විට කොමියුනිස්ට්වාදය විප්ලවවාදී සමාජවාදය සමඟ සම්බන්ධ වී ඇත.[15].↑ එහි ප්රතිඵලයක් ලෙස නියම නාම පද ලෙස සැලකෙන කොමියුනිස්ට් පක්ෂය-පාලක රාජ්‍යයන් සහ ආන්ඩු ගැන සඳහන් කිරීමේදී කොමියුනිස්ට්වාදය කොමියුනිස්ට්වාදයේ විද්වතුන් විසින් ප්‍රාග්ධනය කර ඇත.[19] ජෝයෙල් කොවෙල් අනුගමනය කරන විශාරද, සමාජ විද්‍යාඥ සාරා ඩයමන්ඩ් (සමාජ විද්‍යාඥ) මෙසේ ලිවීය: "සැබවින්ම පවතින ආණ්ඩු සහ ව්‍යාපාර හැඳින්වීමට මම කැපිටල් 'සී' Communism භාවිතා කරන අතර සිම්පල් 'සී' communism භාවිත කරන්නේ පන්ති විරහිත සමාජයක පරමාදර්ශය වටා සංවිධානය වූ විවිධ ව්‍යාපාර සහ දේශපාලන ධාරාවන් වෙත යොමු කිරීමයි."[20] කොමියුනිස්ට්වාදයේ කළු පොත ද එවැනි වෙනසක් පිළිගත්තේ, කොමියුනිස්ට්වාදය වසර දහස් ගණනක සිට පවතින බව පවසමින්, කොමියුනිස්ට්වාදය (ලෙනින්වාදී සහ මාක්ස්වාදී- ලෙනින්වාදී කොමියුනිස්ට් රාජ්‍යයන් විසින් 20 වැනි ශතවර්ෂයේ භාවිතා කරන ලද කොමියුනිස්ට්වාදය ආරම්භ වූයේ 1917 දී පමණි.[21] Alan M. Wald මෙසේ ලිවීය: "සංකීර්ණ සහ බොහෝ විට වරදවා වටහාගෙන ඇති දේශපාලන-සාහිත්‍ය සබඳතාවලට මුහුණ දීම සඳහා, මම මෙම පොතෙහි ප්‍රාග්ධනීකරණයේ ක්රම අනුගමනය කර ඇති අතර එය ඇතැම් සඟරාවල සහ ප්රකාශන ආයතනවල භාවිතා කරන කතුවැකි සම්මතයන්ගෙන් බැහැර විය හැකිය. විශේෂයෙන්, තුන්වන ජාත්‍යන්තරයේ නිල පක්ෂ ගැන සඳහන් කරන විට මම 'කොමියුනිස්ට්' සහ 'කොමියුනිස්ට්' යන්න ප්‍රාග්ධනය කරමි, නමුත් බොල්ෂෙවික්වාදයේ හෝ විප්ලවවාදී මාක්ස්වාදයේ (ට්‍රොට්ස්කිවාදීන්, බුකාරින්වාදීන්, සභා කොමියුනිස්ට්වාදීන් වැනි කුඩා-'සී' කොමියුනිස්ට්වාදීන් ඇතුළත් වන අනෙකුත් අනුගාමිකයින් සම්බන්ධයෙන් නොවේ. එසේ ඉදිරියට)."[22] 1994 දී CPUSA ක්රියාකාරිකයෙක් Irwin Silber මෙසේ ලිවීය: "ප්‍රාග්ධනීකරණය කළ විට, ජාත්‍යන්තර කොමියුනිස්ට් ව්‍යාපාරය සෝවියට් ගැති කොමියුනිස්ට් පක්ෂවල විධිමත් සංවිධාන ව්‍යුහය ගැන සඳහන් කරයි. කුඩා අකුරුවලින්, ජාත්‍යන්තර කොමියුනිස්ට් ව්‍යාපාරය වැඩිය. පොදු පදය කොමියුනිස්ට්වාදය සඳහා වන පොදු ව්‍යාපාරයට යොමු කරයි."[23].මූලාශ්ර සහ ආශ්රිත[සංස්කරණය].↑ 1.0 1.1 1.2 "Communism". Encyclopædia Britannica (revised ed.). 2019. https://www.britannica.com/topic/communism. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය 10 June 2020..↑ "Communism". World Book Encyclopedia. 4. Chicago: World Book. 2008. pp. 890. ISBN 978-0-7166-0108-1..↑ March, Luke (2009). "Contemporary Far Left Parties in Europe: From Marxism to the Mainstream?" (PDF). IPG. 1: 126–143 – via Friedrich Ebert Foundation..↑ "Left". Encyclopædia Britannica (ඉංග්රීසි බසින්). 2009-04-15. සම්ප්‍රවේශය 2022-05-22. communism is a more radical leftist ideology..↑ "Radical left". Dictionary.com (ඉංග්රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2022-07-16. රැඩිකල් වම යනු කොමියුනිස්ට්වාදය, මාක්ස්වාදය, මාඕවාදය, සමාජවාදය, අරාජකවාදය හෝ වෙනත් ආකාරයේ ධනවාදයක් ස්ථාපිත කිරීමට සහාය වීම හෝ ක්රියා කිරීම වැනි අන්ත ලෙස සැලකෙන වාමාංශික දේශපාලන අදහස් දරන පුද්ගලයින්ට සාමූහිකව යොමු වන යෙදුමකි. රැඩිකල් වම සමහර විට අන්ත වම ලෙස හැඳින්වේ..↑ Ely, Richard T (1883). French and German socialism in modern times (English බසින්). New York: Harper & Brothers. pp. 35–36. OCLC 456632. ව්‍යතිරේකයකින් තොරව සියලුම කොමියුනිස්ට්වාදීන් යෝජනා කරන්නේ සමස්තයක් ලෙස ජනතාවට හෝ ගමක් හෝ කොමියුනයක් ලෙස යම් යම් ජන කොට්ඨාශයක්, ඉඩම්, නිවාස, කර්මාන්තශාලා, දුම්රිය මාර්ග, ඇළ මාර්ග ආදී සියලු නිෂ්පාදන මාධ්‍යයන් සතු විය යුතු බවයි. නිෂ්පාදනය පොදුවේ ගෙන යා යුතු බවත්; සහ එක් ආකාරයකින් හෝ වෙනත් ආකාරයකින් තෝරාගත් නිලධාරීන් ඔවුන්ගේ ශ්‍රමයේ ඵල වැසියන් අතර බෙදා හැරිය යුතුය.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link).↑ Steele (1992), p. 43: "එක් පුලුල්ව පැතිරුනු වෙනසක් වූයේ සමාජවාදය නිෂ්පාදනය සමාජගත කළ අතර කොමියුනිස්ට්වාදය නිෂ්පාදනය සහ පරිභෝජනය සමාජගත කරන ලදී.".↑ Bukharin, Nikolai; Preobrazhensky, Yevgeni (1922) [1920]. "Distribution in the communist system" (PDF). The ABC of Communism. Translated by Paul, Cedar; Paul, Eden. London, England: Communist Party of Great Britain. pp. 72–73, § 20. සම්ප්‍රවේශය 18 August 2021 – via Marxists Internet Archive..↑ Engels, Friedrich (2005) [1847]. "Section 18: What will be the course of this revolution?". Principles of Communism. Translated by Sweezy, Paul. සම්ප්‍රවේශය 18 August 2021 – via Marxists Internet Archive. අවසාන වශයෙන්, සියලු ප්‍රාග්ධනය, සියලු නිෂ්පාදනය, සියලු විනිමය ජාතිය අතට ගත් විට, පෞද්ගලික දේපළ ස්වකීය කැමැත්තෙන් අතුරුදහන් වනු ඇත, මුදල් අතිරික්ත වනු ඇත, සහ නිෂ්පාදනය පුළුල් වී මිනිසා වෙනස් වන පරිදි සමාජයට හැකි වනු ඇත. එහි පැවතිය හැකි පැරණි ආර්ථික පුරුදුවලින් කුමන හෝ දෙයක් ඉවත් කිරීමට..↑ Bukharin, Nikolai; Preobrazhensky, Yevgeni (1922) [1920]. "Administrtion in the communist system" (PDF). The ABC of Communism. Translated by Paul, Cedar; Paul, Eden. London, England: Communist Party of Great Britain. pp. 73–75, § 21. සම්ප්‍රවේශය 18 August 2021 – via Marxists Internet Archive..↑ Kurian, George, ed. (2011). "Withering Away of the State". The Encyclopedia of Political Science. Washington, D.C.: CQ Press. doi:10.4135/9781608712434. ISBN 978-1-933116-44-0. සම්ප්‍රවේශය 3 January 2016 – via SAGE Knowledge..↑ "Communism - Non-Marxian communism". www.britannica.com (ඉංග්රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 13 May 2022..↑ Kinna, Ruth (2012). Berry, Dave; Kinna, Ruth; Pinta, Saku; Prichard, Alex (eds.). Libertarian Socialism: Politics in Black and Red. London: Palgrave Macmillan. pp. 1–34. ISBN 9781137284754..↑ Engels, Friedrich; Marx, Karl. (1969) [1848]. "Bourgeois and Proletarians". Chapter 1 in The Communist Manifesto. Translated by Moore, Samuel. Marx/Engels Selected Works. 1. pp. 98–137). Moscow: Progress Publishers. Retrieved 10 June 2020 – via Marxists Internet Archive..↑ Newman 2005; Morgan 2015..↑ Engels, Friedrich; Marx, Karl (1969) [1848]. "Bourgeois and Proletarians". The Communist Manifesto. Translated by Moore, Samuel. Moscow: Progress Publishers. සම්ප්‍රවේශය 1 March 2022 – via Marxists Internet Archive. මෙම අර්ථයෙන්, කොමියුනිස්ට්වාදීන්ගේ න්‍යාය තනි වාක්‍යයකින් සාරාංශ කළ හැකිය: පුද්ගලික දේපල අහෝසි කිරීම..↑ Smith, Stephen (2014). The Oxford Handbook of the History of Communism. Oxford, England: Oxford University Press. p. 3..↑ Darity Jr., William A., ed (2008). "Communism". International Encyclopedia of the Social Sciences. 2 (2nd ed.). New York City, New York: Macmillan Reference USA. pp. 35–36. ISBN 9780028661179..↑ "IV. Glossary". Center for the Study of the Pacific Northwest. University of Washington. සම්ප්‍රවේශය 13 August 2021. ... කොමියුනිස්ට්වාදය (නාම පදය) ... 2. 1917 බොල්ෂෙවික් විප්ලවයෙන් පසු සෝවියට් සංගමය තුළ පිහිටුවන ලද ආර්ථික හා දේශපාලන ක්රමය. එසේම, චීනය සහ කියුබාව වැනි සෝවියට් මිත්‍ර රටවල් කිහිපයක ආර්ථික හා දේශපාලන ක්රමය. (මෙම අර්ථයෙන් මෙම වචනය භාවිතා කරන විට ලේඛකයින් බොහෝ විට කොමියුනිස්ට්වාදය ප්‍රාග්ධනීකරණය කරයි.) මෙම කොමියුනිස්ට් ආර්ථික ක්රම බොහෝ විට කොමියුනිස්ට් න්‍යායේ පරමාදර්ශ සාක්ෂාත් කර ගත්තේ නැත. නිදසුනක් වශයෙන්, සෝවියට් සංගමයේ සහ චීනයේ බොහෝ ආකාරයේ දේපල රජයට අයත් වුවද, බොහෝ කොමියුනිස්ට් හෝ මාක්ස්වාදී න්‍යායවාදීන් විසින් සාධාරණ ලෙස සලකනු ලබන කාර්යය හෝ නිෂ්පාදන බෙදා නොගන්නා ලදී..↑ Diamond, Sara (1995). Roads to Dominion: Right-wing Movements and Political Power in the United States. Guilford Press. p. 8. ISBN 978-0-8986-2864-7. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2021 – via Google Books..↑ Courtois, Stéphane; et al. (Bartosek, Karel; Margolin, Jean-Louis; Paczkowski, Andrzej; Panné, Jean-Louis; Werth, Nicolas) (1999) [1997]. "Introduction". In Courtois, Stéphane (ed.). The Black Book of Communism: Crimes, Terror, Repression. Harvard University Press. pp. ix–x, 2. ISBN 978-0-674-07608-2. සම්ප්‍රවේශය 23 August 2021 – via Google Books..↑ Wald, Alan M. (2012). Exiles from a Future Time: The Forging of the Mid-Twentieth-Century Literary Left. UNC Press Books. p. xix. ISBN 978-1-4696-0867-9. සම්ප්‍රවේශය 13 August 2021 – via Google Books..↑ Silber, Irwin (1994). Socialism: What Went Wrong? An Inquiry into the Theoretical and Historical Sources of the Socialist Crisis (PDF) (hardback ed.). London, England: Pluto Press. ISBN 9780745307169 – via Marxists Internet Archive..↑ Dunn, Dennis (2016). A History of Orthodox, Islamic, and Western Christian Political Values. Basingstoke: Palgrave-Macmillan. pp. 126–131. ISBN 978-3319325668..↑ Shaoguang, Wang. "Political change and democracy in China" (PDF). 9 September 2017 දින මුල් පිටපත (PDF) වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී..↑ Chomsky, Noam (Spring–Summer 1986). "The Soviet Union Versus Socialism". Our Generation. සම්ප්‍රවේශය 10 June 2020 – via Chomsky.info..↑ Howard, M. C.; King, J. E. (2001). "State Capitalism' in the Soviet Union" (PDF). History of Economics Review. 34 (1): 110–126. doi:10.1080/10370196.2001.11733360. S2CID 42809979..↑ Fitzgibbons, Daniel J. (11 October 2002). "USSR strayed from communism, say Economics professors". The Campus Chronicle. University of Massachusetts Amherst. සම්ප්‍රවේශය 22 September 2021. See also Wolff, Richard D. (27 June 2015). "Socialism Means Abolishing the Distinction Between Bosses and Employees". Truthout. සම්ප්‍රවේශය 29 January 2020.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=කොමියුනිස්ට්වාදය&oldid=508834" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.සැඟවුණු ප්‍රවර්ග:.Pages containing cite templates with deprecated parameters.CS1 ඉංග්රීසි-භාෂා මූලාශ්ර (en).CS1 maint: unrecognized language.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.Afrikaans.Alemannisch.አማርኛ.Aragonés.Ænglisc.العربية.الدارجة.مصرى.অসমীয়া.Asturianu.अवधी.Azərbaycanca.تۆرکجه.БaшҡopTca.Boarisch.Žemaitėška.Bikol Central.Бeлapyckaя.Бeлapyckaя (TapaшkeBiцa).Бълrapckи.भोजपुरी.বাংলা.Brezhoneg.Bosanski.Бypяaд.Català.Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄.HoxчийH.Cebuano.کوردی.Čeština.Cymraeg.Dansk.Deutsch.Zazaki.Eλλnvιkά.English.Esperanto.Español.Eesti.Euskara.Estremeñu.فارسی.Suomi.Võro.Føroyskt.Français.Furlan.Frysk.Gaeilge.贛語.Kriyòl gwiyannen.Gàidhlig.Galego.Avañe'ẽ.Hausa.客家語/Hak-kâ-ngî.עברית.हिन्दी.Fiji Hindi.Hrvatski.Magyar.Հայերեն.Interlingua.Bahasa Indonesia.Ilokano.Ido.Íslenska.Italiano.日本語.Patois.La .lojban..Jawa.ქართული.Kabɩyɛ.Қaзaқшa.ភាសាខ្មែរ.ಕನ್ನಡ.한국어.Kъapaчaй-Maлkъap.Kurdî.Kernowek.Kыprызчa.Latina.Lëtzebuergesch.Лeзrи.Lingua Franca Nova.Limburgs.Lombard.Lingála.Lietuvių.Latviešu.Malagasy.Minangkabau.MakeдoHckи.മലയാളം.MoHroл.मराठी.Bahasa Melayu.Malti.Mirandés.မြန်မာဘာသာ.مازِرونی.Plattdüütsch.Nedersaksies.नेपाली.नेपाल भाषा.Nederlands.Norsk nynorsk.Norsk bokmål.Nouormand.Occitan.ਪੰਜਾਬੀ.Picard.Polski.Piemontèis.پنجابی.پښتو.Português.Runa Simi.Rumantsch.Română.Pycckий.PycиHbckый.संस्कृतम्.Caxa Tылa.Sicilianu.Scots.Davvisámegiella.Srpskohrvatski / cpпckoxpBaTckи.Simple English.Slovenčina.Slovenščina.Soomaaliga.Shqip.Cpпckи / srpski.SiSwati.Sesotho.Seeltersk.Svenska.Kiswahili.தமிழ்.తెలుగు.Toҷиkӣ.ไทย.Tagalog.Türkçe.TaTapчa/tatarça.TыBa дыл.yдMypT.ئۇيغۇرچە / Uyghurche.ykpaïHcbka.اردو.Oʻzbekcha/ўзбekчa.Vèneto.Tiếng Việt.Volapük.Walon.Winaray.吴语.მარგალური.ייִדיש.Yorùbá.中文.文言.Bân-lâm-gú.粵語.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 20 ජූලි 2022 දින දී, 07:40 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
"භූතානය" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම් - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න."භූතානය" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්.පිටුව සාකච්ඡාව.← පැරණි සංස්කරණ.නව සංස්කරණ →.භූතානය (සංස්කරණය).06:49, 29 අගෝස්තු 2010 තෙක් සංශෝධනය.6,091 bytes added , වසර 12කට පෙර.සංස්කරණ සාරාංශයක් නොමැත.20:43, 20 මැයි 2008 තෙක් සංශෝධනය (සංස්කරණය).Svm1 63 (කතාබහ | දායකත්ව).(New page: දකුණු ආසියානු රටකි.ප්‍රවර්ගය:දකුණු ආසියානු රටවල්)..06:49, 29 අගෝස්තු 2010 තෙක් සංශෝධනය (සංස්කරණය) (පසුගමනය).Thameera123 (කතාබහ | දායකත්ව).No edit summary.නව සංස්කරණ →.{{ප්‍රසාරණය කරන්න}}.දකුණු ආසියානු රටකි.[[ප්‍රවර්ගය:දකුණු ආසියානු රටවල්]]▼.{{දියුණු කරන්න}}.{{Infobox Country.|native_name = འབྲུག་ཡུལ་ ''Brug rGyal-Khab'' ([[Wylie transliteration|Wylie]]) ''Dru Gäkhap''.|conventional_long_name = භූතාන රාජධානිය.|common_name = භූතානය.|image_flag = Flag of Bhutan.svg.|image_coat = Bhutan emblem.svg.|image_map = Bhutan (orthographic projection).svg.|symbol_type = ලාංඡනය.|national_anthem = ''[[Druk tsendhen|Druk Tsendhen]]''.|image_map = Bhutan_(orthographic_projection).svg.|official_languages = [[zසොංකා]].|demonym = භූතාන.|capital = [[තිම්පු]].|largest city=capital.|area_km2 = 38,394.|government_type = [[ව්‍යවස්ථාමය ප්රජාතන්ත්රවාදී රාජාණ්ඩුව]].|leader_title1 = [[භූතාන රජු|රජු]].|leader_name1 = [[ජිග්මේ ඛේසාර් නම්යෙල් වංචුක්]].|leader_title2 = [[භූතානයේ අගමැති ලයිස්තුව|අගමැති]].|leader_name2 = [[ජිග්මේ වයි. තින්ලි]].|area_sq_mi = 14824.|area_magnitude = 1 E10.|percent_water =.|population_estimate = 691,141.|population_estimate_year = July 2009.|population_estimate_rank = 163 වැනියා.|population_census = 634,982 {{cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/demographic/meetings/wshops/Thailand_15Oct07/docs/Countries_presentations/Bhutan_Results.ppt |title=Population and Housing Census of Bhutan-2005 |format=PPT |publisher=[[UN]] |date= |accessdate=January 5, 2010}}.|population_census_year = 2005.|population_density_km2 = 18.1.|population_density_sq_mi = 47.|population_density_rank = 154 වැනියා.|GDP_PPP_year = 2009.|GDP_PPP = $3.518 billion {{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=514&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=55&pr.y=11 |title=Bhutan|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2010-04-21}}.|GDP_PPP_rank =.|GDP_PPP_per_capita = $5,212.|GDP_PPP_per_capita_rank =.|GDP_nominal = $1.269 billion.|GDP_nominal_year = 2009.|GDP_nominal_per_capita = $1,880.|Happiness_rank = 8th ([World Value Survey]).|HDI_year = 2007.|HDI = {{increase}} 0.619 {{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf|format=PDF|title=Human Development Report 2009. Human development index trends: Table G|publisher=The United Nations|accessdate=2009-10-05}}.|HDI_rank = 132nd.|HDI_category = medium.|sovereignty_type = [[භූතාන ඉතිහාසය|නිර්මාණය වුණේ]].|sovereignty_note = 17 වැනි සියවස මුල දී.|established_event1 = වංචුක් රාජවංශය.|established_date1 = 1907 දෙසැම්බර් 17 වැනි දා.|established_event2 = [[ව්‍යවස්ථාමය රාජාණ්ඩුව]].|established_date2 = 2007.|currency = [[Ngultrum]] 2.|currency_code = BTN.|time_zone = [[භූතාන වේලාව|BTT]].|utc_offset = +6:00.|time_zone_DST = not observed.|utc_offset_DST = +6:00.|drives_on = left.|cctld = [[.bt]].|calling_code = 975.|footnote1 = The population of Bhutan had been estimated based on the reported figure of about 1 million in the 1970s when the country had joined the United Nations and precise statistics were lacking. {{cite web|url=http://www.unhchr.ch/tbs/doc.nsf/0/073f330f9a61c6b0c1256aca004f2ea8?OpenDocument |title=United Nations Human Rights Website – Treaty Bodies Database – Document – Summary Record – Bhutan |publisher=Unhchr.ch |date=2001-06-05 |accessdate=2009-04-23}} Thus using the annual increase rate of 2–3%, the most population estimates were around 2 million in the year 2000. A national census was carried out in 2005 and it turned out that the population was 672,425. Consequently, United Nations Population Division had down-estimated the country's population in the 2006 revision {{cite web|url=http://esa.un.org/unpp/|title=world population prospects the 2008 revision|publisher=un.org|year=2008 |accessdate=2009-12-04}} for the whole period from 1950 to 2050..|footnote2 = [[Indian rupee]] is also legal tender}}..'''භූතාන රාජධානිය''' සිව් දිශාවෙන්ම ගොඩබිමින් වටවී ඇති [[දකුණු ආසියාව|දකුණු ආසියාතික]] රටකි. [[හිමාලය|හිමාලයේ]] නැගෙනහිර ප්‍රදේශයට වන්නට පිහිටා ඇති මෙය දකුණින්, නැගෙනහිරින් සහ බටහිරින් [[ඉන්දියාව|ඉන්දියාවට]] ද, උතුරින් [[ටිබෙට් ස්වතන්ත්‍රික ප්රදේශය|ටිබෙට් ස්වතන්ත්‍රික ප්‍රදේශයට]] ද මායිම් වී ඇත....▲දකුණු ආසියානු රටකි.[[ප්‍රවර්ගය:දකුණු ආසියානු රටවල්]].Thameera123.සංස්කරණ.161.ක්."https://si.wikipedia.org/wiki/විශේෂ:MobileDiff/116941" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
නාගරික කෘෂිකර්මාන්තය - විකිපීඩියා.නාගරික කෘෂිකර්මාන්තය.විකිපීඩියා වෙතින්.Jump to navigation Jump to search.චිකාගෝහි නාගරික ගොවිපළක්.කෘෂිකර්මය.ඉතිහාසය.History of organic farming.Neolithic Revolution.Agriculture in Mesoamerica.Austronesian Expansion.Ancient Egyptian agriculture.Agriculture in ancient Greece.Agriculture in ancient Rome.Arab Agricultural Revolution.British Agricultural Revolution.Green Revolution.Chinampa.Monoculture.On land.සත්ත්ව පාලනය.cattle.pigs.poultry.sheep.Dairy.Dryland.Extensive.Fertilizer.Free-range.Grazing.Hobby.Intensive.animals.pigs.crops.Natural.Orchard.Organic.Paddy field.Ranching.Sharecropping.Slash-and-burn.Terrace.Steam sterilization.Hydroculture.Aquaculture.Aquaponics.Hydroponics.Aeroponics.ආශ්රිත.Agribusiness.Agricultural engineering.Agricultural science.Agroecology.Agroforestry.Agronomy.Animal-free.Crop diversity.Ecology.Livestock.Mechanisation.Permaculture.Sustainable.Urban.ලැයිස්තු.Government ministries.Universities and colleges.ප්‍රවර්ග.කෘෂිකර්මය.by country.companies.Biotechnology.Livestock.Meat industry.Poultry farming.Agriculture and agronomy ද්වාරය.v.t.e.නාගරික කෘෂිකර්මාන්තය හා පරි-නාගරික කෘෂිකර්මාන්තය යනු ගමක, නගරයක හෝ පුරයක ඇතුලත හෝ වටා ආහාර වගාකිරීම, බෙදාහැරීම හා සැකසුම් කිරීමයි. සමහර ජනකොටස් වල ප්රධාන අභිප්‍රාය විනෝදාංශය හෝ ප්‍රගාමනය (Recreation) වුවත්, නාගරික කෘෂිකර්මාන්ත සාමාන්යයෙන් කරන්නේ ආදායම් ඉපැයීම හා ආහාර නිෂ්පාදනය කිරීමයි. ආහාර කෘෂිකර්මාන්තය ආහාර සුරක්ෂතාවයට ක්රම දෙකකින් දායක වේ. පළමුව එය නගරවල ජීවත් වන මිනසුන්ට අවශ්ය ආහාර ප්රමාණය වැඩිකරන අතර, දෙවනුව එය එළවලු, මස් හා පළතුරු වැඩිපුර පරිභෝජනයට ඉඩ සලසා දේ. පොදු හා කාර්යක්ෂම නාගරික කෘෂිකාර්මික ක්රමයක් වන්නේ ජෛවතීව්‍ර (biointensive) ක්රමයයි. ශක්තිය ඉතිරිකරන, ආහාර නිෂ්පාදනය කරන ක්රමයක් නිසා, නාගරික හා පරි-නාගරික කෘෂිකර්මාන්ත සාමාන්යයෙන් නොනැසී පැවැත්වීමට උදව් දෙන (sustainable) ක්රියාවක් ලෙස නම් කල හැක..නාගරික ජනයාට සේවා සැපයීමට පදිංචි ස්ථාන මාරුකිරීම නිසා ඇතිවන පරිසරයේ බිඳවැටීම් වැළැක්වීමට දියුණුවන හා දියුණු වූ රටවල් විවිධ ක්‍රමවේද යොදාගනී. එනම් නව නිෂ්පාදනවලින් යුතු නාගරික ගොවිපළ කෘෂිකාර්මික නගර තුල ස්ථාපනය කිරීමට උදව් වී තිබීමයි..පටුන.1 නාගරික කෘෂිකර්මාන්තයේ ඉතිහාසය.2 නාගරික කෘෂිකාර්මික සත්‍යයන්.3 නාගරික කෘෂිකර්මාන්තය පිළිබද පර්යාදර්ශ.3.1 ප්රභව හා ආර්ථිකය.3.2 පාරිසරික.3.3 ආහාර ආරක්ෂණය.4 කම්කරු ශ්‍රමය සපයා ගැනිම.4.1 කම්කරු ශ්‍රමය නොකඩවා ලබාගැනිම.5 නාගරික කෘෂිකර්මයේ වාසි.6 නාගරික කෘෂිකර්මාන්තයේදී පැන නඟින අපහසුතා.7 ආශ්රිත.නාගරික කෘෂිකර්මාන්තයේ ඉතිහාසය[සංස්කරණය].ආහාර නිෂ්පාදනයට කඳු ජලය වාරිමාර්ග ඔස්සේ (mountain water) සැපයීමෙන් පර්සියාවේ අර්ධ කාන්තාර ක්ෂේම භූමි බවට පත්වීය. ඊට අමතරව මිනිස් අපද්රව්යය නාගරික ගොවිතැන පෝෂණය කිරීමට යොදාගන්නා ලදී. මාචු පික්චු (Machu Picchu)වල වතුර සංරක්ෂණය කර නැවත භාවිතය නගරයේ ඇති කල වාස්තු විද්‍යාත්මක අංගයක් විය. භෝග වැඩෙන සෘතුවේදී එළවළු තවාන් නිර්මාණය කරන ලදී. I හා II ලෝක සංග්‍රාමයන්හිදී වැවු "වික්ටර් ගාඩ්න්ස්" ඇමරිකාව, කැනඩාව හා එක්සත් රාජධානියේ පළතුරු, එළවළු හා ඖෂධ උද්‍යානයන් වේ. යුද්ධයට අවශ්ය ආහාර නිෂ්පාදනයේ පීඩනය අඩුකිරීමට මෙම උත්සාහය රටවැසියන් විසින් ගන්නා ලදී. සමාජ ගෙවතු වගාව බොහෝ ජන සමාජවල පොදු ජනතාවට විවෘත අතර එය රටවැසියන්ට ශාක වගා කිරීමට ඉඩකඩ ලබාදේ. සියැටල් වල "P-පැච්" සමාජ ගෙවතු වගාව මේ සඳහා හොඳ නිදසුනකි..නාගරික කෘෂිකාර්මික සත්‍යයන්[සංස්කරණය].50% වන ලෝක ජනගහනය නගරවල ජීවත් වේ..මිලියන 800 ක් වන නාගරික කෘෂිකර්මාන්තයේ යෙදී සිටින ලොව පුරා ජනතාව නාගරික නිවැසියන් පෝෂණය කිරීමට යෙදී සිටියි..අඩු ආදායම් ලබන පදිංචිකරුවන් ඔවුන්ගේ ආදායමෙන් 40% හා 60% අතර ප්රමාණයක් ආහාර මත වැයකරයි..වසර 2015 වන විට ලෝකයේ නගර 26 පමණ ජනගහනය මිලියන 10 ක් හෝ ඊට වැඩි වීමට ඉඩ තිබේ. මෙවන් තරමක නගරයක් පෝෂණය කිරීමට දිනකට අඩුම තරමේ ආහාර ටොන් 6000 ක් පමණ අවශ්ය වේ..නාගරික කෘෂිකර්මාන්තය පිළිබද පර්යාදර්ශ[සංස්කරණය].ප්රභව හා ආර්ථිකය[සංස්කරණය].එක්සතක් ජාතීන්ගේ ආහාර කෘෂිකාර්මික සංවිධානය (FAO) විසින් ආගිමික කෘෂිකර්මාන්තය පහත පරිදි දක්වා ඇත..“නගරයක හෝ පුරවරයක පාරිභෝජකයන්ගේ දෛනික ඉල්ලුමට ප්රතිචාර ලෙස නාගරික හා උපනාගරික ප්රදේශ වල භූමය හා ජල විසිරිමත ආහාර හා ඉන්ධන නිපදවීමේ සැකසීමේ හා වෙළද පොළට එක් කිරීමේ කර්මාන්තයකි. මේ සදහා ත්‍රීව්‍ර නිෂ්පාදන ක්රම යොදා ගන්නා අතරම බෝග හා පශු සම්පත් විවිධත්වයක් ලබාගැනීම සදහා ස්වාභාවික ප්රභව හා නාගරික අපද්රව්ය නැවත නැවත භාවිතා කරනු ලැබේ.”.ආර්ථිකය හා සම්පත් භාවිතය පිලිගනිමින් නගරයේ සම්පත් නැවත නැවත භාවිතා කිරීමත් සමග නගරයේ පෝෂණ අවශ්‍යතා සදහා නගරය තුළින්ම ප්රතිචාර ලබාදෙන කර්මාන්තය ලෙස නාගරික කෘෂිකර්මාන්තය අර්ථ දැක්වීම මගින්, ප්රාදේශීය සෞඛ්‍ය ආහාර ආරක්ෂණය හා කුඩා මට්ටමේ සංවිධාන වල යෙදීම් පිලිබද අවධානයක් යොමු නොකරයි..(මෙම අර්ථ දැක්වීම පදනම් වී ඇත්තේ අන්තර් ජාතික දියුණු කිරීම් හා පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානයේ ලුක් මව්ජියට් (Luc Mougeot) ගේ කාර්යයන් මත වන අතර ආහාර ආරක්ෂණය හා CIRAD වැනි අන්තර් ජාතික කෘෂිකර්මික පර්යේෂණ මධ්යස්ථාන සදහා FAO හි විශේෂ වැඩසටහන වු UN – HABITAT ගේ නාගරික කළමණාකරන වැඩ සටහනේ තාක්ෂණික හා පුහුණු කිරීමේ ප්රකාශන වල යොදා ෙගන ඇත)..පාරිසරික[සංස්කරණය].කෘෂිකර්මය, විද්‍යාව හා තාක්ෂණය පිලිබද කවුන්සිලය (CAST) යනු ඒම්ස් අයෝවාහි පිහිටා ඇති විද්‍යාත්මක හා වෘත්තීමය සමාජයන්ගේ අන්තර් ජාතික මූල්‍ය ආයතනයකි. එමගින් ප්රතිපත්ති තන්න්නන්ට මාධ්‍යයන්ට පුද්ගලික අංශයට හා මහජනතාවට පිලිගත හැකි විද්‍යාත්මක තොරතුරු සැකසීම හා ඉදිරිපත් කිරීම සිදු කරයි. CAST මගින් පාරිසරික සෞඛ්‍ය, ප්‍රතිකර්මය හා ප්‍රතිනිර්මාණයේ අංග ඇතුළත් කිරීම සදහා නාගරික කෘෂිකර්මය පහත පරිදි අර්ථ දක්වයි..“නාගරික කෘෂිකර්මාන්තය යනු නිෂ්පාදනය සැකසීම, වෙළද පොළට ඉදිරිපත් කිරීම, පරිභෝජනය සමග සම්බන්ධ වී ඇති සාම්ප්රදායික හර ක්‍රියාවන්ගේ සිට එතරම් පිලිගැනීමට හෝ ලේඛන ගත කිරීමට ලක් නොවන අනෙකුත් වාසි හා සේවාවන් වල විවිධත්වය දක්වා විශාල පරාසයක් ඇතුළත් වන සංකිර්ණ පද්ධතියකි. මේවාට නව නිර්මාණය හා විවේකය, ආර්ථිකමය උනන්දුව හා ව්‍යාපාර ව්‍යවසායකත්වය, පුද්ගලික සෞඛ්‍ය හා යහපත් දිවි පැවැත්ම, මහජන සෞඛ්‍ය හා යහපත් දිවි පැවැත්ම, භූ දර්ශණ අලංකරණය හා පාරිසරික ප්‍රතිස්ථාපනය හා ප්‍රතිකර්මය ඇතුළත් වෙයි.”.නූතන සැලසුම් කිරීමේ මුලපිරීම් නාගරික කෘෂිකර්මාන්තයේ මෙම ආකෘතියට වඩාත් වගකිව යුතු වෙයි. එයට හේතුව එය තිරසාර සැලසුම් කිරීමේ වර්ථමාන විශය පථය තුළ හොදින් ගැලපෙන නිසාය. මෙම අර්ථ දැක්වීම මගින් සංස්කෘතිය හා කාලය හරහා අර්ථ නිරූපණ රාශියකට ඉඩ ලබාදෙයි. වර්ථමානයේදී එය තිරසාර නගර ගොඩ නැංවීම සදහා ප්රතිපත්ති තීරණ වලට බැදී පවතී..ආහාර ආරක්ෂණය[සංස්කරණය].පෝෂණ ආහාර වලට ප්රවේශය නගර වල ආහාර හා පසු සම්පත් නිෂ්පාදනය ස්ථාන ගත කිරීම සදහා වන උත්සාහයේ තවත් පර්යා දර්ශයක් වෙයි. නාගරික ප්රදේශ වලට ලෝක ජනගහනයෙන් අතිවිශාල පිරිසක් ගමන් කිරීමත් සමග නැවුම් හා ආරක්ෂිත ආහාර සදහා වන අවශ්‍යතාවය ඉහළ යයි. සමාජ ආහාර ආරක්ෂණ ඒකාබද්ධ පාලන මණ්ඩලය (CFSC) ආහාර ආරක්ෂණය පහත පරිදි අර්ථ දක්වයි. “ඕනෑම වෙලාවක සමාජයේ සියලු පුද්ගලයන්ට දේශීය හා හදිසි නොවන ප්රභව හරහා සංස්කෘතිමය පිලිගත්, පෝෂණීය වශයෙන් ප්රමාණවත් ආහාර සදහා ප්රවේශයක් තිබීමයි.”.කම්කරු ශ්‍රමය සපයා ගැනිම[සංස්කරණය].නාගරික කෘෂිකර්මාන්තය හඳුන්වාදීමට අවධානය යොමුකරන බොහොමයක් නගර මුහුණදෙන ප්රධාන ගැටළුවක් වන්නේ ආහාර නිෂ්පාදනය සඳහා ප්‍රමානවත් තරම් කම්කරු කම්කරු ශ්‍රමයක් නොමැති වීමයි.කාර්ය සඳහා සුභසාදනය වැනි වැඩසටහන් මගින් නාගරික කෘෂිකාර්මික ව්‍යාපාර සඳහා කම්කරු ප්‍රභවයක් සපයයි. එමගින් විශාල නගරවල හා අර්ධ නාගරික ප්රදේශවල රැකියා ව්‍යුත්තික හා සුබසාදනය මත පදනම්වන ජනගහණය අඩුකිරීමේ ධන බාහිරතාවය සිදු කරයි..වෙනත් යෝජනා වීඇත්තේ ආහාර නිෂ්පාදනය කිරීමට සිර කරුවන් පුරුදු පුහුණු කිරීමයි සැන්ප්‍රැන්සිස්කෝ සිර කඳවුර ට්‍රීකෝප්ස් හා ගාඩ්න් ප්‍රොජෙක්ට් සමග එකතුව සිර කරුවන්ට කෘෂිකර්මික අධ්යාපනය ලබා දෙන අතර ඔවුන්ගේම ආහාර වැවීම සඳහා ඔවුන්ගේම පාත්ති ලබා දේ. සිර කඳවුරු මගින් අනෙකුත් සිර කරුවන් සමග සහයෝගයෙන් කටයුතු කරන්නේ කෙසේද යන්න හා ඔවුන්ගේ පෝෂණයට හා සෞඛ්‍යයට වගකිව යුත්තේ කෙසේද යන්න සිරකරුවන්ට ඉගැන්වීම සඳහා උද්යාන විද්‍යාව භාවිතා කරනු ලැබේ කෘෂිකර්මාන්තය හා උද්‍යානකරණය මගින් සිරකරුවන්ට නැවුම් වාත පරිසරය සකස් කර දෙනු ලබන අතර එමගින් සමාජය සමග මිශ්ර වීම සඳහා ඔවුන්ට උදවු කරන හැකියා වර්ධනය කර ගැනීමටද ඉඩ ලබා දේ. ගෙවතු ව්‍යාපෘතිය ආරම්භකර වසර දෙකක් තුළ සැන්ප්‍රැන්සිස්කෝ සිර කඳවුරේදී පුනරාවෘත්තී සීඝ්‍රතාවය 55% සිට 24% දක්වා පහළ වැටුණි. එම නිසා සිර කඳවුරු මගින් ගෙවතු ව්‍යාපෘති ආරම්භ සිදුකළ හැකි අතර පුනරුත්තාපනය කිරීමේ හා කෘෂිකර්මාන්ත අධ්යාපන පහසුකම් සඳහා ආයතන පරිවර්තනය කිරීම සිදු කරයි. පෙර චූදිතයන් ඉන් පසුව නාගරික කෘෂිකාර්මික ව්‍යාපෘතිවල මෙහෙකරු හිඩස පිරවීම සඳහා යොදාගත හැක..කම්කරු ශ්‍රමය නොකඩවා ලබාගැනිම[සංස්කරණය].පාසල් විසින් සාම්ප්‍රධායික පාසල් පරිසර වලට කෘෂිකාර්මික චක්‍රලේක ක්රියාත්මක කිරීම ආරම්භකර ඇත. වැල්ඩෝෆ් පාසල් විශ්ව විද්‍යාලවලින් ශිෂ්‍යයන්ට පෝෂණය ඉගැන්වීම සඳහා පාසල් පඅරා ක්රියාත්මක වන සමාජ උද්‍යානකරණය භාවිතා කරයි. එවැනි සංවිධාන තුළින් නාගරික පරිසරවල සිටින ශිෂ්‍යයන් ප්රාදේශීය කෘෂිකාර්මික ක්රියා පිළිවෙළට නිරාවරණය කෙරෙන අතර එසේ නොවුණි නම් ඔවුන් කිසි සේත්ම එවැනි දෙයක් අත් නොදකිනු ඇත. ඔවුන්ගේ නාගරික අධ්‍යාපනයේ සංගෘහිත කොටසක් ලෙස කෘෂිකර්මාන්තය වර්ණනා කිරීමට ශිෂ්‍යයන්ට උගන්වනු ලැබේ. මෙම අධ්යාපනය මගින් නාගරික කෘෂිකර්මාන්තයේ අනාගත වෘත්තීය ජීවිතයක් සඳහා මංපෙත් සපයා දේ. කෘෂිකර්මාන්තය හරහා නාගරික හා පෙර නාගරික පාසල් සඳහා පෝෂනය හඳුනා දීම තුළින් අනාගත පරම්පරා සඳහා නාගරික කෘෂිකර්මාන්ත කම්කරු බලයක් පවත්වා ගැනීම යම් බලාපොරොත්තුවක් වර්ධනය කරයි..නාගරික කෘෂිකර්මයේ වාසි[සංස්කරණය].UPA ගෙන එන වාසිදායක භාවිතාවක් ක්රියාවේ යොදවන්නා වු නගර විශාල සංඛ්යාවක් ආහාර පාරිභෝගිකයන් ගෙන් පටන් ගෙන නිෂ්පාදන බිහිකරන්නන් දක්වා වූ නගරයේ සිදුවන විපර්යාසය, කල්පවත්නා බව සෞඛ්යය අභිවෘද්දිය හා දිළිඳු කම අඩු කිරීම සඳහා සම්මාදන් වේ. කල්පවත්නා බව - නගරයෙන් පිට පළාත් වෙත අපද්රව්යය බැහැර කිරීම හා ග්රාමීය කලාප වලින් ආහාර ආයාත කිරීම මගින් හඳුනාගත් විවෘත මුදු ක්රමය නිම කිරීමට UPA උපකාර කරයි..· අපවිත්ර ජලය හා ඓන්ද්රිය අපවිත්ර ඝන ද්රව්ය කෘෂිනිෂ්පාදන වගා කිරීමේ සම්පත් බවට වෙනස් කළ හැක. මුලින් කී අපවිත්ර ජලය වාරිමාර්ග සඳහා භාවිතා කළ හැකි මෙන්ම පසු කී දේ පොහොර වශයෙන් යොදාගත හැක ..· හිස් නාගරික ප්රදේශ කෘෂි නිෂ්පාදන සඳහා යොදාගත හැක. අනෙක් ස්වභාවික සම්පත් ආරක්ෂා කිරීමට පුළුවන. වාරජල සම්පාදනය සඳහා අපද්රව්ය භාවිතය ගෘහස්ත පරිභෝජනයට හා බීමට ගන්නා නැවුම් ජලය සපයා ගැනීමේ හැකියාව වර්ධනය කරයි..· වගා බිම්වලට වෙනස් කිරීමේදී ජෛව කලාපීය ශාක හා සත්වයින් ඔවුනොවුන්ට හා පරිසරයට දක්වන සම්බන්ධතාවයන් ආරක්ෂා කිරීමට UPA උදව් කරයි..· නාගරික කෘෂිකර්මය ශක්තිය පිරිමසනු ඇත. උදාහරණයක් වශයෙන් ග්රාමීය ප්රදේශවල සිට නාගරික ප්රදේශවලට ආහාර ප්රවාහනයේදී ක්ෂය කෙරෙන ශක්තිය සුරක්ෂිත කරනු ඇත. තවද ප්රාදේශීය ආහාර නිෂ්පාදනය මගින් ප්රවාහන වියදම් ගබඩා කිරීම් සහ නිෂ්පාදනය පාඩු වීම ආදිය පිරිමැසීමට ඉඩ දෙනු ඇත. ගස් හා පැල සහිත උයන් හා අනෙකුත් ප්රදේශ ඇති කිරීම මගින් නාගරික පරිසරයේ තත්වය UPA මගින් වැඩිදියුණු කරනු ඇත. මේ මගින් දූෂණය අවම කෙරේ..සෞඛ්යය වැඩි දියුණුව - එසේම පරිසරයේ තත්වය වැඩිදියුණු කිරීම මගින් නගරය ජීවත් වීමට වඩාත් හිතකර ස්ථානයක් බවට නාගරික කෘෂිකර්මය විසින් පත් කරනු ඇත..· UPA සාගින්නට හා මන්දපෝෂණයට එරෙහිව සටන් කරන ඉතා කාර්යක්ෂම උපකරණයකි.එනම් එය නාගරික ජනගහනයේ දිළිඳු කොටස ආහාර වෙතට ප්රවේශ වීම පහසු කරයි..· දිළිඳු බව අඩු කිරීම :- නාගරික කෘෂිකර්මයේ යෙදී සිටින ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් නාගරික දිළින්දන්ය. සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල නාගරික කෘෂි නිෂ්පාදිතයෙන් බහුතරය යෙදෙනුයේ ස්වයං පරිභෝජනයටයි. අතිරික්තයක් වන අතර එය වෙළඳපොලේ දී අලෙවි කෙරේ. ආහාර හා කෘෂිකර්ම සංවිධානයට අනුව නාගරික දිළිඳු පාරිභෝගිකයින් ඉහළ ආහාර මිළ කෙරේ. බොහෝ පීඩා වෙමින් සිය ආදායටමන් 60% ත් 80%ත් අතර ප්රමාණයක් ආහාර මත වියදම් කෙරේ..· UPA ආහාර සපයන අතර පාරිභෝගික භාණ්ඩ මත කෙරෙන ගෘහස්ත වියදම් තුළ ඉතිරි කිරීම් නිර්මාණය කරයි. මෙසේ වන ආදායමේ වැඩිවීම් අනෙකුත් ප්රයෝජන සඳහා වෙන් කෙරේ..· නාගරික දිළිඳු ජනතාවගේ ආදායම් ඉහළ යාම ඇති කරමින් UPA අතිරික්තය දේශීය වෙළඳපොලේ අලෙවි කළ හැක..කෘෂිකර්මය නාගරික ජීවිතයේ අඛණ්ඩ කොටසක් ලෙස දැකීමට ප්රජා සංවිධාන හා උද්යාන මගින් ප්රජාවට උගන්වනු ලැබේ. ෆ්ලෝරිඩා සරසෝටාවේ තිරසාර සංවර්ධනය සඳහා වූ එලෝරිඩා නිවාස ආයතනය ප්රසිද්ධ ප්රජා හා අධ්යාපන ආයතනය හැටියට සේවාවේ යෙදේ. එහි දී කල් පවතින බලය පිරිමැසීමේ අදහස සහිත නව නිර්මාපකයින්ට ඒවා ක්රියාවේ යෙදවීමට හා පරීක්ෂා කිරීමට පුළුවන..නාගරික ජීවන රටාව සමග කෘෂිකර්මය එකතු කිරීම ඇරඹීමටත් නාගරික කෘෂිකර්මය පිළිබඳව ඉගෙනීමටත් මධ්යස්ථානයක් ෆ්ලොරිඩා නිවාසය වැනි ප්රජා මධ්යස්ථාන මගින් නාගරික ප්රදේශ වෙත සපයා දෙනු ලැබේ..ප්රජා මධ්යස්ථානවලට වෙනත් උදාහරණ වශයෙන් ෆිලඩෙල්පියාවේ “ග්රීන් ග්රෝ” ගොවිපොල සහ ඕස්ට්රේලියාවේ බ්රිස් බෙන්වල පිහිටි “නෝර්දි වීදි නුවර” ගොවිපොළ දැක්විය හැකිය. ග්රීස් ගෝ ගොවිපොළ අතහැර දමන ලද වැඩ බිමක් සිය නාගරික ගොවිපල බවට පාවිච්චි කරමින්, ආහාර වගා කරනු ලබන විදිය හා තමුන්ගේ ආහාර වගා කර ගත්තේ කෙලෙසද? යන්න ප්රජාවට උගන්වනු ලැබේ. කෘෂිකාර්මික භාවිතා තුළ ප්රාදේශීය පදිංචිකරුවන් සම්බන්ධ කර ගැනුමට හා ඔවුන්ට අධ්යාපනය පිණිස “නෝර්දි වීදි නුවර” ගොවිපල සතිපතා ප්රජා ක්රියාකාරකම් සංවිධානය කරනු ලැබේ..නාගරික කෘෂිකර්මාන්තයේදී පැන නඟින අපහසුතා[සංස්කරණය].නිවැරදි පිළියම් කිරීමකින් හා නිරීක්ෂණයකින් තොරව වාරි මාර්ග සඳහා අපද්රව්යය ජලය භාවිතය ජනගහනය අතර රෝගාබාධ පැතිරීමට හේතු වී ඇත..දූෂණය වී ඇති භූමියක වගාකිරීම මගින් පාරිභෝජකයන්ට සෞඛ්‍යයමය අවධානම් ඇතිවිය හැක..මහාමාර්ග අසළ වගාකිරීම මගින් දේශීය වෙළඳපොළවලට නිෂ්පාදන බෙදා හැරීම පහසු කරවන නමුත් නිෂ්පාදන වාහන දූෂණයට නිරාවරණය වීම අවධානමක්ද ඇත..කෘෂිකර්මාන්තය හා නාගරීකරණය වීම එකිනෙක නොගැළපෙන ක්රියාකාරකම් දෙකක් ලෙස සැළකෙන අතර ඒවා සීමා සහිත භූමියක ප්රවේශ වීමට හා ක්‍රියාකාරී වීමට තරඟ කරයි.සත්‍යය වශයෙන්ම නගරබද ප්රදේශවල පොදු හා පෞද්ගලික වෙන් කර ඇති ස්ධාන හා භාවිත කිරීමට නුසුදුසු ප්රදේශ (අධික බෑවුම් හා ජල ගැලීම්වලට ලක්වන තැනිතලා ) වැනි කෘෂිකර්මාන්තය සඳහා සුදුසු වැදගත් අවකාශයන් ඇත..භූමිය හා ප්රභව( සැළකිය යුතු මිළකින් යුත් ජලය වැනි) සඳහා ප්‍රවේශවීමට හෝ නීතිමය තහනම් කිරීම් හා ආර්ථිකමය අවහිරතා නාගරික කෘෂිකර්මාන්තයට මුහුණ දීමට සිදු වූ ප්රධාන ප්රශ්න අතර වේ..යුක්තිය සඳහා ආරක්ෂාව මදිවීමද ගොවිතැන්කරණය සඳහා රෝදකයක් ලෙස ක්රියා කරයි. එයට හේතුව භාවිතා කරන භූමි දිග පිළිබඳ අවිනිශ්චිතතාවයි..කර්මාන්තමය වගා කිරීම් තුළින් වඩා කාර්යක්ෂමව විශාල පරිමා වලින් ආහාර නිපදවිය හැකි යැයි පිළි ගන්නා පුද්ගලයන් විසින් නාගරික කෘෂිකර්මාන්තය විවේචනයට භාජනය කරනු ලැබේ..ප්රධානතම තර්කයක් වන්නේ නාගරික ගොවිතැන් කරණයට පමණක් (කුඩා භූමි පුදේහවල වගා කිරීම) අපගේ ආහාර නිෂ්පාදනය ඉතා විශාල ප්රමාණයක් සපයන පිටිසර ප්රදේශවල භූමි විශ්තෘත නිෂ්පාදනය ප්‍රතිෂ්තාපනය කළ හැකිද යන්නයි. තවමත් කුස ගින්න නාගරික හා පිටිසර යන ප්රදේශවල පවතින අතර(ආහාර ආරක්ෂණය මත වැඩි දුර විස්තර බලන්න) කර්මාන්තමය කෘෂිකර්මාන්තයක් පැවතීම එය වැළැක්වීමට හේතුවක් බවට පත්ව නොමැත. මෙම ආහාර අවශ්‍යතාවය සඳහා නාගරික කෘෂිකර්මාන්තයට පිළිතුරු සැපයිය හැකි ප්රමාණය ක්‍රමාණුකූලව ගත් කළ නිර්ණය කළ නොහැකි අතර සමහරක් සමාජවල එය වැදගත් ආහාර ප්‍රභවයක් බවට සළකුණු පවතී..අනෙකුත් විරුද්ධවාදීන් විවාදකර සිටින්නේ දේශීය කරණය වූ ආහාර නිෂ්පාදනය හා නාගරික ප්රදේශවලට පොදු සම්පත් හා පොදු භූමි හඳුන්වා දීම මගින් පොදු දේපලවල ශෝකාන්තයක් උදිවනු ඇති බවයි එනමුත් කළින් සඳහන් කර ඇති පරිදි බොහොමයක් නාගරික ගොවිපලවල් හා සමාජ උද්යාන පුද්ගලිකව හෝ සිවිල් සමාජ සංවිධාන හරහා කළමණාකරණය වනු ලැබේ..ආශ්රිත[සංස්කරණය].v.t.e.කෘෂිකර්මය.General.Agribusiness.Agricultural supplies.Agricultural science.Agricultural engineering.Agroforestry.Agronomy.සත්ත්ව පාලනය.Animal-free agriculture.Contract farming.Extensive farming.Farm.Free range.Intensive farming.animals.pigs.crops.Mechanised agriculture.Organic farming.Permaculture.Sustainable agriculture.Universities and colleges.Urban agriculture.ඉතිහාසය.Prehistoric.Neolithic Revolution.Agriculture in Mesoamerica.Austronesian expansion.Ancient.Ancient Egypt.Ancient Greece.Ancient Rome.Medieval.Arab Agricultural Revolution.Modern.British Agricultural Revolution.Green Revolution.Organic.Monoculture.වර්ග.Aquaculture.Cattle.Dairy farming.Goat farming.Grazing.Hydroponics.Livestock.Paddy field.Pig farming.Orchards.Poultry farming.Sheep farming.Terrace.ප්‍රවර්ග.Agriculture by country.Agriculture companies.Biotechnology.Livestock.Meat industry.Poultry farming.ප්‍රවර්ගය.Portal.Wikiproject."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=නාගරික_කෘෂිකර්මාන්තය&oldid=469508" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.සංචාලන මෙනුව.පුද්ගලික මෙවලම්.ප්‍රවිසී නැත.සාකච්ඡාව.දායකත්වයන්.ගිණුමක් තනන්න.පිවිසෙන්න.නාමඅවකාශයන්.පිටුව.සාකච්ඡාව.සිංහල.දසුන්.කියවන්න.සංස්කරණය කරන්න.ඉතිහාසය බලන්න.තවත්.හොයන්න.හසුරවන්න.මුල් පිටුව.ප්රජා ද්වාරය.කාලීන සිදුවීම්.මෑත වෙනස්කිරීම්.අහඹු පිටුව.උදව්.පරිත්‍යාග.මෙවලම්.මෙතනට සබැඳෙන්නේ කුමක්ද.සහසම්බන්ධිත වෙනස්වීම්.විශේෂ පිටු.ස්ථාවර සබැඳුම.පිටුවේ තොරතුරු.මෙම පිටුව උපුටා දක්වන්න.Wikidata අයිතමය.මුද්‍රණය/නිර්යාත කෙරුම.පොතක් නිර්මාණය කරන්න.PDF ලෙස බාගතකරන්න.මුද්‍රණ ආකෘතිය.වෙනත් ව්‍යාපෘති තුල.Wikimedia Commons.වෙන භාෂාවලින්.العربية.Asturianu.Бълrapckи.বাংলা.Català.Deutsch.Eλλnvιkά.English.Español.فارسی.Suomi.Français.Galego.עברית.Bahasa Indonesia.Italiano.日本語.한국어.Kurdî.Latina.Nederlands.Norsk bokmål.ਪੰਜਾਬੀ.Português.Pycckий.Cpпckи / srpski.Svenska.தமிழ்.Türkçe.Tiếng Việt.中文.粵語.සබැඳි සංස්කරණය කරන්න.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 3 ජනවාරි 2021 දින දී, 07:11 වේලාවෙහිදීය..ක්‍රියේටිව් කොමන්ස් ඇට්‍රිබ්යුශන්/ශෙයා-අලයික් වරපතට යටත්ව ඉහත පෙළ ඔබ වෙත සැපයෙයි; අමතර කොන්දේසි අදාළ විය හැක. විස්තර සඳහා පරිහරණ කොන්දේසි බලන්න..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.ජංගම දසුන.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
Epannila සඳහා පරිශීලක දායකත්වයන් - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.Epannila සඳහා පරිශීලක දායකත්වයන්.For Epannila සාකච්ඡාව වාරණ සටහන උඩුගත කිරීම් සටහන් අපයෙදුම් ලඝු-සටහන.දායකත්ව පිළිබඳ ගවේෂණය කරන්නවිදහන්නහකුලන්න.⧼contribs-top⧽.පරිශීලක නාමය හෝ IP ලිපිනය:.නාමඅවකාශය:.සියල්ල(ප්රධාන)සාකච්ඡාවපරිශීලකපරිශීලක සාකච්ඡාවවිකිපීඩියාවිකිපීඩියා සාකච්ඡාවගොනුවගොනුව සාකච්ඡාවමාධ්‍යවිකිමාධ්‍යවිකි සාකච්ඡාවසැකිල්ලසැකිලි සාකච්ඡාවඋදවුඋදවු සාකච්ඡාවප්‍රවර්ගයප්‍රවර්ග සාකච්ඡාවද්වාරයද්වාරය සාකච්ඡාවTimedTextTimedText talkModuleModule talkGadgetGadget talkGadget definitionGadget definition talk.තෝරාගැනුම ප්‍රතිලෝම කරන්න.ආශ්රිත නාම අවකාශය.ටැග පෙරහන:.2017 source editAdvanced mobile editAndroid app editBlankingblankingcampaign-external-machine-translationContentTranslationContentTranslation2Disambiguation linksdiscussiontools (hidden tag)discussiontools-added-comment (hidden tag)discussiontools-source-enhanced (hidden tag)EmojiFountain [0.1.3]iOS app editManual revertMassMessage deliveryModified by FileImporterNew redirectNew topicNewcomer taskNewcomer task: copyeditNewcomer task: expandNewcomer task: linksOTRS permission added by non-OTRS memberPAWS [1.2]PAWS [2.1]Redirect target changedremoval of speedy deletion templatesRemoved redirectrepeated xwiki CoI abuseReplacedReplyRevertedRollbackSectionTranslationSourceSWViewer [1.0]SWViewer [1.2]SWViewer [1.3]SWViewer [1.4]UndoVisualVisual edit: Switchedwikieditor (hidden tag)wikiloveජංගම යෙදුම් සංස්කරණයජංගම වෙබ් සංස්කරණයජංගම සංස්කරණයවිෂුවල් එඩිටර්.නවතම අනුවාදයන් වන සංස්කරණයන් පමණක් පෙන්වයි.පිටු නිර්මාණය කිරීම් වන සංස්කරණ පමණක් පෙන්වන්න.Hide minor edits.⧼contribs-date⧽.From date:.To date:.සොයන්න.(අලුත්ම | පැරණිම) (නවීන 50 | පැරණි 50) (20 | 50 | 100 | 250 | 500) නරඹන්න.12 ඔක්තෝබර් 2010.16:2716:27, 12 ඔක්තෝබර් 2010 වෙනස ඉති +168 ඉසිපතන විදුහල No edit summary.7 ඔක්තෝබර් 2009.10:1410:14, 7 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති +3 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.10:1210:12, 7 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති +782 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.10:0110:01, 7 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති +767 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.09:4409:44, 7 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති +2,033 ඉසිපතන විදුහල No edit summary.09:1209:12, 7 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති +59 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.5 ඔක්තෝබර් 2009.09:5809:58, 5 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති +50 නව ඉසිපතනය ඉසිපතන විදුහල වෙතට යළි-යොමුකරමින් වත්මන්.09:5709:57, 5 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති +85 නව ඉසිපතන විද්‍යාලය ඉසිපතන විදුහල වෙතට යළි-යොමුකරමින් වත්මන්.1 ඔක්තෝබර් 2009.13:4513:45, 1 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති +223 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.11:5411:54, 1 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති +57 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.11:5211:52, 1 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති −150 රාහුල පිටුව හිස් කෙරිණි.11:5111:51, 1 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති +150 නවසුළු රාහුල 'ලෝ පරසිදු කීර්තිමත් බෞද්ධ භික්ෂූන් වහන්සේ නමක...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි.11:5011:50, 1 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති +16 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.11:4611:46, 1 ඔක්තෝබර් 2009 වෙනස ඉති +2,166 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.29 සැප්තැම්බර් 2009.10:5810:58, 29 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +32 ඉසිපතන විදුහල No edit summary.10:1510:15, 29 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +1,240 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.26 සැප්තැම්බර් 2009.07:1607:16, 26 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +101 ඉසිපතන විදුහල No edit summary.07:1207:12, 26 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති −2 ඉසිපතන විදුහල No edit summary.07:1107:11, 26 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +210 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.25 සැප්තැම්බර් 2009.13:1713:17, 25 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +12 සම්මා සම්බුදුවරු No edit summary.13:1513:15, 25 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +1,191 සුළු සම්මා සම්බුදුවරු No edit summary.12:3712:37, 25 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +200 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.12:2812:28, 25 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +44 ඉසිපතන විදුහල No edit summary.12:2612:26, 25 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +555 ඉසිපතන විදුහල No edit summary.12:0712:07, 25 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති −14 ඉසිපතන විදුහල No edit summary.23 සැප්තැම්බර් 2009.14:5514:55, 23 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +105 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.14:5114:51, 23 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +6 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.14:4014:40, 23 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +803 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.14:1714:17, 23 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +2,272 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.13:5213:52, 23 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +10 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.13:4713:47, 23 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +34 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.13:3913:39, 23 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +46 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.11:4611:46, 23 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +32 සුළු ඉසිපතන විදුහල No edit summary.11:4211:42, 23 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති −2 ඉසිපතන විදුහල No edit summary.11:4011:40, 23 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +2,105 නව ඉසිපතන විදුහල ' {| class="wikitable" |- ! == මෙම පිටුව තවමත් සංස්කරණය කරමින...' යොදමින් නව පිටුවක් තනන ලදි.22 සැප්තැම්බර් 2009.10:5910:59, 22 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති 0 සුළු රේඩියෝ තරංග No edit summary.10:5810:58, 22 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +36 සුළු විද්යුත්-චුම්බක ආවලිය No edit summary.10:5610:56, 22 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +120 සුළු රේඩියෝ තරංග No edit summary.10:0010:00, 22 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති 0 සුළු විකිපීඩියා No edit summary.09:5909:59, 22 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +91 සුළු විකිපීඩියා No edit summary.09:5309:53, 22 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +419 සුළු විකිපීඩියා:කෝපි කඩේ →සිංහල විකිපීඩියාවේ පිටු සැකසුම.09:4309:43, 22 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති 0 සුළු විකිපීඩියා No edit summary.09:4209:42, 22 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +439 සුළු විකිපීඩියා No edit summary.09:2009:20, 22 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +256 විකිපීඩියා No edit summary.21 සැප්තැම්බර් 2009.09:5409:54, 21 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +1 විකිපීඩියා:කෝපි කඩේ No edit summary.09:5309:53, 21 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +383 විකිපීඩියා:කෝපි කඩේ No edit summary.09:4109:41, 21 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +24 රේඩියෝ තරංග No edit summary.09:3809:38, 21 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති −1,847 රේඩියෝ තරංග No edit summary.09:3709:37, 21 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති +1,847 රේඩියෝ තරංග No edit summary.18 සැප්තැම්බර් 2009.11:1111:11, 18 සැප්තැම්බර් 2009 වෙනස ඉති 0 රේඩියෝ තරංග No edit summary.(අලුත්ම | පැරණිම) (නවීන 50 | පැරණි 50) (20 | 50 | 100 | 250 | 500) නරඹන්න.Epannila: අනු-පිටු · බලතල · සංස්කරණ ගණන · උඩුගත කිරීම් · මධ්‍ය අවසර (sulutil) · ගෝලීය දායකත්ව · අවසාන ක්‍රියාව· නිර්මිත පිටු."https://si.wikipedia.org/wiki/විශේෂ:දායකත්ව/Epannila" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
1 වන ආවර්තයේ මූලද්‍රව්‍යය - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.1 වන ආවර්තයේ මූලද්‍රව්‍යය.භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.1 වන ආවර්තයේ මූලද්‍රව්‍යයක් යනු, රසායනික මූලද්‍රව්‍යයන්ගේ ආවර්තිතා වගුවෙහි පළමුවන පේළියෙහි (හෝ ආවර්තයෙහි) පිහිටන රසායනික මූලද්‍රව්‍යයන් අතුරින් එකකි. ආවර්තිතා වගුව සකස් කර ඇත්තේ පේළි ලෙසින් වන අතර, එසේ කර ඇත්තේ මූලද්‍රව්‍යයන්ගේ පරමාණුක ක්‍රමාංකය වැඩිවත්ම, ඒවායේ රසායනික චර්යාවේ පුනරාවර්ත (ආවර්තිත) උපනතීන් සන්නිදර්ශනය කර දැක්වීමටය: රසායනික චර්යාවන් පුනරාවර්තනය වීම ඇරඹෙත්ම නව පේළියක් ඇරඹෙන අතර, එයින් ගම්‍ය වන්නේ, සමතුල්‍ය චර්යාවන් සහිත මූලද්‍රව්‍යයන් එකම සිරස් තීරුවක තැබෙන බවයි. පළමුවන ආවර්තය, වගුවෙහි වෙනත් පේළි වලට වඩා අඩු මූලද්‍රව්‍යය සංඛ්යාවක්, එනම් දෙකක් සහිත වෙයි: හයිඩ්‍රජන් සහ හීලියම්. මෙම සන්නිවේශය, පරමාණුක ව්‍යුහයෙහි නවීනතම සිද්ධාන්තයන් වෙතින් පැහැදිලි කල හැක. පරමානුක ව්‍යුහයෙහි ක්වොන්ටම් යාන්ත්‍ර විද්‍යාත්මක පැහැදිලි කිරීමක් අනුව, 1s කාක්ෂිකය පිරවීම හා සමගින්, මෙම ආවර්තය අනුරූප වෙයි. පළමුවන ආවර්තයේ මූලද්‍රව්‍යයන් විසින් යුග නීතිය පිළිපැදෙන්නේ, ඒවායේ සංයුජතා කවචය සම්පූර්ණ කිරීමට අවශ්ය වන්නේ ඉලෙක්ට්‍රෝන දෙකක් පමණක් නිසාය. මෙම මූලද්‍රව්‍යයන් විසින් අවකාශ සැපයිය හැක්කේ උපරිම වශයෙන් ඉලෙක්ට්‍රෝන දෙකකට පමණක් වන අතර, එම දෙකම 1s කාක්ෂිකයෙහි වෙති. එබැවින්, පළමුවන ආවර්තය සතු විය හැක්කේ මූලද්‍රව්‍යයන් දෙකක් පමණි..පටුන.1 ආවර්තිත උපනතීන්.2 ආවර්තිතා වගුව තුල 1 වන ආවර්තයේ මූලද්‍රව්‍යයන්ගේ පිහිටුම.3 මූලද්‍රව්‍යයන්.3.1 හයිඩ්‍රජන්.3.2 හීලියම්.4 ආශ්රිත.5 වැඩිදුර කියවීම්.ආවර්තිත උපනතීන්සංස්කරණය..හයිඩ්‍රජන්..හීලියම්.ආවර්තිතා වගුවෙහි අනෙකුත් සියළු ආවර්තයන් සතුව අවම වශයෙන් මූලද්‍රව්‍යයන් 8 ක් හෝ පවතින අතර, ආවර්තය හරහා ආවර්තිත උපනතීන් සැලකීම කෙරෙහි එය උපකාරී වෙයි. කෙසේවෙතත්, පළමුවන ආවර්තය සතුවන්නේ මූලද්‍රව්‍යයන් දෙකක් පමණක් වන බැවින්, එම සංකල්පය මෙහිදී යෙදිය නොහැකි වෙයි. කාණ්ඩයන් පහළට උපනතීන් සැලකීමේදී, 18 වන කාණ්ඩයෙහි ඉහළින්ම පවතින දර්ශීය උච්ච වායුවක් ලෙසින් හීලියම් පෙනී යන අතර, පහළ සාකච්ඡාව පරිදී, හයිඩ්‍රජන්හී රසායන විද්‍යාව අනුපම වන අතර, ඕනෑම කාණ්ඩයකට පහසුවෙන් පැවරිය නොහැක..ආවර්තිතා වගුව තුල 1 වන ආවර්තයේ මූලද්‍රව්‍යයන්ගේ පිහිටුමසංස්කරණය.හයිඩ්‍රජන් සහ හීලියම් යන දෙකම s-ගණයෙහි පැවතියත්, ඒවායින් කිසිවක් හෝ අනෙකුත් s-කාණ්ඩ මූලද්‍රව්‍යයන් හා සමරූපි ලෙසින් නොහැසිරෙයි. අනෙකුත් s-කාණ්ඩ මූලද්‍රව්‍යයන් වෙතින් ඒවායේ හැසිරීම කෙතරම් වෙනස්දයත්, මෙම මූලද්‍රව්‍යයන් දෙක ආවර්තිතා වගුවෙහි කුමන ස්ථානයක තැබිය යුතුද යන්න පිළිබඳව සැලකිය යුතු අසම්මතියන් පවතියි..හයිඩ්‍රජන් සමහරවිට ආවර්තිතා වගුවෙහි, ලීතියම්ට ඉහළින්,[1] කාබන්ට ඉහළින්,[2] ෆ්ලෝරීන්ට ඉහළින්,[2][3] ලිතියම් සහ ෆ්ලෝරීන් යන දෙකටම ඉහළින් (දෙවරක් දැක්වෙමින්),[4] හෝ කිසිදු කාණ්ඩයකට නොපවරමින් අනෙකුත් මූලද්‍රව්‍යයන්ට ඉහළින් [4] තැබෙයි..සැමවිටම පාහේ, ආවර්තිතා වගුවෙහි නියෝන්ට (මෙය p-ගණයෙහි පිහිටයි) ඉහළින්, උච්ච වායුවක් ලෙසින් හීලියම් තැබුවද,[1] සමහරවිට එය බෙරිලියම් ඉහළින් තැබෙනුයේ සමරූපි ඉලෙක්ට්‍රෝන වින්‍යාසය නිසාය.[5].මූලද්‍රව්‍යයන්සංස්කරණය.රසායනික මූලද්‍රව්‍යය.රසායනික ශ්‍රේණිය.ඉලෙක්ට්‍රෝන වින්‍යාසය.1.H.හයිඩ්‍රජන්.ද්විපරමාණුක අලෝහය.1s1.2.He.හීලියම්.උච්ච වායුව.1s2.හයිඩ්‍රජන්සංස්කරණය.ප්රධාන ලිපිය: හයිඩ්‍රජන්..හයිඩ්‍රජන් විසර්ජන නලය..ඩියුටේරියම් විසර්ජන නලය.හයිඩ්‍රජන් (H) යනු, පරමාණුක ක්‍රමාංකයෙහි අගය 1 වන්නාවූ රසායනික මූලද්‍රව්‍යය වෙයි. සම්මත උෂ්ණත්වයෙහිදී සහ පීඩනයෙහිදී, හයිඩ්‍රජන් යනු, H2 යන අණුක සූත්රය සහිත, අවර්ණ, ගඳක් නොමැති, අලෝහමය, රසක් නොමැති, අතිශයින් දැවෙනසුළු ද්විපරමාණුක වායුවකි. 1.00794 amu, යන අගයැති පරමාණුක ස්කන්ධයක් සහිත හයිඩ්‍රජන්, සැහැල්ලුතම මූලද්‍රව්‍යය වෙයි.[6].හීලියම්සංස්කරණය.ප්රධාන ලිපිය: හීලියම්..හීලියම් විසර්ජන නලය.ආශ්‍රිතසංස්කරණය.↑ 1.0 1.1 "ඉන්ටර්නැෂනල් යූනියන් ඔෆ් පියෝ ඇන්ඩ් ඇප්ලයිඩ් කෙමිස්ට්‍රි > පීරියොඩික් ටේබල් ඔෆ් ද එලිමන්ට්ස්". IUPAC. සම්ප්‍රවේශය 2011-05-01..↑ 2.0 2.1 ක්‍රොනින්, මාෂල් ඩබ්. (අගෝස්තු 2003). "ද ප්‍රොපර් ප්ලේස් ෆො හයිඩ්‍රජන් ඉන් ද පීරියොඩික් ටේබල්". ජර්නල් ඔෆ් කෙමිකල් එඩියුකේෂන්. 80 (8): 947–951. Bibcode:2003JChEd..80..947C. doi:10.1021/ed080p947..↑ වින්සන්, ග්‍රෙග් (2008). "හයිඩ්‍රජන් ඊස් අ හැලජන්". HydrogenTwo.com. සම්ප්‍රවේශය ජනවාරි 14, 2012..↑ 4.0 4.1 කයිස්, හර්බ්; ඇට්කින්ස්, පීටර් (නොවැම්බර්–දෙසැම්බර් 2003). "අ සෙන්ට්‍රල් පොසිෂන් ෆො හයිඩ්‍රජන් ඉන් ද පීරියඩික් ටේබල්". කෙමිස්ට්‍රි ඉන්ටර්නැෂනල්. ශුද්ධ සහ ව්‍යවහාරික රසායනික විද්‍යාව පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර සංගමය. 25 (6): 14. සම්ප්‍රවේශය ජනවාරි 19, 2012..↑ වින්ටර්, මාර්ක් (1993–2011). "ජැනට් පීරියඩික් ටේබ්ල්". වෙබ්එලිමන්ට්ස්. සම්ප්‍රවේශය ජනවාරි 19, 2012..↑ "හයිඩ්‍රජන් – එනර්ජි". එනර්ජි ඉන්ෆර්මේෂන් ඇඩ්මිනිස්ට්‍රේෂන්. සම්ප්‍රවේශය 2008-07-15..වැඩිදුර කියවීම්සංස්කරණය.බ්ලොහ්, ඩී. ආර්. (2006). ඕර්ගනික් කෙමිස්ට්‍රි ඩීමිස්ටිෆයිඩ්. මැක්ග්‍රෝ-හිල් ප්‍රොෆෙෂනල්. ISBN 0-07-145920-0. http://books.google.com/?id=yVPcSIn5xjAC.."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=1_වන_ආවර්තයේ_මූලද්‍රව්‍යය&oldid=316262" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 6 ඔක්තෝබර් 2014, at 02:59.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 6 ඔක්තෝබර් 2014 දින දී, 02:59 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
මහනුවර - විකිපීඩියා.ප්රධාන මෙනුව විවෘත කරන්න.මුල් පිටුව.අහඹු.අවට.පිවිසෙන්න.සැකසුම්.පරිත්‍යාග.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.සොයන්න.මහනුවර.ශ්රී ලංකාවේ ප්රධාන නගරයකි..භාෂාව.මුර කරන්න.සංස්කරණය.වෙනත් භාවිතා සඳහා, මහනුවර (බහුරුත්හරණය) බලන්න..ඛණ්ඩාංක: 7°17′49.06″N 80°38′18.43″E / 7.2969611°N 80.6384528°E / 7.2969611; 80.6384528.මහනුවර (දෙමළ: கண்டி kaṇṭi, උච්චාරණය [ˈkaɳɖi], ඉංග්රීසි: Kandy) හෙවත් සෙංකඩගල නගරය ලංකාවේ දෙවන විශාලම නගරය යි. වර්තමානයේ ශ්රී දළදා මාලිගාව පිහිටා ඇත්තේ මෙහි ය. මෙය කඳුවලින් වට වී ඇති මහනුවර සානුවෙහි පිහිටා ඇත. මහනුවර නගරය ශ්රී ලංකාවේ නගර අතරින් ඉතාමත් විචිත්ර වූ නගර වලින් එකකි. මෙය මහනුවර, මාතලේ, නුවරඑළිය යන දිස්ත්රික්ක වලින් සැදුම් ලත් මධ්‍යම පළාතේ අගනගරය යි. මෙය යුනෙස්කෝව විසින් ලෝක උරුමයක් ලෙස නම් කර ඇත.John D’Oyly Call On The Fallen Monarch By M. B. Dassanayake - Sunday times, January 25, 1998, on the following morning, John D' Oyly (afterwards Sri John) called on the fallen monarch and found him surrounded by his old mother and wives, with their families. They were in a pitiable state of mind through having heard a rumour that they were to be treated as the King had been accustomed to treat the women of his foes and that the King himself was to stand trial before the British Government. Sir John D' Oyly was able to pacify them with assurances that not only would the King and his families be safe, but that they would be treated with every respect due to their station..මහනුවර.Kandy.සෙංකඩගල.கண்டி.නුවර වැවේ දසුනක්.උද්යෝග පාඨය(න්): හිතවත්කම සහ නිදහස.රට.ශ්රී ලංකාව.පළාත.මධ්‍යම පළාත.දිස්ත්‍රික්කය.මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය.සෙංකඩගලපුර.~1480.මහනුවර මහනගර සභාව.1865.රජය.• නගරාධිපති.මහේන්ද්‍ර රත්වත්තේ[1].ජනගහණය(2001).• මුළු.110,049.• ඝණත්වය.57/කිමී2 (150/වර්ග සැත)..[2].වේලා කලාප.ශ්රී ලංකා සම්මත වේලාව[3] (UTC+5:30).• ගිම්හානය (DST).ගිම්හාන වේලාව (UTC+6).වෙබ් අඩවිය.http://kandy.mc.gov.lk/.මහනුවර දුම්රිය ස්ථානය.The King Sri Vickrama Rajasinha had been greatly agitated fearing for his life and about the disgrace and abuse that may be caused to his queens and other young ladies of the royal family. By M. B. Dassanayake - Sunday times, January 25, 1998, taking the hands of his mother and his four queens in turn he formally presented them to Sir John D' Oyly and commended them solemnly to his care..These female relatives who have no participation in his crimes are certainly deserving of our commiseration in his and particularly the aged mother who appears inconsolable and there she has been almost constantly in tears since the captivity of her son..Among the articles brought to Brownrigg after the King's capture were the Throne, Foot Stool, Sceptre the King's Great Seal and the Royal Banner.😇😇ශ්රී දළදා මාළිගාව යනු බුදුරජාණන් වහන්සේගේ වම් දන්තධාතූන් වහන්සේ වර්තමානයේ තැන්පත් කර ඇති දළදා මාළිගාවයි. වර්තමාන දළදා මාළිගාව ශ්රී ලංකාවේ මහනුවර නගරයේ පිහිටා ඇත. උඩරට රාජ්‍යය සමයේ (1592 සිට 1815) මෙය පිහිටා තිබුණේ එවකට පැවති රාජකීය මාලිගා සංකීර්ණය තුළමය. ශ්රී දළදා මාලිගාව මුල්වරට ගොඩනගනු ලැබුයේ පළමුවන විමලධර්මසූරිය (1592-1604) රජතුමා විසිනි. එතුමා ඉදිකළ ශ්රී දළදා මාලිගාව පෘතුගීසි ආක්‍රමණික‍යෝ විනාශ කළහ. දැනට දක්නට ලැබෙන පැරණි දෙමහල් වැඩසිටින මාලිගාව ඉදිකරනු ලැබ ඇත්තේ ශ්රී වීරපරාක්‍රම නරේන්ද්‍රසිංහ (1707 - 1739) රජතුමාය. ඉන්පසු රජ පැමිණි නායක්කර් වංශික ද්රවිඩ රජවරු පවා ශ්රී දළදා මාලිගාව වැඩි දියුණු කොට ආරක්ෂා කළහ. දළදා මාලිගාව පිහිටා ඇති මහනුවර නගරයම යුනෙස්කෝව විසින් ලෝක උරුමයක් ලෙස නම් කර ඇත..පටුන.1 වදන්.1.1 සෙංකඩගල නාමය.1.2 මහනුවර නාමය.2 ඉතිහාසය.2.1 මහනුවර රාජධානිය.3 සංස්කෘතිය.3.1 ලෝක උරුම නගරය.4 පුරාණේ භාවිතා කළ නාමය.5 මහනුවර වැඩවසමින් රාජ්‍යය විචාළ රජවරු.6 සංචාරක ආකර්ෂණ.7 කාලගුණය.8 ස්වාභාවික උරුමය.9 ආර්ථිකය.10 මූලාශ්ර.11 බාහිර සබැඳුම්.වදන්සංස්කරණය.සෙංකඩගල නාමයසංස්කරණය.ඓතිහාසික ලේඛනයන්ට අනුව මෙම නුවර මුල්වරට ගොඩ නගා ඇත්තේ වික්‍රමබාහු රජු විසිනි (1357–1374). ඔහු මෙය වර්තමාන නගරයට උතුරින් පිහිටි වටපුළුව ප්රදේශයේ ගොඩනගා එයට සෙංකඩගලපුර යන නම දී ඇත. සෙංකඩගලපුර නම ලැබීමට නිශ්චිත හේතුවක් දැනට සොයා ගෙන නැති අතර, ඉතිහාසඥයන් පවසන්නේ නගරය ආසන්නයේ ගුහාවක වැඩ වාසය කළ සෙංකන්ඩ නැමැති තාපසයෙකුගේ නමින් මෙය නම් කරන්නට ඇති බව යි. මෙය රජුගේ සෙංකන්ඩ නමැති බිසවක මුල් කරගෙන හෝ සෙංකඩගල නම් වර්ණිත පාෂාණයක් මුල් කරගෙන නම් කරන්නට ඇති බව අනෙක් මතය යි..මහනුවර නාමයසංස්කරණය.මහනුවර යන්න අගනුවර සඳහා සමාන පදයක් වේ. එබැවින් සෙංකඩගලපුර රටේ අගනුවර ලෙස පැවති යුගයේ මහනුවර (කෙටියෙන් නුවර) යන නාමය භාවිතයට පත්ව ඇත. පසුව කොළඹ අගනුවර බවට පත් වුවද ජනතාව විසින් දිගටම මහනුවර වදන භාවිතා කරමින් පවතී..ඉතිහාසයසංස්කරණය.මහනුවර රාජධානියසංස්කරණය.ක්රි.ව. 1592 වර්ෂයේ දී සෙංකඩගල අග නගරය බවට පත් විය. ක්රි.ව. 16, 17, 18 යන ශතවර්ෂවල දී ඇති වූ පෘතුගීසි, ලන්දේසි ආක්‍රමණ ද අවසාන ලෙස බ්‍රිතාන්‍යය ආක්‍රමණයන් ද සාර්ථකව මැඩපවත්වන ලදී. මහනුවර 19 වන ශත වර්ෂය තෙක් ස්වාධීන රාජ්‍යයක් ලෙස පැවතිනි. ඉන් පසු බ්‍රිතාන්‍යයන් සමඟ ඇති වූ දෙවන මහනුවර සංග්‍රාමයේ දී බ්‍රිතාන්‍යයන් 1815 පෙබරවාරි මස 15 වන දින නගරය වෙත ළඟාවෙන ලදි. 1815 මාර්තු 2 වන දින උඩරට ගිවිසුම මගින් මහනුවර ඇතුලු සමස්ථ දිවයින ම බ්‍රිතාන්‍යයන්ගේ යටත් විජිතයක් බවට පත් විය.එසේ වීමට හේතුව වුයේ උඩරට රදළ වරුන්ගේ ක්රියා කලාපයයි. ඔවුන් එකල රජ කල ශ්රී වික්‍රම රාජසිංහ රජු මරා රජ වීමට උස්සහ කලහ. මෙම කත් එදිල්ලේ ප්රතිඵලයක් ලෙස උඩරට යටත් විය..සංස්කෘතියසංස්කරණය.ලෝක උරුම නගරයසංස්කරණය.පූජනීය මහනුවර නගරය..යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අඩවිය.නිල නාමය.Sacred City of Kandy.පිහිටීම.මධ්‍යම පළාත, ශ්රී ලංකාව, ශ්රී ලංකාව.ඛණ්ඩාංක.7°17′49″N 80°38′18″E / 7.296961°N 80.638453°E / 7.296961; 80.638453.ක්ෂේත්‍රඵලය.27 km2 (290,000,000 sq ft).නිර්ණායක.සංස්කෘතික: iv, vi.සමුද්දේශ.450.අභිලේඛනය.1988 (10th සැසිය).වෙබ්අඩවිය.kandy.mc.gov.lk/...මහනුවරහි පිහිටීම.[විකිදත්ත සංස්කරණය කරන්න].පුරාණේ භාවිතා කළ නාමයසංස්කරණය.ශ්රී සෙංඛණ්ඩ ශෛලාභිධාන.සෙංකඩගල.කන්දෙ නුවර.සෙංකණ්ඩ ශෛලපුරය.ශ්‍රීවර්ධනපුර.කන්ද උඩ නුවර.මහනුවර වැඩවසමින් රාජ්‍යය විචාළ රජවරුසංස්කරණය.සේනාසම්මත වික්‍රමභාහු රජු (මහනුවර පලමු වරට පාලන මධ්‍යස්ථානය වශයෙන් තෝරාගත් රජු).දොන් ෆිලිප් රජ (යමසිංහ බංඩාර කුමරු - කරලියැද්දේ බංඩාර රජගේ ඥාති පුත්) පෘතුගීසි සහාය ඇතුව රජවීම.කොනප්පු බණ්ඩාර රජ(Don João da Austria) දොන් ෆිලිප් රජ මරණයෙන්/ඝාතනයෙන් පෘතුගීසි සහාය නොමැතිව රජවීම.දෝන කැතරිනා රැජින (කරලියැද්දේ බංඩාර රජගේ දියණිය පෘතුගීසි සහාය ඇතුව නාමිකව රජවීම).Iවන විමලධර්මසූරිය රජ: 1591-1604.සෙනරත් රජ (සේනාරත්න): 1604-1635.රාජසිංහ 2: 1629-1687.විමලධර්මසූරිය 2: 1687-1707.ශ්රී වීර පරාක්‍රම නරේන්ද්‍රසිංහ රජු: 1707-1739.විජය රාජසිංහ: 1729-1747.කීර්ති ශ්රී රාජසිංහ: 1747-1782.රාජාධි රාජසිංහ: 1782-1798.ශ්රී වික්‍රම රාජසිංහ: 1798-1815 [4].සංචාරක ආකර්ෂණසංස්කරණය.ගොනුව:19th cent govn res kandy.jpg.19 වන සියවසෙහිදී මහනුවර ජනාධිපති මන්දිරිය දිස් වූ අයුරු.ගොනුව:19th cent Queen's Hotel Kandy.jpg.19 වන සියවසෙහිදී මහනුවර රැජිණ හෝටලය දිස්වූ අයුරු.සෙංකඩගල රජ මාලිගාව - සිංහලේ අගනුවර ලෙස සෙංකඩගල පැවති යුගයේ රාජධානයේ පාලන කේන්ද්‍රය වූයේ සෙංකඩගල රාජකීය පරිශ්‍රයයි..ශ්රී දළදා මාලිගාව - පළමුවන විමලධර්මසූරිය (1592 - 1604) රජතුමා විසින් මුල්වරට ගොඩනගනු ලැබූ දළදා මාලිගාවේ, බුදුරජාණන් වහන්සේගේ වම් දන්තධාතූන් වහන්සේ තැන්පත් කර තිබේ..සතර මහා දේවාල - නගරයේ පිහිටා ඇති පුරාණ දේවාල හතර සතර මහා දේවාල ලෙස පොදුවේ හඳුන්වනු ලබයි. මේවා නාථ, විෂ්ණු, කතරගම, පත්තිනි යන දෙවියන් හතර වෙනුවෙන් ඉදිකර ඇත..නුවර වැව - 1807 වර්ෂයේදී ශ්රී වික්‍රම රාජසිංහ රජ විසින් ශ්රී දළදා මාලිගාවට නුදුරින් නුවර වැව ඉදිකරන ලදී..මහනුවර ජාතික කෞතුකාගාරය - 1942දී මහජන ප්රදර්ශනය සඳහා විවෘත කරන ලද මහනුවර ජාතික කෞතුකාගාරය තුල ප්රදර්ශනයට තබා අැති දෑ අතර මහනුවර යුගයට හා මෙරට බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිත සමයට අයත් අායුධ, අාභරණ, මෙවලම් හා අනෙකුත් විවිධ වස්තූන් දැකගත හැකි වේ..අස්ගිරිය අන්තර්ජාතික ක්‍රීඩාංගණය - මහනුවර ත්‍රිත්ව විදුහලට අයත් අස්ගිරිය අන්තර්ජාතික ක්‍රීඩාංගණයේ 1996 ක්‍රිකට් ලෝක කුසලානයට අදාල තරග පැවැත්විණි..මහනුවර නගර ශාලාව - මහනුවර මහනගර සභාව සහ මහනුවර නගරාධිපති නිල කාර්යාලය ස්ථාපනය කොට තිබෙන ප්රධාන මූලස්ථාන ගොඩනැගිල්ල වේ. එකල දුනුවිල වලව්ව ලෙස හඳුන්වනු ලැබූ මෙම ගොඩනැගිල්ල, 1870 වසරේදී මහනුවර මහනගර සභාව විසින් සිය නගර ශාලාව පිහිටුවීම පිණිස අයත් කර ගත් බව සඳහන් වෙයි..උඩවත්තකැලේ - ශ්රී දළදා මාලිගාවට සම්බන්ධ අභය භූමිය වේ..මහනුවර ඔරලෝසු කණුව - නගරයේ ශ්රී දළදා වීදිය, එස්. එබ්. ආර්. ඩී. බණ්ඩාරනායක සහ හිරගෙදර යන මාවත් එක්කරන අන්තර්මාරුව මධ්‍යයෙහි ඉදිකොට තිබෙන ඔරලෝසු කණුව, 1947 වසරේ ඉදිකරවන ලද්දකි..ලෝක බෞද්ධ කෞතුකාගාරය - මහනුවර පිහිටි ලෝක බෞද්ධ කෞතුකාගාරය ලොව පළමු ජාත්‍යන්තර බෞද්ධ කෞතුකාගාරය වේ..රැජිණ හෝටලය - නගරයේ වූ පැරණි හෝටලයකි..බෝගම්බර හිරගෙදර - අක්කර 13ක් පුරා විහිදි 1876 වර්ෂයේ මහනුවර ඉදිකරනු ලැබූ බන්ධනාගාරය වේ..බ්‍රිතාන්‍ය ගැරිසන් සොහොන - මෙරටදී මිය ගිය බ්‍රිතාන්‍යයයින් භූමදානය පිණිස බ්‍රිතාන්‍යය විසින් 1817 වර්ෂයේ ඉදිකරනු ලැබූ කනත්තකි. කෙසේනමුදු 1873දී කනත්ත වසා දැමුණි..වේල්ස් උද්‍යානය - ශ්රී වික්‍රම රාජසිංහ රජ විසින් ඉදිකරනු ලැබූ උද්‍යානයක් වේ. බ්‍රිතාන්‍ය වේල්සයේ කුමරුට ගෞරව පිණිස වේල්ස් උද්‍යානය ලෙස නම් කර තිබේ..නෙල්ලිගල පුදබිම.ධර්මරාජ විදුහල.කාලගුණයසංස්කරණය.මහනුවර ඉතා සෞම්‍ය කාලගුණයක් පවති. මේ නිසා බොහෝ සංචාරකයින් මෙහි පැමිණිමට කැමති ය..ස්වාභාවික උරුමයසංස්කරණය.උඩ වත්ත කැලය.දුනු මඞලාව.හන්තාන කදු වැටිය.ආර්ථිකයසංස්කරණය.ආර්ථික වශයෙන් මහනුවර දෙවැනි වන්නේ කොළඹ නගරයට පමණි. ශ්රී ලංකාවේ බොහෝ ප්රමුඛ ව්‍යාපාරික ආයතනයන්හි ශාඛා මහනුවර නගරයේ පිහිටා ඇත..මූලාශ්‍රසංස්කරණය.↑ http://www.askbiography.com/bio/Kandy.html.↑ Sri Lanka: Districts & Major Cities - Statistics & Maps on City on City Population.↑ http://www.timeanddate.com/worldclock/city.html?n=389http://www.timeanddate.com/worldclock/city.html?n=389.↑ http://www.diyatha.com/web/ithihasaya/kandy1.htm.බාහිර සබැඳුම්සංස්කරණය.අපේ උරුමය.මහනුවර නගරය.පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයීය නිල වෙබ් අඩවිය.Elephant on street in Kandy."https://si.wikipedia.org/w/index.php?title=මහනුවර&oldid=514346" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි.Last edited on 18 සැප්තැම්බර් 2022, at 05:09.මේ පිටුව අන්තිමට සැකසුවේ 18 සැප්තැම්බර් 2022 දින දී, 05:09 වේලාවෙහිදීය..අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 3.0 යටතේ ඇත..පෞද්ගලිකත්ව ප්‍රතිපත්තිය.විකිපීඩියා පිළිබඳ.වියාචනයන්.භාවිතයේ නියම.වැඩතලය.දියුණුකරන්නෝ.සංඛ්‍යාන දත්ත.කුකි ප්රකාශය
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.