text
stringlengths 0
187k
|
|---|
گوللاندىيىنىڭ گائاگا شەھىرىدىكى ب د ت ئۇرۇش جىنايەتچىلەر سوت مەھكىمىسى دۈشەنبە كۈنى 6 نەپەر يۇقىرى دەرىجىلىك سېربىيە سىياسىي ۋە ھەربىي ئەمەلدارىنى سوتلاشقا باشلىدى. بۇ 6 ئەمەلدارنىڭ ھەممىسى سابىق يۇگۇسىلاۋىيە پرېزىدېنتى سلىبودان مىلۇشىۋېچنىڭ يېقىنلىرى بولۇپ، 1998 ۋە 1999 يىللىرى كوسوۋالىق ئالبانلارنى باستۇرۇش ھەرىكىتى جەريانىدا ئۇرۇش جىنايىتى سادىر قىلغان، دەپ ئەيىبلەنمەكتە.مىلۇشىۋېچ بۇ يىل 3 ئايدا گائاگادىكى ب د ت ئۇرۇش جىنايەتچىلەر سوت مەھكىمىسىنىڭ سولاقخانىسىدا يۈرەك كېسىلى بىلەن ئۆلۈشتىن بۇرۇن ئوخشاش جىنايەت بىلەن ئەيىبلەنگەن. بۇ 6 ئەمەلدار ئىچىدە سېربىيىنىڭ سابىق پرېزىدېنتى مرادىنوۋېچ ۋە يۇگۇسىلاۋىيە ئارمىيىسىنىڭ سابىق شتاب باشلىقى قاتارلىق يۇقىرى دەرىجىلىك سىياسىي ۋە ھەربىي ئەمەلدارلار بار.خەلقئارا مەھكىمىسىنىڭ تەپتىشى دۈشەنبە كۈنى سوتنىڭ باشلىنىشىغا بۇ كىشىلەر مىلۇشىۋېچ بىلەن تىل بىرىكتۈرۈش، ئالبانلارنى يۇرت ماكانىدىن قوغلاپ چىقىرىپ سېربىيىنىڭ كوسوۋادىكى كونتروللۇقىنى ئەمەلگە ئاشۇرماقچى بولغان، دەپ ئەيىبلىدى. تەپتىش ئەمەلدارى ئۇلارنى يەنە، سېربىيە ئارمىيىسىنىڭ ئالبانلار ئۈستىدىن ئېلىپ بارغان زوراۋانلىقىغا كۆز يۈمۈش بىلەن ئەيىبلىگەن.لېكىن ئۇلار تەپتىش دائىرىلىرىنىڭ ئەيىبلىشىنى رەت قىلىپ، ئۆزلىرىنى گۇناھسىز، دەپ جاكارلىدى. جۇڭگو كوسوۋا ئۇرۇشى مەزگىلىدە ش ئا ئە ت نىڭ سېربىيىگە قارشى ھەربىي ھەرىكەت ئېلىپ بېرىشىغا قارشى چىققان ۋە مىلۇشىۋېچنىڭ ئالبانلارغا قارشى ھەرىكىتىنى قوللاپ ش ئا ئە ت نىڭ ھەربىي ھەرىكىتىدىن قاتتىق بىئارام بولغان ئىدى. ئەركىن |
تەبىئىي ئاپەت زىيىنىنىڭ سۈنئىي سەۋەبلىرى ئۇيغۇرخىتايدا يۈز بەرگەن قار ئاپىتى خىتاي ۋەزىيىتىنى كۆزەتكۈچىلەرنىڭ دىققىتىنى يەنە بىر رەت خىتايغا مەركەزلەشتۈردى. كۆزەتكۈچىلەر، زىياننىڭ سەۋەبكارلىرى قاتارىدا يالغۇز تەبىئىي ئاپەتنىلا ئەمەس، سىياسىي تۈزۈلمە ۋە ھاكىمىيەت ئىستىلىدىكى زەئىپلىكلەرنىمۇ نەزەرگە ئالدى.ھۆكۈمەتنىڭ ئاپەتتىن مۇداپىئە كۆرۈش مەسئۇلىيىتى ھەققىدە سوئالمۇ قويۇلمىدىخىتاي كۆزەتكۈچىسى شيا يىفەننىڭ قارىشىچە، قار ئاپىتىنىڭ ئۆسۈملۈكلەرگە زىيان سېلىشى، قاتناشترانسپورتنى توسۇپ قويۇشى چۈشىنىشكە بولىدىغان ئەھۋال؛ ئەمما قار ئاپىتىنىڭ ئىستولبىلارنى، ئېلېكتىر مۇنارلىرىنى يىقىتىۋېتىشى، ھەتتا تۆمۈر يوللىرىنى بۇزۇۋېتىشى كىشىنى ھەيران قالدۇرىدىغان ئەھۋال.خىتاي مەتبۇئاتى بۈگۈن، قار ئاپىتىنىڭ زىيىنىدىن سۆز ئاچقاندا، تەبىئەتتىنلا سۆز ئېچىۋاتىدۇ. ئەمما، ھۆكۈمەتنىڭ ئاپەتتىن مۇداپىئە كۆرۈش جەھەتتە مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلغان قىلمىغانلىقى ھەققىدە تەنقىد ئەمەس بىر سوئالمۇ ئوتتۇرىغا قويمايۋاتىدۇ. چۈنكى بۇ يەردە چۇۋۇلۇپ چىقىدىغان بىر توقاي مەسىلە بار.خىراجەت ئەمەلدارلارنىڭ كەيپى ساپالىق ھاياتىغا سەرپ قىلىنغانشيا يىفەن يەنە مۇنداق دەيدۇ: بىرلا ساھەدىن سۆز ئاچساق، توك ئېلېكتىر قۇرۇلۇشى ئەسلىدە ئۆزىنى ئۆزى باقالايدىغان بىر قۇرۇلۇش، بۇ قۇرۇلۇشتا، ئىقتىساد يېتىشمەسلىك مەسىلىسى كۆرۈلمەسلىكى كېرەك، ئىستولبىلار، مۇنارلار قاردا يىقىلىپ چۈشىدىغان ۋەزىيەتتە بولماسلىقى كېرەك؛ مەسىلىنىڭ يىلتىزى شۇكى توك ئېلېكتىر قۇرۇلۇشى، خىتايدا يەنىلا، دۆلەت ئىگىدارچىلىقىدا تۇرۇۋاتقان بىر ساھە، بۇ ساھەنىڭ ئاساسى قۇرۇلۇش ماتېرىياللىرىنىڭ پۇختائاجىزلىقى، يەنى ئاپەتكە ئۇچراشئۇچرىماسلىقى ساھەنى باشقۇرۇۋاتقانلارنىڭ بىۋاستە مەنپەئەتىگە تاقاشمايدۇ.شۇڭا ئېلېكتىر قۇرۇلۇشىنىڭ كىرىمى باشقۇرۇۋاتقان ئەمەلدارلارنىڭ زىياپەتلىرى، مۇكاپاتلىرى ئۈچۈن ئىشلىتىلىدۇكى، بىخەتەرلىك ئۈچۈن قوللۇنۇلمايدۇ. شيا يىفەننىڭ قارىشىچە، خىتايدا مۇھىم ئاساسى قۇرۇلۇشلار دۆلەت ئىگىدارچىلىقىدا بولغىنى ئۈچۈن، بۇ ساھەگە ئايرىلغان خىراجەت ۋە ياكى بۇ ساھەدىن قىلىنغان كىرىم، شۇ ساھەلەرنىڭ ئۆزىنى تەرەققىي قىلدۇرۇش ئۈچۈن ئەمەس، ئەمەلدارلارنىڭ كەيپىساپالىق ھاياتىغا سەرپ قىلىنغان.بۇنىڭدىن باشقا خىتايدىكى كۆپلىگەن سۈپەت تەكشۈرۈش ئورۇنلىرى، مۇستەقىل كەسپىي ساھەلەر ئەمەس، دۆلەتكە بېقىنىپ تۇرۇۋاتقان ئاتىلىشى كەسپىي، ئەمەلىيەتتە مەمۇرى ئورۇن. ئۇلارنىڭ سۈپەت تەكشۈرۈشتىكى تېخنىكىلىق ئاجىزلىقى، خىزمەت ئىستىلىدىكى چىرىكلىكى، خىتاينىڭ ھەر ساھە ئاساسى قۇرۇلۇشىدا ئەندىشىلىنەرلىك ئاجىزلىقلارغا يول قويغان.قانۇن ۋە ئەخلاق قار تېگىدە قالماسلىقى كېرەككۆزەتكۈچى جاۋ مىڭنىڭ بىلدۈرۈشىچە، خىتايدا ئاخبارات ئەركىنلىكىنىڭ بولماسلىقى، ھەر ساھەدىكى قۇرۇلۇشلاردىكى ئاجىزلىقلارنىڭ بايقىلىشى، پاش قىلىنىشى، دوكلات قىلىنىشىغا ئىمكان بەرمىگەن. دۆلەت تەشۋىقات ئىدارىسى تەرىپىدىن قاتتىق دۆلەت مەخپىيەتلىكى سۈپىتىدە قوغدالغان، ھەر ساھەدىكى خىزمەت ئاجىزلىقلىرى قار ئاپىتىدە يالىڭاچلىنىپ ئوتتۇرىغا چىققان.ماددىي قۇرۇلۇشلارغۇ قار ئاپىتىگە ئۇچرىسۇن، ئەمما قانۇن ۋە ئەخلاق قار تېگىدە قالماسلىقى كېرەك دەپ قارايدۇ كۆزەتكۈچى چېن ۋېيجيەن ۋە ماقالىسىدە، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ خەلقنى ئاپەتتىن قۇتقۇزۇش چارىسىمۇ غەيرىي ئىنسانىي يول بىلەن بولۇۋاتقانلىقىنى كۆرسىتىدۇ. ئۇنىڭ قارىشىچە: خۇ جىنتاۋنىڭ توك ئىشلەپچىقىرىش مىقدارىنى تولۇقلاش ئۈچۈن تاقىۋېتىلگەن كۆمۈر كانلارنى قايتا ئىشقا سېلىش بۇيرۇقى چۈشۈرۈشى ئىنسانىي ئەخلاققا ھەم قانۇنغا خىلاپتۇر. خىتايدا كۆمۈر كان ئىشچىلىرىنىڭ قازاغا ئۇچراپ ئۆلۈش نىسبىتى، تەرەققىي تاپقان دۆلەتلەردىن 50 ھەسسە، ئامېرىكىدىن 100 ھەسسە ئارتۇق. 2006 يىلنىڭ ئىچىدىلا، 2845 قېتىم كان قازاسى يۈز بەرگەن. شۇڭا، خىتايدا ئىشلەپچىقىرىلىدىغان كۆمۈرنى قانغا مىلەنگەن كۆمۈر دەپ ئاتىغان، چېن ۋېيجيەن، 2007 يىلى خەلقئارا جامائەتنىڭ بېسىمى بىلەن تاقىۋېتىلگەن بىر تۈركۈم بىخەتەرلىك مەسىلىسى ئېغىر كانلارنىڭ قايتا ئىشقا سېلىنىشىنى قانۇننىڭ قار ئاستىدا قېلىشى دەپ كۆرسەتكەن.يەپ ئىچىش ۋە قاقتى سوقتى قىلىش پۇرسىتى تۇغۇلدىتەبىئىي ئاپەتكە قارشى كۈرەش، ھەم ماددىي ئاساسقا تايىنىدۇ ھەم مەنىۋىي كۈچكە تايىنىدۇ، بۇ ئىشتا كېرەك بولىدىغان مەنىۋىي كۈچ، خەلق بىلەن ھۆكۈمەت ئوتتۇرىسىدىكى ئۆز ئارا ئىشەنچتۇر. ئەمما ئۆز ئارا ئىشەنچ قار ياققاندىلا شەكىللىنىدىغان نەرسە ئەمەس، ئۇ ئۇزۇن مەزگىللىك توغرا ۋە ئادىل مۇناسىۋەتنىڭ نەتىجىسىدۇر. مانا بۇ نۇقتىنى ئەسكەرتكەن، شيا يىفەن، دۆلەت ئاخباراتلىرى تەشۋىق قىلىۋاتقان، ئاپەتكە ياردەم بېرىش دولقۇنىنىڭ ئارقىسىدا، دۆلەت خەزىنىسىگە تايىنىپ تۇرۇپ يەنە بىر رەت يەپ ئىچىش ۋە قاقتىسوقتى قىلىش پۇرسىتى تۇغۇلغانلىقىنى كۆرسىتىپ ئۆتىدۇ.خىتاينىڭ 2300 يىللىق دىكتاتور ھاكىمىيەت تارىخىدا، كوممۇنىست خىتاي ھاكىمىيىتىنىڭ ئەخلاقىي جەھەتتە ئەڭ چىرىك ھاكىمىيەت بولغانلىقىنى بۇ قېتىمقى قار ئاپىتىمۇ ئىسپاتلاپ بەردى، دەيدۇ يازغۇچى جاۋ مىڭ، بۇرۇنقى پادىشاھلار، يۇرتتا تەبىئىي ئاپەت كۆرۈلسە، بۇنىڭ سەۋەبىنى ئۆز ھاكىمىيىتىدىكى ئادالەتسىزلىكتىن تەڭرىنىڭ جازالىشى دەپ قارايتتى ۋە ئاممىدىن ئەرزشىكايەت ئاڭلايتتى، تۈزۈملىرىنى ئۆزگەرتىتى ۋە ئەمەلدارلىرىنى ئالماشتۇراتتى. ئەمما، خىتاي ھاكىمىيىتىدە بۇنداق بىشارەت يوق، مەسئۇلىيەت سۈرۈشتۈرۈش يوق، ئەكسىچە ئاپەت مەزگىلىنى ئۆزىنى بازارغا سېلىشنىڭ پۇرسىتى دەپ قاراۋاتىدۇ.ئاپەتكە ئېغىر ئۇچرىغان جايلارنىڭ بىرى ئۇيغۇر رايونىدۇريۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغانلار خىتاي كۆزەتكۈچىلەرنىڭ ئوتتۇرىغا قويغانلىرى بولۇپ، مەلۇم بولۇشىچە، خىتاي ھۆكۈمىتى، ھەر ساھە ئاساسى قۇرۇلۇشىدىكى ئاجىزلىقلارنى يوشۇرۇش نەتىجىسىدە، قار ئاپىتىنىڭ نەتىجىسى ھەسسىلەپ چوڭ بولۇپ كەتكەن. رادىئومىزنىڭ تۈنۈگۈنكى پروگراممىسىدا ئاڭلىغىنىڭلاردەك، بۇ قېتىمقى ئاپەتكە ئېغىر ئۇچرىغان جايلارنىڭ بىرى ئۇيغۇر رايونىدۇر. بۇ رايوندىكى پەرقلىق بىر ۋەزىيەت، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئاپەت ئالدىدىكى مەسىلىلەرنىلا ئەمەس، ئاپەت ئەھۋالىنىمۇ يوشۇرۇشقا تىرىشىۋاتقانلىقىدۇر. شۆھرەت ھوشۇرغەمگە پاتقان يەر تەۋرەش بەلۋېغىيېقىن كەلگۈسىدە تەڭرىتاغدا ئېغىر يەر تەۋرەشى مۇمكىن ئىكەنخىتاينىڭ بىخەتەر ئۆي قۇرۇلۇشى ئۇيغۇرلارغا قانداق مەنپەئەت ئىلىپ كەلدى؟خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ تەشۋىقاتى بىلەن ئەمەلىيىتى بىردەكمۇ ؟ |
پەلەستىن بىلەن ئىسرائىلىيە ئاخىرقى تىنچلىق كېلىشىمى ئىمزالىيالامدۇ؟2013.12.16 16:11 مەنبە: جۇڭگو ئۇيغۇرچە رادىيو تورىئامېرىكىنىڭ دۆلەت ئىشلىرى كاتىپى كېررى ئېرۇسالىمدا ئىسرائىلىيە باش مىنىستىرى نىتانىياخۇ بىلەن سۆھبەتلەشتى. كېررى سۆھبەتتىن كېيىن مۇخبىرلارغا مۇنداق دېدى: ئىسرائىلىيە بىلەن پەلەستىننىڭ كېلەر يىلى 4ئايدا تىنچلىق كېلىشىمى ھاسىل قىلىشىدىن ئۈمىد بار.كېررى مۇنداق دېدى: مەن ئىسرائىلىيە رەھبىرى بىلەن تالاشتارتىش بولىۋاتقان ماھىيەتلىك مەسىلىلەرنى مۇزاكىرە قىلدىم، ئەڭ ئاخىرقى كېلىشىم ھاسىل قىلىشقا يەنىلا ئۈمىد بار. كېررى يەنە مۇنداق دېدى: تىنچلىق ئىسرائىلىيە بىلەن پەلەستىنگە ۋە ئوتتۇرا شەرق رايونىغا غايەت زور مەنپەئەت ئېلىپ كېلىدۇ، ئىسرائىلىيە بىلەن پەلەستىن سۆھبەتنى داۋاملاشتۇرۇشقا ۋەدە بەردى. ئامېرىكا بۇ ۋاقىتتا ھەرقانداق ئۆزگىرىش ئۈستىدە ئويلاشمايدۇ، بىزنىڭ نىشانىمىز ۋاقىتلىق كېلىشىم ئەمەس، مەڭگۈلۈك كېلىشىم ھاسىل قىلىش.كېررى 12دېكابىر كەچتە ئىيوردان دەرياسىنىڭ غەربى قىرغىقىدىكى رامئاللادا پەلەستىن زۇڭتۇڭى ئابباس بىلەن كۆرۈشتى. كېررى مۇنداق دېدى: پەلەستىن بىلەن ئىسرائىلىيە بىر رامكا خاراكتېرلىك كېلىشىم ھاسىل قىلىشى كېرەك.ئابباس كېررىغا پەلەستىننىڭ تىنچلىق سۆھبىتى داۋاملىشىدىغان 9 ئايلىق ۋەدىسىگە ئەمەل قىلىدىغانلىقىنى قايتا تەكىتلىدى. لېكىن كېررى بۇندىن بۇرۇن ئوتتۇرغا قويغان ئىيوردان دەرياسىنىڭ غەربىدە تۇرۇشلۇق ئىسرائىلىيە ئارمىيەسىنىڭ پىلانىغا قارىتا پوزىتسىيەسىنى ساقلاپ قالىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.بۇ يىل 29ئىيۇل، پەلەستىن بىلەن ئىسرائىلىيەنىڭ تىنچلىق سۆھبىتى ئارىدىن ئۈچ يىل ئۆتكەندىن كېيىن، باشلىنىپ، ھازىرغىچە 20 نەچچە نۆۋەت ئۆتكۈزۈلدى. لېكىن ئۈنۈمى زور بولمىدى، يېقىنقى بىر قانچە ھەپتىدە خالتا كوچىغا كىرىپ قېلىش ئالامەتلىرى كۆرۈلدى. 5دېكابىر كېررى پەلەستىن ئىسرائىلىيە رايونىدا زىيارەتتە بولۇپ، ئىككى تەرەپ رەھبەرلىرىگە يېڭى تىنچلىق لايىھەسىنى ئوتتۇرغا قويدى، بۇ پەلەستىن بىلەن ئىسرائىلىيە ئارىسىدا زېمىن ئالماشتۇرۇش ھەمدە ئىككى دۆلەت پايتەختىنى ئورۇنلاشتۇرۇش قاتارلىق كونكرېت مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. كېررى يەنە ئابباسقا ئىيوردان دەرياسىنىڭ غەربى قىرغىقىنىڭ بىخەتەرلىكىنى ئورۇنلاشتۇرۇش پىلانىنى تاپشۇردى، بۇنىڭ مەزمۇنى پەلەستىن بىلەن ئىسرائىلىيە ئەڭ ئاخىرقى تىنچلىق كېلىشىمى ھاسىل قىلغاندىن كېيىن، ئىسرائىلىيە پەلەستىن بىلەن ئىيوردانىيە چېگراسىدا ئەسكەرلىرىنى ئون يىل داۋاملىق تۇرغۇزۇش، ئىسرائىلىيە ئىيوردان دەرياسىنىڭ غەربى قىرغىقىدىكى بىر قەدەر ئېگىز تاغلىقتا رادار سىگنال ئۈسكىنىسى ئورۇنلاشتۇرۇشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.كېررىنىڭ بىخەتەرلىك ئورۇنلاشتۇرۇش پىلانىدا پەلەستىننىڭ مەيدانىغا ئېتىبار بېرىلمەستىن ئىسرائىلىيەگە يان بېسىلغان، بۇ پەلەستىندىكى ھەرقايسى ساھەلەرنىڭ كۈچلۈك قارشىلىقىغا ئۇچرىدى. بۇندىن ئىلگىرى ئىسرائىلىيە 17 نۇقتىلىق بىخەتەرلىك ئورۇنلاشتۇرۇش پىلانىنى ئوتتۇرغا قويۇپ، پەلەستىن بىلەن باشقا كېلىشىملەرنى ئىمزالاشتىن بۇرۇن، ئالدى بىلەن بىخەتەرلىكنى ئورۇنلاشتۇرۇش كېلىشىمى ئىمزالاشنى تەلەپ قىلدى. ئىسرائىلىيەنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشىغا ئاساسەن، كەلگۈسىدىكى پەلەستىندە قورال بولمايدۇ، ئىيوردانىيەنىڭ چېگرا بىخەتەرلىكىنى ئىسرائىلىيە قولىغا ئالىدۇ.مەيلى كېررىنىڭ بىخەتەرلىك ئورۇنلاشتۇرۇش پىلانى بولسۇن، ياكى ئىسرائىلىيەنىڭ بىخەتەرلىك ئورۇنلاشتۇرۇش پىلانى بولسۇن، بۇلارنىڭ ھەممىسى پەلەستىن تەرىپىدىن رەت قىلىندى. بۇنىڭدىكى سەۋەب بۇنىڭ بىلەن ئىيوردان دەرياسىنىڭ غەربى قىرغىقى داۋاملىق ئىسرائىلىيە تەرىپىدىن ئىگىلىنىدۇ، پەلەستىن ۋاقىتلىق چېگرىغىلا ئىگە بولىدۇ. ئابباس ئالدى بىلەن پەلەستىن ئىسرائىلىيە چېگراسىنى بېكىتىشنى، ئاندىن كېيىن ئىيوردان جىلغىسىنىڭ بىخەتەرلىكى، مەھەللىلەرنىڭ ئىستىقبالى ھەمدە زېمىن ئالماشتۇرۇش مەسىلىسىنى مۇزاكىرە قىلىشنى تەشەببۇس قىلدى. ئابباس ئىيوردان جىلغىسى رايونىغا خەلقئارا قىسىم ئورۇنلاشتۇرۇشقا قوشۇلدى، بۇ ئامېرىكا بىلەن ئىسرائىلىيە ئېتىراپ قىلىدىغان باشقا دۆلەت قىسىمىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، لېكىن ئىسرائىلىيە قىسمىنى ئۆز ئىچىگە ئالمايدۇ. پەلەستىن مۇنۇلارنى تەكىتلىدى: پەلەستىن زېمىندا ئىسرائىلىيەنىڭ ھەرقانداق بىخەتەرلىك ئەسلىھەسى ۋە خادىمىنى قالدۇرۇپ قويۇشقا قەتئىي يول قويۇلمايدۇ.گەرچە كېررى رامكا خاراكتېرلىك كېلىشىم ئىمزالاشتىن ئۈمىد كۈتكەن ھەمدە بۇنىڭ ئۈچۈن تىرىشچانلىق كۆرسەتكەن بولسىمۇ، لېكىن كۆپ ساندىكى كىشىلەر پەلەستىن بىلەن ئىسرائىلىيە ئارىسىدىكى ئاداۋەت ۋە توقۇنۇش ئېروسالىمدىكى قاردەك ئۇنداق تېز ئېرىپ كەتمەيدۇ دەپ قارايدۇ.مىسىر كەلگۈسى تەتقىقات مەركىزىنىڭ مۇدىرى سادىق مۇنداق دېدى: گەرچە كېررى كۆپ قېتىم ئوتتۇرا شەرقتە زىيارەتتە بولغان بولسىمۇ، لېكىن پەلەستىن بىلەن ئىسرائىلىيە ئارىسىدا يەنىلا ئېغىر ئىختىلاپ بار، ئىسرائىلىيە پەلەستىن دۆلىتىنى ئېتىراپ قىلىش خالىمايدۇ، يەھۇدىيلار مەھەللىسى قۇرۇشنى توختىتىشنى تېخىمۇ خالىمايدۇ ھەمدە پەلەستىن بىلەن تىنچلىق كېلىشىمى ئىمزالاش، پەلەستىننىڭ زېمىنى كونترول قىلىشنى بوشاتقاندىن كېيىن، خاماس قاتارلىق رادىكال تەشكىلاتلارنىڭ بۆسۈپ كىرىپ، ئىسرائىلىيەگە تېخىمۇ زور تەھدىت سېلىشىنى تېخىمۇ خالىمايدۇ. تەھلىلچىلەر مۇنداق دەپ قارىدى: ئامېرىكا ئىسرائىلىيەنىڭلا مەنپەئەتىنى ئويلىشىدۇ، پەلەستىننىڭ زېمىنى ۋە بىخەتەرلىك تەلىپىگە سەل قارايدۇ. شۇڭا مۇشۇنداق ئەھۋالدا ئەگەر پەلەستىن بىلەن ئىسرائىلىيە بىربىرىگە يول قويمىسا، ئامېرىكا تەسىس قىلغان 9 ئايلىق تىنچلىق سۆھبىتى چېكىدە ئىككى تەرەپنىڭ ئاخىرقى كېلىشىم ھاسىل قىلىشى ناھايىتى تەس. |
يمامعا ۇيىعان ادام ٴوزى دە ىشتەي قۇران سۇرەلەرىن وقىپ تۇرۋى كەرەك پە؟ .10 7 2020، 6، 00:11يمامعا ۇيىعان ادام ٴوزى دە ىشتەي قۇران سۇرەلەرىن وقىپ تۇرۋى كەرەك پە؟حانافي ٴمازھابى بويىنشا، يمامعا ۇيىعان ادام تەك قىسقا دۇعالاردى عانا ىشتەي وقىپ، قۇران سۇرەلەرىن تىڭداپ تۇرادى. كۇندىزگى نامازداردا يمام قۇراندى ىشتەي وقىسا دا، ۇندەمەي ۇيىپ تۇرادى. بۇعان مىنا حاديس دالەل بولا الادى:ساحابا يمران بين حۋساين بىلاي دەيدى: پايعامبارىمىز س.ا.ۋ. بىزگە بەسىندە مە، جوق، ەكىنتى دە مە، يمامدىققا شىعىپ، ناماز وقىتتى. نامازدان كەيىن بىزگە قاراپ: قايسىڭ ارتىمدا تۇرىپ ٴساببيحيسما راببيكال ٴالا دەدىڭدەر؟ دەپ سۇرادى. ۇييۋشى ادامداردىڭ ٴبىرى: مەن ەدىم، ٴبىراق جامان ويىم بولعان جوق، دەپ جاۋاپ بەردى. سوندا پايعامبارىمىز: قايسى مەنىمەن جارىسىپ جاتىر دەپ ويلاپ قالدىم، دەيدى وزگەلەردىڭ يماممەن تالاسىپ وقىپ تۇرۋىن دۇرىس كورمەي.سونداياق، ساحابا يبن ومار ر.ا.: كىمدە كىم نامازدا يمامعا ۇييتىن بولسا، قۇران سۇرەلەرىن يمامنىڭ وقۋى جەتكىلىكتى. ال نامازدى ٴوزى جەكە وقيتىن بولسا، قۇران سۇرەلەرىن وقىسىن!، دەگەن. ابدۋل حاميد تۋحماز، ٴال فيقھۋل حانافي في ساۋبيحيل جاديد: 1توم، 271 بەت ساحيح مۋسليم 398. ماليك، تيرميزي ريۋايات ەتكەن.01.02.2013 10283 فيقھ باسىپ شىعارۋ |
كۇزدە تاعى جەتى ەلدى مەكەندى گازبەن قامتاماسىز ەتەمىز. وڭتۇستىكشىعىس يۋگوۆوستوك ەلدى مەكەنى تولىقتاي گازبەن قامتىلادى. ءبىز سىرتقى جەلىلەردى جۇرگىزگەننەن كەيىن تۇرعىندار ءۇيدىڭ ىشىنە جۇرگىزىپ، قاجەتتى جابدىقتاردى ساتىپ الۋى كەرەك جانە ت.ب. وسىدان كەيىن كومىر ساتىپ الۋ، ونى ساقتاۋ، ساپاسى سەكىلدى پروبلەمالاردى ويلاۋدىڭ قاجەتى بولمايدى.قالانى ارالاۋ بارىسىندا وڭتۇستىكشىعىس ەلدى مەكەنىن گازداندىرۋ بارىسىمەن تانىستىم. مىسالى، 8ءشى ىسكە قوسۋ كەشەنى بويىنشا قۇرىلىسمونتاجداۋ جۇمىسى 95عا اياقتالدى. ناتيجەسىندە 90 كم گاز تاراتۋ جەلىسى سالىندى. بۇل اۋماققا پرومىشلەننىي، وڭتۇستىكشىعىس سول جاعى، وڭتۇستىكشىعىس ەلدى مەكەنىنىڭ وڭ جاعىنىڭ ءبىر بولىگى كىرەدى. قازىرگى ۋاقىتتا گاز قۇبىرىن سىناۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.سونىمەن قاتار، 9شى ىسكە قوسۋ كەشەنىنىڭ قۇرىلىسى بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. بۇل وڭتۇستىكشىعىستىڭ نەگىزگى اۋماعى وڭ جاعى. وندا 90 كم گاز تاراتۋ جەلىسىنىڭ 65 شاقىرىمى سالىندى. وسىلايشا الداعى جىلىتۋ ماۋسىمىندا وڭتۇستىكشىعىس تۇرعىندارى گازعا قوسىلا الادى. بۇل شامامەن 4 مىڭ ءۇي.150گە جۋىق ءۇي ورنالاسقان قازاقاۋىل قاراوتكەل شاعىن اۋدانىن گازداندىرۋعا قاتىستى جوبالاۋسمەتالىق قۇجاتتاما ازىرلەنىپ جاتىر.وتكەن ايدا كوكتال1 گازبەن قامتاماسىز ەتىلدى. بۇل ەلدى مەكەننىڭ وزىندە تاعى 2600 ءۇي گازعا قول جەتكىزدى. ەندى تۇرعىندار جەلىنى ءۇيىنىڭ ىشىنە وتكىزۋى كەرەك.سونىمەن قاتار اگروقالاشىق 2020 جىلى گازعا قوسىلماعان بولىگى، پرومىشلەننىي ەلدى مەكەندەرىندە گاز تاراتۋ جەلىلەرىن سالۋدى جالعاستىرامىز. سونداياق، قازترانسگاز ايماق اق كۇيگەنجار، ميچۋرينو، ينتەرناتسيونالنىي ەلدى مەكەندەرىندە گازبەن جابدىقتاۋ جەلىلەرىنىڭ قۇرىلىسىن جۇرگىزۋدە. اتالعان ەلدى مەكەندەردىڭ تۇرعىندارى جاڭا جىلىتۋ ماۋسىمىندا گازعا قوسىلا الادى.وتكەن جىلىتۋ ماۋسىمىندا تەمىرجولشىلار، كوكتال2، اگروقالاشىقتىڭ ءبىر بولىگى تۇرعىندارى گازعا قوسىلدى. 345 كم كۆارتالىشىلىك جەلى سالىندى.بيىل بارلىعى 317 كم گاز تاراتۋ جەلىسىن سالامىز، ونىڭ 220 شاقىرىمنان استامى سالىندى.گازداندىرۋ ەلباسىنىڭ اۋقىمدى جوباسى. بۇل جوبا ەكولوگيانى ايتارلىقتاي جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سەبەبى جەر ۇيلەر كومىر جاقپايدى، قالا تۇرعىندارىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ جاعدايى جاقسارادى، قاۋىپسىزدىك ارتادى جانە ت.ب.گازداندىرۋ پروتسەسى مەملەكەت باسشىسىنىڭ باقىلاۋىندا، دەپ جازدى ەلوردا اكىمى. |
24 قاڭتار 13:22نۇرسۇلتان. قازاقپارات ايەلىنەن وڭاشا قالعان كەزدەرى لينكولننىڭ ەڭ باقىتتى ساتتەرى ەدى...ناپولەون بوناپارتتىڭ مۇراگەرى ناپولەون الەمدەگى ەڭ ادەمى ايەلدەردىڭ ءبىرى ماريا ەۆگەنيا اۆگۋستينا دە مونتيۋوعا ۇيلەنەردە ۇلكەن شۋ كوتەرىلدى.نەگە دەسەڭىز، ەۆگەنيا اقسۇيەكتەر تۇقىمىنا جاتپايتىن. اكەسى جاي عانا قاراپايىم شارۋا ەدى. ناپولەون بولسا ەشكىمنىڭ ءسوزىن تىڭداماي كوزدى تارس جۇمىپ سۇيگەن سۇلۋىنا ۇيلەنىپ تىندى.ەكەۋى دە ءبىر ءبىرىن قاتتى جاقسى كوردى. كۇش قۋاتى مەن دەنساۋلىقتارى دا مىعىم بولاتىن. ەلدەگى ەڭ اتاقتى جانە داۋلەتتى ادامداردىڭ قاتارىندا ەدى. وسىلايشا ءتورت قۇبىلاسى تەڭ جۇبايلارعا اينالدى.الايدا، كوپ وتپەي اق بۇل وتباسىنىڭ شاڭىراعى شايقالىپ، ۋىقتارى سىنا باستادى. وكىنىشكە وراي، ەۆگەنيانىڭ حانشايىم اتالۋى دا، عاشىقتىق كۇشى دە، تاق سيقىرى دا بۇل وتباسىنىڭ باقىتىن ساقتاپ قالا المادى. ەۆگەنيا تىم قىزعانشاق بولدى. باسىندا مۇنى اسا ەلەي قويماعان ناپولەوننىڭ كەيىننەن باسى ابدەن قاتتى. بارا بارا يمپەراتوردىڭ سارايى ناعىز تامۇققا اينالدى. كوڭىلىندەگى كۇدىكتەن ارىلا الماعان ەۆگەنيا قاي كەزدە بولماسىن بولماشى نارسەدەن ۇرىسكەرىس شىعارۋعا دايىن تۇراتىن. ءتىپتى، ەڭ ماڭىزدى مەملەكەتتىك كەزدەسۋلەر ءوتىپ جاتقانىنا قاراماستان، ناپولەونعا ايعايلاپ ۇرسىپ، ابىرويىن توگىپ، الگى جەردى ازانقازان ەتۋدەن تايىنبايتىن.ءسىڭلىسىنىڭ ۇيىنە قاشىپ بارىپ، كۇيەۋىن جامانداپ جىلاپ سىقتاۋدى ۇيرەنشىكتى ادەتكە اينالدىردى. ءالسىن ءالسىن قىرشىما سوزدەرمەن ناپولەوننىڭ نامىسىنا ءتيىپ، زىعىردانىن قايناتاتىن. كەرەمەت سارايلاردى يەلەنگەنى بار بولسىن، ايەلىنىڭ شاتاعىنان، نە بولسا سودان قىزعانىپ ۇرىس شىعارا بەرەتىن مىنەزىنەن ابدەن مەزى بولعان ناپولەون كەيدە ميىن تىنىقتىراتىن الاقانداي جەر تابا الماي الاسۇراتىن.ەۆگەنيانىڭ تىم قىزعانشاقتىعى اقىر سوڭىندا ناپولەوننىڭ تۇبىنە جەتپەي قويمادى. ناپولەون مەن ەۆگەنيا. ءبىر يمپەريانىڭ تراگي كومەدياسى اتتى شىعارماسىندا رەينگارد بىلاي دەيدى:ەۆگەنيادان ءبىر اۋىق قۇتىلۋ ءۇشىن ناپولەون تۇندە سارايدىڭ ارتقى ەسىكتەرىنىڭ بىرىنەن تىعىلىپ شىعاتىن. باس كيىمىن باسا كيىپ، جاقىن ادامدارىنىڭ بىرەۋىمەن پاريجدىڭ كوشەلەرىندە جۇرەتىن، دەپ جازدى.قىزعانىشتىڭ قىزىل ءيتى بۇل وشاقتى دا ويراندادى. ايەلىنىڭ ميىن جەۋى يمپەراتوردىڭ ءوزىن ۇيىنەن بەزدىرىپ جىبەردى.قىزعانىش سەزىمىنىڭ و باستان ايەلدەرگە ءتان ەكەندىگىن ەر ازاماتتار ۇنەمى ەسكەرسە ەكەن. ەسكەرىپ، قىزعانىشتى ەسەلەيتىن ارەكەتتەرگە بارماسا ەكەن!لەۆ تولستويدىڭ ايەلى كوز جۇماردان بۇرىن قىزدارىنا: اكەلەرىڭنىڭ ولىمىنە مەن كىنالىمىن، دەپ سالدى. قىزدارى وتكەنكەتكەندى ەسكە الىپ كوز جاستارىن كولدەتتى. راسىندا دا، شەشەلەرىنىڭ ارىز شاعىمى، كىنامشىلدىگى، قىزعانىشى ءبىر بىتپەيتىن. مۇنىڭ ءبارى اكەلەرىنە اۋىر سوققى بوپ تيگەنى انىق. الايدا، تولستوي دا، ايەلى دە باقىتتى جاندار ەمەس پە ەدى؟ تولستوي ءوز زامانىن دۇرىلدەتكەن ەڭ اتاقتى جازۋشى ەدى. ونى جاقسى كورەتىندەر ونىڭ اۋزىنان شىققان ءار ءسوزىن قاعىپ الاتىن. اسا باعالايتىن. ءتىپتى، شارشادىم، جاتامىن دەگەن سوزدەرىنە دەيىن ەرەكشە ءمان بەرەتىن. حالىق اراسىندا بەدەلى دە وتە جوعارى بولاتىن. بالالارى تاربيەلى ءارى سۇيكىمدى ەدى. وزدەرىن باقىتتى سەزىنگەندەرى سونشالىق، ايەلى ەكەۋى جاتسا تۇرسا ۇنەمى قۇدايعا شۇكىرشىلىك ەتەتىن.الايدا، جاسى ۇلعايا كەلە تولستويدىڭ تانىم تارازىسى، ومىرگە كوزقاراسى بىرتە بىرتە وزگەرە باستادى. بۇكىل الەم مويىنداعان ءوز شىعارمالارىن تۇككە تۇرعىسىز وتە قارابايىر دەپ باعالادى. بار ەسىل دەرتى جوقشىلىق پەن سوعىستى توقتاتۋعا اۋدى. وسى تاقىرىپتاردا كىشىگىرىم شىعارمالار جازا باستادى.جاس كۇنىندە كوپ كۇناعا بوي الدىرعان تولستوي بۇدان كەيىن اقىرەت الەمىن كوپ ويلادى. دۇنيەقوڭىزدىقتان ادا تاقۋا ءومىر سۇرۋگە بەل بايلادى. وزىنە تيەسىلى جەرلەرىن كەدەي كەپشىككە ۇلەستىردى. وسىلايشا، ولاردىڭ جاي كۇيىن جاقىننان ۇعىنۋعا تىرىستى. ەگىس القابىندا جۇمىس ىستەپ، وتىن شاۋىپ، ەگىن وردى. بولمەسىن سىپىرىپ، اياق كيىمىن جامادى، اعاش تاباقتان اس ءىشتى. وشتەسكەن دۇشپاندارىن دا جاقسى كورۋگە تىرىستى.ال، ايەلى شە؟ تولستوي داۋلەتتى ومىردەن باس تارتقان سايىن ايەلىنىڭ بار ىنتاسى دۇنيەگە اۋدى. ول ءۇشىن بايلىق پەن تىرنەكتەپ جيعان اتاق ابىرويدان باس تارتۋ ولىممەن پارا پار ەدى. تولستويدىڭ كۇنا ساناعان نارسەلەرىنەن ول ايىرىلعىسى كەلمەدى. سول ءۇشىن دە ايەلى قانشاما جىل جۇبايىنىڭ كوڭىلىن قۇلازىتىپ، جانىن جارالاپ كەلدى. كىتاپتارىڭنىڭ قالاماقىسىن مولايت، دەپ بارىن سالا جانتالاستى. تولستوي ەندىگى جەردە ءوز قالاۋىنشا ءومىر سۇرگىسى كەلەتىنىن ايتقان سايىن، ايەلىنىڭ شەكە باسى تىرىستى. ءۇيدى باسىنا كوتەرە ايعايلايتىنى سونشا، ءتىپتى قۇدىققا ءتۇسىپ ولەم دەپ قورقىتاتىن.ابدەن ازار دا بەزەر بولعان تولستوي ەندىگى جەردە تەك قانا: وسى ايعايدان قۇلاعىم تىنشىسا ەكەن، قايتسەم قۇتىلام دەگەندى عانا ويلادى. سوڭىندا ۇيىنەن بەزىپ، جىراققا كەتپەككە وقتالدى. بوراندى ءتۇننىڭ بىرىندە ۇيىنەن شىعىپ، باسى اۋعان جاققا قاراي جۇرە بەردى. ول ون ءبىر كۇننەن كەيىن ءبىر ستانسيادان تابىلدى. وكپەسى سۋىقتان قابىنىپ ولەيىن دەپ جاتقان كەزدىڭ وزىندە ايتقانى: ايەلىمدى قاسىما جولاتپاڭدارشى دەگەن تىلەك بولدى.بۇل تۇستاعى وكىنىش ايەل قالاۋىنىڭ دۇرىستىعى ياكي بۇرىستىعى ەمەس، ءىس ارەكەتىنىڭ قاتەلىگىندە. قاتەسىن كەش ءتۇسىنىپ: مەن ناقۇرىس ەكەنمىن، دەپ سان سوعىپ وكىنگەنمەن بولار ءىس بولىپ، بوياۋى سىڭگەن سوڭ نە پايدا؟ !ا ق ش تىڭ ەڭ بەدەلدى پرەزيدەنتتەرىنىڭ ءبىرى ابراام لينكولننىڭ قاستاندىقپەن ولتىرىلگەنى بەلگىلى. الايدا ونىڭ وتباسىلىق ومىردەن تارتقان قاسىرەتى وزىنە جاسالعان قاستاندىقتان الدەقايدا اۋىر ءتيدى. وعان جيىرما ءۇش جىل بويى كۇن سايىن قاستاندىق جاسالعانداي ەدى. ويتكەنى، ايەلى ىلعي دا كوڭىلىن قالدىرىپ، رەنجىتۋمەن بولاتىن.جۇبايىنىڭ ءومىر بويى وعان كوڭىلى تولمادى. تەك دۇرسە قويا بەرگەندى، ىستەگەن ءىسىن كوزىنە شۇقىپ، كەلەكە مازاقتى عانا ءبىلدى. ونىڭ ويىنشا، لينكولن ەل قاتارلى ءومىرى ەشتەڭەنى دۇرىس ىستەگەن ەمەس. ول وتىرسا وپاق، تۇرسا سوپاق بولدى. قالاي ءجۇرىپ تۇرۋ كەرەكتىگىن، قالاي جۇرتپەن ارالاسۋ كەرەكتىگىن ءبارىن ءبارىن ميىنا قۇيىپ، قۇلاق ەتىن جەي بەرگەننەن جالىقپايتىن. ءتىپتى، قۇلاعىنىڭ ۇلكەن، مۇرنىنىڭ قيسىق، استىڭعى ەرنىنىڭ سالبىراپ كەتكەندىگىن، قۇرت اۋرۋىمەن اۋىراتىن ادامعا ۇقسايتىندىعىن، اياقتارىنىڭ ۇلكەن، باسىنىڭ كىشكەنتاي ەكەندىگىن دە سان رەت ايتقان دى.لينكولننىڭ ءومىربايانىن جازعان البەرت بيەۆەريدجە بىلاي دەيدى:لينكولننىڭ ايەلىنىڭ اشتى ايعايى مەن قورلاپ كەمسىتكەن سوزدەرى كۇندە كوشەگە ەستىلىپ جاتاتىن. كورشىلەرى كۇندەلىكتى داۋ جانجالدارىنا تالاي رەت ەرىكسىز كۋا بولدى. لينكولننىڭ جۇبايى تەك سوزبەن عانا تۇيرەپ قويماي، تۇرتپەكتەي دە بەرەتىن. ونىسى قورلىقتان كەم تۇسپەيتىن.لينكولننىڭ ايەلىنىڭ قاتىگەزدىگى جايلى كوپتەگەن وقيعالار ءالى كۇنگە دەيىن ەل اراسىندا ايتىلۋدا. مىسالى، ياكوب يەرليدىڭ پانسيوناتىندا تۇرىپ جاتقان كەزدەرىندە جۇبايى لينكولننىڭ بەتىنە ىستىق كوفە قۇيىلعان باكالدى لاقتىرعان. ءتىلىن تىستەگەن لينكولن ول جولى دا ىشتەي ىزالانىپ، ءۇن قاتپاعان كورىنەدى.قىزعانىشتان نەگە بولسىن باراتىن قىلىعىنان جەرىنگەندىگى سونشالىق، ايەلىنەن وڭاشا قالعان كەزدەرى لينكولننىڭ دە ەڭ باقىتتى ساتتەرى بولعان.سپرينگفيەلدتە ون بىرگە جۋىق ادۆوكات بار ەدى. ءبارى دە ماڭايداعى قالالارعا بارىپ، سول جاقتاردا جۇمىس ىستەپ، وتباسىلارىن اسىرايتىن. ال، اپتا سوڭىندا ولار ۇيلەرىنە ورالاتىن. كوبىنە ولاردىڭ بىرەۋى قايتپاي قالاتىن. ول ابراام لينكولن ەدى. ول بارعان قالالارىندا ايلار بويى قالىپ قويۋدى ادەتكە اينالدىرعاندى. ءۇيىن ساعىنبايتىن دا. قوناق ۇيلەردىڭ ءبىر بۇرىشىندا تۇرا بەرۋگە قاشاندا قۋاناقۋانا كەلىسەتىن. سونداعىسى ايەلىن كورگىسى كەلمەگەننەن. ءىشى لاس قوناق ۇيلەردە تۇرا بەرۋ ول ءۇشىن دولى مىنەزدى ايەلىنە بارعاننان الدەقايدا جاقسىراق ەدى. لينكولن قانشاما جىل وسىلاي ءومىر ءسۇردى. اقىر سوڭىندا ايەلى اشۋ ىزانىڭ قۇربانى بولدى. جىندانىپ كەتتى.بۇل ءۇش ايەل دە كۇيەۋلەرىنە باق ەمەس، سور بولىپ كەزىككەنى انىق. ءوز ومىرلەرىن بىلاي قويعاندا، جۇبايلارىنىڭ دا ءومىرىن وكسىتكەنى تىم وكىنىشتى ءارى ساباق الارلىق.نيۋ يوركتا ون ءبىر جىل اجىراسۋ ىستەرىمەن اينالىسقان بەسسيە گامبۋرگەر بىلاي دەيدى:ەر ازاماتتاردىڭ ءۇيىن تاستاپ كەتۋىنىڭ ەڭ باستى سەبەبى ايەلدەرىنىڭ قۇلاق ەتىن جەپ، ىزىڭداپ ميىن اشىتاتىندىعىندا.وتباسى باقىتىن ويران ەتەتىن، ورىنسىز وجار قىلىققا باسىپ، وسپادار مىنەز تانىتاتىن وراشولاق ويلى وسىنداي ايەلدەر دە ورتامىزدا بارشىلىق. ەندەشە، مىقتاپ ەستە ۇستاڭىز، جاراسىمدى وتباسى قۇرا ءبىلۋدىڭ سيقىرى مىنادا:جارىڭىزدىڭ قۇلاق ەتىن جەۋدەن اۋلاق بولىڭىز!اسىرەسە، ىزىلى ءبىر بىتپەيتىن ايەل بولۋدان ساقتانىڭىز!ايەلدەردىڭ قىزعانىشىن ارتتىراتىن قىلىقتاردان اۋلاق بولۋ كەرەك. ايەلدەر دە نە بولسا سودان قىزعانىش تۋدىرماسا، سۇتتەي ۇيىعان وتباسىنىڭ تىنىشتىعىنا سىزات تۇسپەسى انىق.دەيل كارنەگي كىتابىنان ءۇزىندى |
شي جينپيڭ اۋمىندىق جاس وسپىرىمدەر مەن بالدىرعاندارعا جاۋاپ حات جازىپ شابىتتاندىردىكەلۋ قاينارى: شينجياڭ گازەتى تورى جولدانعان ۋاقىتى:2019 06 03 18:18بۇكىل ەلدەگى بالدىرعانداردىڭ 1 ماۋسىم حالىقارالىق بالالار مەرەكەسىن قۇتتىقتادىاۋمىن حاۋجياڭ ورتا مەكتەبىنە قاراستى يىڭساي مەكتەبىندەگى بالدىرعاندار:سالەمەتسىڭدەر مە! حاتتارىڭدى تاپسىرىپ الدىم، سەندەردىڭ سىزعان بوياۋلى سۋرەتتەرىڭ وتە ادەمى، ايتقان سوزدەرىڭ دە وتە شىنايى ەكەن، بالدىرعانداردىڭ ىزگى جان دۇنيەسى تولىق بەينەلەنىپتى.مەن جەتى پەرزەنت جىرىىن ۇنەمى ەسىمە الامىن، جىرداعى سەرگەلدەڭ بالانىڭ اناسىنىڭ قۇشاعىنا قايتا ورالۋ تىلەگى ادامدى ايرىقشا تەبىرەنتەدى. وتان قۇشاعىنا ورالعان 20 جىلدان بەرى، اۋمىننىڭ دامۋى كۇن سايىن جاڭاردى، اۋمىندىق باۋىرلاستاردىڭ قىزمەتى، تۇرمىسى بارعان سايىن جاقساردى. وتانىمىز اۋمىننىڭ پارمەندى سۇيەنىشى، كىشكەنتايلارىڭىنان باستاپ وسى قاعيدانى تۇسىنىپسىڭدەر، مەن قاباعات ءسۇيىندىم.سەندەر وتانىمىزدىڭ گۇلى، اۋمىننىڭ بولاشاعىسىڭدار. وقۋشىلاردان قارت مەكتەپ باستىعى دۋ لاننىڭ ءۇمىتىن جەردە قالدىرماي، وتاندى ءسۇيۋ، اۋمىندى ءسۇيۋ تاماشا ءداستۇرىن ويداعىداي جالعاستىرىپ، ۋاقىتتى قاستەرلەپ، قاجىرلىلىقپەن ۇيرەنىپ، اقاۋسىز ەسەيىپ ەرجەتىپ، ەرجەتكەن سوڭ اۋمىندى كوركەيتۋ، جۇڭحۋانى گۇلدەندىرۋ ءۇشىن كوپتەپ ۇلەس قوسۋدى ءۇمىت ەتەمىن.1 ماۋسىم حالىقارالىق بالالار مەرەكەسى كەلۋ الدىندا تۇر، مەن سەندەردىڭ مەرەكەلەرىڭدى قۇتتىقتايمىن! بۇكىل ەلدەگى بالدىرعانداردىڭ مەرەكەسىن قۇتتىقتايمىن!2019 جىلى 5 ايدىڭ 31 كۇنىشينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 ايدىڭ 1 كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. 1 ماۋسىم حالىقارالىق بالالار مەرەكەسى قارساڭىندا، مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 5 ايدىڭ 31 كۇنى اۋمىننىڭ حاۋجياڭ ورتا مەكتەبىنە قاراستى يىڭساي مەكتەبىندەگى بالدىرعان وقۋشىلارعا جاۋاپ حات جازىپ، ولاردى شىن ىقىلاسپەن شابىتتاندىردى، سونداي اق ولاردىڭ جانە بۇكىل ەلدەگى جاس وسپىرىمدەردىڭ، بالدىرعانداردىڭ مەرەكەسىن قۇتتىقتادى.شي جينپيڭ جاۋاپ حاتىندا بىلاي دەدى: سەندەردىڭ سىزعان بوياۋلى سۋرەتتەرىڭ وتە ادەمى، ايتقان سوزدەرىڭ دە وتە شىنايى ەكەن، بالدىرعانداردىڭ ىزگى جان دۇنيەسى تولىق بەينەلەنىپتى.شي جينپيڭ مىنانى ءبىلدىردى: مەن جەتى پەرزەنت جىرىن ۇنەمى ەسىمە الامىن، جىرداعى سەرگەلدەڭ بالانىڭ اناسىنىڭ قۇشاعىنا قايتا ورالۋ تىلەگى ادامدى ايرىقشا تەبىرەنتەدى. وتان قۇشاعىنا ورالعان 20 جىلدان بەرى، اۋمىننىڭ دامۋى كۇن سايىن جاڭاردى، اۋمىندىق باۋىرلاستاردىڭ قىزمەتى، تۇرمىسى بارعان سايىن جاقساردى. وتانىمىز اۋمىننىڭ پارمەندى سۇيەنىشى، كىشكەنتايلارىڭنان باستاپ وسى قاعيدانى تۇسىنىپسىڭدەر، مەن بۇعان قاباعات ءسۇيىندىم.شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: سەندەر وتانىمىزدىڭ گۇلى، اۋمىننىڭ بولاشاعى. وقۋشىلاردان قارت مەكتەپ باستىعى دۋ لاننىڭ ءۇمىتىن جەردە قالدىرماي، وتاندى ءسۇيۋ، اۋمىندى ءسۇيۋ تاماشا ءداستۇرىن ويداعىداي جالعاستىرىپ، ۋاقىتتى قاستەرلەپ، قاجىرلىلىقپەن ۇيرەنىپ، اقاۋسىز ەسەيىپ ەرجەتىپ، ەرجەتكەن سوڭ اۋمىندى كوركەيتۋ، جۇڭحۋانى گۇلدەندىرۋ ءۇشىن كوپتەپ ۇلەس قوسۋلارىڭدى ءۇمىت ەتەمىن.حاۋجياڭ ورتا مەكتەبى 1932 جىلى قۇرىلعان، وتاندى ءسۇيۋدى، اۋمىندى ءسۇيۋدى، قوعامعا دارىندىلار تاربيەلەۋدى وقىتۋدىڭ ماقساتى ەتكەن، اۋمىنداعى ورتا، باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارى ەڭ كوپ مەكتەپ سانالادى. مەكتەپتىڭ ەجەلدەن وتانشىلدىق ءداستۇرى بار، 1949 جىلى 10 ايدىڭ 1 كۇنى جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاندا اق سول كەزدەگى مەكتەپ باستىعى دۋ لان مەكتەپتەگى وقىتۋشى وقۋشىلاردى باستاپ بەس جۇلدىزدى قىزىل تۋدى تۇڭعىش رەت جەلبىرەتتى. تاياۋدا حاۋجياڭ ورتا مەكتەبىنە قاراستى يىڭساي مەكتەبىندەگى بالدىرعان وقۋشىلار ءتوراعا شي جينپيڭگە حات جازىپ، وزدەرىنىڭ وتان انا ۇعىمى جونىندەگى تۇسىنىكتەرىن بايانداپ، ەرجەتكەننەن كەيىن وتانىمىزدى جانە اۋمىندى اناعۇرلىم كوركەيتۋ بەكىمدەرىن جەتكىزگەن بولاتىن. |
ئۇيغۇر تىلى ئۇيغۇر مىللىتىنىڭ تىلى قوللىندىغان كىشى سانى 25 مىليۇندۇنيادىكى تەرتىپى 6070. ئەتراپىدارەسمى تىل شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى 6391 6392 6393 ئۇيغۇر تىلى ئۇيغۇر جۇڭگو شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ ئېيتقان بىر تۈركىي تىلى. ئۇ ئۇزاق ئەسىرلىك تەرەققىيات داۋامىدا قەدىمكى تۈركىي تىللار دەۋرى، ئورخۇن ئۇيغۇر تىلى دەۋرى، ئىدىقۇتخاقانىيە ئۇيغۇر تىلى دەۋرى، چاغاتاي ئۇيغۇر تىلى دەۋرىنى بېسىپ ئۆتكەن. بۇ جەرياندا ئۇيغۇر تىلى ئورخۇنيېنسەي يېزىقى، قەدىمكى ئۇيغۇر يېزىقى، بىراخما يېزىقى، مانى يېزىقى، ، ئەرەب يېزىقى قاتارلىق يېزىقلار بىلەن خاتىرىلەنگەن بەئزى يېزىقلار ئومۇميۈزلۈك، بەزى يېزىقلار قىسمەن قوللىنىلغان، شۇنداقلا سانسىكرىتچە، ساكچە، تۇخارچە، سوغدچە، ئەرەبچە، پارسچە، موڭغۇلچە، خىتايچە قاتارلىق نۇرغۇرن تىللار بىلەن ئۇچرىشىپ ھەم ئۆزئارا تەسىر كۆرسىتىپ، ئۈزلۈكسىز مۇكەممەللەشكەن ۋە ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلى دەۋرىگە كىرگەن.ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلى 19ئەسىرنىڭ ئاخىرى ۋە 20ئەسىرنىڭ دەسلىپىدىن باشلاپ ئاۋۋال چەتئەللىك ئالىملار، ئاندىن ئېلىمىز ئالىملىرى تەرىپىدىن تەتقىق قىلىنغان. بىر ئەسىردىن كۆپرەك ۋاقىتتىن بۇيان ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلى ئاساسەن ئەنئەنىۋى تىلشۇناسلىق بويىچە، قوشۇمچە قۇرۇلمىچىلىق تىلشۇناسلىقى، ئايلاندۇرماتۇغدۇرما تىلشۇناسلىقى قاتارلىق نەزەرىيىلەر بويىچە تەتقىق قىلىنىپ، خېلى سىستېمىلىق تەسۋىرلەنگەن ھەم ئايشەم شەمىيېۋا، ئەمىر نەجىپ، غۇجىئەھمەد سەيدىۋاقاسوف، ئىبراھىم مۇتىئى، ئىمىن تۇرسۇن، خەمىت تۆمۈر، مىرسۇلتان ئوسمانوف، تۇردى ئەھمەد، نەسرۇللا يولبۇلدى، ئەنسەردىن مۇسا قاتارلىق تىلشۇناسلىرىمىز ۋە يېڭى بىر ئەۋلاد تىلچىلىرىمىزنىڭ ھەرقايسى دەۋرلەرگە، مېتودلارغا ۋەكىللىك قىلىدىغان ئەسەرلىرى مەيدانغا كېلىپ ئۇيغۇر تىلى تەتقىقاتىنى چوڭقۇرلاشتۇردىھازىقى زامان ئۇيغۇر تىلى يېزىقى1 قوللىنىلىش دائىرىسى تېرىتورىيىسى2 بۇ تىلنى قوللانغۇچىلار ئاھالە نوپۇسى3 تىلنىڭ تەۋەلىكى4 دىئالېكت ۋە شىۋەلەر6 يېزىق ئۆتمۈشى7 ئۇيغۇر تىلىدىكى تىنىش بەلگىلىرى ۋە ئۇلارنىڭ قوللىنىلىشى7.1 1. تىنىش بەلگىلىرى ۋە ئۇلارنىڭ بېكىتىلىش پرىنسىپى7.2 2. تىنىش بەلگىلىرىنىڭ قوللىنىلىشى7.2.1 1. چېكىت7.2.2 2. سوئال بەلگىسى7.2.3 3. ئۈندەش بەلگىسى7.2.4 4. چېكىتلىك پەش7.2.4.1 5. پەش7.2.5 6. يالاڭ تىرناق7.2.6 7. قوش تىرناق7.2.6.1 8. تىرناق7.2.7 9. سىزىقچە7.2.7.1 10. سىزىق7.2.8 11. قوش چېكىت7.2.9 12. كۆپ چېكىت9 پايدىلانغان مەنبەلەرقوللىنىلىش دائىرىسى تېرىتورىيىسىتەھرىرجۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى ياكى چىننىڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى، قازاقىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ شەرقىي ۋە جەنۇبىي قىسىملىرى، ئۆزبەكىستان جۇمھۇرىيىتى،پاكىستان ئىسلام جۇمھۇرىيىتى، قىرغىزىستان جۇمھۇرىيىتى، تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى، سەئۇدى ئەرەبىستانى قاتارلىق دۆلەت ۋە رايۇنلاردا ياشايدىغان ئۇيغۇرلار ۋە بەئزى يېقىن ئارىلىشىپ ئولتۇراقلاشقان بەئزى مىللەتلەر تەرىپىدىن ئاغىزاكى ۋە يازما تىلىدا قوللىنىلىدۇ.بۇ تىلنى قوللانغۇچىلار ئاھالە نوپۇسىتەھرىرج خ ج تېرىتورىيىسى ئىچىدە ياشىغۇچى غەيرى رەسمىي سانلىق مەئلۇماتلارغا كۆرە 18 مىليون ئۇيغۇر ۋە ئاھالىي نوپۇسى ئېنىق بولمىغان ئوتتۇرا ئاسىيا ۋە ياۋروپادا ياشىغۇچى باشقا ئۇيغۇرلار.ئۇيغۇر تىلى ئالتاي تىللىرى سىستېمىسى، تۈركىي تىللار ئائىلىسى، شەرقىي تۈرك تىلى تارمىقى، ئۇيغۇرقارلۇق تىلى توپلىمى ،ئۇيغۇر تىلى بولۇپ تۈركىي تىللاردىن ئۆزبەك تىلى ئەڭ يېقىن تىل بولۇپ ھېساپلىنىدۇ. ئىككىلىسى چاغاتاي تۈركچىسىنىڭ ۋارىسلىرى بولۇپ بەزى ئالىملار تەرىپىدىن ئەينەن بىر تىل دەپ قارىلىدۇ.دىئالېكت ۋە شىۋەلەرتەھرىرچوڭ جەھەتتىن مەركىزىي دېئالىكىت، خوتەن دېئالىكتى ۋە لوپنۇر دېئالىكتى قاتارلىق ئۈچ ۋارىيانتى بار. شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتۇنۇم رايۇنى تەۋەسىدە بىرلىككە كەلگەن ئۇيغۇر ئەدەبىي تىلى ئاساسلىق مەركىزىي دىئالىكىتتىن مەنبە ئالىدۇ. كىتابىي تىل ياكى يېزىق تىلى ئاغزاكىي تىل ياكى خەلق تىلى بىلەن ئاساسەن يېقىن ياكى بىر ئاز پەرىقلىق، خالاس. مەتبۇئات، خەت چەك ئالاقە، كىنۇ فىلىم، سەھنە ياكى ئۇچۇرئاخباراتلاردا ئەدەبىي تىل قوللىنىلىدۇ ۋە قوللىنىلىشى شەرت.ئەرەب ھەرىپلىرى ئاساسىدىكى ئۇيغۇر كونا يېزىقى قانۇنىي يېزىق بولۇپ،ئۆزگەرتىش ياكى قىسقارتىپ يېزىشقا بولمايدۇ. مەركىزىي دېئالىكىت: ئۈرۈمچى، تۇرپان، قۇمۇل،غۇلجا،ئاقسۇ،ئاتۇش،قەشقەر، گۇما، كورلا شىۋىلىرىخوتەن دېئالىكتى: خوتەن شىۋىسىلوپنۇر دېئالىكتى: لوپنۇر شىۋىسىئۇيغۇرلار تارىختا قاچاندىن باشلاپ يېزىق قوللىنىشقا باشلىغانلىقى ھەققىدە ھازىرغىچە تەتقىقاتچىلار تەرىپىدىن بىرلىككە كەلگەن قاراش يوق. ئۆزبەكىستان ۋە قازاقىستان قاتارلىق تېرىتورىيىلەردە سىلاۋيان يېزىقىدا، تۈركىيە ۋە ياۋرۇپا ئەللىرىدە تۈرك يېزىقىدا، جۇڭگوچىن مەملىكىتىدە ئەرەب يېزىقى، لاتىن يېزىقى ۋە خەنزۇچەخىتايچەچىنچە يېزىقلاردا خاتىرىلىنىدۇ. تىلشۇناسلار كۆپىنچە ئەرەب يېزىقى ئاساسىدىكى ئۇيغۇر يېزىقىدا خاتىرىلىنىدىغان ئۇيغۇر يېزىقىنى ئېتىراپ قىلىدۇ.ھازىرقى زامان ئۇيغۇر يېزىقىئۇيغۇر لاتىن يېزىقىكرىل ئۇيغۇر يېزىقى01 ئا , , 02 ئە , , 03 ب , , 04 پ , , 05 ت , , 06 ج , , 07 چ , , 08 خ , , 09 د , , 10 ر , , 11 ز , , 12 ژ , , 13 س , , 14 ش , , 15 غ , , 16 ف , , 17 ق , , 18 ك , , 19 گ , , 20 ڭ , , 21 ل , , 22 م , , 23 ن , , 24 ه , , 25 ئو , , 26 ئۇ , , 27 ئۆ , , 28 ئۈ , , 29 ۋ , , 30 ئې , , 31 ئى , , 32 ي , , ئەسكەرتىش: ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى پەقەت تور قاتارلىق بەئزى ساھەلەردە ئۇيغۇر ئەرەب يېزىقىغا يانداش قىلىپ ئىشلىتىلىدۇ. , . ھەممە ئادەم زاتىدىنلا ئەركىن، ئىززەتھۆرمەت ۋە ھوقۇقتا باپباراۋەر بولۇپ تۇغۇلغان. ئۇلار ئەقىلگە ۋە ۋىجدانغا ئىگە ھەمدە بىربىرىگە قېرىنداشلىق مۇناسىۋىتىگە خاس روھ بىلەن مۇئامىلە قىلىشى كېرەكئۇيغۇر يېزىقىنىڭ ئۆزگىرىشىئۇيغۇرلار ئۆتمۈشتىن بۇيان يېزىق قوللىنىپ كەلگەن ئەڭ قەدىمىي خەلقلەردىن بىرى بولۇپ، ھازىرغا قەدەر 13 خىل يېزىق ئالماشتۇرۇش ۋە ئىسلاھ قىلىش تارىخىنى باشتىن كەچۈرگەن. قەدىمدىن ھازىرغىچە ئىشلىتىلگەن يېزىقلار:تۈرك رونىك يېزىقىئەرەب ھەرپلىرى ئاساسىدىكى ئۇيغۇر يېزىقىئاز ۋاقىت ئىشلەتكەنلاتىن ھەرپلىرى ئاساسىدىكى ئۇيغۇر يېڭى يېزىقىھازىرقى رەسمى ئىشلىتىلىۋاتقان يېزىق: ھازىرقى زامان ئۇيغۇر يېزىقىئۇيغۇر تىلىدىكى تىنىش بەلگىلىرى ۋە ئۇلارنىڭ قوللىنىلىشىتەھرىر1. تىنىش بەلگىلىرى ۋە ئۇلارنىڭ بېكىتىلىش پرىنسىپىتەھرىرتىنىش بەلگىلىرى ئىجتىمائىي ئالاقىنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، ئوي پىكىرنى توغرا، تولۇق ئىپادىلەش ئۈچۈن يېزىق تىلىدا يېزىقنىڭ قوشۇمچە ۋاسىتىسى سۈپىتىدە ئىشلىتىلىدىغان بەلگىلەردۇر. ئۇ يېزىق تەرەققىياتىنىڭ مەلۇم باسقۇچىدا تەدرىجىي مەيدانغا كەلگەن ھەم تىل ۋە تەپەككۇرنىڭ تەرەققىي قىلىشىغا ئەگىشىپ تەرەققىي قىلىپ، مۇكەممەللىشىپ، ئۆزىنىڭ بىر پۈتۈن سىستېمىسىنى تەشكىل قىلغان.ئۇيغۇر تىلىدىكى تىنىش بەلگىلىرىنىڭ تەرەققىياتىمۇ مۇشۇنداق تەرەققىيات جەريانىدىن مۇستەسنا ئەمەس.ئالايلى، ئورقۇن يېزىق يادىكارلىقلىرىدا جۈملىنىڭ ئاخىرلاشقانلىقىنى ئىپادىلەيدىغان قوش چېكىت : تىن باشقا تىنىش بەلگىسى ئۇچرىمايدۇ. بۈگۈنكى كۈندە ئۇيغۇر يېزىقىدا دۇنيادىكى ھەرقايسى يېزىقلاردا قوللىنىلىدىغانبەلگىلەر بىلەن ئاساسەن ئوخشايدىغان 12 خىل تىنىش بەلگىسى قوللىنىلىدىغان بولدى. ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئۆزىگە خاس گرامماتىكىلىق خۇسۇسىيىتى ۋە ئالاھىدىلىكى ئۆزىگە خاس بىر قىسىم تىنىش بەلگىلىرىنى شەرت قىلىدىغان بولغاچقا، باشقا يېزىقلارنىڭ تىنىش بەلگىلىرىدىن مەلۇم جەھەتتە پەرقلىنىدۇ. ئالايلى، كۆپ چېكىت خەنزۇچىدا ...... بىلەن ئىپادىلەنسە، ئۇيغۇرچىدا ... بىلەنلا ئىپادىلىنىدۇ، يەنى خەنزۇچىدا چېكىتنىڭ سانى ئالتە، ئۇيغۇرچىدا بولسا ئۈچ. خەنزۇچىدا قوش پەش قوللىنىلسا، ئۇيغۇرچىدا پەقەت قوش تىرناق لا قوللىنىلىدىغان بولۇپ قېلىپلاشتۇرۇلدى. ئەپسۇسكى، ھازىر بەزى نەشرىيات ۋە مەتبۇئات ئورۇنلىرى ھەم شەخسلەر يۇقىرىقى تىنىش بەلگىلىرىنى ئارىلاشتۇرۇپ قوللىنىپ، تىنىش بەلگىلىرىنىڭ بىرلىككە كېلىشىگە سەلبىي تەسىر كۆرسەتمەكتە. ئۇنىڭ ئۈستىگە، كومپيۇتېرنىڭ تېز ئومۇملىشىشى، ئۇيغۇر تىلىدىكى كومپيۇتېر مەشغۇلات سىستېمىلىرىنىڭ ھەر خىل بولۇشى، ئىقتىدارىنىڭ تەكشىسىزلىكى تىنىش بەلگىلىرىنىڭ قوللىنىلىشىدا بەزى ئوخشىماسلىقلارنى، ھەتتا بەزى قالايمىقانچىلىقلارنى كەلتۈرۈپ چىقارماقتا.تىنىش بەلگىلىرى يېزىق تىلىدىكى ئالاقە ئېھتىياجى بىلەن بارلىققا كەلگەن ۋە يېزىقنىڭ مۇھىم تەركىبىي قىسمىغا ئايلانغان بولغاچقا، ئۇنىڭ بىرلىككە كېلىپ تۇراقلىشىشى ۋە ئىشلىتىلىشى خۇددى يېزىقنىڭ قوللىنىلىشى قائىدىلىك بولغىنىغا ئوخشاشلا قائىدە قانۇنىيەتلىك بولۇشى كېرەك. شۇنداق بولغاندىلا، ئۇ ئۆزىنىڭ قوشۇمچە ۋاسىتىلىك رولىنى تولۇق جارى قىلدۇرالايدۇ، ئومۇمىي خەلق تەرىپىدىن ئورتاق ئېتىراپ قىلىنىپ، مۇئەييەن ئىجتىمائىيلىققا ئىگە بولالايدۇ. تىلدا تىنىش بەلگىلىرىنى قوللىنىش، بىر جەھەتتىن ئالغاندا، ئىلمىي مەسىلە؛ يەنە بىر جەھەتتىن ئالغاندا، ئادەت مەسىلىسى. ئادەت مەسىلىسىنى بىر يولىلا ئۆزگەرتىش، بىرلىككە كەلتۈرۈش، بىر سىستېمىغا سېلىش ئۇنچە ئاسان ئەمەس. لېكىن تىلىمىزنى ھازىرقى تەرەققىيات قەدىمىگە ماس ھالدا ساغلام تەرەققىي قىلدۇرۇش، قېلىپلاشتۇرۇش، ھازىرقى ئۈچ مەدەنىيلىك قۇرۇلۇشىمىزدا ئۈنۈملۈك پايدىلىنىش، ئۇنىڭ ئىپادىلەش ئىقتىدارىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش نۇقتىسىدىن ئالغاندا، تىنىش بەلگىلىرىنىڭ بىر سىستېمىغا چۈشۈرۈلۈشى، ئىلمىي ئاساستا بېكىتىلىشى ئىنتايىن زور ئەھمىيەتكە ئىگە.تىنىش بەلگىسى دېگەن بۇ ئاتالغۇ گەرچە تىنىش دېگەن سۆزدىن كېلىپ چىققان بولسىمۇ، ئۇنى نۇتۇقتا تىنغان ياكى تىنىش بولغان ئورۇنغىلا قويۇلىدىغان بەلگە دەپ قارىۋالساق يېتەرلىك بولمايدۇ. چۈنكى كىشىلەرنىڭ نۇتۇقتا تىنىش ئەھۋالىنىڭ ئۆزئارا ئوخشىشىپ كەتمەسلىكى، شۇنىڭدەك جانلىق تىلدا تىنىش بولمىغان ئورۇنلاردىمۇ قۇرۇلما ۋە مەنە ئېھتىياجىدىن تىنىش بەلگىسى ئىشلىتىش زۆرۈر بولغانلىقى تۈپەيلىدىن مۇنداق تونۇش يېزىق تىلىدىكى تىنىش بەلگىلىرى توغرىسىدا سىستېمىلىق قائىدە قانۇنلارنىڭ چىقىرىلىشىغا ۋە ئۇنىڭ ئومۇملىشىشىغا توسالغۇ بولىدۇ، تىنىش بەلگىلىرىنىڭ قالايمىقان قوللىنىلىشىغا سەۋەبچى بولىدۇ، نەتىجىدە ئىجتىمائىي ئالاقىنىڭ راۋانلىقىغا، بىر پۈتۈن ئۇيغۇر تىل يېزىقىنىڭ ساغلام تەرەققىي قىلىشىغا تەسىر يەتكۈزىدۇ. تىنىش بەلگىلىرى توغرىسىدىكى تونۇشنى بىرلىككە كەلتۈرۈپ، ئۇنى قوللىنىشتىكى قالايمىقانچىلىقلارنى بىر تەرەپ قىلىش ئۈچۈن تىنىش بەلگىلىرىنى ۋە ئۇلارنىقوللىنىش قائىدىسىنى بېكىتىشتە تىلىمىزنىڭ ئالاھىدىلىكى نەزەردە تۇتۇلۇپ، قۇرۇلما پرىنسىپى سىسنتاكسىسلىقپرىنسىپ ۋە مەنە پرىنسىپى ئاساس قىلىنغان.سىنتاكسىسلىق پرىنسىپ مەلۇم بىر تىنىش بەلگىسىنىڭ قويۇلۇش قويۇلماسلىقىنى سىنتاكسىسلىق قۇرۇلمىنىڭ ئالاھىدىلىكىگە قاراپ بەلگىلەش، يەنى جانلىق تىلدىكى تىنىشنىڭ قۇرۇلما بىلەن مەنە جەھەتتە مۇناسىۋىتى بار ياكى يوقلۇقىغا قاراپ بەلگىلەش پرىنسىپىدۇر. ئەمەلىيەتتە، جۈملە قۇرۇلمىسى شۇ جۈملىدىكى تىنىشنىڭ قانداق بولۇشى كېرەكلىكىنى، تىنىش بەلگىسىنىڭ ھاجەت ياكى ھاجەت ئەمەسلىكىنى كۆرسىتىپ بېرەلەيدۇ. مەنە پرىنسىپى مەلۇم سىنتاكسىسلىق قۇرۇلمىنىڭ ياكى مەلۇم سىنتاكسىسلىق قۇرۇلمىدا كەلگەن ئايرىم سۆز ئىبارىلەرنىڭ مەنە ۋە رول جەھەتتىكى ئالاھىدىلىكلىرىنى كۆزدە تۇتۇشقا قارىتىلغان. بۇنىڭدىن باشقا ئىنتوناتسىيە پۈتۈن بىر سىنتاكسىسلىق قۇرۇلمىنىڭ تەلەپپۇزدىكى ئالاھىدىلىكى پرىنسىپى دېگەن پرىنسىپنىمۇ نەزەردىن ساقىت قىلىشقا بولمايدۇ. چۈنكى ئوخشاش بىر قۇرۇلمىدىكى جۈملىنىڭ ھەر خىل ئىنتوناتسىيىدە تەلەپپۇز قىلىنىشى نەتىجىسىدە قۇرۇلمىنىڭ ئىپادىلىگەن مەنىسىدە ئۆزگىرىش بولۇشى مۇمكىن. مەسىلەن:بازارغا باردىم. بايان ئىنتوناتسىيە، بايان جۈملەبازارغا باردىم؟ سوئال ئىنتوناتسىيە، سوئال جۈملەئىنتوناتسىيە پۈتۈن بىر جۈملە قۇرۇلمىسى بىلەن ئالاقىدار ھادىسە. ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدا ھەرقانداق جۈملە قۇرۇلمىسىنىڭ ئىنتوناتسىيىسى بايان، سوئال، تەنە، ئۈندەش ياكى چاقىرىق قاتارلىق بىرنەچچە خىلدىن ھالقىپ كەتمەيدۇ. بۇنداق ھادىسە يالغۇز ئۇيغۇر تىلىدىلا مەۋجۇت بولۇپ قالماستىن، باشقا تىللارغىمۇ ئورتاق بولغان ھادىسە. نۇتۇق مەلۇم سىنتاكسىسلىق قۇرۇلمىغا ئاساسلىنىدۇ. شۇڭا ئىنتوناتسىيە مەلۇم سىنتاكسىسلىق قۇرۇلمىنىڭ نۇتۇقتىكى ئەمەلىي ئىپادىسى. مەلۇم بىر سىنتاكسىسلىق قۇرۇلمىغا ئاساسلانمىغان نۇتۇق ۋە ئىنتوناتسىيىنى تەسەۋۋۇر قىلىش مۇمكىن ئەمەس. شۇڭا، ئىنتوناتسىيە پەقەت مەلۇم سىنتاكسىسلىق قۇرۇلمىنىڭ نۇتۇقتىكى تەركىبىي قىسمى، خالاس.ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدا قوللىنىلىۋاتقان تىنىش بەلگىلىرى تۆۋەندىكىلەردىن ئىبارەت:چېكىتلىك پەش ؛قوش تىرناق يالاڭ تىرناق قوش چېكىت :كۆپ چېكىت ...تىنىش بەلگىلىرى گەرچە جۈملىدە مۇستەقىل بىر بىرلىك سۈپىتىدە قوللىنىلسىمۇ، لېكىن ئۇ ئۆزىنىڭ ئالدىدا كەلگەن سۆز، سۆز بىرىكمىسى ياكى جۈملىنىڭ خاراكتېرىنى ئىپادىلەپ بېرىدىغان بولغاچقا، ئۇ يەنىلا ئۆزىنىڭ ئالدىدىكى سۆزگە بېقىنىدۇ. ھازىر كومپيۇتېردا قوللىنىلىۋاتقان ئۇيغۇرچە بەزى مەشغۇلات سىستېمىلىرى تېخى مۇكەممەللىشىپ كېتەلمىگەچكە، نەشرىيات، مەتبۇئات ئورۇنلىرى تىنىش بەلگىلىرىنى قانداق بىر تەرەپ قىلىشنى تازا كۆڭۈلدىكىدەك بىر تەرەپ قىلالماي كېلىۋاتىدۇ. ئالايلى، بىر قىسىم مەشغۇلات سىستېمىلىرى ھازىرغىچە قۇر ئايرىيالمايدۇ ياكى بوغۇم كۆچۈرۈش ئىقتىدارىنى ھازىرلىمىغان شۇڭا، ئۇلار سۆزنى بىرلىك قىلىپ ياكى بوش ئورۇننى ئاساس قىلىپ تۇرۇپ قۇر ئايرىيدۇ. مۇنداق بولغاندا، بەزى سۆزلەر ئۇزۇنراق بولۇپ كەتسە، شۇ سۆزنى پۈتۈن پېتى يېڭى قۇرغا كۆچۈرۈپ، ئالدىنقى قۇرنىڭ زىچ كەڭلىكىنى نەزەردىن ساقىت قىلىدۇ. بۇ خىل ھادىسە مەتبۇئات بۇيۇملىرىنىڭ كۆركەم چىقىشىغا بىۋاسىتە تەسىر كۆرسىتىدۇ. تىنىش بەلگىلىرى ئالدىنقى سۆزدىن بوش ئورۇن ئارقىلىق ئايرىۋېتىلسە، كومپيۇتېر ئۇنى ئايرىم سۆز سۈپىتىدە بىر تەرەپ قىلىپ، باش قۇرنىڭ بېشىغا كۆچۈرۈپ قويىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن، بۇ خىل ئەھۋالنى نەزەردە تۇتۇپ، تىنىش بەلگىلىرىنى ئالدىنقى سۆز بىلەن بىر سۆز سۈپىتىدە بىر تەرەپ قىلىش ھازىرقى ئەمەلىيىتىمىزگە نىسبەتەن ئەڭ ئاقىلانە چارە، يەنى تىنىش بەلگىلىرى سۆز، سۆز بىرىكمىسى ياكى جۈملىنىڭ ئاخىرىدا كەلگەندە، ئالدىنقى سۆز بىلەن ئارىلىق بوش ئورۇن تاشلىماي قوشۇپ يېزىلسا، كومپيۇتېر ئۇنى ئالدىنقى بىر سۆز بىلەن بىللە بىر تەرەپ قىلىدۇ دة، بەزىبىر تېخنىكىلىق سەۋەنلىكلەردىن خالىي بولىمىز. چۈنكى بىزنىڭ ئىملا قائىدىمىزدە قۇر كۆچۈرگەندە، چوقۇم بوغۇمنى ئاساس قىلىمىز، تىنىش بەلگىلىرى ئالدىنقى سۆزنىڭ ئاخىرقى بوغۇمى بىلەن قوشۇپ كۆچۈرىلىدۇ، دەپ بەلگىلەنگەن. يۇقىرىقى تەرەپلەر كۆزدە تۇتۇلۇپ، تىنىش بەلگىلىرى بىلەن ئالدىنقى سۆزنىڭ ئوتتۇرىسىدىكى بوش ئورۇننى چىقىرىۋەتسەك، ھازىرقى شارائىتىمىزدا ئىملا قائىدىسىگە بويسۇنۇپ، تېخنىكىلىق خاتالىقلارغا يول قويمىغان بولىمىز.2. تىنىش بەلگىلىرىنىڭ قوللىنىلىشىتەھرىرئۇيغۇر تىلىدىكى تىنىش بەلگىلىرىنىڭ سانى كۆپ بولمىسىمۇ، لېكىن قوللىنىلىش جەھەتتە ئۆزىگە خاس قائىدىسى بار. بۇ قائىدىلەردىن خەۋەردار بولۇش مەتبۇئات ئورۇنلىرىنىڭلا مەجبۇرىيىتى بولۇپ قالماستىن، پۈتكۈل جەمئىيەتتىكى مۇشۇ تىل يېزىقنى ئالاقە ۋاسىتىسى قىلغان مىللەتلەر ئۈچۈنمۇ زۆرۈر. شۇڭا تىنىش بەلگىلىرىنى ئۆز جايىدا، توغرا قوللىنىش مەتبۇئات، نەشرىيات، ئوقۇش ئوقۇتۇش ھەم ئۇيغۇر تىلى تەتقىقاتى ئۈچۈنمۇ بىلىشكە تېگىشلىك مۇھىم ساۋاتلارنىڭ بىرى.بۇ بەلگە ئوي پىكىرنىڭ بايان تەرزىدە تولۇق ئاياغلاشقانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. ئۇ تۆۋەندىكىدەك ئورۇنلارغا قويۇلىدۇ:بايان جۈملىدىن كېيىن مەيلى ئىگە، خەۋىرى تولۇق جۈملە بولسۇن، مەيلى ئاتاش جۈملە بولسۇن قويۇلىدۇ. مەسىلەن: مەن بۈگۈن كۇتۇبخانىغا باردىم. 1961 يىلى، قىش كۈنلىرىنىڭ بىرى.بۇيرۇق ۋە ئۈندەش ئاھاڭىدا ئېيتىلماي، بايان ئاھاڭىدا ئېيتىلغان بۇيرۇق، ئۈندەش جۈملىلەردىن كېيىن قويۇلىدۇ. مەسىلەن: بۈگۈنكى ئىشنى ئەتىگە قويما. خوش، ئامان بولۇڭلار.رەقەم بىلەن يېزىلغان، رەت تەرتىپنى بىلدۈرىدىغان سانلار ياكى باش ماۋزۇ بىلەن تارماق ماۋزۇنىڭ رېتىنى بىلدۈرىدىغان سانلاردىن كېيىن رىم رەقەملىرى مۇستەسنا قويۇلىدۇ. مەسىلەن:قۇمۇل شېۋىسىنىڭ گرامماتىكىلىق ئالاھىدىلىكلىرى1. ئىسىملاردا كېلىش قوشۇمچىلىرى2. ئىسىملاردا تەۋەلىك قوشۇمچىلىرىقىسقارتىپ يېزىلغان ئىسىم بىلەن فامىلە ئارىسىغا قويۇلىدۇ. مەسىلەن: ل. مۇتەللىپ ئا. س. پۇشكىنيىل، ئاي، كۈنلەر رەقەم بىلەن ئىپادىلەنسە، ئۇلارنىڭ ئارىسىغا قويۇلىدۇ. مەسىلەن:ئونلۇق كەسىردىكى پۈتۈن سان بىلەن كەسىر سان ئارىسىغا، جۈملىدىن سائەت بىلەن مىنۇت تەڭ كۆرسىتىلگەندە، سائەت بىلەن مىنۇت ئارىسىغا قويۇلىدۇ. مەسىلەن: 1.5 بىر پۈتۈن ئوندىن بەش سائەت 3.20 دە سائەت ئۈچتىن يىگىرمە مىنۇت ئۆتكەندە2. سوئال بەلگىسىتەھرىربۇ بەلگە ئوي پىكىرنىڭ سوراق تەرزىدە ئاياغلاشقانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. ئۇ تۆۋەندىكىدەك ئورۇنلارغا قويۇلىدۇ.ھەر خىل سوئال جۈملىدىن كېيىن قويۇلىدۇ. مەسىلەن: سەن كىم؟ تېخى تۈنۈگۈن كەلدىڭىز؟كەينى كەينىدىن ئۇلىنىپ كەلگەن سوئاللارنىڭ پەقەت كەينىدىكىسىگىلا قويۇلىدۇ، ئالدىنقىلىرىغا پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: بۇ ئىشنى ئۇ ئۇقامدۇ، ئۇقمامدۇ؟ سەن زادى كومپارتىيە ئەزاسىمۇ، ئەمەسمۇ؟جۈملىدە ئاپتورغا نامەلۇم بولغان ياكى ئاپتور گمان بىلەن قارىغان تەركىبلەردىن كېيىن قويۇلىدۇ. مەسىلەن: شۇ چاغدا ئۇلار پېتىنىپ تىترىشىپ؟ ئۇنىڭ يېنىغا يېقىن باردى. سەلەي چاققان ؟1905 ئۇيغۇر خەلقىنىڭ داڭلىق لەتىپىچىلىرىدىن بىرى.ئەگەر جۈملە ھەم سوئال، ھەم ئۈندەش تەرزىدە ئېيتىلسا، ئاۋۋال سوئال بەلگىسى، ئاندىن ئۈندەش بەلگىسى قويۇلىدۇ. مەسىلەن: ھوي، بۇ سېسىق گەپنى نەدىن ئۆگەندىڭ؟!3. ئۈندەش بەلگىسىتەھرىربۇ بەلگە ئوي پىكىرنىڭ ئۈندەش ۋە بۇيرۇق تەرزىدە ئاياغلاشقانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. ئۇ تۆۋەندىكى ئورۇنلارغا قويۇلىدۇ.ئۈندەش جۈملىلەر ۋە بۇيرۇق ئاھاڭىدا ئېيتىلغان بۇيرۇق جۈملىدىن كېيىن قويۇلىدۇ. مەسىلەن: بۇ ۋەزىپىنى ۋاقتىدا ئورۇنداڭ! بۇيرۇق ياشىسۇن تىنچلىق! ئۈندەشئۈندەش ئاھاڭىدا ئېيتىلغان ئۈندەش سۆزلەر ۋە قاراتما سۆزلەردىن كېيىن قويۇلىدۇ. مەسىلەن: توۋا! سەن بۇلارنىڭ سېتىۋالغان قۇلىمىدىڭ؟ يولداشلار! غەيرەت قىلىڭلار!شۇنى ئەسكەرتىپ ئۆتۈش زۆرۈركى، تىرناق ئىچىگە ئېلىنغان جۈملىنىڭ سوئال، ئۈندەش بەلگىلىرى بۇ جۈملىنىڭ قانداق قۇرۇلمىدا كېلىشىدىن قەتئىينەزەر قويۇلىدۇ. تىرناق ئىچىگە ئېلىنغان جۈملىنىڭ چېكىتى قويۇلمايدۇ.4. چېكىتلىك پەشتەھرىربۇ بەلگە تەڭداش تەركىبلەرنى ئايرىش ئۈچۈن قوللىنىلىدىغان، تەڭداش تەركىبلەرنى ئايرىشتىكى رولى پەشكە قارىغاندا ئۈستۈنرەك تۇرىدىغان تىنىش بەلگىسى. تەڭداش تەركىبلەرنىڭ ھەرقايسىسى ياكى ئۇلارنىڭ بىرى يەنە بىرقانچە تەڭداش تەركىبلەرنى ئېلىپ كەلگەن بولسا، ئۇلارنىڭ قاتلاملىق مۇناسىۋىتىنى ئېنىق ئايرىش ئۈچۈنئۈستۈنكى قاتلامدىكى تەڭداش تەركىبلەر ئارىسىغا چېكىتلىك پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: كىمكى مېنى چېلىشىپ يېڭەلىسە، شۇ كىشىگە قىزىمنى بېرىمەن؛ ئەگەر يېڭەلمىسە، جېنىنى تېنىدىن جۇدا قىلىمەن. بۇرادىرىم دەيدۇكى، ئىككى ئۆينىڭ قۇرغۇنىنى قوشسا، بىر قازان ئاش بولىدۇ؛ قىسمەت ئاكام مەسۇدىخان ئايلام بىلەن باش قوشسا، كارامەت بەلەن توي بولىدۇ.بۇ بەلگە ئاساسەن تەڭداش تەركىبلەرنى ئايرىش ئۈچۈن قوللىنىلىدىغان، تەڭداش تەركىبلەرنى ئايرىشتىكى رولى چېكىتلىك پەشكە قارىغاندا تۆۋەنرەك بولغان تىنىش بەلگىسى. ئۇ تۆۋەندىكىدەك ئورۇنلارغا قويۇلىدۇ.ئاددىي جۈملىنىڭ تەڭداش بۆلەكلىرى بۇ سۆزلەر مەيلى بىر سۆزلا بولسۇن، مەيلى سۆز بىرىكمىسى بولسۇن ئارىسىغا قويۇلىدۇ. ئۇنىڭ سېكىلەكلىرى، تال تال ئۆرۈلگەن چاچلىرى، چېچىغا ئېسىۋالغان چاچ چاتقۇچ، چاچ تۇمارلىرى بەلمۇ ياراشقانىدى. قىز يىراقتىن قولىنى چېكىسىگە قويۇپ، ئوتلاۋاتقان ئاتلارغا، ئۆزىگە تونۇش بولمىغان كىشىلەرگە ھەيرانلىق بىلەن قاراۋاتاتتى. ئۇ ھەم تەتقىقاتچى، ھەم شائىر.تەڭداش تارماق جۈملىلەردىن ھاسىل بولغان قوشما جۈملىلەرنىڭ ھەر بىر تارماق جۈملىلىرى ئارىسىغا قويۇلىدۇ. مەسىلەن: كىشىنىڭ تۈگمىدەك ئەيىبى كۆرۈنەر، ئۆزىنىڭ تۆگىدەك ئەيىبى كۆرۈنمەس. ماقالبېقىنىش بېقىندۇرۇش مۇناسىۋىتىدىكى قوشما جۈملىلەردە باش جۈملە بىلەن بېقىندى جۈملە ئارىسىغا قويۇلىدۇ. مەسىلەن: شۇنى بىلىپ قويغىنكى، مەن سېنىڭ دېگىنىڭدەك قىلالمايمەن. سەن بارىدىكەنسەن، مەنمۇ بارىمەن. تاڭ ئاتسىلا، ئىش ئاسان مىسالى، تۇرسۇننى ئالساق، ئۇ ياسىنىپ يۈرۈشنى ياخشى كۆرىدۇ.شۇنى قىستۇرۇپ ئۆتۈش كېرەككى، سا سة قوشۇمچىسى بىلەن تۈرلەنگەن بولماق پېئىلى جۈملىنىڭ خەۋىرىگە باغلانماي، ئۆزىنىڭ ئالدىدا كەلگەن باشقا جۈملە بۆلەكلىرىدىن مەلۇم بىرىنى تەكىتلەپ كەلسە؛ سا سە قوشۇمچىسى قوشۇلغان پېئىل بولماق پېئىلى ياكى باشقا سۆزلەر بىلەن بىرىكىپ، تۇراقلىق بىرىكمە ھاسىل قىلسا؛ سا سە فورمىسىدا كەلگەن پېئىل جۈملىنىڭ خەۋىرىگە ئەمەس، بەلكى جۈملىنىڭ باشقا بىرەر بۆلىكىگە باغلانغان بولسا؛ ئاددىي جۈملىنىڭ خەۋىرى ئوخشاشلا بىر پېئىل يىلتىزى ياكى ئۆزىكى نىڭ ھەم سا سە فورمىسى بىلەن تۈرلىنىشى ھەم بۇيرۇق تەلەپ رايى ياكى خەۋەر رايىدا كېلىشى ئارقىلىق ھاسىل بولسا، مەنىدىكى ئالاھىدىلىكنى كۆزدە تۇتۇپ، سا سە فورمىسىدىن كېيىن پەش قويۇلمايدۇ. مەسىلەن:ئاچىسى بولسا سەرسان بولۇپ چىقىپ كەتتى. سىز رەسمىيەتلىرىڭىزنى ئۆتەشكە ماڭسىڭىز بولدى. بۇ ئاداشنىڭ چەكمىسە تۇرالمايدىغان خۇيى بار ئىكەن مەن بارسام باراي.لېكىن بۇنداق خەۋەرلەر كېڭەيسە، يەنىلا ئارىسىغا پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: بىز بارساق، بىللە بارايلى.ھالەت بېقىندى جۈملىلەرنىڭ رەۋىشداش ۋە سۈپەتداش بىرىكمىلىرى ئارقىلىق ئىپادىلەنگەن بىرىكمىلەر قوشما جۈملىلەر باغلانغان قوشما جۈملىلەر، بېقىنىش بېقىندۇرۇش مۇناسىۋىتىدىكى قوشما جۈملىلەر دە بەزى تارماق جۈملىنىڭ خەۋەرلىك فورمىسى تولۇق بولمىغان خەۋىرى بولۇپ كەلسە، بەزى ئاددىي ياكى تارماق جۈملىلەردە راي فورمىسىدىكى پېئىلدىن ئىپادىلەنگەن خەۋەرلەرگە نىسبەتەن ھالەتلىك رول ئوينايدۇ. شۇڭا پرىنسىپ جەھەتتىن ئۇنىڭ خەۋەرلىك رول ئوينىغان ئورنىغا پەش قويۇلۇشى، ھالەتلىك رول ئوينىغان ئورنىغا پەش قويۇلماسلىقى كېرەك.پ، ئىپ ئۇپ، ئۈپ، ماي مەي رەۋىشداشلىرى ۋە ماستىن مەستىن فورمىسى جۈملىدە قانداق، قانداق قىلىپ، قاچان، نېمىشقا قاتارلىق سوئاللارغا جاۋاب بولمىسا، خەۋەرلىك فورمىسى تولۇق بولمىغان خەۋەر ھېسابلىنىدۇ. بۇ بىرىكمىدىكى پېئىلنى شۇ جۈملىدە خەۋەر رايىدا كەلگەن پېئىل بىلەن ئوخشاش رايغا ئۆزگەرتىش مۇمكىن. كەينىگە پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: ئاندىن ئىشكاپنى ئېچىپ، ئۇ يەردىن قېتىپ كەتكەن ئىككى نان بىلەن چايداننى ئالدى. مەن بىزنىڭ مۇناسىۋەتلىك رەھبەرلەر بىلەن سۆزلىشىپ، ھەممىنى پۈتكۈزۈپ قويدۇم.ئەگەر بۇ بىرىكمىلەر ئىككى ھەم باغلىغۇچىسىنىڭ ئوتتۇرىسىدا كېلىپ قالسا، يەنىلا خەۋەرلىك فورمىسى تولۇق بولمىغان خەۋەر ھېسابلىنىپ، كەينىدىن پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: ھەم جېنىغا قەست قىلىپ، ھەم ئەھۋالنى سوراپتىمىشمەن. 2.5.2 بۇ بىرىمىلەر جۈملىدە خەۋەرلىك رولدىلا كەلمەي، بەزىدە پېئىلدىن ياكى باشقا سۆز تۈركۈمىدىن بولغان ئىگە، ھالەت، ئېنىقلىغۇچى قاتارلىق جۈملە بۆلەكلىرى بىلەن تەڭداش بولۇپ كەلسە، بۇ بىرىكمىنى ھاسىل قىلغان رەۋىشداش فورمىسىنىڭ تەڭداشلىق رولى كۆزدە تۇتۇلۇپ، كەينىدىن پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: لېكىن، مېھىر شەپقەت كۆرسىتىپ كۆرسىتىدىغانلار، ئىچ ئاغرىتىدىغانلار نەدە؟بۇ بىرىكمىلەر ئىككى ياكى ئۇنىڭدىن ئارتۇق خەۋەرگە نىسبەتەن ھالەتلىك رول ئويناپ كەلسە، ئۇنىڭ بىرلا خەۋەرگە باغلىنىپ قېلىشىدىن ساقلىنىش ئۈچۈن كەينىدىن پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: ئۇ ھېچنەرسە دېمەستىن، قولىنى چىقىرىۋېلىپ، يۈگۈرگىنىچە پەلەمپەيدىن چۈشۈپ كەتتى.پ، ئىپ ئۇپ، ئۈپ رەۋىشدىشىدىن ياسالغان قىستۇرما تەركىبلەردىن كېيىن پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: مەرھەمەت قىلىپ، بۇنى نەگە ئاپىرىدىغانلىقىمنى دەپ بېرەمسىز، ئەپەندىم؟پ، ئىپ ئۇپ، ئۈپ بىلەن تۈرلەنگەن بولماق پېئىلى تۇرغۇن سۆزلەرنىڭ كەينىدىن كېلىپ، تۇرغۇن سۆزلەرگە خەۋەرلىك تۈس بەرسە، كەينىدىن پەش قويۇلىدۇ، ئەگگر ئادەتتىكى ھالەتلىك رولدا كەلسە، پەش قويۇلمايدۇ. مەسىلەن: ئۇ كىشى ئەڭ زور دىندار بولۇپ، كارامەت كۆرسىتىدۇ.كۆزىگە دۇنيا قاراڭغۇ بولۇپ كۆرۈنۈپتۇ.غاچقا، قاچقا گەچكە، كەچكە رەۋىشداشلىرىدىكى پېئىلنىڭ ئىشلىگۈچىسىبىلەن جۈملىنىڭ ئىگسى ئايرىم ئايرىم بولۇشى ياكى جۈملىنىڭ ئىگىسى بىلەن بىر شەخس بولۇشى مۇمكىن. ھەر ئىككى خىل ئەھۋالدا كەينىدىن پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: يەكشەنبە بولغاچقا، ئۇ ئورنىدىن ۋاقچىراق تۇردى.ئەگەر بۇ رەۋىشداش بىرىكمىسى خەۋەرگە يانداش كەلسە، كەينىدىن پەش قويۇلمايدۇ. مەسىلەن: مەن بارمىغاچقا كۆرەلمىدىم.غۇچە، قۇچە گۈچە، كۈچە قوشۇمچىلىرى ئارقىلىق تۈزۈلگەن بىرىكمىلەردە مۇشۇ قوشۇمچىلار بىلەن تۈرلەنگەن پېئىلنىڭ ئىشلىگۈچىسى بىلەن جۈملىنىڭ ئىگىسى بىر بولمىسا ھەم مۇنداق بىرىكمە ئاساسىي جۈملىنىڭ بېشىدا كەلسە، كەينىدىن پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: پاراخوت قوزغالغۇچە، پاراخوت ئۈستىدىكى بىر بۇرجەكتە ئولتۇردۇق.ئەگەر بۇ بىرىكمە ئاساسىي پېئىلنىڭ ئىگىسى بىلەن خەۋىرىنىڭ ئارىسىدا كەلسە، ياكى بۇ بىرىكمىدىكى پېئىلنىڭ ئىشلىگۈچىسى بىلەن جۈملە خەۋىرىنىڭ ئىشلىگۈچىسى بىر بولسا، ياكى بۇ بىرىكمىنىڭ ئىشلىگۈچىسىبولماي، خەۋەرگە ياندىشىپ كەلسە، كەينىدىن پەش قويۇلمايدۇ. مەسىلەن: سىزمۇ جاۋا كەلگۈچە سەۋر قىلىپ تۇرىسىزدة. بۇنى يازغۇچە بىر ئاي باش قاتۇردۇم.پۈتكەن سۈپەتداش قوشۇمچىسى غان، قان گەن، كەن بىلەن تۈزۈلگەن بىرىكمىلەر قوشما جۈملىلەر تەركىبىدە كۆپىنچە ھالەت بېقكىندى تارماق جۈملىلىك رول ئوينايدۇ. بۇنداق بىرىكمىلەرنىڭ تۈرلىرى كۆپ بولسىقمۇ، ئۇنىڭ بېقىندى تارماق جۈملىلىك رولى ئېتىبارغا ئېلىنىپ، كۆپ ھاللاردا كەينىدىن پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: مەن يەرنى ئاغدۇرۇپ بولغاندىن كېيىن، گۈل تېرىيسەن. قاراڭغۇ چۈشكەندىلا، ئۇلار ئورۇنلىرىدىن تۇرۇشتى. تىغ بىلەن يۇرت سورىغاندىن كېيىن، ئەلۋەتتە شۇنداق بولىدۇ.ئەگەر بۇ بىرىكمىلەر جۈملىنىڭ خەۋىرىگە يانداش كەلسە، كەينىدىن پەش قويۇلمايدۇ. مەسىلەن: نەگە بېرىشىمنى پەقەت كوچىغا چىققاندىن كېيىنلا ئويلىدىم.مۇستەقىل تەركىبلەر جۈملىنىڭ بېشىدا بولسا، ئاخىرىدىن، ئوتتۇرىسىدا بولسا، ئىككى چېتىدىن، ئاخىرىدا بولسا، پەش بىلەن ئاجرىتىلىدۇ. نەچچە زامانلار بولدى، بىرەر قېتىم كۆرۈپ كېتەيمۇ دېمىدىڭ، بالام. سەپەرقۇلنىڭ ساناق نۆۋىتى، نېمىشقىدۇر، ھەممىدىن كېيىنكى قاتارغا قويۇلغانىدى. مەيلى، كۆپچىلىكنىڭ پايدىسى ئۈچۈن ھەرقانداق زىيان تارتىشقا تەييارمەن!...ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدا باغلىغۇچى بولۇپ كېلىدىغان تىل تەركىبلىرىنىڭ سانى كۆپ ئەمەس. لېكىنئۇلارنىڭ مەنە جەھەتتىن ئۆتەيدىغان ۋەزىپىلىرى خىلمۇ خىل. بەزى باغلىغۇچىلار ھەتتا رەۋىشلەر بىلەن، قىستۇرما سۆزلەر بىلەن، تىركەلمىلەر بىلەن تۇتىشىپ كېتىدۇ. بىز ئاساسلىق پەش قويۇشتا قالايمىقانچىلىق يۈز بېرىۋاتقان بىرقانچە باغلىغۇچى ئۈستىدىلا توختىلىمىز.1 بىرىكتۈرگۈچى باغلىغۇچىلار ۋە، ھەم، ھەمدە، بىلەن لەرنىڭ ئالدى كەينىگە پەش قويۇلمايدۇ. مەسىلەن: ئۇلار گەپ سۆزسىزلا پىيالىنى بوشىتىشتى ۋە قازان كاۋىپىنى ئىشتىھا بىلەن يېيىشتى.ئەگەر ھەم باغلىغۇچىسى تەكىتلەش يۈزىسىدىن باغلىنىدىغان ئىككى تەركىبنىڭ ئالدىدا تەكرارلانسا، كېيىنكى ھەم نىڭ ئالدىغا پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: بۇ مەنسۇرنىڭ ھەم تەكلىپى، ھەم بۇيرۇقى، بۇنى ئولتۇرغانلار ياخشى بىلىدۇ.2 بىراق، ئەمما، لېكىن، ئەكسىچە، ۋەھالەنكى، شۇنداقتىمۇ قاتارلىق قارىمۇ قارشى باغلىغۇچىلار چېكىت قويۇپ ئاياغلاشتۇرۇلغان ئىككى جۈملىنى ياكى ئۆزئارا ئالاقىدار ئىككى ئابزاسنى باغلاپ كەلسە، كەينىدىن پەش قويۇلىدۇ؛ بولمىسا، پەش قويۇلمايدۇ. مەسىلەن: لېكىن، مەن دوستلىرىمنى قۇتقۇزۇش ئۈچۈن قولۇمدىن كەلگەن ھەممىنى قىلىشقا بەل باغلىدىم. ئۇلارنىڭ ئۈستىبېشى لايغا مىلەنگەن، لېكىن نېمىگىدۇر خۇشال ئىدى.3 شۇڭا، شۇنىڭ ئۈچۈن، شۇڭلاشقا، چۈنكى، شۇ سەۋەبتىن قاتارلىق سەۋەب باغلىغۇچىلىرىنىڭ پەش قويۇلۇش ئەھۋالىمۇ يۇقىرىدىكى 2.5.4.2 گە ئوخشاش.4 كۈچەيتكۈچى باغلىغۇچى ھەتتا، بەلكى، تاكى، يەنە كېلىپ، دېگەنبىلەن، ئۇنىڭ ئۈستىگە، ھېلىغۇ قاتارلىقلاردىن كېيىن ھەرقانداق ئەھۋال ئاستىدا پەش قويۇلمايدۇ. مەسىلەن: ئۆزىڭىز كەلمەيلا قالماستىن، بەلكى باشقىلارنىڭ كېلىشىگىمۇ توسالغۇ بولدىڭىز. لېكىن، كامالدىن ئۈن چىقمىدى، ھەتتا مىدىرمۇ قىلمىدى.ئەسكەرتىش: بەلكىم سۆزى باغلىغۇچى ئەمەس، قىستۇرما تەركىب، شۇڭا مۇستەقىل تەركىبلەر قاتارىدا كەينىدىن پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: بەلكىم، بۇ يەردە باشقا سىر باردۇر؟5 تاللىغۇچى باغلىغۇچى يا، ياكى، نە، گاھ، خاھ، مەيلى قاتارلىقلاردىن كېيىن ياكى ئالدىن پەش قويۇلمايدۇ. مەسىلەن: يوشۇرايمۇ ياكى خاتالىقلىرىمنى ئۈستۈمگە ئېلىپ ئەپۇ سورايمۇ؟ئەگەر بۇ باغلىغۇچى باغلىنىدىغان ئىككى تەڭداش تەركىبنىڭ ئالدىدا تەكىتلەش يۈزىسىدىن تەكرار كەلسە، ئىككىنچى قاتاردىكىسىنىڭ ئالدىدىن پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: يا ئۇنداق، يا مۇنداق پىكىرلەرنىڭ بولۇشى ئەجەبلىنەرلىك ئەمەس.6 ئوخشىتىش باغلىغۇچىسى شۇنداقلا، شۇنىڭدەك تەڭداش جۈملىلەر ياكى جۈملىنىڭ تەڭداش تەركىبلىرىنى باغلاپ كېلىدۇ. كەينىدىن پەش قويۇلمايدۇ. مەسىلەن: ئوقۇش، شۇنىڭدەك ئوقۇغاننى ئەمەلدە ئىشلىتىش ئاسان ئەمەس.7 ئىزاھ باغلىغۇچى يەنى مەيلى ئىككى جۈملە ئارىسىدا كەلسۇن، مەيلى ئىككى سۆز ئارىسىدا كەلسۇن، كەينىدىن پەش قويۇلمايدۇ. ئىزاھ باغلىغۇچى مەسىلەن ئومۇملاشتۇرغۇچى سۆز، ئىزاھلانغۇچى سۆز ياكى ئاھاڭ جەھەتتىن تولۇق ئاياغلاشماي، پەش بىلەن ئايرىلغان جۈملىلەردىن كېيىن كەلسە، كەينىدىن پەش قويۇلمايدۇ. ئەگەر چېكىت بىلەن ئاياغلاشقان جۈملىلەردىن كېيىن كەلسە، كەينىدىن پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: ئۇنداق بولسا، پۇلنىڭ بۇ كۆپەيگەن سوممىسى، يەنى قوشۇمچە قىممەت نەدىن كېلىدۇ؟ دۇنيا ئەللىرىنىڭ تارىخىدا نۇرغۇن تاۋارلار مەسىلەن سەدەپ، گەزمال... قاتارلىقلار پۇل ئورنىدا ئىشلىتىلگەن. ئۇلارنىڭ ئىستېمال قىممىتىمۇ ئوخشاش بولمايدۇ. مەسىلەن، كىيىم كېچەك بەدەننى ئىسسىتىدۇ...8 شەرت باغلىغۇچىسى ئەگەر، ناۋادا، ئۇنداقتا ئايرىغۇچى باغلىغۇچى پەقەت، جۈملىدىن، ئىمكانىيەت باغلىغۇچىسى ئاندىن، تەكىت باغلىغۇچىسى تېخى، بولۇپمۇ، خۇسۇسەن، سەۋەب نەتىجە باغلىغۇچىسى شۇنىڭ بىلەن، نەتىجىدە، ئاشۇرما باغلىغۇچى يەنە، شۇنىڭ بىلەن بىللە، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا قاتارلىق باغلىغۇچىلاردىن كېيىن پەش قويۇلمايدۇ. مەسىلەن: تېخى بەزىلەر مەنسۇرنى، ئەكبەرنى يىقىتىمىز دېيىشىدۇ. ...جان باقىدىغانلار بارغانسېرى كۆپىيىدۇ، نەتىجىدە نۇرغۇنلىغان ئىشچىلار ئىشسىز قالىدۇ.1 بىر تۇتاش ئېلىنماي، بۆلۈپ ئېلىنغان دىئالوگلاردا بۆلۈنگەن قىسىم بىلەن ئاپتور سۆزىنىڭ ئارىسىغا پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: تازا چاتاق بولدى، دەپ گېپىنى باشلىدى دادام. 2.5.5.2 كۆپ خانىلىق سانلار تۈركۈمگە ئايرىلغاندا، ھەرقايسى تۈركۈملەر ئارىسىغا ساننىڭ يېزىلىش يۆنىلىشى بويىچە پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: 13،500 1،000،000 2.5.5.3 تەكرار كەلگەن سوئال خەۋەرلەرنىڭ ئارىسىغا پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: سەن بارامسەن، يوق؟2 جۈملىدىكىبۆلەكنىڭ ئۆزىنىڭ كەينىدىن كەلگەن تۆۋەن قاتلامدىكىبۆلەككە باغلىنىپ قېلىشىدىن ساقلىنىش زۆرۈر بولغاندا،بۆلەك پەش بىلەن ئايرىلىدۇ. مەسىلەن: ئۇزاق ئۆتمەيلا، يۇقىرىغا ئۆرلەۋاتقان تۈتۈننى كۆرۈپ قالدىم.پەش ھازىر مەتبۇئاتلىرىمىزدا ئەڭ كۆپ خاتا قوللىنىلىدىغان تىنىش بەلگىلىرىنىڭ بىرى، كومپيۇتېردا چېكىت، سوئال بەلگىسى، ئۈندەش بەلگىسى، پەش قاتارلىقلار ئالدىدا كەلگەن سۆزگە قوشۇپ، كەينىدىكى سۆزدىن بوش ئورۇن ئارقىلىق ئايرىپ قويۇلىدۇ. مۇنداق بولغاندا، يۇقىرىقى تىنىش بەلگىلەر بىلەن ئالدىنقى سۆزنىڭ سۆز بىرىكمىسىنىڭ، جۈملىنىڭ بىر گەۋدە ئىكەنلىكى ئېنىق ئىپادىلىنىدۇ. ناۋادا يۇقىرىقى تىنىش بەلگىلىرى بىلەن ئۇلارنىڭ ئالدىدا كەلگەن سۆز بوش ئورۇن ئارقىلىق ئايرىۋېتىلسە، قۇر ئايرىغاندا يۇقىرىقى تىنىش بەلگىلىرىنى كومپيۇتېر ئاپتوماتىك ئۇسۇلدا ئالدىدا كەلگەن سۆزلەردىن ئايرىۋېتىپ، ئىملا خاتالىقى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.6. يالاڭ تىرناقتەھرىريالاڭ تىرناق قوش تىرناققا نىسبەتەن رولى كىچىكرەك بولغان تىنىش بەلگىسى. جۈملىدە قوش تىرناق ئىچىدە كەلگەن كۆچۈرمە تەركىبلەر يالاڭ تىرناق ئىچىگە ئېلىنىدۇ. بۇ خۇددى پەش بىلەن چېكىتلىك پەشنىڭ قاتلام مۇناسىۋىتىنى ئىپادىلىگىنىگە ئوخشاش، كۆچۈرمە تەركىبلەرنىڭ قاتلام مۇناسىۋىتىنى ئىپادىلەيدۇ. مەسىلەن: مەن تۈن تىۋىشلىرى نىڭ تىل ئالاھىدىلىكى دېگەن ماقالىنى 2000 يىلى يازغان.7. قوش تىرناقتەھرىرقوش تىرناق كۆچۈرمە تەركىبلەرنى ئاپتور سۆزىدىن ئايرىپ كۆرسىتىدىغان بەلگە. ئۇنىڭ رولى يالاڭ تىرناقتىن چوڭراق. جۈملىدە كەلگەن بارلىق كۆچۈرمە تەركىبلەر، جۈملىدىن كىتاب، گېزىت ژۇرنال ناملىرى، ماۋزۇ... قاتارلىقلار قوش تىرناق ئىچىگە ئېلىنىدۇ. 2.7.1 دېمەك پېئىلى ئارقىلىق تۈزۈلگەن بىرىكمىلەردە قوش تىرناق مۇنداق قوللىنىلىدۇ. 2.7.1.1 راي فورمىسىدا كەلگەن دېمەك پېئىلىنىڭ ئالدىدىكى تەركىب دائىم قوش تىرناققا ئېلىنىدۇ. مەسىلەن: ... چۈشەندۈرۈپ، قانۇنغا خىلاپ كېلىدىغان ھەرقانداق تەدبىرنى قوللانمىسىڭىز! دېدىم. 2.7.1.2 ئەگەر دېمەك پېئىلى پ قوشۇمچىسى بىلەن تۈرلىنىپ، رەۋىشداش بىرىكمىسىنى ھاسىل قىلسا، مەيلىق كۆچۈرمە تەركىبلىكى ئېنىق نەقىل بولسۇن، مەيلى تەخمىنىي كۆچۈرمە بولسۇن، ئوخشاشلا قوش تىرناققا ئېلىنىدۇ. مەسىلەن: ھوقۇق قولىمىزدا دەپ شاپائەت بىلەن ئاداۋەتنى ئارىلاشتۇرۇۋەتمەيلى. مەيلى راي فورمىسىدا كەلگەن دېمەك پېئىلىنىڭ ئالدىدىكى كۆچۈرمە تەركىب بولسۇن، مەيلى دەپ رەۋىشدىشى ئارقىلىق ھاسىل قىلىنغان كۆچۈرمە تەركىب بولسۇن، دىئالوگ سۈپىتىدە ئېلىنغان بولسا، قوش تىرناققا ئېلىنمايدۇ، كۆچۈرمە تەركىبتىن كېيىن پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: ئۆتكەندە يازغان دوكلاتىڭىزنى زادى كىمگە بەرگەنىدىڭىز، دەپ سورىغىنىمدا، بىچارە خوتۇننىڭ كۆزلىرىگە ياش كەلدى. 2.7.1.3 دېگەن سۈپەتدىشى جۈملىدە تەكىتلەش مەنىسىدە كەلمىسە، ئۇنىڭ ئالدىدىكى كۆچۈرمە تەركىب قوش تىرناققا ئېلىنىدۇ. مەسىلەن: ئۇيقۇلۇقتا دەسلەپ مېڭەمگە ئوت كەتكەن ئوخشايدۇ دېگەن ئوي كەلدى.ئەگەر دەپ رەۋىشدىشى بىلەن دېگەن سۈپەتدىشىنىڭ ئالدىدا كەلگەن كۆچۈرمە تەركىبنىڭ خەۋىرى ئالدىدا چۈشۈم كېلىشتە كەلگەن سۆز بولسا، مۇنداق كۆچۈرمە تەركىب قوش تىرناققا ئېلىنمايدۇ. چۈنكى، چۈشۈم كېلىشتە كەلگەن سۆز ئەمەلىيەتتە كۆچۈرمە تەركىبتىكى خەۋەرنىڭ ئىگىسى بولۇپ، مۇنداق كۆچۈرمە تەركىب بىر پۈتۈنلۈكى بۇزۇلغان كۆچۈرمە تەركىب ھېسابلىنىدۇ. مەسىلەن: يېقىن ئەتراپتىكى دېھقانلار سادىقنى كەپتۇ دەپ ئاڭلاپ... مەن سېنى ئادەتتىكلى بىر مۇئەللىم دەپ يۈرۈپتىمەن. 2.7.1.4 دەپ، دېگەن سۆزلىرىنىڭ ئالدىدا كەلگەن خاس ئىسىم، ئۈندەش سۆز، قاراتما سۆز قاتارلىق ئاتاش كۆچۈرمىلەر قوش تىرناققا ئېلىنىدۇ. مەسىلەن: ئارتىس دېسىلا ئەخلاقى يامان دەپ قارىساق بولمايدۇ. 2.7.1.5 قاتلاملىق كۆچۈرمىلەردە دېمەك پېئىلى ئارقىلىق تۈزۈلگەن بىرىكمىنىڭ تۆۋەن قاتلامدىكىسى يالاڭ تىرناققا، يۇقىرى قاتلامدىكىسى قوش تىرناققا ئېلىنىدۇ. مەسىلەن: ئۇ بىلىمگە بېرىلىڭ، لېكىن ئۆزىڭىزنى چەبدەس تۇتۇڭ، ناپولېئوننىڭ پاسكىنا كىيىمىڭنى ئۆيگە مۆكۈنىۋېلىپ يۇغىن دېگەن سۆزى ئۆز ئەيىبىڭنى سازايى قىلما دېگەن مەنىدە ئېيتىلغان دېگەنىدى. 2.7.1.6 سۆزلەش، ئېيتىش، كۆزدە تۇتۇش مەنىلىرىدىكى دەپ رەېىشدىشىنىڭ ئالدىدا كەلگەن يۆنىلىش كېلىش ۋە چۈشۈم كېلىش بىلەن تۈرلەنگەن سۆز بىرىكمىلىرى قوش تىرناققا ئېلىنمايدۇ. مەسىلەن: سىزمۇ مېنى دەپ خاپىلىق تارتتىڭىز. بۇنى رەھبەرلىككە دەپ بېقىش كېرەك.تۈس مەنىسىدە كەلگەن دېمەك پېئىلىدىن ئالدىنقى تەركىبلەر قوش تىرناققا ئېلىنمايدۇ. مەسىلەن: قىرىق ياشقا كىرىپ قالاي دېدىم.دېمەك پېئىلى ئارقىلىىق تۈزۈلگەن تۇراقلىق بىرىكمىلەر ياكى ئەسلى مەنىسىدىن يۆتكەلگەن دېمەك پېئىلىنىڭ ئالدىدا كەلگەن تەركىبلەر قوش تىرناققا ئېلىنمايدۇ. مەسىلەن: ئەتە ئۆيدىكىلەرگە نېمە دەپ تېلېفۇن بېرىشنى بىلمەيتتىم.جۈملىدە ئاتاپ كۆرسىتىلگەن ۋە ئەسلى مەنىسىدە ئىشلىتىلمىگەن تەركىبلەر قوش تىرناق ئىچىگە ئېلىنىدۇ. مەسىلەن: پەقەت سذ سۆزىگىلا ئۈچىنچى شەخستە سع قوشۇلماي يع قوشۇلىدۇ.جۈملىدىكى مۇھىم ھۆججەت، ئەسەرلەر، ماقالە، گېزىت ژۇرنال ناملىرى قوش تىرناق ئىچىگە ئېلىنىدۇ. مەسىلەن: قۇرۇلتايدا مىللىي تېررىتورىيىلىك ئاپتونومىيە قانۇنى غا تۈزىتىش كىرگۈزۈلدى.ئىدارە، جەمئىيەت، زاۋۇت، كان، كارخانا، سودا دۇكانلىرى، يول، تاۋار ماركىلىرى قاتارلىقلاردا ئاتاپ قويۇلغان ناملار كۆچۈرمە تەركىب ھېسابلىنىپ، قوش تىرناق ئىچىگە ئېلىنىدۇ. مەسىلەن: ئارمان شىركىتى دوستلۇق سودا سارىيىئاخىرىدىكى تەركىبلەرگە نىسبەتەن ئېنىقلىغۇچىلىقى ئېنىق بولغان تەركىبلەر قوش تىرناققا ئېلىنمايدۇ. مەسىلەن: دۆڭكۆۋرۈك بازىرىتارىخىي ۋەقە، بايرام، مۇھىم مەجلىس ياكى يىغىلىشلارغا قويۇلغان ناملار قوش تىرناق ئىچىگە ئېلىنىدۇ. مەسىلەن:1 ماي خەلقئارا ئەمگەكچىلەر بايرىمىتىرناق ئىزاھ بەلگىسىدۇر. ئۇنىڭ ئىشلىتىلىش ئورنى مۇنداق:جۈملىدە مەلۇم جۈملە بۆلىكىنى تولۇقلاش، ئىزاھلاش ياكى شەرھلەش مەنىسىدە كەلگەن تەركىبلەر تىرناق ئىچىگە ئېلىنىدۇ. مەسىلەن: ئۇ يەتتە گەز نەش مېترغا يېقىن رەخت سېتىۋالدى. ل. مۇتەللىپ 1922 1945 تالانتلىق شائىر.سەھنە ئەسەرلىرىدە ئاپتورنىڭ پېرسۇناژلارنىڭ ھەرىكىتى، كەيپىياتى توغرىسىدا بەرگگن ئىلاۋىلىرى تىرناق ئىچىگە ئېلىنىدۇ. مەسىلەن: زورىخان: ئاڭلىماسقا سېلىپ نۇرۇم، چاي قاينىدىمىكىن، چىقىپ باققىنا. نۇرۇم باغقا چىقىدۇنەقىل كەلتۈرۈلگەن مىسالغا ئۇلاپلا ئۇنىڭ ئېلىنغان جايىنى كۆرسەتكەندەە، ئاپتور ۋە كىتاب نامى تىرناق ئىچىگە ئېلىنىدۇ. مەسىلەن: يىللار مەيدەڭنى تۇتۇپ قاقاھلاپ كۈلمە.ل. مۇتەللىپ: يىللارغا جاۋابقوش تىرناق، يالاڭ تىرناق ۋە تىرناق كومپيۇتېردا تىرناق سىرتىدىكى سۆزلەردىن بوش ئورۇن ئارقىلىق ئايرىلىپ، تىرناق ئىچىدىكى سۆزلەر بىلەن قوشۇپ يېزىلىدۇ. مۇنداق بولغاندا تىرناق بىلەن سۆزلەرنىڭ بىر گەۋدە سۈپىتىدە كۆچۈرۈلۈشىگە قولايلىق بولىدۇ.سىزىقچە ئاساسەن يېرىم قوشۇپ يېزىش بەلگىسىدۇر. ئۇنىڭ قويۇلىدىغان ئورنى مۇنداق:جۈپ سۆزلەرنىڭ ئارىسىغا ۋە سۆزلەرگە قوشۇلۇپ يېزىلمايدىغان ئۇلارنمىلارنىڭ ئالدىغا قويۇلىدۇ. مەسىلەن: بالا قازا، پۇت قول، ئېگىز پەس تازا ۋاقتىدا كەلدىڭ دە.سۆزلەر قۇردىن قۇرغا بوغۇمدىن ئايرىپ كۆچۈرۈلگەندە، ئايرىلغان بوغۇمدىن كېيىن قويۇلىدۇ. مەسىلەن: تىر تەرەرەقەم بىلەن ئىپادىلەنگەن دەرىجە سانلاردىن كېيىن قويۇلىدۇ. بۇ سىزىقچە دەرىجە سان قوشۇمچىسى نچى، ىنچى نىڭ رولىنى ئۆتەيدۇ. مەسىلەن: قىزىم 6 سىنىپتا ئوقۇيدۇ.تىلشۇناسلىققا دائىر تېكىستلاردا پېئىلنىڭ بۇيرۇق شەكلى، قوشۇمچىلار كۆرسىتىلگەندە، پېئىلنىڭ بۇيرۇق شەكلى يەنى يىلتىز ياكى تومۇر دىن كېيىن، سۆز ئارقا قوشۇمچىلارنىڭ ئالدىدىن، سۆز ئالدى قوشۇمچىلارنىڭ كەينىدىن قويۇلىدۇ. بۇ تىلشۇناسلىقتىكى بىر شەرتلىك بەلگە. مەسىلەن: كە چان لىق بە ناكومپيۇتېردا سىزىقچە ئالدىدىكى سۆزگە قوشۇپ يېزىلىدۇ، جۈپ سۆزلەرگە قويۇلغاندىمۇ، ئالدىدىكى سۆز بىلەن بىر گەۋدە قىلىنىپ، ئارقىدىكى سۆز بىلەن بوش ئورۇن ئارقىلىق ئايرىلىپ قويۇلىدۇ.سىزىقنىڭ رولى ئاساسەن تىرناققا ئوخشاپ كېتىدۇ. ئۇ كۆپىنچە ئىزاھ، بايان، چەك مەنىلىرىنى ئىپادىلەش ئۈچۈن قوللىنىلىدۇ. سىزىق ئىشلىتىلىدىغان ئورنى مۇنداق.جۈملىدە بىر خىل گرامماتىكىلىق شەكىلدە كەلگەن ئىزاھلىغۇچى بىەن ئىزاھلانغۇچىنىڭ ئوتتۇرىسىغا قويۇلىدۇ. مەسىلەن: بۇ مەكتەپتە شىنجاڭ ئۇنۇۋېرسىتېتىدا 20 مىڭدىن ئارتۇق ئوقۇغۇچى بار.ئومۇملاشتۇرغۇچى سۆز بىلەن ئومۇملاشتۇرۇلغان تەڭداش تەركىبلەر ئارىسىغا قويۇلىدۇ. مەسىلەن: تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىدە ھەر خىل پائالىيەتلەر يۈگۈرۈش، سەكرەش، گىمناستىكا، توپ تۈرلىرى قاتارلىقلار بار.زامان ۋە ماكان مەنىلىرىنى ئىپادىلەيدىغان ئىككى سۆز ياكى ساننىڭ ئارىسىغا قويۇلۇپ، ؤة، ھەم مەنىلىرىنى، شۇنىڭدەك، ...دىن، ...تىن مەنىلىرىنى ئىپادىلەيدۇ. مەسىلەن: مەن 1985 1990 يىللىرى ئۇنىۋېرسىتېتتا ئوقۇغان.ئەدەبىي ئەسەرلەردىكى دىئالوگلارنىڭ ئالدى ۋە كەينىگە قويۇلىدۇ بەزى ھاللاردا ئالدىغىلا قويۇلۇپ، ئاپتور سۆزى بىلەن دىئالوگ ئارىسىغا پەش قويۇلىدۇ. مەسىلەن: بۈگۈنكىدەك ئىىسىق بولسا ئۆرۈك تازا پىشىدۇ، دېدى ئۇ. بىراق كۈننىڭ شۇنچە تەپتىدە سىز تېخىچە غورا ئىكەنسىز، ـــ دېدى باھار كۈلۈپ.سىزىق كومپيۇتېردا ئالدىدىكى ۋە كەينىدىكى سۆزلەردىن بوش ئورۇن ئارقىلىق ئايرىپ قويۇلسا، تېخىمۇ كۆركەم چىقىدۇ.11. قوش چېكىتتەھرىرقوش چېكىت ئاساسەن بايان بەلگىسىدۇر. ئۇ تۆۋەندىكى ئورۇنلاردا قوللىنىلىدۇ.مۇستەقىل سىنتاكسىسلىق قۇرۇلمىلارنىڭ كېيىنكى قىسمى ئالدىنقى قىسمىنىڭ پۈتۈن مەزمۇنىنى ياكى بىرەر تەركىبىنى تولۇقلاپ، شەرھلەپ كەلسە، ئالدىنقى قىسمىدىن كېيىن قويۇلىدۇ. مەسىلەن: ئۇ ئالدىرىماي ھېكايىسىنى باشلىدى: سىنتەبىرنىڭ ھاۋا ئوچۇق بىر كۈنى ئىدى...ھۆرمەت تەرقىسىدە ئېيتىلغان قاراتما سۆزدىن كېيىن قويۇلىدۇ، مۇنداق قاراتما سۆز كۆپىنچە خەت ئالاقىلەردە، تەكلىپنامىلەردە ئۇچرايدۇ. مەسىلەن: ھۆرمەتلىك مىرزا جالال:سىزنى شەنبە كەچتە سەردار رېستۇرانىغا چايغا تەكلىپ قىلىمىز.ھۆرمەت بىلەن: چېسلاسەھنە ئەسەرلىرىدە دىئالوگلارنىڭ ئالدىدا كەلگەن پېرسۇناژلارنىڭ ئىسمى ياكى ئىسمى ئورنىدا كەلگەن سۆزلەرنىدىن كېيىن قويۇلىدۇ. بۇمۇ بايان مەنىسىنى ئىپادىلەيدۇ. مەسىلەن: ئىدارە باشلىقى: ھەممە تەييارلىقلار پۈتتىمۇ؟بىرەر مەسىلىنى ئىسپاتلاش ئۈچۈن قۇر بېشىدىن ئېلىنغان جۈملىلەرنىڭ ئالدىدا كەلگەن مەسىلەن سۆزى ياكى ئۇنىڭ قىسقارتىلمىسىدىن كېيىن قويۇلىدۇ. مىسال قىسقارتىلدىئاپتورنىڭ ئىسىم فامىلىسى بىلەن ئەسىرى بىللە كۆرسىتىلگەندە، ئىسىم فامىلىدىن كېيىن قويۇلىدۇ. مەسىلەن: زوردۇن سابىر: ئانا يۇرتتۈرلۈك ئۇسۇل ھالەتلىرىدىن كېيىنكى جۈملە دىئالوگ سۈپىتىدە قۇر بېشىدىن باشلانسا، ياكى قۇر بېشىدىن باشلانمىسىمۇ، قوش تىرناق ئىچىگە ئېلىنسا، مەزكۇر ھالەتلەردىن كېيىن قويۇلىدۇ. مەسىلەن: خوشياقمىغان ھالدا: بوپتۇ، مەيلىڭىز دېدى. ئاتىسى رازىلىق بەرمەي: سەۋر قىل، كېلەر يىلى ئۆزۈم مەككىگە بارىمەن، شۇ چاغدا سېنىمۇ بىللە ئېلىپ باراي دەپتۇ.12. كۆپ چېكىتتەھرىركۆپ چېكىت قىسقارتىش بەلگىسىدۇر. ئۇيغۇر تىلىدا كۆپ چېكىت ئۈچ چېكىتنى قاتار قويۇش بىلەن ئىپادىلىنىدۇ. ئۇنىڭ قوللىنىلىش ئورنى مۇنداق:جۈملىدە قىسقارتىلغان تەركىبلەر ئورنىغا، نۇتۇقتا سۈكۈت ئىپادىلەنگەن ئورۇنغا قويۇلىدۇ. مەسىلەن: ئىككىسى چاي ئىچكەچ پاراڭغا چۈشۈپ كەتتى... قىسقارتىلغان تەركىب ئورنىدا پاتەمخان: ... سۈكۈت ئورنىدانۇتۇقتا سۆزنىڭ ئۈزۈلۈپ ئۈزۈلۈپ تەلەپپۇز قىلىنغانلىقىنى ياكى مەلۇم سوزۇق تاۋۇشنىڭ ئادەتتىكىدىن سوزۇپراق تەلەپپۇز قىلىنغانلىقىنى ئىپادىلەش ئۈچۈن قويۇلىدۇ. مەسىلەن: ئامانقۇل سەپەرقۇلغا قاراپ: را... زع... بول... ئاكا! دېدى دة، كۆزىنى يۇمدى. رۇستە... م، ھەي، رۇستە... م، مەيەرگە كەل.قوش چېكىت ۋە كۆپ چېكىت كومپيۇتېردا ئالدىدىكى سۆزگە قوشۇپ يېزىلىدۇ ۋە ئارقىدىكى سۆزدىن بوش ئورۇن ئارقىلىق ئايرىلىدۇ.ئاپتورى: ئابدۇخالىق ئۇيغۇربۇ ئۆلۈمدىن ئۆزەڭنى قۇتقازمىساڭ،ئۆلىسەن ئارماندا، بىر كۈن يوق ئىلاج.ھېلىمۇ جانسىزغا ئوخشايدۇ تېنىڭ،شۇڭا يوقمۇ ئانچە ئۆلۈمدىن غېمىڭ؟چاقىرسام قىمىرلىمايلا ياتىسەن،ئويغانماي ئۆلمەكچىمۇ سەن شۇ پېتىڭ؟كۆزۈڭنى يوغان ئېچىپ ئەتراپقا باق،ئۆز ئىستىقبالىڭ ھەققىدە ئويلان ئۇزاق.كەتسە قولدىن بۇ غەنىمەت، پۇرسىتى،كىلەچەك ئىشىڭ چاتاق، ئىشىڭ چاتاق.ئېچىنار كۆڭلۈم ساڭا، ھەي ئۇيغۇرۇم،سەبدىشىم، قىرىندىشىم، بىر تۇققۇنۇم.كۆيۈنۈپ ھالىڭغا ئويغاتسام سېنى،ئاڭلىمايسەن زادى، نېمە بولغىنىڭ؟!كېلىدۇ بىر كۈن پۇشايمان قىلىسەن،تەكتىگە گەپنىڭ شۇ چاغدا يېتىسەن.خەپ دېسەڭ شۇ چاغدا ئۈلگۈرمەي قالۇر،شۇندا، ئۇيغۇر، سۆزىگە تەن بېرىسەن.رەسمى بولمىغان، ئەمما توردا كىشىلەر تەرىپىدىن ئىشلىتىلىۋاتقان يېزىق:ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى : ,, , .قازاقىستان ۋە قىرغىزىستاندا ياشاپ كېلىۋاتقان ئۇيغۇرلارنىڭ ئىشلىتىۋاتقان رەسمى يېزىقى:ئۇيغۇر سىلاۋىيان يېزىقى : 1921 , ., , , , , . ,, , .! , , ! , ! , , ,. , ? , ? , . , , . , ,, , . , , ?! . . ,, , .:...?ئۇيغۇرتىلى153256 دىن ئېرىشكەن 28 يانۋار 2022, 12:43بۇ بەتنى 28 يانۋار 2022 ئاخىرقى قېتىم 12:43 دا ئۆزگەرتكەن. |
خىتايدا تارقالغان يۇقۇملۇق كېسەلنىڭ يېڭى تۈرلۈك ۋىرۇس ئىكەنلىكى ئېنىقلاندىنيۇيورك ۋاقىت گېزىتىنىڭ خەۋىرىگە ئاساسلانغاندا، خىتايدا بايقالغان يۇقۇملۇق كېسەلنى يېڭى تىپتىكى بىر خىل ۋىرۇسنىڭ كەلتۈرۈپ چىقارغانلىقى دەلىللەنگەن.يېقىندا خىتاينىڭ ۋۇخەن شەھىرىدە 50تىن ئارتۇق كىشى نامەلۇم بىر خىل كېسەللىك بىلەن يۇقۇملانغانلىقى ئاشكارىلانغاندىن كېيىن، خىتايدا جىددىيچىلىك ۋەزىيىتى كۆرۈلگەن. دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتىمۇ بۇ ۋەقەگە دىققەت قىلغان. دەسلەپكى تەكشۈرۈش ئارقىلىق بۇنىڭ سارىس كېسىلى ئەمەسلىكى ئېنىقلانغان.خىتاي سەھىيە تارماقلىرى ئالاقىدار تەكشۈرۈشلەردىن كېيىن بۇ كېسەللىكنىڭ بۇرۇن بايقىلىپ باقمىغان يېڭى بىر خىل تاجىسىمان ۋىرۇس سەۋەبلىك كېلىپ چىققانلىقىنى ئېلان قىلغان. ئالاقىدار خادىملار بۇ خىل ۋىرۇسنىڭ باشقا ۋىرۇسلارغا ئوخشىمايدىغانلىقىنى، تېخىمۇ ئىچكىرىلەپ تەكشۈرۈشكە موھتاج ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن.ھازىرچە بۇ كېسەللىكنىڭ كىشىلەرگە ئاسان يۇقىدىغانلىقى دەلىللەنمىگەن، شۇنداقلا ئۆلۈش ئەھۋالىنى كەلتۈرۈپ چىقارمىغان. ئەمما بۇ ۋىرۇسنىڭ 2000يىلى 700دىن ئارتۇق كىشىنىڭ ئۆلۈشىگە سەۋەب بولغان سارىس كېسىلى بىلەن ئوخشاش رايوندىن تارقىلىشى سەھىيە خادىملىرىنىڭ دىققىتىنى قوزغىغان.بۇ خەۋەر 79 قېتىم كۆرۈلدى |
ئامېرىكا پرېزدېنتى ترامپ دۈشەنبە كۈنى رۇسىيەنىڭ ئامېرىكىدا تۇرۇشلۇق 60 نەپەر دىپلوماتىنى چېگرىدىن قوغلاپ چىقىرىشقا بۇيرۇق چۈشۈردى. پرېزدېنت ترامپ ئەنگىلىيەدە پاناھلىنىۋاتقان بىر سابىق رۇسىيە جاسۇسىنى زەھەرلەش ۋەقەسىدە رۇسىيەنىڭ قولى بارلىقىغا دائىر كۈچلىك گۇمانلار سەۋەبلىك بۇ قارارنى ئالغان.ب ب س نىڭ خەۋەر قىلىشىچە، ئامېرىكا بىلەن تەڭ گېرمانىيە، فرانسىيە، ئۇكرائىنا قاتارلىق ياۋروپادىكى 14 دۆلەتمۇ رۇسىيە دىپلوماتلىرىنى قوغداپ چىقىرىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن. ياۋروپا ئىتتىپاقىنىڭ رەھبەرلىرى ئۆتكەن ھەپتە ئەنگىلىيەدە پاناھلىنىۋاتقان سابىق رۇسىيە جاسۇسى سېرگېي سكىرىپال ۋە ئۇنىڭ قىزىنى زەھەرلەش ۋەقەسىنى رۇسىيەنىڭ كەلتۈرۈپ چىقارغانلىقىدا ئورتاق پىكىر ھاسىل قىلغان ئىدى. ئامېرىكا دۆلەت ئىشلىرى مىنىستىرلىقى دۈشەنبە كۈنى بايانات ئېلان قىلىپ، 4مارت كۈنى سالىسبۇرىدا رۇسىيە ھەربى ئىشلاردا قوللىنىدىغان نەرۋى ۋىروسىنى ئىشلىتىپ، بىر ئەنگىلىيە پۇقراسى ۋە ئۇنىڭ قىزىنى ئۆلتۈرۈشكە ئۇرۇندى، دەپ كۆرسەتكەن. باياناتتا يەنە بۇ ھۇجۇم بىزنىڭ ئىتتىپاقدىشىمىز ئەنگىلىيەدە سانسىزلىغان بىگۇناھ كىشىلەرنىڭ ھاياتىغا خەۋپ يەتكۈزدى، دىيىلگەن. 4مارت ئەنگلىيەنىڭ سالىسبۇرىي بازىرىدا يۈز بەرگەن بۇ ۋەقەدە سېرگېي سكرىپال، ئۇنىڭ قىزى ۋە بىر نەپەر ساقچى ئېغىر زەخمىلەنگەن ئىدى.ئامېرىكا دۆلەت ئىشلىرى مىنىستىرلىقىنىڭ باياناتىدا بۇ ھۇجۇمنىڭ خىمىيەلىك قوراللارنى چەكلەش ئەھدىنامىسى ۋە خەلقئارا قانۇنغا قىلىنغان قورقۇنچلۇق بۇزغۇنچىلىق، ئىكەنلىكى تەكىتلەندى. لېكىن رۇسىيە ئۆزىنىڭ بۇ ۋەقەدە قولى بارلىقىنى ئىزچىل رەت قىلىپ كەلمەكتە. دۈشەنبە كۈنى رۇسىيە پرېزدېنتىنىڭ باياناتچىسى دىمىترى پېسكوف، ھەر قايسىي دۆلەتلەر بىلەن بولغان مۇناسىۋەتلىرىنى كۆزدىن كەچۈرىدىغانلىقى ۋە ئەھۋالغا قاراپ قەدەم باسىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.ئامېرىكا پرېزدېنتى ترامپ دۈشەنبە كۈنى رۇسىيەنىڭ ئامېرىكىدا تۇرۇشلۇق 60 نەپەر دىپلوماتىنى چېگرىدىن قوغلاپ چىقىرىشقا بۇيرۇق چۈشۈردى. پرېزدېنت ترامپ ئەنگىلىيەدە پاناھلىنىۋاتقان بىر سابىق رۇسىيە جاسۇسىنى زەھەرلەش ۋەقەسىدە رۇسىيەنىڭ قولى بارلىقىغا دائىر كۈچلىك گۇمانلار سەۋەبلىك بۇ قارارنى ئالغان. ب ب س نىڭ خەۋەر قىلىشىچە، ئامېرىكا بىلەن تەڭ گېرمانىيە، فرانسىيە، ئۇكرائىنا قاتارلىق ياۋروپادىكى 14 دۆلەتمۇ رۇسىيە دىپلوماتلىرىنى قوغداپ چىقىرىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن. ياۋروپا ئىتتىپاقىنىڭ رەھبەرلىرى ئۆتكەن ھەپتە ئەنگىلىيەدە پاناھلىنىۋاتقان سابىق رۇسىيە جاسۇسى سېرگېي سكىرىپال ۋە ئۇنىڭ قىزىنى زەھەرلەش ۋەقەسىنى رۇسىيەنىڭ كەلتۈرۈپ چىقارغانلىقىدا ئورتاق پىكىر ھاسىل قىلغان ئىدى. ئامېرىكا دۆلەت ئىشلىرى مىنىستىرلىقى دۈشەنبە كۈنى بايانات ئېلان قىلىپ، 4مارت كۈنى سالىسبۇرىدا رۇسىيە ھەربى ئىشلاردا قوللىنىدىغان نەرۋى ۋىروسىنى ئىشلىتىپ، بىر ئەنگىلىيە پۇقراسى ۋە ئۇنىڭ قىزىنى ئۆلتۈرۈشكە ئۇرۇندى، دەپ كۆرسەتكەن. باياناتتا يەنە بۇ ھۇجۇم بىزنىڭ ئىتتىپاقدىشىمىز ئەنگىلىيەدە سانسىزلىغان بىگۇناھ كىشىلەرنىڭ ھاياتىغا خەۋپ يەتكۈزدى، دىيىلگەن. 4مارت ئەنگلىيەنىڭ سالىسبۇرىي بازىرىدا يۈز بەرگەن بۇ ۋەقەدە سېرگېي سكرىپال، ئۇنىڭ قىزى ۋە بىر نەپەر ساقچى ئېغىر زەخمىلەنگەن ئىدى. ئامېرىكا دۆلەت ئىشلىرى مىنىستىرلىقىنىڭ باياناتىدا بۇ ھۇجۇمنىڭ خىمىيەلىك قوراللارنى چەكلەش ئەھدىنامىسى ۋە خەلقئارا قانۇنغا قىلىنغان قورقۇنچلۇق بۇزغۇنچىلىق، ئىكەنلىكى تەكىتلەندى. لېكىن رۇسىيە ئۆزىنىڭ بۇ ۋەقەدە قولى بارلىقىنى ئىزچىل رەت قىلىپ كەلمەكتە. دۈشەنبە كۈنى رۇسىيە پرېزدېنتىنىڭ باياناتچىسى دىمىترى پېسكوف، ھەر قايسىي دۆلەتلەر بىلەن بولغان مۇناسىۋەتلىرىنى كۆزدىن كەچۈرىدىغانلىقى ۋە ئەھۋالغا قاراپ قەدەم باسىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.دېپلومات ژۇرنىلىدا مۇنەۋۋەر ئابدۇللانىڭ ئۇيغۇرلار ۋە خىتايدىكى كورۇنا ۋىرۇسى ناملىق ماقالىسى ئېلان قىلىندى |
رەسەيدىڭ مەنبىلەمدىگى قازاقتىڭ تۇبىنە جەتەدىدەپ جاتىر 5779 17 پىكىر 9 تامىز, 2018 ساعات 09:44قازاقستاندىق باق قازىر قارىشتاپ دامىپ جاتىرمىز دەپ ۇرانداتۋىن ءبىرجولا قويدى. ەلدىڭ ەكونوميكالىق جاعدايىنا قاتىستى مۇلدەم جاق اشپايتىن ىندەتكە شالدىقتىق. دوللاردىڭ باعاسى شارىقتاعان سوڭعى اپتادا ءتىپتى تۇك بولماعانداي بەيقام وتىرۋىمىز قالاي؟ قازاقستاندىق ۆاليۋتا جاڭا انتيرەكورد ورناتىپ، 1 دوللاردىڭ قۇنى 355 تەڭگەگە جەتكەندە ءلامميم دەمەي وتىرعان ەلدىڭ ەرتەڭى بار ما؟ بىزدە ەكونوميكالىق ديۆەرسيا باستالىپ كەتكەن جوق پا؟الدىمەن ەكونوميكالىق ديۆەرسياعا ازكەم انىقتاما بەرە كەتەيىك. ديۆەرسيا دەگەنىڭىز قارسىلاستىڭ تىلىنداعى اسكەري، ونەركاسىپ جانە باسقا نىسانداردى ىستەن شىعارۋ، اسكەرلەردى باسقارۋعا كەدەرگى جاساۋ، كوممۋنيكاتسياسىن بۇزۋ، ادام كۇشى مەن اسكەري تەحنيكانى جويۋ ماقساتىنا ساي قيمىل جاسايتىن جەكە ادامدار توبى. ديۆەرسيا تىكەلەي شىعىن كەلتىرۋمەن كاتار قارسىلاستىن جەكە قۇرامىنىڭ مورالدىقپسيحولوگيالىق جاعدايىنا جاعىمسىز اسەر ەتەدى. قازىر ەكونوميكالىق تۇرعىدا قازاقتى ءبىرجولا تۇرالاتىپ، كورشى ەلدەرگە كىرىپتارلىقتى ارتىرۋ جۇمىسى استىرتىن جۇرگىزىلىپ جاتقانداي كورىنەدى.قارجى جانە ەكونوميست مامانداردىڭ پايىمداۋىنشا، جاقىن كۇندەرى دوللار قۇنى تەڭگەگە شاققاندا 380گە ءبىراق جەتۋى مۇمكىن.دوللار 380 تەڭگەگە وزگەرگەنى نەنى وزگەرتەدى؟كۇندەلىكتى تۇتىناتىن تاۋارىڭىز قىمباتتايدى.كيەتىن كيىمىڭىزدىڭ باعاسى اسپاندايدى.كومۋنالدىق قىزمەت تۇرلەرى ءنىڭ باعاسى شارىقتايدى.ال، ءسىزدىڭ زەينەتاقىڭىز، جالاقىڭىز، مەملەكەتتەن الاتىن الەۋمەتتىك كومەكتەرىڭىز سول باياعى قالپىندا قالادى.ءبىز ساياسي ساعىمدارعا كەلگەندە قازاقتى تىلدەۋ، ۇلتتىق قۇندىلىقتارعا ءتيىسۋ سەكىلدى شۋشۋ ەتىپ اۋىزدىعا ءسوز بەرمەيمىز. ال، بۇل تۇستا قالتامىزداعى اقشا وزگەلەردىڭ ۋىسىنا كەتىپ جاتادى. ءبىزدىڭ عانا ەمەس، مەملەكەتتىڭ بار بايلىعى تالانتاراجىعا ءتۇسىپ ءبىتتى.دوللار باعامى قىسقامەرزىمدە الەمدىك مۇناي باعاسىنىڭ تومەندەۋىن جانە قازاقستاننان اقشقا جونەلتىلەتىن ۋرانعا باج سالىعىنىڭ ەنگىزىلۋىن كۇتۋ اياسىندا قىمباتتاۋى مۇمكىن، دەپ ەسەپتەيدى ساراپشىسى يۆان مارچەن.ۋرانعا باج سالىعى نەگە سالىنادى؟ مۇحتار جاكىشوۆ قازاتومپروم باسشىسى بولىپ تۇرعان كەزدە ەلىمىزدىڭ ۋران وندىرىسىندەگى رەسەيلىكتەردىڭ ۇلەسىن ازايتىپ، ءبىرجولا تاۋەلسىز ەكونوميكالىق ساياسات جۇرگىزۋدى قالادى. شەتەلدىك الپاۋىت ۋران وندىرۋشىلەردىڭ كومەگىمەن دەربەس دامۋ جولىنا تۇسكەن تۇستا سوتتالىپ، اباقتىدان ءبىراق شىقتى.قاماۋعا الىناردان ءتورت اي بۇرىن، 2008 جىلدىڭ قاڭتارىندا مۇحتار جاكىشەۆ ءوزى باسقاراتىن قازاتومونەركاسىبى ۇلتتىق كومپانياسى 2010 جىلى ۋران ءوندىرىسى جونىنەن كانادا مەن اۆستراليانى ارتتا قالدىرىپ، الەمدە ءبىرىنشى ورىنعا شىعاتىنىن مالىمدەگەن ەدى. الايدا 2011 جىلى رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ ۋران قورى مەن ءوندىرىسى جونىنەن روساتومپروم الەمدە العاشقى ورىنعا شىقتى دەگەن ءسوزى جاعدايدىڭ ءبىرشاما وزگەرگەنىن كورسەتتى ازاتتىق.جاكىشوۆ قامالعاننان كەيىن ءبىز ۋران ءوندىرۋ ءىسىن رەسەيدىڭ تىزگىنىنە ءبىرجولا ۇستاتا سالدىق. اقش قازىر رەسەيگە قاراتا سانكتسياسوققىلارىن توپەلەتىپ جاتىر. سول سوقىلاردىڭ ءبىرى ونسىز دا مۇرتتاي ۇشۋعا دايىن وتىرعان قازاققا كەپ ءتيدى.رەسەيدىڭ الەمدىك ساياساتتاعى مەنبىلەمدىگى ارقانىڭ توسىندەگى مال باعىپ جۇرگەن قارا شالدىڭ قالتاسىنان اقشا ۇرلاپ جاتىر.رەسەيدىڭ الەمدىك ساياساتتاعى مەنبىلەمدىگى شىمكەنتتەگى قارا ديقاننىڭ ەگىسىن جيناپ الۋىنا كەدەرگىسىن تيگىزىپ وتىر.قازاقستانداعى ءار زەينەتكەر رەسەي ءۇشىن زەينەتاقىسىن شىعىنداۋعا مىندەتتى.نەگە، ءبىز وسىنداي قاراپايىم تەڭدەۋلەردى شەشە المايتىن ەلگە اينالدىق؟ ءتۇسىنۋ قيىن... |
ادەبيەت 13 ءساۋىر، 2022كۇمانىڭ بار ما؟ءوزىنىڭ باقاي ەسەبى مەن قۋ قۇلقىنى ءۇشىن بىرەۋدى ناقاقتان كۇيدىرىپ، قاراۋ ءىس جاسايتىن ادامنىڭ كەنەتتەن ءوز باسىنا قارا بۇلت ءۇيىرىلىپ، ادىلەتسىزدىككە تاپ كەلسە، سول بەيباقتىڭ كوڭىل كۇيى قانداي بولادى؟ ءيا، دۇنيە كەزەك. كەشەگى زورلىقشىل ءبىر كۇندە جاپا شەگۋشى، بۇگىنگى ءالسىز، ەرتەڭ الپاۋىت بولۋى ابدەن مۇمكىن. وسىندايدا دجەك لوندوننىڭ كۇمان دەگەن اڭگىمەسىندە باياندالعان جاعداياتتار ويعا ورالا كەتەدى.سپورت 12 ءساۋىر، 2022قاراتاۋدان تۇلەپ ۇشقان قىرانقازىنالى قاراتاۋ ءوڭىرى، سىرلى سوزاق دالاسى ەلدىڭ يماندىلىعىنا ۇيىتقى بولعان اۋليەلەر مەن تالانت يەلەرىنە، ونەر تارلاندارىنا قاي كەزدە دە كەندە بولماعانى كوزىقاراقتى جاندارعا بەلگىلى. وعان اڭىزدى شەجىرەلەر مەن تاريح كۋا.رۋحانيات 11 ءساۋىر، 2022بىزدىكى نە ماقتان؟ۇلتىمىزدىڭ ۇلىلىعىن، وتكەنى مەن بۇگىنىنە وزەك بولعان بارشا قۇندىلىعىن، رۋحاني جانە ماتەريالدىق بايلىعىن، تاريحي تۇلعالارىمىزدى ايتىپ ماقتانىپ كەلەمىز. ارينە، بۇلاردىڭ بارلىعى ماقتانۋعا تۇرارلىق دۇنيەلەر، وعان ءسوز جوق. بىراق وسىلايشا قۇر ماقتانۋدان اسا الماي كەلە جاتقانىمىز بەلگىلى.ماكسيم گوركي وسىدان ءجۇز جىل وتكەن سوڭ سەنىڭ ءومىرىڭ دە اقىلعا سىيىمسىز بولىپ كورىنەدى ءالى، دەگەن ەكەن. كىمگە اقىلعا سىيىمسىز بولىپ كورىنەتىنى بەلگىلى. كەيىنگىلەرگە، ارينە.قازاقستان 31 ناۋرىز، 2022قوعامدىق كەڭەستەردىڭ جاڭا باسشىلارى تانىستىرىلدى پارتياسى جانىنداعى رەسپۋبليكالىق قوعامدىق كەڭەستەر سايلاۋالدى ۋادەلەردىڭ ورىندالۋ بارىسىنا ساپالى جانە جۇيەلى مونيتورينگ جۇرگىزۋمەن اينالىسادى. ولاردىڭ جيىندارىن الەۋمەتتىك جەلىلەردە تىكەلەي ەفيردە كورسەتۋ جوسپارلانىپ وتىر.قازاقستان 30 ناۋرىز، 2022 قوعامدىق ديالوگ الاڭى جۇمىسىن باستادى پارتياسىنىڭ قوعامدىق ساياسات ينستيتۋتى جانىنان جاڭا ديالوگ الاڭى ءوز قىزمەتىنە كىرىستى. پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ، ساراپشىلار مەن قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن العاشقى تالقىلاۋ مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋىنا جانە ارالاس سايلاۋ جۇيەسىنە كوشۋ ماسەلەسىنە ارنالدى. تالقىلاۋ الەۋمەتتىك جەلىلەردە تىكەلەي ەفيردە تاراتۋ ارقىلى ينتەراكتيۆتى فورماتتا ءوتتى.قازاقستان 29 ناۋرىز، 2022نەگىزگى ماقسات حالىقتىڭ تالاپتىلەگىنە قۇلاق اسۋ پارتياسىنىڭ ءموبيلدى قوعامدىق قابىلداۋ توپتارىنىڭ ايماقتارعا ساپارى جالعاسىپ جاتىر. پارتيا مۇشەلەرى قىزىلوردا جانە پاۆلودار وبلىستارىنا ساپارمەن باردى. قابىلداۋعا ءبىر كۇندە 250گە جۋىق ازامات كەلىپ، بارلىعى 11 شالعاي ەلدى مەكەن قامتىلدى.قوعام 18 ناۋرىز، 2022كەدەيلىك پروبلەماسى ايەلدەرگە كوبىرەك كەرى اسەر ەتەدىبۇۇنىڭ نيۋيوركتەگى اقش شتابپاتەرىندە ايەلدەر جاعدايى جونىندەگى كوميسسيانىڭ 66 66سەسسياسى ءوز جۇمىسىن باستادى. وعان قازاقستان دەلەگاتسياسى قاتىسۋدا.قازاقستان 17 ناۋرىز، 2022ءموبيلدى قوعامدىق قابىلداۋلار باستالدى پارتياسىنىڭ ءموبيلدى قوعامدىق قابىلداۋى ءوز جۇمىسىن باستادى. بۇل باستاما پارتيانى ترانسفورماتسييالاۋ جۇمىستارىنىڭ ازاماتتارمەن كەرى بايلانىستى كۇشەيتۋ تارماعىنىڭ اياسىندا جۇزەگە اسىرىلۋدا. ءبىرىنشى بولىپ قاراعاندى جانە اقمولا وبلىستارىنىڭ 10 شالعاي ەلدى مەكەنىندە ءموبيلدى قوعامدىق قابىلداۋلار اشىلدى.ءدىني ەكسترەميزم قاۋپىن قالاي سەيىلتۋگە بولادى؟قوعامىمىزدا ءدىني ەكسترەميستەردىڭ قاپى قالدىرىپ، تالماۋ تۇستان ۇرىپ، ەسەڭگىرەتىپ كەتىپ جۇرگەن كەزدەرى از كەزدەسكەن جوق. سوندىقتان دا قازىرگى تاڭدا ءدىني ەكسترەميزم قاۋىپقاتەرىنىڭ استىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز دەپ ايتۋىمىزعا تولىق نەگىز بار. ەگەر بۇل تۇجىرىمىمىز دالەلسىز بولسا، پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆ بيىلعى 11 قاڭتاردا ءماجىلىستىڭ وتىرىسىندا قاسىرەتتى قاڭتار ساباعى: قوعام تۇتاستىعى تاۋەلسىزدىك كەپىلى تاقىرىبىندا سويلەگەن كەزدە ءدىني ەكسترەميزمگە قارسى كۇرەستە جۇيەلى ءىسشارالار كەشەنىن ىسكە اسىرۋ قاجەت ەكەنىنە ەرەكشە توقتالا كەلىپ، ولاردىڭ كريمينالمەن، اسىرەسە قىلمىستىقاتقارۋ مەكەمەلەرىندە سىبايلاسىپ كەتۋىنە مۇلدەم جول بەرمەۋ كەرەك، دەپ الاڭداۋشىلىق بىلدىرمەگەن بولار ەدى. |
قىدىربەك رىسبەك. قازاق بوكسىنىڭ اتاسى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىتەك قازاقتىڭ عانا ەمەس، بۇكىل قازاقستان بوكسىنىڭ اتاسى، ونىڭ نەگىزىن قالاۋشى سانالاتىن شوقىر بولتەكۇلىنىڭ ەسىمى ۇلى وتان سوعىسى باستالاردان 4 جىل بۇرىن ەستىلگەن ەدى. ول ومىرگە 1916 جىلدىڭ 29 قازانىندا ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ جارمىش اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن.1937 جىلدىڭ مامىرىندا قازاق سسرىندە تۇڭعىش رەت بوكستان الماتى قالاسىنىڭ بىرىنشىلىگى 8 سالماق كاتەگورياسى بويىنشا وتەدى. وعان 3 سپورت قوعامىنان 50 بوكسشى قاتىسادى. الماتى كينو تەحنيكۋمىن جاڭا عانا بىتىرگەن، بوكسپەن اينالىسقانىنا 5 جىل بولعان، ونىڭ 3 جىلىن سەكتسيا باسقارۋعا ارناعان 20 جاسار شوقىر اينالىمداعى ەكى كەزدەسۋىندە جانە فينالداعى ءبىرىنشى ورىن ءۇشىن تايتالاستىڭ بارلىعىندا قارسىلاستارىن نوكاۋتقا جىبەرەدى.1975 جىلدىڭ اقپانىندا الماتى دەنە تاربيەسى ينستيتۋتىنىڭ كونفەرەنتسزالىندا ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان، قازاقستان بويىنشا بوكستان تۇڭعىش سسسر سپورت شەبەرى اتانعان شوقىر بولتەكۇلىمەن ستۋدەنتتەردىڭ، قالا جۇرتشىلىعىنىڭ كەزدەسۋى ءوتتى. ءوزىمنىڭ سوعان قاتىسقان 300دەن استام ادامنىڭ ءبىرى بولعانىما ءومىر بويى ريزامىن. ول كىسى اڭگىمەنى جۇيەلەۋمەن تۇسىنىكتى ەتىپ جاقسى ايتادى ەكەن. مەنى تاڭ قالدىرعانى ادامداردىڭ اتتتارىن، تەكتەرىن، قىزمەتشەندەرىن، ونداعان جىل بۇرىنعى وقيعالاردى كۇنىمەن باياندايتىنى. 1942 جىلدىڭ 8قاڭتارىنان 20ساۋىرگە دەيىن مەن قۇرامىندا سوعىسقان باتىس مايدان اسكەرلەرى قولباسشىمىز ارميا گەنەرالى گ.ك.جۋكوۆ موسكۆادان بار بولعانى 250 شاقىرىم جەردەگى رجەۆ قالاسىن الا الماي، شابۋىلداۋىن توقتاتىپ ءۇزىلىس الدى. اۆگۋستىڭ 26دا جۋكوۆتى گەنەرالپولكوۆنيك ي.س.كونەۆ اۋىستىردى.مايداندا اراتۇرا سپورتتىڭ كەيبىر تۇرلەرىنەن جارىستار وتكىزىلىپ تۇرعانىن كوپشىلىك بىلمەيتىن ءتارىزدى. مىسالى ديۆيزيا ساياسي بولىمىندە سپورت جانە دەنە تاربيەسى جونىندە نۇسقاۋشى باردى. ءار ارميا جانىندا سپورت كلۋبى جۇمىس ىستەدى. مەن مايداندا 31ارميا اسكەري سوۆەتىنە تىكەلەي باعىناتىن رەزەرۆتىك گاۋبيتسالىق ارتيللەريا پولكىندا بولدىم. 1942 جىلدىڭ قاڭتارى اياعىنا تامان ديۆيزيونىمنىڭ كوميسسارى:سەن بوكسشى كورىنەسىڭ، رازريادىڭ قانداي، جەتىستىككورسەتكىشتەرىڭدى ايت!، دەدى.ءبىرىنشى رازريادىم بار، اسكەرگە دەيىن الماتى قالاسىنىڭ، وبلىسىنىڭ چەمپيونى بولدىم، اسكەردە وكرۋگ بىرىنشىلىگىندە 2 ورىن الدىم، دەدىم. كوميسسار قۋانعانىنان قولىمدى قايتادان الىپ، ارقامنان قاعىپ:ەرتەڭ تاڭەرتەڭ وسىندا ديۆيزيون شتابى كەل، سوسىن پولك شتابىنا بارامىز، دەدى.ايتقانىنداي كەلەسى كۇنى مەنى پولك كوميسسارى لازارەۆكە ەرتىپ باردى. ۆاسيلي زاحاروۆيچ ءبىزدىڭ پولككە كەلگەنىنە دەيىن 40شى ارميانىڭ ساياسي بولىمىندە اعا نۇسقاۋشىلىقتى اتقارعان سىپايى ادام ەكەن. قىزىل ارميا قۇرىلعانىنىڭ 24 جىلدىعىنا وراي باتىس مايدانى اسكەري سوۆەتى سپورتتىڭ بىرنەشە تۇرىنەن ارميالار اراسىندا مايدان بىرىنشىلىگىن وتكىزۋدى جوسپارلاپتى. وعان دەيىن مايدان قۇرامىنداعى 12 ارميا ءوز بىرىنشىلىكتەرىن وتكىزىپ، كوماندالارىن جاساقتايدى ەكەن. ءبىزدىڭ پولكتان رازيادتى ەكى بوكسشى تابىلىپپىز. ۋكراين جىگىتى ەكەۋىمىز 34 كۇن بىرلەسىپ جاتتىققاسىن ارميا شتابىنا جىبەرىلدىك. ديۆيزيالاردان، بريگادالاردان، دەربەس پولكتاردان 16 بوكسشى جينالىپ، 4 توپقا بولىندىك تە، فينالعا جولداما بەرەتىن توپتىڭ جەڭىمپازىن ساراپقا سالدىق. بىلعارى قولعاپ 4 پار عانا بولعاندىقتان ءار توپقا ءبىر پاردان بەرىلگەن. كەزەكتەسىپ كيەمىز. ءبارىمىز دە قارايىپ قالعان ەكەنبىز، باستاپقىدا ولقىلىقتارىمىز ءا دەگەننەن بايقالدى. ءۇش قارسىلاسىمدى ايقىن باسىمدىلىقپەن جەڭىپ، فينالعا شىقتىم. سالماق كاتەگورياسىنسىز، ابسوليۋتتىك تۇردە كۇش سىناستىق. فينالدا دا ءۇش اداممەن قولعاپ ءتۇيىستىرىپ، ءبارىن تىزە بۇكتىردىم، ەكەۋى نوكاۋتقا كەتتى.ەكى كۇننەن كەيىن قاناتتاس كالينين مايدانى قۇرامىنداعى 4ارميا قۇراماسىمەن جولداستىق كەزدەسۋ وتكىزدىك. ەكى جاقتان بەسبەستەن بوكسشى قويىلدى. مەن 31ارميا كومانداسىنىڭ 1 ءنومىرلى كاپيتانىنا قويىلدىم. و، عاجاپ! انالاردىڭ كاپيتانى سسسر چەمپيوناتىنىڭ 3 دۇركىن قولا جۇلدەگەرى 1937, 1938, 1940جىلداردىڭ ج.د, سپورت شەبەرى فەدور كليموۆ! ونىڭ سونىمەن قاتار بۇكىلوداقتىق سپارتاك قوعامىنىڭ 56 التىن مەدالىن يەلەنگەنىنەن حاباردارمىن. ءبىز الاڭعا بەسىنشى جۇپ بولىپ شىقتىق. بۇعان دەيىنگى ەسەپ 2:2.ارقايسىسى 5 مينۋتتان 3 راۋند تاعايىندالدى. كليموۆ مەنەن 12 جاس ۇلكەن دە، 15 كەلى جەڭىل. سوققىمنىڭ اۋىر ەكەنىن سەزگەن ءتارىزدى، قاشىپ ءجۇرىپ ۇرىس سالدى. جىلدام. الدىڭعى ەكى راۋندتا جۇدىرىعىمدى دارىتا الماي ىزاعا بۋلىقتىم. ءۇشىنشى راۋندتىڭ ءبىر مينۋتى وتكەننەن كەيىن ول وزگەرىپ سالا بەردى. قيمىلى باياۋلاپ، اياعىنىڭ پرۋجيناشا ويناقشۋى باسىلىپ، شارشاعاندىق سىڭاي تانىتتى. وداققا تانىمال اككى سپورت شەبەرى، مۇمكىن مەنى الداپ ءجۇرۋى مۇمكىنىن ەسەپتەپ، جارتى مينۋت بويىنا تىم تاقالماي، ساقتىقپەن قيمىلدادىم. ول ەندى مۇرىندى قويىپ، اۋزىمەن دەمالۋعا كوشكەندە شىنىمىن شارشاعانىن انىق بايقادىم دا، جاسپىن عوي، دەمىمدى ىشىمە مولىنان تارتىپ الىپ، قوس قولىممەن سەريالاعان قيمىلدار جاساپ ەدىم، ازۋلى قارسىلاسىمنىڭ كەرەمەت قورعانىسى اشىلا كەتتى! تاعى اۋا جيناپ، وسىمدى ەكىنشى رەت قايتالاعانىمدا كليموۆ قاشا الماي كىلت تۇرعانىنان، تىزەسىمەن جەر تىرەپ وتىرا قالدى. نوكداۋن! تورەشى سوزعىلاۋمەن وندى ساناعانىندا قارسىلاسىم ايقاستى جالعاستىرۋعا دايىن ەكەنىن ءبىلدىردى. مەن ونى تاعى توپەلەي ۇرۋمەن قۋالاي جونەلدىم. وسى كەزدە تورەشى كەزدەسۋ اياقتالعانىن جاريا ەتتى. رينگ سىرتىنداعى ءۇش تورەشىنىڭ ەكەۋى جەڭىستى كليموۆقا بەردى. بىراق مەن ەش وكىنبەدىم، سسسر چەمپيوناتىنىڭ 3 مارتە قولا جۇلدەگەرىمەن قولعاپ تۇيىستىرگەنىمدى باقىتىم سانادىم.كەزدەسۋدەن كەيىن ول مەنىمەن وڭاشا سويلەسىپ، سوققىمنىڭ اۋىرلىعىن مويىنداپ، سوعىستان ءتىرى شىقساق كەزدەسەرمىز، بوكستى تاستاما، سپورت شەبەرى اتاناسىڭ، قالاساڭ جاتتىقتىرۋشىڭ بولايىن، تەحنيكا بويىنشا كوپ ەڭبەكتەنۋىڭ كەرەك دەپ، حوش ايتىستى.مايدان بىرىنشىلىگى ماعان جۇمباق سەبەپتەرمەن 23 اقپاندا وتپەي، 1ءشى مامىرعا قالدىرىلدى. 20 ساۋىردە بۇكىل باتىس مايدان بويىنشا سوعىس قيمىلدارى توقتاتىلعانىن ەستىپ ەدىك، 3 كۇننەن كەيىن ارميا شتابىنا شاقىرىلدىم. بىرنەشە اعا وفيتسەرمەن كەزدەسكەننەن كەيىن، ارميا ساياسي ءبولىمى باستىعىنىڭ ورىنباسارى پولكتىق كوميسسار پولكوۆنيك ج.د. يۆانتسوۆ يۆان فيليپپوۆيچ قابىلدادى. بۇل قاتارداعى جاۋىنگەر مەن ءۇشىن ۇلكەن لاۋازىم يەسى ەدى. يۆانتسوۆ 12مامىردا بوكستان مايدان بىرىنشىلىگى وتەتىنىن ايتىپ، سوعان 31 ارميا اتىنان ەكى ادام قاتىناساتىنىمىزدى، نەگىزگى ءۇمىت ماعان جۇكتەلەتەتىنىن، ياعني 12 ارميانىڭ 24 وكىلى اراسىنان ۇزدىك تورتتىككە ىلىگۋىمە تىلەكتەستىگىن ءبىلدىردى. سوندىقتان جاتتىعۋعا بىردەن كىرىسۋدى مىندەتتەدى.28 ساۋىردە موسكۆانىڭ باتىس جاق شەتىنە ورنالاسقان مايدان شتابىنا كەلىپ جەتتىك. جارىس ءبىر مەزگىلدە 4 مەكتەپتىڭ سپورت زالدارىندا سالماققا بولىنبەستەن ابسوليۋتتىك تۇردە ءوتىپ جاتتى. 8 توپقا ءۇشۇشتەن بولىندىك. 43ءشى جانە 61ءشى ارميالاردىڭ وكىلدەرىن قينالماي ۇتىپ، سەگىزدىككە ىلىكتىم.رسفسرءدىڭ 4 دۇركىن چەمپيونى، وداق چەمپيوناتىنىڭ 2 رەت قولا مەدالىن العان نيكولاي كارتسەۆ، سسسر بىرىنشىلىكتەرىندە 1939جىلى كۇمىس، 1934 جىلى التىن، 1940 جىلى قولا مەدال العان ۆيكتور ستەپانوۆ، سوۆەت وداعىنىڭ 1940 جىلعى چەميونى نيكولاي بەلياەۆ، رسفسرءدىڭ 5 مارتە چەمپيونى ەۆگەني كيرەەۆ، وداقتىڭ 1938جىلعى 73 كەلىگە دەيىنگى جەڭىمپازى، ءازىربايجان سسرءىنىڭ 3 مارتە چەمپيونى نيكولاي كيتاسوۆ. جارىس افيشاسىنىڭ ءسانىن كەلتىرىپ، كورەرمەندەردى ىنتىق قىلعان بۇل بەس مىقتى تۇگەلىمەن سەگىزدىككە شىققان ەدى. فينالدىق تورتتىككە جولداما ءۇشىن ءتورت جۇپ ءبىر رەتتەن كەزدەسەدى. وسى بەسەۋدىڭ بىرىمەن ايقاساتىنىم ايقىن ەدى. كىممەن؟ وسى وي مەنى مازالاي بەردى. تورتتىككە ىلىگۋىمە تىلەك بىلدىرگەن پولكوۆوي كوميسسار يۆانتسوۆ بەينەسى كوز الدىما كەلە بەرەدى. اقىرى كىم ەكەنى جاريالاندى. 3 تانك ارمياسىنىڭ وكىلى، تانك كومانديرى، كىشى لەيتەنانت نيكولاي كيتاسوۆ. سسسر چەمپيوناتىنىڭ 1936 جىلعى قولا مەدالىن السا، 1938جىلى التىنىن العان. سالماعىمىز شامالاس، 30دا، ياعني 4 جاسقا ۇلكەندىگى، سپورت شەبەرى دەگەن اتاعى بار.ول ءا دەگەننەن شابۋىلعا شىقتى. ەڭ بولماعاندا رەسپۋبليكادان جۇلدەلى ورىن الماعان، 1 رازريادتى مەنى مەنسىنبەي، تانكىشە تاپاپ وتپەك ويىن سەزە قويدىم دا، ءبىرىنشى راۋند بويىنا شەگىنە بەردىم. ماقساتىم بىردەن نوكداۋن، نە نوكاۋت الماۋ مەن شارشاتۋ. ەكىنشى راۋند تا سولاي ءوتتى. انداساندا قارسى شابۋىل جاسايمىن دا، قاشقاقتايمىن. سوڭعى راۋند. كيتاسوۆ ءوزىنىڭ جەڭىسكە جەتكەنىنە سەنىپ قالعان ءتارىزدى، ەندى مەنى ۇرىپ قۇلاتۋ ءۇشىن جۇدىرىعىن اياماستان وڭدىسولدى سىلتەي بەردى. سەكۋندانتىما ءبىر جارىم مينۋت قالعانىن سەزدىرۋدى ايتقانمىن، ول ءوز بەلگىسىن بەرگەن بويدا، كيتاسوۆ ءۇشىن كۇتپەگەن جاي تانكتەردى اتقىلاعان زەڭبىرەكشىمىن عوي، سەريالى سوققىلارىمدى باستاپ كەلىپ جىبەردىم. ەكى سناريادىم تانك باشنياسىنىڭ قوس سامايىنا تيگەندە قارسىلاسىمىنىڭ ۇلكەن كوزدەرى ودان سايىن كەڭىپ، الاڭقۇلاڭ ەتتى. ماعان كەرەگى وسى، ەكىنشى سەريام دا ءساتتى بولدى. بۇرىشقا تىعىلعان قاھارلى قارسىلاسىم جۇرەلەپ قالدى دا، نوكداۋن اشىلدى. زال تولى اسكەريلەر قول سوعىپ، شۋلاپ قويا بەردى. سپورت بولسا دا ەفرەيتوردىڭ وفيتسەردى، 1 رازريادتىنىڭ سپورت شەبەرىن ۇرىپ قۇلاتقانى جاقسى ەمەس. كيتاسوۆ تورەشى ساۋساقتارىن تۇگەل بۇگىپ بىتىرمەستەن العا تۇرا ۇمتىلدى. مەن شەگىنبەستەن قارسى تۇرا قالدىم دا، ءبىر سوققىسىن قاعىپ جىبەرىپ، اشىلىپ كەتكەن كوكىرەگىنە وڭ جۇدىرىعىممەن بار كۇشىمدى سالا قاتتى ۇردىم. ول اياعىن اسپانعا ەربەڭدەتكەن كۇيدە اكروباتتارشا قۇلاپ ءتۇستى. كورەرمەندەرگە قىزىق كەرەك، قۇلاعىمدى تۇندىرا ايقايعا، ىسقىرىققا باستى. كيتاسوۆ تۇرماقشى بولىپ، باسىن كوتەرگەنىمەن، قايتادان سىلق ەتتى. جەڭىس! سەنەيتىن بە، سەنبەيىن بە، سسسر چەمپيونى اتانعاندى نوكاۋتپەن جەڭگەنىمە؟!جارتىلاي فينالعا ەسىمى بەيمالىم ءبىر قازاق مەنىمەن بىرگە، سسسر چەمپيونى تۇعىرىنان ءالى تۇسپەگەن ن.بەلياەۆتى ۇتقان ەكسچەمپيون ۆ.ستەپانوۆ جانە اتاقتارى سوۆەت وداعىنا تانىلعان ن.كارتسەۆ، ە.كيرەەۆ شىقتى.شىنىمدى ايتايىن، اقتىق سىن فينالعا شىعۋعا ۇمىتتەنگەن جوقپىن. سوندا دا ىشتەي ستەپانوۆپەن قولعاپ تۇيىستىرمەۋىمدى تىلەدىم. ول تىلەگىم ورىندالمادى. نوكداۋن الماستان ۇپايمەن ۇتىلعانىما قۋاندىم. 3 ورىن ءۇشىن كيرەەۆپەن جۇدىرىقتاسۋىم مەنىڭ پايداما شەشىلدى. باتىس مايدانىنىڭ 1942 جىلعى ابسوليۋتتىك چەمپيونى اتاعىن ۆيكتور ستەپانوۆ ن.كارتسەۆتى ەكىنشى راۋندتىڭ ورتاسىندا نوكاۋتقا جىبەرۋمەن يەلەندى.جارتىلاي فينال مەن فينالدىق كەزدەسۋلەردى كورۋگە مايدان مەن ونىڭ قۇرامىنداعى ارميالار باسشىلارى قاتىستى. 1 ورىن العان ۆ.ستەپانوۆقا ديپلوم مەن كۋبوكتى مايدان قولباسشىسى، سول كەزدە سوۆەت وداعىنىڭ باتىرى، ارميا گەنەرالى جۋكوۆ تاپسىرسا، 2ءشى جانە 3 ورىندارداعى ن.كارتسەۆ پەن مەنى مايدان اسكەري سوۆەتىنىڭ مۇشەسى بۋلگانين مەن مايدان شتابىنىڭ باستىعى گەنەرال گولۋشكەۆيچ ماراپاتتادى.مايدان ارتيللەرياسىنىڭ قولباسشىسى گەنەراللەيتەنانت يۆان پاۆلوۆيچ كامەرا مەنى زەڭبىرەكشى رەتىندە ءوز كابينەتىنە شاقىرىپ شاي بەردى. 31ارميا اسكەري سوۆەتىنىڭ مۇشەسى بريگادالىق كوميسسار رۋسسكيح، وسى ارميا شتابىنىڭ باستىعى پولكوۆنيك ءبىر اپتادان كەيىن گەنەرالمايوردى الدى گلۋزدوۆسكي داستارحانداس بولدى.سول ءتۇنى شارشاعانىمدى ۇمىتىپ، تاڭعا دەيىن كىرپىگىمدى ىلىندىرە المادىم. مىنا جارىس بەينە 1942 جىلدىڭ سسسر چەمپيوناتى تارىزدەنىپ كەتتى. ومىرىمدە الىپ مەملەكەت سوۆەت وداعىنىڭ ەكى چەمپيونىمەن جۇدىرىقتاسام دەپ ويلاپ پا ەدىم؟.. سوعىسقا دەيىنگى وداق بىرىنشىلىكتەرىندە قازاق تۇگىلى، ءبىر قازاقستاندىق مەدال الىپ كورگەن ەمەس. قازاقتان ءتىپتى ولارعا قاتىسقان بوكسشى جوق...سسسر چەمپيوناتتارىنىڭ 3 دۇركىن قولا جۇلدەگەرى فەدور كليموۆ شوقىر اعامىزبەن بوكستەسكەنىنەن كەيىن اراعا ەكى اپتا سالىپ، 1942 جىلدىڭ 13اقپانىندا سمولەنسك وبلىسى اۋماعىندا قازا تاپقان.20 جاسىندا 1934 جىلى سسسر چەمپيونى اتانعان ۆيكتور ستەپانوۆ سوعىستا اعا لەيتەنانت شەنىن الادى. ول باتىس مايدان جەڭىمپازى اتانعانىنان كەيىن 1943, 1944 جىلدارى جۇمىسشىشارۋا قىزىل ارمياسىنىڭ چەمپيونى بولادى، اراعا 3 جىل ءۇزىلىس سالىپ وتكىزىلگەن 1944 جىلعى سسسر چەمپيوناتىندا ەكىنشى رەت التىن مەدالدى يەلەنەدى. ول 133 رەت جەڭىسكە جەتكەنىندە، 30 قارسىلاسىن نوكاۋتقا جىبەرگەن. ومىردەن 1970 جىلى وزعان.سسسر چەمپيوناتىنىڭ 2 مارتە كۇمىس جۇلدەگەرى 1933, 1937 سەرجانت ەۆگەني كيرەەۆ 1942 جىلدىڭ 1جەلتوقسانىندا اۋىر جارالانۋدان كوز جۇمادى.لەيتەنانت نيكولاي كارتسەۆ مايداننان امان شىعىپ، 1946 جىلى رسفسرءدىڭ 5ءشى رەت چەمپيونى اتانادى. 1964 جىلى دۇنيە سالعان.سوۆەت وداعىنىڭ 1938 جىلعى چەمپيونى نيكولاي كيتاسوۆ سوعىستى تانك روتاسىنىڭ كومانديرى، اعا لەيتەنانت بولىپ اياقتايدى. 1ءشى دارەجەلى وتان سوعىسى وردەنىن ومىراۋىنا تاعادى 2.04.1945. ش.بولتەكۇلىنان نوكاۋتپەن ۇتىلعانىنىڭ سالدارى شىعار، مايداننان ورالعاسىن بوكس قولعابىن قايتا كيمەيدى.اۋىر سالماقتا 81 كەلىدەن جوعارى 1940 جىلعى سسسر چەمپيونى لەنينگرادتىق نيكولاي بەلياەۆ مايداندا سەرجانت شەنىمەن اۆتوماتشىلار بولىمشەسىنىڭ كومانديرىن اتقارىپ ءجۇرىپ 1942 جىلدىڭ قازانىنداعى شايقاستا حابارسىز جوعالادى.1942جىلدىڭ 4 تامىزىندا ءبىزدىڭ ارتيللەريالىق پولكتىڭ قۇرامىنداعى باتارەيانىڭ مەن بار 2 ۆزۆودىنا كالينين وبلىسىنىڭ زۋبتسوۆسك اۋدانى اۋماعىنداعى سنوۆيدوۆو دەرەۆنياسىنا 3 كۇننەن بەرى شابۋىل جاساۋشى، بىراق ونى الا الماي جاتىرعان جاياۋ اسكەرلەرگە كومەك بەرۋ جۇكتەلدى. دەرەۆنيانىڭ ءوزى مەن ماڭىنا فاشيستەر مىقتى بەكىنىپتى. زەڭبىرەكتەردەن، مينومەتتەردەن، ستانوكتى پۋلەمەتتەردەن اتقىلاپ، قىزىلاسكەرلەردى جارتى شاقىرىمنان ارىگە جاقىنداتپاي جەرگە جاپسىرىپ تاستاعان. دەرەۆنيانىڭ بەرگى شەتىنە 3 دزوت جاساقتالىپتى، پۋلەمەتتەر سولاردان وقتارىن توگۋدە. 34 جاۋىنگەر جاقىنداپ، گراناتا لاقتىرماقشى بولعان، بىراق ولاردىڭ بارلىعى دا ورتا جولدا نىساناعا ءىلىنىپ، كوز الدىمىزدا جان تاپسىردى.ۆزۆودىمنىڭ كومانديرى قاراعاندىلىق قازاق جىگىت، كىشى لەيتەنانت فازىل حاميتوۆ زەڭبىرەگىمدى بارىنشا قارسىلاسقا جاقىنداتىپ، سول اجال وعىن جاۋدىرۋشى 3 نۇكتەنى جويۋعا بۇيرىق بەردى. مەنىڭ باسقارۋىمداعى زەڭبىرەك 76 ميلليمەترلىك بولاتىن. ونىمەن ءدال تيگىزگەندە تانكتى قيراتۋعا، دزوتتى بۇزۋعا بولادى.سودان زەڭبىرەگىمىزدى مينومەتتەن اتقىلاۋ استىندا اۋپىرىممەن العا شىعاردىق. راسچەت مۇشەلەرىنىڭ ەكەۋىنەن ايرىلدىق، ءبىرى باسىنا تيگەن مينا جارىقشاعىنان بىردەن و دۇنيەگە اتتانسا، ەكىنشىسىنىڭ وڭ قولى كۇلپارشا بولىپ، مەدسانباتقا كەتتى. قالعانىمىز زەڭبىرەك قالقانى تاساسىندا بارىمىزشا ساق قيمىلداۋمەن جاۋدىڭ كورىنىپ تۇرعان دزوتتارىنا سناريادتارىمىزدى جەدەلدەتىپ جىبەرۋمەن بولدىق. اقىرى، 3040 مينۋت ىشىندە 3 دزوتتى تالقانداپ، جاياۋ اسكەردىڭ شابۋىلعا شىعۋىنا جاعداي جاساپ بەردىك. زەڭبىرەكتەگى ۇشەۋىمىز تۇگەلىمىزبەن جاۋىنگەرلىك ەڭبەگى ءۇشىن مەدالىمەن ماراپاتتالدىق.1221دەربەس گاۋبيتسالىق ارتيللەريا پولكى قۇرامىنداعى زەڭبىرەك ۆزۆودىنىڭ كومانديرى فازىل حاميتوۆ 1918جىلى قاراعاندى وبلىسىنىڭ ۋليانوۆسك اۋدانىندا تۋعان. قىزىل ارمياعا شوقىر بولتەكۇلىمەن بىرگە 1939 جىلدىڭ قازانىندا الماتى قالاسىنىڭ فرۋنزە اۋداندىق اسكەري كوميسسارياتىنان اتتانعان.2 مارتە 2دارەجەلى وتان سوعىسى 9.07.1944, 1.08.1986, 2 رەت قىزىل جۇلدىز 16.08.1943, 18.11.1944 وردەندەرىمەن، وجەتتىگى ءۇشىن 13.08.1942, موسكۆانى قورعاعانى ءۇشىن 1.05.1944 مەدالدارىمەن ماراپاتتالعان.سوعىستى اعا لەيتەنانت شەنىمەن اياقتاعان.زالدان ءبىر ادام:شوقىر اعا، ءسىزدى سوعىستا 4 نەمىس سولداتىن قارۋسىز ۇرىپ جىعىپ، تۇتقىن ەتكەن دەگەن ءسوزدى ەستىگەنمىن، سونىڭ اقيقات، نە جاڭساق ەكەنىن وزىڭىزدەن بىلگىم كەلەدى؟ دەدى.ءيا، ول بولعان وقيعا. تەك تۇتقىنداپ اكەلگەنىم تورتەۋ ەمەس، ۇشەۋ. شوقاڭ اڭگىمەسىن ودان ءارى جالعاستاردى.1942جىلدىڭ تامىزى اياعىندا جۋكوۆ موسكۆاعا جوعارعى باس قولباسشىنىڭ ستاۆكاسىنا الىندى دا، ونىڭ ورنىنا باتىس مايداننىڭ قولباسشىسى بولىپ گەنەرالپولكوۆنيك كونەۆ كەلدى. 9 قىركۇيەكتە ءبىزدىڭ مايدان اسكەرلەرى كالينين وبلىسىنىڭ رجەۆ قالاسىنا شابۋىلدى باستاپ كەتتى. ايدىڭ ورتا شەنىندە پولكىمىز شابۋىلداۋشى بولىمدەر قاتارىندا قالا ىرگەسىنە جەتتى. جاقسى قورعانىس قۇرعان جاۋ قاسارىسىپ، قالاعا كىرگىزبەي قويدى. ەكى جاقتىڭ ادام جانە قارۋ شىعىندارى وتە كوپ بولدى. 20سى كۇنى پولك كومانديرى پودپولكوۆنيك نيكيتين كەلىپ، ديۆيزيونىمىزدى ساپقا تۇرعىزدى دا قالاعا كىرۋ ءۇشىن 2گۆارديالىق موتواتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ دەربەس اۆتوماتشىلار باتالونى جاۋىنگەرلەرى تىم از بولعاندىقتان، ءبىزدىڭ ارتپولكتان اۆتوماتتى جاقسى اتاتىنداردان ءبىر روتانى ۋاقىتشا جاساقتاپ بەرۋ كەرەكتىگىن، سوعان ءوز ەرىكتەرىمەن بارعىسى كەلەتىندەردىڭ ءۇش ادىم العا شىعۋلارىن ءوتىندى. مەن بىردەن اتىپ شىققانىمدا ۆزۆودىمنىڭ كومانديرى فازىل باۋىرىم نەگە بارا جاتىرسىڭ؟ سىڭايمەن قاراپ قالعانىندا جانارىمىز ءتۇيىسىپ قالدى. ەرىكتىلەر بولەك ءبىر روتا قۇراپ، سول كۇنى جانە ەرتەسىنە جاتتىعۋلار جاسادىق.22ءسىنىڭ تاڭىندا ءبىزدىڭ اۆتوماتشىلار باتالونى 2 گۆارديالىق موتواتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ تانكىلەرىنە ەرىپ، قالانىڭ سولتۇستىكشىعىس شەتىنە جەتە بەرگەنىمىزدە تانكتەردىڭ جارتىسىنان كوبى ورتەنىپ، نە شىنجىر تاباندارى سوگىلىپ، ودان ءارى جىلجي الماي جولدا قالدى دا، 78 عانا تانكتىڭ ارتىنا 300دەي اۆتوماتشى تىعىلىپ، تۇسكە تامان رجەۆكە كىردىك. قالاعا دەيىناق دۇنيە استاڭكەستەڭ بولعان. جاۋ وعىنىڭ قارشا بوراعانى اتتىلى بوراندى ەلەستەتەدى. ول بوراندا دەنەڭە قار ۇرىپ، جارماسسا، مىنا بوراندا قورعاسىن وق قادالادى، نە تەسىپ وتەدى...قالا ىشىندەگى ۇرىستىڭ قاتتى جۇرگەنى سونشالىق، جارتى ساعات ىشىندە تانكتەرىمىزدىڭ بىرەۋى امان قالمادى، تۇگەلىمەن جويىلدى. اۆتوماتشىلار سول ءتورت روتامىزدى ساقتاۋمەن قالاىشىلىك كارتانى باعدار ەتىپ، 4 كۆارتالدى فاشيستەردەن تازارتۋعا كىرىستىك. ورنىمىزدان قوزعالا بەرگەنىمىزدە باتالون كوميسسارى روتانى توقتاتىپ، ساپقا تۇرعىزدى دا ديۆيزيا كومانديرى مەن كوميسسارىنىڭ كىشى سەرجانت بولتەكوۆتى روتا كوميسسارى ەتىپ تاعايىنداعانى تۋرالى بۇيرىعىن پاش ەتتى. ماعان دەيىنگى روتا كوميسسارى قالاعا جەتپەستەن وققا ۇشقان ەدى. كۆارتالداردىعى ءار ءۇي، ءار پاتەر ءۇشىن شايقاس قويۋ قاراڭعىلىق تۇسكەنشە سوزىلدى.23قىركۇيەكتە كۇن شىعىسىمەن كۆارتالداردى جاۋدان تازارتۋعا تاعى كىرىستىك. ءۇش قاباتتى ءبىر ءۇيدىڭ ورتاڭعى قاباتىندا قاسىمداعى ەكى جاۋىنگەرىممەن ۇرىس سالىپ جۇرگەنىمدە ەكەۋى دە قازا بولدى. قارالماعانى 23 پاتەر، جالعىز بولسام دا سولاردى ءسۇزىپ شىقپاقشى بولدىم. بىرىنشىسىنەن ەشكىم كورىنبەدى، ەسىگى جوق ەكىنشىسىنە كىرە بەرگەنىمدە وق اتىلدى دا، ۇرىسقا كىرىسىپ كەتتىم. تىنىشتىق ورناعاسىن بولمەلەلەردى جايلاپ قاراپ شىقتىم، ەكى فريتس ءولىپ جاتىر. ەندى سوڭعى پاتەرگە باس سۇقتىم. دالىزدەن ىشكە وتە بەرگەنىمدە ءتورت فاشيست الدىمنان شىعا كەلدى! مەن ولاردان بۇرىن كەزەنۋدەگى اۆتوماتىمنىڭ شۇرىپپەسىن باسىپ قالىپ ەدىم، اتىلمادى. تاعى باستىم وعى تاۋسىلعان! ولار ماسايراپ، ءبىربىرىمەن جىرقىلداسىپ، قولىمدى كوتەرۋگە ىمدادى. مەن اۆتوماتىمدى جەرگە قويدىم دا، ارقامدى ەسىك جاقتاۋىنا تىرەپ، قولدارىمدى جوعارى كوتەردىم. ولار اۆتوماتتارىن ارتتارىنا ىعىستىرىپ مەنى تىنتۋگە تاقالا بەرگەندەرىندە، قوس جۇدىرىعىمدى بەتجاقتارىنا جان دارمەنمەن ەكىەكىدەن قاتتى سىلتەپ ۇلگەردىم. ەكىاق سەكۋند ىشىندە تورتەۋى مۇرتتاي ۇشتى. دەرەۋ ءتورت اۆتومات پەن ۇزىن ساپتى گراناتالارىن جيناپ الدىم دا، 34 قادام كەيىندەپ، تەحنيكۋمدا وقىعان نەمىس ءتىلىن پايداعا اسىرىپ: زۋ ستەللەن سيك! دەپ ايقايلادىم. انالار سۇيرەتىلىپ تۇرا بەرگەندەرىندە: ارمە ناح وبەن! دەپ جانە اقىردىم. بىرەۋى ەڭكەيە بەرگەنىندە قىسقا قونىشتى ەتىگىنەن پىشاق سابىن بايقاپ قالدىم دا، وزدەرىنىڭ شمايسسەرىنەن اتىپ جىبەرگەنىمدە بەتىمەن ەدەندى سۇزە سۇلادى. زارەلەرى ۇشقان قالعاندارىن قويشا ايداپ تومەنگە ءتۇستىم.تۇستەن كەيىن ارتتاعى اسكەرلەر كەلىپ جەتتى. سول كۇننىڭ كەشىندە اۋىر جارالانىپ، ەسىم كىرەسىلىشىعاسىلى جاعدايداعى مەنى گوسپيتالگە جونەلتتى. بۇل مەنىڭ سوڭعى شايقاسىم ەكەن. 9 اي گوسپيتالدە جاتىپ ەمدەلگەنىمنەن كەيىن، اسكەرگە جارامسىزدىعىما بايلانىستى ەلگە قايتارىلدىم.1942 جىلدىڭ تامىزىندا 1221 دەربەس گاۋبيتسالى ارتيللەريا پولكى 31 ارميادان 30 ارمياعا بەرىلەدى. ال، ش.بولتەكۇلى 2023 قىركۇيەكتە ەرىكتى رەتىندە وسى ارميا 2ءشى گۆارديالىق اتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ دەربەس اۆتوماتشىلار باتالونى قۇرامىندا رجەۆ قالاسىن الۋعا قاتىسقانىندا ونى روتا كوميسسارىنا تاعايىنداعان گەنەرالمايور پ.گ.چانچيبادزە 19011950 ۇلى وتان سوعىسىن 120 اتقىشتار پولكىنىڭ كومانديرى، پولكوۆنيك شەنىمەن باستاعانىنان ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستى 2 گۆارديالىق ارميانىڭ قولباسشىسى، گەنەرالپولكوۆنيك، سوۆەت وداعىنىڭ باتىرى بولىپ اياقتايدى.ول كەزدە بولتەكوۆ بولعان شوقىردى 31 ارميا قولباسشىسى، سوۆەت وداعىنىڭ باتىرى 1940, گەنەراللەيتەنانت د.د.لەليۋشەنكو مەن ارميا اسكەري سوۆەتىنىڭ مۇشەسى ديۆيزيوندىق كوميسسار ءدورونيننىڭ 1942جىلدىڭ 12 قاراشاسىندا جاۋىنگەرلىك قىزىل تۋ وردەنىنە ۇسىنعانى قولداۋ تاۋىپ، 25جەلتوقساندا وسى جوعارى وردەنمەن ماراپاتتالادى. بىراق وردەن يەسىنە تاپسىرىلماستان قالادى. گوسپيتالدان مۇگەدەك بولىپ 1943 جىلى الماتىعا ورالعان قازاق باتىرى سول جىلى فاميلياسىن بولتەكۇلىنا اۋىستىرادى.1984 جىلى، ۇلى وتان سوعىسىنىڭ جەڭىسپەن اياقتالعانىنىڭ 40 جىلدىعى قارساڭىندا شوقىر بولتەكۇلىن الماتى قالالىق اسكەري كوميسسارياتىنا شاقىرىپ، ونىمەن سويلەسكەن كوميسساردىڭ ورىس ۇلتتى ورىنباسارى: ءسىز سوعىستا بۋلتەكوۆ دەگەن فاميليادا بولىپسىز، ەرەجە بويىنشا وتان سوعىسى وردەنىنە ۇسىنۋىمىز ءۇشىن سول فاميليانى تەزدەتىپ قايتا الىڭىز، اتپەسە قۇر قالاسىز دەيدى. سوندا شوقىر اعامىز: ءسىز نە دەپ وتىرسىز، ءبىر وردەن الۋ ءۇشىن ومىرلىك فاميليامدى وزگەرتە المايمىن دەپ كەسىپ ايتادى.باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ: الماتىدا ەكى قازاق تۇرامىز. ءبىرى مەن، ەكىنشىسى شوقىر دەگەن ءسوزى حالىق اراسىنا لەزدە تاراپ كەتكەن.شوقىر بولتەكۇلى دەنساۋلىعىن تۇزەگەسىن، 1945 جىلى بوكس قولعابىن قايتا كيىپ، جاتتىعۋىن باستايدى. 1946 جىلى بوكستان قازاق سسرءىنىڭ ءبىرىنشى چەمپيوناتى وتكىزىلگەندە سونىڭ تۇڭعىش ابسوليۋتتىك جەڭىمپازى اتانادى. بۇل اتاقتى تاعى ەكى جىل قاتارىنان وزىندە ساقتاپ قالادى. سول 1946جىلدىڭ كۇزىندە موسكۆادا ءىرى حالىقارالىق تۋرنير وتكەندە سوعان ومىرىندە ءبىرىنشى رەت قاتىسقان ش.بولتەكۇلى 81 كەلىگە دەيىنگى سالماقتا رينگكە 4 رەت شىعىپ، بارلىعىندا قارسىلاستارىن ايقىن باسىمدىلىقپەن تىزە بۇكتىرەدى. ولاردىڭ ىشىندە سسسرءدىڭ 1945 جىلعى چەمپيونى، 1944 جانە 1946 جىلدارداعى كۇمىس جۇلدەگەرى لەۆون گۋدۋشاۋري دا بار ەدى. گۋدۋشاۋري تانىمال ەمەس قازاقتان جەڭىلىسىنە نامىستانىپ، دەرەۋ جاتتىقتىرۋشىلىققا اۋىسىپ كەتەدى. بولتەكۇلى 19461960 جىلدارى رەسپۋبليكا قۇراما كومانداسىنىڭ اعا جاتتىقتىرۋشىسىن اتقارعانىندا سول قۇراماعا قازاق جىگىتتەرىنىڭ ەنۋىنە ەڭبەكتەنىپ، كۇش سالادى. العاشقى ناتيجە 1947 جىلعى سوۆەت وداعى بىرىنشىلىگىندە 51 كەلىگە دەيىنگى سالماقتا ماحمۇت وماروۆ قولا مەدالدى يەلەنەدى. وسى چەمپيوناتقا جاتتىقتىرۋشىلىعىمەن قاتار سپورتشى رەتىندە ءوزى دە قاتىسادى. ءبىرىنشى ورتا سالماقتا ول 1945 جىلعى سسسر چەمپيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى گ.كاتسيدى دونەتسك, 1946 جىلدىڭ بىرىنشىلىگىندە قول مەدالدى موينىنا تاققان گ.ستەپانوۆتى موسكۆا ۇتىپ جارتىلاي فينالعا شىققانىندا الدىڭعى جىلعى وداق چەمپيونى موسكۆالىق ا.ستەپانوۆقا ۇتىلىپ، قولا مەدال ءۇشىن تارتىستا سوڭعى راۋندتا ا.پيچۋگينگە لەنينگراد ەسەسىن جىبەرىپ الىپ، 16 بوكسشى اراسىنان قۇرمەتتى 4 ورىندى يەلەنەدى. وسى جەردە ايتۋ كەرەك، گ.ستەپانوۆ وتە نامىستى ەكەن ءبىزدىڭ بولتەكۇلىنان جەڭىلىس تاپقاننان كەيىن، 1948, 1949 جىلدارى سسسر چەمپيونى اتانسا، جانە 2 رەت فينالعا شىعىپ 1950, 1951 كۇمىس مەدالدى ولجالادى.وسىلايشا شوقىر اعامىز سوعىستا ءجۇرىپ سوۆەت وداعىنىڭ ماڭداي الدىمەدالدى بوكسشىلارىن تىزە بۇكتىرسە، 5 جىلدان كەيىن سونىسىن تاعى قايتالاپ، 1947جىلدىڭ اياعىندا قازاقستان تاريحىندا ءبىرىنشى بولىپ بوكستان سسسر سپورت شەبەرى اتاندى. بۇل اتاقتى 1960جىلعا دەيىن الۋ وتە قيىن بولعانىن مىنا كورسەتكىش دالەلدەپ بەرەدى.قازاق سسرءى بويىنشا سسسر سپورت شەبەرى اتاعىن الدىمەن العان 10 بوكسشى:1.بولتەكۇلى ش. 1946 ج. حالىقارالىق ءتۋرنيردىڭ جەڭىمپازى، 1947ج. سسسر چەمپيوناتىندا 4ءشى ورىن 19472.روجكوۆ گ. 1953 ج. سسسر چەمپيوناتىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى 19533.يۆانوۆ ي. سسسر چەمپيوناتتارىندا كۇمىس 1954, قولا 1957 19544.وماروۆ م. 1953 ج. حالىقارالىق ءتۋرنيردىڭ جەڭىمپازى، سسسر چەمپيوناتتارىندا كۇمىس 1959, قولا 1947, 1957, ءىى سسسر حالىقتارى سپارتاكياداسىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى، 1959 19545.كادەتوۆ ا. 1953 ج. حالىقارالىق ءتۋرنيردىڭ جەڭىمپازى 19546.كاريموۆ ۆ. 1954 ج. حالىقارالىق ءتۋرنيردىڭ جەڭىمپازى، ءى سسسر حالىقتارى سپارتاكياداسىنىڭ جانە سسسر چەمپيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى، 1956 ج.، سسسر چەمپيونى 1960 19547.تىچينين ب. 1954 ج. حالىقارالىق ءتۋرنيردىڭ جەڭىمپازى 19548.حايرۋتدينوۆ م. 1955 ج. حالىقارالىق ءتۋرنيردىڭ جەڭىمپازى 19569.گيلدين ي. 1955 ج. حالىقارالىق ءتۋرنيردىڭ جەڭىمپازى 195610.نۇرماحانوۆ ءا. 1956 ج.حالىقارالىق ءتۋرنيردىڭ جەڭىمپازى، سسسر چەمپيوناتتارىندا كۇمىس 1957, قولا 1959, ءىىسسسر حالىقتارى سپارتاكياداسىنىڭ قولا جۇلدەگەرى، 1959 1956.ش.بولتەكۇلى 800گە تارتا رازريادتى بوكسشىلار دايىنداعان. ولاردىڭ 100دەن استامى سسسر چەمپيوناتتارىنىڭ، سسسر حالىقتارى سپارتاكيادالارىنىڭ، ءىرى حالىقارالىق تۋرنيرلەردىڭ، سپورت قوعامدارى وداقتىق جانە رەسپۋبليكالىق بىرىنشىلىكتەرىنىڭ جۇلدەگەرلەرىشوقىر اعامىزدىڭ بوكستا سالعان سارا جولىنا تۇسكەن تەك قازاق ۇلتتىلاردان وليمپيادالىق ويىنداردىڭ 5 جەڭىمپازى ب.ساتتارحانوۆ، ە.ىبىرايىموۆ، ب.ارتاەۆ، ب.سارسەكباەۆ، س.ساپيەۆ, الەمنىڭ 7 چەمپيونى س.ساپيەۆ 2 مارتە، ب.ءجۇمادىلوۆ، ە.جاڭابەرگەنوۆ، ب.جاقىپوۆ، س.اقشالوۆ، د.ەلەۋسىنوۆ، ج.ءالىمحانۇلى, الەم كۋبوگىنىڭ 2 دۇركىن يەگەرى س.قوناقباەۆ، الەم كۋبوگىنىڭ تاعى ءبىر يەگەرى ا.توپاەۆ، ازيا، افريكا، لاتىن امەريكاسى ويىندارىنىڭ چەمپيونى ءا.نۇرماحانوۆ، وسى باسەكەلەردىڭ ونداعان جۇلدەگەرلەرى، ەۋروپا، ازيا چەمپيوندارى شىققاندارى زور ماقتانىش.قازاق سسرءىنىڭ ەڭبەگى سىڭگەن جاتتىقتىرۋشىسى شوقىر بولتەكۇلى كيەۆ كوركەمسۋرەت اكادەميسىندا وقىعان، قازاق مەملەكەتتىك دەنە تاربيەسى ينستيتۋتىن بىتىرگەن. قازاقفيلم كينوستۋدياسىندا سۋرەتشىلىكتى دە اتقارعان. 1994 جىلدىڭ 6ساۋىرىندە الماتى قالاسىندا ومىردەن وزدى.زايىبى نۇرسۇلۋ ەلۋبايقىزى تاپالوۆا 1923جىلدىڭ 13 قىركۇيەگىندە اقتوبە وبلىسىنىڭ ويىل اۋدانىندا تۋعان. قازاقتىڭ تۇڭعىش بالەريناسى. قازاق مۋزىكالىق تەاترى جانىنداعى ستۋديادا وقىعان 19361939. قازاق اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىنا بالەت ءبيشىسى بولىپ 1936جىلى، 13 جاسىندا قابىلدانعان. قازاق سسرءىنىڭ ەڭبەگى سىڭگەن ءارتيسى اتاعىن 24 جاسىندا 1947 جىلى العان. قۇرمەت بەلگىسى وردەنىنىڭ يەگەرى 1957. الماتى قالالىق سوۆەتىنىڭ دەپۋتاتى 19471949. قازاقتىڭ تۇڭعىش اسكەري ۇشقىشى، كورنەكتى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى حيۋاز دوسپانوۆانىڭ ۇزاق جىلدار ەڭ جاقىن قۇربىقۇرداستارىنىڭ ءبىرى بولعان نۇرسۇلۋ ەلۋبايقىزى 1998 جىلى دۇنيە سالدى.اتىراۋ قالاسىندا ءبىر كوشەدە تۇرعان سىيلاس قۇرداسىم بولعان مارقۇم قايىرجان حامەنوۆ كوپ جىلداردان بەرى قازاقستاننىڭ باتىسىنداعى تانىمال، سونداياق، ەلەۋسىز قالعان ءىرى تۇلعالار تۋرالى مالىمەتتەر جيناۋمەن اينالىسىپ كەلگەن بولاتىن. كەلەسى جىلى بەرىش رۋىنىڭ قۇلكەش بولىمىنەن شىققان الىپتار تۋرالى كىتابىن جارىققا شىعارۋدى جوسپارلاپ ءجۇردى. سول الىپتاردىڭ ىشىنەن بارشا قازاققا ورتاق شوقىر بولتەكۇلىدا سالماقتى ورىنىن الاتىن ەدى. قايىرجان مارقۇمنىڭ ءىسىن جالعاستىراتىن ءبىر شەجىرەشى شىعار ءالى... سوڭعى ازاتتىق جول اۆتوردىڭ رۇقساتىمەن وڭدەلەگەن.التىن عاسىر، 40, 2015جىلالتىن عاسىر رەداكتسياسىناجارىق كورگەلى جىبەرمەستەن وقىپ كەلە جاتقان التىن عاسىر گازەتىنىڭ 2قازانداعى 40سانىندا قازاقستان بوكسىنىڭ اتاسى دەگەن ۇلكەن ماقالا مەرەيىمدى ءبىر كوتەرىپ تاستادى.بالا كەزىمدە بوكستان ايگىلى جاتتىقتىرۋشى اتانعان شوقىر بولتەكۇلىنىڭ ەستىلمەي قالعانىنا 50 جىلداي بولىپ قالعان شىعار. دۇنيەدەن قاي ۋاقىتتا وتكەنىن دە بىلمەي قالدىم.مەن ونىڭ ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقانىنان حابارسىز ەدىم، مىنا ماقالادان ونىڭ ناعىز ەرجۇرەك مايدانگەر ەكەنىنە ءتانتى بولدىم. قارۋلى ءتورت نەمىس سولداتىن ۇرىپ جىعىپ، تۇتقىنعا الۋى ادام سەنەرسەنبەس جاي. وسى ەرلىگىن بارشا قازاقتىڭ بالالارى كەيىنگى ۇرپاعىمىز بىلسە ەكەن.ەندى رەداكتسياعا، ماقالا اۆتورىنا سۇراق قويىپ، ءوتىنىش جاساعىم كەلەدى.ماقالانىڭ 7بەتتەگى جالعاسىندا 2ءشى جانە 3ورىندارداعى ن.كارتسەۆ پەن مەنى مايدان اسكەري سوۆەتىنىڭ مۇشەسى بۋلگانين مەن مايدان شتابىنىڭ باستىعى گەنەرال گولۋشكەۆيچ ماراپاتتادى دەپ جازىلىپتى. 1950جىلدارى ءبىر بۋلگانين كەڭەس وداعىنىڭ باسشىلىعىندا بولعاندى، ماقالاداعى بۋلگانين سول ما، الدە باسقا ما؟ وسىعان انىقتاما بەرىلسە.ءوتىنىشىم گازەتتىڭ 8بەتىندە شوقىر بولتەكۇلىنىڭ قولىنا تيمەگەن جاۋىنگەرلىك قىزىل تۋ وردەنىنىڭ ماراپاتتاۋ بەتشەسى، 1942جىل دەگەن بەتشەنىڭ فوتوكوشىرمەسى باسىلىپتى. كوشىرمەنىڭ كىشكەنتاي بولعاندىعىنان شىعار، ونداعى جازۋداردىڭ ءبىر ءسوزىن دە وقي المادىم. مۇمكىندىك بولسا، بەتشەنى ا4 كولەمىندە ۇلكەيتىپ قايتا جاريالاساڭىزدار مەنەن وزگە وقىرماندار دا رازى بولار ەدى.ءالىپ بيبوسىنۇلى، زەينەتكەر،رەداكتسيادان: اقتوبەلىك گازەت وقىرمانى ءا.بيبوسىنۇلىنىڭ سۇراعى مەن ءوتىنىشى بويىنشا ن.ا.بۋلگانيننىڭ قىسقا ومىردەرەگىن قايتا جاريالاپ وتىرمىز.بۋلگانين نيكولاي الەكساندروۆيچ 11.06.1895, نيجني نوۆگورود قالاسى، رسفسر 24.02.1975, موسكۆا قالاسىالەمدىك دارەجەدەگى مەملەكەتتىك قايراتكەر. رسفسر حالىق كوميسسارلارى سوۆەتىنىڭ پرەدسەداتەلى 19371938. سسسر حالىق كوميسسارلارى سوۆەتى پرەدسەداتەلىنىڭ ورىنباسارى 19381944. سسسر مينيسترلەر سوۆەتى پرەدسەداتەلىنىڭ ورىنباسارى 19471950, ءبىرىنشى ورىنباسارى 19501955. سسسر قورعانىس ءمينيسترى 19471949, 19531955. سسسر مينيسترلەر سوۆەتىنىڭ پرەدسەداتەلى 19551958.ۇلى وتان سوعىسىندا شوقىر بولتەكۇلى قۇرامىندا بولعان باتىس مايدان اسكەري سوۆەتىنىڭ مۇشەسى 12.07.1941 15.12.1943, سسسر قورعانىس حالىق كوميسسارىنىڭ ورىنباسارى، مەملەكەتتىك قورعانىس كوميتەتىنىڭ، جوعارعى باس قولباسشى ستاۆكاسىنىڭ مۇشەسى.1947جىلدىڭ 3قاراشاسىندا سوۆەت وداعىنىڭ مارشالى اتانعان. ن.س.حرۋششەۆكە قارسى شىققانى ءۇشىن 1958 جىلدىڭ 26 قاراشاسىندا گەنەرالپولكوۆنيككە تومەندەتىلگەن شەنى قايتا قالپىنا كەلتىرىلمەدى.جۇمباق ءتۇس. كولدەنەڭ قىرسىق نەمەسە كوندراتسكيدىڭ مويىنداۋىءالىمحانۇلى 22 نوكاۋتى بار الەم چەمپيونىمەن كەزدەسۋى مۇمكىن. |
ئىمام بايىلدى ئۇيغۇرچەئىمام بايىلدى ئېتىش ئۇسۇلى.29.07.2019 26.01.2022تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى: تۈرك تائاملىرىدا ئىشلىتىلىدىغان ۋاز كېچىلمەس ماتېرىياللاردىن بىرى پېدىگەندۇر. ئانا ۋەتىنى ھىندىستان بولغان پېدىگەن بىلەن ئېتىلىدىغان تۈرك تائاملىرى يۈزلەرچە خىلغا يېتىدۇ. بۈگۈن سىلەرگە، پېدىگەن بىلەن ئېتىلىدىغان، گۆشسىز تاماق يېگۈچىلەرنىڭمۇ دىتىغا ياقىدىغان ۋە ئىمام ئەڭ ياقتۇرىدىغان تاماق دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدىغان ئىمام بايىلدى ئېتىش ئۇسۇلى ھەققىدە مەلۇمات بېرىمىز.ئىمام بايىلدى ئېتىش ئۈچۈن كېرەكلىك بولغان ماتېرىياللار تۆۋەندىكىچە:4 دانە پېدىگەن3 دانە ئوتتۇرىھال پىياز12 چىش سامساق3 دانە قىزىلمۇچ3 تۇتام تۇز3 تۇتام قارىمۇچبىر باغلام يۇمغاقسۈتئىمام بايىلدى ئېتىش ئۇسۇلى تۆۋەندىكىچە:ئالدى بىلەن، پېدىگەننى يۇيۇپ، پوستىنى سويۇڭ، ئاندىن پېدىگەننى قىزىتىلغان زەيتۇن يېغىدا ئالدى ھەم ئارقا تەرىپىنى قىزارتىڭ، ئارقىدىن ئارتۇق ياغلىرىنىڭ سىڭىشى ئۈچۈن، پېدىگەننى تازىلىق قەغىزىنىڭ ئۈستىگە ئېلىڭ.پىيازلارنى يېرىم ھالقا شەكلىدە، سامساق ۋە قىزىلمۇچنى بولسا ئۇششاق توغراڭ.ھەممىسىنى بىر قوشۇق زەيتۇن يېغىدا بىرقانچە مىنۇت پىشۇرۇڭ.ئۈستىگە پوستى سويۇۋېتىلگەن، ئۇرۇقلىرى چىقىرىۋېتىلىپ، توغرالغان پەمىدۇرنى ئىلاۋە قىلىڭ.پەمىدۇر يۇمشاپ پىشقان چاغدا، تۇز، قارىمۇچ، شېكەر ۋە يۇمغاقسۈتنى ئىلاۋە قىلىپ، ئوتنى ئۆچۈرۈڭ.پېدىگەنلەرنى قازانغا تىزىڭ، ئوتتۇرا قىسمىنى پىچاق بىلەن سىزىق شەكلىدە يېرىڭ، قوشۇق بىلەن كېڭەيتىپ، قېيىققا ئوخشاش ئېچىڭ.ئىچىگە پەمىدۇرلۇق ماتېرىيالنى تولدۇرۇڭ.تاۋا قازاندا قالغان پەمىدۇرلۇق سۇنىمۇ قازانغا تۆكۈڭ، ئۈستىگە ناھايىتى ئاز مىقداردا زەيتۇن يېغى سېپىڭ.تۇۋاقنى يېپىپ، 20 25 مىنۇت پىشۇرغاندىن كېيىن، ئىستېمال قىلسىڭىز بولىدۇ.خەتكۈچ: تائام , تۈرك تائاملىرى , ئىمام بايىلدى , ئېتىش ئۇسۇلى |
ەستاي بوجان 23 ءساۋىر, 2021 ساعات 13:41الەمدە تاعى ءبىر ەل قىتاي ۇكىمەتىنىڭ شىڭجاڭداعى ارەكەتىن گەنوتسيد دەپ تانىدى. ءبىر كۇن بۇرىن بريتان وكىلدەر پالاتاسى شىڭجاڭدا گەنوتسيد جاسالعانىن العاش رەت مالىمدەدى. وسىلايشا بريتانيا كوممۋنيستىك قىتاي بيلىگىنىڭ شىڭجاڭداعى ارەكەتتەرىن گەنوتسيد دەپ تانىعان الەمدەگى ءتورتىنشى ەل بولىپ قالدى.بۇعان دەيىن اقش، كانادا جانە نيدەرلاند شىڭجاڭداعى گەنوتسيدتى راستاعان بولاتىن. بريتان پارلامەنتىنىڭ بۇل شەشىمى قىتايعا قارسى نارازىلىقتىڭ كۇشتى ەكەنىن اڭعارتادى. ال، پارلامەنت شەشىمى بريتان ۇكىمەتىن قانداي دا ءبىر شارالار جاساۋعا ماجبۇرلەيدى.بەيجىڭ تارابى بىردەن جاۋاپ قايتارىپ، بريتان پارلامەنتىنەن تەز ارادا قاتەنى تۇزەتۋىن تالاپ ەتكەن. الايدا، اعىلشىن دەپۋتاتتارى پارلامەنت تالقىسىندا شىڭجاڭداعى كوممۋنيستىك رەجيمنىڭ ارەكەتتەرىن ۇلتتىق تولىقتاي نەمەسە جارتىلاي جويىپ جىبەرۋگە باعىتتالىپ جاتقانىن اشىق، ايقىن ايتتى. بۇعان قوسا شىڭجاڭداعى ەتينيكالىق جانە ءدىني ازشىلىقتارعا جاسالىپ جاتقان قىسىمدارعا، قۋدالاۋ مەن زورلىقزومبىلىققا جەتەرلىك دالەلدەردىڭ بار ەكەنىن دە قوسىمشالادى.بريتانيادان كەيىن الەمدە شىڭجاڭداعى گەنوتسيدتى مويىندايتىن ەلدەردىڭ سانى ارتۋى مۇمكىن. بۇل باتىس پەن قىتايدىڭ قارىمقاتىناسىن ءتىپتى دە شيەلەنىسكە الىپ بارماق.تاليبان اۋعانستانداعى باقىلاۋ ايماعىن بارعان سايىن كەڭەيتۋدە |
ساندۇق ئۇيغۇر ئائىلىلىرىدە بەزىلىرى ئۆينىڭ تۆرىسىدە ئورۇن يوتقانلار تىزىپ قويغان ھالەتتە ئۆيگە زىننەت قوشتۇرۇپ تىزىلسا، بەزىدە ئاشلىق ئامبارلىرىدا ئاشلىقنىڭ مۇھىم قوغدىغۇچىسى سۈپىتىدە مۇستەھكەم پۇت تىرەپ تۇرىدۇ. ?: ::: دېمەك، خەلقىمىز تۇرمۇشتا ساندۇقتىن ئايرىلمىغان، گەرچە بۈگۈنكى كۈنگە كەلگەندە ئۆيلىرىمىزنىڭ تۆرىدىن ساندۇققا ئورۇن قالمىغان بولسىمۇ، ئەمما ساندۇق يەنىلا ئۇيغۇر ھۈنەر سەنئەتنىڭ ئەڭ يارقىن نامايەندىلىرىنىڭ بىرى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ.ئۇيغۇر ھۈنەر كەسىپلىرى ئىچىدە ساندۇقچىلىق، تارىخى ئۇزۇن، تۈرى كۆپ، سەنئىتى كۆركەم، بازىرى ئىتتىك كەسىپ. ئۇيغۇرلارنىڭ ساندۇقىنىڭ تۈرى خىلمۇ خىل بولىدۇ. مەسىلەن، خاپان ساندۇق، كات ساندۇق، ھەر خىل سىرلىنىپ خىلمۇ خىل گۈل نۇسخىلار چۈشۈرۈلگەن ساندۇقلار ۋە تۈنىكە مىخلاپ بېزەلگەن پالاس ساندۇق قاتارلىقلار. پالاس ساندۇق رۇس ساندۇق، ئەشتەرخان ساندۇق دەپمۇ ئاتىلىدۇ. بۇ خىل ساندۇقلار ھەر قايسى ئائىلىلەردىن ئۆزىگە مۇناسىپ ئورۇن ئالىدۇ. ئۇيغۇر ساندۇقلىرىنىڭ بىزەكلىرى ۋە ئەنئەنىۋى ئۇسلۇبى ئۆزگىچە مىللىي ئالاھىدىلىككە ئىگە. ساندۇق مەخسۇس ساندۇقچىلار تەرىپىدىن ياسىلىدۇ. كاسىپلار ئىككى خىل بولۇپ، بىر خىلى، يالغۇز ساندۇق ياسايدۇ. يەنە بىر خىلى، ھەم ساندۇق ياسايدۇ، ھەم سىرلاپ گۈل نەقىش قىلىدۇ، ساندۇققا تۈنىكە مىخلايدۇ.ئۇيغۇر ساندۇقلىرى ئىچىدە تۈنىكە مىخلانغان ساندۇق ئالاھىدە كۆركەم بولىدۇ. ساندۇققا مىس تۈنىكە، ئاق، سېرىق، يېشىل دېگەندەك خىلمۇ خىل رەڭدىكى تۈنىكە قايچا بىلەن ئۆلچەملىك كېسىلىپ مىخلىنىدۇ.بۇنىڭدىن يۈز يىللار ئىلگىرىكى ئاتاقلىق ئۇستىلار ساندۇققا چەككەن ھەر بىر نۇسخىلار، ئاق، قىزىل، يېشىل ياقۇت، ئوغىلاردىن كۆز قويۇپ، نەقىشلەرگە جان كىرگۈزگەن. بۇ خىل بېزەلگەن ساندۇقلار ناھايىتى جۇلالىق بولۇپ كۆزنى قاماشتۇرىدۇ.ساندۇق مىخلىغۇچى ئۇستىلار سەندەل، ياغاچ بولقا، تۈنىكە كېسىدىغان تۈز قايچا، جادۇ قايچا، سۈنبە، مىخ، ياپىلاق تۇمشۇقلۇق بولقىلارنى سايمان قىلىدۇ. ساندۇقنىڭ چوڭ كىچىكلىكى ۋە شەكلى بىر بىرىگە ئوخشاشمايدۇ. ئۇيغۇرلار ئاشلىق ساقلاش ۋە نان قويۇش ئۈچۈنمۇ ساندۇق يەنى كات ئىشلىتىدۇ. ئاشلىق ساندۇقلىرى ناھايىتى چوڭ ۋە كۆركەم ياسىلىپ، ئالدىغا قاپارتما شەكلىدە تىلىنغان ياغاچ بىلەن ھەر خىل كۈنگۈرىلىك نەقىشلەر چاپلىنىدۇ. بەزى چوڭ ساندۇقلارغا بىرەر توننا ئاشلىق سىغىدۇ. ساندۇقتا ساقلانغان ئاشلىق ئاسان بۇزۇلمايدۇ. : 20120315 12:07:33 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسى |
گەوگرافيا ءپانى بويىنشا حالىقارالىق وليمپيادادان التىن مەدال الدىونلاين رەجيمدە وتكەن زيياتكەرلىك سايىسىنا دۇنيە ءجۇزىنىڭ46 مەملەكەتىنەن ءبىلىم باسەكەسىنە تۇسكەن 200 جاس گەوگراف مۋلتيمەديالىق تەستىلەۋ جانە كارتوگرافيالىق بەينەلەۋ تاپسىرمالارىن ورىنداعان بولاتىن. وعان قازاقستاندىق 4 وقۋشى قاتىستى. ناتيجەسىندە ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق قۇراما كومانداسى 1 التىن، 1 كۇمىس جانە 1 قولا مەدال يەلەندى. التىن مەدالعا قول جەتكىزگەن ءرۇستام ۆالەەۆ 2021 ءبىلىم باسەكەسىنىڭ جەڭىمپازى اتاندى.حالىقارالىق گەوگرافيالىق وداق جەتەكشىلىگىمەن وتكىزىلىپ كەلە جاتقان مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ اراسىنداعى حالىقارالىق وليمپيادا تۇڭعىش رەت 1996 جىلى گااگا قالاسىنان باستاۋ الدى. سودان بەرى جاس ءبىلىمپازداردىڭ اراسىنداعى ءبىلىم سايىسى جىل سايىن الەمنىڭ ءار ءتۇرلى مەملەكەتىندە وتكىزىلىپ كەلەدى. كىشكەنتايىنان گەوگرافيا پانىنە ەرەكشە قىزىعۋشىلىق تانىتىپ كەلە جاتقان ءرۇستام حالىقارالىق ءبىلىم بايگەسىنە قاتىسۋدان ءبىرشاما تاجىريبە جيناپ، وتكەن جىلدارى رەسپۋبليكالىق ءپاندىك وليمپيادانىڭ ءۇش دۇركىن جەءڭىمپازى اتاندى. 2019 جىلى حالىقارالىق وليمپياداسىنىڭ قولا مەدالىنە قول جەتكىزسە، بيىلعى جىلدىڭ ماۋسىمىندا مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىندا وتكەن ەۋروپالىق وليمپيادانىڭ كۇمىس جۇلدەسىن دە يەلەندى.اقتوبە قالاسىنداعى نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنىڭ بيىلعى جىلعى تۇلەگى ء رۇستام ۆالەەۆ ەلدىڭ داڭقىن شىعارعان جەتىستىككە جەتكەنى ءۇشىن ۇستازدارى مەن اتااناسىنا العىسى شەكسىز. ول حالىقارالىق سايىستاردا جيناعان تاجىريبەسىن ءوز مەكتەبىنىڭ وقۋشىلارىمەن قۋانا بولىسۋگە ءازىر. الداعى ۋاقىتتا ەءلىمىزدىڭ ءبىلىم سالاسىنداناعىز ۇزدىك وقۋشىلاردىڭ كوبەيۋىنە ىقپال ەتكىسى كەلەدى.حالىقارالىق وليمپيادا ءبىلىم التىن مەدال |
تۇركىستان وبلىسىنىڭ مەكتەپتەرىندە بۇزۋشىلىقتار انىقتالدىتۇركىستان وبلىسىنىڭ مەكتەپتەرىندە وقۋتاربيە ۇدەرىسىن ۇيىمداستىرۋدا بىرقاتار ورەسكەل بۇزۋشىلىقتار انىقتالدى. بۇل تۋرالى ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ ايتتى، دەپ حابارلايدى ..ءبىزدىڭ ارىپتەستەرىمىز، بالالار قۇقىعىن قورعاۋ جونىندەگى توراعا، بالالار قۇقىعىن قورعاۋ جونىندەگى كەڭەسشى بىردەن تۇركىستان وبلىسىنا ۇشىپ كەتتى. بۇگىنگى تاڭدا بەسىنشى سىنىپ وقۋشىسىنىڭ قايتىس بولۋ فاكتىسى بويىنشا تەرگەۋ جۇرگىزىلۋدە. سوتمەديتسينالىق ساراپتاما تاعايىندالدى. ناتيجەلەرى بويىنشا ءتيىستى شارالار قابىلدايتىن بولامىز، دەپ سەندىردى ايماعامبەتوۆ.ول مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ تۋىستارىنىڭ سوزدەرى قانشالىقتى شىندىققا سايكەس كەلەتىنىن جانە ونىڭ سەبەبى نەدە ەكەنىن ايتۋعا ءالى ەرتە ەكەنىن ايتتى،سونىمەن قاتار، ونىڭ ايتۋىنشا، ءبىلىم بەرۋ جانە تاربيە پروتسەسى بويىنشا تەكسەرۋ جۇرگىزىلىپ، بىرقاتار ورەسكەل بۇزۋشىلىقتار انىقتالدى.تۇركىستان وبلىسىنىڭ بىرقاتار ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى بويىنشا دا وسىنداي فاكتىلەر بار. وقۋتاربيە ۇدەرىسىن ۇيىمداستىرۋ بويىنشا ۇلكەن بۇزۋشىلىقتار بار ەكەنىن كوردىك. ارينە، بۇل بۇزۋشىلىقتار ءۇشىن تەرگەۋدىڭ ناتيجەسىنە قاراماستان قۇزىرەتتى ورگاندار ءتيىستى شارالار قابىلدايتىن بولادى، دەپ ءتۇسىندىردى مينيستر.تۇركىستان وبلىسىندا بەسىنشى سىنىپ وقۋشىسىنىڭ قايتىس بولۋىنا ءبىلىم جانە عىلىم ۆيتسەءمينيسترى شولپان كارينوۆا تۇسىنىكتەمە بەرىپ، بۇل فاكت بەلگىلى بولعاننان كەيىن بعم بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ كوميتەتىنىڭ وكىلدەرى تۇركىستان وبلىسىنا بارىپ، بۇگىن سول جەردە جۇمىس ىستەپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.تۇركىستان وبلىسى مەكتەپ ءبىلىم وقۋشىلار |
خىتاي ئاممىۋى تور قانىلى گېرمانىيە پۇتبول چولپىنى مەسئۇت ئۆزىلنىڭ ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى سۆزى سەۋەبلىك توختىتىپ قويۇلغان ئەنگلىيە ئارسېنال پۇتبول كۇلۇبىنىڭ مۇسابىقىسىنى قايتا قويۇشقا باشلىغان.ئامېرىكا ھۆكۈمىتى يېقىندا دۆلەت مۇداپىيە ئەسلىھەلىرىنى سېتىۋېلىشقا مۇناسىۋەتلىك بولغان دۆلەت مۇداپىيە ئىجازەت قانۇنى نى ماقۇللىدى.ئامېرىكادىكى نوپۇزلۇق تاراتقۇلاردىن ئامېرىكا دۆلەتلىك ئاممىۋىي رادىيوسىنىڭ 1 رادىيو پروگراممىسىدا ئۇيغۇر مەسىلىسى يەنە بىر قېتىم تونۇشتۇرۇلدى.كۇۋەيت پارلامېنتىنىڭ 27 نەپەر پارلامېنت ئەزاسى كۇۋەيت ھۆكۈمىتىنى خىتايدىكى ئۇيغۇر مۇسۇلمانلىرى ۋە ھىندىستاندىكى مۇسۇلمانلارنىڭ ئەھۋالىغا كۆڭۈل بۆلۈشكە چاقىرىپ ئىمزالىق بايانات ئېلان قىلغان.يېقىندا خىتاي دائىرىلىرى ئۇيغۇر ئېلىدا كەڭ كۆلەمدە ئامېرىكانى ئەيىبلەش ھەرىكىتى قوزغىغان.پاكىستان دۆلەتلىك كالتەكتوپ ئەترىتىنىڭ سابىق تېرىنېرى شاھىدخان ئافرىدىنىڭ ئۇيغۇرلارنى قوللاپ يازغان تىۋىتتېر ئۇچۇرىنى ئۆچۈرۈۋېتىشى زور غۇلغۇلا قوزغىدى.مالايسىيا ۋە ھىندونېزىيەدىكى مۇسۇلمانلار ئۆتكەن ھەپتە نامايىش قىلىپ، خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارنى كەڭ كۆلەمدە يىغىۋېلىش لاگېرلىرىغا قامىشى ۋە خورلىشىغا نارازىلىق بىلدۈرگەن.خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر رايونىدىكى كەڭ كۆلەملىك تۇتقۇنى باشلانغان يېقىنقى 3 يىل مابەينىدە كورلا شەھىرىنىڭ نوپۇسى زور دەرىجىدە ئازىيىپ كەتكەن.خىتاينىڭ يېڭى زېلاندىيەدە تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىسى بايانات ئېلان قىلىپ، ئاتاقلىق يېڭى زېلاندىيە زەيتۇن توپ چولپىنى سونىي بىل ۋىللىيامىسنىڭ ئۇيغۇر مەسىلىسىدە ساختا خەۋەرلەر نىڭ قايمۇقتۇرۇشىغا ئۇچرىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلاردىكى ئىسلام ئېتىقادى بىلەن باغلىنىشلىق بولغان بارلىق ئادەتلەرنى تېررورلۇق ۋە ئەسەبىيلىك كە باغلاپ باستۇرۇشى خەلقئارانىڭ كۈچلۈك تەنقىدىگە ئۇچرىغاندىن كېيىن بىر قىسىم مۇسۇلمان دۆلەتلىرى ئۆزلىرىنىڭ بۇ مەسىلىدىكى ئەندىشىلىرىنى ھەر خىل شەكىلدە ئوتتۇرىغا قويۇپ كەلگەنىدى.خىتاي ھۆكۈمىتى قۇربان نىياز ھەققىدىكى مەخسۇس فىلىم ئارقىلىق خىتاي تىلىنىڭ ئىلغارلىقىنى تەشۋىق قىلماقتاخىتاي ھۆكۈمىتى مەخسۇس مەبلەغ ئاجرىتىپ ئىشلىگەن ئۆركەشلەۋاتقان توشقان دەرياسى ناملىق فىلىمنىڭ تۇنجى مەيدان قويۇلۇش مۇراسىمى 23دېكابىر كۈنى ئاقسۇ شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلگەن.خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ كانىيى بولغان شىنخۇا ئاگېنتلىقىنىڭ 24دېكابىردىكى خەۋىرىدە ئېيتىلىشىچە، 2019يىلى ئىچىدە ئۇيغۇر دىيارىدىكى نامراتلىق ئارخىپى تۇرغۇزۇلغان دېھقانلاردىن 76 مىڭ كىشى كەسىپ ئالماشتۇرۇش ئارقىلىق نامراتلىقتىن قۇتۇلغان. |
مەري، سوعىس اياقتالعان سوڭ، سەنىڭ قازاقستانىڭا كەلەمىن12 ناۋرىز 13:58نۇرسۇلتان. قازاقپارات مەري، سوعىس اياقتالعان سوڭ، مەن سەنىڭ قازاقستانىڭا كەلەمىن دەگەن ەكەن وعان اتاقتى ۇشقىش، كەڭەس وداعىنىڭ ءۇش مارتە باتىرى، اۆياتسيا گەنەرال پولكوۆنيگى يۆان كوجەدۋب.بۇل ءسوزدى ول 19421945 جىلدارى اتاقتى 178گۆارديالىق اتقىشتار اۆياتسيالىق پولكىندە اۆياقۇرالدار مەن وتتەگى جابدىقتارى بويىنشا ماستەر جانە يۆان كوجەدۋبتىڭ جەكە بورتمەحانيگى بولعان قازاقتىڭ قايسار، باتىر قىزى ءمادينا ىسقاقوۆاعا ايتقان ەدى.يۆان كوجەدۋب ءمادينانىڭ تالدىرماش بويىنا، نازىكتىگىنە قاراپ، اتاقتى امەريكالىق اكتريسانىڭ اتىمەن مەري، مەري پيكفورد يسكاكوۆا دەپ ەركەلەتكەن ەكەن. ءمادينا ىسقاقوۆا كوكشەتاۋ وبلىسى بۇرىنعى بالكاشين، قازىرگى ساندىقتاۋ اۋدانىنا قاراستى زۆەروۆكا اۋىلىندا تۋىپوسكەن. ءمادينانىڭ اكەسى مەن اعالارى ءابىلقاسىم، ابىلقاسەن، قۇسايىن مايدانعا اتتانادى.1942 جىلى 17 جاسقا جاڭا تولعان ءمادينا ءتولقۇجاتىنداعى جاسىنا ءۇش جاس قوسىپ، تۇزەتىپ، كوكشەتاۋدىڭ اسكەري كوميسسارياتىنا كەلەدى.ءسويتىپ، 1942 جىلى 17مامىردا مايدانعا اتتانعان ءمادينا ىسقاقوۆانى تاعدىر كەمەروۆوداعى اۆياتورلار دايارلايتىن ەكى جىلدىق ۋچيليشەدەن ءبىراق شىعاردى. وندا دا ۇشقىش ەمەس، ۇشاقتى وتتەگىمەن جابدىقتايتىن شەبەرلەر دايىندايتىن بولىمگە تاپ بولادى.ۋچيليشەنىڭ ەكى جىلدىق باعدارلاماسىن توعىزاق ايدىڭ ىشىندە مەڭگەرىپ، ماستەر مەحانيك، بولىمشە كومانديرى سەرجانت اتاعىن الىپ شىعادى. ءبىر توپ قۇربىلارىمەن يۆانوۆو قالاسىنا اتتانادى. وندا جاڭادان 240 يسترەبيتەلدەر اۆياپولكى قۇرىلىپ جاتقان ەدى. ءمادينا وسى پولكتىڭ ءبىرىنشى ەسكادريلياسىنا وتتەگىمەن جابدىقتاۋ ماستەرى جانە ۇشاق قۇرالدارىنىڭ ماستەرتەحنيگى بولادى.ەسكادريليا كومانديرى كوجەدۋب يۆان نيكيتوۆيچ ەكەن. ءجۇزى سۇستى بولسا دا، ءمادينانى جىلى شىرايمەن قارسى الدى. ارينە، ول كەزدە يۆان كوجەدۋبتىڭ كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىن ءۇش مارتە الاتىن اسا داڭقتى ۇشقىش بولاتىنىن، ونىڭ اتىن ەستىگەندە فاشيستەردىڭ زارەقۇتتارى قالماي قورقاتىندىعىن ەشكىم بىلمەگەن ەدى.ءمادينا كۇن سايىن اسپانعا بىرنەشە رەت كوتەرىلەتىن كوجەدۋبتىڭ قىرعيىنا جان بىتىرەتىن شەبەرى جانە جەكە بورتمەحانيگى بولعان. اتاقتى ۇشقىشتى اسكەري تاپسىرماعا جىبەرىپ، قارسى الىپ، اسكەري ۇشاقتى جوندەپ وتىرعان. ۇشاقتىڭ سايماندارىن سايلاپ، دايىنداۋدى بىلاي قويعاندا، قاھارمان ۇشقىشتىڭ قىڭىر مىنەزىنە ءتوزۋ دە وڭاي ەمەس ەدى. ونەگەلى تاربيە كورگەن قازاقتىڭ قىزىنا بۇل اسا قيىن بولمادى.گۆارديا سەرجانتى ءمادينا ىسقاقوۆا ۋكراينانى، مولدوۆانى، پراگا، بۋداپەشت، سوفيا مەن ۆەنا قالالارىن ازات ەتۋگە قاتىسقان. سوعىستا ءۇش رەت جارالانادى. بىردە ونى جاقىننان جارىلعان بومبانىڭ ءدۇمپۋى ۇشىرىپ ءتۇسىرىپ، توپىراقپەن كومىپ تاستايدى. جولداستارى كەلىپ، توپىراقتان ارشىپ العاندا ول ەسءتۇسسىز، تىرشىلىك نىشانى بولاربولماس قانا ءبىلىنىپ جاتىر ەدى.كەيىنگى شايقاستا ول باسىنان جارالانادى. ءبىراق ەمدەلىپ، اۆياپولكىنە قايتا ورالادى. گۆارديالىق پولك اتاعىن العان 240اۆياپولكتىڭ قۇرامىندا مولدوۆيانى فاشيست باسقىنشىلارىنان ازات ەتتى. برنو، پراگا، بۋداپەشت، سوفيا، ۆەنا قالالارى ۇستىندە بولعان كەسكىلەسكەن اۋە شايقاستارىنا كۋا بولعان. وسى شايقاستاردا يۆان كوجەدۋب باسقارعان ۇشقىشتار اسقان ەرلىك كورسەتىپ، تالاي جاۋ ۇشاعىن اتىپ تۇسىرگەن. يسترەبيتەلدەردى وتتەگىمەن جابدىقتاۋشى، كوجەدۋبتىڭ جەكە بورتمەحانيگى ءمادينا ىسقاقوۆانىڭ بۇعان قوسقان ۇلەسى ولشەۋسىز.سوعىستى پراگا قالاسىندا اياقتادى. 1945 جىلى جەڭىس شەرۋىنە ۋكراينا مايدانىنىڭ قۇرامىنا قاتىسىپ، تۋعان جەرگە ورالدى. اقمولا اسكەري تريبۋنالىندا حاتشى بولىپ قىزمەت ىستەدى. كەيىننەن كوپ جىلدار بويى تۋعان جەرىندە ساۋىنشى بولىپ ەڭبەك ەتتى.ءبىراق سوعىس سالعان جارا ءىزسىز كەتپەدى، ول كىسى ۇزاق عۇمىر سۇرمەدى. 1985 جىلى سالتاناتتى تۇردە وتان سوعىسى وردەنىمەن ماراپاتتالادى، ال تامىز ايىندا دۇنيە سالدى.ەرجۇرەك اپايىمىز ەلىنە ستاليننىڭ سىيلاعان قارۋىمەن ورالعان. ءبىراق سوعىستان كەيىنگى قيىن جىلدارى وتباسىن اسىراۋ ءۇشىن وسىناۋ اتاۋلى قارۋدى ءبىر قاپ استىققا ايىرباستاپ جىبەرگەن ەكەن.جيىرما جىل تۋعان اۋىلىنداعى اۋىر ەڭبەكتەن كەيىن ءمادينا ىسقاقوۆاعا سوعىس جىلدارىنداعى اسكەري قىزمەتىن ەڭبەك وتىلىنە قوسپاي، ءتىپتى سوعىستىڭ قاتىسۋشىسىنا تيەسىلى جەڭىلدىكتەرسىز، از عانا زەينەتاقى تاعايىندايدى. ال گۆارديا سەرجانتى ىسقاقوۆانىڭ سوعىسقا قاتىسىپ قانا قويماي، ەلىنە باتىر بولىپ ورالعانىن ەشكىم ەلەمەدى.سوندىقتان حالقىمىزدىڭ بەلگىسىز باتىرى ءمادينانىڭ ەرلىگى ءاليا، مانشۇك، حيۋاز سىندى باتىر قىزدارىمىزدىڭ قاتارىنان ءوزىنىڭ لايىقتى ورنىن الىپ، تۋعان جەرى كوكشەتاۋ قالاسىنا ەسكەرتكىش قويىلىپ، كوشەگە اتى بەرىلىپ جاتسا، نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى.تۇرار شاكەن، تاريحشى |
6 جەلتوقسان 12:19نۇرسۇلتان. قازاقپارات قازاق حالقىندا جاس كەلىنشەكتەرگە بايلانىستى سالتداستۇرلەر بار. سولاردىڭ ىشىندەگى كۇنى كەشەگە دەيىن جالعاسىپ كەلگەن ايتۋلىلارىن ەسكە سالا كەتەيىك.جاس كەلىنشەك ءبىر اۋىلعا قىدىرىپ بارعاندا، نە ەسىك كورۋگە شاقىرعاندا ايەلدەر نە ۇلكەن اجەلەر وعان يتاياعىنا سال دەپ ساقينا، كۇمىس، جۇزىك سياقتى زات بەرەدى. يتاياعىنا سالۋ دەگەن كەلىنشەك بوسانىپ بالانى شاراناسىنان جۋاتىن سۋعا ياعني، شىلدە سۋىنا الگىندەي كۇمىس جۇزىك، ساقينا، كۇمىس تۇيمە سياقتى زاتتاردى ىدىسقا سالىپ جىبەرىپ، نارەستەنى جۋادى. جۋىپ بولعاننان كەيىن الگى زاتتاردى سول جەردەگى ايەلدەر ىرىم قىلىپ ءبولىسىپ الىپ، ءماز مەيرام بولىپ تاراسادى.دامەتۋدىڭ ءار ءتۇرى بار. ال ىرىمدا جاس كەلىنشەكتەردىڭ دامەتۋىنىڭ ءجونى بولەك. جاس بالالار مەن كەلىندەر اتا ەنەلەرى قوناقتان كەلسە، ولاردان ءتاتتى دامەتەتىن ادەتى بار. اسىرەسە، بالالى جاس كەلىندەر دامەتسە ونىڭ مەسەلىن قايتارۋعا بولمايدى. ويتكەنى، دامەتىپ وتىرىپ ويىنداعىسى بولماسا ونىڭ ەمشەگى ءىسىپ كەتەدى. بۇل ءومىر شىندىعى. ال ۇلكەن كىسىلەر، انالار، اجەلەر جاس كەلىنشەگى بار ۇيگە دامەتىپ قالار دەپ قاشاندا قالتاسىنا ءدام تۇزىن سالا جۇرەدى. بۇل اركىم ەسكەرە جۇرەتىن ەسكىدەن كەلە جاتقان ىرىم.جاڭا تۇسكەن كەلىندى تۋىس تۋعان، كورشى كولەم، ىلىك جەكجاتتار ءۇي كورسەتۋگە، ياعني، ەسىك اشارعا شاقىرادى. مۇنىڭ ماعىناسى كەلىن وتباسىمەن تانىسىپ، ۇيگە كەلىپ ءجۇرسىن دەگەن ءسوز. بۇل ۇيگە كەلىن قۇر قول بارمايدى، كادە جوراسىمەن بارادى. مۇنى ءىلۋ دەيدى. بۇل ماسەلەنى شاقىرعان ءۇيدىڭ دارەجەسىنە ۇلكەن، كىشى دەگەن ماعىنادا كەلىننىڭ ەنەسى شەشۋى كەرەك. مۇنىمەن بىرگە كەلىندى شاقىرعان ۇيلەر كەلىننىڭ مىنەز قۇلقىن، ءجۇرىس تۇرىسىن، ياعني، ادەپ، ءتارتىبىن بايقاپ سىناپ وتىراتىنى بار. مۇنى بولاشاق كەلىندەر ەسكەرە ءجۇرۋى كەرەك. ويتكەنى اتالعان ءداستۇر ءالى جالعاسىپ كەلە جاتىر.ۇزاتىلىپ جاتقان جاس كەلىنشەك كوشىنىڭ جولىندا وتىرعان اۋىلدىڭ ادامدارى جاستارى، ايەلدەرى كەرۋەن اتىنىڭ نوقتاسىنان، نە تۇيەسىنىڭ بۇيداسىنان ۇستاپ تۇرىپ سۇرايتىن كادەسى. قىز اناسى ولارعا كادەسىن جاسايدى، كادە العان ريزا بولىپ، باقىت تىلەپ باتاسىن بەرىپ، جول بولسىن ايتادى. |
لوندۇندىكى قەشقەر كوچىسىئىزدىنىش تورىئىزدىنىش مۇنبىرى قەدىمقى زامان ئۇ تارىخى لوندۇندىكى قەشقەر كوچىسى يوللانغان ۋاقتى 2011622 06:36:27ۋەھالەنكى ئاسىيانىڭ مەركىزىدىن ئورۇن ئالغان، ئەمما بۇگۇنكى كۇندە غەربكە ناھايىتى ئاز تونۇلغان بۇ قەشقەر قەدىمىي شەھىرى 11ئەسىرلەردە ئۇيغۇر قاراخانىيلار دۆلىتىنىڭ پايتەختى ۋە ئوتتۇرا ئاسىيا تۇركىي خەلقلەرنىڭ سىياسىي، مەدەنىي مەركەزلىرىدىن بىرى بولغان. قەشقەر سۆزىنىڭ ئۇيغۇر تىلىدىكى مەنىسى دەريا قېشى ياكى قاش دىگەن سۆزدىن كىلىپ چىققان بولۇپ، قەشقەر شەھىرى زەرەپشان دەرياسىنىڭ ئىككى قېشىغا جايلاشقان قەشقەر دىكى قەشقەر كۇچىسىئەمما بۇيۇك برىتانىيىنىڭ ياقۇپ بەگ ھاكىمىيىتىگە بولغان قىزىقىشى ئۇزاققا بارمايدۇ چۇنكى لوندون قەشقەر بىلەن رەسمىي دىپلوماتىك مۇناسىۋەت ئورناتقاندىن باشلاپ نى قەشقەرىيەنى ئوتتۇرىدىكى بىر مۇستەقىل بىتەرەپ دۆلەت دەپ ئېتىراپ قىلىشى ھەققىدە بىر قانچە قېتىملاپ دىپلوماتىك سوھبەتلەر ئېلىپ بارغان بولىسىمۇ رۇسىيە ئىمپەرىيىسىنىڭ تۇركىستاندىكى مەنپىئەتى سەۋەبىدىن رەت قىلىنىدۇ. يەنە بىر تەرەپتىن بۇ ۋاقىتتا جۇڭگۇ مانجۇ چىڭ ھۆكۇمىتى جۇڭگۇ ئىچكى ئۆلكىلىرىدە يۇز بەرگەن تەيىپىڭ قوزغىلىڭىنى غەلىبىلىك باستۇرۇپ قەشقەرىيەرنى قايتا ئىشغال قىلىش ئۇچۇن جىددىي ھەربىي يۇرۇش تەييارلىقى قىلىۋاتاتتى. مانا بۇ مۇرەككەپ ۋەزىيەتتە كاتتا ئويۇن ئىشتىراكچىلىرى ئارىسىدا قەشقەرىيەگە بىرقەدەر ئادىلىلاراق مۇئامىلىدە بولۇپ كەلگەن بۇيۇك برىتانىيە ئىمپەرىيىسى ئۆز مەنپەئەتلىرىگە پايدىسىز بۇ ئۆزگىرىشلەردىن ماھىرلىق بىلەن پايدىلىنىدۇ. 1876 يىلى مانجۇ چىڭ ھۆكۇمىتى گېنىرالى زو زۇڭتاڭنى 200، 000 كىشلىك زور قوشۇن بىلەن بىلەن 40، 000 كىشلىك ئەسكىرى بولغان ياقۇبەگنى يوقتۇپ، قەشقەرىيەنى ئىشغال قىلىشقا ئەۋەتىشى بىلەن تەڭلا بۇيۇك برىتانىيە ئىمپېرىيىسى ئەگەر جۇڭگۇ چىڭ ھۆكۇمىتى بۇ رايوننى قايتىدىن ئۆز ھۆكۇمرانلىقى ئاستىغا ئالسا رۇسىيىگە قارشى كۇچلۇك بىر قالقان بولالايدىغانلىقنى جەزىم قىلىدۇ ۋە ياقۇپ بەگنى قوللاشتىن تامامەن ۋاز كېچىپ ئەكسىچە قارشىسىغا سىياسەت قوللۇنۇپ زو زۇڭتاڭغا قورال ۋە ئىقتىسادىي ياردەم بېرىدۇ. روسسىيە سودىگەرلىرىمۇ پۇرسەتنى غەنىمەت تۇتۇپ زو زۇڭتاڭ ئەسكەرلىرىنى ئاشلىق بىلەن تەمىللەيدۇ. گەرچە زو زۇڭتاڭنىڭ قەشقەرگە ئېلىپ بارغان ھەربىي ئىستىلاسى ئاستا ۋە ئىقتىسادى چىقىمى ناھايىتى كۆپ بولسىمۇ ئەمما مۇۋاپىقىيەتلىك بولىدۇ. زو زۇڭتاڭ ئۇرۇمچىنى 1876 يىلى 8 ئايدا ئىشغال قىلىدۇ ۋە زور كولەمدىكى . ئېلىپ بارىدۇ. ياقۇپ بەگ 1877 يىلى 5ئاينىڭ 28 كۇنى كورلىدا ۋاپات بولىدۇ ۋە شۇ يىلى 12 ئايدا قەشقەر مانجۇ چىڭ ئىشغالىيىتى ئاستىغا چۇشىدۇ. زو زۇڭتاڭ 1878 يىلى 1 ئايدا قەشقەرنىڭ ئەڭ جەنۇبىدىكى قەدىمي شەھەر خوتەننى ئىشغال قىلىپ قەشقەرىيەگە ئېلىپ بارغان ھەربىي ئىستىلاسىنى تاماملايدۇ.1881 يىلى رۇسىيە ئىلى ۋادىسىنى مانجۇ چىڭ ھۆكۇمىتىگە قايتۇرۇپ بېرىدۇ. مانجۇ چىڭ ھوكۇمىتى 1884 يىلى قەشقەر ۋە ئۇنىڭ ئەتراپىدىكى رايونلارنىڭ ھەممىسىنى قوشۇپ شىنجاڭ يېڭى زىمىن، يېڭى چىگرا دەپ نام بېرىدۇ ۋە رەسمىي شەكىلدە جۇڭگۇ مانجۇ چىڭ ئىمپېرىيىسىنىڭ بىر ئۆلكىسى قىلىپ بېكىتىدۇ. يەنە شۇنىڭغا قارىماي بۇيۇك برىتانىيە ۋە رۇسىيە ئىمپېرىيىلىرى قەشقەرىيەدە ئۆز تەسىر دائىرىسىنى كۆرسىتىشنى يىللارچە داۋام قىلدۇرىدۇ. كېيىنكى يىللاردا برىتانىيىلىك قېدىرىپ تەكشۇرگۇچىلەرنىڭ قەشقەرىيەدە ئېلىپ بارغان ئىش ئىزلىرى تەسۋىرلىنىپ يېزىلغان ئاجايىباتلىردىن برىتانىيە خەلقى يىللارچە ھۇزۇر ئالىدۇ بىراق ئەينى ۋاقىتتاشىنجاڭ رايۇنىدا ئۇچ ئىمپەرىيە ئوتتۇرىسىدا بولۇپ ئۆتكەن ناھايىتى شەپقەتسىز، مۇرەككەپ سىياسىي كاتتا ئويۇن نىڭ قۇربانى بولغان قەشقەرىيەنى ياد ئېتىش ئۇچۇن مەڭگۇلۇك ئابىدە قىلىپ قويۇلغان لوندوندىكى قەشقەر كوچىسى شۇ تارىخنىڭ شاھىتى سۇپىتىدە بۇگۇنگىچە ئۇنتىنسىز ساقلىنىپ كېلىدۇ. يوللانغان ۋاقتى 2011622 13:38:44مۇنداق ئىشلارمۇ بار دەيلى..توۋا بىخەۋەر يۈرۈپتىمىز. ماۋۇ يۇرتىمىزدا يەنئەن كوچىسى، بېيجىڭ كوچىسى دەپ يۈرسەك ئاۋۇ يەر شارىنىڭ ئۇ تەرىپىدە يۇرت ناملېرىمىز ساقلانغىلى تۇرۇپتۇ... يوللانغان ۋاقتى 2011622 14:11:28ئەرەپىستاندىمۇ قەشقەر رابات، ئاتۇش رابات، خوتەن رابات دەپ يۇرتىمىزنىڭ نامى بىلەن ئاتىلىدىغان قارارگاھلارنىڭ بارلىقىنى ئاڭلىۋىدۇق. يوللانغان ۋاقتى 2011622 14:28:05بىر يەردە ئوقىغاندەكلا قىلىمەن. ئىلگىرىمۇ يوللانغانمۇ؟ يوللانغان ۋاقتى 2011622 15:40:57 يوللانغان ۋاقتى 2011622 17:28:38گوگولىنىڭ خەرىتىسىدىن تېپلىدىكەن. دەپ يېزىپ بولۇشىمغا قەشقەرگە ئائىت 5 نەتىنجە چىقرىپ بەردى. رەسىمگە قارالسۇن.يەنى شىنجاڭدىكى قەشقەر، قازاقسىتاندىكى ، قىرغىزىستاندىكى،ئەنگلىيەدىكىجايلاردا قەشقەرگە ئائىت نەتىنجە بار ئىكەن. بۇنىڭدىن باشقاتۈركىمەنىستاندا قەشقەرىسكىي دەيدىغان نەتىنجىمۇ بار ئىكەن. گوگولنىڭ توربەت شەكلىدىكى خەرىتىسىدىن ئىزدىسىەڭلار بولىدۇ. ئىزدەشتىن ئاۋال يەنى سۈنئىھەمرا دەيدىغان يېرىنى بېسىۋەتسەڭلار، گوگول يەرشارىسىغا ئوخشاش ئۈنۈمىگەمەن ئەنگىليىدىكى قەشقەر يولىنىڭ ئۇزۇنلىقنى ئۆلچەپ باقتىم.تەخمىنەن160 مېتىر ئەتىراپىدا ئىكەن. بۇنىڭدىن باشقا ئەنگىليىدە كەشمىريولى دەيدىغان يولمۇ بار ئىكەن. بۇ يولنىڭ ئۇزۇنلىقىمۇ تەخمىنەن190 مېتىرئەپسۇس بىداركام ئېيتقان ئەرەپسىتاندا ئۇنداق نەتىنجە يوق ئىكەن. بەلكىم ئەرەپچە ئىزدەپ باقسا چىقىپ قالار. يوللانغان ۋاقتى 2011622 18:27:17لىكن مەن قايسى كۈنى مۇشۇ تور بىكەتتىمۇ ئەيتاۋۇر ،كاشىغەر دىگەن ئىسىمنىڭ مەنىسىنى بۆرە ، بۆرىلەر ئۇۋۇسى دەپ كۆرگەندەك قىلغان .بۇ توغرۇلۇق نۇرغۇنلىغان كۆز قاراشلار بار . دەريا قىشى ،قاش دىگەن بۇ يىشىلمە بىر قەدەر ئومۇملاشقان كۆزقاراشتۇر . لىكن تىخى ئىنىق بىر دەلىلئىسپات يوق . يوللانغان ۋاقتى 2011622 23:39:50سەئۇدى ئەرەبىستاندا قەشقەر،ئاتۇش،خوتەن...ناملىرى بىلەن ئاتالغان كوچىلار يوق بەلكى قۇنالغۇمېھمانخانالار بار... يوللانغان ۋاقتى 2011622 23:43:42كاشىغەرقەشقەر دىگەن سۆز ئەمەس...قاشقىر دىگەن بۆرە دىگەن مەنىدىغۇ دەيمەن ئۆزبېكچىدە... يوللانغان ۋاقتى 201171 15:37:56 ...885 يوللانغان ۋاقتى 2011719 12:49:46 يوللانغان ۋاقتى 2011719 15:34:23بۇرۇن مەنمۇ شۇنداق ئاڭلىغاندەك ئىسىمدە.......0998 يوللانغان ۋاقتى 2011911 21:22:15بىزنىڭ قەشقەر خېلى داڭلىقمۇ نىمە؟: لوندۇندىكى قەشقەر كوچىسى |
ەستاي بوجان 12 قاڭتار, 2018 ساعات 15:39بيىل بەلسەندىلىك تانىتقان تىماۋ ۆيرۋسى تۋرالى ءبىلىڭىز. فوتو: .ۇلىبريتانيانىڭ ۇلتتىق دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتى بيىلعى ەرەكشە تۇماۋدان ساقتانۋ شارالارىنا دايىندالىپ جاتىر. قىس ايلارىنان بەرى الەمدە 32 تۇسىندەگى تۇماۋ ۆيرۋسى بەلسەندىلىك بايقاتقان. بۇل تۇردەگى تۇماۋدى اۋستراليا تۇماۋى دەپ اتايدى، ونىڭ سەبەبى جاقىننان بەرى اۋستراليادا اۆستراليا اتالعان تۇماۋ كوپ تارادى. بۇل تۋرالى ءدىڭ رەسمي سايتى ارنايى حابارلاعان بولاتىن.اۋستارليالىق تۇماۋ قاۋىپتى مە؟2017 جىلى اۋستراليادا بۇل تۇماۋدىڭ تارالۋى سوڭعى ون جىلداعى ەڭ جوعارى دەڭگەيگە جەتتى. وعان قوسا سوڭعى ءبىر ايدا الەمنىڭ وزگە ەلدەرىندە دە 32 تۇماۋىنىڭ تارالۋى كۇشەيە ءتۇستى. ادەتتە قىس ايلارى كىرىسىمەن تۇماۋدىڭ بىرنەشە تۇرلەرى پايدا بولادى دا، ا تۇرىندەگى تۇماۋلارمەن باستاپقى ۋاقىتتا بالالار مەن جاسى ەگدەلەگەن كىسىلەرگە كوبىرەك جۇعادى. وزگە تۇماۋلاردان قالىپتى ادامدار ارنايى دارىلەردىڭ كومەگىنسىز ايىعىپ كەتىپ جاتادى. الايدا، تۇماۋ تۇرلەرىنىڭ اراسىندا اۋستراليالىق كۇشتى تۇماۋ وڭاي جازىلا قويمايدى.ۇلىبريتانيا دەنساۋلىق ساقتاۋ تاراۋلارى ەل كولەمىندە اۋىر تۇماۋ تۇرلەرىنەن 7 ءتۇرىن انىقتاعان. سونىڭ ءبىرى تۇرىندەگى 32 تۇماۋ ۆيرۋسى. بۇل تۇماۋ ۆيرۋسىمەن ەگدە ادامدار كوبىرەك جۇعىمدالاتىنى بەلگىلى بولعان. كۇشتى تۇماۋدىڭ ا، ۆ، س تۇرلەرى بار، بۇلار دا ءوز ىشىنەن بىرنەشە تۇرگە بولىنەدى.قازىر ۇلىبريتانيا مەن وزگە بىرنەشە ەلدەردەگى ەمحانالاردا تۇماۋراتقان ادامدار سانى كۇرت ارتىپ كەتكەن. دەسە دە، وتكەن جىلعى كورسەتكىشتەن ۇلكەن پارىق جوق. 20082009 جىلدارى تاراعان شوشقا تۇماۋىندا بۇل كورسەتكىش بىرنەشە ەسە كوپ بولعانىن ايتادى.اۋستراليا تۇماۋىنىڭ بەلگىلەرىسالماقتى تۇماۋعا شالدىققان ادامداردا مىناداي بەلگىلەر بولادى:دەنە تەمپەراتۋراسى كوتەرىلەدى، ادەتتە 38 ستان جوعارى بولادى.بۋىندار قاقساپ اۋىرادىشارشاۋ جانە السىزدىك بايقالادىقۇرعاق جوتەل پايدا بولادىتاماققا تابەتى قاشادىتۇماۋعا قارسى شارالارءار جىلى تارايتىن نەمەسە بەلسەندىلىك كورسەتكەن تۇماۋ تۇرلەرى بىردەي بولمايدى. الەم ەلدەرىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ تاراۋلارى جىلدىڭ ءار مەزگىلىندەگى بەلسەندىلىك تانىتقان تۇماۋلارعا قارسى ۆاكتسينالار دايىندايدى. بىراق، ءبىر تۇردەگى ۆاكتسينا بارلىق تۇماۋ تۇرلەرىنە قارسى كومەك كورسەتە المايتىنى بەلگىلى. بيىل باتىس ەلدەرىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ تاراۋلارى بەلسەندىلىگى كۇشەيگەن 32 تۇماۋ ۆيرۋسىنا قارسى ۆاكتسينالاردى كوبىرەك شىعارعان. ونىڭ سىرتىندا ءار جىلى تارالىپ تۇراتىن تۇماۋلارعا قارسى ۆاكتسينالار دا بار.تاجىريبەلەرگە نەگىزدەلگەندە، قازىر اۋستراليا تۇماۋىنان قورعاۋعا ەڭ ءونىمدى شارا تۇماۋعا قارسى ۆاكتسينا. الايدا، اۋستراليا تۇماۋى تۋرالى تاپ باسىپ ايتۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرلەرىنە دە قيىن. سەبەبى ونىڭ ۆيرۋسى تەز جاڭارىپ، وزگە جاڭا ۆيرۋستارمەن الماسىپ تۇراتىن ەرەكشەلىگى بار. ءبىر اپتا ىشىندە تۇتىنعان دارىلەرىڭىز، كەلەسى اپتادا ءونىمى بولماي جاتۋى عاجاپ ەمەس.قازىر ۇلىبريتانيا تۇماۋراتىپ ەم قابىلداعانداردىڭ شامامەن 4060 پايىزىنا ۆاكتسينا قويعان. تۇماۋ تۇرلەرىنە بايلانىستى ەمدەۋ شارالارى دا ۇقسامايدى. ءار رەتكى قابىلدانعان ۆاكتسينا جارتى جىلدان كەيىن تۇماۋ ۆيرۋسىنا قارسىلىعى تومەندەي باستايدى. قازىرگى ۆاكتسينالار 32 تۇماۋىنان كورى جانە 11 تۇماۋلارىنا كوبىرەك ءونىم بەرەدى.اۋستراليا تۇماۋى ادەتتە ءبىر ادامنان ەكىنشى ادامعا تەز جۇعادى. جۇعۋ ىقتيمالدىعى باستاپقى بەس كۇندە ەڭ كۇشتى بولادى. ول جانە جوتەلۋ مەن تۇشكىرۋ كەزىندە اۋا ارقىلى تارايدى. ودان ساقتانۋ ءۇشىن قولدى جانە بەتاۋىزدى تازالاپ جۋىپ تۇرۋ كەرەك. تۇماۋدى جۇقتىرعان ادام ەكىنشى ءبىر ادامعا تاراتپاۋ ءۇشىن ارنايى مەديتسينالىق ماسكا پايدالانعانى ءجون. جوتەلگەندە نەمەسە تۇشكىرگەندە بەت ورامال نەمەسە مايلىق قاعاز پايدالانۋ كەرەك. دەگەنمەن، بۇل جازىلعاندار ءسىزدىڭ سالاۋاتتىلىعىڭىز ۇشىن دارىگەرلەردىڭ كەڭەسىنەن ءتيىمدى بولماۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتەمىز.ددسۇ: كوروناۆيرۋستان قۇتىلۋدىڭ جالعىز جولى ءونىمدى ۆاكتسينا شىعارۋ |
جەنۇبىي ۋە شىمالىي شىنجاڭنى تۇتاشتۇرۇپ، تىيانشان باغرىدا سوزۇلۇپ ياتقان ئەجدىھا مايتاغكۇچا تاشيولىمۇھەررىر: ھەلىمە قۇربان مەنبە: تىيانشان تورى 20180711 12:58مۇخبىرىمىز سۈي داۋشىڭ خەۋىرى، فوتوسى: مۇخبىر 7ئاينىڭ 8كۈنى 2018يىللىق دالا سەپىرى. مايتاغكۇچا ئارىسىدا شۇنداق بىر يول بار مىليون كىشى ئاپتوموبىلىنى ھەيدەپ مايتاغكۇچا تاشيولىدىن ئۆتۈش پائالىيىتىگە قاتنىشىپ، يول بويى ئاپتوموبىل ئەترىتىدىكىلەر بىلەن بىرگە ھەيۋەتلىك تاغلار باغرىدىكى تاشيول مۆجىزىسىدىن تەڭ ھۇزۇرلاندى.يۈز كىشىلىك ئاپتوموبىل ئەترىتى 7ئاينىڭ 8كۈنى سائەت 11لەر ئەتراپىدا مايتاغ رايونى مايتاغكۇچا تاشيولىنىڭ نۆل كىلومېتىرلىق نۇقتىسىدىن يولغا چىقىپ، نەچچە مىنۇت ئىچىدىلا تاغ ئارىسىغا كىرىپ كەتتى. ئاپتوموبىللار ئەگرىبۈگرى تاغ يوللىرىنى بويلاپ ئايلىنىپ مېڭىپ، بىردەم سۈرەتنى ئاستىلىتىپ دۆڭگە ياماشسا، بىردەم يۇقىرى سۈرەت بىلەن تۆۋەنگە چۈشەتتى. تاشيولنى بويلاپ يۇقىرىغا ئۆرلىگەنسېرى تېمپېراتۇرىمۇ ئۇنىڭغا ئەگىشىپ تۆۋەنلەيتتى. يولغا چىققان جايدىكى30تىن يۇقىرى تېپېراتۇرا، دېڭىز يۈزىدىن 3400 مېتىر ئېگىزلىكتىكى داۋانغا كەلگەندە 10 ئەتراپىغا چۈشۈپ قالاتتى. ساياھەتچىلەر چاپانلىرىنى كىيىشىپ ئىسسىماقچى بولاتتى.مايتاغكۇچا تاشيولىدا مېڭىپ قالسىڭىز، يول بويى بۇ تاشيولنى ياسىغۇچىلارنىڭ تاغقا يولۇقسا يول ئېچىش، سۇغا يولۇقسا كۆۋرۈك سېلىشتەك بۇ نادىر ئەسىرىگە ئاپىرىن ئېيتماي تۇرالمايسىز. مايتاغكۇچا تاشيولىنىڭ 200 كىلومېتىردىن ئارتۇق قىسمى دېڭىز يۈزىدىن 2000 مېتىردىن يۇقىرى بولغان ئېگىز تاغ ئارىسىغا ياسالغان بولۇپ، خۇددى تىيانشان باغرىدا سوزۇلۇپ ياتقان ئەجدىھاغا ئوخشايدۇ. بۇ تاشيول جەنۇبىي ۋە شىمالىي شىنجاڭنى تۇتاشتۇرۇپ، جەنۇبىي ۋە شىمالىي شىنجاڭ ئارىسىدىكى نەچچە مىڭ كىلومېتىرلىق يولنى 561 كىلومېتىرغا قىسقارتقان بولۇپ، كىشىلەر تەرىپىدىن تاشيول ياساش تارىخىدىكى ئۆلمەس ئەسەر دەپ تەرىپلەنگەن. |
ئۆتكۈر ئەپەندىنىڭ ئىز ناملىق شېئىرى ۋە ھىندىستان باش مىنىستىرى مودىنىڭ ئوتتۇرا ئاسىيا ئىستراتېگىيەسىشائىر ۋە يازغۇچى مەرھۇم ئابدۇرەھىم ئۆتكۈر. 1948يىلى ئورنى ئېنىق ئەمەسمەرھۇم ئابدۇرەھىم ئۆتكۈر ئەپەندىنىڭ ئۈرۈمچى گۈلساي قەبرىستانلىقىدىكى مەقبەرىسى. 20ئەسىردىكى ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ ئەڭ كۆرنەكلىك نامايەندىلىرىدىن بىرى بولغان ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرنىڭ ئىز ناملىق شېئىرى ھىندىستاندا بابۇرىيلار سەلتەنەتى يىقىلىپ بىرقانچە ئەسىر ئۆتكەن بۈگۈنكى كۈندە ھىندىستان بىلەن ئورتا ئاسىيا مۇناسىۋەتلىرىگە يېڭىچە ئىلھام ۋە قايتا ئويلىنىش ئاتا قىلماقتا.قىزىقارلىقى شۇكى، ھىندىستان باش مىنىستىرى نارېندرا مودى بۇ قېتىملىق قازاقىستان زىيارىتىدە ئۇيغۇر شائىرى ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرنىڭ ئىز ناملىق شېئىرىنى ئۆزىنىڭ ئورتا ئاسىيا ئىستراتېگىيەسىدىكى ئىلھام پىلتىسى قىلغان.مودى ئۇيغۇر ئەدەبىياتىدا ھازىرقى زاماننىڭ كلاسسىك شېئىرى دەپ قارالغان ئىز نىڭ گۈزەل مىسرالىرىنى ئوقۇش ئارقىلىق ھىندىستان يېرىم ئارىلىنىڭ ئورتا ئاسىيا بىلەن بولغان تارىخىي باغلىنىشى ۋە مەدەنىيەت رىشتىسىنى قايتا ئۇلاش تەسەۋۋۇرىنى ئوتتۇرىغا قويغان.مودى قازاقىستان زىيارىتى جەريانىدا 7ئىيۇل ئاستانادىكى نەزەربايېف ئۇنىۋېرسىتېتىدا نۇتۇق سۆزلىگەن. قازاقىستان باش مىنىستىرى كەرىم مەسىموف مودىغا ھەمراھ بولغان ۋە ئۇنىڭ نۇتقىنى ئاڭلىغان.ھىندىستان باش مىنىستىرى مودى ئۆز نۇتقىدا ھىندىستان بىلەن ئورتا ئاسىيانىڭ تارىختىن بۇيان داۋاملىشىپ كەلگەن ئىنتايىن قويۇق سىياسىي، ئىقتىسادىي ۋە مەدەنىيەت ئالاقىلىرىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش تەسەۋۋۇرىنى ئوتتۇرىغا قويغان. ئۇ نۇتقىنىڭ ئاخىرىدا ئۇيغۇر شائىرى ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرنىڭ ئىز ناملىق شېئىرىنى ئوقۇش بىلەن ئۆز سۆزىنى يۇقىرى پەللىگە كۆتۈرگەن.ئۇنداقتا، ھىندىستان باش مىنىستىرى مودى ئاستانادىكى نۇتقىدا نېمە ئۈچۈن ئۇيغۇر شائىرى ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرنىڭ شېئىرىنى ئوقۇغان؟ مودىنىڭ بۇ شېئىرنى ئوقۇشتىكى چىقىش نۇقتىسى ۋە ئورتا ئاسىيادىكى چوڭ دۆلەت بولغان قازاقىستانغا بەرگەن سىگنالى زادى نېمە؟نۆۋەتتە جورجى ۋاشىنگتون ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تەكلىپلىك ئوقۇتقۇچىسى، ئىقتىساد پەنلىرى بويىچە دوكتور نامزاتى پەرھات بىلگىن ئەپەندى بۇ ھەقتە مۇنۇلارنى ئىلگىرى سۈرىدۇ:ھىندىستان تارىختىن بۇيان ئورتا ئاسىيا بىلەن سىياسىي، ئىقتىسادىي ۋە مەدەنىيەت جەھەتتە قويۇق مۇناسىۋەتنى ساقلاپ كەلگەن. سابىق سوۋېتلار ئىتتىپاقى يىمىرىلىپ، ئورتا ئاسىيادىكى ئەللەر مۇستەقىل بولغاندىن كېيىن خىتاي، ھىندىستان، ئىران، تۈركىيە ۋە رۇسىيە قاتارلىق ئەتراپتىكى چوڭ دۆلەتلەر ئارىسىدا ئورتا ئاسىيادا تەسىر دائىرە تالىشىش كۈرىشى بولدى. بۇ جەھەتتە خىتاي ھەممىدىن بەكرەك كۈچىدى شۇنداقلا ئۆزىنىڭ ئورتا ئاسىياغا بولغان كېڭەيمىچىلىك قارا نىيىتىنىمۇ ئاشكارىلاپ قويدى. مودىنىڭ بۇ قېتىم قازاقىستاندا سۆزلىگەن نۇتقىدا ئۇيغۇر شائىرى ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرنىڭ شېئىرىنى ئوقۇشى مەيلى ئىستراتېگىيە ياكى دىپلوماتىيە جەھەتتىن بولمىسۇن يوشۇرۇن قاراتمىلىققا ئىگە. مېنىڭ ھېس قىلىشىمچە، مودى ئۆتكۈر ئەپەندىنىڭ شېئىرىنى ئوقۇش ئارقىلىق ھەم خىتايغا، ھەم ئورتا ئاسىيا خەلقىگە ھەم قازاقىستاننىڭ نۆۋەتتىكى ئۇيغۇر باش مىنىستىرى كەرىم مەسىموفقا يوشۇرۇن سىگنال بەرگەن. بۇ سىگنال خىتايغا نىسبەتەن ھىندىستاننىڭ ئۇيغۇرلارغا ھېسداشلىق قىلىدىغانلىقىنى، ئورتا ئاسىيا خەلقىگە نىسبەتەن ھىندىستاننىڭ ئەڭ ئىشەنچلىك قوشنا ۋە تارىخىي ھەمراھ ئىكەنلىكىنى، كەرىم مەسىموفقا نىسبەتەن مىللىي كىملىكى ۋە مەسئۇلىيىتىنى ئەسلىتىشنى مەقسەت قىلغان.ھىندىستان باش مىنىستىرى مودىنىڭ ئورتا ئاسىيا ئىستراتېگىيەسىگە ئىلھام پىلتىسى بولغان ئۇيغۇر شائىرى ئۆتكۈر ئەپەندى 20ئەسىردىكى ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ ئەڭ مۇھىم ۋەكىللىرىدىن بىرى.ئۆتكۈر ئەپەندىنىڭ ۋاپاتىغا توپتوغرا 20 يىل بولغان بۈگۈنكى كۈندە ئۇنىڭ يالقۇنلۇق شېئىرلىرى ئۇيغۇرلار ۋەتىنىدىن ھالقىپ چىقىپ يىراقتىكى ئانادولۇ تۇپراقلىرىغا قەدەر ناخشا كۈيلىرىگە تەڭكەش بولۇپ ياڭرىماقتا.ئۆتكۈر ئەپەندى 1940يىللاردا مۇزلىغان شەھەر، باھار چىللايمەن خەجلە خائىنلار، خەجلە! قاتارلىق بىر يۈرۈش يالقۇنلۇق شېئىرلارنى يازغان. ئۇ سۇنماس قەلىمى بىلەن ئۇيغۇر خەلقى دۇچ كەلگەن تارىخنىڭ ئەڭ قىيىن ۋە ئەڭ قاباھەتلىك يىللىرىدا ئۆزىنىڭ مەڭگۈ بىر ئەركىنلىك كۈيچىسى بولۇپ قالىدىغانلىقىنى جاكارلىغان. 16, 2015 03:41 |
سامۇئىل 2 17 مۇقېددېس كالام يەنگى يېزىق سامۇئىل 2 171ئاھىتوفەل ئابشالومغا: ماڭا ئون ئىككى مىڭ ئادەمنى تاللىۋېلىشقا رۇخسەت بەرسەڭ، مەن بۈگۈن كېچە قوزغىلىپ، داۋۇتنى قوغلاي؛2مەن ئۇنىڭ ئۈستىگە چۈشكىنىمدە ئۇ ھېرىپ، قوللىرى ئاجىز بولىدۇ؛ مەن ئۇنى ئالاقزادە قىلىۋېتىمەن، شۇنداقلا ئۇنىڭ بىلەن بولغان بارلىق خەلق قاچىدۇ. مەن پەقەت پادىشاھنىلا ئۇرۇپ ئۆلتۈرىمەن،3ئاندىن ھەممە خەلقنى ساڭا بېقىندۇرۇپ قايتۇرىمەن. سەن ئىزدىگەن ئادەم يوقالسا، ھەممە خەلق سېنىڭ قېشىڭغا قايتىدۇ؛ شۇنىڭ بىلەن ھەممە خەلق ئامانئېسەن قالىدۇ، دېدى.4بۇ مەسلىھەت ئابشالومغا ۋە ئىسرائىلنىڭ بارلىق ئاقساقاللىرىغا ياقتى،5لېكىن ئابشالوم: ئاركىلىق ھۇشاينىمۇ چاقىرىڭلار؛ ئۇنىڭ سۆزىنىمۇ ئاڭلايلى، ــ دېدى.6ھۇشاي ئابشالومنىڭ قېشىغا كەلگەندە، ئابشالوم ئۇنىڭغا: ئاھىتوفەل مۇنداقمۇنداق ئېيتتى؛ ئۇ دېگەندەك قىلايلىمۇ؟ بولمىسا، سەن بىر مەسلىھەت بەرگىن، ــ دېدى.7ھۇشاي ئابشالومغا: ئاھىتوفەلنىڭ بۇ ۋاقىتتا بەرگەن مەسلىھەتى ياخشى ئەمەس، ــ دېدى.8ھۇشاي يەنە مۇنداق دېدى: سەن ئاتاڭ بىلەن ئادەملىرىنى بىلىسەنغۇ ــ ئۇلار پالۋانلاردۇر، ھازىر دالادىكى بالىلىرىدىن جۇدا قىلىنغان چىشى ئېيىقتەك پەيلى يامان. ئاتاڭ بولسا ھەقىقىي جەڭچىدۇر، ئۆز ئادەملىرى بىلەن بىرگە قونمايدۇ.9مانا ئۇ ھازىر بىر غاردا يا باشقا بىر يەردە مۆكۈنۈۋالغان بولسا كېرەك. مۇبادا ئۇ ئاۋۋال خەلقىمىز ئۈستىگە چۈشسە شۇنى ئاڭلىغان ھەركىم: ئابشالومغا ئەگەشكەنلەر قىرغىنچىلىققا ئۇچراپتۇ، ــ دەيدۇ.10ئۇ ۋاقىتتا ھەتتا شىر يۈرەك پالۋانلارنىڭ يۈرەكلىرىمۇ سۇ بولۇپ كېتىدۇ؛ چۈنكى پۈتكۈل ئىسرائىل ئاتاڭنىڭ باتۇر ئىكەنلىكىنى، شۇنداقلا ئۇنىڭغا ئەگەشكەنلەرنىڭمۇ پالۋان ئىكەنلىكىنى بىلىدۇ.11شۇڭا مەسلىھەتىم شۇكى، پۈتكۈل ئىسرائىل داندىن تارتىپ بەئەرشېباغىچە سېنىڭ قېشىڭغا تېز يىغىلسۇن ئۇلار دېڭىزدىكى قۇملاردەك كۆپتۇر!. سەن ئۆزۈڭ ئۇلارنى باشلاپ جەڭگە چىققىن.12بىز ئۇنى قەيەردە تاپساق، شەبنەم يەرگە چۈشكەندەك ئۇنىڭ ئۈستىگە چۈشەيلى. شۇنىڭ بىلەن ئۇنىڭ ئۆزى ۋە ئۇنىڭ بىلەن بولغان كىشىلەردىن ھېچ كىممۇ قالمايدۇ.13ئەگەر ئۇ بىر شەھەرگە كىرىۋالسىمۇ، پۈتكۈل ئىسرائىل شۇ يەرگە ئارغامچىلارنى ئېلىپ كېلىپ، شەھەرنى ھەتتا ئۇنىڭدىكى كىچىك شېغىلتاشلارنىمۇ قالدۇرماي سۆرەپ ئەكىلىپ، دەريا جىلغىسىغا تاشلىۋېتىمىز.14ئابشالوم بىلەن ئىسرائىلنىڭ ھەممە ئادەملىرى: ئاركىلىق ھۇشاينىڭ مەسلىھەتى ئاھىتوفەلنىڭ مەسلىھەتىدىن ياخشى ئىكەن، دېيىشتى. چۈنكى پەرۋەردىگار ئابشالومنىڭ بېشىغا بالا كەلسۇن دەپ، ئاھىتوفەلنىڭ ياخشى مەسلىھەتىنىڭ بىكار قىلىنىشىنى بېكىتكەنىدى.15ھۇشاي زادوك بىلەن ئابىياتار كاھىنلارغا: ئاھىتوفەلنىڭ ئابشالوم بىلەن ئىسرائىلنىڭ ئاقساقاللىرىغا بەرگەن مەسلىھەتى مۇنداقمۇنداق، ئەمما مېنىڭ مەسلىھەتىم بولسا مۇنداقمۇنداق؛16ھازىر سىلەر دەرھال ئادەم ئەۋەتىپ داۋۇتقا: بۇ كېچىدە چۆلنىڭ كېچىكلىرىدە قونماي، بەلكى تېز ئۆتۈپ كېتىڭلار، بولمىسا پادىشاھ ۋە ئۇنىڭ بىلەن بولغان ھەممە خەلق ھالاك بولۇشى مۇمكىن، دەپ يەتكۈزۈڭلار ــ دېدى.17ئۇ ۋاقىتتا يوناتان بىلەن ئاخىمائاز ئەنروگەلدە كۈتۈپ تۇراتتى؛ ئۇلار باشقىلارنىڭ كۆرۈپ قالماسلىقى ئۈچۈن شەھەرگە كىرمىدى؛ بىر دېدەكنىڭ چىقىپ ئۇلارغا خەۋەر بېرىشى بېكىتىلدى. ئۇلار بېرىپ داۋۇت پادىشاھقا خەۋەرنى يەتكۈزدى.18لېكىن بىر ياش يىگىت ئۇلارنى كۆرۈپ قېلىپ، ئابشالومغا دەپ قويدى. ئەمما بۇ ئىككىيلەن ئىتتىك بېرىپ، باھۇرىمدىكى بىر ئادەمنىڭ ئۆيىگە كىردى. بۇ ئادەمنىڭ ھويلىسىدا قۇدۇق بار ئىدى؛ ئۇلار شۇنىڭغا چۈشۈپ يوشۇرۇندى.19ئۇنىڭ ئايالى قۇدۇقنىڭ ئاغزىغا ياپقۇچىنى يېپىپ ئۈستىگە سوقۇلغان بۇغداينى تۆكۈپ قويدى؛ شۇنىڭ بىلەن ھېچ ئىش ئاشكارىلانمىدى.20ئابشالومنىڭ خىزمەتكارلىرى ئۆيگە كىرىپ ئايالنىڭ قېشىغا كېلىپ: ئاخىمائاز بىلەن يوناتان قەيەردە؟ ــ دەپ سورىدى. ئايال: ئۇلار ئېرىقتىن ئۆتۈپ كەتتى، دېدى. كەلگەنلەر ئۇلارنى ئىزدەپ تاپالماي، يېرۇسالېمغا قايتىپ كەتتى.21ئۇلار كەتكەندىن كېيىن، بۇ ئىككىيلەن قۇدۇقتىن چىقىپ، بېرىپ داۋۇت پادىشاھقا خەۋەر بەردى. ئۇلار داۋۇتقا: قوپۇپ، سۇدىن ئۆتكىن؛ چۈنكى ئاھىتوفەل سېنى تۇتۇش ئۈچۈن شۇنداق مەسلىھەت بېرىپتۇ، ــ دېدى.22شۇنىڭ بىلەن داۋۇت ۋە ئۇنىڭ بىلەن بولغان بارلىق خەلق قوزغىلىپ ئىئوردان دەرياسىدىن ئۆتتى؛ تاڭ ئاتقۇچە ئىئوردان دەرياسىدىن ئۆتمىگەن ھېچكىم قالمىدى.23ئاھىتوفەل ئۆز مەسلىھەتىنى قوبۇل قىلمىغانلىقىنى كۆرۈپ ئېشىكىنى توقۇپ، ئۆز شەھىرىدىكى ئۆيىگە بېرىپ، ئۆيىدىكىلەرگە ۋەسىيەت تاپشۇرغاندىن كېيىن، ئېسىلىپ ئۆلىۋالدى. ئۇ ئۆز ئاتىسىنىڭ قەبرىسىدە دەپنە قىلىندى.24شۇ ئارىلىقتا داۋۇت ماھانائىمغا يېتىپ كەلگەنىدى، ئابشالوم ۋە ئۇنىڭ بىلەن بولغان ئىسرائىلنىڭ ھەممە ئادەملىرىمۇ ئىئوردان دەرياسىدىن ئۆتۈپ بولغانىدى.25ئابشالوم يوئابنىڭ ئورنىدا ئاماسانى قوشۇننىڭ ئۈستىگە سەردار قىلىپ قويدى. ئاماسا بولسا يىترا ئىسىملىك بىر ئىسرائىللىق كىشىنىڭ ئوغلى ئىدى. ئۇ كىشى ناھاشنىڭ قىزى ئابىگائىل بىلەن يېقىنچىلىق قىلغانىدى. ناھاش يوئابنىڭ ئانىسى زەرۇئىيا بىلەن ئاچاسىڭىل ئىدى.26ئىسرائىل بىلەن ئابشالوم گىلېئادنىڭ زېمىنىدا بارگاھ تىكتى.27داۋۇت ماھانائىمغا يېتىپ كەلگەندە، ئاممونىيلارنىڭ رابباھ شەھىرىدىن بولغان ناھاشنىڭ ئوغلى شوبى بىلەن لودىبارلىق ئاممىئەلنىڭ ئوغلى ماكىر ۋە روگېلىمدىن بولغان گىلېئادلىق بارزىللاي دېگەنلەر28يوتقانكۆرپە، داس، قاچاقۇچا، بۇغداي، ئارپا، ئۇن، قوماچ، پۇرچاق، قىزىل ماش، قۇرۇغان پۇرچاقلار،29ھەسەل، قايماق ۋە قويلارنى كەلتۈرۈپ، كالا سۈتىدە قىلىنغان قۇرۇتئىرىمچىك قاتارلىقلارنى داۋۇت بىلەن خەلققە يېيىش ئۈچۈن ئېلىپ كەلدى، چۈنكى ئۇلار: شۈبھىسىزكى، خەلق چۆلدە ھېرىپئېچىپ، ئۇسساپ كەتكەندۇ، دەپ ئويلىغانىدى. سامۇئىل 2 16سامۇئىل 2 18 |
ۋۇخەن ۋىرۇسى دەپ تونۇلغان يۇقۇملۇق نەپەس يولى ۋىرۇسى دۇنياۋى ئەندىشە پەيدا قىلىۋاتقان مەزگىلدە ۋىرگىنىيە شتاتىنىڭ فايرفاكس ناھىيەسىگە كەلگەن خىتاي ئوقۇغۇچىلارنىڭ دەرسكە كىرگۈزۈلمىگەنلىكى ئىلگىرى سۈرۈلمەكتە.خەۋەرلەرگە قارىغاندا، خىتاينىڭ خۇبېي ئۆلكىسى ۋۇخەن شەھىرى ۋۇخەن ۋىرۇسى دەپ ئاتىلىۋاتقان يۇقۇملۇق كېسەل تارقالغان ۋە يۇقۇملىنىش ئەڭ ئېغىر بولغان رايونلارنىڭ بىرى.خىتايدىن ئۆزئارا ئالماشتۇرۇش پروگراممىسى بويىچە فايرفاكس ناھىيەسىگە كەلگەن 21 نەپەر ئوقۇغۇچى خۇبېي ئۆلكىسىنىڭ يىچاڭ شەھىرىدىن بولۇپ، ئۇلار ئۆتكەن 48 سائەت ئىچىدە نيۇيورك كېننېدىي خەلقئارا ئايرودرومى ئارقىلىق ئامېرىكاغا كىرگەن ئىكەن.بۇلارنىڭ ھەممىسى 12 ياشلىق ئۆسمۈرلەر بولۇپ بۇلارغا يەنە 5 نەپەر چوڭ كىشىمۇ ھەمراھ بولۇپ كەلگەن.ئۇلارنىڭ بەزىلىرى فاللس چۇرچ شەھىرىگە قاراشلىق لوڭفەللوۋ ئوتتۇرا مەكتىپىگە تەۋە مەھەللىدىكى ئائىلىلەرگە يەرلەشتۈرۈلگەن ئىكەن.ۋۇخەن ۋىرۇسى ئەندىشىسى تۈپەيلى فايرفاكس ناھىيەلىك مائارىپ ئىدارىسى قارار چىقىرىپ، بۇ بالىلارنى مەكتەپ پروگراممىسىغا ۋاقتىنچە قاتناشتۇرماسلىقنى قارار قىلغان.مەزكۇر ئوتتۇرا مەكتەپنىڭ مۇدىرى كارول كىم ئاتائانىلارغا يوللىغان مەكتۇپىدا سەھىيە خادىملىرىنىڭ باھاسىنى نەقىل كەلتۈرۈپ تۇرۇپ: بۇ ئوقۇغۇچىلاردىن ۋىرۇس يۇقۇش خەتىرىنىڭ يوق دېيەرلىك ئىكەنلىكىنى، ئەمما شۇنداقتىمۇ بۇنداق بىر قارارنى ئېلىشىنى زۆرۈر دەپ قارىغانلىقى نى بىلدۈرگەن.بۇ ئوقۇغۇچىلار پروگرامما كۈن تەرتىپى بويىچە 22يانۋاردىن 29يانۋارغىچە، لوڭفەللوۋ ئوتتۇرا مەكتىپىدە دەرسكە قاتنىشىشقا ئورۇنلاشتۇرۇلغان ئىكەن.ئەسلى ئالماشتۇرۇش پروگراممىسى بويىچە، مەزكۇر مەكتەپتىنمۇ بىر قىسىم ئوقۇغۇچلارنى بۇ يىل ئاپرېلدا خبېينىڭ يىچاڭ شەھىرىگە ئەۋەتىش پىلان قىلىنغان. ئەمما بۇ پىلانىڭ يەنىلا كۈچكە ئىگە ياكى ئەمەسلىكى ھازىرچە ئېنىق ئەمەس ئىكەن.ۋۇخەن ۋىرۇسى دەپ ئاتالغان بۇ ۋىرۇس بايقالغاندىن تا ھازىرغىچە 17 ئادەمنىڭ جېنىغا زامىن بولغاندىن باشقا، پەقەت خىتايدىلا 634 ئادەمنىڭ بۇ ۋىرۇس بىلەن يۇقۇملانغانلىقى بايقالغان. |
ماھىرە ئىلياس: تۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇق ھەققىدە توكيو خاتىرىلىرى483 قېتىم ئوقۇلدىماھىرە ئىلياس ھەققىدە قىسقىچە چۈشەنچەئاياللار كىسەللىكلىرى دوكتۇرى ماھىرە ئىلياسشىنجاڭ تىببىي ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ داۋالاش كەسپىدە باكلاۋۇرلۇقنى پۈتتۈرۈپ، 2015يىلى ياپونىيەدە ئاياللار كىسەللىكلىرى ۋە تۇغۇت كەسپىگە قۇبۇل قىلىنىپ، تۆت يىل تولۇق ئوقوش مۇكاپاتى بىلەن ئوقۇپ، 2019يىلى دوكتۇرلۇق ئۇنۋانىغا ئېرىشكەن. دوكتۇرلۇق ئوقۇشىنى پۈتتۈرگەندىن كېيىن، ئۆزى ئوقۇغان ئۇنىۋېرستېتنىڭ ئاياللار كېسەللىكلىرى بۆلۈمىدە پىراففىسور ياردەمچىسى ۋە دوكتۇر ئاسپىرانتلار تەتقىقات يېتەكچىسى بولۇپ ئىشلەپ كەلمەكتە.بۈگۈن بىز ياپونىيەدە ياشاۋاتقان، ئىككى پەرزەنتنىڭ ئاپسسى بولۇش بىلەن بىرگە يەنە ئۆز كەسپى ئۈچۈن تىرىشىۋاتقان، ئىنسانىيەتنىڭ ئانىسى بولغان ئاياللارنىڭ ساغلاملىقى، جۈملىدىن دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدا ياشاۋاتقان ئۇيغۇر خانىمقىزلىرىنىڭ ساغلاملىقى ئۈچۈن قولىدىن كېلىشىچە يارىدەم قىلىشتىن ئىبارەت گۈزەل ئارزۇنىڭ تۈرتكىسدە ئىزچىل تىرىشىپ كېلىۋاتقان دوستىمىز ماھىرەنىڭ ياپونىيەدىكىلا ئەمەس، دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدا مۇساپىرەتتە ئانا بولۇشنىڭ ئاچچىق ھەم تاتلىق دەملىرىگە شاھىت بولىۋاتقان، تۇغۇتتىن كېيىنكى تۈرلۈك روھى بىسىملاردا قىلىۋاتقان سۆيۈمۈك ئانىلار ئۈچۈن تەييارلىغان يۇقارقى مەنپەئەتلىك يازمىسىغا ئورتاقلىشىمىز. يۇقارقى يازمىدىن يېڭى ئانا بولغان ياكى ئانا بولۇش ئالدىدىكى خانىمقىزلار ئازتولا مەنپەئەت تاپالىسا بۇنىڭدىن خۇشال بىز!تۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇق توغرىسىداتۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇق ئۇقۇمى دەسلەپتە 1968يىلى ئەنگىلىيەدە روھى داۋالاش ژورنىلىدا ئوتتۇرغا قويۇلغان.يېقىنقى تەتقىقاتلاردا كۆرسىتىلىشچە ، 7080 كە يېقىن ئاياللار تۇغۇتتىن كېيىنكى ئىككى ھەپتە ئىچىدە بەزى چۈشكۈنلۈك ئالامەتلىرىگە گىرىپتار بولىدۇ دەپ قارالغان بولۇپ، تۇغۇتتىن كېيىنكى ئۈچىنچى كۈندىن باشلاپ تەخمىنەن ئون كۈنگىچە كەيپىياتى تۇراقسىزلىشىپ، ھارغىنلىق، ئاسان يىغلايدىغان بولۇپ قىلىش، تەشۋىشلىنىش قاتارلىق روھى ئالامەتلەر يۈز بېرىدۇ. ئادەتتە بۇ ئالامەتلەر بىر نەچچە كۈندىن كېيىن ئۆزلۈكىدىن ئاستا ئاستا يوقىلىدىغان بولۇپ، ئەگەر ئىككى ھەپتىدىن ئىشپمۇ يېنىكلىمەستىن، ئەكسچە تەرەققىي قىلسا تۇغۇتتىن كىيىنكى خامۇشلۇق كىسىلى پەيدا بولىدۇ. ھەتتا، كىسەل تەرەققىي قىلسا بەزىبىر تىراگىدىيىلىك ئەھۋاللار يۈز بېرىشىمۇ مۇمكىن.بۇ كسەل تۇغۇت مەزگىلىدىكى ئەڭ كۆپ كۆرۈلىدىغان روھىي كسەللىكلەرنىڭ بىرى ھېسابلىنىپ، ياپونىيىدە 10 تىن 15 كىچە ئاياللار تۇغۇتتىن كېيىنكى ئۈچ ئاي ئىچىدە خامۇشلۇقنىڭ تەسىرىگە بەكرەك ئۇچرايدىغانلىقى 2006يىلى تەرىپىدىن ئوتتۇرغا قويۇلغان. دېمەك، ياپونىيەدە ھەر 10 ئايالنىڭ بىرىدە تۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇق كېسىلى كۆرۈلىدۇ دېگەن گەپ!ئۇنداقتا بۇ كېسەل قانداق شەكىللىنىدۇ؟بۇ كسەل ئانىلىق فىزىئولوگىيىسى، پىسخولوگىيە، موھىت، گېن ۋە باشقا ئامىللار بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇشى مۇمكىن دەپ قارىلىپ كەلمەكتە. بۇنىڭ ئىچىدە فىزىئوگىيىلىك ئامىل يەنى ئىچكى ئاجراتمىنىڭ ئۆزگىرىشى كۆپرەك سالماقنى ئىگىلەيدۇ.تۇخۇمدان ئاجرىتىپ چىقىرىدىغان ئېستروگېنئانىلىق ھورمونۋە پروگېستېرونھامىلدارلىق ھورمونى ئاياللار بەدىنىدىكى چوقۇم بولۇشقا تېگىشلىك مۇھىم ھورمون بولۇپ،ئېستروگېن ئاياللارنىڭ ئالاھىدىلىكىنى ساقلايدۇ، بۇ خىل ھورموننىڭ يېتەرلىك بولماسلىقى بالدۇر ھەيز كېسىلىش ، ھەيز كېسىلىش دەۋرى ، تۇخۇمداننىڭ چېكىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. پروگېستېرون ھامىلىدار بولۇشتا مۇھىم رول ئوينايدىغان بولۇپ، ھامىلىدارلىقنىڭ بىخەتەرداۋاملىشىشى يەنى، ھامىلىنى ۋە ئانىنى قوغداشتا ئاكتىپ رول ئوينايدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا ئۇرۇقلانغان تۇخۇمنىڭ بىخەتەر كۆچۈرۈلۈشىگە تەسىر كۆرسىتەلەيدۇ. ئەگەر پروگېستېرون يېتەرلىك بولمىسا، بالا چۈشۈپ كېتىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. بۇ ھورمۇنلار بالا تۇغقاندىن كېيىن، شىددەت بىلەن تۆۋەنلىگەچ ھەرخىل روھى تەڭپۇسزلىق يۈز بېرىدۇ. بۇھورمۇنلارئاستائاستا ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىگە ئەگىشىپ ھامىلىدارلىقتىن بۇرۇنقى ھالىتىگە قايتىدۇ.ھامىلدارلىقنىڭ 10ھەپتىسى ئەتراپىدا، بالاھەمرىيىنىڭ ئۆزى پروگېستېرون ۋە ئېستروگېن ھاسىل قىلىدۇ. ئىستىروگىننىڭ تىز ئۆرلشى،بۇھامىلدار ئاياللارنىڭ خوشال تۇرۇشىغا سەۋەپچى بولىدۇ. بىراق تۇغۇتتىن كېيىن بالا ھەمرىيى تەندىن ئايرىلغاچقا، بۇ ھورمۇنلارنىڭ تېز تۆۋەنلىشى تۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇق كېسىلىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان مۇھىم ئامىل بولۇشى مۇمكىن دەپ قارىلىپ كەلمەكتە.پىسخىكا ئامىلنى مىسالغا ئالساق ئانىلارنىڭ ئانا بولۇشتىكى پىسخىكا تەييارلقنىڭ كەمچىل بولۇشى ۋە تۇغۇتتىن كېيىنكى تۇرمۇش ئۆزگىرىشىگە ماسلىشالماسلىق، ھەددىدىن زىيادە تەشۋىشلىنىش بوۋاقنىڭ سالامەتلىكىدىن ئەنسىرەش، بوۋاقنى بېقىپ چوڭ قىلالماسلىقىدىن ئەنسىرەش، باشقىلارغا ئىشەنمەسلىك، تۇغۇتتىن كېيىنكى بەدەن شەكلىنىڭ ۋە تاشقى قىياپىتىنىڭ ئۆزگىرىشى، ئۇيقۇسىزلىق، زىيادە چارچاش، ئاسان ئاچچىقلىنىش ۋەئاسان يىغلاش ئائىلە مۇناسىۋىتى قاتارلىقلار. ئۇندىن باشقا يەنە جەمەتىدە ۋەياكى ھامىلداربولۇش ئالدىدا خامۇشلۇق كېسەللىك تارىخى بار ئاياللارتۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇق كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش نىسبىتى تېخىمۇ يۇقىرىلاپ كېتىشى مۇمكىن. .بۇ ئاڭلىماققا ئاددىي كىسەلدەك بولغىنى بىلەن سەل قارىغىلى بولمايدىغان كىسەللىك بولۇپ، ئىغىرلىرىداھاياتىدىن ۋاز كېېچىدىغان، ئۆز بالىسىغا زىيانكەشلىك قىلىدىغان تىراگىدىيەلەرمۇ يۈز بېرىپ قىلىشى مۇمكىن.ئاسان يىغلاشقا ئائىت بىر ماقالە دىققىتىمنى تارتتى. بۇ ماقالىدە تۇغۇتتىن كېيىنكى روھىي توسالغۇلۇق يىغلاش ئالامىتىبەدەندىكى نەملىكنىڭ ئېشىپ كېتىشىدىن بولىدۇ دەپ ئوتتۇرغا قويغان. قورساقنىڭ نەملىكى ئاشقانلىقتىن، چوڭ مېڭە سۇ بىلەن تولۇپ، كۆزنىڭ نەملىكى ئاشقاچقا ئىختىيارسىز ياش تۆكۈشى مۇمكىن دېيىلگەن.ئۆزىگە زىيادە يۇقىرى تەلەپ قويىدىغانلاريۇقارقىلاردىن باشقا، بەك مۇكەممەللىكنى قوغلىشىدىغان، ئەستايىدىل، ئىنچىكە ،زىل خاراكتىردىكى ئاياللار ئاسان بۇكىسەلگە گىرىپتار بولۇش نىسبىتى يۇقىرى دەپ قارالغان. .بىر قىتىم يىتەكچىم ھەپتىدە ياكى ئايدا بىرەر قېتىم بولسىمۇ بوۋىقىنى ئۆيدىكىلەرگە قويۇپ قويۇپ، كالائوكىيغا باردىغان، ئۆيدە بالىسى بارلىقىنى ئۇنتۇپ ئويناپ كېلەلەيدىغان ئايالدا بۇنداق كىسەلنى ھەرگىز ئۇچراتمايسەن. گەرچە، ئۇلاردىمۇ ئۇيقۇسىزلىق،چارچاش دېگەنلەربولسىمۇ، پات پات ھەممىنى ئۇنتۇپ ۋارقىراپجارقىراپ ناخشا ئېيىتىپ، ئويناپ كېلەلەيدۇ ئەمەسمۇ دېگەنىدى.چوڭ ياشلىق تۇغۇت2017يىلى ياپونىيە تۇغۇت ۋە ئاياللار كېسەللىكلىرى جەمئىيىتىنىڭ دوكلاتىغا قارىغاندا ، چوڭ ياشلىق تۇغۇتقا 35 ياشتىن يۇقىرى تۇنجى تۇققان ئايالدەپ ئېنىقلىما بېرىلگەن. دۇنيا تۇغۇت ۋە ئاياللار كېسەللىكلىرى جەمئىيىتى تېخىمۇ ئىنچىكىلەپ تۇنجى تۇغۇتى35 ياشتىن يۇقىرى، تۇغۇت تارىخى بار 40 ياشتىن يۇقىرى ئاياللارغا قارىتىلىدۇ دەپ ئېنىقلىما بېرىلگەن.ھازىر خىزمەت ،جەمئىيەت بىسىمى ئېغىر بولغاچ كىچىكىپ توي قىلىش ،كىچىكىپ تۇغۇش كۆپەيمەكتە.سەھىيە ، ئەمگەك ۋە پاراۋانلىق مىنىستىرلىكىنىڭ 2019يىلىدىكى ئىستاتىستىكىسىغا قارىغاندا ياپۇندا 35ياشتا ۋە ئۇنىڭدىن يۇقىرى ياشتا تۇغىدىغان ئاياللار تەخمىنەن 29 نى ئىگىلىگەن.يەنى 34كىچە ئايالنىڭ بىرى چوڭ ياشلىق تۇققان ئايال بولغان.بۇ ياش تۇخۇمداننىڭ ئىقتىدارىمۇ،بەدەن ساپا جەھەتتىمۇ،ھورموننىڭ ئۆزگىرىشىمۇ 2030ياش ۋاقىتقا ھەرگىز ئوخشىمايدۇ.ھامىلدارلىقنىڭ ئالدىدىكىدەك ئادەت كەلمىگىچە ۋاقىتلىق ھەيىز كىسىلش بولغاچ يۇقىرقى ئالامەتلەر كۆرىلىدۇ.تۇغۇتتىن كېيىنكى خامۇشلۇققا قانداق تاقابىل تۇرىمىز؟بىز مۇھاجىرەتتە ئۇرۇقتۇغقان، ئاتائانىمىز يېنىمىزدا ئەمەس. بىر يەردە ياشاۋاتقان قېرىنداشلارمۇشۇ ئىنچىكە سەزگۈر ئۆتكەلدىن ئۆزئارا كۆيۈنۈشۈپ ئۆتىۋالمىساق، بۇنىڭدىن كىيىنمۇ بىز ئويلاپ باقمىغان ئىشلار يۈز بەرمەيدۇ دىيەلمەيمىز.كەيپىياتنى كونتىرۇل قىلىشبۇنىڭ ئالدىنى ئىلىش، داۋالاش ئۇسۇللىرى ئۈستىدە قىسقىچە توختالسام:ئالدى بىلەن مۇنداق بىرئەمەلىي بولغان ئىشنى سىلەرگە سۆزلەپ بەرگۈم كەلدى.يىتەكچىم بىلەن ئامبولاتورىيەگە چىققان كۈنىمىزئىدى. بىر بىمار ناھايىتىمۇ تۆكۈلۈپيىغلاپ تۇرۇپ، ئۆزىدىكى روھى تۇراقسىزلىقنى، يولدىشىنىڭ ياردەمدە بولالمايۋاتقىنىنى سۆزلەپ بەرگەندە، يىتەكچىم مۇنداق دېگەنىدى: يولدىشىڭىزسىزگە يارىدەملىشىپ بوۋاققا قارىشىپ بېرەلمىسە، سىز ئۆزىڭىز ئۆزىڭىزگە ۋاقتىڭىزنى چىقىرىڭ. ھەر ھەپتىدە ئىككىئۈچ قېتىم بوۋىقىڭىز ئۇخلاۋاتقان ۋاقىتتىن پايدىلىنىپ، ئۆزىڭىز تەسەۋۋۇر قىلغان تۇرمۇشنى قەغەزگە سىزسىڭىزمۇ، كۆزىڭىزنى يۇمۇپ خىيالىڭىزدا سىزسىڭىزمۇ بولىدۇ. بۇنى بىر قېتىمدىلا مۇكەممەل سىزىپ بولالمايسىز. كۈندىن كۈنگە مۇكەممەللەشتۈرۈپ سىزىڭ، ھەتتا، دەسلەپكى ئويلىغىنىڭىزدىنمۇ نەچچە ھەسسە ياخشى سىزىپ بېرىڭ. دېگەنىدى. مانا بۇمۇ بىرخىل پىسخىكىلىق داۋالاش.ئەرئايال مۇناسىۋىتىنى كونترول قىلىش: ئەگەر ئۆزىمىزنى قوغدىماقچى بولساق، ئەسلىدىمۇ روھى ۋە جىسمانىي جەھەتتىن چارچاش ئىغىر بولغان ئۆزىمىزنى توغۇتتىن كىيىن، كام دېگەندە بىر يىل قوغدىشىمىز كېرەك. بۇ ئۇنچە ئاسان ئەمەس،لىكىن چوڭلارنىڭ يەكچەشمىنىڭ شەھرىگە بارساڭ بىركۆزۈڭنى قىسىۋال!دەيدىغان گىپى بار. بۇنى ئۆيدىمۇ سىناپ باقساق زىيان تارتمايمىز.بۇنىڭ كىچىك مىسالى، قىرىقىم ئىچىدە قېيىن ئاپام شۇنداق دېگەن: مۇشۇ ۋاقتنى چىڭ تۇتۇپ دەم ئىلىۋېلىڭ، تۇغقانلار يىراقتا، بىردىنبىريۆلەنچۈكىڭىزيولدىشىڭىز. شۇڭا، نېمە ئېتىپ بەرسە، ئاشقا تۇز سالدىم دەپ باشقا تېتىتقۇ سەپ قويسىمۇبەك ئوخشاپتۇ دەپ ماختاپ تۇرۇپ يەپ ئارام ئېلىۋىلىڭ. .ئۆيىڭىزنىڭ تورىسى جايىدا بولسىلا ھېچنىمىنى ئوڭشايمەن، تازلايمەن دىمەي كۆزىڭىزنى چىڭ يۇمۇپ يېتىۋىلىڭ. بۇ بىر يىل تىنىچ ئامان ئۆتكۈزۋالسىڭىز، يولدىشىڭىز، بالىلىرىڭىزنىڭ بىر ئۆمۈر خىزمىتىنى قىلىدىغانغا تىنىڭىز سالامەت بولمىسا قىلالمايسىز دەپ.ئاستا ئاستا چۈشىنىپ يەتتىم. ئاپام نېمىدىگەن ئەقىللىق، بۇ مېنىلا ئەمەس ئوغلىنىمۇ ئاسرىغىنىكەن!يولدۇشۇم توي قىلغاندىن بىرى، بىرقېتىممۇ خېمىر تۇتۇپ باققان ئەمەس. ئاددىيسى، پىلتە قىلىپ قويۇپ، ئىككىئۈچ كۈنلۈك كاماندوروپكىغا كەتسەممۇ، ھېلىقى پىلتە قازانغا سېلىنماي قارىداپ كېتىدۇ. كىچىك ئوغلۇمنى تۇغۇپ ياتقاندا چوڭ ئوغلۇم لەغمەنگە بەك ئامراق بولغاچ، دادىسىغا ئېتىپ بەردىسە باشقا تاماق ئېتىپ خۇش قىلدى. مۇشۇ پۇرسەتتە قىلغۇزۇپ باقايچۇ دەپ ئويلۇدۇم يۇ،ۋاز كەچتىم. خېمىر تۇتمىغان بىلەن باشقا ئىشلارنى كۆڭۈلدىكىدەك قېلىدىغان بولغاچ، ئورۇنسىز كۆڭۈلسىزلىك تاپقۇم كەلمىدى. شۇ كۈنلەردە توققۇز ياشلىق ئوغلۇم خېمىر ماشىنىسىنىمۇ ئىشلەتمەي نۆلدىن باشلاپ لەغمەن ئېتىپ بەردى. شۇ چاغدا دۇنيادىكى ئەڭ تەملىك لەغمەن يىگەندەك بولدۇم.ئىقتىسادى مەسىلە: بۇ كىسەلنىڭ يەنە بىر سەۋەپچىسى ئىقتىسادتىن چىقىدۇ. چۈنكى، ئايال ئۆيدە، پۇلنى ئەر تاپىدۇ. ئىقتىسادى جەھەتتە بەلكىم ئۆزىمىز ئويلىغاندەك بولماسلىقى مۇمكىن. ياپۇندا يەسلى قولاي، ئىشلىگەنلىك ئىسپاتى بولسىلا يەسلىگە ئالىدۇ. ياپۇندىكى ئانىلار ناھايىتىمۇ ئىلغار پىكىرلىك، بىلىملىك دەپ ئويلايمەن. چىقىپ ئىشلەيمەن دىسەكلا خىزمەت چىقىدۇ. بەلكىم، ئۆزىمىز ۋاقتىنچە كۆڭلىمىزدىكىدەك خىزمەتكە ئېرىشەلمەسلىكىمىز مۇمكىن. بۇ چاغدا ئاساسلىقى زېھنىمىزنى چىچىپ سىرتقى مۇھىت بىلەن ئۇچرۇشۇش مەقسەت قىلساق بۇمۇ بۇلىدۇ.ئەگەر كەيپىياتىمىزنى تەڭشىيەلىسەك، بالىنى كەم دېگەندىمۇ بىر ياشقىچە ئۆزىمىز باقساق بالىغا نىسبەتەن ئەڭ ياخشى دەپ قارايمەن. بۇ ئانا بالا مۇھەببىتىگىمۇ، ئانىنىڭ سالامەتلىكنىڭ ئەسلىگە كىلىشىگىمۇ پايدىلىق بولىدىكەن دەپ ئويلۇدۇم.مۇۋاپىق بەدەن چېنىقتۇرۇشيوگا ئويناش: بۇنى ئۆيدىمۇ قىلالايمىز. بىلمىسەك ، تورلاردا نۆل سەۋىيەدىن باشلاپ ئۆگىتىدىغان قاناللىرى بار. يوگا ئانىنىڭ جىسمانى جەھەتتىن ئەسلىگە كېلىشى ، ئۇيقۇسىزلىق ، ھورمون تەڭپۇڭسىزلىقى كەلتۈرۈپ چىقارغان ھېسسىيات ئۆزگىرىشى ۋەجىسمانىي ۋە پسىخولوگىيىلىك مەسىلىلىرىنى تۈگىتىشىگە ياردەم بېرەلەيدۇ. ئۇنىڭدىن باشقابەدەن ئېنېرگىيىسىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكىمۇ ياردىمى بار.ھامىلىدار مەزگىلدە ھامىلىدارلارنىڭ جىسمانى جەھەتتىن چېكىنىشى سەۋەبىدىن ، تۇغۇتتىن كېيىن ھەمىشە جىسمانىي ئاجىزلىق ۋە ئېنېرگىيە كەمچىل بولىدۇ. يوگا مەشىقى بەدەن ئېنېرگىيىسىنىڭ ئەسلىگە كېلىشىگە ئىنتايىن پايدىلىق. تۇغۇتتىن كېيىنكى ئەسلىگە كېلىش بەدەننىڭ ئەسلىگە كېلىشىنىلا ئەمەس ، بەلكى بەدەننىڭ ھەرقايسى ئەزالىرىنىڭ ئەسلىگە كېلىشىنىمۇ كۆرسىتىدۇ.دورا بىلەن داۋالاشئۇنىڭدىن سىرت قولايلىق پىسخىكىلىق مەسلىھەت ئورۇنلىرىغا بېرىش. مۇمكىن بولسا، ئەتراپىدىكىلەر ئۆزئارا مەسلىھەت سورىساق، تېخىمۇ ئۈنۈملۈك بولىدۇ.پىسخىك جەھەتتىن داۋالاشىنىڭ ئۈنۈم بولمىسا، ئېمتىشكە تەسىرى ئاز دورىلار بار،ھەممىسى رىتسىپلىق. كۆپرەك دوختۇرخانىدا نىرۋا كىسەللىكلەر بۆلىمىدىن يىزىپ بېرىدۇ. تۈرىدىكى دورىلار بار بولۇپ، 70 ئاياللارنى بىر يىل ئىچىدە داۋالىغىلى بولىدۇ. پەقەت ئاز بىرقىسىم كىشىلەربىر يىلدىن ئارتۇق، ھەتتا ئىككى يىلغىچە داۋاملىشىدۇ.تۇغۇتتىن كېيىن خامۇشلۇق خەۋىپىگە دۇچ كېلىدىغان ئاياللارنى پەرقلەندۈرۈشتە ئەڭ كۆپ قوللىنىلىدىغان تەكشۈرۈش ئۇسۇلى 1987يىلى تەرىپىدىن ئوتتۇرغا قويۇلغان ئۆلچەم قەغىزى بولۇپ، بۇ ئۆلچەملىك سۇئالنى بىزنىڭ دوختۇرخانىدا ھەپتىدە بىر، ئىككى ھەپتىدە بىر، ئايدا بىر قېتىم بولۇپ جەمئىي ئۈچ قىتىم تەكشۇرىدۇ. ئەلۋەتتە، تەكشۈرۈش ئۇسۇلى دوختۇرخانىغا قاراپ ئوخشىماسلىقى مۇمكىن. بىمارنىڭ جاۋابىدا بىكىتىلگەن نومۇر09بولسا ئازراق دىققەت قىلسا داۋالاش كەتمەيدۇ،بىمار ئۆزى كونتىرول قىلسا بولىدۇ.12دىن يۇقىرى بولسا روھى كىسەللىكلەر بۆلىمىگە تونۇشتۇرىدۇ.يىغىنچاقلىسام، كەيپىياتنى كونتىرول قىلىش، كۆپرەك پىكىر ئالماشتۇرۇش، بەدەن ، پۇرسەت بولسىلا قېنىپ ئۇخلاش، ئائىلە ئەزالىرى ۋە دوستلارنىڭ قوللىشى، دورا بىلەن داۋالاش.قاتارلىق تەدبىرلەر ئارقىلىق بۇخىل كىسەللىك ئاسارىتىدىن قۇتۇلۇش تامامەن مۇمكىن.يۇقارقى مەزمۇنلاردىن يېڭى بوشانغان ئانىلار پايدىلانغۇدەك مەزمۇن چىقىشىنى ئۈمۈد قىلىمەن. .ھەممىڭلارنىڭ تۇرمۇشىغا خاتىرجەملىك،تىنىگە سالامەتلىك ،ئوقۇش ،خىزمەتلىرىڭلارغا ئۇتۇق تىلەيمەن،رەھمەت!نەچچە يىللىق مۇساپىرەتتىكى ھاياتىم، تىرىشچانلىقلىرىم مۇنداق بىر ئويلىنىشقا ئېلىپ باردى. باشقا دۆلەتلەردە قانداق بىلمىدىم. بىراق، ياپونىيەدەك نەچچە يىل ياشىساقمۇ بۇ زىېمىنغا، ياپونلۇقلارغا قېتىلىپ بولالمايدىغان بىزلەر ئۈچۈن، بولۇپمۇ خانىمقىزلار ئۈچۈن كۈچ ھەم ئېنىرگىيە بېغىشلايدىغان، تىرىشچانلارنى، ئالغا ئىنتىلىپ تۇرغانلارنى بېسىش، يالغۇز قالدۇرۇش ئەمەس، ئەكسىچە قوللاش، كۆتۈرۈش، ئىلھام بېرىش بىلەن بىرگە قول تۇتۇشۇپ ئالغا ئىلگىرلەيدىغان، يېقىلغاندا يۆلەيدىغان بىر ساپالىق خانىمقىزچاقلار قوشۇننىڭ بار بولۇشى بەك موھىمكەن دەپ قالدىم. شۇڭا، ماھىرەدەك تىرىشچان، ئالغا بىسىۋاتقان دوستلارنىڭ بىلگەنلىرىنى ئەتراپدىكىلەرگە يەتكۈزەلەيدىغان سەھنە ھازىرلاش، ئۆزئارا بىربىرىمىزگە ئىلھام ھەم كۈچ بولۇش مەقسىتدە تىرىشچان گۈللىرىمىز نامىدا مۇشۇنداق بىر سەھىپە تۇرغۇزۇشنى لايىق كۆردۈم. بۇ سەھىپىدە داۋاملىق تۈردە كۆپچىلىككە تىرىشچان خانىمقىزلىرىمىزنىڭ ئىشئىزلىرى تونۇشتۇرۇلىدۇ. ئۇلارنىڭ گۈزەل ئىددىيەسى، بىلىمىنى كۆپچىلىك بىلەن ئورتاقلىشىش ئارقىلىق ئەتراپقا ئاكىتىپ ئېنىرگىيە، گۈزەل ھېد تارىتىش ئارقىلىق ھەممىمىزنىڭ بىرلىكتە ئالغا ئىلگىرلىشى مەقسەت قىلىنىدۇ.ئاخىرىدا، دوستۇم ماھىرەنىڭ بۇندىن كېينكى بارچە ئىشلىرىغا بەرىكەت ۋە ئۇتۇق تىلەيمەن!23032022 6:19 چۈشتىن كېيىن23032022 8:45 چۈشتىن كېيىن |
الماتىداعى ميتينگ فوتو، ۆيدەو ادىرنا ۇلتتىق پورتالىفوتو ايان قالمۇرات، ازاتتىقبۇگىن الماتىداعى استانا الاڭىن تاڭەرتەڭنەن پوليتسيا مەن ارنايى جاساق، ۇلتتىق ۇلان قورشاپ تۇردى. دەموكراتيالىق پارتيا قۇرامىن دەپ مالىمدەگەن جانبولات مامايدىڭ جاقتاستارى جينالىپ، تۇندە قاماۋعا الىنىپ، ءۇش تاۋلىككە قامالعان جانبولاتتى بوساتۋدى تالاپ ەتتى. دەمپارتيانىڭ جاقتاستارى مەن بەلسەندىلەرىن پوليتسيا بولىمىنە الىپ كەتتى. جيىرمادان استام ادام قاماۋعا الىندى. ينتەرنەت وسى اۋماقتا بۇعاتتالعاندىقتان تىكەلەي ەفيرگە شىعۋ مۇمكىن بولمادى.ءتۇس اۋا قازاقستاندا ەكسترەميستىك ۇيىم دەپ تانىلعان قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق تاڭداۋى قوزعالىسى مەن ونىڭ ليدەرى مۇحتار ءابليازوۆتىڭ قازاقستاننىڭ بىرنەشە ايماعىندا جاريالاعان قارسىلىق اكتسيالارى باستالدى. الاڭعا كەلگەن جۇرتتى ارنايى جاساق تاعى دا جاسى ۇلكەنكىشى، ەرايەل دەمەي پوليتسيا بولىمدەرىنە تاسىدى. مۇگەدەكتەر ارباسىندا وتىرعان، ءوزىن ورالدانمىن دەگەن ەرىك جۇماباەۆ ەسىمدى بەلسەندىنى مۇگەدەكتەر ارباسىمەن بىرگە جەدەلجاردەمگە سالىپ اكەتتى. الماتىداعى ۇستالعاندار سانى جۇزدەن اسادى.استانا الاڭىندا پوليتسيا عانا تۇر.پاۆەل ميحەەۆ، رەيتەرايان قالمۇرات، ازاتتىق |
ۋاشىنگتون پوچتىسى گېزىتىنىڭ چېڭداۋدىكى نايكى زاۋۇتىغا يۆتكەپ كېلىنگەن ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى خەۋىرى. 2020يىلى 29فېۋرال.خىتاي دائىرىلىرىنىڭ بىر قىسىم ئۇيغۇرلارنى دۇنيادىكى داڭلىق ماركا نايكى ئاياغلىرىنى ئىشلەپچىقىرىدىغان بىر زاۋۇتقا يۆتكەپ كەلگەنلىكى مەلۇم.ۋاشىنگتون پوچتىسى گېزىتىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، مەزكۇر شىركەتنىڭ چىڭداۋ شەھىرىگە جايلاشقان تائېكۋاڭ زاۋۇتىغا ئېلىپ كېلىنگەن ئۇيغۇر ياشلار قاتتىق نازارەت ئاستىدا ئىشلەيدىكەن.مۇخبىرنىڭ سوئالىغا قورقۇپ تۇرۇپ جاۋاب بەرگەن بىر ئۇيغۇر قىزى: بىز تالاغا چىقىپ يۈرەلەيمىز، ئەمما يۇرتىمىزغا قايتىپ كېتەلمەيمىز دېگەن ۋە باشقىلارنىڭ كۆرۈپ قېلىشىدىن ئەنسىرەپ، دەرھال كېتىپ قالغان.خەۋەرگە قارىغاندا، بۇ ئىشچىلارنىڭ ھەممىسى دېگۈدەك يىگىرمە ياكى ئۇنىڭدىن تۆۋەن ياشتىكى قىزلار ئىكەن.خەۋەردە كۆرسىتىشىچە، بۇ ئۇيغۇر ئىشچىلار زاۋۇت رايوندىكى كىشىلەر بىلەن ئالاقە قىلىشتىن ئەنسىرەيدىكەن، ياكى ئالاقە قىلالمايدىكەن.مۇخبىرنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلغان بىر بىر باققال ئايال مۇنداق دېگەن: بۇلارنىڭ بۇ يەرگە ئۆز مەيلىچە كەلمىگەنلىكىنى ھەممە ئادەم بىلىدۇ. ئۇلار بۇ يەرگە ئېلىپ كېلىندى.يەنە بىر باققال: بۇ ئۇيغۇرلارنىڭ بۇ يەرگە كەلمەكتىن ئۆزگە ئىلاجى يوق. ھۆكۈمەت ئۇلارنى بۇ يەرگە ئەۋەتتى، دېگەن.خەۋەردە ئاۋسترالىيەدىكى ئىستراتېگىيەلىك سىياسەت ئىنستىتۇتىنىڭ دوكلاتىدىن نەقىل ئېلىپ كۆرسىتىشىچە، تائېكۋاڭ زاۋۇتى ئۇيغۇرلار مەجبۇرىي ئەمگەككە ئوخشاپ كېتىدىغان خىزمەت شارائىتىدا ئىشلەيدىغان 80 چوڭ دۇنياۋى ماركىلارغا مال تەمىنلەيدىغان زاۋۇتلارنىڭ بىر ئىكەن.گېزىتىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلغان دوكلات ئاپتورى ۋىكي شيۇجوڭ شۇ مۇنداق دېگەن: خىتاي ھۆكۈمىتى شىنجاڭدىكى ئاتالمىش قايتا تەربىيەلەش لاگېرلىرىنىڭ جازا مەدەنىيىتى ۋە ئەخلاقىنى خىتاينىڭ ھەممە يېرىگە ئېكسپورت قىلماقتا. خىتاينىڭ مەقسىتى ئۇيغۇرلارنى خىتايلاشتۇرۇش.ھالبۇكى نايكى شىركىتى ئۆزلىرىنىڭ كىشىلىك ھوقۇققا ھۆرمەت قىلىدىغانلىقى ھەمدە ئۆزلىرىگە مال تەمىنلىگۈچىلەرنىڭ ھەرقانداق شەكىلدىكى مەجبۇرلاش، تۈرمە ئەمگەكلىرى خاراكتېرلىك ئەمگەكلەردىن پايدىلىنىشتىن چەكلەنگەنلىكىنى بىلدۈرگەن.تائېكۋاڭ گۇرۇھىنىڭ جەنۇبىي كورېيەدىكى ئىجرائىيە مۇدىرى كىم جائې مىن چىڭداۋدىكى زاۋۇتتا 7100 ئېشىنچا بارلىقى، بۇلارنىڭ 600 نەپىرىنى ئۇيغۇرلار تەشكىل قىلىدىغانلىقى، بۇلارنى ئەكېلىشتىن مەقسەت يەرلىك ئىشچى كەم بولۇش بوشلۇقىنى تولدۇرۇش ئىكەنلىكىنى ئېيتقان.خەۋەردە ئاۋسترالىيە ئىستراتېگىيەلىك سىياسەت ئىنستىتۇتىنىڭ دوكلاتىدىن نەقىل ئېلىپ كۆرسىتىشىچە، خىتاي دائىرىلىرى 2017يىلىدىن 2019يىلىغىچە، 80 مىڭ ئۇيغۇرنى خىتاينىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىكى زاۋۇتلارغا يۆتكىگەن.خىتاي دائىرىلىرى ئىلگىرى ئاتالمىش ئېشىنچا ئەمەك كۈچلىرى نامىدا ئۇيغۇر ياشلىرىنى خىتاي ئۆلكىلىرىگە يۆتكىگەن.خىتاينىڭ مەزكۇر سىياسىتىنى كورونا ۋىرۇسى ئېغىر ۋەھىمە پەيدا قىلغان مەزگىلدىمۇ داۋاملاشتۇرۇشى، ھەتتا بەزى ئۇيغۇر ئىشچىلارنى ۋىرۇس بىر قەدەر كەڭ تارقالغان خۇبېي ئۆلكىسىگە قوشنا رايونلارغا يۆتكىشى كۆزەتكۈچىلەرنىڭ دىققىتىنى تارتقان ئىدى. |
تمد ەلدەرى اراسىندا كىتاپ ونەرى حالىقارالىق ونلاينبايقاۋى ءوتتى. ەر ەدىگە نوعايلى ءداۋىرىنىڭ جىرى مۋزىكالىق انتولوگياسى مادەنيەتتەر ۇندەستىگى نوميناتسياسىندا ۇزدىك دەپ تانىلدى، دەپ حابارلايدى ..اقتوبەدە نوعايلى ءداۋىرى جىرلارىنىڭ انتولوگياسىن حالىق شىعارماشىلىعى ورتالىعى قولعا الدى. ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىنەن شىققان جىرشىجىراۋلاردىڭ ورىنداۋىندا 60 ساعاتتىق جىر جازىلىپ، انتولوگيا جارىققا شىقتى.500 دانامەن جارىققا شىققان ەر ەدىگە نوعايلى ءداۋىرىنىڭ جىرى مۋزىكالىق البومى ۇلتتىق مۋزىكا تاريحىنداعى ەلەۋلى وقيعا ەكەنى ءسوزسىز. تمد ەلدەرى اراسىندا وتكەن كىتاپ ونەرى حالىقارالىق ونلاينبايقاۋىندا مادەنيەتتەر ۇندەستىگى نوميناتسياسى بەرىلدى. ەڭ باستىسى قازاقتىڭ ەر ەدىگە جىرى ەشقاشان وشپەستەي بولىپ تاسپاعا ءتۇستى. مۋزىكالىق داستان ەكى بولىكتەن تۇرادى. ءبىرىنشى كىتاپتا قىرىمنىڭ قىرىق باتىرى جانە ەدىگە باتىر تۋرالى تاريحي مالىمەت، جىردى بىزگە جەتكىزگەن جىراۋلار، ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىنەن سول مۇرالاردى جىرلاعان جىرشىجىراۋلاردىڭ ءومىرباياندارى، قازاق، ورىس جانە اعىلشىن تىلىندە بەرىلسە، كەلەسى كىتاپشانىڭ ىشىندە جىر جازىلعان 10 ديسك ورنالاسقان.جالپى رەداكتسياسىن باسقارعاندار يدەيا اۆتورى، اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمى وڭداسىن ورازالين، جوبانىڭ جەتەكشىسى، اتاقتى جىراۋ، قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى الماسبەك الماتوۆ، جوبانىڭ عىلىمي جەتەكشىسى، ساقتاعان بايىشەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، ەدىگەتانۋشى جۇمانازار اسان، ولكەتانۋشى بەكارىستان مىرزاباي، مۋزىكالىق رەداكتورى، قازاقكونتسەرت مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ ءسوليسى، دارىن مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى كۇنسۇلۋ تۇرىكپەن، دىبىس رەجيسسەرى داستان پالمانوۆ، مۋزىكالىق شىعارمالاردى وڭدەگەن، كومپوزيتور امانگەلدى ءساندىباي ۇلى، مۋزىكالىق البومدى باسىپ شىعارعان الماتىلىق قازاق كىتاپتارى جشس ديرەكتورى ورىنبەك انەسوۆ جانە ۇلتتىق ناقىشتا بەزەندىرگەن سۋرەتشى ايبەك ورىنباساروۆ، دەدى وبلىستىق حالىق شىعارماشىلىعى ورتالىعى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى گۇلنار سەيتالينا.ەر ەدىگە نوعايلى ءداۋىرىنىڭ جىرى حالىقارالىق بايقاۋ مادەنيەتتەر ۇندەستىگى |
وقو: باعا نەگىزسىز كوتەرىلمەيدىبيلىك 2558 0 پىكىر 3 قىركۇيەك, 2015 ساعات 02:00وبلىستا باعانى تۇراقتاندىرۋ ماقساتىندا ارنايى شتاب قۇرىلىپ، سشارا جوسپارى جاسالىپ، جۇمىس جۇرگزلۋدە. شتابتا 4 جۇمىس توبى بار. قازرگە دەين ر بازارلاردىڭ، ساۋدا ورىندارىنىڭ، ءدارحانالاردىڭ باسشىلارىمەن ءماجلس وتكزلپ، باعانى نەگزسز كوتەرمەۋگە بايلانىستى 458 مەموراندۋمعا قول قويىلعان. بۇل تۋرالى وڭتۇستك ءباسپاسوز ورتالىعىندا وتكەن بريفينگتە وبلىستىق ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتك جوسپارلاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ارمان ابدۋللاەۆ مالمدەد. بۇگندە الەم ەكونوميكاسى كۇردەل جاعدايدى باستان كەشپ وتىرعانى بەلگل. بۇل ۇدەرستەر بزدڭ ەلمزگە دە ءوز اسەرن تيگزبەي قويماعانى انىق. ۇكمەت ەل ەكونوميكاسىنىڭ ودان ارعى تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشن تەڭگە باعامىنىڭ ەركن اينالىمىن قامتاماسىز ەتۋ سياقتى ناقتى قادامدارعا بارىپ وتىر. تەڭگەنڭ نارىقتىق باعامىن قالىپتاستىرمايىنشا ەلمزدڭ شك جالپى ءونمنڭ كولەم تومەندەيتن, وتاندىق كاسپورىنداردىڭ ەكسپورتتىق مۇمكندكتەر شەكتەلەتن انىق، دەد ارمان ايدارۇلى.ونىڭ ايتۋىنشا، تەڭگە باعامىنىڭ وزگەرۋ وتاندىق تاۋارلاردىڭ باعاسىنا اسەر ەتپەۋ تيس. سوندىقتان باعانىڭ نەگزسز وسۋنە جول بەرمەۋ ءۇشن مونيتورينگت كۇشەيتۋ ماقساتىندا وبلىس بويىنشا موبيلدك توپتار قۇرىلعان. ولار كۇندەلكت ساۋدا نۇكتەلەرندەگ ناقتى جاعدايدى ايقىنداپ وتىرادى. وسىنداي توپتار بارلىق اۋدان مەن قالالاردا قۇرىلىپ وتىر. شىمكەنت قالاسىندا كۇندەلكت 15 ر بازار مەن 110 ر جانە ورتا ساۋدا ورىندارىندا، سونىمەن قاتار 120 جانارجاعارماي بەكەتندە مونيتورينگ جۇرگزلۋدە، دەد ا.ابدۋللاەۆ. سونىمەن قاتار، وبلىستا بلم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرنڭ سانى مەن ساپاسىن ارتتىرۋ ارقىلى تۇرعىنداردىڭ الەۋمەتتك جاعدايىن جاقسارتۋ ماقساتىندا دا جۇمىستار اتقارىلۋدا. حالىققا برنش كەزەكتەگ قاجەتت الەۋمەتتك نىسانداردىڭ قۇرىلىسى توقتاپ قالماۋ ءۇشن، قۇرىلىس ماتەريالدارىن ءوندرۋش كاسپورىن جانە مەردگەر مەكەمەلەردڭ باسشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن ارنايى ءماجلس وتكزلپ، نەگزسز باعا وسمنە جول بەرمەۋ ءۇشن 37 مەموراندۋمعا قول قويىلدى.بريفينگ بارىسىندا وبلىستىق قارجى باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى يسمايلبەك شالاباەۆ وبلىس بيۋدجەتنڭ ورىندالۋ بارىسى جايلى مالمەت بەرپ، تەڭگە باعامىنىڭ ەركن اينالىمعا جبەرلۋ بيۋدجەتتڭ كرس بولگنە جانە الەۋمەتتك مندەتتەمەلەرد ورىنداۋ بارىسىنا ايتارلىقتاي اسەر ەتپەيتنن ايتتى. وبلىس بويىنشا بيىلدىڭ العاشقى 8 ايىندا مەملەكەتتك بيۋدجەتكە 133,3 ملرد. تەڭگە ءتۇست. ونىڭ شندە جەرگلكت بيۋدجەتكە، ياعني وبلىستىق، اۋداندىق، قالالىق بيۋدجەتتەرگە تۇسەتن سالىقتار مەن باسقا دا تۇسمدەردڭ جوسپارى 6,8 پايىزعا ارتىعىمەن ورىندالدى. وبلىستىڭ الەۋمەتتكەكونوميكالىق كورسەتكشتەرنڭ جەت ايداعى بولجامدانعان جوسپارلارىنىڭ ورىندالۋى سالىقتار مەن تۇسمدەرد بيۋدجەتكە دەر كەزندە تۇسرۋگە مۇمكندك بەرپ وتىر. قازرگ كەزدەگ داعدارىس جاعدايىنا قاراماي وبلىس بيۋدجەتنڭ تۇسمدەر جوسپارى ءوز مەرزمندە ورىندالۋدا، دەد يسمايلبەك ىبىرايۇلى.زىكىريا زامانحانۇلى 58701 |
د ئۇ ق 2009 2010 يىللىق كالېندارى نەشىردىن چىقتى ئۇيغۇر ، 1000 ، ، 2009 2010 .ئوتتۇرىغا، دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى 2009 2010 يىل كالېندارى دېگەن سۆز يېزىلغان. ئەڭ تۆۋەنگە بولسا ئاييۇلتۇزلۇق كۆك بايراق بىلەن تارىختا قۇرۇلغان شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت گىرىبى چۈشۈرۈلگەن.كالېندارنىڭ ئىككىنچى بېتىگە گېرمانىيىنىڭ مۇيېنخىن شەھىرىدە چاقىرىلغان 2 نۆۋەتلىك دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىغا قاتناشقان ۋەكىللەرنىڭ رەسىمى قويۇلغان. شۇنداقلا دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ قىسقىچە تارىخى ئاڭلىتىلغان.كالىندارنىڭ ھەر بېتىدە ئۇيغۇر تارىخىدا يۈزبەرگەن تارىخى ۋەقەلەرگە يەر بېرىلگەن بولۇپ، تارىخى شەخىسلەرنىڭ رەسىملىرى قويۇلغان. بىرىنچى ئاي ئۈچۈن قاراخانىيلار خانلىقىنىڭ قۇرغۇچىسى سۇلتان ساتۇق بۇغراخاننىڭ رەسىمى كىرگۈزۈلگەن بولۇپ، ئۇنىڭ يېنىدا قاراخانىيلار دۆلىتى ھەققىدە مەلۇمات بېرىلگەن.كالىندارنىڭ ئىككىنچى ئاينى كۆرسەتكەن بېتىدە 5 فېۋرال غۇلجا ۋەقەسى ھەققىدە مەلۇمات بېرىلگەندىن باشقا غۇلجا ۋەقەسىنى خاتىرىلەش ئۈچۈن دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا ئېلىپ بېرىلغان پائالىيەتلەر ھەققىدىكى رەسىملەرگە يەر بېرىلگەن.كالىندارنىڭ ھەر بېتىگە ئۇيغۇر تارىخىدىكى مۇھىم تارىخىي قەھرىمانلارنىڭ رەسىملىرى ۋە ئۇلار ھەققىدە مەلۇماتلارغا يەر بېرىلگەن. كالېنداردا يەر ئالغان مۇھىم شەخىسلەر بولسا ئىپارخان، ئاماننىساخان، ئابدۇرېشىتخان، سادىر پالۋان، مەخمۇت قەشقىرى، يۈسۈپ خاس ھاجىپ، فارابى، ئەلىشىر ناۋايى قاتارلىقلاردىن ئىبارەت.كالىنداردا يەنە، د ۇ ق رەئىسى رابىيە قادىر خانىمنىڭ تۈرمىدىن چىقىشى ۋە ئامېرىكا پرېزىدېنتى بۇش بىلەن ئۇچراشقانلىقى ھەققىدىكى رەسىملەرگىمۇ يەر بېرىلگەن.كالىنداردا ئۇيغۇرلارنىڭ مىللى بايراملىرى ۋە تارىختا بولغان مۇھىم ۋەقەلەر ھەققىدە مەلۇمات بېرىلگەندىن باشقا، شەرقىي تۈركىستان خەرىتىسىگىمۇ يەر بېرىلگەن.بىز بۇ كالېندار ھەققىدە تېخىمۇ تەپسىلى مەلۇمات ئېلىش ئۈچۈن بۇ كالېندارنى لايىھىلەپ تەييارلىغان تەكلىماكان ئۇيغۇر نەشرىياتى باشلىقى جېلىل تۇران ئەپەندى ۋە مۇناسىۋەتلىك كىشىلەر بىلەن سۆھبەت ئېلىپ باردۇق. |
ەلىمىزدە عىلىم تەحنيكانىڭ قوزعاۋشى كۇشى ۇزدىكسىز نىعايدىحالىق تورابىوتكەن جىلى زەرتتەۋ جانە تاجىريبە جاساۋ ىستەرىن دامىتۋ قاراجاتى ءبىر تريلليون 965 ميلليارد 700 ميلليون يۋانعا جەتتىەلىمىزدە عىلىم تەحنيكانىڭ قوزعاۋشى كۇشى ۇزدىكسىز نىعايدىحالىق گازەتىنىڭ تىلشىلەرى جاۋ يۇڭشين، يۇي جيانبين2019.05.13 16:27 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىعىلىم تەحنيكادا جاڭالىق جاراتۋ ەلىمىز ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا تىڭ قوزعاۋشى كۇش جانە ابزالدىق ۇستەدى.بيىل 1 توقساندا بەيجيڭ جۇڭگۋانسۇن مەملەكەتتىك دەربەس جاڭالىق اشۋدان ۇلگى كورسەتۋ رايونىندا جىلدىڭ باستاماسى تابىستى بولدى: كولەمدەنگەن جوعارى، جاڭا تەحنيكالى كاسىپورىنداردىڭ جالپى كىرىسى ءبىر تريلليون 300 ميلليارد يۋان بولىپ، وتكەن جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن 14.9 ارتتى. تەحنيكالىق كىرىستىڭ ارتۋى ءبىرشاما تەز بولىپ، 217 ميلليارد 160 ميلليون يۋانعا جەتىپ، وتكەن جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن 23.7 ارتتى؛ ەلەكترون جانە ينفورماتسيا، وزىق جاساۋ سالاسى، جاڭا ماتەريال جانە قولدانىلمالى تەحنيكا سياقتى ءتۇيىندى جوعارى، جاڭا تەحنيكا سالالارىنىڭ ارتۋ جاعدايى ءبىرشاما جاقسى بولىپ، وتكەن جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن جەكە جەكە 17.4، 11.4، 11.3 ارتتى؛ كاسىپورىنداردىڭ عىلىم تەحنيكالىق ۇسىنىلىمى جاندانىپ، كاسىپورىنداردىڭ زەرتتەۋ اشۋ قاراجاتى جالپى 50 ميلليارد 840 ميلليون يۋان بولىپ، وتكەن جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن 20.9 ارتتى.بۇل عىلىم تەحنيكانىڭ جاڭا قوزعاۋشى كۇشىنىڭ ەكونوميكانىڭ ورنىقتى قاداممەن باياندى دامۋىن جەبەگەنىنىڭ شاعىن كورىنىسى. عىلىم تەحنيكا مينيسترلىگىنىڭ الاۋ ورتالىعىنان كەلگەن ساندى مالىمەتتە كورسەتىلۋىنشە، بيىل 1 ايدان 2 ايعا دەيىن ەلىمىزدىڭ 168 جوعارى، جاڭا تەحنيكالىق اشۋ رايونىنداعى كاسىپورىنداردىڭ تيجارات كىرىسى 4 تريلليون 900 ميلليارد يۋان بولىپ، وتكەن جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن 9.3 ارتقان؛ ناقتى باجى تاپسىرۋ قاراجاتى 290 ميلليارد 960 ميلليون يۋان بولىپ، وتكەن جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن 12.4 ارتقان؛ تيجارات كىرىسىنىڭ پايدا مولشەرى 6.1 بولعان؛ باقشا رايونىندا جاڭادان 46 مىڭ كاسىپورىن تىركەلىپ، وتكەن جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن 11.6 ارتىپ، جاڭالىق، يگىلىك جاراتۋ ۇزدىكسىز جاندانعان. 2 ايدىڭ سوڭىنا دەيىن مەملەكەتتىك جوعارى، جاڭا تەحنيكا اشۋ رايوندارىنىڭ تۇراقتى مۇلىككە قوسقان قارجىسى 441 ميلليارد 960 ميلليون يۋان بولىپ، وتكەن جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن 7.4 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى مەملەكەت بويىنشا ارتۋ قارقىنىنان 1.3 پايىز جوعارى بولعان.باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتكەن بولاتىن: عىلىم تەحنيكا مەملەكەتتىڭ وتكىر قارۋى، وعان سۇيەنگەندە مەملەكەت قۇدىرەتتى، كاسىپورىن جەڭىمپاز، حالىق تۇرمىسى جاقسى بولادى. پارتيانىڭ 18 قۇرىلتايىنان بەرى ەلىمىز عىلىم تەحنيكادا جاڭالىق جاراتۋ قۋاتىن جوعارىلاتۋعا اناعۇرلىم ءمان بەرىپ، عىلىم تەحنيكانىڭ جاڭا قوزعاۋشى كۇشىن ۇزدىكسىز نىعايتتى. زەرتتەۋ اشۋ ۇسىنىلىمى ءۇرتىس ارتتى.زەرتتەۋ اشۋ ۇسىنىلىمىنىڭ ارتۋ قارقىنىنىڭ جوعارىلاۋى ءبىر مەملەكەتتىڭ جاڭالىق جاراتۋ قۋاتىنىڭ جوعارىلاعانىنان دەرەك بەرەدى. 2013 جىلدان 2016 جىلعا دەيىن ەلىمىزدىڭ زەرتتەۋ جانە تاجىريبە جاساۋ ىستەرىن دامىتۋ قاراجاتى جىلىنا ورتا ەسەپپەن 11.1 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى دۇنيە ءجۇزى بويىنشا الدىڭعى قاتارعا ءوتتى. 2017 جىلى ەلىمىزدە ۇسىنىلىمىنىڭ جالپى مولشەرى ءبىر تريلليون 760 ميلليارد يۋاننان اسىپ، الدىنداعى جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن 12.3 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى الدىنداعى جىلداعىدان 1.7 پايىز جوعارىلادى؛ قاراجات ۇسىنىلىمى كۇشەمەلىلىگى قاراجاتىنىڭ حالىقتىق ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنىنداعى سالىستىرماسى 2.13 كە جەتتى. 2018 جىلى ەلىمىزدىڭ شىعىسى ءبىر تريلليون 965 ميلليارد 700 ميلليون يۋانعا جەتىپ، ۇسىنىلىم كۇشەمەلىلىگى 2.18 بولدى. سونىمەن بىرگە، زەرتتەۋ اشۋعا قارجى قوسۋ قۇرىلىمى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، بايلىقتى ورنالاستىرۋ اناعۇرلىم ساپالىلاندى. |
شېئىرنەسىرلەرھايات قەسىدىسى نەسىر باغداش مۇنبىرىمۇنبەر باغداش ئەدەبىيات سەنئەت كۆزنىكى شېئىر نەسىرلەر ھايات قەسىدىسى نەسىر كۆرۈش: 109ئىنكاس: 2ھايات قەسىدىسى نەسىر ، ! . . . ، . . . . . ، . . . . ، ، . . .ئاھ ! ئېگىزلىكتىكى بۈيۈك ھەقىقەت ! ! ! ............................. ؛ ! ! ، . . ! . . ...ھەقىقەت ئىزدەش ئىرادىسىئەي ! سىلەر ، لامسىلەر؟ ، ، ...سىلەرچە بولغاندا . ... ھە ، ، . . . ! ي ئىچىدە ؟... ، چىن پۈتۈپ ... !!! و ... . دۇ......ھايات شۇنچىلىك قىسقا . ، ؟ ، ، . ، . ، ، ، ، . ، . . . . . . ، . . . . 30 ، 90 . ، . . !... !ھايات قىسقا ، شۇڭا ھەممىمىز ئۆلۈپ تۈگەيدىغان بۇ جاھاندا ئۇنى ئەڭ گۈزەل مەنىگە ئىگە قىلىش ھەممىدىن مۇھىم .ئىجادىيىتىڭىز بەرىكەت تاپقاي . |
تاشكەندى ٴتانتى ەتكەن قازاق قىزى ونەر25 قاراشا 2016، 15:37تاشكەندى ٴتانتى ەتكەن قازاق قىزى25 قاراشا 2016, 15:37 1632 0الماتىداعى پ.چايكوۆسكيي اتىنداعى مۋزىكالىق كوللەدج ستۋدەنتى وزبەكستان استاناسىنان ۇلكەن جەڭىسپەن ورالدى. 405 ادام قاتىسقان ونەر دوداسىندا قورقىتتىڭ قوبىزىن سارناتقان قازاق قىزىنىڭ ەڭبەگى، ۇستازىنىڭ ٴۇمىتى اقتالدى، دەپ حابارلايدى ..جۋىردا عانا تاشكەندە ونا يۋرت وحانگلاري تۋعان ەلدىڭ اۋەنى دەپ اتالاتىن ٴىى حالىقارالىق مۋزىكالىق بايقاۋ مارەسىنە جەتتى. ونەر دوداسى جىل سايىن وزبەكستان رەسپۋبليكاسى ٴبىلىم، مادەنيە جانە سپورت جونىندەگى مينيسترلىگى، سوگلوم اۆلود ۋچۋن حالىقارالىق قايىرىمدىلىق قورى جانە وزبەكستاننىڭ كومپوزيتورلار وداعى ۇيىمداستىرعان.بيىلعى ونەر سايىسىنا 9 ەلدەن بارلىعى 405 ونەرپاز قاتىسقان. ولار 1215 جانە 1619 جاس ارالىعىنداعىلار بولىپ ەكى توپقا بولىنگەن. ٴار توپ بويىنشا ۇرمەلى، ىسقىشتار، ۇرمالى جانە ىشەكتى اسپاپتار نوميناسياسى بويىنشا بولىنگەن.الماتىدان وسى بايقاۋعا ارنايى بارعان پ.چايكوۆسكيي اتىنداعى مۋزىكا كوللەدجىنىڭ 4 كۋرس ستۋدەنتى ينديرا جانداشوۆا ىسقىشتار نوميناسياسى بويىنشا ٴبىرىنشى ورىندى جەڭىپ الدى.بۇل جالپى ۇلكەن كونكۋرس. ٴبىزدىڭ نوميناسيا بويىنشا قازاقستان، وزبەكستان، قىرعىزستان، تاجىكستان جانە ازەربايجاننان ونەرپازدار قاتىستى. قاي قايسىسى بولماسىن وتە ونەرلى، تالانتتى مۋزىكانتتارىن الىپ كەلگەن. ٴبىز دە وسى بايقاۋعا تياناقتى دايىندالعان ەدىك. شاكىرتىم ينديرا ىسقىش اسپاپتاردىڭ ىشىندە قوبىزبەن شىعىپ، وتە تاماشا ونەر كورسەتىپ، ٴبىرىنشى ورىندى جەڭىپ الدى. ەڭبەگىمىز جاندى. مەنىڭ ۇكىلەگەن ٴۇمىتىم اقتالدى. قۋانىشىمىزدا شەك جوق، دەيدى جەڭىمپازدىڭ ۇستازى گۇلايىم قوجامقۇلوۆا.تۋعان ەلدىڭ اۋەنى حالىقارالىق بايقاۋى 2014 جىلدان بەرى ٴداستۇرلى تۇردە ٴوتىپ كەلەدى. اتالعان بايقاۋ ٴجاي ونەرپازداردىڭ كونكۋرسى ەمەس، كادىمگى كاسىبي مۋزىكالىق ٴبىلىم بەرەتىن ارنايى جانە جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ تۇلەكتەرى مەن ۇستازدارى قاتىساتىن بەدەلدى دودا ەكەنىن ايتا كەتۋ كەرەك. بايقاۋعا تورەلىك ەتكەن رەسەيلىك مامانداردىڭ ايتۋىنشا، بۇل جاس مۋزىكانتتارعا ٴوزىنىڭ ونەرىن كورسەتىپ، بولاشاققا باعدار جاساۋىنا جانە بۇگىنگى مۋزىكالىق ونەردە بار دۇنيەلەردى ەلەپەكشەپ، ساراپتامادان وتكىزۋگە دە ۇلكەن مۇمكىندىك بەرەدى. |
خىتاي بازارلىرىدا سېتىلىۋاتقان كوكتاتلارادا خېمىيە ئوغۇت قالدۇقلىرى كۆپيېشىل ۋە تىنجلىق تەشكىلاتىنىڭ بېيجىڭ، شاڭخەي، گۇاڭجۇ قاتارلىق شەھەرلەردە ئېلىپ بارغان تەكشۈرۇشىدىن قارىغاندا، خىتاي بازارلىرىدا سېتىلىۋاتقان كوكتاتلاردا خېمىيە ئوغۇت قالدۇقلىرى كۆپ بولۇپلا قالماي، بەلكى ئۇنىڭ كۆپۈنچىسى ئادەمنى زەھەرلەش كۈچى ناھايىتى يۇقۇرى بولغان خېمىيېۋىي بىرىكمە قالدۇقلىرى.رادىئو رادىئومىز مۇخبىرلىرىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، يېشىل ۋە تىنجلىق تەشكىلاتىنىڭ خىتاي شۆبىسى يېقىندا ئېلان قىلغان دوكلاتتا چوڭ شەھەرلەردە سېتىلىۋاتقان كوكتاتلارنىڭ 80 90 ئىدا ئادەملەرنى زەھەرلەش كۈچى ناھايىتى يۇقۇرى بولغان خېمىيە ئوغۇت قالدۇقلىرى بار. ئۇنىڭ بەزىلىرى بىۋاستە راك پەيدا قىلىدىغان ماددىلار . ئەمما ھۆكۈمەت تارماقلىرىنىڭ ئېيتىشىچە، بۇ، كوكتات ئىشلەپچىقارغۇچىلار قانۇنىسز خېمىيە ئوغۇت قوللانغانلىقتىن كېلىپ چىققان.مۇتەخەسسلەرنىڭ چۈشەندۈرىشىچە، دېھقانچىلىقتا قولىنىلىدىغان خېمىيە ئوغۇتلارىنىڭ كوكتاتلاردىكى قالدۇقلىرىدىن، ئاز دېگەندە ئىككى خىل نەرسىنى سۇ بىلەن يۇيۇپ چىقىرىۋەتكىلى بولمايدۇ. ئۇنىڭ بىرى كوكتاتلاردىكى كىسلاتا قالدۇقلىرى، يەنە بىر خىلى كوكتات ھۇجەيلىرىگىچە سىڭىپ كېتىىدىغان خېمىيېۋىي بىرىكمە قالدۇقلىرى.يېشىل ۋە تىنجلىق تەشكىلاتىنىڭ دوكلاتىدا بايان قىلىنىشىچە، ھازىر يەر شارىدا ئۈسۈملۈكلەرنىڭ تۈرى ۋە قۇرۇقلۇقتىمۇ، سۇدىمۇ ياشىيالايدىغان ھايۋاناتلارنىڭ سانى ئازلاپ كېتىشكە دېھقانچىلىق دورىلىرى سەۋەپ بولماقتا.دۇنيادا ھاياتلىققا زامىن بولۇشتىن خالى بولۇشنىڭ بىردىنبىر چارىسى دېھقانچىلىق دورىلىرىغىلا تايىنىدىغان ئىشلەپچىقىرىش شەكلىنى ئۆزگەرتىش ۋە ئەگەر دېھقانچىلىق دورىلىرى قوللىنىشقا توغرا كەلگەندە، چۇقۇم ئىلىمي ئۆلچەمگە قاتتىق رىئاسيە قىلىشتىن ئىبارەت. |
تارىخ ۋە بۈگۈن 11 ماي تارىخ ۋە بۈگۈن 11 ماي يوللىغۇچى: سايرام ئوغلانى, 20190511 06:5020190511 06:50 20190511 08:20 دا تەھرىرلەندى، تەھرىر: سايرام ئوغلانى سەۋەب: تولۇقسىز مەزمۇن!تارىختىكى بۈگۈن 11 ماي :330 يىلى كونستانتىنوپول شەھىرى ئاۋامغا ئېچىۋېتىلىپ، يېڭى رىم دەپ ئاتالغان. 395 يىلدىن تاكى 1453 يىلى 28 مايغىچە شەرقىي رىمنىڭ پايتەختى بولغان. 1453 يىلدىن 1922 يىلغىچە ئوسمان ئىمپىرىيىسىنىڭ پايتەختى بولغان.1304 يىلى ئىلخانىيلارنىڭ تۇنجى مۇسۇلمان بولغان خانى قازانخان ۋاپات بولغان. ئۇ 1295 يىلى تەختكە چىققان بولۇپ، موڭغۇللارنىڭ خانلىقلىرى ئىچىدە، 2 بولۇپ ئىسلام دىنىغا كىرگەن موڭغۇل خانى بولۇپ قالغان.1828 يىلى جاھانگىر خوجا تۆمۈر قەپەسكە سولىنىپ، قەشقەردىن بېيجىنگە يالاپ ئېلىپ مېڭىلغان. 1828 يىلى 22 ئىيۇن بېيجىنگە يېتىپ كېلىپ، 28 ئىيۇن ئۆلتۈرۈلۈپ، جەسىتى لالما ئىتلارغا تاشلاپ بېرىلگەن . بەزى مەنبەلەردە، جاھانگىر خوجا 1828 يىلى 22 ئىيۇن قەشقەردىن يولغا چىقىپ، يولبويى ھەر بىر شەھەردە سازايى قىلىنىپ، سېنتەبىرنىڭ باشلىرى بېيجىنگە يېتىپ كېلىپ، 11 سېنتەبىر ئۆلتۈرۈلگەن دەپ خاتىرىلەنگەن.جاھانگىر خوجا 1828 يىلى فېۋرالدا ئاخىرقى قېتىم مەغلۇپ بولۇپ قاچقاندا، تاغلارنى قار قاپلاپ كەتكەچكە، چېگرادىن ئۆتەلمەي قەشقەر ئەتراپىدا پاناھلىنىپ يۈرگەن. ئاخىرىدا ئۇ خائىن ئىسھاق تەرىپىدىن شۇ يىلى مارتتا ھىيلە بىلەن تۇتۇلۇپ، مانجۇلارنىڭ ئەمىر لەشكىرى ياڭفاڭغا سوۋغا قىلىنغانىدى. بۇ خىزمىتى ئۈچۈن ئۇ خائىن خوتەنگە ھاكىمبەگ بولغان.1874 يىلى كوبى بىلەن ئوساكا ئارىسىدا 32 كېلومېتىرلىق تۆمۈر يول لىنىيىسى ئېچىلغان.1949 يىلى ئىسرائىلىيە ب د ت غا ئەزا بولغان.1949 يىلى سىيام ئىسمىنى تايلاندقا ئۆزگەرتكەن.1953 يىلى چېرچىل ئېزىنخاۋېرنىڭ دومىنو لايىھىسىنى تەنقىد قىلغان.1960 يىلى موسادنىڭ 4 خادىمى ئارگېنتېنا ئايروپورتىدىن ناتسسىتلار ئاتامانلىرىدىن ئادولف ئاخماننى بۇلاپ دۆلىتىگە ئېلىپ كەلگەن.1998 يىلى ھىندىستان يەر ئاستى يادرو سىنىقى قىلغان.2010 يىلى براۋېن ئىستىپا بەرگەن. ئايال پادىشاھ ئېلزابىت كامېروننى باش ۋەزىرلىككە تەيىنلىگەن. بۇ ئەنگلىيىدە چېرچىلدىن كېيىن مەيدانغا چىققان بىرلەشمە ھۆكۈمەت بوپقالغان.2014 يىلى ئۇكرائىنانىڭ شەرقىي ۋىلايىتى دونېتسىك سايلام ئۆتكۈزۈپ، 89 ئاۋاز بىلەن ئۇكرائىنادىن ئايرىلىپ، تولۇق مۇستەقىللىق جاكارلىغان. ئارقىدىنلا يېڭى ھۆكۈمەت ئۆز ئالدىغا رۇسىيەگە قوشۇلۇش ئىلتىماسى سۇنغان. شۇنداق قىلىپ، 2014 يىلى 21 مارت قىرىمنى يۇتۇۋالغان پۇتىن قايتا يېڭى مەسىلە پەيدا قىلىپ، خەلقئارانىڭ قىرىمغا بولغان دىققىتىنى باشقا جايغا بۇرۇۋەتكەن.2016 يىلى بېنگال تەرەپ، بېنگال ئىسلام جامائىتى رەھبىرىنى دارغا ئاسقان.2019 يىلى 5 11 ماي شەنبە |
لي كىچياڭ، جاڭ دىجياڭ فرانسيانىڭ پرەزيدەنتى ماكرونمەن جەكە جەكە كەزدەستىحالىق تورابىلي كىچياڭ، جاڭ دىجياڭ فرانسيانىڭ پرەزيدەنتى ماكرونمەن جەكە جەكە كەزدەستىحالىق گازەتى، 9 قاڭتار، بەيجيڭ ءتىلشى ياڭ شۇن. مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 9 جەلتوقسان تۇستەن كەيىن حالىق سارايىندا جۇڭگوعا مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلگەن فرانسيانىڭ پرەزيدەنتى ماكرونمەن كەزدەستى.لي كىچياڭ بىلاي دەدى: جۇڭگو فرانسيا قاتىناسى ۇزاق ۋاقىتتان بەرى جۇڭگونىڭ باتىس ەلدەرىمەن قاتىناسىنداعى الدىڭعى قاتاردا كەلەدى، بۇنىڭ قاينارى ەكى جاقتىڭ ءبىر بىرىنە قۇرمەت ەتۋ، بارابار مامىلەدە بولۋ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ پرينسيبىنەن بۇلجىماۋىندا جاتىر. ءتوراعا شي جينپيڭ پرەزيدەنت مىرزامەن كەڭەس وتكىزىپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو فرانسيا قاتىناسىنا ستراتەگيالىق جوسپار جاسادى. ورنىقسىز فاكتورلار ءالى دە ورىن تەۋىپ وتىرعان قازىرگى حالىقارالىق جاعدايدا جۇڭگو مەن فرانسيا ب م ۇ حاۋىپسىزدىك القالار كەڭەسىنە تۇراقتى مۇشە بولىپ وتىر، ەكى جاق قاتىناستى تەرەڭدەتىپ، سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، سايىسقا توتەپ بەرۋ قاجەتتىگى اناعۇرلىم كورنەكتىلەندى. جۇڭگو فرانسيامەن بىرگە تىنباي قۇلشىنىپ، جۇڭگو فرانسيا قاتىناسىنىڭ ۇزدىكسىز جاڭا ساتىعا كوتەرىلە بەرۋىن ىلگەرىلەتۋگە پەيىل. |
2 شىلدە 14:30نۇر سۇلتان. قازاقپارات قولدانبالى ەتنوساياسي زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى تالعات قاليەۆ ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ەل قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتكەن تاعدىرشەشتى شەشىمدەرى تۋرالى ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.مەملەكەتتىك قۇرىلىس پەن جاڭا رەسپۋبليكانى باسقارۋ ءداستۇرى جوق، كادر تاپقىشىلىعى وتكىر تۇرعان جانە الەۋمەتتىك ەكونوميكالىق داعدارىس تەرەڭدەپ كەتكەن جاعدايدا ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا مينۋت سايىن ماڭىزدى تاريحي شەشىمدەر قابىلداۋ قاجەت بولدى. ولاردىڭ ءارقايسىسى بۇكىل مەملەكەتتىڭ بولاشاق تراەكتورياسىن ايقىنداۋ ۇزاق مەرزىمدى اسەرى بولدى جانە ءوز تۇزەتۋلەرىن ەنگىزىپ وتىردى. بۇعان قوسا ەلگە تونگەن ساياسي ەكونوميكالىقتان باستاپ الەۋمەتتى جانە ەتنوسارالىق مىندەتتەر مەن پروبلەمالاردىڭ بارلىعىن كەشەندى تۇردە شەشۋ دە قاجەت ەدى. ونىڭ ۇستىنە ءتۇرلى توپتار تاراپىنان كسەنوفوبيا مەن قاقتىعىستارعا وت تاستاۋعا تىرىسقان ارانداتۋشىلار دا بولدى، دەدى ول نۇرسۇلتان نازاربايەۆ. جاۋاپتى باسشىلىق: ساباقتاستىق پەن ەۆوليۋتسيا تاقىرىبىنداعى حالىقارالىق كونفەرەنسيا بارىسىندا.ونىڭ اتاپ وتۋىنشە، وسىنداي قيىن قىستاۋ كەزەڭدە نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ەلىمىزدەگى ەتنيكالىق توپتاردىڭ باسىن بوسقان قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىن قۇرۋعا ۇيىتقى بولدى. سول ساتتەن باستاپ ولاردىڭ اراسىندا تۋىنداعان كەز كەلگەن شيەلەنىس كەلىسسوز ۇستەلىندە شەشىلدى. سونىمەن قاتار ول ەلباسىنىڭ قازاق مەملەكەتىنىڭ شەكاراسىن شەگەندەپ، كورشى ەلدەرمەن ورتاق كەلىسىمگە كەلە العان ەرلىگىن دە ايرىقشا اتاپ ءوتتى. ناتيجەسىندە بۇگىندە قازاقستان شەكاراسى بۇكىل ءون بويىندا تولىقتاي دەليميتاتسيالاندى، دەدى تالعات قاليەۆ. |
گەرمانيادا ءۇش اتوم ەلەكتر ستانسياسى جابىلدى22 مامىر, 17:15:2522 مامىر , 17:15:2501 قاڭتار, 2022 الەم وزگەرتۋگەرمانيا بيلىگى ەلدەگى اتوم ەلەكتر ستانسيالارىنىڭ جارتىسىن جابۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. بۇل تۋرالى ا اقپارات اگەنتتىگى حابارلادى.باسىلىم مالىمەتىنشە, 31 جەلتوقساندا ەلدىڭ سولتۇستىگىندە ورنالاسقان بروكدورف اتوم ەلەكتر ستانسياسىن قوسا العاندا, ءۇش اتوم ەلەكتر ستانساسى ءوشىرىلدى. اتوم ەلەكتر ستانسالارىنىڭ جۇمىسىن توقتاتۋ تۋرالى شەشىم 2011 جىلى جاپونيانىڭ فۋكۋسيما اتوم ەلەكتر ستانساسىنداعى اپاتتان كەيىن قابىلدانعان بولاتىن. ؛بۋندەستاگتا داۋىس بەرۋ كەزىندە بۇل باستامانى 600 دەپۋتاتتىڭ ء513ى قولداعان. ەڭ ەسكى رەاكتورلار بىردەن توقتاتىلدى, ال قالعان توعىزىن كەزەڭكەزەڭىمەن جابۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. بيىل ەلەكتر قۋاتىن ءوندىرۋدى توقتاتاتىن باۆاريا, تومەنگى ساكسونيا جانە شلەزۆيگگولشتەيندە ورنالاسقان ءۇش اتوم ەلەكتر ستانساسىنان كەيىن قالعان ءۇش اتوم ەلەكتر ستانساسى كەلەسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن جابىلادى.اەستى توقتاتۋعا بايلانىستى جۇمىستار تاعى بىرنەشە جىل جالعاسادى. بۇل رەتتە ەل جاڭارتىلعان ەنەرگيا كوزدەرىنە كوبىرەك كوشۋدى جوسپارلاپ وتىر. 2030 جىلعا قاراي ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ 80ى جەل تۋربينالارى, كۇن باتارەيالارى نەمەسە بيوگاز قوندىرعىلارى ارقىلى وندىرىلەدى دەپ بولجانۋدا.قازاقستاندا بىرنەشە جىلدان بەرى اتوم ەلەكتر ستانسياسىن سالۋ يدەياسى كوتەرىلىپ كەلەدى. ەنەرگەتيكتەر اەس قاجەتتىلىگىن ەنەرگەتيكالىق تاپشىلىقپەن تۇسىندىرەدى. پرەزيدەنت ق.توقاەۆ بيىلعى جولداۋىندا ؛2030 جىلدارعا قاراي قازاقستاندا ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ تاپشىلىعى بولاتىنىن ايتقان.الايدا قوعامدا اەس سالۋعا قارسى كوڭىلكۇي باسىم. ارىس قالاسى, جامبىل وبلىسىنداعى اسكەري قويمالاردا بولعان جارىلىستان كەيىن اەس سالۋ يدەياسىنا دەگەن تەرىس كوزقاراس ارتا تۇسكەن. ازاماتتار اراسىندا ەكى جىلدا ەكى بىردەي جويقىن جارىلىسقا جول بەرىپ قويعان ۇكىمەتتىڭ ارەكەتىنە كۇمانمەن قارايتىندار باسىم. اەس سالىپ, سوڭى ۇلكەن قايعىلى جاعدايعا ۇرىندىرىپ جۇرمەسىنە كىم كەپىل دەگەن مازمۇنداعى پىكىرلەر ءجيى ايتىلادى. ؛ قوعامدىق پىكىرگە جەدەل مونيتورينگ جۇرگىزۋ بيۋروسى جۇرگىزگەن قازاقستاندىقتاردىڭ اەس قۇرىلىسى تۋرالى پىكىرى ؛ساۋالناماسىنا قاتىسۋشىلاردىڭ ؛55ى اتوم ەلەكتر ستانسياسىنىڭ سالىنۋىنا قارسى ەكەنىن ايتقان. ؛ىلمەك سوزدەر: اەس گەرمانيا |
ئايرىلىپ كەتكەندىن كېيىن دوست بولماڭمۇھەررىر : پاتىمە يۈسۈپ مەنبە: تىيانشان تورى 20190405 16:36مەشۇقىڭىز بىلەن ئايرىلىپ كەتكەندىن كېيىن، بەلكىم قارشى تەرەپنى بىراقلا ئۇنتۇپ كېتەلمەسلىكىڭىز مۇمكىن، ئاشىقمەشۇقلاردىن بولالمىساق ئادەتتىكى دوست بولساقمۇ بولىدۇغۇ دەپ ئويلايسىز، قانداقلا بولمىسۇن سىز ئۇنىڭغا يەنىلا كۆڭۈل بۆلىسىز. بىراق پىسخولوگلارنىڭ ئېيتىشىچە، ئاشىقمەشۇقلار ئايرىلىپ كەتكەندىن كېيىن دوستلۇق مۇناسىۋىتىنى ساقلىغاندا پايدىسىدىن زىيىنى كۆپ بولىدىكەن، ئايرىلىپ كەتكىنىگە ئۇزاق بولمىغانلار ئۈچۈن تېخىمۇ شۇنداق بولىدىكەن. تۆۋەندىكىدەك يەتتە خىل ئەھۋالدا، ئاشىقمەشۇقلارنىڭ دوستلىشىشى تەشەببۇس قىلىنمايدىكەن.1. قەلبتىكى ئازاب يوقىمىغاندا. ئايرىلىپ كەتكەندىن كېيىنكى ئازابنى بىردەمدە ئۇنتۇپ كەتكىلى بولمايدۇ، شۇڭا ئۆزىڭىزگە يېتەرلىك ۋاقىت ۋە بوشلۇق بېرىپ ئازابنى يەڭگىللەتسىڭىز بولىدۇ. ئازاپلىنىش، ئۈمىدسىزلىنىش، ئوڭۇشسىزلىق، نەپرەتلىنىش قاتارلىقلارنى ھېس قىلغاندا، بۇ كەيپىياتلارغا قانداق ماسلىشىشنى ئۆگىنىشىڭىز، ھەرگىزمۇ ئىلگىرىكى مەشۇقىڭىزنى دوستىڭىزغا ئايلاندۇرۇش ئارقىلىق قۇتۇلماسلىقىڭىز كېرەك. ئەگەر قەلبىڭىزدە يەنىلا كىشىنى پەرىشان قىلىدىغان ئازابلىق كەيپىيات بولسا، ئۇنداقتا سىزنىڭ قارشى تەرەپ بىلەن دوستلىشىشقا تەييارلىقىڭىز پۈتمىگەن بولىدۇ، بۇنداق ۋاقىتتا قارشى تەرەپتىن تەسەللىي بېرىشنى تەلەپ قىلىشقا بولمايدۇ، بولمىسا ئىككىنچى قېتىم ئازار يەپ قېلىشىڭىز مۇمكىن.ئەگەر قەلبىڭىز ھېلىھەم ئازابلىنىۋاتقان بولسا، پاسسىپ روھىي ھالەتتىن قۇتۇلۇشنى ئويلىغان بولسىڭىز، پىسخىكا مەسلىھەتچىسى ياكى ئىشىنىدىغان دوستىڭىزنى ئىزدەپ، ئۇلار بىلەن پاراڭلىشىپ روھىڭىزنى كۆتۈرۈشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمەن. ئۆزىڭىزنى ئۆزىڭىزمۇ داۋالىيالايسىز، مەسىلەن كۈندىلىك خاتىرە يېزىش، كەيپىياتىڭىزنى تەڭشەشتىن سىرت، قالايمىقان بولۇپ كەتكەن پىكىر ۋە ھېسسىياتىڭىزنى تۇراقلاشتۇرۇشىڭىزغا پايدىلىق.2. ئىلگىرىكى مەشۇقىڭىز تىلغا ئېلىنسا ھاياجانلىنىپ كەتسىڭىز. ئەگەر ئىلگىرىكى مەشۇقىڭىز تىلغا ئېلىنغاندا، سىز توختىماي سۆزلەپ، يىغلاپ ياكى بىر ئېغىز گەپمۇ قىلمىسىڭىز، ئۇنداقتا سىزنىڭ ئىلگىرىكى مەشۇقىڭىز بىلەن دوستتەك ئۆتۈشۈڭلارغا تېخى بالدۇرلۇق قىلىدۇ. ئامېرىكا كالىفورنىيە ئىشتاتىدىكى پىسخولوگ دىنا. تايشىن مۇنداق دېدى: ئەگەر بۇنداق ئەھۋال بولسا، بۇ سىزنىڭ تېخىچە ئۆزىڭىزنىڭ ھەقىقىي ھېسسىياتى ۋە ئازابىغا يۈزلىنىشتىن ئۆزىڭىزنى قاچۇرۇۋاتقانلىقىڭىزنى، كېچەكۈندۈز ئىلگىرىكى مەشۇقىڭىزنى ئەسلەۋاتقانلىقىڭىزنى چۈشەندۈرىدۇ. چۈنكى، ئەگەر ئازابنى يەڭگەن بولسىڭىز، سىز ئىلگىرىكى مەشۇقىڭىز بىلەن بولغان مۇناسىۋىتىڭىز توغرىسىدا ئادەتتىكىدەك پاراڭلىشالايسىز، ھەرگىزمۇ تىلغا ئالغاندا دېمىڭىز ئىچىڭىزگە چۈشۈپ كەتمەيدۇ. تەكلىپىم بۇ ۋاقىتتا دىققەت نۇقتىسىنى ئۆزىڭىزنىڭ ئايرىلىپ كېتىپ نېمىلەرنى ئۆگەنگەنلىكىڭىزگە قارىتىڭ، ھەرگىزمۇ قارشى تەرەپ بىلەن دوست بولۇشقا ئالدىرىماڭ.3. ھازىرمۇ كۈندەشلىك قىلىۋاتقان بولسىڭىز. دوستلار بىلەن ئۆزلىرىنىڭ تۇرمۇش، ھېسسىيات ئەھۋالى توغرىلىق پاراڭلىشىش ئادەتتىكى ئىش. ئەگەر سىز ئىلگىرىكى مەشۇقىڭىزنىڭ باشقىلار بىلەن مۇھەببەتلەشكەنلىكىنى ئاڭلىغىنىڭىزدا، ھەسەت ئوتى قوزغالسا، ئۇنداقتا سىزنىڭ بۇ ۋاقىتتا ئۇنىڭ بىلەن دوستلۇق مۇناسىۋىتىنى ساقلىشىڭىزنىڭ ھاجىتى يوق.ئۆزىمىزنى سىناپ كۆرسەك بولىدۇ، ئۆزىڭىزنى مۇشۇ پەيتتە بۇرۇنقى سۆيگىنىڭىز بىلەن قەھۋاخانىدا ئولتۇرۇپ پاراڭلاشتىم دەپ قىياس قىلىڭ، قارشى تەرەپنىڭ يان تېلېفونى سايراپ، باشقىلار ئۇنى ئۇچرىشىشقا تەكلىپ قىلسا، سىز دىمىقتا بولۇپ، نەپرەتلىنەمسىز ياكى بىمالال يۈزلىنەمسىز؟ دوستلۇق قارشى تەرەپنىڭ تۇرمۇشىدا داۋالغۇش بولغاندا، سىزنىڭ مەدەت بېرىدىغانلىقىڭىزدىن دېرەك بېرىدۇ، ئەگەر سىز ئىلگىرىكى مەشۇقىڭىزنىڭ تۇرمۇشىغا باشقىلارنىڭ كىرىشىنى خالىمىسىڭىز، ئۇنداقتا ۋاقتىنچە ئۇنىڭ بىلەن ئالاقىلاشماي تۇرۇڭ.4. مۇھەببىتىڭلارنىڭ ئەسلىگە كېلىشىنى كۈتسىڭىز. ئەستايىدىللىق بىلەن ئۆزىڭىزدىن سوراپ بېقىڭ، سىزنىڭ ھازىر ئىلگىرىكى مەشۇقىڭىز بىلەن دوست بولۇشىڭىزدا، ئۇنىڭ بىلەن يارىشىپ قېلىش ئويىڭىز بارمۇ يوق؟ ئەگەر شۇنداق بولسا، سىز ئۇنىڭ بىلەن دوست بولۇشقا ماس كەلمەيسىز، ھېچبولمىغاندا ھازىر ماس كەلمەيسىز.دوست بولۇشتا باشقىچە غەرەز بولسا، سىلەرنىڭ ھەقىقىي دوستلۇق مۇناسىۋىتى ئورنىتالىشىڭلار تەس بولىدۇ. ئۇنىڭ بىلەن بولغان دوستلۇقۇڭلاردىن يەنە بىر قېتىم رومانتىك گۈللەرنىڭ پورەكلەپ ئېچىلىشىنى كۈتۈش ئىككىڭلار ئۈچۈن پايدىسىز. چۈنكى بۇنداق تەسەۋۋۇردا، قارشى تەرەپ سىزنىڭ كۆڭلىڭىزدىكىدەك ئىش قىلمىسا، يەنە بىر قېتىم ئۈمىدسىزلىنىسىز.5. قەلبتىكى بوشلۇقنى تولدۇرۇشنى ئويلىسىڭىز. ئىلگىرى مەشۇقىڭىز بىلەن كۈندە بىرگە بولۇپ، بەلكىم قارشى تەرەپنىڭ دوستبۇرادەرلىرى بىلەن قويۇق ئالاقىڭىز بولۇشى، ئايرىلىپ كەتكەندىن كېيىن ھەممىسى نۆل بولۇپ، سىزدە ئېغىر يوقىتىش تۇيغۇسى بولۇشى مۇمكىن. بۇ ۋاقىتتا، سىز دوستلۇق نامى بىلەن، قارشى تەرەپتىن قەلبڭىزدىكى بوشلۇقنى تولدۇرۇشىڭىز مۇمكىن. بۇنداق قىلىش بەلكىم قىسقا ۋاقىتتا سىزگە تەسەللىي بېرەلىشى مۇمكىن، لېكىن ۋاقىت ئۇزارغانسېرى، ئۆزىڭىزنىڭ قارشى تەرەپ بىلەن ئورتاق پىكرىڭىزنىڭ بارغانچە ئازلاپ كەتكەنلىكىنى، ئۇچرىشىشتىن كەلگەن خۇشاللىقىنىڭمۇ ئازلاپ كەتكەنلىكىنى بايقايسىز. ئەگەر يالغۇزلۇق ھېس قىلسىڭىز، بۇرۇنقى قىزىقىشىڭىزنى تېپىۋالسىڭىز، ئۇرۇقتۇغقان، دوستلىرىڭىز بىلەن كۆپرەك ئۇچراشسىڭىز، ياكى خەيرساخاۋەت تەشكىلاتلىرىدا پىدائىي بولۇپ، ئۆزىڭىزگە ياردەم قىلىپ ئەھمىيەت تۇيغۇسى ۋە مەۋجۇتلۇق تۇيغۇسى ئاتا قىلسىڭىز بولىدۇ.6. تېخىچە ئۇچۇر توپلاۋاتقان بولسىڭىز. قارشى تەرەپ بىلەن بىۋاستە مۇناسىۋىتىڭىز قالمىغان بولسىمۇ، بىراق ھەر كۈنى تورغا چىققاندا ئىجتىمائىي ئالاقە ۋاستىسى ئارقىلىق ئۇنىڭ ئۇچۇرلىرىنى توپلاپ، ئۇنىڭ قەيەردە، كىم بىلەن بىللە ئىكەنلىكىنى بىلىشكە جىددىيلىشىسىز. بۇنداق تورغا چىقىپ قارشى تەرەپنىڭ ئۇچۇرىنى يىغىشقا بېرىلىپ، قارشى تەرەپتىن بىۋاستە سورىمىسىڭىز، دېمەك سىز ئۇنى تېخى ئۇنتۇپ كەتمىگەن بولىسىز. ئۆزىڭىزنى ئۇنىڭ دۇنياسىدىن يىراقلاشتۇرماسلىق زىيانلىق، شۇڭا ئۆزىڭىزنىڭ ھازىرى ۋە كەلگۈسى توغرىلىق كۆپ ئويلاڭ.7. قارشى تەرەپنىڭ ئۆزگىرىشىنى كۈتۈش. ئەگەر ئايرىلىپ كېتىشنى سىز تەلەپ قىلغان تۇرۇقلۇق، ھازىرمۇ قارشى تەرەپ بىلەن دوستلۇق مۇناسىۋىتىنى ساقلاپ قالغان بولسىڭىز، بۇ سىزنىڭ باردىكەلدى قىلىش ئارقىلىق قارشى تەرەپكە تەسىر قىلىپ، قارشى تەرەپنىڭ ئۆزىنى ئۆزگەرتىشى ئارقىلىق ئۆزىڭىز كۈتكىنىڭىزگە ئېرىشىشتىن ئىبارەت. ئەگەر بۇ خىل ئويدا بولغان بولسىڭىز، قارشى تەرەپ بىلەن دوست بولماڭ. قارشى تەرەپنى ئۆزىڭىز ياخشى كۆرگەندەك ئۆزگەرتىش ئادالەتسىزلىك، شۇنداقلا ۋاقىت ئىسراپ قىلغانلىق.ئەگەر ئەينى ۋاقىتتا سىلەرنىڭ ئايرىلىپ كېتىشىڭلارغا مىجەزىڭلارنىڭ ماسلاشماسلىقى ياكى قارشى تەرەپنىڭ ھاراقكەش بولۇشى، ھېسسىيات جەھەتتە ئەستايىدىل بولماسلىقى سەۋەب بولغان بولسا، قارشى تەرەپنىڭ ناھايىتى تېز ئۆزگىرىشىنى ئۈمىد قىلماڭ. ئۇنىڭدىن باشقا، جاھىللىق قىلغاندا بۇرۇنقى مەشۇقىڭىز بىلەن يارىشالمايلا قالماي، يەنە سىزنىڭ ھەقىقىي ئۆزىڭىزگە ماس كېلىدىغان ھەمراھىڭىزنى تېپىشىڭىزغىمۇ دەخلى قىلىدۇ. |
ليەنتاڭ كەنتى ۋۇكەن كەنتىنىڭ دېموكراتىك كۈرىشىدىن ئۆلگە ئالماقتا ئۇيغۇرۋۇكەننىڭ بۇ تەجرىبىسىدىن ئىلھاملانغان، مەزكۇر شەھەرنىڭ ليەنتاڭ كەنتىدىكى ئاھالىلەرمۇ بىر ھەپتىدىن بېرى ھۆكۈمەتكە قارشى نارازىلىق ھەرىكىتى ئېلىپ بارماقتا. رادىئومىز خىتاي بۆلۈمىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، ليەنتاڭ كەنتىدىكى ئاھالىلەر، بىرقانچە كۈندىن بېرى كەنت ئاھالىلەر كومىتېتىنى قورشاۋغا ئېلىپ، ئەسلىدە كەنتكە تەۋە بولغان، ئەمما سېتىۋېتىلگەن يەرلەر ھەققىدە ھېساب بېرىشنى تەلەپ قىلماقتا.كەنت باشلىقلىرى دەسلەپتە قاتتىقيۇمشاق چارىلەرنى ئىشقا سېلىپ كەنت ئاھالىلىرىنى بۇ ئىشنى سۈرۈشتە قىلماسلىققا قىستاپ باققان بولسىمۇ، كۈتكەن نەتىجىگە ئېرىشەلمىگەن. ۋەقەنىڭ چوڭىيىپ كېتىشىدىن ئەندىشە قىلغان دائىرىلەر، مۇشۇ چارشەنبە كۈنى مەزكۇر مەسىلە ھەققىدە ئاھالىلەرگە ئاشكارا مەلۇمات بېرىشكە ۋەدە بەرگەن.رادىئومىز زىيارىتىنى قوبۇل قىلغان ئاھالىلەر، چارشەنبە كۈنى 1000 دىن ئارتۇق كىشىنىڭ مەلۇماتنى ئاڭلاش ئۈچۈن توپلىنىدىغانلىقىنى، ئەگەر جاۋاب قانائەتلىنەرلىك بولمىسا، لوزۇنكىلارنى كۆتۈرۈپ شەھەرلىك ھۆكۈمەتكە قاراپ يۈرۈش قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن. |
ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئارزۇسىنى قاناتلاندۇرۇش20190126 16:59:15 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىگې جىچاڭ ئۈرۈمچى شەھەرلىك تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ ئەمگەك نەمۇنىچىلىرى يېڭىلىق يارىتىش ئىشخانىسى نىڭ مەسئۇلى. ئۇ خىزمەتكە قاتناشقان 15 يىلدىن بۇيان، ئوقۇغۇچىلارنى يېتەكلەپ، ماشىنا ئادەم ساھەسىدە ئۈزلۈكسىز ئىزدىنىپ، تۈرلۈك شان شەرەپلەرگە ئېرىشىپلا قالماي، ئوقۇغۇچىلارنى ئۇتتۇرغىنىغا تەن بەرمەيدىغان، تىرىشىپ كۆرەش قىلىدىغان قىلىپ يېتىشتۈرۈپ چىقىشقا بارلىقىنى سەرپ قىلدى.ئۈرۈمچى شەھەرلىك تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپنىڭ ئەمگەك نەمۇنىچىلىرى يېڭىلىق يارىتىش ئىشخانىسى دا، تولۇق 2 يىللىق ئوقۇغۇچىسى خۇ يۈتىڭ ساۋاقداشلىرى بىلەن بىرلىكتە بىر ماشىنا ئادەمنى سىناۋاتاتتى. ماشىنا ئادەم تۆت نۇقتا ئارلىقىدا ئۇياقتىن بۇياققا يۆتكىلىپ، ۋەزىپىنى تاماملاۋاتاتتى. خۇ يۈتىڭ ئۆزلىرىنىڭ بۇ يىل5 ئايدا ئۆتكۈزۈلىدىغان ماشىنا ئادەم مۇسابىقىسىگە تەييارلىق قىلىۋاتقانلىقىنى ئېيتتى. ئۇ مۇنداق دېدى: بۇ، بۇ يىلقى ئېلېكترلەشكەن مائارىپنىڭ بىر تۈرى بولۇپ، يېڭىدىن ئوتتۇرىغا قويۇلغان ۋەزىپە. بۇ تېخى لايىھەنىڭ دەسلەپكى شەكلى. ئاز ئازدىن ئىزدىنىپ، ئاز ئازدىن تاماملىشىمىزغا توغرا كىلىدۇ. بۇ ئادەمنىڭ تەپەككۇرىنى يېتىلدۈرۈشكە پايدىلىق بولۇپ، كەلگۈسىدە مۇشۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك خىزمەت بىلەن شۇغۇللىنىشنى ئويلاۋاتىمەن.ئەمگەك نەمۇنىچىلىرى يېڭىلىق يارىتىش ئىشخانىسى غا يېقىنقى يىللاردىن بۇيان ئوقۇغۇچىلار ياسىغان ھەر خىل ماشىنا ئادەملەر تىزىلغان بولۇپ، ئۇلارنىڭ بەزىلىرى ئوت ئۆچۈرەلەيتتى، بەزىلىرى پۇتبول تېپەلەيتتى، بەزىلىرى پىروگراممىغا رىياسەتچىلىك قىلالايتتى. ئوتتۇرىسىغا يەنە كوللېكتىپ ئېرىشكەن مۇكاپات لوڭقىسى ۋە شەرەپ گۇۋاھنامىسى قويۇلغان بولۇپ، بۇلارنىڭ ھەممىسى ئەمگەك نەمۇنىچىلىرى يېڭىلىق يارىتىش ئىشخانىسى نىڭ مەسئۇلى گې جىچاڭ مۇئەللىمنىڭ جاپالىق ئەمگىكىنىڭ مەھسۇلى ئىدى.گې جىچاڭ2003 يىلى ئالىي مەكتەپنى پۈتتۈرگەندىن كېيىن ئۈرۈمچى شەھەرلىك تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپكە ئىشقا چۈشتى. ئۇزاق ئۆتمەي ئۇ مەكتەپتە ماشىنا ئادەم ئوقۇتۇشىنى سىناق قىلىشقا باشلىدى. ئۇ مۇنداق دېدى: ئۇ چاغلاردا بىر ماشىنا ئادەمنىڭ باھاسى 2 مىڭ يۈەن بولۇپ، بەك قىممەت ئىدى. دەسلەپتە سېتىۋالالمىغانلىقتىن، سىفەن داشۆسىدىكى ئوقۇتقۇچۇمدىن ئارىيەت ئېلىپ، بىر نەچچە ئوقۇغۇچىنى باشلاپ سىناق ئېلىپ باردىم. ئوقۇغۇچىلار بۇنى بەكمۇ ياقتۇرۇپ قالدى. شۇنىڭدىن كېيىن قۇرۇلۇش باشلاندى.گې جىچاڭ ئوقۇغۇچىلارنى باشلاپ ياسىغان تۇنجى ماشىنا ئادەم ئوت ئۆچۈرۈش ماشىنا ئادىمى ئىدى. بۇنىڭ ئۈچۈن، ئۇ دەم ئېلىش ۋاقتىدىن ۋاز كېچىپ ئوقۇغۇچىلار بىلەن بىللە يېتىپ قوپۇپ، بىللە تاماق يەپ، ماشىنا ئادەمنى بىرلىكتە تەتقىق قىلىپ، توختىماي ئۆزگەرتىپ ياسىدى. 2011 يىلى گې جىچاڭ ئوقۇغۇچىلارنى باشلاپ ئامېرىكىغا بېرىپ، خەلقئارا ئوت ئۆچۈرۈش ماشىنا ئادىمى مۇسابىقىسىگە قاتناشتى. ئۇ يېتەكچىلىك قىلغان كوماندا ياپونىيە، كورىيە، كانادا قاتارلىق جايلاردىن كەلگەن كوماندىلارنى مەغلۇپ قىلىپ، تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ رىقابەت مۇسابىقىسىنىڭ چېمپىيونلۇقىنى قولغا كەلتۈردى. گې جىچاڭ مۇنداق دېدى: بىر ھەرىكەت ئۈچۈن يۈز قېتىمدىن ئارتۇق سىناق ئېلىپ بېرىشقا توغرا كېلىدۇ. بىز 2003 يىلىدىن باشلاپ بۇ ئىش بىلەن شۇغۇللاندۇق. ھەر يىلدىكى مۇسابىقە قائىدىسى ئۆزگىرىپ تۇرىدۇ. تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ رىقابەت مۇسابىقىسىنىڭ چېمپىيونى بولۇپ، ناھايىتى خۇشال بولدۇق. بالىلارمۇ ھەقىقەتەن تىرىشتى.ھازىر ماشىنا ئادەم ئوقۇتۇشى ئۈرۈمچى شەھەرلىك تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپنىڭ ئالاھىدە ئوقۇتۇش تۈرىگە ئايلاندى. گې جىچاڭ ھەر يىلى ئوقۇغۇچىلارنى باشلاپ ئىچكىرى ئۆلكىلەرگە بېرىپ، مۇسابىقىلەرگە قاتنىشىدىغان بولدى. كۆپ يىللاردىن بۇيان، گې جىچاڭ ئەمگەك نەمۇنىچىلىرى يېڭىلىق يارىتىش ئىشخانىسى يېڭىلىق يارىتىش جەھەتتە 700 گە يېقىن ئوقۇغۇچىنى يېتىشتۈرۈپ چىقتى. ئۇ مۇنداق دېدى: ئوقۇغۇچىلارغا ھەمراھ بولۇش، ئىلھام بېرىشىمىز كېرەك ئەلۋەتتە. تۈر ئىشلىگەندە ئالدى بىلەن ئۆزىمىز ۋاز كەچمەسلىكىمىز كېرەك. شۇنداق قىلغاندىلا، ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئىگىلمەسسۇنماس روھىنى يېتىلدۈرگىلى بولىدۇ. |
كىتاپحانا جۇمىسىن جەتىلدىرۋ كەرەكايماقتار 10 قاراشا، 2021س.تورايعىروۆ اتىنداعى وبلىستىق كىتاپحانادا كىتاپحانا ءوڭىردىڭ مادەني سالاسىن جاڭعىرتۋ جولىندا اتتى حالىقارالىق فورۋم ءوتتى. جيىنعا ماسكەۋ، ءنوۆوسىبىر، بارناۋل، موڭعوليانىڭ بايانولگەي ايماعىنىڭ جانە جەرگىلىكتى ءوڭىردىڭ كىتاپحاناشىلارى قاتىستى. ونلاين فورماتىندا وتكەن جيىن تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىعىنا، وبلىستىق كىتاپحانانىڭ 125 جىلدىعىنا ارنالدى.ال كىتاپحانا ديرەكتورى شولپان شاحمەتوۆانىڭ ايتۋىنشا، حالىقارالىق ماڭىزداعى رۋحاني شارا وتكىزۋدەگى ماقسات ەلىمىزدەگى كىتاپحانا سالاسىنا دەگەن جاڭاشا كوزقاراسقا ساي وڭىردەگى كىتاپحانا قىزمەتىن زامان وزگەرىسىنە بەيىمدەۋ. ياعني جاڭاشا بەيىمدەلۋ بارىسىن، اۋىلقالا كىتاپحانالارىنداعى وزگەرىستەردى باسقا دا ارىپتەستەرىمىزبەن ءبولىسىپ، وزگە ەلدەردىڭ ۇلگىلى ۇردىستەرىن ۇيرەنىپ، تاجىريبە الماسۋ.ويتكەنى كىتاپحاناشىلاردى دا تولعاندىرعان ماسەلەلەردى ورتاعا سالۋ، بىرلەسىپ تالقىلاۋ قاجەتاق. بۇگىندە كىتاپحانالار جۇمىسىن جاڭعىرتۋ، بىرىڭعاي كىتاپحانا قاۋىمداستىعىنا بىرىگۋ، ەلەكتروندى كىتاپحانا قورىن تولىقتىرۋ ماقساتىندا تسيفرلاندىرۋدى ەنگىزۋگە بايلانىستى ماسەلەلەر جەتكىلىكتى.سونىمەن قاتار قازىر كىتاپحاناشى ماماندىعىنىڭ ۋاقىتى كەتىپ قالعانداي، مىسالى، كىتاپحاناشىلاردىڭ ورتا جاسى 4050دەن اسقان. جاستاردى كىتاپحاناعا تارتۋ قاجەتتىلگى دە بار.بۇگىندە ەلىمىزدە مادەنيەت تۋرالى زاڭعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلىپ، كىتاپحانا ءىسىنىڭ ارنايى تۇجىرىمداماسى دا ازىرلەندى. وسى قۇجاتتا كىتاپحاناعا قاتىستى بارلىق ماسەلە قامتىلعان. سالا قالاي داميدى، ستراتەگياسى، ماڭىزى مەن مىندەتتەرى وسى قۇجاتقا ەنگىزىلگەن. زاماناۋي كىتاپحانالاردىڭ تالاپتارى زامان اعىمىنا قاراي وزگەرىپ كەلەدى، سوندىقتان دا كىتاپحانا كىتاپ قورى رەتىندە عانا ەمەس، الەۋمەتتىك سيپاتى باسىم رۋحاني ورتالىق رەتىندە قىزمەت كورسەتۋى قاجەت. قازىر وبلىستىق كىتاپحانادا رابيس باعدارلاماسىنىڭ 5 ءمودۋلى دە، ياعني كىتاپ قورىن تولىقتىرۋ، كاتالوگيزاتور، ىزدەۋ جانە تاپسىرىس بەرۋ، كىتاپ بەرۋ جانە وقىرمانداردى تىركەۋ جۇيەلەرى كوپشىلىككە قىزمەت كورسەتۋدە. ولكەتانۋ جايىنداعى ادەبيەتتەردى ساندىق جۇيەگە كەلتىرىپ، سيرەك جانە باعالى كىتاپتاردىڭ ەلەكتروندى كوللەكتسيالارى دايىندالدى، دەيدى كىتاپحانا ديرەكتورى.سونىمەن بىرگە ينتەرنەت جۇيەسىن پايدالانىپ، بەينەكونفەرەنتسيالار، ونلاين رەجىمىندە ۆەبينارلار وتكىزۋ داستۇرگە اينالۋدا. رەسپۋبليكا جانە ەلدەن تىس جەردە وتەتىن شارالارعا قاشىقتان قاتىسۋ ارقىلى وقىرماندارعا كەرەكتى اقپاراتتار الىنۋدا.ال ل.تولستوي اتىنداعى قوستاناي وبلىستىق كىتاپحاناسىنىڭ عىلىمي حاتشىسى شولپان ساندىباەۆانىڭ ايۋىنشا، نەگىزگى ماقسات تاجىريبە الماسۋ. قازىرگى تاڭدا كىتاپحانالارعا جۇكتەلگەن جۇمىس وتە اۋقىمدى. كىتاپحانا جۇمىسىن زاماناۋي تۇرعىدا جانجاقتى جەتىلدىرۋ، كىتاپحاناشىلاردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ زامان تالابى. سوندىقتان تسيفرلاندىرۋ قوعامىندا ءومىر ءسۇرىپ وتىرعاندىقتان، كىتاپحانالار قاۋىمداستىعىنىڭ بىرىگىپ جۇمىس ىستەۋى ماڭىزدى. ءاربىر ءوڭىر وزىندىك ەرەكشەلىكتەرىن، قۇندىلىقتارىن ساندىق نۇسقاعا اۋدارۋى كەرەك، ۇلى ەسىمدەردى انىقتاۋدا ساندىق جۇيەنىڭ ارتىقشىلىقتارىن پايدالانۋىمىز قاجەت.جيىندا كىتاپحانا قىزمەتىن جەتىلدىرۋدە زاماناۋي تەحنولوگيالاردىڭ الەۋەتى، كاسىبي سكانەرلەردىڭ جەتكىلىكتى بولۋى، ۇيالى تەلەفوندار ارقىلى كىتاپحانا قىزمەتىن پايدالانۋ تەتىكتەرىن جەتىلدىرۋدىڭ، ياعني ونلاين كىتاپحانالاردى دامىتۋ جايلارى ايتىلدى. اسىرەسە، بالالارعا قاجەتتى كىتاپتاردىڭ جەتكىلىكتى بولۋى، اۋدارما كىتاپتاردىڭ اۋىل، قالاعا جەتۋى، ساپالى بولۋى قاجەت.ماسكەۋدەگى ەۋرازيا كىتاپحانالار قاۋىمداستىعىنىڭ باس ديرەكتورى م.نەريۋەۆا، موڭعوليا ەلىنەن اقتان ءبابي ۇلى اتىنداعى بايانولگەي ورتالىق كىتاپحاناسىنىڭ ديرەكتورى التىنگۇل دالەلقىزى، نۇرسۇلتان قالاسىنداعى ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانانىڭ باس ديرەكتورى ءۇ.مۇڭالباەۆا، الماتىداعى ۇلتتىق كىتاپحانا باس ديرەكتورى ب.وسپانوۆا، وبلىستىق مادەنيەت، تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسىنىڭ باسشىسى سامال بەگالينوۆا، ءنوۆوسىبىر، ومبى، بارناۋل قالالارىنداعى ورتالىق كىتاپحانا باسشىلارى ءسوز سويلەپ، ەكى ەلگە ورتاق جالپى كىتاپحانا قىزمەتىندەگى ماسەلەلەرگە توقتالدى.قازىر وبلىس بويىنشا 231 كىتاپحانا بولسا، ونىڭ 201ءى اۋىلداردا. ورتالىق كىتاپحانانىڭ 23 مىڭنان استام وقىرمانى بار. كىتاپحانا قىزمەتىن جاڭا زامانعا ساي جاڭارتۋ جولىنا ءتۇسىرۋدى اۋىلداردان باستاۋ قاجەتتىگى دە تۇسىنىكتى.جەرگىلىكتى تۇرعىندارعا كىتاپحانا قىزمەتى تولىق قولجەتىمدى، ءتيىمدى بولۋ بارىسىندا كىتاپحاناتەراپيا جوباسى ىسكە استى. بۇل جوبانىڭ نەگىزگى ماقساتى كىتاپتى ءار وقىرمانعا جەتكىزۋ. قىزمەتتىڭ قولجەتىمدىلىگى ارتادى، سۇرانىستاردى ۋاقىتىندا جانە جەدەل ورىنداۋ مۇمكىندىگى تۋادى، اقپاراتتىلىعى جانە مازمۇنىنىڭ تەرەڭدىگى ارتادى دەگەن سەنىم بار.جاستارعا ارنالعان جوباسى شەڭبەرىندە كىتاپحانا بارلىق توپتاعى جاستى بىرىكتىرىپ، ولاردىڭ ءار سالاداعى، ونەردەگى، عىلىم جانە بيزنەستەگى جەتىستىكتەرىن كورسەتۋدە. قازىرگى كىتاپحانالار تۇبەگەيلى وزگەرىستەرگە بەيىمدەلۋدە. اقپاراتتىق زامان كىتاپحاناعا دا جاڭا مىندەتتەر مەن ماقساتتار جۇكتەۋدە. س.تورايعىروۆ اتىنداعى وبلىستىق كىتاپحانا ۇلكەن ماڭىزعا يە تاريحي ورىن. ءبىز ءار وڭىردەگى كىتاپحانالاردىڭ جۇمىس ساپاسىن ارتتىرۋ ارقىلى مادەنيەتتى، تاربيەلى، ءبىلىمدى ازاماتتار تاربيەلەۋگە ءۇن قوسامىز. شولپان بايانقىزى باسقارىپ وتىرعان وبلىستىڭ باس كىتاپحاناسى جاقسى قىزمەت ىستەۋدە، دەدى ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانانىڭ باس ديرەكتورى ءۇمىتحان مۇڭالباەۆا.حالىقارالىق فورۋم بارىسىندا قاتىسۋشىلار شەبەرلىك ساعاتتارىنا، ترەنينگتەرگە، ادەبي كەزدەسۋلەرگە، ءارتۇرلى باعىتتا ۇيىمداستىرىلاتىن سەكتسيالارعا قاتىسۋعا مۇمكىندىك الدى. |
تەڭرىتاغ تورى نىڭ چارشەنبە كۈنى تارقاتقان خەۋىرىگە قارىغاندا، خىتاي دائىرىلىرى يەنە 6 نەپەر ئاساسىي قاتلام كادىرىنى ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلىغان بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئۈچ نەپىرى ئۇيغۇر ئىكەن.شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ئىنتىزام تەكشۈرۈش كومىتېتى مەمۇرىي تەپتىش كومىتېتى تەرىپىدىن ئاشكارىلانغان تىزىملىكتىن قارىغاندا، ئۇلار، قاراقاش ناھىيە سايباغ يېزىلىق پارتكومنىڭ سابىق مۇئاۋىن سېكرېتارى، يېزا باشلىقى ئابدۇراخمان رەھمىتۇللا، قەشقەر شەھىرى يېڭىئۆستەڭ يېزىسى دېھقانچىلىق تېخنىكا پونكىتىنىڭ كادىرى تۇرسۇنگۈل ساۋۇت ۋە ئۇلۇغچات ناھىيە قىزىلئۆي يېزا ئارىبۇلاق كەنت پارتىيە ياچېيكىسىنىڭ سابىق سېكرېتارى توختىنۇر دۇۋان قاتارلىقلار ئىكەن.مەلۇم بولۇشىچە، ئۇيغۇر رايونلۇق پارتكوم سېكرېتارى چېن چۈەنگو ۋەزىپىگە ئولتۇرغاندىن بۇيان مىڭلىغان كادىرلار چىرىكلىك ۋە ئىككى يۈزلىمىچىلىك دېگەندەك قالپاقلار بىلەن ئەيىبلىنىپ بىر تەرەپ قىلىندى.شىنجاڭ گېزىتى دە سەيشەنبە كۈنى چىرىكلىكنى جازالاش ھەرگىز توختىمايدۇ، ئىنتىزامنى ئىجرا قىلىش ھەرگىز بوشاشمايدۇ ماۋزۇلۇق ماقالە ئېلان قىلىنغان. ئۇنىڭدا 2017يىلى، ئۇيغۇر ئېلىدىكى ھەر دەرىجىلىك ئىنتىزام تەكشۈرۈش، مەمۇرىي تەپتىش ئورگانلىرى دېلو تۇرغۇزۇپ تەكشۈرگەن دېلولارنىڭ 34 مىڭ پارچىدىن ئېشىپ، 2013يىلىدىن 2016يىلىغىچە بىر تەرەپ قىلىنغان ئومۇمىي دېلو سانىدىن 40 پىرسەنت ئېشىپ كەتكەنلىكى بايان قىلىنغان. نەتىجىدە 32 مىڭ 771 كىشىگە جازا بېرىلىپ، بۇنىڭ ئىچىدە 1132 كىشى ئەدلىيە ئورگانلىرىغا ئۆتكۈزۈپ بېرىلگەن.خەۋەردە يەنە دېلو تۇرغۇزۇپ تەكشۈرۈلگەن پارتىيە، ھۆكۈمەتنىڭ بىرىنچى قول رەھبەرلىرى 1258 كىشى بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدە، ۋىلايەتلىك پارتكومنىڭ سېكرېتارى ۋە مەمۇرىي مەھكىمىنىڭ ۋالىيسىدىن بەش كىشى، ناھىيەلىك پارتكومنىڭ سېكرېتارى ۋە ھاكىمدىن 18 كىشى بار، دېيىلگەن.چەتئەللەردىكى ئۇيغۇر كۆزەتكۈچىلەر، يۇقىرىدىكى بۇ ھەرىكەتلەر داۋامىدا ئاساسىي قاتلامدىكى ئۇيغۇر رەھبىرىي كادىرلارنىڭ ئاساسىي جەھەتتىن تازىلىنىپ، ئۇلارنىڭ ئورۇنلىرىنىڭ خىتايلارغا بوشىتىپ بېرىلگەنلىكىنى بىلدۈرمەكتە. |
بىرلەشمە ئاگېنتلىقنىڭ 13سېنتەبىردىكى خەۋىرىگە قارىغاندا خۇنەن ئۆلكىسىنىڭ خېڭياڭ شەھىرىدە بىر كىشى كەچلىك سەيلىدىكى كىشىلەر توپىغا ماشىنا بىلەن ھۇجۇم قىلغان، ئاندىن خەنجەر ۋە گۈرجەك كۆتۈرگىنىچە ئۇچرىغانلار ئادەمنى چاناشقا باشلىغان. نەتىجىدە بۈگۈنگە قەدەر شۇ قېتىملىق ھۇجۇمدا جەمئىي 11 خىتاي ئۆلگەن. يارىلانغانلاردىن 44 كىشى دوختۇرخانىدا داۋالانماقتا ئىكەن.خېڭياڭ شەھەرلىك ھۆكۈمەت بۇ ھەقتىكى باياناتتا جىنايەت گۇماندارى ئىلگىرى زەھەر ئەتكەسچىلىكى بىلەن شۇغۇللانغان. ئوغرىلىق ۋە بۇلاڭچىلىق قىلمىشى سادىر قىلغان دېگەن. ئۇنىڭ جەمئىيەتتىن ئۆچ ئېلىش ئۈچۈن بۇ قېتىملىق ھۇجۇمنى قوزغىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.خەۋەردە ئېيتىلىشىچە، 12سېنتەبىر كەچقۇرۇن جىنايەت گۇماندارى، 54 ياشلىق ياڭ زەنيۈن ئادەملەر مىغىلداپ تۇرغان خەلق مەيدانى غا ماشىنا ھەيدىگىنىچە سىگنال بەرمەستىن يۇغۇرى سۈرئەتتە بۆسۈپ كىرگەن. ماشىنا تۈۋرۈككە ئۈسۈپ توختىغاندىن كېيىن ياڭ زەنيۈن ماشىنىدىن سەكرەپ چۈشۈپ ئادەملەرگە ھۇجۇم قىلغان. پۈتكۈل ھەرىكەتنىڭ خاراكتېرى 2013يىلى بېيجىڭدا يۈز بەرگەن تيەنئەنمېنغا ماشىنىلىق ھۇجۇم قىلىش ۋەقەسىگە پۈتۈنلەي ئوخشايدىغان بولۇپ، خىتاي ھۆكۈمىتى ئەينى ۋاقىتتا بۇ ھۇجۇمنى جىھاد ئىدىيەسى بىلەن زەھەرلەنگەن ئۇيغۇر تېررورچىلىرى نىڭ قىلغانلىقىنى ئېلان قىلغان ئىدى. ئەمما خېڭياڭ شەھىرىدىكى ئوخشاش ھۇجۇمنى خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ تېررورلۇق بىلەن ئەيىبلىمەسلىكى كىشىلەرنىڭ دىققىتىنى قوزغىغانلىقى مەلۇم.خەۋەردە ئېيتىلىشىچە، شاڭخەي، بېيجىڭ قاتارلىق جايلاردا خىتاي پۇقرالار مەكتەپ بالىلىرىغا ھۇجۇم قىلىش، ئايرودرومدا بومبا پارتلىتىش دېگەندەك قىلمىشلارنى سادىر قىلىپ، نەچچە ئونلىغان كىشىلەر ئۆلتۈرۈلگەن بولسىمۇ خىتاي ھۆكۈمىتى بۇ ئىشلارنى ئىزچىل روھىي كېسەللىك ياكى جەمئىيەتتىن ئۆچ ئېلىش دېگەندەك ئەيىبلەر بىلەن خۇلاسىلەپ كەلمەكتە ئىكەن. |
يىلماز خەلقئارا جەمئىيەتنى تەنقىد قىلدىيىلماز خەلقئارا جەمئ...تەرەققىيات مىنىستىرى جەۋدەت يىلماز سۈرىيە كىرىزىسىدا خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ رايون دۆلەتلىرىگە قىلىۋاتقان ياردەملەرنىڭ يېتەرلىك بولمىغانلىقىنى ئالاھىدە تەكىتلىدى.25.02.2016 06.09.2021تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: جەۋدەت يىلماز ئامېرىكىدا 50 نۆۋەتلىك ب د ت بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى تەرەققىيات پىروگراممىسىنىڭ مىنىستىرلار يىغىنىغا قاتناشتى ۋە مۇھىم سۆز قىلدى. ئۇ سۈرىيەدە يۈز بەرگەن ئىچكى ئۇرۇش ۋە ئىنسانىي تىراگېدىيەلەر توغرىسىدا توختالدى. ئۇ يىغىن رىياسەتچىسىنىڭ، سىز سۈرىيەدىكى ئىنسانىي تىراگېدىيەلەر توغرىسىدا خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ قىلىۋاتقان ياردەملىرىدىن رازى ئەمەسمۇ؟ دېگەن سوئالىغا: ياق، رازى ئەمەس. يەر شارى نۇقتىسىدىن ئېيتقاندا، باشقىلارغا ياردەم قىلىش، ئەينى ۋاقىتتا، ئۆزىگە ياردەم قىلىش بولىدۇ. سۈرىيە كىرىزىسىگە قىلىنىۋاتقان ياردەملەر يېتەرلىك ئەمەس. سۈرىيەگە قوشنا دۆلەتلەر يۈكنى يۈدۈۋاتىدۇ. شۇڭا، خەلقئارا جەمئىيەت سۈرىيەنىڭ قوشنا دۆلەتلىرىگە ياردەم قىلىشى ۋە بۇ كۈلپەتلەرگە ئورتاق بولۇشى لازىم. بىرلىكتە تىرىشچانلىق كۆرسەتمەي تۇرۇپ، مەسىلىنى ھەل قىلالمايمىز. بۇ مەسىلىلەر ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشى بىلەن، باشقا دۆلەتلەرگىمۇ كېڭىيىدۇ ۋە ھەممىگە تەسىر كۆرسىتىدۇ. كىرىزىسنىڭ جەبىر جاپالىرىنى رايوندىكى دۆلەتلەرگە تاشلاپ قويالمايمىز. بۇ يەردە يەر شارى خاراكتېرلىك تەرەققىيات ياردەملىرىدە ئازىيىش كۆرۈلۈۋاتقانلىقىنى تەكىتلەپ ئۆتمەكچىمەن. باشقىلارغا ياردەم قىلماي تۇرۇپ، يەر شارى خاراكتېرلىك كىرىزىستىن قۇتۇلالمايدىغانىلقىمىزنى چۈشىنىشىمىز كېرەك دېدى.جەۋدەت يىلماز ئاخىرىدا، تۈركىيەنىڭ 2014 يىلى 3 يېرىم مىليارد دوللار تەرەققىيات ياردىمى قىلغانلىقىنى ۋە بۇنىڭ تۈركىيەنىڭ مىللىي ئىشلەپچىقىرىش ئومۇمىي كىرىمىنىڭ 0.5 نى ئىگىلەيدىغانلىقىنى بىلدۈردى. ئۇ بۇ نىسبەتنىڭ ب د ت نىڭ تەرەققىي قىلغان دۆلەتلەردىن كۈتۈۋاتقان تەرەققىيات ياردەم نىسبىتى ئىكەنلىكىنى سۆزلىرىگە ئىلاۋە قىلدى.خەتكۈچ: يىلماز، تېررورلۇق، ياردەم |
ءبىز بىلەتىن مارادونا. اڭىز فۋتبولشىنىڭ ەرەكشە سۋرەتتەرى20 قازان 19:42جەزقازعان. قازاقپارات قاراعاندى وبلىسىندا مەيرامحانالاردىڭ بىرىندە قازاقستاندىق جۇلدىزداردىڭ قاتىسۋىمەن دۇركىرەگەن ۇيلەنۋ تويى ۇيىمداستىرىلدى.ەندى مەكەمە باسشىلىعى جانە توي يەلەرى كارانتين شارالارىن ساقتاماعانى ءۇشىن ءىرى كولەمدە ايىپپۇل تولەيتىن بولادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ءمالىم بولعانداي، جەزقازعاندا وتكەن دەمالىس كۇندەرى تانىمال قازاقستاندىق ءانشى قۋاندىق راحىمنىڭ ۇيلەنۋ تويى ءوتتى. مەرەكەگە 70 تەن استام ادام جينالدى. ولاردىڭ ىشىندە قالىڭدىق پەن كۇيەۋ جىگىتتىڭ تۋىستارى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار باسقا دا تانىمال ساحنا ارتىستەرى بار. ولاردىڭ اراسىندا تورەعالي تورەالى، ديدار قاميەۆ، نۇربولات ابدۋللين جانە باسقالارى بولعان. ەسترادا جۇلدىزدارى سالتاناتتى جيىننان فوتو جانە ۆيدەوجازبالاردى وزدەرىنىڭ جەلىدەگى پاراقشالارىنا سالىپ قويعان.بۇل، ءوز كەزەگىندە تەك وقىرمانداردىڭ عانا ەمەس، سونىمەن قاتار جەرگىلىكتى ءموبيلدى توپتىڭ دا نازارىن اۋدارعان. توپ قۇرامىنا كىرەتىن تاۋارلار مەن قىزمەتتەردىڭ ساپاسى مەن قاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ باسقارماسى مەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى زاڭ بۇزۋشىلىقتى تىركەدى. ەندى مەيرامحانانىڭ باسشىلىعى مەن توي يەسىنە ايىپپۇل سالىنادى.جەزقازعان قالالىق تاۋارلار مەن قىزمەتتەردىڭ ساپاسى مەن قاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ باسقارماسى 19 قازاندا ۇلىتاۋ مەيرامحاناسىندا 70 كە جۋىق ادامنىڭ قاتىسۋىمەن ۇيلەنۋ تويى وتكەنىن حابارلايدى. ماتەريال جەزقازعان قالاسىنىڭ پوليتسيا باسقارماسىندا تىركەلگەن. جەكە كاسىپكەر مەن ءىس شارانىڭ يەسى جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلادى، دەدى جەزقازعان قالالىق تاۋارلار مەن قىزمەتتەردىڭ ساپاسى مەن قاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ مامانى انەل بەگىمبايەۆا. |
ئادەم كۈچى بايلىقى ۋە ئىجتىمائىي كاپالەت مىنىستىرلىقىنىڭ مىنىستىرى جاڭ جىنەن: بۇ يىل ئىچىدە پېنسىيەگە چىققانلارنىڭ كۈتۈنۈش پۇلىنىڭ 15 يىلغىچە ئۇدا تەڭشىلىشى ئىشقا ئاشۇرۇلىدۇ خەلق تورىئادەم كۈچى بايلىقى ۋە ئىجتىمائىي كاپالەت مىنىستىرلىقىنىڭ مىنىستىرى جاڭ جىنەن: بۇ يىل ئىچىدە پېنسىيەگە چىققانلارنىڭ كۈتۈنۈش پۇلىنىڭ 15 يىلغىچە ئۇدا تەڭشىلىشى ئىشقا ئاشۇرۇلىدۇ2019.03.13 15:12 مەنبە: خەلق تورىخەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 13مارت بېيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى: ئادەم كۈچى بايلىقى ۋە ئىجتىمائىي كاپالەت مىنىستىرلىقىنىڭ مىنىستىرى جاڭ جىنەن 12 چېسلا خەلق سارىيىنىڭ مىنىستىرلار كارىدورىدا مۇنداق دېدى: بۇ يىل ئىچىدە، پېنسىيەگە چىققانلارنىڭ ئاساسىي كۈتۈنۈش پۇلىنى داۋاملىق مۇۋاپىق ئۆستۈرۈپ، كۈتۈنۈش پۇلىنى 15 يىل ئۇدا تەڭشەش ئىشقا ئاشۇرۇلىدۇ .بۇ يىل ھۆكۈمەت خىزمىتىدىن دوكلاتتا، كارخانىلارنىڭ ئىجتىمائىي سۇغۇرتىغا ھەق تاپشۇرۇش يۈكىنى كۆرۈنەرلىك تۆۋەنلىتىش ئوتتۇرىغا قويۇلدى. بەزىلەردە ھازىر ئىجتىمائىي سۇغۇرتا ھەققىنىڭ نىسبىتى تۆۋەنلىگەندىن كېيىن كۈتۈنۈش سۇغۇرتىسى تەمىناتىنىڭ تارقىتىلىشىغا تەسىر يېتىشى مۇمكىن، دەپ ئەنسىرەيدىغان ئەندىشە مەۋجۇت. جاڭ جىنەن مۇنداق دېدى: كۈتۈنۈش پۇلىنىڭ ۋاقتىدا ۋە تولۇق تارقىتىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىشتا ئىقتىدارىمىز بار.مۇخبىرنىڭ سوئالىغا جاۋاب بەرگەندە، جاڭ جىنەن بىر بۆلۈك سانلىق مەلۇماتلار ئارقىلىق مۇنداق دېدى: ئىجتىمائىي سۇغۇرتا ھەققى نىسبىتى تۆۋەنلىگەندىن كېيىن، ئېلىمىز ئومۇمىي جەھەتتىن شۇ مەزگىللىك فوند كىرىمىنىڭ چىقىمدىن كۆپ بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلالايدۇ؛ ھازىر ئېلىمىز كارخانىلىرىنىڭ كۈتۈنۈش سۇغۇرتىسى فوندىدىن جەمئىي 4 تىرىليون 780 مىليارد يۈەن ئېشىندى؛ مەملىكەت بويىچە ئىجتىمائىي سۇغۇرتا فوندىنىڭ يەنە 2 تىرىليون يۈەن ئەتراپىدا ئىستراتېگىيەلىك زاپىسى بار، بۇنىڭدىن كېيىن يەنە بىر قىسىم دۆلەت كاپىتالىنى ئاجرىتىپ، ئىجتىمائىي سۇغۇرتا فوندىنى تولۇقلاش سالمىقىنى داۋاملىق زورايتىمىز. بۇنىڭدىن باشقا، يەنە بىر قاتار تەدبىرلەرنى ئومۇملاشتۇرۇپ قوللىنىش نەتىجىسىدە، ئىجتىمائىي سۇغۇرتا فوندىنىڭ ئىمكانىيەتلىك سىجىل بولۇشى ئىشقا ئاشۇرۇلىدۇ. |
قالا تۇرعىنى تاجىبەك نۇرسەيىت ءاربىر جۇما كۇنى اتالعان دۇكەنگە كەلىپ، سورەدە تۇرعان ناننىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگىنىڭ قۇنىن تولەپ كەتەدى ەكەن. دۇكەنشىلەر اقشاسى تولەنگەن الگى ناندى تۇتىنۋشىلارعا تەگىن تاراتادى. ال ولار بولسا بەلگىسىز جومارتقا اق العىستارىن جاۋدىرادى. بۇل ارادا قالا تۇرعىندارى نانعا ءزارۋ بولىپ وتىر دەگەن وي تۋماسا كەرەك. قايقايسىسىنىڭ بولسىن داستارقاندارىنا ادال اس قوياتىن شاماسى بار. حالىقتىڭ كوڭىلىن تولقىتىپ وتىرعان جاي جومارت جاننىڭ ىزگى ارەكەتى.ول وسى ادەمى ادەتىن ءار اپتادا ءبىر رەت جاسايدى ەكەن. ورازا باستالعالى دۇكەن سورەلەرىندەگى ناننىڭ بارلىعىن ساتىپ الاتىن بولىپتى. جاقسىلىقتان قۇلاعدار بولعان ادامدار بۇل كۇندى تەگىن نان كۇنى دەپ اتاي باستاپتى. شىنىندا دا وزگەلەرگە ونەگە بولاتىناق جاي ەمەس پە؟جومارت جاندى ىزدەپ تاپتىق. وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ ماقتاارال اۋدانىنىڭ تۋماسى. شىمكەنت قالاسىنداعى مەديتسينا كوللەدجىن تامامداعاننان كەيىن جارقايىڭ اۋداندىق اۋرۋحاناسىنىڭ حيرۋرگيا بولىمىندە قىزمەت ىستەيدى. نەگىزگى جۇمىسى ارقىلى ادام ءتانىن ەمدەسە، جومارتتىعىمەن جەرلەستەرىنىڭ جانىنا قۋات بەرىپ ءجۇر. |
عارىشقا جىبەرگەن كارتادا نە بەينەلەنگەن؟حان شاتىر ساۋدا ورتالىعىندا كارانتين ءتارتىبىن بۇزۋ فاكتىلەرى انىقتالدى3 ءساۋىر 21:16نۇرسۇلتان. قازاقپارات وتكەن عاسىردىڭ توقسانىنشى جىلدارى التايدىڭ ارعى بەتىندەگى تۋعان اۋىلىما باردىم. سوندا ەستىگەن مىنا ءبىر وقيعا ءالى ەسىمدە.بىزگە جاماعايىن، الىس رۋلاس اپامىزعا ۇيلەنگەن، ءارى كوپ جىل كورشى وتىرعان ساياسي اتتى جەزدەمىز بار. مەن بارعاننىڭ ەرتەڭىندە سول جەتتى.قۇداي وزىنە مال مەن باستى بەرگەن. بەس ۇلى بەس وتاۋ. ءارقايسىسىندا 5001000 باس ۇساق مالى بار. ءبىر ءبىر قىستاقتى يەمدەنىپ الىپ، شالقىپ جاتىر. بۇل جاق ونداي ءومىردى اباي جولى رومانىنان تالاي وقىعان. شىركىن، قازاقتىڭ ءيىسى مۇرنىنا بارمايتىن، قالادا وسكەن كىسى كيىك بەيباقتاردى وسىندا اپارىپ، ساياسي جەزدەمنىڭ قولىنا ءبىر اي ۇستاتقاندا عوي، قىبىن قاندىرىپ، ۇرماي سوقپاي ورتا عاسىردىڭ قازاعىن جاساپ شىعارار ەدى. ول ساكەڭنىڭ قولىنان كەلەدى.ساكەڭ جەزدەيدىڭ كەلە جاتقانىنىڭ ءوزى سۇمدىق. اپىرىپ جاپىرىپ سويلەگەن ءسوزى جارتى شاقىرىم جەردەن ەستىلەدى. قايدا، الگى قازاقستاننان كەلگەن نەمە، ءوزى قازاقشا بىلە مە ەكەن؟ ورىس بولىپ كەتپەسە، مەنى كەلىپ اتتان ءتۇسىرسىن...، دەپ شىرەيدى. اتتان ءتۇسىرىپ الايىن دەپ جەتىپ بارساڭىز، ءىزدىراستي دەپ قامشىمەن جون ارقانى كوزدەپ تارتىپ جىبەرەدى. ونىمەن قويماي، اتاڭنىڭ قامشىسىن ساعىنعان شىعارسىڭ، ىرىم جاساعانىم عوي دەپ شالقاقتايدى اۋ.سودان ساكەڭ سويلەيدى عوي... ە، قازاقستاندا جەر كوكتەدى مە؟ پاتشالارىڭ امان ەسەن بە؟ مۇندا ەت جەپ، تويىنايىن دەپ كەلدىڭ بە؟.... جاۋاپ بەرىپ ۇلگەرمەيسىڭ. جاۋاپ بەرىپ تە قاجەتى جوق. باس يزەپ قويساڭ، ساكەڭە سول قاناعات. تيەگى اعىتىلعان توعاننىڭ سۋىنداي سىلدىراپ وتىرعان جەزدەمىزدىڭ اندا ساندا شوندانايىنا وق تيگەن تاۋ قۇلجاسى سەكىلدى تاناۋى ساڭىرەيىپ، وتىرعان ورنىنان تاقىمىن كوتەرىپ، وقشىرايىپ تۇرىپ قارايتىن ادەتى بار ەدى. بۇل جولى دا ءسويتتى. ماڭىزدى بىردەمە ايتار الدىنداعى ادەتى.سودان كەيىن ماعان قاراتىپ: ءاي!، دەدى، لاق تەكەنىڭ ساقالىنداي اق قاراسى ارالاس قىلشىق وسكەن يەگىن شوشاڭداتىپ، سەندەر نەگە قازاقستاننىڭ بار قاسقىرىن ءبىزدىڭ جاققا ايداپ جىبەرەسىڭدەر!؟. مەن مۇنى جەزدەيدىڭ قىرىق قالجىڭىنىڭ ءبىرى شىعار دەپ: سەنىڭ مالىڭ ءوسىپ كەتىپتى، سونى جەسىن دەپ، ءبىر ءۇيىر قاسقىر جىبەرگەن ەدىك، دەپ ازىلدەگەن بولدىم. وت اينالىپ وتىرعان جۇرتتىڭ ءبارى ءبىر اۋىزدان: ساكەڭ راس ايتادى. قازاقستاننىڭ قاسقىرى كەلگەلى ءبىراز جىل بولدى، دەگەنى.شىنىندا سولاي ەكەن. ءبىر جىلدارى كولحوز سوۆحوز جەكەلەنىپ، اۋىلداردا مال قالماي تاراتىلعاندا، اشىققان قاسقىرلار دالادا مالى سىيماي جاتقان ءبىزدىڭ ەلگە اۋىپ بارىپتى.جەرگىلىكتى حالىق كوشپەندى قاسقىرلاردى الىستان اينىتپاي تانيدى ەكەن. اۋىلداستارىمنىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، تۇرقى قىسقا، تەرىسىنىڭ ءتۇبىتى از، اقشۋلان قىلشىق ءجۇندى بايعۇستاردىڭ كۇش قۋاتى دا شامالى كورىنەدى. قوزى لاق، بوتا قۇلىن ءتارىزدى جاس تولدەر بولماسا، ءىرى مالدارعا شاماسى جەتپەيدى. ونىڭ ۇستىنە عاسىرلار بويى قوبدا بەتىن مەكەندەپ، ساي سالاسىن مەنشىكتەپ العان جەرگىلىكتى قاسقىرلار الگىلەردى كۇركىرەپ قۋعاندا بەيشارالار قاشىپ قوراعا وزدەرى كەلەدى ەكەن. الدىنان اۋپىلدەپ قويشىنىڭ قارا توبەتى جۇگىرەدى. تىراڭداپ قايتا تاۋعا قاشادى.ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ شايقى شالدارى وسى قىزىققا ۇز ا ق قاراپ وتىرىپتى دا، الگى ەل جەرگە سىيماي جۇرگەن سورلىلارعا ءبىر اۋىزدان ورالمان قاسقىر دەگەن ات قويىپتى. كەيدە قىمىز ءىشىپ جەلىككەن جىگىتتەر نە ازاماتتىعى، نە باسپاناسى جوق بەيباقتاردى بىتىرلاتىپ سوعىپ الادى. مەنىڭ ساكەڭ جەزدەم ەسىك كوزىنە تامان وتىرعان بالدىزدارىن قامشىمەن نۇسقاپ: مىنا بوقمۇرىندار قاسقىر سوققان اتاق الىپ، ءبىر جىرعاپ قالدى دەپ، كەڭك كەڭك كۇلگەنىن كورسەڭىز عوي.تۋعان اۋىلىمدا ەكى اپتا جاتتىم. اتتاناردان ءبىر كۇن بۇرىن قوش بول! ايتايىن دەپ ساكەڭ ۇيىنە باردىم. بارسام، ەسىك الدىندا وتىر ەكەن. ساكەڭ: كەشە قۇيعان جاققا بالالار قوي ورىستەتىپ قايتىپ ەدى، جاڭا تۋعان ەكى ءۇش قوزىنى قاسقىر جەپ كەتىپتى، دەدى. مەن ورالماندار جەپ پە؟ دەپ سۇرادىم. ساكەڭ: سولار عوي، دەپ، تىم سۇلەسوق جاۋاپ بەردى. ودان كەيىن باتىستى بەتكە الىپ قاڭقىلداپ ۇشقان ءبىر توپ سارى الا قازدىڭ ارتىنان ۇزاق قاراپ تۇردى دا، جەي بەرسىن، اتاجۇرتتىڭ ءوزى بولماسا دا، كوزى عوي، اللانىڭ وعان بەرگەن ىرىزدىعى ەمەس پە، بىلگەنگە بۇنىڭ ءوزى سىناق.. . ءجۇر ۇيگە، ءدام تاتىپ شىق! سەنىڭ دە ىرىزدىعىڭ ۇزىلمەسىن!، دەدى. ءاۋمين! |
شىڭگىل اۋدانىندا ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى جارمەنكەگە سالىندىاعاجايالتاي تورابىاعاجايالتاي تورابىشىڭگىل اۋدانىندا ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى جارمەنكەگە سالىندىكەلۋ قاينارى: التاي گازەتى 20190711 11:00اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن، شىڭگىل اۋدانى ەگىن ـ مال شارۋاشىلىعى رايون پارتيا، بۇقارالىق قىزمەت وتەۋ ورتالىعى اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرىنىڭ جارمەنكە كۇنىن تۇراقتاندىرۋ ارقىلى جەرگىلىكتى ورىنداعى ەگىنشى ـ مالشىلاردى اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرىن ساتۋ تەكشەسىمەن قامداپ، ەگىنشى ـ مالشىلار اۋدان قالاشىعىنا بارىپ جارمەنكەگە ونىمدەرىن سالىپ، اۋىل ـ قىستاقتىڭ گۇلدەنۋگە بەتالعاندىعىن تاعى ءبىر قىرىنان ايگىلەدى.التاي گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ياڭ ۋيشۋان مەن ۇسىنىس ەتىلگەن ءتىلشى ليۋ شىڭگاڭ حابارلايدى.7 ـ ايدىڭ 8 ـ كۇنى ساعات 6 دان 20 مينۋت وتكەندە، شىڭگىل اۋدانى ارال قالاشىعى قوبى قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ما جياڭحۇي كوكونىس جىلىجايىنا بارىپ ءاپ ـ ساتتە قىزاناق، قيار، قىزىل بۇرىش، باكىلاجان قاتارلى كوكونىستى شارباعىنا تولتىرىپ الىپ شىقتى. ءاسىلى، ما جياڭحۇي بۇل كوكونىسىن شىڭگىل اۋدانى شىڭگىل قالاشىعى ەگىن ـ مال شارۋاشىلىق رايونى پارتيا، بۇقارالىق قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرى جارمەنكەسىنە اپارىپ ساتپاقشى ەدى.بيىل 42 جاستاعى ما جياڭحۇي قىستاقتاعى ايگىلى ەگىمشىلىك، باعىمشىلىق شەبەرى. قوبى قىستاعىنىڭ شىڭگىل اۋدان قالاشىعىمەن ارا قاشىقتىعى نەٴبارى 6 كيلومەتر بولۋداي ابزالدىلىقتى كوزدە ۇستاعان ما جياڭحۇي ءداستۇرلى اتىز ەگىمشىلىگىنە قوش ايتىپ، 2017 ـ جىلى ەسىگىنىڭ الدىنا تاۋىق قورا سالىپ، جەرگىلىكتى تاۋىق جانە قارا تاۋىق باعادى. 2018 ـ جىلى 30 مۋ جەرىنە تاعى كارتوپ سالادى. جەرگىلىكتى تاۋىق پەن جاسىل ءتۇستى زالالسىز كارتوپتىڭ ارقاسىندا ول 60 نەشە مىڭ يۋان كىرىس تابادى. 2018 ـ جىلى 9 ـ ايدا پايدانىڭ ءدامىن تاتقان ما جياڭحۇي 270 مىڭ يۋان قارجى قوسىپ، يەلەگەن جەر اۋماعى 120 شارشى مەتر كەلەتىن كوكونىس جىلىجايىن سالدى. جىلىجاي سالىنعاننان كەيىن، ما جياڭحۇي كوكونىستەرىن ەكى كەزەك ەگەتىن بولدى.2019 ـ جىلى 7 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى شىڭگىل اۋدانى شىڭگىل قالاشىعى ەگىن ـ مال شارۋاشىلىق رايونى پارتيا، بۇقارالىق قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرى جارمەنكەسى اشىلعاندا، ما جياڭحۇي 30 نەشە كيلوگرام كوكونىسى مەن 100 جۇمىرتقاسىن 2 ساعاتقا جەتپەيتىن ۋاقىتتا تۇگەلدەي ساتىپ، 400 يۋاننان استام كىرىس تابادى. اۋەلى، قالاشىقتاعى كەيبىر تۇرعىندار ونىڭ ۋيچاتىن قوسۋ ارقىلى الدىن الا تاپسىرىس بەرسە، كەيبىرەۋى جەكە اۆتوكولىگىمەن ونىڭ جىلىجايىنا بارىپ كوكونىس الدى. سول كۇنى ما جياڭحۇڭ ەكى ءتۇرلى ساتۋ جولىنىڭ ارقاسىندا 800 يۋاننىڭ ۇستىندە كىرىس تاپتى.7 ـ ايدىڭ 8 ـ كۇنى شىڭگىل اۋدانى شىڭگىل قالاشىعى ەگىن ـ مال شارۋاشىلىق رايونى پارتيا، بۇقارالىق قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرى 2 ـ رەتكى جارمەنكەسى اشىلدى. سول كۇنى ما جياڭحۇي كوكونىسى مەن قارا تاۋىق جۇمىرتقاسىن الىپ تاعى دا جارمەنكەگە باردى.شىڭگىل اۋدانىنىڭ تۇرعىنى ۋاڭ يان تىلشىگە: بۇل مەنىڭ ما جياڭحۇيدان 2 ـ رەت كوكونىس الۋىم. بۇگىن ءبىر كيلوگرام قىزىل بۇرىش پەن ءبىر كيلوگرام قيار ساتىپ الدىم. الگىندە ۋيچاتىن قوسىپ الدىم، كۇزدە قىزىل بۇرىشتان كوبىرەك الىپ، قىزىل بۇرىش قويمالجىڭىن جاساسام دەگەن ويدامىن ـ دەدى.ماجياڭحۇي تىلشىگە: جارمەنكە ەگىنشى ـ مالشىلاردىڭ اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرىن ساتۋىنا وتە قولايلى بولدى. بۇگىن اكەلگەن كوكونىس پەن تاۋىق جۇمىرتقاسى تۇگەلدەي ساتىلىپ، كىرىسىم 820 يۋان بولدى. بۇل رەت بالالارىما اپارىپ بەرەيىن دەپ قاسىمدا نان ساتىپ تۇرعان قازاق اپەكەمىزدىڭ قول پىسىرعان توقاشى مەن نانىنان ساتىپ الدىم ـ دەدى.شىڭگىل اۋدانى تايكەشكەن قالاشىعى شىگەنتوبە قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ساتىباي ساقان ۇلى بيىل 32 جاستا. ونىڭ ءۇيى اۋدان قالاشىعىنان 100 نەشە كيلومەتر قاشىقتىقتا. ول تاڭەرتەڭ ساعات 10 دا كۇن بۇرىن دايىنداپ قويعان 50 كيلوگرام شۇباتى مەن قول پىسىرعان نانىن الىپ، ٴبىر يۋاندىق اۆتوبۋزبەن 2 ساعات جول باسىپ اۋدان قالاشىعىنا كەلەدى.ساتىباي ساقان ۇلى قىستاقتاعى تۇيە باعىمشىلىعىمەن شۇعىلداناتىن ءىرى وتباسى، 50 تۇيە، 5 جىلقى، 10 باس سيىرى بار، 2018 ـ جىلى ول شۇبات ساتىپ 100 مىڭ يۋان كىرىس تاپقان بولاتىن. تۇيە باققان 14 جىلدان بەرى، ساتىباي شۇباتىن سىرت جەرلەرگە ساتىپ كورمەگەن ەدى، جارمەنكەگە اكەلىپ ساتۋ ول ءۇشىن تىڭ جاڭالىق بولدى.ساتىباي تىلشىگە: جارمەنكەگە كەلگەلى جارىم ساعاتتا 16 كيلوگرام شۇبات ساتتىم. مىناۋ مەنىڭ تۇڭعىش رەت جارمەنكەدەن كىرىس تابۋىم. مۇندا، شۇباتتىڭ كيلوگرامىن 23 يۋاننان ساتتىم. بازاردان 2 يۋان ارزان، ناق مايداندا ٴدامىن تاتىپ كورۋىنە دە بولادى. جارمەنكە بىزگە ءتيىمدى بولدى، بۇدان بىلاي اپتا سايىن كەلەمىن ـ دەدى.جازدىڭ شىلىڭگىر ىستىعى جارمەنكەنى تاماشالاي كەلگەن قاريدارلاردىڭ اياعىن توسا المادى. جارمەنكەدەن قاجەتىن تاۋىپ قايتقان شىڭگىل اۋدانىنىڭ تۇرعىنى مادەنيەت زامارقان ۇلى قۋانىشتى بەينەدە تىلشىگە: اناۋ جايماداعى قۇرتتىڭ ءدامىن تاتىپ كوردىم، قۇرتتىڭ ٴدامى كەرەمەت ەكەن، بالا كەزىمىزدە جەيتىن قۇرتىمىزدىڭ ءدامى ـ دەدى.ۇعىسۋعا قاراعاندا، 2018 ـ جىلى شىڭگىل اۋدانى 880 مىڭ يۋان قارجى قوسىپ، ەگىن ـ مال شارۋاشىلىق رايونى پارتيا، بۇقارالىق قىزمەت وتەۋ ورتالىعىن قۇرىپ، اۋدان، اۋىل، قىستاق ءۇش دارەجە بىرلەسىپ ارەكەتكە كەلۋ ارقىلى قالاعا كىرەتىن ەگىنشى ـ مالشى پارتيا مۇشەلەرىن جانە قالا تۇرعىندارىن حالىققا قولايلى باسقارۋ، كىرىسىن ارتتىرىپ، اۋقاتتاندىرۋ، كوڭىل اشۋ، سەرۋەندەۋ ءبىر تۇلعالانعان قىزمەت وتەۋمەن قامدادى. اپتاسىنا ءبىر رەت اشىلاتىن جارمەنكە كۇنى باستى تاقىرىپتىق قيمىلى ارقىلى ءبىر جاعىنان، جەرگىلىكتى ەگىنشى ـ مالشىلارعا جارمەنكەگە بارىپ، اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرىن ساتىپ، كىرىسىن ارتتىرۋعا وراي جاراتسا؛ ەندى ءبىر جاعىنان، قالاشىق تۇرعىندارىنىڭ كوجە ـ قاتىعىن مولايتىپ، قالا، اۋىلدى ءبىر تۇلعالاندىرۋ، قالا، اۋىلدىڭ توعىسپالى دامۋىن جەبەدى.شىڭگىل اۋداندىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى ۋاڭ جينحۋا تىلشىگە: پارتيا، بۇقارالىق قىزمەت وتەۋ ورتالىعىن قۇرۋداعى ماقساتىمىز: قالا مەن اۋىل ـ قىستاقتىڭ بارىس ـ كەلىس جاسايتىن دانەكەر كوپىرىن سالۋ. ال، اپتاسىنا ءبىر رەت اشىلاتىن جارمەنكە بۇقارانىڭ كىرىسىن ارتتىرۋىنا تاماشا وراي جاراتتى. بۇدان بىلاي ەگىنشى ـ مالشىلاردى جارمەنكەدە اقىسىز ساۋدا ورنىمەن قامداۋمەن بىرگە، قۇرىعىلاردى كەمەلدەندىرىپ، باسقارۋدى جۇيەلەندىرىپ، قىزمەت وتەۋدى جاقسارتىپ، اناعۇرلىم كوپ ەگىنشى ـ مالشىنى جارمەنكەگە كەلىپ ساۋدا ىستەۋگە باۋراپ، بۇقارانىڭ كىرىسىن شىنايى ارتتىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ تابىستارىن بەكەمدەپ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي جەبەپ، دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامعا بىرلىكتە قادام تاستاۋ ـ دەدى. |
جانۇزاق اكىم. رۋحتى ەلدە ازات تاڭ اتادى!دابىل 2845 19 پىكىر 3 شىلدە, 2018 ساعات 12:2727 جىل شالا ۇيقىدا جاتقان قازاق، الدىمەن سايلاۋداعى داۋىسىنان... ودان كەيىن تاريحى مەن انا تىلىنەن، جەراستى بايلىعىنان ايىرىلىپ، 20092010 جىلدارى بيلىكتىڭ دوكترينا... دەگەنىندە بۇل ەلدە قازاق دەگەن ۇلت جوق دەگەنگە دەيىن بارسا، ەندى ۇلتتىق ەكونوميكاسى مەن جەرىنەن ايىرىلۋدىڭ الدىندا تۇر؟! ياعني، بەيبىت كەزدە ەلدى دامىتۋدىڭ ورنىنا تاۋەلسىزدىكتەن ايىرلۋ الدىندا تۇر دەگەن ءسوز.وسىعان، مەملەكەتقۇرۋشى ۇلت رەتىندە ەلدەگى تىزگىندى ءوز قولىنا الۋدىڭ ورنىنا ماسىلدىققا بويۇرىپ، ەلدەگى بار ماسەلەنى بيلىككە سەنگەن ياعني ءوزىن توزاققا اپاراتىن جولدى تاڭداعان قازاقتىڭ ءوزى كىنالى. ازاتتىق، تاۋەلسىزدىك پەن تەڭدىكتى ەشكىم، ونىڭ ىشىندە قۇداي دا سىيلامايدى؟ ول ءۇشىن كۇرەسەدى. كۇرەسپەگەن ەل بودانعا، قۇلعا اينالادى. ۇيقى دۇشپان دەيدى حالقىمىز. ەلدىڭ ۇيقىدان ويانباعانى ولگەنى. ەل تۇتاستىعىنا تونگەن قاۋىپ پەن قاتەرگە ۋاقىتىندا تويتارىس بەرمەيتىن توبىردىڭ باسى قۇرالىپ ەل بولمايدى.1990 جىلى كازاكتار اتىراۋ مەن باتىس قازاقستان وبلىستارىن تەڭگىز بەن قاراشىعاناق ءبولىپ الىپ اۆتونوميا قۇرامىز دەگەندە ازات قوزعالىسىنىڭ ۇلتشىلدارى ول اۆانتيۋرانىڭ كۇلىن كوككە ۇشىرعان. ول، قازتۋعاننىڭ، ەدىل ءۇشىن ەگەستىك، جايىق ءۇشىن جانداستىق، قيعاش ءۇشىن قىرىلدىق... دەگەنىندەگى بىرنەشە عاسىرعا سوزىلعان ماسەلەنىڭ وڭ شەشىلگەن كەزى بولدى.ەلگە قاۋىپ تونسە ءبىز بۇگىن دە ونى قورعاۋعا دايىنبىز. بۇل جولدا تۇرمە دە، وق پەن وت تا توقتاتا المايدى. بىراق بۇل جەردەگى ماسەلە باسقادا. ماسەلە، ەل بولعان سوڭ ءار ايماقتا وتىزىندا وردا بۇزىپ، قىرقىندا قامال الاتىن ۇلقىزدارى بولۋ كەرەك. جانىنان نامىسى بيىك ەرلەرى بار ەل عانا جەرى مەن بوستاندىعىن قورعاي الادى. ەل تاعدىرىنداعى ورال وقيعاسىنداعىداي سىن ساعاتتا تۇيەقۇستاي باسىن قۇمعا تىعىپ قالعان بيلىك، ەندى جەراستى بايلىعى مەن جەر ساتۋشى بولىپ شىعا كەلدى. سونداعى بيلىكتىڭ ماقساتى نە؟ ەلگە قىزمەت ەتىپ، مەملەكەتتى دامىتۋ ما، الدە بۇل ەلدەگى قىتايدىڭ ماريونەتكاسى بولۋ ما؟! بيلىك ساياساتىن وزگەرتپەسە، ارتى شەنەۋنىكتەردىڭ باسىمەن دوپ وينايتىن ازامات سوعىسىنا اپارادى.ەلدىڭ بيلىككە اشىنعانى سونداي، قازىر ءابىلازوۆتىڭ ۇرى ەكەنىن بىلە تۇرىپ، ونىڭ ايتقان بيلىككە قارسى ميتينگىسىنە شىعاتىندار سانى كۇن ساناپ وسۋدە. سوعان ەرگەندەردىڭ كوبى 2011 جىلى سول توپتىڭ اۆانتيۋراسىنان جاڭاوزەندە قىرعىن بولعانىن دا بىلەدى. بۇل جەردەگى ماسەلە، بيلىككە اشىنعان توپ قازىر كىمنىڭ بولسا دا ارتىنان ەرۋگە دايىن ەكەنىن كورسەتۋدە. ءتىپتى ولار حۋسەيننىڭ كەزىندە يراكتى جاۋلاعان اقش اسكەرىن گۇلمەن قارسى العان يراكتىقتاردىڭ ءرولىن اتقارۋعا نەمەسە اقش كۇلگىن روزوۆىي رەۆوليۋتسيا جاسايمىز دەسە سونى قولداۋعا دايىن؟!بيلىكتە، قوعامداعى قارسىلىقتى توقتاتاتىن ءبىر عانا شارا قۇقىق ورگاندارىنىڭ شوقپارى، ياعني تەك جاندارمەريالىق ءادىس قالعان سياقتى. بيلىكتىڭ اتىنان مەيرامداردا شارلار مەن سەكسەننەن اسقان مۇگەدەكتەردى تۇتقىنداپ، بەس جاسار بالانى ءتىنتۋ... ساۋ ادامدى جىندىحاناعا قاماۋمەن ماسەلە شەشىلمەيدى. سونداي كەرەعار ىستەرمەن اينالىسقان كەڭەس ۇكىمەتى ءوزىنىڭ قالاي قۇرىعانىن بىلمەي قالدى. كەرىسىنشە ۋاقىت وتكەن سايىن قوعامدىق احۋال ۋشىعۋدا. ول، مۇمكىن بيلىككە ۇمتىلعان كەيبىر توپتارعا ءتيىمدى بولۋى مۇمكىن. قالاي بولعاندا دا، ول قوعامدى تۇراقتىلىققا اپاراتىن جول ەمەس!ەل ماڭگى الدانۋدان، ساتقىندىقتان، مەملەكەتتىك جۇيەنى الماستىرعان كوررۋتسيادان شارشادى. جاستار تۇرمەگە قاماعاننان قورقۋدان قالدى.قازاق، وزىنشە ءبىر ەل بولىپ، ورىنسىز ماقتانشاقتىعىن قويىپ، جەزوكشە سياقتى باسقانىڭ سالعان كوپشىگىنە جانتايا كەتپەي ابىرويىن ساقتاپ، بەيبىت كەزدە سوعىس ىزدەپ ءوزارا جاۋلاسپاي، مەملەكەتتى ۇرلاۋى مەن ساتۋىن توقتاتىپ، ەلجەرءتىلىن سىيلايتىن كەزگە جەتكەندە تاۋەلسىز مەملەكەتكە اينالادى.ەلدى ۇرىقارى، ونىڭ بايلىعىن گولوششەكيننىڭ نەمەرەسى مەن قىتاي بيلەگەن مەملەكەتتە قانداي بەرەكە بولادى؟! ونداي قوعامدا ءوزارا سەنىمسىزدىك بولعاندىقتان، ءبىرءبىرىن دۇشپان ساناپ، رۋجۇزگە ءبولىنۋدان اسا المايدى. بۇل، وتارلاۋشىلاردىڭ قامشىسىنىڭ ءدامىن تاتقان قورقاۋلار مەن ەلدى ءبولىپ باسقارۋ ادىستەرىن كورىپ وسكەندەر باسقارعان كەزدە بولاتىن جاعداي. ءبىز ونى ازاتتىعىن العان افريكا ەلدەرىندەگى ونداعان جىلدارعا سوزىلعان ءترايبوليزمنىڭ سوعىستارى مەن 3040 جىل بيلىكتەن كەتپەي وتىرعان اراب ەلدەرىندەگى ديكتاتورلاردى حالىقتىڭ كوتەرىلىسپەن كەتىرۋىنەن كورەمىز. وكىنىشكە وراي ءوزىنىڭ قۇيرىعىن جەيتىن جىلاندارداي سىرتقى جاۋدى كورمەيتىن، ءوزارا سوعىسقۇمار، شىندىق پەن اقيقات ءۇشىن كۇرەسۋگە رۋحى جەتپەيتىن ىبىلىسكە ەرگەن قوعامدا وسى ەكى اناحرانيزم دە بار.تاريحتا سەبەپسىز ەشتەڭە بولمايدى. مىسالى، قالماقتار قازاقتىڭ قانىن سۋداي اعىزىپ، ۇلىن قۇل، قىزىن كۇڭ قىلىپ، وڭتۇستىكشىعىس پەن ورتالىق قازاقستاندى 7080 جىل بيلەپ وتىرعاندا سول جەردەگى قازاقتار نەگە باس كوتەرمەدى؟ ونىڭ ءبىر سەبەبى، ورتا ءجۇزدىڭ حانى سامەكە، ۇلى ءجۇز تولە بي ت.ب. اقسۇيەكتەردىڭ قاتىندارى قالماق ، قىرعىزبەن سوعىسپايمىن دەپ كەنەسارىنى ساتىپ كەتكەن سىپاتاي دا ايىر قالپاقتىڭ كۇيەۋ بالاسى. ال، وتباسىندا سونداي ماسەلەلەرى جوق ابىلقايىر، بوگەمباي، قابانبايلار ەلدى جاۋدان تازارتتى.ەكىنشى ماسەلە ول قىتايدىڭ جىبەگى ت.ب. شۇبەرەگىنە شىعىس تۇرىك قاعاناتىنىڭ بوستاندىعىن ايىرباستاعان ساتقىن قاعاندار مەن قىتايدىڭ ءتۇبى قايتاراتىن قارىزىنا جەردى ايىرباستاماقشى بيلىكتىڭ تىرلىگىندە. قازاق، ەلى مەن جەرىن ساتپايتىن حالىقتان تىكەلەي سايلانعان دەپۋتاتتاردان تۇراتىن پارلامەنتتىك بيلىككە قول جەتكىزگەندە جوعارىداعى ماسەلەلەر شەشىلەدى. قازاق حالقى مەن قازاقستاندىقتاردىڭ الدىندا تۇرعان نەگىزگى ماسەلە جانە گاملەتتىڭ سۇراعى وسى! ونى شەشسە ەل، شەشپەسە كۇل بولادى! بۇگىندە، قازاقتىڭ باسقالاي تاريحي تاڭداۋى جوق.تەكسىزدەرگە ماڭگى ەرگەن ەل ازىپتوزىپ، قاڭعىرىپ كەتەدى. قازىر ەل قاڭعىرۋ جاعدايىنداعى جولايىرىقتا تۇر. قازاق، حالىق سۇراسا حان تۇيەسىن سويادى دەيدى. ماحامبەتشە ايتقاندا، اقىرىپ سۇرايتىن كەز كەلدى. |
ئەزەربەيجان بىلەن ئەرمېنىيە ئوتتۇرىسىدا بۈگۈن تۇيۇقسىز ئۇرۇش پارتىلىدى ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىناگورنو قاراباغ خەرىتىسى توردىن ئېلىنغانفرانسىيە رادىئوسى، 20200927بۈگۈن تالاشتارتىشتىكى ناگورنوقاراباغ رايونى سەۋەبىدىن ئەزەربەيجان بىلەن ئەرمېنىيە ئارىسىدا ئۇرۇش پارتىلىدى. ئىككىلا تەرەپ قارشى تەرەپنى دۈشمەنلىك ھەرىكىتى قوزغىدى، دەپ ئەيىبلەشتى. ئىككى تەرەپ تالاپەتكە ئۇچرىغانلىقىنى دوكلات قىلدى، ئاز دېگەندىمۇ ئىككى ئەزەربەيجان ھەربىي تىك ئۇچارى ئېتىپ چۈشۈرۈلدى. ناگورنوقاراباغقا ئەزەربەيجاننىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى بولسىمۇ، كۆپ قىسمىنى ئەرمەنلەر ئىگىلىۋالغان ھەمدە مۇستەقىللىق ئېلان قىلغان. ئەرمېنىيە ناگورنوقاراباغنى ئۆز زېمىنى دەپ تونۇيدۇ ۋە ئەزەربەيجاننىڭ ناگورنوقاراباغدىكى مۇداخىلىسى ۋە باستۇرۇشىغا نىسبەتەن ئەرمېنىيە زېمىنىنى ۋە قېرىنداشلىرىنى قوغدايدىغانلىقىنى جاكارلىغان بولۇپ، بۈگۈن ناگورنوقاراباغقا نىسبەتەن جىددىي سەپەرۋەرلىكنى پۈتۈن مەملىكەتكە كېڭەيتتى. فرانسىيە ئىككى تەرەپنى دەرھال ئۇرۇش توختىتىشقا چاقىردى.ئەزەربەيجان ھازىرغىچە چېكىنمىگەن ۋە تۈركىيەنىڭ ھەربىي جەھەتتىن ئۆزلىرىنى قوللايدىغانلىقىنى ئەسكەرتكەن. تۈركىيە بىلەن ئەرمېنىيەنىڭ تارىخىي تالاشتارتىشى بار بولۇپ، مۇناسىۋىتى ناھايىتى جىددىي بولۇپ كەلدى. تۈركىيە پرېزىدېنت باياناتچىسى تۋىتتېردا ئىنكاس قايتۇرۇپ: بىز ئەرمېنىيەنىڭ ئەزەربەيجانغا ھۇجۇم قىلغىنىنى قاتتىق ئەيىبلەيمىز. دېدى ۋە ئەزەربەيجانغا تۈركىيە پۈتۈن كۈچى بىلەن قوللايدۇ. دەپ كاپالەت بەردى.فرانسىيە ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، ئەزەربەيجان بىلەن ئەرمېنىيە بۆلگۈنچىلىرىنىڭ دېيىشىچە يەكشەنبە كۈنى ناگورنوقاراباغ رايونىدا جىددىي ئۇرۇش پارتىلاپ، ھەر ئىككىلا تەرەپتىن پۇقرا ۋە ئەسكەرلەر ئۆلگەن، شۇنداقلا ھەر ئىككى تەرەپ قارشى تەرەپنىڭ دۈشمەنلىك ھەرىكىتىدە بولغانلىقىنى ئەيىبلىگەن.ناگوروقاراباغ بولسا ئەزەربەيجاننىڭ بۆلۈنگەن رايونى بولۇپ، ئاساسلىقى ئەرمەنلەر ئولتۇراقلاشقان ھەمدە ئەرمېنىيەنىڭ قوللىشىغا ئېرىشكەن.ناگورنوقاراباغدا 1990 يىللىرىنىڭ بېشىدا بىر قېتىملىق ئۇرۇش پارتىلاپ، 30000 ئادەمنىڭ ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان. بىراق شۇنىڭدىن بېرى ئەزەربەيجان دائىرىلىرى زۆرۈر بولغاندا قورال كۈچى ئىشلىتىپ كونتروللۇقنى قايتىدىن قولغا ئېلىش ئۈمىدىدە بولۇپ كەلگەن. ئىككى تەرەپ تىنچلىق سۆھبىتىنىڭ قاتماللىققا كىرىپ قالغىنىغا ئۇزۇن يىل بولغان.فرانسىيە ئاگېنتلىقىنىڭ دېيىشىچە، ناگورنوقاراباغدا دائىم قوراللىق توقۇنۇش، ھەتتا ئۇرۇش پارتىلاپ تۇرىدىغان بولۇپ، ئەزەربەيجان بىلەن ئەرمېنىيەنى ھەربىي تىركىشىش ھالىتىدە تۇرىۋاتىدۇ. 2016 يىلى ئېغىر دەرىجىدىكى قوراللىق توقۇنۇش يۈز بېرىپ، قاراباغ ئۇرۇشى پارتىلاشقا تاستاس قالغان. تېخى يېقىندا، يەنى 2020 يىلى ئىيۇلدا ئەرمەنلەر ۋە ئەزەربەيجانلار چىگرادا ئېغىر دەرىجىدە قوراللىق توقۇنۇشقان ئىدى. ئىستانبۇلدىكى ئەركىن پائالىيەتچى ياشلارنىڭ بۇ ھەپتىلىك پائالىيىتى خىتاي دائىرىلىرى تۇغۇلۇش نىسبىتىنىڭ شىددەت بىلەن تۆۋەنلىگەنلىكىنى ئېتراپ قىلدى |
اسكەري ءبولىمدى جاۋىنگەرلىك دايارلىقتىڭ جوعارى دەڭگەيىنە كەلتىرۋ الگوريتمى نۇرسۇلتان قالاسىنداعى دەسانتتىقشابۋىلداۋ بريگاداسىندا كورسەتىلدى. اسكەري قىزمەتشىلەر ءبولىم كەزەكشىسىنىڭ ءىسقيمىلىنان باستاپ جاۋىنگەرلىك تەحنيكانىڭ شىعۋى جايلى ءىسقيمىلدى ورىندادى. بۇل تۋرالى قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.اسكەري قىزمەتشىلەر قورعانىس مينيسترىنە كەزەكشى بولىمشەنىڭ، ءبولىم بويىنشا كەزەكشىنىڭ ءىسقيمىلدارىن، باقىلاۋ توبىنىڭ جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋدى، جەكە قۇرامعا قارۋجاراق پەن م ۇلىكتى بەرۋدى، قارۋجاراق پەن اسكەري تەحنيكانى قىسقا مەرزىمدى ساقتاۋدان الىپ تاستاۋ ءتارتىبىن جانە جاۋىنگەرلىك تەحنيكانىڭ تۇراعىنان شىعۋىن كورسەتتى.بولىمشە تولىقتىرۋدى قارسى الۋ پۋنكتىنىڭ جۇمىسى قالاي ۇيىمداستىرىلاتىنىن، جەرگىلىكتى اسكەري باسقارۋ ورگاندارىمەن ءوزارا ءىسقيمىلدىڭ قالاي جۇرگىزىلەتىنىن پىسىقتادى.ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، 1821 قاراشا ارالىعىندا قورعانىس مينيسترلىگىندە قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىنىڭ باسشىلىق قۇرامىمەن وقۋادىستەمەلىك وقۋجاتتىعۋ جيىنى وتكىزىلۋدە. بۇل ءتۇرلى پىشىندەگى ءىسشارالاردىڭ جيىنتىعى. اتاپ ايتقاندا كوماندالىقشتابتىق اسكەري ويىن، نۇسقاۋلىقادىستەمەلىك ساباقتار، دارىستەر جانە تاكتيكالىق لەزدەمەلەر. |
بىلىمخۇمار: يەھۇدىلارنىڭ كۈچلۈك بولالىشىدىكى مۇھىم ئامىللار بىلىمخۇمار: يەھۇدىلارنىڭ كۈچلۈك بولالىشىدىكى مۇھىم ئامىللاريەھۇدىلارنىڭ كۈچلۈك بولالىشىدىكى مۇھىم ئامىللار2013يىلى 11ئاينىڭ 23كۈنىھازىر دۇنيادا ئۆزى كىچىك بولسىمۇ، تەقدىرى باشقا بارلىق كىچىك مىللەتلەرنىڭكىدىن ئالاھىدە پەرقلىنىدىغان بىر مىللەت بار. ئۇ بولسىمۇ يەھۇدىلاردۇر. ئۇلارنىڭ نوپۇسى 13 مىليون بولۇپ، بۇ سان ئۇيغۇرلارنىڭ ئومۇمىي نوپۇسىغا يېقىن كېلىدۇ. بۇ 13 مىليون يەھۇدىلارنىڭ ئىچىدىكى 5 مىليون نوپۇس ھازىر ئىسرائىلىيەدە ياشايدۇ. ئالتە مىليون يەھۇدى ئامېرىكىدا ياشايدۇ. قالغان 2 مىليون نوپۇس دۇنيانىڭ باشقا جايلىرىغا تارقالغان.بىر دۆلەتكە توپلۇشۇپمۇ ياشىمايدىغان ئاشۇنداق بىر كىچىك مىللەت بولىشىغا قارىماي، ھازىر يەھۇدىلار دۇنيادىكى ئەڭ كۈچلۈك مىللەتلەر قاتارىدا ئورۇن ئېلىپ ياشاۋاتىدۇ. بۇنىڭ بىلەنلا چەكلىنىپ قالماي، مەلۇم مەنىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا، ئۇلار ھازىر دۇنيانى سوراۋاتىدۇ. يەھۇدىلارنىڭ ھازىر ئامېرىكىدا ئېرىشكەن ھۆكۈمرانلىق ئورنى ئۇلارنىڭ 1929يىللىرى گېرمانىيىدە قولغا كەلتۈرۈۋالغان ھۆكۈمرانلىق ئورنىغا ئىنتايىن ئوخشىشىپ كېتىدۇ.1924يىلى يەھۇدىلار گېرمانىيە نوپۇسىنىڭ ئاران بىر پىرسەنتىنى تەشكىل قىلغان. ئەمما ئۇلار مېتال سودىسىنىڭ 57 پىرسەنتىنى، ئاشلىق سودىسىنىڭ 22 پىرسەنتىنى، ۋە رەخ سودىسىنىڭ 39 پىرسەنتىنى كونترول قىلغان. بېرلىن پارلامېنت ئەزالىرىنىڭ 50 پىرسەنتتىن ئارتۇقى يەھۇدىدىن تەشكىل تاپقان. گېرمانىيە پايچەك سودا بازىرىدا ئىشلەيدىغان 1474 خادىمنىڭ ئىچىدىكى 1200 ئادەم يەھۇدىدىن بولغان. بېرلىندىكى 29 رەسمىي تىياتىرخانىنىڭ ئىچىدىكى 23 تىياتىرخانىنىڭ دىرېكتورى يەھۇدى بولۇپ، يازغۇچىلارمۇ ئاساسەن يەھۇدىدىن بولغان. 1931يىلى گەرمىنىيىدە جەمى 144 كىنو ئىشلەنگەن بولۇپ، ئۇنىڭ ئىچىدىكى 119 كىنونى يەھۇدىلار يازغان، ھەمدە 77 كىنونىمۇ يەھۇدىلار ئىشلىگەن. 1931يىلى بېرلىندىكى دوختۇرلارنىڭ 42 پىرسەنتى، ئادۇكاتلارنىڭ 48 پىرسەنتى يەھۇدىلاردىن بولغان. بىرىنچى دۇنيا ئۇرىشى مەزگىلىدە گېرمانىيىدە بىر قېتىم پۇل پاخاللىقى يۈز بېرىپ، گېرمانلىقلار ئاش قالغان، ئەمما يەھۇدىلار بولسا شۇنىڭ بەدىلىگە تېخىمۇ باي بولغان.ئەمدى ھازىرقى ئامېرىكىغا قاراپ باقايلى. نىل گابلېر نىڭ دېيىشىچە ئامېرىكىدىكى كىنو بازىسى خالىۋۇد نىمۇ يەھۇدىلار بەرپا قىلغان ئىكەن. ھازىر خالىۋۇد ئاساسەن يەھۇدىلارنىڭ قولىدا. خەۋەر ۋە ئاخبارات ئىگىلىكىمۇ يەھۇدىلارنىڭ قولىدا. ئامېرىكا ئىقتىسادىنىمۇ ئاساسەن يەھۇدىلار كونترول قىلىدۇ. دوختۇر ۋە ئادۇكاتلارنىڭ ئىچىدىمۇ يەھۇدىلارنىڭ نىسبىتى ئىنتايىن يۇقىرى. ئامېرىكىدىكى پۈتۈن تېلېفون شىركەتلىرىنىڭ بوغالتىرلىق ئىشلىرىنى ئاساسەن پەقەت بىرلا ئىسرائىلىيە شىركىتى قىلىدۇ. بۇ شىركەت كىمنىڭ نەگە تېلېفون قىلىۋاتقىنىنى ھەر ۋاقىت بىلىپ تۇرىدۇ. ئامېرىكا دۆلەت مۇداپىئە بىناسى بىلەن ئاق ساراينىڭ بارلىق مەخپىي خەۋەرلىشىش سىستېمىسىنى بىر ئىسرائىلىيە شىركىتى ياسىغان ۋە ئورۇنلاشتۇرغان بولۇپ، ئۇنىڭ بارلىق مۇلازىمەت ئىشلىرىنىمۇ ھازىر ئاشۇ شىركەت ئۆز ئۈستىگە ئالغان. ئالىي مەكتەپلەرگە ئوقۇغۇچى قوبۇل قىلىش، ۋە خىزمەتكە ئادەم ئېلىشتا يەھۇدىلار ئالدى بىلەن يەھۇدىلارنى تاللايدۇ. بەزىلەرنىڭ مۆلچەرلىشىچە، ھازىر ئامېرىكا ئىقتىسادىنىڭ 70 پىرسەنتى نوپۇسنىڭ پەقەت 2 پىرسەنتىنى ئىگىلەيدىغان يەھۇدىلارنىڭ قولىدا ئىكەن. قىسقىسى، ھازىر ئامېرىكا ئاساسەن يەھۇدىلارنىڭ كونتروللىقىغا ئۆتۈپ بولدى. يۇقىرىدا دېيىلگىنىدەك، بۇ جەھەتتە ھازىرقى ئامېرىكا 1929يىلىدىكى گېرمانىيىگە ناھايىتىمۇ ئوخشاپ كېتىدۇ.مۇشۇلارنى ئويلىسا، ئادەمنىڭ بېشىغا مۇنداق 2 سوئال كېلىدۇ: يەھۇدىلار قانداق قىلىپ مۇشۇنداق كۈچلۈك مىللەت بولالىدى؟ ئۇلار ھازىر دۇنيانى قانداق ئەقىل، تاكتىكا ۋە ئاماللار بىلەن كونترول قىلىۋاتىدۇ؟ مەن ئۆزەمنىڭ ئالدىنقى يەھۇدىلارنى 3000 يىل ساقلاپ قالغان مۇھىم ئامىللار دېگەن ماقالىسىدا، يەھۇدىلارنى بىر كۈچلۈك مىللەتكە ئايلاندۇرغان ئامىللارنىڭ بىر قىسمىنى تونۇشتۇرۇپ ئۆتتۈم. مەزكۇر ماقالىدە يەھۇدىلارنى بىر كۈچلۈك مىللەتكە ئايلاندۇرغان ئامىللارنىڭ قېلىپ قالغان قىسمىنى تونۇشتۇرۇپ ئۆتىمەن. شۇنداقلا ئۇلار ھازىر دۇنيانى نېمە بىلەن قانداق سوراۋاتقانلىقىنى بايان قىلىپ ئۆتىمەن. بۇ تېمىغا كىرگۈزۈلگەن مەزمۇن ئاساسەن ئۆزەم ئويلاپ تاللىغان مەزمۇنلار بولۇپ، يەھۇدىلارنى بىر كۈچلۈك مىللەتكە ئايلاندۇرغان ئامىللاردىن چۈشۈپ قالغانلىرى بار بولىشى مۇمكىن. مەن ئوقۇرمەنلەردىن ئۇلارنى ئىنكاس شەكلىدە تولۇقلاپ بېرىشىنى ئۈمىد قىلىمەن.مېنىڭ ئالدىنقى ماقالەمگە بىر قانچە ئۇيغۇر تىلىدىكى تورلاردا ئىنتايىن كۆپ ئىنكاسلار چۈشتى. بولۇپمۇ بىر قىسىم بىلىملىك قېرىنداشلىرىمىز ئۆزلىرىنىڭ مۇتەخەسسىسلەر سەۋىيىسىدىكى يەھۇدى ۋە دىنغا ئائىت بىلىملىرىنى ئايىماي، ئۇنى نۇرغۇن ۋاقىت سەرپ قىلىپ تورغا يوللىدى. بۇنىڭ ئوقۇرمەنلەرنىڭ بىلىمىنى بېيىتىشىغا ناھايىتى زور پايدىسى بولغانلىقىدا گەپ يوق. مەن مۇشۇ پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ ئاشۇ ئىنكاسچىلارغا چىن كۆڭلۈمدىن چوڭقۇر تەشەككۈر ئېيتىمەن.مەن ماقالە يازغاندا ئىمكانقەدەر ئوقۇرمەنلەرنىڭ كۆڭلىنى ئاغرىتىپ قويىدىغان گەپلەرنى قىلماسلىققا تىرىشىمەن. ئەمما، بەزى پاكىتقا ياتىدىغان، ئۆزگەرتىشكە بولمايدىغان گەپلەر بەزىلەرنىڭ كۆڭلىنى يەنىلا ئازراق ئاغرىتىپ قويۇشى مۇمكىن. ئەگەر شۇنداق ئىشلار سىزگە يۈز بەرگەن بولسا، ئۇنىڭ ئۈچۈن مەن سىزدىن ئالدىن ئەپۇ سورايمەن. مەن ماقالە يازغاندا مۇكەممەللىككە ئىنتىلىمەن، لېكىن، مەنمۇ بىر ئىنسان بولغاچقا، ھەمدە مۇشۇنداق ماقالىلارغا ئاجراتقۇدەك ۋاقتىم بىلەن زېھنىم ناھايىتى كەمچىل بولغاچقا، مۇكەممەللىككە تولۇق ئېرىشەلىشىم مۇمكىن ئەمەس. مېنىڭ يەھۇدى توغرىسىدا ماقالە يېزىشتىكى مەقسىتىم ھەرگىزمۇ ئۇلارنى ئومۇميۈزلۇك باھالاپ چىقىش ئەمەس. ئۇلارنى ئۆزىمىز بىلەن ئومۇميۈزلۇك سېلىشتۇرۇپ چىقىش ئەمەس. ئۇيغۇرلارنى ئومۇمىيۈزلۈك ئۇلاردىن ئۆگىنىشكە چاقىرىشمۇ ئەمەس. ھەر بىر مىللەتنىڭ ياخشى تەرىپى بار. يامان تەرىپىمۇ بار. بىر مىللەتنىڭ ياخشى تەرىپى بىلەن يامان تەرىپىنى ئايرىغاندىكى باھانىڭ توغرا بولغانبولمىغانلىقى، ياكى ئۇلار ئۈستىدە چىقارغان ھۆكۈمنىڭ ئادىل بولغانبولمىغانلىقى ھەر بىر ئادەم ئىشلەتكەن ئۆلچەمگە باغلىق. يەنى بۇنداق ياخشىلىق بىلەن يامانلىق مۇتلەق بولمايدۇ. ئۇ نىسبىي بولىدۇ. مېنىڭ بۇ يەردىكى مەقسىتىم يەھۇدىلارنىڭ ئۆزىنى قانداق ساقلاپ قالغانلىقى، راۋاجلاندۇرغانلىقى ۋە دۇنيادىكى ئەڭ كۈچلۈك مىللەتلەرنىڭ بىرىگە ئايلاندۇرغانلىقىنى ئومۇميۈزلۈك تەكشۈرۈپ، شۇ ئارقىلىق ئۆزىمىزدە يوق، ياكى ئۆزىمىزدە يېتەرلىك ئەمەس نەرسىلەرنى تېپىپ چىقىش، ئوقۇرمەنلەرگە يەھۇدىلارنىڭ ئۆزىمىز پايدىلانساق بولىدىغان، ۋە ئۆزىمىز ئۈچۈن زۆرۈر بولغان بىر قىسىم ئىشلىرىنى تونۇشتۇرۇپ ئۆتۈشتىنلا ئىبارەت. مەن ئۆزىمىزنىڭ ھازىرقى ھالىتىنى توغرا چۈشىنىش ۋە ئۇنىڭغا توغرا باھا بېرىشكە پايدىلىق بولغان ماتېرىياللار ئۈستىدە خېلە كۆپ ئىزدەندىم. ئاخىرىدا يەنىلا يەھۇدىلارغا ئائىت ماتېرىياللارنىڭ ئۆزىمىزگە ھەممىدىن بەكراق ماس كېلىدىغانلىقىنى ھېس قىلدىم. شۇڭا ئوقۇرمەنلەرنىڭ بۇ نۇقتىنى توغرا چۈشىنىشىنى ئۈمىد قىلىمەن.1. ئىنسان مۇكەممەللىكىنى قوغلۇسۇشمەن ئۆزەمنىڭ ئالدىنقى يەھۇدىلارنى 3000 يىل ساقلاپ قالغان ئامىللار دېگەن ماقالىسىدا يەھۇدىلارنىڭ ئۆزىنى ساقلاپ قېلىشتا مۇھىم رول ئوينىغان 3ئامىل مائارىپ ئاساسىغا قۇرۇلغان ئالاھىدە ئىقتىدارلار ئىكەنلىكىنى، ئاشۇنداق ئىقتىدارلارنى يېتىلدۈرگەن بىر ئىش، ئۇلارنىڭ داۋاملىق ئىنسان مۇكەممەللىكىگە ئىنتىلىش ئادىتى ئىكەنلىكىنى، بۇ ئادەت ئۇلارنىڭ يىلدا بىر قېتىم كېلىدىغان بىر مىللىي بايرىمىدا ئالاھىدە نامايان بولىدىغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويغان ئىدىم. يەھۇدىلارنىڭ يىلدا بىر قېتىم كېلىدىغان، ئالىي بايرام كۈنى دەپ ئاتىلىدىغان بىر مىللىي بايرىمى بار. ئۇ ھەر يىلى سېنتەبىردە كېلىدىغان يەھۇدىي يېڭى يىلى بىلەن باشلىنىپ، جەمى 10 كۈن تەبرىكلىنىدۇ. يەھۇدىلارنىڭ بۇ بايرام كۈنلىرىدە ئېلىپ بارىدىغان ئەڭ مۇھىم ئىشى ئىنسان مۇكەممەللىكىنى قوغلىشىش، ھەر بىر ئادەم ئۆز خاراكتېرى ياكى كىشىلىك ئەخلاقىنى داۋاملىق باھالاش ۋە ياخشىلاش مەجبۇرىيىتىنى ئادا قىلىش، ۋە ئۆزىنىڭ مىجەزىنى ئىنسانلارنىڭ ئەڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئەخلاقىي مۇمكىنچىلىكى بويىچە قايتىدىن قۇراشتۇرۇپ چىقىشقا تىرىشىش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.ئۇلار بۇ بايرام كۈنلىرى جەريانىدا يالغۇز يېڭى يىللىق قارارلارنى ئېلىش بىلەنلا چەكلىنىپ قالمايدۇ. ئۇلار يەنە بۇ كۈنلەردە ئۆزلىرىنىڭ بارلىق كۈندىلىك ئىشلىرىنى پۈتۈنلەي توختىتىپ، جىمجېت ئولتۇرۇپ، ئۆزلىرىنىڭ ئالدىنقى بىر يىل ئىچىدىكى ھالىتى ۋە قىلغان ئىشلىرىنى بىر قېتىم ئىنتايىن يۇقىرى تەلەپ بىلەن ياكى ئىنتايىن كۈچلۈك سەمىمىيلىك بىلەن ئەسلەپ ئۆتۈپ، ئۇلار ئۈستىدە ئوبيېكتىپ ھۆكۈم چىقىرىدۇ. ئۆزىنىڭ ھازىرقى روھىي ھالىتىنى تەكشۈرۈپ، ئۆزئۆزىنى جاۋابكارلىققا تارتىپ، ئۆزىنىڭ ئاڭچۈشەنچىلىرى بىلەن ئەمەلىي ئىشھەرىكىتى ئوتتۇرىسىدىكى، ۋە ئۆزى تۇرغۇزغان نىشان ۋە ئۆلچەملەر بىلەن ئۆزى قوللانغان ئىشھەرىكەتلەر ئوتتۇرىسىدىكى پەرقلەرنى تېپىپ چىقىدۇ. ھەمدە يېتەرسىزلىكلىرىنى ئىقرار ياكى ئېتىراپ قىلىدۇ. ئۇلارنىڭ قارىشىچە، ئىنسانلار ئۆزىنىڭ ئىدىلوگىيىسى بىلەن ئىشھەرىكىتى ئوتتۇرىسىدىكى بوشلۇقنى تولدۇرىدىغان ئەخلاقىي كۈچلۈكلۈك ياكى ئارتۇقچىلىققا داۋاملىق ئېرىشىپ تۇرالىشى مۇمكىن ئەمەس، لېكىن ئۇلارنىڭ بۇ يولدا توختاۋسىز تىرىشىش مەجبۇرىيىتى بار. ئەگەر كىشىلەر ئۆزلىرىنىڭ گۇناھى بىلەن كەمچىلىكلىرىگە ئېتىبارسىز قارايدىكەن، ياكى ئۇنداق بولسىمۇ بولىۋېرىدۇ دەپ ئۇلارنى قوبۇل قىلىدىكەن، ئۇلارنىڭ گۇناھى بىلەن كەمچىلىكلىرى ھەسسىلەپ كۆپىيىپ ماڭىدۇ.بۇ مەسىلىدە ھونلارنىڭ داھىيسى ئاتتىلامۇ 5ئەسىردە ئوخشاش گەپنى قىلغان. يەنى ئۇ ئايرىم شەخسلەرگە قارىتا ئەمەس، پۈتۈن ھونلارغا قارىتا مۇنداق دېگەن: ھەممىدىن مۇھىمى، ھەر بىر ئادەمدە ساداقەتمەنلىك بولىشى كېرەك. پىكىر ئىختىلاپىنىڭ ھەممىسى ساداقەتسىزلىكتىن دېرەك بەرمەيدۇ. ئەگەر بىر ئادەم ئۆز قەبىلىسىنىڭ ئەڭ مۇھىم مەنپەئەتى ئۈچۈن سېنىڭ پىكرىڭگە قوشۇلمايدىكەن، سەن ئۇنىڭ سۆزىگە قۇلاق سېلىشىڭ كېرەك. يەنە بىر تەرەپتىن، ئەگەر بىر ئادەم ئۆز قەبىلىسىنىڭ مەنپەئەتىگە قارىمۇقارشى بولغان ئىشلارغا ئاكتىپ ھالدا قاتنىشىدىكەن، ياكى باشقىلارنى ئاشۇنداق قىلىشقا ئۈندەيدىكەن، بۇ ساداقەتسىزلىك بولىدۇ. بۇنداق ئادەملەر مەيلى پۇخرا بولسۇن ياكى باشلىق بولسۇن، ئۇ ئەڭ تېز سۈرئەتتە يوقىتىلىشى كېرەك. ئۇلارنىڭ ساداقەتمەن ئادەملەرگە تەسىر كۆرسىتىش ۋە ئۇلارنىڭ ئىرادىسىنى بوشىتىش رولى بىر خىل يۇقما كېسەلگە ئوخشايدۇ. ساداقەتسىز ھەرىكەتلەر ۋە پۆزىتسىيەلەرنى ئۆزگەرتكىلى بولمىغان ئەھۋال ئاستىدا، ئىچىمىزدىكى بىز قىلىۋاتقان ئىشلارغا نىسبەتەن ھېچ بىر قىممىتى يوق ئىشلار، دېگەن پۆزىتسىيەدە بولىدىغان، ھەمدە ئۇ ئىشلارنى ئاغدۇرىۋېتىشنى ئويلايدىغان ئادەملەرنى قاتتىق چارە بىلەن كۆزىمىزدىن غايىپ قىلىشىمىز كېرەك. ئۆزەمنىڭ ھونلارنىڭ داھىيسى ئاتتىلا ۋە ئاتتىلائىزم دېگەن ماقالەمدىن ئېلىندىيەھۇدىلارغا بۇ بايرام جەريانىدا قىلىدىغانغا يەنە مۇنداق 4 ئالاھىدە ۋەزىپىلەر بېرىلگەن:ئۆتۈپ كەتكەن ئىشلارنى ئەسلەپ، ئۇلارنى كۆز ئالدىدىن بىر قېتىم يۇقىرى تەلەپ بىلەن ئەستايىدىل ئۆتكۈزۈپ چىقىشقىلغان يامانلىقلىرى ۋە ئۆتكۈزگەن گۇناھلىرىغا توۋا قىلىشئۆزىنىڭ يامان ئىشلىرى ئۈچۈن باشقىلاردىن كەچۈرۈم سوراشئۆزىدىن كەچۈرۈم سورىغانلارنى كەچۈرۈۋېتىشگەرچە بۇ جەريانلار دىنىي رەسمىيەتلەرنىڭ ئىچىگە كىرگۈزۈۋېتىلگەن بولسىمۇ، بۇ ئۇقۇملار دىننىڭ سىرتىدىمۇ ئوخشاشلا ناھايىتى زور كۈچكە ئىگە. دىنچىلار بىلەن دىنسىزلارنىڭ ھەر ئىككىسى تەڭلا ئېتىراپ قىلىدىغان بىر نەرسە شۇكى، بارلىق جانلىقلار ئىچىدە پەقەت ئىنسانلارلا ياخشى بىلەن ياماننى پەرق ئېتىش، ھەمدە ئۇلاردىن بىرىنى تاللاش ئىقتىدارىغا ئىگە.مەيلى بىز ئۇنى ئەخلاق ياكى ئەخلاقىي ئۆلچەم دەيلى، مەيلى بىز ئۆزىمىزنىڭ قەلبى ياكى خاراكتېرى بويىچە ئويلايلى، ئىنسان ھاياتىنىڭ مەقسىتى ۋە يوشۇرۇن كۈچى ھەققىدە ئىزدەنگەن كىشىلەر ئېرىشكەن بىر ئورتاق خۇلاسە شۇكى، ئەخلاقلىق ھايات ئەڭ ئالىيجاناب ھايات بولۇپ ھېسابلىنىدۇ.مېنىڭ يەھۇدى خىزمەتداشلىرىمنىڭ ھەممىسى بۇ بايرامنىڭ ئاخىرقى كۈنى ئىشقا كەلمەيدۇ. ئاڭلىشىمچە ئۇلار بۇ كۈنى خىزمەت كاتېگورىيىسىگە كىرىدىغان ھېچ قانداق ئىشنى قىلمايدىكەن. بىر يەرگە بېرىشقا مەجبۇرى بولۇپ قالسا، ماشىنىمۇ ھەيدىمەيدىكەن، ياكى باشقا قاتناش قوراللىرىنىمۇ ئىشلەتمەيدىكەن، پەقەتلا پىيادە بارىدىكەن. بۇ قائىدىگە كۆپۈنچە يەھۇدىلار قاتتىق ئەمەل قىلىدىكەن. يەھۇدىلارنىڭ ھازىرقىدەك دۇنيادىكى ئەڭ كۈچلۈك مىللەتلەرنىڭ بىرى بولالىشىدا، مېنىڭچە ئۇلارنىڭ يۇقىرىقىدەك 10 كۈنلۈك يېڭى يىل بايرىمىنى تەبرىكلەش قائىدىسى ناھايىتى مۇھىم رول ئوينىغان.ھەممە ئادەم ئىنسان مۇكەممەللىكىگە ئىنتىلىدۇ. لېكىن ھەممە ئادەم ئۇنى ئەمەلىي تەدبىر، ئەمەلىي ئىشھەرىكەت ۋە ئادەت بويىچە قوغلاشمايدۇ. ئۇنى قوغلىشىش بەزىلەرنىڭ قولىدىن كەلمەيدۇ. بەزىلەر بولسا ئۇنى قوغلىشىشنى خالىمايدۇ. بۇ يەردە بىز تەبىئىي ھالدا مۇنداق بىر سوئالنى سورىماي تۇرالمايمىز: بىز ئۇيغۇرلار ئۆز بايراملىرىمىزنى قانداق تەبرىكلەپ ئۆتكۈزىمىز؟ ئۇيغۇرلارنىڭ ھازىرچە پەقەت ئۆزىگىلا خاس مىللىي بايراملىرىدىن بىرەرسى بولمىسىمۇ، ئۇلار ئۇيغۇر دىيارىدا ھەر يىلى بايرام مۇناسىۋىتى بىلەن نۇرغۇن كۈنلەر دەم ئالىدۇ. ئەمەلىيەتتە ئۇيغۇرلار ئۈچۈن دەم ئېلىش كۈنلىرىنىڭ ھەممىسى بىر يەرگە جەم بولۇپ، سورۇن تۈزۈپ، مېھماندارچىلىق قىلىدىغان بايرام، دەپ قاراشقا بولىدۇ. مەن ئالدىنقى ماقالەمدە تىلغا ئالغىنىمدەك، ئۇيغۇرلارنىڭ سورۇن مەدەنىيىتى ئۇلارنىڭ مىللىي ئاڭ، مىللىي ھەسسىيات، مىللىي ئۆرۈپئادەت، ۋە مىللىي كىملىكنى ساقلاپ قېلىشتا ئويناۋاتقان رولى ئىنتايىن زور. لېكىن، ئۇنىڭدا يۇقىرىدا بايان قىلىنغاندەك ئىنسان مۇكەمەللىكىنى قوغلىشىش تەركىۋى قىسمى ئاساسەن يوق. يېقىندا ئۇيغۇر دىيارىدىكى خەلق ئارىسىدا بىر قانچە قېتىم كىتاپچېيى ۋە ئىلىمچېيى دېگەن ناملاردىكى يىغىلىشلار ئورۇنلاشتۇرۇلدى. بۇ بىر يېڭىلىق ۋە ئىنتايىن ئەھمىيەتلىك ئىش. مەن مۇشۇنداق ئىشلارنىڭ بۇنىڭدىن كېيىن تەدرىجى تەرەققىي قىلىپ، مىللىي ئۆرۈپئادىتىمىزنىڭ بىر قىسمىغا ئايلىنىشىنى تولىمۇ ئۈمىد قىلىمەن. ئۇنىڭ ئەكسىچە، سورۇن مەدەنىيىتى كەلتۈرۈپ چىقىرىۋاتقان ۋاقىت بىلەن پۇل ئىسراپچىلىقى ئىنتايىن ئېغىر، ۋە ئۇنىڭ ئادەمنى مۇكەممەللىك نىڭ ئەكسىگە ئېلىپ بارىدىغان مەزمۇنى ئىنتايىن كۆپ. گەرچە بۇ جەھەتتە يەھۇدىدەك بولۇش ئانچە ئاسانغا چۈشمىسىمۇ، بىز سەل ئۇيقۇمىزنى ئېچىشىمىز كېرەك. ئۇنداق قىلمايدىكەنمىز، بىز بۇرۇنقىغا قارىغاندا قۇدرەت تېپىشقا قاراپ مېڭىش ئەمەس، بۇرۇنقىدىنمۇ بەكرەك ئاجىزلىشىشقا قاراپ مېڭىۋېرىمىز. دۇنيادىكى ھەممە ئادەملەر ياھۇدىلاردا بار ئەركىنلىك ۋە ئۆزىگە ئۆزى خوجا بولۇش ئىمتىيازىغا ئىگە ئەمەس. لېكىن ئۆزىمىزلا قىلىمىز، دەيدىكەنمىز، بىز ھازىرمۇ بار كىتابلارنى خالىغانچە سېتىپ ئالالايمىز. ئۆيىنىڭ بىر بۇلۇڭىدا بىر كىچىك ئائىلە كۈتۈبخانىسى قۇرالايمىز. ھەمدە ئاشۇ كىتابلارنى خالىغانچە ئوقۇيالايمىز. بىزنىڭ ھازىرقى تەقدىرىمىز بىز ھازىرغىچە قارار ئېلىپ تاللىۋالغان تاللاشلىرىمىزنىڭ نەتىجىسى. بۇنىڭدىن كېيىنكى تەقدىرىمىزنىڭ قانداق بولىشىنى بىزنىڭ بۇنىڭدىن كېيىنكى تاللىشىمىز بەلگىلەيدۇ. يەنى، قازاندا نېمە بولسا، چۆمۈچكە شۇ چىقىدۇ.قىسقىسى، ھازىرقى يەھۇدى نوپۇسىنىڭ ئىچىدە، ئۆزىنىڭ مىللىي كىملىكى، ئۆرۈپئادىتى ۋە ئەنئەنىسىگە ساداقەتمەن كېلىدىغانلارنىڭ سانى كۆپ سانلىقنى ئىگىلەيدىغان بولۇپ، ئۇلارنىڭ مەزكۇر بايرامدا قىلىدىغان ئىشلىرىنىڭ ئىچىدە كىتاب ئوقۇش ۋە ئويلاش ناھايىتى يۇقىرى نىسبەتنى ئىگىلەيدۇ. بۇنىڭ بىلەن سېلىشتۇرغاندا، ھازىر ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆز بايراملىرىدا قىلىدىغان ئىشھەرىكەتلەرنىڭ ئىچىدە ئويناش ئاساسلىق تەركىبنى ئىگىلەيدىغان بولۇپ، 90 پىرسەنتتىن كۆپرەك تەركىۋى قىسىمنى ئىگىلىشى مۇمكىن. ئەمما، كىتاب ئوقۇش ۋە ئويلاش بولسا ئۇيغۇر ھېيتبايراملىرىدا بولىدىغان ئىشلارنىڭ ئىچىدە ئاساسەن مەۋجۇت ئەمەس. مانا بۇ يەھۇدىلار بىلەن ئۇيغۇرلار ئوتتۇرىسىدىكى ئەڭ چوڭ پەرقلەرنىڭ بىرى. مۇشۇ پەرقنى كۆرسىتىپ بېرىش، مەزكۇر ماقالىنىڭ ئەڭ مۇھىم مەقسەتلىرىنىڭ بىرسى.2. ئۆگىنىش ۋە چۈشىنىشئىنسانلارنىڭ باشقا ھايۋانلاردىن پەرقلىنىدىغان يەنە بىر تەرىپى، ئىنسانلارنىڭ مېڭىسىدىكى ئۆگىنىپ بىلىم قاچىلىسا بولىدىغان بوشلۇقنىڭ چېكى يوقلىقىدۇر. بىز بەزىدە بۇرۇن زادىلا قىلىپ باقمىغان بىر ئىشنى قانداق قىلىشنى ئۆگىنىمىز. بەزىدە دۇنيا ھەققىدىكى، باشقا ئادەملەر ھەققىدىكى، ۋە ئۆزىمىز ھەققىدىكى پاكىتلارنى ئۆگىننىمىز. بۇ ئىشلار بىزنى تېخىمۇ ئەقىللىق ، ۋە تېخىمۇ قابىلىيەتلىك قىلىدۇ. ئەمما ئەڭ مۇھىمى بىزنى تېخىمۇ دانا قىلىدىغان نەرسىلەر، نېمىنىڭ ئۈنۈم بېرىدىغانلىقى ۋە نېمىنىڭ ئۈنۈم بەرمەيدىغانلىقى، ھەمدە نېمىنىڭ بىزنى بەختكە ۋە مۇۋەپپەقىيەتكە ئېرىشتۈرىدىغانلىقى ھەققىدە بىز ئېرىشكەن چۈشەنچىلەردىن ئىبارەت. نۇرغۇن يەھۇدى ئائىلىلىرىنىڭ مۇنداق بىر ئەنئەنىۋىي ئادىتى بار: ئاتائانىلار ئۆز ھاياتىنىڭ تەجرىبەساۋاقلىرىنى بىر ئەخلاقىي ۋەسىيەتنامە شەكلىدە يېزىپ چىقىپ، ئۇنى بالىلىرىغا ئۆتكۈزۈپ بېرىش. بۇ ۋەسىيەتنامە بىر خەتنىڭ شەكلىدە يېزىلغان، بىر روھىي ۋە ئەقلىي تەرجىمھالغا ئوخشاپ كېتىدىغان ھۆججەت بولۇپ، كېيىنكى ئەۋلاتلار ئۈچۈن بىر قىممەتلىك خاتىرە بويۇم بولۇپ قالىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، نۇرغۇن ئىشلارنى باشتىن كەچۈرۈپ ئىگە بولغان ئەقىلپاراسەتلەرنىڭ گۆھەرلىرىنى سۆز ئارقىلىق ئىپادىلەپ يېزىپ چىقىش جەريانىنىڭ ئۆزىمۇ ئاتائانىلارنىڭ روھىنى ئۇرغۇتىدۇ ۋە ئۇلارنى مەمنۇن قىلىدۇ. بۇ ۋەسىيەتنامىنىڭ بىر ئالاھىدە شەكلى مەۋجۇت ئەمەس بولۇپ، ئۇ مەن مۇنداق بىر ئىشنى بىلىۋالدىم: . مەن مۇنداق بىر ئىشنى چۈشىنىپ يەتتىم: دەپ باشلىنىدۇ. ئۆز ھاياتىدىكى مۇھىم ئىشلارنى پەرق ئېتىش ۋە تۈرلەرگە ئايرىشتا تۆۋەندىكى 12 ساھەگە قاراپ چىقىلىدۇ:1دىن، ئېتىقات، ۋە روھ2 ئومۇميۈزلۇك كىشىلىك خاراكتېر ۋە كىشىلىك ئەخلاق3 ئەرخوتۇنلۇق ۋە ئائىلە مۇناسىۋەتلىرى4 دوستلۇق ۋە باشقا مۇناسىۋەتلەر5 پۇل ۋە ماددىي مالمۈلۈكلەر6 مۇۋەپپەقىيەت ۋە مەغلۇبىيەتلەر7 ئوقۇش ۋە تەجرىبەساۋاقلار8 كىشىلىك مەسئۇلىيەتلەر10 خەيرساخاۋەت ئىشلىرى11 ھاراق ۋە زەھەرلىك چېكىملىك12 جىنسىي مۇناسىۋەت3. ئىمكانقەدەر يۇقىرى ھوقۇقنى ئىگىلەشئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىنى گىتلېر ۋە ئۇ يېتەكلىگەن گېرمانلىقلار بىر يەھۇدىسىز ياۋروپا قىتئەسىنى بەرپا قىلىپ، ئۇنىڭغا ئۆزلىرى ھۆكۈمرانلىق قىلىش ئۈچۈن باشلىغانلىقى، ھەمدە ئاشۇ ئۇرۇش جەريانىدا تەخمىنەن 6 مىليون يەھۇدىلارنى ئۆلتۈرگەنلىكى ھەممىگە ئايان. ئۇنداقتا گىتلېر نېمە ئۈچۈن يەھۇدىلارنى ئۆلتۈرىدۇ؟ دۇنيادىكى ھەممە مىللەتلەر قاتتىق رىقابەتلەشمەي تۇرۇپمۇ خوشالخورام ياكى بەخىتلىك ياشىيالايدىكەن، ھەرگىزمۇ ئۆزئارا رىقابەتلىشىپ ياشاش يولىنى تاللىمايدۇ. ھەرگىزمۇ ئۆزلىرىدە رىقابەت ئىقتىدارىنى يېتىلدۇرمەيدۇ. بۇنداق ئەھۋالدا، بىر مىللەتتە رىقابەت كۈچىنىڭ بولماسلىقى، ئۇنىڭ رىقابەتنى خالىماسلىقى، ۋە ئۇنىڭ ئورۇنسىز ھالدا قاتتىق ئىشلەپ ياشاشنى خالىماسلىقى بولۇپ، ھەرگىزمۇ ئۇنىڭ ئاجىزلىقى ياكى ھورۇنلۇقى بولۇپ ھېسابلانمايدۇ. ئەكسىچە، ئۇ بىر نورمال ئىش بولۇپ، مىللەتلەرنىڭ ھەممىسى رىقابەتسىزمۇ ياخشى ياشىيالايدىكەن، رىقابەتسىز ياشاپ كېتىۋېرىشنى خالايدۇ. بۇنىڭ ئەڭ ياخشى بىر مىسالى ئۇيغۇرلاردۇر. ئۇيغۇرلارنىڭ بۇرۇن يېرى كەڭ، نوپۇسى ئاز بولغاچقا، مېنىڭ بوۋامومىلىرىم، ۋە ئۇلارنىڭ ئەجدادلىرىنىڭ ھەممىسى ئۆيقورۇسىغا بىردىن ئاشلىق ئىسكىلاتى سېلىپ، ئۇنى ئاشلىق بىلەن لىق تولدۇرۇپ، ئۆيىنىڭ ئەتىراپىنى باغ قىلىپ، يوغان بىر قوتاندا ئات، كالا، قوي ۋە ئۆچكىلەرنى بېقىپ، بەخىرامان ياشاپ كەلگەن ئىكەن. مەن ئۇنداق ھاياتقا ئۈلگىرەلمىگەن. لېكىن، ئاشۇنداق ئاش ئىسكىلاتلىرىنىڭ ئەڭ ئاخىرقى دەۋرىنى ئۆز كۆزۈم بىلەن كۆرگەن ئىدىم. يىمەكلىكلەرنىڭ كەڭچىلىكىدىن تۇخۇم بىلەن يېمىش پۇلغا سېتىلمايدىغان ۋاقىتلاردا ياشاپ باققان ئىدىم. ماقالىنى بەك ئۇزۇن قىلىۋەتمەسلىك ئۈچۈن، مەن بۇ ھەقتە بۇنىڭدىن كۆپ توختالمايمەن. ئەمدى ئەسلىدىكى مەزمۇنغا كەلسەك، گېرمانلىقلارنىڭ يەھۇدىلارنى قىرىپ تۈگەتمەكچى بولغىنىغا مەن ماقالىنىڭ كىرىش سۆز قىسمىدا بايان قىلغان ئەھۋاللار سەۋەبچى بولغان.دۇنياغا مەشھۇر سانائەتچى، ئامېرىكىدىكى فورد ئاپتوموبىل شىركىتىنىڭ قۇرغۇچىسى فورد خېنرى مۇنداق دەيدۇ: ئەگەر يەھۇدىلارنى جەلب قىلىدىغان بىرلا سۈپەت مەۋجۇت بولىدىكەن، ئۇ چوقۇم ھوقۇق. ئامېرىكىدا يەھۇدىلارنىڭ ئامېرىكىنى كونترول قىلىشى دەيدىغان بىر ئۇقۇم بار. يەنى يەھۇدىلارنىڭ ئامېرىكىدىكى نوپۇسى 6 مىليون ئەتىراپىدا بولۇپ، ئامېرىكا نوپۇسىنىڭ پەقەت 2 پىرسەنتىنى تەشكىل قىلسىمۇ، ئۇلار سىياسىي، ئىقتىسادىي ۋە ئىجتىمائىي ساھەلەردىكى ھوقۇق جەھەتتە ئۆز نوپۇسىغا ئازراقمۇ ئوڭ تاناسىپ كەلمەيدىغان دەرىجىدە ئۈستۈنلۈككە چىقىۋالغان. تۆۋەندىكىسى يۇقىرىقىدەك ئەھۋاللارنىڭ بىر قىسىم مىساللىرى.ئامېرىكىدا دۇنيا ئىقتىسادىنىڭ يۆنىلىشىنى بەلگىلەيدىغان بىر كۈچلۈك ئورۇن بار. ئۇنىڭ ئىسمى دۆلەت غەزىنە بانكىسى . بۇ بانكىغا 1987يىلىدىن 2006يىلىغىچە ئىسىملىك بىر يەھۇدى رەئىس بولغان. بۇ بانكىغا 2006يىلدىن باشلاپ ئىسىملىك يەنە يەھۇدى رەئىس بولدى. ئۇ يەھۇدى دۆلىتى قۇرۇشنى قوللىغۇچى بولۇپ، شۇنىڭغا ئوخشاش يەنە بىر ئىسىملىك يەھۇدى ھازىر مەزكۇر بانكىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسىلىك ۋەزىپىسىنى ئۆتەۋاتىدۇ. بۇ بانكىنىڭ رەئىس ۋە مۇئاۋىن رەئىسلىرىدىن كېيىن تۇرىدىغان بىر 5 كىشىلىك باشقۇرۇش ھاكىملىرى بار بولۇپ، ئۇنىڭ بىر ئەزاسىمۇ يەھۇدى.2009يىلىدىن 2010يىلىغىچە ئامېرىكا پارلامېنتى گە ئەزا بولغان 535 ئادەم ئىچىدە 45 نەپىرى يەھۇدى بولۇپ، ئۇلار ئومۇمىي ساننىڭ 8. 4 پىرسەنتىنى ئىگىلىگەن.ھازىر ئامېرىكا ئالىي سوتىنىڭ سوتچىسىدىن 9 كىشى بار بولۇپ، ئۇنىڭ ئىچىدىكى 3 كىشى يەھۇدى.4. لوبىيلىق قىلىشئىنگلىزچىدە دېگەن بىر سۆز بار بولۇپ، ئۇ پېئىل شەكلىدە ئىشلىتىلگەندە يۇلغۇن ئىنتېرنېت لۇغىتى دە نۇتۇق سۆزلىمەك، ئۈندىمەك، كۆندۈرمەك دەپ چۈشەندۈرۈلىپتۇ. بىر ئىنگلىزچە لۇغەتتە بولسا ئۇنىڭغا مۇنداق ئىزاھات بېرىلىپتۇ:بىر قانۇن تۈزۈش ئورگىنى ئەزالىرى تاشلايدىغان بېلەتكە تەسىر كۆرسىتىشكە ئۇرۇنۇشھۆكۈمەت ئەمەلدارلىرى، بولۇپمۇ قانۇن تۈزۈش ئورگانلىرىنىڭ ئەمەلدارلىرى كۆرمەكچى بولغان ئىشھەرىكەتكە تەسىر كۆرسىتىشكە ئۇرۇنۇشمەلۇم بىر قانۇننىڭ ماقۇللۇقتىن ئۆتىشىگە ھەيدەكچىلىك قىلىش، ياكى ماقۇللۇقتىن ئۆتىشىنى قولغا كەلتۈرۈشئۈندەش، كۆندۈرۈش دېگەن سۆزنىڭ ئۆزىلا ئىنگلىزچە سۆزنىڭ يۇقىرىدىكىدەك مەنىلىرىنى تولۇق ئىپادىلەپ بېرەلمەيدىغان بولغاچقا، مە بۇ سۆزنى تۆۋەندە ئۇيغۇرچىدا لوبىيلىق قىلىش دەپ ئالىمەن.ئامېرىكىدىكى سىياسەتچىلەر ئۈچۈن ئېيتقاندا، باشقا بارلىق مىللەت ۋە بارلىق كىشىلەرنىڭ لوبىيچىلىقى يەھۇدىلارنىڭ لوبىيچىلىقىدەك قورقۇنۇچلۇق، ياكى باش ئېگىشكە مەجبۇرى بولىدىغان دەرىجىدە كۈچلۈك ئەمەس. ئەگەر ئامېرىكىدىكى سايلىنىشقا چۈشكەن بىر سىياسەتچى يەھۇدى لوبىيچىلىرىنىڭ دېگىنىنى قىلمايدىكەن، ئۇ ھەرگىزمۇ كۆزلىگەن ھوقۇق ئورنىغا سايلىنالمايدۇ، ياكى قايتا سايلىنالمايدۇ. ھەمدە ئۇ يەھۇدىلارنىڭ قولىدىكى ئاخبارات ئورگانلىرى تەرىپىدىن قارىلىنىدۇ ياكى ئېتىبارسىز قارىلىدۇ. ئامېرىكىدىكى يەھۇدى لوبىي تەشكىلاتلىرى ئىنتايىن كۈچلۈك بولۇپ، ئۇلار ئۆز مەنپەئىتى ئۈچۈن ئامېرىكىنىڭ دۆلەت ئىچى ۋە سىرتىدىكى مەنپەئەتلىرىنىڭ ھەممىسىنى بىر ياققا قايرىپ قويىدۇ. دۆلەت ئىچىدە، ئۇلار ئامېرىكىنىڭ سىياسىي ئەمەلدارلىرىغا پارا بېرىش ئارقىلىق، ئۇلارنىڭ ھىماسىيىسىنى قولغا كەلتۈرىدۇ. چەت ئەلدە بولسا ئامېرىكىنىڭ چەت ئەللەرگە قاراتقان سىياسىتىنى باشقۇرۇش، ئۇنى ئامېرىكىنىڭ تۈپ مەنپەئەتىگە ئۇيغۇن قىلىش ئەمەس، يەھۇدىلارنىڭ تۈپ مەنپەئەتىگە ئۇيغۇن قىلدۇرۇشنى قولغا كەلتۈرىدۇ. ئامېرىكىدىكى ئاساسلىق يەھۇدى لوبىي تەشكىلاتلىرىدىن تۆۋەندىكىلىرى بار:ئامېرىكائىسرائىل ئاممىۋىي ئىشلار كومىتېتى , : بۇ تەشكىلاتنىڭ پۈتۈن كۈنلۈك خادىمى 150 كىشى بولۇپ، يىللىق خام چوتى 60 مىليون دوللاردىن ئاشىدۇ. ئۇلارغا بۇ پۇلنى باي يەھۇدىلار ۋە يەھۇدىدىن بولغان شىركەت ئىگىلىرى ئىئانە قىلىدۇ. بۇ تەشكىلاتنىڭ نۇرغۇنلىغان ئاممىۋى ئىشھەرىكەت كومىتېتلىرى دەپ ئاتىلىدىغان تارماقلىرى بار بولۇپ، ئۇلار سايلامغا كىرگەن سىياسەتچىلەرگە نۇرغۇن پۇللارنى ئىئانە قىلىدۇ. بۇ تارماق تەشكىلاتلار ئامېرىكىدىكى يەھۇدىلارنىڭ غايەت زور ئىقتىسادىدىن پايدىلىنىپ، ئامېرىكا سىياسىي ئەمەلدارلىرىغا پارا بېرىپ، شۇ ئارقىلىق يەھۇدى لوبىيلىقىنىڭ مەقسەتلىرىنى ئىشقا ئاشۇرىدىغان ئەڭ كۈچلۈك ئاپارات بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. ھازىر مۇشۇ ئامېرىكىنىڭ ئىرانغا ھۇجۇم قىلىشى ئۈستىدە لوبىيلىق قىلىۋاتىدۇ. نىڭ ھازىرقى بىرىنچى قول رەئىسى خرىستىئانلارغا قارشى تۇرىدىغان دېگەن كىشىدىن ئىبارەت.ئوبزورچى نىڭ دېيىشىچە، ئوتتۇرا شەرق ئەللىرىنىڭ ھاكىمىيەتلىرىنى مۇقىمسىزلاشتۇرۇپ، شۇ ئارقىلىق مەزكۇر رايونغا خوجايىن بولۇش ئىسرائىلىيىنىڭ نىشانى بولۇپ، ئىراق ئۇرۇشى مانا شۇنىڭدىن كېلىپ چىققان. ئىسرائىلىيە بۇ ئۇرۇش ئۈچۈن يەھۇدىلارنىڭ جېنىنى قۇربان قىلىشنى خالىمىغانلىقى ئۈچۈن، بۇش ھاكىمىيىتىدىكى ئىسرائىلىيىنى قوللىغۇچىلارنىڭ ياردىمى بىلەن، بۇ ئۇرۇشنى ئامېرىكىنىڭ قولى بىلەن قۆزغىدى. شۇنىڭ بىلەن نۇرغۇن ئامېرىكىلىقلارنىڭ قېنى تۆكۈلۈپ، ئۇنىڭ پايدىسىنى يەھۇدىلار كۆردى. مۇشۇ ئىشتا ئامېرىكىدىكى يەھۇدىلارنىڭ لوبىيلىقى ئاساسىي رول ئوينىدى.ئامېرىكىلىق يەھۇدىلار قۇرۇلتىيى , : بۇ تەشكىلات 1930يىلى 28قېتىملىق ئامېرىكا پرېزىدېنتى ۋۇدروۋ ۋىلسون نىڭ كۈچلۈك دوستى، يەھۇدىدىن بولغان راببى ستىۋىن ۋايىز بىلەن شۇ چاغدىكى ئامېرىكا ئالىي سوتىنىڭ سوتچىسى لۇيىس برېندىس نىڭ يېتەكچىلىكىدە قۇرۇلغان. بۇ تەشكىلات 1930يىلى ئامېرىكىدا گېرمانىيە مەھسۇلاتلىرىنى بايقۇش قىلغان. ھازىر بۇ تەشكىلات كۆپلىگەن ئامېرىكا پارلامېنت ئەزالىرىنىڭ ھېمايىسىنى قولغا كەلتۈرۈپ، ئىسرائىلىيىنى قوللايدىغان ھەر خىل قانۇنلارنى ماقۇللىتىش ئىشلىرىنى ئېلىپ بېرىۋاتىدۇ. بۇ تەشكىلاتنىڭ ھازىرقى دىرېكتورى خرىستىئانلارغا قارشى تۇرىدىغان يەھۇدى نىل گولدىستىن . دىن ئىبارەت.ئاساسلىق ئامېرىكىلىق يەھۇدىلار تەشكىلاتلىرىنىڭ پرېزىدېنتلىرى بىرلىكى : بۇ ئامېرىكىدىكى ئەڭ چوڭ 51 يەھۇدى تەشكىلاتلىرىنىڭ ئىشلىرىغا يېتەكچىلىك قىلىدىغان تەشكىلات بولۇپ، بارلىق يەھۇدى تەشكىلاتلىرىنىڭ كۈچىنى يىغىپ، ئىسرائىلىيىنىڭ ئالاھىدە مەنپەئەتلىرى ئۈچۈن خىزمەت قىلىشنى ئۆزىنىڭ ئاساسىي نىشانى قىلغان. ئۇنىڭ باشلىقىمۇ ئۇچىغا چىققان خرىستىئانلارغا قارشى تۇرىدىغان يەھۇدىلارنىڭ بىرى.يەھۇدى دۆلەت بىخەتەرلىكى ئىشلىرى ئىنستىتۇتى , : بۇ ئورۇن 1976يىلى قۇرۇلغان بولۇپ، ئامېرىكىنىڭ ئىسرائىلىيىگە قاراتقان ھەربىي قورالياراق ياردەملىرىنى قولغا كەلتۈرۈشنى ئۆزىنىڭ تۈپ نىشانى قىلىدۇ. بۇ تەشكىلاتنىڭ ئامېرىكىدىكى شېرىكلىرى ئىچىدە ئامېرىكا دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىكىنىڭ بىر قىسىم يۇقىرى دەرىجىلىك ئەمەلدارلىرىمۇ بار. مەسىلەن، كىچىك بۇش پرېزىدېنت بولۇشتىن بۇرۇن، كېيىن مۇئاۋىن رەئىس بولغان دىك چېنىي ، ئامېرىكا دۆلەت بىخەتەرلىكىنىڭ مۇئاۋىن مەسلىھەتچىسى ئېلىيوت ئابرامس ، قورالياراق كونتروللىقىغا مەسئۇل مۇئاۋىن باش مىنىستىر جون بولتۇن قاتارلىقلار. چېنىي، ئابرامس ۋە بولتۇن قاتارلىق كىشىلەرنىڭ قولىدا ھازىرمۇ ھەر خىل چوڭ ھوقۇقلار بار بولۇپ، ئۇلار داۋاملىق تۈردە يۇقىرىقى يەھۇدى تەشكىلاتىنىڭ يېقىن قوللىغۇچىلىرى بولۇپ ئىشلىمەكتە. نىڭ ئەزالىرىنىڭ ئىچىدە ئىسرائىلىيىگە نۇرغۇن يۇقىرى تېخنىكىلىق ھەربىي قوراللارنى سېتىپ بېرىۋاتقان نورسروپ گرۇمەن دېگەن چوڭ شىركەتمۇ بار بولۇپ، يۇقىرى دەرىجىلىك ئامېرىكا سىياسىي ۋە ھەربىي ئەمەلدارلىرىنىڭ ئىسرائىلىيىنى زىيارەت قىلىشىنى تەشكىللەش ئىشلىرىنىمۇ ئېلىپ بارىدۇ. نىڭ ھازىرقى پرېزىدېنتى بىلەن ھازىرقى رەئىسىنىڭ ھەر ئىككىسى خرىستىئانلارغا قارشى تۇرغۇچى يەھۇدىلار بولۇپ، كېيىنكىسى نيۇ يورك شەھىرىدىكى بىر چوڭ ئۆي سېتىش شىركىتىنىڭ ئىگىسى.ئوتتۇرا شەرق مەجلىسى , : بۇ تەشكىلاتنىڭ دەپتەردىكى نىشانى مۇنداق يېزىلغان: ئامېرىكىنىڭ ئوتتۇرا شەرققە قاراتقان قىزىقىشىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ. بىزنىڭ ئېنىقلىمىمىزدىكى ئامېرىكا مەنپەئەتى، مەيلى تەرورىسچى بولسۇن ياكى قانۇنلۇق بولسۇن، رادىكال ئىسلامىزمغا قارشى ئىش كۆرۈشنى ئامېرىكىنىڭ چاچما بومبىسىنى گازادىكى ئەرەبلىك بالىلارنىڭ بېشىغا تاشلاش، ھەمدە گازالىقلارنىڭ گاز ۋە سۇ يوللىرىنى ئېتىپ قويۇش، پەلەستىنلىكلەرنىڭ ئىسرائىلىيىنى ئېتىراپ قىلىشى ئىسرائىلىيىنى ئېتىراپ قىلىدىغان بىر پىرسەنت نوپۇس قالغىچە پەلەستىنلىكلەر ئۈستىدىن ئىرقىي قىرغىنچىلىق ئېلىپ بېرىش نى قولغا كەلتۈرۈش ئۈچۈن تىرىشىش، ھەمدە ئىراننىڭ تەھدىتىگە تاقابىل تۇرۇش ئامېرىكا ئەمەلدارلىرىنىڭ ئىرانلىقلارغا قارشى ئۇرۇش جاكارلىشىنى قولغا كەلتۈرۈش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ يەردىكى ئىسكۆپكا ئىچىدە بېرىلگەن جۈملىلەرنى ئەسلىدىكى ماقالىنىڭ ئاپتورى قوشۇپ قويغان ئىكەن، مەنمۇ ئۇلارنى ئەينەن تەرجىمە قىلىپ قويدۇم. نىڭ باشلىقىمۇ بىر خرىستىئانلارغا قارشى تۇرىدىغان يەھۇدى.ئامېرىكا زىيونىستچىلار تەشكىلاتى , : بۇ يەردىكى زىيونىستچى دېگەننىڭ مەنىسى يەھۇدى دۆلىتى قۇرۇشنى قوللىغۇچى بولۇپ، بۇ تەشكىلات 1897يىلى قۇرۇلغان. ئۇنىڭ ھازىر 30000 دىن ئارتۇق ئەزاسى بار بولۇپ، ئۇلار ئامېرىكىدىكى بارلىق چوڭ شەھەرلەرگە تارقالغان. نىڭ تور بېتىگە مۇنداق دەپ يېزىلغان: ئامېرىكا پارلامېنتىدا تۆۋەندىكى ئىشلارنى ۋۇجۇتقا چىقىرىشتا ئىنتايىن ھالقىلىق رول ئوينىدى: تېرورىزمچىلىقتا زىيانكەشلىككە ئۇچرىغانلارنى مۇۋاپىق بىر تەرەپ قىلىش ئەمەلىيەتتە پەقەت يەھۇدىلارلا گۇناھسىز ۋە زىيانكەشلىككە ئۇچرىغانلار بولۇپ كەلدى، ئىسرائىلىيىنىڭ مۇستەقىللىقى ئاستىدا جۇرېسىلېمنىڭ بىرلىكىنى ساقلاش غەربىي پەلەستىنلىكلەر رايونىغا قانۇنسىز كۆچمەنلەرنى كۆچۈرۈش، ھاماس بىلەن فاتاھ قا قارشى تۇرۇش ئامېرىكىدا ياسالغان چاچما بومبىلارنى گازادىكى ئەرەبلىك بالىلارنىڭ ئۈستىگە تاشلاش، ۋە سۈرىيە بىلەن سەھۇدى ئەرەبىستاننى جازالاش ئۈچۈن تىرىشىش ئىراققا قانۇنسىز ھالدا ھۇجۇم قىلىش، بۇ ئۇرۇشتا يەھۇدىلاردىن بولغان ئامېرىكا ئەسكەرلىرىدىن بىرىمۇ ئۆلمىدى. بۇ يەردىكى ئىسكوپكا ئىچىدە بېرىلگەن جۈملىلەرنىمۇ ئەسلىدىكى ماقالىنىڭ ئاپتورى قوشۇپ قويغان ئىكەن، مەنمۇ ئۇلارنى ئەينەن تەرجىمە قىلىپ قويدۇم.يۇقىرىدا تىلغا ئالغىنىمدەك، پەقەت ئاساسلىق ئامېرىكىلىق يەھۇدىلار تەشكىلاتلىرىنىڭ پرېزىدېنتلىرى بىرلىكى نىڭ تارمىقىدىلا ئامېرىكىدىكى يەھۇدى تەشكىلاتلىرىدىن 51 تەشكىلات بار ئىكەن. مەن ھازىرغىچە ئامېرىكىدىكى ھەر بىر چوڭ شەھەرلەردە بىردىن يەھۇدى مەركىزى بارلىقىنى ھېس قىلدىم. شۇڭا مېنىڭ پەرىزىمچە ئامېرىكىدىكى يەھۇدى تەشكىلاتلىرىنىڭ ئومۇمىي سانى نەچچە يۈز بولىشى مۇمكىن. بۇ تەشكىلاتلارنىڭ ھەممىسى يەھۇدى مەنپەئەتى ئۈچۈن لوبىيلىق قىلىدۇ. ئۇيغۇرلارنىڭ ئىش بىرلىكتە، ئېقىل ئۆملۈكتە دېگەن سۆزى مانا يۇقىرىدىكى ئىشتا ناھايىتى ئوبدان نامايان بولغان.بۇ تېمىدا تونۇشتۇرۇلىدىغان ئەھۋال ئالدىنقى قىسىمدىكى مەزمۇنغا ناھايىتى يېقىن كېلىدۇ. ئەمما بۇ يەردىكى ئەھۋال يالغۇز سىياسىي ئىستراتېگىيىنىلا ئەمەس، دىننىڭ رولىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالغان بولغاچقا، مەن ئۇنى بىر ئايرىم بۆلۈم قىلدىم.ئوقۇرمەنلەرنىڭ خەۋىرىدە بولغىنىدەك، ئامېرىكىدا بارلىق ھۆكۈمەت ئەمەلدارلىرى دېموكراتىيە تۈزۈمى ئاستىدىكى سايلام ئارقىلىق ھوقۇققا ئىگە بولىدۇ. شۇڭلاشقا ئامېرىكىدىكى سىياسىي ھاياتتىكى نۇرغۇن ئىشلار سايلامدا ئۇتۇپ چىقىشنى مەقسەت قىلغان بولۇپ، مەلۇم مەنىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا، ئامېرىكىنىڭ سىياسىيسىسىنى سايلام سىياسىسى دەپ ئاتاشقىمۇ بولىدۇ. بۇنداق تۈزۈمنىڭ بىر ئالاھىدىلىگى، ھوقۇقدارلار ئۆزىدىن يۇقىرى تۇرىدىغان دەرىجىلەرگىلا جاۋابكار بولۇپ قالماستىن، ئۆزىدىن تۆۋەن تۇرىدىغان بارلىق ئورۇن ۋە ئۆز قول ئاستىدىكى پۇخرالارغىمۇ جاۋابكار بولىدۇ. ئامېرىكىدىكى ھەر خىل سايلام جەريانلىرىدا يەھۇدىلار ئارىسىدا يۈز بېرىدىغان بىر ئەھۋال، بىر ئادەم مەلۇم بىر ھوقۇققا ئېرىشىش ئۈچۈن سايلامغا چۈشكەندىن كېيىنلا، يەھۇدىلار دەرھال ھەرىكەتكە كېلىپ، ئۇ ئادەمنىڭ يەھۇدىلار ئۈچۈن پايدىلىق ئىكەنلىكى ياكى ئەمەسلىكىنى ئېنىقلاپ چىقىش. بۇ چاغدا ئۇلارنىڭ بىربىرىدىن سورايدىغان سوئالى: ئەگەر پوكىنى سايلانسا، ئۇ ئامېرىكا مەنپەئەتىگە پايدىلىقمۇئەمەسمۇ؟ ئەمەس. ئۇلارنىڭ سورايدىغان بىردىنبىر سوئالى: ئەگەر پوكىنى سايلانسا، ئۇ يەھۇدىلار ئۈچۈن پايدىلىقمۇئەمەسمۇ؟ دېگەندىن ئىبارەت بولىدۇ. بولۇپمۇ شىتات باشلىقلىرىنى ۋە پارلامېنت ئەزالىرىنى سايلاشتا بۇنداق ئىش ئىنتايىن ئەۋج ئالىدۇ. ئاشۇنداق مەزگىللەردە يەھۇدىلار ئالدى بىلەن كاندىداتلارنىڭ يەھۇدى ئىكەنلىكى ياكى ئەمەسلىكىگە قارايدۇ. ئاندىن ئۇلارنىڭ يەھۇدىلارغا پايدىلىق ئىكەنلىكى ياكى ئەمەسلىكىگە قارايدۇ. چۈنكى، ئۇلارنىڭ نەزىرىدە، بىر كاندىداتنىڭ قايسى پارتىيە ياكى قانداق سىياسىي ئىدىيىگە تەۋە بولۇشىدىن قەتئىينەزەر، ئۇنىڭ ئەخلاقىي خاراكتېرىنىڭ قانداق بولىشىدىن قەتئىينەزەر، سىياسىي ھوقۇققا ئىگە بىر يەھۇدى چوقۇم يەھۇدىلارنىڭ مەنپەئەتىنى ئامېرىكىنىڭ مەنپەئەتىدىن ئۈستۈن قويىدۇ. شۇڭلاشقا بۇنداق ئىشلاردا يەھۇدىلار دېموكراتلار پارتىيىسى ياكى جۇمھۇرىيەت پارتىيىسى دەپ ئايرىماي، ھەر ئىككى پارتىيىنىڭ ئىشلىرىغا تەڭلا، ھەمدە ناھايىتى كەڭكۆلەمدە ئارىلىشىدۇ. يەھۇدىلارنىڭ ئامېرىكىدىكى ئىقتىسادىي كۈچى ئىنتايىن كۈچلۈك بولغاچقا، ھەمدە ئامېرىكىدىكى ئەڭ چوڭ تەشۋىقات ۋە ئاخبارات ئورگانلىرىنىڭ ھەممىسى دېگىدەك يەھۇدىلارنىڭ ئىلكىدە بولغاچقا، ئەگەر يەھۇدىلارغا بىرەر كاندىدات يېقىپ قالسا، يەھۇدىلار ئۇ كاندىداتقا نۇرغۇن پۇللارنى تىقىۋېتىدۇ. ھەمدە ئاخباراتتا ئۇنى پۈتۈن كۈچى بىلەن كۆككە كۆتۈرىدۇ. ئەگەر بىرەر كاندىدات ئۇلارغا ياقماي قالسا، يەھۇدىلار ئۇنىڭغا پۇل بەرمەيدۇ، ھەمدە تەشۋىقاتلاردا ئۇ كاندىدات ھەققىدىكى پاكىتلارنى بۇرمىلاپ، پۈتۈن كۈچى بىلەن ئۇنىڭ ئىناۋىتىنى يەرگە ئۇرىدۇ. شۇڭلاشقا ئامېرىكىدا ئەگەر بىر كاندىدات ئۇتماقچى بولىدىكەن، ئۇ ئالدى بىلەن يەھۇدىلارنىڭ تەستىقىدىن ئۆتۈشى كېرەك دەيدىغان سۆز بار. باراق ئوباما 1قېتىم سايلامغا قاتناشقاندا ئىئانە ئارقىلىق توپلىغان پۇلى 745 مىليون بولۇپ، ئۇنىڭ ئىچىدىكى 30 مىليون پۇل پەقەتلا چىكاگو بىر شتاتتىكى بىر چوڭ شەھەر رايونىدىكى يەھۇدىلاردىنلا كەلگەن. يۇقىرىدىكى ئومۇمىي پۇلنىڭ قانچىلىك قىسمى يەھۇدىلاردىن كەلگەنلىكى نامەلۇم.ئامېرىكىدا پرېزىدېنت سايلىمى بولغاندا، سايلامغا چۈشكەن ئىككى پارتىيىنىڭ كاندىداتلىرى كەم دېگەندە 3 قېتىم ئوچۇق بەسمۇنازىرە ئېلىپ بارىدۇ. بۇ بەسمۇنازىرە پۈتۈن مەملىكەتكە تېلېۋىزور ئارقىلىق نەق مەيداندىن تارقىتىلىدۇ. بۇ مۇنازىرىدە بىر باشقۇرغۇچى ئىككى كاندىداتتىن نۆۋەت بويىچە سوئال سورايدۇ. ھەر قېتىملىق سايلامدا چوقۇم سورۇلىدىغان بىر سوئال: سىز بىزنىڭ ئىتتىپاقدىشىمىز ئىسرائىلىيىگە قانداق قارايسىز؟ ئەگەر سىز سايلىنىپ قالسىڭىز كەلگۈسىدە ئىسرائىلىيىگە قارىتا قانداق سىياسەت يۈرگۈئىسىز؟ دېگەندىن ئىبارەت. باشقا ھېچ قانداق دۆلەت، ھېچ قانداق رايون، ۋە ھېچ قانداق مىللەت ھەققىدە بۇنداق سوئال سورالمايدۇ. پەقەت يەھۇدى ۋە ئىسرائىلىيە توغۇرلۇقلا مۇشۇنداق سوئاللار سورىلىدۇ. مانا بۇ ئىنتايىن كۈچلۈك يەھۇدىلار بىرلىكى ۋە ئىنتايىن كۈچلۈك يەھۇدىلار لوبىيلىقىنىڭ نەتىجىسىدۇر. ئەگەر ئۇ ئىككى كاندىداتتىن بىرەرسى يەھۇدىلارغا ياقمايدىغان گەپتىن بىرەرنى قىلىپ سالسا، ئۇنىڭ ئاقىۋىتى قانداق بولىدىغانلىقىنى ئۆزىڭىز پەرەز قىلىۋېلىڭ.19ئەسىرنىڭ ئاخىرى ۋە 20ئەسىرنىڭ بېشىدا، جەمئىيەتشۇناسلىق ئىلمىنىڭ بەرپا قىلغۇچىلىرىنىڭ بىرى بولغان فرانسىيىلىك ئېمىلى دۇركخىم جەمئىيەت بىر ئادەمنىڭ دىنىي ۋە ئېتنىك ئىدىيىسىنىڭ شەكىللىنىشىدە ئوينايدىغان رولغا قىزىقىپ قاپتۇ. ئۇ جەنۇبىي دېڭىز ئاراللىرىدا نۇرغۇن يىل ياشاپ، شۇ يەردىكى قەدىمقى ھالىتىنى ساقلاپ كەلگەن يەرلىك خەلقلەرنىڭ دىنى ئۈستىدە تەتقىقات ئېلىپ بەرىپتۇ. شۇ ئارقىلىق ئۇ دىن ھازىرقىدەك قۇرئان كەرىمگە ئوخشاش دىنىي كىتابلىرى ۋە داموللىلارغا ئوخشاش دىنىي ئەربابلىرى بار رەسمىي شەكىلگە كىرىشتىن بۇرۇن قانداق بىر شەكىلدە مەۋجۇت بولۇپ تۇرغانلىقىنى چۈشەنمەكچى بوپتۇ. 1912يىلى ئۇ ئۆزىنىڭ ئىنتايىن مۇھىم كىتابى دىنىي ھاياتنىڭ دەسلەپكى شەكىللىرى دېگەن كىتابىنى نەشىردىن چىقىرىپتۇ. ئۇ مەزكۇر كىتابتا قەدىمقى سەۋىيىدىكى دىنلارنىڭ ئاساسىي مەقسىدى ئىنسان بىلەن ئاللانى ئۆزئارا باغلاش ياكى مۇناسىۋەتلەشتۈرۈش ئەمەس، بەلكى ئادەملەر بىلەن ئادەملەرنى بىربىرىگە باغلاش ئىكەنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ. ئۇ چاغدا دىنىي تەلىملەر كىشىلەرگە تۇغۇت بىلەن ئۆلۈمدە، پەرزەنتلەر توي قىلغاندا ۋە ئاتائانىلار ئالەمدىن ئۆتكەندە قانداق قىلىپ ئۆزئارا ھەمدەمدە بولۇشنى ئۆگەتكەن. ئۆسۈملۈكلەرنى تېرىش، ھوسۇللارنى يىغىش، قىشتا قانداق قىلىپ سوغۇقتىن قوغدىنىش، يازدا قانداق قىلىپ ئىسسىقتىن مۇداپىئەلىنىش قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسىگە ئائىت دىنىي تەلىملەر مەۋجۇت بولغان. شۇ ئارقىلىق بىر جەمئىيەت كىشىلىرى ئەڭ خوشاللىق ۋە ئەڭ قايغۇلۇق ۋاقىتلارنى بىللە ئۆتكۈزۈپ، ئۇنداق ۋاقىتلاردا بىرەر ئادەم بىرەر ئەھۋالغا يالغۇز تاقابىل تۇرۇشقا مەجبۇرى بولۇپ قالمىغان.مەن ئۆزەمنىڭ ئالدىنقى يەھۇدىلارنى 3000 يىل ساقلاپ قالغان مۇھىم ئامىللار دېگەن تېمىسىدا، يەھۇدىلارنىڭ 3000 ساقلىنىپ قېلىشىدا ئەڭ مۇھىم رول ئوينىغان 3 ئامىللىنىڭ ئىككىنچىسى دىن ئىكەنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويغان ئىدىم. ئۇلارنىڭ بىر كىچىك مىللەت بولسىمۇ، بۈگۈنكىدەك بىر كۈچلۈك مىللەت بولالىشىدىمۇ دىن ئىنتايىن مۇھىم رول ئويناۋاتىدۇ. مەن يۇقىرىدا تىلغا ئېلىپ ئۆتكەن يەھۇدى تەشكىلاتلىرى ۋە يەھۇدى لوبىيچىلىرىنىڭ ھەممىسى ئىچكىي جەھەتتىن ئۆزئارا بىرلىشىۋالغان بولۇپ، نۇرغۇنلىغان يەھۇدىي لوبىيلىق تەشكىلاتلىرىنىڭ مەسئۇللىرى دىنىي پائالىيەتلەرگە قاتنىشىشتا ئوخشاش يەھۇدى چېركاۋ لىرىغا بارىدۇ. ئوخشاش بايلار قۇلۇبلىرى گولف توپى قۇلۇبىغا ئوخشاش بايلار توپلىشىپ پائالىيەت ئوتكۈزىدىغان ئورۇنلار غا ئەزا بولىدۇ. پۇللىرىنى ئوخشاش يەھۇدىنىڭ بانكىسىغا قويىدۇ. بۇنداق ئىچكىي جەھەتتىكى بىرلىشىۋېلىش ئامېرىكا دۆلەت غەزىنىسى بانكىسى، ئامېرىكا دۆلەت بىخەتەرلىك مىنىستىرلىكى ۋە دۆلەت مەركىزىي مەمۇرىي ئىدارىسى گوۋۇيۈئەن دىكى يەھۇدىلارغىچە كېڭەيگەن. باشقىچە قىلىپ ئېيتقاندا، يەھۇدىلارنىڭ تىلى بىر، ھەمدە ئۇلارنىڭ ھەرىكىتىمۇ بىر. يۇقىرىقى يەھۇدىلار ھەر بىر چوڭچوڭ دىنىي بايرام ۋە مەدەنىي بايراملاردا بىرگە يۈرۈيدۇ. ئۆزئارا ئۇچۇر ئالماشتۇرىدۇ. كېيىنكى ئىشلار ئۈستىدە پىلان تۈزىدۇ. قىسقىسى، ئۇلارنىڭ ئىچىدە ئىنتايىن كۈچلۈك ئىچكىي بىرلىك مەۋجۇت.دىن ئۇزۇندىن بۇيان ئۇيغۇرلار ئۈچۈنمۇ خەلقنى ئىنتايىن كۈچلۈك دەرىجىدە ئىتتىپاقلاشتۇرۇش ۋە بىرلەشتۈرۈش رولىنى ئويناپ كەلدى. ئۇنىڭ بۇ رولى يېقىنقى دەۋرلەردە دىننىڭ ئاجىزلاشتۇرۇلىشى بىلەن خېلە زور دەرىجىدە ئاجىزلاشقان بولسىمۇ، ئۆزىنىڭ ئەسلىدىكى ئۈنۈمىنى يەنىلا ساقلاپ كېلىۋاتىدۇ. ئۇيغۇر مەدەنىيىتى ئىنتايىن كۈچلۈك جەلب قىلىش كۈچىگە ئىگە بولۇپ، ئۇمۇ ھازىر بىر قىسىم ئىشلاردا ئۇيغۇرلارنى بىرلەشتۈرۈپ تۇرۇش جەھەتتە مۇھىم رول ئويناۋاتىدۇ. بولۇپمۇ ئۇيغۇرلارنىڭ سورۇن مەدەنىيىتى ۋە ناخشائۇسۇل قاتارلىق كۆڭۈل ئېچىش مەدەنىيىتى تېخىمۇ شۇنداق. چەت ئەلدىكى بىر قىسىم ئۇيغۇرلار ئادەتتە ئۆزىنىڭ ئۇيغۇرلىقىنى ئانچە ئويلاپ قويمايدۇ. ئۇيغۇرلارغا پايدىلىق ئىشلارغىمۇ ئانچە قاتنىشىپ كەتمەيدۇ. لېكىن، سورۇنلاردىن، يەنى ئۇيغۇرلارنىڭ يىغىلىشىدىن زادىلا ۋاز كېچەلمەيدۇ. مەن يېقىندىن بۇيان ناۋا پروگراممىسىغا ئوخشاش پروگراممىلارنى ناھايىتى قىزىقىپ كۆرۈۋاتىمەن. ھازىر ئۇيغۇرلار ئۈچۈن ئىلىمپەن پائالىيەتلىرى يوق دېيەرلىك بولۇپ، يۇقىرىقىدەك مەدەنىيەت ۋە ئۆرۈپئادەت جەھەتتىكى پائالىيەتلەر ئىلىمپەن جەھەتتىكى بوشلۇقنى زادىلا تولدۇرالمايدۇ. لېكىن، ئۇلارنىڭ ئۆزىگە چۇشلۇق باشقىچە چوڭ قىممىتى بار. ئۇيغۇرلار ئانا تىلنى ساقلاپ قېلىشتا ئانچە نەتىجىلىك بولالمايۋاتىدۇ. ئەدەبىيسەنئەت ۋە سورۇن مەدەنىيىتىدە ئۆز مەدەنىيىتىنى ساقلاپ قېلىش يولى ئوچۇق بولسا، ئۇ يولدا داغدام قەدەملەر بىلەن داۋاملىق مېڭىۋېرىشنىڭ ھېچ قانداق زىيىنى يوق. بەلكى ئۇنىڭ زور پايدىسى بار. شۇڭلاشقا مەن ئۇيغۇر سورۇن ۋە كۆڭۈلئېچىش مەدەنىيىتىنىڭ داۋاملىق تۈردە ئۇيغۇر ئىللەتلىرى نىڭ بىر قىسمى سۈپىتىدە تەنقىد قىلىنىشىنى توغرا كۆرمەيمەن ئىسراپچىلىقنى ئەيىبلەش بۇنىڭ سىرتىدا. شۇنىڭ بىلەن بىللە، ھەر بىر ئادەمنىڭ بىر مىللەتنى قۇدرەت تاپقۇزۇشتىكى ئەڭ مۇھىم قورالنىڭ ئىلىمپەن ئىكەنلىكىنىمۇ ھەر قانداق ۋاقىتتا ئەستىن چىقىرىپ قويماسلىقىنى ئۈمىد قىلىمەن.6. بار قانۇننى ئىجرا قىلىشقا، يوق قانۇننى بار قىلىشقا قىستاشبۇ يەردە بايان قىلىنىدىغان ئىشلارنى ياخشى ئىش، دەپ ھېسابلاشقىمۇ بولىدۇ، يامان ئىش، دەپ ھېسابلاشقىمۇ بولىدۇ. بۇ ئىشلارنىڭ ئاشۇنداق ئىككى كاتېگورىيىنىڭ قايسىسىغا كىرىدىغانلىقى، سىزنىڭ بۇ مەسىلىگە قانداق مەيداندا تۇرۇپ قارىشىڭىزغا باغلىق.يەھۇدىلار گەپكە ئۇستا كېلىدۇ. شۇنداق بولغاچقا، ياۋروپادىكى يەھۇدىلارنىڭ بۇرۇن ئەڭ كۆپ شۇغۇللانغان كەسپى سوداسېتىق ئىشلىرى بولغان. ئۇلارنىڭ ئىقتىساد، سودا، ئاكادېمىيە، دوختۇرلۇق، ئادۇكاتلىق، ئاخبارات ۋە كىنو ساھەلىرىدە ئىگىلىگەن نىسبىتى ھازىرمۇ ئۆز نوپۇسىغا قارىغاندا ناھايىتىمۇ يۇقىرى. يەھۇدىلارنى گەپكە ئۇستا قىلغان نەرسە ئۇلارنىڭ تەۋراتنى ئۆگىنىشى، باشلانغۇچنىڭ 1سىنىپىدىن باشلاپلا سۈپىتى ئەڭ يۇقىرى مەكتەپلەردە ئوقۇشى، ۋە كىتابلارنى كۆپ ئوقۇشى. ئۇلار كىچىكىدىن باشلاپلا دادىسىنىڭ يېتەكلىشى بىلەن تەۋراتنى مۇنتىزىم ئۆگىنىپ چىقىدىغان بولۇپ، يەھۇدىلارنىڭ پۈتۈن قانۇنئۆلچەملىرىنىڭ ھەممىسى ئەنە شۇ تەۋراتتا تەپسېلىي يېزىلغان ئىكەن. شۇنداق بولغاچقا پۈتۈن يەھۇدى نوپۇسى كىچىكىدىنلا گەپكە ئۇستا بولۇپ يېتىشىپ چىقىدىغان بولۇپ، ئۇلار ئۆزى ياشاۋاتقان دۆلەتنىڭ قانۇنپەرمانلىرىنىمۇ كىچىكىدىنلا پۇختا بىلىپ ماڭىدۇ. شۇنىڭ بىلەن ئۆزى ياشاۋاتقان دۆلەتنىڭ قانۇنپەرمانلىرىدىن قانداق پايدىلىنىشنىمۇ ناھايىتى ياخشى بىلىدۇ. باشقا مىللەت ۋە باشقا ھۆكۈمەت بىلەن بولغان جانگاجىدەللەردە ئۇلار ھەرگىزمۇ ئادىللىق، باراۋەرلىك ۋە ئەخلاقلىق بولۇشنى ئۆزىگە ئۆلچەم قىلمايدۇ. ئادىللىق، باراۋەرلىك ۋە ئەخلاقلىقنى ئەڭ كۆپ بولغاندا پەقەت باشقىلار قوبۇل قىلالايدىغان ئەڭ تۆۋەن دەرىجىدىلا ساقلاپ، باشقا تەسىرلەرگە ھېچ قانداق پەرۋا قىلماي، پەقەت يەھۇدىلارنىڭ ئۇتۇپ چىقىشىنىلا ئۆزىگە ئۆلچەم قىلىدۇ. بۇنىڭ ئۈچۈن، ئۆزىگە پايدىسىز قانۇنلارنى پۈتۈنلەي بىر تەرەپكە قايرىپ قويىدۇ. ئۆزىگە پايدىلىق قانۇنلارنى بولسا قارشى تەرەپنىڭ كۆزىگە تىقىپ تۇرىۋالىدۇ. ئاشۇنداق تاكتىكىنى ئۆزىنىڭ گەپدانلىقى بىلەن بىرلەشتۇرۇپ، باشقىلار بىلەن بولغان تالاشتارتىشلاردا چوقۇم ئۇتۇپ چىقىدۇ.مەن بۇرۇن ئامېرىكىنىڭ مەملىكەتلىك تېلېۋىزورلىرىدا ئېلىپ بېرىلغان پەلەستىننىڭ بىر ۋەكىلى بىلەن ئىسرائىلىيىنىڭ بىر ۋەكىلى قاتناشتۇرۇلغان سوئالجاۋاب پروگراممىسىنى كۆپ كۆرەتتىم. ئۇنىڭغا دىققەت قىلىپ قاراپ باقسام، پەلەستىننىڭ ۋەكىلى داۋاملىق پروگراممىنىڭ باشقۇرغۇچىسى سورىغان سوئالغا سىزىقتىن چىقماي تۇرۇپ جاۋاب بېرىدىكەن. ئەمما ئىسرائىلىيىنىڭ ۋەكىلى بولسا، سورالغان سوئالنى پۈتۈنلەي باشقا بىر ياققا قايرىپ قويۇپ، پۈتۈن دۇنياغا تارقىتىلىدىغان بۇ پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ، پەقەت ئۆزىنىڭ دېمەكچى بولغان گېپىنىلا قىلىدىكەن. سورالغان سوئاللارغا ئاساسەن جاۋاب بەرمەيدىكەن. بدت يىغىنلىرىدىمۇ ئىراننىڭ ۋەكىلىگە سۆزلەش نۆۋىتى كېلىپ سۆزگە چىققاندا، ئىسرائىلىيىنىڭ ۋەكىللىرىنىڭ يىغىن زالىدىن چىقىپ كېتىشى ھازىر بىر ئادەتكە ئايلانغان. يەھۇدىلارنىڭ نەزىرىدە ئىرانلىقلار سۆزلىگەندە يىغىن زالىدا تۇرۇش، ئىرانلىقلارنىڭ سۆزىنى ئېتىبارغا ئالغان بولۇپ ھېسابلىنىدىكەن. شۇڭا ئىرانلىقلارنى كۆزگە ئىلماسلىق ئۈچۈن، ئىسرائىلىيىلىكلەر ھەر قېتىم يىغىن زالىدىن چىقىپ كېتىدىكەن. مۇشۇنداق قىلغاندا، ئىرانلىقلارنىڭ ئىسرائىلىيە توغرۇلۇق قىلغان گەپلىرىنىڭ ھېچ بىر ئۈنۈمى بولمايدۇ، دېگەن گەپ.ئۆزىگە پايدىسىز قانۇنلارنى بىر تەرەپكە قايرىپ قويۇپ، ئۆزىگە پايدىلىق قانۇنلارنىڭ ئىجرا قىلىنىشىنى ئىشقا ئاشۇرۇشنىڭ بىر مىسالى سۈپىتىدە، ئوقۇرمەنلەر يەنە ئىسرائىل بىلەن پەلەستىن ئوتتۇرىسىدا داۋاملىشىپ كېلىۋاتقان ئۇرۇشجېدەللەرنى ئەسلەپ باقسا بولىدۇ. ئىسرائىلىيە بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى بدت نىڭ قاراركېلىشىملىرىنى ئەڭ كۆپ دەپسەندە قىلغان دۆلەت. يەنى ئۇلار ئۆزلىرىگە پايدىسىز، پەلەستىنلىكلەرگە پايدىلىق بولغان بدت نىڭ 15 تەك قارارىنى ئىجرا قىلمىدى. لېكىن، يەنە بىر تەرەپتىن، ئامېرىكا ۋە بتد قاتارلىقلاردىن پايدىلىنىپ، پۈتۈن دۇنيانى ئىراققا قارشى ئۇرۇش قىلىشقا ئۈندىدى ۋە قىستىدى. ھازىر بولسا ئىرانغىمۇ شۇنداق قىلىۋاتىدۇ. بۇلار يۇقىرىدىكى بايانلارغا مىسال بولالايدىغان چوڭچوڭ ئىشلار. مەن تۆۋەندە بىر قانچە كىچىك مىساللارنىمۇ تىلغا ئۆتۈپ كېتىمەن.يەھۇدىلارغا دۇنيا ئۆچ بولۇپ، ئۇلار داۋاملىق باشقىلارنىڭ ھەر خىل ھوجۇملىرىغا ئۇچراپ تۇرىدۇ. مۇشۇنداق ئىشلارنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن، ئۇلار ئامېرىكىدا مىللىي ئۆچمەنلىك جىنايەت قانۇنى نى ۋۇجۇتقا كەلتۈردى. ھازىر سىز ئامېرىكا كوچىسىدا كېتىپ بارغان يەھۇدىلارنى بىر مىللىي ئۆچمەنلىك نۇقتىسىدىن ھاقارەتلەپ قويسىڭىز، سىزنى ساقچىلار تۇتۇپ كېتىدۇ. ھازىر يەھۇدىلار ئۆزلىرىنى ئېيىپلايدىغان ھەر قانداق ئىشنى مىللىي ئۆچمەنلىك جىنايىتى دېگەن قالپاقنى كەيدۈرۈپ تاقابىل تۇرىدۇ.يەھۇدىلار ئامېرىكىدا ناھايىتى كۈچەپ ۋۇجۇتقا كەلتۈرگان قانۇنلارنىڭ بىرى، كۆچمەنلەر قانۇنى. ئۇلار بۇنى كۆپ مەدەنىيەتلىك بولۇش ، مىللەتلەر رەڭدار بولۇش ، مىللەتلەر ئىناق ئۆتۈش ، ۋە كۆپ خىللىق بولۇش دېگەن ناملار ئاستىدا ئەمەلگە ئاشۇردى. بەزى ئوبزورچىلارنىڭ دېيىشىچە، يەھۇدىلارنىڭ مەقسىتى ئامېرىكىدا كۆچمەن مىللەتلەرنىڭ نوپۇس سانىنى كۆپەيتىپ، ئاق تەنلىكلەرنىڭ نوپۇس سانىنى ئاز سانلىققا چۈشۈرۈپ قويۇش، شۇ ئارقىلىق ئۆزلىرىنىڭ ئامېرىكا جەمئىيىتىدىكى ھۆكۈمران ئورنىنى تىكلەش ئىكەن.يەھۇدىلار خرىستىئان دىنى ۋە خرىستىئان دىنچىلىرىغا ئۆچ بولغاچقا، مەكتەپ بىلەن دىننى ئايرىۋېتىش باھانىسى ئاستىدا يېڭى قانۇن ماقۇللۇتۇپ، ئامېرىكىنىڭ بىر خرىستىئان دۆلىتى بولىشىدىن قەتئىينەزەر، خرىستىئانلىقلارنىڭ روجدېستۋا بايرىمىنى پۈتۈن مەكتەپ كالېندارلىرىدىن چىقىرىۋەتكەن. يەنى، بۇ بايرام بۇرۇن مەكتەپ كالېندارلىرىغا بېسىلىدىكەنىدۇق. ھازىر بېسىلمايدىكەن.بىز بۇ جەھەتتە ئىنتايىن ئاجىز. شۇڭا ئىزچىل تۈردە زىيان تارتقۇچى بولۇپ كېلىۋاتىمىز. شۇڭلاشقا مەن ئوقۇرمەنلەردىن مەزكۇر مەزمۇننى ئوقۇغاندا، يالغۇز يەھۇدىلارنى ئەيىبلەش تەرەپدارلىرىلا بولماي، ئۇلارنىڭ مۇشۇنداق ئۆزىنى قوغداش قابىلىيەت ۋە تاكتىكىلىرىدىن ئۆگىنىش تەرەپدارلىرىمۇ بولۇشىنى ئۈمىد قىلىمەن.7. ئۆزئارا مېھىرشەپقەتلىك بولۇشمەن بۇ يەردە يەھۇدىلارنىڭ ئۆرۈپئادىتىدىن بىرىنى تونۇشتۇرىمەن. ئۇنداق قىلىشىم بۇنداق ئۆرۈپئادەتنىڭ بىزدە كەم بولغانلىقىدىن ئەمەس. ئۇ بىزنىڭكى بىلەن خېلە ئوخشىشىپ كېتىدىغان بولۇپ، بىزگە خېلە تونۇشلۇق. ئۇنى بۇ يەرگە كىرگۈزۈپ قويۇشىمدىكى سەۋەپ، مەزكۇر ماقالىدە يەھۇدىلارنىڭ بىر كۈچلۈك مىللەت بولالىشىدا رول ئوينىغان مۇھىم ئامىللارنى ئايرىپ قويماسلىق ئۈچۈندۇر.يەھۇدىلارنىڭ بىرەر يېقىن كىشىسىنىڭ ۋاپاتىغا ماتەم تۇتۇۋاتقان مەزگىلىدە ئەمەل قىلىدىغان بىر ئاجايىپ ئۆرۈپئادىتى بار بولۇپ، ئۇنى تولۇقلاش غىزاسى دەپ ئاتايدۇ. يەنى جەسەتنى يەرلىككە قويۇپ بولغاندىن كېيىن، ماتەم تۇتىۋاتقان كىشى ئۆزى تاماق ئەتسە، ياكى باشقىلارنى تاماق ئېتىپ كۈتسە بولمايدۇ. باشقىلار ئۆلۈملۈك بولغان كىشىنى تاماق بىلەن كۈتۈپ، ئۆزلىرىنىڭ ئاشۇ كىشى ئەتىراپىغا توپلىشىپ، ئۇنىڭ روھىي ئازابىنى تەڭ تارتىشىپ بېرىۋاتقان، ۋە ئۇنىڭ روھىي دۇنياسىدىكى بوشلۇقنى تولدۇرۇشۇپ بېرىۋاتقانلىقىنى ئىپادىلەيدۇ. ئۇلاردا ئۆلۈملۈك بولغان كىشى ئۆلۈپ كەتكەن كىشى ئۈچۈن بىر يىل دۇئا ئوقۇپ، ئىبادەت قىلىدىغان ئادەت بار بولۇپ، بۇ ئىشنىمۇ ئۇنىڭ يېقىنلىرى بىللە قىلىدۇ. شۇنىڭ بىلەن ئۆلۈملۇك بولغان كىشى ئەتىراپىدا ئۆزىنى قوللايدىغان ۋە ئۆزىگە ھېسداشلىق قىلىدىغان بىر توپ ئادەمنىڭ بارلىقىنى كۆرۈپ تۇرىدۇ. ئۆزى بىلەن بىللە ماتەم تۇتۇۋاتقان باشقا ئادەملەرنى كۆرۈپ، ئۇلارنىڭ دۇئاسىنى ئاڭلاپ، ئۇلارنىڭمۇ ئۆزى بىلەن تەڭ قايغۇ ئۇرۇۋاتقانلىقىنى سېزىپ، بۇ ئېچىنىشلىق تەقدىرگە ئۆزى يالغۇز تاقابىل تۇرمايۋاتقانلىقىنى ھېس قىلىدۇ. يەنى مۇسبەتلىك بولغان كىشى باشقىلارنىڭ چوڭقۇر مېھرىشەپقىتىگە ئېرىشىپ، ئۆزىنى روھىي جەھەتتىن ناھايىتى تېزلا روسلىۋالىدۇ. باشقىلارنىڭ ئۆزى بىلەن بىللە قىلغان دۇئاسى تاشقىي دۇنيادىكى بىرەر ئەھۋالنى ئۆزگەرتەمدۇيوق، بۇ ئېنىق ئەمەس. لېكىن، باشقىلار مۇشۇ جەرياندا كۆرسەتكەن مېھىرشەپقەت ئۆلۈملۈك بولغان ئاشۇ كىشىنىڭ روھىي ۋە جىسمانىي جەھەتتىكى سالامەتلىكىنىڭ ياخشى بولىشىغا زور تەسىر كۆرسىتىدۇ، دېسەك ھەرگىز خاتالاشمايمىز.بىر توپ ئادەم بىللە خەتمەقورام قىلىش ۋە ئايەت ئوقۇش بىر ئادەمنى يالغۇزلۇقتىن قۇتۇلدۇرىدۇ. ئۆزىگە ئۆزىنىڭ يالغۇز ۋە تاشلىۋېتىلگەن بىرسى ئەمەسلىكىنى ھېس قىلدۇرىدۇ. ھەر بىر ئادەمگە ئۆزىنىڭ بىر كەڭدائىرىلىك رېئاللىقنىڭ بىر قىسمى ئىكەنلىكىنى ئۆزى يالغۇز تىرىشقان ۋاقىتتىكى بىلەن سېلىشتۇرغاندا تېخىمۇ چوڭقۇر ھېس قىلدۇرىدۇ. ھەر بىر ئادەمگە تېخىمۇ كۆپ ئۈمىد، تېخىمۇ كۈچلۈك غەيرەت، ۋە تېخىمۇ ياخشى ئىستىقبال ئاتا قىلىدۇ. دىنىي پائالىيەتلەرگە قاتنىشىش، دۇئا قىلىش ۋە ناماز ئوقۇش ئاللاھنى تېپىش ئۈچۈن ئەمەس. بەلكى بىر جامائەت شەكىللەندۈرۈش، ئۆزىڭىز بىلەن ئورتاقلىققا ئىگە ۋە ئۆزىڭىز ئۈچۈن ناھايىتى مۇھىم بولغان بىر ئادەم توپى بىلەن بىللە بولۇش ئۈچۈندۇر. مۇشۇ نۇقتىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا، سىزنىڭ دۇئايىڭىز تاشقىي دۇنيادىكى بىرەر ئىشنى ئۆزگەرتمىگەن تەقدىردىمۇ، سىزگە ناھايىتى زور ياردەم قىلىدۇ. مانا بۇ يەھۇدىلاردا يۇقىرىقىدەك بىر ئۆرۈپئادەتنىڭ شەكىللىنىشىدىكى سەۋەبلىرىنىڭ بىرىدۇر.8. ئۆزىگە قىلىنغان ئادەلەتسىزلىكنى بىر قېتىممۇ سۈكۈت قىلىپ ئۆتكۈزۈۋەتمەسلىكيەھۇدىلار ھەر قانداق ۋاقىت ۋە ھەر قانداق جايدا باشقىلارغا ئۆزلىرىنىڭ ناھايىتى مۇھىم كىشىلەردىن ئىكەنلىك ئورنىنى بىلدۈرۈپ تۇرىدۇ. باشقىلار ئۆزلىرىگە قىلغان بىر كىچىك ئورۇنسىز ئىشنىمۇ ئىنكاسسىز ئۆتكۈزۈۋەتمەيدۇ. مەسىلەن، ئەگەر سىز بىرەر يىغىنغا بېرىپ، بىر يەھۇدىنىڭ مەيدىسىگە ئېسىۋالغان ئىسمىنى كۆرۈپ، ئۇنى ئاشۇ يېزىلغان ئىسىم بويىچە ئاتاپ، توغرا ئاتىيالمىغان بولسىڭىز، ئۇ دەرھاللا ھېچ قانداق ئۆزرەخالىق قىلمايلا سەن ئىسمىمنى خاتا چاقىردىڭ. مېنىڭ ئىسمىم مۇنداق مۇنداق ئوقۇلىدۇ، دەپ سىزنى تۈزىتىدۇ. بىرەر ئىشتا سىزنىڭ قىلغىنىڭىز ئۇلارغا ئادالەتسىزلىك، قائىدىسىزلىك، ئورۇنسىزلىق، قانۇنسىزلىق، كەمسىتىش ياكى تۆۋەن كۆرۈش بولۇپ تۇيۇلۇپ قالىدىكەن، ئۇلارنىڭ سىز بىلەن ئېيتىشقىنى ئېيتىشقان. ئۇلار سىزگە بىرەر قېتىممۇ يول قويمايدۇ. بىرەر قېتىممۇ سۈكۈت قىلىپ ئۆتكۈزۈۋەتمەيدۇ. بۇ خىل ئادەت پۈتۈن يەھۇدىلار نوپۇسىدا ئومۇملاشقان بولۇپ، مېنىڭ پەرىزىمچە بۇنى يەھۇدىنىڭ بالىلىرى كىچىك چېغىدا ئائىلىسىدىلا ئۆگىنىدىكەن. يەنى ئۇلار بىرەر قېتىممۇ، بىر تال ئىشتىمۇ، باشقىلارنىڭ بوزەك قىلىشىغا يول قويما دېگەن ئۇقۇمنى ئاتائانىسىدىن بالىلىق دەۋرىدىلا ئۆگىنىپ، مېڭىسىگە قاتتىق سىڭدۈرۈۋېتىدىكەن. باشقىلارنىڭ بوزەك قىلىشىغا يول قويماسلىق ھەر بىر يەھۇدىنىڭ قېنىغا سىڭىپ كەتكەن بولۇپلا قالماي، ئەگەر بىرەر دۆلەت ئەربابى، بىرەر يازغۇچى، ياكى بىرەر مۇخبىر ئىسرائىلىيە ھۆكۈمىتى ياكى يەھۇدىلارنى ئەيىبلەپ بىر گەپ قىلىپ قويىدىكەن، ياكى بىر نەرسە يېزىپ قويىدىكەن، ئىسرائىلىيە بىلەن ئامېرىكىدىكى يەھۇدىلارنىڭ باشلامچىلىقىدا پۈتۈن دۇنيادىكى يەھۇدىلار بىرلا ئاۋازدا ئوخشاش سادا چىقىرىپ، ھېلىقى دۆلەت ئەربابى، ھېلىقى يازغۇچى، ياكى ھېلىقى مۇخبىرغا نارازىلىق بىلدۈرىدۇ. ھەمدە زۆرۈر تاپسىلا پۈتۈن دۇنيانى ئاشۇ ئەرباپ، يازغۇچى ياكى مۇخبىرنى بايقۇش قىلىشقا چاقىرىدۇ. شۇڭا بارلىق ئادەملەر يەھۇدىدىن قورقىدۇ. بارلىق كىشىلەر ۋە چەت ئەل ھۆكۈمەتلىرى ئىسرائىلىيە ۋە يەھۇدى توغرىسىدا سۆز قىلىشتىن بۇرۇن قاتتىق ئويلىنىپ، ئىشلىتىدىغان سۆزلەرنى ئىنتايىن ئېھتىياتچانلىق بىلەن تاللايدۇ. بۇ ئىشتا باشقا ھەر بىر مىللەت ئۆزىنى يەھۇدىلار بىلەن بىر ئوبدان سېلىشتۇرۇپ باقسا بولىدۇ. ئۆزىدىن بىز نېمە ئۈچۈن ھازىرقىدەك ھالەتكە چۈشۈپ قالدۇق؟ دەپ سوراپ باقسا بولىدۇ. ناھەقچىلىك يېڭى باش كۆتۈرگەندە ئۇنىڭغا يول قويغان كىشىلەر، ئۇنىڭغا مەڭگۈ يول قويۇشقا مەجبۇرى بولىدۇ. بىرئىككى ناھەقچىلىققا يول قويغان كىشىلەر، بارلىق ناھەقچىلىققا يول قويۇشقا مەجبۇرى بولىدۇ. ئۆز مىللىتىنىڭ ئىچىدىن چىققان ئاز بىر قىسىم كىشىلەر ناھەقچىلىققا يول قويىدىكەن، مىللەتنىڭ بارلىق ئەزالىرى ناھەقچىلىققا سۈكۈت قىلىشقا مەجبۇرى بولىدۇ. مانا بۇ يەھۇدىلار ئىنتايىن ئېغىر بەدەللەرنى تۆلەپ يەكۈنلەپ چىققان بىر ساۋاق. بۇ جەھەتتە ئىنتايىن ئېغىر بەدەللەرنى تۆلەۋاتقان مىللەتلەر ھازىرمۇ ئاز ئەمەس.مۇسۇلمانلار ئىچىدە ھازىر باشقىلار تەرىپىدىن ئۇچراۋاتقان بوزەك قىلىنىش، ئادالەتسىزلىك قىلىنىش، يولسىز باستۇرۇلۇش ۋە يولسىز ئولتۈرۈلۈش ئىشلىرىغا نىسبەتەن، بۇ دۇنيا بىر ئۆتكۈنچى دۇنيا. بۇنداق ئەھۋاللارغا نىسبەتەن، بىز ئۆزىمىزگەئۆزىمىز تەسەللىي بېرىپ، ئۇ ئىشلارغا سەۋر قىلىپ ئۆتكۈزۈۋەتسەك، ھەمدە ئاللاھغا قاتتىق چوقۇنۇپ، دىنىي پەرىزلەرنى تولۇق ۋە ياخشى ئادا قىلىپ ماڭساق، ئاللاھ بىزگە ياخشى كۈنلەرنى يەنە بىر دۇنيادا بېرىدۇ، دەپ قارايدۇ. بۇ خىل ئىدىيە خېلە كۆپ مۇسۇلمانلار ئۈچۈن بىر دىنىي ئىدىلوگىيە دەرىجىسىگە كۆتۈرۈلگەن بولۇپ، ئۆزلىرى ئۇچرىغان ئادالەتسىزلىكلەر ۋە ناچار تەقدىرلەرنىڭ ھەممىسىگە ئاشۇنداق بىر ئىدىلوگىيە بىلەن سۈكۈت ۋە سەۋرتاقەت قىلىپ تاقابىل تۇرىدۇ. بۇ ھەقتە نەچچە مىڭ يەھۇدىنىڭ دىنىي ئىشلىرىغا يېتەكچىلىك قىلىدىغان بىر ئامېرىكىلىق يەھۇدى دىنى پوپى مۇنداق دەپ يازغان: بۇ دۇنيادا ئازابئوقۇبەت چەككەن بىگۇناھ كىشىلەرنىڭ ھەققى تۆلىنىپ بېرىلىدىغان يەنە بىر دۇنياغا ئىشىنىش، كىشىلەرنىڭ بۇ دۇنيادىكى ئادالەتسىزلىكلەرنى ئۆز ئېتىقادىنى يوقاتمىغان ھالدا سەۋرتاقەت قىلىپ ئۆتكۈزۈۋېتىشىگە ياردەم قىلىدۇ. شۇنداقلا ئۇ ئەتراپىمىزدىكى ئادالەتسىزلىكلەرگە راھەتسىزلەنمەي ياكى غەزەپلەنمەي، ھەمدە ئاللاھ ئاتا قىلغان ئەقلىمىزنى ئىشقا سېلىپ، ئاشۇ ئادالەتسىزلىكلەرگە قارشى بىرەر ئىشھەرىكەت قوللانماي ياشاۋېرىشىمىزگە بىر ئوبدان باھانە بولالايدۇ. ئەمەلىي ئىدراك ياكى ئەقىلپاراسەت بىزگە ئوخشاش ئەھۋالدا ياشاۋاتقان كىشىلەردىن ئىنسانلار ئۆلگەندىن كېيىن ئۇلارنىڭ ھاياتى مەلۇم بىر شەكىلدە، بىزنىڭ بۇ دۇنيادىكى ئەقلىمىز بىلەن تەپەككۈر قىلالمايدىغان بىرەر شەكىلدە داۋاملىشىۋېرىش ئېھتىماللىقى بارلىقىغا ئىشىنىشنى تەلەپ قىلىشى مۇمكىن. ئەمما، شۇنىڭ بىلەن بىللە، بىز يەنە بىر ھاياتنىڭ چوقۇم بارلىقىنى تولۇق جەزىملەشتۈرەلمەيدىغان بولغاچقا، بىز ھازىرقى ھاياتقا ئەڭ يۇقىرى دەرىجىدە كەسكىن مۇئامىلە قىلغىنىمىز ياخشى. چۈنكى مۇشۇ ھايات بىز ياشايدىغان بىردىنبىر ھايات بولۇپ قېلىشىمۇ مۇمكىن. شۇڭا مۇشۇ ھاياتىمىزنىڭ ئۆزىنىلا ئەھمىيەتلىك ھايات، ئادالەتلىك ئىچىدە ئۆتكۈزگەن ھايات قىلىشقا تىرىشىشىمىز كېرەك. ئادەملەر قىلىدىغان ئىشلارنى مۇنداق ئۈچ تۈرگە ئايرىغىلى بولىدۇ: 1 ئىسراپچىلىقلار. 2 زۆرۈر ئىشلار. 3 ئۇلۇغۋار ئىشلار. ھەممە ئادەمنىڭ ھاياتى ئۇ قىلغان مۇشۇنداق ئۈچ خىل ئىشلارنىڭ يىغىندىسى بولىدۇ. بىر ئادەم بىلەن يەنە بىر ئادەمنىڭ ھاياتىنىڭ پەرقى ئۇلار كەچۈرگەن ھاياتتىكى ئاشۇ ئۈچ خىل تەركىۋى قىسىملارنىڭ نىسبىتىدىكى پەرقتىنلا ئىبارەت بولىدۇ.ئەگەر سىزنىڭ ئېھتىياجىڭىزنى بىر ئىككىياتاقلىق ئۆيدە تۇرسىڭىزمۇ بولىدىغان يەردە، بىر نەچچە ھەسسە پۇلنى ئارتۇق خەجلەپ، تۆتئېغىزلىق ئۆي سېتىۋېلىپ ياشىسىڭىز، بۇ بىر ئىسراپچىلىق بولىدۇ. سىزدە باشقىلارغا ۋە مىللەتكە پايدىلىق نۇرغۇن تالانت، نۇرغۇن قابىلىيەت ۋە نۇرغۇن بىلىملەر بار تۇرۇپ، ئۇلارنى ئىشلەتمەي، ياكى توغرا ئىشلار ئۈچۈن ئىشلەتمەي ئۆتكۈزگەن ھاياتمۇ ئىسراپ قىلىنغان ھايات بولىدۇ.ئادەملەر سىرتتا يالىڭاچ يۈرمەسلىكى ئۈچۈن كىيىم كىيىشى كېرەك. ئۆلۈپ قالماسلىقى ئۈچۈن تاماق يېيىشى كېرەك. توڭلاپ قالماسلىقى ئۈچۈن ئۆي ھازىرلاپ، ئۆيدە تۇرۇشى كېرەك. ئۆيىدە يۇقىرىدىكى نەرسىلەرنى ھازىرلاپ، ئۆز تۇرمۇشىنى ساقلاپ مېڭىشى ئۈچۈن ئىشلەپ پۇل تېپىشى كېرەك. مانا بۇلار زۆرۈر ئىشلارغا كىرىدۇ.كىشىلەرگە بىر خىل زۆرۈرىيەت بولۇپ تۇيۇلمايدىغان، شۇڭا كۆپۈنچە كىشىلەر قىلمايدىغان يەنە بىر خىل ئىشلار بار. ئۇ بولسىمۇ ئۇلۇغۋار ئىشلار. بۇ ئىشلار كۆپۈنچە ئەھۋالدا ئۆزىنىڭ مەنپەئەتىنى ياكى ئۆزىنىڭ ئېھتىياجىنى ئاساس قىلىپ تۇرۇپ قىلغان ئىشلار ئەمەس، بەلكى باشقىلار ئۈچۈن قىلغان ئىشلار بولىدۇ. ئەگەر بىز ئىنتېرنېتكە كىرىپ، مەشھۇر كىشىلىرىمىز دەپ ئىزدىسەك، مەخمۇت قەشقىرى، يۈسۈپ خاس ھاجىپ، ئەلشىر ناۋايى، ئابدۇرېھىم ئۆتكۈر، ئابدۇقادىر داموللام، مەمتىلى تەۋپىق، لوپتۇللا مۇتەللىپ، ئابدۇشۈكۈر مەمتىمىن بۇ بىر مۇكەممەل تىزىملىك ئەمەس قاتارلىق كىشىلىرىمىز تىزىلغان ۋە تونۇشتۇرۇلغان نۇرغۇن ئۇيغۇرچە تور بەتلەرنى تاپالايمىز. بۇ كىشىلىرىمىز جىسمانىي جەھەتتىن ئۆلۈپ كەتكىلى ئالدىغا مىڭ يىل، كەينىگە بىر قانچە ئون يىل بولدى. لېكىن ئۇلار روھىي جەھەتتە كىشىلەر قەلبىدە يەنىلا ھايات. ئۇلارنى ھايات قالدۇرغان نەرسە ئۇلار قىلغان ئىسراپچىلىق ئىشلىرى ئەمەس. ئۇلار قىلغان زۆرۈر ئىشلارمۇ ئەمەس. مەسىلەن، ئابدۇشۈكۈر مەمتىمىن ئۇستازىمىز ئۆلۈپ كەتكىلى تېخى ئانچە ئۇزۇن بولمىدى. شۇنداقتىمۇ ھەر قېتىم سىز ئۇنىڭ ئىسمىنى بىر يەردە ئاڭلىغاندا، ھەرگىز كاللىڭىزغا ئۇ ھايات ۋاقتىدا قانداق كىيىملەرنى كىيگەنلىكى، قانداق تاماقلارنى يېگەنلىكى، قانداق ئۆيدە ئولتۇرغانلىقى، قانداق ئويۇنتاماششىلارغا بارغانلىقى كەلمەيدۇ. سىز ئۇلارنى ئاللىقاچان ئۇنتۇلۇپ بولدىڭىز. سىزنىڭ كاللىڭىزغا كېلىدىغىنى ئۇ ھايات ۋاقتىدا مىللەت ئۈچۈن نېمە ئىشلارنى قىلىپ بەرگەنلىكى، مىللەتكە قانداق روھىي بايلىقلارنى قالدۇرغانلىقى بولىدۇ. بىزنىڭ مەشھۇر كىشىلىرىمىزنى ھازىرغىچە روھىي جەھەتتىن ھايات ساقلىغان، ۋە كىشىلەر قەلبىدە مەڭگۈ ھايات ساقلىتىدىغان نەرسە ئۇلار ھايات ۋاقتىدا قىلغان ئۇلۇغۋار ئىشلاردۇر. ئادەم مۇشۇلارنى ئوبدان ئويلىسا، ئۇلۇغۋار ئىشلارنىڭ قالغان ئىككى تۈرلۈك ئىشلارغا قارىغاندا قىممىتى سېلىشتۇرغىلى بولمايدىغان دەرىجىدە يۇقىرى ئىكەنلىكىنى ئاسانلا ھېس قىلالايدۇ. ئۇيغۇرلاردا بۇنىڭدىن بەش ئەسىردەك ۋاقىتتىن ئىلگىرى، ئۆز مىللىتىگە خۇددى بىر دىنغا ئېتىقات قىلغاندەك ئېتىقات قىلىدىغان دەۋرلەر بولغان. ھەمدە ئاشۇ دەۋرلەر ئۇيغۇرلارنىڭ ئەڭ گۈللەنگەن، دۇنيادىكى مىللەتلەر ئىچىدە ئەڭ قەد كۆتۈرگەن دەۋرلىرى بولغان. ئۇ دەۋرنىڭ بىر ئالاھىدىلىگى، ئۇيغۇرلار ئىچىدە ئۆزىنى ئۇلۇغۋار ئىشلارغا ئاتىغانلار كۆپ بولغان. مەن يۇقىرىدا تونۇشتۇرۇپ ئۆتكىنىمدەك، ھازىر يەھۇدىلار ئىچىدە ئۆزلىرىنى ئۇلۇغۋار ئىشلارغا ئاتىغانلار بەكلا كۆپ بولۇپ، ئۇنداقلارنىڭ نىسبىتى ئۆز مىللىتىنىڭ نوپۇسىنىڭ ناھايىتى يۇقىرى سالمىقىنى ئىگىلەيدۇ. بۇ ئەھۋال ياپونلۇق ۋە گېرمانلىقلاردىمۇ ھەم شۇنداق. مېنىڭ بىر تونۇشۇم ياپوندا ئوقۇۋاتقان ۋاقتىدا، تۈركىيىدىن كەلگەن بىر تۈرك بىلەن دوست بولۇپ ئۆتۈپتۇ. ئۇ تۈرك دىنىي ئېتىقادى ئىنتايىن كۈچلۈك، ئۆزىگە ئىنتايىن قاتتىق تەلەپ قويىدىغان، خۇددى بىر خىزىرغا ئوخشاش سالاپەتكە ئىگە كىشى بولۇپ، بىر كۈنى ئۇ مېنىڭ تونۇشۇمغا مۇنداق دەپتۇ: قۇرئان كەرىمدە قانداق كىشىلەر ئەڭ مۇكەممەل، ئاللاھ ئەڭ ياقتۇرىدىغان كىشىلەر بولالايدىغانلىقى ھەققىدە تەسۋىرلەر بار بولۇپ، مەن ھازىرغىچە ئۇنداق ئادەملەرنى ئاساسەن ئۇچرىتىپ باقمىغان ئىدىم. لېكىن ئۇلارنى مەن ياپونىيىدە كۆردۈم. ياپونلۇقلارنىڭ كۆپۈنچىسى ئاشۇنداق ئادەملەردىن ئىكەن. 90يىللاردا مېنىڭ ياپونىيىدە ئوقۇۋاتقان بىر تونۇشۇم بىر توپ ياپونلۇق ساياھەتچىلەرنى باشلاپ يۇرتقا بېرىپتۇ. ئۇلارنىڭ ئىچىدە بىر ئىنتايىن باي، ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارغىمۇ ئىقتىسادىي جەھەتتە نۇرغۇن ياردەملەرنى قىلىۋاتقان بىر ساخاۋەتچىمۇ بار ئىكەن. ئۇ كىشى ئۈرۈمچىگە بېرىپ، ئۇ يەردە سۇنىڭ بەك قىسلىقىنى ئاڭلاپ، ئۇيغۇر دىيارىدىكى بىر ھەپتىلىك ساياھەتنى تۈگىتىپ ياپونغا قايتقۇچە، سۇنى ئىقتىساد قىلىش ئۈچۈن، بىر قېتىممۇ مۇنچىغا چۈشمەپتۇ ياپونلۇقلار ئادەتتە ھەر كۈنى بىر قېتىم مۇنچىدا يۇيىنىدۇ. ياپونىيە مانا ئاشۇنداق كىشىلەرنىڭ قولى بىلەن بۈگۈنكىدەك ياپونىيە بولغان. مەن بۇ قېتىملىق ۋە ئالدىنقى قېتىملىق ماقالەمدە يەھۇدىلار قانداق ئىشلارنى قىلىپ، ئۆزىنى 3000 يىل ساقلاپلا قالماي، بىر نوپۇسى ئۇيغۇرنىڭكىگە يېقىن كېلىدىغان كىچىك مىللەت بولسىمۇ، يەنە ھازىرقىدەك بىر كۈچلۈك مىللەت بولالىغانلىقىنى تونۇشتۇرۇپ ئۆتتۈم. ھازىر ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ كاللسىدا نېمە ئۈچۈن؟ دېگەن سوئاللار ئىنتايىن كۆپ. مېنىڭچە ئاشۇنداق سوئاللارنىڭ جاۋابىنى مىللىي ساپا، ۋە ئۇلۇغۋار ئىشلارنى قالغان ئىككى تۈرلۈك ئىشلاردىن ئەلا بىلىدىغان مىللىي روھتىن ئىزدەپ تاپقىلى بولىدۇ. مەنزىل پۈتكۈل سەپەرنىڭ ئىنتايىن كىچىك بىر قىسمى. ھەر قېتىم بىر مەنزىلگە يېتىپ بارغاندىن كېيىن ئىشلارنىڭ قانداق بولىدىغانلىقى ھەققىدە ئويلىغاندا، قانداق قىلغاندا ئاشۇ مەنزىلگە يەتكىلى بولىدىغانلىقى توغرىسىدا كەم دېگەندە يۈز قېتىم ئويلاش كېرەك. مەن مەزكۇر ماقالىدا يەھۇدىلارنىڭ ھازىرقىدەك مەنزىلىگە قانداق قىلىپ يەتكەنلىكىنى تونۇشتۇردۇم. مېنىڭ ئۇنداق قىلىشىم ئۇلاردا بار نەرسىلەرنىڭ دۇنيادىكى ئەڭ ئالىيجاناب نەرسىلەر بولغانلىقىدىن، ماختاشقا ئەرزىيدىغانلىقىدىن ئەمەس. بەلكى ئۇلاردا بار نەرسىلەرنىڭ نۇرغۇنلىرىنىڭ بىزدە ھازىر يوق ياكى كەمچىل ئىكەنلىكىدىن. مەن ھەر بىر ئوقۇرمەندىن بۇ نۇقتىنى تولۇق ۋە توغرا چۈشىنىشىنى سورايمەن.ئۆزىگە پىششىق بولمىغان نۇرغۇن مىللەتلەر بۇ دۇنيادىن غايىپ بولدى. ئۇنداقلار بۇنىڭدىن كېيىنمۇ بۇ دۇنيادىن داۋاملىق غايىپ بولۇپ تۇرىدۇ. ئۇنداقتا يەھۇدىلاردەك ئۆزىگە پىششىق بولۇش يامانمۇ؟بۇ ماقالىنى ھېچ كىمدىن سورىماي، مەنبەسىنى ئەسكەرتكەن ھالدا ھەر قانداق تورغا چىقارسىڭىز بولىۋېرىدۇ.يەھۇدىلارنى ئۈچ مىڭ يىل ساقلاپ قالغان ئامىللار:. . 9817811. :...?بىلىمخۇمار:يەھۇدىلارنىڭكۈچلۈكبولالىشىدىكىمۇھىمئامىللار133619 دىن ئېرىشكەنبۇ بەتنى 30 دېكابىر 2013 ئاخىرقى قېتىم 23:50 دا ئۆزگەرتكەن. |
ئا ق ش نىڭ 2017يىللىق دۆلەت بىخەتەرلىك ئىستراتېگىيەسى ئېلان قىلىندى ئۇيغۇرئامېرىكا پرېزىدېنتى دونالد ترامپ 18دېكابىر كۈنى ئامېرىكا قوشما شتاتلىرى ئا ق ش نىڭ 2017يىللىق دۆلەت بىخەتەرلىك ئىستراتېگىيەسىنى ئېلان قىلدى. 68 بەتلىك بۇ ھۆججەتتە ئۇ ئامېرىكا ھۆكۈمىتى كەلگۈسىدە دۇچ كەلگۈسى ئاساسلىق مەسىلىلەرنى ھەمدە ئامېرىكىنىڭ مەنپەئەتىگە خىرىس پەيدا قىلغۇچى ئامىللارنى ئېنىق كۆرسەتكەن.دوكلاتتا ئامېرىكا قوشما شتاتلىرىنىڭ دۇنيا مىقياسىدا ئىقتىساد ۋە ھەربىي كۈچقۇۋۋەت ساھەلىرىدىكى يېتەكچى ئورۇننى تالىشىش كۈرىشىگە ئىشتىراك قىلىۋاتقانلىقى ئېيتىلغان. شۇنىڭدەك مۇتەخەسسىسلەر بۇنى دونالد ترامپنىڭ ئامېرىكا بىرىنچى شوئارىنى ئەمەلگە ئاشۇرماقچى بولۇۋاتقانلىقىنىڭ ئىنكاسى، دەپ قارىغان. ھۆججەتتە ئېنىق قىلىپ خىتاي ۋە رۇسىيە ئامېرىكىنىڭ قۇدرىتىگە، تەسىرىگە ۋە ئۇنىڭ مەنپەئەتىگە خىرىس قىلماقتا. شۇنىڭدەك ئامېرىكىنىڭ بىخەتەرلىكى ۋە گۈللەپ ياشنىشىنى بەربات قىلىشنىڭ كويىغا چۈشمەكتە دەپ كۆرسىتىلگەن. شۇنىڭ بىلەن بىرگە خىتاينىڭ دۇنيا ئىقتىسادىغا خوجا بولۇۋېلىش نىيىتىنى پەسكويغا چۈشۈرۈش ئۈچۈن نېمىلەرنى قىلىش ھەققىدە تەپسىلىي توختالغان.مەزكۇر ھۆججەتتە ئوباما دەۋرىدە ئىشلىتىلىشتىن توختىغان جىھادى كۈچلەرنىڭ تېررورلۇق تەھدىتلىرى ھەققىدىكى ئىبارىلەر يېڭىۋاشتىن ئورۇن ئالغانلىقى مەلۇم. شۇنىڭ بىلەن بىرگە شىمالىي كورېيە قاتارلىق لۈكچەكلەر ھاكىمىيىتى نىڭ ئامېرىكا ئۈچۈن قانداق تەھدىت ئىكەنلىكىمۇ تەپسىلىي شەرھلەنگەن.مەلۇم بولۇشىچە، ئا ق ش نىڭ دۆلەت بىخەتەرلىك ئىستراتېگىيەسى نى ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسى قەرەللىك ھالدا تەييارلاپ چىقىدىغان بولۇپ، بۇ ئادەتتە شۇ نۆۋەتلىك ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنىڭ ئومۇمىي خىزمەت يۆنىلىشىگە ئاساس بولىدىكەن. |
25 قازان 19:43نۇرسۇلتان. قازاقپارات 91 جاس دارىگەر جولدامامەن جۇمىسقا بارماعانى ءۇشىن گرانت شىعىنىن وتەدى.بۇل تۋرالى ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ ساۋالىنا ق ر پرەمەرءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ەرالى توعجانوۆتىڭ جاۋابىنا ايتىلعان، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.مەديتسينالىق كادرلاردى اۋىلدىق ەلدى مەكەندەرگە تارتۋ جۇمىستارى ءۇش باعىتتا جۇرگىزىلەدى: ءوڭىر قاجەتتىلىگىنە سايكەس تۇلەكتەردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ، الەۋمەتتىك پاكەت ۇسىنۋ، مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ تاپسىرىسىن ءبولۋ. 2019جىلدان باستاپ تۇلەكتەردى وڭىرلىك قاجەتتىلىكتەرگە سايكەس جولداۋدى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ تۇلەكتەردىجاس مامانداردى ءبولۋ جونىندەگى كوميسسياسى جۇرگىزەدى، دەپ اتاپ وتەدى ۆيتسەپرەمەر جاۋابىندا.ونىڭ اتاپ وتۋىنشە، سوڭعى 3 جىلدا كوميسسيا جۇمىسقا جىبەرگەن تۇلەكتەردىڭ اراسىندا دالەلسىز سەبەپتەرمەن جولداما بەرىلگەن ەلدى مەكەنگە جۇمىسقا بارماۋ فاكتىلەرى ورتا ەسەپپەن شامامەن 8 پايىزدى قۇرايدى. ناقتىراق ايتقاندا، 2019جىلى 2561 ماماننىڭ 228 ءى، 2020جىلى 2326 ماماننىڭ 155 ءى، بيىل 3160 ماماننىڭ 255 ءى جولدامامەن جۇمىس ورنىنا بارماعان.مۇنداي تۇلەكتەرگە قاتىستى وقىتۋ شىعىندارىن قايتارۋ ءىسشارالارى قولدانىلادى. قارجى ورتالىعىنىڭ اقپاراتى بويىنشا، ءبىلىم بەرۋ گرانتى بويىنشا مەديتسينالىق ماماندىقتاردا وقۋدى بىتىرگەن جانە جۇمىس ورىندارىنا شىقپاعان 91 جاس مامان وقىتۋ شىعىندارىن رەسپۋبليكالىق بيۋجەتكە 200 ميلليون تەڭگە وتەگەن. مىندەتتەمەنى ورىنداماعان باسقا تۇلەكتەرگە قاتىستى جۇمىستار جالعاسۋدا. بيىلدان باستاپ ءبىلىم بەرۋ گرانتى بويىنشا وقۋعا تۇسكەن تۇلەكتەردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ شارتتارى جەڭىلدەتىلدى. ەندى تۇلەكتەر مەملەكەتتىك مەكەمەلەردە عانا ەمەس، جەكە ۇيىمداردا دا جۇمىس ىستەي الادى، دەدى ەرالى توعجانوۆ.4 قاراعاندىدا تۇنگى كلۋبتا قىزدار توبەلەستى5 قۇنانبايدىڭ سەڭگىربايمەن كۇش سىناسۋى6 قازاقستاننىڭ قىتايمەن ساۋدا اينالىمى ءبىر جىلدا 13 پايىز ءوستى |
ئەركىن ئالىپتېكىن: سىلەر ئىمپېرىيە ۋە دۆلەت قۇرغان مەدەنىي بىر مىللەتنىڭ ئەۋلادى ئۇيغۇرئەركىن ئالىپتېكىن: سىلەر ئىمپېرىيە ۋە دۆلەت قۇرغان مەدەنىي بىر مىللەتنىڭ ئەۋلادىئەركىن ئالىپتېكىن ئەپەندى سۆز ئۈستىدەئەركىن ئالىپتېكىن ئەپەندى رابىيە قادىر خانىم بىلەن بىللەئۆز قاراشلىرىنى ئۇيغۇر جامائىتى ۋە قۇرۇلتاي خادىملىرى بىلەن ئورتاقلىشىشنى خالىغان 80 ياشلىق ئۇيغۇر سىياسىي ئەربابلىرىدىن ئەركىن ئالىپتېكىن ئەپەندى بەزى تەۋسىيە ھەم تەشەببۇسلىرىنى ئوتتۇرىغا قويدى.ئۇيغۇر سىياسىي زاتلىرىدىن ئەركىن ئالىپتېكىن ئەپەندى بۈگۈن، ئالدى بىلەن د ئۇ ق نىزامنامىسىنى كېلەچەكتىكى شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئاساسىي قانۇنى نىڭ نېگىزى ھالىغا كەلتۈرۈشنى تەشەببۇس قىلدى.ئۇ مۇنداق دېدى: د ئۇ ق نىزامنامىسىنى پەقەت ئۆزۈڭلارنىڭ پوزىتسىيەسىنى مۇستەھكەملەش ئۈچۈنلا ئەمەس، بەلكى خەلقىمىز ئارىسىدىكى مەپكۇرە بىرلىكىنى تېخىمۇ كۈچەيتىدىغان، چەتئەللىكلەرنىڭ ھېسداشلىقىنى قازىنىدىغان، خەلقىمىزنى ھازىردىن دېموكراتىك پارلامېنت سىستېمىغا كۆندۈرۈشنى نەزەردە تۇتىدىغان ۋە كېلەچەكتە شەرقىي تۈركىستان خەلقىنىڭ مۇستەبىت بىر كوممۇنىست تۈزۈمدىن دېموكراتىك كۆپ پارتىيەلىك سىستېمىغا ئۆتۈش جەريانىدا قوبۇل قىلىنىدىغان مۇستەقىل شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئاساسىي قانۇنىنىڭ نېگىزىنى تەشكىل قىلىدىغان بىر نىزامنامە ھالىغا كەلتۈرۈڭلار.ئەركىن ئالىپتېكىن ئەپەندى سۆزىدە، ئۇيغۇر مىللىتىنىڭ ھەق ھوقۇقلىرى ئۈچۈن بەدەل تۆلىگەن قېرىنداشلىرىنى ئەسلا ئۇنتۇپ قالماسلىقنىمۇ تەكىتلىدى: ئۆز ۋاقتىدا چوڭ بەدەللەر تۆلەپ مۇجادىلە قىلغان، تۈرمىلەردە يېتىپ قىيىن قىستاق كۆرۈۋاتقان ۋە بۇ يولدا ئۆزىنىڭ ئەزىز جېنىنى پىدا قىلىۋاتقان سىياسىيونلىرىمىز، غازىلىرىمىز ۋە شېھىتلىرىمىزنى مىننەت ۋە شۈكران بىلەن ئەسلەشنى ھەرگىز، ئەمما ھەرگىز ئۇنتۇپ قالماڭلار.ئەركىن ئالىپتېكىن ئەپەندى يەنە، ئۇيغۇر ۋەزىيىتى ھەققىدىمۇ توختالدى. ئۇ سۆزىدە، خىتاينىڭ ۋەتەنپەرۋەرلىك، مىللەتچىلىك تەرغىباتلىرىنىڭ بارغانسېرى كۈچىيىشىنىڭ ئۇيغۇر قاتارلىق ئېتنىك مىللەتلەرنىڭ مىللىي مەۋجۇتلۇقىغا تەھدىتلەر يارىتىۋاتقانلىقىنى، 2 مىڭ يىلدىن بېرى قوشنا ئەللەرگە قارىتا يولغا قويۇپ كەلگەن تاجاۋۇزچىلىق، مىللەتچىلىك سىياسىتىنىڭ ئۇيغۇر ئېلدا تۈركىستاندا ئەڭ قاتتىق رەۋىشتە ئىجرا قىلىنىۋاتقانلىقىنى تىلغا ئېلىپ، خىتاينىڭ مىللىي سىياسىتىنىڭ بارغانسېرى ناچارلىشىشى، ئۇيغۇر ئىلىدىكى مىللىي زۇلۇمنىڭ ئارتىپ بېرىشى قاتارلىق سەۋەبلەر تۈپەيلى ئۇيغۇرلارنىڭ مىللىي ئىرادە ۋە غايىسىدىن تەۋرەنمەسلىكىنى ئۈمىد قىلىپ، شۇلارنى ئەسكەرتتى: ئەزىز ۋەتەنداشلار، ھەرگىز ۋە ھەرگىز ئۈمىدسىزلەنمەڭلار. خىتايلار ھازىر سىلەرنى داۋاملىق رەۋىشتە ۋەھشىي، ئىپتىدائىي، قالاق، نادان، پېتىشماس، ئىغۋاچى، تېررورچى، ئۆز ئۆزىنى باشقۇرۇلمايدىغان بىر مىللەت دېگەنگە ئوخشاش تەشۋىقاتلار بىلەن دۇنيا جامائىتى ئالدىدا سېسىتىشقا تېرىشىۋاتىدۇ. ئەمما سىلەر مەركىزى ئاسىيادا بۈيۈك ئىمپېرىيە، قۇدرەتلىك دۆلەت ۋە خاقانلىقلارنى قۇرغان مەدەنىي بىر مىللەتنىڭ ئەۋلادى. ئەجدادلىرىڭلار تارىختا بۈيۈك مەدەنىيەتلەرنى ياراتقان ۋە مەركىزى ئاسىيا خەلقلىرىنىڭ مەدەنىيىتىگە غايەت زور ھەسسە قوشقان.ئەركىن ئالىپتېكىن ئەپەندى تارىختىن مىساللار ئېلىپ شۇنداق دەيدۇ: 9 ئەسىردە قاراغوجا خاقانلىقىدا ئىككى يىل خىتاي ئەلچىسى بولۇپ تۇرغان ۋاڭ يەندى ئۆز ئەسلىمىسىدە مۇنداق يازىدۇ: ئۇيغۇر خەلقىنىڭ بارلىققا كەلتۈرگەن مەدەنىيىتىنى، سېلىنغان مۇكەممەل سارايلىرى، ئىبادەتخانىلىرى، مەكتەپلىرى، تام رەسىملىرى، ياسالغان ھەيكەللەر، ئالتۇن ۋە كۈمۈشتىن پۈتۈلگەن زىننەت بۇيۇملىرىنى ئۆز كۆزى بىلەن كۆرمىسە، يېزىق بىلەن تەسۋىرلەپ بېرىش مۇمكىن ئەمەس. ناھايىتى باي بىر دۆلەت بولغاچ، ئۇيغۇر خاقانلىقىدا ئاچ يالىڭاچ، بىئىلاج ئادەملەر يوق. تۇل، يېتىم ۋە بېقىمغا موھتاج قېرىلارغا قارايدىغان ئالاھىدە ئورۇنلار بار. بۇ ئورۇنلار دۆلەتنىڭ ھىمايىسى ئاستىدا. كېسەللەرگە قارايدىغان تىبابەتخانىلار بار. كېسەللەر بۇ يەرلەردە ھەقسىز داۋالىنالايدۇ. ئۇيغۇرلار ئاياللىرىغا چوڭ ھۆرمەت كۆرسىتىدۇ.... گېرمان ئۇيغۇرشۇناس ئالىم ئالبېرت ۋون لەكوك مۇنداق يازىدۇ: ... ئوتتۇرا ئەسىردە، بىر ئۇيغۇر دېھقىنى قانۇنى تەرمىنلەر بىلەن بىر بىتىم يازالايتتى. ئۇ چاغدىكى بىر گېرمان دېھقان بولسا ئۆزىنىڭ ئىسمىنىمۇ يازالمايتتى.... فىرانسۇز ئۇيغۇرشۇناس ئالىم پائۇل ئەئۇگەنە پەللىئوت مۇنداق دەپ يازىدۇ: ... ئۇيغۇرلارنىڭ مەدەنىيىتى، مەركىزى ئاسىيادىكى ھەرقايسى خەلقلەرنىڭ مەدەنىيىتىگە مىڭ يىلدىن ئارتۇق چوڭ ھەسسە قوشقان. ئۇيغۇرلارنىڭ 7 ئەسىردە ئىجاد قىلغان رۇنىك ئېلىپبەسى پەقەت تۈركىي خەلقلەر تەرىپىدىنلا ئەمەس، بەلكى موڭغۇللار ۋە مانجۇلار تەرىپىدىنمۇ ئىشلىتىلگەن. چىڭگىز ئىمپىرىيەسى رەسمىي يېزىشمىلىرىنى ئۇيغۇر يېزىقى بىلەن يۈرگۈزگەن.....ئەركىن ئالىپتېكىن ئەپەندى شۇنى ئەسكەرتتى: بۇنداق مىساللارنى كۆپلەپ كەلتۈرۈش مۇمكىن. دېمەك، سىلەر مانا مۇشۇنداق بىر ئەجدادنىڭ ۋارىسلىرى. ئەگەر سىلەر خىتايلارنىڭ تەشۋىقاتلىرىنىڭ پۈتۈنلەي يالغان بولغانلىقىنى ئىسپاتلايمىز دەيدىغان بولساڭلار، چەتئەللىكلەرنى كىملىكىڭلارغا قايىل كەلتۈرىمەن دەيدىغان بولساڭلار، ياشلارغا ئۈلگە بولىمىز دەيدىغان بولساڭلار، مىللىي دەۋانى كۈچەيتىمىز ۋە ھامان بىر كۈنى خىتاي ئۈستىدىن غالىپ كېلىمىز دەيدىغان بولساڭلار، ئۇ چاغدا ناھايىتى مەدەنىي، دېموكراتىك، بىر بىرىڭلارنىڭ پىكرى ۋە ھوقۇقىغا ھۆرمەت قىلىدىغان، تەرتىپلىك، پىلانلىق، پروگراممىلىق ۋە سىستېمىلىق بىر مۇھىت ئىچىدە پائالىيەت قىلىدىغان دەۋاگەرلەرگە ئايلىنىشىڭلار لازىم. ئەكسىچە بولغاندا، بۇ زور مەدەنىيەتنى سىلەرگە ئامانەت قىلغان ئەجدادلىرىڭلارنىڭ روھىنى رەنجىتىسىلەر، دۇنيا جامائەتچىلىكىنىڭ ئالدىدا ئۆزۈڭلارنى رەسۋا قىلغان ۋە ياشلارغا يامان ئۈلگە بولغان بولىسىلەر.د ئۇ ق نىڭ سابىق رەئىسى، ئۇيغۇر سىياسىي زاتلىرىدىن ئەركىن ئالىپتېكىن ئەپەندى كىشىلىك ۋە سىياسىي ئەخلاق ھەققىدىمۇ ئىككى كەلىمە سۆز بايان قىلدى: بىرىڭلارنىڭ قولغا كەلتۈرگەن ئۇتۇقىنى ھەممىمىزنىڭ ئۇتۇقى دەپ بىلىڭلار. يامانلىققا ياخشىلىق بىلەن جاۋاب بېرىشكە تېرىشىڭلار. يۈكسەلمەك ئىستىسەڭلار، باشقىلارنى يۈكسەلتىشكە تېرىشىڭلار. چۈنكى، باشقىلارنى يامانلاش ئارقىلىق يۈكسېلىش مۇمكىن ئەمەس. ئۆزۈڭلارنى ئەر بىلسەڭلار، باشقىسىنى شىر بىلىڭلار. يۈكسەلگەنسېرى كەمتەر بولۇڭلار. مەن ئەمەس، بىز دەپ ھەرىكەت قىلىشنى ئۆگىنىڭلار. سىلەرگە ياخشىلىق قىلغان ئادەملەرگە ۋاپاسىزلىق قىلماڭلار. چۈنكى، ۋاپاسىزلىق پەقەت مەنپەئەتپەرەس ئىنسانلارنىڭ ئىشىدۇر.ئەركىن ئالىپتېكىن ئەپەندى ئۆز ئارا تەنقىدنى قوبۇل قىلىش توغرىسىدىمۇ توختالدى: تاتلىق سۆزنىڭ ھەممىسىنىڭ ھەسەل بولمىغانلىقىنى، ئاچچىق سۆزنىڭ ھەممىسىنىڭ زەھەر بولمىغانلىقىنى ئۇنتۇماڭلار. بۇنىڭ ئۈچۈن دوست يىغلىتىپ، دۈشمەن كۈلدۈرۈپ سۆزلەيدۇ دېگەن بىر ماقال بار. بۇرۇن ئىشلەنگەن خاتالارنى تەكرارلىماسلىق ئۈچۈن، تەجرىبە بىلەن بىلىمنى بىرلەشتۈرۈشكە تېرىشىڭلار. مۇۋەپپەقىيەتلىك ئادەم ئەمەس، ئىناۋەتلىك ئادەم بولۇشقا تېرىشىڭلار. چۈنكى، داۋاملىق رەۋىشتە مۇۋەپپەقىيەت قازانغان ئادەمنىڭ كۆزى تويمايدۇ. ئەمما ئىناۋەتلىك ئادەملەر بولسا مەرد ۋە قولى ئوچۇق بولىدۇ. |
فرانتسياداعى قازاق قىزى: اتاجۇرتتىڭ قولداۋىنا قاتتى ريزا بولدىم2 شىلدە, 12:32 1639 0 اتاجۇرت انار لەپەسوۆاسوڭعى ەكىءۇش كۇندە فرانتسيانىڭ سولتۇستىگىندە ورنالاسقان كرەيل قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى لاۋازىمىنا تاعايىندالعان قازاق قىزى يەسين ماحمۇتقىزى ساۆاش تۋرالى شەتەلدىك جانە قازاقستاندىق باق جارىسا جازۋدا. ءوز ورتاسىندا جاس تا بولسا، باس بولىپ جۇرگەن جيىرما توعىز جاستاعى يەسين حح عاسىردىڭ سوڭى مەن حح عاسىردىڭ باسىندا قىتايداعى ۇلتازاتتىق كوتەرىلىستىڭ باسشىسى، قايسار تۇلعا ءسابيتۇلى زۋقا باتىردىڭ ءشوبەرەسى. اكىم ورىنباسارى قىزمەتىنە سايلانعانىنا نەبارى ءبىراق كۇن بولعان داڭقتى تۇلعانىڭ ۇرپاعى يەسين قانداسىمىزبەن ارنايى حابارلاسىپ، سۇحباتتاسقان ەدىك. يەسين، جاڭا قىزمەتىڭىز قۇتتى بولسىن! سوڭعى كۇندەرى الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى ايتىلعان قۇتتىقتاۋلار لەگىن وقىپ تاۋىسا الماي جاتقان بولارسىز. قازاقستانداعى باۋىرلاستارىڭىزدان مۇنداي قولداۋدى كۇتپەگەن سەكىلدىسىز؟ راقمەت! شىنى كەرەك، مۇنداي قولداۋدى كۇتپەدىم. سوناۋ قازاقستاننان ءسىز وسىلاي حابارلاسىپ، سۇحباتتاسادى دەپ تە ويلامادىم. الەۋمەتتىك جەلى، سونىمەن قاتار قازاقستاندىق باق مەنى ەلەپەسكەرىپ، جاڭالىق قىلىپ جازعانىنا قۋانامىن. كەشەلى بەرى قازاقستاننان، تۇركىمەنستان، موڭعوليادان تولاسسىز قوڭىراۋ شالىپ، تانيتىنى بار، تانىمايتىنى بار، كوپتەگەن حابارلاما جىبەرىپ جاتىر. ءمۇمكىندىگىنشە بارلىعىنا جاۋاپ بەرۋگە تىرىسۋدامىن. شىنىمدى ايتسام، بۇل ماعان ەرەكشە سەرپىن بەردى. اتاجۇرتتاعى ەلدىڭ ماعان وسىلاي ەرەكشە قولداۋ ءبىلدىرىپ جاتقانى مەنى قاناتتاندىرادى، بويىما قۋات بەرەدى. وتە ريزا بولدىم. كوپشىلىك ءسىزدى ەندى تانىپ جاتىر. دەسەك تە، ءوزىڭىز جانە وتباسىڭىز تۋرالى مالىمەتتى ءوز اۋزىڭىزدان ەستىسەك. مەن 1991 جىلى 21 قازاندا پاريج قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەنمىن. وتباسىندا بەس ادامبىز. اكەمنىڭ ەسىمى ماحمۇت. ول كىسى فرانتسياداعى قازاقتار قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى. انامنىڭ ەسىمى ءامينا. كونديتەرلىك سالادا قىزمەت ەتەدى. ءوزىمنەن كەيىن ءىنىم ياسين مەن ءسىڭلىم ديلارا بار. وزىمە كەلسەم، جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك باسقارۋ بويىنشا باكالاۆريات، سونىمەن قاتار، ءبىلىم بەرۋ ءىسى بويىنشا ماگيستراتۋرا ءبولىمىن اياقتادىم. 2017 جىلدان باستاپ كرەيل قالاسىندا ورتا مەكتەپتە ساباق بەرەمىن. قىتاي قازاقتارىنىڭ ازاتتىعى ءۇشىن كۇرەسكەن اتاقتى زۋقا باتىردىڭ شوبەرەسى ەكەنسىز. جالپى، اتاڭىز جايلى نە بىلەسىز؟ ءيا، مەن اتى اڭىزعا اينالعان زۋقا باتىردىڭ شوبەرەسىمىن ءارى ول كىسىنىڭ ۇرپاعى ەكەنىمدى ماقتان تۇتامىن. ول مەن ءۇشىن ناعىز باتىر! اكەمنىڭ ايتۋىنشا ازماز بىلەمىن، دەسەك تە الداعى ۋاقىتتا ول كىسى تۋرالى ەگجەيتەگجەي مالىمەت ءبىلۋ ماقساتىندا التاي وڭىرىنە ارنايى بارعىم كەلەدى. جەرگىلىكتى اعايىننان اتابابالارىمنىڭ ءومىر جولى مەن تۇرمىستىرشىلىگى تۋرالى سۇراستىرعىم كەلەدى. سونىمەن قاتار التايدان كەيىن قازاقستانعا ساپار شەككىم كەلەدى. ءالى كۇنگە دەيىن قازاقستاندا بولماعانمىن، سول سەبەپتى بۇل ەلمەن بايلانىستىنىڭ بارلىعى قىزىقتى. قازاقستاننىڭ توپىراعىن باسىپ، جەرگىلىكتى تۇرعىندارمەن كوزبەكوز تانىسۋ مەن ءۇشىن ۇلكەن قۇرمەت بولار ەدى. مەكتەپتە ساباق بەرە ءجۇرىپ، مەملەكەتتىك قىزمەتكە ارالاسۋ يدەياسى نەدەن تۋىندادى؟ نەگىزى مەن بۇل سالاعا مەكتەپكە ورنالاسقانعا دەيىن قىزىققانمىن. 2012 جىلى جاستار اراسىنداعى حالىقارالىق ءىسشارالارعا قاتىسۋدان باستادىم. سوسىن كرەيل قالاسىنداعى جاستار كەڭەسىنىڭ ءمۇشەسى بولىپ سايلاندىم. 2014 جىلى پارتيامىز ىرىكتەۋدەن ءوتىپ، سايلاۋدا جەڭىسكە جەتتىك. مەن مۇندا 20142020 جىلدار ارالىعىندا حالىقارالىق قاتىناستارعا جاۋاپتى مامان قىزمەتىن اتقاردىم. سوسىن وسىدان ءۇش كۇن بۇرىن ءبىزدىڭ پارتيا تاعى دا جەڭىسكە جەتىپ، ناتيجەسىندە مەن قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىنە تاعايىندالدىم. بۇل قىزمەتىمدە مەن مادەنيەت سالاسىنا باسا كوڭىل بولەتىن بولامىن. وسى رەتتە ايتا كەتەتىن جايت، كرەيل مەن قازاقستاننىڭ ءبىر قالاسىنىڭ اراسىندا مادەنيەتكە قاتىستى ارنايى ءبىر جوبا نەگە باستاماسقا؟ تالقىدان وتكىزىلىپ، ىسكە اسىرۋعا بولاتىن ۇسىنىستار تابىلادى دەپ ويلايمىن. دەسەك تە، قىز بالاعا باسقارۋشىلىق قىزمەتى وڭايعا تۇسپەيتىنى انىق. گەندەرلىك تەڭسىزدىك تە ورىن الاتىن جايتتار كوپ كەزدەسەدى. ءسىز جاقتا قالاي؟ مۇنداي رەاكتسيانى بايقامادىڭىز با؟ وكىنىشكە قاراي، گەندەرلىك تەڭسىزدىك ءالى دە بار. جالپى، فرانتسيانىڭ مەملەكەتتىك باسقارۋ ىسىندە 50 پايىز ايەل، 50 پايىز ەر ادامدار بولۋى قاجەت. نەگىزىنەن، فرانتسياداعى اكىمدەردىڭ كوپشىلىگى ەر ادامدار. بۇل ءۇردىستى وسكەلەڭ ۇرپاق وزگەرتىپ، ايەلدەردىڭ دە تەڭ قۇقىلى ەكەنىن دالەلدەيدى دەپ كۇتەمىن. ونىڭ ۇستىنە مەنىڭ وقيعام باسقارۋ ىسىندە پاريتەتتىڭ بار ەكەنىنىڭ ايقىن مىسالى، دەسەك تە الداعى ۋاقىتتا ساياسات الەمىندە گەندەرلىك تەڭسىزدىكتىڭ كۇشى جويىلۋ كەرەك. اكەڭىز فرانتسياداعى قازاقتار قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى. قاۋىمداستىقتىڭ ءىسشارالارىنا كوز قىرىن سالا ءجۇرىپ، ءبىزدىڭ ءمادەنيەتتەن اجىراي قويماعان بولارسىز؟ اكەم مەنىڭ ماقتانىشىم، مەن ءۇشىن ۇلگى تۇتارلىق تۇلعا. مەن سىزگە مىنانى ايتا كەتەيىن، وزگە ەلدەن ەكىنشى ءبىر مەملەكەتكە كوشىپ كەلىپ، مۇندا جانجاققا شاشىلعان ءبىر ۇلتتىڭ ادامدارىن جيناۋ وڭاي شارۋا ەمەس. سول سەبەپتى دە اكەمنىڭ اتقارىپ ءجۇرگەن ىسىنە سۇيسىنەمىن. مادەنيەتتى سۇراساڭىز، اكەمدەي ناسيحاتتاۋشى تۇرعاندا قالاي ۇمىتايىن؟ فرانتسيا قازاقتارى ءجيى جينالىپ تۇرامىز، كەزدەسە قالعاندا قازاقشا سويلەسىپ، ءتىلىمىزدى، مادەنيەتىمىزدى، ونەرىمىزدى جوعالتپاۋعا تىرىسامىز. فرانتسيادا جۇرسەك تە، وسى قۇندىلىقتارىمىزدى ۇلكەنىمىزدەن كىشىمىزگە دەيىن ساقتاپ جۇرۋگە تالپىنىپ ءجۇرمىز. فرانتسيا قازاقتارى دەمەكشى، ءسوز اراسىندا سايلاۋ بارىسىندا سول ەلدەگى قانداستارىمىز ءبىر قاۋىم ەل بولىپ جينالىپ، ەرەكشە قولداعانىن ايتىپ قالدىڭىز... ءيا، وسىنى ەرەكشە اتاپ ايتقىم كەلەدى. مەنىڭ ۇلكەن جانۇيامنان بولەك، فرانتسياداعى قازاق دوستارىم ماعان ەرەكشە قولداۋ كورسەتتى. ءبىز بارلىعىمىز ءبىرءبىرىمىزدى جاقسى تانيمىز. ءتىپتى، كورشىلەس جاتقان وزگە ەۋروپالىق ەلدەردە تۇراتىن قازاقتاردى دا تانيمىز، داستارقانداس بولعانبىز. سول سەبەپتى فرانتسيا ىشىندە دە، سىرتتان دا قولداۋ كوپ بولدى. الداعى ۋاقىتتا قولىم قالت ەتكەندە جاقىن ماڭدا تۇراتىن قازاق باۋىرلارىممەن جەڭىسىمدى ءبىرگە تويلايمىن دەپ ۇمىتتەنەمىن. اتاباباڭىزدىڭ ءجۇرىپ ءوتكەن جولىمەن تانىسۋ ءۇشىن قازاقستان مەن التاي ولكەسىنە كەلۋدەن بولەك، تاعى قانداي ءدىتتەگەن ماقساتتارىڭىز بار؟ باستى ماقساتىم جوعارىدا ءسوز ەتكەن گەندەرلىك تەڭسىزدىكپەن كۇرەسۋ جانە ايەلدەر قۇقىعىنىڭ بۇزىلماۋىنا جول بەرمەۋ، ادىلەتتىلىكتى دارىپتەۋ. سونىمەن قاتار جاستاردىڭ مۇددەسىن قورعاۋدى كوزدەيمىن. جالپى ايتقاندا، ايەلدەر مەن جاستاردىڭ قوعامداعى ءرولىن نىعايتقىم كەلەدى. بولاشاقتا وسىعان تىكەلەي قۇزىرەتتى بولا الاتىن ۇلكەن قىزمەت اتقارعىم كەلەتىنىن جاسىرمايمىن. وسى قارقىنمەن بۇدان دا ماڭىزدى لاۋازىمدارعا اقىرىنداپ شىعامىن دەپ نيەتتەنىپ وتىرمىن. مەنىڭ ساياسي قىزمەتىم باياۋ قارقىنمەن دامىپ كەلە جاتسا دا، باسقان قادامىم نىق، بولاشاعىم ايقىن. ساياساتتاعى ءوز جولىمدى وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن جاستار كەڭەسىنىڭ جاس مۇشەسى بولىپ باستاسام، بۇگىندە قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىنە دەيىن جەتتىم. ارمەن قاراي اكىم بولۋ باقىتى دا بۇيىرىپ قالار. باستىسى وزىمە دەگەن سەنىمدىلىگىم جوعالماسا بولعانى! ءوزىڭىز سەكىلدى باسقارۋ ىسىنە قىزىعىپ جۇرگەن جاندارعا قانداي اقىلكەڭەس ايتاسىز؟ مۇنداي امبيتسياعا تولى ءارى جاس، ءارى ءبىلىمدى قازاق قىزدارىنا بار ايتارىم تەك قانا العا! ءبىزدىڭ، سونىڭ ىشىندە قازاق قىزدارىنىڭ كەيبىر ۇلتتارمەن سالىستىرعاندا مەملەكەتتىك باسقارۋ ىسىنە ارالاسۋعا ۇلكەن مۇمكىندىگى بار. سەبەبى قاي جاعىنان بولسىن، تەڭدىكتى قولدايتىن ۇلت ەكەنىمىزدى كۇللى الەم بىلەدى. الدەقانداي ادىلەتسىزدىكتى جاقتىرماي، اسىرەسە ايەل زاتىن ەرەكشە قۇرمەتتەيتىنىمىزدى دە كوپشىلىك جاقسى بىلەدى. قازاقتار ءبىلىم بەرۋ ءىسى، ساياسات، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە تاعى باسقا سالالاردا شەشىم قابىلداۋدا ايەلدەردى ەرەكشە قولدايدى، ولاردىڭ ايتقانىنا قۇلاق تۇرەتىنىن بىلەمىن، ەستيمىن جانە كورىپ تە ءجۇرمىن. بۇل ءبىزدىڭ حالىققا ءتان كەرەمەت ەرەكشەلىك، وزىندىك سيپات، سول ءۇشىن دە ايەلى مەن ەرىن تەڭدەي سىيلاعان قازاق قىزى بولعانىمدى ماقتان تۇتامىن. باستىسى، ءبىزدىڭ حالىققا ءتان قاسيەت باتىل مىنەزدەن ارىلماۋى كەرەك. اسىرەلەپ ايتسام، ومىردە اسپانداعى ايعا قول جەتكىزۋدى ارمانداۋ كەرەك، سول كەزدە بارىپ قانا جۇلدىزداردىڭ اراسىنا ورنىعىپ، كوكتە جارقىراپ، جانجاعىڭا جارىق شاشىپ جۇرەسىڭ. |
جياڭ ۋانفۋ ءتاڭىرتاۋ تورابىجاريالانعان ۋاقىتى : 20160220 14:41:35كەلۋ قاينارى : رەداكتور :نۇرجان مينۋار قىزىجياڭ ۋانفۋ، ەر، 64 جاس، پارتيا مۇشەسى، شينجياڭ ءوندىرىس قۇرلىس بيڭتۋانى اۋىل شارۋاشىلىق 3شىسى قاعلىق اۋدانى ەكىنشى مال فەرماسى دەنساۋلىق ساقتاۋ ورنىنىڭ باستىعى. قاعلىق اۋدانى ەكىنشى مال فەرماسى ـــ مەملەكەت دارەجەلى كەدەي، قينشىلىعى بار تۋان، كۇنلۇن تاۋىنداعى تەڭىز دەڭگەيىنەن 2200 مەتىردەن 4850 مەتىر بيىكتەگى ۇستىرتكە ورنالاسقان. 1966جىلى جياڭ ۋانفۋ شاڭحايدان شەكارا رايوندارعا كومەكتەسۋ ءۇشىن ەكىنشى مال فەرماسىنا كەلدى. ول تىڭ جەر اشىپ، مال باعىپ، كەن اشىپ، ىلگەرىندىكەيىندى قاعلىق اۋدانى ەكىنشى مال فەرماسى ليان اتىرەتىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرى، فەرمانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ورنىنىڭ شيپاگەرى، دەنساۋلىق ساقتاۋ ورنىنىڭ باستىعى سياقتى مىندەتتەر وتەگەن. ەرتەدەاق جياڭ ۋانفۋ تالاي رەت مال فەرمادان كەتۋ ورايى بولسادا ەڭ سوڭىندا سول جەردە قالۋدىڭ تاڭدادى، سودان بەرى 43 جىل وتە شىقتى.1980جىلى شەكارا وڭىرگە كومەككە كەلگەن جاستار ساياسات بويىنشا وزدەرى كەلگەن قالاعا ارتارتىنان قايتتى. سول كەزدە جياڭ ۋانفۋ شاڭحايعا قايتىپ، وتباسىنداعىلارمەن باس قوسۋدى ويلاستىرعان، الايدا ۇزاق جىل تۇرعان مەكەندى، ونداعى ءار ۇلت جۇرتشىلىعىنىڭ شيپاگەرلەر مەن ءدارى دارمەككە سونشالىق ءزارۋ ەكەندىگىن كورىپ، سۇيىسپەنشىلىگى ءتىپتى دە تەرەڭدەدى، سونىمەن ەڭ سوڭىندا وسى ارادا قالۋعا بەكىدى.43 جىلدا جياڭ ۋانفۋ مال فەرمانىڭ ساي سالاسىن كەزىپ، جايلاۋداعى مالشىلاردىڭ وتباسىن ارالاپ ونداعى 170 تەن استام مال باعۋ ورنىنداعى ءار ۇلت جۇرتشىلىعى اراسىندا ناۋقاستانىپ قالعان اۋىلداستاردى ەمدەپ، ءدارىدارمەك جەتكىزدى، مالشى جۇمىسشىلار مەن جەرگىلىكتى مالشىلاردىڭ ەمدەلۋ جاعىنداعى قيىن ماسەلەسىن شەشتى، ءارى جەرگىلىكتى ورىنداعى ءار ۇلت جۇرتشىلىعىمەن تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىك ورناتتى.1974جىلى جياڭ ۋانفۋ جەرگىلىكتى ورىنداعى اۋىلقالاشىقتىڭ كۇناحىن ۇلكەن اتىرەتىندە تارالعىش تۇماۋعا شالدىققان نەشە ونداعان ناۋقاسقا ءدارى جازىپ بولعان كەزدە، بىرەۋ جۇگىرىپ كەلىپ كەن رايونىندا ءبىر ايەل جۇمىسشىنىڭ اۋىر ناۋقاسقا شالدىققاندىعىن ايتتى. سول كەزدە تاۋدان كوشكىن ءتۇسىپ، تاسقىن كەلىپ، وزەندەگى سۋ تاسىپ جاتقان كەز ەدى، جياڭ ۋانفۋ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جول كورسەتۋىندە ەشكى جۇرە الاتىن تاۋداعى سوقپاق جولعا ءتۇستى. ءبىر كيلومەتىرگە جەتپەي جياڭ ۋانفۋ قۇلاما جارتاستاردان ورمەلەپ العا ىلگەرلەدى. ول ءبىر قولىمەن ءدارى ساندىعىن مىقتى ۇستاپ، ءبىر قولىمەن قادا تاستاردى مىقتى ۇستاپ دەنەسىمەن اقىرىن جىلجىدى. سايدىڭ ەتەگىنە تاستار دومالاپ، تاسقىن سۋ بۋىرقانىپ اعىپ جاتىر. ىلگەرلەۋ وتە قيىن بولسادا قۇتقارۋدى كۇتىپ جاتقان ناۋقاستى ويلاعان كەزدە جىگەرى تاسقىنداپ، ءتىسىن تىستەپ، قاتەرلى تاۋ جولىن كەسىپ ءوتىپ، كوزدەگەن جەرىنە تەز جەتتى. دەر كەزىندە قۇتقارۋ جۇرگىزگەندىكتەن ايەل جۇمىسشى قاتەردەن امان قالدى.43 جىلدا ومىرىنە تونگەن حاۋىپكە قاراماي قانشا رەت ناۋقاس قۇتقارعانىن جياڭ ۋانفۋدىڭ ءوزى دە ساناپ ايتا المايدى. نەشە ون جىلدا ىشەك بىتەلۋ، ءىشىن جارىپ بوساندىرۋ، قۋىققا تاس بايلانۋ، قوسالقى بولشەكتەردى كەسۋ سياقتى 2 مىڭ نەشە ناۋقاسقا ءتۇرلى وپەراتسيا جاساپ بارلىعى دا ءساتتى بولدى. ول شەكارا وڭىرگە تەرەڭ تامىر تارتۋ، جۇرتشىلىق ءۇشىن قىزمەت وتەۋ يدەياسىن بەرىك ورناتىپ، بيڭتۋاندىقتاردىڭ رۋحىن اماليات بارىسىندا جاندى بەينەلەدى. تاۋدىڭ تەرەڭ شاتقالىندا جياڭ ۋانفۋ جالعىزدىق تارتقانىمەن ونىڭ: تاۋ اراسىنداعى جۇمىسشىلارعا وڭاي ەمەس، ۇنەمى ولاردىڭ ءومىرىن قۇتقارۋ مىندەتىن ارقالاعانداي سەزىنەمىن، سوندىقتان بۇل ارادان كەتكىم كەلمەيدى دەگەن ءسوزى ءاربىر ادامنىڭ جان دۇنيەسىنە مەيرىن توككەندەي سەزىلەدى. جانجاقتىلى سۇيىسپەنشىلىكتە بولىپ، ادالدىقپەن قىزمەت وتەۋ ارەكەتى جياڭ ۋانفۋدى جەرگىلىكتى ورىنداعى ءار ۇلت جۇرتشىلىعىنىڭ جۇرەگىندەگى قۇتقارۋشى جۇلدىزعا اينالدىردى. ءار ۇلت جۇرتشىلىعى ونى ءدانىشپان شيپاگەر، قالاۋلى شيپاگەر دەپ القادى. |
اراق ءىشىپ اۆتوكولىك جۇرگىزىپ شىرعالاڭعا ۇشىراسا،بىرگە اراق ىشكەندەر دە جاۋاپكەرلىك ارقالايدى بۇگىنگە نازار باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2اراق ءىشىپ اۆتوكولىك جۇرگىزىپ شىرعالاڭعا ۇشىراسا،بىرگە اراق ىشكەندەر دە جاۋاپكەرلىك ارقالايدىجولدانعان ۋاقىتى : 2015921 11:47:57ەرىكتى ءتىلشى لي چيانيۋانادەتتەگى جاعدايدا اراق ءىشىپ اۆتوكولىك ايداۋعا، اۆتوكولىك ايداعاندا اراق ىشۋگە بولمايدى. كەيدە جاقىن دوستارمەن باس قوسىپ قالعاندا دوستاردىڭ زورلاۋىمەن اۆتوكولىك ايداپ جۇرگەندەردىڭ ءوزى ءبىر ەكى رۋمكا قاعىپ الاتىن جايتتەر دە كەزدەسەدى. الايدا، ماس بولىپ اۆتوكولىك جۇرگىزىپ شىرعالاڭ تۋدىرسا، بىرگە اراق ىشكەندەردىڭ دە جاۋاپكەرلىك ارقالايتىندىعىن بىلە بەرمەيتىن شىعارسىز.جۋىقتا شاعانتوعاي اۋداندىق حالىق سوتى مەكەمەسى ءومىر ءسۇرۋ ۇقىعى داۋشارى دەلوسىن تەكسەرىپ ءبىر جاقتىلى ەتتى.2014جىلى 30قاراشادا ايىپكەر جۋ تىڭ ورنالاستىرۋىمەن داۋگەر گو تىڭ جولداسى ليۋ جانە ءۇش ايىپكەر باس قوسىپ، 4 كيلوگرام اراق ءىشىپ شىلقا ماس بولادى. تۇستەن كەيىن ساعات 6 مولشەرىندە ليۋ اۆتوكولىگىن ايداپ ۇيىنە قايتپاقشى بولادى، الايدا جول ورتادا اۆتوكولىگى جولدان شىعىپ، اۋىر قاتىناس شىرعالاڭىنا ۇشىراپ، قازا بولادى. داۋگەر ايىپكەرلەردىڭ ءتۇرلى شىعىندى ۇستىلەرىنە الۋىن تالاپ ەتەدى.الايدا، ءۇش ايىپكەر بىرلىكتە اراق ىشكەنىمىز راس، ءبىراق، اراق ءىشۋ زاڭعا قايشى بولماسا، ءبىز نەلىكتەن تولەم تولەيمىز دەپ تولەم بەرۋدەن باس تارتادى.شاعانتوعاي اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى قاتىناس ساقشى باس اترەتى تەكسەرۋ ارقىلى ليۋ اراق ءىشىپ اۆتوكولىك جۇرگىزىپ، جىلدامدىعى شەكتەمەدەن اسىپ كەتكەندىكتەن قاتىناس شىرعالاڭى تۋىلعان، سوندىقتان شىرعالاڭداعى بارلىق جاۋاپكەرلىكتى ءوزى ارقالايدى دەپ قارايدى.شاعانتوعاي اۋداندىق حالىق سوتى مەكەمەسى تەكسەرۋ ارقىلى داۋگەر مەن ايىپكەر بىرگە اراق ءىشۋ بارىسىندا ءناسيحات ايتۋ، حابارلاۋ، كومەكتەسۋ، قارايلاسۋ سياقتى بورىشى بار دەپ قارايدى.ءۇش ايىپكەر ليۋ پەن اراق ىشكەندە وعان ءناسيحات ايتۋ مىندەتىن وتەمەگەندىكتەن، ليۋ تىڭ ماس بولۋىنان تۋىنداعان زارداپقا قاتىستى ازاماتتىق ىستەر جاۋاپكەرلىگىن ارقالايدى. سوندىقتان سوت مەكەمەسى ءۇش ايىپكەردىڭ بىرلىكتە اراق ءىشۋ زاڭعا قايشى ەمەس،تولەم جاۋاپكەرلىگىن ارقالايمىز دەگەن سىلتاۋلارىن قۋاتتامادى.ازاماتتاردا اقاۋسىز ءومىر ءسۇرۋ ۇقىعى بولادى. زياندالۋشى جاعدايدىڭ تۋىلۋىنا نەمەسە ۇلعايۋىنا دەربەس ءوزى سەبەپشى بولسا، تولەم بەرۋشىلەردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن جەڭىلدەتۋگە نەمەسە كەشىرىم ەتۋگە بولادى. بۇل دەلودا ليۋ تىڭ اراق ءىشىپ اۆتوكولىك جۇرگىزىپ، شىرعالاڭعا ۇشىراۋى ءوزىنءوزى مەڭگەرە الماعاندىعىمەن تىكە قاتىستى بولعاندىقتان، وزىنەن كەتكەن اعاتتىق سانالادى دا، ۇقىعىنا قۇل سۇققانداردىڭ جاۋاپكەرلىگىن جەڭىلدەتۋگە بولادى.جوعارىداعى تۇيىندەرگە ساي، سوت مەكەمەسى ءۇش ايىپكەردىڭ قاتەلىك وتكىزۋ دارەجەسىنە نەگىزدەلە وتىرىپ، ليۋ جاۋاپكەرلىكتىڭ 70 پايىزىن، ءۇش ايىپكەردىڭ ءارقايسىسى 10 پايىزدان ازاماتتىق ىستەر جاۋاپكەرلىگىن ارقالاۋى كەرەك دەپ ۇكىم شىعاردى. |
ترانسفورماتسيا: قاجەتتىلىك پە، ترەند پە؟يننوۆاتسيالىق دامۋ كەزكەلگەن اۋقىمداعى كومپانيالار مەن ۇيىمدار ءۇشىن ماڭىزدى. نارىقتى جارىپ شىققان تەحنولوگيالاردىڭ پايدا بولۋى، تسيفرلانداندىرۋ جانە ونىمدەردىڭ جەدەل تسيكلدارى سياقتى عالامدىق تەندەنتسيالار كوپتەگەن سالالاردا تۇبەگەيلى وزگەرىستەر تۋدىرۋدا. وسىعان وراي، باعا وزگەرۋى، تيىمدىلىكتىڭ وزگەرۋى، جاڭا ويىنشىلاردىڭ پايدا بولۋى بۇل سالالارداعى كۇشتەر تەپەتەڭدىگىن تۇبەگەيلى وزگەرتەدى، جاڭا يدەيالار مەن تىڭ جۇمىستاردى ەنگىزۋدى ەداۋىر جەدەلدەتەدى.بۇگىنگى تاڭدا ءبىز ترانسفورماتسيا تۋرالى كوبىرەك ەستيمىز نەمەسە تسيفرلىق ترانسفورماتسيا، بىراق ونىڭ نە ەكەنىن جانە قالاي پايدالانۋ كەرەكتىگىن ادامداردىڭ كوپشىلىگى بىلە بەرمەيدى. انىقتاۋعا تىرىساتىن بولساق، ترانسفورماتسيا بۇل ساتىپ الۋلاردى اۆتوماتتاندىرۋدان باستاپ ماركەتينگ پەن ساتۋعا دەيىنگى كاسىپورىن فۋنكتسيالارىنىڭ بۇكىل جيىنتىعىنا اسەر ەتەتىن كەڭ اۋقىمدى ترانسفورماتسيا. بۇل تسيفرلى تەحنولوگيالارعا نەگىزدەلگەن جانە تۇتىنۋشىلاردىڭ سۇرانىسىنىڭ وزگەرۋى، تەحنولوگيانىڭ دامۋى جانە باسەكەلەستىكتىڭ كۇشەيۋى سەكىلدى ءۇش نەگىزگى درايۆەرلەردىڭ اسەرىنەن جۇرەدى. كاسىپورىننىڭ جۇمىس مودەلىنىڭ دە، ينفراقۇرىلىمىنىڭ دا وزگەرۋىنە تىكەلەي اسەر ەتەدى. بۇگىنگى كۇنى ساندىق تەحنولوگيالاردىڭ ىقپالىنا تۇسپەيتىن بىردەءبىر كومپانيا قالعان جوق. ترانزاكتسيالاردىڭ كوپ بولىگى ونلاين رەجىمدە جۇزەگە اسىرىلادى: نەسيە الۋعا ءوتىنىش بەرۋ، ينتەرنەتدۇكەننەن تاۋار ساتىپ الۋ، زاڭگەردەن كەڭەس الۋ نەمەسە ەسەپشوتتاعى دەرەكتەردى قاراۋ. 2020 جىلعى 19عا قارسى توتەنشە جاعداي كەزەڭى بۇل ارناعا سەرپىن بەرگەندەي بولدى. ترانسفورماتسيا تۋرالى ەندى ايتىلا باستاعانىمەن، ول ءبىزدىڭ اينالامىزدا كوپ ۋاقىتتان بەرى ىسكە اسۋدا. ترانسفورماتسيانىڭ مىسالدارىنا كەلەر بولساق: گازەت ورنىن الەۋمەتتىك جەلى، قاعاز كىتاپتار ورنىن ، ءداستۇرلى دۇكەن ورنىن ونلاين دۇكەن، تاكسي ديسپەتچەرى ورنىن ، كاسساداعى ۇزاق كەزەك ورنىن ونلاين بيلەتتەر باسقانىن ايتامىز. 10 جىل بۇرىن بارلىعى ءوز كامپانيالارى ءۇشىن ۆەب سايتتار قالاپ، ولاردى بەلسەندى تۇردە دامىتىپ وتىردى. سودان كەيىن سايتتار كەزەڭىنەن بارلىعى جارنامالىق كامپانيالارعا كوشتى جارقىن لوگو مەن شىعارماشىلىق. قازىر بارلىعى ينتەرنەتتەحنولوگيالاردى قولدانا وتىرىپ، بيزنەستى جاڭارتقىسى، جاڭا قىزمەت تۇرلەرىن ۇسىنعىسى كەلەدى. ترانسفورماتسيانىڭ قانداي نىساندارى بار ەكەنىن قاراستىرايىق. حالىقارالىق عىلىميپراكتيكالىق كونفەرەنتسيا ماتەريالدارىنا سۇيەنەر بولساق، ترانسفورماتسيا ءۇش نىسانعا ءبولىنىپ قاراستىرىلادى.ادامدار: تۇتىنۋشىلار بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋ نەمەسە ماقساتتار مەن مىندەتتەرگە جەتۋ ءۇشىن تەحنولوگيالاردى كوبىرەك قولدانا باستادى. مىسالى، ءونىم جاساپ شىعارۋ، كراۋدفاندينگ ارقىلى جوبالارعا قاراجات جيناۋ، الەۋمەتتىك جەلىلەردى، بلوگتاردى، فورۋمداردى جانە باسقالارىن پايدالانا وتىرىپ ەرىكتى تۇردە وزدەرىنە كەرەك مامانداردى تابۋ.پروتسەستەر: باسقارۋ مودەلىنىڭ تيىمدىلىگىن ساپالى ارتتىرا الاتىن جاڭا تەحنولوگيالىق قۇرالدارعا كوشۋ جۇرۋدە. بۇعان بۇلتتى قويمانى جانە قوسىمشالاردى پايدالانۋ، جاساندى ينتەللەكت ەنگىزۋ جانە باسقالارى جاتادى.ونىمدەر ءساتتى ترانسفورماتسيانىڭ ناتيجەسى بولىپ تابىلاتىن جاڭا ونىمدەر پايدا بولۋدا. مىسالى، كەڭەيتىلگەن ۆيرتۋالدى شىندىق، 3پرينتەرلەر، اشىق كودى بار ونىمدەر جانە ت.ب.بيزنەسپروتسەسسى ءداستۇرلى قالپىنان وزگەرمەيدى. ادامدار ءالى دە قوناقۇيلەردە تۇرادى، كيىم ساتىپ الادى، تەك تاسىلدەرى وزگەردى: ونلاين برونداۋ، ونلاين تاپسىرىس بەرۋ. ترانسفورماتسيا نارىق ءۇشىن قاجەتتىلىك پە، ترەند پە؟ دەگەن سۇراققا كومپانياسىنىڭ دامىتۋ بويىنشا ديرەكتورى بارلىق جاڭا تەحنولوگيالار: بۇلتتى جانە ءموبيلدى تەحنولوگيالار، ۇلكەن مالىمەتتەر، زاتتار ينتەرنەتى، ىنتىماقتاستىق تەحنولوگيالارى، الەۋمەتتىك جەلىلەر، چاتتار، جاساندى ينتەللەكت، توزۋعا بولاتىن قۇرىلعىلار، دروندار 3 باسىپ شىعارۋ، وزدىگىنەن باسقارىلاتىن ماشينالار قاجەتتىلىك ءۇشىن تۋعان تەحنولوگيا تۇرلەرى. ەگەر مىسال رەتىندە الساق قازىر ورمان ورتتەرىن قالاي باقىلاپ وتىرعانىمىزدى كورەيىك. ءتىپتى مۇنىڭ بىرنەشە جولى بار: كامەرالار مەن ءتۇتىن دەتەكتورلارى، بەرىلگەن اۋماقتى اينالىپ ۇشاتىن دروندار نەمەسە 3 باسىپ شىعارۋ: ەندى زاۋىتتا پليتالار نەمەسە كىرپىشتەر شىعۋىن كۇتۋدىڭ قاجەتى جوق، جاي ونەركاسىپتىك 3 پرينتەرىن پايدالانىپ، عيماراتتى باسىپ شىعارادى. مۇنداي ەكسپەريمەنتتەر قازىردىڭ وزىندە جۇرگىزىلۋدە. دەگەنمەن تەحنولوگيا ءالى دە ءوسۋى كەرەك ازىرگە ونىڭ كومەگىمەن تەك شاعىن عيماراتتار سالۋعا بولادى، دەدى.الداعى 5 جىلداعى ساندىق ترانسفورماتسيا بيزنەستى جۇرگىزۋدىڭ ءتيىمدى كومپونەنتى بولۋعا ۋادە بەرەدى. ول ترانسفورماتسيا ءساتتى ءوتۋى ءۇشىن ترانسفورماتسيانىڭ كەلەسى ەرەجەلەرىن ساقتاۋ كەرەك:1. تەز بەيىمدەلۋءبىز سەنىمدى بولا الاتىن ءبىر جايت تەحنولوگيانىڭ ودان ءارى وزگەرۋى مەن ءوسۋى. سوندىقتان ەگەر جەتىستىككە جەتكىڭىز كەلسە، سىزگە نارىقتىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە تەز بەيىمدەلىپ، تەحنولوگيالاردى ءوز كومپانياڭىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن بەلسەندى قولدانۋىڭىز قاجەت. ترانسفورماتسيا بۇل برەندتىڭ تەحنولوگياسى مەن كورپوراتيۆتى مادەنيەتىنىڭ سيمبيوزى ەكەنىن ۇمىتپاڭىز.2. تۇتىنۋشى ءبىرىنشى ورىنداتۇتىنۋشىنىڭ تاجىريبەسى كەزكەلگەن ترانسفورماتسيانىڭ ماقساتى بولىپ تابىلادى. بۇگىنگى كۇننىڭ تۇتىنۋشىلارى وتە تالاپشىل جانە ولار وزدەرىنىڭ قاجەتتىلىكتەرى مەن يدەالدارىنا سايكەس كەلمەيتىن برەندتەرمەن جۇمىس ىستەۋدى توقتاتادى.بۇگىنگى تاڭدا كليەنتتەر ءۇشىن ءسىزدىڭ برەندىڭىزبەن ولار ءۇشىن ىڭعايلى كەز كەلگەن ۋاقىتتا قارىمقاتىناس جاساۋ مۇمكىندىگى وتە ماڭىزدى جانە بۇل ءوزارا ارەكەتتەسۋ پروتسەسى پايدالانۋشىلار ءۇشىن جاعىمدى بولۋى كەرەك. اناليتيكا كومەگىمەن ءسىز ءوزىڭىزدىڭ كليەنتتەرىڭىزدىڭ كىم ەكەنىن، نەمەن اينالىساتىنىن، قانداي دۇنيەلەرگە ءمان بەرەتىنىن انىقتاي الاسىز جانە ولاردىڭ ءسىزدىڭ برەندپەن ءوزارا ارەكەتتەسۋىن وڭتايلاندىراسىز.3. يننوۆاتسيالىق ارەكەتتەرءسىز باسەكەگە قابىلەتتى بولعىڭىز كەلە مە؟ بۇل ءسىز قولدانۋدى جوسپارلاپ وتىرعان بارلىق جاڭا تەحنولوگيالار مۇمكىندىگىنشە تەزىرەك زەرتتەلىپ، ەنگىزىلۋى كەرەك دەگەندى بىلدىرەدى. ءسىزدىڭ كومپانيا يدەيادان ىسكە اسىرۋعا نەعۇرلىم تەز جۇرسە، ءسىز ءوزىڭىز ءۇشىن نارىقتى رەتتەۋ ءۇشىن سوعۇرلىم كوپ مۇمكىندىك الاسىز. بىرنەشە جىل بۇرىن بانكتەر ءارتۇرلى جاعدايلاردا كليەنتتەرگە كومەكتەسەتىن كەڭەس بەرۋشىلەرمەن تولى بولعان ەدى. قازىر بانكتەر ۆيرتۋالدى كومەكشىلەردى بەلسەندى تۇردە ەنگىزۋدە كليەنتتەردىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەتىن بوتتار. بۇل بايلانىس ورتالىعى قىزمەتكەرلەرىنىڭ سانىن مىڭ كونسۋلتانتتان جۇزگە دەيىن قىسقارتادى. وسىنداي قىزمەتتەردى قۇرۋ ۇلكەن قۇرىلىمدار ءۇشىن وتە ۇلكەن الەۋەتتى كوتەرەدى جانە قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسىنان قارجى ۇنەمدەيدى. مۇنداي ينۆەستيتسيالار قارجىلىق جاعىنان دا، ۋاقىت شىعىندارى جاعىنان دا ءوزىن اقتايدى. ترانسفورماتسيا فورمۋلالىق ءونىم نەمەسە بارىنە بىردەي ەرەجەلەر جيىنتىعى ەمەس. بۇل برەندتىڭ جەكە ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ قۇرىلعان بيزنەسكە جاڭا كوزقاراس. نارىقتاعى باسەكەگە قابىلەتتىلىك كومپانيالاردىڭ قانشالىقتى يكەمدى جانە وزگەرۋگە دايىن ەكەندىگىنە بايلانىستى. ترانسفورماتسيا قوعامنىڭ بارلىق سالاسىنىڭ الدىندا تۇرعان قاجەتتىلىك. سول سەبەپتى، الداعى ۋاقىتتا كەز كەلگەن كومپانيا كاسىپتى اۆتوماتتاندىرۋعا،نارىقتا جاڭا دەڭگەيگە جانە جەتەكشى ورىنعا شىعۋعا كومەكتەسەتىن جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا ۇمتىلۋى ءتيىس. |
بالا بېقىۋالسام بولامدۇ مۇسۇلمانلار تورىبالا بېقىۋالسام بولامدۇباش بەت بالا بېقىۋېلىش پەتىۋالار يوللىغۇچى: مۇسۇلمانلار، ۋاقتى: 201301249,415 قېتىم ئوقۇلدىئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ھۆرمەتلىك ئۇستازلار ئۇلۇغ ئاللاھ ئەجىرلىرىنى يەردە قويمىغاي. تۆۋەندىكى سوئالىمغا ئىسلامىي نۇقتىدىن چۈشەنچە بەرگەن بولسىلا:1بىرمۇ پەرزەنتىم يوق، بالا بىقىۋالسام بۇلامدۇ؟ بىقىۋالماقچى بولغان بالىنىڭ ئاتا ـ ئانىسىنىڭ كىم ئىكەنلىكىنى سۈرۇشتۈرۈپ بىلىىش مۇمكىن بولمىغان تاشلىۋىتىلگەن بالا ئەھۋال ئاستىدا دىنىي قائىدە بويىچە ئىسىم قويۇپ مېنىڭ فامىلەم بىلەن چاقىرساق گۇناھ بولامدۇ؟ ھۆرمەت بىلەن: ئالىمبالا بېقىۋالسىڭىز بولىدۇ. لېكىن مۇنۇلارنى بىلىپ قويۇشىڭىز ۋە ئۇلارغا دىققەت قىلىشىڭىز كېرەك:1 سىز بېقىۋالغان بالا ئاللاھنىڭ كىتابىنىڭ ھۆكمى بويىچە ھېچبىر زامان، ھېچبىر شەكىلدە ۋە ھېچقانداق ئەھۋالدا سىزنىڭ بالىڭىز ھېسابلانمايدۇ.2 سىز بېقىۋالغان بالا قىز بولسا بالاغەتكە يەتكەندە سىز نامەھرەم بولىدۇ، ئوغۇل بولسا ئايالىڭىزغا نامەھرەم بولىدۇ.3 سىز بېقىۋالغان بالىغا سىزدىن، سىزگە سىز بېقىۋالغان بالىدىن مىراس تەگمەيدۇ.چۈنكى بىر بالىنى بېقىۋېلىش، ئۇنى بېقىۋالغۇچى ئەر ـ خوتۇن بىلەن ئۇنىڭ ئوتتۇرىسىدا ئاتا ـ بالىلىق ۋە ئانا ـ بالىلىق پەيدا قىلمايدۇ. بۇ توغرىدا ئاللاھ تەئالا مۇنداق دەيدۇ:شۇنىڭ ئۈچۈن بالا بېقىۋالغانلار مۇنۇلارغا دىققەت قىلىشلىرى كېرەك:1 ـ بالىنىڭ نوپۇس دەپتىرى ۋە كىملىكلىرىگە ئۆز ئاتا ـ ئانىسىنىڭ ئىسمىنى يازدۇرۇشلىرى لازىم. مەسىلەن: بالىنىڭ ئىسمى ئابدۇللاھ، ئۆز دادىسىنىڭ ئىسمى قۇربان، بېقىۋالغان دادىسىنىڭ ئىسمى رۇزى بولسا، بالىنىڭ كىملىكىگە ئابدۇللاھ قۇربان دەپ يازدۇرۇشلىرى كېرەك. ئەگەر ئابدۇللاھ رۇزى دەپ يېزىلسا، يۇقىرىدىكى ئايەتنىڭ مەزمۇنىغا ئەمەل قىلىنمىغان بولىدۇ.2 بالىنى مەيلى بېقىۋالغانلار بولسۇن مەيلى باشقىلار بولسۇن ئىسىمىنىڭ ئاخىرىغا دادىسىنىڭ ئىسمىنى قوشۇپ چاقىرىدىغان ئادەت بولسا، ئۆز دادىسىنىڭ ئىسمى بىلەن چاقىرىش ۋە شۇنداق ئاتاش كېرەك.3ـ بالا بالاغەتكە يەتكەن ھامان يېتىپ ـ قوپىدىغان يېرىنىڭ ئايرىم بولۇشى، قىز بولسا، بېقىۋالغان دادىسى بىلەن، ئوغۇل بولسا بېقىۋالغان ئانىسى بىلەن بىر جايدا يالغۇز قالماسلىقى كېرەك. چۈنكى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ: بىر ـ بىرىگە نامەھرەم كېلىدىغان بىر ئەر ـ ئايال، خالىي بىر جايدا ئىككىسى يالغۇز تۇرۇپ قالسا، ئۇلارنىڭ ئۈچىنچىسى شەيتان بولىدۇ دېگەن مەزمۇندا بىر ھەدىسى بار.4 بېقىۋېلىنغان بالىغا بېقىۋالغۇچىدىن، بېقىۋالغۇچىغا بېقىۋېلىنغان بالىدىن مىراس تەگمەيدۇ. بۇنى بىلىش لازىم. چۈنكى مىراس ئارىسىدا قان مۇناسىۋىتى مەسىلەن: ئاتائانا، بالا، قېرىنداش ۋە ھەمشىرە قاتارلىقلار، ئارىسىدا نىكاھ مۇناسىۋىتى بولغانلارغا سۈرە نىسادا بەلگىلەنگەن بويىچە تەقسىم قىلىنىدۇ.5 سوئالىڭىزدا دېگىنىڭىزدەك ئەگەر سىز بېقىۋالماقچى بولغان بالىنىڭ ئاتائانىسىنىڭ كىملىكىنى بىلمىسىڭىز، يەنىلا ئۇ بالىنى سىزنىڭ فامىلىڭىز بىلەن ئاتاش، سىزنىڭ فامىلىڭىز بىلەن چاقىرىش ۋە نوپۇس دەپتەرلىرىگە سىزنىڭ فامىلىڭىز بىلەن يازدۇرۇش ئەسلا توغرا بولمايدۇ. بۇ تەقدىردە بالىنىڭ ئۆز ئاتائانىسى يوق، بۇ مەن بېقىۋالغان بالا دەپ يازدۇرىسىز، بالىنى ئۆز ئىسمى بىلەن چاقىرىسىز ۋە شۇنداق ئاتايسىز. يۇقىرىدىكى ئايەتنىڭ ئەگەر ئۇلارنىڭ ئاتىلىرىنى بىلمىسەڭلار، بۇ تەقدىردە ئۇلار سىلەرنىڭ دىنى قېرىنداشلىرىڭلاردۇر ۋە دوستلىرىڭلار. ئۇلارنى سەۋەنلىكتىن ئۆز ئاتىلىرىدىن باشقا بىرىنىڭ ئىسمى بىلەن ئاتاپ سالساڭلار گۇناھكار بولمايسىلەر، لېكىن بۇنى قەستەن قىلساڭلار گۇناھكار بولىسىلەر دېگەن قىسمى بۇنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ.مۇشۇنداق بولغاندا بالا تۇنجى ئەقلىگە كەلگەندىن تارتىپ سىزنىڭ ئۆز دادىسى بولمىغانلىقىڭىزنى، ئايالىڭىزنىڭ ئۆز ئانىسى بولمىغانلىقىنى بىلىدۇ ۋە مېنى ئۆز ئاتائانام بولماي تۇرۇپ باققان ئىكەن دەپ سىزلەرگە مېھرىمۇھەببەت بىلەن ھېس قىلىش بىلەن چوڭ بولىدۇ، شۇنداقلا سىزلەرگە رەھمەت ئېيتىدۇ، تەشەككۈر بىلدۈرىدۇ ۋە باققىنىڭىزنى ياندۇرۇشقا تىرىشىدۇ. ئەكسى تەقدىردە ئۇ بالا بىر شەكىلدە سىزنىڭ ئۆز دادىسى بولمىغانلىقىڭىزنى، ئايالىڭىزنىڭ ئۆز ئانىسى بولمىغانلىقىنى بىلىدۇ، شۇنىڭ بىلەن سىزلەرگە مەندىن ئەمەلىيەتنى يوشۇرغان ئىكەن دەپ نەپرەت قىلىشقا باشلايدۇ. ئاندىن پۇرسەت تاپقان ھامان ئۆيدىن چىقىپ كېتىدۇ ياكى تويىنى قىلىپ بەرگەندىن كېيىن ئىزدىمەيدۇ.بۇ ھەر كۈن جەمئىيەتتە بولۇۋاتقان ئەھۋال. بەزى بېقىۋېلىنغان بالىلار ناھايىتى ۋاپالىق چىقىدىغان ئىشلارمۇ بار. بىز بالا بېقىۋېلىشتا نەتىجىسىنىڭ ئۇنداق ياكى مۇنداق بولۇشىغا ئەمەس، رەببىمىز ئاللاھنىڭ بۇ ھەقتىكى ھۆكۈملىرىگە قاراپ ئىش قىلىشىمىز كېرەك. چۈنكى بىز مۇسۇلماندۇرمىز. مۇسۇلمان ئاللاھنىڭ ھۆكۈملىرىگە بويسۇنغۇچى دېمەكتۇر. ئۇ ھۆكۈملەرنى يۇقىرىدىكى ئايەت ئوتتۇرىغا قويدى. |
كولەڭكەلى بيزنەسكە جول بەرىلمەيدىسەنبى, 18 قاڭتار 2020داڭعىل 2647 0 پىكىر 31 شىلدە, 2016 ساعات 16:14وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى بويىنشا مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتىنىڭ بيىلعى جىلدىڭ التى ايىندا اتقارعان جۇمىستارىن ەسەپكە الار بولساق، بيۋدجەتتىڭ كىرىس بولىگى اناعۇرلىم ۇلعايىپ، مەجەلەنگەن مىندەتتەردىڭ اسىرا ورىندالعانىن بايقاۋعا بولادى. ايتسە دە، بۇكىل الەمدى شارپىعان داعدارىس سالقىنى قازاقستانعا اسەرىن تيگىزبەي قويعان جوق. يمپورت پەن ەكسپورتتىڭ اراسالماعى اجەپتاۋىر تومەندەدى.بۇل تۋرالى قازاقپارات پورتالى جازادى.ەگەمەن قازاقستان گازەتىنىڭ وقوداعى ءتىلشىسىنىڭ وبلىستىق مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى التىنسارى ۇمبەتاليەۆپەن سۇحباتى وسى تۇيتكىلدى ماسەلەلەردى قاۋزايدى. وزدەرىڭىز دە انىق بايقاعانداي، بۇكىلالەمدىك قارجى داعدارىسى يمپورت پەن ەكسپورتقا ەداۋىر اسەرىن تيگىزدى. ماسەلەن، وتكەن جىلدىڭ التى ايىندا سىرتقى تاۋار اينالىمى 1 ملرد. 340 ملن. دوللار بولسا، بيىلعى جىلدىڭ وسى مەرزىمىندە 759,2 ملن. دوللار عانا بولدى. تاۋار اينالىمىنىڭ ازايۋى يمپورت پەن ەكسپورتتىڭ تومەندەۋىن كورسەتەدى. ەكونوميكالىق داعدارىسقا بايلانىستى تاۋارلاردىڭ ەكسپورتى 271 ملن دوللارعا تومەندەگەن. سونىمەن قاتار، مۇناي جانە مۇناي ونىمدەرى، ۇن، وسىمدىك مايى، تسەمەنت، قارا مەتالل جانە ترانسفورماتورلاردىڭ ەكسپورتى دا ەداۋىر ازايعان.بۇل، ارينە، قازاقستاننىڭ باسىنا تۇسكەن ەكونوميكالىق قيىندىق ەمەس، الەمدەگى بارلىق مەملەكەتتەردە ورىن الىپ جاتقان جاعداي.اتامىز قازاق ورنىندا بار وڭالار دەيدى. بۇل ۋاقىتشا قيىندىق تا وتەر، مەملەكەتىمىزدىڭ ابدەن كەمەلدەنگەن كەزىن دە كورەمىز. ول ءۇشىن ءبارىمىز ەلباسىنىڭ توڭىرەگىنە توپتاسىپ، ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعاراتىنداي ءىسقيمىل جاساۋىمىز كەرەك.بۇگىنگى تاڭدا جالپى وبلىس بويىنشا كەدەن بەكەتتەرى 11087 تاۋار دەكلاراتسيالارىن رەسىمدەدى. قارجى مينيسترلىگى بەكىتكەن ستراتەگيالىق جوسپارعا سايكەس يمپورت 7 ساعاتتا، ەكسپورت 2 ساعاتتا رەسىمدەلۋگە ءتيىس. دەپارتامەنت تاراپىنان بۇل تالاپ ورىندالۋدا جانە ۇنەمى باقىلاۋعا الىنادى. ناتيجەسىندە يمپورت رەسىمى ورتا ەسەپپەن 3 ساعات 50 مينۋتكە، ەكسپورت 37 مينۋتكە جەتكىزىلگەن. بۇل دەگەنىمىز، بيزنەس وكىلدەرىنە قولايلى، وڭ ناتيجە دەپ ايتۋعا بولادى. وقو ايماقتىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە دەپارتامەنتتىڭ سالىق ءتۇسىمى بويىنشا جاقسى ناتيجەلەرگە جەتكەندىگى ايتىلدى. وسى باعىتتاعى جۇمىستارىڭىزدى ايتىپ بەرىڭىزشى؟ مەملەكەتتىك كىرىستەر ورگاندارىنىڭ نەگىزگى قىزمەتى مەملەكەت قازىناسىن تولتىرۋ. دەپارتامەنت اعىمداعى جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىنا قويىلعان مىندەتتەردى ابىرويمەن ورىندادى. بارلىق دەڭگەيدەگى بيۋدجەتتەر بويىنشا بولجامدار اسىرا ورىندالدى. سوڭعى ۋاقىتتارى جالعان كاسىپكەرلىك دەگەن جاۋىننان كەيىنگى شىعاتىن ساڭىراۋقۇلاقتاي كوبەيىپ كەتتى. ەكونوميكالىق تەرگەۋ سالاسى سىزدەردىڭ دەپارتامەنتكە تيەسىلى. وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى ەلىمىزدىڭ ماڭىزدى قاقپاسى سانالادى. جاستارىمىزدى جەگى قۇرتتاي كەمىرىپ جاتقان ەسىرتكىنى ساۋدالاۋشىلار شەكارادان تەسىك تابۋعا تىرىسادى. وسى باعىتتار بويىنشا قانداي ءىسقيمىلدار اتقارىپ جاتىرسىزدار؟ وكىنىشكە قاراي، مەملەكەت جانە ۇكىمەت تاراپىنان بارلىق جاسالىنىپ جاتقان قولداۋدى دۇرىس تۇسىنبەي، زاڭ بۇزۋشىلىققا جول بەرەتىن جاۋاپسىز بيزنەس وكىلدەرى دە ارامىزدا بارشىلىق. سونىڭ دالەلى، ەسەپتى كەزەڭدە ەكونوميكالىق تەرگەۋ قىزمەتىندە جالعان كاسىپكەرلىك سالاسىنداعى قىلمىستىق ىستەردىڭ سانى 244ءى قۇراپ وتىر. ونىڭ ىشىندە بۇگىنگى تاڭدا 45 قىلمىستىق ءىس وندىرىسپەن اياقتالعان. ناقتى ايتقاندا، 31 قىلمىستىق ءىس سوتقا جولداندى، 14 قىلمىستىق ءىس اقتالاتىن نەگىزدەرمەن وندىرىستەن قىسقارتىلدى.بيۋدجەت سالاسىنداعى باعىتتى الاتىن بولساق، اعىمداعى جىلدىڭ باسىنان جالپى 58 قىلمىستىق ءىس تىركەلگەن. وندىرىسپەن اياقتالعان قىلمىستىق ىستەر بويىنشا بيۋدجەتكە 584,2 ملن.تەڭگە زالال كەلتىرىلسە، بۇل قاراجات تولىعىمەن بيۋدجەتكە ءوندىرىلدى.اعىمداعى جىلدىڭ باسىنان جالعان كاسىپكەرلىك بەلگىلەرى بار مەكەمەلەردىڭ مەملەكەتتىك تىركەۋلەرىن جويۋ ءۇشىن جولدانعان قۇجاتتاردىڭ ىشىنەن سوت ورگاندارى 33 مەكەمەنىڭ مەملەكەتتىك تىركەۋلەرىن زاڭسىز دەپ تانىدى. سونداياق، 31 مەكەمەنىڭ 1531 مامىلەلەرىن 3,3 ملرد. تەڭگەدەن استام سوماعا جارامسىز دەپ تانۋ ءۇشىن سوتقا تالاپارىز جولداندى. وسىنىڭ ىشىنەن 15 مەكەمەگە قاتىستى مامىلەلەر سوت شەشىمىمەن جارامسىز دەپ تانىلدى. بۇگىنگى تاڭدا مەملەكەتكە كەلتىرىلگەن زالالدى ءوندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.ءبىزدىڭ قىزمەتىمىزدىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى ەسىرتكى زاتتارىنىڭ زاڭسىز اينالىمىن انىقتاۋ بولىپ تابىلادى. اتقارىلعان جۇمىستاردىڭ قورىتىندىسىمەن اعىمداعى جىلدىڭ باسىنان 20 قىلمىستىق ءىس قوزعالىپ وتىر. نەگىزگى قۇقىق بۇزۋشىلىق، شەكارا ارقىلى وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنا ەسىرتكى زاتتارىن الىپ ءوتۋ. انىقتالعان دەرەكتەر بويىنشا 19 تۇلعا ۇستالعان، ولاردىڭ 13ءى وزبەكستاننىڭ ازاماتتارى بولسا، 6ۋى قازاقستاننىڭ ازاماتتارى.مىسالى، بيىلعى 21 قاڭتاردا جىبەك جولى كەدەن بەكەتىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى د.سۋلپاتاەۆ 57 گرامم ماريحۋانا ەسىرتكى زاتىن 12 دانا سىرىڭكە قوراپتارىنا سالىپ الىپ وتپەك بولعان كەزدە ۇستالعان. سوت ۇكىمىنە سايكەس اتالعان ازامات 7 جىل باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى.جالپى، اتقارىلعان جەدەل ىزدەستىرۋ ءىسشارالارى بارىسىندا 517 گرامم ەسىرتكى زاتتارى تاركىلەندى. زاڭ بۇزعان 13 جەكە تۇلعا بويىنشا سوتپەن ۇكىمدەر شىعارىلدى، ال قالعان 6 قىلمىستىق ءىس سوتتا قارالۋ ساتىسىندا. ەكونوميكالىق كونتراباندا جانە كەدەن سالاسىنداعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتار بويىنشا 19 قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. التىنبەك دۇيسەنبەكۇلى، قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتى ءوزىنىڭ دۇنيەمۇلكى جونىندە كەلەر جىلدان باستاپ تولىق ەسەپ بەرەدى. مۇلىكتى جاريا ەتۋدىڭ جاڭا تولقىنى وسى دەكلاراتسيا الدىنداعى سوڭعى دايىندىق سياقتى. بۇل جۇمىستار قانشالىقتى ناتيجە بەرىپ جاتىر؟ زاماننىڭ ءار يىرىمىندە جاس تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدىڭ جاڭا قالىپتاسىپ جاتقان كەزەڭىندە تۇيەنى تۇگىمەن جۇتقاندار دا بولدى. ەندى ونداي سىبايلاس جەمقورلىق پەن كولەڭكەلى بيزنەسكە ەسىك قاتتى جابىلادى.جالپى، 100 ناقتى قادام اياسىندا، 2017 جىلدان باستاپ كەزەڭكەزەڭىمەن جالپىعا بىردەي دەكلاراتسيالاۋ باستالادى، ءبىرىنشى كەزەكتە دەكلاراتسيانى مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر، دەپۋتاتتار، سوتتار، جەرگىلىكتى ءوزىنءوزى باسقارۋ ورگاندارىنا سايلانعان تۇلعالار، ۇلتتىق بانك پەن ۆەدومستۆولار قىزمەتكەرلەرى، كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردا باسقارۋ فۋنكتسيالارىن اتقاراتىن تۇلعالار جانە ولاردىڭ جۇبايلارى، ۇلتتىق باسقارۋ حولدينگى، ۇلتتىق حولدينگ جانە ۇلتتىق كومپانيالاردىڭ قىزمەتكەرلەرى تاپسىرادى. ال، ەكىنشى كەزەكتە، 2020 جىلدان باستاپ دەكلاراتسيانى باسقا قالعان جەكە تۇلعالار تاپسىرادى.ەلباسىنىڭ ساليقالى ساياساتىنىڭ ارقاسىندا، حالىقتى جالپىعا بىردەي دەكلاراتسيالاۋعا دايىنداۋ ماقساتىندا، ەلىمىزدە ءۇشىنشى رەت مۇلىككە راقىمشىلىق جاساۋ اكتسياسى وتكىزىلۋدە. مۇلىكتەر مەن قاراجاتتارعا راقىمشىلىق جاساۋ مەرزىمى وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ۇزارتىلعانى بارشاعا ءمالىم.مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتى مەن وبلىس اكىمدىگى مۇلىكتى جاريا ەتۋگە بايلانىستى بىرلەسكەن مەدياجوسپار قۇرىپ، حالىق اراسىندا كەڭىنەن ۇگىتناسيحات جۇمىستارىن جۇرگىزىپ جاتىر.اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ ناتيجەسىندە وبلىس بويىنشا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردا قۇرىلعان كوميسسيالار جالپى سوماسى 64,0 ملرد.تەڭگەنى قۇرايتىن 6952 ءوتىنىش قابىلدادى.جىل باسىنان وبلىسىمىزدىڭ 146 ازاماتى 14,2 ملرد.تەڭگە كولەمىندە اقشا قاراجاتتارىن جاريا ەتتى. ال، مەملەكەتتىك كىرىستەر ورگاندارى تاراپىنان بۇگىنگى كۇنگە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنان تىس ورنالاسقان جىلجىمايتىن مۇلىكتەر بويىنشا 328,4 ملن. تەڭگەنى قۇرايتىن 19 ءوتىنىش بويىنشا راقىمشىلىق جاسالىندى.مۇلىكتى جاريا ەتۋ اكتسياسى حالىققا قولدا بار مۇلىكتى جاريا ەتىپ، زاڭدى اينالىمعا ەنگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سوندىقتان، جالپىعا بىردەي دەكلاراتسيالاۋ الدىندا وسى مۇمكىندىكتى تولىعىمەن پايدالانۋ قاجەت.مۇلىكتەرى مەن تابىستارى تۋرالى مالىمەتتەر جالپىعا بىردەي دەكلاراتسيالاۋعا قاجەت بولاتىنىن ەسكەرسەك، مۇلىكتەرىن جاريا ەتەتىن ازاماتتاردىڭ سانى كوبەيەدى دەگەن ويدامىز.حالىقتى جالپىعا بىردەي دەكلاراتسيالاۋعا دايىنداۋدىڭ تاعى ءبىر باعىتى، كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ پارمەندى سالاسىنىڭ ءبىرى قولماقول ەسەپ ايىرىسۋ ءتارتىبىن رەتكە كەلتىرۋ بولىپ تابىلادى. وسى ماقساتتا بيۋدجەتكە تيەسىلى سالىق جانە باسقا دا تولەمدەردىڭ تولىق ءتۇسۋىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ باستى قۇرالى ونلاين رەجىمىندە دەرەكتەردى جولداۋعا مۇمكىندىگى بار باقىلاۋكاسسا ماشينالارىن قولدانۋدى ەنگىزىپ جاتىرمىز.ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قازاقستان جاڭا جاھاندىق ناقتى احۋالدا: ءوسۋ، رەفورمالار، دامۋ اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىنان تۋىنداعان مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋعا بارلىق مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر حالىقپەن بىرلەسە اتسالىسۋى كەرەك. ءبىزدىڭ بىرلەسىپ اتقارىپ جاتقان جۇمىسىمىز مەملەكەتتىڭ جانە ەلدىڭ مۇددەسى. ول بارشامىزعا ورتاق ءىس.قازاقستاننىڭ ۇلاعاتتى ۇستازى اتانۋ 18 مىڭ تەڭگەقور بولعان بيۋدجەت اقشاسى!قۋاندىق شاماحايۇلى. ورىنباسارادىلبەك قابا جاڭا قىزمەتكە تاعايىندالدىماحابباتسىز دۇنيە بوس...قانات بىرلىكۇلى 22334زىكىريا زامانحانۇلى 28405قانات بىرلىكۇلى 27748 |
جاس وسپىرىمدەردىڭ قىلمىس وتكىزۋىنىڭ الدىن الۋدا وتباسى جانە مەكتەپ تاربيەسىنىڭ رولىرەداكتور: اقىن ادەنوۆ كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى 20161004 04:27قاناتبەك امەي ۇلىجاس وسپىرىمدەر وتاننىڭ بولاشاعى جانە ءۇمىتى، جاس وسپىرىمدەر تاربيەسى اسا ماڭىزدى. ول تەك جالاڭ ءبىر جاقتىڭ مىندەتى بولىپ قالماستان، وتباسى، مەكتەپ، قوعام بولىپ ورتاق قۇلشىنسا جۇزەگە اساتىن كۇردەلى تاقىرىپ. مۇندا، اسىرەسە، وتباسى مەن مەكتەپ تاربيەسى العاشقى نەگىز قالاۋعا قاتىستى بولعاندىقتان نەمقۇرايدى قاراۋعا بولمايتىن جاقتارى بار. اتا انا بالانىڭ ءتىلاشار ۇستازى، وتباسى تاربيەسى بالانىڭ ەڭ العاشقى ساباقحاناسى بولسا، مەكتەپ جاس وسپىرىمدەردىڭ 2 رەت تاربيە الاتىن ساباقحاناسى. جاس ءوسپىرىم شاق ادامنىڭ ءوسىپ جەتىلۋىندەگى ماڭىزدى كەز، پسيحيكالىق جانە فيزيولوگيالىق جاقتا زور وزگەرىس بولاتىن، ماڭىنداعى دۇنيەگە تاڭدانا دا قىزىعا قارايتىن، ءتۇرلى تىڭ قايشىلىقتارعا جولىعاتىن مەزگىلى، ەگەر دە وسى مەزگىلدە كەزدەسكەن ءتۇرلى ماسەلەلەردى دۇرىس پارىقتاپ، ءجوندى شەشە الماسا، زاڭعا قايشى ارەكەتكە اينالىپ، شيەلەنىسىپ، اۋىرلاسقاندا قىلمىسقا اپارىپ سوعادى.ءبىرىنشى، وتباسى جاعىنداعى سەبەپتەر. وتباسى تاربيەسىنىڭ ساپالى ساپاسىزدىعى ادامنىڭ ومىرىنە تىكەلەي ىقپال ەتەدى. ادەتتە تاماشا وتباسى تاربيەسى جاس وسپىرىمدەردىڭ اقاۋسىز ءوسىپ جەتىلۋىنە دۇرىس جول سىلتەپ، بولاشاقتاعى قوعامدىق ومىرىنە نەگىز قالايدى. ال وتباسى تاربيەسىنىڭ كەمشىل بولۋىنان، ماسەلەن، كەيبىر اتا انالار پەرزەنتتەرىن دۇرىس باسقارا الماي، ءىس تۋىلسا، بالاسىن ورىنسىز بوقتاپ، قول جۇمساپ، سابىرلىلىقپەن يدەيالىق جاقتان يلاندىرۋ تاربيەسىن جۇرگىزە المايدى؛ كەيبىر اتا انا پەرزەنتىنە تۇرمىستا كول كوسىر، راقاتقۇمارلىققا، ىسىراپشىلدىققا جول بەرۋدەن وزىمشىلدىك، جالقاۋلىق سىندى ناشار ادەتتەرگە سالىنىپ، دەر كەزىندە باسقارىپ تاربيەلەمەگەندىكتەن پەرزەنتى قوعامداعى ناشار ادەتتى قالىپتاستىرادى؛ كەيبىر اتا انانىڭ نەكەدەن اجىراسۋى سەبەبىنەن بالاعا جاۋاپتى قاراۋشى بولماعاندىقتان بالا تىم ەرتە قوعامعا ارالاسىپ بۇزىلادى؛ كەيبىر اتا انانىڭ ءوز بويلارىندا تۇرمىستا ناشار ستيل ادەتتەرى بولىپ، زاڭعا قايشى ىستەرمەن شۇعىلدانىپ، قىلمىسقا كىرىپتار بولۋىنان بالا دا اتا اناسىنا ەلىكتەپ زاڭعا قايشى ارەكەتتەرمەن شۇعىلدانىپ، قىلمىسقا دۋشار بولۋى سياقتى زارداپتار كەلىپ شىعادى. اتا انالار وتباسى تاربيەسىندە بالالارعا جاستايىنان ۇيات بولادى، جامان بولادى، وبال بولادى دەگەن ءداستۇرلى ءمورالدىق تاربيەنى سىڭىرە بىلگەن ءجون. سول ارقىلى وعاش قىلىق ىستەمەيتىن، قۇرت قۇمىرىسقانى ولتىرمەيتىن، ءشوپ اعاشتى جۇلمايتىن تاماشا ورتانى قورعاۋ، ادەپ يبانى ساقتاۋ سياقتى قاسيەتتەرگە باۋلۋ كەرەك.اتا انانىڭ تۇرمىس ادەتى، مىنەز قۇلقى، اۋەستىگى بالانىڭ ەلىكتەيتىن، ۇيرەنەتىن ۇلگىسى، اتا انانىڭ ءاربىر ءسوز ارەكەتى پەرزەنتتەرىنە تىكەلەي اسەر ەتەدى. اۋەلى، تۇرمىستا اتا انا بالاسىنا قاراتا جاقسى جاقتان ۇلگى بولىپ، تاربيەلىك رول كورسەتىپ قالماستان، ۇنەمى پەرزەنتتەرىنە وزدەرىنىڭ بويىنداعى ساقتالعان كەمشىلىك ارتىقشىلىقتارىن سالىستىرىپ، تۇزەتىپ وتىرۋعا جەتەلەۋى كەرەك. ونان سوڭ، بەرەكەلى وتباسىنداعى اتا انانىڭ ءسوز ارەكەتتەرى، وتباسىن باسقارۋ تاجىريبەسى پەرزەنتتەرىنىڭ كەيىنگى وي ساناسى، ءتۇرلى ارەكەتتەرى مەن دۇنيەگە بولعان كوزقاراسىندا ۇلگىلىك رول اتقارادى.ەكىنشى، مەكتەپ باسقارۋى جاعىنداعى ساقتالعان سەبەپتەر. مەكتەپ جاس وسپىرىمدەرگە ءار جاقتان جوسپارلى، نىسانالى تاربيەلەپ جەتىلدىرۋ سىندى ماڭىزدى قىزمەتتى ىستەيدى. يدەيا ءمورال جانە زاڭ ءتۇزىم جاعىنداعى مەكتەپ تاربيەسى جاس وسپىرىمدەردىڭ اقاۋسىز ءوسىپ جەتىلۋىندەگى ماڭىزدى فاكتور. مەكتەپ ورنىنىڭ زاڭ ءتۇزىم ۇگىت قىزمەتىنە ءمان بەرمەۋى كەيبىر وقۋشىلاردىڭ قوعامعا شىعىپ، زاڭعا قايشى ارەكەتتەر مەن قىلمىستى ىستەرگە ساياتىن دەلولاردى تۋدىرۋىن كەلتىرىپ شىعارادى. كەيبىر مەكتەپ جالاڭ وقىتۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ جاعىنا عانا ءمان بەرىپ، وقۋشىلاردىڭ يدەيالىق زاڭ ءتۇزىم جاعىنداعى تاربيە قىزمەتىنە نەمقۇرايلى قاراپ، كەيبىر وقۋ ناتيجەسى تومەندەگەن وقۋشىلارعا ارناۋلى يدەيالىق جاقتان شابىتتاندىرۋ قىزمەتىنە ءمان بەرىلمەگەندىكتەن، ولار يدەيالىق جاقتان توقىراپ، وقۋدان زاپى بولىپ قول ءۇزىپ، سوڭىندا قوعامعا ارالاسۋ تاسىلىمەن كوڭىل اشۋ ارقىلى ءوزىن جۇباتىپ، قوعامداعى كەيبىر جامان نيەتتى ادامدار جاعىنان پايدالانىلىپ، زاڭعا قايشىلىق جاساپ، قىلمىسقا ۇرىنادى. ال مەكتەپتىڭ ءتارتىپ تۇزىمگە قايشىلىق جاساعان وقۋشىلارعا قاراتا شارا كورىپ، جازالاۋدىڭ ءوزى وقۋشىنى قۇتقارۋ، تاربيەلەپ دۇرىس جولعا باستاۋ، بۇدان كەيىن قاتەلىك وتكىزۋىنىڭ الدىن الاتىن ءبىر ءتۇرلى ءتاسىلى.مەكتەپ زاڭ ءتۇزىم تاربيەسىن كۇشەيتىپ، جاس وسپىرىمدەرگە بولعان زاڭدىق تانىمدى كۇشەيتۋى، زاڭ بويىنشا ءىس ىستەۋ ارەكەتىن قالىپتاستىرىپ، زاڭعا قايشى ارەكەتتەرگە قارسى كۇرەس جۇرگىزەتىن يدەيالىق تانىمدى ارتتىرۋى كەرەك. لەكسيا سويلەۋ، تالقى وتكىزۋ، ارناۋلى زاڭعا قايشى قىلمىسقا ساياتىن تاربيەلىك رولى كورنەكتى كەسكىن قويۋ سياقتى فورمالار ارقىلى زاڭ ءتۇزىم ۇگىتىن ورىستەتىپ، زاڭ ءتۇزىم تاربيە ساباعىن مىندەتتى وقىتۋ جوسپارىنا ەنگىزۋى كەرەك.جاس وسپىرىمدەردى اقاۋسىز، ساۋ دەنەلى تاربيەلەپ جەتىلدىرۋ تەك وتباسى مەن مەكتەپتىڭ تىكەلەي جاۋاپكەرلىگى بولىپ قانا قالماستان، قوعامداعى ءارقايسى ورىنداردىڭ دا وسكەلەڭ ءمان بەرەتىن، ات سالىسىپ سايكەسە وتىرا باسقاراتىن ماڭىزدى قوعامدىق جۇمىسى. جاس وسپىرىمدەردىڭ زاڭعا قايشى قىلمىستى ارەكەتتەرى ادەتتە ءتۇرلى جاقتاعى فاكتورلاردىڭ ناتيجەسىندە تۋىلاتىندىقتان وتباسىندا اتا انا اركەز بالاسىنىڭ كوڭىل كۇيىن ءتۇسىنۋى، مەكتەپ تاربيەسىمەن تىعىز سايكەسىپ وتىرۋى كەرەك. ءارقايسى قوعامدىق ورگاندار ادەتتەگى ىستەن باستاپ مىقتى ۇستاپ، زاڭعا قايشى قىلمىستى ارەكەتتەردىڭ تۋىلۋ مۇمكىندىگىنىڭ الدىن الىپ، سول ارقىلى جاس وسپىرىمدەردىڭ ءوسىپ جەتىلۋى مەزگىلىندە تىنىش ورتا، شارت جاعداي جاراتۋى كەرەك. ءادىليا ورگاندارى مەرزىم بەلگىلەپ، ءتۇيىندى تۇردە مەكتەپپەن بايلانىس جاساپ، زاڭ ءتۇزىم ۇگىت تەبىنىن كۇشەيتۋ قىزمەتىنە ءمان بەرۋى قاجەت. |
ئاۋستىرالىيە شەرقىي تۈركىستان جەمئىيىتىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن ئادېلايدتىكى ئۇيغۇر جامائىتىنىڭ ئۇچرىشىش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلگەن.13فېۋرال ئەنگلىيە پايتەختى لوندوندىكى لوندون مۇسۇلمانلار مەركىزىدە خىتايدىكى ئۇيغۇرلارنى قۇتقۇزايلى تېمىسىدا يىغىن چاقىرىلغان.د ئۇ ق رەھبەرلىرى ميۇنخېن تۈرك مەدەنىيەت مەركىزى نىڭ تەلىپىگە بىنائەن جازا لاگېرلىرى توغرىسىدا مەلۇمات بەردى.دولقۇن ئەيسا ئەپەندى ئۇچرىشىشلىرىنىڭ ئاساسىي مەقسىتىنىڭ ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسىدە تونۇشتۇرۇلىدىغان ئۇيغۇرلارغا ئائىت ئىككى قانۇن لايىھىسىنىڭ ماقۇللىنىشى ئۈچۈن يەنىمۇ كۆپ ئاۋاز تەشكىللەش بولغانلىقىنى ئېيتتى.رۇقىيە خانىم كانادادىكى مۇناسىۋەتلىك ھۆكۈمەت ئورگانلىرىغا خىتاي ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ ئۆزىگە تەھدىت سالغانلىقى توغرىلىق ئەرز قىلىشقا تەييارلىنىۋاتقانلىقىنى بىلدۈردى.سېرىكجان بىلاشئوغلى: بۇ ئويۇننىڭ ئارقىسىدا خىتاي ھۆكۈمىتى بار.ئۇيغۇر ھەيئەت مالايشىيادىكى بىر قىسىم ئاممىۋى تەشكىلاتلارنىڭ مەسئۇللىرى بىلەن ئۇچرىشىپ، ئۇيغۇر مەسىلىسى توغرىسىدا بىر يۈرۈش يىغىن ۋە پائالىيەتلەر ئېلىپ بارغانئۆمەر بېكئالى ئەپەندى بالىقېسىر ۋە دېنىزلى ۋىلايەتلىرىدە ئۆتكۈزۈلگەن پائالىيەتلەردە جازا لاگېرلىرىدا يېتىپ چىققان بىر كىشى بولۇش سۈپىتى بىلەن شەرقىي تۈركىستان توغرىسىدا ئاڭلاتقانلىرىنىڭ زور تەسىر قوزغىغانلىقىنى بايان قىلدى.ئۆتكەن يىلى قازاقىستانغا قېچىپ چىققان موڭغۇلكۈرەلىك قازاق لاگېر ئوقۇتقۇچىسى سايراگۈل سائۇتباي ئۆزىنىڭ خىتايغا قايتۇرۇلۇش خەۋپىگە دۇچ كەلگەنلىكى، دۇنيانىڭ ئۆزىنىڭ خىتايغا قايتۇرۇلماسلىقى ئۈچۈن ياردەم قىلىشىنى تەلەپ قىلغان. |
قاسىم جومارت توقايەۆ رەسەيدە نازاربايەۆ مەكتەبىنىڭ فيليالىن اشۋدى ۇسىندى7 قاراشا 21:21نۇر سۇلتان. قازاقپارات مەملەكەت باسشىسى قاسىم جومارت توقايەۆ قازاقستان مەن رەسەيدىڭ مادەني گۋمانيتارلىق سالاسداعى ىنتىماقتاستىعىنىڭ ماڭىزى زور ەكەنىن اتاپ ءوتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.مادەني گۋمانيتارلىق سالاداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ دا ماڭىزى زور. بۇل رەتتە كەلەشەگى الەۋەتتى سالالاردىڭ قاتارىنا سپورتتىق ءبىلىم، سپورتتىق مەديتسينا، بىرلەسكەن وقۋ جاتتىعۋ جيىندارىن وتكىزۋ، اۋەسقوي جانە كاسىبي سپورت تۇرلەرىن دامىتۋ جۇمىستارىن اتاپ وتۋگە بولادى. وسىعان بايلانىستى سپورت سالاسىنداعى بىرلەسكەن ءۇش جىلدىق باعدارلامانى ازىرلەۋدى ۇسىنامىز، دەدى پرەزيدەنت ومبىدا ءوتىپ جاتقان شەكارا ماڭى ىنتىماقتاستىعىن دامىتۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى اتتى قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى ءوڭىرارالىق ىنتىماقتاستىق فورۋمىندا.مەملەكەت باسشىسى سونىمەن قاتار، عىلىم سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ دا بولاشاعى جارقىن ەكەنىنە سەنىم ءبىلدىردى.اسىرەسە، فۋندامەنتالدى عىلىمداعى سەرىكتەستىكتى نىعايتۋ كەرەك. قازاقستاننىڭ استاناسىندا باۋمان اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەت بازاسىندا فيزيكا ماتەماتيكالىق مەكتەپ اشۋ باستاماسىن قولدايمىز. سونىمەن بىرگە، رەسەيدىڭ شەكارالاس وڭىرلەرىنىڭ بىرىنە نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنىڭ فيليالىن اشۋعا دا بولادى. ول مەكتەپتە ءبىلىم بەرۋ دەڭگەيى وتە جوعارى ءارى جەتەكشى ەلدەردىڭ ستاندارتتارىنا ساي كەلەدى، دەدى ول. |
ۇلاربەك نۇرعالىم ۇلى. قار سۋىمەن كەتكەن قاسقا بيە ەگەمەن قازاقستان گازەتىنىڭ رەسمي سايتىتالاي داستارحان باسىندا ايتىلىپ، اۋىزداناۋىزعا اڭىزداي تارالعان وسى ءبىر اڭگىمەنى قاعازعا ءتۇسىرۋدىڭ ءساتى تۇسپەياق قويعانى. سىزگە وتىرىك، بىزگە شىن، جازامىن دەپ وقتالعالى ءتورتبەس جىلدىڭ ءجۇزى بولىپتى.قانشاما رەت باپتالىپ وتىرىپ باستاماق بولعام، نەگە ەكەنىن قايدام، كوكەيدەگى كوركەم اڭگىمە اق قاعاز كورسە اتتاي ۇركىپ الا قاشادى. ودان كەيىن ماڭىنا جۋىتپايدى. قۇلاعىنا قول اپارتپاي وسقىرىنىپ، ودىرايىپ. ال ەندى قاعازقالامىڭدى تاستاپ قۇر قول، قارا جاياۋجاقىنداساڭ باسىن شۇلعي اياڭداپ، وقىرانىپ ءوزى كەلەدى جانىڭا. ءسويتىپ، جالىنان سيپاپ، جايداق ءمىنىپ دەگەندەي ءبىراز جەردە تىڭداعاننىڭ قۇلاق قۇرىشى قانىپ ەدى. ءتىپتى قازاقى اڭگىمەگە جانى قۇمار كەي اعالار ىزدەپ كەلىپ ارنايى تىڭداعانىن دا ايتا كەتۋ ارتىق بولماس.ەندى ءبىر گاپ. ايتىلىپ جۇرگەن سوڭ، اۋىزدان قۇلاققا جەتكەن سوڭ، تالاي قالام ۇستاعان قازاق بار ەمەس پە، ەپتەپ جازىلادى دا. شىنى كەرەك، وسى اڭگىمەنى تىڭداپ الىپ، جاقىندارىنا وقىتا قويۋ ءۇشىن قاعازعا ءتۇسىرۋدى سۇراعان قانشا ادامعا سول جازىلعان نۇسقانى نۇسقاپ جىبەرەتىنمىن. . . الايدا سولاردىڭ كوبى اناۋ جەرى ءجون ەكەن، مىناۋ جەرى كەم ەكەن دەگەندەي قوڭىلتاقسىپ قايتتى. دەگەنمەن ول نۇسقالار دا تولىقسىز بولعانىنا قاراماستان ءوز وقىرمانىن تاۋىپ وتە جاقسى باعالاندى. بۇل تۇرعىدان ول قالامگەرلەرگە العىستان وزگە ايتار جوق.ەندى سول اڭگىمەمىزدى شاڭىراق سالعان سارى اتانداي ىرعالتىپ، ىقتياتتاپ وتىرىپ تاعى ءبىر بايانداپ بەرسەك.ءبىزدىڭ اۋىل تۋرا قىتاي مەن موڭعوليانىڭ شەكاراسىندا ەدى. ول كەزدە شەكارا قازىرگىدەي تىشقان جورعالاماستاي تورلانباعان، كەي جەرىنەن ءۇيىرلى جىلقى وتەردەي الاناشىق جاتاتىن. جىلقىسى ءوز اياعىمەن ءوتىپ كەتسە دە موڭعول ايداپ كەتتىگە ساناپ، ءتۇن قاتىپ جورتقان جوقشىلار جوعىنىڭ ءوزى تابىلماسا دا، توپانىن تولتىرارداي وزگە قىلقۇيرىقتاردى شۇرقىراتىپ ايداپ كەلەتىن كەز.ۇنەمى سونداي ىستەردىڭ باسىقاسىندا جۇرەتىن جۇماقىن دەيتىن قۇدامىز بولدى. اق الماستاي جارقىلداعان كىسى ەدى. قاشان كورسەڭ بالاشاعا، كەلىنكەشەك دەمەي ءازىلىن ايتىپ جارقجۇرق ەتىپ وتىراتىن. شارۋاسىنان شاشاۋ شىعارمايتىن بۇيىمتاق، شىلدەنىڭ شىلىڭگىر ىستىعىندا تۋ بيەنى شىبىنعا بىلدىرمەي جەيتىن ىلدىمجىلدىم، ىسپاردىڭ ناق ءوزى. جۇماقىنعا قاراڭعى تۇندە قالىڭ جىلقىنىڭ ىشىنەن اناۋ قارا ايعىردى ۇستا دەشى، قايىرىلىپ قاراعانىڭشا، قايىس ارقانى ءدال سول قىلقۇيرىقتىڭ قىل موينىندا تۇرادى دەپ شالماشىلىعىن ماقتاساتىن اۋىلداعى ۇرت ءتىلدى جىگىتتەر. سوندىقتان دا ەل كۇزەۋلىكتەن قىستاۋلىققا كوشكەندە ايعىر ءۇيىرىن جۇماقىنعا تاپسىرادى. جۇكەڭ جالعىز ءۇي قالادى دا، ەكىءۇش اۋىلدىڭ جىلقىسىن قوسىپ قايىرىپ جونتاۋعا ەكىنشى قار جاۋعاندا قىستاۋلىققا ءبىراق اكەلەدى.بىردە جۇكەڭنىڭ اتىنا ارىز ءتۇسىپ، ەكى ايدان استام ۋاقىت قاماقتا جاتىپ شىققانى بار. جاۋاپ الىپ، تەرگەپتەكسەرىپ امانەسەن بوساتىپ جىبەرىپتى ايتەۋىر. سول بوساپ كەلە جاتقان بەتتە جول ۇستىندەگى ءبىزدىڭ ۇيگە ءتۇستى. اكەم ەكەۋى قۇشاق ايقاستىرا امانداسىپ، قۋانعاندا ەستەرى شىقتى. ەكى اي تۇرمەدە بولعاننان ءبىر بەلگى دە جوق، سول باياعى جارقجۇرق ەتكەن جۇماقىن. سىنباعان ەكەن. سىنباق تۇگىلى سىزات تۇسپەپتى. قۇدەكەم مەنى تاپ ءبىر قاجىدان كەلە جاتقانداي قارسى الدى عويدەپ ازىلدەپ جاتىر.جۇماقىننىڭ ءبىزدىڭ ۇيگە تۇسكەنىن حابار تاپقان اينالاداعى ۇلكەن كىسىلەر دە بىرلەپەكىلەپ جينالا باستادى. داستارحان جايىلدى، قازان كوتەرىلدى، اڭگىمە دە بۇرقسارق قايناپ الا جونەلدى. . .اڭگىمە ارەدىگىندە جۇماقىن قالتاسىنان شاقشا شىعارىپ، ەرىنگە ناسىباي سالدى. بۇرىن مۇندايىن كورمەگەن اكەم: وۋ، قۇدەكە، مۇندايىڭىز جوق ەدى عوي، تۇرمە ۇيرەتىپ جىبەرگەن بە؟، دەيدى. جوق، ا، تۇرمەنى قويشىدەيدى قۇدەكەسى، مەن بۇنىڭ قىزىعىن ايتايىن. قۇداي ساقتاسىن، بۇل قۇداڭىزدىڭ ىستەمەگەنى بار ما؟ ءاي، مەن ءبىر ادام سەكىلدى ادام كوردىم عوي، اسىقپاڭىز، ۇزاق اڭگىمە ول، دەپ شاقشاسىن جيناپجوندەلىپ وتىرىپ، اڭگىمە تىزگىنىن اعىتا بەردىاۋ. مىنا ادامدا ۇيات دەگەن بولادى عوي، سول قيىن نارسە ەكەن. ولىمنەن ۇيات كۇشتى دەگەن ءسوزىڭ راس ەكەن. نەگىزى ۇياتتان ادام ءولىپ تە كەتەدى اۋ. مەن ولە جازدادىم بەتتىڭ قالىڭدىعىنان ءتىرى قالىپ وتىرمىز عوي،دەپ كەڭككەڭك كۇلەدى ءوزى. وتىرعاندارداستارحان شەتىن قايىرا جاقىنداپ ە، ە، ە. . . دەپ ەنتەلەي ءتۇستى. جازعىتۇرىم ءۇيىرلى جىلقىما ءبىر جيرەن قاسقا بيە كەلىپ قوسىلدى. باسىندا اينالاداعى بىرەۋدىكى بولىپ ۇيات بولىپ جۇرمەسىن دەپ ءار بىرەۋگە ايتقان بولدىم. ەلەڭ ەتكەن ادام بولمادى. ماڭايدا جىلقى ىزدەگەن ەشكىم جوق سەكىلدى. ءتورجايلاۋعا بارعاندا دا بولىنبەي ىلەسىپ باردى. سودان، شىنى كەرەك يەمدەنە باستادىم. ءوزى دە قىستان كۇيلى شىققان مال ەكەن، جىلتىراپ سەمىرىپ كەلە جاتتى. ءجاءاا، بيىلعى كۇزدىگىم سەن بولارسىڭ دەپ ءبىر ءتۇيىپ قويدىم. جىلقىمدى جولدان اۋلاق بولەكتەۋ سايعا تامان ىسىرىپ قايىرا ءجۇردىم. ءسويتىپ ءجۇرىپ جازىڭ دا ورتالادى. جىپجىلتىر بولىپ، ساۋىرىنان جارىلارداي سەمىردىاق ەندى جارىقتىق. جالپاق جاتقان قوس جايانىڭ قوسپاسىنا جاڭبىردىڭ سۋى ىركىلدى عوي!. .كۇزدىك سوعىم كوڭىلدى كۇپتى ەتىپ، ەلدىڭ ەتەككە تۇسكەنىن اسىعا كۇتىپ ءجۇردىم. كۇن ارتىنان كۇن ءوتىپ، ول ۋاقىت تا جەتىپ، ەڭكەيە كوشىپ ەل دە كەتتى. ەندى انەمىنە كۇن كىشكەنە شىتقىلداي قالسا دەپ پىشاعىمدى قايراپ قويىپ مەن ءجۇرمىن.ءبىر كۇنى ءتۇس اۋا جىلقىنى كوزدەپ كەلەيىن دەپ ۇيدەن شىققالى جاتىر ەدىم، ءبىر بەيتانىس اقساقال اتتان ءتۇسىپ جاتىر ەكەن. كۇمىستەي ساقالى كەۋدەسىن جاپقان، سۇڭعاق بويلى كەلىستىاق ادام ەندى. جاسى ەگدەلەۋ تارتقانمەن ەڭكەيمەپتى، تىك جۇرەدى ەكەن. سالەم بەرىپ، ەسىك اشىپ، تورگە وزدىردىم. شاي ءىشىلدى، ءجون سۇرالدى. اڭگىمەسى وسى جۇرگەن ءجۇرىسىنىڭ جايىنا كوشكەندە ءىشىم قىلپ ەتە قالدى. تۋرا مەندەگى جىلقىنى ىزدەپ ءجۇر ەكەن! ەنتاڭباسى، قاسقاسى دەيسىڭ، باسقاسى دەيسىڭ ءبارى كەلىپ تۇر، ءبارى. . . سودان، كوكپەك جەگەن تۇيەدەي دوڭبەكشىدىم. كەۋدەسىن جاپقان ساقالىنا قاراپ جەتەلەتىپ جىبەرسەم بە دەگەن دە وي كەلگەن. وعان الا جازداي سەمىرتكەن مالىڭدى كۇزدە بىرەۋ كەلىپ سىلەكەيىڭدى شۇبىرتىپ جەتەلەپ بارا جاتسا قالاي بولادى؟ ونىڭ ۇستىنە سويا قوياتىن وزگە مالدىڭ رەتى دە جوق. كۇزدىككە وسى دەپ نيەتتەنىپ قويدىم ەمەس پە! ءوزى دە جارداي بولىپ جارىقتىق، كۇندە كوز الدىڭدا جايقالىپ جۇرسە. . . قيمادىم قۇدەكە، شىنىمدى ايتايىنشى قيمادىم. اقىرى ايتا المادىم. نە بولسا دا شالدى اتتاندىرىپ جىبەرۋگە امال قىلدىم. ءسىز ەندى اۋدان جاقتان كەلدىڭىز، ءبىراز بۇرىس دەمەسەڭىز ورتادا اعاشوبا اۋىلى جاتىر، ءبىرىنشى سولاردىڭ جىلقىسىنا قوسىلادى عوي. جىلقىشىلارى مىنا جىڭىشكەسايدىڭ باسىندا وتىر. نەگىزى سولاردان سۇراعانىڭىز ءجون عوي، دەدىم. شال ەلەڭ ەتە قالدى. ونىڭ دا ءجون ەكەن، جاقىن بولسا كۇن باتپاي سولاي جەتىپ الايىن، دەپ قوزعالا باستادى. ءيا، كورسەتىپ جىبەرەم، ەكىاق بەلدىڭ استى عوي دەپ مەن دە الدىنا ءتۇسىپ ارسالاڭداي بەردىم. جەلە جورتىپ ءبىر بەلدى اسىرىپ، جىڭىشكەسايدى قامشىمەن نۇسقادىم دا قاراعايلى قاپتالداردا بولەكبولەك جاتقان جىلقىلارعا قاراي شاپتىم. ە، ە، ە، ىزدەۋشىڭ شىققان ەكەن، اڭدىعان جاۋ الماي قويماس. جۇكە، ەندى قامدان، جۇكە! دەيدى ءىشىم.ءۇيىردى تاۋىپ قوراعا قاماعانشا قاس قارايىپ كەتتى. جارىلعالى جۇرگەن جيرەن قاسقاعا شالمانى جالعىز رەت تاستاپ، جىقتىم دا، سەندە جازىق جوق، مەندە ازىق جوق، بۇيىرعان نەسىبەسىڭ، ءبىسسىمىللا، اللاھۋاكپار! دەپ ورىپ جىبەردىم. قورقىراپ كەتتى جيرەنقاسقاڭ. قاتىن انادايدا سيىرىن ساۋىپ، جىلقىلار ناۋانىڭ اينالاسىندا قاسىنىسىپ، تايقۇناندار تەبىسىپ دەگەندەي كەشكى مەزگىلدىڭ ابىردابىرىمەن ارالاسىپ جالعىز ءوزىم جاۋكەمدەپ جاتىرمىن. ءبىر كەزدە سىرت جاعىمنان ءبىر ءدۇبىر جاقىنداپ كەلگەندەي بولدى. تايقۇناندار شىعار دەپ ەلەمەگەن ەدىم، ءتىپتى تاقاۋ كەلگەندەي سەزىلدى. ەندى قارايىن دەگەنىمشە بولعان جوق، ارقا تۇسىمنان اسسالاۋماعالەيكۋم دەگەن زور داۋىس گۇر ەتە قالدى. قۇرعىراۋ، قۇلاعىما تانىس ءۇن سياقتى. اقىرەەەن بۇرىلىپ قاراپ ەدىم، باعاناعى اقساقال ەكەن. توبەمنەن ءتونىپ تۇر! ونە بويىم ءبىر ىسىپ، ءبىر مۇزداپ الا جونەلدى. ماڭدايىمنان تەر بۇرق ەتتى. التى ايىرىعىمنان جوسىلا اقتى. وندايدا تەر بەتتى بويلاپ اقپايدى ەكەن، بۇرشاقتاپ، شاشىراپ جەرگە تامادى ەكەن. اقساقال، ءتۇسىڭىز دەپ اتاعاشتى نۇسقادىم. ەرە بارىپ اتتان ءتۇسىردىم. ءبىر جىلقى تاسقا ءتۇسىپ مەرتىگىپ قالعان ەكەن، سونى سويىپ جاتىر ەدىم، ءسىز وتىرا بەرىڭىز دەپ ۇيگە كىرگىزدىم دە، كەرى بۇرىلدىم. جارىقتىقتىڭ قاسقاسى قانداي، قاراڭعىدا ايداي بولىپ جارقىراپ جاتىر ەكەن. ساسقانىمنان باسىن كەسىپ الىپ، تۇيەنىڭ جابۋىنىڭ استىنا تىعا سالدىم. ءسويتتىم دە، انا كىسىنى ورنىقتىرىپ وتىرعىزىپ كەتەيىن دەپ ۇيگە قايتا كەلدىم. سويتسەم، شالىڭنىڭ ءمۇيىز ساپتى ۇزىن قارا پىشاعى بار ەكەن، الاقانداي جالپاق بەلبەۋىنە جانىپ تۇر. كومەكتەسىپ جىبەرەيىن دەدى. يىعىنان باسىپ وتىرعىزاتىن ەمەس، دالاعا شىقتىق. شالەكەڭ جەڭدى ءتۇرىپ تاستادى. نە كەرەك، باسى جوق جىلقىنىڭ مويىنىن قىلجىڭداتىپ ەكى جاقتاپ سويىپ جاتىرمىز. قاتىن ول تۇك بىلمەگەندەي مونتانسىپ ءوز شارۋاسىمەن ءجۇر. قۇداياۋ، تەرىنى ىرەپ جاتقاندا بۋىنبۋىنىم بوساپ كەتە بەرەدى. قولىمداعى پىشاقتان ايىرىلىپ قالا جازدايمىن. الاقانىم وزىنەنءوزى اشىلا سالادى. ءتىپتى دەنەمنىڭ جارتىسى بىردە بار، بىردە جوق سەكىلدى، مىنا جۇمىس ەلەس قۇساپ سەزىلە بەرەدى. . .ەس كەتىپ، جان شىققاندا تەرىسىن ءتۇسىرىپ، بۇزا باستادىق. الدىڭعى قولىن كەسىپ الدىم دا، قازانعا سالا بەر دەپ قاتىنعا اپارىپ كەلدىم. اقساقالىم جىلقىنىڭ باسى قايدا دەگەن دە جوق، تاسقا تۇسكەن جەرى قايسى؟ دەگەن دە جوق، تەرلەپ تەپشىپ جامباستى ۇرشىقتاپ وتىر. مەن دە كەلىپ كىرىسىپ جاتىرمىن ءبىر جاعىنان. ءبىر مەزگىلدە، مەن نامازىمدى وقىپ الايىن دەپ، ۇيگە قاراي بەتتەدى. مەن ەتتى جىرىمداپ شالاپالا بۇزىپ، قارىنقارتاسىن جۋىپ، ورنىن جيناستىرىپ، ءويتىپءبۇيتىپ دالادا ءجۇرمىن. ۇيگە كىرە السامشى. ساۋىپ وتىرعان جالعىز سيىردى ءارى ايدايمىن، بەرى ايدايمىن. قاتىنعا ايقايلاپ، اناۋ قايدا، مىناۋ نە؟ دەپ بىردەڭەلەردى سۇراپ، شارۋامەن جۇرگەن بولام. ءبىراق ەندى ءوز ۇيىڭە كىرمەي قاشانعى جۇرە بەرەسىڭ. كىردىم. اقساقال شارشاعان با، قۇس جاستىقتىڭ ۇستىندە وڭ الاقانىن جاستانىپ مىزعىپ كەتىپتى. قاتىندا ءۇن جوق. مەندە دە. ءبىر قاۋىم ۋاقىتقا سوزىلعان ۇنسىزدىك تىنىسىمدى ءتىپتى دە تارىلتىپ جىبەردى. دالاعا اتىپ شىقتىم. دالا دا تىمتىرىس. اقساقالدىڭ ارقانداۋلى اتىنىڭ تاقىر ءشوپتى جۇلعانداعى تىرستىرس دىبىسىنان وزگە تىرشىلىكتى جەر جۇتىپ قويعانداي. العاشىندا ءوز جۇرەگىمنىڭ ءدۇرسىلى وزىمە ەستىلە باستاپ ەدى، اتتى جاقىن جەرگە ارقانداعانىم جاقسى بولىپتى، ارقامدى ۇيگە سۇيەپ سونى تىڭداپ ءبىراز تۇردىم. الاشابىر بۇلت ۇستىندە اسىعىس اي كىلكىپ بارادى. . .كىسى وياندى دەگەن دىبىستان سەلت ەتە قالدىم. ەسىك الدىندا سار ەتكىزىپ بىردەڭەسىن توكتى دە قاتىن ۇيگە قايتا كىرىپ كەتتى. ەت تە دايىن بولعان ەكەن. قاريانىڭ قولىنا سۋ قۇيىپ، سۋلىعىن ۇسىندىم. ءوزى سەمىز، ءوزى جاس تۋ بيەنى ازداپ جىنىكتىرىپ اكەلىپ سويساڭ ەتى تاڭدايىڭدا ەرىمەي مە، بۋى بۇرقىراپ الدىعا كەلگەندە، ال كانە، ءاۋمين! دەدىم. ەندى نە بولسا دا وسى باتادا بىردەڭە ايتاتىن شىعار، ءبىر ءسوز ۇشىعىن شىعارار دەدىم. جوق، كادىمگى باتا جاساپ بەت سيپادى. ءاي، وسى شالىڭ بىلمەي قالعان جوق پا ەكەن؟ دەگەن ءۇمىت ۇشقىنى جىلت ەتە قالدى. قارتايعان ادام، جولدان شارشاپ بايقاماسا بايقاماي قالعان شىعار. باسىن كەسىپ تاستاعانىڭ دۇرىس بولدى ما، قالاي؟ دەپ قويادى ءىشىم.ال، الىڭىز! دەيمىن اقساقالعا. و، قۇدىرەت! ءسويتىپ ايتقان سايىن ءوز مالىڭىز عوي دەگەن ءبىر اۋىز ءسوز قايتاقايتا ىلەسە شىعىپ كەڭىردەگىمە كەپ كەپتەلەدى. ەتتى شايناپ، جۇتايىن دەسەم تۇيىرلەنىپ جۇتىلمايدى. وي، اللا! تاماعىمنان وتپەيدى. ءبىر نەشە ءتۇيىرىن بۇركىتشە قىلعىنىپ ارەڭ جۇتتىم. ءوزىڭ دە ال، كەلىن سەن دە دەپ قويادى قاريا. كەلىنىن قايدام، مەنىڭ جاعدايىم ەت جەۋگە كەلمەي قالدى، تاعى دا اعىلتەگىل تەر باستى. . . ءبىر كەزدە تاباققا قولىن سوزىپ جاتىپ اقساقال: مىناۋ قار سۋىمەن كەتكەن جىلقى عوي، تويىنعاناق ەكەن ا دەپ قالدى. ءيا، ءيا، جەسەڭىزشى دەدىم تۇقىرايىپ وتىرعان قالپى ەتتى ارالاستىرا الدىنا ىسىرىپ. ە، ە، ە، بىلگەن ەكەن عوي. ءوزى دە جىلعاجىلعادان قاردىڭ سۋى جىلاپ اعىپ جاتقان كەزدە كەلدى ەمەس پە. . . دەيدى ءىشىم. ءبىراق مەنىڭ دە جىلقىم قار سۋىمەن كەتۋىنە بولادى عوي، بۇل سوزدە تۇرعان نە بار؟ مىنىستەن ەرتە بوساتىپ، تويىنىسقا جىبەرىلگەن جىلقى ەكەن دەپ ايتىپ وتىرعانى شىعار دەيدى تاعى ءبىر ويىم. بۇل ات ەمەس، بيە عوي دەپ بۇلك ەتە قالدى بۇيرەگىم. قويشى، ەندى باسىڭدى قاتىرعانمەن پايدا جوق، نە بولسا دا بولىپ كەتتى. ەندىگىسىن الدا كورەمىز. . .اقساقالىڭ اسىقپاي وتىرىپ ەتتى جاقسىاق جەدى. تاباق تۇبىندەگى مايلى تۇزدىققا ماتىرىپ بۇلعاپبۇلعاپ العاپ ۋىس تولى ەتتى بۇتا شايناعان بۋراداي ەكى جاعىنا كەزەك الىپ، ءنىلىن سورعانداي قىلىپ ابدەن ەزىپ بارىپ تالماپ جۇتادى، سالالى ساۋساقتارىنىڭ اراسىنان سىعىلىپ شىققان قازىنىڭ ءمولدىر مايىن قاراكەسەك ەتكە ءسىڭىرىپ الىپ ازۋعا باسادى، جۇقالانىپ تۋرالعان جالپاق جالدى ەكى قارا كەسەكتىڭ ورتاسىنا سالىپ جىبەرىپ قاسقا تىسپەن كەرتىپ جەيدى. . . ءوز كەڭىردەگىڭنەن اس وتپەگەن سوڭ سۇيەك مۇجىگەن بولىپ، جەگەن ادامعا قاراپ وتىرادى ەكەنسىڭ. اقساقال مايلىققا قول سوزعاندا وزىمشە اساتۋ جاساعىم كەلىپ، كۇشتەگەن بولىپ ەدىم، ول كارىدەن جاسقا عوي دەدى دە كۇرەكتەي الاقانىن تولتىرىپ مەنىڭ الاقانىما سالعانى. ال، جەپ كور! اقساقالعا اساتپاق بولعانىمنان ۇيالعانىم بار، قىلتاماق بولىپ قىلعىنىپ وتىرعانىم بار، كوزىم جاساۋراپ ءولدىمتالدىم دەگەندە ارەڭ جۇتىپ تاۋىستىم. نە دە بولسا ەتتى جەپ بولعاننان كەيىن ايتپاق پا دەگەن كۇدىكپەن تاعى قول جايىپ اس قايىرۋىن سۇرادىم. جاقسىلاپ تۇرىپ باتا قايىردى. كۇمان تۋدىراتىنداي باسى ارتىق ءسوز بولعان جوق. ءتۇنى بويى ۇيىقتاي الماي دوڭبەكشىدىم. ءبىلدى مە؟، بىلمەدى مە؟. ەكى جامباسقا كەزەك تۇسەمىن. سوڭعى اساتۋدا جەگەن ەتىم بىتەۋ جۇتىلعانداي اسقازانىمدى تۇينەپ ول دا ءبىر جاعىنان قينادى كەپ. بىلسە نەگە ۇندەمەيدى؟. بىلمەسە نەگە قار سۋى؟. . . ءتۇننىڭ سونشاما ۇزاق ەكەنىن بۇرىن بىلمەگەن ەكەنمىن. . . تاڭعا جاقىن كوزىم ءىلىپ كەتكەن ەكەن، اقساقالدىڭ ازانىنان ويانىپ كەتتىم.ءتوردىڭ الدىن كۇڭىرەنتىپ نامازىن وقىدى. داستارحان جايىلدى. ەلدىڭ جايى، اۋا رايى، جىلقى كۇيى دەگەندەي ازدىكەم اڭگىمە ايتىلدى. جىڭىشكەسايداعى ءۇيدى تاپپاي، كوز بايلانباي تۇرعاندا وسى ءۇيدى قايتا تاۋىپ الايىن دەپ كەشە ءبىراز قاتتى جۇرگەنىن، بەلى اۋىرىپ شارشاڭقىراپ قالعانىن، جاقسى دەمالعانىن ايتتى. ءيا، ونىڭىز قانداي جاقسى بولعان، ايتپەسە. . . اتىڭىز جورعا ەكەن عوي دەپ ايدالاعا لاقتىم. جيرەنقاسقا ەندى ايتىلىپ قالا ما دەگەندە جۇرەگىم القىمىما كەلىپ قايتادى. ەسالاڭ كىسىشە ەبىلدەبىلىم شىعىپ وتىرمىن. شايدان سوڭ بەت سيپاپ، ال مەن ەندى قوزعالايىن دەدى. ءيا، قوزعالىڭىز، اتىڭىزدى ەرتتەپ قويدىم دەپ ەلپەك قاعام. اتىنىڭ مىنەر جاعىن دوڭەستەۋ جەرگە ىڭعايلاپ، سۋلىعىنان ۇستاپ، قولتىعىنان كوتەرىپ ەرگە سالدىم اقساقالدى. باسىمدى كوتەرىپ جۇزىنە ەندى قارايمىن دەي بەرگەنىم سول ەدى، قاريا تىزگىنىن ىركىپ تۇرا قالدى. تۇرا قالدى دا: ءجا، جۇماقىن! دەپ اۋىر كۇرسىندى. سەن دە ءبىر الاشتىڭ ازاماتى ەكەنسىڭ. . . ، دەدى دە ءۇنسىز قالدى. باسىم ەرىكسىز سالبىراپ سالا بەردى. بۋىنىم بوساپ، سۇيەنەرگە بىردەڭە ىزدەگەندەي سەندەلىپ تۇرىپ قولىمنىڭ قالاي اقساقالدىڭ ەتىگىنىڭ قونىشىنا بارعانىن سەزبەي دە قالىپپىن. مەنىڭ شاڭىراعىم اۋداننىڭ شەت جاعىندا. كەشە دە ايتتىم عوي، سارزالىڭ دەگەن جەر. اۋىلدىڭ شەتىنە ىلىنە بەرە حاسەن اقساقالدىڭ ءۇيى قايسى ەكەن؟ دەپ سۇراساڭ ەلدىڭ ءبارى بىلەدى. . . ال، كورىسكەنشە امان بولايىق! دەپ ءسال ەڭكەيىپ ارقامنان قاققانداي بولدى دا، اتىن تەبىندى.تۇرعان جەرىمدە قازىقتاي قالشيدىم دا قالدىم. . . ءبارى تۇسىنىكتى بولدى. اقىرەەن مويىنىمدى بۇرىپ قاراسام قاريام قاراجورعاسىن تايپالتىپ كەزەڭگە جاقىنداپ قالىپتى. سودان؟. . دەدى وتىرعاندار، اۋىزدارىنان اق جالىن اتىلىپ شىققانداي بولىپ. سودان سۇمىرەيىپ ەر جاسايتىن دۇيسەنگە باردىم. ءبىر جۇمانىڭ ىشىندە ومىلدىرىكقۇيىسقانىمەن كۇمىس ەر جاساپ بەر دەپ مۇيىزىنەن جەتەلەپ قىلجاقتاتىپ ءبىر وگىزشە اپارىپ بەردىم. ىسمەر نەمە عوي، ايتقان ۋاقىتىمدا ءبىتىردى. ءسويتىپ ونى تورجورعاعا سالدىم دا، جەتەككە الىپ سارزالىڭعا تارتتىم. جۇماقىن تورجورعانى ايتقاندا وتىرعانداردىڭ ءبىرازى گۋ ەتە قالدى. ول جورعا جارىسىندا الدىنا قارا سالماعان قىلقۇيرىق قوي. ادەتتە قانداي جورعا جازىق جەردە عانا جاقسى جورعالايدى دا، ويلىقىرلى ويپاڭ جەرلەرگە سالىپ جىبەرسەڭ جورعاسىنان جاڭىلىپ، شاۋىپ كەتىپ، جەلىپ كەتىپ جورعاسى جورتاققا اينالادى. ال، تور جورعا الدىنىڭ ءبارىن اياق الىسىمەن ولشەپ ويلىقىرلى جەرىڭدى تۇياعىمەن تەگىستەپ تايپالعاندا قولىڭداعى شارانىڭ سۋى شايقالمايتىن ەدى عوي. جانە ماڭدايى جارىلىپ جالعىز كەلەتىن. وتىرعانداردىڭ ىشتەرى ۋداي اشىپ بارا جاتقانى سول. سودان؟. . . سودان تاڭدا شىعىپ ەكىنتى ۋاقىتىندا اۋىلدىڭ شەتىنە ءىلىنىپ، حاسەن دەگەن قاريانىڭ ءۇيى قايسى ەكەن؟ دەپ سۇراپ ەدىم، ءبىر اياعىن سىلتىپ باساتىن جاس جىگىت الدىما ءتۇسىپ جۇگىرىپ وتىرىپ، جاقىنداعاندا انە! دەدى. اتاعاشقا ەكى اتتى بايلاپ، كىرىپ بارىپ ەدىم، اقساقال توردە جاتىر ەكەن. ۋاعالەيكۋماسسالام! و، جۇماقىن، كەلدىڭ بە؟ دەپ ورنىنان تۇردى. بالالارىنا بىردەن، مىنا كىسىنىڭ اتتارىن شوپكە قويىڭدار، ماياعا كىرگىزىڭدەر دەپ بۇيىردى. اتتارىن، دەيدى ا؟ ءبىلىپ وتىر عوي جەتەك اكەلگەنىڭدى، دەپ قويادى ادەتتە وزگەنىڭ اڭگىمەسىنىڭ اراسىنا سىنىق ءارىپ قىستىرماي ءۇنسىز وتىرىپ تىڭداپ، ءۇنسىز كەتە باراتىن كوكسەگەن.مايا ءالى باستالماعان ۋاقىت قوي، سوندا دا كىرىگىزىڭدەر دەپ قۇرمەتتەپ، رازى بولعانى دا ەندىدەپ جۇپتەپ قويادى اسقابي.تۇرا تۇرىڭىزدار، اڭگىمەنى بۇزباڭدارشى، دەپ جاقاي كورشى اينالاسىنا قاباعىن ءبىر شىتىپ الدى دا جۇماقىنعا كۇلىمسىرەي، تەسىلە قارادى.ە، ە، ە، سودان، قارسى الىپ جاتىر اشەيىن؟قارسى الىپ جاتىر. سودان شاي ءىشىلدى، اڭگىمە ايتىلدى. قازان اسىلدى. شەجىرەشى ادام ەكەن ءوزى. سوعىس كەزدى ايتتى، وسپاننىڭ اسكەرىنىڭ، شىڭ شىسايدىڭ اڭگىمەسىنەن جىبەردى. ءبىر كەزدە مەنىڭ ارعى اتالارىما جاقىنداپ كەلدى. مەنىڭ اتالارىم بۇرىن اۋدان جاقتان كوشىپ كەلدى ەمەس پە، جاقسى بىلەدى ەكەن. جاقسى ادامدار ەدى دەگەندەي ءبىر اڭگىمەلەرىن ايتتى. ونىسى سەنىڭ ىستەپ جۇرگەنىڭ مىناۋ! دەپ، ارقامدى وسىپوسىپ جىبەرگەندەي بولدى. كوزىمدى داستارحان شەتىندەگى قوشقار ءمۇيىز ورنەكتەن الماعان كۇيى تاپجىلماي وتىردىم، ەندى نە ىستەيمىن؟ كەمپىرى مەنىڭ ىڭعايسىزدانىپ، جايسىزدانىپ وتىرعانىمدى سەزىپ وتىرعان سەكىلدى، قوناق شارشاپ كەلدى عوي، دەمالسىن دەپ، توسەك سالعىزدى.بۇل دا ءبىر قۇس ۇيقىلى ءتۇن بولدى. تاڭەرتەڭ تۇرسام، كەمپىرى قورجىن دايىنداتىپ قويىپتى. كەلىننىڭ قولىنان ءدام تاتتىق قوي، مىنانى الا بار دەيدى اقساقال. ءدام تاتقاندا. . . دەپ كۇمىلجىدىم. ءوزىڭىزدىڭ مال عوي دەگەن الگى ءبىر ءسوز كەڭىردەگىمە تاعى كەلىپ كەپتەلدى. بالاسى قورجىندى اتقا سالىپ، ءوزىمدى قولتىقتان كوتەرىپ مىنگىزدى. ال ەندى امان بول! دەپ حاسەن قاريا كەۋدەسىنە قولىن اپاردى. ال دەپ مەن دە ىڭقيىپ تويعان شارداق شابدارىمدى تەبىنە بەرىپ ەدىم، جۇرگىسى كەلمەگەن قويدىڭ سيگىسى كەلەدى دەگەندەي بەلىن قايقيتىپ تۇرا قالعانى. تۋرا اتاعاشتىڭ تۇبىندە. سارىلداتىپ توگىپ جاتىر، ءالى توگىپ جاتىر، تاۋسىلىپ بەرمەيدى ءتىپتى. قوشتاسىپ الىپ ءبىربىرىمىزگە قاراپ تۇرمىز. ءاي سول كەزدە بەتىمنىڭ قىزارعانىاي. تەزىرەك ءجۇرىپ كەتسەم دەپ تۇرمىن. انا قاسقىر جەگىر مايىسقان ەكى تىلەرسەگىن ارەڭ جيناپ ىلگەرى باستى ءوزى. كەتىپ بارا جاتىپ انا كىسى ارتىمنان قاراپ تۇر عوي دەگەن وي ساپ ەتە قالىپ، ارقام كادىمگىدەي قۇرىسىپ بارادى. كوزى دە سۇمدىق وتكىر ەدى. سالدەن كەيىن ارقامنان جەبە قادالاتىنداي قۋىرىلىپ كەلەم. باسىم زەڭىپ اينالعانداي بولدى. سودان باياعىدا بىرەۋدەن باسىڭ قاتتى اۋىرعان كەزدە ناسىباي اتساڭ، قويادى ەكەن دەگەندى ەستىپ ەدىم، سول ەسىمە تۇسە كەتكەنى. ءبىر بۇرىشتا دۇكەن تۇر ەكەن. جاناسا بارىپ قامشىنىڭ ۇشىمەن تەرەزەسىن قاعىپ ەدىم، كۇنگە قاراپ سىعىرايىپ، قابىرعاسىن تىرمالاپ بىرەۋ شىقتى. ناسىباي بار ەكەن ايتەۋىر. تيىنىن ۇستاتىپ ەدىم، ءۇش قالتاسىن اكەلىپ بەردى. سودان سونى اۋىلعا جەتكەنشە ازداپازداپ ەرنىمە سالىپ وتىردىم. ءسويتىپ وسى قۇرعىرعا ءۇيىر بولىپ جامان ۇيرەنىپ الىپپىن، قۇدەكە، دەيدى عوي الگى جەردە ساندى ۇرىپ جىبەرىپ قارقىلداي كۇلگەن جۇمەكەڭ.وتىرعاندار دۋ ەتە قالدى. ويپىرمايلاپ، اھىلەپ، ۇھىلەپ تىزە جازىستى. ە، ە، تورجورعا كەتتى دەسەڭشى. . . ، ووو، بۇل ناسىبايدىڭ تاريحى تىم تەرەڭ دە. . . ، ءاي، جۇماقىنايدەپ ءار كىم تۇستۇسىنان كەرگىلەپ الا جونەلدى. ءاي، سەنىڭ تورجورعاڭدى جاقىندا قوراڭنان كوردىم عوي؟دەپ نيعىمەت كورشى ساڭق ەتە قالدى وسى كەزدە. تۇرا تۇر، اڭگىمە ءالى بىتكەن جوق، دەدى جۇماقىن تاعى دا ەزۋىنە كۇلكى ءۇيىرىپ. سودان ەكى جۇمادان كەيىن تورجورعانى جەتەلەپ باياعى بالاسى كەلىپ تۇر. اينالاسىنداعى بىرەۋلەر تانىعان با، تورجورعانىڭ اتاعى شىققان ات ەكەنىن ءبىلىپتى اقساقال. ابىرويىن كوتەرىپ جۇرگەن اتى ەكەن، ءوزى ءمىنسىن! اتتىڭ باسىن بيەگە قور قىلمايىق، ورنىنا باسقا بىردەڭەسىن بەرسىن دەپ سالەم ايتىپ جىبەرىپتى. ءسويتىپ توبەل بيەنى جەتەلەتىپ جىبەردىم، دەپ جىمىڭجىمىڭ كۇلىپ جانىنداعى قۇس جاستىققا شىنتاقتاي جانتايا بەردى جۇماقىن. شىنىندا ادام سەكىلدى ادام كورىپسىز قۇدەكە، دەپ ءجۇزى بالبۇل جانعان اكەم ەرىكسىز باسىن شايقاپ ەدى. . .راسىمدى ايتسام وسى وقيعانى ۇمىتىپ تا كەتىپپىن. مۇلدە جادىمنان ءوشىپ كەتپەسە دە، ايتىلماعان سوڭ اۋىلداعى شاڭ باسقان كوپ اڭگىمەنىڭ ءبىرى سەكىلدى بولىپ ميدىڭ قالتارىس ءبىر قاتپارلارىندا قاتتالىپ قالا بەرگەن ەكەن.ءقايبىر جىلى استانا كوشەلەرىنىڭ الدەبىر قيىلىسىندا ۇيدەيۇيدەي وڭكيگەن ەكى دجيپ ماشيناسى ءبىرءبىرىن سۇيكەپ كەتكەندەي بولدى. قارا جولدىڭ قاعىن كوشىرە ىشقىنىپ بارىپ ەكەۋى دە كىلت توقتادى. ەكەۋىنەن دە ەڭگەزەردەي ەكى جىگىت ءتۇستى. ورىسشاتىس بوقتاسىپ، كەۋدەلەسە كەتتى. تۇرلەرى ءورت سوندىرگەندەي قاراقوشقىلدانىپ تۇتىگىپ، شەكە تامىرلارى بىلەۋدەي بولىپ ادىرايىپ كەتكەن. ءبىر كەزدە بىرەۋىنىڭ ايەلى ءتۇستى. قولىندا مويىنىنا كيگىزىلگەن قارعىباۋدى توسىنەن وتكىزىپ اپارىپ ارقاسىنان تۇيمەلەپ، ارتىنان جەتەلەگەن ءيتى بار ايتقاشى. قۇداياۋ، قۇددى ءبىر اتتى ومىلدىرىكتەگەن سەكىلدى ەكەن. تۇسە سالا قارسى تاراپقا شابالانىپ بەردى ايەل. قولىنداعىسى دا قوسىلا ءشاۋءشاۋ ەتىپ قويادى. ءبىر جاعىنان تەلەفونداپ جاتىر. سودان نە كەرەك، ۇزىن كوشەنىڭ ۇزىنا بويىن ازانقازان قىلىپ قيقۋلاتىپ جول پوليتسياسى جەتتى. سەڭدەي سىرەسىپ تۇرىپ قالعان كولىكتەردىڭ تەرەزەسىنەن مويىندارىن سوزا قاراپ، باجىلداتا سەگنال باسىپ تاعاتسىزدانعان جۇرت. جەر دۇنيەنى شۋلاتىپ ەنتىگە جەتكەن قىزمەتكەرلەر اينالاسىنان كولىكتەر وتەتىن جول شىعارعاننان كەيىن قاعازقالام، ءتۇرلى قۇرالدارىن الىپ شىعىپ قورشاپ، ولشەپ ەكى ماشينانىڭ قالاي سوعىلىپ، نە زارداپ بولعانىن تەكسەرۋگە كىرىستى. جول شەتىندە بىرەۋدى كۇتىپ تۇرعان ادام، اقىرى الدىندا بولىپ جاتقان وقيعاعا نازارىن سالماي تۇرا ما؟ ادەيى ءۇڭىلىپ قارادىم. سويتسەم، قۇداياۋ، سىرىڭكە تارتقانداي بولاربولماس ءىز ءتۇسىپتى جاڭاعى يت تۇسكەن اپپاق دجيپكە. بولاربولماس، كورىنەر كورىبەس ءىز. . . ونى بىرەۋى ساۋساعىمەن سيپاپ قالىپ ەدى، ارعى جاعى ايناداي جارقىراپ شىعا كەلدى، الگى سىزات دەگەنىمنىڭ ءوزى اق تەمىردىڭ جانىنا ەمەس، شاڭىنا عانا تۇسكەن ءىز سەكىلدى. . .اناۋ ەكەۋى ءالى ەرەگەسىپ تۇر. . .اۋىر كۇرسىنگەنىم ەسىمدە. سوندا ميىمنىڭ تەرەڭ ءبىر قالتارىس قاتپارلارىندا قالىپ قويعان جۇماقىن قۇدانىڭ اڭگىمەسى عايىپتان جەتكەن حابارداي ويىما ورالا كەتىپ ەدى. قاراجورعاسىن تايپالتىپ كەزەڭ اسىپ بارا جاتقان حاسەن قاريا ەندى بىردە مەنىڭ دە ارقا تۇسىمنان قادالا قاراپ تۇرعانداي تۇلا بويىم شىمىرلاپ كەتكەن. . .سوندا تاس قالانىڭ تار كوشەسىندە تۇرىپ سوناااۋ باسى مۇز، باۋىرى بالقاش قارت التايدىڭ الىپ شىڭ، ايعىرجال جوتالارىن اڭساپ ەدىم. . .ەلباسى اقان ساتايەۆقا: فيلىمىڭدە اقساقالدىق سوزدەر بولسىن! كەسكىنقىران قۇستىڭ سىنى مەن سيپاتى20170427 كۇنى 18:09 06 ۋاقىتىندا20170427 كۇنى 19:05 06 ۋاقىتىنداقايران قازعمنىڭ دارقادارقان كوڭىكوڭىل پەيىلى شىركىن ىشىندەەر توقمدتوقمدىات جاتاىجاتاىن كونكونەكوز قاريالرىقاريالرىم20170427 كۇنى 19:14 06 ۋاقىتىندا20170430 كۇنى 23:26 06 ۋاقىتىنداوتە جاقسى اڭگمە ەكەن ،ازرگى قوعامدا بۇنداي ،جاعداي بولسا سا باياعىدا سوتتاسپ پتەدى عويكەنجەباي داۇىربەك :20170427 كۇنى 19:32 06 ۋاقىتىنداءاڭگىمە ويى ورامدى،ءتىلى شۇرايلى اۋىل تۇرمىسىمەن قابات ۇشتاسقان دالا زاڭى جاقسى بەينەلەگەن شىعارما، قالامى قارىمدى شابىتى شالىمدى بولسىن اۆتوردىڭ، ءوزى ءور التايدىڭ جىگىتى ەكەن،20170427 كۇنى 19:57 06 ۋاقىتىنداءاڭگىمەنىڭ ءتىلى شۇرايلى ايتار ويى ايقىن اۋىل تۇرمىسىن قازاقتىڭ دالا زاڭىمەن جاقسى بەينەلەگەن اۆتورعا شىعارماشىلىق ساتىلىك تىلەيمىن،20170427 كۇنى 21:50 06 ۋاقىتىنداوي ۇلاش اڭگىمە كەرەمەت ، قۇداڭنىڭ سوڭعى ەرلىگىن ءوزىڭ جاساپ جىبەرگەن جوقسىڭ باارعىن مەللات :20170428 كۇنى 9:04 06 ۋاقىتىندا20170428 كۇنى 13:38 06 ۋاقىتىنداتاماشا اڭگىمە، ءتىلى شۇرايلىەرىكبەك ءبىرايكىم نۇعانوۆ :20170429 كۇنى 18:35 06 ۋاقىتىندابۇل اڭگىمە وتە مىقتتى باياندالعان اڭگىمە ەكەن جارايدا قالامىڭ مۇقالماسىن دەگەن العىس ايتامىن ..20170429 كۇنى 18:40 06 ۋاقىتىنداكەڭ قولتىق قازاعىم سول دانا قارتتارىمنىڭ يدياسى ماڭگى جالعاسسا ەكەن دەپ تىلەيمىزجاقسىباي شارىپقان :20170502 كۇنى 19:56 06 ۋاقىتىنداجاقسى اڭگىمە جاندى جادىراتادى عوي شىركىن ،،،، |
2بۆلۈم 3قىسىم ئىنگلىز تىلىنى توغرا سۆزلەڭ ئەنگلىيە تېلېۋىزىيە تىياتىرى ئاتلان فىلىملىرىيوللانغان ۋاقتى: 20131105بۇ قىسىمدا كورتنىي خېنىمنىڭ ئايرىلىپ كەتكىلى 25 يىل بولغان ئوغۇل دوستىنىڭ قايتىپ كېلىپ، كورتنىي خېنىمغا توي تەكلىپى قويغانلىقى ۋە ئۇنىڭ بىر ئالدامچى بولۇپ چىققانلىقى بىلەن بىرگە، دەرسخانىدىكى قىزىقارلىق كومېدىيىلەر تەسۋىرلىنىدۇ.5 پارچە پىكىرتەكلىپ بارۋاھ ئاخىرى چىقتىدە بىر قىسىم . بەك كۈلكىكلىك رەھمەت سىلەرگە!! داۋامىغا تەشنامەن.كەينىنى ئېلان قىلمىدىڭلارمۇ دوسلار ؟ قاچان بۇ قىسمىنى ئېلان قىلغىلى؟2 بۆلۈملىرىنىڭ كىيىنكى قىسىملىرى 3 قىسىمنىڭ ئاخىرى قاچانراق چىقا كۈندە نەچچە قىتىم قاراپ كۆزۈممۇ تىلىپ كەتتى يوللاپ قويساڭلار بولاتتى2 يىللار ئىلگىرى يوللانغانبۇ تېلېۋېزىيە تىياتىرى ئەمدى تەرجىمە قىلىنمامدۇ؟مۇشۇ ھەپتە ئىچىدە يېڭىلىنىدۇ |
ادۆوكات ايمان ۋماروۆامەن كەزدەسۋدە ءوڭىر تۇرعىندارى حالىق زاڭگەرىنە ءوز العىستارىن ءبىلدىرىپ، اتالعان جوبانىڭ قاجەتتىلىگى تۋرالى ايتتى. كونسۋلتاتسيالار ونلاين رەجيمىندە دە، وفلاين فورماتتا دا ءوتتى. بارلىق سۇراقتارعا ءتيىستى جاۋاپتار مەن ۇسىنىستار بەرىلدى.تاجىريبە كورسەتكەندەي، ازاماتتاردىڭ كوپشىلىگى وزدەرىنىڭ قۇقىقتارى بۇزىلعان كەزدە كىممەن بايلانىساتىندىعىن، قاي مەملەكەتتىك ورگاننىڭ قۇزىرەتىنە ونىڭ سۇراقتارى كىرەتىنىن جانە شاعىم بەرۋ ءتارتىبىن بىلمەيدى. بىراق ءوتىنىشتىڭ قارالۋ ناتيجەسى حاتتىڭ دۇرىس دايارلاعانىنا جانە ءتيىستى ورگانعا جولداۋىنا بايلانىستى.وسىعان بايلانىستى، ەرىكتىلەر جىلى اياسىندا سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىسقيمىل اگەنتتىگىندە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەت جوباسى ىسكە قوسىلدى، ونىڭ ماقساتى ازاماتتاردىڭ قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ، سونداياق ومىرلىك ماڭىزدى ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارىنا قۇقىقتىق كومەك كورسەتۋ بولىپ تابىلادى.ۆولونتەر رەتىندە اگەنتتىك قىزمەتكەرلەرى، تاجىريبەلى زاڭگەرلەر، ادۆوكاتتار، نوتاريۋستار، سونداياق ستۋدەنتتەر، ماگيسترانتتار، دوكتورانتتار، جوو زاڭ فاكۋلتەتتەرىنىڭ وقىتۋشىلارى حالىققا وزدەرىن قىزىقتىراتىن ماسەلەلەر بويىنشا تۇراقتى نەگىزدە تەگىن كەڭەس بەرەدى.ءىسشارادا ادۆوكات سونداياق قازاقستانداعى اقش ەلشىلىگىنىڭ قولداۋىمەن ەلىمىزدە زاڭگەر ايمان ۋماروۆانىڭ قۇقىقتىق ونلاينمەكتەبى جۇمىس ىستەيتىنىن، وندا قازاقستاندىقتار ۇزدىك زاڭگەرلەردىڭ تەگىن ونلاينكونسۋلتاتسيالارىن الا الاتىنىن ايتتى.سەمەي قۇقىقتىق كەڭەس |
الماتىدا جاستار ورتالىعى اشىلدى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىالماتىدا جاستار ورتالىعى اشىلدىبۇگىن الماتى قالاسى الاتاۋ اۋدانىندا جاستار رەسۋرستىق ورتالىعىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى ءوتتى. ورتالىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ، ءبىلىم بەرۋ، جۇمىسپەن قامتۋ دەنساۋلىق ساقتاۋ، قولجەتىمدى باسپانا، بيزنەستى دامىتۋ جانە قارجىلىق ساۋاتتىلىق، تالانتتى جاستاردى قولداۋ جانە تاعى باسقا ماڭىزدى سالالار بويىنشا قىزمەت اتقارادى.الماتى قالاسى الاتاۋ اۋدانىنىڭ اكىمى قالدىبەكوۆ ازامات بەسكەمپىرۇلى ورتالىقتىڭ اشىلۋىمەن قۇتتىقتاپ، جاستاردى بىلىمگە، ونەگەتتىلىككە، وتانسۇيگىشتىككە شاقىردى. جاستار رەسۋرستار ورتالىعى كوپتەگەن باعىتتار بويىنشا جۇمىس اتقارۋدا. ونىڭ ەڭ باستىسى زاماناۋي تالاپقا ساي ورتالىعىنىڭ اشىلۋى. جاستار بۇل جەرگە كەلىپ ءبىربىرىمەن وسى زامانعا ساي تەحنولوگيالىق ويلارىمەن ءبولىسىپ، بىرگە ءبىربىرىمەن پىكىر الماسىپ، دامۋعا ۇلكەن ىقپال تيگىزەدى دەپ سەنەمىن. ق.توقاەۆ ءوز سوزىندە جاستار تەك قانا بىلىممەن قارۋلانىپ ەڭبەككە ارقا سۇيەۋ كەرەك دەگەن بولاتىن. وسى ورتالىعى جاستاردىڭ ءبىلىم الۋىنا ىقپالىن تيگىزەدى دەپ سەنەمىن, دەدى اكىم.جاستار رەسۋرستىق ورتالىعى قىزمەتىنىڭ نەگىزگى ماقساتى جاستار مەن جاستار ۇيىمدارىن قولداۋ جانە دامىتۋ ءۇشىن قىزمەت كورسەتۋ. ورتالىق جاستارعا ارنالعان تومەندەگىدەي قىزمەت تۇرلەرىن اتقارادى: جاستارعا ارنالعان مەملەكەتتىك، سالالىق جانە قالالىق باعدارلامالار شەڭبەرىندە ۇسىنىلاتىن مۇمكىندىكتەر بويىنشا ءتۇسىندىرۋ، اقپاراتتىق جۇمىس جۇمىسقا ورنالاستىرۋعا، كاسىپتىك باعدار بەرۋگە جاردەمدەسۋ بويىنشا، جاستار كاسىپكەرلىگىن، جاستاردىڭ شىعارماشىلىق باستامالارىن، الەۋمەتتىك جانە بيزنەس سالاسىنداعى جاستار جوبالارىن قولداۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزۋ جاستارعا پسيحولوگيالىق كومەك كورسەتۋ ناشاقورلىق، الكوگوليزم، تەمەكى شەگۋمەن كۇرەس بويىنشا الدىن الۋ جۇمىستارى شەبەرلىك سىنىپتارى، موتيۆاتسيالىق كەزدەسۋلەر، پرەزەنتاتسيالىق تۇسىنىكتەمەلەر، جارمەڭكەلەر فورماتىندا جۇمىسقا ورنالاسۋعا جاردەمدەسۋ بويىنشا ءىسشارالار وتكىزۋ الەۋمەتتىك زەرتتەۋلەرگە قاتىسۋ جەكەلەگەن جاستارعا جانە جاستار ۇيىمدارىنا قۇقىقتىق، ادىستەمەلىك كومەك كورسەتۋ سەنىم تەلەفونى بار قالا كاسىپورىندارىندا جاستار ءىسى جونىندەگى كەڭەستەر قۇرۋ وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلاۋ، شەشۋ جۇمىس ىستەيتىن جاستاردى اۋداننىڭ، قالانىڭ قوعامدىق ومىرىنە تارتۋ جاستار اراسىنداعى احۋالدى، جاستار قوعامدىق بىرلەستىكتەرى مەن ستۋدەنتتىك ۇيىمداردىڭ، ەتنومادەني بىرلەستىكتەرى مەن ۇكىمەتتىك ەمەس جاستار ۇيىمدارىنىڭ قىزمەتىن مونيتورينگىلەۋ جانە تالداۋ اۋدان جاستارى جايلى اقپاراتتىق تولقۇجات ازىرلەۋ.جاسىل ەل جاستار ەڭبەك جاساعىنىڭ نۇسقاۋشىسى، م.تىنىشپاەۆ اتىنداعى قازاق كولىك جانە كوممۋنيكاتسيا اكادەمياسىنىڭ جاستار ءىسى جونىندەگى كوميتەتىىنىڭ توراعاسى نۇرپەيىسوۆ ءادىل تىنىشتىقبايۇلى:بۇگىن الاتاۋ اۋدانى جاستار رەسۋرستىق ورتالىعىنىڭ اشىلۋىنا كەلىپ وتىرىمىز. جاستار رەسۋرستىق ورتالىقتاردىڭ اشىلۋىن ەڭ باستىسى جاستارعا كومەك كورسەتۋ دەپ تۇسىنەمىن . جاستاردىڭ قانداي دا ءبىر جوبالارىن ىسكى اسىرۋعا، ولاردىڭ قانداي دا ءبىر قيىنشىلىقتارىنا كومەك بەرەدى.جاستار رەسۋرستىق ورتالىعىندا اشىق ەسىك كۇندەرى وتكىزىلەدى، وعان جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعى مەن تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ، سونداياق، ۇيىمداردىڭ ارنايى جىبەرىلگەن ماماندارى شاقىرىلادى. وسىنداي جاستار رەسۋرستىق ورتالىقتارى ءوز قىزمەتىن الماتى قالاسىنىڭ بارلىق 8 اۋدانىندا جۇزەگە اسىرادى.شارا بارىسىندا الماتى قالاسى جاستار ساياساتىن دامىتۋ مەملەكەتتىك قورىنىڭ ديرەكتورى اۋعانباەۆا الما قۇرمانقىزىن اڭگىمەگە تارتتىق.ادىرنا: جاستار ورتالىعىن قۇرۋداعى نەگىزگى ماقسات؟الما قۇرمانقىزى: الماتى قالاسى اكىمدىگىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا بارلىق اۋدانداردا جاستار رەسۋرستىق ورتالىعىن اشۋدى قولعا الىپ جاتىرمىز. جاستار رەسۋرستىق ورتالىعىنىڭ نەگىزگى ماقساتى جاستارمەن جۇمىس جاساۋ، جاستارعا قولداۋ كورسەتۋ، جاستارعا پسيحولوگيالىق، قۇقىقتىق كەڭەستەر بەرۋ، سەمينار ترەنينگتەر وقتىزۋ. جاستاردىڭ ۋاقىتتارىن ءتيىمدى پايدالانۋ. قازىر توتەنشە جاعدايعا بايلانىستى كوپ جاستارىمىز جۇممىسسىز قالىپ وتىر. سول جاستارعا جۇمىس تابۋعا جاردەمدەسۋ. جاستاردى جيناپ، ولاردىڭ قيىندىقتارىن سۇراقتارىن شەشىپ وتىراتىن، دۇرىس باعىت كورسەتەتىن ورتالىققا اينالادى.ادىرنا: ورتالىق جاستارعا قانداي ناقتى كومەك كورسەتە الادى؟ا.قۇرمانقىزى: كەڭەس بەرۋ، پسيحولوگيالىق كونسۋلتاتسيالار جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. سايت جانە الەۋمەتتىك جەلى پاراقشاسى ارقىلى رەسپۋبليكا بويىنشا، الماتى قالاسى بويىنشا جاستارعا قاتىستى قانداي جوبالار بار، سول تۋرالى اقپاراتتار بەرىلەتىن بولادى. الماتى جاستارى دەگەن باعدارلاما بار. سول باعدارلاما بويىنشا جاستاردىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرىلىپ، كومەك كورسەتىلەدى. ورتالىقتىڭ ىشىندە جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعى مەن تۇرعىن ءۇي قۇرلىس جيناق بانكىنىڭ قىزمەتكەرلەرى قىزمەت ەتەدى. جىل سايىن ۇيىمداستىرىپ جۇرگەن شارالارىمىز دا ءوتىپ تۇرادى. جاستاردى سپورتقا، شىعارماشىلىققا، قولونەرگە باۋلۋ سەكىلدى باعىتتار بويىنشا جاسايمىز. جاستاردىڭ بارلىق سۇرانىستارى بويىنشا قىزمەت ەتۋگە دايىنبىز.ادىرنا: الداعى جوسپارلارىڭىز تۋرالى ايتا كەتسەڭىز؟ا.قۇرمانقىزى: الماتى ەڭ ۇلكەن مەگاپوليس. جاستار سانى وتە كوپ. جاستار اراسىنداعى ماسەلەلەردى زەرتتەپ، ولاردى دۇرىس باعىتتا جۇرۋىنە قالامىزدىڭ 8 اۋدانىنىڭ بارلىعىندا وسىنداي ورتالىق اشامىز. بارلىعى رەترەتىمەن اشىلۋدا.جۇمىستى قالاي تابۋعا بولادى؟ |
قىرعىزستاندا وزگە دىنگە كىرىپ قايتىس بولعان ايەلدى قايتا جەرلەدىالەم قىرعىزستاندا وزگە دىنگە كىرىپ قايتىس بولعان ايەلدى قايتا جەرلەدى 17 قازان 2016, 18:43 295 0قىرعىزستاننىڭ جالالاباد وبلىسىنىڭ تۇرعىندارى مەن جەرگىلىكتى يمامدار قانىگۇل ساتىبالديەۆانىڭ تۋىستارىنا ونى جەرگىلىكتى زيراتقا جەرلەۋگە رۇقسات ەتپەدى. سەبەبى مارقۇم حريستيانباپتيست ٴدىنىن ۇستانعان..تىڭ حابارلاۋىنشا، 76 جاستاعى قانىگۇل ساتىبالديەۆا 13 قازاندا قايتىس بولدى. تۇرعىندار ونى جەرگىلىكتى زيراتقا جەرلەۋگە رۇقسات ەتپەگەندىكتەن، قىزى اكىمدىكتەن جانە جەرگىلىكتى ٴماسليحات دەپۋتاتتارىنان كومەك سۇراعان. مارقۇم ايەلدى مۇسىلمان قابىرىنە جەرلەۋگە ٴبىرىنشى بولىپ اۋداندىق يمام قارسى شىققان. ول حالىقتى جيناپ، جۇلدىز ازايەۆادان مۇسىلماندىققا بەت بۇرۋدى تالاپ ەتكەن. جينالعان حالىق ايەلگە قارسى تاس لاقتىرۋعا شاقىرعان. ولار مەنىڭ حريستيان دىنىنەن باس تارتىپ، يسلامدى قابىلداۋىمدى تالاپ ەتتى. ماعان انام ٴۇشىن كەلىسۋگە تۋرا كەلدى. ولار بۇل وزگەلەرگە ساباق بولسىن دەدى. مەن يسلامدى قابىلداپ تۇرىپ، انامدى جەرلەۋگە رۇقسات بەرەسىڭدەر مە دەپ سۇرادىم. ٴمايىت ەكى كۇن بويى جاتتى، ٴيسى شىعا باستادى. ٴبىراق جينالعاندار قارسى بولدى. ولار ماعان اۋلاڭا جەرلە دەدى. جاۋلارىما مۇنداي جاعدايدى تىلەمەيمىن، دەيدى جۇلدىز.اۋدان اكىمى شۋمكار قاجى چىناليەۆ جۇلدىز ازايەۆانى كەلەمەجدەگەنىن جوققى شىعارىپ، بۇل تەك ٴتۇسىندىرۋ جۇمىسى بولدى دەيدى.قانىگۇل ساتىبالديەۆانىڭ دەنەسىن كورشى اۋىلداعى باسقا زيراتقا جەرلەگەن. ٴبىراق ورىقتى اۋىلىنىڭ تۇرعىندارى دا شۋ كوتەرگەن. سوڭىندا ٴمايىتتى قايتا قازىپ الىپ، حريستيانداردىڭ زيراتىنا جەرلەۋگە تۋرا كەلگەن.قىرعىزستان، وزگە ٴدىن، ايەل، جەرلەۋ0 ۇلت ساۋلىعى 20:02 قايىرىمدىلىق ۆەلوشەرۋىنەن تۇسكەن قارجىعا ينكۋباتورلار ساتىپ الىندى 28720 قوعام 19:39 ي.تاسماعامبەتوۆ بالالار اۋىلىنىڭ 20 جىلدىعىن اتاپ وتۋگە قولداۋ كورسەتۋدى تاپسىردى 1750 ساياسات 19:24 سيريا ۇكمەت: وپپوزيسيا وكلدەرمەن بر بولمەدە وتىرۋ قيىن بولدى 13980 پايدالى كەڭەس 19:10 كارتوپتىڭ ەمدىك قاسيەتتەرى 7880 ساياسات 18:49 سيريا بويىنشا كەلسسوزدەرگە قاتىسقاندار نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا العىس ايتتى 7850 قوعام 18:27 ەرتەڭ استانادا بىرنەشە كوشە جابىلادى 11510 الەم 18:12 تاشكەنت ازىرگە كيەۆتەن كاريموۆتىڭ بالدىزىن ەكستراديسيالاۋدى سۇرامادى 25070 الەم 16:45 تاليبان ترامپتان اۋعانستاننان اقش اسكەرىن اكەتۋدى تالاپ ەتەدى 8770 پرەزيدەنت 16:03 نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ەسەپ كوميتەتىنىڭ ٴتوراعاسىن قابىلدادى 109609:47 وڭتۇستىكتىڭ تۇرعىندارى سولتۇستىككە كوشىپ كەلگەندەرىنە وكىنىپ وتىر 287212:56 ەلىمىزدە 36 مىڭنان استام بۇرىنعى ستۋدەنت مەملەكەتكە قارىز 1398 |
حالىق قاھارمانى ليۋ جىدان تيانشان تورىرەداكتور: نۇربولات قابىل كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى 20210519 06:58شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى لي حاۋليۋ جىداننىڭ سۋرەتى. شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقانناعاشى اتام قايتىس بولعاندا، بىلعارى سومكەسىنىڭ ىشىندە بىرنەشە تال تەمەكى مەن جارتى قارىنداش بار ەكەن، وتباسىنداعىلارعا ەشقانداي مال مۇلىك قالدىرماعانىمەن، قۇندى رۋحاني مۇرا قالدىرىپ كەتتى، قاھارمان قۇربان ليۋ جىداننىڭ جيەن قىزىنىڭ كۇيەۋى چاۋ ياڭ بىلاي دەدى: وتباسىنداعىلار ليۋ جىداننىڭ توڭكەرىستىك رۋحىن باستان اياق ۇزدىكسىز جالعاستىرىپ، قىزمەت جانە تۇرمىستا وزدەرىن قاتاڭ تەجەپ كەلەدى.ءبىرىنشى ايدا جاڭا جىل كەلەدى، شانبەيدەن ليۋ جىدان شىقتى.... بۇگىنگە دەيىن تارالىپ كەلگەن تالاي تالاي حالىق اندەرىندە شانبەي حالقىنىڭ ليۋ جىدانعا دەگەن قۇرمەتى مەن ساعىنىشى ايگىلەندى. امەريكالىق ءتىلشى ەدگار سنوۋ ليۋ جىدان وسى زاماننىڭ ەرجۇرەك روبين حۇدى كەدەيلەر اراسىندا ونىڭ ەسىمى ءۇمىت الا كەلدى دەپ جازدى.ليۋ جىدان 1903 جىلى 10 ايدىڭ 4 كۇنى شانشي ولكەسىنىڭ باۋ ان اۋدانىندا قازىرگى جىدان اۋدانى دۇنيەگە كەلگەن. 1922 جىلى يۇيلين ورتا مەكتەبىنە ەمتيحان بەرىپ قابىلدانىپ، ۋي يەچوۋ، لي زىجوۋ قاتارلى العاباسار وقىتۋشىلاردىڭ ىقپالىندا ماركسيزم لەنينيزم يدەياسىن ۇيرەنە باستاپ، وقۋشىلار قوزعالىسىن بەلسەنە ۇيىمداستىرادى.1924 جىلى شانبەيدە سوتسياليستىك جاستار وداعى ياچەيكاسى قۇرىلدى، ليۋ جىدان يۇيلين ورتا مەكتەبىنىڭ تۇڭعىش توپتاعى وداق مۇشەسى بولدى. 1925 جىلى يۇيليندە پارتيانىڭ ەرەكشە ياچەيكاسى قۇرىلدى، ليۋ جىدان وسىدان كەيىن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولدى، سول جىلى قىستا ۇيىمنىڭ جىبەرۋىمەن حۋاڭپۋ اسكەري مەكتەبىنە وقۋعا ءتۇستى.1926 جىلى ليۋ جىدان حۋاڭپۋ اسكەري مەكتەبىنەن وقۋ تاۋىسقاننان كەيىن، ارمياعا ىلەسىپ سولتۇستىككە جورىق سوعىسىنا قاتىناستى. 1927 جىلى زور توڭكەرىس ساتسىزدىككە ۇشىراعاننان كەيىن، ليۋ جىدان جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى شانشي ولكەلىك كوميتەتىنىڭ قۇپيا قاتىناس قىزمەتىن ۇستىنە الدى. 1928 جىلى 4 ايدا ۋيحۋا كوتەرىلىسىنە قاتىناسىپ، باسشىلىق ەتىپ، باتىس سولتۇستىك جۇمىسشى شارۋا توڭكەرىستىك ارمياسى اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى مىندەتىن اتقاردى. سول جىلى كۇزدە شانشي ولكەلىك كوميتەتتىڭ جىبەرۋىمەن ليۋ جىدان شانبەيگە قايتىپ قىزمەت ىستەپ، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى شانبەي ەرەكشە كوميتەتى اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ شۋجيى مىندەتىن اتقاردى.1931 جىلى 10 ايدا ليۋ جىدان شيە زىچاڭ قاتارلىلارمەن باتىس سولتۇستىك يمپەرياليزمگە قارسى تۇرۋ وداقتاس ارمياسىن ۇيىمداستىرىپ قۇرىپ ورىنباسار باس قولباسشى بولدى. كەيىن جۇڭگو جۇمىسشى شارۋا قىزىل ارمياسىنىڭ شانشي گانسۋ شەكاراسى پارتيزاندار اترەتى بولىپ وزگەرىپ، ليۋ جىدان باس قولباسشى مىندەتىن اتقارىپ، جاۋجين، نانلياڭدى سەنتر ەتكەن شانشي گانسۋ شەكاراسى سوۆەتتىك رايونىن اشتى. وسىدان كەيىن ىلگەرىندى كەيىندى شانشي گانسۋ شەكاراسىنداعى قىزىل ارميا ۋاقىتشا قولباسشىلىق شتابىنىڭ ورىنباسار باس قولباسشىسى، قوسىمشا سانموۋجاڭى، قىزىل 26 جۇن 42 شىسىنىڭ شىجاڭى، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى شانشي گانسۋ شەكارا اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى، باتىس سولتۇستىك توڭكەرىستىك اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى مىندەتتەرىن اتقارىپ، شانبەي، شانشي گانسۋ شەكاراسى سىندى ەكى بولىك سوۆەتتىك رايونىنىڭ ءبىر تۇلعا بولۋىن جەبەپ، قىزىل ارميانىڭ ۇزاق جورىعىنا تابان تىرەر تياناق ازىرلەدى.1935 جىلى 9 ايدا قىزىل 15 جۇنتۋاننىڭ ورىنباسار جۇنتۋان باستىعى، قوسىمشا سانموۋجاڭى مىندەتىن اتقارىپ، لاۋشان شايقاسىنا قاتىناستى، قولباسشىلىق ەتتى. كەيىن سولتۇستىك باعىت ارمياسىنىڭ باس قولباسشىسى، قوسىمشا 28 جۇننىڭ باستىعى، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى تۇرعان ۋاياۋباۋ گارنيزونىنىڭ سىليڭى مىندەتىن اتقاردى. جوۋ ىنلاي بىلاي دەدى: ليۋ جىدان جولداس پارتياعا ناعىز ادال، وتە كىشى پەيىل، وتە ءتارتىپشىل، ول ناعىز كوممۋنيستىك قاسيەتكە يە پارتيا مۇشەسى.1936 جىلى 3 ايدا ليۋ جىدان قىزىل 28 جۇندى باستاپ شىعىسقا جورىق شايقاسىنا قاتىناسىپ، سانشيدىڭ باتىس سولتۇستىگىنە شەرۋ تارتىپ، جاۋ ارمياسىن سان رەت جەڭدى. 4 ايدىڭ 14 كۇنى جۇڭياڭ اۋدانى سانجياۋ قالاشىعىنداعى شايقاستا باقىتقا قارسى قۇربان بولدى، سول جىلى نەبارى 33 جاستا ەدى. ونى ەسكە الۋ ءۇشىن، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى مەن شانشي گانسۋ نيڭشيا شەكارا رايون ۇكىمەتى باۋ ان اۋدانىنىڭ اتىن جىدان اۋدانى دەپ وزگەرتتى.1942 جىلى ليۋ جىداننىڭ قۇربان بولعاندىعىنىڭ 6 جىلدىعى كەزىندە ماۋ زىدۇڭ جولداس وعان بىلاي دەپ ارناۋ ءسوز جازدى: مەن شانبەيگە بارعاندا ليۋ جىدان جولداسپەن ءبىر رەت عانا جۇزدەسسەم دە ونىڭ وتە تاماشا كوممۋنيست ەكەندىگىن ءبىلدىم. ونىڭ ەرلىكپەن قۇربان بولۋى توسىن بولدى، الايدا ونىڭ ادال نيەتپەن پارتيا، مەملەكەت ءۇشىن ىستەۋ رۋحى پارتيا مەن حالىقتىڭ اراسىندا ماڭگى قالادى، جويىلمايدى. 1943 جىلى پارتيا ورتالىق كوميتەتى مەن شانشي گانسۋ نيڭشيا شەكارا رايونى حالقى جىدان اۋدانىندا ليۋ جىدانعا ارناپ سالتاناتتى جەرلەۋ سالتىن وتكىزدى، ماۋ زىدۇڭ تاعى دا وعان: بۇقارانىڭ كوسەمى، ۇلت قاھارمانى دەپ ارناۋ ءسوز جازدى. جوۋ ىنلاي ارناۋ سوزىندە: 5000 جىلدا سانسىز قاھارماندار جارىققا شىققانىمەن، حالىق قاھارمانى ليۋ جىدان ساناۋلىلاردىڭ ءبىرى، دەدى.جاسىل قاراعاي، ارشالارمەن كومكەرىلگەن، قۇستار سايراپ، گۇلدەر جايقالىپ اشىلعان ليۋ جىدان قۇرباننىڭ قابىرى ايبىندى دا جىم جىرت. بۇل جەر مەملەكەتتىك قۇربانداردى ەسكە الۋ قۇرىلىسىن قورعاۋداعى ءتۇيىندى ورىنعا، مەملەكەتتىك وتانشىلدىق تاربيە ۇلگى كورسەتۋ بازاسىنا اينالعان، قۇربانداردى ەسكە الۋعا جانە پارتيا تاريحى تاربيەسىن قابىلداۋعا كەلگەن كادرلار مەن بۇقارانىڭ اياعى ۇزىلمەيدى.جىدان اۋداندىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى چۇي يۇڭفىڭ بىلاي دەدى: ليۋ جىدان كوزى تىرىسىندە حالىققا يگىلىك اكەلدى، ولسە دە حالىقتى ريزا ەتتى، ءبىزدىڭ پارتيالى كادرلارىمىزدىڭ ۇلگىسى، ءبىز قاھارمان قۇربانداردىڭ حيكاياسىن ەستە بەرىك ساقتاپ ءارى ويداعىداي بايانداپ، ليۋ جىدان جولداستىڭ وتاندى ءسۇيۋ، حالىق ءۇشىن ىستەۋ، ادال بولۋ، كۇرەس جۇرگىزۋ رۋحىن جالعاستىرىپ جانە اسقاقتاتىپ، قايراتتانا ەكپىندەي ىلگەرىلەيتىن، قۋىپ جەتىپ باسىپ وزاتىن ناقتى ناتيجەمىز، ناقتى ونىمدىلىگىمىز ارقىلى قاھارمانعا ماداق ايتۋىمىز، قاھارماندى جۇباتۋىمىز كەرەك.شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 ايدىڭ 16 كۇنى شي اننان بەرگەن حابارى |
زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ دەگەن شىلعي وتىرىك تيانشان تورى زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ دەگەن شىلعي وتىرىكرەداكتور: گۇلنۇر زەينوللا كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى 20210621 10:05 ۇلۇقشات اۋدانى ۇلۇقشات اۋىلىنىڭ ديقانى مامەتنۇر ءپۇرىمجۋىقتان بەرى ءىشىنارا شەتەل كاسىپورىندارى شينجياڭدا ايتىلمىس زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ ءومىر ءسۇرىپ وتىر دەپ جالا جاۋىپ، شينجياڭ ماقتاسىن شەكتەدى. مەن مۇنى ەستىگەننەن كەيىن زىعىردانىم قاتتى قاينادى، بۇل بارىپ تۇرعان قۇر شاتپاق!نەشە جىل ىلگەرى كەلىنىم مارالباسى اۋدانىنا بارىپ ماقتا تەرەتىندىگىن ايتتى، ول كەزدە ءبىزدىڭ وتباسىمىزدان ەشكىم سىرتقا شىعىپ ماقتا تەرىپ كورمەگەن بولاتىن، ونىڭ ول جاقتا جاپا شەگۋىنەن الاڭدادىم. كەلىنىم ماعان: اتا، ءبىر كۇن ماقتا تەرگەننەن ءبىرتالاي اقشا تابۋعا بولادى ەكەن، مەنىڭ شىنىمەن دە بارىپ سىناپ كورگىم كەلەدى دەدى. مەن ماقۇل كوردىم. مارالباسىدا ماقتا تەرگەن مەزگىلىندە كەلىنىم بىزگە تەلەفون شالىپ، ماقتاشىلاردىڭ ماقتا تەرەتىن جۇمىسكەرلەرگە جاقسى قارايتىندىعىن، ءدامى ءتىل ۇيىرەتىن تاماقپەن قامداپ عانا قالماستان، تاعى تاپ تازا، رەتتى جاتاق بەرگەندىگىن، ەڭبەكاقىسى دا وتە جوعارى ەكەندىگىن ايتتى. 2 ايدان استام ۋاقىتتان كەيىن كەلىنىم قايتىپ كەلدى، 10 مىڭ يۋاننىڭ ۇستىندە اقشا تاۋىپ كەلىپتى. اقشا تاپقان سوڭ، ۇلىم مەن كەلىنىم مەنى بازارعا ەرتىپ اپارىپ، ماعان بىرنەشە پار جاقسى كيىم ساتىپ اپەردى، سونداي اق وتباسىمىزعا كىر جۋۋ ماشيناسى، توڭازىتقىش سياقتىلاردى ساتىپ الدى. كەلەسى جىلى ۇلىم مەن كەلىنىم بىرگە سىرتقا شىعىپ ماقتا تەردى، ولار جاس كەزدەرىندە كوبىرەك اقشا تاۋىپ، وتباسىنداعىلاردىڭ تۇرمىسىن ءتىپتى دە جاقسارتقىسى كەلدى.ءبىز تۇرمىس شارت جاعدايىمىزدى جاقسارتۋ ءۇشىن ءوز ەركىمىزبەن ماقتا تەرۋگە باردىق، استە، بىرەۋدىڭ زورلىعىمەن بارمادىق. اناۋ شەتەل كاسىپورىندارىنىڭ زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ دەگەنى ەشقانداي نەگىزى جوق وسەك اياڭ، شىلعي وتىرىك. الدە ءبىزدىڭ ءوزىمىزدىڭ قوس قولىمىزعا سۇيەنىپ اقشا تاپقانىمىز قاتە مە؟ ءبىز بۇل ادامداردىڭ شينجياڭعا جالا جاۋىپ، كۇيە جاعۋىنا، استە، جول بەرمەيمىز. |
خەۋەرلەر ھاۋا پرېسلاش تېرمىنولوگىيىسى ۋە مۇناسىۋەتلىك بىلىملەر1 ، بېسىم: پىرىسلاش كەسپىدە كۆرسىتىلگەن بېسىم بېسىمنى كۆرسىتىدۇ.ئۆلچەملىك ئاتموسفېرا بېسىمى ، خىزمەت بېسىمى ، سۈمۈرۈلۈش ، گاز چىقىرىش بېسىمى ، ھاۋا پرېسلاش سۈمۈرگۈچ ، گاز بېسىمىنى كۆرسىتىدۇ نۆل نۇقتا دەپ ئاتموسفېرا بېسىمى بىلەن ئۆلچەنگەن بېسىم يەر يۈزى بېسىمى دەپ ئاتىلىدۇ.مۇتلەق بوشلۇق بىلەن نۆل نۇقتا بولغان بېسىم مۇتلەق بېسىم دەپ ئاتىلىدۇ.ئادەتتە پىرىسلاش نامىدا بېرىلگەن گاز چىقىرىش بېسىمى ئۆلچەش بېسىمى. ، پەرقلىق بېسىم ، بېسىم پەرقى ، بېسىمنى يوقىتىش: بېسىم يوقىتىش ، ھاۋا پرېسلاش ماشىنىسى ، دائىم ئىشلىتىلىدىغان بېسىم بىرلىكىنى ئۆزگەرتىش:1 ئۆلچەملىك ئاتموسفېرا بېسىمى 1.013 0.1013ئادەتتە ھاۋا پرېسلاش كەسپىدە كىلوگىرام قاۋاقخانا نى كۆرسىتىدۇ.2 ، نام ئېقىمى: جۇڭگودىكى نام ئېقىمى كۆچۈش ياكى ئىسىم تاختىسى دەپمۇ ئاتىلىدۇ.ئومۇمەن قىلىپ ئېيتقاندا ، كېرەكلىك گاز چىقىرىش بېسىمىدا ، ھاۋا پرېسلاش ماشىنىسىنىڭ بىرلىك ۋاقتى قويۇپ بەرگەن گاز مىقدارى قوبۇل قىلىش ھالىتىگە ئۆزگىرىدۇ ، بۇ قوبۇل قىلىش تۇرۇبىسىنىڭ بىرىنچى باسقۇچىدىكى سۈمۈرۈلۈش بېسىمى ۋە سۈمۈرۈلۈش تېمپېراتۇرىسى ۋە نەملىكى. بىرلىك ۋاقتى بىر مىنۇتنى كۆرسىتىدۇ.يەنى سۈمۈرگۈچ مىقدارى 3 3: روتورنىڭ ئۇزۇنلۇقى: روتورنىڭ دىئامېتىرى: روتورنىڭ ئوق تېزلىكى: ئارخىپ لىنىيىسىنىڭ كوئېففىتسېنتىلامبدا: ئۇزۇنلۇقى بىلەن دىئامېتىرى نىسبىتىدۆلەت ئۆلچىمىگە ئاساسلانغاندا ، ھاۋا پرېسلاش ماشىنىسىنىڭ ئەمەلىي گاز چىقىرىش مىقدارى نامدىكى ئېقىشنىڭ 5.پايدىلىنىش ئورنى: ئۆلچەملىك ئاتموسفېرا بېسىمى ، تېمپېراتۇرا 20 ، نەملىك 0 ، بۇ پايدىلىنىش ھالىتى ئامېرىكا ، ئەنگىلىيە ، ئاۋىستىرالىيە ۋە ئىنگلىز تىلىدا سۆزلىشىدىغان باشقا دۆلەتلەر 15 . ياۋروپا ۋە ياپونىيە 0 .ئۆلچەملىك شەرت: بىر ئۆلچەملىك ئاتموسفېرا ، تېمپېراتۇرا 0 ، نەملىك 0ئەگەر ئاساسىي ھالەتكە ئايلاندۇرۇلسا ، بۇ ئورۇن: 3 مىنۇتىغا كۇبئەگەر ئۆلچەملىك ھالەتكە ئۆزگەرتىلسە ، بۇ ئورۇن: 3 مىنۇتىغا ئۆلچەملىك كۋادرات1 1000 دىن كېيىنمىنۇتىغا 1 دىن كېيىن 1.07 3 ماي تەركىبى: ، مايدىكى پىرىسلانغان ھاۋانىڭ بىرلىك ھەجىمى ماي ، ئاسما زەررىچە ۋە ماي پارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ، ئايلىنىشنىڭ سۈپىتى 0.1 ، تېمپېراتۇرا 20 ، نىسپىي نەملىك بولسا ئۆلچەملىك قىممەتنىڭ 65. ئاتموسفېرا شارائىتى. بىرلىكى: 3 مۇتلەق جۈپ قىممىتىنى كۆرسىتىدۇ ، مۇنداق دېدى: بەلگە ئارىلاشمىسىدىكى ئىز ماددىلىرى ھەر بىر مىليون يۈز مىليوندىكى ساننى كۆرسىتىدۇ ئېغىرلىقى ۋە ھەجىمى دىن. نىسبەتنى كۆرسىتىدۇئادەتتە بىز نى ئېغىرلىق نىسبىتى دەپ ئاتايمىز. بىر كىلوگىرامنىڭ بىر مىليون مىللىگىرام4 كونكرېت قۇۋۋەت: پىرىسلاشنىڭ مەلۇم ھەجىم ئېقىمى سەرپ قىلغان توكنى كۆرسىتىدۇ. ئوخشاش گاز بېسىش ۋە ئوخشاش گاز چىقىرىش بېسىمى ئاستىدا پىرىسلاش ئىقتىدارىنى باھالاش بىر خىل كۆرسەتكۈچ.كونكرېت قۇۋۋەت ئوق كۈچى ئومۇمىي كىرگۈزۈش كۈچى گاز چىقىرىش كىلوۋات 3 1ئوق كۈچى: پىرىسلاش ماشىنىسىنىڭ ئوقنى ھەيدەشكە ئېھتىياجلىق كۈچ. 3 9.5 98 ماتور قوزغاتقۇچ5 ، ئېلېكتر ۋە باشقا ئاتالغۇلار ، قۇۋۋەت: ھەر بىر ئورۇننىڭ ۋاقتى ، ئورۇن بىز ئادەتتە كىلوۋات كىلوۋات ئىشلىتىمىز ، ئەمما ئات كۈچى نىمۇ ئىشلىتىمىز. ، نۆۋەتتىكى: ئېلېكتر مەيدانىنىڭ كۈچى ئاستىدا ئېلېكترونلۇق ، بىر يۆنىلىشتە ھەرىكەت قىلىش قائىدىسى بارئۇ يۆتكىگەندە ئامپېردا توك ھاسىل قىلىدۇ. ، توك بېسىمى: پەقەت باش ۋە سۇ ئېقىمى بولغانلىقتىن ، يوشۇرۇن پەرقمۇ بار ،ئۇ توك بېسىمى دەپ ئاتىلىدۇ ، بىرلىكى ۋولت. ، فازا ، سىم ، ئۈچ باسقۇچلۇق تۆت سىم: ئۈچ باسقۇچلۇق ياكى سىم نى كۆرسىتىدۇ.مەركىزى سىزىق ياكى نۆل سىزىق ، يەككە باسقۇچ فازا سىزىقىنى ياكى ئوت لىنىيىسىنى كۆرسىتىدۇ.يىلتىز مەركىزى سىزىقى ياكى نۆل سىزىق. 60 .. ئېقىش سۈرئىتىنى چاستوتا ئايلاندۇرۇش ئارقىلىق 0.1 غا تەڭشىگىلى بولىدۇ ، بۇ بىكار خىزمەتنى زور دەرىجىدە تۆۋەنلىتىدۇ ۋە ئېنېرگىيە تېجەش مەقسىتىگە يېتىدۇ.كونتروللىغۇچ: سانائەتتە كونتروللىغۇچنىڭ ئاساسلىق ئىككى خىل شەكلى بار: ئەسۋاب تىپى ۋە سىستېما ، بىز كونتروللىغۇچنى ئىشلىتىمىز ، بۇ بىر خىليەككە ئۆزەك مىكرو كومپيۇتېر ۋە باشقا زاپچاسلاردىن تەركىب تاپقان پروگرامما كونتروللىغۇچ. ، تۈز بىرلەشمە: بىۋاسىتە ئۇلىنىش ، ھاۋا پىرىسلاش كەسپىدە تۇتاشتۇرۇشنى باغلاشنى كۆرسىتىدۇ ، قاچىلاش چۈشۈرۈش ، ھاۋا پرېسلاش ماشىنىسىنىڭ خىزمەت ھالىتى ئادەتتە ھاۋا پىرىسلاشنى كۆرسىتىدۇسۈمۈرۈلۈش ۋە گاز چىقىرىشنىڭ تولۇق جەريانى يۈك باسقۇچىدا ، بولمىسا ئۇ چۈشۈرۈش ھالىتىدە ، ھاۋا سۇ: سوۋۇتۇش ئۇسۇلىنى كۆرسىتىدۇ ، شاۋقۇن: بىرلىك: 3 ئاۋاز بېسىمى بىرلىكى ، قوغداش دەرىجىسى: چاڭتوزاندىن مۇداپىئەلىنىش ئېلېكتر ئۈسكۈنىلىرى دېيىلىدۇ ، چەتئەل گەۋدىسىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ ، سۇدىن مۇداپىئەلىنىش قاتارلىقلارھاۋا ئۆتۈشۈش دەرىجىسىنىڭ قىممىتى ئارقىلىق ئىپادىلىنىدۇ ، قوزغىتىش ھالىتى: بىۋاسىتە باشلاش ، ئادەتتە يۇلتۇز ئۈچبۇلۇڭ ئۆزگەرتىش ئۇسۇلى بىلەن باشلىنىدۇ.6 شەبنەم تېمپېراتۇرىسى بىرلىكى بۇ خىل بېسىمنى سوۋۇتۇشتا ھۆل ھاۋانى ھاسىل قىلىڭ ، ئەسلىدە ھاۋادىكى تويۇنمىغان سۇ ھورلىرى تويۇنغان ھورنىڭ تېمپېراتۇرىسىغا ئايلىنىدۇ ، مۇنداقچە ئېيتقاندا ، مەلۇم تېمپېراتۇرىغا چۈشكەندە ، ھاۋادىكى ھاۋانىڭ تېمپېراتۇرىسى تويۇنمىغان سۇ ھورىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. يەنى ھور سۇيۇلۇشقا باشلايدۇ ، سۇيۇقلۇق قويۇقلىشىدۇ ، تېمپېراتۇرا گازنىڭ شەبنەم تېمپېراتۇرىسى.بېسىم شەبنەم نۇقتىسى: مەلۇم بېسىم بىلەن مەلۇم تېمپېراتۇرىغا سوۋۇتۇلغان گازنى كۆرسىتىدۇ ، ئۇنىڭدىكى تويۇنمىغان سۇ ھورلىرى تويۇنغان سۇ ھورىغا ئايلىنىدۇ ، تېمپېراتۇرا گازنىڭ بېسىم شەبنەم نۇقتىسى.ئاتموسفېرا شەبنەم نۇقتىسى: ئۆلچەملىك ئاتموسفېرا بېسىمىدا ، گاز سوۋۇپ ، مەزمۇنى تولۇق بولمايدۇسۇ ھورى تويۇنغان سۇ ھورىغا ئايلىنىدۇھاۋا پرېسلاش كەسپىدە ، شەبنەم نۇقتىسى گازنىڭ قۇرغاقلىشىش دەرىجىسىيوللانغان ۋاقتى: 11نويابىردىن 20نويابىرغىچە |
رەكورد: قىرعىزستاندىق ءجۇزۋشى 180 شاقىرىم ىستىقكولدى ءجۇزىپ ءوتتى ۆيدەو ادىرنا ۇلتتىق پورتالىرەكورد: قىرعىزستاندىق ءجۇزۋشى 180 شاقىرىم ىستىقكولدى ءجۇزىپ ءوتتى ۆيدەوقىرعىز ءجۇزۋشى، جۇزۋدەن سپورت شەبەرى ۆلاديسلاۆ شۋليكو 181 شاقىرىمدىق ىستىقكولدى ءجۇزىپ ءوتىپ، جاڭا رەكورد ورناتتى، دەپ حابارلايدى ادىرنا ۇلتتىق پورتالى.سول كۇندەرى ۆلاديسلاۆ ەشقانداي كومەكسىز ءجۇزدى. بۇگىن تاڭەرتەڭ 16 شاقىرىمعا سوڭعى سەرپىلىس جاسادى، ۆلاديسلاۆ بالىقچى قالاسىنا ءجۇزىپ كەتتى. جاعاجايدا ونى قۇتتىقتاپ جانكۇيەرلەرى، تۋىستارى مەن دوستارى قارسى الدى. وسى كۇندەرى بۇكىل ەل ونىڭ ءجۇزۋىن الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى تىكەلەي ەفيردەن باقىلاپ، وعان قاتتى الاڭدادى, دەپ جازادى كابار اگەنتتىگى.رەكوردشىنى قىرعىزستان پرەزيدەنتى سادىر جاپاروۆ قۇتتىقتادى.بارلىق قىرعىزدار، سونىڭ ىشىندە مەن دە، ءسىزدىڭ ءجۇزۋىڭىزدىڭ ۇزاققا سوزىلعانىن بايقاپ، التى كۇن بويى باقىلاپ، ۋايىمدادىم. مەن ءسىزدىڭ جازباڭىز تۋرالى جاڭالىقتى ۇلكەن قۋانىشپەن جانە تولقۋمەن قابىلدادىم. ءسىز ءبىزدىڭ ۇلكەن ماقتانىشىمىزسىز، دەدى جاپاروۆ.قىرعىزستاندىق 22 تامىز كۇنى تاڭەرتەڭ قاراكول پيرستەرىنەن باستادى. وسى جەردەن ول بالىقشىعا قاراي ءجۇزدى. جۇزۋدەن سپورت شەبەرى 180 كمءدى ءجۇزىپ وتۋگە شەشىم قابىلدادى جانە بارلىق ءجۇزۋ شامامەن بەس كۇنگە سوزىلدى.قىرعىزتاجىك شەكاراسىندا اتىس ورىن الدىتۇركىستان وبلىسىندا ەگىستىك جەرلەر اعىن سۋمەن قامتاماسىز ەتىلدىالماتى وبلىسىندا 233 زاڭسىز توي انىقتالدى |
ورالدا ءوتتىسپورت 07 قازان، 201987 رەت كورسەتىلدى وزگەرتۋورال قالاسىندا تۇڭعىش رەت 2019 تولىق مارافون جۇگىرىسى ءوتتى. سپورتتىق شاراعا ايگىلى سۋپەرمارافونشى، حالىقارالىق سپورت شەبەرى جانە گيننەس رەكوردتار كىتابىنا جەتى رەت ەنگەن مارات جىلانباەۆ، ترياتلوننان جاسوسپىرىمدەر اراسىندا ازيا چەمپيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى، حالىقارالىق دارەجەدەگى سپورت شەبەرى ەرجان جاپپاروۆ قاتىستى. ورال قالاسىنىڭ تاريحىندا تۇڭعىش رەت ۇيىمداستىرىلعان تولىق مارافونعا قوش كەلدىڭىزدەر! باتىسقازاقستاندىقتارمەن بىرگە مارافونعا ەلىمىزدىڭ 10 قالاسىنان، رەسەيدىڭ 5 قالاسىنان 1000نان استام ادام تىركەلدى. ءبىزدى قولداۋعا كەلگەن سپورتشىلار مارات جىلانباەۆ پەن ەرجان جاپپاروۆقا العىسىمىز شەكسىز. بارىڭىزگە ساتتىلىك تىلەيمىن! دەدى مارافونشىلاردى قۇتتىقتاعان باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى عالي ەسقاليەۆ.مارافونعا قاتىسۋشىلار جاس ەرەكشەلىگىنە جانە دايىندىعىنا بايلانىستى تولىق 42.2 شاقىرىم، جارتىلاي 21.1 جانە 10.5 كم، سونداياق كىشكەنتاي جەلاياقتارعا ارنالعان 440 مەتر سايىسىنا قاتىستى.كوپشىلىك سپورتتىق شاراعا ءوڭىر باسشىسى عالي ەسقاليەۆ پەن ورال قالاسىنىڭ اكىمى ابات شىنىبەكوۆ تە قاتىستى. سونداياق ءدال وسى مارافونعا وزگە قالالاردان ونلاينرەجيمدە 100دەن اسا جەلاياق جۇگىرىپتى.وبلىس اكىمىنىڭ ايتۋىنشا، بولاشاقتا وسىنداي سايىستار ورالدا كوكتەم مەن كۇزدە تۇراقتى ءوتىپ تۇرماق.ايگىلى مارافونشى مارات جىلانباەۆ اتاپ وتكەندەي، جۇگىرۋ ەڭ دەموكراتياشىل سپورت، ويتكەنى بۇعان ارنايى زال، عيمارات، سپورتتىق قۇرالدار كەرەك ەمەس. 2019 شاراسىنىڭ قورىتىندىسىندا 42،2 كيلومەترلىك تولىق مارافون سايىسىندا ەرلەر اراسىندا قوستانايلىق الەكساندر ساۆگۋروۆ، ايەلدەر اراسىندا الماتىلىق ديانا ايدوسوۆا جەڭىمپاز اتاندى. 21،1 شاقىرىمدىق جارتىلاي مارافوندا ورىنبورلىق الەكسەي شيرشوۆ پەن الماتىلىق دانا گۋساروۆا ۇزدىك شىقتى. ال 10،5 شاقىرىمدىق سايىستا يسلام امانعوس پەن ەكاتەرينا گرەتساي ەكەۋى دە قوستانايلىق جەڭىسكە جەتتى. |
28 ناۋرىز 11:46پەتروپاۆل. قازاقپارات سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى ءۋاليحانوۆ اۋدانىنداعى قىزىل وبا قورىمىندا ماۋسىم ايىنان قازبا جۇمىستارى باستالماق. بىلتىر سولتۇستىكقازاقستاندىق جانە پاۆلوداردىڭ عالىمدارى سىلەتى وزەنىنىڭ تومەنگى اعىسى مەن قاراتال جانە بەرەكە اۋىلدارى ماڭىندا التىن وردا داۋىرىنە جاتاتىن جەتى ماۆزولەيدى تاپتى.م. قوزىبايەۆ اتىنداعى سقمۋ قازاقستان تاريحى جانە الەۋمەتتىك گۋمانيتارلىق پاندەر كافەدراسىنىڭ دوتسەنتى، عالىم اناتولي پلەشاكوۆ ەكسپەديتسيا مۇشەلەرىن وتە قىزىقتى جۇمىسى تۋرالى قازاقپارات تىلشىسىنە ايتىپ بەردى. قازاقتاردى كوشپەندى دەپ كەلدىك. ال قىزىل وبا قورىمىندا تابىلعان كەسەنەلەر بۇل قالىپتاسقان پىكىردى جوققا شىعارعانداي. قازاقتار كوشپەندى ەمەس. مەن ول جايىندا بۇرىننان ايتىپ كەلەمىن. بەدۋيندەردى كوشپەندى دەيمىز. قازاقتاردىڭ قىستاۋى، جايلاۋى بار. كوپشىلىك ايتادى، قازاقتار سولتۇستىكتەن وڭتۇستىككە كوشىپ وتىرعان دەپ. كىم، قايدا كوشكەن، نە ءۇشىن؟ كىم مۇنى ويدان شىعارعان؟ مەن وسىدان شامامەن ون جىل بۇرىن نوماد ينستيتۋتىنىڭ شاقىرتۋىمەن قازاقستاننىڭ سولتۇستىك وڭىرلەرىنە شىققان ەكسپەديتسياعا جەتەكشىلىك ەتتىم. ءبىز سولتۇستىك ايماقتارداعى قازاق كوشپەندىلەرىن زەرتتەدىك. حالىق قىستاۋ انە، اناۋ ورماننىڭ ارتىندا، جايلاۋ انا كولدەن كەيىن دەيدى. سونداعى بايقاعانىم، قىستاۋ مەن جايلاۋدىڭ ارا قاشىقتىعى شامامەن 35 شاقىرىم عانا. تەك بىرەۋىندە عانا جايلاۋ مەن قىستاۋدىڭ اراسى 20 شاقىرىم بولدى. قىزىل وبادا ءبىر ەمەس، بىرنەشە جىل جۇمىس ىستەمەكپىز. بازا قۇرۋ قاجەت بولادى. جۇمىس كوپ. قازاقستان ءۇشىن ۇلكەن سەنساتسيا. جالپى قازاقستاننىڭ سولتۇستىگىندە بۇعان دەيىن ورتا عاسىرلارعا جاتاتىن ەسكەرتكىشتەر بولعان جوق، ولاردى قازبايتىن. ويتكەنى، 1944 جىلى جازىق دالالاردا ورتا عاسىر داۋىرىنە جاتاتىن ەسكەرتكىشتەرگە قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزبەۋگە جارلىق شىققان ەدى. ەلدىڭ وڭتۇستىگىندە قالا ساۋلەتى زەرتتەلدى. ال مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىسقانداردىڭ مادەنيەتىن زەرتتەۋگە كەڭەس ءداۋىرى ىدىراعانعا دەيىن تىيىم سالىندى. ارحەولوگيالىق ۇجىمدار ءداستۇر بويىنشا ەرتە تەمىر، قولا، تاس داۋىرلەرىن زەرتتەدى، ال ورتا عاسىرلار قالىپ قويدى. تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن بۇل جۇمىستار قولعا الىنىپ، ارحەولوگيالىق نىساندار، ەسكەرتكىشتەرگە ەكسپەديتسيالار ۇيىمداستىرىلا باستادى. پاۆلوداردان كەلگەن عالىمداردىڭ باستاماسىمەن قىزىل وبادا قازبا جۇمىستارى بىلتىر باستالدى. ماۆزولەيدىڭ ءبىر بۇرىشىن اشتىق. ءبىراق، جەرلەنگەن ورىن قابىرگە تيىسكەن جوقپىز. ءبىز ونى بيىل اشۋ ءۇشىن قايتا جاۋىپ كەتتىك. وتە قىزىقتى جۇمىس كۇتىپ تۇر. ول جەردەن كوپ نارسە تابامىز دەگەن ۇمىتتەمىن. جالپى مەنىڭ پىكىرىم، مۇنداي جەرلەردى كوپشىلىك كورە الاتىنداي مۋزەيگە اينالدىرۋ قاجەت.ءبىزدىڭ اۋماعىمىز ءۇشىن بۇل سيرەك كەزدەسەتىن ەسكەرتكىشتەردىڭ ءبىرى. ويتكەنى بۇعان دەيىن س ق و دا بۇل داۋىرگە جاتاتىن ەسكەرتكىشتەر جوق دەپ ەسەپتەلدى. كەمەل اقىشيەۆتىڭ قازاقستاننىڭ ارحەولوگيالىق كارتاسى 1960 جىلى جارىق كوردى. وندا سولتۇستىك قازاقستاننىڭ ارحەولوگيالىق قازبالار جۇرگىزۋ ءۇشىن كەلەشەگى جوق دەپ كورسەتىلدى. ياعني، ارحەولوگيالىق نىساندار از، بار بولسا دا ولاردىڭ ماڭىزى شامالى دەپ ايتىلدى. 1967 جىلدان باستاپ ءبىزدىڭ ەكسپەديتسيا جۇمىس ىستەي باستادى. مەن ولاردىڭ قاتارىنا ءبىر جىلدان كەيىن قوسىلدىم، باسىندا وتريادتى، كەيىن ەكسپەديتسيانى باسقاردىم. تاس داۋىرىنە جاتاتىن اتباسار مادەنيەتىن اشىپ، عالىمداردىڭ نازارىنا ۇسىندىق. كەيىن بوتاي مادەنيەتىن، پەتروۆ مادەنيەتىن، قولا داۋىرىنە جاتاتىن سارقارا مادەنيەتىن اشىپ، بۇل ءوڭىردىڭ ارحەولوگيالىق قۇندىلىقتارعا باي ەكەنىن كورسەتتىك. قازىر ەندى ورتا عاسىرعا جاتاتىن بىرەگەي نىسانمەن جۇمىستى باستايمىز. ول تۋرالى ءدال قازىر ءبىز ەشتەڭە دە بىلمەيمىز. قىزىل وبا قازاقستان تاريحىنداعى جاڭا ۇعىم بولماق. قىزىل وبانىڭ ەرەكشەلىگى نەدە؟ قورىم تابىلعان كەزدە ماۆزولەيلەردىڭ ءبىرىنىڭ بۇرىشىن اشتىق. كۇيدىرىلگەن كىرپىشتەن قالانعان ەكەن. ەگەر كۇيدىرىلگەن كىرپىشتى قولدانسا، ول كەزدە كىرپىش ءوندىرىسى جاقسى جولعا قويىلعان. مۇنداي ۇلكەن ماۆزولەيلەردى سالۋ ءۇشىن ۇلكەن كىرپىش زاۋىتى بولۋى قاجەت. ءبىز ول جەردە تەك جاقىن ورنالاسقان عانا جەتى ماۆزولەيدى تاپتىق. ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ الىپ جاتقان اۋماعى ەنى 20 مەتر بولسا، ۇزىندىعى 30 مەتر. ونىڭ كۇمبەزىن شىعارۋ ءۇشىن شامامەن 30 مەتر كوتەرۋ قاجەت، ياعني 9 قاباتتى ءۇيدىڭ بيىكتىگىندەي. ويلاي بەرىڭىز قانشاما كىرپىش قاجەت؟ ! ال عيماراتتىڭ استىڭعى جاعىنداعى قابىرعاسىنىڭ قالىڭدىعى 2 مەتر شاماسىندا. بارلىق الاڭقاي دا كۇيدىرىلگەن كىرپىشپەن قالانعان. وعان دەيىن جانە ودان كەيىن دە ساباننان جاسالعان كۇيدىرىلمەگەن كىرپىشتەر قۇرىلىسقا قولدانىلىپ كەلدى. سول سەبەپتى وسىنشاما كىرپىشتى شىعارۋ ءۇشىن ۇلكەن زاۋىتتار بولعان دەپ ەسەپتەيمىز. سونداي اق، كىرپىش جاساۋ ءۇشىن بالشىق، سۋ قاجەت. ال سۋدى شەلەكپەن تاسىماعانى تۇسىنىكتى. سول ءۇشىن قىش ىدىستارى بار شىعىر ورناتىپ، سۋدى ارىق ارقىلى جەتكىزگەن. بۇل جەردىڭ حالقى وتىرىقشى بولعان. جەر وڭدەۋمەن اينالىسقان. بۇعان دەيىن تابىلعان ەرتە تەمىر داۋىرىنە جاتاتىن ەسكەرتكىشتەردە حالىقتىڭ داقىل ەگۋمەن اينالىسقانى انىقتالدى. سول سەبەپتى ءبىزدىڭ ارعى اتالارىمىزدى كوشپەندى دەۋ قاتە. قازاقستاننىڭ سولتۇستىك وڭىرلەرىندە وسىعان ۇقساس ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەر بار ما؟ قازاقستاننىڭ وڭتۇستىگىندە جانە وڭتۇستىك باتىسىندا ورتا عاسىرلارعا جاتاتىن ۇقساس ەسكەرتكىشتەر بار. ال سولتۇستىك ايماقتا ءبىرىنشى رەت تابىلىپ وتىر. بۇل قونىس جاي، مال باققان ادامدارعا ەمەس، قولىندا بيلىگى بولعاندارعا تيەسىلى. ونىڭ تاعى ءبىر دالەلى قورىمنىڭ جانىندا كول بار. ونىڭ اتاۋى تورە. بۇل كەزدەيسوق ەمەس، ويتكەنى ەلدى مەكەندەردىڭ اتاۋلارى سول جەردە تۇرعان حالىقپەن دە تىعىز بايلانىستى. بيىل اتى الەم عالىمدارىنا تانىمال بوتاي قونىسىنىڭ تابىلعانىنا دا 40 جىل تولماق. ءسىز ول جەردە قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزدىڭىز بە؟ 1980 جىلى شىلدە ايىندا ءبىز تايىنشا اۋدانىنىڭ تۇبىندە تاس داۋىرىنە جاتاتىن قونىستاعى قازبا جۇمىستارىنان بوتايعا اۋىستىق. سول كەزدە العاشقى قولعا ۇيرەتىلگەن جىلقى تۋرالى ايتىلا باستادى. ءبىراق سول كەزدە عالىمدار بۇل جاڭالىققا ءشۇبا كەلتىردى. كەيبىرى ءاجۋالاپ، كۇلدى دە. قازىر بۇل ماسەلەمەن اينالىساتىن الەمدىك عالىمدار بۇل جاڭالىقتى قابىلدادى، ياعني قازاقستاننىڭ جازىق دالاسىندا جىلقى العاش رەت قولعا ۇيرەتىلىپ، كەيىن بۇكىل دۇنيەجۇزىنە تاراعانىمەن كەلىسەدى. مەن ۇنەمى ستۋدەنتتەرىمە ەگەر جىلقى بولماسا، تاريحىمىز مۇلدە باسقاشا قالىپتاسار ەدى ، دەپ ايتىپ وتىرامىن. ويتكەنى جىلقىنىڭ ارقاسىندا گەوگرافيالىق اشۋلار جاسالدى، جىلقىنىڭ ارقاسىندا جاڭا جەرلەر جاۋلاندى. جىلقى مىنسەڭ كولىك قانا ەمەس، ىشسەڭ سۋسىن، تەرىسى كيىم، جەسەڭ ەت. سۇيەگىنەن ءتۇرلى بۇيىم جاساۋعا بولادى. سول سەبەپتى بۇل بىرەگەي جانۋار. مىسالى، ءىرى قارا مالدى نەمەسە قوي ەشكىنى الاتىن بولساق، ولاردى قولعا ۇيرەتكەندە سۇيەكتەرى، قاڭقاسى بىردەن وزگەرىسكە ۇشىرايدى. ال جىلقى ءتىپتى قازىرگى ۋاقىتتا دا ءوزىنىڭ تاعىلىعىنان ايىرىلعان جوق. تابىندا جۇرگەن جىلقىنى بىردەن ۇستاپ ءمىنىپ كەتە المايسىڭ، ونى قولعا ۇيرەتۋىڭ قاجەت. ال جىلقى تابىنىن جىلقىشى ەمەس ايعىر باعادى. قاجەت بولسا يت قۇستان دا قورعايدى. قازىر بوتايمەن ءبىزدىڭ زەرتحانا اينالىسپايدى، بىزگە باسقا ماقسات مىندەتتەر قويىلدى. ال بوتاي قونىسىندا ۆيكتور زايبەرت 40 جىل ناتيجەلى جۇمىس ىستەپ جاتىر. ءالى كۇنگە دەيىن بوتاي قونىسىنىڭ قالاي تابىلعانى ەسىمدە. ءبىز ۆيكتور فەدوروۆيچ ەكەۋمىز زەرتحانادا سويلەسىپ وتىرىپ، قاي جەردە قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە بولاتىنىن اقىلداستىق. 1969 جىلى ۆيكتور فەدوروۆيچ توپپەن ايىرتاۋ اۋدانىندا بارلاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەدى. ءبىراق بوتايعا شامامەن 100200 مەتر جەر قالعاندا، توپتاعى ءبىر قىز اۋىرىپ قالىپ كەيىن كەتەدى. سول جەردە بىردەڭە بولۋى مۇمكىن. سول جاقتى قازىپ كورۋ كەرەك ، دەدى ول. ولەگ مارتىنيۋك پەن ۆلاديمير زايتوۆتى سول جاققا جىبەرىپ كورۋگە شەشتىك. ولار ءبىر سومكە ولجامەن ورالدى. بوتاي قونىسىندا تابىلعان ەرەكشە اشۋلاردىڭ ءبىرى جايىندا ايتىپ بەرسەڭىز؟ حالىقارالىق سيمپوزيۋم ۇيىمداستىرىلىپ، سوعان وراي ۇشتىك قابىر اشىلدى. ياعني، ءبىر جەرگە ءۇش ادام جەرلەنگەن، اينالا ەكى قاتار جىلقىنىڭ باس سۇيەكتەرى قويىلعان جانە بۇل ادامدار ەسكى، يەسىز قالعان تۇرعىن ۇيدە جەرلەنگەن ەكەن. سول جولى ترەپاناتسيا جاسالعان باس سۇيەك تە تابىلعان ەدى. بىرىنشىدەن ول مەتيس بولدى، بۇل ماسكەۋ انتروپولوگيا ينستيتۋتىنىڭ قورىتىندىسى. بەس مىڭ جىل بۇرىن ونىڭ باس سۇيەگىندە 78 م م ەكى تەسىك جاساپ، وعان بىلعارى باۋ تاققان. وسىنداي باسىنداعى سول اشىق تەسىگىمەن تاعى 15 جىلداي ءومىر سۇرگەن. سول باۋدى قوزعاعان كەزدە گالليۋتسيناتسيا پايدا بولعان، ياعني ونى كورىپكەل رەتىندە ۇستاعان. مەنىڭ پىكىرىمشە، ول جەردە نەگىزگى اشۋلار جاسالدى. ەندى زەرتتەۋلەردە زاماناۋي تاسىلدەردى، تەحنولوگيالاردى قولدانىپ، ءتۇرلى ساراپتامالار جۇرگىزۋ قاجەت. ۆيكتور زايبەرت قازىر سول جۇمىستارمەن اينالىسىپ جاتىر دا. ول جەردە بوتاي مۇراجايى پايدا بولدى. بۇل ەڭ باستى اتقارىلعان جۇمىستاردىڭ ءبىرى دەپ ەسەپتەيمىن. بوتايدى جۇرت ءبىلۋى ءتيىس، تۋريستەردى تارتۋ ءۇشىن دە قاجەت. |
دۇنياغا مېھىرمۇھەببەتلىك كۆزىڭىز بىلەن نەزەر سېلىڭمۇھەررىر: فەرۇزە پەيزۇللا مەنبە: خەلق تورى 20171104 13:05ئىنسان ئۈچۈن بۇ دۇنيادا زۆرۈر بىر نەرسە بار، ئۇ بولسمۇ مېھىرمۇھەببەتتۇر. مېھرمۇھەببەت ئادىمىيلىك بالقىپ تۇرغان ئۇقۇم ، ئۇ يالغۇز بىر خىل ئىجتىمائىي ئەخلاق بولۇپلا قالماستىن، بەلكى ئۇ ئىنسانغا ئالەمچە ھۇزۇر، تۇرمۇشقا خوشاللىق بېغىشلايدىغان، ساپ ۋە پاك ھېسلار بىلەن يۇغۇرۇلغان ئەڭ گۈزەل ۋە سەمىمىي تۇيغۇ؛ ھاياتلىق ئالىمىنى ياشناتقۇچى قۇرىماس بۇلاق، كىشىگە ئۈمىد ۋە شادلىق بەخىش ئەتكۈچى قۇدرەتلىك مەنىۋى كۈچ؛ كىشىلەر ئوتتۇرسدىكى دوستلۇق، ئىشەنچ، ساداقەت نۇرلىرىنى چاچىدىغان بىر خىل قىممەتلىك ئەڭگۈشتەردۇر. ئەگەر كىشى قەلبىدە مېھرمۇھەببەتتىن ئىبارەت بۇ قۇدرەتلىك مەنىۋى كۈچ بولمىسا، ھاياتلىق ئالىمى ئاللىقاچان قاراڭغۇ زۇلمەت بىلەن قاپلىنىپ كەتكەن بولاتتى.كۈچلۈك ئىجتىمائىيلاشقان بۈگۈنكى جەمئىيەتتە، مېھىر مۇھەببەت تۇيغۇسى گۈزەل ئەخلاقنىڭ يارقىن نامايەندىسى، شۇنداقلا ئىنسانپەرۋەرلىكنىڭ ئەڭ مۇھىم بەلگىسى ھېسابلىنىدۇ. چۈنكى ھەرقانداق ئادەمنىڭ ھەممە ئىشىنى يالغۇز ئۆزىلا قىلىپ باشقا ئېلىپ چىقىپ كېتەلىشى ناتايىن. خۇددى دانا ئەجدادلىرىمىزنىڭ كۆڭۈل كۆڭۈلدىن سۇ ئىچەر، كۆڭۈلدىن كۆڭۈلگە يول بار دېگىنىدەك، بۇ دۇنيادا ياشىغان ھەر بىر ئىنسان كۈندىلىك تۇرمۇشتا باشقىلارنىڭ قوللىشى، ياردەم بېرشى، ئۆزئارا غەمخورلۇق قىلىشىغا، كۆيۈنۈشىگە مۇھتاج بۇلىدۇ. كىشىلىك تۇرمۇشتا ئادەم مېھرمۇھەببەتتىن ئايرىلىپ قالسا، ئۇنىڭ روھىيىتىدە شەخسىيەتچىلىك، شۆھرەتپەرەسلىك، مەنمەنچىلىك ھۆكۈمران ئورۇنغا ئۆتۈپ، كىشىلىك تۇرمۇشتىكى ئۆزئارا ھۆرمەت، ئۆزئارا ياردەم بېرىش ۋە ئۆزئارا ئىشىنىش بارغانسېرى سۇسلىشىپ، ئىناقلىققا تەسىر يېتىدۇ.مېھىرمۇھەببەتنىڭ قۇدرىتىگە سەل قارىغىلى بولمايدۇ ھەم ئۇنى باشقا نەرسىلەر بىلەن تەڭلەشتۈرگىلى ۋە باشقا نەرسىنىڭ ئورنىغا قويغىلى بولمايدۇ. چۈنكى مېھىرمۇھەببەت ئىنسانغا ئۈمىد ۋە ئىشەنچ ئېلىپ كېلىدۇ، ئىنسان مېھىرمۇھەببەت بىلەن ھەر زامان، ھەر ماكاندا ئۆزىنىڭ چىن ماھىيىتىنى نامايەن قىلىدۇ. ھاياتلىقنىڭ ئەڭ گۈزەل، ئەڭ يېقىملىق كۈيلىرىنى ياڭرىتالايدۇ.مېھىرمۇھەببەت گويا بۇلاقكى سۈزۈك ئاي شولىسىدەك يېقىملىقلىقى بىلەن كۆڭۈللەرنى ئۆزىگە تارتىدۇ. خۇددى قۇياش نۇرىدەك مۇزلىغان قەلبلەرنى ئىللىتىدۇ، ئۇنىڭ ئاتەش تەپتىدىن زىمىستاندا باھار جىلۋە قىلىدۇ. مېھىرمۇھەببەت، سەمىمىي ساداقەتتىن ئاپىرىدە بولغان ئاجايىپ مۆجىزىلەر سانسىزلىغان كىشىلەرنىڭ قەلبىنى لەرزىگە سالىدۇ. خۇددى لۇتفىنىڭ: كىشكىم يوقتۇر مىھرۇۋەفاسى، ئەگەر خۇرشىددۇر ئاندىن نە ھاسىل؟ دېگىنىدەك، كىمنىڭدۇر بىر يۇتۇم سۈيى، كىمنىڭدۇر ھاياتنى قۇتقۇزۇپ قېلىشى، كىمنىڭدۇر بىر ئېغىز ياخشى سۆزى، كىمنىڭدۇر ئىللىق تەبەسسۇم بىلەن بىر بېقىشى بىلەن شىكەستىلەنگەن قەلبىدە ئۇلۇغۋار ئۈمىد ئۇچقۇنلىرىنى چاقنىتىشى، مۇزلىغان قەلبنى ئېرىتىشى مۇمكىن. شۇنداق، دۇنيا مېھىرمۇھەببەت بىلەن ئاجايىپ گۈزەل. ھەر بىر قەلب مېھىر مۇھەببەتكە تولغان تەبەسسۇم بىلەن گۈزەل، ھەر بىر قەلب مېھىرمۇھەببەت تەبەسسۇمى بىلەن سۇغرىلغانلىقى بىلەن گۈزەل.مېھىرمۇھەببەتكە تولغان دۇنيا بەئەينى ئىللىق قۇياش نۇرىغا چۆمگەن ئازادە بىر ماكانغا ئوخشايدۇ. ئۇنىڭ قوينىدا بەرىكەتلىك ئىزلار، مېھىرشەپقەتلىك خالىس سېخىي قوللار مۇجەسسەملەنگەن بولىدۇ. شۇڭا ئىنسان قەلبى مېھىرمۇھەببەت تەبەسسۇمى بىلەن سۇغرىلغاندا، دۇنيا ئاجايىپ گۈزەل، خۇددى قوينى كەڭ جەننەتتەك بىلىنىدۇ. مېھىرمۇھەببەت تۇيغۇسىغا ئىگە كىشلەر باشقىلارغا مېھىرمۇھەببەت ئاتا قىلالايدۇ. باشقىلارغا مېھىرمۇھەببەت قولىنى سۇنۇش ئارقىلىق ئۆزى تېخىمۇ كۆپ مېھىرمۇھەببەتكە ئېرىشىدۇ. مېھىرمۇھەببەتكە تولغان ھايات ھەققىي گۈزەل ھەم مەنىلىك ھاياتتۇر. ۋەھالەنكى، ئادەم تۇرمۇشتا مېھىرمۇھەببەتتىن ئايرىلالمايدۇ. تۇرمۇشتا مېھىر مۇھەببەت بولمسا، بۇنداق تۇرمۇش مۇكەممەل بولمايدۇ، بۇنداق ياشاشنىڭ قىممىتىمۇ بولمايدۇ. شۇڭلاشقا ئادەم باشقىلارغا مېھىر مۇھەببەت قۇلىنى سۇنۇش ئارقىلىق، ئۆزى نەچچە ھەسسە ئارتۇق مېھىر مۇھەببەتكە ئېرىشىدۇ. باشقىلارغا مېھىرمۇھەببەت ئاتا قىلماي تۇرۇپ، خوشاللىققا، بەخىتكە ئېرشەلمەيدۇ. چىن مېھىرمۇھەببەت سىڭدۈرۈلگەن ئەجىر مەڭگۈ ئۇنتۇلمايدۇ. دۇنيا مېھىرمۇھەببەتكە، كۆيۈنۈشكە تولغاندىلا، قەلبلەر قەلبلەرگە تۇتۇشۇپ، جەمئىيەت تېخىمۇ گۈزەل، مەدەنىي تۈسكە كىرىدۇ، ھايات ھەققىي گۈزەل ھەم مەنىلىك تۇيۇلىدۇ. ئىنسانىيەت سۆيگۈسى بىزنى ئۇلۇغلۇققا يېتەكلەيدۇ. مېھىرمۇھەببەت خۇددى مەشئەلدەك كىشىلەر قەلبىگە يۇرۇقلۇق، ئىللىقلىق بېغىشلايدۇ، مېھىرمۇھەببەتنىڭ ئىللىق ھارارىتىدىن دىللار سۆيۈنۈپ ياشنايدۇ. سىز باشقىلارغا بەرگەن مۇھەببەت ئەمەلىيەتتە ئۆزىڭىز ئېرىشىدىغان مۇكاپاتتۇر.ئەگەر سىز بىرسىگە خۇشپۇراق ئەتىرگۈل سوۋغا قىلسىڭىز، قولىڭىزدا شۇ ئەتىرگۈلنىڭ پۇرىقى ۋە ئىزناسى قالىدۇدە، كۆڭلىڭىز شۇ پۇراق بىلەن ئۇزۇنغىچە شادىيانە تۇيغۇدا بولىدۇ. ئەگەر سىز چىن سەمىمىيىتىڭىز، ئەمەلىيىتىڭىز بىلەن يوقسۇللارغا بىر قەترە مېھر بېرەلىسڭىز، باشقىلار سىزگە ئون قەترە مېھرىبانلىق كۆرستەلەيدۇ، سىزمۇ خوشاللىق، ئازادىلىك ئىچىدە بەخىتلىك ياشىيالايسىز، تۇرمۇشىڭىز يېڭىيېڭى مەنىلەرگە تولىدۇ. شۇڭلاشقا سىز دۇنيا گۈزەللىككە، شادلىققا ۋە بەختيارلىققا تولسۇن، جەمئىيەت تېخىمۇ ئىناقلىققا، سۆيگۈگە تولسۇن دېسىڭىز، دۇنياغا مېھىرمۇھەببەتلىك كۆزىڭىز بىلەن نەزەر سېلىڭ.ئاپتورى: ئاقسۇ ۋىلايەتلىك 2ئوتتورا مەكتەپ ئوقۇتقۇچىسى مەنسۇرجان تۇرسۇن |
الماتىدا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان ناۋقاستاردىڭ جاعدايى بەلگىلى بولدى23 ناۋرىز 2020, 19:38 701 0 دەنساۋلىق انار لەپەسوۆاالماتىدا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان ناۋقاستاردىڭ جاعدايى بىرقالىپتى. بۇل تۋرالى قالالىق قوعامدىق دەنساۋلىقتى ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.باسقارمانىڭ حابارلاۋىنشا، سوڭعى تىركەلگەن 26شى پاتسيەنت 45 جاستاعى ايەل. 23 ناۋرىزدا تۇنگى 01.00دە مىسىردان الماتىعا ۇشىپ كەلگەن. رەيستەن تۇسىسىمەن جولاۋشى بىردەن وقشاۋلاندى. دارىگەرلەر العان تالداۋدان ول ايەل 19 جۇقتىرعانى راستالدى، دەدى باسقارمانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنەن.ال باسقارما مۇنىڭ الدىندا ايقىندالعان 2 پاتسيەنت كارانتين كەزىندە كوروناۆيرۋس جۇقتىردى دەگەن اقپاراتتى جوققا شىعاردى.ولاردىڭ ءبىرى مۇنىڭ الدىندا ماسكەۋالماتى باعىتىندا ۇشىپ كەلگەن ناۋقاسپەن تىعىز بايلانىستا بولعان. وسىعان بايلانىستى ول 14 كۇنگە وقشاۋلانعان بولاتىن. كەشە تالداۋ ناتيجەسى راستالدى. ەكىنشى ادام مينسكالماتى رەيسىندە كەلگەن ناۋقاسپەن سەرىكتەس بولعان. بۇل لاينەردىڭ جولاۋشىلارى دا سول كۇنى وقشاۋلانعان بولاتىن. ناۋقاستاردىڭ بارلىعى كارانتيننەن بۇرىن اۋىرىپ كەلگەن ناۋقاستارمەن بايلانىستا بولعاندىقتان جۇقتىرعان، دەدى باسقارمادان.جالپى، قالالىق اۋرۋحانالاردا قازىر 26 پاتسيەنت جاتىر. ولاردىڭ جاعدايى بىرقالىپتى. تەك ەكەۋىنىڭ جاعدايىن عانا دارىگەرلەر ورتاشا دەپ باعالاپ وتىر.ال قالانىڭ پروۆيزورلىق ەمحانالارىندا 660 ادام جاتىر. ولاردىڭ بارلىعى 1 ا ساناتىنداعى ەلدەن كەلگەن جولاۋشىلارمەن بايلانىستا بولعان. ولار پروۆيزورلىق ەمحانادا ءبىربىرىنەن وقشاۋلانعان. ولارعا ارقايسىسىنا جەكە قىزمەت كورسەتىلەدى. ورتاق اسحانانى پايدالانا المايدى. سونىمەن قاتار 778 ادام كارانتينگە وقشاۋلانعان. ءۇي كارانتينىندە 1472 ادام جاتىر. كارانتيندە جاتقان ادامداردىڭ بارلىعىندا دەنە قىزۋى جوق. كاتارالدى بەلگىلەر بايقالمايدى. |
11 قىركۇيەك 14:19الماتى. قازاقپارات الماتىدا 86 مەكتەپ وقۋشىلارىنا ماماندار دەسترۋكتيۆتى ءدىني اعىمداردىڭ ىقپالىنا قالاي قارسى تۇرۋ جولدارىن ءتۇسىندىردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.وقۋشىلارعا ءدارىستى قوعامدىق دامۋ باسقارماسىنىڭ اقپاراتتىق ءتۇسىندىرۋ توبىنىڭ مۇشەسى، ابىلاي حان اتىنداعى قازاق حالىقارالىق قاتىناستار جانە الەم تىلدەرى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى، فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى جەكەبايەۆا ماقپال وقىدى.ءدارىستى 9سىنىپتىڭ 115 وقۋشىسى، 5 مۇعالىم تىڭدادى.ەلىمىزدە ءدىن اتىن جامىلعان بىرلەستىكتەر، كەرى اعىمدار، ەكسترەميزم مەن تەرروريزم مۇشەلەرى ەلدىڭ ءدىني ساناسىنا كەرى اسەرىن تيگىزۋدە، بۇل ەلدىڭ ىنتىماعى جانە ۇلتتىڭ تۇتاستىعىن ساقتاۋ، قوعامدىق كەلىسىمدى قولداۋعا قاۋىپتى بولىپ تۇر، دەدى ماقپال جەكەبايەۆا.سىزدەر سياقتى جاستار، جاسوسپىرىمدەر ءتۇرلى ءدىني دەسترۋكتيۆتى اعىمداردىڭ قاقپانىنا وڭاي ءتۇسىپ قالاتىن ۇرىمتال توپتارعا جاتادى. ويتكەنى، ءومىرىن ءالى بولجاپ ۇلگەرمەگەن جاستاردىڭ بارلىعى بالالىقتان ەسەيۋ كەزەڭىنە وتەدى. سول ساتتە جاسوسپىرىمدەرگە اتا اناسى، بولماسا جاقىندارى ەمەس، باسقالار اۆتوريتەت كورىنە باستاۋى مۇمكىن. سوندىقتان، سىزدەر بىلىممەن قارۋلانۋلارىڭىز كەرەك. اينالاڭىزداعى ادامداردان ۇرەي مەن قورقىنىشىنىڭ جيىلەۋىن، دەپرەسسياعا ۇشىراعانىن، ۇيدە ءجيى بولماۋىن، تۋىستارىمەن قاتىناسى سۋىعانىن، ءوز وزىنەن تۇيىقتالا باستاعانىن بايقاساڭىز مىندەتتى تۇردە دابىل قاعىڭىزدار. كەز كەلگەن سەكتانىڭ ماقساتى ەل تىنىشتىعىن بۇزۋ، ءوز پىكىرلەرىن ءوز جاقتاستارىن كوبەيتۋ، ەل اراسىندا كەڭىنەن تاراتۋ، دەدى ماقپال جەكەبايەۆا.ءدارىس بارىسىندا وقۋشىلارعا دەسترۋكتيۆتى ءدىني اعىمداردىڭ قاۋپى تۋرالى ارنايى ۆيدەوفيلم مەن سلايدتار كورسەتىلدى.الماتى قالاسى قوعامدىق دامۋ باسقارماسىنىڭ مونيتورينگ جانە تالداۋ ورتالىعى جىل اياعىنا دەيىن وسى سياقتى 600 دەن استام ءىس شارا ۇيىمداستىرماق. جالپى سانى 100 مىڭنان اسا ادام قامتۋ جوسپاردا بار. بۇل ءىسشارالار قالامىزدىڭ بارلىق الەۋمەتتىك توپتارىن قامتيدى. جالپى ءبىلىم |
قازاقتىڭ داڭقتى باتىرى ب.مومىش ۇلى تۋرالى تەلەسەريال تۇسىرىلۋدە قازاق كينوسى28 تامىز 2013، 09:18قازاقتىڭ داڭقتى باتىرى ب.مومىش ۇلى تۋرالى تەلەسەريال تۇسىرىلۋدە28 تامىز 2013, 09:18 556 0استانا. 28 تامىز. . الماتى وبلىسىندا قازاقتىڭ داڭقتى باتىرى باۋىرجان مومىش ۇلى تۋرالى تەلەسەريال ٴتۇسىرىلىپ جاتىر. تەلەحيكايادا باتىردىڭ جەكە ٴومىرى، گەنەرال پانفيلوۆپەن العاش كەزدەسۋى، ايگىلى 316شى اتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ قۇرىلۋى جانجاقتى سۋرەتتەلگەن. تاريحي تۋىندىنى جاۋ جۇرەك مىڭ بالا ٴفيلىمىنىڭ رەجيسسەرى اقان ساتايەۆ تۇسىرۋدە.باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ ٴرولىن سوماداۋ جاس اكتەر ەركەبۇلان دايىروۆقا بۇيىرىپتى.ەركەبۇلان دايىروۆ، اكتەر: ٴالى كوزىن كورگەن حالقى بار، ەلى بار، جۇرتى بار باتىردى، ارينە، حالىقتىڭ الدىنا سول بۇرىنعى باۋىرجان قىلىپ الىپ شىعۋ، ارينە، قيىن. مەن دوكۋمەنتالدىق فيلمدە ول كىسىنىڭ كوز قاراسىن، ٴتىپتى، قاي قولىمەن تەمەكى شەكتى، قالاي ٴجۇردى، كوزىنىڭ وتكىرلىگىنە دەيىن زەرتتەپ، قولىمنان كەلگەنشە سونى جاساپ باعۋعا، ىستەۋگە تىرىستىم.ال باتىردىڭ جارى جامالدى اسەل ساعاتوۆا ويناپ شىقپاق. سەريال جەلىسى بويىنشا ول جۇكتى. ىشىندە جەتى ايلىق نارەستەسى بار. باستى كەيىپكەردىڭ ٴبىرى گەنەرالمايور پانفيلوۆ. ول ٴوزىنىڭ ايگىلى اۆتوكولىگىنىڭ جانىندا باۋىرجانعا سويلەيتىن ٴسوزىن جاتتاپ ٴجۇر.سەريال قاراپايىم اۋىل مەكتەبىندە تۇسىرىلۋدە. ٴقازىر مۇندا داڭقتى قولباسشى جاۋىنگەرلەرىن سوعىسقا دايىنداپ جاتىر. توزىعى جەتكەن مەكتەپ ٴ41شى جىلعى سوعىس كومميسارياتىنا ۇقساپاق تۇر. تەرەزە، ەسىگى بارلىعى قيسايعان. ال ۇستازدارى مەن وقۋشىلارىن كينوگەرلەر ارتىستەرگە اينالدىرىپتى.1 ايدان سوڭ ٴتۇسىرىلىم توبى ماسكەۋگە اتتانادى. وندا باتىر باۋىرجان ۆولوكولام تاس جولىن قورعايدى. سسەناريي بويىنشا جاۋدى جاعادان الۋعا ەركەبۇلان دا دايىن. تۇڭعىش تاريحي تەلەسەريالدى كورەرمەن وسى جىلى كورە باستايدى. اقان ساتايەۆ تۋىندىنى قازاقتىڭ تاۋەلسىزدىك كۇنىنە ارنايمىن دەپ وتىر.اقان ساتايەۆ، رەجيسسەر: بۇل كينونى جەلتوقساندا قازاقتىڭ تاۋەلسىزدىك كۇنى كورسەتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. ەندى كورەرمەننىڭ كوڭىلىنەن شىعا ما، شىقپاي ما؟ ارينە، ٴبىز بۇل كينومىزدى كورەرمەننىڭ كوڭىلىنەن شىعۋى ٴۇشىن بار كۇشىمىزدى سالامىز. |
الەم 28 ماۋسىم، 2019قابىلدانعان قاراردى مويىندار ەمەسوتكەن عاسىردىڭ ورتا شەنىندە، دالىرەگى 1949 جىلى قۇرىلعان، 50گە جۋىق ەل مۇشە بولىپ كىرگەن، شتابپاتەرى ستراسبۋرگتە فرانتسيا ورنالاسقان، كەڭەسشى ورگان ءمارتەبەسىنە يە ەۋروپا كەڭەسى پارلامەنتتىك اسسامبلەياسىنىڭ ەكپا رەسەيدى قايتا قابىلداۋ تۋرالى شەشىمى بىرقاتار مەملەكەتتىڭ قارسىلىعىن تۋدىرىپ وتىر.قوعام 27 ماۋسىم، 2019بىرلىگىمىزدىڭ ۇيىتقىسى يماندىلىقنەبىر زۇلماتتارعا دۋشار بولىپ، جويىلىپ كەتۋ قاۋپىمەن تالاي مارتە بەتپەبەت كەلگەن ۇلتىمىزدىڭ ەلدىگىن ساقتاپ، تۋىن جىقپاي، امانەسەن كەلە جاتقانىنىڭ باستى سىرى حالقىمىزدىڭ يسلام ءدىنىنىڭ ناعىز وزەگى قايىرىمدىلىق قاعيداتتارى مەن ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى باستى ۇستانىم ەتۋىندە دەپ سەنىممەن ايتۋعا بولادى.شەتەلدىك ينۆەستورلاردىڭ ۇلەسى زورەكونوميكالىق ديپلوماتيانى ىسكە اسىرۋ اياسىندا شەتەلدىك ينۆەستيتسيالاردى تارتۋدىڭ جاڭا جۇيەسى قۇرىلىپ، بۇل باعىتتاعى جۇمىس ۇنەمى جەتىلدىرىلۋدە.ايماقتار 24 ماۋسىم، 2019قالالىق فيليالدىڭ توراعاسى سايلاندى پارتياسى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ماۋلەن اشىمباەۆ پارتيانىڭ نۇرسۇلتان قالالىق فيليالىنىڭ كەزەكتەن تىس ح كونفەرەنتسياسىنا قاتىستى. جيىندا فيليالدىڭ جاڭا توراعاسىن سايلاۋ ماسەلەسى قارالدى. ودان بولەك، قاتىسۋشىلار قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ جونىندە ءوز ۇسىنىستارىن ءبىلدىرىپ، قالالىق فيليالدىڭ جۇمىسىنا قاتىستى باسقا دا ماسەلەلەردى تالقىلادى.ساياسات 17 ماۋسىم، 2019ەل دامۋىنىڭ تىڭ باعىتتارى تالقىلاندى پىكىرتالاس الاڭىنىڭ كەزەكتى وتىرىسى ءوتتى. وندا ساراپشىلار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاڭادان سايلانعان پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقاەۆ انىقتاپ بەرگەن ەل دامۋىنىڭ تىڭ باعىتتارىن جۇزەگە اسىرۋ بارىسىن تالقىلادى.قازاقستان 14 ماۋسىم، 2019جاڭا قۇرامداعى العاشقى باسقوسۋىن وتكىزدىقازاقستان سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىندە مينيسترلىكتىڭ قىزمەتى ماسەلەلەرى جونىندەگى قوعامدىق كەڭەستىڭ جاڭا قۇرامداعى ءبىرىنشى وتىرىسى ءوتتى. وتىرىس بارىسىندا پارلامەنت ءماجىلىسى حالىقارالىق ىستەر، قورعانىس جانە قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى مۇحتار ەرمان قوعامدىق كەڭەستىڭ توراعاسى بولىپ سايلاندى.قوعام 13 ماۋسىم، 2019باردىڭ باعاسىن بىلەيىكقوعامدا ب ۇلىك شىعارىپ، ىرىتكى سالۋ، حالىقتى ارانداتۋ وتە اۋىر كۇنا ەكەنى، ونىڭ بۇزاقىلىق بولىپ سانالاتىنى بەلگىلى. بۇل جونىندە يسلام ءدىنى جايىنداعى كىتاپتار مەن ءدىني ۋاعىزداردا از ايتىلىپ جۇرگەن جوق. ءتىپتى وسى تۇرعىدا اللا تاعالادان تۇسكەن قاسيەتتى قۇران كارىمدە: بۇزاقىلىق كىسى ولتىرۋدەن قيىن باقارا سۇرەسىنىڭ 191اياتى دەپ ناقتى جازىلعان.قازاقستان 31 مامىر، 2019يگى باستاما. ەرەن ەڭبەك. ءادىل باعابيىل ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەۋرازيالىق ينتەگراتسيا يدەياسىنا 25 جىل. بۇگىندە ءوز دەڭگەيىندە جۇزەگە اسىرىلىپ وتىرعان بۇل يدەيا ءوزىنىڭ ومىرشەڭدىگىن كورسەتۋدە. سوندىقتان دا وسى باستامانى كۇن تارتىبىنە شىعارىپ قانا قويماي، ونى ىلگەرىلەتىپ، ناقتى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋ جولىندا ايانباي ەڭبەك ەتكەن نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قىزمەتى ايرىقشا ايتىلۋى ءتيىس.قازاقستان 27 مامىر، 2019جەكە كاسىپكەرلىك ەكونوميكا وزەگىقازاقستان پرەزيدەنتى قاسىمجومارت توقاەۆ ۇلتتىق ينۆەستورلار كەڭەسىنىڭ وتىرىسىن وتكىزدى. القالى جيىنعا ۇلتتىق ينۆەستورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەلەرى، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى مەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ باسشىلىعى، اتامەكەن ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى پرەزيديۋمىنىڭ مۇشەلەرى، ۇلتتىق كومپانيالار مەن ەلىمىزدىڭ بيزنەس وكىلدەرى قاتىستى.الەم 17 مامىر، 2019ءوزارا سەرىكتەستىكتىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرىەۋروپالىق وداق ورتالىق ازيا ەلدەرىمەن ارىپتەستىككە قاتىستى ءوزىنىڭ جاڭا كوزقاراسىن ايقىنداپ، 2007 جىلى العاش رەت قابىلدانعان ايماقتىق ستراتەگياسىن جاڭارتپاق. |
وسىعان قاراپ جول جوندەۋ جۇمىستارىنا ءبولىنىپ جاتقان قاراجات از ەكەن دەۋگە بولمايدى. 2021 جىلى جەرگىلىكتى جولداردى جوندەۋگە جانە جوبالىقسمەتالىق قۇجاتتار جاساۋعا 24،4 ملرد تەڭگە قاراجات بولىنگەن. ارينە، وراسان قاراجاتتىڭ پايداسى دا ءبىرشاما. وبلىستىق جولاۋشىلار كولىگى جانە اۆتوموبيل جولدارى باسقارماسىنىڭ باستىعى ا.قىلىشبەكوۆتىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، بارلىق جوندەلگەن جولدار كولەمى 813 شاقىرىم بولسا، سونىڭ ىشىندە تايىنشا چكالوۆ جولى ونىڭ دا ءالى 8 شاقىرىمى بار، ارىقبالىق چيستوپول باعىتىنداعى ەكى كوپىر، سميرنوۆ قيالى، ساۋمالكول قازان جانە ت.ب. باعىتتارداعى اۆتوجولدار، سونداياق اۋىل ەل بەسىگى باعدارلاماسىمەن 4،3 ملرد تەڭگەگە 189 شاقىرىمدىق اۋىل جولدارى جوندەلگەن. ارينە، اۋدانارالىق جولداردى، سونداياق ەلدى مەكەندەردىڭ ىشىندەگى جوندەلگەن كوشە جولدارىن ايتساق، ىستەلگەن جۇمىس كوپ سياقتى. بىراق سوڭعى ناتيجەنىڭ قانداي ەكەنىن جوعارىدا ايتتىق.جوندەلگەن جولداردىڭ ساقتالۋىن قاداعالاۋ دا وسى سالاداعى ماڭىزدى جۇمىستاردىڭ ءبىرى. ميللياردتاعان تەڭگە قۇيىلىپ، جوندەلگەن جولداردىڭ اي وتپەي جاتىپ تالقانى شىعىپ جاتقانىن ءجيى كورەتىن بولدىق. ونىڭ باستى سەبەبى، ونسىز دا اۋىر جۇكتەردى تاسيتىن اۆتوموبيلدەردىڭ بەلدىگىنە قوسىمشا سالماق سالىپ، شەكتەن تىس جۇك ارتۋ. سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا جولداردىڭ ساقتالۋىن قاداعالايتىن كولىكتىك باقىلاۋ ينسپەكتسياسىنىڭ قاراماعىندا حيۋنداي كولىگىنە ورنالاسقان ءۇش جىلجىمالى بەكەت، 25 قىزمەتكەر بار. ولار شەتەلدىڭ اۋماعىنان ەنەتىن جۇك تاسىمالداۋشىلاردى دا باقىلايدى. وسى ينسپەكتسيانىڭ باستىعى ر.سەيداليننىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، 2021 جىلى 4 790 جۇك ءاۆتوموبيلى تەكسەرىلگەن. اسا اۋىر سالماقتى جۇك ارتىپ، جولدىڭ بۇزىلۋىنا سوقتىرعاندارعا 1 187 اكىمشىلىك ءىس قوزعالىپ، 64،2 ملن تەڭگە ايىپپۇل وندىرىلگەن.بىراق وسى قىزمەتتىڭ اۆتوجولداردىڭ ساپاسىن ساقتاۋداعى تيىمدىلىگى شامالى. ويتكەنى جولدى بۇزىپ كەلە جاتقان جۇك اۆتوموبيلدەرىن جۇرگىزبەي قويۋعا قۇزىرەتى جوق، تەك ايىپپۇل سالۋمەن شەكتەلەدى. ال سول ايىپپۇل جولدىڭ ب ۇلىنگەن ۋچاسكەلەرىن جوندەۋگە كەتەتىن شىعىنداردى جابا المايدى. اۋىر سالماقتى جۇكتەردى تاسىمالداپ، جولداردى بۇلدىرەتىن قىتايدىڭ اۆتوموبيلدەرى ايىپپۇلدارعا پىسقىرماي، جولداردى بۇزۋىن جالعاستىرا بەرەدى. ر.سەيدالين بۇل كولىكتەردى قۇم، قيىرشىقتاس جانە ت.ب. ينەرتتى ماتەريالداردى تاسىمالداۋعا قولدانۋدى تىيۋ ءۇشىن تاپسىرىس بەرۋشىلەر مەن تاسىمالداۋشىلار اراسىندا جاسالاتىن كەلىسىمشارتتا اتالعان ماسەلەنى قاراستىرۋ كەرەك ەكەنىن ەسكەرتكەندەرىن ايتادى. بىراق ونداي ەسكەرتۋدى كىم تىڭداپ جاتىر؟! جەرگىلىكتى، ءتىپتى جوعارى بيلىك وسىعان ارنايى نازار اۋدارىپ، نورماتيۆتىك قۇجات شىعارسا ءجون بولار ەدى. ال قازىر بۇل ينسپەكتسيانىڭ جۇمىسىنان تيىمدىلىك كۇتۋدىڭ ءوزى ارتىق. كەيبىر جۇرگىزۋشىلەر ولاردىڭ كولىكتەردى ولشەۋ تۋرالى تالاپتارىنا دا باعىنبايدى ەكەن. ال ماجبۇرلەۋگە بۇلاردىڭ قۇقى جوق. سونداياق ايىپپۇل الاڭدارىنىڭ دا قارىمى شەكتەۋلى كورىنەدى.جولداردىڭ قۇرىلىسىن جۇرگىزۋ بارىسىنىڭ ساپاسىن قاداعالايتىن تاعى ءبىر اتى دارداي قىزمەت بار. بۇل بارلىق وبلىستا ءوزىنىڭ فيليالدارىن اشقان جول اكتيۆتەرىنىڭ ساپاسى جونىندەگى ۇلتتىق ورتالىق. بۇل قىزمەت جول قۇرىلىسىن، باسقارۋىن، جوندەۋ جانە كۇتۋ جۇمىستارىن ساراپقا سالادى. وبلىستاعى اتالعان ورتالىق فيليالى ديرەكتورىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى م.دارىباەۆتىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، بىلتىر 27 جول نىسانىنىڭ ساپاسى ساراپقا سالىنعان. اۋداندار بۇل قىزمەتپەن كەلىسىمشارتقا وتىرىپ، جول قۇرىلىسىن، قولدانىلاتىن ماتەريالداردىڭ ساپاسىن ساراپقا سالدىرادى. بىراق بىلتىر وبلىستاعى 13 اۋداننىڭ جارتىسى عانا وسى قىزمەتپەن كەلىسىمشارتقا وتىرعان. دەمەك، مەملەكەت قىرۋار قارجى ءبولىپ، ارنايى قۇرعان قىزمەتتى كوپتەگەن اكىمدىك كەرەك تە قىلمايدى. فيليال جىل بويى اۋداندىق ماڭىزى بار جولدار مەن كوشە جولدارىنىڭ ساپاسىن قاراۋ ءۇشىن 225 سىناما العان. قولدانىلعان ماتەريالدار بويىنشا 27 ەسكەرتۋ جاسالىپ، 68ىندە نورماتيۆتىكتەحنيكالىق قۇجاتتارعا ساي ەمەستىگىن انىقتاعان.ءاربىر جول قۇرىلىسىندا مامانداردان تۇراتىن تەحنيكالىق باقىلاۋشى بولۋى كەرەك. ولار نىساننىڭ باسىندا ۇنەمى بولۋى ءتيىس. بىراق تەكسەرىس بارىسىندا ولار نەكەنساياق بولعان نەمەسە ءبىر باقىلاۋشىنى تاپسىرىس بەرۋشىلەر بىرنەشە نىساندى باقىلاۋعا قويعان. بۇدان باقىلاۋدىڭ ساپاسى تومەندەمەسە جوعارىلاماسى انىق. باقىلاۋ بولماعان جەردە ساپالى جول دا بولمايدى. مىسالى، پرەسنوۆ اۋىلىندا بىلتىر عانا جوندەلگەن جول الدەن جارىلىپ جاتىر، شۇڭقىرلار دا پايدا بولعان. مامليۋت اۋدانىنداعى قىزىلاسكەر رازدولنىي، ايىرتاۋ اۋدانىنداعى انتونوۆكا لاۆروۆكا گورنىي جانە ت.ب. بىلتىر عانا توسەلگەن جولداردان وسىنداي كەمشىلىكتەر شىعۋدا.بىلتىر جول ساپاسىن باقىلاۋ ورتالىعىنىڭ فيليالى سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنداعى رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار جولداردىڭ 1 474 شاقىرىمىنا ساراپ جاساپ كورسە، سونىڭ 681 شاقىرىمى، ياعني 46 پايىزى حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس كەلمەيدى ەكەن. دەمەك، بارلىق جولداردىڭ تەڭ جارتىسى ساپاسىز دەگەن ءسوز. ال جول جاساۋ مەن جوندەۋگە بولىنگەن قاراجات جەتكىلىكتى بولعان. 165 شاقىرىم وبلىستىق ماڭىزى بار جولداردىڭ دا تورتتەن ءبىرى حالىقارالىق نورماعا سايكەس ەمەس. وسىنداي دەرەكتەردەن ساباق الىپ، جەرگىلىكتى بيلىك جول قۇرىلىسى مەن جوندەۋ جۇمىستارىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋدى قولعا السا قۇباقۇپ بولار ەدى. بۇل ءۇشىن، ارينە، ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە، باقىلاۋ جۇمىستارىنىڭ تيىمدىلىگىن ەسەلەگەن ءجون.ايماقتار بۇگىن، 23:42ءبىلىم بۇگىن، 23:39قوعام بۇگىن، 23:37ادەبيەت بۇگىن، 23:34قازاقستان بۇگىن، 23:31ونەر بۇگىن، 23:30ادەبيەت بۇگىن، 23:29تەاتر بۇگىن، 23:24قازاقستان بۇگىن، 23:22ەكولوگيا بۇگىن، 23:20تاعايىنداۋ بۇگىن، 17:19الەم بۇگىن، 16:06قارجى بۇگىن، 15:47 |
سالىق تولەۋدەن جالتارعان انشىلەر جازاسىز قالمايدى شوۋبيزنەس23 قاراشا 2016، 10:01سالىق تولەۋدەن جالتارعان انشىلەر جازاسىز قالمايدى23 قاراشا 2016, 10:01 1908 1 الماتى2017 جىلدان باستاپ تابىسىن جاسىرىپ، سالىق تولەۋدەن جالتارعان شوۋبيزنەس وكىلدەرىنە زاڭ كۇشەيتىلەدى. الماتى قالالىق مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتىنىڭ ماماندارى ەسترادا انشىلەرىن سالىق تۋرالى زاڭ ەرەجەلەرىن ساقتاۋعا شاقىرىپ وتىر.جالپى، ەلىمىزدە 656 ٴانشى زاڭدى تۇردە تىركەلگەن. ونىڭ ٴ443ى جەكە كاسىپكەر، ٴ213ى زاڭدى تۇلعا. بيىل جەكە كاسىپكەرلەردەن 35 ملن، زاڭدى تۇلعالاردان 550 ملن، ياعني 585 ملن تەڭگە قارجى مەملەكەت قازىناسىنا قۇيىلعان. دەسەك تە، تابىسىن جاسىرىپ جۇرگەندەر از ەمەس.ونەرپازداردىڭ اراسىندا ىلۋدە بىرەۋ بولسا دا، تابىسىن اشىق كورسەتىپ، تۇراقتى سالىق تولەپ جۇرگەندەرى بار. ماسەلەن، ەسترادا انشىلەرىنىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ حالىق ٴارتىسى روزا رىمبايەۆا كوش باستاپ تۇر. ول 2015 جىلى كولىك جانە جەر سالىعىن ەسەپكە الماعاندا، ونەرىنەن تۇسكەن قارجىسىنىڭ ٴۇش پايىزىن، ياعني 1 ملن. 127 275 تەڭگە سالىق تولەگەن.مەن ٴبىزدىڭ ونەردەگى تابىستى جاقسى تاۋىپ جۇرگەن قىزجىگىتتەرىمىزگە باۋىرلارىما ايتايىن دەگەنىم ارينە حالىقتىڭ جاعدايىن كوتەرۋ ٴۇشىن، جالپى حالىق الدىندا ٴوزىمىزدى شىنىندا دا ناعىز ازامات ساناۋ ٴۇشىن ٴاربىر تابىسىمىزدان سالىقتى مىندەتتى تۇردە تولەپ تۇرۋىمىز كەرەك. ول ٴبىزدىڭ ازاماتتىق پارىزىمىز. سوندىقتان، ٴبىزدىڭ بۇگىنگى جۇلدىزدارىمىزعا ايتايىن دەگەنىم شىنىندا دا حالقىمىزدى، مەملەكەتىمىزدى كوتەرۋ ٴۇشىن ٴاربىر ازامات وسىنداي ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكپەن ٴجۇرۋ كەرەك دەپ ويلايمىن، دەيدى قازاقستاننىڭ حالىق ٴارتىسى روزا رىمبايەۆا.سوڭعى ۋاقىتتا قازاقستاندىق فوربس جۋرنالىنا تابىستارى جاريالانعان تانىمال انشىلەردىڭ بەرەكەسى قاشتى. ولاردىڭ قاتارىندا اسحات تارعىن، جانار دۇعالوۆا، ساندۋعاش ٴسادۋاقاسوۆا جانە كامشات جولدىباي سياقتى انشىلەر بار. سوندىقتان، ٴبىز سالىق دەپارتامەنتى كورسەتكەن مالىمەتتى انىققانىعىن ٴبىلۋ ٴۇشىن ولارعا حابارلاستىق. الايدا، تانىمال جۇلدىزدار سىنىققا سىلتاۋ ايتىپ، اشىق سۇحبات بەرۋدەن باس تارتتى.ول نەگىزى يپ ەشنارسە اشىلماعان عوي بىزدە. ەندى مەن جەكە ٴانشى رەتىندە ورىنداپ ٴجۇرمىن عوي. سول سەبەپتى ەشقانداي جەرگە تىركەلگەن جوقپىن ٴالى. ەكى كومپوزيتورمەن جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز. سولار ٴبىر جاقسىجاقسى ٴان بەرسە.، تاعى ٴبىر انمەن جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز، سول شىقسا سودان كەيىن تىركەيمىن دەگەن وي بار، دەيدى ٴانشى اسحات تارعىن.سالىق قىزمەتكەرلەرىنىڭ سوزىنشە، حالىق الدىندا ٴان ايتىپ اقشا تاباتىن شوۋبيزنەس وكىلدەرى تاپقان تابىسىنان 3 پايىز مەملەكەتكە سالىق تولەۋگە مىندەتتى ەكەن. ٴبىراق، مۇنى ەسكەرگەن انشىلەر از. سوندىقتان، سالىق مەكەمەلەرى باسقا دا قۇزىرلى ورگاندارمەن بىرلەسىپ، زاڭ جۇزىندە ٴتيىستى شارالاردى قولعا الماقشى.ٴبىز دە ۋاقىت بەرىپ جاتىرمىز. ٴقازىر مىسالعا ايىپپۇل سالماي جاتىرمىز ارتىستەرگە. مىسالى ٴوز ەركىمەن كەلىپ تىركەلگەن دەرگە قۋانامىز ولارعا ايىپپۇل جوق. تىركەلەدى بولدى باسقا سۇراق جوق. تەك تالاپ ەتەتىنىمىز جەكە كاسىپكەر رەتىندە تىركەلسىن، دەيدى قالالىق مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتى ٴتۇسىندىرۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى زاڭعار شىندالي.ەلىمىزدەگى مۇلىكتى جاريالاۋ ناۋقانى جىل سوڭىنا دەيىن جالعاسادى. ال، بۇل انشىلەرگە دە كولەڭكەلى بيزنەستەن شىعۋ ٴۇشىن زور مۇمكىندىك. ەگەر، ەسكەرسە، ارينە. ايتپەسە، كەلەر جىلدان باستاپ، سالىقتان جالتارعان جۇلدىزدار ايىپپۇلمەن قۇتىلمايدى. ٴتىپتى، ولار قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە دە تارتىلادى.انشىلەر، سالىق، مەكەمە، كونسەرت، تابىس |
نۇرسۇلتانداعى جەو2دە ەلەكتر سۇزگىسى ورناتىلادىنۇرسۇلتاندا جەو2دە قازاندىق پەن قۇبىر اراسىندا ەلەكتر سۇزگى ورناتىلماق. سونىڭ ناتيجەسىندە اتموسفەراعا زياندى قالدىقتار تارامايدى. بۇل تۋرالى قالا اكىمى التاي كولگىنوۆ پاراقشاسىندا جازدى، دەپ حابارلايدى اكىمدىكتىڭ رەسمي سايتى.قالانى ارالاۋ كەزىندە جەو2دە ىسكە قوسىلعان التىنشى تۋربينانىڭ جۇمىسىمەن تانىستىم. ەلەكتر قۋاتىنىڭ ءوسىمى 120 مۆت قۇراپ وتىر. 8 قازاندىق ىسكە قوسىلعاننان كەيىن جىلۋ قۋاتىنىڭ ءوسىمى 180 گكال قۇرايتىن بولادى.سونىمەن بىرگە، قازاندىق پەن مۇرجانىڭ اراسىنا ەلەكتروستاتيكالىق سۇزگى ورناتىپ، ىسكە قوسامىز. ول زياندى قالدىقتاردى تۇتىپ قانا قويماي، رەتتەۋ ءسۇزۋ جۇمىستارىن اتقارادى. وسىلايشا، گاز قالدىقتارى قوسپاسىز شىعادى.بۇدان باسقا، تەحنولوگيا جۇيەسىن كۇكىرتتەن ايىرۋدىڭ ينتەگراتسيالانعان جاڭا جۇيەسى ىسكە قوسۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. بۇل كۇكىرتتى سۇزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بۇعان دەيىن، جەو1 جانە جەو2 سۋ جىلىتۋ قازاندىقتارى گازعا كوشىرىلگەن ەدى. بارلىق شارالار قالا ەكولوگياسىنا وڭ اسەر ەتەدى. بۇل جۇمىستاردى جالعاستىرامىز، دەپ جازادى قالا اكىمى. |
بولاشاعى جوق اۋىلداردىڭ حالقىنا مەملەكەت قانداي قولداۋ كورسەتەدى23 مامىر 19:27نۇر سۇلتان. قازاقپارات قازاقستاندا جىل ساناپ قۇرىپ بارا جاتقان اۋىلداردىڭ حالقىنا مەملەكەت تاراپىنان قانداي قولداۋ نەمەسە كومەك كورسەتىلەدى؟ بۇل سۇراققا و ك ق دا وتكەن باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا ۇلتتىق ەكونوميكا ۆيسە ءمينيسترى ەرمەك الپىسوۆ جاۋاپ بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ءار ءوڭىردىڭ ارنايى جوسپارى بار. البەتتە، ەڭ نەگىزگى ماسەلە تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ. ارنايى جوسپاردا قۇرىپ بارا جاتقان اۋىلداردىڭ حالقىن اۋىلدىق وكرۋگ ورتالىعىنا نەمەسە اۋدان ورتالىعىنا كوشىرۋ كوزدەلگەن. بىزدە بۇل رەتتە ەڭ نەگىزگى پروبلەما سولتۇستىك وبلىستار. جەرگىلىكتى اكىمدىكتەر كەشەندى جوسپار اياسىندا جۇمىس جۇرگىزىپ جاتىر. قازىر قانشا ادامنىڭ كوشىرىلگەنىن ناقتى ايتا المايمىن. ءبىز دە وسى كوشىرۋ ماسەلەسىن مەملەكەتتىك باعدارلاماعا، جەرگىلىكتى دامۋ باعدارلاماسىنا ... 2025 جىلعا دەيىن كىرگىزەمىز دەپ وتىرمىز، دەيدى ەرمەك الپىسوۆ.ۆيتسە ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، كەي ادامدار ونداي اۋىلداردان كوشكىسى كەلمەيدى.سەبەبى، ءوزىنىڭ مالى، جەرى مەن جاعدايى بار. ءبىز وڭىرلەرگە ونداي اۋىل حالقىن اسىرەسە اۋىلدىق وكرۋگ ورتالىقتارىنا، اۋدان ورتالىقتارىنا كوشىرۋدى ۇسىنىپ جاتىرمىز. كوبى قالاعا ورنالاسقىسى كەلەدى. ءبىراق، بارىندە ونداي مۇمكىندىك جوق. وسى سەبەپتى، ماڭايىنداعى شاعىن اۋىلدارعا سۇيەۋ بولا الاتىن تىرەك اۋىلداردى ايقىنداۋ كەرەك، دەيدى ول.ەسكە سالا كەتسەك، ەرمەك الپىسوۆ بۇعان دەيىن قازاقستاندا 100دەن استام اۋىل جويىلۋ الدىندا تۇرعانىن ءمالىم ەتكەن ەدى. |
10 قاڭتار 2018 جىلونداتر لات. كەمىرگىشتەر وتريادىنا جاتاتىن تەرىسى اسا باعالى اڭ. قورەك تالعامايدى، نەگىزىنەن سۋدا وسەتىن وسىمدىكتەرمەن قورەكتەنەدى. جىلىنا 23 رەت بالالاپ، 2530عا دەيىن ۇرپاق اكەلەدى. دەنە تۇرقى 35 سم، قۇيرىعىنىڭ ۇزىندىعى 28 سم، ال سالماعى 1،5 كيلوگرامعا دەيىن بارادى.ونداتر قۇرلىقتا دا، سۋدا دا قاتار تىرشىلىك ەتە بەرەدى. موينى قىسقا، ارتقى اياقتارىندا جۇزۋ جارعاقتارى بار. قۇيرىعى ۇزىن بولعاندىقتان، جۇزگەن كەزدە دەنەسىن باعىتتاپ وتىرۋعا بەيىمدەلگەن. تۇگى قالىڭ دا تىعىز، قىزعىلتسارى، قوڭىر كەيدە قارا تۇستى بولىپ كەلەدى.ال ول اڭنىڭ شىققان جەرى سولتۇستىك امەريكا سانالادى. بۇل اڭدى العاش رەت ا. ا. سلۋدسكيي ەسىمدى عالىم قازاقستانعا رفنىڭ ۆولوگدا وبلىسىنان الىپ كەلىپ، ىلە جانە تورعاي وزەنىنە 760 داراسىن جىبەرگەن. قازىر ولاردىڭ سانى رەسپۋبليكا بويىنشا بىر ميلليوننان اسىپ وتىر.فوتو: دميتريي رۋگيس |
خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇر ئېلىدىكى تەقىب ۋە قامالنى يەنىمۇ كۈچەيتىش ئۈچۈن پەنتېخنىكىنىڭ بارلىق ئىمكانلىرىنى ئىشقا سېلىۋاتقانلىقى مەلۇم. كۆزەتكۈچىلەر، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ بۇ خىل يۇقىرى بېسىملىق تەدبىرلىرى يالغۇز رايوندىكى ئۇيغۇرلارغىلا ئەمەس، بەلكى خىتايلارغىمۇ بېسىم پەيدا قىلىۋاتقانلىقىنى ئىلگىرى سۈرمەكتە.خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدە يۇقىرى تېخنىكىلىق قامال سىستېمىلىرىنى قوللىنىپ، ئۇنى رايوندىكى ئاھالىلەرنى تەقىب قىلىش، كونترول قىلىش، ئۇلارنىڭ پىكىر ئەركىنلىكىنى چەكلەش ئۈچۈن ئىشلىتىۋاتقانلىقى كۆزەتكۈچىلەرنىڭ كۈچلۈك دىققىتىنى قوزغىماقتا. ئامېرىكىدىكى ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى 5سېنتەبىر كۈنى ئېلان قىلغان بىر دوكلاتىدا، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر ئېلىنى يۇقىرى تېخنىكىلىق قامال سىستېمىسى ۋە ئۇلارنىڭ تۈرلىرىنى سىناق قىلىدىغان سىناق مەيدانى غا ئايلاندۇرۇۋالغانلىقى بىلدۈرۈلگەن.بۇ يىل ئاۋغۇستتا ئۈرۈمچىدىكى خەلقئارالىق يەرمەنكە مەركىزىدە 4نۆۋەتلىك خىتاي ياۋرۇئاسىيا بىخەتەرلىك كۆرگەزمىسى ئېچىغان. ئۇنىڭدا تۈرلۈك يۇقىرى تېخنىكىلىق ئۈسكۈنىلەر، بولۇپمۇ سۈزۈكلۈك دەرىجىسى ئىنتايىن يۇقىرى بولغان بىخەتەرلىك كامېرالىرى، ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان ۋە ماشىنا ئادەملەر كۆرگەزمە قىلىنغان. ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى نىڭ دوكلاتىدا كۆرسىتىلىشىچە، ئىلگىرى شېنجىن شەھىرىدە ئېچىلىپ كېلىۋاتقان بۇ يەرمەنكە ئورنىنىڭ نۆۋەتتە ئۇيغۇر ئېلىغا يۆتكىلىشى خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر دىيارىنى بۇ تۈردىكى يۇقىرى پەنتېخنىكىلىق قامال سىستېمىسىنى سىناق قىلىدىغان مەيدانغا ئايلاندۇرۇۋاتقانلىقىنىڭ نەتىجىسى ئىكەن.دوكلاتتا خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدىكى كونتروللۇقنى كۈچەيتىش ئۈچۈن يۇقىرىدىكىلەردىن سىرت يەنە كىشىلەرنىڭ تېلېفونلىرىدىكى ئاتالمىش زىيانلىق ئۇچۇرلارنى تازىلايدىغان ئەپلەرنى ياساپ چىقىپ، ھەر بىر كىشىدىن بۇ ئەپنى تېلېفونىغا چۈشۈرۈشنى تەلەپ قىلغانلىقى ئىلگىرى سۈرۈلگەن. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا يەنە ئاپتوموبىللارغا سىگنال بېرىش سىستېمىسى ئورۇنلاشتۇرغانلىقىنى، 2016يىلى ساقچى ئورگانلىرى، قاتناشترانسپورت، سوت ۋە بانكا قاتارلىق 40 تىن ئارتۇق ئورۇننىڭ پۇقرالار ھەققىدىكى ئۇچۇرلارنى ئۆز ئارا ئورتاقلىشىدىغان زور بىر سىستېما شەكىللەندۈرۈش ئۈچۈن كېلىشكەنلىكى بايان قىلىنغان.يېقىندا ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق مالىيە نازارىتىنىڭ نازىرى ۋەن خەيچۈننىڭ ئالدىنقى يېرىم يىللىق خامچوت ھەققىدە بەرگەن دوكلاتىدا، خىتاي دائىرىلىرىنىڭ نۆۋەتتە بىخەتەرلىك كامېرالىرىنى تورلاشتۇرۇش، ئۆزئارا ئۇچۇر يەتكۈزۈش سۇپىسى قۇرۇلۇشى دەپ ئاتىلىۋاتقان بىر تېخنىكا قۇرۇلۇشىغا زور مەبلەغ سېلىنىۋاتقانلىقى مەلۇم بولدى. ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى نىڭ دوكلاتىدا، يۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغان سىيسىي كونتروللۇق ئۈچۈن قوللىنىلىۋاتقان يۇقىرى تېخنىكا تۈرلىرىنىڭ ئۇيغۇر قاتارلىق يەرلىك مىللەتلەرنىڭ ھەقھوقۇقلىرىغا ئېغىر تەھدىت ئېلىپ كەلگەنلىكى بىلدۈرۈلگەن.گېرمانىيەدىكى ياۋروپا مەدەنىيىتى ۋە ئىلاھىيەتشۇناسلىق ئىنستىتۇتى نىڭ ئوقۇتقۇچىسى دوكتور ئادرىيان زېنز، ئۇيغۇر ئېلىدىكى بۇ خىل تەقىب سىستېمىسىنىڭ سابىق شەرقىي گېرمانىيە دەۋرىدىكى يۇقىرى بېسىملىق تەقىب سىستېمىسىنى ئەسلىتىدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى ۋە مۇنداق دېدى:ئۇيغۇر ئېلىنىڭ ۋەزىيىتى ساقچى دۆلىتى تۈزۈمى بىلەن ئىدارە قىلىنغان سابىق شەرقىي گېرمانىيەگە ئوخشاپ قالىدۇ. سابىق شەرقىي گېرمانىيە ھۆكۈمىتىمۇ كىشىلەرنى بېرلىن تېمى ۋە شۇنىڭدەك غەرب چېگرالىرىدىن ئۇزاق تۇتۇش ئۈچۈن ئەنە شۇنداق خەۋپسىزلىك ۋە تەقىب سىستېمىلىرىنى قۇرغان. ئەلۋەتتە، بۇ دۆلەت ئۈچۈنمۇ ئىنتايىن ئېغىر ئىقتىسادىي يۈك ئىدى. ئۇيغۇر ئېلىمۇ دەل شۇنداق بولۇۋاتىدۇ. ئۇيغۇر ئېلىدىكى كىشىلەر سىرتقا چىقىپ كېتىشنى ئارزۇ قىلىدۇ. مەنچە پەقەتلا ئۇيغۇرلار ئەمەس، خىتايلارمۇ ئۇ يەردىن كېتىشنى ئارزۇ قىلىدۇ. ھەتتا نەچچە ئەۋلادتىن بېرى ئۇيغۇر ئېلىدە ياشاپ كېلىۋاتقان خىتايلارمۇ كېتىشنى ئارزۇ قىلىدۇ. مەنچە، بۇنداق قاتتىق بىخەتەرلىك تەدبىرلىرى ئۇيغۇرلارنىڭ جەمئىيەتكە بولغان ياتلىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىرگە يەنە بۇ يەردىكى خىتايلاردىمۇ ئوخشاش ۋەزىيەت شەكىللەندۈرىدۇ. مەنچە بۇ ئىنتايىن خەتەرلىك ئەھۋال.ھالبۇكى، كۆزەتكۈچىلەرنىڭ يۇقىرىقىدەك ئاگاھلاندۇرۇشىنىڭ ئەكسىچە، خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇر ئېلىدە بۇ خىل يۇقىرى تېخنىكىلىق تەقىب تۈرلىرىنى داۋاملىق تەرەققىي قىلدۇرۇشنى تەلەپ قىلماقتا. خىتاي كومپارتىيىسى مەركىزى كومىتېتى سىياسىي بيۇروسىنىڭ ئەزاسى، سىياسىيقانۇن كومىتېتىنىڭ سېكرېتارى مىڭ جيەنجۇ يېقىندا ئۈرۈمچىدە زىيارەتتە بولغاندا، ئۇيغۇر ئېلىدا مۇقىملىققا كاپالەتلىك قىلىپ، تېررورلۇققا قارشى تۇرۇشتا سىياسىي ساپانى ئۆستۈرگەندىن باشقا، يېڭى تېخنىكىلاردىن پايدىلىنىش ۋە ئىستىخبارات ساھەسىدىكى يېڭى تېخنىكىلارنى ئومۇملاشتۇرۇشنىڭ ئەھمىيىتىنى تەكىتلىگەن ئىدى.ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى تەتقىقاتچىسى ھېنرىي شاجېۋسكى سۆزىدە، بىخەتەرلىك تەدبىرلىرىنىڭ خىتاينىڭ بىر يول، بىر بەلۋاغ ئىستراتېگىيىسىگە كاپالەتلىك قىلىش ئۈچۈن ئېلىنىۋاتقانلىقى مۆلچەرلىنىۋاتقان بولسىمۇ، ئەمما بۇنىڭ توغرا بىر تەدبىر ئەمەسلىكىنى ئەسكەرتتى. ئۇ مۇنداق دېدى: بەزى كۆزەتكۈچىلەر، خىتاي ئۇيغۇر ئېلىدىكى بىخەتەرلىك تەدبىرلىرىنى بىر بەلۋاغ، بىر يول ئىستراتېگىيىسىنىڭ بىخەتەرلىكىنى كاپالەتكە ئىگە قىلىش ئۈچۈن قىلدى، دەپ قارايدۇ. چۈنكى ئۇيغۇر ئېلى خىتاينىڭ بىر بەلۋاغ، بىر يول ئىستراتېگىيىسىنىڭ مۇھىم بىر تۈگىنى، شۇنداقلا ياۋرۇئاسىياغا ئېچىلىدىغان دەرۋازىسى. ئەمما بۇ يەردىكى مەسىلە، خىتاينىڭ بىر بەلۋاغ، بىر يول ئىستراتېگىيىسىنى كاپالەتكە ئىگە قىلىشتىكى ۋاسىتىسى بىخەتەرلىك تەدبىرلىرى بولماسلىقى كېرەك. ئۇيغۇرلار رايوندا ئىقتىسادىي، سىياسىي ۋە سالاھىيەت جەھەتتىمۇ تەڭسىز مۇئامىلىگە ئۇچراۋاتقان بىر شارائىتتا، خىتاي ئېلىۋاتقان بۇنداق تەدبىرلەر مەسىلىگە توغرا جاۋاب بولالامدۇ؟ مەنچە بۇ رايوندىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نارازىلىقىنى تۈگىتىشنىڭ چارىسى ئەمەس. بۇ، ئۇيغۇر ئېلى ئۈچۈنلا ئەمەس، بەلكى خىتاينىڭ مۇقىملىقىنى قوغداش ئۈچۈنمۇ توغرا بىر ئۇسۇل ئەمەس.ئادرىيان زېنز ئەپەندى ئۇيغۇر ئېلىدە ئېلىنىۋاتقان بىخەتەرلىك تەدبىرلىرىنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئىقتىسادىي تەرەققىيات ئۈچۈنمۇ زور بىر توسالغۇلۇقىنى بىلدۈردى. ئۇ مۇنداق دېدى:دەرۋەقە، بۇ رايوننى ئېغىر دەرىجىدە مالىيە ياردىمىگە بېقىندۇرۇش ئىستراتېگىيىسى. چۈنكى بۇنداق تەدبىرلەر ئىقتىساد ئۈچۈنمۇ پايدىسىز. چۈنكى بۇنداق تەدبىرلەر سەۋەبىدىن تىجارەتكە كېتىدىغان ۋاقىت ئۇزىرايدۇ. ئۇيغۇر ئېلىدا بىر شىركەت ئاچقاندا بىخەتەرلىك كامېراسى، بىخەتەرلىك قوغدىغۇچى دېگەندەك نۇرغۇن بىخەتەرلىك شەرتلىرى بولغانلىقى ئۈچۈن بىر شىركەتنى ئېچىش ئۈچۈن كېتىدىغان مالىيە ئۆسۈپ كېتىدۇ. ئەمگەك كۈچلىرىنىڭ يۆتكىلىشىنى قىيىنلاشتۇرىدۇ. شۇڭا بۇ ئاقىۋەتتە خىتاينىڭ ئۆزىگە مالىيە يۈكى پەيدا قىلىدۇ. ئەلۋەتتە خىتاي بۇنىڭغا رازى بولغان مۇددەتكىچە ھۆكۈمەتكە ھېچنېمە بولماسلىقى مۇمكىن، ئەمما ئۇ يەردىكى خەلق ئۈچۈن بولسا ھايات چىدىغۇسىز دەرىجىگە يېتىپ قالىدۇ. دىيارىمىز يىڭسار دىكى كۇزۇتۇش ئاپپاراتلىرنڭ كوچا دوقمۇش دوقمۇشلىردىكى ئاز كەلگەندەك ئەمدى سىيتىل دىگەن يېزىسىدا ھەر بىر ئائىلىنىڭ ئشىك ئالدىغا بىردىن كۇزۇتىش ئاپراتى ئورۇنلاشتۇرۇپ بولدى ، باشقا يېزىللىردا دەسلەپ قەدەمدە قاماققا كېسىلگەن تەربىلىنۋاتقان كىشىلەرنىڭ ئويلىرنڭ ئشىك ئالدىغا كامىرا قويلۇپ بولدى ،شۇنداق بولغانىكەن تەدرىجى ھەممە ئويلەرنىڭ ئالدىغا بىردىن كامىرا قويۇشى ئنىق تۇرغانلا گەپ.... |
100 ٴتۇرلى اۋرۋعا ەم بولاتىن شافران وسىمدىگى .14 7 2020، 3، 18:58شافران پايداسى ۇشان تەڭىز كەرەمەت قوسپا. شافراندى قولدانۋدى ادەتكە اينالدىرعانداردىڭ باۋىرى، قانى تازارىپ، بەتىنىڭ رەڭى كىرەدى، كوڭىلكۇيدى كوتەرەدى جانە بارلىق اعزانىڭ جاقسارۋىنا بىردەنبىر سەبەپشى. بۇل دارىلەردىڭ ەڭ ۇزدىگى ٴارى قىمباتى.شافران اقۋىز بەن مايعا باي، بارىنەن بۇرىن مۇندا پايدالى كومىرسۋلار 62 عا دەيىن جەتەدى. ا،س، ۆ ۆيتاميندەرىنە قانىق. كاليي، ماگنيي، فوسفور، ناتريي، كالسيي، تەمىر، مىرىش، مىس، مارگانەس، سەلەن سياقتى مينەرالداردى دا وسى شافراننان تاباسىز. ساپالى شافران بىربىرىنە شىرمالعان ۇزىن ٴجىپ ٴتارىزدى، قاراقىزىل نەمەسە قىزىلقوڭىر ٴتۇستى بولادى. قولعا جۇمساق جانە وتكىر ٴيىستى. قوسپا قىزىلكۇرەڭ ٴتۇستى زاعىپىراننىڭ انالىعىنان الىنادى. زاعىپىران جىلىنا 1015 كۇن عانا گۇلدەيدى. گۇلدى جيناپ، ونىڭ انالىعىن تەرىپ الۋعا قول ەڭبەك كەرەك. جانە دە كۇن اشىق، قۇرعاق اۋارايىندا جيناعان دۇرىس. كەيىن گۇلدەن انالىقتارىن تەرىپ الادى. ٴبىر گۇلدە 3 تال انالىق قانا بولادى. 1 كگ شافران جيناۋ ٴۇشىن 150 000عا جۋىق گۇل تەرەسىز.4000 جىل بويى قولدانىستا جۇرگەن شافراننىڭ 90 ٴتۇرلى اۋرۋدى ەمدەپجازاتىنى انىقتالعان. شافراندى ىسىك اۋرۋلارىن ەمدەۋدە كوپ قولدانادى، ٴتىپتى ٴىىىى ساتىداعى قاتەرلى ىسىكتى كەشەۋىلدەتۋگە قاۋقارلى. سونىمەن قاتار، شافراندى ىستىق سۇتپەن ىشسە، قان اينالىمىن جاڭارتىپ،جاقستارتادى، بۋىنداردى قاتايتىپ، جۇرەكتىڭ جانە ميدىڭ جاقسى جۇمىس ىستەۋىنە، بوي وسىرۋگە، نەرۆ جۇيەسىنىڭ قالپىنا كەلۋىنە كومەكتەسەدى. ەگەر داكەمەن تارتۋ ارقىلى ەمدەسە نەرۆوز، ۇيقىسىزدىق، باس اۋرۋلارىنان ايىقتىرادى. اعزانى الدەندىرىپ، انتيوكسيدانتتى ياعني اعزاداعى قىشقىلدى ازايتادى. كوزدىڭ كورۋىن دە جاقسارتادى.ٴزار جولدارى مەن اسقازاندا جينالعان تاستاردى وتاسىز اق شافرانعا بال قوسىپ ٴىشىپ، تۇسىرۋگە بولادى. ول تاستاردى ۇگىتىپ، وتانىڭ كومەگىنسىز اعزادان شىعارادى. سىرتقى جاعدايلاردا كۇيىككە، تەرى اۋرۋلارىنا تيگىزەر اسەرى مول.زاماناۋي مەديسينادا شافراننان كوز تامشىلارىن جانە باسقا دا دارىلەر جاسايدى. ىستىق سۇتكە قوسىلعان شافران جۇيكە جۇيەلەسىن جاقسارتىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن ارتتىرسا، ۇنتاق ٴدارىسى باۋىردىڭ تاسىن تۇسىرەدى. شافران يسلام مەديسيناسىندا دا كەڭ تاراعان. اللانىڭ جاراتىلىسى بولعان شافران گۇلى مەن قۇران اياتتارىن جازىپ، سۋعا سالىپ ٴىشۋ دە ەمگە داۋا. قاسيەتتى قۇراندا: ونىڭ بىلۋىنەن تىس، جەمىستەردىڭ ەشبىرى قاۋاشاعىنان شىقپايدى، ٴفۋسسيلات سۇرەسى، 47 ايات دەلىنگەندەي، بۇل دا اللا تاعالانىڭ بەرگەن نەسىبەسى.ماقالا . سايتىنان الىندى23.08.2016 4532 باسىپ شىعارۋ |
قۇربان ھېيت ھەققىدە كۈندىلىك تۇرمۇشتەۋرات، ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 22 باب9ئۇلار خۇدا ئىبراھىمغا كۆرسەتكەن جايغا كەلگەندە، ئىبراھىم قۇربانلىق سۇپىسى ياساپ، ئوتۇنلارنى ئۈستىگە قويۇپ، ئۆز ئوغلىنى باغلاپ، ئوتۇن دۆۋىلەنگەن سۇپىغا ياتقۇزدى. 10ئاندىن، ئوغلىنى بوغۇزلاش ئۈچۈن پىچاقنى كۆتۈردى. 11بىراق، پەرۋەردىگارنىڭ پەرىشتىسى ئەرشتىن:16 پەرۋەردىگار دەيدۇكى: سەن سۆيۈملۈك بىر تال ئوغلۇڭنى ئايىمىغانىكەنسەن، مەن ئۆز نامىم بىلەن قەسەم قىلىمەنكى، 17ساڭا بەخت ئاتا قىلىش بىلەن، نۇرغۇن ئەۋلادلارنى بېرىمەن. ئۇلارنىڭ سانى ئاسماندىكى يۇلتۇزلاردەك، دېڭىز ساھىللىرىدىكى قۇمدەك كۆپ بولىدۇ. سېنىڭ ئەۋلادلىرىڭ دۈشمەن شەھەرلىرىنى ئىشغال قىلىدۇ. 18مېنىڭ ئەمرىمگە ئىتائەت قىلغانلىقىڭ ئۈچۈن، سېنىڭ ئەۋلادلىرىڭ ئارقىلىق يەر يۈزىدىكى ھەممە خەلقلەر بەختكە ئېرىشىدۇ دېدى. داۋامىتەۋرات، يەشايا 1 بابنۇرغۇنلىغان قۇربانلىقلىرىڭلارنىڭ ماڭا نېمە كېرىكى بار؟قوچقارلار ۋە سەمرىتىلگەن كالىلارنىڭ ياغلىرىدىن قىلىنغان كۆيدۈرمە قۇربانلىقلاردىن تويۇپ كەتتىم.مەن بۇقىنىڭ، پاقلاننىڭ ۋە ياكى ئۆچكىنىڭ قانلىرىدىن خۇرسەن ئەمەسمەن. داۋامىتەۋرات، يەشايا 53 باب10ھالبۇكى ئۇنىڭ ئېزىلىشى، ئازابئوقۇبەت چېكىشىپەرۋەردىگارنىڭ ئىرادىسى ئىدى،ئۇنىڭ ھاياتى ئىنسانلارنىڭ گۇناھى ئۈچۈن قۇربانلىق قىلىنغاندىن كېيىن،ئۇ ئۆز ئەۋلادلىرىنى كۆرىدۇ ھەمدە ئۇزاق ئۆمۈر كۆرىدۇ،پەرۋەردىگارنىڭ ئىرادىسى ئاشۇ خىزمەتكارى ئارقىلىق ئەمەلگە ئاشۇرۇلىدۇ.11ئۇ ھامان ئۆزى چەككەن جەبىرجاپالارنىڭ مېۋىسىنى كۆرۈپ مەمنۇن بولىدۇ.پەرۋەردىگار مۇنداق دەيدۇ:مېنىڭ ھەققانىي خىزمەتكارىمنىڭ چەككەن جەبىرجاپالىرى ئارقىلىقنۇرغۇنلىغان ئادەملەر ھەققانىي ئادەم دەپ ھېسابلىنىدۇ.ئۇ ئۇلارنىڭ گۇناھىنى ئۆز ئۈستىگە ئالىدۇ. داۋامى ئالدىنقى بەت : ھەقىقىي ئۈمىد ھەققىدەكېيىنكى بەت : ھەقىقىي پاكلىق ھەققىدە |
قازاقستان 09 قىركۇيەك، 2019باۋىرجان بايبەك: ناعىز پاتريوت بولساڭ، تەرىڭدى توگىپ ەڭبەك ەت پارتياسى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى باۋىرجان بايبەك جاستار وتانعا! ساياسي لاگەرىنە باردى.رۋحانيات 09 قىركۇيەك، 2019وتان وتباسىنان باستالادى اتتى تۇڭعىش وتباسىلىق اقىندار ايتىسى وتەدىەربولات دوساەۆ ۇلتتىق بانكتى ەلورداعا كوشىرۋگە قاتىستى پىكىر ءبىلدىردىۇلتتىق بانك باسشىسى ەربولات دوساەۆ ۇلتتىق بانكتى ەلورداعا كوشىرۋگە قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى. بۇل تۋرالى قازاقپارات حابارلادى.سەناتتىڭ الدىندا اۋقىمدى مىندەتتەر تۇرارىس قالاسىندا 259 جاڭا ءۇي سالىندى9 قىركۇيەككە دەيىن ارىس قالاسىندا 7413 جەكە تۇرعىن ۇيلەر مەن كوپ قاباتتى تۇرعىن ۇيلەردى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى اياقتالدى. ونىڭ 243ىندە كوسمەتيكالىق جوندەۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا،دەپ حابارلايدى قر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.تاعايىنداۋ 09 قىركۇيەك، 2019الماتى قالاسى مادەنيەت باسقارماسىنىڭ باسشىسى تاعايىندالدىقالا اكىمىنىڭ وكىمىمەن ەرنار قۇرماشەۆ الماتى قالاسى مادەنيەت باسقارماسىنىڭ باسشىسى بولىپ تاعايىندالدى. بۇل تۋرالى اكىمدىكتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگى ساتىپ الۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ شارالارىن كۇشەيتەدىقازاقستاندا ەلەكتروندىق كوممەرتسيانى دامىتۋدىڭ 20192025 جىلدارعا ارنالعان جول كارتاسى بەكىتىلدى، ول 2025 جىلعا قاراي ەلەكتروندىق ساۋدانىڭ ۇلەسىن قازىرگى 2،9دان 5عا دەيىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل تۋرالى ۇكىمەت ءۇيى الاڭىندا وتكەن ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسىندا ساۋدا جانە ينتەگراتسيا ءمينيسترى باقىت سۇلتانوۆ مالىمدەدى.نۇرسۇلتان قالاسىندا ەۋرازيا ەلدەرى زياتكەرلىك مەنشىكتى قورعاۋ جونىندەگى حالىقارالىق شارتقا قول قويدىبۇگىن نۇرسۇلتاندا ەۋرازيالىق پاتەنتتىك جۇيەنى قۇرعان جانە ەۋرازيالىق پاتەنتتىك ۇيىمنىڭ ەاپۇ نەگىزىن قالاعان ۇكىمەتارالىق شارت ەۋرازيالىق پاتەنتتىك كونۆەنتسيانىڭ 1994 جىل 25 جىلدىعىنا وراي، ونەركاسىپتىك ۇلگىلەردى قورعاۋ تۋرالى حاتتاماعا قول قويۋ بويىنشا ديپلوماتيالىق كونفەرەنتسيا ءوتتى. بۇل تۋرالى ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى. |
جەۋلان شىرمەمەت: خىتاينىڭ زۇلۇمىدىن ئاپام مەھبۇس، دادام كېسەل، ئۇكام گۇماندار ئۇيغۇرمەلۇم بولۇشىچە، قورغاس ناھىيەلىك سوداسانائەت بىرلەشمىسىدە 30 يىل خىزمەت قىلغان، بۇ يىل 56 ياشقا كىرگەن سۈرىيە تۇرسۇن تۈركىيەدە ئوقۇۋاتقان ئوغلى جەۋلان شىرمەمەت بىلەن دىدارلىشىش ۋە ئۇنىڭ ئوقۇۋاتقان مەكتىپىنى ئۆز كۆزى بىلەن كۆرۈش ئۈچۈن 2013 يىلى بىر ساياھەت گۇرۇپپىسى تەركىبىدە تۈركىيەدە 15 كۈن زىيارەتتە بولغان. ئەمما ئۇ چەتئەلدىكى بالىسىىنى كۆرۈشنىڭمۇ جىنايەت سانىلىپ قېلىشىنى ھېچ تەخمىن قىلمىغان. 2018يىلنىڭ بېشىدا يولدىشى ۋە كىچىك ئوغلى بىلەن ئىلگىرىكېيىن تۇتۇپ كېتىلگەن سۈرىيە تۇرسۇن 2019يىلنىڭ بېشىدا دۆلەت مائارىپىنى كۆزگە ئىلماسلىق بىلەن ئەيىبلىنىپ 5 يىللىق كېسىۋېتىلگەن. يولدىشى شىرمەمەت لاگېردا ئېغىر كېسەلگە مۇپتىلا بولغاندىن كېيىن ئائىلىسىگە قايتۇرۇلغان، كىچىك ئوغلى نامەلۇم سەۋەب بىلەن قويۇپ بېرىلىپ، سابىق تۇتقۇن دېگەن نامدا جەمئىيەتتە نازارەت ئاستىغا ئېلىنغان. تۆۋەندە بۇ ئائىلىنىڭ قىسمىتىنى سۈرىيە تۇرسۇننىڭ تۈركىيەدىكى ئوغلى جەۋلان شىرمەمەتنىڭ ئۆز ئېغىزدىن ئاڭلايسىلەر.ھۆرمەتلىك رادىيو ئاڭلىغۇچىلار، تۈركىيەدە ياشاۋاتقان جەۋلان شىرمەھەممەت بىلەن ئۆتكۈزۈلگەن يۇقىرىقى سۆھبەتتىن كېيىن بىز ئۇنىڭ ئانىسىنىڭ ئەھۋالى ھەققىدە قورغاس ناھىيەلىك سوداسانائەتنى مەمۇرى باشقۇرۇش ئىدارىسىدىن مەلۇمات سورىدۇق. ئالاقىدار خادىملار سۈرىيە تۇرسۇن ھەققىدە ئېغىز ئېچىشتىن ئۆزلىرىنى قاچۇردى. ئەمما ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ ئىلگىرى سۈرىيە تۇرسۇن دەپ بىر خىزمەتچىسى بولغانلىقى ۋە تۇتقۇندا ئىكەنلىكىنى ئىنكار قىلمىدى. مەزكۇر ئىدارىسىنىڭ بىر بۆلۈم باشلىقى سۈرىيە تۇرسۇن ھەققىدە ئۆزىنىڭ مەلۇمات بېرەلمەيدىغانلىقى ۋە بۇ ھەقتە ج. خ. تارماقلىرىدىن مەلۇمات ئېلىشىمىزنى تەۋسىيە قىلىش ئارقىلىق جەۋلان شىرمەمەتنىڭ ئائىلىسى ھەققىدە ئىگىلىگەن ئۇچۇرىمىزنىڭ توغرىلىقىنى ئىشارەتلىدى.تەپسىلاتىنى يوقىرىقى ئاۋاز ئۇلىنىشىدىن ئاڭلىغايسىلەر. |
8ايماقتا 8كەرەمەت. عاسىردا سالىنعان اقىرتاس قامالى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىجامبىل وبلىسى، تۇرار رىسقۇلوۆ اۋدانىندا ورنالاسقان كونە قالا سوناۋ عاسىردا سالىنىپ، بەلگىسىز سەبەپتەرمەن قۇرىلىسى توقتاپ قالعان. عالىمداردىڭ زەرتتەۋ جۇمىستارىن جاساپ كەلە جاتقانىنا 130 جىلدان اسسا دا، قالانى كىم سالدىرعانى، نە سەبەپتى ورتا جولدا قۇرىلىستىڭ اياقسىز قالعانى جايلى ناقتى تاريحي دەرەك كەلتىرە الماي كەلەدى.باتىس ەۋروپاباتىس قىتاي اۆتوماگيسترالى جالپى ۇزىندىعى 8445, ال ءبىزدىڭ شەكارا ىشىندە 2787 شاقىرىمعا سوزىلىپ، قازاقستاننىڭ 5 بىردەي وبلىسىن كەسىپ وتەتىن ايرىقشا ماڭىزعا يە حالىقارالىق ترانزيتتىك اۆتوجول. بۇگىندە ول كارى قۇرلىقتىڭ ەكى بولىگىن ءبىربىرىمەن تىعىز بايلانىستىرىپ تۇرعان التىن كوپىر. ءنوپىر حالىقتىڭ پايداسىنا اسقان اۆتوجولدى بۇگىنگىنىڭ ەنشىسىنە جازۋ دا قاتەلىك بولار. ويتكەنى، ءدال وسى باعىتتا ب.ز.ب ءىى عاسىردان باستاپ قازاق جەرىنە وركەنيەت پەن مادەني تۇرمىستى الا كەلگەن ۇلى جىبەك جولىنىڭ كەرۋەندەرى قاتىناعان. قىتايدىڭ حان پاتشالىعى تۇسىندا ەلدەن جىبەك ونىمدەرىن ارتقان قىتاي ساۋداگەرلەرى جولجونەكەي ورتالىق ازيانىڭ، باتىستىڭ حالقىمەن بايلانىس ورناتىپ، ءوز ەلدەرىنە قايتارىندا بارعان جەرلەرىنىڭ تاۋارلارى جانە مۋزىكاسى سياقتى الۋان ءتۇرلى مادەنيەتتى الىپ قايتقان. التى قىردىڭ ارعى جاعىنداعى حالىقپەن بايلانىسۋ ارقىلى سول زامانعى تۇرمىس، ءتۇرلى سالا، مادەنيەتتىڭ كوشى ءدال وسى ۇلى جىبەك جولىنىڭ كەرۋەندەرىندەي العا جىلجي باستادى.قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك ءوڭىرىن باسىپ وتكەن ساۋداگەرلەر كوشىنىڭ ارقاسىندا وسى جولدىڭ بويىنان قالالار تۇرعىزىلدى، بۇرىننان بار قونىستارعا ەرەكشە كوڭىل ءبولىندى. بەكىنىستەر مەن قامالدار، كىشىگىرىم قالالار سالۋ ءداستۇرى بەلەڭ العاننىڭ ارقاسىندا بۇگىندە تاريحىمىز ساف التىنعا بالار ەستەلىكتەر مەن قۇندى جادەگەرلەرگە تولىپ تۇر.ۇلى جىبەك جولىنىڭ بويىندا تۇرعىزىلعان ساۋلەتتى قونىستاردىڭ قاتارىندا بىرنەشە قالا بولسا، سونىڭ ىشىندە تولىق زەرتتەلىپ، ءالى كۇنگە دەيىن سىرى اشىلماعان ەرەكشە ءبىر تۇراق بار. 2 مىڭ جىلدىق تاريحى بار كونە تاراز قالاسىنان شىعىسقا قاراي 40 شاقىرىم قاشىقتىقتا ورنالاسقان بۇل مەكەن اقىرتاس قالاسى.ءوز زامانىندا بۇل قالانىڭ اتاۋى باسقاشا بولعان. اقىرتاس بەرتىنگى ۇرپاقتىڭ ءدال وسى قونىسقا بايلانىستىرىپ قويعان اتاۋى. قالانىڭ ماڭىنان مالعا ءشوپ، سۋ، جەم بەرەتىن اقىرعا ۇقساس تاستاردىڭ تابىلۋىنا بايلانىستى جەرگىلىكتى وبلىستىڭ تۇرعىندارى بۇل مەكەندى وسىلاي اتاپ كەتكەن.بۇل اۋماقتىڭ زەرتتەلىپ، العاش ارحەولوگيالىق جۇمىستاردىڭ باستالعانىنان بەرى ارادا 130 جىل ءوتىپتى. وسى ۋاقىتتان بەرى بىرنەشە عالىم زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەنىمەن، ءدوپ باسىپ ايتار ناقتى تۇجىرىم جاساي الماعان. تاريح تولقىنىنداعى جازبالارعا كوز تىگەر بولساق، بۇل قالا جايلى العاش ەستەلىك قالدىرعان چانچۋن ەسىمدى قىتاي ساياحاتشىسى. ول 1222 جىلى تاراز قالاسىنا ساپارلاپ كەلە جاتىپ، جولجونەكەي تۇرعىزىلىپ بىتپەگەن قامالدى كورگەنىن جازعان. جول بويىندا تاستان تۇرعىزىلعان قالاعا تاپ بولدىق. قىزىل ءتۇستى تاستان قالانىپتى. ەجەلگى اسكەري قونىس مەكەنىنىڭ بەلگىلەرى بايقالادى دەپ كۇندەلىگىنە ءتۇرتىپ العان.وسى ەستەلىكتەن كەيىن تاريح بەتتەرىندە اقىرتاس جايلى مۇلدە اقپارات كەزىكپەيدى. تەك رەسەي يمپەرياسىنىڭ تۇسىندا قازاق جەرىنىڭ وڭتۇستىك ايماعىنداعى بەكىنىستەردى باسىپ الۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەندە گەنەرال چەرنياەۆ باستاعان توپ اۋليەتا بەكىنىسىن باسىپ الادى. گەنەرالدىڭ توبىندا شوقان ۋاليحانوۆ تا بولعان. سونىمەن قاتار، قولباسشىنىڭ قاسىنا رەسەي جەرىنەن م.س.زنامەنسكي اتتى سۋرەتشى دە ەرە كەلگەن.ول 1864 جىلى ءدال وسى اقىرتاس قالاسى ورنالاسقان ايماقتان ءوتىپ بارا جاتىپ، بۇل قالانىڭ ورنىنا ەرەكشە قىزىعۋشىلىق تانىتقان كورىنەدى. بىردەن قارانداشى مەن قاعازىن الىپ، قالانىڭ سىزباسىن، ادەمى كورىنىسىن سۋرەتكە تۇسىرگەن. وسى سۋرەت كەڭىنەن تاراعان بولۋ كەرەك، از ۋاقىتتان كەيىن بۇل مەكەنگە زەرتتەۋشىلەر، ارنايى جاساقتالعان ەكسپەديتسيا قۇرامى اعىلا باستايدى.بۇل ورىنعا ءتۇرلى زەرتتەۋشىلەر كەلۋىنە بايلانىستى ولاردىڭ ارقايسى ءار ءتۇرلى بولجام جاساپتى. مىسالى، پ.ي.لەرح: اقىرتاس سالىنىپ بىتپەگەن بۋددا عيباداتحاناسى دەسە، اكادەميك ۆ.ۆ.بارتولد: بۇل نەستوريان عيباداتحاناسىنىڭ ورنى دەپ بولجام جاسايدى. ال، ارحەولوگ ت.ك.باسەنوۆتىڭ تۇجىرىمدامالارى بويىنشا، اقىرتاس قۇرىلىسى بىتپەي قالعان ءىرى بەك سارايىنىڭ ىرگەسى ەكەن. بۇل ايماقتا 1940 جىلدان باستاپ 30 جىل بويى زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەن اكادەميك پاتسەۆيچ ءوز جۇمىسىن بىلاي قورىتىندىلاپتى: مۇنداي قۇرىلىستىڭ كەرەمەت ەسەپتەرگە سۇيەنىپ جاسالۋى مەن بلوكتارعا پايدالانعان ماتەريالدار بۇدان بۇرىن بولعان ەمەس. بابالارىمىزدىڭ تاريحي ماقتانىشى عاجاپ ەسكەرتكىشى اقىرتاستىڭ الەم عاجاپتارىنىڭ قاتارىنان ورىن الۋىنا قۇنى دا قۇپياسى دا، قۇدىرەتى دە جەتەدى شەكەەۆ، زەردە جۋرنالى، ح،1993 ج..اقىرتاس قالاسىنىڭ ىشىنە بۇككەن قۇپياسىن شەشۋگە ارنالعان زەرتتەۋ جۇمىستارى تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن دە جالعاستى. 1996 جىلى قازاقستان جانە فرانتسيا عالىمدارىنىڭ باس قوسۋىنان كەيىن، اتاۋلى مەكەندى زەرتتەۋ جۇمىستارى كوپ كەشىكتىرمەي باستالىپ كەتتى. قوس ەلدىڭ عالىمدارى ءوز جۇمىستارىن قورىتىندىلاي كەلە، اقىرتاس قالاشىعى عاسىر اراسىندا سالىنىپ باستالىپ، بەلگىسىز جاعدايمەن ءوز قۇرىلىسىن توقتاتقان كەرۋەن سارايدىڭ ورنى دەگەن تۇجىرىم جاسايدى. كەلتىرگەن دالەل بويىنشا، بۇل قۇرىلىستىڭ جوباسى ءدال سيريا جانە يراكتاعى ورتاعاسىرلىق قۇرىلىستارعا قاتتى ۇقساس كەلەدى ەكەن.كەيبىر عالىمدار بۇگىنگى اقىرتاستى اراب دەرەكتەرىندە كەزىگەتىن ۇلى جىبەك جولىنىڭ بويىنداعى كاسريباس قالاسى دەگەن بولجام جاسايدى. بۇل تۇجىرىمنىڭ دالەلى مىناداي: عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا 751 جىلى قارلۇقتار مەن اراب اسكەرى بىرىگىپ اتلاح ماڭىندا قىتايلاردى تاستالقان قىلىپ جەڭىسكە جەتەدى. وسى جەڭىستەن كەيىن بەيبىت ءومىر باستالىپ، ەكى مەملەكەت اراسىندا كەلىسىم ورناعان شاقتا، باسشىلار قالا سالۋعا كىرىسكەن، بىراق تاعى سول بەلگىسىز سەبەپتەرمەن قۇرىلىس توقتاپ قالعان. بۇل قالا جايىندا ناقتى ءدوپ ءتۇسىپ ايتىلعان دەرەك جوقتىڭ قاسى. سوندىقتان، الداعى ۋاقىتتا جاڭا عاسىردىڭ عالىمدارى، مۇلدە باسقا تۇجىرىم جاسار بولسا وعان تاڭعالمايمىز. ەستىگەن، سۇراعان، ىزدەستىرىپ، جيناعان اقپاراتتار قاتارى جوعارىداعىلار.ال، ەندى نازارلارىڭىزعا . تىلشىسىنىڭ كوز كورگەن دەرەكتەرىن ۇسىنامىز. قالا قۇرىلىسىنىڭ جالپى اۋماعى 2,5 گەكتار جەردى الىپ جاتىر. مەكەن لوگيكالىق تۇرعىدان قاراعاندا جاۋدان قورعانۋ ماقساتىندا سالىنعان. سەبەبى، ونىڭ قابىرعاسى 2 مەتر تەرەڭدىككە قازىلىپ سالىنعان. سىرتقى قابىرعالاردىڭ قالىڭدىعى 5 مەتر. سونىمەن قاتار، جەر استى قۇبىرلارى ارقىلى قامالدىڭ ىشىنە سۋ تارتىلعان. قۇبىر ارقىلى تارتىلعان سۋ قامالدىڭ قاسىندا اعىپ جاتقان ۇزىن بۇلاقتان ەمەس، 45 شاقىرىش قاشىقتىقتا جاتقان تاۋ بۇلاقتارىنىڭ تۇبىنەن تارتىلعان.ونداعى وي، جاۋ قامالدى قورشاۋعا الىپ، قامالدىڭ قاسىنداعى سۋدىڭ ارناسىن بۇرعان جاعدايدا جاسىرىن قۇبىر ارقىلى تىرشىلىك كوزىنەن اجىراماۋ. سونىمەن قاتار، قىستىڭ كۇنى ۇزىن بۇلاقتىڭ سۋىنىڭ قاتىپ قالۋ قاۋپى بارىنا بايلانىستى، الىستاعى سەنىمدى سۋ كوزىنەن قۇبىر تارتۋدى العا قويعان.قۇبىرلاردىڭ ۇزىندىعى شاشامەن 1 مەتر شاماسىندا قۇيىلىپ، باس جاعى جىڭىشكەرىپ، اياققى تۇسى جۋانداپ وتىرعان. وسىلايشا ءبىر قۇبىردى ەكىنشىسىنە كيگىزىپ بىرنەشە شاقىرىمعا وڭاي تارتقان. قامال نەگىزگى 4 بولىككە بولىنگەن. حاننىڭ جەكە سارايى، حاننىڭ جانۇياسىنا ارنالعان نىسان، حاننىڭ اكىمشىلىكبيلىك وكىلدەرىنە ارنالعان جاتاقتار جانە شارۋاشىلىق قىزمەتكەرلەرى تۇراتىن قاراپايىم تۇراق. مۇنداعى بولمەلەر سانى 70. بىرنەشە بولمەنىڭ اراسىنا ارنايى قۇبىرلار تارتىلعان.سونىمەن قاتار، جاۋدان ساقتانۋ، قامالدى قورعاپ قالۋ ماقساتىندا توبەنىڭ ەڭ بيىك تۇسىنا قاراۋىل مۇناراسى تۇرعىزىلىپتى. جەرگىلىكتى كونەكوز قاريالاردىڭ ايتۋىنشا بۇل مۇنارانىڭ بيىكتىگى 1917 جىلعا دەيىن 4 مەتردەن ارتىق بولعان. وسى ماڭنان وتكەن تۇركسىب تەمىر جولىنىڭ قۇرىلىسى ءجۇرىپ جاتقان ۋاقىتتا جۇمىسشىلار ءدال وسى مۇنارا قابىرعاسىنداعى تاستاردى پايدالانعاننىڭ اسەرىنەن، مۇنارا قابىرعالارى سوگىلىپ قالعان. قامالدىڭ ورتاسىندا جارتى گەكتار اشىق الاڭى بار. بۇل الاڭنىڭ گەومەتريالىق ەسەپ بويىنشا بارلىق بۇرىشىنىڭ ولشەمى بىردەي. قامالدىڭ سىرتقى 4 قاقپاسى بار.قاقپانىڭ بىرەۋى سولتۇستىككە، قالعان ۇشەۋى وڭتۇستىككە قاراتىلعان. قاقپا ماڭدايشالارى ءتۇرلى فورمادا قاشالىپ، اسەمدەلگەن تاستارمەن قالانعانعا ۇقسايدى. قابىرعالارعا قالانعان تاس بلوگتار 500 مەتر قاشىقتىقتا ورنالاسقان قوڭىرتوبەدە وڭدەلىپ، توبەدەن تومەنگە قاراي تاسىمالدانعان. سالماعى جارتى تونناعا جۋىقتايتىن ءبىر تاس بلوگتى نەنىڭ كومەگىمەن تاسىعاندارى بەلگىسىز. قوڭىرتوبەنىڭ باۋرىنان ءىرى كەسەك قىزىل تاستىڭ مول قورى بارلانعان. 19651966 جىلدارى ينجەنەر لۋپپورت باستاعان زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ جۇرگىزىلۋ كەزىندە قوڭىرتوبەگە ديناميت قويىپ جارىپ، بۇنداعى كەسەك تاستىڭ قورى تابىلدى. سونىمەن قاتار، اقىر فورماسىنداعى تاستاردىڭ 6 داناسى جەر قويناۋىنان سىرتقا شىققان. بۇگىندە وسى 6 اقىرتاستىڭ تەك ەكەۋى كوزگە ىلىگەدى. قالعاندارى، جوعالعان نەمەسە قايتادان جەر قويناۋىنا ەنىپ، جوق بولعان.وسى اقىر فورماسىنداعى تاستار جايلى دا بولجامدار بار. بىرنەشە عالىمنىڭ تۇجىرىمى سايكەس كەلىپ، بۇل اقىرتاستار حان وتباسىنىڭ جۋىنۋعا ارنالعان ۆانناسى دەگەن قورىتىندىعا كەلگەن. بۇگىندە ساقتالعان ەكى اقىرتاستىڭ ءبىرى تەرەڭ، ەكىنشىسى تاياز ويىلعان. ەكەۋىن قاتار قويعان جاعدايدا ءبىربىرىمەن وڭاي بايلانىستىرىلادى. سەبەبى، تاستىڭ ەكى شەتى ءبىربىرىنە كيىلىپ، قوزعالماي تۇرۋى ءۇشىن ارنايى تۇمسىقتارى قوسا قاشالعان.تاريحي ەسكەرتكىشتەرىمىز بەن قۇندى مۇرالارىمىزدى تۇگەندەپ، نازاردان تىس قالعان جادىگەرلەردى تۇگەندەۋگە ەلىمىزدە وتكەن ەحرو2017 حالىقارالىق كورمەسى ءبىرشاما اسەر ەتتى. 2017 جىلى كورمەگە كەلگەن قوناقتار ءۇشىن، قازاق جەرىنىڭ تاريحي ورىندارىن كورسەتۋ ماقساتىندا ءدال وسى اقىرتاس قالاسىنا تاسجول توسەلىپ، تۋريستىك ورىنعا قاتىناۋ ماسەلەسى ءبىر جولعا قويىلدى. كونە قالانىڭ كورنەكىلىگىن كورسەتۋ ءۇشىن ءدال وسى مەكەننەن اقىرتاس ساپار ورتالىعى تۇرعىزىلدى. بۇگىندە ەلىمىزدىڭ ايماقتارىنان، الىسجاقىن شەت ەلدەردەن كەلىپ جاتقان تۋريستەرگە قىزمەت كورسەتۋ تولىقتاي ءوز شەشىمىن تاپقان. اقىرتاس قالاسى جايلى بىزگە ءمالىم مالىمەتتەر قاتارى وسىلار. بۇل مەكەن ءوز زامانىنداعى قۇرىلىسىنىڭ اياقتالماعانى سياقتى بۇگىن دە زەرتتەۋى دە اياقتالماي تۇرعان تاريحي ەسكەرتكىش. كونە قالانى ەشقانداي بولجامسىز، ناقتى تاريحي دەرەك كەلتىرە وتىرىپ زەرتتەۋ، مۇمكىن، بولاشاقتىڭ، ۋاقىتتىڭ ەنشىسىندە بولار. ەلىمىزدەگى تۋريزم سالاسى بۇگىندە ەرەكشە قارقىنمەن جاندانىپ كەلە جاتقانى سەزىلەدى. سالا وسى جىلدامدىقپەن جالعاسا بەرەر بولسا، وندا تاياۋ جىلداردا اقىرتاستىڭ دا جۇمباعى شەشىلىپ، كومبە استىنان شىققان ساف التىنداي جارقىراپ شىعارى انىق. |
قازاقستان 13 ماۋسىم، 20213220 رەت كورسەتىلدىقر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ پاندەميادا وقۋ باعدارلاماسىنان قالىپ قويعان وقۋشىلارعا قولداۋ كورسەتۋدى سۇرادى، دەپ حابارلايدى ..قىمباتتى ارىپتەسىم! مىنە، بارشامىز ءۇشىن قيىن ءارى ەرەكشە بولعان وقۋ جىلى دا ءوز مارەسىنە جەتتى. بۇل وقۋ جىلى ايانباي قىزمەت ەتكەن ءار مۇعالىمنىڭ ەرەن ەڭبەگىمەن جانە ەرلىگىمەن ەسىمىزدە قالارى ءسوزسىز. مەكتەپتەرگە مۇلدەم جاڭا وقىتۋ ادىستەرىنە كوشۋ وڭايعا سوقپاعانىن ءبارى بىردەي تۇسىنە بەرمەيدى. وكىنىشكە وراي، ءبىز ءداستۇرلى وقىتۋ فورماتىنا تولىقتاي كوشە المادىق. پاندەميانىڭ سالدارى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە ءالى دە اسەر ەتەتىنى انىق، دەپ جازدى مينيستر جەلىسىندە.ءبىلىم ءمينيسترى مۇعالىمدەردىڭ بارلىق قيىندىق پەن سىنتەگەۋرىندەرگە قاراماستان، ساباقتى ۇتىمدى ۇيىمداستىرىپ، مۇمكىندىگىنشە جاقسى ناتيجە كورسەتە العانىن اتاپ ءوتتى.سىزدەر ۇستاز ماماندىعىنىڭ سەزىمتالدىق، بالالارعا دەگەن قامقورلىق جانە ادامگەرشىلىك سىندى ەڭ جاقسى قاسيەتتەرىن تانىتۋدىڭ جارقىن ۇلگىسىنە اينالدىڭىزدار. الايدا، جۇمسالعان كۇشجىگەرگە قاراماستان، قاشىقتان وقىتۋ كەزىندە ءارتۇرلى سەبەپتەرگە بايلانىستى ارتتا قالعان بالالاردىڭ ءبىلىمى مەن باسقا وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن سالىستىرعاندا الشاقتىق بايقالادى. بۇل جاعدايدىڭ ورىن العانىنا بالالار كىنالى مە؟ ارينە، بالالاردىڭ ەش كىناسى جوق. ولار ءداستۇرلى فورماتتا ءبىلىم السا، ءسىزدىڭ قولداۋىڭىزدى سەزىنىپ، وزدەرىن كورسەتە الار ەدى دەپ سەنەمىن. ولارعا بۇل ولقىلىقتاردىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن مۇمكىندىك بەرۋىمىز كەرەك پە؟ البەتتە. مەن، ءسىزدىڭ ارىپتەسىڭىز رەتىندە، ماماندىعىمىزعا ءتان قاسيەت ىزگىلىككە ۇمتىلىپ، شاكىرتتەرىڭىزگە كومەك قولىن سوزۋىڭىزدى سۇرايمىن، دەدى ا. ايماعامبەتوۆ.مينيستر پاندەميادا وقۋ باعدارلاماسىنان قالىپ قويعان وقۋشىلارمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ وڭاي ەمەستىگىن جازدى.وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمى بويىنشا ارتتا قالۋى ولاردىڭ مۇمكىندىكتەرى سونداي دەگەن ءسوز ەمەس. ءبىلىم بەرۋدەگى ولقىلىقتاردى قيىن جاعداي مەن وقۋشىلاردى جىگەرلەندىرۋ دەڭگەيىنىڭ جەتكىلىكسىزدىگىمەن سيپاتتاۋعا بولادى. مۇنداي بالالار قازىر بارلىق نازارىمىزدى قاجەت ەتەدى. ولاردىڭ الەۋەتى زور. سوندىقتان بالالارىمىزعا قولداۋ كورسەتۋىمىز كەرەك. بۇلدىرشىندەرىمىزدى ءوز قامقورلىعىڭىزعا الىپ، قيىندىقتارعا قاراماستان ولقىلىقتاردىڭ ورنىن قوسىمشا ساباقتار وتكىزۋ ارقىلى تولتىراسىزدار دەپ ۇمىتتەنەمىن. مەنىڭ بۇل ءوتىنىشىمدى قابىل الۋىڭىزدى سۇرايمىن، دەيدى اسحات ايماعامبەتوۆ.سونىمەن بىرگە ۆەدومستۆو باسشىسى مۇعالىمدەردى جازعى مەكتەپتەردىڭ جۇمىسىنا 26 مامىر 20 ماۋسىم ارالىعىندا بەلسەنە قاتىسۋعا شاقىردى.وسى جىلى سوڭعى قوڭىراۋ مەرەكەسىندە ەرەكشە سەزىمگە بولەنگەنىڭىزدى بىلەمىن. ويتكەنى، ءبىر جاعىنان وقۋ جىلى اياقتالىپ جاتسا، ەكىنشى جاعىنان جازعى مەكتەپتەر جۇمىس ىستەي باستادى. ءبىز مۇنداي جاعدايدىڭ قايتالانباۋى ءۇشىن قولدان كەلگەننىڭ ءبارىن جاسايمىز. قاشىقتان ءبىلىم بەرۋدە ارىپتەستەرىم الەۋمەتتىك جەلىلەردى بەلسەندى ءارى ەركىن مەڭگەرە باستاپ، ءوز ساباقتارىنا ويىن ەلەمەنتتەرىن ەنگىزە باستاعانىن ەرەكشە اتاپ وتكىم كەلەدى. ءبىز، ارينە، وسىنداي كاسىپقوي ماماندارىمىزدى ۇنەمى قولداپ، ولاردى باسقالار ءۇشىن ۇلگى ەتەمىز. بۇل ءۇردىس ۇمىتىلماي، كەرىسىنشە، ودان دا ۇلكەن اسەرگە يە بولادى دەپ ۇمىتتەنەمىن، دەيدى اسحات ايماعامبەتوۆ.اسحات ايماعامبەتوۆ ۇستازدارەلوردا بۇگىن، 20:15 |
ەستاي بوجان 22 اقپان, 2021 ساعات 12:43حانس كليۋگە دانيادا ساپاردا بولدى. فوتو: جاھانعا كەڭ تاراپ كەتكەن جاڭا ءتاج ءتارىزدى ۆيۋستىڭ ەپيدەمياسى 2022 جىلدىڭ باس شەنىنە قاراي اياقتالۋى مۇمكىن. مۇنداي مالىمدەدمەنى دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ ەۋروپا ايماعى بويىنشا نەگىزگى وكىلى حانس كليۋگە جاسادى.بەلگيالىق ماماننىڭ سوزىنشە، الەم ەلدەرى ەپيدەميانىڭ ەڭ قاۋىپتى كەزەڭىنەن ءوتتى، بىراق ءالى دە ۆيرۋس قاتەرى سەيىلگەن جوق. قازىرگى الەم ەلدەرىندەگى ۆيرۋسقا قارسى كۇرەس پەن ۆاكتسيناتسيا ءۇردىسىنىڭ قارقىنىنا قاراي وتىرىپ، جاھاندىق پاندەميا الداعى جىلدىڭ باس شەنىنە قاراي اياقتالۋى مۇمكىن. دەگەنمەن، ددسۇ ماماندارى پاندەميادان كەيىن دە ادامزات كوروناۆيرۋستىڭ سالدارلارىمەن، سونداياق ونىڭ تۋىنداۋى مۇمكىن جاڭا قاتەرلەرىمەن بىرگە جاساي بەرمەك.الدا كوروناۆيرۋس جاعدايىنىڭ قانداي بولاتىنىن ەشكىم تاپ باسىپ ايتىپ بەرە المايدى. 2021 جىل دا تۇتاستاي كوروناۆيرۋس جىلى بولارى انىق، بىراق 2020 جىلعا قاراعاندا ىندەت جاعدايىن باقىلاۋعا ۇستاۋعا بولادى. پاندەميا الداعى جىلدىڭ باس شەنىندە اياقتالۋى مۇمكىن، بۇل ارينە ۆيرۋس تارالۋىن توقتاتادى دەگەن ءسوز ەمەس، دەيدى كليۋگە.حالىقارالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ قاۋىمداستىعىنىڭ وكىلى بىلدىرگەندەي، بيىلعى جىلى مەمەلەكەتتەر ءۇشىن كوروناۆيرۋستىڭ مۋتاتسيالانعان ءتۇرى كوبىرەك قيىندىق تۋدىرادى.ەۋروپاداعى پاندەميا احۋالى جانە ءۇشىنشى تولقىن |
ئۇيغۇر تېبابىتىدىكى مىزاج تەلىماتى ئۇيغۇر تېبابەت نەزىرىيە بىلىملىرى دوختۇر ساغلاملىق تورىجەمئىي قىتىم كۆرۈلدى 13042016 توپلام 0 سۆز قالدۇرۇلدى مىزاج،خىلىت ۋە ئىنسانتۆت چوڭ ماددىنىڭ بىرىدىكى ئۇششاق بىرلىكلىرىنىڭ يەنە بىر ماددىنىڭ ئۇششاق بىرلىكلىرى بىلەن بىرىكىشى ياكى تەسىر قىلىشىدىن شەكىللەنگەن كەيپىياتنى مىزاج دەپ ئاتايمىزيەنى قۇرۇق ئىسسىق تەبىئەتلىك ئوتنىڭ قۇرۇق سوغۇق تەبىئەتلىك سۇغا تەسىر قىلىشى ، قۇرۇق سوغۇق تەبىئەتلىك تۇپراقنىڭ ھۆل ئىسسىق تەبىئەتلىك ھاۋاغا تەسىر قىلىشى ، . . قاتارلىق جەريانلار ئاساسىدا ھەر بىر جانلىق ياكى جانسىز ماددىدا ئورناشقان ياكى نۆۋەتتە ھۆكۈمران ئورۇندا تۇرغان كەيپىياتقا ئېيتىلىدۇ . دېمەك ، تۆت چوڭ ماددىنىڭ تەسىرىنى ئالغان بارلىق جانلىقجانسىز شەيئىلەردىمۇ تەبىئەتمىزاجبولىدۇ . ھەر بىر شەيئىنىڭ ئىچكى قىسمىلىرىدىكى ماددىلار يەنە ئوخشىمىغان تەبىئەتلەرگە ئېگە . مەسىلەن: ھۆجەيرە ، مۇلىكۇلا ....لارنىڭ مىزاجى بولغىنىدەك . مىزاج نىسبەتەن تۇراقلىق بولغاندىن باشقا ، يەنە سىرتقى تەسىرلەرگە قارىتا سەزگۈر ۋە ئۆزگىرىشچان كېلىدۇ .مىزاج سۆزى ئۇيغۇر تېبابىتىدە كۆپ قوللىنىدىغان ۋە ئىشلىتىش دائىرىسى ، ئىپادىلەيدىغان مەناسى كەڭ بولغان ئاتالغۇ . مەسىلەن : بارلىق مەخلۇقات ۋە بارلىق تەبىئەت جىسىملىرىنىڭ كەيپىياتلىرىنى ئىپادىلەشتە ،ھەرقايسى مەملىكەت ۋە جۇغراپىيىلىك ئىقلىملارنىڭ ھاۋا كېلىماتىنى ئىپادىلەشتە مىزاج سۆزى قوللىنىدۇ . ئىنسان بەدىنى ۋە ئۇنىڭ ئىچكى تاشقى ئەزالىرى ، روھىي ۋە جىسمانىي خۇسۇسىيەتلىرى ، پىسخولوگىيىلىك ھالەتلىرى ، خۇي پەيلى ، ئادەتلىرىنىمۇ مىزاجئاتالغۇسى بىلەن ئىپادىلىگەن . ئۇندىن باشقا ئىنسان بەدىنىدىكى نورمال فىزوئولوگىيىلىك جەريانلارنىمۇ مىزاج ئۇقۇمى بىلەن شەرھىيلىگەن . مانا بۇ ئۇيغۇر تېبابىتىنىڭ مەۋجۇت بولۇپ داۋاملىق تەرەققىيقىلالىشىدىكى ئۆزگىچە ئارتۇقچىلىقى . كۆرۈنۈشتە ئوخشاش تۇرغان جىسىملار ۋە ئىنسانلارنىڭ ئوخشىمىغان ۋاقىت ۋە ماكاندىكى ئىچكى ھالەتلىرى كېسەللىك ۋە ساقلىق ئالاھىدىكلىرنى پەرقلىق ھالدا چۈشەندۈرۈشتە ئۇيغۇر تېۋىپلىرى مىزاجتەلىماتىنى يارىتىپ ۋە ئۇنىڭدىن ئەپچىللىك بىلەن پايدىلىنىپ ، ئۇنى ئەمەلىي ئەھۋالغا قاراپ كېسەل داۋالاش ئىشلىرىغا خىزمەت قىلدۇرغان دىمەك ، مىزاج ئۇقۇمىي ئۇيغۇر تېبابىتىنى بارلىقا كەلتۈردى ، ئۇنى راۋاجلاندۇردى ۋە راۋاجلانتۇرىدۇ . ئۇيغۇر خەلقىمۇ تېبابەتتىكى ئۇشبۇ ئۇقۇمنى ئۆزلىرىىڭ تۇرمۇشىغا تەدبىقلاب ، زۆرۈرىيەت ۋە پەرھىزلەرنى ھېس قىلغان ، شۇ ئاساستا ھازىرقى قىممەت قارىشىغا ئېگە بولغان ئۇيغۇر خەلقى شەكىللەنگەن .تەبىئەت دۇنياسى ۋە ئۇنىڭدىكى بارلىق جانلىق مەۋجۇدادلارنىڭ ئۆزىگە خاس مىزاجى بولىدۇ ، تەبىئەت دۇنياسىدىكى جانلىق ۋە جانسىز مەۋجۇدادلارنىڭ مىزاج ئالاھىدىلىكى تۆت چوڭ ماددىنى چۆرىدىگەن ئاساستا شەكىللەنگەن بولۇپ ، ئۇنىڭ قايسى مىزاجغا مەنسۈپ بولۇشى تۆت چوڭ ماددىنىڭ قايسى بىرىنىڭ غالىپ ئورۇندا تۇرغانلىقىغا باغلىق . ئىنسانلارنىڭ رەڭگىروھىي ئۆڭى،تۇرقى،خۇلق مىزاجى مىجەزى، ئادەتلىرى ،پىسخولوگىيىلىك ھالىتى قاتارلىقلاغا باغلىنىشلىق تۈپ پەرقلەرنىڭ ئاساسىي قىسمى ئىنسانلار مىزاجىنى بەرپا قىلىشقا خام ئەشيا بولغان تۆت چوڭ ماددىنىڭ ئارىلاش كەيپىياتىدىن ھاسىل بولغان .مىزاجمۇ تۆتكە بۆلۈنگەن بولۇپ ، ئىسسىق ، سوغۇق ، ھۆل ، قۇرۇقتىن ئىبارەت يەككە مىزاجغا ۋە قۇرۇق ئىسسىق ، ھۆل ئىسسىق ، قۇرۇق سوغۇق ، ھۆل سۇغۇقتىن ئىبارەت مۇرەككەم مىزاجغا تەقسىملىنىدۇ . ھەربىر يەككە ۋە مۇرەككەپ مكىزاجنىڭ يەنە نورمال ، غەيرىي نورال ھەلەتلىرى بولۇپ ، جەمئىي 64 خىل مىزاج مەۋجۇد . بۇلار يەنە سىكونت ۋەمومىنتتا ئۆزگىرىش ياسىشى ، يېڭىدىن باشقا قوشنا مىكرو مىزاجغا ئايلىنىشى مومكىن ، شۇڭا دۇنيادىكى دەرەخلەر يوپۇرماقلىرى شۇنچە كۆپ بولسىمۇ بىربىرىگە ئوخشىمىغاندەك مىليارتلىغان ئىنسان ئىچىدە بىر بىرىگە شەكىل ۋە پىسخىك خۇسۇسىيەت جەھەتتىن قۇيۇپ قويغاندەك ئىككى ئادەمنى تاپقىلى بولمايدۇ .نۇرغۇن شەيئىلەردە مۇرەككەپ مىزاج بولۇپ ، ئۆز نۆۋىتىدە ئۇ يەككە مىزاجنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ، قىسمەن ۋە ئىنتايىن كەم تېپىلىدىغان ماددىلار ، مەسىلەن :سىنتېزلانغان ، پەيدا قىلىنغان ۋە يەككە مۇلىكۇلىلىق ماددىلار ۋە سىكونت ئىچىدە يوقىلىدىغان ئىلىمىنتلار مۇشۇ دەئىرىدە بولۇشى مومكىن . مەسىلەن : مۇتلەق قۇرۇق ، مۇتلەك سوغۇق دىگەندەك .ئىنسانلار تۇرمۇشى تۆت چوڭ ماددا ۋە ئۇنىڭ تەسىرىگە ئۇچراپ مەلۇم مىزاجغا ئېگە بولغان ماددىلاردىن ئايرىلالمايدۇ . ئۇلارنى ئىستىمال قىلغاندىن كېيىن بەدەندە شۇنىڭغا لايىق بولغان ئىنسان مىزاجى شەكىللىنىدۇ . مەسىلەن : ئىسسىق تەبىئەتلىك نەرسىلەرنى كۆپ يەپ ، ئىسسىق تەبىئەتلىك ھاۋادىن نەپەسلەنسە ئىنساننىڭ مىزاجى ئىسسىققا ئۆزگىرىپ قالىدۇ . بۇنىڭغا تۈزەتكۈچى سۈپىتىدە سوغۇق ۋە سالقىن ھاۋا ، سوغۇق تەبىئەتلىك سۇيۇقلۇق دورىلار بېرىلىدۇ . دىمەك ئىنسان چوڭ تەبىئەتتە مەۋجۇد بولۇپ تۇرۇۋاتقان كىچىك تەبىئەت . ئىنسان ئۈچۈن تەبىئەت دۇنياسى شۇنچىلىك مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇكى، ئەگەر چوڭ تەبىئەتتىكى تۆت چوڭ ماددىنىڭ بىرەرى ئىنسانغا ئارتۇق يا كەم ئەتەسىر قىلسا ، ئىنسان شۇ ھامان ساقسىزلىققا قاراپ يۈزلىنىدۇ . ئۇزۇنراق داۋام قىلسا ئىجتىمائىي كېسەللىنىش ، ھەتتا ساپاسىزلىنىپ ، يوقىلىش گىردابىغا بېرىپ قالىدۇ .ئۇيغۇر تېبابىتىدە ئەزەلدىن ئىنسانلارنىڭ ياشاش شارائىتلىرى ئالاھىدە تەكىتلىنىدۇ . يۇقىرىدا ئېيتىپ ئۆتۈلگەندەك ، ئوتكۈن ۋە باشقا ئىسسىقلىق مەنبەلىرى، ھاۋا ، سۇ ، تۇپراقتىن ئىبارەت تۆت چوڭ ماددا ئىنسانلارنىڭ تۇرمۇشىنى تەمىن ئەتكۈچى تۈپكى ئامىل . كۆپىنچە كىشىلەر بۇ چوڭ ئامىللارنىڭ كىتاپ يۈزىدە ئوقۇپ ، ئەمەلىي تۇرمۇشغا باغلاپ چۈشىنىشى ئويلاپ كۆرمەيدۇ . ئەمەلىيەتتە بۇ ئامىللار ھەر كۈنى ، ھەر سىكونت بىز بىلەن بىللە. مەسىلەن : بىز ئىسسىقلىق مەنبەسى ئارقىلىق ئىسسىنىش ، تاماق ئېتىش ، نۇر دىن مەنپەئەتلىنىش مەقىسىتىگە يېتەلەيمىز . سۇ مەنبەسىگە ئېرىشىش ئارقىلىق ئۇسسۇلۇق ئىچىش ، بەدەننى زۆرۈر سۇيۇقلۇق بىلەن تەمىنلەش ، قۇرغاقلىقنىڭ ئالدىنى ئېلىش مەقسىتىگە يېتەلەيمىز . ھاۋانىڭ قانچىلىك زۆرۈرلىكىنى ھەممەيلەن بىلىمىز . لېكىن تۇپراقنىڭ قانچىلىك مۇھىم ئامىل ئىكەنلىكىنى كىشىلەر دەرھال كۆز ئالدىغا كەلتۈرەلمەيدۇ . ئەمەلىيەتتە ئىنساننىڭ ئۇستىخان ، چاچ ، تېرە ، تۈك ، تىرناقلاردىن تۈزۈلگەن بولۇپ ئۇلار تۇپراقتەركىبىدىكى ھەرخىل ئورگانىك ، ئانئورگانىك ماددىلار ، مىكرو ئېلىمېنتكلار ئىنسانلار ئىستىمال قىلدىغان ھەرخىل ئاشلىق ، مېۋە ، كۆكتاتلارغا ئۆتۈپ ، مەلوم شەكىلدىكى ، مۇئەييەن مىزاجدىكى ئاشلىق ، مېۋە ۋە كۆكتاتلارغا ئۆزگەرگەندىن كېيىن ، ئۇلارنى بەدەن قۇبۇل قىلىدۇ ۋە ئىنسان ئىسكىلىتى شۇلارنىڭ خاسىيىتىدە پەيدا بولۇپ گۆش ، يۇلۇن ، پەردە ۋە ھەرقايسى ئەزالارنى ئۆزئىچىگە قاچىلاپ ئۆرە تۇرىدۇ . تاغ ، ئېدىرلىق ، قۇملۇق ، تۈزلەڭلىك تۇپراق ھېسابلىنىدۇ . تۇپراق سۇنىڭ تېگىدە ھەم سۇنىڭ ئۈستىدە بولىدۇ . تېبابەت پەلسەپىسىدە ئېيتىلغان تۇپراقنىڭ سۈنىڭ تېگىدە ئىكەنلىكى ئىككى خىل مەنىگە ئېگە . بىرىنجىسى ، ئۇ ئېغىرلىق ۋە تەبىئەت جەھەتتىن ، ئىككىنجىسى ، ئەمەلىيەتتىمۇ تۇپراق سۇنىڭ تېگىدە بولۇشى ئاساسىي ئورۇندا تۇرىدۇ . يەنى يەرشارىنىڭ 71نى ئېگەللەيدىغان دېڭىز ئوكيانلارنىڭ تېگى دەل تۇپراقتۇر. بۇ تۇپراقنىڭ يەنە ئىچكىرلىسە ، ئىسسىق ئوتمەلوم بولىدۇ . ئۇنىڭدىنمۇ ئىچكىرلىسە ، ھاۋا ئوچۇقچىلىقغا ئۇچرايدۇ ، ئۇندىن كېيىن سۇغا ، ئاندىن كېيىن تۇپراققا ئۇلىشىدۇ . بۇ مانا شۇنداق دەۋرىي تۈستە داۋاملىشىدۇ . نەزىرىيە جەھەتتىن ئېيتقاندا يەر شارىنىڭ مەلۇم يېرىنى تېشىپ ئۆتكىلى بولسا ، يەرشارىنىڭ پاراللىل بولغان يەنە بىر يېرىدىن چىققىلى بولىدۇ .مانا بۇ ئۇيغۇر تېبابىتى تۆت چوڭ ماددا تەلىماتىنىڭ ئاساسىي نىگىزى . دىمەك ، تۆت چوڭ ماددا ھەربىر ئىنساننىڭ مەۋجۇد بولۇپ تۇرۇشى ، ياشىشى ، شان شەرىپى ۋە ئىنسانىي قىممىتى ھەم غورۇرىغا بېرىپ تاقىلىدىغان ھەم ماددا ھەم ئىجتىمائىي تۈپكى مەۋجۇدىيەت . بۇلارنىڭ ئىچىدىن بىرەرى كېمەيسە ياكى يوقالسا ، ئىنساننىڭ ياشاش ئىمكانىيىتى ئازىيىدۇ ياكى يوقىلىدۇ ، ياكى بولمىسا ئىنساننىڭ شانشەرىپى ۋە غورۇرى تۆۋەنلەپ ياكى يوقىلىپ كېتىدۇ .ئالدىنقى ماقالىمىزدا ئۇيغۇر تىبابەتچىلىگىدە كېسەللىكلەرگە دىئاگنوز قويۇشتا ئالاھىدىلىكنى ساقلاپ ، پەن تېمىسىدا تەپسىلى توختالدۇق . ياكى ئۇيغۇر تېبابىتىدىكى تۆت تادۇ تەلىماتى توغرىسىدىكى ماقالىنى ئوقۇپ بېقىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمىز . |
17 اقپان 15:30نۇرسۇلتان. قازاقپارات مۋزارت توبىنىڭ جولىن قۋاتىن وسىلار دەپ ءبىر كەزدەرى سەنىم ارتىلعان، الايدا ءۇمىت اقتالمادى.ءان الەمىنىڭ پاتشالارى سانالاتىن مۋزارتتىڭ ءىزباسارلارى سانالاتىن مۋزارت توبى جان جاققا تاراپ تىندى. بارىنە سەبەپ ىشكى ارازدىق، دەپ حابارلايدى ەل اۋزىندا باعدارلاماسى.مۋزارت جاس ءانشى، مۋزارت توبىنىڭ ءسوليسى سۇلتان احمەت:الماتىدا اعالارىمىزدىڭ قاسىندا ساحنادا جۇرگەنىمىزگە ءۇش جىل ۋاقىت بولدى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا بايقاعانىم ونەر جولىندا دوستىق دەگەن بولمايدى ەكەن. سەبەبى، دوسىڭ مەنمىن دەپ ويناپ كۇلىپ جۇرگەن دوستار توپقا كەلگەن كەزدە ءبىر بىرىمەن قاس بولىپ كەتىپ جاتقاندار بار. ءبىر ءبىرىن جەك كورىپ، ارالاسپاي كەتىپ جاتقاندار بار. ءتىپتى، توبەلەسىپ جاتقان جەرىندە ءوزىم اجىراتقان كەزدەر بولدى، دەگەن توپ مۇشەسى جىگىتتەرگە ءوز رەنىشى بارىن جاسىرمادى.بىلايشا كەلگەندە باۋىرلارىم، مەنىڭ دوستارىم قانشا جىل بىرگە تۇردىق. ءبىراق سوڭى وسىمەن اياقتالىپ جاتىر. ويتكەنى، توپتىڭ ىشىندە بىلىقباي وتە كوپ قوي. ونى ءبىز سىرتقا شىعارمايمىز. ءوزىمىز ىشىمىزدەگى نارسە. سونىڭ بارلىعى اسەر ەتتى. مەن جىگىتتەرگە وكپەلىمىن، دەپ ايتىپ قالدى سۇلتان احمەت.ال توپتىڭ باسقا جىگىتتەرى سۇلتان مەن ءازيز وزدەرىنىڭ قالاۋىمەن كەتكەنىن ايتادى.سۇلتان مەن ءازيز ءوز قالاۋىن ىستەدى. اعالارمەن دە، بىزبەن دە سويلەستى، اقىلداستى. باسىندا توپتان تورتەۋمىزدە كەتىپ قالىپ ەدىك. تورەۋمىز ءتورت جاققا كەتىپ، جەكە جەكە ءانشى بولامىز دەدىك، دەيدى جىگىتتەر.ساكەن مايعازيەۆتىڭ ايتۋىنشا، جاس توپقا وزگە توپتاردان قولداۋ بولماعان. اسىرەسە، ءىرى الاڭدارعا قازاقستاننىڭ ونەرلى جاستارىن ەمەس، شەت ەل جۇلدىزدارىن شاقىراتىن ۇيىمداستىرۋشىلارعا رەنجۋلى.مۋزارت توبىنىڭ ديرەكتورى ەرلان ءجۇنىسوۆ:ءبىر ەكى مينۋسىن كورەسىڭ دە قولدى ءبىر سىلتەپ، قويشى دەيمىن. مەن ءوزى مىنەزىم سونداي، شىداي المايمىن، دەيدى.مۋزارت ءتىڭ جىگىتتەرى اعالارىنا رەنجىمەيدى، كەرىسىنشە، ءۇمىتىن اقتاي المادىق دەپ قىنجىلادى. ءتورت قوشقاردىڭ باسى ءبىر قازاندا پىسپەيتىنىن اعالارى دا، وزدەرى دە جاقسى بىلگەن. |
Subsets and Splits