text
stringlengths 0
187k
|
|---|
پەتروپاۆلدا جەدەل جاردەم پاركى 18 زاماناۋي رەانيموبيلمەن تولىقتوسىعان دەيىن وبلىستا 41 جەدەل جاردەم كولىگى بار ەدى. سونىڭ 10ى زاماناۋي. سوڭعى 3 جىلدا 6 رەانيموبيل الىندى. بۇگىن تاعى ماركالى 18 رەانيموبيل كەلدى. جىل سوڭىنا دەيىن تاعى 20 رەانيموبيل اۋداندارعا جونەلتىلەدى. ولار قاجەتتى قوندىرعىلارمەن قامتاماسىز ەتىلگەن.وسى كۇنگە دەيىن وبلىس جەدەل جاردەممەن 76عا قامتاماسىز ەتىلگەن ەدى. جاڭا كولىكتەردىڭ ارقاسىندا 100عا جەتكىزەمىز. پاندەميا كەزىندە جەدەل جاردەمنىڭ جۇمىسى اسا ماڭىزدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى ىندەتتىڭ ەكىنشى تولقىنىنا دايىن بولۋ كەرەك. ءبىز جەدەل جاردەم بريگادالارىنىڭ سانىن 32دەن 50گە دەيىن كوبەيتە الامىز، دەدى قۇمار اقساقالوۆ.جالپى، سوڭعى 3 جىلدا دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنا 113 ملرد تەڭگە، ال مەديتسينالىق مەكەمەلەرگە كولىك الۋعا 633 ملن تەڭگە بولىنگەن. سونىمەن قاتار بيىلدىڭ وزىنە 56 ملرد تەڭگە ءبولۋ قاراستىرىلعان. بۇل 2017 جىلمەن سالىستىرعاندا 1،5 ەسەگە كوپ.پەتروپاۆل جەدەل جاردەم كولىك |
خىتاي ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن ئۇيغۇرلار زىچ ئولتۇراقلاشقان قەشقەر ۋىلايىتىدىكى رەھبىرى خىزمەتلەرنى زىممىسىگە ئېلىش ئۈچۈن مەخسۇس تەييارلانغان 128 نەپەر خىتاي كادىرى قەشقەرگە يېتىپ كەلدى. بەشىنچى تۈركۈمدىكى مەزكۇر خىتاي كادىرلىرى ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى كومپارتىيە كومىتېتىنىڭ بىرىنچى سېكرىتارى ۋاڭ لېچۈئەننىڭ يۇرتى شەندوڭ ئۆلكىسىدىن شۇنىڭدەك يەنە تيەنجىن قاتارلىق جايلاردىن كەلگەن ئىكەن.بۇ ھەقتە خىتاي كومپارتىيىسىنىڭ ئاۋازى ھېسابلىنىدىغان شىنجاڭ خەلق رادىئو ئىستانسىسى ئۇچۇر تارقاتقان بولۇپ، خەۋەردە كۆرسىتىلىشىچە 1997يىلىدىن بۇيان جەمىي 319 كادىر قەشقەر ۋىلايىتىگە ياردەمگە ئەۋەتىلگەن ئىكەن.بىر تۇتاش ئورۇنلاشتۇرۇش بويىچە، بۇ خىتاي كادىرلىرى ناھىيە ۋە شەھەرلەرنىڭ ئاساسلىق رەھبەرلىك خىزمىتىنى سىناق تەرىقىسىدە زىممىسىگە ئالىدىكەن. ئۇلارنىڭ بەزىلىرى ناھىيىلىك پارتكومنىڭ سېكرىتارىلىق ۋەزىپىسىنى بېجىرگەندىن سىرت يەنە ئىقتىسادىي جەھەتتىكى باشقۇرۇشنىمۇ قولغا ئالىدىكەن.ئىسمىنى ئاشكارىلاشنى خالىمىغان بىر ئۇيغۇر كادىرىنىڭ ئېيتىشىچە، يېقىنقى يىللاردىن بۇيان خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلارنىڭ خىتاي ھۆكۈمىتىگە بولغان نارازىلىقلىرى ۋە مىللىي مۇستەقىللىق ھەرىكەتلىرىنىڭ كۈنسايىن كۈچىيىشىگە ئەگىشىپ، ئۇيغۇرلار نوپۇس جەھەتتە مۇتلەق ئۈستۈنلۈكنى ئىگىلىگەن قەشقەر، ئاقسۇ ۋە خوتەن قاتارلىق ۋىلايەتلەرگە بولغان كونتروللۇقنى چىڭىتقان بولۇپ، مەزكۇر ياردەمگە ئەۋەتىلگەن خىتاي كادىرلىرىغا ئەنە شۇ مۇستەقىلچىلىرىگە زەربە بېرىش ئاساسىي ۋەزىپە قىلىنغان. ئۈمىدۋارۋاڭ لېچۈەن خىتاي ئوقۇغۇچىلىرىنى ئۇيغۇر دىيارىغا كېلىشكە چاقىردىخىتاي ھۆكۈمىتى، ئۈرۈمچىدىكى ئىشچىلارنى قۇللار ئەمگىكىگە سېلىش بىلەن ئەيىبلەنگەن خۇمداننى تەكشۈردى |
ەستاي بوجان 25 مامىر, 2018 ساعات 18:46 1223 0قىتاي تەڭىز اسكەري كۇشتەرى جازىعى جاتتىعۋعا دايىندالۋدا. فوتو:.اقش پەن قىتاي اراسىنداعى شيەلەنىس ساۋدا مەن سولتۇستىك كورەيا ماسەلەسىنەن كەڭەيىپ، اسكەري ارەكەتتەرگە قاراي ويىسا ءتۇستى. بۇل رەت اقش قىتايدىڭ تىنىق مۇحيت شەڭبەرى2018 اۋقىمدى تەڭىز اسكەري وقۋجاتتىعۋعا قاتىسۋدان باس تارتتى. پەنتاگون ونىڭ سەبەبىن قىتاي داۋلى وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىنىڭ ارالدارىندا اسكەري قادامدارىن جيىلەتكەنى ءۇشىن، دەپ كورسەتتى.قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ سارسەنبى كۇنگى مالىمدەمەسىندە، قىتاي داۋلى ارالداردا ورتا قاشىقتىقتاعى زىمىران قۇرىلعىلارىن ورناتىپ جاتقانىن، ونىڭ ىشىندە يادرولىق زىمىرانداردا بار بولۋى مۇمكىن ەكەنىن دە العا تارتتى. قىتايدىڭ وسى قادامدارى اقشتىڭ كەزەكتى شەشىمىنە سەبەپ بولعان.اقش قارۋلى كۇشتەرىنىڭ بۇل شەشىمىنەن بۇرىن، ترامپ كيم جوڭ ۋنمەن كەزدەسۋدەن باس تارتقان بولاتىن. بۇعان قىتاي ىقپالىنىڭ قاتىسى بار بولۋى مۇمكىن دەگەندى كوپتەگەن ەلدىڭ باقى جازدى. بۇدان سىرت ۋاشينگتون مەن بەيجىڭ ساۋدا داۋىنا تاپ بولىپ وتىرعانى تاعى بار. بۇل داۋدا ەكى ەلدىڭ ساۋدا ساياساتى، عىلىمتەحنيكانى دامىتۋ ساياساتى جانە نارىققا قول جەتكىزۋ باعىتىنداعى ۇزاق جىلعى قايشىلىعى جاتىر.بۇل تۇيتكىلدەرگە كەلىپ قوسىلعان وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىندەگى قىتايدىڭ ارتا تۇسكەن اسكەري ارەكەتتەرى ەكى ەل اراسىن سۋىتىپ سالا بەردى. قىتاي يەلىك قۇقىعى داۋلى ارالدارعا بىرجاقتى شەشىمدەرمەن، اسكەري بازالار مەن قۇرىلعىلار ورناتا باستادى. ال، بەيجىڭ بيلىگى بۇل ارەكەتتەر ميليتاريزاتسيا بولىپ سانالمايتىنىن ايتادى. كەرىسىنشە، بۇل ارالدار قىتايدىڭ يەلىگىندەگى اۋماقتار بولىپ سانالاتىندىقتان، وزدەرىنىڭ تەرريتوريالىق قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن جاساپ جاتقان شارا دەپ تۇسىندىرەدى. بىراق، بۇعان اقش پەن وزگە تىنىق مۇحيتى جاعالاۋىنداعى ەلدەر كەلىسپەيدى.پەنتاگون شەشىمى مەن ترامپ شەشىمى قاتار جاريالاندى جانە قىتايعا ۇلكەن ەسكەرتۋ بولىپ جەتتى. بۇل بىرىنشىدەن، اقش قىتايمەن تىنىق مۇحيت سۋلارىندا اسكەري ىنتىماقتاستىقتى جۇزەگە اسىرمايتىنىن، ەكىنشىدەن وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزىندەگى ارەكەتتەرىنە قارسىلىعىن، ۇشىنشىدەن، سولتۇستىك كورەيامەن كەلىسسوزدىڭ بۇزىلۋىن تىكەلەي قىتايدىڭ ىقپالىنان دەپ قارايتىنىن ءبىلدىرىپ وتىر. ەندىگى جەردە بەيجىڭ مەن ۋاشينگتوننىڭ ساۋدا داۋى دا، اسكەري ەگەرلەستىگى دە، ديپلوماتيالىق قايشىلىعى دا كۇن ساناپ ارتۋى بەك مۇمكىن. بۇل قىتايدىڭ ىشكىسىرتىق ساياساتتارىنا ۇلكەن وزگەرىستەر الا كەلەدى.تاياۋ ون جىلدىقتا اقشقىتاي اراسىندا سوعىس بولۋى مۇمكىن بە؟ترامپ: مەنى اقشقىتاي قايشىلىعىنىڭ ۋشىعۋى الاڭداتپايدىاقشتىڭ قىتايداعى ەلشىلىگى بەيجىڭ بيلىگىنىڭ ءسوزىن سويلەدى |
ماشىنىنى ئارقىغا ياندۇرۇشتىكى بىرقانچە پىرىنسىپ20171012 19:06:35 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسى1. كۆڭۈل قويۇپ ياندۇرۇشئازراقلا دىققىتىڭىزنى يىغمىسىڭىز چوڭ خەتەر كۆرۈلىدۇ. مۇزىكا ئاڭلاش، پاراڭلىشىش قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسى خەتەرلىك سىگنال ھېسابلىنىدۇ. خۇددى مەكتەپتە ئەستايىدىل دەرس ئاڭلىمىغانغا ئوخشاش؛ ئەمما ماشىنىنى ياندۇرۇشنىڭ ئاقىۋىتى ئۇنىڭدىن ئېغىر، چۈنكى ھايات مامات قاش بىلەن كىرپىك ئارىلىقىدا بولىدۇ.2. ياندۇرۇشتىن بۇرۇن كۆزىتىشماشىنىنىڭ كۆرۈنمەس رايونى بولىدۇ، ماشىنا ئىچىدە سىرتتىكى كىچىك ھايۋان ۋە بالىلارنى، شۇنداقلا تىنچ نەرسىلەرنى ئاسانلىقچە كۆرگىلى بولمايدۇ، مەسىلەن: تاش ئورۇندۇق دېگەندەك. ماشىنىنى ياندۇرۇشتىن بۇرۇن ئاۋۋال ئارقا تەرەپتە توسالغۇ جىسىم بار يوقلۇقىنى ياخشى كۆزىتىش ھەمدە ئارقىغا ياندۇرغاندا بىر تەرەپتىن سىگنال بەرگەچ ياندۇرۇش لازىم.3. ئارقىغا ياندۇرۇش يولىنى ياخشى پىلانلاشخۇددىي ئىشىكتىن چىققان ۋاقتىڭىزدا ئۆزىڭىزگە تونۇش يولدا ماڭغاندەك، ماشىنىنى ئارقىغا ياندۇرغاندىمۇ ياندۇرۇش يولىنى كاللىڭىزدا پىلانلىۋېلىشىڭىز كېرەك.4. پۇتنى تورمۇزدىن ئايرىماسلىقپۇتنى تورمۇز تەپكىسىدىن ئايرىماسلىق ماشىنىدا بىر كىچىك بىخەتەرلىك كاپالىتى بولغان بىلەن باراۋەر، چۈنكى بۇنداق قىلغاندا ماشىنىنى ئارقىغا ياندۇرغاندا ماشىنا ئازگالغا كىرىپ قالسا تېز سۈرئەتتە كونترول قىلغىلى بولىدۇ.5. ئۈچ ئارقىنى كۆرۈش ئەينىكىگە قاراپ جەزىملەشتۈرۈشماشىنىنى ئارقىغا ياندۇرۇش ھەممە تەرەپلەرنى ئەستايىدىل كۆزىتىپ خەتەردىن ساقلىنىدىغان جەريان، شۇڭا چوقۇم ئۈچ دانە ئارقىنى كۆرۈش ئەينىكىگە تەكرار قاراپ يول ئەھۋالىنى جەزىملەشتۈرۈش لازىم.6. ئېلېكترونلۇق ئۈسكۈنىلەرگە تايىنىۋالماسلىقئېلېكترونلۇق ئۈسكۈنىلەرنىمۇ ئادەم ياساپ چىققان، شۇڭا ئادەمدەك ئەقىللىك ۋە ئىشەنچىلىك ئەمەس. بەزى بۇلۇڭلارنى بايقىيالمايدۇ، شۇڭا ئۆزىڭىزنىڭ ھۆكۈمىگە ئىشەنگىنىڭىز ئېلېكترونلۇق ئۈسكۈنىلەرگە ئىشەنگەندىن كۆپ ياخشى. |
تونىڭ قالاي، اعايىن، تويىڭ قالايحالىق تورابىجاڭا حابارلارقازاق مادەنيەتىنىڭ العىستارى مەن قارعىستارى جايلى تونىڭ قالاي، اعايىن، تويىڭ قالاي قازاق حالقىنىڭ سوعىم سويۋى جونىندە قاعاز اقشانىڭ سوڭعى ساپارى حوللاند فرانسيانىڭ دە گاۋلە ءنومىرلى اۆياماتكاسىنا شىعىپ كوزدەن كەشىردى بەيجيڭدە اۋا اۋىر دارەجەدە لاستانادى تاۋ ەشكى لوندون مەتروسىندا پىشاقپەن ادام جارالاۋ ۋاقيعاسى تۋىلدى قازاقستان داعدارىستان شىعۋ جولىن رەفورمادان ىزدەستىرمەك 6 جەلتوقساندا ساۋان اۋدانىندا 4.8 بال جەر سىلكىندى شينجياڭدا ونەركاسىپ سالاسىنداعى الدىڭعى 100 مىقتى جاسامپاز كاسىپورىن جاريالاندى ازەربايجاندا مۇناي بۇرعىلاۋ تەكشەسىنە ءورت كەتىپ، 32 ادام قازا بولدى مەنىڭ تۋىم كينوسى ىلەدە قويىلىپ، جاقسى باعاعا يە بولدى جيۋيۋان اۆياتسيا سەرىكتىگىنىڭ قۇلجا ءۇرىمجى لەنياسىندا تۇڭعىش رەت ۇشاق قاتىنادى شي جينپيڭ ءتوراعا مەن زۇڭتۇڭ پۋتين سۋرەتتەر توپتاماسىنا ارناۋ ءسوز جازدى شوكىرات زاكىر كاتاردىڭ جۇڭگوداعى باس ەلشىسىمەن كەزدەستى اۆتونوميالى رايون بەينە ەكران جيىنىن اشىپ، جالپى ءماجىلىستىڭ رۋحىن ۇيرەنۋ، ۇگىتتەۋ، تياناقتاندىرۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جاسادى اۆتونوميالى رايوننىڭ 13 بەسجىلدىق جوبا باعدارلاماسى تالقى نۇسقا جونىندە پىكىر الدى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ وزەكتى ۇيرەنۋ گرۋپپاسى ۇشتە قاتاڭ، ۇشتە شىنايى بولۋ تاربيەسى بويىنشا 3 رەت ارناۋلى ۇيرەنۋ تالقى وتكىزدى انگليا اۋە ارمياسى سيريا تەرريتورياسىنداعى ءىسلام مەملەكەتىنە تاۋەلدى نىسانالاردى بومبىلادىجۇڭگو توراپ ىستەرى ــ 2015 جىلعى اسە2015.12.07 16:33 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى بۇگىن اۋدانىمىزدا ۇلكەندى كىشىلى 30توي بار ەكەن، دەپ جاعاسىن ۇستادى ءبىر اعامىز. سول تويدىڭ از دەگەندە التاۋىنا بارىپ تيتىقتاپ مەن وتىرمىن، كەشتە باراتىن 2 توي تاعى بار، دەدىم مەن كەيىستى بەينەمەن. قايتا سەن توي جۇرگىزىپ تويدى تويمەن جاباسىڭ، ۇكىمەتتىڭ ازىن اۋلاق ەڭبەكاقىسىنا قاراعان ءبىزدىڭ كۇنىمىز تىپتەن قيىنداسىپ كەتتى، دەدى اعامىز قاجىعان الپەتپەن. ءبىر توي جۇرگىزىپ 500 يۋان العانىمەن، باراتىن قالىڭ تويىڭا قالاي تارتساڭ دا جەتپەيدى عوي، دەدىم مەن دە ىشتەي توپىرلاعان تويدان جالىققانىمدى جاسىرماي.ءيا، تويدىڭ بولعانىنان بولادىسى قىزىق دەگەندەي، قاپتاعان قالىڭ تويدان كۇزدە ەس جيا الماي جاتقان ءبىز نە ۇتتىق؟ تۋىلعان كۇن، بالانىڭ وقۋعا اتتانۋى، تۇساۋ كەسەر، قالجا توي، بەسىك توي دەگەندەردىڭ بۇل كۇندەرى كولەمى ۇلعايىپ اسحانا، رەستورانداردا جاسالاتىن بولدى. ونى بىلاي قويعاندا، باجالار باس قوسۋى، ابىسىندار وتىرىسى، تۋىستاردىڭ باس قوسۋى قاتارلىلارمەن قوسا سوعىم باسى دەيتىندەردىڭ ءوزىن رەستورانداردا كىشى گىرىم توي ەتىپ وتكىزەتىن بولدىق.كورپەڭە قاراي كوسىل دەگەن ءسوز تەگىن ايتىلماسا كەرەك. جالبىر تونىن تورىنە ءىلىپ قويىپ اياز ءالىڭدى ءبىل، قۇمىرىسقا جولىڭدى ءبىل دەيتىن اياز ءبيدىڭ ءتالىماتىن ءبىز نەگە ءبىر ەسكەرمەيمىز وسى. قاشان كورسەڭ ورىنسىز ساندالعا ءتۇسىپ جۇرگەن ءوزىمىز، بايقاساق، ءبىز بايىعان سايىن ەمەس، قايتا كەدەيلەسكەن سايىن جومارتتىققا باساتىنسياقتانامىز. سول استا توك توي جاساپ جاتقانداردىڭ ءبارىنىڭ اسىپ تاسىپ جاتقان بايلىعى جوق. باي بولسا توي جاساپ نەسى بار؟ قازىرگى تويلارىمىزدىڭ كوبى وزگەگە كەتكەن ازىن اۋلاق اقشاسىن قايتارىپ الۋ نەگىزىندە جاسالىپ جاتقان باسەكە تويلار بولۋدا.بالاسىن سۇندەتتەمەي تۇرىپ، سۇندەت تويىن جاساعانداردى، انا مەكتەپ ەسىگىن اشپاي جاتىپ ءتىلاشار تىلەۋىن وتكىزگەندەردى، جەتپىستەن اسقان اكەسىنىڭ نە شەشەسىنىڭ 80 جاسقا تولعان مەرەي تويىن، شاقىرتۋى كەلدى بولدى، وقۋعا اتتانۋىن توسپاي وقۋعا اتتاندىرۋ تىلەۋىن جاساعان تالايلاردى ءوز كوزىمىزبەن كوردىك. قالاي ەكەن، تويعا اسىعىپ تۇرامىز؟ ارينە، حالقىمىز اسىقساڭ قۋانىشقا اسىق دەگەن عوي. ءبىراق ءسىزدىڭ قۋانىشىڭىز باسقالارعا شاتتىق سيلاپ تۇرعان جوق، قايتا ۋاقسىز ۋاقىتتا باسقالاردى قيناپ جاتىر.قازىرگى تويلارىمىزدىڭ بۇرىنعى تويلاردان پارقى استا توك ىسىراپشىلدىق ءبىرشاما ءونىمدى تەجەلدى، ءبىراق التىنعا بەرگىسىز ۋاقىت ىسىراپشىلدىعى شەكتەن تىس ەكەندىگىن جاسىرا المايمىز. ايتالىق، اۋدانىمىزداعى تويلار كۇندىز ءۇرىمجى ۋاقىتى 9دان باستاپ تۇستەن كەيىن ءۇرىمجى ۋاقىتى 3تە ارەڭ اياقتايدى. ويلاڭىزشى، مەيلى تويدىڭ كۇتۋشىلەرى، توي يەلەرى، تۋىس تۋعاندار تاباندارىنان تاۋسىلىپ، تاناۋلارىنان شانشىلىپ تۇسەدى. ءبىراق، قۋانارلىعى سول كۇندىز وتەتىن تويلارىمىزعا حالقىمىزدىڭ الال اسى شۇبات، قىمىز، قىمىران قۇيىلاتىن بولدى دا تويىمىز مادەنيەتتى، ءتارتىپتى وتەۋگە قاراي بەت العانى كوڭىلىمىزدى توعايتاتىن قۋانىش ەكەنىن جاسىرا المايمىز. ال كەشكى تويلارىمىزدا تاعى ۋاقىتقا بولعان قۇرمەتسىزدىگىمىزدەن ءۇرىمجى ۋاقىتى كەشكى ساعات 6دا دەپ شاقىرىلعان تويلارىمىز سارىلىپ 3 ساعات توسىپ 9دا ارەڭ باستالادى. ءار توي سايىن اسابالار قانشالىق ايعايلاپ تاماعى جىرتىلعانشا ايتسادا بۇل ادەتىمىز وزگەرمەي اق قويدى. تومەندە توي تۋرالى كوڭىلدە جۇرگەن ءبىرقانشا ماسەلەلەرگە توقتالا كەتۋدى ءجون كوردىم:ءبىرىنشى، توي ۋاقىتى كۇزگى 9 ، 10، 11 ايلارعا توپتالىپ، وسى 3 اي تويدان كوز اشا الماي قالامىز. بۇعان ايتار سەبەپ قالاداعىلاردان سۇراساڭ تاۋداعى تۋىستاردى توستىق دەسە، تاۋعا شىعاتىن مالشىلار اۋىل اۋدانداعى تۋىستار بار، كۇزدە مال ساتىپ قولعا اقشا تۇسكەننەن كەيىن... دەپ ءسوز اياعىن جىلماقتايدى. وسى تابانى كۇرەكتەي 3 ايدا مەيلى مالشى ەگىنشى بولسىن، كادر، قىزمەتكەر بولسىن، تاپقان تايانعانىن اۋزىنان جىرىپ تويعا شاشادى. ال جازدا نەمەسە كوكتەمدە توي سايابىر. سوندىقتان وتىرىقتى ەل بولعان قالا حالقى تويلارىن كوكتەم مەن جازدا جاساي بەرسە، مالشىلار دا كەيبىر كىشى گىرىم تويلارىن سول جاننات جايلاۋىندا وتكىزە بەرسە جاراسىپ تۇر عوي. ەكىنشى، باس ارتىق تويلار شاعىن كولەمدە وتكىزىلسە. ماسەلەن، قالجا، تۋىلعان كۇن، تۇساۋ كەسەر، وقۋعا اتتانۋ، ت. ب سىندى تويلار. سونىمەن بىرگە تويدىڭ الدىنداعى كۇتۋشىلەر شايى كەي ورىنداردا اقىلداسۋ شايى دەلىنەدى ەكەن مۇنىڭ ءوزى ءبىر توي بولدى. ءوز كوزىمىزبەن كورگەندە اقىلداسۋ شايىنا كەلگەن قوناقتاردىڭ 16 ۇستەل بولعانىن ناق كوردىم. شىنىن ايتقاندا، بۇل دا ارتىق شىعىن. ال توي يەسىنەن سۇراساڭ كۇتۋشى كوپ بولسا، توي قىزعىندى بولادى دەپ سىلتاۋ ايتادى. سونىمەن توي ءتوراعالارى، ورنالاستىرۋشىلار، قوناق قابىلداۋشىلار، داستارقان بوساتاتىندار، تاباق تاسيتىندار، سۋىق تاعام دايىنداۋشىلار، قۇدالاردىڭ الدىنان شىعاتىندار، قۇدالاردى ارنايى كۇتەتىندەر، ەت اسۋشىلار، مال سويۋشىلار، شاي قايناتۋشىلار، ىدىس اياق جۋۋشىلار، توي ساۋعاسىن تىزىمدەۋشىلەر، ءار ۇستەلگە جاۋاپتىلار سىندى قالىڭ ورنالاستىرۋلار مەن توي جۇرگىزىلەدى. ءۇشىنشى، كەلىن ءتۇسىرۋ تويلارىمىزداعى بەتاشاردىڭ ءمانى وزگەردى. بۇرىن بەتاشار اشقان ادامعا جول جورالعى بويىنشا شاپان نەمەسە جەيدە بەرىلەتىن. كەيىن كەلە اقشالاي كورىمدىك بەرەتىن بولدى. ال كەيبىر اسابالارىمىز وسى بەتاشاردى اقشا تابۋدىڭ جولىنا اينالدىرىپ العان، توي جاساعان جىگىت پەن قىزدىڭ تۋىس تۋعاندارىنىڭ ءبارىنىڭ اتىن اتاپ كورىمدىك سۇراپ ءبىر بەتاشاردان نەشە مىڭ يۋان اقشا جيناپ الاتىن ساناتتى سالتىمىزدا جوق ىندەت پايدا بولدى. بۇل، اسىرەسە، وركەنيەتتى قالا ۇرىمجىدەن بەرى قاراي باستاۋ الىپ، ءازىر اۋىل قىستاقتارعا دەيىن جالپىلاسىپ بولدى. قازاقتا ءبىر تويدا ەكى جار جوق دەيتىن ءتامسىل بار، توي جاساعان جىگىتتىڭتۋىستارىنان ۋاكىل اتىنان ءبىر ادام اناسى نەمەسە جەڭگەسى، اتاسى نەمەسە اعاسى بولسىن، تەك ءبىر ادام عانا كورىمدىك بەرسە بولدى. ءبىز ساناتتى سالتىمىزدى قادىرلەۋگە، بەتاشاردىڭ بەدەلىن تۇسىرمەۋگە ءتيىسپىز. حالقىمىزدىڭ ءداستۇرلى بەتاشارىن اقشا تابۋدىڭ، ورايى كەلگەندە وپىرىپ قالۋدىڭ جولى دەپ ويلاۋىمىز بارىپ تۇرعان پاسىقتىق سانالادى.ءتورتىنشى، ارتىق شىعىندى ازايتىپ، قاراپايىم توي سالتىن دارىپتەسەك. جوعارىدا ايتقانداي، ءبىزدىڭ اۋداندا كۇندىزگى تويلار، شىنىندا، قاراپايىم وتكىزىلىپ جاتىر. ءبىراق كەشكى تويلار مەن كەلىن ءتۇسىرۋ تويلارىندا ءىشىنارا ساقتالىپوتىرعان ماسەلەلەر دە جوق ەمەس. كەلىن اكەلۋگە ارنالاتىن كوبەدەي كوپ اۆتوكولىكتەردى ازايتساق. سولاردىڭ كوبى قارا كورسەتىپ، تەك شوفەرى عانا بار بوس جۇرەتىن كولىكتەردى كوپ كورەمىز. سوعان شاشىلعان اقشاعا دا ءىشىڭ اشيدى. ءوز باسىم 30اۆتوكولىكپەن كەلگەن كەلىندى كوردىم. ءتىپتى، ودان دا كوپ اۆتوكولىك ىستەتكەندەردى ەستىدىم. مەيلى قالاي بولماسىن، ءارقانداي نارسەنىڭ ءوز شەگى مەن كولەمى بولعانى جاقسى.ورىنسىز باسەكە مەن باق تالاستىق ءبىزدى ۇشپاققا شىعارمايتىنىن جاستارىمىز ەسكەرسە ەكەن.توي تۋرالى جازىلعان ماقالالار شىنىندا كوپ. مەنىكى دە قايتالاۋ. ءبىر دانىشپان ەڭ وڭاي نارسە اقىل ايتۋ دەگەن عوي، مەن دە سول وڭايىنا وراي اقىل ايتىپ، توي تۋرالى قىسقاشا ءوز ويلارىمدى ورتاعا سالدىم. تورەلىگى وقىرماندا. |
قوستانايدىڭ قىزمەت كورسەتۋ سالاسىن الاياقتار جاۋلاپ الدىقوعام 07 شىلدە، 2021قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنداعى الاياقتتىق تىيىلار ەمەسجيھازداردى جوندەۋ قىزمەتتەرىن ۇسىنعان، بىراق ءوز مىندەتتەمەلەرىن ورىنداماعان قوستانايلىققا قاتىستى پوليتسيادا 24 ارىز تىركەلدى. ءتارتىپ ساقشىلارى جابىرلەنۋشىلەردىڭ ارىزدارىن الۋدى جالعاستىرۋدا، دەپ حابارلايدى ..اۋليەكول اۋدانىنىڭ 27 جاستاعى تۋماسى وبلىس ورتالىعىندا جەكە كاسىپپەن اينالىسۋعا شەشىم قابىلداعان. سول ماقساتپەن ول اعاسىنىڭ اتىنا جك تىركەپ، جالعا كەڭسە العان. كاسىپتىڭ ءمانى جۇمساق جيھازدى تارتۋ جانە جوندەۋ قىزمەتتەرى بولدى. كليەنتتەردەن تۇسكەن 20، 30، 50 مىڭ تەڭگە از بولىپ كورىنىپ، ەڭ ۇلكەن مامىلە 300 مىڭ تەڭگەنى قۇراعان، دەپ حابارلادى پوليتسيادان.كۇدىكتى ديۆاندار مەن كرەسلولاردى جالعا الىنعان كولىكپەن الىپ كەتىپ، الاياقتىققا تۋىستارى مەن تانىستارىن تارتقانى بەلگىلى بولدى.ناتيجەسىندە الدانعانداردىڭ سانى 24 ادامدى قۇرادى. كەيبىرەۋلەرى باق پەن الەۋمەتتىك جەلىلەردە وبلىستىق پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ حابارلاماسى شىققاننان كەيىن پوليتسياعا جۇگىنگەن. ازاماتتارعا جالپى سوماسى ءبىر جارىم ميلليون تەڭگەدەن استام ماتەريالدىق زالال كەلتىرىلگەن. الاياق تاپسىرىس بەرۋشىلەردىڭ مىندەتتەمەلەرىن قارجىلىق قيىندىقتار سەبەبىنەن ورىنداماعانىن ايتتى. قازىرگى ۋاقىتتا قىلمىستىق ىستەر وڭتۇستىك پوليتسيا بولىمىنەن سوتقا جولداندى، دەپ ءتۇسىندىردى پوليتسيا دەپارتامەنتىندە.پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى جابىرلەنۋشىلەر سانى ودان دا كوپ بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتۋدا.سونداياق قوستاناي پوليتسەيلەرى تاعى ءبىر الاياقتىق تۋرالى ەسكەرتەدى.وڭتۇستىك پوليتسيا ءبولىمىنىڭ ءىس جۇرگىزۋىندە قوستانايدىڭ 29 جاستاعى تۇرعىنىنا قاتىستى قىلمىستىق ىستەر قوزعالدى. ول ازاماتتاردان سەپتيك دايىنداعانى ءۇشىن اقشا جيناعان. بۇگىنگى تاڭدا جابىرلەنۋشىلەردىڭ التى ءوتىنىشى تىركەلدى، دەپ تولىقتىردى ۆەدومستۆودان. |
ساحنا ساعىنىشىم مەنىڭ!ايماقتار 01 قاراشا، 2019 بالا كەزدەگى ارمان عانا ەمەس، ساحنا مەنىڭ ومىرلىك ساعىنىشىم بولىپ كەلەدى. باسىمنان اسا اۋىر كۇندەر وتكەن جىلدارى ەمدەلۋىمە بايلانىستى 8 اي بويى تەاترعا بارا المادىم. سوندا قوستانايداعى ءساندىساۋلەتتى تەاترىمنىڭ تۇسىنان وتكەندە كوز جاسىما يە بولا المايتىن ەدىم. ساحنانى اڭساتىپ جۇرەگىمدەگى مەيىزدەي قاتقان ساعىنىش كوز جاسىممەن ەرىپ بارا جاتقانداي سەزىنەتىنمىن، دەپ باستادى ءى.وماروۆ اتىنداعى وبلىستىق قازاق دراما تەاترىنىڭ بەلدى اكتريساسى اقدامەن دوسانوۆا. ول ساحناعا، تەاترعا دەگەن ىنتىزارلىق سەزىمنەن ارىلعان ەمەس. ءومىرىم ساحناسىز بولسا قايتەر ەدىم؟ دەگەن بالانىڭ قيالىنداي ويعا دا بەرىلەتىن كەزى بار. مىنە، جاسى الپىستى القىمداعاندا سونىڭ سەبەبىن ءوزى تاپقان سىڭايلى. ساحنانىڭ تازالىعىنان ەكەن عوي. مەن ساحناعا شىققاندا جامان، كىرلەگەن كيىمدى شەشىپ تاستاپ كەتكەندەي اسەردە جۇرەمىن. ساحنا ءارتىستىڭ دە، زالداعى كورەرمەننىڭ دە جۇرەگىن تازالايدى. ونەردىڭ كيەسى بار دەيتىنى دە سول شىعار، ءسىرا، دەيدى اقدامەن. ونەر ادامعا قانمەن بەرىلەتىن دە قۇدىرەت ەكەنى دالەلدەۋدى قاجەت ەتپەسە كەرەكءتى. اكەسى ءابدۋالي اقساقال ونەردەن قۇرالاقان ەمەس ەدى. ال ناعاشىسى ساردان جىراۋدى تورعاي ءوڭىرى ۇمىتا قويعان جوق. اقىن سەرىكباي وسپانوۆ اقدامەنگە ارناعان ءبىر ولەڭىندە:ابەكەڭ اكەڭىز ءان سالعان ەدى، ناعاشىڭ جىرشىجىراۋ ساردان ەدى دەپ ايتساايتقانداي ەكەن.اقدامەننىڭ اكەسى ءابدۋالي اشتىق جىلدارى تۇلدىر جەتىم قالىپتى. الماتىداعى ءبىر اعايىندارى بالانى الىپ كەتىپ، قامقورلىق جاسايدى. مەكتەپتە وقىپ جۇرگەن زەرەك بالا تەاتردان قالمايدى ەكەن. ساحنانىڭ اققۋىنداي كۇلاشتىڭ، شارانىڭ، قانابەكتىڭ، قاليبەكتىڭ، سول كەزدەگى ەل اۋزىندا اڭىز بولىپ كەتكەن دارىنداردىڭ ونەرىن تاماشالايدى. قىز جىبەك وپەراسىنداعى اريالاردى ءوزى جاقسى بىلگەن، ىڭىلداپ ايتىپ وتىراتىن بولعان. اكەم اۋىلدا العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ پاتەفون ساتىپ الدى. اۋدان ورتالىعىنا، الماتىعا بارسا پلاستينكاسىز كەلمەيدى. قازاقتىڭ بارلىق ءانىن اۋىلدا جۇرت ءبىزدىڭ ۇيدەن تىڭدايتىن.ونىڭ ۇستىنە راديوسىز ءۇي كەمدەكەم ەدى عوي. سودان با ەكەن، مەن دە انگە قۇمار بولدىم، دەيدى ول.حالىق كومپوزيتورلارىنىڭ، ءشامشى قالداياقوۆتىڭ، اسەت بەيسەۋوۆتىڭ، نۇرعيسا تىلەنديەۆتىڭ اندەرىن، گاۋھارتاس، القوڭىر، دايديداۋ سىندى ءان جاۋھارلارىن ول راديودان، پاتەفوننان ۇيرەنەدى. بىراق قازاقتىڭ بالاسىنداعى ۇياڭدىق اقدامەندى دە اينالىپ وتپەپتى. بالالارى كوپ شەتىنەگەن اتااناسىنىڭ اقدامەنى ءۇيدىڭ ەركەسى بولسا دا، ءان ايتقىسى كەلەتىنىن اتااناسىنان جاسىرىپ، ۇيالىپ جۇرەدى. ءانشى بولسام، ساحنادا جۇرسەم دەگەن بالالىق ارمانىن دا ايتۋعا اكەشەشەسى جاقتىرمايتىن بولار دەپ باتا المايدى. حالقىمىزدىڭ ءومىرى كەڭ دالادا انمەن وتسە دە، قازاق اۋىلدارىندا ونەر ادامىنا دەگەن كوزقاراس نەگە دۇرىس بولماعانىنا تاڭعالاسىڭ. ورتانىڭ وسىنداي اسەرىنەن ءجاسوسپىرىم اقدامەن دە بويىنداعى ۇشقىن اتقان ونەرىن ءوزى جەرلەپ ءجۇردى. قىزى مەكتەپتى بىتىرگەن سوڭ، اتااناسى: قىزىم، كىم بولعىڭ كەلەدى؟ قايدا بارساڭ دا قولىڭدى قاقپايمىز، وقى دەيدى عوي. سوندا دا جۇرەك تۇكپىرىندەگى ءانشى بولعىم كەلەدى دەگەندى ايتپادى. ارقالىق مەديتسينا ۋچيليششەسىنە بارادى. ۇزىن ءسوزدىڭ قىسقاسى ورىسشا وقي الماي، جانگەلدين اۋدانىنداعى ءوزىنىڭ كوكالات اۋىلىنا قايتىپ كەلەدى.1976 جىلى اقدامەن ابدۋاليقىزى تورعاي كەنتىندە اكىمشىلىككە حاتشى بولىپ ورنالاسادى. شىنايى ونەر ەندى اقدامەنگە باعىنبايتىنىن سەزدىردى. ۇزىلىستەردە جاس قىز سىزىلتىپ ءان سالادى. باياعى بالا كەزىندەگىدەي بارىلداعان ەمەس، داۋىسى سوپرانوعا اۋىسقانداي. ونى ءوزى دە سەزەدى، ءان ايتقان سايىن ەرەكشە قاناتتانادى. سول جىلى كومسومول كۇنىنە ارنالعان اۋداندىق كونفەرەنتسيادان كەيىن جاستاردىڭ كوركەمونەرپازدار ۇيىرمەسى كونتسەرت قويادى. اقدامەننىڭ ساحنادا ءان ايتقانىن كونفەرەنتسياعا ارداگەر رەتىندە شاقىرىلعان اكەسى ءابدۋالي اقساقال ءبىرىنشى رەت كورىپ، ءوز كوزىنە ءوزى سەنبەگەن ەكەن. سولاي اقدامەننىڭ انشىلىگىن اينالاسى دا بايقادى. ول تورعايدا قۇرىلعان عاسىرلار پەرنەسى فولكلورلىق انسامبلىنەن ءبىراق شىقتى. ول بالا كەزدەن اڭساعان ارمانىنا 20 جاسىندا قول جەتكىزدى. ول انسامبل جەتەكشىسى، بەلگىلى كومپوزيتور باقىتجان ساۋەكەنوۆتىڭ ۇستازدىعىمەن داۋىسىن قىرناي ءتۇستى.اقدامەندى ناعىز حالىقتىڭ ورتاسىنان قايناپ شىققان ونەرپاز دەسەك ارتىق بولماس. ول انسامبلدە ءانشى بولا ءجۇرىپ، جانگەلدين اۋداندىق حالىق تەاترى قويعان قىز جىبەك سپەكتاكلىندە جىبەكتىڭ ءرولىن وينادى. ونىڭ تالابىنا ارقالىقتاعى قازاق دراما تەاترىنىڭ سول كەزدەگى رەجيسسەرى مارقۇم جامبىلبەك ەسەنبەكوۆ ريزا بولىپتى. 1991 جىلى اقدامەن وبلىستىق قازاق دراما تەاترىنا شاقىرىلادى. ونىڭ العاشقى ءرولى قالقامانمامىرداعى قالماق قىزى ءسانايدىڭ بەينەسى بولاتىن. ودان كەيىن قىز جىلاعان سپەكتاكلىندەگى قاتشا ءرولىن سومدادى. شاعىن ءرول بولعانمەن، قاتشا اقدامەن كورەرمەنىن سەلك ەتكىزدى. رەجيسسەر جامبىلبەك اعامىز سوندا مەنەن بەتەر قۋانعان ەدى. كورەرمەندەردىڭ قول سوعىسىن كوردىڭ بە؟ ءرولدىڭ ءىرى، ۇساعى بولمايدى دەپ وسىنى ايتادى. قاتشانى كەرەمەت وينادىڭ، سەن بولاشاقتا وزىڭە ءتان انالار گالەرەياسىن جاساۋىڭ كەرەك دەگەن ەدى، دەيدى اقدامەن تولقىپ. كەيىپكەرىمىز تەاتردا رەجيسسەر ايتقان انالار گالەرەياسىن جاساماسا دا، شاعىن رولدەردىڭ شەبەرى اتاندى. ساحنادا ءبىرەكى كورىنىپ، كورەرمەننىڭ نازارىن اۋدارۋ دا ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلە بەرەتىن شارۋا ەمەس. ءى.وماروۆ اتىنداعى وبلىستىق تەاتردا كوپتەگەن رولدەردى وينادى. ءالى كۇنگە بابىندا. جاسىم كەلدى دەمەيدى، جاستارمەن بىرگە قويىلىمداردىڭ بارىنە قاتىسىپ ءجۇر. ونەر ادامى رەتىندە ارقادان قاققاننان دا كەندە ەمەس. شىعارماشىلىق ادامدارىنا بەرىلەتىن وبلىستىق مەتسەناتتار كلۋبىنىڭ سىيلىعىن الدى. اقدامەن دوسانوۆا ونەرگە ءومىرىن ارناعان جان. جۇبايى قابدولءماجيت يمانوۆ تەاتردىڭ بەلدى اكتەرى، مادەنيەت سالاسىنىڭ ۇزدىگى. بالاسى جانىبەك تە وسى سالانى تاڭداسا، كەلىنى ءنازيرا دا ونەر ادامى بولىپ جولىقتى. بيىلعى رەسپۋبليكالىق ەتنو تەاترلار فەستيۆالىندە ءنازيرا يمان ەكىنشى پلانداعى ۇزدىك ايەل ادام بەينەسى ءۇشىن اتالىمىن يەلەندى. جاس كەزىم عوي، كىتاپ وقىپ وتىرعان ەدىم، مازامدى الا بەرگەن كىشكەنتاي ۇلىمدى كىتاپپەن سالىپ قالدىم. سوندا انام بالانى كىتاپپەن ۇرۋشى بولما! دەپ شار ەتە قالعان ەدى. كىتاپتىڭ ىشىندە جاقسى ادامداردىڭ اتى اتالادى، ولار تەگىن ەمەس، كيەسى بولادى، بالاعا زيانى تيەدى دەگەن ەدى انام. سودان بەرى ادامزاتقا رۋحاني ازىق بەرەتىن، جانىن تاربيەلەيتىن تەاتردى، مۋزەيدى، كىتاپحانانى كيەلى ورىن سانايمىن، دەيدى اقدامەن. ساحنادا ءجۇرىپ، وعان دەگەن ساعىنىش جۇرەگىن ميزام شۋاقتاي جىلىتاتىنى سودان بولار. جان تازالىعى دا، ونى سەزىنۋ دە كەرەمەت قاسيەت ەمەس پە؟!. |
اۋدارمادا توتە جول جوقاۋدارما دەگەنىمىزدى بارلىق ۇيرەنگەن بىلىمدەرىڭ مەن ءومىر تاجىريبەلەرىڭ ارقىلى وزگە ەلدىڭ مادەنيەتىن ءتۇسىنۋ ءارى ءتۇپ نۇسقانىڭ شىرايىن ساقتاي وتىرىپ، وزىندىك ءوڭ بەرۋگە كۇش سالىپ، ۇلتتار ارا سەزىمدىك اۋىس كۇيىستى جانە ءوزارا تۇسىنىستىكتى جەبەۋ دەپ بىلەمىن.نەشە ونداعان جىلداردان بەرى ۋاقىتىمنىڭ كوبىن اۋدارما قىزمەتىنە جۇمسادىم. ءومىر جونىندەگى تالابىم دا تىم جوعارى ەمەس، قىزىعاتىنىم اۋدارما جانە جازۋشىلىقپەن شۇعىلدانۋ. كوپتەگەن ادامدارعا اۋدارمامەن شۇعىلدانۋ تىم جاپالى سەزىلەدى، ال مەن ونى كوڭىلدىلىك دەپ ءبىلىپ، شارشاعان ەمەسپىن.كىشكەنە كەزىمدە سىرتقى ىستەر ءمانساپتىسى بولعان اكەممەن بىرگە جاپونيادا ءبىر مەزگىل تۇردىم. اكەم پەرزەنتتەرىنىڭ تاربيەسىنە ەرەكشە كوڭىل بولىپ، ۇيرەنۋىمىزگە بارىنشا دەن قوياتىن. وسى كەشىرمەلەرىم كەيىن كەلە مەنىڭ جاپون تىلىنەن اۋدارۋ قىزمەتىمە بىلىنبەي كوپ اسەر ەتتى. جاپوننىڭ ادەبي شىعارمالارى اۋدارمالارىمدا ەداۋىر سالماقتى يەلەيدى. بۇگىنگى مەنىڭ قول جەتكىزگەن تابىستارىمدى اكەمنىڭ وقۋ اعارتۋعا كوڭىل بولگەنىنىڭ ارقاسى دەۋگە بولادى.كوپتەگەن شىعارمالاردى شياۋ چيانمەن بىرلەسىپ اۋدارعام. ول اۋدارمادا فورماعا ەمەس، قايتا ويعا باسا نازار اۋدارۋدى دارىپتەپ، توتە، قاتىپ سەمگەن اۋدارماعا قارسى تۇرىپ، نەنى اۋدارساڭ دا ەڭ الدىمەن ءتۇپ نۇسقانىڭ نەگىزگى ءمانىن يگەرۋدى دارىپتەيتىن. ەكەۋىمىز بىرگە شىعارما اۋدارعاندا شياۋ چيان ماعان مۇقيات جەتەكشىلىك ەتىپ، اۋدارمالارىم جونىندە ايقىن كوزقاراسىن ءبىلدىرىپ وتىراتىن، مۇنىڭ پايداسىن از كورگەم جوق.اۋدارمادا توتە جول جوق، بار بولعانى كىتاپتى كوپ وقۋ، قاجىرلىقپەن ۇيرەنۋ عانا. يۇليسيس جامەس جويسەنىڭ ۋاكىلىك شىعارماسى، بۇل وي اعىمىمەن جازىلعان رومان، اۋدارۋ بارىسىندا مۇنىڭ ءماتىنى مەن ءتىل قولدانىسىن ءبىر جاقتى ەتۋ وتە قيىن بولدى، كىتاپتىڭ ءون بويىنان نەمىس، يتاليان، يسپان، فرانسوز سياقتى كوپتەگەن تىلدەر كەزىگىپ وتىراتىندىقتان، كەيدە ءبىر سويلەمنىڭ ىشىنەن گرەك، لاتىن، سانسكريت ءتىلى دە تابىلىپ جاتاتىن. بۇدان قالسا اۆتور ۇنەمى جەرگىلىكتى ديالەكتتەردى، ارحايزمدەردى جانە سيرەك قولدانىلاتىن سوزدەردى پايدالانعاندىقتان، اۋدارما قىزمەتىنە از بولماعان اۋرەشىلىكتەر تۋدىردى. سونىمەن شياۋ چيان ەكەۋىمىز بىرلەسىپ اۋدارۋ بارىسىندا كوپتەگەن كىتاپتاردى وقىپ ەستەلىك قالدىرىپ وتىردىق، مۇنىڭ اۋدارما جۇمىسىمىزعا كوپ پايداسى ءتيدى. |
جازۋشىنىڭ سۇيىكتى بەس كىتابى دۋلات يسابەكوۆپەن بىرگە وقيمىز ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 19:15 20190712جازۋشىنىڭ سۇيىكتى بەس كىتابى دۋلات يسابەكوۆپەن بىرگە وقيمىز ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! كومپانياسىنىڭ قولداۋىمەنت. سايتىندا بىرگە وقيمىز جوباسى باستالعان بولاتىن. بۇل جوبانىڭ نەگىزگى ماقساتى قازاقستاندىقتاردىڭ جاس بۋىنى اراسىندا كىتاپ وقۋدى ناسيحاتتاپ، قازاق تىلىندەگى تۋىندىلارعا قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرۋ.وسى ماقساتتا ت. ءتىلشىسى الداعى ۋاقىتتا جازۋشىلارىمىزدىڭ بەس كىتابىن وقۋعا ۇسىنىپ وتىرادى. بۇل جولى تانىمال جازۋشى دۋلات يسابەكوۆتىڭ سۇيىكتى بەس كىتابىن ۇسىنامىز.مۇحتار اۋەزوۆتىڭ قاراشقاراش وقيعاسى پوۆەسىپوۆەست جەلىسى بويىنشا 16 جاستاعى باقتىعۇل مەن ونىڭ 10 جاستاعى جالعىز ءىنىسى تەكتىعۇل ەكەۋى جاستايىنان جەتىم قالىپ، ناعاشى جۇرتتارىن پانالايدى. ءسويتىپ، قوزىباق اۋىلىنداعى سالمەن دەيتىن بايدىڭ ءبىرى جىلقىسىن، ەكىنشىسى قويىن باعىپ كۇن كورەدى. ءبىراق ءبىر كۇنى تەكتىعۇل سالمەننىڭ كەسىرىنەن قايتىس بولادى. سوندىقتان باقتىعۇل ءىنىسى ءۇشىن كەك الۋدى ءجون كورەدى دە، بايدىڭ جىلقىسىن ۇرلاپ كەتەدى...اۋەزوۆتىڭ بۇل پوۆەسى 1927 جىلى جارىققا شىقتى. قاراشقاراش وقيعاسى تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ اكەسى رىسقۇلدىڭ باسىنان كەتكەن وقيعالارى بويىنشا جازىلعان. ال 1968 جىلى وسى شىعارمانىڭ نەگىزى بويىنشا اسۋدا اتىلعان وق اتتى فيلم ءتۇسىرىلدى.بەيىمبەت ءمايليننىڭ اڭگىمەلەر جيناعىدۋلات يسابەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، ەشكىم بەيىمبەت ءمايليننىڭ اڭگىمەلەرىن وقىماي، كوركەم شىعارمانى مەڭگەردىم دەپ ايتا المايدى. قازاق پروزاسىنداعى اڭگىمە جانرى ءمايليننىڭ شىعارمالارى ارقىلى كەمەلدەنە ءتۇستى دەپ سانالادى.بەيىمبەتتىڭ ەڭ كولەمدى ءارى كوركەم تۇڭعىش تۋىندىسى شۇعانىڭ بەلگىسى. بۇل پوۆەستە ايەل تەڭسىزدىگى ءسوز بولادى. مۇندا ءبىرىنبىرى سۇيسە دە، قوسىلا الماعان شۇعا مەن ءابدىراحماننىڭ ماحابباتى باياندالادى. بۇل شىعارماسى ارقىلى مايلين سول قوعامداعى ايەلدەردىڭ ورنىنا توقتالىپ، ەسكى داستۇرلەردى سىناعان.ودان بولەك بەيىمبەت ءمايليننىڭ قارا شەلەك، ۇلبوسىن سەكىلدى جوعارى باعاعا يە بولعان شىعارمالارى بار.تولەن ابدىكۇلىنىڭ پاراسات مايدانى پوۆەسىپاراسات مايدانى فيلوسوفيالىق تۋىندى. بۇل پوۆەستە تولەن ابدىكۇلىنىڭ ادامزاتقا جانايقايى، قوعامنىڭ بولاشاعى ءۇشىن قام جەۋى باياندالادى.مۇندا باستى كەيىپكەردىڭ اتى اتالمايدى، كىم ەكەنى بەلگىسىز. اۋرۋحانادا جاتقان كەيىپكەر ادامداردىڭ ىزگى قاسيەتتەرى تۋرالى وي تولعايدى. ەڭ تازا سەزىمدەر تۋرالى ويلارىن كۇندەلىككە جازا باستايدى. ءبىراق ونىڭ بۇل كۇندەلىگىن بەيتانىس ادام وقىپ، وعان جاۋاپ جازىپ كەتەدى. بەيتانىستىڭ جاۋابى مەيىرىمدىك پەن جاقسىلىقتى، بارلىق ىزگى قاسيەتتى جوققا شىعارىپ، باستى كەيىپكەردى تىعىرىققا تىرەيدى. وسى تۇستا سانا سوعىسى، پاراسات مايدانى باستالادى.راس، عۇمىر ۇزاعان سايىن جادىڭنان شىعاتىن زاتتاردىڭ سانى دا كوبەيەد. كەزندە ومرڭنەن ورىن العان وقيعالار ۇمىتىلىپ، قايسىبر ءمانسز كورنگەن ساتتەر ەسڭدە قالۋى ابدەن مۇمكن. برگە وقىعان، برگە جۇرگەن ادامداردىڭ ءاتىجونن ەسڭە تۇسرە المايسىڭ، شىرامىتساڭ دا، جىعا تانىمايسىڭ. ەسك دوستىقتان، كەزدەسكەن كۇندەردەن ز دە قالمايدى. ءومرڭ الدە بر قۇردىمعا قۇيىپ جاتقان وزەن سەكلد.بەكسۇلتان نۇرجەكەەۆتىڭ ءاي، دۇنيەاي! رومانىبۇل رومان قازاق حالقىنىڭ عاسىردا باستان وتكىزگەن وقيعالارىن باياندايدى.اي، دۇنيەاي! ءۇش بولىمنەن تۇرادى. ءبىرىنشىسى 1916 جىلى رەسەي پاتشاسىنىڭ قازاق حالقىن مايداننىڭ قارا جۇمىسىنا تارتۋ تۋرالى جارلىعىنان سوڭ بولعان وتارشىلدىق وقيعالارى. ەكىنشىسى اشارشىلىق، ساياسي قۋعىنسۇرگىن كەزەڭى، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىس سوعىستاعى قازاق حالقىنىڭ قايعىسى. ال ءۇشىنشىسى1986 جىلعى قازاق جاستارىنىڭ كوتەرىلىسى، بەس جىلدان كەيىن كەلگەن تاۋەلسىزدىك.بەكسۇلتان نۇرجەكەەۆتىڭ بۇل شىعارماسى 2015 جىلى جارىق كورگەن.مۇرات اۋەزوۆتىڭ ۆرەمەن سۆيازۋيۋششايا نيت كىتابىمۇحتار اۋەزوۆتىڭ ۇلى مۇرات 1972 جىلى ۆرەمەن سۆيازۋيۋششايا نيت اتتى مونوگرافياسىن جاريا ەتكەن بولاتىن. مۇندا وتكەن شاق پەن بولاشاق بايلانىسقان، اراسىن جالعاپ تۇرعان رۋحاني ءجىپ بولادى.كىتاپتا مۇرات اۋەزوۆتىڭ ءومىرىنىڭ ءتۇرلى كەزەڭدەردەگى ەستەلىكتەرى جازىلعان. مۇندا مادەني پروبلەمالار بويىنشا زەرتتەۋلەر، زاماناۋي ساياسي پروتسەستەر تۋرالى ماقالالار، جولساپار وچەركتەرى مەن سۇحباتتار جاريالانعان.كىتاپ ورىس تىلىندە جارىق كورگەن. ءبىراق دۋلات يسابەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، تەاتر سپەكتاكلىن كورگەن سەكىلدى بۇل كىتاپتى وقىعاننان كەيىن ادام وزگەرەدى.ايتا كەتەيىك، حولدينگى مەن كومپانياسى بىرلەسىپ بىرگە وقيمىز اتتى جاڭا ارنايى جوباسىن باستاعان ەدى. بۇل جوبا اياسىندا ءتۇرلى تۋىندىلاردى وقۋعا دايىن ەسترادا، كينو جانە تەلەۆيزيا جۇلدىزدارىنىڭ قاتىسۋىمەن تەلە جانە راديوباعدارلامالار شىعادى. بىرگە وقيمىز جوباسىنىڭ نەگىزگى ماقساتى قازاقستاندىقتاردىڭ جاس بۋىنى اراسىندا كىتاپ وقۋدى ناسيحاتتاپ، قازاق تىلىندەگى تۋىندىلارعا قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرۋ. بىرگە وقيمىز ارنايى جوباسى كومپانياسىنىڭ قولداۋىمەن وتكىزىلىپ جاتىر.سونداياق، كومپانياسىمەن بىرگە تالانتتى بالالار، جەڭىمپازدار، باتىرلار ارامىزدا جوبالارى قولعا الىنعان.كەلۋ قاينارى: :...?411022437 |
داقىلداردى اڭىز اۋىستىرىپ ەگۋ جانە كىرىستىرىپ ەگۋ جونىندەءارقايسى ءوڭىردىڭ تابيعي شارتجاعدايىنا نەگىزدەلە وتىرىپ، ۇقساماعان داقىلداردى اڭىز اۋىستىرىپ ەككەندە، ياعني بىرنەشە جىل ءبيداي ەگىلگەن جەرگە جوڭىشقا نەمەسە باسقا داقىلداردى اۋىستىرىپ ەككەندە سول جەردىڭ توپىراعىنداعى قورەكتىك تەڭشەلىپ، تىڭايتقىشتىڭ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋعا، توپىراقتىڭ ساپاسىن جاقسارتۋعا ءارى دەرتدەربەز، ارام شوپتەردىڭ زيانىنان ساقتانۋعا بولاتىندىعىن كوپ جىلدان بەرگى عىلمي زەرتتەۋ مەن ءوندىرىس امالياتى دالەلدەپ وتىر. داقىلداردى اڭىز اۋىستىرىپ ەگۋدىڭ ارتىقشىلىعىن تومەندەگى تۇيىندەرگە جيناقتاۋعا بولادى.توپىراق قۇرامىنداعى قورەكتىك زاتتاردى تەڭشەيدى. ۇقساماعان ەگىس داقىلدارىن ءوزارا اۋىستىرىپ ەككەندە، توپىراق قۇرامىنداعى بەلگىلى ءبىر تۇردەگى قورەكتىك زاتتىڭ ارتىپ قالۋى نەمەسە بەلگىلى ءبىر تۇردەگى قورەكتىك زاتتىڭ كەمەيۋى سياقتى جايتتەن ساقتانۋعا بولادى، ويتكەنى ۇقساماعان داقىلداردىڭ قورەكتىك زاتتارعا بولعان قاجەتى مەن قورەكتىك زاتتاردى ءسىمىرۋى ۇقسامايدى. مىسالى، ءداندى داقىلداردىڭ ازوتقا بولعان قاجەتى ءبىرشاما جوعارى بولسا، ال بۇرشاق تۇقىمداس داقىلداردىڭ فوسفورعا بولعان قاجەتى، مايلى شەكىلدەۋىك پەن كارتوپتىڭ كاليعا بولعان قاجەتى ءبىرشاما جوعارى بولادى. بۇدان تىس كەيبىر تاياز تامىر تارتاتىن داقىلدار تەك توپىراقتىڭ ايدالما قاباتىنداعى قورەكتىك زاتتاردى عانا سىمىرسە، ال تەرەڭ تامىر تارتاتىن داقىلدار توپىراقتىڭ تەرەڭ قاباتىنداعى قورەكتىك زاتتاردى سىمىرەدى.توپىراقتىڭ ساپاسىن جاقسارتادى. ۇقساماعان داقىلداردى ءوزارا اۋىستىرىپ ەگۋ ارقىلى توپىراق قۇرامىنداعى ءشىرىندى ورگانيكالىق زاتتاردى مولايتىپ، توپىراقتىڭ ساپاسىن جاقسارتىپ، داقىلدارعا قاجەتتى قورەكتىك زاتتاردى تولىقتاۋعا بولادى. مىسالى، ءبيداي، ارپا، كۇرىش، جۇگەرى سياقتى داقىلداردىڭ توپىراقتان سىمىرەتىن قورەكتىگى كوپ، توپىراققا قالدىراتىن ءشىرىندى ورگانيكالىق زاتتارى از. ال جوڭىشقا، بۇرشاق تۇقىمداس داقىلداردىڭ توپىراقتان سىمىرەتىن قورەكتىك زاتتارى سالىستىرمالى تۇردە از، توپىراققا قالدىراتىن ءشىرىندى ورگانيكالىق زاتتارى مول بولادى. ويتكەنى جوڭىشقا جانە باسقا دا بۇرشاق تۇقىمداس داقىلدار جاپىراعى ارقىلى اتموسفەرادان ەركىن كۇيدەگى ازوتتى ءسىمىرىپ، تامىر تۇينەك باكتەرياسىن توپتايدى. ونىڭ ۇستىنە اتىزداعى قالدىق ساباقجاپىراقتارى مەن توپىراق قاباتىنداعى قالدىق تامىرلارى ءشىرىندى ورگانيكالىق زاتتارعا اينالادى. ناتيجەدە توپىراقتىڭ ساپاسى جاقسارىپ، دەرتدەربەز، ارامشوپتەردەن ساقتانۋعا بولادى. زياندى دەرتدەربەز جانە ارام شوپتەر كوبىنەسە توپىراق ارقىلى تارالىپ زيان سالادى، مىسالى، ءبيداي جانە جۇگەرىدە بولاتىن اقسولما، قارا كۇيە سياقتى دەرتدەربەز ميكروبى توپىراقتا 23 جىلعا دەيىن تىرشىلىك ەتە الادى. ەگەر وسى جەرلەرگە جوعارىداعى داقىلدار قايتالاي ەگىلسە دەرتدەربەزدەردىڭ پايدا بولۋ مولشەرى ءتىپتى دە ارتا تۇسەدى. قارا سۇلى سياقتى ارام شوپتەردىڭ تۇقىمى دا نەگىزىنەن توپىراق ارقىلى تارالاتىندىقتان، ءبيداي، ارپا سياقتى داقىلداردى جالعاستى ءبىر اتىزعا ەككەندە قارا سۇلىنىڭ زيانى جىلدان جىلعا اۋىرلاي بەرەدى. سوندىقتان ۇقساماعان داقىلداردى دەرتدەربەزگە توزىمدىلىك قۋاتىنا قاراي ءوزارا اۋىستىرىپ ەگۋ ارقىلى دەرتدەربەزدەن ساقتانۋعا بولادى.ال ەندى ۇقساماعان داقىلداردى ءبىر اتىزدا ءوزارا كىرىستىرىپ ەگۋ وسى زامانعى ەگىنشىلىك ءوندىرىسىنىڭ ءبىر ءتۇرلى وزىق فورماسى بولىپ، جەردەن پايدالانۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋمەن بىرگە، سۋدان، تىڭايتقىشتان، كۇن نۇرىنان، اۋادان ويداعىداي پايدالانۋعا بولادى. مۇندا تومەندەگى ءبىرقانشا ءتۇيىندى مىقتى يگەرۋ كەرەك. |
تارىختىكى بۈگۈن: 20 مارت ئۇيغۇرچەتارىختىكى بۈگۈن: 20 ...تارىختىكى بۈگۈن: 20 مارت20.03.2020 13.07.2021بۈگۈن 2020 يىلى، 20 مارت، جۈمە.1815 يىلى بۈگۈنكى كۈندە، فىرانسىيە ئىمپېراتورى ناپولېئون بوناپارت سۈرگۈن قىلىنغان ئېلبې ئارىلىدىن قاچقاندىن كېيىن، تەخمىنەن 140 مىڭ كىشىلىك دائىمىي ئارمىيە قۇرۇپ چىقتى، ئارقىدىن 200 مىڭ كىشىدىن تەشكىل تاپقان پىدائىيلارنىڭ ھەمراھلىقىدا پارىژغا بېسىپ كىردى.1971 يىلى بۈگۈنكى كۈندە، جۇمھۇرىيەتنىڭ دەسلەپكى يىللىرى ئاتاتۈرك ۋە يېقىن يورۇقلىرى تونۇشتۇرۇلغان چانكايا ۋە ئاتاتۈرك قانداق رەھبەر ئىدى؟ ناملىق ئەسەرلىرى بىلەن تونۇلغان ژۇرنالىست يازغۇچى فالىھ رىفقى ئاتاي، 77 يېشىدا ئىستانبۇلدا ئالەمدىن ئۆتتى.2003 يىلى بۈگۈنكى كۈندە، ئىراق بىلەن ئامېرىكا باشچىلىقىدىكى ئىتتىپاقداش كۈچلىرى ئوتتۇرىسىدا پارتلىغان ئىككىنچى پارىس قولتۇقى ئۇرۇشى باغدادقا قىلىنغان ھاۋا ھۇجۇملىرى بىلەن باشلاندى. ساددام ھۈسەيىن ھاكىمىيىتىنى ئاغدۇرۇپ تاشلاش مەقسىتىدە باشلانغان ئۇرۇشنىڭ 2011 يىلى ئاخىرلاشقانلىقى جاكارلاندى. بۇ ئۇرۇش دۆلەتنىڭ مۇقىمسىزلىق پاتقىقىغا پېتىپ قېلىشىغا، يۈز مىڭلارچە كىشىنىڭ ئۆلۈپ كېتىشىگە سەۋەب بولدى.2016 يىلى بۈگۈنكى كۈندە، ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى پىرېزىدېنتى باراك ئوبامانىڭ تارىخىي كۇبا زىيارىتى باشلاندى. شۇنىڭ بىلەن، ئوباما ئارىدىن 88 يىل ئۆتكەندىن كېيىن كۇبانى زىيارەت قىلغان تۇنجى ئامېرىكا پىرېزىدېنتى بولۇپ قالدى. |
ءدال مۇنداي سوراقىلىق حالقىمىزدىڭ اتا سالتىندا دا، اسىل دىنىندە دە بولعان جوق ەدى. جەتىمىن جىلاتپاعان، جەسىرىن قاڭعىتپاعان ۇلتىمىز ايەلگە ەڭ الدىمەن انا دەپ قاراپ، بالانى ەلدىڭ ەرتەڭى باعالادى. قوناق دەپ قىزىن تورگە وتىرعىزىپ، سوڭىمداعى ءىزىم دەپ بالدىرعاندى تىزەسىنە جايعاستىردى. سول سانا، سول تۇسىنىك، سول ۇستانىمنان قاشان ايىرىلىپ قالدىق ەكەن. ەندى كەلىپ قىز زورلاعان، پەدوفيلدەر جايلاعان ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلدىق.مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆ وتكەن جىلى سىندارلى قوعامدىق ديالوگ قازاقستاننىڭ تۇراقتىلىعى مەن وركەندەۋىنىڭ نەگىزى اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ءبىز شامادان تىس قۋدالاۋ شارالارى مەن سوت تورەلىگىنىڭ قاتاڭ جازالاۋ تجىريبەسىنەن باس تارتتىق. الايدا ەلىمىزدە اۋىر قىلمىستاردىڭ سانى ازايماي تۇر. ءبىز زاڭنامامىزدى ىزگىلەندىرۋ ىسىنە كوبىرەك من بەرىپ، ازاماتتاردىڭ نەگىزگى قۇقىقتارىن نازاردان تىس قالدىردىق. جىنىستىق زورلىقزومبىلىق، پەدوفيليا، ەسىرتكى تاراتۋ، ادام ساۋداسى، يەلدەرگە قاتىستى تۇرمىستىق زورلىقزومبىلىق جنە باسقا دا اۋىر قىلمىستارعا، سىرەسە بالالارعا قاتىستى قىلمىستارعا قولدانىلاتىن جازانى شۇعىل تۇردە قاتايتۋ قاجەت. بۇل مسەلەنى شەشۋدى پارلامەنتكە جنە ۇكىمەتكە تاپسىرامىن، دەدى.راس، ەلىمىزدە بۇعان دەيىن زاڭنامانى ىزگىلەندىرۋگە باعىتتالعان بىرقاتار جۇمىستار اتقارىلدى. وسىدان ەكى جىل بۇرىن ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءتورتىنشى ونەركاسىپتىك رەۆوليۋتسيا جاعدايىنداعى دامۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرى اتتى حالىققا جولداۋىندا ازاماتتاردىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىقتارىنا كەپىلدىكتى نىعايتۋ، قۇقىق ۇستەمدىگىن قامتاماسىز ەتۋ، قۇقىق قورعاۋ قىزمەتىن ىزگىلەندىرۋ جۇمىستارىن جالعاستىرۋ قاجەت، دەگەن ەدى. ەلباسى تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا تاراپتاردى تاتۋلاستىرۋعا، ءزابىر كورسەتۋشى بارلىق تالاپتاردى ورىنداعاننان كەيىن ونى جاۋاپكەرشىلىككە تارتپاۋعا زور كۇش سالىندى. قىلمىستىق كودەكستىڭ 262بابىنا، قىلمىستىقپروتسەستىك كودەكستىڭ 45بابىنا جانە قىلمىستىقاتقارۋ كودەكسىنىڭ 9بابىنا بىرقاتار وزگەرتۋلەر ەنگىزىلدى. قوعامدى ىزگىلەندىرۋ شارالارىنا 2 مىڭعا جۋىق ادام تارتىلىپ، باس بوستاندىعىنان ايىرىلعانداردىڭ سانى 30 مىڭعا ازايدى.بىراق بۇل ىزگىلەندىرۋ ءىسى اۋىر قىلمىس سانالاتىن كىسى ولتىرگەندەر مەن زورلاعاندارعا، ازاپتاعاندارعا، ەكسترەميزم مەن تەرروريزمگە بارعاندارعا، قىلمىستىڭ ۇيىمداستىرىلعان تۇرلەرىن جاساعاندارعا قولدانىلعان جوق. سوعان قاراماستان ەلىمىزدىڭ قىلمىستىققۇقىقتىق ساياساتىن جازالاۋشىدان قۇقىق قورعاۋشى قىزمەتكە قاراي بۇرۋ جۇمىسى قوردالانعان ماسەلەلەردى تۇبەگەيلى شەشە المادى. پرەزيدەنتتىڭ بىلتىرعى جولداۋىنداعى ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارى مەن قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ باعىتىندا ايتىلعان ءبىز زاڭنامامىزدى ىزگىلەندىرۋ ىسىنە كوبىرەك من بەرىپ، ازاماتتاردىڭ نەگىزگى قۇقىقتارىن نازاردان تىس قالدىردىق، دەگەن ءسوزى وسى ويىمىزدى ۇشتاي تۇسەتىنى انىق. ەندىگى ماسەلە ازاماتتاردىڭ نەگىزگى قۇقىقتارىن نازارعا الۋ ەدى.پرەزيدەنتتىڭ وسى ماسەلەگە قاتىستى پارلامەنت پەن ۇكىمەتكە بەرگەن تاپسىرماسى اياقاستى قالعان جوق. زاڭعا ەنگىزىلەتىن بىرقاتار وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ازىرلەندى. وسىلايشا وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا مەملەكەت باسشىسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە قىلمىستىق، قىلمىستىقپروتسەستىك زاڭنامانى جەتىلدىرۋ جانە جەكە ادام قۇقىقتارىنىڭ قورعالۋىن كۇشەيتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى زاڭعا قول قويدى. سونىڭ ناتيجەسىندە زورلاۋ جنە نپسىقۇمارلىق سيپاتتاعى كۇش قولدانۋ رەكەتتەرى ورتاشادان اۋىر قىلمىس ساناتىنا اۋىستىرىلدى. سونداياق جاس بالاعا قاتىستى زورلاۋ نەمەسە نپسىقۇمارلىق سيپاتتاعى كۇش قولدانۋ رەكەتتەرى ءۇشىن قىلمىسكەر 20 جىلعا نەمەسە ءومىر بويى باس بوستاندىعىنان ايىرىلاتىن بولدى. بۇدان بولەك، پەدوفيليا فاكتىلەرىن حابارلاماعانى، جاسىرعانى جنە بۇرمالاعانى ءۇشىن جازانىڭ ەڭ جوعارى مەرزىمى رەتىندە سوتتالۋشى 6 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى. باستىسى، قىلمىستىڭ وسى ءتۇرىن جاسالعان كەزدە تاراپتاردىڭ ىمىرالاسۋىنا جول بەرىلمەيدى.سولاي بولا تۇرا قىلمىستىق جازا قاتاڭدادى ەكەن دەپ قىلمىس سانى ازايا قويعان جوق. ماسەلەن، بيىلعى ماۋسىم ايىندا ىشكى ىستەر ءمينيسترى ەرلان تۇرعىمباەۆ باق وكىلدەرىنە بەرگەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا جىل باسىنان بەرى زورلىقزومبىلىق، پەدوفيليا، بالالارعا قاتىستى قىلمىس ءۇشىن زاڭ قاتايدى. جىل سايىن ەلىمىزدە وسى سيپاتتا 2 مىڭعا جۋىق قىلمىس جاسالادى. مۇنداي قىلمىستىڭ قاتارىندا بالالاردى ازاپتاۋ، ۇرىپسوعۋ، بوپسالاۋ، قاۋىپقاتەرلى جاعدايدا قالدىرۋ فاكتىلەرى ءجيى كەزدەسەدى. سونداياق جاسالاتىن قىلمىستاردىڭ ۇشتەن ءبىرى زورلىقزومبىلىق، پەدوفيليا ماسەلەسىنە قاتىستى بولىپ وتىر، دەدى. سوراقىلىق ەمەي نەمەنە، ءبىر جىلدا 2 مىڭ ادامنىڭ ءومىرى وزگەرىپ، قايتا قالپىنا كەلە قويارى كۇماندى پسيحولوگيالىق، فيزيولوگيالىق زارداپ شەگەدى.جۋىردا وسى ۆەدومستۆو بالالارعا قامقورلىق جاساڭىز اتتى ءفيلمدى جارىققا شىعاردى. بۇل فيلمدە كامەلەتكە تولماعاندارعا قارسى زورلىقزومبىلىق ماسەلەسى كوتەرىلىپ وتىر. وندا كەلتىرگەن رەسمي ستاتيستيكاعا سەنسەك، بيىلعى قاڭتارتامىز ارالىعىندا كامەلەتكە تولماعاندارعا قاتىستى جىنىستىق زورلىقزومبىلىق سيپاتىنداعى 550 قىلمىس جاسالىپتى. سونىڭ 250ءى كۇش قولدانۋ، بوپسالاۋ، قورقىتۋ نەمەسە بالانىڭ دارمەنسىزدىگىن پايدالانۋ ارقىلى جاسالعان ايۋاندىق. جاسالعان قىلمىستىڭ تەڭ جارتىسىنان كوبىندە بالانىڭ جاسى 14 جاستان اسپايدى 14 جاسقا دەيىن 61،3، 1418 جاس ارالىعىندا 38،7. ءتىپتى، كەي جاعدايدا بالانىڭ اناسى كۇيەۋىنەن نە بولماسا بىرگە تۇرىپ جاتقان ازاماتىنان ايىرىلىپ قالۋدان قورقىپ، مۇنداي زورلىقزومبىلىق وقيعالارىن جىلى بۇركەپ جاۋىپ قويۋدان دا تارتىنبايدى. مۇنداي زورلىقتى 40،6 جاعدايدا بالاعا بەيتانىس ادام جاسايتىن بولسا، 26،4دا تانىسى، 17دا وگەي اكەسى نەمەسە اناسىنىڭ بىرگە تۇرىپ جاتقان ازاماتى، 7،5دا تۋىسى، 6،6دا اكەسى، 1،9دا كورشىسى جاسايتىن كورىنەدى.نۇرسۇلتان قالاسىنداعى يۋۆەنالدى پوليتسيا ينسپەكتورى گۇلسايا انۋاربەك بىلاي دەيدى: بالالارعا جاسالاتىن زورلىقزومبىلىقتىڭ قىسقا جانە ۇزاق مەرزىمدى سالدارى بولادى. بالا ەسەيگەن كەزىندە دە بويىندا پسيحوپاتولوگيا داميدى. ونداي بالالار وتە تۇيىق كەلەدى. قوعامنىڭ وزىنە دەگەن قارىمقاتىناسىنان جاسقانادى. كەي كەزدە ءبىز وسىنداي ولقىلىقتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن پسيحولوگتاردىڭ، پەداگوگتەردىڭ، ودان وزگە دە ارنايى مامانداردىڭ قىزمەتىنە جۇگىنەمىز.بۇل ماسەلە پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ عانا ەمەس، ەلىمىزدىڭ پروكۋراتۋرا ورگاندارىنىڭ دا ۇنەمى نازارىندا. ماسەلەن، باس پروكۋروردىڭ ورىنباسارى مارات احمەتجانوۆتىڭ ايتۋىنشا، بالالارعا زورلىقزومبىلىق كورسەتكەن ادامدارعا اياۋشىلىق تا، راقىمشىلىق تا بولمايدى. پەدوفيلدەرگە قاتىستى زاڭدى قاتاڭداتۋ جۇمىستارى ءالى دە جالعاسۋدا. وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، وتكەن جىلى پەدوفيلدەرگە قاتىستى سانكتسيانى كۇشەيتكەن بولاتىنبىز. ءتىپتى، مۇنداي قىلمىس جاساعان ادامداردى ءومىر بويى باس بوستاندىعىنان ايىرۋ ماسەلەسى دە قولعا الىندى. ەندى بۇدان بىلاي پەدوفيلدەر ءۇشىن راقىمشىلىق جاسالمايدى، دەيدى م.احمەتجانوۆ.ونىڭ ايتۋىنشا بيىل بالالارعا قاتىستى زورلىقزومبىلىق 8عا ءوسىپ وتىر. ونىڭ دا ءوز سەبەپتەرى بار. ماسەلەن، بيىل ءبىر جابىرلەنۋشىگە قاتىستى 60 قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. بىلتىردان باستاپ جابىق مەكەمەلەردە، ينتەرناتتاردا بالالارعا جاسالعان زورلىقزومبىلىق فاكتىلەرىن جاسىرعاندار دا جاۋاپقا تارتىلا باستادى. ول دا قىلمىستىڭ وسى تۇرىنە قاتىستى جاۋاپقا تارتىلعانداردىڭ سانىن ارتتىرىپ وتىر... ەلىمىزدە بالاعا كورسەتىلەتىن زورلىقزومبىلىق پەن پەدوفيلدەر تاراپىنان جاسالاتىن قىلمىستارعا قاتىستى مىسالدى كوپتەپ كەلتىرۋگە بولادى. وزەكتى ورتەيتىن دە وسى! اسىرەسە، پاندەمياعا بايلانىستى ساباعىنا بارماي ۇستازدىڭ دا، اتاانانىڭ دا قاداعالاۋىنسىز قالعان، اۋلااۋلادا ۋلاپشۋلاپ جۇرگەن بالالاردى كورگەندە ويعا باتاتىن بولدىق. ءاي دەيتىن اجە، قوي دەيتىن قوجا جوق. ىندەتتەن قورعايمىز دەپ ءجۇرىپ، بالانى ءجۇزى قارانىڭ قۇرىعىنا ءىلىندىرىپ الماساق جارار ەدى. ويلانارلىق جاعداي... |
نۇر سۇلتان. قازاقپارات ەلوردا ءبىلىم مەكەمەلەرىنىڭ 56 سىنىپ وقۋشىلارى قاتىسقان ءداستۇرلى التىن ساقا وليمپياداسى 2728 قاراشا كۇندەرى ونلاين فورماتتا ءوتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.زەردەلى اقىل ويدى دامىتۋ ورتالىعى جانە استانا دارىنى وڭىرلىك عىلىمي پراكتيكالىق ورتالىعى ماتەماتيكا پانىنەن بولاتىن قالالىق وليمپيادانى بيىل مارتە ۇيىمداستىرىپ وتىر. كەشەنىندە زاماناۋي جابدىقتالعان ستۋديادا ونلاين وتكەن وليمپياداعا استانا مەكتەپتەرىنەن ىرىكتەلگەن 448 وقۋشى قاتىستى.بۇل وليمپيادانىڭ ماقساتى نۇر سۇلتان قالاسىنداعى بارلىق مەكتەپ وقۋشىلارى ىشىنەن ماتەماتيكا پانىنە بەيىمى بار بالالاردى انىقتاپ، ول بالالارمەن ارى قاراي كەشەندى جۇمىس جاساۋ، جەڭىمپازداردى جىل بويى وقۋ جاتتىقتىرۋ جيىندارىنا شاقىرىپ وتىرۋ. بالالاردى قالاداعى ەڭ ۇزدىك ماتەماتيك مۇعالىمدەردىڭ ماستەر كلاسىنا قاتىستىرىپ، ساباق الۋىن ۇيىمداستىرۋ ارقىلى ولاردىڭ دەڭگەيىن جەتىلدىرەمىز، دەيدى استانا دارىنى د د ج پ س ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى عاجدەمبەك تۇرسىنوۆ.زەردەلى اقىل ويدى دامىتۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى ىرىسبەك ءماۋىتتىڭ ايتۋىنشا، بيىلعى وليمپيادا پاندەمياعا بايلانىستى العاش رەت ونلاين فورماتتا ءوتىپ وتىر.بۇل وليمپيادانىڭ تەحنيكالىق مۇمكىندىگى وزگەشە دەۋگە بولادى. شەتەلدىك ەڭ وزىق يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيامەن جابدىقتالعان ستۋديادادا ءوتتى. تىكەلەي ترانسلياتسيانىڭ ساپاسى، بايلانىس مۇمكىندىگى، عالامتور جىلدامدىعى دا جوعارى دەڭگەيدە. وليمپيادانىڭ اكادەميالىق تازالىعىنا باسا ءمان بەرىلىپ وتىر. ءار سۇراققا بەرىلگەن ۋاقىت 3 مينۋت. سۇراقتارداعى 6 جاۋاپتىڭ 1، 2، 3 جاۋابى دۇرىس بولۋى مۇمكىن. ۋاقىتىنان كەشىككەن جاۋاپتار قابىلدانبايدى. ال، ىرىكتەپ الىنعان ۇزدىكتەردىڭ ءوزى ارنايى كوميسسيا الدىندا ءوز جاۋابىن دالەلدەپ، سىننان وتەدى. بۇل كريتەرييلەر قاتىسۋشىلاردىڭ كوشىرۋ، باسقالاردىڭ كومەگىنە جۇگىنۋ ىقتيمالدىعىن بارىنشا تومەندەتەدى. تەحينكالىق پروتسەس پەن جاۋاپتاردى قاداعالاۋ ءۇشىن ورتالىعىمىزدا 30 دان استام بىلىكتى مەنەدجەر ماماندار جۇمىلدىرىلدى، دەيدى ىرىسبەك ءماۋىت.ايتا كەتەيىك، جۇزدەن جۇيرىك شىققان جۇلدەگەرلەرگە دەمەۋشىلەر كومەگىمەن جالپى قورى 1 ميلليون تەڭگەنى قۇرايتىن قارجىلاي سىيلىق بەرىلدى. |
مەنىڭ اكەم جۋىندى جيناۋشى الەۋمەتتىك جارناما باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2مەنىڭ اكەم جۋىندى جيناۋشىجولدانعان ۋاقىتى : 20171120 13:00:33سول جىلى 16 جاستا بولاتىنمىن، اۋدانداعى ەڭ جاقسى ورتا مەكتەپكە ءوتتىم. جۇرت بۇل مەكتەپتە وقىعانىڭ جوعارى مەكتەپكە ءبىر قادام جاقىنداعانىڭ دەستى. سونداعى اكەمنىڭ قۋانعانىن كورسەڭىز عوي. ول ماعان: بالام، ەندى، ءتىپتى، قۇلشىنا وقىپ، جوعارى مەكتەپكە ءتۇسىپ، كەڭسەدە وتىرىپ جۇمىس ىستەيتىن بول. سوندا عانا ارقا ەتىڭ ارشا، بورباي ەتىڭ بورشا بولىپ، كۇنگە كۇيىپ، اتىزدا جۇمىس ىستەۋدەن قۇتىلاسىڭ، دەپ قايتا قايتا قۇلاعىما قۇيعانى بار ەدى.مۇنداي دا قيسىنى كەلەدى ەكەن؟ اۋدان قالاشىعىندا تۇراتىن تۋىسىمىز ولكە ورتالىعىنا كوشەتىن بولىپ، اكەمە ءۇيىن قاراپ تۇرۋدى ايتىپ، اۋدان قالاشىعىندا دوڭىز اسىراساڭ، اۋىلداعىداي ەمەس، اۋداندا ادام كوپ، تۇتىنۋ ورەسى جوعارى، قالايدا اۋىل قىستاقتان جاقسى، جوعارى باعا دا ساتىپ، اۋقاتتانۋىڭا بولادى دەپ كەڭەس بەرگەن ەكەن. بىرىنشىدەن، بۇل ءبىر جاقسى اقىل، ەكىنشىدەن، اۋدانعا بارىپ بالامنىڭ حال كۇيىنەن حاباردار بولامىن دەگەن ويمەن اكەم دە قۇپ كورىپتى.ورتا مەكتەپتىڭ ءبىرىنشى ماۋسىمىن تاۋىسقانىمدا، اكەم دە اۋدان قالاشىعىنان دوڭىز باعاتىن قورا سالىپ ۇلگىردى ءارى تورايلاردى دا ساتىپ اكەلدى. باسقا كۇندەر مەكتەپ جاتاعىندا جاتامىن، سەنبى كۇنى اكەمنىڭ قاسىندا بولىپ، تورايلارعا قاراپ، اكەمنىڭ اۋىلعا بارىپ جەم ءشوپ ازىرلەۋىنە ۋاقىت شىعارامىن.تورايلار دا ءجۇنى جىلتىراپ، جەتىلە باستادى، اۋىلداعى ۇيدەگى جەم ءشوپ تاقىر تازا تاۋسىلعان، تۋىستاردان ءۇيتىپ ءبۇيتىپ سۇراپ العان جەم ءشوپتىڭ ءتۇبى دە كورىندى. ساتىپ الا سالعانعا قولدا اقشا جوق، اكەمنىڭ ۋايىمى كۇن سايىن ارتتى. قاراداي قامىققان مەنىڭ قولىمنان كەلەر تۇك جوق. ءبىر كۇنى مەكتەپ اسحاناسىنان تاماقتانعالى بارعانىمدا، وقۋشىلاردىڭ جەمەگەن، شالا جەلىنگەن بۋنانداردى، اۋزىنان اسقان تاماقتاردى جۋىندىعا توگەتىنىن بايقاپ قالدىم. سودان ماعان وسى نارسەلەردى ۇيگە اپارىپ، دوڭىزدارعا بەرسەك بولماس پا؟ دەگەن وي ساپ ەتە ءتۇستى.ۇيگە بارعان سوڭ اكەمە ايتىپ ەدىم، قۋانعانىنان سانىن شاپالاقتاپ:جارايسىڭ، ۇلىم، تابىلعان اقىل، دەدى دە ەكىنشى كۇنى مەكتەپ اسحاناسىنداعى جۋىندىنى الۋعا باردى.اكەم ءۇشىن ءبىر ماسەلەنى شەشتىم دەپ ماسايراپ جۇرگەندە، كۇتپەگەن باس اۋرۋ ساپ ەتە تۇسەرىن قايدان بىلەيىن. اكەمنىڭ باسىنا وراعان، تەر ءسىڭىپ، كىردەن كوز اشپاعان قاپ قارا ورامالى، البا جۇلبا كيىمى، باربيعان ساۋساقتارى مەكتەپ بالالارىنىڭ مازاعىنا اينالىپتى. قارا بانان، قايىرشىلار باسى دەگەندەي، لاقامداردى قويىپ ۇلگىرىپتى جۇگىرمەكتەر.مەن تاۋلىقپىن، قىستاقتا تۋىپ، ەرجەتتىم، قيىنشىلىقتان، جاپادان قورىقپايمىن، جىعىلسام ءۇستىمدى قاعا سالىپ، قايتا تۇرامىن، ءبىراق، باسقالاردىڭ قورلاعانىنان، كەلەمەجىنەن قورقامىن. داۋدە بولسا ساباقتاستارىم ول كىسىنىڭ مەنىڭ اكەم ەكەنىن بىلمەيتىنى كورىم بولدى، مەن دە مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا اكەمە جولامايمىن، ءار جولى ول كەلە جاتقاندا، اۋلاقتاپ، سىرتتاپ كەتىپ ءجۇردىم.ءبىراق باسقالار ءبىلىپ قالار دەگەن ىشكى ارپالىس پەن كەمسىتەدى اۋ دەيتىن ۇرەي كۇن وزعان سايىن بويىمدى بيلەپ بارا جاتتى. سودان ءبىر كۇنى اكەمە:اكە، بارماياق قويساڭىز قايتەدى، ساباقتاستارىم بىلسە، مازاقتايدى عوي، دەدىم كىبىرتىكتەي...سوندا اكەمنىڭ جۇزىندەگى قۋانىش جەل ۇرلەگەن كوپىرشىكتەي لەزدە زىم زيا جوق بولدى. قاراڭعىدا تەك قولىنداعى نايى قىزارىپ عانا تۇردى، ەداۋىر ۋاقىت وتكەن سوڭ اكەم:بارايىن، بالام، ساعان سويلەمەسەم بولدى عوي. مىنا دوڭىزداردىڭ ەندى ەت الىپ كەلە جاتقان كەزى، ازىعىن توقتاتۋعا كەلمەيدى، دەدى اقىرىن عانا.كوزىمنەن ىتقىپ شىققان ىستىق جاس ءجۇزىمدى جۋىپ بارادى. كەشىرىڭىز، اكە، مەن ءسىزدى، شىنىندا، جاقسى كورەمىن، قالاي عانا ءبىزدىڭ مەكتەپتىڭ اسحاناسىنان جۋىندى ءجيىپ ءجۇرسىز، باسقالار كوزگە ىلمەيدى عوي دەپ قورقامىن دەيمىن ىشتەي ەت باۋىرىم ەزىلىپ.وسىدان سوڭ، اكەم مەكتەپ اسحاناسىنداعى جۋىندىنى جيناعانىن جالعاستىرا بەردى، مەن وقۋىمدى وقي بەردىم، ەش دىڭسىز ءوتىپ جاتتىق. اكەمنىڭ وقۋشىلاردىڭ ناتيجەسىن جاپسىرعان قۇلاقتاندىرۋ تاقتاسىنا ءۇڭىلىپ قاراپ جۇرەتىنىن كوزىم شالىپ ءجۇردى، ايتەۋ ناتيجەم جامان ەمەس، اكەم بايقۇس سوعان رازى.1966 جىلى قىستا، ماۋسىمدىق ەمتيحاندا، مەنىڭ ناتيجەم جىلدىقتار بويىنشا الدىڭعى ءۇشىنشى ورىندا تۇردى، ءبىرتالاي ماقالالار جاريالادىم، سودان بىردەن اق مەكتەپ ىشىنە تانىلا باستادىم. كلاس جيىنىن اشاتىن بولىپ، مۇعالىم ماعان:اكەڭ مەكتەپكە ءبىر كەلىپ قايتسىن، دەدى.لەپىرگەن كوڭىلىم سۋ سەپكەندەي باسىلا قالدى، ساباقتاستارىم مەكتەپ اسحاناسىنان جۋىندى جيناپ جۇرگەن ادامنىڭ مەنىڭ اكەم ەكەنىن بىلسە قالاي سايقى مازاق ەتەرىن كوز الدىما ەلەستەتۋدەن قورىقتىم. قارلى بوراندى ومبىلاي ۇيگە كەلدىم دە اكەمە:اكە، ءسىز بارماي اق قويىڭىز، مۇعالىمعا ءسىزدى سىرقاتتانىپ قالدى دەي سالايىن، دەدىم...اكەمنىڭ ءوڭى جاۋاتىن كۇندەي تۇنەرىپ، ءۇنسىز وتىرىپ قالدى.كەلەسى كۇنى مەكتەپكە قايتا قايتتىم. كلاس جيىنى باستالىسىمەن كلاس ىشىندەگى شاپالاق ءۇنى تولاستاماي كوپكە سوزىلدى، كەرەڭ ادامشا مەڭىرەيىپ مەن وتىرمىن. قالتىراپ وتىرمىن، مۇنىم سۋىقتان ەمەس ەكەنى ايان. اكە، نەگە عانا ديقان بولدىڭ ەكەن، نەگە عانا قۇرىپ قالعانداي وسى مەكتەپتىڭ اسحاناسىنان جۋىندى جيناپ ءجۇر ەكەنسىڭ؟وسى كەزدە، مۇعالىم مەن الدەبىرەۋدىڭ سىرتتا سويلەسكەنىن قۇلاعىم شالىپ قالدى. ءتاڭىر اۋ، اكەم عوي! مەنىڭ اسحانانىڭ جۋىندىسىن جينايتىن اكەم تەرەزە سىرتىندا ەش قىبىرسىز مۇعالىم مەن باسقا اتا انالاردىڭ سوزدەرىن ءمۇلت كەتىرمەي تىڭداپ تۇر، شۇرق شۇرق ماقتالى مەشپەتىنىڭ ەكى ءوڭىرى اپپاق قار.كوزىمدەگى جاستى تەجەپ، ەندى بىلمەسكە سالىپ وتىرا بەرۋگە شاراسىزبىن، كلاستان اتىپ شىعىپ، اكەمدى قولىنان جەتەلەپ كلاسقا كىرگىزدىم دە مۇعالىمعا:بۇل كىسى مەنىڭ اكەم، دەدىم. كلاس ءىشىن كەرنەگەن شاپالاق كوپكە سوزىلدى.ۇيگە قايتار جولدا، اكەم يىناعاشپەن ەكى شەلەك بۋ نان مەن اسقان جۋىندىلاردى كوتەرىپ قايتتى. شىنىن ايتقاندا، بالام، ءوزىڭدى قور ساناۋىڭنىڭ قاجەتى جوق، باسقالاردىڭ كەمسىتۋى ۋاقىتتىق شارۋا، ەر ازامات تەك قۇلشىنسا، باسقالاردا باردىڭ بارىنە قول جەتكىزە الادى، دەدى جول جونەكەي.وسىدان سوڭ، اكەمدى ەشكىم كەلەمەجدەمەيتىن بولدى، قايتا سانالى تۇردە اسقان تاماقتارىن اكەمنىڭ شەلەگىنە اپارىپ قۇياتىن ەدى.1967 جىلى التىن كۇز، اكەم مەنى ولكە ورتالىعىنا ۋنيۆەرسيتەتكە اكەلدى. اۋىل ادامدارىمىز، كيىنىسىمىز قالالى جەردە كوزگە بىردەن قوراش كورىنگەنىمەن، وعان بولا قىمسىناتىن، نامىستاناتىن جان مەن ەمەسپىن. ويتكەنى بۇل دۇنيەدە كەمسىتۋدەن اۋلاق بولۋ قيىن، باستىسى ءوزىڭدى ءوزىڭ قور ساناماۋىڭ كەرەك ەكەنىن ءتۇسىنىپ جەتكەندەي بولدىم. بەينە اكەم ايتقانداي:باسقالاردىڭ كەمسىتۋى ۋاقىتتىق شارۋا، ەر ازامات قۇلشىنسا بولعانى بارىنە قولى جەتەدى.ومىرگە كەلىپ قاناتىمىز قاتايىپ، توپشىمىز جەتىلگەنشە، اكە شەشەمىز اۋزىمىزعا ءدامدىسىن توسەپ، بار جاقسىسىن بىزگە ارناپ كەلدى. اكە شەشەمىزدىڭ قاسىمىزدا بارىندا ماڭداي تەر، اق ءسۇتىن اقتاۋعا ءتيىستىمىز. بالالىق بورىشىمىزدى ادا ەتەيىك! |
ئەگەر سىزدە بولمىسا بۇ قورقۇنچلۇق ئەمەس ، چۈنكى قېلىپلاشقان ئاڭلىتىش ئارقىلىق كۇنۇپكا تاختىسىدىكى تېكىستنى يېزىش مۇمكىن ئەمەس. سىنلىق پاراڭدا پاراڭلىشىش ، سىنلىق ئاڭلىتىشقا دەخلى قىلماي رومانتىك خەت ئەۋەتىش نېمىدېگەن قىزىقارلىق.18 يىل ئىلگىرى قىزلار بىلەن بولغان سىنلىق پاراڭ بىر ئاز نورمالسىز دەپ قارالدى. تور كامېراسى بولمىغاچقا ، كومپيۇتېرغا مىكروفون ... دىئالوگنى خالىغانچە داۋاملاشتۇرۇشقا رۇخسەت قىلىنىدۇ. ماقالىگە قىزىقىدىغانلىقىنى ئىپادىلىگەن بىر ئاز تارىخ. سىنئالغۇ لېنتىسى بۇ ئىسىم ھازىر كۆپ ئۇچرايدۇ ، ئەمما بۇ ئىسىمنىڭ كېلىپ چىقىش تارىخىنى ئويلاپ باقتىڭىزمۇ؟ بۇ ئېنىقلىما ئۇنىڭ ئازادە ، پەۋقۇلئاددە خىزمەت قۇرۇلمىسى بىلەن چۈشەندۈرۈلگەن: يوشۇرۇن كۈچنى بىرلەشتۈرۈش نورمال سانلار ئويۇنىدىكىگە ئوخشاش ئېلىپ بېرىلىدۇ. مۆلچەرلىگىلى بولمايدۇ ، ئەمما بەزىدە ئويلىمىغان يەردىن. قارشى تەرەپ پروگرامما تەرىپىدىن ئاپتوماتىك تاللىنىدۇ ، سىز ئىختىيارى سۆھبەتچىگە ئۇلىنىسىز. خىيالىڭىزغا بۇرۇلۇڭ باشقا يېرىم شاردىكى چەتئەللىك بىلەن بۇ خۇشاللىقنى ھېس قىلىڭ ، ئارىلىقتىكى پەرقنى چۈشىنىڭ ئۇ بەلكىم چوڭ قۇرۇقلۇقتا بولۇشى مۇمكىن.ئۇنىڭ ئۈستىگە يوغان كۆزنىڭ چوڭلۇقى ئېكراندا قوشنىسىنى ياكى تۇغقانلىرىنى كۆرۈش ... چاقچاق تىپىك ئەمەس ، ئۇ ۋەقەلەرنىڭ تەرەققىياتىنىڭ 1: 100،000 خىلغا تەڭ. ئالاھىدىلىكى سەۋەبىدىن ئۇ ئىختىيارى دەپ ئاتىلىدۇ. ئومۇمەن قىلىپ ئېيتقاندا ، نېمىدېگەن تەلەيلىك ، باشقا جەھەتتىن ئېيتقاندا ، خۇددى تەلەيلىك كلاسسىك ئويۇنغا ئوخشاش. بۇ دىئالوگدىن زېرىكىپ كېيىنكىسىنى دىن ئىزدەشكە باشلاڭ ، ئەگەر ياقتۇرمىسىڭىز ئىزدەشنى تاپقۇچە قايتا ئىزدەڭ. ئىلغار ھەرىكەتلەر ۋە جەريان كىشىنى مەپتۇن قىلىدۇ ، ئادەتتە ئۆزىڭىزنى يىرتىۋېتەلمەيسىز. بىر خىل ئويۇن ، خۇمار ۋە كىشىنى ھاياجانلاندۇرىدۇ. ۋاقىتنىڭ ئىزدېرىكىنى يوقىتىش ، دەم ئېلىشنىڭ قانچىلىك تېز ئۆتىدىغانلىقى تەبىئىي. سىز ئاددىيغىنە ئىشلىتىش تاسادىپىي مۇناسىۋەت تۈرى ئارقىلىق رومانتىك مۇھىتتا قىلالايدىغان مەنبە ئىزدەۋاتىسىز. خەلقئارالىق پاراڭ ئاجايىپ مودا ھادىسە ، يېقىنقى يىللاردا چاستوتىسى كۆپەيدى. بىر ئادەم بىلەن تونۇشۇڭ ،يەرشارىنىڭ ئۇدۇلىدا ياشاش ھازىر رېئاللىق ، يېنىك لەپىلدەش ياكى دوستلۇق خەلقئارا ئالاقىنىڭ ياردىمىدە ئېرىشكىلى بولىدۇ. ئوخشىمىغان مىللەت بىلەن ئۇنتۇلغۇسىز ، ھېسسىياتچان ، بىلىش تەجرىبىسى ، سىز بىر ئۆمۈر ھېس قىلالايسىز ، ئەسلىيەلەيسىز. چەتئەللىكلەر بىلەن بولغان ئەمەلىيەت ئىسراپ بولمايدۇ. جانلىق تەسىراتلار ئۆچمەس ئىز قالدۇرىدۇ. نۇرغۇن كىشىلەردە يەڭگىلى بولمايدىغان مەسىلە سۆھبەتچىنىڭ شىۋىسى بولىدۇ. كۆپ قۇتۇپلۇقلار ئاز ، دۇنيادىكى باشقا دۆلەتلەرنىڭ تىلىنى مۇكەممەل بىلىش بىر قەدەر قىيىن. پاراڭلىشىدىغان ئادەمنى تېپىش 2 سېكۇنتلۇق مەسىلە ، ئەمما ئۇنىڭ دېگەنلىرىنى چۈشىنىش ئاللىبۇرۇن مەسىلە بار ... ئۆزىڭىزنى چۈشەندۈرۈشىڭىز ۋە ئۆزىڭىزنى چۈشەندۈرۈشىڭىز تولىمۇ زۆرۈر. چەتئەل تىلىنى ياخشى كۆرىدىغانلار ئاددىيلا ئالماشتۇرغىلى بولمايدىغان ئەمەلىيەتتىن خۇشال بولىدۇ ، سىز چوقۇم قوشۇلۇشىڭىز كېرەك. ياخشى ، ھازىرچە بىز يىلتىزغا قايتىپ كېلەيلى غايەت زور ئامما پاراڭلىشىشتا كۆپ خىل بولۇشنى خالايدۇ ، ئۇلارنىڭ بىلىمىنى ئۆستۈرمەيدۇ ...يەرلىك ۋە ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان رۇسچە سۆزنى بىلىش ئەۋزەل. نىشانلىق ئاڭلىغۇچىلار ئۈچۈن زامانىۋى روسىيە سىن پاراڭلىرى قۇرۇلدى. ھېس قىلىش ئۈچۈن لايىھەلەنگەن قولايلىق تور بېكەت سىزگە ئوخشاش تىلدا سۆزلەيدىغان بىرىنى تاپالايدۇ. تەبىئىيكى ، بۇ ئەھۋالدا ، ئۇنىڭ بىلەن سۆھبەت ھېچقانداق توسالغۇسىز داۋاملىشىدۇ. يېڭى ئىستىقباللىق تونۇش بىلەن ئۆزئارا چۈشىنىش ، ۋاقىتنى ياخشى ئۆتكۈزۈش ، ھەر خىل تېمىلار سىز ياقتۇرىدىغان سىن پاراڭلىرىدا زېرىكىشكە يول قويمايدۇ ، بەلكى خۇشاللىق ، خاتىرجەملىك ئېلىپ كېلىدۇ ، ئىنتېرنېت ئۇلىنىشىدىن يىراق بولغاندا ئەستە ساقلايسىز.تەبىئىيكى ، بۇ ئەھۋالدا ، ئۇنىڭ بىلەن سۆھبەت ھېچقانداق توسالغۇسىز داۋاملىشىدۇ. يېڭى ئىستىقباللىق تونۇش بىلەن ئۆزئارا چۈشىنىش ، ۋاقىتنى ياخشى ئۆتكۈزۈش ، ھەر خىل تېمىلار سىز ياقتۇرىدىغان سىن پاراڭلىرىدا زېرىكىشكە يول قويمايدۇ ، بەلكى خۇشاللىق ، خاتىرجەملىك ئېلىپ كېلىدۇ ، ئىنتېرنېت ئۇلىنىشىدىن يىراق بولغاندا ئەستە ساقلايسىز.تەبىئىيكى ، بۇ ئەھۋالدا ، ئۇنىڭ بىلەن سۆھبەت ھېچقانداق توسالغۇسىز داۋاملىشىدۇ. يېڭى ئىستىقباللىق تونۇش بىلەن ئۆزئارا چۈشىنىش ، ۋاقىتنى ياخشى ئۆتكۈزۈش ، ھەر خىل تېمىلار سىز ياقتۇرىدىغان سىن پاراڭلىرىدا زېرىكىشكە يول قويمايدۇ ، ئەمما خۇشاللىق ، خاتىرجەملىك ئېلىپ كېلىدۇ ، تورغا ئۇلىنىشتىن يىراق بولغاندا ئەستە ساقلايسىز.بىز دىققىتىڭىزنى روسىيە ئىنتېرنېت تورىدىكى ئەڭ داڭلىق ، ئەڭ كۆپ زىيارەت قىلىنغان سىنلىق پاراڭ پاراڭ خاتىرىسىگە جەلپ قىلماقچىمىز. خۇشاللىنارلىق ۋاقىت ، تور بېكەتنىڭ ئەلا سۈپەتلىك مۇلازىمىتى بىلەن ئۆزىڭىزنى دۇنيادىكى ئەڭ سۆيۈملۈك ، زۆرۈر ئادەمدەك ھېس قىلالايسىز. يېڭى تونۇشلار سىزنى يەنە بىر قېتىم ۋىدىيودا كۆرگەندە خۇشال بولىدۇ. ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرىنى بېشىڭىزدىن تاشلىماڭ. ناتونۇش كىشىلەرگە ئىشەنمەڭ. مۇلازىمەتكە كەلسەك ، بىز سىزنى كۆرۈپ خۇشال بولدۇق ۋە مۇلازىمەتنىڭ ئىقتىدارىغا مۇناسىۋەتلىك ھەر قانداق مەسىلىنى ھەل قىلىشىڭىزغا ياردەم قىلىمىز.يامان غەرەزدە تۈرلەرنىڭ مەۋجۇت بولۇپ تۇرۇشىنىڭ پايدىسىز قويۇپ بېرىش مەغلۇبىيىتىدىن ساقلىنىش ئۈچۈن سىنئالغۇ پاراڭلىشىشتىن بۇرۇن ئالاقىنى باشلاش ئاسان تىزىملىتىڭ. بۇنىڭغا كۆپ ۋاقىت كەتمەيدۇ ، ئەنسىرىمەڭ. ئەكسىچە ، ئۇچرىشىش ۋە ئالاقە جەريانىنى ئاددىيلاشتۇرىدۇ. ئۇنىڭغا ئىشەنمەڭ ئاندىن جەزملەشتۈرۈڭ.مۇتەخەسسىسلەر بايلىقنىڭ ئىقتىدار ئالاھىدىلىكىنى مۇۋاپىق سەۋىيىگە كۆتۈرۈشكە ، ئىشلەتكۈچىنى دوستلار تىزىملىكىگە قوشۇش ئارقىلىق ئىختىيارى تونۇشتۇرۇشقا ئۇرۇندى ئەگەر سىزدە سۆھبەتچىگە مەلۇم خىل ھېسداشلىق قىلغان بولسا ھەمدە دىئالوگ ئېلىپ بېرىش ئارزۇسىنى ھېس قىلغان بولسىڭىز قايتاقايتا ياكى شەخس بىلەن بولغان ئالاقىسىنى يوقىتىشنى خالىمايدۇ. بۇ خىل ئەھۋالدا ، ئۇنىڭ بىلەن بولغان ئالاقىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈچۈن ، ئابونېنتنىڭ قاچان قايتا ئالاقىلىشىدىغانلىقىنى بىلىش بىر قەدەر مۇھىم. ئوخشاشلا ، ئىجتىمائىي تۈرلەرگە ئوخشاش بىزنىڭ سوۋغات ئالماشتۇرۇش پۇرسىتىمىز بار. تەلەپ قىلىنىدىغىنى مەۋھۇم پۇللارنى سېتىۋېلىش. بۇ خىل ئۇسۇلدا مۇھەببەتنى ئىپادىلەش تار مۇھىتتا ئەڭ يۇقىرى ئىشارەت. ھەممەيلەن سىنلىق پاراڭلىشىش خېرىدارىغا سوۋغات بېرەلمەيدۇ ، چۈنكى ھەممە ئادەم كەڭ قورساق بولالمايدۇ ، بۇنداق ئىمتىياز بۇ سوۋغاتنى سوۋغا قىلغان كىشىنى خۇشال قىلىدۇ. ھېسسىياتنىڭ سەمىمىيىتىمۇھىم بىر پائالىيەتنى تەبرىكلەيمەن ياكى شەخسنى سىزگە قۇلايلىق يارىتىش ئۈچۈنلا.پورتتا خاتىرىلەنگەن سىنلىق ئۇچۇر ئادەتتىن تاشقىرى ئۇسۇلغا ئايلىنىدۇ. بۇ سىز ئۆزىڭىزنى تونۇشتۇرىدىغان ، ئۆزىڭىز ھەققىدە ئازراق سۆزلەپ بېرىدىغان ، سىنئالغۇ ئۇچقۇچىسى نى كۆرگۈچىلەرگە قىزىقىدىغان بىر خىل سىنئالغۇ باش سۈرىتى. ھېسسىياتىڭىزنى ئىپادىلەڭ ، ئىككىلەنمەستىن كامېراغا ياخشى ۋە ناچار تەرەپلىرىڭىزنى ، كەلگۈسىدىكى ھايات ھەمراھىڭىزدا بولۇشقا تېگىشلىك تەلەپلەرنى سۆزلەڭ. ياكى ئۆزىڭىزنى ئىسپاتلاڭ.رازىمەنلىكىڭىزنى ئىپادىلەش ئۈچۈن ئېكراننىڭ كۆرۈنمە يۈزىنى چېكىپ ماختاش رەقىبىڭىزنى ئىلھاملاندۇرىسىز. شۇڭا ، سىز تەستىقنى كۆرسىتىسىز ، راھەت ۋە ھېسداشلىق قىلالايسىز ، بۇنىڭغا ئاساسەن دەرھال ئىنكاس قايتۇرۇشىڭىز كېرەك. بۇ قول ئىشارىسىنى ھەر قانداق مۇۋاپىق ئەھۋالدا كۆرسىتىشكە بولىدۇ: قىزىقارلىق ئىپادىلەنگەن پىكىر ، تالانتلىق نامايان قىلىنغان تەسىرات ، كىشىنى ھەيران قالدۇرىدىغان ھەر قانداق ھەرىكەت يىقىلىش سۆزىنىڭ شانلىق مەنىسىگە تەسىر قىلغان.ئۇنىڭ سەلبىي تەرەپنى ئاشكارىلىيالايدىغانلىقىغا سەل قارىماڭ. ئەگەر تەستىقلانمىسا ، كەچۈرگىلى بولمايدىغان ، سىنلىق پاراڭلىشىش كۆرسەتمىسىنىڭ ئېنىق خىلاپلىق قىلىنغانلىقى كۆرۈلسە ھەر ۋاقىت ئەرز قىلىڭ. سۆھبەتلەشكۈچى ئۇلارنىڭ خاتالىقىنى چۈشىنىۋالغاندىن باشقا ، بىز يەنە ئەرزنى تاپشۇرۇۋالىمىز ، بىز چوقۇم ئۇنى ئويلىشىپ دەرھال ھەرىكەتكە ئۆتىمىز. خىلاپلىق قىلغۇچىلارغا قارشى تۇرۇشتا قىلغان ياردىمىڭىزدىن مىننەتدارمىز ، شۇڭا سىنلىق پاراڭنى ئۆزىنى ۋە بېكىتىلگەن رامكىنى ھۆرمەت قىلمايدىغان سەلبىي قاتناشقۇچىلاردىن قوغدايمىز ، ھەتتا تېخىمۇ شۇنداق ئۇلار سىزنى بىر ئادەم دەپ رەنجىتىدۇ.باشتا يۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغان تىزىملىتىش تەۋسىيە قىلىندى. ۋەزىپە بەلگىلەنگەن ساھەدىكى لەقەم نى تېپىش ۋە يېزىش پاراڭدىكى ئىسىم ، ئۇلار تونۇيالايدۇ. ئىسمىڭىز ۋە فامىلىڭىزنى يېزىش ھاجەتسىز قىزىقارلىق ئىسىمنى تېپىش يېتەرلىك ، بۇ ئىسىمنى سىز ئۇزۇندىن بۇيان ئارزۇ قىلىپ كەلگەن ، سىز ياقتۇرىدىغان ھايۋاننىڭ لەقىمى ئادەتتە ئوقۇشقا بولىدۇ. ئەسلى ۋە ئۇنتۇلغۇسىز لەقەم بىر مەزگىلدىن كېيىن ئۇنتۇلماسلىقىڭىز ۋە تېپىلماسلىقىڭىزنىڭ كاپالىتى. تور بېكەتتە مۇتلەق نامسىز بولۇپ ، سىنلىق پاراڭلىشىش خاتىرىسىدە ئەنسىرىمىسىڭىزمۇ بولىدۇ.ھەر قانداق پروگرامما ياكى تۈرنى باھالاشنىڭ مۇھىم ئۆلچىمى ئۇلارنىڭ لايىھىلەش ۋە يېزىش سۈپىتى. باشقىچە ئېيتقاندا ، پروگراممىنى ئەڭ قۇلايلىق باشقۇرۇش ئۈچۈن ، ئۇنى ئىمكانقەدەر مۇكەممەل ئىشلەش كېرەك. شۇنى ئۇنتۇپ قالماڭكى ، بايلىق مەنبەسىنى زىيارەت قىلغان خېرىدارلار يۈز بەرگەن مەسىلىلەر ۋە مەغلۇبىيەتلەردىن ئايلىنىپ ئۆتۈشىڭىز كېرەك ، ئۇلارنىڭ يۈز بېرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش تېخىمۇ ياخشى. بىۋاسىتە سىن پاراڭلىشىش ئۆيىمىز ئەڭ زامانىۋى ۋىرۇسقا قارشى يۇمشاق دېتاللار بىلەن تولۇق كاپالەتكە ئىگە قىلىنغان بولۇپ ، سىستېمىمىزنى ئوغرىلاشقا يول قويمايدۇ. مەجبۇرىي تىزىملاش ناچار پىكىردىكى گۇمانلىق كىشىلەر پەقەتلا يىرگىنچلىك. ئۇلار ئىسراپچىلىق ۋە بەتتىن ئايرىلىش ئارزۇسىنى كۆرسەتمەيدۇ ، بۇ ئارقىلىق تېخىمۇ ئاسان پايدا تېپىش ئۈچۈن سىنلىق پاراڭدىن ئايرىلىدۇ. 99 بىخەتەر مۇھىتتا ئارام ئالالايسىز ۋە ياخشىلىقنى تېپىشقا ئۆزىڭىزنى بېغىشلايسىز. كىشىنىڭ دىققىتىنى تارتمايدۇئۇچرىشىش ۋە مۇكەممەل كەيپىيات بۇ بىز زىيارەتچىلىرىمىزنى تەمىنلەيدىغان يالغۇزلۇقنىڭ داۋاسى.رەسمىيەتلەرنى بېجىرگەندە ، زىيارەتچىلەر ئىشلەتكۈچى قائىدىسى بىلەن ئۇلارنىڭ كېلىشىمىنى دەلىللەيدۇ. ئەگەر سىز كېلىشىمگە قوشۇلسىڭىز ، بۇ سىزنىڭ ئەدەپئەخلاقلىق بولۇشىڭىز ۋە ھەرىكىتىڭىزگە مەسئۇل بولۇشىڭىز ، بارلىق ئەخلاق قائىدىسىگە ئاساسەن مۇۋاپىق بولۇشىڭىزدىن دېرەك بېرىدۇ. بىز تەرەپتىن سىز بەلگىلىگەن ئۇچۇرلارنىڭ مەخپىيەتلىكىگە كاپالەتلىك قىلىمىز. سىنلىق پاراڭلىرىمىزنىڭ راھەتلىكىگە كاپالەتلىك قىلىشمۇ بىزنىڭ مەسئۇلىيىتىمىز.ئەتراپىمىزدىكى كىشىلەرنى خۇشال قىلىشنى خالايمىز. ئۇ نېمە بېرىدۇ؟ دەپ سورايدۇ. جاۋابى ناھايىتى ئاددىي: ئۇ خىزمەت تېپىشقا ياردەم بېرىدۇ ، پاراڭلىشىش نەتىجىسىدە تونۇش ۋە دوست بولۇپ قالىدىغان ئاجايىپ پېرسوناژلارنى تېپىشقا ياردەم بېرىدۇ. ھېچكىم تۇيۇقسىز يۈرەك سوقۇشى دىن خالىي ئەمەس ، كېيىنكى يېرىم يىلدا بىز بىلەن كۆرۈشىدۇ شۇنداق ، ئاللىقاچان بۇنداق ئەھۋاللار يۈز بەردى ، بىز تۆۋەندە بىر قانچە ھېكايىنى تەسۋىرلەپ ئۆتىمىز ھاياتتىن مىساللار. سۆھبەتنى ئىقتىدارلىق ئېلىپ بېرىڭ ، ئاڭلاشقا ۋە ئاڭلاشقا تىرىشىڭ ، كۈلۈمسىرەپ تۇرۇپ سۆھبەتكە ياخشى جاۋاب قايتۇرۇڭ. تولىمۇ ئەپسۇس ، بۇنداق ئەھۋالدا ھەر بىر تېما توغرا ھەرىكەت قىلالمايدۇ ... نېمە قىلىش كېرەك؟ قانداق رازى؟ جاۋاب: ئەمەلىيەت ۋە تېخىمۇ كۆپ ئەمەلىيەت!پىكىرنى قاچان ئىپادىلەشنى ياكى ئەكسىچە سۈكۈت قىلىشنى چۈشىنىسىز.3 كۆرسەتمە دۇنيادىكى دىئاگنوز ... سەۋەبسىز ياكى سەۋەبسىز بولغاندا كۆرسىتىدۇ. ماڭا ئىشىنىڭ كۆپىنچىسى بىزار. ھەممە ئادەمنىڭ ئۆزىگە خاس بېشى بار ، پەقەت نەسىھەتنى تارقاتماڭ. دىققەت قىلمايسىز ، ئەمما قىممەتلىك نەسىھەتلەر بىلەن ئۇخلايسىز. تەكلىپ: نىشان بەلگىلەڭ: ئەگەر سىز باشقىلارغا نەسىھەت قىلسىڭىز ، ئۇ تەلەپ قىلىنغاندا ئاندىن قارشى تەرەپ ئۆزى سورىسا. شۇڭا ئۇلار ئۇنى قەدىرلەيدۇ قانداقلا بولمىسۇن!4 مۇبالىغە قىلىۋاتامسىز ياكى گېپىڭىزنى زىننەتلىيەلەمسىز؟ تەسەۋۋۇر بايلىقىغا ھەۋەس قىلالامسىز؟ ئويلاپ بېقىڭ ، بۇ روھ بىلەن ھەرىكەت قىلسىڭىز ، پات يېقىندا ئىشەنمەسلىككە دۇچ كېلىسىز. تەۋسىيە: سۆھبەتنى ئازدۇرۇشقا ئۇرۇنماڭ. بۇنىڭ توقۇلما ئىكەنلىكىنى ، پەقەت بىر چاقچاق ئىكەنلىكىنى تەكىتلەڭ. ئەمما بۇ خىل سۆھبەتنى ئېلىپ بېرىش ئۇسۇلى سىزنى سۈمۈرۈۋالىدۇ بۇنى سەزمەيلا چاقچاقچىغا ئايلىنىسىز. تەبىئىيكى ، بۇ زېرىكىشلىك بولىدۇ جانلىق تەسەۋۋۇرنى ئاستائاستا قويۇپ بېرىپ ، قاچان چاقچاق قىلىشنى چۈشىنىڭ ، قاچان ئەقىلپاراسەتتىن يىراق تۇرۇڭ.ھەقسىز رۇسچە سىن پاراڭ ھەممەيلەنگە تەمىنلىنىدۇتوردا خېلى كەڭ ئېتىراپ قىلىشقا ئېرىشتى. سىنلىق پاراڭلىشىش ئىقتىدارى ئىقتىدارلارنى تونۇشتۇرىدۇ ، پروگراممىنى يېڭىلايدۇ قۇلايلىق. بۇ بايلىق ھەر كۈنى نۇرغۇن دۆلەت ئاھالىلىرى تەرىپىدىن تەلەپ قىلىنىدۇ ئومۇمىي سانى 1 مىليوندىن ئاشىدۇ! تىزىملاتقانلارنىڭ سانى كۈندىن كۈنگە كۆپىيىۋاتىدۇ. كۈندە ماڭسىڭىز ، يېڭى ۋە يېڭى چىرايلارنى ئۇچرىتالايسىز! سىزنى ۋە پىكىرىڭىزنى قوللايدىغان ئوخشاش پىكىردىكى كىشىلەر بىلەن ئۇچرىشىسىز ؛ ئۇلار بىلەن قىزىقارلىق ، تالاشتارتىشلىق مەسىلىلەرنى مۇزاكىرە قىلىشىڭىز كېرەك. سىنلىق پاراڭنىڭ تېمىسى نېمە؟ ھەئە ، ياق! ئوخشىمىغان تېمىغا ئېرىشىش بىر ئارتۇقچىلىق. تېكىست ئۇچۇرلىرىنىڭ ھەجمى ۋە لۇغەت يۆنىلىشىدە چەكلىمە يوق ، كىيىمكېچەك كودى ياكى باشقا رەسمىيەتلەر تەلەپ قىلىنمايدۇ. ئارام ئېلىڭ ، پەقەت ئۆزىڭىز بولۇڭ ، كۆرۈشۈپ كۆڭۈل ئېچىڭ. سىزگە تەۋسىيە قىلغىنىمىز ساۋات ۋە ئەدەپلىك. رېئاللىقتىكىگە ئوخشاش سۆزلەشتە ، ئەدەپلىك دىئالوگنىڭ قانۇنىيىتى ھەممە يەردە ئوخشاش:ئېرۇدسىيە ، مائارىپ ، توغرا يەتكۈزۈلگەن نۇتۇق ھەممىدىن قەدىرلىنىدىغان نەرسە. ئۆزىڭىزنى پەۋقۇلئاددە ۋە مۇنەۋۋەر ئادەم قىلىپ كۆرسىتىپ ، ئۆزىڭىزنى سەمىمىي ۋە ئوچۇق مەخلۇق قىلىپ كۆرسىتىڭ ، پاراڭلىشىشتىن زېرىكىشلىك ئەمەسلىكىڭىزنى ئايدىڭلاشتۇرۇڭ. سىن پاراڭ چەمبىرىكىڭىزنى كېڭەيتىڭ. ئەمما مۇھىمى يەنىلا باشقا تىپقا ئوخشىماسلىق ، ئۆزىڭىز بولۇش.ئىنتېرنېت ئالاقىسى ئۆزىڭىزنى پۈتۈنلەي ئىپادىلەش پۇرسىتى بىلەن تەمىنلەيدۇ. ئۆزىڭىز ۋە كىشىنى مەپتۇن قىلارلىق ھايات ھەققىدىكى ھېكايە يالغۇزلۇق لەڭگەرنى روھتىن تاشلايدۇ. ھەر قانداق ھېكايە قىزىقىش بىلەن ئاڭلىنىدۇ ۋە يېڭىلانغان ھەرپلەرگە سۆزلەپ بېرىدۇ سىز ھەر قېتىم ئىلھاملانغان كۆرۈنۈشنى كۆزىتىسىز. مەسىلىڭىزنى ئورتاقلىشىڭ ، يېتەكلەشنى سوراڭ ، ئەخلاق جەھەتتىن ياردەم تەلەپ قىلىڭ دوستانە ئىللىقلىق ھېس قىلىسىز ئەگەر ئىشەنسىڭىز. ناتونۇش ، يىراقتا بولغان پېرسوناژغا روھنى تۆكۈش ئەۋزەل. سىز ھېچكىمگە قەرزدار ئەمەس. ئەمما ئىشەنچنىڭ مەلۇم رامكىسى بارلىقىنى ئۇنتۇپ قالماڭ. ھەممىسى ئوخشاش سىز پۈتۈنلەي ناتونۇش ، قانداقلا بولمىسۇن ، سىز ئۇنى ياخشى تونۇماقچى.بۇ خىل ئەھۋال دائىم يۈز بېرىدۇ: كىشىلەر ئېلېكترونلۇق تورلاردا جان تاپىدۇ. نۇرغۇن مىساللار ، توردا مۇۋەپپەقىيەتلىك ھالدا ئابونتلار ئارىسىدا پەيدا بولغاندا ، رېئاللىقتىكى يىغىنلارغا ئايلاندى. بۇ خىل مۇناسىۋەت قائىدە بويىچە بىردىنبىر يول: داۋاملاشتۇرۇش ، ئارىلىشىش ۋە ئاخىرىدا نىكاھ. تېخنىكىدا يېڭىلىق يارىتىش سەۋەبىدىن يەر يۈزىدىكى يۈزمىڭلىغان ئائىلىلەر مەۋجۇت. ھەممەيلەن ئۇچرىشىش تور بېكىتى ، مۇنبەر ياكى سىنلىق پاراڭنى ئىمكانقەدەر ۋاسىتە قىلىپ ياخشى كۆرۈپ قالىدۇ. ئەگەر يالغۇزلۇق تۇيغۇسى بولسا ، نېمە قىلىشنى ئەتەگىچە كېچىكتۈرمەڭ ئىقتىدارىڭىزغا ئىشىنىڭ ، ھەمراھىڭىز ياكى ھەمراھىڭىزنى ئىزدەشكە ئەستايىدىل مۇئامىلە قىلىڭ. بىز كۈچىمىزنىڭ يېتىشىچە ياردەم قىلىمىز. تور بېتىمىزنى تولۇق ئىشلىتەلەيسىز. پاراڭلىشىش قەغىزى ئۆلچەملىك كېچە ، كۈندۈز ۋە ئىزدەش ئۈچۈن لايىھەلەنگەن بىز بۇرۇن ئېيتتۇق ھەقىقەتەن ياخشى پىكىردىكى كىشىلەر ، دوستلار بولۇشى مۇمكىن.بۇلار پەقەت سۆزلا ئەمەس ، ماڭا ئىشىنىڭ ، ھەممە نەرسە ھەقىقىي! پۇرسەت ئەڭ چوڭ ئىستىقبالدا! سىز ياقتۇرىدىغان تۇرمۇش بىلەن بىللە يېڭى ھاياتنىڭ باشلىنىشى بۇنىڭ سىرتىدا ئەمەس سىز رۇس تىلىدىكى ئەڭ ئالقىشقا ئېرىشكەن سىن پاراڭلىرىنى ئىشلەتكۈچىلەرگە ئايلىنامسىز؟ بەلكىم بۇنداق زىيارەتچى ئۇنىڭ نەزىرىدە قارارسىزلىق بىلەن سىزگە ئوخشاش تەنھا ئادەم بولۇشى مۇمكىن ئۇ سوئال قەغىزىنىڭ ئېتىزلىرىنى تولدۇرىدۇ ، تۇغقاندارچىلىق روھى بىلەن كۆرۈشۈشنى ئۈمىد قىلىدۇ ، ئۇنىڭ نەزىرىدە ئۇچقۇن پەيدا بولىدۇ ، مۇھەببەتنىڭ قوشۇمچە مەنىسى بولىدۇ ئۆزى دۇنيا. مۇھىمى: بۇ يۈز بەرمەيدۇ دېگەن ئەخمەق سۆز بىلەن قولىڭىزنى پۇلاڭلاتماسلىق بىلەمسىز؟ ھەقىقىي تەقدىرىڭىزنى سىناپ بېقىڭ. ئېھتىمال بىر قەدەم ئىلگىرىلىگەن ھالدا تەقدىر سىزگە كېلىدۇ ، تۈرىمىزنىڭ ياخشى تەبىئىتى ئەترىتى ساغلاملىق ، ئائىلىنىڭ بەختسائادىتى ئۈچۈن بىر ئىستاكان مەززىلىك ، تاتلىق ، چاقناپ تۇرغان ئاق ھاراقنى ئۆستۈرىدۇ ...سىز ياقتۇرىدىغان تۇرمۇش بىلەن بىللە يېڭى ھاياتنىڭ باشلىنىشى بۇنىڭ سىرتىدا ئەمەس سىز رۇس تىلىدىكى ئەڭ ئالقىشقا ئېرىشكەن سىن پاراڭلىرىنى ئىشلەتكۈچىلەرگە ئايلىنامسىز؟ بەلكىم بۇنداق زىيارەتچى ئۇنىڭ نەزىرىدە قارارسىزلىق بىلەن سىزگە ئوخشاش تەنھا ئادەم بولۇشى مۇمكىن ئۇ سوئال قەغىزىنىڭ ئېتىزلىرىنى تولدۇرىدۇ ، تۇغقاندارچىلىق روھى بىلەن كۆرۈشۈشنى ئۈمىد قىلىدۇ ، ئۇنىڭ نەزىرىدە ئۇچقۇن پەيدا بولىدۇ ، مۇھەببەتنىڭ قوشۇمچە مەنىسى بولىدۇ ئۆزى دۇنيا. مۇھىمى: بۇ يۈز بەرمەيدۇ دېگەن ئەخمەق سۆز بىلەن قولىڭىزنى پۇلاڭلاتماسلىق بىلەمسىز؟ ھەقىقىي تەقدىرىڭىزنى سىناپ بېقىڭ. ئېھتىمال بىر قەدەم ئىلگىرىلىگەن ھالدا تەقدىر سىزگە كېلىدۇ ، تۈرىمىزنىڭ ياخشى تەبىئىتى ئەترىتى ساغلاملىق ، ئائىلىنىڭ بەختسائادىتى ئۈچۈن بىر ئىستاكان مەززىلىك ، تاتلىق ، چاقناپ تۇرغان ئاق ھاراقنى ئۆستۈرىدۇ ...سىز ياقتۇرىدىغان تۇرمۇش بىلەن بىللە يېڭى ھاياتنىڭ باشلىنىشى بۇنىڭ سىرتىدا ئەمەس سىز رۇس تىلىدىكى ئەڭ ئالقىشقا ئېرىشكەن سىن پاراڭلىرىنى ئىشلەتكۈچىلەرگە ئايلىنامسىز؟ بەلكىم بۇنداق زىيارەتچى ئۇنىڭ نەزىرىدە قارارسىزلىق بىلەن سىزگە ئوخشاش تەنھا ئادەم بولۇشى مۇمكىن ئۇ سوئال قەغىزىنىڭ ئېتىزلىرىنى تولدۇرىدۇ ، تۇغقاندارچىلىق روھى بىلەن كۆرۈشۈشنى ئۈمىد قىلىدۇ ، ئۇنىڭ نەزىرىدە ئۇچقۇن پەيدا بولىدۇ ، مۇھەببەتنىڭ قوشۇمچە مەنىسى بولىدۇ ئۆزى دۇنيا. مۇھىمى: بۇ يۈز بەرمەيدۇ دېگەن ئەخمەق سۆز بىلەن قولىڭىزنى پۇلاڭلاتماسلىق بىلەمسىز؟ ھەقىقىي تەقدىرىڭىزنى سىناپ بېقىڭ. ئېھتىمال بىر قەدەم ئىلگىرىلىگەن ھالدا تەقدىر سىزگە كېلىدۇ ، تۈرىمىزنىڭ ياخشى تەبىئىتى ئەترىتى ساغلاملىق ، ئائىلىنىڭ بەختسائادىتى ئۈچۈن بىر ئىستاكان مەززىلىك ، تاتلىق ، چاقناپ تۇرغان ئاق ھاراقنى ئۆستۈرىدۇ ...بۇنداق زىيارەتچىنىڭ سىزگە ئوخشاش يالغۇزلۇقتا ئۇنىڭ نەزىرىدە قارارسىزلىقى بار سوئال قەغىزىگە تولدى ، تۇغقاندارچىلىق روھى بىلەن كۆرۈشۈشنى ئۈمىد قىلدى ، ئۇنىڭ نەزىرىدە ئۇچقۇن پەيدا بولدى ، ئۆزىنى دۇنيانى سۆيۈشنىڭ قوشۇمچە مەنىسى بولىدۇ. مۇھىمى: بۇ يۈز بەرمەيدۇ دېگەن ئەخمەق سۆز بىلەن قولىڭىزنى پۇلاڭلاتماسلىق بىلەمسىز؟ ھەقىقىي تەقدىرىڭىزنى سىناپ بېقىڭ. ئېھتىمال بىر قەدەم ئىلگىرىلىگەن ھالدا تەقدىر سىزگە كېلىدۇ ، تۈرىمىزنىڭ ياخشى تەبىئىتى ئەترىتى ساغلاملىق ، ئائىلىنىڭ بەختسائادىتى ئۈچۈن بىر ئىستاكان مەززىلىك ، تاتلىق ، چاقناپ تۇرغان ئاق ھاراقنى ئۆستۈرىدۇ ...بۇنداق زىيارەتچىنىڭ سىزگە ئوخشاش يالغۇزلۇق ئىكەنلىكى ئۇنىڭ نەزىرىدە قارارسىزلىق بىلەن سوئال قەغىزىگە تولدى ، تۇغقاندارچىلىق روھى بىلەن كۆرۈشۈشنى ئۈمىد قىلدى ، ئۇنىڭ نەزىرىدە ئۇچقۇن پەيدا بولدى ، ئۆزىنى دۇنيانى سۆيۈشنىڭ قوشۇمچە مەنىسى بولىدۇ. مۇھىمى: بۇ يۈز بەرمەيدۇ دېگەن ئەخمەق سۆز بىلەن قولىڭىزنى پۇلاڭلاتماسلىق بىلەمسىز؟ ھەقىقىي تەقدىرىڭىزنى سىناپ بېقىڭ. ئېھتىمال بىر قەدەم ئىلگىرىلىگەن ھالدا تەقدىر سىزگە كېلىدۇ ، تۈرىمىزنىڭ ياخشى تەبىئىتى ئەترىتى ساغلاملىق ، ئائىلىنىڭ بەختسائادىتى ئۈچۈن بىر ئىستاكان مەززىلىك ، تاتلىق ، چاقناپ تۇرغان ئاق ھاراقنى ئۆستۈرىدۇ ...تەقدىر سىزگە كېلىدۇ ، تۈرىمىزنىڭ ياخشى تەبىئىتى ئەترىتى ساغلاملىق ، ئائىلىدە بەختسائادەت ئۈچۈن بىر ئىستاكان مەززىلىك ، تاتلىق ، چاقناپ تۇرغان ئاق ھاراقنى ئۆستۈرىدۇ ...تەقدىر سىزگە كېلىدۇ ، تۈرىمىزنىڭ ياخشى تەبىئىتى ئەترىتى ساغلاملىق ، ئائىلىدە بەختسائادەت ئۈچۈن بىر ئىستاكان مەززىلىك ، تاتلىق ، چاقناپ تۇرغان ئاق ھاراقنى ئۆستۈرىدۇ ...ھېسسىياتقا تولغان جاپالىق بىر كۈندىن كېيىن بوش ۋاقىتنى مۇشۇ ئۇسۇلدا ئۆتكۈزۈش گۈزەل سوزۇلغان ئۆگزىگە قاراش ۋە زېرىكىشلىك ۋاقىتتا نېمە قىلىشنى بىلمەسلىكتىن ياخشى. تۇرالغۇڭىزدىن ئايرىلماي ئاكتىپ ، جەلپكار كىشىلەر بىلەن كۆرۈشۈش پۇرسىتىڭىز ناھايىتى ياخشى. ناچار ، قورقۇنچلۇق كەيپىيات ، سىرتتا سەيلە قىلىشقا قەتئىي كۈچ يوق ، ئەمما روھ ئۇنى سىيرىلىپ ، ئارام ئېلىشى كېرەك ... كوچىدا ناچار ھاۋارايى ، بورانچاپقۇن ، يامغۇر ، ئىسسىقلىق ... بىر قانچە بار كىشىنى قىزىقتۇرىدىغان تاللاشلار يا ئۇخلاڭ ياكى مائۇسنى ئىككى قېتىم چېكىش ئارقىلىق تور بېكىتىمىزنى ئېچىڭ. ئالاقىلىشىڭ ، يېڭى دوست تۇتۇڭ ، مۇھىمى تۆت تامنىڭ ئىچىدە بىكار ئولتۇرماسلىق ، ھەر بىر ھەقسىز مىنۇتتا كۆرىدىغان تۇرۇبا تېلېۋىزوردا ۋاقتىڭىزنى ئىسراپ قىلىش. ئۇ باشتىنئاخىر دېگۈدەك بىر قەدەر ئاكتىپ ۋە ھاياجانلىنىدۇ سىز سىرتتىكى دوستلارنىڭ قىياپىتىنى كۆرىسىز. ئۇلار ئۆزىنى ئاشىق ياكى چوڭ ئۆزگىرىش دەپ ئويلايدۇئەمما ھېچكىم ئۇلارنىڭ پەقەت تورغا چۆمگەنلىكىنى ئېيتالمايدۇ. بىر قانچە يىل ئىلگىرى سىز كۆرۈشۈش تەكلىپىنى ئويلاپ باقمىدىڭىز. بىربىرىنى كۆرۈش بىلەن بىللە ، نەچچە يۈز مىڭ كىلومىتىر يول ئارقىلىق چەتئەللىكلەر بىلەن قانداق ئالاقە ئورنىتىمىز؟ تۇرالغۇڭىزدىن ئايرىلماي تۇرۇپ ، ئىختىيارى سىنلىق پاراڭ ئىشلىتىپلا ۋاقتىڭىزدىن ھۇزۇرلىنالايسىز.مۇنداقچە قىلىپ ئېيتقاندا ، بىز بۇ ئۇسۇلغا ئەھمىيەت بېرىشنى قارار قىلغانقىلمىغانلىقىمىز ئېسىمدە يوق ، سىز ئۆيىڭىزدىن ئايرىلمايسىز. بىز سىزگە ئىشەنچ ، كۆڭۈل بۆلۈش ۋە قەيسەرلىك بىلەن سىنلىق پاراڭلىشىشنى تەۋسىيە قىلالايمىز! يول ياكى ھەق ئۈچۈن باشقا ھېچقانداق چىقىم يوق ، ئەڭ ئاز ۋاقىت ، كۈچ ، كۈچ بارمىقىڭىزدا. چېنىقىش ئۆيىدىن كېيىن ، سىز ھېچ يەرگە بارماي چارچىدىڭىز ، ئەمما تېررىتورىيىڭىزدە جەلپكار ، جەلپكار ، جەلپكار شەكىللەر ئېكراننىڭ قارشى تەرىپىدىكى كىشىلەرنى جەلپ قىلىدۇ سىز ئۇنى ئاللىبۇرۇن كۆرەلەيسىز ، شۇنداقمۇ؟ سۆھبەتداش ياخشى دوستنىڭ كامېراغا قاراپ كۈلۈمسىرەشنى ياقتۇرىدۇ. ھېچكىم سىزنىڭ بىر پۇتىڭىز بىلەن ماغدۇرسىزلىنىۋاتقانلىقىڭىزنى ، ياكى مۇسكۇل تارتقانلىقىڭىزنى ھېس قىلمايدۇ ... قەھۋە ئىچمىدىڭىز. تېمپېراتۇرا؟ پەرەز قىلىش تەس. ھېچكىم يۇقۇملىنالمايدۇ. ئەمەلىيەتتە ، بۇ دۇنيادىكى بىر بۆسۈش! كۆرۈشۈڭ ۋە ساراڭ بولۇڭ!سىز ھازىر تەرەققىي قىلىۋاتقان تور بېكەت تەرىپىدىن ياسالغان بولۇپ ، قوللىنىشچان پروگرامما تەرىپىدىن قۇرۇلغان. 66865819983. بۇ چوڭ شىركەت ئىنتېرنېت تېخنىكىسى ۋە يۇمشاق دېتال ساھەسىدىكى تەجرىبىلىك ، لاياقەتلىك كەسپىي خادىملاردىن تەركىب تاپقان پروگرامما تىلىدىن تەرجىمە قىلىنغان: يۇمشاق دېتال. ھەقىقىي قىممەت خىزمەتچىلەر ، ئىقتىدار ، سودىدىكى بىلىملەردىن تەركىب تاپىدۇ قىلغان خىزمىتىگە پەرۋا قىلماڭ. جاپالىق ئىشلەش ، تىرىشچانلىققا رەھمەت بۈگۈن بىز قوللىنىشچان پروگراممىنىڭ يۇقىرى سۈپەتلىك ئىقتىدارىدىن ھۇزۇرلىنالايمىز: سىنئالغۇ. قانداقلا بولمىسۇن خېرىدارلار مۇلازىمىتىنى ياخشىلاش ئارزۇسى بايقايدۇ. بۇ ئىش ھەر كۈنى ئېلىپ بېرىلىدۇ ، ھەر 23 ئايدا بىر قېتىم ئۆزگىرىش بولىدۇ. ئەگەر كۆڭۈل ئېچىش ئۈچۈن تۈرگە ئايرىشنى تاللىغاندا ، كۆزىڭىز سىن پاراڭلىرىمىزغا چۈشۈپ كەتسە ، ئۇنداقتا مۇلازىمەتنىڭ يۇقىرى سۈپىتىنى ، ئىشلىتىش قۇلايلىقىنى چۈشىنىسىز.بىزنىڭ خىزمىتىمىز پەقەت يۇقىرى سۈپەتلىك مۇلازىمەتلەرنى ئىشلىتىشىڭىزگە كاپالەتلىك قىلىدۇ ، تور بېكەتنىڭ ئىنتايىن ئۈنۈملۈك خىزمەت سىستېمىسى ۋە ئەمەلىي ئەۋزەللىكىنى نازارەت قىلىدۇ. ئۇلارنىڭ ئوبرازى ۋە زىيارەتچىلىرىنىڭ تەسىراتىغا كۆڭۈل بۆلىدۇ. ئىشلەتكۈچىلەر كېلىشىمىگە ئەمەل قىلىدىغان ئىشەنچلىك ئاچقۇچىلارنىڭ پەقەت كاپالەتلىك سۈپەتلىك مۇلازىمەتلىرىنى ئىشلىتىۋاتقانلىقىڭىزغا كاپالەتلىك قىلىڭ.ئىشلەتكۈچى كېلىشىمىگە ئەمەل قىلىش.ئىشلەتكۈچى كېلىشىمىگە ئەمەل قىلىش.ئەقىللىق ھەم چىرايلىق قىز بىلەن تونۇشۇشنىڭ تېز يولىنى ئىزدەۋاتامسىز؟ تور پاراڭلىشىش كوچىسى ئىنگلىزچە نۇسخىسى ئۆيىڭىزدىن ئايرىلماي ئوخشىمىغان دۆلەتتىكى ئاياللار بىلەن ئالاقە قىلالايسىز. دەرھال ئۇلىنىش ، يۇقىرى سۈپەتلىك يۇقىرى ئېنىقلىقتىكى سىنلىق سۆزلىشىش ، بېسىم يوق ، پەقەت كۈلۈمسىرەپ تۇرىدىغان ئەڭ ياخشى سۆھبەتداشلار.بىز بۈگۈنكى ۋاقىتنىڭ قانچىلىك قىممەتلىك ئىكەنلىكىنى بىلىمىز: بىز توختىماي مۇھىم ئورۇنغا قويۇشقا ، تېجەپ قېلىشقا ۋە ئالدىراش بولۇشقا مەجبۇر بولىمىز ، بىز پىلانلىغان ھەممە ئىشنى قىلىشقا يەنىلا ۋاقتىمىز يوق. بۇ داۋالغۇشتا ، ئۇچرىشىش ۋە مۇناسىۋەتلەر ئارقا سەھنىگە چېكىنىدۇ. كۇمىتنىڭ رەسمىي تور بېكىتى پەقەت ئىسپاتلانغان قىزلار توردىكى ئۇچرىشىشلار ، يېڭى تونۇشلار ۋە ياخشى كەيپىيات بىلەنلا يۇقىرى سۈپەتلىك ئالاقىگە كاپالەتلىك قىلىدۇ.توردىكى روللارغا قىزىقىدىغانلارنىڭ ھەممىسى بەلكىم تاسادىپىي ئالاقىنىڭ كېلىپ چىقىشىدا تۇرغان پاراڭلارنى ئېسىدە ساقلىشى مۇمكىن. بۇلار ۋە بولۇپ ، 2009يىلى پەيدا بولغان. بىرىنچىسى چەتئەلدىن بىزگە كەلدى ، ئىككىنچىسى روسىيەلىك مەكتەپ ئوقۇغۇچىسى ئاندرېي تېرنوۋىسكىينىڭ ئەقىل پاراسىتى.بۇ ئەلۋەتتە نامۇۋاپىق مەزمۇن. كۆڭۈلدىكىدەك دۇنيادا ، ئاكتىپ ۋە دوستانە كىشىلەر كۆرۈشۈش ، ئالاقە قىلىش ۋە بىربىرىگە ياخشى كەيپىيات ئاتا قىلىشنى خالايدىغان سىنئالغۇغا كىرىشى كېرەك. ئەمەلىيەتتە:كېيىنكى ئۇلىنىش نوقۇل ئېلان مەزمۇنىدىكى تۇراقلىق رەسىم ياكى سىندىن ھۇزۇرلىنىش پۇرسىتى بېرىدۇ. شۇنداق ، كىشىلەر تەسەۋۋۇرنى ئىنكار قىلالمايدۇ. |
شىۋېتسىيەدىكى ئاساسلىق پارتىيىلەرنىڭ پارتىيە بەلگىلىرى.شىۋېتسىيەدە ئومۇمى سايلام ھەر تۆت يىلدا بىر ئېلىپ بېرىلىدىغان بولۇپ، بۇ قېتىملىق سايلام 9ئاينىڭ 14كۈنىدىن 18كۈنىگىچە ئېلىپ بېرىلىدۇ، 27ئاۋغۇستتىن باشلاپ سايلامغا قاتنىشىدىغان ھەر قايسى پارتىيىلەر شىۋېتسىيەنىڭ ھەر قايسى شەھەر، رايونلاردا سايلام تەشۋىقاتىنى باشلىدى.شىۋېتسىيەدە پارلامېنتقا كىرگەن ئاساسلىق پارتىيىلەردىن 8 پارتىيە بولۇپ، بۇ قېتىمقى ئومۇمى سايلامدا، پارلامېنت ئەزالىرى ۋە شەھەر باشلىقلىرىمۇ سايلاپ چىقىلىدۇ.تولۇقسىز مەلۇماتلاردىن قارىغاندا، نۆۋەتتە شىۋېتسىيەدە 2000 گە يېقىن ئۇيغۇر ياشايدۇ. بۇنىڭ 500 گە يېقىنى شىۋېتسىيە ۋەتەندىشى.شىۋېتسىيەدىكى ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرى بۇ سايلامغا قانداق تەييارلىقلاردا ۋە قانداق پائالىيەتلەردە بولۇۋاتىدۇ؟ سايلامغا ئاۋاز تاشلايدىغان ئۇيغۇرلار ئاۋازىنى قايسى پارتىيىلەرگە تاشلاش كېرەك؟ دىنىي نۇقتىدىن سايلامغا ئاۋاز تاشلاشقا قانداق قاراش كېرەك؟بۇ سوئاللارغا جاۋاب ئېلىش ئۈچۈن، شىۋېتسىيەدە پائالىيەت قىلىۋاتقان ئۇيغۇر مائارىپ ئۇيۇشمىسى رەئىسى نىجات تۇرغۇن ۋە دىنىي زىيالىي ئابدۇللا ئەھەدنى زىيارەت قىلدۇق. ئۇلار بۇ خىلدىكى سايلاملارغا ئاۋاز بېرىشتە، ئۇيغۇرلارنىڭ قانداق قىلىشى ھەققىدە ئۆز قاراشلىرىنى ئوتتۇرىغا قويدى. |
تاتۋلىقتى تۋ ەتكەن بەيبىت حالقىمىزدىڭ 25 جىلدا باعىندىرعان بەلەستەرى وراسان2030 0 پىكىر 16 جەلتوقسان, 2016 ساعات 11:35وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى جانسەيىت تۇيمەباەۆ جالپى قازاقستاندىقتاردى، ءوز جەرلەستەرىن تاۋەلسىزدىك كۇنىمەن قۇتتىقتاپ، بىلاي دەپ اقجارما تىلەگىن ءبىلدىردى:سىزدەردى بارشا ارمانىمىزدىڭ اسقارى، باقىتىمىزدىڭ باستاۋى بولعان ۇلىق مەرەكەمىز تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن!شيرەك عاسىر بۇرىن ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ ساليقالى ساياساتىمەن ءدۇيىم دۇنيەگە تاۋەلسىزدىگىمىزدى جاريا ەتىپ، ماڭگىلىك ەل بولۋدىڭ بىرەگەي قادامىن جاسادىق. اتابابالارىمىزدىڭ ارمانى اقيقاتقا اينالىپ، ازاتتىققا قولىمىز جەتتى. تاريحي وقيعالار توعىسقان 16 جەلتوقسان ءبىز ءۇشىن قاسيەتتى كۇن سانالدى!تۇعىرى تىنىشتىق، تىرەگى تۇراقتىلىق، تىلەگى تاتۋلىققا نەگىزدەلگەن قازاق ەلىن بۇگىندە الەم بەيبىتشىلىك بەسىگى دەپ مويىندايدى. ىنتىماقتى ۇران، تاتۋلىقتى تۋ ەتكەن بەيبىت حالقىمىزدىڭ 25 جىلدا باعىندىرعان بەلەستەرى وراسان. وسى ۋاقىت ارالىعىندا الەمنىڭ دامىعان 30 ەلىنىڭ قاتارىنا ۇمتىلعان مەملەكەتىمىزدىڭ تولاعاي تابىستارى وراسان. مۇندا 3 ميلليونعا جاقىن جەرلەسىمىز ءومىر ءسۇرىپ جاتقان وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ الار ورنى ايرىقشا.تاۋەلسىزدىك جىلدارىنداعى جەتىستىكتەرىمىزدى تىزبەلەسەك، ايتىپ تاۋىسا الماسىمىز انىق. سونىڭ ىشىندەگى ءبىر عانا اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى جالپى ءونىم 43 ەسەگە ارتىپ، 456 ملرد.تەڭگەنى قۇرادى. سوڭعى بەس جىلدا زاماناۋي تەحنولوگيالاردى قولدانىسقا كەڭىنەن ەنگىزۋدە الدىڭعى قاتارداعى وبلىسىمىزدا تامشىلاتىپ سۋعارۋ ءادىسىن قولدانۋ 24,2, جىلىجاي كەشەندەرىنىڭ كولەمى 9, جەمىسجيدەك ساقتاۋ قويمالارى 6,5 جانە تەرەڭ قوپسىتۋ ءادىسىن قولدانۋ 41 ەسەگە ارتتى. ال، مال شارۋاشىلىعى بۇرىن سوڭدى بولماعان ەتتى جانە ءسۇتتى باعىتتاعى ءىرى قارا مال جاڭا تۇقىمدارىمەن تولىقتىرىلۋدا.وڭىرىمىزدەگى ونەركاسىپ سالاسى قارقىندى دامىپ، شيرەك عاسىردا وندىرىلگەن ونىمدەر كولەمى 650 ملرد. تەڭگەگە جۋىقتادى. يندۋستريالاندىرۋ باعدارلاماسى اياسىندا 150دەن استام جوبا ىسكە قوسىلىپ، جالپى سانى 12 مىڭنان اساتىن تۇراقتى جۇمىس ورىندارى قۇرىلدى.تاۋەلسىزدىك كۇنى بار عۇمىرىن بوستاندىق ءۇشىن كۇرەسكە ارناعان بوزداقتاردىڭ جانكەشتى ەڭبەگى مەن ەرەن ەرلىگىن ەسكە الاتىن قاستەرلى مەرەكە. ۇلت كوشباسشىسى اتاپ كورسەتكەندەي، تاۋەلسىزدىك تاۋەكەلى جەتكەندەردىڭ عانا پەشەنەسىنە بۇيىراتىن باقىت! بۇل كەشەگى بابالار ەرلىگىنىڭ رۋحىن العان، ەرتەڭگى ۇرپاعىنا جول سالعان زامانداستارىمىز سىزدەردىڭ ەسەلى ەڭبەكتەرىڭىزدىڭ جەمىسى.بارشاڭىزعا زور دەنساۋلىق، شاڭىراقتارىڭىز شاتتىق، بەرەكەلى بىرلىك پەن باياندى تىرلىك تىلەيمىن!تاۋەلسىزدىگىمىز تۇعىرلى، ەلدىگىمىز عۇمىرلى، ماڭگىلىك ەلىمىزدىڭ كەلبەتى ءساندى، ەتكەن ەڭبەگىمىز ءماندى بولسىن! |
سىرتقى مۇھىتتا سۈرەتكە تارتىشتىكى مەخپىيەتلىكئەندىزە تورى2019يىل 11ئۆكتەبىر 9:46 چۈشتىن بۇرۇن ئاپتۇرى : تۈرى :سۈرەتخانام نەزەرىيە دەرىسخانىسى 119بۈگۈن سىلەرگە سىرتتا سۈرەتكە تارتىشتىكى موھىم مەخپىيەتلىكتىن بىرنى ئېلىپ كەلدىم.ئادەتتە سىرتلاردا سۈرەتكە تارتقان ۋاقىتتا نۇر قايتۇرغۇچ تاختا ئىنتايىن مۇھىم. بۇنى ئەسكەرتمىسەممۇ فوتوگىرافلىرىمىز بىلىدۇ ئەلۋەتتە. نۇرنىڭ قايتىشى ئىككى خىل بولىدۇ. بىرى تەكشى قايتىش، ئىككىنجىسى چاچراپ قايتىش. ئەگەر نۇر قايتۇرغۇچى جىسىم يۈزى تەكشى بولسا نۇر تەكشى قايتىدۇ. ئەگەر نۇر قايتۇرغۇچى جىسىم يۈزى قوپال بولسا نۇر چاچراپ قايتىدۇ. بىز ئادەتتە ئىشلىتىدىغان نۇر قايتۇرغۇچ تاختىلارنىڭ يۈزى تەكشى ئەمەس. تەكشى قايىتقان نۇر قاتتىق نۇر مەنبەسى. چاچراپ قايىتقان نۇر يۇمشاق نۇر مەنبەسى بولىدۇ. بىز سۈرەتچىلىكتە قاتتىق نۇر مەنبەسىگە قارىغاندا يۇمشاق نۇر مەنبەسىگە كۆپرەك مۇھتاج بولىمىز. شۇڭا نۇر قايتۇرغۇچ تاختىلىرىمىز نۇرنى تەكشى قايتۇرماي چېچىلغان ھالەتتە قايتۇرىدۇ. ئەمما مىنىڭ تونۇشتۇرماقچى بولغىنىم تەكشى قايتۇرۇلغان نۇردىن پايدىلنىش.يۇمشاق نۇرنىڭ قاتتىق نۇرچۈشكەن جىسىم يۈزىنىڭ يورۇق قاراڭغۇ دائىرىلىرىنىڭ چىگرىسى روشەن، يورۇقلۇق پەرقى چوڭ بولىدۇ. شۇڭا سۈرەتچىلىكتە قاتتىق نۇرنى چاچقا ئۈنۈم بەرگەندە كۆپرەك ئىشلىتىمىز.تۆۋەندە بىر يۈرۈش سۈرەتلەر ئارقىلىق تېخىمۇ چۈڭقۇرراق چۈشىنىپ باقايلى.يۇقارقى ئىككى پارچەسۈرەتكە قارايدىغان بولساق، بىرىجنى پارچە سۈرەت قۇياش نۇرىنى بىۋاستە چۈشۈرۈپلا تارتقان سۈرەت، بىۋاستە چۈشكەن قوياش نۇرى قاتتىق نۇر. مودىلنىڭ يۈز قىسمىدىكى يورۇق بۆلەكنىڭ يورۇقلۇق كۈچىنىشلىكى يۇقىرى، قاراڭغۇ نوقتىسى بەكلا قاراڭغۇ. كەينى مەنزىرىنىڭ ئارلىق يىراق بولغاچقا مودىلنىڭ يورۇق قىسمىدىكى ئەڭ يورۇق نوقتىنىڭ كۈچىنىشلىك دەرىجىسىنى ئاساس قىلىپ تارتىلغان سۈرەتنىڭ مەنزىرە قىسمىنىڭ يورۇقلۇق دەرىجىسى تۆۋەن بولۇپ قالغان. بۇ خۇددى ئاپپارات كۆزىنى نۇر مەنبەسىگە ئۇدۇل قارىتىپ سۈرەتكە تارتساق ئاساسىي ئوبىكىت قاراڭغۇ چىقىۋالغاندەك، ياكى كۈچلۈك چىراق نۇرى كۆزىمىزگەچۈشۈپ تۇرغاندا بىز ئالدىمىزدىكى نەرسىلەرنى ئېنىق كۆرەلمىگەندەكلا ئىش. ئىككىنجى پارچە سۈرەتكە كەلسەك بۇ سۈرەتتە مودىلغا يۇمشاق نۇر ئۇرۇلغان.يەنى يۇقارقىدەك قۇياش نۇرىنى بىر پارچە ئاق رەخىتتىن ئۆتكۈزۈپ يۇمشاق نۇرغا ئۆزگەرتىپ پايدىلانغان. گەرچە چىراي قىسمى ياخشى چىققان بولسىمۇ بىراق ئارقا تەگلىك بىلەن مودىل بەكلا ئېنىق ئايرىلىپ، مەنزىرىگە سىڭىشەلمەي قالغان. ھەم سۈرەت بىرخىل جانسىز، ئىتتىك قاراشقا تۇزسىز تاماقتەك تۇيغۇ بىرىدۇ. شۇڭا سۈرەتتىكى مودىلنىڭ چاچ قىسمىغا ئازراق قاتتىق نۇر بىرىش ئارقىلىق ئوبىكىتنى مەنزىرىگە سىڭدۈرۈش ئۈنۈمىگە يەتكەن.تۆۋەندىكىلىرىمۇ ئاساسەن ئوخشاش ئەھۋال.ئاستىدىكى سۈرەتلەردە بولسا ئومومىي جەھەتتىن ئوخشاش بولغان بىلەن، بىراق قۇياش نۇرى يەنى قاتتىق نۇر سول تەرەپ ئارقا ئۈستۈنكى قىسمىدىن چاچقا بىۋاستە چۈشكەن بولغاچقا مودىلنىڭ يۈزقىسمىغا نۇر يىتىشمىگەن.شۇڭا ئوڭ تەرەپكە بىر نۇرقايتۇرغۇچ قويۇش ئارقىلىق يۈزنىڭ يورۇقلۇق دەرىجىسىنى ئاشۇرغانيۇقارقى سۈرەتلەردىكى تەكشى قايتۇرغۇچنى كۆرۈپ چۆچۈپ كەتمەڭ. ئادەتتە ھەممىسىلا ئۇنداق چوڭ بولىۋەرمەيدۇ. كىچىكلىرىنى ئىشلەتسەكمۇ يەنە راڭلىكلىرىنى ئىشلەتسەكمۇ بولىدۇتەكشى نۇر قايتۇرغۇچنىڭ ئۇنىڭدىن باشقىمۇ يەنە نۇرغۇن قوللىنىشلىرى بار.يۇقارقى مىساللاردا ئاساسەن چاچنى پارقىرىتىشقا ئىشلىتىلگەن نۇر قاتتىق نۇر. دېمەك ئۆي ئىچى سۈرەتلىرىدىمۇ چاچقا قاتتىق نۇر ئىشلەتسەك نۇرنىڭ دائىرىسىنى كونتىرول قىلىش سەل ئوڭاي ۋە ئۈنۈمى ياخشىراق بولىدۇ |
پەدوفيليا: ادامزات ازعىندىقتان ارىلعان جوقزامان وزگەردى دەيمىز عوي. اسىلىندە زامان ەمەس، ادام وزگەرگەن سىڭايلى. قۇردىمعا كەتكەن قۇندىلىقتار مەن ادام ايتسا سەنگىسىز ايارلىقتى كۇن سايىن كورەتىن بولدىق. وعان دا ەتىمىز ۇيرەنىپ بارادى. اسىرەسە، بالالارعا قاتىستى جاسالاتىن زورلىقزومبىلىق پەن پەدوفيليا تىيىلماي تۇر. بالا قۇقىعى اياقاستى قالماسىن دەپ اۋقىمدى جۇمىستار اتقارىلىپ جاتقانىمەن، حايۋان ەكەش حايۋاننىڭ ءوزى جاسامايتىن باسسىزدىققا بەل بۋعانداردىڭ ايىلى جيىلار ەمەس. بيىلعى قاڭتارتامىز ارالىعىندا ەلىمىزدە قىلمىستىڭ وسى تۇرىنە قاتىستى 550 وقيعا تىركەلىپ وتىر. |
ئۆمۈربەك ئەلى ئۈچ پەرزەنتى بىلەن ئۆيىدە. 2017يىلى نويابىر، ئالمۇتا.ئۆمۈربەك ئەلى ئۇيغۇر ئېلىگە خىزمەت مۇناسىۋىتى بىلەن بارغان ۋاقتى. 2017يىلى مارت، ئۈرۈمچى. قازاقىستان پۇقراسى ئۆمۈربەك ئاتالمىش تەربىيەلەش مەركىزىدە نېمىلەرگە شاھىت بولغانلىقىنى ئاڭلىغۇچىلىرىمىز بىلەن ئورتاقلاشتى.بۇ يىل 42 ياشلىق ئۆمۈربەك ئېلىنىڭ ئانا جەمەتى ئۇيغۇر، دادا جەمەتى قازاق بولۇپ، ئۇ پىچاندا تۇغۇلۇپ ئۆسكەن. قازاقىستان پۇقرالىقىنى ئالغىنىغا 10 يىلدىن ئاشقان ئۆمۈربەك قازاقىستاندىكى مەلۇم ساياھەت شىركىتىنىڭ تۆت تىللىق دىرېكتور دەرىجىلىك خادىمى. ئۇنىڭ يېقىنقى 10 ئاي ئىچىدە بېشىدىن ئۆتكەن كەچمىشلىرى، تۆلىگەن جىسمانىي ۋە روھىي بەدەللىرى ئۇنى يېشىدىن خېلىلا چوڭ كۆرسىتىدىغان ھالغا ئېلىپ كەلگەن.چۈنكى ئۇ 2017يىلى 26مارت پىچاندىكى ئاتائانىسىنىڭ ئۆيىدىن خىتاي ساقچى ۋە دۆلەت بىخەتەرلىك دائىرىلىرى تەرىپىدىن سەۋەبسىز تۇتقۇن قىلىنىپ، تېررورلۇققا قۇتراتقۇلۇق قىلغان، تەشكىللىگەن، قانات ئاستىغا ئالغان دېگەندەك ئۈچ خىل بوھتان بىلەن خىتاي تۈرمىسىدە قورقۇنچلۇق 8 ئاينى ئۆتكۈزگەندىن كېيىن، سىرى تېخى ئېچىلمىغان تەربىيەلەش مەركىزى گە سولىنىپ، ئۇ جايدا نۇرغۇن قىيىن كۈنلەرگە دۇچار بولغان.ئۆمۈربەك ئۆز ئائىلىسى، قازاقىستاندىكى قېرىنداشلىرى كۆرسەتكەن تىرىشچانلىقلا، قازاقىستان ۋە خىتاي ئارىسىدىكى دىپلوماتىيەلىك ئۇچرىشىشلار نەتىجىسىدە خىتاي تۈرمىسىدىن قويۇپ بېرىلىپ، قازاقىستانغا قايتىپ كېلەلىگەن.ئۇ، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر دىيارىدا بىگۇناھ خەلققە قاراتقان زۇلۇملىرىنى ئۆز بېشىدىن كەچۈرگەن، بولۇپمۇ يېپىق تەربىيەلەش مەركىزى دېگەن سىرلىق لاگېردىن ساقسالامەت چىقالىغان ۋە بۇ سىرنى دۇنياغا ئاشكارىلىغان بىردىنبىر شاھىت.ئۇ بۈگۈنكى سۆھبىتىمىزدە يېپىق تەربىيەلەش مەركەز لىرى ھەققىدە بەرگەن مۇھىم ئۇچۇرلار تۆۋەندىكىلەردىن ئىبارەت:قارىمايدا قارىماي شەھەرلىك تېخنىكا تەربىيەلەش مەركىزى دەپ لوزۇنكا ئېسىپ قويۇلغان تەربىيەلەش مەركىزى دىن باشقا جەرەنبۇلاق قاتارلىق جايلاردا يەنە ئاز دېگەندە ئۈچ يەردە مۇشۇنداق يېپىق تەربىيەلەش مەركەزلىرى بار.مەھكۇملار مەركەزگە كىرىشتىن بۇرۇن ئومۇمىي يۈزلۈك سالامەتلىك تەكشۈرۈشتىن ئۆتكۈزۈلىدۇ.ئۆمۈربەك 20 كۈن تۇرغان تۈرمە شەكلىدىكى بۇ يېپىق تەربىيەلەش مەركىزى گە ئاز دېگەندە مىڭ كىشى سولانغان. بۇلارنىڭ 80 پىرسەنتى ئۇيغۇر، قالغىنى قازاق، باشقا مىللەت يوق.مەركەزگە تۈرمە مۇددىتى توشۇپ ئېلىپ كېلىنگەنلەردىن باشقا، قارىماي تەۋەسىدە ئۆسۈپ يېتىلگەن 16 ياشتىن يۇقىرى ھەر ياشتىكى كىشىلەر قامالغان. بۇلارنىڭ ئارىسىدا ئوقۇتقۇچى، ئوقۇغۇچى، تىجارەتچى، ئادۋوكات، دوختۇر، ھەر ساھەدە ۋەزىپە ئىجرا قىلىۋاتقان كادىرلار قاتارلىق بىگۇناھ كىشىلەر، ھەتتا ئاغرىقلارمۇ بار. ئۇنىڭدىن باشقا بۇ يەرگە يەنە ئىككى يۈزلىمىچى دېگەندەك گۇناھلار ئارتىلىپ، مەجبۇرىي ئېلىپ كېلىنگەنلەرمۇ قامالغان.مەركەز دە يىگىرمىدىن ئارتۇق كىشى بىر ياتاقتا ياتىدىغان بولۇپ، دەرس ۋە دەرستىن سىرتقى ھەر ۋاقىتلاردا دۆلەت تىلى خىتايچە ئىشلىتىش شەرت قىلىنغان.مەھكۇملارنىڭ ھەپتىدە بىر قېتىم مۇنچىغا كىرىشىگە رۇخسەت قىلىنىدۇ. ئۇلار ئاغرىپ قالسا ئۆزىنىڭ پۇلىغا داۋالىنىشقا مەجبۇر.تەربىيەلىنىۋاتقانلار ھەربىي تۈزۈم بويىچە باشقۇرۇلىدۇ. مەجبۇرىي ئۇخلاش ۋاقتى كەچ سائەت 12دىن ئەتىگەن سائەت 6 گىچە. ئۇلار ئەتىگەن سائەت 7دە بايراق چىقىشقا قاتنىشىدۇ، دۆلەت شېئىرى ئوقۇيدۇ، سائەت 9 دىن باشلاپ قانۇنسىياسەت، ۋەتەنپەرۋەرلىك دەرسلىرىگە قاتنىشىدۇ، قىزىل ناخشا ئوقۇيدۇ، ئۆگەنگەنلىرىدىن ھەپتىدە بىر قېتىم ئىمتىھان ئېلىنىدۇ.مەھكۇملارغا بىر قىزىل ناخشا ئېيتىش، خىتاي كومپارتىيەسىگە، ھۆكۈمىتىگە، شى جىنپىڭغا تەشەككۈر شوئارىنى ئۈنلۈك ئوقۇش شەرتى بىلەن كۈندە 3 ۋاق تاماق بېرىلىدۇ. ئۇلارغا بېرىلىدىغىنى ئەتىگىنى قۇرۇق شوۋىگۈرۈچ، چۈشلۈكى ئاساسەن گۆشسىز گۈرۈچ ئاش، كەچلىكى 2 دانە ھورنان.مەھكۇملارغا ئىچ كىيىمدىن باشقا كىيىم تارقىتىپ بېرىلىدۇ. ئۇلار باشقا كېرەكلىك تۇرمۇش بۇيۇملىرىنى مەركەز دىكى دۇكاندىن سېتىۋالىدۇ.ھازىرغىچە تەربىيەلەشتىن قويۇپ بېرىلگەنلەر يوق. ئۆمۈربەك تەربىيەلەش مەركىزىدىن ئايرىلىشتىن بۇرۇن ساقچىلارنىڭ ئۇنىڭغا ئېيتىشىچە، دائىرىلەر ئۇقتۇرۇشىدا تەربىيەلەش مۇددىتىنىڭ ئاز دېگەندە بىر يىل بولۇشى شەرت ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن.ئۆمۈربەك قارامايدىكى تېخنىكا تەربىيەلەش مەركىزى دەپ لوزۇنكا ئېسىپ قويۇلغان يېپىق تەربىيەلەش مەركىزىدە دىكى بىردىن بىر قازاقىستان پۇقراسى. ئۇ دائىرىلەرنىڭ مەجبۇرىي ۋەتەنپەرۋەرلىك تەربىيەسىگە ئىتائەت قىلمىغان، ھەتتا خىتايچە بىلمەيمەن، دەپ قاتتىق تۇرغانلىقى ئۈچۈن ئاخىرى بۇ يېپىق تەربىيەلەش مەركىزى دىكى ئىنتايىن چەكلىك ئەركىنلىكىدىنمۇ مەھرۇم قىلىنىپ، مىرزا قاماق شەكلىدىكى ئايرىم كامىرغىمۇ قامالغان.ئۇ، بۇ جەرياندا قانداق زۇلۇملارنى چەكتى ۋە نېمىلەرگە شاھىت بولدى؟ ئۇ، ئىچىدە نېمە ئىشلار بولۇۋاتقىنىدىن تاشقى دۇنيا خەۋەرسىز قېلىۋاتقان بۇ قاراڭغۇ جايدىن قانداق قۇتۇلۇپ چىقتى. ئۆمۈربەكنىڭ خىتاي دائىرىلىرى تەرىپىدىن گۆرۈگە ئېلىنغان ئاتائانا، ئۇرۇقتۇغقانلىرىنىڭ ھالى شۇ دەم قانداق؟ ئەركىنلىككە چىققان ئۆمۈربەكنىڭ ئەمدىكى پىلانى نېمە؟ بۇ ئۇچۇرلار كېيىنكى سۆھبىتىمىزدە بايان قىلىنىدۇ. |
خوتەن ۋىلايىتىنىڭ بىرقانچە جايلىرىدىكى ساقچىخانىلار ئۆزلىرىنىڭ نۆۋەتتە ئۆتكەن يىلىدىن بۇيانقى ئەڭ جىددىي ھالەتتە تۇرۇۋاتقانلىقى، 48 سائەتلىك ئۇدا چارلاش نىڭ ساقچى، كادىر ۋە ئامانلىق خادىملىرىنى ھالىدىن كەتكۈزگەنلىكى توغرىلىق شىكايەت قىلدى.كېرىيە ناھىيەسىنىڭ كۆكيار يېزىلىق ساقچىخانىسىدىكى بىر نەپەر كېچىلىك نۆۋەتچى ساقچى زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغاندا، تەۋەلىكتىكى نۇقتىلىق نوپۇس لارنى قانداق نازارەت قىلىۋاتقانلىقىنى ھەققىدە مۇنۇلارنى بايان قىلدى:بىر نەپەر نۇقتىلىق نوپۇس نى، يەنى گۇمانلىق شەخس تىزىملىكىدىكى بىر كىشىنى ھازىر 5 ئادەم نازارەت قىلىمىز. يەنى ساقچى، ياردەمچى ساقچى، كەنت كادىرى ۋە كەنت ئامانلىق خادىمى بولۇپ 5 كىشىدىن تەركىب تاپقان نۇقتىلىق نوپۇس قا كۆزەتچىلىك قىلىش تورىمىز بار ئۇنىڭدىن سىرت، مۇقىملىق خىزمىتى ئۈچۈن كەنتلەردە تۇرۇۋاتقان كادىرلار كۈندە ئۇلار بىلەن سۆھبەتلىشىدۇ، كەنت كادىرلىرى كۈندە ئۇلارنى يوقلىما قىلىدۇ. قاتتىق زەربە بېرىش ئوبيېكتلىرى ۋە ئىلگىرى تۈرمىگە كىرگەن ياكى 510 يىلدىن كېيىن جازا مۇددىتى توشۇپ قايتىپ چىققانلارمۇ نۇقتىلىق نوپۇس تىزىمىغا كىرگۈزۈلگەن كىشىلەردۇر. ئۇلارنى بۇندىن كېيىن ئىش تېرىمايدۇ دېگىلى بولمايدۇ. شۇڭا بۇنداقلارنى ئادەتتە يېزا تەۋەسىدىن چىقارمايمىز. ئەگەردە ئېغىر كېسەل ياكى جىددىي ئەھۋالدا بولسا كەنت كادىرى، ئامانلىق خادىمى ۋە سىياسىيقانۇن ئورۇنلىرىنىڭ تەستىقى بىلەن خوتەنگە ياكى باشقا ناھىيەگە بېرىپ داۋالىنىشىغا يول قويۇلىدۇ. بولمىسا، ئادەتتە كەنتتىن ئايرىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ. ئوتنى كىم تۇتسا شۇنىڭ قولى كۆيىدىغان گەپ!كېرىيە ناھىيەسىنىڭ سىيەك يېزىلىق ساقچىخانىسىدىن زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغان بىر نەپەر ئۇيغۇر ياردەمچى ساقچى مۇنداق دېدى:ئادەتتە نۇقتىلىق نوپۇس لارنىڭ ئىشىنى ساقچىلار كەنت كادىرلىرى بىلەن ماسلىشىپ كونترول قىلىدۇ. مېنىڭ بۇ ھەقتە كۆپ مەلۇماتىم يوق. ئۇلارنىڭ سىرتقا چىقىشى چەكلەنگەن. ھەرقانداق كىشى يېزا تەۋەسىدىن ئايرىلماقچى بولسا تەكشۈرۈش پونكىتى گاڭپېڭ دىن ئۆتمەي چىقالمايدۇ. بۇ يەردە ئىككى دانە ئاپتوماتىك سىگنال قايتۇرۇش ماشىنىسى ئورنىتىلغان. كىشىلەر ئادەتتە كىملىك كارتىسىنى سۈركەپ ئۆتىدۇ. نۇقتىلىق نوپۇس لارنىڭ كىملىكى ماشىنىغا سۈركەلگەن ھامان سىگنال قايتۇرىدۇ.ئۇ يەنە زىيارىتىمىز جەريانىدا كەنتلەردە ھەر 10 ئائىلىنىڭ بىر گۇرۇپپا قىلىنىپ، ئۆزئارا بىربىرىنى نازارەت قىلىدىغانلىقى ھەمدە چاتما جاۋابكارلىق مەسئۇلىيەت تۈزۈمى بويىچە باشقۇرۇلۇۋاتقانلىقىنى ئاشكارا قىلدى.گۇمىنىڭ موكۇيلا يېزىلىق ساقچىخانىسىدىكى بىر نەپەر نۆۋەتچى ساقچىمۇ زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلىپ، گۇمىدىكى پىچاقلىق ھۇجۇمدىن كېيىن تەۋەلىكتىكى چارلاشنىڭ ئەڭ جىددىي ھالەتكە كىرگەنلىكىنى بىلدۈردى.ئۇ، ھەر كۈنى ئۆزلىرى مەسئۇل بولغان كەنتتىن 5 ئائىلىنى نۇقتىلىق تەكشۈرىدىغانلىقىنى، ئۇلارنىڭ ئائىلىسىدە باريوقلۇقى، ئۆيىدە ئاسان ئوت ئالىدىغان بۇيۇملارنى ساقلىغانساقلىمىغانلىقى ھەمدە سىم يولىنىڭ بىخەتەرلىكى قاتارلىق ئەھۋاللارنى تەكشۈرىدىغانلىقىنى ئاشكارىلىدى.موكۇيلا ساقچىخانىسىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، نۆۋەتتە تەۋەلىكتىكى كەنت ۋە مەھەللىلەرگە قارىتا ئېلىپ بېرىلىدىغان كېچىلىك چارلاش ئادەتتە 3 گۇرۇپپا خادىملارنىڭ ھەمكارلىشىشى بىلەن ئېلىپ بېرىلىدىكەن. يەنى يېزىلىق ساقچىخانا خادىملىرى، كەنتتە تۇرۇشلۇق بىر نەپەر مەسئۇل ساقچى ۋە 3 نەپەر ياردەمچى ساقچى شۇنداقلا ھەر بىر كەنتتە 10 نەپەردىن تەشكىل قىلىنغان خەلق ئەسكىرى مىنبىڭ بىرلىشىپ كېچىلىك چارلاش ئېلىپ بارىدىكەن. چارلاش نىڭ مۇھىم نۇقتىسى تەۋەلىكتىكى يەرلىك ئاھالىلەرنى تەكشۈرۈش بىلەن بىر ۋاقىتتا يەنە سىرتتىن كەلگەن گۇمانلىق كىشىلەرنىڭ باريوقلۇقىنى تىنتىشقىمۇ قارىتىلغان ئىكەن.ساقچىخانا خادىملىرى يەنە كېچىلىك ئومۇمىي چارلاش ئاخىرلاشقاندىن كېيىن كۈندۈزدە ھەر بىر مەھەللىدىن 5 ئائىلىنى نۇقتا قىلىپ مەخسۇس تەكشۈرۈش ئېلىپ بارىدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى. ئۇلارنىڭ بىلدۈرۈشىچە، كۈندە 5 ئائىلىنى تاللاپ نۆۋەت بويىچە تەكشۈرۈش ئىشى ساقچىخانىلارنىڭ كۈندىلىك ئىش كۈنتەرتىپىنىڭ بىر قىسمى ئىكەن.ئامېرىكا ئۇيغۇر بىرلەشمىسىنىڭ رەئىسى ئىلشات ھەسەن ئەپەندى بۇ ھەقتە ئىنكاس قايتۇرۇپ، خىتاي ھۆكۈمىتىنى ئۇيغۇر دىيارىدا يۈز بېرىۋاتقان قانلىق ۋەقەلەرنىڭ سەۋەبىگە يۈزلىنىشنى ھېچقاچان خالىمايدىغان بىر زوراۋان ھاكىمىيەت، دەپ تەنقىد قىلدى.ئامېرىكادىكى ئۇيغۇر زىيالىيلىرىدىن مېدىتسىنا پەنلىرى دوكتورى جۈرئەت ئوبۇل ئەپەندى بۇ ھەقتە پىكىر بايان قىلىپ، خىتاينىڭ نۆۋەتتە ئۇيغۇرلارغا قاراتقان بۇ خىل تەقىب سىياسىتى ناتسىستلار گېرمانىيەسىنىڭ يەھۇدىيلارغا قاراتقان ئىرقىي ئايرىمىچىلىق سىياسىتىنى ئەسلىتىدۇ، دېدى. |
ايەلدەر يپوتەكاسى قاشان ىسكە قوسىلادىجاڭا باعدارلاما ازيا دامۋ بانكىنەن الىنعان 38 ميلليارد تەڭگە قارىز قاراجاتى ەسەبىنەن جۇزەگە اسىرىلادى جانە ايەلدەردىڭ تۇرعىن ءۇي جاعدايىن جاقسارتۋعا باعىتتالادى.يپوتەكا شارتتارى بويىنشا قارىز الۋشى كامەلەتتىك جاسقا تولعان، قازاقستان ازاماتشاسى بولۋى كەرەك. ونىڭ وتباسىلىق ايلىق تابىسى 320 000 تەڭگەدەن كەم بولماۋى ءتيىس. تۇرعىن ءۇي تاڭداۋدا شەكتەۋ قويىلمايدى، يپوتەكانى جاڭا پاتەرلەرگە دە، ەكىنشى نارىقتاعى پاتەرلەرگە دە، ونىڭ ىشىندە ۇلەستىك كەلىسىم بويىنشا دا، جوندەۋ ماقساتىندا دا راسىمدەۋگە بولادى.اي سايىنعى كىرىسى 200 000 تەڭگەگە دەيىنگى قىزكەلىنشەكتەر ءۇشىن بەرىلەتىن نەسيەنىڭ ەڭ جوعارى سوماسى ساتىپ الىناتىن تۇرعىن ءۇي قۇنىنىڭ 85 باعالاۋ قۇنى بانكتىڭ كەپىلدىك تاۋەكەلدەرى بولىمىمەن راستالۋى كەرەك، تقج قوسپاعاندا، كىرىسى 200 001دەن 320 000 تەڭگەگە دەيىنگى قىزكەلىنشەكتەر ءۇشىن تقج ەسەبىنسىز، ساتىپ الىناتىن تۇرعىن ءۇي قۇنىنىڭ 80.ساتىپ الىناتىن تۇرعىن ءۇيدىڭ ەڭ جوعارى قۇنى 30 ميلليون تەڭگە قوسا العاندا تۇرعىن ۇيگە جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ءۇشىن الىناتىن قارىزدىڭ ەڭ جوعارى كولەمى 3 700 000 تەڭگەگە دەيىن قوسا العاندا.نەسيەنىڭ نەگىزگى شارتتارى:نەسيە بويىنشا سىياقى مولشەرلەمەسى 12 جتسم 12،2دان، كەيىننەن 5عا دەيىن تومەندەۋىمەن جتسم 5،2دانباستاپقى جارنا 15دەن 50عا دەيىنالدىن الا نەسيە بەرۋ مەرزىمى 6 ايدان 10 جىلعا دەيىنجوبا اياسىندا شامامەن 4000عا جۋىق قىزكەلىنشەك تۇرمىستىق جاعدايىن جاقسارتادى دەپ كۇتىلۋدە.وتباسى بانك ءۇشىن وتباسى قۇندىلىقتارى وتە ۇلكەن ماڭىزعا يە، ونىڭ ىشىندە ايەلدەردىڭ ەكونوميكالىق بەلسەندىلىگىنىڭ ارتىپ، باسپانالى ايەلدەر قاتارىنىڭ كوبەيۋى. ماسەلەن، 2019 جىلى ەلباسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا اشىلعان باقىتتى وتباسى باعدارلاماسى بويىنشا 21020 فورمۋلاسىمەن 10 000عا جۋىق نەسيە بەرىلدى. بۇل باعدارلامامەن زايم راسىمدەگەندەردىڭ 92 ايەلدەر.ادب باعدارلاماسى ءبىرىنشى تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن مەملەكەتتىك باعدارلاما ەمەس. ول تۇرعىن ءۇي جاعدايىن جاقسارتۋ نەمەسە بالالارىنا جىلجىمايتىن م ۇلىك ساتىپ الۋ ماقساتىمەن، ەكىنشى نەمەسە ءۇشىنشى تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋدى كوزدەپ وتىرعان، كىرىسى جوعارى ايەلدەرگە ارنالعان.كوپتەگەن ايەلدەر بىزگە العاشقى جارناسى تومەن، 20 شاماسىندا بولاتىن باعدارلاما جاساۋ تۋرالى وتىنىشتەرىن جولدادى، بانكتىڭ ايەلدەر يپوتەكاسىنا اۋعان قىزىعۋشىلىعى وسىمەن بايلانىستى. قىزكەلىنشەكتەردى اسىرەسە ءۇيدى ەكىنشى نارىقتان ساتىپ الۋ ماسەلەسى الاڭداتتى. سەبەبى ەكىنشى نارىقتاعى تۇرعىن ءۇيدى مەكتەپ، بالاباقشا نەمەسە جۇمىسىنىڭ جاقىندىعىنا بايلانىستى تاڭداۋعا بولادى، بۇل جالپى وتباسى ءۇشىن دە قولايلى. وسى فاكتورلارعا سۇيەنە وتىرىپ، رەسۋرستاردىڭ جوعارى قۇنىنا قاراماستان، باعدارلاماعا دەگەن سۇرانىس ايتارلىقتاي جوعارى بولادى دەپ بولجاپ وتىرمىز، دەدى بانكتىڭ باسقارما ءتورايىمى، ءلاززات يبراگيموۆا.جالپى ەلىمىزدە يپوتەكالىق نەسيە راسىمدەگەن ايەلدەردىڭ ۇلەسى، سوڭعى مالىمەتتەر بويىنشا 48. سونىمەن قاتار، بۇگىنگى كۇنى وتباسى بانكىنىڭ نەسيەلىك قورجىنىنداعى ايەلدەردىڭ ۇلەسى ەرلەرگە قاراعاندا جوعارى. نەسيەلەر سانى بويىنشا ايەلدەردىڭ ۇلەسى 57، نەسيە سوماسى مەن قارىزدىڭ قالدىعى بويىنشا 53 تەڭ. سوڭعى 5 جىلدا ايەلدەر ءبىزدىڭ بانكتەن نەسيە الۋدا ەرلەرگە قاراعاندا بەلسەندىرەك، ولاردىڭ بانكتىڭ نەسيەلىك قورجىنىنداعى ۇلەسى ايتارلىقتاي وزگەرمەيدى، 5557 تەڭ.وتباسى بانك ايەلدەر يپوتەكاسى |
...ءبارىمىز جازۋىن ەشكىم ۇقپايتىن ءبىر جاپىراق قاعازبىز...ول كۇندە كەشكىسىن سەرۋەنگە شىققاندا، وقۋشى داپتەرىنىڭ جىرتىلعان ءبىر پاراعى اعاراڭداپ ەلەۋسىز عانا جولىندا جاتادى. ول جاقىنداعاندا، استىنان سامال كەۋلەپ، كوتەرىلىپباسىلىپ، كوتەرىلىپباسىلىپ، ۇشا جونەلگىسى كەلگەندەي قالباڭداي ءتۇسىپ، تىنشي قالادى... تۇرسىنجان شاپايدىڭ جازۋ اتتى قىسقا اڭگىمەسىنىڭ وقيعاسى وسىلاي باستالادى.العاش بايقاعاندا اۆتور وعان ءمان بەرمەيدى: ... كادىمگى قاعاز: جاتادى، سارعايادى، كىرلەيدى... جەل ۇشىرىپ اكەتەدى... ءشىريدى... ءبىر كۇنى سول قاعاز قىزىق مىنەز شىعارادى. ءبىر جاعى كومەسكىقوشقىل، ءبىر جاعى قىلاۋسىز اپپاق وقۋشى داپتەرىنىڭ ءبىر پاراعى. مەنىڭ ءىزىمدى قۋالاي سوققان سامالمەن بىردە تەپتەگىس قاتقاق جەردىڭ ۇستىمەن سۋسىلداي سىرعىپ، بىرەسە، تولقي سوققان مايدا لەپتىڭ ىرقىمەن اۋدارىلىپ ءتۇسىپ، اۋدارىلىپ ءتۇسىپ، جانۇشىرا ەمپەڭدەپ كەلەدى ەكەن. جازعان جاپىراق نە ايتقىسى كەلەدى سوندا؟ كادىمگى ءبىر جانى بار ما دەرسىز...بۇرىندارى ءبىر جاپىراق قاعاز تور كوز سىزىقتارى كومەسكىلەنىپ، ءار تۇسى قوڭىرقوشقىل داقتانىپ، سارعايسا دا وتكەنكەتكەن ادامدارعا باس كوتەرمەي مۇلگىپ جاتا بەرەتىن. ءتىپتى كەيىن ءدال بەل ورتاسىنان باتەڭكە وكشەسى اياماي باسقاندا دا قىڭق دەمەگەن تاعدىردان نە تەپەرىش كورسە دە، ىشىندە عوي. الايدا سول كۇننەن باستاپ، كەيىپكەرقاعاز اڭگىمەگە سامال جەلمەن بىرگە ەنتىگە ەنگەندە اۆتوردىڭ دا ءجۇرىسى باياۋلاپ، كۇدىكتەنىپ قالدى. سونداياق اڭگىمەنىڭ الداعى وقيعالارىن ءوزىنىڭ قۇرعاق سىبدىرىمەن بىرگە ىلەستىرىپ وتىردى.ەلەۋسىز الا قاعاز تەگىن بولماي شىقتى. ونى بايقاعان اۆتوردان دا مازا كەتتى. ورتا شەنىندە قاراڭداپ الدەبىر جازۋلار كورىنەدى. بەيۋاقتاعى الاكولەڭكەدە انىق اجىراتا الماي، ەڭكەيىپ تونە بەرگەنىمدە، قالباڭ ەتىپ قايتا اۋدارىلىپ ءتۇستى. قولىمدى سوزعانشا بولماي، سىتىرسىتىر ەتىپ، سىرعي جونەلدى... مەنىڭ كۇمانىم قالعان جوق ءبىر جاعى كۇڭگىرت، ءبىر جاعى اپپاق وسى الا قاعازدا ءبىر قۇپيا بار!.. وسىلايشا، كەيىپكەرقاعاز اۆتورىن ءبىراز اۋرەسارساڭعا سالادى. ءبىرىنءبىرى قۋالاپ جۇرگەن ەكەۋ ءبىر ۋاقىتتا جارقاباق شەتىنە كەلىپ توقتايدى. جىندى پاراق بەر جاعىنان جەل يتەرىپ، ار جاعىنان وزەن اڭعارىنىڭ سالقىن لەبى سۇيەپ، جارقاباقتىڭ ءدال ەرنەۋ جيەگىندە قالتيىپ تىگىنەن تۇر ەكەن. تاياپ كەلىپ، وسىناۋ، ءبىر ساتتىك تەپەتەڭدىك ىرقىندا قالتىلداپ، بيلەپ تۇرعان جۇمباق قاعازدىڭ بەرگى اپپاق بەتىندەگى تىلسىم جازۋدى اپانىق وقىدىم... اپانىق بولاتىن، اپانىق تۇسىنگەم سول مەزەتتە ۇمىتتىم... ونىڭ وقىعانوقىماعانى، ۇمىتقانۇمىتپاعانى بەلگىسىز وسى ءبىر مەزەتتە كەيىپكەرقاعاز جار جيەگىنەن ارعى جاققا قالىقتاي جونەلدى. ارنانى كەمەرلەي سىرعاناپ، تومەن سۋسىعان بەتتە، جوڭكىگەن تولقىندار قاقشىپ الىپ، قاقپاقىل ويناتىپ كەتە باردى... بەيمالىم جازۋ دا ارناسىنان جاڭىلماعان اساۋ اعىستىڭ قۇشاعىندا كەتتى.وسىنىڭ ءبارى بەينەبىر ءتۇس سياقتى دەدى. جازۋدى اپانىق كورگەنىمەن، ماعىناسىن ەسىنە تۇسىرە الماي، جارقاباق جيەگىندە اڭتارىلىپ تۇردى دا قويدى. مەن تۇسىمدە تالاي جازۋدى وقىدىم كوزىمدى اشقاندا ەلەس بولىپ ەرىدى. ۇمىتىپ قالمايىن دەپ تۇسىمدە تالاي ولەڭدى جاتتادىم ويانعاندا، ساعىم بوپ بۇلدىراپ اداستىردى. تۇسىمدە انىق ەستىگەن نەبىر سىرلى اۋەندەردەن وڭىمدە ايىرىلدىم قايدا؟..ول ەشتەڭە بىلمەدى. بىلگەنى، وتكەننىڭ ءبارى كورگەن تۇستەي سەزىلدى. سوندا شىعارمانىڭ ايتپاعى نە؟ ماعىناسى قانداي؟ قاعازداعى جازۋ شە؟ اۆتوردىڭ ءتۇيىنى اڭگىمەنىڭ عانا ەمەس، ءومىردىڭ دە شەشىمى سياقتى.مەنىڭ بىلەتىنىم، تاعدىرىم، مەيىرىمسىز وكشەلەردىڭ تاڭباسىن ارقالاپ، سەن دە ءبىر كۇنى ەلەۋسىز، ەسكەرۋسىز جول شەتىندە جاتىپ سارعاياسىڭ... كۇندەردىڭ كۇنى كوڭىلسىز سىبدىرلاپ، مازاسىز ەلپەكتەپ، ەرەنسىز، نەمقۇرايدى سوقپاقپەن سەن دە سىرعيسىڭ ءبىر جاققا... كورمەس، ەستىمەس، ۇقپاس دۇنيەدەن سۋىپ، جارقاباقتىڭ جيەگىندە قالتىلداپ، سوڭعى رەت جۇرەگىڭدى اشاسىڭ... سۋسىپ جار تۇبىنە سۇلق تۇسەسىڭ دە، كۇڭىرەنگەن قۇردىمعا ەركىڭدى تاپسىراسىڭ...ءبىز جىندى قاعازبەن بىرگە قالباڭ قاعىپ جۇرگەندە بايقاماپپىز: اڭگىمەنىڭ ءون بويىندا حەمينگۋەي ايتقان ايسبەرگ تۇر ەكەن. ءبىر قاراعاندا، اڭگىمە سوڭىنداعى جاتتاندى ءارى قاراپايىم فيلوسوفيالىق تامسىلگە ورايلاسقان اۆتور ءسوزى سول الىپ مۇزدى ورتاسىنان قاق ايىرىپ، وپىرىلىپ تۇسكەندەي بولدى. ەكى بەتتىك اڭگىمەنىڭ باسى مەن اياعى ءبىر قارىس بولسا دا، الگى مۇزدىڭ ءبىر ۇشى سەنىڭ باسىڭا كەلىپ قۇلاعانداي ميىڭ شۋلاپ، ارەڭ ەس جياسىڭ.ءيا، جالعىز اقيقات ءومىردىڭ وتكىنشى ەكەندىگى. جەر بەتىندەگى، ارينە، كوشە جولىنداعى سارعايعان، بالكي ومىردەن تۇڭىلگەن، ەشكىمگە كەرەكسىز الا قاعازدى كورگەن، سوڭىنان ەرگەن، ەرمەگەن بارشا ادامنىڭ جان تۇكپىرىندە بۇل اقيقات ساقتاۋلى. كوپ ويلامايمىز، سەبەبى قورقامىز. بىراق سەزەمىز. ۇمىتىلعان ەمەس: اراتۇرا سۋىق تۇستەي ەسكە ءتۇسىپ تۇرادى. ال قاعازداعى جازۋ اۆتوردىڭ كوركەم شىندىعى. سول قۇپيا جازۋ ارقىلى شەشىمدى ءومىردىڭ وزگەرمەس زاڭدىلىعىنا الىپ كەلدى.وسىلايشا، اۆتور اڭگىمە باسىندا جايباراقات سەرۋەندەپ ءجۇرىپ، كۇندەلىكتى قوڭىر تىرشىلىگىمىزدە ەشبىر ءمانماڭىزى جوق ج ۇلىنعان قاعازدى اڭگىمەلەپ وتىرىپ، سوڭىندا ءوزى دە سوقپاق سوڭىنا تىرەلىپ، ايتار ويى دا الگى كەيىپكەرقاعازبەن بىرگە سەرۋەندەپ ىلەسىپ كەلگەن وقىرمان ساناسىنا ءومىردىڭ سوڭىن ەلەستەتەدى. ءسويتىپ وتىرىپ، سەن دە سول جاپىراق قاعاز سىندى ءبىر كۇنى ءبىر جاققا سىرعيسىڭ دەپ قالامىن سۇيكەي سالادى.وقيعا بارىسى مەن سۋرەتتەۋلەردىڭ ءبارى جاپىراق قاعازدىڭ جەل تەربەگەن قوزعالىسىنداي وپوڭاي، نازىك. ءتۇرلى كەيىپكەردىڭ جاقسىلىجاماندى ارەكەتىن جارىستىرىپ، وقيعالاردى قىمقۋىت شيەلەنىستىرىپ، شىعارمانىڭ ءتۇپ ماعىناسىن قۇرعاق مورالمەن اياقتاۋ مۇندا جوق. جول بويىنان ءبىربىرىمەن اڭدىسىپ كەلگەن ەكەۋدىڭ ايىرىلىسۋىندا كىشىگىرىم تراگەديا بار ارينە، سالماعى اۋىر. جاندۇنيەسىندەگى سول كۇيدىڭ تولقىپشارپۋىنان ادام بالاسىنىڭ قىسقا عۇمىرى زۋ ەتىپ كوز الدىنان وتە شىعادى. ءومىردىڭ شىندىعى وسى. تاعدىردىڭ جازۋى سول. ءومىردىڭ سوڭىندا ءبارى كورگەن تۇستەي بولادى دەيدى.ءبىزدى دە ءبىر كۇنى ءبىر جاپىراق سىبدىرلاپ ءبىر جاققا جەتەلەرى انىق. جازۋدى ارتىنان قۋىپ ءجۇرىپ وقۋ مىندەت ەمەس، جازۋدىڭ ءمانى اقيقات. |
27 مامىر 17:07نۇرسۇلتان. قازاقپارات ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ مۇشەسى تولەۋتاي راحىمبەكوۆ جاستاردى عىلىمعا تارتۋدىڭ بىرنەشە جولىن ۇسىندى، دەپ حابارلايى قازاقپارات ءتىلشىسى.عىلىمي كادرلاردىڭ سانىن كوبەيتۋ ماسەلەسى دە وتە وزەكتى. سوڭعى 30 جىلدا 1 ميلليون تۇرعىنعا شاققاندا رەسپۋبليكادا عىلىمي كادرلاردىڭ سانى ەكى جارىم ەسە ازايعان. بۇل كورسەتكىش بويىنشا ت م د داعى سەرىكتەستەردىڭ وزىنەن 1,52 ەسە ارتتا قالىپ وتىرمىز، دەدى تولەۋتاي راحىمبەكوۆ ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ كەزەكتى وتىرىسىندا.ۇلتتىق كەڭەس مۇشەسى عالىم بولۋدىڭ جاستار اراسىندا تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋ ءۇشىن مىناداي امالداردى ۇسىندى.بىرىنشىدەن، مەملەكەتتىك تاپسىرىس اياسىندا ماگيسترانتتار مەن دوكتورانتتار ءۇشىن وقۋ قۇنى مەن شاكىرتاقى مولشەرىن ارتتىرۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋ قاجەت. بۇعان ءتىپتى، مەملەكەتتىك تاپسىرىس اياسىنداعى ولاردىڭ سانىن ازايتۋ ارقىلى دا قول جەتكىزۋگە بولادى.ەكىنشىدەن، بولاشاق باعدارلاماسى بويىنشا ەڭ جاقسى شەتەلدىك عىلىمي ورتالىقتاردا عالىمدارعا ستاجيروۆكادان ءوتۋ شارالارىن قاراستىرۋ كەرەك. ۇشىنشىدەن، عىلىمي مەكەمەلەردى بازالىق قارجىلاندىرۋ كولەمىن ۇلعايتقان ابزال. تورتىنشىدەن، عىلىمي جابدىق، يمپورتتىڭ سالىقتىق جانە كەدەندىك ىنتالاندىرۋ ماسەلەسىن شەشكەن دۇرىس، دەدى ول. |
رەسەي سوعىستىق ۇشاعى سيريا شەكاراسىنداعى لاڭكەستەردىڭ ەكى مۇناي قور بازاسىن قيراتتىحالىق تورابىرەسەي سوعىستىق ۇشاعى سيريا شەكاراسىنداعى لاڭكەستەردىڭ ەكى مۇناي قور بازاسىن قيراتتى2015.12.24 15:03 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىحالىق تورابى، 24 جەلتوقسان، بەيجيڭ. رەسەي قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ مالىمدەشىسى كوناشەنكوۆ 23 جەلتوقساندا: رەسەي سوعىستىق ۇشاعى سيريا شەكاراسىنداعى لاڭكەستەردىڭ ەكى مۇناي قور بازاسى مەن ءبىر جاتتىعۋ بازاسىن قيراتتى،دەدى.كوناشەنكوۆ سول كۇنى مەديالارعا: رەسەي اۋە ارمياسىنىڭ سۋ 34 سوعىستىق ۇشاعى 22 جەلتوقسان كۇنى سيريانىڭ دەير ەزور قالا رايونىنداعى لاڭكەستەردىڭ ەكى مۇناي قور بازاسى مەن 3 مۇناي بۇرعىلاۋ قۇرىلعىسىن قيراتتى. رەسەي سوعىستىق ۇشاعى سيريا شەكاراسى ىشىندەگى لاڭكەستەردىڭ مۇناي قۇرىلعىلارىن جالعاستى قيراتادى،دەدى.كوناشەنكوۆ: رەسەي سوعىستىق ۇشاعى 22 جەلتوقسان سيريانىڭ يدليب ولكەسىندەگى لاڭكەستەردىڭ ءبىر جاتتىعۋ بازاسىنىڭ كوزىن قۇرتتى. جاتتىعۋ بازاسىنىڭ قاتىستى مالىمەتتەرىن سيريا قارسى توپتارى قامدادى ءارى كوپ ءتۇرلى جولدار ارقىلى بۇل مالىمەتتىڭ راس ەكەنى سپاتتالدى، دەدى.كوناشەنكوۆ: رەسەي سوعىستىق ۇشاعى 5 كۇننىڭ ىشىندە شايقاستىق مىندەتپەن 300 مارتە ۇشىپ، اۋە شابۋىلىن جاساپ، سيريانىڭ الەپپو، يدليب، دەير ەزور، حاما، حومس قاتارلى جەرلەرىندەگى 1093 نىساناعا شابۋىل جاسادى،دەدى.رەسەي 30 قىركۇيەكتەن باستاپ، سيريا شەكاراسىنداعى ۇشقارى ۇيىم ــ ءىسلام مەملەكەتىنە اۋە شابۋىلىن جاسادى. رەسەي قورعانىس مينيسترى شويگۋ: رەسەيدىڭ اۋە شابۋىلىن جاساۋداعى نىسانالارى ءىسلام مەملەكەتىنىڭ اسكەري جابدىقتارى، حابارلاسۋ جۇيەلەرى، قاتىناس تاسىمال قۇرالدارى، قارۋ جاراق جانە وق ءدارى قويمالارى، جانار زات ساقتايتىن قۇرىلعىلارى،دەدى. |
جۇدو ئىزدە قامۇسىچۈشۈرىلىۋاتىدۇرەسىملەرنى كۆرۈش جۇدو بىر خىل ئېلىشىش خاراكتېردىكى قارشىلىشىدىغان ھەرىكىتى، مۇسابىقىدە ئىككى ئادەم ئەسۋابسىز، يالاڭ ئاياغ ھالەتتە قارشى تەرەپنى پالاسقا يىقىتسا ياكى قارشى تەرەپنىڭ دۈمبىسىنى پالاسقا 30 سېكۇنت تەگكۈزسە غەلىبە قىلغان بولىدۇ، يەنە قارشى تەرەپنىڭ جەينەك بوغۇمىدىن ۋە ياكى بويۇن ئارتېرىيىسىدىن تۇتۇۋېلىپ قارشى تەرەپنى يېڭىلگەنلىكىنى تەن ئېلىشقا مەجبۇرلاشقىمۇ بولىدۇ.ئۇيغۇرچە ئىسمى :جۇدوخەنزۇچە ئىسمى :باشقا نامى :4پارچەجۇدوجۇدو بىر خىل ئېلىشىش خاراكتېردىكى قارشىلىشىدىغان ھەرىكىتى، مۇسابىقىدە ئىككى ئادەم ئەسۋابسىز، يالاڭ ئاياغ ھالەتتە قارشى تەرەپنى پالاسقا يىقىتسا ياكى قارشى تەرەپنىڭ دۈمبىسىنى پالاسقا 30 سېكۇنت تەگكۈزسە غەلىبە قىلغان بولىدۇ، يەنە قارشى تەرەپنىڭ جەينەك بوغۇمىدىن ۋە ياكى بويۇن ئارتېرىيىسىدىن تۇتۇۋېلىپ قارشى تەرەپنى يېڭىلگەنلىكىنى تەن ئېلىشقا مەجبۇرلاشقىمۇ بولىدۇ.رۇداۋدىكى رۇ تېخنىكىلىق جەھەتتە قاتتىقلىق بىلەن يۇمشاقلىقنى تەڭ جارى قىلدۇرۇپ، يۇمشاقلىق ئارقىلىق بىلەن قاتتىقلىقنى يېڭىش، قارشى تەرەپنىڭ كۈچىدىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىپ قارشى تەرەپنى يىقىتىشقا ئەھمىيەت بېرىشنى كۆرسىتىدۇ. رۇداۋدىكى داۋ تەنھەرىكەتچىلەرنىڭ ئەخلاقپەزىلەت تەربىيىلىنىشىنى كۆرسىتىدۇ.ئېيتىشلارغا قارىغاندا، مىڭ سۇلالىسىنىڭ ئاخىرقى يىللىرى جۇڭگو مۇشتۋازلىقى ياپونىيىگە تارقالغان، كېيىن ياپونىيىدە رۇشۇ غا تەرەققىي قىلىپ، كۆپلىگەن مەزھەپلەرگە بۆلۈنگەن. 19ئەسىرنىڭ ئاخىرى جۇڭگو مۇشتۋازلىقى ياپون چامباشلىقى بىلەن بىرلەشتۈرۈلگەن ھەمدە ھەرقايسى رۇشۇ ئېقىملىرىنىڭ ئارتۇقچىلىقى قوبۇل قىلىنىپ، ئۈزلۈكسىز ياخشىلىنىپ، جۇدو ھەرىكىتى يارىتىلغان. 1951يىلى ياپونىيە، فرانسىيە قاتارلىق 12 دۆلەتنىڭ تەشەببۇس قىلىشى ئارقىسىدا خەلقئارا جۇدو بىرلەشمىسى قۇرۇلغان، باش ئورگىنى ياپونىيىنىڭ توكيو شەھىرىدە، ئەزا دۆلەتلەردىن 110 نەچچىسى بار. جۇدو دۆلىتى دەپ ئاتالغان ياپونىيىدە جۇدو دۆلەت ماھارىتى قىلىنغان بولۇپ، ئوتتۇراباشلانغۇچ مەكتەپلەردىكى ئوغۇللارنىڭ چوقۇم ئۆگىنىدىغان دەرسلىكى. 1964يىلى 5ئايدا ياپونىيىنىڭ توكيو شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلگەن 18نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىدا جۇدو رەسمىي مۇسابىقە تۈرىگە كىرگۈزۈلگەن. ھازىر خەلقئارالىق چوڭ مۇسابىقىلەردە ئولىمپىكتىكى جۇدو مۇسابىقىسىدىن باشقا يەنە خەلقئارا جۇدو بىرلەشمىسىنىڭ تاق يىللاردا ئۆتكۈزىدىغان دۇنيا لەۋھە تالىشىش مۇسابىقىسىچوڭلارنىڭ بىلەن جۈپ يىللاردا ئۆتكۈزۈلىدىغان دۇنيا ياشلار جۇدو لەۋھە تالىشىش مۇسابىقىسى بار. 1980يىلى ئامېرىكىنىڭ نيۇيورك شەھىرىدە تۇنجى نۆۋەتلىك دۇنيا ئاياللار جۇدو لەۋھە تالىشىش مۇسابىقىسى ئۆتكۈزۈلدى. |
ساقتاندىرۋ سەكتورىن قانداي وزگەرىستەر كۇتىپ تۇر؟ساقتاندىرۋ كومپانيالارىنا دەگەن سۇرانىس ارتىپ كەلەدى. وعان حالىقتىڭ قارجىلىق ساۋاتتىلىعىنىڭ كوتەرىلۋى دە سەبەپ. جاقىندا قارجى سەكتورى وكىلدەرىمەن كەزدەسكەن پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆ سەكتور الدىندا ۇلكەن مىندەتتەر تۇرعانىن، ونى ابىرويمەن اتقارۋ جانە حالىق سەنىمىن اياقاستى ەتپەۋ قاجەتتىگىنە ارنايى توقتالعان ەدى. نارىق اكتيۆتەرى سوڭعى ءۇش جىلدا 76 پايىزعا ءوسىپ، 1،7 ترلن تەڭگەنى نەمەسە ىشكى جالپى ءونىمنىڭ 2،3 پايىزىن قۇراعان. جالپى، بيىل ساقتاندىرۋ كومپانيالارى قانشا تابىس تاپتى؟ تۇتىنۋشىلارعا قولايلى ونلاين فورمات قالىپتاستى ما؟ قانداي ساقتاندىرۋ ءونىمى قاتتى سۇرانىسقا يە؟ ينۆەستيتسيالىق قۇرالى دەگەنىمىز نە؟ ونى قاي كومپانيالار ۇسىنىپ ءجۇر؟ بانك دەپوزيتى ءتيىمدى مە، الدە قارجىنى ساقتاندىرۋ كومپانياسىنا سالىپ كوبەيتكەن ءجون بە؟ پاندەميا سەكتور جۇمىسىنا قالاي اسەر ەتتى؟ نارىقتاعى ەڭ بەلسەندى ساقتاندىرۋ كومپانيالارىنىڭ سك باسىن قوسىپ، وسى جانە وزگە دە اسا وزەكتى ساۋالدارعا جاۋاپ الدىق. |
قازاق پەن قاۋىپسىزدىك انتونيمدەر سەكىلدى مە، قالاي؟46 ءسوز 2229 13 پىكىر 13 اقپان, 2019 ساعات 11:58وتكەن دەمالىستا اقبۇلاققا بارىپ، شاڭعى تەپتىك. تەپكەندە قالاي، ۇيرەنە باستادىق! ءبىر بايقاعانىم، قازاقتاردىڭ سانى كوپ. قازاقتار بولعاندا دا ءوزىم سياقتى اۋىلدىڭ تابيعي قازاقتارى. وسىدان شامامەن 15 جىل بۇرىن شىمبۇلاققا بارعانىمدا العان اسەرىم ءالى ەسىمدە. قازاقتار قايدا دەسەم، ءبىر دوسىم قازاقتار دەمالىستى داستاران باسىندا، قوناقتاردىڭ قاسىندا، ورتاعا ەتتى الىپ، اڭگىمەدۇكەندەتىپ وتكىزەدى دەگەن پىكىرى مەن ءۇشىن دايەككە اينالىپ كەتكەن. قازاق بوس ۋاقىتىن ءيا قوناق بولۋعا، ءيا قوناققا بارۋعا جۇمسايدى ەكەن. مۇنى جاقسى نە جامان دەپ وي قورىتۋ بۇل پوستىڭ ماقساتى ەمەس.ايتپاعىم، قازىر شاڭعىشىلار قاتارى كوبەيگەن. قالانىڭ قازاقتارى ەمەس، قازاقشا سويلەيتىن كادىمگى اۋىلدا تۋىپ وسكەن قازاقتار.بىراق ءبىر بايقاعانىم، ءبىز قاۋىپسىزدىككە كوپ كوڭىل بولمەيدى ەكەنبىز.اسپا جولمەن تاۋ بوكتەرىن باعىتتاپ كەلە جاتىرمىز. اياقتا شاڭعى. تومەندە سىرعاناق. باقسام، قازاقتاردىڭ باسىندا شلەم جوق. كەيبىر كىسىلەردىڭ قولىندا ءتىپتى قولعاپ تا جوق. اسپا جول اياقتالىپ، سىرعاناقتىڭ باستاۋىنان ءتۇسىپ قالدىق. ءبىزدىڭ سوڭىمىزدان ەكى ورىس جىگىتى ىلەستى. ءبىرى شاڭعىدا، ءبىرى سنوۋبوردتا. ەكەۋىنىڭ باسىندا دا شلەم. كيىمى دە قىسقى سپورتقا ارنالعان.كوپ ۇزاماي قۇلادىم. دەمالىپ الايىن دەپ جامباستاپ جاتىرمىن. ماشىقتانعاندار قۇلديلاپ بارا جاتىر، مەن سياقتى جاڭا باستاعاندار انەمىنە قۇلاپ قالام دەپ قولتىراڭداپ سىرعىپ بارا جاتىر. جانىمنان جيىرما ادام ءوتتىاۋ.ءبارىنىڭ باسىنا قارايمىن. قازاقتىڭ كوبىندە شلەم جوق.ءوزىمنىڭ باسىمدى سيپالايمىن. شلەم مەنىڭ باسىمدا دا جوق.نەگە؟ سەبەبى، شاڭعىنى 5 مىڭ تەڭگەگە جالعا الدىق. شلەم قوسىمشا اقشا ەكەن. 1,5 مىڭ تەڭگە. قۇرسىن، نە قىلار دەرسەڭ دەپ، وسى جاڭا عانا اقشا ۇنەمدەپ قالعانىم ەسىمە ءتۇستى.ەل كوردىم، جەر كوردىم، ازدىكوپتى قىزمەت ىستەدىم، ورتا كوردىم دەگەن مەنىڭ ءوزىم قاۋىپسىزدىككە سالعىرت قارايتىنىما ۇيالىپ بارا جاتىرمىن.امەريكادا دا ءدال وسىنداي تاعى ءبىر جاعداي بولىپ ەدى. بالامىزعا ساموكات الدىق. مەكتەپكە سونىمەن بارىپ ءجۇردى. ساموكات ساتىپ الاردا امازون دۋلىعاسى مەن تىزەرلىگىن قوسىپ ۇسىنادى. ەي، نە قىلار دەيسىڭ دەپ، ساموكاتتىڭ ءوزىن العانبىز.مەكتەپكە بارا جاتقان جولدا وقۋشىلار ساموكات تەۋىپ كەلە جاتتى. امەريكالىقتار. ءبارىنىڭ باستارىندا دۋلىعا، اياقتارىنا تىزەرلىك تاعىپ العان. سونى كورىپ تۇرىپ شلەمدى اقىرى المادىق قوي. ۇياتاي!جولدا جوڭكىگەن بەلسىبەتشىلەر دە باسىنا شلەم كيگەن. سونىڭ ءبارىن كورىپ جۇرسەم دە قاۋىپسىز ءومىر سالتى ماعان جۇقپاپتى.اتىراۋدا ءتورت جىل ىستەدىم. سوندا مۇنايشىلار شەتەلدىك كومپانيالاردىڭ قاۋىپسىزدىككە قالاي كوڭىل بولەتىنىن اڭىز قىلىپ ايتادى. شەتجاعاسىن ءوزىمىز دە كوردىك. ايتالىق، تشوعا جينالىسقا بارا قالساڭ، العاشقى ءسوز بەرىلمەس بۇرىن قاۋىپسىزدىككە جاۋاپتى ادام شىعىپ، نۇسقاۋلىق بەرەدى. ءورت بولا قالسا، عيماراتتان انا ەسىكپەن شىعاسىڭ، مىنا ەسىكپەن شىعاسىڭ... سونداعى ويىم: اتىراۋ قالاسىنىڭ قاق ورتاسىندا ورنالاسقان قالاداعى ەڭ قاۋىپسىز عيماراتتى ءورت شالار ما دەيسىڭ!ەندى قمگ مەن تشونىڭ قاۋىپسىزدىك تالاپتارىن سالىستىرىڭىز. بىلەتىن ادامدار تۇسىنەدى. تالاپتار بولۋى مۇمكىن، بىراق كوپشىلىك نەمقۇرايدى قارايدى.وسىنداي جاعدايدا تاپ مەننەن باستاپ، قاۋىپسىزدىك تالاپتارىن الىقتىڭ ءومىر سالتىنا قالاي اينالدىرامىز؟جاڭا ادەتتى ۇيرەتۋدىڭ ءبىر جولى ايىپپۇل. كەزىندە كولىكتە ەشكىم بەلدىك تاقپايتىن ەدى. ايىپپۇل سالىپ، زاڭ قاداعالانعان سوڭ، ءبارىمىز بەلدىك تاعىپ جۇرەتىن بولدىق.سەرگەك شىققاننان بەرى جۇرگىزۋشىلەر ءتارتىپتى بولىپ شىعا كەلدى. استانانى ايتامىن.ەكىنشى جولى، قىزمەت ساتاتىنداردىڭ جۇمىسى قاۋىپسىزدىك تالاپتارىن ەسكەرۋ كەرەك. ماسەلەن، شاڭعى ءبىر بولەك، شلەم ءبىر بولەك ەمەس، ەكەۋى بىرگە جالعا بەرىلۋ كەرەك. اسپا جولعا كىرەر تۋرنيكەتتە تۇراتىن جىگىتتەر قاۋىپسىزدىك تالاپتارىنا ساي ەمەس كيىنگەن ادامداردى سىرعاناققا جىبەرمەۋ كەرەك. سىرعاناققا كەلگەندەرگە الدىمەن قاۋىپسىزدىك تالاپتارىن ءتۇسىندىرۋدى جولعا قويعان ءجون.سول سياقتى ادام جۇرەتىن جەرلەردىڭ بارلىعىندا الدىمەن قاۋىپسىزدىك قامتاماسىز ەتىلۋ كەرەك.كەز كەلگەن قاۋىپتەر بەلگىلەنىپ، ساقتاندىرۋ جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ كەرەك.استاناداعى بەس ءبۇلدىرشىن دە قاۋىپسىزدىك جۇيەسىنىڭ قالىپتاسپاعانىنان قىرشىن بولدى.ساقتانساڭ، ساقتايمىن دەگەن ءسوز قازاقتىڭ قانىنا سىڭسە دە، وكىنىشكە قاراي، قاۋىپسىزدىككە قىرىن قارايمىز!قانات بىرلىكۇلى 29509زىكىريا زامانحانۇلى 39390 |
ئىلى دەرياسى سۇلۇق يېرى ئىزدە قامۇسىنەم يەر چۈشەندۈرۈشىئاساسلىق يېپىنچا ئۆسۈملۈكلىرىئامان ساقلاش تەدبىرىئىقتىسادىي ۋە ئىجتىمائىي قىممىتىئالاھىدە ئۆسۈملۈك قىممىتىچۈشۈرىلىۋاتىدۇرەسىملەرنى كۆرۈش ئىلى دەرياسى ئاسىيانىڭ ئوتتۇرا قىسمىدىكى ئىچكى قۇرۇقلۇق دەرياسى. غەربىي شىمال ئېتىز ئېرىق مەشھۇر دەرياسى. قەدىمكى زاماندا ساكلار، توخرىيلار، تۈركلەر بۇ دەريا ۋادىسىدا ياشا كەلگەن.ئۇيغۇرچە نامى :ئىلى دەرياسى سۇلۇق يېرىخەنزۇچە ئاتىلىشى :ئۆلكىسى :شىنجاڭ ئىلى ۋىلايىتىيەر مەيدانى :440,000 گېكتاردېڭىز يۈزىدىن ئېگىزلىكى :5601400 مېتىرشىمالىي پاراللېل 50 42 10 44 ئارلىقىغا توغرا كېلىدۇ، شەرقىي مېرىدىيان 30 80 10 83 ؛ شىنجاڭ غەربىي رايون، ئىلى ۋىلايىتى، غۇلجىنىڭ شەرقىي جەنۇبىغا جايلاشقان.440,000 گېكتار. دېڭىز يۈزىدىن ئېگىزلىكى 5601400 مېتىر كېلىدۇ.ئىلى دەرياسى قاش دەرياسى، كۈنەس دەرياسى ، تېكەس دەرياسى قاتارلىق قوشۇلۇشىدىن ھاسىل بولغان. يىللىق ئېقىم مىقدارى 18 مىليارد كۇب مېتىرغا، شىنجاڭدا 1ئورۇندا تۇرىدۇ. دەريا سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ بالقاش كۆلىگە قۇيۇلىدۇ. دەريائېقىنلار زىچ، ساھىلى كەڭ، تاتلىق سۇ سازلىق 200,000 گېكتار، بۇنىڭ ئىچىدە كۈنەس ناھىيەسىنىڭ بۇ يىل 40 مىڭ گېكتار يەردىن يىللىق بېلىق تۇتۇش مىقدارى تەخمىنەن 300 توننا.شىنجاڭدىكى ئەڭ نەم بولغان بەزى جىلغىلار، يىللىق ھۆليېغىن مىقدارى 300 مىللىمېتىر، يىللىق ئوتتۇرىچە تېمپېراتۇرىسى 8.4.قومۇش، تاش ئېگىر، پاقا ئوتى، يېكەن، ئىـگىر، ئوتچۆپ، ئوتتۇرا ئاسىيا تۇرغۇلى قاتارلىقلار بار.ئاللىقاچان تۆت پەنجىلىك قۇرۇقلۇق تاشپاقىسى، قارا ھەرە، كىچىك يوپۇرماقلىق ئەرمۇدۇن، ياۋا ياڭاق، شەمشاد قاتارلىق ئالتە رايونغا ئاپتونوم رايون دەرىجىلىك تەبىئىي مۇھاپىزەت رايونى، يېزا ئىگىلىك، ئورمانچىلىق تارمىقى مەسئۇل بولىدۇ.سازلىق، چارۋىچىلىق فېرمىسى، بېلىق تۇتۇش، يېزا ئىگىلىك ۋە باغلارنى بەرپا قىلىش.مۇھىم يېزا ئىگىلىك، چارۋىچىلىق مەيدانى، ئورمان ئىشلەپچىقىرىش بازىسى. |
ۇستاز ءوزىنىڭ ومىرلىك ءىسىن وزات شاكىرتىنە عانا سەنىپ تاپسىرادىسايلاۋ 60912 13 پىكىر 30 ءساۋىر, 2019 ساعات 12:48كەز كەلگەن قوعام كوشباسشىلار تۋرالى الدەبىر سىرتقى بەلگىلەرگە، قالىپتاسقان قالىپقا سالىپ ويلاۋعا بەيىل. پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆتى دا دايىن وبرازدارعا سۇيەنىپ، ءارى كەتكەندە كاسىپقوي ديپلومات رەتىندە قابىلداۋ باسىم.دەگەنمەن توقاەۆ تەك اسا كاسىپقوي ديپلوماتتاردىڭ ءبىرى ەمەس. ونىڭ ءومىربايانىن زەرتتەپ وتىرىپ، ءتۇرلى مەملەكەتتىك لاۋازىم مەن شىتىرماننىڭ تەزىنەن وتكەنىن كورىپ، ونىڭ مەملەكەتتىك باسقارۋداعى تاجىريبەسى الدەقايدا باي ەكەنىن كورەسىز.بىرىنشىدەن، توقاەۆتىڭ تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى كۇندەرىنەن باستاپ قازاق مەملەكەتشىلىگىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىسىمەن بىرگە بولعانىن، ءتۇرلى سالاداعى قيىن شەشىمدەر قابىلداۋعا قاتىسقانىن كورەمىز. تاۋەلسىزدىكتىڭ 29 جىلى ىشىندە ول ەلباسىنىڭ تاپسىرمالارىن تابىستى ورىنداپ كەلدى.1. كاسىپقوي ديپلوماتتوقاەۆ جوعارى بىلىكتى ديپلومات. ءبىزدىڭ بىلەتىنىمىز ونىڭ ەكى رەت قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بولعانى 19941999, 20022007. بۇل ورايداعى ءبىلىمى دە وراسان: 1975 جىلى ول سول كەزدەگى الەمدىك دەرجاۆانىڭ مىقتى جوعارى وقۋ ورنى كسرو ءسىم مگيمونى قىزىلمەن بىتىرگەن.سوسىن ەڭبەك جولىن سوۆەت ديپلوماتيالىق جۇيەسىندە باستادى. ول كەزدە سوۆەتتەر وداعىنىڭ گەوساياسي قۋاتتىلىعىن ەشكىم جوققا شىعارا قويماس. ەندەشە توقاەۆتىڭ كاسىبي مەكتەبى دە مىقتى بولدى دەۋگە بولادى.2. تابىستى رەفورمالاردىڭ كۋاسىتوقاەۆتىڭ قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى سوۆەتقىتاي قاتىناستارىنىڭ شيەلەنىسكە تولى ۋاقىتىمەن تۇسپاتۇس كەلگەنىنە نازار اۋدارايىق. ونىڭ قىتايداعى ەلشىلىكتە قىزمەت ەتكەنىن ەسكە الساق، 1960 جىلدارى كۇرت ناشارلاعان سوۆەتقىتاي قاتىناستارى تەك اسا بىلىكتى ديپلوماتتاردىڭ جۇمىسى ەكەنى انىق. ول قىتايدا وقۋ، پراكتيكادان ءوتۋ، ديپلوماتيالىق قىزمەت سياقتى ءتۇرلى سەبەپتەرمەن 1970 جىلداردان باستاپ بولدى. ال قىتايدىڭ 1980 جىلدارى بەتبۇرىس جاساعانى بەلگىلى. ەندەشە توقاەۆ قىتايدىڭ رەفورماسىن ىشىنەن كورگەن ادام. مۇنىڭ وتەموتە قۇندى ءبىلىم مەن بىلىك ەكەنى ءسوزسىز.3. الەمدىك دەڭگەيدەگى ساياساتكەر عاسىردىڭ باسىندا الەمنىڭ باستى ۇيىمى بۇۇدا ازيادان شىققان ەكى باسشى بولسا، ءبىرى پان گي مۋن، ال ءبىرى توقاەۆ.توقاەۆ بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارلارىنىڭ ءبىرى عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ەكى جىل جەنەۆاداعى ءوفيستىڭ جەتەكشىسى بولدى. مۇنىڭ نيۋيوركتەگى شتابپاتەردەن كەيىنگى ماڭىزدى مەكەمە ەكەنىن ايتقان ءجون، ول جەردە 1500دەن استام جوعارى بىلىكتى حالىقارالىق ديپلومات جۇمىس ىستەيدى.4. ەڭ تابىستى پرەمەرمينيسترتوقاەۆتىڭ قابىلەتى نەگە حالىقارالىق جۇمىستارعا بايلانىستى ەلەستەيتىنى بەلگىلى. بىراق ونىڭ 19992002 جىلدار ارالىعىندا قازاقستاننىڭ ءتورتىنشى پرەمەرءمينيسترى بولعانىن ەستەن شىعارماۋ كەرەك. بۇل اۋىر رەفورمالار كەزەڭى. دەگەنمەن 2001 جىلدان باستاپ، قازاقستاننىڭ ءجىو كورسەتكىشى الەم بويىنشا ەڭ قارقىندىلاردىڭ قاتارىندا بولدى. بۇل جەردە توقاەۆتىڭ قىتايلىق تاجىريبەسىنىڭ ىسكە اسقانى ءسوزسىز.5. بايىپتى زاڭگەرتوقاەۆتىڭ باسشى رەتىندەگى تاجىريبەسى ديپلوماتيا جانە پرەمەرمينيستر بولۋمەن شەكتەلگەن جوق. ول 20072011, 20132019 ارالىقتارىندا پارلامەنت سەناتىن ەكى رەت باسقاردى. سوندىقتان بولار، توقاەۆ مەملەكەتشىلدىكتىڭ قۇقىقتىق مەحانيزمدەرىن ابدەن مەڭگەرگەن.6. راتسيونال باسشىتوقاەۆ راتسيونال ساياساتكەر. ول ەلباسى كوتەرگەن باستامالاردىڭ باستاۋىندا ءجۇرىپ، اراسالماق ساقتاۋ، بايىبىنا بارۋ سياقتى ساياساتكەرگە اۋاداي قاجەت قاسيەتتەرگە قانىققان.7. زايىرلى ساياساتكەرجوعارىدا اتالعان ەڭبەك جولى مەن ءبىلىمى مەن بىلىگى توقاەۆتى زايىرلى ساياساتكەر رەتىندە قالىپتاستىرعانى انىق. مىسالى، ونىڭ تاماشا لينگۆيست ەكەنىنىڭ ءوزى، ايماقتىق جانە جاھاندىق ارىپتەستەرمەن اڭگىمەنى ءوز دەڭگەيىندە جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ول بىلەتىن ورىس، قىتاي، اعىلشىن، فرانتسۋز تىلدەرى بۇگىنگى كۇردەلى الەمدە ناعىز كەرەك قاسيەتتەردىڭ ءبىرى.8. ەلباسىنىڭ وزات شاكىرتىتوقاەۆتى تۇڭعىش پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ وزات شاكىرتى دەپ ايتۋعا ابدەن بولادى. سەبەبى ول تاۋەلسىزدىكتىڭ باستاۋىنداعى ەكسپەريمەنتتەردەن باستاپ، تۇبەگەيلى رەفورمالار كەزەڭدەرىنىڭ بارلىعىندا ۇستازىنا اسسيستەنت بولدى. ال ۇستاز ءوزىنىڭ ومىرلىك ءىسىن وزات شاكىرتىنە عانا سەنىپ تاپسىراتىنى بەلگىلى. |
ئۇيغۇرلارنىڭ باققالچىلىق مەدەنيىتىشىنجاڭ مېۋە چېۋە ماكانى بولۇپ، ئۇيغۇرلار مېۋە چېۋە كەسپى بىلەن شۇغۇللانغۇچىلارنى باققال دەپ ئاتايدۇ . باققاللىق كەسپى ھۆل مېۋىچىلىك ، قۇرۇق مېۋىچىلىكتىن دەپ ئىككى خىل تۈرگە بۆلىنىدۇ.ھۆل مېۋە باققاللىرى، ئۆرۈك، شاپتۇل، توغاچ، ئەنجۈر، ئالما، ئانار، ئامۇت،نەشپۈت، بېھى، ئالىگرات، ئالۇچا، ئەينۇلا، ئۈزۈم، ئۈجمە، گىلاس قاتارلىق كۆپ خىللىق مېۋە، قوغۇن تاۋۇز قاتارلىقلارنى ئېلىپ ساتىدۇ. بۇ خىل مېۋىلەر بىر بىرىگە ئۇلىشىپ 5 ئايدىن 12 ئايغىچە ، بەزىلىرى يىل بويى سېتىلىدۇ. باققاللار كۈندىلىك توپ سېتىۋېلىش ياكى باغ كۆتۈرە ئېلىشتەك ئىككى خىل ئۇسۇل بىلەن توپ ئېلىپ پارچە ساتىدۇ .باققاللارنىڭ ھۆل مېۋە چېۋىلەرنى سېتىشىدا ئۆزگىچە ئالاھىدىلىك مەۋجۇت. ھەر قانداق باققال ۋە مېۋە ساتقاندا، توۋلاپ خېرىدار چاقىرىپ مېۋىنى سۈپەتلەيدىغان ئىدىئوملۇق سۆزلەر بىلەن ساتىدۇ، شۇنداقلا مېۋە دۇكىنى ئالدىدىن ئۆتكەن كىشىلەرگە پۇل ئالمايمەن، بىر تال يەپ باقسىلا دەپ يېگۈزۈپ تەمىنى تېتىتىپ ساتىدۇ.قۇرۇق مېۋە باققاللىرى قۇرۇتۇلغان مېۋىلەرنى توپ ئېلىپ پارچە ياكى توپ ساتىدۇ. بۇ مېۋىلەر قۇرۇتۇلغان ئۈزۈم، گۈلە، جىگدە، ياڭاق، پىستە، بادام، قاق، چىلان، قارىئۆرۈك قاتارلىق خىلمۇ خىل بولۇپ، ئۇلار يەنە قوشۇمچە قەنت، ناۋات، پاتازا قاتارلىقلارنىمۇ ساتىدۇ.قۇرۇق يېمىش ساتىدىغان باققاللار، مېۋىنىڭ سۈپىتىگە ۋە تازىلىقىغا ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىدۇ . خېرىدارلارنى جەلپ قىلىش باققاللارنىڭ ئەڭ زور ئالاھىدىلىكى ، باققاللار كەڭ قورساق بولۇپ خېرىدارلار بىلەن بىھۇدە باھا تالاشمايدۇ. ھۆل مېۋە ساتىدىغان باققاللاردا جىڭلاپ سېتىش ئادىتى بولمىغان. بازار ئىقتىسادىي ئىگىلىكىگە يۈزلىنىۋاتقان بۈگۈنكى كۈندە مېۋە سودىسىدا جىڭ ئىشلىتىشتەك ئۆلچەملىك سودا ئادىتى ئومۇملاشماقتا. : 20120227 18:03:53 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسى |
ونەر 26 اقپان، 2021422 رەت كورسەتىلدىەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىنا وراي ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا امانات قازاق كۇيلەرى انتولوگياسى اتتى قازاق، ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىندەگى جيناقتىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى ءوتتى. بايىرعى ءارى بىرەگەي كۇيلەر جازىلىپ، تسيفرلى تاسىعىشپەن جابدىقتالعان كولەمدى ەڭبەك ساۋاپ قوعامدىق قورىنىڭ دەمەۋشىلىگىمەن شىعىپ وتىر.مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆ تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىندا: جاڭا زاماننىڭ جاقسىجامانىن ەكشەپ، ارتىقشىلىقتارىن بويعا سىڭىرۋمەن قاتار، تامىرىمىزدى بەرىك ساقتاۋىمىز قاجەت! ۇلتتىق بولمىسىمىزدان، ءتول مادەنيەتىمىز بەن سالتداستۇرىمىزدەن اجىراپ قالماۋ بارلىق وركەنيەتتەر ميداي ارالاسقان الاساپىراندا جۇتىلىپ كەتپەۋدىڭ بىردەن ءبىر كەپىلى، دەپ ايتقان ەدى. ۇلت رۋحانياتى مەن مادەنيەتىنىڭ ىرگەسىن بەرىك ۇستاۋعا باعىتتالعان پرەزيدەنت تاپسىرماسىنا تۇسپاتۇس كەلگەن جوبا سەگىز جىل بۇرىن قوعامدىق قوردىڭ باستاماسىمەن قولعا الىنىپتى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا بۇعان دەيىن نازاردان تىس قالىپ، جينالماي كەلگەن، ەل ەسىنەن ۇمىتىلعان قىرۋار مۇرا تابىلىپ، قالپىنا كەلتىرىلىپ، كىتاپقا ەنگىزىلگەن. بۇل تۋرالى ساۋاپ قوعامدىق قورىنىڭ قامقورشىلىق كەڭەسىنىڭ توراعاسى، ءماجىلىس دەپۋتاتى باقىتبەك سماعۇل ءسوز باسىندا اتاپ ءوتتى.كلاسسيك جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆ: كۇي اڭىزدارىنىڭ كوپ ەكەنىن ەل بىلەدى، بىراق كىتاپ، باسپا بىلمەيدى دەپ ايتقان ەكەن. بۇل تۇرعىدان العاندا، قازاق كۇيلەرى انتولوگياسىنىڭ تاعى ءبىر دارا قىرى ايقىندالادى. اتاپ ايتقاندا قازاق حالقىنىڭ رۋحاني شەجىرەسىنىڭ اسىل قازىناسى سانالاتىن كۇيلەردىڭ تاريحى جانە ولار تۋرالى كوپتەگەن اڭىزدار جينالىپ، زەرتتەلىپ، جيناققا باسىلىپ وتىر، دەي كەلە، امانات جوباسى اياسىندا اۋقىمدى عىلىمي جۇمىس اتقارىلعانىن ايتتى. ءبىزدىڭ زەرتتەۋشىلەرىمىز شەتەلدىك ارحيۆتەردى، مەملەكەتتىك قانا ەمەس، سونىمەن قاتار جەكە قورلاردى دا مۇقيات قارادى. سونداعى قالىڭ شاڭ باسقان، عىلىمي قاۋىمداستىق جوعالىپ كەتتى دەپ ساناعان كوپتەگەن كونە كۇيلەردىڭ ەسكى جازبالارىن تاپتى. ساۋاپ قورى ولاردىڭ ءبارىنىڭ كوشىرمەسىن ساتىپ الدى. ۇلكەن ىجداھاتتىلىقپەن وڭدەپ، رەستاۆراتسيالادى. تسيفرلاندىرىپ، زاماناۋي اۋديوتاسىعىشتارعا كوشىردى، دەدى ءماجىلىس دەپۋتاتى.حالىق بار جەردە قازىنا بار. زەرتتەۋشى عالىمداردىڭ پايىمداۋىنشا، قازاقتا كەم دەگەندە 7 مىڭعا تارتا كۇي بولعان ەكەن. جوبانىڭ بىرلەسكەن اۆتورى، زەرتتەۋشى، دوكتورى ءمۇسلىم حاسەنوۆ امانات انتولوگياسىنىڭ باستى ەرەكشەلىگى كوپشىلىككە بەيمالىم 500گە جۋىق كۇيدىڭ قاعازعا تۇسۋىندە دەيدى. جيناقتاعى ءار كۇيدىڭ شىعۋ تاريحى مەن ماعىناسى ءۇش تىلدە جازىلعان. نەگە ءبىز كۇيدەن باستادىق؟ قازاقتىڭ كۇيى تورتكۇل دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىن جايلاعان وزگە جۇرتتاردا كەزدەسپەيتىن، قازاق ۇلتىنىڭ، كوشپەلىلەردىڭ ءبۇتىن ءبىتىمبولمىسىن ايقىندايتىن التىن ۇستىنداردىڭ ءبىرى. الەمنىڭ كەز كەلگەن جەرىندە كۇي سارىنى ەستىلسە، ءبىز ونىڭ قازاقتىكى ەكەنىن بىلە قويامىز. ەندى ونى حالىقارالىق قوعامداستىق تا جاقسى بىلەتىن دارەجەگە قول جەتكىزۋىمىز كەرەك. ول ءۇشىن قازاقتىڭ بۇل قۇندىلىعىن دۇنيە جۇزىنە دارىپتەۋدىڭ ماڭىزى زور، دەدى ول. سونداياق ونىڭ سوزىنشە، ءبىر كۇيدىڭ قۇدىرەتى كۇردەلى ءبىر وپەرالىق شىعارماعا تەڭ ەكەن. مىسالى، سوقىر ەسجان دەپ اتالاتىن 3 مينۋتتىق كۇيدەن ءۇش ساعاتتىق ءبىرجان مەن سارا وپەراسى دۇنيەگە كەلگەن.ەسكە سالساق، ۇلت مادەنيەتى تاريحىندا بۇعان دەيىن قازاقتىڭ 1000 كۇيى، ماڭگىلىك سارىن اتتى ەڭبەكتەر جارىق كوردى. ايتسە دە، جاڭا انتولوگيانىڭ ءجونى دە، مازمۇنى دا بولەك. بۇل تۋرالى انتولوگيانىڭ رەداكتورى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى جانعالي ءجۇزباي باياندادى.اتالعان ەڭبەكتە قازاق كۇيلەرىنىڭ ءداۋىر كەزەڭى كورسەتىلدى. ماسەلەن، ونەرتانۋ تاريحىندا كوپ ايتىلا بەرمەيتىن اششى تاقىرىپ اقتابان شۇبىرىندى، القاكول سۇلاما زامانى. جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزەڭىندەگى مۋزىكالىق مۇرالار تولىق جينالماي جۇرگەن ەدى. مىنا جيناقتا وسى كەزەڭ ارنايى ءبىر ءبولىم بولىپ جيناقتالىپ وتىر. ودان كەيىن اق پاتشا وتارشىلدىعى كەزىندەگى تۋعان كۇيلەر دە نازاردان تىس قالعان جوق. بۇل قازاق كۇيىنىڭ كەزەڭدىك، داۋىرلىك مازمۇنىن باياندايتىن ۇلكەن ىرگەلى ەڭبەك، دەدى كۇيشى.قازاق كۇيلەرىنىڭ انتولوگياسى ءۇش اسپاپتىق تاراۋدان تۇرادى: سىبىزعى كۇيلەرى، قوبىز كۇيلەرى، دومبىرا كۇيلەرى. انتولوگيانى قۇراستىرۋ بارىسىندا شەتەلدەگى قازاق كۇيلەرى دە التىن قورعا قوسىلىپ وتىر. ماسەلەن، ايتىكەن بەيىسباي ۇلى، سارقىت يىسقان ۇلى، سايراش جارمۇحامەد ۇلى، بورانبەك شۇكىران ۇلى، نۇرىمباي سۇلەيمەن ۇلى، عالىم سىدىق ۇلى، ومىربەك سادىرباي ۇلى سەكىلدى داۋلەسكەر دومبىراشىلاردىڭ ورىنداۋىنداعى شەتەلدەن جەتكەن دومبىرا كۇيلەرىنىڭ سارىندارى ۇلتىمىزدىڭ ۇمىتىلا جازداعان ءۇنى، ءداستۇرلى ورىنداۋشىلىقتىڭ سيرەك ۇلگىلەرى سانالادى.بۇدان بولەك زۇپار كابەن ۇلىنىڭ ورىنداۋىنداعى قوشاناي ەلىكباي ۇلىنىڭ بوزىنگەن، بۋرىل اتتىڭ ءجۇرىسى، جەتىم قىزدىڭ زارى سياقتى كۇيلەر وسى جيناقتا تۇڭعىش رەت جاريالانىپ وتىر. ال بەلگىلى كۇيشىزەرتتەۋشى اردابي ماۋلەت ۇلىنىڭ جەكە مۇراعاتىنان الىنعان شىڭجاڭداعى التايتارباعاتاي، ىلە قازاقتارىنىڭ سىبىزعى جانە دومبىرا كۇيلەرى اتاجۇرتقا جەتكەن اسىل مۇرا بولماق. سونىمەن قاتار ورتالىق مەملەكەتتىك كينوفوتوقۇجاتتار مەن دىبىسجازبالار ارحيۆىنەن تابىلعان شىعىسقازاقستاندىق ايگىلى سىبىزعىشى شاناق اۋعانباەۆتىڭ ورىنداۋىنداعى 20 كۇي ەندى. جەتىسۋ كۇيشىلىك مەكتەبىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى تۇلعالاردىڭ ءبىرى بايسەركە ق ۇلىش ۇلىنىڭ كوش توقتاتقان تۋىندىسى كەنەن ازىرباەۆتىڭ ورىنداۋىندا وسى جيناق ارقىلى تۇڭعىش رەت كوپشىلىككە تارالماق. سونداياق قاراتاۋ جۇرتىنىڭ ايگىلى كۇيشىسى سۇگىر ءالي ۇلىنىڭ كاۋفمان، امانگەلدى باتىر، بازارباي تاشەن سەكىلدى تۋىندىلارى بۇرىن ەش جەردە جارىق كورمەگەن.شاراعا جوبا قۇراستىرۋشىسى، كۇيشى، قوبىزشى سايان اقمولدا، جوبا جەتەكشىسى، كۇيشى، ونەر زەرتتەۋشىسى ايتجان توقتاعان، قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، سىبىزعىشى، جوبا قۇراستىرۋشىسى، قۇرمەت وردەنىنىڭ يەگەرى، سىبىزعىشى تالعات مۇقىشەۆ، جوبا اۆتورى، ساۋاپ قوعامدىق قورىنىڭ ديرەكتورى سۆەتا باباعۇل، جوباعا جەكە ءارحيۆىن بەرگەن كۇيشىزەرتتەۋشى، ونەرتانۋ دوكتورى اردابي ماۋلەت ۇلى مەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرى قاتىستى.ايتا كەتەيىك، ساۋاپ قورى امانات تسيكلىنىڭ ءىى بولىگىن قازاقتىڭ جىرداستان، تەرمەتولعاۋلارى جوباسىن جۇزەگە اسىرۋعا كىرىسىپتى. امانات جوباسىنىڭ ءىىى بولىگى قازاق ولەڭدەرىنە ارنالماق. |
مەن بەزى دىنى پەنلەرنى دەرسلىك قىلدىم، بۇنى باشقىلارغا ئۆگىتىشىم كېرەكمۇ؟ ئىسلامى سۇئال جاۋاپپەيشەنبە 17 جىمادۇسسانى 1443 20 يانۋار 2022بىلىم ۋە دەۋەتمەن بەزى دىنى پەنلەرنى دەرسلىك قىلدىم، بۇنى باشقىلارغا ئۆگىتىشىم كېرەكمۇ؟تارقاتقان ۋاقىت : 14092020كۆرگۈچىلەر : 2906مەن شەرئى بىلىملاردىن تولۇق تەلىم ئالماستىن بەلكى تەۋھىد ئىلمىگە ئالاقىدارلىق بولغان؛ ئاللاھنىڭ ئىبادەتتە ھېچ شېرىكى يوقلىقى، پەرۋەردىگارلىقتا يەككەيېگانىلىكى، گۈزەل ئىسىم ۋە ئېسىل سۈپەتلىرىدە تەڭداشسىز ئىكەنلىكى توغرىسىدىكى ئەقىدە مەسىلىلىرىنى ياخشى ئۆگەندىم. ئۇنىڭدىن سىرت شەيخ ھاپىز ئەلھەكەمىينىڭ: مەئارىجىل قەبۇل ناملىق ئەسىرىدىكى تەۋھىدكە مۇناسىۋەتلىك مەسىلىلەرنى ئۆگەندىم. ئاندىن كىيىن ئۇستازىمىز بىزگە ھەدىس ئاتالغۇلىرىغا مۇناسىۋەتلىك بەزى بىلىملەر ۋە ھەدىسلەرنى دەرسلىك قىلىپ بەردى. ئىمام نەۋەۋىينىڭ پىقھى كىتابلىرىدىن بەزى بابلارنى ۋە پەزىلەتلىك ئەمەللەرگە مۇناسىۋەتلىك بۆلۈملەرنى دەرسلىك قىلدىم. كېيىن ئۇستازىمدىن ئايرىلىپ، مەسچىتتە ئاياللارغا دىنى تەلىم بېرىشتىن ئىبارەت بولغان مۇھىم خىزمەتكە دۇچ كەلدىم، مەن مۇشۇ تۆۋەن سەۋىيەم بىلەن ئۇلارغا دەرس بەرسەم گۇناھ بولامدۇ؟، شۇنداقلا شەرئى دەرس بېرىشكە لايىق بولۇش ئۈچۈن قانداق قىلىشىم كېرەك؟، بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى سورايمەن.سىزنىڭ دىننى ئۈگىنىپ ئۇنى باشقىلارغا ئۈگىتىشكە كۆڭۈل بۆلگەنلىكىڭىز ئۈچۈن، ئاللاھ تائالا سىزگە ياخشى مۇكاپات ئاتا قىلسۇن. سىزنىڭ خالىس نىيەت بىلەن قىلغان بۇ خىزمىتىڭىز ئۈچۈن ئاللاھ تائالانىڭ ئەجىرساۋاپ بېرىدىغانلىقى بىلەن خوش خەۋەر بېرىمىز. پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام بۇ ھەقتە مۇنداق دەيدۇ: شۈبھىسىزكى، ئاللاھنىڭ پەرىشتىلىرى، ئاسمانزېمىن ئەھلى ھەتتا ئۇۋىسىدىكى چۈمۈلىلەردىن تارتىپ سۇدىكى بىلىقلارغىچە قەدەر، ئىنسانلارغا ياخشىلىقنى تەلىم بەرگەن كىشى ئۈچۈن ئاللاھدىن رەھمەت تەلەپ قىلىدۇ. تىرمىزىي رىۋايىتى 2609ھەدىس. شەيخ ئەلبانى بۇ ھەدىسنى سەھىھ ھەدىسلەر توپلىمى ناملىق ئەسىرى 1838نومۇرلۇق ھەدىستە كەلتۈرگەن.ئاللاھ تائالانىڭ پەزلىرەھمىتى بىلەن، ئىنسانلارغا دىنى تەلىم بەرگەن ۋە ئۆگەتكەن كىشى يۇقىرىدا بايان قىلىنغان دۇئاغا ھەقلىق بولىدۇ. چۈنكى كىشىلەرگە ئۆگەتكەن نەرسە ئۇلارنى ياخشىلىققا ئىلىپ بارىدۇ.ئابدۇللاھ ئىبنى ئەمرۇ رەزىيەللاھۇئەنھۇدىن بايان قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: مېنىڭدىن باشقىلارغا بىرەر ئايەت بولسىمۇ يەتكۈزۈڭلار. بۇخارى رىۋايىتى 3461ھەدىس.ھاپىز ئىبنى ھەجەر پەتھۇل بارى ناملىق ئەسىرىدە بۇ ھەدىسنى چۈشەندۈرۈپ مۇنداق دەيدۇ: بىرەر ئايەت دېگەن سۆز بىرەر ئايەتنى ئاڭلىغان ھەرقانداق كىشى، بۇ ئايەتنى دەرھال باشقىلارغا يەتكۈزۈشكە ئالدىرايدۇ، گەرچە ئاز بولسىمۇ شۇنىڭ بىلەن پەيغەمبەرئەليھىسسالامدىن بايان قىلىنغان ئىشلارنىڭ ھەممىسىنى يەتكۈزۈشكە ئۇلىشىدۇ. تۈگىدى.ئىنسانلارنى دىنى ئىشلارنىڭ بىرەرسىگە دەۋەت قىلىدىغان كىشى، ئالدى بىلەن ئۆزىنىڭ قارشى تەرەپنى نېمىگە چاقىرىۋاتقانلىقىنى ياخشى بىلىشى كېرەك. يەنى شەرىئەت بىلىملىرىنىڭ ھەممىسىنى بىلىشى شەرت قىلىنمايدۇ. بۇ مەسىلە توغرىسىدا ئەللامە مۇھەممەد ئىبنى ئۇسەيمىين رەھىمەھۇللاھ مۇنداق دەيدۇ: ئىنسان ئۆزى دەۋەت قىلىۋاتقان نەرسىنى بىلىدىكەن، ئۇنىڭ چوڭ ئالىم بولىشى ياكى ئىلىم تەلەپ قىلىۋاتقان ئوقۇغۇچى بولىشى ياكى ئادەتتىكى بىر ئىنسان بولىشىنىڭ ئارىسىدا ھېچ پەرق يوق، لېكىن ئۇ كىشى ئۆزى دەۋەت قىلىۋاتقان مەسىلىنى تولۇق بىلىشى ۋە ماھىيىتىنى ياخشى چۈشەنگەن بولىشى لازىم. پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭمېنىڭدىن باشقىلارغا بىرەر ئايەت بولسىمۇ يەتكۈزۈڭلار دېگەن مۇبارەك سۆزىدە، دەۋەت قىلغۇچىنىڭ ئىلىمدە كامالەتكە يەتكەن چوڭ ئالىم بولىشى كېرەكلىكى شەرت قىلىنماستىن بەلكىئۇ ئۆزىنىڭ نېمىگە دەۋەت قىلىۋاتقانلىقىنى بىلىشى شەرت قىلىنىدۇ.ئەمما ئۆزىنىڭ ھېس تۇيغۇ ۋە قىزغىنلىقىغا تايىنىپ، ماھىيىتىنى بىلمىگەن ئىشقا كىشىلەرنى دەۋەت قىلىشى توغرا بولمايدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈندىنغا دەۋەت قىلىۋاتقان بەزى قېرىنداشلىرىمىزغا قارايدىغان بولساق ئۇلاردا يېتەرلىك دىنى بىلىم بولمىسىمۇ ئەمما ئۆزلىرىنىڭ تۇيغۇ ۋە قىزغىنلىقى بىلەن دەۋەت قىلىپ، ئۆزلىرى باشقىلارنى بۇيرۇۋاتقان ياكى توساۋاتقان ئىشلارنىڭ ماھىيىتىنى بىلمەستىن، ئاللاھ تائالا بەندىلەرگە ھارام قىلمىغان، چەكلىمىگەن نۇرغۇن نەرسىلەرنىچەكلەپ قويىدۇ. ئاللاھ تائالا بەندىلەرگە ۋاجىپ قىلمىغان بەزى ئەمەللەرنى ۋاجىپ قىلىپ قويىدۇ. مانا بۇنداق قىلىش ناھايىتى خەتەرلىكدۇر. ئاللاھ تائالا بۇ ھەقتە مۇنداق دەيدۇ: وَلَا تَقُولُوا لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هَـٰذَا حَلَالٌ وَهَـٰذَا حَرَامٌ لِّتَفْتَرُوا عَلَى اللَّـهِ الْكَذِبَ ۚ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّـهِ الْكَذِبَ لَا يُفْلِحُونَ ، مَتَاعٌ قَلِيلٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌتەرجىمىسى: ئاغزىڭلارغا كەلگەن يالغاننى سۆزلەش ئۈچۈن ھېچقانداق دەلىلسىز بۇ ھالال، بۇ ھارام دېمەڭلار، چۈنكى مۇنداقتا ئاللاھ نامىدىن يالغاننى ئويدۇرغان بولىسىلەر، ئاللاھ نامىدىن يالغاننى ئويدورغۇچىلار ھەقىقەتەن دۇنيا ئاخىرەتتە مەقسىتىگە ئېرىشەلمەيدۇ. ئۇلار دۇنيادىن پەقەت ئازغىنا بەھرىمەن بولىدۇ، ئۇلار ئاخىرەتتە قاتتىق ئازابقا دۇچار بولىدۇ. سۈرە نەھل 116117ئايەت. ھەرەم دىيارى ئۆلىمالار پەتىۋاسى ناملىق ئەسەر 329بەت.يۇقىرىقى دەلىل ۋە ئەھلىئىلىملارنىڭ سۆزلىرىگە ئاساسەن: بىز سىزنى شەرئى بىلىملەرنى تەلىم ئىلىشنى داۋاملاشتۇرۇشىڭىز ۋە ئۇنى باشقىلارغا ئۈگىتىشىڭىزگە رىغبەتلەندۇرىمىز. ئاللاھ تائالا سىزگە ئەقىدە مەسىلىلىرىدىن ۋە ئىبادەتلەردىن بىلىشنى مۇيەسسەر قىلغانلىرىنى بىلگىنىڭىزچە كىشىلەرگە يەتكۈزۈڭ. ئىلىم ئۆگىنىشىڭىزنى داۋاملاشتۇرۇش ئۈچۈن ئىشەنچىلىك ئالىملارنىڭ ئاۋازغا ئىلىنغان دەرسلىرىنى ئاڭلاپ بېرىڭ. ئاللاھنىڭ پەزلىرەھمىتى بىلەن شەرئى دەرسلەر بەزى تور بەتلىرىدە ناھايىتى كۆپ تېپىلىدۇ. شەيخ ئىبنى ئۇسەيمىين رەھىمەھۇللاھنىڭ ئاۋازغا ئىلىنغان دەرسلىرىنى ئاڭلاڭ، شەيخنىڭ دەرسلىرىدە كۆپ ياخشىلىق ۋە نۇرغۇن ئىلىم باردۇر. ئۇنىڭدىن باشقا ئىمكانىيەت بولسا ساغلام ئەقىدىلىك، ئىلىممەرىپەتتە تونۇلغان ئالىملارنىڭ دەرسلىرىگە قاتنىشىڭ، ئەسەرلىرىنى ئوقۇڭ ۋە ئىزدىنىڭ. مانا بۇ ئارقىلىق دىنى چۈشەنچىڭىز چوڭقۇرلايدۇ ۋە بىلىم سەۋىيەرىڭىز يۇقىرىلايدۇ.ئاللاھ تائالا بىز ۋە سىزنى ئۆزى ياخشى كۆرىدىغان ۋە رازى بولىدىغان ئىشلارغا يېتەكلىسۇن. |
ورمان دەگەنىمىز دالانىڭ وكپەسى عوي دەپ ەدى قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ مارشالى شەرحان مۇرتازا. قانداي ءدال ايتىلعان ءسوز. ادامدار نەگە تاۋ مەن ورمانعا، تەڭىز بەن وزەنكولدەردىڭ جاعاسىنا قاراي ۇمتىلادى. تابيعات اياسى ەكەندىگى ءوز الدىنا، سونىمەن قاتار وندا اۋا قۇنارى بولەك بولادى.بۇگىنگى تاڭدا ەنەرگەتيكالىق كاسىپورىندار الداعى كۇزگىقىسقى كەزەڭگە دايىندىق جۇمىستارىن جۇرگىزىپ جاتىر، دەپ حابارلايدى .الماتى وبلىسىندا جەرگىلىكتى جولداردىڭ شامامەن 240 شاقىرىمى جوندەلۋدەالماتى وبلىسىندا جەرگىلىكتى جولداردى جاڭارتۋ جۇمىستارى جالعاسىپ جاتىر. تۇتاستاي العاندا، وڭىردە بيىل اۆتوموبيل جولدارى سالاسىندا 40تان استام جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا، دەپ حابارلايدى . .ەكونوميكا 12 تامىز، 20202020 جىلعى 3 ماۋسىمىندا قازاقستاننىڭ ينۆەستيتسيالىق قورى اق جانە كومپانياسىنىڭ حالىقارالىق توبىنا كىرەتىن جشس اراسىندا سەمەي قالاسىنداعى تەرىبىلعارى كومبيناتىن كەيىننەن ساتىپ الۋ قۇقىعىمەن م ۇلىكتى جالعا الۋ شارتىنا قول قويىلدى، دەپ حابارلادى يدم ءباسپاسوز قىزمەتى، دەپ جازادى ..تەمىرجول جۇك تاسىمالىن وڭتايلاندىرۋ ماسەلەسى قارالدى2020 جىلعى 11 تامىزدا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى بەيبىت اتامقۇلوۆتىڭ توراعالىعىمەن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى باعىتىندا تەمىرجول كولىگىمەن جۇك تاسىمالداۋ ماسەلەلەرىن شەشۋ جونىندەگى جۇمىس توبىنىڭ وتىرىسى ءوتتى، دەپ حابارلايدى ..تەحنولوگيا 10 تامىز، 2020ۇندىستانداعى ۇشاق اپاتىنان قازا تاپقاندار انىقتالدى. وقيعا كوجيكودە قالاسىنداعى اۋەجايدا ورىن الدى. بۇل تۋرالى اقپاراتتى ۆ دە تاراتتى. |
ۋنيۆەرسيادا2017: الماتى گارنيزونى مىندەتىن ويداعىداي اتقاردى 10 اقپان, 2017 ساعات 14:3928ءشى قىسقى ۋنيۆەرسيادا2017ءنى وتكىزۋ اياسىندا قۇرىلعان شتابقا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى پوليتسيا گەنەرالمايورى ەرلان تۇرعۇمباەۆ جەتەكشىلىك ەتتى. شتابتىڭ قورىتىندى وتىرىسىندا سپورتتىق ءىسشارانىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ مەن قۇقىق ءتارتىبىن ساقتاۋ مىندەتتەرىنە كىرگەن ۆەدومستۆولاردىڭ جۇمىس ناتيجەلەرى ايتىلدى دەپ حابارلايدى الماتى قالاسىنىڭ ءىىد ءباسپاسوزقىزمەتىنەن گۇلنار جامانقۇلوۆا.اعىمداعى جىلدىڭ 28 قاڭتارى مەن 9 اقپانى ارالىعىندا ۋنيۆەرسيادا2017 وتكىزۋ اياسىندا دەر كەزىندە قىلمىستىڭ الدىن الۋ مەن جولىن كەسۋ ءۇشىن الماتى گارنيزونىنىڭ جەكە قۇرامى ءىىد، تجد، الماتى قالاسى مەن الماتى وبلىسىنىڭ قاجد، سونداياق ۇلتتىق ۇلاننىڭ ايماقتىق قولباسشىلىعى كۇشەيتىلگەن قىزمەت تارتىبىنە كوشىرىلدى. سپورتشىلار ورنالاسقان جانە سپورت شارالارى وتكىزىلەتىن جەرلەردە قوعامدىق ءتارتىپتى ساقتاۋعا 7 مىڭ 800 پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى جانە ۇلتتىق ۇلان مەن قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ اسكەري قىزمەتكەرلەرى جۇمىلدىرىلدى. ولاردىڭ 2 مىڭنان استامى قالا كوشەلەرى مەن قوعامدىق ورىنداردا كەزەكشىلىك ەتتى. سونداياق، وسى جۇمىسقا الماتى ءىىم اكادەمياسىنىڭ 500گە جۋىق تىڭداۋشىلارى جانە 2 مىڭ 123 جەكە كۇزەت ۇيىمدارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى دە تارتىلدى. الماتى قالاسى مەن الماتى وبلىسىنىڭ ىشكى ىستەر دەپارتامەنتتەرىنىڭ جەدەلتەرگەۋ توپتارى دا كۇشەيتىلگەن تارتىپتە جۇمىس ىستەدى، دەدى ءمينيستردىڭ ورىنباسارى.قابىلدانعان شارالار ناتيجەسىندە قاڭتار ايىندا قىلمىستىق قۇقىقبۇزۋشىلىقتاردىڭ جالپى سانى 13,3عا، قوعامدىق ورىنداردا جاسالعانى 7,5عا، كوشەدەگى ءتارتىپ بۇزۋ 33,5عا، ونىڭ ىشىندە اۋىر جانە اسا اۋىر قىلمىستار 48عا ازايعانى بايقالادى. توناۋ 5,6عا، بۇزاقىلىق 14,3عا تومەندەگەن. تۇتاستاي العاندا، قالاداعى جەدەل جاعداي تۇراقتى. قىلمىس ءۇردىسى 10,8عا ازايعان.ۋنيۆەرسيادا نىساندارىندا وتكىزىلگەن ءىسشارالار كەزىندە 1 قىلمىستىق، 13 اكىمشىلىك قۇقىقبۇزۋشىلىقتار، سونداياق جەكە مۇلىكتىڭ جوعالۋىنىڭ 11 دەرەگى تىركەلدى. سونىمەن قاتار، 11 ادام جارىس بيلەتتەرىن الىپساتۋمەن اينالىسقانى ءۇشىن ۇستالدى، بەلگىلەنبەگەن جەردە ساۋدا جاساعانى ءۇشىن 2 ادام اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى، سونداياق سپورت نىساندارىندا ورنالاسقان دۇكەننەن كۇرتە ۇرلاۋدىڭ 1 دەرەگى تىركەلدى. كۇدىكتى بىردەن انىقتالىپ، ءىزى سۋىماي قولعا ءتۇستى. ۋنيۆەرسيادا نىساندارىندا ءتيىستى ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋ مەن بيلەتتەردى الىپساتۋ ارەكەتتەرى ورىن الماس ءۇشىن ءىىد قىزمەتكەرلەرى اراسىنان قوسىمشا توپتار قۇرىلدى. ناتيجەسىندە الىپساتارلاردان 500دەن استام بيلەت تاركىلەندى.جول قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا قالا جولدارىنداعى جاعدايدى تۇراقتاندىرۋعا بايلانىستى شارالار قابىلداندى. الماتى قالاسىندا جول قاۋىپسىزدىگىن بۇزعاندارعا جەدەل شارالار قولدانۋ ءۇشىن 10 ستاتسيونارلىق بەكەتتەر قويىلدى. وسىنداي بەكەتتەر الماتى قالاسىنا كىرەبەرىستەگى الماتى وبلىسىنىڭ ايماقتارىنا دا قويىلدى. قابىلدانعان شارالار ناتيجەسىندە 59 مىڭنان استام جول قوزعالىسى ەرەجەسىن بۇزۋشىلىق انىقتالدى، ونىڭ ىشىندە كولىك قۇرالىن ماس كۇيىندە باسقارعانى ءۇشىن 162 جۇرگىزۋشى اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى. ناتيجەسىندە زارداپ شەگۋشىلەرى بار جولكولىك وقيعالارىنىڭ سانى 10,4عا، كىسى ولىمىمەن اياقتالعانى 44,4عا، ونىڭ ىشىندە بالالردىڭ قاتىسۋىمەن بولعان، بۇل رەتتە بىردەءبىر بالا قازا بولعان جوق، جولكولىك وقيعالارى 17,4عا ازايدى.رەسپۋبليكالىق ۆەدومستۆوارالىق جەدەل شتاب جۇمىسىن قورىتىندىلاعان ەرلان تۇرعۇمباەۆ: بۇگىنگى تاڭدا بارلىق سايىستار اياقتالدى. قازىر ۋنيۆەرسيادا قاتىسۋشىلارى قايتىپ جاتىر. الماتىنىڭ حالىقارالىق اۋەجايى مەن تەمىرجول ۆوكزالىنان كەتىپ جاتقان شەتەلدىك ازاماتتاردى تىركەۋ جۇيەسى ۇزدىكسىز جۇمىس ىستەپ تۇر. جالپى، ستۋدەنتتىك ويىندار كەزىندەگى قاۋىپسىزدىكپەن قامتاماسىز ەتۋ تۋرالى ىشكى ىستەر مينيسترلىگى جانە ارنايى قىزمەت، وزگە دە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى تاراپىنان ۇسىنىلعان تۇجىرىمداما ءتيىمدى جۇزەگە اسىرىلدى. سونداياق باق ارقىلى جاريالانعان جول قوزعالىسىنا ەنگىزىلگەن تۇزەتۋلەر تۋرالى رەسمي حابارلامار مەن وتكىزىلگەن شارالارعا تۇسىنىستىكپەن قاراعان جۇرتشىلىق تا ءوز ۇلەسىن قوستى. ايتا كەتەيىك، بۇل كۇندەرى رەسپۋبليكالىق جانە ايماقتىق دەڭگەيدەگى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا اۋقىمدى حالىقارالىق وقيعالار وتكىزۋ كەزىندەگى قاۋىپسىزدىك شارالارى تۋرالى 176 اقپارات جارىق كوردى، دەدى |
نۇربولات امانجول. ءتان ءتاۋىر بولماي، نەكەگە تۇرا المايسىزجاڭالىقتار 2514 0 پىكىر 21 اقپان, 2012 ساعات 11:43قازاق تۇرمىسىندا تاعى دا تىڭ باستاما. وعان قولداۋ تابىلىپ جاتسا، وتاۋ قۇرۋعا نيەتتەنگەندەر ەندى الدىن الا مەديتسينالىق تولىق تەكسەرۋدەن وتپەي، احاج ەسىگىنەن اتتاپ كىرە المايدى. باستاماشىل توپ ۇرپاق ساۋلىعىن مىنە، وسىلاي زاڭزاكۇن جولىمەن قامتاماسىز ەتپەك...زاڭ دەمەكشى، ءوزىمىزدىڭ ءتول نەكە جانە وتباسى تۋرالى زاڭىمىزدا نەكەگە تۇراتىن ادامداردى مەديتسينالىق تەكسەرۋ اتالاتىن ەكى تارماقتى 12 جەكە باپ تا بار. بىراق بۇل باپ نە دەيدى؟ ول قازاقستاندا نەكەگە تۇرۋعا تىلەك ءبىلدىرۋشى ادامدارعا مەديتسينالىق، سونداياق مەديتسينالىقگەنەتيكالىق ماسەلەلەر جانە رەپرودۋكتسيالىق دەنساۋلىق قورعاۋ ماسەلەلەرى بويىنشا كەڭەس بەرۋ مەن تەكسەرۋدى مامانداندىرىلعان دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرى جانە نەكەگە تۇراتىن ادامداردىڭ ەكەۋىنىڭ كەلىسىمىمەن عانا جۇرگىزۋگە رۇقسات ەتەدى. بىراق مىندەتتەمەيدى. ەرىكتى تۇردە جۇزەگە اسادى. ال ەركىنە قويعاننىڭ ەرتەڭى بىتپەيتىنىن ءوزىمىزاق كورىپ ءجۇرمىز. نەكە الدىندا مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن وتكەندى بىلاي قويعاندا، نەكە كۋالىگىنىڭ ءوزىن ايلاپ، جىلداپ كەشىكتىرىپ الىپ جاتقاندار كوپ. ءجا، بۇل ءوز الدىنا جەكە تاقىرىپ، اڭگىمە باستاماشىل توپتىڭ قازاقستاندا نەكە الدىندا مەديتسينالىق تەكسەرۋدى مىندەتتەۋ ماسەلەسىن كوتەرۋى بولىپ وتىر... شىنىنا كەلگەندە، مۇنداي مەديتسينالىق تەكسەرۋدى مىندەتتەۋدى ءبىرىنشى مارتە كوتەرىپ وتىرعانىمىز جوق. بۇل ماسەلە جايىندا تالاي مارتە ماجىلىسكە دە، مينيسترلىكتەرگە دە حات جازىلعان. الايدا ەلباسى ن.نازارباەۆ بيىلعى جولداۋىندا ادامداردىڭ دەنساۋلىعى مەن ءبىلىمى باستى كاپيتال ەكەنىن ايتا كەلە، ءاربىر قازاقستاندىقتى وسى كاپيتالعا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋعا شاقىرۋى ءبىزدىڭ بۇل باستامانى تاعى دا كوتەرىپ، ناقتى ىسكە قول جەتكىزە الاتىنىمىزعا دەگەن ءۇمىت شوعىن تۇتاتىپ وتىر. ۇرپاق ساۋلىعىن ويلاعان مەملەكەت قاتال تالاپتاردان قاشپاعانى ءجون. بۇل مىندەتتەۋ قۇقىقتاردى شەكتەۋگە جاتپايدى. باسقا ەلدەردە تاجىريبە دە جوق ەمەس. ول تاجىريبە ءساتتى جەمىسىن دە بەرىپ وتىر. ءتىپتى، بۇعان سايكەس دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ زەرتتەۋى دە بار. بىزگە باستى ءبىر عانا جۇمىس قالادى. ول زاڭداستىرۋ، دەيدى وتباسىلىق دارىگەر، مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى ءمۇسليما قاناپينا.مامان ءسوزىنىڭ ءجونى بار. راسىمەن مۇنداي تاجىريبە الىستان ەۋروپا ەلدەرىنىڭ كوبىندە، جاقىننان وزبەكستاندا بار. زەرتتەي كەلە، بىزگە وسى كورشى ەلدىڭ زاڭناما تالاپتارى كوبىرەك جاقىن كەلەتىنىن اڭعاردىق. وزبەكستاندىق وتباسى كودەكسىنىڭ 17بابىندا نەكەگە تۇرۋشىلاردى مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن وتكىزۋ جايى ەگجەيتەگجەيلى جازىلعان. زاڭ بويىنشا، بۇل تەكسەرۋدىڭ ماقساتى دەنى ساۋ وتباسىن قالىپتاستىرۋعا قولايلى جاعدايلار تۋعىزۋ جانە بالالاردىڭ تەك ارقىلى بەرىلەتىن جانە ءتۋابىتتى سىرقاتىنىڭ الدىن الۋ. ءبىزدىڭ قازاقستاندىق مەديتسينانىڭ دا باستى ماقساتى وسى ەمەس پە؟ الا شاپان ەلى بۇل ءۇشىن جاستاردى جاراستىرماق بۇرىن پسيحيكالىق، ناركولوگيالىق، جۇقپالى اۋرۋلار، تۋبەركۋلەز جانە جقتباقتق سىرقاتتارىنا مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن وتكىزەدى. ونسىز احاج ولاردىڭ نەكەسىن زاڭ جۇزىندە تىركەمەيدى. زاڭنىڭ بۇل تۇرعىداعى قاتالدىعى سونداي، وزبەكستاندا وسى ەلدىڭ ازاماتىمەن نەكەگە تۇراتىن شەتەلدىك ازامات تا، نە ازاماتتىعى جوق جاندار دا اتالمىش بۇل شارتقا باعىنۋى ءتيىس.البەتتە، تەكسەرۋ تامام بولعاسىن، مەديتسينالىق مەكەمەنىڭ قولى مەن ءمورى باسىلعان انىقتاما قاعاز ەمدەلۋشىنىڭ وزىنە تابىستالادى. ال احاجعا جالپى مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن وتكەنى جانە ونىڭ ناتيجەسىنەن حاباردار بولعان انىقتاما بەرىلسە جەتىپ جاتىر. ويتكەنى تەكسەرۋ قورىتىندىسى دارىگەرلىك قۇپياعا جاتادى. كوك شايعا قۇمار اعايىندار نەكەگە تۇرۋشىلاردىڭ قۇقىعىن شەكتەمەۋ ماسەلەسىن وسىلايشا شەشكەن. الايدا نەكەگە تۇرۋشىلار ەر مەن ايەل نەكە تىركەلمەس بۇرىن ءبىربىرىنەن بۇل قۇپيانى جاسىرماۋعا ءتيىس. ويتكەنى زاڭ بويىنشا، كەيىن بىرەۋىنەن جۇقپالى اۋرۋ نە جقتب بەلگىلەرى تابىلىپ جاتسا، ەكىنشىسى ونى سوتقا تارتۋعا قۇقىلى. ال تەكسەرۋ بارىسىندا نەكەگە تۇراتىن ادامدا جەدەل ەمدەۋدى قاجەت ەتەتىن سىرقات بەلگىلەرى تابىلسا، دارىگەر ونى ءتيىستى ەمدەۋ مەكەمەسىنە جىبەرەدى. وسىنداي كەدەرگىلەردەن وتكەن جاستار عانا جاراسىپ، زاڭدى نەكەگە تۇرا الادى.مىنە، وزبەك زاڭناماسىنىڭ تالاپتارى وسىنداي. ال ءبىزدىڭ نەكە جانە وتباسى تۋرالى زاڭىمىزدىڭ جوعارىدا اتاپ وتكەن 12بابى مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن ءوتۋدى مىندەتتەمەيتىن بولعاندىقتان، شاپشاعىن. ول تەك نەكەگە تۇراتىن ادامداردى تەكسەرۋدىڭ ناتيجەلەرى مەديتسينالىق قۇپيا بولىپ تابىلادى جانە ول نەكەگە تۇرۋعا نيەتتەنگەن ادامعا تەكسەرۋدەن وتكەن ادامنىڭ كەلىسىمىمەن عانا حابارلانۋى مۇمكىن ەكەندىگىن عانا باياندايدى. ءبىزدىڭ كەمشىلىگىمىز دە وسى تۇس بولىپ وتىر. جىل سايىن ءتۋابىتتى ءتۇرلى اقاۋمەن دۇنيەگە كەلىپ جاتقان بالالاردىڭ دەرەگىن شىعارامىز. ونىڭ ەڭ نەگىزگى سەبەبى رەتىندە ەكولوگيا مەن اتاانا دەنساۋلىعىنىڭ ناشارلىعىن العا تارتامىز. دەنى ساۋ جانداردان دەنى ساۋ ۇرپاق دۇنيەگە كەلەدى. سوندىقتان ۇرپاق اماندىعىن ويلاساق، نەكەگە تۇرۋشىلاردى مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن وتكىزۋدى مىندەتتەگەنىمىز ابزال، دەيدى ءمۇسليما قاناپينا. |
ئۈرۈمچى غالىبىيەت يولى ساقچىخانىسى خادىمى: مۇھەممەد سالىھ ھاجىمنىڭ ئۆلۈمىدىن خەۋىرىمىز بار، ئەمما ۋاقتىنى بىلمەيمىزمەرھۇم مۇھەممەد سالىھ داموللا ھاجىم.مەرھۇم مۇھەممەد سالىھ داموللا ھاجىم ئۆلىمالار بىلەن بىرگە. مەرھۇم مۇھەممەد سالىھ داموللا ھاجىم. بىرقانچە كۈندىن بېرى مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر توربەتلىرىدە ئاتاقلىق دىنىي ئالىم مۇھەممەد سالىھ ھاجىمنىڭ ۋاپات بولغانلىقى ھەققىدە ئۇچۇرلار تارقالماقتا. تارقالغان ئۇچۇرلار ئارىسىدا مۇھەممەد سالىھ ھاجىمنىڭ چەتئەلدىكى ئۇرۇقتۇغقانلىرىنىڭمۇ بۇ زات ھەققىدە ئېنىق ئۇچۇر ئالالمايۋاتقانلىقى تىلغا ئېلىنماقتا.مۇخبىرىمىز بۈگۈن ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق مىللەتلەر ۋە دىن ئىشلىرى ئىدارىسى، ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق بىرلىكسەپ بۆلۈمى ۋە ئىسلام جەمئىيىتىگە تېلېفون قىلىپ بۇ ھەقتە مەلۇمات سورىدى. زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغان خادىملارنىڭ ھەممىسى ئەھۋالدىن خەۋەرسىزلىكىنى ئېيتتى. ساقچى خادىملىرىدىن بىرى مۇھەممەد سالىھ ھاجىمنىڭ ۋاپات بولغانلىقىدىن خەۋەر تاپقانلىقىنى، ئەمما ۋاپات بولغان ۋاقتىنى بىلمەيدىغانلىقىنى ئېيتتى. ئۇ يەنە بۇ ئۇچۇرنىڭ مەنبەسى ھەققىدىمۇ مەلۇمات بەرمىدى.ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق دائىرىلەر ھەر ۋاقىتتىكىگە ئوخشاشلا ئۇيغۇر جەمئىيىتى كەڭ كۆلەمدە كۆڭۈل بۆلگەن بۇ خەۋەر ھەققىدە مەلۇمات بېرىشتىن ئۆزلىرىنى قاچۇردى.ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق مىللەتلەر ۋە دىن ئىشلىرى كومېتىنىڭ بىر خادىمى بۇ ئەھۋالدىن خەۋەرسىزلىكىنى ئېيتىش بىلەن بىرلىكتە خەۋەرنىڭ راستلىقىنىمۇ كېسىپ رەت قىلالمىدى. ئۇ، ئاپتونوم رايونلۇق مىللەتلەر ۋە دىن ئىشلىرى كومىتېتى مۇھەممەد سالىھ ھاجىمنىڭ ئۆلۈمىدىن خەۋەرسىز دەپ يازساق بولامدۇ؟ دېگەن سوئالىمىزغا، بۇنىڭ ئۆزىنىڭ شەخسىي جاۋابى ئىكەنلىكىنى، مىللەتلەر ۋە دىن ئىشلىرى كومىتېتىغا ۋەكىللىك قىلالمايدىغانلىقىنى ئېيتتى. ئۇ يەنە بۇ ھەقتە بىۋاسىتە ئالاقىدار ئورۇنلار بىلەن ئالاقىلىشىشىمىزنى تەۋسىيە قىلدى.ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ئىسلام جەمئىيىتىنىڭ بىر نەپەر خادىمى بۇ ھەقتىكى سوئالىمىزغا ئەستايىدىل ۋە تەپسىلىي جاۋاب بەرمىدى. بۇ خادىم سوئالىمىز ئاخىرلاشماي تۇرۇپلا تېلېفونىنى قويۇۋەتتى.بىز يەنە مىللەتلەر ئىشلىرى كومىتېتى تەمىنلىگەن ئالاقە ئۇچۇرلىرىغا ئاساسەن ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق پارتكوم تەشۋىقات بۆلۈمى ۋە بىرلىكسەپ بۆلۈمى بىلەنمۇ ئالاقىلەشتۇق. بۇ يەردىكى خادىملاردىن بىرى ئۆزىنىڭ كاماندىروپكىدىن يېڭى كەلگەنلىكىنى بىلدۈرۈپ، سوئالىمىزدىن ئۆزىنى قاچۇرسا، يەنە بىر خادىم مۇھەممەد سالىھ ھاجىم بىلەن ئۆزىنىڭ خىزمەت ئالاقىسى يوقلۇقىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، ئەھۋالدىن خەۋەرسىزلىكىنى ئېيتتى. ئۇ يەنە بەزى ئەھۋاللارنى تېلېفوندا دېيىشكە بولمايدىغانلىقىنى ئەسكەرتتى.بىز يەنە مۇھەممەد سالىھ داموللامنىڭ بۇرۇنقى ئىش ئورنى بولغان ئۈرۈمچىدىكى ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ئىسلام ئىنستىتۇتىغا تېلېفون قىلدۇق. ئىنستىتۇتنىڭ مۇدىرى ئابدۇرەقىپكە تېلېفونىمىز باغلانغان بولسىمۇ، ئەمما ئۇ تېلېفوننى قوبۇل قىلمىدى.بىز ئارقىدىن ئۈرۈمچىدىكى غالىبىيەت يولى، باخۇلياڭ، بەيگە مەيدانى قاتارلىق رايونلاردىكى بىرقانچە ساقچىخانىغا تېلېفون قىلدۇق. بۇ ساقچىخانىلاردىكى خادىملار خىزمەت تەۋەلىكىدىكى پەرقىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، ئەھۋالدىن خەۋەرسىزلىكىنى ئېيتتى. ئۈرۈمچىدىكى قارلىغاچ ساقچىخانىسىنىڭ بىر خادىمى مۇھەممەد سالىھ ھاجىمنىڭ ۋاپاتىدىن خەۋىرى بارلىقىنى، ئەمما ۋاپات بولغان ۋاقتىنى بىلمەيدىغانلىقىنى ئېيتتى.بىز يەنە ئىشەنچلىك مەنبەلەردىن ئالغان تېلېفون ئۇچۇرلىرىغا ئاساسەن، مەمەت سالىھ ھاجىمنىڭ كۈيئوغلى بىلەن بىرلىكتە ئاچقان نۇر كىتابخانىسى بىلەن قەلەم كىتابخانىسى غا تېلېفون قىلدۇق. ئەمما ھەر ئىككى كىتابخانىدىن تېلېفوننى ئالىدىغان ئادەم چىقمىدى.مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرىدىن دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى بىلەن ئامېرىكىدىكى ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى بۇ ھەقتە ئارقائارقىدىن بايانات ئېلان قىلىپ، مۇھەممەد سالىھ ھاجىمنىڭ بۇنىڭدىن تەخمىنەن بىر يېرىم ئاي ئىلگىرى قىزى نەزىرە ۋە كۈيئوغلى ئادىل تۇنىياز بىلەن بىرگە تۇتۇپ كېتىلگەنلىكىنى، مۇھەممەد سالىھ ھاجىمنىڭ بۇ يىل يىگىرمە تۆتىنچى يانۋار كۈنى تەربىيىلەش مەركىزى دە ۋاپات بولغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى.ھۆرمەتلىك رادىئو ئاڭلىغۇچىلار، ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا چىققان ئەڭ يېڭى، ئەمما غەيرىيرەسمىي خەۋەرلەردە مۇھەممەد سالىھ داموللامنىڭ دەپنە مۇراسىمى ئۆتكۈزۈلۈپ بولغانلىقى، ھەتتا بۇ مۇراسىمدا ساقچىلار بىلەن ئاھالىلەر ئارىسىدا توقۇنۇش چىققانلىقى ھەققىدىمۇ ئۇچۇرلار تىلغا ئېلىنماقتا.قازاقىستاننىڭ تالغىر ناھىيەسىدە ئۇيغۇر ئالىمى مۇھەممەد سالىھ خاتىرىلەندىئامېرىكا ئۇيغۇر جامائىتى مەرھۇم مۇھەممەد سالىھ ھاجىم ئۈچۈن دۇئاتىلاۋەت قىلدىئەنقەرەدە دىنىي ئالىم مۇھەممەد سالىھ ھاجىمنىڭ غايىبانە جىنازا نامىزى چۈشۈرۈلدىمۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇرلار مۇھەممەد سالىھ ھاجىمنىڭ ھاياتىغا يۇقىرى باھا بەردىئىستانبۇلدا دىنىي ئالىم مۇھەممەد سالىھ داموللام ھاجىم ئۈچۈن غايىبانە جىنازا نامىزى ئوقۇلدىمۇھەممەد سالىھ ھاجىمغا تۈرك مەتبۇئاتلىرىدا كەڭكۆلەمدە ئورۇن بېرىلدىد ئۇ ق مۇھەممەد سالىھ ھاجىمنىڭ تۇتقۇن قىلىنىشى ھەققىدە بايانات ئېلان قىلدى |
حوش بول، فۋتبول ءپىرى! حوش بول، مارادونا! تيانشان تورىحوش بول، فۋتبول ءپىرى! حوش بول، مارادونا!رەداكتور: مەيىرمان جاپاربەك كەلۋ قاينارى : تيانشان تورى 20201126 05:39حوش بول، فۋتبول ءپىرى!حوش بول، مارادونا!ارگەنتينانىڭ كوپتەگەن اقپارات قۇرالدارىنىڭ حابارلاۋىنشا، 60 جىلدى باستان وتكەرگەن ارگەنتينانىڭ كيەلى فۋتبول جۇلدىزى ديەيگو مارادونا 11 ايدىڭ 25 كۇنى ۇيىندە توسىننان جۇرەك بۇلشىق ەتىنىڭ تۇيىلۋىنەن دۇنيەدەن ءوتتى.ارگەنتينا پرەزيدەنت سارايى 11 ايدىڭ 25 كۇنى حابارلاندىرۋ شىعاردى،سول كۇننەن باستاپ، بۇكىل ارگەنتينا 3 كۇن ازا بىلدىرەدى، ارگەنتينانىڭ پرەزيدەنتى فەرناندەس 11 ايدىڭ 26 كۇنگى، 27 كۇنگى بارلىق مەملەكەت ىستەرى قيمىلىن ۋاقىتشا توقتاتادى.فۋتبولدان حابارىڭىز بولسىن بولماسىن، ديەيگو مارادونا دەگەن ەسىمدى ەستىگەن بولارسىز، ول فۋتبول ءپىرى.ول 1960 جىلى 10 ايدىڭ 30 كۇنى دۇنيەگە كەلگەن. الدىڭعى عاسىردىڭ 80 ، 90 جىلدارىنداعى دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ تاڭداۋلى فۋتبولشىلاردىڭ ءبىرى ەدى. ەڭ كلاسسيكالى 10 ءنومىرلى ارىسكەر سانالدى. ول دا بىردەن ءبىر جالپى جۇرت مويىنداعان فۋتبولشى بەيليمەن بىرگە فۋتبول ءپىرى اتالعان فۋتبول جۇلدىزى.بالا كەزىندە، مارادونانىڭ فۋتبول ونەرىن كورگەندەردىڭ ءبارى ول فۋتبول ءۇشىن جارالعان تالانت يەسى دەيتىن. 14 جاس كەزىندە، جاس دارىن ءوزىنىڭ ارمانىن ايتادى: مەنىڭ ەكى ارمانىم بار، ءبىرى، دۇنيە جۇزىلىك فۋتبول ساۋىتىنا تالاسۋ جارىسىنا قاتىناسۋ؛ ەندى ءبىرى، دۇنيە جۇزىلىك فۋتبول ساۋىتىنا تالاسۋ جارىسىنىڭ باس جۇلدەگەرى بولۋ.مارادونا كاسىپتىك عۇمىرىندا، ارگەنتينا مەملەكەت كومانداسىن باستاپ، دۇنيە جۇزىلىك فۋتبول ساۋىتىنا تالاسۋ جارىسىنىڭ اعا جۇلدەگەرلىگىن الدى، جانە ءبىر رەتىندە ەكىنشى جۇلدەگەرلىكتى الدى.1986 جىلعى دۇنيە جۇزىلىك فۋتبول ساۋىتىنا تالاسۋ جارىسى تورتتەن بىردىك شەشۋشى جارىسىندا مارادونا الدىمەن دوپ كىرگىزدى.5 مينۋتتان كەيىن، ول قىرۋار انگليا دوپشىلارىنىڭ قورعانىسىنان جانە قاقپاشىدان ءوتىپ، دوپتى يەسىز قاقپاعا كىرگىزەدى، قازىرگە دەيىن، وسى دوپ كىرگىزۋدى دۇنيە جۇزىلىك فۋتبول ساۋىتىنا تالاسۋ جارىسى تاريحىنداعى ەڭ تاڭداۋلى دوپ كىرگىزۋ سانايدى.مارادونانىڭ ايتۋلى بەينەسى جارىس الدىندا كوزگە تۇسپەگەن ارگەنتينا كومانداسىن 1986 جىلعى دۇنيە جۇزىلىك فۋتبول ساۋىتىنا تالاسۋ جارىسىنىڭ اعا جۇلدەگەرى اتاعىنا جەتكىزدى.1994 جىلى مارادونا كاسىپتىك عۇمىرىنداعى ەڭ سوڭعى كەزەكتى دۇنيە جۇزىلىك فۋتبول ساۋىتىنا تالاسۋ جارىسىنا امەريكا دۇنيە جۇزىلىك فۋتبول ساۋىتىنا تالاسۋ جارىسىنا قاتىناستى. ارادا دارىلىك تەكسەرۋ ناتيجەسى بولىمدى بولعاندىقتان، حالىقارالىق فۋتبول بىرلەستىگى وعان 15 ايعا دەيىن جارىسقا قاتىناستىرماۋ جازاسىن بەردى، 1997 جىلى، مارادونا فۋتبولدان شەگىنىپ شىعاتىنىن جاريالادى.ەسىرتكى ونىڭ سپورتتىق عۇمىرىن عانا قۇرتىپ قالماستان، ءوزىن دە كوپ رەت اجال اۋىزىنا يتەردى.2005 جىلى 8 ايدا، ول اقپارات قۇرالدارىنىڭ تىلشىلىگىن قابىلداعاندا بىلاي دەگەن ەدى: ۇلى سپورتشى قانداي بولاتىنىن بىلەسىز بە؟ ەگەردە مەن ەسىرتكى تۇتىنباعان بولسام، سول ۇلى سپورتشى مەن بولار ەدىم، بۇل نەتكەن زور وكىنىش دەسەڭىزشى، وسىلاردى ويلاسام، كوڭىلىم اۋىرادى، مەن ءاسىلى بۇدان دا بيىك بەلەستەرگە جەتە الۋشى ەدىم.بيىل 10 ايدىڭ 30 كۇنى مارادونا ءوزىنىڭ 60 جاسقا كەلگەن تۋىلعان كۇنىن تويلادى.1997 جىلى فۋتبولدان شەگىنىپ شىققاننان كەيىن، سالاماتتىعىنان كوپ رەت ماسەلەلەر شىققان ەدى.بيىل 11 ايدىڭ 2 كۇنى مارادونا جانە دە سالاماتتىق ماسەلەسى سەبەبىنەن شيپاحاناعا كىرەدى، تەكسەرۋ ناتيجەسىندە مارادونادا قاتتى قابىق استىنىڭ قاندى ىسىك ناۋقاسى بار ەكەنى كورسەتىلدى، تىكە سەبەبى بالكىم باسى بەلگىسىز سوققىعا ۇشىراعان بولۋى مۇمكىن.11 ايدىڭ 3 كۇنى، مارادونا شۇعىل وپەراتسيا جاساتتى، شيپاگەر سول كەزدە بۇل رەتكى مي وپەراتسياسىنىڭ ءٴساتتى بولعاندىعىن، مارادونانىڭ ساناسى سەرگەك، جاعدايى جاقسى ەكەندىگىن ايتتى.مارادونانىڭ توسىننان دۇنيەدەن ءوتۋى ارگەنتينانى جانە الەمدىك فۋتبول سالاسىن قايعىعا باتىردى.ارگەنتينانىڭ پرەزيدەنتى فەرناندەس ءوزىنىڭ قوعامدىق قارىم قاتىناس مەديا جەكەلىك تۇعىرىنا: مارادونا ارگەنتينانى فۋتبول الەمىنىڭ ەڭ بيىك شىڭىنا شىعاردى، بىزگە مول شاتتىق سيلادى، سەن دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلى فۋتبولشىسىڭ، ديەيگو بار بولعانىڭا راقىمەت، ءبىز سەنى ماڭگى ساعىنامىز، ەسكە الامىز،دەپ جازدى. |
ناخشا ئېيتالايدىغان يولمۇھەررىر: رەنا دانىيار مەنبە: تەڭرىتاغ تورى 20180412 17:32شوپۇرلار ئاپتوموبىل ھەيدەپ گوللاندىيەنىڭ فىرېسلاند ئۆلكىسىدىكى بىر يېزا تاشيولىدىن ئۆتكەندە ناھايىتى مۇڭلۇق بىر ناخشىنى ئاڭلايدۇ. گەرچە بۇ ناخشا مۇڭلۇق بولسىمۇ، ئەمما بۇ ئىشنىڭ تېگىگە يېتەلمىگەن شوپۇرلار بۇ يولدىن مېڭىشتىن قورقىدىغان بولۇپ قالغان. ھەتتا بۇ يولغا كەلگەندە ئەگىلىپ باشقا يولدىن ماڭىدىغان بولغان.يېلسۇم كەنتىنى كېسىپ ئۆتكەن 753 ئۆلكە يولى يېنىدا بىر تىكلەپ قويۇلغان تاختاي بولۇپ، تاختىغا: سىز ناخشا ئېيتالايدىغان يولغا كىرىش ئالىدا تۇرۇۋاتىسىز دەپ يېزىلغان. شوپۇرلار ئاپتوموبىلنى سائىتىگە 60 كىلومېتىرلىق سۈرئەت بىلەن ھەيدەپ بۇتاشيولدىن ماڭغاندا فىرېس تىلىدا ئېيتىلغان مۇڭلۇق ناخشىنى ئاڭلايدىكەن. ئەمەلىيەتتە تاشيول لايىھەلىگۈچى شوپۇرلارنىڭ چارچاپ ئاپتوموبىل ھەيدىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن، بۇنى لايىھەلەپ چىققان ئىكەن. گېرمانىيە ئاخبارات ئاگېنتلىقىنىڭ 4ئاينىڭ 10كۈنى فىرېس ئۆلكىسىنىڭ باياناتچىسىنىڭ سۆزىنى نەقىل كەلتۈرگەن خەۋىرىدە مۇنداق دېگەن: بۇ لايىھە ھەم كۆڭۈللۈك، ھەم شوپۇرلارنىڭ چارچاپ ئاپتوموبىل ھەيدىشىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ. |
لايىھىلەش ژۇرنىلىھالقا ۋە ئۈزۈكھالقا ۋە ئۈزۈك توپلىمى تەبىئەتتە بايقالغان شەكىللەردىن ئىلھام ئېلىپ ، ئۇزۇن شەكىل ۋە ئايلانما سىزىقلار ئارقىلىق قىزىقارلىق ۋە قىزىقارلىق تونۇش ھاسىل قىلىدۇ. پارچىلىرى ئەگمە 18 لىق سېرىق ئالتۇن ۋاراقتىن تەركىب تاپقان بولۇپ ، سىرتقى يۈزىگە قارا رودى يالىتىلغان. يوپۇرماق شەكىللىك ھالقا تىڭشىغۇچنى ئوراپ تۇرىدۇ ، شۇڭا ئۇ تەبىئىي ھەرىكەتلەر قارا ۋە ئالتۇن ئوتتۇرىسىدا قىزىقارلىق ئۇسسۇل پەيدا قىلىدۇ ئاستىدىكى سېرىق ئالتۇننى يوشۇرۇش ۋە ئاشكارىلاش. بۇ توپلامنىڭ شەكىللىرى ۋە ئېرگونومىيىلىك ئالاھىدىلىكلىرى كىشىنى مەپتۇن قىلارلىق نۇر ، سايە ، پارقىراق ۋە ئويلىنىش رولىنى ئوينايدۇ.كىرئالغۇ قاينام لايىھىلەشنىڭ مەقسىتى كىرئالغۇدىكى سۇ ئېقىمىغا تەسىر كۆرسىتىپ ، ئۇلارنىڭ ئۈنۈمىنى ئاشۇرۇش ، ئابونتلارنىڭ تەجرىبىسىگە تۆھپە قوشۇش ۋە ئۇلارنىڭ ئېستېتىك ۋە يېرىم سۈپىتىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش ئۈچۈن يېڭى شەكىل تېپىش. نەتىجىدە بىر خىل مېتافورا بولۇپ ، غايىۋى قاينامتاشقىنلىق شەكىلدىن ھاسىل بولغان سۇ چىقىرىش ۋە سۇ ئېقىمىنى بىلدۈرىدۇ ، ئۇ پۈتكۈل جىسىمنى ئىقتىدارلىق يۇيۇش سۇيۇقلۇقى سۈپىتىدە كۆرسىتىدۇ. بۇ شەكىل تۇرۇبا بىلەن بىرلەشتۈرۈلۈپ ، سۇنى ئايلانما يولغا يېتەكلەيدۇ ، ئوخشاش مىقداردىكى سۇنىڭ تېخىمۇ كۆپ يەرنى قاپلىشىغا يول قويىدۇ ، نەتىجىدە تازىلاشقا ئىشلىتىلىدىغان سۇ سەرپىياتى تۆۋەنلەيدۇ.بۇتخانا ۋە كۆرگەزمە زالىبۇتخانا ۋە كۆرگەزمە زالى دۇكىنى قۇرغان لايىھىلەش ستۇدىيىسى ۋە ئۈزۈم رەسىمخانىسى كىچىكنا تەرىپىدىن لايىھەلەنگەن ۋە ئىجاد قىلىنغان. بۇ ۋەزىپە نۇرغۇن خىرىسلارنى پەيدا قىلدى ، چۈنكى بۇ دۇكان بىر ئۆينىڭ ئىككىنچى قەۋىتىگە جايلاشقان ، دۇكان دېرىزىسى كەمچىل ، يەر مەيدانى ئاران 80 كۋادرات مېتىر. بۇ يەردە ئۆگزىدىكى بوشلۇقتىن ھەم پول بوشلۇقىدىن پايدىلىنىپ ، بۇ يەرنى بىر قاتلاش ئويى كەلدى. گەرچە ئۆي جاھازىلىرى ئۆگزىگە تەتۈر ئېسىپ قويۇلغان بولسىمۇ ، مېھماندوست ، ئائىلىۋى كەيپىيات ئەمەلگە ئاشىدۇ. خەتەرلىك دۇكان بارلىق قائىدىلەرگە قارشى لايىھەلەنگەن ھەتتا تارتىش كۈچىگە قارشى تۇرىدۇ. ئۇ ماركىنىڭ روھىنى تولۇق ئەكىس ئەتتۈرىدۇ.ھالقا ۋە ئۈزۈك موۋانت توپلىمى فۇتۇرىزىمنىڭ ئىتالىيەلىك سەنئەتكار ئوتتۇرىغا قويغان شەكىلسىز ماددىلارنىڭ ھاياتىي كۈچى ۋە ماددىلىشىش ئىدىيىسى قاتارلىق بەزى تەرەپلىرىدىن ئىلھام ئالغان. نىڭ ھالقا ۋە ئۈزۈكىدە ئوخشىمىغان چوڭلۇقتىكى بىر قانچە ئالتۇن پارچىلار بار بولۇپ ، ئۇ تەسۋىرلەنگەن بۇلۇڭغا ئاساسەن ھەرىكەت تەسەۋۋۇرىنى ئەمەلگە ئاشۇرىدۇ ۋە نۇرغۇن ئوخشىمىغان شەكىللەرنى ھاسىل قىلىدۇ.ئاراق ئالىي دەرىجىلىك ھاراق سۈپىتىدە تەرەققىي قىلدۇرۇلدى. بۇ لايىھە ئەڭ كىچىك بولۇپ ، مەيلى بوتۇلكا شەكلىدە بولسۇن ياكى رەڭگىدە بولسۇن. ئاددىي سىلىندىرلىق بوتۇلكا ۋە چەكلىك دائىرىدىكى رەڭلەر ئاق ، كۈلرەڭ ، قارا رەڭلەر مەھسۇلاتنىڭ خىرۇستال ساپلىقىنى ، ئەڭ تۆۋەن گرافىكلىق ئۇسۇلنىڭ نەپىسلىكى ۋە ئۇسلۇبىنى گەۋدىلەندۈرىدۇ.يۇمشاق ۋە قاتتىق قار تېيىلىشيۇمشاق ۋە قاتتىق قار تېيىلىش ئەسلى قار تېيىلىش مەيدانى بۇ يەردە خېلى يېڭى ۋە ئىقتىدارلىق لايىھىلەنگەن قاتتىق ياغاچ ھەيكەل ۋە داتلاشماس پولات يۈگۈرگۈچىلەر بىلەن تەمىنلەنگەن. بىر ئارتۇقچىلىقى شۇكى ، پاشنىلىق ئاياغ بىلەن ئەنئەنىۋى خۇرۇم ئۆتۈك ئىشلىتىشكە بولىدۇ ، بۇنداق بولغاندا ئالاھىدە ئۆتۈككە ئېھتىياج يوق. مۇز تېيىلىشنى مەشىق قىلىشنىڭ ئاچقۇچى ئاسان گالىستۇك تېخنىكىسى ، چۈنكى لايىھىلەش ۋە قۇرۇلۇش مۇز تېيىلىشنىڭ كەڭلىكى ۋە ئېگىزلىكى بىلەن ياخشى بىرلەشتۈرۈلۈپ ئەلالاشتۇرۇلغان. يەنە بىر ھەل قىلغۇچ ئامىل يۈگۈرگۈچىلەرنىڭ كەڭلىكى قاتتىق ياكى قاتتىق قاردا مۇز تېيىلىشنى ئەلالاشتۇرىدۇ. يۈگۈرگۈچىلەر داتلاشماس پولاتتا بولۇپ ، پىششىقلاپ ئىشلەنگەن نەيچىلەر ئورنىتىلغان. كاۋاك 26 ئوچۇق ئۈستەل سىستېمىسى 25 2014 يۇمشاق ئىچىملىك ئورالمىسى ئورالمىنىڭ 24 ھالقا ۋە ئۈزۈك كىرئالغۇ بۇتخانا ۋە كۆرگەزمە زالى ھالقا ۋە ئۈزۈك ئاراق يۇمشاق ۋە قاتتىق قار تېيىلىش |
مەرھۇم دىنى ئالىم ئابدۇلھەكىمخان مەخسۇم ھاجىمنىڭ جىنازا نامىزى ئوقۇلماقتاشەرقىي تۈركسىتان مائارىپ ۋە ھەمكارلىق جەمئىيىتىنىڭ قۇرغۇچىسى دىنى ئالىم ئابدۇلھەكىمخان مەخسۇم ھاجىم 2016يىلى 12ئاينىڭ 22كۈنى تۇيۇقسىزلا ۋاقىتسىز بۇ دۇنيا بىلەن ۋىدالاشتى. 12ئاينىڭ 23كۈنى مەرھۇمنىڭ جىنازا نامىزى زەيتىنبۇرنۇ ئامىنە ئىنانچ جامئىدە ئوقۇلدى ۋە زەيتىنبۇردىكى كوزلۇ مازارلىقىغىدا يەرلىكىگە قويۇلدى.مەرھۇمنىڭ جىنازا نامىزىنى ئوغلى ئابدۇسالام قارىم ئىمام بولۇپ ئوقۇدى. جىنازا نامىزىغا، تۈركىيەدىكى ھەر قايسى جايلىرىدىكى ئۇيغۇر تەشكىلاتنىڭ رەھبەرلىرى، دىنى ئۆلىمالار، دوكتۇرپروفېسسۇرلار، زىيالىيىلار، ياشلار ۋە ئۇيغۇرلارنىڭ دوستلىرى بولۇپ 2000 ئەتراپىدا كىشى قاتناشتى.جىنازا نامىزىغا يەنە زەيتىنبۇرنۇ شەھەر باشلىقى مۇرات ئايدىن، سابىق پارلامېنت ئەزاسى جالال ئەرباي، تۈركىيە باش مىنىستىرنىڭ مەسلىھەتچىسى ئۆمەر فارۇق قورقماز، دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى سىيت تۇمتۈرك، ياۋروئاسىيا تۈرك جەمئىيەتلەر فېدېراتىسىيەسىنىڭ رەئىسى ئىسمائىل جېنگىز قاتارلىق رەھبەرلەرنىڭ قاتنىشىشى بىلەن بىرگە مەرھۇمنىڭ دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىنى سەپداشلىرى ھەم ئوقۇغۇچىلىرى شۇنداقلا گېرمانىيە، شۋېتسىيە، نورۋىگىيە، گوللاندىيە، سەئۇدىي ئەرەبستان، قازاقىستان قاتارلىق دۆلەتلەردىن بىر تۈركۈم ئۇيغۇر ۋەكىللەرمۇ قاتناشتى.جىنازا نامىزى مۇراسىمىدا مەرھۇمنىڭ ئوغلى ئابدۇسالام تەكلىماكان قىسقىچە سۆز قىلىپ دادىسى ئابدۇلھەكىمخان مەخسۇمدىن جامائەتنىڭ رازى بولۇپ كېتىشىنى، ئەگەر ماددى مەنىۋىي مۇئامىلىسى بولسا ئۆزىنىڭ بېرىدىغانلىقىنى بىلدۈردى. جامائەت بىردەك رازى بولدۇق، دېدى.شەرقىي تۈركىستان مائارىپ ھەمكارلىق جەمىيىتى رەئىسى ھىدايىتۇللا ئوغۇزخان، شەرقىي تۈركىستان ئۆلىمالار بىرلىكى رەئىسى ئاتاۋۇللا شاھيار قاتارلىقلار مەرھۇم ھەققىدە قىسقىچە توختىلىپ ئۆتتى.شەرقىي تۈركسىتان مائارىپ ۋە ھەمكارلىق جەمئىيىتىنىڭ رەئىسى ھىدايەتۇللا ئوغۇزخان سۆز قىلىپ ئابدۇلھەكىمخان مەخسۇم ھاجىمنىڭ ھاياتئىش ئىزلىرى توغرىسىدا توختالدى.ھىدايەتۇللا ئوغۇزخان سۆزىدە، ئابدۇلھەكىمخان مەخسۇم ھاجىمنىڭ ھاياتى بويىچە ئۇيغۇرلارنى ئىتتىپاقلاشتۇرۇش، بىرلىك ھاسىل قىلىشقا تىرىشچانلىق كۆرسىتىپ كەلگەنلىكىنى، ھەر زامان ئۇيغۇر مۇسۇلمانلارنىڭ زۇلۇمدىن قۇتۇلۇشى ئۈچۈن خىزمەت قىلىپ كەلگەنلىكىنى، ئۇنىڭ مىراس قالدۇرۇپ كەتكەن يولدىن مېڭىش ھايات قالغانلارنىڭ ئۈستىگە يۈكلەنگەن بىر ۋەزىپە دەپ بىلىدىغانلىقى ۋە مەرھۇمنىڭ يولىدا مېڭىپ ۋەتەن خەلق ئۈچۈن نەتىجىلىك خىزمەتلەرنى قىلىشقا تەييار ئىكەنلىكىنى ئىپادىلىدى.پروفېسسور جەلال ئەرباينىڭ مەرھۇم ھەققىدىكى تەسىرلىك دۇئاسىدىن كېيىن ئېرىگەن قەلبلەر، ياشلانغان كۆزلەر، غەمكىن ۋە مۇسىبەتلىك ۋۇجۇدلار يېغىۋاتقان يامغۇرغا قارىماستىن ئۇستازنىڭ جىنازىسىنى قولمۇقول كۆتۈرۈپ تەكبىر سادالىرى ئىچىدە بىر كىلومېتىردىن ئارتۇق يەرگىچە ئېلىپ كېلىشتى.جىنازا نامىزى زەيتىنبۇرنۇدىكى كوزلۇ قەبرىستانلىقىغا ئېلىپ بېرىلدى. مەرھۇمنى يەرلىكىگە قويۇش جەرىيانىدا قۇرئان تىلاۋەت قىلىندى، روھىغا دۇئا ئوقۇلدى. دىنى ئالىم ئىبراھىم داموللام قەبرە بېشىدا مەرھۇمغا خىتاب قىلىپ يۈرەك سۆزلىرىنى ئاڭلاتتى. ئىبراھىم داموللامنىڭ تەسىرلىك سۆزلىرىنىڭ ئاڭلىغان قەبرە بېشىدىكىلەر يىغازار قىلىشىپ كۆزياشلىرىنى تۇتالمىدى. مەرھۇمنىڭ گۇناھلىرىنىڭ مەغپىرەت، ياتقان يېرىنىڭ جەننەتتە بولۇشى ئۈچۈن دۇئا قىلدى.ئىبراھىم داموللام سۆزىدە يەنە مەرھۇمنىڭ بىر ئارزۇسى بولسا ئۇيغۇرلار ئارىسىدا بىرلىكنى قولغا كەلتۈرۈپ، كۈچ ھاسىل قىلىش ئىكەنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويدى ۋە ئۇنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئۈچۈن ۋەدە بەردى ۋە كىشىلەردىن ۋەدە ئالدى.دەپىنە ئىشلىرى تاملىغاندىن كېيىن شەرقىي تۈركىستان مائارىپ ۋە ھەمكارلىق جەمئىيىتىنىڭ زەيتىنبۇرنۇ شۆبىسىدە يىغىلىپ دۇئا تىلاۋەت قىلىندى. دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىن كەلگەن ئۇيغۇر ۋەكىللەر مەرھۇم توغرىسىدا يۈرەك سۆزلىرىنى بايان قىلىشتى.سەئۇدىي ئەرەبىستاندىن جىنازا نامىزىغا كەلگەن ئۇيغۇر مۆتىۋەرلىرىدىن سىراجىدىن ئەزىزى ئەپەندى سۆز قىلىپ، مەرھۇم توغرىسىدا توختالدى ۋە سەئۇدى ئەرەبىستاندىكى ئۇيغۇرلارنىڭ سالامىنى ئېلىپ كەلگەنلىكىنى بىلدۈردى. |
قىزىلوردادا قىلمىس كورسەتكىشى تومەندەگەنبۇگىن قىزىلوردا وبلىسىنىڭ پوليتسيا دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى، پوليتسيا پولكوۆنيگى شامشيدين ءاميتوۆتىڭ قاتىسۋىمەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرىنە ارنالعان بريفينگ ءوتتى، دەپ حابارلايدى .دەپارتامەنت باستىعىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى وسى جىلدىڭ 7 ايىندا تىركەلگەن قىلمىستىق قۇقىقبۇزۋشىلىق 37 پايىزعا 3798دەن 2403كە تومەندەگەنىن ايتىپ ءوتتى.قوعامدىق ورىنداردا، كوشەلەردە، توپ بولىپ جاسالاتىن قىلمىستار دا ازايعان. بۇرىن سوتتى بولعانداردىڭ دا قايتالاپ قىلمىس جاساۋ كورسەتكىشى تومەندەگەن. دەگەنمەن دە نازار اۋداراتىن بىرقاتار ماسەلەلەر بار. سونىڭ ءبىرى، جولكولىك وقيعالارى.قابىلدانعان شارالار ناتيجەسىندە وبلىستا تىركەلگەن جول اپاتتارى 37 350دەن 221گە، قايتىس بولعاندار 39 72دەن 44كە، جاراقات العاندار 36 پايىزعا 410نان 262گە ازايدى.تالداۋ كولىك وقيعالارىنىڭ باستى سەبەبى جىلدامدىقتى ارتتىرۋ، قارسى باعىتقا شىعۋ، اۆتوكولىكتى ماس كۇيدە باسقارۋ ەكەندىگىن كورستىپ وتىر.جىل باسىنان جول قوزعالىسىن بۇزۋدىڭ 64 مىڭ 797 دەرەگى، ونىڭ ىشىندە جول اپاتتارىنا تىكەلەي اسەر ەتەتىن اۆتوكولىكتى قۇجاتسىز باسقارۋدىڭ 5 441، اۆتوكولىكتى ماس كۇيدە باسقارۋدىڭ 946، قارسى باعىتقا شىعۋدىڭ 174 دەرەگى انىقتالدى.وسىعان وراي ايتا كەتەتىن ماسەلە، جىل باسىنان اۆتوكولىكتى ماس كۇيدە جۇرگىزگەن 946 ادام ۇستالىپ، ونىڭ 413ءى اكىمشىلىك قاماۋعا الىندى.دەگەنمەن، بۇل جاعدايلار ءالى دە تىيىلار ەمەس.جىل باسىنان ورىن العان 221 جولكولىك وقيعاسىنىڭ 18ءى ماس جۇرگىزۋشىنىڭ كىناسىنەن بولىپ، ناتيجەسىندە 7 ادام قايتىس بولسا، 23 ادام جاراقات العان.پوليتسەيلەر تاراپىنان اپاتتاردىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا جۇيەلى تۇردە پروفيلاكتيكالىق شارالار جۇرگىزىلۋدە.وسى ماقساتتا تامىز ايىنىڭ 10 مەن 16سى كۇندەرى ارالىعىندا ماس جۇرگىزۋشى قىلمىسكەر اتتى شارا وتكىزىلۋدە.ونىڭ العاشقى ء ۇش كۇنىندە جول قوزعالىسى ەرەجەسىن بۇزۋدىڭ 765 جانە كولىك قۇرالىن ماساڭ كۇيدە باسقارۋدىڭ 14 دەرەگى اشكەرلەندى.قىزىلوردا قىلمىس بريفينگ اۆتوكولىك |
دەنيستىڭ دوستارى دۋماندى كەشىنە دايىندىق ءجۇرىپ جاتىر قازاقستان جانە الەمدەگى سوڭعى جاڭالىقتار . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 23:00 20190711الماتى تورىندە ومىردەن ەرتە ءوزعان مانەرلەپ سىرعاناۋشىسى، سوچي وليمپياداسىنىڭ قولا جۇلدەگەرى دەنيس تەننىڭ قۇرمەتىنە ارنالعان دۋماندى كەشكە دايىندىق ءجۇرىپ جاتىر.جيىرماسىنشى شىلدەدە الماتى ارەنا مۇز ايدىنىندا دەنيسپەن بىرگە تالاي حالىقارالىق جارىستاردا ونەر كورسەتكەن دوستارى ونەر كورسەتەدى.دەنيستىڭ دوستارى اتتى بۇل جولعى كەش ەرەكشە بولماق. مانەرلەپ سىرعاناۋدان الەمگە تانىلعان سپورت جۇلدىزدارى ونەر كورسەتىپ، دەنيستى ەسكە الادى. وسى ءبىر اسەرلى، ادەمى سپورت ءتۇرىنىڭ شەبەرلەرى ورىندايتىن سەگىز باعدارلاما مارقۇمنىڭ مۋزىكالىق كومپوزيتسياسىمەن ارلەنبەك. بۇل دەنيستىڭ ورىندالماي كەتكەن ارماندارىنىڭ ءبىرى.رەنات عايسين، كومپوزيتور: قولىمىزدان كەلەتىنى ارينە ول ءبىر قوسىلىپ، ءبارىمىز توپ بولىپ، دوستارى بولىپ، سول شوۋدى جاساۋ. حالقىمىزعا پاش ەتۋ. مەنىڭ نيەتىم سول شوۋ مۋزىكامەن ەرەكشە بولسىن، ويتكەنى ول شوۋدا كورەرمەن دەنيستىڭ شىقپاعان اندەرى دە بولادى.شارادا دەنيستىڭ جارقىن بەينەسى مەن ۇزدىك باعدارلامالارىنان ءۇزىندى كورسەتىلەدى. ءبىر كەزدە ونىمەن بىرگە الەمدىك جارىستاردا ونەر كورسەتكەن رەسەيلىك جۇپ يگور ەريومەنكو مەن سوفيا شەۆچەنكو سوچي وليمپياداسىندا دەنيس تەنگە قول جۇلدە سىيلاعان قويىلىمدى ورىندايدى.ەلەنا روديونوۆا، جاستار اراسىندا مانەرلەپ سىرعاناۋدان ەكى دۇركىن الەم چەمپيونى: مەن بۇل كەشتە 2014 جىلى دەنيس ونەر كورسەتكەن مۋزىكانىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن سىرعانايمىن. ول دەپ اتالعان كومپوزيتسياعا كەرەمەت بيلەگەن بولاتىن. بۇل وتە ءبىر جۇرەكتى ەلجىرەتەتىن تۋىندى ماعان دا قاتتى ۇنايدى. بارلىقتارىڭىزدى 20 شىلدە كۇنى بولاتىن كەشكە شاقىرامىن. دەنيس ءبىزدىڭ ەسىمىزدە ماڭگى ساقتالادى.دەنيس تەن وتە دارىندى، ءار قىرلى بولدى. مۇز ايدىنىندا قالىقتاپ، كەرەمەت ونەر كورسەتىپ عانا قويماي، ءان شىعارۋمەن اينالىسىپ، ءوزى ورىنداپ، كينوستسەناري دە جازدى. سوندىقتان وسى كەشتىڭ شىمىلدىعى ونىڭ اۆتورلىق انىمەن اشىلادى. جارىققا شىعارىپ ۇلگەرمەگەن بىرنەشە تۋىندىسى ورىندالادى.اۆتورلارى: ارشىن كەمەلجان، دانا نۋرجانوۆا، ەرلان ءابجانوۆوسى كاتەگوريا بويىنشا: ەلوردادا ەسكەك ەسۋدەن فەدەراتسيا كۋبوگى ءوتتىكەلۋ قاينارى: :...?381022091 |
بۇ بەش خىل ئالاھىدە مېۋىدىن سىز قايسىسىنى يەپ باققان؟ بىلبىلىك بىلوگىباشبەتساغلاملىقيېمەكئىچمەكبۇ بەش خىل ئالاھىدە مېۋىدىن سىز قايسىسىنى يەپ باققان؟بۇ بەش خىل ئالاھىدە مېۋىدىن سىز قايسىسىنى يەپ باققان؟مېۋەچېۋىلەرنىڭ تەركىبىدە ئوزۇقلۇق ماددىلار ئىنتايىن مول، ئادەتتە بىز پەقەت بىرنەچچە خىل مېۋىنى ئاساسلىق ئىستېمال قىلىمىز. ئەمەلىيەتتە دۇنيادىكى مېۋىلەرنىڭ تۈرى نەچچە مىڭ خىلدىن ئاشىدۇ، نۇرغۇنلىرىنى بىز يېيىش ئۇ ياقتا تۇرسۇن ھەتتا كۆرۈپمۇ باقمىغان. تۆۋەندە بىز ئەڭ ئۆزگىچە بەش خىل مېۋە بىلەن تونۇشۇپ چىقايلى.1. قىزىل بانانسېرىق بانان يەنى بىز ئادەتتە ئىستېمال قىلىدىغان بانان بازارنىڭ تەخمىنەن 95نى ئىگىلەيدۇ. ئۇنداقتا سىز قىزىل باناننى كۆرۈپ باققانمۇ؟ بۇ مالايسىيانىڭ يېڭى سورتلۇق بانانى بولۇپ، ئۇنىڭ مېۋىسى چوڭ بولۇپلا قالماي، تەمىمۇ ئىنتايىن ياخشى.2. ياۋا ئاناناسئۇنىڭ تاشقى كۆرۈنۈشى ئاناناسقا ئوخشىغاچقا، ياۋا ئاناناس دەپ ئاتالغان. مالاي تاقىم ئاراللىرى ۋە ئاۋسترالىيەنىڭ شەرقىي قىسمى، تىنچ ئوكياندىكى ئۈچ چوڭ ئاراللار توپىغا تارقالغان. ياۋا ئاناناس دەرىخى دېڭىز قىرغاقلىرىدا دائىم كۆرۈلىدىغان شامالدىن مۇداپىئەلىنىدىغان ئۆسۈملۈك بولۇپ، ئۇنىڭ بىخىدىن يەنە تەملىك قورۇما قورۇغىلىمۇ بولىدۇ.3. بارماقلىق ئاپېلىسىنبارماقلىق ئاپېلسىن پىشقان ۋاقىتتا ھەر قايسى مېۋە ئەتلىرى ئايرىلىپ، ئىنچىكە، ئۇزۇن، ئەگرى مېۋە بەرگى ھاسىل قىلىدۇ. سىرتقى شەكلى قول بارمىقىغا ئوخشىغاچقا، شۇنداق ئاتالغان. ئۇنىڭ شەكلى ناھايىتى غەلىتە بولغاچقا، ناھايىتى ئاز ساندىكى ئادەملەرلا ئۇنى يەيدۇ. بارماقلىق ئاپېلسىن دەرىخى ناھايىتى چىرايلىق بولۇپ مەنزىرە ئۆسۈملۈكى بولالايدۇ.شەكلى ئورچۇقسىمان، پىشقاندىن كېيىن قىزغۇچ سېرىق رەڭگە ئۆزگىرىدۇ، بانان بىلەن ئىنتايىن ئوخشىشىپ كەتكەچكە ئۇنى تۇنجى قېتىم كۆرگەندە باناننىڭ بىر تۈرى ئوخشايدۇ دەپ قېلىشىڭىز مۇمكىن، ئەمما پوستىنى سويسىڭىز، ئىچىدە خۇشپۇراق مېۋە ئېتى بار.5. قارا ئەبنۇسقارا ئەبنۇس ئېلىمىزنىڭ گۇاڭدۇڭ، خەينەننىڭ غەربىي جەنۇبىي قىسمىدىن چىقىدۇ، ئادەتتىكى ئەبنۇسقا سېلىشتۇرغاندا، ئۇنىڭ ئېتى قارا رەڭدە بولىدۇ. شۇڭا ئامېرىكىدا كىشىلەر ئۇنى شاكىلاتلىق مېۋە دەپ ئاتايدۇ، ئۇنىڭ ئوزۇقلۇق قىممىتى ئىنتايىن يۇقىرى بولۇپ، ۋىتامىن نىڭ مىقدارى ئادەتتىكى ئەبنۇسنىڭ ئىككى ھەسسىگە توغرا كېلىدۇ.قىشتا بۇ تۆت خىل مېۋىنى كۆپ يېگەن بالىلار ئاسانلىقچە ئاغرىپ قالمايدۇئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغان بوۋاقلار ۋە بالىلارغا يېڭى دوراكۆرۈلىشى : 346731 قېتىم |
بىتكوين ئالتۇننىڭ ئورنىنى ئالالامدۇ ؟ ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىئامېركىدىكى مۆلۈك قەرزى ئومۇمى سوممىسى ئەڭ زور بانكا مورگان چېس بىر پارچە دوكىلات ئېلان قىلىپ، نىڭ مۇۋەپپەقىيەت مىسالىنى تەتقىق قىلغان. بۇ بانكا ئىلگىرى بىتكويننى قاتتىق تەنقىد قىلغان بانكىلارنىڭ بىرى بولۇپ، دوكىلاتتا بىتكوينگە بولغان ئېھتىياجنىڭ ھەتتا پىشىپ يېتىلگەن بازارغىمۇ تەسىر كۆرسىتىدىغانلىقىنى ئېتىراپ قىلغان.مورگان چېسبىتكوينىگە بولغان ئېھتىياج ئالتۇن سىغا بولغان ئېھتىياجنى چىرىتىپ تاشلىشى مۇمكىن دەپ كۆرسەتتى. بۇ دوكىلاتقا ئاساسلانغاندا، 10ئايدا خۇيدۇ ۋە بىت تەڭگىسىنى ھاۋالە قىلغان كىشىلەرنىڭ سانى ئالتۇن دىن يۇقىرى بولغان. شۇڭا ئامېرىكىنىڭ بۇ بانكىسى بەلكىم ئالتۇن بازىرىنىڭ بىر قىسىم ئۈلۈشلىرىنى تۇتۇپ تۇرالىشى مۇمكىن دەپ يەكۈن چىقارغان.بىتكوين ھاۋالە فوندىنىڭ 10ئايدىكى يۆتكىلىشچان پائالىيەت ئىزلىرىدىن كىشىگە ئەڭ چۇڭقۇر تەسىر قىلىدىغىنى، ئۇ ئالتۇن نىڭ تەڭ قىممەتلىك پائالىيەت ئىزلىرى بىلەن روشەن سېلىشتۇرما بولالايدۇ. كىيىنكىسىدە 10ئاينىڭ ئوتتۇرىلىرىدىن كىيىن ئومۇمى جەھەتتىن مەبلەغ چىقىپ كېتىش ئەھۋالى كۆرۈلگەن.بۇ خىل سېلىشتۇرما مۇنداق بىر قاراشنى قوللايدۇ، يەنى ئىلگىرى ئالتۇن گە مەبلەغ سېلىپ باققان مەبلەغ سالغۇچىلار بىتكوينىنىڭ ئالتۇننىڭ ئورنىنى ئالىدىغان مەھسۇلات ئىكەنلىكىنى ئويلاپ يەتكەن بولۇشى مۇمكىن.بىر قىسىم شىركەتلەر بىتكوينىىنى زاپاس پۇل دەپ ئېتىراپ قىلغان، بولۇپمۇ شېفېرلاشقان پۇل ئارقىلىق بېۋاستە سېتىۋېلىشقا بولىدىغانلىقىنى ئېلان قىلغاندىن كىيىن، بىتكوينىىگە بولغان ئېتىياجنى يەنىمۇ ئىلگىرلىگەن ھالدا غىدىقلىغان. بانكا كەسپىي ماگىناتلىرىنىڭ ئېيتىشىچە، بىتكوينى ھاۋالىسىدىكى ئىپادىسى كۆرۈنەرلىك بولۇپ، يېقىنقى بىر نەچچە ھەپتىدە مەبلەغنىڭ كىرىشى تىك ھالەتتە ئاشقان.مورگان چېسنىڭ ئېيتىشىچە، بىتكوينىڭ گۈللىنىپ كېتىشى بىر ئەۋلاتنىڭ بىت تەڭگىسىگە بولغان ئېھتىياجىنى كېڭەيتىپلا قالماستىن، مەبلەغ سېلىش ئورگانلىرىغىمۇ تۈرتكە بولغان. بۇ مەبلەغ سېلىش ئورگانلىرى بىتكوينىغا ئەڭ زور مەبلەغ سالغۇچىلار بولۇپ، بەلكىم ئۇلارنىڭ بىتكوينىىگە فوند شەكلىدە مەبلەغ سېلىش خاھىشىنىڭ بارلىقىنى ئەكىس ئەتتۈرۈپ بېرىشى مۇمكىن.شۇنىڭ بىلەن بىرگە ئۆسۈش تەرەپدارى بولغان بۇ بىر پارچە دوكىلاد ئارقىلىق ئامېرىكىنىڭ بۇ مۆلۈك باشقۇرۇش شىركىتى يەنە بىر قېتىم رىكورت يارىتىشى مۇمكىن. شەنبە كۈنى ئۆزىنىڭ شىركىتىنىڭ بىر ھەپتە ئىچىدە بارىلىق مۆلۈكنى ئەڭ زور دەرىجىدە كۆپەيتكەنلىكىنى ئېلان قىلدى.1 تارىختىن بۇيان ھەرقايىسى مەھسۇلاتلارنىڭ ئەڭ زور توپلانغان مۆلۈك سوممىسى 237 ئامېرىكا دوللىرى بولغان.2 ھاۋالىسىنىڭ تارىختىن بۇيانقى ئەڭ زور توپلانغان مۆلۈك سوممىسى 58 مىليۇن ئامېرىكا دوللىرىدىن ئارتۇق بولغان.3 بۆگۈنكىچە كىرگەن مەبلەغ ئۈچ مىليارد ئامېرىكا دوللىرىغا يېقىنلاشقان.4 باشقۇرۇش فوندى توققۇز مىليارد 100 مىليۇن ئامېرىكا دوللىرىدىن ئېشىپ كەتكەن.بىراق بىز تېخى ئەمدى باشلىدۇق.بىتكوين غايەت زور يوشۇرۇن كۈچ كە ئېگەمورگان چېس.مورگان چېس مۇتەخەسسىسىلىرى مۇنداق كۆرسەتتى: ئەگەر بىتكويننڭ ئورنىنى ئالىدىغان پۇل بولۇپ ئالتۇن بىلەن كەسكىن رىقابەتلەشسە، ئۇنداقتا بىتكوينىنىڭ ئوزۇن مۇددەتلىك ئۆسۈش بوشلۇقى ھەقىقەتەن چوڭ بولىدۇ. چۈنكى بىتكوينىنىڭ بازار قىممىتى ھازىردىن باشلاپ 10 ھەسسە ئۆسۈشى كېرەك. شۇنداق بولغاندىلا كىشىلەرنىڭ ئارقىلىق ئالتۇنغا سالغان ئومۇمى مەبلىغى بىلەن ماسلىشالايدۇ.بىراق تەھلىلچىلەر يەنە بۇ ھەپتىدىكى باھانىڭ كەڭ كۆلەمدە ئوسۈشىدىن بىتكويننىڭ سېتىش نۇقتىسىغا يەتكەندەك قىلىدۇ، بۇ بەلكىم سېتىۋېتىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن دەپ كۆرسەتتى. بۇ ھەپتىدىكى بىتكوينىنىڭ سېتىش نۇقتىسىغا يېقىنلاشقانلىقى پايدىغا ئېرىشكەنلەرنىڭ سېتىۋېتىشى ياكى ئەكسىچە ئايلىنىدىغانلىقىدىن دېرەك بېرىشىمۇ مۇمكىن. لىرانىڭ پاخاللىشىشى 26 يىلدىن بۇيانقى ئەڭ تۆۋەن ھالەتتە بىتكوين ۋە ئالتۇن |
40 ياشتىن ئاشقان ئەرلەرگە مەستلىكىم كېلىدۇ ھەم ئىچىم ئاغرىيدۇمەنبەسى:جۇڭگو ئۇيغۇرچە رادىيو تورى تەھرىر:مېھرىگۈل خۇدابەردى يوللانغان ۋاقىت:20111211 09:55:46ئادەمنىڭ 40 ياشتىن ئاشقان ۋاقتى ھاياتتىكى مۇھىم مەزگىل ھېسابلىنىدۇ. بۇ ياشتا تۇرمۇشنى تېخىمۇ سۆيىدىغان، كەلگۈسى تۇرمۇشقا ئىشىنىپ ياشايدىغان ئېتىقاد پەيدا بولىدۇ. ئەرلەر مۇشۇ ۋاقىتتا كۈندىلىك تۇرمۇشتىكى، ئىش ھەرىكەتتىكى، كاللىسىدىكى، قەلبىدىكى نازۇك ھېسلارنى بايقايدۇ. ئۇلاردىكى ھاياتىي كۈچكە تولغان نازۇك ھېسلار جىسمىدا چاپچىپ تۇرسىمۇ، زىممىسىگە ئېغىر يۈك يۈكلەنگەن بولىدۇ. ئۇلار بۇ ياشتا تۇرمۇشتا پىشقان، خىزمەتتە يېتىلگەن، ئەمما، ھاياتتا چۈشىنىپ بولمايدىغان سىرلىرى كۆپەيگەن بولىدۇ. ھاياتنىڭ سېھرىي كۈچى مۇشۇنداق جۇش ئۇرۇۋاتقان چاغ ھاياتتىكى ئەڭ مۇھىم ئۆتەڭ.ئەرلەرنىڭ 40 ياشتىن ھالقىغان مەزگىلى ئېگىز تاغقا، تاغ ئۈستىدە قەد كۆتۈرۈپ تۇرغان قارىغايغا ئوخشايدۇ. كۆپ ھاللاردا ئادەمنىڭ ئېگىز، ھەيۋەتلىك نەرسىگە ھەۋىسى كەلگەندەك، ھەر خىل ئىشقا ئىنتىلىدۇ. ئەمما، ياخشى ئىشقا كاشىلا كۆپ دېگەندەك، بۇ دەۋردىمۇ كاشىلىلار سايىدەكلا ئەگىشىپ يۈرىدۇ. 40 ياشتىن ئاشقان ئەرلەر تۇرمۇش، خىزمەتتە تۈرلۈك قىيىنچىلىققا بەرداشلىق بېرەلەيدۇ. ئەمما، كۆپ ھاللاردا ئائىلە، ئاتا ئانا، پەرزەنت، كىشىلىك مۇناسىۋەتنىڭ ئادەتتىكى، تولىمۇ زىلنازۇك سىناقلىرى ئالدىدا بىچارە، ئامالسىز ئەھۋالغا چۈشۈپمۇ قالىدۇ. قىلغىلى بولۇپ، دېگىلى بولمايدىغان، دېگىلى بولۇپ، قىلغىلى بولمايدىغان ئىشلار مۇشۇ باسقۇچتا يۈز بېرىپ تۇرىدۇ. چوڭلارنىڭ ھالىدىن خەۋەر ئالمىسا، بالىنىڭ ئىشلىرىغا يۈگۈرمىسە بولمىغان، ئائىلە تۈگمىنىنى كۈچەپ چۆگىلەتمىسە تېخى بولمىغان. بۇ ۋاقىت ئائىلە ئىقتىسادىمۇ ئىزىغا چۈشمىگەن، يەنى بايمۇ ئەمەس، كەمبەغەلمۇ ئەمەس باسقۇچتا بولىدۇ. كونىلارنىڭ ئۇياققا تارتساڭ ئات ئۆلىدۇ، بۇياققا تارتساڭ ھارۋا سۇنىدۇ دېيىشلىرى مۇشۇ ۋاقىتتا يۈز بېرىدۇ. بۇ چاغدىكى ئىشلارنى، زىددىيەتلەرنى بىر تەرەپ قىلماق ئاسان ئەمەس.40 ياشتىن ئاشقان ئەرلەرنىڭ قەلبىدە ئەخلاق ۋە ھەققانىيەتنىڭ ئوتلىرى يېلىنجاپ تۇرىدۇ. ئۇلار قوپال، قارام ئەمەس، ھاياتقا يەڭگىلتەكلىك بىلەن مۇئامىلە قىلمايدۇ. كۆپىنچە يېپىق قازان يېپىق پېتى قالىدۇ. 40 ياشتىن ئاشقان ئەرلەر ئائىلە، تۇرمۇش، خىزمەتتىكى ئەڭ ياخشى ۋە ئەڭ ناچار شارائىتقا تاقەت قىلالايدۇ. ئۇلارنىڭ ئۆزىنى كونترول قىلىش ئىقتىدارى ئىنتايىن كۈچلۈك بولىدۇ، ئادەمنىڭ كۆڭلىنى غەش قىلىدىغان ئىشلارنىڭ يۈز بېرىشىدىن ئىمكان قەدەر ساقلىنالايدۇ. 40 ياشتىن ئاشقان ئەرلەرنىڭ ئورتاق ئالاھىدىلىكى شۇكى، ئۇلار ئۆتكەن ئىشلارنى كۆپ ئەسلەيدۇ ھەم يېڭىلگىنىگە تەن بەرمەيدۇ. بۇ ياشتىكى ئەرلەرنىڭ ئاساسلىق ئورۇندا تۇرىدىغىنى كەسىپ. ئەگەر خىزمەت ئۇنىڭ ئۈچۈن پۇل تېپىشنىڭ ۋاسىتىسى ياكى يەپ ئىچىپ، ئويناپ يۈرۈش بولسا، ئۇنداقتا، ئۆزىنى قابىلىيەتسىزلىك تۈۋرۈكىگە مىقلىغان بولۇپ، كۈنلىرى روھى چۈشكۈن، ھېچقانداق نەرسىدىن خۇشاللىنالمايدىغان ياكى ھېچقانداق نەرسىگە ئاغرىنمايدىغان بىر خىل كەيپىياتتا ئۆتكەن بولىدۇ. ئەگەر خىزمەت ئۇنىڭ ئۈچۈن قابىلىيىتى، ئىقتىدارى ۋە قىممىتىنى نامايان قىلىدىغان سەھنە بولسا، ئۆزىدىكى ئەۋزەللىكنى تولۇق جارى قىلدۇرۇپ، ئىشنى ھەمىشە ئالغا باستۇرۇشقا ۋە نەتىجە يارىتىشقا تىرىشىدۇ. ئاياللار شۇ ياشتىكى ئەرلەرنىڭ پىشىپ يېتىلىشى، ئۇلارنىڭ قەيسەرلىكىدىن، كۆڭلى يۇمشاقلىقى ۋە ئاق كۆڭۈللۈكى، رەھىمدىللىقىدىن ھۇزۇرلىنىدۇ. چۈنكى بۇ ياشتىكى ئەر ئاياللار ئوخشاشلا توققۇزى تەل بولۇپ كەتكەنلەردىن ئەمەس تە. شۇڭا، ئاياللار كۆپ ھاللاردا جەسۇرلۇق، باتۇرلۇق بىلەن ئەرلەرنىڭ قايغۇسىنى، ئاجىزلىقىنى، تۇرمۇشتا بىلىنەر بىلىنمەس يۈز بېرىپ قالغان ياكى يۈز بېرىش ئېھتىماللىقى بار سەۋەنلىكلىرىنى كەڭ قورساقلىق، كۈلۈمسىرەش بىلەن ئەپۇ قىلىپ، ئەرلەرنى سۆيۈشتىكى ھەقىقىي سەمىمىيىتىنى بىلدۈرۈشى كېرەك.40 ياشتىن ھالقىغان باسقۇچ كىشى ئۆمرىدىكى ئالتۇن ياش باسقۇچى، شۇنداقلا بېسىم ئەڭ ئېغىر باسقۇچتۇر. ئەرلەردىكى بەش چوڭ بوسۇغا ـ غېرىبانىلىق، ئۆچەكىشىش، دىلى سۇنۇقلۇق، قىسىلىش، تەشۋىشلىنىش مانا مۇشۇ باسقۇچتا باشلىنىدۇ. شۇ ياشتىكى ئەرلەر تۇرمۇشتا قىيىن ئەھۋالدا قالغانلارغا ھېسداشلىق قىلىدۇ. يەنە ئاشۇ ياشتا نام چىقارغان ئەرلەرمۇ ئۆزىنى تۇتۇۋالالمىسا، چۈشكۈنلىشىپ كېتىدۇ. بۇ ياشتىكىلەرنىڭ يەنە ئېسەنگىرەپ يۈرىدىغانغا، ۋەزىيەتكە قاراپ ئىش قىلىدىغانغا، بەدخەجلىك قىلىپ بۇزۇپ چاچىدىغانغا، مەسئۇلىيەتنى، نىيەتئىرادىنى كېيىنكىلەرگە ئارتىپ قويىدىغانغا ۋاقتى قالمايدۇ. 40 ياشتىن ئاشقاندا ھاياتلىقنىڭ بىخەتەرلىك تاسمىسىنى چىڭ باغلىغان ھالدا ۋاقىتنىڭ ئۇچقۇر ئايروپىلانىدا ئولتۇرغان بولىدۇ، پەقەت ئالغا بېسىشتىن باشقا ئامال يوق. قەيسەرانە بولغاندىلا، بۇ يولنى ئاداشماستىن بېسىپ ئۆتكىلى بولىدۇ.40 ياشتىن ئاشقان ئەرلەرگە مەستلىكىم كېلىدۇ ھەم ئىچىم ئاغرىيدۇ.ئەنەيتۇللا قۇربان ساڭىلا خاس ئىسىمكەتتى بىر سەردارىمىز |
كوسوۋو مۇستەقىللىقىنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش كۆزنىكىدىن ئانالىز قىلىنىشى ئۇيغۇر تەتقىقات ئىنىستىتۇتىئىرفان قايا ئۈلگەربۇ ماقالىدە، سابىق يۇگوسلاۋىيە رامكىسى ئىچىدىكى فېدېراتىپ دۆلەتلەرنىڭ بىرى بولغان سېربىيەگە قاراشلىق كوسوۋو ئاپتونوم رايونىنىڭ 2008 يىلى 17 فېۋرالدا ئۆز ئالدىغا قارار ماقۇللاپ مۇستەقىللىق ئېلان قىلىشىنىڭ ئۆز تەقدىرىنىڭ ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا زىت ياكى ئەمەسلىكى مەسىلىسى تەتقىق قىلىنىدۇ. نوپۇسىنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى ئالبانلاردىن تەركىب تاپىدىغان كوسوۋو، تىتو ھاكىمىيىتى مەزگىلىدە ۋە ئۇنىڭدىن كېيىنكى جەرياندا ئېغىر بېسىملارغا ئۇچرىدى، ئاساسىي ھەق ھوقۇق ۋە ئەركىنلىكلىرى چەكلەندى. 1989 يىلى سېربىيە دائىرىلىرى ئاپتونوم رايون سالاھىيىتىنى ئەمەلدىن قالدۇرۇۋەتكەندىن كېيىن كوسوۋودا ساقچى دۆلىتى سىياسەتلىرى ۋە زوراۋانلىق ھەرىكەتلىرى كۆپىيىپ كەتتى. ئىرقىي قىرغىنچىلىق يۈز بېرىپ قالماسلىقى ئۈچۈن شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى ناتو كوسوۋوغا ھاۋادىن مۇداخىلە قىلدى، ئارقىدىن ب د ت خەۋپسىزلىك كېڭىشىنىڭ 1244 نومۇرلۇق قارارىغا ئاساسەن رايوندا خەلقئارا تۈزۈم يولغا قويۇلدى. سەككىز داۋاملاشقان ب د ت ۋە ناتو باشقۇرۇشىدىن كېيىن كوسوۋو، مارتتى ئاختىسائارى پىلانى دائىرىسىدە مۇستەقىللىق ئېلان قىلدى. گەرچە بۇ قارار خەلقئارا قانۇن نۇقتىسىدىن دەتالاشلىق بولسىمۇ، قانۇنىي ئاساسىي 1244 نومۇرلۇق قارارغا تايىناتتى. سېربىيە دائىرىلىرىنىڭ كوسوۋولۇقلارغا قارشى ئېلىپ بارغان ئىرقىي قىرغىنچىلىق دەرىجىسىدىكى زوراۋان قىلمىشلىرى مۇستەقىللىق قارارىنىڭ كۈچلۈك رەۋىشتە قوللاپ قۇۋۋەتلىنىشىگە سەۋەب بولدى. دۆلەتلەرنىڭ چېگرالىرىنىڭ ئۆزگەرمەسلىكى ۋە زېمىن پۈتۈنلۈكى پىرىنسىپىغا ماس كەلمىسىمۇ، پىرىشتىنا پارلامېنتىنىڭ مۇستەقىللىق قارارى ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى دەپ قوبۇل قىلىنىشى مۇمكىن. دەرۋەقە، 2015 يىلىنىڭ ئاخىرىغا كەلگەندە 11 دۆلەت كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىقىنى ئېتىراپ قىلدى.ئاچقۇچلۇق سۆزلەر: ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش، كوسوۋو مەسىلىسى، سېربىيە، سابىق يۇگوسلاۋىيە، غەربىي بالقان1 كوسوۋو مۇستەقىللىقىنىڭ پەردە ئارقىسىبۇ ماقالە، مۇستەقىل كوسوۋو دۆلىتىنىڭ ئوتتۇرىغا چىقىشىنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزىنى بەلگىلەش ھوقۇقى ھېسابلىنىپ ھېسابلانمايدىغانلىقىنى ئانالىز قىلىشنى مەقسەت قىلىدۇ. سېربىيە دائىرىلىرىنىڭ 20 ئەسىرنىڭ ئاخىرىدا ئالبانلارغا قارىتا بېسىم، زوراۋانلىق ۋە ئېتنىك تازىلاش سىياسەتلىرىنى يۈرگۈزۈشكە يۈزلىنىشى، پۇقرالارنى قىرغىن قىلىشقا يۈزلىنىشى بىلەن ناتو، 1999 يىلى مارتتا كوسوۋوغا مۇداخىلە قىلدى. ئارقىدىن ب د ت خەۋپسىزلىك كېڭىشىنىڭ 1244 نومۇرلۇق قارارىنىڭ روھىغا ئاساسەن، رايوندا خەلقئارا تۈزۈم ئورنىتىلدى. قارار بىلەن بىرلىكتە پائالىيەت ساھەلىرى ۋە ۋەزىپە ئېنىقلىمىلىرى روشەن شەكىلدە ئوتتۇرىغا قويۇلغان ب د ت كوسوۋو كومىتېتى ۋە تىنچلىق ساقلاش قىسىملىرى قۇرۇلمىسى ئورنىتىلدى. بۇ مەزگىلدە سېرب ۋە ئالبان تەرەپلىرى ئارىسىدا ئۆتكۈزۈلگەن سۆھبەتلەردىن كونكرېت ئۈنۈم ھاسىل قىلىنمىدى. مەسىلىگە چارە ئىزدەش دائىرىسىدە فىنلاندىيەنىڭ سابىق پىرېزىدېنتى مارتتى ئاختىسائارى كوسوۋو توغرىسىدا دوكلات تەييارلاش ۋەزىپىسى تاپشۇرۇلدى.كوسوۋودا 8 يىل داۋاملاشقان خەلقئارا تۈزۈمدىن كېيىن 2008 يىلى 17 فېۋرالدا كوسوۋو پارلامېنتى تەرىپىدىن مۇستەقىللىق ئېلان قىلىش قارارى قىلىندى. ئاختىسائارى دوكلاتى ئاساس قىلىنغان ھالدا ئېلان قىلىنغان مۇستەقىللىق خەلقئارا جەمئىيەتتە يېڭى بىر بەس مۇنازىرىنىڭ پىلتىسىگە ئوت ياقتى. سابىق يۇگوسلاۋىيە دەۋرىدە فېدېراتىپ دۆلەت سالاھىيىتىگىمۇ ئىگە بولمىغان سېربىيەگە قاراشلىق كوسوۋو ئاپتونوم رايونىنىڭ مۇستەقىللىق ئېلان قىلىشىغا بېلگراد دائىرىلىرى نارازىلىق بىلدۈرگەن بولسا، خەلقئارا جەمئىيەت ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ چەك چېگراسىنىڭ قەيەردە باشلىنىپ قەيەردە ئاخىرلىشىدىغانلىقى توغرىسىدا بەس مۇنازىرە باشلاندى. بۇ ماقالىنىڭ بىرىنچى بۆلۈمىدە سابىق يۇگوسلاۋىيە چېگراسى ئىچىدىكى كوسوۋو ئاپتونوم رايونىنىڭ سالاھىيىتى ۋە مۇستەقىللىقىنىڭ قەدەممۇ قەدەم قانداق ئەمەلگە ئاشقانلىقى تەتقىق قىلىنىدۇ. كوسوۋونىڭ نوپۇس قۇرۇلمىسى ۋە سابىق يۇگوسلاۋىيە دەۋرىدىكى سىياسەتلەرنىڭ كوسوۋوغا كۆرسەتكەن تەسىرلىرى، رايوننىڭ سېرب مىللەتچىلىرىگە نىسبەتەن ئەھمىيىتى، تىتونىڭ ئۆلۈمىدىن كېيىن يۈز بەرگەن ئۆزگىرىشلەر ۋە قەدەممۇ قەدەم ئىلگىرىلىگەن مۇستەقىللىق مۇساپىسى مۇھاكىمە قىلىنىدۇ. ئىككىنچى بۆلۈمىدە بولسا، كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىق قارارىنىڭ تەسىرى ۋە رايوننىڭ كېلەچىكىگە مۇناسىۋەتلىك مۇھاكىمىلەر بىلەن بىرگە مۇستەقىللىقنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا قانچىلىك چۈشىدىغانلىقى مەسىلىسى نەزەرىيەۋى رامكا ۋە دۇنيادىكى مىساللىرى نەزەردە تۇتۇلغان ھالدا ئانالىز قىلىنىدۇ.1.1 1990 يىللاردا يۇگوسلاۋىيە ۋە كوسوۋوئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىن 1946 يىلى جوسېپ بروز تىتو تەرىپىدىن يېڭىدىن قۇرۇلغان يۇگوسلاۋىيەنىڭ باشقۇرۇش تۈزۈلمىسى فېدېراتسىيە دەپ بېكىتىلگەنىدى. ئالتە جۇمھۇرىيەت ۋە ئىككى ئاپتونوم رايوندىن تەشكىل تاپقان دۆلەتنىڭ مەمۇرىي قۇرۇلمىسى مەۋجۇتلۇقىنى قىسمەن ئۆزگەرتىشلەر بىلەن 1990 يىللارغىچە داۋاملاشتۇردى. 1946 يىلىدىكى يۇگوسلاۋىيە ئاساسىي قانۇنىنىڭ بىرىنچى ماددىسىغا ئاساسەن، فېدېراتسىيەنىڭ تەركىبىدىكى فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتلەرنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى بار ئىدى. بۇ ھوقۇقنىڭ دائىرىسى كەڭ قويۇۋېتىلگەن بولۇپ، ئايرىلىپ چىقىپ كېتىش ھوقۇقىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدىغانلىقى تېكىستتە ئېنىق بايان قىلىنغانىدى.فېدېراتىپ دۆلەت تېررىتورىيەسىدىكى ئاپتونوم رايونلارنىڭ سالاھىيەتلىرى تەدرىجىي كېڭەيتىلگەن بولۇپ، 1974 يىلىدىكى ئاساسىي قانۇن ئارقىلىق بەزى ساھەلەردە فېدېراتىپ دۆلەتلەر بىلەن تەڭداش ياكى ئوخشاش سالاھىيەتكە ئىگە بولدى. نېمىشقىدۇر تىتودىن كېيىنكى مەزگىلدە سېربىيە پىرېزىدېنتى بولغان سلوبودان مىلوشېۋىچنىڭ 1989 يىلى ۋويۋودىنا ۋە كوسوۋونىڭ ئاساسىي قانۇننىڭ كاپالىتى ئاستىدىكى ئاپتونوم سالاھىيىتىگە بىر تەرەپلىمە ھالدا خاتىمە بېرىشى، يۇگوسلاۋىيەدىكى سەزگۈر تەڭپۇڭلۇقنىڭ يوقىلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى. فېدېراتسىيە ئاساسىي قانۇنىغا زىت بولۇشىغا قارىماي، سېربىيەنىڭ ئۆز چېگرالىرى ئىچىدىكى ئىككى رايون توغرىسىدا چىقارغان قارارى، يۇگوسلاۋىيەنىڭ پارچىلىنىش مۇساپىسىنىڭ قوزغاتقۇچ رولىنى ئوينىدى. ئاساسىي قانۇنغا زىت قىلمىشى تۈپەيلى سېربىيە دائىرىلىرىگە ئېمبارگو يۈرگۈزۈلگەندىن كېيىن، فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتلەردە ئارقا ئارقىدىن يېڭى سىياسىي پارتىيەلەر قۇرۇلدى، شۇنىڭ بىلەن، كوممۇنىستىك پارتىيەنىڭ ھاكىمىيەت مونوپوللۇقى ۋە باشلامچى رولى ئاخىرلاشتى.1990 يىللارنىڭ باشلىرىدا يۇگوسلاۋىيەنىڭ فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتلىرىدە ئۆتكۈزۈلگەن سايلاملاردا يېڭى قۇرۇلغان مىللەتچى ئىدېئولوگىيەگە ئىگە سىياسىي پارتىيەلەر ئۈستۈنلۈكنى ئىگىلىدى. پەقەت سېربىيەدىكى سايلاملاردىلا گەۋدىلىك ئۆزگىرىش بولمىدى، سايلامدا سېربىيە كوممۇنىستىك پارتىيەسى غەلىبە قىلدى. بۇنىڭ بىلەن بىرگە، بۇ يەردىمۇ بىر تەرەپتىن ئاشقۇن مىللەتچى پارتىيەلەر قۇرۇلدى. يەنە بىر تەرەپتىن ھاكىمىيەت بېشىدىكى پارتىيەنىڭ ئىسمى سوتسىيالىست پارتىيەگە ئۆزگەرتىلدى. سايلاملاردىن كېيىن فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتلەر ئارقا ئارقىدىن دەسلىپىدە ئىگىلىك ھوقۇق، ئارقىدىن مۇستەقىللىقلىرىنى ئېلان قىلدى. كىرودىيە بىلەن سىلوۋېنىيەنىڭ 1991 يىلى بىرلا ۋاقىتتا مۇستەقىللىق ئېلان قىلىشى بىلەن باشلانغان پارچىلىنىش مۇساپىسى، يۇگوسلاۋىيە مىقياسىدا يىللارچە داۋاملىشىدىغان توقۇنۇشلارغا يول ئاچتى. سىلوۋېنىيە بىلەن كىرودىيەنىڭ مۇستەقىللىقىنى بىرىنچى بولۇپ ئېتىراپ قىلغان دۆلەت گېرمانىيە بولدى، ئارقىدىن باشقا دۆلەتلەر ئەگەشتى. 1991 يىلى نويابىردا ماكېدونىيە مۇستەقىللىقىنى ئېلان قىلغاندا، ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىنىڭ بۇرۇندىنلا بۇ يەرگە ئورۇنلاشتۇرۇلغان توقۇنۇشنىڭ ئالدىنى ئېكىش كۈچلىرى نىڭ مەۋجۇتلۇقى يۈزىسىدىن سېربىيە ھەرىكەتسىز قالدى، باشقىچە قىلىپ ئېيتقاندا، ئامېرىكا ئەسكەرلىرى بولغانلىقى ئۈچۈن ماكېدونىيەگە ھۇجۇم قىلىشقا پېتىنالمىدى. 1992 يىلى مارتتا بوسنىيە گېرتسېگوۋىنا جۇمھۇرىيىتىنىڭ پايتەختى سارايېۋودىكى سېربىيە ھەيئىتى نارازىلىق بىلدۈرۈپ ئىشتىراك قىلمىغان پارلامېنت يىغىندا بولسا، كۆپ سانلىقنى تەشكىل قىلغان كىروۋات ۋە بوشناقلارنىڭ ئورتاق قارارى بىلەن مۇستەقىللىق ئېلان قىلىندى، قاراردىن كېيىنلا باشلانغان توقۇنۇشلار ئۈچ يېرىم يىل داۋاملاشتى , 2004 , 1993 , 1995.دايتون كېلىشىمىگە ئاساسەن بوسنىيە گېرتسېگوۋىنادا خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ كاپالەتچىلىكى ئاستىدا ئورنىتىلغان تىنچلىق بىر تەرەپتە مۇقىملىق ئېلىپ كەلگەن بولسىمۇ، يەنە بىر تەرەپتە بوسنىيە گېرتسېگوۋىنانىڭ قول پۇتىنى چۈشەپ قويغان، دۆلەتنىڭ دىنامىكىسى، خەلقئارا جەمئىيەت بىلەن يېقىن مۇناسىۋەت ئورنىتىشى ۋە تەرەققىياتىغا توسالغۇلۇق پەيدا قىلدى. كېلىشىم ئارقىلىق بوسنىيە گېرتسېگوۋىنادا زېمىننىڭ 51 ى بوشناق كىروۋات فېدېراتسىيەسىگە، 49 ى بوسنىيە سېرب جۇمھۇرىيىتىگە بېرىلدى.كېلىشىم سابىق يۇگوسلاۋىيە جۇغراپىيەسىنىڭ بەش بۆلەككە ئايلىنىشىنى جەزملەشتۈردى. سابىق يۇگوسلاۋىيەدىن ئېشىپ قالغان سېربىيە بىلەن قاراتاغ جۇمھۇرىيەتلىرى 1992 يىلى ئۆزئارىسىدا يېڭى يۇگوسلاۋىيە فېدېراتسىيەسىنى قۇرۇپ چىقتى. سابىق يۇگوسلاۋىيەنىڭ ۋارىسى ۋە قانۇنىي مىراسخورى دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدىغان بۇ نامغا باشقا جۇمھۇرىيەتلەرنىڭ نارازىلىق بىلدۈرۈشى بىلەن، دۆلەتنىڭ نامىدىن كېيىنچە سېربىيە قاراتاغ دەپ ئۆزگەرتىلدى. 2006 يىلى 21 مايدا قاراتاغدا ئۆتكۈزۈلگەن مۇستەقىللىق توغرىسىدىكى ئومۇمىي خەلق بېلەت تاشلاش پائالىيىتىدە بولسا، ئاۋاز قاتناشتۇرغۇچىلارنىڭ 55ى بۆلۈنۈشنى قوللاپ بېلەت تاشلىدى. نەتىجىدە 2006 يىلى 3 ئىيۇندا سېربىيە بىلەن قاراتاغ بىر بىرىدىن ئايرىلدى.1989 يىلى سېربىيەگە قاراشلىق مەزگىلىدە ئاپتونومىيە ھوقۇقلىرىغا مىلوشېۋېچ تەرىپىدىن خاتىمە بېرىلگەن رايونلارنىڭ بىرىنچىسى بولغان ۋويۋودىنادىكى ئاز سانلىق ۋېنگىرلارنىڭ بىر قىسمى ئىچكى ئۇرۇش يىللىرىدا ۋېنگىرىيەگە كۆچۈپ كەتتى. كوسوۋودا بولسا، ئالبانلار بىلەن سېربلار ئوتتۇرىسىدىكى ئىختىلاپ 1990 يىللارنىڭ ئاخىرلىرىغا كەلگەندە تېخىمۇ ئەزۋەيلەپ كەتتى. 1990 يىللاردا كوسوۋودا ئىبراھىم رۇگوۋانى پاسسىپلىق ۋە مەغلۇپ بولۇش بىلەن ئەيىبلىگەن بىر كۈچ ئوتتۇرىغا چىقتى؛ كوسوۋو ئازادلىق ئارمىيەسى ناملىق يېڭى بىر سىياسىي ھەرىكەت بىلەن سېربىيە دائىرىلىرى ئارىسىدىكى كۈرەشنىڭ كۈندىن كۈنگە كەسكىنلىشىشى ۋە پۇقرالارغا قارىتىلغان زوراۋانلىقنىڭ كۈچىيىپ كېتىشى ناتونىڭ سېربىيەگە مۇداخىلە قىلىشىغا يول ئاچتى.يەنە بىر دەتالاشلىق رايون بولغان ماكېدونىيەدىكى كۆپ سانلىقنى تەشكىل قىلىدىغان ماكېدونلار بىلەن ئاز سانلىق مىللەتلەر ئارىسىدا پات پات توقۇنۇشقا ئايلىنىپ كەتكەن سۈركىلىش، 2001 يىلى 31 دېكابىردا ئىمزالانغان ئوخرىد كېلىشىمى تۈرتكىسىدە ئورنىنى يارىشىشقا بوشىتىپ بەردى.كېلىشىم ئارقىلىق ماكېدونىيەدە ياشايدىغان ئېتنىك گۇرۇپپىلارنىڭ مەۋجۇتلۇقى، تىل قاتارلىق بەزى ھەق ھوقۇقلىرى ماكېدونىيە ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن قوبۇل قىلىندى. ماكېدونىيەدىكى ئازسانلىقلارنىڭ ئومۇمىي نوپۇس ئىچىدىكى نىسبىتى ئالبانلارنىڭ 25، تۈركلەر 3.8، رومانلار 2.6 ئىدى. ئوخرىد كېلىشىمىدىن كېيىن، ھۆكۈمەتنىڭ ئازسانلىقلارنىڭ ھوقۇقىغا ئالاقىدار كېرەكلىك قەدەملەرنى تاشلىمىغانلىقى، كېلىشىم رامكىسىنىڭ تولدۇرۇلمىغانلىقى كۆپلەپ ئوتتۇرىغا قويۇلغان بولسىمۇ، بۈگۈنگىچە ئېتنىك گۇرۇپپىلار ئارىسىدا توقۇنۇش يۈز بېرىپ باقمىدى.2.1 كوسوۋونىڭ نوپۇس قۇرۇلمىسىبىرىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىنكى سېرب كىروۋات سىلوۋېن دۆلىتىنىڭ قۇرۇلىشىدىن تازامانىمىزغىچە كوسوۋودا نوپۇسنىڭ كۆپ سانلىقىنى ئالبانلار تەشكىل قىلىپ كەلدى. كوسوۋودىن باشقا بالقان رايونلىرىدىكى ئالبانلار توپلىشىپ ئولتۇراقلاشقان باشقا رايونلار ماكېدونىيە ۋە ئالبانىيەدۇر. ماكېدونىيەدە نوپۇسنىڭ تۆتتىن بىرى ۋە 1912 يىلى قۇرۇلغان ئالبانىيە دۆلىتىدە بولسا ھەممىسى ئالبانلاردىن تەشكىل تاپىدۇ.كوسوۋودا قانچىلىك ئالبان بارلىقى مەسىلىسى ئىزچىل ھالدا دەتالاش تېمىسى بولۇپ كەلدى. 1981 يىلى يۇگوسلاۋىيە پارچىلىنىپ كېتىشتىن ئىلگىرى ئېلىپ بېرىلغان رەسمىي نوپۇس ئېنىقلاشتا كوسوۋو ئاپتونوم رايونىنىڭ نوپۇسى 1 مىليون 580 مىڭ چىققانىدى. بۇ ساننىڭ 77 ىنى ئالبان، 14.9 ىنى بولسا سېرب ۋە قاراتاغلىقلار تەشكىل قىلاتتى. كوسوۋودىكى ئالبان ئەمەسلەرنىڭ سانى بولسا، 236 مىڭ 526 دەپ ئېلان قىلىنغانىدى. 1991 يىلىدىكى نوپۇس ئېنىقلاشنى ئالبانلار بايقۇت قىلدى. شۇنداقتىمۇ ئاساسەن مۆلچەرلەرگە تايانغان ھالدا ئېلان قىلىنغان رەسمىي سان رايوننىڭ ئومۇمىي نوپۇسىنىڭ 1 مىليون 970 ئىكەنلىكى، بۇ ساندا ئالبانلارنىڭ نىسبىتىنىڭ 82.3 نى، سېرب ۋە قاراتاغلىقلارنىڭ بولسا، 10.9 نى تەشكىل قىلىدىغانلىقىدىن ئىبارەت ئىدى. ئېلان قىلىنغان سان سېپىرلارغا نە ئالبانلار، نە سېربلار قايىل قىلارلىق دەپ قارىمىدى.2003 يىلى ب د ت نىڭ باشقۇرۇشى ئاستىدا تۇرۇۋاتقان مەزگىلدە كوسوۋو ئىستاتىستىكا ئىشخانىسى تەرىپىدىن ئېلان قىلىنغان رەسمىي دوكلاتتا بولسا، كوسوۋو نوپۇسى 1 مىليون 900 دەپ ئېلان قىلىندى. دوكلاتتا كۆرسىتىلىشىچە، ئالبان ۋە سېربلارنىڭ نوپۇس ئىچىدىكى نىسبىتى تەرتىپى بويىچە 88 ۋە 7 ئىدى. كوسوۋو ئىستاتىستىكا ئىشخانىسىدىن ئېلىنغان ئەڭ يېڭى سانلىق مەلۇماتلارغا ئاساسلانغاندا، 2014 يىلى رايوننىڭ ئومۇمىي نوپۇسى 1 مىليون 804 مىڭ 944 تۇر.سابىق يۇگوسلاۋىيە تەۋەلىكىدە كوسوۋودىن باشقا ئالبانلار ئەڭ كۆپ ئولتۇراقلاشقان دۆلەت ماكېدونىيە بولۇپ، ئۇلار ئاساسلىقى ئوخرىد كۆلىنىڭ شىمالىدىكى سترۇگاردىن باشلاپ گوستىۋار ۋە تېتوۋانى ئۆز ئىچىگە ئالغان جايلاردا ياشىماقتا. ئۈسكۈپنىڭ شىمالىدىكى رايونلاردىمۇ ئالبان نوپۇسى كۆپتۇر. 2002 يىلى نوپۇس ئېنىقلاشقا ئاساسلانغاندا، ماكېدونىيەدە ياشايدىغان ئالبانلارنىڭ سانى 509 مىڭ 83 تۇر , 2008:6. بۇنىڭدىن باشقا سېربىيە چېگرالىرى ئىچىدە 61 مىڭ ئالبان بار. سېربىيەدە ياشايدىغان ئالبانلار ئاساسلىقى كوسوۋوغا يېقىن پرېشوۋا ۋادىسىدا توپلىشىپ ئولتۇراقلاشقان. 2006 يىلى سېربىيە ئايرىلغان قاراتاغ جۇمھۇرىيىتىدە بولسا، ئالبانلار نوپۇسى 4.9 نى ئىگىلەيدىغان بولۇپ، سانى 31 مىڭدۇر. ئىتالىيەنىڭ ئاربەرىش ئازسانلىقلىرى ۋە گىرېتسىيەنىڭ چامېرىيا رايونىدىكى چام خەلقىنىڭمۇ ئەسلى كېلىپ چىقىشى ئالباندۇر.بالقان رايونىدىكى ئالبانلار ئەڭ كۆپ ئولتۇراقلاشقان دۆلەت ئالبانىيەدە بولسا، نوپۇس 3 مىليون 100 مىڭدۇر. كوممۇنىزمنىڭ يىمىرىلىشىدىن كېيىن خىزمەت ئىزدەش ۋە تېخىمۇ ئەۋزەل شارائىتتا تۇرمۇش كەچۈرۈش ئىستىكى تۈپەيلى ئالبانىيەدىن نۇرغۇن ئادەم كۆچۈپ كەتتى. بۇ مەزگىلدە ئالبانىيەدىن كەتكەنلەرنىڭ كۆپىنچىسى گىرېتسىيە ۋە ئىتالىيەگە ئورۇنلاشتى. زامانىمىزدا ئالبانىيە ئاھالىسىنىڭ 80 ى مۇسۇلمان، قالغانلار بولسا كاتولىك ۋە ئورتودوكسلاردۇر. ئالبانىيەنىڭ شىمالدىكى رايونلىرى ۋە كوسوۋودا خەلق ئالبانچىنىڭ غوگ شېۋىسى، جەنۇبتا بولسا توسك شېۋىسىدە سۆزلىشىدۇ.بالقان رايونلىرىدا ياشايدىغان ئالبانلارنىڭ كۆپ سانلىقى ئىسلامنى ئوسمانلى دەۋرىدە قوبۇل قىلدى. ئوسمانلى دۆلەت تەشكىلاتىدا كۆپ ساندا ئالبان ۋەزىپە ئۆتىدى. 19 ئەسىرنىڭ ئاخىرى ۋە 20 ئەسىرنىڭ باشلىرىدا بالقان خەلقلىرى مىللەتچى ئىدېئولوگىيەنىڭ ئارقىسىدىن چېپىۋاتقاندا، ئالبانلار ئوسمانلى ھۆكۈمرانلىقىنىڭ داۋاملىشىشىغا ھەمدەم بولۇش يولىدا پائالىيەت ئېلىپ باردى. گىرېتسىيەنىڭ 1830 يىلى، سېربىيە ۋە قاراتاغنىڭ 1878 يىلى مۇستەقىللىققا ئېرىشىشىدىن كېيىن بالقان رايونلىرىدا ياشايدىغان ئالبانلار بىرلىكتە ھەرىكەت قىلىش ۋە مىللىي ئاڭنى جانلىق ساقلاپ قېلىش مەقسىتىدە 1878 يىلى پرىزرەن بىرلىكىنى قۇرۇپ چىقتى. سېربىيە ۋە قاراتاغ چېگرالىرىنىڭ سىرتىدا قالغان ئالبانلارنىڭ بىرلىكىنى ساقلاپ قېلىش ئۈچۈن تىرىشچانلىق كۆرسەتكەن بۇ تەشكىلاتنىڭ پائالىيەتلىرى نەتىجىسىدە بالقان ئۇرۇشلىرى مەزگىلىدە يەنى 1912 يىلى ئالبانىيە دۆلىتى قۇرۇلدى : 2009:2465.3.1 سېرب مىللەتچىلىرىنىڭ نەزىرىدىكى كوسوۋوسېربلار كوسوۋونى مىللىي كىملىكلىرىنىڭ ئايرىلماس بىر پارچىسى دەپ قارايتتى. بولۇپمۇ 1398 يىلىدىكى بىرىنچى كوسوۋو ئۇرۇشى بىر سىمۋول سۈپىتىدە ئوبرازلاشتۇرۇلۇپ، ئوسمانلىنىڭ غەلىبىسى بىلەن ئاخىرلاشقان ئۇرۇشنىڭ يىل ئايلىنىش ۋاقتى سېربلار تەرىپىدىن مىللىي ئاڭنى جانلاندۇرۇش مەقسىتىدە ناھايىتى مۇراسىملار ئۆتكۈزۈلۈپ خاتىرىلەنمەكتە ئىدى. سېربلار، ئوتتۇرا ئەسىر سېرب خانلىقىنىڭ يىمىرىلىشى بىلەن تۈگەنلەنگەن كوسوۋو ئۇرۇشىنى كوسوۋودا تارىخىي ھەققى بارلىقىنى كۈچەيتىش مەقسىتىدە سۇيىئىستېمال قىلماقتا ئىدى.1912 يىلى بالقان ئۇرۇشلىرى مەزگىلىدە سېربلار كوسوۋونى ئوسمانلى دۆلىتىدىن ئېلىۋالغان بولسىمۇ، 1915 يىلى تارتقۇزۇپ قويدى. ئۇرۇشتىن كېيىن كوسوۋو رايونى ئىتتىپاقداشلارنىڭ تىرىشچانلىقلىرى سايىسىدا يېڭى قۇرۇلغان سېرب كىروۋات سىلوۋېن خانلىقىغا بېرىلدى. ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشى مەزگىلىدە گېرمانىيە بىلەن ئىتالىيەنىڭ ئىشغالىيىتى ئاستىدا قالغان كوسوۋوغا ئۇرۇشتىن كېيىن، تىتو تەرىپىدىن قايتىدىن قۇرۇلغان ئىككىنچى يۇگوسلاۋىيەدە سېربىيەگە قاراشلىق ئاپتونوم رايون سالاھىيىتى بېرىلدى. سابىق يۇگوسلاۋىيەدە سېربلارنىڭ كوسوۋودا ھەققى بارلىقىنى ئىلگىرى سۈرۈشى، ھاكىمىيەتنىڭ بېسىم ئىشلەتكۈچى خاراكتېرىگە خاتىمە بېرىلگەن 1966 يىلىدىن كېيىن كۈچىيىپ كەتتى. كوسوۋو ئالبانلىرىنىڭ يېڭى ھوقۇقلارنى قولغا كەلتۈرۈش يولىدا باشلىغان نامايىشلىرى ۋە فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەت سالاھىيىتىنىڭ بېرىلىشى توغرىسىدىكى تەلەپلىرى، سېرب مىللەتچىلىرى تەرىپىدىن خەلقنى قوزغىتىش يولىدا سۇيىئىستېمال قىلىندى. سابىق يۇگوسلاۋىيەنىڭ ئەڭ ئارقىدا قالغان رايونى بولغان كوسوۋودا ئىقتىسادىي سەۋەبلەر تۈپەيلى مەيدانغا كەلگەن كۆچ ھادىسىسى، رايوندا ياشايدىغان سېربلار سانىنىڭ تېخىمۇ ئازلاپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى. كوسوۋودىن سېربلارنىڭ كۆچۈشى 1999 يىلىدىكى ناتو مۇداخىلىسىدىن كېيىنمۇ ئىزچىل داۋاملاشتى، ئۇ مەزگىلدە رايوندىن چىقىپ كەتكەن سېربلارنىڭ سانى 100 مىڭدىن ئېشىپ كەتتى , 2008:14. ئەپسۇسكى، سېرب مىللەتچىلىرى كوسوۋودىكى سېرب نوپۇسىنىڭ ئازىيىشىغا غەرەزلىك ھالدا ئېتنىك تازىلاشنىڭ مەھسۇلى، دەپ قارىدى.ئوسمانلى دۆلىتى مەزگىلىدە كوسوۋونىڭ پەتھى قىلىنىشى ۋە ئوتتۇرا ئەسىر سېرىپ خانلىقىغا خاتىمە بېرىلىشى، مىللەتچىلەرنىڭ دەۋا قىلىۋاتقانلىرىنىڭ ئەكسىچە سېربلارنىڭ ئۇ رايوندا ھەققى بارلىقىنى كۆرسەتمەيتتى. چۈنكى، دۇنيانىڭ ھەرقانداق بىر رايونى مۇئەييەن دەۋرلەردە مۇئەييەن خانلىقلارنىڭ ھۆكۈمرانلىقى ئاستىغا كىرگەن ئەھۋاللار مەۋجۇتتۇر. سېربلارنىڭ كوسوۋودىن كۆچۈشى ئوسمانلى ھۆكۈمدارلىقىنىڭ باشلىنىشىدىن كېيىنلا باشلانغان بولۇپ، رايوندا ياشايدىغان سېربلارنىڭ بىر قىسمى جايلارغا كۆچۈپ كەتكەنىدى. ئوسمانلى دەۋرىدە سېربىيە ۋە كوسوۋودىكى بازارلاردا تۈركلەر بىلەن مۇسۇلمانلار ئاساسىي ئورۇندا تۇراتتى. كوسوۋوغا 1918 يىلى قۇرۇلغان سېرب كىروۋات سىلوۋېن خانلىقى مەزگىلىدە 70 مىڭ سېرب ئولتۇراقلاشتۇرۇلدى. مۇستەملىكىلەشتۈرۈش دەپ ئاتىلىدىغان بۇ سىياسەتنىڭ تۈپ نىشانى رايوننىڭ ئېتنىك جەھەتتىن بىر خىللاشتۇرۇلۇشى، باشقىچە قىلىپ ئېيتقاندا ئالبانلارنىڭ تازىلىنىشىدۇر , 1998: 269. تىتو مەزگىلىدە بولسا رايوندا ئەكسىچە كۆچۈش دولقۇنى كۆتۈرۈلدى. سېربلارنىڭ كوسوۋودىن چىقىپ كېتىشلىرى ئاساسەن ئىقتىساد سەۋەبلەرنى چىقىش قىلاتتى. چۈنكى كوسوۋو سابىق يۇگوسلاۋىيەنىڭ ئەڭ ئارقىدا قالغان رايونى ئىدى. بۇ سەۋەبتىن كوسوۋو سېربلىرى تۇرمۇشى تېخىمۇ باياشات بولغان سېربىيە ۋە بوسنىيە گېرتسېگوۋىنانىڭ باشقا رايونلىرىغا، خۇسۇسەن تېرىقچىلىققا باب كېلىدىغان ۋويۋودىناغا كۆچتى. يەنە بىر تەرەپتىن ئاساسلىقى گېرمانىيە بولۇپ 1969 ۋە 1970 يىللاردىكى غەربىي ياۋروپاغا كۆچمەن ئىشچى بولۇپ بېرىش دولقۇنىنىڭ تەسىرىگە كوسوۋودا ياشايدىغانلارمۇ ئۇچرىدى. نۆۋەتتە گېرمانىيەدە 700 مىڭ، ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىدا 1 مىليون 800 مىڭ ۋە كانادادا 700 مىڭ سېرب كۆچمەن ياشىماقتا , 2008:16. بۇلارنىڭ قانچىلىكىنىڭ سېربىيەدىن، يەنە قانچىلىكىنىڭ كوسوۋودىن كەتكەنلىكىنى ئېنىقلاپ چىقىش مۇمكىن ئەمەس. سېربىيەدىن غەربكە كۆچۈش ھازىرقى كۈندىمۇ داۋام قىلماقتا. دېمەك، سېربلارنىڭ كوسوۋودىن چىقىپ كېتىشى ۋە رايوندىكى سېرب نوپۇسىنىڭ ئازىيىپ كېتىشىنىڭ كۆپ خىل سەۋەبلىرى بار بولۇپ، سېرب مىللەتچىلىرىنىڭ ئېتنىك تازىلاش دەۋالىرىنىڭ ئاساسىي يوقتۇر.يەنە بىر تەرەپتىن كوسوۋونىڭ سېربلار تەرىپىدىن بىر ئەپسانە سۈپىتىدە پايدىلىنىلغانلىقى، سېرب مىللىي ئېڭىنىڭ كوسوۋولۇقلارنىڭ ناھەقچىلىككە ئۇچرىشىغا تايانغانلىقىمۇ بىر رېئاللىقتۇر. ئانا ۋەتەن كوسوۋو ئەپسانىسى سېربلار ئارىسىدا كەڭ ئومۇملاشقان بولۇپ، تىتودىن كېيىن مەزگىلدە سېرب مىللەتچىلىرى بۇ ئەپسانىنى پۇرسەتلا تاپسىلا كۈنتەرتىپكە كىرگۈزۈپ تۇردى. ئەپسانىگە كۆرە، 1389 يىلى 28 ئىيۇندا كوسوۋو ئۇرۇشىدا مەغلۇپ بولغان سېرب خەلقى تەڭرى تەرىپىدىن تاللانغان خەلق مەرتىۋىسىگە كۆتۈرۈلگەن. ئۇرۇش مەيدانىدا دۇنيەۋىي ۋە ئۇخرەۋىي دۇنيالىق ياكى ئاخىرەتلىك ئىمپېراتورلۇقتىن بىرىنى تاللاشقا مەجبۇر بولۇپ قالغان چار لازار، ئۇخرەۋىي ئىمپېراتورلۇقنى تاللىغان. ئوسمانلى دۆلىتى ئالدىدا مەغلۇپ بولغان بولسىمۇ، بۇ ئۇرۇش نەتىجىسىدە تەڭرى تەرىپىدىن تاللانغان خەلق دەپ قوبۇل قىلىنىش مەرتىۋىسىگە يەتكەن , 2005: 4749.1989 يىلى 28 ئىيۇندا ئۆز دەۋرىنىڭ سېربىيە پىرېزىدېنتى سلوبودون مىلوشېۋىچنىڭ كوسوۋو ئۇرۇشى يۈز بەرگەن گازىمېستاندا توپلانغان 1 مىليون سېرب ئالدىدا قىلغان قۇتراتقۇچى سۆزلىرى، سېرب مىللىي ئېڭىدىكى كوسوۋونىڭ ئورنىنى ئىپادىلەپ بەرگۈچى ھۆججەت ھېسابلىنىدۇ. مىلوشېۋىچ، سۆزىدە 600 يىل ئىلگىرى يۈز بەرگەن ئۇرۇشتا سېربلارنىڭ مەغلۇپ بولغانلىقىنى، بىراق، بۇنىڭ يېڭىلىش ھېسابلانمايدىغانلىقىنى، سېرب مىللىي ئېڭىدا كوسوۋونىڭ ھەردائىم جانلىق ئىكەنلىكىنى ۋە ئۆزلىرىگە ماياك بولۇپ كەلگەنلىكىنى، قەيەردە ياشىسا ياشىسۇن، سېربلار بار ھەرقانداق يەرنىڭ سېربىيە ئىكەنلىكىنى، قەتئىي ئارقىغا داجىمايدىغانلىقلىرىنى ۋە كوسوۋودىن ھېچبىر شەكىلدە ۋاز كەچمەيدىغانلىقلىرىنى ئېيتتى.سېربلار يەنە كوسوۋودىكى ئورتودوكس چېركاۋلىرىنىڭ ئۆزلىرىگە نىسبەتەن تارىخىي ئەھمىيەتكە ئىگە ئىكەنلىكىنى ۋە بۇ رايوننىڭ سېربلارنىڭ ئانا ۋەتىنى ئىكەنلىكىنىڭ ھۆججىتى ھېسابلىنىدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرمەكتە. پەج، دەچان ۋە گراجانىچدىكى چېركاۋ ۋە مۇناستېرلار، بۇ دەۋانى جەزملەشتۈرۈش ئۈچۈن پات پات جامائەتچىلىكنىڭ كۈنتەرتىپىگە كىرگۈزۈلمەكتە. چار دۇشانغا 1346 يىلى سېربلارنىڭ ۋە گرەكلەرنىڭ ئىمپېراتورى دېگەن نامنىڭ بېرىلىشى، سېرب خانى لازارنى كوسوۋو ئۇرۇشىدىكى مەغلۇبىيىتىگە ئوخشاش تارىخىي ۋەقەلەر، سېرب ئەدەبىياتىغا چوڭقۇر تەسىر كۆرسەتكەن بولۇپ، داڭلىق تىلشۇناس ۋۇك كارادزىچنىڭ تارىخىي ۋەقەلەر تەسۋىرلەنگەن شېئىرلىرى سېرب خەلق ئەدەبىياتىنىڭ ئالدىنقى قاتاردىكى مەنبەلىرىنىڭ بىرى ھېسابلانماقتا , 2008:2125.كوسوۋو 2008 يىلى 17 فېۋرالدا مۇستەقىللىق ئېلان قىلىپ 4 كۈن ئۆتكەندىن كېيىن، بېلگرادتا 200 مىڭ ئادەم ئىشتىراك قىلغان بىر نامايىشتا باش مىنىستىر ۋوجىسلاۋ كوستۇنىكا، بىر ئوتوپىك ئىدېئولوگىيەگە ئايلانغان كوسوۋو ھەققىدىكى قاراشلىرىنى بايان قىلىپ، كوسوۋو سېربىيەنىڭ ئالدىنقى نامىدۇر. كوسوۋو سېربىيەگە تەۋەدۇر، سېرب خەلقىگە ئائىتتۇر. بۇ زاماننىڭ باشلانغۇچىدىن بۇيان مۇشۇنداقتۇر ۋە مەڭگۈ مۇشۇنداق داۋاملىشىدۇ. ھېچبىر كۈچ، ھېچبىر تەھدىت بۇنى ئۆزگەرتەلمەيدۇ. دېدى.4.1 1990 يىللاردا كوسوۋو1980 يىلى 4 مايدا جوسىپ بروز تىتونىڭ ۋاپات بولۇشى بىلەن بىرلىكتە يۇگوسلاۋىيە سىياسىي تارىخىدا يېڭى بىر دەۋر باشلاندى. ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىنىڭ ئاخىرلىرىدىن باشلاپ يۇگوسلاۋىيەگە ھۆكۈمدار بولغان تىتو، دەسلىپىدە سوۋېت مودېلى كوممۇنىزمنى ئاساس قىلغانىدى. يۇگوسلاۋ ستالىنىزمى دەپمۇ ئاتىلىدىغان تىتونىڭ دەسلەپكى يىللىرىدا، دۆلەت تەۋەلىكىدە خۇسۇسىي مۈلۈك مەنئىي قىلىنغان، كوللېكتىپ تېرىقچىلىق ساھەلىرى بار دېھقانچىلىق رايونلىرى قۇرۇلغان، كوممۇنىستىك پارتىيەدىن باشقا بارلىق سىياسىي ھەرىكەتلەر قانۇنسىز، دەپ ئېلان قىلىنغانىدى. تىتونىڭ ستالىن بىلەن بولغان مۇناسىۋەتلىرىنىڭ يىرىكلىشىشىگە ئەگىشىپ، يۇگوسلاۋىيەدە سوۋېت مودېلىدىن پەرقلىنىدىغان، قىسمەن لىبېرال ئالاھىدىلىكلەرگە ئىگە ئۆز ئۆزىنى باشقۇرۇش دەپ ئاتىلىدىغان بىر خىل تۈزۈم يولغا قويۇلدى. يۇگوسلاۋىيەدە 1960 يىللارنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا بولسا، قوشما ئىقتىساد دەپ ئاتاشقىمۇ بولىدىغان بازار سوتسىيالىزمى باشلاندى. تىتو ھۆكۈمدارلىقىنىڭ دەسلەپكى يىللىرىدا ھۆكۈمەتنىڭ رەھبەرلىك قاتلىمىدا سېرب، كىروۋات ۋە سىلوۋېن تەڭپۇڭلۇقى ساقلاندى. پىرېزىدېنت بولغان تىتونىڭ ئېتنىك كېلىپ چىقىشى كىروۋات ئىدى، داڭلىق ئىدېئولوگ ئېدۋارد كاردېلج سىلوۋېن ۋە دۆلەت بىخەتەرلىك ئىدارىسى باشلىقى ئالېكساندر رانكوۋىچ بولسا سېرب ئىدى. دۆلەتنىڭ ئىدارە قۇرۇلمىسى 1936 يىلىدىكى سوۋېت ئاساسىي قانۇنىدىن پايدىلانغان ھالدا تۈزۈپ چىقىرىلغان 1946 يىلىدىكى يۇگوسلاۋىيە ئاساسىي قانۇنىنى ئاساس قىلاتتى. ئۇنىڭدا كۆرسىتىلىشىچە، سوتسىيالىستىك يۇگوسلاۋىيەدە 6 فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەت ۋە ئىككى ئاپتونوم رايون بار ئىدى. ئاپتونوم رايونلارنىڭ ھەر ئىككىسى سېربىيە تېررىتورىيەسى ئىچىدە ئىدى؛ ۋويۋودىنا ۋە كوسوۋو. بۇ ئىككى رايون 1963 يىلى كىرگۈزۈلگەن ئۆزگەرتىشلەرگە ئاساسەن ئاپتونوم رايون سالاھىيىتىگە ئىگە بولغانىدى , 2009: 911.يۇگوسلاۋىيە مىقياسىدا ۋە كوسوۋودا كوممۇنىستىك دۆلەتلەرگە خاس دۆلەت بېسىمى 1966 يىلىغىچە ئېغىر دەرىجىدە ھېس قىلىندى. دۆلەت بىخەتەرلىك ئىدارىسىنىڭ مىللىتى سېرب باشلىقى ئالېكساندر رانكوۋىچنىڭ 1966 يىلى ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلىنىشى، دۆلەتكە نىسبەتەن ئاساسىي ھەق ھوقۇق ۋە ئەركىنلىكلەر نۇقتىسىدىن بىر بۇرۇلۇش نۇقتىسى دەپ قوبۇل قىلىنىدۇ. شۇ كۈندىن ئېتىبارەن خەلقنىڭ كۈندىلىك ھاياتى قولايلاشتى، دۆلەتنىڭ بېسىمى ئاز ھېس قىلىندى. 1968 يىلى ياۋروپا مىقياسىدا چىققان نامايىشلار كوسوۋوغىمۇ تەسىر كۆرسەتتى؛ پىرىشتىنا ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ ئوقۇغۇچىلىرى كوچىلاردا نامايىش ئۆتكۈزۈپ، كوسوۋوغا فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەت سالاھىيىتى بېرىلىشىنى تەلەپ قىلدى. شۇ يىلى پىرىشتىنا ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئالبانچە ئوقۇ ئوقۇتۇش باشلاندى. يۇگوسلاۋىيە تۈزۈملىرىگە ئاساسەن، كوسوۋودىكى ئالبانلار مىللەت ئاز سانلىق ھېسابلىناتتى. سېربلار، كىروۋاتلار، سىلوۋېنلار، ماكېدونلار ۋە قاراتاغلىقلار مىللەت، دەپ قارىلاتتى. 1971 يىلى مۇسۇلمانلار بوشناقلارغىمۇ مىللەت سالاھىيىتى بېرىلدى. ئالبانلار، بۇلغارلار ۋە ۋېنگىرلارغا ئوخشاش خەلقلەرنىڭ مىللەت سالاھىيىتىنىڭ ئورنىغا ئاز سانلىقلار دەپ قوبۇل قارىلىشى، بۇ خەلقلەرنى ئايرىم دۆلەتلىرىنىڭ بولۇشى بىلەن ئىزاھلاندى , 2008: 53 54.1874 يىلى قوبۇل قىلىنغان يېڭى ئاساسىي قانۇندا كوسوۋو ۋە ۋويۋودىنا يەنە سېربىيەنىڭ ئىچىدە قالدى. لېكىن، ئاپتونوم رايون سالاھىيىتى بىر قەدەر كېڭىيىپ، ئاساسەن فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتلەر بىلەن ئوخشاش دېگۈدەك ھالەتكە كەلدى. يېڭى ئاساسىي قانۇنغا ئاساسەن تەشكىللەنگەن فېدېراتىپ پىرېزىدېنتلىق كېڭىشىدە ئاپتونوم رايونلارنىڭ فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتلەر بىلەن تەڭ باراۋەر سالاھىيەتتە ۋەكىللىك قىلىشى، بىر تەرەپتىن سېربىيە ئىگىلىكى ھوقۇقىغا چەكلىمە ئېلىپ كەلگەن بولسا، يەنە بىر تەرەپتىن فېدېراتسىيە ئىچىدىكى ۋەكىللىك ئورنى ۋە كۈچىنى ئاشۇردى. يېڭى تۈزۈمنىڭ روھىغا ئاساسەن قۇرۇپ چىقىلغان فېدېراتىپ پىرېزىدېنت كېڭىشى ئىچىدە سېربىيەنىڭ كۈچى، ۋويۋودىنا ۋە كوسوۋو تۈپەيلى ئالاھىدە ئاشتى. قاراتاغ جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھەردائىم سېربىيە بىلەن بىرلىكتە ھەرىكەت قىلىشىمۇ نەزەرگە ئېلىنغىنىدا، تىتودىن كېيىنكى سېربىيەنىڭ فېدېراتسىيە رەھبەرلىك قاتلىمىدىكى ئورنى كۆرۈنەرلىك دەرىجىدە كۈچەيدى.تىتونىڭ ئۆلۈمىدىن كېيىنلا كوسوۋودا باشلانغان نامايىشلار، 1980 يىللار بويىچە داۋاملاشتى. نامايىشلارغا ئىشتىراك قىلغان ئوقۇغۇچىلار، بىز يۇگوسلاۋ ئەمەس، ئالبان مىللىتىمىز دەپ شوئارلارنى توۋلىدى ۋە ئالبانلار بىلەن بىرلىشىش تەلەپلىرىنى ئوتتۇرىغا قويدى. پىرىشتىنا ئۇنىۋېرسىتېتىدىكى ئۇ مەزگىلدە كۈچىيىپ كەتكەن سىياسىي پائالىيەتلەر، كېيىنكى يىللاردا قاتتىق قول بولۇش تەرەپدارى قاراشلىرى بىلەن تونۇلغان كوسوۋو ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ قۇرۇلۇشىغا زېمىن ھازىرلىدى. 1980 يىللارنىڭ ئاخىرلىرىغا كەلگەندە كوسوۋو ئالبانلىرىنىڭ تەلەپلىرى يېڭى قۇرۇلغان بىر سىياسىي پارتىيە ئارقىلىق ئوتتۇرىغا قويۇلۇشقا باشلاندى. كوسوۋو دېموكراتىك ئىتتىپاقى ناملىق بۇ پارتىيە 1989 يىلى 23 دېكابىردا قۇرۇلغانىدى.يۇگوسلاۋىيەدە 1980 يىللارنىڭ ئاخىرىغىچە بىر پارتىيەلىك تۈزۈم بار ئىدى.فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتلەر ۋە ئاپتونوم رايونلاردىكى پارتىيەلەر ئاساسلىقى يۇگوسلاۋىيە كوممۇنىستلار ئىتتىپاقىنىڭ يەرلىك تارماقلىرى سۈپىتىدە پائالىيەت ئېلىپ باراتتى. سابىق يۇگوسلاۋىيەدە كوممۇنىستىك پارتىيەنىڭ ھاكىمىيەت مونوپوللۇقى ۋە باشلامچى رولى توغرىسىدا قەتئىي بەس مۇنازىرە قىلغىلى بولمايتتى. كوممۇنىست پارتىيەدىن باشقا سىياسىي پارتىيەنىڭ قۇرۇلۇشى، فېدېراتسىيە ئاساسىي قانۇنىغا زىت ئىدى. كوممۇنىستىك پارتىيەنىڭ يەرلىك تەشكىلاتلىرىغا كىرىۋالغان مىللەتچىلەر، 1980 يىللارنىڭ ئاخىرلىرىدا يېڭى سىياسىي پارتىيەلەر بولۇپ تەشكىلاتلاندى. سابىق يۇگوسلاۋىيەدە كۆپ پارتىيەلىك تۈزۈمگە ئۆتۈش، سېربىيە ئاساسىي قانۇنىغا زىت بولسىمۇ، كوسوۋو ۋە ۋويۋودىنانىڭ ئاپتونوم رايونلۇق سالاھىيىتىگە خاتىمە بېرىشىدىن كېيىن ئەمەلىي جەھەتتىن ئىشقا ۋە كۆپ ساندا يېڭى پارتىيە قۇرۇلدى. ئىبراھىم رۇگوۋا رەھبەرلىكىدىكى كوسوۋو دېموكراتىك ئىتتىپاقىمۇ مۇشۇنداق شارائىتتا ئوتتۇرىغا چىقتى. پارتىيە دېگەن سۆزنىڭ ئورنىغا ئىتتىپاق دېگەن سۆزنىڭ ئىشلىتىلىشى، 1876 يىلى قۇرۇلغان پىرىزرەن ئىتتىپاقى بىلەن باغلىنىشلىقى بارلىقىنى تەكىتلەش مۇددىئاسىغا ئىگە ئىدى , 2008: 69. سايلاملاردىن كېيىن كوسوۋو پارلامېنتىنىڭ 123 ئەزاسىنىڭ 114 ى، كوسوۋونىڭ باشقا فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتلەر بىلەن تەڭ باراۋەرلىكىنى مەزمۇن قىلغان بىر قارار لايىھەسىنى قوبۇل قىلدى.سېربىيە پارلامېنتى بولسا، باشقا بىر قارار ماقۇللاپ كوسوۋو پارلامېنتىنىڭ قارارىنى ئىناۋەتسىز، دەپ ئېلان قىلدى. كوسوۋو پارلامېنتىنىڭ مۇستەقىللىق قارارى چىقىرىشى بولسا، كىرودىيە ۋە سىلوۋېنىيەنىڭ 1991 يىلى 24 ئىيۇلدىكى فېدېراتسىيەدىن ئايرىلىشنى قارار قىلىشلىرىدىن ئىككى ئاي كېيىن، يەنى 1991 يىلى 21 سېنتەبىردە مۇمكىنچىلىككە ئېرىشتى؛ بىراق، سېربىيە دائىرىلىرى بۇنى ئېتىراپ قىلمىدى، نامايىش ئۆتكۈزگەنلەرگە كۈچ ئىشلەتتى. بالقانلارنىڭ گاندىسى دېگەن نام بىلەن تونۇلغان ئىبراھىم رۇگوۋا، زوراۋانلىق تەرەپدارلىرىنى كونترول قىلىش جەھەتتە قىينىلىپ قالغانىدى. مىلوشېۋىچنىڭ كوسوۋو ئالبانلىرىغا قارشى ئومۇميۈزلۈك كۈچ ئىشلىتىشىگە توسقۇنلۇق قىلغان ئامىل، ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرىنىڭ پوزىتسىيەسى بولدى. 1992 يىلى 24 دېكابىردا ئۆز دەۋرىنىڭ ئامېرىكا پىرېزىدېنتى جورج بۇش مىلوشېۋىچقا يوللىغان يېڭى يىللىق تېلېگراممىسىدا، سېربىيە دائىرىلىرى كوسوۋودا كۈچ ئىشلەتكەن تەقدىردە، ئامېرىكىنىڭ مۇداخىلە قىلىدىغانلىقى نى ئېيتىپ ئاگاھلاندۇرغانىدى : 1992:10.بوسنىيە ئىچكى ئۇرۇشى مەزگىلىدە كوسوۋودا سېربىيە دائىرىلىرى بىلەن ئالبانلار ئارىسىدا پات پات مەھەللىي توقۇنۇشلار يۈز بەرگەن بولسىمۇ، ئىبراھىم رۇگوۋانىڭ پۇقراۋى قارشىلىق كۆرسىتىش سىياسىتى تۈپەيلى كەڭ كۆلەملىك ئۇرۇش يۈز بەرمىدى. 1991 1998 يىللىرى ئارىسىدا كوسوۋو، بىۋاسىتە بېلگراد تەرىپىدىن باشقۇرۇلىدىغان بىر ساقچى دۆلىتى تۈسىگە ئىگە ئىدى. كوسوۋودا ئالبانچە تەلىم تەربىيە چەكلەنگەن، دۆلەت ئىدارە ئورگانلىرىدا ئالبان تىلىنىڭ ئىشلىتىلىشىگە خاتىمە بېرىلگەن، رايون ھەربىي جەھەتتىن كونتروللۇق ئاستىغا ئېلىنغانىدى. بولۇپمۇ 1990 يىللارنىڭ ئىككىنچى يېرىمىدا كوسوۋودا زوراۋانلىق ۋەقەلىرى گەۋدىلىك ھالدا كۆپىيىپ كەتتى.5.1 ناتونىڭ مۇداخىلە قىلىشىكوسوۋودا رۇگوۋا رەھبەرلىكىدىكى ھەرىكەتنىڭ مۆتىدىل سىياسەتلىرىنىڭ ئالبانلارغا ئىجابىي ئۈنۈم ئېلىپ كەلمەيدىغانلىقى توغرىسىدىكى ئەيىبلەشلەر، زوراۋانلىقنى يوللۇق ۋاسىتە دەپ قارايدىغان سىياسىي تەشكىلاتلارنىڭ كۈچىيىشىگە سەۋەب بولدى. ئالبانلارنىڭ ماندېلاسى دەپمۇ قارىلىدىغان دەماچىغا ئوخشاش لىدېرلار، كوسوۋو خەلق ھەرىكىتى تەشكىلاتىنىڭ كۈندىن كۈنگە كۈچىيىشىگە، نەتىجىدە 1993 يىلىنىڭ دېكابىر ئېيىدا كوسوۋو ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ قۇرۇلۇشىغا زېمىن ھازىرلىدى. سېربىيە دۆلەت بىخەتەرلىك تارماقلىرىنىڭ ئالبان زىيالىيلارنى ئۆلتۈرۈشىگە نارازىلىق بىلدۈرگۈچىلەرنىڭ بىر يەرگە توپلىنىشى تۈرتكىسىدە ئوتتۇرىغا چىققان يېڭى تەشكىلات، ئىبراھىم رۇگوۋانى سېربىيەگە جاسۇسلۇق قىلىش ۋە تىل بىرىكتۈرۈش بىلەن ئەيىبلىدى. ئاجىز بىر سىياسىي تەشكىلات سۈپىتىدە ئوتتۇرىغا چىققان كوسوۋو ئازادلىق ئارمىيەسى نىڭ ئومۇملىشىشى ۋە خەلقنىڭ قوللىشىغا ئېرىشىشىدە ئىككى ۋەقە رول ئوينىدى. بۇلارنىڭ بىرىنچىسى، دايتون تىنچلىق كېلىشىمىدۇر. بوسنىيە گېرتسېگوۋىنا ئىچكى ئۇرۇشىغا خاتىمە بەرگەن كېلىشىمگە ئاساسەن، ب د ت نىڭ سېربىيەگە يۈرگۈزۈۋاتقان ئېمبارگوسى بىكار قىلىندى ۋە سېربىيە بىلەن قاراتاغدىن تەشكىل تاپقان يېڭى يۇگوسلاۋىيە خەلقئارا جەمئىيەت تەرىپىدىن ئېتىراپ قىلىندى. دايتون كېلىشىمىدە كوسوۋونىڭ تارتقان زىيانلىرىنىڭ كۈنتەرتىپكە كەلمىگەن بولۇشى، ئالبانلار ئارىسىدا كۈچلۈك ئۈمىدسىزلىك پەيدا قىلدى، كوسوۋو ئالبانلىرى ئىبراھىم رۇگوۋا ۋەكىللىكىدىكى مۆتىدىل سىياسەتلەرنىڭ ئۈنۈمىنىڭ بولىدىغانلىقىدىن گۇمانلاندى , 2009: 1415. ئىككىنچىسى، كوسوۋودا سېربىيە ساقچىلىرىنىڭ نامايىشچىلارغا كۈچ ئىشلىتىلىشى، ئالدى تەرەپتىكىلەرنى قەتل قىلىشى بىلەن نامايىشلارنىڭ كەڭ رايون ۋە قاتلاملارغا كېڭىيىپ كېتىشىدۇر. بۇ مەزگىلدە ئالبانلار ئارىسىدا قوبۇل قىلىنغان قاراش، سېربىيە ساقچىلىرى ئالبان خەلقىگە ئىرقىي قىرغىنچىلىق يۈرگۈزمەكتە ۋە بۇنىڭغا پەقەت كوسوۋو ئازادلىق ئارمىيەسىلا قارشىلىق كۆرسەتمەكتە، دېگەندىن ئىبارەت ئىدى.كوسوۋودا سېربىيە دائىرىلىرىنىڭ پۇقرالارغا قارشى كۈچ ئىشلىتىشنى كۈندىن كۈنگە كۈچەيتىشىدىن كېيىن خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ بېسىمى بىلەن 1999 يىلى 6 فېۋرالدىن 23 فېۋرالغىچە رامبۇئىللېت سۆھبەتلىرى ئۆتكۈزۈلدى. سېربىيە بىلەن كوسوۋو ئالبانلىرىنىڭ ۋەكىللىرى خەلقئارالىق كۆزەتكۈچىلەرنىڭ ھىمايىسىدە ئۇچراشتى، سۆھبەتلەر نەتىجىسىدە تەرەپلەر ئارىسىدا كوسوۋونىڭ ئاپتونوم سالاھىيىتىنىڭ قوبۇل قىلىنىشى، سېربىيە ئەسكەرلىرىنىڭ چېگرا رايونلىرىدا ۋەزىپە ئۆتىشى، كوسوۋو ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ قورالسىزلاندۇرۇلۇشى ۋە خەۋپسىزلىكنىڭ ناتو تەرىپىدىن ساقلىنىشى قاتارلىق مەسىلىلەر توغرىسىدا بىردەكلىك ھاسىل قىلىندى. ئەپسۇسكى، سۆھبەتلەردىن كېيىن مىلوشېۋىچ ھۆكۈمىتى كېلىشىمنىڭ دۆلەت زېمىنلىرىدا ناتو ئەسكەرلىرىنىڭ تۇرغۇزۇلۇشىنى مەزمۇن قىلغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، سۆھبەتلەر نەتىجىسىدە ھاسىل قىلىنغان كېلىشىم تېكستىنى رەت قىلدى. رامبۇئىللېت كېلىشىمىدە، ئۈچ يىل ئاخىرلاشقاندىن كېيىن كوسوۋونىڭ ھەل قىلغۇچ سالاھىيىتىنىڭ خەلقنىڭ ئاۋازى ۋە خېلسىنكى ھەل قىلغۇچ كېلىشىملىرىنى نەزەرگە ئالغان ھالدا سۆھبەت ئۆتكۈزۈشنى مەزمۇن قىلاتتى.كوسوۋودىكى قۇرۇقلۇق توقۇنۇشلىرى ئاساسەن كوسوۋو ئازادلىق ئارمىيەسى كۈچلىرى بىلەن سېربلار ئارىسىدا ئالبانىيە كوسوۋو چېگرا رايونلىرىدا مەيدانغا كەلدى. ھاۋا ھەربىي ھەرىكەتلىرىدىن ئىلگىرى باشلانغان توقۇنۇشلار ئۆزئارا ئوق چىقىرىشنى توختىتىش ئېلان قىلىنغۇچە داۋاملاشتى. كوسوۋو ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ ھۇجۇملىرىغا قارشى ناھايىتى شىددەتلىك قايتۇرما ھۇجۇم قوزغىغان سېربىيە ئارمىيەسى، ئالبان ئاھالىلەر رايونلىرىغا باستۇرۇپ كىرىپ، قەتلىئام يۈرگۈزدى. ئەڭ شىددەتلىك توقۇنۇشلار ھاۋا ھەرىكەتلىرى مەزگىلىدە يۈز بەردى. سېربىيە دائىرىلىرى، كىرودىيە لىدېرى فرانجو تۇدجمان دۆلىتىدىن سۈر توقاي قىلغان سېربلارنى كوسوۋوغا ئورۇنلاشتۇرۇشنى خالايتتى. رايوندا ياشايدىغان ئالبانلارنى زوراۋان ئۇسۇللارنى ئومۇملاشتۇرۇش ئارقىلىق كۆچۈشكە مەجبۇرلىغان مىلوشېۋىچ ھۆكۈمىتىنىڭ پۇقرالارغا يۈرگۈزگەن ئايىغى چىقماس قاتتىق قوللۇقى، كەڭ كۆلەملىك ئېتنىك تازىلاش ھەرىكىتىنىڭ دەسلەپكى بىشارىتى دەپ قارالدى. بوسنىيە گېرتسېگوۋىنادا كېچىكىپ قالغان خەلقئارا جەمئىيەت كوسوۋودا ئوخشاش ئەھۋالغا دۇچ كېلىشنى خالىمايتتى. ناتو، 1998 يىلىنىڭ ئاخىرىدا بىر تەرەپتىن يۇرت ماكانلىرىدىن ھەيدەپ چىقىرىلغان ئالبان مۇساپىرلارنىڭ پاناھلىنىش ئىشلىرىغا ھەمدەم بولماقتا ئىدى , 2009: 14.1999 يىلىنىڭ مارت ئېيىدا سېربىيە دائىرىلىرىنىڭ پۇقرالارغا ھۇجۇم قىلىشنى كۈچەيتىشى بىلەن، ئامېرىكا ۋەكىلى رىچارد خولبرۇك مىلوشېۋىچ بىلەن كۆرۈشۈپ، پۇقرالارغا ھۇجۇم قىلىشنى توختىتىشنى تەلەپ قىلدى، ئەكسىچە بولغاندا مۇداخىلە قىلىنىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.مىلوشېۋىچنىڭ بۇ تەكلىپنىمۇ رەت قىلىشى بىلەن، 1999 يىلى 23 مارتتا ناتو سېربىيەدىكى مۇھىم بازىلارغا ھاۋادىن زەربە بېرىشنى باشلىدى. مەقسەت، سىستېمىلىق ھالدا سادىر قىلىنىۋاتقان كىشىلىك ھوقۇقنى دەپسەندىچىلىكلىرىگە خاتىمە بېرىش ۋە كوسوۋودا ئومۇميۈزلۈك ئېتنىك تازىلاش ئېلىپ بېرىلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشتىن ئىبارەت ئىدى. بومباردىمان 78 كۈن داۋاملاشتى، ب د ت خەۋپسىزلىك كېڭىشىنىڭ 1244 نومۇرلۇق ھۆججىتىنىڭ روھىغا ئاساسەن بومباردىمانغا خاتىمە بېرىلدى.رۇسىيەمۇ ماقۇللىغان 1244 نومۇرلۇق ھۆججەتتە، كوسوۋودا توقۇنۇشلارغا خاتىمە بېرىلىشى، سېربىيە ئەسكەرلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بارلىق قوراللىق كۈچلەرنىڭ رايوندىن چېكىنىشى، كوسوۋو بىخەتەرلىك خىزمەتلىرىنىڭ يېڭى قۇرۇلىدىغان كوسوۋو تىنچلىق ساقلاش قىسىملىرى ۋە باشقۇرۇش خىزمەتلىرىنىڭمۇ ب د ت كوسوۋو كومىتېتى تەرىپىدىن ئورۇندىلىشى قوبۇل قىلىندى. ب د ت كوسوۋو كومىتېتى خەلقئارا جەمئىيەت نامىدىن كوسوۋودا تۇرمۇش ئىزىغا چۈشكۈچە مۇۋەققەت ھۆكۈمەت ۋەزىپىسىنى ئۆتەيدۇ، رايوننىڭ كېلەچەكتىكى سالاھىيىتى بولسا، بۇ مۇساپە جەريانىدا مۇناسىۋەتلىك بارلىق تەرەپلەر بىلەن كۆرۈشۈش نەتىجىسىدە بېكىتىلىدۇ.ب د ت كوسوۋو كومىتېتىنىڭ ئاساسلىق سالاھىيەت ۋە مەسئۇلىيەتلىرى 1244 نومۇرلۇق ھۆججەتنىڭ 11 پاراگرافىدا تۆۋەندىكىچە بايان قىلىنغان:ئا قوشۇمچە 2 ۋە رامبۇئىللېت كېلىشىمى تولۇق نەزەرگە ئېلىنىپ، ھەل قىلغۇچ چارە تېپىلىپ بولغۇچە كوسوۋودا كەڭ دائىرىلىك ئاپتونومىيە ۋە ئۆز ئۆزىنى باشقۇرۇش تۈزۈمىنىڭ ئورنىتىلىشىغا باشلامچىلىق قىلىش؛ب زۆرۈر بولغان ئەھۋال ۋە مۇددەتتە ئاساسىي مەمۇرىي باشقۇرۇش خىزمەتلىرىنىڭ ئوروندىلىشى؛س سىياسىي چارە تېپىلىپ بولغۇچە، سايلاملارنىڭ ئۆتكۈزۈلۈشىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان دېموكراتىك ۋە ئەركىن ئۆز ئۆزىنى باشقۇرۇش تۈزۈمى ئۈچۈن ۋاقىتلىق ئورگانلارنىڭ تەرتىپكە سېلىنىشى ۋە تەرەققىياتىنىڭ كونترول قىلىنىشى؛د كوسوۋونىڭ يەرلىك ۋاقىتلىق ئورگانلىرىنىڭ ۋە باشقا تىنچلىق ئورنىتىش يولىدىكى پائالىيەتلىرىنىڭ بىرلەشتۈرۈلۈشىگە ھەمدەم بولۇش ۋە تەكشۈرۈش شۇنداقلا بۇ ئورگانلار تەشكىلاتلىنىپ بولغاندا باشقۇرۇش مەسئۇلىيىتىنىڭ ئۆتكۈزۈپ بېرىلىشى؛ئە رامبۇئىللېت كېلىشىمىنى نەزەرگە ئالغان ئاساستا كوسوۋونىڭ كېلەچەكتىكى سالاھىيىتىنى بېكىتىش ئۈچۈن ھازىرلانغان بىر سىياسىي مۇساپىسىنىڭ يولىنى داغداملاشتۇرۇش؛ف ئاخىرقى باسقۇچتا بىر سىياسىي چارە دائىرىسىدە قۇرۇلىدىغان ئورگانلارغا كوسوۋونىڭ مۇۋەققەت ئورگانلىرىنىڭ سالاھىيەت ئۆتكۈزۈپ بېرىش جەريانىنى كۆزىتىش؛گ ھالقىلىق ئەھمىيەتكە ئىگە ئۈستقۇرۇلمىلارنىڭ قايتىدىن تەرتىپكە سېلىنىشى ۋە باشقا ئىقتىسادىي قۇرۇلمىلارنىڭ قوللاپ قۇۋۋەتلىنىشى.ھ خەلقئارا ئىنسانىي ياردەم ئورگانلىرى بىلەن ھەمكارلىق ئورنىتىپ ئىنسانىي ۋە ئاپەت ياردەملىرىگە ھەمدەم بولۇش؛ئى يەرلىك ساقچى كۈچىنىڭ قۇرۇلۇشىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغان، ئەينى ۋاقىتتا كوسوۋودا خىزمەت قىلىدىغان خەلقئارا ساقچى خادىملىرىنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇلۇشى ئارقىلىق مەمۇرىي ھوقۇق ۋە تەرتىپنىڭ ساقلىنىشى؛ج كىشىلىك ھوقۇقنىڭ مۇھاپىزەت قىلىنىشى ۋە تەرەققىي قىلدۇرۇلۇشى؛ك پۈتكۈل مۇساپىرلارنىڭ ۋە يۇرت ماكانلىرىدىن مەھرۇم قىلىنغان كىشىلەرنىڭ كوسوۋودىكى ئۆيلىرىگە بىخەتەر ۋە توسالغۇسىز ھالەتتە قايتىشىنىڭ كاپالەت ئاستىغا ئېلىنىشى.ئۇ مەزگىلدە ب د ت دىكى ئومۇمىي مايىللىق، ب د ت كوسوۋو كومىتېتى پائالىيەتلىرى نەتىجىسىدە كوسوۋو ئاپتونومىيەسىنىڭ كۈچلىنىدىغانلىقى، ئەمما، سىياسىي جەھەتتىن سېربىيەنىڭ ئىچىدە قالىدىغانلىقى شەكلىدە ئىدى. بىراق ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى قاتارلىق بەزى دۆلەتلەر بۇنىڭغا قارشى چىققانىدى , 2009:64.ب د ت كوسوۋو كومىتېتى، 1999 يىلىدىن 2004 يىلىغىچە كوسوۋو ئالبانلىرىغا ئۆز دۆلەتلىرىنى قۇرۇپ چىقىشلىرى ئۈچۈن ئىدارىي، ئىقتىسادىي قۇرۇلما، دېموكراتىيەلىشىش ۋە ئىنسانىي مەسىلىلەر بويىچە ياردەم بەردى. بۇنىڭ بىلەن بىرلىكتە، 2004 يىلىغىچە كوسوۋونىڭ ھەل قىلغۇچ سالاھىيىتىنىڭ قانداق بولىدىغانلىقى، سېربىيە ئىچىدە قالامدۇ ياكى مۇستەقىل دۆلەت بولۇش يولىنى داۋاملاشتۇرامدۇ؟ دېگەندەك سوئاللارنىڭ جاۋابى ئېنىق ئەمەس ئىدى , 2009:7980. كوسوۋو تىنچلىق ساقلاش قىسىملىرى بولسا، خەلقئارا تۈزۈم ئاستىدا بىر تەرەپتىن رايوننىڭ ئومۇمىي بىخەتەرلىك ۋە ئامانلىقىغا كۆڭۈل بۆلگەن بولسا، يەنە بىر تەرەپتىن سېربلار بىلەن ئالبانلار ئارىسىدا پات پاتلا چىقىپ تۇرىدىغان توقۇنۇشلارنىڭ كېڭىيىپ كېتىشىنىڭ ئالدى ئالدى.6.1 ئاختىسائارى پىلانى ۋە مۇستەقىل كوسوۋونىڭ ئاپىرىدە بولۇشىب د ت خەۋپسىزلىك كېڭىشىنىڭ 1244 نومۇرلۇق ھۆججىتىدە كۆرسىتىلگەن ھەل قىلغۇچ سالاھىيەتنى بېكىتىش سۆھبەتلىرىنىڭ ئارىدىن بەش يىل ئۆتۈپ كەتكەن بولۇشىغا قارىماي پەقەتلا باشلىنىپ بولالماسلىقى، كوسوۋو ئالبانلىرى ئارىسىدا گۇمانلىنىش پەيدا قىلغانىدى. 2004 يىلى بەزى ب د ت كوسوۋو كومىتېتى ئاپتوموبىللىرىنىڭ ئالبان ياشلارنىڭ چالما كېسەك ھۇجۇمىغا ئۇچرىشى ۋە سېربلارغا قارشى ھۇجۇملارنىڭ كۆپىيىپ قېلىشى، ئالبانلارنىڭ ب د ت غا بولغان ئىشەنچىسىنىڭ ئاجىزلاپ كېتىشى دەپ ئانالىز قىلىندى , 2009:145. كوسوۋونىڭ كېلەچىكىگە ئالاقىدار سۆھبەتلەر 2006 يىلى فېۋرالدا ۋىيېننادا باشلاندى. خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ مۇرەسسەلەشتۈرۈشى ئارقىسىدا باشلانغان سۆھبەتلەرگە ئىشتىراك قىلغان سېرب ۋە ئالبان ۋەكىللەر، رايوننىڭ ھەل قىلغۇچ سالاھىيىتىنىڭ قانداق بولىدىغانلىقى توغرىسىدا پىكىر ئالماشتۇردى. ب د ت باش كاتىپى تەرىپىدىن فىنلاندىيە سابىق پىرېزىدېنتى مارتتى ئاختىسائارى خەلقئارا جەمئىيەت نامىدىن ھوقۇقلۇق مۇرەسسەلەشتۈرگۈچىلىككە تەيىنلەندى , 2009:26:27. كوسوۋو ئالبانلىرىنىڭ دىپلوماتىك تەجرىبىلىرىنىڭ بولماسلىقى پەيدا قىلغان كېلىشمەسلىلەر بولسا، ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى ۋە ياۋروپا دۆلەتلىرىنىڭ ياردىمى ئاستىدا ھەل قىلىندى.سۆھبەتلەردە تەرەپلەر نۇقتىلىق ھالدا ئىنسان مەركەزلىك قۇرۇلما، ئاز سانلىقلار ھوقۇقى كوسوۋو سېربلىرىنىڭ ئەھۋالى، كۆچۈپ كەتكەنلەرنىڭ كوسوۋوغا قايتىپ كېلىشى ۋە دىنىي ئورۇنلارنىڭ مۇھاپىزەت قىلىنىشى دېگەندەك مەسىلىلەر توغرىسىدا مۇزاكىرە ئۆتكۈزدى. ئەڭ كۆپ بەس مۇنازىرە قىلىنغان بولۇشىغا قارىماي بىردەكلىك ھاسىل قىلىنالمىغان نۇقتا بولسا، كوسوۋونىڭ ھەل قىلغۇچ سالاھىيىتى بولدى. پىكىر ئوخشىماسلىقلىرى بىر تەرەپ قىلىنالمىغانلىقى ئۈچۈن، 14 ئاي داۋاملاشقان سۆھبەتلەر تورمۇزلىنىپ قالدى. بۇ ئۆزگىرىشلەردىن كېيىن ئالاھىدە ۋەكىل ئاختىسائارىدىن كوسوۋو ئۈچۈن بىر ھەل قىلىش پىلانى تەييارلاپ چىقىشى تەلەپ قىلىندى. ئاختىسائارى تەرىپىدىن تەييارلانغان پىلاندا، كوسوۋودا خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ تەلىپىگە ئۇيغۇن ئادىل ۋە ئۈزۈل كېسىل تىنچلىق ئورنىتىش يولىدا قىلىنىشى كېرەك بولغان ئىشلار بىرمۇ بىر بايان قىلىندى. كوسوۋو ئىختىلاپىنى ھەل قىلىشنى نىشان قىلغان ئاختىسائارى پىلانى 2007 يىلى 26 مارتتا خەۋپسىزلىك كېڭىشىگە سۇنۇلدى , 2009:43.پىلاندا رايوندا مۇقىملىق ئورنىتىش ۋە ئۇنى داۋاملاشتۇرۇشنىڭ ئەڭ مۇۋاپىق يولىنىڭ مۇستەقىل كوسوۋو دۆلىتىنىڭ قۇرۇلۇشى ئىكەنلىكى قارىشى ئىلگىرى سۈرۈلگەن بولۇپ، يېڭى قۇرۇلىدىغان دۆلەتنىڭ خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ نازارىتى ئاستىدا بولىدىغانلىقى ئەسكەرتىلگەنىدى.ئاختىسائارى پىلانىدا كۆرسىتىلىشىچە، يېڭى قۇرۇلىدىغان كوسوۋو دۆلىتى بىردىن كۆپ ئېتنىك گۇرۇپپىنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى قوبۇل قىلىدىغان، دېموكراتىك قانۇن دۆلىتى بولاتتى. يېڭى دۆلەتتە سىياسىي سىستېما قانۇن چىقىرىش، ئىجرائىيە ۋە ئەدلىيەدىن ئىبارەت بۆلەكلەرگە ئايرىلىدىغان بولۇپ، سېربچە ۋە ئالبانچە رەسمىي تىل بولاتتى. بارلىق پۇقرالار قانۇن ئالدىدا باراۋەر بولاتتى، خەلقئارادا قوبۇل قىلىنغان كىشىلىك ھوقۇق ۋە ئاز سانلىقلارنىڭ ھەق ھوقۇقىغا ئالاقىدار خەلقئارالىق ئەھدىنامىلەر ئاساسىي قانۇن بىلەن ئوخشاش قوبۇل قىلىناتتى. كوسوۋونىڭ ئۆزىگە خاس مارشى ۋە بايرىقى بولاتتى، بايراقتا دۆلەتتىكى ئېتنىك گۇرۇپپىلارنىڭ سىمۋوللىرى ئورۇن ئالاتتى. ئومۇمىي پىرىنسىپلار دېگەن تېما ئاستىدا ئالاھىدە قىلىپ، كوسوۋونىڭ بىر باشقا دۆلەت بىلەن بىرلىشىشى، سېربىيە ئىچىدە ئاپتونوم رايون ۋىلايەت سالاھىيىتىنى داۋاملاشتۇرۇشى ۋە كوسوۋو زېمىنلىرىنىڭ پارچىلىنىشى پىكىرلىرىنىڭ قوبۇل قىلىنمايدىغانلىقى قەيت قىلىنغانىدى.كوسوۋو بىلەن سېربىيە جۇمھۇرىيەتلىرىنىڭ ھەمكارلىق ئورنىتىشى تەۋسىيە قىلىنغان مەزكۇر پىلاندا، خەلقئارا جەمئىيەتنىڭمۇ رايوندا خەۋپسىزلىك ۋە مۇقىملىقنىڭ كاپالەتكە ئىگە قىلىنىشى، پىلاننىڭ تولۇق مەنىدە ئىجرا قىلىنىشى قاتارلىق جەھەتلەردە مەسئۇلىيىتى بارلىقى بايان قىلىنغانىدى. پىلاننىڭ كېيىنكى ماددىلىرىدا بولسا، كىشىلىك ھوقۇق ۋە ئاساسىي ئەركىنلىكلەر، كوسوۋودا توپلۇقلارنىڭ ھەق ھوقۇقلىرى، مۇساپىرلارنىڭ ئەھۋالى، يوقاپ كەتكەن كىشىلەر ، ئادەمى مەركەزلىك قۇرۇلما، دىنىي ۋە مەدەنىي مىراسنىڭ مۇھاپىزەت قىلىنىشى، ئىقتىسادىي مەجبۇرىيەتلەر ۋە مۇقىم مۈلۈك ئىختىلاپىنىڭ ھەل قىلىنىشى، خەلقئارا، ئاساسىي قانۇن ۋە خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ ۋەزىپىلىرى، كۆپ مىللەتلىك قىسىملارنىڭ قانداق شارائىت ئاستىدا پائالىيەت ئېلىپ بارىدىغانلىقى دېگەندەك مەسىلىلەرگە ئورۇن بېرىلگەنىدى.ئاختىسائارى پىلانىدا كوسوۋو ئۈچۈن تەۋسىيە قىلىنغان مۇستەقىللىققا رۇسىيە قارشى چىقتى. موسكۋا دائىرىلىرى، تەكلىپنىڭ خەلقئارا قانۇنغا زىت ئىكەنلىكىنى ۋە ئاز سانلىقلارنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ بۇ شەكىلدە ئىجرا قىلىنىشىنىڭ 1244 نومۇرلۇق ھۆججەتتە كۆرسىتىلمىگەنلىكىنى ۋە كوسوۋونىڭ سېربىيەنىڭ باشقۇرۇشى ئاستىدا قېلىشى كېرەكلىكى قارىشى ئىلگىرى سۈردى. رۇسىيەنىڭ قارىشىچە، يۇگوسلاۋىيە دەۋرىدە فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەت سالاھىيىتى بولمىغان كوسوۋونىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى يوق ئىدى.كوسوۋو ئالبانلىرىغا يۈرگۈزۈلگەن بەزىسى ئىرقىي قىرغىنچىلىق دەرىجىسىگە بېرىپ يەتكەن سىستېمىلىق ۋە تەشكىللىك دۆلەت زوراۋانلىق ھەرىكەتلىرى بىرلىكتە ياشاشنى ئىمكانسىزلاشتۇرۇش بىلەن بىرگە، 1244 نومۇرلۇق قارارنىڭ ھەل قىلغۇچ سالاھىيەت بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولماسلىقى، رۇسىيەنىڭ بۇ قاراشلىرىنى چىرىتىپ تاشلايتتى. ئۇ مەزگىلدە خەۋپسىزلىك كېڭىشىنىڭ باشلىقلىق ۋەزىپىسىنى ئۆتەۋاتقان رۇسىيە، ئاختىسائارى پىلانىنىڭ كۈنتەرتىپكە كىرگۈزۈلۈشىگە توسقۇنلۇق قىلدى. دىپلوماتىك ئۇسۇل بىلەن مەسىلىگە چارە تېپىش جەھەتتە ئىلگىرىلەش ھاسىل قىلىنالمىغاندىن كېيىن كوسوۋو پارلامېنتى، 2008 يىلى 17 فېۋرالدا پىرىشتىنادا جىددىي يىغىن چاقىرىپ، ئاختىسائارى پىلانى دائىرىسىدە بىر تەرەپلىمە ھالدا مۇستەقىل كوسوۋو دۆلىتىنىڭ قۇرۇلغانلىقىنى جاكارلىدى.مۇستەقىللىق قارارىدا كوسوۋونىڭ دېموكراتىك، لائىك، كۆپ خىل ئېتنىك قۇرۇلمىغا ئىگە ئىكەنلىكى تەكىتلەندى، كوسوۋودا ياشايدىغان ئاز سانلىقلارنىڭ ھەق ھوقۇقلىرىنىڭ قوغدىلىدىغانلىقى ۋە ھېچكىمگە ئايرىمىچىلىق قىلىنمايدىغانلىقى توغرىسىدا ۋەدە بېرىلدى. قاراردا، ب د ت خەۋپسىزلىك كېڭىشىنىڭ 1244 نومۇرلۇق قارارى دائىرىسىدە دۆلەتتە تۇرۇۋاتقان خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ ۋەكىللىرى بىلەن بۇنىڭدىن كېيىنمۇ ھەمكارلىق ئورنىتىلىدىغانلىقى ئەسكەرتىلدى ۋە خەۋپسىزلىكنى كاپالەتكە ئىگە قىلىش مەسئۇلىيىتىنى ناتونىڭ ئۈستىگە ئېلىشى تەلەپ قىلىندى. مۇستەقىللىق قارارىنىڭ ئالتىنچى ماددىسىدا بولسا، كوسوۋو دۆلىتىنىڭ كېلەچەكتە ياۋروپا ئىتتىپاقىغا تولۇق ئەزا بولۇش ۋە ئاتلانتىك ئىتتىپاقى بىلەن يېقىن مۇناسىۋەت ئورنىتىش نىيىتىنىڭ بارلىقى ئوتتۇرىغا قويۇلدى. قاراردا، كوسوۋونىڭ سېربىيە قاتارلىق رايوندىكى بارلىق دۆلەتلەر بىلەن ھەمكارلىق ئورنىتىشقا تەييار ئىكەنلىكى ۋە خەلقئارانىڭ تىنچلىقىغا ھەسسە قوشىدىغانلىقى ئەھدە قىلىندى. كىرىزىس گۇرۇپپىسىنىڭ قارىشىچە، تارىخىي ئارقا پىلان ۋە تەرەپلەرنىڭ پوزىتسىيەلىرى نەزەرگە ئېلىنغىنىدا، كوسوۋوغا نىسبەتەن مۇستەقىللىقتىن باشقا مۇۋاپىق تاللاش يولى يوق ئىدى.مۇستەقىللىق قارارىنىڭ ئېلان قىلىنىشىدىن كېيىنلا كوسوۋونى تۇنجى بولۇپ ئېتىراپ قىلغان دۆلەتلەر تۈركىيە، ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى ۋە ئالبانىيە بولدى. ئارقىدىن ب د ت خەۋپسىزلىك كېڭىشىنىڭ دائىمىي ئەزالىرىدىن ئەنگلىيە بىلەن فىرانسىيە كوسوۋونى ئېتىراپ قىلدى. خىتاي بىلەن رۇسىيە فېدېراتسىيەسىنىڭ پوزىتسىيەسى مەنپىي بولدى. 2015 يىلىنىڭ ئاخىرىغا كەلگەندە، كوسوۋونى ئېتىراپ قىلغان دۆلەت سانى 111 گە يەتتى.2 ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ چەك چېگراسى ۋە كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىق قارارى1.2 ب د ت نىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلىرىكوسوۋونىڭ 1244 نومۇرلۇق خەۋپسىزلىك كېڭىشى ھۆججىتىنى تايانچ، مارتتى ئاختىسائارى پىلانىنى ئاساس قىلىپ، ئۆز ئالدىغا مۇستەقىل ھالدا 2008 يىلى 17 فېۋرالدا مۇستەقىللىق ئېلان قىلىشى خەلقئارا جەمئىيەت ئارىسىدا كۈچلۈك بەس مۇنازىرىلەرنى پەيدا قىلدى , 2012. ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى چەك چېگراسىنىڭ قەيەردە باشلىنىپ قەيەردە ئاخىرلىشىدىغانلىقى، مۇستەملىكە دۆلەتلەرگە بېرىلىدىغان بۇ ھوقۇقنىڭ باشقا خەلقلەرگە قارىتا قانداق شارائىت ئاستىدا كۈچكە ئىگە بولىدىغانلىقى، دۆلەتلەر قانۇنىنىڭ بۇنىڭغا ئالاقىدار بىر ئۆلچىمىنىڭ بار يوقلۇقى قاتارلىقلار دۆلەتلەر ئارىسىدا ۋە ئاكادېمىك دۇنيادا كەڭ دائىرىدە بەس مۇنازىرە قىلىندى. يېقىن زاماندا ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى دائىرىسىدە بىر دۆلەتتىن ئايرىلىپ مۇستەقىللىق ئېلان قىلغان ياكى باشقا بىر سىياسىي بىرلىككە قېتىلغان مىساللار قاتارىدا كوسوۋو بىلەن بىرلىكتە جەنۇبىي سۇدان ۋە قىرىمنى ساناش مۇمكىن. 2014 يىلى فېۋرالدا رۇسىيە كۈچلىرى تەرىپىدىن ئىشغال قىلىنغان قىرىمدا 2014 يىلى مايدا ئومۇمىي خەلق بېلەت تاشلاش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلدى، تاتارلار بىلەن ئۇكرائىنالىقلار ئىشتىراك قىلمىغان ئومۇمىي خەلق بېلەت تاشلاش پائالىيىتىدىن كېيىن قىرىم پارلامېنتى رۇسىيە فېدېراتسىيەسىگە قوشۇلۇپ كېتىشنى قارار قىلدى : , 16, 2014. تېخىمۇ ئارقىغا قايتىدىغان بولساق، ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى مىسالى سۈپىتىدە 1993 يىلى ئېرېترىيەنىڭ ئېفىيوپىيەدىن ۋە 1971 يىلى باڭلادېشنىڭ پاكىستاندىن ئايرىلغىنىدەك مىساللارنى ئۇچرىتىش مۇمكىن. 1990 يىلى 3 ئۆكتەبىردە شەرقىي ۋە غەربىي گېرمانىيەنىڭ بىرلىشىشىگىمۇ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى دائىرىسىدە قاراش مۇمكىن.ئۇتۇقلۇق بولمىغان بۆلۈنۈش ئۇرۇنۇشلىرى ياكى توڭلىتىپ قويۇلغان ئىختىلاپلار نىڭمۇ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا قانچىلىك چۈشىدىغانلىقى ياكى چۈشۈپ چۈشمەيدىغانلىقى بەس مۇنازىرە قىلىنماقتا. بۇ دائىرىدە گىرۇزىيە تەۋەلىكىدىكى جەنۇبىي ئوسېتيە ۋە ئابخازىيە رايونلىرىنى، سىكوتلاندىيە، بوسنىيە سېرب جۇمھۇرىيىتى، شىمالىي قىبرىس ۋە كۇئېبېك قاتارلىقلارنى تىلغا ئېلىش مۇمكىن.بۇ نۇقتىدا ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى ئۇقۇمىنى تارىخىي ئارقا كۆرۈنۈشى بىلەن بىرلەشتۈرۈپ ئانالىز قىلىشقا توغرا كېلىدۇ. ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا، نېگىزىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا، خەلقلەرنىڭ ئۆز كېلەچەكلىرىنى بەلگىلەشكە ئۆزلىرىنىڭ قارار قىلىشى، دەپ ئېنىقلىما بېرىلمەكتە. ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى دېگەن ئىبارە بىلەن بايان قىلىنىۋاتقان بىر پىرىنسىپ ياكى بىر ھەق ئىكەنلىكى مەسىلىسى دەتالاشلىق مەسىلىدۇر. شۇنىڭدەك، ئۇقۇمنىڭ خەلقئارا قانۇن ئۆلچەملىرىگە ئاساسەن كىملىككە ئىگە ياكى ئەمەسلىكى مەسىلىسىدىمۇ ئىدىيە بىرلىكى ھاسىل قىلىش مۇمكىن بولمىدى. ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ خەلقئارا سەھنىدە كەڭ دائىرىدە كۈنتەرتىپكە كېلىشى ئاساسەن بىرىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىنكى مەزگىلگە توغرا كېلىدۇ. ئۆز دەۋرىنىڭ ئامېرىكا پىرېزىدېنتى ۋۇدروۋ ۋىلسون، كۆپ مىللەتلىك ئىمپېراتورلۇقلارنىڭ يىمىرىلىشىدىن كېيىن ئوتتۇرىدا قالغان خەلقلەرنىڭ تۈزۈم شەكىللىرى ۋە مۇستەقىللىقلىرى كۈنتەرتىپكە كەلگەن مەزگىلدە بۇ ئۇقۇمنى ئوتتۇرىغا قويدى. ۋىلسوننىڭ قارىشىچە، مۇئەييەن زېمىن ئۈستىدە ياشايدىغان خەلق، ئۆزى ياشاۋاتقان رايوننىڭ كېلەچىكىنىڭ قانداق بولۇشىغا ئۆزىنىڭ ئەركىن ئىرادىسىگە تايىنىپ قارار قىلىشى كېرەك ئىدى.ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ تارىخىي تەرەققىياتىدا مىللەتلەر جەمئىيىتى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ بۇرۇنقى نامى مەزگىلىدە يۈز بەرگەن فىنلاندىيە بىلەن شىۋېتسىيە ئارىسىدىكى ئائالاند ئاراللىرى چۈشىنىمەسلىكى بىر تىپىك مىسال. نوپۇسنىڭ كۆپ سانلىقىنى شىۋېتسىيەلىكلەر تەشكىل قىلىدىغان ئائالاند ئاراللىرى مەمۇرىي جەھەتتىن فىنلاندىيەگە قارايتتى. ئارالدا ياشايدىغانلارنىڭ كېلەچىكىگە ئالاقىدار ئىختىلاپ، مىللەتلەر جەمئىيىتى كېڭىشىدە كۈنتەرتىپكە كەلدى. مەسىلىگە خەلقئارا جەمئىيەت نامىدىن چارە تېپىش مەقسىتىدە كېڭەشنىڭ قارارىغا ئاساسەن قۇرۇلغان قانۇنشۇناسلار كومىتېتى ئۇزۇن سۆھبەتلەرنى ئۆتكۈزگەندىن كېيىن، ئائالاند ئاراللىرىدا فىنلاندىيەنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقىنىڭ ئېتىراپ قىلىنىشى، ئاراللاردا شىۋېتچىنىڭ ئىشلىتىلىشى ۋە سىياسىي ئورگانلارنىڭ ئەركىن قويۇۋېتىلىشى قارار قىلىندى.ئىككى دۇنيا ئۇرۇشى ئارىسىدىكى مەزگىلدە ئاز سانلىقلارنىڭ ھەق ھوقۇقىنىڭ مۇھاپىزەت قىلىنىشى توغرىسىدا تۇنجى قېتىم ئومۇمىي قائىدە پىرىنسىپلار بەلگىلەنگەن بولسىمۇ، ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى مۇزاكىرە قىلىنمىدى. بۇنىڭ بىلەن بىرگە، ئۇقۇمنىڭ ئۆتمۈشى تېخىمۇ ئۇزۇنغا سوزۇلىدۇ. 18 ئەسىردىكى ئامېرىكا ۋە فىرانسىيە ئىنقىلابلىرى بىلەن 20 ئەسىردىكى بولشېۋىك ئىنقىلابىدا كۈنتەرتىپكە كەلگەن خەلق ئىگىلىك ھوقۇقى ئۇقۇمىنىڭمۇ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى بىلەن يېقىن مۇناسىۋىتى بار , 2008:959961.1945 يىلى قۇرۇلغان بىرلەشكەن مىللەتلەر دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ ئاساسىي ئەھدىنامىسىدا ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا ۋاسىتىلىك ھالدا ئېنىقلىما بېرىلدى. ئەھدىنامىنىڭ ئىككىنچى ماددىسىدا بىرلەشكەن مىللەتلەر تەشكىلاتىنىڭ خەلقلەرنىڭ ھوقۇق باراۋەرلىكى ۋە ئۆز كېلەچىكىنى بەلگىلەش پىرىنسىپىغا ھۆرمەت قىلىش ئاساسىدا قۇرۇلغانلىقى، دۆلەتلەر ئارىسىدا دوستانە مۇناسىۋەتلەرنى گۈللەندۈرۈش ۋە دۇنيا تىنچلىقىنى كۈچەيتىش شۇنداقلا تېگىشلىك باشقا تەدبىرلەرنى يولغا قويۇشنىڭ تەشكىلاتنىڭ تۈپ نىشانلىرى ئىكەنلىكى قەيت قىلىنغان.ئاساسىي ئەھدىنامىنىڭ 5 ماددىسىدا دۆلەتلەرگە يوللۇق قوغدىنىش ھوقۇقى بېرىلىپ، زېمىن پۈتۈنلۈكىنىڭ قوغدىلىشى ئۈچۈن دۆلەت چېگرالىرى ئىچىدە پايدىلىنىشقا ئېھتىمالى بولغان ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا چەكلىمە قويۇلغان.ئاساسىي ئەھدىنامىنىڭ 55 ماددىسىدا بولسا، ب د ت نىڭ خەلقلەرنىڭ ھوقۇق جەھەتتىن باراۋەرلىكى ۋە ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا ھۆرمەت قىلغان ئاساستا، تىنچلىقپەرۋەر ۋە دوستانە مۇناسىۋەتلەرنى ئورنىتىش، مۇقىملىق ۋە باياشاتلىقنى كاپالەتكە ئىگە مەقسىتىدە تۇرمۇش سەۋىيەسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش ئۈچۈن كۈچ سەرپ قىلىدىغانلىقى، ئىقتىساد ۋە ئىجتىمائىي تەرەققىياتقا ھەسسە قوشىدىغانلىقى بىلدۈرۈلگەن. مەدەنىي ۋە ئىقتىسادىي ھەمكارلىقنىڭ راۋاجلىنىشى بىلەن خەلقئارادىكى ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي ۋە سەھىيە مەسىلىلىرىگە چارە تېپىلىدىغانلىقى؛ كىشىلىك ھوقۇق ۋە ئاساسىي ئەركىنلەرگە پەرقلەندۈرۈپ ئولتۇرماستىن ھۆرمەت قىلىشنىڭ ئاساس ئىكەنلىكى تەكىتلەنگەن.ئاساسىي ئەھدىنامىنىڭ كونا تۈزۈم توغرىسىدىكى 12 بۆلۈمىدىكى ماددىلاردا بولسا، مۇستەملىكە رايونلارنىڭ ئۆز ئۆزىنى باشقۇرۇشى تىلغا ئېلىنغان، ئۇنىڭغا ئەگىشىپ كەلگەن ماددىلاردا كونا تۈزۈم كېڭىشىنىڭ ۋەزىپە ئېنىقلىمىسىغا ئورۇن بېرىلگەن. ب د ت ئاساسىي ئەھدىنامىسىدە ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا ئېنىقلىما بېرىلگەندە ھوقۇق سۆزىنىڭ ئورنىغا پىرىنسىپ دېگەن سۆز ئىشلىتىلگەن. بۇ ئۇقۇمنىڭ بۇ شەكىلدە ئىشلىتىلىشى ب د ت نىڭ سىياسىي تاللىشىنى ئىپادىلەيدىغان بولۇپ، تەشكىلات بۇ يەردە ئەزالارنىڭ زېمىن پۈتۈنلىكىگە سەزگۈر قارىغان، بۆلگۈنچى تەلەپلەرگە ھەمدەم بولۇشنى خالىمىغان , 2010: 30.ب د ت ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەشنى ئومۇمىي بىر قائىدە، بىر ھوقۇق شەكلىدە ئىزاھلىماستىن، بۇ ھوقۇقنىڭ پەقەت مۇستەملىكە ئاستىدا ياشايدىغان يەرلىك خەلقلەرنىڭ ھەققى ئىكەنلىكى قارىشىنى ئوتتۇرىغا قويغان. باشقىچە قىلىپ ئېيتقاندا، ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى كونا مۇستەملىكىلەر ۋە ئىرقچى تۈزۈم ئاستىدىكى جايلار ئۈچۈن يوللۇق دەپ قوبۇل قىلىنغان. ب د ت نىڭ قوشكېزەك ئەھدىنامىلىرى دېگەن نام بىلەن تونۇلغان مەدەنىي ۋە سىياسىي ھوقۇقلار ئەھدىنامىسى بىلەن ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي ۋە كۈلتۈر ھوقۇقى ئەھدىنامىسىدا ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ئۇقۇمىنىڭ چەك چېگرالىرى تېخىمۇ مۇئەييەنلەشكەن. بولۇپمۇ ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي ۋە كۈلتۈر ھوقۇقى ئەھدىنامىسىدا ئوچۇق قىلىپ، پۈتكۈل مىللەتلەرنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا ئىگە ئىكەنلىكى ۋە بۇ ھوقۇقنىڭ تەبىئىي بايلىقلارنى بىر تەرەپ قىلىش ھوقۇقىنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدىغانلىقى قەيت قىلىنغان.ئەھدىنامىنىڭ بىرىنچى ماددىسىغا ئاساسلانغاندا، بارلىق خەلقلەر ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا ئىگىدۇر. خەلقلەر، بۇ ھوقۇققا ئاساسەن ئۆزىنىڭ سىياسىي تۈزۈم شەكىللىرىنى ئەركىن شەكىلدە بەلگىلەش، ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي ۋە كۈلتۈر ھوقۇقلىرىنى داۋاملاشتۇرۇش ئەركىنلىكىگە ئىگىدۇر. ئىككىنچى ماددىسىدا بولسا، باشقىلارغا زىيان يەتكۈزمەستىن خەلقلەر تەبىئىي بايلىقلىرىنى ئەركىن ھالەتتە ئۆز مەنپەئەتلىرى ئۈچۈن ئىشلىتىش ھوقۇقىغا ئىگىدۇر. ھېچبىر خەلقنىڭ ماددىي بايلىقلىرىنى ئىشلىتىشتىن مەھرۇم قىلىنىشىغا بولمايدۇ دېگەن ئىبارىلەرگە ئورۇن بېرىلگەن.ب د ت ئومۇمىي كېڭىشى تەرىپىدىن 1970 يىلى قوبۇل قىلىنغان دۆلەتلەر ئارا دوستانە مۇناسىۋەتلەرنى گۈللەندۈرۈش توغرىسىدىكى بايانات ئارقىلىق مۇستەملىكە دۆلەتلىرى ۋە خەلقلىرىگە مۇستەقىللىق بېرىلىشىگە دائىر باياناتتا ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ دائىرە ۋە چەك چېگرالىرىغا تېخىمۇ روشەن شەكىلدە ئېنىقلىما بېرىلگەن. بۇلارنىڭ بىرىدە خەلقلەرنىڭ شەرتسىز باراۋەرلىكى تەكىتلەنگەن، دۆلەتلەر ئارىسىدىكى مۇناسىۋەتلەرنىڭ ئىگىلىك ھوقۇق، باراۋەرلىك ۋە ئۆزئارا ھۆرمەت دائىرىسىدە ئېلىپ بېرىلىشى بايان قىلىنغان. باياناتقا ئاساسلانغاندا، دۆلەتلەر باشقىلىرىنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقىغا ۋە زېمىن پۈتۈنلىكىگە ھۆرمەت قىلىدۇ. خەلقلەرنىڭ ئۆز كېلەچەكلىرى توغرىسىدىكى باياناتتا، بىر فېدېراتسىيە ئىچىدە رايونلۇق ياكى مەدەنىيەت جەھەتتىن ئەركىنلىك تەلەپ قىلىش شەكىلدە بايان قىلىنغان.ب د ت ئومۇمىي كېڭىشىنىڭ يەنە بىر باياناتى تەبىئىي بايلىقلارغا ئالاقىدار دائىمىي ئىگىلىك ھوقۇققا مۇناسىۋەتلىكتۇر. بۇ بايانات، تەبىئىي بايلىقلارنىڭ دۆلەتنىڭ پۇقرالىرىغا پايدىلىق ئىشلارغا ئىشلىتىشىنى مەزمۇن قىلىدۇ. چەت مەنبەلىك شىركەتلەرنىڭ تەبىئىي بايلىقلارغا ئىگە بولۇۋېلىشىغا چەكلىمە قويۇشنى مەزمۇن قىلغان بۇ بايانات، ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا يېڭى بىر ئىزاھات بېغىشلىغان.ب د ت ھۆججەتلىرىدە بولسا، ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى ئومۇمەن كىشىلىك ھوقۇقنىڭ تەبىئىي داۋامى سۈپىتىدە قوبۇل قىلىنىدۇ. بۇرۇنلاردا بىر پىرىنسىپ، دەپ قارالغان بۇ ئۇقۇمغا كېيىنچە ھوقۇق دەپ ئېنىقلىما بېرىلگەندۇر. بۇنىڭ بىلەن بىرلىكتە، ب د ت غا ئەزا دۆلەتلەر تەرىپىدىن ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىدىن بۆلگۈنچىلىكنىڭ يوللۇقلاشتۇرۇلۇشى مەنىسىنى چىقىرىشقا بولمايدىغانلىقى توغرىسىدا قاراشلار ئىلگىرى سۈرۈلگەن. ب د ت مۇ بۇ دائىرىدە مەسىلىنى پەرقلەندۈرۈپ، مۇستەملىكە ۋە باشقىلارنىڭ باشقۇرۇشى ئاستىدىكى خەلقلەرنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى قوبۇل قىلىنغان، چوڭ دۆلەتلەرنىڭ چېگرالىرى ئىچىدە ياشايدىغانلارنىڭ بۇ ھوقۇقىنىڭ مەركىزىي قۇرۇلمىغا ئىشتىراك قىلىش ۋە كۈلتۈر ھەقلىرى بىلەن چەكلىنىدىغانلىقى قەيت قىلىنغان. مۇستەملىكە تۈزۈم ئاستىدىكى خەلقلەر ۋە دۆلەتلەرگە ئەركىنلىك بېرىلىشى توغرىسىدىكى باياننامىدا بولسا، بۇ كاتېگورىيەدىكى خەلقلەرنىڭ مۇستەقىللىقنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بارلىق ھوقۇقلارغا ئىگە ئىكەنلىكى بىلدۈرۈلگەن , 2010:965968.2.2 ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ ئىجرا قىلىنىش مىساللىرىۋارشاۋا ئەھدىنامىسى ۋە سوۋېت سوتسىيالىستىك جۇمھۇرىيەتلەر ئىتتىپاقىنىڭ يىمىرىلىشىدىن كېيىن بالقان ئەللىرى ۋە شەرقىي ياۋروپا قاتارلىق دۇنيانىڭ كۆپلىگەن جايلىرىدا تۆۋەن كىملىكلەر ھەق ھوقۇقلىرىنى ئىلگىرى سۈرگەن ھالدا، دۆلەتتىن ئايرىلىپ چىقىشقا تىرىشىپ باقتى. بۇ مەزگىلدە خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا تۇتقان پوزىتسىيەسى روشەنلىكتىن يىراق ئىدى. بىر تەرەپتىن مۇستەملىكە مۇساپىسىنىڭ ئاخىرلىشىشى بىلەن بىرلىكتە ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ فۇنكسىيەسىنى يوقاتقانلىقى يوشۇرۇن مەنىدە قوبۇل قىلىنغان بولسىمۇ، يەنە بىر تەرەپتىن باڭلادېش، ئىككى گېرمانىيەنىڭ بىرلىشىشى، جەنۇبىي سۇدانغا ئوخشاش مىساللارمۇ كۆرۈلدى؛ ئابخازىيە، جەنۇبىي ئوسېتيە، قىبرىس، ترانسدىنيېستېرغا ئوخشاش ئىختىلاپلىق مەسىلىلەردە بولسا، تەتبىقلاش قىيىنچىلىقلىرى ئوتتۇرىغا چىقماقتا. دەۋرىمىزدە دۇنيانىڭ كۆپلىگەن جايلىرىدىكى بۆلگۈنچى ھەرىكەتلەر تەلەپلىرىنى يوللۇقلاشتۇرۇش ئۈچۈن ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ئۇقۇمىنى ئىلگىرى سۈرمەكتە. ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ دۆلەتلەرنىڭ زېمىن پۈتۈنلىكىگە خەۋپ ئېلىپ كېلىۋاتقانلىقىدا شۈبھە يوقتۇر. دوستانە مۇناسىۋەتلەر خىتابنامىسىدىمۇ روشەن شەكىلدە بايان قىلىنغىنىدەك، ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى ئاساسلىقى بىر رايوندا ياشايدىغان خەلقنىڭ ئايرىمچىلىققا ئۇچرىماستىن تەلىپىنى ئوتتۇرىغا قويۇشى، ھاكىمىيەتتە گېپى ئۆتىدىغان بولۇشىدۇر. دۆلەتلەرنىڭ چېگرالىرى ئىچىدە ياشايدىغان ئاز سانلىقلارنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى، ئاساسەن ئىچكى ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى دەپ چۈشىنىلمەكتە. ب د ت نىڭ ئازسانلىقلارغا ئالاقىدار ھۆججەتلىرىمۇ، ئومۇمەن ئازسانلىقلار ھوقۇقىنى ئاز سانلىقلارغا مۇناسىۋەتلىك كىشىلىك ھوقۇق دەپ چۈشىنىش مايىللىقىغا ئىگە. گۇرۇپپا ھوقۇقلىرى ياكى كوللېكتىپ ھوقۇقلىرىنىڭ چېگرالىرى تارلاشتۇرۇلغان بولۇپ، بۆلگۈنچى مايىللىقلارنىڭ يوللۇقلاشتۇرۇلماسلىقىغا ئەھمىيەت بېرىلگەن. خېلسىنكى ھەل قىلغۇچ خىتابنامىسىدا، ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا كۆپ سانلىقى دېموكراتىك سىياسىي سىستېما ئىچىدە ئىجرا قىلىنىدىغان كىشىلىك ھوقۇقنىڭ بىر پارچىسى، دەپ قارالغان , 20076081.خۇسۇسەن ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ ئايرىلىپ چىقىپ كېتىش ھوقۇقىنى ئۆز ئىچىگە ئېلىپ ئالمايدىغانلىقى توغرىسىدا بۈگۈنگىچە ئوتتۇرىغا چىققان قاراش ۋە تەتبىقاتلار قائىدىسىدۇر. زېمىن پۈتۈنلۈكىنىڭ تارىخىي ئىزچىللىقى دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدىغان بۇ ئۇقۇم، ئازسانلىقلار ھوقۇقى ۋە ئايرىلىپ چىقىشى كۈنتەرتىپكە كەلگەندە، ئاساسىي پىرىنسىپ سۈپىتىدە دىققەتكە ئېلىنىپ كەلدى.1918 يىلى قۇرۇلغان چېكېسلوۋاكىيەنىڭ ۋارشاۋا ئىتتىپاقىنىڭ بۇزۇلۇشىدىن كېيىن چېخ جۇمھۇرىيىتى ۋە سىلوۋاكىيە دەپ ئىككىگە پارچىلىنىشى ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھېسابلىنامدۇ؟ بۇ تېما ئۆز دائىرىسىدە ئەتراپلىق بەس مۇنازىرىلەر قىلىنغان بولۇپ، ئومۇمىي مايىللىق پارچىلىنىشنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىدىن پايدىلىنىشتىن بەكرەك ئۆزئارا چۈشىنىش ھاسىل قىلىش ئاساسىدا ئىشقا ئاشقانلىقىنى كۆرسەتمەكتە. چېكىسلوۋاكىيە ئاساسىي قانۇنىدا بۇ ئىككى قۇرۇلمىنىڭ بىر بىرىدىن پەرقلىق ئىكەنلىكى روشەن شەكىلدە بايان قىلىنغان بولۇپ، بۇ يەردىن چىققان خۇلاسە، ئاساسىي قانۇندا بۇ ھوقۇق ئورۇن ئالغان تەقدىردە، ئايرىلىپ چىقىش كېتىشنىڭ يوللۇق بولىدىغانلىقىدۇر , 2007:75.دەرۋەقە، تىتو تەرىپىدىن قۇرۇلغان يۇگوسلاۋىيە فېدېراتسىيەسىدىمۇ فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتلەرنىڭ ئايرىلىپ چىقىش كېتىش ھوقۇقى بارلىقى 1963 يىلىدىكى ئاساسىي قانۇننىڭ كىرىش بۆلۈمىدىن ئورۇن ئالغانىدى.فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەت سالاھىيىتىگە ئىگە بولمىغان كوسوۋونىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ بار يوقلۇقى بۇ دائىرىدە ئانالىز قىلىنىشى لازىم. ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەشنى تەتبىقلاشنىڭ چوقۇم ئايرىلىش بىلەن نەتىجىلىنىشى شەرت ئەمەس. بىر دۆلەتنىڭ چېگرالىرى ئىچىدە ياشايدىغان خەلقنىڭ ھەرقانداق بىر تاشقى بېسىمغا ئۇچرىماستىن خالىغان باشقۇرۇش تۈزۈمىنى تاللىشىمۇ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى دائىرىسىگە كىرىدۇ. شۇنىڭدەك تەبىئىي بايلىقلار ئۈستىدىكى ئىگىدارچىلىق ھوقۇقىغىمۇ بۇ كاتېگورىيەدە مۇئامىلە قىلىشقا بولىدۇ. بۇ يەردە بايان قىلىنغان شەكلى ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى ئىچكى جەھەتتە ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى دەپ ئاتىلىدۇ. تاشقى جەھەتتىن ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى بولسا، مۇستەقىل دۆلەت قۇرۇش ھوقۇقىدۇر , 2010:958. بۇ نۇقتىدا، بىر دۆلەتنىڭ چېگرالىرى ئىچىدە ياشايدىغان بىر خەلق توپلۇقىنىڭ، بىر ئازسانلىقنىڭ بۇ ھوقۇقىنىڭ بار يوقلۇقى مەسىلىسى مۇھىم ئورۇنغا ئىگە.خەلقئارا قانۇن، تاشقى جەھەتتىن ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا يەنى مۇستەقىل دۆلەت قۇرۇش ھوقۇقىغا چەكلىمە قويماقتا. مۇستەملىكە تۈزۈملەرنىڭ ئاستىدىكى خەلقلەرگە بۇ ھوقۇقنىڭ بېرىلىشى قانۇنلۇق دەپ قارىلىدۇ ۋە ئومۇمەن خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ قوشۇلۇشىنى ئالغاندا، باشقىلىرى جەھەتتىن مۇستەقىللىق مۇئەييەن شەرتلەرگە باغلانغان.خەلقئارا ئادالەت مەھكىمىسىنىڭ ئالدىغا كەلگەن غەربىي سەھرا، شەرقىي تىمورغا ئوخشاش دېلولار توغرىسىدا چىقارغان قارارلار بولسا، ئىجتىھات قىلىشقا بولىدىغان دەرىجىدە ئەمەس. مەھكىمە قارارلىرىدا ئىچكى جەھەتتىن ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى يوللۇق دەپ قارالغان بولسا، مۇستەقىللىق دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدىغان تاشقى ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى توغرىسىدا روشەن پىكىر بايان قىلىنمىغان. يەنە بىر تەرەپتىن دۆلەتلەرنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا ئالاقىدار پوزىتسىيەلىرىمۇ مودېل تەشكىل قىلىشتىن يىراقتۇر. سوۋېت سوتسىيالىستىك جۇمھۇرىيەتلەر ئىتتىپاقىدىن كېيىن مەزگىلدە رۇسىيە فېدېراتسىيەسى كاۋكازىيەدىكى جۇمھۇرىيەتلەرنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى بارلىقىنى ياتسىرىغان بولسا، ترانسدىنيېستېر، جەنۇبىي ئوسېتيە ۋە ئابخازىيەنىڭ بۇ ھوقۇقىنىڭ بارلىقىنى ئىلگىرى سۈرمەكتە. پاكىستان، كەشمىرنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى بارلىقىنى قوبۇل قىلسىمۇ، باڭلادېشنىڭ بۇنداق ھوقۇقىنىڭ بارلىقىنى رەت قىلماقتا.ھازىرقى ئەھۋالدا ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەشنىڭ بىر ھەق، بىر ھوقۇق ئىكەنلىكىگە قىل سىغمايدۇ. خەلقئارا جەمئىيەت بۇ ھوقۇقنىڭ بارلىقىنى قوبۇل قىلماقتا. لېكىن، مۇستەملىكە ئۆتمۈشى بولمىغان مىللەتلەرنىڭ بۇ ھوقۇقتىن قانچىلىك پايدىلىنالايدىغانلىقى مەسىلىسىدە بىردەكلىك يوق. ب د ت ۋە ئۇنىڭغا ئەزا دۆلەتلەر نۇقتىسىدىن زېمىن پۈتۈنلۈكىنىڭ مۇھاپىزەت قىلىنىشى ھەرقانداق ئەھۋالدا ئايرىلىپ كېتىشتىن ئۈستۈن ئورۇنغا ئىگە بولۇپ كەلمەكتە.3.2 كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىقى ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ قەيىرىدەكوسوۋونىڭ مارتتى ئاختىسائارى پىلانى ۋە 1244 نومۇرلۇق ب د ت خەۋپسىزلىك كېڭىشى قارارىغا تايانغان ھالدا، 2008 يىلى 17 فېۋرالدا بىر تەرەپلىمە ھالدا مۇستەقىللىق ئېلان قىلىشىغا ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنىڭ تەتبىقلىنىشى دەپ قاراشقا بولامدۇ؟ مۇستەقىللىق قارارى دۆلەتلەر قانۇنىغا ماسمۇ؟خەلقئارا قانۇن مۇستەقىللىق ئېلان قىلىپ ئايرىلىپ كېتىشنىڭ قانۇنىيلىققا ئىگە بولۇشى ئۈچۈن بىر قاتار شەرتلەرنى ئىلگىرى سۈرىدۇ. دۆلەتلەر قانۇنى مۇتەخەسسىسى ئارساۋا، بۇنىڭغا تەڭداش مەسىلىلەرنى دۆلەتنى تەشكىل قىلىدىغان باشقا ئامىللارنى نەزەردە تۇتقان ھالدا رازىلىقى بىلەن ئايرىلىش، مۇستەملىكە تۈزۈمىدىن ئايرىلىش، مىللىي قانۇنغا ئاساسەن ئايرىلىش ۋە زېمىن قوشۇۋالغان دۆلەتتىن ئايرىلىش قاتارلىقلارغا ئايرىيدۇ , 2012: 122. كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىق قارارى بۇ يەردە تىلغا ئېلىنغان تۈرلەرنىڭ ھېچبىرىگە تولۇق مەنىدە چۈشمەيدۇ. يەنە بىر تەرەپتىن، كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىق قارارىنىڭ ئاساسىي قانۇنلۇق تايانچىنىڭ بارلىقىنى ئىلگىرى سۈرۈشمۇ مۇمكىندەك قىلمايدۇ. چۈنكى، يۇگوسلاۋىيە ئاساسىي قانۇنى پەقەت فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتلەرنىڭلا ئايرىلىش ھوقۇقى بارلىقىنى قەيت قىلىدۇ. كوسوۋونىڭ سالاھىيىتى سېربىيە فېدېراتسىيە جۇمھۇرىيىتى ئىچىدىكى بىر ئاپتونوم رايوندىن ئىبارەت ئىدى.كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىق قارارى خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالغانمۇ؟ سېربىيە قارشى چىققان مۇستەقىللىق قارارىغا خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ ئەڭ چوڭ تەشكىلاتى بولغان ب د ت نىڭ ماقۇللۇق بەرگەن بەرمىگەنلىكى دەتالاشلىق بىر مەسىلىدۇر. گەرچە ئايرىلىش قارارىنىڭ ھەل قىلغۇچ مۇلاھىزىسىدە ب د ت خەۋپسىزلىك كېڭىشىنىڭ 1244 نومۇرلۇق قارارىغا تايىنىدىغانلىقى ئىلگىرى سۈرۈلۈۋاتقان بولسىمۇ، ئاختىسائارى پىلانى رۇسىيە بىلەن خىتاي قارشى چىققانلىقى ئۈچۈن ب د ت نىڭ كۈنتەرتىپىگە كىرگۈزۈلەلمىگەنىدى.كوسوۋو مۇستەقىل بولغاندىن كېيىنمۇ ئوخشاش سەۋەبلەر تۈپەيلى ئۆزىنى ب د ت غا ئەزا سۈپىتىدە تىزىمغا ئالدۇرالمىدى. شۇنداق بولسىمۇ، خەلقئارا پۇل فوندى تەشكىلاتى ۋە دۇنيا بانكىسىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بەزى خەلقئارالىق ئورگانلارغا ئەزا بولدى. ياۋروپا ئىتتىپاقىنىڭ 28 ئەزا دۆلىتىنىڭ 23 ى كوسوۋونى ئېتىراپ قىلدى. كوسوۋو مىسالىغا ئوخشاپ كېتىدىغان ۋە ئۇلار بىلەن يېقىندىن مۇناسىۋەتلىك سىياسىي ئىختىلاپلىرى بولغانلىقى ئۈچۈن ھازىرغىچە ياۋروپا ئىتتىپاقى دۆلەتلىرىدىن ئىسپانىيە، رومىنىيە، گىرېتسىيە، قىبرىس رىم ھاكىمىيىتى ۋە سىلوۋاكىيە كوسوۋونى ئېتىراپ قىلمىدى.خەلقئارا قانۇن، بىر ئېتنىك گۇرۇپپىنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى دائىرىسىدە ئۆزى ياشاۋاتقان دۆلەتتىن ئايرىلىپ چىقىش ھوقۇقىنىڭ قانداق شارائىت ئاستىدا يوللۇق بولىدىغانلىقى ب د ت ئاساسىي ئەھدىنامىسى ۋە سوت قارارلىرى ئارقىلىق ئوتتۇرىغا قويغان. ب د ت ئەھدىنامىسىغا ئاساسلانغاندا، پۈتكۈل خەلقلەرنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى باردۇر. لېكىن بۇ ھوقۇق ب د ت غا ئەزا دۆلەتلەرنىڭ زېمىن پۈتۈنلۈكىنىڭ خەۋپكە ئىتتىرىلىشى ۋە پارچىلىنىشىنىڭ ماقۇللىنىشى دەپ ئىزاھلانماسلىقى كېرەك. مۇستەملىكە ئۆتمۈشى بولمىغان خەلقلەر ئومۇمەن ئايرىلىپ چىقىشنى ئەمەس، ئىچكى جەھەتتىن ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنى تەلەپ قىلىشقا قىزىقتۇرۇلماقتا، ئازسانلىقلارنىڭ ئۆزلىرى تۇرۇۋاتقان دۆلەت چېگرالىرى ئىچىدە قېلىشىنى كاپالەتكە ئىگە قىلىدىغان ئىنسان مەركەزلىك تۈزۈملەرنىڭ ئورنىتىلىشى مۇناسىۋەتلىك دۆلەتتىن تەلەپ قىلىنماقتا.سېربىيە ھۆكۈمىتىنىڭ رازىلىقىسىزلا كوسوۋونىڭ مۇستەقىل بولۇشنى قارار قىلىشى ۋە بۇنىڭ خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ كۈچلۈك قوللىشىغا ئېرىشىشى، بۇ يەردە دۆلەتلەر قانۇنى نۇقتىسىدىن مەسىلە يوق دېگەنلىك بولمايدۇ. كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىقىنىڭ قوللاپ قۇۋۋەتلىنىشىنىڭ پەردە ئارقىسىدا سېربىيە دائىرىلىرىنى پۇقرالارغا ئېغىر تىپلىق قوراللارنى ئىشلىتىپ زوراۋانلىق قىلىشىنىڭ، دۆلەت تېررورىنىڭ رول ئوينىغانلىقى ئېنىقتۇر. خەلقئارا جەمئىيەت يېڭى بىر سرېبرېنىتزا ۋەقەسىنىڭ يۈز بېرىشىدىن ئەنسىرىگەن ھالدا ھەرىكەت قىلدى ۋە ناتونىڭ مۇداخىلە قىلىشى مۇقەررەرلىشىپ قالدى. كوسوۋودا بىخەتەرلىك كوسوۋو ئازادلىق ئارمىيەسىنىڭ كونتروللۇقىدا ۋە ھۆكۈمەت خەلقئارا جەمئىيەت نامىدىن ب د ت كوسوۋو كومىتېتىنىڭ باشقۇرۇشى ئاستىدا بولغان 1999 2008 يىللاردا، سېربىيە بىلەن كوسوۋو ئالبانلىرى ئارىسىدا كوسوۋونىڭ كېلەچكى توغرىسىدا يارىشىش ھاسىل قىلىنالمىدى.بۇ ئومۇمىي دائىرە ئىچىدە ئانالىز قىلىنغىنىدا، كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىق قارارى خەلقئارادا قانۇنىيلىققا ئىگىدۇر. چۈنكى خەلقئارا قانۇن ئارقا پىلاندا ياكى ئاشكارا ھالدا، ئۈچ تۈرلۈك شەرت تېپىلغان تەقدىردە، بىر ئازسانلىقنىڭ ئايرىلىش ھەققىنى يوللۇق دەپ قارايدۇ. بۇلارنىڭ بىرىنى، ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنى كۈنتەرتىپكە كىرگۈزگەن خەلقنىڭ مۇستەملىكە ئۆتمۈشىگە ئىگە بولۇشى؛ ئىككىنچىسى بىر خەلقنىڭ ئىرقىي قىرغىنچىلىققا دۇچار بولۇش ۋە بۇنىڭ نەتىجىسىدە چېكىسلوۋاكىيە مىسالى ئارقىلىق كونكرېتلاشقان مۇناسىۋەتلىك دۆلەتتىن ئايرىلىشىغا قوشۇلۇشى يەنى رازىلىق بىلدۈرۈشىدۇر. كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىقىنى بۇ كۆزنەكتىن ئانالىز قىلغىنىمىزدا، ئالدى بىلەن كوسوۋو نوپۇسىنىڭ كۆپ سانلىقىنى تەشكىل قىلىدىغان ئالبانلارنىڭ ئايرىم بىر مىللەت ئىكەنلىكى ۋە باشقا يۇگوسلاۋىيە خەلقلىرىگە ئوخشاش ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىغا ئىگە ئىكەنلىكى قارىشى ئومۇمەن قوبۇل قىلىنماقتا. ئاننا مولتچانوۋا بۇنىڭغا كۆپ مىللەتلىك دۆلەتلەردە ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش باراۋەرلىكى دەپ ئېنىقلىما بېرىدۇ , 2009:161162. كوسوۋونىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقىنى قانۇنىيلاشتۇرىدىغان ئىككىنچى ئامىل بولسا، ئالبانلارنىڭ تىتو دەۋرىدىن تارتىپ ئايرىمچىلىققا ئۇچرىشى ۋە مىلوشېۋىچ ھاكىمىيىتىنىڭ ئاخىرقى مەزگىللىرىدە ئىرقىي قىرغىنچىلىققا ئوخشاپ كېتىدىغان زوراۋانلىق ۋەقەلىرىنىڭ ئومۇملىشىپ كېتىشىدۇر. دېمەك، ب د ت ئالاھىدە ۋەكىلى ئاختىسائارى تەرىپىدىن تەييارلانغان پىلاندا ئوتتۇرىغا قويۇلغان پىكىرلەردىن باشقا ھېچبىر يولنىڭ مەسىلىگە چارە بولۇش ئېھتىمالىنىڭ يوقلۇقى ئېنىقتۇر. يەنە بىر تەرەپتىن، بەزى دۆلەتلەرنىڭ قارشى چىققان بولۇشىغا قارىماي، 100 دىن ئارتۇق دۆلەتنىڭ كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىقىنى ئېتىراپ قىلغان بولۇشىمۇ بۇ ئىشقا قانۇنىيلىق بېغىشلىماقتا.4.2 كوسوۋونىڭ كېلەچىكىمۇستەقىللىق قارارىنى ئېلان قىلغىنىغا 8 يىل بولغان ماقالە يېزىلغان 2016 يىلى كۆزدە تۇتۇلماقتاتەرجىمان كوسوۋونى كېلەچەكتە قانداق كۈنلەر كۈتۈۋاتىدۇ؟ ئالدى بىلەن شۇنى نۇقتىنى ئەسكەرتىش كېرەككى، سېربىيە دائىرىلىرى ياۋروپا ئىتتىپاقى بىلەن بولغان مۇناسىۋەتلىرىنى نورماللاشتۇرۇش، نامزاتلىق ۋە تولۇق ئەزالىق مۇزاكىرىلىرىدە ئىلگىرىلەش ھاسىل قىلىش ئۈچۈن، ياۋروپا ئىتتىپاقى تەلەپ قىلغان نۇقتىلاردا قەدەم تاشلاشتىن يالتايمىدى. سېربىيە دائىرىلىرى بىلەن كوسوۋو ئارىسىدا 2013 يىلى تۈزۈلگەن چېگرادىن ئۆتۈشكە مۇناسىۋەتلىك كېلىشىم، بىر بىرىنى قانۇنىي جەھەتتىن ئېتىراپ قىلمايدىغان دۆلەتلەرنىڭ ھەمكارلىق ئورنىتىشلىرىدىنمۇ بەكرەك ئاستىرتتىن ئېتىراپ قېلىش دېگەن مەنىنىمۇ بىلدۈرىدۇ. ئالدىمىزدىكى يىللاردا، نۆۋەتتە ياۋروپا ئىتتىپاقى بىلەن تولۇق ئەزالىق مۇزاكىرىلىرىنى داۋاملاشتۇرۇۋاتقان سېربىيە، بۇ يولنى تاشلاپ مىللىي بىرلىك ۋە تار مىللەتچىلىككە يۈزلەنمىگەن تەقدىردە، بۇ دۆلەتنىڭ كوسوۋو بىلەن بولغان مۇناسىۋەتلىرىنىڭ تېخىمۇ يۇقىرى سەۋىيەگە يېتىشى كۈتۈلمەكتە.كوسوۋو ئالبانلىرىنىڭ باشقا بىر دۆلەت بىلەن بىرلىشىشى ۋە كوسوۋو زېمىنلىرىنىڭ پارچىلىنىشى ئاختىسائارى پىلانى ئارقىلىق چەكلەنگەندۇر. ماكېدونىيە ئالبانلىرى بىلەن ئۈسكۈپ دائىرىلىرى ئارىسىدا ئوخرىد كېلىشىمى ئارقىلىق ئورنىتىلغان ئۆزئارا ئىشەنچ ۋە تىنچلىق مۇھىتى داۋام قىلماقتا. دېمەك، ئالدىمىزدىكى مەزگىلدە ۋە قىسقا كېلەچەكتە كوسوۋو ئالبانلىرىنىڭ بىر باشقا دۆلەت بىلەن بىرلىشىشى ياكى ماكېدونىيەدىكى ئالبان ئازسانلىقلار ياشاۋاتقان جايلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغان شەكىلدە بۈيۈك ئالبانىيە نىڭ قۇرۇلۇشىمۇ مۇمكىندەك قىلمايدۇ.غەربىي بالقان رايونىغا نىسبەتەن ئالدىمىزدىكى مەزگىلدە ناتو ۋە ياۋروپا ئىتتىپاقىغا ئەزا بولۇش يولى ئارقىلىق غەرب سىستېمىسى ئىچىگە كىرىش بىردىنبىر چىقىش يولىدەك كۆرۈنمەكتە. گەرچە تۈركىيەنىڭ رايوندىكى نوپۇزى كۆرۈنەرلىك دەرىجىدە ئاشقان ۋە رۇسىيەنىڭ بەزى دۆلەتلەردىكى ئىقتىسادىي ھۆكۈمرانلىقى كۈچەيگەن بولسىمۇ، بۇ ئۆزگىرىشلەر رايوننىڭ ئومۇمىي يۆنىلىشىگە تەسىر كۆرسەتكۈدەك دەرىجىدە ئەمەس. غەربىي بالقان رايونىدىكى دۆلەتلەردىن سىلوۋېنىيە 2004 ۋە كىرودىيە 2013 يىلى ياۋروپا ئىتتىپاقىغا تولۇق ئەزا بولۇپ قېتىلدى. ماكېدونىيە 2004 يىلىدىن بۇيان نامزات دۆلەتتۇر. بۇ دۆلەتنىڭ ياۋروپا ئىتتىپاقى بىلەن مۇناسىۋەتلىرىنىڭ ئىلگىرىلىشىگە گىرېتسىيە رەت قىلىش كۈچىنى ئىشلىتىش ئارقىلىق توسقۇنلۇق قىلماقتا. 2009 يىلى ناتوغا ئەزا بولغان ئالبانىيەمۇ ياۋروپا ئىتتىپاقىغا ئەزا نامزاتى سالاھىيىتىگە ئىگە دۆلەتتۇر. سېربىيە بىلەن قاراتاغ ھازىرمۇ ئەزالىق سۆھبەتلىرىنى داۋاملاشتۇرماقتا. دېمەك، ئالدىمىزدىكى مۇساپىدە، پەۋقۇلئاددە بىرەر ئۆزگىرىش بولۇپ قالمىغان تەقدىردە، كوسوۋونىڭمۇ ياۋروپا ئىتتىپاقىغا تولۇق ئەزا بولۇش يولىدا ئىلگىرىلىشى كۈتۈلمەكتە. ياۋروپا ئىتتىپاقىنىڭ غەربىي بالقان رايونىنىڭ كېلەچىكىگە ئالاقىدار دوكلاتلىرىدىمۇ، بۇ مايىللىقنى كۆرۈش مۇمكىن. ياۋروپا ئىتتىپاقى، 2003 يىلىدىكى سەلانىك باشلىقلار يىغىنىدا چىقىرىلغان قارارنىڭ روھىغا ئاساسەن، رايون دۆلەتلىرىنى تەدرىجىي ھالدا ياۋروپا گەۋدىسى ئىچىگە كىرگۈزۈش ئۈچۈن كۈچ چىقارماقتا , 2003. تۈركىيە، دەسلىپىدە ھەر خىل سەۋەبلەر تۈپەيلى ئېھتىياتچان پوزىتسىيەدە بولغان كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىقى پىكرىنى 2004 يىلىدىن باشلاپ روشەن ھالدا قوللاپ قۇۋۋەتلىدى ۋە مۇستەقىللىق قارارىدىن كېيىنلا بۇ دۆلەتنى ئېتىراپ قىلغان ئالدىنقى قاتاردىكى دۆلەتلەر ئارىسىدىن ئورۇن ئالدى.1918 يىلى سېرب كىروۋات سىلوۋېن خانلىقى دېگەن نامدا قۇرۇلغان، ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىن فېدېراتىپ دۆلەت سىستېمىسىغا ئۆتكەن يۇگوسلاۋىيە، 1990 يىللارنىڭ بېشىدا خەلقئارا سىياسىي سىستېمىدىكى ئۆزگىرىشلەر ۋە ئىچكى سىياسىي قۇرۇلمىسىنىڭ مەھسۇلى سۈپىتىدە پارچىلاندى. كىرودىيە بىلەن سىلوۋېنىيەنىڭ 1991 يىلىنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا مۇستەقىللىق ئېلان قىلىشى بىلەن باشلانغان مۇساپە، 2008 يىلى 17 نويابىردا كوسوۋونىڭ بىر تەرەپلىمە ھالدا قارار ماقۇللاپ مۇستەقىللىقىنى ئېلان قىلىشى بىلەن ئاخىرقى پەللىگە يەتتى. فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتلەردىن پەرقلىق ھالدا كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىقى خەلقئارا جەمئىيەت تەرىپىدىن كۈچلۈك بەس مۇنازىرە قىلىندى.سابىق يۇگوسلاۋىيە ئاساسىي قانۇنىدا كوسوۋونىڭ سالاھىيىتى سېربىيە تەۋەلىكىدىكى ئاپتونوم رايون دەپ كۆرسىتىلگەن بولۇپ، كوسوۋونىڭ كۆپ سانلىقىنى تەشكىل قىلىدىغان ئالبانلارنىڭ مىللەت سالاھىيىتى يوق ئىدى. ئاساسىي قانۇن بويىچە، فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتلەرنىڭلا ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى بار ئىدى. كوسوۋونىڭ بۇنىڭغا قارىماي مۇستەقىللىق ئېلان قىلىشى ۋە خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ كۈچلۈك قوللىشىغا ئېرىشىشى، بىرىنچى قەدەمدە سېربىيە دائىرىلىرىنىڭ كوسوۋو ئالبانلىرىغا ئون يىللار بويىچە يۈرگۈزگەن ئايرىمچى سىياسەتلىرىنى ئارقا كۆرۈنۈش قىلاتتى. ئىككىنچىسى، مىلوشېۋىچنىڭ پۇقرالارغا ھەربىيلەرنىڭ قولى ئارقىلىق زوراۋان سىياسەتلەرنى يۈرگۈزۈشى ۋە ئېتنىك تازىلاشنىڭ دائىرىسىنى كۈنسېرى كېڭەيتىشى خەلقئارا جەمئىيەتنى ساراسىمىگە سالدى، يېڭى بىر سرېبرېنىتزا قىرغىنچىلىقى نىڭ يۈز بېرىش ئەندىشىسى سېربىيەگە قارشى ھەرىكەتكە ئۆتكۈزدى. كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىقىنى خەلقئارا قانۇن نۇقتىسىدىن ئاقلاش قىيىن بولسىمۇ، پىرىشتىنادا توپلانغان كوسوۋو پارلامېنتىنىڭ قارارى، سەككىز يىل داۋاملاشقان خەلقئارالىق باشقۇرۇشتىن كېيىن چىقىرىلدى. ئۇنىڭ ئۈستىگە ب د ت ئالاھىدە ۋەكىلى فىنلاندىيەنىڭ سابىق پىرېزىدېنتى مارتتى ئاختىسائارى تەرىپىدىن تەييارلانغان پىلاندا، مۇستەقىللىق بىردىنبىر چىقىش يولى، دەپ تەۋسىيە قىلىنغان، باشقا تاللاشلارنىڭ مەسىلىگە چارە بولالمايدىغانلىقى ئېنىق قىلىپ ئوتتۇرىغا قويۇلدى. خىتاي ۋە رۇسىيە قاتارلىق بەزى دۆلەتلەر كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىق قارارىغا قارشى چىقتى. شۇنداق بولۇشىغا قارىماي، 2015 يىلىنىڭ ئاخىرىغىچە كوسوۋونى ئېتىراپ قىلغان دۆلەتلەرنىڭ سانى 111 گە يەتتى. ياۋروپا ئىتتىپاقىغا ئەزا 28 دۆلەتنىڭ 23 كوسوۋونى ئېتىراپ قىلدى. كوسوۋونىڭ مۇستەقىللىقى گەرچە دۆلەتلەرنىڭ زېمىن پۈتۈنلۈكى ۋە چېگرالىرىنىڭ ئۆزگەرمەسلىكى پىرىنسىپىغا زىت بولسىمۇ ئايرىمىچىلىققا ئۇچراش، ئىرقىي قىرغىنچىلىققا ئوخشاش سىياسەتلەر نەزەرگە ئېلىنغىنىدا، يوشۇرۇن مەنىدە خەلقئارا جەمئىيەت تەرىپىدىن قانۇنلۇق، دەپ قارالدى., , : ? :.. 2020092009. . 25 2015, , , , , 2010., , , : , , : 8, 29, 122., : , 16. 2014 . , ? , , 350, 2011, :..350 : 15 2015, , , , 2012 :.. 020814. . 12 2015. , : , 187,. . 22 2015. , :....951121. : 15 2015, , , , : 37, 2014,, :..20140912171432 . : 15 2015, , , , , 2008. , 10 7 1992. , : , 22 2010, :.. 2010 . : 12 2015, , , .. , , 2009., , , , : , 2008 12, , 949982. :.. 2020. : 24 2015, , , , , 2009., , , , , 2004,, , , , , 2005., , , , , 1993, , , , , 1998. :..2020.. 16 2015., , : , , , 2009. ., , , , 2006., : , , : 20 2, 2012. :....?1089: 15 2015 , , , 19 20 2003., , , , 2007. :3, : 9, . 6081., . , : , , , 1995., , , , . 4, 2009, . 24622491. , :..1946. : 12 2015.:... : 15 2015.:..20202020 2020202015. . 14 2015:.... 15 2015:..1989. . 17 2015 :.92..?20080221478 69 . 18 2015:....990123. . 21 2015:... : 23 2015:..99172899917289.? : 23 2015:... : 25 2015:.. : 25 2015..1963. : 15 2015:...: 20 2015:...: 25 2015:..034890034890. ? : 22 2015:.... 22 2015:..18031803.: 22 2015 دوتسېنت دوكتور ئىرفان قايا ئۈلگەر كوجالى ئۇنىۋېرسىتېتى خەلقئارا مۇناسىۋەتلەر كافېدېراسى. :.. 1946. 12 2015. :....951121 . 15 2015. :..20140912171432 . 15 2015. :..2020. 16 2015. :.. . 15 2015. , 2012: :..020814. 12 2015. :. .20202020202 0202015. 14 2015. :... 15 2015. :.. 1989. 17 2015. :.92. .?2008022147869 18 2015. :....990123. 21 2015. , 2006:53 :... 23 2015. :..99172899917289.? 23 2015. :..2020. 24 2015. :... 25 2015، , 2007: :..182 . 22 2015. :.. 25 2015 , 2011 :..350 , 15 2015. , 2010: :..2010 . 12 2015 2009: :..2020092009. 25 2015. :... 20 2015. :... 25 2015. :.. 034890034890.? 22 2015. :... 22 2015. :..18031803. 22 2015. ..1963. 15 2015ئەرەب دۆلەتلىرى خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارنى باستۇرۇشىغا يېشىل چىراغ يېقىپ بېرىۋاتىدۇ 2019يىلى 4سېنتەبىردىئاسپورا ئۇقۇمىنىڭ تارىخىي ئارقا كۆرۈنۈشى، تەرەققىياتى ۋە مەنىسى توغرۇلۇق مۇنازىرىلەر 2019يىلى 9ئاۋغۇستتەكفىرچىلىكنىڭ ئوتتۇرا ئاسىيادىكى ئىزلىرى: سەلەپىيلىك ھەرىكىتى ۋە تالىبان 2019يىلى 8ئاۋغۇست |
ئەرئاياللارنىڭ چوڭ مېڭىسى ۋە تەپەككۇرىدىكى پەرىقلەر فىزىئولوگىيە دوختۇرلار تورىئەرئاياللارنىڭ ئوتتۇرىسىدىكى پەرقلەر:كۆپ قېتىملىق ئىلمى تەتقىقاتلار شۇنى ئىسپاتلىدىكى،ئەرئاياللاردىكى پەرقنىڭ جىسمانىي قۇۋۋەت ۋە فىزىئولوگىيىلىك پەرقلا بولماستىن، مېڭە تۈزۈلىشىدىمۇ ناھايىتى چوڭ پەرقنىڭ بارلىقىنى ئالىملار ئىسپاتلاپ چىققان. شۇ سەۋەبدىن ئەرئاياللارنىڭ ئادەتتىكى سۆز ھەرىكىتى،تۇيۇقسىز يۈز بەرگەن ئىشلارغا قايتۇرغان ئىنكاسىدىمۇ پەرق ئىنتايىن زور بولغان.مېڭە تۈزۈلۈشىدىكى پەرقلەر:ئەرلەرنىڭ مېڭە توقۇلمىلىرى ئاياللارنىڭكىدەك كۆپ ، ئەڭ كۆپ بولغاندا 100 ئارتۇق بولغان. ئاياللارنىڭ مېڭىسى زىچ ،مېڭىنىڭ ھەر بىر قىسمىدىكى مېڭە ھۈجەيرىلەرنىڭ سانى ئەرلەرنىڭكىدىن كۆپ، ئەڭ كۆپلىرىنىڭ 11 يېتىدۇ. بىراق تۆۋەنكى دوكچە مېڭە قىسمىدىكى مېڭە ھۈجەيرىلىرى، ئەرلەرنىڭ ئاياللارنىڭكىدىن كۆپ بولىدۇ. تۆۋەنكى دوكچە مېڭىنىڭ چوڭلۇقى گىلاسنىڭ ئۇرۇقچىلىق بولۇپ، ئۇ ئارزۇ ئارمان نېرۋىلارنىڭ مەركىزى.مېڭە كۆۋرۈكى بولسا، ئوڭ سول مېڭىنى تۇتاشتۇرۇپ تۇرىدىغان ئورۇن بولۇپ، ئاياللارنىڭ ئەرلەرنىڭكىدىن 2030چوڭ ، ئىككى مېڭىنىڭ بىربىرىگە ھەمكارلىشىشمۇ، ئەرلەرنىڭكىگە قارىغاندا بىر قەدەر كۈچلۈك بولىدىكەن .ئەرلەر بىلەن ئاياللارنىڭ ئابىستىراكات تەپەككۇرى بىلەن پەرىقلەندۇرۇش ئىقتىدارىنىڭمۇ ، ئوخشاش ئەمەسلىكىنى بايقىغان. نەتىجىدە ئاياللار مېڭىسىنىڭ پائالىيەت رايونى ئەرلەرنىڭكىدىن چوڭ بولۇپ چىققان. ئەرلەرنىڭ يۆنىلىشنى پەرىقلەندۇرۇش ئىقتىدارى، ئاياللارنىڭكىدەك كۈچلۈك ھەم ئەتراپلىق پىكىر يۈرگۈزۈشكە ئادەتلەنگەن.ئەمما ئاياللارنىڭ كۆزتىش ئىقتىدارى ئەرلەرنىڭكىدىن مۇكەممەل بۇلۇپ ،باشقىلارنىڭ كەيپىياتىنىڭ ياخشى يامان، چىرايىنىڭ خوشال ياكى قايغۇلۇق ئىكەنلىكىنى ئەرلەرگە قارىغاندا ئاسان بىلەلەيدىكەن. . ئەرلەرنىڭ خوشال ياكى قايغۇلۇق ھالىتى ئاياللار ئۈچۈن بەك مۇھىم بولۇپ، كەيپىياتنىڭ تەسىرىگە ئاسان ئۇچىرادىكەن . ئەمما ئاياللارنىڭ كەيپىياتىنىڭ ياخشى يامان بولىشى ئەرلەر كەيپىياتىغا چوڭ تەسىرى بولمايدىكەن.ئەرلەرنىڭ قارغا ئېلىش،قوغدىنىش ئىقتىدارى ئاياللاردىن كۈچلۈك. ئاياللارنىڭ ئەستە تۇتۇش،تىل ئۆگىنىش ئىقتىدارى، ئوڭ سول مېڭىنىڭ ماسلىشىشى، ئەرلەرنىڭكىدىن كۈچلۈك بولىدىكەن .ئاياللار تەپەككۇر قىلغاندا، مېڭىسىنىڭ يۇقىرىقى قىسمىنىڭ گىرۋەك سىستېمىسىنى ئىشلىتىدىكەن. ئەرلەر بولسا مېڭىسىنىڭ تۆۋەن قىسمىنىڭ گىرۋەك سىستېمىسىنى ئىشلىتىدىكەن. ئاياللار ئەتراپىدىكى دۇنياغا كۆڭۈل بۆلۇشكە ئامراق، بۇنى ئۇلارنىڭ تېنىدىكى ھورمون بەلگىلىگەن. ئەرلىك ھورمون ئەرلەرنىڭ مېڭىسى بىلەن ئورۇقدانىدا ، ئاياللىق ھورمون ئاياللارنىڭ مېڭىسى بىلەن تۇخۇمداندا ساقلانغان بولىدۇ.ئادەتتە بوۋاقلارنىڭ مېڭىسىنىڭ تۈزىلىشى، ئانىسىنىڭ قورسىقىدىكى چاغدا ھورمون تەرىپىدىن بەلگىلىنىدۇ. ئۇلارنىڭ يېشىنىڭ چوڭىيىشىغا ئەگىشىپ ،ئەرئاياللار ئوتتۇرىسىدىكى پەرق چوڭىيىپ بارىدۇ. بىراق ئاخىرقى ئۆمرىدە، ئەرئاياللارنىڭ تەپەككۇر ئۇسۇلى بىر بىرىگە ئوخشاپ قالىدۇ، چۈنكى بۇ چاغدا ھورموننىڭ تەسىرى كۆرۈنەرلىك ئاجىزلىشىپ كەتكەن بولىدۇ.شۇنىسى ئېنىقكى، ئەرلەر ئەقلى جەھەتتە ئۇزۇنغىچە ئۈستۈنلۈكتە تۇرىدۇ. ئەمما ئاياللارنىڭ ئىككى تەرەپتىكى مېڭىسىنىڭ ماسلىشىشى ياخشى بولغانلىقتىن، تەپەككۇرى ناھايىتى كۈچلۈك ھەم دائىرىسى كەڭ بولۇپ، بۇ ئاياللار بىرلا ۋاقىتتا نۇرغۇن ئىشلارنى بىر تەرەپ قىلالايدۇ دېگەنلىك. شۇڭا ئاياللارنىڭ تەشكىللەش ئىقتىدارى ئىنتايىن كۈچلۈك. مېڭىمىزنىڭ جەمئىيەتكە كۆڭۈل بولىدىغان سىستېمىسى ھەر تەرەپتىكى مەسىلىلەرنى ھەل قىلىشقا تەييار تۇرىدۇ. سىز خىزمەت قىلىۋېتىپمۇ بالىڭىزنى، ئېرىڭىزنى، دوسلىرىڭىزنى، ھەتتا نەچچە كۈن كىيىن قىلماقچى بولغان ئىشلىرىڭىزدىن تارتىپ ئويلاپ بولىسىز.ئەرلەرنىڭ تەپەككۇر قىلىشتىكى مەقسىتى ناھايىتى كۈچلۈك. ئاياللار ئىشنىڭ جەريانى ۋە ھەر خىل مۇناسىۋىتىگە ئالاھىدە ئېتىبار بېرىدۇ. كۆزلەيدىغىنى باشقىلارنىڭ ئۆزىنى مۇئەييەنلەشتۈرىشى، ئەرلەرنىڭ بولسا ئەمىلى نەتىجە بولۇپ، يەنى مەسىلىنى ھەل قىلىش بىلەن نىشانغا يېتىشتىن ئىبارەت.مەزكۈر مەزمون قوشۇلغان ۋاقىت: 20211231مەزكۈر مەزمون ئاخىرقى قېتىم يېڭىلانغان ۋاقىت: 20211219 07:13:24ئالدىنقى مەزمونگال ئاناتومىيەسى ۋە فىزىئولوگىيەلىك رولىكېيىنكى مەزموندۇنيا ساغلام كېسەل خاتىرە كۈنلىرى تىزىملىكى |
نازاربايەۆ تاۋەلسىزدىك كۇنىنە ارنالعان سالتاناتتى جيىنعا قاتىستى اتاۋلى كۇن15 جەلتوقسان 2018، 09:5915 جەلتوقسان 2018, 09:59 1672 0استانا، .. مەملەكەت باسشىسى جيىنعا قاتىسۋشىلاردى جانە بارشا قازاقستان حالقىن ۇلتتىق مەرەكەمىز تاۋەلسىزدىك كۇنىمەن قۇتتىقتادى.قازاقستان پرەزيدەنتى تاۋەلسىزدىكتىڭ 27 جىلى ىشىندە مەملەكەتىمىز ٴوزىنىڭ دامۋ جولىندا زور جەتىستىكتەرگە جەتكەنىن اتاپ ٴوتتى.ەلباسى ەگەمەن ەلىمىزدىڭ قۇرىلۋ تاريحىندا قازاقستاننىڭ جاس استاناسىنىڭ ماڭىزدى ٴرول اتقارعانىنا ايرىقشا توقتالدى. ەۋرازيانىڭ جۇرەگىندە ورنالاسقان جاڭا ەلوردا جاڭعىرعان قازاقستاننىڭ سيمۆولى سانالادى. بيىل استانامىزدىڭ 20 جىلدىعىن ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىمەن بىرگە جوعارى دەڭگەيدە اتاپ وتتىك، دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.مەملەكەت باسشىسى قازاقستاندا جۇرگىزىلگەن اۋقىمدى نارىقتىق رەفورمالار ميلليوننان استام ازاماتتارىمىزدىڭ كاسىپكەرلىك قابىلەتتەرىن ەكونوميكاعا جۇمىلدىرۋعا جول اشقانىن ايتتى. ەكونوميكانى جۇيەلى يندۋستريالاندىرۋ وڭدەۋ ونەركاسىبىنىڭ ۇلەسىن ايتارلىقتاي ارتتىرۋعا سەپتىگىن تيگىزدى. بۇگىندە مۇنداعى ٴونىم كولەمى شامامەن 9،5 تريلليون تەڭگەنى قۇراپ وتىر، دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.سونداياق، ەلباسى كولىكلوگيستيكا ينفراقۇرىلىمىنا تارتىلعان ينۆەستيسيانىڭ ارقاسىندا قازاقستان قۇرلىقتىق ماڭىزى بار ترانزيتتىك حابقا اينالعانىن اتاپ ٴوتتى.سونىمەن قاتار، نۇرسۇلتان نازاربايەۆ تاۋەلسىزدىك جىلدارى تابىسى ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنەن تومەن تۇرعىندار سانى 15 ەسە ازايىپ، ال ناقتى ەڭبەكاقى 4 ەسە ارتقانىن ايتتى. ەگەمەن قازاقستاننىڭ باستى جەتىستىكتەرىنىڭ ٴبىرى حالقىمىزدىڭ سانى 18 ميلليوننان اسىپ، تۇرعىنداردىڭ ورتاشا ٴومىر ٴسۇرۋ ۇزاقتىعى 72،5 جاسقا جەتۋى. وسى ماڭىزدى جەڭىستەرىمىز بەن يگى ناتيجەلەرىمىز ٴبىز تاڭداعان باعىتتىڭ دۇرىس ەكەنىن راستاپ وتىر، دەدى مەملەكەت باسشىسى.قازاقستان پرەزيدەنتى 2018 جىلى ەلىمىزدىڭ سىرتقى ساياساتتا دا، جاڭعىرۋ باعدارلامالارىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا دا قول جەتكىزگەن باستى جەتىستىكتەرىنە توقتالدى. ٴبىزدىڭ جاۋاپتى ٴارى سىندارلى سىرتقى ساياساتىمىز الەمدىك ارەناداعى ٴوز ورنىمىزدى ايتارلىقتاي نىقتاي تۇسۋگە مۇمكىندىك بەردى. قازاقستاننىڭ جەمىستى بىتىمگەرلىك قىزمەتى استاناداعى سيرياارالىق كەلىسسوزدەردىڭ ناتيجەلى بولۋىنا سەپتىگىن تيگىزدى، دەدى ەلباسى.سونداياق، نۇرسۇلتان نازاربايەۆ استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعىن، استانا حاب ٴىتستارتاپتاردىڭ حالىقارالىق تەحنوپاركىن جانە جاسىل تەحنولوگيالار مەن ينۆەستيسيالىق جوبالاردىڭ حالىقارالىق ورتالىعىن ىسكە قوسۋ جونىندەگى جۇمىستاردىڭ ناتيجەلەرىنە نازار اۋداردى. قوعامداعى بىرلىك پەن كەلىسىم ٴبىزدىڭ بارلىق جەتىستىگىمىزدىڭ باستاۋىندا تۇرعانىن ٴاردايىم ەستە ۇستاۋىمىز كەرەك. ەتنوسارالىق جانە كونفەسسياارالىق دامۋدىڭ قازاقستاندىق مودەلى بۇگىندە حالىقارالىق برەندكە اينالدى، دەدى مەملەكەت باسشىسى.قازاقستان پرەزيدەنتى ەلىمىزدەگى كەيىنگى باستامالاردىڭ ٴبارى تۇرعىندارىمىزدىڭ تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋعا، قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى جوعارى دەڭگەيدە قامتاماسىز ەتۋگە جانە ٴالاۋقاتىمىزدى ارتتىرۋعا باعىتتالعانىن اتاپ ٴوتتى. الەۋمەتتىك سالانى كەشەندى جاڭعىرتۋ ٴبىزدىڭ ماڭىزدى باعىتىمىز. تاۋەلسىزدىك جىلدارى ميلليونعا جۋىق ازاماتىمىز باسپانالى بولدى. ٴبىز جۋىرداعى 5 جىل ىشىندە 70 ميلليون شارشى مەتردەن استام تۇرعىن ٴۇي سالامىز. بۇل شامامەن تاعى ەكى ميلليونعا جۋىق قازاقستاندىق باسپانالى بولادى دەگەن ٴسوز، دەدى ەلباسى.سوڭىندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ تاۋەلسىز ەل تۇرعىندارىنىڭ قازىرگى بۋىنى ۋاقىت تالابىنا ساي بولىپ، قازاقستانداعى ٴاربىر وتباسىنىڭ يگىلىگى مەن بەرەكەسىن نىعايتۋعا ۇلەس قوساتىنىنا سەنىم ٴبىلدىردى.مەملەكەت باسشىسىنىڭ سويلەگەن ٴسوزىنىڭ تولىق ٴماتىنىن مىنا جەردەن وقي الاسىزدار.قر تاۋەلسىزدىگى كۇنى |
25 جىلدان بەرى كوكتەم مەرەكەسىن بىرگە وتكىزىپ كەلگەن اعالى ىنىلەر تيانشان تورى25 جىلدان بەرى كوكتەم مەرەكەسىن بىرگە وتكىزىپ كەلگەن اعالى ىنىلەرءتىلشى گى يوۋجۇنۋي اعا، جاڭا جىلىڭىزعا قۇتتى بولسىن ايتا كەلدىك! مىناۋ سىزگە الا كەلگەن قازى، جىلقى ەتى، سارى ماي، قۇرت...، عالام باۋىرىم، نەگە اۋرە بولدىڭ، وتباسىڭنىڭ دا كوكتەم مەرەكەسى قۇتتى بولسىن! كەلىڭدەر، كەلىڭدەر، ۇيگە كىرىڭدەر.... 2 ايدىڭ 5 كۇنى تۇستەن كەيىن ماناس اۋدانى لانجوۋۋان قالاشىعى ۋاڭجياجۋاڭ قىستاعىنىڭ قازاق تۇرعىنى عالام ءيۇسۇپ ۇلى ۇيىندەگىلەرمەن بىرگە حانزۋ اعاسى، قىستاق تۇرعىنى ۋي حۇڭگۋاڭنىڭ ۇيىنە جاڭا جىلىن قۇتتىقتاي باردى، ەكى ءۇي جاڭا جىلدى وسىلايشا 25 جىل بىرگە باس قوسىپ وتكىزىپ كەلدى.ۋي حۇڭگۋاڭنىڭ ۇيىندە تەرەزە ورنەگى، بوساعالىق، باقىت ءارىبى جازىلعان جاپسىرما قاعاز ەسىك تەرەزەلەرگە تۇگەل جاپسىرىلىپ، قىزىل قوراپتى شام بيىك ىلىنگەن، ەكى وتباسىنداعىلار ازىلدەسە اڭگىمەلەسىپ، ءوزارا ىزگى تىلەك تىلەدى. وسىدان سوڭ ەكى ءۇيلى جان اس ازىرلەۋگە كىرىستى، كوپ ۇزاماي قۋىرىلعان بالىق، تورە تاباق تاۋىق ەتى، اسقان ەت سياقتى ءدامدى تاعامدار اس ۇستەلىنە تولتىرا قويىلدى، ەكى ءۇيلى جان ءبىر داستارقاندا باس قوسۋدىڭ باقىتتى ساتىنەن بىرگە ءلاززاتتاندى.ۋاڭجياجۋاڭ قىستاعىندا حانزۋ، قازاق، ۇيعۇر سياقتى كوپ ۇلت قونىستانعان، ۇزاق ۋاقىتتان بەرى ۇلتتار ىنتىماقتى، تاتۋ ءتاتتى ءوتىپ، ءبىر بىرىنە قارايلاسىپ كەلدى. ۋي حۇڭگۋاڭ مەن عالام كىشكەنتايىنان بىرگە وقىپ، بىرگە ويناپ، بىرگە ەسەيگەن. عالامنىڭ سوزىمەن ايتقاندا، ۋي حۇڭگۋاڭ ەكەۋى بىرگە ەرجەتكەن تاتۋ اعالى ىنىلەر. 1993 جىلى عالام كىشى ۇلى حاميت عالام ۇلى 8 جاسقا تولعاندا ۋي حۇڭگۋاڭدى وعان وكىل اكە بولۋ ويىن ايتادى، ۋي حۇڭگۋاڭ بۇعان قۋانا ماقۇل بولادى. سودان باستان ەكى وتباسى ارالارىنان قىل وتپەيتىن ءبىر ءۇيلى جانعا اينالادى.ۇزاق ۋاقىتتان بەرى عالام مەن ۋي حۇڭگۋاڭ وتباسى ءوزارا كومەكتەسىپ كەلەدى، كىم قيىنشىلىققا جولىقسا، قارسى جاعى ەشقاشان كومەگىن اياپ كورگەن ەمەس. 1997 جىلدىڭ سوڭىنداعى ءبىر كۇنى عالامنىڭ ۇلكەن ۇلى قامزا كەنەت ناۋقاستانىپ، شيپاحاناعا جاتىپ ەمدەلۋىنە تۋرا كەلەدى. ءبىراق 40 مىڭ يۋاننان استام ەمدەۋ اقىسى عالامدى قينايدى، ول انادان مىنادان سۇراپ، 20 مىڭ يۋاننان استام قارىز جينايدى. قالعان اقشانى قايدان تابامىز دەپ قىسىلعان كەزىندە، ۋي حۇڭگۋاڭ 20 مىڭ يۋان اقشا بەرىپ، عالامعا ۇلكەن كومەك كورسەتەدى.بىرنەشە جىل بۇرىن، عالام وتباسىنىڭ ەكونوميكالىق جاعدايى تومەن ەدى، ۋي حۇڭگۋاڭ ءارى ءسارى بولماستان عالامعا كەپىل بولىپ قارىز اقشا الىپ بەرىپ، ونىڭ باعىمشىلىق كاسىبىن دامىتۋىنا كومەكتەسەدى ءارى وعان ماقتا ەگۋدى ۇيرەتەدى. حاميت كىشكەنە كەزىنەن اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن زەرتتەۋگە قۇمار ەدى، ۋي حۇڭگۋاڭ ونىڭ قارىز الۋىنا كومەكتەسىپ، ۇلكەن ات كۇشىندىك تراكتور جانە سايكەستى اۋىل شارۋاشىلىق جابدىقتارىن ساتىپ الۋىنا قول ۇشىن بەرەدى. قازىر عالام وتباسىندا 100دەن ارتىق سيىر جانە قوي بار، جىلىنا 50 مۋدان استام جەرگە اۋىل شارۋاشىلىق داقىلدارىن ەگەدى، وتباسىنىڭ جىلدىق كىرىسى 100 مىڭ يۋاننان اسادى. حاميت بىلاي دەدى: وتباسىمىزدىڭ قىسقا ۋاقىت ىشىندە بايۋىن وكىل اكەمنىڭ قولداپ قۋاتتاۋىنان بولە قاراۋعا بولمايدى، ءبىز ماڭگى ءبىر وتباسىنىڭ ادامدارىمىز.2010 جىلدان بەرى ۋي حۇڭگۋاڭ شارۋاشىلىق تيبىن وزگەرتىپ، قالامشا ەگۋمەن شۇعىلدانادى، بىرتە بىرتە ەگىمشىلىك كولەمى 150 مۋدان اسىپ، وتباسىنداعىلار قاربالاستىققا تۇسەدى، مۇنى كورگەن حاميت ايتقىزباي اق ءوزى كەلىپ سۋارۋ، قالامشا قازۋ، اۆتوكولىككە تيەۋ سياقتى جۇمىستاردى ۇستىنە الادى.داستارقان باسىندا ەكى ءۇيلى جان رۋمكا سوعىستىرىپ شاراپ ءىشىپ، جاڭا جىلداعى دامۋ جوسپارلارىن اقىلداستى. ۋي حۇڭگۋاڭ قالامشا ەگۋ كولەمىن تاعى دا ارتتىرۋ ويىن ايتتى، ۋي حۇڭگۋاڭنىڭ اسەرىندە، عالام دا قالامشا ەگۋمەن شۇعىلدانىپ كورۋگە بەكىدى. سونىمەن بىرگە، ول تاعى اسىل تۇقىمدى سويىس قويىن ەنگىزىپ، قولىنداعى مالىنىڭ ءناسىلىن جاقسارتۋدى جوسپارلادى... شاتتىققا تولى كۇلكى ۇندەرى ۋي حۇڭگۋاڭنىڭ ۇيىنەن ۇزاققا دەيىن ۇزىلمەدى. |
قىرعىزستان مەن تاجىكستان شەكاراسىندا قارۋلى قاقتىعىس بولدىقىرعىزستان مەن تاجىكستان شەكاراسىندا قارۋلى قاقتىعىس بولدى كاباربۇگىن قىرعىزتاجىك مەملەكەتتىك شەكاراسىندا وق اتىلدى. بۇل تۋرالى كابار اگەنتتىگى حابارلادى.وقيعا چەك باتكەن وبلىسىندا قىرعىزستان مەن تاجىكستاننىڭ شەكارالاس اۋداندارى تۇرعىندارى اراسىندا 50 سوتتىق چەك ۋچاسكەسىن پايدالانۋ ماسەلەسىنە قاتىستى تۋىنداعان. اتالعان ۋچاسكە ەكى مەملەكەتتىڭ دە قاراماعىنا كىرەتىندىگى ناقتى بەلگىلەنبەگەن. بىراق، وسى ۋاقىتقا دەيىن ونى قىرعىز تاراپى پايدالانىپ كەلگەن.وقىس وقيعا بارىسىندا قىرعىز تاراپىنان 3040 ادام جانە تاجىكستان تاراپىنان 3040 ادام ءبىربىرىنە تاس اتا باستاپ، سوڭىندا اڭشى مىلتىعىنان وق اتىلعان. جانجالدىڭ ۋشىعىپ كەتۋىنە جول بەرمەۋ ءۇشىن قىرعىزستاننىڭ جانە تاجىكستاننىڭ شەكارا كەزەكشىلىگى اۋەگە بىرنەشە مارتە ەسكەرتۋ وعىن اتۋعا ءماجبۇر بولعان.قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك شەكارا قىزمەتى مالىمەتىنە سۇيەنسەك، وقيعا بىرنەشە ۋاقىتقا تىنىشتالعان. ەكى رەسپۋبليكانىڭ شەكارالاس اۋماقتارىنىڭ تۇرعىندار اراسىندا ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن.دەسە دە تاجىكستاننىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك مەملەكەتتىك كوميتەتى شەكارا اسكەرىنىڭ شەكاراشىلارى قىرعىز شەكاراشىلارىنا جانە قىرعىزستان ازاماتتارىنا قاراتا مينومەتپەن توسىننان وق جاۋدىردى، دەلىنگەن حابارلامادا. |
بەدىئىي گىمناستىكا رىتىملىق گىمناستىكا دەپمۇ ئاتىلىپ، ئاياللارغا خاس مۇسابىقىلىق گىمناستىكا تۈرى ھېسابلىنىدۇ. ئۇ، ئاياللارنىڭ تەبىئىي ساغلاملىق گۈزەللىكىگە ئىگە بەدەن ھەرىكەتلىرى، ئۇسسۇل قىياپەتلىرى ۋە فىگۇرا چىقىرىشلىرىنى مەزمۇن قىلىدۇ.يېقىنقى زامان ئاسما ھالقا ھەرىكىتىنىڭ ئەڭ چوڭ ئالاھىدىلىكى بىلەكنى تۈزلەش، يەنى پۈتۈن يۈرۈش ھەرىكەتنى بىلەكنى تۈزلەپ تۇرۇپ ئورۇنداشتىن ئىبارەت.تەنتەربىيە تەنتەربىيەگە ئائىت بۇ يازما 2016يىلى 03ئاينىڭ 17كۈنى يوللانغانمۇز توپ مۇز ئۈستىدىكى چوماق توپ دەپمۇ ئاتىلىدۇ. ئۇ قىشلىق ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنىڭ رەسمىي مۇسابىقە تۈرىدۇر. مۇز توپ توپ دەپ ئاتالغان بىلەن، ئەمەلىيەتتە ئۇ قاتتىق كاۋچۇكتىن ياسالغان يۇمىلاق ياپراقچىدىن ئىبارەت.تەنتەربىيە تەنتەربىيەگە ئائىت بۇ يازما 2016يىلى 03ئاينىڭ 19كۈنى يوللانغانفىگۇرا چىقىرىپ سۇ ئۈزۈشفىگۇرا چىقىرىپ سۇ ئۈزۈش گىمناستىكا ماھارەتلىرى بىلەن ئۇسسۇل ھەرىكەتلىرىنىڭ بىرلەشتۈرۈلۈشى بولۇپ، ئۇ ھەم تەنتەربىيە، ھەم سەنئەت ھېسابلىنىدۇ.ئوتتۇرائۇزۇن ئارىلىققا يۈگۈرۈشئوتتۇرائۇزۇن ئارىلىققا يۈگۈرۈش ھەرىكىتى ئەڭ ئاۋۋال قەدىمكي گرېتسىيىدە پەيدا بولغان ۋە گۈللەنگەن. 2500 يىل ئىلگىرىلا قەدىمكي گرېتسىيىنىڭ قىيالىقىغا مۇنداق ئۈچ جۈملە سۆز ئويۇلغان: ئەگەر قاۋۇل بولىمەن دېسەڭ، يۈگۈر! ئەگەر گۈزەل بولىمەن دېسەڭ، يۈگۈر! ئەگەر ئەقىللىق بولىمەن دېسەڭ، يۈگۈر! |
دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ جۈمە كۈنى ئاشكارىلىشىچە، خىتاي دۆلەت ئامانلىقنى قوغداش ئەترىتى 30 ماي كۈنى ئاتۇش شەھىرىدە 11 نەپەر ئۇيغۇر ياشنى تۇتقۇن قىلىپ، ئۇلارنى ھۆكۈمەتكە قارشى تەشۋىقات ۋەرەقىسى تارقىتىش، بۆلگۈنچىلىككە قۇتراتقۇلۇق قىلىش بىلەن ئەيىبلىگەن.دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى ۋەقە يۈز بېرىپ ئەتىسى دائىرىلەرنىڭ قىزىلسۇ ئوبلاستلىق تەنتەربىيە مەركىزىدە تېررورلۇققا قارشى مانېۋېر ئېلىپ بارغانلىقىنى ئەيىبلەپ، بېسىم، قورقۇتۇش ۋە تەھدىت سېلىش ئۇيغۇرلارنىڭ كۈندىلىك ھاياتىنىڭ بىر قىسىمى بولۇپ قالغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى.دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ بۇ ھەقتىكى خەۋىرىدە تۇتقۇن قىلىنغان ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ ئىسىم فامىلىسى ۋە ياش قورامى تىلغا ئېلىنمىغان. لېكىن ھازىرچە، رادىئومىزنىڭ ئاتۇش ھۆكۈمەت دائىرىلىرىگە تېلېفون قىلىپ، دائىرىلەرنىڭ بۇ ۋەقەگە دائىر قارىشىنى ۋە تۇتقۇن قىلىنغانلارغا دائىر تەپسىلىي ئەھۋاللارنى ئېنىقلاش مۇمكىنچىلىكى بولمىدى.دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى، تەشۋىقات ۋەرەقىسى تارقىتىش ۋەقەسىدىن كېيىن، دائىرىلەرنىڭ ئاتۇشتىكى يېزا، كەنت، مەھەللە ۋە كوچا كويلاردا چارلاشنى كۈچەيتىپ، تۈرمىدىن قويۇپ بېرىلگەنلەر، ھۆكۈمەتكە قارشى خاھىشى بار دەپ قارالغان دىنىي ۋە سىياسى قارىشى كۈچلۈك ئۇيغۇرلارنى تەقىپ قىلىشنى كۈچەيتكەنلىكىنى بىلدۈردى.ئاتۇشتا ھۆكۈمەتكە قارشى تەشۋىقات ۋارىقى تارقاتقان 11 نەپەر ئۇيغۇر ياش تۇتقۇن قىلىنغانلىقى مەلۇم بولماقتا |
ئۆرۈك مېغىزىدىن زەھەرلىنىش ۋە ئۇنىڭ ئالدىنى ئېلىش تەڭرىتاغ تورىئاچچىق ئۆرۈك مېغىزى تەركىبىدە ئادەتتە بىر خىل ئامىگدالىن دەيدىغان ماددا بولىدۇ. ئامىگدالىن ئېغىز بوشلۇقىدىكى شۆلگەي ئېنزىمىدا ئېرىگەندە ئۆتكۈر زەھەرلىك ماددا گىدروسىيانىد كىسلاتاسىنى قويۇپ بېرىدۇ. گىدروسىيانىد كىسلاتاسى توقۇلما ھۈجەيلىرىدىكى تۆمۈر تەركىبلىك نەپەسلىنىش ئېنزىمى بىلەن بىرىكىپ، توقۇلما ھۈجەيرىلىرىنى ئوكسىگىندىن پايدىلىنالمايدىغان ھالەتكە كەلتۈرۈپ، كىشىلەردە ئوكسىگېن يېتىشمەسلىك تۈپەيلىدىن زەھەرلىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئادەتتە، ئاچچىق ئۆرۈك مېغىزىدىن بالىلار 20 تال، قۇرامىغا يەتكەنلەر 50 تال يېگەندە زەھەرلىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئۆرۈك مېغىزىدىن زەھەرلىنىش يۈز بەرگەندە ئۆز ۋاقتىدا تەدبىر قوللىنىپ، زەھەرلەنگۈچىنى جىددىي قۇتقۇزۇش كېرەك. زەھەرلەنگۈچى مۇنداق چاغدا قايناقسۇ ياكى كالا سۈتى ئىچىپ ئاندىن قول بارمىقى بىلەن كېكىردەك قىسمىنى غىدىقلىغاندا سۇ ۋە يېمەكلىك بىرلىكتە قوسۇپ چىقىرىلىدۇ. ئەگەر زەھەرلىنىش ئەھۋالى بىر قەدەر ئېغىر بولۇپ، نەپەر ئېلىش قىيلىنىش، ھاياتىغا خەۋپ يېتىش ئېھتىمالى كۆرۈلسە، دەرھال دوختۇرخانىغا ئاپىرىپ جىددىي قۇتقۇزۇش تەدبىرى قوللىنىش كېرەك.ئاچچىق ئۆرۈك، شاپتۇل ۋە نەشپۈت مېغىزى قاتارلىقلادىن زەھەرلىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن، بۇ خىل مېغىزلارنى كۆپ يېمەسلىك، ئەگەر كېسەل داۋالاش ئېھتىياجى سەۋەبلىك يېمەكچى بولغاندا چوقۇم 23 كۈن بۇرۇن سۇغا چىلاپ قويۇش، بۇ ۋاقىتتا 68 قېتىمغىچە سۇنى ئالماشتۇرۇپ، پىشۇرۇپ يېيىش كېرەك. |
3 تامىز 14:40استانا. قازاقپارات مادەنيەتتى، كوپ وقىعانى كورىنىپ تۇر. اڭگىمەڭدى تىڭداي الادى.قانداي دا ءبىر كەلىسپەيتىن تۇستارى بولسا، ونىڭ ءوزىن ەشكىمنىڭ قىتىعىنا تيگىزبەي بيازى تىلمەن جەتكىزە بىلەدى.اڭگىمەمە ارقاۋ بولىپ وتىرعان ازامات بەلگىلى تراۆماتولوگ، مەديتسينا عىلىمىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور ەرسىن تۇرسىنحان ۇلى. ول كىسىمەن تالانتتى ونەر يەسى نۇركەن وتەۋىلدىڭ ۇيىندە تانىسقان ەدىم.داستارحان باسىنداعى اڭگىمە اينالىپ تىلگە كەلدى. باسقاسىن بىلمەيمىن، ءبىراق مەديتسينا سالاسىن جاقسى مەڭگەرگىسى كەلگەن مامان ەڭ اۋەلى اعىلشىن ءتىلىن جاقسى ءبىلۋى كەرەك، دەپ اڭگىمەگە ارالاستى ەرەكەڭ.ونىسى راس. ءسوزىنىڭ جانى بار. ءدىن عالىمى بولۋ ءۇشىن اراب ءتىلى قانشالىقتى قاجەت بولسا، مەديتسينا ءۇشىن دە اعىلشىن ءتىلىن ءبىلۋ سونداي شارت. سەبەبى، قازىرگى تاڭدا عىلىمنىڭ ءتىلى اعىلشىن ءتىلى. بۇگىندە ءبىزدىڭ مەديتسينا سالاسىنان كوپ كەرى قالىپ قويعانىمىز جاسىرىن ەمەس.ال كەزىندە قالاي ەدى؟ پايعامبارىمىز مۇحاممەد س. ا. ۋ. : ەي، اللا تاعالانىڭ قۇلدارى، ەمدەلىڭدەر! قۇداي تۇسىرگەن كەزكەلگەن دەرتتىڭ داۋاسى بار. تەك كارىلىكتىڭ داۋاسى جوق دەپ، ەمى جوق اۋرۋدىڭ جوق ەكەنىن ءبىلدىرىپ، مۇسىلمانداردى ەمدەلۋگە، ەم ىزدەۋگە شاقىردى. سوندىقتان يسلامدا دارىگەرلىك، ەمحانا سالاسى ەرتە دامىپ، باسقا ادامدارعا جول كورسەتىپ، باعىت بەردى. عاسىردىڭ ورتالارىندا ءبىر عانا كوردوۆا قالاسىندا ەلۋدەن استام ەمحانا بولعان. باسقالارىن ايتپاعاندا، ءبىر عانا يبن سينانىڭ ءوزى نەگە تۇرادى؟ ءبىر كوزقاراس بويىنشا مەديتسينا ءسوزىنىڭ ءوزى وسى يبن سينامەن تىكەلەي بايلانىستى ەكەن. مەدەد اراب تىلىنەن اۋدارعاندا كومەك دەگەندى بىلدىرەدى. سوندا مەدەدسينانىڭ ماعىناسى سينانىڭ كومەگى دەگەنگە سايادى. يبن سينانىڭ مەديتسينا سالاسى بويىنشا جازعان شيفا اتتى كىتابى الەمنىڭ ءتۇرلى تىلدەرىنە اۋدارىلىپ، التى عاسىرداي دارىگەرلەردىڭ قولدارىنان تۇسپەيتىن دەرەك كوزىنە اينالدى. ءتىپتى، ءالى كۇنگە دەيىن باتىس سوزدىكتەرى يبن سيناعا دارىگەرلەردىڭ پاتشاسى دەگەن تۇسىنىك بەرۋدە. كەيىنگى دارىگەرلىك سالا دامىعانعا دەيىن باتىستا يبن سينا تەڭدەسسىز ۇستاز دەپ قابىلداندى.بارلىق عىلىمنىڭ نەگىزىن قالاعان مۇسىلماندار ەكەنى بۇگىندە بارشاعا ايان. كوپ مىسالدان ءبىر مىسال. قازىردە بۇكىل الەم الگەبرا دەپ جۇرگەن ءىلىمنىڭ اتاۋى ونى العاش اشقان ءال حورەزميدىڭ ءال جابر دەگەن ەڭبەگىنىڭ اتاۋىنان الىنعان. ءالجابر سوزىندەگى ج ءارپى گ ارپىنە ويىسىپ، الگەبرا بولعان. جەر دومالاق پا، ءتورت بۇرىشتى ما، جوق الدە ميداي جازىق پا؟ جەر كۇندى اينالا ما، جوق كۇن جەردى اينالا ما؟ دەپ اراجىگىن اجىراتا الماي، باتىس الاشاپقىن بولىپ جاتقان كەزدە جەردىڭ دومالاق ەكەندىگىن عاسىردااق ءتاپسىر عالىمدارىمىز انىق ايتىپ كەتكەن بولسا، عاسىردا ءال بيرۋني سىندى ورتاازيالىق مۇسىلمان عالىمدارىمىز عىلىمي تۇرعىدان دالەلدەگەن بولاتىن.ال باتىس ەلى عاسىر ەمەس، عاسىردىڭ ورتا شەنىندە دە جەردىڭ دومالاق ەكەندىگىن دالەلدەمەك بولعان كوپەرنيك، گاليلەو گاليلەي سىندى عالىمدارىن ءىنجىلدىڭ قاعيدالارىنا قايشى دەگەن قاتىگەزدىكپەن شىركەۋدىڭ ينكۆيزيتسيا سوتىنا سالىپ، ورتەيمىز دەپ قورقىتىپ، پىكىرلەرىنەن اينۋعا ءماجبۇر ەتتى.ال يتاليانىڭ عالىمى برۋنونى پىكىرىنەن قايتپاعانى ءۇشىن اياۋسىز تىرىدەي ورتەپ جىبەردى. مەن مۇنىڭ ءبارىن باتىستى جامانداۋ ءۇشىن ايتىپ وتىرعان جوقپىن. تەك ءبىز كىم، ولار قانداي جاعدايدا بولعاندىعىن سالىستىرۋ ءۇشىن عانا جەلىپ ءوتتىم. ايتپاعىم باتىسقا عىلىم ءبىلىم بىزدەن باردى. الايدا، بۇگىنگى ۇرپاق كەشە مۇسىلماندار وسىنداي ەدى دەپ ءوزءوزىمىزدى سوزبەن جۇباتقاننان گورى ناقتى ىسكە كوشۋىمىز كەرەك. ول ءۇشىن اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرۋ قاجەت بولسا، ونى دا جوعارعى دەڭگەيدە ءبىلۋىمىز كەرەك. تاعىسىن تاعى...قازاق دالاسىندا دا دارىگەرلىك جوعارى بولماسا تومەن بولعان جوق. اڭگىمە اراسىندا ەرسىن تۇرسىنحان ۇلى باسىنان وتكەن مىنانداي وقيعانى تىلگە تيەك ەتتى. 2004 جىلدىڭ شىلدە ايىندا ەمحانامىزعا انگليادان ارنايى كەلگەن پروفەسسور: سىزدەردىڭ اتا بابالارىڭىزدا وزىندىك قالىپتاسقان مەديتسينا، شيپاگەرلىك بولعان با، جوق الدە، كەيىننەن ۇيرەندىڭىزدەر مە؟ دەپ سۇراق قويدى.وسى ساتتە بىزدە ىستەيتىن پروفەسسور ورىس ايەلى بىردەن: قازاقتاردا مەديتسينا بولعان ەمەس، كەيىننەن ورىستاردان ۇيرەنگەن، دەپ قويىپ قالدى. مەن ورىس ايەلدىڭ ءسوزىن اياعىنا دەيىن سابىرمەن تىڭداپ بولدىم دا، اعىلشىن دارىگەرگە بىلاي دەدىم: سىزگە مىسال رەتىندە ەكى ماسەلەنى ايتايىن، سوسىن ءبىزدىڭ اتابابامىزدا مەديتسينا بولىپ بولماعاندىعىن ءوزىڭىز شەشىڭىز. سىزدەردە اس قورىتۋعا قاجەتتى ماڭىزدى فەرمەنتتى بولەتىن بەزگە دەيدى. بۇل تاسباقانىڭ جوتاسىنداعى تاسى، ياعني، ساۋىتى دەگەندى بىلدىرەدى. ياعني سىزدەر بەزدىڭ سىرتقى ۇقساستىعىنا، ونىڭ تۇرىنە قاراپ وسىلاي اتاعانسىزدار. ال ورىستاردا پودجەلۋدوچنايا جەلەزا دەيدى. ولار دا اسقازاننىڭ استىندا ورنالاسقاندىعى ءۇشىن وسىلاي اتاعان. ەكەۋى دە كوزبەن كورگەنىنە قاراپ اتاۋ بەرگەن. ال ءبىزدىڭ اتا بابالارىمىز ۇيقى بەزى دەيدى. سەبەبى بۇل بەز جۇمىسىن توقتاتقان جاعدايدا، ادام كوماعا، ياعني ۇيقىعا كەتەدى. ەگەر اتابابالارىمىزدا مەديتسينا بولماعان بولسا، وندا اتالمىش بەزدىڭ كوماعا سەبەپ بولاتىنىن قايدان بىلگەن؟ دەگەنىمدە، اعىلشىن پروفەسسورى ءۇنسىز باسىن شۇلعىدى. سوسىن گەن عىلىمى دامىعاننان كەيىن عانا عالىمدار ءتۇرلى اۋرۋلاردىڭ نەشە اتاعا دەيىن تۇقىم قۋالايتىندىعىن دالەلدەپ وتىر. ال ءبىزدىڭ اتابابالارىمىز جەتى اتاعا دەيىن قىز بەرىسىپ الىسۋعا تىيىم سالعان جانە بۇل تىيىم ءالى كۇنگە دەيىن جالعاسىپ كەلە جاتىر. قازاقتار مەديتسينانى بىلمەگەن بولسا، ولار عىلىم ەندى عانا ءبىلىپ جاتقان اۋرۋدىڭ نەشە اتاعا دەيىن تۇقىم قۋالايتىندىعىن قالاي بىلگەن؟ دەگەنىمدە، الگى پروفەسسوردىڭ كوزى شاراداي بولىپ: شىنىمەن دە سىزدەردە جەتى اتاعا دەيىن ۇيلەنۋگە بولماي ما؟ بۇل عاجاپ ەكەن. عاجاپ! مىنانداي حالىقتا مەديتسينا بولمادى دەۋگە استە بولمايدى، دەدى تاڭدانىسىن جاسىرا الماي. ال انا پروفەسسور ورىس ايەل: ەرسين تۋرسىنحانوۆيچ، يا ەتي مومەنتى نە زنال دەپ قايتا قايتا كەشىرىم سۇرادى.ويلاناتىن دۇنيە. مۇنداي مىسالدار وتە كوپ. ەندەشە بىزدەر اتابابامىزبەن ماقتانۋىمىز قاجەت. الايدا، بۇل ماقتانىش ءوزءوزىمىزدى جۇباتۋ ءۇشىن ەمەس، شابىتتاندىرۋ ءۇشىن كەرەك.قايرات جولدىباي، ءدىنتانۋشى عالىم. |
كوكشەتاۋدا مەيرامحانانىڭ ماس جۇمىسشىلارى 14 كوشە شامىن شاعىپ كەتتى وقيعا15 مامىر 2018، 14:36كوكشەتاۋدا مەيرامحانانىڭ ماس جۇمىسشىلارى 14 كوشە شامىن شاعىپ كەتتى15 مامىر 2018, 14:36 394 0كوكشەتاۋدا پوليسيا قىزمەتكەرلەرى 14 كوشە شامىن شاعىپ كەتكەن بۇزاقىلاردى ۇستادى. ول سول كۇنى كەشكە سپيرتتىك ىشىمدىك ىشكەندىكتەن، ىسارەكەتتەرىن باسقارا الماي قالعاندارىن ايتتى، دەپ حابارلايدى . اقپارات اگەنتتىگى . سايتىنا سىلتەمە جاساپ.14 مامىردا تۇندە كوكشەتاۋداعى ىشكى ىستەر باسقارماسىنا جەرگىلىكتى تۇرعىن حابارلاسىپ، جاس جىگىتتەر كوشە شامدارىن شاعىپ جۇرگەندەرىن حابارلاعان. وقيعا ورنىنا جەتكەن پوليسيا قىزمەتكەرلەرى بۇزاقىلار 14 كوشە شامىن شاعىپ تاستاعانىن انىقتاعان، دەپ حابارلايدى اقمولا وبلىسى ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ ٴباسپاسوز قىزمەتى.قۇجاتتا كورسەتىلگەندەي، سول كۇنى قالاداعى مەيرامحانالاردىڭ بىرىندە جۇمىس ىستەيتىن 1825 جاس ارالىعىنداعى ٴۇش جەرگىلىكتى تۇرعىن ۇستالعان. ولاردىڭ ايتۋىنشا، ولار سول ٴتۇنى سپيرتتىك ىشىمدىك ٴىشىپ، ىسارەكەتتەرىن باسقارا الماعان.قازىرگى ۋاقىتتا قر قكنىڭ 293بابى ٴ2بولىمى بويىنشا سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ امالدارى جۇرگىزىلىپ جاتىر.جىل باسىنان بەرى استانادا تەرروريزم بويىنشا 9 جالعان اقپارات تىركەلگەن |
مېھرىئاينىڭ سەپىرى ئۇيغۇرمېھرىئاي ئەركىن ئۈچۈن ئادالەت تەلەپ قىلىش پائالىيىتىدە ئىشلىتىلگەن سۈرەتلەر. 2021يىلى ئىيۇن.مېھرىئاينىڭ ياپونىيەدىكى يېقىن دوستى تاڭنۇر مېھرىئاينىڭ ياپونىيەدىكى بارلىق خۇشاللىقلىرى ۋە ھەسرىتىگە جۆر بولغان بولسىمۇ، ئەمما مېھرىئاينىڭ ئاخىرقى قېتىملىق سەپىرىدىن خەۋەرسىز قالغان. تاڭنۇر خانىم زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلىپ مېھرىئاينىڭ قەشقەرگە قايتىشنىڭ ئالدىكەينىدىكى ئەھۋاللارنى بىز بىلەن ئورتاقلاشتى. ئۇ مۇنداق دېدى: مېھرىئاي ئايرودرومغا چىقىپ بولۇپ ماڭا ئۇچۇر قىلىپتۇ، ئۇ ئۇچۇردا مەن ئۆلۈپ كەتسەم، ئەگەر قەبرەم بولسا بىر دەستە قىزىل چوغلۇق قەبرەمنىڭ بەلگىسى بولسۇن دەپ يازدى.شۇنىڭ بىلەن مېھرىئاي ئەركىن 2019يىلى 18ئىيۇن خىتايغا قايتقان. 2020يىلى 20دېكابىردا مېھرىئاي ئەركىننىڭ قەشقەر يانبۇلاق قاماقخانىسىدا جان ئۈزگەنلىكى رادىيومىز تەرىپىدىن دەلىللەندى. 2019يىلى ئىيۇندىن 2020يىلى دېكابىرغىچە مېھرىئاينىڭ قانداق ئەھۋالغا دۇچار بولغانلىقى ھەققىدە ھازىرغىچە ئېنىق مەلۇماتقا ئېرىشەلمىدۇق.مېھرىئاي ئەركىننىڭ نورۋېگىيەدە تۇرۇشلۇق تاغىسى، پائالىيەتچى ئابدۇۋەلى ئايۇپ جىيەن قىزى مېھرىئاينىڭ ئۆلۈم خەۋىرىنى ئاڭلىغان ۋاقىتتىكى ئازابىنى مۇنداق بايان قىلدى: مەن پائالىيىتىمنى توختاتماي نېمىگە ئېرىشتىم؟مېھرىئاي ئەركىننىڭ ۋاپات بولغانلىق خەۋىرى ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا تارقىلىشقا باشلىغاندىن كېيىن ياۋروپا پارلامېنتىنىڭ ئەزاسى رافائىل گىلۇكىسمەن، ياۋروپا ئۇيغۇر ئىنستىتۇتىنىڭ مەسئۇلى دىلنۇر رەيھان خانىم قاتارلىقلار باشچىلىقىدا ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا مىھرىئاي ئەركىنگە ئادالەت تەلەپ قىلىش دولقۇنى كۆتۈرۈلگەن.ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا بۇ پائالىيەتكە قاتناشقانلار بىر قولىدا بىر دەستە چوغلۇق ياكى قىزىل گۈل، يەنە بىر قولىدا مېھرىئاي ئەركىننىڭ سۆزى چۈشۈرۈلگەن رەسىمنى كۆتۈرۈش ئارقىلىق، خىتاي تەرەپ ئىزچىل رەت قىلىپ كېلىۋاتقان لاگېرلاردا كىشىلەرنىڭ ئۆلۈۋاتقانلىقىنى ۋە ئۇ كىشىلەرگە ئادالەت تەلەپ قىلىدىغانلىقىنى ئىپادىلىگەن.ياپونىيە ئۇيغۇر جەمئىيىتى نىڭ مۇئاۋىن باشلىقى ئەخمەتجان لېتىپ ئەپەندى مىھرىئاي ئەركىن ھەققىدە ياپونىيە پارلامېنتىدا گۇۋاھلىق بەرگەن. ياپونىيە پارلامېنت ئەزاسى ماتسۇبارا ئەپەندىممۇ پارلامېنتتا قىلغان سۆزىدە: توكيو ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئوقۇغان مېھرىئاي دېگەن ئۇيغۇر قىز خىتايغا مەجبۇرىي قايتقاندىن كېيىن لاگېردا ئۆلۈپ كەتكەن دەپ مېھرىئاينىڭ ۋەقەسىنى ياپونىيە ھۆكۈمىتىگە ۋە خەلقىگە بىلدۈرگەن.بىز مېھرىئاي ئوقۇغان توكيو ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ چەتئەللىك ئاسپىرانت ئوقۇغۇچىلار بۆلۈمى بىلەن ئالاقىلەشتۇق. ئۇلاردىن ئۆزلىرىدە ماگىستىر ئاسپىرانتلىق ئۇنۋانىغا ئېرىشكەن مېھرىئاي ئەركىننىڭ خىتاينىڭ لاگېرىدا جان ئۈزگەنلىكى ھەققىدىكى ئىنكاسىنى سورىدۇق. ئۇلار: بىز سىلەرگە بۇ ھەقتىكى ئىنكاسىمىزنى بىلدۈرۈپ ئېلخەت يوللايمىز دېگەن بولسىمۇ، لېكىن مېھرىئاي ئەركىن ھەققىدە ھېچقانداق ئىپادە بىلدۈرمىدى.مېھرىئاي ئەركىننىڭ تاتلىق كۈلۈپ تۇرغان رەسىمى ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا كەڭ تارقالغاندىن كېيىن بۇ ياش قىزنىڭ كىم ئىكەنلىكى، نېمە ئۈچۈن ئۆلۈپ كەتكەنلىكى ھەققىدە نۇرغۇن سوئاللار سورالغان. بىز مېھرىئاي ئەركىن ھەققىدە تەپسىلىيرەك مەلۇماتقا ئېرىشىش ئۈچۈن مېھرىئاي تۇنجى قېتىم ياپونىيەگە كەلگەندە بىر مەزگىل بىللە تۇرغان رەيھان خانىم ۋە مېھرىئاي ياپونىيەدىكى ئاخىرقى كۈنلىرىدە ھەمراھ بولغان يەنە بىر خانىمنى مېھرىئاي ھەققىدە سۆزلەپ بېرىشكە تەكلىپ قىلدۇق.ئۇلار مېھرىئاينىڭ نەقەدەر تىرىشچان، ئاق كوڭۇل، مېھرى ئىسسىق قىز ئىكەنلىكىنى، ئوقۇتقۇچىلىق كەسپىگە بولغان ئوتتەك قىزغىنلىقىنى ۋە يەنە مېھرىئاينى قايتىپ كېتىشتىن توسۇپ قالالمىغانلىقىغا بولغان پۇشايمانلىرىنى ئاڭلاتتى.رەيھان خانىم خىتاينىڭ مۇشۇنداق ئۇيغۇرلۇقنى جاندىن ئەزىز كۆرگەن ياشلارنى نىشان قىلغانلىقىنى، شۇڭلاشقا ھېچكىمگە قىلچىلىك زىيىنى تەگمەيدىغان كىچىك قىزنىمۇ بوش قويۇۋەتمىگەنلىكىنى تەكىتلەپ ئۆتتى.ئاخىرىدا ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئەپەندى مېھرىئايغا ئوخشاش ئاتائانىسى لاگېرلارغا، تۈرمىلەرگە سولانغان، يۈرىكى پۇچىلانغان ياشلارغا مۇنداق خىتاب قىلدى: ياشلارنىڭ ئاتائانىسىغا زۇلۇم قىلغان خىتايغا قارشى ئاكتىپ قارشى چىقىشىنى، پاسسىپ تۇرۇۋالماسلىقىنى تەۋسىيە قىلىمەن. پاسسىپ مۇداپىئە ھېچكىمنى قوغداپ قالالمايدۇ. |
بۇۇ پىكىرىنە قاراعاندا، ايەلدەر ەرلەرمەن بىردەي تەڭ قۇقىق پەن مۇمكىندىكتەرگە قول جەتكىزىلمەگەن سوتسيۋم ەشقاشان ورنىقتى دامۋعا قول جەتكىزە المايدى. قازىر ەلىمىزدە 1،1 ملن ازامات ايەلدەر باسشىلىق ەتەتىن شاعىن جانە ورتا بيزنەس سۋبەكتىسىندە جۇمىس ىستەيدى. تۇتاستاي العاندا، ايەلدەردىڭ ەكونوميكالىق بەلسەندىلىگىنىڭ دەڭگەيى 63،7دى قۇرايدى. قارجى جانە ساقتاندىرۋ قىزمەتىندەگى ايەلدەر ۇلەسى 57 پايىزعا جەتكەن. ەلدەگى 22 بانكتىڭ 9ىن ايەلدەر باسقارادى، سونىمەن قاتار 16 بانكتە ولار ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى بولىپ وتىر. ال ساقتاندىرۋ سەكتورىندا 27 باسشىنىڭ 9ى ايەل، تاعى ەكى ايەل نارىقتاعى 9 كومپانيانىڭ ىشىندە ساقتاندىرۋ بروكەرلىك كومپانيانى باسقارۋدا.بۇل وڭ كورسەتكىش. دەگەنمەن، ودان ءارى ءوسۋ ءۇشىن ءالى دە الەۋەت بار. گەندەرلىك تەڭدىكتى قامتاماسىز ەتۋ قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى. تاۋەلسىزدىك جىلدارى ەلىمىز گەندەرلىك تەڭسىزدىككە قارسى ءىسقيمىل بويىنشا بىرقاتار تۇبەگەيلى شارالار قابىلدادى. دەگەنمەن بۇل ماسەلە قازاقستان ءۇشىن ءالى دە وزەكتى. سوندىقتان مەملەكەتتىڭ وسى باعىتتاعى جۇمىسى جالعاسۋدا. گەندەرلىك تەڭدىككە قول جەتكىزۋ جانە بارلىق ايەلدىڭ قۇقىقتارى مەن مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋ ءبىلىم بەرۋدى، جۇمىسپەن قامتۋدى، ەڭبەكاقى تولەۋدى جانە قارجىلاندىرۋعا قولجەتىمدىلىكتى قوسا العاندا، بارلىق باعىتتاردا دامۋعا ءتيىس، دەيدى م.ابىلقاسىموۆا.قازاقستانداعى بۇۇايەلدەر قۇرىلىمىنىڭ ەلدەر بويىنشا بولىمشەسىنىڭ اقپاراتىنا سۇيەنسەك، ەلىمىز جۇمىس ورنىندا، بيزنەسنارىقتا جانە قوعامدا گەندەرلىك تەڭدىككە جانە ايەلدەردىڭ قۇقىقتارى مەن مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋگە ىقپال ەتەتىن ايەلدەردىڭ قۇقىقتارى مەن مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋ بولىگىندە بۇۇ قاعيداتتارىن ىلگەرىلەتۋ بويىنشا ورتالىق ازيادا كوشباسشى بولىپ وتىر.زاماناۋي ۇردىستەر ءار ۇيىمنىڭ ورنىقتى دامۋى تۋرالى ماسەلەنى ءبىرىنشى ورىنعا قوياتىنى انىق. ورنىقتى دامۋ قاعيداتتارىن ۇستانۋ وسى قاعيداتتاردى كومپانيالاردىڭ قىزمەتىنە دايەكتى جانە جانجاقتى ەنگىزۋدى، بيزنەسمودەلدەردى نەعۇرلىم ورنىقتى ەتىپ وزگەرتۋدى بىلدىرەدى. ەكولوگيا، الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىك جانە كورپوراتيۆتىك باسقارۋ ولشەمشارتتارى بويىنشا پراكتيكالاردى ەنگىزۋ نەعۇرلىم وزەكتى باعىت بولىپ سانالادى. وسى تاسىلدەردى ەنگىزۋ گەندەرلىك تەڭدىك جانە ۇيىمداردىڭ دامۋىنا ايەلدەردىڭ قاتىسۋ دەڭگەيى ماسەلەلەرىندە ىلگەرىلەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى، دەپ اتاپ ءوتتى م.ابىلقاسىموۆا.قازاقستاندا ايەلدەردىڭ قۇقىقتارى مەن مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋدى، گەندەرلىك تەڭدىكتى جانە قارجىلاندىرۋعا قولجەتىمدىلىكتى قولدايتىن جوبالاردى قارجىلاندىرۋعا باعىتتالعان وبليگاتسيالار شىعارۋدىڭ تابىستى مىسالدارى دا بار. كولەمى 38 ملرد تەڭگە بولاتىن ازيا دامۋ بانكىنىڭ ارنايى جوباسى اياسىندا 2022 جىلعى اقپاندا ساۋداساتتىق جۇيەسىندە 14 ملرد تەڭگە سوماسىنا گەندەرلىك وبليگاتسيالاردىڭ ەكىنشى شىعارىلىمى جۇزەگە اسىرىلدى. بۇدان بۇرىن، وتكەن جىلى ادب وسى قۇرال ارقىلى 8،4 ملرد تەڭگە تارتتى. بۇل قاراجات تۇرعىن ءۇيدى قارجىلاندىرۋدا گەندەرلىك تەڭدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالماق. |
ئىنېستا بارسېلوناغا قايتىپ كوماندىنىڭ مەشىقىنى كۆزدىن كەچۈردىمەنبەسى:نۇر تورى تەھرىر:گۈلبەھرەم مۇختار يوللانغان ۋاقىت: 20200114 11:01بارسېلونا بۇ يىللىق ئىسپانىيە دەرىجىدىن تاشقىرى لوڭقىسى سەپىرىنى ئاخىرلاشتۇرۇپ بارسېلوناغا قايتىپ مەشىقنى داۋاملاشتۇردى. بارسېلونا ئورگان تورىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، سابىق بارسېلونا ئوتتۇرا مەيدان توپچىسى ئىنېستا بۈگۈن بارسېلوناغا قايتىپ كوماندىنىڭ مەشىقىنى كۆزدىن كەچۈرگەن.ئىنېستا ئىلگىرى تاراتقۇلارنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ كەسپىي ھاياتىنى ئاخىرلاشتۇرغاندىن كېيىنكى ئىشلار توغرىسىدا توختالغاندا، ئۆزىنىڭ كەلگۈسىدە تېرىنېر بولۇشنى ئارزۇ قىلىدىغانلىقىنى، شۇنداقلا مەلۇم ۋاقىتتا بارسېلوناغا قايتىپ كېلىشنى ئۈمىد قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.يېقىندا ئۇ يەنە بارسېلونا تېرىنېرى ۋالۋېردنىڭ ئىشتىن بوشىتىلىش خەۋىرى توغرىسىدا توختىلىپ: بارسېلونانىڭ ھازىرقى ئىپادىسى ھەقىقەتەن ياخشى بولمىدى، لېكىن بىز يەنىلا ھازىرقى تېرىنېرنى ھۆرمەتلىشىمىز كېرەك، ئۇنى ئىشتىن بوشىتىش ئاقىلانە تاللاش تاللاش ئەمەس. مەن رەئىس بارتومېئو بىلەن ئانچە كۆپ پىكىرلىشىپ كەتمىدى، لېكىن ئۇنىڭ بىلەن، جۈملىدىن بارسېلونادىكى بارلىق توپچىلار بىلەن بولغان مۇناسىۋىتىم ناھايىتى ياخشى. ھازىر بارسېلونا كۆز ئالدىدىكى بۇ مۇھىم مەسلىنى تېزدىن ھەل قىلىشقا موھتاج، چۈنكى ھازىر مەيلى تېرىنېر بولسۇن ياكى توپچى بولسۇن، ۋە ياكى مەستانىلەر بولسۇن ھەممەيلەن خۇشال ئەمەس دېدى.ئىنېستا بارسېلونا ياش ئۆسمۈرلەرنى تەربىيەلەش بازىسىدىن يېتىشىپ چىققان گىگانىت چولپانلارنىڭ بىرى بولۇش سۈپتى بىلەن بارسېلونادا 16 يىل توپ تەپكەن. 2018يىلى يازدا ئۇ بارسېلونادىن ئايرىلىپ ياپونىيە بىرلەشمىسىگە قوشۇلغان.بارسېلونا بۇ يىللىق ئىسپانىيە دەرىجىدىن تاشقىرى لوڭقىسى سەپىرىنى ئاخىرلاشتۇرۇپ بارسېلوناغا قايتىپ مەشىقنى داۋاملاشتۇردى. بارسېلونا ئورگان تورىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، سابىق بارسېلونا ئوتتۇرا مەيدان توپچىسى ئىنېستا بۈگۈن بارسېلوناغا قايتىپ كوماندىنىڭ مەشىقىنى كۆزدىن كەچۈرگەن |
ئاتا ئانىغا مېھىر شەپقەت يەتكۈزۈشنىڭ ئۇسۇلى كۆپ20171008 20:00:25 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىيېقىندا ئاتا ئانىلارنىڭ ھالىدىن خەۋەر ئېلىش، ئۇلارغا مېھىر شەپقەت يەتكۈزۈش توغرىسىدا پاراڭ بولۇۋاتقاندا، ئارىمىزدىكى بىرەيلەن: ئاتا ئانامنىڭ مائاشى مېنىڭ مائاشىمدىن ئىككى ھەسسە يۇقىرى، مەن ئۇلارنىڭ پۇلىنى كەڭ كۇشادە خەجلەپ، نەچچە كۈندە بىرەر قېتىم تېلېفون بېرىپ ھال ئەھۋال سوراپ قويىمەن، دېدى پەخىرلەنگەندەك ئەتراپىدىكىلەرگە قاراپ.بۇ ئىشتىن كېيىن، پەرزەنتلەرنىڭ ئاتا ئانىلارغا مېھىر شەپقەت يەتكۈزۈشى، ئۇلارنى يوقلاپ تۇرۇشى ئىقتىساد بىلەن مۇناسىۋەتلىكمىدۇ؟ ئاتا ئانىلارنىڭ پەرزەنتلىرىنى سېغىنىشى، ئۇلارنىڭ يولىغا تەلمۈرۈشى، پەرزەنتلىرىدىن پات پات يوقلاپ تۇرۇشنى ئۆتۈنۈشى بىرەر نەرسە تاما قىلغانلىقىدىنمىدۇ؟ ئاتا ئانىلارنىڭ ئىقتىسادى يېتەرلىك بولسىلا، پەرزەنتلىرى ئۇلارنى يوقلاپ تۇرمىسىمۇ بولامدىغاندۇ؟ ئاتا ئانىلارنىڭ پۇلى بولسا ئۇلارنى يوقلىماسلىق كېرەكمىدۇ؟ دېگەندەك سانسىزلىغان سوئاللار خىيالىمغا كىرىۋېلىپ بىئاراملىق ھېس قىلدىم.مېنىڭچە، ئاتا ئانىلارنىڭ ئىقتىسادىي ئەھۋالى ياخشى بولسۇن ياكى ناچار بولسۇن، ئاتا ئانىلار بىلەن پەرزەنتلەر ئوتتۇرىسىدىكى مېھىر مۇھەببەت ھەرقانداق شەكىلدىكى ئىقتىسادىي مۇئامىلىدىن ھالقىغان بولىدۇ. ئىقتىسادىي ئەھۋالىنىڭ قانداق بولۇشىدىن قەتئىينەزەر، ئاتا ئانىلار بىلەن پەرزەنتلەر ئوتتۇرىسىدا مەسئۇلىيەت ۋە مەجبۇرىيەت مۇناسىۋىتى شەكىللەنگەن بولىدۇ. شۇڭا ئاتا ئانىلارنىڭ ئىقتىسادىي ئەھۋالى ياخشى بولغان تەقدىردىمۇ، پەرزەنتلەرنىڭ ئۇلارنى پات پات يوقلاپ، ئۇلاردىن ھال ئەھۋال سوراپ تۇرۇش، ئىشلىرىغا ياردەملىشىپ، ۋاقتى ۋاقتىدا ھالىدىن خەۋەر ئېلىش مەجبۇرىيىتى بار. پەرزەنتلەرنىڭ ئاتا ئانىلارنى يوقلاپ تۇرۇشىنى ئىقتىساد بىلەن باغلىۋالساق قەتئىي بولمايدۇ. ئاتا ئانىلار پەرزەنتلىرىدىن نەرسە كېرەك تەمە قىلمايدۇ، پەقەت ئۇلارنىڭ پەرزەنتلىك مېھرىنى يەتكۈزۈشىنى، كۆپرەك يوقلاپ تۇرۇشىنى ئۈمىد قىلىدۇ، ھەتتا ئۆزلىرى يېيىشكە كۆزى قىيمىغان يېمەكلىكلەرنى پەرزەنتلىرىنىڭ تېزرەك كېلىپ يەپ كېتىشىنى تەقەززالىق بىلەن كۈتىدۇ.شۇڭا پەرزەنتلەر ھەر ۋاقىت ئاتا ئانىلىرىنى پات پات يوقلاپ، ئۇلار بىلەن كۆپرەك بىللە بولۇپ، ئۇلاردىن ھال ئەھۋال سوراپ، ئۇلارغا روھىي جەھەتتىن خۇشاللىق ئاتا قىلىشى، ئۇلارنىڭ يالغۇزسىراشتىن، تەنھالىقتىن كېلىپ چىقىدىغان ھەر خىل كېسەللەرگە دۇچار بولۇپ قېلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشى كېرەك. ئاتا ئانىلارغا مېھىر شەپقەت يەتكۈزۈشنىڭ ئۇسۇلى كۆپ، سىز ئۇنى بايقىسىڭىزلا، ئاتا ئانىڭىزنى خۇشال قىلالايسىز. |
نەكەنىڭ شاريعي شارتتارى قانداي؟ . . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 06:30 20191101 : :.20180710726نەكەنىڭ شاريعي شارتتارى قانداي؟ .جەر جارالىپ، سۋ اققالى ادام بالاسىمەن بىرگە جاساسىپ كەلە جاتقان نەكە ماسەلەسى زامان وتكەن سايىن، قوعامدىق قاتىناستار كوبەيىپ، وركەنيەت پەن مادەنيەت دامىعان سايىن كۇردەلەنە تۇسەتىن قۇبىلىستاردىڭ ءبىرى. سوندىقتان دا بۇل تاقىرىپ ەشقاشان ماڭىزدىلىعىن جويمايدى. وسى ورايدا، دىنىمىزدەگى نەكەنىڭ شاريعي شارتتارى جونىندە ءسادۋاقاس قاجى عىلماني مەشىتىنىڭ نايب يمامى ءادىل اگيتاەۆتان العان سۇحباتىمىزدى ۇسىنامىز. نەكەنىڭ شاريعي شارتتارى قانداي؟ نەكە ءسوزىنىڭ نەگىزى نيكاح دەگەن اراب ءسوزى. تىلدىك ماعىناسى بىرىگۋ، قوسىلۋ، ياعني توسەك جاقىندىعىندا بولۋ دەگەندى بىلدىرەدى.شاريعاتتاعى تەرميندىك ماعىناسى ەر مەن ايەلدىڭ توسەك جاقىندىعىن ادال ەتەتىن، ءارى ورتاق ءومىر كەشىپ، ورتاق ۇرپاق جالعاستىرۋلارىن قامتاماسىز ەتەتىن كەلىسىمشارت. يسلام ءدىنىنىڭ زاڭناماسى شاريعاتتا ۇيلەنۋدىڭ ۇكىمى بەكىتىلگەن سۇننەت، ياعني پايعامبار س.ا.س. ىستەگەن ءىس.نەكەنىڭ وزىندىك پارىزى مەن شارتتارى بار. ولار نەكەنىڭ تولىق بولۋى ءۇشىن وتە ماڭىزدى. نەكەنىڭ پارىزى تورتەۋ، ونى رۇكىن دەپ اتايدى: يجاب، قابىل، كۋا، ءماھىر.مىسالى، جىگىت قىزعا ماعان تۇرمىسقا شىق دەسە، بۇل العاشقى ايتىلىپ تۇرعاندىقتان ۇسىنىس يجاب، ال قىز شىعامىن دەپ رازىلىعىن بىلدىرسە ەكىنشى ايتىلىپ تۇرعاندىقتان قابىل الۋ قابۋل بولىپ سانالادى.ۇيلەنۋدە ەكى جاقتىڭ رازىلىعى كەرەك، مۇنسىز نەكە جۇزەگە اسپايدى. ال، ۇسىنىس پەن قابىل الۋ ىشكى رازىلىقتىڭ كورىنىسى.نۇريددين كۇلەر: ەڭ ابزالى قۇران وقۋپاراسات. پروگرەسس. كوزقاراس نەكەنىڭ دۇرىس بولۋىنىڭ شارتتارى قانداي بولادى؟ قيىلعان نەكەدەن شاريعات ۇكىمدەرىنىڭ تۋىنداۋىن قامتاماسىز ەتەتىن شارتتار نەكەنىڭ دۇرىس بولۋىنىڭ شارتتارى دەپ اتالادى. اتالعان شارتتاردىڭ ءبىرى كەم بولعان جاعدايدا ءابۋ حانيفا مازھابى بويىنشا نەكە دۇرىس بولىپ سانالمايدى. نەكەنىڭ شاريعاتقا ساي بولۋ شارتتارى تومەندەگىدەي:بىرىنشىدەن، نەكەلەسۋگە رۇقسات ەتىلگەن جاندار. ياعني، ۇيلەنۋگە رۇقسات ەتىلمەيتىن تۋىس، ءسۇتباۋىر، بىرەۋدىڭ ايەلى نەمەسە ءاپالىسىڭلىلى ەكى قىزدى بىردەي الۋ سياقتى جاعدايلاردىڭ ورىن الماۋى.ەكىنشىدەن، ۇيلەنەتىن جاندار ومىرلىك نەكەنى ماقسات ەتۋلەرى ءتيىس. شاريعات بويىنشا ۋاقىتشا ۇيلەنۋ، شارتتى تۇردە ۇيلەنۋ نەكەگە جاتپايدى.ۇشىنشىدەن، كۋاگەرلىك. قيىلعان نەكە دۇرىس بولۋ ءۇشىن كۋاگەردىڭ بولۋى شارت. بۇل ماسەلەدە مازھاب يمامدارى اراسىندا تالاس جوق. پايعامبارىمىز س.ا.س. ءبىر حاديسىندە:وكىلسىز جانە ەكى ادىلەتتى كۋاگەرسىز نەكە قيىلمايدى، دەگەن. كۋاگەرلىككە اقىلەسى دۇرىس، باليعات جاسىنا تولعان ەكى مۇسىلمان ەر نەمەسە ءبىر ەر، ەكى ايەل كىسى جارايدى.تورتىنشىدەن، ەكى جاقتى رازىلىق. ەگەر ەكەۋىنىڭ ءبىرى زورلىقپەن ۇيلەندىرىلسە نەكە دۇرىس بولمايدى. بۇل جايىندا ايشا انامىزدان ر.ا. مىناداي ءبىر ريۋايات جەتكىزىلگەن: بىردە ماعان ءبىر بويجەتكەن كەلىپ: اكەم مەنى جانۇيانىڭ بەدەلىن كوتەرۋ ءۇشىن ءوزىم ۇناتپاعان ادامعا تۇرمىسقا بەردى، دەپ شاعىمداندى. مەن وعان: پايعامبار س.ا.س. كەلگەنشە وتىرا تۇر، دەدىم. پايعامبار س.ا.س. كەلگەن سوڭ وعان ءمانجايدى ايتتىق. ول س.ا.س. قىزدىڭ اكەسىن شاقىرتىپ الدى دا، تاڭداۋ ەركىن قىزعا بەردى. سوندا بويجەتكەن قىز: شىنىندا مەن اكەمنىڭ ىسىنە رازى ەدىم. تەك ايەلدەرگە اكەلەردىڭ بيلىگى جۇرمەيتىندىگىن انىق بىلگىم كەلىپ ەدى، دەدى. يمام احمەت ريۋاياتى. دەمەك، ءبىر ادامدى زورلىقپەن ۇيلەندىرۋ دۇرىس ەمەس. ءساليقالى سۇحباتىڭىزعا راقمەت!سۇحباتتاسقان . پورتالىكەلۋ قاينارى: :...?181066746ۇلت الدىندا قالدى ونىڭ 530 كۇنجالعاس جۇماعۇلوۆ دە 4 مينوتجالعاس جۇماعۇلوۆ دە 14 مينوتاتىراۋ وبلىسىنىڭ شالعاي 1 ساعات12 شىلدە. قازاقپارات كۇ 1 ساعات 251: جالعاس جۇماعۇل 1 ساعات12 شىلدە كۇنگى اۋا رايى 2 ساعاتءۇيدى نەمەسە پاتەردى يپ 2 ساعاتجالعاس جۇماعۇلوۆ ۇي 2 ساعاتاقتوبەدە ەكى ادام سۋعا 2 ساعاتپارتيانى جاپپاي قاتاڭ ج 3 ساعاتجوعارى مەكتەپتەن وقۋ تا 4 ساعاتنەيماردىڭ پسجداعى بولا 4 ساعاتتۇركىستاندىق كاسىپكەر ا 4 ساعاتجاستىق كوكتەمنىڭ بايشەش 4 ساعاتكوروناۆيرۋسقا شالدىققان 4 ساعاتاتىراۋ وبلىسىنا دارىگەر 5 ساعاتءوز الاڭىندا قاتارىنان 5 ساعاتاقتوبەلىكتەر اۋرۋحانادا 5 ساعاتامەريكا راديولارى ديماش 5 ساعاتحالال دامۋ: 5 ساعاتكوروناۆيرۋسپەن كۇرەس: ق 5 ساعاتالدىڭعى جارتى جىلدا بۇ 5 ساعاتاستانا ۆەلوشاباندوزدا 5 ساعاتتاپسىرما ورىندالادى ا 5 ساعاتفوند وكازال پوموشش منوگ 5 ساعاتشەشىم بۇكىل وقۋ جىلى بو 5 ساعاترايونىمىز زەينەتكەرلەرد 6 ساعاتشەكارا قىزمەتى دارىدار 6 ساعات رەيتينگتىك ۇپايلارد 6 ساعاتازا تۇتۋ كۇنى باق، اقپا 6 ساعات |
كېرىيەدىكى بىر قىسىم يەر جاي ناملىرىنىڭ كېلىپ چىقىشى توغرىسىدا قاراشلىرىم ئۇيغۇر ئاكادېمىيىسىسىزنىڭ ئورنىڭىز: باشبەت ئومۇمى كېرىيەدىكى بىر قىسىم يەر جاي ناملىرىنىڭ كېلىپ چىقىشى توغرىسىدا قاراشلىرىمكېرىيە ناھىيەلىك خەلق ھۆكۈمىتى ئىشخانىسىدىنكېرىيە قەدىمكى يىپەك يولىنىڭ جەنۇبىي غول لېنىيىسىگە جايلاشقان تارىخىي ئۇزۇن يۇرتلارنىڭ بىرى بولۇپ، بۇ يەردە ياشىغان خەلق چارۋىچىلىق بىلەن شۇغۇللىنىش جەريانىدا ئېقىن قوغلىشىپ كۆچمەنلىك بىلەن تىرىكچىلىك قىلغان. كېيىن ھەم دېھقانچىلىق، ھەم چارۋىچىلىق بىلەن شۇغۇللىنىپ، ئۆزلىرى ئولتۇراقلاشقان جايلارغا ھەر خىل ناملارنى بېرىشكە باشلىغان. ئۇلار بۇ جايلارنىڭ بەزىلىرىگە شۇ جاينىڭ جۇغراپىيىلىك ئالاھىدىلىگىگە ئاساسەن، يەنە بەزىلىرىگە شۇ جايدا ياشىغان قەبىلە، جەمەتنىڭ ئىسمى بىلەن نام قويغان. ئۇزاق تارىخىي تەرەققىيات داۋامىدا بۇ ناملاردا فونىتېكىلىق ئۆزگىرىش يۈز بېرىپ، ھازىرقى نامى شەكىللەنگەن. بۇ يەر جاي ناملىرىنىڭ كۆپىنچىسى قەدىمكى ئۇيغۇر تىلى بىلەن ئاتالغانلىقى ئۈچۈن، بۇنى يەنىمۇ تەتقىق قىلىشقا توغرا كېلىدۇ. تۆۋەندە مەن كېرىيەدىكى بىر قىسىم يەر جاي ناملىرىنىڭ كېلىش مەنبەسى، مەنىسى، ھازىرقى ئاتىلىشى ئۈستىدە قاراشلىرىمنى ئوقۇرمەنلەرنىڭ مۇلاھىزىسىگە سۇنماقچىمەن:بۇ يەردە ئالدى بىلەن گەپنى كېرىيە دېگەن بۇ نامدىن باشلاشقا توغرا كېلىدۇ. تارىخى خاتىرىلەردە ئېيتىلىشىچە، ھازىرقى كېرىيە بۇرۇن ئۇرۇنتات، ئۇدۇن، يۈتىئەن دېگەن ناملار بىلەن ئاتالغانىكەن. كېرىيە دېگەن ئىسىم توغرىسىدا كىشىلەر ئارىسىدا نۇرغۇنلىغان قاراشلار مەۋجۇت. بەزىلەر كېرىيە دېگەن ئاتالغۇ كەمەك دېگەن سۆزدىن كەلگەن دېسە، بەزىلەر كېيىن كەلگەنلەر دېگەن سۆزدىن ئۆزگەرگەن دەيدۇ. يەنە بەزىلەر قىريەر دېگەن سۆزدىن ئۆزگەرگەن، دەپ قارايدۇ.كەمەك دېگەن سۆزگە كەلسەك، بۇ سۆز ھىيلىگەر، ساختىپەز، سېھىر جادۇ قىلغۇچى، قاڭشىرى يوق، پاناق بۇرۇن دېگەن ئىككى خىل مەنىنى بىلدۈرىدۇ. ئۇيغۇرلار، جۈملىدىن كېرىيەلىكلەرنىڭ ئاددى ساددا، ئاق كۆڭۈل، مېھماندوست خەلق ئىكەنلىكى ھەممەيلەنگە مەلۇم. ئۇنىڭ ئۇستىگە ئۇيغۇرلارنىڭ ئەۋلادى پاناق بولماستىن، بەلكى قاڭشارلىق، بۇغداي ئۆڭ بولۇپ، ئۇيغۇرلارنى كەمەك لەرنىڭ ئەۋلادى دېيىش ئەقىلگە سىغمايدۇ.كېيىن كەلگەنلەر دېگەنگە كەلسەك، بۇ يەردە ياشىغانلار باشقا يۇرتتىن كۆچۈپ كەلگەنلەر بولماستىن تارىخى سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن كەلگەنلەر بۇنىڭ سىرتىدا، بەلكى ئېقىن بويلىرىدا چارۋىچىلىق، دېھقانچىلىق بىلەن شۇغۇللىنىپ كەلگەنلەر. شۇڭا، كېرىيە دېگەن سۆزنى كېيىن كەلگەنلەر دېگەن سۆز بىلەن باغلاش تارىخقا ئۇيغۇن ئەمەس.قىريەر دېگەن سۆزنى كېرىيە دېگەن سۆزنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى دەپ قاراش رىئاللىققا بىر قەدەر ئۇيغۇن. چۈنكى قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىدا قىر دېگەن سۆز يۇرت ماكان دېگەن مەنىنى، يەر دېگەن سۆز جاينىڭ داڭلىق ئىكەنلىكىنى بىلدۈرىدۇ. مەسىلەن، قەشقەرىيە، موڭغولىيە، خاقانىيە. دېگەنلەرگە ئوخشاش. مەلۇم ۋاقىتلارنىڭ ئۆتۈشى بىلەن قىريەر دېگەن سۆزدىكى ق تاۋۇشى ك تاۋۇشىغا نۆۋەتلىشىپ، ر تاۋۇشى چۈشۈپ قېلىش نەتىجىسىدە كېرىيە دېگەن نام شەكىللەنگەن، دەپ قاراشقا بولىدۇ.كېرىيە خەلقى ئەنە شۇنداق كۆچۈش، ماكانلىشىش، بوستانلىقلارنى بەرپا قىلىش داۋامىدا ئۆزى ياشىغان جايلارغا ھەر خىل ناملارنى بەرگەن. كېيىنچە تەلەپپۇز جەريانىدا ئۆزگىرىش بولۇپ، ھازىرقى ناملار شەكىللەنگەن.مۇغاللا: مۇغاللا ھازىر كېرىيەدىكى بىر بازارنى كۆرسىتىدىغان بولۇپ، بۇنىڭ كېلىپ چىقىشى توغرىسىدا نۇرغۇنلىغان قاراشلار مەۋجۇت. بەزىلەر بۇنى قەبىلىنىڭ نامى دېسە، يەنە بەزىلەر بۇ جاينى تۇنجى بولۇپ بەرپا قىلغۇچىنىڭ نامى بىلەن مۇغاللا دەپ ئاتالغان، دەپ قارايدۇ. بۇرۇن ئۇيراتلار مۇغالا دەپ ئاتىلىدىغان بولۇپ، ئۇلار ئىسلام دىنىنى قوبۇل قىلغاندىن كېيىن، قەبىلە بولۇپ شەكىللەنگەن ھەمدە ئۆزى ئولتۇراقلاشقان بۇ جاينى مۇغۇللا دەپ ئاتىغان . كېيىن بۇ سۆز مۇغاللا بولۇپ ئۆزلەشكەن.قاچۇن: بەزىلەر بۇ يەرنى سىرتتىن قېچىپ كەلگەنلەر ئولتۇراقلاشقان جاي دېسە، بەزىلەر قاچۇن دېگەن بۇ سۆز قاچقۇنلار دىن ئۆزگەرگەن دەپ قارايدۇ. يەنە بەزىلەر قاچۇن ئۆستەڭ بۇرۇن قاچا ئۆستەڭ دەپ ئاتىلاتتى، قاچا دېگەن سۆز قاچۇن غا ئۆزگەرگەن دەپ قارايدۇ. بۇلار بىر پەرەز بولسىمۇ نەزەردىن ساقىت قىلىشقا بولمايدۇ. لېكىن، ئۇيراتلار قەبىلىسى ئىچىدە قاچۇلى دېگەن بىر جامىئە بار بولۇپ، ئۇلار قارلۇقلار بىلەن بىرگە كۆچۈپ، ھازىرقى قاچۇن نى شەكىللەندۈرگەن بولۇشى مۈمكىن.قارقى: بۇرۇن كىشىلەر كۈن چىقىش تەرەپنى يورۇيدىغان تەرەپ، كۈن پېتىش تەرەپنى قارا بولىدىغان تەرەپ دەپ ئاتاپ كەلگەن. قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىدا قىر دېگەن سۆز يۇرت دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ. دېمەك، بۇ جاي كۈن پېتىشتىكى يۇرت بولغاچقا، كىشىلەر قارا قىر دەپ ئاتىغان . كېيىنچە بۇ سۆزدىكى ر ۋە ئا تاۋۇشى چۈشۈپ قېلىپ قارقى بولۇپ ئۆزلەشكەن.شىۋول: كونىلارنىڭ ئېيتىشىچە، بۇ يەر ئەسلىدە توغراقلىق بولۇپ، ئۇزۇن يىللار ئىلگىرى شىر بار ئىكەن. ھازىر بۇ يەردە شىرنى كۆرگىلى بولمىسىمۇ، قەدىمكى توغراقلارنى ئۇچراتقىلى بولىدۇ. كېيىن بۇ يەرنىڭ قىسمەن جايلىرى بوستانلىققا ئايلىنىپ، شىر ئوۋۇل، يەنى شىرلار ياشىغان جاي دەپ نام بېرىلگەن. كېيىنچە تەلەپپۇز جەريانىدا بەزى تاۋۇشلار چۈشۈپ قېلىپ شىۋول دەپ ئۆزلەشكەن.ئويتاغراق: ئوي دېگەن سۆز نېرى تەرەپتىكى دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ. توغراق بولسا دەرەخنىڭ ئىسمى. ئەسلىدە بۇ جاي بىپايان توغراقلىق بولۇپ، كېرىيە دەرياسىغا يېقىن توغراقلىق باش توغراق، كېرىيە دەرياسىدىن يىراقراق بولغان توغراقلىق ئويتوغراق دەپ ئاتالغان، ھەمدە شۇ بويىچە ئۆزلەشكەن.يەتتە باش: بۇ ئەينى ۋاقىتلاردا كېرىيە دەرياسىنىڭ يۇقۇرى ئېقىنىدىكى يەتتە مەھەللىنى كۆرسىتەتتى. بۇ جاي ئېقىننىڭ بېشىدىكى مەھەللە بولغاچقا، كىشىلەر سۇ بېشىدىكى يەتتە مەھەللە دەپ ئاتىغان. كېيىنچە بۇ ئىسىمدا مەلۇم دەرىجىدە ئۆزگىرىش بولۇپ، يەتتە باش دەپ ئاتالغان.قارا تۇغان: بەزىلەر بۇ يەردە ئىلگىرى كەلكۈندىن مۇداپىئەلىنىش ئۈچۈن چوڭ تۇغان سېلىنغان، دەپ قارايدۇ. بۇنىڭ ئاساسى بولمىسىمۇ، ئىنكار قىلىشقا بولمايدۇ. چۈنكى، قارا دېگەن سۆز قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىدا يەنە چىڭ، پۇختا، مەزمۇت دېگەن مەنىلەرنى، تۇغان بولسا ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدا دامبا، قاش، تۇغان دېگەن مەنىلەرنى بېرىدۇ.قالۇق: بۇنىڭدىن نەچچە يۈز يىللار ئىلگىرى يەتتە سۇ رايونى ۋە قەشقەردىكى قارلۇقلار مەجبۇرى كۆچۈرۈلۈپ، بىر قىسمى جەنۇبقا، يەنە بىر قىسمى كېرىيە دەرياسىنىڭ ئوتتۇرا ئېقىنلىرى بويىغا ئولتۇراقلاشقان. بۇلار ئولتۇراقلاشقان كەنت كېيىنچە شۇ قەبىلىنىڭ نامى بىلەن قارلۇق دەپ ئاتىلىپ، تەلەپپۇز جەريانىدا ر تاۋۇشىنىڭ چۈشۈپ قېلىشى بىلەن قالۇق دەپ ئۆزلەشكەن.ئاتچان: بۇ كېرىيەدىكى تاغلىق يېزا بولۇپ، ئارتچان دېگەن سۆزنىڭ تەلەپپۇز ئۆزگىرىشىدىن شەكىللەنگەن. ئارت قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىدا تاغ باغرى دېگەن مەنىنى، چان جاي دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ. كېيىن تەلەپپۇزدا ر تاۋۇشى چۈشۈپ قېلىپ، ئاتچان دەپ ئاتالغان.ھېيتكا: بۇ ھېيتگاھ دېگەن سۆزنىڭ بۇزۇلۇپ تەلەپپۇز قىلىنىشى بولۇپ، ھېيت دېگەن تۈپ سۆزنىڭ كەينىگە گاھ دېگەن تۈپ سۆز ياسىغۇچى قوشۇمچىنىڭ ئۇلىنىشى بىلەن ياسالغان. تەلەپپۇز جەريانىدا بۇ سۆز ھېيتكا دەپ ئۆزلەشكەن.ئۇرايىم كۆلى ؛ بۇ كۆل كوئېنلۇن قۇرۇم تېغىنىڭ شىمالى ئېتىكىگە جايلاشقان بولۇپ، 1929يىلى ئۇرايىم ئىسىملىك كىشى بۇ كۆلنى تۇنجى بولۇپ بايقىغانلىقى ئۈچۈن، شۇ كىشىنىڭ نامى بىلەن ئۇرايىم كۆلى دەپ ئاتالغان.يۇقۇرىدا مەن كېرىيەدىكى بىر قىسىم يەرجاي ناملىرى ئۈستىدە قىسقىچە توختىلىپ ئۆتتۈم. يەنىمۇ چوڭقۇرلاپ تەتقىق قىلىدىغان بولساق، يەنە نۇرغۇنلىغان يەر جاي ناملىرىنىڭ كېلىش مەنبەسى، مەنىسى ھەققىدە چوڭقۇر بىلىمگە ئىگە بولۇشىمىز، بۇ ئارقىلىق قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىنى چوڭقۇر تەتقىق قىلىپ، ئۇنى ھازىرقى ئۈچۈن تېخىمۇ ياخشى خىزمەت قىلدۇرۇش پۇرسىتىگە ئىگە قىلىشىمىز مۈمكىن. |
توكيو 2020: وليمپيادا ويىندارىنا ارنالعان 13 ەرەكشە ستاديون26 شىلدە 14:28نۇر سۇلتان. قازاقپارات 23 شىلدەدە توكيودا جازعى وليمپيادا ويىندارى باستالدى. جارىستار كەنگو كۋما، كەنزو تانگە جانە فۋميحيكو ماكي سياقتى ايگىلى ساۋلەتشىلەردىڭ قولىنان شىققان ستاديونداردا وتەدى، دەپ حابارلايدى حابار 24.جاڭا جاپون ۇلتتىق ستاديونى. سىيىمدىلىعى68000 ادام، كەنگو كۋما جاساعان. نىسان 2019 جىلى وليمپيادانى وتكىزۋ ءۇشىن ارنايى سالىنعان. مۇندا اشىلۋ جانە جابىلۋ راسىمدەرى، سونداي اق جەڭىل اتلەتيكادان جارىستار وتەدى. بەزەندىرۋ ءۇشىن جاپونيانىڭ 47 پرەفەكتۋراسىنان شامامەن 2000 تەكشە مەتر بالقاراعاي اعاشى قولدانىلعان.ۇلتتىق ستاديون. 1964 جىلى وليمپيادا ويىندارىنا ارنالعان. ساۋلەتشىسى كەنزو تانگە.سۋ سپورتى ورتالىعى. 2020 جىلى سالىنعان جانە 15000 كورەرمەنگە ارنالعان. جوبا اۆتورى پول تانگە ايگىلى ساۋلەتشى كەنزو تانگەنىڭ ۇلى. عيمارات توڭكەرىلگەن پيراميدا ءتارىزدى.نيپپون بۋدوكان دزيۋدو مەن كاراتە جارىستارىنىڭ الاڭى. نىسان 1964 جىلى پايدالانۋعا بەرىلگەن. قۇرىلىمنىڭ ەرەكشەلىگى ونىڭ سەگىز قىرلى ءپىشىنى.ارياكە گيمناستيكا ورتالىعى. 2020 جىلى سالىنعان جانە سىيىمدىلىعى 12000 كورەرمەنگە ارنالعان. قۇرىلىم كانالدىڭ جاعاسىندا، ءىس جۇزىندە توكيو شىعاناعىنىڭ سۋىندا ورنالاسقان. قۇرىلىس جانە بەزەندىرۋ ءۇشىن تابيعي اعاش قولدانىلعان. وليمپيادا جابىلعاننان كەيىن ورتالىق كورمە پاۆيلونى رەتىندە پايدالانىلاتىن بولادى.توكيو حالىقارالىق فورۋمى. 1997 جىلى ساۋلەتشى رافاەل ۆينولي سالعان. بۇل توكيوداعى ەڭ كورنەكتى قۇرىلىمداردىڭ ءبىرى. نىساندا اۋىر اتلەتيكا مەن پاۋەرليفتينگ جارىستارى وتەدى. ول ەكى بولىكتەن تۇرادى، بىرنەشە جەراستى جانە اينەك ءۇستى وتكەلدەرىمەن بايلانىسقان.توكيو استانالىق گيمنازياسى. 1991 جىلى سالىنعان. وليمپيادا ويىندارىندا ۇستەل تەننيسىنەن جارىستار وتەدى. باستاپقىدا عيمارات 1954 جىلى سالىندى، ءبىراق سودان كەيىن بىرنەشە رەت قايتا وزگەرتىلدى. ساۋلەتشىسى پريتسكەر ساۋلەت سىيلىعىن العان فۋميحيكو ماكي.كوكۋگيكان ارەنا. 1985 جىلى سالىنعان جانە 73000 كورەرمەندى قابىلداي الادى. سۋمو جانە بوكس جارىستارىنا ارنالعان. اسپالى شاتىر جاپونيانىڭ نەگىزگى سينتوي حرامى يسە عيباداتحاناسىنىڭ قاسيەتتى اعاشىنان جاسالعان.ارياكە ارەنا. 2017 جىلى سالىنعان كوپفۋنكتسيونالدى سپورت عيماراتى 15000 كورەرمەنگە ارنالعان. مۇندا ۆولەيبول جارىسى، سونداي اق مۇگەدەكتەر ارباسىنداعى باسكەتبول جارىسى وتەدى. ديزاين تولقىن ءتارىزدى دوڭەس شاتىرمەن قاپتالعان.ماكۋحاري مەسسە كونفەرەنس ورتالىعى. 1989 جىلى اشىلعان جانە 8000 كورەرمەنگە ارنالعان. عيمارات تولىعىمەن تەمىربەتوننان تۇرعىزىلعان جانە بولات قاڭقاسى بار. وندا جوعارى تەحنولوگيالار سالاسىندا كوپتەگەن ءىس شارالار وتكىزىلەدى. وليمپيادا ويىندارى كەزىندە مۇندا كۇرەس، تاەكۆوندو جانە سەمسەرلەسۋ جارىستارى وتەدى.يدزۋ ۆەلودرومى. 2011 جىلى سالىنعان، 3600 كورەرمەنگە ارنالعان. ول جاپونيادا حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس كەلەتىن العاشقى ۆەلوترەك بولدى. جوبا اۆتورلارى بيۋروسى جانە نەمىس ساۋلەتشىسى رالف شۋەرمان.مياگي ستاديونى. سيتي جانە حيتوسي ابە جوبالاعان جانە 2002 جىلعى الەم كۋبوگىنا ارنالعان. وليمپيادا ويىندارى كەزىندە فۋتبول جارىستارىنىڭ الاڭى بولادى. ارەنانىڭ سىيىمدىلىعى 49 مىڭنان استام كورەرمەن. . ارەنا 2017 جىلى سالىنعان جانە 10000نان استام ادامدى قابىلداي الادى. مۇگەدەكتەر ارباسىندا بادمينتون، بەسسايىس جانە باسكەتبول جارىستارىنا ارنالعان. |
12 نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 3 يىغىنى ئاخبارات ئېلان قىلىش يىغىنى ئاچتى20150305 15:54:53 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسى12 نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 3 يىغىنى 4مارت چۈشتىن بۇرۇن خەلق سارىيىنىڭ ئاخبارات ئېلان قىلىش زالىدا، ئاخبارات ئېلان قىلىش يىغىنى ئاچتى. يىغىن باياناتچىسى يىغىن قارالمىسى ۋە خەلق قۇرۇلتىيى خىزمىتىگە ئالاقىدار مەسىلىلەر توغرىسىدا، مەملىكەت ئىچى سىرتىدىكى مۇخبىرلارنىڭ سورىغان سۇئالىغا جاۋاپ بەردى. يىغىن باياناتچىسى فۇ يىڭ مۇنداق دېدى: يىغىن مەركەزنىڭ 8 تۈرلۈك بەلگىلىمىسىگە بويسۇنۇپ، تۈرلۈك ئورۇنلاشتۇرۇشلارنى ئىمكانىيەتنىڭ بېرىچە تىجەشلىك بىلەن ئېلىپ بېرىپ، ياخشى يىغىن كەيپىياتىنى ساقلاپ قالىدۇ. ۋەكىللەر يىغىنغا كېلىشتە كوللىكتىپ ئاپتوبۇسقا ئولتۇرۇپ كېلىش كېرەك. ئومۇمىي يىغىن ئېچىلغاندا، بارلىق خادىملارنىڭ يىغىنغا ۋاقتىدا قاتنىشىغا كاپالەتلىك قىلىش ئۈچۈن، بەزى ئاپتوموبىل قاتناش لىنىيىلىرى ئورۇنلاشتۇرۇلىدۇ. كۆپچىلىكنىڭ توغرا چۈشىنىشنى ئۈمىد قىلىمىز. نۆۋەتتە، يىغىنغا قاتنىشىشقا تىزىملاتقان مۇخبىر 3 مىڭدىن ئاشتى. بۇنىڭ ئىچىدە 3دىن بىر قىسمى چەتئەللىك مۇخبىرلار. بىز بارلىق مۇخبىرلار ۋە ئۇلار ۋەكىللىك قىلغان مەملىكەت ئىچى سىرتىدىكى ئومۇمنىڭ يىغىنغا ئالاھىدە كۆڭۈل بۆلۈشى ۋە دىققەت قىلىشىنى ئۈمىد قىلىمىز شۇنداقلا مۇخبىرلارنىڭ ۋەكىللەرنىڭ ئارزۇسىغا ھۆرمەت قىلىشىنى ئۈمىد قىلىمىز. |
ھىدايەت ئاللاھنىڭ ئىلكىدىدۇر ئىسلامى سۇئال جاۋاپتارقاتقان ۋاقىت : 04042014كۆرگۈچىلەر : 4153ئاللاھ تائالانىڭ: إِنَّكَ لَا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ تەرجىمىسى: شۈبھىسىزكى، سەن خالىغان ئادەمىڭنى ھىدايەت قىلالمايسەن دېگەن ئايىتى بىلەن، وَإِنَّكَ لَتَهْدِي إِلَىٰ صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ تەرجىمىسى: شەك شۈبھىسىزكى سەن توغرا يولغا باشلايسەن دېگەن ئايىتىنىڭ ئارىسىنى قانداق بىرلەشتۈرىمىز؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمىز.ئاللاھ تائالا ئىنساننى ياراتتى ۋە ئۇنى ئەقىلپاراسەتلىك قىلدى، ئۇنىڭ ئۈچۈن پەيغەمبەرلەرنى ئەۋەتتى ۋە كىتاب نازىل قىلدى، ئۇلار ئارقىلىق ئىنسانىيەتنى ھەقىقەتكە چاقىردى، باتىلدىن ئاگاھلاندۇردى. ئاندىن ئىنساننى ئۆزىنىڭ خالىغىنىنى تاللىشى ئۈچۈن ئۆز ھالىغا قويدى. بۇ ھەقتە ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ:وَقُلِ الْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ ۖ فَمَن شَاءَ فَلْيُؤْمِن وَمَن شَاءَ فَلْيَكْفُرْ تەرجىمىسى: ئى مۇھەممەد!، بۇ ھەق قۇرئان پەرۋەردىگارىڭلار تەرىپىدىن نازىل بولىدۇ، خالىغان ئادەم ئىمان ئېيتسۇن، خالىغان ئادەم كاپىر بولسۇن، دېگىن. سۈرە كەھف 29ئايەت.ئاللاھ تائالا ئەلچىسى مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنى بارلىق ئىنسانلارغا ھەقىقەتنى بايان قىلىپ بېرىشكە بۇيرىدى. ئىنسانلار ئۈچۈن ئۆزلىرى رىغبەتلەنگەن ئىشلاردا ئىختىيارلىق بىرىلدى. ئاللاھ ۋە ئاللاھنىڭ روسۇلىغا ئىتائەت قىلغانلار پايدىغا ئېرىشتى، ئاسىيلىق قىلغانلار زىيان تارتتى. بۇ ھەقتە ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ:قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُمُ الْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ ۖ فَمَنِ اهْتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ ۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۖ وَمَا أَنَا عَلَيْكُم بِوَكِيلٍ تەرجىمىسى: ئى مۇھەممەد! ئېيتقىنكى، ئى ئىنسانلار! سىلەرگە پەرۋەردىگارىڭلار تەرىپىدىن ھەق دىن كەلدى، كىمكى ھىدايەت تاپىدىكەن، ئۆزىنىڭ پايدىسى ئۈچۈن ھىدايەت تاپقان بولىدۇ، كىمكى ئازىدىكەن، ئۆزىنىڭ زىيىنى ئۈچۈن ئازغان بولىدۇ، مەن سىلەرگە ھامىي ئەمەسمەن. سۈرە يۇنۇس 108ئايەت.ئىسلام ئىنسانىيەت تەبىئىتىگە ئۇيغۇن، شۇنداقلا ئەقىل ئىشلىتىش ۋە پىكىر قىلىشقا ئۈندەيدىغان بىر دىندۇر. ئاللاھ تائالا باتىلدىن ھەقنى ئايرىپ بايان قىلدى، ياخشىلىقنىڭ ھەممىسىگە بۇيرۇپ، بارلىق يامانلىقتىن چەكلىدى ۋە ئاگاھلاندۇردى. پاك ۋە پايدىلىق نەرسىلەرنى ھالال قىلدى. پاسكىنا ۋە زىيانلىق نەرسىلەرنى ھارام قىلدى. دىنغا ھېچ كىشىنى مەجبۇرلىمىدى. چۈنكى بۇ مەسىلىدە پايدا مەنپەئەت ياكى زىيان تارتىش ئىشلىرى ئىنساننىڭ ئۆزىگە باغلىقتۇر. بۇ ھەقتە ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ ۖ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ ۚ فَمَن يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللَّـهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىٰ تەرجىمىسى: دىندا ئۇنىڭغا كىرىشكە زورلاش يوقتۇر، ھىدايەت گۇمراھلىقتىن ئېنىق ئايرىلدى، كىمكى تاغۇت يەنى ئاللاھتىن باشقا بارچە مەبۇد نى ئىنكار قىلىپ، ئاللاھقا ئىمان ئېيتىدىكەن، ئۇ سۇنماس، مەھكەم تۇتقىنى تۇتقان بولىدۇ.سۈرە بەقەرە 256ئايەت.ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ:مَّنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا ۗ وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ تەرجىمىسى: كىمكى ياخشى ئىش قىلىدىكەن، پايدىسى ئۆزىگىدۇر، كىمكى يامان ئىش قىلىدىكەن زىيىنىمۇ ئۆزىگىدۇر. پەرۋەردىگارىڭ بەندىلەرگە زۇلۇم قىلغۇچى ئەمەستۇر. سۈرە پۇسسىلەت 46ئايەت.ھىدايەت ئاللاھ تائالانىڭ ئىلكىدىدۇر. ئەگەر ئاللاھ تائالا خالىغان بولسا ئىنسانلارنىڭ ھەممىسىنى توغرا يولغا ھىدايەت قىلغان بولاتتى. چۈنكى ئاسمانزېمىندا ئاللاھ تائالا ئاجىز كىلىدىغان ھېچنەرسە يوق. كائىناتتىكى بارلىق ئشلار ئاللاھ تائالانىڭ ئىرادىسى بىلەن بولىدۇ.بۇ توغرىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ:قُلْ فَلِلَّـهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ ۖ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ تەرجىمىسى: ئى مۇھەممەد! ئېيتقىنكى، سىلەرنىڭ پاكىتىڭلار بولمىسا ئاللاھنىڭ ئېنىق پاكىتى بار، ئەگەر ئۇ خالىسا ھەممىڭلارنى، ئەلۋەتتە، ھىدايەت قىلاتتى. سۈرە ئەنئام 149ئايەت.لېكىن ئاللاھ تائالانىڭ ھېكمىتى بىزنى ئىختىيار قىلغۇچى قىلىپ يارىتىشنى تەقەززا قىلدى. بىزگە ھىدايەت ۋە ھەق بىلەن باتىلنىڭ ئارىسىنى ئايرىغۇچى قۇرئاننى چۈشۈردى. كىمىكى ئاللاھ ۋە ئاللاھنىڭ روسۇلىغا ئىتائەت قىلىدىكەن جەننەتكە كىرىدۇ. ئاللاھ ۋە ئاللاھنىڭ روسۇلىغا ئاسىيلىق قىلىدىكەن دوزاخقا كىرىدۇ. بۇ توغرىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ:قَدْ جَاءَكُم بَصَائِرُ مِن رَّبِّكُمْ ۖ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ عَمِيَ فَعَلَيْهَا ۚ وَمَا أَنَا عَلَيْكُم بِحَفِيظٍ تەرجىمىسى: ئى پەيغەمبەر ئېيتقىنكى سىلەرگە پەرۋەردىگارىڭلار تەرىپىدىن ھىدايەتنى ئازغۇنلۇقتىن ئايرىپ كۆرسىتىدىغان دەلىللەر كەلدى، كىمكى ھەقنى كۆرۈپ ئىمان ئېيتسا ئۆزىگە پايدا، كىمكى ئۇنىڭدىن كۆز يۇمىسا يەنى باش تارتسا ئۆزىگە زىيان. مەن سىلەرگە ئەمەلىڭلارنى كۆزىتىپ تۇرىدىغان كۆزەتچى ئەمەسمەن پەقەت سىلەرنى ئاگاھلاندۇرغۇچى پەيغەمبەرمەن. سۈرە ئەنئام 104ئايەت.پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامدا ھىدايەت قىلىش سالاھىيىتى بولماستىن، بەلكى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ۋە ئۇنىڭ يولىغا ئەگەشكەن مۇسۇلمانلارنىڭ ۋەزىپىسىباشقىلارغا ھەقىقەتنى بايان قىلىپ بېرىش، مەجبۇرلىماستىن كىشىلەرگە ھەق يولنى كۆرسىتىپ قويۇشتىن ئىبارەتتۇر. بۇ توغرىدا ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامغا خىتاب قىلىپ مۇنداق دەيدۇ: وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَن فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا ۚ أَفَأَنتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّىٰ يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ تەرجىمىسى: ئەگەر پەرۋەردىگارىڭ خالىسا ئىدى، ئەلۋەتتە، يەر يۈزىدىكى كىشىلەرنىڭ ھەممىسى ئىمان ئېيتاتتى، سەن كىشىلەرنى مۇسۇلمان بولۇشقا مەجبۇرلامسەن؟. سۈرە يۈنۈس 99ئايەت.ئاللاھ تائالا يەنە مۇنداق دەيدۇ: وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُتەرجىمىسى: پەيغەمبەرنىڭ مەسئۇلىيىتى پەقەت ئاللاھنىڭ ئەمرلىرىنى چۈشىنىشلىك قىلىپ يەتكۈزۈشتۇر. سۈرە ئەنكەبۇت 18ئايەت.ھەققە ھىدايەت قىلىش پەقەت يەككەيىگانە بولغان ئاللاھ تائالانىڭ ئىلكىدىدۇر. ھېچقانداق بىر ئىنساننىڭبۇ خۇسۇسىيەتتە نەسىبىسى يوق. ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامغا خىتاب قىلىپ يەنە مۇنداق دەيدۇ:إِنَّكَ لَا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَـٰكِنَّ اللَّـهَ يَهْدِي مَن يَشَاءُتەرجىمىسى: شۈبھىسىزكى، سەن خالىغان ئادەمىڭنى ھىدايەت قىلالمايسەن، لېكىن ئاللاھ ئۆزى خالىغان ئادەمنى ھىدايەت قىلىدۇ. سۈرە قەسەس 56ئايەت.ئاللاھ تائالا خالىغان كىشىنى توغرا باشلايدۇ، خالىغان كىشىنى توغرا يولغا ھىدايەت قىلمايدۇ. ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە ئۆزىگە ئىتائەت قىلغان ۋە ھەق تەرەپكە يۈزلەنگەن كىشىنى توغرا يولغا ھىدايەت قىلىدىغانلىقى توغرىسىدا خەۋەر بېرىپ مۇنداق دەيدۇ: وَالَّذِينَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًى وَآتَاهُمْ تَقْوَاهُمْتەرجىمىسى: ھىدايەت تاپقانلارنى ئاللاھ تېخىمۇ ھىدايەت قىلىدۇ، ئۇلارغا تەقۋادارلىقنىڭ مۇكاپاتىنى بېرىدۇ. سۈرە مۇھەممەد 17ئايەت.كىمكى ئاللاھ تائالاغا ئاسىيلىق قىلىدىكەن، ھەق يولدىن يۈز ئۆرۈيدىكەن، ئاللاھ ئۇ ئىنساننى توغرا يولغا ھىدايەت قىلمايدىغانلىقى توغرىسىدا خەۋەر بېرىپ مۇنداق دەيدۇ: إِنَّ اللَّـهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ كَاذِبٌ كَفَّارٌتەرجىمىسى: ئاللاھ ھەقىقەتەن يالغانچىنى، ئاللاھنىڭ نېمەتلىرىگە كۇفرىلىق قىلغۇچىنى ھىدايەت قىلمايدۇ. سۈرە زۇمەر 3ئايەتنىڭ بىرقىسمى.ئاللاھ تائالا ھەممە نەرسىلەرنى بىلگۈچىدۇر. ئىلگىرى بولغان، ھازىر بولۇۋاتقان ۋە كەلگۈسىدە بولىدىغان بارلىق ئىشلاردىن خەۋەرداردۇر. ئاللاھ تائالا مۆمىنلەر ۋە كاپىرلارنىڭ ئەھۋالىنى، قىلىدىغان ئەمەللىرىنى ۋە ئاخىرەتتىكى بارىدىغان ئورنىنى بىلگۈچىدۇر، بۇ ئىشلارنىڭ ھەممىسى ئاللاھ تائالانىڭ ھوزۇرىدا لەۋھۇل مەھپۇزدا يىزىقلىقتۇر. بۇ توغرىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ كِتَابًاتەرجىمىسى: ھەر نەرسىنى تولۇق خاتىرىلەپ قويىمىز. سۈرە نەبە 29ئايەت.ھەقىقەتەن ئاللاھ تائالا ئىنساننى ئىمان ۋە كۇپىردىن ئىبارەت ئىككى يولدىن بىرىنى تاللاش ئىختىيارلىقى بار بولغان ھالەتتە ياراتتى. بۇ ھەقتە ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًاتەرجىمىسى: شۈبھىسىزكى، ئۇنىڭغا بىز پەيغەمبەر ئەۋەتىش ئارقىلىق ياخشىيامان يولنى كۆرسەتتۇق، ئۇ مۆمىن بولۇپ ياخشى يولدا مېڭىپ ئاللاھنىڭ نېمىتىگە شۈكۈر قىلغۇچىدۇر، ياكى فاجىر بولۇپ يامان يولدا مېڭىپ كۇفرىلىق قىلغۇچىدۇر. سۈرە ئىنسان 3ئايەت.ئىنساننىڭ ئەقلى يەتكەن دائىرىدە تاللاشئىختىيارلىقى بولىدۇ، ئەمما ئەقىلئىدراكىنى يوقاتقان، ياخشىلىق بىلەن يامانلىقنى، ھەقىقەت بىلەن باتىلنى ئايرىيالمايدىغان كىشىلەردىن دىنى تەكلىپلەر كۆتۈرلۈپ كېتىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن ئىسلام شەرىئىتىدە ساراڭ ياكى ھوشسىز ئادەم ئەقلىگە كەلگۈچە، كىچىك بالا بالاغەتكە يەتكۈچە، ئۇخلاپ قالغان كىشى ئۇيقۇدىن ئويغانغىچە ئۇلاردىن تەكلىپ كۆتۈرۈلىدۇ ئۇلار ھەق بىلەن باتىلنى، ياخشى بىلەن ياماننى، ئىمان بىلەن كۇپىرنى ئايرىغۇدەك بولغاندا ئاندىن شەرئى مەسئۇلىيەت يۈكلىنىدۇ.ئىنسان قايسى تەرەپكە يۈزلەنسە، ساۋاب ۋە جازادىن ئىبارەت بۇ ئىككى ئىشنىڭ بىرىگە ئۇچرايدۇ. يەنى كىمكى ئاللاھ تائالاغا ئىتائەت قىلسا جەننەتكە كىرىدۇ، ئاسىيلىق قىلسا دوزاخقا كىرىدۇ. بۇ توغرىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ:قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّاهَا . وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَاتەرجىمىسى: روھىنى پاك قىلغان ئادەم چوقۇم مۇرادىغا يېتىدۇ. نەپسىنى كۇفرى ۋە پىسقى فۇجۇر بىلەن كەمسىتكەن ئادەم چوقۇم نائۈمىد بولىدۇ. سۈرە شەمس 910ئايەتلەر.ئىككى يولنىڭ بىرىگە يۈزلىنىش بولسا ئالەملەرنىڭ پەرۋەردىگارى بولغان ئاللاھ تائالانىڭ ھوزۇرىدا ھېساب بېرىشنىڭ ئورنىدىدۇر. بۇنىڭدىن شۇ ئاشكارا بولىدۇكى، ھەقىقەتەن ئىمان بىلەن كۇپرى، تائەت بىلەن ئاسىيلىق بەندىنىڭ تاللىشى بىلەن بولىدۇ. ئاللاھ تائالا بۇ تاللاش بويىچە ئۇلارنىڭ قىلمىشىغا قارىتا جازامۇكاپات بېكىتىدۇ. بۇ توغرىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ:مَّنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا ۗ وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ تەرجىمىسى: كىمكى ياخشى ئىش قىلىدىكەن، پايدىسى ئۆزىگىدۇر، كىمكى يامان ئىش قىلىدىكەن زىيىنىمۇ ئۆزىگىدۇر. پەرۋەردىگارىڭ بەندىلەرگە زۇلۇم قىلغۇچى ئەمەستۇر. سۈرە پۇسسىلەت 46ئايەت.كىمكى ئاللاھ ۋە ئاللاھنىڭ رەسۇلىنى ياخشى كۆرىدىكەن، ئىككى دۇنيالىق بەختسائادەتكە رىغبەتلىنىدىكەن ئىسلام دىنىغا تولۇق كىرىشى لازىم. كىمكى ھەقتىن ۋە ئاخىرەتتىكى نېمەتلەردىن يۈز ئۆرۈپ، ئېتىبارسىز دۇنيا مەنپەئەتىگە يۈزلىنىدىكەن، شۇنداقلا ئىسلامغا تولۇق بويسۇنمايدىكەن، ئۇنداق كىشى ئاخىرەتتە ئۆز ئورنىنىڭ جەھەننەم بولۇپ قىلىشىدىن ساقلىنالمايدۇ. پايدازىيان ئىنساننىڭ ئۆزى ئۈچۈندۇر، شۇنىڭ ئۈچۈن ئۇلار ئىككى يولنىڭ بىرىگە مەجبۇرلانمايدۇ. بۇ توغرىدا ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: إِنَّ هَـٰذِهِ تَذْكِرَةٌ ۖ فَمَن شَاءَ اتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِ سَبِيلًا تەرجىمىسى: شۈبھىسىزكى، بۇ ئايەتلەر ۋەز نەسىھەتتۇر بۇ ۋەزنەسىھەتتىن پايدىلىنىشنى خالىغان ئادەم پەرۋەردىگارىغا يەتكۈزىدىغان يولنى تۇتسۇن. سۈرە ئىنسان 29ئايەت.پەزىلەتلىك شەيخ مۇھەممەد ئىبنى ئىبراھىم تۇۋەيجىرىنىڭ: ئىسلام دىنىنىڭ ئاساسى ناملىق ئەسىرىدىن ئىلىندى. |
ئۇيغۇر ئېلىدە بايقالغان نېفىت ۋە تەبىئي گاز زاپىسى يەنە كۆپەيدى ئۇيغۇر31 ماي جۇڭگو نېفىت خىمىيە سانائىتى گۇرۇھى غەربىي شىمال شۆبە شىركىتىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، ئۇلارنىڭ باشقۇرۇشىدىكى تارىم دەريا نېفىتلىكى يۇقىرى ھوسۇللۇق قۇدۇقلىرى ۋە زاپاس قۇدۇقلىرى ھوسۇل بېرىشكە باشلىغان.مەلۇم بولۇشىچە، ھازىر تارىم نېفىتلىك تەۋەسىدىكى 600 كۋادرات كىلومېتىرلىق دائىرە ئىچىدە 200 مىليون توننا نېفىت زاپىسىغا ئېرىشىش مۆلچەرلەنمەكتە ئىكەن.تەڭرىتاغ تورىدا 31 ماي جۇڭگو نېفىت خىمىيە سانائىتى گۇرۇھى غەربىي شىمال شۆبە شىركىتى مەسئۇلىنىڭ ئېيتقانلىرىنى نەقىل كەلتۈرۈشىچە، 11 ئاپرىل تارىم دەريا نېفىتلىكى 12 رايوندا يۇقىرى ھوسۇللۇق قۇدۇق بايقىغان. 4 قۇدۇقىنىڭ شۇ كۈنلۈك سىناقتا ئېلىنغان نېفىت مىقدارى 1018 توننىغا يېتىپ تارىم دەريا نېفىتلىكىدىكى مەھسۇلات مىقدارى ئەڭ يۇقىرى قۇدۇققا ئايلىنىپ قالغان ھەمدە شۇنىڭغا يانداش ھالدا، 5، 7 قۇدۇقلىرى ۋە باشقا زاپاس قۇدۇقلىرى كەينىكەينىدىن ھوسۇل بېرىشكە باشلىغان.ئۇنىڭدىن باشقا، ئالدىنقى ئايدا قارىماي نېفىت رايونى ماناس دەريا ۋادىسىدا 30 مىليارد كۇب مېتىرلىق تەبىئىي گاز زاپىسى بايقىغان بولۇپ، بۇ قارىماي نېفىت رايونى تەۋەسىدىكى ئەڭ چوڭ گازلىق بولۇپ قالغان ئىدى.ھازىر بۇ گازلىقتىن گاز ئېلىش باشلانغان بولۇپ، تەڭرىتاغ تورىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، ماناس دەريا ۋادىسىدا 100 قۇدۇقتىن كۈنىگە تەخمىنەن 1 مىليون 470 مىڭ كۇب مېتىر تەبىئي گاز ئالغىلى بولىدىكەن.جۈمە |
2020 28 شىلدە، 2021...سپورتشىلارىمىز بۇل كۇنى جەڭىسكە باستار جولدى تاپپاي، بارلىعى شەتىنەن جەڭىلىسكە ۇشىرادى. ءتورتىنشى كۇننىڭ جارىسىن 67 كيلودان جوعارى سالماق دارەجەسىندە سىنعا تۇسكەن تاەكۆوندوشى جانسەل دەنيز باستاپ شىقتى. ونىڭ العاشقى قادامى ءساتتى بولعاندى. وزىمەن دەڭگەيلەس وزبەك سپورتشىسى سۆەتلانا وسيپوۆامەن جەكپەجەك وتكىزگەن جانسەل 10:9 ەسەبىمەن جەڭىسكە جەتتى. الايدا جانسەلدىڭ شاماسى كەلەسى كەزدەسۋىندە ءۇش دۇركىن الەم چەمپيونى ۇلىبريتانيا وكىلى بيانكا ۋالدەنگە جەتپەدى. ەسەپ 7:17.ال ەرلەر اراسىندا 80 كيلودان جوعارى سالماقتا جارىسقا شىققان رۋسلان جاپاروۆ تا دودانى ءساتتى باستاپ ەدى. ول العاشقى اينالىمدا گەرمانيا سپورتشىسى، 2017 جىلعى الەم چەمپيونى الەكساندر باحماندى 11:7 ەسەبىمەن ۇتىپ، مەدال الاتىن فاۆوريتتەر قاتارىنا كىردى. كوپ ۇزاماي ەكىنشى كەزدەسۋىندە وڭتۇستىك كورەيا وكىلى، الەمدىك رەيتينگتە ەكىنشى تۇرعان كيو دون يننان 2:10 ەسەبىمەن ويسىراي جەڭىلدى.دزيۋدودان 81 كيلودا سايىسقا تۇسكەن ديدار حامزا وليمپيادانى ەكىنشى اينالىمنان باستاعان. الايدا جۇلدەدەن ءۇمىتتى ءۇشىنشى سپورتشىمىز دا بۇل كۇنى سىلبىر كۇرەستى. ديداردىڭ قارسىلاسى الەم چەمپيونى سايد موللاي ەدى. ازۋلى موڭعوليالىق دزيۋدوشى ۇرىمتال ساتتە جەرلەسىمىزدى يپپونعا تازا ءتۇسىردى.اشەيىندە قۇرالايدى كوزگە اتقان مەرگەندەردىڭ ۇرپاعىمىز دەپ ماقتانعاندا الدىمىزعا جان سالمايمىز عوي. ال نىسانانى كوزدەۋگە كەلگەندە بارلىعى باسقاشا بولادى. ساداق اتۋدان قازاقستاندىق دەنيس گانكين توكيو وليمپياداسىندا ويداعىداي ونەر كورسەتە المادى. دەنيس ءبىرىنشى كەزەڭدە مىسىر سپورتشىسى يۋسۋف تولبادان 6:4 ەسەبىمەن باسىم تۇسكەنىمەن، ەكىنشى اينالىمدا يتاليالىق ماۋرو نەسپوليدەن 2:6 ەسەبىمەن جەڭىلدى.سۋ دوبىنان قاتارىنان ەكىنشى كەزدەسۋدە جەڭىلىس تاپقان قازاقستان قۇراماسى ەندى جەڭىلەتىن بولسا قول جۇكتەرىن جيناي بەرۋىنە بولادى. ولار ەكىنشى كەزدەسۋدە سەربيادان 19:5 ەسەبىمەن ويسىراي جەڭىلدى.سوڭعى كەزدە بوكستى تالانتاراجعا سالعان ايبانىڭ حالىقارالىق وليمپيادالىق كوميتەتتىڭ الدىندا بەدەلى قالماعانى بەلگىلى. ءتىپتى بوكستى وليمپيادالىق سپورت تۇرىنەن الىپ تاستاۋ توڭىرەگىندە اڭگىمە قوزعالعاندى. بىراق اۋپىرىمدەپ ءجۇرىپ ءتورت جىلدا ءبىر كەلەتىن دودادا قالعان بوكسقا بۇل جولى ايبانىڭ ەمەس، حوكتىڭ تورەشىلەرى قازىلىق ەتەدى. سول سەبەپتى بارلىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز مويىندارىنا العان حوك توكيو وليمپياداسىندا بوكس ءادىل وتەدى دەگەن بولاتىن. ونىڭ ۇستىنە بۇعان دەيىن رينگكە كوتەرىلگەن ءۇش بوكسشىمىز دا جارىستى ءساتتى باستادى. ودان قالسا بوكستان الەمدىك دەرجاۆالاردىڭ قاتارىندامىز دەگەن سەنىم دە بار بويىمىزدا. الايدا ارەناسىنا كەلگەندە سەنىمىمىز كۇلتالقان بولدى.69 كيلودا سالماقتا سىنعا تۇسكەن ابىلايحان ءجۇسىپوۆ جارىسقا ەكىنشى بولىپ شىقتى. ونىڭ الدىندا لوندون وليمپياداسىنىڭ چەمپيونى، كۋبالىق رونيەل يگلەسياس سوتولونگو جاپون بوكسشىسى وكازاكامەن جۇدىرىقتاسىپ، ازەر دەگەندە 3:2 ەسەبىمەن جەڭدى. وسىعان قاراپ ءبىزدىڭ ابىلايحان رونيەل يگلەسياستى كەلەسى كەزدەسۋدە سابايدى عوي دەپ، جەرلەسىمىزدى شيرەك فينالعا الدىن الا شىعارىپ تا قويعان ەدىك. سەنگەن ابىلايحانىمىز دجونسون دەلانتەمەن بولعان كەزدەسۋدە سىلبىر بوكستاستى. نەگە ەكەنى بەلگىسىز سوققىلارى ءدوپ تيگەنىمەن، ونىڭ سوققىسىن قارسىلاسى شىبىن قۇرلى كورمەيدى. كەزدەسۋدە 1:4 ەسەبى تىركەلدى. اقش وكىلىنىڭ پايداسىنا.ءتورت وليمپيادادا قازاق بوكسشىلارى اتوي سالىپ، قازاقتىڭ سالماعى اتانىپ كەتكەن 69 كيلوعا دەگەن يەلىگىمىزدەن توكيو تورىندە ايىرىلۋعا تۋرا كەلدى. ول ەندى كىمگە بۇيىرار ەكەن؟ۆاسيلي لەۆيتتىڭ جۇدىرىقتاسۋى ءتىپتى ماسقارا بولدى. توكيودا التىن الادىاۋ دەگەن ۆاسيانىڭ ءداۋىرى ريودااق ءوتىپ كەتكەن ەكەن. وليمپيادانىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى لەۆيت يسپانيا نامىسىن قورعايتىن كۋبالىق ەممانۋەل رەيەسكە قارسى شىقتى. كەزدەسۋدىڭ ەكىنشى راۋندىندا جەكپەجەك مەرزىمىنەن بۇرىن اياقتالدى. بىرنەشە اۋىر سوققىنى وتكىزىپ العان لەۆيت الاڭدا سۇلاپ ءتۇستى.تەننيستەن قازاقستان كومانداسىنىڭ مۇشەسى ميحايل كۋكۋشكين توكيوداعى جورىعىن اياقتادى. ول ەكىنشى اينالىمدا اتر رەيتينگىندە 66ورىندا تۇرعان بەلارۋس سپورتشىسى يليا يۆاشكودان 1:2 ەسەبىمەن جەڭىلىس تاپتى. ەكەۋارا 2 ساعات 25 مينۋتقا سوزىلعان ماتچتا 6:7، 6:3، 6:3 ەسەبى تىركەلدى.ەسەسىنە وليمپيادادا تەننيسشىلەر اراسىندا جالعىز ءوزى قالعان ەلەنا رىباكينا مەن جۇزۋدەن ەل ماقتانىشى دميتري بالاندين ءۇمىت شوعىن ۇرلەي ءتۇستى. رىباكينا ءۇشىنشى اينالىمدا حورۆاتيالىق دوننا ۆەكيچپەن 1 ساعات 41 مينۋتقا سوزىلعان كەزدەسۋدە 7:6، 6:4 ەسەبىمەن جەڭىسكە جەتتى.بۇگىن وتە قيىن كەزدەسۋ بولدى. جاڭبىرعا بايلانىستى ماتچ كەيىنگە شەگەرىلىپ، كورتقا شىعاتىن كەزەگىمدى ۇزاق كۇتتىم. قازىرگى ويىنىما كوڭىلىم تولمايدى. سەبەبى كەزدەسۋ باستالعاندا كوپتەگەن قاتەلىككە جول بەردىم. دەسە دە، بۇگىن جەڭىسكە جەتىپ، كەلەسى اينالىمعا وتكەنىمە وتە قۋانىشتىمىن. كەلەسى قارسىلاسىم يسپانيالىق گاربينە مۋگۋرۋسا. ول جاقسى تەننيسشى جانە ماعان ونىڭ ويىنى تانىس، بىرگە ويناپ كوردىك. سوندىقتان الدا مەنى نە كۇتىپ تۇرعانىن جاقسى بىلەمىن، دەدى ەلەنا رىباكينا.سەيسەنبى كۇنگى جارىستا سوڭعى بولىپ 200 مەترگە براسس ادىسىمەن جۇزۋدەن ىرىكتەۋ ءتۋرنيرى ءوتتى. ريو وليمپياداسىنىڭ چەمپيونى دميتري بالاندين ءوز توبىندا ءتورتىنشى ناتيجە تىركەدى. ال جالپى ەسەپتە جەتىنشى ورىنمەن وليمپيادانىڭ جارتىلاي فينالىنا جولداما الدى. |
سانفرانسىسكو شەھىرىدە 5ئىيۇلنى خاتىرىلەش نامايىشى ئۆتكۈزۈلدىئامېرىكىنىڭ كالىفورنىيە شتاتىنىڭ سانفرانسىسكو شەھىرىدىكى ئۇيغۇر 5ئىيۇل كۈنى سانفرانسىسكودىكى خىتاي كونسۇلخانىسىنىڭ ئالدىدا، 5ئىيۇل ئۈرۈمچى ۋەقەسىنىڭ ئىككى يىللىقىنى خاتىرىلەش نامايىشى ئۆتكۈزدى.ئۇيغۇرلار كانادانىڭ ۋانكوۋېر شەھىرىدە نامايىش ئۆتكۈزدىكانادانىڭ ۋانكوۋېر شەھىرىدىكى ئۇيغۇرلار 5ئىيۇل ئۈرۈمچى ۋەقەسىدە ئۆلگەن قېرىنداشلىرىنى ئەسلىدى ۋە خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ زوراۋانلىقلىرىغا بولغان نارازىلىقىنى ئىپادىلىدى.فىنلاندىيە شەرقىي تۈركىستان جەمئىيىتى نامايىش ئۇيۇشتۇردىفىنلاندىيىدىكى ئۇيغۇرلار خەلقئارا كەچۈرۈم تەشكىلاتى، تۈرك ۋە ئەزەربەيجان تەشكىلاتلىرى بىلەن بىرلىكتە 5ئىيۇل كۈنى پايتەخت خېلنىسكىدا نامايىش ئۆتكۈزۈپ، ئۈرۈمچى 5ئىيۇل ۋەقەسىنىڭ ئىككى يىللىقىنى خاتىرىلىدى.تۈركىيە دۆلەت تېلېۋىزىيىسى 5ئىيۇل ۋەقەسى ھەققىدە مەخسۇس پروگرامما تارقاتتى5ئىيۇل ۋەقەسىنىڭ ئىككى يىللىقى مۇناسىۋىتى بىلەن تۈركىيە مەتبۇئاتلىرىمۇ تۈرلۈك ماقالە ۋە ئۇچۇرلارنى ئېلان قىلدى.تۇنىس رەئىسى ئىبنى ئېلىغا 15 يىللىق غىيابى قاماق جازاسى ئېلان قىلىندىتۇنىس رەئىسى زەينىل ئابىدىن ئىبنى ئېلى تۇنىستا نامايىش چىقىپ، بىر ئايدىن كېيىن سەئۇدى ئەرەبىستانىنىڭ جىددە شەھىرىگە قېچىپ كېلىپ پاناھلانغان ئىدى.تىبەت روھانىي داھىيسى دالاي لاما چارشەنبە كۈنى ۋاشىنگتونغا يېتىپ كېلىپ، دىنىي پائالىيىتىنى باشلىۋەتتىتىبەت روھانىي داھىيسى دالاي لاما ۋاشىنگتوندا دىنىي پائالىيەتلەردە بولۇش ئۈچۈن سەيشەنبە كۈنى ئامېرىكا پايتەختىگە يېتىپ كەلدى.قەشقەردىكى بىر پاراشوك زاۋۇتىدا پارتلاش يۈز بېرىپ، 4 ئادەم ئۆلگەنچارشەنبە كۈنى ئۇيغۇر ئېلىنىڭ قەشقەر شەھىرىدىكى بىر پاراشوك زاۋۇتىدا پارتلاش يۈز بېرىپ، 4 ئادەم ئۆلگەن ۋە 5 ئادەم يارىلانغان.خىتاي دائىرىلىرى رابىيە قادىر سودا سارىيىنى ئالاھىدە ساقچى قىسىملىرى تۇرۇشلۇق گازارمىغا ئايلاندۇرماقچى ئىكەنخوڭكوڭ ئاخبارات ۋاسىتىلىرىنىڭ خىتاي ھۆكۈمەت دائىرىلىرىدىن نەقىل كەلتۈرۈپ خەۋەر قىلىشىچە، دائىرىلەر ئۇيغۇر ھەرىكىتىنىڭ رەھبىرى رابىيە قادىر خانىم تەرىپىدىن 1992يىلى سېلىنغان رابىيە قادىر سودا سارىيىنى خىتاي ئالاھىدە ساقچى قىسىملىرى تۇرۇشلۇق گازارمىغا ئايلاندۇرماقچى ئىكەن.خىتاي دائىرىلىرى جياڭ زېمىن ھەققىدىكى تور مۇنازىرىلىرىگە چەكلىمە قويدىخوڭكوڭ ئاخبارات ۋاسىتىلىرىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، خىتاي كومپارتىيىسىنىڭ سابىق باش سېكرېتارى جياڭ زېمىن يۈرەك تىقىلمىسى سەۋەبلىك 1چىسلادىكى كومپارتىيە قۇرۇلغانلىقىنىڭ 90 يىللىق چاي زىياپىتىگە قاتنىشالمىغان.خىتاي ئامېرىكىنىڭ ئافغانىستاندىكى ئامېرىكا قىسىملىرىغا ئۇيغۇر ئېلى ئارقىلىق ھەربىي لاۋازىمەت يەتكۈزۈش تەلىپىنى رەت قىلدىۋىكىلىكس تورىنىڭ يېقىندا ئاشكارىلىشىچە، ئامېرىكا ھۆكۈمىتى ئىلگىرى بېيجىڭ ھۆكۈمىتىدىن ئۇيغۇر ئېلى ئارقىلىق ئافغانىستاندىكى ئامېرىكا قىسىملىرىغا ھەربىي لاۋازىمەت توشۇشقا يول بېرىشنى تەلەپ قىلغان.ۋاشىنگتوندىكى ئۇيغۇرلار 5ئىيۇل ۋەقەسىنى خاتىرىلەپ نامايىش ئۆتكۈزدىبۈگۈن 5ئىيۇل ۋەقەسىنىڭ ئىككى يىللىق خاتىرە كۈنى. ئىككى يىلنىڭ ئالدىدىكى مۇشۇ كۈندە 1000دىن ئارتۇق ئۇيغۇر ياش، ئۈرۈمچىدىكى خەلق مەيدانىغا توپلىنىپ، 26ئىيۇن شاۋگۈەن ۋەقەسى ھەققىدە ھۆكۈمەتتىن مەلۇمات تەلەپ قىلغان.ئەنقەرەدىكى خىتاي ئەلچىخانىسى ئالدىدا 5ئىيۇلنى خاتىرىلەش نامايىشى ئۆتكۈزۈلدىبۈگۈن 7ئاينىڭ 5كۈنى 5 ئىيۇل ئۈرۈمچى ۋەقەسىنىڭ ئىككى يىللىقى مۇناسىۋىتى بىلەن ئەنقەرەدە نارازىلىق پائالىيەتلىرى ئۆتكۈزۈلدى.5ئىيۇل ئۈرۈمچى ۋەقەسى مۇناسىۋىتى بىلەن ئىستانبۇلدا نامايىش ئۆتكۈزۈلدىبۈگۈن 5ئىيۇل ئۈرۈمچى ۋەقەسىنىڭ ئىككى يىللىقى مۇناسىۋىتى بىلەن 2011يىلى 5ئىيۇل كۈنى ئىستانبۇلدا ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلارمۇ خىتاينىڭ ئىستانبۇلدىكى كونسۇلخانىسى ئالدىغا توپلىنىپ نامايىش قىلدى.ئۈرۈمچى قىرغىنچىلىقىنىڭ ئىككى يىللىقى مۇناسىۋىتى بىلەن كانادادا نامايىش ئۆتكۈزۈلدىبۈگۈن 5ئىيۇل ئۈرۈمچى ۋەقەسىنىڭ ئىككى يىللىقى خاتىرە كۈنىدە، كانادانىڭ تورونتو شەھىرىدىكى ئۇيغۇر خىتاي كونسۇلخانىسىنىڭ ئالدىدا نامايىش قىلدى.گېرمانىيىدە 5ئىيۇل ۋەقەسىنىڭ ئىككى يىللىقىنى خاتىرىلەش نامايىشى چوڭ ئۆتكۈزۈلدى7ئاينىڭ 5كۈنى گېرمانىيىدىكى ئۇيغۇرلار ميۇنخېن شەھىرىدە 5ئىيۇل ۋەقەسىنىڭ ئىككى يىللىقى مۇناسىۋىتى بىلەن نامايىش ۋە رەسىم كۆرگەزمىسى ئۆتكۈزدى. |
2 تامىز, 2021 ساعات 14:25ا مەكەمەسىنىڭ ەرەۋىلدەپ تۇرعان جۇمىسشىلارى. جاڭاوزەن، 2 تامىز 2021 جىل.. فوتو: .جاڭاوزەندەگى جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىنىڭ ا اۋتسورسينگ مەكەمەسى جۇمىسشىلارىنىڭ ەرەۋىلى ءتورتىنشى كۇنگە ۇلاستى. بۇل جايلى ازاتتىق راديوسى حابارلادى.سايت مالىمەتىنشە، وزدەرىن تۇراقتى جۇمىسقا الۋدى تالاپ ەتكەن اسپازدار، ەدەن جۋشىلار مەن جۇكشىلەر ءتورت كۇننەن بەرى جۇمىسقا شىقپاي تۇر. ماڭعىستاۋ وبلىسىندا ەميرويل مەكەمەسىندە دە ەرەۋىل باستالعان.ا اۋتسورسينگ مەكەمەسى جۇمىسشىلارىنىڭ ءبىرىنىڭ ايتۋىنشا، وتكەن سەنبىدە بيلىك پەن جۇمىس بەرۋشى ارالاسقان كەلىسىم كوميسسياسى ورتاق شەشىمگە كەلە الماعان.بىزگە ءوزىمىز تالاپ ەتكەن وزەنمۇنايگازدىڭ ناقتى اۋتسورسينگ مەكەمەسىنىڭ جانە كومپانياسىنىڭ اتاۋى ناقتى كورسەتىلمەگەن حاتتاما ۇسىنىپ، قول قويىڭدار دا، جۇمىسقا شىعا بەرىڭدەر دەيدى. سونداي شەشىم بولا ما؟ ءبىز كەلىسپەدىك. ەندى پروبلەمانى شەشۋدىڭ ورنىنا تالاپ قويعانداردى ءبىربىردەن قورقىتىپ، مۇلدەم جۇمىسسىز قالاسىڭ دەپ قىسىم جاساپ جاتىر دەدى اتىءجونىن ايتپاۋدى سۇراعان ەرەۋىلشىلەردىڭ ءبىرى ازاتىق راديوسىنا.ولاردىڭ ايتۋىنشا، جىل سايىن وتكىزەتىن تەندەردى ءار ءتۇرلى مەكەمەلەر جەڭىپ الىپ، دەمالىسسىز ماردىمسىز جالاقى بەرەدى.بيىلعى تەندەردى 2023 جىلعا دەيىن ا جەڭىپ الىپ وتىر. بىراق ءبىز ەڭبەك جاعدايى جاسالماعان، از جالاقىمەن 70100 مىڭ تەڭگە جۇمىس ىستەۋدەن شارشادىق. ەل قاتارلى تولەنەتىن دەمالىس الىپ، وتباسىمىزعا اسىراي الاتىن تابىس تاپقىمىز كەلەدى دەيدى جۇمىسشى.ەرەۋىلشىلەردىڭ سوزىنە قاراعاندا، كەندىرلى دەمالىس ايماعىنداعى وسى مەكەمەنىڭ 20 شاقتى جۇمىسشىسى دا جۇمىسقا شىعۋدان باس تارتىپ وتىر. قازمۇنايگاز ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ ەنشىلەس مەكەمەسى. وندا جالپى سانى مىڭنان استام ادام جۇمىس ىستەيدى. ونىڭ جاڭاوزەندەگى بولىمشەسىندە 300گە تارتا جۇمىسشى بار.كومپانيا ماڭعىستاۋ، اتىراۋ وبلىستارىندا مۇنايشىلاردى ىستىق تاماقپەن قامتاماسىز ەتۋ، كەندىرلى دەمالىس ايماعىندا دەمالۋشىلار مەن مۇنايشىلارعا قىزمەت كورسەتۋ، مۇناي كەن ورىندارىندا تازالىق جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، وزەمۇنايگازدىڭ بارلىق وندىرىستىك بولىمشەلەرىن، اسحانالارىنا شارۋاشىلىق تۇرمىستىق قىزمەت كورسەتۋمەن اينالىسادى. |
اقتاۋدا ءجاسوسپىرىم جوعالىپ كەتتى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىگالينا ەرمولەۆا تۋرالى اقپارات بىلەتىن بارلىق ادام مىنا تەلەفوندارعا حابارلاسا الادى: 8 702 8077230, 8 778 3691544.اقتاۋ قالاسىندا گالينا ەرمولەۆا ەسىمدى ءجاسوسپىرىم جوعالىپ كەتتى. بۇل تۋرالى لادا حابارلادى.ءجاسوسپىرىم 15 مامىردا جوعالعان. تۋعانتۋىستارىنىڭ ايتۋىنشا، گالينا ەرمولەۆا ساعات 18.00دە ۇيدەن شىعىپ، قايتىپ ورالماعان. ونىڭ شاشى سارعىش، كوزى قارا، كوك كوفتا، دجينسى مەن اق كروسسوۆكا كيىنگەن.ول ساعات 21.30عا دەيىن كورشى اۋلادا جۇرگەن. قۇربىلارىنا ءتۇن تىنىشتىعىن سىيلاپ، ۇيگە كەتكەن. 100 مەتر عانا ءجۇرۋ كەرەك ەدى. بىراق ول قايتىپ ورالمادى, دەيدى قىزدىڭ تۋىستارى. تۋىستارى پوليتسياعا دا حابار بەرگەن. |
1 توقساندا زات ساۋداسىنىڭ يمپورت ەكسپورت جالپى قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن 30 كە جۋىق ارتتى جاڭا ساندى مالىمەت، جاڭا ءتۇيىنحالىق تورابى1 توقساندا زات ساۋداسىنىڭ يمپورت ەكسپورت جالپى قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن 30 كە جۋىق ارتتى جاڭا ساندى مالىمەت، جاڭا ءتۇيىن2021.04.14 16:59 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىحالىق گازەتى، 4 ايدىڭ 13 كۇنى، بەيجيڭ ءتىلشى دۋ حايتاۋ. كەدەن باس مەكەمەسى 4 ايدىڭ 13 كۇنى ساندى مالىمەت جاريالادى: بيىل 1 توقساندا ەلىمىزدىڭ زات ساۋداسىنىڭ يمپورت ەكسپورت جالپى قۇنى 8 تريلليون 470 ميلليارد يۋان بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 29.2 ارتتى، مۇنىڭ ىشىندە ەكسپورت 4 تريلليون 610 ميلليارد يۋان بولىپ، 38.7 ارتتى؛ يمپورت 3 تريلليون 860 ميلليارد يۋان بولىپ، 19.3 ارتتى. ەلىمىزدىڭ ىندەتتەن ساقتانۋ تىزگىندەۋدى جانە ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋىنىڭ ونىمدىلىگى ۇزدىكسىز كورنەكتىلەنىپ، سىرتقى ساۋدا يمپورت ەكسپورتىنىڭ باستاماسى جاقسى بولدى.1 توقساندا ەلىمىزدىڭ حالىقتىق كاسىپورىندارىنىڭ يمپورت ەكسپورتى 3 تريلليون 950 ميلليارد يۋان بولىپ، 42.7 ارتىپ، ەلىمىزدىڭ سىرتقى ساۋدا جالپى قۇنىنىڭ 46.7 ىن يەلەپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 4.4 پايىز جوعارىلادى. وسى مەزگىلدە ەلىمىزدىڭ ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول بويىنداعى ەلدەرگە، ساۋدا سەرىكتەستەرىنە يمپورت ەكسپورتى جەكە جەكە 21.4 جانە 22.9 ارتتى.1 توقساندا ەلىمىز ەكسپورت ەتكەن ماشينا ەلەكتر ونىمدەرى 2 تريلليون 780 ميلليارد يۋان بولىپ، 43 ارتىپ، ەكسپورت جالپى قۇنىنىڭ 60.3 ىن ۇستاپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 1.7 پايىز جوعارىلادى. وسى مەزگىلدە ەلىمىزدە ىندەتتەن ساقتانۋ بۇيىمدارىنىڭ ەكسپورتى ارتۋ قارقىنىن ساقتادى، ماسكىنى قامتىعان توقىما بۇيىمدارىنىڭ ەكسپورتى 30.6 ارتتى.يمپورت جاعىندا 1 توقساندا ەلىمىزدىڭ نەگىزگى كوپ قولدى تاۋارلارىنىڭ يمپورت مولشەرى ارتتى. مۇنىڭ ىشىندە يمپورت ەتىلگەن تەمىر كەنى 283 ميلليون توننا بولىپ، 8 ارتتى؛ وڭدەلمەگەن مۇناي 139 ميلليون توننا بولىپ، 9.5 ارتتى؛ تابيعي گاز 29 ميلليون 388 مىڭ توننا بولىپ، 19.6 ارتتى. وسى مەزگىلدە ەلىمىز 21 ميلليون 178 مىڭ توننا سويا بۇرشاق يمپورت ەتىپ، 19 ارتتى؛ 6 ميلليون 727 مىڭ توننا جۇگەرى يمپورت ەتىپ، 437.8 ارتتى؛ 2 ميلليون 925 مىڭ توننا ءبيداي يمپورت ەتىپ، 131.2 ارتتى. |
شاعىن نەسيەلەندىرۋ اۋىل الەۋەتىن ارتتىرادىەكونوميكا 16 مامىر، 20191036 رەت كورسەتىلدىەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىندە ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋدى جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ باعدارلاماسى اياسىندا شاعىن نەسيە بەرۋ باستالدى. نەسيەلەر ءتۇرلى ماقساتتا ءوز بيزنەسىن باستايتىن نەمەسە كەڭەيتەتىن اۋىل كاسىپكەرلەرىنە بەرىلەدى. ونىڭ جىلدىق سىياقى مولشەرلەمەسى 6. مەرزىمى، سوماسى، جەڭىلدەتىلگەن مەرزىمىنىڭ ۇزاقتىعى جوباعا بايلانىستى بولادى.شارۋاعا قانشا قارجى قاجەت؟ستاتيستيكالىق مالىمەت بويىنشا، ەلىمىزدە 190 مىڭعا جۋىق شارۋا قوجالىعى بار. جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەرگە سۇيەنسەك، سولاردىڭ كەمىندە 20 پايىزى نەمەسە 40 مىڭعا جۋىق شارۋا قوجالىعى نەسيەلىك قارجىنى قاجەت ەتەدى. اۋىلداردا سونىمەن قاتار ءۇي شارۋاشىلىقتارى دا بار. اۋىلدىڭ كوپتەگەن ادامدارى ءۇي ماڭىندا مال ءوسىرىپ، باقشا سالۋ ارقىلى ءتىرشىلىك ەتىپ وتىر. بۇلارعا دا قارجى وتە قاجەت. ەگەر ولارعا جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرىلەتىن بولسا، قوسىمشا مال الىپ، جەرىن كەڭەيتىپ، جاعدايلارىن تۇزەگەن بولار ەدى. كەيىنگى مالىمەتتەر بويىنشا ەلىمىزدەگى اۋىلدى جەرلەردە 2 ميلليونعا جۋىق ءۇي شارۋاشىلىعى تىركەلگەن. ولارعا دا كەم دەگەندە 1 ترلن تەڭگەدەن استام نەسيە قارجىسى قاجەت.اۋىل حالقى ءۇشىن بانك نەسيەلەرى قولجەتىمسىز2018 جىلى ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر جالپى اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنا 490 ملرد تەڭگەنىڭ نەسيەسىن بەرگەن ەدى. سونىڭ 14،7 ملرد تەڭگەسى نەمەسە 3،74 پايىزى عانا شاعىن شارۋا قوجالىقتارىنا بەرىلگەن. قالعانىنىڭ ءبارى ءىرى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپورىندارىنىڭ جوبالارىن قارجىلاندىرۋعا جۇمسالعان.جالپى ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى كاسىپورىنداردىڭ قولىندا كەپىلگە سالار ءوتىمدى م ۇلىكتىڭ تاپشىلىعىنان جانە ولاردىڭ جۇمىستارى نەسيەنى قىسقا مەرزىمدە قايتارۋعا ءمۇمكىندىك بەرمەيتىندىكتەن اۋىل شارۋاشىلىعىنا ۇزاق مەرزىمدىك نەسيە بولۋگە ق ۇلىقسىزدىق تانىتۋدا. مۇنى ولارداعى نەسيە پورتفەلىنىڭ بولىنىسىنەناق اڭعارۋعا بولادى. ونىڭ ۇستىنە، جەكە تۇلعالارعا بەرىلگەن نەسيەلەردىڭ پايىزدىق ءمولشەرلەمەسى 1016 پايىزعا دەيىنگى ارالىقتا. دەمەك، اۋىل شارۋاشىلىعى ءۇشىن پالەندەي ءتيىمدى ەمەس.شارۋا ءۇشىن قۇرىلعان قورمىنە، وسىنداي جاعدايدا ەلىمىزدىڭ قارجى نارىعىندا اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى اقنىڭ جۇمىس ىستەۋى اۋىل حالقى ءۇشىن ۇلكەن كومەك ەكەنىن ايتپاسقا بولمايدى. قور 2005 جىلدان بەرى شاعىن نەسيەلەۋمەن اينالىسا باستادى. ونىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنا بولگەن نەسيەسى 330 ملرد تەڭگەگە جۋىقتادى. اۋىلداعى 150 مىڭ شاعىن جانە ورتا شارۋاشىلىق قوردىڭ جەڭىلدەتىلگەن نەسيەسىنە قول جەتكىزدى. ەگەر قور نەسيەسىنىڭ پايىزدىق مولشەرلەمەسى شامامەن 6 پايىز ەكەنىن ەسكەرسەك، مۇنىڭ اۋىل حالقىنا ۇلكەن قولداۋ بولعانىن بايقايمىز.مىسالى، جوعارىدا كورسەتكەنىمىزدەي، وتكەن جىلى بانكتەر شاعىن شارۋاشىلىقتارعا، ونىڭ ىشىندە جەكە تۇلعالارعا 14،7 ملرد تەڭگە بولگەن بولسا، ال قور تاراپىنان بۇل ساناتقا 54 ميلليارد تەڭگەگە جۋىق قارجى ءبولىندى.قور 2013 جىلدان باستاپ اۋىل كاسىپكەرلەرىن شاعىن نەسيەلەندىرۋگە باعىتتالعان مەملەكەتتىك باعدارلامالاردىڭ نەگىزگى قارجى وپەراتورلارىنىڭ ءبىرى رەتىندە جۇمىس ىستەۋدە. ماسەلەن، قوردىڭ نەسيە پورتفەلىندە جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى2020، بيزنەستىڭ جول كارتاسى2020 اياسىندا قارجىلاندىرىلعان جوبالار بارشىلىق.2017 جىلدان بەرى قور ەڭبەك ءناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋدى جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ باعدارلاماسىنىڭ ەكىنشى باعىتىن جۇزەگە اسىرۋعا قاتىسىپ كەلەدى. وتكەن جىلى 7 800 اۋىلدىق كاسىپكەر 30 ملرد تەڭگەنىڭ شاعىن نەسيەسىنە قول جەتكىزدى. 2017 جىلمەن سالىستىرعاندا ولاردى قارجىلاندىرۋ كولەمى 2 ەسەگە ارتقان.قور نەسيەلەندىرەتىن نەگىزگى ونىمدەر قاتارىندا مال مەن قۇس ساتىپ الۋعا جانە كوبەيتۋگە باعىتتالعان يگىلىك، اۋىلداعى بيزنەستىڭ بارلىق تۇرلەرىن ۇيىمداستىرۋعا نەگىزدەلگەن كاسىپكەر، كوكتەمگىەگىستىك جانە جيىنتەرىم جۇمىستارىنا اينالىمدىق قاراجاتتارىن تولىقتىرۋعا ارنالعان ەگىنجاي، وتباسىلىق تاۋارلى ءسۇت فەرمالارىن قۇرۋعا جانە كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ىرىس جانە باسقا دا باعدارلامالارى بار.سىيلىعى مول سىباعابۇگىنگى كۇنى قور جۇزەگە اسىرىپ جاتقان ءىرى باعدارلامالاردىڭ ءبىرى بۇرىنعىسىنشا سىباعا باعدارلاماسى بولىپ وتىر. ەڭبەك ونىمدىلىگى مەن ءونىم ەكسپورتىنىڭ كولەمىن بەس جىلدىڭ ىشىندە 2،5 ەسە ۇلعايتۋ ءۇشىن اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى اق سىباعا باعدارلاماسىن جاڭارتىپ، نەسيەلەۋدى باستادى.بۇل نەسيە ەتتى باعىتتاعى ءىرى قارا جانە ۇساق مال باسىن، تەحنيكا مەن قۇرىلعىلاردى، مال ازىعىن ساتىپ الۋعا بەرىلەدى. ونىڭ ەرەكشەلىكتەرى مەن جاڭالىقتارىنا توقتالساق، بەرىلەتىن نەسيە كولەمى 70 ملن تەڭگەگە دەيىن كوتەرىلدى، مەرزىمى 15 جىلعا دەيىن ۇزارتىلىپ، ۇستەمەسى سۋبسيديالاۋدى ەسەپتەگەندە 4 پايىز بولىپ بەكىتىلگەن. سونىمەن قوسا 2،5 جىلعا دەيىنگى جەڭىلدىك مەرزىمى بار.اسىل تۇقىمدى مالدى شەتەلدەن اكەلەتىن شارۋاشىلىقتار مەملەكەتتەن ءار مالدىڭ باسىنا قوسىمشا 225 مىڭ تەڭگە سۋبسيديا الا الادى. سونىمەن قوسا، جاس مالدى بورداقىلاۋ الاڭىنا تاپسىرعان كەزدە ءتىرى سالماقتىڭ ءبىر كيلوگرامىنا 200 تەڭگەدەن سۋبسيديا الادى.ەندى وسىعان قوسىمشا تاعى ءبىر جەڭىلدىك، نەسيەنى العان كەزدە كەپىلدىكتىڭ 75 پايىزىنا دەيىن ساتىپ الىناتىن اسىل تۇقىمدى مال مەن تەحنيكانى قويا الادى.بۇگىندە قازاقستاندا 20 مىڭ وتباسىلىق فەرما بار. ولارداعى ءمۇيىزدى ءىرى قارا سانى 7 ملن، ۇساق مال 18 ميلليونعا جەتتى. 12 ملن گەكتار جايىلىمدىق جەر پايدالانىلۋدا.سىباعا باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى اۋىل احۋالى ەداۋىر جاقسارا تۇسەدى دەگەن سەنىم بار. ويتكەنى وسىنىڭ ءناتيجەسىندە 2027 جىلى وتباسىلىق فەرمالاردىڭ سانىن 20 مىڭنان 100 مىڭعا، ءمۇيىزدى ءىرى قارا سانىن 7 ميلليوننان 15 ميلليونعا، ۇساق مالدى 18 ميلليوننان 30 ميلليونعا، پايدالانىلاتىن جايىلىمدىق جەر كولەمىن 12 ملن گەكتاردان 62 ملن گەكتارعا جەتكىزۋ، 10 ءىرى ەت كومبيناتىن قۇرۋ كوزدەلۋدە. مۇنداي جاعدايدا ەلىمىزدەن سىرتقا شىعارىلاتىن ەت ەكسپورتىنىڭ كولەمى دە الدەقايدا ارتا تۇسەدى دەپ بولجاۋعا بولادى.اۋىلعا بولىنەتىن قارجى جىل سايىن ارتۋدااۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى اق باسقارما توراعاسى جاندار وماروۆتىڭ ايتۋىنشا، بيىل قور تاراپىنان 62،1 ملرد تەڭگەنىڭ نەسيەسى بەرىلەدى. ونىڭ ءىشىندە ەڭبەك باعدارلاماسى اياسىندا 27،5 ملرد تەڭگە، باعدارلاما قاراجاتىن قايتا ينۆەستيتسيالاۋ ارقىلى 6،6 ملرد تەڭگە، قوردىڭ جەكە قاراجاتىنان 11،7 ملرد تەڭگە بولىنەدى.اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى قويعان مىندەتتەردى ورىنداۋ ماقساتىندا ەتتى مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ ءۇشىن سىباعا باعدارلاماسى ارقىلى 35 مىڭ باس ءىرى قارا جانە 131،5 مىڭ باس ۇساق مال الۋدى قارجىلاندىرۋ جوسپارلانعان.سونىمەن قاتار بيزنەسپروتسەستەردى وڭتايلاندىرۋدا شارۋالارعا قولايلى بولۋ ءۇشىن موبيلدى قوسىمشا ازىرلەنۋدە. جانە جەدەل جۇيەسىن ەنگىزىپ، جەكە تۇلعالار ءۇشىن وتىنىمدەردى قاراۋ مەرزىمىن 11دەن8 جۇمىس كۇنىنە دەيىن، زاڭدى تۇلعالار ءۇشىن 15تەن 10 جۇمىس كۇنىنە دەيىن قىسقارتۋ جوسپاردا بار. |
داتلاشماس پولات زەنجىر ئىشلەپچىقارغۇچىلار ۋە تەمىنلىگۈچىلەر جۇڭگو داتلاشماس پولات زەنجىر زاۋۇتى يۈرۈشلۈك قىسقا يوللانما يوللاش زەنجىرىداتلاشماس پولات ئادەتتە چىرىشكە ، خىمىيىلىك ماددىلارغا ۋە ئىسسىققا قارشى تۇرۇش ئىقتىدارى بىلەن تەمىنلەيدۇ. داتلاشماس پولاتنىڭ ئالاھىدىلىكىدىن پايدىلىنىپ ياخشى زەنجىر بىلەن تەمىنلەيدۇ. بۇ زەنجىرلەر نۇرغۇن كەسىپلەردە ، بولۇپمۇ يېمەكلىك سانائىتى ۋە داۋالاش كەسپىدە ئىشلىتىلىدۇ.كۆزنەكنى ئىتتىرىش ئۈچۈن يان تەرەپكە قارشى زەنجىرماتېرىيال: 300،400،600 يۈرۈشلۈك داتلاشماس پولات1. ماتېرىيال: 1.304 ياكى گالۋاڭلاشتۇرۇلغان كاربون پولات.2. 8 ، 9.525 ياكى 12.7.3. تۈر نومۇرى: 05 ، 06 ، 05 ، 06 .4. ئاپتوماتىك ئىتتىرىش كۆزنىكىگە ئىشلىتىلىدۇ. ، يۈرۈشلۈك قىسقا تاختا ئىنچىكە رول زەنجىرى تۈز تاختاي بىلەنچىرىتىشكە قارشى تۇرۇش زەنجىرى ئەلا چىرىشكە قارشى تۇرۇش ئىقتىدارى بىلەن تەمىنلەيدۇ.كۈچ ۋە چىرىشكە قارشى تۇرۇش تەلەپ قىلىنغان قوللىنىشچان پروگراممىلارغا ماس كېلىدۇ.تېخىمۇ كۆپ خىزمەت يۈكى بار پروگراممىلاردا ئىشلىتىلىدۇ.كېڭەيتىلگەن پىن بىلەن قىسقا يوچۇق يەتكۈزۈش زەنجىرى1. ماتېرىيال: 3043164204102. يۈزەكى داۋالاش: قاتتىق رەڭ4. قوللىنىش: داتلاشماس پولات زەنجىر نۇرغۇن سانائەتتە ئىشلىتىلىدۇ ، مەسىلەن ماشىنا ياساش ، يېمەكلىك ماشىنىسى قاتارلىقلارمۇ تۆۋەن ۋە يۇقىرى شارائىتقا ماس كېلىدۇ. 5. قوشۇمچە زاپچاسلارنى قۇراشتۇرۇشقا ئىشلىتىلىدىغان قىستۇرما پىن. ئۆلچىمىگە ماس كېلىدىغان قىسقا يوچۇق يەتكۈزۈش زەنجىرىمەھسۇلاتلار يۇقىرى سۈپەتلىك داتلاشماس پولاتتىن ياسالغان 304 ئىشلەپچىقىرىشتىن ياسالغان. تەخسە ئىنچىكە تېخنىكىلار ئارقىلىق مۇشتلىنىدۇ ۋە سىقىلىدۇ. مىخ ، دەلدەرەخ ، غالتەكلىك يۇقىرى ئۈنۈملۈك ئاپتوماتىك ئۈسكۈنىلەر ۋە ئاپتوماتىك ئۇۋىلاش ئۈسكۈنىلىرى ، يەر يۈزىدىكى پارتىلاش جەريانى قاتارلىقلار ئارقىلىق پىششىقلاپ ئىشلىنىدۇ ، ئىچكى تۆشۈك ئورنى ئارقىلىق ئېنىقلىق بىلەن قۇراشتۇرۇلغان ، بېسىم ئارقىلىق تەۋرىنىش ئارقىلىق پۈتكۈل زەنجىرنىڭ ئىقتىدارىغا كاپالەتلىك قىلىنغان. ئۆلچەملىك قوش قاپلىق زەنجىربىزدە دىن ۋە ئۆلچىمى ، ماتېرىياللار ، سەپلىمىلەر ۋە سۈپەت سەۋىيىسىگىچە بولغان يۇقىرى سۈپەتلىك قوش چاقلىق چاقلىق زەنجىر بار. بىز بۇ زەنجىرلەرنى بەزى چوڭلۇقتىكى 10 ساندۇق ، 50 لىق رېشاتكا ۋە 100 لىق رېشاتكىلارغا ساقلايمىز ، تەلەپكە ئاساسەن ئۇزۇنلۇقتىكى ئۇزۇنلۇقتا ئىختىيارى كېسىشنى تەمىنلىيەلەيمىز. كاربون پولات ماتېرىياللىرى ناھايىتى ئاسان. يەتكۈزگۈچى بۇش زەنجىرى ۋە قوشۇمچە دېتاللار بىلەنداتلاشماس پولات يەتكۈزۈش زەنجىرى يۇيۇش مۇھىتىدا شۇنداقلا يېمەكلىك دەرىجىسى ، يۇقىرى تېمپېراتۇرا ۋە سۈركىلىشچان پروگراممىلاردا ئىشلىتىلىدۇ. ئۇ ئادەتتە مېخانىكىلىق خۇسۇسىيىتى ياخشى بولغاچقا ، 304 دەرىجىلىك داتلاشماس پولات بىلەن تەمىنلىنىدۇ ، ئەمما تەلەپكە ئاساسەن 316 دەرىجىلىكمۇ بار. بىز ئېتىراپنامىسىگە ئېرىشكەن ، ئېتىراپنامىسىگە ئېرىشكەن ، ھەمدە ئېتىراپ قىلىنغان داتلاشماس پولات يەتكۈزگۈچ زەنجىرىنى ساقلايمىز. تىپلىق يەتكۈزۈش زەنجىرى ۋە قوشۇمچە ھۆججەتلەر تىپلىق يەتكۈزگۈچ زەنجىرسىمان مەھسۇلات چىرىشكە قارشى تۇرۇش ، يۇقىرى ۋە تۆۋەن تېمپېراتۇرىغا چىداملىق ، تازىلاش قاتارلىق ئالاھىدىلىكلەرگە ئىگە. ئۇ گورىزونتال توشۇش ، يانتۇ توشۇش ، تىك توشۇش قاتارلىق نۇرغۇن سورۇنلاردا ئىشلىتىشكە بولىدۇ. ئۇ يېمەكلىك ماشىنىلىرى ، ئوراپ قاچىلاش ماشىنىسى قاتارلىقلارنىڭ ئاپتوماتىك ئىشلەپچىقىرىش لىنىيىسىگە ماس كېلىدۇ. يۈرۈشلۈك يەتكۈزۈش زەنجىرى ۋە قوشۇمچە ھۆججەتلەر يۈرۈشلۈكلىرى ياۋروپادا ئەڭ كۆپ قوللىنىلىدىغان ئۆلچەمگە ئايلاندى. بۇ زەنجىرى 20 دىن 450 غىچە بار. شۇڭلاشقا بۇ يۈرۈشلۈكلەر كۆپ ئۇچرايدىغان مېخانىكىلىق بىر تەرەپ قىلىش تەلىپىگە ماس كېلىدۇ. بۇ زەنجىر گەرچە 8165 بىلەن سېلىشتۇرغىلى بولسىمۇ ، ئەمما باشقا ئىنچىكە چاقلىق زەنجىر ئۆلچىمى بىلەن ئالماشتۇرغىلى بولمايدۇ. ئۆلچەملىك ، چوڭ ياكى يۇمىلاق شەكىللىك دومىلاتقۇچ بار ، ئۇ ئادەتتە ئۇنىڭ دەرەخ شەكلىدە ياغاچ توشۇشتا ئىشلىتىلىدۇ. كاربون پولات ماتېرىياللىرى ناھايىتى ئاسان. يۈرۈشلۈك يەتكۈزۈش زەنجىرى كاۋاك ساندۇق بىلەنكاۋاك پىن يەتكۈزگۈچ زەنجىرى يۈرۈشلۈكى ئەڭ كۆپ ئۇچرايدىغان زەنجىرسىمان قوزغاتقۇچ بولۇپ ، ئائىلە ، سانائەت ۋە دېھقانچىلىق ماشىنىلىرىنىڭ كۆپ خىل مېخانىك كۈچىنى قوزغىتىشتا ئىشلىتىلىدۇ ، بۇنىڭ ئىچىدە توشۇش ماشىنىسى ، سىم سىزىش ماشىنىسى ۋە تۇرۇبا سىزىش ماشىنىسى قاتارلىقلار مەھسۇلاتلار يۇقىرى سۈپەتلىك داتلاشماسلىقتىن ياسالغان. پولات. پولات تاختايلار ئىنچىكە تېخنىكىلار بىلەن تۆشۈكتىن ئۇرۇلۇپ سىقىلىدۇ. يۇقىرى ئۈنۈملۈك ئاپتوماتىك ئۈسكۈنە ۋە ئاپتوماتىك گىرىم قىلىش ئۈسكۈنىسى ئارقىلىق بىر تەرەپ قىلىنغاندىن كېيىن ،. قۇراشتۇرۇشنىڭ توغرىلىقى ئىچكى تۆشۈكنىڭ ئورنى ۋە ئايلانما تەۋرىنىش بېسىمىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ. يۈرۈشلۈك يەتكۈزۈش زەنجىرى ئوخشىمىغان تۈردىكى روللار ۋە قوشۇمچە زاپچاسلار بىلەن يۈرۈشلۈك يەتكۈزۈش زەنجىرى ئۆلچىمىگە ماس كېلىدۇ ، ئاساسلىقى تىپلىق يەتكۈزۈش زەنجىرى ، تىپلىق يەتكۈزۈش زەنجىرى ۋە تىپىدىكى كاۋاك ئوق ئوق يەتكۈزۈش زەنجىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. مەھسۇلاتلار ياۋروپا بازىرىدا كەڭ قوللىنىلىدۇ ، ئادەتتىكى يەتكۈزۈش ۋە ماشىنىلاشقان يەتكۈزۈش ئۈسكۈنىلىرىگە ماتېرىيال يەتكۈزۈش. كاربون پولات ماتېرىياللىرى ناھايىتى ئاسان. 6 دىكى رولچىلار بىلەن يۈرۈشلۈك يەتكۈزۈش زەنجىرىبىز دىكى 8165 ، 8167 غا ئاساسەن چوڭقۇر ئۇلىنىش يەتكۈزۈش زەنجىرى بىلەن تەمىنلەيمىز. بۇ توشۇغۇچى زەنجىرلەر كۆپ خىل لايىھىلەنگەن بولۇپ ، قوشۇمچە ياكى ئوخشىمىغان روللار بار. |
ەو سپۋتنيك پايدالاناتىن ەلدەردىڭ سەرتيفيكاتتارىن مويىندادىەۋروپالىق كوميسسيا سانمارينو مەن ۆاتيكاننىڭ سەرتيفيكاتتارىمەن ەو اۋماعىنا كىرۋگە بولادى دەپ تانىدى. بۇل تۋرالى تاسس جازدى، دەپ حابارلايدى ..2 تامىزدا ەۋروپالىق كوميسسيا ۆاتيكان مەن سانمارينودا بەرىلگەن كوۆيد سەرتيفيكاتتارىنىڭ ەۋروپالىق ساندىق كوۆيد سەرتيفيكاتىنا تەڭ ەكەندىگىن قامتاماسىز ەتەتىن شەشىمدەردى بەكىتتى، دەلىنگەن اتقارۋشى ورگاننىڭ حابارلاماسىندا.ەك كورسەتىلگەن سەرتيفيكاتتاردىڭ يەلەرى ولاردى ەو سەرتيفيكاتتارىنىڭ يەلەرى سياقتى شارتتاردا پايدالانا الاتىندىعىن ناقتىلادى.سانمارينو رەسەيدىڭ سپۋتنيك كوروناۆيرۋستىق ۆاكتسيناسىن قولداناتىن ەۋروپانىڭ بىرنەشە ەلىنىڭ ءبىرى. پرەپاراتتى ەلگە جەتكىزۋ اقپان ايىندا باستالدى. سانمارينو تۇرعىندارىنىڭ كوپشىلىگى رەسەيلىك ۆاكتسينانى سالدىرادى.قازىرگى ۋاقىتتا سپۋتنيك 67 ەلدە تىركەلگەن. رەسەيدىڭ تىكەلەي ينۆەستيتسيالار قورىنىڭ باسشىسى كيريلل دميتريەۆتىڭ ايتۋىنشا، پرەپارات كۇزدە دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ جانە ەۋروپالىق وداقتىڭ رەتتەۋشىسىنىڭ ماقۇلداۋىن الا الادى.ۆاكتسينا سپۋتنيك كوروناۆيرۋس ەو |
يادرو ئېلېكتىر ئىستانىسىلىرى نېمە ئۈچۈن سۇ بويىغا قۇرۇلىدۇ؟ ئۇيغۇر ئاكادېمىيىسى : پايدىلىق ئۇچۇرلار يادرو ئېلېكتىر ئىستانىسىلىرى نېمە ئۈچۈن سۇ بويىغا قۇرۇلىدۇ؟يوللىغۇچى: ئەھمەد سۇلۇق ۋاقتى: نويابىر 18, 2020 ئورنى: پايدىلىق ئۇچۇرلارتەرجىمىدە ھۆسنىھاجى ئابدۇرېھىميادرو ئېلېكتىر ئىستانىسىسى ھەرىكەتلەنگەندە كۆپ مىقداردىكى سوۋۇتقۇچى سۇ بىلەن تېمپېراتۇرىنى تۆۋەنلىتىشكە توغرا كېلىدۇ. بىر مىليون كىلوۋات دەرىجىلىك بىر يادرو ئېلېكتر ئىستانىسىسىنى مىسال ئالساق، ئۇنى ھەر سېكۇنتتا تەخمىنەن 1211 كۇپ مېتىرلىق سۇ ئېقىمى بىلەن سوۋۇتۇش كېرەك. شۇنىڭ ئۈچۈن مۇتەخەسسىسلەر يادرو ئېلېكتېر ئىستانىسىسى قۇرىدىغان ئورۇننى تاللىغان ۋاقىتتا كۆپىنچە ھاللاردا نەزىرىنى سۇ مەنبەسى مول بولغان يەرلەرگە تاشلايدۇ. بىر قىسىم ئىچكى قۇرۇقلۇق دۆلەتلىرى يادرو ئېلېكتر ئىستانسىسى قۇرۇشتا دەريا ياكى دېڭىز تاپالمىغاندا يەر ئاستى سۈيىنى قېزىش ئارقىلىق يادرو ئېلېكتر ئىستانىسىسىنى سوۋۇتۇش مەسىلىسىنى ھەل قىلىدۇ.تەتقىقاتلاردىن مەلۇم بولۇشىچە يادرو ئېلېكتر ئىستانىسىسىنىڭ يادرو رېئاكتور ئۆزىكى ناۋادا سوۋۇتۇلمىسا، يېقىلغۇ ئېلېمېنتلار ئېرىپ كېتىپ، بىر نەچچە مىنۇت ئىچىدە 15 رادىئاكتىپلىك ماددىلار پارلىنىپ چىقىپ كېتىدىكەن، بىر قانچە سائەتتىن كېيىن 25 رادىئاكتىپلىق ماددىلار سۇ يولىغا كىرىپ كېتىدىكەن. ناۋادا سۇ يولى تۇرۇبىسى يېرىلىپ كەتسە كۆپ مىقداردىكى رادىئاكتىپلىق ماددىلار ئېقىپ چىقىپ كېتىپ، ئېغىر يادرو ۋەقەسى يۈز بىرىدىكەن. شۇنىڭ ئۈچۈن سوۋۇتۇش سۈيى ئادەتتە يادرو ئېلېكتر ئىستانىسىسىنىڭ نورمال ئايلىنىشىدا كەم بولسا بولمايدىغان قان دەپ قارىلىدۇ، شۇنداقلا يادرو ئېلېكتىر ئىستانىسىسىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش بىخەتەرلىكىدە ئىنتايىن ھالقىلىق رول ئوينايدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن يادرو ئېلېكتىر ئىستانىسىلىرى ئادەتتە سۇ مەنبەسىگە يېقىن ئورۇنلاغا قۇرۇلىدۇ. |
الەم 11 جەلتوقسان، 2020فرانتسيادا كومەندانتتىق ساعات ەنگىزىلەدىفرانتسيادا كارانتين كومەندانتتىق ساعاتقا اۋىستىرىلادى. 15 جەلتوقساننان باستاپ بيلىك بۇكىل ەل بويىنشا قوزعالىس شەكتەۋلەرىن الىپ تاستاماق. تۇرعىندار كوشەدە كەشكى ساعات 8گە دەيىن جۇرە الادى، دەپ حابارلايدى . . سايتىنا سىلتەمە جاساپ.كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان 1001 بالا ەم قابىلداپ جاتىردەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار جايىندا بۇگىنگى دەرەكتەرمەن ءبولىستى، دەپ حابارلايدى ..كوروناۆيرۋس 13 قازان، 2020نيدەرلاندتا ەكىنشى رەت كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان ناۋقاس قايتىس بولدىنيدەرلاندتا كوروناۆيرۋستىڭ جاڭا ءتۇرىن قايتا جۇقتىرعان 89 جاستاعى ايەل قايتىس بولدى، دەپ حابارلايدى . ريا نوۆوستيگە سىلتەمە جاساپ.ەلورداعا ۇشىپ كەلگەن 104 جولاۋشى ستاتسيونارلىق كارانتينگە جاتقىزىلدىنۇرسۇلتانعا شەتەلدەن ۇشىپ كەلگەن پتر تەستى جوق 104 جولاۋشى ستاتسيونارلىق كارانتينگە جىبەرىلدى. بۇل تۋرالى نۇرسۇلتان نازارباەۆ اۋەجايىنىڭ پاراقشاسىندا جاريالاندى، دەپ حابارلايدى ..وتكەن تاۋلىكتە 70 ادامنان كوروناۆيرۋس انىقتالدىقازاقستاندا وتكەن تاۋلىكتە 70 ادامدا كوروناۆيرۋس ىندەتى پتر ارقىلى راستالدى، دەپ حابارلايدى ..28 شىلدە كۇنى ۇكىمەت ۇيىندە قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ وتىرىسى وتەدىسەيسەنبى كۇنى، 28 شىلدەدە، ساعات 09:00دە ۇكىمەت ۇيىندە ۇكىمەت وتىرىسى وتەدى. بۇل تۋرالى پرەمەرءمينيستردىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلايدى، دەپ جازادى .ۇكىمەت 21 شىلدە، 2020قازاقستان ەپيدەميالىق جاعدايدى تۇراقتاندىرۋ دەڭگەيىنە شىقتىپرەمەرمينيستر اسقار ءماميننىڭ توراعالىعىمەن وتكەن ۇكىمەتتىڭ سەلەكتورلىق وتىرىسىندا ەلىمىزدە قابىلدانىپ جاتقان ەپيدەمياعا قارسى شارالار جانە اعىمداعى جىلدىڭ 18 شىلدەدە وتكەن كەڭەستە مەملەكەت باسشىسى بەرگەن تاپسىرمالاردىڭ ورىندالۋ بارىسى قارالدى. بۇل تۋرالى پرەمەرءمينيستردىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ . حابارلايدى.بۇل تۋرالى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ جيتسسپيد بويىنشا بىرىككەن باعدارلاماسىنىڭ مالىمدەمەسىندە ايتىلدى، دەپ حابارلايدى .وتكەن تاۋلىكتە ەلىمىزدە 1604 ادام ىندەت جۇقتىردىقازاقستاندا وتكەن تاۋلىكتە 1604 ادام كوروناۆيرۋس ىندەتىمەن اۋىرعانى بەلگىلى بولدى، دەپ حابارلايدى .. |
مۇرات ابەنوۆ: ۇلتتىق قوعامدىق كەڭەستىڭ جۇمىسى ساياسي ماسەلەلەرمەن عانا شەكتەلمەۋ كەرەك17 شىلدە 2019, 19:45 941 0 ىشكى ساياسات ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار ورتالىعىندا وتكەن برەفينگتە قوعام قايراتكەرى مۇرات ابەنوۆ ۇلتتىق قوعامدىق كەڭەستىڭ جۇمىسى ساياسي ماسەلەلەرمەن عانا شەكتەلمەۋ كەرەك دەدى.كەڭەستىڭ قۇرىلۋىنىڭ قاجەتتىگىن ءبارىمىز ءتۇسىنىپ وتىرمىز. جاڭا عانا كەڭەستىڭ قۇرامىن قاراپ شىقتىم. ماعان ءار ءتۇرلى سالادان، ءار ءتۇرلى ساياسي پارتيالاردان وكىلدەر بار بولعانى ۇنادى. مەنىڭ ويىمشا، بۇل ۇيىم انداساندا، 23 ايدا ءبىر رەت رەسمي جيىن وتكىزەتىن رەسمي جولدان تارتىنىپ، قوعامداعى ەڭ وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلايتىن الاڭ بولۋى كەرەك. كەڭەستىڭ جۇمىس توڭىرەگىندە تەك قانا ساياسي ماسەلەلەر ەمەس، الەۋمەتتىك ماسەلەلەر دە تالقىلاناتىنى ۇنادى. بۇل بىزگە مەملەكەتتىك باعدارلامالاردى ساراپتاپ، تالداپ، ۇسىنىس بەرىپ، كەمشىلىكتەر بولسا بىردەن ايتىپ، پروبلەمانىڭ ۋشىعىپ، كۇشەيىپ كەتۋىنە جول بەرمەي، دەر كەزىندە دۇرىس ۇسىنىستار جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، دەدى ول.قوعام قايراتكەرى بەلسەندى ازاماتتاردىڭ ويپىكىرى مەملەكەتتىك ورگاندار تاراپىنان ەسكەرىلمەي جاتقانىن ايتادى.قازىر ءبىزدىڭ ازاماتتار وتە بەلسەندى. بىراق، وكىنىشكە وراي، مەملەكەتتىڭ ورگاندارىنىڭ باسشىلارىمەن تىكەلەي بايلانىس جاساۋعا كوبىنىڭ مۇمكىندىگى جوق. كەيبىر مينيسترلىك اشىق، جاريالى تۇردە جۇمىس ىستەسە، كەيبىر مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ باسشىلارى جابىق جۇمىس جۇرگىزەدى. مەنىڭ ويىمشا، كەڭەس مۇشەلەرى ەل الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىگىن تۇسىنە وتىرىپ، وسى كەڭەستىڭ وكىلەتتىلىگىن پايدالانىپ، ءوز سالالارى بويىنشا كوپتەگەن كۇردەلى ماسەلەلەردىڭ ءتيىمدى شەشىلۋىنە اتسالىسۋى كەرەك، دەيدى ول.مۇرات ابەنوۆ قازىر كوپتەگەن وزەكتى ماسەلەلەر تەك الەۋمەتتىك جەلى الاڭىندا عانا ايتىلىپ كەلە جاتقانىن دا تىلگە تيەك ەتتى.كوپ ازاماتتار ماسەلەلەرىن قايدا ايتارىن بىلمەي، الەۋمەتتىك جەلىمەن شەكتەلىپ جۇرگەن ەدى. مەملەكەتتىك باعدارلامالاردىڭ تيىمسىزدىگىن مەملەكەت باسشىسى دا سىنادى. كوبىنەسە باعدارلامالاردى تالقىلاۋ جابىق تۇردە، مينيسترلىك جانىندا عانا وتەدى. سوندىقتان، وعان قاتىستى سىن الەۋمەتتىك جەلى دەڭەيىندە عانا قالىپ كەلدى. قوعامدىق كەڭەستەردىڭ جۇمىسىندا بۇل قاراستىرىلعانىمەن، ولاردىڭ مينيسترلىك جانىنان قۇرىلعانىن ۇمىتپاۋ كەرەك. بۇل كەڭەس تەك ماسەلەلەردى تالقىلاپ قانا قويماي، ەلدەگى پىكىرتالاستى تالدايتىن بولادى، دەدى قوعام قايراتكەرى.تەگتەر مۇرات ابەنوۆ ۇلتتىق قوعامدىق كەڭەستىڭ جۇمىسى ساياسي ماسەلەلەرمەن عانا شەكتەلمەۋ كەرەك قازىر ءبىزدىڭ ازاماتتار وتە بەلسەندى. بىراق وكىنىشكە وراي مەملەكەتتىڭ ورگاندارىنىڭ باسشىلارىمەن تىكە |
ج خ مىنىستىرلىقى ئوت ئۆچۈرۈش ئىدارىسى ئەسكەرتمە چىقىرىپ، قىش پەسلىدىكى ئوتتىن مۇداپىئەلىنىپ بىخەتەر بولۇشنى مۇراجىئەت قىلدىخەلق تورى18 تۆمۈر يول ئىدارىسى شىركەت تۈزۈمى ئىسئېلىمىز پۇل مۇئامىلە كەسپىنىڭ سىرتقا ئېج خ مىنىستىرلىقى ئوت ئۆچۈرۈش ئىدارىسى ئەسكەرتمە چىقىرىپ، قىش پەسلىدىكى ئوتتىن مۇداپىئەلىنىپ بىخەتەر بولۇشنى مۇراجىئەت قىلدى2017.11.21 14:52 مەنبە: خەلق تورىخەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 21 نويابىر بېيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى: قىش كىرىپ قـاتتىق سوغۇق بولۇپ كەتكەندە، كىشىلەرنىڭ ئوت، توك، گاز ۋە ماي ئىشلىتىشى ئومۇميۈزلۈك كۆپىيىدۇ، شۇنىڭ بىلەن، ئوت ئاپىتىنىڭ يۈز بېرىش ئېھتىماللىقى ۋە خەۋپخەتىرى زور دەرىجىدە ئېشىپ كېتىدۇ. ج خ مىنىستىرلىقى ئوت ئۆچۈرۈش ئىدارىسى 20 نويابىر قىش پەسلىدىكى ئوتتىن مۇداپىئەلىنىپ بىخەتەر بولۇش ھەققىدە ئەسكەرتمە چىقىرىپ، ھەر قايسى ئورۇنلارنىڭ ئوتتىن مۇداپىئەلىنىپ بىخەتەر بولۇشتىكى سۇبيېكتىپ مەسئۇلىيەتنى ھەقىقىي ئادا قىلىشىنى مۇراجىئەت قىلدى، ھەمدە ئاممىغا ئەسكەرتىش قىلىپ، ئۇلارنىڭ ئوت ئاپىتىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئېڭىنى كۈچەيتىشى كېرەكلىكىنى، ئوت ئاپىتى خەۋپىنى تۈگىتىپ، ئوتتىن مۇداپىئەلىنىپ بىخەتەر بولۇشتەك ياخشى مۇھىتنى ئورتاق يارىتىشى كېرەكلىكىنى تەكىتلىدى.كىيىملەرنى قۇرۇتۇش ئۈچۈن، ئۇلارنى توك پارۋاي ئۈستىگە ئارتىپ قويۇشقا قەتئىي بولمايدۇ1. ج خ مىنىستىرلىقى ئوت ئۆچۈرۈش ئىدارىسى مۇنۇلارنى ئەسكەرتتى: ھەر قىش پەسلىدە ھەمىشە ئوت ئاپىتى كۆپ يۈز بېرىدۇ. شۇڭا، جامائەت خەۋپسىزلىكى مىنىستىرلىقى بۇ يىل قىش پەسلىدىكى ۋە كېلەر يىلى ئەتىياز پەسلىدىكى ئوت ئاپىتىنىڭ ئالدىنى ئېلىش مەخسۇس ھەرىكىتىنى پۈتۈن مەملىكەت بويىچە قانات يايدۇرماقتا. ھەرقايسى ئورۇنلارنىڭ ئوتتىن مۇداپىئەلىنىپ بىخەتەر بولۇشتىكى مەسئۇلىيەت تۈزۈمىنى قاتتىق ئەمەلىيلەشتۈرۈپ، دېجورنىلىك تەكشۈرۈشىنى كۈچەيتىپ، ئوت ئاپىتى خەۋپىنى ۋاقتىدا تۈگىتىپ، ئوتتىن مۇداپىئەلىنىپ بىخەتەر بولۇشقا كاپالەتلىك قىلىشىنى ئۈمىد قىلىمىز.2. قىش پەسلىدە ئىسسىنغاندا، كىيىمنى توك پارۋاي ئۈستىگە ئارتىپ قويۇپ قاقلاپ قۇرۇتۇشقا قەتئىي بولمايدۇ، چۈنكى، ئاسان كۆيۈپ كېتىدىغان نەرسىلەر توك پارۋايدىن ئۇزاقتا بولۇشى كېرەك. بېنزىن، كىرسىن ۋە ئىسپىرت دېگەندەك ئاسان ئوت ئالىدىغان بۇيۇملار ئارقىلىق ئوت قالاپ ئىسسىنىشقا قەتئىي بولمايدۇ. ئوت كەتكەن ھامان ھەرگىزمۇ پۇلماللارغا تارتىشىپ قالماسلىق، ئوت كەتكەن نەقمەيداندىن تېز ۋە بىخەتەر ئايرىلىش لازىم.3. توكلۇق ۋېلىسپىتنى ئىمارەتنىڭ كارىدورى ياكى ئادەملەرنى تارقاقلاشتۇرۇش پەلەمپىيىگە، ياكى پىيادىلەر يولى ۋە بىخەتەر چىقىش ئېغىزىغا توختىتىپ قويماڭ؛ توكلۇق ۋېلىسپىتنى تۇرالغۇ جاي ئىچىدە توختىتىپ تۇرۇپ توك قاچىلىماڭ ياكى ئۇنداق جايغا توختىتىپ قويماڭ، ئۇنىڭغا توك قاچىلىغاندا، ئۇنى يېنىشچان بۇيۇملاردىن يىراق قويۇڭ، توك قاچىلاش ۋاقتى بەك ئۇزۇن بولۇپ كەتمەسلىكى كېرەك.4. پوجاڭزا ئاتقاندا، پوجاڭزىنى ئاھالىلەردىن ۋە ئاھالىلەر تۇرالغۇلىرىدىن، ھەمدە ئاممىۋى ئىمارەت، مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىنى قوغداش ئورۇنلىرى ۋە ئاسان يانىدىغان، ئاسان پارتلايدىغان خەتەرلىك بۇيۇملار سورۇنلىرىدىن يىراقلاشتۇرۇشقا ئەھمىيەت بېرىڭ. ئىمارەتنىڭ ئىسسىقلىقىنى ساقلاش ئۈچۈن سىرتى كۆيۈشچان ماتېرىياللار بىلەن قاپلانغان ئىمارەتلەردىنمۇ پوجاڭزىنى يىراقلاشتۇرۇڭ.سىرتقا چىققاندا توك مەنبەسى ۋە گازنى ئېتىۋېتىشنى ئۇنتۇماڭ1. تۇرمۇشتا ئېلېكتىر ئۈسكۈنلىرىنى توغرا ئىشلىتىش كېرەك، ئۆز ئالدىغا توك سىمى ۋە توكچاتنى قالايمىقان ئۇلىماسلىق، توكنى زىيادە ئىشلەتمەسلىك كېرەك، كونىراپ كەتكەن ئېلېكتىر ئۈسكۈنلىرى ۋە سىملارنى ۋاقتىدا ئالماشتۇرۇش، سىرتقا چىققاندا توك مەنبەسىنى ئۈزچاتتىن ئۈزۈۋېتىش كېرەك.2. قىش پەسلى ھاۋا سوغۇق بولۇپ كېتىپ ئىسسىنغاندا، ئوت ۋە توك ئىشلىتىش بىخەتەرلىكىگە دىققەت قىلىپ، ئەتراپتىكى يېنىشچان ماددىلارنى ۋاقتىدا تازىلاپ تۇرۇڭ؛ سىرتقا چىققاندا توك مەنبەسى ۋە يېقىلغۇ گازىنىڭ ئۈزچاتىنى ئىتىۋېتىشنى ئۇنتۇپ قالماڭ.3. بالىلارغا ئوت ئوينىماسلىق توغرىلىق تەربىيە قىلىڭ، ئۆيىدىكى چاقماق ۋە سەرەڭگىلەر بالىلار ئالالمايدىغان جايغا قويۇلۇشى كېرەك.4. سۇيۇقلاندۇرۇلغان نېفىت گازى، كۆمۇر گازى، تەبىئىي گاز قاتارلىقلارنى ئىشلىتىپ سۇ قاينىتىپ، تاماق ئەتكەندە ئوچاق بېشىدا قاراپ تۇرۇش ۋە ئاشخانىدىن ئايرىلماسلىق ئەمەس. يېقىلغۇ گاز كلاپانى، ئۇلاق ۋە تۇرۇبىلارنىڭ ئۇلىنىشى مۇستەھكەم بولۇشى، بوشاپ ياكى كونىراپ كەتكەندە ۋاقتىدا رېمونت قىلدۇرۇش ياكى ئالماشتۇرۇش كېرەك. گاز قاچقانقاچمىغانلىقىنى ئوت يېقىپ تەكشۈرۈشكە بولمايدۇ، سوپۇن سۇيۇقلۇقى بىلەن تەكشۈرۈشكە بولىدۇ.5. يېقىلغۇ گاز چىقىپ كەتكەنلىكىنى بايقىغان ھامان، گاز مەنبەسىنى دەرھال ئېتىۋېتىش، دېرىزىنى ئېچىۋېتىپ ھاۋا ئالماشتۇرۇش كېرەك، نەق مەيداندىن قوزغالماي تۇرۇپلا تېلېفون قىلىشقا، ئېلېكتىر سايمانلىرى ئۈزچاتىغا چېقىلىشقا ۋە ئوت يېقىشقا قەتئىي بولمايدۇ. |
نەسيەنىڭ استارىنداعى كورشىلەر سۇيىسپەنشىلىگى تيانشان تورابىرەداكتور: گۇلنۇر زەينوللا قىزى كەلۋ قاينارى : تيانشان تورابى 20180803 20:03العان نەسيەنى قايتارۋ بۇلجىماس قاعيدا. الايدا، ەسكى قۇسقى جيناۋشى جين بيڭ مەن ۋاڭ يۇيفاڭ ەرلى زايىپتىلار نەسيەگە العان 2000 يۋاندى 18 جىل قايتارسا دا الىگە دەيىن قايتارىپ بولا المادى، بۇل ولاردىڭ 18 جىلدان بەرگى ۋايىمى.7 ايدىڭ 29 كۇنى كورلا قالاسىنداعى پەنسيونەر وقىتۋشى حاتام نەسىپتىڭ ۇيىندە ۋاڭ يۇيفاڭ نەسيە قايتارۋدى تاعى ءبىر رەت ايتتى، ءبىراق حاتام كۇلە تۇرىپ باسىن شايقاپ: كۇيەۋىم كوزى تىرىسىندە بۇل اقشانى الۋىڭا بولمايدى دەگەن، سوندىقتان مەن بۇل اقشانى استە المايمىن، دەدى.حاتامنىڭ كۇيەۋى زياۋدۇن رىشيت كوزى تىرىسىندە كورلا قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ پەنسيونەر حالىق ساقشىسى بولاتىن. جين بيڭ مەن ۋاڭ يۇيفاڭ ەكەۋى گانسۋدىڭ لينتاۋ اۋدانىنىڭ ادامى، وتكەن عاسىردىڭ 90 جىلدارىنان بەرى ەسكى قۇسقى جيناۋمەن ءومىر كەشىپ كەلەدى.نەسيە الۋ اڭگىمەسىن وسىدان 18 جىلدىڭ الدىنان باستاۋعا تۋرا كەلەدى. 2000 جىلى جين بيڭ مەن ۋاڭ يۇيفاڭنىڭ كورلا قالاسى تەكەشى اۋىلى حالپيىرىعى قىستاعىنداعى جالعا العان ۇيىنە ءورت كەتىپ، 5000 يۋان اقشاسى مەن بارلىق مال مۇلكىنەن ايرىلىپ، تۇرمىستارى مۇشكىل حالگە ءتۇسىپ، ءبىر ءۇيلى جاننىڭ ىشەر اس، تۇرار ءۇيى ماسەلەگە اينالادى. سول كەزدە زياۋدۇن مەن جين بيڭ كورشى وتىراتىن، جين بيڭ وتباسىنا تۇسكەن وقيات حالدى كورگەننەن كەيىن، زياۋدۇن مەن ايەلى ولاردىڭ قيىنشىلىقتان وتۋىنە اقشالاي كومەك كورسەتتى.ەلدىڭ اقشاسىن ءاي ءشاي جوق قالاي الامىز؟ نەسيە دەپ بەرسە دە ۇلكەن قامقورلىق قوي، دەيدى ۋاڭ يۇيفاڭ. سونىمەن كۇيەۋى ەكەۋى اقشانى العاننان كەيىن: بۇل اقشانى ءبىز قالايدا قايتارامىز، دەيدى.جين بيڭ مەن ۋاڭ يۇيفاڭ اقشانى قايتارۋدى قايتا قايتا ايتا بەرگەننەن سوڭ، زياۋدۇن ايەلىنە: ول ءۇيدىڭ ادامدارىنىڭ قيىنشىلىعى كوپ، سوندىقتان اقشانى المايىق! دەپ ارنايى قاداعالايدى.جين بيڭ مەن ۋاڭ يۇيفاڭ زياۋدۇن كومەككە بەرگەن اقشامەن باسقا جەردەن جاڭادان ءۇي جالعا الىپ، ەسكى قۇسقى تەرىپ كۇنەلتۋدى جالعاستىرادى. وسىدان كەيىنگى بىرنەشە جىلدا بالالارىنىڭ وقۋعا تۇسۋىنە، ەكى جاقتىڭ قارتايعان اتا اناسىن ەمدەتۋگە تۇگەلدەي اقشا قاجەت بولعاندىقتان، جين بيڭ مەن ۋاڭ يۇيفاڭنىڭ تۇرمىسى تارشىلىقتا وتەدى دە، الگى 2000 يۋان نەسيە اقشانى قايتارىپ بولا المايدى.2005 جىلى جين بيڭ مەن ۋاڭ يۇيفاڭ اۋىلىندا شۇعىل شارۋا شىعىپ اسىعىس گانسۋگە قايتادى. 2 جىلدان كەيىن كورلاعا قايتىپ كەلگەن ولار زياۋدۇن وتباسىنىڭ قىستاقتان كوشىپ كەتكەندىگىن بايقايدى. قامقورشىلارىنان كوز جازىپ قالعان جين بيڭ ەرلى زايىپتىلار قاتتى ابىرجىپ، ەسكى قۇسقى جيناۋ جۇمىستارىن جالعاستىرا ءجۇرىپ زياۋدۇن وتباسىن ىزدەستىرەدى. جين بيڭ مەن ۋاڭ يۇيفاڭ ساۋاتسىز بولاتىن، ەستەرىندە قامقورشىلارىنىڭ ساقشى ەكەندىگى عانا قالادى. ولاردىڭ ادام ىزدەۋ ءتاسىلى ەرەكشە، ساقشى كيىمىن كيگەن ادامدى كورسە بولدى: زياۋدۇن ەسىمدى ساقشىنى تانيسىڭ با؟ دەپ سۇرايدى.2012 جىلى 7 ايدىڭ ءبىر كۇنى، جين بيڭ مەن ۋاڭ يۇيفاڭ كوشەدەگى ساقشى كيىمىن كيگەن ەركىنجان ناجميدەننەن: سەن زياۋدۇن ەسىمدى ساقشىنى تانۋشى ما ەدىڭ؟ دەپ سۇراستىرا باستايدى. ەركىنجان ولاردىڭ ءىستىڭ بارىسىن بايانداعانىن سابىرمەن تىڭداعاننان كەيىن: سەندەر مەنىڭ قايىن اتامدى ايتىپ تۇرعان سياقتىسىڭدار، دەيدى.كۇيەۋ بالامىز ەركىنجان تەلەفون سوعىپ، نەسيە قايتارۋ ءۇشىن اكەمدى ىزدەپ جۇرگەن 2 حانزۋ اعايىنعا جول جونەكەي كەزدەسىپ قالعانىن ايتتى، دەيدى زياۋدۇننىڭ ۇلكەن قىزى باھارگۇل، ول دەرەۋ حاتامعا تەلەفون سوعىپ جاعدايدى ايتادى.ەركىنجان جين بيڭ مەن ۋاڭ يۇيفاڭدى ەنەسى حاتامنىڭ ۇيىنە ەرتىپ كەلەدى، زياۋدۇننىڭ قايتىس بولعانىن ەستىپ، جين بيڭ مەن ۋاڭ يۇيفاڭ قاتتى جىلايدى.جين بيڭ قالتاسىنان 2500 يۋان الىپ شىعىپ حاتامعا ۇسىنىپ: مىنا 2000 يۋان ءبىزدىڭ نەسيەمىز ەدى، 500 يۋان ءوسىمى، بۇل اقشانى قالايدا قايتارىپ الىڭىز، دەيدى.بۇل اقشانى باستابىندا كومەك دەپ بەرگەنبىز، كومەككە بەرگەن اقشانى قالاي قايتارىپ الامىن!، دەيدى حاتام. بىرەۋى قايتارام دەپ، بىرەۋى المايمىن دەپ قاسارىسقان ەكەۋىنىڭ ورتاسىنا باھارگۇل ءتۇسىپ: نەسيە قايتارۋدى الدىمەن قويا تۇرىپ، كەيىن جاعدايلارىڭ جاقسارعاندا كورمەيسىڭدەرمە، دەپ ارا اعايىندىق ەتەدى.تاماقتان كەيىن حاتام جين بيڭ، ۋاڭ يۇيفاڭ ەكەۋىمەن ارقا جارقا اڭگىمەلەستى. ەكەۋىڭە ءبىر ۇسىنىس ايتايىن، بۇدان كەيىن نەسيە قايتارامىز دەگەندى ايتپاڭدار، ءبارىمىز ءبىر ءۇيلى جاندارمىز، ايتا بەرسەڭدەر جات كورگەن ەسەپتەلەسىڭدەر!، دەيدى حاتام.جين بيڭنىڭ قۇلاعى اۋىرلاۋ ەدى، ۋاڭ يۇيفاڭ وعان جاقىنداپ: اپەكەمىز بىزگە نەسيە قايتارامىز دەگەندى ايتپاڭدار، جات بولىپ كەتەمىز دەيدى، دەپ داۋىستاي سويلەدى.وندا قالاي بولادى، بۇل اقشانى قالايدا قايتارامىز!، دەپ جين بيڭ سەكىرىپ كەتتى. جين بيڭنىڭ شىنداپ قايتا باستاعانىن كورگەن ءبىر ءۇيلى جان كۇلكىگە باتتى. |
كوروناۆيرۋسپەن كۇرەس: وڭتايلى تاجىريبە وڭتۇستىك كورەياداالەمدى جايلاعان ىندەتپەن كۇرەسۋ جاعىنان وڭتۇستىك كورەيا بارىنەن وزدى. باسىندا ۆيرۋس جۇقتىرۋ كورسەتكىشى جاعىنان قىتايدان كەيىنگى ورىندا تۇرعان كورەيانى قازىر العاشقى وندىقتان دا تاپپايسىز. ولاردىڭ تاجىريبەسىنە الپاۋىت ەلدەر دە ءۇڭىلىپ، ۇتىمدى تاسىلدەرىن وزدەرىنە ەنگىزىپ جاتىر.وڭتۇستىكتە كورەيا قىتايدان كەين 2 ۆيرۋسى العاش رەت تىركەلگەن ەلدەردىڭ ءبىرى. مۇندا ىندەت ءبىرىنشى رەت 20 قاڭتاردا بەلگىلى بولدى. العاشىندا ۋحاننان كەلگەن قىتاي ازاماتىنان تابىلعان. كەيىن ينفەكتسيانى ەلگە اكەلىپ، جاپپاي تاراتقان سينچحوندجي ءدىني سەكتانىڭ وكىلدەرى بولدى. ولار ۆيرۋس ءورشىپ تۇرعان كەزدە ۋحانعا بارىپ، سونداعى سەكتا وكىلدەرىمەن جيىن وتكىزگەن. سودان كەيىن وڭتۇستىك كورەيانىڭ تەگۋ قالاسىنا ورالىپ، وزدەرىنىڭ ءدىني راسىمدەرىن جاساعان. وسىلايشا، ىندەت ءبىر مەزگىلدە كوپ ادامنان انىقتالىپ، ەل ىشىنە تارالىپ كەتتى. بۇكىل ءبىر ەلدى ابىگەرگە سالعانىن مويىنداعان سينچحوندجي ءدىني سەكتانىڭ باسشىسى كەيىن كورەيالىقتاردان تىزەرلەپ تۇرىپ كەشىرىم سۇرادى...بۇگىندە وڭتۇستىك كورەيادا ۆيرۋس جۇقتىرعانداردىڭ سانى 9 مىڭنان استى. دەگەنمەن دە، بۇل ەل از ۋاقىتتىڭ ىشىندە ۆيرۋستىڭ ءورشۋىن باسىپ، ءولىم كورسەتكىشىن ازايتا الدى. ءدال قازىرگى تاڭدا ۆيرۋسپەن كۇرەسۋ جەتىستىكتەرى جاعىنان كورەيالىقتار الدىڭعى قاتارعا شىعىپ وتىر.وڭتۇستىك كورەيانىڭ تاجىريبەسىنە ۇڭىلسەك، ولاردىڭ از ۋاقىتتىڭ ىشىندە جىلدام جەتىستىككە جەتۋىنە ەڭ الدىمەن مەديتسيناسىنىڭ توتەنشە جاعدايعا دايىندىعى بولسا كەرەك. ەلدە ىندەت تىركەلىسىمەن كورەيا بيلىگى 20 مەديتسينالىق كومپانيانىڭ وكىلدەرىمەن كەزدەسىپ، ەكسپرەسستەستتەردى جاپپاي وندىرۋگە نۇسقاۋ بەردى. ءسويتىپ، دارىگەرلەر ۋاقىت وزدىرماي، ازاماتتاردى جاپپاي تەستىلەۋگە كىرىستى. ناقتىراق ايتساق، مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەر ۆيرۋس جۇقتىرعاندارمەن بايلانىستا بولعان ادامداردى عانا ەمەس، تەستتەن وتكىسى كەلگەن تۇرعىنداردىڭ ءبارىن تەگىن تەكسەردى. حالىققا ىڭعايلى بولۋ ءۇشىن كوپتەگەن ورىنداردا تەستىلەۋ پۋنكتتەرى اشىلدى. ءتىپتى ازاماتتار كولىكتەن شىقپاياق، ۆيرۋسقا تەكسەرىلۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى. قازىر مۇندا كۇنىنە شامامەن 20 مىڭعا جۋىق ادام تەستتەن وتەدى. مۇنداي كورسەتكىشكە تەستىلەۋ جۇرگىزۋدى قولعا العان امەريكانىڭ ءوزى جەتە العان جوق.وڭتۇستىك كورەيا اۋرۋ جۇقتىرعان ادامدى باستاپقى كەزىندەاق انىقتاپ، ولاردى قوعامنان دەر كەزىندە وقشاۋلاپ وتىردى. بۇعان قوسا، تەك تەستىلەۋمەن اينالىساتىن 633 ورتالىق اشىلدى، ونىڭ 50ءى اۆتوتۇراقتاردا ورنالاستى. بۇل اۋرۋحاناعا تۇسەتىن جۇكتەمەنى ەداۋىر ازايتتى. ال كارانتيندەگى ادامدار جەكە تەلەفوندارى ارقىلى باقىلاۋعا الىندى.وڭتۇستىك كورەيادا حالىقتى قاتاڭ كارانتيندە ۇستاۋ شاراسى دا جاسالعان جوق. دۇكەندەرى مەن ءدامحانالارى اشىق بولدى. كوپتەگەن قوعامدىق ورىندار ءالى كۇنگە جۇمىس ىستەپ تۇر. سوعان قاراماستان ۆيرۋس قاتتى ورشىمەدى. بۇعان كورەيالىقتاردىڭ تارتىپكە باعىناتىن مادەنيەتتى مىنەزى دە ءوز اسەرىن تيگىزگەنى انىق. حالىقتى جاپپاي وقشاۋلاۋ تىعىرىقتان شىعار جول ەمەس. ءوزىن جانە وتباسىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن ويلاعان ءار ازامات ءوزىاق سانالى تۇردە ساقتاناتىنى سوزسىزدەيدى كورەيالىق ينفەكتسيونيستدارىگەر كيم ۆۋدجۋ.وڭتۇستىك كورەيا جەتىستىگىنىڭ تاعى ءبىر قۇپياسى اۋرۋحاناعا جاتقىزۋ جۇيەسىنىڭ دۇرىس ۇيىمداستىرىلۋىندا. بۇل ەلدىڭ دارىگەرلەرى ءبىرىنشى كەزەكتە سوزىلمالى اۋرۋى بار ادامدار مەن قارتتاردى وقشاۋلاپ، گوسپيتالدارعا جاتقىزدى. ولاردى دەرتى اسقىنباي تۇرىپ ەمدەدى.ۆيرۋس تۋرالى دەرەكتەردىڭ دەر كەزىندە حالىققا دۇرىس جەتۋى دە اۋرۋدى اۋىزدىقتاۋدا ەرەكشە ءرول اتقاراتىنى بەلگىلى. بۇل ميسسيانى دا كورەيالىقتار جوعارى دەڭگەيدە الىپ شىقتى. كوروناۆيرۋستىڭ وتە جۇقپالى ءارى قاتەرلى دەرت ەكەنى تەلەۆيزيالىق حابارلاردا، مەترو جارنامالارىندا، سمارتفونداردا ۇزدىكسىز جاريالانىپ تۇردى.وسىلايشا، ۆيرۋستى ورشىتپەۋگە باعىتتالعان جۇمىستاردى جانجاقتى كەشەندى جۇرگىزگەن وڭتۇستىك كورەيادا قازىر ىندەتتىڭ باسەڭسىگەنى بايقالىپ وتىر. |
بېيجىڭ تاراتقۇ مەديا ئۇنىۋېرسىتېتىنى پۈتتۈرگەن، ياش ئەدەبىيە تەرجىمان ئابدۇقادىر جۈمە ئەپەندى 2017يىلى 7ئايدا لاگېرغا ئېلىپ كېتىلگەن. ۋاقتى ۋە ئورنى ئېنىق ئەمەسئابدۇقادىر جۈمە ئەپەندى تەرجىمە قىلغان، داڭلىق خىتاي يازغۇچىسى مو يېننىڭ قىزىل قوناقلىقتا ناملىق ئەسىرىنىڭ مۇقاۋىسى.1979 يىلى توققۇزاق ئوپالدا تۇغۇلغان ئابدۇقادىر جۈمە 2005 يىلى بېيجىڭدا ئالىي مەكتەپنى پۈتتۈرۈپ، ئۈرۈمچىدە خىزمەتكە چۈشكەندە ئەدەبىيات ۋە تىجارەت ساھەسىگە تەڭ ئاتلىنىپ، ھەر ئىككى ساھەدە كۆزگە كۆرۈنەرلىك نەتىجىلەرنى ياراتقان. ئۇ قۇرغان باياۋان نامىدىكى ئېلان شىركىتى قىسقا ۋاقىت ئىچىدە بازار تاپقان بولسا، ئۇ تەرجىمە قىلغان داڭلىق خىتاي يازغۇچىسى مو يېننىڭ قىزىل قوناقلىقتا ناملىق ئەسىرى ئوقۇرمەنلەرنىڭ دىققىتىنى تارتقان. ئابدۇقادىرنىڭ نۆۋەتتە شىۋېتسىيەدە ياشاۋاتقان دوستى ئەنۋەر ئەپەندىنىڭ بايان قىلىشىچە، ئابدۇقادىر جۈمەنىڭ سىياسىي ھاياتى كەسپىي ھاياتىدەك راۋان ۋە ئوڭ بولمىغان. 2009 يىلى ئۈرۈمچىدە 5 ئىيۇل ۋەقەسى يۈز بەرگەندە ئۇ ئەڭ دەسلەپتە، يەنى 6 ئىيۇل كۈنى تۇتۇلغانلار سېپىدە تۇرغان. 2017 يىلى لاگېرغا ئادەم تۇتۇش باشلانغاندا ئۇ يەنە ئەڭ باشتا بېشىغا قارا خالتا كىيدۈرۈلگەن زىيالىيلار قاتارىدىن ئورۇن ئالغان. بۇ ئىككى قېتىملىق تۇتۇلۇش ئارىلىقىدىكى ئاز كەم 10 يىللىق ھاياتىمۇ كۆپ قېتىملاپ يېرىم كېچىدە ئۆيىدىن ئېلىپ چىقىپ كېتىلىش؛ يول ئۈستىدە ماشىنىسىدىن چۈشۈرۈلۈپ سوراق قىلىنىش قاتارلىق ئۇيغۇرلۇق قىسمىتى بىلەن دىشۋارچىلىقتا ئۆتكەن.ھايات ئۇنى شائىر قىلغانمۇ ياكى ياكى خېمىرتۇرۇچىدا سەنئەتنىڭ ئېلېمېنتى بارمۇ، ئۇ ئەنە شۇ ئېگىزپەس كۈنلىرىدە ئالمىخاننىڭ كۆز يېشى قاتارلىق بىر قىسىم نادىر شېئىرلارنى ئىجات قىلغان. مەزكۇر شېئىر ئامېرىكالىق ئۇيغۇر ئەدەبىياتى تەتقىقاتچىسى جوشۇا فرېمەن تەرىپىدىن يېقىندا ئىنگلىزچىغا تەرجىمە قىلىنغان. جوشۇا فرېمەن ئەپەندى ئۆتكەن ھەپتە تىۋىتتېردا ئۇچۇر يوللاپ، دوستى ۋە ئاپتور ئابدۇقادىر جۈمەدىن 3 يىلدىن بۇيان ئۇچۇر ئالالمايۋاتقانلىقى ۋە ئۇنىڭ تەقدىرىدىن قاتتىق ئەندىشە قىلىۋاتقانلىقىنى بىلدۈردى.نۆۋەتتە گېرمانىيەنىڭ گۆتتىڭگېن ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئوقۇتقۇچىلىق قىلىۋاتقان دوكتورانت تاھىر مۇتەللىپ قاھىرىمۇ ئابدۇقادىر جۈمەنىڭ نۆۋەتتە نەزەبەنت ئاستىدا نابۇت قىلىنىۋاتقان تالانتىغا ئېچىنىۋاتقان دوستلىرىدىن بىرى.ئامېرىكادا ياشاۋاتقان شائىر تاھىر ھامۇت ئابدۇقادىر جۈمە بىلەن ئۇچراشقان مەزگىللىرىنى ئەسلەپ، ئابدۇقادىر جۈمەنىڭ ئۈرۈمچىدىكى باخۇلياڭ ساقچىخانىسى تەرىپىدىن تۇتقۇن قىلىنغانلىقىنى ئىلگىرى سۈردى.تېلېفونىمىزنى قوبۇل قىلغان باخۇلياڭ ساقچىخانىسى تۇتقۇن ئابدۇقادىر جۈمە ھەققىدە مەلۇمات بېرىشنى قوپاللىق بىلەن رەت قىلدى.تاھىر ھامۇتنىڭ ئالاقىدار قاناللىرى ئارقىلىق خەۋەر تېپىشىچە، ئابدۇقادىر جۈمە بىر مەزگىل مىدوڭ رايوندىكى لاگېردا ياتقاندىن كېيىن، نۆۋەتتە ئۈرۈمچىدىكى مەلۇم بىر زاۋۇتتا نازارەت ئاستىدا ئىشقا سېلىنماقتا ئىكەن. ئەمما ئۈرۈمچىدىكى ئالاقىدار ساقچى خادىملىرى ئابدۇقادىر جۈمە ھەققىدە ئېغىز ئېچىشنى ئىزچىل رەت قىلدى.ئابدۇقادىر جۈمە بىلەن ئۇزۇن مەزگىللىك دوستلاردىن ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن دوكتورانت تاھىر مۇتەللىپ قاھىرى ئۇنىڭ مىجەزى ئوچۇق، كىشىلەر بىلەن چىقىشقاق ۋە ئىرادىسى كۈچلۈك بىر كىشى ئىكەنلىكى، شۇڭا ئۇنىڭ دۇچ كەلگەن پالاكەتلەرنى يېڭىپ كېتىدىغانلىقىغا ئىشەنسىمۇ، ئۇنىڭ ئىسراپ قىلىنىۋاتقان ۋاقتىغا قاتتىق ئېچىنىدىغانلىقىنى تەكىتلىدى. ئۇ يەنە ئۇيغۇر پائالىيەتچىلىرىنى ئابدۇقادىر جۈمەنىڭ دېلوسىنى خەلقئارا سەھنىلەرگە ئېلىپ چىقىشقا دەۋەت قىلدى.ئالمىخاننىڭ كۆز يېشىئابدۇقادىر جۈمە تۇنيۇقۇقتوغراقنىڭ سارغايغان ياپرىقى ئۆزۈڭ،قۇملۇققا تۆكۈلگەن ئاينىڭ كۆز يېشى.ئۈزۈلمەس ھېكايە ھەسرىتىڭ چەكسىز،ئەبەدىي تەبىرسىز قۇملۇقنىڭ چۈشى.يىغلىساڭ يىغلىدى يۇلتۇز قوشۇلۇپ،كۆزۈڭدىن ئاققىنى قانمۇ ئالمىخان؟قايسى بىر گۈلزارنىڭ گۈلىسەن نىتەي،سېنىڭدىن قالغىنى ھېجراندۇر ھېجران.ئالمىخان كۆز يېشى ئاينىڭ كۆز يېشى،ئالمىخان سارغايغان توغراق ياپرىقى.ئالمىخان كۆز يېشى دېڭىزدىن چوڭقۇر،قۇملۇقتەك چەكسىزدۇر ئۇنىڭ ھەسرىتى. |
مۇحتار شەرىم.ٴشاي ٴىشىپ كەتسىن! 11 قازان 2018، 07:19مۇحتار شەرىم.ٴشاي ٴىشىپ كەتسىن!11 قازان 2018, 07:19 246 0توقسانداعى دەپۋتات سويلەي الماي، اۋىزىن كەمسەڭدەتتى دە، جىلاپ الدى، وزگەلەردىڭ كوڭىلدەرى بوساپ، كوزدەرىن كوز جاستارىمەن شىلاپ الدى... ال، ٴجۇز ونداعى دەپۋتاتتىڭ بىردەڭە ايتقىسى كەلدى، كەشكى بەس بولماي، ۇيىنە قايتقىسى كەلدى:بىزدەگى ٴماجىلىس پەن سەناتتاعى 155 دەپۋتاتتىڭ ٴ45ى زەينەت جاسىنان اسىپ، جەلكەلەرىن قاسىپ، ايلىقتارى مەن زەينەتاقىلارىن جامباستارىنا باسىپ، ٴبىربىرىن يىقتارىمەن قاعىسىپ، كرەسلو شىركىنگە اش كەنەدەي جابىسىپ، تالتىرەكتەسە دە تابەتتەرى تاۋداي بولىپ ٴجۇر ەكەن.مەنىڭ كوز الدىما سەنات پەن ماجىلىستەگى جيىندار بىلاي ەلەستەيدى:تىنىشتىق. ٴبىر كەزدە سەكسەندەگى سەناتور كۇرككۇرك جوتەلىپ، ٴبىلىم مينيسترىنە ساۋال تاستادى:ٴاي شىراعىم، اتىڭ كىم ەدى؟كوزىم ونشا كورمەي تۇر، سەن باسقارعان مينيسترلىك مەكتەپتەرگە ونشا كوڭىل بولمەي تۇر. شوبەرەمنىڭ سومكەسىندەگى كىتاپتار ون كيلادان اسىپ كەتتى، سومكەسىن كوتەرە بەرىپ، جۇرە الماي، وتىرىپ قالا بەرگەنىنە ميىم اشىپ كەتتى. سونى رەتتەۋگە بولا ما، وسى سۇراعىم ميىڭا قونا ما؟ دەدى. دەدى دە، الدىنداعى بوتقادان ٴبىر قاسىق جەدى.مەنىڭ ايتايى... اايتاي. ايت، ااا... دەدى دە، سول وتىرعان كۇيى قايتىس بولىپ كەتتى. دەپۋتاتتار قول شاپالاقتادى. ويتكەنى، ونىڭ ورنىنا جاستار ەمەس، ٴجۇز ەلۋدەگى قاريا دەپۋتات بولىپ سايلاناتىن بولدى، ونىڭ دا قۋارىپ قالعان مۇرتى مايلاناتىن بولدى. 150 جاستاعى دەپۋتاتتى قول ارباسىمەن كوتەرىپ كەلۋ كۇن تارتىبىنە قويىلدى. ٴبىر كەزدە جاسى جەتپىستى القىمداعان ٴماجىلىس ٴتوراعاسى داۋىستادى:قالتاڭباي سەلكىلدەگەن ۇلى، ٴسىز نە ىستەپ وتىرسىز؟ دەپ سۇرادى.نا... ناسىباي اتىپ...جانجاعىڭىزعا تۇكىرە بەرمەسەڭىزشى؟مەنىڭ بەتىمە تۇكىرىپ سالدى، دەپ جىلاپ قالدى جانىندا وتىرعان 99 جاستاعى اجە دەپۋتات. جەتپىستەگى جىگىتتەي زەينەتكەر دەپۋتات پىرىلداپ ۇيىقتاپ جاتتى. تاعى ٴبىر شال دەپۋتات كەشە ەت جەگەن ەكەن، سونى جۇتا الماي، ٴالى شايناپ وتىر، ٴبىراق كوزدەرى جاساۋراپ، قۋىعى قايناپ وتىر. تاعى ٴبىر قارتىمىز ساقالىن تاراپ وتىر، ونىڭ جانىنداعى اجە دەپۋتات ەسىنەپ قويىپ، جانجاعىنا ماناۋراي قاراپ وتىر.كەشىرىڭىزدەر، قيالىم مەنىڭ وسىنداي، قابىل الىڭىزدار، پارلامەنتتەگى اجەلەر مەن اتالاردى شوشىنباي! ەرتەڭ ٴبارىن ٴشايعا شاقىرماسام با؟ |
جازۋشىلار وداعىندا ءۇش بايتەرەك ادەبي كەش ءوتتىرۋحانيات 05 جەلتوقسان، 2019قازاقستان جازۋشىلارى كىتاپحاناسىندا قازاقتىڭ اسا كورنەكتى ادەبيەت وكىلدەرى بەيىمبەت مايلين، ءىلياس جانسۇگىروۆ جانە ساكەن سەيفۋلليننىڭ 125 جىلدىعىنا ارنالعان كەش ءوتتى. كەشتى اقىن داۋلەتبەك بايتۇرسىن ۇلى جۇرگىزدى.ءىسشارادا قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارما توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، اقىن باۋىرجان جاقىپ، الماتى قالاسى اۋەزوۆ اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى داستان قايرات ۇلى، ب.ءمايليننىڭ نەمەرەسى دامەن ابىلقاسىمقىزى، ءى.جانسۇگىروۆتىڭ كەلىنى قارلىعاش جانسۇگىروۆا، قازاق ۇلتتىق قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى لاززات ادىلبەكوۆا ارىستاردىڭ ءومىر جولى جايلى ايتىپ، بۇگىنگە جەتكەن مۇرالارى سارالانىپ، شىعارمالارىن ءالى دە زەرتتەۋگە بايلانىستى ويلارىمەن ءبولىستى.كوپشىلىك نازارىنا ءۇش بايتەرەكتىڭ شىعارمالار جيناعى جانە دە الاش ارىستارىنىڭ ومىرىنەن سىر شەرتەتىن ەستەلىكتەردى قامتىعان اۋقىمدى كورمەگە كىتاپحانا مەڭگەرۋشىسى ەلەنا اعايسا بيبليوگرافيالىق شولۋ جاسادى.شىعارماشىلىق كەشتى ۇيىمداستىرۋعا ۇيتقى بولعان ب. مايلين اتىنداعى قوعامدىق قوردىڭ ديرەكتورى سالتانات مۇستافينا قاتىسۋشىلارعا العىس ءبىلدىردى. ءۇش بايتەرەككە ارناۋ ولەڭدەر ارنالىپ، كورىنىستەر كورسەتىلدى. بەلسەنە ات سالىسقان قاتىسۋشىلار ب.مايلين اتىنداعى مەدالدارمەن، توسبەلگىلەرىمەن جانە العىس حاتتارمەن ماراپاتتالدى.قاراعاندى تەمىر جول بولىمشەسىندە ۆاگوندار رەلستەن شىعىپ كەتتى |
قىتايلىق كومپانياسى اقش سانكتسياسىنا قارسى شارالار قابىلداۋداەستاي بوجان 22 مامىر, 2019 ساعات 11:43 99 0قىتايدىڭ ءىرى تەلەكوممۋنيكاتسيا كومپانياسى سانالاتىن اقش سانكتسياسىنا قارسى تۇرۋعا تىرىسىپ باعۋدا. كومپانيا باسشىلىعى چيپتەردى ءىرى ماسشتابتا توپتان، قۇراما شتاتتىڭ قىسىمىنا قارسى تۇرۋ شارالارىن قابىلداعان. بۇل تۋرالى كومپانيا باسشىلىعى ارنايى مالىمدەمە جاساعان.اتالعان كومپانيانىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە باس ديرەكتورى رەن جىڭفي سوزىندە: 5 باعدارلاماسىنا اقش سانكتسيالارى كەدەرگى بولا المايدى. جاقىنعى 34 جىلدا وزگە كومپانيالار ءبىزدى قۋىپ جەتە المايدى، دەگەن.اقش ۇكىمەتىنىڭ ايىپتاۋىنان كەيىن، كومپانياسى حۋاۆەي ۇيالى تەلەفوندارىنىڭ جۇيەسىن جاڭارتۋدى توقتاتاتىنىن مالىمدەدى. انىقتاپ ايتقاندا، اتالعان كومپانيانىڭ جاڭا تەلەفوندارى ءۇشىن باعدارلامالارى قولجەتىمدى بولمايدى.بىرنەشە جىلدان بەرى اقش ۇكىمەت قىتايدىڭ اتالعان ەڭ ءىرى تەلەكوممۋنيكاتسيا كومپانياسىن تىڭشىلىق، سانكتسيادان جالتارۋ جانە تەحنولوگيا ۇرلىعىمەن ايىپتاپ كەلەدى. سونداياق، اتالعان كومپانيا قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىمەن قۇپيا تىعىز بايلانىس ورناتقان دەپ قارايدى. |
ئۈچ ئېقىم ئۇيغۇر ئاكادېمىيىسىئۇيغۇر ئاكادېمىيىسىسىزنىڭ ئورنىڭىز: باشبەت مىللىي مەۋجۇتلۇق ئۈچ ئېقىميوللىغۇچى: ئاكادېمىيە يوللانغان ۋاقتى: 2019 يىل 30 ماي ئورنى: مىللىي مەۋجۇتلۇقتۈركچىدىن ئۆرۈگۈچى: ئۇيغۇر ئاكادېمىيىسىدىن ھەبىبۇللاھ مەتقۇربانتۈركىيەدە ئۈچ خىل پىكىر ئېقىمى مەۋجۇت. بۇ ئېقىملارنىڭ ئارقا كۆرۈنۈشى تەتقىق قىلىنسا شۇ ئايان بولىدۇكى، مۇتەپەككۇرلىرىمىز دەسلىپىدە زامانىۋىلىشىش نىڭ زۆرۈرلۈكىنى تونۇپ يەتكەن ئىدى. ئۈچىنچى سۇلتان سەلىمنىڭ دەۋرىدە باشلانغان بۇ خاھىشقا ئىنقىلاپتىن كېيىنكى ئىسلاملىشىش ئارزۇسىمۇ قوشۇلدى. كېيىنكى چاغلاردا تۈركلىشىش ئېقىمىمۇ ئوتتۇرىغا چىققان بولدى.زامانىۋىلىشىش ئېقىمى مۇتەپەككۇرلىرىنىڭ قارىشىچە، ھەممىسىنىڭ يىلتىزى بىر ئەقىدىدە بولغاچقا، ھېچ قايسىسى مۇئەييەن بىرەر نەشرىياتنى ئىگىلىۋالىدىغان ئىش يوق ئىدى. ھەر مەجمۇئە ۋە ھەر بىر گېزىت بۇ ئېقىملارنى ئازدۇر كۆپتۇر قوللايتتى.ئىسلاملىشىش پىكىرىنىڭ تەشۋىقاتچىسى سىراتى مۇستەقىيم سەبىيلۇررەشاد، تۈركلىشىش ئېقىمىنىڭ تەشۋىقاتچىسى تۈرك يۇرتى مەجمۇئەلىرى ئىدى. دىققەت قىلىنسا بۇ ئۈچ ئېقىمنىڭ ھەقىقىي ئېھتىياج تۈپەيلىدىن ئوتتۇرىغا چىققانلىقى مەلۇم بولىدۇ.تاردە مىللەتچىلىك ئېقىمىنىڭ گېزىت ئارقىلىق باشلانغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، بۇنى مۇنداق چۈشەندۈرىدۇ: گېزىت، پۈتۈن تىلداشلارنى ئومۇمىيۈزلۈك ھالدا بىر نىشان ئاستىغا يىغىپ، ئۇلارنى ئورتاق بىر ئاڭغا كەلتۈرىدۇ. گېزىت ھېسسىياتسىز ۋە ئىرادىسىز ھالەتتە كۆرسەتكەن بۇ تەسىرلەردىن باشقا، پەقەت بازار تېپىش مەقسىتىدە ئوقۇرمەنلىرىنىڭ ئىپتىخارلىنىش ۋە تەرەپبازلىق تۇيغۇلىرىنى كۈيلەشكە، نەتىجىدە مىللىي ئەنئەنىلەرنى، مىللىي شان شەرەپلىرىنى ئەسلىتىدىغان سۆزلەرنى يېزىشقا مەجبۇردۇر.بىرەر مىللەتتە مىللەتچىلىك ئېڭى ئويغانغاندىن كېيىن قوشنا مىللەتلەرگىمۇ ئاسانلا تەسىر قىلىدۇ. چۈنكى مىللەتچىلىك ئېڭى ئويغىنىش بىلەن تەڭ، بۇ خىل ئاڭغا ئىگە كىشىلەردە ئۆزئارا ھەمكارلىق، پىداكارلىق ۋە كۈرەشچانلىق ئېڭىنى ئاشۇرۇپ، ئەخلاقىي، تىل، ئەدەبىي، ئىقتىسادىي ۋە سىياسىي جەھەتلەردە يۈكسىلىشكە تۈرتكە بولىدۇ. بۇ ئەھۋالغا ھەۋەس قىلغان قوشنا مىللەتلەردىمۇ ئەگەر ئۇلارنىڭمۇ خەلق تىلىدا يازىدىغان گېزىتخانىلىرى بولسا تېزلا مىللەتچىلىك پىكرىنىڭ تارقىلىشى ئىنتايىن نورمال بىر ھادىسىگە ئايلىنىدۇ.مىللەتچىلىك ئىدىيىسى دەسلىپىدە مۇسۇلمان بولمىغان ئەللەردە، كېيىنچە ئالبان ۋە ئەرەبلەردە، ئەڭ ئاخىرىدا تۈركىيەدە مەيدانغا چىقتى. تۈركلەرنىڭ ئەڭ ئاخىرىدا قېلىشى سەۋەبسىز ئەمەس ئىدى، يەنى ئوسمانلى دۆلىتىنى تۈركلەر تەشكىل قىلاتتى. دۆلەت بار بولغان بىر مىللەت نىڭ، مىللەتچىلىك ئېڭى بولسا غايىۋىي بىر مىللەت نىڭ ئۇرۇقى ئىدى.تۈركلەر دەسلەپتە قارارسىز ھالەتتە ئېھتىيات يولىنى تۇتۇپ، مەلۇم بىر غايە ئۈچۈن رېئال مەۋجۇت بولغان نەرسىنى قۇربان قىلىۋېتىشتىن ئەنسىرەپ قالغان ئىدى. شۇنىڭ ئۈچۈن تۈرك مۇتەپەككۇرلىرى تۈركلۈك يوق، ئوسمانلىلىق بار دەيتتى.زامانىۋىلىشىش ئېقىمىغا ئەگەشكەنلەر ئىسلاھات ئىدىيىسىنى تارقىتىش جەريانىدا خىلمۇخىل ئامىل ۋە قاراشلاردىن تەشكىل تاپقان رېئالىي بىر مىللەتتىن غايىۋىي بىر مىللەت قۇرۇپ چىقىشنىڭ مۇمكىن ئىكەنلىكىگە ئىشىنىپ، بۇ ئىشەنچ بىلەن تارىخىي بىر مەنىگە ئىگە بولغان كونا ئوسمانلى ئىپادىسىنىڭ ئورنىغا مىللىي تۈسلەردىن تامامەن تازىلانغان يېڭى بىر مەنىنى قويغان ئىدى. ئاچچىق ساۋاقلار كۆرسەتتىكى، ئوسمانلى ئىپادىسىدىكى يېڭى مەنىنى ئىسلاھاتچى تۈركلەردىن باشقا ھېچكىم قوبۇل قىلمىغان ئىدى. بۇ يېڭى مەنىنىڭ پەيدا قىلىنىشى قىلچە پايدىسىز بولۇپلا قالماي، دۆلەت بىلەن پۇقرالار، بولۇپمۇ تۈركلەرگە نىسبەتەن ئىنتايىن زىيانلىق ئاقىۋەتلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىراتتى.دۇنيانىڭ شەرقىمۇ، غەربىمۇ بىزگە شۇنى ئېنىق كۆرسىتىپ تۇرۇۋاتىدۇكى، بۇ دەۋر مىللەتچىلىك دەۋرىدۇر، بۇ دەۋرنىڭ ۋىجدانى ئۈستىدىكى ئەڭ تەسىرلىك كۈچ مىللەتچىلىك ئېڭىدۇر. كوللېكتىپنىڭ ئىرادىسى بويىچە ئىش قىلىش مەجبۇرىيىتى بولغان بىر دۆلەت بۇ مۇھىم ئىجتىمائىي ئامىلنى كۆرمەسكە سالسا ۋەزىپىسىنى ئادا قىلالمايدۇ. دۆلەت ئەركانلىرى بىلەن جامائەت ئەربابلىرىدا بۇ خىل ئاڭ بولمىسا، ئوسمانلىلىقنى تەشكىل قىلغان جامائەت ۋە خەلقلەرنى مەنىۋى جەھەتتىن يېتەكلەشكە كۈچى يەتمەيدۇ. تۆت يىللىق تەجرىبە بىزگە شۇنى كۆرسەتتىكى، پەقەت پۇقرالارنىلا ئۇيۇشتۇرۇش مەقسىتىدە مەن تۈرك ئەمەس، ئوسمانلى دېگەن تۈركلەر پۇقرالارنىڭ قايسى يولدا ئۇيۇشالايدىغانلىقىنى نىھايەت ئاچچىق بىر شەكىلدە چۈشىنىپ يەتتى. مىللەتچىلىك ئېڭى ئۈستۈنلۈكنى ئىگىلىگەن بىر دۆلەتنى پەقەت مىللەتچىلىك ئىشتىياقىنى كۆڭلىدە ھېس قىلغانلارلا باشقۇرالىشى مۇمكىن.تۈركلەرنىڭ مىللەت چۈشەنچىسىدىن يىراق تۇرۇشى دۆلەتكە زىيانلىق بولۇش بىلەن بىرگە پۇقرالارنى بىئارام قىلغىنىغا ئوخشاش، تۈركلۈكنىڭ خۇسۇسىي مەۋجۇدىيىتى ئۈچۈنمۇ خەتەرلىك ئىدى. تۈركلەر مىللەتچىلىكنى رېئالىي بىر مىللەت بولغان دۆلەت بىلەن ئوخشاش مەنىدە قوبۇل قىلغان بولغاچقا، ئىجتىمائىي ۋە ئىقتىسادىي مەۋجۇدىيەتلىرىنىڭ چېكىنىشكە باشلىغانلىقىنى بىلمەيتتى.ئىقتىسادىي ۋە ئىجتىمائىي ھاكىمىيەتلەر باشقا سىستېمىلارغا كۆچۈش جەريانىدا تۈركلەر مەلۇم نەرسىنى يوقاتقانلىقىنى چۈشىنىپ يېتەلمىگەن ئىدى. چۈنكى ئۇلارنىڭ نەزىرىدە پەقەت ئوسمانلى مىللىتىنى تەشكىل قىلغان تەبىقىلەر مەۋجۇت بولۇپ، گەرچە بۇ تەبىقىلەر دەۋرىمىزدە ئەڭ مۇھىم تەبىقىلەرنى تەشكىل قىلغان تەقدردىمۇ، ئۆزلىرىنىڭ بىر قىسىم تەبىقىلەردىن چىقىرىلىشىغا قىلچە پەرۋا قىلمايتتى. دۆلەتتە ئىقتىسادىي ۋە پەننىي تەبىقىلەرنىڭ بارلىقىنى يېتەرلىك دەپ قاراپ، ئۆزلىرىنىڭ بۇلارنىڭ سىرتىدا قېلىشىغا ئانچە پەرۋا قىلىپ كەتمەيتتى. مانا مۇشۇنداق جەريانلار بىلەن ھەتتا ئانادولۇدىمۇ خەلق ياكى پۇقرا شەكلىدە ھېچبىر تۈركلۈك قالمىدى، تۈركلەر مەمۇر ۋە دېھقان تەبىقىسىگىلا مەركەزلەشتى. مەمۇرلارمۇ بىر خىل ئەقلىي دېھقانلار بولغاچقا، تۈركلۈك ئىجتىمائىي مەنىدە دېھقانلىقنى ئىپادىلەيدىغان بولدى.دېھقان ۋە پادىچى ھاياتلىقنىڭ ياراتقۇچى كۈچىدىن پايدىلىنىش ئارقىلىق ياشايدىغان بولغاچقا، بىۋاسىتە ياراتقۇچى ئامىل ئەمەس. قويلار ھاياتنىڭ ئىچكى كۆپىيىش قانۇنىيىتى بىلەن كۆپىيىدۇ، زىرائەتلەر ئۇرۇقلاردا يوشۇرۇنغان كۈچ ئارقىلىق ئۈنۈپ چىقىدۇ. مەمۇرلارنىڭ ھوسۇل بىلەن قىلچە ئالاقىسى يوق. ھالبۇكى ئەقلىي قابىلىيەت، ئىرادە ۋە تالانتنىڭ بايقىلىپ مۇكەممەللىشىشى، سانائەت ۋە ئىشلەپچىقىرىشقا ئوخشاش ئاكتىپ پائالىيەتلەر بىلەن، تىجارەت ۋە ئىختىيارىي كەسىپلەرگە ئوخشاش ئىجادچان كەسىپلەر بىلەن مېۋە بېرىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن دېھقان ۋە مەمۇرىي خادىملارغىلا چەكلىنىپ قالغان بىر مىللەتتىن تەشكىلات قۇرىمەن دېيىش كۈچنى بىكارغا خورىتىش بولىدۇ. ھۆكۈمەتنى ئىدارە قىلىشتىكى يارامسىزلىقىمىز، بالقان مەغلۇبىيىتىدە كۆرۈلگەن قوشۇن تارتىش ۋە ئەسكىرىي تەمىنات ئىشىدىكى قابىلىيەتسىزلىكىمىزمۇ مۇشۇ سەۋەبتىن كېلىپ چىققان.تۈركىيەدە كۈچلۈك بىر ھۆكۈمەت تەسىس قىلىنالماسلىقى تۈركلەرنىڭ ئىقتىسادىي تەبىقىلەردىن مەھرۇم قالغانلىقى سەۋەبىدىندۇر. ئىقتىسادىي تەبىقىلەرگە تايانغان ھەر قانداق بىر مىللەتنىڭ ھۆكۈمىتى ئىنتايىن كۈچلۈك بولىدۇ. چۈنكى تىجارەتچى، سەنئەتكار ۋە سانائەتچىلەر ئۆزلىرىنىڭ پايدىسى ئۈچۈن ھۆكۈمەتنىڭ كۈچلۈك بولۇشىنى خالايدۇ. مەمۇرلار تەبىقىسىگە تايانغان مىللەتتىكى ھۆكۈمەت داۋاملىق ئاجىز ھالەتتە قالىدۇ. چۈنكى ۋەزىپىسىدىن ئېلىپ تاشلانغان مەمۇرلار قايتىدىن خىزمەتكە ئېرىشىش ئۈچۈن، ۋەزىپە ئۆتەۋاتقان مەمۇرلار بولسا تېخىمۇ يۇقىرى مەنسەپكە يۈكسىلىش ئۈچۈن داۋاملىق مەۋجۇت ھۆكۈمەتنى چۈشۈرۈشكە ئۇرۇنىدۇ. مىللىي مەپكۇرىدىن مەھرۇم قېلىش تۈركلەرنى مىللىي ئىقتىسادتىن مەھرۇم قىلغىنىغا ئوخشاش، تىلنىڭ ئاددىيلىشىشىغا ۋە گۈزەل سەنئەتلەردە مىللىي ئۇسلۇبلارنىڭ شەكىللىنىشىگە توسالغۇ بولدى. بۇلاردىن سىرت، مىللىي بىر مەپكۇرە بولمىغاچقا، ھازىرغا قەدەر تۈرك ئەخلاقىمۇ خۇسۇسىي ۋە ئائىلىۋىي شەكلىدە قالدى. ئۆزئارا ھەمكارلىشىش، ھىمايە قىلىش ۋە پىداكارلىق ئېڭى ئائىلە، يېزا ۋە بازار مۇھىتلىرىدىن ئېشىپ كېتەلمىدى. ئۈممەت مەپكۇرىسى بەك كەڭرى، ئائىلە مەپكۇرىسى بەك تار بولغاچقا، تۈرك روھى پىداكارلىق ۋە راھەتپاراغەت تۇيغۇسىغا تايانچ نۇقتىسى بولىدىغان جانلىق ۋە كەسكىن ئەخلاقىي بىر روھقا ياتلاشتى. ئىقتىسادىي، دىنىي ۋە سىياسىي مۇئەسسەسەلىرىمىزنىڭ يىمىرىلىشى بۇنىڭ نەتىجىلىرىدۇر.تۈركلىشىش ئېقىمى ئوسمانلىلىققا قارشى بولۇش ئۇياقتا تۇرسۇن، ئەمەلىيەتتە ئەڭ كۈچلۈك قوللىغۇچىسىدۇر. پەقەت ھەر بىر يېڭى ئېقىمغا ئوخشاش، بۇ ئېقىمنىڭمۇ بىر قىسىم ياشلاردىن تەركىب تاپقان ئەزالىرى بار بولۇپ، مۇشۇلار باشقىلارنىڭ خاتا چۈشىنىشىگە سەۋەب بولۇپ قېلىۋاتىدۇ. تۈركلىشىش خەلقئارالاشتۇرۇش قا قارشى ئىسلامىيەت ۋە ئوسمانلىلىقنىڭ ھەقىقىي تايانچىدۇر.تاردە خەلقئارالىشىش ئېڭىنىڭمۇ كىتاب تىن پەيدا بولغانلىقىنى تەكىتلەيدۇ. گېزىت خەلقنىڭ ھېسسىياتىغا خىتاب قىلىدىغان بولغاچقا، ئېغىز تىلىنىڭ جانلىق سۆزلۈكلىرىنى قوللىنىدۇ. لېكىن كىتاب ئالىملارنىڭ ۋە ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئىلمىي ساھەگە خاس پىكىرلىرىگە خىتاب قىلىدۇ، بۇ سەۋەبتىن كىتاب سۆزلۈكلەردىن بەكرەك ئاتالغۇلارغا موھتاج. ئاتالغۇلارنىڭ خەلق تىلىدىكى سۆزلۈكلەردىن ياسالماسلىقى ئومۇمىي بىر پىرىنسىپتۇر. چۈنكى سۆزلۈكلەر تەبىئىي ۋە جانلىق ھادىسىدۇر، ئاتالغۇلار بولسا ياسالغان ۋە جانسىز ھادىسىدۇر. خەلق تىلىنىڭ تەبىئىي سۆزلۈكلىرى جانلىق ۋە يارقىن مەنىلەرگە ئىگە بولغاچقا، ياسالغان ھەم خۇسۇسىي مەنىلەرنى قوبۇل قىلالمايدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن ھەر قانداق مىللەت ئۆز ئاتالغۇلىرىنى دىنىي كىتابىنىڭ تىلىدىن ئالىدۇ.ياۋروپا مىللەتلىرى ئىنجىلنى يۇنان تىلىدا يېزىلغان ھالىتىدە تونۇغان بولغاچقا، ئىلمىي ئاتالغۇلىرىنى يۇنانچىدىن قوبۇل قىلغان. يەنە بىر تەرەپتىن خىرىستىيانلىق نۇقتىسىدىن لاتىن تىلى يۇنانچىغا ياردەمچى بولغاچقا، گېرمان ۋە ئىسلاۋ مىللەتلىرىگە لاتىنچىدىنمۇ كۆپلىگەن ئاتالغۇلار كىرگەن.مۇسۇلمان مىللەتلەر ئاتالغۇلىرىنى ئەرەبچىدىن، بىر قىسمىنى پارسچىدىن ئالغان. ھەتتا بۈگۈنكى كۈندىمۇ دەۋرنىڭ قانداق بىر ئىلمىنى تىلىمىزغا تەرجىمە قىلغىنىمىزدا، يۇنانچە ۋە لاتىنچە ئاتالغۇلارنىڭ ئورنىغا ئەرەبچە ۋە پارسچە ئاتالغۇلارنى ياساۋاتىمىز.بىر مىللەتتە دەسلەپتە دىن كىتابلىرى يېزىلىدۇ، كېيىن ئەخلاق، قانۇن، ئەدەبىيات، ئىلىم ۋە پەلسەپە قاتارلىق مەرىپەت تارماقلىرى دىندىن شاخلىنىپ شەكىللىنىشكە باشلىغاندا، بۇ ساھەلەرگە ئائىت كىتابلارمۇ يېزىلىشقا باشلايدۇ. ئۇنداق بولغانىكەن، گېزىت خەلقنىڭ ئىجتىمائىي ۋە يەرلىك ئېڭىنى كۈندىلىك ۋە ھېسسىي تۈسلەر بىلەن بېزەلگەن دەپ تەسۋىرلەش ئارقىلىق مىللەتچىلىك مەپكۇرىسىنى قانداق ئوتتۇرىغا چىقارغان بولسا، كىتابمۇ دىننىڭ ۋە دىندىن تۈرلىنىپ چىققان بارلىق ئىلىممەرىپەتنىڭ، يەنى مەدەنىيەتنىڭ ئاساسى، ئۇلى ۋە قانۇنلىرىنى خۇسۇسىي ۋە كەسكىن بىر ئۇسلۇب بىلەن يېزىپ، خەلقئارادا ئورتاق بولغان بىر ھاياتنى، يەنى خەلقئارالىشىش روھىنى بەرپا قىلىدۇ.دەسلەپكى مەزگىللەردە خەلقئارالىشىش ئېڭىنى بارلىق ئىنسانلارغا ئومۇمىي بىر ھادىسە دەپ ئويلاش توغرا ئەمەس ئىدى. مەسىلەن، ئوتتۇرا ئەسىردە ياۋروپادا بىر خەلقئارالىشىش ئېڭى مەۋجۇت ئىدى. لېكىن بۇ ئاڭنى تەھلىل قىلغىنىمىزدا، ياۋروپادىكى خەلقئارالىشىش مېھىرشەپقىتى ۋە ھەمكارلىقىنىڭ پەقەت خىرىستىيان مىللەتلەردىن ئاشمىغانلىقىنى، خەلقئارا قانۇننىڭمۇ خىرىستىيان دۆلەتلەرنىڭ ئىمتىيازلىرىغا يانتاياق بولغانلىقىنى كۆرىمىز. بالقان ئۇرۇشى ياۋروپا قىممەت قارىشىنىڭ ھەتتا بۈگۈنكى كۈندىمۇ خىرىستىيان قىممەت قارىشىدىن باشقا نەرسە ئەمەسلىكىنى ئىسپاتلاپ بەردى.تۈركلەرنىڭمۇ قىممەت قاراشلىرى تەھلىل قىلىنغىنىدا شۇ ئايان بولىدۇكى، تۈرك ئۆز قىزىنى ئەرەبكە، ئالبانقا، كۈرتكە ياكى چەركەسكە ياتلىق قىلىشى مۇمكىن، ئەمما بىر فېنلاندقا، خىرىستىيانغا ياكى ۋېنگىرگە ياتلىق قىلالمايدۇ، بۇددىست مۇڭغۇل ۋە ياكى شامان دىنىغا ئېتىقاد قىلىدىغان تۇڭگۇسنىڭ قىزىنىمۇ مۇسۇلمان بولمىغۇچە ئالالمايدۇ. ترابلۇسبالقان ئۇرۇشى جەريانىدا تۈركلەرنىڭ تالاپىتىگە ھەمھال بولغانلار ماجارلار، مۇڭغۇللار ۋە مانجۇلار ئەمەس، بەلكى خىتاي، ھىندىستان، جاۋا ۋە سۇداننىڭ بىز ئىسمىنىمۇ بىلمەيدىغان مۇسۇلمان خەلقلىرى مۇسىبىتىمىزگە ھەمھال بولۇپ، مەنىۋى جەھەتتىن تەسەللىي بەردى. شۇنىڭ ئۈچۈن تۈركلەر تىل جەھەتتىن ئۇرالئالتاي تىل سىستېمىسىغا تەۋە بولۇش بىلەن بىرگە، ئۆزلىرىنى مۇسۇلمان خەلقلەردىن ھېسابلايدۇ.ئانتروپولوگىيە لىك تەتقىقاتقا كۆرە، ئوخشاش ئاناتومىيەلىك ئەۋرىشكىگە تەۋە شەخسلەر بىر ئىرق دەپ قارالسا، جەمئىيەتشۇناسلىق تەتقىقاتىغا كۆرە، بىر مەدەنىيەتكە مەنسۇپ مىللەتلەر بىر دۇنيا جەمئىيىتىدۇر. تۈرك تىلىمۇ تۈرك خەلقىگە ئوخشاش، ئىسلام مەدەنىيىتىگە كىرگەندىن كېيىن ھەرپ ۋە ئاتالغۇ جەھەتتىن ئىسلامىي تۈس ئېلىشقا باشلىغان. ئۇنداق بولغانىكەن، خەلقئارالىشىش روھىنى پەيدا قىلغان ئامىل كىتاب، نەتىجىدە مەدەنىيەت تۇر. بۇنىڭغا ئاساسەن تۈركلىشىش بىلەن ئىسلاملىشىش بىرى مىللەتچىلىك، يەنە بىرى خەلقئارالىشىش خاراكتېرىگە ئىگە بولغاچقا، بۇلارنىڭ ئوتتۇرىسىدا قىلچە زىتلىق يوق. تۈرك مۇتەپەككۇرلىرى تۈركلىشىشنى ئىنكار قىلىپ، كۆپ دىنلىق بىر ئوسمانلىلىقنى تەسەۋۋۇر قىلغان چاغدا ئىسلاملىشىشقا موھتاج بولمايتتى. ھالبۇكى تۈركلىشىش مەپكۇرىسى ئوتتۇرىغا چىقارچىقماس ئىسلاملىشىش ئېھتىياجىمۇ ھېس قىلىنىشقا باشلىدى.شۇنداقلا مىللەتچىلىك گېزىتتىن، خەلقئارالىشىش كىتابتىن پەيدا بولغىنىغا ئوخشاش، زامانىۋىلىشىشمۇ تېخنىكىدىن شەكىللىنىدۇ. بىر دەۋرنىڭ چاغداشلىرى ئۆز دەۋرىدە پەن ساھەسىدە ئەڭ تەرەققىي قىلغان مىللەتلەر قىلغان ئىشلارنى قىلىپ، قوللانغان بارلىق تېخنىكىلارنى قوللىنالىغانلاردۇر. بۈگۈنكى كۈندە بىزگە نىسبەتەن زامانىۋىلىشىش دېمەك، ياۋروپالىقلارغا ئوخشاش ماشىنىلار ۋە ئايروپىلانلارنى ياساپ، ئىشلىتىشنى بىلىش دېمەكتۇر. زامانىۋىلىشىش يۈرۈش تۇرۇش ۋە تۇرمۇش ئۇسلۇبلىرىدا ياۋروپالىقلارغا ئوخشىۋېلىش ئەمەس. قاچانكى ئۇچۇر ۋە پەن تېخنىكا قوللىنىش ھەم سېتىۋېلىشتا ياۋروپالىقلارغا موھتاجلىقتىن قۇتۇلغىنىمىزنى كۆرسەك، شۇ چاغدا زامانىۋىلىشىپتىمىز دېسەك بولىدۇ.تۈركلىشىش ۋە ئىسلاملىشىش مۇتەپەككۇرلىرى ئارىسىدا ھېچبىر زىتلىق بولمىغىنىغا ئوخشاش، بۇلار بىلەن زامانىۋىلىشىش ئارىسىدىمۇ ھېچقانداق زىتلىق يوقتۇر.زامانىۋىلىشىش ئېھتىياجى بىزدىن پەقەت ياۋروپادىن نەزەرىيەۋىي بىلىملەرنى ۋە قوللىنىلىشچان پەن تېخنىكىلارنى قوبۇل قىلىشنىلا تەلەپ قىلىدۇ. ياۋروپادا دىندىن ۋە مىللەتچىلىكتىن پەيدا بولغان، شۇنىڭغا ئاساسەن بىزدىمۇ مۇشۇ مەنبەلەردىن تازىلاش زۆرۈر بولغان بىر قاتار مەنىۋى ئېھتىياجلىرىمىز باردۇركى، بۇلارنىمۇ ئىلغار ئۈسكۈنىلەر ۋە پەن تېخنىكىلارغا ئوخشاش غەربتىن كۆچۈرۈپ ئېلىشنى تەلەپ قىلمايدۇ.ئۇنداق بولغانىكەن، ھەر بىرىنىڭ تەسىر دائىرىسىنى مۇئەييەنلەشتۈرۈپ، بۇ ئۈچ غايىنىڭ ھەممىسىنى قوبۇل قىلىشىمىز لازىم. تېخىمۇ توغرىسى، بۇلارنىڭ بىر ئېھتىياجنىڭ ئوخشىمىغان ئۈچ نۇقتىسى سۈپىتىدە كۆرۈلىدىغان ھالەتلىرى ئىكەنلىكىنى چۈشىنىپ يېتىپ، زامانىۋى بىر ئىسلام تۈركچىلىكى پەيدا قىلىشىمىز لازىم.شۇنىڭ بىلەن بىرگە، ئۇزۇن زاماندىن بېرى زامانىۋى ئۈسكۈنىلەر بىلەن پەنتېخنىكىنىڭ تەرەققىي قىلىشى ئارقىسىدا شەكىللەنگەن زامانىۋى مەدەنىيەت، تەبىي پەنلەرگە ئاساسلانغان يېڭى بىر خەلقئارالىشىش نى مەيدانغا كەلتۈرمەكتە. بارغانسېرى دىنغا ئاساسلانغان خەلقئارالىشىش ئېڭىنىڭ ئورنىنى ئىلىمگە تايانغان ھەقىقىي خەلقئارالىشىش ئالماقتا. بىر تەرەپتىن ياپونىيەنىڭ، يەنە بىر تەرەپتىن تۈركىيەنىڭ ياۋروپا مىللەتلىرى ئارىسىغا قېتىلىشى ياۋروپانىڭ خەلقئارالىشىشىغا دىنسىز بىر خاراكتېر بەرگەنلىكتىن، بارغانسېرى خەلقئارالىشىشنىڭ دائىرىسى بىلەن ئۈممەت دائىرىسى بىربىرىدىن ئايرىلماقتا. يەنى دەۋرىمىزدە تۈرك مىللىتى ئۇرالئالتاي ئائىلىسىگە، ئىسلام ئۈممىتىگە، ياۋروپا خەلقئارالىشىشىغا مەنسۇپ بىر جەمئىيەتتىن ئىبارەتتۇر. |
ئافغانىستاندا قىز ئوقۇغۇچىلار ھۇجۇمغا ئۇچرىدى ئۇيغۇرئافغانىستاندا قىز ئوقۇغۇچىلار ھۇجۇمغا ئۇچرىدى12 ئىيۇن كۈنى ئافغانىستاننىڭ كەلەنگەر رايونىدا نامەلۇم كىشىلەر، قىز ئوقۇغۇچىلارغا ھۇجۇم قىلىپ، ئىككى كىچىك باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇغۇچىسى قىزىنى ئۆلتۈرگەن. ھۇجۇمدا ئۈچ قىز ئوقۇغۇچى يارىلانغان.ئافغانىستان خەۋەر ئاگېنتلىقىنىڭ مەلۇم قىلىشىچە، ھۇجۇمدا ئۆلگەن ئىككى كىچىك قىز، قەلەي سەيد ھەبىبۇللا باشلانغۇچ مەكتىپىنىڭ بىرىنچى ۋە ئىككى سىنىپ ئوقۇغۇچىلىرى ئىكەن.ئافغانىستان ساقچى دائىرىلىرى بۇ ھۇجۇمنىڭ تالىبان قالدۇقلىرى تەرىپىدىن ئېلىپ بېرىلغانلىقىنى بىلدۈردى. لېكىن، تالىبانلارنىڭ باياناتچىسى، قىز ئوقۇغۇچىلارغا ھۇجۇم قىلغانلارنى قاتتىق ئەيىبلەپ، تالىبانلارنىڭ بۇ ھۇجۇمدا ھېچقانداق مەسئۇلىيىتى يوقلىقىنى تەكىتلىدى.لېكىن، كۆپچىلىككە مەلۇم بولغاندەك، ئافغانىستاندا تالىبانلار ھاكىمىيىتى دەۋرىدە، قىزلارنىڭ مەكتەپكە بېرىشى ۋە ئاياللارنىڭ ئىدارەجەمئىيەتلەردە ئىشلىشى چەكلەنگەن بولۇپ، ئافغانىستاندىكى پۈتۈن قىزلار مەكتىپى تاقالغان. ھەتتا ئاياللارنىڭ يالغۇز سىرتقا چىقىشىمۇ چەكلەنگەن ئىدى. ئۆمەر قاناتخامىد كارزاي ھۇجۇمغا ئۇچرىدىئامېرىكا ھۆكۈمىتى، خىتاينىڭ 4 ئىيۇل قىرغىنچىلىق ھەرىكىتىنى ئېتىراپ قىلمىغانلىقى، ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىغا ساھىپخانلىق قىلىشىغا توسقۇنلۇق قىلىشى مۇمكىن، دەپ ئاگاھلاندۇردىپاكىستاندىكى قەبىلە رەئىسى ئوسما بىن لادىن ۋە موللا ئۆمەرگە پاناھلىق بېرىشكە تەييار ئىكەنلىكىنى بىلدۈردىئافغانىستاندا ئېلىپ بېرىلغان ئۆزىنى ئۆلتۈرۈۋېلىش خاراكتېرلىك ھۇجۇمدا 12 كىشى ئۆلدىئامېرىكا ئافغان بىرلەشمە ئارمىيىسى 30 دىن ئارتۇق تالىبان مىلىتانلىرىنى يوقاتتىئۆزبېكىستان ئىسلام ھەرىكىتى تاھىر يولداشنىڭ ھايات ئىكەنلىكىنى ئېلان قىلدىئافغانىستان پرېزىدېنتى تالىبانلار بىلەن سۆھبەت ئېلىپ بارغانلىقىنى ئېتىراپ قىلدىپاكىستانئافغانىستان چېگرا رايونىدىكى توقۇنۇشلاردا ئونلىغان چەتئەللىك مىلىتانت ئۆلگەن |
31 تامىز, 2016 ساعات 12:0431 تامىز, 2016 ساعات 11:53بولاشاقتىقتار ءھام دومالاق ارىز31 تامىز, 2016 ساعات 11:35ساقال جارنامالاسىن دەپ بولاشاقپەن وقىتىپ جاتقان جوقپىز31 تامىز, 2016 ساعات 11:2331 تامىز, 2016 ساعات 11:12وزبەك اقىنى. بىردە تۇششى، بىردە اششى مۇڭ كەۋدەمدى بۇرعىلاي بەرەدىكەشەلىبۇگىن ەس كىردى ماعان: حيكمەتكە ءجۇزىن كەش بۇردى عالام.31 تامىز, 2016 ساعات 10:43گۇلنار دۋلاتوۆا شارىپتەن اكەڭنىڭ قۇنىن كىمنەن الدىڭ؟ دەپ سۇراعاندا، ءشارىپ يمانوۆ اكەمنىڭ قۇنىن ابدىعاپاردان الدىم دەگەن ەكەن.31 تامىز, 2016 ساعات 10:30443ءتىڭ اشىق حاتىبىزدەر، ەسىمدەرى ەلگە بەلگىلى، ارىستار مەن الىپتاردىڭ كوزىن كورگەن اعا بۋىن قالامگەرلەر مەن ادەبيەت الەمىندە تەر توگىپ، ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن بۇگىنگى ءار بۋىن وكىلدەرى قازاقستان جازۋشىلار وداعى اينالاسىنداعى بولىپ جاتقان جاعدايعا نازارىڭىزدى بۇرىپ، اشىق حات جازعاندى ءجون كوردىك.31 تامىز, 2016 ساعات 09:58443ءتىڭ اشىق حاتىنا وراي...نۇرلان ورازالين جاقىن ارادا ءوز ورنىن بوساتىپ، قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى رەتىندەگى مىندەتتەرىمەن دۇرىستاپ شۇعىلدانباق، ءسويتىپ بارلىق اسىل ۋاقىتىن وسى جۇمىسقا ارناۋدى جوسپارلاپ وتىرعان كورىنەدى. |
كالامنىڭ ئەقىدىگە ئايلىنىشى ئاللاھنىڭ كىتابى قۇرئان غا يۈزلەنسىزنىڭ ئورنىڭىز: باشبەت ئىمان ئىنساننىڭ بەختى كالامنىڭ ئەقىدىگە ئايلىنىشىكالامنىڭ ئەقىدىگە ئايلىنىشىيوللىغۇچى: باتۇر قاراخانلې يوللانغان ۋاقتى: 2016 يىل 06 ئاۋغۇست ئورنى: ئىمان ئىنساننىڭ بەختى ئىنكاس : 0مەلۇم بولغىنىدەك باشتا ئەقىدە كالامغا ئايلاندۇرۇلدى.بۇرۇن ھەققىدە دالالىتى ۋە ئىنىق ناسلار ئايەتلەر بولغان تېمىلار بىلەن چەكلىك دائىرە ئىچىدە تۇرغان ئىسلام ئەقىدىسى، بىر قىسىم ۋەقەلەر سەۋەبىدىن لېيىتىلىپ، ھەققىدە ئىنىق ھۆكۈم ۋە قەتئى ناس بولمىغان مەسلىلەر ئەقىدە دائىرىسىگە كىرگۈزۈلدى.ئىمان قايسى قەدەم باسقۇچلار بىلەن كالامغا ئايلاندۇرۇلغان بولسا، كالاممۇ شۇنىڭغا ئوخشاش شەكىلدە ئىمان ئاساسىغا ئايلاندۇرۇلدى.كالامنىڭ ئىمان ئاساسىغا ئايلاندۇرۇلۇشى ئالدىنقىسىغا قارىغاندا ئاستا ئاستا ئېلىپ بېرىلدى. لېكىن بۇ ئىككىسىنىڭ ئارىسىدا ئۆتكۈنچى بىر دەۋر ھەققىدە توختىلىشقا بولىدۇ. بۇ دەۋردە كالام تېخى سىستېمىلاشمىغان بولۇپ، ئۇ پەقەت كالام ئىدى. يەنى، جىدەل، دەتالاش، سۆز دوئىلى، گەپدانلىقتا بەسلىشىش ئىدىكالام مۇنازىرىلىرى بارا بارا ئۆزىنى كۆرسىتىش مەيدانىغا ئايلىنىپ، بۇنىڭغا خۇمار بىر تۈركۈم كىشىلەر ئوتتۇرىغا چىقتى ۋە ئۇلار كالامى مۇنازىرە سورۇنلىرىغا توپ توپ ھالدا قاتنىشىدىغان بولۇپ، ئۆزى ياقتۇرىدىغان تەرەپنىڭ رەقىپ تەرەپنى مات قىلىشى ئۈچۈن ئۇلارغا ئىلھام بېرەتتى. بۇنىڭ پىسخىكىلىق پەردە ئارقىسىدا مەنىۋىيىتىنى تەسەللىي تاپقۇزۇش ئارزۇسى ياتاتتى.ئەتراپىدا توپلاشقان كىشىلەرنىڭ سادىزم باشقىلارنىڭ قېينلىشىنى تاماشا قىلىپ ھوزۇرلىنىش پۇرىقى چىقىپ تۇرىدىغان ھېس تۇيغۇسىنى قاندۇرۇشقا ئىنتىلگەن كالامچىلار، بۇ ھالىتى بىلەن بىر بىرىنىڭ جېنىغا قەست قىلغان ئىككى رەقىپكە ئايلىنىپ قالغانىدى. مۇنازىرە ھەقىقەتنى تېپىشتىن زىيادە قارشى تەرەپنى مات قىلىشقا يۈزلەنگەن بولۇپ، ئەسلى مەقسەتتىن يىراقلىشىپ كەتكەنىدى. بۇ مەقسەتكە يېتىش ئۈچۈن ئىككى تەرەپ شەرىئى دائىرىدىن ھالقىپ كېتەتتى، ئايەتلەرگە ئۆز مەقسىتىگە مايىل مەنا بېرەتتى، تەئۋىل نامى بىلەن ۋەھىينىڭ ئەسلى روھىغا زىت شەرھىيلەردىن ئۈمىت كۈتەتتى، ئەقىل ۋە مەنتىق ئويۇنلىرى بىلەن رەقىبىنى يېڭىشكە تىرىشاتتى. بۇ مۇنازىرىلەردە بەزى ۋاقىتلاردا رەسۇلۇللاھ نامىدىن توقۇلغان، يالغان سەنەتلەر زەنجىرى بىلەن بايان قىلىنغان رىۋايەتلەر رەقىبى ئالدىدا ئاجىز ھالغا چۈشۈپ قالغۇچى ئۈچۈن قۇتقۇزغۇچى رولىنى ئوينايتتى، قارشى تەرەپمۇ ئامالسىز بۇنى قوبۇل قىلاتتى.كالامچىلار كېيىنكى بايانلاردا كۆرسىتىپ ئۆتىدىغان ئۆرنەكلەردىكىدەك، ئۆزىنىڭ قارىشىنى ئىسپاتلاش ۋە ئۇنى شۈبھىسىز قىلىش ئۈچۈن، سۆزىنىڭ بېشىغا سەلەفى سالىھىن ياكى سۈننەتى نەبەۋى كەلىمىلىرىنى قوشۇشقا بەك ئامراق ئىدى. بۇنداق بولغاندا ئۆزىنىڭ چۈشەنچىسى مۇقەددەسلىك تۈسىگە ئىگە بولاتتى، ھېچكىم ئۇنى مۇھاكىمە قىلىشقا پېتىنالمايتتى. دېمىسىمۇ، باش قىسمىغا مۇشۇنداق بىر كەلىمە قىستۇرۇلغان قاراشقا كىممۇ ئېتىراز قىلالىسۇن؟ مەزكۇر قاراشنى تەنقىتلەيدىغان بىرى بۇ مەسىلىگە قارىتا يا سۈننەت دۈشمىنى بىدىئەتچى ، سەلەپ دۈشمىنى ئازغۇن قالپىقىنى كېيىپ قالماسلىق ئۈچۈن سۈكۈت قىلىش يولىنى تۇتاتتى، ياكى بۇلارغا پىسەنت قىلماستىن كۆكرەك كىرىپ ئوتتۇرىغا چىقاتتى. كۆپىنچە ۋاقىتتا بىرىنچى يولنى تۇتاتتى.بۇ سەلبىي ئەنئەنە كېيىنكى مەزگىللەردىمۇ داۋاملاشتى. پىرقىلەر ئۆزىنىڭ قاراشلىرىغا ئىسپات قىلغان دەلىللەرنىڭ ئەڭ ئالدىغا ئىتتەفەقاتۇل ئۇلەما ئالىملار بۇ پىكىردە بىرلىككە كەلگەن ، ئەجمەئال ئۇممە ئۈممەت ئىجما قىلدى ياكى بىرلىككە كەلدى ، قالە فۇلان پالانچى مۇنداق دېدى دېگەن قىستۇرمىلارنى قوشقان بولسا، ئازغۇن ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلىماقچى بولغان رەقىپلىرى دەلىل كەلتۈرگەن ئىسپاتلىرىنىڭ بېشىغا ئىفتەرا تۆھمەت قىلدى ، زەمائە گۇمان قىلدى ، ئىددەئا ئىلگىرى سۈردى ، كەزەبە يالغان ئېيتتى دېگەندەك سۆزلەرنى قىستۇراتتى.كالامنىڭ مانا بۇ خۇسۇسىيىتى سەۋەبىدىن دەسلەپكى مەزگىلدىكى ئىماملارنىڭ ھەممىسى دېگۈدەك ئۇنىڭدىن يىراق تۇرغان، ھەتتا قاتتىق قارشى چىققان.ئەبۇ ھەنىفە مۇنداق دېگەن: ياش ۋاقتىمدا كالامغا قىزىققان ئىدىم. كالامى مۇنازىرىگە قاتنىشىش ئۈچۈنلا كۇفەدىن بەسىرەگە باراتتىم. بۇ مۇنازىرىلەر بەزىدە بىر قانچە كۈن داۋاملىشاتتى. ئۇ ۋاقىتتا مۇنازىرىدە نامايەن قىلغان تالانتىم سەۋەبىدىن ئاۋام ئارىسىدا مەشھۇر بولغانىدىم. كىشىلەر يىراقتىن مېنى كۆرسەتكۈچ بارمىقى بىلەن ئىشارەت قىلىپ كۆرسىتەتتى ئۇزۇن ئۆتمەي كالام بىلەن ئىچ قۇيۇن تاش قۇيۇن بولۇپ تۈگىمەس مۇنازىرىلەرگە قاتناشقانلارنىڭ سىماسىنىڭ سەلەفنىڭ سىماسىغا، ئۇسلۇبىنىڭ سالىھلەرنىڭ ئۇسلۇبىغا ئوخشىمايدىغانلىقىنى بايقىدىم بۇ ئىش سەۋەپلىك ئۇلارنىڭ قەلىبلىرىنىڭ قارداپ كەتكەنلىكى، دىلىنىڭ بۇزۇلغانلىقىغا شاھىت بولدۇم. ۋاقتى كەلگەندە كىتاپقا، سۈننەتكە ۋە سالىھ سەلەپنىڭ يولىغا زىت مۇئامىلىدە بولۇشتىن قورقمايتتى. ئاللاھتىن قورقمايتتى، تەقۋا ئەمەس ئىدى. ئەگەر كالامچىلىقتا بىر خەيىر بولغان بولسا ئىدى، بىزدىن ئىلگىرىكى سالىھ كىشىلەر بۇ ئىشقا كىرىشەتتى، ھالبۇكى، بۇ ئىشقا كىرىشكەنلەر دائىم ھېسسىياتقا تايىنىدىغان ۋە ساپاسى تۆۋەن كىشىلەر ئىكەن دەپ ئويلىدىم ۋە ئاللاھقا ھەمد بولسۇن، مەنمۇ كالامنى تاشلىدىم .ئىمام ئەزەم، ئوغلى ھاممادقا كالامدىن يىراق تۇرۇشنى ۋەسىيەت قىلغانىدى.تاھاۋى ئاقائىد شەرھى ناملىق ئەسىرىدە: شافى، مالىكى، ئەھمەد بىن ھەنبەل، سۇفيان ئەس سەۋرى ۋە سەلەفتىن بارلىق ھەدىسچىلەر كالامنىڭ ھارام ئىكەنلىكىگە ھۆكۈم قىلدى دېگەن. ھەنەفى مۇجتەھىدلىرىدىن ئىمام ئەبۇ يۈسۈپنىڭ كالام بىلەن ھەپىلەشكۈچى زىندىقلىشىدۇ دېگەن سۆزى مەشھۇر.سەلەپ تەرىپىدىن بۇنچە رەت قىلىنغان كالامنىڭ قاتتىق مۇنازىرە قىلغان تېمىلىرى، قانداق بولۇپ خەلەف ۋارىسلىق قىلغۇچى تەرىپىدىن بىرەر ئىمان ئاساسى قاتارىدا ئوتتۇرىغا قويۇلدى؟ ئۇنىڭدىن باشقا، مەزكۇر كالامى مەسىللەر سەۋەپلىك ئوتتۇرىغا چىققان پىرقىلەر قانداق بولۇپ بىر بىرىنى تەكفىر قىلالىغانىدى؟ ھەتتا قانداق بولۇپ بۇ تەكفىرلەردە بىدىئەت ئەھلى ، سۈننەت ئەھلى ئايرىمى ئۆزىنىڭ رولىنى يوقۇتۇپ، ھەركىم رەقىبىنى بىدىئەتچىلىك، ئازغۇنلۇق، كۇپۇرلۇق بىلەن ئەيىپلىيەلىگەنىدى؟بۇ ئەيىپلەشلەر بەزى نادانلار ئىلگىرى سۈرگەندەك پەقەت ئەھلى سۈننەت بىلەن ئەھلى بىدىئەت ئارىسىدىلا بولمىغان بولۇپ، كلاسسىك ئايرىم بويىنچە ئەھلى سۈننەت قاتارىدىن كۆرسىتىلگەن پىرقىلەر ئارىسىدىمۇ بولغان. بۇ مەزگىلدە پەقەت بىر تېمىدىن باشقا تېمىلار ھەققىدە ئىجما ۋۇجۇدقا چىقمىغان. ئۇ بولسىمۇ، بارلىق پىرقىلەرنىڭ پەقەت ئۆزىلا ھىدايەتتە، قالغانلارنىڭ زالالەت ئىچىدە ئىكەنلىكى ھەققىدىكى گۇمانى ئىدى خۇددى ئەبۇ مەنسۇر ماتۇرىدىنىڭ ئېيتقىنىدەك: بەزى كىشىلەرنىڭ دىننى چۈشۈنۈشىدە ئۆزئارا ئىختىلاپ ئىچىدە ئىكەنلىكىنى كۆرىمىز. ئىتتىپاقلاشقان پەقەت بىرلا مەسىلە بار. ئۇ بولسىمۇ، ھەر پىرقىنىڭ ئۆزىنىڭ ھەق ئۈستىدە ئىكەنلىكى، رەقىپلىرىنىڭ باتىل ئۈستىدە ئىكەنلىكى ھەققىدىكى ئەقدىسىدۇر .پىرقىلەرنى كالامى مەسىللەردە بىر بىرىنىڭ يېنىدا ياكى قارشى تەرىپىدە كۆرسىتىش، ئۇلارنى ھەق باتىل دەپ ئايرىش مۇمكىن ئەمەس.مەسىلەن: ئاللاھنى بىلىش ئەقىل بىلەن بولامدۇ ياكى شەرىئەت بىلەن بىلىش ۋاجىپ بولامدۇ؟ مەسىلىسىدە ماتۇرىدىلەرنى مۇتەزىلە بىلەن، ئەشئەرىنى مۇرجىئە بىلەن بىر قاتاردا كۆرىمىز. ئىمان مەخلۇقمۇ ئەمەسمۇ؟ تېمىسىدا، ئەشئەرىلەر بىلەن ماتۇرىدىلەرنى بىر بىرىگە قارشى ھالدا كۆرىمىز. لېكىن بۇ مەسىلىدە ماتۇرىدىلەر بىلەن مۇتەزىلەرنىڭ قارىشى ئوخشاش بىر نوقتىدا ئۇچرىشىدۇ. ئاللاھنىڭ سۈپەتلەرنى ئىسپاتلاشتا سۈننى ھەنبەلىلەر، كەررامىيە ۋە مۇجەسسىمىيە بىلەن بىرلىكتە ھەرىكەت قىلىدۇ.يەنى بۇ بەك مۇرەككەپ بولۇپ، ئەنئەنىۋى تۈرگە ئايرىش ھەقىقەتنى ئەكس ئەتتۈرمەيدۇ. پەزدەۋى بۇ مۇرەككەپلىكنى بايقىغان بولۇپ، ئىختىيارسىز ھالدا: ئاللاھنىڭ سۈپىتى سەۋەپلىك كەررامىلارنى رەت قىلساق، بىزنى قەدەرىييە ۋە مۇتەزىلە قاتاردىن دەيدۇ؛ قەدەرىييە ۋە مۇتەزىلەنى رەت قىلساق، بىزنى ھەنبەلىلەر ۋە كەررامىلارغا مەنسۇپ دەيدۇ! دېگەن ۋە ئارقىدىنلا مۇنداق دېگەن: ئاللاھ ھەر ئىككى ئازغۇن پىرقىگىمۇ رەھمەت قىلغاي! .خۇلاسىلىسەك، كالامنىڭ باشتا ئىلىم، ئاندىن ئەقىدىگە ئايلىنىشى مانا بۇ جەرياندىن كېيىن روياپقا چىقتى.ھەر ھالقا بىر مۇستەقىل پىرقىگە ئايلانغان، بەس مۇنازىرىلەر ئىچىدە ئىسلام ئەقىدىسى بۇلغىنىپ كەتكەن ۋە مالىمانچىلىقتا بىر بىرىنى ئىنىق تونۇيالمايۋاتقان بىر دەۋردە، ئىنسانلار سەلەپنىڭ كالام ئىلىمىگە تۇتقان سوغۇق مۇئامىلىسىنى نەزەردىن ساقىت قىلىپ، ئۆزلىرى خەۋپ ئىچىدە دەپ قارىغان ئىسلام ئەقىدىسىنى بۇ يول بىلەن ھىمايە قىلىشقا ئاتلانغانىدى. مەككى، ئىمامى ئەزەم ، 51 55 بەت. تاش كۆپرۈزادە، مەۋزۇئاتۇل ئۇلۇم ، 597. ئىبن ئەبىل ئىزز، شەھرۇل ئەقىدەتىت تاھاۋىييە ، 236. ماتۇرىدى، ئەت تەۋھىد ، 3 بەت. پەزدەۋى، 340 بەت.ماقالە سانى : 12ئىمان ۋە ئىسلامنىڭ شەرتى قانچە؟مۇھىم مەسىللەر 2 مۇھىم مەسىللەر 1 |
يماندى كۇشەيتۋدىڭ 14 جولى . . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 16:00 20191104 : :.2018072615يماندى كۇشەيتۋدىڭ 14 جولى .يمان اللانىڭ ۇلى نىعمەتى. يمان جۇرەگىڭنىڭ كوكتەمى. يمان ول نۇر. يمان سەنىڭ الەمدەردىڭ راببىسىنىڭ سۇيىكتىسى ەكەندىگىڭدى ايعاقتايتىن ءمور. عۇلامالار: يمان قۇلشىلىقپەن ارتادى، كۇنالارمەن كەميدى دەگەن. سول سەبەپتى، جيعانىڭ يمان بولسا، ونى اپساتتە شاشىپ الۋىڭ دا مۇمكىن. ءتىپتى ەڭ ابزال بۋىن وكىلدەرى بولعان ساحابالار دا يمان ارتتىرۋعا كوڭىل بولەتىن. تاريح بەتتەرىندە حازىرەتى وماردىڭ، يبن ماسعۇدتىڭ ولارعا اللا رازى بولسىن جولداستارىنا: كەلىڭدەر، يمانىمىزدى كۇشەيتىپ الايىق، يمانىمىزدى ارتتىرايىق! دەيتىن بولعاندىعى ايتىلعان. ءيا، قولداعى اقشانى، التىندى ساقتاۋعا تىرىساتىنىمىز سەكىلدى، يماندى دا كۇزەتۋ تالاپ ەتىلەدى. جانە قۇران مەن سۇننەتتە يماندى ساقتاۋدىڭ، كۇشەيتۋدىڭ وسىنداي بىرنەشە ادىستەرى كورسەتىلگەن. بۇگىنگى كەڭەستەر وسى حاقىندا بولماق.1. ءىلىم ۇيرەنۋ يماندى كۇشەيتۋدىڭ بىردەنبىر جولى.بىلىم ىزدەنۋشى مەن بىلىمگە ۇمتىلىسى جوقتىڭ ىقىلاسىندا، قۇلشىلىعىندا اسا ۇلكەن ارتىقشىلىق بولادى. قۇراندا: شىن مانىندە، اللادان ونىڭ قۇلدارىنىڭ ىشىنەن، ءبىلىمى بارلارى قورقادى فاتىر سۇرەسى، 28ايات دەلىنگەن. بۇگىندە قوعامدا ءبىلىم ىزدەنۋگە دەگەن نەمقۇرايلىقتان اللاعا سەرىك قوسۋ كۇناسى جاسالىپ، يمان ءدامىن تاتا الماۋشىلار، نامازدى تاستاپ كەتۋشىلەر، قۇلشىلىق ەسىگىن جاۋىپ قويۋشىلار كوبەيۋدە. اسىلىندا، يمان ءبىلىم ارقىلى سۋارىلادى، قۋاتتالادى. ءبىلىم يسلامنىڭ جانى ءتانسىز جاندى ەلەستەتىڭىز، ءدىننىڭ تىرەگى. ءبىلىم ماۋەلى اعاش، امال ونىڭ جەمىسى. ءبىلىم پايعامباردىڭ وعان اللانىڭ سالەمى مەن يگىلىگى بولسىن اسىل مۇراسى. ءبىلىم ىزدەنۋ پارىز ءارى قۇلشىلىق. ءبىلۋ اللادان قورقۋ. بىلگەنىڭدى ۇيرەتۋ ساداقا، قايتالاۋ ءتاسبيح. ءبىلىمدى بولعانىڭىز اللادان قورىققانىڭىز، ءجانناتقا قاراي جولىڭىزدىڭ جەڭىلدەگەنى2. قۇرانعا وي جۇگىرتىپ وقۋ.قۇران اللانىڭ بەرىك تۇتقاسى ءارى اشىق نۇرى. ول تۇتقادان ۇستاعاندى اللا ءوزى ساقتاپ، ول نۇرعا ەرگەندەردى اللا ءوزى قۇتقارادى. اللا تاعالا قۇراننىڭ ءبىر ۋاقىتتا ەمەس، بەلگىلى ۋاقىتتار اراسىندا ءبولىمبولىم بولىپ ءتۇسىرىلۋ سەبەبىن ادامداردىڭ دىندە تۇراقتى بولۋى ءۇشىن دەپ تۇسىندىرەدى: جانە كاپىر بولعاندار نەگە وعان پايعامبارعا قۇران ءبىر ءبۇتىن جيناق بولعان تۇردە تۇسىرىلمەدى؟ دەستى. ءبىز ونىمەنەن قۇرانمەن جۇرەگىڭدى بەكەم تۇراقتى ەتۋ ءۇشىن وسىلاي بولەك بولەك تۇردە تۇسىردىك جانە ساعان ونى قۇراندى انىق ەتىپ وقىدىق. ولار ساعان ءبىر مىسال كەلتىرسە، ءبىز ساعان ول مىسالعا جاۋاپ رەتىندە اقيقاتتى جانە كوركەم تۇسىنىكتى كەلتىردىك. فۋرقان سۇرەسى، 3233اياتتار . قۇران جۇرەككە يماندى ورناتىپ، اللامەن بولاتىن بايلانىس ارقىلى ءناپسىنى تازالايدى. جانە ادام جۇرەگى اللانى ەسكە الۋمەن تىنىشتىق تابادى . ناعىز مۇمىندەر اللا ەسكە الىنسا، جۇرەكتەرى قوبالجيتىن، ولارعا اللانىڭ اياتتارى وقىلسا، يماندارى ارتىپ، راببىلارىنا تاۋەكەل قىلاتىن جاندار. ءانفال سۇرەسى، 2ايات.3. پايعامبارلار قيسساسىنان ونەگە الۋ ءارى ولارعا امال قىلۋ ءۇشىن ءتۇسىنىپ وقىپ، تەرەڭ زەرتتەۋ.بۇل تاقىرىپقا اللا تاعالانىڭ مىنا ءسوزى دالەل بولادى:ەي، مۇحاممەد! ساعان جۇرەگىڭدى تۇراقتى ەتۋ ءۇشىن وتكەن پايعامبارلار حابارلارىنان بايان ەتەمىز. وسىندا ساعان اقيقات جانە يمان كەلتىرگەندەر ءۇشىن ناسيحات ءارى ونەگەلەر ەسكەرتۋلەر كەلدى. ھۋد سۇرەسى، 120ايات.پايعامبارىمىزدىڭ وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن ءومىر سۇرگەن داۋىرىندە تۇسكەن وسى اياتتار ياعني، پايعامبارلار قيسساسىن باياندايتىن اياتتار ويىن نە ەرمەك ءۇشىن تۇسكەن جوق. نەگىزگى ماقسات پايعامبار وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن ءارى ول كىسىمەن بىرگە بولعان مۇسىلمانداردىڭ جۇرەكتەرىن تۇراقتى ەتىپ، يماندارىن بەكەمدەۋ. سونداياق، مۇحاممەد پايعامباردىڭ وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن ءومىربايانىن وقۋ ارقىلى ءدىنىڭىز تۋرالى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپ، تۇراقتىلىعىڭىز ارتپاق، يمانىڭىز كەمەلدەنبەك. سەندەرگە اللاعا جانە اقىرەت كۇنىنە ءۇمىت ەتەتىندەر ءارى اللانى كوپ ەسكە العاندارعا اللانىڭ ەلشىسىندە كوركەم ۇلگىونەگە بار. احزاب سۇرەسى، 21ايات. مۇحاممەد پايعامبار وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن ءومىربايانى جازىلعان كىتاپ ىزگى عۇلامالاردىڭ دەنە مۇشەسىندەي بولعان، ولار وسى كىتاپ ارقىلى ءومىرىنىڭ ءاربىر ءساتىن قۇلشىلىقپەن كوركەمدەي بىلەتىن.4. ساليحالى، تاقۋا، شىنشىل ادامدار تۋرالى وقۋ.يسلام عۇلامالارى: ىلگەرى بۋىننىڭ تاقۋالارى تۋرالى وقيعالار ءجانناتتان كەلگەن سىيلىق دەپ ايتقان ەكەن. ال يمام ءابۋ حانيفا وعان اللانىڭ راقىمى بولسىن ءبىر سوزىندە: عالىمداردىڭ ءومىرى تۋرالى وقۋ ماعان فيقھ جايلى بىلۋدەن دە ارتىعىراق دەيدى. ادام بالاسى يمانىنىڭ دارەجەسىنە قاراي سىناق كورەتىندىگىن ەسكەرسەك، ولاردىڭ قيىندىقتاردا كورسەتە بىلگەن سابىرى، شۇكىرى، كوركەم مىنەزى اربىرىمىزگە ۇلگى بولماق. ولار پايعامبارلار جايلى حابارلاردا اقىل يەلەرى ءۇشىن عيبرات بار. يۋسۋف سۇرەسى، 111ايات.5. اللا تاعالانىڭ قۇدىرەتىن تانىتاتىن جاراتىلىستار، قۇبىلىستار تۋرالى ويلاۋ.جەتى اسپاندى قاباتقابات ەتىپ جاراتقان سول اللا. ءارراحماننىڭ جاراتۋىندا ەشبىر كەمشىلىكتى كورمەيسىڭ. قايتا كوز سالشى، قاندايدا دا ءبىر سايكەسسىزدىك كورە الاسىڭ با؟! سودان كەيىن دە كوزىڭدى قايتا سال. كوزىڭ ساعان قاجىپ، تالعان كۇيدە قايتادى. مۇلك، ء34شى اياتتار. راسىمەن دە، اينالانىڭ ءبارى اللا تاعالانى ەسكە سالۋشى، تانىتۋشى. ءتىپتى، ادامنىڭ ءوز جاراتىلىسى اللا تاعالانى تانىپ، قۇلشىلىق ەتۋگە جەتكىلىكتى مۇعجيزا. ءارى ايقىن سەنۋشىلەر ءۇشىن جەردە بەلگىدالەلدەر بار جانە سەندەردىڭ وزدەرىڭدە دە. كورمەيسىڭدەر مە؟ ءزاريات سۇرەسى، 2021 ايات. جاڭبىردىڭ جاۋى، بۇلتتىڭ كوشۋى، اتقان تاڭ مەن باتقان كۇن، ۇشقان قۇس، جۇگىرگەن جاندىك، ءتىپتى ءبىزدى الداپ قويعان جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ ءوزى اللاعا شۇكىر ەتىپ، قۇلشىلىق جاساۋعا شاقىرادى. نەگە؟ ال اللا سەندەردى دە، سەندەردىڭ جاساپ جاتقاندارىڭدى دا جاراتقان. ساففات سۇرەسى، 96ايات. وسىنىڭ ءبارىن وي ەلەگىنەن وتكىزىپ، جۇرەگىنە جەتكىزگەن ادام: اقيقاتىندا، اسپانداردىڭ جانە جەردىڭ جاراتىلۋىندا، ءتۇن مەن كۇندىزدىڭ اۋىسۋىندا اقىل يەلەرى ءۇشىن بەلگىلەر بار، سولار اللانى تۇرەگەپ تۇرىپ، وتىرعان كۇيى جانە جامباستاپ جاتىپ ەسكە الادى ءارى اسپانداردىڭ جانە جەردىڭ جاراتىلۋى جايىندا ويلانىپ: راببىمىز! سەن مۇنى بوسقا جاراتپادىڭ! سەن بارلىق كەمشىلىكتەن پاكسىڭ! ءبىزدى وت توزاق ازابىنان ساقتا! دەيتىندەردىڭ قاتارىنان تابىلۋعا اسىعادى.6. اللانىڭ بەكىتكەن شاريعاتىنا، ساليحالى امالدارعا ۇقىپتى بولۋ.اللا سونداي يمان كەلتىرگەندەردى دۇنيە تىرشىلىگىندە دە، اقىرەتتە دە بەكەم سوزبەن تۇراقتىلىقتارىن كۇشەيتەدى. جانە اللا زالىمداردى اداستىرادى. سونداياق اللا قالاعانىن جاسايدى. يبراھيم سۇرەسى، 27ايات.وسى ايات تۇرعىسىندا بەلگىلى عالىم قاتادا: دۇنيە تىرشىلىگىندە ولاردى جاقسىلىق جانە ساليقالى امالدار ارقىلى تۇراقتى ەتەدى. ال اقىرەتتە بولسا، قابىردە قويىلاتىن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرە الۋى ءۇشىن تۇراقتىلىعىن كۇشەيتەدى دەپ ايتقان.جانە اللا تاعالا: ەگەر ولار وزدەرىنە ۇگىتتەلگەن نارسەنى اتقارعاندارىندا، ءسوزسىز ولار ءۇشىن قايىرلى ءارى تۇراقتىلىعى كۇشتىرەك بولار ەدى دەيدى ياعني، اقيقات ۇستىندەگى تۇراقتىلىقتارى كۇشتى بولار ەدى. نيسا سۇرەسى، 66ايات.بۇل انىق نارسە. ايتپەسە، بۇل تۇراقتىلىقتى بۇلىك بوي كورسەتىپ، باقىتسىزدىق ورناي باستاعاندا، جالقاۋلىقپەن ساليقالى امالداردى تاستاپ قويعانداردان كۇتەمىز بە؟! جوق، ءبىراق اللا سونداي يمان كەلتىرىپ ءارى ساليقالى امالداردى اتقارۋشىلاردى يماندارىمەن ءوزىنىڭ ەڭ تۋرا جولىنا باستايدى. مىنە، سول ءۇشىن دە اللا ەلشىسى وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن ساليقالى امالدارعا وتە بەكەم بولعان. جانە ول كىسىگە از دا بولسا ءاردايىم ۇزىلمەي ورىندالاتىن امالدار سۇيىكتى كورەتىن. پايعامبارىمىز وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن: كىمدەكىم ون ەكى راكاعات نامازعا بەكەم بولسا ۇزبەي ورىنداسا، وعان ءجاننات ءۋاجىپ بولادى ياعني، جانناتقا كىرەدى دەپ ايتقان تيرميزي. جانە قۇدسي حاديستە: قۇلىم ماعان ءناپىل عيباداتتارمەنەن مەن جاقسى كورگەنشە جاقىنداي بەرەدى دەلىنگەن. بۇحاري.سوندىقتان دا، ىزگى امالىمىزدى كوپسىنبەي، كەرىسىنشە، ارتتىرعان ۇستىنە ارتتىرۋ ارقىلى دىندە تۇراقتالماقپىز.اللا تاعالادان تۇراقتىلىق، يمان بەرىكتىگىن تىلەپ جالبارىنۋ مۇسىلمانداردىڭ سيپاتتارىنان بولىپ تابىلادى. ماسەلەن جاراتۋشى ۇيرەتكەن مىنا دۇعالاردى ايتۋعا بولادى: ەي، راببىمىز! ءبىزدى تۋرا جولعا سالعاننان كەيىن جۇرەگىمىزدى اۋىتقىتا كورمە! ەي، راببىمىز! بىزگە سابىرلىق بەرىپ، تاباندارىمىزدى تۇراقتى قىلا كور!پايعامبارىمىزدىڭ وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن دا: ەي، جۇرەكتەردى اۋدارىپ تۇرۋشى اللا! جۇرەگىمدى ءوز دىنىڭدە تۇراقتى قىل! دەگەن تىلەكتى كوپ ايتقانىن جاقسى بىلەمىز. ساحيحۋل جاميع. عالىمدار: اللا بىرەۋدى دۇعامەن كوپ اينالىستىرىپ قويسا، ونىڭ دۇعالارىنا جاۋاپ بەرۋىن دە ارتتىرىپ قويادى دەگەن ەكەن. ەكىنشى جاعىنان، دۇعا مۇسىلماننىڭ قارۋى، ال قارۋى بار ادام كوپ نارسەگە توتەپ بەرە الادى.8. جۇرەك امالدارىنا كوڭىل ءبولۋ.مۇحاممەد پايعامبار وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن: راسىندا، دەنەدە ءبىر كەسەك ەت بار، ول ءتۇزۋ بولسا، قالعان دەنە بۇتىندەي تۇزەلەدى، ول بۇزىلسا، قالعان دەنە تۇگەلىمەن بۇزىلادى. ءبىلىپ قويىڭدار، ول جۇرەك دەگەن ەكەن. بۇحاري، مۋسليم. ەندى بىردە تاقۋالىق وسىندا! دەپ، كوكىرەگىن قولىمەن يشارات ەتكەن بولاتىن. مۋسليم. الايدا، ادامداردىڭ ءبارى بىردەي بولعانىمەن، ولاردىڭ جۇرەكتەرى ءار ءتۇرلى ەمەس پە؟ امالىمىز جەتكىلىكتى دارەجەدە بولماي جاتسا، يسلام، پايعامبار نەمەسە ۇستازىڭىز كىنالى ەمەس، جۇرەكتە اقاۋ بار دەگەن ءسوز. مۇندايدا جۇرەكتى ەمدەۋدىڭ قۇران مەن حاديستە كورسەتىلگەن ادىستەرىنە كوڭىل بولگەن ءجون. حازىرەتى ءالي وعان اللا رازى بولسىن ءبىر سوزىندە: جۇرەكتەر اللانىڭ ىدىسى تۇتىكشە جانە ەڭ جاقسىسى مەيىرىمگە تولعان ىدىس. جۇرەك ءبىلىم اتتى مەيىرىم تۇسەتىن مەكەن، بۇل ارقىلى اللا تانىلادى دەيدى. ىدىس سۋعا تولعاندا تاسيتىنى سەكىلدى، جۇرەك تۋرالىققا شومىلعاندا، ساليقالى امالدار دا سىرتقا شىعادى. سونداياق، ماحاببات، قورقىنىش، ءۇمىت، حۋشۋع، بويسۇنۋ، تاۋەكەل ەتۋ سىندى جۇرەك امالدارىنا ايالاۋ تالاپ ەتىلەدى. اسىرەسە، اللاعا دەگەن قورقىنىشتى ارتتىرۋ سۇرالادى. قۇدىرەتتى اللا قۇراندا: كىم اللادان قورىقسا، اللا وعان ءبىر شىعار جول پايدا قىلادى. جانە ونى ويلاماعان جەردەن ريزىقتاندىرادى دەگەن. تالاق سۇرەسى، 23 اياتتار.9. جاقسى كىسىلەرمەن جولداس بولۋ، ساليقالى ادامدار بولاتىن وتىرىسقا قاتىسۋ.پايعامبار وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن بىلاي دەگەن: جاقسى دوس پەن جامان دوستىڭ مىسالى ءاتىر ساتۋشى مەن كورىك باسۋشى سەكىلدى. ءاتىر ساتۋشى ساعان ءاتىر سىيعا بەرەدى نەمەسە ودان ءاتىر ساتىپ الاسىڭ نەمەسە جاقسى يىستە بولاسىڭ. ال، كورىك باسۋشىنىڭ قاسىندا نە كيىمىڭدى كۇيدىرەسىڭ، نە ساسىق يىستە بولاسىڭ. بۇحاري مەن مۋسليم . ياعني، جاقسى جەردە وتىرعان ادام بويىنا تەك جاقسىلىقتاردى جيناپ شىعادى. ال جامان ورتا يمانىنا كەرى اسەرىن تيگىزەدى. اسىرەسە، يسلام دوس تاڭداۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. اللانى ەسكە سالاتىن، سەنىڭ اقىرەتىڭدى ويلايتىن، ىزگىلىكتە كومەكشى بولاتىن دوستى تابۋ دا ۇلكەن جەتىستىك. كىسى دوسىنىڭ دىنىندە بولادى دەگەن تەككە ايتىلماسا كەرەك10. كوپ تاماق، كوپ ءسوز، كوپ ۇيقىدان تىيىلۋ. شەكتەن تىس تاماق قۇلشىلىققا كەدەرگى كەلتىرەدى.اۋرۋ استان، ءدارىنىڭ ەڭ جاقسىسى از تاماق دەگەن دانالىق سوزدەردە ۇلكەن ءمان بار. ال پايعامبارىمىز وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن: ادام ءوز اسقازانى سەكىلدى ەشبىر جامان ىدىستى تولتىرعان ەمەس. سولاي بولا تۇرا، بەلدى بۇگۋ ءۇشىن بىرنەشە ءتۇيىر تاعام جەتكىلىكتى. اسقازاندى تولتىرۋ قاجەت بولسا، ۇشتەن ءبىرىن تاماقپەن، ۇشتەن ءبىرىن سۋمەن جانە ۇشتەن ءبىرىن اۋامەن تولتىرسىن دەگەن بولاتىن. تيرميزي. مۇسىلمان تاماقتى كوتەرىپ جۇرمەيدى، تاماق ونى كوتەرىپ جۇرەدى. ياعني، مۇنان شىعاتىن قورىتىندى ادام ءجۇرىپتۇرۋى، قۇلشىلىق جاساۋى ءۇشىن جەتكىلىكتى استى جەگەنى ابزال. ارتىق استان دەنساۋلىققا دا، اقىلويعا دا، قۇلشىلىققا دا زيان بار. از تاماق جەۋ، قارىن اشقاندا عانا تاماق جەۋ، ۇيلەسىمدى تاماق جەۋ دەگەن قاعيدانى ۇستانساق ۇتىلمايتىنىمىز انىق. مۇسىلمان ادامنىڭ يسلامنان العان ەڭ ىزگى قاسيەتتەرىنىڭ ءبىرى بوس سوزدەن ارىلۋ بۇحاري.پايعامبار وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن ۇممەتىنە: كىمدەكىم اللاعا جانە اقىرەت كۇنىنە يمان كەلتىرگەن بولسا، جاقسى ءسوز ايتسىن نەمەسە ۇندەمەسىن دەگەن تاماشا وسيەت قالدىردى. بۇحاري، مۋسليم. ياعني، مۇسىلماندا تىلمەن بولاتىن قارىمقاتىناستىڭ ەكى عانا ءتۇرى بار: جاقسى ءسوز سويلەۋ جانە ۇندەمەۋ. پايعامبار تاعى بىردە: جاقسى سويلەپ، يگىلىككە جەتكەن نەمەسە ۇندەمەي قالىپ قۇتىلعان ادامعا اللانىڭ كەشىرىمى بولسىن! دەپ دۇعا جاسايدى. تيرميزي ال، حازىرەتى لۇقمان حاكىم: سويلەۋ كۇمىس بولسا، سويلەمەۋ التىن دەپ قالاي ورىندى ايتقان! تارازىلار بولساڭىز، كوپ كۇنانىڭ، كوپ قاتەلىكتىڭ تىلدەن، ارتىق سوزدەن ەكەندىگىن انىق بايقايتىن بولار ەدىڭىز. كىم كوپ سويلەسە ءجيى قاتەلەسەدى، كىم ءجيى قاتەلەسسە كۇناعا كوپ باتادى، ال كىم كوپ كۇنا جاساسا توزاققا كوبىرەك لايىقتى ومار يبن ءالحاتتاب. سول سەبەپتى، ءتىلدى تىيا ءبىلۋ كۇنادان ارىلۋدىڭ ءارى يماندى ساقتاۋدىڭ ءبىر جولى. كوپ ۇيقى ۋاقىتتىڭ قادىرىنە جەتۋدەن قالدىرادى.مۇسىلماننىڭ ۇيىقتاۋ ءتارتىبى: ەرتە جاتۋ جانە ەرتە تۇرۋ. پايعامبارىمىز وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن قۇپتان نامازىنىڭ الدىندا ۇيىقتاۋدى، قۇپتان نامازىنان كەيىن سويلەسكەندى ۇناتپاعان. تالاسىمىز جوق، ۇيقى ءتاتتى، ناپسىگە جاعىمدى نارسە. ءبىراق، ناپسىمەن كۇرەس ەكى ادىسپەن جۇرگىزىلەدى: ءبىرى بەرىپ كۇرەسۋ، ەكىنشىسى تىيىپ كۇرەسۋ. قىسقاسى، مىنا قاعيدا سىزگە پايداسىن بەرەرى حاق: ەرتە جاتقان ادام تۇنگى نامازعا دا تۇرادى ءارى تاڭ نامازىن سەرگەك وقيدى، كۇندىز دە كۇشقۋاتتى جۇرەدى. ەرتە جاتۋ ارقىلى ارتىق قىدىرىستان، بوس اڭگىمەدەن، عالامتور مەن الەۋمەتتىك جەلى قۇرساۋىنان بوسايسىز. ال كەش جاتقان ادام جوعارىدا اتالعان قۇلشىلىقتىڭ ەشبىرىنە تياناقتىلىق تانىتا المايدى ءارى كۇندىز ۇيقىلىوياۋ كۇي كەشەدى.11. كوزدى حارامنان تىيۋ.يماندا ءدام، ءلاززات، راقات دەگەن نارسەلەر بولادى. ال وسىنداي ۇلى نارسەلەردى سەزىنۋدەن ماقرۇم قالدىراتىن نارسە كوزدى حارامنان تىيا الماۋ. پايعامبارىمىزدان وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن كەلگەن مىنانداي ءبىر حاديس بار: نازار ءىبىلىستىڭ جاي وقتارىنان بولعان ءبىر وق. كىم اللادان قورقىپ، سول نازاردى تاستاسا، اللا ونىڭ ورنىنا جۇرەگىندە تاتتىلىگىن تاپقان يماندى بەرەدى دەلىنگەن. جالاڭاشتانعان قىزكەلىنشەك، شەكتەن تىس ىسىراپ، جىلتىراعان ءسانسالتانات ءبارى دە يماندى السىرەتۋگە سەبەپ بولادى. ال كىم نازارىن حارام نارسەگە سالسا، وندا ول ءىبىلىستىڭ ۋلانعان وعىمەنەن جاراقاتتانىپ، باقىتسىزدىققا ۇشىرايدى. ال، كىم كوزىن، نازارىن حارام نارسەدەن تىيسا، اللا ونى يمانمەن قۋاتتاپ، تۋرالىققا جەتەكتەيدى. ءارى ول پەندە يماننىڭ ءلاززاتىن تاۋىپ، جۇرەگى باقىتقا كەنەلەدى.12. ەلدىڭ قولىنداعىعا قىزىقپاۋ.يسلام ءدىنى دۇنيە جيناۋدان، باي بولۋدان قايتارمايدى. الايدا، شەكتەن تىس اۋەستىك يمانعا زيانىن تيگىزبەي قويمايدى. ياعني، دۇنيە مۇسىلماننىڭ جۇرەگىندە ەمەس، قولىندا بولۋى كەرەك. اللا تاعالا قۇراندا: الايدا، سەندەر وسى ءومىردى ارتىق كورەسىڭدەر. ال سوڭعى، ماڭگىلىك ءومىر قايىرلى ءارى تۇراقتى دەيدى. الا سۇرەسى، 1617اياتتار. ارداقتى ساحابالار دا ءدىنىن ءتاج سەكىلدى كوككە كوتەرىپ، دۇنيەنى قولدارىندا ۇستايتىن. تاجدەرىنىڭ قيسايىپ نەمەسە تۇسۋگە شاق قالعانىن بايقاعاندا، قولدارىنداعىنى لاقتىرا سالىپ، دىندەرىن تۇزەۋگە كىرىسەتىن.13. دىندە وزىڭنەن جوعارىعا، دۇنيەدە وزىڭنەن تومەنگە قاراۋعۇلامالار: كىم باقىتتى بولعىسى كەلسە، دىندە وزىنەن جوعارىعا، دۇنيەدە وزىنەن تومەنگە قاراسىن دەگەن. ماسەلەن، كولىگى بار ادام، كولىگى جوققا، كولىگى جوق، اياعى جوققا قاراۋ ارقىلى شۇكىرلىگىن ارتتىرادى. دەنى ساۋ ادام، توسەككە تانىلعان ادامدى كورىپ قۇلشىلىق جاساۋعا اسىعادى. وسىندايدا جاستىعى جوق بولعان ساحابالار مەن شي توسەكتە ۇيىقتاعان پايعامباردى ەسكە الۋ دا يماندى ارتتىرادى. ادام وزىندە جوقتى ويلاسا، باقىتسىز بولادى، ال وزىندە باردى ويلاسا، ەڭ باقىتتى ادامعا اينالا شىعادى. جانە كەز كەلگەن مۇسىلمان قىزمەتتە وسكەنى سەكىلدى، قۇلشىلىقتا دا جوعارىلاي بەرۋ ءلازىم. قيامەتتە اللا تاعالانىڭ: وتكەن كۇندەردە ىستەگەن امالدارىڭ سەبەپتى راحاتتانا جەڭدەر ءارى ىشىڭدەر! حاققا سۇرەسى، 24ايات دەگەنىن ەستۋ ءۇشىن امالدى دا ارتتىرا بەرۋ كەرەك ەمەس پە؟ ماسەلەن، ءسىز 5 ۋاقىت ناماز وقيسىز، ال بىرەۋ 5 نامازدى مەشىتكە بارىپ وقيدى. ءسىز جىلىنا 30 كۇن ورازا ۇستايسىز، ال وزگە ادام ءناپىل ورازالاردى قالدىرمايدى ەكەن. ءبىز 10 سۇرە بىلەمىز، ەكىنشىلەر 30شى پارانى جاتتاپ الىپتى. ءبىز اشۋعا بەرىلەمىز، قاتتى سويلەيمىز، ال باسقا ادام ۇنەمى كوركەم مىنەز تانىتادى ەكەن. ياعني، قۇلشىلىقتا جارىسۋ ءجانناتقا قاراي ۇلكەن قادامدار جاساۋعا تۇرتكى بولادى.14. ءولىمدى ءجيى ويلاۋ.ەشكىم ەرتەڭ نە ىستەيتىنىن بىلمەيدى جانە ەشكىم قاي جەردە ولەتىنىن دە بىلمەيدى. ولاي بولسا، كەشەگى كۇنىمىز ءوتىپ كەتتى، ەرتەڭگى كۇن بەلگىسىز، سوندىقتان بۇگىنگى كۇننىڭ ءقادىرىن ءبىلىپ، ءتيىمدى پايدالانۋىمىز قاجەت. ول ءۇشىن بۇگىنگى ءىستى ەرتەڭگە قالدىرماي، تەك دۇنيە ىستەرىن عانا قامداۋدان ساقتانىپ، تاڭنان باستاپ، ءتۇن باتقانعا دەيىنگى ارالىقتاعى ورىندالۋى ءتيىس قۇلشىلىق امالدارعا كوڭىل بولگەن ءجون. ءولىمدى ويلاۋ ءومىردىڭ ءدامىن كىرگىزەدى ءارى يمانىڭدى كۇشەيتىپ، اقىرەتكە دەگەن دايىندىقتى قامشىلايدى. سونداياق، ومار يبن حاتتاب وعان اللا رازى بولسىن: اللانىڭ الدىندا ەسەپ بەرەردەن الدىن، وزوزىڭە ەسەپ بەر جانە امالدارىڭ تارازىدا تارتىلاردان بۇرىن، اقىلىڭمەن تارازىلا، دەپ وسيەت ەتكەن ەكەن.كەلۋ قاينارى: :...?181067789 |
كورونوۆيرۋس:قورعاس ورتالىعىن جابۋ مەرزىمى تاعى دا ۇزارتىلدى13 اقپان 20:05تالدىقورعان. قازاقپارات كورونوۆيرۋس ىندەتىنە بايلانىستى قورعاس ورتالىعىن جابۋ مەرزىمى تاعى دا ۇزارتىلدى. قىتايدىڭ تاۋارى ساۋدالاناتىن جەر ەندى اقپاننىڭ سوڭىنا دەيىن ىستەمەيدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.بۇعان دەيىن حابارلاعانىمىزداي، قورعاس حالىقارالىق شەكارا ماڭى ىنتىماقتاستىق ورتالىعى كوروناۆيرۋستىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا 15 اقپانعا دەيىن جابىلدى. وسى جايتقا بايلانىستى ەندى ۋاقىت مەرزىمى اقپاننىڭ سوڭىنا دەيىن ۇزارتىلدى.ايتا كەتۋ كەرەك، الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى اماندىق باتالوۆتىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس بۇل ۋاقىت ارالىعىندا قورعاس ح ش ى و نىڭ عيماراتىنا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. بارلىعىنا بەلگىلى، ول جەردە ءبىراز پروبلەمالار بار. تۇرعىندار حالىقتىڭ كوپتىگى سالدارىنان، كەپتەلىس تۋىنداپ، ءتۇرلى قيىندىقتارعا تاپ بولاتىنىن ايتقان ەدى. قازىر قورعاس ورتالىعىنىڭ جاڭا باسشىسىنىڭ الدىندا وتكەلدى جاڭعىرتۋ تاپسىرماسى تۇر ، دەدى الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى عالىمۇرات جۇكەل.ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، بۇعان دەيىن قورعاس ورتالىعىنىڭ 15 اقپانعا دەيىن جۇمىسىن ۋاقىتشا توقتاتقانىن حابارلاعان بولاتىنبىز. |
الماتىدا ىستىقتان كوشەتتەر قۋراپ جاتىرالماتىدا قاتتى ىستىقتىڭ سالدارىنان اعاش كوشەتتەرى قۋراپ قالدى. قالا تۇرعىندارى الەۋمەتتىك جەلىدە قۋراعان اعاشتاردىڭ سۋرەتىن جاريالاپ جاتىر، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا ايەلى كۇيەۋىن پىشاقتاعانوقىس وقيعا الماتى قالاسى اۋەزوۆ اۋدانىنداعى تۇرعىن ۇيلەردىڭ بىرىندە بولدى، دەپ حابارلايدى ..وقيعا 08 شىلدە، 2021دارىگەرلەر الماتى تاۋلارىنان تابىلعان قىزدىڭ جاعدايى تۋرالى ايتتىدارىگەرلەر الماتى تاۋلارىنان تابىلعان قىزدىڭ جاعدايى تۋرالى ايتتى، دەپ حابارلايدى ..الماتىداعى باراحولكا بازارىنان ءورت شىقتىالماتىداعى باراحولكا بازارىنان ءورت شىقتى، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا تاۋدا جوعالىپ كەتكەن قىز تابىلدىقالانىڭ توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى ونىڭ ۇلكەن الماتى وزەنى اۋماعىنان 8 شىلدەدە ساعات 10.56دا تابىلعانىن اتاپ ءوتتى، دەپ حابارلايدى ..الماتى وبلىسىندا ەر ادام باسسەينگە باتىپ كەتتىالماتى وبلىسىندا ەر ادام باسسەينگە باتىپ قايتىس بولدى، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا تاۋدا ءبىر قىز جوعالىپ كەتتىرەسپۋبليكالىق جەدەلقۇتقارۋ جاساعىنىڭ قۇتقارۋشىلارى ىلە الاتاۋىندا جوعالىپ كەتكەن قىزدى ىزدەپ جاتىر، دەپ حابارلايدى ..الماتى حقولارى تاعى دا برونمەن قابىلدايتىن بولدىالماتى قالاسىنىڭ باس سانيتار دارىگەرىنىڭ قاۋلىسىنا سايكەس 2021 جىلعى 07 شىلدەدەن باستاپ الماتى قالاسىنداعى حقولار ازاماتتاردى قايتادان تەك الدىن الا برون ارقىلى قابىلدايدى. سونداياق حقو قىزمەتكەرلەرى كليەنتتەردىڭ مارتەبەسىن قوسىمشاسى ارقىلى تەكسەرەدى، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا كوپ قاباتتى تۇرعىن ءۇي ورتەندىءورت بۇقار جىراۋ تاۋەرس تۇرعىن ءۇي كەشەنىنەن شىققان. ەليتالى تۇرعىن ءۇي كەشەنىندەگى ادامدار تۇگەل قاۋىپسىز جەرگە شىعارىلعان. تجد اقپاراتىنشا 13 قاباتتاعى پاتەر جانىپ كەتكەن، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا كامەلەتكە تولماعانداردى ساۋدالاعان ايەل سوتتالدىالماتى وبلىسىندا كامەلەتكە تولماعانداردى ساۋدالاعان ايەل سوتتالدى، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا ەر ادام باسسەيندە جۇرگەن قىزدارعا تيىسكەنالماتى وبلىسىنداعى دەمالىس بازاسىندا ەر ادام باسسەيندە شومىلىپ جۇرگەن ءجاسوسپىرىم قىزدارعا ءتيىستى دەگەن كۇدىككە ءىلىندى، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا قۇرمانعازى كوشەسى جابىلادىالماتىدا قۇرمانعازى كوشەسى ۋاقىتشا جابىلادى، دەپ حابارلايدى ..اۋا رايى 06 شىلدە، 2021الماتى قالالىق توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى اۋا رايىنا بايلانىستى ەسكەرتۋ جاريالادى، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا بەكزات ساتتارحانوۆ اتىنداعى سپورت كەشەنى اشىلدىالماتىدا استانا كۇنىنە وراي بەكزات ساتتارحانوۆ اتىنداعى بوكس الەمى سپورت كەشەنى اشىلدى، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا جاڭا مەكتەپتەر مەن بالاباقشالار اشىلدىقازاقستان استاناسى كۇنىنە وراي بۇگىن الماتىدا 725 ورىندى ەكى مەكتەپتىڭ جاڭا كورپۋسى، 120 ورىندى ءتورت مەملەكەتتىك بالاباقشا، سونداياق بىرنەشە جەكەمەنشىك ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرى اشىلدى، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا استانا كۇنىنە وراي تەررەنكۋر اشىلدىالماتى تۇرعىندارىنا جايلى بولۋى ءۇشىن جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولى قالپىنا كەلتىرىلىپ، 150 اعاش پەن 5 مىڭعا جۋىق بۇتا وتىرعىزىلدى، ناۆيگاتسيا، ورىندىق، سپورت جانە بالالار الاڭى ورناتىلدى، دەپ حابارلايدى ..الماتى وبلىسىندا تىكۇشاعى قاتتى قوندىالماتى وبلىسىندا تىكۇشاعى قاتتى قوندى، دەپ حابارلايدى ..قوعام 05 شىلدە، 2021الماتىدا مەيرامحاناقوناق ءۇي قىزمەتكەلەرى مەن كونديتەرلەر دايارلايتىن ورتالىق اشىلدىالماتىدا قازاقستانشۆەيتساريا تۋريزم جانە قوناق ءۇي بيزنەسى ينستيتۋتىندا شۆەيتساريا باعدارلاماسى بويىنشا تۋريزم قىزمەتكەرلەرىن دايارلاۋ باستالدى. ستۋدەنتتەردى قابىلداۋ 2021 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە باستالادى، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا مۇگەدەك بالالاردى ەمدەيتىن يپپوتەراپيا جوباسى ىسكە قوسىلدىجوبا مەملەكەت باسشىسى ق. توقاەۆتىڭ اۋتيستىك سپەكتردەگى مۇگەدەك بالالارعا ارنالعان مەكەمەلەر سانىن ۇلعايتۋ تۋرالى تاپسىرماسىنا سايكەس، تۇڭعىش پرەزيدەنت ن. نازارباەۆ قورىنىڭ قامقورلىق جوباسى اياسىندا جۇزەگە استى، دەپ حابارلايدى ..7 شىلدەدە باستاپ الماتى وبلىسىندا كارانتين كۇشەيتىلەدىالماتى وبلىسىندا كوروناۆيرۋسقا بايلانىستى جاڭا قاۋلى شىقتى. بۇل قاۋلى 7 شىلدەدە باستاپ كۇشىنە ەنەدى، دەپ حابارلايدى ..كوروناۆيرۋس 03 شىلدە، 2021كارانتين: الماتىدا قانداي شەكتەۋلەر ەنگىزىلەدى؟الماتىنىڭ باس سانيتاريا دارىگەرى جانداربەك بەكشين جاڭا قاۋلىعا قول قويدى، دەپ حابارلايدى ..الماتىداعى مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى جابىلدىقازمۇبب ۋنيۆەرسيتەتى ءوز قىزمەتىن توقتاتتى. قازاق مەديتسينالىق ۇزدىكسىز ءبىلىم بەرۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بارلىق ستۋدەنتى باسقا مەديتسينالىق جوعارى وقۋ ورىندارىنا اۋىستىرىلدى، دەپ حابارلايدى . ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساپ.الماتىدا كۇننىڭ ىستىعىنان جولداعى بەتون پليتالار كوتەرىلىپ كەتتىالماتى وبلىسىندا اۋا تەمپەراتۋراسىنىڭ كۇرت كوتەرىلۋىنە بايلانىستى الماتىقورعاس تاس جولىندا بەتون پليتالار ورنىنان جىلجىپ كەتكەن. جول جابىنى كوتەرىلىپ، بىرنەشە كولىك زاقىمدالدى، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا دەلتا شتامىنىڭ ۇلەسى 78 پايىزعا جەتتىبۇگىن، 2 شىلدەدە وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسى بارىسىندا الماتى قالاسى سانيتارلىقەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى جانداربەك بەكشين قالادا پايدا بولعان كوروناۆيرۋستىڭ جاڭا شتامدارى تۋرالى مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى ..الماتىدان 400 شاقىرىم قاشىقتىقتا ەكى مارتە جەر سىلكىندىالماتى قالاسىنان وڭتۇستىكشىعىسقا قاراي 360 شاقىرىم قاشىقتىقتا، سونداياق الماتى قالاسىنان شىعىسقا قاراي 378 شاقىرىم قاشىقتىقتا، قىتاي اۋماعىندا جەر سىلكىندى، دەپ حابارلايدى ..ۇلكەن الماتى اينالما جولى ەكى جىلعا ەرتە اياقتالادىقر پرەمەرءمينيسترى اسقار مامين ۇلكەن الماتى اينالما جولىن 2022 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن اياقتاۋدى تاپسىردى، دەپ حابارلايدى ..الماتىدا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى قايتا كوبەيىپ بارادىسوڭعى تاۋلىكتەگى مالىمەتتەرگە سايكەس، الماتىدا 305 ادامنىڭ جاڭادان ىندەت جۇقتىرعانى انىقتالدى، دەپ حابارلايدى ..وقيعا 01 شىلدە، 2021شارىن وزەنىنە تاعى ءبىر تۋريست اعىپ كەتتىالماتى وبلىسىندا 37 جاستاعى ەر ادامدى سۋرەتكە ءتۇسۋ كەزىندە وزەن اعىنى الىپ كەتتى. قۇتقارۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. بۇل تۋرالى قر توتەنشە جاعدايلار مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنەن ءمالىم ەتتى، دەپ حابارلايدى ..دارەتحانا شۇڭقىرىنا قۇلاپ قايتىس بولعاندارعا قاتىستى پوليتسيا تۇسىنىك بەردىالماتىدا دارەتحانا شۇڭقىرىنا ءبىر ءۇيدىڭ ءۇش ادامى ءتۇسىپ مەرت بولدى. پوليتسەيلەر وقيعانىڭ قالاي بولعانىن ايتىپ بەردى، دەپ حابارلايدى .. |
پاندەميا قاراعاندى وبلىسىنا قالاي اسەر ەتتى؟بيلىك 1035 0 پىكىر 3 قاراشا, 2020 ساعات 12:58ايماقتار ءۇشىن بيىلعى جىل وڭايعا تۇسكەن جوق. الايدا تۋىنداعان توتەنشە جاعدايلارعا قاراماستان قاراعاندى وبلىسى الەۋمەتتىكەكونوميكالىق كورسەتكىشتەر بويىنشا تۇراقتى تۇردە دامىپ كەلەدى. ۆرەميا گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا ءوڭىر باسشىسى جەڭىس قاسىمبەك بۇل وسىمگە قالاي قول جەتكىزىلگەنىن جانە وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋ جۇمىستارى قالاي جالعاساتىنىن ايتىپ بەردى. جەڭىس ماحمۇتۇلى، داعدارىس ۋاقىتىندا قاراعاندى وبلىسىنىڭ قيىندىقتار الدىندا ءوسىمدى ساقتاپ قالۋىنا نە سەپتەستى؟ ايماقتىڭ دامۋىنا باعا بەرەتىن ناقتى كورسەتكىشتەر بار. بۇعان ونەركاسىپتىك ءوندىرىس كولەمى، ينۆەستيتسيا، ساۋدا، قۇرىلىس، كولىك قىزمەتى جانە باسقا دا بىرقاتار باعىتتىڭ كورسەتكىشتەرى ەنەدى. ءبىزدىڭ وڭىردە وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا وسى اتالعان بارلىق پوزيتسيا بويىنشا وڭ ديناميكا بار. ەڭ الدىمەن ونەركاسىپ ءوندىرىسى تۋرالى ايتقىم كەلەدى. ونەركاسىپ جالپى ايماقتىڭ ىشكى ءونىمىنىڭ 50 پايىزىن قامتاماسىز ەتەدى. بۇل سالادا وتە تۇراقتى 2019 جىلدان قاراعاندا شامامەن 103 پايىزدىق ءوسىم بار. ءبىز وسى كورسەتكىشتى جىل سوڭىنا دەيىن ساقتايمىز دەپ جوسپارلاپ وتىرمىز. سونىمەن قاتار وڭدەۋ ونەركاسىبىنىڭ ءوسۋ قارقىنى ءبىزدى ەرەكشە قۋانتادى. وندا 4,5 پايىزدىق پۋنكتتە ءوسىم بايقالادى. ال اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى احۋال قانداي؟ بيىل ءوڭىر ديقاندارى ميلليون گەكتاردان استام جەرگە ءتۇرلى داقىلداردى، بىراق نەگىزىنەن بيدايدى ەكتى. بۇعان كۇمان كەلتىرگەن ادامدار قاراعاندى وبلىسىندا مۇنداي كولەمدەگى داقىلداردى ارەڭ سەبۋگە بولاتىن ەدى دەگەندەي حات جازعان بولاتىن.الايدا ءبىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ تاۋارىن وندىرۋشىلەر بۇل جوسپاردى ورىنداپ، ميلليون تونناعا جۋىق ءونىم الدى! سونداياق بۇل رەتتە اڭگىمە ساپالى استىق، قىمبات سۇرىپتار تۋرالى بولىپ وتىر. قازىر ونىڭ باعاسى جاقسى، ال ءبىزدىڭ استىق وسىرۋشىلەر ەكسپورت ءۇشىن دە، ىشكى نارىق ءۇشىن دە بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزىپ كەلەدى. جالپى ءبىزدىڭ اۋىلشارۋاشىلىعىنىڭ تاۋارىن وندىرۋشىلەرىمىز ىشكى تۇتىنۋشىعا ءتيىمدى شىعىنداردى ۇستاپ وتىر. سول ءۇشىن ولارعا وتە ريزامىن. قازىر ءبىز ولاردان 40 مىڭ تونناعا جۋىق استىقتى جەڭىلدەتىلگەن باعامەن، تونناسىن 75 مىڭ تەڭگەدەن ساتىپ الامىز. بۇل الەۋمەتتىك نان ءۇشىن ارزان ۇن وندىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ينۆەستيتسيالاردىڭ كولەمى ارتىپ كەلە جاتىر ما؟ ءبىز وڭىرگە تارتىلاتىن ينۆەستيتسيا دەڭگەيىن ساقتاپ قالدىق. وتكەن جىلى سارىارقا گاز قۇبىرىنا 200 ميلليارد تەڭگەدەن استام بيۋدجەتتىك ينۆەستيتسيا تارتىلعان ەدى. ونى ەسەپتەمەگەندە بيىل ءبىزدىڭ ءوڭىردىڭ ينۆەستيتسيا كولەمى شامامەن 700 ميلليارد تەڭگەنى قۇراپ وتىر. ونىڭ 83 پايىزى جەكەمەنشىك ينۆەستيتسيالار. بۇل باعىتتاعى جۇمىس قاراعاندى وبلىسىنداعى ينۆەستيتسيالىق احۋال تارتىمدى ءارى تۇراقتى ەكەنىن كورسەتەدى. پاندەمياعا قاراماستان بىزگە ءىرى ينۆەستورلار كەلىپ جاتىر. بيىل 12 جاڭا جوبا ىسكە قوسىلادى. جالپى قازىر ايماقتا 2 تريلليون تەڭگەدەن اساتىن 40تان استام جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا. جالپى ينۆەستيتسيا تۋرالى اڭگىمە قوزعاعاندا ءبىز ءتۇرلى سالالاردى ايتىپ تۇرعانىمىزدى ايتا كەتكىم كەلەدى. مۇندا ماشينا جاساۋ، تاۋكەن جابدىقتارىن ءوندىرۋ، فەرروقورىتپالار، بىرقاتار اۋىلشارۋاشىلىق جوبالارى، مىسالى، ءسۇت فەرماسى، ەت وڭدەۋ جانە تاعى باسقا ماڭىزدى سالالار قامتىلۋدا. ايتسە دە داعدارىس شاعىن جانە ورتا بيزنەستى شاتقاياقتاتىپ كەتكەن بولار؟ ارينە، پاندەميا شوب دامۋىنا اسەر ەتكەنىن مويىنداۋىمىز كەرەك. كاسىپكەرلەر بۇرىنسوڭدى مۇنداي سىناقپەن ەشقاشان بەتپەبەت كەلىپ كورگەن ەمەس. مەيرامحانالار، كافەلەر، قوعامدىق تاماقتانۋ ورىندارى مەن كينوتەاتر يەلەرىنىڭ، كولىك قىزمەتى مەن ءارتۇرلى ساۋدا سالاسىنداعى ازاماتتاردىڭ الدىندا ۇلكەن قيىندىق تۋىندادى. بىراق مەملەكەت تاراپىنان دا قولداۋ بولعانىن ايتا كەتۋ كەرەك: سالىقتار، ءوسىمپۇلدار بويىنشا تولەمدەردى جىل سوڭىنا دەيىن شەگەرۋ شارالارى قاراستىرىلدى. بانك قارىزدارى مەن كوممۋنالدىق تولەمدەر كەيىنگە قالدىرىلدى. مەملەكەتتىك ورگاندار مەن ۇيىمدار كاسىپكەرلەردەن نىساندى جالعا الۋ بويىنشا اقى المايدى. جەكە پاتەر يەلەرى دە جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ، جالداۋ اقىسىن ازايتتى، كەيبىرى ءتىپتى اقى الۋدان باس تارتتى.ءبىز كارانتين شەكتەۋى جاعدايىندا بۇل كومپانيالاردىڭ سانيتارلىق نورمالاردى ساقتاي وتىرىپ جۇمىسىن جالعاستىرۋىنا رۇقسات بەرۋگە تىرىسامىز. سونىمەن قاتار، مەن قاراعاندىنىڭ شوبى مىقتى بولىپ شىققانىن ەرەكشە اتاپ وتكىم كەلەدى. وسىناۋ قيىن كەزەڭدە كوپتەگەن كاسىپورىندار بالاما شەشىمدەردى تابا ءبىلدى. مىسالى، ءبىز قاشىقتان جۇمىس ىستەۋگە كوشتىك، ال جەتكىزۋ قىزمەتىنە دەگەن سۇرانىس ءتىپتى ارتتى. ەلەكتروندىق ساۋدا بەس ەسە ءوستى. بۇل وتە جاقسى ءۇردىس، ويتكەنى وسىلايشا بيزنەس كولەڭكەدەن شىعادى، قوسىمشا سالىقتار تۇسە باستايدى، ادامداردىڭ جالاقىسى اشىق بولادى.سونداياق، وسى كەزەڭدە ايماقتارعا جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى، اۋىل ەل بەسىگى، ەڭبەك جانە باسقالارى سياقتى مەملەكەتتىك باعدارلامالار دا كومەكتەسكەنىن اتاپ ءوتۋ كەرەك. بۇل رەتتە جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسىنىڭ كۇردەلى كەزەڭدە كومەگى قانشالىقتى ءتيدى؟ حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ ءۇشىن وسى شارالاردى جالعاستىرعان ءجون بە؟ جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى وسىنداي قيىن كەزەڭدە ازاماتتاردىڭ ناقتى قولداۋدىڭ جارقىن ۇلگىسى دەۋگە ابدەن بولادى. كارتا قىسقا مەرزىمدە تابىسى جوق، جۇمىسسىز قالعانداردىڭ بارلىعىن جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋگە، سونداياق سۇرانىسقا يە ماماندىقتار بويىنشا مامانداردى قايتا دايارلاۋعا مۇمكىندىك بەردى. ادامدار كەز كەلگەن ۋاقىتتا ەلدى مەكەندەر مەن ايماقتار اراسىندا قوزعالا المايتىندىعىنا بايلانىستى، اۋلالاردى اباتتاندىرۋ سياقتى نىسانداردىڭ اياقتالۋ مەرزىمىنە قاتىستى شاعىمدار ءتۇسىپ جاتىر. ايتسە دە بارلىق نىساندار قاراشا ايىندا پايدالانۋعا بەرىلەدى.باعدارلامانىڭ تيىمدىلىگى مەن جقجكنىڭ ناقتى قولداۋىن ءتۇسىنىپ، ءبىزدىڭ پرەزيدەنت ۇكىمەتكە جانە ۇلتتىق بانككە باعدارلامانى 2021 جىلعا دەيىن ۇزارتۋدى تاپسىردى. پاندەميا الەۋمەتتىك سالالارعا سوققى بەرىپ، كەمشىلىكتەردىڭ بەتىن اشىپ بەرگەنى بەلگىلى. ءبىلىپ وتىرعانىمىزداي، ءبىلىم سالاسى قاشىقتان وقىتۋ جۇيەسىنە دايىن بولماي شىقتى. حالىقتىڭ از قامتىلعان بولىگىنىڭ گادجەت ساتىپ الۋعا شاماسىنىڭ جوقتىعى تاعى بەلگىلى. وعان ەلدەگى كەيبىر وڭىرلەردە ينتەرنەت ساپاسىنىڭ ناشارلىعىن تاعى قوسىڭىز. ءبىلىم سالاسىندا قوردالانعان وسىنداي ماسەلەلەردى شەشە الدىڭىزدار ما؟ بۇگىنگى تاڭدا وڭىردەگى حالىقتىڭ 90ى ينتەرنەتپەن قامتاماسىز ەتىلگەن. ينتەرنەتكە قوسىلماعان، ورتالىقتان الىس ورنالاسقان شاعىن اۋىلداردا شاعىن مەكتەپتەر جۇمىس ىستەپ تۇر. وندا بالالار ءداستۇرلى تۇردە وقىتىلادى. بىراق بۇل فاكتور ولاردى ينتەرنەتسىز قالدىرۋ كەرەك دەگەندى بىلدىرمەيدى. 2021 جىلدىڭ اياعىندا پروۆايدەرلەر بارلىق جەردە جاقسى بايلانىستاردى قامتاماسىز ەتۋى كەرەك.كوپبالالى جانە الەۋمەتتىك جاعىنان وسال وتباسىلارعا كەلەتىن بولساق، ءبىلىم باسقارماسىنىڭ قاراجاتى ەسەبىنەن ءبىز وسى ساناتتاعى وتباسىلاردىڭ بالالارىنا مودەمدەرمەن قامتاماسىز ەتىلگەن 24 مىڭ كومپيۋتەر مەن نوۋتبۋك ساتىپ الىپ بەردىك. سونىمەن قاتار ءبىز رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن تاعى 28 مىڭ جاڭا كومپيۋتەر الدىق. سونىڭ ارقاسىندا قازىر وبلىستا بارلىق مۇقتاج وتباسىلار قاجەتتى قۇرالجابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسى دا ەداۋىر سىنعا ۇشىرادى. وتكەن جازدا تىركەلگەن وقيعالارعا جول بەرمەۋ ءۇشىن ايماق دەڭگەيىندە قازىر قانداي شارۋالار اتقارىلىپ جاتىر؟ الەمنىڭ كوپتەگەن مەملەكەتى بۇل ىندەتكە دايىن بولماي شىقتى. بولىنگەن قارجىنى دەنساۋلىق ساقتاۋ ينفراقۇرىلىمىن نىعايتۋعا پايدالانۋ ءۇشىن ءبىز باسقا سالالارداعى بيۋدجەت شىعىنىن ەداۋىر قىسقارتتىق.بيىل ءبىز وبلىس بويىنشا 70كە جۋىق مەديتسينالىق مەكەمەنى جوندەدىك. جەزقازعاندا جاڭا ءمودۋلدى اۋرۋحانا سالدىق، بارلىق جۇقپالى اۋرۋلار اۋرۋحانالارىن رەتكە كەلتىردىك، توموگرافتاردىڭ سانىن كوبەيتتىك، قاراشانىڭ سوڭىنا دەيىن ولاردىڭ سانى 21گە جەتەدى.كلينيكالاردا 24 وتتەگى ستانساسى ورناتىلدى، پالاتاعا وتتەگى بەرەتىن جابدىقتار جەتكىزىلۋدە. بىزگە دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى وكپەنى جاساندى جەلدەتۋ بويىنشا ۇلكەن قولداۋ كورسەتتى. ولار بۇگىن دە جەتكىلىكتى. وبلىستاعى 40تان استام اۋرۋحانا پنەۆمونيانى ەمدەۋگە دايىن. جالپى العاندا ءبىزدىڭ اۋرۋحانالارعا بەس مىڭعا دەيىن پاتسيەنتتەردى ورنالاستىرۋ مۇمكىندىگى بار. قاراعاندى وبلىسىندا اۋىر ناۋقاستار نەمەسە وكپەنى جاساندى جەلدەتكىشكە مۇقتاج ناۋقاستاردىڭ قازىر جوقتىعىن اتاپ وتكىم كەلەدى. بۇدان ءبىز قاراعاندىلىقتاردىڭ جاۋاپكەرشىلىك پەن ساقتىقتى سەزىنەتىنىن بايقايمىز. ءبىزدىڭ دارىگەرلەردىڭ بىلىكتىلىگى جەتكىلىكتى ءارى پاندەميامەن كۇرەسۋدە جاقسى تاجىريبەگە يە ەكەنىن اتاپ وتكىم كەلەدى. سونىمەن قاتار قاراعاندىدا العاشقى تولقىن كەزىندە ۇلكەن كومەك كورسەتكەن كەرەمەت مەديتسينالىق ۋنيۆەرسيتەتىمىز بار. جۇمىسقا جوعارعى كۋرس ستۋدەنتتەرى، ينتەرندەر مەن وقىتۋشىلار تارتىلعان ەدى. قاراعاندى وبلىسىندا جاڭا تۇرعىن ۇيگە، اسىرەسە كوپبالالى وتباسىلارعا جانە باسقا دا الەۋمەتتىك وسال ازاماتتار تاراپىنان ۇلكەن قاجەتتىلىك بار. ايماقتا قۇرىلىس سەكتورىنىڭ جاندانا تۇسكەنى بايقالادى. بىراق تاياۋ ارادا كەزەكتى ەداۋىر قىسقارتىپ، مۇقتاج وتباسىلاردىڭ بارلىعىنا پاتەر بەرۋ مۇمكىن بە؟ كەيىنگى كەزدە ءبىزدىڭ وبلىستىڭ تۇرعىندارى اراسىندا جيناعىن استانانىڭ جىلجىمايتىن مۇلىگىنە سالۋ ءۇردىسى بولعان. سوڭعى 34 جىلدا ءبىز تەك وبلىس ورتالىعىندا عانا ەمەس، بۇكىل ءوڭىر بويىنشا جاڭا اۋدانداردى سالا باستادىق. وسىعان وراي قازىر تەندەنتسيا وزگەرە باستادى.وتكەن جىلى وبلىستا جالپى اۋماعى 427 مىڭ شارشى مەتر بولاتىن باسپانالار سالىندى. ال بيىل ءبىز بۇل كورسەتكىشتى شامامەن 600 مىڭ شارشى مەترگە جەتكىزەمىز. 1 800 پاتەردى ءار ءتۇرلى قورلاردىڭ ەسەبىنەن كوپبالالى وتباسىلارعا بەرەمىز. ءىرى كاسىپورىندار دا قولداۋ كورسەتەدى. ماسەلەن، وتكەن اپتادا عانا بالقاشتا قازاقمىس كومپانياسى 65 پاتەر ءبولدى. ەكىءۇش جىل ىشىندە قۇرىلىس قارقىنى 1520 پايىزعا وسەدى دەپ جوسپارلاپ وتىرمىز. قاراعاندىدا جەكە تۇرعىن ءۇي سالۋعا جەر ۋچاسكەلەرى بەرىلىپ جاتىر. ايتسە دە داعدارىس كەزىندە ەكىنىڭ ءبىرى جەكە جەر ۋچاسكەسىندە قۇرىلىس جۇمىسىن جۇرگىزە الماۋى مۇمكىن عوي... ءيا، سوڭعى 78 جىل ىشىندە جەكە تۇرعىن ءۇي سالۋ ءۇشىن جەر ۋچاسكەلەرى ءىس جۇزىندە بەرىلمەگەن. سەبەبى بۇعان دەيىن كوپتەگەن ۋچاسكەلەر ينفراقۇرىلىمسىز بەرىلگەن بولاتىن. بۇعان مىسال رەتىندە قاراعاندىداعى كۇنگەي شاعىن اۋدانىن الۋعا بولادى. بۇگىنگى كۇنى قاراعاندى قالاسىنىڭ اكىمدىگى جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى ءۇشىن جەر ۋچاسكەلەرىن ينجەنەرلىك جەلىلەردەن كەيىن عانا بەرۋ ماسەلەسىن ءبىرىنشى ورىنعا قويىپ وتىر. قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ قاراعاندىنى ميلليون تۇرعىنى بار قالا رەتىندە كورگىسى كەلەتىنىن ايتقان. بۇل ماقساتقا جەتۋ جولىندا ناقتى جوسپارلارىڭىز بار ما؟ ءىس جۇزىندە، قاراعاندى ىرگەلەس قالالار مەن جاقىن اۋىلداردى ەسەپتەگەندە قازىردىڭ وزىندە 800900 مىڭ ادام ءومىر سۇرەتىن تۇتاس اگلومەراتسيا. ولاردىڭ كوپشىلىگى 2030 مينۋتتىق جولدى ءجۇرىپاق وبلىس ورتالىعىنا جۇمىسقا بارادى. سوندىقتان ميلليون دەگەنىمىز ۋاقىت تالابى. قالا ءوسىپ كەلەدى، ءبىز كوپ تۇرعىن ءۇي سالىپ، كەلگەن تۇرعىندارعا جاعداي جاساۋىمىز كەرەك. الايدا مونوقالالار مەن اۋىلدار تۋرالى ۇمىتۋعا بولمايدى. وبلىستىڭ اۋداندارىندا ساپالى اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى وتكىر تۇر. شەتتە قاراپايىم عانا جاعداي بولماعاننان كەيىن البەتتە جۇرتتىڭ بارلىعى قالاعا قاشاتىنى تاعى تۇسىنىكتى. اۋىل ەل بەسىگى باعدارلاماسى جانە باسقالارى قاڭىراپ جاتقان اۋىلداردى قۇتقارا الا ما؟ بۇل باعدارلاما بولاشاعى بار جانە تىرەك اۋىلداردى دامىتۋعا ارنالعان. جالپى ادامعا ينفراقۇرىلىم ەمەس، ادام ينفراقۇرىلىمعا باراتىنى بۇكىل الەمگە ءتان ءۇردىس. بىراق 200 ادام تۇراتىن دەيىنگى شاعىن اۋىلدار بار. ول اۋىلداردى ورتالىقتاندىرىلعان سۋمەن جابدىقتاۋدىڭ ءمانى جوق. الايدا ءبىز ونداعى جەرگىلىكتى اۆتونومدى ينفراقۇرىلىمدى قولداۋعا تىرىسامىز.اۋىل ەل بەسىگى، نۇرلى جەر، جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى باعدارلامالارى اياسىندا اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردىڭ ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىمىنا، ونىڭ ىشىندە ساپالى سۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە بايلانىستى كوپتەگەن ماسەلەلەر شەشىلۋدە. اۋىل ەل بەسىگى ارنايى جوباسىنىڭ ەكى جىلىندا سەگىز اۋداننىڭ 16 تىرەك اۋىلىندا 73 جوبا جۇزەگە اسىرىلدى، ونىڭ ىشىندە ساپالى اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ىستەرى دە بار.مىسالى، جاڭاارقا اۋدانىنىڭ اتاسۋ اۋىلىندا قازاندىقتار مەن تازارتۋ قۇرىلىمدارىنىڭ قۇرىلىسىن جۇرگىزۋدىڭ ارقاسىندا الەۋمەتتىك نىسانداردا ورتالىقتاندىرىلعان سۋمەن جانە جىلۋمەن قامتاماسىز ەتىلدى، قازاندىقتاردىڭ قۋاتى ارتتى.بيىل وساكاروۆ اۋدانىنىڭ ەسىل اۋىلىنداعى 25 شاقىرىمدىق سۋ جەلىسىن قايتا جوندەۋ جۇمىستارى اياقتالۋدا. 1500گە جۋىق تۇرعىن ۇزدىكسىز ساپالى سۋمەن قامتاماسىز ەتىلەدى. مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆ قىركۇيەك ايىنداعى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا قورشاعان ورتانى قورعاۋعا ەرەكشە نازار اۋداردى. قاراعاندى وبلىسى وندىرىستىك ايماق، مۇندا قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىنا ناقتى ۇلەس قوساتىن ونەركاسىپ الپاۋىتتارى بار. ولار جاڭا ەكولوگيا كودەكسىنىڭ نورمالارىن قانشالىقتى ساقتايدى دەپ ويلايسىز؟ 2025 جىلعا قاراي ءىرى كاسىپورىندار زياندى شىعارىندىلاردى 30 پايىزعا تومەندەتەدى دەپ جوسپارلانۋدا. جاڭا كودەكس ولاردى ەكولوگيالىق ەرەجەلەردى ساقتاۋعا شاقىرادى، ايتپەسە ولار شىعارىندىلار ءۇشىن ايىپپۇلدى كوبىرەك تولەيتىن بولادى. بۇل كاسىپورىنداردىڭ باسشىلىعى شىعارىندىلاردى ازايتۋعا مۇددەلى جانە جابدىقتى جاڭارتۋعا قاراجات سالادى. سارىارقا گاز قۇبىرىنىڭ قاراعاندىعا قوسىلۋىن ەسكەرە وتىرىپ، كاسىپورىندار ءوندىرىستىڭ ءبىر بولىگىن كومىردەن گازعا كوشىرەدى. پرەزيدەنت مەملەكەتتىك قىزمەتتى قايتا جۇكتەپ، مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ شتات سانىن ەداۋىر قىسقارتۋدىڭ ۋاقىتى كەلگەنىن اتاپ ءوتتى. قاراعاندىنىڭ قانشا شەنەۋنىگى جۇمىسسىز قالدى؟ ازىرگە قىزمەتكەرلەردى قىسقارتۋ تۋرالى اكتىگە قول قويىلعان جوق. ءبىزدىڭ وبلىستا 3,5 مىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتكەر جۇمىس ىستەيدى. بيىل ولاردىڭ 10 پايىزى قىقارتىلادى. كەلەسى جىلى تاعى 15 پايىز. مەملەكەت باسشىسىنىڭ بۇيرىعى ورىندالادى. سۇحبات سوڭىندا ايتارىڭىز بار ما؟ مەن قاراعاندى وبلىسىنىڭ بارلىق تۇرعىنىنا العىس ايتامىن. وسىناۋ قيىن كەزەڭدە ءبىز ءوزىمىزدىڭ ىنتىماقتاستىعىمىزدى جانە جاۋاپكەرشىلىگىمىزدى كورسەتتىك. ەرىكتىلەر ءبىزدىڭ سەنىمدى تىرەگىمىزگە اينالدى. دارىگەرلەر مەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى وزدەرىنىڭ ادالدىقتارى مەن كاسىبي شەبەرلىكتەرىن تاعى ءبىر رەت دالەلدەۋگە دايىن. وزىڭىزگە جانە جاقىندارىڭىزعا قامقور بولىڭىز.قانات بىرلىكۇلى 42544 |
بۇرچىن: ئالتۇن كۈزدىكى گۈزەل مەنزىرىلەر يۆگىمە رەسىمگە ئوخشاپ قالدىمۇھەررىر : توخنىياز ئىسمائىل مەنبە: تىيانشان تورى 20201026 19:38تىيانشان تورى خەۋىرىمۇخبىر يۈ مېڭفەن، ئىختىيارىي مۇخبىر جارقىن خەۋىرى، فوتوسى: 10ئاينىڭ ئاخىرى، ئالتاي ۋىلايىتى بۇرچىن ناھىيەسىدە، ئېرتىش دەرياسى بويىنىڭ ھاۋاسى ساپ بولۇپ، ئالتۇن كۈزدىكى گۈزەل مەنزىرىلەر سۇ يۈزىدە ئەكس ئېتىپ تۇراتتى. نەچچە 100 ئۇقار ۋە ئاق چايكا گاھ سۇ يۈزىنى سىيپاپ ئۇچۇپ ئۆتسە، گاھ سۇدا ئوينىشاتتى. قۇشلار توپتوپ بولۇشۇپ، قاناتلىرىنى كېرىپ ئۇسسۇل ئويناپ، ئىناقلىق تەسۋىرلەنگەن بىر پارچە تەبىئىي يۆگىمە رەسىمنى شەكىللەندۈرگەنىدى.ئېرتىش دەرياسى بويىدا، ئۇقار ۋە ئاق چايكا قاناتلىرىنى كېرىپ ئۇسسۇلغا چۈشتى.بۇرچىننىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىتىنىڭ ئۈزلۈكسىز ياخشىلىنىشىغا ئەگىشىپ، ھەر يىل 3ئايدىن 10ئايغىچە بارغانسېرى كۆپ ياۋا قۇشلار ئېرتىش دەرياسى بويىدا ئارام ئېلىپ، ماكانلىشىپ، ئوزۇقلۇق ئىزدەپ، قۇۋۋەت تولۇقلايدىغان بولدى. نۇرغۇن قۇشلار يەنە بۇ يەرنىڭ دائىملىق ئاھالىسى بولۇپ، بۇ يەرنى كۆپىيىدىغان، ماكانلىشىدىغان ئۆيىگە ئايلاندۇردى.پەسىل قۇشلىرىنى تاماشا قىلىش ئالتۇن كۈز پەسلىدىكى بۇرچىن ساياھەتچىلىكىنى ھېس قىلىشنىڭ يەنە بىر مەزمۇنىغا ئايلاندى. يېقىندا، گۇاڭشىدىن كەلگەن ساياھەتچى لى شىمەي ئائىلىسىدىكىلەر بىلەن بىللە بۇرچىنغا ساياھەتكە كەلدى، بۇ يەرنىڭ تەبىئىي مەنزىرىسى ئۇلارنى ئۆزىگە مەپتۇن قىلىۋالدى. بۇ يەرنىڭ ئېكولوگىيەسى ياخشى، مەنزىرىسى گۈزەل ئىكەن، دوستلار چەمبىرىكىگە يوللاپ، ساۋاقداشلىرىم، دوستلىرىمنىڭمۇ بۇ يەرنىڭ گۈزەل مەنزىرىسىدىن ھۇزۇرلىنىشىنى ئۈمىد قىلىمەن دېدى لى شىمەي.ئېرتىش دەرياسى بويىدا، ئۇقار ۋە ئاق چايكا سۇدا ئوينىماقتا.ياخشى ئېكولوگىيەلىك مۇھىت باشقا جايدىن كەلگەن ساياھەتچىلەر سۈرەتكە تارتىدىغان گۈزەل مەنزىرە بولۇپلا قالماستىن، يەنە شۇ جايدىكى ئاھالىلەرنىڭ تەبىئىي پاراۋانلىقى ھېسابلىنىدۇ. مەن بۇرچىندا ياشاۋاتقىلى 50 نەچچە يىل بولدى، ئىلگىرى قۇمبوران كۆپ چىقاتتى، ھازىر سۇلار سۈزۈلۈپ، قۇشلار كۆپەيدى، دەرەخلەرمۇ قويۇقلاشتى، كىشىلەرنىڭ تۇرمۇش سۈپىتىمۇ يۇقىرى كۆتۈرۈلدى دېدى ئاھالە جاڭ يۈفاڭ.يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، بۇرچىن ناھىيەسى ئىلگىرىكېيىن بولۇپ چارۋىچىلىقتىن ئوتلاققا قايتۇرۇش، جىلغا ئورمىنىنى مۇھاپىزەت قىلىش، سۈنئىي ئورمان بەرپا قىلىش، بوراندىن مۇداپىئەلىنىپ قۇمنى تىزگىنلەش قاتارلىق ئېكولوگىيەلىك مۇھىتنى قوغداش تەدبىرلىرىنى يولغا قويۇپ، سۇ مەنبەسىنى ساقلاش ۋە جانلىقلارنىڭ كۆپ خىللىقىنى قوغداشنى كۈچەيتتى، ناھىيە تەۋەسىدىكى سۇلۇق يەر كۆلىمى ئۈزلۈكسىز كېڭىيىپ، كۆپ خىل قۇشلارنى ماكانلىشىش، كۆپىيىشكە جەلپ قىلدى، ناھىيەنىڭ ئېكولوگىيەلىك مۇھىتى ئۈنۈملۈك ياخشىلىنىپ، ھەرمىللەت ئامما سۈزۈك سۇ، كۆك ئاسماندىن تېخىمۇ كۆپ ئېرىشىش تۇيغۇسى، بەخت تۇيغۇسىغا ئىگە بولدى. |
تەكرارلانغان تارىخ ۋە بىشارەتلەنگەن مەغلۇبىيەت ئۇيغۇر1958يىلى خىتاي ھۆكۈمىتى قوزغىغان يەرلىك مىللەتچىلىككە قارشى ھەرىكەت تە ئاكتىپلىق بىلەن ئوتتۇرىغا چىققان، ئەمما مەدەنىيەت ئىنقىلابى دا بوينىغا جاسۇس دېگەن تاختاي ئېسىلىپ، كۈرەشكە تارتىلغان بۇرھان شەھىدى ئوڭدا بىلەن ئابدۇللا زاكىروف سولدا.ئۇيغۇر تارىخىدا ئىككى قېتىملىق ئومۇمىي تۇتقۇن بولغان ئىكەن. ئۇلار 1937يىلى يۈز بەرگەن بىرىنچى قېتىملىق تۇتقۇن ۋە 1957يىلدىكى يەرلىك مىللەتچىلەىككە قارشى كۈرەش دەپ ناملانغان ئىككىنچى قېتىملىق ئومۇمى تۇتقۇن. ئۈچىنچى قېتىمقىسى نۆۋەتتە داۋام قىلىۋاتقان ۋە مىللىي تازىلاش دەپ تەبىرلەنگەن، 2017يىلى ئومۇمىييۈزلۈك تۇتقۇندۇر. بىز ئالدىنقى ئىككى قېتىملىق قىرغىننىڭ ئاڭلىغۇچىسى بولغان بولساق، بۇ قېتىمقى قىرغىننىڭ شاھىدى ئىدۇق. بىز 1937يىلدىكى تۇتقۇندا خاراپ بولغان سەرخىللارغا، 1957يىللاردىكى قاماشتا نابۇت بولغان مۇنەۋۋەرلەرگە باھا بېرىۋاتقان بولساق، بىر كۈنى كېيىنكى ئەۋلاتلار 2017يىلى ئۇيغۇرنىڭ بېشىغا كەلگەن بۇ قىسمەتتە باھالىنىدىغانلارغا ئايلىنىپ تۇرۇپتىمىز. گەپنى ئالدىنقى تۇتقۇنلاردا ئامان قالغانلاردىن باشلايلى.1937يىلدىكى تۇتقۇندىن چەت ئەلگە چىقىپ كېتىپ ئامان قالغانلار بولغان، ئۇلاردىن مۇھەممەدئىمىن بۇغرا، مەھمۇت موھىتى، موسۇل مۇھىتى، مۇھەممەد قاسىم ھاجى، ئىمىن ۋاھىدى، باي ئەزىزى ۋە ئەھمەت پاختا قاتارلىقلار. ئەھمەت پاختانىڭ ئوغلى غولامىدىن پاختا ھېلىمۇ ئامېرىكادا ھايات. شۇ تۇتقۇندىن خىتاي ئۆلكىلىرىگە كېتىپ قۇتۇلغانلار بولغان، ئۇلارنىڭ مەشھۇلىرىئەيسا يۈسۈپ ئالپتېكىن، مەسئۇت سابىرى، ئىسمائىل قادىر، ئابدۇقادىر سامانى قاتارلىقلار بولغان. بۇ قېتىملىق تۇتقۇندا سۈرگۈن قىلىنىپ ئامان قالغانلارمۇ بولغان، مەسىلەن، سەيدۇللا سەيپۇللايىۋ، ئابدۇكېرىم ئابباسۇپ، ئابدۇقادىر ھاجىيۇپ، ئۇيغۇر سايرانى، لوتپۇللا مۇتەللىپ، سەيپىدىن ئەزىزى قاتارلىقلار.1957يىلدىكى تۇتقۇندىن ۋە شۇنىڭغا ئۇلىشىپلا يۈز بەرگەن مەدەنىيەت ئىنقىلابى نىڭ دەھشەتلىرىدىن ئوتتۇرا ئاسىيادىكى جۇمھۇرىيەتلەرگە كېتىپ ئامان قالغانلار بولغان، ئۇلار زىيا سەمەدى، يۈسۈپبەگ مۇخلىسۇپ، ھاشىر ۋاھىدى، غېنى باتۇر، ئابدۇرەئۇپ مەخسۇم، ئابدۇرەھىم ئەخمىدى، باتۇر ئەرشىدىن، قاتارلىقلار بولغان.1937يىلدىكى تۇتقۇندىن ئامان قالغانلار پۇرسەت پىشقاندا ئاخبارات، نەشرىيات ۋە ئەدەبىيات ساھەلىرىدە ئۆزلىرىنىڭ يېتەكچىلىك رولىنى جارى قىلدۇرغان. بۇلارنىڭ بەزىسى ئىلى ئىنقىلابىنى قوزغاش ۋە غۇلجادا شەرقى تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى قۇرۇشقا كۆرۈنەرلىك تۆھپە قوشقان. 1957يىلدىكى تۇتقۇندىن ئوتتۇرا ئاسىيا دۆلەتلىرىگە كېتىپ ئامان قالغانلارمۇ ئۇيغۇر تارىخىنىڭ ئۆزى شاھىت بولغان سەھپىلىرىنى قەلەمگە ئالغان ۋە ۋەتەننىڭ داۋاسىنى بۈگۈنگە ئۇلىغان.2017يىلدىكى تۇتقۇندىن ئامان قالغانلار بۇرۇنقى ئىككى قېتىملىق تۇتقۇندىن ساق قالغانلاردىن كۆپ. بۇ قېتىم خىتاي ئۆلىكىلىرىگە كېتىپ ئامان قالغانلار يوقنىڭ ئورنىدا. بۇرۇنقىلارغا ئوخشاش چەت ئەللەرگە قېچىپ قۇتۇلغانلارمۇ تارىخقا يېزىلىدۇ. بولۇپمۇ ئۇلار ئىچىدە يۇرتنىڭ تۆرىگە چىققانلار، كىتاپ يېزىپ سەھنىگە چىققانلار، تەبىلىغ قىلىپ مۇنبەرگە چىققانلار، ئۈندىدارلاردا دەرس سۆزلەپ سالۇنغا چىققانلار ۋە زەردارلىقى ۋە ئىلىمدارلىقى بىلەن ھەر قايسى يۇرتلاردا بولىدىغان سورۇنلاردا تۆرگە چىققانلار ھامان بىر كۈنى ھەققانىي باھالىنىدۇ ۋە يېزىلىدۇ. ئۇ چاغدا تارىخچىلار مەنبە قىسلىقى سەۋەپلىك قىينىلىپ قالمايدۇ. بىزنىڭ مۇھاجىرەتتە قىلغان ئەتكەنلىرىمىز 1957يىللاردا بولغان تۇتقۇندا ھېيىتگاھ خاتىپلىرىنىڭ بۇ پاجىئەنى ئاقلاشتا قانداق رول ئوينىغانلىقى مەلۇم ئەمەس دېگەن شەكلىدە يوشۇرۇن قالمايدۇ. چۈنكى قىلغان ۋە قىلمىغانلىرىمىز ئايان، ئاشكارا خاماندا تۇرۇپتۇ. قىلدۇق دېگىنىمىزدىن زاماننىڭ شىۋىرغانلىرىدا قانچىلىكى سامان بولۇپ ئۇچۇپ كېتىدۇ، قانچىلىكى قالىدۇ، ئۇنىڭغا ئەمەلى ئۈنۈم، ئاخىرقى نەتىجە ھۆكۈم چىقىدۇ.1937يىلى ۋە 1957يىلى بولغان ئومۇمىي تۇتقۇنلاردا ئۇيغۇر دېگەن مىللەتنى دۇنيا تۈزۈك تونۇمايتتى. ئۇ چاغدا ئۇيغۇرنى ئالقىنىدا ئويناتقان سوۋېت ئىتتىپاقىدەك مىللەتلەرنى يوق قىلىپ ئېتىقادلارنى پايخان قىلىدىغان بىر خىرىسلىق جاھانگىر كۈچ شىللىمىزدە بار ئىدى. بۇ دەرىجىدىن تاشقىرى دۆلەت ئىككى قېتىملىق تۇتقۇندا خىتايغا ئۇستاز بولغان، يول كۆرسەتكەن ۋە يول قويغان ئىدى. بۇ نۆۋەتلىك تۇتقۇندا ئۇيغۇرنىڭ يېنىدا يەنە بىر جاھانشۇمۇل دۆلەت ئامېرىكا قوشما شىتاتلىرى بار، بۇ دۆلەت ئۆزىنىڭ دۇنيادىكى ئىقتىسادى، سىياسىي ۋە ئاخبارات كۈچى ئارقىلىق ئۇيغۇر تەرەپتە، ھەققانىيەت تەرەپتە تۇرۇۋاتىدۇ.ئالدىنقى ئىككى قېتىملىق تۇتقۇندا دۇنيا ئۇيغۇرغا نېمە دەرت كەلگەنلىكىدىن بىخەۋەر ئىدى. ئۇ چاغلاردا دۇنيادىكى چوڭچوڭ خەلقئارالىق تەشكىلاتلاردا ۋەقە توغرىلىق بىرەر دوكىلات ئېلان قىلمىغان. سوۋېتكە دۈشمەن، خەلقئارالىق كومۇنىزىمغا، زۇلۇمغا قارشى كۈچلەرمۇ ۋەقەنى ئەيىبلىمىگەن، ھېچ بىر خەلقئارالىق ئاخبارات ئورگىنى ھۆججەتلىك فىلىم ئىشلەپ زادى نېمە بولۇۋاتقانلىقىنى جاھانغا بىلدۈرمىگەن. شۇ چاغدا بۈگۈنكى ب د ت بار ئىدى، شىمالى ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىمۇ بار ئىدى. ئەمما ئۇلارنىڭ ھېچ بىرى خىتاينىڭ قىلمىشىنى يا كىشىلىك ھوقۇق مەسىلىسى، ياكى ئىرقىي قىرغىنچىلىق مەسىلىسى دېمىگەن. ئۇ چاغدا تېخى خىتاينىڭ زالىملىقىنى قوللىغان كومۇنىستىك سوۋېتنىڭ تەھدىتى دۇنيادا بۈگۈنكى كومۇنىستىك خىتاينىڭ تەھدىتىدىن كۈچلۈك ئىدى. دۇنيانىڭ يېرىمى دېگۈدەك سوۋېت كومۇنىستلىرىنىڭ ئاغزىغا قارايتتى. ھەتتا ياۋرۇپانىڭ يېرىمىدا كومۇنىستلار ھۆكۈمران ئىدى. شۇ چاغدا ئامېرىكا باشچىلىقىدىكى ھۆر دۇنياغا تەھدىت بولغان، ئاجىز كومۇنىستىك خىتاينىڭ قىلمىشىدىن دۇنيا بىخەۋەر قالغان ياكى بىخەۋەر بولۇۋالغان.2017يىلدىكى ئومۇمى تۇتقۇن باشلاندىن بۇيان ۋە ئىرقى قىرغىنچىلىققا ئايلانغان بۈگۈنكى كۈندە خەلقئارالىق كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرى ھەرىكەتكە ئۆتتى. ئاۋۇستىرالىيە، كانادا، فرانسىيە ۋە ئەنگىلىيەنىڭ ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىدا خىتايغا تۇتقان پوزىتسىيەسى كەسكىنلەشكىلى باشلىدى. بۇ نۆۋەت جاھانشۇمۇل دۆلەت ئامېرىكا يادرولۇق كۈچ سۈپىتىدە ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى مەسىلىسىدە خىتايغا قارشى چىقىۋاتىدۇ. ئامېرىكا خىتاي تۈزۈمىنى ھېتلىرنىڭ فاشىستىك تۈزۈمىگە، سوۋېتنىڭ كومۇنىستىك تۈزۈمىگە ئوخشىتىپ تەنقىت قىلىۋاتىدۇ، ھەمدە بۇ تۈزۈمنىمۇ سوۋېتكە ئوخشاش بىتچىت قىلىش ھەققىدە قاراشلارنى ئۇلغايتماقتا. مىللەتلەر ئىچىدە ئېنگىلىز تىللىقلار، فرانسوزلار، ياپۇنلار ۋە يەھۇدىلار ياۋروپا دۆلەتلىرىدە ۋە ئامېرىكىدا ئۇيغۇرلارنى قوللاپ مەيدانغا چىقتى. گېرمان تىللىقلار دۇنياسى، ئىسپان تىللىق دۆلەتلەر، شىۋېتلار، ئىتالىيانلار، تۈركلەرنىڭ قوزغىلىشى تەدىرىجى ئەمەلگە ئېشىۋاتىدۇ. خۇددى ئامېرىكا يەھۇدىلارنى قىرغىن قىلىپ يوق قىلماقچى بولغان گېرمانىيە فاشىستلىرىنى قورال بىلەن، ئىنسانىيەتنىڭ مەنىۋىي قىممەتلىرىنى خاراپ قىلماقچى بولغان سوۋېت ئىتتىپاقىنى ھۆرلۈكنىڭ كۈچى، قورال ۋە دوللار بىلەن بەربات قىلغاندەك خىتاينىمۇ ھالاك قىلىشى مۇمكىن.2017يىلدىكى ئۇيغۇرلار دۇچ كەلگەن تۇتقۇن دۇنيا ئاخباراتىدا گېرمان فاشىستلىرىنىڭ جازا لاگېرلىرىغا، سوۋېتنىڭ گۇلاگ لاگېرىغا ئوخشىتىلىۋاتىدۇ. جاھانغا مەلۇمكى، جازا لاگېرىنى قۇرغان فاشىست گېرمانىيەسى 1945يىلى بېشىنى يېگەن بولسا، گۇلاگ لاگېرىنى قۇرغان سوۋېت ئىتتىپاقىمۇ 1991يىلى تارىخنىڭ ئەخلەتخانىسىغا تاشلاندى.1937يىلى، 1957يىلى ۋە 2017يىلدىكى ئومۇمى تۇتقۇن ئۈچ قېتىملىق ئۇيغۇر پاجىئەسىدە قوللىنىلغان ۋاستىلەردە ئاجايىپ ئوخشاش. بۇ ئوخشاشلىقلارنىڭ نېگىزىدە سوۋېت كومۇنىستلىرى ۋە خىتاي كومۇنىستلىرىنىڭ ئورتاق ماھىيىتى ياتىدۇ. ئۇيغۇرنىڭ بېشىغا كەلگەن بۇ ئۈچ قېتىملىق پاجىئەدە قوللىنىلغان تاكتىكىلارنىڭ مەنبەسىدە يەنە خىتاي مىللەتچىلىكى بىلەن رۇس مىللەتچىلىكىنىڭ فاشىستىك خاراكتېرى ياتىدۇ. بۇ ئۈچ قېتىملىك پاجىئەدە يەنە مۇستەملىكىچىكنىڭ مەينەت بۇسى، فاشىزىمنىڭ زەھەرلىك پۇرىقى ۋە كومۇنىزىمنىڭ قارا سايىسى ئەلەڭگىيدۇ.2017يىلدىن كېيىن ئۇيغۇرنى ئېزىپ يۇتماقچى بولغان خىتاي تايانغان ۋە تەرغىپ قىلىۋاتقان كومۇنىزىم، فاشىزىم ۋە مۇستەملىكىچىلىك بۈگۈنكى دۇنيادا ئاللىقاچان ھۆرلۈكنىڭ، دېموكراتىك يۈزلىنىشنىڭ ۋە شۇنداقلا يېقىنقى 70 يىللىق تارىختا ئىنسانىيەتنىڭ ئورتاق دۈشمىنىگە ئايلىنىپ كەتكەن زۇلۇم ئوچاقلىرىدۇر. بۈگۈنكى ئىنساننىڭ ھۆرلۈكى، غۇرۇى، ھوقۇقى، جېنى ۋە مېلى بارلىق قىممەتلەرنىڭ تارازىسىغا ئايلانغان دۇنيادا خىتاينىڭ بۇندىن ئىككى يۈز يىل بۇرۇنقى مۇستەملىكىچىلىكنى، يۈز يىل بۇرۇنقى فاشىزىم ۋە كومۇنىستىك ئىدېئولوگىيەلەرنى ئىشلىتىپ، دۇنيادا قۇدرەتلىك سانالغان ناتسىست گېرمانىيەسى ۋە كومۇنىست سوۋېت ئىمپىرىيەسىنىڭ مەغلۇبىيەتلىرىگە سەۋەپ بولغان لاگېرلارنى قۇرۇشى ۋە بىلەن ئۇيغۇرنى يوقاتماقچى بولۇشى تارىخنىڭ چاقىنى كەينىگە بۇراشقا ئۇرۇنۇشتۇر. بۇ قىلمىش تارىختىكى ناتسىستلار گېرمانىيەسى ۋە كونۇنىستىك سوۋېتكە ئوخشاش ئۆزىنىڭ ھالاكىتىگە ئۆزى گۆركار بولغانلىقتۇر. |
شي جينپيڭ گامبيانىڭ پرەزيدەنتى باررومەن كەڭەس وتكىزدىحالىق تورابىشي جينپيڭ گامبيانىڭ پرەزيدەنتى باررومەن كەڭەس وتكىزدىەكى ەل باسشىلارى جۇڭگو مەن گامبيا سەلبەستىگىنىڭ جاڭا جوباسىن بىرگە جاساپ، ەكى جاقتى قاتىناستىڭ ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي دامۋىن ىلگەرىلەتۋگە ءبىر اۋىزدان ماقۇل بولدىحالىق گازەتى، 21 جەلتوقسان، بەيجيڭ ءتىلشى دۋ ي فەي. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 21 جەلتوقساندا حالىق سارايىندا مەملەكەتتىك ساپارمەن جۇڭگوعا كەلگەن گامبيانىڭ پرەزيدەنتى باررومەن كەڭەس وتكىزدى. ەكى ەل باسشىلارى جۇڭگو مەن گامبيا سەلبەستىگىنىڭ جاڭا جوباسىن بىرگە جاساپ، ەكى جاقتى قاتىناستىڭ ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي دامۋىن ىلگەرىلەتۋگە ءبىر اۋىزدان ماقۇل بولدى.شي جينپيڭ مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: بىلتىر ناۋرىزدا جۇڭگو گامبيامەن ديپلوماتيالىق قاتىناستى قالپىنا كەلتىرىپ، ەكى ەل قاتىناسىنىڭ جاڭا بەتىن اشتى. اماليات گامبيانىڭ جۇڭگومەن ديپلوماتيالىق قاتىناستى قالپىنا كەلتىرۋ ۇيعارىمىن جاساۋى ءداۋىردىڭ دامۋ اۋقىمىنا ۇيلەسەتىنىن، ەكى ەل مەن ەكى ەل حالىقتارىنىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىنە ساي كەلەتىنىن، ونىڭ دۇرىس تالعام ەكەنىن دالدەدى. ءبىر جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى ەكى جاقتىڭ ءار سالاداعى اۋىس كۇيىسى، سەلبەستىگى جاپپاي ىلگەرىلەپ، سەلبەستىك تابىسى ەكى ەل حالىقتارىنا شىنايى يگىلىك جەتكىزدى. |
كوكشەتاۋ قالاسىنىڭ بىرنەشە شاعىن اۋدانى اۋىز سۋسىز وتىر. قالا باسشىلارىنىڭ ءۋاجى سەرگەەۆكا سۋ قويماسىنان تارتىلعان سۋ قۇبىرى جوندەلۋدە. جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ اقتالا ايتقان مالىمەتىنە قاراعاندا، قىركۇيەك ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن سۋ بەرىلمەيتىن سىڭايلى.قالا اۋىز سۋمەن شاعالالى جانە سەرگەەۆكا سۋ قويمالارى ارقىلى قامتاماسىز ەتىلەدى. شاعالالى سۋ قويماسىنان تاۋلىگىنە 15 مىڭ تەكشە مەتر، سەرگەەۆكا سۋ قويماسىنان 20 مىڭ تەكشە مەتر سۋ الىنادى. قازىر سەرگەەۆكادان تارتىلعان سۋ قۇبىرىنا اپاتتىڭ الدىن الۋ باعىتىنداعى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر، دەيدى قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى باۋىرجان ەرنازاروۆ. سول سەبەپتى جايلاۋ جانە سارىارقا شاعىن اۋداندارىنا سۋ بەرۋ ۋاقىتشا توقتاتىلدى.اكىم ورىنباسارىنىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، جۇمىس اۋقىمىن تياناقتى اياقتاپ شىعۋ ءۇشىن كەمىندە جارتى اي كەرەك ەكەن. قالا تۇرعىندارىن اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن كوكشەتاۋ سۋ ارناسى كوممۋنالدىق كاسىپورنى 48 مىڭ تەكشە مەتر مولشەرىندە سۋ قورىن جاساعان. بۇل سۋ قالا تۇرعىندارىنىڭ ءبىراز ۋاقىت كادەسىنە جاراماق. شاعالالى سۋ قويماسىنان الىناتىن سۋ كولەمى 46 مىڭ تەكشە مەترگە دەيىن ۇلعايتىلعان. ايتسە دە، تۇرعىن ۇيلەردە سۋدىڭ جەتىسپەۋشىلىگى بايقالىپ وتىر. قا لانىڭ سولتۇستىگىندەگى جانە شىعىسىنداعى ونەركاسىپ اۋماقتارىندا ورنالاسقان بىرقاتار كاسىپورىندى سۋدان شەكتەۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانىپتى.سەرگەەۆكا سۋ قويماسى وبلىس ورتالىعىنان 200 شاقىرىم قاشىقتىقتا. مۇنشاما ۇلكەن سۋ قۇبىرىنىڭ ءار بولىگىندە جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ۇزاق ۋاقىت الماق. اكىمدىك تۇرعىندار ماسەلەنىڭ ءمانىسىن جەتە ءتۇسىنىپ، شىدامدىلىق تانىتسا ەكەن دەيدى.اۋىز سۋ سەرگەەۆكا سۋ قويماسى كوكشەتاۋ سۋ |
تۈركىيە ئافغانىستاندا تۇرۇشلۇق ئارمىيىسىنىڭ سانىنى كۆپەيتىدىغانلىقىنى قارار قىلدى ئۇيغۇرتۈركىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرى باباجان پەيشەنبە كۈنى، ئافغانىستاندا تۇرۇشلۇق ئارمىيە سانىنى كۆپەيتىشنى ئويلىشىۋاتقانلىقىنى بىلدۈردى. ئىلگىرى تۈركىيە تەرەپ، ئافغانىستاندا ئەسكەر كۆپەيتىشنى قەتئىي رەت قىلغان بولۇپ، بۇ قېتىم باباجان، شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىغا ئەزا دۆلەت بولۇش سۈپىتى بىلەن، تۈركىيىنىڭ چوقۇم بۇ مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەكلىكىنى ئوتتۇرىغا قويدى.تۈركىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرى باباجان يەنە، تۈركىيىنىڭ بىر قانچە كۈن ئىچىدە ئافغانىستاندىكى تۈركىيە ئارمىيىسى مەسىلىسى ئۈستىدە ئېنىق بىر قارار چىقىرىدىغانلىقىنى تەكىتلىدى. باباجان بۇ سۆزلەرنى ئافغانىستان تاشقى ئىشلار مىنىستىرى سەتتارنىڭ تۈركىيىدە ئېلىپ بارغان ئىككى كۈنلۈك زىيارىتى داۋامىدا ئىپادىلىگەن.تۈركىيىنىڭ تەخمىنەن 1200 كىشىلىك ھەربىي قىسمى ئافغانىستاننىڭ كابۇل شەھىرىگە جايلاشقان، تۈركىيە بۇرۇن، تالىبانلارنىڭ قارشىلىق كۆرسىتىش ھەرىكەتلىرى ئەڭ ئەۋج ئالغان ئافغانىستاننىڭ جەنۇبىدا ئەسكەر تۇرغۇزۇشنى ئىزچىل تۈردە رەت قىلىپ كەلگەن.كانادا، ئامېرىكا ۋە ئەنگىلىيە قىسىملىرى ئافغانىستاندىكى ئاساسلىق ئۇرۇش ۋەزىپىسىنى ئۈستىگە ئالغان بولۇپ، كانادا ئەگەر شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى قوشۇنىنى كۆپەيتمىسە، ئۆز ئارمىيىسىنى چېكىندۈرىدىغانلىقىنى ئاگاھلاندۇردى. شۇڭا ئامېرىكا تەخمىنەن 3 مىڭ 200 نەپەر دېڭىز ئارمىيىسى ۋە قۇرۇقلۇق ئارمىيە قىسىملىرىنى ئافغانىستانغا ئورۇنلاشتۇرغان ئىدى. ئەقىدەئافغانىستاندىكى ئۆزىنى ئۆلتۈرۈۋېلىش خاراكتېرلىك ھۇجۇمدا ئىككى كىشى ئۆلدى |
، 3 ، 12 ، 13 ، 12 ، 17 ، 3 ، 4 ، 15 ، 6 ، 13 ، 0 ، 17القا وتىرىسىنا قورعانىس مينيسترلىگى مەن باس شتاب باسشىلىعى، دەپارتامەنتتەر مەن باس باسقارمالار باستىقتارى، اسكەر تۇرلەرى باس قولباسشىلارىنىڭ ورىنباسارلارى، وڭىرلىك قولباسشىلىقتار مەن اسكەر تەكتەرى اسكەرلەرىنىڭ قولباسشىلارى، بريگادالاردىڭ، پولكتەردىڭ، اۆياتسيالىق بازالاردىڭ، ساقتاۋ قويمالارىنىڭ، وقۋ ورتالىقتارىنىڭ كومانديرلەرى، اسكەري وقۋ ورىندارىنىڭ، اسكەري پوليتسيا ورگاندارىنىڭ باستىقتارى، سەرجانتتار قۇرامى، ۆەدومستۆولىق باعىنىستى ۇيىمداردىڭ باسشىلارى قاتىستى.كۇن تارتىبىندە 2019 وقۋ جىلىنداعى قارۋلى كۇشتەر قىزمەتىنىڭ قورىتىندىلارى قارالدى.مينيسترگە اسكەرلەردىڭ جاۋىنگەرلىك جانە جۇمىلدىرۋ ازىرلىگى، جەدەل، جاۋىنگەرلىك جانە جۇمىلدىرۋ دايىندىعى، سونداياق قارۋلى كۇشتەردى دامىتۋدىڭ جايكۇيىن تالداۋ ناتيجەلەرى باياندالدى.قورعانىس ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى قارۋلى كۇشتەردىڭ باس شتاب باستىعى گەنەرالمايور مۇرات بەكتانوۆ جانە قورعانىس ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى باۋىرجان تورتاەۆ بايانداما جاسادى.گەنەرالمايور مۇرات بەكتانوۆتىڭ ايتۋىنشا، 2019 جىلى قارۋلى كۇشتەردە جوسپارلانعان بارلىق ءىسشارا تولىق دەڭگەيدە ورىندالدى. جىل بويى بولىمشەلەر 20دان استام حالىقارالىق، 2 تۇرارالىق وقۋجاتتىعۋعا قاتىستى. قۇرلىق اسكەرلەرىندە جاۋىنگەرلىك دايارلىققا قاتىستى 7000نان استام وقۋجاتتىعۋ وتكىزىلدى. بۇل وقۋجاتتىعۋلار ءار ەلدىڭ اسكەر توپتارىنىڭ ءوزارا ءىسقيمىلىنىڭ جوعارى دەڭگەيگە جەتۋى مەن جەكە قۇرامنىڭ جاۋىنگەرلىك دايارلىعىنىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتتى.قۇرىلىمدىق بولىمشەلەرگە جاۋاپتىلار اسكەر قىزمەتىنىڭ جايكۇيىنە جانە اسكەري بولىمدەر مەن مەكەمەلەردىڭ ديۆەرسياعا قارسى قاۋىپسىزدىگىنە، سونداياق اسكەري تارتىپكە تالداۋدى تانىستىردى. تالقىلاۋ بارىسىندا اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ وتباسىمەن جۇمىس ىستەۋ جانە جاستاردى اسكەريپاتريوتتىق تاربيەلەۋ سالاسىنداعى قىزمەتتەر نازاردان تىس قالمادى.الداعى وقۋ جىلىندا جاڭا گەوساياسي جاعدايلاردا قاۋىپسىزدىككە تونەتىن قاۋىپقاتەرلەردىڭ كورسەتىلۋىن كەپىلدىكپەن قامتاماسىز ەتەتىن قارۋلى كۇشتەردىڭ بەينەسىن جەتىلدىرۋ جونىندەگى جۇمىس جالعاستىرىلادى.مينيستر جەكە اسكەر ءتۇرىن دامىتۋ، سونداياق اسكەردى كەشەندى قايتا جاراقتاندىرۋ قاجەتتىلىگىن اتاپ ءوتتى.كەڭەيتىلگەن القا وتىرىسى سوڭىندا 2019 جىلعى جاۋىنگەرلىك سايىستاردىڭ جەڭىمپازدارى ماراپاتتالدى. اسكەر ءتۇرى اراسىنان قۇرلىق اسكەرى، وڭىرلىك قولباسشىلىقتار مەن اسكەر تەكتەرى اراسىندا وڭتۇستىك جانە شىعىس وڭىرلىك قولباسشىلىقتارى، دەسانتتىشابۋىلداۋشى اسكەرلەرى ۇزدىكتەر قاتارىنان كورىندى. |
تۇركىستاندا قايتىس بولعان ايەلدىڭ دەنەسى تاۋ جىراسىنان ارەڭ شىعارىلدىقازاقستان 26 تامىز، 2020تۇركىستاندا قايتىس بولعان ايەلدىڭ دەنەسى تاۋ جىراسىنان شىعارىلدى711 رەت كورسەتىلدىتولەبي اۋدانىنىڭ تاۋىندا ىزدەستىرۋقۇتقارۋ وپەراتسياسى 3 كۇن دەگەندە اياقتالدى، دەپ حابارلايدى .الدىڭعى اقپاراتتاردا حابارلاعانىمىزداي، دايىندىعى جوق تۋريستەر توبىنىڭ تاۋعا شىعۋى قايعىلى جاعدايعا اكەلدى. سايراموگەم ۇلتتىق تابيعي پاركىنىڭ اۋماعىندا قاسقاسۋ اۋىلىنان 30 شاقىرىم جەردە 5 ادامنان تۇراتىن توپ تەڭىز دەڭگەيىنەن 4236 مەتر بيىكتىكتە ورنالاسقان سايرام مۇزدىعىنا شىقتى. تاۋدا قار جاتقان، ودان دا جوعارى كوتەرىلۋ ءۇشىن تاعى 1 تاۋلىك قاجەت بولدى. ەشقانداي قۇرالسايماندارمەن جابدىقتالماعان، تاجىريبەسىز جانە دايىن ەمەس توپتىڭ العا جىلجۋىنا مۇمكىن ەمەس ەدى. سوندىقتان ولار تومەن تۇسۋگە شەشىم قابىلدادى. ءتۇسۋ كۇردەلى ەمەستۇعىن، بىراق توپتىڭ دايىن ەمەس مۇشەلەرى ءبىر ساتتە قاتەلىك جىبەردى. اتاپ ايتقاندا، 1981 جىلى تۋعان ازاماتشانىڭ ابايسىزدا اياعى تايىپ، قۇلاپ كەتتى. وعان كومەكتەسۋ ارەكەتتەرى ءساتسىز اياقتالدى. ناتيجەسىندە، ايەل قاردىڭ ەرۋى سالدارىنان پايدا بولعان تاۋ شىڭىنداعى جارىقتاردىڭ بىرىنە قۇلاپ قايتىس بولدى.اتالعان جايتقا قۇرامىندا 10 ادام بار شىمكەنت قالاسىنىڭ تجد جەدەلقۇتقارۋ جاساعىنىڭ ەكى توبى قيىن جاعدايدا سايرام مۇزدىعىنىڭ باسىندا قايتىس بولعان 1981 جىلعى ازاماتشانىڭ دەنەسىن ىزدەستىرۋ جانە شىعارىپ الۋ جۇمىستارىن جۇرگىزدى. بۇل كۇردەلى وپەراتسياعا شىمكەنت قالاسىنىڭ الپينيزم، سپورتتىق تۋريزم جانە مۇزعا ورمەلەۋ فەدەراتسياسىنىڭ 6 ءالپينيسى تارتىلدى.25 تامىز كۇنى ساعات 14.50دە قۇتقارۋشىلار الپينيستەرمەن بىرگە قاردىڭ ەرۋ سالدارىنان پايدا بولعان مۇزدىقتىڭ جارىقتارىنا قۇلاپ، قايتىس بولعان ايەلدىڭ دەنەسىن تاۋىپ الدى. تابىلعان دەنەنى الۋ پروتسەسى وتە قيىنعا سوقتى. كەز كەلگەن ۋاقىتتا قار ەرىپ، جارىقشاقتى تولتىرۋى مۇمكىن ەدى. ونىڭ تەرەڭدىگى 10 مەتردەن اساتىنىن، ەنى 50 سم ەكەنىن اتاپ وتكەن ءجون. تار جارىقشاقتا 6 مەتر دەڭگەيدە تۇرىپ قالعان مارقۇمنىڭ دەنەسىن شىعارۋ ارنايى قۇرالجابدىقتاردى قولدانا وتىرىپ جۇزەگە استى. قايتىس بولعان ازاماتشانىڭ دەنەسى تومەن ءتۇسىرىلىپ، پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە تاپسىرىلدى. ال سول كۇنى زارداپ شەككەن 1978 جىلى تۋعان ەر ادامنىڭ جاعدايى بۇگىندە قاناعاتتانارلىق.توتەنشە جاعداي دەپارتامەنتىنىڭ وكىلدەرى تاۋعا شىعار الدىندا، تاجىريبەلى جولسەرىكتى بىرگە الىپ جۇرۋلەرىن مىندەتتەيدى. توسىننان تۋىنداعان وقىس وقيعا كەزىندە ءبىلىم مەن ۇقىپتىلىق، جاۋاپكەرشىلىك ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ وتەدى. ەڭ الدىمەن، جابدىققا، قۇرالسايماندارعا، كيىم مەن اياق كيىمگە، بايلانىسقا نازار اۋدارىڭىز. تاۋعا جورىق جاساعان كەزدە ءوز باعدارىڭىزدى مىندەتتى تۇردە تىركەۋ، ناقتى كوورديناتتاردى ءبىلۋ قاجەت. ال قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىنىڭ ساقتالۋى تاۋداعى جازاتايىم وقيعالاردى الدىن الادى.الپينيست ايەل 1981 سايراموگەم |
شەرقىي تۈركىستان مىللىي كېڭىشى دە بۇنىڭدىن كېيىن قىلىدىغان خىزمەتلەر مۇزاكىرە قىلىندى ئۇيغۇرئىككىنچى نۆۋەتلىك شەرقىي تۈركىستان مىللىي كېڭىشى دىن كۆرۈنۈش. 2022يىلى ماي، گېرمانىيە.ئىككىنچى نۆۋەتلىك شەرقىي تۈركىستان مىللىي كېڭىشى نىڭ ئىككىنچى كۈنىدىكى بۆلۈمىدە بۇنىڭدىن كېيىن ئېلىپ بېرىلىدىغان خىزمەتلەر توغرىسىدا مۇزاكىرە ئېلىپ بېرىلدى.27ماي كۈنى، يەنى مەزكۇر كېڭەشنىڭ ئىككىنچى كۈنى شەرقىي تۈركىستان ۋە ئۇيغۇر مەسىلىسىنى ئىنسانىيەت مەسىلىسىگە ئايلاندۇرۇش، ئىسلام دۇنياسىدا شەرقىي تۈركىستان دەۋاسىنى قانداق ئېلىپ بېرىش، شەرقىي تۈركىستان دەۋاسىنى تۈرك دۇنياسىدا قانداق ئېلىپ بېرىش، شەرقىي تۈركىستاننىڭ نوپۇس مەسىلىسى، شەرقىي تۈركىستانلىق ياشلارنىڭ مىللىي ئىرادىسىنى ۋە دەۋاغا بولغان قىزىقىشىنى ئاشۇرۇش، شەرقىي تۈركىستان دەۋاسىدا ساقلىنىۋاتقان مەسىلىلەر، ئۇيغۇر زىيالىيلىرىنىڭ شەرقىي تۈركىستان مىللىي مۇستەقىللىق كۆرۈشىدىكى رولى، ياپونىيەنى مەركەز قىلغان شەرقىي تۈركىستان دەۋاسىنىڭ تەرەققىياتى، مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر كىملىكىنى قوغداش ۋە دەۋانىڭ ئۇزۇن مەزگىللىك ئىستراتېگىيەسى، خىتاينىڭ سىياسىتى قاتارلىق تۈرلۈك تېمىلاردا تەشكىلات مەسئۇللىرى ۋە مۇتەخەسسىسلەر دوكلات بەرگەندىن كېيىن مەزكۇر تېمىلار توغرىسىدا مۇزاكىرە ئېلىپ بېرىلدى.بىز يىغىن توغرىسىدا كۆز قارىشىنى ئىگىلەش ئۈچۈن گوللاندىيەدىكى ياۋروپا شەرقىي تۈركىستان جەمئىيىتى باش كاتىپى ئوبۇل قاسىم ئەپەندى، ياپونىيە ئۇيغۇر جەمئىيىتى باشقۇرۇش ھەيئەت ئەزاسى ساۋۇت مەمەت ئەپەندىلەرگە مىكروفونىمىزنى ئۇزاتتۇق. ئوبۇل قاسىم ئەپەندى بۈگۈنكى يىغىندا ناھايىتى مۇھىم تېمىلاردا مۇزاكىرە ئېلىپ بېرىلغانلىقىنى، ناھايىتى پايدىلىق بولغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى.ساۋۇت مەمەت ئەپەندى ئۆزىنىڭ يىغىندا ياپونىيە ۋە شەرقىي جەنۇبى ئاسىيا دۆلەتلىرىدە شەرقىي تۈركىستان دەۋاسىنى قانداق ئېلىپ بېرىش توغرىسىدا دوكلات بەرگەنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويدى.ساۋۇت مەمەت ئەپەندى 20 دۆلەتتىن كەلگەن 70 تەشكىلاتنىڭ رەھبەرلىرى ۋە مۇتەخەسسىسلەرنىڭ ئۆز كۆز قاراشلىرىنى ۋە تەكلىپلىرىنى ئوتتۇرىغا قويغانلىقىنى، بۇنىڭ شەرقىي تۈركىستان دەۋاسىنى ئىلگىرىلىتىش ئۈچۈن زور تۈرتكە بولىدىغانلىقىنى بايان قىلدى.شەرقىي تۈركىستان مىللىي كېڭىشى نىڭ بۈگۈنكى يىغىنىنىڭ ئاخىرىدا لاگېر شاھىتلىرىدىن گۈلباھار خاتىۋاجى، گۈلباھار جەلىلوۋا، ئۆمەربەك ئالى ۋە باشقىلارغا دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى مېدال بەردى.قەلبىنۇر سىدىق خانىم مېدال ئالغاندىن كېيىنكى تۇيغۇلىرىنى بايان قىلدى.گۈلباھار خاتىۋاجى خانىممۇ مېدالنى تاپشۇرۇپ ئالغاندىن كېيىنكى تۇيغۇلىرىنى ئوتتۇرىغا قويدى.گېرمانىيەنىڭ ميۇنخېن شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلۈۋاتقان ئىككىنچى نۆۋەتلىك شەرقىي تۈركىستان مىللىي كېڭىشى گە 20 ئەتراپىدىكى دۆلەتتىن 70 ئەتراپىدا شەرقىي تۈركىستان ئاممىۋى تەشكىلاتىغا ۋاكالىتەن كەلگەن 200 ئەتراپىدا تەشكىلات رەھبىرى، جامائەت ئەربابلىرى، زىيالىيلار، چەتئەللىك پارلامېنت ئەزالىرى، مۇتەخەسىسلەر ۋە ئادۋوكاتلار قاتناشتى.دولقۇن ئەيسا: بۇ قېتىملىق شەرقىي تۈركىستان مىللىي كېڭىشى شەرقىي تۈركىستان دەۋاسىدىكى مۇھىم بىر بۇرۇلۇش ھېسابلىنىدۇ |
Subsets and Splits