tat
stringlengths 0
4.69k
| rus
stringlengths 1
5.61k
|
|---|---|
Сездә ниләр бар, «Ландыш»? | — Что у вас слышно, «Ландыш»? |
— дип сорады ул борчылган тавыш белән. | — встревоженно спрашивал он. |
Танклар килә,—диде Каладзе. | — Танки идут, — ответил Каладзе. |
— Ләкин кемнекеләр, кайдан — белмибез. | — Но чьи, откуда — не знаем. |
Штаб начальнигы боерык бирде: Каршылау өчен бөтенесен хәзерләгез! | — Приготовьте все, чтобы встретить! — приказал начальник штаба. |
Перемышль- дән үтеп чыктылар... | — От Перемышля прорвались... |
Телефонга хуҗаны чакыр әле... | Дай-ка к проводу хозяина... |
Танклар гүләве һәм туп тавышлары якынайды. | Гул танков и орудийной стрельбы приближался. |
Петроны һәм аның якташларын фронтка алып баручы поезд гадәттән тыш акрын барды, бик еш тукталып торды. | VII Поезд, в котором Петро и его земляки ехали на фронт, двигался необычайно медленно, бесчисленное количество раз останавливался. |
Армиягә алынганнарны озата баручы командир һәрбер станциядә тимер юл начальнигы янына чыкты, ачуланышты, тоткарламауны үтенде, ләкин моның файдасы булмады. | Командир, сопровождающий мобилизованных, бегал на каждой станции к железнодорожному начальству, ругался, просил не задерживать, но это не помогало. |
Фронтка беренче чиратта гаскәри эшелоннарны үткәрделәр. | К фронту пропускали в первую очередь воинские эшелоны. |
Петро, Степан һәм Федор пассажир вагонында дүрт урынлы купега урнаштылар. | Петро со Степаном и Федором заняли четырехместное купе пассажирского вагона. |
Дүртенче кеше кайдандыр шунда Балахна тирәсеннән күп сүзле, кыбырсык бер егет булып чыкты. | Четвертым оказался словоохотливый и непоседливый паренек откуда-то из-под Балахны. |
Ул һәммәсе белән дә кул биреп күреште һәм үзен тәкъдим итте: Митрофан Брусникин . | — Митрофан Брусникин, — представился он, здороваясь с каждым за руку. |
Исемем артык ис китәрлек булмаса да, фамилиям бик тәмле. | — Имя не так чтоб красивое, зато фамилия аппетитная. |
Карап торырга ул бик зифа түгел: курнос борынлы, бераз шадрарак, өске ирене асылынып тора, ләкин аның зур яшькелт күзләре бик мөлаем һәм хәйләкәр-акыллы елмаялар һәм шунлыктан аның йөзенең дөрес булмаган сызыклары ничектер сизелми кала. | На вид он был нескладен: курнос, чуть рябоват, со свисающей верхней губой, но большие зеленоватые глаза его светились таким добрым и хитровато-умным блеском, что неправильные черты его липа как-то не замечались. |
Брусникин әйберләрне урнаштырырга булышты һәм ишекне япты. | Брусникин помог уложить вещи, задвинул дверь в коридор. |
Аңа үзе турында сөйләү өчен биш минут вакыт җитте: кәгазь фабрикасы өчен сал агызуда эшләгән, Бого- даровкага кияүдәге апасы янына килгән һәм шунда чакта сугыш башланган. | Ему хватило пяти минут, чтобы рассказать о себе: работал на сплаве леса для бумажной фабрики, потом переехал на житье в Богодаровку, к замужней сестре, тут его война и захватила. |
Ул пиджагын селекте, аны элеп куйды һәм шуннан сон. | Он вытряхнул свой пиджачок, повесил его и после все время пропадал на площадке вагона, с непостижимой быстротой завязывая знакомства и громко перекликаясь с кондукторами, смазчиками — со всеми, кто попадался ему на глаза. |
Степан югары полкага менеп ятты һәм бетен юл буе диярлек йоклап барды. | Степан забрался на верхнюю полку и почти всю дорогу спал. |
Петро белән Федор өстәл янына утырып, тәрәзәдән карап бардылар. | Петро с Федором устроились за откидным столиком и глядели в открытое окно. |
Поездны, бертуктаусыз, кызылармеецлар, танклар, орудиеләр, тракторлар, автомашиналар, атлар төялгән һәм ботаклар белән мас- кировкаланган эшелоннар узып китте. | Поезд беспрестанно обгоняли замаскированные ветвями эшелоны с красноармейцами, танками, орудиями, тракторами, автомашинами, лошадьми. |
Теплушкалардан моңсу ат башлары күренеп калды, товар вагоннарының ачык ишекләреннән ат абзары исе аңкыды. | Из теплушек тоскливо глядели конские головы, едкий запах конюшни доносился из открытых товарных вагонов. |
Менә мин карап-карап торам да, — диде Федор,— ничаклы төрле-төрле кораллар бара, кешеләр! | — Я вот гляжу, — сказал Федор, — сколько всякого орудия идет, народу! |
Ул безне гомерендә дә җиңә алмаячак. | Да ни в жизнь ему нас не одолеть. |
Карале, нинди нәрсәләр алып баралар! | Глянь, какие вон штучки везут. |
Тырышулары'бушка китмәгән. | Зря не сидели. |
Петро тиз генә аңа борылды. | Петро быстро повернулся к нему. |
Бу сүзләрне немецлардан курыккан Федор әйткән булу аны шатландырды. | Его обрадовало, что эти слова произнес тот самый Федор, который так побаивался немцев. |
«Аларга бөтен капитализма булыша бит, — дип әйтә иде ул күңеле төшеп. | «Им же, — говорил он уныло, — все капиталисты, какие есть, подсобляют. |
— Безне сытып ташларлар алар». | Задавят они нас». |
Син, Федор, тагын менә нәрсә турында уйлап карале... | — Ты, Федор, вот еще о чем поразмысли... |
Элекке вакытта, әйтик, немецлар белән булган теге сугышта, Россия армиягә шулкадәр танкистлар, очучылар бирә ала идемени? | Разве могла бы Россия раньше, скажем, в ту войну с немцами, дать армии столько танкистов, летчиков, артиллеристов к таким вон штучкам, шоферов? |
Күрәсеңме, эшләр кая китте? | Понял, как дело повернулось? |
Хәзер без кыйнала торганнардан түгел инде. | Не те уж мы, которых бить можно было. |
Танклар белән дә куркыта алмаслар, үзебез ясарга өйрәндек. | И танками нас не испугаешь, сами научились делать. |
Вокзалларда, полустанокларда халык күп һәм җанлылык. | На вокзалах и полустанках было многолюдно и оживленно. |
Перроннарда әйберләрен күтәргән, армиягә яңа алынган егетләр, кыр чәчәкләре бәйләмнәре тоткан кызлар. | На перронах толпились новобранцы с вещами, девушки с букетами полевых цветов. |
Алар фронтка таба баручыларны сәламләп кул болгыйлар. | Они приветственно махали руками едущим в сторону фронта. |
Бетерегез еланнарны! | — Бейте их, гадов! |
Шул арада Брусникинның күңелле тавышы ишетелде. | — В понедельник ждите! — доносился веселый голос Брусникина. |
Кыз сорарга килермен. | — Приеду свататься. |
у-ух... | у-ух... |
Кызларның берсе Оксанага охшаган иде. | Одна из девушек была похожа на Оксану. |
Петро Оксана биргән хатны исенә төшерде һәм аны кесәсеннән алды. | Только сейчас Петро вспомнил о письме Оксаны, достал его. |
Ләкин Оксана аны фронтка баргач кына укырга кушты һәм Петро, бик озак, икеләнеп, конвертны кыюсыз гына кулында әйләндергәләде. | Но Оксана разрешила сделать это только на фронте, и Петро, колеблясь, долго и нерешительно вертел конверт в руках. |
«Юк, вәгъдә биргәч инде фронтка җиткәнче укымыйм», — диде ул һәм пиджагын чишеп, конвертны эчке кесәсенә салды. | «Нет, раз обещал, до фронта не буду», — решил он и, расстегнув пиджак, спрятал конверт во внутренний карман. |
Кесәсендә үзенең сөйгәне турында кечкенә генә истәлек саклануны аңлаудан гына түгел, бәлки аңа биргән вәгъдәсендә торуыннан да аңа рәхәт булып китте. | Ему было приятно теперь не только от сознания, что у него хранится маленькая память о любимой, но и оттого, что он не обманул ее доверия. |
Станция ягыннан шартлау тавышлары ишетелә, буылдыргыч көек исе килә. | Со стороны станции слышались взрывы, доносился удушливый запах гари. |
Караңгы төшәрәк поезд кузгалды. | В сумерки поезд тронулся. |
Ул, капшангансы- ман, бик акрын барды. | Он двигался медленно, словно ощупью. |
Сөремләнеп беткән һәм ачулы кызылармеецлар платформаларның көйрәп торган калдыкларын төрле якка ташыйлар, бомба чокырларын күмәләр, чыбыкларны ялгыйлар. | Красноармейцы, закопченные и злые, растаскивали тлеющие обломки платформ, засыпали воронки, чинили провода. |
Ул бармаклары белән тәрәзә рамасына ябышты, аның йөзе ачудан чалшайган иде. | Он вцепился пальцами в раму окна, лицо его перекосилось от ярости. — Это ж его внуки и правнуки своим горбом отстраивать будут. |
Кәефне кырмаска кирәк, Федор иптәш,—диде югарыдан Брусникин,— Сугышта һәркайчан шулай була. | — Не следует расстраиваться, уважаемый товарищ Федор, — произнес с верхней полки Брусникин. |
Брусникинның тавышына карап аның да башкалар шикелле үк ачуы чыкканлыкны аңларга мөмкин иде. | По его голосу можно было догадаться, что разъярен Брусникин не меньше других. |
Ләкин ул, үзенең инде күнегеп беткән күңелле сөйләвен һәм шаяруын югалтудан курыккандай, шунда ук, әле сөйләшкәннәргә берничек тә бәйләмичә, кычкырып өстәп куйды: | Но, словно боясь утратить усвоенный им тон весельчака и балагура, он тут же, без всякой связи с происходившим, громко добавил: |
Мунча ябык, утын булмау сәбәпле. | — Баня закрыта по случаю нету дров. |
Шәһәр бөтенләй тынган иде. | Над городом стояла глухая тишина. |
Аны Брусникинның ачы тавышы уятты. | Разбудил его зычный голос Брусникина. |
Вагон баскычыннан ул кемгәдер кычкыра иде: | Со ступенек вагона он кричал кому-то: |
— Читкәрәк кит әле, якташ! | — А ну, отойди, землячок, в сторонку! |
Карыйм әле, бу нинди җир икән. | Я отсюда погляжу, что за местность. |
Петро тәрәзәдән карады. | Петро выглянул в окно. |
Поезд туктаган. | Поезд стоял. |
Петро перронга чыкты, су башнясыннан котелогына салкын су алып юынды. | Петро вышел на перрон, нацедил около водонапорной башни холодной воды в котелок, умылся. |
Ул дамбадан төште дә, үләнгә утырды. | Он спустился с насыпи и присел на траве. |
Кояш белән җылытылган бодай башаклары чак кына кыштырдыйлар. | Чуть слышно шелестели согретые солнцем колосья пшеницы. |
Калкулык өстендә елан тамыры белән аралашып чәчелгән ал мәк чәчәкләре һәм ак чәчәкләр үсеп утыра. | На гребне откоса, вперемежку с шалфеем, алели цветы мака-самосейки, белела ромашка. |
Чуар чәчәкләр өстендә гамьсез генә төклетуралар очып йөри. | Беззаботно кружились над пестрым разнотравьем мохнатые шмели. |
Петро Дарница өстендә күргән кызгылт-кара төтенне, ботарланган тимерләрне, җимерелгән вагоннарда пыскып яткан бодайны исенә төшерде. | В памяти Петра промелькнули багровые клубы дыма над Дарницей, чадящая пшеница в разбитых вагонах. |
Кинәт аңа фронтка бару юлы бик озын булып тоелды. | Ему вдруг нестерпимо долгим показался путь до фронта. |
Ул инде өченче тәүлек юлда һәм әле менә шушылай, пассажир хәлендә, күпме газап чигәсе бардыр; ә ул бөтен йөрәге белән эшкә ашкына. | Уже третьи сутки они были в дороге, и неведомо, сколько еще придется томиться вот так, на положении пассажиров. |
Степан Петроны тирән уйга чумган хәлдә тапты. | Степан застал Петра сидящим в глубокой задумчивости. |
Ашарга кер, — диде ул.— Хәер... | — Снидать иди, — позвал он. |
Әйдә, монда гына... | — Хотя... давай тут... |
Поезд тиз китми әле. | Поезд не скоро тронется. |
Тизрәк сугышасы иде! | — Скорей бы драться! |
—диде Петро. | — сказал Петро. |
Безнекеләр күптән далададыр инде, — диде Степан һәм алсу майны телем-телем кисеп кәгазьгә салды. | — Наши, наверно, уже вышли в степь, — сказал Степан, нарезая ломтиками розовое сало. |
Аннары күзләрен саргайган бодайга йөртеп чыкты һәм авыр сулап куйды: | Он обвел глазами пожелтевшую пшеницу, вздохнул: |
Тракторчыларга авырга киләчәк, — диде ул. | — Трактористам запарка будет с косовицей. |
Быел Олексага эләкте инде. | — Покрутится Олекса в этом году. |
Полустанокка, гудок биреп, озын состав килеп туктады. | К полустанку, гудя, подошел длинный состав. |
Вагоннардан перронга хатын-кызлар һәм балалар төште. | Из вагонов на перрон высыпали женщины, ребятишки. |
Качаклар, — диде Петро һәм кашыгын куйды. | — Беженцы, — сказал Петро и отложил ложку. |
Берничә минуттан алар янына, кыюсызланып кына, сулган, ак йөзле бер малай килде. | Спустя несколько минут к ним нерешительно приблизился парнишка с осунувшимся, бледным лицом. |
Нәкъ сезнең Сашкб, — диде Федор Петрога. | — Чисто ваш Сашко́, — сказал Федор Петру. |
— Тик чандыррак кына. | — Только худее. |
— диде Петро. | — откликнулся Петро. |
- Кайдан син? | — Ты сам откуда? |
Стёпа. | — Степой. |
Петро аңа утырырга кушты: Я, утыр, Степан. | — Ну, садись, Степан, — усадил его Петро. |
Бу абый синең адашың. | — Этот дядька — тезка твой. |
Ул да Стёпа. | Тоже Степа. |
Үзем генә... | — Один... |
Әнием белән сеңелемне үтерделәр. | Маму и сестричку убили. |
Кирпеч басты. | Засыпало кирпичом. |
— Аша, аша, Степан, — диде Петро ягымлы тавыш белән. | — Ешь, ешь, Степан, — дрогнувшим голосом сказал Петро. |
Соңыннан бөтенесе бергә Стёпаны вагонга кадәр озаттылар. | Потом все вместе проводили его до вагона. |
Икенче көнне кичкә таба поезд Киевтан ике йөз километр киткәч, Винницага якынлашты. | К вечеру следующего дня поезд, пройдя от Киева двести километров, приближался к Виннице. |