it
stringlengths
2
914
pl
stringlengths
1
915
Ora , se in Inghilterra succede qualcosa di questo genere ecco dove vanno . Questa è l' unità di terapia intensiva dove lavoro .
Jeśli wypadek ma miejsce w Wielkiej Brytanii , oto gdzie trafiają poszkodowani . To oddział intensywnej terapii , gdzie pracuję .
Bene , questa è una slide di una conferenza che ho tenuto sulle unità di terapia intensiva in Nigeria , che chiamiamo scherzosamente " Salasso Intensivo . " Perché fa paura ed è costosa , ma ne abbiamo bisogno .
To jest slajd z mojego wystąpienia o oddziałach intensywnej terapi w Nigerii . Żartobliwie mówimy o nich " Kosztowna panika . " Ponieważ są przerażające i kosztowne , ale i niezbędne .
Quindi , i problemi sono questi .
To są właśnie problemy .
Non c' è alcun premio in palio per chi parla dei problemi , vero ?
Nie przyznaje się nagród za wskazanie istniejących problemów .
Credo che lo sappiamo tutti , chi ve ne ha parlato prima di me e chi lo farà dopo , menzionerà anche altri problemi .
Wszyscy je znamy . Kilku mówców przede mną , i po mnie , wskaże nawet więcej problemów .
Questi sono solo alcuni . Allora , io cosa ho fatto ?
To jest tylko kilka z nich . Co więc osiągnąłem ?
Ed eccoci qui — stavamo andando in missione .
To , że pojechaliśmy na misję .
Stavamo andando a fare degli interventi chirurgici a cuore aperto , io ero l' unico britannico in un team di circa nove cardiochirurghi americani , un' infermiera di cardiologia , una di terapia intensiva .
Przeprowadziliśmy operację na otwartym sercu . Byłem jedynym Brytyjczykiem w drużynie 9 amerykańskich kardiochirurgów , pielęgniarek z kardiologii i intensywnej terapii .
Siamo andati tutti in missione , finora ne abbiamo fatte tre .
Wszyscy razem pojechaliśmy na misję . Dotąd byliśmy na trzech .
Giusto perché lo sappiate , io ci credo nelle missioni , credo negli aiuti e credo nella beneficenza . Hanno la loro importanza , però dove vanno a finire in quei casi di cui abbiamo parlato prima ?
Żebyście wiedzieli , wierzę w misje i pomoc charytatywną . Wszystko ma swoje miejsce . Gdzie udają się ludzie , aby otrzymać tę pomoc ?
Perché non tutti trarranno beneficio da una missione .
Ponieważ nie każdy będzie mieć szansę skorzystania z misji .
La salute è ricchezza , per citare Hans Rosling .
Hans Rosling powiedział , że zdrowie to bogactwo .
Si diventa ricchi più rapidamente se si è prima di tutto in buona salute .
Szybciej się wzbogacimy , będąc zdrowi .
Quindi , eccoci , la missione . Bel problema .
Oto jesteśmy , misja , duży kłopot .
Interventi chirurgici a cuore aperto in Nigeria — bel problema .
Operacja na otwartym sercu w Nigerii , duży kłopot .
Questo è Mike , Mike viene dal Mississippi .
To jest Mike . Mike pochodzi z Missisipi .
Sembra felice ?
Czy wygląda na szczęśliwego ?
Ci abbiamo messo due giorni solo per preparare l' ambiente , e però , beh , ci abbiamo lavorato . Sembra felice ?
Dwa dni zajęło nam przygotowanie sali operacyjnej , ale pracowaliśmy nad tym . Czy wygląda na szczęśliwego ?
Sì , ecco che parere medico abbiamo ricevuto dal presidente del comitato : " Eh , ve l' ho detto che non ce l' avreste fatta , non è possibile farlo , è così e basta . " Guardate , questo è il tecnico che avevamo . Come dire " Si , vai avanti tu , ok ? "
To jest rada , którą dał nam przewodniczący komisji medycznej : " Mówiłem , że nie będziecie w stanie tego wykonać . Po prostu to wiem . " Spójrzcie , to jest technik który z nami był . Pojechał z nami .
( Risate ) L' ho convinto a venire con me . Tecnico di anestesia , venuto con me dalla Gran Bretagna .
( Śmiech ) Przekonałem go - technika anestezjologii - do wyjechania ze mną , z Wielkiej Brytanii .
Sì , andiamo a far funzionare le cose .
Wytłumaczmy sobie kilka rzeczy .
Vedete , questo è uno dei problemi che abbiamo in Nigeria e in generale in Africa .
To jeden z problemów w Nigerii i ogólnie w całej Afryce ,
Ci regalano un sacco di apparecchiature .
że mamy wiele ofiarowanego nam sprzętu .
Apparecchiature obsolete , che non funzionano bene , oppure funzionano ma non si riesce a regolarle bene . E non è un problema , finché riusciamo comunque a usarle e ad andare avanti .
Sprzętu przestarzałego , nie w pełni sprawnego , albo czasem działa , a nie można go naprawić . Nie ma w tym nic złego , dopóki używamy go i idziemy naprzód .
Ma questa è stata un problema . In questo caso abbiamo incontrato gravi difficoltà .
Ale mieliśmy z nim poważne problemy .
Lui ha dovuto attaccarsi al telefono . Questo tipo stava sempre al telefono .
Musiał zadzwonić . Ten facet zawsze wisiał na telefonie .
Quindi adesso che si fa ?
Co mamy więc teraz zrobić ?
Sembra che qui ci siano tutti questi americani e sì , un britannico , che non combineranno nulla , ( pensa di essere un vero britannico e invece in realtà è nigeriano , mi è appena venuto in mente ) .
Wygląda na to , że wszyscy ci Amerykanie są tutaj i jeden Brytyjczyk , który w niczym nie pomoże . Uważa się za Brytyjczyka , ale tak naprawdę jest Nigeryjczykiem , tak sobie myślałem .
Alla fine siamo riusciti a farla funzionare , è vero , ma era solo una . Ce n' erano altre persino più vecchie di quella che avete visto .
W końcu zaczęło działać . To było jedno z tych urządzeń . Nawet jeszcze starsze niż widzieliście .
Il motivo per cui ho qui questa immagine , questa radiografia , è che voglio dirvi dove e come guardavamo le radiografie .
Zachowałem to zdjęcie tylko dlatego , że chciałem wam pokazać , jak i gdzie oglądaliśmy te zdjęcia .
Riuscite a capire dove è messa ? Su una finestra .
Domyślacie się gdzie to jest ? To okno ,
Voglio dire , chi ha bisogno di un negativoscopio ? Per piacere .
tzn. negatoskop . Proszę .
Beh , oggi comunque si fa tutto con PAX .
Obecnie wszystko i tak jest na komputerach .
Le radiografie si guardano su uno schermo e ci si fanno cose , si mandano per email . Usavamo ancora i raggi X , ma non avevamo neanche un negativoscopio !
Oglądamy zdjęcia rentgenowskie na monitorze , możemy je przesłać mailem . My jednak ciągle używaliśmy rentgena , nie mając nawet negatoskopu !
E facevamo interventi chirurgici a cuore aperto .
Operowaliśmy na otwartym sercu .
Ok , lo so che non si tratta di AIDS , che non si tratta di malaria , ma abbiamo comunque bisogno di queste cose . Oh , ecco , l' ecocardio — questo serviva a preparare bambini e adulti .
Ok , wiem , że to nie AIDS , ani malaria , Ale ciągle potrzebujemy tych rzeczy , Echo to bylo tylko żeby przygotować dzieci i dorosłych .
La gente crede ancora nel Vudù — cardiopatie , difetti del setto ventricolare e atriale , tetralogie .
Ludzie w dalszym ciągu wierzą w Voodoo . Choroby serca , wrodzone wady serca , dziury w sercu .
Si trovano ancora persone che ci credono e sono arrivate
Ciągle są ludzie wierzący , i oni przychodzą .
con una saturazione del 67 per cento , quando quella normale è più o meno del 97 per cento .
Ta kobieta miała saturację na poziomie 67 % , gdzie normalna to około 97 % .
Il suo disturbo , che richiedeva un intervento a cuore aperto , sarebbe stato trattato quando era una bambina .
W jej wypadku , operacja na otwartym sercu , bo tego wymagała , normalnie byłaby przeprowadzona w dzieciństwie .
Abbiamo dovuto farlo sugli adulti . Ce l' abbiamo fatta , e ce la facciamo ancora .
My musieliśmy je przeprowadzać na dorosłych . I odnieśliśmy sukces .
Ne abbiamo fatti tre . Ne abbiamo in programma un altro a luglio nel nord del paese . Quindi sì , certo , facciamo ancora chirurgia a cuore aperto , ma si nota la differenza tra tutto quello che abbiamo spedito — abbiamo spedito di tutto , strumenti — ci sono state esplosioni perché il kit era stato progettato e installato da persone che non erano pratiche .
Przeprowadziliśmy trzy . Kolejną planujemy na lipiec w północnej części kraju . Nadal je przeprowadzamy , ale możecie zauważyć kontrast między tym , co było dostarczane - dostarczamy wszystko , narzędzia . Mieliśmy kilka wybuchów , ponieważ sprzęt był zainstalowany przez niewłaściwych ludzi .
Le bombole d' ossigeno non funzionavano molto bene .
Butle tlenowe nie zadziałały poprawnie .
Ma quanti ne abbiamo operati la prima volta ? 12 .
Ile zrobiliśmy najpierw ? 12 .
Abbiamo operato con successo 12 pazienti che avevano bisogno di interventi a cuore aperto .
Wykonaliśmy 12 udanych operacji .
Questo è il nostro primissimo paziente , fuori da terapia intensiva , vi basta guardare la sedia , va bene .
Oto nasz pierwszy pacjent z oddziału intensywnej opieki . Spójrzcie na krzesło .
Questo è quello che intendo per tecnologia adeguata .
To mam na myśli , mówiąc o odpowiedniej technologii .
Ecco cosa faceva lì , sorreggeva il letto perché il letto semplicemente non funzionava .
To krzesło podpierało łóżko , ponieważ ono zwyczajnie nie działało .
Avete visto cose simili prima d' ora ?
Widzieliście kiedyś coś takiego ?
No ? Sì ? Non importa , ha funzionato .
Nie ? Tak ? Nie ma znaczenia , to zadziałało .
Sono sicuro che questo lo avete già visto o sentito . Noi , i volitivi , abbiamo fatto così tanto con così poco così a lungo — ( Applausi ) — che ora siamo capaci di fare qualunque cosa con nulla . ( Applausi ) Grazie . Sustainable Solutions — questa è stata la mia prima impresa ,
Jestem pewien , że wszyscy już to znacie : " My , chcący nieść pomoc , tak dużo zrobiliśmy dla wielu mając tak niewiele ( Oklaski ) teraz możemy zrobić coś z niczego . " ( Oklaski ) Dziękuje . Sustainable Solutions była moją pierwszą firmą .
Il suo unico scopo è fornire esattamente ciò di cui credo ci sia bisogno .
Jej jedynym celem jest , dostarczanie wszystkich rzeczy , których według mnie brakuje .
Quindi ho messo mano alle mie tasche e ho detto : " Ragazzi , compriamo questo e quello . "
Sięgamy więc do kieszeni i mówimy : " Chodźmy na zakupy .
Andiamo a fondare un' impresa che insegni alle persone , che le istruisca , che dia loro i mezzi di cui hanno bisogno per andare avanti . Ed eccone un ottimo esempio .
Załóżmy firmę , która uczy ludzi , edukuje ich , daje im potrzebne narzędzia . " To jest doskonały przykład .
Di solito quando in un ospedale si compra un respiratore , se ne compra uno diverso per i bambini , se ne compra uno diverso da trasporto . Questo va bene per tutto , lo fa a metà del prezzo e funziona senza aria compressa .
Zazwyczaj kupując respirator do szpitala , kupuje się inny dla dzieci i inny do transportu . Ten robi wszystko za połowę ceny i nie potrzebuje sprężonego powietrza .
Se state in America e non lo conoscete , lo conosciamo noi , perché la nostra missione è scoprire quale tecnologia sia più appropriata per l' Africa — che abbia un prezzo adeguato , che funzioni , e andiamo avanti . La macchina per l' anestesia , monitor multiparametrici , lampade operatorie , aspiratori .
W Ameryce możecie o tym nie wiedzieć , ale my wiemy , ponieważ uczyniliśmy z tego nasz obowiązek , dowiedzieć się co jest odpowiednią technologią dla Afryki , w odpowiedniej cenie , co będzie działać , i idziemy naprzód . Aparatura do anestezji : urządzenie monitorujące wiele parametrów , oświetlenie do operacji , ssanie .
Questo piccolo sistema qui — ricordate la vostra piccola presa auto da 12 Volt , che vi carica i vostri , qualunque cosa — Game Boy , telefono ?
To małe urządzenie tutaj , pamiętacie swoją 12-woltową wtyczkę w samochodzie , ładującą np. Game Boya czy telefon ?
È esattamente così che sono progettate le prese .
Tak zaprojektowane są gniazdka .
Sì , è compatibile con un pannello solare . Sì , si può caricare con un pannello solare .
Potrzebny jest panel słoneczny , który to naładuje .
Ma se avete a disposizione anche una rete elettrica , ci caricate le batterie collegate .
Jeśli macie sieć elektryczną , naładuje baterie i tam .
E sapete cosa ? C' è anche un piccolo caricabatterie a pedali , per ogni evenienza .
Mamy też mały generator na pedały , tak na wszelki wypadek .
E sapete anche cosa , se tutte queste cose non funzionano se riuscite a trovare una macchina che abbia ancora la batteria carica e ce l' attaccate , funzionerà anche così . Inoltre , potete adattarla alle vostre esigenze .
A jeśli towszystko zawiedzie zawsze można znaleźć samochód z naładowanym akumulatorem , do którego można się podłączyć , i to też zadziała . Możesz to dowolnie dostosowywać .
Vi serve della chirurgia odontoiatrica ? O forse della chirurgia generale ?
Zabiegi stomatologiczne ? Operacje na chirurgii ogólnej ?
Si decide quali strumenti servono , si fa rifornimento del materiale di consumo .
Wybierz instrumenty , zaopatrz się w nie .
In questo momento ci stiamo occupando dell' ossigeno . La somministrazione di ossigeno sul posto .
Obecnie pracujemy nad tlenem , dostarczaniu tlenu na miejsce .
La tecnologia per la somministrazione dell' ossigeno non è nuova .
Technologia dostarczania tlenu nie jest nowa .
I concentratori di ossigeno sono una tecnologia molto vecchia . Quello che è nuovo , e quello che raggiungeremo entro pochi mesi , spero , è la capacità di usare questo stesso sistema di energia rinnovabile per fornire e produrre ossigeno sul posto . La zeolite — non è una novità — la zeolite elimina l' azoto dall' aria e l' azoto costituisce il 78 percento dell' aria .
Koncentrator tlenu , to stary wynalazek . Co jest nowe , i bedziemy to mieć za kilka miesięcy , mam nadzieję , to zdolność wykorzystania tej samej energii odnawialnej , aby dostarczać i produkować tlen na miejscu . Zeolit to nic nowego . Zeolit usuwa azot z powietrza , a 78 % powietrza to azot .
Se si toglie l' azoto , cosa rimane ? Ossigeno , più che altro .
Co zostanie , jeśli usunie się z powietrza azot . Praktycznie tlen .
Quindi questa non è una novità . Quello che stiamo facendo noi è applicare questa tecnologia a quel principio .
To nic nowego . Zajmujemy się zastosowaniem tej technologii .
Queste sono le caratteristiche fondamentali del mio apparecchio , del nostro apparecchio .
To są podstawowe funkcje tego urządzenia .
Ecco cosa lo rende così speciale .
To właśnie sprawia , że jest ono takie wyjątkowe .
Al di là dei premi che ha vinto , è portatile e certificato ; è registrato MHRA — e la marcatura CE , per chi non lo sapesse , è l' equivalente europeo dell' FDA negli Stati Uniti .
Poza wygranymi nagrodami , jest przenośne i posiada atest . Zostało zarejestrowane przez Agencję Nadzoru nad Lekami i Produktami Ochrony Zdrowia ( MHRA ) oraz posiada oznaczenie CE , dla tych którzy się nie orientują , jest to europejski ekwiwalent Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków .
Se fate il confronto con quello che offre il mercato , considerato il prezzo , le dimensioni , la semplicità d' uso , la complessità .
Jeśli porównamy to z tym , co jest na rynku , pod względem ceny , wielkości , łatwości w użyciu , skomplikowania ...
Questa foto è stata scattata l' anno scorso .
To zdjęcie zrobiono w zeszłym roku .
Questi sono i membri della mia classe di diploma , anno 1986 .
To moi koledzy ze studiów z 1986 roku .
Eravamo nella casa di questo signore nel Potomac , per chi di voi avesse familiarità con il Maryland .
To było w domu tego Pana w miejscowości Potomac , w Maryland . Może niektórzy z was tam byli .
Troppi di noi si trovano all' estero e tutti quanti , prendendo in prestito un frammento da Hans — Hans Rosling , lo adoro — se quello che attira di più l' attenzione è la grandezza del testo , allora c' è un problema . Ma quello di cui abbiamo veramente bisogno sono soluzioni sviluppate in Africa e fatte apposta per l' Africa — che tengano conto della cultura , della gente , di quanto denaro ha a disposizione .
Zbyt wielu z nas jest na zewnątrz i każdy żeby pożyczyć trochę od Hansa Roslinga , to mój kolega , jeśli wielkość tekstu odzwierciedla to , co przyciąga najwięcej uwagi , to są to problemy . To czego naprawdę potrzebujemy to afrykańskie rozwiązania odpowiednie dla Afryki , z perspektywy kultury , ludzi i pieniędzy , jakie mają .
Africani , perché lo faranno con passione , spero ,
Mam nadzieję , że Afrykańczycy podejdą do tego z pasją .
e tanto , tantissimo di quest' ultimo punto , sacrificio .
I wiele tego na dole , poświęcenia .
Dovete farlo . Gli africani devono farlo , insieme a tutti gli altri .
Musicie to zrobić . Afrykańczycy muszą to zrobić , we współpracy ze wszystkimi .
Grazie .
Dziękuję .
( Applausi )
( Oklaski )
Cos' ha di così speciale il cervello umano ?
Co sprawia , że ludzki mózg jest tak niezwykły ?
Perché siamo noi a studiare altri animali e non loro a studiare noi ?
Co sprawia , że to my badamy inne zwierzęta a nie one nas ?
Che cosa ha o cosa fa il cervello umano che non fanno gli altri cervelli ?
Co ludzki mózg ma lub robi czego inne mózgi nie potrafią ?
Quando mi sono interessata a questi argomenti , circa 10 anni fa , gli scienziati pensavano di sapere di cosa fossero fatti i diversi cervelli .
Kiedy zainteresowałam się tymi pytaniami około 10 lat temu , naukowcy myśleli , że wiedzą , z czego zbudowane są inne mózgi .
Nonostante si basassero su poche prove , molti scienziati pensavano che tutti i cervelli di mammiferi , incluso il cervello umano , fossero fatti nello stesso modo , con un numero di neuroni sempre proporzionale alle dimensioni del cervello .
Mimo , że wielu naukowców myśleli , że wszystkie mózgi ssaków , w tym mózgu ludzkiego , są zrobione w ten sam sposób , z liczbą neuronów zawsze proporcjonalnie do rozmiarów mózgu .
Questo significa che due cervelli delle stesse dimensioni , come questi due , con un peso rispettabile di 400 grammi , dovrebbero avere un numero simile di neuroni .
Oznacza to , że dwa mózgi , tak jak te dwa , które mają szanowalne wagę o 400 gram , powinno mieć podobne liczby neuronów .
Ora , se i neuroni sono le unità funzionali di trattamento delle informazioni del cervello , i padroni di questi due cervelli dovrebbero avere abilità cognitive simili .
Jeśli neurony stanowią funkcjonalne jednostki przenoszące informacje w mózgu , to posiadacze tych dwóch mózgów powinni mieć podobne zdolności poznawcze .
Comunque , uno è di uno scimpanzé , e l' altro è di una mucca .
Ale pierwszym jest szympans , drugim krowa .
Ora , forse le mucche hanno una ricca vita mentale e sono così furbe che hanno deciso di non farcelo sapere , ma noi le mangiamo .
Być może krowy prowadzą naprawdę bogate życie wewnętrzne i są tak mądre , że wolą to przed nami ukryć , a my je zjadamy .
Penso che molti saranno d' accordo che gli scimpanzé siano capaci di comportamenti più complessi , elaborati e flessibili delle mucche .
Myślę , że większość zgadza się , że szympansy są umiejętnie złożone , wykształcone i elastyczne zachowania niż krowy .
Quindi , questo è il primo segno del fatto che lo scenario " tutti i cervelli vengono fatti nello stesso modo " non è molto corretto .
To pierwszy znaczenie fakt , że wszystkie mózgi są zrobione w ten sam sposób nie jest bardzo sprawiedliwe .
Ma andiamo avanti .
Lecz kontynuujmy .
Se tutti i cervelli fossero fatti nello stesso modo e si dovessero confrontare animali con cervelli di dimensioni diverse , i cervelli più grandi dovrebbero avere sempre più neuroni di quelli più piccoli , e più il cervello è grande , più il proprietario dovrebbe essere cognitivamente capace .
Gdyby wszystkie mózgi były wykonane w ten sposób i porównałyby zwierzęta z mózgami o różnych wymiarach , większe mózg powinny mieć coraz więcej neuronów niż mniejsze . Im więcej mózg jest większy , tym bardziej właściciela powinna być poznaw
Dunque , il cervello più grande dovrebbe essere anche quello con le maggiori capacità cognitive .
Dlatego też największy mózg powinien mieć największe zdolności poznawcze .
Ed ora arrivano le cattive notizie : il nostro cervello non è il più grande .
Tutaj muszę przedstawić złą wiadomość : Nasz mózg nie jest tym największym .
Sembra abbastanza avvilente .
Wydaje się to bardzo irytujące .
Il nostro cervello pesa tra 1,2 e 1,5 kg , ma il cervello degli elefanti pesa tra i 4 e i 5 kg , e il cervello di una balena può pesare circa 9 kg , e questo è il motivo per cui gli scienziati usavano dire che il nostro cervello deve essere speciale per spiegare le nostre abilità cognitive .
Nasz mózg waży między 1,2 a 1,5 kg . Z kolei mózg słonia waży pomiędzy 4 a 5 kg , a mózg wieloryba może ważyć aż do 9 kg . Dlatego naukowcy uciekali się do mówienia , że nasz mózg musi być niezwykły żeby wyjaśnić nasze zdolności poznawcze .
Deve essere veramente straordinario , un' eccezione alla regola .
Nasz mózg musi być naprawdę niezwykły i wyjątkowy .