Datasets:
clui
/
it_pl_opus_dataset

Dataset card Data Studio Files Community
1
it
stringlengths
2
991
⌀
pl
stringlengths
1
1.19k
⌀
Questo è un argomento che di solito suscita paura e rifiuto .
To temat , który zwykle budzi strach i wyparcie .
Ciò che ho imparato è che se investiamo un po ' di tempo a pianificare la nostra fine , abbiamo la migliore occasione di preservare la qualità della nostra vita .
Wiem z doświadczenia , że jeśli poświęcimy trochę czasu na zaplanowanie końca życia mamy spore szanse na utrzymanie jego jakości .
Questi sono Jim e Shirley subito dopo aver deciso chi si sarebbe occupato del loro ranch .
Oto Jim i Shirley po podjęciu decyzji , kto zajmie się ich ranczem .
Questo è Jim qualche settimana prima di morire , mentre festeggia un compleanno che non si aspettava di celebrare .
Tutaj Jim zaledwie kilka tygodni przed śmiercią obchodzi urodziny , których nie spodziewał się dożyć .
Ed ecco Shirley pochi giorni prima di morire a cui viene letto un articolo di giornale sull' importanza del rifugio per gli animali selvatici al ranch Modini .
Oto Shirley kilka dni przed śmiercią . Czytam jej artykuł o tym , ile znaczy sanktuarium dzikiej przyrody rancza Modinich .
Jim e Shirley sono morti in pace , e condividendo questa storia con voi , spero di aver aumentato le possibilità per tutti di fare lo stesso .
Jim i Shirley doczekali godnego koniec życia , i dzieląc się z wami ich historią , mam nadzieję , że pomogę wam uzyskać to samo .
Grazie .
Dziękuję .
( Applausi )
( Brawa )
Lo spazio , tutti sappiamo che aspetto ha .
Kosmos , wszyscy wiem jak wygląda .
Siamo stati circondati da immagini dello spazio tutta la nostra vita , dalle immagini speculative della fantascienza , alle visioni ispiratrici degli artisti , alle immagini sempre più belle rese possibili grazie a complesse tecnologie .
Jesteśmy otoczeni obrazami kosmosu przez całe nasze życie , od obrazów fantastyki naukowej , opartych na domysłach , do inspirujących wizji artystów , do coraz piękniejszych zdjęć wykonanych dzięki zaawansowanym technologiom .
Ma mentre abbiamo una comprensione visiva dello spazio estremamente nitida , non abbiamo la nozione dei suoni dello spazio .
Ale podczas gdy mamy wystarczająco jasne wzrokowe zrozumienie wszechświata , nie mamy żadnego pojęcia , w jaki sposób kosmos brzmi .
E , infatti , sono in molti ad associare lo spazio con il silenzio .
I w rzeczywistości , większość ludzi , łączy kosmos z ciszą .
Ma la storia di come abbiamo cominciato a comprendere l' universo è una storia fatta di ascolti quanto lo è di osservazioni .
Ale w historii tego w jaki sposób zrozumieliśmy wszechświat , taki sam udział ma historia słuchania jak i patrzenia .
Eppure nonostante questo , quasi nessuno ha mai sentito i suoni dello spazio .
Ale mimo to , czy ktokolwiek z was , słyszał kiedyś dźwięk kosmosu ?
Quanti di voi qui potrebbero descrivere il suono di un pianeta o una stella ?
Ilu z was mogłoby opisać dźwięk pojedynczej planety lub gwiazdy ?
Bene , nel caso in cui ve lo chiediate , questo è il suono del sole .
W przypadku , jeśli kiedyś się nad tym zastanawialiście , tak właśnie brzmi słońce .
( Statica ) ( Crepitio ) ( Statica ) ( Crepitio ) Questo è Giove .
( Spokojnie ) ( Trzaski ) ( Spokojnie ) ( Trzaski ) A tak Jowisz .
( Crepitio leggero ) E questa è la sonda spaziale Cassini che piroetta tra gli anelli di ghiaccio di Saturno .
( Delikatne trzaski ) A oto sonda kosmiczna Cassini robiąca piruety przez lodowe pierścienie Saturna .
( Crepitio ) Questo è un grumo altamente condensato di materia neutra che ruota nel lontano universo .
( Trzaski ) A to jest wysoce zagęszczona bryła materii złożonej z neutronów , wirująca w odległej galaktyce .
( Battiti ) La mia pratica artistica è quella di ascoltare i misteriosi e meravigliosi suoni emessi dai corpi celesti che compongono il nostro universo .
( Pukanie ) Mój dorobek artystyczny skupia się wokół słuchania dziwnych a zarazem pięknych dźwięków emitowanych przez wspaniałe ciała niebieskie , które tworzą nasz Wszechświat .
Voi potreste chiedervi : come facciamo a sapere quali sono questi suoni ?
Możesz się zastanawiać , w jaki sposób wiemy , jakie są te dźwięki ?
Come possiamo identificare la differenza tra il suono del sole e il suono di una pulsar ?
Jak możemy usłyszeć różnicę pomiędzy dźwiękiem Słońca , a dźwiękiem pulsara ?
Bene , la risposta la trovate nella scienza della radioastronomia .
Cóż , odpowiedź to radioastronomia .
I radioastronomi studiano le radioonde proveniente dallo spazio usando antenne e ricevitori sensibili che gli forniscono informazioni accurate su cosa sono i corpi celesti e sulla loro posizione nel cielo notturno .
Radioastronomowie badają fale radiowe z kosmosu używając niezwykle czułych anten i odbiorników , które dostarczają im szczegółowych danych na temat , jaki obiekt astronomiczny obserwują i gdzie znajduje się na niebie .
E proprio come i segnali che inviamo e riceviamo qui sulla Terra , possiamo convertire queste trasmissioni in suono usando semplici tecniche analogiche .
I dokładnie jak z sygnałami , które wysyłamy i odbieramy na ziemi , możemy przetworzyć sygnały odebrane z kosmosu na dźwięk używając prostych , analogowych technik .
E quindi , è attraverso l' ascolto che siamo arrivati ​ ​ a scoprire alcuni dei più importanti segreti dell' universo - le sue dimensioni , di cosa è fatto e addirittura quanti anni ha .
I z tego powodu , poprzez słuchanie , możemy odkryć część z najbardziej skrywanych tajemnic Wszechświata — jego rozmiarów , składników , i nawet , jak bardzo jest stary .
Quindi , oggi vi racconterò una breve storia dell' universo attraverso i suoi suoni .
Tak więc dzisiaj , chcę opowiedzieć wam krótką historię , w jaki sposób ludzie zaczęli nasłuchiwać Wszechświat .
E ' caratterizzata da tre storie brevi che mostrano come alcuni incontri accidentali con strani suoni ci hanno fornito alcune delle informazioni più importanti che abbiamo sullo spazio .
Ujęłam ją w trzech , krótkich anegdotach , które pokazują jak przypadkowe spotkanie z dziwnymi szumami , dostarczyło nam część z najważniejszych informacji jakie dziś wiemy o kosmosie .
Ma questa storia non comincia con dei grandi telescopi o con un' astronave futuristica , ma con un mezzo un po ' più modesto - proprio lui , il mezzo che ci ha portato la rivoluzione nelle telecomunicazioni di cui siamo ormai parte : il telefono .
Historia ta nie zaczyna się ogromnymi teleskopami , czy futurystycznymi pojazdami kosmicznymi , ale raczej od skromnymniejszych środków — w rzeczywistości początkiem , dzięki któremu wybuchła rewolucja telekomunikacyjna , której dziś jesteśmy częścią : telefonu .
Correva l' anno 1876 a Boston e questo è Alexander Graham Bell che stava lavorando con Thomas Watson all' invenzione del telefono .
Jest rok 1876 , w Bostonie , a to jest Alexander Graham Bell pracujący razem z Thomasem Watsonem nad wynalezieniem telefonu .
Una parte fondamentale della diffusione della loro tecnologia furono le centinaia di metri di cavo che attraversava i tetti di alcune case di Boston .
Kluczowym elementem ich eksperymentu był długi na 800 metrów kabel , przerzucony przez dachy kilku domów w Bostonie .
La linea trasportava il segnale telefonico che avrebbe poi dato la fama a Bell .
Linia ta przenosiła impulsy telefoniczne , które później uczyniły Bella osobą światowej sławy .
Ma come ogni estensione di cavo carico , involontariamente divenne anche un' antenna .
Ale jak każdy długi , naładowany kabel , nieumyślnie stał się on również anteną .
Thomas Watson trascorse ore ad ascoltare gli strani crepitii , i sibili , i trilli e i fischi rilevati accidentalmente dalla sua antenna .
Thomas Watson poświęcił całe godziny na słuchaniu dziwnych trzasków i syków , świergotów i gwizdów , które zostały przypadkowo odebrane przez tę antenę .
Ora , bisogna ricordare , questo avviene 10 anni prima che Heinrich Hertz dimostri l' esistenza delle radioonde , 15 anni prima dei quattro circuiti sintonizzati di Nikola Tesla e quasi 20 anni prima della prima trasmissione di Marconi .
Musicie wiedzieć , że było to 10 lat przed Heinrichem Hertzem , który dowiódł istnienia fal radowych , 15 lat przed radiem Nikoli Tesli , prawie 20 lat przed pierwszą audycją radiową Marconiego .
Quindi Thomas Watson non ci stava ascoltando .
A więc Thomas Watson nie słuchał nas .
Non aveva ancora la tecnologia per trasmettere .
Nie mieliśmy technologii , aby nadawać .
Allora , che cosa erano questi strani suoni ?
Więc czym naprawdę były te dźwięki ?
In realtà Watson sentiva delle emissioni radio dalla frequenza molto bassa causate dalla natura .
Watson w rzeczywistości słuchał fal radiowych o bardzo niskiej częstotliwości , wytworzonych przez naturę .
Alcuni dei crepitii e degli scoppiettii erano fulmini , ma i fischi misteriosi e i trilli curiosamente melodiosi avevano un' origine piuttosto esotica .
Część z trzasków , strzałów było spowodowane wyładowaniami atmosferycznymi , ale te niezwykłe gwizdy i interesująco melodyjne świergoty miały bardziej egzotyczne pochodzenie .
Con il primo telefono Watson stava infatti chiamando il paradiso .
Używając pierwszego telefonu , Watson tak naprawdę , połączył się z niebiosami .
Come correttamente intuì , alcuni di questi suoni erano causati dalla attività sulla superficie del Sole .
Jak z resztą poprawnie odgadł , część z tychże dźwięków była spowodowana , przez aktywność na powierzchni Słońca .
Quello che sentiva era un vento solare che interagiva con la nostra ionosfera - un fenomeno che possiamo vedere alle latitudini estreme a nord e a sud del nostro pianeta , cioè l' aurora .
Watson słyszał wiatr słoneczny oddziałujący z naszą jonosferą — zjawisko , które możemy zobaczyć na dużych szerokościach geograficznych , zarówno na północy jak i na południu naszej planety , zwane zorzą polarną .
Così , contemporaneamente all' invenzione della tecnologia che avrebbe segnato l' inizio della rivoluzione delle telecomunicazioni , Watson aveva scoperto che la stella al centro del nostro sistema solare emetteva potenti radioonde .
A więc podczas konstruowania technologi , która zapoczątkowała rewolucję telekomunikacyjną , Watson odkrył , że gwiazda , w centrum naszego układu słonecznego , emituje bardzo silne fale radiowe .
Lui è stato , per caso , la prima persona a sintonizzarle .
Przypadkowo stał się pierwszym człowiekiem , je usłyszał .
Avanziamo velocemente di 50 anni e la tecnologia di Bell e Watson ha completamente trasformato le comunicazioni globali .
Przenieśmy się 50 lat do przodu , kiedy to odkrycie Bella i Watsona całkowicie zmieniło światową komunikację .
Ma andare dal tirare qualche cavo sui tetti di Boston al posare migliaia e migliaia di chilometri di cavo sui fondali dell' Atlantico non è facile .
Ale przejście z kawałka kabla przerzuconego przez dachy w Bostonie do położenia kilku tysięcy mil kabli na dnie Oceanu Atlantyckiego , nie jest takie proste .
E allora ben presto , Bell si mise alla ricerca di nuove tecnologie per ottimizzare la loro rivoluzione .
I wkrótce , Bell rozpoczął poszukiwanie nowych technologii , aby zoptymalizować ich rewolucję .
La radio poteva portare il suono senza fili .
Fale radiowe , mogą przenosić dźwięk bez użycia kabli .
Ma il mezzo ha molta perdita - E ' soggetto a molti rumori e a interferenze .
Ale ośrodek powoduje straty — występuje mnóstwo hałasów i zakłóceń .
Allora Bell assunse un ingegnere per studiare questi rumori e per cercare di scoprirne l' origine , in modo da creare il dispositivo perfetto che potesse eliminare il rumore , così da poter pensare di utilizzare la radio ai fini della telefonia .
Z tego powodu , Bell zatrudnił inżyniera , który miał zbadać zakłócenia i spróbować odkryć , skąd one pochodzą , oraz , podjąć próbę zbudowania najlepszego sprzęt dekodujący , który pozwoliłby się ich pozbyć . Mogli więc wtedy zacząć myśleć o używaniu fal radiowych na potrzeby telefonii .
La maggior parte dei rumori che l' ingegnere Karl Jansky esaminò erano abbastanza comuni .
Większość zakłóceń , którymi zajmował się inżynier Karl Jansky , miało raczej prozaiczne pochodzenie .
Si rivelarono dei fulmini o delle fonti di energia elettrica .
Okazało się , że powodem są wyładowania atmosferyczne bądź źródła prądu elektrycznego .
Ma c' era un rumore persistente che Jansky non riusciva a identificare , che ogni giorno sembrava apparire nel suo auricolare radiofonico con 4 minuti di anticipo .
Ale istniał też jeden , ciągły hałas , którego Jansky nie mógł rozpoznać , i wyglądało na to , że pojawia się w jego słuchawkach cztery minuty wcześniej każdego dnia .
Ora qualsiasi astronomo vi dirà che questo è il segno rivelatore di qualcosa che non proviene dalla Terra .
Każdy astronom powiedziałby ci , że jest to jasna poszlaka czegoś , co nie pochodzi z Ziemi .
Jansky aveva fatto una scoperta storica : che i corpi celesti potevano emettere radioonde e onde di luce .
Jansky wykonał historyczne odkrycie , dowodzące , że ciała niebieskie mogą emitować fale radiowe zarówno jak fale świetlne .
50 anni dopo dall' accidentale incontro di Watson con il Sole , l' ascolto attento di Jansky segnò l' inizio di una nuova era di esplorazione spaziale : l' era della radioastronomia .
50 lat po przypadkowym spotkaniu Watsona ze Słońcem , uważne nasłuchiwanie Janskyego zapoczątkowała nową erę w eksploracji kosmosu : erę radioastronomii .
Nel corso degli anni successivi , gli astronomi collegarono le loro antenne agli altoparlanti e vennero a conoscenza della nostra ' radio cielo ' , di Giove e del Sole , tramite l' ascolto .
Przez następne kilka lat , astronomowie połączyli swoje anteny z głośnikami i uczyli się o naszym radiowym niebie , o Jowiszu , i Słońcu , poprzez słuchanie .
Facciamo ancora un salto in avanti .
Przenieśmy się znów do przodu .
E ' il 1964 , e torniamo ai Laboratori Bell .
Jest 1964 , i jesteśmy z powrotem w Bell Labs .
E ancora una volta , due scienziati hanno un problema con del rumore .
I jeszcze raz , dwóch naukowców miało problem z zakłóceniami .
Arno Penzias e Robert Wilson stavano usando l' antenna a tromba nei Laboratori Bell di Holmdel per studiare la Via Lattea con una precisione eccezionale .
Arno Penzias i Robert Wilson używali anteny tubowej w Bell ' s Holmdel laboratory aby badać Drogę Mleczną z niezwykłą precyzją .
In realtà stavano ascoltando la galassia in alta fedeltà .
Tak naprawdę , słuchali galaktyk w jakości Hi-Fi .
Ci fu un problema tecnico nella loro colonna sonora .
Ale mieli pewien fałsz w swojej ścieżce dźwiękowej .
Un misterioso e persistente rumore stava interrompendo le loro ricerche .
Tajemniczy , niezmienny szum , który zakłócał ich badania .
Era nell' escursione delle microonde , e sembrava che venisse simultaneamente da tutte le direzioni .
Było to w zakresie mikrofal , i wyglądało , że dochodzi do nich ze wszystkich stron jednocześnie .
Ma questo non aveva senso . E come ogni ingegnere e ogni scienziato ragionevole , supposero che il problema fosse la tecnologia stessa , cioè la parabola .
To nie miało żadnego sensu . I jak każdy rozsądny inżynier czy naukowiec , stwierdzili , że problem tkwi w ich sprzęcie , a dokładniej w talerzu .
C' erano dei piccioni appollaiati sulla parabola .
Otóż na talerzu zagnieździły się gołębie .
E allora , forse , una volta ripuliti gli escrementi di piccione , con la parabola di nuovo operativa , tutto avrebbe ripreso a funzionare normalmente .
Więc być może , kiedy wyczyszczą odchody gołębi , poddadzą go swego rodzaju operacji , zakłócenia znikną .
Ma il rumore non scomparve .
Ale hałas nie zniknął .
Il rumore misterioso che Penzias e Wilson stavano ascoltando si rivelò il suono più antico e significativo che nessuno aveva mai sentito .
Tajemniczy szum , którego słuchali Penzias i Wilson okazał się być najstarszym i najważniejszym dźwiękiem , jaki kiedykolwiek ktoś słyszał .
Era la radiazione cosmica proveniente ancora dalla nascita dell' universo .
Było to promieniowanie kosmiczne , które powstało podczas narodzin Wszechświata .
Questa fu la prima prova sperimentale che c' era stato il Big Bang e che l' universo nacque in un istante preciso circa 14,7 miliardi di anni fa .
Był to pierwszy eksperymentalny dowód na to , że Wielki Wybuch miał miejsce , i że Wszechświat narodził się w jednym momencie jakieś 14,7 miliarda lat temu .
Quindi la nostra storia finisce all' inizio - l' inizio di tutte le cose , il Big Bang .
Tak więc nasza historia kończy się na początku — początku wszystkiego , Wielkim Wybuchu .
Questo è il rumore che sentirono Penzias e Wilson - il più antico suono che ascolterete in vita vostra , la radiazione cosmica di microonde di sottofondo lasciataci dal Big Bang .
Oto szum , który słyszał Penzias i Wilson — najstarszy dźwięk , jaki kiedykolwiek usłyszycie — kosmiczne promieniowanie tła pozostały po Wielkim Wybuchu .
( Rumore ) Grazie .
( Szum ) Dziękuję .
( Applausi )
( Brawa )
La tecnologia può cambiare la nostra comprensione della natura .
Technologia może zmienić postrzeganie natury .
Prendete ad esempio i leoni .
Weźmy na przykład lwy .
Per secoli si è detto che le leonesse si occupano interamente della caccia nella savana e che i leoni non fanno nulla fino all' ora di cena .
Przez wieki twierdzono , że to lwice polują na otwartych przestrzeniach sawanny , a lwy nic nie robią do pory obiadowej .
Sono sicuro che ne avete sentito parlare anche voi .
Na pewno też o tym słyszeliście .
Beh , recentemente ho condotto una campagna di mappatura aerea nel parco nazionale Kruger in Sudafrica .
Ostatnio prowadziłem badanie w Parku Narodowym Krugera w RPA .
I nostri colleghi hanno messo dei collari GPS a leoni e leonesse e abbiamo mappato il loro comportamento di caccia dall' alto .
Badacze zakładali nadajniki GPS na samce i samice lwów . Obserwowaliśmy ich zachowania łowieckie z powietrza .
In basso a sinistra si vede un leone che tiene d' occhio un branco di impala per cacciarli e a destra si può vedere quello che io chiamo la visuale del leone .
W lewym dolnym rogu widzicie lwa czyhającego na stado impali . Po prawej widzicie coś , co nazywam lwim polem widzenia ,
E cioè quanto lontano può vedere il leone in tutte le direzioni finché la vista non viene ostruita dalla vegetazione .
czyli zakres widzenia lwów we wszystkich kierunkach , aż jego lub jej widok jest utrudniony przez roślinność .
E quello che abbiamo scoperto è che i leoni non sono i cacciatori pigri che pensavamo fossero .
Odkryliśmy , że lwy wcale nie są leniwymi łowcami , tak jak wcześniej sądziliśmy .
Usano semplicemente una strategia diversa .
Używają tylko innej strategii .
Mentre le leonesse cacciano in aperta savana su lunghe distanze , di solito durante il giorno , i leoni usano la strategia dell' agguato nella vegetazione più fitta e spesso di notte .
Podczas , gdy lwice polują na wolnych przestrzeniach sawanny , przemierzając dalekie dystanse za dnia , lwy robią zasadzki w gęstej roślinności , często nocą .
Questo video mostra la vera visuale di caccia dei leoni a sinistra e delle leonesse a destra .
Po lewej stronie widać pola widzenia lwów , a po prawej , pola widzenia lwic .
Il rosso e i colori più scuri mostrano la vegetazione fitta , e il bianco gli spazi aperti .
Gęstszą roślinność oznaczono na czerwono , zaś otwarte przestrzenie na biało .
E questa è la visuale proprio a livello degli occhi dei leoni e delle leonesse durante la caccia .
To jest pole widzenia na wysokości wzroku polujących lwów i lwic .
Improvvisamente si ha un' idea molto chiara delle condizioni terribili nelle quali cacciano i leoni .
Teraz rozumiecie , dlaczego lwy polują w tak mrocznych warunkach .
Faccio quest' esempio per iniziare , perché enfatizza quanto poco sappiamo della natura .
Tym przykładem chciałem pokazać , jak niewiele wiemy o naturze .
Finora è stata fatta una enorme quantità di lavoro per cercare di contenere la perdita delle foreste tropicali , e stiamo perdendo le nostre foreste velocemente , come mostrato in rosso nella diapositiva .
Wiele dotychczas zrobiono , aby zahamować utratę lasów deszczowych , a te znikają w zastraszającym tempie , tak jak zaznaczono na czerwono na slajdzie .
Trovo ironico che stiamo facendo così tanto , e malgrado tutto queste aree restano quasi sconosciute alla scienza .
Co za ironia , że robimy tak wiele , ale tak niewiele wiemy o tych miejscach .
Come possiamo dunque salvare ciò che non capiamo ?
Jak możemy uratować coś , czego nie rozumiemy ?
Sono un ecologista globale ed un esploratore della Terra con conoscenze in fisica , in chimica in biologia ed in molte altre noiose materie , ma sono soprattutto ossessionato da quello che non conosciamo del nostro pianeta .
Jestem ekologiem , podróżuję po świecie . Kiedyś zajmowałem się fizyką , chemią , biologią i innymi nudnymi rzeczami . Ale przede wszystkim mam bzika na punkcie tego , czego nie wiemy o naszej planecie .
Quindi ho creato questo : Il CAO , Osservatorio Aereo Carnegie .
Więc stworzyłem Carnegie Airborne Observatory , w skrócie CAO .
Può sembrare un aereo dipinto molto bene ma l' ho riempito con oltre 1000 kg di sensori ad alta tecnologia , computer , ed uno staff molto motivato di scienziati della Terra e piloti .
Wygląda raczej jak fantazyjnie pomalowany samolot , jednak znajduje się w nim około 1 tony nowoczesnych czujników , komputerów wraz z ekipą naukowców i pilotów bardzo zmotywowanych do działania .
Due dei nostri strumenti sono davvero unici : uno si chiama spettrometro ad immagini che può misurare la composizione chimica delle piante mentre le sorvoliamo .
Korzystamy z dwóch wyjątkowych narzędzi : spektroskopu obrazującego , który może analizować skład chemiczny roślin z powietrza ,