clui/it_pl_opus_dataset · Datasets at Hugging Face

it stringlengths 2 991 ⌀	pl stringlengths 1 1.19k ⌀
E sono orgoglioso di dire che è stato trovato vicino Londra e che 55 milioni di anni fa Londra era ricoperta da palme di mangrovia .	I jestem dumny z faktu , że znaleziono ją koło Londynu , więc 55 mln lat temu Londyn był pełen kwiatów nipy .
Bello , no ?	Fajnie , nie ?
( Risate ) Bene , questa specie è fatta per essere dispersa dagli insetti .	( Śmiech ) Ten gatunek też przystosował się do owadów .
Si vede da queste punte qui .	Możemy to stwierdzić po tych wypustkach .
Le immagini sono tutte scansioni al microscopio elettronico al laboratorio dei Kew Laboratories .	Zdjęcia wykonał elektronowy mikroskop skaningowy w Kew Laboratories .
Non a caso le immagini sono fatte da Rob Kessler , che è un artista . Solo una persona con un occhio per il design e l' arte come il suo è riuscito a far vedere il meglio del polline .	Widać , że zrobił je artysta , Rob Kessler . Widać , że zrobił je artysta , Rob Kessler . To nie przypadek , że ktoś z duszą artystyczną przedstawił pyłki z najbardziej fotogenicznej strony .
( Risate ) Tutta questa diversità significa poter guardare un grano di polline e capire da quale specie proviene . E quindi è molto utile per chi ha un campione e vuole saperne l' origine .	( Śmiech ) Przez taką różnorodność , patrząc na ziarnko pyłku możemy stwierdzić , z jakiej rośliny pochodzi . To przydaje się , kiedy chcemy ustalić pochodzenie próbki .
Diverse specie di piante crescono in posti diversi e un tipo di polline può andare più lontano di un altro .	Określone gatunki rosną w różnych miejscach , a dodatkowo niektóre pyłki przenoszą się dalej od innych .
Quindi , avendo un campione di polline si dovrebbe poter dire fin dal principio da dove proviene .	Więc na podstawie samej próbki można stwierdzić , skąd pyłek pochodzi. można stwierdzić , skąd pyłek pochodzi .
E qui la cosa si fa interessante per le indagini .	To przydaje się w ekspertyzie sądowej .
Il polline è minuscolo . Si attacca alle cose .	Pyłek jest mały . Przykleja się do różnych rzeczy .
Non solo ogni tipo di polline è diverso a vedersi , ma ogni habitat ha piante diverse	Każdy pyłek jest inny , a każde każde środowisko zawiera inne rośliny ,
una firma di polline diversa , se vogliamo , o un' impronta digitale del polline .	inny " " pyłkowy podpis " " , inny " " pyłkowy odcisk palca " " .
Osservando proporzioni e combinazioni di diversi tipi di polline in un campione , si può capire esattamente da dove proviene .	Patrząc na proporcje pyłków w badanej próbce Patrząc na proporcje pyłków w badanej próbce można precyzyjnie określić , skąd ona pochodzi .
Questo è polline intessuto in una camicia di cotone simile a quella che porto ora .	To pyłek na bawełnianej koszuli , podobnej do tej , którą mam na sobie .
Molto di quel polline sarà ancora lì anche dopo ripetuti lavaggi .	Wiele pyłku pozostanie nawet po praniu . Wiele pyłku pozostanie nawet po praniu .
Dov' è stato ?	Gdzie ta koszula była ?
Quattro habitat possono risultare simili ma avranno impronte di polline molto diverse .	Cztery środowiska , podobne , ale różniące się " " podpisem pyłkowym " " .
Questa in realtà è molto facile . Queste foto vengono tutte da nazioni diverse .	To było proste , bo to 4 różne kraje .
Ma le analisi sul polline possono essere molto specifiche .	Ale pyłek rozróżnia więcej .
Ora vengono usate per capire da dove provengono medicinali illegali o l' origine di banconote false . Per stabilire la provenienza di antichità e confermare che provengono davvero da dove il venditore sostiene che vengano .	Ujawnia pochodzenie podrobionych leków , Ujawnia pochodzenie podrobionych leków , banknotów , oraz antyków , pozwalając określić , czy sprzedawca ukrywa ich prawdziwe źródło. czy sprzedawca ukrywa ich prawdziwe źródło .
Persone sospettate di omicidio vengono rintracciate attraverso i loro vestiti . Nel Regno Unito possiamo determinare zone d' origine molto esatte , e possiamo mandare i cani a trovare il corpo .	Pyłek w ubraniu pomaga odnaleźć morderców . Pyłek w ubraniu pomaga odnaleźć morderców . Zawęża się obszar pochodzenia pyłku do terenu , który mogą przeszukać psy gończe. który mogą przeszukać psy gończe .
Quindi da un capo di vestiario si può arrivare a meno di 1 km di distanza da dove quel capo è stato di recente e poi mandare i cani .	Kawałek ubrania pozwala określić z dokładnością do 1 kilometra , gdzie ubranie przebywało i wysłać tam psy .
Per chiudere , in modo un po ' brutale , sui crimini umanitari in Bosnia . Alcune delle persone sotto processo furono identificate grazie alle prove eseguite sul polline ritrovato che mostrava come i corpi fossero stati prima sepolti poi riesumati , e poi risepolti altrove .	A na koniec sprawa raczej niewesoła , zbrodnie wojenne w Bośni . Niektórzy z oskarżonych postawiono przed sądem bo dowody pyłkowe pokazały , że ciała zakopano , ekshumowano i pochowano gdzieś indziej .
Spero di avervi aperto gli occhi se mi perdonate la battuta visiva , su alcuni segreti del polline .	Mam nadzieję , że otworzyłem wam oczy , to taki kalambur obrazkowy , na tajemnice pyłków .
Questo è un Noce .	To kasztanowiec , tak swoją drogą .
C' è una bellezza invisibile intorno a noi , ogni granello ha una storia da raccontare ,	Otacza nas niewidoczne piękno , każde ziarno ma historię ,
ognuno di noi ha una storia da raccontare e viene dall' impronta di polline che è su di noi .	a pyłkowy podpis opowiada historię o każdym z nas .
Grazie ai colleghi di Kew . E grazie ai Pollinologi di tutto il mondo .	Dziękuję kolegom z Kew . I wszystkim palinologom świata .
( Applausi )	( Brawa )
Si dibatte animatamente sulla definizione di vita .	Trwają burzliwe dyskusje o definicji życia .
Ci si chiede se debba includere riproduzione , metabolismo , o evoluzione .	Czy uwzględnić w niej rozmnażanie , metabolizm , ewolucję ?
Io non lo so e non dirò nulla a riguardo .	Nie znam odpowiedzi , ale uważam ,
Quello che dirò , invece , è che la vita è calcolo .	że życie wiąże się z obliczeniami .
Per esempio , questo è un programma per computer .	To jest program komputerowy .
Caricato in una cellula , il programma viene eseguito e può produrre questa persona oppure , con un piccolo cambiamento , può produrre questa persona o con un altro piccolo cambiamento , questa persona o con un cambiamento più sostanzioso , questo cane o questo albero , o questa balena .	Jeśli uruchomilibyśmy go w komórce , rezultatem mogłaby być ta osoba , a po niewielkich zmianach ta , po innej zmianie ta , a po większej zmianie ten pies , drzewo czy wieloryb .
Quindi se ora prendete seriamente questa metafora del genoma come programma , siete costretti a considerare che Chris Anderson è un manufatto prodotto da un computer e lo stesso vale per Jim Watson , per Craig Venter e per tutti noi .	Biorąc na poważnie metaforę genomu jako programu , Biorąc na poważnie metaforę genomu jako programu , musimy założyć , że Chris Anderson to wytwór komputera , tak jak Jim Watson , Craig Venter i wszyscy z nas .
E a convincervi che la metafora è fondata ci sono numerose analogie tra programmi genetici e programmi per computer utili a convincervi .	Do tego , że to prawdziwa metafora , mogą przekonywać podobieństwa programów genetycznych i komputerowych .
Ma la più persuasiva delle somiglianze , secondo me , è la particolare sensibilità alle piccole variazioni che può produrre grandi cambiamenti nello sviluppo biologico , cioè nell' output .	Do mnie najbardziej przemawia wyjątkowa podatność na małe zmiany , które powodują ogromne zmiany w rozwoju biologicznym .
Una piccola mutazione può prendere una mosca con due ali e farla diventare una mosca con quattro ali .	Niewielka mutacja dodaje musze parę skrzydeł . Niewielka mutacja dodaje musze parę skrzydeł .
O può prendere una mosca e metterle delle zampe al posto delle antenne .	Może też wstawić nogi tam , gdzie powinny być czułki .
Oppure , se conoscete " " La Storia Fantastica " " , potrebbe creare un uomo con sei dita .	Albo jak w " " Narzeczonej dla księcia " " dać człowiekowi sześć palców .
Una delle caratteristiche distintive dei programmi per computer è proprio questo tipo di sensibilità alle piccole variazioni .	Ta podatność na małe zmiany to cecha charakterystyczna programów komputerowych .
Se il vostro conto in banca è un dollaro e cambiate un singolo bit , potete finire con mille dollari .	Po zmianie jednego bitu z dolara na koncie robi się tysiąc .
E proprio queste piccole variazioni sono quello che , credo , ci indicano come lo sviluppo di un calcolo complesso sia alla base dell' amplificazione che porta a questi cambiamenti sostanziali .	Uważam , że mając na uwadze rolę małych zmian możemy stwierdzić , że to złożone obliczenia stoją za tymi wielkimi zmianami w rozwoju organizmu .
Tutto ciò indica che alla base della biologia ci sono programmi molecolari e dimostra la potenza dei programmi molecolari eseguiti nel mondo biologico .	To wszystko pokazuje , że biologią sterują programy molekularne , a ich moc pokazuje się właśnie w biologii .
Quello che voglio fare io , è scrivere programmi molecolari , possibilmente per produrre tecnologia .	A ja chcę pisać programy molekularne produkujące rozwiązania technologiczne .
Molte persone stanno tentando di fare lo stesso , molti biologi di sintesi procedono come Craig Venter	Zajmuje się tym wielu biologów syntetycznych , jak Craig Venter , Zajmuje się tym wielu biologów syntetycznych , jak Craig Venter ,
concentrandosi sull' utilizzo di cellule .	którzy skupiają się na komórkach .
Sono orientati alle cellule .	którzy skupiają się na komórkach .
I miei amici programmatori molecolari ed io , invece , abbiamo una sorta di approccio biomolecole-centrico .	My , programiści molekularni , koncentrujemy się na cząsteczkach .
Vogliamo usare DNA , RNA e proteine e strutturare nuovi linguaggi per costruire manufatti dal basso usando biomolecole , manufatti che potenzialmente non hanno nulla a che fare con la biologia .	Interesują nas DNA , RNA i białka Budujemy nowe języki , konstruujemy od podstaw za pomocą bio-cząsteczek , które mogą mieć mało wspólnego z biologią .
Questi sono tutti i macchinari presenti in una cellula .	Oto , jakie maszyny zawiera komórka .
Ci sono una macchina fotografica .	To aparat .
i pannelli solari della cellula , degli interruttori che attivano e disattivano i vostri geni , l' impalcatura della cellula , motori che muovono i muscoli .	To panele słoneczne , włączniki genów , rusztowanie komórki , maszyny poruszające mięśniami .
Il mio manipolo di programmatori molecolari sta tentando di riprodurre tutte queste parti a partire da del DNA .	Moja grupa programistów molekularnych stara się odbudować te urządzenia za pomocą DNA .
Non siamo fanatici del DNA , ma il DNA è il materiale più economico , il più semplice da capire e il più facile da programmare per raggiungere lo scopo .	Wybraliśmy DNA , bo to najtańszy i najłatwiejszy do zrozumienia i zaprogramowania materiał .
Se altri supporti diverranno più semplici da utilizzare , magari delle proteine , utilizzeremo quelli .	Przerzucimy się na coś innego , jak białka , jeśli staną się łatwiejsze w użyciu .
Nel caso dovessimo riuscirci , come apparirebbe la programmazione molecolare ?	Czym będzie programowanie molekularne ?
Vi siederete al vostro computer .	Będzie odbywało się na komputerze .
Progetterete qualcosa , ad esempio un cellulare , e descriverete quel cellulare in un linguaggio di alto livello .	Zaprojektujemy na przykład telefon i opiszemy w języku wysokiego poziomu .
Poi avrete un compilatore che prenderà la vostra descrizione e la trasformerà in molecole che potranno essere mandate ad un sintetizzatore e il sintetizzatore le impacchetterà in un seme .	Potem kompilator zmieni ten opis Potem kompilator zmieni ten opis w cząsteczki , które można posłać do syntezatora , w cząsteczki , które można posłać do syntezatora , który zrobi z nich nasionko .
E quello che accadrà se bagnerete e nutrirete per bene quel seme , è che eseguirà un calcolo per svilupparsi , un calcolo molecolare , e costruirà un computer elettronico .	Jeśli zapewnimy mu składniki odżywcze i wodę , przeprowadzi obliczenia molekularne i zbuduje komputer elektroniczny .
E nel caso non avessi già rivelato la mia idea , credo che la vita sia fatta di computer molecolari che costruiscono computer elettrochimici che costruiscono computer elettronici che insieme con i computer elettrochimici costruiranno nuovi computer molecolari che costruiranno nuovi computer elettronici e così via .	uważam że życie to budowanie przez komputery molekularne uważam że życie to budowanie przez komputery molekularne komputerów elektrochemicznych , które budują komputery elektroniczne , które przy pomocy elektrochemicznych zbudują nowe komputery molekularne , które zbudują nowe komputery elektroniczne itd .
E se credete a tutto ciò e pensate come me che la vita sia tutta un calcolo , allora inizierete a guardare alle grandi domande attraverso gli occhi di un informatico .	Jeśli przekonuje was pogląd , że życie to obliczenia , Jeśli przekonuje was pogląd , że życie to obliczenia , spoglądacie na wielkie pytania okiem informatyka .
Una di queste grandi domande è : " " come fa un bambino a sapere quando smettere di crescere ? " "	Jednym z takich pytań jest " " skąd płód wie , kiedy przestać rosnąć " " ?
E per un programmatore molecolare la domanda è : " " come fa il vostro cellulare a sapere quando smettere di crescere ? " "	Programista molekularny pyta , kiedy przestanie rosnąć telefon .
( Risate ) Oppure : " " come fa un programma per computer a sapere quando interrompere l' esecuzione ? " "	( Śmiech ) Albo skąd program wie , kiedy przestać działać ?
O , più precisamente , " " come facciamo a sapere se un programma terminerà mai ? " "	A co ważniejsze , jak stwierdzić , czy kiedyś się zatrzyma ?
Ci sono altre domande come questa .	Istnieją inne podobne pytania .
Una di queste è la domanda di Craig Venter	Jedno z nich zadał Craig Venter .
il quale , a questo punto , si rivela un vero informatico .	Chyba ma w sobie informatyka .
Si è chiesto : " " quanto è grande il genoma più piccolo che mi dia un micro-organismo funzionante ? " "	Zapytał , jak dalece można zmniejszyć genom , który daje funkcjonujący mikroorganizm ?
" Quanti geni , minimo , sono costretto ad usare ? "	Ile genów jest niezbędnych ?
Questa è esattamente analoga alla domanda di quale sia il programma più corto che si possa scrivere e che appaia esattamente come Microsoft Word .	Analogicznym pytaniem jest : " Jak bardzo mały program będzie działał jak MS Word ? " " Jak bardzo mały program będzie działał jak MS Word ? "
( Risate ) E allo stesso modo in cui egli scrive batteri sempre più piccoli , con genomi funzionanti , noi potremmo scrivere programmi più compatti che funzionino come Microsoft Word .	( Śmiech ) Craig pisze bakterie o małych genomach , które jednak działają , Craig pisze bakterie o małych genomach , które jednak działają , a my piszemy jak najmniejsze programy z funkcjami takimi jak MS Word .
Ma in tema di programmazione molecolare , la nostra domanda è : " quante molecole dobbiamo mettere nel nostro seme per ottenere un cellulare ? "	W programowaniu molekularnym pytamy , ile cząsteczek musi mieć nasionko , żeby wyrósł telefon ?
" Qual è il numero più piccolo con cui ce la possiamo cavare ? "	Jaka jest najmniejsza liczba ?
Queste sono domande fondamentali in informatica .	To " " wielkie pytania " " informatyki .
Sono tutte domande di complessità e l' informatica ci dice che queste sono domande estremamente difficili .	Informatyka uczy nas , że pytania o złożoność są trudne .
Molte sono impossibili .	Na wiele nie ma odpowiedzi .
Ma per alcuni compiti possiamo iniziare a rispondere .	Ale znaleźliśmy odpowiedź w przypadku kilku zadań .
Quindi inizierò a porre tali domande per le strutture di DNA di cui adesso parlerò .	Zadam te pytania w kontekście struktur DNA . Zadam te pytania w kontekście struktur DNA .
Questo è del normalissimo DNA , quello a cui pensate quando pensate a del DNA .	To zwykle uważamy za " " normalne " " DNA .
Ha due filamenti ed è una doppia elica , contiene A , T , C e G che si appaiano per tenere insieme i due filamenti .	Są dwa łańcuchy , podwójna helisa , łączące łańcuchy pary zasad A , T , C i G.
A volte lo disegnerò in questo modo per non spaventarvi .	Ostrzegam , że czasami będę przedstawiał to tak . Ostrzegam , że czasami będę przedstawiał to tak .
Vogliamo concentrarci sui singoli filamenti , senza pensare alla doppia elica .	Tutaj koncentrujemy się na łańcuchu , nie na helisie .
Quando sintetizziamo del DNA , produciamo filamenti singoli , e possiamo mettere il filamento blu in una provetta e il filamento arancione nell' altra provetta. e i filamenti sono flessibili quando sono spaiati .	Syntezuje się pojedyncze łańcuchy . W jednej próbówce mamy łańcuch niebieski , w drugim barwiony na pomarańczowo . Pojedyncze łańcuchy są wiotkie .
Ma messi insieme formano una doppia elica che è rigida .	Po złączeniu robi się sztywna podwójna helisa .
Negli ultimi 25 anni Ned Seeman e un drappello di seguaci hanno lavorato intensamente e costruito fantastiche strutture tridimensionali utilizzando questo tipo di reazione in cui due filamenti di DNA si uniscono .	Od 25 lat Ned Seeman i jego naśladowcy Od 25 lat Ned Seeman i jego naśladowcy tworzą piękne , trójwymiarowe struktury za pomocą łączenia łańcuchów DNA .
Ma , sebbene eleganti , i loro approcci richiedono molto tempo .	Ale ich rozwiązania są w większości długotrwałe .
Possono richiedere un paio d' anni o essere complicati da progettare .	Trwa to kilka lat , projektowanie bywa trudne .
Allora , un paio di anni fa , ho inventato un metodo che ho chiamato origami di DNA , così semplice che potete applicarlo nella cucina di casa e progettare il tutto su un laptop .	Dlatego dwa lata temu opracowałem nową metodę , czyli origami DNA . Jest tak prosta , że projektować można w domu na laptopie . Jest tak prosta , że projektować można w domu na laptopie .
Ma per farlo avete bisogno di un lungo filamento di DNA che tecnicamente è estremamente difficile da ottenere .	Ale najpierw potrzebujemy długiego łańcucha DNA , który niełatwo uzyskać .
Allora ci si può rivolgere ad una fonte naturale .	Dlatego szukamy go w naturze .
Possiamo cercare in questo artefatto generato al computer ma contiene un genoma con un doppio filamento che non va bene .	Ten wytwór komputera odpada , bo ma podwójną helisę .
Possiamo guardare nel suo intestino . Ci sono miliardi di batteri .	A może miliardy bakterii w jego jelitach ?
E nemmeno quelli vanno bene .	Też na nic .
Ancora doppio filamento . Ma al loro interno sono infettati da un virus che ha un genoma con un lungo filamento spaiato che possiamo ripiegare come un pezzo di carta ,	Znów podwójna helisa , ale bakterie zakażone są wirusem o jednym łańcuchu DNA , który można składać jak papier ,
ed ecco come si fa .	a robi się to tak .

E sono orgoglioso di dire che è stato trovato vicino Londra e che 55 milioni di anni fa Londra era ricoperta da palme di mangrovia .

I jestem dumny z faktu , że znaleziono ją koło Londynu , więc 55 mln lat temu Londyn był pełen kwiatów nipy .

Bello , no ?

Fajnie , nie ?

( Risate ) Bene , questa specie è fatta per essere dispersa dagli insetti .

( Śmiech ) Ten gatunek też przystosował się do owadów .

Si vede da queste punte qui .

Możemy to stwierdzić po tych wypustkach .

Le immagini sono tutte scansioni al microscopio elettronico al laboratorio dei Kew Laboratories .

Zdjęcia wykonał elektronowy mikroskop skaningowy w Kew Laboratories .

Non a caso le immagini sono fatte da Rob Kessler , che è un artista . Solo una persona con un occhio per il design e l' arte come il suo è riuscito a far vedere il meglio del polline .

Widać , że zrobił je artysta , Rob Kessler . Widać , że zrobił je artysta , Rob Kessler . To nie przypadek , że ktoś z duszą artystyczną przedstawił pyłki z najbardziej fotogenicznej strony .

( Risate ) Tutta questa diversità significa poter guardare un grano di polline e capire da quale specie proviene . E quindi è molto utile per chi ha un campione e vuole saperne l' origine .

( Śmiech ) Przez taką różnorodność , patrząc na ziarnko pyłku możemy stwierdzić , z jakiej rośliny pochodzi . To przydaje się , kiedy chcemy ustalić pochodzenie próbki .

Diverse specie di piante crescono in posti diversi e un tipo di polline può andare più lontano di un altro .

Określone gatunki rosną w różnych miejscach , a dodatkowo niektóre pyłki przenoszą się dalej od innych .

Quindi , avendo un campione di polline si dovrebbe poter dire fin dal principio da dove proviene .

Więc na podstawie samej próbki można stwierdzić , skąd pyłek pochodzi. można stwierdzić , skąd pyłek pochodzi .

E qui la cosa si fa interessante per le indagini .

To przydaje się w ekspertyzie sądowej .

Il polline è minuscolo . Si attacca alle cose .

Pyłek jest mały . Przykleja się do różnych rzeczy .

Non solo ogni tipo di polline è diverso a vedersi , ma ogni habitat ha piante diverse

Każdy pyłek jest inny , a każde każde środowisko zawiera inne rośliny ,

una firma di polline diversa , se vogliamo , o un' impronta digitale del polline .

inny " " pyłkowy podpis " " , inny " " pyłkowy odcisk palca " " .

Osservando proporzioni e combinazioni di diversi tipi di polline in un campione , si può capire esattamente da dove proviene .

Patrząc na proporcje pyłków w badanej próbce Patrząc na proporcje pyłków w badanej próbce można precyzyjnie określić , skąd ona pochodzi .

Questo è polline intessuto in una camicia di cotone simile a quella che porto ora .

To pyłek na bawełnianej koszuli , podobnej do tej , którą mam na sobie .

Molto di quel polline sarà ancora lì anche dopo ripetuti lavaggi .

Wiele pyłku pozostanie nawet po praniu . Wiele pyłku pozostanie nawet po praniu .

Dov' è stato ?

Gdzie ta koszula była ?

Quattro habitat possono risultare simili ma avranno impronte di polline molto diverse .

Cztery środowiska , podobne , ale różniące się " " podpisem pyłkowym " " .

Questa in realtà è molto facile . Queste foto vengono tutte da nazioni diverse .

To było proste , bo to 4 różne kraje .

Ma le analisi sul polline possono essere molto specifiche .

Ale pyłek rozróżnia więcej .

Ora vengono usate per capire da dove provengono medicinali illegali o l' origine di banconote false . Per stabilire la provenienza di antichità e confermare che provengono davvero da dove il venditore sostiene che vengano .

Ujawnia pochodzenie podrobionych leków , Ujawnia pochodzenie podrobionych leków , banknotów , oraz antyków , pozwalając określić , czy sprzedawca ukrywa ich prawdziwe źródło. czy sprzedawca ukrywa ich prawdziwe źródło .

Persone sospettate di omicidio vengono rintracciate attraverso i loro vestiti . Nel Regno Unito possiamo determinare zone d' origine molto esatte , e possiamo mandare i cani a trovare il corpo .

Pyłek w ubraniu pomaga odnaleźć morderców . Pyłek w ubraniu pomaga odnaleźć morderców . Zawęża się obszar pochodzenia pyłku do terenu , który mogą przeszukać psy gończe. który mogą przeszukać psy gończe .

Quindi da un capo di vestiario si può arrivare a meno di 1 km di distanza da dove quel capo è stato di recente e poi mandare i cani .

Kawałek ubrania pozwala określić z dokładnością do 1 kilometra , gdzie ubranie przebywało i wysłać tam psy .

Per chiudere , in modo un po ' brutale , sui crimini umanitari in Bosnia . Alcune delle persone sotto processo furono identificate grazie alle prove eseguite sul polline ritrovato che mostrava come i corpi fossero stati prima sepolti poi riesumati , e poi risepolti altrove .

A na koniec sprawa raczej niewesoła , zbrodnie wojenne w Bośni . Niektórzy z oskarżonych postawiono przed sądem bo dowody pyłkowe pokazały , że ciała zakopano , ekshumowano i pochowano gdzieś indziej .

Spero di avervi aperto gli occhi se mi perdonate la battuta visiva , su alcuni segreti del polline .

Mam nadzieję , że otworzyłem wam oczy , to taki kalambur obrazkowy , na tajemnice pyłków .

Questo è un Noce .

To kasztanowiec , tak swoją drogą .

C' è una bellezza invisibile intorno a noi , ogni granello ha una storia da raccontare ,

Otacza nas niewidoczne piękno , każde ziarno ma historię ,

ognuno di noi ha una storia da raccontare e viene dall' impronta di polline che è su di noi .

a pyłkowy podpis opowiada historię o każdym z nas .

Grazie ai colleghi di Kew . E grazie ai Pollinologi di tutto il mondo .

Dziękuję kolegom z Kew . I wszystkim palinologom świata .

( Applausi )

( Brawa )

Si dibatte animatamente sulla definizione di vita .

Trwają burzliwe dyskusje o definicji życia .

Ci si chiede se debba includere riproduzione , metabolismo , o evoluzione .

Czy uwzględnić w niej rozmnażanie , metabolizm , ewolucję ?

Io non lo so e non dirò nulla a riguardo .

Nie znam odpowiedzi , ale uważam ,

Quello che dirò , invece , è che la vita è calcolo .

że życie wiąże się z obliczeniami .

Per esempio , questo è un programma per computer .

To jest program komputerowy .

Caricato in una cellula , il programma viene eseguito e può produrre questa persona oppure , con un piccolo cambiamento , può produrre questa persona o con un altro piccolo cambiamento , questa persona o con un cambiamento più sostanzioso , questo cane o questo albero , o questa balena .

Jeśli uruchomilibyśmy go w komórce , rezultatem mogłaby być ta osoba , a po niewielkich zmianach ta , po innej zmianie ta , a po większej zmianie ten pies , drzewo czy wieloryb .

Quindi se ora prendete seriamente questa metafora del genoma come programma , siete costretti a considerare che Chris Anderson è un manufatto prodotto da un computer e lo stesso vale per Jim Watson , per Craig Venter e per tutti noi .

Biorąc na poważnie metaforę genomu jako programu , Biorąc na poważnie metaforę genomu jako programu , musimy założyć , że Chris Anderson to wytwór komputera , tak jak Jim Watson , Craig Venter i wszyscy z nas .

E a convincervi che la metafora è fondata ci sono numerose analogie tra programmi genetici e programmi per computer utili a convincervi .

Do tego , że to prawdziwa metafora , mogą przekonywać podobieństwa programów genetycznych i komputerowych .

Ma la più persuasiva delle somiglianze , secondo me , è la particolare sensibilità alle piccole variazioni che può produrre grandi cambiamenti nello sviluppo biologico , cioè nell' output .

Do mnie najbardziej przemawia wyjątkowa podatność na małe zmiany , które powodują ogromne zmiany w rozwoju biologicznym .

Una piccola mutazione può prendere una mosca con due ali e farla diventare una mosca con quattro ali .

Niewielka mutacja dodaje musze parę skrzydeł . Niewielka mutacja dodaje musze parę skrzydeł .

O può prendere una mosca e metterle delle zampe al posto delle antenne .

Może też wstawić nogi tam , gdzie powinny być czułki .

Oppure , se conoscete " " La Storia Fantastica " " , potrebbe creare un uomo con sei dita .

Albo jak w " " Narzeczonej dla księcia " " dać człowiekowi sześć palców .

Una delle caratteristiche distintive dei programmi per computer è proprio questo tipo di sensibilità alle piccole variazioni .

Ta podatność na małe zmiany to cecha charakterystyczna programów komputerowych .

Se il vostro conto in banca è un dollaro e cambiate un singolo bit , potete finire con mille dollari .

Po zmianie jednego bitu z dolara na koncie robi się tysiąc .

E proprio queste piccole variazioni sono quello che , credo , ci indicano come lo sviluppo di un calcolo complesso sia alla base dell' amplificazione che porta a questi cambiamenti sostanziali .

Uważam , że mając na uwadze rolę małych zmian możemy stwierdzić , że to złożone obliczenia stoją za tymi wielkimi zmianami w rozwoju organizmu .

Tutto ciò indica che alla base della biologia ci sono programmi molecolari e dimostra la potenza dei programmi molecolari eseguiti nel mondo biologico .

To wszystko pokazuje , że biologią sterują programy molekularne , a ich moc pokazuje się właśnie w biologii .

Quello che voglio fare io , è scrivere programmi molecolari , possibilmente per produrre tecnologia .

A ja chcę pisać programy molekularne produkujące rozwiązania technologiczne .

Molte persone stanno tentando di fare lo stesso , molti biologi di sintesi procedono come Craig Venter

Zajmuje się tym wielu biologów syntetycznych , jak Craig Venter , Zajmuje się tym wielu biologów syntetycznych , jak Craig Venter ,

concentrandosi sull' utilizzo di cellule .

którzy skupiają się na komórkach .

Sono orientati alle cellule .

którzy skupiają się na komórkach .

I miei amici programmatori molecolari ed io , invece , abbiamo una sorta di approccio biomolecole-centrico .

My , programiści molekularni , koncentrujemy się na cząsteczkach .

Vogliamo usare DNA , RNA e proteine e strutturare nuovi linguaggi per costruire manufatti dal basso usando biomolecole , manufatti che potenzialmente non hanno nulla a che fare con la biologia .

Interesują nas DNA , RNA i białka Budujemy nowe języki , konstruujemy od podstaw za pomocą bio-cząsteczek , które mogą mieć mało wspólnego z biologią .

Questi sono tutti i macchinari presenti in una cellula .

Oto , jakie maszyny zawiera komórka .

Ci sono una macchina fotografica .

To aparat .

i pannelli solari della cellula , degli interruttori che attivano e disattivano i vostri geni , l' impalcatura della cellula , motori che muovono i muscoli .

To panele słoneczne , włączniki genów , rusztowanie komórki , maszyny poruszające mięśniami .

Il mio manipolo di programmatori molecolari sta tentando di riprodurre tutte queste parti a partire da del DNA .

Moja grupa programistów molekularnych stara się odbudować te urządzenia za pomocą DNA .

Non siamo fanatici del DNA , ma il DNA è il materiale più economico , il più semplice da capire e il più facile da programmare per raggiungere lo scopo .

Wybraliśmy DNA , bo to najtańszy i najłatwiejszy do zrozumienia i zaprogramowania materiał .

Se altri supporti diverranno più semplici da utilizzare , magari delle proteine , utilizzeremo quelli .

Przerzucimy się na coś innego , jak białka , jeśli staną się łatwiejsze w użyciu .

Nel caso dovessimo riuscirci , come apparirebbe la programmazione molecolare ?

Czym będzie programowanie molekularne ?

Vi siederete al vostro computer .

Będzie odbywało się na komputerze .

Progetterete qualcosa , ad esempio un cellulare , e descriverete quel cellulare in un linguaggio di alto livello .

Zaprojektujemy na przykład telefon i opiszemy w języku wysokiego poziomu .

Poi avrete un compilatore che prenderà la vostra descrizione e la trasformerà in molecole che potranno essere mandate ad un sintetizzatore e il sintetizzatore le impacchetterà in un seme .

Potem kompilator zmieni ten opis Potem kompilator zmieni ten opis w cząsteczki , które można posłać do syntezatora , w cząsteczki , które można posłać do syntezatora , który zrobi z nich nasionko .

E quello che accadrà se bagnerete e nutrirete per bene quel seme , è che eseguirà un calcolo per svilupparsi , un calcolo molecolare , e costruirà un computer elettronico .

Jeśli zapewnimy mu składniki odżywcze i wodę , przeprowadzi obliczenia molekularne i zbuduje komputer elektroniczny .

E nel caso non avessi già rivelato la mia idea , credo che la vita sia fatta di computer molecolari che costruiscono computer elettrochimici che costruiscono computer elettronici che insieme con i computer elettrochimici costruiranno nuovi computer molecolari che costruiranno nuovi computer elettronici e così via .

uważam że życie to budowanie przez komputery molekularne uważam że życie to budowanie przez komputery molekularne komputerów elektrochemicznych , które budują komputery elektroniczne , które przy pomocy elektrochemicznych zbudują nowe komputery molekularne , które zbudują nowe komputery elektroniczne itd .

E se credete a tutto ciò e pensate come me che la vita sia tutta un calcolo , allora inizierete a guardare alle grandi domande attraverso gli occhi di un informatico .

Jeśli przekonuje was pogląd , że życie to obliczenia , Jeśli przekonuje was pogląd , że życie to obliczenia , spoglądacie na wielkie pytania okiem informatyka .

Una di queste grandi domande è : " " come fa un bambino a sapere quando smettere di crescere ? " "

Jednym z takich pytań jest " " skąd płód wie , kiedy przestać rosnąć " " ?

E per un programmatore molecolare la domanda è : " " come fa il vostro cellulare a sapere quando smettere di crescere ? " "

Programista molekularny pyta , kiedy przestanie rosnąć telefon .

( Risate ) Oppure : " " come fa un programma per computer a sapere quando interrompere l' esecuzione ? " "

( Śmiech ) Albo skąd program wie , kiedy przestać działać ?

O , più precisamente , " " come facciamo a sapere se un programma terminerà mai ? " "

A co ważniejsze , jak stwierdzić , czy kiedyś się zatrzyma ?

Ci sono altre domande come questa .

Istnieją inne podobne pytania .

Una di queste è la domanda di Craig Venter

Jedno z nich zadał Craig Venter .

il quale , a questo punto , si rivela un vero informatico .

Chyba ma w sobie informatyka .

Si è chiesto : " " quanto è grande il genoma più piccolo che mi dia un micro-organismo funzionante ? " "

Zapytał , jak dalece można zmniejszyć genom , który daje funkcjonujący mikroorganizm ?

" Quanti geni , minimo , sono costretto ad usare ? "

Ile genów jest niezbędnych ?

Questa è esattamente analoga alla domanda di quale sia il programma più corto che si possa scrivere e che appaia esattamente come Microsoft Word .

Analogicznym pytaniem jest : " Jak bardzo mały program będzie działał jak MS Word ? " " Jak bardzo mały program będzie działał jak MS Word ? "

( Risate ) E allo stesso modo in cui egli scrive batteri sempre più piccoli , con genomi funzionanti , noi potremmo scrivere programmi più compatti che funzionino come Microsoft Word .

( Śmiech ) Craig pisze bakterie o małych genomach , które jednak działają , Craig pisze bakterie o małych genomach , które jednak działają , a my piszemy jak najmniejsze programy z funkcjami takimi jak MS Word .

Ma in tema di programmazione molecolare , la nostra domanda è : " quante molecole dobbiamo mettere nel nostro seme per ottenere un cellulare ? "

W programowaniu molekularnym pytamy , ile cząsteczek musi mieć nasionko , żeby wyrósł telefon ?

" Qual è il numero più piccolo con cui ce la possiamo cavare ? "

Jaka jest najmniejsza liczba ?

Queste sono domande fondamentali in informatica .

To " " wielkie pytania " " informatyki .

Sono tutte domande di complessità e l' informatica ci dice che queste sono domande estremamente difficili .

Informatyka uczy nas , że pytania o złożoność są trudne .

Molte sono impossibili .

Na wiele nie ma odpowiedzi .

Ma per alcuni compiti possiamo iniziare a rispondere .

Ale znaleźliśmy odpowiedź w przypadku kilku zadań .

Quindi inizierò a porre tali domande per le strutture di DNA di cui adesso parlerò .

Zadam te pytania w kontekście struktur DNA . Zadam te pytania w kontekście struktur DNA .

Questo è del normalissimo DNA , quello a cui pensate quando pensate a del DNA .

To zwykle uważamy za " " normalne " " DNA .

Ha due filamenti ed è una doppia elica , contiene A , T , C e G che si appaiano per tenere insieme i due filamenti .

Są dwa łańcuchy , podwójna helisa , łączące łańcuchy pary zasad A , T , C i G.

A volte lo disegnerò in questo modo per non spaventarvi .

Ostrzegam , że czasami będę przedstawiał to tak . Ostrzegam , że czasami będę przedstawiał to tak .

Vogliamo concentrarci sui singoli filamenti , senza pensare alla doppia elica .

Tutaj koncentrujemy się na łańcuchu , nie na helisie .

Quando sintetizziamo del DNA , produciamo filamenti singoli , e possiamo mettere il filamento blu in una provetta e il filamento arancione nell' altra provetta. e i filamenti sono flessibili quando sono spaiati .

Syntezuje się pojedyncze łańcuchy . W jednej próbówce mamy łańcuch niebieski , w drugim barwiony na pomarańczowo . Pojedyncze łańcuchy są wiotkie .

Ma messi insieme formano una doppia elica che è rigida .

Po złączeniu robi się sztywna podwójna helisa .

Negli ultimi 25 anni Ned Seeman e un drappello di seguaci hanno lavorato intensamente e costruito fantastiche strutture tridimensionali utilizzando questo tipo di reazione in cui due filamenti di DNA si uniscono .

Od 25 lat Ned Seeman i jego naśladowcy Od 25 lat Ned Seeman i jego naśladowcy tworzą piękne , trójwymiarowe struktury za pomocą łączenia łańcuchów DNA .

Ma , sebbene eleganti , i loro approcci richiedono molto tempo .

Ale ich rozwiązania są w większości długotrwałe .

Possono richiedere un paio d' anni o essere complicati da progettare .

Trwa to kilka lat , projektowanie bywa trudne .

Allora , un paio di anni fa , ho inventato un metodo che ho chiamato origami di DNA , così semplice che potete applicarlo nella cucina di casa e progettare il tutto su un laptop .

Dlatego dwa lata temu opracowałem nową metodę , czyli origami DNA . Jest tak prosta , że projektować można w domu na laptopie . Jest tak prosta , że projektować można w domu na laptopie .

Ma per farlo avete bisogno di un lungo filamento di DNA che tecnicamente è estremamente difficile da ottenere .

Ale najpierw potrzebujemy długiego łańcucha DNA , który niełatwo uzyskać .

Allora ci si può rivolgere ad una fonte naturale .

Dlatego szukamy go w naturze .

Possiamo cercare in questo artefatto generato al computer ma contiene un genoma con un doppio filamento che non va bene .

Ten wytwór komputera odpada , bo ma podwójną helisę .

Possiamo guardare nel suo intestino . Ci sono miliardi di batteri .

A może miliardy bakterii w jego jelitach ?

E nemmeno quelli vanno bene .

Też na nic .

Ancora doppio filamento . Ma al loro interno sono infettati da un virus che ha un genoma con un lungo filamento spaiato che possiamo ripiegare come un pezzo di carta ,

Znów podwójna helisa , ale bakterie zakażone są wirusem o jednym łańcuchu DNA , który można składać jak papier ,

ed ecco come si fa .

a robi się to tak .