text
stringlengths
0
600k
is a Japanese football player. She plays for the Japan national team. Her brother Seigo Kobayashi is also footballer. Biography Kobayashi was born in Kobe on July 21, 1997. After graduating from Tokiwagi Gakuen High School, she joined Nadeshiko League club Nippon TV Beleza (later Nippon TV Tokyo Verdy Beleza) in 2016. However she could not play in first 2 seasons due to injury. She debuted in 2018 season. In 2013, Kobayashi was selected the Japan U-16 national team for 2013 AFC U-16 Championship. She scored 7 goals and became a top scorer. Japan team also won the championship. In 2014, Kobayashi was selected the Japan U-17 national team for 2014 U-17 World Cup. She played at 5 matches and scored 2 goals, and Japan won the championship. In 2015, Kobayashi was selected the Japan U-19 national team for 2015 AFC U-19 Championship. Japan won the championship and she was selected Best players award. Although Japan qualified for the 2016 U-20 World Cup, she was not selected Japan team for the tournament due to injury. In February 2019, Kobayashi was selected the Japan national team for SheBelieves Cup. At this tournament, on February 27, she debuted against United States. Statistics References Other websites Japan Football Association 1997 births Living people Footballers from Hyōgo Prefecture Japan women's international footballers Nadeshiko League players Nippon TV Tokyo Verdy Beleza players 2019 FIFA Women's World Cup players
Sir Max Hugh Macdonald Hastings (; born 28 December 1945) is a British journalist. He has worked as a foreign correspondent for the BBC, editor-in-chief of The Daily Telegraph, and editor of the Evening Standard. He was born in London. References 1945 births Living people British war correspondents BBC people Writers from London
<p>I have started the book <em>Continuous Testing with Ruby</em> (B2.0 printing), but am running into immediate problems. Per the first chapter, I have created an empty Gem using Jeweler 1.5.1</p> <pre>$ jeweler --rspec twits</pre> <p>Running the specs manually with rake gives the correct failing output</p> <pre> $ rake spec (in /Users/mfurtak/Documents/Programming/Ruby/twits) /Users/mfurtak/.rvm/rubies/ruby-1.9.2-p0/bin/ruby -S bundle exec rspec "spec/twits_spec.rb" F Failures: 1) Twits fails Failure/Error: fail "Trying to get this working" Trying to get this working # ./spec/twits_spec.rb:5:in `block (2 levels) in ' Finished in 0.00176 seconds 1 example, 1 failure rake aborted! </pre> <p>To get Autotest configured for RSpec 2, I have created <strong>./autotest/discover.rb</strong> in the root of my project as described in the book and <a href="http://blog.davidchelimsky.net/2010/03/15/rspec-2-and-autotest/" rel="nofollow">elsewhere</a> with the following contents:</p> <pre><code>Autotest.add_discovery { "rspec2" } </code></pre> <p>But when I attempt to run the RSpec (2.2.0) specs through autotest (ZenTest 4.4.0), I get no output at all.</p> <pre>$ autotest</pre> <p>This is all using Ruby 1.9.2-p0 through RVM (1.0.2). If I switch to Ruby 1.8.7-p302, things work as expected.</p> <pre> $ autotest loading autotest/rspec2 bundle exec /Users/mfurtak/.rvm/rubies/ruby-1.8.7-p302/bin/ruby -S /Users/mfurtak/.rvm/gems/ruby-1.8.7-p302/gems/rspec-core-2.2.1/bin/rspec --tty '/Users/mfurtak/Documents/Programming/Ruby/twits/spec/twits_spec.rb' F Failures: 1) Twits fails Failure/Error: fail "Trying to get this working" Trying to get this working # ./spec/twits_spec.rb:5 Finished in 0.00036 seconds 1 example, 1 failure </pre>
<p>I am trying to create a user interface using XAML. However, the file is quickly becoming very large and difficult to work with. What is the best way for splitting it across several files.</p> <p>I would like to be able to set the content of an element such as a ComboBox to an element that is defined in a different xaml file (but in the same VS project).</p> <p>thanks</p>
<p>T'm trying a very simple thing. Add a fragment through java code. But it is showing me error in (fragmentTransaction.add(R.id.fragment_container, fragment);). I'm not able to understand what is wrong over here. Please help. There are two classes the main class and the fragment class. and two layout the main layout and the fragment layout.</p> <pre><code>&lt;?xml version="1.0" encoding="utf-8"?&gt; &lt;android.support.constraint.ConstraintLayout xmlns:android="http://schemas.android.com/apk/res/android" xmlns:app="http://schemas.android.com/apk/res-auto" xmlns:tools="http://schemas.android.com/tools" android:layout_width="match_parent" android:layout_height="match_parent" tools:context="com.example.chetan.fragmentprtc.MainActivity"&gt; &lt;fragment android:id="@+id/fragment_container" android:name="android.app.DialogFragment" android:layout_width="368dp" android:layout_height="495dp" tools:layout_editor_absoluteX="8dp" tools:layout_editor_absoluteY="8dp" /&gt; &lt;/android.support.constraint.ConstraintLayout&gt; package com.example.chetan.fragmentprtc; import android.app.FragmentManager; import android.app.FragmentTransaction; import android.support.v7.app.AppCompatActivity; import android.os.Bundle; public class MainActivity extends AppCompatActivity { @Override protected void onCreate(Bundle savedInstanceState) { super.onCreate(savedInstanceState); setContentView(R.layout.activity_main); FragmentManager fragmentManager = getFragmentManager(); FragmentTransaction fragmentTransaction = fragmentManager.beginTransaction(); BlankFragment fragment = new BlankFragment(); fragmentTransaction.add(R.id.fragment_container, fragment); fragmentTransaction.commit(); } } &lt;FrameLayout xmlns:android="http://schemas.android.com/apk/res/android" xmlns:tools="http://schemas.android.com/tools" android:layout_width="match_parent" android:layout_height="match_parent" tools:context="com.example.chetan.fragmentprtc.BlankFragment"&gt; &lt;!-- TODO: Update blank fragment layout --&gt; &lt;TextView android:id="@+id/fragment1" android:layout_width="match_parent" android:layout_height="match_parent" android:text="@string/hello_blank_fragment" /&gt; &lt;/FrameLayout&gt; package com.example.chetan.fragmentprtc; import android.os.Bundle; import android.support.v4.app.Fragment; import android.view.LayoutInflater; import android.view.View; import android.view.ViewGroup; public class BlankFragment extends Fragment { public BlankFragment() { // Required empty public constructor } @Override public View onCreateView(LayoutInflater inflater, ViewGroup container, Bundle savedInstanceState) { View view = inflater.inflate(R.layout.fragment_blank,container,false); return view; } } </code></pre>
Aristotle (Stagira, Macedonia, 384 BC – Chalicis, Euboea, Greece, 7 March 322 BC) was a Greek philosopher. He was one of the most important philosophers in the history of Western civilization. Aristotle probably wrote many books, but very few of those books survive. Aristotle tutored Alexander the Great when Alexander was a child. Life Aristotle's father was named Nicomachus. He was a soldier for King Amyntas of Macedonia. At about the age of eighteen, Aristotle went to Athens to become a student of Plato at Plato's Academy. Aristotle remained at the academy until he was 27. He left after Plato died in 347 BC. He then traveled with Xenocrates to Asia Minor. While in Asia, Aristotle traveled with Theophrastus to the island of Lesbos. They researched the botany and zoology of the island. In 343 B.C., Philip II of Macedon invited Aristotle to tutor his son Alexander the Great. Aristotle was put in charge of the royal academy of Macedon. During that time, he did not only teach Alexander; he also taught two other future kings: Ptolemy and Cassander. Aristotle encouraged Alexander to conquer lands to the east because he believed in ethnocentrism. (Ethnocentrism is the belief that one's own culture is better than all of the other cultures.) Aristotle believed Greek culture was better than all of the other cultures. He encouraged Alexander to conquer Persia, which was an empire to the east, because he thought it would be better if the Greeks were in charge. One time, he advised Alexander to be 'a leader to the Greeks and a despot to the barbarians, to look after the former as after friends and relatives, and to deal with the latter as with beasts or plants'.p58 By 335 BC Aristotle returned to Athens. He started his own school there. It was called the Lyceum. Aristotle taught courses at the school for twelve years. During this time (335 to 323 B.C.), Aristotle probably wrote many of his works. Aristotle wrote many dialogues. Only parts of his dialogues survive. The works that have survived are torn and hard to read. They were probably lecture notes for his students. All of Aristotle's works are like an encyclopedia of everything that the Greeks knew. Some people think Aristotle was probably the last person to know everything there was to know about in his own time. Near the end of Alexander's life, he began to think people might be trying to kill him. He threatened Aristotle in letters he wrote to him. Aristotle often said that he disliked that Alexander called himself a god. The king executed Aristotle's grandnephew Callisthenes as a traitor. Alexander died in Babylon in 323 B.C. without ever going back to Greece. When Alexander died, Athenians started to dislike Macedonians again and Aristotle left the city. He died in Euboea of natural causes that same year, 322 BC. Philosophy The three greatest ancient Greek philosophers were Aristotle, Plato, and Socrates. Socrates taught Plato, then Plato taught Aristotle. These three thinkers turned early Greek philosophy into the beginnings of Western philosophy as it is today. Plato's main ideas were that knowledge from the senses was always confused and not pure. True knowledge can be gotten from the thinking soul that turns away from the world. Only the soul can have knowledge of "Forms", the real way things are. The world is only a copy of these "Forms" and is not perfect. Aristotle thought differently. He thought that knowledge from the senses was more important. These thoughts became some of the roots of the scientific method after hundreds of years. Most of the things Aristotle wrote that we still have today are notes from his speaking and teaching. Some of his important writings are Physics, Metaphysics, (Nicomachean) Ethics, Politics, De Anima (On the Soul), and Poetics. He also had problems with the atomic theory. He did not believe in Democritus' theories about the atomic theory. He believed that all matter was continuous whereas Democritus stated the all matter was made up of tiny indivisible things called "atoms". Democritus was proved right by physicist John Dalton in 1804. Logic Aristotle created a form of logic. His logic is called sentential logic because it uses sentences for the syllogism. Aristotle's logic influenced the history of Western thought. It was Aristotle's logic which was copied and used in the Arabic and Latin mediaeval traditions. It was dominant for two and a half thousand years, until the late 19th century. Then modern logic was started by Gottlob Frege, Charles Sanders Peirce and others. Biology Aristotle is the earliest natural historian whose work has survived in some detail. He certainly did research on the natural history of Lesbos, and the surrounding seas and neighbouring areas. The works History of Animals, Generation of Animals and Parts of Animals have observations and interpretations, along with some myths and mistakes. The most striking passages are about the sea-life round Lesbos. As well as live observation, he got specimens from the catches of fishermen. His observations on catfish, electric fish (Torpedo) and angler-fish are detailed. His writing on cephalopods such as Octopus, Sepia (cuttlefish) and the paper nautilus (Argonauta argo) are accurate. His description of the hectocotyl arm, used in sexual reproduction, was widely disbelieved until its rediscovery in the 19th century. He separated the aquatic mammals from fish, and knew that sharks and rays were part of the group he called Selachē (Selachimorpha). Another good example of his methods comes from the Generation of Animals in which Aristotle describes breaking open fertilized chicken eggs at intervals to observe when visible organs were generated. He gave accurate descriptions of ruminants' four-chambered fore-stomachs, and of the ovoviviparous egg development of the houndshark Mustelus mustelus. The works The works are traditionally listed in this sequence: Logic Categories (terms) On Interpretation (propositions, truth) Prior Analytics (syllogistic logic) Posterior Analytics (scientific method) Topics (rules for argument and debate) On Sophistical Refutations (fallacies) Science and nature Physics (change, motion, void, time) On the Heavens (not the religious concept: refers to astronomy) On Generation and Corruption (on the process of life) Meteorology (origin of comets, weather, disasters) The Parva Naturalia (psychological works) Sense and sensibilia (faculties, senses, mind, imagination) On Memory, Sleep, Dreams, and Prophesy Length of life Works on natural history History of Animals On the parts of Animals On the Movement of Animals On the Progression of Animals On the Generation of Animals Problems Philosophical works Metaphysics (substance, cause, form, potentiality) Nicomachean Ethics (soul, happiness, virtue, friendship) Eudemian Ethics, virtues & vices Politics (best states, utopias) Rhetoric (debate) Poetics (tragedy, epic poetry) The Constitution of the Athenians Fragments Influence of Aristotle's work Aristotle is still one of the most influential people who ever lived. He contributed to almost every kind of knowledge in his day, and he started many new fields. "It is doubtful whether any human being has ever known as much as he did". Aristotle was the founder of formal logic, pioneered the study of zoology, and helped to develop scientific method. Despite these achievements, Aristotle's errors are thought by some, such as Peter Medawar, to have held back science considerably. Bertrand Russell notes that "almost every serious intellectual advance has had to begin with an attack on some Aristotelian doctrine". Russell also refers to Aristotle's Ethics as "repulsive", and calls his logic "as definitely antiquated as Ptolemaic astronomy". Russell says these errors make it difficult to do historical justice to Aristotle, until one remembers what an advance he made on his predecessors. The immediate influence of Aristotle's work was felt as the Lyceum grew into the Peripatetic school of philosophers. Aristotle's influence over Alexander the Great is seen in the latter's bringing with him, on his expedition, biologists and researchers. Related pages List of biologists References Other websites Works by Aristotle 384 BC births 322 BC deaths Ancient Greek philosophers Ancient Greek writers Polymaths
The Ethiopian wolf (Canis simensis), is a canid native to the Ethiopian Highlands. It is also known as the Simien jackal or Simien fox. It is similar to the coyote in size. It has a long and narrow skull, and red and white fur. The Ethopian wolf only eats Afroalpine rodents. It only lives in mountain ranges and high altitudes. It is one of the world's rarest canids. It is Africa's most endangered carnivore. The Ethiopian wolf is threatened by increasing human populations, habitat loss through overgrazing, disease and interbreeding from dogs. References Canids Mammals of Africa
redirect Khvicha Kvaratskhelia
Wölflinswil is a municipality of the district of Laufenburg in the canton of Aargau in Switzerland. Wolflinswil
<p>I am in a position where I could become a team leader of a team distributed over two countries. This team would be the tech. team for a start up company that we plan to bootstrap on limited funds. So I am trying to find out ways to minimize upfront expenses. Right now we are planning to use Java and will have a lot of junit tests. I am planing on using github for VCS and lighthouse for a bug tracker. In addition I want to add a continuous integration server but I do not know of any continuous integration servers that are offered as a web service.</p> <p>Does anybody know if there are continuous integration servers available in a <em>software as a service</em> model?</p> <p>P.S. if anybody knows were I can get these three services at one location that would be great to know to.</p>
West Point is a town in the US state of Arkansas. Towns in Arkansas
The Cocoliztli epidemics were a group of times many people in New Spain became sick. New Spain is Mexico and parts of South America today. The Cocoliztli epidemics were in the 16th century. Today, scientists do not know which germ caused the sickness. There may have been a few different germs. People had fevers and bled from their ears and noses. The Aztecs called this disease "Cocoliztli." The epidemic is divided into two groups, causing a total of 7 million to 17.5 million deaths. It was one of the deadliest epidemics in history and the worst epidemic in Mexican history. The first wave of epidemics broke out from 1545 to 1548, killing 5 to 15 million people (about 80% of the Mexican people); the second wave of epidemics broke out from 1576 to 1578 Between 2 and 2.5 million people died (approximately 50% of Mexico's people). Some historians believe that the epidemic may have been smallpox, typhus or measles, but none of these match the symptoms people had. Some people think this epidemic was a viral hemorrhagic fever, which was made worse by the severe drought at that time. Today, scientists think Salmonella was at least one of the germs brought to North and South America by the European colonists. Name The word cocoliztli comes from the Nahuatl word for "pest" or disease, illness, and plague. References Diseases History of Mexico History of South America
The Druk Gyalpo (; lit. Dragon King) is the head of state of the Kingdom of Bhutan. Bhutan
Brecht can be any of the following: People Arnold Brecht, a German jurist and government official Brecht Rodenburg, a Dutch Olympic athlete Bertolt Brecht, a German playwright George Brecht, an American chemist and artist Stefan Brecht, an American poet Places Brecht, Belgium, a town in Belgium Brecht, Germany, a municipality in Rhineland-Palatinate, Germany
<p>I need to run slot only on doubleClick with left button mouse, instead of both.</p> <pre><code>// this-&gt;myComponent is a QTableView connect(this -&gt; myComponent, SIGNAL (doubleClicked (const QModelIndex &amp; )), this, SLOT (performSomeAction(const QModelIndex &amp; ))); </code></pre> <p>With this event, double click works in both cases, but needed only with left button click. How I can do it?</p> <pre><code>this -&gt; myComponent =&gt; QTableView </code></pre>
Grivillers is a commune. It is in the region Picardie in the Somme department in the north of France. References Sources Communes in Somme
The arrondissement of Draguignan is an arrondissement of France, in the Var department, Provence-Alpes-Côte d'Azur region. Its capital is the city of Draguignan. History When the Var department was created on 1800, the arrondissement of Draguignan was part of that original department. Geography The arrondissement of Draguignan is the most eastern of the arrondissements of the Var department. It is bordered to the north by the Alpes-de-Haute-Provence department, to the east by the Alpes-Maritimes department, to the south by the Toulon arrondissement and to the west by the Brignoles arrondissement. The arrondissement of Draguignan is the largest arrondissement of the department in area, , but the second in population (321,569 inhabitants). Composition Cantons After the reorganisation of the cantons in France, cantons are not subdivisions of the arrondissements so they could have communes that belong to different arrondissements. There are 9 cantons in the arrondissement of Draguignan and 3 of them do not have all their communes in the arrondissement: La Crau (8302) (partly) Draguignan (8303) Flayosc (8304) (partly) Fréjus (8305) Le Luc (8309) (partly) Roquebrune-sur-Argens (8311) Sainte-Maxime (8313) Saint-Raphaël (8315) Vidauban (8323) Communes The arrondissement of Draguignan has 54 communes; they are (with their INSEE codes)ː Les Adrets-de-l'Estérel (83001) Ampus (83003) Les ArcsLes Arcs (83004) Bagnols-en-Forêt (83008) Bargème (83010) Bargemon (83011) La Bastide (83013) Le Bourguet (83020) Brenon (83022) Callas (83028) Callian (83029) Cavalaire-sur-Mer (83036) Châteaudouble (83038) Châteauvieux (83040) Claviers (83041) Cogolin (83042) Comps-sur-Artuby (83044) La Croix-Valmer (83048) Draguignan (83050) Fayence (83055) Figanières (83056) Flayosc (83058) Fréjus (83061) La Garde-Freinet (83063) Gassin (83065) Grimaud (83068) Lorgues (83072) La Martre (83074) La Môle (83079) Mons (83080) Montauroux (83081) Montferrat (83082) La Motte (83085) Le Muy (83086) Le Plan-de-la-Tour (83094) Puget-sur-Argens (83099) Ramatuelle (83101) Roquebrune-sur-Argens (83107) La Roque-Esclapon (83109) Sainte-Maxime (83115) Saint-Paul-en-Forêt (83117) Saint-Raphaël (83118) Saint-Tropez (83119) Salernes (83121) Seillans (83124) Sillans-la-Cascade (83128) Tanneron (83133) Taradeau (83134) Tourrettes (83138) Trans-en-Provence (83141) Trigance (83142) Vidauban (83148) Rayol-Canadel-sur-Mer (83152) Saint-Antonin-du-Var (83154) The communes with more inhabitants in the arrondissement are: Related pages Arrondissements of the Var department List of arrondissements of France References Draguignan
{{Infobox Album | name = Beyoncé Karaoke Hits Vol. I.jpg | type = compilation | Longtype = Karaoke album | artist = Beyoncé | cover = | released = March 11, 2008 | recorded = 2006-2007 | genre = R&B | length = 29:20 | language = English/Spanish | label = Sony BMG Music Entertainment | producer = | Reviews = | Compiler = | prev_title = The Beyoncé Experience: Live(2007) é Karaoke Hits, Vol. I(2008) | next_title = Love Letters (2008) | misc = }}Beyoncé Karaoke Hits Vol. I''' is a 2008 karaoke album by Beyoncé Track list If (Karaoke Version) - 3:18 Flaws and All (Karaoke Version) - 4:11 Welcome to Hollywood (Karaoke Version) - 3:22 World Wide Woman (Karaoke Version) - 3:43 Beautiful Liar (Bello Embustero) [Spanish Karaoke Version] - 3:22 Beautiful Liar (Spanglish Karaoke Version) - 3:21 Irreplaceable Karaoke Version - 3:49 Listen (Oye) [Spanish Karaoke Version] - 3:42 Beyoncé albums 2008 albums Compilation albums R&B albums pt:Anexo:Discografia de Beyoncé Knowles#Outros álbuns
Idron is a commune of the Pyrénées-Atlantiques département in the southwestern part of France. Idron
14 SL L^V*- 1 Lappiske Eventyr og Folkesagn ved J. A.. Friis, Professor ved Universitetet i Christian Med 3 Træsnit CHRISTIANIA. FORLAGT AF AliB. CAMMEKMKYEK. 1871. ugger & Chri I ii (I h o I il Side. Forord I — X. I. 1. Ræven og Bjørnen 1 — 9. 2. Laxen og Aborren 9 — 11. 3. De vilde og de tamme Dyr 11 — 13. II. Gieddegæs-galggo, Haccis-ædne og Njavis-ædne 13 — 14. 4. Haccis-ædne 14 — 17. 5. Haccis-ædne og Njavis-ædne 17 — 19. 6. Cacce-haldek eller Havfolk 19—23. 7. Ulta-Pigen 23—27. 8. Pigen fra Havet 27—32. 9 Rauga eller Draugen 32 — 33. 10. Avfrua eller Havfruen . 33 — 35. 11. Saivvo-Fisk 35 — 36. 12. Kadnihak 36—38. 13. Troldkjærringen og Jes . : 38 — 39. 14. Goveiter-Pige 39—41. 15. Goveiter 41 — 43. 16. Bædnag-Njudne 43 — 44. Jetanas eller Jetanis 44 — 45. 17. Jætten, som havde skjult sit Liv i et Hønseæg 45 — 48. 18. Jætten og Veslegutten 49—58. 19. Jætten og Drengen hans 58—63. 20. Jætten, Katten og Gutten 63—67. 21. Ruobba, Jætten og Fanden 67 — 73. III. Stallo 73—75. 22. Stallo og Patto-Poadnje 76. 23. Stallo og Fiskerlappen 77 — 78. Side. 24. Patto-Poaduje hævner sig paa Stallo . . 78—81. 25. En Datter af Stalloslægteu flygter fra sine Forældre og gifter sig med en Lap . 81 — 85. 26. Stallo og Lappebrødrene Sodno . . . 85 — 90. 27. Eu Askelad narrer Stallo 90—92. 28. En Askelad narrer Stallo til at flygte fra Hus og Hjem 92—94. 29. Fogden i Vadsø, som gjorde sig til en Stallo 94 — 98. 30. Stallobrudeu , • • 98 — 100. 31. Stallobrylluppet 100—104. 32. En Stallo bliver narret ved Bæverfaugsten 104 — 105. 33. To Lappepiger gifte sig med Stallo . . 105 — 106. 34. Stallo-vagge 106-109. 35. Stallo og Rigepaal 109 — 110. IV. fucTek og Karjelak I lo— 112. 36. Tsehude-Sagn fra Jokonga i russisk Lap- land 112 — 115. 37. Tschude-Sagn fra Do. Do. 115—117. 38. Sagn om karelske Røverhorder . . . 117 — 123. 39. Familienavnet Tschudda 123 — 125. 40. Samekongeu og Russetschuderne . . . 125 — 127. 41. Anika 127—131. V. 12. Gutten, Havfruen og Ridder Rød . . . 131—138. 43. Kjærringen og Fanden 138 — 140. 44. Bondesønnen. Kongesønnen og Solens Søster . 140—152. 45. Bæivekongens eller Solkongens Datter . 152 — 161. 46. Fattiggutten, Fanden og Guldbyen . . 161 — 167. 47. Gutten, som tjente hos Kongen . . . 167 — 170. 48. Ivan, Kupiskas Søn 170 — 176. I lappiske Ord udtales s = shj, (tysk sch. engelsk sh); 3 = ds ; 3 = dshj ; c = ts ; c = tsch, (eng. ch. fr. tch) ; (f blødt som db; t læspende som eng. th : g blødt som gh ; q nasalt som ng. F o r o r d. For at faaLapperne til at fortælle Eventyr eller Sagn om længst forsvundne Tider, maa man ikke blot være deres Sprog fuldkommen mægtig; thi selv om Lappen til— syneladende kan tale nok saa godt Norsk, faar Fortællingen dog først Liv, naar den strømmer fra Læben paa lians eget Modersmaal, — men man maa ogsaa under et længere Ophold iblandt dem i særlig Grad have vundet deres For- troligbed. Har man saa langt om længe i 'et eller andet gunstigt Tilfælde faaet Xogen til at fortælle, udkræves der fremdeles en bøi Grad af Taalmodigbed. idet man nøiagtigt skal optegne paa Lappisk det Fortalte, for senere at kunne gjengive det paa et andet Sprog. Under den nødvendige langsomme Fortælling kommer Lappen idelig ud af Kon- cepterne eller slipper Fortælliagens Traad og paastaar: „De dat n o gai!'; — „Nu er det forbi !" — Man maa da minde ham om Gangen og sætte bam paa Glid igjen. Men som en utæm- met Ren tager han atter Fart og fortæller saa hurtigt, at man umuligt kan følere med. men maa standse ham og Lappiske Eventyr. 1 VI minde ham om, at man ikke kan skrive saa hurtigt, som man kan fortælle. Paa denne Maade lykkes det under- tiden at faa et Eventyr nogenlunde fuldstændigt nedskrevet, men ofte vil man, halvveis i en Fortælling, fortvivlet kaste Pennen og opgive Forsøget Paa Grund at' disse Vanskelig- heder er det derfor Tilfældet, at man kun hos faa af de For- fattere, der have ophdldt sig iblandt Lapperne og skrevet om dem, tinder Sagn eller Eventyr optegnede. Xogle en- kelte tindes hos Hogstrom. Fellman, Sjogren og i L. Læ- stadius's Manuskript. Men ingen særskilt Samling af saa- danne er hidtil udkommen. De, som jeg her vover at udgive, og som jeg for største Delen selv har nedskrevet efter Folkets egen Fortælling, maa heller ikke betragtes anderledes, end som en ubetydelig Del af, hvad der en- gang har levet paa Folkets Læber, og de gjør derfor heller ikke Fordring paa at ansees for Andet, end et hoist ubetydeligt Bidrag til den Litteratur, som nu tæller mange fortrinlige Værker fra forskjellige Nationer. Det er især Fjeldlapperne, der endnu kunne fortælle Eventyr. Idetmindste gjorde jeg denne Erfaring under mit første Ophold i Finmarken i 1850. En religiøs Væk- kelse, som netop da begyndte at gribe om sig, bragte imid- lertid dengang al Eventyrfortællen til pludselig at forstumme som letsindigt Tidsfordriv og ugudelig Tale. Det gik med Eventyrfortællernes Hukommelse, som med en urgammel VII Mosemark, der afsvides og lægges gold og øde. Overalt, hvor Vækkelsens tildels urene Ild naaede hen, udslettede den af Erindringen de gamle Folkesagn. Man vovede ikke at fortælle dem længer, - — og de glemtes. Men talrige maa de vistnok engang have været, som rimeligt er iblandt et Folk, som ingen anden Historie har end disse Sagn. De fortaltes fra Slægt til Slægt i de lange, lyse Sommer- nætter ved Stokilden i Skoven eller i de mørke Vinter- aftener ved Arnestedet, naar Teltet var slaaet op paa Høifjeldviddens øde Snemarker. Lad os engang kaste et Blik indom Døren i et Fjeldlappetelt en Vinteraften! Henne i „B o a s s hj o'' eller den bagerste Afdeling af Teltet, lige bag Arnestedet, sidder en gammel Bedstemoder, rynket og brun i Ansigtet som en Indianerinde, stirrende med sine rode, rindende Øine ind i Ilden. I Munden har hun en Pibe, hvis korte Mundstykke aldeles forsvinder indenfor de tynde, indfaldne Læber. Med alvorlig Tone fortæller hun om, hvad der tildrog sig i gamle Dage. Omkring hende sidde paa Huk, med korslagte Ben nogle Børn, der med spændt Opmærksomhed lytte til Fortællingen, medens Søn og Sønnekone sidde henne i „Loaiddo" eller Afde- lingen ved Siden af Arnen og arbeide, den Første paa en Ske afRenhorn, den Anden paa et Komagbaand, der væves ved Hjælp af en høist primitiv Indretning, som i fordums Tid ogsaa brugtes af norske Kvinder. 1* vni Pludselig kan Stilheden blive afbrudt derved, at et Par Hunde, som have ligget skjulte hist eller her i et eller andet Smuthul, med Et fare op og styrte gjøende ud igjennem ^eltdøren. Noget maa være paa Færde. Maaske kommer en af Tjenestefolkene, der om Natten skulde holde Vagt ved Renhjorden, ilende hjem med det Raab, der er det forfærdeligste af Alt i en Fjeldlaps Øre: ..Gurnpe læ botsuin!" — ..Ulven er blandt Rensdyrene!" — Alle, som kunne føre Ski paa Benene, fare da op og ile afsted for at redde, hvad reddes kan. Maaske er det en Reisende. For ham er Hundeglam i Regelen en kjærkommen Lyd; thi han er da sikker paa, at et Fjeldlappetelt ikke er langt borte. Saa trangt dette end er, giver det dog altid Ly for Kulden og den bidende Sno, som farer hen over Høifjeldets Sneørken. Man bliver strax indrømmet den bedste Plads ved Fjeldlappens gjæstfri Arne, og uanmodet kommer ofte en af Kvihdekjønnet hen til den Reisende, trækker af ham Komagerne og forsyner dem med nyt. tort og blødt Græs. Mad kan man ogsaa faa, kraftig Boullion og Renkjød. — Maaske er det blind Alarm. Husbonden, «om er gaaet ud efter Hundene, kan Intet opdage. En eller anden Luftning, Yeiret af et eller andet mindre Dyr maa have stukket Hundene i Xæsen. Der er Fred og ingen Fare. Husbonden kommer ind igjen og med ham Hundene. Den ene af disse lifter sig til at tåge den andens Plads og IX lægger sig tilfreds, smaaknurrende, atter i Ring. Hver tager igjen fat paa Sit, og gamle Bedsteinor paa sin Fortæl- lin^, der ofte er lige saa lang, som de lange, mørke Vin- teraftener. Blandt fy Eventyr, som endnu fortælles, er der en hel Del, som sandsynligvis ere uægte, det vil sige, ikke. af lappisk Oprindelse, men laante af Finner, Svensker eller Nordmænd. De handle om Konger, Prinser, Prinsesser, Slotte og Kongsgaarde. Disse ere de talrigste. ' De til- syneladendeægte lappiske Eventyr ere af 3 Slags. Nogle handle om Dyreverdenen. I disse fremhæves i Fortællingens Løb de forskjellige Dyrs fornemste Eiendom- meligheder, paa samme Tid som man faar Forklaring over enkelte Særegenheder ved Dyrenes Skabning og Farve. Rimeligvis ere disse meget gamle. Andre dreie sig om mythiske Væsener eller indeholde Levninger af Lappernes gamle Gudelære, traditionelt op- he varet i Eventyrform. Atter andre grunde sig lige saa tydeligt paa histori- ske Tildragelser og kaste et dunkelt Lys tilbage over en fjern Fortid, hvori ,, dette engang maaske talrige, om end aldrig mægtige, men dog altid fredelskende Folk" har stodt sammen med andre mægtigere, bedre bevæbnede og mere krigerske Nationer, som Tschuder, Kareler, Russer og Skandinaver. Kun sjelden har disse Sammentræf været fredelige; som oftest have de været fiendtlige, og kun ved List har den Svage kunnet undgaa Ødelæggelsen af Over- magien.. Flere af de her meddelte Eventyr kunde vistnok uden' Skade have været adskilligt heskaarne eller forkortede, men jeg har foretrukket at meddele dem aldeles saaledes, som de ere nedskrevne efter Folkets egen Fortælling. Ethvert Redaktioneforsøg vil altid give et mere eller mindre falskt Begreb om Folkets egen Fortællingsmaade og Frem- stillingsevne. Derimod burde Eventyrene have været ledsagede af én gjennémgaaende Henvisning til Fortællinger af bes! Indhold i andre Samlinger. Men den Fritid, som har været mig levnet fra andre Arbeider s hvilke det ifølge Embedsstilling er min Pligt at beskjæftige mig med. f. Ex. for Tiden en lappisk Salmebog og en omarbeidet Overstettelse af det Ny Testamente, har været saa knap. at det ikke har været mig muligt at præstere nogen saa- dan Sammenligning. :,ii I • i ; B/'| It il ' \r > : i! /J ^ Éi i ■Ir I. 1. Ræven og Bjørnen. (Fra Ka ra sjuk). En Ræv var engang ude paa Vandring og kom til en Vei, hvor en Fjeldlap nylig liavde kjørt, med en Raide1. Ræven satte sig paa Veikanten og tænkte som saa: „End om jeg anstillede mig død? Gad vide, hvordan det vikle gaa, om jeg anstillede mig død og hlev liggende her paa Veikanten, til næste Fjeldlap- r ai de kommer?" Som tænkt, saa gjort. Ræven lagde sig paa Veien, strakte Benene ud og laa nu der, ak- kurat som om han baade var død og stivfrossen. Det vårede ikke længe, saa kom der en Fjeldlap kjørende med en Raide. Da Fjeldlappen saa, at der laa en død Ræv paa Veien, saa forsømte han sig ikke, men tog og kastede Ræven hen paa en Kjæris2 og lagde ham indunder de Reb, hvormed Læsset snøres fast. Ræven lod, som om han var død, og holdt Benene ud- strakte, akkurat som om de vare stive af Frost. Men, da Lappen kjørte afsted igjen, rullede Ræven ned af Slæden. Lappen, som ikke vidste Andet, end at Ræven var stendød, lagde den op igjen paa en anden Kjæris, Eu Række af Ron, bundne eftcr hverandre og hver med sin Slæde. Slæde, der trækkes af Rensdyr. 2 Lappiske Eventyr. længer bag i Raiden. Men Ræven rullede af igjen. Endelig lagde lian Ræven op paa den bagerste Kjæris, og det var en Kjæris med Fisk i. Da lian nu igjen havde kjørt en Stund, begyndte der at komme Liv i Ræven, og lian drog sig saavidt fremover, at han fik fat i Dragrebet. Det gnavede lian af, og dermed saa blev KjaTissen staaende igjen. Raiden var lang, og Lap- pen mærkede Intet strax. Men, da lian havde kjørt en Stund, begyndte der at komme Snekave, og, da han nu skulde se over Raiden, var den bagerste Kjæris borte. Saa løste han en Kjøreren ud af Raiden og reiste til- bage for at lede efter Kjærrissen; men i Snekaven var Sporet forsvundet, og det var ham ikke muligt at finde den igjen. Ræven tog Fisken og drog afsted. Paa Veien til det Sted, hvor han pleiede at fortære sit Rov, mødte han en Bjørn. ..Hvor har du faaet den Fisken fra V" spurgte Bjørnen. „Aa," svarede Ræven, „jeg stak Halen min ned i en Brønd derhenne, hvor Retfolk1 bo, og Fisken hang sig fast i Halen min!" .,Kan du ikke ogsaa faa Fisk til at hænge fast i min Hale?" spurgte Bjørnen. „Du taaler ikke det, som jeg taalte!" mente Ræven. „Buh," brummede Bjørnen. „skulde ikke jeg taale, hvad du har taalt, gamle Rævekal!" ...Ta. ja da, Bedstefar," sagde Ræven, ,,saa kan jo du ogsaa stikke Halen din ned i Retfolks Brønd og forsøge; jeg skal vise dig Veien!" Saa tog Ræven og førte Bjørnen hen til en Brønd og sagde: 1 Modsat Underjordiske. Ræven og Bjørnen. „Se, Bedstefar, her er Brønden, hvor jeg fiskede min Fisk!" Saa stak Bjørnen Halen sin ned i Brønden. Ræ- ven luskede imidlertid lidt omkring der i Nærheden, medens Bjørnens Hale holdt paa at fryse fast. Da han saa om en Stund kunde skjønne, at Bjørnens Hale maatte være frossen rigtig tilgavns fast, saa gav han sig til at raabe : „Kommer hid, Retfolk, med Buer og Spyd; her sidder en Bjørn og gjør sig ufin i Brønden Eders!" Saa kom Folk løbende med Buer og, Spyd, og da Bjørnen saa det, saa humpede han op og sled i Hast- værket Halen sin tværs af ; men Ræven sprang tilskovs og krøb ind under en Fururod. Saa siger han til Foden sin: „Hvad vil du, Foden min, gjøre, naar jeg bliver forraadt?'- „Hurtigt vil jeg springe!" „Hvad vil du, Øret mit, gjøre, naar jeg bliver forraadt?" „ Grant vil jeg høre!" „Hvad vil du, Næsen min, gjøre, naar jeg bliver forraadt?" ..Langt vil jeg lugte1!" „Hvad vil du, Halen min, gjøre, naar jeg bliver forraadt?" „Jeg vil styre Kursen, gaa ud, gaa ud!" Men, før Ræven kom afsted, indhentede Bjørnen ham og begyndte at rive og slide i Fururoden. Tilsidst fik Bjørnen Tag i Rævens Hale, drog ham ud efter 1 Øiet nævnes ikke, formodentlig fordi, efter Lappernes Mening, Synet er den mindst udviklede Sands hos Ræven. 4 Lappiske Eventyr. Halen, kastede ham op paa sin Ryg og drog afsted med ham. Paa Veien kom de forbi en gammel Fnru- stubbe, og paa Stubben sad der en Hakkespæt og hak- kede i Barken. „Lidt bedre Tider var det dengang," klynkede Ræven ved sig selv, „da jeg maiede hine smaa Fugle brogede !" „Hvad er det, du siger, gamle Ræv?" spurgte Bjørnen. ,.Aa, jeg siger Ingenting jeg," sagde Ræven, „bær du mig bare til Madpladsen din og spis!" Saa gik de videre, men det vårede ikke henge. førend de igjen kom forbi en Hakkespæt. „Lidt bedre Tider var det dengang, da jeg maiede hine smaa Fugle brogede!"- siger Ræven igjen. ,.Kan du ikke ogsaa male mig broget?" spørger Bjørnen. „Du taaler ikke de Smerter og holder ikke ud alt det Arbeide, som der skal til." svarede Ræven. „l)er- til skal en Grav graves, Vidier vrides, Pæle slaaes fast, Tjære hældes i Graven, og Ild tændes paa Altsammen!" „Det faar ikke hjælpe, hvor stort Arbeide det end kan være", svarede Bjørnen, ..jeg skal nok gjøre det Altsammen!" og saa begyndte han strax at grave paa Graven. Da han vel var færdig med den, bandt Ræ- ven ham fast med Vidierne lige paa Kanten af Graven. Saa tændte han Ild paa Tjæren, og da Flammen blus- sede i Yeiret, satte han sig op paa Bjørnens Ryg og begyndte at bide Vidierne af, hvormed han havde bun- det ham fast. Bjørnen troede, at Ræven nu var ifærd med at udstyre Ryggen hans — og just holdt han paa at bide Vidierne af — og sagde: „Haitis, haitis. rieppo-gales!" — Hedt, hedt, gamle Rævekal!— - Ræven og Bjørnen. 5 „Jeg kunde nok tænke det, at du ikke taalte den Smule Smerte, som hin bittelille Fugl taalte!" sagde Ræven. „Jeg taaler det, jeg taaler det!" raabte Bjørnen, — Haarene hans vare alt begyndte at svides. I det samme, Ræven fik afbidt den sidste Vidie. gav han Bjørnen et Puf, saa han tumlede ned i Gra- ven. Selv sprang han tilskovs og forblev der saa længe, til han kunde skjønne, at Alt maatte være baade brændt og sluknet. Saa gik han clid igjen og havde med sig en Sæk, samlede Benene op i Sækken og drog afsted med den paa Ryggen. Om en Stund saa mødte han en Fjeldlap, der kom kjørende med en Raide. Da Ræven saa Lappen, rystede han paa Sæk- ken, saa det skramlede i Benene. Lappen hørte det og tænkte : „Klang det ikke akkurat som Sølv og Guid ! Hvad har du der?" spurgte Lappen. „Fars- og Mors-Arven min!" svarede Ræven, ,,skal vi handle V" „Aa ja, men vis mig Betalingen, vis mig det Sølv og Guid, som du vil betale med!" svarede Lappen. „Nei, det nænner jeg ikke", svarede Ræven; det er Arven efter Far og Mor!" „Naa, hvad forlanger du da for Sækken? „spurgte Lappen. „Aa, naar du giver mig den Kjørerenen din der". svarede Ræven, „den Tovintringen der, den Trevin- tringen og den lille Simlen der, saa skal du faa baade Sækken, og hvad der er i Sækken!" „Det skal du faa!" svarede Lappen. Saa kjøb- sloge de. Lappen tog Sækken, og Ræven tog Rens- dyrene. 6 Lappiske Eventyr. ..Men." sagde Ræven, ..du maa ikke kige i Sækken. førend du er kommen et godt Stykke i Vei. ..bag om fem. sex Smaafjeld". ..Ser du i Sækken før, saa bli- ver alt Sølv og Guid til bare brændte Ben!" Saa dros de liver sin Vei. Lappen med Sølvsæk- ken og Ræven med Rensdyrene. Men Lappen kunde ikke dy sig henge; ban kigede i Sækken, førend ban var kommen „bagom fem, sex Smaafjeld," og fandt bare brændte Ben. Det var da let at forståa, at Ræven havde narret ham, og ban satte derfor af- sted paa Ski efter Rævens Spor i Sneen. Da Ræven mærkede, at han blev forfulgt, saa ønskede ban: ..Tværs af. tværs af gaa Mandens Ski!" Og i samme Øieblik knak Lappens ene Ski tværs af. Saa tog ban en Kjøre- ren og satte igjen afsted efter Ræven. Men. da Ræven markede, at han atter blev forfulgt, saa ønskede ban: „Tværs af, tværs af gaa Renens Fod!" Isamme Øie- blik brak Renen det ene Ben, og Lappen maatte op- give Forfølgelsen. Nu drog Ræven i Fred videre hen til det Sted. hvor han pleiede at holde sine Maaltider. Men slagte Rensdyrene kunde lian ikke. og derfor maatte han se til at faå Nogen til at hjælpe sig. Saa raabte han sammen alle Slags Rovdyr: Bjørnen, Ulven, Jærven, Røskatten, Musen, Hvidræven, Ormen, Øgleu og Padden. Disse skulde nu være hans Tjenere og hjælpe ham med at slagte Rensdyrene. Saa kom de og tog tat hver paa sin Maade. Bjørnen skjød i Kjæ- vebenet. Derfor er der en Marv i Renens Kjæveben, som endnu den Dag idag kaldes ..Bjornepilen". Ulven skjød i Baglaaret, og derfor har Renen et Mærke i Baglaaret. ligesom en Pil, som kaldes „Ulvepilen-'. Jærven skjød i Nakken; derfor har Renen et Mærke i Nakken efter „Jærvepilen". Roskatten skjød i Struben; Ræven og Bjørnen. 7 derfor findes Mærket efter „Røskatpileir i Roden af Barken. Musen skjød i Klovaabningen ; derfor rindes dens Mærke, „Musepilen", imellem begge Kløverne. Øglen skjød i Endetarmen; derfor rindes dens Mærke, „Øglepilen", i Enden af Tarmen. Hvidræven skjød i Øreroden; derfor findes der paa Bagsiden af Øret et ganske lidet Ben, som kaldes „Hvidrævpilen". Ormen skjød i Tarmefedtet; derfor findes der mellem Fedtet og Tarmen et Mærke, som kaldes „Ormepilen". Pad- den skjød i Hjertefedtet; derfor findes der mellem Hjertefedtet og Hjertet en liden Brusk, som kaldes „Paddepilen'\ Saa slagtede de alle Rensdyrene. „Nu gaar jeg lien for at skylle Gorren af Ren- maverne,"- sagde Ræven og tog Maverne med sig bag en Sten. Ret som det er, saa begynder han at skrige og hyle, som om Nogen havde faaet Tag i ham og vikle tåge Livet af ham. Da Rovdyrene hørte Ræven hyle saa stygt, bleve de bange og fløi afsted hver til sin Kant. Kun Røskatten og Musen bleve igjen. Nu havde da Ræven alt Kjødet for sin egen Mund og skulde til at koge. Men da han vel varbegyndt, kom der en Fjeldlap, netop den samme, som han havde narret. „Hvad bestiller du her?" spørger Lappen; „hvor- for løi du for mig og solgte mig brændte Ben, og hvorfor har du slagtet alle Rensdyrene V" „Kjære Bror," klynkede Ræven, „tro ikke, at det er mig, som har gjort det, Selskabet mit slagtede dem!" I det samme fik Lappen Øie paa Røskatten og Musen, som snege sig omkring mellem Stenene, aldeles glin- sende af Fedt om Snuderne. Saa greb han Trækro- gen, hvori Gryden hang, og slog efter Røskatten, men tral" den blot i Halespidsen, og derfor blev blot Hale- 8 Lappiske Eventyr. spidsen sort. Men Musen traf han med en Brand slig, at den blev sort over hele Kroppen. Ræven selv sprang tilskovs og kom frem til Bredden af en Elv, hvor en Maud just holdt paa at sætte istand en Elvebaad. „Gid jeg ogsaa havde en Baad, som jeg holdt paa at sætte istand!" siger Ræven. „Aa, hold op med slig uvettig Snak!" siger Man- den, .,ellers tager jeg og kaster dig ud i Elven!" „Gid jeg ogsaa havde en Baad, som jeg holdt paa at sætte istand!" siger Ræven igjen. Saa tog Manden og kastede ham ud i Elven. Ræven kravlede op paa en Sten og begyndte at raabe: „Kommer, Fiske, og sætter mig over paa Stranden!" Saa kom Fiskene. Først kom Gjedden. „Nei, paa din flade Ryg sætter jeg mig ikke!" sagde Ræven. Saa kom Laken. „Nei, paa dit slimede Skind sætter jeg mig ikke!" Saa kom Harren. „Nei,- paa din Pukkel- ryg sætter jeg mig ikke!" Saa kom Aborren. "Nei, paa din taggede Ryg sætter jeg mig ikke!" Saa kom Roen. ..Saa du ogsaa er her, men heller ikke du duer!" Saa kom Ørreten. ,,Saa du ogsaa er her, men heller ikke du duer!" Saa kom Laxen. „Naa, ja du kan gaa an," sagde Ræven; „men kom lidt nærmere hid, saa jeg ikke væder Fodderne mine!" I det Samme, Laxen lagde sig med Siden ind mod Stenen, greb Ræ- ven den i Nakken, kastede den paa Land, gjorde op Ild og satte den paa et Stegespid. Da Ilden flammede rigtigt op, begyndte det at knage og sprage i Fiske- skimlet. ,,Nu kommer der Folk igjen!" sagde Ræven; han troede, det var Forgrene, der knagede under Fodderne paa Folk, som kom gaaende. Men i det Samme ka- stede han Øiet paa Laxen. .,Aa, det er jo min lille Ræven og Bjørnen. 9 Fisk, som det sprager i!" Tog saa og slog Laxen mod en Sten, saa Fedtet spradede op i Øinene hans. Saa forbrændte han sine Ørne. Saa drog han afsted iblinde. Først traf han paa Birken og spnrgte Birken: .,Har du et Par smaa Øine tilovers?" .,Xei, jeg har ingen Øine tilovers!'' svarede Birken. Saa kom han til Furuen og søgte at faa Øine til- laans af Furuen: ..Har du et Par Øine tilovers?" spurgte Ræven. ..Xei, jeg har ingen Øine!" svarede Furuen. Saa kom han til Aspen. .,Har du et Par smaa Øine tilovers?" „Ja, det har jeg nok," svarede Aspen, .,men jeg laaner dem ikke bort paa lang Tid; en liden Stund kan du nok sagtens faa dem tillaans!" .,Jeg behøver dem ikke længe!" svarede Ræven, „bag Haugen der har jeg et Par andre Øine!" Saa fik han Øinene, og i det Samme sprang han afsted og raabte : „Fra Slægt til Slægt har jeg faaet Aspens Øine!" Deraf kommer det, at Aspen har ligesom brændte Øine, fordi den byttede med Ræven. Aspen blev forbitret og slog efter Ræven, men naaede blot Halespidsen, og derfor blev blot Hale- spidsen hvid. 2. Laxen og Aborren. (Fra Tanen.) En Lax svømmede engang tidligt om Vaaren op igjennem Tanaelven, strax efter at Isen var gaaet løs. Da den var kommen langt, langt op igjennem Elven, 10 Lappiske Eventyr. slog den sig endelig til Ro under en stor Fos og valgte sig ud en bekvem Plads, hvor den kunde gyde sin Rogn, naar den Tid kom. Men, medens den stod der under Fossen, kom en Dag en Sø-Abor eller Rødfisk op til den. „Hvad er du for en Fisk?'- spurgte Laxen. „Aa, jeg er en nok saa vakker, rød Fisk jeg, en Halvbroder af Ferskvandsaborren", svarede Rødfisken, „og mine Finner ere saa hvasse somSynaale !" I det samme stak den til Laxen, saa han øieblikkelig for til Siden. „Hvad vil du her oppe i Ferskvandet, du, som ikke har det mindste Fedt paa dig?" spurgte Laxen. ..Jeg har mere Fedt i mit Hoved." svarede Rød- fisken, ..end mangen Fjeldlap har Gods i sit Stabur! Vil du svømme ikap med mig?" Laxen gad forst ikke engang svare paa Rødfiskens Opfordring; thi Laxen vidste meget vel det, at den selv var den sprækeste af alle Fiske til at svømme op igjennem Elvefossene. Men Rødfisken lod ham ikke være i Fred. Ret som det var, stak den igjen til ham med sine hvasse Finner og spurgte: ,, Vil du svømme ikap med mig?" „Saa lod da Laxen sig glide lidt nedover, for at faa godt Tilsprang, og derpaa for den i Vei op igjen- nem Fossen. Men i det Samme bedRødfisken sig fast i Laxens Hale. Da Laxen var kommen op i den øverste Fosseskavlen og hovedkuls braavendte nedover igjen, raabte Rødfisken, som hang i Halen: „Se, nu er jeg høiere end du, og du kommer her og vil svømme ikap med mig, jeg, som Folk sjelden faar fat i, men du, du staar her og lader dig fange af enhver gammel Kjærriug!" De vikle og de tamme Dyr. 11 3. De vilde og- de tamme Dyr. (Fra Koutokæino. ) Der var engang en Præst, som skulde gifte sig. Saa sendte han Bud omkring og indbød til Bryllups alle Markens vilde Dyr: Bjørnen, Ulven, Jærven, Ræven, Hvid- ræven, Hesten, Koen, Gjeden, Faaret og Rensdyret. Først drog Bjørnen afsted. Paa Veien mødte han en Gut. „Hvor-skal du hen?" spurgte Gutten. „ Jeg skal til Bryllups hos Præsten!" svarede Bjørnen. „Reis ikke did!" sagde Gutten, „du har saa ud- mærket Pels, at Folk vil faa Lyst paa den, dræbe dig og flåa dig!" Bjørnen gjorde, som Gutten raadede ham. Han vendte om og gik tilskovs igjen. Saa kom Ulven. „Hvor skal du hen?" spurgte Gutten. „Jeg skal til Bryllups hos Præsten!" svarede Ulven. „Reis ikke did!" sagde Gutten. ,.Du har saa vak- kert Skind, at du aldrig kommer levende derfra igjen!" Ulven gjorde som Bjørnen. Den vendte om og gik tilskovs igjen. Saa kom Jærven. „Hvor skal du hen?" spurgte Gutten. „Til Bryllups hos Præsten!" „Reis ikke did!" sagde Gutten. „Du har saaud- mærket Skind, at, kommer du forst did, saa sætte de dig fast, og du slipper aldrig derfra igjen!" „Aa, jeg er stærk nok til at slippe ud igjen, naar jeg vil," mente Jærven; hanvidste, at han baade kunde gnave sig ind i Hus og udafHus igjen, men alligevel, — ogsaa han gjorde, som Gutten raadede ham. Saa kom Ræven. „Hvor skal du hen?" spurgte Gutten. „Til Bryllups hos Præsten!" Laotiske Evenlvr. « 12 Lappiske Eventyr. ..Vogt dig!" sagde (nitten. ..Du har saa kostbart Skind, at Folk strax vil tåge Livet af dig og flåa dig!" Ræven var ikke sen om at luske hjem igjen. Saa kom Hvidræven. .,Hvor skal du hen V" spurgte Gutten. ..Til Bryllups hos Præsten!" „Aa, din Stakkel, hvad vil du gjøre der? Kommer du did, æde Hundene dig op!" Hvidræven blev hanne og vendte om igjen. Men saa kom Hesten.- ..Hvor skal du hen?" spurgte Gutten. ..Til Bryllups hos Præsten!- svaiede Hesten. „Reis ikke did!" sagde Gutten. ..Kommer du did. du, som er saa stauk, saa sætte de dig til Arheide, og du slipper aldrig fri igjen!" „Aa, Ingen orker at holde mig," sagde Hesten : Jeg river mig los, naar jeg selv vil!" Saa gik han, udeu at bryde sin om. hvad Gutten sagde; men, da han kom did, hvor Brylluppet skulde være, blev han bunden og gjort til Trældyr. Saa kom Koen. .,Hvor skal du hen?" spurgte Gutten. ..Til Bryllups hos Præsten!" „Drag ikke did," sagde Gutten. ..du har saa me- get Mælk, saa godt Skind og saa godt Kjød, at, kom- mer du did. saa binde de dig. og du slipper aldrig fri igjen". Men Koen agtede heller ikke paa, hvad Gutten sagde, ok derfor ,uik det den, som det gik He- sten. De bleve begge gjorte til Husdyr og slåp aldrig mere fri igjen. Saa kom Gjeden, og heller ikke den vikle hore paa Guttens Raad. Derfor gik det ikke åen bedre end Hesten og Koen. Saa kom Faaret, men, skjønt (hitten fraraadede det at reise til Bryllups, fordi det havde baade vakker Did og udmærket Kjød, saa hjalp det dog ikke. Faaret var dumt nok til at gaa De vilde og de tamme Dyr. 13 derhen og kom aldrig mere tilbage igjen. Til Slutning kom ogsaa Rensdyret. .,Hvor skal du hen?" spurgte Gutten. ..Jeg skal i Gjæstebud hos Præsten!" svarede Renen. „Aa, du Daare," sagde Gutten, „kommer du did, vil Folk synes saa godt om dig, at de beholde dig, du, som baade er stærk og hurtigere end noget vinge- løst Dyr!" „Ja, jeg er stærk, og jeg er rask," svarede Renen; „det nytter ikke at binde mig, jeg slipper nok fri igjen, naar jeg vil!" Saagikden, men det gik ikke den bedre end de forrige, ogsaa den blev bunden og tæmmet og gjort til Trældyr. Saaledes gik det til, at nogle Dyr ere vedblevne at være vilde og fri, og at andre ere blevne tamme; de Første vare lydige og hørte paa fornuftige Raad; de Sidste vare egenraadige og ulydige, og derfor gik det dem, som det gaar Alle, der ikke ville følge velmente Raad. il. Gieddegæ§-galggo, Haccis-ædne og Njavis-ædne. I en hel Del lappiske Eventyr spille nogle over- naturlige Kvindevæsener en meget vigtig Rolle. De- res Navne ere Gieddagæs-galggo eller Gieddegæs- akko, HacciS-ædne eller Haccecan-nieidda og Nja- vis-ædne eller Njavicån-nieidda. Den Første af disse skildres altid som et velvilligt Væsen. Det er en meget gammel, klog Kone, som kjender til Alt, hvad der foregaar paa Jorden, og ved Raad for Alt. Hun spiller aldeles samme Rolle i de lappiske Eventyr, som .,Leski-akka", (Enke-Hustruen), i de karel- ske. Ligesom denne, var ogsaa hun engang gift, men 14 Lappiske Eventyr. efter Mandens Død buede hun ganske alene. Hun op- holder sig paa Grænsen af den dyrkede Mark og Ud- marken. Deraf har hun sit Navn : < .i i e d d e-g æ §-g a 1 g go, (Eng-Ende-Kjærring). Naar Helten i Eventyret er i Knibe eller iTvivl. henvender han sig altid til Giedde- gæs-galggo for at faa Raad. Maaske er hun ingen Anden end Mader-akka, (Mythol. § 20). Haccis-ædne er derimod et ildesindet, stygt og listigt Trold af en Kvinde, som ved alle Slags Kneb søger at tilsnige sig andre skikkelige Kvinders Plads. Hun svarer saaledes aldeles til Einnernes „Syojataiv Fraadsersken. Nja- vis-ædne var godmodig og vakker, men enfoldig oglod sig derfor let narre af Hacciå-ædne. 4. HacciS-ædne. (Fra Skjæivo.) Der var engang to forældreløse Børn, en Gut og en Pige. De byggede sig et Hus langt ude i Øde- marken og levede der, saa godt ile kunde. Saa hændte det. at Kongssønnen engang kom did. Da han hk se Pigen, blev han saa forelsket i hende, at han ikke vilde reise igjen. Endelig kom der Bud fra Kongs- gaarden, og saa maatte han da tilbage til sin Fa- Slot. Men. da Aaret var omme. fødte Pigen et Barn. Da Kongssønnen hk dette at vide. saa sendte han Bud. at baade Eroder og Søster skulde komme til ham i Kongsgaarden. Men. for at kom- me til Kongsgaarden, maatte de reise tilses. Saa lagede da Gutten Baaden istand. og saa reiste de afsted. Da de havde reist en Stund, kom Haecis- ædne springende ned til stranden, raabte efter dem og tiggede og bad dem om at maatte faa folge med Haccis-ædne. 15 som Tjenestepige. Søsteren vikle ikke. „Hvorforkaa du ikke tåge hende med dig som Tjenestepige?" mente Gutten, og endelig saa fik hun da Lov til at komme med i Baaden. Søsteren sad i Forenden, Broderen i Bagskotten, og Haccis-ædne i Midten af Baaden. Saaledes kunde hun godt høre Alt, hvad Bro- der og Søster sagde til hverandre, medens de selv der- imod ikke godt kunde høre hinanden. Da de havde roet baade langt og længe, hegyndte de endelig at nærme sig til Kongsgaarden. „Nu faar du tåge paa de bedste Klæderne dine," sagde Gutten til Søsteren; „nu har vi ikke langt igjen til Kongsgaarden!" „Hvad er det, min Broder siger?" spurgte Søsteren. „Hvad din Broder siger!" svarede Haccis-ædne, „han siger, at du skal tåge paa dig dine bedste Klæ- der og springe i Havet, saa bliver du til enGuldand!" Søsteren holdt op at ro og begyndte at klæde sig paa. Da de havde roet en Stund, siger Broderen igjen: „Skynd dig nu, Søster, med at tåge paa dig dine bedste Klæder; nu er vi ganske nær ved Kongsgaarden !" „Hvad er det, min Broder siger?" spurgte Søsteren. ..Din Broder," svarede Haccisædne, „siger, at du skal tåge dine bedste Klæder paa dig og springe i Havet, saa bliver du til en Guldand, og saa vil Kongs- sønnen synes endnu bedre om' dig end før!" Søsteren saa gjorde. Broderen vilde redde hende, men, før han kunde naa hende, forvandledes hun til en Guldand og svømmede sin Vei. Haccis-ædne greb strax Barnet og lagde det til sit Bryst og begyndte at give det Die. Da de kom til Stranden, hvor Kongsgaarden laa, saa kom Folk ned for at tåge imod dem og førte 16 Lappiske Eventyr. Haccis-ædne og Barnet op i Kongsgaarden til Kongs- sønnen. Broderen turde Intet sige, men næste Dag tog han Barnet, bar det ned til Strandbredden og be- gyndte at raabe : Oabbaram-aj, Kjære Søster, Boade gaddai! Kom til Stranden! Mannat cierro, Baimet græder, Gussat mækko, Koen brøler, Boacfe gaddai! Kom til Stranden! Strax kom Gnldanden svømmende lige ind til Stran- den, og, da Gutten strakte Barnet ben tilden, forvand- ledes den igjen til hans Søster, og hun tog Barnet og gav det Die. Da hun havde givet det at die, rakte hun det igjen til Broderen, men, da ban i det Samme vilde gribe fat i Søsteren, forvandledes linn igjen til en And og svømmede ud paa Havet. Saa gik Gutten op igjen med Barnet og tænkte paa Veien over, hvorledes ban skulde bære sig ad med at faa sin Sø- ster igjen. Han vidste da ikke noget Bedre, end at gaa til Gieddegæs-galggo for at spørge bende om Raad. Hun gav barn det Raad, at ban skulde gjøre sig en slig Klædning, at to Mand kunde tåge den paa sig og dog se ud, som om det bare var en Mand. Saa skulde de igjen gaa til Stranden med Barnet og raabe: „Kjære Søster, kom til Stranden, Barnet græder, Koen brøler, kom til Stranden!" Gutten gjorde, som Gieddegæs* galggo raadcde barn. Da Søsteren gav Barnet tilbage til Broderen, greb den anden Mand, som hun ikke havde seet, bende om Livet og boldt bende fast. Men nær havde hun sluppet løs igjen. Hun forvandledes imel- lem Hænderne paa ham snart til en liden Orm, snart til en Myg, snart til et Stykke Tang, snart til Haccis-ædne. 17 en Padde; men han slåp ikke Tag, han holdt fast i, kvad det end var, han havde mellem Hænderne, og endelig blev hun til Menneske igjen. Saa vikle de have hende med sig op til Kongsgaarden, men did vikle hun ikke gaa, hvormeget de end søgte at over- tale hende, førend Haccis-ædne var brændt og alle Spor efter hende aftvættede med Svovl, Ild og Vand. Saa lavede Kongssønnen istand en stor, dyb Grav og fyldte den med Tjære og tændte Ild paa den. Derpaa indbød han Haccis-ædne til at spadsere med hen for at se paa Ilden. Saa gik de derhen. Medens de spadserede omkring den, listede Kongssønnen sig til at komme bag om Haccis-ædne og putlede hende udiTjæregraven. Der brændte hun op. Saa gik Kongssønnen tilbage igjen, tog sin første Kjæreste til Hustru og holdt Bryllup; og saa reiste jeg derfra, og ved ikke Noget om, hvordan det senere er gaaet. 5. HacciS-ædne og Njavis-ædne. (Fra Alten.) Haccis-ædne og Njavis-ædne vare Naboer. Saa fik de hver sit Barn, Haccis-ædne en Datter og Njavis-ædne en Søn. En Dag sagde Haccis-ædne til Njavis-ædne: ' „Kom, saa gaar vi ud for at plukke Multer! Den, som først faar sin Æmberfuld, skal have Gutten, den, som taber, skal beholde Pigebarnet!" Haccis-ædne vikle gjerne komme i Besiddelse af Gutten, da hun vidste, at han med Tiden vikle blive Jæger og saaledes godt vikle kunne ernære hende paa hendes gamle Dage. Njavis-ædne havde, som rimeligt 18 Lappiske Eventyr. var. ingen Lyst til at gaa ind paa denne Handel, men, hvordan det nu var eller ikke, saa fik Haccis-ædne hende dog omsider forledet til at gaa ind paa Vædde- maalet. Saa tog de liver sin Æmber og drog af- sted for at plukke Multer. Men Haccis-ædne pas- sede sit Snit, saa Njavis-ædne ikke saa det. Hun tog Mose og Lyng og lagde paa Bunden al' Æmheren, og saa plukkede hun Lær ovenpaa. Njavis-ædne rap- pede sig. alt hvad hun kunde, med ut plukke; men det hjalp ikke. Bedst som det var. raabte Haccis-ædne: ..Se her. nu er min Æmber fnld! Nu er Gutten min, og Pigen tilhører dig!" Og dermed hlev det, Haccis- ædne tog Gutten, og Njavis-ædne fik Pigebarnet, og saa gik de hjem hver til Sit. Da (hitten voxte til, blev lian en Hink Jæger. Han gik paa Vlldrenjagl og skjød mange Dyr. og Haccis-ædne levede godt og vel og manglede ingen Ting. Men Njavis-ædne og Pige- barnet havde ikke Andet at koge Suppe paa end gamle Skosaaler og Skindfiller. Hun angrede hver Dau paa, at hun havde været saa letsindig at lade sig forlokke til Væddemaalet med Hacci§-ædne. En Dag gjorde Njavis-ædne og Datteren, som sædvanligt, Ild op for at koge paa de gamle Skindfillerne og Skosaalerne. Samme Dag var Gutten gaaet ud etter Vildren Da det led ud paa Dagen, skjød han en Ken og flaaede den. Kjødet grov han ned. men et Par fede Stykker tog han med sig i Nisteskræppen. Paa Veien ned fra Fjel- det blev han var, at der steg Røg op fra en Tue. Han forundrede sig over, hvad det kunde være, og gik nær- mere for at se elter. Da han kom derhen, listede han sig til at kige ned igjennem Hullet, hvorfra Røgen steg op, og saa nu, at der hang en Gryde paa Ilden inde i en Jordhytte, og i Gryden var der bare gamle Haccis-ædne og Njavis-ædne. 19 Skofiller. En ung Pige stod og passede Gryden og saa af og til ned i den. Idet hun vendte sig bort, slåp Gutten et Par fede Kjødbeter ned i Gryden. „Mor, Mor, kom og se," sagde Pigen, „ Gryden vor skyder Fedtl" „ An, du snakker, som du har Vet til," sagde Kjærringen; Jovist, gamle Skofiller skulde vel skyde Fedt! Nei, Mor din, hun har det nok ledere end vi!" Gutten horte godt, hvad de sagde, og forundrede sig over, hvordan dette kunde hænge sammen. Han begyndte at faa en Mistanke om, at det ikke var hans rette Moder, som han var opfostret hos, og, jo længer han hørte efter, des vissere blev han paa, at det var hans Moder, som boede her. Saa fattede han den Beslutning at gaa hjem og tåge af Dage sin gamle Stedmoder, som han kunde skjønne maatte være en Troldkjærring. Da han det havde gjort, gik han til sin rette Moder. Saa tog de ogsaa Livet af Haccis-ædne-Datteren, og fra den Tid af levede de baade godt og vel. 6. Cacce-haklek eller Havfolk. (Fra Næsseby.) En Mand havde to Sønner. Den ene var trætte- kjær og slem til at bande, den anden var godmodig og fredsommelig. Saa drog de ud paa Fiske. Da de havde trukket Baaden fuld af Fisk, roede de til Stran- den igjen og gjorde op Ild og kogte sig Kveldsmad. Da de havde spist, lagde Faderen og den ældste Søn- nen sig til Hvile, men den yngste var ikke søvnig. Han gik for Moro Skyld og spadserede nordover langs Stranden. Da saa han, at der kom en liden Baad. 20 Lappiske Eventyr. roende. Gutten satte sig paa en Sten for at vente og se, hvem det vel kunde være, som kom roende der ganske alene. Da Baadén kom nærmere, raabte det op til Gutten: „Hvad er det, du sidder der og ser efter?" ,,Aa, jeg vilde bare se, hvem som kom." sagde Gutten. — I Baaden var der en gammel Kal. „Kom ned i Baaden. Gutten min, saa skal vi reise ud og fiske med Haandsnøre!" sagde Gamlingen. (hitten sprang i Baaden. og de roede ud paa Fjor- den. Men, da de havde roet omtrent midtfjords, kom der slig tyk og tæt Skodde paa dem, at de ikke noget- steds kunde se Land mere. „Det bliver slig Tykskodde," sagde (nitten. ..at jeg mener, vi ikke tinder tilbage til Stranden igjen!" ..A;t. vær ikke bange." sagde den Gamle, ..det har ingen Nød!" Da de havde roet et Stykke til. begyndte det at klarne igjen. Taagen lettede si.u' op, omtrent saa høit som 3 Favne, men der stod den tæt og tyk som et Loftstag. Da de saa havde roet en Stund til. skim- tede de langt borte Noget, som saa ud som en By. ,,Hvad er det for en By, den der borte?" spurgte Gutten. „Det er vor By det." sagde Gamlingen. Da de naaede frem til Stranden, kom Gamlingens Sønner ned til Fjæren for at hjælpe til med at drage Baaden op. Gutten begyndte at blive ængstelig; han kunde ikke skjønne, hvor i al Verdens Rige han var kommen hen, han kjendte hverken Land eller Strand eller Folket. ..Kom nu og følg med mig, saagaar vi op i Byen!" sagde Gamlingen. Gutten vilde nødig i Vei, men Gamlingen bad ham saa vakkert, at ban tilslut maatte gaa med. Da de Cacce-haldek eller Havfolk. 21 vare komne op, satte Manden Mati frem baatle til sig og Gutten og bød ham spise. Gutten turtle ikke røre No genting. .,Bora, bora!" — Spis, spis! — sagde Kallen, „du skal ikke have nogen Nød af det, du spiser her hos os, vi er ikke slig vi, som de underjordiske Goveiter! x" Saa spiste han. Da de havtle spist, vikle begge Gamlingens Sønner ud paa Fiske. ,,Har du Lyst, kan du gjerne drage med dem ud paa Fiske, du ogsaa," sagde den Gamle. Gutten saa gjorde. Da de kom tilbage fra Soen, skulde de hen og sælge Fisken paa en Handelsplads. Gutten vikle ogsaa være med tikl, men den Gamle sagde til ham: „Det er bedst, du bliver her, til mine Sønner kom- mer tilbage igjen fra Handelen. Du skal nok faa din Del du ogsaa, og du behøver ikke at være bange; du skal ingen Nød have. Naar mine Sønner komme hjem igjen, skal du komme tilbage til Dine ! Hvad vil du have for din Del af Fisken, — Mel, Gryn eller Penge?" ,,Aa, jeg tager helst Penge jeg," sagde Gutten. Da begge Sønnerne vare reiste afsted, gik Gutten op igjen i Byen med Gamlingen. „Har du Lyst," sagde Gamlingen, „saa kan du gjerne gaa omkring i Byen og se dig om. Men skulde du se nogen Ting, som du ikke skjønner, saa skal du ikke spørge Nogen eller fortælle det til Andre end mig. Jeg skal nok siden forklare det for dig." Saa gik Gutten afstetl. Da han havtle spadseret omkring en Stund, blev han var en hel Del Gjeder, som gik og snusede og snappede Smaating hist ogher paa Gaartls- tunene. Dernæst saa han ogsaa, at der hang Haandsnører Folketroen siger nemlig, at, naar num nyder Noget af de Under jordiskes Kost, slipper man ikke mere bort fra dem igjen. '22 Lappiske Eventyr. ned fra Skodden, som stod oventil lig et Tag i en Stue. Bedst som det var. tog en afG.jederne i Kro gen paa et af Snørerne, og dermed saa for den op igjennem Skodden og forsvandt. Gutten saa paa dette og und- rede sig over, hvordan det hang sammen, men han sagde ingen Ting. Ret som det var. saa saa han igjen en Gjed bide paa en Krog og fare op igjennem Skodden, ligesom den første. Nu syntes han dette var saa be- synderlig rart, at han gik tilbage igjen til den gamle Kallen for at faa Forklaring over Sagen. 1 det samme kom ogsaa begge Sønnerne, som vare reiste til Han- delspladsen for af sælge Fisk. og Gutten fik for sin Andel 100 Spd. Saa tog Gamlingen Gutten med sig i Baaden igjen, og de begav sig paa Tilbageveien. Un- derveis spurgte Gutten: ..Hor, Bedstefar, hvad kunde det være, at jeg saa Gjeder snuse mn paa Tunene Og en og anden af dem bide paa Kroge af Fiskesnører, som hang ned igjennem Skodden, og saa fare op igjen- nem Luften?" Saa begyndte den Gamle at forklare: ,,Haandsnorerne som du saa. tilkore dit Folk. og Gjederne, som du saa. er deres Fisk. Dine Folk ligge oppe paa Havet paa Fiske, og de tråk netop Fisk. da du saa djederne bide paa Krogene. Gjederne ere ikke Andet end Fisk. skjønner du. men de se nu saa ud her nede hos os. \'i er Sø-Goveiter vi, og her er vore Bosteder og Byer og Liv og Levnet og Alting." Da de vare komne ud fra Stranden et Stykke, traf de igjen paa den samme tatte Skodden, som kom over dem paa Fdfarten, og, da de kom ud af den. oinede *de atter Stranden saavidt. at Gutten kjendte sig igjen. Gamlingen forte Gutten tilbage til det Sted, hvorfra han havde tauet ham med sig. og til Slutning sagde han: Ulta-Pigen. 23 „Dn skal ikke give din Broder nogen Del med dig af Pengene, som du har faaet hos os, og du skal ikke fortælle Nogenting til Andre end din Fader!" Gamlingen vikle ikke unde den ældste Broder Nogenting, fordi han var ondskabsfuld og bandede, og Goveiterne have altid meget imod Folk, som ere for- faldne til at bande. 7. Ulta-Pigen. Der var engang to Gutter, som friede til samme Pige. Da Vaaren kom, drog baade Pigen og Gutterne sammen med en Del andre Folk ud til en 0, langt ude ved Havkanten, for at drive Fiskeri. Paa Øen var der nemlig bygget op Fiskerhytter, og Stedet havde fra gam- mel Tid af Ord for at være en udmærket Fiskeplads. Der opholdt de sig nu lige til Høsten. Pigen og begge Gutterne hoede i samme Stue og tiskede i samme Baad. Efterhaanden begyndte den ene af Gutterne at mærke, at Pigen brød sig mindre om ham end om hans Kam- merat. Herover blev han misundelig og lagde Ptaad op med sig selv om, hvorledes han skulde faa ryddet sin Medbeiler af Veien. Da de nu skulde reise, lagede han det saa, at han, Pigen og hans Kammerat vare de Sidste, som forlod Fiskepladsen. Da saa de ogsaa havde bragt alle sine Sager ned i Baaden og stode nede ved Stranden, færdige til at ro afsted, siger Gutten, som Pigen ikke brød sig om, til sin Kammerat: „Aa, jeg har glemt Kniven min igjen oppe i Stuen, spring op og hent den for mig, saa er du snil!" Han saa gjorde, uden at ane noget Foræderi, men han var ikke kom- 24 Lappiske Eventyr. men langt, førend Kammeraten stødte Baaden fra Land og roede afsted med Pigen. Saa stod han da der igjen ganske alene og havde intet Andet at bjerge sig med end Kniven, som Kammeraten havde ladet ligge igjen. Han gjorde sig en Bue, og med den skjød han Strandfugle, som han stegte paa Ilden. Paa det Vis levede han til henimod Jul. Juleaften drog han sammen en hel Del Ved og lagde den op i en stor Stabel, strax udenfor Døren, for at slippe tor at hente Ved i selve Juledagene. U<1 paa Aftenen, da han var færdig med Vedstellet, sad han udenfor Doren en Stund og saa længselsfuldt over til Fastlandet. Pludselig faar han Øie paa en Baad, som kommer roende ud imod Øen. Glad blev Gutten, da han saa. at der kom Folk. Men, da Baaden kom nær- mere, syntes han rigtignok. at den saa lidt rar ud, og, da den naaede Land og Folkene gik op paa Stranden, opdagede han snart, at det nok ikke var ..Albnia- olbmuk." Folk af denne Verden eller rigtige Folk, menUlta-Folk. Han krøb derfor bag Vedstabelen og lagde sig i Skjul, saaledes at han useet kunde iagttage dem. Saa gik de i Land allesammen. Et stort Folge var det, og iblandt Kvindfolkene var der to unge Piger, som baade vare vakre og vakkert klædte. Hver af disse bar en Nistebomme iHaanden, da de gik opover mod Stuen. Da de vel vare færdige med at bære alt sit Tøi op i Stuen, kom begge Pigerne ud igjen for at se sig om, og, ret som det var, fik de Øie paa Gutten, som laa bag Vedstabelen. Forst blev de lidt bange og vare nær paa at løbe sin Vei, men, da Gutten laa stille, kom de nærmere, begyndte at fnise og le og gjøre Løier med ham. (nitten havde en Knapp e- naal i det ene Trøieærme. Idet de nu sprang omkring Ulta-Pigen. 25 ham og af og til nappede i ham, passede han engang sit Snit og stak den ene i Haanden, saa him begyndte at bløde. Him til atskrige og jamre sig herover. De, som vare inde, kom farende ud for at se, hvad der var paa Færde, og, da de saa Gutten, styrtede de ind igjen. Hver tog i Hnj og Hast, hvad han kunde faa fat i af det, som de havde med sig, og dermed for de afsted. Væk var i et Øieblik Altsammen, baade Folk, Tøi og Baad; kun et Nøgleknippe laa igjen inde paa Bordet, Men Pigen, som Gutten hav^e stukket tilblods, stod der alene igien; hun var magtstjaalen og kunde ingen Vei komme. „Xu faar du tåge mig til Hustru," sagde Pigen, ..siden du har stukket mig tilblods!" ..Aa ja, hvorfor ikke," svarede Gutten, "det skal jeg gjerne gjøre, men hvorledes tror du, vi skulle kunne leve her paa Øen Vinteren over?" „Dermed har det ingen Nød," mente Pigen, „naar du bare vil love at tåge mig til Hustru; du faar rige Skyldfolk!" Gutten lovede det, og saa levede de da sammen paa Øen til Vaaren, da der atter kom Folk ud, med hvem de slåp over til Fastlandet. ..Hvor skal vi nu flytte hen'?" spurgte Pigen Gutten. ..Det ved ikke jeg," sagde Gutten, „men hvad mener du om det?" Pigen mente, at hun skulde have mest Lyst til at bosætte sig paa et Sted, hvor hendes Forældre boede, ..om du saa vil," lagde hun til. „Hvorfor ikke!" sva- rede Gutten, og saa reiste de derhen og søgte sig ud en bekvem Boplads. „Nu faar du selv inaale ud Pladsen til Huset," sagde Konen hans, „du kan gjøre den stor eller liden, som du selv vil!" Gutten maalte. 2G Lappiske Eventyr. Da de om Aftenen lagde sig, sagde Pigen: ..Der- som du i Nat skulde, høre Nogét, medens vi ligge og sove, saa maa du ikke staa op, heller ikke maa du se efter, livad det er!" Om Natten hørte han, hvorledes det murede, tøm- rede, nuggede og hamrede, men han rørte sig ikke. Om Morgenen, da han og Konen stode op og saa sig om, saa stod Huset der fuldt færdigt i alle Dele, haade med Tag og med Tun, med Traak og med Tærskel. ..Nu faar du maale ud Plads til Fjøset," sagde Konen næste Dag. ..men gjør ikke den Pladsen altfor stor, heller ikke for liden!" Gutten maalte. Om Natten hørte han igjen, at det tømrede, huggede og ham- rede. Om Morgenen stod Fjøset der fuldt færdigt, med Daas og med Bøtter og Klaver, men Kjør var der ikke. Nu bad hun ham at maale ud Stabursplads, og den kunde han gjøre saa stor. han selv vilde. Da ogsaå Staburet var færdigt, opfordrede hun ham til at reise hen til hendes Forældre. Did reiste de da og blev der, saa- længe de havde Lyst. Men, da de skulde reise igjen, sagde Konen hans: ..Naar vi har sagt Farvel og skal gaa, saa pas dig Og faa Lenene med dig overDortaT- skelen, saa fort du kan!-' Gutten saa gjorde, ognetop i det Samme, han steg over Tærskel en, kastede Pigens Fader en stor Hammer efter ham. Havde han ikke været saa rap, som han var, men standset bare et lidet Øieblik, saa havde Far hendes slaaet hegge Benene af ham. Da de vare komne et Stykke paa Vei hjem- over, sagde Pigen: ,.Nu maa du ikke se dig tilbage, i hvad du end hoier eller fornemmer, førend du er kommen i Hus!" Gutten lovede det, men da han var kommen lige til Husdøren, kunde han ikke hare sig henger, men vendte Ulta-Pigen. 27 sig om. Netop Halvparten af en stor Buskap, som Svigerforældrene havde sendt efter dem, var kommen indenfor Gjærdet, den anden Halvpart stod udenfor, og væk vare alle, som stode udenfor, i samme Øieblik. Saa giftede de sig for Præsten og fik Børn og levede lykkeligt og vel. Det Eneste, som Manclen ikke syntes om, var, at Konen undertiden forsvandt, uden at det var ham muligt at skjønne, hvor hun blev af. En Dag beklagede han sig herover. ..Kjære Husbond," sagde Konen, som holdt af Han- den sin, „dersom du ikke synes om, at jeg somme Tider er borte, saa slaa bare en Spiger i Dørtærskelen, saa slipper jeg hverken ud eller ind, medmindre du vil!" 8. Pigen fra Havet. (Fra Lebesby. ) En Bondemand havde en Søn. Saa reiste Sønnen ud paa Vandring og kom en Dag til en Bugt af Havet, hvor Stranden bestod af den fineste Sand, og hvor Våndet var ganske klart, langt ud over Sandbunden. Gutten satte sig i Skovkanten og tog frem Nisten sin. Ret som det var, kom der tre unge Piger op paa Strandbredden, og han kunde ikke skjønne Andet, end at de kom lige op fra Havet. Pigerne gik op paa Grønsværet og tog sine Klæder af sig. To af dem lagde sine Klæder paa samme Plads, men den tredie lagde sine lidt afsides, for sig selv. Da de havde tåget Klæderne af sig, gik de igjen ud i Søen for at bade sig. De vadede hid, og de vadede did, legede og spasede, pladskede og sloge med Hæn- derne i Våndet. Da de havde leget og badet sig, gik de igjen op paa Stranden og tog sine Klæder paa sig. Lappiske Eventyr. & 28 Lappiske Eventyr. Saa gik de ned til Havbredden igjen og forsvandt lige saa pludseligt, som de kom. Da de vare for- sviindne, gik ogsaa Gutten sin Vei, men næste Dag kom han igjen for at se, om Pigerne vilde komme nok en Gang. Da han kom hen til Sandbugten, satte han sig paa et sligt Sted, at han derfra godt kunde se Pigerne ganske nær ved, uden at de kunde se ham. Han havde ikke siddet længe, for han saa de tre Pi- ger igjen komme op fra Havet. De gik op p*aa Strand- bredden og tog sine Klæder af sig. og. ligesom første Gang, var der ogsaa nu en af dem, som lagde sine Klæ- der noget afsides. Saa gik de nd i Soen igjen og ba- dede sig. Da de havde badet sig, gik de op og tog Klæderne paa sig og forsvandt igjen i Havet, hvorfra de vare komne. Gutten gik ogsaa sin Vei. Men tre- die Dag kom han igjen og tænkte ved sig selv, at, der- som han endnu en Gang fik se de samme Piger, saa skulde han skjule de Klæder, som den ene lagde af- sides. Saa gik han hen igjen til Pladsen, hvorfra han før havde iagttaget dem. Efter en Stunds Forløb kom de ogsaa ganske rigtigt alle tre og gjorde som før. De gik op paa Stranden, tog Klæderne af sig, og en af dem lagde sine afsides. Derpaa gik de i Soen og ba- dede sig. Medens de nu holdt paa at lege og bade sig, sneg (nitten sig hen for at se paa Klæderne. Han saa da, at de Klæder, som den ene lagde afsides, vare langt vakrere end de andre, og disse tog han da med sig og skjulte dem. Da Pigerne vare færdige med lad- ningen, kom de igjen op paa Stranden, og de to fandt sine Klæder, som de havde lagt paa samme Sted. De iførte sig disse og forsvandt i Havet igjen, men den tredie fandt ingen Klæder. Fortvivlet herover, løb hun hid og did og raabte: Pigen fra Havet. 29 .,Er du en Maud, du, som har tåget mine Klæder, saa lover jeg at skaffe dig den til Kjæreste, som du aller helst vil have!" „Er du en Pige, du, som har skjult mine Klæder, saa lover jeg at skaffe dig den til Brudgom, som du aller helst vil have!" Saa raabte Gutten: „Du faar ikke Klæderne dine, forend du selv lo- ver at blive min Hustru!" Pigen græd og jamrede sig og svarede Gutten, at det ikke gik an : „Jeg kan ikke leve her, hvor jeg ikke er født til Verden, og du kan ikke leve der, hvorfra jeg er kommen!" Men Gutten mente, at det nok kunde gaa an, og saa talte han saa længe med hende og bad hende saa vakkert, at hun tilsidst maatte give efter og love at blive hans Hustru, men det var baade med Sorg og Graad, at hun gav sit Samtykke. Da de vare blevne enige, reiste Gutten tilbage til sine Forældre med Pigen og lod hende døbe og give et kristent Navn. Saa giftede de sig for Præsten og levede nogle Aar sammen og tik en Søu. Da Gutten var bleven saa gammel, at han kunde gaa, fulgte han en Dag med sin Fader hen i et Udhus. I Udhuset stod der en Kiste, hvori der laa Noget, som Faderen havde Brug for. Men først tog han op nogle Klæder, som laa ovenpaa, og lagde dem tilside. Gutten, som stod der og saa paa, syntes, at det var rare og vakre Klæ- der, og spurgte Faderen, hvem der eiede dem. Fade- ren gav ikke Gutten noget Svar herpaa, men lagde Klæderne paa sin Plads igjen. Dagen efter drogMan- den ud i Marken. Medens Moderen og Gutten vare alene hjemme, fortalte Gutten, at han havde seet No- get, som var saa vakkert, og som saa ud som Klædes- 3* 30 Lappiske Eventyr. plag, da han var med Far sin henne i Udhuset. Mo- deren tog strax Gutten med sig derhen og bad ham syne hende, hvor det Rare laa. Da hun aabnede Ki- sten, saa hun strax, at det netop var de Klæder, som hun havde havt paa, da hun kom fra Havet. Saa tog hun dem, og da hun kom ind i Stuen igjen, klædte hun sig om, og gik tilhavs og drog did, hvorfra hun var kommen. Da Manden kom hjem og ikke saa sin Kone nogetsteds, spurgte han Gutten: „Hvor er Mor din henne?" ..Mor," sagde Gutten, „Mor er gaaet tilhavs!" Da skjønte Manden, at hun maatte have fundet sine Havfru-Klæder, som han havde gjemt i Kisten, og at hun var reist did, hvorfra hun var kommen. Man- den blev. bedrøvet ogvidste ikke, hvad han skulde gjøre. Endelig saa gik han til Gieddegæ.s-galggo og fortalte hende, hvad der var skeet. „Har du Børn'.-"- spurgte Gieddegæs-galggo. ...Fa." svarede Manden. wet eneste!" ..Saa vær ikke bedrøvet længer," svarede Giedde- gæs-galggo; „hun kommer nok tilbage igjen. Tre Gange indfinder hun sig igjen i dit Hus. Men, naar hun har været der tre Gange og gaar igjen, saa kommer hun aldrig mere tilbage. Inat kommer hun første Gang. Naar du har lagt dig i Sengen og hører hende komme, saa maa du ikke røre dig, men anstille dig, som om du sov. Hun sætter sig da ned hos Gutten og klap- per og kjæler for ham en Stund. Næste Nat kommer hun igjen og gjør ligedan. Naar det lider ud paa Kvelden tredie Nat, saa lag dig istand et Skjul i Kro- gen ved Døren. Sengen skal du rede saaledes, at det ser ud, som om du laa og sov der. Men selv gaar du hen og sajtter dig i Skjul bagom Døren. Naar hun Pigen fra Havet. 31 tredie Gang kommer, dvæler hun længst, og, idet hun saa vil gaa sin Vei igjen, skal du gribe hende om Livet og holde hende fast med alle de Kræfter, du har, og tale kjærligt til hende og forsøge at over- tale hende. Naar hun saa giver efter og ikke længer forsøger paa at rive sig løs, saa før hende hen til Sengen og læg Eder sammen. Men strax Søvnen er kommen over hende, maa du staa sagte op og gaa ud og se til at finde det Klædebon, som hun havde over sig, da hun kom fra Havet. Det ligger bag Husvæggen. Det bringer du til mig; jeg skal gjemme det, saa det aldrig mere skal sees af noget Menneskes Øie her paa Jorden". Altsammen gik det saaledes, som Gieddegæs-galggo havde sagt, Da Moderen havde væ- ret to Gange hos sit Barn, og det lakkede ud paa Aftenen den tredie Dag, gjorde Manden, som Giedde- gæs-galggo havde befalet. Lampen holdt endnu paa at brænde, da hørte han Noget komme; det aabnede sagte Døren og kom md, og han gjenkj endte sin Kone. Hun gik langsomt hen over Gulvet til det Sted, hvor Gutten laa og sov. Der satte hun sig ned ogbegyndte at kjæle ogklappe Gutten. Da hun saa var færdig hermed og vikle gaa igjen og var kommen midt paa Gulvet, greb Manden hende og holdt hende fast og talte kjærligt til hende med alle de overtalende Ord, han vidste, iudtil hun omsider blev rolig og ikke længer forsøgte paa at rive sig løs. Saa førte han hende hen til Sengen og de lagde sig sam- men. Hustruen faldt strax i en tung Søvn, og Manden lod hende ligge, gik ud og søgte og fandt det Klæde- bon, som hun havde lagt fra sig udenfor. Det tog han og bragte hen til Gieddegæs-galggo, som sagde: „Dette Klædebon skal jeg gjemme, saaledes at intet Menneske- Øie mere skal se det." Saa gik Manden tilbage og 32 Lappiske Eventyr. lagde sig ved sin Hustrus Side, og fra den Tid levede de lykkeligt alle sine Dage. Alt lykkedes for dem, og deres Skyldfolk i Havet bragte dem Alt, livad de behø- vede og ønskede, op fra Havsens Bund. 9. Rauo-a eller Draugen. (Fra Næsseby.) Uer var en Mand, som aldrig kunde have sin Baad i Fred for Draugen. Hvordan han stelte sig eller ikke . enten han satte Baaden i Stranden eller i Nøstet, saa var der om Natten altid Nogen, som rumsterede med" Åarer, Tofter og Tiljer og gjorde al Slags Ugagn. .,Hvad i al Verden skal jeg gjøre for at have Baaden min i Fred?" spurgte han sig selv. Saa besluttede han at hegge sig paa Lur. Til den Ende gik han en Kveldstund ned til Baaden i Stranden og lagde for- skjellige Slags ufysne Ting paa Tofterne. Derpaa skjulte han sig under Forstavnen. Da han havde siddet der en liden Stund, saa hørte han, at der kom No- get skramlende i Stranden, akkurat som om det var ham selv, der kom gaaende i sine store Fiskestøvler. Saa var det Draugen, og Draugen steg ind i Baaden og satte sig paa Bagtoften og skulde bære sig ad, ligesom en Høvedsmand pleier at gjøre. ,.Hu, hu," sagde Draugen, „det er ufint her, her gaar det ikke an at sidde!" Saa flyttede den sig til Mellemtoften, tog Aarene og begyndte at ro, men, da den havde roet en liden Stund, udbrød den igjen: „Hu, hu. hei- er ogsaa ufint!" Saa flyttede den sig til Forstavnen, satte sig paaFortoften og skulde være Halskarl. Men galt var det der ogsaa. „Hu, hu," sagde den, „her er ogsaa ufint!" „Det er fint nok for mig!" sagde Hauga eller Draugen. 33 Manden i det Samme, reiste sig op og slog til Drau- gen med Kleppen midt imellem begge Skuldrene slig, at han som en tom Skindkufte drev over Bagstav- nen og ned i Søen. Næste Morgen gik Manden ned i Fjæren for at se, om der var noget Mærke eiter Draugen, men lian fandt ikke Andet end et lidet Ben af et enkelt Led af en Menneskefinger. Draugen havde faaet sin Bekomst, og siden den Tid hverken saa eller hørte han Noget til den. 10. Avfruva eller Havfruen. (Fra Næsseby.) To Brødre gik engang en maaneklar Aften ned til Strandbredden for at sidde paa Lur efter en Ræv, sum pleiede at gaa langs Stranden for at tinde Fisk. Som de sad der, kom der en Havfrue op af Havet og satte sig paa en Sten, et Stykke ud fra Stranden. Den yng- ste af Brødrene lavede sig til at skyde paa Havfruen, men den ældste advarede ham og sagde: „Skyd ikke, det kunde gaa os ilde, om du skyder!" Imidlertid sad Havfruen paa Stenen, løste op sit lange Haar og kjæm- mede det, Atter vikle den yngste til at skyde, men den ældste fraraadede ham det: „Hvad er det, du tænker paa, kan du ikke lade hende i Fred; hun gjør os jo Ingenting, hvorfor skal du saa skyde paa hende?" Men den yngste brød sig alligevel ikke om, hvad den ældste sagde, han spændte Hanen og lagde Bøsse- kolben til Kinden. Da den ældste saa dette, raabte han ud til Havfruen: „Vogt dig, Havfrue, ellers gaar det dig ilde!" I samme Øieblik hoppede Havfruen i Søen, men kom op 34 Lappiske Eventyr. igjen et Stykke længer borte og raabte til den ældste Broder, som vilde hende vel: „Kommer du hid igjen i Morgen paa denne Tid, saa skal du ikke angre det!" Saa gik begge Brødrene hjem. Men næste Aften gik den ældste ned igjen alene og satte sig der, hvor han havde siddet forrige Aften. Han havde ikke siddet længe, før der kom en Sortræv, og den skjød han. Strax efter kom ogsaa Havfruen op af Havet og satte sig paa samme Sten igjen og raabte til Gutten, at han skulde komme ud til hende. .,Du behøver ikke at være bange", Lagde hun til. „jeg skal intet Ondt gjøre dig!" Gutten vadede ud til Havfruen. ..Sæt dig nu paa Ryggen, min." sagde Havfruen, ,.og stik Næse og Mund ind under mit Haar, at du ikke skal kvæles, naar jeg forer dig ned gjennem Ha- vets Dyb til min Faders Bopæl!" Gutten saa gjorde. Saa dukkede Havfruen med Gutten ned i Havet, og, da de kom ned paa Havbunden, tog hun en Dræg og gav den til Gutten og sagde: ..Naar vi kommer til min Fars Hus, saa vil Far min prøve, hvor stærk du er. men han er blind, og derfor skal du ikke hilse paa ham med Haanden, men du skal række frem Dræggen!" Saa kom de til det sted. hvor Havfruen bo ede, og der var ikke Vand. hellerikke var det mørkt der, men det var ligesaa lyst der som oppe i Dagen, og Våndet stod ovenover dem som Tåget i et Loft. Da Gutten rakte frem Dræggen og sagde Goddag, greb Havfruens Fa- der saa haardt i den, at Tinderne hoiede sig hver til sin Kant, Saa gav de Gutten en hel Slump Solvpenge, og dertil føiede Havfruen selv endnu et stort Guldbæ- ger, som engang havde staaet paa en Konges Bord. Avfruva eller Havfruen. 35 Saa reiste de tilbage igjen paa samme Maade, som de kom, men for Gutten saa det ud, som det var Glas Altsammen, og Havfruen førte ham tilbage til samme Sted, hvorfra hun havde tåget ham med sig. Gutten blev en velholden Mand og havde altid Lykken med sig paa Søen; men den yngste, som vikle skyde Havfruen, visnede hen som et ormstukkent Træ. Hvad han gjorde, og hvad han tog sig til, saa gik det galt; aldrig mere var der nogen Velsignelse i hans Gjerning. 11. Saivvo-Fisk. (Se Mytliol. § '29.) (Fra sv. Lapmark. Efter L Læstadins.) To Lapper droge engang afsted til nogle Fjeldsøer for at fiske med Not. Den ene var gammel og troede paa de Underjordiskes eller Saivvo-Folkets Tilværelse og underbare Magt til at kunne trolde bort Fisken i Saivvo-Vand; den anden var ung og troede Intet, men gjorde bare Nar af den Gamles hedenske Overtro. Nu hændte det, at Fangsten for disse to blev ganske ma- ger i de profane Vand, som ikke vare Saivvo-Vand. Den Gamle ytrede, at han nok vidste om et Vand, hvor der sikkert nok var fuldt op af Fisk, men mente tilligé, at det ikke lønnede Umagen at fare did, da Kamme- raten rimeligvis ikke kunde holde Munden. „Aa," mente denne, „kommer det alene an paa det, saa skal jeg nok holde mig saa tyst, at der hverken skal høres Knyt eller Kny af mig!" Gamlingen lod sig overtale, og saa bar det da afsted til Saivvo-Vandet. Noten kastedes ud. De begyndte at drage, og det vartyde- ligt at se, allerede førend Noten kom tillands, at der var en Mængde Fisk i den. Men, da Notarmen kom 36 Lappiske Eventyr. noget nærmere, brød den Anden med Forsæt sit Taus- hedsløfte og ytrede et Ord. Vips forsvandt Fisken af Noten, og, da de hk den paa Land, fandtes der ikke en eneste Stjert i den. „Aa ja," sagde Gamlingen fortørnet, ..det var nok det, jeg kunde tro. at du ikke kunde holde Mnnden din!" og vikle strax fare derfra. Men den Anden, som endnn en Gang vikle forsøge, om der var Noget i den Gamles Overtro, overtalte ham til at gjøre nok et Kast og lovede ubetinget Tanshed. Nu holdt han sit Lotte, lige indtil de fikTag i Armene paa Noten. Han troede nu, at det var aldeles umuligt, at den Fisk. som var inde i Noten, kunde undslippe, og lod derfor igjen et Ord falde. Men den Gamle skulde have Let. Noten kom tom i Land. Nu mente den Gamle, at det var aldeles faafængt at holde paa længer der i Saivvo med en Kammerat, som umuligt kunde holde Slarven. Men alligevel lod han sig dog elter indstændig An- modning og hoitidelig Forsikring overtale til at gjøre et tredie Forsøg. Nu ytredes ikke et eneste Ord. før- end Noten var hel og holden i Land. Den var fu hl af stor og fed Fisk. og fra den .Stund af maatte ogsaa den unge Notkammerat indrømme, at Fisken i Saivvo- Vand ikke taaler noget Slags Frat. 12. Kadnihak. (Fra sv. Lapmark. Efter L. Læstadius.) . Kadnihak ere et Slags underjordiske Væsener, som undertiden vise sig for Folk. — i rode Kheder, med langt Haar. der naar lige til Midjen og ligner grønt Lin. De have. ligesom Lapp erne, Rensdyr og Hunde Kadnihak. 37 m. m. Baade Sproget, Sangen og Klædedragten er lappisk. Man har endogsaa lært sig enkelte af deres Sange, som kaldes Kadniha-vuolle. For omtrent 70—80 4ar siden hændte det. at en hel Del Fjeldlapper havde opslaaet sine Telte ikke langt fra Kvikjok i Luleå Lapmark. Det var paa den Tid, da der holdtes Thing og Marked i Jokmok. Da nu alle ældre Personer vare dragne afsted til Mar- kedspladsen, slog den tilbageværende Ungdom sig løs med al Slags Leg og Kommers paa en liden Indsø i Nærheden af Teltpladsen. En' gammel Lappekvinde, som var bleven tilbage, og som vidste om, at Kadni- hak eller Indvaanerne i Bjerget ligeoverfor Teltpladsen ikke taalte saadant Uvæsen, advarede Ungdommen, men forgjæves. Nu blev det Aften, og Alle gik til Hvile. Men neppe var der bleven tyst i Lappernes Telte, førend Kadnihak begyndte at gjøre Allarm. Skrammel af Bjælder, Raab af Folk, Hundeglam og Gny af Renhjorder, som satte sig i Bevægelse, hørtes i Nærheden. Det lignede aldeles et stort Flyttetog af Lapper med sine Rensdyrhj order. Lappernes egne Hunde rusede ud af Teltene og begyndte at tu de, hyle og gjø. Forskrækkelse og Forfærdelse greb All.e i Teltene. Den gamle Lappekvinde reiste sig da op af Sengen og tittede ud igjennemTeltdøren. Der fik hun se den underjordiske Horden komme farende ret imod Teltene. Der var ingen Tid at spilde. Hun svøbte sig strax ind i en Skindfæld og gik saa den underjor- diske Horde imøde og begyndte at dagtinge med dem. Hun lovede Bod og Bedring paa den støiende Ung- doms Vegne. Med stor Møie fik hun tilslut bevæget Kadnihak til at vende om og afvendte saaledes Faren 38 Lappiske Eventyr. for at blive nedtrampet. Men tyst blev det fra den Dag, og Ungdommen holdt sig rolig, saalænge de holdt til der paa Stedet. 13. Troldkjærringen og Jes. (Fra sv. Lapmark. Efter L. Læstadius.) En gammel Lap var engang paa Ikornjagt og for- vildede sig saaledes, at han ikke kunde finde hjem igjen. Endelig kum han frem til en gammel Hytte, der stod paa en liden aaben Plads i Skoven. Der gik han ind for at kvare sig Natten over. Han gjorde op Ild og be- gyndte at ko.ue Noget af Dagsfangsten i en liden Kjedel, som han havde med sig. Pludselig traadte en Trold- kjærring ind i stuen og spurgte: ..Ihad hedder du?" ,.Jeg hedder Jes," (d: selv), svarede Lappen, men i det Samme tog han en Slev fuld af kogende Sod og slog lige i Flabben paa Troldet. Hun til at skrige og jamre sig og raabe: „Je.s mu boldi, Jes mn ho Id i!" o: ,,Selv mig brændte^ Selv mig brændte \u ,,Har du selv brændt dig, faar du selv svide der- for!" svarede det fra nærmeste Bjerg, fra Troldkjærrin- gens Kammerater. Paa denne Maade blev Lappen for den Gang kvit Troldkjærringen, men, idet hun gik, sagde hun: ..Selv mig kjendte, og Selv mig brændte, og Selv skal faa sove adAare!" (o: til næste Aar). Liter endt Maaltid lagde Lappen sig til Hvile, men om Morge- nen, da han vaagnede ogbegyndte at grave i Madsæk- ken sin. fandt han den aldeles fuld af Mug og Skimmel og forraadnede Madsmuler. Han kunde ikke begribe, Goveiter-Pige. 39 hvorledes dette var gaaet til, men, da han endelig fandt frem til Folk, fik han vide, at han havde været borte et helt Aar. 14. Goveiter-Pige. (Fra Næsseby.) Der var engang en Mand, som havde en Søn, og Sønnen havde sit Natteleie for sig selv i en Stue, hvor ingen Andre laa. En Nat, som Gutten laai Halvsøvne, kom der to Goveiter-Piger ind til ham. De vare iførte hvide Vadmel&kufter og havde skarlagenrøde Huer paa Hovedet, smukke Haarbaand omkring „1 a gj o" eller Huepullen og brogede Tørklæder med Fryndser baade om Halsen og paa Skuldrene. Men, skjønt de vare klædte som Lappepiger, saa Gutten dog alligevel snart, at det ikke kunde være rigtige Folk, men at det var Goveiter-Piger. Den ene af dem nærmede sig mere og mere henimod Sengen. „Gaa ikke saa nær, Sødskendebarn," sagde den anden, „det kunde gaa dig ilde!" Men den første gik alligevel endnu nærmere hen til Sengen. Da hun var nær nok, greb Gutten hende over Haandledet og holdt hende fast, medens han med den anden Haand stak hende tilblods med en Knap- penaal. Hendes Veninde sprang paa Dør og forsvandt. men hun, som var stukken tilblods, kunde ingen Vei komme. „Se her, hvad du har gjort!" sagde hun til Gutten og viste paa Haanden, hvoraf der dryppede Blod. „Aa, det har ingen Nød!" mente Gutten og for- søgte at stille hende tilfreds, saa godt han kunde. 40 Lappiske Eventyr. Næste Morgen gik han til sine Forældre og for- talte dem, at han havde fanget en Goveiter-Pige, og at hun var henne i Stuen hans. Moderen lavede Mad istand og gav ham med til Pigen. Selv gik hun bagefter og kige- de ind imellem en Sprække i Doren for at se, hvorledes hun saa ud. Derpaa gik ogsaa hun ind. hilste paa Goveiter-Pigen og kyssede hende. Saa tog hun et stort Slør og tildækkede Pigens Ansigt, for at Folk ikke skulde se paa hende, forend hun havde været hos Præsten og var bleven viet til Gutten. Dagen efter gik de til Præsten. ..Hvem er den Pige. du vil gifte dig med?" spurgte Præsten. ,.Det er en Goveiter-Pige!" svarede Gutten. ..Goveiter-Pige!" sagde Præsten, ..hvorledes hk du fat i hende?" Gutten fortalte, hvorledes det var gaaet til. Saa døbte Præsten hende og gav hende Navn, men fraraadede butten at ægte hende: „Tag heller en anden Pige afrigtige Folk!" sagde Præsten, „og overlad denne til os!" Han saa, at hun havde et kostbart Sølvbælte om Livet og var vakker. Men ..nei." mente (nitten. ..jeg bytter hende ikke hort. om jeg saa fik selve Præstedatteren!" „Naa," sagde Præsten, „naaf du endelig vil gifte dig med hende, saa faar jeg i <>uds Navn vie der da!" Saa hrudeviede han dem Og gav dem Sakramentet. Gutten begyndte jiu at raadslaa med Konen om, hvor de skulde hosættc sig. og hvorledes de skulde ernære sig. ..Det har ingen Nød med os." sagde Konen. ..du har rig Svigerfader og rige Svogre!" Om Natten bragte Goveiter-Pigens Brødre Bjælker og Bord og byggede op en stor. vakker Stue med Vinduer og Altinu. Siden bragte de Gjeder. Sauer og Kjør. ..Du maa aldrig nogensin de," sagde Konen. „bande Go veiter. 4 1 Kreaturene eller skjænde paa dem eller slaa dem. Gjør du det, saa fors vinde de. Heller ikke trænge vi at slide og slæbe for Kreaturene vore. Skyldfolket dit sørger nok for dem!" Buskapen trivedes, blev talligere og talrigere, og Alt gik godt. Saa fik de ogsaa Børn og levede lykke- lig! og længe, og aldrig manglede nogenTing. 15. Goveiter. (Fra Næsseby.) Der var engang en Mand, som en Vinter boede paa et Sted, hvor han aldrig fik Ro for Goveiterne eller de Underjordiske. Hau havde nemlig, udenatvide det, bygget sin Gamme lige over det Sted, hvor de boede. Da Vaaren kom, rev han derfor Gammen ned og satte den op igjen paa et andet Sted, ved Bredden af en P^lv. Da han vel var færdig dermed, byggede han sig et Stængsel i Elven for at fange Lax. Dagen efter, atStængselet var opsat, drog han afsted igjen for at se til det. Medens han stagede Baaden op igjennem Elven, hørte hanNogen .,joige," (synge), paa den anden Side Elven, incle i Skoven, og i Sangen takkede man ham, saavidt han kunde høre, fordi han havde flyttet Gam- men sin. Forresten lagde han ikke synderlig Mærke til Joigingen, da han troecle, at det var en af hans Bekjendte, som gik der og sang. Da han kom til Stængselet, fandt han en stor Lax i det,, og med den i Baaden lod han det gaa nedover igjen med Strømmen til Landingsstedet lige nedenfor Gammen. Laxen lagde han paa en Sten, nede ved Strandbredden. Selv gik han op til Gammen og sagde til Kjærringen: „Idag 42 Lappiske Eventyr. skal du faa fersk Fisk til Middag!" „Det var bra det!" mente Kjærringen, men, da Manden igjen kom ned til Elvebredden med et Traug til at salte Laxen i, var Laxen væk. Han op igjen til Kjærringen og fortalte, at han ikke mere kunde finde Laxen. „Aa, du er en Tul," sagde Kjærringen, „er du nubleven blind ogsaaV" Saa gik de begge afsted for at lede efter Laxen, men væk var den, og væk blev den. Næste Dag drog Kjær- ringen afsted med Manden for at se tilLaxestængselet, og, da de Kavde et lidet Barn, tog de ogsaa det med sig. Nede ved Stranden satte Moderen Barnet fra sig ved den Stenen, hvorfra Laxen var forsvunden Dagen forud. Da de havde sat ud Baaden, gik Kjærringen op igjen for at tåge Barnet, men, da hun kom hen til det, hørte hun, at der var Noget, som skramlede i Bar- nets Skjød. Hun saa nærmere efter og opdagede, at Barnet havde faaet fat i tiere blanke Sølvdalere, som det legede med. „Hvor i al Verden har du faaet dem fra V" spurgte Moderen. Barnet kunde ikke snakke saameget, at det kunde svare ordentlig, men begyndte at grave i Mulden ved Siden af sig. Mode- ren skjønte da, at Barnet niaatte have fundet dem lige ved Siden af sig, og begyndte at lede efter tiere. Saa raabte hun paa Manden, og de væltede om Stenen, bvor- paa Laxen havde ligget, og under den fandt de endnu to Sølvspecier. Om Aftenen, da de havde lagt sig og vare sovnede, syntes de i Drømme, at der kom en gammel Kal ind til dem og takkede, fordi de havde flyttet Gammen. „Fisken din," sagde han, „har vi tåget, men Betaling bar du faaet, og lev nu vel og i Fred alle dine Dane !" Bædnag-njudne. 43 16. Bædnag-njudne. (Fra sv. Lapmark. Efter L. Læstadius.) Ligesom Nordmændene og Svenskerne have For- tællinger om et Væsen, som de kalde Trynetyrk eller Himdetyrk, saaledes have ogsaa Lapperne og Finnerne Fortællinger om lignende Væsener. Lapperne kalde disse Uhyrer: Bædnag-njudne, Hunde-Næse, og Fin- nerne : K o ir an-k u o n al ain e n, der har samme Betydning. Disse Uhyrer vare Mennesker, hvis Næse var formet som en Hnndenæse, saaledes at de som Hunden kunde veire Mennesker paa langt Hold og følge Sporet efter dem. De vare ikke blot forfærdeligt store og stygge, men de havde heller ikke mere end et Øie, der sad midt i Panden. Bædnag-njudne spiste Mennesker, og det var følgelig meget farligt at komme ud for ham. En Lappepige for engang vikl og kom til Bædnag- njudnes Bopæl. Manden selv var ikke hjemme. Kjær- ringen hans derimod var hjemme. Lappepigen var liden, ussel og forfrossen og saa saa bange ud, at Kjærringen syntes det var Synd, at Bædnag-njudne skulde æde hende op, naar han kom hjem. Saa tog hun og skjulte hende under Stakken sin. Da Bædnag- njudne kom hjem, begyndte han strax at veire og snuse og sagde til Kjærringen: „Her lugter Folk!" Kjær- ringen foregav forskjellige Ting for at indbilde ham, at det ikke var saa, men, da hun ikke længer turde have Pigen hos sig, slåp hun hende uform ærket ud og bad hende flygte, saa fort hun kunde. Imidlertid holdt Bædnag-njudne paa at snuse allesteds omkring i Huset. Men, da han ikke fandt N oget, gik han uden- l.appiske Eventyr. "± 44 Lappiske Eventyr. for, og nu vårede det ikke længe, førend ban kom paa Sporet. Da Pigen mærkede, at Bædnag-njudne var efter hende, hoppede hun i Forskrækkelsen ned fra en Bro og gjemte sig under Broen. Paa den Maade tabte Bædnag-njudne Sporet, og Pigen blev frelst. Jetanas eller Jetanis. Lapperne have mange Fortællinger om et forfær- deligt stort Uhyre i Menneskeskikkelse, som de kalde Jetanas eller Jetanis. Efter Beskrivelsen er Jetanas samme Væsen som Finnernes Jatuni og Skandinavernes Jætte eller Rise. Ligesom i det sydlige Skandinavien, saaledes viser man ogsaa i Lapmarkerne endnu uhyre store, løse Stene, som skulle være slyngede afsted af Jætter fra langt borte liggende Fjelde. Ligesaa antages enkelte Fjeldtoppe, der have faaet nogen Lighed med en Menneskefigur, at være forstenede .hetter. I Torneå Lapmark have flere Steder endnu beholdt sit Jetanis Navn. Saaledes har man Jetanis cielgge, Jætteryggen, og Jetanis janka, Jættemvren, m. fl. Omtrent en Mil nedenfor Karasuando tindes en stor Helle, som skyder ud i Elven og ser ud som en Stenbro. Denne Helle skal være lagt der af en Jætte. som vilde gjøre sig- en Bro over Elven, og deraf har Stedet faaet sit Navn Jatuni nivå. Jættestryget, samt Jatuni suando. Jættelonen. De saakaldte Jættegryder eller større og mindre af Våndet dannede Huller i Bjerghamre findes ogsaa i Lapmarkerne. Men disse antages ikke at hidrore fra Jætter eller at være benyttede af Jætter. De kaldes Jætteus Liv i Hønseægget. 45 K a d n i h a b a s a t a m g a r r e , de Underj ordiskes eller Bjergfruernes Vaskefad. Ganander mener, at Finnernes Kal ev an pojat, Kalevas Sønner, have været afJætteslægt. Sædvanlige Mennesker kunne de heller ikke have været, naar en Kalevas Datter kunde tåge Hest og Karl tilligemed Plogen i sit Forklæde og spørge sin Moder: „Hvad er dette for en Tordivel, som jeg fandt ude paa Marken, og som holdt paa at rode i Jorden V" I Størrelse og Styrke maa de saaledes omtrent have været jævngode med Folketroens Jætte, der med Lethed tager en Lap imellem sine Fingre og putter ham i sin Vestelomme. 17. Jætten, som havde skjult sit Liv i etHønseæg. (Fra Utsjok.) En Kone havde en Mand, som i syv Aar havde ligget i Krig med en Jætte. Jætten syntes godt om Konen og vilde tåge Manden af Dage, for selv at faa Konen til Hustru. Efter syv Aars Forløb rykkedes det endelig Jætten at dræbe Manden. Men Manden og Konen havde en Søn. Da Sønnen voxte til, tænkte han paa, hvorledes han skulde tåge Hævn over Jætten, som havde dræbt hans Fader og tåget Moderen til Hustru. Men Gutten kunde ikke faa Livet af Jætten. Alt, hvad han gjorde, og Alt, hvad han forsøgte, det hjalp ikke. Det var akkurat, som om der slet ikke fandtes noget Liv i Jætten. ,, Kjære Moder," sagde Gutten en Dag, „du har vel ikke faaet Noget at vide om, hvor Jætten har skjult sit Liv?" Moderen vidste Intet derom, men lovede at 4* 46 Lappiske Eventyr. udfritte Jætten, og en Dag, da han var i godt Lune, spurgte hun ham ogsaa om, hvor hans Liv var henne. „Hvorfor spørger du om det?" svarede Jætten. „ Jo,'' mente Konen, „dersom du eller jeg kommer i nogen Slags Nød eller Fare, saa er det jo trøsteligt at vide, at dit Liv er vel forvaret!" Jætten, som ikke anede Uraad, fortalte nu Konen om sit Liv og sagde: „Ude paa et hrændende Hav er der en 0, paa Øen er der en Tønde, i Tønden en Sau, i Sauen en Høne, i Hønen et Æg, og i det Ægget er mit Liv!" Næste Dag kom Gutten til sin Moder og spurgte: „Kjære Moder, har du nu faaetNoget at vide om, hvor Jætten har skjult sit Liv?" „ Ja, min kjære Søn," sva- rede Moderen, „nu har jeg faaet Kundskah om Jættens Liv. Han har fortalt, at hans Liv tindes gjemt langt herfra. „Ude paa et hrændende Hav er der en 0, paa Øen er der en Tønde, i Tønden en Sau, i Sauen en Høne, i Hønen etÆg, og i det Ægget er Jættens Liv." „Saa maa jeg," sagde Sønnen, ..leie mig Tjenere, med hvem jeg kan drage hen over det hrændende Hav!" Saa leiede han en Bjørn og en Ulv og en Høg og en Yinmer l, og saa drog han afsted. Selv gik han midt ud i Branden og satte sig ind under et Jerntelt, og Høgen og Ymmeren tog han ligeledes til sig ind un- der Teltet, for at de ikke skulde forbrændes; men Bjør- nen og Ulven satte han til at ro. Deraf kommer det, at Bjørnen har sortbrune Haar, og at Ulven har sort- brune Flekker paa Haarene; thi begge have de gjort en Reise over et hrændende Hav, hvis Bølger vare som Ildsluer. Saa kom de til Øen, hvor Jættens Liv skulde vaie. Da de vare komne op paa Øen oghavde fun det Tønden, 1 En stor Safugl. Jættens Liv i Hønseægget. 47 slog Bjørnen med Forlabben til den, saa at Bunden drev ind. Ud af Tønclen sprang en Sau. Men Ulven satte efter Sauen, greb Sauen i Baglaaret og rev den i Stykker. Ud af Sauen fløi en Høne. Høgen efter Hønen, slog Kløerne i Hønen og rev den i Stykker. I Hø- nen var der et Æg, og Ægget faldt i Havet og sank. Saa fløi Ymmeren ud og dukkede efter Ægget. Første Gang, den dukkede ned, blev den længe borte, men, da den ikke holdt ud at være længer under Våndet i Et, uden at aande, saa kom den op paa Våndets Overflade igjen for at puste. Da den havde pustet lidt, dukkede den igjen ned anden Gang og blev nu længer borte end første Gang, men fandt alligevel ikke Ægget. Saa dukkede den tredie Gang og blev endnu længer borte end de to foregaaende Gange, og nu fandt den Ægget paa Havets Bund. Saa tog den Ægget og kom op paa Våndet igjen. Da Gutten saa, at Ymmeren havde Ægget i sit Næb, blev ban meget glad. Ymmeren bragte Ægget til Gutten, og Gutten drog sammen Ved og gjorde op et stort Baal paa Øen. Saa lagde han Ægget midt i Baalet, foråt det skulde brænde op. Da Baalet var kommet rigtig i Brand, vendte han til- bage igjen. Han havde nu opnaaet, hvad han var reist ud efter. Strax han kom tilbage til Stranden, hvorfra han var reist ud, sprang han op til Huset, og nu saa han, at Jætten holdt paa at brænde op, ligesom Ægget paa Øen. Moderen blev ogsaa meget glad, da hun saa, at Sønnen kom i god Behold tilbage fra sin farlige Reise og skjønte, at han havde faaet Bugt med Jæt- tens Liv. „Stor Tak skal du have, kjære Søn, fordi du har vundet Seir over Jættens Liv!" Endnu val- der lidt Liv i Jætten, medens Moder og Søn talede sammen. „Jeg Daare," udbrød Jætten, „som skulde 48 Lappiske Eventyr. lade mig forlede til at fortælle den gamle, ondskabs- fuldé Kvinde om mit Liv!" Saa gret) Jætten sit Su- gerør eller det Jernrør, hvormed han pleiede at suge Blodet afFolk, og det havde Kjærringen lagt med den ene Ende ind i Ildmørjen i Peisen. Saa slugte han i sig Gløder og Aske og Ild, og saa forbrændte han ind- vendig og udvendig, og Alt det af hans Legeme, som kunde forbrænde, det fortæredes af Ilden. Saa sluk- nede Ilden, og med Ilden sluknede Jættens Liv. 18. Jætten og Veslegutten. (Fra Hammerfest.) En liden Gut gjætede Sauerne. Saa kom der en Jætte og vikle have ham til sin Dreng. Gutten lovede det. „Naar du har drevet Sauerne hjem, skal du tinde mig her!'' sagde Jætten. Da Gutten havde drevet Sauerne hjem og kom tilbage, fandt han ganske rigtigt Jætten der, og saa droge de afsted til Jættens Hjem. Paa Veien kom Jætten ihu. at han burde tåge med sig lidt Tørved til at koge Kveldsmaden med. Saa fandt de en Dirk. „Denne tænker jeg. vi tager!" mente Jætten. .,Den er noget liden den!" mente Gutten. Saa gik de et lidet Stykke videre og fandt en Eg, som Vinden havde blæst overende. „Denne tænker jeg, vi tager!" sagde Gutten. „Den er noget stor den!" mente Jætten. ..Aa, hær du i Toppen, saa skal jeg selv bære Rod- enden!" sagde Gutten og gav sig til at tælje paa et Par lange, spidse Træpinder. ,,Hvad vil du med Pinderne;?" spurgte Jætten. Jætten og Veslegutten. 49 „Stikke dem i Øinene paa dig, dersom du ser dig tilbage!" sagde Gutten. Da Jætten tog i Topenden og begyndte at drage, satte Gutten sig paa Rodenden. Jætten vovede ikke at se sig tilbage. Da de vare komne et Stykke frem, siger Jætten: „Aa, haa, det var tungt!" „Aa, Stakkar," sagde Gutten, „jeg er ikke det mindste træt jeg." Saa drog de videre, og, da de begyndte at nærme sig til Stedet, bvor Jætten boede, siger Gutten til Jætten: „Du skal ikke kaste Træet i Marken, førend jeg siger dig til, saa skal vi kaste det paa en Gang!" Da de kom frem, kastede Jætten Træet af Skulderen, stønnede og sagde: „Aa,haa, det var tungt!" Da de skulde gaa ind i Stuen, sagde Jætten til Gutten : „Nu vil jeg sige dig en Ting, min Gut, og det er, at du aldrig maa gaa hen i Svalen der og heller ikke hen i den Skjaaen der!" Men Jætten var ikke før kommen ind i Stuen, før Gutten løb hen i Svalen, og i Svalen var der en Hest. Saa siger Hesten: ,.Ved du, hvad Husbond giver dig til Arbeide imorgen?" „Nei, det ved jeg ikke!" sva- rede Gutten. „Han befaler dig at sætte ud Baaden, og da skal du sige: „Dersom jeg skal sætte ud Baaden, saa tager jeg vist saa haardt i den, at Alting gaar i Knas." Saa blev det Morgen. Jætten satte sig til at spise Frokost og sagde til Gutten : „Gaa ogsætud Baaden!" „Skal jeg sætte ud Baaden din," sagde Gutten, „saa gaar det nok i Knas altsammen!" „Aa, jeg skal sætte den ud selv!" sagde Jætten. Saa satte han ud Baaden, og saa skulde de da ro ud paa Fjorden foråt fiske. „Sætdignutil at ro!" sagde Jætten. „Skal jeg til at ro," sagde Gutten, „saa gaar nok snart Aarene dine i Knas!" Aarene vare af Jern. 50 Lappiske Eventyr. ...Va. jeg skal ro selv!" Saa roede de et lidet Stykke, saa siger Jætten: ,,Her er mit Hyse-Med!" .,Tvi," sagde Gutten, ..har du ikke likere Med end det?" Saa roede de igjen et lidet Stykke, saa siger Jætten : ..Hei- er mit Torske-Med !" „TVi," sagde Gutten igjen, „har du ikke likere Med end det?" Saa roede de igjen et lidet Stykke, saa siger Jætten: .,Her er mit Hval-Med, sæt dig nu til at fiske I" (Hitten tog Fiskegreierne og begyndte at se paa dem. „Hvorfor .daner du saa paa Redskaben min?" spurgte Jætten. ..Saa dette er Redskaben din !'; sagde Gutten, ..skal jeg til at fiske med slige Greier, saa gaar det nok i Filler altsammen !" ..Aa. jeg skal fiske selv!'' sagde Jætten. Saa be- gyndte bau at fiske, og saa fik han Tvebedt og drog to Hvalfiske op med en Gang. Med dem roede de til Stranden, og, da de kom til Stranden, tog Jætten en Hvalfisk i hverHaand. bandt dem sammen ved Haterne og hængte dem op paa Fiskehjellen til Tørring. ..(raa og gjør op Ild!" siger Jætten til Gutten. „Skal jeg blæse op Ild," svarede Gutten, ..saa kommer jeg til at blæse Tåget af Huset dit!" „Aa, jeg skal selv gjøre op Ild," siger Jætten. Men, da Jætten begyndte at blæse op Ild, føg Gutten som en Fjær op under Tåget og drev baade hid og did, alt eftersom Jætten pustede paa Ilden. Jætten skje- lede efter Gutten, som for omkring oppe under Tåget. .,Hvad bestiller du deroppe. Gut?" spurgte Jætten. ..Aa. jeg røsker Xæver til Ilden vor!" svarede Gutten og drattede ned igjen. Jætten og Veslegutten. 51 „Jeg mener Gutten er slig, at han kan flyve og- saa!" sagde Jætten ved sig selv. Saa kogte de Middags- mad, og, da de havde kogt og spist, lagde Jætten sig til at sove paa Maden. Men Gutten sprang ud i Sva- len til Hesten. „Gaa nu hen i Skjaaen," sagde Hesten, „og slaa ihjel Koen og skjær Hjertet tværs over, i to Stykker, for, ser du, Jættens Liv er skjult i Koens Hjerte. Naar du det har gjort, skal du gaaind igjen og se efter, om Jætten er begyndt at blive klein af sig. Saa gaar du igjen hen i Skjaaen, og saa skal du tåge og hakke Hjertet i smaa, smaa Stykker. Naar du det har gjort, skal du gaa ind igjen og tåge hans Bøsse, hans Sværd, som hænger paa Væggen, samt et Stykke Svovl, Flint og en Kam, og saa skal du komme hid til mig og slippe mig løs; saa reise vi vor Vei." Alt, hvad Hesten sagde, det gjorde Gutten, og da han gik ind for at se efter, hvordan det var med Jætten, saa laa Jætten overende midt paa Gulvet. Død var han i samme Øieblik, som Gutten nuggede Koens Hjerte i Stykker. Saa tog han Bøssen, Sværdet, et Stykke Svovl, en Flint og en Kam og gik til Hesten. Saa løste han Hesten, satte sig paa Hestens Ryg, og saa bar det afsted. Da de havde reist baade langt og længe, næsten en hel Dagsreise, begyndte Jætten at komme tillive igjen, og da han mærkede, at Hesten var forsvunden og Gutten med, saa satte han afsted efter dem. Saa siger Hesten til Veslegutten: „Gulakgo, oainakgo maidege?" Hører du, eller ser du Nogenting? .,Im gula, imge oaine maidege!" Jeg hverken hører eller ser Nogenting! svarede Gutten. Saa reiste de igjen et godt Stykke Vei. Atter spørger Hesten: 52 Lappiske Eventyr. «Hører du, eller ser du Nogenting?" „Jeg hører ligesom et Vihdstød fare hen under Himmelen!" svarede Gutten. „Saa er Jætten eiter os!" sagde Hesten, ..kast Svovlstykket bag dig og ønsk, at deraf maa blive en slig Indsø, at .lutten hverken kan komme over den eller forbi den!" Gutten saa gjorde, og strax var der en stor Indsø bag dem. Da Jætten kom til Indsøen, ønskede han: „Gid min store Øse var her, saa skulde jeg drikke op dette som Ingenting!" Saa vendte han tilbage for at hente Storøsen sin. og da han igjen kom til Ind- søen. dråk han op Altsammen. Saa siger han til Øsen sin: ..Lig nu du her. til jeg kommer tilbage igjen!'- I det Samme kom der flyvende en liden Fugl og siger: „Bi, bi, dersom du hegger Øsen din igjen her. saa tager jeg og hakker den i Stykker og bærer den t il— skovs!" „Aa, din lille Fillefugl," sagde Jætten, „dersom jeg tik fat i dig, skulde jeg hugge Hovedet af dig; før skal jeg bære Øsen min hjem igjen, før jeg skal unde dig den!" Saa bar han Øsen sin hjem igjen og lagde paany i Vei. „Hører du, eller ser du Nogenting?" spørger He- sten Veslegutten. „Jeg hverken hører eller ser Nogenting!" svarede Gutten. Saa reiste de et Stykke igjen, med Et spørger Hesten igjen: „Hører du Nogenting, eller ser du Nogenting?" „Jeg hører ligesom en Sus under Himmelen!" siger Gutten. ..Saa er Jætten efter os igjen! Kast Flinten bag dig og ønsk. at den maa blive til et sligt Fjeld. Jætten og Veslegutten. 53 at Jætten hverken kan slippe over eller omkring!" Da Jætten kom til Fj eldet, ønskede han: „Gid min store Naver var her, saa skulde jeg bore Hul igjennem Fjeldet som Ingenting!" Saa reiste han tilbage efter Naveren sin, og da han igjen kom til Fjeldet, borede han saa stort Hul, at han slåp igjennem. Saa siger han til Naveren sin: „Bliv nu du her, til jeg kommer tilbage igjen!" I det Samme kommer der flyvende en liden Spurv og siger: „Bi, bi, dersom du lægger Naveren din igjen her, saa tager jeg den og bærer den tilskovs !" „Aa, din lille Fillefugl ! Før skal jeg bære Naveren min tilbage igjen, før jeg skal unde dig den!" Saa bar han Naveren sin tilbage og lagde i Vei igjen. „Hører du, eller ser du Nogenting?" spørger Hesten Veslegutten. „Jeg hverken hører eller ser Nogenting!" Saa reiste de videre en Stund. Atter .spørger Hesten: „Hører du, eller ser du Nogenting?" „Jeg hører lige- som en Dur under Himmelen!" „Saa er Jætten efter os, og sint er han," siger Hesten, .,kast Kammen bag dig og ønsk, at den maa blive til en slig Skov, at Jætten hverken kan komme igjennem den eller omkring den!" , Da Jætten kom til Skoven, øn- skede han: „Gid min store Øxe var her, saa skulde jeg hugge hele Skoven ned som Ingenting!" Saa drog han til- bage efter Øxen, og da han kom til Skoven, nug- gede han en Aabning saavidt, at han slåp igjennem. Saa siger han til Øxen sin: rBliv nu du her. til jeg vender tilbage igjen!" I det Samme kom en liden Fugl og siger: ,.Bi, bi, dersom du lægger den igjen her, saa tager jeg den 54 Lappiske Eventyr. og bærer den tilskovs!" ,.Aa, du din Fille-Fante- Fugl," siger Jætten, „før jeg skal unde dig den, før skal jeg bære den tilbage igjen!" Saa inaatte han hjem igjen med Øxen, og saa lagde han i Vei tredie Gang. Nu havde Hesten og Gutten faaet et langt Forsprang. Men saa var der etsteds paa Veien en dyb og bred Fjeldkløft, og over Fjeldkløften var der en Klop. Naar Gutten og Hesten bare kunde naa did og slippe vel derover, saa vikle de være frelste. En- delig nærmede de sig Stedet, men Jætten var heller ikke langt borte, og da han fik se, at de nærmede sig Fjeldkløften, saa lagde han slig i Vei for at naa dem, at han rendte den ene Armen tværs af mod en Stubbe. I det Samme sprang Hesten ud paa Kloppen, men Jætten var heller ikke sen, han greb Hesten i Halen og skreg: „Aa, dersom jeg havde begge mine Hænder, skulde jeg holde dig som Ingenting!" I det Samme gik He- stens Hale tværs af, og Jætten stupte saa hvast bag- over. at han slog Nakken sin iknas imod Klippen. Død var han paa Flekken. Saa var de da slupne vel fra den Fare. Saa siger Hesten til Veslegutten : „Nu kommer vi til en Kobberskov, og nu maa du love mig, at du ikke brækker nogen Gren af i Skoven. Dersom du brækker af den mindste Gren, saa kommer vi i stor Fare!" Gutten lovede det. Saa reiste de igjennem Kobberskoven, men, netop som de kom forbi det sidste Træ i Skoven, kom Gutten til at brække en Gren af Træet. Saa kom der farende en Jætte, som eiede Skoven. Kobberharnisk havde han paa Kroppen og Kobberhjelm paa Hovedet. „Hvem er det, som drager igjennem min Skov og brækker istykker mine TræerV" skreg Jætten, saa fælt, at det grøssede i Gutten. Jætten og Veslegutten. 55 „Aa, det er nok os det!" sagde Gutten, .,hvad vil du os?" „Jo, du skal snart fea se, hvad jeg vil Eder!" skreg Jætten og for paa Hesten. Men Hesten slog saa fra sig, at Jætten snart maatte bide i Græsset. Saa tog de hans Kobberharnisk og Kobberhjelm med sig og drog videre. „Nu kommer vi til en Sølvskov," siger Hesten, „og dersom du brækker nogen Gren af i Skoven, saa kommer vi i stor Fare igjen!" Gutten lovede, at han ikke skulde brække den mindste Gren. Saa drog de igjennem Skoven, men, netop som de kom forbi det sidste Træ, brækkede Gutten af en Gren. Strax kom Jætten farende, som eiede Skoven. Sølvharnisk havde han paa Kroppen og Sølvhjelm paa Hovedet. „Hvem er det, som drager igjennem min Skov og brækker af mine Træer?" skreg Jætten. „Aa, det er nok os det!" sagde Gutten, „hvad vil du os V" „Du skal faa se, hvad jeg vil Eder!" sagde Jætten og sprang paa Hesten. Men Hesten blev ogsaa den Gang Seirherre. Han dræbte Jætten, og saa tog de Sølvharnisken og Sølvhjelmen med sig og drog videre. „Nu kommer vi til en Guldskov," siger Hesten igjen, „og dersom du brækker af den allerminclste Gren, saa bringer du os i den største Nød og Livs- fare!" Gutten lovede ikke at brække af den aller mindste Gren. Saa drog de gjennem Skoven, men det gik som før, netop som de kom forbi det aller- sidste Træ i Skoven, saa brækkede Gutten af en Gren. Strax kom Jætten, som eiede Guldskoven. Guldharnisk havde han paa Kroppen og Guldhjelm paa Hovedet. 56 Lappiske Eventyr. ..Hvem er det, som drager igjennem min Guldskov og brækker istykker mine Guldtræer?" skreg Jætten. ..Aa. det er nok os det!" sagde Gutten, „hvad vil du os?" „Du skal strax faa se, kvad jeg vil Eder !" sagde Jæt- ten og begyndte at kjæmpe med Hesten. Det var ikke mere end netop saavidt, at Hesten kunde staa sig mod Jætten, men endelig blev han dog Seirherre og dræbte ham. og saa tog de Guldharnisken og Guldhj eimen med sig og drog videre. Saa var de da slupne vel fra den Fare ogsaa, og, da de saa havde reist en Stund, kom de til Kongsgaarden. ..Nu kan du lade mig staa igjen her udenfor," sugde Hesten, „og selv kan du gaa ind i Kongsgaar- den, men glem mig ikke!" Gutten gjorde, som Hesten sagde, og, da han kum ind i Kongsgaarden, sagde han: ..1» u orre bæ i ve!" God Dag! ..lb m el ad di!" Gud give det! svarede Kongen, som man pleier at svare, (nitten tog ikke Hatten af sig. ..Hvorfor staardu med Hatten paa V" spurgte Kongen. „Il u o b a s 1 æ o a i v v e ! " Jeg har Skurv paa Hove- det! sagde Gutten, ban vilde ikke vise frem Guldhj eimen sin. Da Kongen hørte det, rik Gutten Lov til at beholde Hatten paa. Saa forløb den Dag, og det blev Morgen næste Dag. Kongen satte Gutten til at hugge Ved i Kongsgaarden. Men Kongen havde tre Døttre, og den yngste var den vakreste. Medens Gutten holdt paa at hugge Ved, sad Kongsdatteren i Vinduet og saa ud. Bedst som det var. kløede Gutten sig i Hovedet og lettede derved lidt paa Hatten, saaledes at den yngste Kongsdatter tik se et Glimt af Guldbjelmen. I det Samme vendte hun sig mod sine to Søstre og siger: ..Jeg gad vide, om ikke Far snart vil udse os Kjæ- Jætten og Veslegutten. 57 rester?'' Kongen, som hørte dette, mente: „Jes cliet- tebætte!" Det maa I selv om! „Ja, ja," mente den yngste, „naar saa er, saa tager jeg Gutten der, som kom igaar!" „Aa, livad vil du med den Skurveskolten da?" sagde Kongen. „Han er god nok til mig!" mente Datteren. De to andre tog hver sin høifornemme og fine Herre. Næste Dag sendte Kongen sine tilkommende Svi- gersønner ud paa Jagt. De to fornemme Herrer gav han hver sin udmærkede Hagelbøsse med tillaans, men Gutten gav han en gammel, rusten Hagelbøsse, hvormed han ikke kunde gjøre Nogenting. Saa drog de tilfjelds, men først gik Gutten til Hesten. Der tog han sin egen Hagelbøsse, som han havde tåget med fra Jættegaarden, og saa strøg han afsted efter de Andre. Gutten skjød to Tylvter Ryper; men de to Andre skjød ikke en eneste en. Paa Tilbageveien traf de sammen igjen alle Tre, og nu fik de fornemme Svigersønner se, at Gutten havde skudt to Tylvter Ryper, medens de selv ikke havde faaet en eneste. Saa be- gyndte de at ville kjøbe af ham. Gutten var ikke uvillig til at sælge, men i Betaling vikle han have de Foræringer, som de havde faaet af sine Kjærester; paa andre Betingelser vikle han ikke sælge. Saa maatte de da give ham disse og fik derfor hver sin Tylvt Fugl. Dermed drog de vel tilfredse hjemover, og Gutten stod tomhændt igjen. Paa Veien skjød han en Katugle, og med den kom han dragende. Da Kongen og Prinsesserne saa dem komme, siger Kongen til den yngste Datter sin: ,,Hvad vil du med den der Fantegutten? Ser du ikke, hvor flinke de to Andre har været, og han, han har bare skudt en Katugle!" 58 Lappiske Eventyr. „Aa, han er god nok til mig!" mente alligevel Datte- ren. Saa begyndte de da at holde Gjæstebud med Drik og Dans og Spil, og Gutten tænkte ikke mere paa Hesten. Hesten havde han rent glemt. Hesten vrinskede en Gang, men Gutten hørte det ikke. Hesten vrinskede anden Gang, men heller ikke det hørte Gutten. Saa vrinskede den tredie Gang. Xu hørte Gutten det og sprang strax ud til Hesten. ..Hug nu Hovedet af mig!" sagde Hesten. „Hugge Hovedet af digV" udbrød Gutten forfærdet ; ,. skulde jeg hugge Hovedet af dig, du, som har vist mig saa mange og store Tjenester!" „Hugger ikke du Hovedet af mig. saa bider jeg Hovedet af dig!" sagde Hesten. Saa tog da Gutten Jættesværdet og nuggede Hovedet af Hesten, og af Hesten blev der en deilig, ung Prins, og det var Kon- gens egen Son. som var bortrøvet af Jætten. Saa tog (nitten paa sig sine Guldklæder, og saa gik de begge To ind igjen. Saa blev der Glæde over al Glæde, og saa først begyndte de at ture Bryllup rigtig tilgavns. 19. Jætten og Drengen hans. (Fra Tanen.) Der vai' engang en Gut, som drog ud paa Vandring og kom til et Sted, hvor der boede en Jætte. Jætten spurgte Gutten, om han vikle blive Dreng hos ham. og Gutten lovede det. Næste Dag vikle Jætten, saa- ledes som han altid pleier, prøve Styrke med Gutten og sagde til ham : ..Kom. saa gaar vi ud i Furuskogen !" Gutten vikle ikke gaa med strax den første Dag. men næste Jætten og Drengen hans. 50 Dag gik de afsted, og saa sagde Jætten til Gutten: „Lad os nu rende med Hovedet mod en Furu- stamme, saa skal vi faa se, hvem af os der er stær- kest i Skallen!" „Kan saa det!" sagde Gutten, og saa løb de til begge to mod hver sin Furustamme. Gutten rendte Hovedet lige til Ørene ind i Furustammen; han havde været saa listig, at han Dagen forud havde gjort Hul i Stammen og dækket det til igjen med Bark. Da Jætten stangede mod Furustammen, flaknede bare Barken fra. „Aa. stang en Gang til!" sagde Jætten og satte sig ned — han var lidt ør i Skallen — „stang moden Fu- rustamme til!" Gutten saa gjorde og rendte igjen Hovedet lige til Ørene ind i en Furu, som han ogsaa havde gjort Hul i. „Hei, hei gul!" sagde Jætten og reiste sig, „galle bat læge rængas apal as!" —Jo, nu kan du tro, jeg har faaet Dreng, som er stærk sa'n! — „Ladosnugaa videre!" De havde ikke gaaet langt, saa siger Jætten: „Nu skal vi høre, hvem af os der kan raabe høiest!" Dermed opløftede Jætten et sligt Skrig, at der gik Stenskred rundt omkring i Fjeldene. Gutten gik hen i et Vidiesnar og saa sig ud en Baandstage. „Hvad vil du med den?" spurgte Jætten. „Jo," sagde Gutten, idet han kvistede af Baand- stagen, „for Sikkerheds Skyld saa vil jeg nok først bænde denne om Hovedet dit, førend jeg skriger til, jeg er bange for, det ellers kunde revne!" „Aa, kjære Drengen min," sagde Jætten, „ skrig ikke, mit Hoved er noget svageligt! Kom, lad os gaa videre!" Saa gik de. De havde ikke gaaet langt, saa siger Jætten : „Nu skal vi se, hvem af os der er flinkest til at kaste! Se, her har jeg en femvogs Hammer!" Lappiske Eventyr. 'J 60 Lappiske Eventyr. „Ja, lad os kun prove et Kast!" sagde Gutten, Saa tog Jætten Femvogshammeren og kastede den saa høit op i Luften, at Hammeren ikke saa større ud end en Myg. Saa skulde Gutten kaste, men, da han tog i Hammerskaftet, var det netop saavidt, at han orkede at reise Skaftet op. Gutten holdt i Skaftet og saa op imod Himmelen. ..Hvad glor du etter?" spurgte .hetten. ..hvorfor kaster du ikke V" ...Va. jeg ser efter. i hvilken Skydot jeg skal kaste Hammeren!" sagde Gutten. ..Skal jeg kaste den op i en Skydot, som staar stille, eller i en, som driver for Vinden?" ..Aa nei. kjære Drengen min." bad Jætten, ..kast ikke bort Hammeren min. jeg har arvet Hammeren efter Bedstefar min! Kom. lad os gaa hjem igjen!" Dertil var (nitten villig, og saa gik de hjem igjen. Da det led ud paa Kvelden, førte Jætten Gutten hen i et af- sides Hus og sagde, at han skulde have sit Natteleie der. „Naar er din Sovn tungest?" spurgte Jætten. ..Ved Midnatstid!" svarede Gutten og gik hen og lagde sig. Men, da Jætten vel var gaaet. stod Gutten op igjen, gik ud og hentede ind store, ukløvede Vedskier og lagde dem ind under Ladden. Selv gik han udenfor Og horede Hul i Væggen og lagde sip paa Lur. Ved Midnatstid kom Jætten med Storhammeren sin og be- gyndte at hamre los paa Ladden, saa det knagede og bragede i Vedskierne — han tænkte, det var Benene, han knuste paa Gutten — og saa gik han ind i Stor- stuen og1 lagde sig. Da . helten vel var gaaet. kom (nitten ind igjen, slængte Vedskierne ud, krøb ind un- der Ladden og sov i Fred til om Morgenen. ..Dromte du Ingenting i Nat?" spurgte Jætten Mor- genen efter. Jætten og Drengen lians. Gl „Nei,<( svarede Gutten, Jeg drømte Ingenting, en- gang var det rigtignok, ligesom om jeg kj endte, at en Lus bed mig!" Næste Aften bragte Jætten igjen Gutten tilsengs, men, da Jætten vel var gaaet sin Vei, stod Gutten op igjen, hentede ind Vedskierne og lagde dem i Sengen som første Gang. Om Natten kom Jætten og tændte op Ild under Sengen og gik sin Vei. Strax efter gik Gutten ind og slukkede Ilden, men alligevel brændte dog op Halvparten af Sengen, Halvparten af Renskindet, som lua under, og Halvparten af Fælden, som laa over. Gutten krøb ind under Halvparten af Fælden og sov i Fred til om Morgenen. Om Morgenen kom Jætten og raabte ind til Gutten: «Drømte du Ingenting i Nat heller, Gut?" „Nei," raabte Gutten igjen, „jeg drømte Ingenting, engang var det rigtignok, ligesom jeg hørte et Vind- stød suse forbi!" Jætten begyndte at blive baade ræd for Gutten og lei af Gutten og tænkte, at det var bedst at blive ham kvit paa en skikkelig Maade. „Kom nu, skal du faa Lønnen din," sagde Jætten, Jeg har ikke m^re Brug for dig!" „Det erlidet, du har brugt mig tilendnu!" mente Gutten, „men du faar selv raade!" Saa gik de. Gut- ten tog med sig en Tretøndesæk. Jætten øste først en Skuffel med Sølvpenge op i Sækken til Gutten. „ Orker du at bære mere?" ..Hvorfor skulde jeg ikke orke," svarede Gutten, „øs en Skuffel til, Pengebør er let at bære!" Saa øste Jætten en Skuffel til og sagde til Gutten: „Du skal bære med dig Alt paa en Gang, uden at lette afNoget paa Veien! Jeg kommer efter dig for at se, om du har lettet paa Børen!" Saa gik Gutten afsted. Men, da han var kommen bag en Aasryg, tømte han af 5* 62 Lappiske Eventyr. Halvparten. Da Jætten kom efter og saa, at Gutten havde lettet paa Børen, saa løb han hurtigt tilbage igjen, raabte paa Kjærringen sin, og saa reiste de i Vei begge to. Da de begyndte at naa ind paa Gutten, ka- stede denne et Blad bag sig, som han havde tåget af et Træ i Jættens Gaard. Bladet blev til en stor Skov midt imellem Jætten og Gutten, og Skoven var saa tæt og tyk, at Jætten ikke slåp igjennem. Saa maatte han løbe tilbage efter Øxen sin. Med Øxen nuggede han en Gangsti igjennem Skoven, løb efter Gutten og var igjen nær paa at naa ham. Saa kastede Gutten et Flin- testykke, som han havde til at slaa Ild med, og Fan- testykket blev til en stor Klippe, saa Jætten maatte tilbage efter Bilen sin. Saa tog han Storbilen med sig og løb igjen afsted. Med Bilen huggede han en Kløft igjennem Klippen og var igjen nær paa at ind- hente Gutten. Saa kastede Gutten et Svovlstykke efter sig, og Svovlstykket blev til en stor Indsø, som Jæt- ten ikke kunde ottigaa. Saa maatte han tilbage for at hente baade Kjærringen og Datteren, og saa dro- de afsted igjen alle tre, Jætten forad, Kjærringen og Dat- teren efter, saa fort de orkede. Da de kom til Indsøen — Gutten sad paa den anden Side — begyndte de at drikke. De dråk, og de dråk, og snart var der ikke mere igjen. „Hold for Endetarmen min;- sagde Jættekjærrin- gen til Datter sin og forsøgte paa at drikke op Piesten. I det Samme kom der en Rævunge frem af en Urd og begyndte at hoppe og danse og bære sig paa saa mange snurrige Maader, at Datteren, som saa paa Kuv- ungens Lader og Fakter, tilslut hverken kunde holde sig eller Endetarmen henger, men pludselig brød ud i at storle og slåp Tarmen. Saa lob alt Våndet ud igjen af Kjærringen, og alle Tre druknede i Indsøen. Jætten, Katten og Gutten. 63 20. Jætten, Katten og Gutten. En Gut var engang ucle paa Rypeskytte. Som han gik, kom der løbende imod ham en Jættegut og efter Jættegutten en græsselig stor Kat. Jættegutten sprang forbi Gutten og raahte: „Gutten min, skyd Katten!" Katten, som kom bagefter, raabte: „Gutten min, skyd Jætten!" Jættegutten skreg igjen: „ Kjære Gutten min, skyd Katten!" Gutten saa gjorde, og død laa Katten, men Jættegutten var saaforsprængt, at han svimede af med det Samme. Gutten gav sig til at flåa Katten. Da han var færdig, kom Jættegutten tillive igjen. „Hvor er Katten?" spurgte Jættegutten. „Her erSkindet!" svarede Gutten. Jættegutten tog og lug- tede til det. „R u ol 1 a be 1 æ g e !" — Jo, ganske rigtigt, enTroldkat er det! — „Kan hænde det!" sagde Gutten. Saa puttede Jættegutten Skindet i den ene Vestelomme og Gutten i den anden, og saa gik han hjemover igjen til Jættegaarden. Paa Veien sagde han til Gutten: „Far betaler dig nok. fordi du har reddet mit Liv. Han tilbyder dig en forgyldt Hest og en Skarvehest. Du faar Lov til at tåge, hvilken du selv vil, men tag ikke den forgyldte Hest, tag Skarvehesten, den er du bedst tjent med! Saa tilbyder han dig en Gulddaase og en Trædaase, men vælg du Trædaasen. Saa tilby- der han dig endnu to Ting, en Guldfløite og en Ben- iiøite, vælg den sidste! Nu har du faaet Besked, og nu ved du selv, hvad du skal gjøre, naar du kommer til min Faders Gaard!" Saa drog de videre og kom til det Sted, hvor Jætten boede. Den gamle Jætte tog strax Skindet og lugtede til det og sagde, som Sønnen havde sagt: „Ruolla be læge!"— EnTroldkat erdet! — 64 Lappiske Eventyr. Saa skulde han belønne Gutten, som liavde reddet lians Sons Liv. Som Jættesønnen liavde sagt, saa gik det. Han fik Lov til at vælge, hvilke tre Ting han vilde have. Gutten valgte den usle Hesten, den usle Daasen og den usle Fløiten, og med disse tre Ting drog han ai- sted til Kongsgaarden. Kongen havde netop Brug for en Veddrager, og Gutten fik strax Tjeneste. Næste Dag bad Kongen ham gaa tilskovs og hente et Læs Tørved. Kongen havde en eneste Datter. Det tral' sig saa, at hun netop i det Samme stud ved Vinduet og saa ud i Gaarden. Da (lutten saa, at hun lagde Marke til ham. og Kongen allerede var gaaet sin Vei. tog han frem Daasen og aabnede den. „Hvad forlan- ger du?" spurgte Dansen. ..At Øxen min skal blive til en Hest:- sagde Gutten saa høit, at Kongsdatteren hørte det. Hun syntes, dette var et rart Ønske, og brast ud i Latter. Gutten blev ærgerlig, tog igjen frem Daasen og aabnede den. ..Hvad forlanger du?" „At Kongsdatteren skal være med Barn!" sagde Gutten, og frugtsommelig var hun fra samme Stund. Da Gutten kom fra Skoven, blev Hesten tilØxe igjen. og Gutten kløvede Ved. Det vaiede ikke længe, førend det bares for Kongen, at hans Datter var frugtsommelig. Herover blev han meget forbitret, saa meget mere, som hans Datter ikke selv kunde sige, hvem der var Barnets Fader. Da Barnet var født til Verden, samlede han alle fornemme Herrer i hele Riget sammen i Kongsgaarden og lod Barnet bringe frem for hver enkelt for at se, til hvem det smilede. Den. til hvem det smilede, maatte være dets Fader. Men Barnet bare græd. det smilede ikke til nogen af de inrnemme Herrer. Kongen vidste ikke sin armeEaad. Endelig blev Barnet ogsaabragt hen til Tjenestegutten Jætten, Katten og Gutten. G5 eller Ved drageren, og strax smilede det til ham. Vred var Kongen før, men endnu vredere blev han nu, da han fik vide, at hans Datter havde havt med en slig Fante- gut at bestille. Han befalede derfor, at Datteren skulde puttes i en Tønde og kastes i Havet. Tønden blev gjort saaledes, at der var en Bund i Midten og et Ruin paa hver Side. I det ene Rum satte de Gutten, og i det andet satte de Datteren. Datteren gav de et Stykke Lever med til Niste, men Gutten fik Ingenting. Tøn- den blev kastet i Havet og drev omkring for Veir og Vind. Endelig blev Gutten sulten, aabnede Dansen. fik Mad og begyndte at spise. Kongsdatteren hørte, at Gutten spiste, men kunde ikke skjønne, hvor han fik Mad fra, da Kongens Folk ikke havde givet ham det mindste med. Saa blev ogsaa hun hungrig, men var alligevel ikke istand til at spise noget af Leveren. Saa bad hun Gutten om at faa Noget af det, han spiste. «Hvorledes skulde jeg kunne dele med dig," sagde Gutten, „selv om jeg havde Mad, saalænge der er en stærk Fjælevæg mellem os? Far din gav dig jo Mad med, kan du ikke spise den? Men — det er det samme, dersom du vil love at blive min Hustru, saa kanske jeg kan hjælpe baade dig og mig!" sagde Gutten. Kongsdatteren lovede det, og Gutten aabnede Daasen. „Hvad forlanger du?" „Mad for os begge to!" sagde Gutten, og dermed var den Nød afhjulpen. Det var nu vel sagtens god Mad, kan En vide, for det var lige dyrt for Daasen, enten den skaffede dyr eller daarlig Kost. Atter tog Gutten frem Daasen og aabnede den. „Hvad forlanger du?" „En Gaard, saa stor som Kongs- gaarden," sagde Gutten, „Tjenere ogTjenestepiger, Indbo og Alt, som godt er!" Saa skulde de til at holde Bryllup. Gutten sendte 06 Lappiske Eventyr. Bud til Kongen og alle fornemme Herrer, som boede rundt omkring. Alle kom de til Bryllups, spiste og dråk. dansede og legede. En Dag gik Gutten ud at spadsere og havde glemt Daasen igjen paa et Bord inde i Gjæstestuen. Da han kom tilbage, var Daasen barte. En Troldkjærring var kommen op fra Havsens Bund og havde tåget den. Bryllupsgjæsterne vidste af Ingenting, førend baade de og Gaarden og Alting stod paa Havets Bund. Gutten blev bedrøvet og vidste i Førstningen ikke, hvad han skulde gjøre, men saa kom han ihu. at han endnu havde i Behold en af de tre Ting, som Jætten havde givet ham. Saa fandt han frem Fløiten, satte den for Mud den og blæste. Jætten horte det og reiste sig op paa Albuen. Gutten blæste anden Gang. Jætten hørte det endnu tydeligere og sagde med sig selv: „Hvad kan der være i Veien med Gutten V" Gutten blæste tredie Gang. Da sprang Jætten op paa Benene og udbrød: ..Sandelig, Gutten er i Fare!" og saa sendte han afsted sin Hund og sin Kat og befalede Katten at sige Gutten, at naar Hun- den begyndte at gaa rundt i Ring paa samme Sted, saa skulde han sende Katten i Vei for at hente, hvad han havde tabt. Katten satte sig paa Byggen af Hunden og Gutten paa Byggen af Katten, og saa droge de af- sted over Land og over Hav. Endelig begyndte Hun- den at gaa rundt i Bing. Saa sendte Gutten Katten afsted til Havsens Bund. Der laa Gaarden. Katten lurede sig ind og snappede Daasen, saa Ingen mærkede det. DaTroldkjærringerne bleve det var, satte de nok i Flok og Følge efter Katten, men den havde allerede faaet saa langt Forsprang, at det ikke nyttede dem. Gutten ventede og ventede, Katten blev længe borte, men endelig kom den med Daasen i Munden. Glad Ruobba, Jætten og Fanden. 67 blev Gutten, satte sig paa Ryggen af Katten og Katten igjen paa Ryggen af Hunden. Da de kom tillands igjen, aabnede Gutten Daasen. „Hvad forlanger du?" „Jeg ønsker, at Gaarden hel og holden med Brud og Bryllupsgjæster og Alting skal staa paa sin Plads igjen!" Saa sendte han Bud til Kongsdatterens Fader, og det kan vel hæntle at Kongen blev forundret, da han fandt sin Datter igjen i Glands og Herlighed. Han havde mindst tænkt det, da han stængte hende og Gutten in de i Tonden og kastede den tilhavs. Men Somme har Lykken med sig. 21. Ruobba, Jætten og- Fanden. (Fra Lyngen.) En Mand havde tre Sønner. Først vikle den æld- ste drage ud for at faa Tjeneste og prøve sin Lykke. Han lavede sig istan cl Niste, og saa drog han afsted. Saa gik han den Tid, han gik, og saa satte han sig ned for at spise af Nisten sin. Medens han spiste, kom der hoppende først en Øxe, saa en Naver, saa en Hø- vel og saa alle andre Slags Værktøi, og Alle begyndte de at tigge Gutten om Mad. Men Gutten gav ikke Nogen af dem en eneste Bid. Saa stod han op, drog videre og kom til Kongsgaarden. „Hvor skal du hen?" spurgte Kongen. „ Jeg er reist ud for at søge Tjeneste !" sagde Gutten. „Det kan du faa hos mig," sagde Kongen. „ Jeg hal- et Træ i min Have, hvorpaa der voxer Guldblade. Dersom du en eneste Nat kan holde Vagt over Træet, skal du faa min Datter og Halvparten af Riget!" „Faar prøve!" sagde Gutten. Om Kvelden gik han ud i Haven, hvor Træet stod, oa. da han kom 68 Lappiske Eventyr. derhen, satte han sig ned og saa paa, hvorledes Guld- bladene voxte op, større og større. Endelig saa vare de næsten udvoxne, men saa kom Søvnen over ham, saa tung, at han ikke orkede at vaage længer, men sov- nede ind. Då han igjen vaagnede, var alle Guldhla- dene horte. Om Morgenen kom Kongen. „Naa, har du holdt Vagt?" spurgte Kongen. „Nei," sagde Gutten, ,,jeg orkede ikke!" Saa befalede Kongen, at man skulde taue Livet af ham. Nu vilde den næst ældste Son drage ud for at faa Tjeneste. Kaderen vilde nødig slippe ham afsted, men det hjalp ikke. han lavede sig istand Niste, Og saa drgg han i Vei. Saa gik han den Tid. han gik, og satte sig ned for at spise. SaakomØxer, Hovle. Na- vere, Knive og alt Slags Værktøi hoppende og tiggede om Mad. Gutten gav dem ikke en eneste Smule, men stod op og drog videre. Om en Stund kom han til Kongsgaarden. ..Hvor skal du hen?" spurgte Kongen. ..I Tjeneste hos hvem. som vil have mig!" sagde Gutten. ..Saa kan du faa Tjeneste hos mig!" sagde Kongen. ..Dersom du en eneste Nat kan holde Vagt over et Træ i min Have, hvorpaa der voxer Guldblade, skal du faa min Datter og Halvparten af mit Rige!" „Faar prøve!" sagde Gutten. Om Aftenen gik han ud og satte sig vedTræet og saa paa. hvorledes Guld- bladene voxte frem. Men, jo større de hleve, des søvnigere blev Gutten, og, da de vare nær paa at blive fuldvoxne, sovnede han ind. Da han igjen vaag- nede. var Alting horte. Om Morgenen blev han bragt for Kongen. ..Na a. har du holdt Vagt?" spurgte Kon- gen. ..Nei. jeg orkede ikke," svarede Gutten, og der- med saa lod Kongen ogsaa ham aflive. Ruobba, Jætten og Fanden. 09 Nu vikle den tredie Søn, som de andre kaldte Ruobba, Skurveskolten, eller Gudnavirus, Askelad- den, ogsaa afsted. Faderen vikle ikke, at han skulde reise, og mente, at han lik det værre andre Steder end hjemme. Men Gutten vikle i Vei, og saa maatte da Far hans lade ham drage afsted. Stor Niste fik han ikke med, bare en liden Smule. Saa tog han Nisteposen i den ene Haand og en stor Vante i den anden, og saa lagde han i Vei. Saa gik han den Tid, han gik, og saa satte han sig ned for at spise. Saa kom der Øxer, og saa kom der Navere, og saa kom der Høvle og alt Slags Værktøi og tiggede om Mad, og Gutten gav dem alle- sammen af det, han havde. Saa stod han op, drog videre og kom til Kongsgaarden. „Hvor skal du hen?" spurgte Kongen. „I Tjeneste hos hvem, som vil have mig til Dreng !" svarede Gutten. „Saa kan du blive Dreng hos mig!'' sagde Kongen. ,.Hvori skulde vel jeg kunne tjene dig?" spurgte Gutten. „Jeg har et Træ i min Have, hvorpaa der voxer Guldblade," s;igde Kongen. „Dersom du kau vogte det en eneste Nat, skal du faa min Datter og halve Riget!" „Faar prøve!" sagde Gutten. Da det blev Aften, førte de Gutten hen til Træet, og, da han var liden, løftede de ham op paa en af de nederste Grene og lod ham sidde der. Da det blev mørkt, begyndte Guld- bladene at voxe. Alt som de voxte, blev Gutten søv- nigere. Alligevel holdt han sig og sovnede ikke. Bedst som det var, og netop som han holdt paa at sovne ind, saa hørte han en fæl Dur i Luften. Gutten blev bange, og saa var det forbi med Søvnigheden. Da saa han, at der køm farende to fæle Fanter. Den 70 Lappiske Eventyr. ene var en Jætte, den anden var Fanden selv, men begge tohavde de tilsammen bare et Øie. „ Se efter, om der er Vagt vedTræet!" sagde Jætten til Fanden, som bar paa Øiet. „Aa, Pyt," sagde Fanden, „vi tager nok Guldbladene for Vagtens Skyld, vi bar jo tåget dem før som Ingenting!" „Ja, gaa nu du op i Træet da!" sagde Jætten. „Nei, gaa du!" sagde Fanden, Jeg skal nok række dig Øiet." Saa klatrede Jætten op i Træet. „Giv mig nu Øiet!" sagde Jætten. Fanden rakte Øiet op, men i det Samme greb Gutten det og puttede det i Vanten sin. ,,Giv mig nu Øiet da, for Fanden!" skreg Jætten igjen. ..Nufikdujo Øiet, dinBlindbuk!" sagde Fanden. Herover blev Jætten saa sindt, at ban boppede lige ned paa Fanden, og saa begyndte de at slaas og sloges saa længe, til de sprak begge to. Saa blev det Morgen, og Gutten gik til Kongen. ..Xaa. bar du boldt Vagt?" spurgte Kongen. „Ja, jeg har," sagde Gutten. Saa sendte Kongen Folk ben for at se efter, og det viste sig da, at det var sandt, som Gutten bavde sagt. Træet stod der fuldt af deilige Guldblade. ..Xaa. faar jeg nu Datter din?" spurgte Gutten. ,,Endnu ikke!" svaiede Kongen. .,Hvad mere skal jeg da gjøre for at faa bende V" spurgte Gutten. „Dersom du kan bygge et Skib paa en Nat og bringe det bid for min Dør, skal du faa min Datter!" .,Det er jo umuligtdet," sagde Gutten, „bvorledes skulde jeg paa en eneste Nat kunne gjøre et belt Skib og bringe det for din Dør! Faar prøve alligevel!" Om Aftenen gik Gutten ud i Marken. En Øxe tog han med sig, og, da han var kommen derud, nuggede han den i et Træ og sagde: Ruobba, Jætten og Fanden. 71 „Hør, I Værktøi allesammen, som jeg har givet at æde, kommer nu og gjører et Skib færdigt til imorgen og bringer det for Kongens Dør!" Saa begyndte det at pusle, rusle og tusle, hamre, ramle og skramle, hugge og høvle rundt omkring i hele Skoven. Gutten satte sig og saa til. Da saa han, at det begyndte at blive til et Skib, og det blev større og større, til det var ganske færdigt, Da det var færdigt, gik Gutten ind i Skibet, og Skibet for afsted. Som han for afsted, tik han se en Mand, som holdt paa at gnave Ben. Da han kom hen til ham, sagde Gutten : „Hvad bestiller du, min Mand?" „I hele min Livstid har jeg gnavet Ben," sagde Manden, „men endnu er jeg ikke bleven mæt!" „Kom ind i mit Skib, skal dufaa Marvben!" sagde Gutten. Manden saa gjorde, og saa fik Gutten en Kammerat. Strax efter kom han forbi en anden Mand, som holdt paa at gnave paa et Stykke Is. „Hvad be- stiller du, min Mand?" spurgte Gutten. „Hele min Livstid har jeg gnavet Is, men endnu er ikke min Tørst bleven slukket!" „Kom ind i mit Skib, skal du faa Utørstedrikke !" (Lædskedrikke), sagde Gutten. Saa tik han en Mand til. Saa drog han videre og saa igjen en Mand, som stod og løftede, snart paa det ene Ben, snart paa det andet, men ikke kom af Flekken. „Hvad bestiller du, min Mand?" spurgte Gutten. „Hele min Livstid har jeg prøvet paa at gjøre et Skridt, men endnu har jeg ikke gjort et eneste et!" „Kom ind i mit Skib, skal du faa Fart!" sagde Gutten. Nu havde han tre Mand. Saa drog han videre og saa En, som stod og sigtede, uden dog at skyde. „Hvad bestiller du, min Mand?" spurgte Gutten. Hele min Livstid har 72 Lappiske Eventyr. jeg sigtet, men endnu har jeg ikke faaet det til at gaa af!" „Kom ind i mit Skib, skal det gaa lost!" sagde Gutten. Manden saa gjorde, og nu havde Gutten Mand- skab nok. Saa drog han videre og naaede frem til Kongens Dør til om Morgenen og gik til Kongen. „Naa," sagde Kongen, „er Skibet færdigt?" .,Fær- digt!" sagde Gutten. Kongen ud for at se efter, og færdigt stod Skibet udenfor Døren. „Faar jeg nu Dat- ter din?" spurgte Gutten. „Endnuikke!" svarede Kon- gen. „Hvad staar nu paa?" spurgte Gutten. „Dersom du i Nat kan hente et Guldbæger fra Kongen, min Nabo, og bringe det hid paa mit Bord til imorgen, skal du faa min Datter!" „Det kan jeg ikke gjøre," sagde Gutten, „det .er umuligt; hvorledes skulde jeg paa en Nat kunne naa did og atter komme hid igjen til imorgen tidlig?" ,,Ja, se du dertil!" sagde Kongen. „Faar prøve alligevel da !" sagde Gutten. Gutten kaldte paa Storskridteren og sagde til ham: „Naa, du Stor- skrater, har du aldrig i dit Liv for faaet gjøre et Skridt, saa skal du faa det nu! Skridt nu i Vei til Nabokongen! Hent hans Guldbæger og bring det hid til imorgen tidlig!" Han i Vei. Da Morgenen begyndte at gry, var Storskridteren endnu ikke kommen. „Skyd nu, du Storskytter, i Fodbladet paa Storskridteren," sagde Gutten, „at han kan rappe paa sig!" Storskrid- teren havde truffet en Jomfru paa Veien og dvælede hos hende. Men, da Skytteren skjød, kom han igjen ihu sit Ærinde, skridtede i Vei og naaede frem med Guldbægeret, endnu førend det blev rigtigt lys Morgen. Gutten bragte det til Kongen og satte det paa Bordet. ..Xaa. faar jeg nu Datter din?" ..Ja, nu faar du faa hende da!" svarede Kongen. Saa holdt de Bryllup, og saa gik jeg min Vei. Stallo. 73 Stallo. Et noget mere menneskelig! Væsen end Jetanas, var Lappernes Stallo, som dog ogsaa gjerne aad Menneskekjød og var meget farlig at komme nd for. Han beskrives forøvrigt som en stor, stærk og velbe- væbnet Mand, som man undertiden stodte paa i Øde- marker og især i store, øde Skove. I Alm in del i gli ed var han iført en vid Kufte, med et Sølvbælte om Livet, i hvilket hang en Kniv med Sølvskaft En hel Del andre Sølvzirater havde han i Regelen ogsaa hæn- gende paa sig, ligesom en stor Pung, fnld af Sølvpenge. Han var altid ledsaget af en Hund, som troligt pas- sede paa, at Ingen overfaldt ham, naar han sov. Men skj.ønt Stallo var større, stærkere og bedre bevæbnet end de smaa Lapper, lod han sig dog ofte, paa Grund af sin Dumhed eller Godtroenhed eller Klodsethed, narre af disse, naar nogen af dem tilfeldigvis kom i hans Vold. Især var han udsat for at blive narret af de saakaldte GhidnavimSak, Askegravere, smaaDren- gebyttinger, svarende til Skandinavernes Askeladder, der i sit Hjem tilbragte den meste Tid med at sidde i Peisen og rode i Asken eller med at spekulere paa at gjøre alle Slags Skjælmsstykker og Løier. Undertiden hændte det, at en eller anden Lap, der var bekjendt for sin Styrke, udfordrede Stallo til Tvekamp, eller ogsaa selv blev udfordret af en Stallo. I sidste Til- ladde kunde det aldrig nytte at undslaa sig; thi man blev da uden Ophør forfulgt af Stallo og til Slutning myr- det af ham. Før Kampen begyndte, aabenbarede de 74 Lappiske Eventyr. Ejæmpende for hinanden, hvor deres Skat laa skjult, og den Seirende beholdt alt den Faldnes Gods. Saa- dant Sølv, der var erhvervet i Kamp med Stallo, kaldtes S tall o-silb a. L. Læstadius fortæller, .,at der endnu tindes adskilligt af dette Stallo-Sølv hos enkelte Lap- pefamilier, hos hvem det er gaaet i Arv fra Fader til Son. Det bestod især i Knapper eller Spænder og Søljer, som Lapperne fæste til sine Bælter. Men Formen paa disse Sølvpjeser var ganske anderledes end Formen paa de Sølvzirater, sum nu bruges og tidligere have været brugte af Lapperne." I Striden var den den Seirende, sum tik den Anden under sig, og havde da Ret til at dræbe den Underliggende. Dette udførtes, for Stallos Vedkommende, i Regelen med hans egen sølvskaftede Kniv, Sværd eller Øxe; thi andet Yaaben bed ikke gjerne paa ham. Haus Hund maatte man ugsaa passe paa at dræbe; thi fik denne slikke sin Herres Blod, levnede han op igjen. i 'de v Stallo Seirherre. var han ikke forpligtet til at begrave Lappen. Han kunde enten lade ham ligge eller kaste ham i Våndet. Stallo betingede sig deri- mod altid, at Lappen skulde begrave ham ordentligt, iTilfælde af at han blev overvunden. Den, der havde overvundet en Stallo, tik aldrig Fred, førend han havde overvundet hans to Brødre, eller i det Hele tåget tre Stalloer. Men blev alle Tre overvundne. havde han siden aldrig Noget at frygte af Stallo, paa samme Tid som han i disse Kampe naturligvis ogsaa havde erhvervet sig umaadelige Skatte. Lapperne kunne nævne tiere Steder, hvor Tve- kampe have staaet, og hvor Stalloer skulle være be- gravede. Sagnet fortæller ogsaa, at de Menneskeben, man har fundet paa slige Steder, skulle have været Stallo. 75 dobbelt saa store somLappernes. Forholdet til Stallo var dog ikke altid fiendtligt. Det kunde hænde, at en af Lap- pens Sønner indgik Ægteskab med en af Stallos Døtre, eller omvendt. Læstadius fortæller, „at der for ikke lang Tid siden i Jukkasjårvi levede en gammel Lap- pekvinde, som regnede sine Aner fra Stallo i 24 Led. Regner man 3 Led paa hvert Aarhimdrede, saa skulde den Stallo, fra hvem Lappekjærringen troede sig at ned- stamme, altsaa have levet omkring Aar 1000 efter Kri- stus". Saavel heraf, som af Mangt og Meget i de etter- følgende Fortællinger vil Læseren let skjønne, at disse Stallo er oprindelig ikke have været andet, end gamle Vikinger eller Røvere af norsk eller svensk Herkomst, der have flakket omkring i Finmarken og svensk Lap- marken for at leve af at plyndre iblandt Lapperne. Stallo betyder formodentlig heller ikke Andet end,.Staal- manden", eller den i Jern Klædte, (lap. stalle, Staal). I Lappernes Sagn om Stallo forekommer nemlig Udtrykket ruovdegakte, o: Jernkufte, som Stallo bar paa sig. Man har saaledes tydeligt nok for sig en af de gamle Ber- særker med sin Jernsærk eller Brynje. Ogsaa den ædle Helteskik havde Stallo, at, naar han engang var slaaet til Marken af en Lapp ekjæmpe, saa reiste han sig ikke op igjen, men laa stille, medens Lappen hentede Kniv eller Øxe for at gjøre det af med ham. Alt dette, si- ger L. Læstadius, tyder hen paa gamle Vikingedata, saaledes som det hedder om Atle i Frithjofs Saga: Det skall ej hinder bringa, sad Atle, stolt i håg. Gå du og tag din klinga, . jag ligger som jag låg. J.appi! 76 Lappiske Eventyr. 22. Slallo og Palto-Poad.nje. (Fra sv. Lapmarken.) Under en Sten i Luleå Lapmark, i Nærheden af Gellivarre, der fordum var Nedeby-Lappernes Stuo- ramus Basse, (Mythol.Pag.135), skal der for mange Aar siden være funden en Øxe, hvorpaa ingen Eust kunde bide. Denne Øxe kom did paa følgende Maade: En Lap, ved Navn Patto-Poadnje, kom i Slagsmaal med en Stallo, som han mærkede havde Omgjængelse med hans Datter. Hermed kom han under Veir paa følgende Maade: Lappen havde sin Gamme staaende tæt ind ved en Blødmyr, over hvilken hans Datter nødvendig- vis daglig maatte gaa. Xu lagde han Mærke til, at hun aldrig var vaad paa Benene, naar hun kom hjem, og sluttede heraf, at Stallo bar hende over Myren. Da han i Kampen med Stallo mærkede, at han ikke tik Bugt med ham, anraabte han Stenen eller Gudebil- ledet om Hjælp. Men, da Stallo ogsaa gjorde det Samme, fik ingen af dem Overhaand; thi Alt, hvad Lappen lovede at ofre til sin Hjælper, det lovede og- saa Stallo. Omsider lovede Lappen at ville skjænke den Øxe, som Stallo havde i sin Haand, og i det Samme fik han sligt Overlag, at Stallo satte Livet til. Ifra den Tid af laa Øxen under Stenen. Men om Hø- sten 1745 blev den borttagen af en Kajtum-Lap, som skal have lovet i dens Sted at lægge did Hornene og Benene af en Oxeren, Noget han formodentlig ogsaa har gjort, (Efter Hogstrøm. Kap. 11, § 11.) Denne Fortælling berettes noget anderledes eller paa følgende Maade af L. Læstadius, som har hørt den i Kvikjok, i samme Luleå Lapmark. Stallo og Fiskerlappen. 77 32. Stallo og Fiskerlappen. Der var engang en Fiskerlap, som daglig satte sine Garn ud i en Indsø, beliggende ikke langt fra det Sted, hvor hans Gamme stod. En Morgen fandt han en stor Sten i sin Baad. Lappen, som strax forstod, at det var Stallo, som paa denne Maade foreløbigt vilde prøve hans Styrke, lod, som han blev meget vred over dette Paafund, bandede Stallo, som han nok vidste var i Nærheden, og kastede Stenen ud igjen af Baaden med følgende Trudsel: ,,Du forbandede Stallo, havde du været her, skulde jeg have kastet Stenen midt i Skallen paa dig!" Han lod saaledes, som om han slet ikke var det mindste bange for Stallo. Næste Bag fandt han en større Sten i Baaden. Denne løf- tede Lappen ogsaa ud med samme Trudsel som Da- gen forud. Tredie Dag havde Stallo lagt en saa stor Sten i Baaden, at Lappen med Nød og neppe orkede at vælte den ud. Nu tang Lappen stille, thi han for- stod, at det gjaldt Liv eller Død. Da Lappen nu havde trukket sine Garn og kom tilbage til Baadpladsen, stod Stallo der paa Stranden og udfordrede ham til Tvekamp. Lappen var bekjendt for at være en stærk Mand, og saaledes blev der daNappetag mellem Kjæm- perne. Da Lappen mærkede, at han ikke kunde raade med sin Modstander, begyndtehan at gjøre allehaande Løfter til sit Basse eller Afgudsbillede. Men Stallo lovede det Samme eller Noget, der var af samme Værdi, og der- for havde Lappens Løfter ingen Virkning. Til Slut- ning lovede Stallo Lappens Hoved til Basse. Da faldt Lappen i Knæ. Stallo nænnede ikke at love hele Lap- pen til Basse, fordi han rimeligvis tænkte at gjøre sig et lækkert Maaltid af Resten. Da sprang Lappen op 78 Lappiske Eventyr. og lovede til Basse ikke blot Hovedet af Stallo. men ogsaa Kroppen og hans Øxe oven i Kjøbet. Dette Løfte virkede. Stallo faldt og laa stille, medens Lappekjæm- pen tog hans Øxe og nuggede Hovedet af ham. Men, inden han kunde udføre sit givne Løfte, at bringe Stal- los Krop tilligemed Øxen hen til Basse, havde hans hjemmeværende Slægtninger allerede flyttet fra Gam- men, ettersom de ikke kunde tro Andet, end at Lappen var bleven overvunden, da han blev saa længe borte. 24. Patto-Poadnje hævner sig paa Stallo. (Fra sv. Lapmarkcn. Efter L. Læstadius.) Der var engang en gammel Lap, som ned Patto- Poadnje, og som havde flere Børn. Nu hændte det sig, at Lappens Børn forsvandt, det ene efter det an- det, uden at Lappen Stakkar kunde skjønne, hvor Bør- sene toge Veien. Endelig kom han alligevel under- fund med Sagen. Der var nemlig en Stallo, som ho- ede i Naboskabet, og som havde sat ud Snarer ved en Kilde, hvor Børaene pleiede at have sin Legeplads og more sig. Disse Snarer vare saaledes stillede, at. naar Børaene indvikledes i dem, rullede de ned i Kil- den og druknede. Herfra hentede Stallo dem hemme- lig! hjem og aad dem op. Nu tænkte P. Poadnje paa at tåge Hævn over Stallo for denne grusomme Frem- færd. I den Hensigt tager han paa sig en gammel, udslidt Skindpels og lader, som om han er bleven hængende fast i Stallos Snarer. Da nu Stallo kom for at veide sine Snarer og fik Øie paa gamle P. Poadnje. der laa overende i Kilden, smaalo han godt og sagde: „Ha, ha, ha, de ets pares Patto pattatalai!'' Patto-Poadnje hævner sig paa Stallo. 79 Ha. ha, ha, nu blev selve Gamlesuggen narret! Stallo drog nu Gamlingen op af Kilden, lagde ham paa sine Skuldre og bar ham hjem. Derpaa hængte han ham op i «reppen raige" eller Røghullet over Ilden, foråt han skulde tine op. Imidlertid gav Stallo sig til at arbeide paa et stort Traug, som han havde staaende udenfor Gammedøren, og hvori han tænkte at lægge Kjødet af Gamlingen. Stallos tre Sønner stode ogsaa udenfor og saa til, hvorledes Faderen snedkererede paa Trauget. Nu var Trauget saa vidt færdigt, at det kun tiltrængte lidt Afpudsning med Traugøxen, et eget Jern, der ser ud som et Græv. Men dette Værktøi traf til at være inde i Gammen. Da siger Stallo til sin ældste Søn: „Aa, gaa ind i Stuen efter Traugøxen min!" Gutten gik og søgte, men fandt den ikke, da Gamlingen, som hang i Røghullet, allerede havde gjemt den unda. Saa siger Stallo til sin næstældste Søn: „Gaa du efter Øxen, kan hænde, du tør finde den!" Ogsaa han gik og ledte, men fandt Ingenting. Tilslut siger Stallo til sin yngste Søn, som endnu var en liden Gut: „Gaa du ind og se efter, du tinder den ganske sikkert!" Gutten gik ind og ledte. Han fandt nu ikke Øxen han heller, men han kunde ikke bare sig for at se paa Gamlingen, som hang i Røghullet, og, dahan mærkede, at Gamlingen blinkede med det ene Øie, sprang han i en Fart ud igjen og udbrød: „Påres Patto tjalmeh gal jilladek!" — Det lyseriøinene paa Gamlingen! —Stallo svarede: „Sud do men le de!" — Naa, han holder paa at tine op da! Nu maatte Stallo selv gaa ind for at finde Rede paa Øxen, men imidlertid havde Gamlingen sluppet sig ned fra Røghullet og stod nu med Øxen i Haanden bag Døren. I det Samme Stallo tittede ind gjennem Døren, 80 Lappiske Eventyr. fik han et Hug i Nakken, saa han stupte og blev lig- gende. Da flygtede Stallosønnerne. Under Alt dette havde Stallos Hustru ikke været hjemme. Hun fore- stilles altid at være en arg og sintKjærring, som suger Blod afFolk, ligesom en Vampyr, og dette udfører hun ved Hjælp af et Jernrør, som kaldes ruovdde-b occe. Stallo-Kjærringen hedder derfor paa Lappisk altid Lu- dak, o: Væggelusen. Gamle Patto vilde ogsaa hævne sig paa hende. Han tog paa sig Stallos Klæder og sønderlemmede Stallos Krop. Derpaa gjorde han op Ild og satte Gryden paa, samt kogte en Del af Stallos Kjød for dermed at traktere Kjærringen, naar hun kom hjem om Kvelden. Da Stallokjærringen fremstilles som ligesaa dum, som Kallen, og dertil temmelig nær- synt, saa vil det ikke forundre Nogen, at hun ikke kunde se Andet, end at det var Stallo selv, som stel- lede med Gryden. Da det blev Kveldvorstid, øste Gamlingen op Kjødet og gav Kjærringen hendes Del, idet han underrettede hende om, at hun nu endelig havde faaet en rar Steg, nemli.u selve I ramlingen Patto-Poadnje. Kjærringen aad og smaskede, men sagde til Slutning: „Kåktes tat males njadda tego tattak etja?" Hvoraf kommer det, at Maden smager ligesom af dig selv, Far? Gamlingen svarede: ..Vaipa mon tjet- tjeram tjakkaliv, the jå taste!" Jeg skar mig i Lillefingeren, deraf kommer det! Da Kjærringen ved denne Forklaring var bleven beroliget, lod han hende æde sig vel mæt af Stallokjødet. Derpaa begyndte han at udfritte hende. ..Gonnes mun rutta le?" Hvor ligger mine Penge gjemte henne? ..Kan du ikke erindre det V" svarede Kjærringen, noget forundret. ..Boasso bælje duogen!" Under Boasshjo-Spærren ! „Hvor ligger min ældste Søns Penge?" spurgte han igjen. En Datter af Stallo gifter sig med en Lap. 81 „Under Midtspærren!" „Hvor er min næst ældste Søns Penge?'* „Under Dørspærren!" „Hvor er min yngste Søns Penge?" „Under Huggestabben i Boasso!" „Hvor er dine Penge?" „ Under Dørtærskelen!" Nu reiste Patto-Poadnje sig op og viste hende, hvem han var. Stallokjærringen fik travlt med at lede efter Jernrøret sit, som Patto-Poadnje havde stukket hen i Ilden. „Se, der ligger det i Ilden!" sagde Patto-Poadnje. Stallo- kjærringen greb det og satte det for Munden, men slugte i sig bare Gløder og Aske, og saa forbrændte hun sine Indvolde og laa snart død paa Stedet. 25. En Datter af Stalloslægten flygler fra sine Forældre og gifter sig med en Lap. (Fra sv. Lapmark. Eiter L. Læstadius.) Der var engang et ParÆgtefolk af Stalloslægten, som havde tvende Børn, en Son og en Datter. Nu hændte det, at der blev Mangel paa Mad for Stallofolket, hvorfor de tænkte paa at tåge et af Børaene og spise det op. Men de kunde ikke komme overens om Valget. Manden vilde skaane Sønnen og sagde derfor til Kjær- ringen : „I m mon j u o k s a gu o d d e j a m ! " Jeg dræber ikke min Buebærer! (eller Vaabendrager). Kjærringen derimod vilde have Datteren skaanet og sagde derfor med skrigende og arrig Stemme: „Im mon snaldo bådnj ej am!" Jeg dræber ikke minSpinderske ! Denne opbyggelige Samtale hørte Datteren, som var ældst og stod udenfor Døren paa Lur. Til Slutning hørte hun, at Moderen, som hørende til det svagere Kjøn, maatte give efter, og at det følgelig var hun, Datteren, som var bestemt til Offer. Pigen rømte derfor og kom 82 Lappiske Eventyr. til en Lappegamme. Her spurgte man hende, hvem hun var, og hvorfra hun kom. „Aa," sagde hun, „jeg har rømt for at redde Livet. Forældrene mine vilde æde mig op! Vil I ikke være saa snille at tåge mig tilVandbærerske?" (Den simpleste Tjeneste iblandtLap- perne er at bære Vand). Stallos Datter forblev da hos Lappefamilien, og, da hun var voxen, blev hun gift med Sønnen i Huset. Da Ægteparret havde levet sammen et Tar Aar, fik Lappen eller Stallos Svigersøn Lyst til at hilse paa sine Svigerforeldre, samt tillige høre efter, om der ikke skulde vanke nogen Medgift. Hustruen søgte vel at raade ham fra et saadant Besøg og sagd*1: ..Du bliver ganske vist opædt, dersom du gaar did!" Men Manden troede ikke, at Begjærligheden efter Menneskekjød kunde være saa stor hos Stallo. ..Jeg har jo Rensdyr," sagde Manden, ,,jeg skal give dem en Slagteren. saa behøve de ikke at æde os, me- dens den varer!" „Ja, ja!" sagde Konen, „dufaar vel se. hvordan det gaar!" Saa flyttede det unge Par med Buskap og Bohave hen til det Sted, hvor Stallo boede. De havde ogsaa med sig et Spædbarn, en Gut, som de havde avlet sammen. Da de naaede frem til Stallos Hjem, bleve de meget venligt modtagne af Svigerfor- ældrene. Lappen gav strax sin Svigerfader en Slagte- ren, saa at han altsaa ikke manglede Ferskmad. Svi- germoderen syntes ogsaa at være meget glad over deres Ankomst, Hun tog sit Barnebarn ud af Komsen eller den lappiske Vugge, kyssede det og sagde til Datteren: ..Kjære, maa jeg faa Lov til at stelle med Barnet, medens I sætte op Teltet?" Moderen havde just ikke synderlig Lyst til, at Mormor skulde pusle med Barnet, men maatte dog lade hende faa det. Ludak eller Stallokjærringen, Blodsugersken, gik strax En Datter af Stallo gifter sig med en Lap. 88 ind i sin egen Gamme med Barnet, vred Halsen om paa det og tog paa at æde det op. En yngre Søn af Stallo, som var født eiter Datterens Flugt, stod og saa paa dette. Han fik da ogsaa Lyst til at smage paa Søstersønnens Kjød og begyndte at tigge Moderen: „Ninnes, Ninnes, vadde munjen njeputjen tjal- matjest!" Mamma, Mamma, giv mig lidt af Søster- sønnens lille Øie ! „I Morgen skal du faa tygge paa din Søsters Bryster!" svarede Ludak. Datteren, som stod ude for at lytte, stødte til sin Maud og sagde: „Tror du nu, hvad jeg har sagt? Nu har hun ædt op Barnet og i Morgen vil hun æde os ogsaa!" Imidlertid kunde de for Øieblikket Intet gjøre ved Sagen. Da Ungfolket havde faaet Teltet og Alt i Orden, kom den gamle Stallo og hans ældste Søn hen til dem for at høre Nyt samt fordrive den lange Vinteraften med Passiar, saaledes som Lapperne pleie at gjøre. Under det, at man pratede om Dit og Dat, spurgte Stallo sin Svigerson i al Fortrolighed: „Kåsses le tu kassa- mus naker?" — Naar sover du som sødest? — Sviger- sønnen lod, som om han aldeles ikke anede den egent- lige Mening med dette Spørgsmaal, men svarede ganske roligt: „Naar Morgenrøden gaar op, da sover jeg sø- dest!" Nu spurgte Svigersønnen igjen i sin Tur Sviger- faderen: „Naar sover du sødest?" „Kask ij a pali!" Ved Midnatstid! svarede Stallo. Efterat nu Sviger- fader og Svigerson havde udfrittet, naar hver af dem laa i den dybeste Søvn, skiltes de. Stallo og hans Søn gik tilbage til sin Gamme og Ungfolket blev alene igjen i Teltet. Men ved Midnatstid, da Stallo skulde ligge i den dybeste Søvn, stode de op og flyg- tede i al Stilhed tilbage samme Vei, de vare komne. Manden drog forud med Renhj orden, men Hustruen 84 Lappiske Eventyr. standsede et Stykke fra Gammen for at se, hvorledes Stallofolket bar sig ad, naar Morgenrøden gik op. Hun havde dog for Sikkerheds Skyld spændt en stainak eller Gjeldsimle, en Hunren, som aldrig føder Kalv, for sin Slæde. En saadan ansees for at være det hurtigste og mest udholdende af alle Rensdyr. Med denne for Slæden sad nu Stallos Datter, den unge Lappekone, bagom en stor Gran, som hun havde ladet Manden fælde tværs over Veien. Da Morgenrøden gik op. kom Stallo og hans ældste Son ud af Gammen, Begge bevæhnede med hver sit Spyd. De sprang hen til Svigersønnens Telt, som endnu stod der, og stak her og der igjennem Dugen paa det Sted, hvor de formodede, at de Sovende laa i sin dybeste Søvn. Sønnen lagde endda til, da han stak med Spydet: „Ta le maga tjåkkai, ta le obba tjåkkai!" Det gik i Svogers Hjerte! Det gik i Søsters Hjerte ! Strax efter kom Ludak, Blodsugersken, med et Traug og raabte: .,Alle. ti manatjak, mallatsid kålkåtallo!" Kjære Børa, lad ikke Blodet rinde bort! Kjærringen vilde vel gjøre Pølse af Blodet. Nu raabte Stallos Datter, som sad henne bag Granen og saa til: ..Taste le a i n o 1) b a tjåk k e ! " Her er Søsterens Hjerte ! Da sagde Stallo: ..Xa. juobe matav!" Jeg kunde nok forståa det! Nu begyndte Stallo og Kjærringen at rende efter Datteren, som kjørte med Stainaken eller Simlen, som aldrig havde baaret Kalv. Men, da Stallo snart nnerkede, at det ikke kunde nytte at springe efter, gav han sig til at raabe: „Vent mit Barn, vent mit Barn. jeg vil lægge en Skat i Slædekarmen til Medgift for dig! Vent mit Barn!" Nu holdt Datteren Renen igjen og ventede, indtil Stallo naaede medHæn- derne frem paa Slædekarmen. Men i det Samme hug En Datter af Stallo gifter sig med en Lap. 85 hun Fingrene af ham med en Øxe, som hun havde med sig i Slæden, og kjørte saa afsted igjen i fuldt Firsprang. Stallo, som mistede sine Fingre, viste frem Stumperne til Kjærringen, som kom løbende bagetter: „Ptånne, panne ka!" Mor, Mor, se her! „Det kunde jeg nok tænke," svarede Ludak, „ikke raader du med hende, nei, lad mig selv prøve!" Nu begyndte Kjær- ringen at løbe efter og raabe: „Vent, vent, jeg har her en rar Skat, som du skal faa i Medgift, vent bare lidt!" Datteren holdt og ventede, til Kjærringen fik Tag i Slædekarmen, men hug saa Fingrene af hende ogsaa, saa at baade Skatten og Fingerstumperne rullede ind i Slæden, og saa piskede hun paa Reiien, saa den i fuldt Firsprang satte afsted efter Sporene af Hjorden. Men Stallos gamle Kjærring hørtes længe bagefter at raabe og skrige : „Tjaske, tuona hæppo, mo ka ds a kaskos id!" Kast tilbage Fingerstum- perne, du Helvedes Skamløse ! 26. Stallo og Lappebrødrene Sodno. (Fra sv. Lapmark. Efter L. Læstadius.) Der var engang to Brødre, som hed Sodno, og de eiede en stor Renhjord. De havde en eneste Søster, som hed Lyma, og, naar Brødrene vare borte paa Jagt, maatte Lyma passe Renhj orden. Flere Mile fra Brø- drene Sodno boede der tre Brødre af Stalloslægten sammen med sin gamle Moder. En Dag, medens Sodno-Brødrene vare paa Jagt, kom Stallo-Brødrene og tog baade Lyma og hele Hjorden med sig. Men, før de fik Lappepigen afsted, stjal hun sig til at knytte Enden af et Traadnøste fast i Gammen. Traaden lod 86 Lappiske Eventyr. hun løbe ud efter sig langs Veien, og, da Traadnøstet ikke rak længer, tog hun Rentalle, som hun havde gjemt i en Pose, oglod smaa Klumper falde langs Veien efter sig, foråt Brødrene skulde kunne se, hvor det var blevet baade af hende og Hjorden. Da Brødrene kom hjem fra Jagten, fandt de Gammen tom, og, da de saa, atAlting var rovet bort, kunde de skjønne, at det maatte være Stallofolket, som havde været ude paa Plyndring, og som havde tåget med sig Søste- ren og Hjorden. Røverne havde ikke levnet den raindste Madsmule igjen i Huset, Der var intet an- det Raad for Sodno-Brødrene end at sætte efter saa snart som muligt, og, veiledede af Traaden og Ren- tallen, lagde de da i Vei, for muligens at tåge Hævn over Stallobrødrene. Tredie Dag, ud paaKvelden,naaede de frem did,hvor Stalloerne boede. De vovede ikke at anfalde Stalloerne aabenbart, men maatte gaa frem med List. De kløv derfor op i et Træ tæt ved en Kilde, hvor Stallo- folket pleiede at hente Vand, og tænkte, at de kanske paa den Maade kunde faa tale med Søsteren eller give hende et Vink, om Stalloerne sendte hende ud for at hente Vand fra Kilden. Ud paa Kvelden, da det var klart Maaneskiri, kom ogsaa virkelig Søsteren til Kilden. Brødrene gav nu sin Nærværelse tilkjende ved at vifte med Huerne, saaledes at Skyggen af disse bevægede sig paa Sneen. Nu foreskrev de Søsteren, hvorledes hun skulde bære sig ad med at for- hjælpe dem til at befri hende og Hjorden og faa Hævn over Stalloerne. „Du ved," sagde de, ,,at naar Stallo ikke tinder sin Mad aldeles renligt tillavet, saa rører han den ikke, men kaster den for Hundene. Naar nu Stallo har sat Gryden paa Ilden, og Kjødet har kogt Stallo og Lappebrødrene Sodno. 87 en god Stund, saa skal du ligesom af Vanvare træde paa Enden af et af Vedtræerne under Gryden, saa Gryden hælder saavidt, at lidt Sod skvulper over og derved lidt Aske spruder op i Gryden. Du ved, at Stallo ikke spiser den Mad, hvori der er kommen Aske, og saa vil han da rimeligvis befale dig at tåge Gryden og bære den ud og kaste hele Kogningen for Hundene. Men du bærer den hid til os, vi har ikke smagt Mad i tre Dage." Lyma gjorde, som Brødrene sagde, og det gik, som de ventede. Da den a^ldste Stallo blev var, at der kom Aske og Kul op i Gryden, befalede han Lappepigen at bære Gryden ud, slaa Indholdet for Hundene og igjen hente rent Vand fra Kilden til en ny Kogning. Lyma bragte Kjødet til Brødrene, som nu foreskrev hende videre: „Naar du har kogt anden Gang, og den ældste af Stallobrødrene lager sig til at gaa tilsengs, saa skal du lade, som om du ikke længer, som før, aldeles bortviser hans Frieri, men du skal lade dig føre hen til Sengen og spase med ham, saa du faar ham til at trække af sig Jernskjorten, som han har paa. Naar du har faaet af ham Jernskjorten, skal du ganske hem- meligt skaffe den hen til Ilden, saa den bliver dygtigt bed. Resten skal vi sørge for!'1 Lyma gjorde, som Brødrene bad hende. Hun havde før vist aabenbar Afsky for sin Frier, den ældste Stal- lobroderen, men den Aften lod hun, som om hun havde skiftet Sind. Stallo følte sig meget smigret og for- nøiet tilmode over hendes forandrede Opførsel og gjorde ingen Modstand, da hun forsøgte paa at tåge Jern- skjorten af ham. Han tænkte, at hun nu begyndte at blive husvarm. 88 Lappiske Eventyr. Nu nærmede Sodnobrødrene sig Huset. Stallo havde samme Dag hentet nogle Renoxer hjem fra Mar- ken og bundet dem fast tæt inde ved Husvæggen. Han vilde slagte dem næste Dag. Brødrene tog nu i Hornene paa Renoxerne og stødte dem voldsomt sam- men, saa det hørtes inde i Stuen, som om Dyrene holdt paa at stanges og strype hverandre i Rentømmerne. Det vakte strax den ældste Stallos Opmærksomhed, og han befalede den yngste at gaa ud og skille Rens- dyrene ad, at de ikke skulde strype hverandre. Denne gik, men han var ikke før kommen udenfor Døren, før han faldt for Sodnobrødreues Hug, uden at give mindste Lyd fra sig. Sodnobrødrene begyndte igjen at gjøre Allarm med Renoxerne. Da sagde Stallo til sin anden Broder: „ Gutten raader nok ikke med at faa Dyrene løs, du faar vist gaa ud oghjælpe ham!" Ogsaa han gik, men faldt ligesaa øieblikkelig og lydløst som den første. Renoxerne vedbleve fremdeles at stanges. Da sagde Stallo: .,Det var da besynderligt, at de ikke skulde kunne skille Oxerne ad! Jeg faar staa op og gaa ud selv!" Nu skulde Stallo trække paa sigJern- skj orten, men den var bleven altfor lied ved at ligge ved Ilden. Saaledes maatte han gaa uden Jernskjorte. Brødrene Sodno vare ikke ganske sikre paa, om Stallo vilde komme ud igjennem den almindelige Dør eller krybe igjennem den lave Bagdør. (Se Mythol. Pag. 27) Derfor havde den ældste Sodno stillet sin Broder ved Bagdøren, foråt Stallo ikke skulde undgaa Mordjernet, om han og- saa fik det Indfald at krybe igjennem den lave Bagdør. Stallo, som rimeligvis begyndte at ane Uraad, da begge hans Brødre ikke kom ind igjen, krøb ogsaa ud igjen- nem Bagdøren. Dette hørte den ældste Sodno og ilede strax sin Broder til Hjælp, men Stallo havde allerede jet og reiste sig ikke mere. Stallo og Lappebrødrene Sodno. 89 Den gamle Stallokjærringen, Moder til de tre Brø- dre, laa imidlertid og sov under alt dette og vidste Intet af, hvad der var foregaaet. Brødrene Sodno tråk nu paa sig de to yngste Stalloers Klæder og gik ind. Det stod endnu tilbage at faa vide, hvor Stalloerne havde skjult sine Skatte. Da det begyndte at lysne om Morgenen, nærmede den yngste Sodno sig Kjær- ringen og lagde sit Hoved i hendes Skjød, foråt hun skulde lyske ham. Med Et faar han da pludselig ligesom et barnagtigt Indfald, falder hende i Talen og spørger: „Men, kjære Moder, hvor ligger min ældste Broders Sølv skjult henne?" „Ved du ikke det?" spurgte den Gamle, noget forundret over Guttens Uvidenhed. „Nei, jeg er saa glemsom!" „Det ligger jo under Dørtærskelen!" Saa taug han stille en Stund, men spurgte saa igjen: „Men, kjære Moder, hvor er min mellemste Broders Sølv?" „Ved du ikke det?" udbrød Kjærringen, næsten vred paa Gutten. „Uf nei, jeg har glemt det!" „Det ligger under Huggestabben!" Atter taug Sodno en Stund, men spurgte saa til Slut- ning: ..Mor, kjære Mor, hvor er mit eget Sølv henne?" Da blev den Gamle vred for Alvor og greb efter et Ris for at give Gutten paa Ryggen for hans utilgive- lige Glemsomhed. Men Sodno forstod dog at stille hende tilfreds, saa at han omsider ogsaa fik at vide, at den yngste Stallos Sølv laa lige under der, hvor den Gamle sad. Nu havde de faaet at vide Alt, hvad de ønskede. ,,Kjære Bedstemor," siger nu Lyma, som sad ved Ildstedet, .,ved du ogsaa rigtigt, hvem det egentlig er, du taler med?" „Hvad," udbrød den Gamle, „det skulde da vel aldrig være Sodno?" „Jo, ham er det!" svarede Pigen. Forfærdet søgte den Gamle efter sit 90 Lappiske Eventyr. Sugerør eller det Jernrør, hvormed hun pleiede at suge Blodet af sine Ofre. Troldrøret var borte. Lyma havde listet sig til at putte det i Ilden. „Hvor er mit Jernrør?" raabte Kjærringen. „Se der, Bedstemor, der ligger det!" svarede Lyma og pegte paa Bstedet. Stallokjærringen greb det glødende Rør og slugte i sig igjennem Røret Aske og gloende Kul, saa hendes Indvolde forbrændte og hun døde paa Stedet. Nu grov Sodnobrødrene efter Sølvskattene, fandt alle tre, tog saa Søsteren og Renhjorden med sig og reiste tilbage igjen til sit eget Hjem. 27. En Askelad narrer Stallo. (Fra sv. Lapmark. Efter L. Læstartius.) En Askelad havde engang paa en eller anden Maade forvildet sig og var kommen til en Stallos Bo- pæl. Denne Stallo havde baade Hus, Kjør og Faar. Nu pleiede altid Stallo, naar han rik Tag i en slig liden Bytting af en Lappegut, at beholde ham nogen Tid hos sig for at gjøde ham, førend han spiste ham. Saa tænkte han nu ogsaa at gjøre med denne; men imid- lertid hittede Askeladden paa et listigt Kneb til at gjøre Stallo blind. Han anstillede sig nemlig, som om han var overordentlig klarsynt, og foregav, at han saa allehaande forunderlige Ting paa langt Hold. Stallo forsøgte at stirre i samme Retning, men kunde Ingen- ting opdage. „Hør, Gutten min," sagde Stallo, „hvorledes erdubleven saa klarsynt?" ,.Jo," svarede Askeladden, Jeg lod engang dryppe en Draabe Bly i Øinene mine. deraf kommer det!" „Aa, nei da," sagde Stallo, „kjære, held lidt smeltet Bly i Øinene paa mig ogsaa, jeg En Askelad narrer Stallo. 91 vilde saa gjerne blive ligesaa klarsynt som du!" «Ja/1 sagde Askeladden, „det skulde jeg gjerne gjøre, men du taaler det vel ikke, det gjør lidt ondt, ser du!" „Taale det," mente Stallo, „jeg vil taale Al ting, bare jeg bliver saa klarsynt som du, Askelad!" Askeladden maatte saaledes ligesom mod sin Villie støbe Bly i Øinene paa Stallo. Han lod Stallo lægge sig paa Ryggen, og derpaa hældte han først i det ene Øie. Stallo jamrede sig, men sagde alligevel: „Kjære, skynd dig og hæld hurtigt i det andet Øie ogsaa!" Aske- ladden saa gjorde. „Nu kommer du," sagde Askelad- den, „ til at være blind en Stund, indtil Øinene under- gaa Forvandling, men efter den Tid 'bliver du rigtig klarsynt!" Imidlertid maatte nu Askeladden forestaa Husholdningen, medens Stallo var blind. Han tog en fed Saubuk blandt Stallos Faar og slagtede den. Der- paa tog han Stallos gamle Hund og slog den ihjel. Om Kvelden kogte han fedt Faarekjød til sig i den ene Gryde, men i den anden kogte han Hundekjød for Stallos Regning, og da det var færdigt, øste han Hunde- kjødet op i etTraug til Stallo, medens han selv satte sig til at spise af det fede Faarekjødet. Nu hørte Stallo, at Askeladden spiste baade med god Smag og Behag af sit Maaltid, medens hans egne Tænder knapt vikle bide paa det seige Hundekjødet. „Hør, Gutten min." sagde Stallo til Askeladden, „koktes tun njalbme fal snjaiska, ja mun njalbme fal stauka, stauka?" Hvoraf kommer det, at din Mund snasker og smasker, medens min Mund bare knarker? Askeladden fandt paa noget til Svar herpaa, og dermed maatte Stallo lade sig nøie. Imidlertid vårede det dog ikke længe, førend Stallo indsaa, at han maatte være bleven narret af Askeladden, ettersom den belovede Klarsynthed al- Lappiske EveDlyr. ' 92 Lappiske Eventyr. deles ikke indfandt sig. Blind var han, og blind bier han. Han spekulerede derfor paa, hvorledes han skulde faa hævne sig og betale Askeladden hans Bedrageri. Til den Ende bad han Askeladden en Dag at gaa ind i Faarehuset for at tælle over Faarene. „Kan gjerne det gjøre," sagde Askeladden og gik ind. Men skjønt Stallo var blind, kom han dog strax efter og stillede sig i Døren. „Haa, haa," tænkte Stallo, „nu har jeg dig i Fælden, du skal vel ikke slippe ud igjen, uden at jeg faar Kløerne i dig!" Men Askeladden lod sig ikke saa let forknytte heller. „Nu skal du slippe ud alle Faarene mine," sagde Stallo, „men et om Gangen, og min store Saubuk skal du slippe ud aller sidst!" .,Ja, ja," sagde Askeladden, „det skal ske!" Saa lod da Askeladden Faarene slippe ud, et for et, mellem Benene paa Stallo, som stod midt i Døren, men den store Saubukken tog han og slagtede og drog Skindet af den. Da det endelig blev Storbukkens Tur, krøb Aske- ladden ind i Skindet og gik paa alle Fire ud imellem Stallos Ben. „Aa haa," sagde Stallo, „du min præg- tige, store Saubuk!" og klappede den paa Ryggen. En- delig sagde Stallo: „Kom nu selv ud, Gutten min!" Da raabte Askeladden udenfor: MJeg er jo alt forlænge siden ude jeg!" 28. En Askelad narrer Stallo til at flygte fra Hus og Hjem. (Fra sv. Lapmark. Efter L. Læstailius.) En Askelad havde engang forvildet sig og var kommen til en Stallos Bopæl. Stallo beholdt ham hos sig nogen Tid for at gjøde ham. Da han nu syntes, En Askelad narrer Stallo. 93 han var fed nok, sendte han ham en vakker Dag ud i Skoven for at hente et Stegespid. Askeladden gik; men, da han havde en Mistanke om, hvad Stegespiddet skulde bruges til, saa hentede han hjem med sig fra Skoven nogle raa og krogede Vidiegrene. „Det duer ikke," sagde Stallo, „hent bedre Spid!" Askeladden gik, men kom atter tilbage med nogle krogede Vidie- kviste. „Findes ikke bedre i Skoven?" spørger Stallo. „Nei, siger Askeladden, ,.jeg kan ingen bedre finde!" „Saa faar jeg gaa selv," siger Stallo. Medens Stallo lager sig til at gaa, spørger Askeladden: „Agjam, agjam, maste don ænemusat balak?" Kjære Bed- stefar, hvad er du mest bange for? „Sjuda guo- lest!" For Hvæsfisken!1 svarer Stallo. Medens Stallo var i Skoven for at hugge sig et Stegespid, tog Aske- ladden og kastede de raa Vidiekvistene paa Ilden. Derpaa tog han og snoede sammen nogle sorte Uld- traade og bandt dem om Stallos Sølvsæk. Vidiekvi- stene, som laa paa Ilden, begyndte snart at syde og hvæse, som om det var et helt Ormebøle. Da nu Stallo kom hjem fra Skoven, siger Askeladden: „Agjam, agjam, gula sjudaguole!" Bedstefar, Bedstefar, hør paa Hvæsfisken! Stallo lyttede,' og, da han hørte Sy- dingen af de raa Vidiekvistene paa Ilden, blev han saa forskrækket, at han troede, at hele Huset var fuldt af Orme. Han sprang strax op og greb efter Sølvs ækken for at begive sig paa Flugt. Men i det Samme raabte Askeladden: „ Bedstefar, se, se, Ormene har bidt sig fast i Sølvsækken din!" Idet Stallo kastede Øinene paa Sølvsækken og fik se de sorte Uldtraade, som Askeladden havde knyttet fast i den, troede han, det 1 Med „ Hvæsfisken" menes Ormen, og Stallo fremstilles altid som meget bange for denne. 7* 94 Lappiske Eventyr. var Orme, som kravlede op af den. Han var ikke sen med at slænge Sækken fra sig, sprang paa Dør og raabte: „Nu hopper jeg fra Aas til Aas!" Saaledes frelste Askeladden sit Liv og blev Eier af alt Stallos Sølv og Gods. 29. Fogden i Vadsø, som gjorde sig til en Slallo. (Fra Varanger.) For mange Aar siden levede der en Foged paa Vadsø, som skulde være gruelig stærk og saa rask til- bens, at Ingen kunde naa ham. Men paa samme Tid levede der ogsaa en Fjeldlap, som iblandt sine Folk ligeledes havde Ord for at være baade stærk og rask, og Lappen bed Andras Bæive.1 Fogden havde hørt megen Tale om denne Andras, og, da han nu engang 1 Saave] i svensk som finsk Lapruarken fortælles der Sagn ora en berømt Lappfamilie, de- havde Navnet Bæive, (o : Sol), eller Paivia. Stamfaderen Peder Paivia boede i Nærheden af Enare- Søen og skal have havt tre Sønner, Vuolab. Issak og Jouhan, der vare de sterkeste Kjæmper og flinkeste Bueskyttere. De vaie ogsaa berømte for sin Dygtighed til at fange Vildren i dertil indrettede milelange Indhegningcr paa Høifjeldene, eu Fangstmaade, der beskrives af Joh. Tornaus, Pag. 49. Den ældste og stærkeste af Brødrene, Vuolab, kom engaag i Kamp med en Stallo. Kampen begyndte. som sædvanligt, med at lofte Stene. Stallo kom tilkort i denne Kamp og rømte til Ishavet, men Vuo- lab forfulgte ham. Stallo hoppede over Neidenelven, men Vuo- lab hoppede efter, indhentede og dræbte ham og vendte derpaa tilbage med rigt Bytte i Sølv. Vuolab kunde i Spranget ind- hente en Vildren og en Ulv. Med bare Hænder dræbte han en- gang en Bjørn. (Se „En Sommer i Finmarken, Russ. Lapl. og Nordkarelen". P. 66.) Andras Bæive. 95 kom til Vadsø, begyndte Fogden at egge ham til paa forskjellige Maader at vise sin Styrke, blandt Andet opfordrede han ham til at prøve paa at hoppe over en otteaaret Baad, som just var hvælvet op paa Stran- den og tjærebredt. Andras var villig til at prøve sig, naar Fogden ogsaa vilde prøve. Saa indgik de da et Væddemaal om en hel Del Gods. Den, der hoppede saa høit over Ottæringen, at Kuftebræmmerne hans ikke kom nær Kjølen, han skulde være den Vindende. Først hoppede Andras Bæive, og Kuftebræmmerne hans kom slet ikke nær Kjølen. Saa hoppede Fogden, men det var ikke frit for, at han strøg lidt an imod Kjølen. Da spyttede Andras og sagde: „Du kom nok tilkort dengang, Fogd, du har faaet Tjære paa Kufte- bræmmerne dine!" Fogden blev vred og truede med: .,Du skal nok faa bruge Benene dine endnu en Gang, Andras Bæive !" Imidlertid saa skiltes de nu ad dengang for det Første. Næste Vaar nyttede Andras med sine Rensdyr til en Fjord paa Vestsiden af Vadsø, som hedder Bieccavuodna eller Persfjord. Fogden var vidende herom, og, da Andras vel var kom- men til Persfjord, gjorde Fogden sig til Stallo1, tog sin Søn og sin Hund med sig og roede afsted til Persfjord. Da Fogden kom ind i Fjorden, saa han An- dras gaa og spadsere i Nærheden af Søen. Saa for- vandlede Fogden sig til et Vragstykke af et Skib, og, da Andras saa Vragstykket drive ind imod Stranden, steg han ned i Fjæren for nøiere at undersøge, hvad 1 Efter Folketroen kunde enhver Troldkarl eller Enhver, der var noget indviet i Trolddomskunster, gjøre sig til en Stallo ved at frasige sig sin Daabspagt. Man vaskede sit Ansikt og Hoved og frasagde sig Daaben og Korset; saa blev man til en Stallo og kunde som saadan tilføie Menneskeheden allehaande Ondt. 96 Lappiske Eventyr. det var. Men, medens han stod der og saapaaVrag- stykket, som drev nærmere og nærmere ind imod Stran- den, blev han pludselig ganske fælen, og der kom en slig besynderlig Angest over ham, at han løb sin Vei opover fra Stranden, saa fort han kunde. I det Samme, han løb afsted, plystrede det, saaledes som Stallo pleier at plystre. Andras indsaa nu, at det maatte være Vadsøfogden, som havde gjort sig til Stallo og var efter ham. Det randt ham nu ogsaa i Hu, at Fogden havde truet ham med de Ord: „Du skal nok faa bruge Benene dine endnu en Gang, Andras Bæive!" An- dras, som nu heller ikke var uvidende i Trolddoms- kunsten, ønskede sig da en Vildrenoxes Fodder. Dem fik han, og med dem løb han et godt Stykke, førend han standsede for at lytte efter Stallo. Men, idet han standsede, hørte han Stallo plystre et godt Stykke foran sig, og netop i den Retning, hvorhen han løb. Saa ønskede Andras sig Fødderne af en Vildrenkalv; thi, naar en Vildrenkalv er i den Alder, at den første Gang begynder at fælde Haar, da er den saa hurtig i Spranget, at intet vingeløst Dyr kan indhente den. Saa fik han Fødderne af en Vildrenkalv og sprang med dem et godt Stykke. Da han igjen standsede for at lytte, hørte han Stallo plystre langt bag sig. Nu løb Andreas hen paa en Kant, hvor han vidste, at der var to mindre Indsøer og mellem Indsøerne et smalt Sund. Midt i Sundet var der en Sten; men, da Våndet løb ganske stille, og Stenen laa lidt under Våndet, kunde Ingen se den. Men Andras vidste nøiagtigt, hvor den laa, løb derhen, hoppede ud paa Stenen og fra den over paa den anden Side af Sundet. Saa løb han endnu et Stykke, indtil han var kommen midt for den ene af Indsøerne. Der begyndte han saa at Andras Bæive. 9? linje og raabe, foråt Stallo skulde høre, hvor han var. Stallo hørte det ogsaa og løb efter Lyden. Da han kom frem til den modsatte Bred, ligeoverfor Andras, raabte Andras til ham: „Hop nu du ogsaa over her, hvor jeg har hoppet!" „Jeg orker ikke at hoppe over her!" svarede Stallo. „Aa, tvi for Skam," raabte An- dras, „orker ikke du at hoppe der, hvor enhver Stak- kar af en Lap kan hoppe!" Da blev Stallo sint og hoppede til, men dumpede ned midt i Indsøen. Nu skulde Andras til at skyde ham ihjel, medens han svømmede tillands. I gamle Dage bragte Lapperne Buer, og Pilespidsen var et Lommenæb. Da Andras skjød første Gang, hoppede Stallo saa høit i Veiret. at Pilen fløi imellem Benene hans. Saa sigtede Andras midt paa Panden og skjød anden Gang, men Stallo hoppede igjen saa høit, at Pilen gik imellem Benene. Tredie Gang holdt Andras i øverste Kanten af Skallen og traf Stallo i Underlivet. Han naaede dog ind til Stranden, men var næsten aldeles kvit med det Samme, og døende sagde han til Andras : „Du skal love at begrave mig sømmeligt, og, naar du det har gjort, kan du drage hen i Persfj orden til min Baad og tåge mit Gods, og Hunden kan du dræbe, men min Søn skal du ikke dræbe, Andras!" Andras begravede Stallo, saaledes som han havde begjæret, og Hunden slog han ihjel; thi Stallohunden er slig, at, naar den faar slikke sin Herres Blod, lev- ner Stallo op igjen. Derfor har Stallo altid Hunden med sig. Andras tog først alt Godset, som fandtes i Baaden, derpaa tog han Aarene bort og stødte saa Baaden med Gutten tilhavs, saa den drev afsted for Vind ogVeir. Saa løb han hjem igjen, og, da han kom ind i Gammen, kastede han sig ned paa sit Leie og 98 Lappiske Eventyr. udbrød: „Aa, jeg er mest kvit!" Andras havde en Broder. Da Andras vel var falden i Søvn, gik Bro- deren udenfor, tog et Vedtræ og slog et haardt Slag i Væggen ligefor Andras's Hoved. Andras for op i Søvne og raabte: „Aa, jeg skjønner det nok!"— Han tænkte, at Stallo var paa Færde igjen. Men i det Samme udbrød Broderen udenfor: „Nu skjønner jeg det ogsaa!" „Naa," svarede Andras, „siden du skjøn- ner, bvordan det hænger sammen, saa faar du vel faa Halvparten med mig af det Gods, som jeg har vun- det idag!" 30. Stallobruden. (Fra Ibestad.) Der var engang en Stallo, som friede til en Lap- pepige. Pigens Fader turde for det Første ikke andet end love, at Stallo skulde faa hende, og takke til for den Ære, som vistes ham. Men med sig selv tænkte han, at det nok ikke skulde blive noget af. Kommer Tid, kommer Raad, mente han. Imidlertid saa bleve de nu enige om en bestemt Dag, paa hvilken Stallo skulde komme og hente Bruden. Dagen kom, og Stallo kom ogsaa. Imidlertid havde Lappen laget istand en Træblok og trukket Datterens Klæder paa den. En ganske ny Kufte havde han tåget, ny Hue, Sølvbælte om Livet, nye Komager (Lappesko) og nye Komagbaand. Da Alt var i Orden stillede han Dukken paa Huk henne i en Krog i Teltet med et „bæitalidne" eller tæt Slør over Hovedet, saaledes som en lappisk Brud pleier at bære det. Da Stallo kom ind og saa, at Bruden sad henne i Krogen, iført sine bedste Klæder, blev han Stallobruden. 99 meget fornøiet og gik om en Stund udenfor igjen med sin Svigerfader for at tåge imod de Rensdyr, som han skulde faa i Medgift. Imidlertid holdt Datteren med en Del forspændte Ren sig skjult bag en Høi tæt ved Teltet, Da nu Stallo havde faaet sine Rensdyr og holdt paa at slagte et af dem til Kveldsmad, lurede Lappen sig hen til Datteren, og afsted gik det nu i flyvende Fart indover Fjeldene. Da Stallo vel havde slagtet Renen, gik han ind igjen til sin „Nanna" eller Kjæreste. „Naa Nannacam, min lille Kjæreste," sagde Stallo, „sæt nu Gryden paa Ilden!" Nanna rørte sig ikke. „Aa, Nanna er undselig !" tænkte Stallo, ,,jeg faar gjøre det selv!" Da Gryden havde kogt en Stund, siger han igjen: „Naa, Nanna, nu faar du kløve Marvbenene!" Nanna rørte sig ikke. „Nanna er und- selig, jeg faar gjøre det selv," sagde Stallo. Da Kjødet var kogt, siger han igjen: „Nanna, kom nu og øs op Kjødet!" Men Nanna var fremdeles undselig og rørte sig ikke. „Faar gjøre det selv da!" tænkte Stallo. Da han havde øst op Kjødet, bad han Nanna komme og spise, men Nanna var fremdeles undselig. Saa spi- ste han da alene. Da han havde spist, bad han hende om, at hun vikle rede Sengen. „Aa, Nanna, er du saa undselig, saa faar jeg gjøre det selv da!" „Naa, Nanna, kom nu og læg dig!" Nei, hun var undselig! „Jeg faar nok selv hente dig da!" tænkte Stallo og gik hen til Bruden, men hvad fandt han? Da han greb efter sin Nanna, mærkede han, at det var en Træklods. Her- over blev han saa arg og sint, at han sprang ud i bare Skjorten og satte efter Lappen over Haug og Hamre. Men det var nu til ingen Nytte. Stygt Veir blev det ogsaa, Snefog og Kulde, og snart begyndte Stallo at fryse saa jammerligt som en Hund. Endelig kom 100 Lappiske Eventyr. Maanen op paa Horizonten. Da Stallo saa den, troede han, det var Lappen, som havde gjort op Ild, og satte afsted igjen, alt livad han orkede. Men nei, lian blev træt, førend han kom frem og fik varme sig ved den Ilden. Saa krøb han op i Toppen af en Gran, og der frøs han ihjel. Den Ende fik det. 31. Stallo-Brylluppet. (Fra Ofoten.) En Stallo kom engang til et Sted, hvor en Lap hoede. Lappen havde en Datter, og, da Stallo fik se hende, syntes han saa godt om hende, at han spurgte, om hun vikle blive hans Sønnekone; han havde en voxen Søn, som skulde gifte sig. Pigen svarede In- genting, men Faderen turde ikke sige Nei; han maatte love, at Datteren skulde blive Stallos Sønnekone. Saa blev de enige om, hvad Tid Brylluppet skulde staa, og Stallo drog sin Vei igjen. Da Tiden kom, sendte Lap- pen Bud til Stallo, som boede bag et Fjeld, en Dags- reise borte, at han, hans Kone og Søn skulde komme til Bryllups. Lappen havde sendt sine to Sønner af- sted med Rensdyr for at hente Stallofamilien og sagt til dem, at de skulde tåge Veien nordenom Fjeldet eller paa „Natsiden'' af samme, men, naar de kom frem til Stallos Gaard, og han spurgte dem : „Hvad Vei kom I?" saa skulde de svare: „Paa Solsiden !" Nu drømte Stallo samme Nat, at dersom de, som kom for at hente ham til Bryllups, kom paaNatsiden af Fjeldet, saa var det et Forbud paa Ulykke. Da derfor Lappens Sønner paa Stallos Spørgsmaal om, hvad Vei de kom, begge to svarede: „Paa Solsiden!" saa blev Stallo veltilfreds Stallo-Brylluppet. 101 og tog vel iraod dem. Derpaa lagede han, haus Kone, „Nanna", og hans Søn, som Brudgom skulde være, sig istand for at følge med tilbage. Bryllupsmad tog de ogsaa med sig, og hele Følget reiste tilbage paa Sol- siden af Fjeldet. Imidlertid havde Lappen med sine Folk hugget Hul i Isen paa en Indsø, tæt udenfor sin Bopæl, men Hullet havde de igjen omhyggeligt dækket med Sne. Dernæst havde de laget til Mere store Træ- klubber, og disse havde de ligeledes skjult under Sneen rundt omkring Hullet. Saa kom Stallo med Kone og Søn kjørende i Følge med Lappens to Sønner, og Brylluppet begyndte. Der blev slagtet to Rensdyr, og to Kjedler bleve satte paa Ilden. Da Kjødet havde kogtlænge nok, tog Lappens ældste Søn den ene Kjedel af Ilden, bar den hen i Boasso og satte sig ned med den paa Knæerne. Stallo, som saa dette Vovestykke af Lappens Søn, vilde, at hans egen Søn ikke skulde vise sig mindre haard- før, og sagde derfor til ham : „Tag nu du den anden Kjedel af Ilden og sæt dig med den, ligesom Lappe- gutten gjorde!" Nu var Stallos Søn ikke saa vel vant med Sligt som Lappens Søn. Da han havde tåget den fulde Kjedel af Ilden og satte sig med den i Boasso, spildte han en Del kogende Sod paa sig, saa- ledes at det raudt ned over Brystet og Maven og lige ned til Underlivet. Stallo, som saa dette, spurgte: „Brændte du dig, Gutten min?" „Aa, ikke saa far- ligt!" svarede Sønnen. Saa satte de sig til at spise; men Stallos Søn orkede ikke at tåge for sig. Han havde brændt sig værre, end Nogen troede. Han for- lod Selskabet, gik hen i Lappens Stabur og lagde sig ned der og jamrede sig. Kjæresten gik efterham og satte sig ved Siden af ham. Da han ikke kom ind 102 Lappiske Eventyr. igjen, begyndte Stallo at blive ængstelig og sagde: „Kanske Gutten har brændt sig slemt!" Saa gik han selv hen til Staburet for at høre, hvordan det stod til. „Naa, hvordan er det med Gutten?" spurgte han Lap- pepigen, som sad i Døren. „Aa, han sover nu!" sva- rede hun. Heraf skjønte hendes Fader, som ogsaa var fulgt med, at det var forbi med Gutten, men Stallo mærkede ikke Uraad. Da de nu havde spist og druk- ket, spurgte de Stallo, om han ikke havde Lyst til at gaa med dem ned paa Isen for at more sig med for- skjellige Lege, som Lapperne pleie at bruge. Jo, dertil var Stallo villig. Efter en Stund fik de Stallo til at lege den Leg, som Lapperne sig imelleni kalde „stallostallat", d: lege Stallo eller Blindebuk. En Lappehue drages ned over Øinene paa en afSelskabet, saa han Ingenting kan se. Derpaa springer man rundt omkring ham og napper ham i Klæderne. Han paa sin Side ser til at faa Tag i, hvem han kan. Saa blev det engang ogsaa Stallos Tur at være Blindebuk. Da han fik fat i den Første, klappede han ham med Haan- den ned over Ansigtet og sagde: „Simme s ammas, du skal være Frokosten min i Morgen!" Saa fik han fat i En til: „Simme sammas, dig skal jeg have til Mid- dagsmad i Morgen." Saa fik han fat i den Tredie: .,Simme sammas," sagde Stallo igjen, „nu harjegfaaet En til Kveldsmad ogsaa!" Saa løb de igjen omkring, raabte, lo og morede sig. Stallo sprang efter dem, men bedst som det var, løb han lige i Hullet i Isen. I samme Øieblik vare Lapperne færdige med Kniplerne til at dænge ham i Hovedet, alt hvad de orkede. Stallo skreg og raabte paa „Nanna" eller Kjærringen, at hun skulde komme ham tilhjælp. Men, medens dette fore- gik nede paa Isen, sad Lappekjærringerne oppe i Teltet Stallo-Brylluppet. 103 og beskjæftigede Stallokjærringen paa en anden Vis. De havde faaet hende til at lægge sit Hoved i Skjødet paa en Lappekvinde, og, medens denne lyskede hende, løste andre op hendes lange Haarfletninger og bandt Haartotterne fast i Telttræerne. Derpaa lod de, som de høilig beundrede alle de forskjellige Sager, som hun havde hængende i sit Bælte, og derunder fik de fat i hendes ruovdebocce eller Jernrør, hvormed hun suger Liv og Blod af Folk. Dette listede de sig til at faa løst af Bæltet og putte i Ilden, saa det blev gloende hedt. Pludselig hørte Stallokjærringen sin Mands Stemme nede paa Isen og spurgte Lappekvin- derne: „Hissogos dobbe læ vai hasso?" Hvad er paa Færde, Spøg eller Slagsmaal? ,,Hisso!" svarede Lappekvinderne, — det er bare Spøg! — Saa lagde hun sig til Ro igjen i Lappekvindens Skjød og lod sit Hoved fremdeles lyske. Men pludselig hørte hun igjen ganske tydeligt, at Stallo raabte: „Nanna, Nanna buvte ruovdebocce!" Nanna, Nanna, kommedJern- røret! Nu kunde hun ikke være i Tvivl længer. Stallo maatte være i Livsfare. Forfærdet herover, sprang hun op og mærkede i sin Skræk ikke engang noget til, at hun sled af Haartotterne, som vare bundne fast i Telt- træerne. Hun bare rumsterede og ledte omkring sig efter Jernrøret, der skulde hænge blandt de andre Sager, som hun havde i sit Bælte. Men borte var det. „Hvor er Jernrøret mit? Hvem har tåget mit Jernrør?" spurgte hun Kvinderne. De pegte paa Ilden og sagde: „Der ligger det i Ilden!" Hun hen og greb det glø- dende Jernrør1 og satte det for Munden, men, istedetfor 1 Maaske Fortællingcn om dette ildsprudende Jernror, som Stallo bruger, kan være en dunkel Erindring om det første Syn af Virk- ningen af Ildvaaben. 104 Lappiske Eventyr. Menneskeblod, sugede hun i sig Aske, Ed og Gløder, saaat hendes Indvolde forbrændte, og dermed saa seg- nede hun død omkuld. I samme Stund knuste de Stallos Hoved med Klubbeslag nede paa Isen. Den Ende fik det Bryllup. 32. En Stallo bliver narret ved Bæverfangsten. (Fra sv. Lapmark. Efter L. Læstadius.) En Stallo havde sat ud Garn for at fange Bæver. Et Stykke derfra havde han gjort op Ild i Skoven samt klædt af sig og lagt sig til Hvile. For nu at kunne vide, naar der kom Bæver i Garnet og for strax at kunne springe derhen og faa Tag i den, førend den gnavede sig løs, saa havde han fæstet et Snøre i Garnet, og i den anden Ende af Snøret, lige ved Nyingen, hvor han laa, havde han fæstet en Bjælde. Naar Bjælden begyndte at klinge, vidste han, at der var Bæver i Garnet, og, selv om han sovnede ind, vilde han blive vækket af Bjældeklangen. Men nu havde enLap seet denne Tilstelling, og, da Alt var i Orden, og Stallo havde lagt sig, gik Lappen hen og rykkede i Snøret. Stallo skyndte sig hen til Garnet, men fandt Ingenting. Imid- lertid havde Lappen skyndt sig hen og kastet alle hans Klæder paa Ilden. Da Stallo kom tilbage, fandt han alle sine Klæder opbrændte og harmede sig over, at han skulde have faret frem i slig Braaske, at han havde revet Klæderne hen i Ilden. Han satte sig imid- lertid ned og varmede sig. Saa ringede det atter i Bjælden. Stallo afsted til Garnet, men ikke var der mere Bæver denne Gang end første Gang. Det værste var, at Ilden var aldeles udslukket, da han kom tilbage. To Lappepigei- gifte sig med Stallo. 105 Nu begyndte Stallo at fryse jammerligt, og i denne Knibe tog han det Parti at gaa til Maanen, som lyste over Horizonten. „Se, Fader, din Søn fryser!" raabte han, idet han strakte Hænderne op imod Maanen. Men det hjalp nu ikke, han frøs alligevel ihjel. 33. To Lappepiger gifte sig med Stallo. (Fra sv. Lnpmark. Efter L. Læstadius.) To Lappepiger havde giftet sig med to Brødre af Stalloslægten. Den ene af disse Stallohustruer havde faaet Barn, den anden havde intet. Efter et Par Aars Forløb tænkte Stalloerne paa at æde op sine Hustruer. Den ene af Brødrene siger derfor en Dag til den anden. „Kåsses ton, vieljam, tun stainak-ronoha?" Naar tænker du, min Broder, at æde op din Gjeldsimle? eller den Hustru, som ingen Børn fik. Den anden Broder svarede: „De mon, dego ton miesse- altoha!" Naar du æder op din Simle med Kalv, skal jeg ogsaa æde op min Gjeldsimle! Denne forblommede Tale synes imidlertid Hustru- erne at have forstaaet. Ialfald flygtede den børnløse sin Vei og vikle ogsaa, at den anden skulde gjøre det Samme, men hun svarede, at hun ikke nænnede at for- lade sit Barn. Nu gav den Stallo, hvis Hustru havde rømt, sig til at forfølge hende. Sin Hund tog han med sig, foråt den skulde veire hendes Spor. Da Hu- struen mærkede, at Stallo, hendes kjære Mand, be- gyndte at naa ind paa hende, kløv hun op i et stort Træ. Men Hunden, som løb efter Sporet, standsede under Træet og gjøede paa hende som paa en Ikorn. 106 Lappiske Eventyr. Det var derfor ikke vanskeligt for Stallo at faa Øie paa hende. Han hidsede Hunden paa hende og sagde: „Hoe, hoc, pænnam, buoide bitta balkkan!" Hus, hus, Hunden min, en Fedtklump skal du faa i Løn! Nu tog Stallo sin Øxe og begyndte at hugge ned Træet. I denne Nød gav Lappekvinden sig til at raabe: „Påtet pædnagatjak, kæitai le attje, edne pakka He- in a tjuokkat vadd am!" Kommer, smaa Hunde, som Far og Mor aldrig have givet varmt Sod at lefse! (o : drikke med Tungen). Da kom Bjørne, Ulve, Gauper, Ræve og alle Slags Dyr fra Skoven og sønderrev Stallo og hans Hund. Det var altsaa lidt Troldskab, som dengang frelste Lappekvinden fra Stallos Tænder. 34. Stallo-yagge, Stallo-Dalen. (Fra Lyngen. Meddelt.) I Lyngens Præstegjæld ligger der en Dal, omtrent en Mil indenfor Markedspladsen Skibotn, paa den vestre Side af Storfjorden. 0<)sidderne paa Gaarden Stor- eng skal i gamle Dage, førend denne Dal blev beboet. have havt Græsgange der for sin Buskap. En Dag, da en ung, vakker Lappepige vogtede Kreaturene i Da- len, kom der en Stallo og beilede til hende, og, da hun ikke strax sagde Ja, truede han med at bortføre hende med Magt. For svag til at sætte sig til Modværge, havde hun intet andet Raad end at love ham baade Haand og Hjerte, men haabede dog endnu at skulle kunne blive reddet ved en eller anden List, naar Tid og Leilighed kom. Hun tiggede nu Stallo saa længe. at hun fik Lov til at gaa hjem for, som hun foregav. at hente noget af sit uundværlige Tøi og sine Stads- Stallo-vagge, Stallo-Dalen. 107 klæder. Men Stallo truede med at dræbe alle Krea- turene, dersom hun ikke kom tilbage saa snart som muligt, Da hun kom hjem, blev der stor Bestyrtelse og Skræk paa Gaarden; thi, hvis hun reiste afsted. frygtede de for aldrig mere at faa hende at se, og. sveg hun sit Løfte til. Stallo, vilde Lapperne miste Hjorden, der udgjorde deres eneste Eiendom. Pigen tog da Mod til sig, og, stolende paa sin udtænkte List, vilde hun, som en anden Judit, vove sit Liv for sin kjære Hjord. Hun pakkede da sammen en Bylt Klæ- der, tog paa sig den smukkeste Kufte og spændte det smukkest broderede Bælte om sin smale Midie. Derpaa hængte hun Sax, Kniv og Sytøi i Bæltet, udsmykkede sin Hue med de mestbrogede Baand, tog nyt Sennegræs og stoppede i sine bedsteKomager og endelig et stort Nøste af Seilgarntraad i Lommen. Saa vandrede hun da af- sted op igjennem Dalen til det Sted, hvor hendes bar- ske Frier ventede paa hende medUtaalmodighed. Glad over at se sin smukke Kjæreste igjen, rakte Stallo hende sin høire Haand og vandrede opad den med tyk Skov bevoxede Dal. Hun lod strax Garnnøstet falde paa Marken og tråk Traaden efter sig. Paa Stallos Forundring herover foregav hun, at hun derved fik Snuren af Traaden. Da hun antog, at Garnnøstet var udrnllet, slåp hun Traaden, uden at hendes Tilbeder mærkede Uraad. Nu begyndte hun at flække Næver af et og andet Birketræ, etterhvert som de gik opover Dalen, og paa Stallos Spørgsmaal om, hvad det skulde være godt for, svarede hun, at hun vilde have Næve- ren til at gjøre op Ild med, naar de skulde hvile og holde Maaltid. Endelig kom de til en skovløs Slette, hvor Stallo standsede og satte sig. Pigen gjorde strax op Ild med Næveren, bar Tørved sammen og lagde den Lappiske Eventyr. 108 Lappiske Eventyr. paa Ilden. Efterat de havde spist, overøste Stallo hende med Kjærtegn og viste sig saa glad i sin unge Brud, at hans Barskhed forvandledes til øm Elskov. Han bønfaldt hende om at hvile sig i hans Arme, men med kvindelig Undseelse undslog hun sig herfor, medens Ilden endnu brændte, men lovede, at, naar den var ganske udbrændt, skulde hun foie ham i alle hans Øn- sker, da han var saa særdeles god imod hende. Sto- lende paa sin Styrke og henreven af Kjærlighed, lagde han sit Hoved i hendes Skjød og bad, at hun der skulde anstille Jagt eiter Vildt. Efter Aftale havde imidlertid hendes Husbond, fulgt af flere af Naboerne, gaaet paa Spor efter Stallo. Veiledede af Seilgarntraaden og de mærkede Birke- træer, fandt de snart frem til de Forelskedes Qpholds- sted og nærmede sig uformærket saa nær, at de kunde iagttage den unge Piges Vink. Saasnart hun mærkede paa Stallos tunge Aandedræt, at han var falden i dyb Sovn. vinkede hun ad dem. Hemmeligt listede de sig frem og gav Stallo, som laa næsegrus med Hovedet i Pigens Skjød, et saa vældigt Hug lige i Byggen, at det blev hans Bane. Hans store Kjæmpekrop lagde de indunder en stor Sten og kastede derpaa en Stenrøs baade over ham og Stenen. Lapperne vil vide, at man engang for mange Aar siden har gravet op i Stenrøsen og dafundet Men- neskeben der af usædvanlig Størrelse. Stenen kaldes endnu Stallo-gædge, (Stallo-Sten), og Dalen af Lap- perne Stallo -vagge, (Stallo-Dal), af Nordmændene Skogspeiderdal. (Se ..Ethnogransk Kart over Finmar- ken" af I. A. Friis, Plade 4.). Stallo og Rigepaal. 109 35. Stallo og Rigepaal. (Fra Lyngen. Meddelt.) Eu Stallo kom paa sine Streiftog engang nedover Nordnæsfj eitlet, paa østre Side af Storfjorden, i Lyn- gen, men blev itide opdaget af Beboerne paa Nord- næsgaarden, saaledes at de kunde tåge Flugten og føre med sig alle de Baade, som fandtes ved Stran- den. Stallo havde saaledes ingen Farkost at sætte over Fjorden med, men i Mangel af Baad gjorde han sig en Flaade af Tømmerstokke og lagde paa denne i Vei med at ro over Fjorden. Da Beboerne paa vestre Side saa ham komme roende, bleve de heltfor- skrækkede, men en Mand paa Gaarden Øxvig ved Navn Paal, som for sin Rigdom havde faaet Navnet Rigepaal, vovede sig til at reise ham imøde. Han tog Fiskeredskaber med sig i Baaden og roede i Begyn- delsen omkring, som om han fiskede efter Sei. Da Stallo nærmede sig Landet lige overfor Karnæs Gaard, tilraabte Rigepaal ham og spurgte, hvor han agtede sig hen og i hvad Ærinde. Stallo svarede ved at spørge igjen, om han vidste, hvor Rigepaal boede. „Jo," svarede Rigepaal, det vidste han godt. „Men hvad vil du ham?" „Jeg vil prøve Styrke med ham!" svarede Stallo. „Dersom jeg overvinder ham, skal hans Rigdom tilhøre mig. Dersom han vinder, faar han alt det Sølv, jeg har." „Det vil vorde dig en let Sag at overvinde ham," mælede Rigepaal, „thi han er mere rig end stærk." Glad herover, bad Stallo nu Fiskeren om at vise ham det Sted, hvor Rigepaal boede. Solen stod netop midt indo ver Fjorden. „Der lige under Sol- øiet!" svarede Rigepaal. Da Solen stod Stallo lige i Øinene, havde han ondt for at se Land og maatte skygge 8* 110 Lappiske Eventyr. med Hænderne for at kunne opdage Stedet. Dette mærkede Paal. tog hurtigt sin Bue op og skjød Stallo en Pil igjennem Skuldrene. Han bemægtigede sig der- paa Stallos Bælte og alle de kostbare Sølvsager, som hang deri. Stallos afsjælede Legeme bragte han hen til Skogholmen og lagde det indunder en fremstaaende Helle samt dækkede det derpaa med en Stenrøs. ( )g- saa her paastaa Lapperne, at deres Forfædre have fundet Menneskeben. Gaarden, hvorpaa Rigepaal ho- ede, kaldes endnu Paalspladsen. IV. Cuitek og- Karjelak. En langt sikrere historisk Grtindvold end de fo- regaaende Stallo-Eventyr har Lappernes Beretninger eller Sagn omCudek og Karjelak eller Garjelak. Ved disse Navne fæstede man ikke, som ved Jetanas og Stallo, Begrebet om et fremmed og overnaturligt stort Væsen, men Tschuderne og Karelerne vare al- mindelige Mennesker, som Lapperne selv. CiuTek er Pluralis af Cutte. der nu i Lappisk har faaet den al- mindelige Betydning ..Fiende"; men oprindelig var dette Ord Navnet paa et finsk Folkefærd, med hvilket Lapperne rimeligvis have ligget i Feide, endnu førend de fordre- ves fra det mellemste og nordlige Finland. Levninger af dette finske Folkefærd, Tschuderne. lindes endnu i Guvernementerne Novgorod og Olonetz samt paa Græn- sen af Ingermanland og Estland. Tidligere vare de især udbredte i Guvernementet Olonetz eller hoede rundt om den sydlige Strand af Hvidehavet, og, førend Karelerne trængte ind mellem Tschuderne og Lapperne, ( uctek og Karjelak. 111 vare disse Naboer. Karelerne, der paa Lappisk kaldes Garjelak eller Karjelak, fortsatte under sin Fremtræn- gen de gamle Tschuders Røverier og arvede deres Navn eller kaldtes af Lapperne Garjel-CmTek. Senere kom ogsaa Russerne og røvede iblandt Lapperne. Cutte, der havde faaet den almindelige Betydning Fiende, gik da ogsaa over paa dem, og de benævnes derfor Ruossa- t uctek. At de gamle Tschuder have gjort Streiftog over Hvidehavet til det nuværende russiske Lapland, er sandsynligt paa Grund af, at man iblandt Lap- perne paa Kola-Halvøen især fineler talrige Sagn om dem. Om de ogsaa have streifet indover i finsk Lap- marken og norsk Finmarken, er uvist. Vistnok skulde man tro dette af flere Stedsnavne. Saaledes er der et høit Fjeld, ikke langt nordenfor Enare Kirke, som den Dag idag kaldes Cudi var re, og „som skal have faaet sit Navn deraf, at Tschuderne i fordums Tid skal have opholdt sig der og derfra bespeidet det omkringlig- gende Land". I Torneå Lapmark, fortæller L. Læsta- dius, tindes der en Dal, som kaldes Cu di korsa, Tschude-Dalen. Ligesaa kaldes Kistrand i norsk Fin- marken Cucti gi ed de, som paa Norsk i Almindelig- hed pleier at oversættes med „Russemark". Da nem- lig baade Karelerne og Russerne arvede Navnet Cu- (Tek, saa kan Stedsnavnene ligesaa godt hidrøre fra Sammenstød medRøverhorder af disse Nationer. Med disse omstreifende Flokke af Tschuder og Kareler har Lapperne bestaaet ordentlige Feider, tildels i samlede, større Masser. Med Jetanas og Stallo var det derimod næsten altid Tvekampe. Den Tid, da Lapperne især vare udsatte for Plyndringer af disse Røverhorder østenfra, kaldes endnu Cucti aigge eller v a in oi aigge,1 Tschude-Tiden eller Ufredstiden. De maatte 1 Voina, russ. Krig. 112 Lappiske Eventyr. skjule sig i Jordhuler for at undgaa Opdagelse. Af saadanne Huler tindes der flere i Finmarken. Røgen blev gjennem en lang. smal Gang ledet langt bort for ikke at robe Beboerne. ,,I syv Aar," hedder det, ..gjorde Karelerne 178 Ind- fald i Finmarken, hvilke fulgte saa hyppigt paa hver- andre, at et gammelt Sagn fortæller, at der mellem hvert ikke var længeré Tid, end at man kunde faa en Pienkjodsuppe kogt, og at kun 1 Mand blev levende i Alten og 1 i Varanger."1 Intet Under derfor, atdisse Overfald har gjort den Epoke i Lappernes Historie, at de fra samme af begvndte en ny Tidsregning. 36. Tschude-Sagn fra Jokonga i russisk Lapland. (Meddelt paa Lappisk ved D. E. D. Europ&us.) Der levede fordum en Mand. Der fødtes ham en Datter, og der fødtes ham en Søn. Saa levede han en Tid. En Dag lagede han sig til at drage ud i Marken. Da han var færdig at drage afsted. sagde han til Sonnen og Datteren: ..Gaa ind og sig til Eders Moder, at hun ikke maa bære Fliser ud og kaste dem i Elven, medens jeg er borte!" Tiden, da dette foregik. varCiuti aigge eller vainoi aigge, Tschude-Tiden eller UtVedstiden. Saa reiste han afsted. Men enten nu Børaene sagde til Moderen, eller ikke sagde, hvad deres Fader havde paalagt dem, saa hændte det, at Moderen kort Tid efter tog et helt Fang fuldt af Fliser, bar dem ud Lapperne og den lapske Mission, ved I. Vahl. Tschude-Sagn fra Jokonga. 113 og kastede dem i Elven. Saa gik hun ind igjen og tænkte ikke paa nogen Fare. Børnene legede ved Strandbredden. Men langt nede ved Elven kavde der leiret sig en Flok Tschuder. En af disse gik til Elven efter Vand og blev var, at der kom Fliser ræ- kende ned med Strømmen. „Der lindes Folk længer oppe ved Elven!" siger han, idet han kom op igjen til Ildstedet. „Hvoraf ved du det V" „Der kommer Fliser drivende ned med Strømmen!'- Saa brød de op og vandrede opover langs Elvebredden. De vandrede og vandrede, indtil de kom did, hvor Lap- pehytten stod. Børnene legede endnu ved Stranden. En af Tschuderne gik hen til Børnene: „Hvad bestille I her, Smaabørn !" Gutten og Pigen bleve bange. De tog tilbens og kom løbende ind til sin Moder og raahte: „Anna, anna, narod puedi!" Mor, Mor, der kommer Folk! Kjærringen gik ud og hilste paa dem. „Vær saa god, Fremmede, at komme ind i (Jam- men!" Saa satte hun Kjedelen paa, kogte Mad og bad dem spise: „Vær saa god at spise, Fremmede, forsmaa ikke, om I har Lyst!" „Er Husbonden hjemme, eller er han borte V" spurgte Tschuderne. „Han kommer strax!" svarede Kjærringen. Bør- nene vare igjen gaaede ud og legede udenfor Døren. Saa kom Husbonden fra Marken. Gutten løb ham imøde og sagde: „Far, hvad er det for Folk, som ere komne?" „Folk!" udbrød Faderen forferdet, „har Mor ka- stet Fliser i Elven?" 114 Lappiske Eventyr. „Ja, Mor bar Fliser ud og kastede dem i Elven!" „Naa, hvad hun har gjort, det har hun gjort!'' sagde Manden. Dermed gik han ogsaa selv ind i Gammen og hilste paa de Fremmede: „ Velkommen, Fremmede, hvorfor spise I ikke? Kom og spis, mine Gjæster, forsmaa ikke, om I har Lyst!" Saa satte han sig selv til at spise, og saa spiste de ogsaa. Da de havde spist, skulde de lægge sig til at sove. Men, før de lagde sig, tog de Manden og bandt ham fast til Dørtærskelen. Derpaa lagde de sig og sovnede. Da de havde sovet en Stund, vaagnede en af dem, den største af Tschuderne, og sagde til Manden: „Naa, min Maud, har du sovet godt, og hvad har du drømt?" ,,Kjære Far," sagde Manden, .,hvorledes skulde jeg kunne have behagelige Drømme, som ligger her bunden? Men du, Far. som har sovet ved min Hustrues Side, hvad drømte du?" „Aa jeg, jeg drømte, at der kom otte Ravne og hakkede Øinene ud paa mig! Hvad drømte saa du?" „Jeg drømte," svarede Manden, „at en Ravn hak- kede Øinene ud paa otte Ravne!" ..Aa Snak," sagde Tschuden, ..den ene Ravn hak- ker ikke Øinene ud paa den anden!" Saa lagde han sig til at sove igjen. Da han vel var sovnet, strakte Manden sig saa langt frem, at han fik Tag i en Sabel, som Tschuderne havde lagt fra sig. Med den skar han over sine Baand, reiste sig op og huggede Hovedet af den ene Tschude efter den anden, indtil han var færdig med dem allesammen. Derpaa løste han af dem Penge- bælterne, og saa bar han dem ned til Stranden og ka- stede dem i Elven. Saa gik han tilbage og begyndte at tælje til nogle lange Træpinder. Tscliude-Sagu fra Jokonga. 115 „Hvad tæljer du paa, Far?" spurgte Gutten. „Pinder til at spile uti et gammelt Simleskind og et Aarskalveskind!" sagde Faderen. „Nei Far," sagde Gutten, „det er ikke sandt, du narrer mig!" „Jeg narrer dig ikke," sagde Faderen, „gaa ind og bed din Moder komme ud til mig!" Da hun kom ud, tog Manden og spilede Kjærringen fast til Væggen af Gammen. Derpaa greb han Datteren ved Haanden, men slåp hende igjen og gik frem og tilbage, ligesom uvis om, hvad han skulde gjøre. Saa greb han igjen Datteren og spilede ogsaa hende fast til Væggen: „Der, hvor din Moder er, kan du ogsaa være!' Gutten tudede og græd. „Aa, græd ikke du," sagde Faderen, „du skal faa blive med mig!" Saa gik han ind og satte sig til at spise, og, da han havde spist, stod han op og gik ned til Stranden. Der tog han Baaden og roede over til den anden Side. Saa tråk han Baaden paa Land og vandrede afsted med Gutten. De vandrede og vandrede, indtil de kom til Landsbyen, og der levede de siden. 37. Tschude-Sagn fra Jokonga i russ. Lapland. (Meddelt af D. E. D. Europaus.) Der levede engang en Mand med sin Hustru. De fik en Søn, de fik to Sønner, de fik tre Sønner; til Slutning fik de ogsaa en Datter. Saa levede de en Tidlang med sine Børn. En Dag drog Sønnerne paa Jagt. Faderen blev igjen hjemme og anede ikke, at der kunde være nogen Fare paa Færde. Men hvad sker? Kort efter hørte han, at der kom Folk. Hun- 116 Lappiske Eventyr. dene gjøede. Manden sprang ud og ser til sin Skræk, at det er Tschuder. Xaa, lier var intet Andet at gjøre, end at vise sig forekommende og gjæstfri. Han sagde derfor: „Vær saa god, Fremmede, at komme ind i Gammen og hvile Eder!" De krøb ind i Gammen. „Sætter Eder, I Reisende, sætter Eder!" Til Hu- struen sagde han: „Løb, Hustru, til Staburet og hent Mad til de Fremmede !" Hustruen løb, men Manden hk i det Samme Anledning til at hviske Xoget til hende, som gjorde, at hun ikke kom tilbage igjen. Derpaa siger han til sin Datter: „Løb, min Datter, løb til Staburet og hjælp din Moder!" Hun gik ogsaa, men heller ikke hun kom tilbage. Saaledes var Manden alene igjen med sine Gjsester, og saa siger han til dem: ..Venter lidt, mine Gjæster, jeg maa nok selv løbe til Staburet for at hente Maden!" Men. idet han gik ud, stæugte han Doren til udenfra. Derpaa tog han et langt Spyd og krøb op paa Tåget af Gammen og kigede ned igjennem Røghullet for at se, hvad de tog sig til. Det lod til, at de strax havde mærket hans List, og de raabte derfor ud til ham: „Ah, du gamle Ræv, du har bedraget os, men, lukker du ikke strax op, skal du faa smage Kjeppen!" Der- paa begyndte de at støde og hamre løs paa Døren og Væggene. Men Lappen spildte heller ikke Tiden. Med sit lange Spyd stak han ihjel den ene efter den anden. indtil han havde gjort Ende paa dem allesammen. Derpaa gik han hen til Staburet til Konen og Datteren. ..Xaa, Husbond, •' sagde Hustruen, ,, hvorledes er det gaaet, hvor ere de blevne af?" Tschude-Sagn fra Jokonga. 117 «Allesammen, Hustru, Allesammen har jeg dræbt, ikke En er i Live!" I det Samme kom Sønnerne hjem fra Jagten og vidste om Ingenting, «Hvorfor bo I i Staburet, hvorfor bo I ikke i (Tammen?" „Gaar, mine Sønner, gaar ind i Gammen og I skulle se et Syn!" Sønnerne gik hen og aabnede Døren. Hvad saa de? Faderen havde dræbt Tschuder. Saa sprang de tilbage til sin Fader og udbrød: „Hvor listig du har været, Fader! Hvorledes kunde du faa dræbt dem allesammen, Fader?" „Naar Døden truer, mine Sønner, saa kommer Klogskaben!" „Du har gjort et stort Underværk, Fader! Men hvor skal vi gjøre af dem?" „Drager dem ned til Elven og kaster dem ud i den !" Saa tog de og drog dem til Elven. • Først løste de Pengebælterne af dem, derpaa stak de Hul paa deres Tarmer, og saa kastede de dem allesammen i Elven. Derpaa gik de tilbage til Gammen og levede der, som de før havde levet. 38. Sagn om karelske Rø verb ord er. 1. „Mange Stedsnavne," siger Læstadius i sin Journal, 2den Del, Pag. 482, „med dertil knyttede Sagn vidne om Karelernes fiendtlige Streiferier omkring i Luleå Lapmark. Blandt de sidste af dette Slags maa vel det være, som en Arjeplog, Lap, Anders Nielsen Kuonga har fortalt. Paa en Reise, medens vi opholdt os i en Gamme ved Barthurte, fortalte han, at paa et Sted, ikke langt derfra, havde der staaet et Slag mellem 118 Lappiske Eventyr. Lapper og Karjelak. Dette kavde gaaet for sig paa følgende Maade. En Lappekone, som en Kveld skulde bade sit Barn, havde til den Ende staaende foran sig en Kjedel, fyldtmed Vand. Idet hun nu skulde sætte Barnet ned i Kjedelen, blev hun til sin Forfærdelse var Billedet af et Mandshoved med Hat paa, som af- speilede sig i Våndet. Det forsvandt vel i samme Øieblik, men, da hun atter forskrækket tittede ned i Våndet, saa hun igjen samme Syn. Da skjønte hun, at det var en Maud, som kigede ned fra Røghullet i (i ammen, og at det var hans Billede, som afspeilede sig i Våndet, Ganske sagte vækkede hun sin Mand og underrettede ham heroin. Han greb strax sin Bue, spændte den og lagde Pilen til Rette. Idet nu Manden atter kigede frem i Røghullet, skjød Lappen Pilen midt i Panden paa ham, saaledes at man tydeligt hørte, at han ramlede ned af Tåget og faldt paa Marken. Lap- pen vovede dog ikke strax at gaa ud for at se efter, af Frygt for, at der kunde være Flere ude. Men om Morgenen fandtes Manden liggende død paa Marken med Pilen i Panden. Lappen forstod, som Sagen og- saavar, at denne var udsendt som Speider, og at den øvrige Trop af Fiender var etsteds i Trakten. Flere Lapper samlede sig derfor, fulgte Sporet og overrump- lede Karelerne, medens de laa og sov omkring et Baal i Skoven. De bleve samtlige ihjelslagne, og af det tagne Bytte skal endnu Noget være i Behold, nem- lig et Slags Kjedler, som kaldes Karjela skalo. En saadan har jeg (Læstadius) seet, Der er, saavidt jeg skjønner, af Messing, og Lapperne sige, at disse Karjela skalo aldrig irre. Der findes kun faa i Behold af saadanne, og disse ere endogsaa forsynede med ny Bund, efterat den gamle er udslidt." Sagn om karelske Røverhorder. 119 2. Ifølge et andet Sagn om Karelerne var en Skare af dem kommen op igjennem Lapmarken for at drage over til Norge. De havcle faaet Tag i en Lap, som de tvang til at være deres Veiviser. Han liavde sagt dem, at Nedstigningen var meget vanskelig, saaledes som den i Virkeligheden ogsaa er. De maatte derfor, sagde lian, følge ham lige i Hælene. Lappen løb foran paa Ski og bar et Blus i Haanden, thi det var mørkt om Aftenen. Som nu han, som kjendte ganske nøie til Lokaliteterne, kom farende ned over mod en Tvær- brandt, tværsvingede han pludselig og kastede Blus- set ud for Fj eldet. De, der kom efter, fore samt- lige udover og sloge sig ihjel. Næste Dag drog han nedover, og, stolt over sin Bedrift, skjød han en Pil i Væggen paa den første Stue, han kom til. Dette optoges ilde eller som et fiendtligt Tegn, og man vikle tåge fat paa Lappen. Men saa bad han dem følge med og se, hvad han havde gjort, saa vikle de snart gjøre Andet end behandle ham ikle. Etterat de havde faaet Syn for Sagen, blev han da ogsaa baade vel be- handlet og belønnet. (Læstadius^ Jour.. Pag. 484). Samme Sagn fortælles ogsaa i Torneå Lapmark. men med lidt Forandring. Det skal have været en rig Lap, som havde svedet Haarene af paa sine Rens- dyr, saa at Karelerne ikke brød sig om dem, da de saa stygge og magre ud. De tvang ham imidlertid til at være Veiviser over til Norge. De kjørte allesammen med Ren, bundne efter hverandre i en saakaklt Raide, undtagen Lappen, som kjørte foran med en løs Ren og med et Blus i Slæden. Dette kastede han udfor en Styrtning, og hele Følget styrtede udover, medens ban selv kastede tilside med sin Ren. 3. En anden Gang var der kommen en stor Sværni 120 Lappiske Eventyr. Kareler, som havde leiret sig i en Dal i Torneå Lap- mark. Disse Kareler havde en Anfører, som over hele Kroppen var beklædt med Kobber. En Lap ved Navn Jssak, (Søn af Påiviå), som var en udmærket flink Bueskytte, havde listet sig ganske nær ind til Kare- lernes Leir. Deres Anfører var saa stiv af sin Kobber- beklædning, at han ikke kunde spise paa nogen anden Maade, end ved at lade sig made af en Tjener. Under Maaltidet skjød Lappen med en Pil efter Anføreren og slumpede til at træffe Gaffelskaffet, netop som Tje- neren holdt paa at stoppe Mad i Munden paa Anføre- ren. Stødet af Pilen gjorde, at Gaffelen for ind i Halsen paa Anføreren, saa han strax faldt død om. Men Karelerne, som ikke saa Pilen, dræbte først Tje- neren, som de troede var Aarsag i Anførerens Død, og begyndte derpaa at slaas indbyrdes. Herunder faldt den ene efter den anden for de Pile, som Lappen af- skjød i Nattens Mørke. 4. Et andet Streifparti var kommet op til Torneå Lapmark om Sommeren. De havde ogsaa faaet Tag i en Lap, som de tvang til at vise dem Vei til andre Lapper. Denne Lap bed Lavrekas eller paa Finsk Laurukai- nen, og om hans Bedrifter fortælles flere Sagn, der snart henlægges til Torneå Lapmark, snart til Kemi Lapmark, snart til Enare. Indholdet er omtrentlig det samme i alle Sagn. Det hedder, at Karelerne etsteds paa Veien roede i flere Baade over en Indsø. Trætte af Roingen, lagde de i Land paa en Holme for at hvile sig. To af dem skulde vaage og holde Vagt, medens de øvrige sov. Men til Slutning søvnede ogsaa Vagt- karlene. Da passede Lappen sit Snit. Han stødte alle Baadene, 9 i Tallet, ud fra Stranden og sprang selv i den sidste. Da Lappen nu saa sig i Sikkerhed, Sagn om karelske Røverhorder. 121 begyndte lian at raabe til Karelerne og bad dem staa op. Da nu disse mærkede, at de vare efterladte paa Holmen uden Brød og uden Vaaben og Niste, som altsammen var i Baadene, saa begyndte de at raabe til Lappen, som roede paa Indsøen : „Laurukainen, Lauru- kainen, forbarm dig over os!u Men Laurukainen var haardbjertet; ban følte ingen Medlidenbed med Kare- lerne. Da begyndte nogle af dem at svømme for at naa Fastlandet. Men Lappen roede til og slog med en Klubbe ihjel alle dem, som forsøgte paa at komme bort paa denne Maade. De øvrige sultede da omsider ihjel, ettersom de ingen Mad bavde. Nogle skulle have levet til det niende Døgn, og en Kvinde, som de bavde med sig, levede til det tiende Døgn. Paa hvilken Indso dette er foregaaet, ved man ikke bestemt at fortælle; men af den Mængde Menneskeben, som ere fundne paa en Holme i Sarisjårvi, nær Muonioniska, har man formodet, at det har været her, at Karelerne sul- tede ihjel. 5. Høgstrøm fortæller, at Lapperne i Kaitom- Trakten, i Luleå Lapmark, kunne berette om et Felt- slag, som deres Forfædre skal have vundet over Rus- serne eller Karelerne; men Tiden, naar det foregik, eller hvor længe det er siden, kunne de ikke angive. Det hedder, at et Parti Russer, eller, efter Andre, Kareler, bavde begivet sig opover til Lapmarken. Ved uforvarende at overfalde en Lappeby lik de et anseligt Bytte af Penge og Rensdyr. Begjærlige efter mere Bytte, gav de sig til at streife omkring efter alle de Veie, hvor Lapperne færdedes, idet de om Vinteren betjente sig af Ski. Man har vist mig, siger Høgstrøm, Huler i Jorden, som man om Som- meren bavde gjort i den Mening at skjule sig deri. 122 Lappiske Eventyr. (Se forud Pag. 112). Da nu Lapperne begyndte at frygte for en almindelig Undergang, havde de om- sider samlet sig sammen i et stort Antal og tåget en Mand til Anfører. Denne anførte dem paa den Maade, at, da de kom did, hvor de formodede, at Fienden vilde komme, betjente han sig af et Krigspuds, idet han lod fore en stor Del Tømmer op paa et høit Bjerg. Der- paa lod han Sneen vel nedtrampe rundt omkring hele Bjerget, og saa lod han øse Vand over Sneen, saaledes at hele Bjerget lige til Toppen blev belagt med Is. Deretter lod han gjøre Trappetrin i Isen samt Veie eller Gangstier fra alle Kanter og Sider, foråt Fienden skulde tinde frem til Lappernes formentlige Leir. Dette gik ogsaa efter Ønske. Da Karelerne kom, havde Lappen opstillet hele sit Mandskab paa den øverste Skrænt afFjeldet, som kunde sees temmelig langt paa alle Sider. Men. da Fienden, som vovede at stige op til dem efter de udhugne Trappetrin, var kommen halv- veis, slåp Lapperne paa en Gang alt sit Tømmer løst og knuste dermed Størstedelen, paa nogle Faa nær, som de siden dræbte. Men To slåp de afsted med Livet, den ene med 1 Arm den anden med 1 Fod. Disse fik Lov til at reise hjem for at berette sine Folk, hvad Endeligt deres Kammerater havde faaet. Paa Antallet af de Ihjelslagne have de ingen anden Regning, end at de berette, at, da de tog de Fyrstaal. der fandtes hos dem, og trædde dem ind paa Stræn- gene af sine Træbuer, fyldtes 272 Buestræng. Men. da nu enhver Stræng paa disse Buer i Almindelighed var en god Favn lang, saa maa det have været en ganske anselig Flok. De paavise endnu en dyb Dal, der skjærer sig op igjennem Fjeldet, gjennem hvilken de skal have ført Våndet op. Ligeledes viser man Familienavnet Tschudda. 123 visse Steder paa Nordsiden af Fj eldet, hvor der er bedre Græsvæxt end andre Steder, foregivende, at det er Blodet af de ihjelslagne Kareler, der har gjort Ste- derne frugtbarere. Det samme Fjeld kaldes endnu den Dag idag, efter den karelske Anførers Navn, Kåppo- varre. Det ligger omtrent 4 Mil nord for Gellivarre og er det eneste Fjeld paa den Kant, som endnu i Juli Maaned har Sne og Is paa sine høieste Punkter. 39. Familienavnet Tschudda. (Fra Koutokæino.) Om Oprindelsen til Familienavnet Tschudda har Lapperne i Koutokæino følgende Fortælling: En Lap og hans Søn, en halvvoxen Gut, bleve en Sommer igjen inde i Fj eldene for at fiske i nogle Ind- søer, medens de øvrige Fjeldlapper derimod, som sæd- vanligt, droge til Søkanten med sine Rensdyrhj order. En Dag. da de vare ude paa en mindre Indsø, siger Gutten, som sad ved Aarerne, medens Faderen tråk Garnet: „Fa'r, se, der er Folk ved Stranden!" Faderen saa op og blev til sin Forbauselse var, at der ikke blot var Folk paa et enkelt Sted, men at der var flere, som havde fordelt sig rundt Indsøen, og at han saale- des var omringet. At det ikke var Slægtninger eller Venner, som vikle besøge ham, vidste han godt; thi i den. Trakt, hvor han laa paa Fiske, fandtes der ikke en Menneskesjæl i mange Miles Omkreds. Det maatte følgelig være „Ruossa-riuTek" eller Rus- setschuder, som vare ude paa et af sine Røver- togter. Hans Stilling var fortvivlet, og han blev lig- gende ude paa Våndet en Stund, hvor han for det 124 Lappiske Eventyr. Første var i Sikkerhed, da Tschuderne ingen Baad kavde. Men iland maatte han nu alligevel engang, og, da det led ud paa Dagen, tog lian Mod til sig, greb Aarerne og roede raskt ind mod Stranden. Lappen var en usædvanlig stor Mand og havde Ord for ikke blot at være stærk, men ogsaa snild ogkløgtig. I det Samme. han og Gutten sprang iland. tog Faderen Baaden, som var ganske liden og let. med begge Hænder og løftede den iVeiret saa letvindt, som om det blot havde været et stort Trang. Han vilde vise Tschuderne. at han ikke var at spøgemed. De lode sig ogsaa for saa vidt skræmme af denne Prove paa usædvanlig Styrke, at han uantastet tik gaa op i sin ..darfe-goatte" eller Torvhytte. sum laa ganske nær Stranden. Den var ganske liden. lav under Tåget og havde saa trang Døraabning, at kun en Mand ad Gangen kunde krybe ind. Han gjorde strax Ild op, satte Gryden paa og skar op i denne en Del af den aller fedeste Fisk. som han den Dag havde fanget. Men Salt havde han ikke i Givden. (lutten satte han med en spændt Due til at passe paa Døraabningen og sagde til ham saa høit, at det godt kunde høres udenfor, at den første den bedste, som forsøgte at smyge sig ind i Gammen, skulde han skyde Pilen midt i Panden. Til sig selv lagede han istand en tun? Lurk og satte den saaledes, at han kunde gribe den. hvad Øieblik det skulde være. Da Gryden tog til at koge, og Fisken at skyde Fedt, begyndte Lappen at „blæse Fedt" sammen og samle det op i enTrækop. Da han havde faaet Koppen fuld. satte han sig til at stirre ned i Fedtet. Han saa hverken hen til Doren eller op til Røghullet. men lagde blot lidt mere Ved paa Ilden og .vedblev at stirre ned i Koppen, ret som om Alt beroede paa. hvad han saa Familienavnet Tschudda. 125 i den. Endelig var det rette Øieblik kommet. Koppen var aldeles fuld af Tschudeansigter. Tschuderne laa nemlig rundt omkring Røghullet og kigede ned i Gam- men for at se, hvad Lappekjæmpen tog sig til, og deres Ansigter afspeilede sig ganske tydeligt i Fedtet i Koppen. Uden at se op eller lade, som om han mærkede nogen Ting, tog Lappen Gryden af Ilden, og, førend Russetschuderne, som tittede ned igjennem Røg- hullet, anede mindste Uraad, slog Lappen Fedtet i Ilden. En stor Ildtunge slog i det Samme høit i Vei- ret og slikkede Tschuderne saaledes om Øinene, at de som svedne Fluer tumlede ned over Gammetaget. I det Samme greb Lappen Lurken, smøg sig ud og begyndte i Mørket saaledes at bearbeide de hel- og halvblinde Tschuder, at ingen af dem saa Dagens Lys mere. For denne Heltegjerning fik han Tilnavnet „Tschudda," og dette har hans Familie efter ham beholdt lige til den Dag idag. 40. Samekongen og Russetschuderne. (Fra Koutokæino.) Samernes eller Lappernes Konge var engang i gamle Dage, i den saakaldte „vainoi aige" eller Ufreds- tiden, ude paa en Vandring paa Fjeldene omkring Kou- tokæino. Der traf han pludselig paa en Flok Russe- tschuder. De kjendte ham ikke, men spurgte: „Kjen- der du Samekongen, og ved du, hvor han opholder sig?" „Aa ja," svarede Samekongen, „nu kjenderjeg ham og kan ogsaa give Jer Besked om ham!" Men med sig selv tænkte han som saa, at de nok til rette Tid skulde lære Samekongen at kjende. 9* 126 Lappiske Eventyr. „Naa", sagde Tschuderne, „sideu du kj ender ham og ved, hvor han findes, saa før os til ham!" ' „Det vilde være farligt", sagde Samekongen, „thi han har mange Folk hos sig! Men det er det samme, hvad give I mig, saa skal jeg bringe ham til Eder?" Saa meget desto bedre, tænkte Tschuderne og lovede ham baade Gods og Guid, om han kunde bringe Samekon- gen i deres Vold. En bestemt Aftale blev da sluttet med Tschuderne om, at de skulde træffe sammen paa en Indsø ikke langt derfra. Det var Vinter, og Isen laa blank paa Indsøen. ..Xaar I nu," sagde Kongen, „ser Samekongen komme med sine Folk ned til Stranden paa den anden Side Indsøen, saa kunne I komme fra denne Side, og saa træffe I sammen midt paa Isen." Saa drog Kongen sin Vei, og Tschuderne sloge sig ned der, hvor de vare. for at oppebie Samekongens Ankomst. Kongen ilede til sine Telte og samlede sine Folk. Han bod dem allesammen at tåge Skalkomager paa eller det Slags Sko. hvorpaa Haarsiden vender ud. Med disse Komager paa Benene vilde de nemlig ikke være udsatte for at glide, men vilde kunne være raskere til at lobe paa Glatisen end Tschuderne, som havde almindelige Sko paa. Ligesaa bød han dem hugge sig lange Knipler til Vange. Endelig valgte han sig ud en lang Tømmer- ■ stok, som han lod afkviste og afbarke. Saa drog de afsted med Kniplerne og den lange Tømmerstokken. Da Samekongen og hans Folk kom til Bredden af Ind- søen, hvor Tschuderne ventede dem, begav disse sig strax ud paa Isen fra den modsatte Side. Men, da de nærmede sig hen imod den Side, hvor Samekongen endnu stod med sine Folk, satte disse pludselig Tøm- merstokken i Fart ud over Glatisen lige imod Tschu- Samekongen og Russetschuderne. 127 tiernes Fødder. Tschuderne rullede overende og Kon- gen og hans Folk faldt strax over dem med sine Knipler. NogleTschuder forsøgte vel at flygte til Strandbredderne, men Lapperne rullede Tømmerstokken efter dem, saa de igjen tumlede overende, og sloge dem derpaa ihjel med Kniplerne. Lapperne, som havde Komager paa, sprang lige saa godt paa Glatisen som paa Land, me- dens Tschuderne vare ganske hjælpeløse og kunde van- skeligt gaa, endnu mindre løbe. Paa den Maade til- intetgjorde Samekongen dengang en hel Flok Tschuder. 41. Anika. (Fra russ Lapland.) Strax østenfor Jakobselven i Sydvaranger stikker der ud i Ishavet en stor Halvø, som kaldes Fiskerøen. Paa Østsiden af denne findes en ganske liden 0, som har Navnet Anikijef. Stedet er en udmærket Fiske- plads, og Øen har været besøgt i gamle Dage baade af Fiskere og Hvalfangere. Herom vidner en hel Del Navne med Aarstal, som findes indhugne paa en flad Skiferklippe oppe paa Øen. Om Oprindelsen til Øens Navn kunne Lapperne der i Trakten fortælle et Sagn, som ogsaa er almindelig bekjendt blandt Russerne i hele Archangels Guvernement. Det gjengives her dels saaledes, som Lapperne fortælle det, dels efter en rus- sisk Forfatter Weretschagin. For mange Aar tilbage maatte Alle, som fiskede omkring ved Fiskerøen, betale Afgift af sit Fiskeud- bytte til en Sørøver eller Viking, som hed Anika, (efter hvem Øen rimeligvis har faaet sit Navn Anikijef). Denne 128 Lappiske Eventyr. Anika indfandt sig der hver Vaar med Skib og Mand- skab og aftvang med Magt Fiskerne Tiende af deres Udbytte. Om Vinteren var han der ikke, og Ingen vidste, hvor han da opholdt sig. Men de aller første Fiskere, som kom did om Vaaren, kunde være sikre paa at træffe Skibet der og Anika spadserende paa Stranden for at tåge imod dem. Selv de, som havde sit Tilhold andre Steder paa Fiskerøen end i Bugten ved Anikijef, maatte dog lægge indom paa Anikijef for at afgive sin Tribut. Gav de ikke med det Gode, saa tog han med Magt, og man kunde da være glad til, om man fik beholde Livet. Paa den anden Side var han heller ikke uden en vis Ridderlighed. Han gav dem nemlig hvert Aar Leilighed til ved Tvekamp at blive fri for dette Herredømme. Hver Vaar, naar han og Fiskerne vare ankomne, samlede han dem nemlig sam- men og spurgte dem, om Xogen vovede sig til Holm- gang med ham Men Anika var større og stærkere end noget almindeligt Menneske, og Ingen vovede at indlade sig i Kamp med ham. Derfor vovede heller Ingen at nægte ham Afgift af Fiskeudbyttet. I mange Aar vårede denne Plage, og i mange Aar var Anika en Skræk for alle Fiskere paa Fiskerøen. Han gjorde, -hvad han vikle. For ham existerede hverken Lov eller Ret. Men saa hændte det en Dag, at et Baadlagpaa fire Mand, som sædvanligt, skulde reise ud paa Fiske fra Havnen ved Anikijef. I sit Hastværk efter at komme afsted lagde de ikke Mærke til, at en ung Gut var kommen hen til dem. Han hilste høfligt paa Høveds- manden og sagde: „Tager mig med Eder ud paa Fiske, Kammerater, jeg skal tjene som Lineægnerl" (Manden, som sætter Agn paa Fiskelinens Kroge). Høvedsmanden saa paa Gutten. Anika. 129 men kunde ikke mindes, at han havde seet ham før. Han svarede, at de allerede havde Lineægner. Line- drager og Rorskarl, og at det saaledes bare vikle være til Bryderi, om de tog Flere med i Baaden. Men Gutten vedblev at tigge Høvedsmanden om at maatte faa reise ud med. „Naa, siden du har slig Lyst", siger Høvedsman- den, „saa faar du blive med da! Kors dig, bed din Bøn og stig i Baaden!" Gutten saa gjorde, og de for afsted. De havde Lykken med sig den Dag. Baaden var snart fuld af Fisk, og de roede tilbage igjen, men, som sædvanligt, maatte de først lægge indom Anikijef for at afgive en' Del af Fisken til Anika. Da de landede ved Øen, kastede de Fisken iland for at rense den. Dette Ar- beide blev overdraget til den unge Gut, som den Dag havde været med dem. Han gjorde, som man pleier at gjøre. Først skar han Hovederne af, derpaatoghan Indvoldene ud, og saa flækkede han Fisken. Men Ar- beidet gik saa hurtigt fraHaanden for ham, at de Øv- rige stode ganske forbausede og saa paa. Da han var færdig, tog han sine Skindhandsker af Hænderne og bad Rorskarlen at skylle dem rene. Denne saa gjorde og leverede ham dem tilbage. Men Gutten syntes, at Rorskarlen ikke havde presset Våndet rigtigt af dem. Han tog derfor selv og vred dem, men i det Samme gik de tværs af imellem Hænderne paa ham, som om det havde været en raadden Fille. Baadmandskabet, som saa denne Prøve paa uhyre Styrke, begyndte at faa en Anelse om, at Gutten ikke kunde være noget almindeligt Menneske. I det Samme kom Kjæmpen Anika gaaende hen imod dem. „Hør I Folk der," skreg han, ,,hvorfor bringe I mig ikke Afgift af Fisken idag?" 130 Lappiske Eventyr. „Du ser mig ud til en underlig En, du," s vårede Fiskernes unge Kammerat, idet han vendte sig om imod Anika, „hvad vil du her? Du er ikke kommen til de Rette, gaa din Vei, eller saa !" „Hvad saa? Ha, ha, ha," lo Anika, „jeg ser, at du ikke kjender mig; pak dig selv bort, ellers slaar jeg dig saaledes i Marken, at du aldrig reiser dig mere!" Gutten lod, som han slet ikke ændsede Anikas Trudsler, men gik lige hen til ham. „Aa haa, min lille Ven," skreg Anika, Jeg ser, du mangler ikke Mod; jeg tror næsten, at du tænker paa at slaas med mig!" Ja, han var ikke bange for det, mente Gutten. Saa udvalgtes der et Sted oppe paa selve Fiskerøen, hvor Kampen skulde holdes. Pladsen blev indhegnet med et Gjærde af Stene, og begge de Kjæmpende skulde holde sig indenfor Ringen, som ved en almindelig Tvekamp eller Holmgang. Men Kampen skulde foregaa paa den besynderlige Maade, at hver af de Kjæmpende tre Gange efter hinanden skulde ka- ste sig paa Hænderne og slaa sin Modstander med Benene i Brystet. Først skulde Gutten staa forKjæm- pen Anikas Slag, og han stillede sig derfor op midt inde i Stenringen. Anika kastede sig paa Hænderne, gik rundt som et Hjul og slog Gutten midt i Bry- stet med Benene. Men Gutten rørte sig ikke af Plet- ten. Anika gik nogle Skridt tilbage og gjorde et nyt Rundkast. Gutten veg et Skridt bagover, men blev staaende. For det tredie Kast veg Gutten en Favn tilbage, men blev alligevel staaende paa Benene in- denfor Ringen. Nu var det Anikas Tur at staa for Guttens Slag. Denne gjorde, som Anika havde gjort, kastede sig paa Hænderne og slog ham med Benene i Brystet. Allerede for det første Slag veg Kjæmpen Anika. 131 en Favn bagover, men incltog atter sin Plads. For det andet Slag drev lian tre Favne tilbage og for det tre- die syv Favne og blev liggende død udenfor Stenringen. Fiskerne gravede en Grav inden Ringen, hvor Kampen havde staaet. I denne blev Anika lagt og en Stenhaug kastet over ham. Derpaa gik de, der havde overværet Kampen, tilbage til Stranden sammen med den gaade- fulde unge Mand. Han samlede alle Fiskerne om sig og sagde til dem: ..Takker alle Gud! Eders Fiende existerer ikke mere, og fra nu af skal Ingen mere vove at forurette Eder i Eders Fiskebedrift! Gud være med Eder ! Farvel !" Efter disse Ord forsvandt han for deres Øine, og Ingen ved, hvorfra han kom, eller hvor han drog hen. Men oppe paa Fiskerøen, et Stykke fra Hav- nen, skal der efter Lappernes Sigende paa en Slette endnu tindes Spor af Stenringen, hvor Kampen holdtes, og Kjæmpen Anika fandt sin Død. (Om Oprindelsen til Navnet Anika se „En Sommer i Finmarken, russ. Lapland og Nordkarelen'', Pag. 117—180.) V. 42. Gutten, Havfruen og Ridder Rød. (Fra Lyngen.) Der var engang en Konge, som skulde gjøre en lang Søreise. Han efterlod sin Hustru hjemme, og hun var frugtsommelig, men Kongen vidste ikke noget derom. Han havde ikke seilet længe, førend Skibet løb paa et Skjær og blev staaende saa fast, at hele Mandskabet ikke kunde faa det af igjen. Men, da Alt 132 Lappiske Eventyr. forgjæves var forsøgt, kom der en Havfrue op paa Våndets Overflade og sagde til Kongen: ..Du slipper ikke løs, førend du lover mig det Barn. som din Hustru føder, medens du er borte!" Kongen lovede det, ogSkibet seilede videre. Da Kongen kom hjem igjen, havde lians Hustru født et Drengebarn. Da Gutten blev større, og den Tid nærmede sig, at Havfruen skulde komme for at hente ham, vilde han ud paa Vandring for at slippe fra hende. Saa tog han med sig til Niste tre Brød og tre Brændevinsfia- sker, og saa drog han afsted. Da det led ud paa Af- tenen, søgte han sig ud et Sted, hvor han kunde hvile Natten over, og lagde sig til at sove. Ret som det var, hørte han en Dur i Luften. Gutten blev bange og reiste sig op. Saa kom der en Løve og sagde: „Hvad bestiller du her, Gut V' „Jeg flygter for Havfruen!" svarede Gutten. „Giv mig Nogetatæde!" siger Løven. Gutten tog frem det ene Brød og den ene Brændevinsflaske, og saa spiste de Brødet sammen og dråk Brændevinet sammen, og derpaa lagde de sig til at sove ved Siden af hinanden. Saa blev det Morgen. „Hug af mig den ene Ørespids!'' siger Løven, „og, naar du kommer i Nød, saa ønsk, at du maa blive en Løve!" Derpaa drog de hver sin Vei. Gutten ønskede, at han maatte blive til en Løve. Det blev han da ogsaa, og saa sprang han paa lire Ben den Dag. Om Aftenen ønskede Gutten sig til Menneske igjen og lagde sig til Hvile. Atter hørte han en Dur i Luften. Saa kom der en Bjørn. „Hvad bestiller du her, Gut?" ,,Jeg flygter for Havfruen!" • „Giv mig Noget at æde!" siger Bjørnen. Gutten Gutten, Havfruen og Ridder Rød. 133 tog frem det andet Brød og den anden Brændevins- flaske. Brødet spiste de sammen, og Brændevinet dråk de sammen, og saa lagde de sig ved Siden af hinanden. Om Morgenen siger Bjørnen: „Hug af mig den ene Ørespids, og, naar du kom- mer i Fare, saa ønsk, at du maa blive en Bjørn!" Gutten saa gjorde og sprang afsted som en Bjørn den Dag. Om Aftenen, da han havde lagt sig til Hvile, susede det igjen i Luften, og saa kom der en Humle og sagde: „Hvad bestiller du her, Gut?" ,,Jeg fiygter for Havfruen!" „Giv mig Noget at æde!" siger Humlen. Gutten tog frem det tredie Brød og den tredie Brændevins- flaske. Saa spiste og dråk de sammen, og saa lagde de sig til Hvile sammen. Om Morgenen siger Humlen: „Ryk af mig en Vingefjær, og, naar du kommer i Nød, saa ønsk, at du maa blive en Humle!" Gutten saa gjorde, og saa fløi de afsted, hver til sin Kant. Da det led ud paa Aftenen, syntes Gutten, at han langt borte skimtede en stor Stenurd. Did fløi han da og ønskede, at han var et Menneske igjen. Men Stenurden var en stor By. Den forekom ham bare som en Sten- urd, da hau var en Humle. Saa kom han til Kongs- gaarden og gik ind og satte sig i Forsvalen. Der fik han høre af Tjenestefolkene, at Kongen havde en Datter, som aldrig taalte at se nogen Mandsperson for sine Øine. Saa blev det Aften, og Pigerne vilde lage Seng istand til Gutten. „Behøves ikke," sagde Gutten, Jeg kan godt sove paa Bænken her; jeg er ikke bedre vant!" „Nei, det kan da ikke gaa an, at du sover her," mente Pigerne, „vi skal nok lage Seng istand til dig!" 134 Lappiske Eventyr. Men Gutten sayde nei og lagde sig paa Bænken. Da Alle havde lagt sig, ønskede Gutten sig til Humle og fløi op paa det Loftkammer, hvor Kongsdatteren laa. Vagt stod der udenfor Døren. Da han var kommen gjennem Nøglehullet, ønskede lian sig til Menneske igjen. Kongsdatteren til at skrige: ,,Her er et Mandfolk. her er et Mandfolk!" Vagten styrtede ind, men i det Samme ønskede Gutten sig til Humle igjen, og væk var han. Da Vagten kom ind paa Kongsdatterens Værelse, sagde hun: ..Nu var netop et Mandfolk herinde!" De til at søge i alle Kroge, men fandt Ingenting. Men de vare ikke før komne ud igjen, før Gutten atter stod der og gik frem imod Sengen. ..Her er et Mandfolk, her er et Mandfolk!" skreg Kongsdatteren, endnu værre end før. Vagten ind igjen, men i samme Øieblik sad Gutten som en Humle paa Vinduesruden. „Nu var han her igjen!" sagde Kongsdatteren. „Aa Snak," sagde Vagten, „dersom nogen Mands- person var her, maatte vel vi ogsaa se ham! Skriger du endnu en Gang for Ingenting, saa tåge vi Livet af dig!" Dermed gik de ud igjen. Gutten gjorde sig til Gut igjen og stod midt paa Gulvet. Kongsdatteren vovede ikke længer at raabe omHjælp. Saa gik Gut- ten hen og satte sig paa Sengekanten. Kongsdatteren vovede ikke at kny. Saa lagde Gutten sig i Sengen ved Siden af Kongsdatteren. Hun stødte ham fra sig, men Gutten blev liggende. Saa begyndte Gutten at godsnakke med Kongsdatteren. I Begyndelsen vilde hun slet ikke høre paa ham, men lidt efter lidt be- gyndte hun at svare, og til Slutning bleve de gode Venner og gave hinanden sit Troskabsløfte. Nu Gutten, Havfruen og Ridder Rød. 135 fortalte Kongsdatteren, at hendes Fader om tre Dage skulde drage ud i Krig, og at hans Sværd var gjemt paa hendes Værelse, og at den, som kunde hente det der, skulde faa hende til Hustru. Ved Afskeden sagde Gutten: „Dersom jeg ikke kommer tilbage fra Krigen, hvori ogsaa jeg drager med din Fader, saa skal du tåge en Violin og hver Aften gaa ned til Stranden og spille, saa alle Søtroldene komme op fra Havsens Bund!" Efter tre Dages Forløb drog Kongen og alle hans Folk i Krig. Men Kongen glemte sit Sværd og mærkede det først, etterat han var kommen langt paa Vei. Saa siger han til sine Folk: „Den, som kan hente mit Sværd fra min Datters Værelse, skal faa min Datter tilægte og Riget efter mig!" Saa drog de afsted for at hente Sværdet, Rid- der Rød, Gutten og mange Andre. Men Gutten øn- skede, at han maatte blive en Løve, og naaede frem til Kongsgaarden længe før Nogen af de Andre. Da han var kommen did, ønskede han sig at blive en Humle og fløi ind paa Kongsdatterens Værelse, hvor Sværdet hang. Saa tog han Sværdet og sagde til Kongsdatteren: „Glem ikke, hvad jeg har bedet dig gjøre!" Saa tog Kongsdatteren sin Guldring og brød den af i to Stykker. Den ene Halvdel gav hun Gutten, den anden Halvdel beholdt hun selv. Saa drog Gutten afsted igjen, og, da han var kommen et godt Stykke paa Til- bageveien, mødte han Ridder Rød og alle de Andre, som løb omkap til Kongsgaarden. Ridder Rød begyndte at forsøge paa at narre Sværdet fra Gutten, men Gutten var ikke saa dum. Han drog videre; men saa blev han tørst og lagde sig ned for at drikke af en Indsø. 136 Lappiske Eventyr. I det Samme greb Havfruen ham. Væk var han, og Ridder Rød kom og fandt Sværdet og bragte det til Kongen. Alt gik godt og vel, og Kongen kom endelig tilbage til sit Rige. Da hans Datter saa. at Gutten ikke var med i Folget, blev hun ilde tilmode. Ridder Rod skulde nu faa hende, skjønt Kongsdatteren for- sikrede og paastod. at han aldrig havde været paa hendes Værelse, og at det ikke var ham. som havde hentet Sværdet. Det hjalp ikke; hun maatte rette sig efter sin Faders Yillie, og Brylluppet skulde holdes. Første Bryllupsdag, om Aftenen, tog Kongsdatteren en Violin og gik ned til Strandbredden og begyndte at spille: .,Hør, hør." sagde Havfruen, nede paa Havsens Bund. til Gutten, ..din gamle Kjæreste spiller!" „Jeg kan ingen Ting hore," sagde Gutten, ..der er Vand i Ørene mine! Løft mig høiere op. saa at jeg ogsaa kan faa høre!" Havfruen tog ham paa sine Skuldre og løftede ham midtveis op i Soen. ..Horer du nu?" .,\ei," sagde Gutten, „der er Vand i Ørene mine; jeg kan Intet høre. løft mig høiere op!" Havfruen løftede ham op i Vandskorpen. ..Horer du nu?" ..Nei." sagde Gutten, ..der er endnu Vand i Ørene mine! Løft mig høiere op!" Havfruen loffede ham lige op paa det tørre Land. ..Hører du nu?" ..Endnu ikke." sagde Gutten, .,vent lidt. til Våndet rinder af Ørene mine!" 1 det Samme onskede han sig at blive en Humle og fiøi ind i Kongsdatterens Kjo- lelomme. Vak var han for Havfruen, men Kongsdat- teren følte, at der var Noget i hendes Lomme, og gik hjemover igjen. Paa Veien blev (Jutten til Gut igjen. Gutten, Havfruen og Ridder Rød. 137 og Kongsdatteren tog ham med sig ind i Gjæstestuen. Her fortalte hun, at der var kommen en Mand, som kunde gjøre de mærkværdigste Kunststykker. Saa skulde da han og Ridder Rød forsøge, hvem der kunde vise den største Kunstprøve. ,,Gjør dig til en Løve!" sagde Kongsdatteren til Ridder Rød. Han til at vride og vende og skabe sig saa fælt, som han orkede, men dermed blev det. Løve blev han ikke. „Gjør dig til en Bjørn!" sagde Kongsdatteren. Ridder Rød begyndte igjen at skabe sig, det værste han kunde, men Bjørn blev han dog ikke. .,Gjør dig til en Humle!" sagde Kongsdatteren. Ridder Rød begyndte at surre og snurre og dure, men Humle blev han ikke. ..Gjør nu du dig til Løve!" sagde Kongsdatteren til Gutten. Gutten bare ønskede det, saa blev han til en forfærdelig stor Løve, saa at alle Bryllupsgj me- sterne i Forfærdelse flygtede hver til sin Kant. Løven for paa Ridder Rød og havde revet ham i Stykker, dersom ikke Kongsdatteren havde sagt: „Bliv til Menneske igjen!" og Gutten blev Men- neske igjen. ,,Gjør dig nu til en Bjørn!" sagde Kongsdatteren. Gutten saa gjorde og vilde atter paa Ridder Rød. Kongen og alle hans Folk undrede og forundrede sig over alt dette og vidste ikke, hvad de skulde tænke eller tro eller gjøre. .,Bliv Menneske igjen!" sagde Kongsdatteren, og saa stod samme Gutten der igjen midt iblandt dem. Nu begyndte Kongen at faa en Anelse om, at kanske det dog kunde være Gutten, som havde hentet Sværdet, og ikke Ridder Rød. 138 Lappiske Eventyr. „Ja, saa er det," sagde Kongsdatteren, „han og ingen Anden har hentet Sværdet, og vis nu frem Halv- delen af Ringen, som du fik, da du hentede det!" Gutten tog den frem, og Kongsdatteren kom med den anden Halvdel, og Kongen prøvede og fandt, at begge Halvdele passede sammen. Saa blev Ridder Rød hængt, men Gutten fik Kongsdatteren. 43. Kjærringen og Fanden. (Fra Utsjok). Der var engang en Mand, som havde en Kjærring, der var saa sint, at ikke selve Fanden kunde raade med hende. En Dag var hun og Manden ude paa en Myr "for at samle Multer. I Myren var der et Hul, som gik dybt ned i Jorden, men rundt omkring Hullet fandtes de deiligste Bær. Medens de nu sam- lede Bær rundt omkring Hullet, passede Manden sit Snit og puffede til Kjærringen, saa hun stupte paa Hovedet ned i Hulle*. Væk var hun. og væk blev hun. Det vårede imidlertid ikke længe, førend Manden blev kjed af at være alene. Han begyndte at angre, hvad han havde gjort, og ønskede Kjærringen tilbage igjen. Saa gav han sig til at vride Vidier, og dermed holdt han paa i tre Aar. Da han nu syntes, det kunde være nok, bandt han Vidierne i hverandre og tog en stor Sten og bandt den i Enden paa Vidietouget. Saa gik han hen og firede Stenen og Vidietouget ned i Hullet. Han firede og firede i mange Dage. Endelig gik Ste- nen ikke dybere ned, og han begyndte at drage op igjen. Tungt var det, men han drog og drog og gav Kjærringen og Fanden. 139 sig ikke. Endelig kom Stenen, og hvad kom med Stenen? Jo, Fanden selv, som siger til Manden: „Tak skal du have, min gode Mand, fordi du drog mig op fra den arge Kjærringen. Hun var saasint, at ikke selve Fanden kunde bjerge sig mod hende. Nu skal jeg fortælle dig en Ting, og det er, at nu gaar jeg hen til en Handelsplads og farer i Kjøbmanden der og plager ham. S*aa kan du komme efter, og, naar du hører dem fortælle, at Fanden plager Kjøb- manden, saa skal du sige: „Jeg er Mand for at jage Fanden paa Porten, dersom man giver mig 200 Rubler." Som sagt, saa gjort. Manden fik sine 200 Rubler af en Kjøbmand, 300 Rubler af en anden og 500 af en tredie; thi Fanden for fra den ene til den anden, og Manden efter ham, og den sidste Kjøbmand var den rigeste. „Er du nu fornøiet med Betalingen?" spurgte Fanden. „Aa ja," sagde Manden, „nu kan det sagtens være nok, fordi jeg drog dig op fra Kjærringen, som hver- ken du eller jeg kunde raade med.'- „Nuvel," sagde Fanden, „saa har du ikke mere her at gjøre, saa kan du gaa din Vei herfra!" Manden kom alligevel ikke til at reise afsted saa fort, som Fanden havde tænkt, og imidlertid plagede Fanden en Kjøbmand lidt for egen Regning. Ret som det var, traf Manden og Fanden paa hinanden igjen. „Naa, er du ikke reist?" siger Fanden. „Deternok bedst, du ser til at komme afsted, ellers kunde det gaa dig ilde!" Manden vidste ikke andet Raad end at løbe hen paa Fæstningen og bede dem lade alle Kano- nerne og skyde dem af, den ene efter den anden. Saa traf han igjen paa Fanden. Uppiske Ev 10 140 Lappiske Eventyr. „Er du ikke endnu kommen afsted?" siger Fanden. „Hører du ikke, hvor det dundrer?" spørger Han- den. „Nu er den sinte Kjærringen kommen op af Hul- let igjen, og hun er det, som kommer durende slig for at hente dig!" Fanden afsted, saa fort han kunde, ned i Hullet igjen til den sinte Kjærringen, og der er han den Dag idag. 44. Bondesønnen, Kongesønnen og Solens Søster. (Fra Tanen.) Der var engang en Kongesøn og en Bondesøn. De vare Legekammerater og havde af Kongen faaet hver sin Bue; hvormed de skjød Pile op i Luften, for at se, hvis Pil gik høiest. Engang, som de saaledes holdt paa at skyde, og begge skjød paa en Gang op i Luften, hændte det, at, da Pilene faldt ned igjen, sad der paa Spidsen af den ene Pil enHalefjær af en Guldhøne. Om denne kom de op at strides. Kongesønnen paastod, at det var hans Pil, paa hvis Spidse Guldfjæren sad, men Gutten paastod det Samme, og Bondegutten havde den Gang Ret. Da de ikke kunde blive enige, gik de til Kongen og fortalte, hvorledes det var gaaet til. Da Kongen fik det at høre, sagde ogsaa han det, at det var hans Søn, som eiede den Pil, paa hvis Spidse Hale- fjæren sad. Men Bondegutten gav sig ikke; han ved- blev at paastaa, at det var hans. Til Slutning blev Kongen vred og sagde til Gutten: „Naa, lad saa være da, at det er din Pil, men, er det din Pil, saa skal du ogsaa faa Lov til at hente den Guldhøne, som mangler en Fjær i sin Hale, og, henter du den ikke, skal du miste dit Liv!" Bondesønnen, Kongesønnen og Solens Søster. 141 Gutten blev ilde tilmode; han vidste ikke, hvor i al Verden han skulde lede efter Guldhønen. Men han havde intet Valg; reise maatte han, om ikke for Andet, saa for at unclgaa Kongens Vrede. Saa lagede han sig istand en Sæk med Niste, og saa drog han afsted, men endnu vidste han ikke, hvorhen han skulde tåge Veien. Alligevel, afsted drog han paa Lykke og Fromme. Da han havde vandret en Dag, og Natten kom paa, lagde han sig til Hvile. Nistesækken lagde han under Ho- vedet. Han havde ikke sovet længe, førendhan vaag- nede igjen derved, at der varNogen, som drog i Niste- sækken. Gutten reiste sig overende, og, da han saa sig om, opdagedehan, at det var en Ræv, som drog i Sækken. .,Hvor skal du hen?" spurgte Ræven. „Aa, jeg er reist i Vei for at lede efter en Guld- høne, som har mistet en Fjær af sin Hale!" sagde Gutten, „men jeg ved ikke, hvor jeg skal finde Hønen." „Jeg skal vise dig Veien," sagde Ræven. „Ser du, der er en deilig Jomfru langt i Øst, som kaldes „Solens Søster," (Bæivas oabba), eller „Morgenrøden". Hun har tre Guldhøns i sin Gaard. Saa drog Gutten og Ræven afsted og vandrede sammen hele Dagen. Ræven foran, og Gutten efter. Da Aftenen kom, lagde de sig til Hvile. Niste- sækkene sine lagde de under Hovedet. Ved Midnats- tid hegyndte Ræven at klynke og bære sig ilde for Gutten. „ Husbond," sagde Ræven, „der er Nogen, som vil drage Nistesækken fra mig!" Da Gutten saa sig om, blev han. var, at et Menneske stod der lige ved dem. „Hvor skal I to hen?" spurgte Manden. Gutten 10* 142 Lappiske Eventyr. og Ræven fortalte, hvor de skulde hen, og, da Manden fik høre det, saa tilbød han sig at blive med og være dem behjælpelig. Saa reiste de afsted alle tre. Ræven foran, Manden og Gutten efter. Endelig kom de til Solens Søsters Slot, hvor Guldhønsene skulde være. Nu standsede de og raadsloge om, hvem af dem der først skulde gaa ind. ,.Jeg skal forsøge at gaa ind og stjæle Hønen," sagde Ræven. Men Gutten havde ikke rigtig Lyst til, at Ræven skulde gaa først. „Jeg skal gaa selv!" sagde Gutten. ,.Du kommer aldrig derfra uden Fortrædelighed!" sagde Ræven. .,Aa, jeg skal nok komme baade ind og ud uden at tåge Skade!" mente Gutten. „Saa gaa da," sagde Ræven, ..men tag ikke feil; grib blot den Høne, som du ser mangler en Fjær i sin Hale!" Saa gik Gutten ind i Gaarden og saa strax, at der var tre Guldhøns, og at den ene af dem mang- lede en Fjær i sin Hale. Gutten greb Hønen og gik med den henimod Porten. Men, da han kom henimod Porten, fik han se, at der stod en Dør lidt aaben til et Værelse inde i Gaarden. ..Hvorfor skulde jeg ikke gaa hen og se mig lidt om?" tænkte Gutten. Saa slåp han Hønen og gik sagte nærmere og saa sig om og opdagede, at Solens Søster laa og sov i en Seng inde i Værelset. Saa gik han ud igjen, fik fat i Guldhønen og gik henimod Porten. ..Hvorfor skulde jeg ikke betragte Solens Søsters Ansigt?" tænkte Gutten. Saa slåp han Hønen, gik ind igjen og saa, at Solens Søster var usigelig deilig af Ansigt. Atter gik han ud igjen, tog Guldhønen og gik til Porten. Bondesønnen, Kongesønnen og Solens Søster. 143 .Hvorfor skulde jeg ikke kysse Solens Søster, siden hun sover og er saa deilig?" tænkte Gutten og stand- sede. Saa slåp han Hønen igjen, listede sig ind og kyssede Solens Søster. Men, da han saa kom ud igjen og skulde faa Tag i Hønen, var denne bleven saa sky, at han slet ikke kunde fat i den. Da han sprang efter den, begyndte alle Hønsene at skrige. Derved vaag- nede Solens Søster og kom ud i Døren og sagde til Gutten : „Du faar ikke Lov til at tåge min Guldhøne, med- mindre du henter min Søster, som er røvet af Jætter og ført langt, langt bort!" Gutten blev bedrøvet og gik ud og fortalte sine Kammerater, hvorledes det var gaaet ham inde i Gaarden, at han ikke fik Lov til at tåge Guldhønen, førend han havde hentet Solens Sø- sters Søster, „ Aftenrøden," som var røvet af Jætter og ført langt, langt bort. „ Jeg vidste nok, at du ikke kom derfra uden Fortræ- delighed," sagde Ræven. Saa reiste de videre. Ræven var fremdeles den, som skulde vise Veien. Da de havde vandret flere Dage og nærmede sig Jættegaarden. siger Ræven: „Naar vi nu ere komne frem til Jættegaarden, saa skal I to blive igjen uclenfor, medens jeg gaar ind foråt hente Pigen. Naar jeg saa kommer ud med hende, maa I strax tåge hende og fare afsted saa hur- tigt, som I orke. Jeg selv skal gaa ind igjen og for- søge at opholde Jætterne, saa de ikke mærke, hvor Pigen er bleven af!" Efter denne Aftale gik de videre og kom til Jættegaarden. Ræven, som var en gammel Bekjendt, slåp let ind. Da han kom ind, holdt Jætterne paa at danse med Pigen, og, da de saa Ræven, ud- brød de: 144 Lappiske Eventyr. „Kom og tag dig en JD ans med os, gamle Ræv.N Ræven saa gjorde, men, da han havde danset en liden Stund, sagde han til Jætterne: „Lad nu mig ogsaa engang faa Lov til at tåge Pigen i mine Arme og danse med hende!" Jætterne overlod Pigen til Ræven, men i det Samme blæste Ræven ud Lysene og for afsted med Pigen ud igjennem Døren til sine Kammerater udenfor. Selv sprang han strax ind igjen. Da han kom. ind, holdt Jætterne paa at blæse op Ild; men de fik ikke før tændt Lys, før Ræ- ven blæste det ud igjen. „Hu, hu, hvor er Pigen?" brølede Jætterne. „Pigen er her i mine Arme!" sagde Ræven. Paa den Maade opholdt han Jætterne, indtil han kunde skjønne, at hans Kammerater maatte være naaedebagom „fem, sex Smaafjeld." Saa sprang han ogsaa selv afsted og raabte til Jætterne: ,,Pigen er her, kom og tag hende!" Jætterne bleve rasende forbitrede paa Ræven og sprang efter ham. Men Ræven sprang ikke den Vei, hvor hans Kammerater vare dragne, men paa maafaa ud i Vild- marken, saa langt og saa længe. at han til Slutning blev træt og maatte hvile sig. Saa lagde han sig rundt i Ring, med Halen over Xæsetippen, og sovnede ind. Ret som det var, kom Jætterne. Ræven var saa træt og sov saa trygt, at de nær havde trakket paa ham. førend han mærkede dem. Saa for han afsted igjen paa en anden Kant og sprang saa længe, til han igjen var nødt til at lægge sig i Ring og hvile sig. Men saa kom Jætterne igjen, og Ræven maatte atter tåge Benene fat og løb nu saa længe, til Dagen begyndte at gry. Jætterne vare ikke langt tilbage. Men, da Mor- genrøden viste sig i Horizonten standsede Ræven og Bondesønnen, Kongesønnen og Solens Søster. 145 ventede paa Jætterne. Da de kom lige ind paa ham, pegede lian mod Østen og raabte: ,.Se, der kommer Solens Søster!" Jætterne opløf- tode sine Øine mod Morgenrøden og bleve alle for- vandlede til Stenstøtter. Nu drog Ræven afsted og søgte op Sporet efter sine Kammerater, og, da kan igjen indhentede dem, reiste de alle fire tilbage i Følge til Solens Søsters Slot. Her blev der Jubel og Glæde, og Gutten blev naturligvis vel modtagen, da han bragte den forsvundne Søster tilbage. Guldhønen, som han var reist efter, fik han strax, men det var ikke nok med det. Solens Søster lovede, at hun selv om nogen Tid vilde komme did, hvor Gutten boede, blive hans Hu- stru og bo hos ham. Men Solens Søster var slig, at det lyste af hende som af en skinnende Stjerne, og, naar hun kom ind i et Hus, blev det saa lyst der som den klareste Dag, selv om der forud var mørkt som Natten. Saa sluttede de Troskabspagt med hinanden og bleve enige om, hvad Tid Solens Søster - skulde komme. Da Gutten nu havde udrettet sit Ærinde og dertil endnu faaet Løfte om Solens Søster til Hustru, saa reiste han og hans Følge tilbage igjen. Paa Hjem- veien blev Manden igjen der, hvor han var stødt til dem, og Ræven blev igjen der, hvor han kom fra. Saa gik Gutten alene. Da han kom hjem, gik han til Kon- gen og bragte ham Guldhønen, som manglede en Fjær i sin Hale. Derpaa fortalte han ogsaa, at han skulde gifte sig og faa en slig Hustru, at det lyste af hende i Huset som af det klareste Lys. Hertil svarede Kongen : „Dersom det ikke forholder sig saaledes, som du siger, saa skal du kastes levende i en brændende Tjæ- retønde!" Gutten forsikrede, at detvarsandt, og for- talte end ydermere, hvad Dag og Time hans Brud skulde 146 Lappiske Eventyr. komme, efter den Aftale, som de havde gjort, føreud de skiltes. Men, da Tiden begyndte at nærme sig med stærke Skridt, begyndte Gutten at blive ængstelig og sorrigfuld i Hu; thi Kongen havde allerede antændt Tjæretønden, hvori han skulde kastes levende, dersom Solens Søster, hans Brud, ikke kom til den fastsatte Tid. som Gutten havde sagt. Timen nærmede sig, Tjæ- retønden flammede, og Gutten var bedrøvet og angst- fuld til Døden. Han vidste ikke andet Raad mere i denne Verden, end at kaste sig ned og anraabe den al- mægtige Gud om at sende ham Frelse fra en forsmæ- delig Død i en brændende Tjæretønde. Og, just som hans Angst var paa det Høieste, kom der Folk lø- bende, som fortalte, at man langt ude paa Havet saa et stort Skib komme for fulde Seil ind imod Byen. Ingen vidste endnu, hvad Skibet førte i sit Skjød. Ti- den var omme, da Solens Søster skulde være kom- men, eller ogsaa Gutten kastes i Tjæretønden. Men Kongen sagde, at man skulde vente hermed, indtil Ski- bet var seilet videre. Han vikle ikke, at Gutten skulde brændes, og derved styg Lugt udbredes i Byen, medens Skibet laa paa Havnen. Skibet seilede ind paa Havnen, og snart spurgtes det, at det var Solens Søster, som eiede det, og at hun nu kom for at gifte sig med Bon- degutten, saaledes som hun havde lovet. Hun gik lige op til Bondeguttens Stue, hvor hendes Brudgom laa næsten døende af Sorg og Angst. ,,Kjender du mig'?-' spurgte Solens Søster. ..Nei, jeg kjender dig ikke!" svarede Gutten. „Kys mig!*' sagde Solens Søster. Gutten kyssede hende. ..Kjender du mig ikke?" „Nei," svarede Gutten, „j eg kjender dig ikke !" Saa Bondesønnen, Kongesønnen og Solens Søster. 147 raaatte Solens Søster da selv fortælle, at hun var hans trolovede Brud, som nu var kommen for at gifte sig med ham. Nu fik ogsaa Kongen høre, at Solens Søster var kommen, og han lod Tjæretønden slukke og gik hen for at se, om det virkelig var sandt, hvad Gutten havde sagt om hende, at det blev ganske lyst i det Hus, hvor hun var inde. Men, da han kom ind i Bonde- guttens Stue, saa han, at der var lige saa lyst inde i Stuen som midt om Dagen. Kongen begyndte nu at forsøge paa at overtale Solens Søster til at ægte hans Søn istedetfor Bondegutten; men Solens Søster vilde Intet høre derom. Bondegutten vilde hun have, og næste Dag skulde Brylluppet staa. Næste Dag, da Vielsen skulde holdes, sagde Bondeguttens Fader, at Vielsen ikke kunde foregaa, medmindre Kongen var tilstede. Men da Kongen kom, sagde han: „I faa ikke Lov til at holde Bryllup, førend Gutten har udrettet tre Ting, og det første er, at han paa en Dag skal hugge ned alle de Træer, som findes i min Skov!" Dermed var det forbi med Bryllup for den Dag. Gutten vidste ikke, hvorledes han skulde udføre, hvad Kongen havde befalet; men Solens Søster sagde til ham: „I mit Skib findes en Øxe, gaa og hent den og gaa saa ud i Skoven og hug ned et Træ. Naar det falder, saa skal du sige: „Saa falde den hele Skov!" Men tre af de Fliser, som falde, naar du hugger Træet, skal du samle op og putte i din Lomme!" Gutten gjorde, som Solens Søster befalede ham. Da det første Træ faldt, saa faldt ogsaa alle de øvrige. Men tre Fliser tog han og puttede i Lommen. Næste Morgen begyndte de igjen paa Brylluppet. Men Bon- deguttens Fader sagde igjen, at Vielsen ikke kunde 1 48 Lappiske Eventyr. foregaa, medmindre Kongen v;ir tilstede. Saa blev da Kongen hentet; men, da han kom, sagde han: „I faa ikke Lov til at holde Bryllup, førend Gutten har reist op paa Roden igjen alle de Træer, som han igaar fældede!" Ikke heller den Dag blev der noget af Brylluppet. Gutten maatte gaa til Skoven og gjøre, som Solens Søster sagde ham. Hun gav ham en liden Flaske med Salve og sagde: „Reis op et Træ og salv det og sig: „Saa reise sig alle Skovens Træer!" Gutten saa gjorde, og Skoven stod der, som den før havde staaet. Tredie Dags Mor- gen begyndte de igjen paa Brylluppet, men hellerikke da kunde Vielsen gaa for sig, uden at Kongen var til- stede. Da han blev hentet, sagde han : „Bondegutten faar ikke gifte sig, førend han har dræbt en Slange med tre Hoveder, som tindes i Ind- søen udenfor mine Vinduer!" Gutten blev bange; han vidste, at Slangen var et forfærdeligt Dyr, som han ikke med egen Styrke og paa egen Haand kunde over- vinde. Men hans Brud vidste Raad ogsaa denne Gang. „Gaa ud paa mit Skib," sagde hun til sin Brud- gom, ,.og hent mit Sværd. Gaa saa hen til Indsøen og kast Fliserne i Våndet. Tag saa Baaden og ro midt ud paa Indsøen. Naar Slangen dukker op, saa hug til den med Sværdet, saa hugger du alle tre Hovederne af den paa en Gang. Hug saa Spidsen af hver Tunge og gaa næste Morgen hen i Kongens Kjøkken. Naar Kon- gen om Morgenen kommer ud i Kjøkkenet, skal du sige: „Her bringer jeg dig et Morgenoffer til Vederlag for, at du har bragt mig tre Morgenofre! Kast saa Tungespidserne og skynd dig ud til Skibet, men vogt dig for at se dig tilbage!" Bondegutten gjorde, som hans Brud befalede ham. Bondesønnen, Kongesønnen og Solens Søster. 149 AfFliserne, som han kastede i Søen, 'blev der en Baad. Med den roede han ud paa Indsøen, og, da Slangen hævede sit Hoved op, hnggede han alle tre Hovederne af^ den med en Gang. Derpaa huggede han Spidsen af Tungerne og gik næste Morgen med dem til Kon- gens Kjøkken. Da Kongen kom ud i Kjøkkenet, sagde Gutten : „Naadigste Konge, du har bragt mig tre Morgen- ofre, derfor bringer jeg dig her et Morgenoffer!" I det Samme kastede han Tungespidserne og sprang sin Vei ned imod Skibet. Men paa Veien snublede han og faldt saaledes, at han kom til at se sig tilbage. Da han saa sig om, var der hverken By eller Kongsgaard mere. Altsammen var tilintetgjort af Tungespidserne. Og, da han saa efter Skibet, var det saa langt ude paa Havet, at han neppe -kunde øine det. Der stod han saa igjen, ganske alene, ogvidste ikke, hvad han skulde gjøre. Bedrøvet vandrede han afsted, uden at vide hvorhen. Da han havcle vandret en Dag, saa han ud paa Aftenen, at der steg Røg op af en Tue. Gutten gik hen til Tuen og raabte: „Bedstemor, slip mig ind!" Gieddegæs-Kjærringen slåp Gutten ind i Gammen, og, da han var kommen ind, spurgte han : „Kan du give mig nogen Underretning om Solens Søster?" Nei, det kunde hun ikke. Gutten vikle gaa igjen, men, idet han gik, gav Kjærringen ham et Brev og bad ham tåge det med til hendes næst ældste Søster og sagde: „Naar du begynder at blive træt, saa tag Brevet ud af Barmen og ryst Bladene!" Dermed reiste Gut- ten, og, da han havde vandret lang Vei og begyndte at blive træt, kom han ihu, hvad den gamle Kjærringen 150 Lappiske Eventyr. havde sagt om Brevet. Han tog det da frem og ry- stede Bladene, og strax forsvandt al Trætked. Saa reiste han videre og kom atter til en Tue, hvoraf der opsteg Røg. ,,Bedstemor, slip mig ind!" raabte Gutten. Gied- degæs-Kjærringen slåp ham ind. „Her sender din ældste Søster digetBrev!" sagde Gutten. Den Gamle modtog Brevet og takkede Gutten for hans Umage. „Du kan vel ikke give mig nogen Underretning om Solens Søster?" „Nei, jeg ved ingen Besked!" sagde Kjærringen, men, da Gutten vikle gaa, gav hun ham et Brev med til hendes yngste Søster og sagde: ..Naar du bliver træt, saa tag Brevet frem og ryst Bladene!'- Dermed drog han da videre, indtil han igjen saa Røg stige op af en Tue: „Bedstemor, slip mig ind!" sagde Gutten. Giedde- gæs-Kjærringen slåp ham ind. „Se, her er et Brev fra din næst ældste Søster!" sagde Gutten. „Ved du nogen Besked om Solens Søster?" „Ja," svarede Kjærringen, „hun bor paa Banka- Slottet, og hendes Fader har nylig lidt et stort Neder- lag i Krig, fordi du blev borte med hans Sværd, og Solens Søster selv er næsten døende af Sorg og Græm- melse. Men, naar du kommer til hende, skal du tåge en Knappenaal og stikke hende inde i Haandfladen, og, naar en Blodsdraabe kommer frem, skal du suge den op! Da vil det blive bedre med hende, og hun vil gjen- kjende dig. Men, førend du kommer til Banka-Slottet vil der møde dig mange underlige Ting!" Da Gieddegæs-Kjærringen kavde givet Gutten denne Bondesønnen, Kongesønnen og Solens Søster. 151 Besked, reiste han videre. Han havde ikke vandret langt, førend han traf paa to Brødre, som stredes om et Klædebon. „Hvad strides I om, Godtfolk?" spurgte Gutten. „Vor Fader har efterladt os et Klædebon, som er sligt, at, naar man tager det paa sig, kan Ingen se En," sagde de. „Derom strides vi!" ,.Lad mig se det et Øieblik," sagde Gutten, „saa skal jeg sige, hvem der skal beholde det!" Brødrene overlod Klædebonnet til Gutten, men han havde ikke før' faaet det, før han kastede det over sig og forsvandt, saa de ikke saa ham mere. Saa vandrede han videre og traf paa To, som stredes om en Borddug. .,Hvad strides I om?" „Om en Dug," svarede Brødrene, „som er slig, at, naar den bredes paa Bordet, er Bordet med det Samme dækket med de kosteligste Retter." ,,Lad mig se Dugen," sagde Gutten, „saa skal jeg afgjøre, hvem der skal beholde den!" Da Gutten fik Tag i Dugen, gjorde han sig usynlig og forsvandt. Saa vandrede han videre og traf paa To, som stredes om en Stok. „ Hvorom strides I?" spurgte Gutten. „Om en Stok," svarede Brødrene, „som er slig, at man med den ene Ende kan dræbe Folk og med den anden Ende gjøre dem levende igjen." „Vis mig Stokken," sagde Gutten, „saa skal jeg af- gjøre, hvem der skal beholde den!" Da Brødrene rakte Stokken frem, vogtede Gutten sig vel for at tåge i den Ende, de rakte mod ham; det var den Ende, som dræbte. Han bad om at maatte faa tåge i den anden Ende, og, da han det fik, saa gjorde han sig usynlig og forsvandt. Væk var han, og endt var Striden. En- delig traf han To, som stredes om et Par Sko. 152 Lappiske Eventyr. „Hvad strides I om?" spurgte Gutten. „Om et Par Sko, som ere slige, at, naar man har dem paa sig og ønsker sig et Sted lien, saa er man der med det Samme." „Lad mig ogsaa faa prøve dem," sagde Gutten, ..saa skal jeg afgjøre, hvem der skal beholde dem!" Da lian fik Skoene, tog lian dem paa sig og raabte: „Gid jeg var paa Banka-Slottet!" Strax var lian der og fandt Solens Søster næsten døende af Sorg. Men saa tog han en Knappenaal og stak hende inde i Haand- fladen, saa at en Blodsdraabe kom frem. Den sugede han op, og strax kom Solens Søster tillive igjen og fortalte ham, hvorledes det var gaaet hende og hendes Fader fra den Tid af, at hun skiltes fra ham. „Men værst af Alt," sagde hun, „er, at min Fader har lidt store Tab i Krig, fordi du blev borte med hans Sværd." „Hvor ligge de DødeV" spurgte Gutten, „jeg maa hen og se dem!" De viste ham Veien, og Gutten gik hen paa Slagmarken, hvor de Faldne laa, og med Stokken bragte han dem tillive igjen allesammen. Saa blev der Fryd og Glæde paa Banka-Slottet, og saa holdt de Bryllup og levede lykkeligt alle sine Dage. 45. BænV-Kongens Datter. (Fra Tanen.) Der var engang en Mand, som havde tre Sønner. Den yngste kaldte de Gudnavirus eller Askeladden. fordi han holdt mest af at ligge i Peisen og grave i ' Om Slægten Bæive eller Pai via se „En Sommer i Finmarken Russ Lapland og Nordkarelen", P. Cf.. Bæivekongens Datter. 153 Asken. Manden havtle en stor Lade, fuld af Korn, men ud paa Høsten niærkede han, at der var Nogen, som aad af Kornet, uden at lian kunde opdage, hvem eller hvad det var. Saa sagde han til sin ældste Søn, at han en Nat skulde holde Vagt i Laden. Sønnen gik derhen om Aftenen, men, da det led ud paa Natten, hørte han en Dur i Luften, og derover blev han saa bange, at han løb tilbage til Stuen igjen og lagde sig. Næste Aften gik den næst ældste afsted for at holde Vagt; men det gik ikke ham bedre. Da det led mod Midnatstid hørte han en Dur og en Sus, og derover blev han saa ræd, at han tog tilbens og sprang ind i Stuen igjen. Tredie Aften drog Askeladden afsted, og, da han kom hen i Laden, krøb han bagom en Grind af Jernstænger, som stod henne i enKrog. Han havde ikke ligget længe der, førend han hørte en Dur og en Sus i Luften, men bange blev han ikke. Bedst som det var, kom der tre hvide Svaner ned og satte sig paa Kornstaalet. Saa tog de Hammene af sig og bleve til tre Jomfruer, og en af dem, som var den yngste og vakreste, lagde sin Ham afsides fra de andre. Aske- ladden listede sig hen og tog Hammen og gjemte den bag Jerngrinden. Da de tre Jomfruer om en Stund vare færdige med at plukke Korn sammen, gik de til sine Hamme, og de to ældste fandt ogsaa sine og tog dem paa sig og fløi did, hvorfra de vare komne; men den yngste fandt ikke sin Ham. Hun maatte blive, hvor hun var, og begyndte at græde og raabe: „Dersom du er en Mand, du, som har tåget min Ham, saa kom frem, at jeg maa tale med dig, jeg vil give dig Gods i Overflod!" „Dersom du er en Kvinde, du, som har tåget min Ham, saa kom, lad mig faa tale med dig, jeg vil give dig Rigdom i Overflod!1" 154 Lappiske Eventyr. „Dersom du er en Ungkarl, du, som har tåget min Ham, saa kom frem, at jeg faar tale med dig, jeg vil love at blive din Hustru!" Da reiste Askeladden sig bag Jerngrinden og kom frem og spurgte: .,Hvis Datter er du?" „Bæivekongens Datter!" svarede Jomfruen. ..Giver du mig ikke nu Hammen min tilbage?" ..Xei," sagde Gutten, ,,ikke førend du lover at blive min Hustru og giver mig et Pant derpaa!" Pigen liavde en Guldring, og paa Ringen stod Faderens og Mode- rens Navn og hendes eget Navn. Saa gav hun ham Ringen som Pant paa, at hun skulde blive hans Hustru, og saa fik hun Hammen igjen. Da hun havde faaet den, sagde hun Farvel til Gutten og lovede at komme igjen om et halvt Aars Tid. Derpaa fiøi hun afsted. Om Morgenen spurgte Askeladdens Fader: ..Xaa. fik du Rede paa. hvem eller hvad det er. som æder op vort Korn?" ..Det har ingen Nød længer," sande Askeladden, „der er Ingen, som rører det mere!" Saaledes fik ikke Faderen vide, hvorledes det egentlig hang sammen. Efter et halvt Aars Forløb kom Bæivekongens Datter for at hente Gutten med et Skib, som fiøi i Luften. „Se nu til at blive færdig, ,.saa reise vi!" sagde Pigen til Brulgomn en sin. ..Jeg kan ikke reise, førend jeg har været henne i Kongsgaarden og faaet Kongens Tilladelse!" sagde Gutten. ..Gaa ikke derhen!" sagde Pigen, „han giver dig en Befaling, som du ikke kan udføre, og kanske heller ikke jeg kan hjælpe dig. Men Askeladden gik allige- vel til Kongen og sagde: ..Farvel, naadigste Konge, nu reiser jeg hen for at gifte mig med Bæivekongens Datter!" Bæivekougens Datter. 155 „Du faar ikke Lov til at drage afsted, førend du har hugget Ded alle deTræer, som findes i min Skov!" Gutten gik_ til Kjæresten og beklagede sig: „Nu har Kongen givet mig en Befaling, som jeg ikke kan udføre!" ,,Ja, hvorfor vilde du ikke hørepaa, hvad jeg bad dig om?" sagde Kjæresten. Men saa gav hun ham en Øxe og sagde: „Gaa ud i Skoven, hug ned et lidet Træ, og, naar det falder, saa sig: „Gid alle Skovens Træer falde, som dette lille Træ nu falder!" Gutten saa gjorde, og alle Skovens Træer faldt. „Gjør dig nu færdig," sagde Kjæresten igjen, „saa reise vi!" „Jeg kan ikke reise, førend jeg har sagt Farvel til Kongen," sagde Gutten. „Gaa ikke til Kongen!" sagde Kjæresten hans, „du faar en saadan Befaling, at jeg kanske ikke kan hjælpe dig." Men Gutten gik alligevel til Kongen og sagde: „Farvel, naadigste Konge, nu har jeg hugget ned alle Træer i din Skov, og nu vil jeg reise!" Da sagde Kongen: „Du faar ikke reise, førend du har reist op igjen paa Roden hvert Træ, som findes i min Skov!" Gutten gik igjen til Kjæresten og beklagede sig. „Ja, hvorfor kunde du ikke tro mig, da jeg sagde dig, at du faar en saadan Befaling, at jeg kanske ikke kan hjælpe dig?" sagde Kjæresten, men alligevel gav hun ham en liden Flaske og sagde: „Gaa hen til det Træ, som du nuggede ned, salv det med denne Salve og reis det op paa Roden og sig : „Gid hele Skoven reise sig som dette Træ!" Gutten saa gjorde, og Skoven stod der som før. Lappiske Eventyr LI 156 Lappiske Eventyr. „Gjør dig nu færdig," sagde Kjæresten igjen til Gutten, „saa reise vi!" ,,Jeg kan ikke reise," sagde Gutten, „førend jeg faar sagt Farvel til Kongen!" „Gaa ikke til Kongen," bad Kjæresten, „dufaar en saadan Befaling, at jeg aldeles ikke kan hjælpe dig mere i denne Verden!" Men Gutten gik alligevel til Kongen og sagde: „Lev nu vel, naadigste Konge, nu har jeg reist op igjen hvert eneste Træ i din Skov, og nu vil jeg reise!" ,.[)u faar ikke Lov til at reise," sagde Kongen, „førend du henter mig en Guldlasso, som findes i Mør- kets Rige!" Gutten gik til Kjæresten og fortalte, hvad Kongen havde befalet ham. „ Ja, hvorfor kunde du ikke tro mig, da jeg sagde dig, at du faar en saadan Befaling, at heller ikke jeg kan hjælpe dig?" sagde Kjæresten. Saa tog hun Afsked med Gutten og udbrød: „Nu sees vi vist aldrig mere i denne Verden!" Derpaa gik hun til sit Skib, og Skibet fiøi tilbage did, hvorfra det var kommet. Men Askeladden gik afsted til Mørkets Rige. Først vandrede han saa længe, indtil Lyset fra denne Verdens Sol ophørte. Saa begyndte MaanensLys, og han vandrede saa langt, somMaanens Lys vårede. Saa kom Stjernernes Lys, og han van- drede saa langt, som Stjernelyset vårede. Da det op- hørte, kom han til Mørkets Rige. Der fandt han strax Guldlassoen, som det skinnede af paa laug Vei. Han snoede den op paa sin Arm og drog tilbage igjen. Først kom han til Stjernernes Lys, og, da det ophørte, kom han til Maanens Lys, og, da det ophørte, kom han til Solens Lys. Medens han vandrede videre, fik han Bæivekongens Datter. 157 se to Jættegutter, som sloges. Askeladden gik hen til dem og sagde: „Hvad slaas I om?" ,,Vi have faaet en Hat i Arv, og vi slaas om, hvem der skal have den!" „Hvad er det for Slags Hat?" „Det er en slig Hat," svarede Jættegutterne, „at, naar man sætter den paa Hovedet, bliver man usynlig!" „Hvorfor skulle I slaas," siger Askeladden, „det er ikke vakkert af Brødre at slaas, lad mig faa se Hatten, saa skal jeg sige, hvem der skal have den!" Men i det Samme, Askeladden fik se Hatten, satte han den paa Hovedet, og væk var han. Da han havde vandret en Stund, fik han se to Jættegutter, som slo- ges om et Par Støvler, som vare slige, at, naar man satte dem paa Benene, tog man en Mil i hvert Skridt. „Lad mig faa Lov til at prøve dem lidt!" bad Gutten. Det fik han. Men i det Samme satte han Hatten paa Hovedet, og væk var han. Nu tog han Støvlerne paa Benene og drog videre. Han havde ikke gaaet mange Mil, førend han igjen mødte to Jættegutter, som sloges om en Stok. „Hvad Rart er der ved den Stokken da?" spurgte Askeladden. „Den er slig," sagde Jættegutterne, „at, naar man med den ene Ende peger paa Levende, saa dø de, og, naar man med den anden Ende peger paa Døde, saa levne de op igjen." „Lad mig ogsaafaa se Stokken!" bad Askeladden. Da han fik Stokken, satte han Hatten paa Hovedet, og væk var han. Saa vandrede han videre og kom til Gieddega;s-Kjærringens Bopæl. 11* 158 Lappiske Eventyr. „God Dag, Bedstemor!" sagde Askeladden, ,,du ved vel ikke, hvor Bæivekongens Rige er?" „Nei," svarede Troldkjærringeu, „men jeg skal pibe Fuglene mine sammen, kanske nogen af dem ved det, eller kan faa det at vide!'' Saa gik hun ud og peh Fuglene sammen, og, da de allesammen vare komne, spurgte hun dem, hvor Bæivekongens Rige var, men ingen vidste Besked. Saa sendte hun en gammel Ørn afeted for at flyve rundt alle Lande og søge op Bæive- kongens Rige. Ørnen fløi rundt alle Lande, men kom tilbage igjen uden at have fundet Bæivekongens Rige. „Flyv nu rundt alle Have," sagde Troldkjærringeu, ,,og, dersom du ikke tinder Xoget, saa svider jeg Fjæ- rene dine!" Ørnen fløi rundt alle Have, men heller ikke der fandt den Bæivekongens Rige. „Flyv nu rundt omkring Himmelen, og, dersom du tredie Gang kommer tilbage uden at have fundet Bæivekongens Rige, saa brænder jeg dig!" Ørnen fløi rundt omkring Himmelen, og endelig fandt den Bæive- kongens Bige udenfor Maanens Lys. Saa kom den tilbage og sagde: „Nu har jeg fundet Bæivekongens Rige !" „Hvor?" spurgte Troldkjærringen, .,er det langt borte?" „Udenfor Maanens Lys!-' svarede Ørnen, og did- hen skulde nu Ørnen vise Gutten Veien. „ Farvel, Bedstemor!" sagde Gutten og gik, men, da han kom ud i Forsvalen, kom han ihu, at hans Ho- ved var skurvet. Saa vendte han om igjen og spurgte : .,Yed du ikke Raad for Skurv, Bedstemor?" „Stik Hovedet ned i Kjedelen, som staar ude i Forsvalen," sagde Troldkjærringen. Gutten saa gjorde, og han blev saa vakker som en Prins, og hans Haar Bæivekongeus Datter. 159 skinnede som det pure Guid. Saa drog da han og Ørnen afsted. Gutten sprang, og Ørnen fløi, men det gik hurtigere for Gutten end for Ørnen, og Gutten naaede før frem til Bredden af det store Hav end Ørnen. Da Ørnen kom efter, dalede den ned for at hvile sig. ,,Orker du at bære mit Tøi ogsaa?" spurgte Gut- ten. Jo, det orkede den nok, mente Ørnen og sagde til Gutten: „Nu skal du gaa hen og tåge tre Stene fra Stran- den. Den ene skal du tåge fra øverste Flodmaal, den anden fra Halvflodsmaal og den tredie fra laveste Fjæremaal. Da Gutten kom med Stenene, sagde Ørnen: „Sæt dig nu paa min Ryg, og, naar jeg begynder at blive træt, saa kaster du en Sten i Havet!" Saa fløi Ørnen afsted og vedblev at flyve, indtil den blev træt. „Kast nu Stenen fra øverste Flodmaal ned i Ha- vet!" sagde Ørnen. Gutten saa gjorde, og Stenen blev til en 0, hvorpaa Ørnen dalede ned og hvilede sig. Da den fløi afsted igjen, sank Øen i Havet. Næste Gang' Ørnen blev træt, kastede Gutten Stenen fra mellemste Flodmaal, og tredie Gang den sidste fra laveste Fjæremaal. Fra den af naaede Ørnen frem til Stranden hinsides det store Hav. Herfra vendte Ør- nen tilbage igjen, og Gutten gik afsted til Bæivekongens Gaard. Da han kom i Nærheden af Gaarden, saa han, at Kongsdatteren stod og vadskede Klæcler ved en Kilde udenfor Gaarden. En liden Søn, hun havcle faaet, var ogsaa hos hende og sad paa Kanten af Kilden og saa ned i Våndet. Saa gik Gutten bag Sønnen og løftede paa Jættehatten, saaledes at den lille Gut saa hans Billede nede i Våndet ved Siden af sit eget. 160 Lappiske Eventyr. Gutten sprang hen til sin Moder og sagde, at han havde seet sin Fader nede i Kilden. „Ja, Fader har du nok," sagde Kongsdatteren, „men aldrig kommer du til at faa din Fader at se!" Saa tog hun Gutten ved Haanden og gik op igjen til Kongsgaarden. Askeladden gik bagefter, og, da de kom ind i Kongsdatterens Værelse, begyndte hun at kjæmme sit Haar foran et stort Speil. Askeladden gik bag hende og løftede lidt paa Hatten. Forundret vendte Kongs- datteren sig om, men saa Ingenting. Atter begyndte hun at kjæmme sit Haar, atter løftede Askeladden lidt paa Hatten, men da hun vendte sig om, var der Ingen- ting at se. Tredie Gang begyndte hun at kjæmme sit Haar, og tredie Gang løftede Askeladden Hatten af Hovedet. Kongsdatteren saa tydeligt Billedet i Speilet, men, da hun vendte sig om og Ingenting saa, begyndte hun at græde og udbrød: «Hvorfor viser du dig ikke for mig, dersom det er dig, min Brudgom, som jeg tre Gange har seet i Speilet V" Da tog Gutten af sig Hatten, og Kongs- datteren faldt ham om Halsen og kyssede ham og sagde: ..Aldrig havde jeg troet, at jeg skulde se dig mere i denne Verden, men nu maa jeg vel tro det. siden jeg holder dig i mine Arme! Men hvorledes kom du nid?" Nu fortalte Gutten, hvorledes Alt var gaaet til. og sagde til Kjæresten: ,,Gaanu ind til din Fader: imidlertid gaar jeg bortover Veien et Stykke og kommer gaaende tilbage igjen!" Kongsdatteren stillede sig i Vinduet og saa ud. „Se, Fader, der kommer en Fremmed!" sagde Datteren. ,,Gaa ud og byd ham ind i Huset!" sagde Kongen. Datteren saa gjorde. Da kom Gutten ind. vakker som en Prins, og sagde: Bæivekongeiis Datter. 161 „God Dag, naadigste Konge!'' Kongen bød ham sætte sig og sagde : ,.Du er kanske den Mand, som skulde have ægtet min Datter?" „Ja, det er nok mig det," sagde Gutten. .,Du faar ikke min Datter," sagde Kongen, ,,1'ørend du vækker tillive igjen alle de Soldater, som jeg har mistet i Krigen. Men det var nuligesaa let gjort, som det var sagt, for Gutten, som havde Jættestokken. Saa holdt de Bryllup, og Brylluppet vårede i tre Dage. De spiste, og de dråk, og de dansede og skjøde med Kanoner. Saa var der en Spillopmager, som nar- rede mig til at springe forbi Mumlingen af en Kanon, men, i det Samme, jeg sprang, saa fyrede han af, og saa drev jeg hid. Og nu er jeg her, og de er der, og derfor ved jeg ikke noget om, hvorledes det senere er gaaet dem. Kanske de leve endnu, kanske de ere døde. 46. Fattiggutten, Fanden og Guldbyen. (Fra Karasjok.) Der var engang en fattig Mand og en rig Mand, som vare Naboer, og den fattige var i stor Gjæld til sin rige Nabo. En Dag roede Begge ud paa Søen for at fiske. Den Hige var heldig. Han tråk i kort Tid sinBaad fuld afFisk og roede tilstranden igjen. Den Fattige blev liggende igjen, men kunde ikke faa en eneste Fisk. Endelig maatte da han ogsaa ro tilbage igjen, men, idet han roede, stødte Baaden paa Grund, og i det Samme hørtes en Røst under Baaden, som sagde: „Dersom du lover mig. hvad din Hustru bærer 162 Lappiske Eventyr. under Hjertet, skal du blive ligesaa rig som dia Nabo!" Manden lovede det. „Kast nu Snøret ud!" sagde Røsten igjen. Man- den saa gjorde, og strax bed det paa. Tungt var det. men endelig fik han da Fisken op, og. da dens Hoved kom over Ripen, rullede der en hel Del Guldpenge ud af dens Mund. Manden kastede Snøret ud igjen og tråk strax en Fisk til. Af den kom der ingen Guld- penge, men i Løbet af et halvt Flortmaal (tre Timer) drog han Baaden fuld af Fisk, roede til Stranden og gik til sit Hus. Da han kom op, saa han. at der laa en hel Del kostbart Gods inde i Huset. Han spurgte Kjærringen, hvorfra alt dette var kommet, men Kjær- ringen vidste ingen Besked. Hun bavde ligget og so- vet en Stund, sagde hun, og. da hun vaagnede, stod det der altsammen. Nu gik han hen til sin Nabo og betalte ham sin Gjæld fuldt ud med en Gang. Den rige Maud blev ængstelig og tænkte. at han maatte have stjaalet Pengene. Han saa eiter i alle sine Gjem- mer, men kunde ikke opdage. at Xoget var blevet borte. Da Manden kom tilbage til sin Kone, fortalte hun. at hun var med Barn. Manden havde ikke havt nogen Anelse herom, men saa var det nu alligevel, og, da Tiden kom, fødte hun sin Førstefødte. Da Gutten var otte Aar, sendte de ham i Skole hos Præsten. Gutten var stor for sin Alder og nem til at lære. Den Dag. da Gutten f vidte sit femtende Aar, kom Fanden roende i en Baad, der saa ud som en grøn Ildslue, for at hente Gutten. Da de saa Baaden komme, be- gyndte Præsten at skrive et Brev. som Gutten skulde tåge med. Saa gik Gutten ned til Stranden, iniode med Fanden, og. da denne sagde til ham : ..Kom nu. (nitten min. med mig ud i Baaden!" Fattiggutten, Fanden og Guldbyen. 163 rakte Gutten Brevet ud imod Fanden. Fanden vovede ikke at tåge i ham, saalænge han holdt Brevet i Haan- den Fanden kløede sig i Hovedet og bar sig ilde. ,,Pokker tåge Præsten," sagde Fanden, „som er Skyld i, at jeg ikke kan faa Gutten med mig! Tag Baaden der og ro med mig ud paa Søen!" Præsten stod og saa paa. ,,Tag kun Baaden og ro med ham ud paa Søen!" sagde Præsten. Da de kom ud paa Søen, blev der strax et rygende Uveir, saa Gutten maatte lade Baa- den drive for Vinden. Fanden vikle nu, at Gutten skulde gaa over i hans Baad, men, hvergang Fanden kom hen til ham, rakte Gutten Brevet ud imod ham. Herover blev Fanden til Slutning saa forarget, at han atter som en grøn Ddslue for afsted didhen, hvorfra han var kommen. Gutten vedblev at drive for Vind og Veir. Endelig kom han til et Land, som han aldeles ikke kj endte, men lige ved Stranden laa der en Kongs- gaard, som skinnede som Guid. Gutten gik ind igjennem Porten, hvorover der stod en Indskrift med Guldbogstaver, og kom ind i Kjøkkenet. Kjøkkenpigen forbød ham at tale høit, da hendes Husmoder laa indenfor og sov. Men Gutten gik videre og kom ind i næste Kammer. Kammerpigen forbød ham ogsaa at tale høit, da hendes Husmoder laa i næste Værelse og sov. Men Gutten gik videre, lige ind til Husfruen selv, og saa, at hun var endnu vakrere end baade Kjøkken- og Kammerpigen. Saa talte de sammen en Stund, og det vårede ikke længe, førencl de bleve enige om, at de skulde gifte sig sammen. Men Gutten sagde, at, inclen dette kunde ske, maatte hanbesøge sin Fader og sin Fosterfader, Præsten. „bare jeg vidste" lagde han til, ..hvorhen jeg skulde reise, for at finde dem igjen.'- 164 Lappiske Eventyr. ..Det har ingen Nød,-' sagde Bruden. .,Her paa min Finger jeg har en Ring, som er slig, at man med den kan ønske sig, hvad man vil, og hvorhen man vil!'' Saa tog Gutten Ringen af sin Kjærestes Finger, satte den paa sin egen Haand og ønskede sig tilbage til sin Fader og Fosterfader, Præsten. Strax var han der. Han fortalte dem nu Alt, hvad der var hændt ham fra den Tid, han forlod dem, men Ingen vilde tro ham. Han viste dem Ringen, som han havde paa Fingeren, men endda vilde de ikke tro ham. Ud paa Aftenen, da de havde spist til Kvelds hos Præsten, kunde ikke Gutten bare sig længer, skjønt hans Kjæreste stræn- gelig havde forbudt ham og sagt: „Du maa ikke ønske mig did, hvor du og Dine er!" Men bedst som det var, sagde Gutten: „Gid nu Kjøkkenpigen vilde komme og tåge af Bordet!" Strax kom Kjøkkenpigen fra Guldbyen og tog bort Tallerkenen, som stod foran Gutten, og for- svandt igjen. Da det blev Tid til at gaa tilsengs, sagde Gutten igjen: „Gid nu Kammerpigen vilde komme og rede min Seng!" Strax kom hun og redede Sengen. Gutten gik tilsengs og ønskede: .,Gid nu min Brud vilde komme for at hvile ved min Side!" Strax kom hun og tog Gutten om Halsen og kyssede ham. Men i det Samme tog hun ogsaa Ringen af hans Finger, gik ud igjen, og Ingen saa hende mere. (nitten begyndte snart at længes saa efter sin Kjæreste, at han forlod sin Fader og Foster- fader og drog afsted paa Vandring for at finde igjen Guldbyen Først kom han til Fiskenes Konge: „God Dag, Bedstefar!" sagde Gutten, „du kan vel ikke give mig nogen Underretning om Guldbyen?" Fattiggutten, Fanden og Guldbyen. 165 „Nei, jeg ved ingen Besked," sagde Fiskenes Konge, „men jeg skal kalde sammen Fiskene mine, kanske nogen af dem vedBesked!" Saa peb han alle Fiskene sammen, men ingen af dem kunde give nogen Besked om Guldbyen. Stenbiten1 var endnu ikke kommen, men endelig saa kom ogsaa den. ..Hvorfor kommer du saa sent?" spurgte Kongen. „OdderenhavdefaaetTag i mig," sagde Stenbiden, „derfor blev jeg opholdt; det var med Nød og neppe, at jeg slåp fri!" Men heller ikke Stenbiten kunde give nogen Besked om Guldbyen. Saa drog Gutten videre og kom til Fuglenes Konge. „God Dag, gamle Bedstefar!" sagde Gutten, ,,kan du give mig nogen Underretning om Guldbyen?" „Nei," sagde Fuglenes Konge, „jeg ved ingen Be- sked, førend jeg kalder Fuglene sammen!" Saa peb han Fuglene sammen, men ingen kunde fortælle noget om Guldbyen. Svanen kom siclst. Den havde lagt Æg, og Folk havde stillet en Snare ved dens Rede, hvori den var bleven hængende. Med Nød og neppe slåp den fri. Men, da den endelig kom, vidste heller- ikke den noget at fortælle om Guldbyen. Saa drog Gutten videre afsted paa Vandring og vidste ikke selv, hvor det bar hen. Medens han gik, fik han se to Jætte- gutter, som holdt paa at slaas. Gutten gik hen til dem og spurgte: „Hvad er det, I slaas om?" Det ser ud, som I to skulde være Brødre, men, naar saa er, hvorfor slaaes I da?" ,, Ja, vi ere Brødre," sagde begge To, „og vi slaas om en Kappe og et Par Sko, som vi har faaet i Arv 1 Anarrichas lupus. 166 Lappiske Eventyr. etter vor Fader.1' Gutten, som var en klog og velop- dragen Gut. spurgte da. hvad Rart der var ved Skoene og Kappen. Jo, Skoene var slige, at, naar man havde dem paa Benene, kunde man hoppe, hvorhen man vilde i et eneste Hop, og Kappen var slig, at man blev usynlig, naar man havde den paa sig. „Aa, laan mig dem et Øieblik," bad Gutten, .,at jeg kan faa prøve, om det er sandt eller ikke!" Jætte- gutterne vilde nødig betro sit Arvegods til Gutten, som de slet ikke kjendte, men til Slutning lod de sig dog overtale, da Gutten lovede, at han bare skulde hoppe et ganske lidet Stykke, bare saavidt, han fik prøve. Men Gutten havde ikke for faaet Skoene og Kappen paa sig, før han hoppede lige til Guldbyen med en Gang, og der saa han, at der laa et stort for- gyldt Skib paa Havnen. Hau tik snart spurgt, at det var en Kongsson, som eiede Skibet, og at Kongssønnen var konnnen paa Frieri til Guldbyens Eierinde. Gutten gik usynlig ind i Kongsgaarden, og der baade saa og hørte han paa, hvorledes Kongssønnen friede til hans Kjæreste. Imidlertid holdt han sig skjult, indtil det blev Sengetid. Da hans Kjæreste gik hen og lagde sig, gik Kongssønnen ogsaa hen og lagde sig ved hen- des Side. Idet Kongssønnen vilde kysse hans Kjæreste, gav Gutten ham et Spark lige paa Munden. Kongs- sønnen kunde ikke begribe, hvad slig Medfart skulde betyde. Han bød sig til endnu en Gang, men atter tik han et Spark af den haarde Jætteskoen, som Gutten havde paa Benene. „Hvorfor spænder du mig?" spurgte Kongssønnen, ganske forfærdet over sin Kjærestes ublide Opførsel. „Jeg spænder aldeles ikke jeg," sagde Kongsdat- teren, men Gutten, som laa bagom Bruden, lo i Stilhed. Fattiggutten, Fanden og Guldbyen. 167 I det Samme gav han Kongssønnen endnu et Spark, saa denne forbitret sprang sin Vei og for afsted ned igjen til sit forgyldte Skib. Han havcle faaet mere end nok af det Frieri, syntes han, og seilede sin Vei igjen. Gutten stod ogsaa op og gik udenfor og tog af sig Jættedragten. Derpaa kom han ind igjen og be- gyndte at tale med Kongsdatteren. „Hvad var det for en fremmed Mand, som var her, medens jeg var borte?" spurgte Gutten. „Det var en Kongsson, som kom paa Frieri til mig!" sagde Bruden. „Naa, hvorfor tog du ham ikke?" „Jo, jeg vikle nok have tåget ham jeg," sagde Kongsdatteren, „men han blev bange for mig!" „Hvorfor hlev han bange for dig?" „Jeg ved ikke, hvoraf det kom sig, men, medens vi laa ved Siden af hinanden, paastod han, at jeg spændte ham lige paa Munden istedetfor at kysse ham. Saa sprang han op i Vrede og løb sin Vei. Jeg gad ikke gaa efter ham; jeg vidste, at jeg ikke havde gjort ham det mindsteFortræd." Saa begyndte Gutten igjen sin gamle Frierpassiar, og Bryllup blev holdt, og Gutten blev Husbond over Guldbyens Kongsgaard. 47. Gutten, som tjente hos Kongen. (Fra Tanen.) Der var engang en Gut, som tjente hos en Konge. Gutten havde gjort Kongen saa mange Tjenester, at Kongen til Slutning havde lovet ham sin Datter til Hustru. Men endelig, da Brylluppet skulde holdes, siger Kongen: 168 Lappiske Eventyr. ..Du faar ikke min Datter, førend du henter op fra Havets Bund et Guldbæger, som jeg har mistet!" Gutten vidste ikke bedre end at gaa til Gieddegæs- Kjærringen og spørge om Raad. „Hvem er det, som banker paa min Dør?" spurgte Troldkjærringen. ..Det er mig!" sagde Gutten, han vidste, at hun kjendte ham paa Røsten. ..Hvad Ærinde har du?" spurgte Kjærringen. .,Jeg skal hente Kongens Guldbæger op fra Hav- sens Bund!" Kan du ikke give mig Raad?" ..Gaa ud i Marken," sagde Kjærringen, „og det, som hænger sammen, skal du skille ad!" Gutten gik afsted, og det vårede ikke længe, førend han fik se to Lomme, som hang sammen i Næbbet og ikke kunde slippe fra hinanden. Gutten løste dem. ..Hvor skal du hen ?" spurgte Lommene. .,Jeg skal hente et Guldbæger op fra Havsens Bund, som Kongen har mistet, og ved ikke min arme Raad!" sagde Gutten. „Siden du gjorde vel mod os og løste os, skal vi hjælpe digy sagde Lommene. De dukkede ned baade en Gang og to Gange ; endelig, tredie Gang, fik de fat i Guldbægeret og bragte det til Gutten, som igjen bragte det til Kongen: „Her har du dit Guldbæger. som jeg har hentet op fra Havsens Bund!" „Du faar alligevel ikke min Datter," svarede Kon- gen, ,.førend du bringer alle Skovens vilde Dyr sammen i min Gaard!" Gutten gik igjen til Gieddegæ§-Kjær- ringen og bankede paa Døren. .,Hvem banker paa min Dør?" spurgte Kjærringen. .,Det er mig!'- svarede Gutten. Gutten, som tjente hos Kongen. 169 „Hvad Ærinde?" „Jeg skal bringe alle Skovens vilde Dyr sammen i Kongsgaarden!" „Gaa ud i Marken," sagde Kjærringen, „og alt det, som hænger sammen, skal du skille ad!" Gutten gik afsted og fik se to Ulve, som hang sammen i Halerne og ikke kunde slippe fra hinanden. Gutten løste dem. „Hvor skal du hen?" spurgte Ulvene. „Jeg skal bringe alle Skovens vilde Dyr sammen i Kongens Gaard, men ved ikke min arme Raad!" „Siden du har hjulpet os," sagde Ulvene, „saafaar vi hjælpe dig igjen!" Gutten satte sig, og imedens drev Ulvene alle Slags vilde Dyr sammen til ham. Derpaa jog de dem i Forening til Kongsgaarden. „Endnu faar du ikke min Datter," sagde Kongen, „men, kan du dræbe min Fiende, Jætten, og bringe mig hans Sværd, skal du faa hende!" ,,Det er den visse Død," sagde Gutten, „men jeg faar prøve alligevel!" og dermed gik han til Giedde- gæs-Kjærringen. „Hvad Ærinde?" „Jeg skal tåge Livet af Jætten!" „Gaa og byd dig til Tjener hos ham, sa a lindes vel paa Raad!" Gutten saa gjorde. „Trænger du til en Dreng," sagde Gutten, „saa kan du faa mig!" „Hvorfor ikke?" mente Jætten. „Hvad skal vi først tåge fat paa?" spurgte Gutten. „Aa," sagde Jætten, „jeg holder paa at hugge Bjælker og drage dem til Hus!" Saa gik de til Sko- ven, huggede en stor Tømmerstok og skulde drage af- sted med den. Men først huggede Gutten sig en lang Stang og spidsede Enden saa skarp som en Syl. 170 Lappiske Eventyr. „Hvad vil du med den?" spurgte Jætten. „Stikke den i Øinene paa dig, dersom du serdig tilbage," sagde Gutten. Jætten tog i Bjælken og drog, og Gutten satte sig overskrævs paa den anden Ende. „Aa, haa, det er tungt!" stønnede Jætten. „Er det tungt," sagde Gutten, „jeg synes ikke, det er det mindste tungt, jeg, som liden er; men du er stor du, og aliigevel er der nok ikke mere Magt i dig end i en gammel Kjærring!" Jætten drog, saa han spyttede Blod, men endda syn- tes Gutten, at det gik altfor sagte. Endelig naaede de om Kvelden frem. hvor Huset skulde staa. Jætten var træt og lagde sig til Hvile. Midt om Natten stod Gut- ten op og stak Øinene ud paa ham med Stokken, som han havde tilspidset, Derpaa narrede han ham hen til et høit Bjerg og styrtede ham ud i en Indsø, saa han druknede. Saa tog han hans Sværd og gik til Kongen. Nu var der Intet mere at gjøre. Brylluppet holdtes, (hitten tik halve Riget, og, da Kongen døde, tik han det hele. 48. Ivan, Kupiskas" Søn. (Fra Akkala i russ. Laplaml.) Der levede engang en Kjøbmand, som havde to Børn, en Søn og en Datter. Forældrene døde og efter- lod sig store Eiendomme, samt en Hund. Eiendommen skulde være fælles, men Hunden skulde Sønnen have. Saa solgte Børaene Eiendommen og skjænkede Pengene til Kirken. Derpaa delte de Klæderne og reiste saa afsted ud i Verden paa Lykke og Fromme. Hunden 1 Kupez, russsik: Kjøbmand Ivan, Kupiskas Søn. 171 fulgte med. De gik, og de gik over Fjelde og Dale, gjennem Skov og Mark. De saa Fjelde og Dale, Søer og Elve, hvis Navne de ikke kj endte, og hvis Vade- steder de heller ikke kj endte, men frem kom de alli- kevel. Endelig fandt de et stort Hus, midt i en Skov. Huset var tomt. Der gik de ind oghvilede sig. Men de havde ikke været der længe, saa kom der tre store og fæle Røvere. Det var disse, som eiede Huset. Sø- steren sagde til Broderen : „Jeg er saa bange, jeg er saa bange !" „Aa, vær ikke bange, det har ingen Nød!" sagde Broderen. Strax begyndte han at brydes med den ældste af Røverne. Da Hunden saa, at dens Herre var nær ved at tabe, sprang den til og bed Røveren i Foden. Røveren faldt bagover. Hunden greb ham i Struben og bed ham ihjel. Saa kom Turen til den næst ældste Røver, og det gik ikke ham bedre. Søsteren græd og jamrede sig. Saa kom Turen til den yngste. Hunden løb til for at bide ham, men i det Samme greb Søsteren i Hunden. „Kjære Broder, dræb ikke den yngste!" bad Søsteren. „Hvorfor ikke?" spurgte Broderen. „Han er saa ung, du kan jo binde ham, og saa kan jeg have ham at tale med, naar jeg er alene hjemme, medens du er ude paa Jagt!" Saa bandt de ham. Næste Morgen stod Broderen tidlig op og drog paa Jagt. Røverne havde tre Heste. En af disse tog han, og Hesten havde Vinger. Saa reiste han. Men, da Broderen vel var reist, løste Søsteren den unge Røver af hans Baand. Røveren var vakker, og snart bleve de enige om, at de skulde være Mand og Kone. „Men hvad vil min Broder sige?" tænkte Søsteren. LaoDiske F.veiitvr. 1~ 172 Lappiske Eventyr. „Vi tåge Livet af ham!" siger Røveren. Saa blev de enige om, at de skulde tåge Livet af Broderen. „Hunden er den værste !" siger Røveren. „Men hør nu! Naar din Broder kommer tilbage, saa sig til ham, at du er syg, og at du ikke kan blive frisk, uden at du faar Bjørnemælk!" Da Broderen nærmede sig Hu- set, bandt Søsteren igjen Røveren, lagde sig paa Sen- gen og klynkede og jamrede sig. .,Hvad feiler dig? Er du ikke frisk, SøsterV" spurgte Broderen. „Nei, jeg er saa syg, jeg er saa syg!" klynkede Søsteren. ..Hvad Lægemiddel trænger du?" ..Der er ikkun et Middel, som kan hjælpe mig," sagde Søsteren, „men det findes langt, langt borte. Bagenfor to Have er der et tredie Hav. Ude paa Havet er der en 0, paa Øen en Bjørn, og Bjørnen har Unger og Mælk i sine Yvere. Lidt af dens Mælk kan helbrede mig!" Saa hvilede Broderen Natten over, men tidlig næste Morgen stod han op, tog en flyvende Hest og fløi over Land og Hav. Hunden var med og sad bag paa Hesten. Saa kom han til Øen. Bjørnen løh strax imod ham, men Ivan slog til Bjørnen med sin Stok, og Hunden bed og sled, saa Bjørnen snart maatte Itode om Livet. .,I)ræb mig ikke, Ivan, Kupiskas Søn!" bad Bjør- nen, „hvad du vil have, maa du tåge, men tag ikke mit Liv!'- „Jeg trænger ikke dit Liv, jeg trænger din Mælk!" sagde Ivan. Saa fik han Mælk, og foruden Mælk tik han ogsaa en af Bjørnens Unger. Strax reiste han tilbage med Mælken, Hunden og Bjørneuugen. Saa- ledes havde han nu to Tjenere. Da Søsteren saa Bro- Ivan, Kupiskas Søn. 173 deren komme langt borte, bandt hun igjen Røveren og lagde sig paa Sengen. Saa kom Broderen med Bjørne- mælken. ,.Det var da Pokker til Broder, som Bjørnen ikke tog!" tænkte Søsteren, og i Ærgrelsen herover tog hun Mælken og kastede den langt henover Gulvet. Næste Morgen reiste Broderen atter paa Jagt med sine to Tjenere, Hunden og Bjørnen. Da han vel var reist, løste Søsteren igjen Røveren, og de raadsloge atter om, hvorledes de skulde faa Livet af Broderen. Aller mindst vidste de Raad med Hunden. ..Anstil dig syg igjen!" sagde Røveren. Da Bro- deren kom tilbage, havde Søsteren igjen bundet Rø- veren, og hun selv laa paa Sengen og jamrede sig som før: „Jeg er saa syg, jeg er saa syg!" „Hvad Lægemiddel trænger du?" spurgte Broderen. „Reis til Øen igjen," sagde Søsteren. „Paa Øen er der en Ulv, som har Unger, og Ulvemælk er det Eneste, som kan hjælpe mig!" Næste Morgen tidlig reiste Ivan afsted paa en flyvende Hest med Bjørnen og Hunden bagpaa. Strax han kom til Øen, kom Ul- ven farende imod ham, men Ivan slog den med sin Stok, saa den maatte bede om Naade. „Dræb mig ikke, Ivan, Kupiskas Søn!" bad Ulven. „Alt, hvad du vil have, skal du faa, men spar mit Liv!" „Jeg trænger ikke dit Liv, jeg trænger dinMælk!" sagde Ivan. „Tag saameget, du vil have!" sagde Ulven. Saa tik han Ulvemælk og desuden en af Ulvens Unger. Nu havde han tre Tjenere. Da han nærmede sig Hu- set, bandt Søsteren Røveren og lagde sig paa Sengen. Saa kom Broderen ind med Maiken. 174 Lappiske Eventyr. ..Pokker til Broder, som heller ikke Ulven kunde tage!': tænkte Søsteren og kastede Mælken langt hen over Gulvet. Næste Morgen reiste Broderen paa Jagt med sine tre Tjenere. Hunden sporede op, Ulven ja- gede, og Bjørnen slog ihjel. Da han om Aftenen kom hjem, laa Søsteren atter paa Sengen og jamrede sig som før: ..Jeg er saa syg, jeg er saa syg!" „Hvad Lægemiddel trænger du?" spurgte Broderen. „Langt herfra er der to Fjelde,'; sagde Søsteren, ..som snart aabne sig, snart lukke sig sammen. Imel- lem tjeldene er der to Katte, Han og Hun. Hunkat- ten steger Kager, og Hankatten smør Smør paa. Skaf mig Kagerne, saa bliver jeg frisk!" Eføeste Morgen tidlig reiste Broderen afsted med sine tre Tjenere bag paa Hesten, først Bjørnen, saa Ulven og saa Hun- den. Det vårede ikke længe, førend han kom til Fjeldet, og netop i det Samme aabnede det sig, og dybt nede i en Kløft sad to Katte og stegte Kager. Hesten gjorde et Hop, og — en, to, tre. saa var de* dernede alle- sammen. I det Samme greb Ivan Kagerne, og Hesten hoppede op igjen med ham; men Bjørnen, Ulven og Hunden kom ikke op paa Hesten, og Fjeldene lukkede sig over dem. Saa maatte han reise hjem uden dem. (ilad blev Sosteren og ligesaa Røveren, da de saa. at Broderen kom hjem alene. ..Xu skal vi dræbe ham!" sagde Roveren, og. da Ivan kom ind. var Roveren løs og sagde til ham: ..(iaa hen og heg i Badstuen!" Ivan var villig dertil og gik strås derhen. Men. medens han holdt paa at varme op Badstuen, kom der en Ravn flyvende. «Hvorfra kommer du?" spurgte Ivan. ..Fra Fjeldene, som aabne og lukke si-!- Ivan, Kupiskas Søn. 175 „Hvad Nyt?" „Bjørnen og Ulven og Hunden leve endnu!" „Hvad bestille de?" ,,De grave Vei under Fjeldet for at komme hjem igjen!" Da Badstuen var opvarmet, og Ivan havde lagt sig paa Bænken i Dampen, kom Røveren hen for at stænge Døren og sætte Ild paa Badstuen. Men, netop som han vikle tænde paa, kom Hunden, Bjørnen og Ulven og overfaldt Røveren og søndersled ham. Saa gik Broderen ind og sagde til sin Søster: „Tre Gange har du lagt Raad op om at dræbe mig, tre Gange er det slaaet feil; thi se, jeg lever endnu! Men nu forlader jeg dig for stedse!" Saa tog han Hunden, Bjørnen og Ulven med sig og drog afsted tilfods. Søsteren blev alene igjen, og alt det, som Rø- verne eiede, Hestene ogAltinglod han hende beholde. Han gik, og han gik; endelig kom han til en By. Han gik ind i Byen og vandrede igjennem Byens Gader. I et Vindu sad en Kjøbmand. Kjøbmanden saa, at den Fremmede maatte være en bedre Mands Søn, og bad ham stige indenfor. Da han havde talt med ham en Stund, bad Kjøbmanden ham blive hos sig. Ivan blev, og Kjøbmanden syntes saa godt om Ivan og var saa glad i ham, at han hverken kunde spise eller drikke, naar Ivan ikke var tilstede. Han elskede ham, som om han var hans egen Søn, og til Slutning gav han ham sin eneste Datter tilægte. En Dag spurgte han Ivan : „Har du ingen Søskende?" „Jo, jeg har en eneste Søster," svarede Ivan, „men hun er langt, langt herfra!" „Bring hende hid!" bød Kjøbmanden. Dagen efter satte Ivan sig tilhest og red afsted efter Søsteren. Langt om længe fandt han tilbage til Huset i Skoven, 176 Lappiske Eventyr. hvor hun eudnu boede, ganske alene. Saa tog han baade Søsteren, de tre Heste og alt Godset med sig tilbage igjen til Kjøbmanden, sin Svigerfader. Søsteren blev hos dem; men hun kunde aldrig glemme, at Bro- deren havde voldt den unge Røvers, hendes Kjærestes Død, og hun pønsede fremdeles paa Leilighed til at dræbe ham. Endelig en Dag fik hun Anledning til at stikke ham med en Kniv lige i Hjertet, saa han faldt død om. Den gamle Kjøbmand klagede og jamrede sig i mange Dage over Tabet af sin kjære Svigersøn. Han lod ham begrave lige under sine Vinduer for ogsaa efter Døden at have ham saa nær ved sig som mnligt. Da Hunden, Bjørnen og Ulven mærkede, at deres Herre var forsvunden, græd de alle længe. Men Ulven fandt Graven og begyndte at grave. Bjørnen kom ogsaa og tog Liget ud af Kisten. Saa kom Hun- den, og, da den havde slikket Ivans Saar. kom Ivan, Kupiskas Søn, tillive igjen. Glad blev den Gamle, da hans Svigersøn igjen stod levende for ham. ..Hvorfor dræbte du mig?" sagde Broderen til sin Søster. „Hvorfor dræbte du min Kjæreste V" svarede hun. Saa blev Søsteren dømt fra Livet og begravet i sin Broders Grav, men Ivan, Kupiskas Søn, levede baade lykkeligt og længe. Fortegnelse over Billederne. I Mythologien. J 5 Side. Barabintzernes Troldtromme 18. Lappernes Troldtrommer . . 20.31.34.35.39.41.45. Hornhammer 22. To Klippestykker, der afLapperne have været benyt- tede som Afgudsbilleder 144. Side. I Eventyrene. Fjeldlapper fra Karasjok I. Gumpe læ botsuin! Ulven er paa Færde! . . . VIII. (Efter et Billede i „Reise i Øst- og Vest-Fin- marken" af B. M. Keilhau). En Raide 1.
Comox, British Columbia is a town in British Columbia on Vancouver Island. Comox is known for having the HMCS Quadra Sea Cadet training facility and Canadian air force base CFB Comox. The mayor of Comox is Paul Ives. The population is 12,136 from the 2006 census. Other websites Official city website Cities in British Columbia 1953 establishments 1950s establishments in Canada
Oldsmar is a city in Florida in the United States. Cities in Florida
<p>I have simple combo box templates as shown below:</p> <p></p> <pre><code>&lt;SolidColorBrush x:Key="NormalForegroundBrush" Color="Black" /&gt; &lt;SolidColorBrush x:Key="GlyphBrush" Color="#4c4c4c" /&gt; &lt;SolidColorBrush x:Key="WindowBackgroundBrush" Color="#FFF" /&gt; &lt;Style x:Key="ComboBoxStyle" TargetType="{x:Type ComboBox}" &gt; &lt;Setter Property="TextElement.Foreground" Value="{StaticResource NormalForegroundBrush}"/&gt; &lt;Setter Property="FocusVisualStyle" Value="{x:Null}"/&gt; &lt;Setter Property="Template"&gt; &lt;Setter.Value&gt; &lt;ControlTemplate TargetType="{x:Type ComboBox}"&gt; &lt;Grid&gt; &lt;ToggleButton ClickMode="Press" x:Name="ToggleButton" IsChecked="{Binding IsDropDownOpen, Mode=TwoWay, RelativeSource={RelativeSource TemplatedParent}}" Focusable="False" Grid.Column="2" /&gt; &lt;ContentPresenter Margin="3,3,23,3" HorizontalAlignment="Left" x:Name="ContentSite" VerticalAlignment="Center" ContentTemplate="{TemplateBinding SelectionBoxItemTemplate}" Content="{TemplateBinding SelectionBoxItem}" IsHitTestVisible="False" /&gt; &lt;TextBox Margin="3,3,23,3" Visibility="Hidden" HorizontalAlignment="Left" x:Name="PART_EditableTextBox" Background="Transparent" VerticalAlignment="Center" Style="{x:Null}" IsReadOnly="False" Focusable="True" xml:space="preserve" /&gt; &lt;Popup Placement="Bottom" x:Name="Popup" Focusable="False" AllowsTransparency="True" IsOpen="{TemplateBinding IsDropDownOpen}" PopupAnimation="Fade"&gt; &lt;Grid MinWidth="{TemplateBinding ActualWidth}" MaxHeight="{TemplateBinding MaxDropDownHeight}" x:Name="DropDown" SnapsToDevicePixels="True"&gt; &lt;Border BorderBrush="#FF646464" BorderThickness="1,1,1,1" x:Name="DropDownBorder" Background="{StaticResource WindowBackgroundBrush}"/&gt; &lt;ScrollViewer Margin="4,6,4,6" SnapsToDevicePixels="True" &gt; &lt;ItemsPresenter KeyboardNavigation.DirectionalNavigation="Contained" Margin="5,0,0,0" /&gt; &lt;/ScrollViewer&gt; &lt;/Grid&gt; &lt;/Popup&gt; &lt;/Grid&gt; &lt;ControlTemplate.Triggers&gt; &lt;Trigger Property="IsEditable" Value="True"&gt; &lt;Setter Property="KeyboardNavigation.IsTabStop" Value="False"/&gt; &lt;Setter Property="Visibility" TargetName="PART_EditableTextBox" Value="Visible"/&gt; &lt;Setter Property="Visibility" TargetName="ContentSite" Value="Hidden"/&gt; &lt;/Trigger&gt; &lt;/ControlTemplate.Triggers&gt; &lt;/ControlTemplate&gt; &lt;/Setter.Value&gt; &lt;/Setter&gt; &lt;/Style&gt; </code></pre> <p></p> <p>And WPF Window as shown below:</p> <pre><code>&lt;Grid&gt; &lt;Grid.RowDefinitions&gt; &lt;RowDefinition Height="40"&gt;&lt;/RowDefinition&gt; &lt;RowDefinition Height="40"&gt;&lt;/RowDefinition&gt; &lt;RowDefinition Height="40"&gt;&lt;/RowDefinition&gt; &lt;/Grid.RowDefinitions&gt; &lt;ComboBox Name="combo1" ItemsSource="{Binding}" Style="{StaticResource ComboBoxStyle}"&gt;&lt;/ComboBox&gt; &lt;/Grid&gt; </code></pre> <p>C# code is:</p> <pre><code> private void Window_Loaded(object sender, RoutedEventArgs e) { DataTable table = new DataTable("table1"); table.Columns.Add("Dosage", typeof(int)); table.Columns.Add("Patient", typeof(string)); table.Rows.Add(25, "David"); table.Rows.Add(50, "Sam"); table.Rows.Add(10, "Christoff"); table.Rows.Add(21, "Janet"); table.Rows.Add(100, "Melanie"); combo1.DataContext = table; combo1.DisplayMemberPath = "Patient"; combo1.SelectedValuePath = "Dosage"; } </code></pre> <p>When I set property as IsEditable=True, combobox works fine but when that property is False, its shows selected item as System.Data.DataRowView. Is there any problem in style?</p>
<p>I am a new user of python-networkx, and somehow it shows an error when I try all_shortest_paths function <a href="http://networkx.lanl.gov/reference/generated/networkx.algorithms.shortest_paths.generic.all_shortest_paths.html#networkx.algorithms.shortest_paths.generic.all_shortest_paths" rel="nofollow">here</a></p> <p>ps: I have updated networkx to the latest version</p> <pre><code>&gt;&gt;&gt; import networkx as nx &gt;&gt;&gt; print nx.__version__ 1.7 &gt;&gt;&gt; G = nx.complete_graph(4) &gt;&gt;&gt; print nx.all_simple_paths(G, source=0, target=3, cutoff=2) Traceback (most recent call last): File "&lt;stdin&gt;", line 1, in &lt;module&gt; AttributeError: 'module' object has no attribute 'all_simple_paths' </code></pre> <p>Thanks! the package seems to be installed well and other functions I tried did't have this problem.</p> <pre><code>&gt;&gt;&gt; print help(nx) NAME networkx FILE /Library/Frameworks/Python.framework/Versions/7.2/lib/python2.7/site-packages/networkx/__init__.py DESCRIPTION NetworkX ======== NetworkX (NX) is a Python package for the creation, manipulation, and study of the structure, dynamics, and functions of complex networks. https://networkx.lanl.gov/ Using ----- Just write in Python </code></pre>
T H K CONTAINING GEMS OF VOCAL FGS ^PRANO AND ALT£> VOICES? Cotri[ ' ; ; from the Worti of ^ttijntf^jfiolm, ttyijdi, gonferift, Rossini, gainin, ©lotr^r, JjWomm, j^ityfyr, ^itji WITH NEW ARRANGEMENTS AND ADAPTATIONS: Qfogttljer toitl) a Selttti'on of • M il Y M \ >. C H A N T S, ANTHEMS, AND SOLFEGGI O /iND VOCALISING EXERCIS JONATHAN C. W.OODMAK » the Pc «r Collegiate | f'i*w<e, Brooklyn ■ and in P«Mi> School* of Ni NEW YORK: IED I3Y MASON BR iER WASTE yoj — WAST VOT. partment of Public Instruction. CITY < i I' S F. W Y O R K . ! Al L SCHOOL. No. #g 11 Books, Maps, fee, used i:i thisSohool belong to artment of Pubj(c Instruction, and arc Loaned, :n, lo the pupils. \ lar care should b» taken by every scholar to keep s ami Maps Cleatfand in Good Order, that when .h, they may b,: returned to the teacher. must in every case be Retained when called he teacher, and when the pupU leaven the pupil who hus a book, has a Lesson to learn Si » m s and guardians are requested to aid the teachers iughabitsof Good Order, Punctuality, Olsan- Honesty »nd Truth, upon the minds of the "Be as careVul of the property of as of your own. _ J LOOK BKY03D TMVCLOL'Di- — NKYSK Uttjl'.UR. \}n THE CONTAINING GEMS OF VOCAL MUSIC FOR SOPRANO AND ALTO VOICES^ Compiled from the Works of HitMaaofot, <tyt[di, JonMi, ^omnl, §afidn, <Blotr^r, $ftuftomm, JSfl^ , fiut^n, & others ; WITH NEW ARRANGEMENTS AND ADAPTATIONS: 3tojJ£tf)er 5»ttf) a StLettton of HYMNS, CHANTS, ANTHEMS, AND SOLFEGGIO AND VOCALISING- EXERCISES. By JONATHAN O. WOODMAN, : j : Professor of Music in the Packer Collegiate Institute, Brooklyn : and in Public Schools of New Yvrii C'tj. | . , | > « NEW YORK: PUBLISHED BY MASON BROTHER'S' PEEF ACE. The work is mainly a compilation of Duets, Trios, and Quartets, for Soprano and Alto voices, suited to the wants of the young. To some songs one or more parts have been added, to render them more acceptable in class singing, leav- ing the melodies unaltered. New adaptations of poetry have been made in many cases, some of which were furnished ex- pressly for this work. The original Italian has been retained with the translation, in some pieces, which will enhance their value for home use, and for schools where that language is taught. Much of the music is in full harmony, but so ar- ranged as to be complete in two parts, and may therefore be sung as duets. In most of the sacred pieces, the harmony has been left as arranged for mixed voices. Some exercises will be found on the first few pages, for the practical illustration of the scales — diatonic and chromatic ; the modes — major and minor ; notes, and their relative value or duration, and that of their corresponding rests ; intervals ; keys ; signatures ; the turn ; the trill or shake ; and the various characters or signs used in musical notation. Many of then are from Concone's " Exercises for the Voice." They may be sung either as solfeggios, using the proper syllable to eacl note, or may be vocalised, using one of the vowel sounds, of which a as in ah is the best. Brooklyn, Dec. 1858, J. C. W. ^^^^^^^ ^ ^ • ' ' ■ . Entered according to Act of Congress, A. D. 1858, By MASON BROTHERS, In ihe Clerk's office of the U. S. District Court for the Southern District of New York « SOLFEGGIO AND VOCALISING EXERCISES. 3 Do mi fa sol la do do la sol fa do. 321 321 :s2i 321 32 - D 2 D E 3 3 G A 5 6 B A 7 6 G 5 32" 32" 32" 22 321 32 I rj> 32; 223:3321 321 32" 321 321 1== ^=:=?23=p3^: [43 321 1 1- n 8 1^ -1 :2(— a 3-i_^_ 1 H 32=J = =1=!— +- -=1= =1— =1=1 =t= ~4 . L -1. .L : ^ J =23^_: *- i= — ^ 4 SOLFEGGIO AND VOCALISING EXERCISES. n r SOPRANO h j : . ^_^_^_==^__^r= : : m f ! ^ -5-^ ' * • ALTO < • TENOR — . - W= — -^-^~^-=^=^ : : ^—n ■ a ass 9 10 P a V ^- 1 +- *-*B*;e;. L ^. * m 1 — | — J -"*^ * ta la 1 i — 1 — m — H, .J." 1 1 J ( i J-:*-'-* - : i 4 : \ — 1 1 r J<U ^rtJ'J _ — - - ^j- — ^ — — 1 1^- - 15 i 1 -8S — ^ J — «; — h 1 l_ — » 0) _ <s ,_ ngza ^ U- — H — 1 — >— 16 -P SfiK^jt^g: — * — 1 — 1 ;i . 1 -4 =«=q :: ^ ^ ^i. 1 " # _. h s 17 i--4 Jrz^z^^. — . • » j i j %k 1 J=p 9 — (O 1 tj -J- -J- & L J: g ^_Lj — j — 1 14 1 18 it «7 SOLFEGGIO AND VOCALISING EXERCISES. ia „ 20 5 g^4— | — h i i 23 ff=P= -r— 3== t=qp <=1£= do di re ri mi fa I 321 -<2? ?<S>- _C2 7221 sol si la li si do do si se la le sol se fa nn me c7 re re do. 25 1 26 la si do re mi fa si la ==t 1223 tr-= l 2 34 567 8 q 27 9 £21 ^2: 3? 0 -* i , :^^= :q=3=F i i— — 1 ■t-j-l 1.: =sb =1=1 ^ 1 ^ * =1 1 SOLFEGGIO AND VOCALISING EXERCISES 30 1 st TIME |2d TIME. d 1 1 1— hd 1 1 ^hd-^ — i — — l-J 1 i-t 31 i 33 r_- « ~ (-- l-^-H-*-- F3- 34 Key of O. Key of G. Key of D, 3=^ Key of A „ Key of K. rign^ff sa-fl- Key of B. ., h . Key of D b ■H* . Key of A P Key of E b 3 Key of Bb Key of F SOLFEGGIO AND VOCALISING EXERCISES. 3 EE m a S 10 SOLFEGGIO AND VOCALISING EXERCISES. 40 ^ 41 L tr-i 1 ^ ^ 42 43 44 45 -f=— -- i * * -mi 33^ 47 48 49 50 7^*4 — 1 *W 1- -i f 4 J' J J^jJ- 56 57 SOLFEGGIO AND VOCALISING EXERCISES. 58 59 -K-S1— ^ — * -P 60 61 231 5i r 22: 8^ -<s>— 3 f - . 1 — 1 — <S> — : i* r - - Si -p — - — -ji — r - 22: 53S Z2~ -P » -aH*-^- 33 12 NATIONAL HYMN. 1st Soprano. a— * — ± 1. My coun - try 2d Soprano. 'tis thee, Swift land of lib er - ty, Of thee I sing ; Land where 'my 2. My Alto. 1— tive coun - try ! thee, Lain! of the ble free, Thy name I love : 3= ± I love thy -I — P^P— «?- fa thers died ; Land of the pil grim's pride ; From 1— ery moun - tain side, Let free - dom ring. at rocks and rills, Thy woods and tern - pled hills My heart with rap - ture thrills Like that bove. 3 Let music swell the breeze, And ring from all the trees Sweet freedom's song : Let mortal tongues awake, Let all that breathe partake, Let rocks their silence break The sound prolong. 4 Our father's God ! to thee, Author of liberty ! To thee we sing ; Long may our land be bright, With freedom's holy light, Protect us by thy might, Great God, our King ! %\t |f usual Casket. TRIO. — Sweet Spring is returning. S1LCHER, 1. Sweet spring is re - turn - ing, She breathes on the plain, And mead - ows are 2. Full glad - ly I greet thee, Thou love - li - est guest ; All '. long have we 3. And then, O thou kind one, Thou cam - est so mild, And moun-tain and 4. Now wel - come, thou loved one, A - gain and a - gain, And bring us full y blooming In beau wait - ed By thee mead-ow, And ri ma - ny Bright days to vu in a be let thy 1* ** gain, Now fair is the flow - er, And green is the grove, And soft is the bless'd ; Stern win - ter threw o'er us His heav - y, cold chain : We love to be smil'd, The voice of thy mu - 6ic Was heard in the grove, The balm of thy train, And bid the soft sum - mer Not lin - ger so long, And bid the soft 3 show-er that falls from a - bove. breathing in free - dom a - gain, bree-zes in - v;t - ed to rove, sum mer not lin - ger so long. 3t 14 SEE THE CONQl'RIXG HERO COMES. CHORUS OF YOUTHS. 1st Soprnno. From Handel's Oratorio of JOSHUA. «»'» • SEE* i See the con - qu'ring he ■ I 2d Soprano. ■ i r — 1*1— I ro comes, Sound the trum - pets, beat . 1 — **!^^-H 1 the drums ; Solo Horns. -G 1 See the Alto. con - qu ring he ro comes, Sound .... the trum- pets, beat the drums ; EE w -wh m 5 Sports pre - pare the Sports pre - pare . -I 1-7-4 1=1= See tSic conqu'iing Hero comes. — Continued. 15 lau rel bring, Songs of tri - umph to. him sing, Sports pre * l-T 3= -U^t lau i 5 rel bring "CP" Song of tri - umph to f him sm g> Sports pre 2± -is*- "SP - DUETT or CHORUS. 1st Soprano. pare, the lau rel bring, Songs of tri - umph to . him sing. See the - like youth ad y i *- rm ^l ^ g 3 r c ^ 2d .Soprano. - pare, the lau rel bring, Songs of tri - umph to ... . him sing. i -p 1 0 , J — 1 16 i •»— P — 0 — z »- ±1— t See the conqu'ring Hero comes. — Continued* ± P P — vance, Breathe . the flutes and lead. the dance ; Myr «LJ— J: tle -wreaths and EE -t— r -* -J ^2= 3 — i ro - - - see twine, To deck. the he - ro'g brow. di - vine ; Myr - tie . . ZP=it 5 2± :p: ^=P= wreaths and ro ses twine, To deck. the he - ro's brow . di - vine. FULL CHORUS. SOPRANO. See the eouqu'ring Hero eoiues* — I'oiUiuued* 17 See the . . TENOR, f qu'ring he ----- ro comes, Sound the trum - pets, beat drums : -<s>- See the . con - qu'ring he -£2- trum - pets, beat ^-r-^-j the drums tit ^rj~j -i— »=p — ^ m t r t ^ " ■ ■ J it Sports . pre - pare, the els bring. Songs of tri - umpli to him sing. -# <*- -<S>- -iS>- Sports pre - pare, the lau rels bring, Songs of tri - umph to him sing. C3 -<s>- See the conqu'ring Hero comes. — C oncluded *TT2~J -J con - qu'ring he comes, Sound the trum - pets, beat.. the fe 8 , —<s> — — ^ s £ 4= t=t2 -r~r~ 1- 1 — 1 1 — — 1" 1 -1=1—1 ■e — — ^ See comes, 22 : iff: 3= - i- Allegro Vivace. 1st Soprano. :<s>_ DUETT. — The Maybells and the Flowers. MENDELSSOHN. it 5c Young May-bells ring throughout the vale. And sound so sweet and clear : " The dance begins, ye flow-ers all ! Come with a merry cheer ! Ccme i jj, 2d Soprano. 3 at with a mer -ry cheer !" The flow - era red and white and blue mer-ri - ly flock a - round, For- get- me - not of heavenly hue, And The Maybells and the Flowers. — Continued. 19 «— * 5= Ritardando A tempo 3* -5- vio - lets too a - bound, For -get - me - not of heavenly hue, And vio - lets too a - bound, . =fc s— And •*-ir3-» 5 — For - get-me - not of heavenly hue, And i Ritard. A tempo. -m — *> +i< — : — vio - lets too a - bound. Young Maybells play a spright-ly tune, And all be - gin to dance, While o'er them smiles the gentle moon with -3 =*: ^ — K — p,- ^= ^ f — ^ — "T — v — — — 1 — * ^ ^_ -<J— : — «l— ; — aj^ her soft sil - v'ry glance, With her soft sil - v'ry glance. This Mas- ter Frost of - fend - ed sore, He in the vale ap 20 The Maybells and the Flowers. — Continued. =K N- pear'J ; Young Maybells ring the dance no more, pp Gone are the flow - era, sear'd, Gone #3 — t— , W pear'd ; Young Maybells ring the dance no more Gone are the flow - ers, sear'd, Gone Symphony are the flow - ers, sear'd, the flow - ers, sear'd. pp cres ■m— m— m — | — «— mt* _ . DO. are the flow - ers, sear'd the flow - ers, sear'd. P 52= r— u= f J tt» L : • * But frost has scarcely tak - en flight When well known sounds we hear, The May bells with renew'd delight Are ringing doubly K — N- IBS ftr — F — — But frost has scarcely tak - cn flight When well known sounds we hear, The May bells with renew'd delight Are ringing doubly p The Maybells and tHe Flowers. — Conclnded. s V P 21 3 clear, Are ring - ing doub - ly clear, Now I no more can stay at home, The May - bells call me too, P — r- The clear. Are ring - ing doub - ly clear. Now I no more can stay at home, The May - bells call me too, The Ri dan - do, ^=1 A tempo. 9 : a 2 flowers to the dance all roam, Then why should I not go^ The flowers to the dance all roam. Then why should I not go': flowers to the dance all roam, Then why should I not go ? The flowers to the dance all roam, Then why should I not go ' The Then why should I not go, Then why should I not go i fc - al ^ — '-J — ft- at flowers to the dance all roam, to dance all roam, The flowers to the dance all roam, Then why should I not go ? 22 HOME. Poetry by Mrs. R. T. ELDRIDGE, J. C. W. ^1 1 V -iS— -3 Nr- — P 0 — p • p— ^= J 9 * r an ■ m | *» 1 — t? 1 Home can be mad( i sweet, and H- V — joys be made dear, Where t*» 1 the words of af - — N ST =1 =ft P FS— 1 V H* 1 -IV , _^ _^ p. - SI -» — * e> - <f — -J— 3~ — P — h - 2 On.... — the -9- i 1 p. brow p— the gems that glis - ten may vie With the in - - tel - ^ — L lect — t : *>..• -m - — « f*"" » ' — >— =3 r= — P -4= £~ -v rt tz -i V — tsc= © ■ 4? X^— -— „^ — * 3 Home! sweet cher-ished home the stran - - - ger ne'er knows Of thy joys nor thy 5 fee tion foil low the ear ; Where heart clings to heart, m the zM = : fc=t=J W — beaming from the dark pen sive eye =1t ST And the heart be break rows thy bliss nor thy ing with H* Far . . bet ter deem . the lone 11 0 M E. — Concluded. 23 ^ i * i *~ * • > — =zj p=r =1 =r* : F i * — J 14- -p 1 1 l** • b*< k -* — £ » 1 p -P « — ^ <* . & p — F F r ^ L low i - est cot, The 4=^ r — ^ mon - arch might en - - vy the peas - - - ant his _j — n, s r» .- ^-•-> -J . ,T J * - tr — * ■ grief all the 1 — — fe" — while, Where it lives on un - ^zz$& — cheered by af fee - tiou's sweet =P^— P -ftfl « -P P p — 1 1? ±= f | d f ' p f f I ^ 1 H — ^ ^ wan der - er's lot, Than a home where there's plen - ty and peace ... en - ters 49 ^ ^ « - • 1 -T" 1 — 1 — * p — -t>» H k S 1 J ^ - p P « J , J . f lot, The mon - - - arch might en - vy the i ' 1 ' — 1 1~ peas - ant his lot. 1 s s f) J . J x - -| K :=r- — =1 S * .z ^ ^ ^p^. -J smile, Where it lives on un - J & cheered by af - ' B>— P — "J.— J - fee - - tion's sweet =1 1 -p-<_^--p" • smile. - „ . * -> , 1- -f*~ ^=4= fcc= • * F F m — -P * N • * -"H «— s> 1»— ^4= U not. c-t^, ^ 1 Than a b ">me where there's plen - ty and t | 1 ^ J peace en - ters not. TWILIGHT. Words by Miss M. S. PS1ESTOM. 1st Soprano. J. C. W. z± S§5 Day-light pas-seth by, Ev - en time is nigh: Dim -ly seen thro' fall - ing tears, Come the loved of oth-er years; Close-ly 2d Soprano. := K — ^— ^ 5: • -tfj-'Tfl^ 1^- -jf. Z^. Earth then seems less di - ear, Hea -ven draweth near, Rich and pre- cious words of love, Bring they from their home a-bove, Then I Alto. m — N— N — wt 4 SJt :<s> « ?2I by my side they stand, Linked to- geth -er hand in hand, Singing in my ear, We are ev - er near, We are ev - er near. i F 3^ =\ =4— t- =1 feel a - lone no more, They will al - ways hover o'er, Singing in my ear, We are ev - er near, We are ev - er near. b — i — r » -r*-E g — r« — % t & & --or: ^3 Si 1 QUARTET. — Thoa art gone from my gaze. G. CIHLEY. 25 -4- 1 Tliou art gone from my gaze like a beau-ti - ful dream, And I seek thee in vain by the meadow and stream ; ) Tn the still-ness Oft I breathe thy dear name to the wind float - ing by, But thy sweet voice is unite to my bo-som's lone sigh, S of 2. Of the birds in thy bow'r now com-pan-ions I make, Eve-ry simple wild flow - er I prize for thy sake : The deep woods and dark wilds can a pleaa-ure im - part, For their sol-i - tude suits my sad soi"-row-worn heart. Thou art gone from my i t=z± i— f- V, frczjar — I- ->d - - 2=t night, when the stars mild-ly shine, My heart fond-ly holds a com - mun - ion witli thine: For I feel thou art gaze, yet I will not re - pine, Ere long we 6hall meet In the home that's now thine, Thou art gone from my :as: *2= near, and where- gaze, yet I -« r- m *3 xti e'er I may be, That thy spir - it of love keeps a watch o-ver me, Thy spir-it of love keeps a watch o - ver me. will not re - pine, Ere long we shall meet in the home that's now thine, Ere long we shall meet in the home that's now thine. 26 I WOULD THAT MY LOVE. Allegretto con Moto. 1st Soprano. -8 ~ =j= — k :e>: m 1. I would that my love would si - leut-ly flow, in a sin - gle word I'd give it the mer-ry bree - zes, They'd „ i* 2d Soprano, -fiE !=2 2 To thee on their wings, my fair - est, that soul <"-:lt word they would bear, Should'st hear it at ev - ery mo - nient, and =|=rzi=pc 3t waft it a - way in sport, I'd give it the mer-ry bree -zes, they'd waft it - a - way in sport, a - way 3= =3= =1 P 3— P =^ hear it ev - ery where, Should'st hear it at ev - ery mo - ment, and hear it ev - ery where, and ev - ery -P-=}-P— o -i — h -as-' — a 1 -*}-p-=k 1 1 s — fv -J 1 i : 1 — fez 1 « » a — » — » — • — » — 0 sport, a - way in sport, they'd waft it a - way in sport. 3. At night when thine eye-lids in 6lum- ber have 1 -P-=l-P- i where, and ev - ery where, and hear. it ev - cry where VP So - r i r ! would that my Love. — €onfluded« 27 ?2I V closed those bright heavenly beams, Still there my love it will haunt thee, e'en in thy deep-cst dreams, Still there my love it will 5t= -J to =T=t=jt=|: 3t I 1- r ii — P- -, hannt thee, e'en in . . . thy deepest dreams, e'en in thy deep - est, -01— mt- E'en in . . . thy deepest, deep - est dreams > . PP ■^-=nz h =3 — v — f^i- thy deepest dreams, THE WHITE SQUALL. GEORGE A. BARKER. 1. The sea.... was bright and the bark rode well,.. The breeze 2. They neared the land . . where in beau - ty smiles, The sun -=1— =1- bore the tone.. of the Ves - per - - ny shore of the Gre - cian P bell ; Isles, 'Twas a gal - laut All thought of bark,.. with crew as home. o' that wel - come brave, As ev - er launched on the dear, Which soon should greet each 28 The White Squall.— Continued. 9 heav - ing wave, As ev - er launched on the heav wan - derer's ear,... Which soon should greet each wan ing wave, She shone by the derer's ear;.. And in fan - cy - - —m—^—m—^ light.. of de - clin - ing day, ... And each sail was joined the so - cial throng, In the fes - tive set, And each heart, dance, And the joy - was . - o*s. . gay, She song, And in i shone in the light of de - clin fan - cy joined the so I* ing day, . . And each sail was cial throng, In the fes - tive set, . . . dance and each heart was and the joy - ous 7^ -S =3= gay, . song. and each heart, and the joy was gay 3. A white cloud glides through the a - zure ous song ~ Andnnu ^on Esprcssione. * — +w — sky,.. What means that wild des - pair - ing —I cry : Fai - e-well the vi - eion'd scenes of Recit. Ardito. -TZ)- -JSZM-- 1* — f*z horn. the vis - ion'd scenes of home, That cry is help where no help can The White Squall. — Concluded. 29 A tempo. □St A* come, That cry is help, where no help. .. can come, Fare - well ye vis - ion'd scenes of home, Fare Ad lib. '3=fip: A tempo Allegro ft: — K- -P -P « i *>■ ft: ■well ye vi - sion'd scenes of home. For the white squall rides on the sur - ging wave, And the aL-_P — -p: 3 3— P — P= ~* j« — P- bark is gulphed in the o - cean's grave, For the white squall rides on the sur - ging wave, And the A* jj{L m 1 -d 4=: e ._Pj bark is gulphed in an cean's grave, For the white squall rides on the sur - giug wave, And the I P di -_$dzr. p=q: *--.--p~ =3= -p P- bark is gulphed in an o - cean's grave, For the white squall rides on the sur - ging wave, And the P~-p P' p-p p" bark is . . . gulphed in an o - cean's grave, in . . . an o cean's grave, in an o oean s grave. 30 ANDANTE MOSSO, *3E SERENADE. — Oh ! Summer Night. (Com'e gentil la Notte*) From "Don Pasquale." DONIZETTI. A > A I =1 =i=ft=i Dolce, -ft- , a^=l =1 - — i — i — r-^- J , |=1 1 -ft: 0 — LI k l s ' — — ^~ — e? & & — ^ — r* — * * 1 Oh ! sum - mer night, . 2 Com' 6 gen - til. . . . So soft - ly bright, How sweet the bower, ... . Where sleeps thy era -died la notte a mezzo A - pril e azurro il ciel, la lu - na6 sen - za m J tL_|_-ft -« — « — <« — «- =3= 3=P —ft— J — iv-j— -ft— I — -m —m — m — m — m — m, — «— -*—9>—9>- 3$ ■m m- pi — ^ — ^_ — -jj — m- — -m — L 3 3 Oh ! Summer Night. Continued. 31 Cres. Dim. z± <J CHORUS: ^ ^ - g»-J flow'r ; . vel,. 1^ -j*s>-r at .a The light gale hies, tutt' e lan - guor. To rock her bed, , Pace, mistero, a - inor. And scat - ter Ben mio, per- -A- \ — P^-, — — l — | — I , Tenor and D « » . 3*3 3^ H - it .-I- 5=^ — i — r — — I «l — <PI «— r ~The bow'r where sleeps thy cradled flow'r. 4- -aw- dew a - round her head che an - cor non vieni a me \ Then o'er her For ma - no 1 au ing re e_-*.-f---5-«L-g_-ii ■=I-=W She whispers sigh - ing d'a-nior ac - cen - ti, s s s;i I | J * a =T =t =t =t ^ "T TP^ V TP*" « 32 Oh! Ssiramer Night. Continued. i 3* 1?: CHORUS.^ =2 Sleep on till morn - ing light — del rio nel mor - mo-rar ... St /-\ SOLO Sweet (lower good night T. £ Sweet flower good so - epi - ri sen ti, Ben mio, per- 5Mt ■ <H i 1 r — -i- -i- -*>- -S- — i- — i — i — — | — * — i — — — ZgL -tfc -at- 5- -S- 1 f 1 - 31eep on,S weet How'r good niglit,good night. _^ *1 -^1 — nitrlit ! . che. . Sweet flower good night, Sweet flower good night good night, good night, No an - cor non vie-ni a me per-che, per - che, an-cor non vieni a ' me ? Poi Piu niosKO. itf V- & " #~- pp -0- -e>- -a? -a- -m- zm: =I=S= -gj — ^ — i — « Cres. -Pn — v_i — f» _i- — 01 — ®>---©i — r _| — fcu-J >—\ — *_U-£_i — fr ^-, i tj— ^ r ^^^ ra ^—w^ r m=^ z ^=^^ r ^_ ==j: 0! Summer Nisrht. — Conclude! No spoiler shall come nigh thee Poi quan-do sa - ro mor - to . . . No blight shall dare to sere thee ma ri - chiamar-mi in vi - ta m No blight shall dare to sere thee good ma ri - chiamar-mi in vi - ta - non po - tra - i. N JJ fij ■/ jl -l. Jr.Jf i r i V * O summer night So soft and bright, How sweet the bower Where sleeps thy cradled flower, The light gale hies To seek her bed And scatter dew Around her head, The bud reposes Her veil she closes The gale sighs round With softer sound, Sweet flower, good night, Till morning light Sweet flower, good night, good night, good night, Thy beauty's spell shall charm thee. Lullaby, No stormy spell will harm thee, Sweet flower,sweet flower goodnight 34 Hope brightly Beams before thee Now. DONIZETTI. -2- Per te d'immen- so gin - bi - lo Hope brightly beams be - fore thee now, tut - to s'avviva in - tor - - no, per te veggiam ri - na - see - re Ah, day of joy and glad - ness, Heav'n sheds its sun - light o'er thee now, s-g-f— e V -ftS-fr-:-fg- 4? 22: del - la spe-ranza il gior - - no, No more of grief or sad - - nesa, qui l'a-mis - ta ti Dark tho' the clouds did gm - -da, ther round, qui Fierce ti con du - ce a tho' the storm did Hope brightly Beams before thee Now» — Concluded. . 35 ■is 1 - lor. glo qual astro in not - te in - fi - Ra - diant - ly forth 'tis shin - - da - i»g. qual ri In this -=1— f=- - so nel thrice hap do - lor. py hour o&» \ — I — 1 — I — j— I 1 — — DUETT.— Thou boundless, shining, glorious Sea. G C 1 Thou bound - less, 2 Joy, joy to 3 In - spired with 4 Or sink - ing 17^ D " G C shin - ing, glo - rious sea, With ec - sta - cy I gaze on thee, I gaze him whose ear - ly beam Kiss - es thy lips, bright o - cean stream, bright o joy, thou deep - toned sea, My spir - it swells to Heav'n with thee, to Heav'n with G gaze c on thee, SILCHER. =5E 4- with thee, seeks the gloom Of nature's deep mys - te - rious tomb, mys - te - rious thee. cean stream, thee. tomb. 36 Allegro. lUodernto, DUETT. — iiome of early hope and Pleasure. Arranged from DONIZETTI, =1= T I » -at 1 Home of ear - ly hope and plea - sure, 2 Then ere life's lone star is wan - ing, F — — i ™ — s Long thy mem - 'ry Will be end - ed tea I shall trea - sure, my complain - ing, / -t— r I K For I part my way to mea - sure, When my ear - ly home re-gain - ing, ~ fae iarr: Far up - on Where so hap §- the py migh-ty main. I have been, Sor-row la And the woods den and for- to raeas - ures =1- =3 »— p- -p- ^p- -am — b* 3FS- -p- i O ! my hap-pi -est day will wak - en, When I And the joy - ous day beam bright-ly, AVhen I Home of early hope and Pleasnre. — Concluded thee, When I look on thee a - gain, my own sweet -i — SI ft JV -. N — * Chorus. 5 =5- H t*— *»=P— I \-r Fare / fare - well, well, well, My own sweet home farewell. Yes, our happiest day will waken, When we look on thee a - gain, Fare - ^ 1 jjn — ^jat — ~ — — -( 2a — — s& — i a> ' — "as im 2« i' ffi ^ FINE. ■1— - Tl -i — i — i — r f " Con Sva. 38 DUETT — There is u© home like my own. i n Allegro Moderate MALIBRAN. EI 1 s 1 Tn the wild chamois track, at the break - ing of morn, With a hunter's pride, 2 I have cross'd the proud Alps, I have sail'd down the Rhone, And there is no spot — - — I- J. o'er the mountain-side, like the sim-ple cot We are And the — f0 S =: S' ■w— 5 — ,w — I 5=^ -=1 led by the sound of the Al hill and the val - ley 1 call pine horn, Tra la la my own. Tra la la la la la la la la — \- » -% la la la, la la la. Oh, that voice There the skies to me is a are bright, and our If ETC E 3T I g- B — =1 WH»— »— =1- ■I -l I ^. ka l=s-(=-K». Ll 1 1 1__ voice of glee, Where ev - er my foot hearts are light, Our bo - soma without steps roam ; . a fear ; . . And I long For our toil 3 to bound, when I hear is pi a y, and our sport that sound, A - the fray With the & ^ <e> * -m * There is no home like my own. — Concluded. 39 Kail. 3 /TV A tempo. Cres. P =P £=p > <P fj R» gam roe to my moun - taiu of the for - est Lome, deer. In the wild cha - mois track, at the break - ing of morn, With a ---tip: 55*1 - — 15 3 PJ -m-m—m- -»m m- LJ * 3 :jg- :p: 2=t hun - tor's pride, o'er the mountain side, i=P: 1 "We are led by the sound of the Al pine horn, Tra la la S — S-- g 3 g-' . [: g g _ j £ lj £ LJ k - «o- am w-w— w ®— »— w- I * g~g g^l-»4S>- = 3 I B* ^=Pl 3 c i la la la la la la Tra la la la la la la :P^=s*: la la ^: S S * -5— " ~p~~j» P" -e>—e>- ~p— p — P- 40 DUETT. — Summer Festival, -s — si MOZART. Come to our bow - era, Sum - mer is ours, . La - den with flow - ers, Come, mai —dens, come, Life's full of : J- J- * i T — ^ pleas - ure, Earth yields its treas- ure, Joys be - yond meas-ure Wei - come us here, Life is ad - van - cing, Moments en - -J 1 1 • =4 — 1 1- -» — r — *~ ~-4 1 — 1- K (V- =4 — i — r> — — i — i — 1 K K— - =J — J — J — = 4 — ~V ^ 3t ± han - cing, Pleas - ure is dan - cing, Come, maid-ens, come. Friend-ship u - nites us, Joy shall de - light us, Summer Festival. — Continued. 41 1 -m m si <9 :fg ^ 4 Nought shall af - \5Z± — . fright us, r-h 1 1 Pleas- ures u - f=I — N-^n -«* 1" — ue: ^ nite us, - /- Joys shall de - — light us. *-=- +z U ^ _ Will ye not J— ^-P 1 — 1 1 come? Hit] -<& 49 — ±= k-4*-£ i - er ad - i : .v- 1 : * t«= \- — - — L i 3 f =F» — (» - * -J k— k- van - cing, With mu - sic. and dan - cing, Beau - ty en - han - cing, O 'tis en - tran - cing, O 'tig en - trail - eing, -J [ s — * — j -f — r*- -A 1 r } <s> S— "«* ^ 9 J - : i -N fc- 3C 1 Will you not come ? Care is a bub - ble, La - den with trou - ble ; Care is a bub - ble, Thought makes it =5 42 Summer Festival. — Continued* i — dou - ble, Come then, maid - ens, hith - er come. . . , For dew - drops are shin - ing, Rob - es want twin - ing, 2 =1V 3 I Time is de - clin - ing, Come, maid-ens, come. Ros - es want twin - ing, Time is de - clin - ing, i 9 i Come, maid-ens, come ; Come, let us gath - er, Flow - ers to - geth - er, Hearts like a feath - er, Buoy - ant for ml wt |S>- Sutnnier Festival. — Continued. s9 43 Beau - ty has pow - ers, Sum - mer has flow - ers, Love myr- tie bow - ers, J=±^ J J ~ — 1 ' 7 1 P5=^ -m a fc-i — P * ^~ — * - -P— p_ -' g J" J gLab Pfe r p j - Come, maid-ens, come, Leave all your sad - ness, Min - gle in glad - ness, Come let us gath - er, Flow-ers to - k=1 -j k — c ~P i N K • P ^ — K - K e- - > P » <* 1 P- fed t -L_g i J *r fed geth-er, Hearts like a feath-er, Buoy -ant as ev er, Fond hearts are beat - ing, Bright glances meet - ing, 14 Summer Festival — Concluded. m Sor - row's re - treat - ing. Come, maideus come, Hith - er ad - van - cing, 0 come, maid-ens come, With ma - sio and dan-ciug, O v — t*- jgl tz: — b»- « PK^a _ Come, maid ens come, With sing - ir.g and danc-ing, Our pleas -ures en - han - cing, O 'tis en - chant ing, Come, maid-ens cone. : S — J- Tg K V b^- DUETT. — What Fairy-like Music. .4 llegrctto. J. D. PINNA. m 1. What fai - rv - like mu - sic steals o - ver the sea, En - tran-cing the sen - ses with charm'd mel - o - dy ; What 2. The winds are all hush'd, and the wa-tersat rest, They sleep like the pas - sion in in - fan - cy's breast, The What Fairy-like Music. — Concluded. -jv- — IS- 45 fai - ry - like mo - sic steals o - ver the sea, En - trail cing the sen - ses with charm'd mel - o - dy ? 'Tis the winds are all hushed and the wa - tiers at rest, They sleep like the pas - sion in in - fan - cy's breast, Till the — * — P 0 -H* P -P — fe— & 9 =H r m — m 0* P * rv — * — 1 — voice of the mer -maid, that floats o'er the main, As shemin-gles her song with the gon - do - lier's strain; 'Tis the storms shall un - chain them from out their dark cave, And break the re - pose of the soul and the wave, Till the £j±= — r-v voice of the mer -maid that floats o'er the main, As she min-gles her song with the gon - do - lier's strain, storms shall un - chain them from out their dark cave, And break the re - pose of the soul and the wave The Star of Home. — Concluded 47 part - ed Know the power of rnigh-ty love, When forsak - en, brok- en hearted. All our hopes are throned a-bove, Sad re-gret and restless, long - ing, Day and night my bo - som fills. - „ , — m. Drea-ry thoughts and fancies thronging Are the ex - iles portion still. Lonely star, thou see'st me pining For the joys of father-land ; O how sweetly art thou shining O'er my home-beloved strand! Thy soft beam to me is dearer Than the suns meridian glare, For thou seetn'st to bring me nearer To my dear ones all r " Lonely star <fec. 1>I treb. Andantino Grazioso. 8: OI R WAY ACROSS THE SEA. 1 The wea - ry pen - non woo's the sea ward £8 Home, fare thee well, the o - cean storm is o'er, 2d TREB. wind, I l- —i — s=isir 48 Our way across the Sea. — Conduded. 6* Fast speeds the bark, And now the less - 'ning shore, t — r Sinks in the wave, with those we leave be - hind ^ 1 -J -4-—+ Fare, fare thee well, Land of the free, No tongue can tell the love I bear to thee. * 0 3=J=r Fare, fare thee well, Land of the free, No tongue can tell the love I bear to thee. — n free, No tongue can tell the love I bear to See where yon star its diamond light displays, Now seen, now hid behind the swelling sail, Hope rides in gladness on its streaming rays, And bids us on and bribes the fav'ring gale Then, Hope, we bend in joy to thee ; And careless wend our way across the sea. Fare, fare thee well, We wreath no bowl to drink a gay good bye, For tears would fall unbidden in the wine, And while reflected was the mournful eye, The sparkling surface e'en would cease to shine Then fare, farewell ! once more, once more, The ocean swell now hides my native shore. Land of the thee. THE WILD ROSE. 49 II. WERNER. QJ* 1 * Moderately— sently. -i ft — i— -£ * « m ft 1 P ^ =1 Is -P^ 1 ?^ 1 1 w ■*• w 1 Once I saw a C\ Vr sweet - briar rose, ^ ^ 1 All so fresh - ly bloom-ing ; B athed with dew and I -f * 5 . i — i blush - ing fair, -J « Gent-ly waved by Ar~i 1 ft — 1 K -+-+m- ^£-H-J— J- ' 2 "Rose," said I, "thou -* 9 J • shalt be mine, All so fresh - ly ^ — r — 1 jloom - ing ;" Rose re - plied, "Nay let me go, — 1 1 3 1—&-*> — h Or thy blood shall •H» v ft- c • (• „ -1 --e — r * '- *: — ^ «L - ■ m l i — * — i — 1 4 b»* — — 1 i ^-^—i. balm - y air, All -fer- tile — t^- per - fu - ming. — Gent - ly waved by balm-y air, i — All the air per - fu - ming. +■ free • ly flow, For thy rash pre - su - ming, — Or thy blood shall free - ly flow, For thy rash pre - su - ming. -1 3 Woe is me I broke the stem, Life and fragrance dooming ; Soon the lovely flower was gone And the thorns remained alone — Vanished all its blooming. 4 Had I left thee, lovely flower, In thy beauty blooming, Bathed with dew and blushing fair, Thou wouldst still have filled the air With thy> sweet perfuming. 50 DUETT. — Behold how brightly breaks the Morning. AUBER. -P-=1-P-i»- lit?: — ) — L Be - bold . . how brightly breaks the morn -ing, A - way, no cloud is lower ing o'er us, Tho' bleak our lot our hearts are warm , To toil. . . in - Free - ly now we'll stem the wave, Hoist, hoist. . all ■F=-=l-F=- J=-3-P- g • -9 , 2-1 — 3^ ured, all dan - ger scorn- ing, sail, while full be - fore us, We'll hail the breeze . Hope's bea-con shines. or brave the storm, Put off, put off, our course we know ; take to cheer the brave. Put off, put off, <fec. a 3fc i — #- 3 heed, whis-per low ; look out and spread your net with care ; take heed, whisper low ; the prey we seek we'll ., ^=&-ft- ft— P _=l_p_ — ^ — »- I l v=qs=l 3= Behold how brightly breaks the Morning. — Concluded. 5i PP -dm- r i "sfes^ 1 soon, we'll soon en - snare ; the prey we seek we'll soon, we'll soon en - snare. Take heed, whisper low ; take heed, whisper KJ B — K (- — l^-p-L— -e>^v ni L t *~H w+-* =Jfc=P« fa^_ _f* : U \r^t * * - 0 , j 1 m ^ jr- W- »h — =— 1 L bsj ^ 'J^dfl 9 — 9— ^ -U— I L^j = L low. Put off, put off, our course we know ; Take heed, whis-per low ; Look out and spread your net with care ; Take 5 -0 ■ff- 3 3C It heed, whisper low ; The prey we seek we'll soon, weCll soon en - snare, The prey we seek we'll soon, we'll soon en - snare. =t=t 5): •=H=- 52 DUETT. — Maltese Boatman's Song. Piu Andante DEVEREUX. 1 — - 1 - . i J n — i -m ■ m r -m — -.s -_|— P- — F- — — m- r -i -1 fc* -h r— - 1. See, 2. See broth how era see, the tints -i* — how of — K the day night - light =\ I comes die, 1 on, Slow Soon r— 1 — + we'll — 1 — sinks hear the the set - ting tend - er sun, sigh; — 1 B~ Hark, For how the when the sol toil i — u - emu of — i - r«-=- a — o — V =1 P= ~J =5- -m ■ — P~ — : U fc* tz= K (- — - r • 1 '11 — -> s=g — r rJA -£= i — i — & —J " m & 1 (— — — 1 r . . » — ves - per clear, Sweet - ly falls up - on the ear ; 1 hen haste let us work till the day - light . is o'er, And la - bor's o'er, We shall meet our friends on shore ; Then haste let us work till tb<* day - light is o'er, And /R-ft J j [~|-j ==l \- =f*%\=\ l~~ P^^I^ : =S=^ : = Z ] Bi l IS ^[" r^^ — ■ 3 — ^ — W- 3 — =5- H» — p- — ^ — «*, fold our nets as we row to the shore, Our toil and la - bor be - ing done. How sweet the boat - man's fold our nets as we row to the shore, For fame or gold how e'er we roam, No sound so sweet as Maltese Boatman's Sons,. — Continued. 53 fe 3 J - g— ^ -.—•r-gr i wel - come home, Home, home, home, wel - come home, Home, home, home, the boat - man's wel - come home, Sweet, O the boat -man's wel - come home, Sweet, O 1 1 sweet the boat - man's wel sweet the boat - man's wel come home, come home. & 1 , — N — J *1 IN 1 — = < -r—m—m — m — J - i 9 ta> *— 1 j ■ r r-r—r fr — ^ ^ — — r— 1 ^ — ^ — ^— 1 Then haste let us work till the day - light is o'er, And fold our nets as we row to the shore, Then haste let us work till the day - light is o'er, And fold our nets as we row to the shore, -m *L S -f- m * L Our toil and la - bor be - ing done, How sweet the boat - man's wel - come home, Home, home, home, the For fame or gold how e'er we roam, No sound so sweet as wel - come home, Home, home, home, &c. r-~+ 5 "Sit -=t-=l- 54 Maltese Boatman's Song. — Concluded. «"» , /. P ff -m~. -JS ^ —m— —A \—r- 1 m f. 2.—S-- * g * ■> c p - * -m m P- -<S> — 1 — * — K — * — * boat-man'B wel - come home, ^ * Sweet, 0 sweet the boat - man's wel - come home, 1 1 — 1 1 Wel - come home, wel -come home, wel - come home n — r* — jt->> s iv — 1 1 1 r 1 1 1 r^-frE^E — <^ 9> W I 1 J r -& — 7f — 1 * . a) — ' m Lento. FAR, FAR O'ER HILL AND DELL, Spanish Melody. — , ** 1 3 ^- * K- s S J- • • L_® ^ 0 1. Far, far o'er hill and dell, On the winds steal -ing, List to the 2. Now thro' the charm- ed air Slow -ly as - cend - ing, List to the SOPRANO. con - vent bell Mournful - ly peal - ing. chant-ed prayer, Sol - emn - ly blend - ing. =6= =3= * — m- Hark, hark, it Hark, hark, it seems to seems to say, As melt the sounds a - way, So Turn from such joys a - way, To life's best joys de - cay, "Whilst new their feel those which ne'er de - cay, Tho' life is end ing. ing. m 5& GLEE— The May Fiy. 55 Dr. CALOOTT. » t -f* fc-P- i ^ ^ 1 tf^ ; tf? 1 '— ) 4 rJ — « Poor in - sect, poor in - sect, What a lit - tie day, What a lit - tie day of sun - ny bliss is T T — I T T =1 fed ^ k- L <* ^ 1 1 — ^- 9 si 1 — rz) — -0 h — s ^— 1 — — (biS— ^ L o^.-a^ — Poor in - sect, poor in - sect, What a lit - tie day, What a lit - tie day of sun - ny bliss is S.V.T » — * — — What a lit - tie day, What a lit - tie day, thine, What a day of sun - ny bliss is thine, And yet thou spreadst thy light wings gay, And yet thou spreadst thy light wings / thine, What a day of sun - ny bliss is thine, And yet thou spreadst thy light wings gay, And yet thou spreadst thy light wings 3*=1*T What a lit - tie day, Ac *-J-U k: 56 The May Fly. — Continued. 1 ST TIME 2D TIME gay. ± 1- And bidst them spreading shine, And bidst them spreading, spreading shine. Thou humm'st thy short and And bidst them spreading shine, And bidst them spreading, spreading shine, 1ST TIME 2D TIME W- gay, And bidst them spread ing shine, And bidst them spreading shine. Thou humm'st. pJT^-a^^M ' _P -1 |*L , 0 ■ $ r m-m- f^-^d-*-yr-j=±= 1 bu - sy tune, £3L = K — ^ fs» — = — S- Un- t * mind- ful of the -r 1*— — * : blast, Un - mind - ful of the — p =f — jtJ— — s — * — * * - P — =J h^H W— p Ft-^ — - L" — «L^_ B( r^- < * — Thou humm'st thy sliort and ^-j-^ — p-^h^ 1 ^^--J 1 bu - sy tune, -d — o r- ■ — -r N — 1= =1 1 — « — tt^-g— -g * sa : Un - mind - ful of the thy tune, thou humm'st thy tune, The May Fly. — Continued. 57 blast, un - mind-ful of the blast, And care - less while 'tis burn-ing noon, And care - less while 'tis burn-ing noon, How blast, un - mind-ful of the blast, And care - less while 'tis burn-ing noon, And care - less while 'tis burn- ing noon, How n i un - mind-ful of the blast. And care - less while 'tis burn - - ing noon, How S m short that noon is past, And care - less while 'tis burn - ing noon ; How short that noon is past, And care - less while 'tis burn - ing noon, And care - less while 'tis burn - ing noon ; How ^ — * — And care - loss while 'tis burn lug noon ; 58 The May Fly.— Continued. — ^ — N- ni >n 9 1 S—r- IN — 1 9 4 =1 • * h -4— -<*— — ( _ sh ^ 1 ort that i s — N— loon, that e> — i noon has A s sver would lay, would lay thy beau -ty low ; - — —55- A — K- sho^ ver would lay, \— would S - si —J Lort that Qoon, that a* n< 1 — SL on has past. — * A s & 101 ver would lay, would lay thy beau-ty ■J- low ; ^= A sho wer would =^ lay, would • 0 • =-Jf P r -| =!- t?— * * * H 1 H 1 i~j ^_ — bs= A shower would lay thy beau - - - ty low ; A shower would lay thy -M W E •i — — p — — h — N — S =1 ^ — « 1 lay thy beau - ty IV- low ; The dew of twi - light be ~v — v — — * — ^J-, i des - ti » — m - n i L lay thy beau - ty -e lc i— < it 1 iw • P p =^=^ «■ -< SS wr.. - m "0- p= beau ty low ; The tor - rent of thy o - ver - throw, The The May Fly.— Continued. 59 I The tor - rent of thy ver - throw, thy storm of dcs - ti - ny. 5 5E£ 22 thy storm of des ti - ny, thy storm of des - ti - ny. tor - rent of ver - throw, the tor - rent of ver - throw, 2± Then, then, in - sect, then, then in - sect, spread thy shin - ing wing, spread thy shin- ing wing, Then, then, in - sect, then, then, in - sect, spread thy shin - ing wing, P spread thy shin-ing wing, Hum Hum Spread thy shining wing, Spread thy shin - ing The May Fly. — Continued. ■ — m — ^ m — h 1* K — 1 -N 4- (■ -*> » 9 — » 1 — H fc* — » — ^ — Lkfc„ . _ L thy bu - sy lay, hum on thy bu - sy lay ; For man like thee has but his — N — *, thy bu - sy lay, i hum on thy bu - sy lay ; / wing, Hum on thy bu - sy v — - — ^ — *- lay, thy bu - sy lay, For man like thee has but his s * fcafc spring, For man like thee has but his spring. Like thine it fades a way, zr 3v m spring, For man like thee has but his spring, Like thine it fades ^5- way, — , ~K^d»_ p — I* : For man like thee has : : r~ like thine it fades way, For -I The May Fly. — Concluded -N — —H — ■JtZ For man like thee has * * ^ but his spring, Like thine, like thine it fades but his spring, For man like thee but his spring, Like thine, like thine 61 way. way. §>5 man like thee has -V 5? — 6^ ^~ but his spring, has ~¥ — v — v — t*- but his spring, <fcc. SWISS MOUNTAINEER. Topular Swiss Melody. V j K ^ r> — [V — K N — — - e~» mm I ^,-1 1 { When up the moun-tain climb-ing, I sing this mer-ry strain, La la. \ The eeh- oes catch my mu - sic, And send it back a - gain, La la. 2 % When lightning, rain and thun - der, Loud hiss ing flash and pour, La la . \ I stand a - bove its threatening. And sing a - bove its roar, La, &c. la. la. la. la. la. la. ~ K K h — 1 K P»- ^ — S-E-> H — IS — ^ — S * -^■-ft • ml ml La la la la la la la _J — mi—m) — S- la la la la - -0 -m) J*-#- la la la la — P*-4i -J la. -J— P H Ml 62 Swiss Mountaineer. — Concluded. at -ft — ft-4 *= When on the sum - mit stand-ing, High 'mid the cloud-less sky, I raise my voice right mer - ri - ly, And hail the world be = j *9=9= «7 S=S — K :fs=ft 9-9 • V-l V But when the sun is sink - ing, And shades are dark and long, I call my sheep from wan - der- ing, And lead them home with 9 9. 9 9 — ft— 1 * — f-n— N- 9^9= 9^9=9 5«3 low, La la. la. la la la. la. la. S 2 - ft=ft D Lj^ J -jJp « >-WidE[99=99 — »- 3*=ft: 3-9 ft-ft- ft ft • ^ a*^*^:±99=99 255 S 5 - song, La la la la la la la la la la la la la la la la la la la la la la la la la la la la la la la la 99=9 68 LIFT THINE EYES. Andante con Moto. MENDELSSOHN. Lift thine eyes, O lift thine eyes to the mountains, whence com - eth, whence com - eth, whence com - eth help, -K k- as Lift thine eyes, O lift thine eyes to the mountains, whence com - eth, whence com - eth, whence com - eth help, Thy help s 55 -ft — £ J- J- * Thy help com eth from the Lord, the ker of heav- en and earth, He hatb Lift thine Eyes. — Continued, PP 69 S 2 said, thy foot shall not be mov - ed, Thy Keep- er 'will nev - er slum fly * — g_rp ber, nev - er. will nev - er 2=2 i said, thy foot shall not be mov - ed, Thy Keep- er -will nev - er slum ber, 5 said, Ac. 3* * * at at ± 1 slum - ber, nev - er 6lum ber, Lift thine eyes, O lift thine eyes to BBS: the r — r 3 ■will nev - er slum ber, Lift thine eyes, O lift thine eyes .... to the slum - ber, will nev - er slum - ber, Lift thine eyes, O lift thine eyes to the 70 Lift thine Eyes.— Concluded. -ff =i — :: t - 1 p — — k £~ i— F — — — r— ~i — i- — _i P mountains, wheni L t- 1* 1/ :e Cometh, whe — 1 S — K- ice cometh, when< — 1 N S- u e: se com - eth .--ITI > help, whonct com - eth, whenc L *H :e com- eth, whenc — i — ,e com-eth help. i ~<& tC — - -«J & & — ■ ft— f».-f -a* * 1 lCj — — -J ..=1 :: -r=> :! mountains, when< 2^=1 — J 1 ;e cometh, whe P ice cometh, whenc e com - eth help, whence »f 1 ■ com - eth, when< :e com -eth, whenc e com- eth help. — & 1 N :-ft ^ : tr ' f — 1 — K -3- • WE WALKED THE MORNING SUN BENEATH. J. c. w. — i — :ft=i — r J J 1 i , — i , 1. We — — * — « — i — walked the morn - ing — ml mi sun be - neath, Glad c r J ^ wan - d'ring side by 6ide, — Our hopes cn - twined, a ~1 J* 1" "J" j — J_ — ^zj — T — r — r- =1 1 2, We 1 jj— «3> « 1 part ere yet the 1 IS 1 — 1 J- . J ? J - noon grows hot, Or 1 1 1 1— J J J J * - * * — threaten-ing storms ap - w • -J* • — r_ i * — ~ — i — pear, While ^ ^ fc yet " the e - vil ..j - r d — h-fi — «M ; » » m 3 And when in eve - ning shade wc stand — Our wea - ry earth toil o'er — Still long - ing for the We walked the Morning Sun beneath.— Concluded. 71 - b 1 3fc — h pleas - ant wreath, Bright Friend-ship's smile our guide, With heart and hand u - nit - ed sped ; U - ni - ted still in 1=E days come not," To cloud each joy - ous year. Our feet shall tread in dif - fereut ways, Thro' sun and shade we'll ~~l 1 -A— 4- ± un - known land, For morn - ing ev - er - more — Oh, may we to our God, the Light, Up - lift our gaze a al- i heart, We now, toward separate path-ways led, Per - chance for ev - er part, Per - chance for ev - er part. ~9> *~ roam j Tet ev - ery path, thro' va - ried maze, May lead to one blest home. May lead to one blest home. -I 1 1- ^ — J— J— J- far. P»e hold - in ir. thro' the dark -some night, The bright and Morn ing Star, The bright and Morn-ing Star 72 PARTING SONG. 35* J. c. w. Lis - ten to the me - lo - dy, Hark, it hath a clos - ing strain, Teach that part - ings ev - er come, Teach that earth - ly joys must die, Gaze up - on the Teach that hap - py ■CP" 5 gain. fra - gile flower, Blooming but to die a hours must end, Like the strains of mel - o See the white waves hand in hand, Part - ing Yet the waves of joy and love, And the M P 8 t— 1* 1* »f g£«---l-,. 9- -m- zzz) — Nt=: Jf-r -ffl J J 1 £2r W =1=See "■1 1 1 1 ? ,. ..r — f — r^-f ■i — i — i tsJ — h * = L : 1 * g — p — -_=Z2=:: (V' — J- * — * «) _ — m - . w - . i — *- J — ^ on the peb - ly flow - ers to us beach, given, And the And the mel - o - dy and flower, And the waves a les - son teach, sweet - est mel - o - dy, Live immor - tal - Jy in heaven. , m^Af _ — ~ — * , 9* :J=. , |... J neg-r:: Land of our Fathers. 73 t=p— =v- 1 i r ■4— ^ = 4 = 7^ 3=1 SAMUEL, WEBBE J ( ■ 1 *H 1 Land of our fa - thers ! where-soe'er we roam, Land of our birth ! to us thou still art home. Peace and pros - per - i - ty 2 Tho' oth-er climes may b» ighter hopes ful - fil, Land of our fa - thers ! we love thee still Heav'n shield our hap-py home i5 1 * \ iS> S 1 on thy sons at - tend, And to pos - ter - i - ty their in-flu-ence descend. All, then, in - vit - ing, hearts and voices joining, Sing we in from each hostile band ; Freedom and plenty crown our na - tive land. Thus, then, u - nit - ing, hearts and voices joining, Sing we in ,— 1 — 1- r-l 1" -e— >- ft! j <v <■ har - mo - ny, our na - tive land, Our na - tive land, Our na - tive land, Our na - tive land, Our na - tive land, har - mo - ny, etc. 32: •±- - 74 "YE SHEPHERDS, TELL ME," MAZZINGHI. ist Voice. -p--i Ye Shep - herds tell me, tell mo have you seen, have .5 you seen My Flo - ra pass this way, *3 * — B- fr: In shape and fea - ture, beau ty's queen, In pas - to - ral, in pas - to - ral ar ray. CHORUS 5 a' ' *S — — ^- My Flo - ra pass this way, Shep-herds tell me, tell me, tell me have you seen, have you 3 f J 1 - * ■ mi m \ Shep-herds tell me, tell me, tell me have you seen, tell me have you seen My Flo - ra pass this way, \ — 1 ^ * ftr. i -0 * -* • : * g ' Shep-herds tell me, tell me tell me have you seen, have you seen, have you seen My Flo - ra pass this way, Ye Shepherds tell me. — Concluded. 75 - + M 'I — t*- have you seen, tell me, Shep- herds have you seen, tell me have you seen My Flo - ra pass this way ? j~ — ^ — _i — 1 Shep - herds tell me have you seen, tell me have you seen My Flo pass this way : -jb±: at have you seen, tell me, 2d Voice. Shep - herd have you seen, Ac. A wreath a - round her head, a - round her heaa she wore, Car - na tion li iy- ly rose : Repeat CHORUS. The beauteous, the beauteous wreath, that decks her head, -t: Forms her des - crip - tion, her des - crip-tion true, Rei Repeat CHORUS Hands li white, lips crim - son red, And cheeks, and cheeks of ro s y hue 76 BEAUTIFUL BLUE VIOLETS. •8: G. N. RODWELL. # m Vi - o - lets, vi - o - lets, beau-ti - ful blue vi - o - lets. La- den with per -fume and drip -ping all with dew, From i J=Jr- Accompaniment. J^tt — ^ — N ^ — rfr — f^-|* ^ 1» |— - m i — u — i r p — ~ — «)— n is ^~\J J — P> — i — p — dell and from din -gle, by -J* «• * * * * rills and by riv - u - lets, La-dy, at sun -rise I s — w * J ought them for you. Kj} -^wt-at ml * mH Qp^fy — ^ — — P ^ — ^-i* — 3— -J*-*— ml * *~ mt~ -m> P 1 P — i-l m-x-l r ,-13-D — [313 r I f f i f 1 , ^ ^ 1 4 ¥ ^ — i ■f : <> Beautiful blue Violets. — Continued. 77 p = ^ ^^^=r^ ^¥m^^^ En -clos'd in a clus-ter of green leaves I found them, Hid - ing their heads from the gaze of the day ; Be - — — IS h — ^ — k - - pp B iq — — 1 t*- ^ — * • * -JL — ^ f V — 1 Err mii Ff r J— ^ s- • rf5 _ .... 1 — K- s-H^- -r- 0. from ;g; to ;g: 1 -1 : ftp ti ayed by -K- -T- -V— the sweets * J they them -selves shed a - -> round them, I m cul — led the coy — * bios - so ms and bore — N them a way. in p_ m r ^ ~P P- *~ _p — . — Js- -P =£= N — J i w » l i i a — t— — p — tt2_ =k — 18 Beautiful blue Violets. — Concluded. EE r r — v- Slight not, ah, slight not the shy, lit - tie flow - er, It seeks not to vie with the gay gar - den rose, Tho' 4 * - -=l — p- i r - -3 — F- - ! - I d. c. from to :Q: AD LIB * f«- hum - ble the in - cense it brings to your bow-er, If its life be a short one, 'tis sweet to the close. mm m 4 } - -S — «3- P -3 — 5- -/- - - round thee blaw, A - round thee blaw, Thy shield Bhould be my bo - som, To share it a', To share it u'. thee to reign, With thee to reign, The brightest jew - el in my crown Wad be my Queen, Wad be my Queen. k 81 And make a joy • ful noise, make a joy- ful noise vin-to him with 82 Come let us sing. — Continued. Let us come be - fore his presence with thanksgiving, and make a joy - fut noise un - to him. psalms, Let us come be - fore his pres-ence with thanksgiving, and make a joy - ful noise un - to him. €onie let us sing. — Continued. 83 84 foine hi us sing. — Concluded. s y- > . Sojira no. form - ed the dry . land. Alto. O worship and a - dore him for ev - er - more, for ev - er - more. Teuor. * M * g 'I* . *L h\B hand form - ed the dry Bass, land. O wor - ship and a - dore him for ev - er more, for ev - er - more. CANON. Allegro Vivace. Soprano, f THE LARK. MENDELSSOHN. How love-Iy thy note, So clear tho' remote, Sweet lark, as to heav'n thou'rt wing-ing ; Thou tak'st me from earth, I join in thy mirth, We mount in the sky loud-ly Alto. , , / i) r Alto sing- ing, We mount in the sky loud-ly sing- ing. Tenor, f How love- ly thy note, So clear tho' re - mote, Sweet lark, as to hea - - ven, Thou Bass. How love-ly thy note, So clear tho' re - mote, Sweet lark, as to hea-ven thou'rt wing - ing ; Thou —0 » *_ -ft * iff: <r * The Tenur ami Bass parts of this Canon may be sung by Soprano and Alto voices, an octave higher. The Lark. — Concluded. tak'st me from earth, I join in thy mirth, We mount in the sky, / "We mount loud-ly sing - - ing ! How loTe-ly thy note, So tak'st me from earth, I join in thy mirth, We mount in the sky loud-Iy sing - ing, We mount in the sky loud-ly sing - ing! How love - ly thy St - ! * ~:J ^t~~ *- c * *T- — £ — ? -t^-t-^p--. — — 1—1? clear tho' re - mote, Sweet lark, as to heav'n thou'rt wing - ing ; Thou tak'st me from earth, I join in thy mirth, We mount in the sky loud-Iy sing - ing, We note, So clear tho' re - mote, How love - - ly ! Thou tak'st me from earth, I join in thy mirth, We mount loud-ly sing - - ing, Sweet lark as to Hea - - ven, We mount in the sky CODA. f^_^ f. i T / h l*» k N £2_ loud ly sing - - ing. mount in the sky loud-ly sing - ing. We mount, we mount - We mount in the sky loud - ly Bing - - ing. We mount loudly sing - - ing. We mount, we mo unt, . We mount in the sky loud - ly sing - - ing We mount loudly sing - - ing. 86 Words by C. J. JEFFREYS. First Voice. Porn Allegretto. fe ' - DUETT.— Music at NightfaSl. m W-m—. ft — fcr J 1 — f 3 - Music by S. NELSOZV Second Voice. 1. I hear not a foot- fall, There is not a tone ; Oh ! greet thou mine ear With a song of thine own. There is not a foot-fall, Nor 2. The song that hath cheer'd me, Shall nev-er de - part ; Tho' it pass from the ear It will dwell in the heart. In sunshine and sad-ness, In «7 t 4 + =3= IS =8= n ^ - First Votcc^ Second Voice. voice save thine own, But nev-er seem'd music So sweet in its tone. Pour thy dear me - lo - dy Lightly a - long. Love wakes the good or in ill, The heart thou hast welcom'd Shall beat for thee still. To list to thy mu-sic, I'd eave the gay throng. Love wakes, &c, zfe jL - | j— \ — j r-H j^=j^=N^^-|^zq 4^. r^-~ f q» . L j g _j^_^ _L_i _ p* | v-H Ll L M 1 Music at Nightfall. — Concluded. 87 A piacere. A tempo lay, And my heart's in the song What has earth dear-er In pal - ace and grove, Than mu -sic at nightfall From First Voice. Second Voice. Adagio, -2 — *> — I * ■W — m <i> m M — & Mu - sic at night-fall, Mu - sic at nightfall, Mu - sic at night-fall from lips that we love 88 DUETT.— I will be happy too. Words by C. J. JEFFERYS. S. NELSON . £4 — f- r— ji 9— it r s * s— *= g % l When spring ar-ray's the earth with flow'rs, And blossoms gem the tree; When sweet birds sing their tune - ful lay, I, 1 — 1 1 r p4— — ^4 — — ^ — 1 |3 =^ rJ -J— p- 1 1 -F 1 « too, will hap - py be; When sum-mer spreads her wel - come store. In na - hire's va - ried 1 i hue, When flou 'rish groves, and 6R- — <SW — fiH-P- 2=t 3: plains re-joice, I will be hap - py .0 too. 2 When cornfields wear their autumn garb, To wake the reaper's glee — And gladden all the sons of toil, I,- too, will happy be; . When winter chains the streamlet's course, And snow-wreaths meet my view, Old Christmas has his song and dance And I'll be happy too. 3 In ev'ry season, ev'ry clime. Tho' rich or poor our lot, Contentment may new pleasures gw< To palace and to eot ; To friends let me my joys impart. And they their joys to me; And tho' a passing cloud be mine, I still will happy be. Words by C. JEFFREYS, DUETT. — Ask me not why. 1. Ask me not why my heart with fond e - mo - tion Beats for the brave com - pan - ions of my "V PS -2- 3*- 5 3*==ft= 2. Chide me no more were I de - void of feel - ing. Would my in - grat Si . pi 1- i - tude not wake thy Accompaniment -n— p- -n-p- ^ — n-^=^ -r • *- -J rV-=r m * — m — 9 * — £ -j — ft-g s '- youth? Had they not tend - ed me with love's de i * IV" - vo - tion, I had not lived, a - las, to prove my i =i- — f* — ft — ft *r--^ g_ — i — \ » mi fears, AVorth-less woul * — * — # — * i be this mo- ment's fond re - veal - ing, If I could cast a - r-i* -ft L <^> 9^— * 8* side the ties of long, long fe&t- 0 =Wa *i— =1 P =^-=1 P ^ =1- P — fc-=— = k. 1 1 * *■ l— *l — =1 — p H — q P , 1 1 i r * <* * -4 L — f ~ -si- 90 Ask nie not why. — Continued. truth : *3E years, — sS- 3= help - less Labe up - on the field I lay,. And but for -- J* • ^ ft ■^zm B3* BE ii Thou hast my «Z> love, thine is mo - ther's claim, To them for (■ — » 1 — J— m — r tz= F — or -i — ^— i — • » "•- rr*r-» p- ~ J - — t? — . .. — — ! !.-'!! I U them my — N- life hi id passed a - , ? wa y — ^-Js — i My 1 life had i— passed a - way: /TV iCs Ere — 1 — ?» — - — [ for - -K S — get not that *> > lou'st the My — I r* mother, my -zzgz~*-^ mo - - ther dear, Ere & — *r- can Ask me not why. — Concluded. 91 £ — I— p- get, then . all their lov - ing kind - ness, Bring o'er ray heart cease to think of all their kind - ness, Bring, <fec. ob - liv - ion of the past, But when you 1 s 5=4: m — [ -3= 4— P- EE -P— A piacere. EE win for me that fa - tal blind - ness, In mer - cy let that mo - ment, that mo - ment be my last. -5- 92 w ords by FALLERSLEBEN. Andante Sostenuto 1st Soprano DUETT. — The Passage-Birds' Parting Song. Music by MENDELSSOHN. 2d Soprano How fair and gay was ev - ery bough, How sad and drear the world is now, 'Tis past the * PIANO FORT E The Passage-Birds' Parting Song. — toncmaeu. far a - way must hie, And to the land of S3: t— ers fly, And now we far ■ fr= T- way must SEE 55- S?5 - 1*1 k. ^ 0 — j— - : » 1 96 Words by G. v. EICHENDOKFF 1st Soprano. DUETT. — Greeting. 1'cnerarncntc. Music by MENDELSSOHN -ft— ^ — * ■ Izfc 9: ax"* 3 iair, gaze. with deep e - mo - tion o'er rill and vale, and o * w ■« m »- H*" w 1 •* ■* -& » & n i^fr-fr— ■ — i— ■ r I ■— i — i- Greeting* — Continued, 97 Greet - ing thee ev - ery where, Greet - ing thee ev ery - where, if zVfcd 1 i i- Greet - ing thee ev - ery « — d 515 ^ — i — i 'r — r r — where, ev - - cry -4'™ where. Greet - "TT — i r~=r T frlPO pv _ AT* XT ; bucv ci y £fei=: -m j_ g j J- v- w- — ) 1 i i =M ( — — m m 9\ * — 3*3*r z^r i^mr -i -1 -J n — 1*~t 1 1- > 1 -J *V m mi J r r * 3 3 J- 1 ^ — £p "" • - W : TS Sf—K f 1 f — i — i 1 r m — , r- w p 1 here. 1 i I -J- J j £ * — I from th« J 1 1 Lj , 1 1 gar - - - den gath -er sweet flow - era bright a r -N |— |- id estt H — I — 1 — 1 — I— SSv~ — * h * * * -4 5 * 5 S- 4 » » * » H i — ~V -m£T~\ r- r r r- U — 3 — i i ■ 98 Greeting. — Continued. And 7^k=l r V— rrd 1 -i —i :pf * ^~ |=* i M~ IT) ^ — «i -j fine, And in - - - to gar - land ^— ) 1 1 1— - * * 1 3 wind them, with pleas - - ant thoughts I , . -4 ^=aL-s bind them, $0- IT -St -9>- -&>- -m m-b* — m , I i mm mm — \- -m- -m- -m- -m- ^m- -m- pfeJ eJ ^ r h— r- h-i — \-J?— 4 — ! 1 1 1 F — 1 T 'f r 1 greet ings in - ter - twine, And greet - ings in - ter - twine, EE <» i * — -t— — -P 3 * -5- h Auid greet 3^ fc- u ^ • f~ ings in - ter - twine, ter twino, thous - and greet-ings in - ter m f SHE ^r— J— j— J- ^ » ^ -9T 3" Greeting. — Continued. 99 EE ■P P*— twine. To thee I dare not give them, 1 trtr E'en that might give thee They soon. ... a - gain must per - ish, EFT Fj3 pain, The] r soon .... a - gain must per - ish, ■ 1 ■- E- * — i =J=M j Lp 1= T !— - he J 5s--*-- a r-* r " <&h> , m-p-m- £S 3 5 I \l I till • — r " n - * ^ ■ * * — ; 100 Greeting. — Concluded* Must in the heart re -J- * main,. Must in the heart re • t-rJ J be S — K- main, Must.... in the heart re - main, Must. r the heart re - main. f "5" r r DUETT.— Make me no gaudy liiaplet. 101 Larghetto. DONIZETTI. Make me no gau - dy chap - - let, Weave it of sim - pie flow - era, Seek them in low - ly a val - - - leys, Af - ter the gen - tie show - era, Bring me no dark red ro - - - ses, 3* 1 m Staccato. — i— m i i § 102 Make urn no gaudy Chaplet. — Continued. =3=4= lit J -LJ g. k ^ ^ — t*- Gay in the sun - shine glow - ing, Bring me the pale moss-rose bud, Be - neath the fresh leaves i If ' ' W> — -F i 4— 3-4- 4= 3= 3r * — * EE =i — p- -A =»- grow-mg. Bring not the proud eyed bloa - BE Make me no gaudy ('haplet. — Continued* 103 0 — w m — F, s Dar - ling of east - ern daugh - ters, 1 Bring me the snow - y ;5 Floating on si- lent 9 m 3 r-| 1 ^- 4 1 3 — « — « m—m- 104 Make me no gaudy Chaplet, — Concluded. =p m p — fl*= P i J-iz *=*=* — 3- Lil - lies of peace - ful wa ters, Em - blems be mine un - fad - ft ^ i r EE i p- r r — • i * h a P^ i m — =! •! ■ 9 P -F ^ -p — n— p Lil - lies of peace - ful H 1 — W wa ----- ters, -=1 1^ =5 — 9 a • Em - blems be «_p — p ^ — i— — ~— mine, be mine. — f i i =, — 1 : — P-P— J ~\ 1- =-j 1 | J— J , g % •<«-> 1 _| *L»- — «— 111 : ' « 3 . 3 • q f * 1- 1=-, <i — r M & r HAIL! COLUMBIA. 105 Maestoso. VOICE. 1, Hail! Co - lum - bia, hap-py land! Hail! ye he - roes, heaven-born band, Who fought and bled in 2. Im-mor - tal pa - triotsirise once more! De - fend your rights, de - fend your shore ; Let no rude foe, with I 3 PIANO. i3z 3& 3. Sound, sound the trump of fame! Let. .. Wash -ing - ton's great name, Ring thro' the world with 4. Be - hold the chief, who now com -mands, Once more to serve his coun - try stands, The rock on which the Accompaniment. E«g== m -m-m- free im dom's cause, Who fought and bled in free pious hand, Let no rude foe, with im — K loud ap - plause, Ring thro' the world with loud storm will beat, The rock on which the storm St dom's cause, And when the storm of war was gone, En pious hand, In - vade the shrine where sa - cred lies, Of ap - will -3 plause ! Let ev - ery clime, to free - dom dear, beat, But armed in vir - tue, firm and true. His 106 Hail ! Columbia. — £ont'nued« |g — E — tp* — fc* — V - joyed the peace your va - lor won ; Let In - de - pen- dence be your boast," Ev - er mind -ful what it cost, toil and blood, the well earned prize ; While offering peace, sin- cere and just, In heaven we place a man-lv trust, That t) "MM s List hopes en are with a joy - ful ear ; With e - qual skill, with stea - dy fixed on heaven and you, When hope was sink - ing in dis qs=q>l=_JS JSl power, He gov - ems in the fear - ful hour Of may, When gloom obscured Co- lum - bia's day, His CHORUS Soprano ^i- ■ J - Ev - er grate- ful for the prize, Let its al - tar reach the skies, truth and jus - tice may pre - vail, And ev - ery scheme of bond- age fail. -m a> -zJ mi* Alto. Firm, u - ni - ted, let Tenor and Bass US be, hor - rid war, or guides with ease, The hap - pier time of hon - est peace, stea - dy mind, from chang - es free, Re - solved on death or Li - ber - ty. Firm, u - ni - ted, let us be, Ac. = 1 | J : i at — i 1- Hail! Columbia,- Concluded. 107 Off tt »— r> XV til - 1 V lllg lUUllU UUi (§P+f sH — £ * — 1 1 K _ ftl* _ f TT ll 1 ' til IV) ^ =t- As a band of — E — t is r»rr»i"n - pts lniriPn T*pnr»A iinri cafo — f tt ui u m cio juiucUj i 1 ii*. l . tin 1 i belle Ly J* J* J* J* IN ft -1 — -i -£ *-v * H ?* L - XTT£i sVin! I T1T1/"I WC Mldll 11 llVl. — 1- £ P .if * tz=l r r f— ( • 9 :* • - ± £ t*-~V o • J — * •-■ * • 0> — * — DUETT. — Down the dark Waters. Words by CHARLES JEFFREYS. Music by ZINGARELLI. II I Down the dark Waters. — Continued. 113 Day may be fair ------ er, Thou art the dear - er, Sweet i * * * n ^ — P=\ — i — ^ — 0 * — * — • 114 Down the dark Waters. — Concluded. 1st SOPRANO 2d SOPRANO, * Tenor. 1st ALTO 2d ALTO, Bans i CLOSE OF SCHOOL. 115 C. M. v. WEBER. -S — 1'. Be - hold, the eve - ning's wan - ing, Our lamps will soon be fad - r 2. Our sum mer tasks are Our books close un - der cov er, 7& j g-l-g r our clos - ing song, Hur - rah! Hur -rah, Hur ^4 ^ • ^ i *—*\ - •] t-rr..-r X a -1 • -r— e 3 With Yoi I ces clear and strong, We'll tune our song, Hur Hur - rah ! 3t 3 Come, broth - ers, hear our call. Now sing both great and i 3 small, Hur - rah ! -ff- Hur - rah ! Hur rah ! 3 The morn will soon be gleaming, The sun with brightness beaming, Wake, brothers, one and all, Shall be our morning call, Hurrah ! Hurrah ! Hurrah ! We'll climb the lofty mountains, 1 1 We'll drink from cooling fountains,! Free as the mountain bird. We'll make our voices heard, Hurrah ! Hurrah ! Hurrah ! Behold the morning gleaming, Behold the sun is beaming ; Wake, brothers, one and all, Wake to the morning call! Hurrah ! Hurrah ! Hurrah ! * When sung by mixed voices. 2 Away to fertile meadows, Away to active labors ; Wake, brothers, one and all, <tc. Repeat first Verse. 116 THE FLAG OF THE FREE. 1st Soprano E H. BARD 2d Soprano, or Tenor 1. There's a ban - ner that grace- ful - ly Alto swells on the breeze, 'Tis vis - ion of glo - ry to __l — ^ ..0. 2. There's the white for the 3. Et plu - ri - bus u - Bass, or 2d Alto, an octave higher. pure, and the blue for the num, Oh, long may it true, stand, Like the A...... prom- lse tow - er of God that we of strength in our 3 5 ± see, .... Shin - ing out like star on the waste of the seas, As it floats o - ver hearts of the tJ j 1=1 1 P see, .... And -we called from the gar - den of heav - en's deep blue, The .... cause,.. And ma y we f° r - ev - er with one heart and hand, Stand.. 3= m stars of our bright Fleur de up for our Flag and our The Flag of the Free.— Concluded. 117 j 2 ! ^ §3 ^ 5—^- ^ free ! . . , Hur - rah for the Flag of the Free ! . . . Hur - rah for the Flag of the Free ! . . . For a t 2i: Lis ! . . . Hur - rah for the Flag of the Free ! . . . Hur - rah for the Flag of the Free ! . . . For a laws!.. Hur - rah, &c. 3—*-: * © * — 0 FT — F — F — r h-9- her - aid of right, and an em - blem of ) night, Is the H — F — t— star - span - gled * > T lag of the Free. ^ =1=1 — =i 1 r* =%= — i -i 1 1 K -S- H -mi mi mi 1 mi : mi— — i \ 1 mi mi mi ^==J=S* -=1=1 =1 — ; — — l* — -d ml * " mi . mP 1— :: tr — " her - aid of right, and an em - blem of might, Is the star - span - gled Flag of the Free. 1 _m 1 — — 1==^ r ' g 1= 1 & £ — f- — - — s — t^-Z W£ 1 1 1 _ ^ ■y— 1 J ^=£— S- -* 1 1 1 * — v— i 1 1 ^ ^ — i 118 Andante. 1st .Soprano RISE, CYNTHIA, RISE! HOOK. Rise, Cyn - thia, rise ! . . 2d Soprano Rise, Cyn - thia, rise!... The rud -dy morn on tip - toe stands, To view thy emil - ing j — j — j ~ Rise, Cyn - thia, rise ! . . . The rud - dy morn on tip - toe stands, To view thy smil - ing r — 3— p- 4/0 i— Phce - bus, on fleet -est eours-ers borne,' Pho3 - bus, on fleet - est cours-ers borne, Sees none so fair in *J face. face. ■v — h Pho3 - bus, on fleet - est eours-ers borne, Sees none so fair in Rise, Cynthia, Rise. — Continued. 119 S5 :fz=t all his race, Sees none so fair all his race -r--fr- The circ - ling hours that stay be - hind, Would all his race, Sees none so fair in 4- all his race. The circ - ling hours that stay be - hind, Would *J draw fresh beau-ties from thine eye, Then ah ! in ty, Then ah ! in ty, in pi - ty to draw fresh beau-ties from thine eye, Then ah! in P 1 ty, Then ah ! in P 1 ty, in pi - ty to man 120 Rise, Cynthia ! Rise. — Concluded* i w - - kind, § No long - er wrapt in lie, No long - er wrapt in vis - ion's lie. 1 5 St kind, No long - er wrapt in ion's lie, No long - er wrapt in ion's lie. N I— SWEET IS THE SUMMER. Tntti R BELFSLEID Tntti. 1. The rose-tree was blooming in beau-ty so bright, Sweet is the sum -mer ; A night-in-gale came there and sang thro' the night, Sweet is the sum-mer. 2. The sun-beam and show-er both nourished it there, Sweet is the sum -mer ; Its fragrance was borne on the soft sum-mer air, Sweet is the sum-mer. 3^ 3 The roses are scattered, the warbler is flown, Sweet is the summer, The tree now stands leafless and sadly alone, Sweet is the summer. 4 But strong in its root does the life-spring remain, Sweet is the summer, The leaf and the flower will spring forth again, Sweet is the summer. 5 Again will the summer in gladness appear, Sweet is the summer, The rose and the songster will soon charm us Sweet is the summer. [here, 6 Then ever be hopeful, and guard well thy heart, irweet is the summer, That pleasures immortal may be thy blest part. Sweet is the summer. THE DEAREST SPOT OF EARTH TO ME. 128 W. T. WRIGHTOIV. 1 IT' 3 — s — ! ivt- — l -1— I— i — = l— ' *l — J — L The dear - est spot of earth to ine is home, sweet home, The fai - ry land I long to see is home sweet home, 335 J. J T~ 1 J- 5=E •e P- 2. I've taught my heart the way to prize my home, fweet home, I've learned to look withlov-er's eyes on home, sweet home, -r — -T- si — -J- =3 3" -i — i- ^— 3 — I — -* * »— ; S . •> •> ; » -0 a * — : m 1 Jl-J 9 i D C There how charm'd the sense of hearing, There, where love is so en - dear- ing, All the world is not so cheering, As home, sweet home. -r — p- — - i 1- — There, where vows were tru - ly plighted, There, where hearts are ao u - nit - ed, All the world besides I've slighted, For home, sweet home D. C m Words by CHARLES JEFFREYS Tenor or Soprano. DIE IT, — Home to our Mountains. Music by VERDI. From " II Trovatore." If yet thou lov'st me, If yet my voice can move thee, Oh mo-ther, it's thy son who now implores thee : For - get those dark Se in' ami an - cor, se vo - - cc di fi - glio Che pos - sa d'u - na ma - ire in se - no al tcr - to - ri dell' Allarg. Mezzo Soprano, Tutta a mezza voce. hor-rors, and let sweet sleep now calm... thy soul to re - - pose. al - ma o - bli - o cer - ca nel son - - no, e po - sa e cal - - na. Andantino. Yes, I am grief-worn, ami fain would Si, la stan-chez-za m'op-prime o rest me, But more than grief, have sad dreams oppressed me ; Should that dread vis - ion rise in my slumbers — Rouse me ! its hor - rors fi - glio, Al - la qui - e - te io chiudo il ci - glio, Ma se del ro - go ar - der - si ve - da L'or -ri - da fiam - ma, Home to our Mountains. — Continued. Tenor or Soprano. then may de - part. Rest thee, O mo des - ta-mi al - lor. Ri - po - sa o ma ther ! I dre o - di will watch o con - thee, Sleep may res - tore sweet da, Men tris - ti im - ma - peo.ee to thy heart. ni al tuo cor Home to our mountains, Let us re - turn, love, There in thy Ai nos - tri mon - ti, Ri - tor - ni - re - mo, IS an- ti - ca n > K S Z - '"2- > V -.-z$-3 >- i ^_ — d—, i J_ 1 * -J-J be P— i> pa-ce i - vi go - dre - mo ! Tu can - te - ra - i sul tuo li - u - to In son- no jila - ci - do io dor - mi - ro I f 24 Home to our Mountains. — Continued. O sing and wake now thy sweet lutes soft Tu can - te - ra - i sul tu - o li - Rest thee, my mo - ther ; Watching be-side thee, I will pour forth my troubadour lay; Ri po - sa o ma - dre, io pronto emu - to la-mcrtte al cie - lo ri-vol-ge - ro; addonnentandosi a poco a poco. num-bers, Lull me to rest, charm my sor.-rowsa - way. O sing and wake now thy sweet lute's soft numbers, Lull me to rest charming sorrow a- u - to, In son- no pla - ci - do in dor - mi ■ ro, Tu can - te - »«-» sul tu-o li-u-to, In son-no pla-ci do io dor-mi - m Yes, I will pour forth my La - men -te al cie - lo trou-ba- dour lay, ci - vol - ge - ro, Yes I will pour forth my troubadour La - men - te al cic-lo ri vol ge Home to our Mountains. — Concluded. 125 120 CLIME ! BENEATH WHOSE GENIAL SUN.— Fourth of July Song. Words by Mrs. I>. H. SIGOURNEY. Scotch Melody 4=J* — ft — £ IS 1. Clime ! be - neath whose ge - nial sun Kings were quel I'd and freedom won : Where the dust of Washing- ton Sleeps in glo - ry's bed, — - '1. Crown-less Ju - dah mourns in gloom, Greece lies slumb'ring in the tomb, Rome hath shorn her ea-gle-plume, Lost her conqu'ring name, — 4 3. Em - pire of the brave and free ! Stretch thy sway from sea to sea, Who shall bid thee bend the knee To a ty - rant's throne ? ~f • * • « * — g T- k& r ? — ^ {S — * — 1 — ifrzzg-tz— £=t*=£ 1 — He - roes from thy syl - van shade C Youth ful Na - tion of the AVest, Jhang'd the plough for battleblade,- Rise ! with tru - er great-ness blest — II o - ly men for thee have pray . Sainted bands from realms of rest, d, Pa-triot mar-tyr's bled. Watch thy bright'ning fame. -I* — ft-J^ — fe— £ m -* • * • J* Bt . *~ F Z -g- - ±jf > 5 — v w — 1 — 1 Know- ledge is thy ar - mor bright CTTT -g r«— 5 r» ' 1$ I*— tz — £ k — g— k — g r L 1 . Li - ber -ty, thy boa - con-liiz;ht -r r =g r ' g r — ^— * » • * J , fJod him-self thy shield of migh ;, Bow to Him a - lone. v — — v— v — >—\ — DUETT. — Breath of Spring. 127 From the German of EICHENDORFF. DONIZETTI. $35 s > 3=K 33 (O'er the gar- den, hear the sweet voi - ces! Birds of pas - sage winging their flight ! > \ Spring is com- ing, na -ture re - joi - ces, Grass is springing all the night, ) Shout- ing now, and now nigh weeping, d. c. And the moon, the stars, they tell it, Dreaming for - ests lisp the sign ; Nightin- gales in sweet notes swell it, " She is thine, is on - ly thine." n 4+ j. ^ • Ifc dk. Ritard. D. C. Feel I that it can - cot be! Won - ders of the past come creep-ing, With the moon-light in to me gs=g=S~ | — S-S =f= i-i-t-S Si-^ =m=m=t=m -*-\— m wv~r f | nr =g=g +— f r \ \ —\— j— \ 128 Aliegro. mm HOLIDAY. ■> — * Popular Melody. 5 ± 3=5 1. Come, come, come, Mer- ri - ly, joy - ous - ly, O'er the hills and for - ests free, Hearts are light, blossoms bright, Birds are ou the wing; ^F-l*. I^^PF^^N lh : g — U |S 1 '~l IS Tf-?* S= 3«>- ■M — 2. Come, come, come, Quickly join in our song, We will sing it loud and long, Wake a - gain, mer - ry strain, All is bright and fair ; i We from ev - ery sor - row free, Fill the air with me - lo - dy, Ech- o sweet songs re - peat, Groves with mu-sic ring. Tra la la la la la la, Tra la la la la la la, Ech- o sweet songs re - peat, Groves with mu sic ring. :S=S: 3^ Fra - grant is the flow'- ry vale, Dew - drops spar- kle in the dale, Mu-sic sweet, floats a - long, vo - cal all the air. Tra la la la la la la, Tra la la la la la la, Mu - sic sweet, floats a - long, vo - cal all the air. 3=^ INCONSTANCY. 129 Un poco Allegro. •Alto FELIX MENDELSSOHN BARTHOLBY. 1. A chill frost fell on a dark spring night, And touch'd the gay flow'rets with a blight, They faded, with - ered in mornings gold-en light. 2. A maid- en trust - ed a lov- er gay, lie bore her far from home a - way, For-sak - ing pa - rents and brooking no de - lay. 3. Like flow'rs ex-posed in the cold night air, Is youth un - bless'd by a mother's prayer, She died in life's morning for need of love and care. Soprano. I^N iJ3 -f=2- Bass. Poetry by ISAAC F. SHEPARD %z±Xz * i * To be used only when sung as a Duett. THE WITHERED ROSE. — A Sim-He. J. c. w. : gl— * <■ \ ft' At morn I sent a D C saw a modest flower, Move graceful on the air ; ) fr igrance thro' the bow-er, And shone in beauty there, $ d c. That time's rude h >nd would slowly bring Des-truction or I thought so pure and bright a thing, Would bloom for many a day -* ■ r f — 1 1 : 1 1 l=t: * P * ±z— ^-i — p -r • r» * — m- *m *^ 5 H v— i J "I i — * — r= I passed that spot at day-light's close, When setting sunbeams shone ; I sought again that blushing rose, But found its stem alone ; Its leaves were withered on the ground, — Its fragrance all was gone ; Yet odors still were wafted round, Through all the spreading lawn. In silent thought away I turned, To leave the tranquil spot ; And as I mused this lesson learned. Which may not be forgot : — As fragrance on the breeze will live, When beauty finds decay, So will religion pleasure give, 'Mid fortune's darkest day. ISO — j £r — DUETT. -Beautiful Venice. 5 3=1 Arranged from J. P. KNIGHT, - S 1% c 1 1 It Beau Beau ful ful Ve - - nice, Ve - - nice, Ci - Queen ty of song, What mem' of the earth, Where dark. ries of old to thy eyes shine bright - ly 'mid -mi 8 * *_ -f= 3- i Jt— — p- re mu <^ „| |s J~V-s — » , 1 N — tr — j-,- ^ -J- * ' -r-d— F- y»— 1 :* 1 f— f^-f 1 -^ L -r- — ^ — ^ — fc* — ' 1 1 ^—9 ^*5rs ' — — 0< — * — gions be - long ; . . . sic and mirth ; . What sweet . Where gay . . . re se col - lec re - nad tions cling . . ers by light. to of my the heart, As thy star, Oft Beautiful Venice. — Continued. Z0 J U- |» 1 1 N- ! — r» j . 1 s p — fc- -m— _1 s N _j — fs Fj-^-^-i j h=F - 1— jpH-J ^g : g g 3t3F=H « -\ fast fad - ing shores from my vis - ions de - part, Oh po - - e - sy's home is thy light col - on-ades, Where the min - gle their songs with the dul - cit Gui- tar, All that's love - ly in life, all that's death - less in song; Fair i i h ^=^ -F =»- -*-P- 5fc -P =1- winds gen-tly sigh, As the sweet twi-light fades, I have known ma - ny homes, but the dwel - ling for me — Is I - ta - ly's Isles To thy re - gions be - long, I have known ma - ny homes, but the dwel - ling for me — 5^ i -p — n- 5= -p — =v- -p — 3- 4 132 Beautiful Venice. — Concluded. - ti - ful Ve - nice the Bride ti - ful Ve nice the Bride of the sea. THE BRIGHT ROSY MORNING. -J — Sl — *>. D. C. .J u ^ at* IFff I The bright ro - sy morn-ing peeps o - ver the hills, ^ a - dorn -ing the meadows and fields ; S While the mer-ry, mer - ry, mer-ry horn, Calls come, come a - way, A - wake from your shim-bers, and hail the new day. 3C 2 The door roused before us, away seems to fly, And pants to the chorus of hounds in full cry ; Then follow, follow, follow, follow The musical chase, Where pleasure, and vigor, and health all embrace KIND, KIND AND GENTLE IS SHE. 133 Poet»y by CHARLES H. BARBOUR. Music by WILLIAM C. PETERS. 1 * Sr-i (y%=* * $ ■3^ — ->> — p ^ — p* „ =1— J ^ K Kind, kind and gen - tie is she, Kind my Ma - ry ; The ten der blos-som o' the tree Can H ^7 ne er compare wi Ma - ry. Her brow is fair as win - ter's snow ; Her cheek 2. Oh, should'st wi' mod - est s glow, And dove - like glan - ces sweet - ly flow Fra' out the e'en of Ma ry- kind, kind and c~i — ^ gen - tie is she, Kind my Ma - ry ; The ten - der blossom o' the tree Nae pur - er is than Ma ry- 2 Oh, should'st thou meet some haughty lass Her head wi' pride and folly toss ; Ne'er look on her, but let her pass, For, oh, she's not my Mary. Sae kind, kind and gentle is she, Kind is my Mary ; The tender blossom o' the tree Nae purer is than Mary. 3 But see you one, wi' modest air, Bedeck'd wi' beauties soft and rare ; That makes your heart feel sweetly sair, Oh, weel ye ken 'tis Mary. Sae kind, kind and gentle is she, Kind is my Mary ; The tender blossom o' the tree Nae purer is than Mary. 4 And when you come to know her mind, In nature's purest lore enshrined : Gang through the world, ye'll never find Anither like my Mary. Sae kind, kind and gentle is she, Kind is my Mary ; The tender blossom o' the tree Nae purer is than Mary. \ . V DUETT.— Autumn Song. MENDELSSOHN. 2d Sopiano Soon ah, too soon die the sounds of en - joy - ment, Spring fast in - to Win - ter If — , — h Jf 8~ -J — H ==l — i *~ 1 r ' r - 1 — s ^3* 5 — 11 time . Soon ah, too soon. ... in sor - row - ful si - lence Change all the out - bursts of joy - ful Soon the last sounds .... we no . . . more shall hear them, chime, 2d Soprano. _ Soon far a - way the last Song - ster will Autumn Song. — Continued. 135 All will have flown to a dis - taut home. Soon ah, too soon die ' the sounds of en - \utnmu Song* — Continue;?, 1 % Wert ye a dream, Te rj 1 thoughts of af - fee - tion, -py — — i — c y - ment, 1 > t 3or - rows ap -pear with win - ter's sa d rime, Sweet as the -1 i J 1 J — 5=Ja! — — *- W— » Sweet ns the Spring that quick - ly flies, One still re There's one that is still nn - sha - ken : ■ It is a long -ing that nev fj- -1. S3 -t=r- A tempo' er dies, Soon ah, too *^ / e Ritard. ' A tempo »■ Autumn Songt — Concluded. 137 sor - row -ful si - lence, Change all the out-bursts of joy - ful chime, Change all the out -bursts of joy - ful chime, -J- *— €> , — 1 1 1 1 |— r— 1 =M -p ^ To the — i 9 1 — m for - est j g . and the -J dale. h- s~ Sd-fe fcnt r=i : : ^ J*— >. ■ — i -id- i — ^» j<* - pe= rr a*> -J --- ^^"^fr-U : Z- rrf*^' — 1 L— <g) 1 2 Chase away all anxious sorrow, 3 Spring sheds gladness where it glances, Bury it in Lethe's flood, Frees the heart from winter's pain Hope and joy from spring-time borrow Nature lives again in trances, Seek the pleasures of the morrow, In the sun the atom dances, Spring-time revels in the good. Music swells the happy train. 140 DUETT. — Evening. Rose - ate clouds are ris - ing, O'er the hills of old, . -P a- P V. KUCKEN. O'er the hills of ■=5 — =J- Rose - ate clouds are ris - ing, O'er the hills of old, of. 33: — <s ——It* : 5 — - "25 : — ■- ^ And the sun is sink - - ing, In a sea of gold, And the sun is Z^V — J =1 — p — =1— hJ' — — *i — 1=1 old, And the sun is sink-ing, In a sea of gold, sun is — 7-"T*h3£gj SZ i \-m ^ 1 _pp,= — - — i— <j — ^T*! «^ — r^i- ^ — f— 1— j- £ — n — I w t? ml . m>Jj . ?-d . - ■ ^ . — . — L ^ • I c cJ Evening'* — Concluded* 141 -3~p- - - ing, In a sea of gold FINE r ■ad — F- 2 Breezes from the forest Waft the evening song, ^ O'er the drowsy meadows, ) And the cliffs along. j 3 Darkness now surrounds us, Small birds seek their nest, ^ And the pale moon shineth, l O'er the world at rest. i r -m 9 • V Allegro Vivace. m 12: I LOVE TOE MERRY SUNSHINE. STEPHEN GLOVER. 1. I love the mer-ry, mer-ry sun - shine; It makes the heart so gay, To hear the sweet birds sing - ing, On their love the mer-ry, mer-ry sun - shine; Thro' the dew- y morn -ing shower, With its ro - sy smiles ad - van - cing, Like a -m- -m- -at- -*r at * ~5_ 142 I Love the Merry Sunshine. — Continued. — 1 fc— fr — N P* m fc — ft^-m- =k=t» tr^ ^ * ' s sum - raer hoi - i - day, With their wild wood notes of du - ty, From hawthorn bush and tree, O ! the sun - shine is all beau - ty from her bower ! It charms the soul in sad - ness ; It sets tho spi - rit free ! O ! the sun - shine is all T f T T T spi - rit free ! O ! the sun - shine is all f f I T t f f t f I S — : — »- Kali P A tempo beau - ty ! O ! glad - ness ! O ! the mer - ry, mer - ry sun for the mer - ry, mer - ry sun for me ! me ! 1 love the merry, mer-ry sun - shine, It makes the heart so love, &c. =5- L i i \* i Rail. f* £2_ =N— =1- # • * § f fc- f I Love the Merry Sunshiiie. — Concluded. 14? To hear the sweet birds sing - ing On their sum -mer ho - li - day. The mer-ry, mer-ry sun, the ' ' f J t t t t t f r t t -f- ■+- — ^1 -1 — p r -=i — mer - ry sun, the mer-ry, mer-ry sun for -JL me ! The mer-ry, mer-ry sun, the mer - ry sun, the mer-ry, mer-ry sun for me! 141 THE ADIEU. Music by F. SCHUBERT. 4, Andantino. S5 TOE — — —j — "tSLZZZj 1 A - dieu ! tis loves last 2 A - dieu ! go thou be - 22: -P — 3- -F =1- g — i * r -q-P- greeting, The part - ing hour is come, fore me To join the ser - aph throng, And fast the soul is fleet - ing A se - cret sense conies o'er me, To seek its star - ry I tar - ry here not J 1J J J.Jj=h JJ-ji-M-'i hJiJJJ J3 |i~gjj 3: The Adieu. — Continued 145 r i 3=t- home ! Ions' ! Yet dare I mourn when Hea - ven A - dieu ! there comes a mor - row Has bid thy soul be free, To ev - ery day of pain ! A fresh - er life has On earth we part in is giv - en sor - row, For all e - ter - ni - ty, To meet in bliss a - gain, Yet dare I mourn when Heaven A - dieu! there comes a morrow Has bid thy soul be To ev - ery day of BE ZdZ P m i46 The Adieu. — Concluded. Speed, my Bark. — Continued. 147 O'er the sil - ver - stream ca - reer - ing, Where the grace -ful swan is veer - ing, Speed, my bark ! Oh, gen - - - tly speed thee, O'er the sil - ver-stream, the sil - ver - stream ca - reer - ing, Moon-light's gra - cious bcam-ing, By the gol - den stars bright gleaming, Oh! 'tis sweet this course un - aid - ed, When the scorching day has fad - ed'. 148 Speed, my Bark. — Coniiuued, Speed, my Barkt — Coutintied, 1 41) ru - in, Nought to - night shall give me sor - row ; Come re pose, un - til the mor - row! Earth, with all its cares Speed, my Bark. — Concluded. Speed rnv Bark, Oh. speed thee, Words by Rev. A. H. CLAPP. EXCELSIOR.— Morning Song. A1VVII, CHORUS from "II Troratore, Excelsior. — Coutinued. 151 f Tenor and liass. long-er the earth op - preses ; Morning's fair queen, at her own beauty blushing, Flings o'er the sky her bright gold-en 2 Up ! for in heaven the sun's rays are streaming. Flooding the hills in his glo - rious * The passages enclosed thus ( ~1 are to be omitted in the second verse. 152 Excelsior. — Conceded. Know ye what word now our souls is in - spir - ing ? Word that in - cites us, word that u - - nites us, Word that in - cites ; word that u - nites us : It is Ex - eel - sior ! it is Ex-cel - sior ! higher, still high - er ! DIETT. Words by Miss M. S. PRESTON. now the Leaves are Falling. 153 J. c. w. — ^1 1 Soft-ly now the leaves are falling, Fann d by Autumn's gentle breath. And the music of their rustling, Lingers sad - ly o*er the earth. 2. Like those leaves so gen - tly dropping, One we loved hath passed away ; Like that music, sweet but mournful, Mem'ries ev- er round us play. 3. Leaves and blossoms of the trees, Find their home in mo-ther earth, But the spirit's home is ev - er Near the God who gave it birth. is 5 Words by BARRY CORNWALL. DAWN, GENTLE FLOWER. J. c. w. flow Dawn, gen tie er, From the morn - ing earth ! We will gaze and won - der, At thy won - drous birth ! „T • * ^ • » ' Bloom, gen - tie flow - er, Lov - er of the light, Sought by wind and show - er, Fond - led by the night ! n — r*— 1 = -t— 3 Fade, gentle flower! All thy white leaves close ; Having shewn thy beauty, Time 'tis for repose. 4 Lie, gentle flower, In the silent sun ! So, all pangs are over, All thy tasks are done. 5 Day hath no more glory, Though he soars so high Thine is all man's story, Live — and love — and die. 154 DUETT. — Leave it m Words by Mrs. HEMANS. ± — I- " 1 r- Have we not been to thee, Ten - der and true ? 1. Leave us not, leave us not, cSay not dieu ! - ' ^ ~» 2. Leave us not, leave us not. Can thy heart roam '! Wilt thou not pine to hear Voi - ces from home ? «» ^ ± ■f Take not thy 6un - ny smile, Far from our hearth ; With that sweet light will fade Sum - mer and mirth. P s -N — i- Too sad our love would be, If tliou wert gone ; Turn to us, leave us not. Thou art our own. 4= SING, MAIDEN SING. 15i> Words by BARRY CORNWALL. J. C. W. — n -h- — K _ l-g. • —» — ■ H* * -j i r— —J . P— -p* — ■ ~P P-- -4=3 • * =tz : 1. 2. Sing, maid Hear'st thou - en, the sing ! Mouths were rain, How it i I ^ — ^ — nade for jen - tly sing fal - - ing ; leth? Lis - Hear ten, - est songs thou'lt hear, Tliro' the wide thou the bird, Who from for - world est ring - call- iug ; eth? i *ES= =4 — K — P-P — 1 j =^ hi — 1 T <7 * * J -Ttf *> & aj -ra - k) 3. :S: . Hear'st thou the ^ breeze, Round the rose - bud sigh -ing? And the small sweet rose, — — Love to love re - p'y -ing? -I* ^— r i — * — rr- _N Pi _ _ m —P—r—e— r- P m— W» — N r e- i — p- 0 eg 0 -fe* -1 1 =5t -J-P-- Songs from all the birds, Songs from winds and show-ers, Songs from seas and streams, E - ven from sweet flow- ers. Hear-est thou the bee, O'er the sun-fiower ring - ing ? Tell us, maid- en, now — Should'st thou not be sing- ing 1 So should'st thou re - ply, ■m a) 9 •i- -H- -c To the prayer we're bring-ing ! So that bud, thy mouth, Should burst forth in 5t not =3* sing-ing. 156 MELODIES OF MANY LANDS. Words by CHARLES JEFFRIES Moderato. Music by C. W. GLOVER. ma-uy lands ere^while have charm'd my ear, Yet there's but one inem-lirr now, Were fraught with precepts old : And eve - ry line a-mong them all Which still my heart holds a max - iin held Of far more worth than ^ _fs_| K- /TV =^"=^^- 1* N-J . -i— e>> i * * * a) w * — -fcg-J — fe* — 1 — , ^ L dear ; I heard it first from lips I lov'd, My tears it then be - guil'd, It gold ; A les - son 'twas, tho' simply taught, That can - not pass a - way ; It was the song my mo - ther sang, When was my guid - ing star by night, My i m i com was fort but in the child, day- It It was was the my song guid my ing mo star ther by night, When I was My com - fort but in a the child. It told me in the hour of need, To seek a solace tli<-rc, Where only stricken hearts could find Meet answer to their prayer. Ah ! much I owe that gentle voice, Whose words my tears beguil'd ; That song of songs my mother sang, When I was but a child — That song of songs my mother sang, When I was but a child. -tW<- -<-rW- Words by P. HENRY HATCH. Allegretto Grazwso. « OH, CHARMING MAY." Music by G. HERBERT RODWELL. charming May ! charming May ! Oh, Oh, charming May! Fresh, .... charming May ! Fresh, .... fair, fair, fair, fair, and gay, That com'st from thy bow'rs 'mid and gay, That comes from thy bow'rs 'mid " Oh, Charming May." — Concluded. 157 -I 2=^ per - fume and flow'rs — charming, charming, charm - ing May, Thou art spring with its win per - fume and flow'rs — charming, charming, charm - ing May, There is glad - ness and joy fry days gone by, .... in thy ge - nial face, And Fit S — 1 ~K — 1 K- — -|— 1* ■>--(■ ■ m • m z> m\) - ^.^j^-^. > : g-g— * • J -I ^ 1 J* J— * * — U I— j r ** em-blemsof in - no - cence and grace, 1 here is peaceful de - light to me ev - er dear, In the charm-ing May, the Queen 3 May for me, the tran - quil beau-ty of May.... for me Oh, monUi of the year — In the charming May, the Queen month of the year. Oh, charming May ! charming May ! Oh, Oh, charming May! charming May ! 9~f — W~ fair and gay, That com'st from thy bow'rs 'mid fair and gay, That com'st from thy bow'rs 'mid per - fume and flow'rs ; charming, charming, per - fume and flow'rs ; charming, charming, 3* Ritard. charming May! charm oharniiner May ! charm charm charm ing, ing, charm charm ing, charming, charm - ing May ! ing, charming, charm - ing May ! 158 Words by JOHN BLOCKLEY. I>Io derate My happy Home •»-<-- '' 1 9 0 *-* - Vt *9^. *.-*- L - — -H — 1 — .i"^;' DONIZETTI. 1 I have wandered over mountain, I have wandered over plain, And I come once more with gladness, To my happy home again. * J 0 * 000 S3 2i 2 I think of all those happy days, Passed in my early home, When not a cloud came o'er my brow, Or thought of time to come. tm—tim—im — | 0—0 0 1 »— »• 1 1 I I i I i \p^~-: -}\ -=-p- § I see once more the village church. Where oft my feet would stray, To list the sweet and merry chime, At close of summer day. ) Those sounds which charmed my eaily days, I never could forget; No And oft I've dreamed when far away, I heard their music yet. S 4f— 3 &<s>& =R=S ==l - f-l 1 |EiE=|=)^q=qzhH>^ I think of all my youthful sports, My playmates gay and free, Methinks I hear their joyous laugh, Beneath the old oak tree ; And now once more I see the halls Of childhood's happy home ; Now, like the dove, an ark I've found, My steps no more shall roam. « 10 -0-- -0- -m- -0- «3h Song for April* 159 Words by It. G. ANDREWS. R. ARNAT/D. -rHr-ri — 1 -m — « i *=3= -i — -«— 1 — H— #*- — L-I-*! — •! — L*! — •! — f«- *> — i— — r J - -•i — m 3* f-r y 1 A - pril, r 2 Gone is v 9 — a» — nonth of s fin - ter's miles and i - cy pc i — 1 tears, >wer, L 1 Joy a Come nd g is si -jd 1— ladness, 1 immer's lopes and deasaut li m — \-o> & — fears, Sunshine, blightness, our ; Songs we'll sing, and g£ cloudy gl irland's t\i jom, S fine, C ~ i — CM —9 maimer's birthdt ouch'd beneath ;h , wi e sp n-ter's reading -A — A — 1 — } — 1— • I* l» 4—1— 1 — r— =£— # n* m -1 U 4=t- ■m—m- — P 1 bird — <zr tomb ; ^rtzzt 4^— t^ri=4 A-pril, sweet with falling showers, A-pril, sweet with bud-ding flowers, A - pril, blest for summer's birth, Wel-come it with vine ; O'er the hills and fields a - way, Thro' the mead-ows green and gay. Children wan - der — chil-dren smile 'Neath thy joy ous =P— W- iprr rh] rj=r? . rj pz <? songs of r sun - shine is oirth. wile. — i— =3 Welcome, A - pril, £ "Welcome, ifcc. ummer 's 1- — t— gi near ; rjm Welcome b P* * — | 1 1 PI irds, and * * I ..I. m welcome I f- 1 1 — low - ers, =P * 1 h — !■ Jrfe: ^ — 1 — 1 F J Welcome to this if f iz— 1 — f 4 - lomi ! Of — 1- 5* --r ours 1 — ^ ! 1 160 Scenes that are Brightest. W. V. WALLACE, A , Tenor. *8= 1 — I— r ^3 1 Scenes that are brightest May charm a - while, Hearts which are lightest, And eyes that smile. Yet o'er them above ua, , Soprano * — ^* ■3 — ^f^—i* -fc— I- 2 Words can-not scat ter The thought we fear, For tho' they flat-ter, They mock the ear. Hopes will still deceive us, 4^ Though nature beam", With none to love us, How they seem, With none to love us, How sad they seem -I ^ With tear-ful cost, And when they leave us, The heart is lost, And when they leave us The heart is lost. 2d A Christmas Carol. 161 Allegro. Words and music by VV A. M, 9' 1 Car - ol, sis-ters, car - ol, Car - ol joy - ful - ly ; 4=2 r£2 . r^ 2 - Car-ol the good tidings, Car ol merrily; And pray a gladsome Christmas, For all good Christian Car-ol, sisters, car-ol, Christmas day a - gain. Car - ol the good tidings, Not in songs of earth ; On the Saviour's birthday, 2 At the merry table, Think uf those who've none, The orphan and the widow, ^2= 1=2- Hallowed be Hun - gry and thousand blessings, ful your offerings, 2± 32Z Fill our hearts with glee, Christmas day we'll keep The feast of Cha - ri - ty. To the al-tar bring, Let the poor and nee-dy, Christmas car- ols sing. D C. al Fine -m — m— 'TL i r "~Ci ± 3 Lietening angel music, Discord sure must cease, Who dare hate his brother ? On this day of peace. While the heav'ns are telling To mankind good will, Only love and kindness Every bosom fill. Carol, sisters, etc. 4 Let our hearts responding, To the seraph band, Wish this morning's sunshine, Bright in every land ; Word, and deed, and prayer, Speed the grateful sound Telling " Merry Christmas," All the world around. Carol, sisters, etc i62 Over the Summer Sea. VERDI. 9 9 '". i i 10- ver the summer sea, With light hearts gay and free, Joined by glad min-strel - sy, Gai - ly we're roam - ing ; 2 List! there's a bird on high, Far in yon a - zure sky, Flinging sweet mel -o - dy, Each heart to glad - den; * S- -a- S -IS rf— ^ — M • * — * L * * — & -J Swift flows the rip-pling tide, Light - ly the zephyr's glide ; Round us on eve - ry side, Bright crests are foam - ing. Hark! its song seems to say, "Ban - ish dull care a - way, Nev - er let sor - row stay, Brief joy to sad - den. ~ ^ ^ 3 3 -m- + * + w> -w> * * ^ =J . J — — — - — r. — r* a — i £ * =\ i! t ond hearts en - twin - ing, Fond hearts en - twin - ing, — i* — r-^fr-J— 3ease all re - Dease all re - ] — * In -S s — % sin - ing, )in - ing, GRE £- — ^ Near us is s While near is 6 i. — N N -K £ £ hin - ing hin - ing Beau - ty's bright Beau - ty's bright =N !! ■-t ^ smile, smile. tr a* — * — *> ^ J — ' — * « s — » — N * * i =1 t Lively 1 DUETT.— Fair Science bright. 163 3 3*3-4 \ From BELLINI. N J \ Fair sci - ence bright from realms of light, We yield thee ho - mage ev - er ; We're gath - ered here, a band sin-cere, To 2 We've joined to raise for ar - dent gaze, The veil that hides thy glo - ry ; And joy - ous pore o'er an - cient lore, And 3 And now we'll bear thy man-dates fair To youth that clus - ter round us ; And ev - er raise glad notes of praise For Fine, -i— Mi : 2nd time. -a - ** — i 1 — r ask thy smiles for ev - er. ^ famed he - ro - ic sto - ry. j bless-ings that sur - round us. j Oh ! haste the day when thy blest sway To this wide earth is And light shall shine a - round thy shrine. Like beams from smil-ing We've sought to trace, Thro' end - less space, The path of worlds bright And hand in hand thy pa - ges scanned, While heavenly truth is Oh ! Jiaste the day when thy blest sway To this wide earth is And light shall shine, a - round thy shrine, Like beams from smil-ing I gtr - gleam giv - 3- I en, ing: en. hea - beam hea - D. C. - ven. ing. ven. 1 Calm autumn crown'd with ripen'd grain, And fruits of richest flavors, With notes of joy we hail again The season of thy favors ; Our hearts and voices strike the chime, The harvest time ! the harvest time ! Then let our hearts and voices raise To God the praise, to God the praise. The Harvest time. The harvest sun — how bright at noon, His richest radiance throwing ; And 0, how bright the harvest moon, As she with joy is glowing, And fain with us would strike the chime — The harvest time ! the harvest time ! Then let our hearts and voices raise, To God the praise, to God the praise. Poetry by Mrs SARAH J. HALE. 3 In our broad land we've ev'ry clime, All boast some gift possessing, And all enjoy the harvest time, That makes each gift a blessing ; Our hearts and voices strike the chime, The harvest time ! the harvest time ! Then let our hearts and voices raise To God the praise, to God the praise. 164 Charity. From S. GL.OVER 1 Meek and low-ly, pure and ho - ly, Chief among the ' blessed three," Turning sadness in-to gladness, Heav'n-born art thou, Charity. Pi - ty 2 Hop - ing ev - er, fail - ing nev-er ; Tho' deceived, believing still ; Long abid - ing, all eon - fid-ing, To thy heavenly Father'6 will ; Never " £ * * - - - • - - -m- - , !* — * — * I p — 1 — \--t=. f-r l .1 y. v? EE dwell-eth in thy bosom, Kindness reigneth o'er thy heart ; Gentle thoughts alone can sway thee; Judgment hath in thee no part. Meek and wea - ry of well-do-ing, Nev - er fear-ful of the end, Claiming all mankind as brothers, Thou dost all a-like befriend. Meek and N S m n 55 I -<*—f- -U— Lr g >-r -r- low ly, pure and ho - ly, Chief among the " blessed three," Turning sad-ness in - to glad - ness, lleav'-born art thou, Chari-ty. low-ly, etc. j.-m- -m- -m- -<m- -i0z-£Z. 2tJ i Ml Words by Kev. A, H. CL.APP. The Evening Light, Zech, 14 : 7. 165 J. c. w. i S:2 1 Child of sor - row and of tears, Rack'd with doubt and full of fears, A - wea - ry of the world's distress, Its van - i - ty and bit - ter- 2 Mourn-er for the lov'd ones gone, Toiling on thro' life a - lone, Thick shrouded in the cheerless gloom, Darkening o'er thy lost one's r 2C i a * — I— 4— -I — — 1 — I I > \ J 3 S m^-^m ~w - -+- -i 1 1 1— ness — Sec yon-der western sky grows bright, " At evening time it shall be light, At tomb — Look up ! the rift - ed clouds grow bright : " At evening time it shall be light, At & — » — % - 1 i evening time evening time -JBtL it it shall shall i be be light!" light !" 3 Scholar, tossing on thy bed — Throbbing eye and aching head, Life's few sands ebbing sure and slow, Mock thy fond desire to know. Thy sun shall set serene and bright: "At evening time it shall be light !" 4 Pilgrim, bearing up thy cross, 'Mid revilings, sickness, loss, Oft stumbling in thy rugged path, Trembling oft at satan's wrath — E'en now thy darkling way grows bright, " At evening time it shall be light !" 5 Christian, longing for thy rest, Leaning on thy Saviour's breast, Yet dreading Death's remorseless power, Christ will cheer thy dying hour : His love makes death's dark valley bright : " At evening time it shall be light !" 108 DIET. — Cuckoo, Cuckoo. silcher 1. Cuckoo, Cuckoo, now greets our ear, Let us be singing, dancing and springing, Summer, Sum-mer soon will be here, Summer, Sum-mer soon will be here. 2. Cuckoo, Cuckoo, still hear it sing. Come to the meadows, be mer-ry fel-lows, Welcome, welcome, life-giv - ing spring, Welcome, welcome, life-giv-ing spring. 3. Cuckoo, Cuckoo, welcome we say, Sweet is thy sing-ing, joy ev-er bringing, Winter, Win - ter pass-es a - way, Win-ter, Win-ter pass- es a - way. DUETT. — The Nightingale and the Rose. Words by J. E. CARPENTER. Mnderato Music by STEPHEN GLOVER -» — — ^4- 1 The nightin - gale is singing now, sweet po-et of the rose And soft-ly thro' the perfum'd air the li - quid mu - sic i -i - n — r=i : 1 | J -f* 1 — i*sW~ —J A 1 1 am -r — =i— ==r—j 1 A 2 The □ightin - gale is ^& — — — tf — - singing still, but t :# ^: vhen the ro - ses fade, 'Tis L.«l «f 1 said no more his e ongs of love will fill with mirth the i -r—J^-r -. P dot. s The sweet rose-mu - sic seems to steal like mag - ic, like mag-ic thro' the trees, As. min - gled with the P dol. 5pt 3* 5? , - glade ; Then let vis min - gle song with flow'ra be - neath, be - neath the sum - mer sky. And wreathe the harp with The Nightingale and the Rose. — Continued. Cres. 16 breath of flow 'rs, it floats up - on the breeze As, mingled with the breath of flow'rs, it floats, it floats up -on the breeze. Oh i . Cres. ^ Still ^3 gar - lands cnll'd be - fore the ro - ses die, 3— FM= And wreath the harp with garlands cull'd be - fore, be - fore the ro - ses die. 1 i — * P« — * ;n —9—1 m to -^— m '—T g - M i * — i ^— v / — L who would wish to 2nd Voice. si - lent love when hide sum you mer in to my breast pro - long, And yon should sing n?e songs But calm - ly per - ish when m of love to I heard the TranquiUo. Itnll. (5V- -It It P- lull last me in - to faint breath of rest, song, And But you calm should sing ly per me ish songs when of love I heard to the lull me in last faint breath to of rest, song. 168 The Nightingale and the Rose. — Concluded. i Duett. s Hark ! Hark ! it is the night-in - gale, sweet po - et of the Rose A tempo. -^y -Y*-\ — m — \ — V* i I — jp- How soft-ly thro' the si-lent air his Ez How soft-ly thro' the 6i-lent air his Hark ! Hark ! it is the night-in - gale, sweet po - et of the Rose ! 1 m m — <■ =n= ■f-t- -p* m — =w=- 1 E si-P- =fc t^-^H 2 - » ir - TT ^ ==- — i — . . ^ i quid sic flows ! Hark! / P the night - in - gale ! -Ps= quid mu - sic flows!. Hark! Hark ! . Hark ! 'tis the night - in - gale ! px— -m — ^ m . M — m — 1 — =t= |?r- ^ -1 — I Li — £ $ v—*- Hark! Hark! f o Hark! 'tis the night - in - P Cres - - - - gale, 'tis the night - in - ±= fe?_fc!=j^_ gale, 'tis the night-in - gale ! =j — r«— k-^J i — P ^-P- 4 —J J^— a*l ^ ^ b-l 1 Hark ! Hark!. Hark ! 'tis the night - in - gale, 'tis the night - in - gale, 'tis the night - in - gale ! DUET. — You speak of sunny skies to me. 169 8. GLOVER. \ i ft — sriS-iH — N — m , — - 4r — 1 — ^ — 'J. You tell me oft of rivers bright, Where golden gal 3 Had you been reared by Alpine hills, Or loved in Al - leys pine float ; dells, But have you seen our lakes by night 1 Or sailed in Al - You'd prize like me our mountain rills, Nor fear the tor - pine rent m 3 5" a- -44- flower : And yoJ^nay prize those far-off skies. But tempt n*fe not to roam boat? You speak of lands where hearts and hands Will greet me as I come; But tho' I find true hearts and kind, They're kinder still at swells: It matters not how drear the spot, Iiow proud or poor the dome, Love still retains some deathless chains That bind the heart to f I f home 1 home ! home ! In sweet content my days are spent, Then wherefore leave my home ? But though I find true heartsand kind, They've kinder still at home ! Love still re-tains some deathless chains That bind the heart to home! VP m r44=- 4-P- <w- a- i l-<j-4- ii i i 4- -«-4-P 170 Bird of the Greenwood Poetry by Mrg. HE MANS 4 3=d Mnsic by VERDI. PIANO. 3 2 S w =1 =1- '^^^^^m S 1 m - «- & — =i- -=i * pp w 8 J -h-^ ^4- f m y-i* p t? ^ s — k — 1. Bird of the green-wood! O why art thou here 1 De - eer - to sul - - - la ter - - - ra, Ma sei quel cor pos - sie - - - de, Leaves dance not o'er thee, Flow'rs bloom not near; Col rio de - sti - no in guer - - ra, Bel - lo di ca sta fe - - de 5 *? — Ml -4^— K- rr-^ — N — =1 k- g i ^ -th — 51 — r i « J W ^ 1 ^ * - l_ w ! > Eg — ■ ■ jT Bird of the Greenwood. Concluded. ni 5 ft All the E so-la- E d'og - ni sweet waters spe-me un cor, mag -gior, re far hence are at play, E so - la spe-me un cor, E d'og-ni re mag-gior, Bird of the green E so - la spe-me un cor, . E d'og ni re mag-gior, . wood, a-way, a - way, Un cor al Tro Maggior il Tro - a - va - va - way. tor! tor ! t=fC m si 1 — ^ 1 'Midst the wild, billows, Thy place must not be. As 'midst the wavings Of wild rose and tree ;« How should'st thou battle With storm and with spray 1 Bird of the greenwood, Away, away ! 3 Or art thou seeking Some brighter land, Where, by the south wind, Vine leaves are fanned ? 'Midst the wild billows Why then delay 1 Bird of the greenwood, Away, away ! 4 " Chide not my lingering Where waves are dark ! A hand that has nursed me Is in the bark ; — A heart that hath cherished Through winter's long day- So I turn from the greenwood, Away, away! SERENADE.— English Translation. 1 Lonely I wander the wide world o'er, Ever with fortune and fate at war ; Sighing for one kind heart, Sighing for one kind heart, Sighing for one kind heart, To bices the Troubadour. 2 Ah ! that so happy a lot were mine, Then would I never again repine What could the world give more, What could the world give more, What could the world give more To bless the Troubadou r ? m THE PILGRIMS. j Words by PARK BENJAMIN. Hi 1=3-- 1. In thee, O God, whose guardian hand Safe o'er the bil - lows bore ) The Pil - grims from their na - tal land To free-dom's for - eign shore. 5 In God our grate - ful hearts con - fide, p=tje ■0 -12 0^ jj — 1 1 1 n =1 — © 1 • * — i — * — i — I-, — H — M~ 1 — 1 — (71 1 1 1 U — a*— =t«= i — * -j- To thee our hymns as - cend : For thou, who wert our fa - thers' guide, Hast been their chil-dren's friend ! 2 Wild was the day and dark the night When on the deep they came ; But Faith arose, their cloud of light, And Love, their pillared flame. In God our grateful hearts, &<s. 3 Though far behind their happy clime, Blue sky and verdant sod, They feared not distance, change or time, For they were nearer God. In God our grateful hearts, <fec. 4 The wood became their place of prayer, The rock a shelter gave, And Thy right arm was everywhere Omnipotent to save. In God our grateful hearts, dec. 6 The rolling years have curtained all But heaven and earth and sea. Yet on His holy name we call, Whose power hath made us free. In God our grateful hearts, &c. 6 Though only on the storied page, Our fathers' fame survives, O, may we keep, from age to age, Its record in our lives ! In God our grateful hearts, <fec. Allegretto Moderator — i — i — i A B S E I C E . » t J — I* » "g— ltd VERDI. =J-M Yri r r- r t^-^H — i — H L-taB — ! 1 H 1 1 1 F — g 1. Far from our moun - tains sad - ly I wan - der, Dreaming the while of our once hap - py home ; 2. Far from our moun - tains still on - ward wend - ing, Sing - ing the songs of my dear na - tive land ; 1 i ' — £-2=9— Con tutta forza _= = = ^ -p— p- Still mem-ory treas - ures past scenes the fond - er, When far a - way from our loved friends we roam. Strange are the voi - ces now with them blend - ing, Sad - ly they tell of our once hap - py hand. | f% 7 — ] — 1— 1 — 1 — 1^5— J K- 1 -1— _££Q rr 1 L rr — i — — ' --J J— J -C P-ig- lj- i — 1_ =3~ L Tho' ra - diant o'er me bright skies are smil - ing, Wak-ing the fair - est of flowers in - to birth ; Where are the fond hopes cher-ished in child - hood? Where are the vis - ions of glad-ness and light? 9% ■ • • I . ^ I 1 1 I I — — — I— *— =i — &*—£ : 4' p = z=:= \ ^Fi^^^ f ' " r - I' - -f/ 8 , : \ : ^ ' ■ - '* • No cheer - ing gleam the path - way be - guil - ing, Wak - ing the heart of the wan - derer to Fa - ded, a - las, like leaves of the wild - wood, Leav - ing a - round but the dark shades of -. - - =fi= fc — = 0 . m — 1 1 M 1 —o 1 -+-2=$-^= — %- ftg * r- —m — -P P mirth. Fare -well, fare - well, dear moun - tain home ! Fare - well, fare - well, dear moun- tain home, night, Fare -well, fare - well, dear moun - tain home Fare - well, fare - well, dear moun -tain home. 174 The pleasant Spring has come again! Words by I. F. SHEPARD. VERDI. 1 The pleas - ant spring has come again, Its voice is in 2 The pleas - ant spring has come again, I hear the riv - - 3 The pleas - ant spring has come again, All nature's heart 4 The pleas - ant spring has come again,The ploughman's songs 5 The pleas - ant spring has come again. Its voice is in the er's the trees ; roar, rise, trees, It speaks from ev - 'ry sunny glen, It rides up- It sparkles, foams and leaps, as when My summer The mountains rise like giant men, And smile with While woodland echoes mock, and then The thrilling It speaks from ev - 'ry sunny glen, It rides up -c* ^ — -Nr- =rg-*-.- • 1 — 1= ^ -*v r— - - • £ L| "*1 *1 on the breeze ! It rides up - on the breeze I The scat - - ter'd flocks are low - ing, Beneath each f ha - dy skiff it bore ! My sum - mer skiff it bore ! Stern win - - - ter's chain is ren - ded, The gush - ing founts are beau - - - ty clad! And smile with beau - ty clad! The pret - - - ty flow'rs are spring - ing In ev - 'ry greenwood ca - - - dence dies ; . The thrill-ing ca - dence dies ; The mer - - - ry birds are sing - ing, Afar the mu - sic on the breeze ! It rides up - on the breeze ! The pret - - - ty flow'rs are springing. The gush-ing founts are The pleasant Spring has come again. — Concluded. i fa tree, The gen - tie winds are blow - ing, Oh, come, rejoice free, And light with wa-ter blend - ed, Is dancing o'er shade, Their per - fumes round them flinging, As sweet as E - floats, And ev - 'ry vale is ring - ing With soft and mel free, The mer - ry birds are sing - ing, Let all re-joice -# Ped Ped * rf with me ! Oh, the sea! Is den made : As low notes : With with me ; Let come re - joice danc-ing o'er sweet as E - soft and mel all re - joice with me. the sea. den made. - low notes, with me. DUETT. — Farewell the pleasant violet-scented shade. Moderately SILiCHER, 1 Fare - well 2 Fare - well 3 Of these the plea- sant the bow'r with no more now C vio blush round let ing the scent • ro - lone - ed ses V shade, The prim-ros'd hill arid gay, Fare - well the fra - grant tree - farms, Where jo - cund plen - ty deigns - 8 y - foil to pur fix tied mead, The pled field, Fare- her seat. Th' au- =|— :: rk — 3- 1 G H~p ^ 1 1 B c — fur-row'd land with spring - - - ing corn ar - ray'd, The sun - uy wall with bloom - - J bran - ches spread, well the walk through rows of new- mown hay, When ev'n - ing bree - zes min - - gled o - - dours yield, turn - nal landscape op'n • - - ing all its charms, De - clares kind na-ture's an - - nual work com - plete. 176 Words by Rev, A. H. CLAPP. QUARTET. — Darkness the earth is shrouding. VERDI. 4 |=|*=fr=l: " 2± «7 « 9 & 1. Dark-ness the earth i-j — r* — i — shrouding : 1 ^ | : r Falls on my heart its -» * R I— ^ — i * — |: $ ^ shad - ow : When shall dis-solve the phan-tom ? 1 IE =1t O when 6hall lift, the shade, That, long my path be-cloud-ing, Hasmade my soul a-fraid. cap £3 [ Oh see ! the light is breaking; E'en now before my vision, Unfold the realms Elysian, Where shadows fade away : My soul, to life awaking, Beholds eternal day ! DUET. — Hail! Fairy Queen, adorned with flowers. -fr-i- »-r t— * N f*- SILCHER. L» G H5il, fai We love 'Tis thine Then let ry queen, a-dorned with flow'rs, At - tend - ed by the to wan - der in thy train, We meet thee on the to dress the vale a - new, In fair - est ver - dure us wel-come pleas-ant spring, And still the flow" - ry 8mil - ing fer - tile bright with trib - ute hours, 'Tis plain. To dew, And bring, And thine to dress the bless thy soft, pro - hare - bells of the still to thee our « p i- m f 1- col - ors gay. love - ly May. in thy way. love - ly May. ro - sy bow'rs pi - tious reign, mild - est blue, car - ol sing, In col - ors gay, In col - ors gay, 'Tis thine to Oh ! love - ly May, Oh ! love - ly May, To bless thy Smile in thy way, ^niile in thy way, And hare - bells Oh ! love - ly May, Oh ! love - ly May, And stiJl to o dress the soft, pro of the thee our ro - sy bow'rs In pi-tious reign, Oh ! mild-est hue Smile car - ol sing, Oh ! THE LAST WISH, Words by Mrs. HEMANS, ill V V V ^ 1 Bring me sweet fiow'rs to shed, A - round my dy-ing bed, 2 Haste to my pil - low bear, Those fragrant things and fair, IS- a=l- m^- Music by her -Sister. . IS 3^ A breath of My hand no May, and of the woods re - pose, I 1 or more shall bind them up at eve, Yet =i9 1t» pi i shall in sooth, de - part ; their o-dor soft, m m. r With a re - luc - tant heart, One bright dream round me waft. That Of fain life, n r» is would lin - ger, yo ith, sum-mer. -i*- -n^- Where the bright sun glows. All that I must leave. 38: 3 And oh ! if thou wouldst ask, Wherefore thy steps I task, The grove, the stream, the hamlet-vale to trace, 'Tis that some thought of me, When I am gone may be, That spirit bound to each familiar place. 4 I bid mine image dwell, Uli ! break not thou the spell ! In the deep wood, and by the fountain's side, Thou must not, my belov'd, Rove where we two have rov'd, Forgfting her that in her spring-time died. 178 DUETT and SOLO. — A Voice from the Waves. Words by R. RYAN. S. GLOVER. — * •• — £— m A voice from the waves in the dead of night, Sung me - lo - dious o'er my pil - low, As I 9 — 4 lay on my couch i *■ — a f -|*— ilum - ber light, Lull'd to rest by the heav - ing bil - low ! It spoke not of hu - man :z m =t^=^-S ^-=t=^ =6 1 1 h~~ k ■f — 0 — Bf-J J . -m' — 1«- -pi — 0r-^ r - m — y - ^ 1 — 1 * 1 L hopes and fears, That o'er -cloud time's hours fly - ing, But it told of the dead of form - er years, That in o - cean's bed were ly - ing! A voice from the waves in the dead of night, Sung me - lo - dious o'er my pil - low, As I lay on my couch in slum - ber light, Lull'd to rest by the heav - ing i 0 1 Nri Fl ^ r-f r— pz= to-^ - r— . m m ' P 3— ■ bil - low! Lull'd to H I * rest, Lull'd to -1 p p rest ... by the i — — — — j heav - ing, the heav - ing — u bil - low ! A Voice from the Waves. — Continued* 179 DUETT. -t* p H« 1 1-P= -=)—!=- And tlius it sung, And thus it sung, The voice, the voice from the wave, And thus it i fir-- 22t -=l — js- sung, And thus it sung, And thus, thus it sung — -s»-P- -»hr* I come from the deep, I come from the deep, Where the *i d , d- sea flow - er gen - tly un - clos - es, Where a fie - ry youth hath a dream - less sleep, And ^ — =rg— 1 r — £ — — _(«— s 1 * - p-fe> * P * a ^ 1 ^ »*^— * * i U P 1 I • # war - rior in calm - ness re pos - es, Where the pa - rent and child lie side by side, Doom'd by 80 A Voice from the Waves. — Continued. CUM ESPRESS. at des - ti - ny ne'er to se - ver ; Where the hus - band fond, and his new made bride, In death's em =1= afc*=t -.5 * =4- brace are clasped for er! Eacli wave rolls o ver the bu rial place Of earth's at 11 chil - dren in count - less num - bers, uf ev - ery hue, and clime and race, .... Where no Rail. =3= tern -pest can break their slum-bers, Of ev - eij hue, and clime and race,.... Where no tern - pest can break their /«v A tempo. |t=|: ± T fc* 1 t*- The voice was hushed, the vis - i n fled, But my heart felt a pang of sor - row, Till the at -P — =i- £2= — w — |- slum -bers A Voice from the Waves. — Concluded. 18! i tj >-i«- — J — star o'er roe her bright beams shed, Com - men - cing a glo - rious mor - row ! Till the day - star o'er me her =3V Till the -I- 3= S 2 mr* — t# K ^ H; bright beams shed, Com - men - cing a glo - rious mor - - row, Com - men —I- cing, com - men cing a day - star o'er thee her bright beams shed, Com - men - cing a glo - nous -*r row, &c. f 5 1*— -5- _>; L : P Piu lento. Ritard: at I S1 1 i- glo - rious, a glo - rious mor-row, The voice was hush'd, the vis - ion fled, The voice was hush'd, the vis - ion fled ?=1= =1 «r- — T5> 18* TRIO. — 0 gentle balmy Breeze. SILCIIEK, * * * O gen-tle, balmy breeze, 0 gentle, balmy breeze, Already you waft me the spring's first melody; Soon,eoon,Soon verdure will clothe . . the i -J- -J-J--J- — l-fi— N-fc ^=l 1 — E trees, Solo, dol. Tutti. mf i-j-^-rt* H — N 1 | 1 K r xf — c — F F I U 1 1 p U v trees, soon verdure.soon verdure will clothe the trees; O gentle, balmy breeze, O gentle, balmy breeze, Already you waft me the spring's first melody; ^5 * 0> -P-=l-P- Li Soon, soon, soon verdure will clothe .. .the trees, Soon verdure will clothe . .the trees, Soon verdure will clothe . . the trees, Soon, soon. — p- ~N~~ls" 5 3- rv-N - 4-3- THE WINTER STARS. 183 AlkgriMo non fappo DONIZETTJ. See how mer-ri - lv dance the bright stars to night In their bril lian cy sparkling and danc - ing, And the soft moon looks down in her O how mer-ri - ly beat our young hearts to night O how mer-ri-ly beat our light hearts, For the win-ter has for us a sil - very light, Thro' the az - ure en - ameled bars glanc - ing, There is heard not a sound in the for - est round, Not a keen de - light, That the summer can nev-er im - part, Our young eyes are so bright with the warm love light, That cold 1 -3 voice from the flower or the tree ; win - ter may dim not nor chill, And the clear win - ter rime, with its sparkling uhime At its task And the pure sparkling snow with its silvery glow, In its joy goes si - lent - gleams around us 2£ still, silent - ly, si a - round lent ns iy- still. O O how mer - ri how mer - ri ly o - ver the ly dance the bright I flee - cy snow Do we glide on with spir - its stars to night, With their eyes. .. .of gol - dec / And the fair moon looks down with its And with fond ar - dent hopes of the yel - future glow, And "the stars gem bright, Our young hearts are the heavens with all beat their ing light, too. THE RED WHITE AND BLUE. By permission of LEE & WALKER. i Tempo di marcia. . 1 — 1 Co - lum - bia the gem 2 When war winged its wide 3 Come all then Co - lum -p — =i— of the o - eean, des - o - la - tion, bia's sons hither, The home of the brave and the And threatened our land to de To join in our songs with de J , u — ^ N free, form, light, -V The The May the -« J - shrine of each pat - riots ark then of free - dom', wreath's they have won nev de - vo - tion, A world of - fers ho - mage to thee, Thy found - a - tion, Co - lum - bia rode safe through the storm; With her er with-er, May the star of their glo - ry shine bright, May the =2= man - dates make he - roes gar - lands of vict serv - ice u - nit - as - sem - ble, a - round her, not sev - er, When lib - er - ty's form stands in view, Thy Whence proud -ly she bore her brave crew, With her But they to their col - ors prove true, The ban - ners make ty - ran flag proud - ly float - ing Ar - my and Na - vy ny trem - ble, be - fore her, for ev - er, When borne by the red The boast of the red Three cheers for the red white and blue, white and blue, white and blue, When The Three -m — 49- -p-p borne by the red, white and blue, boast of the red, white and blue, cheers for the red, white and blue, f hy banners in ike ty - ran - ny tremble, With her Hag proudly float - ing be - fore her, The Ar - my ;md Na - vy for ev - er. P-P When borne by the red white and blue. The boast of the red white and blue. Three cheers for the red white and blue. 1 1 saw the smiling golden sun. Sink to his rest when day was done ; And this, methought. his parting strain. Lov'd friends I greet vou soon again, Lov'd,etc. 2Then starry ev'ning floated down, And spread her veil o'er field and town; And when mild moonlight tipp'd the hill Noise fled away and all was still, Noise fled.ete. 3 And now in sleep my eyes I close, Fearless on God my thoughts repose, Beneath a watchful Father's sight, I yield me to the arms of night, I yield me, etc. 3 zm^jSEtt SOLO. Softly. There is a Friend more tender true. SIIiCHER, » 1 V* 1 : — s> D 1 There is a friend more ten - der true, Than brother e'er can be. Who when all oth - ers bid a - dieu, Remains 2 He is the friend who chan-ges not, In sickness or in health. Whcth-er on earth our transient lot, Be pov 3 Of earth - ly friends who finds them true, May boast a hap - py lot ; But hap - pier still life's jour -ney thro', Is he the last er - ty to or who needs them i CHORUS. SEE* 3 w flee; wealth, not. Who, be their path - In joy or grief, A heaven - ly friend way con to bright or dim, De - serts not those who turn to him. tempt or fame, To all who seek him still the same, know we need, To feel we have is bliss in - deed. =35S :=]— Or T- 186 PLEYEL'S HYMN, 7s. Hi — s- r — s»- "ft 3j WW o 1 -<s> — 1 To thy pastures fair and large, Heav'nly Shepherd, lead thy charge, And my couch with tenderest care, Mid the springing grass prepare. 2 When I faint with summer's heat, Thou shalt guide my wea-ry feet To the streams that still and slow Thro' the ver-dant landscape flow. |Pj; 5E m it 3 Safe the dreary vale I tread, By the shades of death o'erspread, W ith thy rod and staff supplied, This my guard, — and that my guide 4 Constant to my latest end, Thou my footsteps shall attend ; And shalt bid thy hallowed dome Yield me an eternal home. ITALIAN HYMN. 6s & 4s. GIARBIM. SET: 1 Glo-ry to God on high, Let heav'n and earth reply, 'Praise ye his name! (^ n S e l s ^9 l°ve adore, ^Saints cry fore vermore, Worthy the Lamb. ^Whoall our sorrows bore/ mis: j nj— i— ti 0 1 <3 ■d- - m <9 ±= i J 1 -m- -m- n ^V>| i r— F -O- -I ^ , t= M 1 i — r r 2 Ye, who surround the throne, Cheerfully join in one ; Praising his name : Ye, who have felt his blood, Sealing your peace with God, Sound through the earth abroad, — ' Worthy the Lamb.' Soon must we change our place, Yet will we never cease Praising his name : Still will we tribute bring, Hail him our gracious King And through all ages sing, — 'Worthy the Lamb.' Come ye disconsolate. SAMUEL WEBBE. 187 ■4-, =^ — l^-j- — i - * — — <s d "f — 1 r *J r i ^ — » i — — — rzizg— rJ f ' % — — — 1 1 Come ye dis - consolate, where e'er you languish, Come to the mer-cy seat fer-vent-ly kneel, Here bring your wounded hearts, 2 Joy of the desolate, light of the stray-ing, Hope of the pen - i - tent, fade-less and pure ; Here speaks the com-fort-er, 3 Here see the bread of life; see waters flowing, Forth from the throne of God, pure from a - bove ; Come to the feast of love ; w i l i — *-\ — 1 — r-H— H — l 1 H 1 — i — 1 X- k- 1 ^ : t^-t -p r r L i — i — t — 1 4 — * t- L Praise the Lord. O. ROLLE. here tell your anguish ; Earth hath no sorrow that heav'n cannot heal, ten - der - ly say - ing, Earth has no sorrow that heav'n cannot hog! 1 .' come ev - er knowing, Earth hath no sorrow but heav'n can re - move. 1 Praise the Lord, Praise 2 Praise the Lord, Praise 3 Praise the Lord, Praise the Lord, when blush - ing the Lord, and may his the Lord, ye hosts of morning Wakes blessing Guide heaven ; An - the blossoms fresh us in the way Is sing your s wee t with dew; Praise him, when revived creation Beams with beauties fair of truth ; Keep our feet from paths of error, Make us ho - ly in est lays, All things ut-ter forth his glory ; Sound a - loud Je - ho and new our youth vah's praise i 1 ^ =1 1 I I -ITTT 188 SOLO AND CHORUS. — Prayer from « Moses in Egypt." ANDANTINO. SOliO. Prayer from "Moses iu Egypt," — Continued. CHORUS. P Tenor. 3tt ta de fi -mi - ca scam far - ma-co gli tuo po od - di so - a i! ta, ve del al t po - pol tuo dubbio er - ran sia di pa pie - ta. - te pie ! - ce al - men. a-: 4- ZC2 -^r thou our strength and tower, from thee we may nev - er in tempta - tions hour, Our In Pre m for - fear serve I tress strong and ful dark - ness us lest we high, stray, fall, H - -f— p- 189 Pie - ta de fi - gli tuoi, del Pie - to - so Dio ! ne aita ! noi II no - stro cor che pa-ve deh Soprano. k % 4 Be thou our strength and tower Our That from thee we may nev - er In Aud in tempta - tions hour Pre IP 5 3= r--f- e ± po - pol tuo non 'vi-viam, tu con - for pie - ta, pie che in Te ! che in t a ap - pien, ap m ta ! pie Te ! che in pien, ap ta.! Te! Dal tuo stel - la - to 60 - glio, Si - gnor ti vol - gi a pien ! 2d TIME -P- I 9 for - tress strong and high. Hear us 0 Lord, fear - fnl dark - ness stray. Hear us O Lord, serve us lest we fall. Hear us O O thou whose mighty power Up - holds the star Lord. 2d TIME -F- ■Jfr This chord belongs to the first measure In the repeat. 190 Prayer from " Moses in Egypt." — Concluded -0* £2= 2± i! pie-ta de figli tuo-i del po - pol tuo 3 I? pie - ta, pie - ta del po - pol tuo pie ta, del popol tuo pie-ta del popol tuo pie-ta. SOLO. -PH. r Be thou our strength and tower, Our fortress strong and high, i, O Lord, O Lord Most High & . „ r sky, Be thou our strength and tower, Our fortress strong and high, Hear 1 BRETBY. L. M. RUSSIAN. ^5— ^32: = N — - ■ -» m £w mm I Come, 0 my soul, in sa - cred lays, At - tempt thy great Creator's praise ; But, 0, what tongue can speak his fame! What mortal verse can reach the theme! ±=t 2 Enthroned amid the radiant spheres, He glory like a garment wears ; To form a robe of light divine, Ten thousand suns around him shine. 3 In all our Maker's grand designs, Omnipotence, with wisdom, shines ; His works, through all this wondrous frame, Declare the glory of his name. 4 Raised on devotion's lofty wing, Do thou, my soul, his glories sing ; And let his praise employ thy tongue, Till listening worlds shall join the song CREATION. L. • Double. HAYDN. 191 — j- ft L c=J-H=h =1 : 3 i i r -1 . S5 ^5- 1 The heav'ns de-clare thy glo - ry Lord, In ev - ry star thy wis-dom shines, But when our eyes be - hold thy 3 Sun, moon. and stars, con vey thy praise Round the whole earth, and nev - er stand : So, when thy truth be - gan its •si- word, race, 3^= <g . 1 h — — m— i 1 — r* m -i— i- It touched and glanced on eve - ry a a The roll - ing sun, the chang - ing light, land Nor shall thy spread - ing gos - pel rest, And nights and days thy Till thro' the world thy m W m- — w — — ~~ i 22t -4 1 r I f 221 power con truth has fess : run : But the blest vol - ume thou hast writ, Re - veals thy jus - tice and Till Christ has all the na - tions blessed That see the light, or feel -I H — I — F — — thy grace, the sun -£2- 192 SAMSON. 8s & 7s. Double, ROSSINI. o — o n pr to <-f n o 3 O o < o M •1 CL CO 3* i— ■ CO § a 3 PT GO ;T 3" w g * ff c ST £ a o 3 C i 3 as o a. »-• ■ cr 3 3* 13 O b « * n 3- «; <B < „ 3" £• < 3. JT L. <"> "> •"I M< » j+ 3 vrf 3. 3; r« T d o D fD 3 ft) 3 C 8 § a ft o % » P O sr (/> O o as | 8? r o o 5r* >■* • cr w g c I 1 I MASON BROTHERS' MUSICAL PUBLICATIONS. PSALMODY. THE DIAPASON. By Geo. F. Root $1 00 TIJ 15 PJSOPLB'S TUNE BOOK. By Dr. Lowell Mason HASTINGS'S CHURCH MUSIC. By Dr. IIast- THE ECLECTIC * TUNE* BOOK. Edited for tha Presbyterian Publication Committee by Wm. B. Biuuninur / 1 00 THE JUBIIEE. Br Wit. Bf BriADKUBY I 00 THE SABBATH BELL- By Geob< F. *! >ot 1 00 THE HALLELUJAH. By Dr. Lo i.:, .Jason. . 1 00 THE SHAWM. By William tBcadwut and ,., . Georgb F. Root, assisted by Tuos. Hastings,^ -and T. B. Mason.**/.-. .4 <. ....... «fl ftO C ANTIC A LAUDIS. By Dr. Lowell Mason and'. George James Webb.. . . 4 L Ofc THE CARMINA SACRA. % I' r. Mason , 1 00i NEW CARMJNA SACRA. By Dr. Mason 1 00 Mason . 00 TH HYMN AND TvUiE B0L-XS. VHBATH HYMN BOOK and the SAB- I .ITMN AM) TUNE V.OOK. ;By Drs. , Pnr and Mason. Diffc-cnt editions, ig in aizj of typo and in price, irom 56 cerlta ANTHEMS, CHOHT'SES, &c. BUADBURY'S ANTHEM BOO''. By Wait B. DYER'S ANTUlImS THE BOSTON ANTHEM BOOK. By Dr )s THE CHOIR CHORUS BOOK. By . N. <. ou t- THE 'BOSTON ' CHORUS ' BOOK. ' ' Coa" ted • f Dr. Lowell Mason and G. J. Webb 75 TH# /PILGRIM FATHERS. By Geo. F. ). . . 25 BICLLSHAZZAR'S FEAST. By Geo. F. K" .. 25 ESTHER, THE BEAUTIFUL QUEEN. By -i. B. Bradbury 25 THB BOOK OF CANTATAS, containing "Da. >. ■< "The Pilqrini Fathers," and " Etthor" , 15 CHORUSES OF HANDEL'S MESSIAH 75 FOR MEN'S VOICES. THE YOU >r C MEN'S SINGING BOOK. ByG.-V . V F. Roux, :.r'stc l by Dr. Mason 1 00 GENTLEM , S'S GLF.. ^OC By Dr. Mason.. 1 00 )IES. 11 id Different COMMON Together with many THE FESTIV AL GVEd !• 1 . Ly Gf0';.:k F. Root aud W. B. Lit.v?ar:.i' TIIE.NEW YORK GLEIX-A V) OIlOR > S 3' ".. By William B. Bradbur;.. THE NEW ODEON. By Dr. Lowell .V.-Jif.* and Ghokgb James Webb. I . ......... THE GLEE HIVE. By Dr. • \- :v. :. J. Yv'tnn [THE, MELODIST. By Geo 3 - JA: a , W_bb aili 0 Wict.ia m Mason THE SOCIAL GLEE BOO.'C. By Wm. MaroN nnd Silas A. Bancroft v.^« . . 1 3 FIRESIDE HARMONY. By Wa/fLvsox 1 5 i THE VOC A LIST. By Dr. Mason and G. J. W unlit 1 rious departments of Musical Literature. Full i FOB SCHOOLS, ACADEMIES, &c. THE NORMAL SINGER. By Dr. L. Mason 1 25 THE YOUNG SHAWM. By Wm. B. Brauiiuri 1 05 THE SONG BOOK OF, THE SCHOOL-ROOK 1 25 R y Loweu, JfascrN and G. J. Webb. .. ., . . 7 Ilk PRIMARX SCHOOL SONG BOOK. }i I oo i LoweLj&'Mason a'id G. J. Webb. I LITTLE SONGS FOR LITTLE SINGERS, fi Dr. Lowell Mason. A . THE MUSICAL ALBUM. Bv Geo. F. Root... THE ACADEMY VOCALIST. By Geo. F. Hoc THE MUSICAL CASKET. By J. C. Woodman. TiUS CAECILIA. By S. Lasau THE FLOWER QUEEN. By Geo. F. Root. . . . JUVENILE ORATORIOS; the Festival of th Rose, Indian SoroTner, and the Children of Jen salom. By J. C. Johnson THE TEMPLE OF INDUSTRY. A juvenile On torio. By J. C. Johnson MASON'S ' MAMMOTH EXERCISES, a Series < i.ircjo L. ^ruros, designed ts» save much of the- !. bor of a Blackboard. By Dr. Mason MUSICAL SCIENCE. MANUAL OF THE BOSTON ACADEMY O 1 50 MUSIC. By Dr. Lowkll M..pox . M VSON'S VOCAL EXERCISES a^D SO'^KG 1 23 f GIOS. Bv Dr. Mason MARX'S MUSICAL COMPOSITION. ..Translate 00 from the Gernjan by H. S. Saroni. ^Filh ncop: 50 ons Appendix, bv Emilius Gthac. WOODBURY'S SELF-INSTRUCTORllN MUSI 1 00 CAL COMPOSITION ANU 'niORO"0HBASf By I. B. Woodbury. 12mo. Cloth no saroni's musical nR.v>r*r*R. ....V.',.. . 00 WRIGHT'S PIANOFORTJT MANU/ U By Wji 00 ' C. Wright, A.M v'-' •/*'#)■!> ( •«i«W'-^ia THE NEW YORK r dovoted to the interests of Mu ictical character, and adapted to iblished once a C A L REVIEW AND GAZETTE, >ntairul aixtcon lar^o quarto pajres, four of which, in each number, are filled with NE^ Oi.LAR a year, in advance. Subscriptions mar comruenco with any number. PublUl MASON BROTHERS, Nos. 5 & 7 Mercki: St., Nkw Y<
/ V (Jjovx i R D S ^ M IT E z ^ a JV O J. JJ Opera YIL 10- LOI^DON" Printed byWELCKER in Gerrard Street Anrfs Soho where may be had' All this Authors Works, with the greateft Variety of NewMufic by the moft approvtl Mailers. i \ < J) J c 18 20 SonataV m |Jrr|,rH, ji r r • - _ S ONAT aVI Segue / 38 Minuettb Vivace e Staccato » - - 1* "P"' • 1 1 — ^ — ^ I — 1* — 5 — r i l'i>i,kfnrP,h/-fgii^i' irifiniririiiiiriii^ •< I: 1 I: L — 1 -j-T-f - > p /T'l* 1 f . r ill .. A- T T'F'l*" TP'if P'^-f-r- LiJ r . r ■ Ti — T — « — \ , • — T — r ' II J ' IJ ' III 44 m 1" ■m- J f f T F \ NIK Fr iii i' !■[ r [ If f r !■[ r r ir r r I s i Piano For TE; Tompof d bp Se vend a Ptirrs avccPrimfege diiRot. L ' Entered m Stalionfrx-IfaU. rs^/ri, (iEORGE R. George the Third, by the Grace of God, King of Great Britain, France and Ireland, Defender of the Faith kc. To all to whom thefe Prefents fliall come, Greeting. Where AS John Burton, Malician, hath, by his Petition, humbly reprefented unto Us, That he has, with great La- bour and Study, compofed Ten Sonatas for the Harpfichord, and feveral other Pieces of Vocal and Inftrumental Mulick; And, in Regard the faid Works are intirely New, and were never before prin- ted, hath humbly befought Us to grant Him Our Royal Privilege and Licence for the Sole Printing and Publifliing thereof for the Term of Fourteen Years; And Whereas We, being willing to give all due Encouragement to Works of this Nature, .are gracioufly pleafed to condefcend to that his Uequeft, We do, therefore, by thefe Prefents, fo far as may be agreeable to the Statute in that Behalf made and provided, grant unto him, the fafd John Burton, his Executors, Adminiftrators.and Afllgns, Our Royal Licence for the Sole Printing and Publifliing the faid Works for the Term of Fourteen Years, to be computed from the Date hereof; Strictly forbiding aU Our Subjects witti- m Our Kingdoms and Dominions, to reprint or abridge the Same, either in the like, or any other Volume or Volumes whatfoever; or to import, buy, vend, utter, or diftribute any Copies thereof reprinted beyond the Seas, during the aforefaid Term of Fourteen Years , without the Confent or Ap- probation of the faid John Burton, his Heirs, Executors, and Affigns, under their Hands andSeals firft had and obtained, as they will anfwer the contrary at their Perils. Whereof the CommilTion- ers and other Officers of Our Cuftoms, and the Mafter, Warden, and Company of Stationers, are to take Notice that due Obedience may be rendered to Our Pleafure herein declared. Given at Our Court at James's the Twelfth Day of July IJ66 in the Sixth Year of Our Reign. By His Majesty's Command. H. S. Conway. Sonata I. <"'(■■/"_ 6 J ^ Pla Pia Vnr ^# 1^ For -#■ Pia I For 1 1, ^ .-r r .Vor — . ^ For Pia Ff=^ :^ Pia For Pia Tres . Cr For K — Vm M ■1 For ft Diminnf-iu[() jf" f T" 1 " 0.0 -f 1 Bii 1 1 S 1. h |W 41 42 DaCapo ^ Kor 'I "T ' ^ ^ ^ ^ For ' I Wi.tniriffifij.ii^ * I ,52 PafVoi-alc alia Napolilana r-NtI f-mi 1 i==F -1- Z=,< :
<p>I was dorking around with AWS (and related services), hoping that I could stay in the Free Tier, like I do when I'm exploring Google App Engine. </p> <p>A few days ago, I get a letter from Amazon that they've charged me $33 or so for my 2 days of exploration. </p> <p>This has got to end, but I forget what services I've enabled. Ideally, I'd just disable the AWS account entirely, as without a free sandbox there's no way I'm going to be using their service. Is there a global off button, or do I have to stumble around to turn all their services off individually? Or do I have to delete my CC information and just create a new Amazon account altogether?</p>
Harry Wayne Huizenga (, born December 29, 1937 – March 22, 2018) was an American businessman and entrepreneur. He was the owner of Blockbuster Video, AutoNation, Waste Management, Inc., the Miami Dolphins of the National Football League, the Florida Panthers of the National Hockey League, and the Florida Marlins of Major League Baseball. Huizenga was born in Evergreen Park, Illinois, a suburb near Chicago. In 2008, Huizenga sold 50 percent of the team and 50 percent of the stadium to Stephen M. Ross, Chairman of Related Companies. Huizenga died of cancer at his home in Fort Lauderdale, Florida on the night of March 22, 2018. References 1937 births 2018 deaths American billionaires Businesspeople from Chicago People from Fort Lauderdale, Florida Cancer deaths in Florida People from Evergreen Park, Illinois
(born 14 September 1985 in Nerima, Tokyo, Japan) is a Japanese actress, idol and singer. She became famous when she won the jury's special award in the "Japan Bishojo Contest", a beauty and talent competition. Her first single was Pureness. Other websites Aya Ueto Wallpapers,Photos,Pictures Actors from Tokyo J-pop Singers from Tokyo 1985 births Living people
Ashley Alexander Mallett (13 July 1945 – 29 October 2021) was an Australian cricketer. He played in 38 Tests and 9 One Day Internationals between 1968 and 1980. He played for South Australia cricket team between 1967 until 1981. Mallett died from cancer on 29 October 2021 at the age of 76 in Adelaide. References 1945 births 2021 deaths Australian cricketers Cancer deaths in Australia Sportspeople from Sydney
<p>I have the following html:</p> <pre><code>&lt;div class="canvas red"&gt; &lt;div&gt; &lt;div class="canvas blue"&gt; &lt;div&gt; has blue border &lt;div class="canvas red"&gt; ... &lt;div&gt; MUST HAVE RED BORDER &lt;/div&gt; &lt;/div&gt; &lt;/div&gt; &lt;/div&gt; &lt;/div&gt; &lt;/div&gt; </code></pre> <p>and here is the css code:</p> <pre><code>div.canvas div { border-style: solid; border-width: 1px; } div.canvas.red div { border-width: 4px; border-color: red; } div.canvas.blue div { border-color: blue; } </code></pre> <p>The problems are 3:</p> <ul> <li><p>The innermost <code>div.canvas.red div</code> receives <code>blue</code> border because it is inside <code>div.canvas.blue</code> in the hierarchy. I need to stop this css inheritance so that the innermost <code>div.canvas.red div</code> will not get twisted by <code>div.canvas.blue</code>.</p></li> <li><p>I cannot control the nesting of the divs above, because of dynamically inserting components in the web page. There can be various nesting scenarios that I must handle. </p></li> <li><p>I must not change the css structure and the way it is applied - like <code>canvas</code> and <code>red</code>/<code>blue</code> etc being separate class names, instead of having <code>canvas_red</code> and <code>canvas_blue</code> as different classes.</p></li> </ul> <hr> <p>I do not plan to support IE6, therefore I can use the <code>&gt;</code> token in my css. However, I was unable to properly take advantage of it. I'd apreciate if you change my code using it more appropriately.</p>
<p>I have written an Excel VBA macro which imports data from a HTML file (stored locally) before performing calculations on the data.</p> <p>At the moment the HTML file is referred to with an absolute path:</p> <pre><code>Workbooks.Open FileName:="C:\Documents and Settings\Senior Caterer\My Documents\Endurance Calculation\TRICATEndurance Summary.html" </code></pre> <p>However I want to use a relative path to refer to it as opposed to absolute (this is because I want to distribute the spreadsheet to colleagues who might not use the same folder structure). As the html file and the excel spreadsheet sit in the same folder I would not have thought this would be difficult, however I am just completely unable to do it. I have searched on the web and the suggested solutions have all appeared very complicated.</p> <p>I am using Excel 2000 and 2002 at work, but as I plan to distribute it I would want it to work with as many versions of Excel as possible.</p> <p>Any suggestions gratefully received.</p>
Antonello Cuccureddu (born 4 October, 1949) is a former Italian football player. He has played for Italy national team. Club career statistics |- |1967/68||Polisportiva Sassari Torres||Serie C||34||0 |- |1968/69||Brescia||Serie B||22||0 |- |1969/70||rowspan="12"|Juventus||rowspan="12"|Serie A||22||4 |- |1970/71||27||1 |- |1971/72||10||0 |- |1972/73||22||1 |- |1973/74||26||12 |- |1974/75||27||2 |- |1975/76||28||0 |- |1976/77||29||1 |- |1977/78||30||2 |- |1978/79||27||2 |- |1979/80||26||0 |- |1980/81||29||1 |- |1981/82||rowspan="3"|Fiorentina||rowspan="3"|Serie A||11||0 |- |1982/83||23||0 |- |1983/84||3||0 396||26 396||26 |} International career statistics |- |1975||1||0 |- |1976||2||0 |- |1977||3||0 |- |1978||7||0 |- !Total||13||0 |} References 1949 births Living people Italian footballers Italian football managers
<p>I've seen a few questions regarding the <code>Collection was modified; enumeration operation may not execute.</code> error, but none of them fit my symptoms, and none of the solutions will fix my problem. Whats happening is when I close my form, at any point during runtime, a little messagebox pops up with that error. It doesn't really affect anything, but obviously I don't want an error popping up every time I close my form. Any clue what's causing this?</p> <p>I edited my manifest recently, so that could be the cause, I'm not too sure. I'll post it anyways. Thanks!</p> <pre><code>&lt;?xml version="1.0" encoding="utf-8"?&gt; &lt;asmv1:assembly manifestVersion="1.0" xmlns="urn:schemas-microsoft-com:asm.v1" xmlns:asmv1="urn:schemas-microsoft-com:asm.v1" xmlns:asmv2="urn:schemas-microsoft-com:asm.v2" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance"&gt; &lt;assemblyIdentity version="1.0.0.0" name="MyApplication.app"/&gt; &lt;trustInfo xmlns="urn:schemas-microsoft-com:asm.v2"&gt; &lt;security&gt; &lt;requestedPrivileges&gt; &lt;requestedExecutionLevel level="requireAdministrator" uiAccess="false" /&gt; &lt;/requestedPrivileges&gt; &lt;/security&gt; &lt;/trustInfo&gt; &lt;compatibility xmlns="urn:schemas-microsoft-com:compatibility.v1"&gt; &lt;application&gt; &lt;!-- A list of all Windows versions that this application is designed to work with. Windows will automatically select the most compatible environment.--&gt; supportedOS Id="{e2011457-1546-43c5-a5fe-008deee3d3f0}" supportedOS Id="{35138b9a-5d96-4fbd-8e2d-a2440225f93a}" &lt;!-- If your application is designed to work with Windows 8, uncomment the following supportedOS node--&gt; &lt;!--&lt;supportedOS Id="{4a2f28e3-53b9-4441-ba9c-d69d4a4a6e38}"&gt;&lt;/supportedOS&gt;--&gt; &lt;!-- If your application is designed to work with Windows 8.1, uncomment the following supportedOS node--&gt; &lt;!--&lt;supportedOS Id="{1f676c76-80e1-4239-95bb-83d0f6d0da78}"/&gt;--&gt; &lt;/application&gt; &lt;/compatibility&gt; &lt;!-- Enable themes for Windows common controls and dialogs (Windows XP and later) --&gt; &lt;!-- &lt;dependency&gt; &lt;dependentAssembly&gt; &lt;assemblyIdentity type="win32" name="Microsoft.Windows.Common-Controls" version="6.0.0.0" processorArchitecture="*" publicKeyToken="6595b64144ccf1df" language="*" /&gt; &lt;/dependentAssembly&gt; &lt;/dependency&gt;--&gt; &lt;/asmv1:assembly&gt; </code></pre> <p>Here is where the error occurs:</p> <pre><code>partial class MainMenu { /// &lt;summary&gt; /// Required designer variable. /// &lt;/summary&gt; private System.ComponentModel.IContainer components = null; /// &lt;summary&gt; /// Clean up any resources being used. /// &lt;/summary&gt; /// &lt;param name="disposing"&gt;true if managed resources should be disposed; otherwise, false.&lt;/param&gt; protected override void Dispose(bool disposing) { if (disposing &amp;&amp; (components != null)) { components.Dispose(); } base.Dispose(disposing); //ERROR HAPPENS HERE } private System.Windows.Forms.Label label1; private Microsoft.VisualBasic.PowerPacks.ShapeContainer shapeContainer1; private Microsoft.VisualBasic.PowerPacks.RectangleShape rectangleShape1; private System.Windows.Forms.Button button1; private System.Windows.Forms.Button button2; private System.Windows.Forms.Button button3; private System.Windows.Forms.Button button4; private System.Windows.Forms.MenuStrip menuStrip1; private System.Windows.Forms.ToolStripMenuItem fileToolStripMenuItem; private System.Windows.Forms.ToolStripMenuItem quitToolStripMenuItem; private System.Windows.Forms.Button button5; private System.Windows.Forms.ToolStripMenuItem profileToolStripMenuItem; private System.Windows.Forms.ToolStripMenuItem logInToolStripMenuItem; private System.Windows.Forms.ToolStripMenuItem logOutToolStripMenuItem; private System.Windows.Forms.ToolStripMenuItem createProfileToolStripMenuItem; private System.Windows.Forms.Button button6; } } </code></pre> <p>Exception stuff:</p> <pre><code>See the end of this message for details on invoking just-in-time (JIT) debugging instead of this dialog box. ************** Exception Text ************** System.InvalidOperationException: Collection was modified; enumeration operation may not execute. at System.ThrowHelper.ThrowInvalidOperationException(ExceptionResource resource) at System.Collections.Generic.List`1.Enumerator.MoveNextRare() at System.Collections.Generic.List`1.Enumerator.MoveNext() at Microsoft.VisualBasic.PowerPacks.ShapeCollection.Dispose(Boolean disposing) at Microsoft.VisualBasic.PowerPacks.ShapeContainer.Dispose(Boolean disposing) at System.ComponentModel.Component.Dispose() at System.Windows.Forms.Control.Dispose(Boolean disposing) at System.Windows.Forms.Form.Dispose(Boolean disposing) at POS_System.InventoryMenu.Dispose(Boolean disposing) in c:\Users\user\Desktop\Co-op\Co-op\C#\POS System\POS System\POS System\InventoryMenu.Designer.cs:line 20 at System.ComponentModel.Component.Dispose() at System.Windows.Forms.Form.WmClose(Message&amp; m) at System.Windows.Forms.Form.WndProc(Message&amp; m) at System.Windows.Forms.Control.ControlNativeWindow.OnMessage(Message&amp; m) at System.Windows.Forms.Control.ControlNativeWindow.WndProc(Message&amp; m) at System.Windows.Forms.NativeWindow.Callback(IntPtr hWnd, Int32 msg, IntPtr wparam, IntPtr lparam) ************** Loaded Assemblies ************** mscorlib Assembly Version: 4.0.0.0 Win32 Version: 4.0.30319.18408 built by: FX451RTMGREL CodeBase: file:///C:/Windows/Microsoft.NET/Framework/v4.0.30319/mscorlib.dll ---------------------------------------- Point Of Sales Assembly Version: 1.0.0.0 Win32 Version: 1.0.0.0 CodeBase: file:///C:/Users/user/Desktop/Co-op/Co-op/C%23/POS%20System/POS%20System/POS%20System/bin/Debug/Point%20Of%20Sales.exe ---------------------------------------- System.Windows.Forms Assembly Version: 4.0.0.0 Win32 Version: 4.0.30319.18408 built by: FX451RTMGREL CodeBase: file:///C:/Windows/Microsoft.Net/assembly/GAC_MSIL/System.Windows.Forms/v4.0_4.0.0.0__b77a5c561934e089/System.Windows.Forms.dll ---------------------------------------- System.Drawing Assembly Version: 4.0.0.0 Win32 Version: 4.0.30319.18408 built by: FX451RTMGREL CodeBase: file:///C:/Windows/Microsoft.Net/assembly/GAC_MSIL/System.Drawing/v4.0_4.0.0.0__b03f5f7f11d50a3a/System.Drawing.dll ---------------------------------------- System Assembly Version: 4.0.0.0 Win32 Version: 4.0.30319.18408 built by: FX451RTMGREL CodeBase: file:///C:/Windows/Microsoft.Net/assembly/GAC_MSIL/System/v4.0_4.0.0.0__b77a5c561934e089/System.dll ---------------------------------------- System.Configuration Assembly Version: 4.0.0.0 Win32 Version: 4.0.30319.18408 built by: FX451RTMGREL CodeBase: file:///C:/Windows/Microsoft.Net/assembly/GAC_MSIL/System.Configuration/v4.0_4.0.0.0__b03f5f7f11d50a3a/System.Configuration.dll ---------------------------------------- System.Xml Assembly Version: 4.0.0.0 Win32 Version: 4.0.30319.18408 built by: FX451RTMGREL CodeBase: file:///C:/Windows/Microsoft.Net/assembly/GAC_MSIL/System.Xml/v4.0_4.0.0.0__b77a5c561934e089/System.Xml.dll ---------------------------------------- Microsoft.VisualBasic.PowerPacks.Vs Assembly Version: 10.0.0.0 Win32 Version: 10.0.20911.1 CodeBase: file:///C:/Windows/assembly/GAC_MSIL/Microsoft.VisualBasic.PowerPacks.Vs/10.0.0.0__b03f5f7f11d50a3a/Microsoft.VisualBasic.PowerPacks.Vs.dll ---------------------------------------- Microsoft.VisualBasic Assembly Version: 10.0.0.0 Win32 Version: 11.0.50938.18408 built by: FX451RTMGREL CodeBase: file:///C:/Windows/Microsoft.Net/assembly/GAC_MSIL/Microsoft.VisualBasic/v4.0_10.0.0.0__b03f5f7f11d50a3a/Microsoft.VisualBasic.dll ---------------------------------------- System.Core Assembly Version: 4.0.0.0 Win32 Version: 4.0.30319.18408 built by: FX451RTMGREL CodeBase: file:///C:/Windows/Microsoft.Net/assembly/GAC_MSIL/System.Core/v4.0_4.0.0.0__b77a5c561934e089/System.Core.dll ---------------------------------------- ************** JIT Debugging ************** To enable just-in-time (JIT) debugging, the .config file for this application or computer (machine.config) must have the jitDebugging value set in the system.windows.forms section. The application must also be compiled with debugging enabled. For example: &lt;configuration&gt; &lt;system.windows.forms jitDebugging="true" /&gt; &lt;/configuration&gt; </code></pre>
Lane is an unincorporated community and census-designated place (CDP) of Oklahoma in the United States. It is in Atoka County. Census-designated places in Oklahoma Unincorporated communities in Oklahoma
/ ۳ ©) Se er 66 Zh ox سارہ‎ “aim E ري‎ 7 SC J ጋ سے‎ é € トス ) ہے‎ SW onsieur trneste “emily, Saltemoro, Mt, ) v —— まき La کڪ A Ee CC 18:9.) : ۸ 1 の N ۳ ji Àf points T و pa TN‏ ال E‏ 0 t) p 2. eod om some hize d rock ۳ 1 ከመ | qu 0 Or dasht DON C OGA E 07 jna 1 up mitres mito all their uae FESS dancing come. lihe Qidi plam d ሃያ doe shore, EE 4 xt [lant c O15 ーー um FAVORITE MY S‏ تین (NE JAN Y -‏ t 1۳ Ww |‏ ^w 11 7 0 0 H 1 fr ÇA‏ e^ V dÉ AAA d UA‏ LY MERRILY ov BY - OF 986 NEW YORK Published by Wm Hall &Son 239 Broadway. 7267788 D.P.FAULDS &CO. - G.AM Y 777777777۳ APER T. ATWILL&CO Van an, zen New Arrears ۵۷ ere ait iig iter ingress oe ا‎ ren ያም g te DET! yte Sout Tf A tork: 7 = ምሣ LC m — با‎ e 1۷ = dAusilfi 113 du M 7 N دہ ۷۲ 6 1 ۲ ۸ FRAY 3 XA US ۲ d ፳፲ .ሪ 42 > ¥ 4 Å 0 a یڈ‎ i Lu se... = ' "T ) «8. ور‎ HG LE L 00ء SEI 31 D ké ‹“ፅ‏ یہ و cte Ebbe‏ f 1 ۲ moi: | Wir Sc: V LII H | 4 4 à | i "Ir 1 LESE سس‎ ہے sc ET g ۱ ess ャ ヤ す ササ ーーーー ーーー ーー 52 Lv و‎ Tes éd n WM dën Wa. LR, | ۰ i9 Lr ۷۰م‎ MERRI OVER م با‎ mS With Brilliant وان‎ A” VARIATION asp FINALE. x ' CHARLES GROBE, Opus 985, Allegro moderato. Introduction. ۱۰6 4 [ECRIRE SICCO T IC اح‎ | | タン アー で O QI ARS E Jeer E ES (ES esmo سے‎ ec BEE (et ESTÃO اہ‎ ESS ETE TEV SEL I NTE NE ہآ وس ادج اہ ت‎ rte تھا‎ マビ psu تاد اہ ہش اہ‎ e. cirea EM o فا کات تو اہ اہ کے ا‎ EE TEMA, LY NI sro L p ی‎ EEN i ーー Y H = cu ነ ۲ 1 ۲ Y ۰ ê 1 E e | . d * D Hi ۳ s | ፐ/ 7 A 7 CS ہے ہےر ہو اہ ا اٹ ارت ہہ‎ ጠጅ 21 ሞር... ። ከ. us n ERES کا‎ | ua M اک‎ la انس‎ lacri [27 5 — سد سد‎ MOSER NR] 4184 2 | EE ها جه‎ ン ሠ |. ከይር መት መመ eiss [አሚ | ` سے‎ Ee — sea Rm EC == su ا سے‎ EE SRS Ee تھے‎ EE E Si Î ER MSF ーーーーーー ト キー トーー لہ‎ m is TA Kr rr ee El Se 1 ي ሥ፦”ሙ E - 9n‏ سے اج ہے ہے ہے A‏ ہہ ا و “EP ES‏ ES EE‏ ا قا ا ا لقا RD EE‏ ١ LE ee ےی‎ ES SS Etat EC ee مد لح‎ وى جوا ود الب‎ | KR 5 s Es | اهاي‎ | mem DN Ee c Ki 6፡1 「 Eae mw pl: EE Ss r Lee Impres EH SE الست‎ VARIATION. | Pio! . P T | کا‎ E に ሀ 本 ニーノ に DEE ሙሽ | == ھا لس‎ EE ET ERT eege ፦ " لے‎ に ニコ a E T SEE Ee, + ا ا ا سا اها‎ ker ፡] NAE. oA SAU da dou 7 1 PM 6 cer E LD 7 Rc NEN pl كك‎ Ea ーー に RE” BEBES PESE ES ES Te ea رک لفكلا “كار ان و “መ‏ o |‏ اس جک 2 ال De ET" “SIL SAE‏ ون 5 72 ۰ 2 ァ ン 4184 8 7 Sud ; Vivace non troppo. KE £ ` ٹب‎ ow. | FINALE. «۲ rl ga EL .wT.! に イー Jm > ل‎ し 】 = نس 1 لاه‎ POR (RE O CR E LES E EST RE MEG. SH = فا‎ [io ا‎ | T. d 1 KK م‎ @ EE sf efe EP: AS) vã ーー レー [7] ビビ ニー Lo Dr T Lp rm uc [ND کھت‎ ጀጅ. LS ===... KS € ce n | በ] CEE | LULA ما و‎ Bee 7 ZI መ ፆም ቃሪ 3 ffe っ を そそ 0 ፡. 7. واج سور‎ nl. E ش و‎ RS اہ‎ BEC ET. FE يا يس نے‎ e EE ER jg SL ANN NENNT A NR MN e و‎ — 一 ተፒ | ድ 80፡7 ፕ። E T ۱ sitt 1 1 2 2 o£ ዶራ‏ ۰ 0ت Dekor ees تا ال‎ Sp | | 1925] -一 fe ሳብ. ይወ "ጠ፡፡ ሪቫ ーー لا‎ mus ረ 4 4: ! cresc. 5 ے ات FK.‏ Ped. መመመ 1 Exi t E ሩ ju] 7 KS E ES EC يكوا‎ Ê El Tee O a lt a Ics ead 4= سے‎ neg SS 一 一 一 一 一 وس )0 سس‎ | 177 | ات دی‎ ኤር uj gegen | ———— E f [NU — በ. او‎ A سس سس‎ 1 کات سس | aaa 1‏ واج pee MEE SCE SE E) SR‏ ES EE, ብ ፡ | Tw [IE [በብ ሂዊ as:‏ | ወ أ ي‎ کے ات ہی‎ l | ェ ング à ۱ duo red レン ジン に 4184 à à à à Clayton. ۷ وج‎ rr ۹ UNA gh * & t
Saint-Berthevin is a commune of 6,909 people (2007). It is found in the region Pays de la Loire in the Mayenne department in the northwest of France. Communes in Mayenne
José Manuel Caballero Bonald (November 11, 1926 – May 9, 2021) was a Spanish novelist, lecturer and poet. He was born in Jerez, Spain. Between 1944 and 1948, he began nautical studies in Cádiz, and he wrote his first poems. Around 1954 he was Secretary and later as Deputy Editor of the Papeles de Son Armadans magazine. In 1971 he began working for the Lexicography Seminar of the Royal Spanish Academy, where he stayed until 1975. He worked as a Contemporary Spanish Literature Professor at the Centre for Hispanic Studies at Bryn Mawr College in Pennsylvania from 1974 to 1978. In 2012, he was awarded the Miguel de Cervantes Prize for his achievements in Spanish literature. Caballero died in Madrid on May 9, 2021, at the age of 94. References 1926 births 2021 deaths Spanish poets Spanish educators People from Jerez de la Frontera Spanish novelists
Joseph-Michel Montgolfier (26 August 1740 – 26 June 1810) and Jacques-Étienne Montgolfier (6 January 1745 – 2 August 1799) were the inventors of a type of hot air balloon. The first manned attempt of flying in a hot air balloon was on 21st November. The balloon was launched from the centre of Paris and flew for a period of 20 minutes. The birth of hot air ballooning was on that date. References 1740s births French aviators Sibling duos
<p>Is there a book or resource for learning cloud in Python or Scala? I know Django and app-engine but I am not that interested in learning more about a client framework. I'm interested in learning the core thing.</p>
Athos-Aspis is a commune of the Pyrénées-Atlantiques département in the southwestern part of France. Athos-Aspis
was an island province of Japan in the area of Nagasaki Prefecture near the island of Kyūshū. The province is also known as . The province was Iki Island. History In the Meiji period, the provinces of Japan were converted into prefectures. Maps of Japan and Iki Province were reformed in the 1870s. Shrines and Temples Amanotanagao jinja was the chief Shinto shrine (ichinomiya) of Iki. Related pages Provinces of Japan Prefectures of Japan List of regions of Japan List of islands of Japan References Other websites Murdoch's map of provinces, 1903 Former provinces of Japan Nagasaki Prefecture
Two vectors in an inner product space are orthonormal if and only if they are orthogonal (perpendicular) and unit vectors. Algebra Functions and mappings
Lockport is a town in Lafourche Parish, Louisiana, United States. Towns in Louisiana
Michaela Jelínková (born 2 December 1985) is a Czech volleyball player. She played at the 2007 Women's European Volleyball Championship, 2009 Women's European Volleyball Championship, and 2010 FIVB Volleyball Women's World Championship. She played for USC Münster. References 1985 births Living people Czech volleyball players
Hillsboro is a city in the U.S. state of Oregon. It is near Portland. References Cities in Oregon County seats in Oregon
<p>I have sampleposition.png in my assets folder, and a page called myPage.js in my components folder. How do I reference the sampleposition.png in my assets folder from myPage.js. I've tried <code>src=&quot;../assets/sampleposition.png&quot; /</code> but that doesn't seem to be working.</p> <p><a href="https://i.stack.imgur.com/YSbvw.png" rel="nofollow noreferrer"><img src="https://i.stack.imgur.com/YSbvw.png" alt="enter image description here" /></a></p>
<p>at the moment I'm using a <code>List&lt;short&gt;</code> as a buffer to hold things for a while while a calculation is made to each value based on other values further down the buffer. I then realised that this probably wasn't very effecient as I have been told that <code>List&lt;&gt;</code> is a linked list so every time I do <code>whatever = myList[100];</code> the poor thing is having to jump down all the other nodes first to get to the value I want. I dont want to use a regular Array because I have got loads of <code>Add()</code> and <code>Remove()</code>s kicking around in other places in the code. So I need a class that inherits <code>IList&lt;T&gt;</code> but uses a regular array data structure. Does anyone know a class in .net that works this way so I dont have to write my own? I tried using ArrayList but it 'aint generic!</p>
<p>I have a component &lt;row/&gt; containing multiple &lt;cell/&gt; components.</p> <p>Some of the cells have ng-hide attr and some cells have a keyword 'mutate' :</p> <pre><code>&lt;row&gt; &lt;cell&gt; &lt;/cell&gt; &lt;cell ng-hide = &quot;cond&quot;&gt; &lt;/cell&gt; &lt;cell mutate&gt; &lt;/cell&gt; &lt;/row&gt; </code></pre> <p>Using <strong>$element.find(&quot;cell&quot;)</strong>, I'm able to get the count of all &lt;cell/&gt; within a &lt;row/&gt;. But, I want to find the the number of cells with &quot;mutate&quot; attr or number of cells with &quot;ng-hide&quot; attr. Finding either will do.</p> <p>Can someone please help me out here?</p>
Jiří Navrátil (10 September 1923 – 16 January 2017) was a Czech scout leader and anti-communist activist. He served as the President of Junák, the Czech Scout and Guide association. Early life Navrátil was born in Germany. In 1937. he became a Scout in Prague. Prison years He was arrested and held several months by the Gestapo during World War II. In 1949, he tried to oppose the Communist takeover of Czechoslovakia with other Scouts. He was sentenced to 20 years in prison, and was released in 1960. Career During the Prague Spring in 1968, Navrátil was one of the refounders of Junák, the Czech Scout movement. The movement was suppressed again in 1970. Following the Velvet Revolution in 1989, he became one of the main Leaders of the third restoration of Junák. He was one of the important people of the 1999 10th European Conference of Guiding and Scouting in Prague, in which President Václav Havel gave the opening speech. Awards In 2002, Navrátil was awarded the 292nd Bronze Wolf, the only distinction of the World Organization of the Scout Movement, awarded by the World Scout Committee for exceptional services to world Scouting. Death Navrátil died on 16 January 2017 in Prague at the age of 93. References 1923 births 2017 deaths Activists Anti-Communists People from Prague
Newts or efts are small amphibia. They are in a subfamily of the salamanders. They are found in North America, Europe, and North Asia. Life cycle Females lay eggs and leave them. Tadpoles are born from those eggs. Newts have three life stages. First as a tiny aquatic larva, which gradually undergoes metamorphosis. Then they leave the water for a year as a juvenile called an eft. They go back in the water to breed as adults. In some species the adults stay in water for the rest of their lives. Others are land-based, but return to water each year to breed. Defences Many newts produce toxins in their skin secretions as a defence against predators. They have bright skin colours as a warning to other animals. Taricha newts of western North America are particularly toxic; the rough-skinned newt Taricha granulosa of the Pacific Northwest produces more than enough tetrodotoxin to kill an adult human. Recently, a 29-year-old man in Coos Bay, Oregon, who had been drinking heavily, swallowed a rough-skin newt for a dare; he died later that day despite hospital treatment. Most newts can be safely handled, provided that the toxins they produce are not ingested or allowed to come in contact with mucous membranes, or breaks in the skin. After handling, proper hand-washing techniques should be followed due to the risk from the toxins they produce and bacteria they carry, such as salmonella. It is illegal to handle or disturb great crested newts in the UK without a licence. Are newts a related group? The term "newt" has traditionally been used as a functional term for salamanders living in water, and not a systematic unit. The relationship between the genera has been uncertain, though they may be a natural systematic unit. Newer molecular analysis tend to suggest they actually do form a clade. Newts only appear in one subfamily of salamanders, the Pleurodelinae (of the family Salamandridae). Some genera occasionally listed as Pleurodelinae are not newts (Salamandrina and Euproctus). References Amphibians
L'ILLUSTRATION HORTICOLE, de dirai comment Port embelit les ombrages , L'eau, les fleurs, les gozons et les rochers sauvages! IBUSARANON HDRMICDES, JOURNAL SPÉCIAL DES SERRES ET DES JARDINS, où CHOIX RAISONNÉ DES PLANTES LES PLUS INTÉRESSANTES SOUS LE RAPPORT ORNEMENTAL GOMPRENAXT LEUR HISTOIRE COMPLÈTE, LEUR DESCRIPTION COMPARÉE, LEUR FIGERE ET LEUR CULTURR: RÉDIGÉ PAR CR. LEMAIRE, Professeur de Botanique ; Membre honoraire et correspondant de diverses Sociétés savantes : EY PUBLIÉ PAR AMBROISE VERSCHAFFELT, Horticulteur; Éditeur de la Nouvelle Iconographie des Camellins. Troisième Dolume. ‘: GAND, IMPRIMERIE ET LITHOGRAPHIE DE F. ET E. GYSELYNCK, Rue des Peignes, 36. 1856. Le dépôt exigé par la loi a été fai. ut. à A Verschaffelé HOOK . F. ET THOMS. (4 Crupbelli him - male «a { Plein air.) Ga Dlbaguo ” I Stroobant Sc & Lith à Card L'ILLUSTRATION HORTICOLE. Planche 79. MAGNOLIA CAMPBELLIL MAGNOLIE DE CAMPBELL, Évyw. François Maënoz, professeur de Botanique à Montpellier, né en 4658, mort cn 1745. Linné, en créant ce genre, dit qu’il le dédiait à Magnol, par allusion à l'éclat de son savoir (Cri. botan.). Magnoliaceæ ( Magnolicæ. CHARACT. GENER. Catycis tri- phylli foliola coriacco-herbacea v. sub- colorata patentia caduca. Pefala 6-12 hypogyna 2-4seriata patentiuscula v. campanulato-conniventia decidua. Sta- mina plurima hypogyna juxta torum stipitiformem multiseriata; filamentis subnullis, antheris bilocularibus, loculis lincaribus introrsum adnatis, connectivo in acumen breve simplex v. bifidum produeto. Ovaria plurima libera supra tori apicem imbricato-spicata sessilia libera 4-locularia, ovuls ad suturam ventralem geminis (v. abortu solitariis) superpositis in funiculos brevissimos anatropis. Styli ovaria terminantes su- bulato-coniei intus stigmatosi, Capsulæ ovato-acuminatæ sessiles coriaceæ (im maturæ subdrupaceæ) dorso (rectius ven- tre(1)!) dehiscentes. Semina (v. 1) funi- eulo extensili demum elongato in rha- phen intra integumentum extcrius car- nosum rubrum liberam eontinuo depen- dentia, {esta subossea, chalaza apicali cum acumine impressa. Embryo in basi atbuminis carnoso-oleosi minutus, radi- eula chalazæ e diametro opposita. Arbores(v. Frutices) speciosæ in À mer. bor. calidiore et in Asia trop. indigenæ, foliis allernis integerrimis venosis, sti- pulis geminis vernatione in gemmam elongalo-acuminatam folium includen- tem connatis mox deciduis, floribus (ma- gnis v. cliam maximis sæpius fragranti- bus) ad apices ramorum breviter pedun- culatis solitariis, bractca unica spathæ- formi v. geminis oppositis caducissimis. Exnucen, Gen, PI, 4737 (exceptis italic. parenth, nostris.) Magnolla L. Gen. 690. Juss. Gen. 281. Gæurx. I. 843, t. 70. DC. st TL. 449, Prod. L. 79. Morsx. Gen. PI. 3 (5). Sracn, Vérét, Phoner. VIE. 468. — Donax. Arbor. ed. nov. II. t. 65. 66. Men. arbr, forest. 111 +. 1-7. Ssusr, Parnd. 4. 43. Anpa. Bol. Rep. t. 573. Bot. Mag. t. 1206. 1952, 2164. 2189. 2497. Bot. Reg. €. 323. 407, Zuccar, PL. nov; fase. 11. 378. t. 8. 4 Waur. Repert. F, 70, II. 746. Annal. 11. 18. Gwillimia Rorrier, Mse. ex DC. ecies asiat. : Banxs, le. Kæxpr, ce. t. 5 38, 87. Bonpr. Deser, PI. ren. Malm. t. 24. Anpa. Bot. Rep. Bot. Mag. t. 390, 1008. 1621. Bot, Reg. t. 1164. Waur. Fi, nepal. t 28. PI. as. rar. t, 182.1 Rozs, PI. Corom. FI. t. 266, Hoos. f. et Tuous. F1. ind. 1. 77, CHARACT. SPECIF, M. (6 Asiaticæ), arbor excelsa patula, cortice nigra, ramis lapsu petiolorum annulato-cicatrisati foliis amplis (0,20-0,35 + 0,12-0,15) ova- libus v. ovatis utrinque glaberrimis v. subtus albo-sericeis dn planta adulta!) ciliatis brevissime acuminatis, nervis suparallelis; petiolo brevissimo supra (1) Etenim exstantes capsuls sessiles et.erectæ, nobis idcirea videntur dorso axi parallele ventreque ad spectantem vers. TOM, 1Il, JANV. 1856. { MAGNOLIA CAMPBELLIF. canaliculato; floribus maximis numerosis terminalibus ante folia nascentibus extus roseo-coccineis inius albido-roseis sub- fragrantibus (0,20-25 in diam.); spathæ foliolis brunneis extus pilosis; filamentis stam. roscis ét siylis; strohilo elongato- bustissime peduneulato ; capsulis subapi- eulatis (obtusis Hook. f.). Nos. ex auct..ct fgur. Magnolia Campbhellii Hooc. f. et Fous. Fl. ind. I. 77. et prior, in Illustr. of Himol, Pants (1) PI. 1V. V. (hie reductis ct in unam con juncris !}. eylindraceo sub toro Previssime sed ro- Nous ne saurions mieux inaugurer la première livraison de la troisième année de ce recueil que par le description et la figure du splendide végé- tal dont il va être question, l’un des plus splendides du globe, et le plus splendide, le roi (style moderne!) de ce si splendide genre! Nous ne pouvons mieux agir, non plus, que de traduire ici l'article même du savant auteur qui le premier l'a fait connaître. « Ce superbe arbre, qui forme un trait si remarquable dans le paysage et la végétation du Dorjeling, fut choisi par le Docteur Thomson et moi, pour rappeler les éminents services de notre ami le Docteur Campbell, résidant dans ce pays, en ce qui regarde la naissance et les progrès de cet important établissement sanitaire (sanatarium!}, ainsi que ses nombreuses contributions à nos connaissances sur la géographie, les productions na- turelles, les arts, les manufactures et les races humaines du Népaul et du Sikkim-Himalaya. » La Magnolia Campbellii a été découverte par le D' Griffith, dans le Bou- tan (2). C’est un grand arbre forestier, commun dans les branches exter- nes de la chaîne du Sikkim, à une altitude de 8-10,000 pieds, se mon- trant sur la route, au-dessus de Pacheem, et de là gagnant le sommet du Sinchul à 8,000 pieds, et celui du Tonglo à 10,000. Quoiqu'il se montre quelquefois dans les branches centrales de ces chaînes de montagnes, à une pareille élévation, il y est beaucoup moins fréquent. Le trone en est droit, souvent haut de 40 pieds, sur 42 à 20 de circonférence, et revêtu d'une écorce noire; le bois en est mou et presque sans usage, Les fleurs sépanouissent en abondance en avril, au sommet de toutes les branches, alors que l'arbre est encore absolument sans feuilles; elles varient du blanc au rose foncé ou presque cramoisi, et en volume de six à dix pouces; Yarôme en est faible. En mai, l'arbre est en pleines feuilles et le fruit {) Cum bne sequenti phrasi specifica, præ tempore et specierum numero multonimis manca : arbar ex- colsu, foliis ovalibus v. vvatis utringue glnberrènis v. subtus allo-sericeis, floribus ante folia enuis mazimis, spathis dense fasco-pilosis, petalis 9-12, curpellis cbtusis (acutis ex fig./). (2) Rien de plus variable que l'orthographe des noms géographiques indiens dans les auteurs anglais! celui est écrit ieï, par Je Dr Hooker fils, Bhotan! Le même, qui écrit plus haut Dorjeling, l'écrit ailleurs Darjeeling (Journ, of Bot.}. MAGNOLIA CAMPBELLIT. mürit en octobre; alors encore se montrent quelques fleurs petites et dé- formées. Chez les jeunes plantes, les feuilles sont entièrement glabres; celles des arbres plus avancés en âge sont plus ou moins soyeuses en dessous, » Il y a dans l'Inde deux autres espèces de ce genre; l’une, la #. glo- bosa Hoou. f. et Tuous:, n’a jusqu'ici été découverte que dans les vallées intérieures du Sikkim, où elle eroît sur les lisières des bois, à 9-10,000 pieds d'altitude; e’est un petit arbre à feuilles également décidues, à fleurs glo- buleuses, d'un blanc de neïge et de la grosseur du poing à peu près; elles paraissent en juin et sont fort suavement odorantes, Elle est étroitement alliée à la AZ, conspicua du Japon, introduite dans nos jardins. L'autre es- pèce, la #. sphenocarpa Roxs. (L. s. c.), est indigène dans le Chittagong, les monts Khasia et le Népaul, où elle habite les vallées subtropicales. Les M. Campbellii et globosa seront sans doute rustiques en Angleterre, mais la sphenocarpa réclamera chez nous une chaleur presque tropicale. » La branche florale, dessinée dans le superbe ouvrage, publié par M. Hoo- ker, fils, porte quatre fleurs épanouies et deux boutons; et cependant l'au- teur dit qu’elle n’est que la moitié de celle qu'avait fait dessiner M. Cath- cart, pour la riche collection de dessins qu’il a rassemblés sur les plantes de l'Inde. Nos lecteurs peuvent donc sainement, par cela et par la planche réduite que nous donnons ci-contre, juger de la magnificence de l'arbre en question, lequel, tout nous le fait espérer, va bientôt venir orner nos jardins, sinon à l'air libre, comme dans le sol privilégié de l'Angleterre, du moins nos orangeries et nos conservatoires. Explication de la Planche. Fleurs, boutons, fruits et feuilles, de grandeur naturelle. CULTURE. (On. er S. Fr.) Sol riche, meuble, frais et profond. Multiplication par le marcottage et mieux par le greffage sur le 3, purpurea. A. Y. Planche 80. MANDIROLA LANATA, MANDIROLE LAINEUSE. Éryu. Acosrino Manpirora, Îtalien, publia, en 1652, à Vicence, un Manuale de’ Giardinieri, dans la 3° partie duquel il traita, le premier, de la maltiplica- tion (par feuilles!) et de la conservation des Orangers (Agrumi), Gesneriaceæ Gesnerieæ $$ Achimenæ. CHARACT. GENER. Cafycis semisu- peri B-fidi segmenta linearia v. oblonga. Corollæ tubo basi attenuato dein sensim dilatato curvato, ore limbo maximo hiante, lmbi 5-fidi segmenta subæqualia rotundata Iævia v. crenata v. eiliata. Antheræ cordiformes. Ovarium annulo crenatulo carnosulo parvo einctum. St- gma stomatomorphum. Cætera ut in tri- el — Characteres hi nostri sunt quidem nonnihil manci; sed complere specimi- num defectu nuncenequimus ; auclor ipse generis hos etiam incompletiore modo ex- posuil et nonnihil erroneo (1). De cœtero GEsNERIEZ revisionem lotam absolutain ralionalemque adhuc exspectant. {RED.). Herbæ Americæ calidæ stolonibus squamoideis rhizomalosis perennantes ; caulibus hwmilibus subsimplicibus pu- berulis v. pilosis fotiatis; floribus magynis speciosis oppositis geminis v. soliturtis. Mandirola Dose. Rev, Hort. 1848, p. 468, (xypus Achimenes multifors Guen Bot Mag. 1. 8998 ete.). Hansr. Gesner, 145. 198. Linn. XXVI. Stheeria Seemaa (S. mevicans Saeu.) Bot, Mag. t 4148. CHARACT. SPECIF. #. tota, undique præcipue summa ct sub folüs, longe den- sissime molliterque candidissimo-lanata, foliis late ovatis basi æqualibus rarius inæqualibus apice subobtusis supra com- parative glabriuseulis nitidiusculis ve- nato-rugosulis margine crenulatis sub- reflexis, petiolis brevibus robustis supra planis lateque canaliculatis; pedunculis petiolo plus quam 4-pla longioribus erec- tis gracilibus solitariis unifloris ; calycis minimi laeiniis lanceolatis stellato-patu- lis 2 infer. paulo longioribus, intus gla- bris ; corollæ tubo basi obliquo non con- striclo sed angustiore sensim valde dila- tato supra planiuseulo subtus rotundato valde gibboso multicostulato et carinato, limbo ut tubus lilacino bilabiatim late que oblique hiante, segmentis rotundatis Yalde revolutis 3 infer. majoribus, omni- bus irregulariter denticulatis undulatis; intus ad carinam late albo aurantiaco punetulato; ovarii annule parvo B-an- guiato, margine cartilagineo distincto; Stylo brevi glabriusculo, stigmatis labiis divaricatis intus rimosis; filamentis gla- briuseulis {plis brevissimis glandulife- ris!) basi dilatatis. Nos. ad viv.! Mandiroïa lanata Puce, et Linpen, Msc. et in Catal. (1855). Quelques autres Gesnériacées, par leur port, par le volume et le riche coloris de leurs fleurs, peuvent sans doute être plus magnifiques, plus bril- lantes, plus orgucilleuses que celle que nous décrivons et figurons ici le premier (2) : mais nous n’en connaissons aucune qui soit plus gracicuse, aucune qui fasse aux yeux un plus doux, un plus aimable effet, en raison du QG} Et enim ovarium (calami lapsu!) indieat (L c.) glandula stipatum : revera est annulo cinetum ! Scheeriæ, Mandirole genuini synonymi characteres qui ad unam speciem (S. mezicanam) constituti fuere, emittimus (confer nihilominus L. e.). (2) L'Hlwstration horticole, quoique jeune encore (elle commence en ce moment sa 3e année), est, comme on en peut juger sainement en {a fcuilletant, un enfant robuste et qui promet de vivre! Elle à déjà publié et fguré bon nombre de plantes entiôrement inédites, FRS here pre he, . RE CR UR ET É p AU HORT Serre chaude ofa Lt ] b et 10 ., LE / Mexique / MANDIROLA LANATA. très long et très épais duvet qui en couvre toutes les parties, surtout le des- sous des jeunes feuilles : duvet aussi doux que le plus doux coton, aussi candide que la neige la plus fraîchement tombée du ciel; sans parler de ses charmantes et grandes fleurs, d'un rose tendre lilaciné, avec une large fascie intérieure blanche, très finement ponctuée d'orangé et piquetée de violet sur les côtés (internes !}; et dont les deux lobes latéraux (inférieurs) sont veinés de lilas. plus foncé, tandis que le médian est richement ligné de cramoisi ! Elle est originaire du Mexique; et les beaux individus que nous en avons admirés cet été (1855) dans l'établissement Verschaffelt, et dont plusieurs sont encore en fleurs sous nos yeux au moment où nous éeri- ons, lui ont été envoyés directement de leur contrée natale, au printemps dernier, par ses honorables correspondants, MM. Toncl, frères. La dé- couverte, toutefois, et l'introduction première, paraissent appartenir de droit à M. Ghiesbregt, naturaliste-voyageur, dont nous avons eu maintes fois ocension de citer le nom avec éloges, en raison de ses belles et nom- breuses découvertes botaniques. M. Linden (Catal, 4855), qui cite ce fait, dit que ce botaniste l’a trouvée, croissant dans les fissures des rochers, près de Pantepec; mais nos jardins en devront surtout la prompte distri- bution à notre habile et zélé éditeur. Elle est fort distincte de ses deux uniques congénères, les M. multiflora et Seemanni Nos. (Scheeriu mexicana Seeu. ()), par ses fleurs très lon- guement pédoneulées, son limbe floral fortement réfléchi, et surtout par l'abondant duvet, d'un blanc de neige, dont nous avons parlé, Placée parmi les nombreuses Gesnériées, toutes plus belles les unes que les autres, qui enrichissent désormais nos serres, elle y liendra certainement un rang distingué, et nos lecteurs partageront sans doute notre avis, en examinant la belle et exacte figure que nous en donnons ci-contre. Cu. L. EULTURE. ($. Cs.ur T.) Culture maintenant populaire des Achimenes, et trop eonnue pour être détaillée ici. On pourra tenir la plante dans la serre tempérée, pendant l'été; mais on devra la rentrer en serre chaude Fhiver, sur une tablette, près des vitres. Multiplication facile par la séparation des stolons radicaux. A. V. {1} More botanico, genere Scheeria, synonymo Mandiroke, non adoplando, illius auctori ipsi speciem dedicumus ; nomenque hoc novum (4, Seemonni) A. mexicanæ Bortulanoram querumdam præfereadum , quod patria specierum omnium est Mexicana regio ; ideireo rite mexicana verbum esset insulsum! Quantum enimvero nominibus patriis abuti sunt Botanici! seilicet brasiliensis, sinensis, japonica, asiation, java- nica, ete, ete., hodie ista rationaliter penitus rejici ex nomenclalura deberent, Planche 81. GLOXINLAÆ (1eer1æ?) ÉRÉCTÆ Hour. VABIETATES HORTENSES (genus : ORTHANTHE 5 VARIÉTÉS DIVERSES DE GLOXINIES À FLEURS DRESSÉES. Gesneriaceæ $ Gesnerieæ $ Ligeriæ. Nous avons fait connaître et figurer, il y a quelques années (1848, Fi. des S. et des J, de l'Eur., IV. PL. 511), le premier, sur le continent du moins, l'hybride? type(Gloxinia Fyfiana), qui a denné naissance à une race nouvelle de Gesnériées, dont les nombreux individus embellissent à l’envi aujourd’hui les collections, et dont quelques uns sont déjà figurés dans ce recueil (T° Ie, PI, 16. Te II. PI. 62): race, caractérisée essentiellement, comme nous l'avons fait remarquer à diverses reprises, par le déve- loppement normal et complet de la cinquième étamine. Ce fait, inouï dans cette grande tribu des Gesnériées, est-il bien dû à lhybridation? Il importe ici de rappeler que la généalogie du type n’a jamais, que nous sachions du moins, été expliquée, et nous même, d’après le port et le feuillage, dans cette ignorance, nous le présumions, avec doute, issu des Gloxiniæ (Ligeriæ !) caulescens et speciosa (var. maxima); mais, outre l'important caractère signalé et eelui tout aussi essentiel, dont nous parlerons ci-après, il en est deux autres, secondaires, si l’on veut, mais qui ont bien aussi leur importance botanique: celui d’abord de produire toujours des fleurs nettement vorticales et non penchées ; eelui, plus im- portant encore, d’avoir des fleurs à tube absolument droit, ni gibbeux, ni ventru, ni courbe nulle part, à pcine contracté à la base, de plus très lon- guement pédonculé, ete., au limbe tout-h-fait égal, étalé, et non oblique, subbilabié : c’est-à-dire absolument le contraire des caractères ordinaires des plantes alliées de sa tribu (1). En vérité, en présence de tels accidents morphiques, en réfléchissant que rien d’analogue ne s’est jamais offert chez ces plantes, que ces acci- dents se montrent parfaitement constants dans les très nombreuses va- riétés croisées qu'on en a obtenues depuis, et dont jiar exemple, nous (1) Malgré ces caractères essentiellement différents (tube droit, limbe régulier, 5 étamines, ete), M, De- caisne (Rev, Hart. 1840) a joint à son genre Ligeria la Gloxinia Fyfana, qu'il regardait comme espèce distincte, n'ajontant pas foi à sa filiation déclarée, ; 7 ji. RÉ SRE Verschapf ele. A Verschafall puël. {4 / p2 Gloxmia (ligerial) erecta, 4 Duchesse de Briabaut. Wloxmna(Ligeria! jerecta, 1 on des 2 0. L A À | 5 Madame Picoutue. re j é 9 à Wagner. ue dati LL: 2 ) Ÿ 8 Loden miutaburw.. la) D e . »., Corute de ILerppeic j DRE RE A * T 17 7 FA LP / / CAC PAR Ci L [V 7 SF) D) Y 77 / 7 LI DCTOCLATÉE. CC GTA. GLOXINLE ERECTÆ. ints six charmants specimen, nous sommes parfaitement dis- posé désormais à croire que le type, la Gloxinia (Ligeria) Fyfiana, est non un hybride, mais une espèce distincte, provenue de son pays natal de graines, vraisemblablement : graines confondues par mégarde dans un semis avec celles d'autres variétés ou hybrides vraies. Or, bien que nous ajoutions foi aux prodiges hétérogènes qu'enfante l'hybridation, qui chaque jour nous en offre quelque nouvel exemple parfaitement avéré, nous scrions plutôt tenté de nier purement et simplement, avec un savant confrère contemporain, l’hybridation elle-même, que d'accepter désormais comme un des enfants d'icelle, la plante type en question et sa nombreuse progéniture, Ainsi, en fait d’hybridation végétale domestique, le fait le plus concluant, le plus saillant que nous connaissions, est le croisement parfaitement réussi, opéré par M. Donkelaar, fils, entre la Gesneria discolor Linor. et la Gloxinia (Ligeria) rubra Honr., croisement dont sont sorties deux plantes tout-à-fait hétéroclites, la Gesneria? Donkelaari (hybrida) et la G. Gloxi- nifora (kybrida). La première a été figurée et décrites par nous (Jardin fleuriste, T° IV, PL. 382}, et nous y renvoyons le lecteur pour en connaître les curieux détails (1); la seconde offre les fleurs de sa mère (Glox. rubra). Toutes deux ont produit, malgré leur filiation hybride, dûment constatée, une progéniture diverse, fort intéressante sous tous les rapports, et sur laquelle nous reviendrons plus tard, comme faits historiques et physiques d’une hante gravité dans l'histoire des végétaux. Les deux plantes sous- typiques de M. Donkelaar, sont des plantes ornementales de premier ordre et desquelles nous reparlerons, comme nous venons de le dire (2). D'après tout ce qui précède, il n'est done pas irrationnel, de considérer ici comme genre séparé la Gloxinia Fyfiana, et de le proposer tel (d'après sa disposition florale) sous le nom d'Orthanthe(3). Le type en serait (1) M. Decaisne, en décrivant, à one date postérieure, In même plante que nous (Pl: d, S. et des J. de VEur, IX. t. 902), ne l'avait érès vraisemblablement pas vue vivonte: car alors il eût appliqué à ln figure qui accompagne son Lexte l'épithète superlative pessima, et non à la nôtre, dont le dessin des for= mes florales est maérnocuane; dans celle de la Flore, au contraire, la forme des fleurs est entièrement Emaginaire, comme il est facile de s'en convaintre, puisque la plante est depuis quelque cemps déjà répan- due dans les cultures, (2j Du premier croisement (Gesneria bicolor et Glorinia rubra) (Jard. Fleur. 1. s. c.) deux graînes fer- tiles seulement, parmi des centaines d’autres, avaient pu être obtenues, dont nous avans dit le résultat. {8) Calyz LIGERIÆ; tubo perianthiano basi attenuato ein tubulose eampanulato dilatate aperto, abso- late erecto, dimbo 6-lobato recte patulo, lobis rotundatis æquali ore discolore; staminibus quinque omnibus plane evolutis, flamentis plano-dilatatis simplicitr ineurvis, antheris omnibus fertilibus conniventibus ; ovario LIGERIÆ, sed ovulis omnibus fertilibus; stigmate bipartito stomatomorpho. Species adhuc unies, rhizomate tubereuloso perennante, folits radicalibus petiolatis, peduneulis elongatis ereclis radicalibus, Orthanthe Nosis, in nola præsenti (0. Fyfana). GLOXINIÆ ERECTÆ. la plante obtenue en premier lieu par M. Fyfe (Flore, 1. e.), par la voie naturelle que nous supposons, soit même par la voie de l’hybridation arti- ficielle: car ici la main de l’homme aurait opéré, ce que la nature a opéré et opère encore chaque jour en créant les plantes types de nos genres botani- ques. Disons de plus, à Fappui de notre distinction générique, que la plante en question et sa descendance portent constamment (caractère cssentiel auquel nous fesions tout-à-l'heure allusion) des graines toutes fertiles : ce qui est une exception presque absolue chez les hybrides vraies, naturelles ou artificielles. Les variétés d’Orthanthe (Gloxinia) Fyfiana, figurées ci-contre, ont été gagnées de semis par le zélé et sagace horticulteur, auquel le public horticole doit l'édition annuelle de notre recueil. Comme il est facile d'en juger, par la planche ci-contre, elles peuvent rivaliser de beauté et d'éclat avec ce que les jardiniers allemands ont gagné de mieux en ce genre. Elles constitueront un ornement de premier ordre pour les serres tempérées pendant la belle saison, par le nombre, la grande durée et surtout la longue succession de leurs fleurs, succession qui cesse à peine à l'arrivée des froids. Ce. L. CULTURE. (6. Ce. et S. T.) Culture des Achimenes et des Gloxinia, Voyez ci-dessus, le. A. Y, that MAX MAO LA Eur HORT . ve Rx sisi t ls NOB. Mexique f Serre lemperee. / Planche 82. (ABETILON MARMORATUN Jour.) HIBISCUS MARMORATUS nos. KETMIE à fleurs marbrées. Érr. Foie %os nom grec de la Guimauve; ibiscum, même signification chez les Latins (Vin. Prin.) Quelques lexiques marquent à tort li initial d'un esprit doux. Malvaceæ Ç Hibisccæ. CHARACT. GENER. Jnvolucelli fo- Hol. simplicia v. bifurcata, Caïye, per- sist. foliol. 5 æstivationc valvata. Petala 3 hypogyna obovato-inæquilatera ungui- bus imo tubo stamineo adnata æstiv, convolutiva. Tubus stamineus columni- formis infra apicem nudum truncatum v. $-dentatum filam. plus minus copiosa exserens, artheris reniformibus bivalvi- bus. Ovarium sessile simplex 5-loculare, ovulis in loculis plurimis v. paucis an- gulo centrali insertis. Sylus terminalis exsertus, stigmalibus 5-capitellatis raris- sime cohærentibus. Capsula 5-locularis loculicide 5-valvis, valvis medio septe margine seminifcra gercntibus, columelle centrali nulla. Semina adscendentia re- niformia, fest& crustacca nuda v. squa- mulosa v. lanata. Embryo intra afbumen parcissim. mutilagin. homotrope arcua- tus; cofyled. foliaceis sese plicato-invol- ventibus, radicula infcra. Arborcs, Frutices v. Herbæ in regioni- bus tropicis subéropicisque parce în tem- peratis calidioribus erescentes, foliis «l- ternis petiolatis integris v. lobatis glabris +. varie pubescentibus v. scabris, stipulis lateralibus geminis; floribus axillaribus solitariis v. foliorum abortu terminali- bus puniculatis corymbosis racemosis v. rarius spicalis stipulaceo-bracteutis; co- rois amplis, petalis varie coloratis sœ- pissime basi maculu discolore distinctis. Esoucn, Gen. PL. 5277 (parum abbrov.) Hibiseus EL. Gen. N. 846. excl, sp. Genre. II. 250, t. 134. K. in HB. etB. N. G.et Sp. V. 288. DC. Prodr. E. 446. excl. sect. 2, 3. 1U et 11. Avn. Juss. in St-Mir. FL. Bras. !. Gen. PI. 27 (23). — Rehmia Tounx. Inst. 26. De divis, Generis (a. Furcarias b. Kebnia [''Eremontia s "Keimies “Sabdarie: “*** Po yehlenals e. Trionum; d. Bombicella) … eonfer DC. L. e: de multis operibus, auctorib. et fig. citat. {ot Mag. Bot. Reg. Cav. dis. ete. ete.) et præ- cipue Was Uepert. I. 302. IE 790. Y. 91. et Annal. I. 142. CHARACT, SPECIF. 4. ($ Kefmia $ Cremontia) fruticosus undique pilis brevibus solitar. v. gem. v. tern. hirsu- tus; stipulis subulatis parvis marcescen- tibus; foliis amplis basi cordatis ovatis v. ovato-lanctolatis acutis obsolete loba- tis grosse bidentatis mollibus, nervis 5 basi concentricis; peduneulis petiolo multo longioribus apice distincte artieu- 242. t. 48. Meisx. | latis ultra artieulationcm brevem paulo inflatis; involueri foliolis 10 subinæqua- libus spathulatis v. rarius linearibus basi extrema connatis stellato-patulis; calyee campanulato eglanduloso 5-par- tito, lobis lanceolatis 3-venatis subacu- minatis applicatis petalorum 1/3 partem æquantibus; petalis oblongis sat angustis apice dilatato oblique rotundato-cunca- tis subrecurvis undulatis parte libera extus pilosis, intus basi extrema solum puberulis subapice eonvoluto-tuhulosis, venis extus subprominentibus {flore ro- sello, creberrimis maculis parvis vivide roseis reticulatim venato), stigmatibus Ii beris; ovulis numerosis biscriatis. Nos. ad vit. Hibisons marmoratus Nos. sub pres, tab. Abutilon marmoratum Ilorr. En 1854, M. Auguste Tonel nous rapporta lui-même, du Mexique, quelques graines d'une Malvacée, dont il vantait avec raison l'élégance et la beauté florales, Nous eûmes le plaisir d'observer en fleurs, dès le mois de mai suivant, plusieurs jeuncs individus, nés de ces graines, dans lesquelles nous recon- Févr. 14856. TOM, NI. 2 HIBISCUS MARMORATUS, nûmes non un Abutilon, mais un véritable Hibiseus, aux fleurs remarqua- bles par une délicatesse et une fraicheur de coloris peu ordinaires dans ce beau genre: coloris relevé encore par une moucheture quinconciale du plus charmant effet, et unique, que nous sachions du moins, parmi ses assez nombreux congénères. Le lecteur peut, au reste, sainement en juger par Pexacte figure annexée ci-contre : Si nous ne nous trompons, cette Ketmie est inédite; du moins nous n’avons pu la reconnaître dans les phrases spécifiques des espèces connues jusqu'ici et citées dans le Prodrome de De Candolle, le Repertorium et les Annales de Walpers. Quoi qu’il en soit, elle est réellement nouvelle pour les jardins, dans les serres tempérées desquels elle constitue un objet véritablement ornemental, en raison de l'abondance et de l'attrait de ses fleurs, qu'elle donne déjà, haute à peine de 0,50 à 0,40. C’est, en toute apparence, un petit arbrisseau, couvert, dans toutes ses parties, de poils courts, blancs, rigides, épais, solitaires, géminés ou ternés. Les pétioles, cylindriques, assez courts, sont pourvus à la base de deux stipules, petites, subulées et marcescentes. Les feuilles sont grandes, cordées à la base, ovées ou ovées-lancéo- lécs, aiguës, obsolètement lobées et largement bidentées au bord, d'une consistance molle, beaucoup plus poilues en dessous qu'en dessus. Les fleurs, grandes, subnu- tantes, d’un rose extrêmement délicat, presque blane, mais richement réticulé-vei de petites macules très-serrées, d'un rose vif, sont portés par des pédoncules solitai res, axillaires, beaucoup plus longs que les pétioles, nettement articulés au som- met, et légèrement renflés au-delà de l'articulation {1). Le calyÿce campanulé est appliqué et muni à la base d’un involucre décaphylle. Les pétales, enroulés en tube, dans la plus grande partie de leur longueur, sont oblongs et étroits du milieu à base, obliquement dilatés-cunéiformes-spathulés au sommet, poilus en dehors sur la partie libre. Le lube staminal est inclus, nu, rosé; les filets staminaux sont très- grêles, courbes; les anthères réniformes; le pollen gros, sphérique, lisse, d’une cou- leur orangée foncée ou même subferrugineuse, Les cinq styles sont robustes, cour- bes, roses; les stigmates libres, capitellés. L’ovaire 5-loculaire; les ovules nombreux, bisériés, attachés à l’axe central. Fruit... Cs. L. Explication des Figures analytiques, Fig. 1. L'ovaire, coupé transversalement, CULTURE. {8. T) Cette jolie Malvacée se contentera de l'abri d’une serre tempérée; on la tiendra dans des vases un peu étroits et remplis d’une terre légère, un peu sablonneuse, mais riche en humus, qu’on renouvellera tous les ans, au moins une fois, et qu'on arrosera de temps À autre avec une eau satu- rée d'engrais. Si elle tendait à s’élancer, on la pincerait légèrement pour l'obliger à se ramifier. Multiplication facile par le bouturage opéré à chaud et sous cloche, A. V (4) L'articulation des pédoncules, chez un assez grand nombre de Malvacées, nous parait un bon eurac- tére distinctif d' espôce; et cependant il est Lien rarement cité par les auteurs décrivant les plantes qui en sont pourvus. 27 2 PA//e V4 LL Dal af fe 6 / u + 4 Vers 1 de P4A à Card. À .Stroobant $Se.& Lits r L Planche 83. LÆLIA PURPURATA, LÉLIE à lubelle pourpre. Érru. Lœliu (Aaintæ;, nom de femme (d’une courtisanne ct d'une vestale, dit-on), cité par les auteurs Grees ct Latins (Crcérox, Tacirs, ManriaL}); Quicn. Foc. nom.! Orchidaceæ (1) $ Epidendreæ $$ Læliæ, CHARACT. GENER. Quos quidem jamdudum a clrss. auctore (£. à, e.) expo- sitos hodie fere prorsus revisendos et complendos, cos non ibi refcremus (cou- fer tamen locos infra relatos! Lælia Ein. Genus: Orchid, 115. Enourcu. Gen. PI. 1379. Meisx. Gen. PL. 372 (279) 371. — Amatia Reten. Consp. species : Bot. Meg. £. 1752 1839:1. 26 27. 54. Mise. Ns 4 42. 143, 184 t. 41. Mise, Ns 25. 87, 1841: t. 24%, et sub, €. 1. Misc. N. 42, 1842: 4. 62. Mise. N. 10. 1843 Mise. N. 16. 1844: «. 30. Mise, N.2. 1845 : L. 69. dem in Paxr. FE Gard, E. Glean. fig 38. LIT PI 96. Sert, orchid. t. 28. — Mot. Mag. t. 3804, 3810. 3817. 3957. 4090. 4099. 4302. — Barru Ovch.t 9 — Paxr. Mag of Bo. IV, 1. 73, VI. t. 121. VII. 4.193. X. 1. 49 XI. 4. 97. XII. t. L XIE. L {Catteyar) — Fi. d. $. et d. d. ‘de l'Eur. VII PL 74%, — Jard. fl. 11, Mise. 79, ie. HI, PI, 275- 276. — (Cattleya ?). CHARACT. SPECIF, L. caule rhizoma- toso repente clongato radicante breviss, articulato; pseudobulbis maximis com- presso-ellipticis longissime basi in pedicu- los pluri-articulatos attenuatis, maximas marecscentesque sese ct pediculos omnino vestientes Squamas asportantibus fortiter costatis non ancipitibus; foliis maximis solitariis crassis firmissimis oblongis basi non angustiore spatham amplexantibus apice vix angustiore integro Y. subemar- ginato tenuiter mucronulato obscure vi- ridibus, margine suhacuto lævi, suleo mediano ruguloso subtus prominente En insérant dans notre Tome Ier lævi, nervulis immersis obsoletissimis ; spatha maxima subancipiti viridi; scapo cylindracco glaberrimo 4-5-floro; bractea minima (comparative!) lanccolata mu- cronata dorso clevata basi dilatata; flores maximi inter flores generis maximos ro- selli suaveclentes, segm, 5 exlernisangus- tioribus oblongo-lanccolatis apice incras- sato-acutis recurvis, margine cito retro- flexo, supremo minore erccto; internis multo majoribns ovali-ellipticis apice obtusis ; incurvatis basi subunguiculatis, latcre infcro retroflexo, undulatis; la- bello grandissimo digilali-campanulato basi anguste unguieulato, lobis gynos- tema brevi nudantibus mox tubulatim conniventibus, ore maxime dilatato mar- gine valde tenuiterque undulato cerispo patulo integre v. vix emarginatulo recur- vatulo, gynostemate brevissimo, etc, (Pseudob. 0,15-20 + 0,03-4; corum pedic, 0,08-12! Foliis 0,35-45 + 0,04-6 ; Spatha 0,17-18 + 0,03-5 4. Florum diam. 0,16. Labetlo 0,08-8 L — diam. ad os, 0,05-5 :.) No. ad viv. naë.! Lælia purpurata Lisni. in Paxt, Flow. Gard, Ii. PE — V. ci-dessus, Ilust. hort. 1. Mise. 54. ce, ie. nigra. Lælia? Brysiana Nos. Jar. fleur, IL, PL. 275-276 {ue Caitleya! et varietas!). le.) une vignette noire, au simple truit, de cette splendide espèce, nous avous promis d'en donner plus tard une belle ct exacte figure; et nous venons aujourd'hui remplir eette pro- messe, d'autant plus volontiers, que la plante du Paxton’s Flower-Gurden, plus que médiocrement et assez infidèlement exécutée (évidemment (1) Dans la note de noire Te 11, Mise. p. 98, où nous réctifiions l'orthographe de ce.mot, une double faute typographique nous a fait écrire, dans les deux noms grecs différentiels, # pour 3? faute que nous prions le Jerieur de vouloir bien rorriger (épxis «1 épis), LÆLIA PURPURATA. d’après un très faible individu), est loin d'inspirer au lecteur une juste idée de la beauté de ses fleurs. Il faudrait au reste, pour rendre à peu près convenublement les dimen- sions caulinaires et florales de cette Lælia, un format au moins quadruple de la planche cependant double incluse ci-contre. Elle nous semble en effet sous ce double rapport la plus grande espèce du genre, et comparée aux Cattleyæ, elle l'emporte même, pour la grandeur des fleurs, sur le Cattleya Mossiæ. Nous devons rappeler que tout l'honneur de la découverte et de son introduction reviennent de droit au collecteur de l'établissement Verschaf- felt (M. Fr. De Vos), qui la trouva, en 1846, croissant sur les arbres, dans Yile Ste-Catherine, et en envoya la même année à son digne patron, père de notre éditeur, de beaux individus, dont lun, adressé à un amateur en Angleterre, fut présenté en fleurs à M. Lindley, qui le décrivit som- mairement (1. e.) et lui donna le nom. spécifique sous lequel la plante est désormais connue. Comme Ja phrase diagnostique que nous en ayons donnée ci-dessus, est suffisamment détaillée, et complète les lacunes de celle du savant botaniste anglais, il est inutile de la décrire de nouveau ici, et nous nous contente- rons de rappeler la nature du coloris des fleurs. Tous les segments sont d’un blane légérement teinté de rose, sur lequel tranche les couleurs écla- tantes du labelle. Celui-ci en dessous et en dedans et jusque près de l'on- glet, est d’un jaune d’or, ligné richement de cramoisi; le reste en est violet, et cette couleur atteint son maximum de richesse de ton à l'orifice étalé du tube, qui montre en dedans, au sommet, une teinte plus claire, lilacée, le tout rehaussé de veines plus foncées! En somme, nous le répétons vo- Jontiers, c’est là une plante, qui parmi toutes celles du globe, comme parmi ses congénères, peut trouver des rivales en beauté, mais non des supérieures sous ce rapport. Cu. L. CULTURE. (8. Cn.) Comme le rhizôme, qui donne naissance aux pseudobulbes de cette espèce acquiert bientôt d'assez grandes dimensions, il faut le fixer dans un vase, ou corbeille, un peu large, qu’on remplit à la manière secoutumée de fragments de tourbe, de terreau de bruyère, de bois pourris, ele., entre- mélés de sphsgnum et de lycopodes vivants, Du reste, comme à l'ordinaire, seringages abondants et chaleur modérée pendant la période vitale; abri d'une bonne serre tempérée ensuite et sècheresse comparative pendant toute celle de repos. Multiplication par la la section du rhizome, après la formation complète des pscudobulbes. A. V. $ f) D 0 DA ut nv Jbadorue L: € l € + Se FTEES 4 LA 74 {Ser7 C froute. ) {/ 7 17 / L ? 4 4 . 7 dl al fY a : ER à Rp i Se ROBE APE. Lin EST $ 12 7. UE T4 A Vandarnme au na. purx 127, dors) Fire : LT ElL: 78 o Ÿ Strocbarl & GAL Planche 84. RHODODENDRUM MADAME PICOULNE evsrine), Éryx, Cnaracr. GENEn. et specir. Vide passim notulas quoad varictates et hybridas ! Ericaceæ $ Rhododendreæ, Cette nouvelle variété de rosage a été obtenue dans un semis, par un horticulteur gantois, M. Louis Delmotte, qui en a cédé la propriété de l'édition entière à notre éditeur. C'est une espèce hybride, dont l’un des parents, en raison de la nature tomentoso-ferrugineuse du dessous des feuilles, est, selon toute vraisem- blance, le R. férruginosum, l'autre, à en juger d’après la forme, la dispo- sition et le coloris des fleurs, Ie R. arboreum, ou l’une de ses nombreuses variétés ou hybrides, La belle figure ci-jointe en donnera à nos lecteurs une idéc suflisante; ils pourront par elle juger sainement de l'effct ornemental que ec rosage est appelé à produire parmi ses nombreux et élégants congénères, au inilicu desqueis son thyrse floral brillera par la belle maeulature violacée, qui en orne entièrement les corolles, tranche nettement sur le blanc pur ou légèrement rosé du fond de celle-ci, et se montre encore presque aussi nette en dehors: double disposition rare dans les variétés de ce genre ct qui ajoute considérablement à la beauté de leurs fleurs. Dans la variété en question, les fleurs assez grandes, à corolles ondulées, sont disposées en un thyrse pyramidal compact, dont le coloris ressort vivement sur le vert foncé et luisant d'un beau feuillage elliptique, mucroné | au sommet, à bords amincis, membranacés, à face inférieure, couverte d’un duvet court, assez épais et ferrugineux. M. Ambroise Verschaffelt l'a dédiée à l'épouse de l’un de ses honorablcs correspondants, M. le docteur Picouline, amateur très distingué, à Moscou, Cu, L. CULTURE. & fr} V. ci-dessus, Te Lt, PI, 4, 7. album-speciosum. # ÿ LES ueremg #6 17 ee el 4 / / OT. / ( P Strocbar fils, ad.naë pis. in Boris. Versa ee, 3 ; | | ‘1 Giopæolur WU QAUtAuum VAR. god | ot HorT . | ” Perou [( Serre fre de. ) + » Fe é Planche 85. TROPÆOLUM AZUREUM, var. cnannirLonus. CAPUCINE à fleurs bleues (grandes!) RIXEA AZUREA. Éryu. Diminutif de rpémaer (#, ré), trophée: l'auteur du genre fait par là allusion à la forme des feuilles qui ressemblent à des boucliers, et à celle des fleurs, qui ressemblent assez à des casques (Nos. Flore d. S, ot d. J. de PEur. Lie). — Ricea: Jossr Rixe, Ganlois, qui le premier, selon Monnex, Li.e., importa le froment au Chili. . Tropæolaccæ $ Rixeæ. CHARACT. GENER. (Rixea!) Colycis herbacei tubo $-angulato brevissimo basi in calcar compressum brevissimum pro- ducto. lobis 5 ovalibus imbricato-subre- gularibus; petalis 5 æqualibus obeu- neato-rotundatis alte apice emarginatis undulatis (integris) plicalis valde retro- flexis basi venosis, 2 super, divaricatis ct paulo longius unguiculatis, 5 infer. circa oculum rugulosis, intra gibbulos calycis æqualiter insertis ejusque lobis alternantibus. Sfaminibus inæqualibus, filamentis brevissimis cum ovarii basi extrema connatis robustis subulatis, antheris oblongis basifixis lateraliter de- hiscentibus. Overium ut in Tropæolo; stylo brevi subtrigono, séigmate trifido. Fructus tricoccus : 2 coccis, sæpius abor- ticntibus, tertio rotundato earnosissimo- baccato levi, embryone subglobuloso tri- coslato apice ore hiante (cofyledoni- bus!)...! Nos. Charact, (si varielas fue- rit?) ad var. de qua agitur constitulis !. Species unica (?}, rhizomate fuberoso pe- rennans avellancæ nucis et amplius ma- gnitudine, caulc gracillimo volubili ra- moso annotino; foliis 5-pelfato-fissis, scgmentis lanceolato-linearibus 2 basilar. falcatis, omnibus patulis, petiolis pre- hensilibus sæpe pluritortis ; floribus sua- veolentibus cœrulca-violascentibus ad os albescentibus longissime peduneulatis. | Non. idem. MIXCN Monnex, Annal, Soc. roy. Agrie. Bot. de l Gand, Te 1. 225, PE 22, — et Nos. sub pris, tab! — Tropæolt spee. alioram ! Hixea azurea Monres, ] s.e. Ricen cœlestis guoncuo. — Tropæolum acureum Miers, Trav. in Chili, app. ex Brareno. Mem, di Tor. XXXVII, 47, &. 2. Liroc. Bot. Reg. €. 65 (1842), Paxr, Mag. of Bot, IX, 247. e. ie. W. Îlooc. Bui. Mag. 1. 3985, Cu. L. in Flore d. 5. er d, 3. de l TL PL var. mai 1846. — Waur. I. 465. IT 820, V. 381, — © Tropæolum violæflorum {1) À. Dierr, Allg. Gar. Zeit. XI. 130 (T, as. Dot, Mag. [. €), — ?— pentaphyllum Laux. (see, Hoox. Bot. Mise. (IT. 161.). Rixea azurea var. grandifiora Nos. Varietas? de qua agitur. An species distinela ? Tropæolum azureum var. grandi- forum Jiorr. Floribus duplo triplove quam typi ma- | joribus, planta ctiam robustiore, foliis l'najoribus, etc. Peu de plantes, à leur entrée dans le monde horlicole, ont occasionné autant de rumeur, autant de polémique passionnée, d’affirmations et de (} M. A. Dietrich {1 e.} a constitué œetle espèce, en se fondant sur la dentelure des pétales, telle que Va décrite et figurée M. W. Hooker (1, e.). Toutefois, nous pensons qu'il ÿ a là erreur du savant anglais et de san dessinateur, qui auront pris pour des dents la fne plicature ondulée qui borde les pétales. En effet, dans les centaines d'individus, provenant, soit directement du Chili, sait d'envais faits sur le conti nent par MM. Veitch, eux-mêmes, nous n'avons pu voir, ri nous, ni d’autres, les dents signalées. Quoi qu'il en soit, nous fesons précéder notre synonymie d’un point de doute. TOM. ill. MARS 1856. 3 TROPÆOLUM AZUREUM VAT. GRANDIFLORUM. Rixea azurea, dénégations au sujet du coloris de ses fleurs, que celle dont il est question {nous parlons du type), une Capucine à fleurs bleues!!! Personne ne voulait ÿ croire ; et Miers, qui la découvrit dans les montagnes du Chili, Bridges, qui l'y rencontra plus tard, etc., eussent passé pour des hâbleurs, si M. Lobb, le célèbre voyageur, collecteur de MM, Veitch, n’en eût, en 1842, adressé des tubereules À cette maison, où ils fleurirent deux mois après, à peine, et excitèrent l'admiration générale des nombreux visiteurs de la Société d'horticulture de Londres, au commencement d'octobre, Nous empruntons ces détails à M. W. Hooker; mais il est bon de faire remar- quer que celte floraison automnale est une exception, qu’elle a été due vraisemblablement au retard forcé que ces tubercules ont dû éprouver dans leur végétation, en raison de la longue durée du voyage. En effet, chez nous, celte plante fleurit, comme toutes ses congénères ou alliées, au printemps, où elles constituent alors une des plus gracieuses parures de nos serres froides et tempérées, Nous laisserons le type, bien connu désormais, pour ne nous occuper que de la variété dont il s’agit, plante bien plus belle et d'une importance bien autrement considérable pour nos cultures. Nous ne nous oceuperons pas non plus des controverses scientifiques qu'ont occasionnées la dénéga- tion et l'affirmation de la possibilité de la couleur bleue dans la catégorie des fleurs canthiques, ni de celle de la couleur jaune dans la catégorie des fleurs cyaniques : les évènements ont prouvé surabondamment l'afirma- tive. Il en résulte, comme l'a fait observer M, Lindley, qu’il est impos- sible de nier la possibilité d'un Dahlia et d'un Camellia bleus, d'un Pelar- gonium jaune, etc. Or, comme chacun sait, à l'appui de ce raisonnement, est survenue un jour, une pivoine d fleurs jaunes (Pæonia Wilimanniana Harrw.)! (confer CH. Len. 1. s, e.), Ainsi, dans le genre Tropæolum (si nous y joignons comme simple sec- tion le genre Rixea), on a done, en coloris divers et opposés, le rouge écar- late, le rouge sanguin, le rouge orangé, le jaune pur ou mélangé des nuances du rouge, le bleu, plus ou moins pur ou violacé, et le blane pur (7. albiflorum Nos. F1. d. S, JIL. PI. IX. 241). La conséquence évi- dente de cet énoncé, appliqué À un seul genre, c’est qu'en fait de coloris floral, aucune exelusion de couleur ne saurait être préventivement admise: car, comme on vient de le voir, une découverte postérieure, tout-à-fnit inattendue, pourrait venir détruire tout raisonnement théorique contraire. La variété, dont nous traitons, ct dont nous annexons ci-contre une TROPÆOLUM AZUREUM U4F. GRANDIFLORUX. Rixca azurea. figure exacte, a été adressée directement du Pérou à l'établissement Ver- schaffelt, dans lequel nous en avons admiré, vers le commencement de juin dernier (1853) de beaux individus en pleine floraison. A l'aspect de leurs fleurs, deux et trois fois plus grandes que celles du type, nous avons cru d'abord à une nouvelle espèce, L'examen botanique toutefois n’est pas venu confirmer eetle supposition; nous n'avons plus vu en elle qu'une variété, mais une variété bien supérieure au type en beauté, en effet ornemental, Il nous semble oiseux, après la diagnose générique et spéci- fique que nous en avons insérée ci-dessus, d'en donner présentement une nouvelle description ; le type d’ailleurs, dont notre plante, comme nous venons de le dire, ne diffère pas botaniquement, étant dans toutes les serres; fesons remarquer toutefois que la floraison d'icelle semble être beaucoup plus tardive; ce qui serait un mérite de plus. Nous devons, avant de terminer cet article, dire quelques mots sur l'adoption dans ce recucil du genre Rixea. Nous ne l’avions d'abord, dans une première notice sur la plante type, regardé que comme unc excellente section générique {!. c.); mais aujourd’hui, au point de vue de la botanique moderne, qui semble (un peu inconsidérément ct irrationnellement peut- être!) tendre de plus en plus à diviser et à subdiviser les anciens genres, l'admission du Réxea nous semble plus logique. Il présente, en elfet, des caractères différentiels qui le distinguent au premier coup-d'œil du Tro- pæolum, et d'un ordre tout aussi élevé que ceux du Chymocarpus de Don, adopté cependant par les botanistes, tels qu’un calyce herbacé régu- lier, des pétales égaux et insérés sur le même plan, des filaments stami- naux cxtrémements courts, connés avec l'ovaire à sa base extrême, ele.; enfin, par un caractère plus secondaire, il est vrai, mais qui ne laisse pas d'avoir quelque valeur, par le coloris cyanique de ses fleurs {). Explication des Figures analytiques. Fig. 4. L'ovaire tricoque et le pistil. Fig. 2. Un fruit parliel pour en faire voir au milieu la grainc; au sommct, la fente dicotylédonaire. (1) Comment se fait- qu'il ait été omis par tous les auteurs nomenelaturistes, par Walpers, surtout ?, Serait-ce que les botanistes de profession, dédaignent de consulter les publications dites horticoles? Cela paruit probable; et cependant ces publications sont souvent signées de nouns qui ne Lissent pas d'avoir quelque autorité dans la Seienee. Or, dans l'intérét de cette outre Alma Maker, le dépouillement de ces publications ne serait pas sans avantage, Signalons done hautement aqua savants proprement dits, ce que nous nous contenterons de nommer un oubli de leur par! Le genre Rixea a été établi par M. Morten , dans un fort beau recueil, orné de plunches coloriées et de vignettes, intitulé: Aunales de la Soc royale d'Agriculture et de Botanique de Gand, et publié de 1845 à 1849; 5 gros et superbes volumes, grand in-8e, que le savant, Pamateur et l'hortieulleur ne consaleraient pas sans fruit (s’adresser à M. D, Space, secrétaire de la Société, au Casino). TROPÆOLUM AZUREUM Var, GRANDIFLORUM, Rixen azuren. CULTURE. (s. Fa) La culture des Tropælum azureum, brachyceras, rhomboïdeum, etc., est désormais parfaitement connue; elle est la même que celle de l'espèce dont il s’agit. On les plante dans des vases un peu étroits, bien drainés el remplis d’une terre légère, très sablonneuse, où l'on plonge le tubereule, à deux ou trois centimètres au-dessous de la surface, et que l'on tient légè- rement humide. Aussitôt qu'apparaît la jeune tige, on la dirige sur un treillis métallique disposé, au goût de l'amateur, en éventail, en étoile, en cône, en globe, ete. Le palissage, en raison de la délicatesse extrême et de la tige et des branches, demande une grande délicatesse de main, pour ne pas rompre ces fils végétaux, d’une ténuité pour ainsi dire impercep- tible, Au fur et à mesure qu'avance le déclin de la végétation, on cesse de même les arrosements, jusqu’à laisser la terre complèlement sèche. Dans cet état, on dépote, on recueille les tubereules, et on les conserve dans un sable parfaitement sec et à l'abri de toute humidité, jusqu'au moment de les replanter, c'est-à-dire, vers la fin de décembre. A. V. ut Lo À 1 AA Us 27/2 Cr e y CT FL 27t TAC. DE ar > A £ CAT 7 ro, 'e) À Le 7 {1 AO . W.HOOK . fol (Plan ar.) re L eutéteruou 6 accha , Texas Planche 86. PENTSTEMON BACCHARIFOLIUS, PENTSTÉMON & feuilles de BACCHARIS, Éryx. V. Jardin fleuriste, Ve Er, PI. 14. Scrophulariaceæ $ Antirrhineæ $$ Chelonæ. CHARACT. GENER. V. ibidem. CHARACT. SPECIF. P. rhizomate subterranco perennante, caulibus suffru- licosis erectis, ramulis numeris robustis erassis rigidis cylindricis rubescenti-vio- laccis parum perspicue albido-puberulis et glanduiosis; foliis medioeribus glaber- rimis decussalis nitide pallideque viren- tibus, inferior. basi atienuata subpetio- latis subspathulatis, super. ovalibus seu ovatis subacutis, omnibus firmis grosse (comparative) spinuloso-dentatis crassis bractealibus cordatis; pedunculis oppo- sitis trifloris; ad insert. pedic. bracteo- latis; calyce parvo obliquo cupuliformi basi 5-gibbosulo, segmentis ovatis usque ad basim fissis imbricatim insertis extus concavis; corollæ tubo basi subgioboso obliquo supra subbilobo mox ecaretato dein dilatatim ventricoso subeompresso trisulcato (1), labio super. subporrecto emarginato, lobis omnibus aliis recurvis æqualibus subpuberulis; stylo subex- serto stam. longiore gracillimo, stigmatc subbifido papillosulo. Nos. «d nat. viv.! Paucissime nerviis utraque facic lente creberrime succoso-punctulatis, paribus subconfertis; paniculis elongato-multi- floris ut ramuli vestitis et coloratis; foliis Pentstemon baccharifolfus W. Hooc. glien jam cit éadeni, je. 2 et ibi, e. ie. nova ad naturum pieta ! La plante en question, dont l'apparition sur la scène horticole date de 1852 seulement, n’est pas encore aussi répandue que le feraient préjuger la singularité de son port, l'élégance et le riche coloris de ses ficurs. Cette rareté relative est due sans doute aux tâtonnements qu'a exigés sa culture. M. W. Hooker, en effet, qui en jugeait d'après sa non rusticité à l'air libre, dans les jardins de Kew, où elle avait péri, dans le mois de novembre 1851, sous l'influence d'une gelée, la décrivit donc avec doute comme annuelle; ct nous l'avions, d’après lui, déclarée telle; mais les individus que nous en avons observés, en 185% et en 185%, dans l'établissement Verschaffelt, nous ont fait voir des tiges suffrutiqueuses, bi-trisannuelles, si l'on rentre la plante en serre froide : annuelles, si on la laisse cn pleine terre, où la souche vivace émet dans ce cas de nouvelles pousses au printemps. C'est l'un des plus beaux Pentstemon connus. Les tiges, d’un rouge violacé, en sont peu ou point ramifiées, dressées, fermes, cylindriques, hautes de 0,40 à 0,60 et plus de hauteur, et revé- LE V, triplicato, plica una supra impressa, sublus duabus conformibus ! PENTSTEMON BACCHARIFOLIUS. tues d’une courte pubescence blanchâtre, glanduleuse, peu apparente. Les feuilles en sont très glabres, grandi-dentées aux bords, épaisses, fermes; les basilaires subpétiolées, spathulées ; les supérieures ovales où ovées, sessiles (1); les florales (bractées) cordées. La panicule dressée, multi- flore, se compose de pédonceules opposés, triflores dans le bas, biflores vers l'extrémité. Ses fleurs sont grandes, d'un écarlate vif et d'un superbe effet; elles sont horizontales ou légèrement inclinées, Leur tube, forte- ment rétréei à la base, se dilate tout-à-coup, devient ventru, légèrement comprimé et offre trois plis enfoncés, dont l'un dessus, les deux autres dessous; à la gorge, une fascie jaunâtre, circulaire, tranche, comme un ocule, sur le fond du coloris. Le P. baccharifolius a été découvert dans le Texas, patrie de plusieurs autres belles espèces de ce genre (P. Wrightü, Cobæa, Murrayanus, ete.), par le D Wright, qui eut de plus le mérite d'en apporter des graines aux jardins de Kew. Il est extrémement distinct, par son eurieux feuillage, de tous ses congénères, et mérite par cela, et surtout par ses fleurs riche- ment colorées, une place dans tous les jardins. Cu L He Cl CULTURE. (S Fr. ou Pr. T.) On peut sans doute, à bonne exposition et dans un sol bien drainé, conserver cette espèce, à l'air libre, en ayant soin de bien la couvrir et d'en envelopper les tiges; mais il est plus sûr et plus prudent de la relever en motte, et de la rentrer en orangerie ou en serre froide. Terre forte ct substantielle. Multiplication par boutures, A. V. @) M. W. Hooker, avec raison, a comparé ces feuilles à celles de plusieurs espèces de Baccharie (plan- tes de la famille des Astéracées); nous pouvons ajouter qu'on peut aussi les comparer à celles de quelques Alex, et pour la dentelure et pour la fermeté, Hiota (? ) aueldeuoi HorT.( JC ie Lonalnp fr ETES" in V 7: F7: 7 ais L #4 : T E F ae SÉrooë art ad. TAC. pP LU. Ut LI or. Ver schoffel. « ji # inc Planche 87. BIOTA? MELDENSIS, BIÔTA DE MEAUX. Érvu, J. B. Bior, célèbre astronome et physicien français, contemporain. Cupressaceæ ( Thuicæ. CITARACT. GENER. Hybridarum per plantalas e seminibus Biotæ (Thuit!) yarietatumque, more nostro, non dantur orientalis enatas reperta, de qua infra {V- passim ca de re notulas !). disseritur. Blota? (l) meldensis (Aybridu!) CHARACT. SPECIF. Planta hybrida, | Horr. ut dicunt, in horto quodem Meldensi, Juniperus meldensis couv. Pour nous, à qui l’hybridation artificielle (manu humana v. insectorum venlorumque opere perfecla) est une chose démontrée, manifeste, palpable, pour ainsi dire, nous n’hésitons pas À penser que la plante dont il va être question est une hybride, mais dans Pespèce une hybride enfantée, soit par le vent, soit par les insectes, puisqu'elle a été, dit-on, trouvée inopinément dans un semis de Thuias ; mais qu’elle soit bien une Biota? Ceci, nous ne saurions l'affimer, parce que nous n'avons point encore eu l’occasion d'en observer les fruits. En fait, elle pourrait fort bien être toute autre chose, soit un Thuia, soit un Juniperus, ou un Cedrus, etc!!! Quoi qu'il en soit, ayant eu tout récemment Ja possibililé d’en voir plusieurs beaux individus dans l'établissement de l'éditeur de l'{lustration horticole, nous pouvons affirmer que cet arbre mérite d'étre cultivé dans tous les jardins, soit isolément, soit mieux encore groupé avec les autres conifères, parmi lesquelles il se distingucra par un port pyramidal, très touffa, à nom- breuses branches et ramules courbes, dressés, très serrés, d’une teinte glauque et rougeätre, d’un effet tout particulier, Les feuilles en sont très nombreuses, fort peliles, subulées, décussées, à base élargie et décurrente, carènées en dessous. M. Jacques, ancien jardinier en chef du domaine royal de Neuilly, et dont aimons à reconnaître ici la compétence en la malière, a publié récem- ment sur l'arbre qui nous occupe, et qu'il compare pour le port à un Cèdre de Virginie ou au Cupressus funebris, lors du jeune âge de celui-ci, une notice dont nous extrairons les passages suivants : (NX H out écrire ainoi le nom de ce genre et non Biotia, qui est un genre d'Astéracéea (Composées), BIOTA MELDENSIS. Un fleuriste de Meaux (non celui que nous allons citer!} sema, ilyaune quinzaine d'années , une certaine quantité de graines de Biola (Thuia) orientalis. Lors de la germination, il remarqua parmi le jeune plant sept individus qui différaient lotalement du 1ype; mais il les négligea el on vendit à diverses personnes. Il y a troïs ou quatre ans, l'honorable M. Qué- tier, horticulteur de la même ville, ayant eu occasion de voir l'un de ces individus, acquit de l’obtenteur le dernier pied qui lui restât, le multiplin de greffes et de boutures cet le lança dans le commerce. Deux de ces mulli- plications furent présentées par lui à la grande exposition de la Société impériale d'Horticulture de Paris, sous le nom de Juniperus meldensis, que M. Jacques, qui en observa les fruits, rectifia en celui que nous admettons ci-dessus, en se demandant est-ce une hybride, est-ce une variété? Nous penchons pour l'adoption du premier cas. M. A. Verschaffelt s’est hâté de s'en procurer plusieurs individus pour les offrir en primeur À ses commeltants, et ce que nous venons d’en dire, avee la figure ei-jointe, peut leur donner une idée satisfesante de l'effet qu'est appelé à produire dans les jardins la conifère (vieux style!) dont nous venons de les entretenir, Cu. L. CULTURE. (Pc air.) Get arbre, d'origine douteuse, mais né en France, réussira parfailement dans toute l'Europe, à l'air libre, à la seule condition d’être planté, comme la généralité des conifères, dans un sol léger et sablonneux, un peu sec el dont le sous-sol laisse facilement écouler les caux pluviales. Multiplication de greffes et de boutures, A. V. er Fu AR *< ss ci ht LV # CAT. & SC. uA 7 r À - &- Séroobanrét. GE » Ce a“ ù . . 21 Lé LI x : NS M RP AE TE “ * »; . # [Serre chaude}... | Pre » AIT L'a D Ve DEA 1 AMNUTTE, A IT Planche 88. ABRIDES ROSEUX (, AÉRIDE @ fleurs roses. Érvm. Altération d'aer, és (aip, 6), n., air; toutes les cspèces du genre vivent sur les arbres. Orchidaceæ $ Vandeæ $$ Sarcanthæ. CHARACT. GENER, V. Jard. fleur. L sub. PL 54. CHARACT. SPECIF. Foliis distichis crasso-coriaceis elongato-loriformibus ca- naliculatis recurvis apicc rotundato-bi- lobis; floribus numerosissimis densissi- mis, raccmo reeurvo pendulo ; pedicellis (ovariis'} non apice inflatis subtrigonis; segmentis perianthii patulis inæquali- bus, extcrno (supero) paulo majore ct 2 internis longitud. æqualibus ovalibus labelli etiam paulo majoris hypochilio basi lateraliter bicatloso fovcolato, meta- chilio postice cucullato in calcar obtusum antice producto, cpichilio (lamina labelli vera!) unguiculato marginibus foveæ conituentibus formato cum calcare sub- tus confluente truiliformi. Nos. ad nat. viv.! Aerides rosenm Los. (Catal.?) seeund. Lians. in Paxros’s Flower-Garden, Te II. Pi, 60. Aerides affine W. Toox. Bot. Mag. t, 4049, non War. seeund. Linps. Î. e.; ideireo synonÿmia apice subobtusis (aeutis Linpz.); 2 infer- nis exter. rotundatis aliis majoribus; | Primi omino erronca ! Les Orchidées, si éminemment douées, en général, par la nature, dont elles sont évidemment les favorites, présentent à l'œil ébloui, charmé, tant de beautés diverses, que si l’on nous demandait à laquelle nous donnons la préférence, il nous serait impossible de résoudre rationnellement la ques- tion ; et nous supposons que tout amateur sérieux, tout botaniste (suppo- sons le anthophile, au moins!) imiterait notre réserve. Comment, en effet, se prononcer, par exemple! entre : les Stanhopeæ, les Catileyæ, les Læliæ, les Sobraliæ, les Disæ, les Phalænopses, les Houl- letiæ, les Lycastæ, les Milioniæ, les Odontoglossa, les... ctce., ete., ete.!l! représentez-vous en pensée, comme en nature, toutes ces admirables, ces inimitables fleurs, les plus belles du globe, sans contradiction possible, et pour la plupart aux odeurs exquises, ineomparables! et osez donner exclu- sivement la pomme à l'une d'elles, sans commettre ou une injustice, ou une erreur involontaire! Or, en cette occasion, Pâris, appelé à juger nos charmantes prétendantes, n'eût pas trouvé de Vénus! Non pas, par cel exposé, que nous voulions, que nous prétendions meltre {1) Le gracivuse planche ci-contre, que nous n'avons pu vérifier en temps opportun, porte un nom spé- ifique inexact ; le lecteur est prié de le corriger d'aprés notre synanymie. TOM, III. AVRIL 4856. 4 AERIDES ROSEUM. en première ligne parmi ses alliées et même parmi ses congénères l'espèce dont nous traitons spécialement ici! tant s'en faut; mais le nombre im- mense de ses fleurs, leur frais et vif coloris, leur gracieuse disposition en une longue grappe arrondie-recourbée, n’en font-ils pas un charmant objet, un objet hautement ornemental? surtout lorsque dans un fort et vigoureux individu ces grappes sont plus ou moins nombreuses à leur tour. Notre phrase spécifique, rédigée d’après un bel individu vivant que nous avons observé dans toute sa luxuriance florale, au mois de juillet 1834, dans l'établissement Verschaffelt, nous dispense ici d’une nouvelle deserip- tion; aussi n’appuyons-nous que sur la beauté de lespèce. Nous ne con- naissons malheureusement aucune particularité de son histoire ; les auteurs, et M. Lindleÿ en tête, sont muets sur le nom de son découvreur et sur Tépoque de son introduction dans nos jardins. Toutefois, sa patrie, comme celle de toutes ses congénères, est nécessairement l'Inde ou les iles adjacen- tes. Le célèbre Orchidographe, que nous venons de nommer, se contente de dire qu'il l'a vue, il y a quelques années (il parlait ainsi en octobre 1851), pour la première fois, dans la collection de MM. Loddiges, à Hackney, près de Londres, Il en distingue deux variétés : À. Floribus pallide roseis immaculatis. B. Floribus afroroseis submaculatis. Celle dont il s'agit appartient à la variété 4; et nos lecteurs peuvent parfaitement juger de son grand effet ornemental, en jetant un coup-d’œil sur l'individu très réduit de la planche ci-contre, auprès duquel on a placé, comme figure explicative, trois fleurs de grandeur naturelle. Cu. L. Explication des Figures analytiques. Gynostème et labelle : le premier sans son opercule anthéral, pour laisser voir l'étamine, CULTURE. (S. Cæ.) Voyez ci-dessus, les notes de culture que nous avons données à l’occa- sion de plusieurs autres Orchidées, et auxquelles rien n’est à changer pour l'espèce dont il s'agit : c’est-à-dire, un vase large et bien drainé, rempli de fragments de terre tourbeuse, entremélé de brindilles de bois pourri et de sphagnum; entre lesquels puissent plonger et serpenter à leur aise, ses longues et robustes racines; chaleur assez intense et seringages très fréquents pendant toute sa période de végétation. À. V. s 2 p MER PP 7 À PA NITLN 177 Tr Drcrhr Ffe/f 1 ( Ci A, CC Ce. FC OA | Clg À ) ) * . . “ (Ve DUAL. 09 60 — CO Les Eruiuus HYBR. Sernis France fair libre. / Planche 89. DELPHINIUX ROSEO-COELESTINUN (avprroum). PIED-D'ALOUETTE à fleurs roses-bleues (hybride). Érvm. V. Jardin fleuriste, Te ler, PL 49. Ranunculaceæ $ Helleboreæ. . CHARACT. GENER. et SPECIF. Va- | ter hybrida, in horto quodam Nanceiano rietatum hybridarumque non exponun- | enata. tur! Varietas de qua versatur probabili- Une hauteur moyenne (un mètre, un mètre et demi), de très longs racêmes chargés de très nombreuses fleurs (0, 20-50 et 40), tout-à-fait doubles dans l'acception de ce mot, colorées de deux teintes bien nettes et bien vives, du rose au centre, du bleu céleste à la circonférence, un bel et ample feuillage ; tels sont au premier aspect les mérites qui distin- guent cette belle variété {ou hybride?) et la recommandent hautement au choix des amateurs pour l’ornement des parterres. Nous l'avons observée au mois de juillet dernier (1855) en pleine florai- son dans la pleine-terre du jardin de l'éditeur de l’Ilustration horticole, où elle attira tout d'abord et de très loin nos regards charmés, qui de- mandaient à notre esprit ce que pouvaient être ces longs thyrses de fleurs bleues et roses qui brillaient sous les rayons d'un soleil éclatant, comme autant de saphirs et d’'améthystes. De près, l'illusion n'a pas cessé, et l'éclat bicolore de cette masse de fleurs nous a littéralement ébloui. Du reste, le lecteur peut assez bien en juger par la figure ci-contre, abstraction faite de l'effet solaire et de ces teintes, que ne saura jamais rendre le plus habile pinceau, M. 4. Verschaffell doit la connaissance de ce beau Delphinium, à l'obli- geance de M. de Taillasson, vice-président de la Société d’horticulture de Nancy, où il a été gagné de semis et dont il a acquis la propriété, Aussi peut-il, dès ce moment, en livrer de Leaux individus aux amateurs éclai- rés, qui certes jusqu'ici n'auront rien possédé de plus ornemental en ce genre. Nous n'avons rien appris au sujet de sa filiation ; toutefois il des- cend vraisemblablement, d’un côté du moins, du D. elatuim ! I est dressé, robuste, entièrement hérissé de pelits poils blancs; les feuilles en sont très grandes, crassiuscules, échancrées-cordiformes à la DELPRINIUM ROSEO-COELESTINUN (hybridum). base, octo-lobées d’un vert foncé en dessus; les lobes lobulés, ciliés-dentés, pubérules en dessus, et en dessous seulement sur les nervures qui là sont grosses et proéminentes. Elles sont portées par de robustes pétioles sub- trigones et renflés à la base. Comme nous venons de le dire, les racèmes principaux atteignent jusqu'à 0,40 de longueur, les latéraux 0-20-30, et se garnissent de fleurs du bas en haut; celles-ci, très grandes (0,05-5-4 de diam.) littéralement doubles, portent en général treize segments dont l'extérieur dressé, se prolonge (ut in genere) en un long éperon pubérule et crispulé; tous, colorés ainsi qu'il a été dit, sont ovales ou obovés, ciliolés au sommet, très glabres du reste; les extérieurs portent au som- met une petite gibbosité verte. Les élamines sont très inégales, subulées. Les styles (8), très courts, sont cachés par les étamines et offrent des stig- mates tronqués. Il Jeur succède des foilicules toruleux, arrondis dorsalement, acutiuseu- les ventralement, et atténués au sommet en un style persistant, bleuâtre, subdilaté, tronqué ou subbifide. La ligule intime, allongée-cucullée, man- que souvent. On peut juger, par ce qui précède et qui est rigoureusement exact, si ce nouveau Delphinium mérite d’être admis dans les jardins. Cu, L. CULTURE. (Prux aim.) Rien de particulier à noter pour la conservation et la multiplication de ceite belle nouveauté; elle est absolument rustique, et veut, comme tou- tes ses congénères, un sol riche, assez profond, et de fréquents arrose- ments en été ; multiplication facile par l'éclatage du pied. A. V. (X yalea Mod duisrés Jbielles. Serus -Cand ( Serre froide.) A Oeuarcq ) 1 Z Al #2 7 A. Werschasfelé piôl. Planche 90. AUALEA (woica) MADAME MIELLEZ, {AZALEA Ÿ RHODOPENDRI!). Ericaceæ $ Rhododendreæ. Écyu. V. Jardin fleuriste, To LIL. PI. 257. CHARACT. GENER. et SPECIF. (V. notulam plantæ præcedentis!). Hybrida in horto quodam gaodavensi enata Déjà, dans ec recucil, el pour plaire aux nombreux amateurs de ce magnifique genre (Rhododendrum Tsusia), nous avons publié la figure de plusieurs Azalées de l'Inde, jardiniquement parlant, les À. Bealii (T° Le, PI. 8), vittato-punctata (Ib. P1. 20), alba-illustrata (Ib. Pl. 58), Eulalie Van Geert (T° II, PL. 65). En voici une cinquième, celle que nous citons en tête de ect article, richement panachée, comme les trois premières, et qui ne le cède à aucune d'elles, pour l'ampleur et pour le riche coloris de ses fleurs, ct comme elles, tout aussi rustique {sauf l'abri d'une serrc tempérée), tout aussi ornementale. C’est à un horticulteur de Gand, M. de Marcq, qu’on est redevable de ce joli gain, dont M. Miellez, notre honorable correspondant lillois, s’est cmpressé d'acquérir l'édition entière, ct qui se propose de la mettre dans le commerce très prochainement : avis done aux amateurs zélés et amis des nouveautés. — L'établissement Verschaffelt, ayant souscrit pour une certaine quantité d'individus de cette jolie variété, sera à même de la mettre dans le commerce, au même prix et à la même époque que son possesseur. Cu. L, CULTURE. 6. T.) Voir les notes, ajoulées à ec sujet sous les variétés citées. A, V, rer } É. ; ! | { AE PE PT LLLO Lt LO HOOK.F. el THOMS. Monts Hima laya l Serre lemperee ] h. 0-0. Planche 94. DECAISNEA INSIGNIS. PECAISNÉE REMARQUABLE, Éryw. Josern Drcaisxe, botaniste contemporain, professeur de culture au Muséum impérial d'Histoire naturelle de Paris. Lardizabalaccæ. CIARACT. GENER. Sepala 6 sub- imbricata. Petala Q. Stamina in floribus masculis monadelpha, bo cylindraceo, antheris oblongis, connectivo in proces- sum subulatum producto ; in kermaphro- ditis parva, antheris parvis, flamentis liberis brevibus. Ovaria 3 sfylo disci- formi obliqua, ovulis numerosis placen- | tis 2-filiformibus suturæ ventrali ap- proximatis inscrtis indefinitis anatropis. ÆFolticuli pulpa repleti. Semine indefinita | biserialia horizontalia obovata compres- | sa ; {esta crustacea nitida lævi. CHARACT. SPECIF, Species nnica ! Frutex crectus subsimpleæ, foliis paten- libus impari-pinnatis, petiolo basi arti- culato, foliolis G-8-jugis oppositis ovato- lanccolatis acuminatis sublus glaucis; inflorescentia racemosa terminali, flori- bus polygamo-dioicis, sepalis lineari-lan- ceolatis ; folliculis carnosis cylindricis re- curvis, Live. in Linn, Soe, Proc. 1854 : Flora And. 1, 213. et in Iflustr, of Himal. Plants, PL X. Slakia Garrpre, olim! (nine hoc nomen ge- ri ic: ram gusériptum ! WDecaisnen Hoon. F. et Tuows, neri Phænieacearam auseripiun 1) A Baorën. nec Lino.) Si l'on ne peut citer cette plante pour l'éclat du coloris de ses fleurs, du moins peut-on vanter avec justice la beauté de son port, de son feuil- lage et de ses fruits; aucune sous ces rapports n'est plus pittoresque, que nous sachions du moins, plus remarquable, plus ornementale, dirons-nous même : c’est une précieuse acquisition et pour la science et surtout pour l'horticulture, qui la rendra bientôt populaire dans nos jardins. Mais il appartient de laisser ici la parole au jeune et déjà célèbre bo- taniste à qui l’on en doit la description et une excellente figure (V. L c.), reproduite en partie cicontre, et avec son autorisation {nous traduisons purement et simplement) : «Le genre Decaisnea est, sous beaucoup de rapports, l'un des plus remarquables des monts Himalaya, car il appartient à une famille natu- relle extraordinaire et très limitée, dont les autres espèces connues sont grimpantes ; et en ceci, et en d'autres caractères plus importants, la nôtre . diffère de ses alliées. Elle habite les vallées boisées des régions centrales de l'Himalaya, et n'a pas été jusqu'ici tronvée près de Dorjiling (1). Je l'ai (1) Encore un de ces noms géographiques écrit dfe vingt façons différentes dans les ouvrages des hote nistes-voyageurs anglais ? TOM, Hi. — Mar 1856. 7 DECAISNEA INSIGNIS. recueillie la première fois dans les vallées de Lachen et de Lachoong, a une altitude de 7-8000 p.; ensuite à Chola, où elle monte jusqu’à 10,000 p. Ses fleurs vertes se montrent en mai, et sont à peine visibles parmi les feuilles ; le fruit, d’un autre côté, qui murit en octobre, est très beau, très remarquable; il est d’un jaune pâle, et rempli d'une pulpe juteuse, très douce et très agréable. 11 est fort recherché par les Lepchas qui donnent à la plante le nom de WNomorchi, ainsi que par les indigènes du Boutan (1) qui lui donnent celui de Loodooma (Loudouma). » Le docteur Griffith, qui, le premier, découvrit cette plante, lui donna (Mse. Hiner. Notes p. 487), après l'avoir fait observer par un éminent micrographe le nom de Slackia (2); mais avant sa mort il transporta ce nom à un genre de Palmiers. Le D° Thomson et moi, nous l'avons dédiée à notre ami le professeur Decaisne, de Paris, l’un des botanistes les plus instruits de nos jours, et l’auteur d’une monographie de la famille natu- relle à laquelle elle appartient: ouvrage modèle de sagaces investigations botaniques. La Decaisnea mérite bien d'être cultivée en Angleterre, ne fût-ce que pour la valeur de ses fruits ; elle demande une protection contre les gelées printanières, mais, sauf cela, il n’a pas de doute qu’elle s’y montre rustique. » Plusieurs particularités du Decaisnea sont extrèmement curieuses. Tels sont spécialement son port dressé, ses feuilles pennées et articulées à la base de chaque paire de folioles, comme chez les Berberis pennées {Mahonia). La moelle en est très large et rappelle beaucoup par son aspect général celle d’une plante Araliacée, Les ovules, au lieu de naître à la sur- face de la cavité ovairienne, comme dans le genre Himalayen allié, l'Holl- bôllia, sont attachés à deux placentaires près de la suture ventrale, et au lieu d'être orthotropes et nichés dans les cavités de l'ovaire charnu, ils sont superficiels et anatropes. Au fur et à mesure que le fruit mürit, il se développe de toute la surface interne une pulpe épaisse, ferme, trans- parente, que fournissent les vaisseaux du carpelle ; cette pulpe enveloppe entièrement les semences, sans toutefois leur adhérer organiquement, et laisse en outre une cavité dans Paxe du carpelle. » On mange également dans le Sikkim, le fruit d’une plante alliée ct commune dans l'Himalaya, celui de l'Æoltbëllia latifolia Wauu., et qui est le Kole-pot des Lepchas, plante connue depuis longtemps dans les jardins anglais sous le nom de Stauntonia latifolia, mais sa saveur douce et insi- pide ne le rend pas aussi agréable au goût que celui du Decaisnea. » {1} Même observation. (23 Slack, en anglais, mou : allusion à la pulpe? DECAISNEA INSIGNIS. Nous nous garderons bien d'ajouter aucun commentaire à cet excellent article, d'où il résulte clairement, selon nous, pour le lecteur, que la Decaisnea insignis, botaniquement et jardiniquement parlant, mérite et son nom spécifique et sa culture dans nos jardins, mais encore n'est pas indigne du botaniste distingué, auquel elle a été dédiée et dont nous nous rappèlerons toujours avec plaisir d'avoir été l'un des premiers amis. La plante, dont l’auteur a omis d'indiquer la taille, paraît, d'après les figures, s'élever à un ou deux mètres environ ? Cu. L #. L, Explication des Figures analytiques. Fig. 1. Rameau, feuilles, fruits et un racème floral de grandeur et de couleur naturelles. Fig. 2. Port très réduit de la plante entière. Fig, 3. Organes sexuels et ovaires d'une fleur hermapbrodite, Fig. 4. Étamines d'une fleur mâle. Fig. 5. Por- tion d'un fruit mèr, pour montrer les graines et leur point d'attache, de grandeur naturelle (les fig. 3 et 4, gross.). CULTURE. (& T) On plantera la Decaisnea insignis dans une terre substantielle et bien meuble, qu'on entretiendra fraichement pendant la durée de sa végéta- tion; on la placera en été dehors dans une situation bien exposée, pour en obtenir de bonnes graines, qu'on se hâtera de semer sur couche tiède et dont le jeune plant devra passer l'hiver dans une bonne serre tempérée, près des vitres, Le bouturage, en raison de la nature du bois, en serait vraisemblablement fort difficile. AY. Planche 92. DELPHINIUM CARDINALE, PIED D'ALOUETTE (OU DAUPBINELLE) à fleurs rouges. Érys. V. Jardin fleuriste, To Ler, PI, 49. Ranuneulaceæ $ Helleboreæ. CHARACT. GENER. V. DC. Syst. PL L. 540. Prodr. I. 51. EnpuicHer, Ge- nera Pluntarum, 4796 et suppl. prim. Marsx. Gen. PI. 1. (2). — Tours. Inst. 241. Linx. Gen. n° 681, Juss, Gen. 284. Gzærrn. !. 310. ete., ete. — Ware, Re- ert. 1. 51. II. 745. V. 6. Annal. I. 13. 1.12. — etc., ete. De spec. et fig. cit. confer hos celbr. auct. ! CHARACT, SPEC. D. glabra (perennis) elata, foliis (ratione plantæ} amplis longe petiolatis digitato-quinque-partitis laci- niis cuneato-lanceolatis simplicibus v. 5- 5-fidis, segmentis longe acuminatis : eaut- linis paucis sensim minoribus simplicio- ribus; panicula elongata: floribus in- tense coccineis, sepalis late ovatis obtu- sis, petali inferioris limbo bifido duobus- que interioribus versus apicem pilosis, caleare rectiusculo floris iongitudinc; ovariis glabris. W. Hook. &. à. €. (pa- renth. etcept.). Belphinium cardinale W. Hoox. Bot. Mag, t. 4887 (Déc, 1855). Nous avons déjà, dès les premières pages des Miscellanées de notre tome IIE (ci-dessus, page 4), rendu compte à nos lecteurs de celte magni- fique Dauphinelle, si remarquable, par la beauté de son feuillage, l’am- pleur et le vif coloris rouge de ses fleurs (coloris lout-à-fait insolite dans le genre !), non seulement parmi ses congénères, mais méme parmi toutes celles du globe. I faudrait, pour rendre justice à une telle plante, un format double in-folio, pour en représenter entière l’'ample panicule allongée (dont ne nous donnons ci-contre qu’un petit rameau latéral}, portant de très nom- breuses et très grandes fleurs (0,04 4 de diam.) distantes, très longuement pédicellées, dont les enveloppes externes sont d’un écarlate cocciné, les internes, beaucoup plus petites, d’un jaune d’or. Les feuilles, comme nous l'avons dit, très profondément digitées-divisées, ne mesurent pas moins de 0,26 de diamètre, et sont portées par de robustes pétioles, de 0,22 de longueur. Nous devons rappeler ici, que cette plante est l’une des très nombreuses et des plus belles conquêtes qu'ait faites M. W. Lobb, bota- niste-collecteur de MM. Veitch, l’un de ceux dont les heureuses pérégrina- tions lointaines ont été le plus fructueuses pour la science et Fhortieul- ture. I la trouva dans la Californie. Est-il besoin d'ajouter que notre éditeur s’est empressé d'acquérir bon | TLitn. de L, Strocbant à Canal. 14404408 cardimuale W.HOOK . Ce alifornie { air lôre.) DELPHINIUM CARDINALE, nombre d'individus de ce rare Delphinium, pour les communiquer à ses clients. Comme nous ne l'avons pas vue encore fleurir (1), et que nous ne la connaissons que par les jeunes individus qu’en possède M. Ver- schaffelt et les dessins que nous en avons sous les yeux, nous devons nous contenter de traduire ici la description de l’illustre savant anglais qui l’a déterminée, « Plante {vivace (2) haute d'un mètre environ, plus élevée que les échan- tillons indigènes. Feuilles pour la plupart radicales; celles-ci de plus de 0,28-026 de diamètre, cordiformes dans leur circonférence, digitées-divisées presque jusqu'à la base en cinq segments primaires, cunéiformes-lancéolés, fortement nervés, soit simples , très acuminés et étroits, soit plus larges ct plus ou moins profondément divisés de deux à cinq segments ou lobes, plus étroits, très acuminés également ; les caulinaires peu nombreuses, graduellement plus petites vers le haut, plus brièvement péliolées, moins divisées, et passant graduellement en forme de bractées simples, sessiles, lancéolées. Panicule (racème composé) allongée, portant de nombreuses et grandes fleurs, extrémement brillantes, pubescentes, portées par de longs pédicelles dressés, munis d’une paire de bractéoles opposées, subu-. lées. Fleurs légèrement penchées, de près de 0,06 de long, y compris l'éperon, d’une riche couleur écarlate, à l'exception des pétales, qui sont presque entièrement d’un jaune foncé. Sépales 5, larges, ovés, très obtus; éperon aussi long que la fleur, concolore et peu à peu alténué et légère- ment ascendant. Pétales internes avec appendices ou éperons, de même forme, se prolongeant dans celui du calyce, à limbe poilu, ainsi que celui des pétales plus petits. Étamines nombreuses ; anthères oblongues, d’un jaune brillant. Ovaires 3, dressés, glabres, atténués chacun en un style subulé, court. » Cu. L. CULTURE. Gr ain.) Cette splendide espèce n'aura sans doute, vu la température de son pays natal, rien à craindre de nos hivers. Il sera prudent, toutefois, sous elle, à un pied de profondeur environ, d’en drainer convenablement le sol, pour éviter autour de ses racines, une humidité stagnante qui les ferait pourrir, et de la protéger en dessus par une Lonne couverture de feuilles, À. Y. (4) Et qui ne manqueront certainement pas de le faire celle année même; nous n'avons pas voulu attendre eetle floraison, qui eût trop retardé la publication de la figure ci-jointe, à l'exaclitude de Inquelle, d'ailleurs, nous pouvons nous Ber. {2) Ainsi que nous l'écrivent MN. Veitch! Planche 93. VARIÉTÉS HORTICOLES DE FUCHSIAS HYBRIDES, 4. Empereur Napoléon IL — ?. Vénus de Médicis. Hi n'est peut-être pas dans tout le règne végétal (vieux style!), un genre de plantes qui se soit aussi complaisamment, aussi commodément prêté aux fécondations croisées opérées par la main de l'homme, que l'a fait le Fuchsia, et autant que lui, produit un nombre incommensurable désormais de variétés hybrides, plus méritantes les unes que les autres, toutes jolies, attrayantes, quelques-unes hors ligne, par la beauté, l'ampleur et le riche coloris de leurs fleurs. Au premier rang, certes, parmi ces dernières, on placera, avec nous, les’ deux variétés dont nous présentons ci-contre à nos lecteurs les exactes figures. Chacune d'elles dans son genre est magnifique ; et nous n’en con- naissons pas qu’on puisse leur opposer, comme plus méritantes et plus dignes d'orner les plus belles collections de ce genre, surtout celle à qui .a été imposé le nom de l'empereur des Français : hommage rendu juste- ment au prince éminent, à qui le monde entier est redevable aujourd'hui de l'immense bienfait d’une paix sûre et durable, hommage rendu par un de nos voisins d’outre-Manche, où sont appréciées si dignement les gran- des qualités qui caractérisent ce prince, et auquel nous nous associons, autant qu’il est en nous, en donnant à ces gains une plus grande publicité. Ces deux superbes variétés sont la propriété de MM. E. G. Henderson et fils, horticulteurs, près Londres. Nous devons faire remerquer à nos lecteurs que le tact n’a pas manqué aux producteurs dans le choix des noms : quelle ampleur, quel coloris riche et éclatant à la fois dans la pre- mière variété! c’est bien à aussi l'empereur des Fuchsias! Quelle délica- tesse et quelle ampieur dans la seconde? N'est-ce pas bien là aussi la Vénus des Fuchsias ? L'établissement Verschaffelt , ayant souscrit pour un grand nombre d'exemplaires de ces deux variétés, sera à même de les fournir au même prix et à la même époque que leurs possesseurs. Cu, EL, CULTURE. {S. T.) La culture des Fuchsias est désormais bien connue. Une terre légère et un peu substantielle à la fois; des engrais liquides sagement et modérément appliqués de temps en temps; des arrosements assez copieux, cl assez souvent renouvelés; de fréquents hassinages sur et sous les feuilles, pour cn déloger les insectes parasites : telles sont, en somme, leurs exigences. Elles se multiplient de boutures et de graines avee une extrême facilité; et les deux variétés dont il vient d'être parlé témoignent hautement de cc que peuvent ces plantes entre des mains sagaces, pour en opérer les fécondations croisées. A. V. EE 7 D À ex H che U (XÔ AC LULU €9 , D dei ; bé iii é, Fe LP eteut Dtapoteoui- À Veu 1 de Je Ô C10. DE” 0 | M ? LITE ss | ) % : HO 09400 LLLCX hete Lo cl Lx . Ô. HOOK ,F. el THOMS. Ls ( Sekkun - Wimala yÿ&«_ [Serre chaude.) Planche 94. HODGSONIA HETEROCLITA, MODGSONIE HÉTÉROCLITE. Érvs, B. H. onesox, Esq. membre de la Société linnéenne, résidant à Dorjiling, et rendant de là de bons services à la Botanique. Cucurbitaceæ $ Nandirobeæ. CHARACT. GENER. (Flores 9'-Q). do": Culycis tubus clongatus, Embo pateri- formi 5-gono. Petala 5 basi calycis limbo et inter se connata patentia apice trun- cata fimbriato-lobata, Zobis longissimis tortis pondulis. Sfzmina triadelpha; an- theris monadelphis, loculis lincaribus contortis, Q : Calyæ maris, sed basi ova- rio sphærico adhærens. Corolla maris. | Ovarium 1-locularc; placentis 3 paric- talibus basi utrinque bi-ovulatis. Stylus elongatus tubum calycis æquans, s#g- mate trilobo. Bacca depresso-globosa sulcata pulpa dura repleta. Semina per paria in nuces 6 arcte accreta, altero mi- nore plerumque cflœto ; {esta lignosa re- ticulatim suleata ; endopleura crassis- sima suberosa ; embryons exalbuminoso ; cofyledonibus magnis planis, radicula brévi, plumula lobata, (Species unica!) Caulis alte scandens ramosus; folis alternis sempervirenti- bus coriaceis palmatilobis. Florcs magni extus rufo- brunnei velutini v. puberuli intus straminei villosi; masculis spicatis basi bracteatis, fœmineis avillaribus ple- rumque solitarits; petiolis elongatis; cir- ris (1) lateralibus (oppositifoliis) 2-5-fidis. Hodgsonla J. D. Huow. et Tous (2}. Illusir. of Iiral. Plants, PL. 1. 2. 3. HT. heteroclita, [inem, ibid, Foliis 8-5-lobis glaberrimis ; ealycis lobis dorso landula cornca; petalis obeuncatis, fim- riis longissimis tortis; bacca brunnea velutina; seminibus oblongis, testa pro- funde reticulatim sulcata. £, e. Trichosanthes heteroclita Roxs. FL ind. HI, 705. Waus. Cat. No 6684. Trichos. grandiflora Warz. Cat. 6685 (non Bucxe). C'est avec une vive satisfaction que nous venons donner à nos lecteurs, avec l'autorisation de M. Hooker, fils, la figure d’une plante aussi remar- quable, à laquelle le savant auteur ne consacre pas moins de trois plan- ches in-folio, représentant Ie fleur mâle, la fleur femelle et le fruit. Une adroïite combinaison nous a permis dans notre format double in-8° (5) de représenter l’épi mâle entier et une portion du fruit. Les analyses et la graine sont figurées en vignettes dans notre texte ; quant à la fleur femelle, elle est, sauf la différence d’organe sexuel, entièrement semblable à la masculine, mais elle est solitaire, comme l'enseigne la description. Cette magnifique plante, comme l'appèle avec raison M. Hooker, fils, à une aire géographique très étendue; elle habite les forêts épaisses des {1) Nous avons démontré plusieurs fois que ce mov devait s’écrire sans 4. (2) Paucis cosu gronumolico ad morem operum nostrum mulatis, parenthesibusque nostris ! (8) IL west pas inutile de faire observer que de tous les recueils périodiques similaires, l'Alustration horticole possède Le plus grand format. TOM. HE — JUIN 1856. 8 RODGSONIA HETEROCLITA, montagnes inférieures du Sikkim-Himalaya , de l'Assam (monts Khasia), da Silhet (Chittagong) ct de l'ile de Pénang, presque depuis le niveau de l'Océan jusqu'à une altitude de 5500 pieds, M. Hooker, fils, soupeonne qu'elle croît également dans l'ile de Java: car ses caractères répondent assez bien à la description que donna M. Blume de plusieurs espèces de Trichosanthes. Ses tiges, lianes grêles et flexibles, atteignent souvent une centaine de pieds de hauteur, en s'acerochant sur les arbres au moyen de ses longs cirres deux à cinq fois ramifiés ; là ses branches terminales, entrelacées ensemble, et couvertes de leurs larges feuilles, forment sou- vent d’épais écrans verts et pendants. Figurez-vous ensuile ses nom- breux bouquets de fleurs, si grandes et si singulièrement conformées, sail- Jant de ces vastes cimes, nouvelles méduses se jouant dans les airs, comme célles-ci, avee tous leurs coques atours se jouent dans l'onde salée; puis ses gros fruits rouges méloniformes, menaçant sans cesse d'une chute immédiate votre chef imprudent ! et vous pourrez-vous faire une juste idée du superbe et pittoresque spectacle d’une Hodgsonia heteroclita dans toute son évolution normale, Les fleurs paraissent en mai, et sont très promptement décidues; les mâles se séparent complètement de l'épi et tombent; les femelles se rom- pent précisément au-dessus de l'ovaire. Elles jonchent alors quelquefois, dit l'auteur, abondamment le sol de la forêt, bien que le voyageur ne puisse distinguer la plante à travers le dôme de verdure qui recouvre sa tête. Les fruits, de 0,25 de diamètre, à grosses côtes lisses, auxquels les Lepchas donnent le nom de Kathior-pot, mürissent pendant l'automne et l'hiver. Ils sont remplis d'une pulpe grossière, ferme, blanchâtre, lors de la maturité, et contiennent un suc liquide, gommeux, très abondant, mais d'une grande amertume. Au centre de l'ovaire, trois placentaires parié- taux (figure 4) portent chacun et de chaque côté une paire d'ovules colla- téraux, dont lun, lors de la maturité avorte constamment en se soudant ‘avec l'autre, La graine, müre, est subovale, très grande, brune (fig. 2), sillonnée réticulée d’un côté et porte de l'autre une gibbosilé, qui n’est autre chose, comme nous venons de le dire, que la seconde graine avortée, comme le démontre une section horizontale ou verticale (fig. 8). Les feuil- les, à trois ou cinq lobes profonds, répondent par leur ampleur au gran- diose de la plante entière; ainsi, une feuille moyenne, par exemple, ne mesure pas moins de 0,30 de diamètre; elles sont d'un beau vert gai. En présence de la belle figure ci-annexée, et des vignettes ci-jointes à notre texte, il n'est pas besoin de nous montrer plus prolixe au sujet de cette merveille végétale indienne, que voudra posséder tout amateur EE NN 7 M à S SS D HODGSONIA HETEROCLITA. sérieux de belles plantes. D'ailleurs, le jeune et savant botaniste, à qui nous empruntons une partie de ces détails, est encore moins explicite que nous, parce qu’il se propose, dit-il, de décrire botaniquement celle plante, d'une manière plus complète dans un autre ouvrage (Proceedings of the Linnean Society of London). Voici du reste ce qu'il se contente d'ajouter à là partie scientifique de sa description : « Plusieurs caractères botaniques de cette plante sont fort remarqua- bles. Sous tous les rapports, la fleur ressemble à celle d’une Trichosan- thes; mais l'ovaire et le fruit différent entièrement de ceux de ce genre el rallie davantage le nôtre au curieux genre Telfairia, de l'Afrique orientale. Les placentaires en sont nettement marginaux et les deux ovules collaté- raux, placés à la base et de chaque côté d'iceux, contractent adhésion, ne forment plus qu’une seule semence à deux loges et souvent deux embryons, dont l’un ordinairement imparfait, » Cu, L. Explication des Figures analytiques, Fig. 1. Tube calycinal mâle, fendu verticalement pour montrer le corps staminal, Fig. 2. Tube calycinal femelle, coupé de même pour montrer le pistil. Fig. 5. Jeune ovaire, coupé transversalement pour faire voir la disposition des ovules géminés (fig. grossies). Fig. 4. Semence mûre, de grandeur naturelle, vue du côté réticulé. Fig. 5. La même, coupée horizontalement ct montrant sa collatérale avortée. Fig. 6. Portion inférieure de la première pour faire voir l'embryon. CUETURE. (8. Ca.) Selon les observations recueillies sur les lieux par l'auteur, cette plante exige en été une grande somme-de chaleur et d'humidité, et relativement en hiver, du froid et de la sècheresse, Ces deux. extrêmes sont faciles à imiter chez nous dans nos serres chaudes; c’est à peu près la culture qu'exigent pour la plupart les plantes tropicales. Si lon veut jouir de tout Y'effet que peut produire un si noble végétal, on comprend aussitôt qu'il doit être planté en pleine terre, dans un sol riche, substantiel et profond ; puis palissé sur les murailles ou sur un ample treillis élevé; seringué fort souvent sous et sur les feuilles, pour en chasser les insectes vermineux qui pullulent sur ces sortes de plantes (Cucurbitacées), et arrosé de temps en temps avec quelque bon engrais liquide, Multiplication facile par le bouturage, et même par le semis des graines, si par des soins sagaces et bien appropriés, on peut avoir le bonheur den obtenir. A, V. TS RÈCS + MAC 0. US PARENTS Wépaul “. chassis froras) 2 A 4 À LL] y AffFelf n Planche 95. RCONOPSIS NEPALENSIS, MÉCONOPSE DU NÉPAUL. Évva. V. Jardin fleuriste, Te LU, PL 315. Pavaveraceæ. CHARACT. GENER, V. ibidem. CHARACT. SPECIF. Herba clata ro- busta Lota setis patentibus crinita pube- que stellata sicco aurca obtecta; foliis caulinis sessilibus linearibus lineari- oblanceolatisve sinuato-lobatis; floribus aureis racemosis, pediecllis elongatis pa- tentibus ; capsula 8-10-valvi setis appres- sis pubeque stellata dense obsita. Look. f. et Toms. L i, 6. (1), Meconopsis nepalensis (2 DC.(— nu- paulensis) Prodr, L. p. 124. (sic! capsulis valde echinatis; stylo ovarit fere longi- tudine, stigmate crassissime; foliis plu- rimis sinuato-pennatifidis, summis sessi- libus; eaule peduneulis sepalisque seto- sis, — Habilus fere Gluueii aut Argemo- nes). — nipalensis Hoon. f. et Foas. Illustr. vf ftimal. PI, PL IX. (Fi. ind, 1. 253). Papaver paniculatum Dos, F1. nep. 197. Was. Cor. 8123, « Getle superbe plante, » ainsi que le dit M. Hooker, fils, « vue à quelque distance, ressemble à une petite Rose-trémière, à fleurs jaunes. Elle à été découverte dans le Népaul par les collecteurs du docteur Wal- lich, et je lai trouvée dans les vallées intérieures humides du Sikkim, croissant dans des prés gras et luxuriants, sur les bords des forêts de pins (Abies Webbiana), à 10 ou 41,000 pieds, au-dessus du niveau de le mer. » L'auteur, l'ayant sans doute décrite amplement dans sa Flora indica, s'est contenté d’en donner une très courte notice dans ses {llustrations of Himalayan Plants, où il lui a consacré la planche IX toute entière (in-folio). Nous en reproduisons exactement la téte et le pied; et nous suppléons autant qu'il est en nous, au silence du savant anglais, en empruntant les détails suivants à sa belle planche et à la phrase spécifique, placée en tête de sa notice, La Meconopsis nepalensis s'élève simple, droite et robuste, à un mètre environ de hauteur ; elle est entièrement couverte et hérissée, à l'exception des pétales, de longues soies fauves et rudes. La tige en est obsolètement cannelée et fistuleuse, et contient (comme ses congénères), ainsi que les pé- {1} C'est par erreur sans doute que M. Hooker, fils, signe cette phrase spécifique du nom de De Can- dolle, en indiquant le Prodrome; ce illustre et si regrettable autéur en a au contraire donné une fon différente, que nous citons textuellement à la synonymie, (2) On trouve dans les auteurs : napalensis, napaulensis, nipalensis, nipaulensis, cle. I scrait bon de s'accorder à ce sujet; nepalensis toutefois est Le plus usité. MECONOPSIS NEPALENSIS. tioles, un sue abondant, très âcre, luisant, d’un jaune de chrôme, devenant orangé à l'air, et qui est considéré comme un poison énergique. D'un rhizôme pivotant, épais, à fibres radicales latérales, robustes, s'élève une toufle épaisse de feuilles radicales, robustement pétiolées, oblancéolées, assez profondément incisées-sinuées, pennatifides, à lobes aigus, quelque- fois lobulés, longues de 0,38—40 et plus, larges, dans leur partie dilatée de 0,05—6, et hérissées sur les deux faces de soies rudes, comme la tige et les pétioles; les caulinaires sont bientôt scssiles, linéaires-oblongues, incisées-grandidentées. Les fleurs, très grandes, subnulantes, longuc- ment pédicellées (0,10 de diam.), d'un jaune pâle, sont disposées en un ample racême, au moins 20-flore. Au moment de lanthèse, les deux folioles calyeinales ovales-concaves, tombent immédiatement et laissent à nu quatre pétales ovales-arrondis, un peu plissés-ondulés, distinctement veinés. Ses étamines, très nombreu- ses, courtes, à anthères orangées, entourent la base, hérissée de poils {ovaire), d'un pislil fistuleux, lagéniforme, nu, vert supérieurement et terminé par un stigmate arrondi, plurilobé, papilleux, violet; tout l’en- semble floral est d’un très bel effet. Chaque poil ou soie, dont nous parlons, prise sur la tige ou les feuilles, et vue à la loupe, est une sorte de tigelle, hérissée de dents aiguës, spirales-déeussées (ex figura!). Celles de la cap- sule (ou ovaire) sont beaucoup plus courtes et simplement 3-5-digitées, Croissant dans les forêts élevées de l'Himalaya central et oriental, dans le Népaul, le Sikkim et le Gossain-Than, à l'altitude indiquée, cette plante sera probablement à peu près rustique chez nous, et deviendra bientôt ua des principaux crnements de nos jardins. Elle est très vraisemblable- ment vivace. Cu. L, CULTURE. (A LS Fr} En raison de l'altitude de sa station, celte belle Meconopsis pourra sans doute, à bonne exposition, et avce une légère couverture en hiver, passer nos hivers sans encombre; mais par précaution, il sera bon d'en rentrer quelques individus en serre froide. La nature de la racine, indique qu'il lui faut un sol profond, bien meuble, et surtout bien drainé, Si on Ja tient en vases, ceux-ci devront être plutôt profonds que larges ct remplis d'une terre riche en humus. On en recucillera avee soin les graines, pour la mui- tiplier; car le bouturage n’est point ici praticable, faute de rameaux laté- raux. Fesons observer toutefois que la plante n'est point encore assez répandue pour juger en dernier ressort de sa véritable nature horticole! A. V. EX ) 0 : Leptodactulou califotuneurt HOOK.et ARA ; { Montagnes rocheuses Serre freide / Planche 96. LEPTODACTYLUN CALIFORNICUN, LEPTODACTYLE DE LA CALIFORNIE. Érva. xerros, menu, étroit; déxrunos, doigt : forme des fouilles. Polemoniaceæ. CHARACT, GENER. Ca/yx tubuloso- campanulatus subæqualis semiquinque- fidus, lobis subulatis spinescentibus, si- nubus membranaccis. Corolla infundi- buliformis, lmbo patente, lobis obovatis obtusis. Séamina intra partem superio- rem tubi inserta æqualia, antheris oblon- gis. Stytus cum stigmatibus tubo corollæ uplo brevior. Capsula subliguosa apice dehiscens, loculis polyspermis, column centrali erassiuscula. Fruticcs humiles ramosissimi; foliis aliernis profunde palinatisectis, laciniis subulatis rigidis spinescentibus, aliis ail. laribus infogris fasciculatis ; floribus £er- ninalibus speciosis Phlocem ({ege Phlo- Leptodnetslum (Leptodartylon!) W, Hoox. et An. Bot. uf Beech. Voy. L. 369. 1. 89. — $ Gide Bexru. in DC. Prodr, IX.816, ° CHARACT. SPECIF. omissi ab auct. clariss.t!! Leptodactylum ealifornicum W. floor. et Ans. L. e. et Bot, Mog. t. 4872 (Scptem- ber à. 1855). Gilia californica Bentu. 1. ©. — su- perne pubescens, foliis patentibus, co- rollæ tubo exserto, — llabitus fere G. Ælovkeriä ; corolla fere Phlocis (lege Phio- gis!) duplo major quam in G. Hookeri, Calyeis tubi anguli validi. Stylus tubo in- elusus. Ovula in loculis cirea 20. Bexrn. Phioæ Hookeri Dour. in Moos. Fi. bor. gen {U) simulantibus. W. Ilook. ct Ann. ic amer. (sec. Enmacn. Gen.). Si nos lecteurs jettent, sans idée préconçue, un coup-d’œil sur la belle planche ci-contre, exéeutée d’après un dessin original, ils s’écrieront vo- lontiers avec nous que c’est là une gracieuse, une charmante plante, bien digne de venir en hâte orner les serres froides, sinon même la pleine terre, à l'air libre, de leurs jardins! Elle a été originairement découverte par le regrettable et malheureux Douglas, dans la Californie, d’où elle tire son nom spécifique; et intro- duite enfin en Europe par l’heureux (fueatur euin semper Fortuna!) et in- fatigable W. Lobb, qui la trouva aux environs de San Bernardino (même contrée, et en envoya récemment des graines à ses honorables patrons, MM. Veitch, père et fils, horticulieurs, à Exeter et à Chelsea. Là, elle passe, à ce qu'il paraît, les hivers à l'air libre, et y fleurit en juillet. Ab- straction faite du feuillage, on la prendrait facilement pour quelque élé- gante espèce de Phlox. (1) PA, Phoyée (4), 2 été traduit en Latin par Pline, qui écrivit Phlor, Phlogis : Fillustre auteur et M. Bentham ont done eu tort d'écrire Phloois el Phlucem ? LEPTODACTYLUN CALIFORNICUS. C'est un petit arbuste, légèrement procombant à la base, puis dressé, haut de 0,40 à 0,50, bien ramifié, entiérement couvert, à l'exception seule des corolles, de poils courts et assez raides; à rameaux élancés et gréles, portant de très petites feuilles fasciculées, alternes, très brièvement pétio- lées, profondément découpées en cinq, six ou sept segments subulés-cylin- driques, rigides, digitiformes, et terminés par un assez long mucron spinescent, Dans laisselle de celles-ci s'en trouve d’autres, fasciculées, semblables, mais libres : composées chacune d’un segment simple, et portées sur un très court pétiole commun. Ses fleurs, très grandes et d'un beau rose, sont fort nombreuses, et à un tel point quelquefois qu’elles eou- “vrent les rameaux terminaux dans la plus grande partie de leur longueur, de manière à en cacher les ramifications et le feuillage; elles sont sessiles, mais longuement tubulées ; le tube calycinal est long, cylindrique, quoique costé, fendu au sommet en cinq segments semblables à ceux des feuilles, Le tube très grêle de la corolle se dilate tout-à-coup en gobelet sous le limbe, qui est très large, hypocratérimorphe, découpé en cinq segments subapi- culés-cunéiformes, d'un beau rose, avec un ocule discolore au centre. Les cinq étamines, à peine pédiculées, sont insérées un peu au-dessous de Ja gorge. L'ovaire, entouré à la base d’un très petit disque annulaire, est ové-pyramidal, glabre, surmonté d’un court style, fendu au sommet en trois stigmates linéaires, dressés, papilleux, plus longs que lui. Ca. L. CULTURE. {S. Fa. ov Ca. Fa.) Sans doute, à bonne exposition et dans certaines localités de l'Europe centrale et méridionale, ce joli arbuste pourrait supporter nos hivers à l'air libre libre, eu égard au climat d’où il est originaire. Mais dans le nord, il est prudent de le rentrer en serre froide ou sous châssis, où on le cultivera, à le façon des Epacris, des Myrtes, des Pimelæa, ete., etc, On le multipliera facilement de boutures, coupées sur de petits rameaux encore herbacés, et même de graines, qu’on en obtiendra très probable- ment sans peine. Taillé de manière à le tenir en buisson, il se ouvrira de fleurs, et il est peu d’autres plantes qui lemporte alors sur lui pour l'effet ornemental, Terre légère et sablonneuse; un peu d'engrais liquide, bon drainage, ete. A. V. A4 D JVe Letoceulrumur io eume REGEL. Mexique { Serre chaude.) EN af Planche 97. HETEROCENTRUN ROSEUM, HÉTÉROGENTRE & fleurs roses. Érvx, Erepos, différent; xérrper, éperon; dans ce genre, les appendices des éta- mines sont différents (ou manquent dans 4 d’entre elles, uf in planta præsenti). Melastomaccæ ( Melastomeæ $$ Lasiandræ, CHARACT. GENER. Floris 4-meri calycis dentes triangulari-acuti tubum <ampanulatum subæquantes; pefala obo- vata. Stamina 8 alternatim inæqualia haud omnino conformia; anfheris linea- ri-oblongis uniporosis, oculis unduiatis; 4 majorum connectivo infra loculos longe produeto et ultra filamenti insertionem in appendices duas rectas calcariformes conniventes anticc porrecto; 4 minorum connectiva brevissime aut vix producto sed infra loeulos bituberculato. Ovarium costis 8 parum eonspicuis basi adhærens superne liberum apice sctis coronatum 4-loculare. Stylus filiformis, stigmate punctiformi. Capsula 4-valvis, seminibus cochleatis. Suffrutices fruticesve mexicani monti- colæ erecti ramosi, inter Merasromeas foliis multiplinerviis et fere omnino pen- ninervis memorabiles; floribus panicula- lis albis aut roseis. Nauwts, Melnstom, Monogr. Des- eript Tentam. Ann. des Sr. nat. 4 XII-XVILL (n. sér.). 1849-1853. CHARACT. SPECIF. Caulibus subeæ- spitosis basi distanter stoloniferis suba- lato-tetragonis hirsutulis; foliis elliptico- lanccolatis basi longe attenuato-subde- eurrentibus apice acutis subscabris ner- vis paucis altcrnato-pennatis infra pro- minentibus, petiolo canaliculato ; inflo- rescentia terminali trichotomo-panicu- lata; calyee omnino libero oblongo-cupu- Hformi obsolete 4-costato gibbulis sæpius mucroniferis multiseriatis notato, termi- nalibus dentiformibus; sepalis distinctis modo petalorum insertis ; petalis cum eis alternantibus oblique rotundatis pilis api- ce glanduliferis minimis dentato-ciliatis ; ovario tetragono, lobis apiee in laminam parvam fimbriato-laceratam acntam libe- ramque terminatis; stylo declinato, stig- mate acutato ; staminibus minoribus im- perspicue basi gibbosulis. (Nos. ad nat. vév.). Heterocentrum roseum (l} A. Braën et Bouené, Mort. herol. Ind. sem. 1851, Linnæa, XXV. 293. — Scusecur. Juto. 327, Cum excellent. descript. et dissert. (Hemerkungen tber die Gattung Heterocentrum}, ??? Hetorocentrum axillare, macrosta- chyum et alpestre Nauix, L. c.,synonyma nostræ plantæ, ut suadent auctores cjus determinationis ! Melastoma rubra (lege rubrum !} Horr. Malgré la beauté incontestable et souvent même franscendante des fleurs de la généralité des Mélastomacées, malgré la grâce de leur port, de l'excellence arnementale de leur feuillage, malgré enfin, cent mérites divers, mérites que nous avons cherché à résumer et à décrire dans un article spécial sur ces plantes (2), leur nombre dans les jardins, en com- paraison du chiffre de celles déjà découvertes et décrites, est extrêmement restreint, et cependant leur culture n'offre pas de difficultés réelles ; elles offrent de plus l'avantage considérable de donner, selon les espèces, sous notre climat, leurs fleurs pendant tout le cours de l’année, et surtout en hiver. Ainsi, c'est en décembre (1854) que nous avons eu le plaisir d’observer en pleine floraison a gracieuse espèce dont il s'agit, et qu'avait envoyée 1) La plonche ci-contre porle par erreur le nom de M. Regel; cet hobile botaniste-praticien nous a bdd en' let communiqué d'placke vivante, mais ne j'a ni nommée, ni décrite, comme nous l'avions pensé tont d’abord. . . : . (2) Considérations générales sur la famille des Aélastomarées, au point de vue horticole et industriel.— Jardin fleuriste, Te IÙI. Mise. p. 146. TOM. IN, — JUILLET 1856. 9 HETEROCENTRUM ROSEUN. à l'établissement de l'éditeur de l'{lustration horticole, M. Regel, alors directeur du Jardin botanique de Zurich. Quelques doutes se sont élevés sur l'identité spécifique de notre plante avec celle du même nom du Jardin botanique de Berlin. Toutefois, les caractères que nous en avons observés concordent bien avec la descrip- tion de l'A. roseum, due à la savente plume du rédacteur de la Linnæa, comme: on peut le voir, en comparant la description qu'il en a donnée (L. c.) avee notre phrase spécifique. La patrie nous en est inconnue, et MM, A. Braun et Bouché, qui, les premiers, la décrivirent dans leur {ndex semirum du Jardin botanique de Berlin, pour 4851, se taisent absolument à cet égard. M. Schlechtendal, n'a pu l'indiquer non plus. Toutefois elle est, comme toutes ses congénères connues jusqu'ici, très vraisemblement mexicaine, Elle constitue un petit buisson compact, très florifère, haut de 0,35 à 0,60 environ, et émettant de son rhizôme et à distance de nombreux sto- lons. Tiges tétragones-subailées (à faces presque planes), assez rigides, simples ou très peu ramifiées, hérissées de très petits poils droits, subulés, dressés. Feuilles elliptiques-lancéolées, longuement atténuées-décurrentes à la base en un pétiole canaliculé en dessus, formant par la décurrence. un anneau autour de la tige avec celui qui lui est opposé, aiguës ou subacuminées au sommet, subscabres sur les deux faces, en raison de poils courts, tuberculés à la base ; ceux des bords rougeätres, ainsi que les pé- tioles. Panicule terminale, trichotoméaire ; chaque rameau triflore ; pédicel- les lisses, hyalins, sortant de bractées, qui forment à l'entour de sa base une sorte de collerette; fleurs assez grandes d'un beau rose, sur lequel tran- chent le jaune et le cocciné des deux sortes d'étamines. Les sépales, sont insérés sur Le calyce libre, en dedans et au sommet d’une corollule formée par les verrues suprêmes qui couvrent sa surface, et alternent avec les pétales insérés comme eux; ceux-ci sont obliques-arrondis et bordés de petits poils glandulifères au sommet. Cest, en somme, nous le répétons, une gracieuse plante, bien digne, ainsi que ses alliées et ses congénères d’orncr la serre chaude du plus difficile amateur. Cu. L. Explication des Figures analytiques, Fig. 1. Calyce et pédicelle (les côtes n'en sont pas assez apparentes). Fig. 2, Un pétale, avant l’anthèse. Fig. 5. Une grande étamine (cette figure a été man- quée par le graveur, la partie fertile en est dentée, au lieu d’être plissée-ondulée en zigzag; le connectif cst posé contrairement au filement et ses deux lobes n’en sont point assez fendus, Fig. 4. Une petite étamine, Fig. 5, Ovaire et style, Fig. 6. Le premier coupé transversalement fig. plus ou moins grossies). CULTURE. (8. Ca.) Terre sablonneuse, très meuble, riche en humus; on la tiendra légère- ment fraîche, mais sans que l'humidité puisse stationner autour des raci- nés; par conséquent on soignera tout particulièrement le drainage. Mol- tiplication facile par la séparation des stolons du pied et par le boutu- rage des jeunes rameaux. A, V. LÉ 7 à 22" dt #8 y NN. ee 77 SE LL, 72 crée .VerSChrAasff Et. 1 / Ga dæa ocellata REGEL. af. PICTA. SEMartha [ Serre chaude. } Planche 98. TYDÆA OCELLATA vx picra. TYDÉE OCELLÉE, Var. peinte! Érvs. V. ci-dessus, Te II, PI. 41 (Tydæa Warseowiczi). Gesneriaceæ $ Gesnerieæ $$ Achimenæ. CHARACT. GENER, V. sbidem. CHARACT. SPECIF. Caule erceto subramoso undique hirto-villoso, pilis ercberrimis firmis erceto-applicatis bre- vibus basi atroviolaceis dein incoloribus {unde caule ramis petiolis peduneulisque obscure rubescentibus); petiolis ultra pol- licaribus supra sulcatis; foliis ovato-el- lipticis apice subacuminatis, basi margi- nibus in sulcum acutatim decurrentibus ultra crenatis, limbo supra punctis ele- vatis (unoquoque pilo fere imperspieuo terminato) seaberrimis intense viridi nervoso-impresso-rugoso infra pallido, nervis grosse prominentibus puberulis; peduneulis petiolo longioribus axillari- oppositis bifloris; pedicellis basi gemi- nato-bractcatis. Calycis arcte cum ovario eonnati oblongo-turbinati lacintis liberis altis Hi neari-oblongis, inferioribus paulo lon- gioribus. Corolla rubro-aurantiaca obli- que inserta basi gibbosa mox subcon- tracta dorso gibbose curvata latcraliter compressa puberula, ore oblique patulo, Jobis 5 inæqualibus, 2 super. minoribus, omnibus rotundatis intensius coloratis {coceineis), maculis atroviolaceis rotun- datis; ovario basi squamis 5 robustis crassis æqualibus ob ongis apice recte truncatis albidis cireumdato; stylo ro- busto basi brevissime piloso, stigmate bilabiato. (Nos. ex vivo /). Tydæn ocellata Rec, Gart.-Flora, 78, II (1854). picta Esuso. in litt.! ct in nostra tabula præsenti. Achimencs Klotzschii Wanscew. msce. Des trois variétés de la Tydæa ocellata Rex, type (Achimenes ocellata W. Hoox. Bot. Mag. t. 4559), les T. ocell. confluens, formosa et picta Rez, la dernière, celle dont il s’agit ici, est certainement la plus remarquable, par le nombre et l'ampleur de ses fleurs, la netteté et la vivacité de leur coloris. Toutes trois, il n’est pas inutile de le rappeler ici, sont nées, dans le Jardin botanique de Zurich, par les soins intelligents de M. Regel (1), de graines envoyées, il y a quelques années, par M. Warscewiez, qui les avait recueillies dans la Nouvelle-Grenade, la patrie par excellence des belles Gesnériacées, Communiquée en fleurs, l'an dernier, par son heu- reux obtenteur, à l'éditeur de PIllusiration horticole, la troisième, celle dont nous nous occupons spécialement ici, fut acquise bien vite par lui dans le but d'enrichir notre recueil et les serres d'une belle plante de plus. Nos lecteurs apprécieront, d'après la belle et exacte figure {1) Nous avons dit ailleurs que M, Regel avait été récemment nommé à Ja direction du jardin botanique impérial de St-Pétersbourg. TYDÆA OCELLATA Var. picla. ci-contre, si sa sagacité horticole ordinaire ne la pas trompé, et s’il a atteint le but qu'il se proposait : c'est du moins notre avis. Cultivée normalement, elle ne s'élève qu'à 0,40-50 centimètres environ, sur une ou plusieurs tiges peu ramifiées, droites, mais un peu débiles, d’un brun rougeâtre : couleur due aux poils courts, nombreux, subappliqués- érigés, dont elle est entièrement couverte et qui sont d’un violet noirâtre à la base, incolores au sommet. Les feuilles en sont assez amples, ovées-ellip- tiques, subacuminées au sommet, équilatérales à la base, qui se prolonge en déeurrence sur leur pétiole. Le limbe en dessus en est luisant, mais très scabre, en raison de la présence de très nombreux poils presque im- perceptibles, mais portées chacun sur un tubereule assez prononcé ; le bord en est crénelé, cilié; le pétiole robuste, canaliculé en dessus. Les pédon- eules opposés, axillaires, fourchus, et bibractéés à la ramification, portent deux fleurs subnutantes, grandes pour le genre, à tube arqué-gibbeux en dessus, pubérule, rouge-orangé vif en dessus, plus pâle sur les flancs, qui sont comprimés verticalement, et là, ainsi qu'en dessus vers le sommet, pourvus de poils plus longs que sur la partie ventrale. Le limbe, formé de cinq lobes arrondis et étalés, dont les deux supérieurs, plus petits, sont d'un rouge cocciné très vif; quatre d'entre eux offrent chacun une large maeule ronde, d'un violet presque noir ; tandis que le cinquième, l'infé- rieur, en offrent plusieurs, semblables, mais plus petites et placées dans un ordre régulier. : Il n'est pas un amateur qui ne souhaite au plus vite posséder la plante dont nous venons d’esquisser l’histoire et la description. Ca, L, CULTURE. {S. Ca) Nous avons à plusieurs reprises déjà détaillé les soins à donner aux plantes de cette catégorie. ‘ A. V. JD] b “2 AA : œ etect BENTH. [6 Cape Coast ( Serre chaude) 1 "" AV srschoffei £ pu . n Planche 99. MEYENIA ERECTA. MEYÉNIE DRESSÉE. Érvu. J. F, Meven, célèbre botaniste-physiologiste allemand, contemporain. Acanthaceæ Anechmatacantheæ $ Thunbergiæ. CHARACT. GENER. Cayæ parvus guinquelobus bractcolis duabus magnis inelusus. Corolta infundibuliformis fauce sensim ampliata, éwbo brevissimo ({) in- tus annelo piloso clauso, limbo sub- æquali. Sfamine 4 didynama, antheris apice barbatis bilocularibus : superior. déculis inæqualibus, altero magis supero divergente latere fomentoso, inferior. parallelis subæqualibus basi muticis. Stigma membranaceo-dilatatum bitabia- tom, labiis bilobis. Cepsuta e basi tumi- dula conico-attenuata ad basim biloeu- laris tetrasperma, dissepimento persis- tente valvis adnato ad axim lignoso dis- solubili. Semina (immatura) Sirophiola cupuliformi solubili spongiosa suffulta. N. ab Es. L. i. ce, (species tres! an am- plius?). Frutices volubiles v. erecti, hucusque in India ctin Africa occidental detecti, foliis oppositis ovato- v. cordato-luncea- latis integris v. dentatis, floribus axilln- ribus, tubo subelongato albido, limho maximo violaceo-cœrulescenté (rdum- dratio hoc nostra sed incompleta ad spe- cies citalas redacta!). Meyenia N. ab Esens. (non Scniecur.) in Was. PI as. rar. ÎIE 78. in DC. Prodr. XI. 60, Enpuicn. Gen. PI. 4098. Meisx. Gen. PI. 293 (202). CHARACT, SPECIF. Af. (erecta !) gla- bra, foliis petiolatis ovatis oblongis acu- minatis basi angustatis (marginibus 2-5- grosse dentatis), calyce brevissimo suh- 12-fido, corollæ tubo bracteis quadruple longiore. Bexra. L.i.c. (Parenth. except.) Meyenia erecta Bexvra. in Hooker’s Flora nigritiana, 476 (2). Warp. Annal. HI. 210. — W. Rouusson and sons Ca- tal. cum ie.! The Florist, new ser, V. 225, cum ie, (1855). 403. Due aux explorations de l'infortuné docteur allemand J. R. T. Vogel (3), qui la découvrit aux environs du Cap Coast (Cape Coast-Castle), Côte d'or, en Guinée, celte magnifique Acanthacée commence enfin à faire dans nos jardins son apparition si tardive et si désirée. Nous disons : apparition tardive! en effet, nous ne la voyons citée dans les catalogues (anglais) que près de quinze ans après sa découverte; Vogel, vraisemblablement, n'en a donc pas été l'introdueteur, et nous regrettons de ne pouvoir citer en ce moment l’auteur et l'époque de ceite introduction : époque sans doute toute récente. Elle paraît avoir fleuri pour la première fois, l’été dernier (1855), en Angleterre, dans l'établissement de MM. Rollisson, père et fils. Quoi qu’il en soit, on ne nous contestera pas, pensons-nous, l’épithète (13 Hos lapsu calami seriptum! tubus vero in plante generis typo {Thunbergia Hawlayneane N. ab Es. Hort. univ. D. p. 162. c. ie.) est revera elongalus!!! {2} Frutex 8-8-pertalis, ramulis teauibus tetragonis. Folie 1-2-poliicaria integerrima v. obsolete angu- late {1} membranotra. Peduneuli axillares unilori pollicares. Bracteæ membronaeem semipollicares. Caiyx fun lobe roro neo longue Corolle fübus (tuba eum faucihes, N. db Es.) fere h Ricaris supra ovu- rium _contractus dei icosus ad fauecm amplialus; lmbus subæqualis. Anthericæ muiieæ, omnes imiles, locutis ciliatis inæqualibas, altero allius inserto breviore et magis divergenie. Stylus apice di î 1ohos stigmaliferos 2 euneato-dilalatos emarginatus, — Flores ex Vogel ercrli (reuera pendulé/], evrollis basi futeo-albidis apice purpureis. Benru. 1. €. (ex lit. Rolliss.! parenih. ilalica nostra!). (3) Théodore Vogel, né à Berlin, en 1812, prit part comme botaniste à l'expédition anglaise du Niger. Parti de Devonport, en mai IB41, il mourut, malgré les soins les plus empressés, dans l'ile de Fernonda= Po, le 17 dérombre suivant, âgé'de vingi-neuf ans el quelques mois, de λ dyssenirie, maladie si funente aux Européens dans ces parages. Encore une des victimes de la science!!! La Hotanique systématique, dans un si court espace de témps, lui doit bon nombre de belles découvert TOM, mi. — AOUT 1856. 10 MEYENIA ERECTA. que nous lui appliquons en commençant cette notice; beaucoup d’autres plantes, sans doute, peuvent lui être comparées pour la beauté de leurs fleurs, mais peu sous ce rapport l'emportent sur elles et pour l'ampleur et la richesse du coloris. Nous en avons observé, dans l'établissement Verschaffelt, qui s’est hâté de les acquérir dès leur apparition dans le monde horticole, de jolis indi- vidus, hauts à peine de 0,30, et déjà cependant chargés de boutons; maïs devant, dans l'intérêt de nos lecteurs, nous hâter de leur faire faire connaissance avec une telle plante, et sachant que nous pouvions nous fier à l'exactitude de la planche ci-contre, exécutée d’après nature, nous n'avons pas voulu en attendre la floraison pour les en entretenir. Il sera toujours temps d'ailleurs de décrire les fleurs ex naturd! Suivant M. Bentham, qui l'a décrit et déterminé, c’est un arbrisseau, dépassant deux mètres de hauteur; à rameaux, grèles et tétragones, dilatés-plans aux insertions foliaires et d'un rouge sombre; mais qui n'attend pas un tel développement pour fleurir, comme nous l'avons dit, et qui d'ailleurs dans nos serres n’atteindra vraisemblablement pas une telle élévation. D'après nos observations, les feuilles en sont opposées- décussées, distantes, glabres (sauf en dessous la nervure médiane, où se remarquent quelques poils courts et épars; en dessus, elle est, ainsi que les ramules, très finement pubérules-scabres), ovées-lancéolées-cuspidées, d'un vert foncé, et exhalant une odeur vireuse, quand on les froisse entre les doigts; au sommet elles sont acuminées-récurves et portent de chaque côté une ou deux grandes dents aiguës. Les pétioles sont courts et cana- liculés en dessus. Les deux bractées, formant involuere et renfermant le celyce, sont, comparativement à la fleur, très petites, cymbiformes, pubérules et verdâtres. Le tube floral est infundibuliforme, arqué, blanchâtre et paraît (ex figure!) sillonné de côtes; le limbe étaté, ample {plus de 0,15 de diam.!}, d’un riche bleu-violacé, est formé de cinq lobes, arrondis, légèrement échancré, les deux supérieurs plus petits; la gorge est d’un jaune d'or. Étamines …, ete. .….? M. Bentham ne dit point si la fleur lui a offert l'un des caractères les plus importants du genre, un anneau poilu fermant la gorge ! Nous devons dire que, malgré toute l'autorité que comporte l'opinion de M. Bentham, nous doutons que cette espèce appartienne réellement au genre Meyenia. Quel amateur ne voudrait pas se hâter de posséder une telle plante? Cu. L. CULTURE. ($. Cm) Terre meuble, riche en humus, chaleur et humidité, pendant sa période active, tel est le mode de culture qui convient à cette plante, comme à toutes celles de son pays (Gardenia, Napoleona, ete.). Muliplica- tion par boutures de jeunes rameaux, sur couche chaude et à l’étouffée, et qui s'enracineront facilement en raison de la nature tendre du jeune bois. À. V. 7e LStroobant aa. naé.pinæ.in Horto Verschkaffeit Liluuu duuicuur Chine / Pleine lerre/ 17 r c 7 » Jith ae L. Stlrooëané « Gard. LINDL.. Planche 140. LILIUM SINICUX. LIS CHINOIS. Érra. Voyez Jardin fleuriste, 1. ler, PI 405-106. Liliaceæ $ Tulipeæ. CHARACT. GENER. V. ibidem. CHARACT, SPECIF. L. Bulbo parvo, Squamis paucissimis oblongis dorso ro- tundatis apice acutatis albidis; caule ctiam supra bulbum basi radicante cy- lindrico gresili subpedali fere imperspi- cue piloso (sieut subtus nervi et foi. mar- gines}, pilis brevissimis lincatima distan- terque seriatis; foliis alternis sparsis distantibus lineari-ellipticis acutis sessili. bus sub 7-nervis; floribus 2-3 crectis vivide miniato-aurantiacis; segmentis basi conniventi-erectis oblongo-ellipticis integerrimis supra subcanaliculatis re- curvis apice grosse plicato-inflatis papil- losis versus basin intus concoloribus, vel punctulis rarissimis vix perspicuis notatis, inter. vix majoribus; ex parte intcrna connexionis basilaris assurgunt labia 2 tubulatim conniventia ad cris- tam tenuissime papillosula {nectarium !}; filamentis subulatis vix tertiam partem segm. attingentibus; antheris oblongis subbasifixis; ovario oblongo-elavato alte 6-suleato apice inflato-rotundato; stylo brevi suleato-trigono; stigmate grosse trilobato, lobis supra rima papitlosula notatis, Nos, ad naf, viv.! Lllum sinicum Lixpu, in Paxrows Flow.-Gard. Glean. 115. N° 584, e. icone xylogr. Ca. Les. in Jardin fleur. Il. Mise, 149. eum ic. clrss, Lind|. mutuata! {An var. mera nana L. concoloris, ut suadet auctor?). Voici plusieurs années consécutives que nous avons le plaisir de voir fleurir, de juin à juillet, dans l'établissement Verschaffelt, ce joli Lis, qui m'avait pas encore obtenu jusqu’à nous les honneurs d’une figure coloriée, qu'il méritait cependant à tous égards; aussi nous sommes-nous empressé de la lui consacrer cette année, M. Liadley nous apprend qu'il a été introduit en Angleterre, à l’état vivant, par les soins de la Société d’Horticulture de Londres, dans les jardins de laquelle il a fleuri pour la première fois en septembre 1824 ; s'il en est ainsi, et nous n'avons aucune raison pour révoquer en doute le fait, comment a-t-il pu se faire que tous les auteurs systématiques, qui ont écrit depuis cette époque (et M. Lindiey lui-même!}, l'aient passé sous silence, jusqu’en 1851, année dans laquelle le savant anglais en donne une courte notice, accompagnée d'une petite figure xylographiée, dans son N° d'octobre du Paxron's Flower-Garden (1. c.). Il est donc vraïsem- blable qu'il avait péri la seconde ou la troisième année qui suivit son introduction. Quoi qu’il en soit, il était resté depuis un quart de siècle inconnu aux botanistes et au monde horticole, lorsqu'enfin, en 1860 {?), le célèbre voyageur en Chine, M. Fortune, en réimporta de nouveaux bulbes dans l'établissement de MM. Standish et Noble, d'où proviennent les individus dont nous avons parlé et d'après lesquels nous avons pu rédiger unc LILIUM SINICUX. description assez complète (V. notre phrase spécifique) pour pouvoir désor- mais comparer l'espèce à ses congénères, et l'en distinguer aisément, s’il y a lieu. Ainsi, nous nous rangeons très volontiers à l'opinion de M. Lindiey, qui penche fort à ne le regarder que comme une simple variété, plus petite du £. concolor Sauss. (Bot. Mag. t. 1165); et, en effet, l'excellente description de Gawler ne nous laisse que fort peu de doutes à ce sujet, Tous deux sont en outre originaires de la même contrée. Ce n'est pas un duvet proprement dit, qui en couvre les tiges et les feuilles, comme l'écrit M. Lindley: ce sont des poils très courts, assez distants, comme tronqués au sommet et disposés en séries linéaires (notre dessinateur les a omis par mégarde}; le dessus des feuilles en est dépourvu; mais ils reparaissent en dessous, sur les nervures et sur les bords, unisé- riés et glandulifères. L'épiderme supérieur, entre les 6-7 nervures qui le sillonnent, est formé (ad lentem!) de petites gibbosités, enchainées en séries linéaires, d'un vert brillant, passent au blanc d'argent sur les bords. La tige de ce Lis s'élève à peine plus de 0,30; elle est cylindrique, grêle, de la grosseur à peine d’une plume de eorbeau, verte ou obscurément rougetre, et émet des radicelles au-dessus même de son bulbe; celui-ci, fort petit, se compose d’un très petit nombre d'écailles oblongues, arrondies dorsalement et aiguës au sommet. Les feuilles sont alternes, éparses, ternées seulement sous l'insertion florale. Les fleurs, au nombre de deux ou trois, sont, comparativement à l’exiguité de la plante, fort grandes, dressées, campanulées-cyathiformes, d’un rouge minium-orangé éclatant; les six segments qui les composent, d’abord dressés et connivents, s'étalent bientôt et se recourbent en arrière; près de leur base, et dans la lon- gueur de leur connexion, est au milieu un sillon profond, à bords frangés- papilleux et connivents ; c'est le nectaire des anciens botanistes (terme excellent, du reste, et qu’il faut conserver en ce qu'il qualifie un carac- tère important pour la distinction des espèces!). Les étamines dépassent de peu la partie connivente ou tubulaire, comme on voudra, de la fleur, et portent des anthères oblongues, dont le pollen est d'un brun ferru- gineux. Le style est épais, robuste, renflé-claviforme au sommet, et porte trois lobes stigmatiques ovés, papilleux, avec une fente au milieu, etc. Le Lilium sinicum est désormais un hôte définitif pour nos jardins, d'où la négligence seul pourrait l’exiler de nouveau en le laissant périr. Ca, L. CULTURE. (4. L) Sol léger et sablonneux, un peu sec et bien drainé pour l'hiver; légère couverture de feuilles en cette saison; ou mieux, culture en pleine terre sous châssis froids. Multipliention par le semis de ses graines, par la séparation des bulbilles qu’il émet de sa base, ou par le bouturage de ses écailles. A. Y. .& . Ÿ \. eudrobiu L es x DA: Lis. al. Wepaut. [Serre chande Pi L' Fi 7. F / À. FES POfTELÉ NLILe OXE Û S Le © * . TOIORTLL NE { [fi ( Pi ; é ” th PC à _ Planche 144. DENDROBIUM DENSIFLORUM ver. entrera. DENDROBE A FLEURS SERRÉES de Griffith. Érvu, Jardin fleuriste, To ler, PL Il. Orchidaccæ $ Malaxeæ $ Dendrobiæ. CHARACT. GENER. V. ibidem. CHARACT. SPECIF. Pseudobulbis elongato-fusiformibus angulato-sulcatis quañdoque oblique tetragonis articula- tim nodoso-inflatis intra nodos angus- tatis; foliis ovato-oblongis basi attenuatis crassis aeutis 5-veniis; racemo thyrsoi- deo densissime florifero pendulo basi plu- ribracteato; floribus mellis violæque confusos odores referentibus; segmen- torum exter. 2 basilaria horizontaliter oblique patula in grossum calear labelli basim includens basi terminata, tertio erecto, omnibus eilipticis sicut ct inter, lata ovato-rotundata concolora ; labollo late unguiculato dein in orbem cueul- latum (1) convoluto læte armeniaco cras- siore intus extusque puberulo versus margines grosse piloso, hic piloso-plicato- fimbriato, intcrvallis continuo-membra- naceis, basi in grossum calcar subqua- dratum cum gynostemate connatum ter- minato; in unguem discus adest oblongus subelevatus basi bifidus fimbriatulus dein confusus cum lamina unoquoque latere plicam gibbosulam asportante; gynoste- mate apice bicornuto. Nos. dd nat. viv.! Dendroblum densiflorum v, Grif- 2 integerrimis undulatis flavo-croceis ; pui {Honruz!) (confer D. densiflorum inter. latiora et longiora late unguicu- ot. Mag. t. 5418 ; Bot. Reg. t. 1828.) Dans un riche assortiment d'Orchidées indiennes, adressées directement en 1854 à notre éditeur, s’est trouvée, sous le double nom que nous lui conservons ici, la belle et noble plante dont il s’agit et dont la planche ci-jointe est impuissante à rendre toute la beauté des fleurs, toute la dé- licatesse de leur coloris, d’un jaune d’ocre orangé, plus vif et abricoté sur le labelle. En ne la considérant que comme variété, la disposition, le nombre et la forme même de ses fleurs, nous laissent quelques doutes sur ce rappro- chement : doutes que nous ne pouvons confirmer en l'absence, au moment où nous écrivons, des fleurs, de la plante-type, dont peut-être elle pourra être regardée comme distincte, Nous en ignorons la patrie précise; ct le découvreur en est probable- ment, comme le nom semble l'indiquer, feu Griffith (2), à qui l’on doit également la découverte et l'introduction d’un grand nombre de plantes {1) En cornet, en owblis. (2) Né en 1810, il mourut en février 1845, à peine âgé de 34 ans, à Malueco, d'une hépatite aiguë, maladie qui, dans l'Inde, attaque surtout les Européens et les épargne bien rarement. Griflih (ut un naturaliste accompli; toutes les branches de la Seience lui doivenc de notables contingents : Mammabogie, Ornitho- logie, Entomologie, ete., et surtout la Botanique. Encore, comme on le voit, une victime immolée à cette marâtre, qu'on idolâtre tovjours, alors même qu'elle vous tue où ous laisse dans le malheur et l'abandont!! “De profundis ego frustra clamavi!!"}. DENDROBIUM DENSIFLORUM var, Grifthit. de l'Inde, et surtout de belles Orchidées de l'Assam, du Boutan, de l’Afgha- nistan, des Monts Khasia, etc. Nos lecteurs, en jetant un coup-d'œil sur la figure ci-jointe, qui peut leur donner une juste idée de son effet ornemental, pourra juger si c'est avec raison que nous lui recommandons l'acquisition d’une telle plante, dont les fleurs, outre leur curieuse conformation, exhalent une suave odeur, où semblent confondues celles du miel et de la violette. Ca. L. CULTURE. (S: Ca.) Voir ci-dessus diverses notices sur la culture des plantes de cette caté- gorie, et notamment celle du Dendrobium fimbriatum , var. oculatum, Tee, PL 45, A. Y, € 8 . OTteR atdrisotis MUELL. Australie (Serre froide. / TT à À Lerschaffellt Du0t 4 C w É | / Planche «102. CORREA CARDINALIS. CORRÉE à fleurs cearlates. Érvx, José Conrea DE Serra, botaniste portugais, mort en 1893. Rutaceæ S Boronieæ. CHARACT. GENER. Caiyæ eupuli- formis subintegerrimus v. guadrilobus. Petala 4 hypogyna caiyee multo longiora basi valvatim conniventia v. in tubum Jonge conlita. Séemina 8 hypogyna peta- lis æquilonga v. exserta, 4 tisdem oppo- sita breviora; flamentis liberis glabris subulatis v. basi dilatatis; antheris in- trorsis bilocularibus muticis dorso supra basim insertis longitudinaliler dehiscen- tibus. Ovaria 4 gÿnophoro brevi ambitu staminifero suboctolobo insidentia 1-lo- eularia pilis steliatis dense congestis ve- lata; ovulis geminis sutaræ ventrali su- perposite insertis, super. adsceendente, infer. pendulo. Styliex ovarii angulo in- icriore in unicurm centrale stamina æquantes v. super. coaliti, sfigmate æquali 4-lobo. Capsule tetracocca, coccis nonnullis sæpeabortivis bivalvibus, endo- carpio cartilagineo soluto elastice bilobo basi seminifero abortu monospermo, albuminis carnosi rectus teres gracilis, radicula supera. Frutices in Nova-Hollandia oriental et australi indigeni pube stellata densa tomentosi v, pulverulenti, foliis oppositis breve petiolutis simplicibus subovatis (v. oblongis v. clliptico-lanceolatis) integer- rémis punciufo-pellucidis; floribus ra- mulos axillares abbreviatos pedunculi- formes terminantibus solitariis geminatis 9. tcrnis breviler peduneulatis speciosis. Exotreu. Gen. PI, 6012, (Exe. Phrasi parenth.) Correa Surrm, Linn. Trans. IV. 219. Ex. Bot. IL. t. 72. Venr. Malm. t. 45. SauisB. Parad. t. 400. Gærrn. £. [IL 435. t. 210. Anpnews, Bot. Rep. t. 18. 436. 653. Bot. Mag. t. 1746. 4099. Bot. Reg. 4. 5, 26. 515. 1224. Sweer, FL austr, t. |. DC. Prodr. 1. 719. A. Juss. Mém. Mus. XI. 478. €. 21. . 22. Hook. le. t. 2. 5. Mersn. Gen. PL. 60 (44). War. Rep. I. 505. IT. 824. V. 590. Ann. [. 158. CITARACT. SPECIF. C. ramis graci- libus,ramulis foliisque utrinque pube fas- ciculata pallide ferruginea instructis; fo- liisremotis subuncialibus brevi-petiolatis patentibus v. reflexis elliptico-lanceolatis obtusiusculis integerrimis mergine re- curvis supra viridibus opacis subtus pal- à : lidis, nervis obsoletis; pedicellis elonga- Semen obsolete reniforme, fes’ crusta- ! dis, n bsoletis; pedicelli ga cea, wmbilico ventrali. Embryo in axi | tis gracillimis folio longioribus 4-floris apice bibractcatis, bracteis folio confor- mibus sed duplo minoribus; floribus nutantibus; calyce hemisphærico trun- eato obsolete 4-dentato rufescenti-tomen- toso; corollæ pubescenti-tomentosæ tubo subclavato (coccinco}, limbo 5-fido luteo, lobis erectis acutis, staminibus 8 sub- longe exscrtis. W. Hook. L. i. e. Correa cardinalis MUuELLER, mse. — in Herb. W. Hook. Bot. Mag. t. 4912 (April 1856). M. W. Hooker, qui le premier donna la figure et une description de cette plante, ne nous apprend malheureusement rien de ce qui en con- cerne l’histoire spéciale. It se contente de dire qu’elle a été élevée de graines, reçues d'Australie, patrie exclusive de ses congénères, par MM. Veitch, père et fils, d'Exeter et de Cheleca, horticulteurs dont tout le monde horticole apprécie l’honorabilité, et desquels il aurait pu savoie les particularités qui la concernaient, au sujet de l'épaque de son introdue- TOM, tr. — SEPT, 1856, LL CORREA CARDINALIS. tion chez eux et du nom de l’introducteur. Or, selon nous, donner l'his- toire d’une plante, et l'histoire la plus complète possible, est le devoir d'un botaniste descripteur; il plait par Jà à ses lecteurs et sert davantage la science en l'enrichissant de faits intéressants; c’est quant à nous un devoir que nous nous sommes toujours efforcé de remplir, et souvent aux dépens de longues et fastidieuses recherches. « Dans sa patrie, dit ce savant, elle forme un beau buisson de 2 ou 3 pieds de hauteur, aux branches grêles et gracieuses, au feuillage d'un vert opaque et sombre en dessus, pâle et blanchâtre en dessous; toutes les plus jeunes branches por- tent des fleurs pendantes, d’un pouce, nn pouce un quart de longueur, d’un riche écarlate, avec segments ou lobes seulement jaunes. Les fila- ments staminaux dépassent de plus d’un quart de pouce le limbe dressé de la eorolle. Nous connaissons à peine une plus désirable plante de serre tempérée, fleurissant comme elle au commencement de Mars. » L'illustre auteur, après avoir confronté l'échantillon que lui communi- quaient vivant MM. Veitch, avec les plantes congénères de son vaste et riche herbier, répare en partie son oubli (de l'histoire de la plante!) par ce qui suit: « Notre herbier nous fait voir qu’elle est identique avec le Correa cardinalis du D° Ferdinand Mueller (fesant maintenant partie d’un voyage d'exploration dans le Nord-Ouest de l'Australie), qu’il découvrit «u le long de la rivière Latrobe, dans des endroits sablonneux, couverts de buissons, sur les collines et dans la plaine stérile du Port Albert, Terre de Gipps (Gipps’ Land), colonie de Victoire, dans l'Australie Méridionale.n» u Elle est fort distincte de toutes les autres espèces aujourd'hui con- nues, » Bien que nous en donnions ici un dessin original, nous n’avons pas encore eu le plaisir de la voir en fleurs. Force nous est, pour compléter notre notice, de traduire ici purement et simplement l'excellente des- eription qu'en donne M, W. Hooker : e Arbrisseau de deux à trois pieds de haut, à branches opposées, gréles, bien ramifiées, cylindriques, brunes; les plus jeunes couvertes de petits poils fasciculés, étoilés, ferrugineux. Feuilles opposées, subcoriaces, elliptiques-lancéolées, à peine aiguës, à bords récurves et entiers, couvertes de poils semblables à ceux des bran- ches (voir ci-dessus leur coloris); longues d’un pouce; nervation obsolète. Pékioles courts, grêles, Pédoncules axillaires, grêles, uniflores, beaucoup plus longs que les feuilles, Fleurs (v. ci-dessus) : Bractées géminées, foliiformes, insérées précisément sous le calyce. Calyce hémisphérique ou cupuliforme, tronqué, couvert d'un duvet ferrugineux, à quatre petites dents presque obsolètes. Corotle de plus d’un pouce de long, tubulée, mais subclaviforme, assez étroite, tomenteuse; à limbe petit, de quatre dents dressées (récurves ex fgura). Etamines inégales, exsertes, à flemenfs glabres, CORREA CARDINALIS. les courts plus dilatés à la base que les longs. Ovaire profondément quadrilobé, velu; sfyle aussi long que les étamines, velu inférieurement. » Cette Corrée nous semble, non seulement distincte, comme à l'auteur, mais en outre, la plus belle peut-être du genre par la nettcté et la vivacilé du coloris de ses fleurs. Cu. L. CULTURE. (. T.) Culture ordinaire des plantes de la Nouvelle-Hollande; multiplication par le bouturage des jeunes ramules, fait à chaud et à l’élouffée ; et mieux encore par le greffage en approche ou en fente, sur des congénères vigou- reuses et plus communes dans les collections. A. V. Planche 103. variétés DIVERSES DU PÉLARGONIUM (cERaNUm) pes PLEuRISTES. Déjà dans notre Tome premier nous avons consacré deux planches en- tières (PI. 35 et 39, et auxquelles nous renvoyons nos lecteurs) à illustrer ces magnifiques produits hybrides, que sait obtenir, par de sagaces croise- ments artificiels, l'habile pratique de quelques horticulteurs privilégiés, en première ligne desquels il faut citer M. Odier, banquier”à Paris, et ama- teur fort distingué (à Bellevue lez-Paris), et M. Miellez, l’un de nos plus habiles et de nos plus honorables horticulteurs (à Esquermes lez-Lille). L'Illustration horticole, par sa nature intrinsèque, écho et reflet de toutes les gloires jardiniques, en consacrant de nouveau une double planche aux nouvelles variétés obtenues tout récemment par ces deux Messieurs, croit avoir largement payé son tribut d'admiration et de publication à ce beau genre de plantes. Ces quatorze nouvelles variétés, dont nous donnons ci-contre d'exacts portraits, ne le cèdent en rien pour l'ampleur, la variété et l'éclat du coloris des fleurs, à leurs quatorze devancières; et nous ne craïgnons pas d'avancer que nulle part peut-être, on ne pourrait en admirer une seconde collection aussi splendide, aussi riche, aussi diversifiée! Présentées en fleurs, en juillet 1855, par M. Miellez, à l'Exposition universelle de Paris, elles ont attiré et fixé surtout l'attention de tous les Amateurs, et M. Rouil- lard, secrétaire de la Société impériale et centrale d'Horticulture de cette ville, les a décrites et mentionnées, avec de justes éloges, dans le Bulletin de cette éminente Société, en date du mois de novembre suivant. Il est curieux pour l'observateur de considérer comment l'art a pu obtenir, par des croisements successifs, la transformation de la forme florale obovale type, en une forme absolument circulaire, comme celle de lErodium ou du Geranium (vrai!), genres très voisins. Cu. L. CULTURE. (S. Fa.) Cette culture est trop connue désormais pour être expliquée ici. A. V. sn F oc. & LUh Miranda. S ù “aie F. De ) : EVuruetes diverses de elarqonium des fleusioteo. ” La ” ; pe ni m2 ere : ose on Re : ‘ A a 4. Jauperatiice Eugene (Muellez. V2, Seocatoier (Odier.) 9. JIGadarue be une (91 ellex.) 4, Leou Lequau (Oduei ) 5. Levuqiuo (NTiePlez) ( d: \ ge G.Rubeus { Muiellez..) T.OIBadar ue LÉots (NMuiellez) 8.10“ P Pace (Ibiellez) 9. Couute de Iboiru (Mbiellez) 10 NL" us uitadgo (‘MbielPe:.) de. ; ; : : ES ù A dé à heu | te : 11. Gurtlaunune S'evereryuo ( NTaellez.). 12. beuderoorir (Miel ex) 13.6"; . eocatoie TOdier ) 14 Ib dueur (M0 ieller.) PLANCH. & LIND. LIL al ) LEX re Oo cu tella PTT / ? 7e Ÿ » Ce Serre / nr ’ [4 cat à 1 1 1/1 / Planche 104. SCUTELLARIA SCARLATINA ©, SCUTELLAIRE &@ fleurs écurlates. Érys. Sculellu , diminutif de seutum (petit bouclier}, écuelle; forme du segment calycinal supérieur. Lamiaceæ Stachyeæ (2) $$ Scutellariæ. CHARACT. GENER. Calyx campa- nulatus bilabiatus, labia intègra (é, e.: sepalo summo cxeluso squamiformi, la- teralibus in labium superius, inferiori- bus in inferius coalitis) post anthesim clausa demum usque ad basim fissa, su- periore superne squama dilatata supra concave aucto ad maturationem deciduo, inferiore persistente. Corollæ tubus longe exscrtus intus nudus rectus v. sæpius ex- ira calycem recurvo-adscendens superne in faucem dilatatus, #mba bilabiato; dabio super. apice integro v. emarginato, infer, patenti-dilatafo eonvexo- apice emarginato, lobis lateralibus nunc liberis patentibus sæpius cum labio super. coa- iitis rarissime eum inferiore. Stumina € tubo exserta; antheris per paria ap- proximatis ciliatis, staminum infer. di- Mmidiatis, super. bilocularibus cordatis, doculis subdivaricatis dorso oppositis. Styti lobus superior brevissimus. Ova- rêium gynophoro incurvo elevatum obli- quum; muculis siccis nudis tuberculosis labris v. tomento adpresso pubescenti- US. Herbæ annuæ v. perennes, ». rarius frutices, omnium fere regionum incolæ, execpta Africa transtropica. Inflores- centia : nunc tetragono-spicala, foliis flo- ralibus membranaccis subimbricatis co- doralis; nunce racemose , fol. flor. parvis; nunc avillaris, fol. flor. caulinis subcon- formibus; pedunculis in axillis solitariis unifloris brevibus sæpius oppositis at in Heteranthesia cum fol. for. sparsis; bracteis subnullis; corollis cœruleis +. flavidis, rarius purpurascentibus v. coc- cineis. Bevroan, Charact, revis.? in DC. Prodr. XII. 41 Seetiones Gencris vasti : de Lupulina- ria Aura. Han. 90 Heteranthesia BENTn. 5° Stachymacris À. Has. 4° Galericula- ria À, Haw, (De his, et de operibus auct. et fig. confer opus citatum clrss. Ben- thami!). Seutellaria L. Gen. 495. Juss, Gen. PL 117. Anru, Hasuur. Monogr. in Sc- ring. Bull. bot. I. Benrn. Labiat. 419 et in opere supra citato. Expzicu. Gen. PI. 5626. Miss. Gen. PI. 285 (194, — Wair. Rep. IN. 747. 984, VI 673. An- nal. II. 9262. (cte., etc.) — Cassidu Tourx. Morncu. CHARACT. SPECIF. S. { Heteran- thesia) ? Descriptio, si fuerit jam vulgata nobis adhue ignota, plantæque solum- modo hueusque folia observavi viva! — foliis late cordato-lanceolatis basi alte emarginatis apice acutis utraque facie molliter ton-entosis supra intense viridi- bus infra pallidis, vents paucis subparal- lelis eurvatis, marginis dentibus sat dis- tantibus glandulosis rubescentibus, pilis supra puncto elevatis, potiolis infra ro- tundatis supra decursione laminæ cana- liculatis..… Nos.! Scutellaria scarlatina Pianc. et Lan. 1... Le désir, commun à l'éditeur de l'Allustration horticole et à nous, de porter plus promptement à la connaissance de nos lecteurs, cette belle {1} Searlatinus ; ce mot a Le tort d’être d'une latinité toute moderne ; il vient de l'italien scrbato, éear- late; les médecins seuls jusqu'ici l'employaient pour désigner une certaine fièvre, dlont les ravages sont fort connus, et on aurait bien fait de le Jeur laisser: la langue de Virgile et d'Morace es en effet assez riche pour nous fournir des adjcetifs, sans les aller chercher st loin. (2 argus, vos, épis on voit qu'il ne font pas écrire Siachydee! SCUTELLARIA SCARLATINA. plante, ne nous a permis le loisir d'attendre la floraison des individus qu’il en possède, et nous avons reproduit dans le dessin ci-contre les fleurs de la planche-prospectus qui en a été publiée : planche qui nous paraît exacte, sauf, et pour les yeux des botanistes seulement, les détails du calyee, lesquels n'en ont point été fidèlement imités par l'artiste; mais nous en avons fait exécuter le feuillage d'après nature. L'espèce, toute nouvelle pour nos jardins, nous semble, comme à M. Planchon, qui l'a déterminée, bien distincte de ses nombreuses congé- nères. M. Linden (Catal. 4856, p. 6), son premier possesseur et qui l’a cédée à M. Miellez, nous apprend qu’elle a été découverte par M. Triana, à qui déjà la Botanique et l'Horticulture en particulier, sont redevables de la découverte et de l'introduction de bon nombre d'excellentes plantes, dans les parties tempérées de la province de Popayan (Nouvelle-Grenade). Là se bornent, que nous sachions du moins, les documents historiques qui la concernent. Le coloris floral, d’un écarlate elair et vif, est unique jusqu'ici dans le genre, où dominent le bleu, le jaune, puis plus rarement le rose et le rouge dans quelques nuances peu nombreuses. Elle sera done la bien venue dans les jardins, où elle contrastera agréablement avec les S. japonica, splendens, Venienati, macrantha, ete, Elle est, dès ce moment, à la disposition des Amateurs de bonnes plan- tes, chez notre éditeur, M. A. Verschaffelt. Cu. L He. Le CULTURE. . 6. T.) Cette plante, avec quelques soins tout simplement de vigilance, ne se montre nullement déffcile dans nos jardins. On la plante dans une terre légère et sablonneuse, suffisamment riche en humus, et surtout parfaite- ment drainée, car la moindre humidité stagnante la ferait infailliblement périr. On la multipliera par le bouturage des jeunes rameaux herbacés, ou par le séparage des rejetons. On en obtiendra très probablement aussi de bonnes graines. AV. B. 1 fer + Serre froute LU La WE É 4 . d © ELatice 1uaci0p Lei Île-de Planche 105. STATICE MACROPTERA. STATICE à lurges uiles. s : PET : onvèe Ve : Évyu, Zrarixy (erarite, j'arrête}, Diosc. Sclon Pline, et d’après l'étymologie du mot, c’est une plante qui a le pouvoir de faire cesser la diarrhée; on nc saurait aujourd’hui spécifier à quelle espèce les anciens fesaient allusion (1). Plumbaginaceæ $ Staticeæ. CHARACT. GENER. Calyr obconi- eus tubulosus v. sæpius infundibulifor- mis, lmbo scarioso 5-nervi, 5 v. raris- sime 10-lobo v. partito. Corolla v. om- nino polypetala v. ima basi tantum et annalatim v. usque ad limbum gamo- petala. Fifamentae imæ corollæ basi in- serta rarissime ad faucem usque tubo eorollino adnata. Ovarium oblongum obovatum v. lineare stylis coronatnm. Styli a basi liberi v. ima basi tantum inter se coaliti glabri filiformes apice în stigmata filiformi-cylindriea tota super- ficie glandnlosa abeuntes. Utriculus par- te superiore durior et opacior, infcriore tenuior membranaceus apice pentago- nus ct regulariter dehiscens, operculo ad stylorum basin cireumscisse deciduo v. subindehiseens membrana ad basin utri- culi irregulariter ruptili, sæpe insuper subvalvatim fissilis. Borss, 4 i. c. Ierbæ perennes rhizomate duro mul. ticipiti, rarissime annuæ v. suffrutices humiles cæspitosi litlorum maris v. de- serlorum salsorum incolæ in regione mediterr. Europæ, în Asia media el Si- biria, Africa borenti et in insul. Canar. copiosæ, nonntullæ capenses ef ameri- cuncæe, foliis sæpius integris coriaceis ra- rius leneris runcinalis, «liq. nd squamu- las reductis ; scapis ramosis alatis angu- latisve, spiculis 1-pluré-floris varie dis- positis sæpius în spicas densas », pani- culas secundas v. corymbosas digestis bracteatis (adumbr. abbrev.! ex auct. supra cit), - Statice (Darécn. 1586. Tounx. et L.) Wacuo. Enum. fort. berol. 558. Rors. et Scnurr. Syst. VIT 777. Enpc. Gen, PL. 2172. Maiss. Gen. 315 (226). Pur- Terz. et EnpL. in Gen. FI. germ. ic, fase. XXIV. E. Borssten, Rev. Plumbag. in DC. Prodr. XII. 654. — Sfalices sp. L. DC. Kocn, Syn. PL germ. Srpru. FI. græc. 299. Relcn. Pl. crit. ic. plur. Leon. le. ic. plur, Bot. Mag. et fiot, Reg. idem plur. ie, Waur. Ann. 1If. 276. (Confer præsertim clr. Borss.). DIVISIO GENERIS! $1. Pteroctada. V7. Schizhymenium. Ÿ2. Ctenostachys. \ 8. Cireinaria. Ÿ 3. Plathymenium. 9. Palyarthrin. Ÿ 4. Limonium. Ÿ 10. Myriolepis, Ÿ5. Sphærostachys. \ 11. Siphonantha. Ÿ 6. Jovibarba. Ÿ 12. Psylliostachys, {De harum Charact. opus cr. auct. cit. conferre veli). CHARACT. SPECIF. S, ($ Pteroclada). Pasi suffrutescens, foliis parce puberulis tandem glabrescentibus amplis coriaceis petiolatis lyratis, lobo terminali maxima ovato acutiusculo apice sctifero basi si- nuato-lobato, lateralibus multo minori- bus triangulari-ovatis confluentibus ; scapo elato amplo (emplissimo quidem!} et patule corymboso-panieulato latissime ut et ramis bialato alis sinuatis vix un- dulatis subdichotomis ample auriculati Spiculis bifloris 2-3 ad ramulorum a cem fascieulatis, ramuli floralis alis (dor- saliferi obsoicta) binis a basi angusta la- tissimis in auriculas amplas falcates ro- tundatas bracteas æquantes abeuntibus ; bracteis inferioribus membranaccis pu- berulis ovato-triangularibus acutis, in- teriore triplo majore rubello-coriaceo dorso elevatim plurinervi glabriuscula margine ciliatula apice membranacco violaceo limbata; calycis tubo glabro limbo oblusissime ëä-angulato. Pa. B. Was, Lie. Sitatice maeroptera Pr. B. Weer, in Bourçrat PI. ean. exs. Ne 951. Phyt. eanar. sect. HIT. 182. t. 406. E. Borss, L. e. 637. (23 Alvom sistit et Ackillea, Eosdem eflectus præstat et Statice caulibns, veluti rasæ eapita sustinens. Narum. Mise, lib, KXVL cap. vit. von. un — ocr. 1856. 12 STATICE MACROPTERA. -Beaucoup de personnes, sans doute, en jetant les yeux sur la planche ci-contre, seront tentéos de crier à l’exagération, en considérant la masse énorme de fleurs qu'étale le vaste corymbe que nous représentons! Et néanmoins, ce corymbe, loin d’être exagéré dans ses proportions, est plus petit que nature, et notre planche, bien que double et du plus grand for- mat in-8, n'a pu contenir les dimensions diamétrales nrturelles, ni surtout la superficie florale énorme de l'individu (sec) que nous en avons eu sous les yeux ; à peine avons-nous pu en même temps figurer les ra- meaux supérieurs, et au trait une feuille moyenne. Quel attrayant spectacle doit donc offrir, aux yeux de l'observateur, une pareille plante, étalant en liberté dans son site natal ses myriades de petites fleurs du bleu le plus pur, constellé de blanc brillant? Heureux M. Bourgeau, qui avez pu ad- mirer ainsi dans sa patrie cette noble, ceite magnifique espèce, la reine des Statices, sans contradiction possible, par la multiplicité de ses fleurs, lampleur de ses feuilles et les larges ailes de sa tige et de ses bran- ches! La Slalice macroptera croît spontanément et exclusivement dans l'Île de Fer, la plus petite et la plus stérile des Canaries, uniquement formée de roches basaltiques affreusement crévassées (4); nous disons qu'elle y croît exclusivement, du moins, que nous sachions, elle n’a pas été trouvée dans les autres îles de cet Archipel; et certes une telle plante n’eût pas Gchappé aux investigations multipliées de P. B. Webb, ni des voyageurs qui lui ont succédé, Comme c'est ce savant si regrettable et enlevé si prématurément encore à "la science, qui l'a déterminée et décrite, dans sa Phytologie des Canaries, ouvrage superbe que nous n'avons point en ce ‘moment la possibilité de consuiter, nous ne savons de quel voyageur il a pu en avoir la communication... de Despréaux, probablement, qui visila ces îles pendant plusieurs années après lui, ou plutôt, à ce qu’il semble d'après les citations bibliographiques, de M. Bourgeau, qui fit plusieurs voyages dans ces diverses iles? Quoi qu'il en soit, c’est à l'infatigable et zélé voyageur-botaniste, nommé en dernier lieu, que revient l'honneur, sinon de la découverte (?), du moins de l'introduction de la plante en question, dont il rapporta des échantillons d’herbiers et des graines. Ces dernières, confiées aux soins 4) Cette fe a joui jadis, malgré sa stérilité et la sauvagerie de ses sites, d'une sorte de célébrité, Lors- que, sous Louis K111, les géographes français reçurent mission de mesurer un arc du méridien, ils ehoi- sirent pour cette opération cette Île, comme étant la terre la plus occidentale de l'ancien monde, et y pla- cérent le premier méridien. On sait que depuis eut usage fut abandonné, et que désormais les savants français et eeux de plusieurs autres nations comptent les longitudes & prendre du méridien qui passe par l'Observatoire de Paris, STATICE WACROPTERA. habiles de MM, Thibaut ct Keteleer, horticulteurs à Paris, leur procu- rérent bientôt de beaux individus, dont bon nombre sont venus enrichir les serres froides de notre éditeur, où nous espérons bien les voir inees- samment fleurir, En attendant, nous devons donc nous abstenir d'en donner ici une des- cription purement botanique, et d'ailleurs l'excellente phrase spécifique qu'en a rédigée M, Webb, supplée suffisamment à notre silence forcé; ct de plus notre planche peut en donner à nos lecteurs une idée assez juste pour leur inspirer le désir de la posséder. Gi L 1h . CULTURE. (6. Fe.) Bien que cette plante soit rustique et robuste, sa conservation dans nos serres exige quelques précautions, toutes de surveillance, dont la princi- pale est un bon drainage : car, comme on peut le voir par ce qui précède, elle doit redouter l'humidité, On la plantera dans un sol léger et sablon- neux {la terre de bruyère, par exemple), en l'arrosant fort sobrement ct de temps en temps, mais peu à la fois, d’un peu d'engrais liquide, bien étendu d'eau. 11 sera bon de méler à la terre quelques fragments bien concassés de briques ou de plâtras. Dans la serre, on la placera près des jours, et en été, à mi-ombre. Multiplication par le séparage des jeunes rejctons, ou par le boulurage de très jeunes rameaux, A. V, m9 Planche 106. HELENIUM ATROPURPUREUN, HÉLÉNIE à fleurs noires-pourpres. Évvn, EAëor, Helenium, d'EAbn, la belle Hélène, fille de Tyndare et de Léda, femme de Ménélas, enlevée par Thésee, puis par Päris; ce second enlèvement fut la cause de la fameuse guerre de Troie {t}. Après bien d'autres vicissitudes, elle fut pendue à Rhodes. Ses larmes, dit Pline (2), donnèrent naissance à une plante, qui porta depuis son nom, ct qui avait pour vertu de conserver la beauté; la plus célèbre sous ec rapport eroissait dans l'ile d'Hélène, voisine de celle d'Eubée (mer Egée). On rapporte la description qu’en a donnée Dioscoride (I. 27) à l'Ænula Heïenium des Modernes. Asteraceæ $ Senecioneæ $$ Helcniæ-Euheleniæ. CHARACT. GENER. Capifulum mul- tiforum hetcrogamum, foribus radii uniscriatis Ligulatis v. tubulosis irregu- Jaribus femincis, disei tubulosis herma- phroditis. Afnvolucri biseriati squamæ exter. plurimæ foliaceæ elongatæ subli- neares reflexæ v. patentissimæ, énéer. pauciores breviores acuminatæ recepta- culi paleas simulantes sed extra flores sitæ. Reccptaculum convexum globosum v. oblongun nudum. Corollæ rudii ligu- latæ v. tubulosæ irregulariter 5-5-fidæ, disci tubutosæ brevissimæ 4-B-dentatæ. Stigmata obtusa exappendiculata. Ackœæ- nia turbinato-cbovala multifariam vil- losa. Pappi paleæ quinque v. sex mem- branaceæ plus minus apiculatæ. Herbæ bcreali-americanæ et mexicanæ glubræ v. pubescentes, foliis altcrnis de- currentibus sublus punciatis integerrimis dentatis v. subpinnatifidis, capitulis ad apices caulis eErumorum solitariis (v. plu- ribus), corollis lutcis {v. rubris) ectus puberulis, Enpuca. Gen. PI. 2603 (except. parenth.). Hetenium L. Gen. PI, 961. DC. Prodr. V. 665. VIL 295. Mersx. Gen. Pi. 208. (155). Wazr. Rep. 11. 628, 990. VI. 180. — Helenia L. Hort. Cliff. 418. Moencu, Metb. 589. Gænrrn. Il. 458. Brassavula Avans, non R. Br. Tetrodus Cass. Me- sodetra Rarin. (B. DG. genus divisit: $1. Helenia. 6 2 Tetrodus; de subgene- rum horum charact. Podromum adire veli, L c.). CHARACT. SPECIF. Æ. rhizomate perenni, caulibus crectis rigidis paulo angulatim striatis alatis ad apicem multi- ramosis, ramis ct ramulis 4-foliatis; fo- lis valde distantibus lineari-lanceolatis alternis acutis since interruptione ad expansionem limbi longissime lateque in alas sessili-decurrentibus (alis ct fo- liis punetis impressis crebcrrimis [unde tota planta nec injucunde resinoso-fra- grans et amarissima] undique notatis enerviis {excepto n. medio) atro-viridi- bus; peduneulis strictis éylindraceo-snl- catis oligo-cephalis fisLulosis et pedicellis nudis ad apicem subinflatis. Involucri subsimplicis viridis squamis externis multo majoribus lincaribus ante basim roetundato-coadunatis dein in peduneu- lum valde adpresso-reflexis, iniernis pa- rum perspieuis liberis; capitulo glo- oso-compactissimo ; floribus radii (121) vniseriatis sæpe csexualibus v. fœmineis, stylo seliformi exscrto, tubo vix ullo mox in ligulam euneatam apice triloba- tam utraque facie puberulam expanso; disei in gibbulos sitis, tubo comparative multo longiore quadrifido, segm. breviss. inflexis valde papillosis; ovario pilosulo, &) Bis ropta pellex.... Poridis aldultera conjux 4 Vins. passim Æneid, On voit par ees expressions, que n'épergne pas le divin poête, dans quel mépris était tombée cette fatale besuté, {2 Helenium e lüerymis Melenæ dicitur natum, et ideo in flelena iasula laudatissimum, Hisr. rar. lib. XXI. cap. X... Favere creditur fonnæ ; cutem mülierumn in facie reliquoque corpore nuirire ineorruptasn. Proerea putant au ejus quamdan gratin ils veneremque conciliar … elc., ibid. cap, XXL RÉ pPirA. an Âorlo Verschc 74 24 of of Û ’ VIe LAMMUMUL atiopuipuieum oi A: D Texas { Plein air. AE A. Verscha, pet pal. HELENIUM ATROPURPUREUN. pappt squamulis 5 brevi Janceolatis acu- Relentum atropurpareum Kry et tuinato-aristatis; staminibus insertis; | Bouené, Ind. Sem. Hort, r. berol, 1845. stylo vix exserto, stigmatibus divaricatis Collet. pe 42. Linn. 1846. fase, LV. 592. € apice rolundalo-emarginatis. Non. ad | War. ep. VE. 180. nüalur, viv. Cette espèce, incontestablement l’une des plus intéressantes plantes que nous possédions, pour la pleine terre à l'air libre, sous nos climats, par son port pittoresque et ses belles fleurs (lisez capitules !) au coloris va- riable, selon leur âge de développement, bien que découverte dans les vastes plaines (?) du Texas, par M. Engelmann, qui en envoya, dès 1845, des graines au Jardin royal Botanique de Berlin, n’est pas encore très répandue dans nos jardins. Nous avons eu le plaisir de la voir splendi- dement fleurir en septembre dernier (1855), dans le beau jardin de notre éditeur, et de pouvoir par conséquent l’étudier à notre aise de vivo. Nous en donnons ci-contre une exacte figure, à laquelle un seul reproche pour- rait être adressé, et ee n’est pas la faute de notre excellent artiste, celui de ne point exprimer suffisamment les différentes nuances de coloris qu'af- fectent les fleurs, comme nous le disons ci-dessus, selon leur âge de déve- loppement. Nous eussions certes adopté de préférence la diagnose spécifique qu'en ont donnée les excellents auteurs qui l'ont déterminée, mais l'examen plus approfondi que nous en avons dû faire pour en entretenir nos lecteurs, nous a révélé quelques détails essentiels négligés ou omis par nos devan- ciers, entre autres: les points dont sont criblées Ies parties vertes, l'odeur résineuse, sans étre nullement désagréable, qui s’en exhale, et enfin la saveur extrêmement amère que contiennent les parties vertes et surtout les fleurs. H y a là vraisemblablement un principe suis generis à définir et dont Ja thérapeutique sans doute pourrait faire son profit; ne pourrait-on y voir, par exemple, quelques excellentes qualités fébrifuges, suceédanées du quinquina, dont les différentes espèces, comme on sait, tendent à disparaître totalement un jour prochain des forêts américaines, par le vandalisme et l'aveugle cupidité des exploitants? Nous fesons des vœux pour que ces lignes Lombent sous les yeux d’un chimiste, ami de la science et de lhu- manité: de M. Payen, par exemple, qui s’est toujours occupé avec tant de succès des questions de ce genre, Considérée comme plante jardinique, l'Helenium atropurpureum est tout-à-fait ornemental, dans le sens absolu de ce mot; ses tiges s'élèvent à un mètre environ de hauteur, sont ailées dans tout leur longueur, émet- tent des fouilles linéaires-lancéolées, distantes, sessiles-décurrentes, eriblées, HELENIUM AFROPURPUREUY. comme les ailes qu’elles forment, des points que nous venons de signaler, et sont très ramifiées au sommet, dont l'ensemble fleuri déploie un vaste corymbe surchargé de capilules assez amples, aux fleurs du rayon passant par diverses nuances du jaune plus ou moins pur, au rouge orangé très vif, puis d’un brun fauve très foncé ; l'opposition de ces nuances émises à la fois sur la masse florale fait un effet superbe, Nous jugeons inutile d'en donner ici une description purement bota- nique ; les lignes qui précèdent et surtout notre phrase spécifique la déter- minent suffisamment; mais nous la recommandons avec instance aux amateurs, qui jouiront de ses fleurs depuis le milieu de l'été jusque dans l'automne, Cu. L. Explication des Figures analytiques. Fig. 1. Une fleur du rayon. Fig. 2. Un segment calycinal d’une fleur du disque. Fig. 3. Une fleur du disque. Fig. 4. Style (fig. gross.). CULTURE. (PL. Ai.) Cette espèce est vigoureuse, rustique; mais végètera avec d'autant plus de luxuriance que Le sol sera meuble et riche en humus. On devra drainer celui-ci avec soin dans les endroits humides. Multiplication prompte et facile par le séparage des touffes, fait en automne, ou au premier prin- temps. A. V. L: r / AR MOERLOOS$SI ap OUAILCX \ AÆAX Cyd ou à s Ledeber'c CII L ur ar) d (Ple 20 COTE! Planche 107. CYDONIA JAPONICA, van. MORLOOSI. GOIGNASSIER DU JAPON DE MOERLOOSE, Évvs. Kudavls v. xoduie, le Coignassier des Modernes; de Kéfv (Cydon), ville de l'ile de Crête, que les Anciens regardaient comme la patrie de cet arbre; c'est le Cofoneus malus (mala cotonea) de Pline {{b. XV. cap. x1.). Pomaceæ, CHARACT. GENER. Cafyeis fubo campanulato eum ovario connato, Zémbi S-partiti lobis foliaceis. Petala 5 calycis fauci inserta ejusdem laciniis alterna or- biculata, Stumina plurima cum petalis inscrta, félumentis filiformi-subulatis, antheris Subrotundis bilocularibus in- cumbentibus longitudinaliter dehiscen- tibus. Ovarium inferum 5-loculare, lo- culis multiovulatis, owulis adscendenti- bus anatropis. St 5. Pomum 5-loeu- lare, loculis polyspermis, endocarpio cartilaginco. Semina adscendentia, teste mucilaginosa. Embryonis exalbuminosi orthotropi cofyledones convexo-planæ, radicula infcra. Frutices v. arbusculæ ir Europa me- dia ct Asia maime orientali crescentes, foliis allernis integerrimis v. serratis sublus sœpe lenalo-fomentosis bistipula- tis, floribus sobifuriis v. paucis subun- bellatis conspicuis. Exouien, Gen. PL. 6341. Cydania Tour. Inst. 632. t. 405. Pen- s0on, Enchir, IL. 40, Tuourn, Ann. Mus. IX. 14. 8-9. DC. Prodr. Il. 638. Mersn. Gen. PI. 106 (75). — ydonia et Chæno- meles Lixor. Linn. Trans. XIII. 97. Coll. Bot. Reg. N° 905, Sracu, PI, phanér. HI. 454. 458. — Piri (1) spec. EL. Tuvxs. Jaco. FL austr. t. 342. Bot. Reg. t. 692. CHARACT. SPÉCIF. Sunt iidem ae subgeneris Chœnomelis! scilicet : Ca- dycis tubo urecolato adhærente, limbi magni campanulati persistentis lobis 5 brevibus erectis. Petalis 5 orbicularibus breviter unguiculalis glabris patulis. Stamine circiter 40 biscriata erecta; stylé inferne pube brevi cohærentes. Pi- ridinm 5-loculare, loc. polysp. (Transl. eæ Sracu, L. e.!). Species unica! (Chœnomeles !) Frutex, ramis patulis v. deflexis spin foliis breviter petiolatis coriaceis nitidis ser- ratis, jun. pubescentibns dein glabratis Tancéolatis, v. ellipticis v. obovato-lan- ccolatis obtusis v. acutatis ; stipulis ma- nis foliaccis subcordatis v. reniformi- us denticulatis subpetiolulatis eadueis. Floribus ante folia enascentibus 2-6 pur- purcis, roscis, v. albis, (ex cod. !). Cydonia japonica Pers. DC. Le es (et Chœnomeles! Prancn. Fl. d, $. et d. 3. V, Ne 510. sept. 1849. var. wmbilicata Ses. et De VRigse, c. ie. Cydonia lagenaria Lois.-Desz. Terb. Armat, dre sér, 11. 67. et in Du. cd. nov. VL t.76. Cydonia speciosa Guimr. et Havn. Fremd. Holz. t. 70, Pirus japonica Tuuns. FL p. 207? (2) et quorumd. Bot. Mag, t. 692. Bot. Cab. t, BAL (Aure alba), Matus japonica Anvr. Bot. Rep. t. 642, Jaume StMis. F1. et Pom. franc. t. 105. Chœnomeles japonica Liwpr. 1. s. c. (Dein ut synonymon Cydoniæ relatum , in Bot. Reg, sub t. QU5, et in Veget, Kingd. 560. L. s. c.); Sracn, À. s. c. Cydonia jnpontica, var. Moecrloosli Hor. de qua agitur, t. nostra 107. I n’est personne qui n’ait admiré, dès les premiers jours du printemps, les nombreuses fleurs d’un rouge éclatant du Coignassier (et non Cognas- (1) Nous avons démontré plus haut qu'on devait écrire Pirus et pirum, et non Pyrus et pyrum! (2) Cet auteur, en écrivant pomum 5-valre, à voulu dire évidemment dire 5-orufare, CYDONTA JAPONICA, VAT. MOERLOOSH, sier) du Japon (type), introduit dès 1796 en Europe (en Angleterre, dit-on! et quatorze ans plus tard en France (1810) (9, et répandu aujourd'hui dans tous les jardins, où on le eultive surtout en espalier (dans le nord!), et où il constitue l'un de leurs plus beaux ornements, à cette époque de l'année. Nous aurions voulu citer avec éloge dans nos colonnes le nom de l'intro- dueteur de ce charmant arbrisseau, mais malgré nos recherches, nous n'avons pu le découvrir dans aucun des ouvrages de notre bibliothèque, Thunberg, au reste, l'a fait connaître le premier, dans sa Flora japonica, dès 4784, et peut-être l'avait-il rapporté du Japon lui-même, lors de son voyage dans cette contrée (1775-1776); alors il serait passé quelques années plus tard de Hollande en Angleterre. Ce Coignassier est tellement connu qu’il serait véritablement oiseux d'en donner ici une description botanique. Aussi ne nous occuperons-nous que de la jolie variété, figurée dans la planche ci-contre. Nous en devons la connaissance à M. Adolphe Papelcu, pépiniériste distingué, à Wetteren et à Ledeberg (lez-Gand}, qui a bien voulu nous communiquer à ce sujet les renseignements qu'on trouvera plus bas, Pendant longtemps on ne connut que l'espèce type et sa variété à fleurs blanches, quand, en 1829, M. Siebold, colonel d'état-major au service hollandais et naturaliste recommandable, en rapporta, outre celle à fleurs blanches, une troisième à fleurs roses, qu'il cultiva avec soin et qu'il fit connaître depuis sous le nom d'umbilicata, en raison de l'enfon- eement inusité de l'ombilie du fruit, qu'il en observa pour la pre- mière fois, dans son jardin, à Leiden, en 1847. Elle se répandit dès- lors dans les collections sous les noms de Pirus japonica rosea ou de Cydonia japonica umbilicata. Le Cydonia japonica Moerloosii a été ainsi nommé, et nommé juste- ment par M. Papeleu, du nom de l'obtenteur, M. Moerloose, horticulteur à Ledeberg, qui s'est occupé avec soin de l'éducation et du perfectionnement de cet arbrisseau dès 1829, étant à cette époque aide-jardinier du Jardin Botanique de Gand, sous la direction de feu Mussche, à qui M. Siebold confia d'abord les individus qu’il venait de rapporter du Japon,en compagnie d'une foule d'autres belles plantes, parmi lesquelles il faut citer le ZLilium speciosum et ses variétés (Lilum lancifolium des fleuristes). On le re- connait à ses fleurs plutôt grandes que moyennes, blanches, mais largement fasciées de rose et de carmin, à son gros fruit piriforme, criblé de points {1} Loudon, ordinairement 4i exect, se trompe évidemment quand dans ses deux ratalogues (Aort brit. et Encyel, of Plants) il Bxe l'an 1815 comme date de celte introduetion, CYDONIA JAPONICA, VAT. MOERLOGSIT. blancs (celui que nous figurons ci-contre, récolté en juillet dernier, était loin encore d’avoir acquis sa grosseur et son coloris naturels). C'est un arbrisseau d'une vigueur remarquable et digne en tous points de figurer dans Les jardins les mieux tenus. On doit encore aux semis successifs et intelligents de M. Moerloose les variétés suivantes : 2, — — cardinalis : fleur très grande, d’un rose vif; fruit petit; arbr. d'une vigucur moyenne. 3. — — atrosanquinea : fleur moyenne, couleur rouge-sang très vif; fruit in- core inconnu; branches grosses, très défléchies. &. — — aurantiaca semi-plena : fleur petite, rouge-orangée, constamment semi- double ; branches gréles; fruit inconnu. 5. — — coccinea : fleur moyenne, d'un rouge très vif; fruit petit; arbr. peu vigoureux, très épincux. 6. — — rubro-aurantiaca : fleur grande, d'un rouge orangé; fruit petit; arbr. très florifère, peu vigoureux, à ramcaux défléchis, 7. — — grandiflora-rubra : fleur très grande, d'un rouge très vif; fruit petit; arbr. touffu, peu vigoureux. 8. — — fructu odoratissimo : fleur moyenne, d’un blane rosé; fruit moyen, à odeur suave, mais toute particulière ct très prononcée; arbr. très vigoureux. 9. — — incrmis : fleur moyenne, blanche; fruit déprimé, comme la pomme dite Court-penduc; arb. très vigoureux et incrme, 40. — — macrocarpa : fleur moyenne, d’un rose vif; fruit très gros; arb, très vigoureux, dressé, peu épincux. A1. — — nana : fleur moyenne, d'un rouge orangé; fruit encore ineonnu; arb. un peu délicat, presque inerme. Toutes ces intéressantes variétés sont, à l'exception du n°3 (qu'il pos- sède toutefois également), la propriété exclusive de M. Papeleu, et peuvent être indifféremment acquises chez lui ou chez notre éditeur. Les courtes descriptions que nous avons ‘ointes à chacune d’elles démontrent quels rôles elles sont appelées à jouer dans nos jardins, dont elles seront in- contestablement l'un des principaux ornements printanniers, De plus, l’on n’ignore pas que leurs fleurs se succèdent pendant plusieurs mois, d'avril à juin, et qu'elles paraissent avant les fouilles, Dans certaines années favo- rables, ces fleurs se remontrent même, avant l'hiver, et lorsque les feuilles de la saison sont encore vertes et fraiches. Cu. L HU, L, CULTURE. (Am Lines.) A bonne exposition, c'est-t-dire, du midi; on pourra, à la rigueur, tenir ces variétés en pyramides libres, ou cn contre-espalicrs; mais il vaudra 45 CYDONIA JAPONICA , VdY. MOERLOOSI. mieux, surtout pour en obtenir des fruits, les palisser en espaliers, sous et entre les Abricotiers, les Péchers et les Vignes, Il va sans dire que l'espalier est de rigueur au levant ct au couchant. On les multiplie de marcottes, de boutures mêmes, mais surtout par la greffe sur franc ou sur Coignassier commun, À. V. “+ , F n | Vaueles uouvell de (P CM | = / vb A, 4€ A ie Dia à, NT re Bua. Lenricher. 3. Mouosieur de SUR. k 6 | : ci Loire de £ ses ice. À. Madouue bua Lemic 62. D: de LS TP Upetral. D. Géueral Chasbart. 6 =: Noos Planche 108. VARIËTÉS DE PETUNIA. Dans la planche double, N° 53, de notre Tome I, en mai 4856, nous avons figuré six curieuses variétés de Pétunies, obtenues par un horticui- teur de Luxembourg, M. Wilhem, et qui étaient, en raison de la variation du coloris dans une même fleur, évidemment le fruit adultérin de deux espèces lypes, cultivées depuis longtemps déjà dans les jardins, les P. nyc- taginiflora et violacea, dont nous avons dit l'histoire dans le texte qui accompagne la belle planche en question, En voici six autres variétés, entièrement différentes, et éminemment re- marquables par la vivacité ou la délicatesse de leur coloris floral, dont quatre panachées ou striées de blanc, sur fond violet ou cramoisi, la cin- quième à fond blane, richement veiné de cramoisi; la sixième enfin, à fleurs blanches doubles. En les comparant aux six autres que nous avons précédemment figu- rées, on conviendra, avec nous, que cette catégorie de plantes vient de faire un pas immense vers Ia perfection horticole, quant au coloris du moins, et que, comparées aux dernières, si les nouvelles sont moins cu rieusement peintes, peut-être, elles sont en revanche (avantage précieux) bien autrement belles et ornementales. On pourra désormais obtenir dans ce genre, aussi beau, mais non plus splendide, plus richement coloré. Toutes ont été obtenues de semis en France, et le N° 4, notamment, Gloire de France, l'a été par M. Boucharlat, aîné, horticulteur, à Lyon. Les figures ci-contre ont été exécutées, d’après nature, dans l'établissement de notre éditeur et nous pouvons en garantir Ja fidélité, Considérés botaniquement, tes Ne’ 1, 2, 3, 6, nous paraissent des va- riétés issues directement de la P. violacea ; le N° 5 un hybride des deux espèces, les P. violaces et nyctaginiflora; le N° 4 enfin, une variété à fleurs doubles de la seconde. En somme, ce sont là, dans l’acception rigoureuse du mot, d'excellentes acquisitions pour l’ornement des corbeilles de fleurs à l'air libre en été, au milieu desquelles brillera la Pétunie Gloire de France, à fleurs de première grandeur et d'un riche coloris violet multistrié de blanc. Cu, L. CULTURE. (Pi Am er Ca. Fa.) Voyez ci-dessus, Planche 55, Tome IE, article de culture qui a été con- sacré à ces sortes de plantes. A. Y. TOM. fil. — NOV. 1856. 44 Planche 109. ODONTOGLOSSUR PHAL/ÆNOPSIS, ODONTOGLOSSE à fleurs de PHALÉNOPSE. Orchidaceæ $ Vandeæ $$ Brassie, CHARACT. GENER. V. Jard. fleur. | Te IL. Misc. p. 82. To [er PI. 90, et notam, Illustr. hort. Ouontoglossam Phalænopsis Reca. Te, PI. 59. f. et Lanp. loc...? — Nos. 1. s. e, et tab. CHARACT. SPECIF. V. ci-dessus, | nostra 109. Nous avons tout récemment (V. {. c.) entretenu nos lecteurs de la gra- cieuse plante en question ; nous en avons donné une phrase spécifique suf- fisamment détaillée pour la distinguer des congénères, et nous avons relaté de son histoire le peu de particularités qui en étaient à notre connaissance. Aujourd’hui nous venons en donner une belle et exacte figure, exécutée d’après nature dans l'établissement A. Verschaffelt ; et nous n'avons mal- heureusement rien à ajouter à notre première notice, Nous ne pouvons que confirmer l'indication que nous avons citée de sa patrie, la Nouvelle- Grenade, d'où l'a reçue récemment M. Linden, de Bruxelles, et rappeler l'attention unanime dont elle a été l’objet, à l'exposition de la Société royale d'Agriculture et de Botanique de Gand, les 15 et 16 juin derniers; et nous pensons qu’en jetant un coup-d’œil sur la figure ci-contre, fort exacte, nous le répétons, le lecteur trouvera que celte attention, ainsi que nos éloges, sont parfaitement justifiés. Elle a absolument le port et l’inflorescence des Huntleyæ, des Warreæ ou des Warscewiczellæ; et il faut un examen assez minutieux de sa fleur, pour juger qu'elle n'appartient à aucun de ces genres. Du reste, bien qu’elle soit réellement un Odontoglossum, il faut avouer que, chez elle, les caractères floraux de ce genre sont pour ainsi dire, plans, umoindris, di- midiés, réduits à leur plus simple expression, comme en témoignent et la figure ci-contre et notre diagnosc. Comparativement à l’exiguité lotale de la plante, ses fleurs sont très grandes, odorantes, d'un blanc pur; le labelle, d’une forme toute parti- eulière, enveloppe orbiculairement le gynostème (à peine saillant}, et est élégamment rayé de lilas; au-dessous du disque, dont les tubercules et les lames, très peu prononcés, sont disposés en lignes compliquées, se voient deux macules d'un jaune orangé, immédiatement suivies d’une large tache lilas, multidigitée au sommet. C'est, nous le répétons volontiers, une charmante plante, qui s’impo- sera d'elle-même au choix de l'amateur d'Orchidées. Cr. L, CULTURE. (S. Ca.) Culture ordinaire des Orchidées, en vases percés de trous nombreux, ou en cor- beilles à jour, ct remplis, comme on sait, de fragments de terre tourbeuse ou de ter- reau de bruyére, de brins de bois pourris, de sphagnum, cte., le tout, non foulé, de manière à permettre aux délicates racines de là plante de se prolonger en tout sens. Bassinages modérés, même pendant les chaleurs; saison de repos, en automne (de septembre à décembre). A. V. 2 aa rat pina.un Lorto Verschaffet. 1doutoglowum CPP, alæwuopotio REICHEB. et LIND. NE Grenade (Serre chaude.) Lt ST SE RS LU. Ce LOUTOO0ARL & CAT. A Perschaffelé puêl. ds de | | Vectus/ ile Ÿ C4 - d' > AT ù 6 JUN * AVerschaffet, pull. TL Stroobant. se, & Th à Gandis Planche 140. VARIÉTÉS NAINES DE CALCÉOLAIRES DES JARDINS, Serophularinceæ $ Antirrhineæ $$ Calccolariæ (1). Tout a été dit sur ces gracieuses plantes, et de nouveaux éloges scraient ici absolument superflus : quel anthophile, en elfet, n’en possède pas aujourd'hui dans sa serre froide quelques variétés? Le premier de toute la presse horticole (continentale du moins) nous avons appelé, dès 4843, l'attention des amateurs sur cette catégorie de plantes (V. Æort. univ. IV. p. 132. c. ie. ete,), en en donnant une belle planche. « Qui eût dit, en 1773 et 1777, en voyant les deux chétives plantes, dont l’une (C. pinnata, du Pérou) a servi au Père Feuillée pour établir le genre : qui eût dit, même en 1823, où plusieurs espèces furent introduites, que ce genre compterait aujourd'hui de si brillants représen- tants? Et qu’il ÿ a loin encore des premiers produits obtenus de semis par les cultivateurs anglais (initiative leur est due) et français à ceux que nous ont présentés dans ces derniers temps quelques heureux horticulteurs? » Ces paroles ({. c.) n’ont pas cessé d'être vraies, et les figures nouvelles que nous en avons données dans la Flore des Serres et des Jardins (UK. PL. vin. Juill, 4847), celles qu'en a publiées Ch. Morren dans les Annales de lu Société royale d'Agriculture et de Botanique de Gand (I. PL. 95. p. 227), les justifient surabondamment; quel éclat, quelle diversité de coloris, quelles gracieuses panachures de toutes sortes, ligrées, ponc- tuées, mouchetées, lignées, fasciées, coltelées, etc., ou disposées en carac- tères hébreux, chinois, syriaques, ete. ! IL serait assez difficile de préciser aujourd’hui à quel type appartient telle ou telle de ces variétés, ou pour parler plus correctement de ces hybrides, à la formation desquelles ont concouru notamment les C. cre- natiflora (ou pendulu}, integrifoliu, corymbosa, arachnoïdea, purpu- rea, cte. : hybrides véritables, puisqu'ils sont nées d'espèces (père et mère!) différentes, mais douées éminemment de la faculté de se repro- duire par leurs graines (2). De là ces milliers de variétés, toutes plus jolies les unes que les autres, qu'on voit éclore chaque année dans les jar- dins et dont l'œil charmé ne se rassasie jamais. Toutefois (chaque médaille a son revers!), on reprochait jusqu'ici à {1} Subiribus hæc jamjam à nobis proposita {Aort. univ. ct Herb. gén, Amat, n. s. 1843) postea a clriss. Bentham in DC. Prodr, adhibiln (X. 204). (2) Facuhé que refuse ordinairement la Naiure à des produits végétaux nés de genres différents (de genres 411), dont eependans on connait quelques rares individus fertiles; mais qu'elle refuse absolument aux produits animaux résultant de croisements de genres également différents (mule, males). VARIÉTÉS NAINES DE CALCÉOLAIRES DES JARDINS. ces plantes la faiblesse de leurs tiges que l'on était forcé de soutenir au moyen de tuteurs : objets toujours disgracieux, quoiqu'on fasse, chaque fois qu’on doit avoir recours à leur emploi (1). Cet inconvénient incon- testable va disparaître, grâce à une nouvelle race (ou catégorie, comme on voudra) de Calcéolaires que vient d'obtenir dans ses nombreux semis M. E, Bénary, horticulteur distingué à Erfurt. Ses tiges moins élevées, mais non moins florifères et plus touffuces que celles des anciennes, se tiennent parfaitement droites et sans aueun appui; ses fleurs, aussi gran- des que celles des leurs, se montrent tout aussi variées, tout aussi nom- breuses, tout aussi brillantes par leur riche coloris et Ia diversité de leurs panachures. C'est là toute une bonne fortune désormais pour les culiures de serre froide, où elles règneront à peu près sans rivales. La planche ci-contre a été fidèlement exécutée d’après le dessin ori- ginal qu'en a fait faire, d'après nature, l’obtenteur lui-même dans son établissement. Cr. L. CULTURE. (8. F, ou mieux Crassis FR.) Bien que la culture des Calcéolaires soit désormais bien connue, il n’est - pas inutile de rappeler ici à ce sujet quelques utiles prescriptions. Comme elles sont originaires des montagnes, elles exigent chez nous une grande somme d'air et de lumière, mais celle-ci sera adoucie par un demi-om- brage. En été, on les place à l'exposition du levant ou du couchant, der- rière une haie vive; en hiver, dans une serre froide, sur une tablette près des vitres. Un courant d'air vif, quelques seringages donnés à propos en éloigneront les pucerons, auxquels elles sont fort sujettes, en raison de leur feuillage mou et cotonneux. Au cas où ces insectes se seraient trop multipliés, on aurait recours à l'insufflation du tabac {dans un petit endroit bien clos), mais in extremis : car souvent ici le remède est pire que le mal. Pour l'amateur, qui ne possède de ces plantes qu’une quantité très limitée, il peut, avant de l'employer, essayer au moyen d'une petite brosse à longs poils très doux, de faire tomber les pucerons soit dans Veau, soit sur une feuille de papier, où il les écrase ensuite facilement. Or, cette opération, répétée plusicurs fois à quelques jours d'intervalles, suf- fira pour débarrasser ses Calcéolaires de cette engeance vermineuse. Quoique les Calcéolaires soient de nature frutiqueuse, il faut les renou- veler tous les ans, par le semis, si l'on en veut posséder de beaux indi- vidus ; car elles dégénèrent dès la seconde année. On devra donc en semer les graines en automne, et conserver le plant, comme il a été dit : plant qui fleurira splendidement l’année suivante, si des soins convenables lui sont appliqués. A, V. (#) Nous ssisissons cette occasion pour demander à la plupart des horteultours quelle nécessité il y a d'étayer leurs plantes au moyen de ces énormes bâtons, qu'ils appélent tuteurs : htons six fois, dix fois, vingt fois aussi gros que les tiges qu'ils doivent soutenir! No peut-on, et le goût l'indique, proportionner la grosseur du tuteur à la force de In tige à étayer? et choisir dans ce but des tuteurs de bois plus ou moins robuste (dur). Les tuteurs de sapin, par exemple, enduits de couleur verte, nous paraissent devoir remplir toutes les exigences. SHREE ES TER RETENIR Fe 7 fe NE HCFR EL "pr 1 A pis PStroobané fis,où.rat.pinaæ in Borto Verschag/elt JT. Vers ; £ + FA p Pilad elphieurur es SP Amer. Sepl, (Plein air.) n / 13 "pc LU de £ VLTOOUARE & Card. : 2 7 4 Planche 144. LILIUN PHILADELPHICUM, LIS DE PHILADELPHIE. Érvu. V. Jardin fleuriste, Te Ler. PL 105-106. Liliaceæ $ Tulipeæ. CHARACT, CENER. V. tbédem. CHARACT. SPECIF, L. (S Pseudoli- rion); glaberrimum nitidum ; bulbo ova- to parvo aibido, squamis paucis lincari- Janceolatis; eaule cylindrico erecto sim- pie sæpe rubescenie, 1-rarius 2-3-floro, ,50-50 alto; foliis sparsis (sub floribus B verticillatis) plus minus distantibus basi vix attenuatis sessilibus apice obtuse acu- tatis non raro latere subfaleatis 3-venatis mergine cartilaginaceis, epidermidesupra viridi tenuissime lincolata infra densis- sime tenuissimeque albo punctata, venis hic viridioribus; peduneulis eréctis vix ad apicem inflatis nudis; segmentis (intus aureis maculis atrorubris sparsis) pe- rianthii 8 ext. basi vix distinetioribus sed ad unguem paulo crassioribus, costa basi solum parum conspicua; 3 ini. un- que angustiore hic validius eostatis ; un- guibus omnibus long. æqualibus arctis- sime marginibus involutis; laminis omn. ovalto-lanceolatis apice obtuso-acntatis Plicato-inflatis (inter. hic præcipue pa- pillosulis} revolutis utraque facie tenui- ter subreticulatim venato-costulatis mar- gine undulatis læte miniato-aurantia- eis; nectariis nullis; stam. filamentis erectis applanatis non basi dilatatis segm. perigon. brevioribus; stylo trigono stam. superante, stigmate trigono -capitato pa- pilloso atrosanguineo. Non. ad nat. viv. Ltliam phiiadelphicum FE. Spec. 455. Mill. neo 13, Dict. t. 165. f. 1. Arr. Hort. Kew. L. 431. ed. 2, II. 245. WiLLo. Spec. 11. 90. Curr. Bot. Mag. t.519. DC. in Red. Lil. €. 104. Pursa, Flor, t. 229. Nurr. Gen. I. 222. Bigclow, Fior. Bost. 82. Eumiorr, Sketch. Bot. }, 387. Tonr. Flor. 1. 348. Lonn. Bot. Cab t. 976. Herb. gén. Amat. 4e sér. t. 92. Souurr. fr. VIL 414. 1688. Ricnanps. App. to Frankl. Journ. 40. Bot. Reg. t. 594. Spa, Mém. esp. de Lis. 28, Kunïu, Eaum. PL IV. 265. Lilium B andinum, floribus sæpe quin- que! Bot. Beg. 1. e. L. andinum Nurr. in Fras. Cat. etin Gen. f. 221. L. um- bellatum Punsu, 1. c. (Excl. Sauise.) Seuurr. fr. 1. e. Lilium verticillatum Wap. Herb. no 6537? (sec. Kunru!) foliis verticillatis! Le jolis Lis, dont nous donnons ci-contre à nos lecteurs une image fidèle, croît spontanément dans les États-Unis d'Amérique, au Canada, dans le Caroline du Nord, le Missouri, la Pensylvanie, ete. Là, il occupe des stations assez diverses, les prés, les plaines, les montagnes, le bord des eaux courantes et même le pied des montagnes, etc.: stations qui nous font douter quelque peu de la synonymie que lui joignent les auteurs et que nous avons rapportée avec le soin et la clarté nécessaires en pareil cas. Nous meltons, par exemple, tout-à-fait en doute, comme identique, le L. verticillatum de Willdenow, que (chose remarquable!) passent en- tièrement sous silence les frères Schultes (L. e.), Steudel, Sprengcl, et les catalogues de Sweet et de Loudon. Kunth, seul, le cite immédiatement row. ni. — Déc. 1856. 45 LILIUM PHILADELPHICUM, comme synonyme de l'espèce en question, mais cependant avec un point de doute. Si cette plante, en effet, a des feuilles verticillées, elle ne saurait être la nôtre, dont les feuilles sont toujours éparses, sauf, et comme c'est assez ordinaire chez beaucoup de Lis voisins, sous les fleurs où elles se réunissent en une sorte d'ombelle, Quant au £L. umbellatum Punsn, nous n'avons aucune raison pour douter de son identité avec lespèce dont nous nous occupons; el nous admettons la rationalité du rapprochement, Quoi qu’il en soit, notre Lilium philadelphieum, par son riche et bril- lant coloris varié, est bien digne de figurer dans nos jardins, où il n'est pas encore très répandu et où il s'élève à peine à 0"50 ou 060, et porte ordinairement une à trois fleurs, Il est absolument glabre, luisant ; la tige en est cylindrique, simple, souvent rougeâtre et porte des feuilles petites, éparses, sessiles et à peine atténuées à la base, subobtuses au sommet, tri- veinées, à bords cartilaginacés, très entiers. L'épiderme de la face supé- rieure, d’un beau vert, est très finement linéolé; plus pâle sur celle de dessous, et criblé de très petits points blancs, ligné des veines qui y pa- raissent d'un vert foncé; souvent l’un des côtés en est falciforme. Les pé- doncules en sont le plus ordinairement nus, à peine renflés au sommet et s'élèvent d’une collerette de feuilles semblables à celles de la tige. Les fleurs sont grandes, dressées, campanulées à la base, où elles sont d'un beau jaune, maculé de rouge-noirâtre, puis très étalées, révolutées au limbe, d'un minium orangé vif, Les onglets des segments sont courts, à bords étroitement involutés (fig. 1) et n’offrent aucune trace de nectaire ; les limbes amples, ovés-lancéolés, à pointe obtuse, finement renflée-plissée; celle des trois intérieurs plus notablement papillifère. Les filaments sta- minaux sont dressés, plus eourts que les segments et d’un rouge cocciné; les anthères ferrugineuses. Le style trigone, est plus long qu'eux et se termine par un stigmate capité-trilobé, papilleux, d’un rouge-noirâtre. Ce Lis fleurit chez nous de juin à juillet, et chaque année nous avons le plaisir d'en admirer le beau coloris dans le jardin de notre éditeur, grand amateur, lui-même, de Lis, dont il possède une riche collection. Nous saisissons cette occasion pour rappeler aux amateurs que c’est chez lui qu'a fleuri pour la première fois sur le continent, en juin 1853, le roi du genre, le Lilium giganteum (V. Jardin fleur. IV. PI, 409-410 et Plllustr, hort, 1. Mise. p. 10. c. ic.), dont il a pu obtenir par le semis une belle et nombreuse progéniture, qui lui permet de le livrer désormais aux amateurs à très bas prix (V. lHllust, hort. II. Misc, p. 41). Ca, L, LILIUM PHILADELPHICUM, Explication des Figures analytiques. Fig. 1. Coupe transversate d'un onglet. Fig. 2. Le style. Fig. 3. Coupe transver- sale de l'ovaire, CULTURE. (PL. An.) Ce Lis ne demande aucun soin particulier; comme ses congénères de l'Amérique septentrionale, il se plaît dans une terre légère, mais riche en humus et bien drainée en dessous. Dans ces conditions il peut supporter nos hivers à l'air libre, moyennant une légère couverture de feuilles lors des grandes gelées. Toutefois, quand on peut disposer d'un coffre, il est préférable de l'y tenir, en compagnie d’une foule d'autres plantes bulbeu- ses, soit congénères, soit appartenant à d'autres genres et à d'autres familles (Liliacées, Amaryllidacées, Iridacées, ete.). Multiplication par la séparation des bulbilles, opérée tous les deux ou trois ans, ou par le semis des graines. A. V. Planche 112. RHODODENDRUM BLANDFORDIÆFLORUN, ROSAGE à fleurs de BLANDFORDIA. Érvu. V. Jardin fleuriste, To Her. PL. 41. Ericaceæ $ Rhododendreæ. CHARACT. GENER. V. ibidem. breve pedicellatis; corolle cernes ine undibutiformis tubo elongato cylindra- CHARACT, SPECIF. R. (Q …..? (MN). | ceo, lobis oblongis obtusis acutisve, Frutex ramulosus, ramulis gracilibus W. Hoon. L, à, €. virgatis lepidotis, foliis lanceolatis acu- minatis coriaceis breve petiolatis subtus Rhododendraum blandfordiæfto- ferrugineo-lepidotis; capitulis 5-10 flo- | rum W. Hoox. Bot. Mag. t. 4050. Aug. ris (et etiam 40-12!); floribus pendulis | 1856. — V. ci-dessus, III. Misc. p. 86. Nous avons déjà parlé à nos lecteurs de ce remarquable Rosage et nous tenons en ce moment la promesse que nous leur avons faite en leur endon- nant une belle et exacte figure inédite. Comme nous n’avons point encore eu occasion de le voir en fleurs, au peu que nous en avons dit, nous croyons qu'il est utile pour l'histoire de la plante de joindre ici la notice que lui consacre M. W. Hooker {{. à. c.). « Ce Rhododendrum fait partie des découvertes faites par le D° Hooker {son fils!) dans les monts Himalayas du Népaul et du Sikkim orientaux, où n'est pas rare à une altitude de 10 à 12,000 pieds, tout à la fois dans les vallées, sur le sommet et les versants élevés des montagnes. Il constitue un buisson grêle, difforme, sarmenteux, médiocrement feuillé, souvent couvert de fleurs très ornementales, extrémement variables et même entièrement dissemblables de coloris et quelquefois de forme. En comparant la plan- che 8 des Rhododendrum du Sikkim (du D° Hooker) à notre planche 4788 (Bot. Mag. représentant le R. cinnabarinum var. pallidum) et à celle que nous annexons ci-contre, on ne regarderait jamais comme probable que {1) Grâce aux courageuses investigetions de MM. Hooker, fils, et Low, fils, la Botanique et l'Horticul- ture en partieulier se sont enrichies d’une foule de splendides espéces de Rosages , différant tellement par leur port et par la conformation de leurs fleurs avec toutes celles que l'un connaissait jusqu'ici, que trés vraisemblublement le genre Rhudadendrum devra être entiérement révisé, portagé en sections et fournir peut- être à ses dépens quelques genres nouveaux. Ainsi, par exemple, toutes les espèces dont les fleurs sont nettement tubulées, comme chez celle dont il s’agit, independamment d’autres caraclères, pourraient fort bien former, selon nous, soit une excellente section naturelle, sinon même un genre séparé. Toutefois, si Vartiele que nous traduisons ci-contre mérite une confiance absolue (et nous ne pouvons eependent qu’en douter), il remet tout en question, en abaissant toutes ces plantes au rang de simples variéiés ! ve VA AL 15. :)C0T000OI À > D )N ) s Uf L Hodo deud EU DELA ur) | otdiæl Po CUIIL. W.HOUXK. Stkkine Himalaya (Serre froide. ) RHODODENDRUM BLANDFORDIÆFLORUM, les plantes qu’elles représentent fussent très voisines entre elles, et sur- tout on-n'inclinerait pas à les considérer comme telles, si ces plantes et d'autres variétés, fleurissant toutes à peu près en même temps dans diverses parties des jardins royaux de Kew et ailleurs, ne présentaient entre elles d'assez nombreux traits de transition intermédiaire et si mani- festement marqués, qu'il ne nous reste d'autre allernative que de les re- garder comme des plantes très étroitement olliées. Un examen ultérieur d'une suite d'échantillons secs recueillis par le docteur Hooker, confirme cette opinion, et parmi ses dessins encore inédits, faits d'après des indi- vidus spontanés dans le Sikkim, est une autre forme, ou espèce, à fleurs plus longues, plus grèles, et d’un coloris beaucoup plus foncé qu'aucun de ceux que nous ayons examinés dans les espèces jusqu'ici cultivées. Il reste à savoir jusqu'à quel point ces formes peuvent se montrer constantes en Europe; mais il n’est personne qui, ayant cultivé sur une grande échelle les Rhododendrum de l'Himalaya, n'ait été frappé des nombreuses variations (sporis, jeux) qui se sont montrées chez les R. ciliatum, Dal- housiæ, campanulatum et arboreum, et dont sans doute les horticulteurs auront fait autant d'espèces. « Les points les plus importants, outre l’habitus, en quoi varie le R. blandfordiæflorum, sont la forme des lobes calycinaux, lesquels, comme chez le R. cinnabarinum, sent toujours de petites dents, mais dont le supérieur est quelquefois allongé et subulé; les dimensions, la forme et la couleur de la corolle, laquelle varie d’un à deux pouces et demi de longueur, avec des segments obtus ou aigus, passant d’un vert pâle, livide à un orangé vif, et souvent verte en dessous et rouge en dessus. Les caractères des étamines, du pistil et du fruit paraissent très constants dans toutes les formes. « Arbrisseau grêle, atteignant une hauteur de huit pieds, ayant l’ha- bitus du R. cinnabarinum; considéré, ainsi que lui, dans l'Himalaya, comme vénéneux pour les chèvres et les moutons; la fumée même de son bois, brûlé dans uné tente, fait boursouffler la face et enflamme les yeux. Feuilles longues de deux à trois pouces et coriaces dans les indivi- dus vigoureux. Fleurs longues de deux pouces et demi, souvent vertes avant l'épanouissement et affectant ensuite une teinte plus ou moins fon- cée de cinnabre ou de rouge brique, ou de rouge orangé sur la partie supérieure du tube et du limbe ; quelquefois entièrement vertes, souvent aussi devenant rouges, même en bouton. Étamines dix. Ovaire quinqué- loculaire. » Comme nous le disons en note, malgré l'autorité incontestable que RHODODENDRUM BLANDFORDIÆFLORUN. comporte le nom du savant Directeur des jardins royaux botaniques de Kew, nous ne pouvons que douter de la presque identité qu'il prétend exister entre les R. cianabarinum et blandfordiæflorum : identité qui résulterait, selon lui, de formes intermédiaires que présente une série d'individus qu'il a examinés dans l'herbier de M. Hooker, fils. Nous ne diseuterons pas cette opinion ; mais tout botaniste sait que, dans un genre nombreux en espèces, celles-ci ‘passent pour ainsi dire de l'une à l'autre par des formes plus ou moins intermédiaires, plus où moins indécises ; de là même cette immense synonymie qui obseurcit la science; de là aussi, après examen comparé, la constitution de l'espèce botanique. Or, rappe- lons-le ici: aux yeux du naturaliste philosophe, l'espèce n’existe pas, parce qu’elle tend sans cesse, en raison des causes ambiantes et extérieu- res, à se modifier sans cesse; le genre, lui-même, qu’il faut bien admet- tre, mais dans des limites plus ou moins étroites, selon les ordres, subit à la longue cette sorte de dégénérescence et disparaît à son tour, dans un temps donné, de l’ensemble des êtres et de la surface du monde. L AL, . CULTURE. {S. Fa.) Tous les magnifiques Rosages de l'Inde (Népaul, Sikkim, etc.), en raison de leur habitat élevé dans les hautes montagnes de cette vaste région, se contentent chez nous de l'abri d’une serre tempérée, On les y multiplie par le marcottage et par le greffage sur de vigoureux indi- vidus intermédiaires entre ceux de l'Inde et la race dite des Pontiques. À. V. ( 7° OP , ; siouulla id : | HYBR-REM $ PERPET ) > ): « /\ 00e à" icloi Sermuis - l'rance.( Plein air’) Planche 113. ROSE VICTOR TROUILLARD, ($ MxpRIDES-REMONTANTES OÙ PERPÉTUELLES.) … Rosaceæ. L’Illustration horticole, en publiant la Rose Panachée d'Orléans (T° IE, PI. 77), aujourd'hui la Rose Victor Trouillard, et bientôt une troisième également belle, paie son tribut obligé à ce charmant genre de plantes et prouve une fois de plus à ses lecteurs qu'elle ne veut rester étrangère à aucune des beautés horticoles modernes ; qu'elle entend justifier le nom, un peu ambitieux peut-être qu’elle s'est donné, par un choix varié des meil- leures plantes, prises dans toutes les catégories de cultures, par la heauté supérieure et la fidélité de ses planches, par une rédaction... mais nous laissons au bienveillant lecteur le soin de qualifier celle-ci, en lui fesant observer que nous la fesons aussi érudite, aussi intéressante, aussi instruc- tive que nous le pouvons. La Rose Viclor Trouillard est une hybride remontante, d’une ampleur peu ordinaire, d’un riche coloris cramoisi foncé, velouté ct reflété de rose carminé. Les pétales qui la composent sont extrémement nombreux, très serrés, chiffonnés au centre, imbriqués-réfléchis à la circonférence, L'arbrissenu cest très vigoureux, très rustique, peu épineux, doué d'un bel et ample feuillage, et fleurit très facilement et très abondamment. C'est un gain obtenu de semis à Angers (France), par M. Victor Trouil- lard, qui l'a cédé à MM. Standish et Noble, horticulteurs, à Bagshot (An- gleterre), lesquels l'ont dédié à l'obtenteur. Elle provient de graines re- eucillies sur la Rose Géant des Batailles, dont elle possède toutes les bonnes qualités, mais avec des dimensions beaucoup plus considérables et un co- loris différent et plus foncé. M. A.Verschaffelt, l'ayant remarquée, en août dernier (1856), dans leur établissement, où elle déployait en ce moment tout son luxe floral, en fut avec juste raison st charmé, qu'il en fit faire immédiatement un beau dessin (à très grands frais) et en acquit une partie de l'édition en faveur de ses nombreux clients (1). En jetant les yeux sur la belle figure ci-contre, reproduction exacte du beau dessin original, dont la fidélité est garantie, ils jugeront si notre éditeur a eu bon goût; pour nous, nous devons avouer qu’en fait d'hybrides-remon- {1} Voir son Catalogue, No 68. ROSE VICTOR TROUILLARD, tantes, nous n’en connaissons aucune qui lui soit supérieure, soit pour l'ampleur, soit pour la richesse du coloris, De loin même, au milieu de ses nombreuses congénères, elle se fait sur-le-champ distinguer par les qualités que nous avons dites, Sans nier les mérites incontestables de cette grande section de Roses, auxquelles on a oppliqué, et justement nous en convenons, l'épithète d'Hybrides-remontantes ou de Perpétuelles, nous voudrions que l'amateur de la Reine des fleurs ne se montrât point aussi exelusif, en n’admettant dans son jardin que ces sortes de Roses. Sans doute, elles lui présentent l'immense avantage de se montrer fraîches et brillantes à plusieurs époques de l'année, sinon même sans interruption; le coloris en est varié, riche, brillant ; leur parfum est agréable, nous ne le contestons pas; mais les Roses dites des peintres, et les Mousseuses, par exemple, manquent-elles done d'attraits? leur sont-elles inférienres par la beauté des formes, le frais coloris, la puissance de l'arôme? Non, sans doute, et loin de là. Pourquoi les proscrire si généralement? parce qu'elles ne fleurissent que pendant une trop courte saison! Qu'importe, si elles rachëtent cet in- convénient par mille charmes que ne présentent certes pas toujours au même dégré leurs beureuses rivales! Rappelons lui encore les Roses thés, aux formes si élégantes, aux parfums si délicats, et qui, elles, fleurissent aussi presque toute l’année; etc. Espérons que notre voix, toute désin- téressée dans la question et seulement amie de la vérité et de la justice, sera entendue et notre motif justement apprécié, et coneluons en. disant : qu'un Rosarium, contenant un choix fait avec soin dans toutes les eatégo- ries de Roses, serait la plus belle chose du monde! Cu, L. CULTURE. (PLeix arm.) Nous n’avons rien de particulier à recommander pour la culture de ce Rosier; elle est celle si généralement connue du genre entier : sol riche, meuble, bien drainé; multiplication par les divers modes de gref- fage, ou par semis de graines pour obtenir de nouvelles variétés, ete. A. V. nr RS Re nd F.et TOMS. HOOK Lo < SLS / ) [e Himalaya (Cha , Cici €O1LOPILO OTULP hs , Le / 4 rOUdS. ny ÿ Planche 114. MECONOPSIS SIMPLICIFOLIA, MÉCONOPSE à feuilles simples. Érvu. V. Jardin fleuriste, To Ill PL 315. Papaveraceæ. CHARACT. GENER. V. ibidem. violaceis, capsula lineari-clavata. Hook.f, et Taoms. L. i. €. CHARACT. SPECIF. M. Herba sca- Meconopsis simplicifolla EORUMD., posa (f} tota patentim hispido-pilosa, | Flora indica. I, 262. Hoor, f. Iilustr, of $etis scapi decurvis, foliis omnibus radi- | Himal. Plants. PL VIIL. calibus lanceolatis in petiolum angusta- Papaver simplicifotium D. Don. Flor. tis, scapis unifloris, floribus nutantibus nepal. 196. WaLL. Cat. 8125, Nous avons donné ci-dessus (Te II. PI. 95) à nos lecteurs la figure et la description d’une grande et belle espèce du même genre, la M, nepalensis, que le D° Hooker, fils, comparait, non sans justesse, et pour le port et pour l’ensemble floral, à une rose trémière. Nous pouvons avec autant de justesse, selon nous, comparer celle dont nous allons parler, sinon tout-à- fait pour le port, du moins pour Ia forme et le coloris des fleurs, à notre Anémone pulsatille (4. pulsatilla), qui de plus affectionne le même mode de station, comme on le verra plus bas. Le D° Hooker, en en donnant la figure, reproduite en partie ci-contre, avec son assentiment, lui consacre une intéressante notice, que nous tra- duirons ci-dessous, mais renvoie pour sa description à la Flora indica, qu’il a publiée en commun avec le D: Thomson, ouvrage que nous n'avons point la possibilité de consulter en ce moment, Nous parlerons donc de cette espèce d'après la belle figure des Iustrations of Himalayan Planis, et la phrase spécifique qu’en ont rédigée ces deux botanistes. Elle forme une épaisse touffe de feuilles toutes radicales, dressées-éta- lées, atténuées vers la base en un long pétiole, lancéolées vers le sommet, très entières ou quelquefois 2-3 dentées latéralement (ex figura!), hautes de 0,13-20, larges de 0,02-3, entièrement hérissées, ainsi que les pédon- cules et les ovaires, de longs poils ou sétules roussâtres (barbelées, sub lente), ascendantes sur les feuilles elles-mêmes, décurves sur les pédon- cules, D’entre ces feuilles s'élèvent, quatre ou six fois plus longs, des pédoneules raides, robustes, finement cannelés, fistuleux et terminés chacun par une grande fleur penchée, d'un riche bleu violacé, de 0,08-9 {) In bne planta revera non adsunt hotaniee scapi sed veri pedunculi e rhisomate assurgentes et nudi uniflori, Scopus enim, ut supra demonstravimus, est semper foliosus pluriflorus (Bromeliseem, Aga- ve, ete.) ; Ames vero nudus apice plurifloras. (Liliscue, Amaryllidaceæ, eic.). 16 MECONOPSIS SIMPLICIFOLIA. de diamètre, portant au milieu des nombreuses étnmines dressées-serrées, à anthères d’un jaune d'or, du milieu desquelles s'élèvent, en les dépassant de beaucoup Fovaire et le style (fig. 1). Telle est grosso modo la M. simplicifolia, qui vraisemblablement con- tient, comme ses congénères, un suc jaunâtre el éminemment caustique. Voici la notice annoncée : « La présente plante, la plus belle ct la plus remarquable de toutes les plantes alpines du Sikkim, sinon de tout l'Himalaya, est très commune dans les endroits rocheux et pierreux, à 12,000 pieds d'élévation et au- dessus, où elle épanouit ses délicates fleurs en mai, exposées aux vents violents et aux tempêtes de ces régions inhospitalières. Elle a été origi- nairement découverte par les collecteurs du D' Wallich dans le Népaul central, mais elle n’a pas été trouvée plus loin à l’ouest dans l'Himalaya. » Il n'existe dans cette contrée que deux espèces de Meconopsis, celle dont il s'agit et la M. horridula Hoon. et Taows. Cette dernière a été trou- vée dans le Sikkim seulement; c’est une plante plus petite que la pre- mière, couverte de très nombreux et rudes piquants, qui percent la peau, lorsqu'on saisit la plante avec la main; émettant de très nombreux scapes à fleurs d’un pourpre plus pâle. C'est une des plantes les plus alpines (1) du monde; j'en ai récolté des échantillons à plus de 17,000 p. d'altitude, où se rencontrent bien peu d’autres végétaux. » Toutes les espèces de Meconopsis de l'Himalaya diffèrent de l'euro- péenne (M. cambrica Vic. Papaver cambricum L.) par un style beaucoup plus long, et seraient par cette raison reportées par quelques auteurs au genre américain Stylophorum de Nuttal; mais celui-ci n'est peut-être pas récllement distinct du Meconopsis et en diffère par les valves de sa cap- sule déhiscentes jusqu'à la base. » La Meconopsis simplicifolia réussira bien sans doute à l'air libre, en pleine terre ou dans les rochers artificiels, si Fon a la précaution de la planter dans un endroit frais et non exposé trop longtemps aux rayons solaires. » Nous elorerons cet article en affirmant qu'il n’est pas un amateur qui ne se hâte de se proeurer celte plante et sa belle congénère, la M. nepa- lensis, dès qu'elles seront mises dans le commerce. Cu. L. Explications des Figares analytiques. Fig. 1. Le style. Fig. 2. L'ovaire coupé transversalement. Fig. 3. La capsule mûre. CULTURE. (Pz. Am) Voyez à ce sujet la notice du Meconopsis nepalensis. Nous ajouterons seulement aux prescriptions données, qu’un bon drainage est pour ces deux plantes d'une rigoureuse nécessité. A. V. (1) C'estei-dire : qui s'élèvent le plus près des neiges perpétuelles. de, ) JA Ca { ec | * Pa CNE Q L MISCELLANÉES. PRANCES ABCORMMANDÉES Areca catechu L. ( (Phænicaceæ Non. Palmaceæ Auion.!}. Aujour- d'hui ce Palmier est cultivé dans toute l'Inde tropicale, et se répand en Amérique, ainsi que dans l'ile de Bourbon et l'île de France ; son habitat dans l'Inde est tellement étendu, il y est si commun, qu'on nc saurait aujourd’hui lui attribuer une origine précise. On s'accorde toutefois assez généralement à Jui donner pour patrie les tles de la Sonde. C'est un arbre mognifique, atteignant quarante ou cinquante pieds de hauteur, sur un au plus de diamètre, ayant un stipe droit, élancé, inerme, annelé par la chute des anciens pétioles et couronné par une ample et belle touffe de feuilles pennées, d'environ quinze pieds de long, sur près de deux de large. Les folioles en sont largement linéaires, plissées, acu- minées, assez dislantes, aliernes ou subopposées; les supérieures plus ou moins confluentes, irrégulièrement déchiquetées-dentées au sommet. Les panieules florales, très ramifiées, longues de près de deux pieds, se développent immédiatement au-dessus de la partic apicale renflée que forment la réunion des bases pétiolaires (ampondres) de Ja couronne, et sortent d’une spathe bifide, coriace, fibreuse. Les fleurs, monoïques, sont extrêmement nombreuses, très petites, olivâtres, et donnent naissance à des drupes ovées, passant du blanchâtre au jaunâtre, ou au jaune orangé : drupes de la grosseur, environ, d’un petit œuf de poule, On conçoit aisément qu'une telle plante, croissant à la fois dans les îles Laquedives, le Malabar, les Maldives, Ceylan, Malacea, Sumatra, Bornéo, Java, les Célèbes, la Nouvelle-Guinée, les Philippines, les Carolines, etc., où il est cultivé partout avec soin, ait dû, cn raison de ect immense habi- tat (du 50° au 460° dégré de long.; ct du 20° de lat. boréale au 20° de lat. australe, c’est-à-dire dans presque toute l'étendue de la mer des Indes (1) 4. Inermis ; eaudice élato; pinnis lnto-linearibus plicatis acuminatis, summis confuentibus cunvifor- mibus præmorso-dentatis ; spadicibus ramosissimis ; foribus alternis 6-9-andris ; fruetibus oviformibus. Many. di. e. (Phrosis serius a phœnicographo complenda !). Areca catechu L. Sp. PL. 1659. Roxs. Corom. I. 54, & 75, Loue. Cochinch. 695. Lave. I. Encyel. &. 895. ares, Arancigew. 7. €. 35, Waun. Sp. PI. IV. 594. Roxs. Fi. ind. TIR 615. Rirren, Erdk, v. Aston. IV. 858-862. Manr. Palm. 169. £ 102 (oué) et 149. fig. AV et V (fructus). Koxrn, Enum. PI. 11. 184 Ibid. Add. post. 637, ex Bicne, Rumphia, t. 102 104, — Pinanga Rcwpn, Amb. L. 26. &. 4. Caunga Rnerns, Malab. 4 9.6. 5-8. (Haxur. Linn. Trans. XIE. 474). À. Faufel. Gararr. Fruct. F. 19. 1.7. (. 2, Sublimia Areca Conuens, Mc, TOME II. MISC. — SANV. 1856. 1 2 MISCELLANÉES. et de l'Océan pacifique), ait dû, disons-nous, varier, dans l'acception hor- ticole de ce mot. M. de Martius ({. c.) par exemple, cite les six variétés suivantes, caractérisées par la forme du fruit : Arecn cateclu, a. —— omycarpa : drupe ovée, un peu pointue (4. ovata, acutiuscula). b. — — elliptica : — oblongue, arrondie aux deux bouts (d, oblonga, utrin- . que rotundata). €. — — sphærocarpa: — subglobuleuse (d. subglobosa). d. — — gonocarpa: — anguleuse (d. angulosa). €. — — ceratocarpa: — sublobée au sommet (d, vertice sublobata). f. — — oocarpa : — oviforme, blanchâtre (4, oviformi albida). Non seulement la forme, mais la grosseur, mais la couleur du fruit . varie nécessairement, selon les circonstances influentes des localités et des milieux, Ainsi le fruit, que nous figurons ci-dessous, et que Rcinwardt S avait communiqué à M. de Marlius, a la forme d’un œuf, un peu aplati, et fendu latéralement, comme un de nos abricots, dont il a assez bien et la forme et la couleur. ° Linné,. trompé sans doute d’abord par de faux renseignements, avait MISCELLANÉES 3 donné à ce Palmier le nom de Cutechu, parce qu'il pensait qu'il fournis- sait au commerce la substance connue sous le nom de Cachou: nom qu’il reporta depuis à une espèce d'Acaciu (4. catechu L.), qui la produit réel- lement, et qui eroîit, comme cet Areca, dans les Indes orientales. Le cachou est solide, friable, brun et amer ; on l'emploie en médecine comme astrin- gent, et il sert, dit-on, de base à plusieurs préparations pharmaceutiques. Les causes à peu près uniques de la popularité qu'a acquise dans les Indes TArec ou l'Arèquier, nom vulgaire sous lequel on connait ce Palmier en France, sont ses fruits, connus sous le nom de noix de Bétel, Lis sont l'objet d'un commerce considérable, et sont transportés annuellement par des bateaux, qui en sont entièrement chargés et expédiés des différents ports de Sumatra, de Malacca, de Siam et de Cochinchine. Ils contiennent une grande quantité de tannin, dont les indigènes se servent dans quelques contrées pour teindre leurs étoffcs de coton. Le tronc divisé en planches, sert à construire des maisons et des canaux ; les feuilles à faire d'excellentes nattes ; les ampondres, les spathes, à divers usages domestiques. Selon M. Blume, au Malabar, de la sève de l’Arec on prépare des tablettes .enivrantes, et, dit ce savant, les peuples de l'Asie se passeraient plutôt du boire et du manger que de leurs noix favorites. Quelques auteurs eepen- dant prétendent que ce fruit contient des propriétés narcoliques et véné- neuses, bien que ces peuples en mélent la pulpe aux feuilles du Bétel (Piper betel L.} et à la chaux, pour en fabriquer cette fameuse pâte, qu'ils mâchent continuellement, qui les fait saliver excessivement, leur noireit les dents, qu'elle déchausse et fait pourrir à la longue. M. Lindley (Veg. Kingd. 457), au sujet de ces propriétés malfesantes, pense qu'elles sont dues moins aux noix de l'Arec qu'aux feuilles du Poivre bétel, dans lesquelles les Indiens les enveloppent pour les manger. À ce sujet encore, il est bon d’ajouter, que d’après l'opinion de M. Blume, opinion ici d’une grande autorilé, celte habitude des indigènes de mâcher ce fruit, quoi- qu’elle répugne aux européens, est réellement utile aux premiers, dont elle entretient la santé, au sein de ces régions humides et pestilentielles, où ils ne savent trouver qu’une alimentation précaire et misérable. On voit par tout ce que nous venons de dire, que malgré la répartition immense de ce palmier sur tant de contrées diverses, la nature chimique et phar- maceutique de la noix de bétel est encore peu connue et fort controversée. 11 serait intéressant que la chimie moderne nous fixêt enfin définitivement sur ses propriétés. Quoi qu'il en soit, l’Areca catechu est dans nos serres une belle el noble espèce, aux proportions élégantes et grandioses, à Ia croissance prompte 4 MISCELLANÉES. et facile. L'établissement Verschaffelt en possède de beaux individus de divers âges, dont la végétation ne laisse rien à désirer. Il ne sera pas indifférent à nos lecteurs de connaître le nombre d’espèces que renferme le genre Areca. M. Blume (l, c.), qui s’est le plus récemment occupé de ce genre de Palmiers, dont il a réformé les caractères, n’y en admet que huit : 4. A. catechu L., dont nous venons de nous occuper (Rumphia, t. 102, a. et 104). — calapparia Brume, 1, €. t. 100. f. 2, — pumila BLume, 1. ce. t. 99. et 102. c. . — triandra Roxs., Kuntn, Enum. LIL. 184. . — punicea BLuue, L. c. t. 122. — communis BLume, 1. e. t. 128. : . — glandiformis Lamk. Encycl. EL. 241. Giesex., Kunrn, Enum. III. 187. Biuue, L. c. t. 100. f. 4. et 198, — etc. 8. — macrocalyx BLume, 1. ©. t. 191. NSœn on Kunth, {, c., en admit 17, dont une doutense (4. tigillaria W. Sac). Enfin, tout dernièrement (1854), M. Wendland, dans son utile Zndex Palmarum (V. notre Te Ier, pag. 68. Mise.), en énumère autant, mais avec une synonymie différente ct dont trois douteuses. On voit que rien n'est encore scientifiquement statué et quant au genre et quant aux espèces qui doivent définitivement le composer. La vignette ci-jointe représente une habitation indienne, où sont plan- tés çà et là plusieurs Arèquiers. (Figure empruntée au grand ouvrage de M. de Martius!). Delphinium cardinale W. Hoox. (1) (Ranunculaceæ $ Helleboreæ). Voici une de ces plantes destinées à faire sensation parmi les Amateurs, une nouveauté {ranscendante et dont on se disputera à l'envi les individus au fur età mesure de leur multiplication, un Delphinium enfiu à nombreu- ses et à très grandes fleurs d’un écarlate vif et pur ! Or, on sait qu’à l'ex- ception du bleu, toujours beau dans les espèces de ce genre, quelle qu’en soit la densité, le blanc ou le rouge des fleurs de certaines autres en sont plus ou moins lavés et dégradés !!! C'est une des nombreuses et intéressantes découvertes botanico-horti- coles, dues à M. W. Lobb, un de ces voyageurs-botanistes dont le nom est désormais connu et estimé du publie amateur tout entier, qui l’a décou- verte dans la Californie, et en a enrichi l’établissement de MM, Veitch, père et fils. A ces brefs renseignements se borne l'historique que nous (1) D. Globrum elatum, foliis (ratione staiuræ plantæ) amplis longe peliolatis digitato-quinqueartitis, Ineiniis eunento-laneeolatis simplicibus v. 3-5-fidis, segmentis longe acuminatis, eaulinis paucis sensim mi- noribus simplicioribus ; paniculu elongata, Horibus intense coccineis, sepalis lale ovatis obtusis, petali infe- rioris limbo bifido duobusque interioribus versus npicem pilosis, calcare rectiusculo floris longiludine, ovariis glabris. W. Hooe, Li. e. Delphinlum cardinale W. Hooc, Bot, Mag. 1. 4887 (December 1855). œ MISCELLANÉES. en donne M. W. Hooker, qui le premier en publie la figure et la des- eription. ‘ Ce nouveau Delphinium, sclon ce savant, s'élève à peu près à un mèlre de hauteur, et plus, vraisemblablement, sous l'influence d’une bonne cul- ture ultérieure. Les feuilles en sont, pour la plupart, radicales, très ‘longuement pétiolées, glabres, digitées-divisées presque jusqu’à l'extrême base; le pétiole figuré n'a pas moins de 0,22 de long ; le limbe foliaire 0,26 de diamètre! Les fleurs excessivement brilluntes, dit l'auteur anglais, composent une ample et robuste panicule, et sont portées par d'assez longs pédicelles bibractéolés vers le sommet; elles sont, comme nous l'avons dit, d'un brillant écarlate, armées d’un long et robuste éperon ; à l'intérieur, les pétales, proprement dits (très petits), et les étamines sont d'un jaune d’or, et contrastent agréablement avec la riche teinte extérieure. Nous ne la décrivons pas plus complètement parce que nous espérons bien en donner, à notre tour, une belle figure, à Poccasion de laquelle nous reviendrons sur son compte. Ouvirandra fenestralis Porn. () (4lismaceæ). Nous éprouvons un véritable plaisir à annoncer, d’après le Gardener’s Chronicle (L. i. c.), à nos lecteurs l'introduction, à l'état vivant, de cette trois fois intéressante plante aquatique, laquelle sc trouve déjà répandue dans plusieurs établis- sements anglais, d'où elle ne saurait tarder à venir embellir nos aquuria modernes. Nous la décrirons ici sommairement, puisque nous ne l'avons point vue vivante, mais de telle manière cependant, que les amateurs en aient une juste idée; or, nous devons avant tout proclamer le nom du voyageur à qui l'on est redevable de son introduction, le Rév. W. Ellis, d'Hoddesdon (Angleterre). L'Ouvirandra fenestralis est indigène dans l'ile de Madagascar, où elle a été découverte originairement, par le chevalier A. Aubert Dupetit- Thouars (1792-1802), qui la fit connaître sous son nom générique. Poiret la déerivit plus tard dans l'Encyclopédie (1. e.), et M. Decaisne, de son côté {L. c.), en donne une description plus complète et une figure, faite mal- heureurement d’après le sec. Nous composerons notre description d'après tous les auteurs que nous avons cilés dans notre synonymie. (1) 0. Foliis oblongis fenestratis mueronulatis basi attenuatis, nervis fongitudinalibus apice confluenti- bus, spicis (binis /) densilloris, floribus roscis (fragrantibus!). Drcusne (except. parenth. Phrasie hodie paulo manca et complenda). - Ouavirandra fenestralis Pom, Encycl, suppl. IV. 237. Deeutsns, in Derss. Ie. sel. III, 62. t, 99, Kunre, Enum. PE, III. 592, Lisoi. and Eius, Gard. Chron. 740 (1855). — Hydrogeton f'anes- tralis Pers, Syn. 1. 400. Poirr, Diet. Se. nat. XXII. 240 (1821). — Ouvirandre madagascariensis Dir. Tm. sec. À. Ricu. Dict. el. Hist. nat, XII. 541. Ouvirandra (genus!) Durer, Ta. Gen. n. Madog. No'2. Poiner, et un jam citaii; — Paxesoan, Hoos. Lond. Journ. of Bot. HiJ. 402, t, 18. (O, undulata). 6 HISCELLANÉES. Petite plante aquatique, à feuilles fénestrées, natanles, à épis floraux émergés, binés, à fleurs roses, petites, mais très nombreuses et serrées, agréablement odorantes. Elle se plaît dans les endroits inondés, les marais, etc.; enfonce dans le sol sous-jacent ses rhizomes garnis au sommet de longues et nombreuses racines, et se trouve souvent à sec, par le retrait des eaux, pendant les sècheresses. Rhizome tuberculeux, allongé, brunâtre extérieurement, de Ia grosseur du pouce, ramifié : chaque rameau long de 0,20 à 25, non articulé, charnu, fragile, sans fibres internes, donnant par la cuisson une pulpe farineuse, recherchée par les indigènes, qui, à cause de cela, donnent à la plante son nom vernaculaire (Ouvi-randrou, igname d’eau). Pétioles très longs (longueur dépendant de la hauteur des caux au-dessus du rhizôme). Feuilles oblongues, subobtuses, très brièvement mucronulées, flottantes, atteignant selon l’âge depuis un centimètre (et moins !} jusqu'à 0®,50 et 0®,55 de longueur, absolument sans parenchyme (d’où leur nom de feuilles de dentelles) et réduites aux simples nervures, dont les secondaires anasto- mosées, entées géométriquement en petits parallélogrammes serrés (nerva- tion commune aux Monocotylédones!}, sur les primaires longitudinales (ce qui les rend fénestrées : c'est-à-dire percées à jour, et ressemblant à certaines fenêlres antiques), et cependant fermes et subcoriaces, émetlant de toutes parts, sous l'influence de la chaleur et dela lumière, de nombreu- ses petites bulles d'air qui viennent créver à la surface de l'eau: effet aussi curieux qu'amusant pour le spectateur, Selon l’âge, elles passent du vert tendre au ver olivâtre ct brunâtre. Pédoncules érigés au-dessus de la surface des eaux et terminés par un épi géminé, ou bifurqué, comme on voudra, tel que celui de l’Aponoge- ton (4) distuchyus, et enveloppé d'abord dans une spathe monophylle, caduque. Fleurs sessiles, très serrées: périanthe réduit à deux ‘ou trois divisions basilaires, divergentes ; six étamines; trois ovaires lagéniformes, terminés par un style court à stigmate obtus. Comme les autres plantes aquatique, cette Ouvirandra exige un com- post riche et compact, une eau sinon courante, du moins fréquemment renouvelée, pure et sans sels calcaires, telle que l'eau de pluie, par exemple, Comme en raison de son son habitat, elle cxigera une assez grande somme de chaleur chez nous, on devra placer la plante sur les bords de l’Aquu- {1} Puisque ce mot se trouve sous nôtre plume, fesons en remarquer l'absurde composition : apo, ao, près : no... eyefrar (é,#), voisin. Que veut dire ici la syllabe no? H doit en {out as êtro suivi d'adjeetifs maseulins. MISCELLANÉES. 7 rium, dans lequel on élève la Victoria regia, les Nelumbium, les Nymphœæa gigantea, Lotus, ete., etc. ; mais de manière, à ce qu’en baissant le niveau de l'eau, on puisse, pendant sa période de repos, laisser à sec la surface du vase dans laquelle elle sera plantée. Or, cette circonstance du repos naturel des plantes aquatiques dans nos serres n’est pas assez observé, ce nous semble : on affaiblit, on épuise, on abatardit les espèces en les y forçant presque sans cesse. M. Lindley (1. c.), en parlant de cette plante, dit :« Nous ne pouvons nous imaginer un plus bel ornement dans un salon, pendant l'été, qu'un grand bassin de verre, dans lequel flotterait l'Ouvirandra fénestralis. » Toutefois, nous conseillerions, dans ce cas, de tenir tiède l’eau dudit bassin, éh y versant une fois ou deux par jour, le soir et le matin, de l'eau un peu chaude, que l'on substituerait, par quart environ, à celle refroidie par un séjour de huit ou dix heures, et qu'on ferait sortir du bassin par un robinet placé vers sa base, De plus, nons fesons des vœux pour qu'elle devienne tout aussi rustique, ce qui n'est nullement impossible, que l'est le charmant Aponogeton distachyus, naturalisé déjà, comme on sait, dans certaines parties de l'Europe, et originaire cependant du Cap de Bonne- Espérance. À ce sujet, personne n'ignore que les eaux sont un milieu où les extrêmes de température sont beaucoup moins sensibles que le sol des différents climats. Il peut être utile à nos lecteurs de connaître de combien d'espèces se compose l’intéressant genre Ouvirandra; en voici la liste d’après les docu- ments les plus modernes : Ouvirandra. $ 1. Spicæ singukæ (1}. 4. O. crispa 3. O. Macracæ … 2. — pusilla 4. — unduluta Parenn. (Aponogeton undulatus Roxe.). $ 2. Spicæ binæ. B. O. fenestratis Pour. 6. O. Heudelotii Decaisne (Senegambica Paxenn). $ 3. Spicæ ternæ. 7. O. Bernicriana Decaisne. Un mot sur le Fraisier DÉLICES D'AUTOMNE. Nous avons décrit et figuré ce Fraisier dans notre Te [1, Pé. B2; et, d'après des autorités, qui devaient nous paraître infaillibles; nous l'avons prôné, comme fran- chement et abondamment bifère, au printemps ct en automne; nous disions, comme (1) Les espèces marquées d'une astériques sont citées sans nom d'auteur par M. Pakenham! Nous ne savons sur quelles autorités il se fonde pour les adopter!!! 8 MISCELLANÉES. cela était vrai, qu'au moment où nous écrivions, à la fin d'octobre 1854, nous en avions, sous les yeux, des échantillons chargés de fleurs et de fruits à tout état de maturité. Aussi, à ect aspect, notre éditeur, sur une communication bienveillante de M. H. Haquin, amateur très distingué de Liége, s’était-il emproessé d'en achcter 400 pieds au producteur, M. Hubert Lejeune, jardinier maraicher, faubourg Hoche- porte, dans cette ville, achat dont nous avons le reçu en ce moment sous les yeux : regu spécifiant que celui-ci garantit un fraisier NETFEMENT BirèRe par an!!! Il paraît que cette année (1855), à l'automne, ce fraisier a fait partouf un fiasco complet! De là, des plaintes fort vives et fort naturelles, disons-le bien vite, de Ia part des acheteurs, qui dès lors se prétendent mystifiés, et Dieu sait si le nom- bre en est grand, puisque M. Jacob Makoy (d'après les documents sous nos yeux, et d'après la Belgique horticole, V. 275, VI. 61), qui s'était rendu acquéreur de presque toute l'édition et l’a le premier décrite comme abondamment bifère dans son catalogue pour 1855 (1), en avait de son côté placé un grand nombre. Enfin, la Société des Conférences horticoles (Liége) avait décerné au nouveau fraisier un premier prix, médaille en vermeil, à la condition qu'à la même époque, l'an sui- vant (octobre!}, le même fraisier lui serait représenté en fleurs et en fruits! On comprend que la Société a dû garder sa médaille. Aux reproches fondés qui lui sont adressés, entr'autres par MM. Haquin, dont l’honorabilité n'est pas en cause, et dont nous avons également les lettres explica- tives sous les yeux, et John Salter, qui visitèrent ensemble dernièrement le pare où ec fraisier se trouvait alors dépourvu de fruits, le producteur répondit, que « la déception dont on cst et dont il est lui-même l’objet, cesscrait l’année prochaine, que son fraisier se couvrirait de nouveau de fruits à l'automne, etc. » Or, comme cette année n’a été nullement défavorable aux cultures de toutes sortes, il est permis d'inférer de là: que le fraisier DÉLIGES D'AUTOMNE #°@ été qu'accidentellement bifère; qu'en automne il reste improductif; dans ces cireon- slances, notre éditeur est tout prêl à rembourser les ayant-cause ow à les dé- dommager du prix d'achat de ce fraisier par tout autre moyen qui leur con- viendra (fournitures ou supplément de plantes). Nécrologie. L'horticulture continentale vient d'éprouver unc grande perte dans la per- sonne de M. Pescarore, riche banquier, né à Luxembourg, et décédé à Paris, qu'il habitait depuis bien des annécs, après une longue et douloureuse maladie. n sait avee quelle libéralité il a traité sa ville natale, à laquelle il a légué 500.000 fr. et sa riche galerie de tableaux. Possesseur, à son châtcan de la Celle-St-Cloud (près Paris), entr'autres plantes, de la plus riche collection d'Orchidées du continent, dont le noyau était celle formée d’abord par M. Quesnel, du Hävre, il l'entretenait à grand frais et ne négligeait rien pour posséder et les plus beaux individus et les espèces les plus rares. I! patrônait sumplibus suis le bel ouvrage sur les Orchidées, ap- pelé avee justice de son nom Pescalorea, recucil, il faut l'espérer, qui ne Sera pas discontinué par cette regrettable mort. La Belgique, de son côté, vient de perdre un excellent citoyen, l'Arboriculture et la Pomologie en particulier, ün de leurs adeptes les plus expérimentés, un de ceux qui leur avait fait faire de nos jours les progrès les plus satisfesants, les plus éclairé Joseen-LaurexT De Bavay est mort dans la grande maison d’horticulture qu'il avait fondée à Vilvorde, à la suite d'une courte maladie, à l’âge de cinquante- neuf ans seulement. Il etait décoré de plusieurs ordres et dirigeait une des écoles eullurales de l'Etat. (1j Malgré 4 . sous zéro, dit ce entalogue, et en plein » de 3 cent. de haut sur 3 cent. de Inrge! 1 y avoit encore des fruits mangeabies MISCELLANÉES. $ De In PHORPHORESCENCE et de la LUMINOSITÉ (ou inieux KENIGÉNÉITÉ) chez les Plantes. On lit dans le Gardener's Chronicle (10 novembre 1835. p. 743; nous traduisons littéralement, sauf nos parenthèses italiques!} : “ Lycopode Inmineux. On possède à Kew (jardins royaux) un très curieux Lycopode, importé récemment de la Jamaïque (non pas, je pense, à sa cause de sa propriété). Il paraît appartenir au groupe des Helveticum ; il est vert, comme les autres, pendant le jour; mais au fur et à mesure que la nuit arrive, il paraît blanc à l'œil, non d'un blanc pur, mais de ce blanc maladif d’une plante blanchie (ou panachée de blunc par maladie), et celte teinte est aisément perceptible, dès que l'obscurité est trop épaisse pour qu'on puisse distinguer les contours de la plante, M. Smith (l'un des jardiniers de ce superbe établissement) est l'auteur de la découverte de cette propriété, qui n’a rien de commun avec les effets irisés que produisent sur le L. cæsium les rayons de la lumière. » Certes, si ce fait se confirme, comme nous n’en doutons pas, il vaudra à ce nouveau Lycopodium, encore innommé (L. luminosum!!!) une juste popularité. Au sujet du dégagement de la lumière (1) chez les végétaux, nous avions, dans le T° V de notre Horticulteur universel (1844), traduit du même recueil anglais (7 octobre 1845), en l’accompagnant de quel- ques observations, une double et très intéressante noticc sur ce sujet, due à MM. Lankester et P. M. James. I] ne sera pas inopportun de rappeler sommairement ici les faits, que l'on a jusqu'ici remarqués et jusqu’à un certain point dûment constatés, en ce qu'ils intéressent, au plus haut point, toutes les personnes qui aiment les plantes, soit en bota- . niste, soit en amateur. Tous les auteurs, ce nous semble (disions-nous / {. c. 280), ont con- fondu dans la Phorphorescence (ou Luminosité, mot que nous avions dès lors adopté, d'après l'un des auteurs cités} deux ordres de phénomènes très distinets l'un de l'autre. En effet, chez tels végétaux, la lumière produite est diuturne, latente, n’est apparente que dans les lieux som- bres; en un mot, elle semble leur être propre et n'être souvent que le résultat d’une décomposition prochaine. Chez tels autres, au contraire, celte lumière est spontanée; elle se dégage comme par des décharges {) Qu'il ne faut pas confondre avec le dégagement de calorique, observé chez quelques-uns, celui-ei étant ordinairement exclusif do celui-là. TOME nr, Misc, — FÉVR. 1856, 2 40 MISCELLANÉES. électriques, ne se produit qu'après des journées chaudes, et est évidem- ment aceidentelle, Cette dernière est done essentiellement météorique et appartient à l'électricité de l'atmosphère. Nous avons donné à la première le nom de Phorphorescence proprement dite; à la seconde, celui de Luminosité, ou mieux d'Ignigénéité. Si la phosphorescence chez certaines plantes est incontestable et incon- testée, il n’en est pas de même de l’Ignigénéité. Cette dernière question est fort controversée parmi les savants; les uns la nient, en Pattribuant à une illusion d'optique, les autres doutent; beaucoup l'admettent, et font remarquer que les auteurs, qui n’y eroient pas, ne la nient qué par faute d'observations directes, opportunes et réussies, Nous nous rangeons parmi les croyants : mais citons les faits avec pièces à Fappui (sommaire- ment!}. On verra, comme l’a fait observer, le premier, croyons-nous, De Candolle, que c'est surtout chez les plantes à fleurs oranges que se montre l'ignigénéité, ou, comme on voudra, la luminosité. Végétaux phorphorescents. Les Rhizomorpha subterranea et acidula, entr'autres, plantes byssoïdes d'ordre inférieur, vivant dans les souterrains et les mines, émettent une lueur tellement vive, qu’on peut aisément lire à leur clarté (observateurs : MM. Nees ab Esenbeek, Noggerath, Bischoff, etc.). Enlevées et conservées dans un flacon, dans un appartement, au bout de neuf jours, elles étaient encore phorphorescentes. Les Schistostega pennata et osmundacea, jolies petits mousses, qui habitent les cavernes et les mines en Angleterre et en Allemagne, répandent une lueur assez vive (Babington, Dickson, Hedwig, Mobr, cte.). L'Agaricus olearius (et quelques autres), commun dans les champs d'Oliviers du Midi de la France, et d’une couleur orangée brillante, répand, surtout vers la fin de sa vie, une lueur assez vive (De Candolle, etc). Etc... Végétaux ignigènes (1). Calendula officinalis (Souci des champs). | OEnofhera macrocarpa (ct d'autres pro- Chrysanthemum inodorum. bablement), Dictamnus albus et ruber (Fraxinelle). Papaver orientale. Gorterie rigens. — pilosum. Helianthus annuus (le Grand Soleil ou — Rhœas (Coquelicot, et d'autres Tournesol, probablement). Lilium chalcedonicum. Polyanthes tuberosa. — bulbiferum. Tagetes erecta (OEillet d'Inde). Nasturtium officinale (Cresson des fon- — palula. taines). Etc. (1) Nous entendons par ce mot les plantes chez lesquelles la luminosité so dégage por étincelles, et par ignigénéité, comme on Va vu plus eette propriété elle-même. MISCELLANÉES fl En août 4842, dit M. R. Dooden, qui était en compagnie de plusieurs personnes, à huit heures du soir, après une semaine très sèche et très chaude, en interccptant la lumière du crépuscule à l'entour d’un souci des champs, on vit des languettes brillantes comme de l'or se jouer de pétale en pétale, de manière à simuler une couronne plus ou moins inter- rompue autour du disque, Ces émanations lumineuses semblèrent moins vives au fur et à mesure que la lumière du jour déclina et ne reparurent point pendant les ténèbres. M. P.-M. James répéls avec succès la même expérience et observa des faits semblables sur les Papaver pilosum et Rhæas (Coquelicot des moissons); Coleridge la chanta de visu dans ses poèmes. Par une soirée semblable, Christina, fille de l'immortel Linné, et À qui on doit la connaissance des premiers faits, examinant avec une bougie, une Fraxinelle, vit tout-à-coup, à sa grande surprise, Fatmosphère qui environnnit cette plante s’enflammer ct crépiter. La même expérience ré- pétée par elle, avec ou sans bougie, sur la Capucine, l'OEillet d'Inde, le Lis orangé (L. bulbiferum), ete., a révélé des phénomènes identiques ; leurs fleurs semblaient lancer, de toutes parts, comme de petits éclairs. Linné père et fils, et plusieurs auteurs plus modernes, ont pleinement eon- firmé ces curieux faits (Haggren, Zawadzki, Johnson, le due de Buckin- gham, ete.). Nous pourrions citer un plus grand nombre d'exemples ; il suffit, ce nous semble, de ceux qui précèdent pour faire pénétrer une sage convielion dans l'esprit de nos lecteurs, les invitant à choisir toutes les chances favorables de chaleur et de sècheresse pour répéter et étendre ces expériences d'Ignigénéité végétale, tant sur les plantes ci-mentionnées que sur toutes autres au choix. À quelles causes attribuer maintenant dans les végétaux les deux phéno- mènes, si différents, de phosphorescence et d'ignigénéité ? La phosphorescence nous parait être purement et simplement une com- bustion lente du gaz oxygène; la luminosité, la même, mais spontanée, crépitante, et déterminée par l'électricité surabondante et ambiante de l'atmosphère, Ainsi encore, en comparant le règne animal et le règne végétal (vieux style), est-il téméraire de dire que la phosphorescence végétale est com- parable à la combustion spontanée du corps humain, ct l'ignigénéié végétale, à ces étincelles qu'on Lire par le frottement des poils de certains animaux ? ca TOM, 10. MISC. — FÉVR. 1856. 12 MISCELLANÉES. Prix des Orchidées, en vente publique, cn Angletcrre. Si l’horticulture est en Angleterre dans une prospérité inouie, c’est que le pays tout entier l’honore et s'y adonne; c’est que dans toutes les classes de la société, on se fait un honneur de l’encourager par tous les moyens possibles : saerifices pécuniaires, voyages ct explorations des contrées les plus lointaines, au risque de la fortune et de la vie, abnégation totale du soi dans ce but, etc. rien n'est ménagé. Aussi, appelons nous de nos vœux, les plus ardents un tel état de choses sur le continent ; puissent les gouver- nements comprendre aussi ce genre de gloire et le faire figurer dans leurs budgets; puissent les amateurs se multiplier chez nous, et imiter nos voi- sins d’outre-manche dans leurs généreuses rémunérations de cette partie de nos connaissances. A l'appui de ce qui précède, nous empruntons l’article qui suit au Gard- ner’s Chronicle (24 novembre 1855) : « M. Stevens (commissaire-priseur à Londres) a vendu dernièrement aux enchères publiques, les Orchidées suivantes, provenant de M. Schrô- der... : Aerides Schrôderi (réputé le plus bean des Aerides in- troduits jusqu'ici) individu affirmé unique. 89liv. seh. (fr. 2231 25) — affine... 0. 0 ee . « , : 2% (» 650 00) — Larpentæ. . 4... 4. ML (= 600 00) — crispum ee ue ee à ee + à «à 141.105. (» 362 50) Vanda suavis (magnifique individu). , . . . . . 511. 40s. (» 787 50) — terres 4 4 4 ee 4 à . 10 {» 250 00) — tricolor . . . . . . . . . . . . . . OI. (» 250 00} — eristata. , 4. 48 (» 375 00} Saccolabium guitatum (très bel individu), . . . . . 21. 15. (» 051 95) — Blumei, 4. 4. 4. 4 ee + + + « 71.105 (» 187 50) Cymbidium eburnenm . . . . . . . . . . . . AT {» 525 00) Phalænopsis amabilis. . . . 4. . . . . . . . 171. 10s. (» 437 50) Lalia cinnabarina . . . . . . . . . . : . . » {» » ») — anceps . . + + + + + à + « + + + BL A40s. (» 137 50} Oncidium Lanceanum (dit le plus bel exemplaire connu de tous ceux cultivés!}. . . . . . 461. (» 400 00} — phymatochilum . , . . . . . . . . . . GE Bs. (» 15100) — ampliafum majus , . . . . . , . + . . » (» » ) Caitleya Mossiæ. . . . . . . . . . . 401 (» 230 00) — Quindios (sie!) . . . nue CHA (» 200 00} — Skinneri 4 4, . 4... 4 4 . « « + 81108. (» 212 50) Angræcum candatum . . . . . . . , . . . . tOI (» 250 00) — bilabum ... + 81L145s (» 218 75) Trichopilia suavis . . . . . . . . 9H {» 225 00) — tortilis. 4... . , « . , 74 A08s. (» 187 50) Dendrobium formosum , , . . . . 81155, (» 218 75) HISCELLANÉES, 45 Dendrobium moniliferme. . . . . , , . . . . 41 Ur. 400 00) — densiflorum » » (r » ) — noble... . .., +. + + + 31 15s. (» 93 78) Cœlogyne Lowii. , dose en on es + «à 61.105. (+ 162 50} Millonia candida grandiflora , , . . . . . . . A1. 10s. (» 287 50) — spectabilis. . . , . . . . . . . . . . 61 (» 430 00) Galeandra Baueri. , . , , , , . , . . . . 61.485. {Un 168 75) — Devonianns 0... . » » (» 2 Cypripedium barbatum . . 4... . , . . . S141s (v 143 75) Paphinia cristata 4. . . , . . . . . 411438. (» 1418 75) Epidendrum bicornutum. , . . . 4 . , . . . Bi. 40s (» 87 50} Cyenoches barbalum . . . . . , . . . . 51.158. (» 9375) Odontoglossum citrosmum . . . , . , . . BL 155. (» 14375) _— grande. eo ee 51 35. (» 7873) Sophronitis grandiflera . . . . . . . . . . . BI, (» 425 00) Calanthe vestita (à ocule cramoisi) . . . . . . , 21 (> 50 00) — veratrifolié . . . , . . , . . . . . . 311058 (» 87 50) Lycuste Skinneri . . . . . . . , , . . . . 31 (> 75 00) Scuticaria Steel... . , , . . . . . . 3L1ibs {» 93973) Chysis aurea grandiflore. , , , , , , . . . . 31 {» 75 00) Schomburgkia Hbicinis , . . . . 31 Bs (» 8150) D'autres lots, au nombre de 270 en tout, ont atteint chacun une moyenne de 1 à 5 Liv. (25 à 75 fr.). PRANTES ALGOMMANDÉES Ouvirandra fenestralis Poiner, — Nous avons ci-dessus (Décem- bre, Misc. page 5) entretenu nos lecteurs de cette remarquable plante aquatique ; nous leur en avons relaté l’histoire et annoncé l'introduction à l'état vivant en Angleterre. De son côté, M. W. Hooker vient, dans le N° de janvier (1856 t. 4894) de son excellent Botanical Magazine, d'en don- ner la description et l'histoire, en y joignant une belle planche double, Toutefois, l'article du savant Anglais ne nous fournit, à son sujet, aucun document nouveau; seulement il rapporte avec plus de détails tous les faits que nous avons cités et analysés nous-même dans le nôtre. Il est re- marquable néanmoins que l'auteur en dise et en figure les fleurs blunché- tres, qu'il se taise sur leur odeur, tandis que les auteurs qui en ont traité avant lui, ont prétendu, ainsi que nous l'avons rapporté nous-même, que ces fleurs sont roses et odorantes ! Comme M. W. Hooker a vu et étudié le vivant, nous devons supposer qu'il a eu sous les yeux une variété à fleurs blanches (xearly colourless) et inodores (?) du type; car il serait singulier que Dupetit-Thouars, Bojer, cle, qui ont vu celle plante, 4% MISCELLANÉ) ‘dans ses sites natals, aient pu se tromper aussi grossièrement à ce sujet (1}, Lapagerta rosea R. et P. var. albiflorn (Smilaceæ). — Il n'est peut-être pas un de nos lecteurs qui ne connaisse, ou m’ait, au moins, ouï parler de cette magnifique liane du Chili, originairement découverte dans celte contrée par Ruiz et Pavon, décrite en 1802 par ces auteurs dans leur bel ouvrage sur les plantes de cetie partie de l'Amérique (F£. peruv. et chil, III. 65.t. 297), introduite seulement, en Angletere, en 1847, par M. Wheelwright, décrite enfin et figurée, d'après un dessin fait sur les lieux, par M. W. Hooker (Bot. Mag. t. 4447): dessin dont l'exactitude de forme et de coloris s’est trouvé d’ailleurs exacte, quand on put le comparer plus tard avec des sujets vivanis en fleurs dans les jardins royaux de Kew. On sait encore que ses fleurs ont la grandeur et la forme de celles des lis, avec un riche et vif coloris, variant du rose éclatant au cra- moisi plus ou moins foncé, et fort élégamment moucheté de blanc inté- rieurement. Toutefois, M. W. Hooker représente ces fleurs comme soli- taires, tandis que dans la variété dont nous allons parler, il les figure comme géminées et ternées (Bot. Mag. t. 4892, janvier 1856). Cette variété a des fleurs blanches, entièrement immaculées (c'est-à- dire dépourvues des macules blanches du type), sauf la base des pétales {ou sépales!), lesquels sont légèrement teintés de rose pâle. Il paraît, en outre, qu’elles sont un peu plus grandes que chez le type. Elle a été ‘introduite, du Chili également, selon ce que nous apprend M. W. Hooker, au Muséum impérial d'histoire naturelle de Paris, par M. Abadie (....?), et c’est dans ce magnifique établissement, sans rival en Europe, qu'elle a été figurée par l'excellent artiste anglais du Bota- nical Magazine, M. Fitch, qui se trouvait là, en visite, au moment de sa floraison. . Clivia Gardeni W,. Hook. ® (Amaryllidaceæ). — Il y a bientôt unc trentaine d'années qu'était introduite de l'Afrique australe intérieure (dis- tricts d'Albany, près du Great fish River), en Angleterre et par suite sur le continent, une plante qui acquit, en peu de temps, dans les jardins, une popularité peu ordinaire, qu'elle a conservée encore aujourd’hui : cetle plante est la Clivia nobilis, toujours aiméc, toujours recherchée. () M. W. Hooker, en rappelant que les divers auteurs qui en ont parlé, l'ont placés parmi: ou les Saururarées, ou les Juncacées, ou les Alismacées, la joint aux secondes, sans observations sur ce sujet im- portunt : cette omission est regrettable; car nul, plus que ce savant botaniste n'est compétent pour statuer enfin sur la place de cette plante dans les familles naturelles. {2} €. folits obtusivscule acuminatis, umbella sub 14-floro, floribus faleoto-curvatis, sepalis apice paton- tibus. W. Ho. . (Phrasis valde nimis manca, quam natura absenti complere nequimus /). Clivin Gardeni W. Hooc. Bot. Mag. t. 4895, January 1856. HISCELLANÉES. 45 En même temps (1** octobre 4828) que M. Lindley la publiait et la figu- rait dans son Bolanical Register (t. 1182), sous le nom que nous venons d'écrire, M. W. Hooker, de son côlé, en donnait la figure et la description dans son excellent Botanical Magazine (t. 2886, 1° octobre 4828), sous le nom d'Imatophyllum (1) Aïtont : la première dénomination a prévalu. La Clivia nobilis, seule espèce du genre, trônait donc depuis long- temps sans rivale, dans les collections; mais, 6 inconstance des choses. végétales !!! une rivale va venir! que dis-je, est arrivée, beaucoup plus grande, plus belle, de tous points, et par le port, le nombre, le volume et le coloris de ses fleurs ! Elle est conséquemment trois fois la bien venue. Elle croit, comme sa congénère, en Afrique; a été découverte dans la partie orientale de cette partie du monde, dans la colonie de Port-Natal, per le major Garden, qui, mieux encore, l'introduisit vivante dans les jardins de Kew. Elle ressemble beaucoup au type, mais est plus grande dans fontes ses parties ; comme lui, elle demande seulement l'abri d’une serre tempérée, et montre pendant l'hiver ses fleurs, qui durent et se succèdent pendant plusieurs semaines, Rhizôme exactement semblable, mais plus vigoureux. Feuilles distiques, nombreuses, à base engainante, longues d’un pied et demi à deux, à pointe obtuse. Hampe (et non seape, comme l'écrit M. W. II. @) très fortement comprimée, ensiforme, mais cependant un peu subeylindrique. Ombelle d'environ quatorze fleurs; celles-ci, longues de plus de deux pouces sans l'ovaire, fortement courbes, d’un orangé foncé ou couleur de brique, jaunes vers les sommet, qui est teinté de vert, Étamines légèrement exsertes, inégales; slyle très exsert; sligmate trifide, RORTICULIURE. Du Chauffage des Serres (5). Si l'on recueillait tous les écrits qui ont été publiés jusqu'ici sur l’im- portant sujet qui nous occupe, on en composerait d'énormes volumes in-f, et cependant, ce sujet ne serait point épuisé; il est toujours plein d’ac- tualité et appèle sans cesse de nouveaux éclaircissements, de nouvelles (D Lapsus catami pro Fmantophyltum ! M. W. Hooker a depuis corrigé celte faute. {2} En botanique, comme nous l'avons démontré précédemment, il est utile de distinguer les mots hanipe (ames, itis, mase.) et cape (seapus)s la hampe est nue jusqu'à la naissance des fleurs (Liliaéées, Amaryllidacéées, etc.}; le scape est garni dès la base de squames plus ou moins grandes et engoïannies (Bromélincéées, Orchidacéées, elc.), (3) Cet article remplit la promesse faite au lecleur, dans la note (2) des Mise, de notre Te I. p. 82, 16 MISCELLANÉES, recommandations, pour détruire une routine obstinéce et aveugle et faire toucher du doigt le système le plus efficace, le plus protecteur, le plus conservateur de la santé des plantes et des hommes qui les cultivent et les collectionnent, De notre côté, nous n'avons pas négligé dans nos publications horti- coles, et notamment dans notre Horticulteur universel, de traiter du chauffage des serres, de comparer les différents systèmes et de faire res- sortir clairement les avantages et les défauts que présentait chacun d'eux. Est-il inutile de revenir ici sur ces systèmes, de les comparer à nouveau? Nous ne le pensons pas: car, encore une fois, le sujet est toujours à l'ordre du jour, et au moment où, grâce aux progrès d’une civilisation échairée, dont le signe le plus évident et en même temps le plus élevé est la création de nombreux jardins et la construction d'innombrables serres, source loujours nouvelle de jouissances douces et pures, il importe de rappeler l'attention des amateurs et des horticulteurs sur les trois systèmes de chauffage connus et encore admis isolément ou simultané- ment, Nous aïlons les passer en revue et les examiner successivement, en procédant par l’ordre de date de leur admission dans les jardins. $ À. — CHAUFFAGE PAR LA FUMÉE, (Capnotherme). Des trois systèmes en usage, celui-ci est à la fois le plus ancien, le plus mauvais, le plus roulinier, celui, qui a subi le moins de perfectionne- ment : ce dont il est, peut-être, peu susceptible ; il n’a pas méme le mérite d'être relativement le plus économique des trois. On sait qu'il consiste dans un foyer ordinaire, d'où sort immédiatement une buse, conductrice de la fumée : buse légèrement inclinée et parallèle à l'un des deux murs latéraux de la serre (celui de devant), du coin op- posé de laquelle elle sort en se prolongeant ensuite verlicalement. Dans les premières applications de ce système, le foyer était placé à l'in- térieur de la serre même (comme on le voit trop souvent encore!) Il en résultait tout d'abord pour les plantes, par le remuement des cendres, une poussière intense qui en couvrait incessamment le feuillage, une fumée épaisse, chaque fois qu'on allumait le foyer ou qu'on en agitait le combus- tible pour l'activer, et d’une persistance obstinée dans les temps Las et hu- mides : fumée el poussière désasireuses au plus haut dégré pour les plantes. Le bon sens indiquait donc de placer la bouche du foyer en dehors de la serre ; on le fit, bientôt en effet, et une amélioration dans la santé des MISCELLANÉES, 47 plantes fut le résultat de cet utile déplacement. Néanmoins l'un des deux inconvénients, la fumée, subsistait encore en grande pertie : elle s'échap- pait, dans les mêmes circonstances, par toutes les jointures des tuyaux, et, ce, jusqu'à ce qu’elle eût pu prendre son cours régulier et sans ressortir en masse par la bouche du foyer : ce qui souvent exigeait un laps de temps considérable. Enfin, pour obvier à ce grave défaut, pour assurer à la fumée un cours presque immédiat, on imagina un perfectionnement d'un effet certain et que nous devons signaler ii d'autant plus volontiers, que dans un grand, un trop grand nombre de serres, cet ancien système de chauffage est encore en usage, et en Belgique, tout particulièrement. Ainsi, souvent dans cette sorte de chauffage, le tuyau {ou buse) décrit unou deux coudes dans les anglos de la serre; alors en raison de la longueur du tuyau, de son dégré d’inclinaison et de son diamètre, en raison sur- tout de ces coudes, on conçoit facilement, combien, dans des moments donnés, la fumée doit éprouver de difficulté à se frayer un passage à tra- vers l'air condensé et humide de la buse, à le chasser devant elle, avant d'atteindre Y'orifice externe d’icelle ct prendre ainsi un cours normal et régulier. Voiei comment on parvient à obtenir ce désirable effet : À l'angle du mur, où se trouve le premier et le plus souvent unique coude de la buse, on construit un petit fourneau, dont la bouche soit en dehors et reçoive en de- dans latéralement les deux bouts de la buse ainsi intersectée : (t). Dans cet état, on prépare le combustible du () &. Coupe d'un fourneau d'appel, pratiqué à travers l'épaisseur du mur. b. Grille pour élever un peu le combustible, ce. Buse interscetée, ddd, Routé de la fumée. e. Porte du fourneau, 18 HISCELLANÉES. grand foyer, et avant d'y mettre le feu, on allume dans Je petit une bonne poignée de copeaux et de brindilles de bois; et au moment même où le petit foyer, dit fourneau d'appel, est bien enflammé, on s’empresse d'allumer le grand ; et on a immédiatement, ou à peu près, la satisfaction ‘de voir la fumée traverser aisément les tuyaux et s'épanouir en une joyeuse spirale au dehors. L'expérience a sanctionné depuis longtemps ce procédé, et nous ne saurions trop nous élonner de ne pas voir adopter dans toutes les serres, chauffées encore par le cours de la fumée, un appareil aussi simple ct aussi efficace pour régulariser en un instant le parcours de cet agent de chauffage, Avons-nous besoin d'ajouter que le grand fourneau doit être de pré- férence construit en briques ct la buse en tuileaux épais disposés en carré long; que la capacité de l’un doit être calculée, quant à la somme de chaleur à produire, sur la capacité cubique de Ia serre, le diamètre de l'autre sur celui du fourneau; enfin, que par des motifs de conve- nance ou d'économie, au lieu d’un fourneau de briques, on peut adapter un poële de lerre ou de tôle, et des tuyaux de terre ou de tôle; mais toujours avec la précaution de placer en dehors la bouche du foyer. $ 2. — cuaurrace par L'EAU, . (Thermosiphon et mieux Hydrotherme). Le système (ou mode) de chauffage le plus répandu aujourd'hui est celui connu sous le nom de Thermosiphon (mieux dit, bien certainement IFydrotherme ("}, On sait qu'il consiste en une chaudière de fonte ou de cuivre, ou de zinc, d'où partent du bas un ou plusieurs tuyaux de même malière, lesquels après un ou plusieurs circuits, reviennent aboutir dans le haut d'icelle. Par cette ingénieuse combinaison, l'eau, en ébullition, cir- cule dans les tuyaux disposés le long de la serre, et après un parcours plus ou moins long, d'après l'étendue et les circonvolutions de ceux-ci, revient froide, ou à peu près, dans la chaudière, pour s'y réchauffer ct recommencer la même évolution, qui ne cesse que par l'extinction ou le défaut du combustible sous icelle. Il n’est peut-être pas inutile de donner ici une figure de Fun des plus simples, en même temps de l’un des meil- leurs de ces appareils, celui qui est le plus ordinairement employé, à Paris, .par exemple, chez les amateurs et les horticulteurs, . (1) Nous avons fait ailleurs ressortir l'impropriété du mot Thermosiphon (en grec tuyau chaud/j. En «ft, dans lous les modes de chauffage connus, les tuyaux sont chauds. Nous Jui avons préféré celui Hydrotherme (ehaleur d'ean), qui n'est pas nouveau, même dans la pratique, et qui fait une heureuse npposition à Aérotherme (chaleur d'air), outre terme également connu et déjà en usage. Pour compléter la trilogie nominale des modes dle chauffage, nous proposons ivé pour Je premier, dujà décrit, le mot Cap- notherme {chaleur de fumée). RISCELLANÉES « 49 L'hydrotherme offre de grands avantages. Complètement exclusif de l'évaporation des cendres et de la fumée, la chaleur qu'il produit est aussi intense qu’on veut la faire ct a la mérite d'une longue durée. Toutefois, sa construction et son installation sont assez dispendieuses, exigent, de la part du fabricant, une certaine habileté et de grandes précautions dans le posage, la disposition des tuyaux cireulatoires et surtout dans leur aéra- tion. L'appareil fonctionne-t-il! il faut entretenir avec vigilance la hau- teur du niveau d’eau nécessaire à sa prompte eireulation {la figure ci-der- rière est à cet égard suffisamment explicative). On conçoit que plus les tuyaux accomplissent de circonvolutions sur cux-mêmes, plus Ja somme de chaleur produite est considérable, Ordinai- rement un double tuyau, partant de la ebaudière, circulant sous la bâche ct revenant sur lui-même, suffit pour chauffer celle-ci; mais pour élever ensuite la température interne, au dégré convenable, au-dessus de l'ex- terne, il est nécessaire d'en enter sur le premier un simple ou mieux un double, qui vienne ramper sur Le devant et les côlés de la serre, près de la base du vitrage, et même le long du mur de derrière, Mais en même temps, plus grand est le nombre des tuyaux, et surtout, plus est considé- rable leur longueur, plus lente est la chaleur à se produire : inconvénient grave dans les iemps de forte gelée, lorsqu'on a laissé entièrement se refroidir l’eau de la chaudière, sous laquelle a manqué trop longtemps le renouvellement du combustible consumé. Aussi, dans des serres de vastes dimensions faut-il établir, à chacune de leurs extrémités, une chaudière, dont les tuyaux courront parallèlement à l'inverse les uns des autres. Nous avons mentionné l'aération nécessaire des tuyaux de l’hydro- therme, Il est facile, sans être le moins du monde physicien, de com- prendre, que dans des canaux aussi étroits, aussi longs, fesant, en outre, plusieurs coudes pour revenir sur eux-mêmes à leur point de départ, Ja cireulation de l'agent ealorifique, l'eau, ne saurait s'effectuer sans l’aide de l'air, Dans ce but, sur les tuyaux de départ et de revient, de deux mètres en deux mètres au moins, on adapte de plus petits tuyaux, d'un centimètre et demi environ de diamètre, pour donner à l'air accès dans l'intérieur des grands. J1 faut encore avoir soin que ces tubes aient leur ouverture en dehors de la serre. Dans le cas contraire, il arrive trop sou- vent que le niveau d’enu se trouvant dépassé par mégarde, le calorique alors Ja dilatant en proportion de son excès, elle se répand bouillante par l'ori- fice des tubes, et tue sans remède les plantes qui se trouvent à sa portée. De même, le tuyau, qui sert au remplissage de la chaudière et se termine par un entonnoir, doit avoir, par ln même raison, son ouverture TOM. il, MISC, — Mans 1856, 4 Q see F af : (SAGE À 7 Ne Pl: z 1,2 N Æ (4 “ill . VA } Let | x (A1 * | KES SON Fe ul | Poe 7 a C | ' — LES DAT sf}. T NL T'sjt [T4 TS LATE CT Coupe perspective d'un Kydrotherme à doubles tuyaux pour le chauffage d’une Serre chaude. OLIS. a. Chaudière. b. Foyer. c.d. Grille et cendrier. e. Massif de maçonnerie et d'argile, entourant la chaudière. f.f. Cheminée ou tuyau pour l’échappement de la fumée, g.g. Tuyau de remplissage, L. Tuyau en verre, niveau d’eau. 5.5.2.è, Tuyaux de départ sous la bâche. j-j. Idem, entés sur les premiers pour chauffer l’atmosphère interne. 4.4, Tuyaux de revient. Z.Z.1.1.1,1, Petits tuyaux d’aérage. Les flèches indiquent le sens de la circulation de l’eau. MISCELLANÉES. 21 en dehors, Enfin, un tube de verre épais, à base en plomb ou en cuivre, doit être fixé prés de celui-ci et indiquer le niveau d'eau nécessaire, calculé, au maximum de chaleur, sur la capacité de la chaudière et des tuyaux de départ, niveau qui ne peut-être dépassé sans danger. Notre figure représente, comme nous l'avons dit , une chaudière, aussi simple qu'économique, et la meilleure peut-être pour une serre chaude, ou tempérée, de dimensions peu considérables : soit, par exemple, une serre de 40 à 42 mètres de long sur 3 ou # de large, 2 à # de hauteur; outre la fonte, le cuivre et le zinc, que nous indiquons pour la confection de ces tuyaux, on peut encore employer dans ce but la tôle galvanisée, La meilleure chaudière et les meilleurs tuyaux sont ceux construits en cuivre, en raison de leur durée et de leur besoin bien moins fréquent d'entretien et de raccommodage. La fonte, le zine et la tôle, le zine sur- tout, sont de peu de durée et exigent de fréquentes réparations ; et dans ces cas, que d'inconvénients , de désastres même, résultent non-seulement de l'interruption plus ou moins prolongée du chauffage et de la présence des ouvriers dans la serre! En outre, le cuivre, lorsqu’après une vingtaine d'années au moins de service il se trouve hors d'usage, perd peu de chose de sa valeur intrinsèque. Il est important que la chaudière ait une capacité relative peu considéra- ble, mais qu’elle présente une large surface au feu, afin d'échauffer d'autant plus vite l'eau qu’elle contient et la faire courir dans les tuyaux, La figure ci-contre est calculée d'après les dimensions que nous venons de fixer comme celles d’une serre ordinaire : c’est-à-dire, par exemple, que la chaudière a 0,60 de longueur sur 0,40 de largeur et 0,08 de distance entre les parois, les tuyaux de départ et de revient environ 0,07-8 de diamètre. De plus, le nombre des tuyaux de dessous et de dessus, et celui de leurs : circonvolutions devront être proportionnés au dégré de chaleurà entretenir dans la serre, selon la nature tropicale ou extratropicale des végétaux qu'on veut y cultiver. Enfin, il faut calculer Ja quantité de combustible à brûler, sur la quantité et la durée de calorique qu’émettent et conservent les tuyaux. Il importe que le refroidissement complet des tuyaux n'ait jamais lieu, pour ne pas être surpris par la gelée, et d’un autre côté, pour ne pas laisser baisser la température interne de la serre au-delà de la limite de rigueur, Il faut en effet éviter toute intermittence dans la chaleur ; les al- ternatives de chaud et de froid étant à un haut dégré funestes à la santé et au développement des plantes, {La 5° partie de cet article, du Chauffage par l'air (Aérotherme}, & un prochain numéro.) 22 MISCELLANÉES, PLANTES RAGOMEMANDÉAS. Aristolochia tapetotricha Nos. (an sp. nova? an forsan A. ma- croura Gowez) ( (Aristolochiaceæ). — Vers la fin de janvier dernier, lhabile sous-jardinier en chef du Jardin botanique de Gand, M. Don- kchar, fils, voulut bien nous communiquer une Aristoloche, alors en fleurs, pour la première fois, dans la grande serre chaude de ce bel établissement, et que l’on présume être l'A. macroura, en raison, sans doute, de la longueur extraordinaire de l'appendice qui, chez elle, termine le périanthe, Nous n'acceplons cette détermination qu'avee doute: car l'espèce de Gomez a un périanthe crénelé, caractère que nous n'avons point vu chez celle dont nous nous occupons. De plus, sa phrase spécifique semble indiquer deux lèvres bien conformées, tandis que dans notre plante la lèvre supérieure manque complètement, puisque le périanthe en cet endroit est au contraire échancré en angle aigu rentrant; enfin, ladite phrase se tait au sujet du singulier tapis qui en couvre la partie dilatée, près de Porifice tubulaire. Toutefois, nous donnons en note (2) la phrase de Gomez, telle que la rapporte Sprengel (Syst, Veget. LIL. 759), seul écrivain à notre disposition, où il soit question de la plante du botaniste portugais. D'un autre côté, nous n'avons pu la reconnaitre dans les espèces décrites jusqu'ici dans les auteurs dont nous possédons les ouvrages, et nous ne nous trompons peut-être pas en la considérant comme inédite. C'est en tout cas une plante nouvelle pour nos jardins, et en même temps fort distincte de toutes ses congénères, fort curieuse, en raison, non-seulement du longissime appendice grêle et cent fois tordu sur lui- (1) 4. altissima volubilis ramosa glaberrima, flore exeepto; coule {vetulo) suberoso, ramis ramulisque grocilibus elongatis viridibus; foliïs distantibus trilobatis (lobis, ut mos, magnitudine directioneque luden- tibus subobtusis) basi cordato-emarginatis vencso-reticulatis ut ramuli nütidis supra atroviribus infra pale lescentibus subcoriaceis, stipulis oxillaribus cordatis acutis, marginibus primo conniventibus; floribus solitaris brevi pedunculatis : tubo basi constricto ad insertionem appendices 5-6 rotundatas crassos basi coalites rt recurvas sic eslyeem verum mentientes præbente, dein oblique dilatato grosse 5-costato inter cosias etiam * costulato mox refracto et angustiore infundibuliforme, ad os supra ex angulo aeuto recedente sese cordatim Legro} expandente sensimque in caudam longissimam (0,5-0,40) pendentem multoties 1orsam mar= ginibus integerrimis infra nervo prominente earinatam producio, ad diseum livide atro-violsceum pilis cre- berrimis obcuneato-linearibns confertissimis in linens rectas et ultra divaricatas dispositis omnino resupinatis tapetem quemdem simulontibus diseoloribus, tubi His ereberrimis purpureis quoque sed aeutis rigidis eu retroflexis, demum tubi partis inferæ is minoribus mollioribus albis divaricato-resupinatis ; gynandrophoro brevissimo, stigmatis segmentis sex ereclis apice liberis erassis margine lalo recto in acumen introflexis dein coalitis dorsoque loculos antherarum sessiles aretistime spplicatos gerentibus, polline aureo; ovario, ut in genere plane infero torso sexloculare extus costato. Artstoïochia tapetotricha Nos. in noi. pres. etin Herb. nostro; an nova? (rene [wres]; TARA A. maoroura Goutz, Observ. botan.-medic. Bras. pl. €) Calyeis infondibuliformis {abio latiore cardaio apice longissime eaudato crenulate, peduneulis 1-floris, stipalis reniformibus, foliis cordatis trilobis. ‘ MISCELLANÉES. 23 même, qui en termine la fleur, mais surtout de l'épais tapis (unde nomen specificum!) qui en couvre le disque devant l'orifice du tube et qui est formé de très petits poils cunéiformes-linéaires, extrémement drus, cou- chés régulièrement et parallèlement, et disposés d’abord en séries linéaires droites, régulières, parallèles à l'axe floral, puis divergentes, ete. Ces poils, en pénétrant dans la partie antérieure du tube, deviennent droits ct aigus, raides, se dirigent la pointe vers le fond, sont disposés alors en lignes droites; au fond du tube, ils sont mous, tordus en sens divers, courts et couchés; les premiers sont brunâtres, les seconds pourpres, les troisièmes blanchäâtres, 11 serait trop long de décrire plus complètement ces poils quant à la multiplicité des lignes de ceux du disque; or, ce caractère, indépendamment de la longueur inusitée de l'appendice terminal, ne peut manquer de la faire reconnaître immédiatement, si tant est qu'elle ait élé déjà décrite: ce à quoi aidera notre phrase spécifique suffisamment dé- taillée. Comme espèce, elle est voisine des 4. triloba et caudata; ses feuilles sont également trilobées, slipulées; le tube floral à peu près conformé et coloré de même; chez la nôtre, toutefois, au lieu d’une lèvre supé- rieure plus ou moins apparente, le tube s'ouvre en angle déjà décrit et se dilate en cœur; la ligule est plus large, se tord en spirale un grand nombre de fois, et porte en dessous une côte proéminente; elle est d’un brunlivide; le disque est d’un brun violacé noir, sur lequel tranche le tapis de poils brun clair ci-dessus décrit; le reste du tube est en dehors d’un blane jaunâtre, marmoré de rougeâtre vers le haut et le bas. C’est, en somme, une plante bien digne de figurer dans les collections. Nous n'avons point remarqué chez elle l'odeur fétide qu’exhalent en général les fleurs de ce genre; mais peut-être cela est-il dû à la saison dans laquelle nous l'avons observée et qui n’en permettait peut-être pas les effluves accoutumées. MM. Donkelaar, qui l'ont reçue dans le temps du Jardin botanique de Bruxelles, n'ont pu nous en assigner la patrie positive; nous la supposons toutefois Brésilienne, et introduite probablement de graines, par M. Claus- sen, qui, comme on sait, avait rapporté du Brésil et déposé, en 1840, dans ce jardin une grande quantité de plantes vivantes et de graines. Tecomma fulva DC, () (Bignoniaceæ). Charmante acquisition pour (1) Fruticosa, ramis tereuibue glabris junioribus subietragonis villosis, folis sparsis impari-pinratis mul tüugis, petiolo articulato inter pianos anguste alato, foliolis cuneelo-ovatis subsessilibus apice ser ribus villosis adultis glabris, racemis axilaribus 7-9-floris, pedicellis bibractentis, calyce villoso (demam glabro) acute 5-dentaio. DG, ii, c. Tecoma falva G. Dos, Gen, Syst. IV, 224 DC. Prod, IX. 224, W. Houe, Bol. Mag. t. 4806. febr, 1856, Bignonia fulva Cavar. Le, VE 58, L. 580, 24. MISCELLANÉES. nos jardins, dont malheureusement M. W. Hooker, qui nous en donne la description et la figure (I. c.), omet de nous citer l'introducteur, Toute- fois, comme les individus qu'il cite sont nés dans l'établissement de MM. Veitch, il est probable qu’ils proviennent des explorations de l'infa- tigable et zélé collecteur de cette maison, M. W. Lobb. C'est un petit sous-arbrisseau du Pérou, que Cavanilles, le premier, nous a fait connaître, et vraisemblablement découvert par Louis Née (1789- 4794), à tiges et à rameaux d’un rouge sombre, légèrement pubescents pendant la jeunesse, glabres plus tard. Les feuilles en sont opposées ; oblongues dans leur circonscription, imparipennées, ailées sur le rhachis; à petites folioles (12-16) cunéiformes, grandi-dentées, Les fleurs, assez grandes, sont en épis terminaux-axillaires; le tube en est infandibuliforme, arqué, d’un beau jaune, largement lavé de rouge sur le dos (ex figura!), peu à peu dilaté en un limbe subbilabié, concolore, à segments arrondis, ciliés, ete. ° C'est un bel ornement de plus pour nos serres froides. Observations sur le genre ARISTOLOCHIA. (Révision générique; espèces; fécondation, etc.) L'Aristolochia est un des genres les plus naturels de notre nouveau système botauique, et cependant, chose singulière, la diagnostique géné- rique, qu’en ont fixée les auteurs, n’est rien moins qu'exacte; elle est contraire aux faits qu'on observe chaque jour : cc que vient de nous démontrer à l'évidence l'étude analytique que nous avons dû faire en étudient, pour la déterminer, les caractères de la plante que nous venons de décrire, et en les comparant aux descriptions et aux figures qui ont été données de beaucoup d’autres espèces. Ainsi, on lit dans les Genera d'Endlicher : Perigonium.…. tubo inferne cum ovario connato… Stamina 6 disco epigyna inserta, filamentis brevissimis subnullis (puis par contradiction : antheræ dorso stylo adnatæ.…..).…. Ovarium inferum.…., Stigma radiato- sexpartitum …. ete. Mais, les choses ne sont point du tout ainsi. Le périgone est abso- lument supère; il s'insère au sommet de l'ovaire, n'est nullement conné avec lui, puisqu'il s’en détache nettement lors de la maturation du fruit; il entoure le style ou mieux le gynandrophore. Celui-ci termine, rigoureu- sement parlant, l'ovaire sans être inséré sur un disque : appellera-t-on disque, la légère dilatation plane du sommet de l'ovaire, et que forme la base circulaire du périgone? Enfin, le très court pédicule qui porte les organes sexuels ne saurait être un style proprement dit, puisqu'il porte également les étamines : c’est pour nous un gynandrophore; MISCELLANÉES, 25 les étamines ne sont jamais insérées sur un disque épigyne; elles sont étroilement connées dorsalement avee les lobes du stigmate, et sont absolu- ment sans filets (an semper?); enfin le stigmate se compose de 3 ou 6 lobes ordinairement dressés, soudés dans la plus grande partie de leur longueur. Voilà ce que nous avons avons remarqué, ce qui est incontestable et qui, pris en considération, devra faire réformer la caractéristique du genre (1) et par contre celle de la famille elle-même. Nous avons observé ce qui précède, non-seulement dans celle dont il a été question, mais encore, notamment, dans les 4. sipho, caudata, ciliala, ornithocephala, saccuta, anguicidu, gigantea, grandiflora, ete., etc. Il est encore un organe, chez les Aristoloches, qui a bien aussi sa valeur spécifique: nous voulons parter de la collerette qui, chez plusieurs d’entre elles, couronne immédiatement l'ovaire, entoure la base du périgone à son point d’inserlion et affecte exaclement les formes d’un calyce (A. caudata, tupetotricha, ete.). On compte en ce moment une centaine d'espèces d’Aristoloches, dont le tiers, au moins, a été introduit dans nos jardins, En général, celles qui sont volubiles, et qui appartiennent aux terres intertropicales du globe, sont pour les serres d'un haut intérêt ornemental; plusieurs d’entre elles offrent des fleurs véritablement gigantesques, et richement bigarrées de rouge et de brun, sur un fond jaunôâtre, livide, Rien de plus beau, de plus remarquable que ces plantes, groupées avec des Passiflores, des Echites, des Dipladenia, des Bignones, des Stephanotis, entremélant, toutes, leurs fleurs si brillantes, si variées de forme et de coloris! Le seul reproche qu'on puisse adresser aux premières, et c'est un inconvénient que nous ne pouvons dissimuler, est l'odeur souvent fétide, cadavéreuse, qu’exhalent leurs fleurs : inconvénient, que rachète amplement d'ailleurs leur ampleur, leurs formes insolites et leur curieux coloris, el que l'on peut aisément neutraliser en les groupant, comme nous l'avons dit, avec d'autres plantes à fleurs suavement odoriférantes. Il est philosophiquement bien digne de remarque, eomme on l’a d’ail- leurs fait observer bien avant nous, que la Nalure, dans le but de la con- servation et de la propagation des êlres sortis de son sein, en refusant à un grand nombre de plantes, une disposition organique sexuelle, qui leur permit une fécondation spontanée et pour ainsi dire volontaire, a donné aux fleurs des unes des couleurs livides et une odeur cadavéreuse, laquelle attire les insectes qui vivent de la décomposition des chairs animales; aux (1) On Peut dés lors formuler ainsi celle du genre : Flores hermapbroditi. Perigonium omnine superum apicem ovarit coronons sexualiaque cingens, rorius rectum, sæpissime abrupte infracto-curvatum : parte infer. ventricosa, super. plus minus ad os tubi infandibuliformis dilatste sæplusque in labia dua divisa : labio super. plus minus evoluto rarius nullo, infer. dilatato nonnunque in appendicem elongatam candiformem producto. Stamina G: flamentis nullis ; antheris bilocularibus extrorsis dorso cam stigmatibus connatis, Stylus brevissimus, stigmatibus 3-6 basi coalitis apice liberis erectis dorso antherss, ut dicitur, asportantibus, Ovarium omnino inferum 6-loculare elongainm eum pedunculo continue... Reliqua wi in auctoribus ! 26 MISCELLANÉES: fleurs des autres, une liqueur abondante et sucrée, que recherchent avi- dement les insectes et les oiseaux suceurs (Liliaceæ, Slapeliæ, Araceæ, Aristolochiæ, Sarraceniæ, ete.) Chez les Orchidacées encore, outre les odeurs enivrantes qui appèlent de toutes parts les insectes, de leur ea vité gynostémalique, suinte au moment de l'anthèse, un liquide sucré qu'ils picorent; ct dans ce but leurs ébatitements, fesant cheoir l'oper- eule anthéral, la caudicule staminale aussitôt se détend, mue conne par un ressort et vient appliquer ses pollinies snr la surface du gynostême lubrifié, etc., ete.; nous remplirions bien des pages de ce recueil, si nous devions continuer ces comparaisons organologiques sur les diffé- rents modes de la fécondation végétale. Qu'on nous pardonne donc cette légère disgression, amenée naturellement par celui qui est propre aux Aristoloches, D'après l'arrangement de leurs parties sexuelles, tel que nous l'avons signalé ci-dessus, on conçoit que la fécondation serait impossible, si la Nature, comme nous venons de le dire aussi, n'avait su remédier à une disposition aussi anormale, L'odeur putride de leurs fleurs, jointe aux teintes livides d'un rouge noirâtre de chair en putréfaction, qui colore la partie dilatée interne du périgone, altire au loin certaines mouches, qui s'insinuent dans le tube, où, parvenues dans sa partie inférieure renflée, et retenues par les poils qui en hérissent la partie antérieure, ou par l'étroitesse du coude brusque qu'il forme, elles deviennent prison- nières et opèrent, par leurs mouvements, leurs allées et venues désor- données pour recouvrer leur liberté, l'application du pollen sur les sur- faces stigmatiques. Prolongation vitale de la Vicronia REGIA. Nous l'avons déjà dit ailleurs la Victoria regia est vivace. Dans les jar- dins de Kew et dans le Jardin botanique de Gand, elle se montre telle; et si elle périt chaque hiver dans d’autres jardins, c'est qu'on n’a point su lui appliquer un traitement convenable, pour prévenir cette catastrophe {pardon de l'emphase!). M. Donkeloar fils a bien voulu nous communiquer le procédé qu'il em- ploie pour prolonger la vie de ce magnifique végétal (1). Voici comment : chaque année, en automne, après un retrait partiel et momentané de l'eau du bassin, il déchausse le rhizome épais ct vertical de la Victoria, le laisse retomber jusqu'au niveau apical de Ja foliation, et le rechausse à neuf avec une nouvelle terre très substantielle et riche d’humus, Si, dit cet habile praticien, on renouvelait ainsi deux fois par an la terre où elle végète, k plante acquérerait des dimensions bien autrement gigantes- ques que celles que chacun admire en elle aujourd'hui. (A) Le 10 férrier dernier, montrait encore une fleur bien épanouie, mais un peu plus petite qu'à l'ordinaire, en raison de la saison. PIED RE) LL ESL ictuicuure PR La / Se? ( UAL_ QUL ut La CR / le ‘€ frou à /lollande .» r lle 4 Las me MISCELLANÉES, 27 PRANTES RBCOMMANDÉ 2. BALANTIUM ANTARCTICUM. Évys. Bandrrsov, bourse : forme bivalve de l'indusitum. Polypodiaceæ, CHARACT. GENER. V. PresL, Pteri- dogrephiæ Tentamen, p.134 (1836) (non Kaucr.!). Fée, Genres de la famille des Fougères, Ë, 840. Dicksonia ( Balan- tium W. Hoox. Spec. Filic. À, 66. — Davalliæ, Cibotii spec. quorum. CHARACT. SPECIF. Arborescens, frondes supra decompositæ ellipticæ co- riaceæ glabræ (excepta rhachi (1 pilosa!), ultimis pennis oblongis vel oblongo-lan- ccolatis omnibus apice acuminatis; pen- nulis (oblongis acuminatis!) segmentis que ovatis pungentibus (nullo modo!) ineiso-serratis, fertilibus pennatifidis vix alteratis; soris parvis; rhachi prineipali scabra (pilosa!). W. Hook. L. c. (parenth. nostr.). Balautium antarcticuns Passi. (no- mine solo!) l. c. Fée, l. c. (idem), Dicksonia antarctica Lasus. Nov.-Hoit. 11. 100. t. 249. Dicksonia ($ Balantium) antaretica W. Hooc. Le. Quelques généralités an sujet des FOTGÈRES. Aux fougères est spécialement dévolue cette délicatesse inouie, cette légèreté ferme (si l’on peut s'exprimer ainsi?), cette multiple supradé- composition dans le feuillage, qui étonne, charme les yeux, et leur a fait avec raison donner le nom de dentelles végétales : délicatesse, légèreté, laciniures, variant encore à l'infini selon les races et les nombreuses espè- ces qui les composent! (2). Maïs, c'est surtout dans les fougères arbores- centes qu’on admire cette ténuité extrême dans les découpures foliaires non mille et mille fois, mais plusieurs millions de fois réitérées, et qu'on peut comparer, selon nous, à de gigantesques plumes d'oiseaux et pour la composition et pour le moëlleux. Examinez par exemple au microscope une petite plume de colibri, et voyez si notre comparaison menque de justesse? Aussi avec les Palmiere, et plus qu'eux peut-être les fougères en arbre, les Hemiteliæ, les Cyatheæ, les Dicksoniæ, ete., sont-elles les mer- veilles des forêts intertropicales. Là, leur sfipe (tronc), svelte colonnette, comme celle des Palmiers, atteint et dépasse quelquefois dix et quinze mètres de hauteur, et se ter- mine, toujours comme chez les Palmiers, par une magnifique couronne de rondes (feuilles) de cinq à dix mètres et plus de diamètre! Frondes O) féxis, tes | #)3 (rhachie, doe, à, im, e2 (f). {2) Les phanérogames ne sont pes nou plus dénuées de ces formes si délicates et si attrayantes; la famille des Apiacées, par exemple (Ombelliféres), est riche surtout sous ce rapport, et particulièrement le genre Fenouil (Feniculum). TOM, Hit. MISE. — AVRIL 1856. ë 28 MISCELLANÉES. ovales-oblongues dans leur circonscription, composées d'abord d’amples et nombreuses pennes insérées latéralement: pennes composées à leur tour de nombreuses pennules : pennules composées souvent ensuite à leur tour de pennulines nombreuses encore et toutes découpées, surdécomposées quel- quefois elles-mêmes, et variant de formes à Pinfini! Telle est grosso modo une fronde de fougère en arbre. Sans doute, une grande partie de nos lecteurs n’est pas familiarisée avec l'étude des fougères, cette partie si difficile de la botanique, et bien que l'étroitesse de notre cadre ne nous permette pas de leur expliquer ici, de leur dévoiler assez explicitement à ce sujet pour être bien compris, ces arcanes mystérieux de la Science (arcanes qu'interprète un nombre bien restreint encore de ses adeptes), en ce qui regarde la conformation végétale, le mode de végétation de ces plantes, la place qu’elles occupent dans la série des êtres organiques, les manières diverses dont les savants comprennent leur classification, ete., etc.; nous devons toutefois leur dire au moins quelques mois du mode de reproduction de ces singuliers et charmants végétaux, qu’on appèle en général Foucènes. Les fougères sont exirémement nombreuses et répandues dans toutes les parties du globe, d’un pôle à l'autre. Elles se plaisent dans les endroits frais et ombragés, rarement au soleil; mais c’est entre les Tropiques surtout qu'elles abondent et acquièrent ces proportions grandioses qui nous frap- pent d'étonnement et d’admiration, On évalue à quatre ou cinq mille espèces le nombre de celles qu’on a découvertes jusqu'ici. Leur taille varic depuis un ou deux centim. au plus, jusqu’à 10, 12, 45 mètr. de hauteur, comme nous l'avons dit. Leurs formes foliaires sont plus diverses encore que leur nombre n’est grand!!! Ces formes varient de la fronde simple et entière jusqu’à la plus divisée. Le coloris et la vestiture ne sont pas moins différents . Chez elles ; le vert sombre ou brillant, dans toutes ses nuances, le blanc et le noir, le jaune et Ie rouge, dans tous les tons possibles, For et l'argent mêmes, parent et décorent à l’envi de mille manières les diverses parties de leurs frondes : et tout ceci est, à da lettre, selon les espèces, et sans aucune exagération ! ‘ Les fougères, ne portant point de fleurs, n’offrent pas par conséquent d'organes sexuels, et cependant se reproduisent avec autant de facilité que d'abondance. L'appareil reproducteur chez toutes est assez généralement conformé de Ja même manière; il est placé en grand nombre, le plus ordinairement sous la fronde, sur les nervures mêmes, quelquefois au bord des frondes et au sommet de ces mêmes nervures ; quelquefois en- core, il les borde en séries linéaires et continues. On lui donne le nom MISCELLANÉES. 29 de sore. Ce sore se compose d'un certain nombre de capsules (sporan- ges) réunies en paquets; il est nu ou entouré d'une enveloppe (indusie) simple ou bivalve; le sporange est pédieulé et entouré (presque toujours) d’un anneau toruleux, qui au moment voulu, c'est-à-dire à la maturité de ce fruit, se fend en l'un de ses points, d’où il lance un nombre immense de sporules (semences), d’une ténuité telle qu'ils sont à peu près imperceptibles à l'œil nu, Tel est, en quelques mots, le mode de fécondation et de reproduction des fougères, Nécessairement dans un aussi court exposé, nous avons dû sup- primer toute explication technique, omettre une foule de faits, d’exceptions même, pour être clair et précis : ee qui précède, enfin, n'est pas écrit pour un botaniste, mais pour tout amateur, tout horticulteur qui jusqu'ici ne se serait pas encore rendu compte de la manière dont se reproduisent ces végétaux. Or, à ce sujet, nous avons entendu dire, par certaines personnes : c’est drôle; j'ai pourtant de belles et fortes fougères, et cependant elles ne fleurissent jamais!!! Non, sans doute, elles ne fleurissent point, dans le sens de ce mot; mais ne nous dédommagent-elles pas de ce défaut, que leur à fait la na- - ture, par la grâce infinie, inimitée et inimitable de leur feuillage (1)? Le Balantium antarcticum, qui vaut amico benevoloque lectori la Ion- gue tirade qui précède et qu'il est libre de passer, s'il la trouve ennuyeuse, a été découvert originairement par Labillardière, au cap de Van Diemen, lors de son voyage à la recherche de Lapeyrouse, en 1791. Divers voyageurs l'ont depuis rencontré, dans les ravins de Pile, et sur le bord même de ]a mer, du côté du sud, entr'autres, MM. Robert Brown, Backhouse, J. D, Hooker, ete. Allan Cunningham l’a également observé sur le sommet des Montagnes Bleues de la Nouvelle-Hollande. Selon ces botanistes, il atteint dans ces contrées 30 à 35 pieds de hauteur. C'est, comme on le voit, un noble végétal, bien digne d’orner nos plus belles collections, où il se contente, en raison de la latitude où il croît sponta- nément (35°-45° lat, austr.) de l'abri de la serre froide. Dans ces dernières années, nous en avons admiré à Gand, et notam- ment dans le jardin de M. A. Verschaffelt, de beaux individus, dont le stipe déjà n'avait pas moins de deux à trois mêtres de hauteur, tous en (1) Aux personnes qui voudraient faire une eonnaissance plus complète avec ces plantes, nous eon- sillerons de se procurer entre tous autres ouvrages les excellents Mémoires de MA. Fis , de Strasbourg ; tous enrichis de magnifiques et exactes planches; voir à ce sujet notre compte-rendu, Te A1, Misc. p. 33. TOME III, MISC. — AVRIL 1856. 6 30 MISCELLANÉES, pleine végétation, mais dont nous ne connaissons pas l'histoire, C'est d'après l'un de ces individus, cédé par notre éditeur à M. de Kerchove-Delimon, amateur judicieux et éclairé de ces charmantes plantes, qu’il eultive avec aulant de zêle que de succès, qu'a été exécutée la vignette ci-contre, dont nous avons fait, selon notre habitude, les figures analyliques nous-même, pour l'intelligence du texte. Le Balantium antareticum de M. de Kerchove est haut d'environ deux mètres et se trouve dans Pétat de végétation le plus satisfesant. Il nous a offert une triple couronne foliaire, à différents âges, et une quatrième se montrait déjà pour succéder à la plus inférieure. Les frondes, étalées et recourbées avec grâce, mesuraient, avec leur court pé- tiole, 4,40 à 4,60, sur 0,60 de large. Dans de plus forts individus, les frondes dépassent deux mètres de long sur un diamètre proporlionné. Elles sont simplement duplici-pennées (et non, comme chez d'autres, triplici-pennées ()}, c'est-à-dire que le pétiole principal (rkachis) porte latéralement des pennes opposées, composées elles-mêmes de pennules simples. Ces pennes sont très acuminées, comptent de nombreuses pen- nules incisées; chaque lobe en est découpé en deux ou trois dents aiguës- obliques. Dans les pennules fertiles, ces dents s’oblitèrent et s’arrondissent, et chacune offre en dessous un sore isolé, entouré de son indusie bivalve. Le rbachis est poilu-brunâtre; le vert de la fronde entière très foncé. Explication des Figures analytiques. Fig. 1. Pennule infertile, vue en dessous. | Fig. 7. Idem, plus grossi, au moment de Fig. 2 Pennule fertile, vue en dessous la dissémination (rupture de l’an- (Fartiste y a oublié le sillon longitu- neau) des séminules (ou sporules). dinal}. , Fig. 8. Pennule fertile, vue en dessus; Fig. 8. Portion d’icclle, grossic, pour on y voit les renflements formés par faire voir la disposition des sores. les sores du dessous. Fig. &. Portion du rhachis, vu en dessus. | Fig. 9. Pennule infertile de l'extrémité Fig. 5. Un sore dans son indusie bivalve. | d’une penne, vue en dessous. Fig. 6. Un sporange isolé (grossi). Bothriochilus hellus Cu. Leu. (Orchidaceæ $ Vandeæ $$ Maxilla- riæ). Nous avons publié, dans le troisième volume de notre Jardin fleu- risle (PI. 325), sous le nom de Bifrenaria bella, une rare et jolie Orchi- dée, que nous venions d'observer en fleurs dans une des serres spéciales pour la culture de ces plantes de l'établissement Verschaffelt, et qui pro- {?) Rien de plus confus, do plus incompréensiéle, chez les auteurs systématiques, que les définitions des feuilles composées! I serait bien désirable que la nomenclature fut frée rationnellement à cet égard. Nous reviendrons sur £e sujet. HISCELLANÉES. si venait des recherches faites par son collecteur, M, F. Devos, dans l'île S-Catherine. Tout en la rapportant au genre Bifrenaria, nous fesions nos réserves, en raison du nombre des pollinies de notre plante, qui en montrent quatre doubles, c'est-à-dire huit! Nous induisions de ce fait insolile que notre plante pourrait fort bien devenir le type d’un nouveau genre, que nous proposâmes dès lors sous le nom de Bothriochilus, M. Reïchenbach, fils, qui s'occupe avec un zéle infatigable et un talent supérieur auquel, tout le premier, nous rendons hommage, de la révi- sion et de la classification des plantes de cette famille, approuva (én lite.) la formation de ce genre, si la disposition des pollinies élait telle que nous lavions figurée dans notre planche! Or, en décembre dernier, notre ancien Bifrenaria bellu vient de re- fleurir dans l'établissement Verschaffelt, avec une grande luxuriance; chaque épi offrait six et sept fleurs à la fois, et nous avons pu de nouveau constater l'existence de quatre pollinies doubles. En conséquence, nous proposons ici définitivement le genre Bothriochilus (4) qui ne renferme- rait encore que l'espèce en question. Rappelons en peu de mots que les fleurs en sont grandes (0,07 de long. 0,05 de diam.), nettement tricolores (blanc, rose, jaune!) et émettent une odeur extrêmement suave. Nous souhaitons fort que M. A. Verschaf- felL puisse promptement multiplier cette plante et la répandre dans les collections. Sonerila margaritacea LinoL. (Melasiomuceæ). L'Ilustration hor- ticole, la première, a donné Ja figure de cette charmante plante (T° IL. PI. 40) avec une description que nous avions faite d'après le vivant dans l'établis- sement Verschaffelt, L'individu, très jeune alors, comme nous ayons eu soin de le dire, a depuis bien changé d'aspect et de forme, Ainsi, sa tige principale est restée basse (0,09-10), mais a émis latéralement des rameaux horizontaux, longs de 0,12 à 15, rouges, sillonnés et terminés chacun par {1) Perigonii segmentis subeonformibus inwqualibus sabearnosis de medio ad basim lubulatim conni- ventibus dein subpatulis lanccolatis subobtnsis; supremo (externo} subforniento multo brovius ad pedi- cellum (ovarium) abruple terminato; lateralibns 2 (internis) postico longissime eum ovario parallelis produetis labei basim obvolventibus cum gynostemio de medio ad basim in els comitanter eonnatis in ealear grossum obtusumque ventre canalieulatum desinentibus ; labelli basi prolongata abrupte retro plieata alle eucallata (énde nomen); laminæ ejus oblonge canaliculatæ lobis luteralibus brevibas truncatim quadra- tis, terminali linguiformi aeuto convexo callo maximo elevato disealore fere in totum oCeupato ; gynos- temio late cuneuto apice in tres grossos dentes fisso; pollinium paribus quatuor geminatis, paribus super. majoribus, eaudieulis parium duorum distinetis. Bothriochilus Nos. hie et antea L. c. Species adhue unica obseruata (V. supra L. e.) Moribus 6-7 (an nmplius ?) dense brevilerque spieatis tricoloribus suaveolentibus, unoquoque brncica maxime scariosa eito desiccata de bnsi ad medium invo- luto..... ete. V. supra Bothriochilus bellus Non. etc. 32 MISCELLANÉES. une touffe de feuilles; de cette touffe partent d'autres ramules presque dichotomes, aussi longs, et terminés également par des feuilles, du centre desquelles sortent une ou plusieurs ombelles, composées de 6-8 et 12 fleurs. Nous l'avons observé, conformé ainsi et en pleine floraison, vers le commencement de décembre dernier. IE nous a paru utile de rappeler au souvenir des amateurs, une plante que M. Lindley avec raison appelle un Diamant végétal, dont le feuillage est semé de perles (littéralement vrai !). Dendrobinm bigibbum Livni. ( (Orchidaceæ). Au premier coup- d'œil, on pourrait prendre pour les fleurs de notre Pois vivace (Lathyrus latifolius L.), celles de ce charmant Dendrobe : même forme, pour ainsi dire, même coloris, d'un beau rose vif, à labelle cramoisi, M. C. Loddiges, le premier, la reçu, dans ces derniers temps, de la côte nord-est de la Nouvelle-Hollande, et il a fleuri, pour la première fois aussi chez lui, en janvier 4852, Il avait été découvert par le D" Thomson, qui l'avait recueilli sur le mont Adolphe, détroit de Torrès, et envoyé de là en Europe. Les individus figurés, d’après le vivant, chacun de leur côté, par MM. Lindley et W. Hooker, ne portent que trois fleurs ; mais le second de ces savants a observé des échantillons spontanés qui en portaient jus- qu'à dix et douze, Les pseudobulbes en sont grêles, ailongés, subfusiformes, hauts de 0,15 À 0,20 et se terminent par trois à cinq feuilles linéaires-oblongues, aiguës. Les fleurs, curieusement conformées, ont leurs pétales latéraux beaucoup plus grands que les autres, arrondis et étalés; le labelle, est enroulé-cu- cullé, et comme ailé, par ces deux pétales ; au milieu il porte un gros cal ovale, jaune, et hérissé de petites verrues. Une telle plante sera bientôt dans toutes les collections d'Orchidées. Banksia Victoriæ Miss. ( (Proteaceæ). Dédiée, en raison de son beau port, deson grand effet ornemental, à la reine d'Angleterre, cette nou- (1) D. (& Dendrocoryne), eaulibus elongatis apice 8-5-phyllis, racemis ercctis elongatis floris, petalis subrotundis sepalis duplo latioriobus, labelli urilobi lobis rotundatis medio eristato basi gibboso, sepalis Jateralibus in ealear productis. Linpc. Li. c. (PArasis rauera mullo nimis manca incompleleque comparative descriptoria, præ numero jam masimo specierum hue wsque delectarum !) Dendroblam btgibbum Lino, in Paxr. Flower-Garden, III, p. 25. no 491. f. 245, (Jcone nigra) W. Hoom. Bot. Mag. t. 4808 (Febr. 1856). (2) B. ramis fulvo-tomentosis, foliis sparsis elongato-linearibus (6-10-pollicaribus) pinnatipartiis utri 1omentosis subeoncolaribus supra demum glabretis lævibus sinabus. acutis, lobis late-ovato-triangulei subisoscelis muticis ineurvato-aeuminatis supra aveniis subtus anguste nervoso-merginatis 6-8-nervis albido- punctatis; eupitulo termineli sessili éolis superato ovsto ampio, squamis inGmis longe rufo-bacbotis ; calyes pollicari basi glabro; stylo ealycem superante areuato glebro v. villoso apico incrassalo, stigmate medio læeviter incrassato supre eonieo-eylindrico infra attenunto. Meisa. À. i, €. Banksla Victoriæ Miux. New Austr. Prot. in Hoon. Journ. Bot. VII. 119 (1855). Bot. Mag., +. 4906. (March. 1856). — speciosa Lixor. Bot. Reg. t. 1728, non R. Ba. MISGELLANÉES. 53 velle espèce justifie et corrobore tout ce que nous avons dit avec insistance sur Ja culture et la collection des plantes de la Nouvelle-Hollande. Disons une dernière fois, quel admirable spectacle présenterait un conservatoire, ou jardin d'hiver, peuplé de ces admirables plantes, lesquelles pour la plu- part fleurissent au premier printemps dans nos serres, consistent en arbres, en arbrisseaux, en plantes vivaces de toute espèce, de toute fa- mille, ete., ete., et qui comprennent même des Palmiers, des Fougères en arbres, etc. (à commencer par le beau Balantium antarcticum, dont il est question plus haut). Le bel arbrisseau, en question, est né en Irlande, dans le jardin bota- nique de Glasnevin, près de Dublin, de graines recueillies dans le colonic de Swan-River, par le grand et infatigable collecteur M. Drummond. Il est entièrement couvert d'un duvet roux, et porte d'assez longues feuilles {0,20-0,25) profondément ailées-découpées en grandes dents triangulaires, vertes sur les deux faces (décrivant presque un triangle isoscèle )), et acu- minées-aiguës, subspinescentes. Le capitule floral est très gros, globuleux, d’un vert jaunâtre; ses nombreuses fleurs sont admirablement arrangées en lignes spirales multiples de droite à gauche, et d’un charmant effet. Morphologie végétale. L'établissement Verschaffelt nous a offert en décembre dernier un fait ex- trêmement curieux de Morphologie, qu'il est utile de citer, pour l’histoire générale des métamorphoses que peuvent subir les plantes. Une Gloxinia à fleurs dressées (Genus Orthanthe Non.), la G. Me Picouline (V. Illustr. hortic. IL. PI. 84. N° 5), mais un individu seul de cette variété, nous a offert une fleur à six sépales, à six pétales et à six étamines : le tout parfai- tement et normalement développé; le style régulier, et conformé comme à l'ordinaire, On en a recueilli les graines avec soin; nous verrons ce qu’il en adviendra. ——.00— Du genre LACHENAUA, Des espèces qui le composent et de Ienr répartition en trois genres. nouveaux : LACHENALIA; ORCHIASTRUX Et SCILLOPSIS. (Suite et fin) (). Genre ScILLOPSIS. 4. — angustifolia. Plusieurs feuilles linéaires et canaliculées-subeÿlin- (} icorxeañs. . (2) V. IL, Miscell, p. 96 (Lachenalia, p. 99; Orchiastrum, p. 100). 54 MISCELLANÉES. driques, étalées, immaeulées; hampe ponetuée de rouge; fleurs serrécs, blanches, petites, faiblement lavées de rouge aux pointes des segments ; ceux-ci étalés. — Augustifolia Nov. — Lachenglis angustifolis Jacg. le rar. II. 1, 381. Gaw. Bot. Mag. e. 785. Kerr, Enum. IV. 285. Varietas gequentis ? 2. — contaminata. Plusieurs feuilles, deux fois plus longues que la hampe, linéaires-acuminées, presque immaculées, canaliculées, étalées; hampe ma- culée de rouge sombre; fleurs serrées, blanches, faiblement lavées de rouge sombre. — Contaminata Air. Hort Kew. I. 460, ed. 2, IE. 285. Gawz. Bot. Mag. t. HO. — Ayacin- thoides Jace. le. rar, II. 1. 882. Wu. sp. PI, IL, 178, L'espèce d’Aiton est distincte, et non synonyme, sie suadet Gawien, Le. t, 1872 (sub — lucida). 3. — unicolor. Deux feuilles ligulées, carènées, obtuses, à peu près aussi longues que la hampe, immaculées; hampe immaculée; fleurs blanches, lavées de rose tendre, un peu distantes; très odorantes. — unicolor Jaco. Le. rar, II. t. 389. Gaw. Dot. Mag. 1. 1973 — purpureo-cœrulea 8. Wu. Sp 177. — bicolor @ de qua agitur — — y fol. varieg. flore albo Gawe. — fragrans Jaco. Hort. Schœænbr. 1. 43. & 82 (Kuwra, L c. 288). 4. —‘unifolia. Une seule feuille largement enroulée en cornet à la base {qui est violette et richement maculée de cramoisi fonct}, puis très allongée, ligulée, acuminée, bordée de rouge; hampe plus courte, maculée; fleurs distantes, bleu tendre et blanches, lavées de rose. — unifolia Non — Lachenalia unifolia Jaco. Hort. Schœnbr, E. 43. t. 83. Gaw. Bot. Mag. 1. 766. Kuuru, E e. 289, 3. — Incida. Deux feuilles larges, courtes, lancéolées-oblongues, immacu- lées; hampe immaculée, un peu plus longue; fleurs serrées, blanches, très faible- ment teintées de rose, — Juelda Nos. — Lachenalia luvida Gawr. Bot. Mag. t. 1372. — fragrans Anmews, Bot. Rop t. 802? nee Jaeo. — lutifolin Taarr, Tab. &. 142. Kunru, L. e. 287. 6. — mervosa. Deux feuilles, très larges, fortement plissées-nervées, lan- céolées-aiguës, immaculées, étalées-récurves, à bords cartilaginacés, très finement denticulés; hampe robuste, rosée, beaucoup plus longue; fleurs assez serrées, ver- dâtres, teintées de rose pâle, inodores; étamines remarquablement exsertes, roses. — Mer VOsA Non. — Lachenulia norvosa Gawz. Bot. Mag. t. 1497. Kunru, l. c. 288. 7. — pustnlata. Doux feuilles, loriformes, subacuminées, enroulées à la base, plus longues que la hampe, couvertes en dessus de pustules blanchâtres; hampe immaculée ; fleurs un peu serrées, blanches, teintées de vert aux extrémités; étamines jaunes. — pustulate Nos. — Lachenalia pustulata Jacq. le. rar. Il. t. 388. Gawe. Bot. Mag. t. B17. — reclinata Dizre. (Kunwrm, Le, 287.) 8, — racemosa. Trois feuilles, loriformes-lancéolées, subacuminées, sub- aiguës, enroulées à Ia base, aussi longues ou plus longues que les fouilles, couvertes en dessus de nombreuses pustules verdâtres; hampe immaculée; fleurs nombreuses, assez distantes, blanches, faiblement teintées de vert, trés odorantes. — racemosa Nos. — Lachenalia racemosx Gawi. Bol. Mag. t. 1517. Kunru, L. c. 287, 9. — anguinea. Une feuille, allongée-lancéolée, à bords involutés, enroulés à la base, fasciée de rouge en dessous; hampe.... fleurs assez longuement pédicel- lées, d’un vert blanchâtre, maculé de fauve en dehors au sommet, — anguinen Nos. — Lachenalia anguinea Sweur, Brit. FL. Gard. 4. 179. Kuwru, Î. c. 289. 10, — orthopetala. Plusieurs feuilles, linéaires-subulées, maculées de MISCELLANÉES. 35 rouge sombre, plus longues que là hampe; fleurs blanches, linéolées de vert aux pointes, inodores, (segments droits). — Orthopetala Nos. — Zachenatia orihopetala Jacg. le. rar. IE. 4. 383, p.15, Konru, lc. 286. 41. — tiliiflora. Deux feuilles, oblongues-lancéolées, couvertes en dessus ge nombreuses pustules; hampe.…., fleurs blanches, inodores, à segments intérieurs échancrés, — Mltéflora Non. — Lachenaia litiiflora Jacg. le. VI. 16, 4. 387 Kuurs, Le. 286, 12. — isopetala. Deux feuilles, lancéolées, défléchies, immaculées, cras- siuseules ; hampe flexucuse; fleurs inodores, verdâtres, maculées de rouge-sang au sommet, à segments presque égaux. —— Isopetala Nos. — Lachenalia isopeala Jap. le. I. 1. 40. Tasrns. Tabular, €. 165. Kuxru, le. 286. an — sanguinolenta Winuo ? paulo hunilior! 13. — rosca. Deux feuilles, linéaires-lancéoiées, obtusiuseules, immaculées, ainsi que Ia hampe; fleurs brièvement pédicellées, étalées ; fleurs roses, à segments presqu'égaux. 7 rO#eæ Non.— Lachemalia rosa Anvarws, Bot, Rep. 5. 1. 296, Kewrn, L. c. 286, 44. — hifolia. Deux feuilles, cblongues-atténuées; nervées-striées, longues, très inégales, à bords cartilaginacés, la plus longue enroutée à la base et dépassant la hampe ; fleurs blanches, rosées aux extrémités. — BPifolla Non. — Lachenalia tifolia Gawr. Bot. Mag. t. 1618. Bot. Cab. 1, 920. Kunra, L. c. 286, 15. — mediana. Deux feuilles, oblongues-linéaires, très inégales de lar- geur, immaculées, ainsi que la hampe; fleurs assez distantes, inodores, blanchâtres, lavées de vert en dehors. — Mediana Nos. Lachenalia mediana Jaco. Le. IL. 16. 4. 392. an huic réferende L. pallide, tres varietates Bot. Reg. 1. 314. 287 ec 1350? Kewrn, L c. 46. — patula, Deux feuilles, linéaires-lancéolécs, canalicutées, pulpeuxes- €harnues, ascendantes-réfléchies, plus courtes que la hampe, immaculécs; bampe obsolètement maculée de rouge sombre; fleurs blanches, vertes et roses. — Patala Nos. — Lachenalia patula face, Ie. HI. 15. 1 884. Kum. 1 e. 17. — purpureo-cœrulea. Deux feuilles + Oblongues-linéaires, pustu- lées, un peu plus longues que la hampe et immaculées comme elle; fleurs nombreu- ses, bleucs-pourpre, à odeur d'Aubépine, — Purpurco-cærnlea Nos. — Lachenalia purpureo-cærules Jaco. le. IL. 16. 1. 388. LE Tr Bot. Mag. €, 745. — botryoides Taarr. €. 140, (var.! ) Kouro. 1. e. 288, 48. — purpurea. Doux feuilles, linéaires-lancéolées, immaculées, à bords très finement crénulés-cartilaginacés ; hampe immaculéc; fleurs nombreuses, blan- ches, vertes, violettes, pourpres à la fois, inodores. — Purpurea Non. — Lachenalis purpuren Jaco, Je. II. 16. t. 898, Kowru, L. e. 289. 49. — violacea. Deux feuilles, oblongues, épaisses, maculées de rouge sombre seulement en dessus, beaucoup plus courtes que la hampe; celle-ci élevée, maculée de roussâtre; fleurs petites, triquêtres, verdâtres et violettes, exhalant l'odeur de la Rue. — Vlolacea Nos. — Lachenalia violacss Jacg. le. IL. 16. 1. 396. Kunre, 1. 6. 280. 20. —- fragrans. Deux feuilles inégales, linéaires-lancéolées, planes, ma- culées, deux fois plus courtes que la hampe; fleurs blanches, maculées de rouge au sommet, odorantes. — fragrans Nos. — Lachenolia fragrans Jacg. Hort. Schœnbr. 4 43. t 82. — saicolor Ÿy cor. alba Gawe. sub t. 1373. Dot. Cab. t. 1140. 21. — hyacinthoides. Piusicurs feuilles, subulées-linéaires, canalicu- 56 | MISCELLANÉES, lées, immaculées ou maculées, plus longues que la hampe ; celle-ci maculée; fleurs nombreuses, blanches, avec macules rouges aux extrémités, odorantes. — hyacintholdes Nos. — Lachenalia hyacinthoides Jacg. le. rar. Il. t. 382. Hyacinthus or- chioides Jaco. Hort. Vind. I. t. 178, an varietas L. confaminate, nt suadet Gawien. V. supra? Outre les 24 espèces que nous venons de citer, il en existe, ou il en a existé encore deux autres figurées et non décrites par Loddiges : Lachenalia mutabilis. Lo. Bot. Cab. t. 1076. — bicolor. Lonn. ibid. t. 1129, La première paraît appartenir à notre genre Orchiastrum. On peut juger, par la synonymie que nous citons à l'oceasion de ces plantes et que nous abrégeons cependant beaucoup, quelle confusion règne parmi les auteurs et combien peu ils sont d'accord à leur sujet. I faudrait, pour débrouiller ce chaos, qu’un amateur dévoué s’attachât à les rassembler vivantes, dans le but de les comparer entre elles, afin d'assurer l'identité de chaque espèce. Nous devons dire, en outre, qu'il serait bien dédommagé de ses peines, par les agréments incontestables que lui offri- raient toutes ces petites plantes, au feuillage curieux et bigarré, aux fleurs diversement colorées et presque toujours aux senteurs suaves. On peut consulter pour la description des espèces et pour leur synonÿ- mie, Kunra, Enumeratio Plantarum, T. IV. p. 283-292; mais surtout pour des détails complets et des descriptions minutieuses, ScauLtes, Sys- tema Plantarum, VII, p. 599-617. . BROMIOGRAPEIS. Géographie botanique raisonnée, 07 Exposition des faits prin- cipaux et des lois concernant la distribution géographique des plantes de l'époque actuelle, par Avr. De Cannouue, membre correspondant de l'Institut de France, ete., ete. (1}. L'apparition de ce livre (à la fin de l'an dernier), quoiqu'impatiemment attendue par tous les amis de la science et des plantes, est un véritable évènement scientifique. Il justifie et dépasse toutes les prévisions bienveil- Jantes que suggéraient à tous ceux {et le nombre en est grand, à commencer par nous tout le premier) qui aiment la personne de M. De Candolle et ‘savent apprécier les vastes connaissances du digne continuateur du Pro- drome et de la haute renommée scientifique paternelle, et les savantes pu- blications dont il a déjà enrichi la botanique. Dans le cadre actuel de l’'Hlustration, il nous serait impossible, non seulement de faire des citations, sans tronquer et défigurer un tel ouvrage, mais même d'analyser sommairement les nombreux chapitres qui divisent les 1350 pages dont il se compose. Essayons cependant de dire au moins au lecteur quels sont les sujets ge traités l'auteur en les élucidant d’une manière rationnelle et élevée la fois. (3 2 Vol. gr. in-%. Paris; Vicron Masson. 1855. MISCELLANÉES « 37 LIVRE PREMIER. OBSERVATIONS PRÉLIMINAIRES SUR LE MODE D'ACTION DE LA TEMPÉRATURE, DE LA LUMIÈRE ET DE L'AUMIDITÉ. Ce livre est divisé en trois chapitres, et en articles, traitant des diver- sités de température suivant la distance du sol ; des effets directs du soleil et de l'influence de l'exposition; des températures basses considérées comme nuisibles ou inutiles aux végétaux, et de la manière de les élimi- ner des moyennes; des températures élevées considérées comme pouvant devenir inutiles ou nuisibles ; des variations de température; de la com- binaison du temps et de la chaleur ; distribution géographique des sommes de température, ete., etc. LIVRE DEUXIÈME. Cnapirre IV. Délimitation des espèces dans les plaines et sur les montagnes. Cuar. V. Forme des habitations des espèces. Cxae. VE. Répartition des individus dans l'habitation de l'espèce. Cuar. VIL De l'aire des espèces. Cuar. VIII. Des changements qui s’opèrent dans l’habitation des espèces. Cuar. IX. Origine géographique des espèces cultivées. Cnar. X. Des espèces disjointes. Car. XI. État antérieur et origine probable des espèces spontanées actuelles. Cnar. XH. Situation géographique des genres; limites et formes de leurs habi- tations. Cuav. XIIF. Distribution des plantes d’un genre dans son habitation. Car. XIV. Aire ou surface de l'habitation des genres. Cuar. XV. Origine et duréc des genres; changements qui s’opèrent dans leurs habitations à l'époque actuelle. Cuar. XVI. Situation géographique des familles; limites et ensemble de leurs habitations. Cæar: XVIL Distribution des plantes d’une famille dans l’intérieur de son ha- bitation et comparaison des familles sous ce point de vue. Cnar. XVIII. Aire des familles. Cuar. XIX. Changements qui s’opèrent dans l'habitation des familles ; origine ct duréé de ces groupes. LIVRE TROISIÈME. Cuar, XX. Des caractères de la végétation. Cuar. XXI. Comparaison de divers pays au point de vue de la proportion des espèces dicotylédones et monocotylédones. Cuar. XXII. Comparaison de différentes terres au point de vue des familles les plus nombreuses en espèces. Cap. XXIIL Comparaison de différents pays sous le point de vue des families caractéristiques, Caar. XXIV, De la variété des formes végétales dans divers pays et dans le globe entier. Case. XXV. De la division des surfaces terrestres en régions naturelles. Cuar. XXVI. Aperçu des végétations de divers pays au point de vue de l’origine probable de leurs espèces, de leurs genres ct de leurs familles. TOME HI. MISC. — Mal 1856, 7 58 MISCELLANÉES. LIVRE QUATRIÈME. CONCLUSIONS GÉNÉRALES. Chacun des chapitres des livres II et III sont divisés en un grand nombre de sections, et celles-ci en un très grand nombre d'articles, dont l’énumé- ration serait trop longue ici, et la plupart cependant d'une importance majeure. Nous nous proposons d'enrichir de temps à autre notre recueil de quel- ques-unes des belles pages de l'ouvrage de M, De Candolle, dont la place est marquée d'autorité dans toutes les bibliothèques des amis de la science ot des plantes, ou botanistes, ou amateurs, ou horticulieurs. am Allgemeines Gartenbuch. ein Lehr- und Handbuch für Gürtner- und Gartenfreunde. Herausgegcben von D: E. Rec, Redactor den Gerten-Plorz, Director des Kaiserlich botanischen Gariens zu St-Petersburg, ete, ete. — Erster Band, mit 92 élagedructer Holzschitten. Zumico, 1855 (Fatsonicu Scuurress). Livre général du Jardinage, ou MANUEL TRÉORIQUE ET PRATIQUE DES JARDINS ET DR L’AMI DES JARDINS: Publié par le Dr E. ReceL, Rédacteur du Garten-Flora, Directeur des Jardins impériaux botaniques de St-Pétersbourg, ete. Te 1. Avec 92 vignettes imprimées dans Le texte, Junrun (1863), chez Farine Sens. Parmi les adeptes de la Rei Herbariæ, peu, bien peu joignent la pra- tique à la science, c’est-à-dire l'habileté manuelle à la théorie ; et dans ce petit nombre d'hommes recommandables à ce double titre, M. le doc- teur E. Regel tient, certes, un rang éminent. Parmi les écrits qu'on lui doit, tout le monde botanico-horticole connaît le Garten-Flora, qui depuis cinq années bientôt poursuit régulièrement le cours de sa publication, dont chaque numéro mensuel est orné de trois bonnes planches coloriées ou noires : ouvrage, où brillent à un haut dégré la double qualité, le double mérité que nous venons de citer. M. E. Regel, après avoir, pendant plusieurs années, administré si heu- reusement et si habilement le jardin botanique de Zurich, vient tout récemment d'être mis, par S. M. l'Empereur de Russie, à la tête des jar- dins botaniques impériaux de St-Pétersbourg : juste récompense du mérite et du savoir. L'inconstante Déesse Sur sa roue un beau jour, d'un eaprice nouveau, À donc pour une fois abaissé son bandeau! MISCELLANÉES. 39 Le livre que nous annonçons, éerit en langue et en caractères alle- mands, résume à la fois, à en juger par le premier volume que nous avons sous les yeux, la science botanique et l’habile pratique, dont son auteur a donné tant de preuves. Il commence, et nous approuvons fort cette inno- valion, par la description des organes extérieurs des plantes, la tige, les racines, les fleurs, ete., et passe ensuite à celle des organes internes qui composent et que recouvrent celles-ci. Cela est fort logique, selon nous. Jaime, par exemple, à savoir les noms des parties d'une feuille, d'une fleur, à connaître leur disposition, leurs différentes formes, etc. avant qu'on me parle des parties microscopiques qu’elles renferment et des fonctions vitales qu'elles accomplissent : parties et fonctions que je ne comprendrais pas, sans en connaître préalablement les formes extérieures. Tout le premier volume est presque entièrement consacré à cette double description, qu'élucident quatre-vingt-douze excellentes figures sur bois, imprimées dans le texte. Dès que le second volume (et le dernier probablement qui doive ter- miner l'ouvrage) nous sera parvenu, nous reviendrons sur ce sujet, en achevant ce compte-rendu ; mais prédisant d'avance à l'auteur un grand et légitime succès. ‘ Hortus Halensis, Tan vivus quan siccus, conibus el descriptionibus ilustratus a D. F. L. De Scuuecurenpa, horti directore (1). Il n'a encore paru que trois fascicules de cet ouvrage, dont le pre- mier a été émis en mai 1851. Le format en est in-%°; chaque fascicule se compose de quatre planches noires ou eoloriées, et de quatre feuillets de texte descriptif correspondant, rédigé en latin. Les plantes figurées et décrites sont les suivantes : 4, Margaranthus solanaceus ScuLpz. 7. Cominclina variabilis Scnuvr.. 2. Solanum verrucosum ScHLDr. 8. Slevia glandulifera Scuvr.. 3. — oxycarpum SCHIEDE. 9. Echeveria pubescens (2) Scuoz. 4. Linosyris mexicana ScuLoL. 40. — ucronafe Scuuor. 5. Calandrinia micrantha ScutpL. 11, Tradescantia fridescens Laxnz. 6. Oxalis Ehrenbergii Scurot. 12. Jcica Copal ScauoL. Nous fesons des vœux sincères pour la continuation de eet utite et inté- ressant ouvrage, fait et rédigé avec tout le talent qu'on est en droit d'at- tendre d'un botaniste aussi éminent que M. de Schlechtendal, Malheureu- sement, ces sorles d'ouvrages marchent avec une lenteur extrême, lorsqu'ils marchent! Combien d'autres similaires ont cessé leur publication, qui {1) Halis Saxonum. (Haute, sur la Sale). {2j Cette espèce eppartient à notre genre Courantia {V. Jard fleur. I. mise, O1. &. fig. anal.). TOM. 1. MISC. — Mar 1856. 8 40 MISCELLANÉES. cependant méritaient les encouragements et des botanistes et de loutes les personnes qui s'intéressent aux progrès de la science. Du Chauffage des Serres. Annotations à Particle HYDROTHERME (V. ci-dessus, Te III, page 18). Au sujet de notre article sur l'Hydrotherme, un correspondant, qui nous paraît du reste compétent en la matière, et qui en a fait lui-même construire un très grand et très compliqué dans une vaste serre qu'il a° érigée, à Sept-Fontaines (Luxembourg), M. Boch-Buschmann, nous adresse deux ou trois observations que résument, en y répondant, les quelques lignes qui suivent. Nous avons dit (page 48), par un véritable {apsus calami, qu'auront corrigé tous nos lecteurs, sans nous l’imputer à ignorance :« que du bas de la chaudière partent un ou plusieurs tuyaux, lesquels, après un ou plu- sieurs circuits, reviennent aboutir dans le haut d'icelle. » C'est le con- traire, en effet, qui a lieu; comme le dit d’ailleurs notre légende et comme le démontrent suffisamment les lettres de notre figure (kk, tuyaux de re- vient; di, tuyaux de départ), Cela ne méritait pas réfutation, pas plus au reste que ce qui suit. Nous avons voulu dire (p. 49) par : complètement exclusif de l’évapara- tion des cendres et de la fumée, que l'hydrotherme excluait complètement dans la serre la production incessante de la poussière qu’oceasionnaient les cendres de l’ancien mode de chauffage par la circulation de la fumée, et les fuites intérieures de celle-ci qu’on ne pouvait pas toujours empêcher. Nous ajontions : « La chaleur qu'il produit est aussi intense qu’on veut la faire et a le mérite d’une longue durée. » Ceci pris à la lettre n’est pas relativement exact, comme le fait remarquer M. Boch-Buschmann : « On ne peut, dit-il, dans les hydrothermes ordinaires, élever l’eau au-dessus du dégré d'ébullition. » L'eau, nous le savons comme tout le monde, bout à 80° dégrés + O Réaux. ou 100° centigrades ou 210° FaurengeT!!) mais n’y a-t-il pas des dégrés d’un bon chauffage encore au-dessous, et même ne peut-on dépasser quelque peu ces points sans arriver encore à l’évaporation, à la volatilisation proprement dite? Oui, sans doute, et c'est là ce que nous avons voulu dire : L'eau n'existe plus à l'état liquide au-dessus de 90°-100° +R. continus; nous sommes donc à peu près d'accord sur ce poinLavec notre honorable contradicteur ; mais nous ne le sommes plus du tout sur ce qui suit : Selon lui, les petits tuyaux fixés sur les grands ne serviraient qu’à faciliter la sortie de l'air qui se dégage de l’eau, un peu avant son ébulli- HISCELLANÉES. at tion. « C’est un fait connu, ajoute-t-il, que l'introduction de l'air arréle complètement la cireulation de Peau. » Nous ne pouvons admettre un tel principe; il est absolument contraire aux faits physiques, desquels il résulte que la circulation de l’eau ne saurait avoir lieu sans la présence d’une certaine quantité d'air qui la facilite; or, celui qu’elle contient ne se trouvant qu’à l'état concret, ne saurait pro- duire cet effet. I serait oiseux de développer davantage celle réplique, que nous eus- sions peut-être dû nous dispenser de faire, pour faire place à des rectifi- cations plus fondées et telles que nous les sollicitons de nos lecteurs: car encore une fois, nous dirons avec le sage : Errare humaaum est et nihil humani à me alienum puto! et puis : Non omnia possumus omnes! !! ——— DORNBNCLATURE DOPANLIQUE RECTIFICATIONS SYNONYMIQUES ET OMISSIONS. Odontoglossum Hookerii Nos. (! (Orchidaceæ). M. W. Hooker a déerit et figuré (Bot. Mag. t. 4878. Oct. 1855) une fort belle espèce de ce genre, sous le nom de l'O. maculatum de M. Lindley (Bot Reg. t. 50. 1840); mais À moins que l'espèce du savant Orchiographe n'ait subi dans les riches jardins de Kew une métamorphose complète, nous dirons impos- sible, les deux plantes n’ont rien de commun ; un simple coup-d’œil sur l'un et l'autre dessin qui en ont été donnés par ces illustres botanistes, le démon- tre surabondamment, Aussi attribuons-nous leur identification commune par le premier comme un véritable lapsus calami, une méprise d’inattention. En effet, outre la différence considérable d'ampleur et de coloris (ce ne serait pas là, nous le savons, une cause de distinction entre les deux plantes! nous savons, comme tout le monde, combien sous ce rapport jouent les Orchidées), qu'on observe entre elles, l'espèce de M, W. Hooker diffère botaniquement de celle de M. Lindley d'une façon très notable. {) 0. ($ Leucoglossum) pseudobulbis parvis oblongo-compressis monophyllis, folio solitario cblongo- lanceolato acuto basi plicalo-angustato; seapo foliis multo longiore; bracteis (squamis) brevibus janceolaris subemplexicaulibus mareeseentibus; scapo pendulo 6-8-floro; segments 3 externis lineari-lanceolatis elon- gato-acuminatissimis ; laterafibus 2 brevioribus ; labello subunguiculeto cordetim euspidato ecuminato ; cello disc erasso primo breviter ephippiformi dein antice produelo et in dentes crassos obtuéos breves termi nato. Segmenta externa hete aurea, ut interna, late de basi ad apicem rubro fasciato-maculata, interna ubique rubro punstata; labellum album versus apicem lutcolum rubro maculatum. Nos. ex figura! (optima!). O©dontoglossum Hookeril Nos. in nola pres. _—— maculatum W. Hoon. nec Lixou. Bot. Mag. 1. 4878. 42 MISCELLANÉES. Ainsi, tout d'abord, les trois segments extérieurs sont oblongs-lancéolés, très longuement acuminés en une longue queue, et non oblongs-lancéolés, très courts, comparativement ; les deux intérieurs conformes aux premiers, mais beaucoup plus courts, et non oblongs et brusquement, brièvement acuminés; le labelle est presque sessile, cordiforme-hasté, longuement acuminé, et non longuement onguiculé, cordiforme, arrondi, très briève- ment acuminé, etc. Enfin, et surtout! les appendices des deux labelles diffèrent a toto cœlo : et le coloris à peu près de même; le labelle, ici par exemple, est d’un beau blanc, seulement jaune au sommet, qui est par- semé de taches rouges, ete., etc. En comparant en outre les deux plantes, en fait de beauté respective, notre ©. Hooker l'emporte de beaucoup sur le véritable O. maculatum; et M. W. Hooker, par une seconde erreur probablement, en attribue l'introduction à M. le comte de Karwinsky, à qui lon doit en réalité l'im- portation de la première vers 1852. Oncidium longipes Lixor. (Orchidaceæ). Dans son dernier recen- sement des espèces qui doivent constituer ce grand genre, le docteur Lindley joint, à la plante dont nous venons d'écrire le nom, comme syno- nyme, l'O. janeirense de M. Reichenbach (O0, oxyacanthosmum Non.), dont nous avons donné la figure et la description dans ce recueil (T° IT, PI. 54), et ne cite point l'Hlustration horticole, dont le numéro, où est contenue et figuréc cette plante, avait paru cependant plusieurs mois avant Fémission de son travail. Les botanistes anglais, et ceci appert suffisamment de tous leurs écrits, tiennent fort peu de compte des travaux de ceux de leurs confrères du continent ; tandis qu’au contraire ceux-ci ne négligent jamais de consulter .et de citer les leurs. La maxime des savants devrait cependant être abso- lument celle du suum cuique ! Comme toutefois la priorité est ici acquise à l'auteur anglais (M. Reichenbach décrivait sa plante en 4854), nos lecteurs sont priés de tenir note de la synonymie qui fait le sujet de cette rectification. Oncidium tigrinum La Luave et Lex. (Orchidaceæ). De mème en- core, par suite d'erreurs ct de mutations de noms, M. Lindiey réunit en synonymie, à la plante des auteurs espagnols, son Oncidium Barkeri, dont nous avons aussi, sous ee nom, donné la figure et la description dans ce recueil {Te >, PL. 2). 1 lui avait d’abord donné celui d'Odontoglossum tigrinum (Fol. Orch, Onowr, n° 40) : elle-est encore connue dans quelques jardins sous la dénomination d'Odontoglossum ionosmum. Enfin, nous ne trouvons parmi ses Oncidia, ni comme espèce, ni comme synonyme, une petite plante aussi éminemment curieuse par la MISCELLANÉES. 43 conformation de sa fleur, que distincte parmi ses très nombreuses congé- nères, c'est l’: Oncidfum saltator Nos. Flore des Serres et des Jardins de l'Eur. {L p. 2374). Voici ce que nous en disions :« Il vient de fleurir, dans le jardin de l'éditeur de la Flore, une espèce d'Oncidium, que nous regar- dons comme inédite et dont les fleurs présentent une structure aussi sin- gulière qu'intéressante. Le gynostème, ou colonne, en est assez développé (comparativement au petit volume des fleurs!) et porte latéralement deux appendices arqués (dents prolongées du cli- nandre) et placés comme les bras d’une dan- scuse qui appuierait les poings sur ses ban- ches, en se préparant à danser. Le Jabelle même, aussi curieusement conformé, et dont la partie basilaire (les lobes) fait l'effet d’une sorte de colle retroussée, ajoute encore à l'il- lusion (suit la phrase spécifique). Ce qui contribue en outre à sa distinction spécifique, c'est qu'elle est dépourvue de pseudobulbes. » Ses fleurs, d'un jaune sulfurin et ponctuées de pourpre sur le labelle, sont disposées en une courte grappe, qui sort de l’aisselle de feuilles oblon- gues, épaisses, d’un vert cendré et très finement pointillées de pourpre {voir la figure ci-contre (grossie). Pour terminer ces rectifications ou omissions, nous ajouterons iei une petite espèèe inédite, dont M. Morel, ancien amateur distingué et habile cultivateur d'Orchidées, qui l'avait reçue, en 1844, de M. Pinel, son eor- respondant au Brésil, avait bien voulu nous confier la détermination, ” Nous la nommâmes, après examen : Oncidium maxilligerum, en raison de l’appendice labellaire, qui figure exacte- ment quatre grosses dents cunéiformes, et disposées sur le même plan. Les fleurs en sont très petites, insignifiantes sous le point de vue ornemental; de là sans doute son oubli total, sauf dans notre portefeuille. Nous en donnons ci-contre également la figure (grossie) (1, {1} 0. pseudobulbis minimis ovatis subcompresais monophyllis, folio cblongo lanceolato aeuto supra eanalicalato, scapo triplo quadreplo longiore bifloro (an smplius ?); oribus minimis f'usco-luteis : segmento suprema éréeto fornicatim cueullato; 2 aliis extern. ovalibus; intern. suboblongis paule majoribus subeon- eavis, his quainor patulis, omnibus basi subconnatis; labello majore obsolete trilcbato panduriformi apice dilatato subemarginato rotundalo, sieut et lobis. lateralibus; gynostemale auriculato ; in discum dentes A albi inæquales robusti cuncato-subulati maxillam versm Simulantes quamdam, anlicis mejorihos, emnibus sulco profundo sejunetis, Oncldiom maxilligerum Cu. Leu, Jemdudum msc. 44 MISCELLANÉES. PLANTES REAGOMMAMNDÉÈES (ESPÈCES NOUVELLES.) Jacaranda gloxiniæflora Nos. () (Bignoniaceæ). En mars der- nier, nous avons, avec un vif plaisir, observé en fleurs, dans l’une des grandes serres chaudes de l'établissement Verschaffelt, une espèce de Jacaranda, découverte dans l'ile St*-Catherine (Brésil), par son collecteur M. Fr. Devos, qui eut, en 1847, le bonheur d'en importer plusieurs indi- vidus vivants, lesquels furent baptisés du nom de Curoba, que donnent, en général, les Brésiliens à ces sortes de plantes. Plusieurs furent vendus sous ce nom tout-à-fait impropre, car notre plante n'a même rien de commun avec celle que De Candolle a nommée ainsi, d’après le père Vellozo (F!, flum. VI. t. 45). D'un autre côté, nous ne trouvons dans aucune des trente-deux espèces, enregistrées par cet illustre botaniste, les caractères assez tranchés qui distinguent la plante de M. Devos; elle nest pas non plus la J. infermedia de M. Sonder (Linn. XXII); force nous est done, sauf erreur, de la considérer comme inédite, Du reste, la deseription exacte et détaillée, que nous en donnons ci-contre, servira à en établir l'identité. Nous croyons qu’en raison de leurs dimensions, ses fleurs (huit centim. et demi de longueur sur cinq de diamètre au limbe) sont jusqu'ici peut-être les plus grandes du genre. Elles sont d’un riche rose lilaciné, avec deux grandes et belles maeules blanches sur les deux lobes supérieurs. Les feuilles en sont très amples, formées de six ou sept paires de pennes, avec une impaire terminale; chaque penne porte sept ou huit folioles inéquila- (1) J. foliis amplis impari-bipennatis, penis 6-7-jugis, terminali impari-3-3-foliolosa ; foliolis 7-8-jugis, cum impari, oblique insertis et lanceolatis basi anguste attenusta subsessilibus penninerviis intense viridibus, junioribus pilosulis dein glabrescentibus (ad léntem supra elevato-punctatis}; uno Jatere (inferiore) dimi- disto usqué ad medium integro recto, altero (superiore) ereclo-areuato sic eliam integro, ewterum am- Lobus grosse dentatis, dente termineli maximo aeuto; petiolo robusto ad basim sublus infatim gibboso, sieut petioluli, supra sobalato-canalieulato, marginibus elevatis linea rubra notalis, his {et illo) subius angulatis basi compresso-inilatis. Anflorescentia terminali amplissima Lota brunneo-tomentosula, ramês trichotomis, ramulis triloris, cum flore uno in dichotomiis; bracteis minimis subulato-linearibus. Calyx oblongus plus minus trunentim 5-den- totus, Corolla maxima (0,08 4 long. + 0,05 diam.) elongoto-campanulata sreuatt supra infraque com- presso-applanata basi supra versus insertionem-insigniter gibbosa, pluricostata pilosioseula vivide roseo- lilacina ; ore maxime patulo æquulitr 5-lobo, lobis rotundalis costato-reticulato-nertosis irregulariter grosseque erenatis ; parie tubi infern pilosa albida, parte supera glabra nd lobos superiores mucula allx lata notata. Siamina fertilia 4 subulato-areuata vix 1/8 coroltæ tubi æquantia byalinx uno latere basi bar- beta; antheræ loculis opposito-divarientis ellipticis; steminodio fere duplo longiore lætissime auraptico supra convexe infra versus spicem inflato-bifidum barbatum canaliculalo inxqualiter sed insigniter glan- duloso-piloso basi attenunta glabro. Stylus siamiua æquans hyalinus subulates glaberrimus, stigmate bila- mellato; disco obsoleto. Ovarium ellipticum utrinque oblusum medio utrinque emarginatun; plncentis unguiculato-orbicularibus ; ovulis mulliseriatis. Fructus.…… dJacaranda gloxinfæflora Cn. Les. jn nots pres. —— Garoba Honr, non DC. NISCELLANÉES. 45 térales, dentées de chaque côté dans leur moitié supérieure. La panieule, pyramidale, haute de 50-40 centimètres, se charge d’un grand nombre de fleurs, dans tous les états de développement, selon leur dégré d'insertion. Comme nous devons donner incessamment une figure de ce superbe végétal, nous ne nous étendrons pas ici davantage sur son compte; mais nous n'avons pas voulu tarder à le porter à la connaissance des amateurs, qui ne peuvent rien choisie de plus beau pour l’ornement de leurs serres. Odontoglossam anceps Nos, (!) (Orchidaceæ). En février dernier l'établissement Verschalfelt possédait en fleurs une gracieuse espèce d'Odon- toglossum, qu'après un examen et une étude sévères nous ne pûmes con- venablement ramener à aucune de celles qu'admet M. Lindley dans sa revue de ce genre (Folia Orchidacea). Elle est toutcfois très voisine des O. maculatum La Lave et cordatum Livoc.; mais elle en diffère notam- ment : du premier, par un labelle plutôt sessile qu'onguiculé, hasté-cuspidé- cordé-cucullé ; par un appendice labellaire entier, en forme de selle, ete.; du second, par sa feuille solitaire, un labelle lacéré aux bords, etc., ete., et de tous deux par un scape flexueux, ancipité, ete, De plus, notre phrase spécifique exacte et détaillée, confirmera probablement son identité. Les fleurs en sont grandes et belles ; les trois segments extérieurs sont bruns, unicolores, ou plutôt très obsolètement fasciés de jaune; les deux segments latéraux et le labelle sont d’un blanc pur, hyalin, richement et élégamment mouchetés de brun de la base au milieu. M. Verschaffelt en doit Fintrodnetion à MM. Tonel, frères, qui la lui ont envoyée du Mexique. Nous allons la figurer prochainement. Odontoglossum (S Zeucoglossum) maxillare Linpc. (Orchidaceæ). Le mois suivant, nous avons eu aussi le plaisir de voir en fleurs, dans le même établissement, cette espèce, reconnaissable au développement inusité de l'appendice labellaire, dont la forme a fait donner à la plante, par le savant Orchiographe anglais, le nom spécifique sous lequel elle (1) 0. ($ Leucoglossum) pseudobulbis ovalibus compresso-ancipitibus monophyllis, folio linccolato oblongo non v. vix basi plicata angustiore opice seulatim mueronato (mucrone reeurvo) unoquoque latere 5-6-ner- vaso, nervo medio subtus acute esrinato pseudobutbo 6-plo longiere, bosilaribus consimilibus; seapo ancipite flexuoso ereeto 3-5-floro ; hracteis (squemis!} vix med, longit. pedicell. æquantibus areussime cingentibus basi subamplexicaulibus membranaceis mareescenti-flavidis dorso alato aeutissimis; pedicellis (ovaris) elon- gsto-arcuatis ; perianthü segm. 3 externa anguste lanceolata recte patula valde acuminata intus subeanieu- data extus grosse acutatimque esrinaia brunnea concolora v. potius obsoletissime luteo fasci 2 later, subrhomhoidea subabrupte acuminata spice subreeurva basi sabunguieulato-attenuata ; labello vix unguiculato basi dilatate cordato grandi-aurieuletoque eucullato euspidato, margine grasse irreguloriterque lacero apice tenuiter aeuminato ; appendice calloso bilebo ephippiformi, lobis erassis elevatis integris, c medio surgente linea crassa antice ir dentes duos breves divaricutos producta; his 3 segmentis (later, et Jab.t} albis de bnsi ad medium purpureo maculatis. (Gynostemio vix puberulo.} Odontoglossum anceps Ci. Lex. nec Kiorrscn (Milfoniæ sp. sec Lanpe.) 46 MISCELLANÉES. est désormais connue (1). M. Verschaffelt l'avait reçue, l'an précédent (1855), dans le même envoi où se trouvait l'espèce dont nous venons de parler (0. anceps). Les fleurs en sont très grandes, d’un blanc pur hyalin ; tous les segments sont richement mouchetés de brun de la base au sommet; sur le labeile, les macules, d’un rouge brun plus riche, sont plus ou moins confluentes. L'espèce n’a pas encore éé figurée : honneur que nous lui confèrerons très prochainement. L'établissement Verschaffelt l'avait reçue sous le nom d’O. nebulo- sum Linor., espèce dont elle est fort voisine, mais dont elle diffère suffi- samment, —.— RORPICHEITRE. De l’arrosage (ct incidemment du moyen de savoir quand une plante « soif). Comme certaines grandes questions horticoles, la question de l'arrosage a été bien des fois traitée, et ne sera jamais épuisée. Il faudra nécessaire- ment, en raison de l'extrême importance de ce sujet, revenir souvent sur son compte; c’est une de celles, qui, selon nous, exige le plus de soin, de vigilance, de perspicacité. En effet, que de désastres résultent de l'arrosage, indûment, inopportu- nément appliqué, soit encore par excès ou par insuffisance. La quantité d’eau doit être savamment proportionnée à {a soif de la plante, et calculée tant d’après sa force d'aspiration que d’après les circonstances atmosphéri- ques ambiantes. Les plantes herbacées, en général, exigent bien plus d’eau et plus fréquemment que les arbrisseaux, et ceux-ci plus que les arbres. D'un autre côté, une plante, en serre, ne devra pas recevoir autant d’eau qu’une semblable placée en plein air, toutes circonstances de tem- pérature égales ; l'aspiration et l’évaporation dans ces deux cas ne sauraient s’accomplir avec autant de facilité et de promptitude chez l'une que chez l'autre, Mais notre but n’est pas, en ce moment, de développer tout un traité théorique et pratique de l'arrosage, sujet vaste et compliqué, qui rempli- rait, pour ainsi dire, un volume; nous voulons seulement indiquer un moyen aussi simple que facile de savoir si une plante a soif, ou va avoir soif, afin de Jui administrer l’eau en temps opportun. (1) Fol. Orchid. Genus Odontoglossum, Ne 23 (oct. 1852). MISCELLANÉES . | #7 Rappelons que les heures de l’arrosement doivent varier tout d'abord selon les saisons, puis selon les circonstances atmosphériques et locales. Tout le monde sait, par exemple, qu’en été les arrosemenis sont plus pro- fitables, après le coucher du soleil, qu'avant son lever, et surtout pen- dant qu’il est au zénith; et qu'en hiver, le contraire a lieu ; il faut alors arroser le matin. 11 serait oiseux, pensons-nous, d'en déduire les causes ; le lecteur, le moins praticien, devinera facilement quelles elles sont, et quels effets il doit en résulter pour la santé et la vigoureuse végétation de ses plantes. Du reste, nous aurons maintes occasions de les lui déve- lopper au long. Venons à notre sujet. Chacun sait qu'il est assez difficile de juger, par l'inspection de la sur- face du sol et d'après sa couleur (nous parlons surtout des plantes culti- vées en pots), si une plante a besoin d’être arrosée; car fl ne faut jamais attendre qu'elle indique ce besoin par la fanaison de, son feuillage : circon- stance loujours fâcheuse, souvent funeste, el dont presque jamais elle ne se remet parfaitement ! On peut, il est vraï, gratter légèrement la terre avec le doigt ou une petite spathule, et alors le dégré de sècheresse de la partie inférieure de la petite cavité pratiquée, peut indiquer la nécessité ou l'inutililé d'un arrosement; mais ce moyen est assez inefficace et trop souvent illusoire; il arrive très souvent que le sol d’un pot peut être hu- mide dans sa partie supérieure, tandis que le bas en est parfaitement sec : circonstance due à des arrosements insuffisants, et résultant ordinaire- ment du peu d'espace laissé entre le bord du pot et la surface du sol (voyez ci-dessus l'article : Comment on doit empoter, etc., T° II, p. 56). Le con- traire doit donc avoir lieu, sous peine, pour la plante, d’allanguissement et bientôt de mort; une légère humidité doit constamment lubrifier le tapis de racines qui forment la motte de la plante et l'aspirent sans cesse : humidité due, non à une eau stagnante, qui tuerait celle-ci, faute d’un bon drainage, mais à des arrosements modérés et répétés, selon les besoins du végétal. Or, quand il s’agit de plantes délicates, rares ou précieuses, on ne sau- rait done prendre trop de précautions dans leur arrosement, et l'on doit au préalable s'assurer si elles en ont plus ou moins besoin; pour cela, un moyen hygrométrique excellent et à la portée de tous, est celui-ci : On façonne en pointe une fine baguette de sapin, aussi longue que la pro- fondeur du pot, et on l'y enfonce le long de sa paroi, en en laissant dé- passer un petit bout. Plus tard, lorsque lon veut s'assurer de l'état de la terre, ilsuñit de retirer en douceur le bâtonnet, dont l'état plus ou moins sec, plus ou moins humide, dira au praticien ce qu’il doit faire, s'il doit Tom. ur. MSC, — uIN 1856. 9 48 ’ MISCELLANÉES., ‘ou non donner de l'eau. Au premier abord, ce procédé peut paraître puéril; en y réfléchissant, on le trouvera excellent: car enfin, nous le ré- pétons, on ne saurait prendre trop de précautions, quand il s'agit de la santé de plantes précieuses à divers titres. PLANTES REGOMMAMDARS. (ESPÈCES NOUVELLES.) Correa cardinalis Mueccz. — W. Hook. Bot. Mag. t. 4912 (april, 4. 1856). — Voici l'une de ces plantes recherchées avec le plus d’empres- sement par les horticulteurs et les amateurs, pour la grâce de leur port, le nombre et la beauté de leurs fleurs, la facilité de leur eulture, C’est une nouvelle et très distincte espèce de Correa, et la plus belle probablement du genre, pour la netteté et le riche ton du coloris de ses fleurs, d’un écarlate vif, tirant sur le eramoisi et bordé de jaune d’or au sommet. « Nous connaissons à peine », dit M. W. Hooker, qui le premier en donne le figure et la description, « une plus désirable plante de serre tempérée, fleurissant comme elle au commencement de mars, » Le feuillage n'est pas moins distinct que les fleurs de celui des congénères. Elle atteint à peine un mètre de hauteur et forme un petit buisson bien ramifié. Comme nous allons très prochainement en publier un dessin inédit, nous ne nous élendrons pas davantage ici, nous réservant alors d’en répé- ter la phrase spécifique et la description de M. Hooker ; mais nous n'avons pas voulu retarder jusque 1à pour l'annoncer à nos lecteurs; elle ne sera mise toutefois dans le commerce que dans quelques mois. Lælia Brysiana Nos. (t). À la fin d'avril dernier (1856), notre honorable correspondant, M, A. Brys, amateur belge fort distingué et cultivateur heureux d'Orchidées, dont il possède une belle et riche col- {1} Psendob. elongatis basi attenuatis digiti erasstt. apice subinflauis (0,40 alt. el. Brys än dit. /); foliis (uoum solum adhue observavil} solitariis crassissimis firmissimis ovato-lanceolatis apice rotundato-emar- ginatis supra obsolelissime eostulato-venatis infra lævibus, margine acutissimo subrevolato.… squamis .…… segmentis 3 externis crassiuseulis oblongis apice submucronato-recurvis tenuiter sulestis mar- gine subundulato-recurvis, inferis duobus deflexo-falcatis ; omnibus olivaceo- rosaeeis obsolete kerme- sino punctulatis et versus margines sic venatis; internis 2 muito latioribus læte roseis oblongo-lanccolaii: apice rotundato-obtusis dislinctius kermesino punelulatis et venatis ; Jabello paulo brevins trilobato, Jai bus lobis magais primo in tubum magnum album conniventibns dein auriculatim rowundato-crectis, mediono maxime flabellatim dilatato rotundato emarginato, marginibus crispatulis tenuissime Émbriatis vividissime intenseque kermesino (eu lobi} usque intus sub gynostems, ad lentem papillosulo; gynastemate dorso (rian- gulariter rotundato intus excavato (scophiformi) : uno pari {inferiore) polliaium multo minore et sicut abor- tiente.… (segm. ext. 0,081 long., 0,023 int.; inter. 0,072 long., 0,038 lac. labelli lobi termin. diam. 0,04€). Lælla Bryslana Nos. in nota preseni. L 2 MISCELLANÉES, 49 lection, a bien voulu nous communiquer la fleur d’une magnifique Orchi- dée, qu'il avait reçue récemment de l'Amérique centrale (Paranahkyba, Serr& Esclavona, sic!) sous le nom de Gattleyæ species; mais nous nous sommes assuré, par l'inspection du nombre de ses pollinies (8), qu'elle appartenait au genre Lœlia, auquel elle vient ajouter une très belle et très distincte espèce, que nous nous estimons heureux d'avoir l'occasion de dédier à notre bienveillant correspondant, Nous n’en avons encore observé qu'une feuille et qu’une fleur; la pre- mière est très épaisse, très ferme, ovée-lancéolée, arrondie-échancrée au sommet, à bords coupants; Ia fleur, très grande {0,16 de diam.), a ses segments extérieurs plus étroits, olivâtres-rosacés ; les intérieurs, beaucoup plus larges, d’un beau rose; tous sont ponctués de petits points cremoisis, peu apparents et veinés de même sur les bords; le labelle d'un blanc pur, à ses trois lobes, d’une teinte cramoisie, d’une vivacité et d’une richesse de ton incomparables; tous trois sont légèrement plissés, ondulés et très finement frangés-denticulés aux bords. Nous reviendrons prochainement sur cette plante, en en donnant la figure et une description plus complète. Fesons remarquer en attendant, que cette espèce, par la petitesse de la paire des pollinies inférieures, fait le passage du Lælia au Cattleya : genres, qui, selon nous, comme nous l'avons déjà dit, devraient étre réunis, malgré le nombre des pollinies (4 ou 8), qui pourrait être le carne- tère d’une section dans le genre ; car entre les espèces de l'un et de l’autre, il n’y a aucune autre différence dans tous les caractères extéricurs. Leptocodon gracitis Nos. (Campanulaceæ). M. Hooker, fils, a décrit et figuré sous le nom de Codonopsis {$ Leptocodon) gracilis (IUustr. of Himal. Pl, &. XVI f; a), une gracieuse Campanulacée, aux fleurs lon- gues et dilatées au limbe, d’un bleu superbe, et dit : « Cette plante ct les deux autres espèces figurées avee elle (Codon. Javanica H. f. et T., inflata H. f. et T. (5), sont fort singulières et si étroitement alliées dans plusieurs caractères botaniques importants, que je ne doute pas qu'elles appar- tiennent à un seul genre; mais elles présentent toutes des différences si importantes dans les caractères de leur structure que beaucoup de bota- nistes les sépareraient sans hésitation. » Si les botanistes modernes ont raison d’attacher une grande importance, pour la composition des genrcs, au mode d'insertion ovulaire, indépen- damment des autres caractères floraux, ils admettront avee nous que la () Toutes deux essentiellement différentes, dans toutes leurs parties, de elle dont il est ici question, MISSOURI BOTANICAL GARDEN. 5o * MISCELLANÉES. plante de M. Hooker, fils, doit, non pas seulement être le type d’une sec- tion du genre Codonopsis, comme l'indique lui-même Pauteur, mais deve- nir celui d’un genre distinet. Or, dans la plante qui nous oceupe, indé- pendamment d’autres caractères qui ont bien aussi leur importance, tel que la présence de glandes stipitées à la base de l'ovaire, ete., celui-ci est nettement triloculaire, et chaque cloison porte, attachés près de leur angle, mais non sur l’axe, ni sur un placentaire, un très petit nombre d'ovules horizontaux. Dans le Codonopsis, dont M. Hooker, fils, décrit et figure les deux belles espèces que nous citons (1), les ovaires 3-5 loculaires ont leurs ovules en très grand nombre placés sur des placentaires très saillants et remplissant presque toute la capacité des loges. Quoi qu’il en soit, que la plante dont il s’agit devienne le type d’un genre distinet, comme nous le proposons (2), soit qu’elle reste attachée comme section au Codonopsis (avec lequel elle jurerait!}, c'est une plante que nous devons signaler aux amateurs et qui ne saurait tarder à venir embel- lir nos serres froides. M. Hooker, fils, en en parlant n'hésite pas à dire : « Rien ne saurait surpasser la beauté et la délicatesse de cette petile plante (volubile!}..... » Nous reviendrons incessamment sur son compte, en en donnant à nos lecteurs une petite vignette. + Du genre MESEMBRIANTHEMUM (5), des espèces qui le composent, de leur choix et de leur culture. Maintes fois, en admirant l'abondance des fleurs dont se couvrent un grand nombre d'espèces de ce genre, leur ampleur, leur gracieuse forme centi-radiée, leur vif et brillant coloris si varié, en respirant voluptueu- sement les suaves parfums qu’émettent la plupart d’entre elles, en exami- nent leur port élégant, ou curieux, ou bizarre, leurs formes si diverses, nous nous sommes demandé comment et pourquoi ce genre avait été pres- que généralement banni des collections, et relégué dans quelques jardins botaniques, où très peu d'espèces mêmes se montrent, et y sont rares et chétives? Nous n'avons pu trouver une solution plausible à cette question ; à moins de mettre ce regrettable abandon sur le compte de li mode, ce (1) €. javanire, sous-genre Campanumæ; C. inflata, sous-genre Eucodonopeis! (2) Et auquel nous iaisserons e nom de Leptocodon, indiqué par M. Hooker, fils, pour ne pas en intro duire un nouveau dans le science : ce mot présentera toutefois peut-être un inconvénient, eur il peut survenir une autre espéce à large tube floral. (3) Et non Mesembrranthemum, comme le démontre l'étymologie rationnelle du moi : pernpbpia, heure de midi; évré#gce, fleur; allusion à l'heure où la plupart des espèces fleurissent. HISCELLANÉES. 51 tyran horticole (et social!}, qui fait ainsi délaisser une foule d'anciennes plantes, dont un grand nombre cependant valent mieux, ou valent bien, au moins, en fait de beautés de tout genre, les nouvelles-venues qu’on leur préfère si irrationnellement. Nous pensons que beaucoup de nos lecteurs ne connaissent que fort peu, ou même ne connaissent point les plantes de ce genre ; et ceux-là nous les renvoyons à l'examen de la Monographie (1), qui en est due à la savante plume de M. le prince de Salm, qu'il faut toujours citer en première ligne, quand il s'agit des plantes dites grasses, parce que seul il a eu le rare mérite de leur rester fidèle, de les collectionner avec amour et diseerne- ment, et de les cultiver avec une incontestable supériorité, aidé en cela habilement par son honorable jardinier en chef, M. Funke. Qu'ils feuillètent done sans idée préconçue ce magnifique ouvrage, et nous sommes persuadé qu'ils partageront notre façon de penser, et qu’ils se diront que toutes les espèces, sans doute considérées au point de vue horticole, ne méritent pas la eulture, mais qu’un grand nombre, au moins, devraient être réin- troduites dans les jardins. Là, en effet, elles se montrent pour ainsi dire rustiques; se contentent en hiver, pour la très grande majorité, de l'abri d’une serre froide; elles veulent beaucoup d'air, de lumière et de soleil, des arrosements copieux pendant la belle saison, une terre forte et substantielle, et des rempotages deux fois par an, environ; car beaucoup d'entre elles sont gourmandes, et tapissent bientôt de milliers de fines racines les parois des vases qui les contiennent. Aussi, nous conseillerions, pour les espèces gourmandes, tout d'abord un rempotement printannier, c’est-à-dire, en mars ou avril, au plus tard, et un rempotement estival, c’est-à-dire, vers la fin d'août ou le commencement de septembre, Pour quelques espèces naines et délicates, le rempotement printannier peut suffire. IE n’est pas indifférent d'indiquer le mode de ces rempotements et les précautions qu'il exige. © On laissera préalablement pendant quelques jours la plante sans eau ; puis renversant la vase à la façon accoutumée, en en frappant légèrement et à plusieurs reprises le bord supérieur contre un corps solide, on en extraira la motte; celle-ci étant complètement recouverte d’un épais en- trelacis de racines (véritable teignasse), on le retranchera avec un long (1) Monographie Generis Mesembrianthemi, dont 6 fascicules in-de ont paru (conjoîntement avec la Monographie du genre Adoë; voyez pour celui-ci notre articlo spécial : Du genre Aloës, Jurd. fleur. Mise. 1. p. 97. ele.} et forment jusqu'ici, pour les Mésembrianthémes seulement, un total de 215 planches, sepé- rieurement exécutées en lnhographie, avec autant de fruillets de texte correspondants, 52 HISCELLANÉES. couteau bien affilé, de haut en bas, sur les côtés (en rond) et par dessous, sur une épaisseur calculée d’après la grosseur de la motte; on dégagera légèrement ensuite avec les ongles sa surface mise à nu; on retranchera les rameaux inférieurs morts, ou débiles, ou inutiles, ou mal venus; les feuilles gâtées ou séchées, etc., et on empotera ensuite, dans une bonne terre neuve, forte et riche en humus, comme nous l'avons dit, en ayant égard aux prescriptions indiquées dans notre articulet intitulé : Comment on doit empoter et rempoter (T° IE. Misc. p. 56). Cela fait, on donnera un copieux arrosement et on placera à mi-ombre pendant deux ou trois jours les plantes ainsi opérées, Et alors, grâce à ces soins, quelle végétation luxuriante! quelle quantité de fleurs! quel éclat! quels parfums ! En été, les Mesembrianthema doivent être placées à l'air libre, à l'abri des vents du nord, et toujours de manière à recevoir en plein les rayons du soleil, depuis le moment où il paraît à l'horizon jusqu’à celui où il en dis- paraît au couchant. Cette situation doit être rigoureusement observée, si l'amateur veut jouir de tous les agréments que peut présenter leur florai- son. En voici la raison : Les fleurs des Mesembrianthèmes. sont essentiellement météoriques : c'est-à-dire qu'elle s'ouvrent et se ferment périodiquement à des heures différentes, mais xes, en avance ou en relard, selon le méridien du lieu, où elles sont élevées. Elles se referment lorsque le temps se couvre, et ne s'ouvrent point tout le temps qu’il reste nuageux. En général, elles dé- ploient leurs multiples rayons entre dix heures et midi, quand le soleil monte au zénith; mais beaucoup aussi s’épanouissent dès six ou huit heures du matin, ou l'après-midi, de deux heures à quatre; d’autres enfin le soir seulement après le soleil couché, et en général, celles-ci émettent alors des senteurs extrêmement suaves. | Le coloris, avons-nous dit, en est vif, brillant; c’est le blane d'argent poli; le jaune, dans toutes ses nuances, depuis le jaune de soufre jusqu'au jaune d'or le plus pur et à l’orangé vif; le rose, le violt, le pourpre dans tous leurs tons ; mais toujours luisants et vernis, Le port en est encore plus variable : depuis la feuille-tige, haute d’un centimètre à peine, ou moins (A. obconellum, minutum, etc), jusqu'à un mètre de hauteur, bien rarement plus, elles offrent toutes les tailles inter- médiaires, sont acaules, naines, rampantes, buissonnantes, arbustes ou arbuscules, rarement grimpantes ou sarmentcuses. La variété des formes foliaires est extrême et peut à peine être analysée; il faut pour en juger voir par soi-même ; aussi cette disposition curieuse et MISCELLANÉES. 53 multiple au plus haut point a-t-elle exigé de leur savant classificateur, M. le prince de Salm, de nombreuses sections, fondées, tant sur la forme des feuilles que sur l’habitus des plantes et sur l'ensemble floral. Nous ne devons pas omettre de citer, en fait de Mésembrianthêmes, le nom d’Ha- worth, savant Anglais, auquel on doit d'excellents travaux sur les plantes grasses de toute espèce, et notamment sur celles qui nous occupent, dont il a fait connaître le plus grand nombre, en les décrivant également d'après le vivant, Amateur enthousiaste et eultivant par lui-même, il en a publié une classification , qu'a perfectionnée, depuis M. le prince de Saln, en lenrichissant de bon nombre d'espèces nouvelles, La fondation du genre remonte à Linné; il a été adopté depuis par tous Îles auteurs qui lui ont succédé, est le type et l'unique genre d'une petite famille qui en porte naturellement le nom (Mesembrianthemaceæ). On en connaît plus de 300 espèces, dont une très grande partie existe ou a existé dans les jardins, Elles sont pour la presque généralité originaires du Cap; cependant on en trouve un petit nombre d’autres dans diverses parties du globe et notamment 2 ou 3 aux bords du bassin méditerranéen ; quelques-unes se montrent dans la Nouvelle-Hollande et dans plusieurs Îles voisines. On en cite également trois ou quatre comme trouvées dans l'Amérique australe. Les formes foliaires dominantes dans ees plantes sont la forme triquêtre, la forme cylindrique et la forme plane. Combinées ou isolées, ces trois formes varient à l'infini selon les espèces, sont lisses ou dentées, ou pa- pilleuses ou finement réticulées. C’est surtout par linspection de ces formes multiples dans un seul genre que l’on peut concevoir la puissance créatrice de la Nature, A ces trois formes générales vient s'en joindre une quatrième, étrange, anormale, la forme conique où globulaire. Les plante de cette extraordinaire section (S Sphæroïdea) n’ont point de tige; elles se composent, tout entières, d’une seule feuille, littéralement par- lant. L'une d'elles, encore assez répandue dans les jardins, le A. obco- nellum Haw. peut donner de toutes au lecteur une juste idée : C'est une feuille-tige d’un centimètre et demi à peine de hauteur, sur autant de langueur, conique, déprimée supérieurement avec une fente au milieu pubérule sur les bords; cette feuille-tige se fane, se sèche, se déchire et d'elle sortent deux autres ; celles-ci se comportent de même et donnent done naissance à quatre; avec le temps, [a progression arithméticale est donc 1 +2+4+8 + etc. Le tout forme avec le temps une touffe, composée de feuilles-tiges , égales et semblables, Lorsque l'une d'elles fleurit, sa jolie petite fleur blanche s'élève de la fente indiquée. Haworth 54 MISCELLANÉES « a décrit et possédé onze cspèces, absolument congénères de celles-ci; il serait difficile d’en trouver aujourd’hui plus de deux ou trois dans les jerdine {1}, À côté de ces espèces absolument acaules, viennent s’en placer un assez grand nombre, à tiges à peine distinctes, partagées d'après leur habitus en plusieurs sections, dont la plus curieuse est celle dite $ Ringentia; les plantes qui la composent ont leurs feuilles bordées de dents spiniformes plus ou moins développées : feuilles qu’on a comparées aux gueules de certains animaux, tels sont les M. mustellinum S.-Dycr, murinum Haw., félinum Haw., tigrinum Haw., lupinum Haw., caninum Haw., vulpinum Havw., ermininum S.-Dycex, musculinum S.-Dycr, agninum S.-Dvcr, (à gueule ou mächoires de belette, de rat, de chat, de tigre, de loup, de chien, de renard, d’hermine, de souris, d'agneau). Toutes sont fort jolies, curieuses, assez recherchées; on les trouve assez communément dans les jardins; plusieurs d'entre elles, les M. mustellinum, ermininum et murinum ouvrent, après le coucher du soleil, leurs jolies petites fleurs, d’un jaune sulfurin. Le M. agninum n'ouvrent les siennes, lui, que lorsque la nait est arrivée et répand alors en même temps, ainsi que le mustellinum, son délicieux parfum. Dans les espèces naines, subacaules, nous pouvons encore recommander comme curieuses, comme jolies, les A. testiculare Arr., obtusum Haw., fissum Haw., nobile Haw., aloïdes Haw., rhomboïdeum S.-Dvcx, acutum Haw., calamiforme L., scapiger Haw., semicylindricum Haw., difforme Haw., multiceps S.-Dvcr, grandiflorum Haw., fragrans S.-Dyck, crucia- tum Haw., Salmii Haw., præpingue Haw., pustulatum Haw., bidenta- tum Haw., etc. La plupart ont de très grandes fleurs d’un jaune d’or brillant; chez quelques-unes elles sont roses ou pourpres (M. aculum, bellidiflorum). Parmi ces plantes, gardons-nous d'omettre le #. albidum, superbe espèce, aux grandes et grosses feuilles triquèêtres d’un blanc d'argent mat, aux très grandes fleurs jaunes et roses en dessous, aux innombrables péta- les ; ni un joli hybride, qui en est sorti, le M. albidum, et en est un dimi- nutif. ‘ Certaines espèces subcaulescentes offrent un port pittoresque, rappelant en quelque sorte celui des Fucea ; tels sont les M. pugioniforme L., capi- latum Haw. et brevicaule Haw., aux très grandes fleurs sulfurines, por- tées par de très longs pédoncules foliés, latéraux et pendants. {1) Le A. minutum Haw. (Bot. Mag. t. 1376}, gros comme un pois à peine, élève de son sommet om- biliqué une fleur rouge, quatre fois plus grande que lui ; c'est une plante superbe! + 3 En à LS SAIS 2 lan + Ke LT L . OCLILLE { ? La l 1 ) LLLLELX 46 des uiotuto : al LV dau Lite » } uadtutel ou n ( ‘ MISCELLANÉES. 35 Enfin, parmi les espèces caulescentes, on a que l'embarras du choix : Ià le rose, le pourpre et le violet dominent, puis le blanc plus ou moins pur ; les formes foliaires varient toujours excessivement , ainsi que le volume et le nombre des fleurs. Nous citerons particulièrement comme superbes les : edule L., acinaciforme L., rubrocinctum Haw., Rossi Haw., Schollii S.- Dycer, toutes sarmenteuses, aux fleurs roses ou pourpres, dont elles se montrent un peu avares; le M. deltoides Miur.., aux très nombreuses petites fleurs roses en ombelles, à odeur d'aubépine; #. coralliflorum S.-Dyer, (f. rouges de corail), curviforum Haw. (blanches), forficatum L. (roses), Pormosum Haw. (id), glaucum L. (jaunes), Haworthit Don {pourp.), in- claudens Haw., le seul du genre, dont les jolies fleurs une fois épanouies ne se refcrment plus, et qui peut-être pourrait constituer le type d’un genre séparé (lilas, violet}, lacerum Haw. (roses), micans L. (rouges), con spicuum Haw. (roses), coccineum Haw., aureum L. el aurantiacum. L. {orangé), amœnum S.-Dvcr (violet), multiflorum Haw. (blanches), nocti- forum L. (roses et blanches, à odeur suave pendant la nuit), perfolia- tum Haw. (roses), spectabile Haw. (très grandes fleurs rose vif, odeur très suave, assez commun), spinosum L. (très curieux par ses singulières épines dichotomes; fl. ros.), enuifolium L. (ros.), éumidulum Haw. (très nombr. pet. fl. roses, ombellées), veruculatum L. (port curieux), unidens Haw. {port curieux, jol. fl. roses), polyanthum Haw. (fl. r.), scabrum L. (port eur., Î. r.), speciosum Haw. (fl. coccin.), densum Haw., presque nain, aux feuilles très serrées hispides, terminées par un épais bouquet de poils orangés et blancs, aux très grandes fleurs violacées, ete., ete. Nous fesons des vœux pour voir ce beau et nombreux genre se réha- biliter dans l'opinion des amateurs, selon ses incontestables mérites, et en remarquer à l'avenir au moins quelques espèces dans leurs collections de serre froide, dont elles ne seraient certainement pas le moindre ornement. em {FICUS ELASTICA). UROSTIGMA ELASTICUM Mio. FIGUIER CAOUTCHOUG. Érvs. Ficus, nom chez les Latins du Figuier cultivé (F. carica !}, et dérivé par un changement de la lettre initiale du mot grec ovxÿ, qui a la même significa- tion (ls majuscule gree > ressemble en effet à l'F latin, de là probablement Molténation indiné. 2 « rt £ 4 bot. stigmate l’altération indiquée). — spé, queue; oriygsæ, ros [ré], en bot. stigmate. Moraceæ Ç Ficeæ (Ficaceæ!). RACT. GENER. Ficus! V. Enn- | figma Gasparn. confer rss. G, Mique ua Gen. PL. 4859. — Sed potius Uros- excellentss. Monographiam. Ficuum in TOM, III. MSC, — JUILLET 1856, 140 56 MISCELLANÉES. The London Journ. of Bot. VI. 525 {et | 2e sér. ÉV. fo 64 e. ie. et in Hortic. univ. seq. cum mult. fig. !). VL e. ead.! Wieur, [e. IL. t. 665. CHARACT, SPECIF. Nullibi plane Macrophthalma elastica Gaspara. Ri- expositi? cerche, 83, t. vur. Urostigma elastieum G, Mig. I, c. Ficus tœæda et cordata Hort, berol. 578. sicut b. Kunru! Ficus elastica L. Roxs. FL. ind. III. = suborna FFamirr. 841. Cu. Len, in Herb. génér. de l'Am. La patrie de ce superbe végétal n’est pas bien connue; mais tout fait penser qu'il est originaire des Indes orientales, du Népaul et du Silet, notamment. Aujourd’hui, on le voit dans différentes parties de l'Inde, dans les îles adjacentes, dans les îles de la Sonde, et dans l'Amérique méridionale, où il a été vraisemblablement introduit. Personne n’ignore qu'on en tire par ineision cette fameuse gomme élastique, si généralement connue sous le nom de Caoutchouc. M, funghun, qui le rencontra à diverses reprises dans les forêts de Java, en parle à peu près en ces termes, dans ses observations sur la Flore de cette grande île (1) : « Une des formes végétales les plus grandioses est un arbre des Indes, le Caoutchouc (Ficus elastica L.), auquel les naturels donnent le nom d'Haret…. Il croît isolément dans les forêts, mais là, où il végète, il arrête les pas du voyageur étonné. Les jeunes individus ne s'élèvent qu’à une hauteur de 50 pieds, mais étalent leur cime à plus de 500 pieds de diamètre. De toutes ses branches, disposées horizontalement, il émet des racines aériennes, qui s’allongent jusqu’au sol, où elles se fixent et constituent bientôt de nouveaux pieds, .entre lesquels on peut circuler comme entre des rangées de colonnes (fig. 2 (2). » « Les vieux individus atteignent une élévation vraiment colossale; leur tronc se cache sous l'entrelacis de leurs racines aériennes, semblables à des cables énormes et de la grosseur d’une colonne; ils se rajeunissent sans cesse, en émettant de leur sommet de nouvelles racines, qui se couronnent enfin d’une cime immense (fig. 4). Aussi haut que l'on puisse atteindre, sans le secours d’une échelle, et se servant pour y grimper de ces énormes racines qui se réunissent et s’enlacent en un seul trone, on le voit couvert de cica- trices, blessures béantes que lui a faites la hache : car il est rare qu'un Javanais, passe devant un arbre pareil, sans lui emprunter une petite pro- vision de caoutchouc, destinée à la vente ou à son usage particulier. De la () Nous traduisons nous-mêmes ce passage du même ouvrage (traduit en allemand) du Garten-Flora, pe 29 (1855), à qui nous empruntons en même temps les deux petites vignettes ei-jointes, qui donnent uns idée du port de la plante. {2) Ne dirait-on pas, en pénétrant sous ces sombres et immenses voûtes, qu'on se promêne entre les piliers colossaux de quelque gigantesque cathédrale ? V2 UC las LELLO dw UE Vorts divers et Truits é 022272 elast cure. / £g e 7'osl. Æ 58 MISCELLANÉES, plaie coule à flots une liqueur laiteuse, épaisse et gluante, qui se fige rapi- dementà l'air en une gomme élastique, dont la couleur d’abord blanchätre, passe au rouge de chair et devient peu à peu d’un rouge brun. Les natu- rels en font aussi de longues cordes, qu'ils allument pour s’en servir en guise de flambeaux. » Cultivé chez nous en serre chaude et en pleine terre, culture qui lui convient le mieux, ce figuier pousse en une seule année des jets de deux et trois mètres, et crèverait bientôt le toit de la serre, si on ne se hâtait de le rabatire. Il émet des feuilles qui ont souvent jusqu’à 0,60 de lon- gueur sur 0,20 de largeur; elles sont alternes, persistantes, épaisses, très entières, elliptiques ou oblongues, aiguës, glabres, lisses, d’un beau vert en dessus; la nervation.en est fort élégante : elle consiste dans une côte médiane très saillante, pourprée, d'où partent uné myriade de ner- vules parallèles légèrement obliques, très fines, s'anostomosant au sommet, sans toucher les bords de la feuille: cette nervation, à l'exception de l'anostomose, rappèle absolument celles des Monocotylédones (Musa, He- liconia, ete.) La longueur des pétioles répond à celle des feuilles, et varie depuis 0,06 jusqu’à 0,10 : ils sont cylindriques et canaliculés en dessus jusque vers le milieu : disposition due aux bords du limbe qui se pro- longe obsolètement de chaque côté, dès sa base. Les stipules sont très grandes, caduques avant la foliation, et longues souvent de 0",20-30, Elles sont presque toujours colorées de pourpre, ainsi que les jeunes ra- mules et les jeunes feuilles. Le fruit-(ou sycône) est géminé, axillaire, très petit, eylindrique-oblong, de la grosseur et de la couleur d'une olive; il est porté par un très court pédicelle renflé, de même nature que lui; il passe du vert olive au brun foncé en mürissant (fig. 3). Peu de plantes se montrent aussi complaisantes que lui; ainsi il se com- porte bien en serre tempérée; et nous l'avons vu maintes fois se complaire assez bien, même dans les appartements, où on le tient en pot, non loin des jours; on l’y planté même, non sans succès, dans des corbeilles suspen- dues, au milieu des Fougères et des Orchidées, au milieu desquelles trônent ses amples feuilles. Faute de place, ou d’une culture appropriée (on pourrait facilement, per exemple, le palisser sur le mur de fond d'une grande serre), on ne l'avait jamais vu fleurir, en France, du moins, que nous sachions, lorsque nous eûmes le plaisir de le voir un jour couvert de fruits dans la serre chaude du jardin fleuriste de la couronne à Sèvres, alors confié aux soins intelligents de M. Gondouin, qui depuis plusieurs années déjà, nous dit-il, le voyait fructifier. Nous en fimes faire immédiatement une figure (4. c.), reproduit en partie ci-contre (fig, 3. grd. nat.). NISCELLANÉES, 59 Le Ficus elastica n'est apparu dans les serres européennes qu’en 1814 ou 4845, Feu Loiseleur-Deslongehamps rapporte (Dict. Sc. nat., XVI, 565), qu'à cette époque, M. Noïsette, horticulteur très distingué d'alors en rap- porta en France, au prix de 4000 fr., un des deux seuls pieds qu’on venait d'apporter en Angleterre. La grande vignelte, annexée ci-contre, empruntée au Tuinboutw-Flora (288, 1855), représente un pont végétal vivant, formé par les racines du Figuier dont nous venons de nous occuper, et tel que l'a observé, dans une des vallées de l'Himalaya, M. J. Dalton Hooker, lors de sa célèbre explo- ploralion botanique dans cette contrée. Morphologie végétale (Payrorénosir). Lors de l’examen que nous avons fait de Ja belle Gesnériacée, dont nous donnons ci-dessus la figure et la description (Tydæa ocellata picta), une de ses fleurs nous a offert le eurieux cas de Morphologie que voici : sous la partie ventrale du tube et dans toute sa longueur était soudée une lame pétaloïde plus large qu’elle, d’un coloris plus pâle et maculé, et terminée au sommet, qui n’atteignait pas tout-à-fait l'orifice corolléen, par une expansion arrondie, ou lobe plus large, coloré et maeulé, comme coux de la corolle. Cest là bien évidemment une corolle avortée, ct nons donnerons à ce fait morphologique particulier le nom d’Anthocollie. Si, d’un autre côté, on considère que ces monstruosités végétales (Pky- totérosie), qu'on peut comparer, non sans justesse, aux monstruosités ant- males (Zootérosie), sont assez fréquentes, il importerait à l’histoire philo- sophique de la Science qu'on les enregistrât avee soin, et que la Botanique eût à son tour son Geoffroy-St-Hilaire pour Pexplication et l'élucidation de ces soudures anormales { — collies). Nous en avons pour notre compte déjà signalé plusieurs d’une impor- tance réelle, Ainsi, une autre Gesnériacée, la Gesneria spicata, nous a offert sur un grand nombre de ses feuilles, d'autres feuilles parfaitement sem- blables, mais moins larges et plus courtes, soudées dans toute longueur, à l'exception des bords, par leur face supérieure : circonstance d’un in- térêt encore plus grand! nous avons donné à ce cas le nom de Phyllocollie. Nous avons appliqué celui de Gynandrocollie, à la soudure complète du style avec une étamine, sur toute leur longueur respective, dans une fleur de la Vallota purpurea, observée par nous à Paris, en 1840, chez TOME III, MISC. — JUILLET 1856. ft 60 MISCELLANÉES . — lhorticulteur Chauvière, tandis que toutes les autres fleurs de l’ombelle étaient dans l'état normal. Chez des Gesnériacées encore, nous avons aussi dans ce recueil signalé Ja duplication des lobes placentairiens, où même la présence d’un troi- sième placentaire dans chaque loge ovairienne (Tydæa Warscewiczü, IL. PI. M. Plectopoma fimbriatum, ibidA; dans ce dernier cas, le troisième placentaire correspondait avec un troisième lobe stigmatique. Tout récem- ment (III. Misc. p. 33) nous mentionnions une hybride de Gloxinia (6. Madame Picouline), dont une fleur offrait six sépales, six pétales et six étamines, parfaitement conformés, ete., ete. De pareils faits, que l'observation plus généralisée rendrait certainement très nombreux, sont bien dignes, nous le répétons, d'attirer et de fixer l'attention du physiologiste, On a appliqué à la plupart des cas morphologiques signalés avant nous, le nom de Pélorie, et on a appelé fleurs péloriées, toutes celles qui offraient des duplications ou des transformations anormales : telles par exemple que celles qu'offrent si souvent les fleurs de quelques Scrophula- riacées (Anthirrinum, Linaria, elc.); mais ce mot, en présence des faits nouveaux et si divers entre eux, est désormais trop vague pour s'appliquer à tous les cas ; il faudra donc, malgré qu'on en ait, en créer de nouveaux, pour classer les différentes transformations morphologiques végétales, comme l'a fait pour la zoologie (et surtout l'anthropologie !) l'illustre Geoffroy S'-Hilaire. De là ceux que nous avons écrits ci-dessus, que l'on pourrait réunir en celui plus général d'Organocollie (organes soudés!}, qui serait une section de la Phytotérosie. —+—— PRANDES ARCOMMANDÉNRS. (esPèces ROUVELLES.) Coffea bengalensis Rox. (1). (CinchonaceæS Coffeæ $$ Psychotriæ). On est redevable de l'introduction de cette plante en Europe, à M. Thomas Lobb, qui récemment lenvoya vivante du royaume d’Assam, à ses dignes patrons, MM. Veitch, père et fils. M. W. Hooker, la regarde comme iden- tique avec la C. bengalensis de Roxburgh, en fesant remarquer toutefois que les fleurs de la plante qu'il décrit et figure sont deux fois aussi amples (1) €. fruticosa, foliis oblongo-ovatis acuminatis glabris, stipulis subulatis, floribus axillaribus termina- bus sessilibus sol binis te: 3 eslyeis pilosi bibracteati Himbo 4-Gdo, lobis brevibus trifidis, laci- niis subelavatis ; bypoe rpha, limbi lobis obovatis; antheris linearibus seutis dorso affixis ; stylo ineluso, stigmatibus bip: W. Hook. Li, e. Coffena bengalensls Roxs. Fi. ind. I. 540. Rom. et Scnuzr, Syst, Veg V. 200, DC, Prodr. 1V. 499. Wicar et Ann. FL pen. Ind. or. I. 435. W. Hoox, Bot. Mg. t. 4917 (May, 1856). MISCELLANÉES. LA que celles du dessin de ce botaniste; que le calyce, dans ce même dessin est représenté lout-d-fait tronqué et entier, bien que l'auteur le décrive tel qu'il l'a observé lui-même (lui, M. Hooker), et tel que Wight et Arnott l'attribuent à la C. Wightiana, dont les feuilles et les fleurs toutefois sont beaucoup plus petites que dans l'espèce comparée, et qui passent sous silence les découpures calycinales de celle-ci. On peut inférer de là, malgré l'opinion de M. W. Hooker, qu’il reste quelque doute sur l'identité de la plante dont il s’agit, laquelle en somme pourrait fort bien être une espèce distincte. Quoi qu’il en soit, la C. bengalensis (?), cultivée depuis longues années dans le Jardin botanique de Caleutta, où elle avait été apportée de la fron- tière nord-est de l'Inde, notamment du Silet, est un bel arbrisseau, peu élevé, glabre, à rameaux dichotomes, à feuilles ovées-acuminées, distan- tes, subsessiles ; à fleurs solitaires ou géminées, terminales, et très vrai- semblablement à odeur agréable (point dont oublie de parler l'illustre auteur), Leur limbe est hypocratérimorphe et d'un diamètre d'environ six centimètres; au centre les anthères, insérées à la gorge, tranchent agréablement, parleur coloris d'un jaune d’or, avec le blanc pur des pétales. Cest là bien certainement une plante fort désirable pour l’ornement d’une serre chaude. Pentapterygium (1) flavum J. D. Hook. (2) (Vacciniaceæ). Cette plante, remarquable surtout par des fleurs jaunes, coloris si insolite dans la famille à laquelle elle appartient, a été trouvée croissant sur les arbres, dans les bois, sur les monts Duphla (sic), dans le nord-est de l'nde, par M. Booth, qui en a envoyé des graines à M. Nuttal (à Nutgrove, Rainhill, Angleterre), lequel en a obtenu les jeunes individus dont l'un a été déerit et figuré par M. J. D. Hooker, fils (Z. e.}, qui de plus en a déterminé l'espèce. Elle a le port et les fleurs d’une Thibaudia, chez laquelle celles-ci seraient jaunes! C'est un arbrisseau robuste, glabre; à feuilles ovées-lancéolées, acuminées, dentées, coriaces, luisanies, très fortement rugueuses en dessus (veines réticulées, très enfoncées), longues de 2-3 pouces. Les fleurs, d'un pouce de long, sont disposées en courts racèmes axillaires, nutants, à {) Le Pentapterygium est un nouveau genre, formé par M. Kiotzéce, dans a famille des Vaccinincées (Siphonandraceæ viuso.!) (V. Linnæe, XXIV, 16. 47). {2) 2. ramis robustis foliisque glaberrimis, foliis coriaceis undique patentibus brevissime petiolatis ovato- Janceolatis acuminatis subserralis superne rugoso-venosis subtus pallidioribus; floribus in racemos folie * breviores aggregatis nutantibus, pedicellis calycibusque puberulis, colyeis lobis trinngulari-ovatis eorolla flava subventricosa dimidio brevioribus, W, Huox. E i. e. Pentapterygium flavum J. D. Hoor. Bot, Mag. t, 4910 (April, 1856). Thibaudia flava Nurrau, msc. 62 | MISCELLANÉES, pédicelles finement pubescents. Le tube calycinal, court, hémisphérique est quinquéailé, à cinq dents ovées-triangulaires, atteignant la moitié de la longueur de la corolle, Celle-ci est renflée-ventrue , quinquécostéo et à cinq petits lobes réfléchis, Les filaments staminaux. sont très courts, pubérules ; les anthères, un peu au-dessus des loges, portent chacune en arrière une pelite corne et se prolongent ensuite en un long tube double conné, puis se séparent au sommet, où la déhiscence se fait par une Jon- gue fente par devant, C’est véritablement une plante curieuse, qui bien qu’épiphyte dans sa station natale, s'habituera en toute probabilité à vivre chez nous en vase, comme diverses congénères. RORBIGULTURE Du Chauffage des Serres (! (Fin). $ 3. — cHaurraGe par L'an (Aérotherme) ET INCIDEMMENT DE La VENTILATION DES SERRES. Aux derniers les bons ! Voici, sans contradiction possible pour les jardins botaniques , les grandes collections , les amateurs et les horticulteurs eux- mêmes, le meilleur mode de chauffage, le seul rationnel, le seul efficace, le seul qui réunisse toutes les qualités des précédents, et qui en comporte une, la plus essentielle, laquelle leur manque complètement, la ventila- tion; et ce mode, c’est l'aérotherme! mais l'aérotherme, consiruit comme celui que nous avons observé dans le Jardin botanique d'Orléans, tel que le dirigeait et le dirige encore si habilement, M. Delaire, l'un des plus habiles, des plus instruits et des plus zélés horticulteurs que nous con- naissions, et qui y a apporté les plus heureuses modifications, lors de la construction de l'appareil par l'inventeur lui-même. Ce mode de chauffage, comme l'indique l'étymologie du mot est un chauffage par la circulation de l'air chaud; 11 est tellement puissant, tel- lement efficace, tellement sain, ete., que désormais, on l’emploie exclusi- vement dans les grandes administrations et surlout dans les hôpitaux, où, _eertes, il contribuera par ses précieux effets, à une plus prompte gué- rison des malades, à leur rétablissement plus certain et plus entier. Ainsi, par exemple, on a pu lire tout récemment dans quelques journaux l'ap- préciation de ce chauffage, tel qu’on vient de l’admettre à l'hôpital Beau- (1) Voyez ci-dessus, pages 16, 18, 40. MISCELLANÉES. 63 jon, à Paris; où on cite particulièrement la quantité d'air pur et doux qui entoure désormais la couche du paticnt, et se renouvelle incessam- ment, toujours plus pur, toujours plus doux. Qu'on nous permette de nous féliciter d’avoir, sinon le premier, l’un des premiers du moins, attiré l'attention sur l'Aérotherme, comme le meilleur mode de chauffage possible, par le compte-rendu que nous avons fait de celui d'Orléans, devant la Société royale d'horticulture de Paris, le 10 fé- vrier 4842 (V. cette notice, Horticult. univers. IIL. p. 281}: compte- rendu, qui, nous pouvons le dire, a captivé au plus haut dégré l'atten- tion d’une assemblée si compétente en la matière, et qui aussitôt délégua une commission choisie parmi ses principaux membres, pour l'aller exa- miner et lui en faire un rapport (4). L'aérotherme est le seul mode qui puisse efficacement chauffer un grand vaisseau, le seul par lequel il soit possible aux hommes et aux plantes de respirer librement, le seul par lequel ces dernières puissent en réalité végéter, fleurir et fructifier, ne plus présenter cet aspect débile et rachi- tique, qui afilige et surprend l'observateur, visitant en hiver (par exem- ple) une serre chauffée par le thermosiphon. Nous voudrions pouvoir, à l'appui de cette assertion, énumérer ici toutes les plantes qui ont fleuri et fructifié entre les mains de M. Delaire, plantes qui s'étaient jusqu'alors et se montrent encore rebelles entre d’autres mains à produire ces résul- tats, douce récompense de l’horticulteur soigneux et vigilant. Or, qu'est-ce qui a jusqu'ici le plus souvent empêché les amateurs de construire des serres chaudes? N'est-ce pas l'insuecès À peu près général de ce genre de culiure : insuecès dû au mode insuffisant de chauffage et surtout au défaut d'une ventilation normale? Avec l'appareil Delaire (qu’on nous permette de l'appeler ainsi, et ce n’est que justice!) tout inconvénient disparaît : « En entrant dans les serres du jardin en question, on voit avec admiration toutes les tiges des plantes onduler, toutes les feuilles légè- rement bercées, comme si une douce brise du printemps venait les agiler, Elles se baïgnent, pour ainsi dire, dans une tiède atmosphère, au sein de laquelle elles végètent avec luxuriance, » « Jusque dans ces derniers temps, nulle serre chaude, que nous sachions, n'a présenté encore ces conditions de température hygiénique, si néces- saire au bien-être du cultivateur, forcé d'y passer une partie de sa vie, et du curieux même, qui ne le visite qu’en passant. On Le sait, en pénétrant {1) Nous eùmes l'honneur d'être choisi à F'ananimilé par les bonorables commissaires pour rédiger ce rapport, qui fut lu par nous et approuvé hautement par la Société dans une séance subséquente, 64 MISCELLANÉES. dans nos serres chaudes ordinaires, on est infailliblement saisi, au bout de quelques instants, d’un malaise bientôt insupportable et qui oblige à sortir, C'est une atmosphère pesante et trop souvent chargée de miasmes délétéres, qui agit sur les organes de la respiration et y apporte quelque trouble. À peine est-on hors de cette atmosphère insalubre, que les pou- mons travaillent encore avec difficulté et ne recouvrent sans peine leur équilibre normal. » Cela est incontestable, et est dû à un défaut complet ou irrationnel de ventilation; et cette ventilation si désirable, si bienfaisante, pour l’homme et la plante, l'appareil Delaire nous l'offre largement. Entrez, en effet, dans sa serre chaude, en tout temps, mais en hiver particulière- ment, et surtout alors qu’un rayon de soleil égaré vient se jouer et mi- roiter dans les feuillages si divers des milliers de plantes qui l'ornent, vous sentez un bien-être indicible, vous respirez un air pur, embaumé de mille senteurs suaves. Vos poumons jouent librement, voluptueusement, osons-nous dire; l'atmosphère, en un mot, est pure, suave, légère, comme dans une belle matinée de de juin, dans une forêt épargnée par la hache des Vandales ! Ce bien-être nous l'avons senti, nous et tous ceux en grand nombre qui ont visité le Jardin botanique d'Orléans, et nous ne craignons pas qu'on nous démente, ou qu’on crie même à l’exagération. Cet excellent mode est surtout exclusif de cette odieuse tannée, dont se servent encore aujourd’hui un trop grand nombre d’horticulteurs et d'amateurs: tannée funeste aux plantes, par sa chaleur intermittente, son refroidissement prochain, les remaniements fréquents qu’elle exige, l'emploi du fumier qui la soutient, sa puanteur, sa propriété d’engendrer et de nourrir une foule d'insectes qui s’y nichent et y pullulent, ete., ete.; et notez bien qu’en général, c'est au bord de l'hiver qu'on forme ou qu'on renouvèle les couches de tan « par une routine mauvaise et invétérée, et cela au moment mêrne où chez nous la plupart des plantes des Tropiques demandent impérieusement à entrer en repos, afin de traverser sans en- combre cette interminable suite de pluies glacées, de brumes, de ténèbres, de neige, de gelées, de frimas enfin, qu'on appèle hiver. Pendant cette triste et longue période, qui souvent sous notre climat ne dure pas moins de six mois, les plantes stimulées alors tout-à-coup par une chaleur insolite, chaleur qu'on ne leur avait même pas donnée en temps utile, nous voulons dire en été, entrent alors en végétation; cette végétation, n'étant pas favorisée par la lumière intense des beaux jours et surtout par celle du soleil, reste fréle et débile, s’étiole, selon l'expression technique; ne peut enfin s’aoûter, comme parlent si justement nos fleuristes, faute de ce puissant agent. » De là débilité, appauvrissement général, rachitisme, absence de floraison, et souvent mort! MISCELLANÉES. 65 M. Delaire, l'un des premiers, a fait ressortir la nécessité absolue d’un repos pour les plantes, et l’un des premiers aussi, joignant le précepte à l'exemple; il leur a naturellement appliqué ce repos pendant la mauvaise saison (voir ses notices à ce sujet, Annal. Soc. r. d'hortic. de Paris, 1837, 4840, etc); l'un des premiers encore, il a démontré les funestes effets des - rempotements de la fin d'automne, au moment méme de la rentrée des plantes en serre; mais ces faits ne sont point ici le sujet de notre examen. Donnons maintenant au lecteur, après en avoir dit l'excellence, une idée juste de ce mode de chauffage, dont nous regrettons fort de ne pou- voir intercaler ici le profil et la coupe : car, bien que ce soit 1à un peu le secret de Polichinelle, l'inventeur (M. Delaire en est Le perfectionneur!) a toujours refusé de donner un croquis de son système. Nous copions notre compte-rendu qui élucidera convenablement les faits pour l'intelli- gence du lecteur. « Une vaste et belle orangerie de plus de 30 mètres de longueur est flanquée de chaque côté, à droite d’une serre chaude de près de 20 mètres de long, sur 7 de hauteur et presque autant de largeur; à gauche d’une serre tempérée, ayant les mêmes dimensions, L'orangerie est en maçon- nerie et à grandes fenêtres ; les deux serres en fer battu, à toit curviligne, avec fond en maçonnerie. Derrière celle-ci est un bâtiment de service pour les travaux horticoles, la resserre des outils, la confection des usten- siles, les rempotages, etc. Derrière l'orangerie, au tiers de sa longueur et du côté de la serre chaude est pratiqué un souterrain, au fond duquel on parvient par un corridor latéral et un escalier d'environ vingt marches de profondeur. Cest dans ce souterrain qu'est placé l'appareil, dont le four- neau, la bouche seule, voulons-nous dire, est en vue; le reste est hermé- tiquement clos par un volet en tôle. Le foyer est placé dans un fourneau dit à réverbère. Celui-ci est surmonté d’une série de tuyaux et de tam- bours superposés, très compliqués, dont l'ensemble cst placé sous une voûte surbaissée.… » i « À rez-terre, à travers le mur du corridor, dont nous avons parlé et en face de l'appareil, s'ouvrent deux conduits ou prises d'air, dont la bouche béante n’a pas moins d'un mètre de diamètre, Ces ouvertures se ferment au besoin, et les prises d’air se règlent, quant à la quantité, per un volet de bois suspendu par une chaîne, qui permet de hausser ou de baisser celui-ci à volonté; les conduits en s’atténüant peu à peu, amènent l'air extérieur dans l'appareil, clos, comme nous venons de le dire, Cet air circule autour du réverbère, dans la complication de tuyaux qui le sur- montent, et de là sans avoir perdu sensiblement de son oxygène, point 66 MISCÉLLANÉES. essentiel! vient ensuite pénétrer dans la serre (4) par un conduit spé- cial, percé de diverses ouvertures, par lesquelles il s’épanche librement dans cette serre, comme nous le dirons tout-à-l'heure, Il est à peine utile de dire que la fumée, après une longue circulation dans la série des tuyaux de : l'appareil, s'échappe ensuite directement sans passer par la serre. » » Dans celle-ci (ainsi que dans les autres!) règne par devant un encais- sement en briques, d'un mètre environ de hauteur, soutenant un lit de sable, sur lequel sont placées les plantes les plus délicates, Le long de cet encaissement est un sentier d'environ 70 à 80 centimètres de largeur, qui fait le tour de la serre et la sépare en deux parties au milieu, qu'oceupe un bassin avec jet d’eau, poissons, plantes aquatiques, ete.; de l'autre côté de ce sentier (qu'on nous pardonne ces détails, mais ils sont nécessaires pour l'intelligence et l'appréciation complète du sujet dont nous nous oceu- pons), en deux compartiments séparés, comme nous l'avons dit, sont deux terres-pleins un peu élevés au-dessus du niveau des sentiers et couverts de machefer pilé, sur lequel sont placées toutes les plantes, lesquelles y sont disposées par rang de hauteur. Derrière ces compartiments, au-delà du sentier, est un encaissement pour pleine-terre, le long du mur du fond, » « Sous l'encaissement du devant de la serre, l'air chaud, comme nous l'avons dit, vient immédiatement, après avoir cireulé autour de l'appareil, déboucher dans un conduit qui règne tout le long, revient ensuite sur lui-même, et est percé dans l'aller de cinq bouches, et de dix dans le revient. Les cinq bouches de l'aller servent au dégagement immédiat de l'air chaud, tel qu’il sort de l'appareil; les dix autres le laissent échapper à son retour par le conduit de revient. » « La première bouche du dégagement immédiat est placée, d'après les circonstances locales, à 25 mètres environ du foyer : distance qu'il est important de signaler pour faire juger de la puissance de l'appareil. Eh bien ! malgré cette énorme distance, quinze minutes seulement après l'in- flammation du combustible, un thermomètre, placé devant cette bouche, marque et dépasse bientôt 20-25 +0 R. Au bout de cinquante minutes, en chauffant un peu plus fortement, on y enflamme une allumette. L'éloigne- ment de la dernière bouche de dégagement immédiat pourrait faire penser que la chaleur y est moins intense? il n’en est rien cependant; en moins {1) Nons ne parlons ii que de la serre cliaude; du reste les choses se passent de même dans l'oran- gerie et la serre tempérée, à ln différence de température prés : température qu'on règle d'ailleurs à volonté, en ouvrant ou fermant des conduits particuliers. NISCELLANÉES, 67 de vingt-cinq minutes, toutes les bouches de cette catégorie dégagent autant de chaleur qu’en fournit la première au bout de dix ou quinze seu- lement. » « L'un des avantages de ce système est done la presque instantanéité du dégagement du calorique; un autre, qui n'est pas d’une moindre impor- tance, est la persistance de ce même calorique. Ainsi, par exemple, après une petite chaude faite le soir, et au moyen de laquelle un thermomètre, placé à l'une des extrémités de la serre opposée au conduit de chaleur, aura marqué 15 + 0 R., le lendemain matin, le même aura à peine varié de 2 ou 3 dégrés, à moins que la température extérieure n'ait subi un abaïssement considérable pendant la nuit. Il va sans dire qu'après la chaude on a dû fermer les prises d’air et toutes autres ouveriures donnant accès à l'air extérieur dans la serre. Les prises d'air ne doivent être en action qu'aussi longtemps que le combustible est en incandescence, ou qu'on sent le besoin de prolonger le renouvellement de l'atmosphère interne. » « Un troisième avantage, plus important encore que les premiers (pour la bourse du cultivateur, s’entend!), c’est la quantité minime de combus- tible employé pour obtenir une telle intensité de chaleur. » « Ainsi, pendant les trois journées, que l'auteur de celle note a passé à Orléans, au mois de décembre 4841, la température a été froide, le temps sombre et pluvieux ; le thermomètre variait entre 0 et 4-2+0 R. Entre sept et huit heures du matin, une mannette de charbon, valant dans cette ville, 30 à 35 centimes, était jetée dans le foyer; et 40 ou 15 minutes après, on obtenait en calorique le résultat que nous venons de signaler tout-à-l'heure. Le soir, entre cinq et six heures, une semblable chaude était faite, le résultat était le même; et dans l'intervalle de l'une à l'au- tre chaude, c'est-à-dire, pendant dix à douze heures, le thermomètre variait à peine de deux dégrés, » Est-il nécessaire de dire que pendant les grands froids, les chaudes doivent être plus soutenues, plus fréquentes, sinon continues? Le mérite transcendant du mode de chauffage Delaire est avant tout la ventilation, ou plus correctement ici l’Aération (voir la la notice suivante sur la Ventilation proprement dite); nous avons parlé de ses heureux effets; nous allons dire comment elle a lieu. Avec les autres modes de chauffage, la ventilation (l'aération!) n'a lieu, en général, qu'en éta- blissant parle bas une communication entre l'air extérieur, d'un côté de la serre, avec l'air extérieur du côté opposé, c'est-à-dire en haut; de là refroidissement considérable de la température interne de la serre, annihilation en partie du chauffage, et encore, à moins d'une brise TOME II, MISC. — AOUT 1856. 42 68 MISCELLANÉES+ favorable, la communication s’établit peu ou point, et le renouvelle- ment de l'air interne a donc lieu plus ou moins imparfaitement. Avec l'appareil Delaire, rien de tout ecla : « Dans son système, l'air introduit aù dehors, et chauffé, comme nous l'avons dit, vient se précipiter avec autant de force que d'abondance par les ouvertures pratiquées dans le mur d’encaissement du devant de Ja serre, Cet air, énormément dilaté par un colorique intense, débouchant dans une atmosphère plus froide et plus compacte que lui, y pénètre par diffusion (4), la dilate à son tour, la sou- lève, la presse; une circulation s'établit au moyen d'ouvertures correspon- dantes pratiquées dans le haut du mur du fond et débouchant en dehors de la serre. En quelques minutes toute l’atmosphère interne est renou- velée, et cette circulation subsiste aussi longtemps que le foyer est en combustion. On la prolonge ou on la cesse en raison du dégré de tempé- rature qu’on veut obtenir dans la serre et qu’on peut régler à volonté. » On conçoit facilement maintenant pourquoi, quand on pénètre dans une serre ainsi chauffée, on voit les tiges et le feuillage des plantes se balancer mollement sous l'influence de la douce brise qui vient leur ap- porter la vigueur et la santé. Là est tout le succès merveilleux qu’obtient Fhabile praticien en question dans la culture des plantes qu'il soumet à un tel système, Un autre avantage que présente l'aérotherme et que nous ne devons point passer sous silence, est l'absence, le long des montants et sur les vitres, de cette condensation aqueuse qui, dans les serres chauffées par l'hydrotherme, tombent en gouttelettes imprégnées d'oxyde métallique sur les feuilles des plantes qu'elles maculent désagréablement et font périr par les moississures qu'elles engendrent, ou dans le cœur des plantes qu'elles déforment ou tuent même infailliblement. Or, pendant les longues heures que nous avons passées dans ladite serre, nous n'avons point vu tomber des vitres plus de cinq ou six gouttes d’eau. Nous venons maintenant au devant d’une objection grave qu'on ne manquera pas de faire au système Delaire: on nous dira, que cet air, qui pénètre dans la serre, doit avoir perdu tout ou partie de son oxygène, en circulant autour des tambours et des tuyaux ainsi surchauffés! Nous ré- pondrons qu'il ÿ a là un reproche plus spécieux que fondé : l'air s’engouf- fre avec trop de rapidité, trop d'abondance par les ventaux (2), et débou- che dans la serre par les ouvertures signalées avec trop de rapidité, pour qu'il ait eu le temps de brûler. Sans doute, et nous ne pouvons le dissi- (1) Per cett eue raison, bien que dens ln serre qui nous oecupe les plantes ne soient placées qu'à un mêtre de distance des’ bouches de cheleur, elles ne souffrent nullement et jouissent d'une santé nor- rase; au p abord, on concevrait au contraire qu'elles dussent être brülées par le contact presque immédiat d'un air aussi chaud, {2} Ce mot est ici parfaitement approprié! MISCELLANÉES. 69 muler, il a dû perdre quelque peu d'oxygène, quelque court et prompt que soit son trajet, mais un hygromètre bien sensible pourrait seul en être juge; nous le répétons, la respiration de l'homme près des bouches par lesquelles cet air se répand dans la serre, est des plus faciles, et à peu de distance on le respire ainsi chauffé, avec une sensation d'inexprimable bien-être. En outre, des seringages multipliés, distribués sur les plantes et dans le sentiers, corrigeraient bien vite la sècheresse factice qu’on pourrait sup- poser inhérente à ce mode de chauffage (4); mais en outre, le cas a été prévu : l'air, en circulant autour des tambours, doit passer au-dessus d’une vaste chaudière toujours remplie d’eau et dont il entraîne par con- séquent avec lui les vapeurs incessantes, En somme, l'aérotherme Delaire présente à un haut dégré les avantages suivants : 4° Puissance immense de calorique, susceptible d’être règlé à volonté. 2 Economie considérable de combustible, 3° Ventilation {aération !} puissamment hygiénique pour l'homme comme pour les plantes. De la résultent : Une végétation luxuriante pendant les époques convenables. Un état de repos pour les plantes, plus ou moins complet, selon leur nature, Absence totale de moisissures, d'insectes vermineux (Acarus, pucerons, cochenilles, kermès, ete.). Une disposition bien plus agréable et bien plus pittoresque des plantes dans un espace donné. Une chaleur régulière et constante, aussi intense qu'on veut la faire. Une atmosphère toujours pure, parce qu’elle est sans cesse renouvelée. Nous en avons l'expérience et Ia ferme conviction, l’aérotherme ainsi construit et aménagé est le meilleur système de chauffage possible; nous le recommandons donc, avec confiance, à tous les praticiens, à tous les amateurs; et il n'est pas besoin de dire qu'il peut être édifié sur la plus vaste comme sur la plus petite échelle possible, Telles ont été, au reste, après examen de visu, les conclusions des com- missaires, nommés par la Société royale (alors!}, qui ont signé Ia minute du rapporteur, celui qui a l'honneur de rédiger maintenant l'Hustra- tion horticole. {1} Ces seringages nécessairement fréquents, mais bientét asséchés par l'air chaud en cireulation, ne pré- sentent pas l'inconvénient d'une humidité longtemps persistante, dont l'évaporation n'a lieu que par les rayons solaires ou une recrudescence de chaleur interne , comme cela se remarque dans les serres chauf- fées par le thermosiphon. . + + Tom, 111. Mic. — AOUT 1856. 15 70 MISCELLANÉES. PLANTES RBSCOMMANDÉES. (eSPÈUES NOUVELLE.) Warren digitata Nos. (1) (Orchidaceæ $ Vandeæ $$ Maxillariæ). Nous avons sous les yeux, en écrivant cette notice, une charmante Orchidée en fleur, dont l'odeur aussi puissante que suave parfume et nos nerfs olfactifs et notre cabinet tout entier (pièce cependant assez vaste!); et néanmoins l'individu, que nous examinons, très jeune encore, à la vérité, n'a en ce moment qu’une seule fieur : fleur d’une consistance et d'un aspect de cire blanche, relevée sur le labelle par une petite macule d’un bleu lilaciné, placée sous un appendice 5-di- gité et ligné de la même teinte. Elle ap- partient nettement au genre WarRea, parmi les belles congénères duquel elle se distingue surtout par la forme de l'ap- pendice lsbellaire, dont nous venons de parler, lequel imite une sorte de main humaine, aux doigts étalés, dont le me- dium serait le plus court. Elle fesait partie d’un lot d'intéressan- tes Orchidées du Brésil, adressées direc- tement à l'établissement Verschaffelt, l'an dernier, par un zêlé correspondant, qui malheureusement, en l’étiquetant Hunt- leya imbricata, n'avait joint aucun ren- seignement sur son habitat particulier. Elle est épiphyte, comme le démontrent suffisamment ses longues et robustes ra- .cines aériennes. Nous donnons ci-contre la figure exacte de sa fleur, et de son labelle vu de deux côtés, et n'en dirons pas d'avantage à son sujet, parce que nous proposons d'en donner incessamment une lis junioribus oblongis subacuminstis et mueronato-neutatis (nervis immersis) basi longe artieulatis imbricantibus distichis, vetustioribus valde elongatis oblanceolatis basi longissime gracillimeque MISCELLANÉES, 71 belle figure coloriée. C'est une des plus aimables Orchidées qu'on puisse cultiver. (Explic. des fig. analyt. : 4, Fleur de grand. nat. 2. Le labelle, vu de face. 3. Le même, vu de côté par derrière (2 et 3 un peu grosses). Salvia tricolor (1) Nos. (Lamiaceæ). On ne saurait rien voir de plus joli, de plus coquet, de plus attrayant que les fleurs de cette trois fois gracieuse sauge, à la corolle d’un blane de neige, avec une macule du plus riche carmin violacé au sommet de sa lèvre supérieure, et une plus am- ple, d'un minium carminé, sur le labelle de l'inférieure !!! Voici deux ans de suite que nous avons le plaisir de l’admirer dens l'établissement Ver- schaffelt, et il est bien temps que nous en entretenions enfin nos lecteurs, en faveur de qui notre éditeur s'empresse de la multiplier. Elle est origi- naire du Mexique, d'où la lui ont envoyée ses honorables correspondants MM. Tonel, frères. Cest un petit arbrisseau touffu presque gazonnant, à rameaux grêles, létragones, À petites feuilles ovées-obtuses; le tout poilu-glanduleux et exhalant une assez forte odeur de cassis, qui est loin d'être désagréable; ses fleurs sont nombreuses, solitaires, opposées, disposées en racèmes allon- gés, tétragones et poilus, comme les rameaux; nous en avons dit le coloris, Comme nous ea donnerons très prochainement la figure, nous nous éten- drons alors davantage à ce sujet ; nous la supposons inédite, —— Lilium tonuifolium Fiscu, (Liliaceæ $ Tulipeæ). Ce lis est origi- naire de la Daourie, où l’a découvert Fischer en 1830. Comment se fait-il, plieato-altenuatis, nervis nune costatim prominentibus ; pedunculis bravioribus basi et apice 1-bracteauis uni- Doris; segment. extern. supremo usque ad basim libero, internis basi connatis; his tribus æqualibus ovatis versus apicem sensim attenuatis valde et cito retroflexis; 2 aliïis extern. paulo brevioribus oblique insertis rectis subfolcato-deflexis, ad basin intus plica alta notatis; omnibus crassiusculis albis ; iabeHo (albo) primo adspectu rbomboideo-quadrato, revera trilobate, lobis basileribus minimis anlice gibboso-plicatis instar clavi- cularum humanarum antice productis, deia ultra late auriculato patulo, marginibus reflexis, apice contracto emargioato; basi intra plicas lobulorum appendix adest subplana 5-digitato-fissa libera ; gynostemate latera- liter auricolato, Nos. ad nat. vèv.! Warrea digitata Nos. Huntleya imbricata PiveL in Sched. {1} S. (G Calemphaee). Frutex, suberecio-cæspitosus undique brevissime glanduloso-pilosus odorem Ris nigré ans exciatissimom, ramis elongalis gracilibus remulosis tetragonis; foliis parvis breviter pe- tiolati apice rotandato-obtusis cum dente terminali basé atienuato-subdecurrentibus utraque facie panctis eleratis creberrimis sparsis, margino crenulato, venis paucis infra prominentibus; floribus race- mosis solitariis oppositis brevissime ped ntalibus; bracteis rotundato-cymbiformibus mi nimis brevissime subabrupteque acumin: cito eaducis; calyee oblongo-campenulato valde costato, ad 1/3 bifido, segm. sup. integro majore acutatim obtusiusculo, inf. bifido, lobis acutis; eorelle compressa costata subtus gibbosa abropte ad os coaretata glabrata, labio super, subporrecto elevato capi- tatim inflateque terminato-fornisaio : infur. multo majore deflexo trilobato, lobis lateralibus parvis rotun- datis mediano spproximatis sicut et confusis, hoe multo majore obcordatim rotundstimque expanso postice Jate auricalato apice ginato; staminibus brevibus robustis glaberrimis hyalini ub fornice corollæ celatis; stylo sat longe exserto apice inflato compresso supra et infra piloso bifido, lobis inæquali- bus arenato-divergentibus subulatis; glandula dorsati maxima, carpellis distinetis ovoideis substipitati Non. ad nat, viol Salvia tricolor Nos. in nota præsenti. 72 MISCELLANÉES, qu'introduit dès cette époque dans les jardins, il soit malgré sa rusticité, M beauté incontestable de ses fleurs, leur odeur puissante et suavissime (c'est le plus odorant de tous!) et leur vif coloris, si rare encore dans les jardins, et qu’il n’en ait pas été donné jusqu'ici une bonne figure (celle du Botanical Magazine (t. 3140), est mauvaise, on l'y représente uniflore; eclle du British Flower-Garden, à peine meilleure, est du moins quadri- flore)? Chose plus surprenante encore, des auteurs qui en ont traité pas un n’a parlé de son exquise et puissante odeur ! Schultes même, le dit inodore. Et voilà justement comme on écrit l'histoire! Nous l'avons vu fleurir cette année, avec une luxuriance extrême dans l'établissement Verschaffelt ; chaque individu portait de 5 à 7 fleurs, d’un coloris vermillon-cramoisi brillant, Nous en donnerons incessamment une belle et bonne figure, que nous accompagnerons d’une description complète; et nous avons voulu, dès aujourd’hui, le rappeler au souvenir des amateurs, qui pourraient sur la foi de nos prédécesseurs en méconnaître tous les mérites. ——— HORINOLATURS SOTANLIQUE Liste des espèces des genres DincÆs, FREVIRANIA et ACHIMENES. - Au moment où la famille des Gesnériacées , ou plulôt sa tribu, dile des Gesnériées, subit des changements et des mutilations, qui la transfor- ment complètement, il pourra être utile au lecteur de savoir à quoi s'en tenir, tant sur les genres que sur les espèces qui doivent y être réunis. Nous commencerons aujourd’hui ce travail par les genres Dircæa, Tre- virania et Achimenes; et nous prierons instamment, dans lintérét de la science et de l’horticulture, les botanistes et les horticulteurs de nous si- gnaler les espèces que nous aurions omises et les erreurs que nous aurions faites involontairement, en les remerciant à l'avance de leurs bienvdllentes rectifications, que nous nous empresserons d'ailleurs d'admettre sous le nom de chacun d'eux. Dircæa Decaisne. (Voyez ci-dessus, pour l’étymologie et les caractères génériques, Jardin fleuriste, Te Il. PI. 219-220 ef nofulam!) SPECIES, SYNONYMIA. Direæa cardinalis Recez, Gart,-Fl. Il. Gesneria cardinalis LEnm. — macran- 35. c. ic. tha HonT, BEROL. NON ALIOR. MISCELLANÉES. Direæa Cooperi Desne . eynocephala Cu. L. . Decaisneana Cu. L. , dentata Ca. L.. faucialis Cn, L, lateritia Desne. . . . . lobulata Cu. L. Jard. fleur. III. P1. 219-220, et Flore d. S. et d, J. de l'Eur, …. macrantha Cu. L. Illust. hort. Il. PL 51. macrorrhiza Cn. L. . magnifica Dcsne. . reflexa Dosxe. . rutila Cu. L. Suttoni Desne. . . Van Houitei Desne. . . . . Gesneria Cooperi Paxr. Bot. of Mag. 1. 224, €, ic. cynocephala Drar. Encycl. vég. Gesn. No 10. c. ie. Dircæa bulbosa Dcsne. Gesneria bulbosa Gawz. Bot. Reg. t. 343, Bot. Mag. t. 3886. non — — W.Hook. Bot. Mag. t. 3041. — Merchii WenpL. — — lateritia W.Hoor. Bot. Mag. t. 4240. Gesneria dentata Honnsonc. Allg. Gart. Zeit. IL. 554. fauciatis Loc. Bot. Reg. t. 1785. — fascialis W. Hook. Bot. Mag. 1. 3659. et Desn. Rev. hort. 1. c. lateritiæ Livz. (non W. Hook.) Bot. Reg. t. 1950. macrantha Esusp. olim! an hy- brida? macrorrhiza Duworrier, Bulict. Acad, Brux. 564 (4856). magnifica Orr.et Dire, All. G.Z. L. 265. reflexa Flor. Cab. t. 61. rutila Linoc. Bot, Reg. t. 1458, Corytholoma rutilum Desne (1). Suttoni Boots, in litt. Linz. Bot. Reg. t, 1637. —— bulbosa W. Hoox, Bot. Mag. t. 3044. Houttei Dumorr. Bull. Ac. Brux. - 362 (1856). Trevirania Wizzn. — Decaisne. (Voyez pour l'étymologie et les caractères génériques, Flore des S. ct d. J. de PEur. IV. fo 420). SPECIES, Trevirania candida Dcsne I. c. t. 420. — coccinea Wisco. Bot. Mag. t. 374. SYNONYMIA. Achimenes candida Linpz.. Journ. of Hort. Soc. III. 347. e. ic. — Knighlii Honr. Trevirania pulchella Manr. Achèmenes minor P. Browne. Cyrilla pul- chella Laémir. Columnea erecta Lamarck. Buchinera coccinex Scor. (1) Cette plante, ne présentant que deux glandes ovairiennes, doit alors appartenir au Direra. 74 MISCELLANÉES. Trevirania pyropæa Cu. L. Illust. hor- Achimenes pyropæa Lixr. Journ. of ticole. 1IE. (hic!} Hort. Soc. IL. 294. t. 4, — rosea Cn. L. — rosea Lixor. Bot. Reg. t. 68 (1841). Achimenes P. BRownNE, — Decaisne. (Voyez pour l'étymologie et les caractères génériques, Decaisne, in FE. d. S. et d. J. de PEur, IV. fo 420 {in textu!), SPECIES. SYNONYMIA. Achimenes grandiflora Desne, Bot. Reg. Trevirania grandiflora Scene, Lin- t. A1 (1845). Bot. Mag. €. 4012. næa, VIIL. 247. — longiflora Desn, Bot. Reg. t. 49 . . . . . . . . . . . . . . (1842). Bot. Mag. t. 5980. — patens Benrn. Journ. of Hort. *.. .. Soc. L. 235. e. ie. — Skinneri Linpc. #bëd, II. 293. e. ie. . 4 . . . . . . . . . . . Nous passons sous silence les nombreuses hybrides et les variétés que la culture a obtenues, soit par semis directs ou par croisements artificiels ; et parmi lesquelles on peut considérer comme des plus remarquables celles de nos planches ci-dessus {T° II. pl. 43 et 55). Pour les espèces distraites du genre, V. Mandirola, Tydæa, Hüllikeria et Trevirania. Fructification bypogée du PHRYNIUM MICans (1). C’est un sujet bien digne de l'attention des naturalistes philosophes, que ce végétaux épigés, qui après avoir chastement accompli, derrière les courtines florales, le vœu de la nature, vont en cacher bientôt les suites sous terre et là mettre au monde le fruit de leurs amours (qu’on nous pardonne ce style romantico-érotique, en faveur de sa juste application ici!) : Crocus, Arracacha esculenta, ete.; et ce fait curieux, nous l'avons depuis 2 ou 3 ans déjà observé chez le joli Phrynium micans, dans l'éta- blissement Verschaffelt, qui en possède bon nombre de beaux individus. Au pied de chaque tige qui a fleuri, on peut trouver, un peu au-dessous de la surface de la terre, ou à peine à son niveau, une capsule, avec ses graines parfäitement müres! Or, comme la hampe qui porte l'épi floral n'a pas moins de 0,05-6, il serait curieux d'expliquer rationnellement, comme de cette longueur il ne reste plus, lors de la maturation du fruit, qu’un point d'attache à la souche? (1) Voyez ci-dessus, Te 11, Mise p. 89. NISCELLANÉES, 78 RORPICULLIURR, De L'AÉRATION et de Ia VENTILATION des Serres, et de Ia combinaison de l'AÉROTUERME avec l'HYDROTRERME. Les praticiens et les amateurs confondent l’Aération avec la Ventilation, et entendent surtout par la seconde l'opération qui consiste à donner de l'air aux plantes, à aérer une serre; et cependant ces deux mots ne sont rien moins que synonymes: ils expriment chacun une action, une chose fort différente. Expliquons-nous : Nous entendons par 4ération, l'opération par laquelle on introduit dans une serre l'air extérieur en en ouvrant simplement les portes ou les châs- sis; ou bien, et cela vaut mieux pour les plantes, en facilitant l'introduc- tion de cet air par des ouvertures pratiquées dans les parties basses de la serre et correspondant à d’autres semblables percées dans les parties hautes, Disons en passant que, dans ce dernier cas, il est avantageux que ces ouver- tures ne soient pas opposées lune à l'autre (placées vis-d-vis!), mais qu'elles doivent alterner {en quinconce!), Nous entendons par Ventilation, une opération par laquelle on agile artificiellement l'air, par laquelle, littéralement parlent, on fait du vent. On voit tout de suite par cette double définition que l’Aération diffère essentiellement de la Ventilation. Nous nous proposons dans cet article d'expliquer et de discuter ces deux opérations, de démontrer, autant qu’il sera en nous, les inconvénients de la première et les avantages de la seconde. On a beaucoup écrit, beaucoup discuté sur la Ventilation, ou, comme on voudra, sur l'Aération des serres (choses différentes, comme nous venons de le dire}, et cependant la question est restée indécise et attend encore une solution satisfesante ; serons-nous assez heureux pour offrir dans cette notice un procédé qui remplisse convenablement le but que l'on se pro- pose en aérant : c'est-à-dire, la purification complète de l'atmosphère des serres, par le renouvellement forcé de l'air interne, l'agitation des tiges et du feuillage, comme mus par une brise naturelle (1)? Nous Tespérons, et nos lecteurs vont en juger. Si nous nous trompons, du moins nous nous tromperons de bonne foi; et ils verront par cela même notre ardent désir d'être utile à la science qui est si chère à eux et à nous, à cette science, le but constant de nos efforts et de nos écrits. {1) Gireonstance qui, tout en contribuant éminemment à leur santé et à leur vigueur, détermine (chose importante !} l'aoûtement du jeune bois; ainsi que le fait le vent naturel dans les jardins et fes forêts! 76 NISCELLANÉES. En général, en ouvrant toutes les parties mobiles, châssis et portes, d’une serre pour l'aérer, beaucoup de personnes s’imaginent avoir satisfait à toutes les exigences d’une santé normale pour les plantes qu'elles y conservent. Ce but est-il atteint? nous n’hésitons pas à répondre par la négative, Sans doute, la masse médiane de l'air interne sera peu à peu renouvelée, mais la masse médiane seulement ; et celle des extrémités et des parties basses ne le sera que peu ou point, à moins que l'air extérieur, mû avec force, c’est-à-dire, à l'état de vent, ne vienne avec quelque im- pétuosité tourbillonner, pour ainsi dire, dans la serre, et chasser bientôt alors par sa force d'impulsion tout celui qui y était contenu. Or, on sait qu'il est impossible d'ouvrir ainsi portes et châssis en tout temps, en hiver, par exemple. L'introduction de l'air froid dans cette saison est rarement praticable dans une serre tempérée ; elle est impossible dans une serre chaude, du moins par les procédés ordinaires; et ce sont les serres de cette catégorie qui ont le plus besoin de renouveler leur atmosphère in- terne, par l’introduclion incessante d’un air pur.Or, dans ce eas, l'Aération ou Aérification, est à peu près impuissante; elle est même funeste, en ce que Fair introduit, ayant une température souvent beaucoup plus basse que celle de l'interne, emprunte nécessairement à ce dernier son calorique par la loi de l'équilibre des corps, refroidit considérablement l'atmosphère de la serre, influe par conséquent sur la végétation, la saisit, l’arréte et la tue quelquefois. Elle est donc impossible, ou ne peut être possible, que pendant les quelques rares instants, où, pendant la mauvaise saison, la température extérieure s’adoucit un peu, ou, pendant les instants plus rares encore, où Je soleil nous envoie quelques pâles rayons. égarés. Sans doute, les inconvénients d'un tel mode d'aération, l'entrebâillement des châssis et des portes, sont beaucoup moindres pour une serre tempé- rée, presque nuls pour une serre froide; mais encore une fois, par ce pro- cédé, il sera toujours incomplet. Le mode d'aération par des ouvertures ménagées dans les parties basses et élevées est, comme nous l'avons dit, préférable au précédent; mais comme lui, quand il s’agit de la serre chaude, il n'est pas praticable en tout temps; il ne peut être employé pour elle, que lorsque le thermomètre par exemple, placé à l'extérieur de la serre, indique au moins 8—40.+ OR., et 4—6 + 0 R. pour la serre tempérée, Si l'Aération, comme nous venons de la définir, est insuffisante pour remplir le but désirable et nécessaire que l’on se propose ou plus ou moins impossible, selon les circonstances atmosphériques ou locales, il n'en est pas de même de la Ventilation, considérée et comprise, comme nous, MISCELLANÉES, dans son sens littéral : faire de Pair, du vent! maïs avant d'exposer nos idées à ce sujet, il convient d'établir aux yeux du lecteur la situation phy- sique d'une serre non ventilée et plus ou moins mal aérée. Nous parlons surtout de la serre chaude! Que se passe-t-il en effet? Comme nous le disions ci-dessus, en d’autres termes, en parlant de l'Aérotherme Delaire, quand vous pénétrez dans une serre chaude, chauffée par l'Hydrotherme (Thermosiphon) (et plus elle est chaude, plus est forte la sensation que nous définissons), une atmos- phère lourde, nauséabonde, plus ou moins chargée de miasmes méphiti- ques pèse sur vos épaules; votre respiration devient difficile, haletante, et bientôt vous êtes contraint de sortir pour respirer un air plus pur. Exa- minez attentivement les plantes qu’on y élève, vous en verrez, en général, les tiges gréles, le feuillage chétif et rare, la floraison nulle ou débile ; les vases qui les contiennent, à moins d’une propreté serupuleuse, sont verdâtres et gluants par les moisissures confervoïdes qui les couvrent; les insectes malfesants, cloportes, kermès, cochenilles, acarus, ete, sauf des chasses incessantes et minutieuses, y pullulent à cœur joie; vous arrosez, vous seringuez : l’eau, si le soleil ne vient aider puissamment la chaleur artificielle, séjourne plus ou moins longtemps, ne se vapo- rise qu'avec une lenteur extrême: de là souvent pourriture, carie, avorte- ment des inflorescences, ete. Tous ces faits sont exacts, ont lieu tous les jours, mais à des dégrés divers en plus ou en moins, selon les localités, les températures et surtout selon les soins plus ou moins vigilants, plus ou moins habiles qu'on donne aux plantes; on ne saurtit les nier; ét cependant, malgré bien des tentatives, des tâtonnements, des essais, on est pas encore arrivé à déraciner entièrement le mal, et on n'y arrivera jamais en s’en tenant à l'introduction pure et simple de l'air extérieur, par les moyens ordinaires dont nous venons de parler. Il n’en est déjà plus de même, si vous avez recours au système introductif aéral, imaginé par M. Delaire : le premier, on doit lui rendre cette justice, qui se soit sérieusement et fructueusement, disons-le encore, occupé de Fimportante question que nous cherchons à traiter ici. Nous ne répé- terons pas ce que nous en avons dit, et nos lecteurs ont pu voir quelle immense amélioration a apporté dans l’aération des serres le procédé de lhabile horticulteur orléanais; nous disons aération, et non venti- lation, dans l’acception que nous attribuons rationnellement à ce mot; on en verra tout-à-l'heure les raisons. Nous avons, et avec raison, selon nous du moins, accordé une grande supériorité à l'aérotherme sur l'hydrotherme, en ce que, comme on peut TOME VIT. MISC, — SEPT, 1856. 14 78 MISCELLANÉES + le voir par la description que nous avons faite du premier de ces appa- reils, le chauffage a lieu par l'air lui-même, chauffé au dégré convenable, cireulant avec d'autant plus de force qu'il est plus dilaté, et venant, comme nous l’avons décrit, baigner pour ainsi dire de ses chaudes et pures effluves toutes les plantes de la serre, qui s'inclinent et s’agitent, comme mues par la brise. De là, une végétation. normale et robuste, une floraison assurée, l'absence des insectes déprédateurs, une atmosphère légère, embaumée, etc. Nous devons dire que l’on a essayé de combiner la cireulation de l'air chaud avec celle de l'eau chaude, c’est-à-dire, de greffer l'aérotherme sur l'hydrotherme; mais nous ne sachons pas que l'on ait jusqu'ici complètement réussi à allier les deux systèmes : alliance qui, offrant réunis les avantages que possède séparément chacun d'eux, serait le nec plus ultra, le véritable parangon des chauffages, et qui nous semble aisément, parfaitement possible, puisque le même foyer pourrait chauffer à la fois et l'eau et l'air introduit du dehors, et venir parallèlement circuler dans la serre, comme chacun de ces deux agents cireule jusqu'ici séparément, selon qu’on emploie l'un ou l’autre mode. Ainsi, joignez, par exemple à l'appareil Delaire, qui lui n’agit que dans un sens Iongitudinal (par devant !), des tuyaux remplis d’eau bouillante, courant simples ou doubles autour de la serre! N'obtiendra-t-on pas par là une puissance calorifi- que puissante, énorme, réglable cependant à volonté, en même temps qu'une aération complète et éminemment bienfesante? C'est là, c’est ce que nous avons dès longtemps proposé, ce qui a été imparfaitement , incomplètement tenté jusqu'ici, et ce qui doit certainement réussir, si l'on greffe tout d’abord l'hydrotherme sur l'aérotherme, mais non, comme on l'a fait, le second sur le premier. Ainsi, dans le double appareil combiné, nous comprenons d’abord la chaudière d’un hydrotherme ordinaire, avec ses tuyaux de circulation; mais la fumée du foyer, au lieu de s'échapper immédiatement et verticalement, devrait, comme dans l’aérotherme, dé- crire plusieurs circonvolutions autour et au-dessus de ladite chaudière, avant de se perdre dans la cheminée; l'air extérieur, alors, comme dans l'aérotherme, cireulerait autour de ces tuyaux, viendrait débou- cher dans la serre, et y opérerait les mêmes"‘bienfaits (nous allions dire, les mêmes merveilles); on produirait par là, ainsi que nous venons de le dire, une chaleur considérable, une aération parfaite, sans le grave inconvénient qui résulte de l'introduction immédiate de l'air extérieur. Mais, cet article est déjà long ; nous avons été, pensons-nous, assez explicite pour étre facilement compris, et pour faire suffisamment res- MISCELLANÉES. 79 sortir les grands avantages qui résulteraient de la combinaison des deux systèmes de chauffage en usage aujourd'hui ; et il est temps d'arriver à ce que nous entendons spécialement par ventilation (1). Nous avons défini le mot; expliquons la chose! Sans doute, comme dans l'appareil Delaire, d'amples ouvertures, pratiquées de chaque côté du foyer et que découvrent ou ferment à volonté des volets de bois ou de tôle, admettront l'air extérieur en assez grande quantité pour que la dila- tation énorme qu’il subit, en circulant largement autour des tambours et des tuyaux, lui impriment une force d’impulsion telle qu’il pénètre de lui- même avec une impétuosité relative dans les tuyaux d'aération; mais dans les temps bas et humides, où l'atmosphère est froide, lourde et inerte, ce méme air, inerte et sans mouvement à son tour, stationne devant les bouches d'aération, n'y entre pas ou n'y entre qu'avec une extrême lenteur; la dilatation que lui imprime le calorique est d'autant plus faible que sa quantité est moindre: de là une aération partielle et imparfaite, si quelque agitation externe ne vient changer la face des choses. Un compelle intrare nous semble donc nécessaire pour obtenir en tout temps une ventilation réelle, une ventilation, garantie certaine de la vigoureuse santé des plantes et de la floraison des plus rebelles d’entre elles sous ce rapport: ventilation que peut produire un procédé bien simple et peu dispendieux. Nous supposons, par exemple, que devant chaque bouche d'air (et par notre procédé, une seule est rigoureusement nécessaire), on place une roue à quatre palettes, mue par un simple mou- vement de tourne-broche (ou par tout autre moteur que l'on voudra!)}! N’obtiendrait-on pas ainsi une ventilation réelle, incessante, comparable aux chaudes brises des Tropiques, et venant apporter aux plantes une vigueur et une santé inaccoutumées? Dans de grands établissements, dans de vastes serres, pourquoi, encore et dans le même bat, la chaudière ne serait-elle pas organisée en une sorte de machine à vapeur, de manière à produire elle-même le mouvement que nous demandons? Rien ne serait, ce nous semble, plus facile : un arbre de transmission, pour parler techniquement, ferait mouvoir les palettes. Nous livrons ces idées, que nous croyons bonnes, et par lesquelles &{ y à certainement quelque chose à faire, aux praticiens, aux amateurs, qui sans doute penseront avec nous désormais que l’Aératéon n'est pas et ne vaut pas la Ventilation. {1} A1 n'est pos inutile de dire, en terminant, que le tuyau d'aérage (d'aération, de ventilation , comme on voudra) peut revenir sar lui-même, mais doit se terminer brusquement, bouche béanie dans la serre, et non déboucher dans l'appareil chaufeuc. TOM, IN. MISE. — SEPT. 4856. 45 80 MISCELLANÉES. Caractères génériques du MamiLLania. (RECTIFICATION.) Tous les auteurs qui ont écrit sur les Cactacées et tout récemment M, le prince de Salm-Dyck, dans l'excellent catalogue qu’il a donné des espèces de sa riche collection (1), sont avec raison d’accord pour attribuer à celles qui composent la tribu des Mélocactées {ou mieux Mamillariées!), et par conséquent au #amillaria, un ovaire originairement immergé el ne deve- nant apparent que lors de la maturation. ‘ Une jolie Mamillaire, que nous avons eu sous les yeux, en fleurs (en juin dernier), vient donner un démenti à la règle, et présenter une exception qui par sa nature rendra cette espèce intermédiaire entre la tribu à laquelle elle appartient (Mamillarieæ) et la suivante, les Echinocacteæ, dont Povaire est émergé dès l’origine; et cette Mamillaire est la A. nigra Enrexs., dont M. le prince de Salm ne connaissait pas encore les fleurs lorsqu'il la décri- vit (V. l'ouvrage cité, Adnot. bot. p. 94. N° 42). Dans cette plante, dont nous avons suivi avec attention toute l'évolution florale, la base extrême seule de l'ovaire était engagée ; le reste, nettement saillant, formait une sorte de tube (et qu'avec surprise nous avions considéré déjà comme tel), terminé par des segments floraux d’un rose vif (fleurs petites!). Ce n'est que lors de la fanaison des fleurs, que nous avons pu nous convaincre de la véritable nature des choses. Probablement des observations subséquentes démontreront que ce fait n’est pas unique dans ce curieux genre; et nous pouvons dès lors modifier ainsi la diagnose et de la tribu et surtout du genre Jui-même: .….… Bacca (ovarium!) e principio immersa v. rarius emersa……. Nous ajouterons encore que nous avons quelque raison de croire que ce dernier eas se rencontre aussi chez les Mélocactes. Floraison dun CEREUS LEPTACANTHUS? DC, Nous avons vu en fleur tout récemment (15 juin), chez un Amateur gantois, M. Van Crombrugge, un Cereus provenant d’un individu que nous avions nous-même reçu jadis de M. le prince de Salm, sous le nom de Cereus lepiacanthus; malheureusement, nous n'avons eu que le temps de l'observer en courant, pour ainsi dire, mais ce court examen nous (1) Cacrez me Honro Drcxsnst cuuræ, see, tribus eb genera digesiæ, ete, 1849. Bonn, chez Henar et Cons; gr, in-8e, de 270 pages, NISCELLANÉES, 81 à suffi pour remarquer que cette plante, quant à sa fleur du moins, n'a rien de commun avec le Cereus pentalophus, 8. subarticulatus (leptacan- thus DC.), figuré dans le Botanical Magazine {t. 5651), ni avec celui du même nom, dont l'illustre cactographe avait bien voulu nous envoyer un dessin. La fleur de l'individu en question était unique, trois où quatre fois, et ceci à la leitre, plus grande que celles des deux dessins que nous citons; elle avait exactement la forme d'une eloche renversée, ou mieux celle d'un calyce, tel que ceux où le prêtre dépose les hosties consacrées ; tous les sé- pales ou pétales en étaient dressés, connivents, élégamment mais faiblement récurves au sommet, d’un rose vif; les étamines très courtes étaient fasci- culées dans le fond de la fleur et dépassées par le style, dont le stigmate, pluri-radié, étalé, était d'un vert mat. Qu'est-ce done que ce Cereus, dont les tiges sont celles du €, pro- pinquus (ou leptacanthus!) avec des fleurs si différentes? L'ensembie de ces fleurs, leur disposition staminale et pistilaire sont tout-à-fait sem- blables à ce qui se voit chez les Echinocactes, et justifient, selon nous, sauf révision, pour ces sortes d'espèces, la création du genre Echino- cereus d'Ehrenberg. Malheureusement, dans nos collections, faute sans doute d’une culture appropriée, elles se montrent presque absolument rebelles à la florai- son, et ce fait regrettable prive le botaniste européen des bases néces- saires pour établir un bon travail sur ces belles et eurienses plantes. Nécrologie. L'horticulture gantoise vient de faire une perte bien sensible : Don- Kelaar, fils (Jean-Joseph}, jardinier en second du Jardin Botanique de Gand, est mort le 7 juillet dernier, d’une congestion cérébrale, âgé de 42 ans à peine. Né à Anvers, en 1814, il S'initia aux connaissances horticulturales sous l'habile direction de son père, qui a le malheur de lui survivre et était alors à la tête du Jardin Botanique de Louvain. Bientôt Jean Donkelaar alla se perfectionner en Angleterre, dans l'établissement justement célèbre alors de Knight. Il suivit depuis son père, à Gand, lorsque celui-ei succéda au regrettable Mussche, jardinier en chef du Jardin Botanique de Gand. Tous ceux qui connaissent ce beau jardin ont pu apprécier le zèle éclairé et l'habileté incontestable de J. Donkekar; et l'auteur de ces lignes a eu mainte occasion de signaler élogieusement son nom 82 MISCELLANÉES. dans les colonnes du Jardin fleuriste et de l'Illusfration horticole. Mou- rant prématurément, mais aimé et estimé de tous, il eût pu rendre long- temps encore de grands services à cette horticulture qu'il aimait pas- sionnément et qui le regrettera toujours. Hélas! Omnia debentur morti, pauloque morati Serius aut citius metam properamus ad unam!….. Ov. PLANTES RUGOUMANDÉES. (ESPÈCES BARRES OU NOUVELLES.) Odontoglossum Phalænopsis Reicus. f. et Lin. (1) (Orchidaceæ). Une des plantes, qui, lors de la dernière exposition de la Société royale d'Agriculture et de Botanique de Gand, les 45 et 46 juin derniers, a le plus attiré l'attention des nombreux visiteurs, est l'Orchidée trois fois charmante dont le nom précède, et qui fesait partic du beau lot de plantes rares ou nouvelles, exposées par M. Ambr. Verschaffelt. Elle a le port d’une Warrea ou d'une Huntleya, et ses très grandes fleurs blanches, planes, ornées d'unc ample macule rose-lilacinée, curieuse- ment découpée sur ses bords, rappèlent assez bien celle de la Phalænopsis umabilis de Biuus. De là le nom que lui a avec raison appliqué M. Rei- chenbach, fils. Nous ne savons rien jusqu'ici des particularités historiques qui la concernent; nous pouvons dire seulement qu’elle est originaire de la Nouvelle-Grenade, d'où elle a été tout récemment introduite, Nous en donnerons très prochainement la figure, et espérons pouvoir alors être un peu plus explicite à son sujet. Astrophytanm miriostigma Nos. — £chinocactus myriosligma Sazu-Dycn. Cereus Callicoche GaceorTi, — inermis Scneinweer (Cacta- ceæ). Dans un lot de Cactées, devenues fort rares dans nos jardins (parmi {1} 0. ($ Jaanthium) Pseudob. parvis (er vi palumb.!) ovatis et sncipitibus apice attenuatis mono- phyllis; foliis basilaribus et pseudob. consini icata non coarclata exacte linearibus atle- muato-acutis supra camalieulatis unoquoque latere wiveniis ; scapo basilari foliis brevivre gracillimo cylindrieo subeernuo basi el apico squemato racemose bifloro ; peduneulis ovar. robustis erassioribus apice vix inflatis, Flos pre stotura plantæ moximus, candidus, labello lilacino lætissime veriegato : segm. extern. (supremo erecto, 2 later, horizontalibus) ovali-eilipticis brevissime acutato-mueronatis tenuibus 5-venlis, intern. 2 multo latioribus non longicribus rotundalis basi subaitenuetis epice abrupte obsoleteque mueronatis recur- vatis: omnibus plano-patulis applieato-conniventibus ; labello multo mejore trilobato, lobis later. rotundatis applicato-patulis, mediano maxime dilatato flabellatimque rotandato apice emerginato submucronato. Ad be- gynostematis adsunt aures dum oblongo-faleatæ de medio inferne cum lobis Iahelli cohæreutes; postea gibbis 2 absoletis obsoletius etiam gibbosule erenulalis, erenalis in laminam decurrentibus (ad deniem /); inter cas 3 dentes obsoleti, mediano breviore; gynostemote minimo, clinandrio cucullaio. No», ad mat, viv.! Odonteglossum Phalænopais Ra. f. et Linn, ...? NISCELLANÉES. 85 lesquelles nous eiterons les Echinocactus horironihalontus et coptonogonus Cu. L., Anhalonium prismaticum Cn. L., Pelecyphora aselliformis Eunens., ete.) et envoyées tout récemment du Mexique, par les soins de MM. Tonel, correspondants zélés de l'établissement Verschaffeit, nous avons particuliè- rement remarqué de beaux individus de la singulière plante, dont le nom est en tête de cette notice : plante dont nous avions cru pouvoir faire un genre séparé, en raison de son étrangeté même, mais surtout en raison de quelques caractères assez tranchés. Tout, au reste, n’a pas encore été dit à son sujet; ainsi, par exemple, tous les individus que nous en avions examinés jusqu'ici, nous avaient offert une tige, basse, hémisphérique, à cinq ou six énormes côtes arrondies, ou très obsolètemeut aiguës, et ne dépassant guère 0,12 à 0,15 centim. sur un diamètre plus grand ou à peu près égal. La plupart de ceux que nous venons d'observer, affectent au contraire sur un diamètre, à peine égal ou plus étroit même, une forme colomnaire, et dépassent 0,25-50 de hauteur ; l’un d'eux même en a 0,58/ Ces faits nous ont paru devoir être signalés, comme importants pour l'histoire de cette plante, que nous rappelons en même temps au lecteur, comme bien digne de faire partie d’une serre, en raison de son curieux port, dont l’épiderme, d'un vert pâle, est saupoudré de myriades de petits points blancs (poils agglomérés), et dont les grandes fleurs d’un jaune pâle, à pointes brunes, imitent d'amples étoiles à multiples rayons. On peut en consulter une excellente figure, dans notre Zconographie des Caclées, in-f°, ct dans le Botanical Magazine, 1. 4177 (celle-ci assez médiocre, et ne donnant pas une juste idée du mérite de Ia plante!). KRhododendrum Maddeni J, D. Hook. Rhod. Sikk.-Himal. 19. t. 48. Bot, Mag. t. 4805 [1854] (1) (Ericaceæ $ Rhododendreæ). Ce ma- gnifique Rosage vient de fleurir admirablement, en juin dernier, dans l'établissement Verschaffelt, dont le Directeur, avec juste raison, s’est empressé d'en faire exécuter une bonne figure originale pour en orner prochainement lIllustration horticole. Nos lecteurs savent sans doute, s'ils ont eu l'avantage de le voir en fleurs, sinon d’après les figures que nous citons, que ces fleurs ont la forme, le volume, le coloris et l'odeur suave et puissante de notre Lilium candidum! C'est en deux mots en faire un panégyrique aussi complet que fidèle. Les fleurs de l'individu en question, qui est bien incontestablement le R. Maddeni, ne nous ont offert aucune différence importante avee {1) La phrase spécifique en sera donnée en même lemps que la figure que nous en prometlons à nos lecteurs. 8% MISCELLANÉES. celles de l'espèce telle que les décrit et les figure M, William Hooker {L. c.). Ainsi, selon le savant Directeur des jardins royaux de Kew, ces fleurs sont couvertes en dessus de pelites écailles qu’il ne définit pas ; celles des fleurs que nous en avons examinées étaient très peu visibles ; mais en sèchant, elles sont plus apparentes, très nombreuses, orbiculaires, blanches et adhérant en dessous par leur milieu. Les eôtes du tube, dont ne parle pas M. Hooker, sont très prononcées ; du reste, nous la décrirons, plus au long, à l'occasion que nous venons d'indiquer. Aristolochia Fhwaltesii W. Hook, ( (Aristolochiaceæ). Ce n’est pas pour la beauté, ni pour le riche ou varié coloris de ses fleurs, ni pour leur ampleur que nous venons ici entretenir nos amés et féaux lecteurs de cette espèce d'Aristoloche, mais pour son curieux port court et dressé, pour son inflorescence toute radicale, pour ses fleurs, petites, verdêtres, mais exhalant, fait fort remarquable et probablement unique dans le genre, une odeur agréable, assez semblable, dit M. W. Hooker, à celle du Caladium (Colocasia) odorum. D'un rhizôme tubéreux, à grosses fibres radicales, s'élèvent plusieurs tiges cylindriques, suffrutiqueuses, hautes à peine de 0,15-25, pubérules- velues, ainsi que le dessous des feuilles et toutes les parties de l'inflores- cence, portant dès la base des feuilles rapprochées, lancéolées vers le sommet et brièvement acuminées, puis longuement atténuées-cunéiformes vers la base; à pétioles robustes, courts et formant anneau autour de la tige. Les fleurs, disposées en racèmes fasciculés au bas des tiges, sont assez longuement pédicellées, pendantes, verdâtres, à tube brusquement arqué-géniculé, du milieu vers la base qui est renflé (forme, au reste, commune chez les fleurs de ce genre), puis allongé, à peine dilaté au sommet en cinq lobes très courts, aigus, presque égaux ; l’intérieur en est jaunâtre, couvert de poils glanduleux, et marqué vers la partie supé- rieure d’une courte macule, d’un brun noirâtre, Les étamines et le style (3 stigmates) sont conformes à l'importante rectification que nous avons faite ci-dessus aux caractères du genre (Voir Observations sur le genre Aristolochia; Révision générique, ete. T° I. Mise. p. 24). (1) 4. erecta suffruticosa paululum basim versus ramosa, ramis velutino-villosis ; foliis longe lanceolatis (ad figuram : approximatis lanceolatis brevissime acuminatis longe versus basim cuneato-attenuatis; petiola brevissimo robusto cirea caulem annulato) subcoriaceis giabris subtus sericeo-villosis; pedunculis subradi- calibus (basi ramorum v. caudice tuberoso insertist}; floribus racemosis oppositis (sx figura! bractea solummodo flori est opposita ! ideireo addit elrss. auctor in descriptions: opposite each flower or bud is a bract/]; perianihio bis arcte geniculato-flexuoso, limbo oblique truncato obseure.5-lobo intus copiose glanduloso-villoso, lobis acutiusculis. W. Hoor, (parenih, nostris/). Aristolochla Thwaïitesii W. Hoox, Bot. Mag. t. 4018 (juin 1856). NISCELLANÉES. 85 Masdevaïlia Wageneriana Linpex () (Orchidaceæ). Gracieuse Orchidée en miniature, à fleurs très grandes, si on les compare à la peti- tesse extrême de la plante, d'un beau jaune rehaussé de brun à l'inté- rieur, et remarquables surtout par les trois très longs et curieux appen- dices qui en surmontent les segments externes. Les feuilles, toutes radicales et fasciculées, sont obovées, atténuées à la base en une sorte de pétiole enveloppé par une longue squame ; le tout haut à peine de 0,05 sur 0,01 dans la plus grande largeur de la lame. Les scapes, plus longs qu’elles, sont anguleux, déclinés-ascendants, brac- téés (bractées très courtes et distantes). Les fleurs terminent solitairement chaque scape et se composent de trois segments externes, ovés, connés- campanulés vers la base, et se prolongent, comme nous l'avons dit, chacun en un long appendice caudiforme. Les deux internes sont peu apparents, oblonës-sécuriformes, bifides au sommet (tronqués et tridentés Linpu..!}. Le labelle rhomboïde-trilobé, finement piqueté de brun, est allongé et ré- curve au sommet, comme une serre d'oiscau (W, Hook.). Cette jolie petite espèce fera un gracieux effet sur les troncs des arbustes de la serre chaude. Calceolaria violacen Cavax. © (Scrophulariaceæ $ Scrophularieæ). Jolie espèce, introduite depuis quelque temps déjà en Angleterre et pas aussi répandue qu’elle le mérite dans les jardins du continent; elle a été découverte, vers la fin du dernier siècle, au Chili, où elle croît notam- ment aux environs de Valparaiso et de Conception, et fleurit abondam- ment dans les serres tempérées en mai et juin, C'est une plante suffrutiqueuse, dressée, s'élevant à 60 centim. environ, très ramifiée, glabre ou légèrement pubescente; à rameaux cylindriques, opposés; à feuilles petites, nombreuses, opposées, ovées-cordiformes , incisées-lobées, dentées, pétiolées. Les fleurs, nombreuses et groupées en petits corymbes terminaux, sont d’un blanc teinté de lilas, dont la nuance (1} M. parva eæspitosa {foliis bovato-oblongis, basi in petiolum vaginatum atte: gracili anguleto Jongiore decli surgente uniloro), sepalis apice longe cirriferis, petalis (minimis in= elusis) securiformibus apice bifidis (iridentatis Lino.) , labello subrhombeo grosse dentalo-serrato , margi- nibus inferne integris reflexis (superne dentatis inflexis), apice appendicula carnosa unguiformi, W. Hour. ti. e. (parenth. nostris). Masdevallia Wageneriana Linpex, Cotal.! — Lino, in Paxr. Fl-Gard. Glean, NII. 74. e. ie. mediocri {perianthio ineaute clauso!). Bot, Mag. £. 4921 (bona!). Juin 1856). {2} C. (Jovellana) fruticosa ramosissima minute vistidulo-pubescens, falis petiolatis ovatis acitis grosse inciso-dentatis basi euneatis supra hi subtus glauco-albidis; paniculis parvis laxis; laciniis calyeinis ontis obtusiuseulis ; corollæ labiis coneavis alte connatis, superiore celyee subtriplo longiore inferiors vix Tongiore apice brevissime involuto, Bewru. 1. i. c. Calceolaria violaces Gr. le. V. 31. 4 452, Bern. in DC, Prodr. X. 206. W. Ifoor. Bot. Mag. t. 4929 (Aug. 1856). Baa violacea Puns, Syn, PL. I. 15. ratis fascieulatis ; seapo 86 MISCELLANÉES, est.plus foncée à l'intérieur, qui est élégamment ponctué de pourpre sur une macule jaune, entourée en outre de points carmins. Ces fleurs, fendues en deux lèvres simples, dont l'inférieure n'est point dilatée en sac, font placer la plante dans la section dite Jovellana, qui mériterait sans doute, en raison de ce principal caractère, d'être distinguée comme genre séparé; ce qu'avait au reste fait Persoon. Rhododendram blandfordiæforum W. Hook. ( £ricaceæ S$ Rhododendreæ). Très belle et très distincte espèce, l’une des nombreuses et magnifiques découvertes végétales, dues à M. Hooker, fils, qui la trouva dans les monts Himalaya, à l’est du Népaul et du Sikkim, où elle n’est pas rare à une altitude de 40 ou 12,000 pieds au-dessus du niveau de la mer, soit dans les vallées, soit même sur le sommet des montagnes. La forme tubulée de ses longues fleurs, leur coloris minium-carminé vif en dehors, jaune en dedans, justifie pleinement le nom spécifique que lui a appliqué M. Hooker, père, qui toutefois déclare à ce sujet : que ces fleurs, « très ornementales d’ailleurs, sont extrémement variables et méme entièrement dissemblables, pour le coloris ei souvent aussi pour la forme. » Nous en avons sous les yeux, en écrivant ces lignes, un beau des- sin inédit, dont nous nous proposons d'enrichir très promptement ce re- cueil, et qui est conforme toutefois à celui du Boftanical Magazine (1. i. e.). Nous reviendrons donc à eette époque sur le compte de ce rosage d'une ma- nière plus explicite; et tout en le recommandant dès lors à l'attention des amateurs, disons de plus, que les rameaux en sont sarmenteux, couverts de très nombreuses petites squames ferrugineuses, ainsi que le dessous des feuilles, lesquelles sont lancéolées; les fleurs, au nombre de dix ou douze au sommet des rameaux, colorées, comme nous l'avons dit, et longues deux à deux pouces et demi. Galeandra barbata Nos. (Orchidaceæ). Parmi un grand nombre de superbes plantes, dont maintes nouveautés acquises à grands frais en Angleterre par notre éditeur, nous avons remarqué une jolie et svelte espèce de Galeandra, sans nom spécifique, indiquée comme venant du pays des Amazones. Elle est très distincte par ses pseudobulbes fusiformes, ses feuilles linéaires, glauques, ses fleurs en grappe dressée, et surtout par Ia barbe épaisse qui revêt la large cavité gynostématique de celles-ci et le disque de leur beau labelle rose et blanc, Nous en donnerons la phrase spécifique dans notre prochaine livraison et incessamment une belle figure. (L) R. ($ ?) frutex ramulosus, ramulis gracilibus virgatis lepidotis; foliis laneeolatis aeuminatis coriaceis breve petiolatis subius ferrugineo-lepidotis; espitulis 5-10-foris : floribus pendalis breve pedicellatis, eo rollæ carnosæ infandibuliformis tuho elongato cylindraceo, lobis oblongis obtusis aentisve. W. Hoor. Lie Rhododendrum blandfordiæfforam W. Hooc. Bot. Mag. t, 4930 (Aug. 1856). MISCELLANÉES, 87 Visite de S. M. Eéorozn LE" et de la Famille royale à l'établissement d’Ambroise VerschafFelt. À loccasion d'une période jubilaire de vingt-cinq années révolues depuis l'avènement de Léopold [+ au trône belge, toute la Belgique, d'un commun accord, s'est mise en fête pour fêter solennellement cet anniver- saire; toutes les grandes villes ont rivalisé entre elles de luxe, de magni- ficence pour recevoir dignement le souverain qui devait les honorer de sa visite. Parmi ces villes, Gand s'est mise au premier rang, pendant trois jours, par le nombre et le bon goût de ses innombrables décorations ; toutes les rues, même celles que ne devait pas traverser le royal cortége, étaient pavoisées de drapeaux, d'oriflammes, de guirlandes, de verdures et de fleurs, d'inscriptions, de transparents, etc., ete. Ce n'étaient que festons, ce n'étaient qu'astragales! Jamais Gand, en aucune occasion peut-être, n'avait déployé simulta- nément une telle splendeur. Mais nous ne devons pas perdre de vue que la description des somptueuses décorations de la ville doit appartenir à un autre cadre que le nôtre et que leur mention ici ne peut être que le préambule de notre sujet, Parmi les grands établissements industriels de la Manchester belge que Je Roi et la Famille royale ont daigné visiter, nous sommes heureux de citer celui de notre éditeur : et c'était justice! Depuis quelques années surtout, en suceédant à son père, le jeune directeur, qui en est également le propriétaire, a su lui imprimer une impulsion immense, telle qu'au- jourd'hui l'établissement horticole Ambr, Verschaffelt peut être regardé à juste titre, comme l'un des plus considérables du continent. Les jardins, dans l'attente de la royale visite, avaient été décorés de la manière la plus somptueuse et la plus jardinique à la fois; l'œil ébloui crrait des drapeaux, des pennons aux vives couleurs, des ares de ver- dure, etc., aux myriades de fleurs de tous genres, de toutes couleurs, prodiguées avec une abondance inouie. À l'arrivée du Roi, il fut complimenté par M. A. Verschaffelt, par quelques paroles bien senties, auxquelles il répondit de la façon la plus gracieuse, tandis que Madame À, Verschaffelt, de son côté, complimen- tait S, À, R. et I. la Duchesse de Brabant, ct S. À. R. la Princesse Char- lotte, en leur présentant à chacune un magnifique bouquet. Les au- gustes visiteurs admirèrent ensuite Iles médailles sans nombre en métaux TOM, lil, MISC. — OCT. 4856, 46 88 MISCELLANÉES, précieux, obtenues par MM. Verschaffelt père et fils, tant aux expositions florales des villes belges qu’à celles de toutes les villes d'Europe où le culte de Flore est en honneur. Bientôt la Famille royale s’avança dans les jardins, visitant les nombreu- reuses et magnifiques serres de l'établissement; et le Roi, amateur aussi distingué que fin connaisseur lui-même, témoigna à diverses reprises tout le plaisir que lui faisaient éprouver les riches collections de Conifères, de Palmiers, d'Orchidées, de Camellias, de Rhododendrum, ete, ete., qui font l'honneur de l'établissement, ct surtout le nombre considérable et cependant sagacement choisi des plantes rares ou nouvelles, acquises à grands frais dans ces derniers temps. . Enfin, le Roi et la Famille royale se retirèrent en exprimant haute- ment et à M. et à Me Verschaffelt toute la salisfaction qu’ils ressentaient de leur visite et de l'accueil à la fois respectueux et charmant qui leur avait été fait; et nous croyons être l'interprête fidèle des sentiments de notre éditeur, en exprimant ici publiquement toute la reconnaissance qu'il a éprouvée de la royale démarche, des choses gracieuses qui lui ont été dites, et dont il conservera à jamais le plus doux souvenir. _—_…—— PLANTES RRCOMMANDÉES. (ESPÈCES RARES OU NOUVELLES.) Centaurea myriostigma Nos. ( (4sicraceæ $ Cinareæ (1 $ Cen- taureæ). Dans un certain nombre de graines reçues du Mexique, en 1855, par l'établissement Verschaffelt, se sont trouvées celles qui ont donné (1) €. Annua, strista {melralis) apice solum pauei-ramosa tota eoslato-seabriuseuln, ramis 5-6 apire in flatis monocephalis non fisiulosia cinereo-viridibus; fufiis subpaucis distantibus oblongo-etlinicis basi sub eordato-sessilibus apiee aeutato-mucronalis morgine subineurvo-denticulatis ad intervalla seal supra punetulis ereberrimis seubridis, punetulo unoquoque sub lente pilum asportante vix perspieuum, infra ghberrimis pallidioribus punelis impressis, nervo medio subius elevato basi inter lobos laminæ inflato, lateralibus paucis: capétulis magnis: foribus externis albido-rosellis, interuis aibidis suaveolentibus, sto- minibus irrilabilibus. Envolucrum ane anthesim magnit. ovi palumbini postea ampliai, squamis numerosissimis imbricatis hastato— acuminatis 7-8-seriatis extus subeoncavis lateraliter longe peciinato fimbrialis brunneis, suminis longioribus aeuminatissimis; floribus radii neutris tubo elongato gracillimo patulo ultra medium sexfido albido, segm. abso- jute linearibus rosellis; disoi tubo de basi ad medium gracili levi arcuato mox tubulaiim difatato sexfido, segm. subconniventibus, extus sub lente pilis brevissimis globuliformibus hyalinis asperato. Ovarium glubrum setis numerosis medium lubum Boris æquantibus barbeilatis coronatum ; staminibus violnéeis exsertis parte libero in tubo dilatato puberotis inferne Jevibus ; stylo subexserio opice longe stigmatoso puberulo. (Fol, 0,8-10 Jong- + 0:02-2 à lat.) Centauren ($ Pleciocephalus) myrlostigma Nos. Proxima C. mezicanæ DC, neenon €. americanæ Nure. (v. Non. in Flore d. S. el d. J., LV. 827. e. ie.) An cadem nostra ae prior, nune vero hæe imperfecte descripta ! 12) Les boanistes écrivent Cynara d'après quelques lexiques; c'est une faute qu'il est bon de signaler. Chez les Grecs, en elfet, xivoiper est l'artichaut des modernes, tandis que pour eux xuvipe est un éplau- tier (rosier sauvage), HISCELLANÉES. 89 naissance dans ce jardin à la plante dont il s'agit. Elle nous-a paru inédite et fait partie d'une section (Plectocephalus) qui ne eontient jusqu'ici que trois éspèces encore, dont la plus remarquable, la Ç, americana Nurr., a été décrite et figurée par nous, en 1848, dans la Flore des Serres et des Jardins (V. cet article pour quelques généralités). Nous avons le premier, pensons-nous, indiqué dans cette plante l'irritabilité extrême des étamines, Celle dont il s'agit est moins grande dans toutes ses parties, offre aussi d'élégants enpitules à larges fleurs externes rosées, blanches au centre, - avec des élamines également irritables, mais à un dégré moindre que chez la précédente et à odeur fort agréable. Elle s'élève à peine à un mètre, et portent des feuilles oblongues, distantes, eriblées de très petits points saillants en dessus, enfoncés en dessous (unde nomen). Elle est très voisine de la €. americana DC., est annuelle comme elle, mais en diffère prin- cipalement par des feuilles denticulées, pileuses-scabres, ete. Galeandra barbata Nos () (Orchidaceæ $ Vandeæ $ Sarcanthæ). Nous avons par quelques mots indiqué, dans notre dernière livraison, l'arrivée sans nom de cette jolie espèce de Galeandra dans l'établissement Verschaffelt, ct, en attendant la figure que nous en avons promise à nos lecteurs, nous complèterons notre annonce par une phrase spécifique assez explicite pour la distinguer des congénères. Elle en a tous les caractères et les dispositions florales; mais le coloris, celui du labelle, du moins, est beaucoup plus gai; ses pseudobulbes dif- férent notamment : ils sont fusiformes-allongés, d'un vert grisätre, voiné de vert ct criblé de points d’un cramoisi noirâtre ; les feuilles sont glauques en dessous, etc. Mais le"earactère le plus tranché, et qui seul suffirait pour en faire une espèce séparée, est la profonde excavation du gynoslème que couvre une barbe épaisse d’un blane d'argent, barbe qui se remarque également au sommet des lignes élevés du labelle. Cest une gracieuse espèce, sur Je compte de laquelle nous devons nécessairement revenir. Elle a été introduite en Europe, par l'initiative de MM. Veiteh (d’Exeter), à qui clle a été adressée tout récemment de Port-Jackson (N'e-Ilollande). @) @. Pseudebulbis junioribus. grocili-fusiformibus Tulle longissime vaginalis, vetustis nudis attenuatis annulatis (0,16-14 long. + 0,0 lt.); vaginis costalato-venatis mareescentibus grises, punetalis nigro- kermesinis creberrimis sparsis ; fol sri-graminoiduis subtus glaucis seulis basi eur vagina sine courc- tatione articulatis lineaque colorata notatis, utroque latere bivenatis, mediano nervo carinato (0,12-16 long. 0,008-12 lot.}; racemo 5-7-floro foliis multo breviore; floribus inoduris divaricntis suberectis sat longe pediceitatis; bractea minima ; segmentis omnibus æqualibus concoloribus (fulrasiris) oblongis aeutis erecuis, externis 2 faleatis, postremo (supere) angasiore ; labvile majore (lete albo eu roseo) mubulatin in voluto, Jobis 3 apicolibus, mediano produetiore intos apice barbulato, 3 fineis eleratis, mediana multo ltiore dense apice barbatis ; gynostemare valve excavalo densissime barbato basi Iæto ad insert. labelli bitentato, Galeandra barbata Non, — spee os. Vsrreu. 90 MISCELLANÉES. Catasetum thylaciochilam Nos. () (Orchidaceæ $ Vandeæ $ Ca- tasetæ). Nous avons remarqué en août dernier, luxuriamment fleurie, dans l'une des serres à Orchidées de l'établissement Verschaffelt, cette intéres- sante Orchidée, que nous présumons encore inédite. Elle fesait partie d’un riche envoi d’Orchidées, adressé du Mexique, l'an dernier (1855), au dit établissement. Le coloris de ses fleurs d'un blanc verdätre très pâle, ligné de vert plus foncé : coloris qui n’eût rien dit à l'œil sur le papier, ne nous a pas engagé à en donner une figure coloriée ; mais la vignette ci-jointe donne au lecteur une idée exacte de scs formes florales. {1} €. Pseudobulbis velustioribus oveto-attenuatis brevibus costatis annulatis (0,09-10 + 0,031-57}, foliis Lasi subinflata {pseudob. efform.) vaginaio-imbricatis distichis areuato-reeurvis late lineari-lanceolatis seuminalis extus subacute eostaio-venatis (2-3 utrog. lot.) racemo brevi flexuose subangulato pendule ; floribus approximatis albido-vireseentibus intensius venalis fragrantibus ; bracteis deltoideo-acuminatis parvis brunneis basi dilatato-inflatis intus eurvis; pedunculis ad insertion. plane inflatis; segm. sup. (ext.) oblonge versus apieem sublanceolato seutatim mueronato; 2 afiis angustior, subeonform. fulento-erectis; his 3 bas eunnexis; inter. 2 ovali-oblongis præced. longit. æquantibus malio latioribus basi subfaleatim insertis; labello scaphiformi bosi reiro maxime gibhose inflato producioque areuato apicem versus obsolete trilobato, Jobis Jater. breviss. auriculiformibus de his ad apicem mueronatum obsoiete irregulariterque eroso-dentatis ; intus lineis 3 clevatis porallelis verticem labelli non attingentibus in labia dua eristala terminatis ; gyuos- temate mulico ad verticem recurvo. Catasetum (Eucatasetum) thylaciochilumi Nos. in nola pres. ! Proximom C. culluso, saceato Lino ele, et nostro C, calceolate, v. Jard, Fleur, I. Misc. p. 45. c. ie, foris! MISCELLANÉES, si Elle est remarquable par ses pseudobulbés courts, ovoïdes, atlénués au sommet et costés-annelés ; les feuilles sont nombreuses, distiques, dres- sées-récurves et fortement costées-veinées, d'un vert pâle, largement linéaires-lancéolées, longues de 0%,50-43 sur 0w,5 4-4 3 de lergeur. Les fleurs, curieusement conformées, et dont notre phrase spécifique donne une description exacte, exhalent une odeur assez forte, mais agréable, La forme de son labelle, qu'exprime bien notre épithète, rapproche Tespèce des C. callosum, saccatum, calceolatum, ete., qui, réunis, forme- ront, probablement, plus tard, en raison de ce caractère, une section dans ce curieux genre. Dasyliriom? longissimum Nos. ( (Asparagaceæ [Asparagi- neæ Kru]}. Parmi de beaux et nombreux individus de Dasylirion (D. ser- ratifolium? acrotichum?), tous pourvu d'un caudex plus ou moins déjà développé (0®,50—50) et envoyés tout récemment du Mexique, par les soins de MM. Toncl, nous avons remarqué deux individus, sans tige, aux feuilles longues d'un mètre et demi à deux, absolument jonciformes, mais tétragones, très finement striées, tronquées au sommet, fortement et brus- quement dilatées à la base qui devient par là une sorte de gros bulbe. À quel genre appartient cette plante? c'est ce dont nous n'avons pu juger, en raison de l'absence des fleurs. Peut-être n'errons-nous pas en la rapportant au Dasylirium; elle est voisine, en effet, si nous en jugeons par les descriptions, des D. Hariwegianum et junceum, dont elle diffère plus que suffisamment. Ce sont deux individus bien remarquables et bien dignes d'aller orner quelque collection de choix. Nous en avons remarqué également un troisième beaucoup plus jeune. Clematis lanuginosa Lino. (Voir ci-dessus, T° er. PI, 14 (double). Nous avons examiné à diverses reprises, et admiré soit à l'air libre, soit en serre froide, depuis le commencement de juillet jusqu'au moment où nous écrivons (septembre, 15), divers individus de cette noble et magnifique plante, en pleine floraison dans l'établissement de notre éditeur, Leurs fleurs, un peu plus petites (en raison de leur longue succession, les dimensions des premières étaient égales à celles de la figure que nous en avons donnée), nous ont offert un coloris d'une délicatesse, d’une suavité incroyables, et dont la figure en question, exécutée par un artiste anglais, {t) D. Aesulis? foliis gracillimis longissimis (orgyalibus) Grmissime flexibilibue nomerosissimis oblique tetragono-ancipilibus margine integerrimis apice tronrais (an semper!), basi latissime abrupteque dilatatis in bulbum quemdam applicato-congestis, epidermide tenuissime costulatis (ad lente costulis verrueulis concatenatis format) ; seapo… flores.… Dasylirion? longissimam à in nota præsenti, 92 MISCELLANÉES. a — 2 —__—_—_—_—— est loin de donner une juste idée, C'est un rose lilacé, nuancé d'azur, qui pälit vers le déclin de la fleur et devient légèrement blanchâtre. Nous rappelons volontiers une telle plante au souvenir des amateurs, qui ne peuvent rien acquérir de plus beau, de plus élégant, pour orner les tonnelles ou les berceaux de leurs jardins à l'air libre, ou les murs et les colonnes de leurs jardins d'hiver. Agave Celsii W. Hoox. (} (Amaryllidaceæ $$ Agaveæ). Nous sommes heureux de nous associer, par la publication de ces lignes dans ce re- ceuil, à la dédicace de l'espèce dont nous allons parler, qu'a faite M. W. Hooker au titulaire actuel d’un des plus anciens et des plus ho- norables établissements d'horticulture non seulement de la France, mais du continent. M. François Cels, dont nous nous honorons d’être l'ami, gérant actuel, s’est, on le sait, spécialement adonné, avec succès, à la col- lection et à la culture des plantes grasses en général, mais principalement À celles des Cactées, dont il collige avec le plus grand zèle, toutes les cspè- ces, en en acquérant à grands frais les plus beaux specimen qu'il puisse trouver, et sous ce rapport, sa collection compte peu de rivales. Cest de M. F. Cels que M. W. Hooker tient, il y a longtemps déjà, sans nom, l’Agave qu’il lui a dédiée, originaire, vraisemblablement, du Mexi- que, comme toutes ses congénères. A ce sujet qu'on nous permette une simple réflexion. Si l’on considère combien l’Agave americana et ses variétés luteo-marginata et luteo-striata, sont archi-populaires dans les jardins européens (surtout dans le nord, en Belgique notamment, où elles sont généralement d’un prix assez élevé), comment peut-il se faire que ses autres congénères, qui ne leur en cèdent en rien sous le rapport pittoresque, y soient comparativement aussi rares ou même tout-à-fait inconnues? Feu Kunth, dans son Fnumeratio plan- tarum (V. 818), énumère une cinquantaine d'espèces, toutes extrêmement diversifiées entre elles par le port et les formes foliaires. Objectera-t-on contre leur collection en serre, l'énormité des dimensions qu'elles doivent développer .et le long espace de temps qui doit s’écouler avant qu’elles fleurissent dans nos climats? Nous répondrons que beaucoup d’entre elles, et des plus jolies, n’ont pas besoin pour cela d'acquérir les dimensions de {1} 4. acaulis tata glauca, foliis (bipedalibus) obovato-lanceolatis valde sed brevi anguste aeuminatis inæqualiter dentatis, dentibus rectis curvatisve simplicibus v. fureatis, scapo (4-pedali} toto bractento, bractuis inferioribus subloliüformibus, superioribus sensim mais svbulais ; spica oblonga mubtiflora (com- pacta) ; floribus subgemi perianthie_ infandibulifoi (viridi) crassiusento, limbi Jaciniis ovatis acutis, flamentis styloque perianthio plus quam duple longioribus. W. Huor, L i, e. Agave Celsi£ W, Hooc. Bot. Mag. t. 4934 (Aug. 1856). WISCELLANÉES. 93 V4. americana, par exemple; et que par une culture vigilante et ration- nelle, très peu d'années (5 ou 6 ans environ!) s'écoulent sans qu'on voie se développer majestueusement leur inflorescence. Quelle cause par exemple a fait croire au populaire (exempli gratia) que l'A. americana ne fleurissait que tous les cent ans, qu’à cette époque ses fleurs s’épanouissaient avec un bruit égal à celui du canon? sinon l'inepte et insoucieux mode de culture qu'on lui applique généralement. Ainsi, no- tamment, on la laisse 6, 8, 10 et même 12 ans sans la changer de pot ou de caisse; elle ne reçoit d'arrosements que lorsqu'il plaît au ciel d'ouvrir ses cataractes, etc. ! Maïs tenez vos 4. americana dans une bonne serre tem- pérée, donnez-leur tous les deux ou trois ans une terre nouvelle, forte ct riche en humus, arrosez-les copieusement, quand besoin en est, et vous verrez si elles dépassent une dixaine d'années sans développer chez nous leur énorme scapel Or, au Mexique, quatre ou cinq années leur suffisent pour accomplir cette opération, six ou huit dans le midi de l'Europe et en Algérie, Mais revenons à notre À, Celsi : « Cette belle Agave, » dit M. W. Hoo- ker, «est acaule ou s'élève à peine au-dessus de la surface du sol; les feuilles, très glauques et longues d’un pied et demi à deux, sont obovées- lancéolées, brusquement acuminécs-aiguës, presque planes en dessus, un peu convexes en dessous, et bordées d'aiguillons courts et de forme très variable, droits ou falciformes, simples ou plus ou moins bifides ou denti- culés au bord. Le scape, haut de quatre pieds, est entièrement couvert de bractées imbriquées, peu à peu plus petites et plus subulées, L'épi est oblong (et compact). Les fleurs sont vertes, le plus souvent géminées ou à peu près, et portant chacune à leur base une ou deux bractées. Les étami- nes sont très saillantes et deux fois aussi longues que le nérianthe; le style, aussi long qu’elles, est robuste ct se termine en un stigmale subirilobé- tronqué. Dendrobium amboinense Honr. Rozr. () (Orchidaceæ), C'est, sinon la plus belle, du moins la plus curieuse et la plus distincte espèce de ce beau genre, comme on en pourra juger par ce qui suit : Elle a été tout récemment découverte dans l'ile d'Amboine, par M. Hen- shall, qui en envoya des individus à MM. Rollisson, horticultèurs à Tooting {1) 2. Pseudobulbis elongatis gracilibus subfusiformibus ; folio solitario ablongo ; floribus binis latera- libus; sepalis petalisque uniformibus (albis) linearis lanceolatis longissimis, labello (Moris ration) nano irilobo, lobis lateralibus ovato-rotundatis obtusis, irtermedio subulalo (croco abrupte euspidatim Hneari rubro-morginato ; diseo punetatim dense rubro maculnto; versus basim adest tuberculus pedicellatus erns- sus, propeque apicem quatuor ali per paria dispositi et minores). W. Hoon. li. c. (phr. parenth. nostris), Dbendroblum ambholnense lfoar. Rouusox et W. Hoon. Bot. Mag. t. 4937, {Septemb. 1856). TOM, LL. MISC. — NOV. 1856. 17 94 MISCELLANÉES. (Angleterre), chez qui elle fleurit pour le première fois cette année même, 14886. Ces individus, faibles encore, devront, selon toute vraisemblance, grâce à une plus grande vigueur acquise par une bonne culture, donner, d’après l'observation de M. W. Hooker, à qui nous empruntons ces dé- tails, des fleurs plus amples encore et plus vivement colorées. Or, dans l'actualité, chaque segment de ces fleurs n’a pas moins de 0w09 de long; de sorte que celles-ci ont près de 020 de diamètre, Tous ces segments sont uniformes, étalés, linéaires-lancéolés, d'un blane pur, pas- sant au jaunâtre vers le déclin ; le labelle, fort petit, eu égard aux dimen- sions des autres segments, est enroulé-cucullé; le lobe terminal en est brus- quement cuspidé en une pointe linéaire, aiguë, bordée de rouge ; tout le reste d’un beau jaune, et maculé au disque de points cramoisis serrés, Ce disque, concave, porte en outre près de sa base un tubereule charnu, pédicellé et deux autres paires de tubercules plus petits près du sommet : caractère important que le savant anglais a omis de citer dans sa phrase spécifique. Les pseudobulbes en sont allongés, grêles, fusiformes, et ter- minés chacun par une seule feuille oblongue. —— © Société royale d'Agriculture et de Botanique de Gand. 4° EXPOSITION QUINQUENNALE. La Société royale d'Agriculture et de Botanique de Gand n'est pas seu- lement la plus ancienne de toutes les sociétés du continent, elle en est également pour ainsi dire la mère, puisque toutes les autres se sont suc- cessivement constituées après elle ; elle en est surtout la plus noble et la plus magnifique émule. Nulle, en effet, ne provoque autant d'expositions annuelles (nous ne parlons que des sociétés continentales semblables); nulle ne se montre plus généreuse dans les rémunérations qu’elle accorde aux exposants. La première, encore, elle a eu l'honneur de l'initiative des expositions florales (1); à elle enfin la première revient également l'honneur de celle des grandes fêtes florales qu’elle donne tous les cinq ans, auxquelles elle convie, sans distinction, tous les amateurs, tous les horticulteurs tant du pays que de l'étranger et dont elle fait les hon- neurs avec une noble et large hospitalité! Personne de tous eeux qui ont eu l'avantage d'assister à ces nobles fêtes, Belges, Anglais, Français, Alle- mands, Italiens, Russes, etc., n'a pu en perdre laimable souvenir. Ce nous est done une bonne fortune d'annoncer par la voie de (1) La première exposition de la Société en question » eu lieu en 1809. Elle a accomplie aujourdhui sa 106e, WISCELLANÉES. 95 “notre recueil, Urbi et Orbi, que la Société royale d'Agriculture et de Bo- tanique de Gand, se propose de donner sa quatrième grande fête florale le premier mars 1857, à laquelle elle convie tous les amis des plantes et des fleurs, soit amateurs, soit cultivateurs, à quelque nation qu'ils appartiennent et en faveur desquels elle n’institue pas moins de quarante- neuf concours, dont elle récompensera les vainqueurs au moyen de cent quatorze médailles (1141), au minimum ! en or, en vermeil, en argent!!! Nous invitons done, en notre double qualité d'écrivain horticole et de membre honoraire de la dite Société {l'un des titres dont nous soyons le plus fier), tous ceux, à quelque titre que ce soit, qui s'occupent de la culture des plantes, Belges ou étrangers, À envoyer en nombre compact leurs plus beaux produits horticoles À cette exposition, qu’ils doivent re- garder, comme cela est vrai, non comme l'exposition florale d'une ville et d’un peuple particulier, mais comme une exposition européenne, uni- verselle, où la triste ct absurde politique n’a rien à faire, où toutes les nations s'unissent cordialement pour fêter leur reine commune , leur déesse, cette Flore, toujours jeune, toujours attrayante, qui règne et règnera éternellement et sans conteste dans lOlympe botanical et horti- cultural. Amen, Programme des Concours de la 4° Exposition quinquennale (1). 4° Pour les Collections les plus belles et les plus varices de 25 PLANTES EN FLORAISON FoRCÉE, parmi lesquelles devront se trouver 2 Kaimia, 2 PÆonra, 2 Ruononen- DRUM ARBOREUM, À RHODODENDRUM PONTICUM, 2 AZALEA INDICA, 2 AZALEA DE PLEINE TERRE, À MAGNOLIA, Î GLYCGINE sivensts, { Spinæa PRUNIFOLIA, À Pyaus saponiGa et À WeiGecta, une Médaille en or et une Médaille en argent; 2 Pour les PLANTES EN FLORAISON FORCÉE, Qué se distingueront le plus pur leur beauté et leur belle culture, une Médaille en vermeil et une Médaille en argent ; 30 Pour les CoLLECTIONS LES PLUS RICHES DE 50 PLANTES EN FLEURS, distinguées par leur culture et leur variété, une Médaille en or, une Médaille en vermeil et deux Médaitles en argent ; 49 Pour les PLANTES EN FLEURS qui parmi toutes celles exposées au Salon, les Camel- lias et Orchidées exceptés, se distingueront le plus par leur BeLLe CULTURE, une Médaille en or et deux médailles en argent ; Be Pour les Collections les plus belles et les plus variées de 80 CameLuras en fleurs, une Médaille cn or et deux Médailles en argent; 6° (Concours entre Iorticulteurs-amateurs), Pour les Collections les plus belles, les plus variées el les mieux cultivées de 40 CameLuras en fleurs, une Médaille en or et deux Médailles en argent; 7° Pour les Collcctions de 15 CameLuras en fleurs, se distinguant par leur variété el leur belle culture, une Médaille en or et deux Médailles en argent; 8° Pour les Collections de 12 CaMeLLIAS en fleurs, APPARTENANT AUX VARIÉTÉS LES PLUS NouvELLes, une Médaille en or et une Médaille en argent; {1) Ce programme sera répandu à profusion; de plus, notre éditeur, pour être agréable à ses nombreux abonnés, La fait imprimer à part et joindre à celle livraison. | Toutes autres personnes qui désirersient s'en procurer un exemplaire peuvent s'adresser à M. Ver- schaffelt (franco) qui le leur adressera immédiatement (franco), 9%6 MISCELLANÉES. Se Pour le Camesuia en fleurs le plus distingué par sa beauté et su belle culture, une © Médaille en vermeil; 40 Pour le CameLLia en fleurs obtenu de semis, dont le pied-mère sera présenté au salon el qui réunira assez de mérites pour être Pobjet d’une distinction, une Médaille en vermeil ; io Pour les Collections les plus belles et les plus variées de 8 RHoDODENDRUN à fleurs jaunes, une Médaille en vermeil et une Médaille en argent; 12% Pour les Collections les plus belles et les plus variées de 25 RHOboDENDRUM ARBOREUM ET LEURS HYBRIDES, en fleurs, une Médaille en or et deux Médailles en argent; 459 Pour les Collections les plus belles el les plus variées de 25 Azauka INDICA en fleurs, une Médaille en or, une Médaitle en vermeil et deux Médailles en argent. 1% Pour le plus beuu lot de 10 Azauea inpica nouvelles, une Médaille en argent; 45° (Concours entre Horticulteurs-marchands). Pour les Collections les plus belles ct les plus varices de 15 RuODODENDRUM ARDOREUM ET LEURS HYBRIDES en fieurs, une Médaille en vermeil ct une Médailie en argent; 46e (Concours entre Horticulteurs-marchands), Pour les collections les plus belles ct les plus varides de 15 AzaurA INDiCA en fleurs, une Médaille en vermeil et une Médaille en argent; 170 Pour les Collections les plus belles et les plus variées de 50 Plantes flcuries du genre Rosa, deux Médailles en argent; 18° Pour les Collections les plus belles et les plus variées de 50 PLANTES D'ORANGERIE en fleurs, deux Médailles en argent; 199 Pour les Collections les plus belles et les plus varices de 30 AwaryLis en fleurs, une Médaille en or, une Médaille en vermeil et deux Médaïlles en argent; 20% Pour les collections les plus belles et les plus varices d’au snvins 30 AZALEA DE PLEINE TERRE en fleurs, deux Médailles en argent; Qo Pour les Collections les plus belles et les plus varices d’au moins 75 HyaciNTuEs, Crocus, Turpes et Nancisses, deux Médailles en argent; %o Pour les Collections les plus belles et les plus varices de 45 Plantes fleuries de la famille des Oncunées, une Médaille en or, une Médaille en vermeil ct une Médaille en argent; . 23° Pour l'OncuiDée la mieux cultivée, une Médaille en argent; 24° Pour les Collections les plus belles et les plus variées de 40 Plantes fleuries ou non fleuries de la famille des Cactées, une Médaille en or et deux Médailles en argent; 9%o Pour les Collections les plus belles et les plus varices de 30 Plantes de la famille des Comrères, une Médaille en vermeil et deux Médailles en argent; 96 Pour les Collections les plus belles et les plus variées de 50 Plantes de lu famille des Foucères, une Médaille en vermeil et une Médaille en argent; 97° Pour le plus beau lot de 6 Foucènes en arbre, une Médaille en vermeil et unc Médaille en argent; 980 Pour les plus belles Foucères 5x aRsRk, une Médaille en vermeil et une Médaille en argent; 20° Pour les plus belles Collections de 20 Lycorones, deux Médailles en argent; 30 Pour tes Collections les plus riches et les plus remarquables de 25 PLANTES NOU- VELLEMENT INTRODUITES, ñ0n fleuries, une Médaille en or et une Médaille en argent; Sto Pour les Collections les plus remarquables de 6 PLANTES FLEURIES, NOUVELLE- MENT INTRODUITES, une Médaille en or ct une Médaille en argent ; NISCELLANÉES. 97 32e Pour la PLANTE PLEURIE OU NON FLEURIE QUE, PARMI CELLES RÉCEMMENT INTRODUI- TES, SERA JUGÉE RÉUNIR LE PLUS DE MÉRITES, une Médaille en vermeil ; 53% Pour la PLANTE NOUVELLE EN FLEURS LA PLUS REMARQUABLE, une Médaille en vermeil ; 84 Pour les Collections les plus belles et les Plus variées de 50 Erica et Epacris en fleurs, une Médaille en or et deux Médailles en argent; 35° Pour les Cozuecrions ne 25 PLANTES VIVACES DE PLEINE TERRE, fleuries, offrant le meilleur choix, deux Médailles en argent; 56° Pour les Collections les plus belles et les plus variées de 80 PrimuLa veRIs et AuRIQULA en fleurs, deux Médailles en argent ; 370 Pour les Collections les plus belles et les plus variées de 10 Plantes en grands pieds, fleuries ou non fleuries, telles que Pamiers, Anaucanra, Banksta, Yucca, BonaParTEa cf auires analogues, une Médaille en or et une Médaille en argent; 38° Pour les Collections les plus riches et les plus variées de 30 Parmiers, Cvcapées et Panpanérs, une Médaille en or, une Médaille en vermeil et une Médaille en argent ; 59 Pour le PaLMIER LE PLUS RARE, une Médaille en argent; 40° Pour le plus beau Puzox PanICULaTA où sa varié à fleurs blanches, épanouies, une Médaille en argent. io Pour les plus belles Collections de 30 Yucca, ALOR, AGAvE ef genres analogues, deux Médailles en argent ; 42 Pour les plus belles Collections de 50 Beconra fleuries où non fleuries, une Médaille en vermeil et une Médaille en argent; 45° Pour les plus belles Collections de 25 PLANTES À FEUILLAGE PANACHÉ OÙ STRIÉ, deux Médailles en argent; 4% Pour lu Collection la plus belle de 20 Baowéuracées, deux Médailles en argent; 45° Pour la plus belle Collection de À5 Anauta et Ruopara, deux Médailles en ar. gent; 46° Pour les plus belles Collections de 8 Bouquers, une Médaille en vermeil et deux Médailles en argent; 47° Pour les plus belles Collections de CoRbeices, SUSPENSIONS, Vases, ele, ele., deux Médailles en argent; 48 Pour les plus belles PEINTURES 4 L'AQUARELLE (fleurs ou fruits), deux Médailles en argent; 49° Pour les plus belles PLANCHES EN COULEURS gravées ou lithographiées (fleurs où fruits), deux Médailles en argent. Dispositions réglémentaires. Art. fer, Le jury se réunira au Casino le samedi 28 février 1887, à 40 heures du matin. L’Exposition sera ouverte le lendemain, à 11 heures du matin, et fermée le mardi suivant, à 5 heures du soir. Art. 2. Les Plantes seront reçues jusqu'au 27 février, à 5 heures du soir, terme de rigueur. Les Phiox (concours n° 40} seront reçus le 28, jusqu'à 9 heures du matin. Les Plantes seront restituées aux exposants le 4 mars; la Société veillera à leur conservation, sans répondre des dégâts qui ne proviendraient pas de son fait. Art. 8. Les exposants apporteront leurs Collections à leurs frais, et seront tenus de les placer aux endroits qu’indiquera la Commission-Directrice de l'Exposition. Art. 4. Les bordereaux des Plantes, écrits lisiblement, ct comprenant les noms, 48 98 HISCELLANÉES. qualités et demeures, des. exposants, ainsi que l'indication des Concours auxquels eeux-ci veulent prendre part (1), devront être remis soit au Casino, soit au domicile du Secrétaire, rue Digue de Brabant, ne 22, ou à celui du Secrétaire-Adjoint, rue de Courtrai, ne 145, au plus tard le 23 février, avant # heures du soir. Les Plantes exposées qui n'auraient pas été portées sur ces bordereaux ne pour- ront concourir. Pour les concours ne' 30 à 35 les bordereaux devront porter en regard du nom de chaque Plante, la désignation exacte de l'ouvrage où cette Plante se trouve décrite, ainsi que la date de l'introduction. Art. &. Conformément aux dispositions de l’art. 32 des Statuts-généraux de la Société, les Plantes cultivées aux Jardins Botaniques des Communes ou de l'État ne pourront pas participer aux concours, mais ÎE sera loisible au Jury &e décerner à ecs Plantes des Médailles équivalentes aux prix proposés, s’il reconnaît, qu'admises à concourir, clles remporteraient la palme. - Art. 6. Le Jury pourra décerner huit prix d'honneur (deux Médailles en vermeil et six en argent) ou des mentions honorables aux Plantes ou collections exposées en dehors des concours qu'it jugera dignes de lune de ees distinctions. Art. 7. Si le nombre des Juges désignés qui répondront à l'appel de la Société l'exige, le Jury sera divisé en sections. Toutes les décisions seront prises à la majorité absolue des suffrages. Ainsi arrêté en séance générale, le 18 août 1856. Le Secrétaire, Le Président, CHARLES LEIRENS. CHEVr HEYNDERYCOX. Floraison du Gvnenrom ARGENTEUM (Hoorea? argentea Nos.). La belle Graminée {4grostacée !) qui porte ce nom vient de développer {en ce moment fin septembre) son beau panache floral, sur un chaume de plus de trois mètres de hauteur, dans le jardin d’un de nos amateurs les plus distingués, M. N. D'Huyvetter, à Mérendrée, près de Gand. De plus jeunes individus fleurissent également dans le jardin de la Société royale d'Agriculture et de Botanique de cette ville (Casino) et dans celui de notre éditeur. Nous renvoyons le lecteur à la notice que nous avons publiée sur cette plante, dans notre Tome If (Mise. p. 14. c. ic.), en fesant observer que la vignette que nous y avons jointe et que nous avions empruntée à un journal anglais (Linz. et Paxr. Flow.-Gard. I. Glean. 475) est loin de donner une juste idée de l'effet grandiose et pittoresque qu'elle peut dé- ployer dans nos jardins. Ainsi, tout d'abord, elle forme une touffe immense, d'un à deux mètres de diamètre, composée d'innombrables feuilles, lon- gues d'environ deux mètres, très étroitement linéaires, d'abord dressées, puis vers le milieu récourbées avec grâce vers le sol, et d’entre les- {) Cette disposition s'applique au concours n° 4 (belle culture) comme à tous les autres. MISCELLANÉES, 99 quelles s'élèvent un ou plusieurs stipes, hauts, comme nous l'avons dit, d'un mètre et demi, à trois et quatre, selon l'âge des individus, La vi- gnette en question n'indique pas, non seulement & peu près ces dimen- sions des touffes, mais en donnant la hauteur relative des chaumes, elle n'exprime pas non plus la figure exacte, la disposition et la grâce de Fample panicule florale qui les termine. En attendant que nous revenions botaniquement sur le compte de cette plante, que nous présumons devoir être le type d'un genre distinct, nous la recommandons instamment aux amateurs, comme un magnifique or- nement et dans les massifs et surtout sur le bord des pelouses. Des animaux réputés nuisibles en horticultarce. Dans un précédent article sur cet intéressant sujet (Zilustr. hort. E Mise. p. 42), nous avons démontré, et péremptoirement, nous le pensons du moins, que l'horticulture (et l’agriculture, cela va sans dire !) avait beau- coup plus à gagner qu’à perdre, en laissant vivre une foule de pelits ani- maux que les préjugés ou la routine font tuer partout où ils sont trouvés. Il faut donc, dans l'intérêt des champs et des jardins, dans l'ordre des Reptiles, respecter la vie: de la Couleuvre à collier (Coluber natrix), de l'Orvet (Anguis fragilis), de In Rainette (Hyala communis) et des autres Grenouilles; du Lézard des buissons (Lacerta stirpium) et de celui des murailles (L. agilis), du Lézard d’eau (Triton cristatus), de la petite et de la grande Salamandre (Lissotriton punctatus, Salamandra maculosa) ; dans l'ordre des Mammifères : du Hérisson (Erinaceus europœus), de la Taupe {(Talpa vulgaris), cle. Nous avons demandé grâce pour ces charmants chanteurs ailés, qui réjouissent nos bosquets de leurs évolutions et nos oreilles de leurs chants harmonieux : les linottes, les fauvettes, les mésanges, les rossignols, les chardonnerets, les rouge-gorges, etc. Parmi les Insectes, nous avons pro- clamé l'utilité des carabes, connus vulgairement sous le nom de Coutu- rières (4); 6 blasphême! une gente couturière comparée à des carabes! Avouons toutefois, in pelio! que la comparaison n’est Lout-à-fait pas fausse, du moins, sous un certain rapport: la couturière féminine (nous allions dire, la Grisette! proh! pudor!), dite souvent aussi froile-menu, troile en effet, sans cesse, avec cette vivacité, cette désinvoliure tout agacante et {1) Sous ce nom, on entend surtout dans quelques cantons les deux espèces dorées: C, hortensis et auratus, 100 HISCELLANÉES. déhingandée (1) que l'on connaît, et s'arrête à chaque pas, pour regarder ceci, cela; la couturière à six pattes, trotte de même, s'arrête de même et furète de même; de là sans doute leur assimilation, foute poétique! Reprenons : nous avons dit l'utilité des carabes (C. hortensis, auratus, catenulatus, violaceus, etc.). Nous allons aborder une autre catégorie d'animaux. Hélas ! Hélas ! notre voix sera-t-elle entendue? Ne précherons- nous pas, comme St-Jean, dans le désert? C’est qu’à l'endroit des animaux emplumés, dont nous allons parler, et dont nous chercherons à établir également l'utilité incontestable pour l'agriculture et l'horticulture, nous avons à combattre des préjugés enracinés et une superstition séculaire; or, les préjugés et la superstition ne raisonnent pas, on le sait : voyez dans les campagnes et même dans les villes! Essayons néanmoins. Qui de nos lecteurs, en parcourant les campagnes, n’a pas vu, cloués à la porte des fermes, par leurs ailes étendues, et eloués quelquefois vivants encore (barbarie inutile!}, des hibous, des chats-huants, des chouettes, des effraies, ete.! Or, tels sont les animaux honnis, méprisés, redoutés jusqu'à l'horreur et tués sans pitié, dont nous voulons prendre ici le parti, que nous voulons défendre, dont enfin nous voulons démontrer l’utilité. Que si nous étions encore aux siècles, où régnait la croyance à la mé- tempsycose, nul doute, que quelques lecteurs, ennemis des Hibous et des Chats-huants, prétendraient que notre âme d'homme actuel fut aupara- vant celle d’un de ces intéressants oiseaux nocturnes : expliquant tout naturellement par là notre amour pour celte sorte de gent ailée. Mais, nous ne sommes, nous n’avons été ni Hibou, ni Chat-huant, ni Grenouille, ni Lézard, ni Carabe; mais nous sommes Agriculteur, Horticulteur, Ama- teur! et nous prenons la défense de tous les animaux dont les mœurs, le genre de vie protégent l'Agriculture et Horticulture, au lieu de leur nuire, comme le pense le vulgaire! C’est ici le cas de s’écrier avec l'ami Horace : Odi profanum vuigus, et arceo! Toutefois, au lieu de le haïr, il vaut mieux tâcher de l'éclairer ; et c'est ce que nous fesons! Que l'on tue impitoyablement le Milan, l'Épervier, l'Émérillon, le Faucon, 'ete., fort bien! (et encore!!!) ce sont des des- trueteurs de Poulets, de Pigeons, ete., mais le Hibou, le Chat- huant, ete. Pourquoi? Les oiseaux dont nous voulons parler appartiennent à la classe des Accipitres nocturnes des Naturalistes modernes, qui tous sont d'accord pour dire : que la Nature les a destinés (ces oiseaux! ne vous y trompez {1} 13 est singulier que ce mot si conau soit omis daus les Jexiques modernes. MISCELLANÉES. 401 pas!) à arrêter la top grande multiplicité des petits mammifères ron- geurs, frugivores et radicivores, qui ne sortent que la nuit de leurs retraites pour exercer leurs déprédations : déprédations si nuisibles, si funestes quelquefois tant aux Agriculteurs qu'aux Horticulteurs ; que dans ce but, elle (la Nature!) les a doués (ces oiseaux!} de toutes les faculiés qui pouvaient favoriser cette chasse nocturne. Ainsi, selon Buffon, et les Naturalistes modernes, qui confirment plei- nement ces faits, ils ne peuvent chasser que la nuit, parce que la sensibi- lité de leur vue est telle, qu'il leur est impossible de supporter la lumière du soleil; il leur faut, au plus, celle de l'aurore naissante ou du crépuscule tom- bant. Or, c'est surtout à ces instants que les dits déprédateurs se mettent en besogne. En outre, leurs oreilles sont disposées de telle sorte, par l'ampleur comparative de la conque, que leur ouïe jouit d’une extrême finesse, et que, dans le silence de la nuit, le moindre bruit dans la feuillée, sous la mousse, sur le sentier, parvient avec facilité jusque dans leur retraite. C'est ainsi qu'ils font une guerre acharnée aux rats, aux souris, aux mulots, aux loirs, aux musaraignes, ete. (V. l’article cité), qui. ravagent les champs et les vergers. À défaut de ces mammifères, ils ne dédaignent pas les insectes. Nous ne pouvons dissimuler que quelquefois, un lapereau, un levraut imprudents et trop matineux disparaissent par leur fait; mais pour un de ces animaux ils en tueront cent autres malfesants : mais est-ce que pour l’agriculteur et le maraîcher les lapins et les lièvres ne sont pas aussi malfesants que les loirs, les mulots, ete.? Oui, sans doute! Eh bien, nos oiseaux sont utiles aux champs, aux vergers, aux jardins (maraichers), en chassant et les lapins, et les mulots, et les loirs, etc.! et dans le pre- mier cas, ils ne font tort qu'aux chasseurs! Et quel est l’agriculteur ou Yhorticulteur-maraicher qui prendra en cela le parti de ces derniers, leurs bêtes noires!!! eux, qui causent à leurs champs et à leurs cultures bicn d’autres dommages, plus réels et plus désastreux que l'est la disparition d'un petit lièvre ou d’un petit lapin. Si l'on nous accorde que nous sommes dans le vrai, en établissant par ee qui précède Putilité réelle des accipitres nocturnes, nos agriculteurs et nos horticulteurs comprendront tous, qu’ils doivent leur laisser la vie sauve, respecter et faire respecter les retraites de ces oiseaux, les favoriser même de toutes manières, puisque les cultures seront d'autant plus productives, qu'un plus grand nombre de ces petits animaux qui leur nuisent, dis- paraîtront de leurs environs. Ils riront, et laisseront dire les bonnes femmes, qui, entendant quel- quefois, la nuit, du haut d’une tour en ruines, ou dn clocher du vil- 102 - MISCELLANÉES. lage, le hou-hou d’une chouette ou d'une effraie, se signent, et voient des présages de mort et de destruction prochaines, soit pour elles-mêmes, soit pour leurs voisins. Que si le préjugé et la superstition l’emportent sur leur volonté, qu'ils se contentent au moins de chasser par des démonstra- tions bruyantes l'oiseau réputé sinistre, mais en respectant son utile vie. Car, pourquoi tuer? pourquoi détruire les œuvres de Dieu! Ce Dieu n’a rien fait d’inutile ; tout être vivant est créé dans un but utile à la géné- ralité ct doit obéir à ses instincts particuliers ; tout s'enchaîne étroitement dans la nature, et l'harmonie la plus sublime , cette harmonie qu'admire et contemple le philosophe, naît des désordres isolés et des contrastes les plus apparents. A ce sujet notre La Fontaine a dit avec autant de sim- plesse que de force, bien que dans un autre sens : Dieu fait bien ce qu’il fait, sans en chercher la preuve En tout cet univers, et l'aller parcourant Dans les citrouilles je la treuve, Tout le monde connaît le sujet du charmant apologue dont ces trois vers sont le préambule ; et notre preuve, nous, nous la trouvons dans la liste des animaux faussement réputés nuisibles que nous avons cités. Mais il est temps de passer en revue quelques-uns de ces accipitres noc- turnes, la terreur des sots, mais les bienfaiteurs de nos cultures. Nous ne citerons iei que ceux qui habitent les partics tempérées de l’Europe (Alle- magne, Prusse, Belgique, France, ete.). Le Cararacocu (Surnia funerea Cu. Bon.). Front pointillé de blanc et de brun; bande noire encadrant les orcilles; parties supérieures maculées diversement de brun et de blanc; bords des ailes bruns, tachetés de blanc; gorge blanchâtre; grande tache d'un brun noirâtre sur le haut des ailes; bec jaune, tacheté de noir, etc. Habitant des régions arctiques, on le rencontre quelquefois de passage en France et en Allemagne; mais jamais dans le midi. La Cuevècue (Athene noctua Cn. Bon.). Parties supérieures gris brun- roussâtre ct tachetées de blane; face variée de brun, de roussâtre et de blanc; demi-collier blane et noir sur les côtés; zig-zags bruns sous la gorge qui est blanche; le dessous du corps blanc, avec taches allongées brun- roussâtre; ailes, comme le dos, mais tachées d'un blanc plus pur; bec brunâtre, Se trouve dans toute l’Europe, où il se niche dans les vieilles tourelles, les clochers, les vieux murs, les trous des arbres, Le Gnano-Duc {Bubo maximus Cu. Bon.), que ne nous citons ici que pour mémoire, est fort connu; on le voit communément dans les collec- MISCELLANÉES. 103 tions zoologiques vivantes; il fait surtout la guerre aux lapins, aux lièvres, aux perdrix; nous passons donc condamnation sur la chasse qu'on peut lui faire. Le Perrr-Duc (Ephialtes Zorca Kevzeni.). Parties supérieures bruné- tres, variées de gris, de roux, de blanchâtre; lignes longitudinales noirä- tres au centre des plumes; lignes ondulées et taches noires, cendrées ou rousses sur les épaules; ailes colorées comme les parties supérieures; bec noir. : Le scops ou petit-duc habite toute l’Europe et émigre en automne. Il s'apprivoise aisément; il obéit à la voix et revient de lui-même au lieu où on Fa élevé. Le Hisou moyen Duc où plus communément le Csar-Huanr (Otus vul- garis Cx. Bon.). Parties supéricures d'un roux jaunâtre, varié longitudi- nalement et en zig-zag de gris et de brun; face variée de gris, de rous- sâtre et de brun près des yeux; longues taches brunes sur les ailes, bec brun, Il se plait dans les cavités des monuments en ruines et des arbres, d’où il sort pour aller en chasse peu de temps après le coucher du soleil ; il fait pendant la nuit entendre un eri grave, qu’exprime assez bien le mot clou. On s'en sert pour attirer les oiseaux à la pipée. Le Braceyote (Otus brachyotus Gmer.). Deux petites aigrettes au front, parties supérieures d'un jaune d’ocre, varié de taches brunes au centre des plumes, allongées sur la tête et le cou, irrégulières sur le dos, diver- sement conformées sur les ailes; ligné de même sur le ventre; plumes rayonnantes de la face mélangées de gris, de roux et de brun; bec noir. Ce hibou se montre en France pendant les mois d'octobre et de no- vembre; il niche par terre. Le Cuar-Huant ou Hucorte, ou Caouerre-Huiorte (Syrnium Aluco Save). Fond du plumage grisâtre, flammé de brun sur les tiges des plumes, avec dentelures transversales : taches blanches et rousses par des. sus; varié et rayé de lignes transversales d’un brun foncé en dessous; face gris-bleuâtre, rayé circulairement de brun. La hulotte habite les grandes forêts en Europe; elle niche dans les trous d'arbres et souvent dans les nids abandonnés des geais, des pies et des corneilles. La Cuevècne À piens EmPLUMÉs (Vyclale Tengmalmi Cn. Bon.). Parties supérieures d’un roux brun nuancé de noirâtre, avec taches arrondies, blanches sur la tête, le cou et le corps; parties inférieures blanches, ta- 404 MISCELLANÉES. chetées longitudinalement de roux-brun; ailes comme le manteau; bec noir et jaune. Nord et Est de l'Europe. L'Errraie,ou Cuouerre pes CLocuers (Strix flammea L.). Parties supérieu- res d’un fauve très clair, ligné de gris et de brun en zig-zag, et criblé de petits points blanchâtres; face et gorge blanches; parties inférieures rous- sâtres ou blanches, marqué de petits points brunâtres, sans autres taches, « L'Effraie, qu’on appèle communément la Chouette des clochers, effraye, en effet, » dit Buffon, « par ses cris deres et lugubres et sa voix entrecou- pée, qu'elle fait souvent entendre dans le silence de la nuit. Elle est pour ainsi dire domestique, et habite au milieu des villes les mieux peuplées. Les tours, les clochers, les toits des églises et des autres bâtiments élevés lui servent de retraite pendant le jour, et elle en sort à l'heure du crépus- cule. Son soufflement, qu’elle réitère sans cesse, ressemble à celui d’un homme qui dort la bouche ouverte ; elle pousse aussi, en volant et en se reposant, différents sons aigus, tous si désagréables, que cela, joint à l’idée du voisinage des cimetières et des églises, et encore à l'obscurité de la nuit, inspire de l'horreur et de la crainte aux enfants, aux femmes, et même aux hommes soumis aux mêmes préjugés, et qui croient aux re- venants, aux sorciers, ete. ; ils regardent l'Effraie comme l'oiseau funèbre, comme le messager de la mort; ils croïent que, quand il se fixe sur une maison, et qu'il y fait retentir une voix différente de ses cris ordinaires, c'est pour appeler quelqu'un au cimetière, » Cette citation sert de corollaire commun à tous les autres Accipitres nocturnes, que nous avons cités; même mœurs, même proie, et de celui-ci seul, on peut dire justement avec le poëte : Ab uno disce omnes! C'est surtout de loirs, de mulots, de campagnols, etc., que se nourrit l'Effraie. Nous aurions pu grossir quelque peu encore cette énumérations mais nous avons été assez explicite, croyons-nous, pour prouver l'utilité in- contestable de ces curieux oiseaux (aux grosses ef cocasses caboches, qu’à la façon de ces mandarins de plâtre colorié, dont on amuse les enfants, ils dandinent de haut en bas, d'une façon si grotesque et si risible, quand ils sont en captivité!}, rendant, par leur genre de nourriture, cent fois plus de services qu'ils ne causent de préjudices aux habitants des enm- pagnes, aux cultivateurs et aux jardiniers, dont Dieu prolonge la vie, à condition de respecter la leur! Ainsi-soit-il! \f /) w jhA Au = L4 N& ou es O L ) CO) bo ( Et te P Lo CO MARTIES. ( À Bresil (Bahia / (Serre chaude.) MISCELLANÉES. 105 PLANTES RBCOMMANDÉES. (saPècEs RARES OU NOUVELLES.) Cocos botryophora Mar. (1) (Phœnicaceæ ; Palmæ et Palma- ceæ Aucr.). Notre vignette, imitée de celle du grand ouvrage de M. de Mortius sur les Palmiers, peut donner à nos lecteurs une juste idée du bel effet que déploie dans sa patrie, celui dont nous allons dire quelques mots à nos lecteurs. On le trouve assez communément au Brésil, dans la province de Bahia, dont ii domine les Forêts Vierges de son élégante couronne foliaire, non loin des bords de l'Océan, notamment sur les bords du fleuve Perusguacu, à Engeuho da Ponté, près de Coxoeira, de Camamu, et le long du Rio {rivière) das Contas. Son stipe, svelle et élancé, annelé, dépasse quinze et vingt mètres de hauteur, sur 25-30 centim. à peine de diamètre, et se termine par une belle toufle coronale de frondes, dont chacune a de trois à quatre mètres de longueur. Les frondules (folioles) en sont oblique- ment adnées, opposées, serrées, ou disposées en touffes, linéaires-acumi- nées, ondulées-crispées. IL est dioïque; les fleurs mâles sont blanchâtres, à segments épais; les spathes (ampondres) sont sillonnécs longitudinalement ; le spadice long de 50 à 60 centimètres; les drupes ovées-cliptiques, ombonées {mu- cronées par la marcescence du style), jaunâtres, forment une grande ct élégante grappe. Cest certainement Pun des plus gracieux Palmiers connus, ct bien digne de figurer dans les serres des amateurs, où son feuillage, assez différencié de celui de ses congénères, le fera reconnaître au premier coup-d'œil. L'établissement Verschaffelt est à même de leur en procurer de jeunes et jolis individus. Nos lecteurs doivent prendre bonne note que M. de Martius, comme l'énonce notre synonymie, a depuis reporté ce Palmier dans son genre Syagrus; et l'a admis de nouveau comme tel dans ses descriptions des Palmiers récoltés par M. Alcide d'Orbigny, lors du grand voyage de (1) €. Candice procorrimo subregulariter anuulato; fcondibas ereeto-patentibos, pinnis lineari-urumina- tis densis subserispis ; petalis masculis crassis; floribus fœmineis ovato-globosis ; drupis elliptisis eonfer- dis. Man. Li. €. . Cocos botryophora Mag. Palm. 118. t. 88-84. ct t. 73, D. &g. 3. — Kurra, Enum. 111. 283. An potins Syagrus botryophora tlege botrycphorus!) esvsn. in D'Onsicnr Voy, Amér. part. bol, Palm. Vil. 3 p. 98. l. 8, et € 30. D, 22? (e4 ut suadet Herx. Wesoz. Ind. Palm. 38.) cum bis add etLis: 1 petalis oblongis oblusiuseulis erassis; Moribus femineis ovaiis; drupa elliptien (ovi eolumbini magnitudine), putamine in vertie rotandao leviter Lrilobo lateribus trisulealo, nueleo elliptieo, fascie cruribus latis cicatrisaiis; albumine quabili. Maur, sub Syagro botr. L. c.! (War. Aunal. 1, 3010. Tom, it. MSC. — DÉC. 4856. 19 406 MISCELLANÉES. celui-ci dans l'Amérique méridionale (1. c.). À la rigueur donc, ce Palmier doit être étiqueté: Syagrus botryophorus, malgré l'inscription de notre planche, que nous avons vérifiée trop tard pour la changer. PLANTE TINCTORIALR, Phytolacca octandra (?) L. (Phytolaccaceæ). Sans doute, nous ne recommandons pas cette plante pour la beauté de son port ou de ses fleurs, mais pour l'utilité dont nous la supposons susceptible dans l'éco- nomie industrielle, comme nous allons chercher à le démontrer. C’est une plante, déjà anciennement connue, habitant toutes les parties chaudes du continent septentrional américain, depuis le 32° de latit. N. jusqu'au Venezuela, c'est-à-dire jusque près de l’Équateur, et, dit-on aussi, Ja Nouvelle-Hollande. L'individu que nous en avons observé dans le jardin A. Verschaffelt, bien que semé au printemps de cette année et ayant crû dans un terrain sablonneux et maigre, avait atteint au premier octobre un mètre de hauteur, étalait ses robustes branches sur un et plus de circonférence. Il présentait à la fois de nombreuses grappes de fleurs et de fruits à divers dégrés de maturité. Comme sa congénère, la P. decandra, elle est connue vulgairement sous le nom de Raisin ou de laque d'Amérique. Ce dernier nom indique la belle couleur que four- nissent les baies de ces deux espèces; mais n'ayant pas en ce moment l'occasion d'examiner la première, nous ne nous occuperons ici que de la seconde, C'est une plante bi- ou trisannuclle, suffrutcscente à la base, extrême- ment vigoureuse, végétant, comme on l'a vu plus haut, avec une luxu- riance extrême, et dans les plus mauvais terrains, fructifiant dans l'année même de sa naissance avec autant de facilité que d'abondance. Ses nom- breuses baies contiennent une pulpe dont le suc abondant est d’une cou- leur carminée, d’une saveur qui semble d’abord sucrée, puis légèrement caustique. Cette saveur et cette couleur comportent, selon nous, deux enseigne- ments, dont la société doit tirer un parti également utile. La Thérapeu- tique trouverait certainement dans le suc des baies un principe immé- diat qu'elle pourrait peut-être employer avec avantage dans certaines affections, en même temps que la Chimie pourrait en extraire le principe colorant, dont l'abondance et le prix de revient, relativement moindre, feraient une heureuse concurrence à la garance et à la cochenille. Nous nous abusons peut-être; mais il nous semble de notre devoir de signaler à nos semblables toutes les plantes dont on peut tirer quelques principes MISCELLANÉES, 407 utiles ou salutaires.. Or, pour un chimiste, c'est ici à la fois un devoir et un plaisir, et peut-être une bonne fortune. La Phytolacca octandra prospérerait admirablement dans le Midi de la France, en Italie, en Espagne, en Grèce, surtout dans l'Afrique fran- çaise, et partout où elle n'aurait rien à craindre des gelées. Considérée botaniquement, elle nous a offert quelques détails qu'il n'est pas inutile de joindre à l'excellente description qu’en avait du reste déjà donnée M. Moquin-Tandon (DC. Prodr. XIIL. p. 32}. Ce savant divise le genre Phylolacca en deux sections qu'il caractérise ainsi : $ 1. Eurayrozacca. Bacca depresso-globosa costata. — Herbæ; racemi floriferi erecti. $ 2 Omazrorsis. Bacea subglobosa ecostata. — Inferne frutescentes ; racemi floriferi apice nutantes. Ces sections plus mûrement examinées devront être vraisemblablement réunies ; c'est ainsi, par exemple, que la plante en question (4), placée par M. Moquin dans la première, appartient en réalité à toutes deux; à la première : par ses grappes florifères dressées ; à la seconde ; par ses baies absolument sphériques à la maturité, par ses parties inférieures lignescentes. Les baies grossissent bien en effet sur 8-9 côles, sont vertes alors; mais bientôt les côtes s’oblitérent, l'épiderme se tend, se teint d'un beau noir et le fruit devient une sphère légèrement dépri- mée et ombiliquée au sommet, d’où sortent les 8 ou 9 styles non accrus. Dans cet élat, le périgone, verdâtre lors de la floraison, s'accroît légè- rement et affecte une belle couleur cramoisie; et sous la baie persis- tent les filements staminaux. Les côtes du rhachis sont, sous la loupe, hérissées de petites denticules presque continues et translucides. Bien que ne possédant rien de positivement ornemental, dans Pac- ception jardinique de ce mot, la Phytolacca octandra toutefois ne sera pas d'un médiocre effet dans les pares et les grands jardins, sur Je bord des massifs ou des taillis, par les grandes dimensions qu’elle atteint et ses nombreuses grappes dressées, chargées de baies noires, très ser- rées, mais laissant entrevoir quelque peu leurs fleurs cramoisies, {t) Nous devons dire qu’elle ne répond exactement à aucune des espèces décrites par l'auteur; de là le ? qui en suit la nom en tête de cet article. Peut-être est-elle inédite? Nous en tenons l'échantillon sec à la disposition des botanistes qui voudraient l’exhminer et quelques graines dans leur baie pour ceux qui désireraient fa caltiver. Elie diffère notamment à toto cælo d’une Phyt. actandra (de notre herbier), éti- quetée par M. Blume, récollée au Japon et ne répondant pas non plus à celle décrite sous ce nom par M. Moquin. 408 AMISCELLANÉES. Epidendraum calliferum Nos. (Orchidaceæ). Cette belle et dis- tincte espèce, dont nous avons donné la figure et la description dans notre Jardin fleuriste (Te IV. PI. 444), était en pleine et luxuriante floraison, le quinze octobre dernier, dans l'établissement Verschaffelt, Une douzaine de grappes multiflores, élégamment disposées en girandoles pendantes, étalaient leurs jolies fleurs si gracieusement panachées de pourpre et qui répandaient au loin leurs suayes et délicieuses senteurs. Nous rappèlerons ici sommairement que le principal caractère de cette plante est un cal assez prononcé, qui se trouve à la partie interne apiei- laire de chaque segment du périanthe, Quand nous la décrivimes en 4853 (L. c.), nous en ignorions la patrie précise, et nous sommes heureux de remplir aujourd'hui cette importante licune, L'Epidendrum calliferum a été découvert dans l'ile S-Catherine par le collecteur de M. Verschaffelt, M. François Devos, qui lui envoya en 4847 plusieurs beaux individus. Elle se plaît sur les rochers, dit cet intelligent voyageur, où elle forme des touffes énormes, qui en couvrent quelquefois toute fa surface et sont exposées à toutes les ardeurs du soleil, « J'ai compté, dit-il, sur quelques-unes jusqu’à deux ou trois cents grappes de fleurs à la fois, longues de plus de trente centimètres; tout l'air aux alentours était embaumé de leur exquise odeur. » Nous saisissons ici l'occasion de rappeler au souvenir des amateurs de belles Orchidées, une plante aussi méritante, comparativement rustique et peu difficile sur sa cultere. Miltonia spectabilis var. Moreliana (Orchidaceæ). Un dernier mot encore, avec l'agrément de nos lecteurs, sur cette magnifique plante, que nous avons décrite et figurée dans le T° JI du présent ouvrage (PI. 71). Pendant toute la durée des mois de septembre et d'octobre derniers, nous l'avons admirée dans toute la luxuriance et toute la splendeur de sa floraison, dans une des serres à Orchidées de notre éditeur, et si nous en reparlons ici, c'est pour dire que, sous l'influence de l'excellente culture à laquelle sont soumises ces sortes de plantes dans l'établissement en ques- tion, les fleurs de notre Miltonia nous semblent avoir celte année at- teint les limites de leurs dimensions naturelles possibles ; qu'on en juge : mesurées avec soin, le diamètre longitudinal (dans l'axe du labelle!) n’avait pas moins de qualorze centimètres; mesuré séparément, le labelle avait sept centimètres de longueur sur huit de large; mais fait beaucoup plus curieux encore : la plupart des scapes avaient émis chacun deux fleurs placées dos-à-dos ! MISCELLANÉES. 409 Avons-nous tort, chers lecteurs, de vous entretenir encore une fois d'une telle plante? - Fradescantia discolor var, lineata À. Mioue (Commelinaceæ); Conquête d'Amsterdam ! 1 est peu d'amateurs qui ne connaissent dans les serres Ja belle et curieuse plante, type de Ia variété en question aux grandes et belles feuilles dressées-fascicules en spirale, d’un superbe vert velouté en dedans et d'un beau rouge vineux en dehors; de l’aisselle des- quelles sort une petite spathe presque sessile, comprimée, bivalve, conte- nant un assez grand nombre de jolies petites fleurs blanches, Nous avons vu cet été dans le jardin Verschaffelt de fort beaux indi- vidus d’une variété de cette plante à feuilles élégamment et richement striées de jaune : variété destinée, certes, à devenir un charmant orne- ment et pour les serres chaudes et pour les serres tempérées. M. Stéen, horticulteur d'Amsterdam, qui vient de la mettre dans le commerce, lui donne, dans une notice publiée avec figure (1), le nom de Conquête d'Amsterdam, et dit en même temps : introduite des Indes orien- tales. I] y a Ià une contradiction qu'il serait intéressant d'éclairer! car si la plante est une Conquéte d'Amsterdam (et par conséquent obtenue par le semis), elle n’a done pas été introduite des Indes orientales (et vice- versa!), qui ne sont pas même la patrie du type (celui-ci est de l'Amérique australe). Quoi qu’il en soit, est une gracieuse acquisition qui ne tardera à figurer dans toutes les collections de belles plantes, et chez les amateurs qui recherchent les plantes à feuilles diversement panachées. Dendrobium Falconeri ...? — W.Hoow. ) (Orchidaceæ). Nouvelle et magnifique espèce de ce magnifique genre, découverte tout récemment dans les montagnes du Boutan {{nd. orient.), à quatre mille pieds d'élé- vation, et dont les individus ont été vendus, en avril de cette année (1856) aux enchères à Londres, au moment de leur arrivée, M. W. Hoo- ker, qui nous cite ce fait, nous laisse ignorer el ignore vraisemblablement lui-même et le nom du découvreur et celui, probablement le même, de limportateur. Pour donner à nos lecteurs une juste idée de la beauté et du mérite (1) On peut la lire également dans l'Allg. Gart.-Zeit. No 28 (1856), p. €) D. ($ Dendrocorgne). Caulibus bie illie ramosis elongatis pendalis gracilibus ortculats, geniculis nodosis; folis paucis parvis 1-3-terminalibus lineribus; pedicellis solitaris unifloris ; doribus amplis speciosis; sepalis oblonge-lenccolutis subrortilibas petalisque ovatis æquilongis patentibus apiee parpureo-maculstis, labelle eueullato, limbo vix trilobo ovato écuto undalato integerrimo ciliato, disco aurontiaco basi spieeque purpureis, caleare brevissimo. W. Hoor. Li. 6. Dendrobium Faleonert «4% — W. Hoor. Bot. Mag. 1. 4944 (October, 1856), 410 MISCELLANÉES, de cette plante, il nous suffira de dire, qu’une tige, longue d’un mètre environ, porta plus de soixante fleurs, dont la fraîcheur subsista pen- dant douze ou quatorze jours. Chaque fleur, de 0,12-13 de diamètre, est d’un blanc de crême, teinté de rose sur les trois segments externes; tous les segments et le labelle sont largement maculés d'un riche violet au sommet; la partie enroulée en cornet du labelle, d'abord jaune d'or, est ensuite et à l'intérieur du plus riche violet foncé. Le Dr Hooker ne nous dit pas si ces fleurs sont odorantes. Les tiges, qui les porte, sont très grêles, formées de petits articles renflés-noueux, striés, Les pédoncules sont uniflores et sortent des ar- ticulations, Les feuilles sont terminales, au nombre de deux ou trois seulement, très petites, linéaires, Diervilla (ou Weigelia) Middendorffiana. Nous démontre- rons, rationnellement, nous l'espérons du moins, que celte belle plante, qui commence à se répandre dans nos jardins, où elle constituera un ornement de premier ordre, quand on saura bien la cultiver, n'est point une Diervilla (ou Weigelia, comme on voudra}; mais qu'elle doit être le type d'un genre nouveau (Wagneria Nos.). Notre première livraison de janvier prochain (1857) en donnera une belle figure, la description et nos raisons à l'appui de cette assertion. Phorphorescence {Lumnosiré) végétale (1), En août dernier, les promeneurs que le hasard aura, comme nous, amenés par une nuit bien noire sur le chemin de fer, non loin de la station de Gand, où s'opèrait un remaniement de l'une des voies, auront pu remer- quer, sur une assez grande étendue, de longues traînées d'une lumière assez vive. De loin, nous l'attribuions à des amas de vers-luisants (Lampyris noctiluca L.); mais elle provenait uniquement, comme nous nous en sommes assuré par l'examen des morceaux que nous en emportâmes, de la décomposition du bois (chêne ou charme?), causée à la fois par la chaleur et l'humidité, et en l'absence de tout cryptogame quelconque, C'était là un spectacle véritablement curieux et qu'il n’est pas souvent donné d’ob- server. {1} Voyez ci-dessus, 11. Mise, p, 0. MISCELLANÉES. Ail Note sur la calture des Amanriis, Par M. A. VERSCHAFFBLr. Les Amaryllis et les Lilum par leur beauté occupent le premier rang dans la nombreuse classe des plantes bulbeuses; aussi ces deux genres de plantes sont cullivés à l'envi par les amateurs, et il n'est aucune exhibition de plantes en Belgique, et particulièrement à Gand, où les Ama- ryllis, en hiver, et les Lilium, en été, ne contribuent pour une grande part à l'éclat de ces expositions. En effet, combien de fois, et surtout aux grandes fêtes florales de la Société royale d'Agriculture et de Botanique de Gand, n'avons-nous pas vu tout le jury rester en une véritable extase devant ces admirables collections et leur accorder à l’unanimité les prix affectés à ces concours : récompenses que sanctionnaient pareillément les nombreux visiteurs qui se pressaient à leur tour pour les contempler. Le beau genre qui a donné son nom à la famille des Amaryllidacées occupe un habitat assez étendu, et les espèces qui composaient l'ancien genre linnéen (1) « forment aujourd'hui les genres Habranthus, Hippeas- trum, Sprekelia, Zephyranthes, Buphone, Brunswigia, ete.» On en trouve au Brésil, au cap de Bonne-Espérance, au Chili, au Pérou , au Mexique, au Japon, à Buenos-Ayres; mais dans le monde horticole, on connaît sur- tout sous le nom d’Amaryllis ces magnifiques plantes, dont les types im- portées principalement du Brésil, ont par d’habiles croissements produit toutes ces variétés qui font l'ornement de nos jardins. Ces variétés et ees sous-variétés, obtenues surtout en Angleterre et en Belgique, sont aujourd’hui très nombreuses; les Amaryllis acuminata, pulverulenta, reliculata, psillacina, villala, aulica, rutila, equestris, Regina, ele. « tou- tes du genre Hippeastrum », ont contribué le plus à la production de ces hybrides qui toutes sont belles et remarquables par les riches coloris de leurs fleurs. Habitant principalement l'Amérique du sud et le cap de Bonne-Espé- rance, leur culture doit se régler sur la température et les effets clima- tologiques de ces pays; aussi les tient-on communément dans une bonne serre tempérée ou chaude, suivant que l'on en désire avancer ou retarder la floraison, dont l'époque naturelle est d'avril en juin; mais que l'on peut avancer à volonté, en mettant les plantes dans une serre plus ou moins chaude, suivant le dégré de leur développement, Comme toutes leurs congénères, les Amaryllis ont une époque dans l’année où elles sont {1} Konth, dans son récent travail sur la famille des Amaryllidacées, limire avec raison je genre Ama- ryllis aux seutes À. belladonna et blanda, — Not, « » dllusir. hort, sant digestoris, TOME il, Misc. — DÉC. 1856. 20 112 MISCELLANÉES, complèlement en repos : ce qui a lieu ordinairement du mois de juillet au mois de septembre; alors on doit modérer considérablement les arro- sements et même les supprimer totalement quand les feuilles ont dis- paru, Alors on les place généralement sous un châssis, et l’on peut même couvrir les bulbes et les pots d’une légère couche de tannée sèche. Vers le commencement du mois d'octobre, on ôte les plantes qui ont été placées sous châssis, pour en renouveler la terre et leur donner des vases plus grands, suivant Ic développement qu'ont acquis les bulbes. La terre qui leur convient le mieux est un terreau de feuilles bien consommées, mélé d’une partie de terre de bruyères et d'une partie de sable; quelques jardi- niers de campagne y ajoutent même une partie de terre franche légère, et nous avons remarqué que dans ce compost elles réussissent bien, On ne doit nullement négliger de mettre au fond du vase quelques tessons pour faciliter le drainage, qui est d’une grande importance dans la culture de cette plante. Après cette opération on placera les plantes en serre que l’on chauffera graduellement, et l'on ménagera encore pendant quelques temps les arro- sements, et au bout d’une quinzaine de jours, les bulbes auront poussé de nouvelles racines, qui garniront bientôt les parois internes du vase; c'est alors que se développeront les boutons qui, comme chez toutes les plantes bulbeuses, se sont formés dès l'année précédente. En même temps que les tiges et les boutons grandissent, les feuilles prennent aussi leur accroissement ; mais il arrivera que, lorsque la serre est trop chauffée (ce qui quelquefois est nécessaire pour activer le déve- loppement d'espèces ou variétés tardives), les variétés précoces allongeront leurs tiges au détriment de la croissance des feuilles : ce qui diminue beaucoup le mérite de bonne culture chez la plante. Pour obvier à cet inconvénient, on ôte les plantes de la serre chaude et on les place dans une serre où la chaleur est plus tempérée, et bientôt l'équilibre se rétablit : c'est-à-dire que les feuilles et les fleurs acquièrent toutes à la fois leur développement normal, | S'il arrivait, et ceci est souvent le cas chez lcs jardiniers des campagnes aux environs de Gand, que leurs collections fussent destinées à embellir l'exposition, on doit quelque temps avant de les y envoyer, ôter les plantes de la serre chaude ei les habituer à l'air d’une serre froide ou d’une bonne orangerie ; de cette manière, elles supporteront mieux le transport ou le voyage et subiront sans inconvénient la température d'une salle où se trouvent tant d'espèces de plantes de genres différents. Pendant toute la période de la végétation et jusqu’à la maturité des MISCELLANÉES, 415 graines, on peut distribuer aux Amaryllis des arrosements assez copieux, tout en ayant soin de les modérer à mesure que les plantes commencent à jaunir ou à se faner. La multiplication de ces belles plantes a lieu par semis ou par la sépa- ration des jeunes cayeux qui se développent autour de l'oignon-mère et que l'on ête chaque année à l’époque de la transplantation, Un fait digne de remarque, c'est que ces jeunes cayeux laissent sur celui qui les a produit une trace de leur existence qui ne s’efface point, de sorte que l'on peut compter pa ua gros oignon, combien il en a produit au bout d’un certain temps. Par ce moyen, on multiplie les variétés méritantes, et par le semis on a l'espoir d'obtenir de variétés nouvelles. On peut semer les graines aussitôt qu'elles sont mûres dans des terrines remplies de terre de bruyère mélée d’une partie de sable; elles ne tarde- ront pas à lever et à former dans l'espace d'un an deux à trois feuilles, On peut, pour la seconde année, les repiquer dans d’autres terrines, et pour la troisième année les planter après l'hiver en pleine terre sous châs- sis, où elles prendront beaucoup de développement. À la quatrième ou à la cinquième, les oignons ont gagné assez de force pour fleurir et l'on peut alors juger de leur mérite plus ou moins ornemental. Toutes les va- riélés se croisent assez facilement entre elles et c'est du soin qui aura été mis dans cette délicate opération, et dans la perspicacité du choix à faire entre les espèces à féconder artificiellement, que dépend le résultat désiré. Nécrologie. Au moment du tirage de celte feuille, nous apprenons par une cireu- laire une mort inattendue et bien regrettable, celie de M. Delaire, jardi- nier en chef du Jardin botanique d'Orléans, âgé à peine de 46 ans. Nous lui consacrerons une notice spéciale dans notre prochain numero. FIN DU TROISIÈME VOLUME. RECTIFICATION IMPORTANTE. BALANTIUM ANTARCTICUM. Dans la planche que nous avons consacrée à cette belle Fougère, devaient être ajoutées {aux autres) deux petites figures analytiques, qu'a négligé de placer le raveur. L'une d'elles représentait #7 sporange de grandeur naturelle, laissant échapper les séminules, aussi de grd. nat., qu'on voit sortir (à tort) de la figure 7; tandis que les séminules de celles-ci devaient être beaucoup plus grosses {à peu près comme un grain de millet), ct offrir une forme irréguliérement quadrangulaire, comme les représentait l'autre figure oubliée. ÉPILOGUE. BENEVOLO LECTOR: ! L'Hlustration horticole, en terminant ici son troisième volume, remercie ses nombreux lecteurs du concours bienveillant et empressé qu'ils lui ont constamment prêté. Elle l'attribue, avec la satisfaction d’un devoir rempli, à la régularité de l'émission de ses numéros, à la beauté maintenant su- périeure de ses planches, à sa consciencieuse rédaction, à la variété des sujets qu'elle traite et qu’elle n’emprunte à aucun autre recueil, ete. Non- seulement elle a satisfait À toutes les promesses de son prospectus, mais même elle les a dépassées, en donnant annuellement un nombre de plan- ches coloriées plus considérable que celui auquel elle s'était engagée (45 au moins, au licu de 36), sans compter les planches noires, les vignettes, etc. Au moment de commencer son quatrième volume, elle se complait à déclarer à ses bienveillants lecteurs, que son rédacteur et son éditeur persévèreront dans la même voie où elle a marché jusqu'ici et qu'ils com bineront leurs efforts incessants pour la faire progresser et lui appliquer toutes les améliorations dont elle pourrait être susceptible, et sans aug- mentation du prix, bien minime, si l’on considère matériellement une telle œuvre. Aussi l’Illustration horticole est-elle moins une spéculation qu'un monument littéraire et artistique élevé à la science et à Fhortieulture, et s'adressant indistinctement à tous ceux qui cultivent les plantes et aiment Ja plus gracieuse création de la Nature, les fleurs, qui réjouissent leur vue et les distraient agréablement des préoccupations et des misères insépa- rables de la vie humaine. —— 5 600 Sn. — TABLE DES MATIÈRES CONTENUES Dans le Tome troisième de L'ILLUSTRATION HORTICOLE. PLANTES COLORIÉES ET DÉCRITES. Nombre Ordre des planches des planches dans ce volume. du mème, 1. Aerides roseum . . pousse er + + + + + PL 88 2. Azalée Madame Mielez ! LL 111: 111!!! 9 3. Biota? meldensis {Aybrida) . , . . . . . . . , . , . v» 87 4. Corræa cardinalis. . . doses ee ee + + » 10 B. Cydonia japonica, var. Moerloosit : ! © : : : : : : : : » 107 6-7. Decaisnea insignis {planche d double}, . . . . . . . . . . » M 8. Delphinium cardinale . . eus ee a » 92 9. — rosco-cælestinum (ybridum) ses see ee » 89 40. Dendrobium densiflorum, var. Griffithii. . . . . . . . . » 401 #1. Gloxinies à fleurs dressées (Orthanthe) sous os ss + » 81 42. Helenium atropurpureum. . . . see ses ee » 106 43. Hetcrocentrum roseum. . » 97 44. Hibiseus marmoratus (butilon e) » 8 15-16. Hodgsonia heteroclita pi double). . . . . . . . . . . » 94 17-18. Lal purpurata (pr. double). . . roro se » & 19. Leptodactylum alifornicum ess es ss ss + + » 96 20. Lilium philadelphieum . . . . . . . . . . . » ii 21. — sinicum. . desc ee » 4100 22-23. Magnolia Campbelli “pi. doute) ours ee » 79 24. Mañdirola lanata. . . . . doser » 8 25. Meconopsis nepalensis . . ». 5 26. — simplicitolia . . » 414 27. Meyenia erecta . . » 99 28. Odontoglossum phalænops .. » 409 29. Pentstemon bactharifolius, . . » 86 30. Rhododendrum Madame Picouline. » 8 31. Rhododendrum blandfordiæflorum. . . . . » 112 32. Rose Victor Trouillard . . . , . . . . . . . . . . » 413 33. Scutellaria scarlatina . soeur es + + » 106 34-35. Statice macroptera (pl. double) . . ve » 405 36. Tropæolum azureum, var. grandifiorum (kivea). » 85 37. Tydæa ocellata, var. piéta . . . . . . . . . . » 98 38. Varictés de Fuchsia (Rybrides) . . » 93 39-40. Variétés de Pelargonium des fleuristes divrides) (oi. “double : » 4105 41. Variétés naines de Calcéolaires (hybrides) . . . » 110 49-43. Variétés de Petunia (hybrides) (pl. double). . . . . . » 108 éRANDES VIGNETTIES COLORIÉES, 44. Areca catcchu (habitation indienne). . . su Mix. face pag. 48. Cocos botryophora (Syagrus —) (site natal) | ses » 18 Fotal 45 Planches coloriées. PLANCHES NOIRES ET VIGNETTES. Aerides roseum (Gynostème . et labelle du). . . . Verso texte PI. 88 Hodgsonia heteroclila {figures analytiques, fleurs el fruits de r} Texte Pi. 94 Areca catechu {Fruits de 1}. . . . . . 4 . . … . . Mise, pag. 2 116 TABLE DES MATIÈRES, Chauffage pr la fumée (Capnotherme); coupe d'un fourneau : d'appd. . . . Mise. pag. 17 Chauffage par l’eau (Hydrotherme); coupe perspective, . . » 20 Balantium antarcticum (grande planche séparée). . . . . Misc: face pag. 27 Oncidium saltator {une fleur de 1) . . . , . . . . isc. pag. 43 — mavilligerum (une fleur de l} , , . . . . . . » 56. Pont naturel dans une vallée des Monts Himalayas, formé par les racines du Ficus elastica (grande planche séparée) . Misr, face pag. 55 Urostigma clasticum (Ficus elastica) {ports et fruits de l}. ise. pag. 56 Warrea digitata (— Wailesiana ? Lio.) (fleur et Iabelle de la). » 70 Catasctum thylaciochilum (curs du)... . . . . . . » 90 LNSGELLANÉES, PLANTES RARES OU NOUVELEES, RECOMMAXNDÉES, Agave Celsii W. Hook. . . . . , , . . . . . . . . . . Page 9 Areca catechu L. . D de en de en se » 1 Aristolochia tapetotricha Ca. L. : : : ! ! ! ! | | : : : : » 9 — Thwaitesii W. Hook. , : , . . : : : : . » 84 Astrophytum myriostigma Cm. L. : 2: : : ! : : : : | |. » 82 Balantium antarcticum Pagsn. . ! : à © . , : + : + . . » 97 Banksia Victoriæ Mrisx, , . . : . . Does se + 8 Bothryochilos bellus dBirrenaria —) Cu. L.. J Calccolaria violacea Cav. . . . , 2 |: | à Catasetum thylaciochilam Cr. L. J Centaurea myriostigma Cm. L. 4: 4 0 |. » Clematis lanuginosa Lino... . : : L !: ! : à : » 91 Clivia Gardeni W. Hoox. N Cocos botrÿophora Marr, u Coffea bengalensis Roxr. . « . 60 Correa cardinalis Muerzer . . . ù 48 Dasylirium? longissimum Ca. L . . ” 91 Delphinium cardinale W, Hoox. . . » 4 Dendrobium amboinense Horr, Roz - » 93 — bigibbam Linz. . . . : ”. 3 — Falconeri ...? W. Hook. Û »._ 409 Epidendrum cailiferum Cn. L. . ». 107 Galeandra barbata CH. L. . . 4, : à . . « ©. Jacaranda gloxiniæflora Cn. L, (— Caroba, digitatifiora Horr.?). . » 44 Lælia Brysiana Cn. L. . . . . . . . » 48 Lapagcria rosea R. et P., var. albiflora. . . . . . . . . . . » 44 Leptocodon gracilis Cn. L. . ses error ee » 49 Lilium tenuifolium Fiseu, de ms es ne » 71 Masdevallia Wageneriana LiNpen . sus » 85 Miltonia spectabilis var. Moreliana . . . . . . . . . » 408 Odontoglossum anceps Cu, L. (non KLorzsen). . . . . . . . . » 4ÿ — Hookerii Ca. L. (— maculatum W. Hoox. non Lipe}. . . » 41 — maxillare Linpr, . . 4. , 4 4 4 4. . . . » 45 — phalænopsis Reims. £ . . . . , . . . . . . . . . » 82 Oncidium longipes LinpL. érrseeeeseesre v #& — maxillare Cm, L, 4 , . , . , . . . . , . . . . . » 43 — Salator On. L.. . ,. ....... . . . . . , . » ib. — tigrinum La Li. et Lex. és ee ee ». 4 Ouvirandra fenestralis Porngr . . . . . . . . . . . . . . » 6-15 Pentapterygium flavum JS. D. Hoox. , . , . » 61 Phytolacca octandra? L. . 407 Rhododendram blanäfordiæflorum W. Hoon. : : : : . . LT » 86 — Maddeni J, D. Hook. . . , . . . . . . . . . . . » 83 Salia tricolor Cn. L. (non Horr.) . | Sonia Margaritacea LinpL. , . . . . . . . . . . . . , » 91 Tecomg fulva DC. , . . : . . . , . . . , . . . » 23 Tradesdantia discolor, war. lineata . . , . . . . . . . . . » 408 Urostigma elasticum {Ficus elastica) Mig. . . res ee » 55 Warrea digitata Cu. L. (— Wailesiana? Lixpn). : : : : : : » 70 TABLE DES MATIÈRES, 417 NOMENCLATURE BOTANIQUE, (Linguistique, Synonymie, Organographie, Genres nouveaux, Révisions de genres, etc.) Magnoliæ species de l'Inde + + « Texte, 2e recto PI, 79 Le genre Mandirola doit être préféré au Seheerie! © LU (recto) note» 80 L'ovaire du Mandirola est pourvu d’une glande et non d’un anneau , . r see eee Note 4 » 5h. Hybrides de Gesnériacées . . . , . . 4, : : . . » 81 Genre nouveau de Gesnériacées (Orthanthe); sa diagnose énérique . . » » 6. L'artieulation pédonculaire chez les Malvacées est un bon caractère Spéeifique . . . . . . . . . . . . . Recto note » 82 Le genre Rixea Cu. Monr. (Tropæolacées) doit être adopté. 2 Recto Le mot cirre doit s’écrire sans À (cirrus, boucle de cheveux, et non d’après des mots grecs (x1æs, xufôts, xibpos, ete. qui signifient toute autre chose) . . . . . . . . Nepalensis à adopter au lieu de napalensis, napaulensis, nipalensis, nipaulensis.… Note 1 » 94 as ss ee se » 2 » 98 On doit écrire Phlogis, Phlogem (Phlox), et non Phlocis, Phlocem, ete... © . . . » À » 96 Notice sommaire nécrologique sur Théodore Vogel : . : » 5 s 99 — _ — sur Griffith . . . » 2 » 401 On doit écrire Stachyeæ et non Stachydeæ. . » 2 » 404 Etymologie du genre Helenium, et notes À et 2 . . . » 406 On doit écrire de préférence Pirum et Pirus et non Pyrum et Pyrus 4. A SU » À » 107 Le genre Rhododendrum doit-il être révisé et divisé. . 1 » 112 Un mot sur le genre et l'espèce, en philosophie botanique . Culture des Roses dites des Peintres, des Mousseuses, des Thés, ete, rappelée et recommandée . . . . . , Texte (recto) » 113 Emplois des diverses parties de l'Arec (Areca catechu) . Mise. Pag. 5 Espèces du genre Area . , . . . . . . . . . . » 4 Espèces du genre Ouvirandra . . us » Quelle est l'étymologie du mot 4pono: Teste (recto) » 112 igelon? . . . . , » 6 neore un mot sur la distinction nécessaire en botanique des mots ampe (Ames, lis) et Scape (Scapus). . . Note2 Observations sur le genre Aristolochia; révision générique, espèces, fécondation . . . . . . , . . . . . Caractéres révisés de l'Aristolochia __. , . . . . . . Note » ‘b, Quelques généralités au sujet des Fougères. , . . . . étermination désirable et fixation rationneile des termes sur les feuilles composées (pennées) . . . . , . . Notel » 30 Proposition définitive du genre Bothriochilus (Orchidacées) » éb. Caractères du genre Bothriockilus . s oo La _... + s ET] Du genre Lachenalia, des espèces qui le composent et de eur répartition en trois genres nouveaux. . . . , »” 53 Genre Scillopsis . . . . . ... . . . . . , » éb. Rectification (Odontoglossum Hookerë) . . , 4 . . . Û 4 Du genre Mesembrianthemum, des espèces qui le compo- sent, de leur choix ct de leur culture. . , . , . » 50 Etymologie du mot Fieus . , , . . es en ee » HS Liste des espèces des genres Dircæa, Trevirania et Achimenes ” 72 Le Lilium tenuifolium est très odorant . . , ‘ » 4. Fructification hypogée du Phrynium micans . ” 74 Caractères génériques du Mamillaria . ... Û 80 Floraison du Cereus leplacanthus? . . . . . , . . . ” ib. Floraison (Epoque de la) de l'Agave ameriçana . . . . Texte » F4 — du Gynerium argenteum (Moorea) . . » 98 Le Cocos botryophora de Martins est désormais le Siagrus botryophorus du même, . . . . . . . . . . . Patrie et station de l'Epidendrum calliferum . . . . . » 108 # ë & 418 TABLE DES MATIÈRES. La Diervilla (ou Weigelia) Middendorffians forme un genre nou- veau (Wagneria). . . . . . . . . , . . . . . . Misc. pag. 410 Les deux sections du Phyfolacca doivent n’en former qu'une. . . , 107 PHYSIOLOGIE VÉGÉTALE. ‘ Les hybrides d'espèces de genres végétaux différents bien constatées peuvent être fertiles. . . . . . . . . , . . . . . Recto PI 81 Le bleu peut se remarquer chez les plantes à fleurs xanthiques, comme le jaune chez celles à fleurs cyaniques . . . . . Verso » 83 De la Phorphorescence et de la Luminosité (ou mieux fgnigénéité) chez les plantes . . . . . . . . . . . . . . . . Misc. pag. 9 Végétaux phorphorescents . . . . . . . . . . . , . . » 10 Phorphorescence (Exemple de). . ,. . . . . . . . . . . » #10 Quelles causes produisent la Phorphorescence et l'Ignigénéitél » 41 Modes divers de fécondation dans Ia nature à propos de celles des Aristoloches . . . . . . . . , . . . . . . (Texté)» 23 Morphologie végétale (Exemple de) . . . . . . . . . . . » 33 _ — (Phytothérosic). . , , » 59 Considération philosophique sur le genre et l'espèce botaniques. 2 : Texte PL 42 HORTICULTURE ET INDUSTRIE HORTICOLE. Un mot rectificatif sur le fraisier Délices d'Automne. . . . . Mise pag. 7 Prix (et liste) des Orchidées en vente publique (Angleterre). . ” 12 Prolongation vitale de la Victoria regia . . . . . . . . . » 26 De l’arrosage (et incidemment du moyen de savoir quand une lante & s01f . » 46 De l'Acration et de la Ventilation des serres, et de la combi- naison de l'Aérotherme avec l'Hydrotherme . . . . . . » 75 L’Aération et la Ventilation sont deux choses distinctes . . Û îb. Visite de S. M. Léopold Ier et de la Famille royale à l'établis- sement Verschatle. . . . . . . . . . . . . . . ” 87 Société royale d'Agriculture et de Botanique de Gand (4° Expo- sition quinquennale et Programme des Concours). . . . » 95 Du chauffage des serres. . . . . . . . . . . . . . . » 15 — par la fumée (Capnotherme) use ” 46 — par l'eau (Hydrolherme, Termosiphon). . . . . » 18 _ par l'air (Agrotherme) . 4... . . » 62 Annotations à l’article Hydrotherme . . , . . . , , . . » 40 Des animaux réputés nuisibles en horticulture (Oiscaux de nuit). » 99 Plaute tinetoriale (PAyéolacca octandra) . . . . . . . . . ° 106 Note sur la culture des Amaryllis, par M. A. Verschaffelt . » 110 BIBLIOGRAPHIE YÉGÉTALE. Annalcs de la Société royale d'Agriculture ct de Botanique de Gand . . . . . . . . . . . . . . Note (1), 2% recto, PL 85 Mémoires sur la famille des Fougères, 5 beaux volumes, in-fo et in-4e, par M. À. Fée (Strasbourg). . . . . dote 1. Misc. pag. 29 Géographie botanique raisonnée où Exposition des faits princi- paux et des lois, etc., par M. À. De Candolle . . . , . »” 36 Allgemeines Garlenbuch, ele., par E. Regel. . . . . .. , . » 58 Hortus halensis, tam vivus quam siccus, ete, par D. L. de Schlech- tend . . 4... » 39 NÉCROLOGIE. Mort de M. Pescatore . . . . . . . . . . . . . . . Misc. page 8 — de M. J. Donkelaar . . . . , . . . . . . . . . » 81 — de M. Delaire . . . . . . . . . . . . . . . » ELE RECOTIFICATIONS ET ERRATA. Miscellanées, page 27, note 1; lisez : féxis et non féxis. — page 82, au-dessus de la note, lisez : myriostigma ct nou miriostigma. D'autres fautes typographiques nous échappent sans doutc; nous en laissons l’apprécialion et la correction à Pobligeance du lecteur. ol ‘ | ! : / | 1 : ï ii : ci 1 ! ! li | 1 je ï | | ! LL ! ! ‘ [L : i LE Top Foot Spine A LL LL LL LL LE Fore
Amorsolo Street is a street located in the western part of Makati, the Philippines. It is located next to Chino Roces Avenue in the west. It is named after the famous Filipino painter and national artist Fernando Amorsolo. Streets in Metro Manila
<p>How to take a screenshot of an OpenGL window in C++ and save it to file.</p> <p>I found the <a href="https://www.khronos.org/registry/OpenGL-Refpages/gl4/html/glReadPixels.xhtml" rel="noreferrer"><code>glReadPixels()</code></a> function, but I don't know what to do next. Where I can set path to a file, for example?</p> <p>If not difficult, write code, please.</p>
is a Japanese women's football team which played in Nadeshiko League. Club name Shimizudaihachi SC : 1978 – 2006 Shimizudaihachi Pleiades : 2007 – Present Results Honors Domestic competitions Empress's Cup '''Champions (7) : 1980, 1981, 1982, 1983, 1984, 1985, 1986 Runners-up (2) : 1979, 1987 Other websites 1970s establishments in Japan 1978 establishments in Asia Japanese football clubs Shizuoka Prefecture
<p>I'm trying to move my web api 2 project to ASP.NET 5. But I have many elements that are not present anymore.</p> <p>For example <code>IHttpActionResult</code> or <code>Ok(), NotFound()</code> methods. Or <code>RoutePrefix</code>[]</p> <p>Should I change every <code>IHttpActionResult</code> with <code>IActionResult</code> ? Change <code>Ok</code>() with <code>new ObjectResult</code> ? (is it the same ?)</p> <p>What about <code>HttpConfiguration</code> that seems no more present in startup.cs ?</p>
<p>hi i am new to ajax and js. i have to silently download(no prompt) a binary file (acyually .zip) and save it on my local machine. i am able to get the data from server:</p> <pre><code>var xmlhttp = new XMLHttpRequest(); xmlhttp.open('GET', downloadURL , true); xmlhttp.responseType = 'arraybuffer'; xmlhttp.onload = function() { var typedData = new Uint8Array(xmlhttp.response), alert(typedData ); } xmlhttp.send(null); </code></pre> <p>I now need to save this data on my local machine to a specified path. i am not able to do that. also i have to run this on internet explorer 10. </p> <p>new thought: but yes c++ allows you to create a file. so if somehow i pass the data i have from js to c++ code, probably i can achieve what i want :) [PS: simpler way would have been to download it in c++ code but i cant do that because of the authentication mechanism i use]</p>
The Swift Current Broncos are a Canadian professional ice hockey team that began playing in 1964. They currently play in the Western Hockey League. They play their home games in Swift Current, Saskatchewan at the Credit Union iPlex. The team moved to Lethbridge in 1974 and became the Lethbridge Broncos. The played 12 seasons in Lethbridge before moving back to Swift Current in 1986. On December 30, 1986, the team's bus crashed on the way to Regina and four players died. The four players had their jerseys retired and had a trophy named after them which is awarded to the league's Player of the Year. The team still wears a commemorative patch to remember them. References Other websites Official website 1967 establishments in North America Canadian Hockey League teams Ice hockey teams in Saskatchewan Western Hockey League 1960s establishments in Canada
<p>I used to be able to do this with the Github GUI app like so:</p> <pre><code>$ github . </code></pre> <p>which would open the current directory in the GUI, but need a new alias or such for "Github Desktop" which is the new GUI app as of Aug 12, 2015.</p>
<p>I have searched dxf-related module to generate dxf with python and found ezdxf and geopandas, and drawSVG as similar case.</p> <p>I failed to install geopandas for unknown reason and I install the rest two.</p> <p>I want to know if there is any way to plot/visualize the dxf files in python, since I could not find the way in ezdxf module.</p> <p>Is there any other module or function that I did not aware of ?</p>
Bonnie and Clyde is a 1967 American neo-noir biographical crime movie directed by Arthur Penn. It stars Warren Beatty and Faye Dunaway as characters Clyde Barrow and Bonnie Parker. It also stars Michael J. Pollard, Gene Hackman, and Estelle Parsons. The movie won Academy Awards for Best Supporting Actress (Estelle Parsons) and Best Cinematography (Burnett Guffey). It was among the first 100 movies selected for preservation in the United States National Film Registry. References 1967 drama movies 1967 crime movies American crime movies American road movies Movies directed by Arthur Penn
4׳ * בית שביע י ושע ר שביע י • מ : חוצצים שהמי ס באי ם בה ן • אן ) ע ל פ י שתכש־פי ן אל ו אי ן האשה מקפל ת בה ן • אדרב ה נו י הו א ורוצ ה הי א האש ה בתכשיטיה• פעמי ם י ש שתקפד ת ומסיר ה אות ס בשע ת ליש ה וכיוצא ב ו • וב ן הכוע ס לחומ ץ ורצועו ת שבראש י הבכו ת : היתה חברת ה אוחז ת ב ה בשע ת פביל ה ל א עלת ה ל ה טבילה ־ הדיחה ידי ה במי ם עלת ה ל ה פביל ה • שמשק ה פוכ ח שע ל ידיה חבו ר למי ס שבמקו ה • רפת ה ידי ה ע ד שבא ו בה ן המי ס נ׳׳ל דיכ״ ש שעלת ה ל ה פביל ה • וי ש מרבות י שהור ו שצ א עצתה ל ה פביל ה גזיר ה שת א ל א תרפ ה ול א ירא ה ל י כ ן של א גזרו בפבעו ת הרפויי ן משו ס דחוקי ן ו׳בפביל ' העבדי ם בקול ר שבצואר שהרפו י אינ ו חוצן • צבעיסשע ל יד י הנשיסא ו שע ל השער לנו י יראהיל י שאי ן חוצצי ן לפ י שאינ ן מקפידו ׳ בה ן לעול ם אדרב' חוזרו ת בה ן ומחדשו ת אות ם תמי ד למ י אע " פ שצב ע זה פוש פ בכ ל השע ׳ רוב ו ■ אע״ ס שרוב ו שאינ ו מקסי׳עלי ו חוצ ז כאן מקפד ת ורוצ ה להיות ו והר י ז ו כאל ו הו א מגופ ו ש ל שע ר וכבגד צבו ע שאי ן הצב ע כדב ר הנוסף ) וחוצ ץ אל א כעיקר ו ש ל בגד ואינ ו חוצ ץ שהר י מצינ ו פביל ה לפרוכ ת • אע״ פ שי ש בה ן תכלת וארגמ ן ותולע ת שנ י • ועו ד ירא ה ל י שאי ן ממש ו ש ל צבע בשע ר וע ל הידי ׳ אל א מראי ת ש ל צב ע ולפיכ ך אינ ו חוצץ • ואינו דומ ה לכת ב שחוצ ץ • שממ ש ה ן בכת ב • וכ ן הנשי ם שמלאכתן לצבו ע ירא ה ל י שאין . אות ו צב ע שע ל ידיה ן חוצ ץ ק הטעם הז ה שאי ן ממש ו ש ל צב ע אל א מראי ת ש ל צב ע • ועו ד כל מלאכת ה בכ ך ואינ ה מקפד ת • למה״ ד לדסשעלבג ד הפבח ורב ב שע ל בגד י מוכר י רב ב שאינ ו חוצ ץ שכ ל הדברי ם בהקפדה ה ס תלו"׳ ; חציצ ה באש ה הנשוא ה בבי ת הסתרי ׳ ואי ן חציצה בה ן ל א באי ש ול א באש ה הפנוי ה ־ לפ י שז ו מקפד ת ואל ו אין מקפידי ן:קוףשתחו ב באד׳בזמ ן שנראחונ ץ ולפיכ ך אש ה שנכנס ל ה קו ץ בי ן בי ד בי ן ברג ל א ו בשא ר הגו ף ל א תפבו ל עד שתעקו ר אות ו בכד י של א תרא ה ממנ ו בחו ץ כלו ס א ו של א תרגיש ב ז ותקפי ד עלי ו : לפלון ) שבעי ן ואפיל ו יב ש וכחו ל שבע ץ ואפילו שע״ ג העי ן וריבד א דכוסילת א ואפיל ו לאח ר שלש ה ימי ם אינן חוצצ ץ : וכ ן גלי ד שע ל המכ ה ולכלוכ י צוא ה שע ל הבש ר וצוא׳ שתח ת הצפור ן כנג ד הבש ר ■ והצפור ן המדולדל ת אינן ' חוצצין : ל א תפכ ל אש ה בנמ ל אפיל ו במקו ס שאי ן ש ס פי ט • מפני שבנ י אד ם מצויי ן ש ס חוששי ן שמ א מתו ך שהי א יריא ה שלא ירגיש ו ב ה בנ י אד ס תמה ר לפבו ל ול א תפבו ל כראו י עברה וטבל ת עלת ה ל ה טביל ה • האש ה ל א תטבו ל זקופ ה ממש • ול א שוח ה ממ ש אל א דר ך גדילת ה איזה ו דר ך גדילת ׳ האשה נראי ת כעורכ ת וכמניק ה א ת בנ ה לתח ת הד ד • כד י שלא יסת ר ב ה מקו ס הגלו י האש ה צריכ ה שתעמו ד אש ה אחר ׳ ע״ג בשע ת טביל ׳ ותרא ה של א יה א שע ר משערו ׳ ראש ה צ ף על פנ י המי ׳ כרכ ה שערותי ה ע ל ראש ה בדב ר שאינ ו חוצ ן כחוטין וכיוצ א בה ן מ ן הדברי ם שאינ ן חוצצי ן אע״פ שטובל ת בינ ה לבי ן עצמ ת עלתה ל ה טביל ה וטהור ה : ויצאו דברי ט בטהר ה : לאל בור א עול ם ־׳־ ' תם ונשל ם שב ח אמח המדפיסי ם עליגו להודו ת לד ' ״ ולשבח ו : אש ר האי ר עינ י שכלינ ו ״ להעלו ת במחשכתי ט ״ להדפי ס הנכב ד כז ה : אש ר נוד ע ומפו' " לכל ל עמב״י " כבו ד הדר ת קוד ש שפע ת תורת ו ש ל המחב ר " וגדו ל הער ך וחביבו ת ש ל החיבו ר הז ה ׳ ) • י* בכל ל כ ל חיבורי ו לטוב ה : וב״ ה , וב״ ש ״ שעזרנ ו • להוצי א מכ ח א ל הפוע ל להדפיס ו : וברו ך הש ס ״ כאש ר זני ט < להתחילו • בכ ל מינ י הידו ר ויופ י ״ כאש ר הקור א • ירא ה : למרא ה עיני ו • ככ ה גמרנ ו אות ו ״ ב״ ה בכ י טו ב : • ךךן־ןםן • יברכי ע בברכ ת ישוע ה • ורחמי ם • וישל ח ברכ ה והצלח ה במעש ה ידינ ו : ויה י נע ם ד ׳ אלקינ ו עלינ ו • ומעש ה ילינו כוננ ה עלינ ו, ! ומעש ה ידי ט כוננה ו • ויזכנ ו לראו ת " בנחמ ת ציו ן ״ וירושלי ם : ע ס כל ל עמ3״ % אמן , נצ ח סל ה 0 וע ז ; בית שביע י ושע ר שביע י שוס דב ר ע ל שער ה משע ת חפיפ ה ע ד שע ת הטביל ה : נזדמנה ל ה טביל ׳ בשב ת וא״ א לקו ף בליל ה הר י זו-חופפ ת בי1 ׳ ושומרת שערו ת ראש ה ומובל ת בליל ה • וא ף א ס נזדמנ ה ל ה טבילה בשב ת וחלו . ב ׳ י״ ט ש ל ר״ ה א ו ש ל גליו ת לפ ט השב ת הרי ז ו חופפ ת ברב ׳ ע י בשב ת וטובל ת בשב ת של א 7ח ו זמנ ה של טביל ה מפנ י חפיפ ה שתה א סמו ך לטביל ה כיו ן שא״ א • ובלבד שתה א מעיינ ת ובודק ת היט ב בשע ת טביל ה כ ל גופ ה ושערות ראש ה של א יה א דב ר חוצץ • חפפ ה ועיינ ה בעצמ ה בחול במ ס וטבל ׳ לער ב ה ו למחרת ו עלת ה ל ה טביל ה בדיעב ד לא חפפ ה(אפיל ו עיינ ה בעצמ ה ל א עלת ה ל ה טביל ה ול א עו ד אלא אפיל ו חפפ ה לאח ר טביל ה וסרק ה במסר ק ול א מצא ה אפי׳ נימ א קשיר ה ל א עלת ה ל ה טביל ה שאנ י אומ ר שמ ח בש ע טבילה הי ה ועכשי ו נת ר א ו נש ר ע ס המסר ק א ו ע ס הפספ ס ואצ״ל א ס חפפ ה במקו ם שע ר ול א עיינ ה בשא ר גופ ה של א עלתה ל ה טביל ה שז ו צריכ ה לעיי ן דב ר תור ה : הר י שחפפ ה ובדקה עצמ ה וירד ה וטבל ה ובעליית ה נמצ א ל ה דב ר חוצ ן כ ן על בשר ה בי ן ע ל שער ה א ס סמו ך לחפיפ ה ולבדיק ה טבל ה אינה צריכ ה לחזו ר ולחו ף ולטבו ל וא ס לא ו צריכ ה לחו ף ולטבו ל שאני אומ ר בי ן חפיפ ה לטביל ה נדב ק ב ה ול א הרגיש ה : כמ ה הוא סמו ך שאמרנ ו כאות׳עונ ה שחפם ' שעי״ ב נזהר ת בחפי ם יותר• בד״אבשלאנתטסק ה באות ו מי ן לאח ר טביל ה אב ל נתעסקה ב ו לאח ר טביל ה אינ ה חושש ת שאנ י אומ ר מעס ק ז ה ניבק ב ה אס ר טביל ה שהר י רגלי ם לדב ר שמתחל ה חפפ ה ובדקה עצמ ה ובחזק ת בדוק ה הי א עומד ת •וי ש מגדול י שהור ו גס בז ה להחמי ר ע ד שתאמ ר ברי א ל י של א הי ה על י ב^ע ת י#צלה : טבל ה סמו ך לחפיפ ה אל א שנתעהק ה בי ן חפיפ ה לט1ילה בןברי ס שעושי ן חציצ ה א ו שנתנ ה תבשי ל לבנ ה • ה ס אותי תבשי ל מ ן הדברי ם שנדבקי ם ועושי ם חציצ ה כגרי ם ש ל פול וכיוצ א בז ה אע״ פ של א מוצ א עלי ה דב ר לאח ר טביל ה ל ח עלת׳לה טביל ה שי ש לחו ש שמ א נדב ק מ ן התבשי ל והי ה עלי ה כשעת טביל ה ועכשי ו יסל א נמצ א שמ א ע ס יציאת ה מ ן המי ס נתנדנד ונפל ה ■ ולפיכ ך ל א עלת ה ל ה טביל ה א ח כ ע; י ה בנפשה לאח ר נתינ ת התבשי ל א ו לאח ר עס ק הדבר י החוללי ן • לעולס ילמדאד ס בתו ך בית ו שתהאהאש ה חופפ ת ומדיח ה ימטיה ובי ת הסתרי ם של ה בשע ת חפיפ ה ־ אע״ פ שחי ן צד ך שיבא בה ן מי ׳ צרי ך שיהי ו ראויי ן לב א בה ן מי ס . מע ש ביש ה א' שטבל ה ינמצ א ב ה עצ ס בי ן שיני ה והצריכו ה חכמ י ט^ינ ה אחרת : אש ה ל א הכןנז ל בנמ ל מ,כנ י ש?נש ה שפת הנה ר ונדב ק בי ן אצגעי ף יגלי ה וה1צ ז ־ ו ? 4 שצ , ' נמצ א עלי ה טי ט ורפ ש כשעלת ה שאג י אומ ר עסיצי . המ ן המיס כפ ל ע ס הנדנו ד . ל א הי ה ש ס טי ט אינ ה צרי כ להגבי ה רגליה ולשו ט באמצ ע המי ס ואע״־ פ שדורס ת ע ל הרצפ ה אי ן כאן חציצ ה לפ י שהמי ס מקדימי ן לרגלי ה ול א עו ד ?■' א שישיש ס טופח ע ל מנ ת להטפי ח שהו א חבו ר ע ס שא ר המי ס לטומאה ולטהר ה : האשד! שטבל ה ונתנ ה שער ה בפי ה א ו שקפצ ה יד ה הרב ה . או שקרצ ה שפתותי ה גדחקת ן הרב ׳ כאיל ו ל א טבל' • פתחה עיני ה ביות ר א ו עצת ה עיני ה ביות ר י ש מ י שהור ה שז ו בקריצת שפתותי ה ול א עלת ה ל ה טביל׳וי ש שמורי ׳ להיכ ר שאי ן זה אל א כקמטי ן בתקו ס שדרכ ן להיו ת ש ס • הי ו שערו ׳ ראש ה קשורות ז ו בז ו א ס ה ן קשורו׳אח ת ? 1 אח ה וי ש בה ן הרב׳קשורי ' עד שאי ן דר ך האש ה בנ ך כר י איל ו חוצצי ן לפ י שהקש ר מהוד ק ומונע מלב א ש ס מי ס • וכ ן א ס הי ו קשורו ת ב ׳ ב ׳ אב ל א ס היו קשורו׳ג ׳ ג ׳ א ו ביות׳אינ ו חוצ׳ ן לפ י שא״ א להתהד ק יפ׳ומי ס נכנסין בתוכ ן : נתנ ה מעו ת בפי ה וטבל ה עלת ה ל ה טבילתה • הרצועות ש ל עו ר בראש י הבנו ת א ו חוטי ן ש ל צמ ר א ו ש ל פשתן שע ל הרא ש א ו שגודל ת בה ן א ת השע ר הר י אל ו חוצלי ן • בד׳׳א בזמ ן שה ן ברא ש וכ״ ש בשא ר מקומו ת שבגו ף חב ל בצואר אי ן חוצצי ן לפ י שא'נןמהו7קיןשאי ן האש ה חונק ת עצמ ה : חוטין ש ל שע ר אינ ן חוצצי ן בד״ א שי ש בר ן ג ׳ שערו ת א ו יות ר לפי שאינ ס מתהדקו ת אב ל בחח ת ושתי ס ל א כמ ו שבארנ ו לפלוף יב ש משהתחי ל לירו ק בזמ ן שהו א חו ץ לעו ר וגלי ד שהו א חוץ למכ ה והרטי ה שעלי ה ושר ף ש ל תאינ ה וש ל שקמ ה וש ל חרוב יבשי ס חוצצי ן לחי ם חינ ס חוצצי ן • והשא ר כ ל השרפי ם בין לחי ס בי ן יבשי ׳ חוצצי ן • הד ס [הדי ו • והדב ש והחל ב • יבשיס חוצצי ן להי ס אינ ן חוצצי ן : גלד י;זח ה שע ל הבש ר *־ - הטיט והבצ ק שתח ת הצפור ן אפיל ו כנג ד הבשר • וצוא ה שתח ת הצפור ן של א כנג ד הבש ר הר י איל ו סוצצי ן • איזה ו ש, ח כנג ד הבשר הי ׳ הצפור ן גדו ל ועוד ף ע ל הבש ר ונמצא׳צוא ח בצפור ן תחת אות ו מקל ס שעוד ף ע ל הבש ר זה ו של א מג ד הבש ר • . לפיכך נהג ו בנו ת ישרא ל ליטו ל צ־רני ס בשע ה טבי ל מסג י שאינן בקיאו ת לטי ן כנג ד הבש ר ושל א כנג ד ־ המלמץן־-ה ן הגרגרים שנעשי ה ע ל הבש ר כשידי ו ש ל אד ס ממכל י בסים ־ או בבצ ק א ו בזי ע והו א מולל ן אח ת ע ל חברת ה הר י א- ו חוצצץ : טי ט היוצרי ן וטי ט היו ן שהו א טי ט הבור י וג־ץיזג י שהוא הטי ט העב ה ומדב ק הר י אל ו חוצציןנפישנדבקי ן הרב ה לטושין חציצ ה ודרכ ן ש ל ב״ א להקפי ד עליה ם • ואפיל ו הי ו בבית הסתרי׳דרכ ה ש ל אש ה להקפי ד עליהןכד י של א תחגנ ה על בעל ה • ובלב ד שדרכ ה להקפי ד עלי ו חוצ ץ הפיל ו כהרד צ • לא הקפיד ה ז ו בה ן בטל ה אצ ל כ ל הנשיס • וכ ל שרוכ ן מקפידו ת חן>ץ אפילו-רח י שאינ ה מקפד' : השיח ס והנזמי ס • והטב ע ת ונמצא בה ן מ ן התכשיטיןבזמ ן שה ! ־ רפי״ ן ׳'י ן בית שביע י ושע ר שש י ושביע י נ ע הקבר בל א ד ס ולפיכ ך כ ל היולד ת בזמ ן הז ה כיולד ת בזוי - אס ל ! ל א ראת ה ד ס כל ל לש י.שכב ד החמיר ו בנו ת ישרא ל לישי ז׳נקיי ס ע ל ד ס נזיפ ה כחרד ל והיולד ת בזו ב צריכ ה ז נקייס תכ ל ד ס ולפיכ ך היולדו ת זכ ר יושב ת ז לזכ ר והיולד ת נקבה יושב ת שבועיי ם בי ן רוא ה דסבי ן אינ ה רואהד ס שהכתוב קרא ה נדה , אעפ״ י שישב ׳ ז ' לזכ ר ושבועיי ם ל;ר,י ת אינה טהור ה לידת ה ע ד שתספו ר ז ׳ נקיי ם מל ס לגמר י • ז נהייס אל ו בי ן ששפר ה אות ם אח ר שבו ע ש ל ז: ר ושבועי ס ש צ נקבת בי ן שספר ׳ אות ם בשבו ע ש ל ז: ר ושמעי ס שימי לידת ה שאינ ה היא ה בה ם עולי ן ל ה לשפיר ת 1 ^ ע " פי שדב ר תור ה כ ל היולד ת ששלמ ו ל ה ז ׳ לזכ ר ישביע; 0 לנקבה טובל ׳ לער ב וטהור ה לבעל ה בי ן רוא ה בי ן אינ ה ר ו א ה ואפילו שופע ת בשטובל ת שהמעיי ן אח ד הו א והתור ה טהרת ו ובל ד ס שתרא ה משע ה שטבל ה ואיל ך טהו ר וזה ו ד ס טיה ר שאמרו תור ה • עכשי ו החמיר ו בנו ת ישהא ל לאשו ר כ ע ד ס כדי של א יב א הדב ר לכל ל טעו ת נמ ו שהחמיר ו בנו ת ישרא׳ ■ לישי ז ׳ נקיי ם ע ל 7 ס טיפ ה כתרד ל כד י של א י ב א הדב ר לכל ל טעות בי ן ימ י נד ה לד ס זיב ת כ״ ש שי ש לחו ש של א יב א הדי ^ לכלל טעו ת בליד ה עצת ה לפ י שאינ ן בקיאו ת בד ן מני ן ית י לידה שת א הוצי א העוב ר ראש ו א ו רוב ו קוד ס בי ן השמשו ת (גמר ליד ה לאח ר בי ן השמשי ת א ו שהוצי א ראש ו חו ץ לפחזד י קידס בי ן השמשו ת ואינ ן בקיאו ת ב: ך ויבא ו לטעו ת להוס־ ך יום נ מ י שהרת ה לס־ג ך כ ל שרוא ה ד ם וח ס ל ו בתו ך מ ׳ ש ל זכר ובתו ך פ ׳ ש ל נקב ה טמא ה ויושב ת עלי ו ז ׳ ית י נ ק י ם : השער השביע י אבא ר ב ו דינ י הטביל ה אכלו ל ב ו שלש ה ענייניס האח ד זמ ן הטביל ה • השנ י החפיפ ה • . והדברים הח-צצי ן בטייל ת ליעל ה • השליש י בת ת הי א טובל ת אנל בדינ י המקוואו ת בהכשר ן וסםול ן ל א אכני ש עצמ י שכב ר עת־ א ׳ קדו ש הר ב הגדו ל ראב׳י ר ז״ ל וביא ר עניניה ס ב י או ר רב ומ י יב א אחר י המל ך א ת אש ר כב ר עשה ־ וזק ק ושה ר כמס' תש ה • גל ה עמוקו ת ופיר ש א ת הקש ה ־ ותהאלקי ׳ אש? 1 להדריכני באמת ו וילמדנ י ■ ומ ה שגיאו ת יצילנ י • כ כתו ב בכ ל . ' לי י דרשתי ך א ל תשגנ י ממצותי ך : י ■א ץ י הא ש ה עול ה מטומאת ה א ך ע ל פ י שספר ה ז ׳ נקיי ם ע ד שתטבול ימיתקו ה שאינ ן שאויי ן א ו בר ר מעיי ן ובלי ל שיהא במעי ן מ ׳ סא ה • בטי ן א• : לכ ל הטובלי ן ורח ץ א ת בשר! במי ם שכ ל גופ ו עול ה בה ם ופער ו חכמי ם ת ׳ סא ה : ויש מ ן הגדולי ם שאמר ו שהמעיי ן מטה ר בכ ל שהו א וגלי ד שיהא ימי ם כל י שתטבו ל נ ל גופ ה בה ם ככ ת א׳ • ולראשוני ם שותעץ להחמי ־ בדי ר שי ש ב י כר ת • אי ן טזבלי ן ככל י של א אמה תור ה אל א מעיי ן ותקו ה מי ס לפיכ ך הי ה שי ט ורפ ש במקום שהי א שיכל ת ל א עלת ה ל ה טכיל ה : ל ; תעמי ד ע י ג כלינרן שמקבל י ן ׳ טומא ה מגב ן זלאע״ ג נקרי ם שרא׳יין , למדרשו׳ולא ע ל שו ס כל י הראוי׳למרד ש ותטבו ל מפנ י גזירו ת מרחצאות ש ל כלי ס • עיר ה וטבל ה ל א עלת ה ל ה שבי ל • אכ ל נותנ׳היא חייל י ז מ רו׳תח ת רגלי ה מפנ י הטי ט שאינ׳חזשש ת וכן ל א תעתו ׳ ע״ ג כל י חר ש ול א ע״ ג בקע ת ותשכי ל ואע״ פ שאין כל י חר ש מטמ א מגב י ול א ראו י למדר ס חש ש חכתי ס הוא שמ א תפח ד של א תפו ל ול א תטבו ל כראו י עיר ה וטבל ת ע״ג איל ו ל א עלת ה ל ה טייל ה : דב ר תור ה הזבהגזיבל ׳ ביו ס ז'לספירת ה משת ק החמ ה ומותר ת לבעל ה מי ד ו-עכשי ו כל הנשי ם כזבו ת תאח ר שהאמירסע ל עצת ן ציש ב ז ' נקיי ם אפילו ע ל טיפ ת ד ם כחרד ל אל א שאסר ו חכמי ם לעשו ת כן תפנ י שמכנס ת עצמ ה בספ ק שמ א תרא ה ב ו כיו ס ליחר ^ תשמיש וסותר ת ספירת׳והר י הי א זב ת למפר ע בשע ת תשמי ש כיון שאסח ת לשמ ש ב ו ביו ס אסור ה לטבו ל אפי ׳ ביו ם ז׳שא ס תטבול תי א ליד י תשמי ש ותכנ ס לספ ק ז ה כמ ו שבארנ ו • ל א טבילת יו ס ז ׳ בלב ד אסר ו מחש ש ספ ק ז ה אל א אפיל ו לעול ם לא תטבו ל ביו ס משו ס סר ך יו ס השביע י ולעול ם אינ ה טובל ת אלא בליל ה • הית ה ירא ת לטבו ל בליל ה מפנ י רו ב הצנ ה א ל תפחד אריו ת א ו מפנ י גנבי ם א י שנועלי ן דלתו ת המדנ׳בליל ה וכיוצא בז ת הר י ז ו מותר ת לטבו ל במ ס ח ' וביו ם השביע י ל א תטבול כד י של א תכנ ס בספ ק כמ ו שאמרנ ו עבי ה וטבל ה כיוס ז ׳ י ש מגדול י המורי ׳ שהור ו של א עלת ה ל ה טביל ה וי ש מ י שהורה להק ל אח ר שטבילת ' טביל ה דב ר תור ה ואי ן בטבילת ' א. א חש ש רחו ק ונראי ן דברי ו • הטובל ת צרי ך של א יה א מלי ת ."ביס דב ר חוצ ק מ ן הדברי ם שהי א מקפד ת עלי ה לעתי ס ואינ ת חפיצה שיהי ו עלי ה • לפיכ ך צריכ ה האש ת לקניי ן בעלמ׳בשער ׳ סמוך לטכילת׳של א יה א עלי ה שו ס דב ר ינאי ש א ו טמ א קשור ׳ במקום שע ר שב ה • עזר א וב״ ר תקנ ו שתה א האש ה תופפ ת כל מקו ׳ שיע ר שב ה וסורק ת במסי ק א ו מפספס ת ביד ה היט ב כדי של א יהי ה שערותי ׳ קפורי ן ז ס בז ת • כב ר נהג ו בנו ת ישרן * לחך כ ל גופ ן ולששו ך בתי ס חמי ן בשע ת חפיפ ה ומנה ג יפ ה ✓׳ | ן ' ׳׳ ■ - 194 \ ^ | י ־ ■י - ׳ 1 \ ׳ * | ־ 1 יי*■־' • י ] ׳ . * 4% • הוא לה ן וכ ן ראו י להנהיג ן כד י שתה א לה ן שמיר ה יפ ה ג פ ן • חפיפ ה ז י שבמקו ם שע ר שאמרנ ו ל א תה א במי ם קרי ם מס. י שה ם מסבכי ן א ת השע ר אל א בתי ם חמי ן א ו בהמ י חת ה שהמיס החמי ם יפי ס להחלי ק ׳:שע ר • וכ ן ל א תחי ך בנת ר מפני שהכתר 'מחת ך א ת השע ר וחוז ר ומסתב ך בי ן שא ר חווחוחירי ול א דאוח ל וזמר י חדו א מהד ד א ח דדזמר • ור ו דדי ו מוח בית שביע י לידת מספר , : המשל ת מל א ד ס מל א מי ס א ו שהו א מל א גוונ י סן שהו א מל א בי ן שאינ ו מלאונ ן מל א בש ר בי ן צלו ל ביןעכו ר אעי׳פ שאיכ ו מרזק ס הר י ז ו ממא ה ליד ה מספ ק ויושב ת עלי ו שבועיים שת א נקיב ה היא : מ י של א הית ה מעובר ת והרגיש ה שהשילה ואינ ה יודע ת ת ה הקיל ה הר י ז ו טמא ה ליד ה מסס ק חשבת שבועיי ם שת א ול ד הי ה ונקיב ה הית ה : המפל ת חתיכ ת קורעה א ס י ש בתוכ ה עצ ם א ו חתיכ ה לבנ ה הי א שתא ה ליד ה ויושבת לנקיב ה אב ל אי ן טתני ן ל ה ימ י טוה ר שת א הפיל ה אות ו חתיכות והרחיק ה לידת ה ושת א ז ה במ ה שהפיל ה רוב ו של ול ד ושלמ ו ימ י שהר ה • בד״ א בחתיכ ה לבנ ה שמתוכ ה גיכר שחתיכ ת ול ד הי ' אב ל ש ל שא ר מראו ת ל א ׳ וי ש מ י שהורו להחמי ר ואפיל ו בשאינ ה לבינ ה לס י שאי ן אנ ו בקיאי ן במראו' ־ וכן * התפל ת י ד א י רג ל שי ש לה ם חתו ך אצבעו ת הרי ז ו טמא ה ליד ה ואי ן נותני ן ל ה ימ י טוה ר שמ א הרחיק ה לידתה כת ו שאמרנ ו • וא ס אי ן ל ה חתוךאצבעו ' אינ ה חושש ת לולד כל ל אב ל טמא ה נד ה • ומגדול י המורי ם הור ו שאי ן טמאה ליד ה : התפל ת ול ד שושט ו נקו ב א ו שפני ו ממולמסי ן כגון כל י מתכו ת שנצטרף ! טמא ה ליד ׳ • וכ ן המפל ת ול ד תרוקס ה ר י ז ה ול ד גמו ר ואמ ו טמא ה ליד ה ומדבר י סופרי ם אין מתני ן ית י טוה ר ע ד שימל א גופ ו שערו ת כולדו ת הנגמרים • התפל ת שלי א הר י ז ו טמא ה ליד ה לא . שהפלי א ול ד אלא שאי ן שלי א בל א ול ד ואעפ״ י שאינ ו נמצ א עכשי ו בתוכ ו ודאי נימו ח שפי ר ש ל שלי א ז ו בד׳י א בשלי א גדול ה טפ ח אב ל פחותה מטפ ח טהור ה אל א שי ש להחמי ר עלי ה נו י של א יב א הדבר לכל ל טעו ת • היולד ת תאומי ' מוני ן ל ה מ ן האחרו ן ביןלימיטותאה ביןלימ י טהר ה כיצ ד ילד ה נקב ה קוד ם שקיע ת החמה ונקב ה אחר ת לאח ר שקיע ת החת ׳ מוני ן ל ה שבעתיי ם חולד שנ י וכ ן הדי ן לימ י טוה ר וה״ ה ליולד ת ב ׳ זכרי ם • ילד ה נקבה לפנ י שקיע ת החמ ה וזכ ר לאח ר שקיע ת החמ ה מוני ן לה מ ן הנקב ה לפ י שימ י טומא ה וימ י טהר ה ש ל זכ ר נכללי ן בתוך ימ י הנקב ' ילד ה נקב ה קוד ם שקיע ת החמ ה ונפ ל לאח ר שקיעת החמ ה ואי ן ניכ ר א ס זכ ר א ס נקנ ה הולכ ץ באל ו לחומר א ומוני ן ל ה שבועיי ם מ ן הנפ ל שמ א נקב ה הי א וימ י טהרה מ ן הראשי ן שמ א נפ ל זכ ר הי ה • וכ ן מ כי ן ל ה בסוף ! מספק ימ י נד ה מ ן הראשו ן וימ י נד ה מ ן האחרו ן • וכ ן הדי ן כשילדה זכ ר לפנ י שקיע ת החמ ה ונפ ל לאח ר שקיע ת החמ ה חונהשבועיסמן האחרו ן שמ א נקיב ה הי א וימ י טהר ה ת ן הזכר ילד ה ואח/) כ הפיל ה שלי א תולי ן שלי א ז ו באות ו ול ד שיצ א ראשון וא ץ חוששי ן לול ד אח ר מחמ ת שלי ח ואפיל ו יצא ת השליא לאח ר הול ד כ״ ג ימי ם ־ ב ד" א כשילד ה ול ד ח י אב ל השילה נפ ל ואח״ כ הפיל ׳ שלי א חוששי ן לול ד אח ר לפ י שאי ן ושער % חולין א ת השלי א בנפ ל אל א כול ד ח י חוששי ן שמ א נימו ח שפי ר של שלי ח ז ו ונימוח ה שליאש ל נפ ל ז ה ולפיכ ך מוני ן ל ה ימ י טומא משע ת יציא ת השלי ח ויושב ת עלי ה ל ז נ ר ולנקב ה ■ הפילה השני א וא ח" כ ילד ה ב ןול ד ח י ביןהפיל ה נפ ל כ ל שהשלי ׳ ׳ יוצאה קוד ם לול ד אי ן חול ץ אות ה בונ ד ז ה אל א בול ד אק ר לפ י שאין שני א יוצא ה לעול ס קוד ס לול ד : המפלת דמו ת בהמ ה חי ה ועו ף ודגי ם ושלי א קשור ה ב ו א י, ן קוששין לול ד אח ר וא ס אינ ה קשור ה ב ו מפולי ן ע ל ה חומר זכ ר ונקב ה לפ י שלנפלי ם מראי ם לשא ר המי נ ס בשי ש .להסשליאאיןשצייתן מה ן וו ו הואי ל ול א יצא ה קשור ה עת ו ודאי ש ל ול ד אח ר הי ה ונתו ח • ילד ה נקב ה ובתו ך ית , טהרת ת חזרה וילד ה זכ ר הר י ז ו יושב ת לזכ ר שבע ת ואעפ״ כ עילי ן למכין ימ י טהר ת הנקב ה ואי ן משלימ ץ ל ה ז 'ימי ם טהורי ם שהתורה אתר י . וששי ם יו ם וששתימי ס תש ב ע ל דמ י טהר ה רצופים ול א מפוזרי ם • פעמי ס שהאש ה מעובר ת ומתעבר ת ואותו ול ד אחרו ן פוח ח צור ת ש ל ול ד הראשו ן הו א שקרא ו חכמיס קנד ל שדומ ה לסנד ל ש ל י ס שא ץ ל ו צוי ה . סנדל ז ה לעול ם יוצ א כרו ך ע ס הול ד חע״ פ שהסנד ל אי ן ל ו צורת פני ס נדו ן כול ד ול ד הי ה אל א שניצן ) מדוח ק הול ד השנ י ולפיכך יצ א ע ם זכ ר יושב ת לזכ ר ולנקב ה שמ א סנד ל ז ה נקבה , היא יצ א בפנ י עצמ ו בידו ע שאינ ו סנד ל אל א חתיכ ה וקורעי ן אותת א ס י ש ב ה עצ ה טמא ה ליד ה וחולי ן אות ה בב ן ק ימ ת ואין מתני ן ל ה ימ י טוה ר שמ א הרחיק ה לידת ה כינ ו שבארנ ו : התפלת טומטו ם א ו אנדרוגינו ס תש ב לזכ ר ולנקב ה וכ ן טומטום וזכ ר ואנדרוניגו ש וזכ ר : מאימת י מונ ץ לול ד ימ י טומאה וימ י טיהר ת א ס יצ א כת ר,ונ ו מומ ן ל ה משיצ א ראש ו ולא כ ל ראש ו אל א אפיל ו פדחת ו בלב ד • ול א ט ף דב ר ׳שיצ א ראשו לחו ץ ממ ש אל א משיצ א חו ץ לפרוזדו ר ־ הרא ש שאמר ו בין ש ל ול ד ח י בי ן ש ל נפ ל ואפיל ו יצ א מחות ך לעול ם הרח ש ברובו • יצ א מהופ ך כגו ן שיצ א דר ך מרגלותי ו אינ ו כילו ד ע ד שיצא רוב ו ש ל ול ד בי ן ח י בי ן נפ ל בי ן של ם בי ן מחות ך • הוצי א העובר א ת יד ו והחזיר ה חמ ו ט ת ז ה ליד ה תדבר י סופרי ס ואין מתני ן ל ה ימ י טוה ר ע ד שיול ד ־ נול ד ממי ן ל ה ימ י טימ£ ה וימי טהר ה משע ה שיצ א רוב ו א ו ראש ו כמ ו שבארנ ו • הוצי א רגלו טמא ה נד ת שא״ א לפתיח ת הקב ר לאיברי ׳ בל א ד ס ־ ונ״ל שאינ ו תטמא ׳ ליד ת • ל א אמר ו בי ד?י א שהשמי ט הדב ר לתה שכתו ב ויה י וגו ׳ וית ן י ד הכתו ב עש ה ליד ת י ד ליד ה אב ל בשחר איברי ם ל א אמר ו וי ש מ י שהור ה בי ן בי ד בי ן ברג ל . ויוצא דופ ן אי ן אמ ו טמא ה ליד ה אפיל ו יצ א עמ ו ד ס דר ך דופ ן טהורה מכלו ם • אינ ה טמא ה ליד ה ע ד שיצ א דר ך רח ס ואינ ש נדה אל א בד ם היוצ א דר ך רח ם • כב ר בארנ ו שא״ א לפתיח ת הקבר בית שביע י ושע ר חמיש י מא השער החמיש י הבדיק ה והספיר ה : אכלו ל ב ו ג ׳ ענייני ם האחד הזמני ם שהי א צריכ ה לבדו ק עצמ ה אח ר שראת, כגו ן להפס ק טהר ה ולספיר ת שבע ה ימ י נקיי ם : והב׳ מ ה הו א עיק ר הב7יק ה הזא ת א ס בדיק ת חור י וס7ר ך או 'אפיל י בדיק ה כ ל דהו א בל א שתבדו ק חור י וסלק י וה ג כיצד כופר ׳ ומאיז ה זמ ן סופר ת ומ ה ה ן הדברי ם המתרי ס ספירת׳ ושאינ ם פותרי ם חות ה . האשה שראת ה ב ׳ א ו ג ' ימי ט והרגיש ה שפשק ו דמי ס של ה אס ל א בדק ה עצמ ה אע״ ס שהרגיש ה שפכקודמ י הרי ז ו בחזק ת טמא ה ע ד שתפרי ש בטהר ה • בדק ה עצמ ה שחרית ומצא ה טהו ר אע״ פ של א בדק ה עצמ ה בי ן השמשו ת כרי ז ו בחזק ת טהר ה ־ ראת ה יו ס א ׳ בלב ד ופסק ה ב ו ביו ם נבדקה עצמ ה ומצא ה טהו ר הר י ז ו בחזק ׳ טהרה • וי ש מחמירי ן בזו מספ ק ומעייכ ה פתו ח • לעול ס יה א אד ס ונלמ ד בתי ך ביתו שתה א האש ה בודק ׳ עצמ ה יו ס הפס ק טהר ה במו ך דחוק ויה א ש ס כ ל בי ן השמשו ת שי ו בדיק ה מוציא ה מיד י כ ל ספק • אנא׳ פ שהפריש ה טהר ה ביו ס שפסק ו דמי ס של ה צריכה שתה א בודק ' כ ל ז ׳ ימ י ספירת ה כד י שיהי ה ספורי ם בבדיקה לפני ה • ל א בדק ה עצמ ה בימ י הספיר ה ובדק ה ביו ם השמיני אע״ ס שמצא ה טהו ר אינ ה טהור ה שאי ן כא ן ספורי ם ולא על ה אל א יו ם שמינ י בלב ד • בדק ה יו ס א ׳ מימ י כספיר ׳ ושאר פ ל הימי ם ל א בדק ה ס ו שבדק ה יו ס ז ׳ ושא ר הימי ם הראשונים מימ י הספיר ה ל א בדק ה טהור ה • כיו ן שבדק ה בתחילתן טהר ה אע״ פ של א בדק ה בסופ ן א ו שבדק ה בסופ ן זלא בדק ה בתחלח ן הר י ז ו בחזק ה טהור ה בדק ה באמצ ע ול א בדקה ל א בהחלת ן ול א בסופ ן טהור ה • שהר י היית ה ל ה בדיקה בימ י הספיר ה ול א תה א בדיק ת האמצ ע גרו ע מבדיק ׳ התחלה ובדיק ת הסו ף • וי ש מורי ' בז ו להחמי ר ־ האיש ה ששמשה ואח״ ב פרש ה נד ה א ו שמצא ה כת ם כיו ן שהפריש ה טהורה הר י ז ו מונ ה מיו ס שנ י להפרש ת טהרת ה ואע״ ס שהי א פילטת ש׳׳ ז • ול א אמר ו פלטו ת כרוא ה אל א לטהרו ת אב ל לא לבע ל • וי ש מג ל ול י המורי ׳ שהור ׳ שהפולט ת כרוא ה אפי ' לבטל ולפיכ ך אינ ה סופר ת ע ד יו ס ה ' לשמוש ה שהר י ז ו 'פולטת כ ל שש ׳ עימ ת שלמו ת • קצת ה עצמ ה יפ ה יפ ה חזק ה י הכ ל נתכב ד ול א נשא ר ממנ ו פלו ס והר י ז ו מונ ה מחר ת אות ו יום שקנת ה עצמ ה • הלכ ה ברגלי ה חזק ה דר ך הלוכ ה פולט ת את הכ ל וי ש מ י שמור ' ג ס בז ו להחמי ר ע 7 שתתקנ ח יפ ה יפ ה או שתכב ד א ת הבית • לעול ם ילמ ד אד ם א ת בית ו שתה א מכבדת בי ת התור ף יפ ה ורוחצ ת במי ס חמי ן כד י של א תבו א לידי ספקו ת הלל ו • כ ל בדיקו ת בי ן בדיק ת הפס ק טהר ה בין ימ י הספיר ה צריכו ת בחור ן ובסדקי ן • במ ה ה א בודק ת אינה בודק ת ל א בע ד שחו ר ול א בע ד אדו ם ול א בבג ד פשח ן חלש אע״ פ שהו א לב ן ונק י • מתו ך שהו א קש ה מע ט שמ א יעוותנה אל א בודק ׳ בצמ ר נקי־ור ך א ו בבג ד פשת ן יש ן לכ ן ונקי א ו בציי ר גפ ן • או ר היו ם יפ ה לבדיק ה ש ל בי ת • והי ן בודקין מטותיה ן אצ א ביו ה ומזכירו ן אות ו לשב ח : השער השש י היולד ת והיושב ת ע ל ד ם טוה ר • אכלו ל ב ו ג ' עניניס הא ׳ הדברי ם שתש ב עליה ם משו ס ול ד מ ן הודאי א ו מ ן הספ ק ושאינ ה יושב ת עליה ס אל א .משו ס נד ה בלבד הב ' מה ו שנקר א ד ם טוה ר וחת י תרתי ל לספו ר ליושב ' על ד ם טוה ר ובמ ה הדב ר תלו י א ס בהפסק ה ד ם וימי ם וטבילה או . אפיל ו בל א הפס ק דמי ם ראשוני ם הג ' די ן יושב ת על ד ם טוה ר בזמ ן הז ה א ס מהגי ס ב ו ע ל דינ י התור ה אס לא ן : המפלת חתיכ ה אדומ׳ושחור ה בי ן ירוק ׳ ולבנ ה קורע׳וא ס איןבה עצ ס אינ ה מטמא ' טומאו ת ליד ה אב ל טמא ת נדה ואע״ ס של א יצ א עמ ה 7 ס שא״ א לפתיח ת הקב ר י בל א דס • וכ ן המפל ת וידו ע ל ה בבירו ר שהו א תו ך ארבעי ם ואת ' טמאה נד ה ואינ ה ממא ה ליד ה • שאי ן הול ד מצ ר בפחי ת מארבעים והח ד וי ש מ י שהור ה דכ ל של א גמר ו מ״ א יו ם ול א יצא עמ ו 7 ס אפיל ו לנד ה אינ ה חושש ת שאינ ו אל א כמי ס ואי ן לו-פתיח ת הקב ר וי ש לחו ש להחמי ר : המפל ת כמי ן קליפו ת כמין שערו ה כמי ן עפ ר כמי ן יבחושי ן אדומי ם תטי ל ■ למי ס פושרין א ס נמוח ו בידו ע שהו א ד ם יב ש וטמא ה כד ה וא ס לא ן טהורה מכול ם שאי ן ז ה אל א ד ס בריו ת בעלמ א ואי ן חוששי ן לדברי'קטני ם כאיל ו לפתיח ת הקב ר • ואי ן בז ו שהוחזק ת י מעובר ת לשל א הוחזק ה מעובר ת • בד״ ח בשל א יצ א עמה ס דס אב ל יצ א עמה ס 7 ס ואפיל ו כ ל שהו א טמא ה נד ה • וכמ ה שרייתן מע ת לע ת והו א שיהי ו המי ס פושרי ן כ ל מע ת לע ת * וכבר פרשת י בשע ר מראו ׳ הדרד ס כ ל וצ ד שי ש בפני ו מקצ ת צורת בנ י אד ם"כגו ן המצ ח והגבי ן והעי ן וגב ת הזק ן הר י ז ה ולד ואמ ו טמא ה ליד ה אע׳׳ פ שכ ל גופ ו כמיך5המ ה ח י ועו ף ודגיס וחגבי ם ושרצי ם י אב ל אי ן ב ו מצור ת אד ם בפני ו אח ו טהורה ליד ה דב ר תור ה • שאי ן הכ ל הול ך אל א אח ר הכר ת צורח פני ם עכשי ו שאי ן אנ ו בקיאי ן בצור ו בכול ן הוששי ן לול ד ואחו טמא ה ליד ה מספ ק • וא ס הי ה נדמ ה ז ה זכ ר תש ב לזכ ר ואס נקיב ה תש ב לנקיב ׳ וא ס אינ ו ידו ע תש ב לזכ ר ולנקיב ה " וצד שנבר א בעי ן א ׳ וביר ך א ׳ בי ן ח ן הצ ד בי ן באמצ ע אמ ו טמאה ליד ה מספ ק . הי ה ושט ו אטו ס א ו שהי ' גופ ו אטו ס מלמטה ע ד ארכבותי ו א ו שהית ה גולגול ת ראש ו אטומ ה א ו שהיה פני ו טוחו ת שאי ן חוטמ ו כיל ט ואי ן צו ־ ת ו נכרת . א ו שהפיל' ברי ה שי ש ל ה שצ י גביווב ' שלראו ת אמ ו טמא ת __ ״ . י י כא גיל ה בית שביע י ושע ר רביע י כתעסקה א ס לא ו אינ ה תו^ ה מספק • בד״ א בעי ר שהטב ח ס או העוסקי ם ככתמי ס דרכ ן לעמו ד במק1 ס ידו ע מזה ע ר אבל א ס דרכ ן צהתעס ק כא ן כח ן תול ה אפינ ו מסשנן&מ א נהעסקה במקו ם שעבר ה ול א הרגיש ה • ונפינ ך אמר ו עי ר שיש ב ה חזירי ם אי ן תישנ ה לכתמי ם הנמצאי ן ע ל הבגדי ם לפי שרגילי ם באשכו ת ואוכלי ם נבילו ת ושמ ה דרךעברת ן נגע ו כאן וכא ן • כדר ך שהאש ה ת ל ה בכתמי ׳ שנתעסק ׳ כ ך תול ה בכתמי׳ שנתעסק ו בקבנ ה ובעל ה לפ י שה ם רגיני ׳ ליג ע בה • היה מכ ה בבנ ה קט ן ובעל ה ונמצ א ד ם במט ה תול ה בה ם כדרך שתול ה במכת ה ־ הי ה ב ה תכ ה ונמצ א ד ם בקלוק ה במקום שאפש ר שנטר ף ש ם מ ן המכ ה עצמ ה א ו שנמצ א ד ס בסדינים של ה הר י ז ו תול ה בהיהוגל ד פ י המכ ה כ ל זמןשהי א יכולה להתגל ד ע׳׳ י חכו ך תול ה ב ה • כתעסק ה בכתמי ם שחורים ונמצא ו ע ל בגדי ה כתמי ם אדומי ם א ו שנתעסק ה באדומיס ונמצא ו שחורי ׳ אינ ה תול ה לפ י שאי ן תוכי ן השחו ר באדום ול א האדו ם בשחו ר • בד״אבשנוד ע בבירו ר שאינ ו דומה ז ה לז ה אב ל א ס ז ה אדו ם וז ה אדו ם א ו ז ה שחו ר וז ה שחור ואינ ו ניכ ר א ס דומ ה ממ ש א ס לא ו הר י ז ו תול ה אדו ם באדום ושחו ר בשחו ר של א אמר ו כתמיסלהחמי ר ן1 א להק ל ־ ואפי' נתעסק ה במ י תלת ן א ו תלת ן א ו בבש ר צל י א ו בשר ף ש * שקמה א ו בקיצורי ן אדות־ ן קצ ת תול ה בה ן כ ל כת ם א/ו ס כעמים שהי א תול ה בעס ק אח ד כ ל כת ם שתמצ א בי ן אדו ם בין שחו ר כיצ ד הר י ששחט ' תרנגול ת תול ה ב ה כ ל כת ם שד ס שחיטתה אדו ם וד ם אברי ׳ שחו ר וד ם בנ י מעי ה כקר ן כרכוס * פעמים שתול ה אפיל ו השחו ר באדו ם א ו בהפ ך כיצ ד הר י שניתן ע ל בגדי ה צב ע אדו ם ול א הקפיד ה לבדו ק א ת בגדי ה במת הו א ובאיז ה מאו ס נית ז ולאח ר זמ ן נמצא ו עלי ו כתמי ם אחרים ואפילו״שחורי ס הר י ז ו טהור ה * שאנ י אומ ר הוחי נ ולא הקפיד ה ז ו ע ל כתמי ם שנתעסק ה בה ן ושניתז ו ע צ בגד ה כך נתעסק ה בכתמי ם אחרי ם ואינ ה זכור ה לפ י שאינ ה מקפדת • א ף ע ל פ י שהאש ה תול ה בעס ק כתמי ם אינ ה תול ה המרובה במוע ט כיצ ד שת י נשי ם שנתעסק ו יצפו ר הח ד(אי ! בו ן1 א כסל׳ד ס ונמצ׳כסל׳ע ל ז ו וכסל ׳ ע ל ז ו שתיה ן טמא ו וכ ן כל כיוצ א בז ה ׳ וכ ן אש ה שנתעסק ה בגרי ם ונמצ א עני ה כשני גריסי ן ועו ד הר י ז ו טמא ה • נתעסק ה בפחו ת מגרי ש ונמצא עלי ה כגרי ס ועו ד טהור ה £א ט יןוי\ ר כת ^'ה 0 הכתמים הו א וכב ר הי ה ש ם ד ם מאכול ת שנצטר ף א צ ליתר מגרי ם אב ל בשי ש ש ם ב ׳ גריסי ן ועו ל אטל ן תמצ א לומר שהי ה ש ם מאכול ת כב ר בארצ י שאי ן ד סמאט׳ ת ז ה מגיע לית ר מגרים * ועס ק כת ם ז ה שנתעסק ה ב ו ל א הי ה ת ר מגרים א ׳ כ ועו ד ז ה מהיכ ן ב א ולפיכ ך טמא ה : פעמי ם שאפילו ל א נתעשק ה בכתמי ם איכ ה חושש ת ע ד שיה א ב ו כשני גריסי ן כיצ ד נמצא ת מאכול ׳ מעוכ ה ע ל הכת ' אנ י אומ ר מאכולת זונתמעכ ה כא ן וכגרי ס מ ן הכת ם ממאכמ ת הי ה (השא׳ הר י הו א ככת ם גרי ם שתולי ן אות ו מ ן הסת ם במאכול ' וטהורה ■ וי ש מ י שהור ו להחמי ר ול א נרא ו דבריו • של א נאמ ר שאין תולי ן מרוב׳במ1ע׳?1 א בנמצ׳עלי ו נגרי ם ועו ד ע ל שיעו ר אותו מיעו ט שנתעסק׳ב ו כמ ו שבארנ ו • כב ר בארנ ו שבמקו ' שרחש הפשפ ש נמצ א אי ן חויכשי ן לכת ם ע ד שיה א ב ו כתורמוס ועוד • וחז ר ש ם שיעו ר התורמו ס כשיעו׳הגרי ש לכ ל הדינין שאמר ו • י ש מ י שהור ה שאי ן תולי ן אל א במ ה שדומ ה ל ו ועכשיו אי ן אנ ו בקיאי ן במראו ת ולפיכ ן אי ן הורא ה ז ו נכונ ה • פעמים שתאש ה רוא ה ד ם מגופ ה ממ ש ואינ ה חושש ת כיצ ד הרי שהי א עוש ׳ צרכי ׳ וראת ׳ ד ם ע ם מימ י רגלי ה בי ן עומד ' בשעת צרכי ה בי ן יושב ת ע ל הספ ל א ו ע ל שפ ת הספ ל ומזנק ת לתוך השפ ל בי ן נמצ א ד ס בתו ך הספ ל טהור ה שחזק ה ד ס שיצא ע ם המי ס משבי ל המי ס ב א ו א ן טמ א באש ה ן1 א הב א מן המקו ר • ואצ״ ל אי ש ואש ה שעש ו צרכיה ן בתו ך הסכ ל ונמצא ד ם בספ ל שהי ׳ טהור ה שי ש כא ן ב ׳ ספיקו ת : האשה שרוא ה ד ס מחמ ת תשחי ש כב ר בארנ ו בשע ר הכרישה שהי א אסור ׳ לאח ר שהוחזק ה בכ ך ג״ ס • בד״א כשאי ן ל ה מכ ה בבי ת הרח ם אי ל י ש ל ה מכ ה מות ר כמו שנתבא ר בשע ר הפריש ה ל£ י שהאש ה בחזק ת טהר ה עומדת ע ד שתרא ה ולא י וכ ל ש ש ל ה לתלו ת ראיי ת במכת ה תולה■ נתבאריל ה שד ם מכת ה משונ ה מד ם ראיי ת הר י ז ו טמאה • ית ר ע ל כ ן אמר ו שאפיל ו ל א בדק ה עצמ ה אסהי א מרגשת בעצמ ה שי ש ל ה מכ ה נאמנ ת לומ ר מכ ה י ש ל י במקו ר שאפשר שממנ ו הד ס שות ת ויור ד שהתור ה האמינתה ^ ע ל טהרה שנאמ ר ושפר ה ל ה • וי ש מרבוח י שהור ו צהחמ י ג_זת ן הזה שאי ן אנ ו בקיאי ן במראו ת הדמי ם ושת א נשתנ ו מראי ת דמים של ה ממ-א ה ד ם מכת ה ואי ן מכי ר(המחמי ר תע״ ב ; הבועל א ת הבתול ה אע״פ י שהדסשות ת ויור ד הר י ז ה בחז ק דם בתול ה ע ד שיגמו ר ביאת י אבללאח י גמ י ב:את י ה2 * אסורה בי ן גדול ה בי ן קטנ ה • וכ ל שתרא ה אפיל ו 7 <£ו ת ואפי׳קודס שתקי ׳ המכ ה הר ' " גחזק ת נןמא היכמ י ^,בא י בשער הפריש ה ■ פעמי ם שחי ן ל ה במ ה לתלו ת וא פ ל ו כ ן *מ חושש ת כל ל לפתמי ס כיצ ד נל ^ קי,^א״- ר על מ דבר שאינ ו מקב ל טומא ה ול א טמא ת מדר ס דש; ה עצ מ ונמצא תלי ן ל ס(אפיל ו מלוכל ך כיל ו בל ס א' נ הכתם ממצ א ע״ ב צנפוני ן י ש מ י שמר ה להק ל אל א המתי ו ר בדברים איל ו תע״ ב י .-־ירוו■ ס בית שביע י , - ./ < ראתה מפול ס ולבשפ ו פו ך ללילו ת לבעילת ה ונמצ א עלי ו ד ס רדי יעל ת החל ק תול ה בה ן • ואפיל ו בזמ ן הזה ׳ שאי ן נותנ ץ לבתולה אל א בעיל ת מצו ת בלב ד לפ י ש7מןמצו י לפיכ ך תולי ן 3ק • השאינת ו ליושב ת ע ל 7 ס סוה ר י ש מ י שהור ה שתול ה בי ואפיל ו בזמ ן הז ה לפ י ששור ת הדי ן היושב ת ע ל 7 ס טוה ר טהורה ולפיכ ך א ס תתל ׳ ב ה א י את ת מקלק ל אח ת מה ןואפי ' שהחמירו עכשי ו בנו ת ישרא ל בנ ל המקומו ת פל א ליש ב ע ל 7ס טוה ר לעצמ ן החמיר ו אב ל של א להצי ל ע ל חברת ן ל א החמירו ־ וי ש מ י שמחמי ר בז ו של א אמר ו תול ה ב ה אל א בזמ ן שהין בועלי ס ע ל 7 ס טוה ר' ־ אב ל עכשי ו אינ ה ת־לה־השאילת ו לבעלת הכת ס בי ן שהיית ה יושב ת ע ל הכתסקוד ס שאל ה י ך 1 שראתה כת ס לאח ר שאיל ה אי ן בעל ת החלו ק תול ה ב ה לע י שאץ בעלתהכת ס ז ה יודע ת בבירו ר שהי ה ממנ ה כת ס ז ה שהיא יושב ת עלי ו כל י שתתל ה ב ו • לבש ה חלו ק בימ י גדת ה (אח'" כ נתכב ם החלו ק ול א בדקת ז לאח ר הפבו ס ולבשת 1 בית י טהרתה ואח״ כ נמצ א ב ו כת ס • א ס נתכב ס ע״ י ישראכי ת ואין הישראלי ת לפנינ ו לשאו ל אות ה א ס בדקת ! בשע ת הג ב ס אס לא ו אי ן תולי ן ב ו להק ל ולומ ר מימ י גדת ה נשא ר ב ס לפ י שחזקת בנו ת ישרא ל בודקו ת הסדיני ם והחלוקי ם בשע ת הכבוס י • היית ה בפנינ ו הישראלי ת שכבסת ו א ס אמר ה של א בדקתו בשע ת הכבו ס הר י ז ו תול ה ב ו לומ ר שמתחיל ה הי׳ש ס ולא עב ' ע ס הכבו׳שאץהגתמי׳מתכבשי׳ועוברי׳ע ס הכנו' • נתכבס החלו ק ע׳י י שפח ה ונכרי ת אפיל ו אינ ן לפנינ י הר י ז ו תולה שמתחל ה הי ה ש ס שאי ן מכרי ת א ו השפח ה מקפידו ת לכבשהנתמיס• וא ס אפש ר לעמו ד ע ל עיקר ו ש ל דב ר א ס מכרת במראית ו א ס הכת ס מקדי ר א ו מגלי ד וראינוה ו שהו א מגליד בידו ע שלאח ר הנבו ס ו א ס מקדי ר בידו ע שלפנ י הכבו ש ואס אינ ה בקיא ה בכ ך תול ה להק ל כמ ו שבחרנ ו • וי ש מ י שהורה להחמי ר ע ד שתד ע שאינ ו מגלי ד : לבש ה חלו ק הבדו ק לס ופשטת ו וכבסת ו והשאילת ו לחברת ה ונמצ א עלי ו כת ם אס מגלי ד בידו ע של א הי ה מראשונ ה והי א טהור ה וחברת ה טמאה • היההכח ס מקדג ר בידו ע של א הי ה משניי ה ולפיכ ך שניה טהור ה וראשונ ה מקולקל ת • ו א ס אי ן י : ול ה לעמו ד ע ל .'עיקלו. ש ל דב ר שתיה ן טמאו ת : ג ׳ נשי ס שהי ו ישט ת במפ ה • אח ת י ביח ־ והי ו משולב ת ז ו בז ו כשליבו ת הסול ם שרגליה ן מעורבות ז ו בז ו ונמצ א ד ס בא ׳ מה ן כול ן טמאי ת דכ ל שהו א תושלבו׳ ז ו בז ו אפש ר שד ס א ה מכ ל ח ׳ מה ן הי ה מז ו כמ ו ז ו ־ ואס ל א הי ו משולבו ת ז ו ב ! ו ונמצ א ד ס תח ת האמצעי ת כול ן טמאית אפש ר שהפנימית־דחק ה לצ ד חו ץ ובא ה במקי׳האמצע י מאונס השינ ה וכ ן החיצונ ה דחק ה לצ ד סני ס ולפיכ ך שלשת ן טמאות נמצ א 7 ס תח ת הפנימ י הפנימי ׳ והאמצעי ת טמאו ת • . < / ושער רביע י והחצונה טהור ה • נמצ א ד ס תח ת החיצונ ה חיצונ ה ואמצעי ת טמאות ופנימי ת טהורה • בד״ א כשעל ו דר ך מרגלי ת המט ה אבל א ס על ו כול ן דר ך החיצונ ה כול ן טמהו ת שאנ י חומ ר חול י דרך עבר ת הפנימי ת נט ך ממנ ה ד ם ז ה • ל א נאמר ו דירי ם אלו אל א ב שנמצ א ד ם בגו ף המטה ־ חב ל נמצ א כשדי ן שבמס ׳ . ביוץצך ו ב ׳ כ גול ן טמאו ת שהסדי ן עשו י להתהפ ך איל ך וא־ל ך והרי ז ה נחלו ק כלבש ו א ו ז ו ב ׳ א ו ג ׳ שכול ן טמאו ת • בד״ א בשלא בדק ת א ׳ מה ן תו ך שיעו ר שהוציא ה א ו שבדק ו יעצמ ו לשלשתן ומצא ו טהו ר דד ם ז ה מהיכ ן ב א ומ י תול ה במ י אב ל אס עוד ן במט ה וקנח ה עצמ ה אח ת מת ! תו ך שיעו ר וש ת ש ל מציאה ומצא ה טמ א הי א טמא ׳ והשא ר טהורו ת : קנח ו שתי ם ומצאו טמ א ה ן טמאו ת והשלישי ת טהור ה • בדק ה א ' מה ן ומצאה טהו ר תו ך שיעו ר וס ת ש ל מציא ה הי א טהור ה והשתי ם טמאות • בדק ו שתי ם ומצא ו טהו ר השתי ם טהורו ת והשלי ש ת טמאה: ג ׳ נשי ם ערו ת שהי ו שוכבהנמט ה ביח ד א ו יושבו ת על ספס ל א ' בב ת אח ת ונמצ א ד ם תח ת א ׳ מה ן הי א טמא ת וחברותיה טהורו ת ואפיל ו נמצ א תח ת האמצעי ת הי א טמא ה לחיצונה ופנימי ת טהורו ת • לפ י שכ ל א ׳ מכר ת ;יודע ת מקומ ה וא ן אחרי ס נכנס ת במקו ם חברותי ה • על ו דר ך החיצונ ה ונמצא ד ס תת ת החיצונ ה כול ן טמאו ת • נמצ א ד ם תח ת האמצעית האמצעי ת והפנימי ת טמאו ת והחיצונ ה טהורו ת גמנא תח ת פנימי ת הי א לב ד טמא ה והשא ר טהורו ת • הי ה להן ע ש ק לצ ד פני ם ודרכ ן להתנוד ד ממקומ ן ולהתק־־ ב לצ ד ־ - פניסאשפ״י שנמצ א תח ת הפנימי ת שתי ם הפנימיו ת טמאות • מעשה היהבב ' נשי ם שהי ׳ טוחנו ת בריחי ם ונמצ א ד ם תח ת הפנימית וב א מעש ת לפני י תגמיס . ואמר ו שתיה ן טמאו ת • נמצא תח ת החיצונ ה הי א טמא ה והפנימי ת טהור ה שאי ן פנימית דוחק ת לב א לצ ד החיצונ ה נמצ א ד ם ביניה ם שתי ם הקרונות אלי ו טמאו ת • הדברי ם שאמר ו בזמ ן שאי ן לה ן במ ה ל זלו ת אב ל א ס י ש לה ן במ ה לתלו ת תולו ת כמ ו שיתבא ר • לפיכך א ס נתעשק ה א ׳ מה ן בכתמי ם ואיסש ר שמעש ק ז ה היה כול ן תולו ת ב ה והו א שהפע ר שנגע ה כא ן בכתמי ם • כבר ביאר־נ ו שהכתמי ם מדבריה ם ולפיכ ך הלכ ו בה ם להק ל בכל דב ר שהי א יכול : לתלו ת • כיצ ד שחט ה בהמ ה א ו חי ת או עו ף א ו שנתעשק ה בכתמי/א ו שישב ה בצ ד העוסקי ם בה ם או שע ב־ ה בשו ק ש ל טבחי ם וכיוצ א בז ת ונמצ א ד ם בבגד ה בין שנמצ א בעליו ן א ו אפ-ל ו בתחתו ן ול א בעליו ן הרי י ז ו תול ה שאני אות ר מש ם נית ז וב א ע ל בגדי ה • וגב ר בארנ ו למעל ה שאס נמצ א יי ל בשר ה לב ד שאינ ה תול ה בה ן ?י א א ס נתעסק ׳ היא ממ ש בה ן ינמצ א ע ל ידי ה שהי ' תול ה בה ן שהר י נתעסק ' ממש בכתמים • נסתפק ת א ס עבר ה בשו ק ש ל טבחי ם א ו א ס גתעשקה בית שביע י המאה ואי ן אומרי ם ד ס ז ה ממאנול ת מעונ ה ז ו הי ה וע ד זה מעכ ו לס י שאגת ו מקו ס בדו ק הו א אצ ל מאכול ת • וכ ן הד ק • נכן הכוע ס כשבדק ה ב ו והניחת ו בקופס א ואח ר שע ת בדק ה אותו ומצא ה עלי ו ד ס כ ל שהו א בי ן משו ך בי ן עגול ה • בדק ת געד הבדו ק ל ה ואח ר כ ך כוח ה ביריכ ה א ו שהניחת ן תח ת הכר א ו תח ת הכס ת ולמח ר נמצ א עלי ו ד ס א ס הכת ס עגו ל ואין ב ו כגרי ש ועו ד שהור ה ד זולי ן במאכול ת שת א מאכול ת נתתעכה ש ם תח ת הכ ר א ו תח ת הנס ת א ו ביריכ ה ־ ואע׳פ י שהעד בדו ק הו א חזק ה א ס ד ס קמ ח הי ה משו ך הי ה וא ס מש ך טמא ואפיל ו א ק ב ו גרי ם ועו ד ואי ן אוממס״בז ה ד ס מאכול ת מאפיון שהע ד בדו ק אצל ה וז ה חומ ר בע ד מבסלוקשכת ס הנמצא בחלו ק אעפ״ י שהו א בדו ק בי ן עגו ל בי ן משו ך תולי ן אותו לתק ל ב ת אכול ת ע ד שיה א ב ו כגרי ם ועו ד • בדק ה בע ד שאינו בדו ק אפיל ו הני ס ת ו בקופס א ולמח ר נמצ א בוכת ס אפילו גדו ל כגרי ם ועו ד ואפי ׳ הי ה הכת ס משו ך עהור ה . ־ אשת ז ו בחזק ת שהור ה עומד ת וע ד ז ה אינ ו בדו ק אמפ׳׳ י שבדקה עצמ ה ב ו מספ ק ל א נטמ א אות ה וי ש מ י שהור ה כז ה להחמיר כ ל שי ש ב ו כגרי ם ועוד • והמחמי ר תב א עלי ו ברכ ת ־ ואיזה ע ד הבדו ק י ש מרבותי י.שכתב ו כשבדקת ו ול א הניחת ו טד שבדק ה ב ו אב ל א ס בדקת י ואח״ ב הניחת ו ולאח ר שע ה בדקה ב ו אי ן ז ה ע ד בדו ק שאנ י אומ ר כשהטחת ו ננת ס ב ו ממקום אח ר ול א נ״ ל כ ן אל א כ ל שבדקת ו בי ן היי ן בקחברת ה ולא נוד ע שנכת ס ב ו כת ס מצ ד אח ר ול א העבירת ו בשו ק ש ל סבחיסאוצד העושקיןבכתמי ' הר י ז ה בחזק ת בדו ק וכז ה ראוי לתורו ת : שת י נשי ס שלבש ׳ חלו ק אח ד בדו ק ונמצ א 7 ס בחלוק למש ה מ ן הסינ ר שלז ו וש ל ז ו שתיה ן שמאו ת • למעל ה מן הסינ ר ש ל ז ו וש ל ז ו שתיה ן שתורו ת ואע״ פ ש אי ן להם . במ ה לתלות אנ י חומ ר נתעסק ו בכתמי ' א ס ישב ו בצ ד המתעסהי ' בכתמים ושכח ו ול א הרגיש ו • בד״ א בשל א פ שש ו אות ו בליל ה לכשות ב ו א ת ראש ן • אב ל כס ו ב ו א ת ראש ן שתיה ן שמאות • כסתה אח ת מל ן א ת ראש ה ול א השניי ה אות ה שכס ה ב ו א ת ראשה שמא 'וחברת ה שהור ה : היתהאח ת ארוכ ה ואח ת קצרה א ס תגי ע ןדכת ס כנג ד בי ת התור ף ש ל ארוכ ת שתיה ן טמאות • כנג ד בי ת התורן ) ש ל קצר ה קצר ה שמא ה וארוכ ה טהור׳ דלתעל ה ת ן הסינ ר הו א לארוכ ה : האש ת שלבש ת חלוקה בדו ק וכשפששתו . בדק ה עצמ ה וחלוק ה ומצא ה שהו ר והשאילתו לחברת ה ונמצ א כת ס בחלי ק הראשונ ה שהור ה !השניה שמא ה . דבדיק ת חברת ה כבדיק ת עצמ ה דכחלו ק הבדוק הו א ל ה : ג ׳ נשי ם שלבש ו חלו ק א ' בדו ק שבדקת ו ו הראשונ ה ופששת ו ולבשת ו השני ׳ וכ ן השלישי ת ול א היית ה * בדיק ה בי ן ראשונ ה לשני ה .ובי ן שני ה לשלישי ' ואח״ כ ושער רביע י * נמצא 7 ס בחלו ק כול ן שמאו ת דמ י תול ה במ י בד״ א בשל א בדקה אח ת מה ן עצמ ה תו ך שיעו ר לוס< / ש ל מציא ׳ אב ל ח ס בדקה אח ת מה ן עצת ה.תו ך שיעו ר וס ת ש ל מציא ה ומצא ה טהור הי א שהור ה והשתי ' שמאו ת בדק ו שתי ס תו ך אות ו שיעור ומצא ו טהו ר שתי / איל ו שהורו ת והשלישי , שמא ה.בדק ו שלשתן ומצא ן טהו ר שלשת ן שמאו ת דד ס ז ה מהיכ ן ב א • וכ ן הדין כשבדק ו ססס : אח ד(ישב ו שלשת ן בז ו אח ר ז ו ונמצ א עלי ו דס לבסון ) • וכ ן הדי ן למש ה הבדוק ה ששכב ו עלי ה שלשת ן בזו את ר ז ו • בדק ה הראשונ ה שלבש ה כחלו ק א ו שישב ה ע״ ג הספסל א ו ששכב ה ע ל , המש ה ומצא ה שמ א ואפיל ו שת י הראשונות בדק ו ומצא ו שמ א כול ן שמחו ת לפ י שא י אפש ר לראשונות לבדו ק תו ך שיעו ר וס ת לזמ ן שלבש ו א ת החלו ק • א ז שישבו ע ל הספס ל • א ו ששכב ו ע ל המס ה חב ל א ס האחרונ ה שהיא לובש ת א ת החלו ק א ו שיושב ת ע ל הספס ל א ו ששוכב ת על המש ה קנח ה עצמ ה תו ך שימו ר וס ת ש ל מציא ה ומצא ה שמא . אות ה שמצא ה שמ א מצל ח ע ל חברותיי ; והי א טמא ה וחברותית הראשונו ת שהורו ת • איזה ו שיעו ר וס ת שאמר ו שמצלת ע ל חברותי ה כ ל שתקנ ה עצמ ה בע ד שביד ה אב ל א ס בדקה עצמ ה בחורי ן ובסדקי ן אח ר זמ ן הו א ז ה ואינ ה מצל ת על חברותי ה וכול ן שמאות • בד״ א כשהי ו שתיהןשוו ת אב ל א ס היתה אח ת זקנ׳-שעבר ו עלי ה ג 'עונו ת של א ראת ה ד ס ואח ת שאינה זקנ ה א ו אח ת מעובר ת שהוכ ר עובר ה ואק ת שאינ ה עוברה אח ת בתול ה דתי ס ואח ת שאינ ה בתול ה אח ת מטק ה . אח ת שאינ ה מנק ה • זקנ ה תול ה בשאינ ה זקנ ה • ומעובר ת בשאינה מעוברת • ובתול ה בשאינ ה בהול ה • ומנק ה בשאינ ה מטקה • וכש ס שתול ה בחברת ה כ ך תול ה בעצמ ה • כיצ ד עוברה שלבש ה חלו ק שלבשת ו קיד ם שהיית ה עובר ה ונמצ א עליו ד ם תול ה בימי ס של א היית ה עוברה . וכ ן כ ל כיוצ א בז ה : היתה אח ת מטק ה ואח ת עובר ה אח ת זקנ ה ואח ת בתול ה אי ן זו תול ה בו ו : הי ה הספס ל א י המש ה גדולי ם וישב ו עליכ ם ג ' נשיס בכ ת אח ת די ן אח ד י ש לה ס כמ ו שיתבא ר : בדקה החלו ק ולבשת ו וא ח " כ השאילת ו לישראלי ת נד ה א ו לנכרית הראוי ה לראו ת וראת ה אע״ פ שעכשי ו ועג ת י רוא ה הראשונ ה תול ה בה ן וטהור ה • היית ה הנכרי ת , לראות אב ל ל א ראת ה מעול ם אינ ה תול ה בה ■ השהילת ו לישראלית שומר ת יו ם כנג ד יו 0 אפיל ו בשנ י של ה א ו לנד ה ולזכה בימ י ספירת ה ואפיל ו ביו ם ז ' לספירת ה ־ בעל ת ח יו ק תולה בה ן והי א שהור ה וחברת ה ששאלת ו מקולקל ת שאיל ו כבר הי ו שמאו ת ותולי ן טומא ה במ י שהיית ה שמא ה השאילתו לקטנ ה של א ראת ה מעול ם ולבשת ו קטנ ה ז ו לאח ר שנבעלה קוד ס שתחי ' המכ ה וכ ן א ס השאילת ו לנער ה של א ראתה בית שבינ י ולא אמר ו חוששי ן לנשיר ת אל א בש ל תיר ה . תינוק ת של א הגיע זמנ ה לראו ת חפי ׳ ראת ה פע ס ושתי ס אינ ה חושש ת לכתת י ה ואפי ׳ סדיכי ן של ה תלוכלכ ץ 1 ל ס אפי 'שאי ן ל ה במ ה לתלות ועיק ר דברי ס איל ו מפנ י שהכתמי ס אינ ן מדבר י ת1ר ה אלא מד״ ם ראת ה ג״ ס הר י הי א ככ ל הנשי ׳ ונתמי ה כראיית ה ויש שהור ה שאי ן ז ו חושש ת לכתמי ס אפי ' שתרא ה 7 פעמי ס ולא ירא ה ל י כ ן כית ה שופע ת 7 ס ואפי ׳ כמ ה ימי ס אינ ה אצ ח כראייה אח ת ואפי׳מדלס ת שה ד נוט ף ויור ד נופ ה אח ר שפ ה כדצף אינ ה כפושק׳-אלי/כשופע ' אב ל א ס כסק׳מענ ן וחזר ה וראתה ג״ ם אפיל ו ביו ס אח ד הר י ז ו מוחז־, ת בדמי ם וכתמ ה טמא כראית ה • תינוק ת של א הגי ע ולונ ה לראו ת שראת ה ג״ ס ופשקה מלראו ת ג ' עונו ת שלימו ת שה ן תשעי׳ ס יו ם הר י ו חוזרת להתיר ה הראשוןשההפס ק ז ה מוכי ח שהדמי׳הראשוני ס מקרה ש ל דמי ס יתרי ס הי ה ונסתל ק המקר ה וחזר ה ז ו להיו ת ■ כשא ר התינוקו ת בנו ת גיל ה שאי ן לה ס דמי ס וכתמיה ן שהורי ! עד שתשו ב ותרא ה עו ד ג" פ • אי ן האש ה חושש ת לכתמי ם ע ד שימצא הכת ס במקו ס שאפש ר שנט ף מ ן המקו ר ממש • כיצ ד הרי שנמצ א הכת ס בחלו ק למעל ה ש ל א כנג ד בי ת התור ף א ו שנמצא ע ל בשר ה למעל׳מבי ת התור ף כגו ן שנמצ א ע ל כריס ה או ע ל גב ה הר י ז ו טהור ה שא י אפש ר שנש ף ש ס ח ן המקו ר ־ (אין חוששי ן שמ א נגע ה ביד ה במקו ס התור ף והביאת ו כא ן שאין מחזיקי ן טומא ה ממקו ס למקו ס • בד״ א בשל א נזדקר ה אבל א ס ברי א ל ה שנזדקר ה והגבי ה רגלי ה למעל ה וראש ה למטה הר י חז ר למעל ה כלמט ה והר י חושש ת לכת ס שנמצ א על בשר ה בי ן בגב ה בי ן בפריס ה בי ן בחלוק ה • נמצ א ע ל כשרה לנ ד למט ה מ ן החגור ה א ו למעל ה מ ן החגור ה וידע ה בביתר שנזדקר ה אפיל ו עבר ה בשו ק ש ל טבחי ׳ טמא ה דכיו ן * שהי א רוא ה מגופ ה • ונמצ א הד ס ע ל בשר ה לב ד חוששי ; ל ה ומחמירין כלי ה בספקות ה ואומרי ן שא ס ב א ש ס מעלמ א ל א על בשר ה לב ד הי ה אל א ג ס ע ל חלוק ה • בד״אבשעבר ה בשוק ש ל טבחי ס א ו אפיל ו נתעסק ה בכתמי ם • אב ל א ס י ש לה מכ ה בגופ ה בתקו ׳ שאפש ר שנט ף ש ס מאות ה מכ ה הר י ז ו . תול ה במכת ה ואפי ' נמצ ׳ הכת ס ע ל בשר ה לב ד • הית ה ■ המכ ה ע ל צ ו אר ה ונמצ א הכת ס נירפ ה א ו בשוק ה אינ ה תול ה ־ ב ה שא י אפש ר לד ס מכ ה שבצוא ר לטפט ף כא ן ואי ן אומרי ם שתא ביד ה נגע ה במפת ה וא ס״ כ הביאת ו כה ן ביד ה • נמצ א על יזלוק ה יע ל בשר ה א ס עבר ה בשו ק ש ל טבחי ׳ א ו שנתעסק ' בכתמיס בי ן שנמצ א למט ה מ ן החגו ר בי ן שנזדקר ה ונמצ א למעלה מ ן החמ ר טהור ה • ל א עבר ה בשו ק ש ל טבחי ׳ ול א גתעסקה בכתמי ׳ א ו נמצ א למט ה מ ן החגו ר טמא ׳ וה״ ה ושער רביעי . ל ט למעלה מ ן החגו ר והו א שידע ה בבירו ר שנזדקר ה • נמצאע ל חלוקה לב ד ול א עבר ה בשו ק ש ל טבחי ם ול א נתעסק ה בכתמי ׳ למטה מ ן החגור ־ טמא ה למעל ה מ ן החגו ר אפיל ו נזדקר ה טהורה י שח ס 7 ס ז ה ב א מ ן המקו ר ע ל בשר ׳ ג ׳ כ הי ה נמצ א ויש מ ן הגאו נ ס שהוד ו דלעול׳כ ל שי ש לתלו ת בשו ק ש ל טבחי ס או בעס ק כתמי ס תול ה וטהור ה ואפיל ו נמצ א ע ל בשר ה לבד • (הראשון- נ״ ל עיק ר • הרואלכת ס ע ל עקב ה וע ל רגלי ה ואפילו ברא ש גודל ה טמא ה דאפש ר שנג ע עק ב בבי ת התורם ' בשעת ישיב ה ושמ א נט ף ג״ כ ע ל רגל ה ח ו כפיל ו במדל׳בשע ה שהיא מהלכ ת • נמצ א ע ל שוק ה וע ל פרסותי ה מבפני׳טמאה • מאחורי שוק ה א ו אפיל ו מ ן הצלדי ן בתקי ס שניכ ר שא4 א לטפטף ש ס ת ן המקו ר טהור ה ־ נמצ א ע ל קשר י אצבעו ת ידיה טמא ה ואע״ ס שאי ן הי ד מגע ת ש ס בשע ה-שהי א עומד ת וזקופה חוששי ן שמ א שחת ה ונגע ה ש ס לפ י שהידי ס עסקניו ת הס • וי ש מרבות י שהור ו שאי ן דבר־סאיל ו אמוריסאל א בזמן שבדק ה ול ח נטל ה ידי ה לאת ר בדיק ה אב ל מ ן הסת ם א־נה חושש ת ל ו לפ י שאינ ה עשיי ה ליג ע ש ס אל א במתפויןכד י שלא תלכל ך ידי ה ש ס נמצ א י ע ל בי ת י ד ש ל חלוק ה א ס יכו ל להגיע אות ו מקו ס ש ל חל ק כנג ד בי ת התור ף אפיל ו בשפ ה שהיא שוח ה טמא ה חוששי ן שמ א שהת ה ונגע ה וא ס לא ו טהורה • בד״ א בשאינ ה פושטת ו אב ל פושטת ו ומתכס ה ב ו בלילה ואפיל ו ל א כסת ה ב ו אל א ראש ה בכ ל מקו ס שימצ א ב ו טמא מפנ י שהו א עשו י לחזו ר איל ך ואיל ך ושמ א נתהפ ך ונג ע שס • וכ ן הדי ן א ס נמצ א ש ס במעפור ת שהי א מכס ה ב ה א ת ראשה בליל ה • כדר ך שאמר ו לעגי ן טומא ה ה״ ה לעני ן טהר ה שאס הי ה ל ה מכ ה בצואר ה ונמצ א הכת ס בחלוק׳אפיל ו למט ה מן החגו ר ואפיל ו במקו ס שא״ א שנט ף ש ס מ ן המכ ה א ס הייתה פושטתו . ומתכס ה ב ו הר י הי א תול ה בחכת ה שאנ י אומר נתהפ ך וב א ל ה הנג ד צואר ה • נמצ א ע ל בשר ה למט ה מב ג ד בי ת התור ף כתמי ם גדולי ס עשויי ן טפי ן טפי ן וכ ן א ס הכתס עגו ל כשי ר א ו שהו א עשו י טפי ן כשור א א ו כחצוב א א ו שאורך הכת ס לרוח ב יריב ה אעם " י שמתו ך צור ת הכתמי ם האילו נרא־ ן של א ב א הד ס קהמקו ר טמא ה לפ י שהחלו ק עשו י להתהפך כא ן וכא ן ומתו ך כ ך נט ף הד ס כע ס כא ן ופע ס כאן • והוא שי ש כגרי ם ומו ד במקו ס א ׳ חלו ק ז ה שזכרנ ו ב ו בכ ל מקו׳חלוק הבדו ק הו א בי ן שהו א בדו ק ל ה בי ן שבדקת ו חבירת ' והשאילתו לה • לקח ה חצו ק מ ן השו ק ואינ ה יודע ת ממ י לקחת ו לשאול ממנ ו א ס בדו ק כו א א ס לא ו תול ה להק ל שכב ר הי ה ש ס 7כתמי'דרבנןםפיקןלהקל-האשה שבדק ה עצמ ה בע ד הבדו ק לה ונמצ א עלי ו 7 ס אפיל ו טכ ה כחרד ל בי ן נוגו ל בי ן משו ך טמאה ול א עו ד ?! א אפי ' נמצ א ע ל הכת ס מאכול ת מעוכ ה ב טמא ת 1 בית שביע י ושע ר שליש י תחילת הוס ת ובדק ה ומצא ה טהו ר שהור ה וי ש מ י שהור ה לחו ש פל זמ ן המשכת י הוס ת • מ י שאי ן ל ה וס ת קבו ע חושש ה ליו ס שלשיס לראיית ה הואי ל והי א עונ ה בינוני ת ששת ס נשי ס עשוי , לראוז כ ן אב ל י ש ל ה וס ת קבו ע כ ל של א הגי ע ע ת וסת ה אינ ה חוששת 1 אעפ״ י שלמול ה ל רח ק ראיית ה ית ר מעונ ה בינוני ת ׳ לפי שהאור ח חזק ה אינ ו ב א אל א בזמנ ו ולפיכ ך ע ד שהגי ע עונת וסת ה הר י ז ו בחזק ת טהר׳בל א בדיק ה ובעל ה ב א עלי ה בין עיר ה בי ן ישנ ה בי ן שוה ה עמ ה בעי ר ב ק ב א מ ן הדר ך • *גיע ע ת וסת ה אסור ה ע ד שתבדו ק ותאמ ר טגור ה אנ י • שהה הבע ל לאח ר עונו ת הוס ת כד י שתוכל!לםפו ר ולטבו ל הר י מחשב וב א עלי ה בז ה אמר ו להק ל מפנ י שהוסתו ת מדבריה ם זיש כא ן ב ׳ ספיקו ת • שמ א ל א ראת ה וא ס ראת ה שמ א ספר ה וטבלה ואח ת גדול ה ואח ת קטנ ה ואח ת נער ה ואי ן אומרי ם שהנערה בוש ה מלטבו ל בל א תביע ה • בלי׳ א כשהניח ה בעל ה בחזקת טהר ה ול א יד ע שראת ה בימ י וסת ה אב ל הניח ה בחזקת טמא ה א ו שיד ע שראת ה א ו שילד ה אעפ״ י ששה ה כד י לספור ולטבו ל הר י הי א ל ו בחזק ת טמא ה ע ד שתאמ ר ל ו טהורה אנ י • הגי ע ע ת וסת ה ול א שה ה ע ד שתוכ ל לספו ר (לטבול אע״פ י שהניח ה בחזק ת טהרה , הר י הי א אסור ה ל ו ע ד שתאמר ל ו טהור ה אנ י בד׳׳ א,בשי ש ל ה וס ת לימי ם אב ל.י ש לה וס ת לימי ם ולקפיצו ת כיו ן שהוס ת תלו י במעש ה אנ י אומ ר ,שמא ל א קפצ ה ול א ראת׳ • חמו ר בוש ת הקפיצו׳שוס ת הקפיצו , בין שהו א מקור ב יות ר מעונ ה בינוני ת בי ן שהו א מרוח ק יס ר מיכן לעול ם הי א חושש ת לימ י עונ ה בינוני ת שאנ י אומ ר אור ח בעונה בינוני ת ב א ובעל ה מחש ב ימי׳עונ ה בינוני ת וב א עליה * מי שי ש ל ה וס ת קבו ע והגי ע ע ת וסת ה ול א בדק ה בשע ת וסח ' אשורה ע ד שתבדו ק בדק ה עצת ה אפי , לאח ר כמ ה ימי ם א ס מצאה טהו ר טהור ה שוסתו ת מדבריה ם כמ ו שאמרנ ו וה״ ה למי שאי ן ל ה וס ת והגי ע יו ם שלשי ם לראיית ה שהי א עונ ה בינונית ול א בדק ה ביו ם העינ ה הר י ז ו אסור ה ע ד שתבדו ק ואס בדק ה לאח ׳ העונ׳ומצא ה טהו ר טהור ה י ש ל ה וס ת שאינ ו קטע והו א ל ה בפחו ת מעונ ה בינוני ת כגו ן שראת ה לכ״ ה וכיוצא בז ה אע׳׳ ש של א בדק ה כיו ן של א הרגיש ה בד ם הר י ז ו טהורה בל א בדיק ה כל ל : השער הרביע י הכתמי ם ואכלו ל ב ו שלש ה ענייני ם הא , הכתמים הנמצאי ם בי ן ע ל בשר ה בי ן ע ל בגדי ה ואינה מרגש ת בה ם ואכלו ל ע ם ז ה הכתמי ם הנמצאי ם בע ד שהיא בודק ת ב ו בי ן שאינ ו בדו ק • הב ׳ הדמי ם שהי א רוא ה מגופה אל א שאינ ה יודע ת אסמ ן המקו ר שחזקת ו טמ א וא ס משאר המקומו ת הטהורים • ואכלו ל ע ם ז ה המשמש ת וראת ה דם בשע ת תשמי ש מפג י שז ו סוךלינ ת בבדיק ה א ס י ש ל ה מכ ה במקור א ס לא ו וכגו ן האש ה שהי א עוש ה צרכי ה ונמצ א ד ס בשפל שכ ל איל ו נכללי ן בכל ל כתת־ ס מפנ י שאפי ׳ את ה ב א לטמא אינ ו מ ן הודא י אל א מספ ק ו כ ל שאסו ר מספ ק הר י הו א בכלל כת ם : דבר חור ה אי ן האש ה מטמא ה משו ס נד ה ע ד שתרגי ש בבשרה שנ ׳ ד ם יהי ה זוב ה בבשר ה • חכמים ■ עש ו סייג לדבריה ם וטמא ו א ת הכתמי ם בראיי ה להחמי ר ע ל דברי תור ה • וכת ה שיעור ו ש ל כת ס כחושש ת ל ו כגרים - ועוד • פחו ת מיכ ן תול ה אות ו 7 ס במאכלו ת שא ס א״ א אומ ר כן א־ ן ל ך אש ה טהור ה לבעל • שאי ן ל ך כ ל סדי ן וסדי ן'שאי ן עליו כמ ה טיפ י דתי ס • כמ ה הו א שיעור ו ש ל גריסז ה ט , עדשות שה ן ג ׳ ע ל ג ׳ ולפיכ ך אי ן חוששיןמשו ס כת ס ע ד שיה א בו ט ׳ עדשו ת • נזדמ ן ל ו גרי ס ית ר משיעו ר ז ה משע ר ב ו שהכתמים דרבנ ן ולפיכ ך הולכי ן בשעוריה ן להק ל • למ ת הלכו אח ר שיעו ר ז ה לפ י שע ד השעו ר הז ה איפש ר שנתמעכ ה שס מאכלו ת וממנ ה הי ה אב ל ית ר מיכ ן אי ן תולי ן במאכלו ת שאיןדס המאכלו ת עוש ה כת ס ית ר מגרי ם ־ גרי ס ז ה שאמרנ ו אפי' שאינ ו מרוב ע אל א אפי ׳ הי ה ארו ך וקצ ר א ס י ש בי ן הכ ל כשעור ט ' עדשו ת ועו ד מצטר ך * מקומו ת י ש שרח ש הפשפ ש מצוי בה ם ובאותןהמקותו ' תול ה האש ה בנתיני ה ע ד כתורמו , ואינה טמא ה משו ס כת ם ע ד שיה א כשיעור ו כתורמי , ועו ד • לא נמצ א השיטו ר כול ו מצור ך חמ ש במקו ס,אח ד אל א שנמצא ו טפין טפי ן סמוכי׳ז ה לז ה א ס ע ל בשר׳ה ס וי ש בי ן כול ׳ כגרי , ועוד טמא ה שכ ל שהו א ספ ק ע ל בשר׳ספיק ו טמ א אב ל נמצא ו על חלוק ת בעניי ן ז ה טהור ה ע ד שיה א ב ו גרי ם ועו ד מחוב ר ביחד המקו ס אח ד • י ש מ י שהור ה שהאש ה אינ ה חושש ת לכת ם עד שתד ע בבירו ר שהו א ד ם • וכיצ ד הי א עוש ה תעבי ר עלי ו ז סמנין וא ס עב ר הר י ז ה ד ם וא ס עמ ד הר י ז ת צב ע ואינ ה חזששה ל ו • ואי ן ראו י לסמו ך ע ל הורא ה ז ו אל א חושש ת ל ו מ ן הסתם אב ל א ס העביר ו עלי ו ז , סמני ן כסדר ן ול א עב ר ודא י טהורה שאי ן ל ך ד ם שאינ ו עוב ר ע״ י ז ׳ סמני ן והו א שהעביר ן כסדרן • האש ה שהי א טמא ה משו ס כת ם צריכ ה שתסמי ק בטהרה כנד ה ואח ר הפס ק טהר ה מונ ה ז ' נקיי ס חו ץ מיו ם שהפסיקה ב ו כדרךשאמר ט ברוא ה ודאי ת כיו ן שהכתמי ם מדבריהם הקל ו בה ם של א לטמ א כ ל הנשי ם ע״ י כתמי ם ואןז ז היא שטמא ה משו ס כת ם כ ל שהגי ע זמנ ה לראו ת ואפ י צ א ראתה מעול ם ואיז ו הי א שהגי ע זתנ ה לראו ת כ ל שהי א ב ת י״ב שנ ה דו ס אח ד שנכנס ה בימ י הנעורי ם ואפ י ל א בדקו ה ולא נוד ע א ס הביא ה ב , שערו ת חוששי ן לכתמי׳ 7 7ח!י 2, 2 שהגיע לכל ל שנותי ה הביא ה 0'מ ^ 1 הביאה סימני ן ירא ת שאי ן חזששי ן שמ א נש ח לכתמי ם דרבנ ן (לח 1 בית שביע י וכן כ ל כיוצ א בזה . • הי ה ל ה וס ת ההפלגו׳אינ ה׳חושש ת לאות ה ההפלגה ולפיכ ך א״ א ל ה בפחו ת משת י ראץ ת כמ ו שבארנ ו • כבר ביארנ ו שי ש וס ת מורכ ב וכיצ ד וס ת מורכ ב קפצ ה באח ד בשבת וראת ה • וקפצ ה בא ׳ בשב ת וראת ה ועו ד קפצ ה באח ד בשבת וראת ה הר י ז ו קבעה ' וס ת לקפיצו ת באח ד בשב ת • הגיע א׳בשב ת ול א קפצ ה א ו שקפצ ה בשנ י בשב ת אינ ה חושש ת שדרי ל א קבע ה ז ו אל א לקפיצ ת ש ל א ׳ בשבת • קפצ ה באח ד בשבת וראת ה ועו ד קפצ ה בא׳בשב ת ורחת ה וקפצ ה בשב ת ול א ( ראתה ובאח ד בשב ת ראת ה בל א קפיצ ה אי ן אומרי ם נתגל ה הדבר■ שהיו ם גור ס שהר י ראת ה ז ו באח ד בשב ת בל א קפיצ ה (בשבת קפצ ה ול א ראת ה אל א אומרי ם מ ה שראת ה באח ד בשבת מחמ ת קפיצ ה ש ל אמ ש הו א שראת ה ומ ה של א ראת ה בשבת אפי ׳ שקפצ ה ב ו מפנ י שעדיי ן ל א הג־ ע זמנ ה ש ל קפיצה • קניצה בא ׳ בשב ת וראת ה ובא ' בשב ת וראת ה ולאח ד בשב ת הש!ישע־את ה בל א קפיצ ה הר י ז ו קבע ה וס ת לימי ם לבד ם שהרי ראת ה באח ר בשב ת בל א קפיצ ה כל ל ולפיכ ך נתגל׳שהיו ׳ גורס בל א קפיצ ה : פפמי ס שתקב ע האש ה וס ת דגופ א פשו ש ופעתי׳שתקבענו מורכ ב כדר ך שאמרנ ו בוס ת מוקגב • פהק ה בר״ח וראת ה וכ ן בר״ ח וראת ה ובכ״כ ו יו ם פהק ה ול א ראת ה ובר״ח ראת ה כל א פהי ק הר י ז ה וס ת מורכ׳של א ראת ה בר׳י ח השליש, אל א מחמ ת פיהו ק ש ל אמ ש ומ ה של א ראת ה אמ ש לפ י שעדיין ל א הגי ע זמנ י אב ל פהקה-בר״ ח וראת ה וש ן בר״ ח וראתה ובר״ ח השליש י ראת ה בל א פיהו ק הר י ז ה וס ת פשונ ז לרחשי חדשי ם שהר י ראת ה ז ו בר״ ח בל א פיהו ק כל ל לפיכ ך נתגלה שהיו ם גור ס פהק ה וראת ה וחזר ה ופהק ה באיז ה יו ם שנזדמן חיששי ת ל ף שת א תרא ה כדר ך שאמרנ ו בשא ר היסתו ת שאינם קבועי ם דשמאלפיהוקי ן לבדחקבענו • הר י שראת ה באותו פיהו ק השנ י ופיהק ה בפע ם השלישי ת ול א ראת ה אינ ה חיששת לפיהוקי ן שכב ר נתבא ר שכ ל וס ת שאינ ו קבו ע הר י הוא נעק׳בפע ה אח ת וכברנתגל׳שא ץ וס ת ז ה קבו ע לפיהוקי ן אבל עדיי ן הי א חושש ת לוס ת ההפלג ה • כיצ ד הר י שהי ה בי ן פי־צוקי א ׳ לפיהו ק שנ י כ ׳ יו ם • ולע י" ו יו ם לפיהו ־ שנ י פיהק ה י. ול א ראת א הותר ה ז ו לפיהקי ן אב ל עדיי ן הי א חושש ת ליו ם כ ' שתא להפלג ת שוו ת כ ' תקבענ ו • פיהק ה וראת ה ועו ד עיעש ה וראת׳ועוד חשש ה וראת ה אי ן ז ה וס ת קבו ע לפ י שאי ן המקרי ' קובעים וס ת ז ־ לז ה ולפיכ ך אינ ה קובע ת וס ת ע ד שתעט ש ג ' פעמים ותרא ה • א ו שתלס ק ג״ פ ותרא ה וכיוצ א בז ה • כיצ ד היא חושש ת לוס ת דגופ א א ס הי ה היס ת פשו ע והיית ה למוד ה לראות בתחל ת הוש ת תי ד הר י ז י חושש ת לכ ל המשכ ת הוס ת שאע״פ של א ראת ' עכשי ו בתחיל ת יוש ת שמ א תרא׳באמצע ו או בסופ ו : היית ה למוד ׳ לראו ת כסו ף הוס ת אינ ה חושש ת ע ד סוף הוס ת ובז ה ק ל נס ת דגופ א משא ר הוסתו ת שהי א חושש ת ושער שליש י ל ח בהן לכ ל עונ ת הוס ת י ׳ בד״ א בזמ ן י שהי א למוד ה לראו ת כ ל הראיה בתו ך הוס ת אב ל א ס א ץ הראי ה מוב.ע ת בתו ך הוס ת יש מגדול י המורי ם שאמר ו שהי א אסור ה מתחנ ת הוס ת ע ד פוף כ ל אות ה עונ ה • י ׳וי ש מ י שהור ה ג ס בז ו להתי ר לאח ר הוסת ולראשוני ם סומעי ן הואי ל ולמוד ה לראו ת אח ר הוס ת * ׳ הי ה הוס ת מורכ ב הר י ז ו אסור ה כ ל אות ה עונ ה כדר ך שהי א * אסור ה בשא ר כ ל הוכתו ת : וסתו ת איל ו כדר ך קביעת ן כ ך דרך עקירת ן • כיצ ד א ס קבע ה וס ת פשו ט לפיהוקי ן ואח ׳ כ פיהקה ג ׳ פעמי ם ול א ראת ה נעק ר ממנ ה וס ת ז ה • אב ל א ס היה מורכ ב אינ ו נעק ר ע ד שהפס ק ג;׳ פ באות ן הימי ם ול א תראה • מ י שקבע ה וס ת להפלגו ת א ס היית ה למוד ה לראו ת מעשרים לעשרי ם ושינת ה וראת ה לכ״ ה הר י ז ו חושש ת לב ' ולכ״ה ־ כיצ ד הל ע יו ם כ ול א ראת ה עדיי ן הי א חושש ת לכ״ה • ומאיזו ע ת הי א מונ ה ה ל מריא ת הכ״ ה ול א מזמ ן ה ל שהי א למודה לראו ת לפ י שהאור ח אינ ו רגי ל לב א בכתו ת מ ל ואיל ו הייתה מונ ה כ ׳ מזמ ן ה ל נמצ א ישהי א חושש ת שמ א יקדי ם האורח לב א יו ם ה ע" ו לראיי ת הכ״ ה ואינ ו בדי ן שז ו שינת ה לרחוק ראיותי ה לל ה ואנ ו נחו ש שמ א תקר ב לע״ ו ־ פעמי ס שלא תהי ה הפלג ׳ שתקב ע בהשוי ה ?י א בדילו ג • כלשתקבענ ו בדילוג שו ה ג ׳ פעמי ם הר י ז ו וס ת קבו ע • כיצ ד ראת ה יו ס ט״ו בניס ן וי״ ו באיי ר ד״ ז בסיו ן הר י קבו ע לדילו ג יו ס יח ד והרי ז ו אסור ה יו ם י " ח בתמו ז וי״ ט בא ב ו ל באלו ל וכ ן לעול ם אין מדקדקי ן בז ה בי ן חד ש מל א לחד ש חס ר שזהוסתהיחי ס ולא וכ ת ההפלגו ת ■ וכ ן ראת ה ג״ ס בדיל ג כמ ו שאמרנ ו וחזר ׳ חלילה באות ם דילוגי ם בעצמ ם א ס נהג ה קג״ ס הר י ז ה וס ת קבוע לדלוג י חליל ה • כיצ ד ראת ה ט" ו בניכ ן וי״ ו באיי ר זי״ ו בסיון וחזר ה חליל ה וראת ה ס" ו בתמו ז ו י" ו בא ב וי״ ז באלו ל ועוד חזר ה וראת׳ט״ ו בתשר י וי״ ו במרחשו ן וי״ ז בפסלי ו קבע ׳ לה וס ח בדלוג י חליל׳וחושש ת לעול ם ט״ ו בחד ש ז ה ו״ ז בחד ש זה וכ ן לעול ם • י ש מ י שהור ה בוס ת הדילוגי ם שאינ ה קובע ת עד שתשלי ש בדילו ג ולפיכ ך אינ ה קובע ת בפחו ת מז ׳ ראיו ת לפי שהראיי ה הראשונ ה ל א ראת ה אות ה בדלו ג אב ל א ס הי ה לה וס ת קוד ם שהתחיל ה לדל ג ואח ר כ ך שינת ה וראת ה בדלו ג ג״ס קבעה , ופ ת לדלו ג לד״ ה לפ י שא ף הראשונ ה בדלו ג ראת ה אותה• ראת הט״ ובניס ןוי״ ובאיי ר וי״חבסיו ן דברי־יכ ל אין ז ה וס ת קבו ע הואי ל(סירג ה בחד ש השליש י ול א ראת ה ע ד י״ח ב ו • דלג ר פע ם ושתי ם *ינ ה חושש ת לדלו ג אע״ ם שחושש ׳ י לשא ר מהתו ת שאינ ם קבועי ם לפ י שאי ן חוששי ן לוס ת הדלו ג עד שתקבענ ו • עונ ה שאמר ו שאש ה חושש ת ל ה הי א הטונ ה שהאורח למו ד להתחי ל ולב א ב ה • היית׳ל ת וד ה להמש ך ראיית ׳ שטס ושלש ה ימי ם אינ ה משש ת אל א לעונ ת התחל ת מס ת שהיא העיק ר והשא ר אינ ן אל א תוסכ ת דמי ם • עבר ה עונ ת בית שביע י ושע ר שליש י יזוששתלושתה הראשו ן כל ל וחוזר ת ז ו לקדקת ס (אפיל ו הזר ה לראות באותן׳העונו ת ש:יז ה למוד ה לראו׳בהןא־נ ה חושש ת עד שתחזו ר (תקבע ו ג ׳ פעמי ם לפ י שאינ ה כ ת 7מ; ס ותגל ה - שהדמים הראשוני ם מקר ׳ הי ו ■ ראת ה ג ׳ ראיו ת מג ' עונו ת .לג׳ עונו ת מכוונו ת של א פחת ה ול א הותיר ה נתגל ה שהדילו ג הראשון אינ ו סילו ק דמי ם אל א שינו י וש ת ולפיכ ך הראי ה הראשונ' שממנ ה התחיל ו לדל ג מצטרפ ת לג ׳ראיו ת האחרוני ׳ .-ונמצאו 7 ' ראיו ת וג ' הפלגו ת בינוניו ת מביניה ן מתשעי ם י לתשעי ם • אב ל א ס פחת ה א ו הותיר ה של א הי ו הראיו ת מכוונות א י אפש ר לראשונ ה להצעי ד ע ד שתרא ה 7 ' ראיו ת מכוונות ואינ ה קובע ת וס ת להפלגו ת • וכ ן זקנ ה שעבר ו עלי ה ג' עונו ת משהזקינ ה ול א ראת ה הר י ז ו מסולק ת דתי ס ואינ ה . -חושש ת לוסת ה הראשו ן ואיז ה הי א זקנ ה כ ל שקורי ן א־ת ה זקנ ה מחמת זקנת ה ואינ ה מקפד ת חזר ה וראת ה דינ ה כדי ן תינוק ת שלא הגי ע זמנ ה לראו ת כמ י שכתבנ ו חזר ו לראו ת כעונו ת הקטנות שהית׳למוד ה לראו ת ירא ה ל י שהו א חוזר ת לקביעות ' הראשון א ס וס ת ההפלגו ת חזר ה לקדמות ה א סתהי ' ההפלג ' כמו שהית ה למוד ה מתחל ת יו ס אח ד וא ס שא ר הוספו ת אפי ' בסעס א ׳ חזר ה לקביעות ה שהר י נתגל ׳ שהדילו ג הראשו ן ל א סילוק דמי ם הי ה אל א תקר ה הי ה . ובז ה חמו ר די ן הזקנ ה מדן התינוק ת של א הגי ע זמנ ה לראו ת • י ש זמני ס שאינ ס ראדס.לקביעות וס ת אפי ׳ ראתהבה ס כמהפעמי ס כמ ה הס זמני ם איל ו ארבע ה ואיל ו ה ס ימ י נד ה : וימ י זיב ה • וימ י הנקה • וימ י עיבו ר • ימ י נד ה וימ י זיב ה כיצ ד דב ר תור ה הרואה טפ ת ד ם כחרד ל הר י ז ו נד ה דאוריית א והר י ז ו מונ ה ששה והו א בי ן רוא ה בין־אינ ה רוא ה וא ס פסק ה אפיל ו ביו ם השביעי קוד ם בי ן השמשו ת הר י ז ו טובל ת לער ב וטהור ה אילו ה ן הנקראי ם יח י נד ה • י ש אח ר ז ׳ ימי ם איל ו י״ א יו ס שנקראים ימ י זיב ה • וכ ל שרוא ה בה ם יו ס אויומי ס שומר ת יום כנגד ם והו א הנקר א שומר ת יו ם בנג ד יו ם וטובל ת אפיל ו ביום השימו ר משתק ־ החמ ה וטהור׳לבעלהיימי ד • וא ס ראת ה בהס ג ׳ ימי ם רצופי ם הר י ז ו זב ה.גדול ה וצריה '.שתש ב ז ׳ נקיי ' (אילו נקראי ן י״ א יו ם שבי ן נד ה לנד ה • ולמ ה נקרא ו כ ן לפ י שאס חזר ה וראת ה לאח ר י״ א הר י היא , חוזר ת לפת ח כדת ה שאס ראת ה ד ס טיפ ה צחרדלתש ב ז ׳ והו א כבתחיל ה וחוזה ׳ חלילה כן . לעול ם ונמצ א שי ש בי ן נד ה לנד ה י" ח יו ם • אל ו הי״ח יו ס אי ן האש ת קובע ת ב ת וס ת כיצ ד ראת׳בר״ ח ובחמש ׳ בחדש שהו א לראי ה הראשונ ׳ תו ך ימ י נד ה אפ א נהג ה כ ן כמ ה פעמים כר״ ח ובה ׳ בחד ש ל א קבע ה וס ת בה ' בחד ש אל א בר״ח בלב ד . וכ ן הדי ן א ס ראת ה ר״ ח ופ״ ו'לחד ש ל א קבע ת 1סת לט״ ו לפ י שראי ' הנן״ ו עומד ת תו ך ימ י דב ה לראיי ת ר״ ת בד״א כשתרא ה אות ה ראיי ה ממעיי ן סתו ח - כגו ן ז ה שאמר ו חבל ראת׳אות ה ממע י ז סתו ם קובע ת יבי ן י ש מ י נד ה בי ן בינו י . זיבה • ׳ כיצ ד מעיי ן סחו ס הרישראתהב ׳ פעמיסבר״ ח ובשלישית ראת ה בכ״ ה לחד ש וב ר" ח אע״ פ שראיי ת החד ש השלישי עומד ת בימ י נד ה לראוי ת הכ״ ה הר י ז ו קובע ת וס ת לראשי חדשי ם לפ י שהשתי ס הראשונו ת הוחזק ו ממעיי ן סתו ם וראיית הכ״ ה דמי ם יתרי ם הי ו שנתוספ ו בה-ומהר ו לב א • ׳ וכן הדי ן לימ י זיב ה ואת ה מוצ א אות ה בשראת׳ר״ ח ור״ ח ובע״ ו לחדש ובר״ ח שראיי ת ר״ ח השליש י בא ת בימ י זיב ה לראיי ת ^ט״ז : י ש מרבוית י שהור ו בזמ ן הז ה אי ן תשגיחי ן בימ י נד ה ובימי זיב ה כ ל עיק ר ובכלעתהיאקובעתוס ת לפ י שכב ר החמירו בנו ת ישרא ל ע ל עצמ ן כדישל א יב א לה ם הדב ר לכל ל טעות וא ס א ז ה מחל ק לה ן בי ן ימ י נד ה וזיב ה לשא ר הימי ם נמצאת מצריכ ן ללמו ד פתח י נד ה ופתח י זיב ה • ולז ה הדע ת נוטה ■ מעובר ת משהופ ר עובר ת אינ ה קובע ת בימ י עבור ה כלל דמסולק ת דמי ם הי א ־ כ ל ימ י עבור ה • וכמ ה הכר ת העובר משעבר ו עלי ה ג׳חדשיסמשנתעבר ה • וכ ן מטק ת כל כ״ ד חד ש משע ת לידת ה ואיל ך אינ ה קובע ת בה ן וס ת בי ן שהיא מ ניק ה א ת בנ ה בי ן שגתלת ו א ו מ ת כש ס שאינ ה קובע ת וסת בימ י עבור׳ובימ י הנקת ה כ ך אינ ה חושש ת לראי ' שתרא ' באותן הזמני ס • וראיית ם קל ה תי ס ז שאינ ו קבו ע שמסולק ת דמי׳היא'לגמר י ואי ן ראיותי ה ן1 א מקר ה(י ש מגדול י הראשוני ' ז״ל שאמר ו שחושש ת ל ו כדר ך שהי א חושש ת לוס ת שאינ ו קבו ע וראוי לחו שלדבריו : מעובר ת משהופ ר העוב ר וכ ן מניקהכ ל כ״ד חד ש אינ ן חושש ת לוסת ן הראשו ן כל ל ואפי ' הי ה לה ן וש ת קבוע לפ י שמסולקו ת דמי ם ה ן לגמר י ואפי 'הגי ע ע ת ושת ן תוך זמ ן א־נ ן צריכו ת בדיק ה ומותרו ת לבעליה ן אפי ׳ שופעו ת ורואות ואפיל ו באות ן עונו ת שהי ו למודו ת לראו ת אינ ו אל א כמקר׳נעברו ימ י העיבויוימ י ההנק׳שאמרנ ו הר י איל ו צריכי ן לחוש לווסת ן הראשו ן שהר י נסתל ק הגור ס כיצ ד הר י שי ש ל ה וסת הימים ־ א ס למוד ה לראו ת בר״ ח הר י ז ו חושש ת לר׳/ ז הראשון שהי א פוגע ת וכ ן כ ל כיוצ א בז ה • וכ ן הדי ן אנ>היס . וסתה וס ת מורכ ב א ו וס ת דגיפ א • הי ה וסת ה נס ת הפנמ ת ■ אי אפש ר ל ה לחו ש ע ד שתחזו ר לראו ת • חזר ה לראו ת אשיל י׳ ' פ״א הר י ז ו חושש ת לקיו ם ההפלג ה שהית ׳ למוד ה להפלי ג ויש מגדולי ם הראשוני ם שהור ו להק ל שאינ ה חושש ת לוסת ה הראשוןכלל ע ד שתשו׳ותרא ׳ פע ם א׳באות׳וש ת שהיית׳למוד ה לראות מתחלת ׳ לפ י שהושתו 'דרבנןוהולכי ן בה ן להק ל • כיצ ד הרי שהיית ה למוד ה לראו ת בר״ ח אינ ה חושש ת לר״י ז א א כ חזרהוראת׳ בר״ ח • חזר ה וראת ה אפי ' ס״ א בר״ ח הר י ז ו חוששת לעול ם לראש י חדשי ם ע ד שתעקו ר מתנהג ׳ פעמי ם וכ2 בית שביע י (711 בעדי ם . וא ס ראת ה מחמ ת תשמי ש פע ם ראשונ ׳ ושניי ׳ ושלישית הר י ז ז אשור ה ל ו ותתגר ש ממ ט כת ו שבארנ ו • מ י שהיא חרש ת(אינ ה מדבר ת ואינ ה שומע ת א ו שהי א שוט ה א ו שנפרסה. דעת ה מחמ ת חול י צריכ ה פקחו ת לתק ן אות ן שה ן עצמן אי ן לה ם דע ת לתי ש א ת'עצמ ן • וכ ן בכ ל בדיק ה שה ן צריכות אב ל הסומ א בודק ת עצמ ה ומרא ה לחברותיה • חרש ת שמדברת ואינ ה שומע ת הר י הי א כציקח ת לכ ל דברי ה ורוא ה ומתקנת לעצת ה • תינוק ת של א הגי ע זמנ ה לראו ת משמש ת שלא בעדי ם שחזקת ה שאי ן ל ה דמי ם • כ ל הנשי ם בי ן שי ש להן וס ת בי ן אי ן לה ם וש ת הר י ה ן בחזק ת פהר ה לבעליה ן כמ ו שאמרנו ומותר ת בל א תביע ה • בא ו בעליה ן מ ן הדר ך הר י כס באי׳עליהןביןערו ׳ וביןישנות • וכןבשוהץעמהןבעי׳ב7״ א כשלא הגי ׳ ע ת ושת ה אב ל הגי ' ע ת וש ת א ס י ש ל ה וס ת קבו ע ששיט הר י ז ה אסו׳ע ד ש*שאלנ ' חושש ץ שמ א האור ח ב א בזמנ ו והוא ל א יד ע ־ בד״ א בשל א שה ה כד י שיב א האור ח ויל ך ותוכ ל לטבול אב ל א ס שה ה כד י שתוכ ל לססו ר ולטבו ל בעל׳מחש ב ובא עלי ה בל א תביע ה לפ י שווסתו ת אינ ן ש ל תור׳ושנ י ספיקו ׳ יש שת א ל א ב א האור ח וא ס ב א אנ י אומ ר שמ א ספר ה וטבל, ■ זבר ז ה שאמרנ ו בי ן באש ה גדול ה בי ן באש ה נער ׳ שהי א בוש ה לטבול כל א תביע ה • א ץ ל ה וס ת קבו ע א ס ב א בתו ך ל ' יו ס לראייתה שהי א עונ ה בינוני ת הר י הי א ל ו בחזק ת טהר ה וא ס בא לאח ר ל ' יו ס הר י ז ו אסור ה ע ד שתאמ ר ל ו טהור ה אנ י שסתס נשי ס רואו ת ה ן תל ׳ יו ס לשלשי ס יו ס ־ חש ב בעל ' וי ש לה לאח ר שלשי ם שיעו ר כד י שתוכ ל לספו ר ותטבו ל הר י א בחזקת טהר ה לבעל ה ובל א תביע ה • ועו ד יתבאר ו דני ם אילו יות ר בשע ר הזסתו ת • דברי ס איל ו שאמרנ ו במ י של א . נודע בבירו ר שנטמא ת אב ל הניח ה בחזק ת טמא ה הר י הי א ל ו בחזקת טמא ה לעולסע ד שתאמ ר ל ו טהור ה אנ י אמ ר'טהור ' אני נאמנ ת שהתור ה האתינת ה שנאמ ר וספר ה ל ה • האש ה שהוחזקה נד ה בשכונת ה כמ ן שלבש ה בגדי ס שהי א רגיל ה ללבוש בשע ת נדת ה הר י הי א בודא י טמא ה וא ס אתר ה טהור ׳ י• אנ5אע״ פ שנתנ ה אמתל א לדברי ה עו ן שאמר ה ל א לבשת י י בגדי־איל ו ן* א כד י שלאתטרידנ י עכשי ו של א היית י בבריאות י וכיוצא בז ה אינ ה נאמנ ' • למה״ ד למ י שידענוהשראת׳ואמר ' לא ראית י שאינ ה נאמנ ת אמר ה טמא ה אנ י וחזר ה ואמר ה ממרה אנ י א ס נתנ ה אמתל א לדברי ה נאמנ ת והר י הי א בחזקת טהר ה ומותר ת לבעל ה : השער השליש י הוסתו ת ואכלו ל ב ו שנ י ענייני ם הא ׳ לבא ר איזה ווס ת קבו ע ואיז ה שאינ ה קבו ע . והשנ י חוש י אסתזת ואכלו ל פ ס ז ה <ךוס ת שחושש ת ל ו סמו ך לזמנ ו ואע״ פ ־ שאינ ה מרגש ת בה ן עדיי ן ואיו ה שאינ ה חושש ת ל ן ; ושער שג י ושליש י ל ז כל איש ה בי ן שי /ל ה וכ ת קבו ע ב ץ שאי ן ל ה וס ת קבו ע אינ ה אסורה לבעל ה דב ר תור ה ע ד שתרא ה ?1■' י שי-( י׳ • ך שיצא הד ס לבי ת החיצו ן שנח ׳ ד ס יחי ה זוב ה בבשר ה . חכמ י עשו סיי ג לדב ר ואסרו ה כ ל אות ה עונ ה שהי א לתוד ה לראו ת בה בי ן שי ש ל ה וס ת קבו ע כי ן אי ! וכ ת 5י3,' 1 73 ^ בגדולה אב ל בקטנ ה של א הגיע ה לימ י הנעורי ם ול א הביא ה סימנים אינ ה חושש ת לוס ת שאינ ו קבו ע • וכמ ה עונ ה א ו יו ס או ליל ה כיצ ד הית ה למוד ה לראו ת במ ס אסור ה כ ל היו ם הי ת למודה לראו ת בליל ה אסור ה כ ל הליל ה עונ ה ז ו הסמז כ לוס ת שאמרנו כב ר אמרנ ו שאינ ה מדבר י תור ה אל א ת ד ס לפיכ ך אינה אסור ה אל א בתשמי ש בלב ד עו ד הקיל ו ב ו שהיוצ א לדר ך סמוך לוסת ה פוק ד א ת אשת ו פקיד ה ז ו אפי ׳ בתשמי ש וי ש מ י שהורה שהי א אסור ה בכ ל קריב ה בעול ס כנד ה והיוצ א לדר ך אינו פוק ד בתשמי ש ול א התיר ו ל ו ^ א פקיד ת רצו י ודבר י הרג ל ולא ירא ה ל י כ ן . הפר ש י ש בענייני ׳ איל ו בי ן וס ת קבו ע לוס ת שאינו קבו ע • איזה ו וס ת קבו ע כ ל שתקבענ ו ג ׳ פעמי ׳ . פחו ת מכן אי ן ז ה וס ת קבו ע מ ה הי א ההפר ש שי ש בי ן וס ת קבו ע לשאינו קבו ע . וס ת הקבו ע כש ס שאי ט נקב ע ע ד שתקבע ט ג׳ סעמי ס כ ך אינ ו נעק ר בפחו ת חג״ ס והר י הי א חושש ת ע עד שתעק ר ממנ ה ג״ פ אב ל וס ת שאינ ו קבו ע הר י הו א נע< ק בפעס אח ת וכ ל שנעק ר פע ס א׳שו ב אינ ה חושש ת ט • הוסת ו נקגעיס כענייני ס רבי ס י ש שנקב ע נימי ס ידועי ם מ ן החד ש או מ ן השב ת כגו ן שלמוד ה לראו ת כרא ש חד ש א ו בחמיש י בחדש וכיוצ א בז ה א ו בא ׳ בשב ת וכיוצ א בז ה וזה ו הנקר א וס ת הימיס • וי ש שנקב ע בימי ס ובמעש ה כגו ן שתקפו ץ בראש י חדשיס ותרא ה א ן בא׳בשבתותרא ׳ והו א הנקר׳וס ת המורכב * ויש שנקב ע בהפלגו ת שוו ת כגו ן שלמוד ה לראו ת מעשרי ם לעשריס וכיוצ א ב ז ה והו א הנקר א וס ת ההפלגו ת ־ וי ש שנקב ע מתוך המקרי ם שיקחנ ה בגופ ה בב א האור ח כגו ן שמפהק ת או מתעטש ת שאוחזי ן אות ה צירי ס וחבלי ם ורוא ה וכיוצ א בז ה והוא הנקר א וס ת דגופ א. ־ כ ל מקו ס שנאמ ר בשע ר הז ה וס ת הימיס א ו וס ת המורכ ב א ו וס ת ההפלגו ת א ו וס ת דגופ׳הכזוג ׳ אל א ׳ מאיל ו הוסתו ת שאמרנ ו • וס ת הימי ם וכ ן המורכ ב א ו וסת דגופ א כול ן נקבעי ן בג ׳ ראיו ת שהר י קבע ה ז ו ראיותי ס . כג ׳ פעמי ם • וס ת ההפלגו ת אי ן קבו ע ע ד שתרא ה ד׳ראיו ת לפי שא י אפש ר לג ׳ הפלגו ת בפחו ת מד , ראיו ת • תינוק ת שלא הגי ע זמנ ה לראו ת והי א קטנ ה של א הגי ע לימ י הנעורי ם ושלא הביא ה סימני ם הר י הי א קובע ת וס ת ככ ל הנשי ם בג , ראיות בשא ר הוספו ת ובד 'מס ת ההפלגו ת אל א שי ש הפר ש בינה ובי ן הגדול ה שאע״ ס שהוחזק ה רוא ה וקבע ה ל ה וס ת אס הסק ה ג ׳ עומתבינוטו ת שה ם צ ׳ יו ם !ל א ראת ה אינ ה י£ ן11שש ת בית שביע י ושע ר שנ י הנשים־ ב א עלי ה סצ1 ס אח ת אע״ ס שפיט ה נד ה אח ד ביא ה ראשונה כר י היא ■ כשא ר הנשי ם וישנ ה עת ו בבי ת אח ד שפמ ן שבא כלי ה יצר ו שבור • פעתי ס שאפי ׳ ל א הרגיש ה האש ה בל ס ואפי׳ בדק ה ומצא ה טהור/אפר ׳ לבעל ה וצרי ך לפרו ש מאשת ו עד שתש ב ז ׳ נקיי ם ותטבו ל ־ כיצ ד האש ה שתבעו ה ל נש א ונתפייסה אפיל ו הי א קסנהשאיןדמי ס מצליי ן ב ה לאתנש א עד שתש ב ן ׳.נקיי ם חי ץ מאות ו יו ם ש ל תביעה ־ שמ א מתו ך שנותנת דעת ק לינש א מחמל ת לבכ ל ורוא ה ו^צ׳׳ ל גדול ה שדמיס מצויי ן ב ה - בדק ה עצמ ה ומצא ה טהור ׳ חוששי ן ד ס נטפה הי ה ונאב ד • עב ר וכנס ה תו ך זמ ן ז ה אשו ר להתייח ד •עתה אל א שהו א יש ן בי ן האנשי ם והי א ישנ ה בי ן הנשי ם כדר ך שאמרו בכל ה שפירס ה נד ה ־ בדב ר ז ה אי ן הפר ש בי ן תלמי ד חכם לשא ר הע ס שאפיל ו ת״ ח אסו ר להתייח ד עמ ה כמ ו שאמרנו• איסו ׳ ז ה מסופ ק הרב ה וא ך א ס הי א רוא׳ד ס מוע ט היא שרוא׳ולפיכ׳אינ ה צרי ל הפס ק טהר׳כשא ר הנשי׳ההאו ' אלא כ ל ששהת ה ז ׳ ימי ם אח ר יו ם ההביע׳הר י ז ו בחזק׳טהר ה וטובלת לער ב ומותר ת ־ בד״ א בשבדק ה בתו ך אות ן ז ׳ א ו בתחלתן א ו באמצע ן ואפי ׳ בסופ ן אב ל א ס ל א בדק ה כל ל תו ך ז׳ אע״ פ שבדק ה לאח ר ז ׳ ומצא ה טהור ה אי ן ל ה אל א אות ו יו ס בלבד ומשלמ ת עלי ו עף ־ ו ׳ ימי׳קוד׳שתטבו ל כשא ר הכופרו ת לנדתן כ ן הור ו מקצ ת גדול י הראשוני ׳ נוח י נפש • ול א ירא ה ל י כן. אל א בי ן כ ך וב״ כ טהור ה ־כידו ע שאי ן ראי ה ז ו נמשכ ׳ ובודא י פסק׳ הי א משע ׳ תניע ׳ ואיל ך שה ם אי ן את ה אומ ר כ ן צרי כ הפסק טהר ה כשא ר הנכי ס • ' אל א שראו י לשמו ע לדבר י הראשונים ולהחמי ר בדב ר שי ש ב ו כר ת * מאימת י מוני ן ל ה ז׳ ימי ם איל ו ממחר ת יו ם התביע ה ול א שתבעו ה לינש א לאח ר י/׳ב מל ש שזמנ ה רחו ק ואי ן מתמד ת בכ ך וירא ה ל י שמוני ן ל ה משעה שמתקכי ן ל ה צרכ י חופ ה מכ י רמ ו שער י באסית א וכיוצא בז ה • הבוע ל א ת הבתול ה אפי ׳ קטנ ה של ח הגי ע זמנ ה לראות ול א ראת ה ואי ן צ " ל גדול ה שהגי ע זמנ ה לראו ת בוע ל בעילת מצו ה בלב ד ופור ש ואפי ׳ בדק ה ומצא ה טהור ׳ טמא ה שמא ד ס טפ ה הי ה ונאב ד א ו שתפת ו ש״ ז ואפי ׳ בוגר ת כיוצ א בהן ואע״ פ שרו ב הבוגר׳בתוליה ן כלי ן בתו ך מעיה ן.וז ו ביק ה ומצאה טהו ר ׳כיו ן שמקצ ת בוגר ת י ש לה ם דמי ס חוששי ן ל ה ׳ חמורה ז ו ממ י שתבעוהלינש א ונפייס׳שז ו צריכ ה הפס ק טה ר ובדיקה תו ך ז ׳ כרוא ה ודאי ת * חע״ פ שעש ו ז ו כרוא ה • גומ ר ביאתו ואפי ' ד ם שות ת ויור ד ואפי ׳ בע ל נפ ש ל א ימנ ע מלגמ ו בי^ו שח ס את ה אומ׳בע ל נפ ש ל א יגמו׳א ך לב ו נוקפ ו ופור ש מלבעול ונמצ א בט ל מס״ו ר ־ י ש מ י שהור ה שלאח׳גמ ר כיא ה צריך לשהו ת ע ד שימו ת האב ר מפנ י שיציאת י יהנא ׳ ל ו כביאת ו ולא ירא ה ל י כ ; אל א גומ ר ופור ש מי ד ל א תה א יציאת ו חמור ה מגמר ביאת ו ואת״ ל שהנא ה הי א ל ו א ך ז ה הגמ ר ביאת ו * ג ס מקצת גדול י המורי ם התיר ו כ ן • ולנעו ץ צפרני ו בקרק ע כד י שימות הסכימ ו הכ ל שאינ ו צרי ך * החש ה שי ש ל ה וס ת בי ן קבוע בי ן שאינ ו קבו ע כיו ן שהגי ע עונ ת וכת ה צרי ך לפרו ש ממנה כ ל אות ה עונ ה שהי א למוד ה לראו ת ב ה • וכמ ה עונ ה או יו ם א ו ליל ה ־ פעמי ם שחיכ ו פור ש ממנ ה עדשיב א האור ח ותשעת ביא ת האור ח אפור ה ע ד פו ף כ ל אות ה העונ 'ופעמי ׳ שאינה אכור ה אל א בתו ך הוס ת מב ד ודיני ם איל ו יתבאר ו בשער הוזסתו ת - הי ה משמ ש ע ם הטהור׳ואמר ה ל ו נטמאת י אינו גומ ר ב־את ו ואינ ו פור ש מי ד שיציאת ו הנח ה ל ו בביאת ו אלא נוע ץ צפרני ו בקרק ע כד י שימו ת וממתי ן ע 7 שימו ׳ ובנר ' • יש פריש ה חמור ה שהו א חיי ב לפרו ש ממנ ה לעול׳כיצ ד הרוא ׳ דם מחמ ת תשמי ש משמש ת פע ם ראשונ ה ושניי ה ושלישי ת מכאן ואיל ך צ א תשמ ש אל א תתגר ש ותינש א לאח ר * נשא ת לאחר וראת ה ד ם משמש ת פע ם ראשונ ה שניי ה ושלישי׳מכא ן ואילך ל א תשמ ש אל א תתגר ש ותינש א לאח ר • נשא ת לשליש י וראתה ג ׳ פעמי ם שו ב ל א תכש א לאח ר אל א אסור ה לכ ל ע ד שתבדוק עצמ ה . כיצ ד בודק ת עצת׳נוטל ת שפופר ת ש ל אב ר וכיה ככו ך לתוכ ה כד י של א תקלקלנ ה ומשי ם בתוכ ה מכחו ל ובראשו מו ך • נמצ א 07 ע ל ראש ו בידו ע שהו א מ ן המקור ־ וא ס לאו בידו ע שהו א מ ן הצדדי ! ומותר ת וא ס רצת ה לבדו ק בעוד ' תחת הראשו ן כ״ ש שמותר ׳ ול א אמר ו בשליש י אל א להק ל עלי ה עם הראשו ן וע ם השנ י וע ם השליש י בל א בדיק ה וי ש מ י שהור ׳ שחיןסומכין עכשי ו ע ל בדיק ה ז ו • ואי ן הדברי ם נראי ן כ ן אל א סומכין עלי ה בכ ל ע ת כד י של א תוצי א אש ה מבעל ה • אש ה ז ו שראתה ע״ י תשמי ש והי א בשע ת וסת ה תול ה בוסת ה להק ל פדי של א תתגר ש מבעל ה ־ וא ס י ש ל ה מכ ה תול ה במכת ה ודוקא כשאי ן ניכ ר שיה א ד ם מכס ה משונ ה מד ם ראיי ת חב ל בידוע שד ם מכת ה משוג ה מד ם ראיית ה אינ ה תו< ה ב ה ־ ויש מ י שהור ה שאינ ה תול ה במכת ה ול א ירא ה ל י כ ן ועו ל יתבאר יות ר תז ה בשע ר הכתמי ' • שא ר כ ל הנשי ם א ס י ש צ ה וכת קבו ע מותרו ת לבעליהןבל א בדיק ה ואינ ן צריכו ת בעיק ה • לא לפנ י תשמי ש ול א לאח ר תשמי ש שכ ל אש ה בחזק ת טהר ה עומדת ע ד שיוד ע שראת ה א ו ע ד שהגי ע עונ ת וסת ה כמ ו שאמרנו ול א ש ל אל א שאי ן רא ף שתבדו ק בשע ה שהי א ח* ה לשמש א ת בית ה כד י של א יה א ל ב הבע ל נוק ך ופור ש ו<מצ א בטל מסרי ה ורבי ה " וירא ה ל י לוק א בשע ה שהי א עובר ת לשמש א ת הבי ת אב ל של א בכנ י בעל ה כ ל המרב ה לבלו ק הר י זו משובח ת ואש ה שאי ז ל ה לס ת סע ס ראש1נה,?'׳/ ה ? משתשיןבעדי ם וטדקי ן ל,אח יתשיזי ש אכל' זי?!־גח , ראשונים הר י הי א בחזק ת טהור ה לעול ם ואינ ה צרי כ צ^ת ש עוד בית השביע י ושע ר ראשו ן ושנ י ל ו א7ץס הי ה אל א שלק ה • כשנתמע ט הבקיאו ת י,זר ו לאסו ר א ת הכנ חו ץ תשת י מראו ת ואצ ו ה ן הנב ן והירוק ־ ירו ק ז ה שאמר ו בין ■ירו ק נכרת י בי ן ירו ק כזה ב ־ האש ה שראת ה 7 ס ונאב ד והביאה ד ס אח ר ואמר ה לב ן כז ה א ו ירו ק כז ה הי ה אצ א שאבדתיז נאמנ ת • והאי ן א ס אות י צב ע שהביא ה מ ן המראות הנ ו:ורו ת מטהרי ן אות ה שאי ן מחזיקי ן או ת כמשק ר שהתורה האתינת ה שנאמ ר וספר ה ל ה אתר ו ר ז ל ספר ה לה לעצת ה • וכ ן אי ן מחזיקי ן אות ה כנןוע ה בדמיונו ת מ ן הסתם ־ הביא ה הד ס בעצמ ו לפנינ ו והחזקנוה ו בטמ א א ו אפי/ נסתפקנ ו ב ו א ס טמ א א ס טהו ר אע פ י-שאת ר פלונ י יזכס טיה ר ל י כיוצ א בז ת אי ן סותכי ן עלי ה חוששי ן שמ א ג ס היא אינ ה יכול ה לעמו ד ע ל בירור ו כמ ו של א עמדנ ו אנ ן ע ל בירות * סבור ה הי א שהו א כמי ן אות ו טהו ר שטיה ר ל ה חכ ס ואי.ו ־ ואי ן צ ל בזמ ן שאנ ו מחזיקי ן אות ו כטמ א שהר י נתבר ר לנו שהי א טוע ה בדמיונ ו. ־ כ ל ד ס שתרא ה האש ה בי ן ל ח בי ן יבש ואפיל ו יב ש מעיקר ו טמ א • ול א עו ד אל א אפיל ו שורי ן אותו במי ס פושרי ן א ו שמעכ ו אות ו ברו ק ע״ ג צפור ן ול א נתוח ד ס טמ א הי א אל א שנתייב ש הרב ה • והתור ה אמר ה 7ס •הי ה זוב ה התור ה לבת ה כ ל שיהי ה ואפי ׳ יב ש מעיקר ו • בד״א בד ס יב ש אב ל הרוא ה כמי ן קלינו ת א ו כמי ן שערו ת א ו כמ ן יבחושי ן אדומי ס א ו כמי ן דב ר שהו א כפר ך כעפ ר הר י אילו ספ ק 7 ס ספ ק ברי׳כיצ ד הי א עוש׳שירהאות ן במי׳פושרי ן מעת לע ת נימוח ו בידו ע שז ה ד ס וטמא ה ל א נימוח ו בידו ע שאין ז ה ד ס אל א ברי ה מכ ה י ש ל ה בתו ך מעי ה א ו שומ א שממנה קליפו ת אל ו נופלי ן ואי ן מטמאי ן אות ה משו ס פתיח ת הקבר שאי ן פתיח ת קברו ת לדברי ס קטני ס כאל ו : דב ר ז ה שאמרו בי ן במעובר ת שתפיל ׳ כמי ן איל ו בי ן כשאינ ה תעובר ' כלשנמיחוטמאה נד ה וא ס לא ו טהור ה • בד״ א בזמ ן שה ן *בשין אב ל א ס י ש עליה ן ד ס ואפיל ו מע ט לחלוחי ת ד ס טמא ה שדס נד ה אי ן ל ו שיעו ר אל א אפיל ו כחרד ל ואפי ' פחו ת תי ק ־ פמהיהיו המי ס הפושריןכ ל מע ת לעת • מיעכתוברוקע״ ג . צ£ד ן ול א נימו ח בידו ע שאינ ו ד ס מיעו ך ז ה דחו ק הו א יות ר . משריי ת המיסהפושרי ן וכ ל של א נמח ה ע״י׳מיעו ך ז ה בידו ע ■ של א ימח ה ע״ י המי ס ואפיל ו שרויי ן מע ת לע ת במי ס פושרין וטהור ה : השער השנ י הפריש ה ־ אכלו ל ב י ג ׳ ענייני ם ■ האח ד א ס צריכה בדיק ה בכ ל ע ת שהי א עותר ת לשמ ש א ת הבית א ס לא ו ול א אפר ש בשע ר הז ה עיק ר הבדיק ה מ ה הי א לפי שז ה מכלל י שע ר הבדיק ה והספיר ה וש ס יתבא ר בע״ ה • השני דברי ס הגורמי ם לפרו ש מאשת ו ואע״ ש שאינ ה מרגש ת דס כגו ן שתבעוהלינש א ונתפייס : וכגו ן שנ ה אח ת סמו ך לווסת: וכגו ן הרוא ה ד ס מחמתתשתיששהי א אסור ה לאח ר ג׳פעמיס כמ ו שיתבא ר • וכ ן בוע ל נ1 ת הבתול ה שהי א אסורה לאח ר גמ ר ביא ה ראשונ ה ־ השליש י מ ה ה ס הדברי ם שנוהג בה ס הפ ר ש ה בי ן בזמני ם אל ו בי ן בזמ ן שהי א סופרת • ואכלול ע ס ז ה כל ה שפירס ה נד ה קוד ס שב א עלי ה היע ל : צדך אד ס לפרו ש מאשת ו גו ל שתספו ר ותטבו ל ול א מתשמיש בלב ד אל א מכ ל קריב ה בעול ס ואפיל ו מדברים התרגילי ם לעתה • שנאת׳ • וא ל א ש ה בנד ת טומאת ׳ לא תקר ב שו ס קריב ה בעול ם • ל א יג ע אד ס באשת ו נד ה אפילו באצב ע קטנ ה ול א יושי ט מיד ו ליד ה שו ס דב ר שמ א יג ע בבשרה • ל א תאכ ל עמ ו ע ל השולח ן אל א א ס עש ו היכ ר ביניהם בפריש ת מפ ה וכיוצ א בז ה כדר ך שנהג ו לאוכל י בש ר וגבינה ע ל שולח ן אח ד ואנ״ ל של א תאנ ל עמ ו בקער׳אח א • י לא ישכ ב ע ל מט ה שהי א מיוחד ת ל ה ואפי ' אינ ה עמ ו במט ה ואצ׳יל של א תיש ן עמ ו במט ה אח ת ואפי ׳ הו א בבגד ו והי א בבגדה • וכ ל המלאכו ת שאש ה עוש ה לבעל ה נד ה עוש ה לבעלה חו ץ ממזיג ת הכו ס והצע ת המט ה והרחצ ת פני ו ידי ו ורגליו • מזיג ת הכו ס בכו ס ש ל יי ן שהו א המרגי ל לערו ה ־ הצעת המט ה דוק א בפני ו אב ל של א בפני ו מותר ת אפיל ו יוד ע שהיא מציעת ו ־ הרחצ ת פני ו ידי ו ורגלי ו אפי ' בצונ ן ואפי ׳ הו א רוחץ והי א מוצק ת ואצ״ ל של א תרחצנ ו מת ש שהר י י ש כא ן נגיעת ב ש • ומזיג ת הכו ס שאמר ו א ס שינת ה ב ו להיכ ר מותר כיצ ד מזג ה ל ו בי ד שמאל ה והניח ה לפני ו א ו שמזג ה לו אפי ' בימי ן כדרכ ה והניחת ו ל ו ע ל הכר^ו ו ע ל הספס ל וכיוצא בז ה שאי ן דרכ ה לעשו ת כ ן בימ י טהרת ה הר י ז ה מות ר שהרי י ש לה ן היכ ר בדב ר ויזהר ו בז ה ולהושי ט מיד ו ליל ה לעולס אסו ר • בדב ר ז ה אי ן הפר ש בי ן בית^נדת ה ממ ש בי ן בימי לבו ל שה ן ימ י ספירת׳וי ש מ י שהור ו להק ל של א הקיל ו 12 א בימי לבונ ה ול א ירא ה ל י כ ן וכ ן הסכימ ו גדול י המוריס • כש ס שאסור ל ה למזו ג ל ו א ת הכו ס כ ך אסו ר ל ו למזו ג ל ה ול א עו ד ?1א אפי ׳ לשלו ח ל ה כו ס ש ל יי ן אסו ר בי ן כו ס ש ל ברכ ת בי ן כוס דעלת א ובלב ד בכו ס שייחד ו לה • ל א.יסתכ ל אד ס בעק ב אשתו נד ה וה״ ה בכ ל שא ר המקומו ת המכוסי ן שב ה • ודברי ם אלו שאמרנ ו בי ן ברוא ה ממ ש בי ן בבעל ׳ כר ס עשאו ה כתא ׳ לכל דברי ה • אע״ פ שאסו ר להתייח ד ע ס כ ל העדו י שבתור ׳ מותי־צאדס להתייח ד ע ס אשת ו נד ה ואע״ ם שהי א ל ו ערו ת לפי שאי ן יצר ו תוקפ ו מאח ר שי ש ל ו הית ר אח ר איסור ה • פעמים שהו א אסו ר להתייח ד עמ ה כע ד כל ה שפרס ה נד ה קודס סב א עלי ה חוששי ן מתו ך שהי א חביב ה עלי ו שמ א יסיתנו יצר ו • גד ר גדו ל גדר ו ב ה של א תיש ן עת ו בבי ת אח ד ע7 שיהי ו שהאנשי ם ונשי ס והו א יש ן בי ן האנשי ס ואשת ו בי ן הכשיט בית שש י ושע ר חמיש י ובי ת שביע י 1 ־ , . -ך ■ חוצץ • כיצ ד הי ה אח ד צב ע מי ו ידי ו צבועו ת אי ן הצי ע חוצ ץ ע ל אחרוני ם • כ י קדו ש ז ה שמ ן ער ב אנ י ה ׳ ז ו ביכה • כשל ם בי ת ידיו אע׳׳ ש שי ש ע ל ידי ו ממש ו ש ל צבעי ם • ל א הי ה צב ע א ס ה 1 הקדוש ה ברו ך אש ר קדשנ ו בתורת ו וע ל כ ה ברכנ ו בברכת ו ידיו צבועו ת [ישןו־ד ק ש ל הצב ע ע ל ידי ו הר י ז ה חוצ ץ • חב ל ואש ר ע ד הנ ה עורנ ו בחמלת ו ברו ך הו א ובחכ׳תתנת ו א יוא : הלח אינ ו חוצ ן י יוקהנשי ס שדרכ ן לצבו ע ידיה ן לנו י וכיוצ א ב ו הכי ת השביע י בי ת הנשי ם אין הצב ע חונ ן ל א לנעיל ה ול א לפסל ה • ובשע ר הסביל ה אמ ר שלמ ה ב״ ר אברה ם • לב ן ש ל ראשוני ם כפתח ו ש ל מבית הנשי ם יתבא ר בעז״ ס • הש ח הדע ת פוס ל א ת הידי ס ■ אול ם ולבי א ולי ש מה ם צדי ק ישו ד עול ם מהמונ ׳ אענ ה כיצד הי ה יוש ב בשעוד ה ויצ א לדב ר ע ם חביר ו והחרי ך עת ו ואח ת מקול ס • ל א יד ע א נ ש ערכ ם ודרכ ם ג ס מעינ י חכתי ' בדברים כשהו א נככ ש טפ ל שת י ידי ו וכשהו א נוש ל ל ח ישו ל כעל ם • א ך כ י אענ ס ואכנ ס במ ח צת ס ואצל ם • וכב ר קדמ ו חבח ץ של א בפנ י התשיבי ן אל א נמ ש ונופ ל לפניה ם כד י של א שרי ם ושחנ ו הרי ס להרי ם מכשו ל מדר ך כע ס • ולמד ו דע ת יחשדוהו של א נ־י ל • בד״ א בשגמ ר מלאנו ל ועד י ן ממשיכקע ל א ת הע ם!יצ א בעול ם פבע ס • לשמו ר א ת משמר ת הבי ת השילקן כד י לשתו ת אב ל בשל א גמר ו מלאכו ל נופ ל אפיל ו מס ח • לב ל יהי ה ע ת דודי ם משול ח • ואמנ ם תפנ י שהדברי ׳ בחוץ של א בפנ י המשובי ן שהכ ל מדע־ ן שדע ת הכ ל קצר ה לג ל מסורי ם • בחדר י חדרים • וחי ן הכ ל בקיאי ן לחפ ש לאכול בל א נ״ י ומ י שנוד ע שדעת ו קצר ה הרב ה אפי ׳ לשתו ת בחבורי ם ■ ופעמי ם יהי ו הענייני ם המבוקשי ם נגרגרי ס • נופל תנח ת א ס ירצ ה שהכ ל יודעי ם שדעת ו קצר ה ליכנ ם ע ד המתלקטי ם בי ן העמרי ס • ופעמי ם ירב ו המתאוי ס • להיו ת שיפול שמ א יצטר ך לאכו ל וא ץ דעת ו סובלתלעשותכ ן בל א הענייני ם לפניה ם מדר ך החקיר ה רחבי ם • עצכ ן ראית י נפילה . כ ל הנופ ל ידי ו למי ס ראשוני ם צרי ך לבר ך מפנ י וימלי ך לב י על י לעשו ת המלאכ ה הזא ת ע ל הדר ך הז ה שהם תצו ה ומברכיןעליה ן כדר ך שמברכי ן ע ל כ ל שא ר המצו ׳ רחב ת ידים • וא ס הי א יקר' ׳ ממנ י אדח ק ואכ נ שהכ ל מסייע י ומהו תבר ר ב א״ י אמ״ ה אהנ״ ו ע ל נ״ י • השבי ל ידי ו בנה ר למלאכ ת שמי ס • י ואחב ר ב ו ח־;מ ר חח ד כול ל שת י הבקשו ת ישי!■ שאימ ר שתבר ך מ ל נוטל ת יו־ ס זרבזפ י הזר ז שתבר ך האל ה וראית י לחל ק המאמ ר לשערי ס ולכתו ב כ ל מני ן זעני ן על נ׳׳יאע״ פ שאי ן כא ן נטיל ה י ש בכל ל שביל ה נטיל ה • שי ש בשע ר בפנ י עצמ ו ואכתו ב כ ל מני ן בארוכ ה זאמיוי י 1 ! בכללתאתי ס תנ ה!הר י ז ה מ״־ל״* י של א נ;״יהע ל הנוטלה ■ ומ ל ה־שיל ה נ^" ת ־ עלי ה ס א מ־ר י י מ' ס נע״ ה "צ ד 177 זיי ' 7י י א, י ז, ! רא-^ ל הז ר בפש ר אחחניסאינס מלו ה אל א תינ ה כד י לשמו ר עצמ ו מ ן הני ח ""'־יי"* ־ מ|הש?ני ס ״ משני שאד ס אוכ ל בסו ך סעודת ו מלי ו ושמ א' ש נ ה מל ת ע מ "־םיי י י^' ס 7״' 0 ב ש ? אל " מ י ם־ א שמסמא א ת העיניסואי ן מנרכי ן ע ל מזיג ה אל א ע ־ ט־1 ' י לשת' ־ הל? ה אח ת נשנ' ם ! 1 ע , ש״ ש מ״מיי!-!אדחרוחזידי ו בי ו חישי ל לתבשי ל לנטו ת לפיכ ך נאות ה הלכ ה ת ן הענייני ם שא; י צרי ! לדב ר בס ס ל * ש ש שאס' ^ אי ע ו-ותך : אכ ל ננינ׳ירצ ה הלכ ה כולל ת א ו רומז ת ענייני ם רבי ם ויבי א ההכר ח לז־י ר לאכול בש ר חוג ה הו א ליפו ל ידי ו וירא ה ל י שאינ ו מבר׳עליה ס ^ות ה בכ ^ מקוסחסחזכרו ר ר^ר ר ע ל י ל י עני ן^עני ! 1בשע י 6יו״ח ־זי!* ר עלי ו לרחוזעדשל א יאכ ל בש ר לפ י שאי ן ז ה אכתו ב כ ל הדני ם דר ך קצר ה ע ל כ ל ענ ן 1ענ ן ב ^ ניגוב כמי ס ראשוני ם • פעמי ם שהמי ס האחרוני ם פעוני ן ברכה • כיצ ד אכ ל דב ר מזוה ם צרי ך לרחו ץ ידי ו ומבר ך ע ל רחיצת ידי ם ־ ומההו א הדב ר המזוה ם י ש מ י שאומ ר כ ל בהוא דב ר ל ח לפ י שתשתר ך ע ל הידי ס • אב ל אכ ל דברי ם יבשין אי ן ז ה מזוה ם : ד ש מ י שאת ר דכ ל שאינ ו ממי ן הקר ב ע" ג המזב ח קר ו ■מזוה ם וכ ל הקר ב ע״ ג המזב ח פסק ה זוהמתו בד״ א שצרי ך לבר ך למפ ל א ת הכו ס לפ י שאמ ר והתקדשתם אל ו מי ס ראשוני ם • נהיית ם קמשי ס א ט מי ס (ן^ןן נ ו.' 1 י^ " * ־־׳־ * ' — ■ בכלל ואפרו פ מה ם הדמי ם לב ד שאנ ו נוהגי ן בה ם היתר • ול א אכני ס עצמ י להארי ך במראו ת הדמי ם לפ י שאי ן אדם נק י עכשי ו במראו ת וכ ל ד ם שתרא ה א ט נוהגי ! ט איסור . : דבר תור ה אי ן האש ה מטמא ה משו ס נד ה ע ד שתרח ה ד ם אדום שנאמ ר ד ס יהי ה זוב ה מבשר ה לאי ן ד ס חט ז איום וארבע ׳ מכ י אדו ם י ש האמ ם מ ח הביכיס״'1:"" ! אלמה• וכמזג ■ ועו ד טמא ו הכמי ס א ת השחי ר ""י ' שתח׳ מ חדוס בית שש י ושע ר אותו אעס״ י שהו א אינ ו נוג ע אל א שאחרי ס נותני ן פרוס ה לתוך פי ו צרי ך נ״ י • אב ל המאכי ל אי ן צרי ך נ׳י י ־ ״ השער השליש י הכוש ל ידי ו למי ס הראשוני ׳ צרי ך שיעו ל מן הכל י • וכ ל הפלי ה כשיי ס ליטו ל מכ ס לידי ס נין כלי׳שמקבליןטומאבי ן שאיןמקבלי ן טומא׳ככל י גללי 'וכל י אבניס וכל י אדוו ה ׳ בד״ א בכלי ס שתוכ ן עשו י לקב ל משקי ן ושמסזיקין רביעי ת • כיצ ד כ ל כל י שאינ ו מחזי ק רביעי ת אי ן נוטלין לידי ס שמטיל ה צריכ ה רביעי ת והו א שיעו ל מרביעי ת המכונס במקו ס אקד-שא ס נט ל משמיני ת וחז ר ונע ל משמיני ׳ ידיו טמאו ת כשהי ו ־ הי ה תוכ ו ש ל כל י מקב ל רביעי ת אב ל אינ ו יושב אל א כשהו א מסומ ך בדב ר אח ר פסו ל ליטו ל ממנ ו לידי ס עד שיה א יוש ב כשאינ ו מכומ ך ומקב ל רביעי ת הר י ז ה כש ר • כיצד מגופ ת החיי ת שאינ ה יושב ת אל א כשהי א מסומכ ת והתקינה הר י הי א כשיר ה • חמ ת וכסיש ה שהתקינ ה לשב ת שלא בסמיכ ה כשרי ן שהר י עשויי ן לקב ל משקי ! אב ל הש ק ■ ושקופה אעפ׳ י שהתקינ ן לשב ת בל א סמיכ ה וזפ ת אות ן בזפ ת עד שה ן מקבל' ! משקי ן פסולי ן ־ לפ י שאינ ן עשויי ן לקב ל משקין •כל י שניק ב נק ב גדו ל ע 7 שהו א ממי ס משקי ן כשהד ס מושיבו ע ל המי ס הר י ז ה פסו ל ׳ בד״ ח בזמ ן שניק ב בשול י הכלי ע ד שאי ש מקב ל רביעי ת מ ן הנק ב ולמט ה ־ אב ל א ס מקבל רביעי ת מ ן הנק ב ולמט ה כשר - * בד״ א בכל י שאי ן שבירה ז ו מעל ה אות ו מטומאת ו אב ל כ ל כל י שניק ב א ו שנשב ר שבר המעל ה אות ו מטומאת ו כסו ל לפ י שאי ן ז ה כל י אל א שב ר כלי • המטבי ל ידי ו בנה ר א ו במקו ס כנו ס משק ה הראויי ן לטבילה ידי ו טהורו ת א ס נטיל ה קל ה מטהר ת א ת הידי ס ק ' ו טבילה החמור ה ׳ נט ל יד ו אח ת מ ן הכל י הראו י לנטיל ה ויד ו אחת בטביל ה ידי ו טהורו ת • בד״ א במטבי ל ידי ו ש ס אב ל להטביל יד ו אח ת וליטו ל באות ה י 7 ולשכו ך ע ל הש נ י ה יד ו טמאה שאי ן כא ן ל א נטיל ה ול א טביל ה ־ ואצ״ ל בשחכ ן תביר ו מ ס ב ר,פני ו מ ן הכל י א ו מ ן הנה ר ונת ן ע ל שת י ידיושחי ן חפני-חבירו ככנ י ולפיכ ך ידי ו טמאו ת • נט ל הו א ע ל יד ו אח ת . מ ן $כל י וחז ר ונט ל באות ה י ד פע ס שניי ה ונת ן ע ל י ד שניי ה י י ש מ, * שהור ה שידי ו טהורו ת שהר י נט ל יזו א בעצמ ו מ ן הכל י ויש מ י שאוס ר ונראי ן דברי ו • שפשךידי ו בתו ך הכל י שי ש ב ו רביעית ידי ו טהורו ת שכ ל המשכש ך בתו ך הכל י מוט ל ממט • הדלי שלולקבומ ן הנה ר א ו ח ן הבי ר ח ס ניק ב במכונ ס משק ה אין נוטלי ן ממנ ו לידי ס כמ ו שבארנ ו • אב ל א ס הי ה עדיי ן ע״ג הנה ' ח ל ע׳׳ ג הבו ר וקילו ח מי ס יור ד מחנ ו לנה ר א ו לבז ר טטלין א ת הידי ס שהעילו ח מחב ר בינ ו ובי ן המי ס שבבו ר א ו שבנהר והר י הו א כמטבי ל ידי ו בגו ר א ו בנה ר • שוק ת שדזלי ן ונוחנין ש ס מי ס להשקו׳א ת הג ן אי ן מטביליןב ה א ת הידי ס שלישי ורביע י וחמיש י ;ז ן ל ה לפי שהמי ס שאובי ן ה ן ואי ן טובלי [ במי ם שאובי ן • ומ ה הפר ש יש בי ן ז ה לחשכש ך ידי ו בכל י פירש ו רבות י מפנ י שהשוק ת מחוברת לקרק ע וכ ל שהו א מחוב ר לקרק ע אינ ו ככל י לנ״ י אלא הר י הו א לענ ץ ז ה כבקרק ע וכ ל שבקרק ע מדי ן טביל ה הוא ואי ן טביל ה בשאובי ן • קר ב יד ו למקו ם שפיכ ת הדל י בשוקת ידי ו טהורו ת • שהר י ז ה כנוט ל מ ן הכל י ע״ י שפיכ ת הדולה * מי ס ראשוני ס ניטלי ן בכל י וכיטלי ן בי ן ע" ג קרק ע בין של א ע״ ג קרק ע זחלופיה ן במי ס אחרוני ם שמי ס אהרוצ& י ניטלין בי ן בכל י בי ן של א בכל י ואינ ן ניטלי ן אל א ע״ ג כל י א ו ע' ג ק ש א ו עצי ס וכיוצ א בז ה כד י של א יפל ו המי ס מידי ו ע״ ג קרקע : השער הרביע י הכ ל כשריסלית ן לידיסואפי ' ז ב וזב ה והעכו״סנלא פסל ן נד ה וז ב וזב ה והעכו״ ס שאי ן חטחאין כל י למש א אל א לאוכל י תרות/אב ל ל א לאוכל י חולי ן נתן הכל י בי ן ברכי ו א ו בי ן אציל י ידי ו והרכינ ו ע ד שנשפכ ו המיס מכח ו ע ל ידי ו ידי ו טהורו ת הי ו מי ס רנקלחי ן מ ן הסילו ן שיש ב ו בי ת קיבו ל ש ל רביעי ת א ו מ ן הנק ב שבחבי ת א ו שהט ה אותה ע ל צד ה וכיוצ א ב ו ונט ל ידי ו מ ן הקילו ח א ו ששפ ך הקון * על ידי ו י ש ח י שאוס ר ולומ ר שאי ן נוטלי ן אל א מנ ח אד ם • וירא׳לי ש א" צ כ ח א7 ס וכ ן ירא ה ל י תדבר י קצ ת גדול י הגאוני ' ז״ל שאי ! מעכ ב בנטיל ה אל א דברי ס חיל ו כל י ושיעו ר ומרא ה ומלאכה כמ ו שבארנ ו הנוט ל צרי ך שיכוי ן שהו א נוט ל לאכיל ה נתכוין מוט ל ול א נתכוי ן הנות ן א ו איסכ א ידי ו טהרו ת • נט ל ידיו שחרי ת ונתכוי ן להיו ת נטיל ה ז ן עול ה ל ו לכשיאכ ל לאח ר שעה ולאח ר שתי ס ושל א ושמ ר ידי ו ול א הסי ח דעת ו מה ן ידי ו טהורות בד״ א בתקו ס דחו ק במי ס אב ל במקו ס שהמי ס מצליין הרב ה כ ל זמ ן שרוצ׳לסעו ד צרי ך ליטו ל סמו ך לסעודתו • ויש מ י שאומ ר דבי ן כ ך ובי ן כ ך ידי ו טהורו ת • ונוט ל בשחרי ת ותתנה עליה ן לכ ל המ ס וגראי ן דברי ו : השער החמיש י הנוט ל ידי ו צרי ך שינק ׳ ידי ו של א יה א דב ר חוצץ ע ל ידי ו שכ ל הדברי ס החוצצי ן בטביל ה חוצצי ן בנטילה • ומ ה ה ן הדברי ס החוצצין • הדברי ס שי ן נדבק ץ ביותר ע ל הידי ס ומונעי ם א ת המי ס מלבאיש ס כמ ן טי ט הון וטי ט היוצרי ם וטי ט שמערבי ן ב ו לוב ן ביצ ה שעושי ן אות ו לתקן ב < א ת כל י החר ס שצסדק ו וכיוצ א בז ה וכ ן הגלדשע״ ג המכה ושר ף היב ש ובצ ק שתח ת הצפור ן וכיוצ א בדברי ס אל ו שהן דבוקי ס הרב ה ושאד ס מקפי ד עליה ן אב ל דברי ׳ שאיצ ס דבוקיס כ״ כ כליכלוכין • שתח ת הצפור ן שאי ן דבקי ס הרב ה אינס חוצצ-י ן וכ ן הדברי ' שאי ן אד ם תקפי ד עליה ן אינ ן חוצצין • היה דרכ ו ש ל ז ה להקפי ד עלי ו וז ה אי ן דרכ ו להקפי ד עלי ו למ י שדרכו להקפי ד עלי ו חוצ ץ ולמ י שאי ן דרכ ו להקפי ד עלי ו אי ט יח יזזצ ז בית השיש י אגל ב ת ס אחרוני ם ירא ה שאי ן צרי ך ר ק ע ד הער ק השנ י ש ל האצבעו׳שאיןמגיעלמע;' מש ס סר ך המאכי ל וקראית י לאח ד מגדולי התור־ ס • האוכ ל פיח ת י ו בש ר א ו גבינ ה א ו ירקו׳אינ ו צריך נעיל ת ידי ס וכ ל מוע ל ידי ם לה ס אינ ו ן1 א מגס י הרו ח • בד״א בשאנלןבכנ י עצמ ן אב ל טבלןבתשקי ן א ו שנשר ו בתי ס ועוד המי ס עליה ' צרי ך נ" י שכ ל דב ר שעיבול ו במ ש ־,י ן צרי ך ג׳־י-השות׳כוס של-ייןא ו ש ל שא ר משקיןירא ה ל י שצרי׳ליעי ל יד ו אקת אות ת שנוע ל ב ה א ת הכי ס שת א יג ע במשקי ן שבכו ס • וכן האוכ ל כעכי ן וכיוצ א בה ן לתענו ג ואינ ו קוב ע סעודת ו עליהס נוע ל יד ו אח ת ודי ו : ד,ש#ר השנ י כמ ה שיעו ר הקי ס הראשוני ם שהו א נוט ל ידי ו בהן רביעי ת לו ג שהו א שיעו ר ביצ ה וחצ י ביצ ה • פעמים ששר ס נועלי ן מרביעי ת • • כיצ ד הי ה רביעי ת מי ס בכלי ופש ע אח ד ידי ו ליטו ל וארו ר מיצ ק ע ל ידי ו וב א שנ י ופש ט ידיו למע ת ממנ ו וקלו ת יור ד ע ל יד ו ש ל ראשו ן וליד ו ש ל שנ י שלמטה ממג ן יד י שניה ם טהורו ת אעפ״ י שנפח ת השיעו ר כשהן תגיעי ן ליד ו שלשנ י ידי ו טהורו ת תפנ י ש ה ן כאי ן משיר י טהרה• וי ש מתירי ן אפיל ו בשנועלי ן ז ה אח ר ז ה הואי ל ובשע ה ש:תחי ל הראשו ן ליטו ל מה ס הי ה ב ס רביעי ת א ך לשנ י ז ה עולין מפנ י שבא ו משיר י טהר ה כמ ו שבארנ ו • ולראשו ן לדע ת רבותיי פח י נפש • הי ה בכל י חצ י לו ג נוטלי ן מתנ ו ע ל עניו ׳ זה אפיל ו ג ׳ ואפיל ו ד ' ־ הי ה פ ס לו ג של ס נוטע ן מה ם •אפיל ו מאה • נל׳ א למי ס ראשוני ם אב ל אחרוני ם ל א נתנ ו בה ם חכמים שיעו ר אל א רוח ץ ע ד שיעבו ר זוהמ א מידי ו בי ן שהי ו כמיס מרובי ם בי ן שהי ו מועטי ם • רביעי ת שאמר ו בי ן שנוט ל שתי ידי ו בי ן ידי ו ש ל גדו ל בי ן ידי ו ש ל קט ן * נטל ו שנ י בנ י אדם ז ה יד ו אח ת וז ה יד ו אח ת הר י איל ו נידוניןכשנ י בנ י א7ס • ולפיכך א ם נט ל ז ה יד ו אח ת וז ה יד ו אח ת זאח״ כ חז ר השנ י ונטל יד ו השני ה הר י אל ו כג׳בנ י אד ם • ולפיכ ך א ס הי ה בכל י חצי לו ג ידי ו טהורו ת וא ס לא ו אי ן יד ו השני ת טהור ה שאי ן נוטלין בפחו ת מחצ י לו ג ית ר משנ י בג י אד ס • מי ס ראשוני ם צריך להיו ת שופ ך מקצת ן ע ל היד ס ומפסי ק מכנ י שהמי ס הראשונים ש ל מי ס ראשוני ם טמאי ם שנטמא ו מחת ת היד ס ואח״כ שופ ך פע ס שניי ת מית ר הרביעי׳ע ל הידי ס כד י לטה ר הצויס הראשוני ם שע ל היד ס וי״ א שא ס ירצ ה לצו ק כ ל הרביעית בסע ס אח ת ע ל הידי ' וע ד מקו ם הפר ק שהו א צרי ך ליטול עוש ה וחינ ו נמנ ע • ול א אמי ו להפסי ק אל א בשל א נט ל תחלה אל א ע ד חצ י הפר ק ולפיכ ך ה ס ב א עכשי ו ליטו ל החצ י הנשאר מפסי ק בניגו ב פד י של א יחזר ו המי ס שע ל החצ י שיטול עכשי ו ויטמא ן א 1 המי ס שע ל החצ י הראשי ן • וא ס עברי ז ה אי ע כהלכ ה שהנוט ל ידי ו לחצאיןכלי ד ויללחצאי ן ושער ראשו ן ושנ י ידיו טמאו ת כמ ו שהיו • מי ס ראשוני ם נפסלי ם בג ׳ דברי ם בשנו־ מרא ה ובמלאכ ה וכש א נ ס ראויי ם לשתיי ת בהת ה י שינוי מרא ה כיצ ד נפ ל לתוכ ן די ו א ו קומו ם וקנקנתו ס וכיוצ א בזה ושנ ו מראיה ן ססולי ן נעשי ת בה ן מלאכ ה כיצ ד הדי ח בה ן את הכלי ם א ס הכלי ס ישני ם ה ס אעפ״ י של א נשתנ ו תראיה ן כסולי! הדי ס בה ס א ת הנלי ס חדשי ם מונחי ם כשרי ם וכ ן ח ס שרה פת ו בה ן • וכ ן הנחתו ם שהטבי ל בה ן ככרותי ו הר י איל ו כסולין אב ל הנחתו ם שנט ל מי ס בקפני ו מ ן הכל י ונת ן ע ■ ג כנרות כ ל המי ס שבכפ ל כשרי ם של ח נעשי ת מלאכ ה באות ן שבסכל אל א באות ן שנט ל בחפני ו וקט ך בה ם א ת הככרו ת • בד״א בשל א נשתנ ו מרחי ק אב ל ח ס נשתנמראיקתחמ ת חכינת ידי ו א ך שבסכלפמלי ן שהמי׳נפסלי ׳ בשנו י מרא ה כמ ו שבארנו • נפסל ו משתיי ת הבהמ ה כיצ ד מי ס מלוחי ׳ א ו סהחי׳או מרי ס הר י איל ו פסולין * ב ד' א בכלי ם אב ל בקרק ע שיש בה ס ארבעי ס סא ה כשרי ס שהר י הו א טוב ל בה ן גופ ו והס לטביל ה החמור ה כ״ ש לידי ו • מי ס שנתער ב בה ן טי ט א ס געכרו ע 7 שאי ן הפר ה שוח ה ושות ה מכ ס ססולי ן אפיל ו בקרקע בי ן לטביל ה ביןלנטיל ה וא ס הפר ה שוח ה ושות ה מה ס כשרים • חמ י טברי ה בי ן חמי ן בי ן צונ ן א ס נט ל תה ס בכל י כסולין שאי ן הבהמ ה שות ה מה ן וא ס בקרק ע וי ש בכ ס מ ' סאה מותרי ם א ס כ ל גופ ו טוב ל בהסכ״ ש י.די ו • כס ק מכ ס בבריכה ואי ן בבריכ ה מ ׳ סא ה אעפ״ י שה ן מחוברי ן למעיי ן פסלין גזיר ת שמ א יטו ל מהסבכל י • המי ס שלפנ י הנכחי ס אעפ״ישלא נשתנ ו מראיהןססולי ן בידו ע שנעש ה בכ ס מלאכ ׳ ואת שלשנ י הספרי ם א ס ל א נשתנ ו מראיה׳כשרי ס אפש ר של א נעשי׳ בכ ס מלאכ ה • כ ל התימו ת שכ ס כספ ק י ס נעשי ת בתס מלאכה . א ס לא ו כשרי ם • וטל ן כשרי ס למי ס אחרונ י בזמן שה ס צונני ן שכול ן מעבירי ן א ת הזוהמ א • חמ י האו ר אעפ״י שה ס חמי ס ביות ר ע ד שכי ד נכזי ת בה ם נוטלי ן מה ס למיס ראשוני ׳ אב ל למי ם אחרוני ׳ אי ן נושלי ן לפיפהמ י החמיס מפעפעי ן א ת הידי ס ואי ן מעבירי ן א ת כזוהמ א בד ׳ א כשהיו המי ס ביות ר ע ד שהי ד כגוי ת בכ ס אבל4א ס א ה הי ד נכוית בה ן נוטלי ן אפיל ו למי ס אחרוני ׳ • כיי ן כש ר לכסוי׳״ה • •בין שנת ן לתוכ ו מי ס ב ץ של א נת ן לתוכ ו מי ס אל א שאסו ר לעשות כ ן לכתחל ה של א יה א מזלז ל בדב ר חשו ב שנשתנ ה לעילוי ע ד שקוב ע ברכ ת לעצת ו לבר ך עלי ו בור א פ״הג ■ מי ס ראשונים צריני ן ניגו ב וכ ל מ י שנט ל ידי ו חכ ל ע ד של א נג ב ידיו כאוכ ל לח ס טמ א • אב ל מי ס אחרוני ם הינ 'צריכיןניגוג • כל של א נט ל ידי ו אעפ״ י שכר ך ידי ו כמס ה אסו ר לא;י ל חיש ? שמא יג ע ביד ו בפ ת של א התיר ו לאכו ל במפ ה א״ א לק י , תרומה שה ן זריזי ! וחזקה .נשמרי ׳ ה ן מליג ע • מ י שהי ו חחר י מאכילין ־ ־ אות ו בית חמיש י שאין כל י הג ת נכשרי ן בהגעל ה אל א בנל י ראשו ן י גאפש ר כדבר1 המתזר־ ן לע י ש-יליניה ן קל ה כיין : שבל ע בל ק ואפש ר פ׳'. פיל ו בכלי ס שמכניסי ם לקיו ס כן , י י ל ח שר י ו י לחי ש לדבר י גאיסרק ■ ־ י ש מג ל ול י המורי ס שהור ו שבליע ת הי ק אפיל ו בכליס שמכניס ק ל.;יו ס מיעטו ל וחינ ה נכנס ת ביומ י תפל י קכיפה ולפיכ ך א ס העבי ר עצי־י ס תלק ט ורהיט ט א ו קנס ן ב\7וס הומ ת וכ ןה! ח רבותי י - וי שמרס ..י י שיסד ו וירא ה לי דבר י ה רמז י ר ק כ ל הכר ס שי ש לה ס טהר ה א ס ישנ ס י ' כ יזדש .ר י אל ו מותרי ם בידו ע שכ ל לחלוחי ת יי ן שבה ס הל ך י כל הכלי ם שכשתמ ש כה ס ישרא ל יי ן מ ד של א הכשי ר אסו ר כשתייה ומות ר בהכא ה * וירא ה ׳ י שא ס כת ן בחוש ו קיתו ן ש ל מיס רוא ת ח ס ישבתי ס כ ד לבט ל קליפ ת הקכק ן לפ י שיעו ר אחז בשש ה מות ר אפיל ו בשתיי ה שאפיל ו תחשו ב הקליפו ת כיי ן הרי הו א תתבט ל בתו ך שש ה סלק י תי ס ע ל דר ך שבארנ ו למעלה שהי ק כ״ ט לפג ס בתו ך שש ה חלק י מי ס • יכ׳׳ ש שסע ס היין הנכנ ע בקליפו ת אל י גותכיןטע ס לפ ג ס ביקר ך שיעו ר מי ס כזה ־ וכ ל שנ ן א ס דר ך ענבי ס בג ת ש ל עכ ו ׳׳ ס ע ד של א הכשירו שהר י החרצני ם והזגי ן רבי ס ע ל הקליפו ת ומבסל ץ אותס־ וירז ה ל ־ שחפיל ו קאשו ר להוצי א היץדר ך נק ב שהנק ב א©" והייןיוצ א צלו ל מש ס מבל י תערוכו ת החרצני ׳ ויאש ר שס : יין שהו א אסו ר בשתיי ה שכנס ו לקנקני ס שלישרא ל חזר ו הקנקנים להיו ת כיקוא ס חז ר והכני ס לתוכ ן ייןחז ר היקכקנקט ׳ מזסור בשתיי ה י כ ל הכלי ס שנשתמ ש ב ה ס עכו״ ס ביינ ו ישרא ל נותן לתוכ ן בי ן מי ס בי ן שא ר משקי ס ואינ ו חוש ש לפ י שפליטתן מועט ת וא י אפש ר לב ז ליד י נית ן טע ס ואי ן הוששי ן שתא יב א להשתת ש בה ס ביי ן י כל י רג ת והמח ץ והמשפ ך כולעיס ה ס הרב ה יות ר משא ר כני ס שאי ן מכניסקלקיו ס וכבר באר ט שאפי ' לפ י שע ה גזר ו סכמי ס ולפיכ ך הג ת שדר ך כה עכו׳י ס א ו נאפת ה ישרא ל ונג ע כ ה עכו״ ס בזמןשהיקשבי ז כלי לטופ ס להטסי ס א ס הג ת ש ל אב ן הי א מנגב ה וגי א טהור ׳ וסין צרי ך לקלי ף א ת הזפ ת בד״ א בשל א דר ך ב ה אב ל דר ך כה צי׳י ן לקלו ף א ת הזפ ת ואז״ כ מנגב ו הית ה ש ל ע ז קלון * את רופ ת וא ח כ מ.יגב ה והי א טהור ה • הית ה ש ל חר ס א ס כיתה ת* ת תשמיש ה בי ד עכו״ ס א ו שזכת ה עט״ ס ונת ן ב ה יין בשע ת זפית ה א ו שזפת ה ישרא ל ונת ן ב ה יי ן ויג ע ב ו אע״פ י שקלף ונג ב אסור ה ע ד שימלאנ ה וימרנ ה ג ׳ ימי ם שכ ל כל י הרסשתח-ת תשמיש י ע״יעכו״ ס גול ע הרב ה וחז ר שאינ ו מכניסו לקיו ס כתכניס י לקיו ס וכמ ו שבארנ ו • הית ה תחל ת תשמישן בי ד ישרא ל תקל ף ותנג ב וכשיר ה • כ ל תקו ס שאמר ו ייקנף א ת הזפ ת א ס ממל א ומער ה אינ ו צרי ך שאי ן לאח ר מילד ועירו י כלי ס כמ ו שנאמ ו • המח ץ והמשפ ך מנגב ן וה ן ושער שיש י ל ד טהורין * ניג ב ז ה כיצ ד א ס כל י יב ש הו א מדיח ו היט ב במי ס ואת׳ 1 כ מקנח ו יפ ה יפ ה באנ י ואח״ כ מלי ח במי ס נכסי י אות ו אפר וחוז ר ומקנ ת אות ו יפ ה באפ ר וא ח" כ מדיח י • וא ס הי ה הכלי ל ח כג ר נותןאפ ר ומי ס ואפ ר • נ ל מקו ס שאמר ו מנגב ; הס כל י ש ל נברי ס מת , ב ר ס מו ח ככוב א וכיוצ א ב ו מתי ר קשרים כד י י שימנ י. 1 המי ס והאפ ר בתו ך חבו ר הנסרי ס : וכל ' מי ו ס שאמ ת ממל א ומער ה אי ן צרי ך להתי ר קשרי ס שהמי ס נכנסים 3כ צ מקו ס ותפלי ט לחלוחי ת הי ן שב ק נס ר לנס ר * כצ מקו ס שאמר ו מייש ן י״ ב חד ש י ש מ י שהור ה שצר ך להתי ר קשריס ד ש ת י שהור ה להק ל וניז ק דברי ו שהי ש ן מכל ה צחננחית כ ל ינקו ט שהי א • הקור ה שעוצרין ; ב ה הענבי ס בג ת י וכן כלי ס שמשימי ם ע)ד ג הע ב ט ש ל ענבי ס אעפ״ י שי ש להס ■ ביתקבו ל מדיח ן ודי ו שאין . הי ק משתה ה בה ן כדר ך שהו א משתהה בג ת והמח ן והמשפ ך י העקלי ס ש צ קריו ת ש ל דק ל תןבילננית יותר.לפ;כ ך צרי ך לענ ן יש לשפ ה וש ל גמינילפיי ן נ ית ר יצרי ו ליישנן ׳ כ שול ש • משיור ת ש ל יי ן נס ר ש ל עכו״ ס .ס ש : שע ר הי א יידח ה שאי ן השע ' בול ע 1א 0 ש ל לתרגו ל מנגבה יא ס ש ל פשת ן הי א מישנ ה נד״אבשאי ן ש ס קשר י ס ס^צרי ס היינ ה קשרי סה״ ןכנו שביןקס ר לקש ר ולנינו ■ מתיי קשרי ם שנ ה יייייש־ ה • ניח ת שמשננ ץ ב ה יי ן בשע ת ממית י;*אש ל ענו״ ם נית ן שהי א קשור ה בחנלי׳ש ל חריז ת * י^״ל״ ו שאינ ן ני-עי ן נ ל כ ך יא ס הי א ש ל צבת׳שהני * מ , ממינ י הגמ י והי א קשיר ה ברית י יזי ן ינג ב ׳לש י שהי א ביל ע יתר וא ס י ש ב ה קשרי ם היי ן מו ם בתיכ ם ולסיכ ר מתירי י ימיצאיןהי־ן שביניה ם ומנגב ן והר י ה ס מהורי ם - ייצא ו דברינ ו כטהרה ונ1ל ס השע ר השש י ונשל ס ני ת הי ק בע, ^ • הביו! השש י בי ת הקדוש ה אבא ר ס ענ ק נטיל ת ידי ם : ואכלולג-ו ג ס קמי ם אחרו-י ס וחלקת י אות ו לחמש ה שערס • השע ר הראשו ן ׳ כל האוכ ל פ ת צרי ך ליטו ל א ת ידי ו תחל ה שנא ׳ והתקדשת ם אצו מי ס ראשוני ם - ואת ר סיו ס אכילת ו צרי ך לרחו ץ ידי ו שנא והיית ס קדושי ם איל ו מי ס איזרוני ס ־ דברי ס איל ו מדבר י סופריס ה ס אל א שסמכ ו אות ם ע ל המקר א * ועיררמי ס רחשוניס מצו ה ומשו ם סר ך תרומ ה * ואחרוני ם הוכ ה להשמר ׳ מן הנז ק שרגי ל הו א האד ס לאכו ל אחרסטודת ו מל ח א ו דבריס שי ש כה ס מל ח ר ש קודטי ס ש ל מל ח עזה ־ מתטרצי ו במלח ומסמ א א ת הטניס • ולפיכ ך צרי ך לדחוזידיולהעב- ר רעת כחלי . ע ד איז ה פר ק ציי ר ליטו ל א ת ידי ו בראשוני ם ע ל הפרק שהו א © ף הכ ף המחוב ר לקנ ה הזרו ע וי׳׳ א שאינ ו צרי ד כ א ע ד סו ף פיצולהאצבעו ת שהו ׳ סי ף הפר ק שהאצבעי ת מתחברות א ל הכ ף והראשקנ״ ל עיק ר : בי־״ א בתי ם ראש*• ׳ אבל ו ־ • ■בית־ חמוש • הסט שהרב ה צמאי ס לבלו ע וכואבי ם וגולעי ן הרב ה : הי ו הרז; ל ת תשמיש ן כי ל ישרח ל ע 7 שכנע ו כ ל צרכ ן הריה ן כשאר.כלי ס שכיוצ א בה ם ומשכשנן . ותותרי ס - כיצ ד כו ס .של חר ש ששת ה ב ו ה עכו " ס פע ם הראשונ ה א ו אפיל ו סע ס שכייה לתשמיש ו הר י ז ה אסו ר - שת ה . כ ו ישרא ל סע ס ראשונה ושניי ה יי ן א ו מי ס נב ר שב ע מלבלו ע בהית ר ומעת ' אינו בולע ־ ולפיכ ך א ס שת ה בוהעכו״ ס משניי ה ואיל ך מות ר כשאר כלי ם שכיוצ א ב ו י וירא ה ל י של א אמר ו אל א כוסו ת שאין היי ן משתה ה ב ו אל א תמל א לשע ה ושותה ו אב ל כ ד ש ל חרש שאי ן ת כ:יש ו לקיו ם שנת ן ב ו היי ן ונשתה ה ב ו קצ ת אפי׳ פעסאחתאעפ״ י שנשתמ ש ב ו עכו " ס מכא ן ואיל ך הותר שכב ר שב ע בפע ס ראשונ ה בי ד ישרא ל:כדי ם ש ל חר ש אפי׳ח־ש־סאס זפתןע:ו״ ם ו7רכ ן לת ת לתוכ ו יי ן בשע ת זכיתה אע״ פ שאיןתכניסי ס אות ה לקיו 'הר י הןככלי׳שמכניסי ן לקיום שבתחיל ת תשמישן . בונעי ן ה ס הרב ה כמ ו שבארנ ו - ואס אי ן דרכ ן באות ם המקומו ת לת ת בה ס יי ן בשע ת ז פית ה וניכה לעי ן שזפת ן מצהי ב בידוש ג של א נתנ ו כה ן יי ן ומותרי ם י בזמן הז ה ל א הורגל ו לת ת יי ן • ולשי ל הלוק ח בקבו ק ש ל חרם מזופ ת מןהעכו״ ס א ס זפת ו מצהי ב הר י ז ה מות ר ואפי ' שכשוך חינ ו צרי ך • בד״ א בכ ל ת ־ ס שאי ן שועי ! באב ר אב ל השען י ש בה ן להק ל ולהחמי ר כת ו שיתבא ר • כל י שמכני ס בהם יי ן לקיו ם וכיוצ א בה ם אפיל ו ש ל ע ץ וש ל עו ר אפיל ו לא נשתמ ש בה ם העכו״ ס אל א סע ס אח ת ואפיל ו הי ה תחל ת תשמישן בי ד ישרא ל צריכי ן הכש ר גדו ל י אפי ׳ לפ י שע ה נזרו בה ן כמ ו שבארנ ו י קנקני ם קטני ם א ו בקבוק • שמוליכי ן בהן יי ן הולכ י דרכי ס אעפ״ י שא ץ מככיסי ן אותן־לקיו ס הר י הן כמכניסי ס לקיו ם מפנ י שהיי ן נתו ן בתוכ ס תדי ר וכשמער ן ממלאיןאותס פע ם אחר ת וכ ן תדי ר תדיר • במ ט תה א טהרת ן מתלאין ומעי ן ג ׳ ימי ם וג ׳ פעמי ם ודי ו • ואפי׳הי ו זפותי ן שאיןאחר תלו י ועירו י כלו ם וצריךלהשהו׳ש ס המי ׳ בכ ל סע ס ופעם כתד ת יו ם וכמזתליל ה • מל א אות ן ועמד ו המי ס ג ' ימים ל א על ה אל א לפע ם אח ת וצרי ך למלא ם עו ד ב ׳ פעמי' • מלא אות ם ג ׳ פעמי ם בב׳ימי ס א בג ׳ ימי ם פחו ת חצ י שע ה לא על ה ל ו י כל ל גדו ל אמר ו צרי ך להשהו ת המי ס בכ ל פע ם ופעם ל ד שעות • השה ה אות ם ש ם ית ר מיכ ן אי ן בכ ך כלו ם • *מלא אות ם ג ' פעמי ם בג ' ימי ם בי ן בימי ם רצופי ן בקתסוזרי ' מותר • כל י זכוכי ת וכל י מתכו ת אפיל ו מכניסי ׳ לקיו ס חשכש:' במי ם ודי ו שאיןכל י מתכו ת בולפיןמןהצונן-כל ' חר ת ,השועין באב ר הר י ה ן ככל י מתכו ת בל א הלבני ם והשחורי ס בלבד הח ל קי ם ביות ר שאי ן בה ם בקעי ם וסדקי ם • ה י ו בה ם * סלקי ס א ן כקעי ס הר י ה ן כשא ר כצ י חר ס שועי ן • כל י מחפור ת ושער השיש י של ציין * הר י ה ס בולעי ם ביות ר שהצרי ך שוא ב הרב ה ולפיכך חי ן לה ם טהר ה עולמי ת * ו י רא ה ל י שאפי ׳ ח ן מכניסים נקיי ם ואפי׳הי ה תחל ת תשמיש ן בי ד ישי ' ל צ ע ל ס איןשופעין ובולעי ן ה ן הרכ ה בכ ל ע ת • כל י נת ר אי ן 73 * טהרה עולמית-נל י חר ס השוע ק נצר־ףונריהךחקי׳א ס הי ה תחילת תשמיש ן ע״יעכו״סהר י ה ן ככל י נ א ר וככל י מחכיר ת של־ צי?׳ * ואי ן לה ם טהר ה עולמי ת : כ ל מ ק ס שאמ ח שהכשר! במלו י ועירו י א ס הכני ס בה ם צי ר ומוריי ס ועמד ו בהם קצ ת הוכשר ו . שהמל ח שבה ם שור ך ומייב ש לחנוחי ת היין הבלי ע בדהנ י הכל י ורא ה ל י שאי ן דני ן מצי ר ומוריי ם לשאר משק ץ שער ב בה ן מל ח שאי ן אומרי ם בטבע־ ס ז ה דומה לו ה • חול י תערובו ת המל ח ע ס צי ר ומוריי ס פועל ת כן : כלים ש ל חר ם שהחזיר ן לכבש ן הא ש מותרי ם ק ו חצי ר ימורייס • הדליק , בתוכ ן א ש אע״ פ שנתחתח ו שנשר ה קליפת ם אסרין גזיר ה שמ א יתו ם עליה ם של א ישתכר ו ול א יחמ ם י כ ל צרכן • וי ש מגדול י התורי ם שהור ו שא ס עב ר חומ ס י לצ ד חו ץ ע ד שאינ ו יכו ל להגי ע יד ו ש ם מות ר י הני ח הכלי ם תחת הצנו ר שמימי ו מקלחי ן א ו במעיי ן שמימי ו רודפ׳ ם ונשתהו שסכמד ת י״ ב שעו ת תות ר שהמי ס ה רודפ י׳העוברי ' עליו מעב ר ע ל עב ר תפליטי ן היי ן הבלו ע שבדפנ י הכל י : כלי ע ץ וכל י עו ר שהגעיל ן מותרי ן ואפיל ו כלי ס שמכניסים ' לקיום * כל י חר ס שאינ ו תכניסי ן לקיו ׳ י ש לה ם טהר ה בהגעלה אע״ ס שהעיד ה התור ה ע ל כל י הי־ ס שאינ ו יוצ א מיד י דופנו בהגעל ה א י אפש ר שגרוע ה כ ח הגעל ה מה7ח׳ ' ונגוב י קנקנים ש ל חר ם שמכניסי ם לקיו ם י ש מ י שהור ה שאי ן הגעלה עול ה לה ם שהתור ה העיד ה ע ל כל י חר ס שאינ ו יוצר ן מידי דפי ן י וי ש מגדול י המורי ם שהור ו שהגעל ה עול ה לה ם ונראץ דברי ו שכ ל שבל ע מ ן הצונ ן ק ל לפלו ט . י וא י אפש ר לכל מקו ם שהמלו י והעירו י בצונ ן תכשיר ־ ן פל א תה א הגעל ה מכשרת כ״ ש שי ש להכשי ר כא ן שא ץ אבוי ו מדבר י תור ה אלא מדבר י סופרי ם • בד״ א כשהגעיל ה מכל י ראשו ן אב ל ל א בכלי שכ י • כל ל גדו ל אתר ו כבולע ו כ ך פולט ו והר י איל ו בלע ו מכלי ראשו ן ואי ן כזלט ץ אל א ע ' י כל י ראשו ! : • איזהו כל י ראשו ן כ ל שהאו ר מהל ך תחתי ו סל ק כל י מ־ע״ ג האש כשהו א מאות ה והגעי ל בתונ ו הר י ז ה כל י ראשון עיר ה מכל י ראשו ן ע״ ג הכלי ם אע״פ י שכה י ש ס זמן מרוב ה אי ן ז ה כל י ראשו ן : ערוי*ש ל כל י ראשי ו אינ ו ככלי ראשו ן * כל א בכלי ם שתכניסי ס לק^ו ס אב ל שא ר כלים ואפיל ו כל י הג ת הצריכ ץ נגובכמ ו שיתלא ר א ס עיר ה עליהם רותח ץ מכל י ראשו ן הוכשר ו ל א תה א הגעל ה ז ו החותה מהדח ה ואפיל ו מניגו ב • וי ש מגדול י המורי ם שהו ת בית חמיש י בו הית ר : חומ ץ ש ל פכו״ ס שנפ ל לתו ך יי ן אינ ו אוס ר ע ד שיח ן החותן טע ס ביי ן כת ן ב ו עמ ס אסו ר וימכ ר כול ו לעכו״ ס חו ן מדתי חות ן שבו • ותפנ י ת ה אוס ר והל א פוג ס הו א טעמ ו ש ל יין תפנ י שהיי ן שהז ר לה ל חות ן אינ ו סוג ס ע ש ת י שהפ ן ביי ן דש ת י שחפ ן בהות ן • וכ ן א ס נפ ל יי ן לתו ך חות ן איעאוס ר עד שיה א ב ו כד י נת־נ ת סע ס אע״ ס שהיי ן קוד ס שיסו ל לתו ך החותן כב ר נשתנ ה ריח ו להיו ת כרי ס חומן־אפי׳כ ן אינ ו נקר א חותן דכ ל שטעמ ו יי ן וריח ו חומ ן אינ ו חות ן אל א יי ן והר י ז ה כמין כשאינ ו תינ ו ובנ׳׳ ט:חות ן ש ל יי ן נס ך שנפ ל לתו ך גריסי ! רותחין פיג ס הו א טעת ן וכ ל שפוג ס אינ ו איס ר נפ ל לתו ך גריסץ צונני ן אסו ר דטעמ ו בה ס לשכת • וא ך ע ל פ י שהרתיח ס לב שו ך וחז ר טעמ ו בה ס לפג ס אסו ר דכ ל שתחלת ו משב ח ולנסוך פוג ס אסו ר : הנצוק הר י הו א כמחוב ר • ולפיכ ך המער׳מחכי ת שלישי * לכלי ש ל ענו״ ס א ס י ש בכל י ש ל עכו״ ס אפיל ו טפ ת יין הכ ל אסו ר כאיל ו נתערב׳אות ה טפ ה לתו ך החבי ת ואוסר ' הכל • עיר ה וקט ך ע ד של א נג ע יי ן הקטו ך לכלי ו ש ל ענו״ ס כבר נפס ק הקלו ת היור ד ח ן טי ן הנשא ר בחבי׳כ ל אית ו קלו ח אסור ומ ה שנשא ר כחבי ׳ תות ר • עכ ו" ס שהי ה מער ה מחבי ' של יי ן כש ר אע״ פ שהי ה מקפ ך כ ל מ ה שנשא ר בחבי ת אסו ר שאי אפש ר של א נג ע ת ה שבפני ס לקילו ח היור ד בשע ת קיטלפ ו ונעשה ל ו חיבו ר ואע״ פ של א גזר ו בכח ו ש ל ענו " ם אל א במ ה שיצא בחו ן ול א במ ה שנשא ר בפט ס הר י הו א אסו ר משו ' נצו ק כמו שנארג י : אישו ר נצו ק אינ ו אל א מדי ן חיבו ר ־ ולפיכ ך א ס נעשה לסת ם יינ ס הכ ל מות ר בהנא ה אב ל א ס נעש ה כצו ק לולא• יינ ס אסו ר בהגא׳כאיל ו נתערב ו ז ה בזה • וי ש מ י שהור ה לאסור בכ ל כצו ק ול א ירא ה ל י כ ן : נצו ק ז ה שאמרנ ו שתעת י משתן ש ל גדולי ס של א אמר ו אל א כשער ה ליי ן נש ך האסו ר בהנאה אב ל ליי ן המות ר בהנא ה אי ע ח־בו ר ונראי ם הדברי ס שלא אתר ו אל א הנצו ק ליי ן נס ך הו י חיבו ר ול א נקר א יי ן נס ך סתס אל א האסו ר בהנא׳ • ולפיכ ך המוד ד לתו ך כלי ו ש ל עכו״ ס אע״פ של א הדי ח א ת שתל ד בתוכ י אשו ר בשתי ה וא ת שעיר ה * ממנ ו מות ר ואפי ׳ בשתי ה • עכו״ ס שהי ה מער ה מחבי ת ש ל ' ישרא ל ■לאשפ ה א ו לתקו ס לכלו ך א ו לטי ט כ ל מ ה שנשא ר כ כל י מות׳דאין דרכ ן ש ל מנסכי ן לנס ך ע״ ג דב ר מאו ס ימ ה שנשא ' בפנים ל א אסרוה ו נכח ו ש ל עכז״ ס אל א ת ה שיצ א לחו ן אב ל לא מ ה שנשא ר בפט ס ־ ומשו ס חיבו ר למ ה שיצ א אי ן כא ן שא ך מה שיצ א בחי ץ ל א נאס ר הוחי ל ואי ן דרכ ן למנסט ן כ ן כמ ו שבארט : הי ה ישרא ל א ז עכו״ ס מער ה לתו ך טי ט וב א עכ ו" ס ונגע בקלוי ז א ך מ ה שנשא ר בפט ס אסו ר משו ס כצו ק • אע״ ס שהולך לאיבו ד ולתו ך הטי ט מאי ל והו א חינ ו מאבד ו(מבטל ו ושער חמיש י ושש י ל ג בידיס מחשיבות ו : חבי ת ש ל יי ן שגת ט לתוכ ה קיתו ן ש ל מי ס ואחר כ ך פיר ה ממנ ה לתו ך צלוחית ו ש ל עכו׳י ס א ס י ש במי ם שבחבית כד י לבט ל יי ן נס ך שבצלוחית ו ש ל עכו״ ס הכ ל מות ר לא יה א חמו ר מיי ן נס ך שנתער ב בחבי ת • וכב ר בחרנ ו שא ט רואין א ת מינ ו כמ י שאינ ו ושאינ ו מינ ו רב ה עלי ו ומבטל ו : וכ ן הלין לג ת בעוט ה שהי ה יי ן יור ד ממנ ה לתי ך הבו ר ונג ע ב ו בקלות היור ד רואי ן א ת היי ן הקלו ת כמ י שנתער ב בג ת וסל ק אתהייןשבגת כת י שאינ ו • וחרצניסחגי ס וענבי ם שי ש בגת רבי ס עלי ו ומבטלי ן אות ו נצז ק ב ר נצו ק אינ ו חב ו ומות ר יאסי׳בשתיה : ר,ש#ר השש י בביאו ר דינ י כל י היי ן כמ ה נאסרי ם ובמ ה יהא הכשר ן : יש כלי ם שאי ן דרכ ן להכנ ס כה ן יי ן לקיו ם אל א משתמשי ם בהס יי ן לשע ה ומריקי ם אות ם ועותלי ס לעצמ ס ריק ם ולפיכך אי ן בה ם פ ח לבלו ע הל א מע ט מזעי ר וי ש שתכניס י ן יין לקיימ ו א ס לזמ ן מרוב ה א ו שמשתמשי ס בה ס תדי ר וכשמריקיס מה ם ז ה מכניסיןבה ס אח ר ולפיכ ך מלעי׳הרב ה ויש שמשתמשי ם בה ן זמ ן אח ד הדי ר ובשפ ע ואח ר כ ך מריקי ! אות׳ואין משתמשי ן בה ן ע ד זמ ן ר ב ואיל ו ה ן כל י הג ת ולפיכ ך בולעים יות ר מכל י שאי ן מכניסי ן לקיו ס אב ל ל א צמכניסי ן לקיום : כלי ס אל ו אפי ׳ לפ י שע ה גזר ו בכ ס חכמי ס - כ ל אח ד לני מ ה שהו א כל י כיצ ד נשתמ ש ב ו עכז״ ס ביי ט לפ י שע ה א ו שהפקידו בי ד עכ ו"סר ס כלי ס שמכניסי ן לקיו ס אע״פשל א נשתמש ב ז עכו״ ס אל א ממ ט א ו של א עמ ד כד י שיוכ ל להשתמ ש בו הר י ז ה צרי ך ככש ר גדו ל כאיל ו נשתמ ש ב ו זמ ן מרוב ה * ואס כל י הג ת הו א צרי ך הכש ר גדו ל כשא ר כל י רג ת שנתייש ן ביד עכו״ ס וא ס משא ר כלי ס שאי ן מכניסי ן לקיו ס צרי ך הכש ר כשאר כלי ס שכיוצ א ב ו שנתיישנ ו בי ד עכו ' ס י לפיכ ך הפקי ד או של ח בי ד עס״ ס צרי ך נחתו ' אות ס כד י של א יוכ ל להשתמ ש בהס ואי צ שנ י חותמו ת אלאחות ס אח ד בכיוצ א בז ה אינ ו טור ח לזייף ואפי ' אח ד • כלי ס שאי ן מכניסי ן לקיו ס ככוג י והכוסו ת וכיוצא בה ן בי ן שה ס ש ל עו ר בי ן שה ן ש ל מתכו ת בי ן שה ן ש ל ע׳ן וש ל ז כ כי ׳ א ס אי ן מזופתי ן משכשכ ן בתי ס היט ב ומותרי ן בין שהי ה תשמיש ן בי ד עכו״ ס ב ץ שהי ה תחל ת תשמיש ן בי ד ישראל . הי ו מזופתי ן וחדשי ס א ס ד רכ ס לשי ס בה ן יי ן בשע ת זפיתה כד י למתק ן ממרירת ו ש ל זפ ת וכ ל שכ ן א ם ה ס ישני ם שנתיישבו בי ד עכו״ ס בתשמי ש יי ן קול ך הזפ ת ומשכשכ ן ומותרין • ל א רצ ה צקל ך ממלא ן ומער ן ג ׳ ימי ם ככלי ם שמכניסין לקיו ם ודי ו שאי ן לאח ר מלו י וערז י פלו ס • הי ו ש ל חרס אע״פשאינ ס זפותי ן א ס נשתמ ש בה ן עס י ס בתחיל ת תשמישן הרי ק צריכ קהכש ר 74ו לככלי ם שמכניסי ןלקיו ם ין מפנ י בית חמיש י ושע ר חמיש י הנ7רכיס וגעצרי ס של א בקור ה אפי ׳ נת ן שש ה לוגי ן ול א יצא ו אלא ה ׳ א ו הקז ת מיכ ן הכ ל אטו ר לפ י שאינ ן נעצרי ן כ ל צרכ ן העמיס שאינ ו מוצי א אס־׳כד י מדת ו וטעמ ו כטע ם יי ן משובח • לפיכך התמ ד בשמרי ס א ו בחרצני ס ש ל יי ן כש ר ודרכ ן נגלג ל אע״פ של א הוצי א כד י מדת ו ונג ע מ עכו״ ס נעש ה יי ן נס ך שאין אנ ו יודעי □ כמ ה נשא ר מ ן המי □ בשמרי ס וכמ ה יצ א • נטל 6 ״ המרפ ך ותל ד לסו ך צ ומת ! ־ ל טס׳׳ ס ונלס ר מי ן שבמ8פך-חס כשיר ה 6קי ׳ לחל(י,י ת ש ל יי ן במשפ ך כ ך 5יה א בו נכ ד טונ ח להטפי ח ולוח ׳ נ מל ל לה ן צלוחית ! ש ל ישרא ל רכל אפו ר אפי ׳ בהנא ה . וצ א נתחוור ו ל י דבריסאל ו • ויד׳׳א בסת ס יינ ס אב ל בוודא י הג ל אסו ר אפי ׳ בהנא ה כמ ו ׳״■ארי. ואי ן ל ו תקנ ה ואפי׳בהזלכ ת הגא ה לי ס המלח • לנרי ׳ ״׳ייו ׳ ׳ ״ ־״״ ״ ׳-״״ י ׳׳די ׳ " • ׳־ ״ - — - — אין יפר ש בי ן שנפ ל יי ן נס ך משה ו לתו ך בו ר ש ל אב ל המתמ ד בקיר ה נראי ן הדברי ם כ ל שנת ן במד ה ונת ן ג ^|לז ש׳מר נ ח <׳ * י ״״ ' "י" " ייייי-י * יזיייי1 ׳ ול א יצא ו ד ׳ אינ ו יי ן זהע׳י ס שנטע ס ב ו יי ן חמי ז בענמ א הו א ואינו ראו י לקב ל ש ס יי ן נס ך : חבי ת ש ל יי ן שנתערב ה בחביו ת של יי ן אפיל ו ש ל וודא י יינס • ימכ ר לעכו״ ס חו ץ מדמ י יין • נס ך שבו • ולהולי ך הנא ה לי ס המל ח • א ס ש ל סת ס יינ ם הו א הר י מ מות ר וא ס ש ל וודא י יינ ס י ש מ י שאות ר לאסו ר • וי ש מ י שאומר דכ ל שהו א מות ר במכיר ה כל ו חו ץ מדמ י יי ן נס ך שב ו כ״ש בהולכ ת הנא ה לי ס התל ת וראו י להחמי ׳ כדבר י האוסרי׳ • נפלה אח ת מה ס לי ס הגדו ל א ז שנאבד ה א ו ששת ו אות ה בשוג ג הותרו כ ל השא ר שאנ י אומ ר אות ה שנפל ה ש ל איסו ר הית ה : יין נס ך שנפ ל ע״ ג ענבי ס ידייז ס וה ס מותר ת • וא ס הי ו מבוקעות הר י איל ו אסור1׳?י' א ימכר ו חו ן מדמ י יי ן נס ך שבה׳ • זעונר׳ומוכרן לעכו׳׳ ס ולאימכר ס כשה ס שלתי ס גזיר ' שמ א יחזור העכו״ ס דמכר ׳ לישר? ! אח ר • וא ס נתדלד ל חותמ ן ש ל גרעינין הר י ה ן כמבוקעו ת . נד׳׳ א בשנפ ל ש ס יי ן מחב׳ע ד שיהא ב ו כד י נתינ ת טע ס בנלהענבי ס כתו ת מיכ ן מות ר וכמו שבארנ ו שנ ל מינ ו ומינ ו ודב ר אח ר רואי ן א ת מינ ו כאיל ו ואינו ושאינ ו מינ ו רב ה עלי ו ומבטל ו • ולחרצני ס ורזגי ס אינ ו מינו ש ל יי ן ואפיל ו הי ה יי ן חד ש שאי ן הולכי ן אח ר טעמ ן אל א אחר שמ ן וז ה נקר א יי ן ואיל ו נקרא ו ענבי ס : יי ן שנפ ל ע״ ג שעורי□ א ו עדשי ס וכיוצ א באל ו משא ר מינ י התבוא ה הזריע ה ידית□ וה ס מותרי ם * נפ ל ע״ ג חטי ס הר י אל ו אסורי׳שחט י כתמקעיס ה □ וכולעי ן ע״ י סד ק שלה □ . וב ד א בשי ש כא ן כדיליתן טע ס בה ס ואסו ר למוכר ן צעכו״ ס ואפיל ו במפר ש וזוז מדמ י יי ן נס ך שב ו שכ ל שדרכ ו ש ל ישרא ל לקנו ת מעמ״ ם איחור למכו ר לעכו״ ס א ס נאס ר סוששי ן שמ א יחזו ר רענ ו' ם וימכרנו לישרא ל . כיצ ד הו א פוש ה טיח מ ועוש ה א ו. ו ©גול ? מוכר למכר □ של א בפנ י ישרא ל בידו ע שאיוישרא ל חוז ר ל ק ת את ם מ ן הע ב,׳' ס לפי ו ש ל פס ' ס אסור׳ • ז־י־ י יפי * אחר ל א ימפי ס לעכו״ ס דכ ל שישרא ל רוא ה שנא ו מי ד ישי! 1 ״1 בש ר וני ן שנפל ׳ חבי ת ש ל י ן נש ר ע׳׳ ג טופ ח "ןנס ו לעו ל ״ אוס ר תערובת ! נמשכ ו ע ל הדרךשנארט-יי ן נס ך שנפט ר ,",ס אינ ן אוס ר ע ד שית ן יי ן עע ס בתי ם • נת ן בה ם טע ם רכל אסו ר בהנא ה לפ י שי.״ /מכשי ר כמי ס • וכ ל תכשיר י £2״ ומשקי ן הר י ה ן כעיק ר המשק ה והתבשי ל לפיכ ך הכ ל אמור• ושמ י שאומ ר שאפיל ו במנשיר- ן , מוכ ר א ה הכ ל יזי ז ";"י אות ! יי ן כמכשי ר א ת המי ס !א ת התבשי ל וכ ן דע ת "שזת" • וירא ה ל י שהו א עיק ר • באיז ה טע ם אמר ו י ש מ י שא מ ר נששי ס בשא ר כ ל האיסור- ׳ וי ש ממול י המור ׳ ש^ר ז מל שנתער ב בתו ך שש ה חלק י מי ס מות ר • נל ל גח ל אמר ו £קי מי ס המי ס ממי ס נטע ם היי ן ולפיכ ן א ס נתער ב בנדי שיעו ר ז ה הכ ל מות ר ואפי ׳ בשתי ה : יי ן נס ך י שנפ ל ע ג מס מע ט מע ט ,אפי ׳ מצלצו ל קט ן(אפי׳לכיחג• ! אי ז איייי ח ראשון ראשו , נטל • 7נ ל שנ״ ט לבסו ף ככ ל אסו ר של א סח ר מסח1"! אל א מפנ י של א הי ה ב ו נד י נתינ ת טע ם ועכשי ו ^לנזתןטע סאי ן נט ללעול סת שמתימן • והרא־י ז מאכ?עירר : י ק נס ך שנפ ל למ ר ש ל יי ן כש ר ונפ ל ש ס קיתו ן של חי ס אסישבמי ס כד י לנט ל אתה״ ן ט ל הדר ך שאמרנ ו יכל מתד-לפ י שרואי ! א ת היי ן הכש ר כמ י שאינ ו,אינ ו מצטר ף טס י ק נס ך שהו א במינ ו ומי ס שנ י י ח " לי'״ י נ^,!מנ"' ! ארן• וי ש מ י שאמ ר שאי ן דברי ם אל ו אמורי ם אל א נשנפ ל ״!! ש י מי ם לת ן " ן כש ר תחל ה שנתער ב יי ן נס ך אב ל א ס כפל"! נס ך לת ץ י ק כש ר מי ד נאכ ר הכ ל ונע ש ככ ל יי ן נס ך £•£?£ ב ס מ ם לנס ף אינ ם מבעלי ם ע ל שיר ב המי ס ל׳כ כ ד לנט ל א ת ב ל אי ן : רשמישאמ ר דנקשנ^ש ס קי^ן שלמסיזח'ל ה נ' ׳ שנ־ ל031"צ ! ^י״יחל ב לסו״טו אמ ר וחתיכ ה עצמ ה נעשי ת נביל ה אנ א בנש ר והנ ה בלבד וכמ ו שנתבא ר בני ת התערונו ׳ וז ה טיק ר : שמל ם ש ל יסד וכ ו חרצני ' ש ל יי ן שתמד ן במי □ ונת ן מי ס במ ד וע צ ן בג^גג ובקור ה שכ ל לחלוחי ת שבה ס יוצ א א ס נת ן שש ה לוגי ( "ס דצא ו שבע ה מות ר וכפימהשבארטדייזמ^ל^ ר ן׳ ח ל; י מי ס ■ ולדבר י כאומ׳שא ק מתבט ל נפחו ת מ ס ל ע ל ס אשור זאשי׳נת ן מי ס צ״ ט לוג ק ויצ א ששי ם • שמר י א סר צ *״״ ״ ז "/ל16נ ^ ^״של א * מקוסאסר למבורלפלט ר שפ תשלפלטרנבלמקו ס נהג י י ב ו בית חמיש י ואפילו הי ה ל ו מלו ה ע ל אות ו ישרא ל ול א עו ד אלא^יל ו נמצא קצפ ו ש ל יי ן המצו י בלפנ י החיי ת ביד ו ש ל ע:1״ ס אי ן חוששץ ל ו שאנ י אומ׳ל א מס י החבי ת נעל ו אל א בדפנ י החבי ת מגבו הי ה ונעל ו • בד״ א בדברי ס המצויי ם לפעמי ׳ בדפנ י החבית אב ל בדברי ס שאינ ס מצויי ם אל א בס י החבי ת אסו ר אעס׳׳י שנתפ ס עלי ו כגנ ב מ״ ת מ ה שנמצ א ביד ו מהיכ ן ב א אס ל א מס י החבי ת : אדה ששא ג ונמצ א עכו״ ס נחב א בי ן היוניו ת ה ס זוחו ת היין מות ר ואע״פ י שאי ן העכו״ ס נתפ ס ע ל כניסת ו כגנב שי ש ל ו טענ ה מפח ד קו ל אר י'נכנ ס ש ס ונשמ ע למרחו ק אפילו כ ן מות ר מסנ י שהו א מתייר א שמ א ג ס ישראלי ׳ שתע ו קול פחד ו ונחבא ו כא ן וירא ה ל י שאפי ׳ נכנ ס וסג ר הדל ת לפ י שהו 6 ן מת־יר׳שמ א קדמ ו י שראלי ס ונכנס ו ונחבא ו בקהחבמ ת ויראוהו:חצ ר שהית ה חלוק ה בשת י יתרו ת ביןי£רא ל ועכו״ ס אעס״י שחביו ת פתוחו ת עותלו׳סמו ך לחלק ו ש ל עכ ו" ס בתו ך סשוע ידי ס מות ר •וכ ן א ס הי ה גג ו ש ל ישר? ! למעל ה מגג ו ש ל עכו׳יס־ישראל מני ח ש ס יינ ו ואע״פ י שיד ו ש ל עכ ו" ס מגע ת שס אינ ו חוש ש • וכ ן א ס הי ה גג ו ש ל ישר? ! בצ ד גג ו ש ל עכו״ ס ישראל מני ח ש ס יינ ו ואינ ו חוש ש ואע״פ י שיד ו ש ל עכו״ ס מגעת ש ס • גנבי ס שנכנס ו לאוצר ו ש ל ישרא ל ופתח ו החבי ת ואין;דו ע א ס גנב י ישראלי ם אועכו״ ס • רואי ן א ס רו ב גנב י העיר ישראלי ס מותרו ת וא ס ח ב גנב י העי ר עכו״ ס אסורות • ויראה ל י שא ס ישראלי ם רבי ס בשכונ ה ורוב 'גנב י העי ר עכו״ס הר י אל ו מותרו ת שהשכונ ה בעי ר בפנ י עצת ה ־ בד״ א בשאין דר ך העכו״ ס מפסיקת ה אב ל א ס היית ה דר ך העכו״ ס מפשיקתה הולכי ם אס ר רו ב הע*־ ר שה ס עכנ״ ם • חי ל ש ל מלך שנכנ ס לעי ר ונכנס ו בבתיה ם ש ל ישרא ל בשע ת שלו ס חביות פחוסו ת אסורו ת שאינ ם יראי ם תליג ע • סתומו ת מותרות בידו ע של א סתסו ס שא ס פתח ו ל א הי ו מעריחי ס לסתוס■ בשע ת מלחמ ה אפיל ו פתו ח ז מותרו ת לס י שאי ן לה ם סנאי לנס ך ־ סבי ת ש ל יי ן שנמצא ת מושלכ ת בעי ר א ס רוב ה ישראלים מותר ת וא ס רוב ה עט״ ס אסור ה וא ס ב א ישרא ל <נתן\שימניה א ס סתומ׳הי א מותר ת בידו ע ל א מצא ה עכו״ ס וסתסאישאלו מצא ה וסתס ה מפנ י מ ה ער ס וסתמ ה : חבי ת שהיתה צפ ה בנה ר א ס נמצא ת כנג ד עי ר שרוב ה ישראלי ם מותרת וא ע פ י שרו ב הסביבו ת עכו״ ס . בד׳י א שי ש תקו ם מכשולת ועקלקלו ת וסג ר אגמ י המי ס בדר ך מבו א מקו ס העכו״ס ע ד כא ן • שאיל ו בא ה מש ס העקלקלו ת ושכר י אגמ י המיס הי ו מעביעי ן אות ה ־ וא ס לא ו אסור ה ־ דכ ל מקו ס ריב וקרו ב מנ י חי ן א ת הקרו ב והולכי ן אס ר הרו ב • הית ה כעד עי ר ש ל עכו״ ס א ס רו ב הסביבו ת ישראלי ם מותר ת ושער רביע 1 ;ל ב אס הי א יכול ה לב א מש ם דר ך יש ר של א תעב ע • ול א עו ד ?! א חסילו הית ה קרוב ה הרב ה לעי ר ש ל עכו" © ע ד שמוד ח קורבתה שהי א ש ל עכו״סמניחי ן א ת הקרו ב •והולכיןאח ר הרוב • ולפיכ ך חבי ת ש ל יי ן זשנמצא ת מוצנע ת בכרמ ו ש ל ישראל וי ש כרמי ם אחרי ם ש ל ישראלי ם שמוני ם ל ה וכימי ם רבים מה ם ש ל עכו״ ס בסביבו ת רחוקי ס מש ל ישראלי ם חבית אסור ה ונדו ן אות ה אח ר הרו ב שה ן ש ל עכו״ ס • ואי ן צ״ל בשאי ן ש ס כר ס ש ל ישרא ל אל א ז ו לס י שא י ן דר ך לגנו ב מכרם ז ה ולדרו ך ש ס ולהצני ע בתוכו • וכ ן הדי ן להק ל בשנמצא ' בטוצא בז ה בכרמ ו ש ל עכו״ ס וי ש סביבותי ו כרמי ם ש ל ישראל • ב ד א בשמשבי ס בי ן הרי ס שאינ ו מעב ר לעובר י דרכיס ׳ וא ס לא ו אסו ר שרו ב עובר י דרכי ם עכ ו" ס ה ס • בד״ א בבקבו ק שדר ך עובר י דרכי ס להולי ך בטוצ א ב ו • אב ל חבית גדול ה אי ן דרכ ן ש ל עובר י דרכי ם להולי ך בכיוצ א ב ו • ואין חוששי ן ב ה לעובר י דרכי ם • ממ ת ש ל יי ן שנמצא ו מושלכי ' בדרך א ס רו ב שופכ י יי ן ישראלי ם מותרי׳וא ס עכו״ ס אשורי ' דבריס אל ו שאמרנ ו שא ס שופכי ס ישראלי ם מותרי ם דווק א בשהיו נודו ת גדולי ם אב ל קענ־ ס שדר ך עובר י דרכי ס להולי ך בהן אסורי ן • ח ששי ן שמ א מעובר י דרכי ס נפלו • ורו ב עובר י דרכים עכו״ ם ה ס ־ הי ו בה ם גדולי ם וקטני ם מותרי ם שהגדולים מוכיחי ם ע ל הקעני ס משופ ט יי ן ורוב ם ישראלי ם הס והקעני ס להכרי ע המש א באו • ולפיכ ך אל ו ו?י ו מותרי ם : השער החמיש י בביאו ר דינ י התערובו ת ש ל יי ן נס ך בי ן ש ל סתס יינ ס בי ן ש ל וודא י יינס • בי ן יי ן ביי ן בי ן יי ן במי ם ושאר דברי ם ־ ובי ן חביו ת ש ל יי ן בחבי ו ז ואכלו ל ע ס ז ה די ן נצוק ונצו ק ב ר נצו ק י יין נס ך שנתערב ה ביי ן אוס ר תערובח ו בכ ל שהו א • ואפי ' סתס יינ ס ולא ן דווק א ממש ו ש ל יי ן אל א אפיל ו טעמ ו • כיצד ישרא ל שהכני ס יינ ו בקנקני ם ש ל עכו״סא ו שמד ד יינ ו במשפך ש ל עכו׳ ' ס אפינ ו שאי ! בקנק ן ובמשפ ך יי ן כל ל יי ו ז ה אסור בשתי ה ומות ר בהנא ה : ממש ו ש ל יי ן שנתער ב ביי ן א ס מסתס יינ ס הו א אוס ר תערוכת ו ואפיל ו בכ ל שהו א בשתי ה ומותר בהנא ה ובלב ד של א יהנ ה מאות ו משה ו שליי ן נס ך • ואס וודא • יינ ס הו א אוש ר תערוכת ו אפיל ו בהנא ה:סת ס יינ ם שנתער׳בייןטצד הו א עוש ' מולי ך הנא ה לי ס המל ח א ו מוכר ו כולו לעכ ו" ס חוץמדמ י יי ן נס ך שבו • וירא ה ל י שאינ ו צרי ך לומ ר לעכו״ס הרינ י מוכ ר ל ך חו ץ מדת י יי ן נס ך שב ו אל א מוכ ר ל ו כסי מד ת יי ן כש ר שב ו ודי ו • וי ש מרבות י שהור ו לומ ר ל ו בשע ת מכירה חו ץ מדמ י יי ן נס ך שב ו א ו שיולי ך הנא ה לי ס המל ח קודס מכיר ה • מכ ר סת ס ול א פיר ש כ ן א ף ע ל ס י של א מכ ר אלא כד י מד ת כש ר שב ו הכ ל אסו ר בהנא ה ־ ולפיכ ך א ס נטל ׳■ י בי ת חמיש י ישראל והו א שסלק • ישרא ל א ת היין־יזע ל השלח ן והניחו . חו ץ לשלחן והכ ל קרו ב לענ י ן אח ד : וכ ן ישרא ל ועכו״ ס שהי ו בשפיכה ושמ ע ישרא ל קו ל שופ ר שתוקעי ס בערב י שבתו ת לשבות ממלאכ ה • ויצ א ח ן הספינ ה ליכנ ס ולשבו ת בתדינ ה היין מות ר דתתייר א עכ ו י ס כשיזכי ר ישרא ל א ת יינ ו ימה ר ויבא • אעפ׳׳ י שי ש בינ ו ובי ן המדינ ה יות ר מאלפי ם אמ ה שהעכו״ס חושבי ן שאי ן ישרא ל משמרי ם שב ת במקו ם שי ש להם שו ם הפש ד ־ דברי ס איל ו שאמרנ ו ירא ה ל י דווק א בשי ש דרך עקלתו ן לב א של א מדע ז העכו״ ס וא ס לא ו אשו ר כמ ו שבארנו ־ ועו ד ידא ה ל ' של א להתי ר מחמ ת טענ ה ו ו דעכשי ו יזכיר יינ ו ויחזו ר אל א כמפלי ג לדברי ם שאפש ר לעשות ן כא ן לכשיחזור כתפיל ה ושבית ת שבת • אב ל כמפלי ג ליכנ ס במרח־ ן וכיוצא בז ה מדברי ם שי ש ל ה מקו ם ידו ע וא י אפש ר לעשות ו כאן אסו ר שכב ר הודיע ו שהו א מפלי ג לדברי ם אל ו שא״ א לעשותן כא ן • כ ל מקו ם שאמר ו שהו א מפלי ג א י בשסג ר דל ת בפניו שהו א אשו ר י ש מ י שאות ר שאשו ר בהנאה • וי ש מ י שהור ה להקל שאינ ו אשו ר בהנא ה • ואסו ר בשתי ה : עברם שתלו ה מעו ת לישרא ל אעפ״ י ששעב ד ל ו כ ל נכסי ו והגיע זמנ ה ש ל מלו ה • ונכנ ס העכו״ ס ועמ ד בצ ד הגת ש ל ישרא ל ואפיל ו בתו ך פישו ט ידו • היי ן מות ר באי ן ל ו מלוה ע ל אות ו יי ן • אב ל י ש ל ו מלו ה ע ל אות ו היי ן הר י ז ה אסי ר כיצד עשא ו ל ו אפותיק י מפור ש א ו אפיל ו שמשכנ ו אצל ו ונמצ א עכר׳ס עומ ד בבי ת שהיי ן נתו ן ש ם אסו ר דא־נ ו נמנ ע מליג ע גו שהר י י ש ל ו שייכו ת ביי ן ואינ ו נתפ ס כגנ ב • וירא ה ל י שאפילו הי ה מפת ח א ו חותסאח ד בידופ ל ישראל • ע ד שיה א שס מפת ח וחות ס • ישרא ל שעוש ה יי ט ש ל עכו״ ס בטהר ה גין שמכר ו העכו״ ס לישר? ! ול א פר ע ל ו מעו ת בי ן של א מכר ו לו אל א שהו א מטהר ו כד י למוכר ו ע ל יד ו לישראלי ם •א ס נתנ ו ישראל בחצר ו ש ל אותו ־ עכו״ ס בעצמ ו ואי ן העכו׳׳ ס ד ר גאותה חצ ר א ו א ס תפת ח האוצ ר פתו ח לרשו ת הרבי ם והי ו ישראלים ועכו״ ס דרי ם באות ה העי ר מות ר • ואעס״ י שאי ן ישראל ד ר באות ה חצ ר ואי ן מפת ח וחות ם ביד ו מתייר א הו א העכו״ס מליננסש ס • של א יראוה ו יאראלי ׳ הדרי ם באות ה העיר ויסשיד ו עלי ו יינ ו : הי ה פתו ח לאשפ ה הר י הו א כפתו ח לרה״ר הי ה דק ל בבי ת ש ל ישרא ל שא ס יעל ה ש ם יראנ ו נכנ ס הרי הו א כפתו ח לרשו ת הרבי׳מתייר א הו א שמ א יעל ה לראו ת משם בהמ ה שנאבד ה ל ו : הי ה חלו ן ש ל ישרא ל פתו ח עלי ו הרי הו א כפתו ח לרה״ ר ומות ר • בד׳׳ א בשל א נמצ א עומ ד באותו בי ת שהיי ן נתו ן ב ו • אב ל א ס נמצ א עומ ד ש ם אסו ר וק׳יו הדברי ם תעכו״ ס שי ש ל ו תלו ת ע ל יינ ו ש ל ישר? ! ונמצ א ומד בצד ו ש^סו׳כמ ו שיאר ס ק״ ו לו ה שהיי ן של ו והחצ ר שלי - ושער רביע י % 4 ויש אומרי ם של א נאמר ו דברי ם הלל ו אל א ביו ם אב ל בליל ה צריך להיו ת יש ן בתוכ ו וי ש מחמירי ם שאפיל ו ביו ם אי ן באשפ ה וחלון ודק ל ופת ח לרה״ ר מתירי ן אל א מ ה שנרא ה ממנ ו מ ן הפתח א ו מ ן החלו ן והאשפ ה והדק ל אב ל שבצדדי ן אסו ר ־ ולא ירא ה לי ק שכ ל שהו א פתו ח לר ה" ר א ו לאח ד מאל ו מתיירא הו א מליכנ ס באות ו בי ת כל ל • מכרוהעכו׳׳ ס לישראל ופר ע ל ו המעו ת ואפי " ל א פרע ו אל א שזקן ) המעו ' עליו בתלו ה ־ וא־ל ו רצ ה ישרא ל להוצי א ק מרשית ו אינ ו יכול לעכ ב ע ל יד ו היי ן תות ר אעפ״ י שאין־פת ח פיצו ח לרה׳׳ ר ואין מפת ח וחות ם בי ד ישרא ל • ול א עו ד אל א חפי ׳ נמצ א עומד בצד ו מות ר • אי ן ז ה אל א כמ י שי ש ל ו מלו ה ע ל ישרא ל ונמצא עומ ד בצ ד המ ר ש ל יי ן של ו שמות ר ■כמ ו שבארנ ו • וי ש מחמיר ס בנמצ א עומ ד בבי ת שהיי ן נתו ן ב ו לפ י שהו א נתו ן בחצירו וכ ל שאינ ו נתפ ס כגנ ב בכניס ת הבי ת היי ן אסו ר • ודברי הראשוני ם ני־אי ן ל י עיק ר • כת ב ל ו התקבלת י וכשב א להוציאו אינ ו מני ח הר י ז ה אכו ר כ ד שיה א פת ח פתו ח לרה׳׳ ר וישראלים דרי ם באות ה העי ר כת ו שבארנ ו • התקבלת י ז ה אינו אל א כ הערמ ה • שאיל ו מדע ת גמור ה כת ב ל ו ל א הי ה מעכב מלהוציא ו • ל א הי ו ישראלי׳דרי ט באות ה העי ר אצפ״י . שפתח פתו ח לרה״ ר ואפיל ו מפת ח וחות ם בי ד ישרא ל אסו ר מתיירא הו א מ ן הישראלי ' ואינ ו תתייר א ת ן העכו״ ס • ואעפ״ י שישראל ז ה ד ר באות ה העי ר אינ ו נמנ ע מליכנ ס ומלזיי ך • לראות אי ש אח ד לב ד אינ ו מיצייר א ואינ ו נמנ ע הואי ל והיי ן והבית של ו לפיכ ך אי ן ל ו תקנ ה ואפיל ו בשנ י חותמו ת ע 7 שיה א ישראל יוש ב ומשמ ר ־ וא ס הי ה נכנ ס ויוצ א הר י ז ה כיוש ב ומשמר • בד״ א בעי ר גדול ה שי ש ל ה דלתי ס וברי ח שרוכלי ה ממנה • הית ה עי ר גדול ה שרוכלי ס נכרי ם נכנסי ם ב ה מותר תתייר א הו א של א יכנס ו ב ה רוכלי ם ישראלי ם ויראוהו ־ היה ישרא ל ד ר באות ה חצ ר ואי ן העכו״ ס ד ר ב ה לעול׳מות ר ואפילו אי ן מפת ח וחות ס ביד ו • •ול א עו ד אל א אפי ׳ הי ה העכו״ס וישרא ל דרי ם ב ה מות ר • הי ההעכו׳י ס לרב ה וישראל ד ר בחצ ר אחר ת לעול ס אסו ר ע ד שיה א ישרא ל יוש ב ומשמר • המטה ר יינ ו ש ל עכו״ ס והניח ו כחצ ר ש ל עכוי ס אחר אסאותוהעכו״ ס משועב ד ל ו כגו ן אריס ו שלעכו״ ס בעל היי , א ו עיד ו וכיוצ א בז ה שהו א תתייא ׳ מלמנע ו מלגלית ו הרי הו א כאיל ו הניח ו ברשות ו ש ל עכו״ ת בע להיץ־ל א הי ה משועבד ל ו א ס מפת ח וחות ם בי ד ישרא ל תות ר ^ • כ״׳ י ש ' ישראל המופק ד בי ד עכי״ ס ואי ן חושש ץ שמ א יכילזכ ו ז ה ליכנס וליג ע כד י שיגמו ל ל ו הו א כ ן בשע ה אחר ת שאי ן חוששי ן לגומלין • כב ר בארנ ו שאל ו נמצ א עכו״ ס עומ ד בבית ו ש צ ישראל במקו ם שהיי ן נתו ן מ ובצד ו בתו ך פשו ט ירי ם מות ר • בית חמיש י חצר דר י הואכעכו״סאח ר • ד ש מגמל י המורי ם שאמ ר דכל שהשכי ר א ו מכ ר י ש ל ו ש ס שייכו ת • וא ס נמצ א עומ ד כצ ד היין אסו ר וראו י לחו ש לדברי ו : המני ח א ת יינ ו בחזו! ת המשתמר אעפ׳ > שהני ח ב ס עכו׳׳ ס וי ש לעכ ו ס שייכו ת בבית מות ר • כיצ ד הי ה ב א בספינ ה א ז בקרו ן(יינ ו עמ ו והניח עכ ו" ס ש ס(יצ א ונכנ ס ש ס . והל ך ל ו לבי ת הכנס ת א ו לבית המרח ן • א ף עלפ י שאי ן מפת ח וחות ס בי ה הר י ז ה מותר שהעכו״ ס יר א שמ א יב א ישרא ל דתאו ס ויראנ ו נוג ע • וכן א ס הני ח עכו״ ס בחנות ו ויצ א • וכ ן המעבי ר חביו ת ממ ר,ו ׳ למקוס ע״ י עכו׳י ס • בד״ א בשל א הודיע ו שהו א מפלי ג ושלא את ר שמו ר ואי ן חוששקשמ א נע ל בחניתויי ו שמ א הפליג ספינת ו ופת ח ונג ע • חב ל א ס הודי ע ל ו שהו א מפלי ג או שאמ ר ל ו שמו ר . א ו שתפלי ג העכו״ ס ע ס הספינ ה בי ס במקוס של א יראנ ו אד ס א ס יסי ר מגופ ה מע ל החבי ת • א ו שנעל דל ת החמ ת הר י ז ה אסו ר • בד״ א כששה ה כד י שיוכ ל להסיר מגופ ת החבי ת ולהחזיר ה • וא ס ש ל טי ט הי א א ו ש ל סיד כד י שיפת ח ויסחו ס ויגו ב המגופ ה • שה ה פחו ת משיעו ר זה מות ר • שה ה כד י שיקו ב חו ר ויסתו ס ויגו ב ינק ב אי ן יזוששין שהדב ר ניכ ר הו א ואי ן חוששי ן ל ו : הי ו חביו ת פתוחו ת ולא הודיע ן שהו א מפלי ג מות ר • בד״ א בשי ש ש ס דר ך אחר ת שיוכל לב א עליה ם דר ך עקלתו ן • אב ל א ס אי ן ש ס דר ך חסר ׳ או שאת ר לה ס לכ ו ואנ י אב א אחריכ ם כיו ן שנתעלמ ה עינ ו • מה ס הר י ז ה אסו ר • שהר י העכו׳׳ ס רוא ה הדר ך לפני ו שאי ן שס הבעלי ס ויכו ל הו א ליג ע ואינ ו יר א • וירא ה ל י שאפי׳הי ה יכול לב א דר ך מגקלתוןא ס הי ו שני ס א ו שלש ה עכו״ ס אסור • אפשר לאח ד לשמו ר הדר ך העקלתו ן והאחרי ם יגע ו בי ק • ויש מ י שאומ ר במעבי ר חביו ת ע״ י העכו״ ס אעס״ י של א הודיעו שהו א מפלי ג אסו ר אא״ כ חביו ת פקוקו ת שא י אפש ר לו ליג ע דר ך הלוכ ן • אב ל פתוחו ת ואי ן עליה ם פק ק אסו ר שמא יע ה בעוד ן ע ל כתיפ ו ויג ע ונכו ן הו א שאם־ל ו ישרא ל הולך אחרי ו אסו ר כשהחגיו ת תלאו ת וכמ ו שבארנ ו למעל ת • בד׳׳א במלא ה א ו אפיל ו חסיר ה ובלב ד שיכו ל להטות ה בעוד ה ע&כתיסו וליג ע ביי ן • וירא ה ל י שאפיל ו הודיע ו שהו א מפלי ג אס החבי ת פקוק ה • והו א בזמ ן שי ש עובר י דרכי ס הרב ה כזמן בי ן הגתו ת מות ר שמתייר א מעובר י דרכי ס : ישראל שזימ ן א ת העכו״ ס לאכו ל עמ ו והי ה היי ן ע ל הספסלים ויצ א ישרא ל והני ח א ת העכו״ ס ע ל השולחן כ ל היי ן שע ל השילח ן אסי ר ואפיל ו אות ו יי ן שהו א חו ן לפשוע ידי ו אסו ר שאינ ו מתייר א מל-ג ע שהר י הו א כמורש ה ממט לשתו ת מכ ל היי ן שעלהשלחן • אב ל היי ן שע ל הספסלי ׳ את שהו א תו ך פשו ט ידי ו אשו ר * נא ת שהו א חו ן לפשו ט ילי ן ושער רביע י ל א מותר ־ וא ס אמ ר ל ו מזו ג ושת ה כרצונ ך אפי ׳ שע ל הספסלי ם אשור שהר י הרשה ו לשתו ת מכ ל אש ר יבח ר ולפיכ ך כ ל החבי ו הפתוחות אסורו ת • אב ל הסתימי ת מותרו ׳ א ס ל א שה ה כד י שיפיח ויסתו ם ויבו ב המגופה : כ ל מקו ם שא ס הודיע ו שהו א מפליג אסו ר ל א אמר ו אל א כשבמקו ם הפגלת ו שהודיע ו י ש בו כד י שיפת ח ויסתו ס ויגוב • אב ל פחו ת תיכ ן מותר-דאדרב ה מתיירא הו א שמ א יב א ויראנ ו והו א אי ן ל ל שהו ת לפתו א ולסתום • ולפיכ ך אפי ' עמ ד ית ר מכד י שיעו ר ז ה מות ר שבכ ל שעה הו א תתייר א • ואפיל ו הי ה ב ו כד י שיפת ח ויסתו ם ויגו ב בדרך אש ר הל ך א ס י ש ש □ דר ך עקלתו ן קרו ב מכד י שיעו ר זה מות ר • אא*׳ כ אמ ר ל ו שהו א יב א אחרי ו בדר ך ז ה • ישר* ז שיש ל ו חביו ת ש ל יי ן פתוחו ת בתו ך בית ו ויצ א וסג ר הדל ת אחריו ומס ר מפת ח בי ד עט״ ס א ף ע ל פ י שהודיע ו שהו א מפליג מות ר • של א מס ר ל ו אל א שמיר ת המפת ח בלב ל • ולפיכך העכו״ ס מתייר א מליכנ ס לבי ת שמאיתפ ס נגנ ב • ואיננו ן1 א כשא ר עכו״ ס שבעי ר שיראי ׳ ליכנ ס מפנ י העוברי ' והשביס : אוצ ר שישרא ל ועכו״ ס כונסי ן יי ן לתוכ ו א ף ע ל פ י שחביות פתוחו ת והעכו״ ס יוש ג שס־מות ר מפנ י שהיי ן בחזק ת משתמר כ ל של א הודיע ו שהו א מפלי ג כמ ו שאמרנ ו • נע ל עכו״ס דל ת האוצ ר היי ן אסו ר • שהר י י ש ל ו שייכו ת בבי ת ואינו נתפ ס כגנ ב ע ל נעיל ת הדל ת • הי ו נקבי ם בדל ת א ם יכול ישרא ל להסתכ ל מש ס ולראו ת כ ל חביותי ו מות ר וא ס לא ו את שיכו ל לראו ת דר ך ש ס מותרו ת והשא ר אסורו ת • וירא ה לי שאפי ' חביו ת סתומו ת אסורו ת וא ף ע ל פ י שאיל ו ב א ישר ^ אין העכו״ ס יכו ל למונע ו מליכנ ס מ " מ יכו ל הו א להשמ ש ולומר יש ן היית י • בד״ א בשא ץ ישר? ) ד ר באות ה חצ ר אב ל א ס דר באות ה חצר • אינ ו יכו ל להשמ ט ממנ ו שאי ן ל ו לסגו ר דלתי ' בפניו אח ר שהו א יל ר שס • וראית י לא ׳ מגדול י המורי׳שהחמי ' בדבר ז ה אח ר שי ש ל ו לעכו״ ס שייכו ת כבי ת וצריכי ן אג ו לחו ש לדבריו • בי ת שהי ו ישר? ז ועכו״ ס כונסי ן לתוכ ו יי ן • ועכו״ ס דר למט ה בבי ת וישר? } ד ר בעלי ה ושמע ו קו ל תג ר וכיוצ א בזה א ף ע ל פ י שאי ן מעב ר לישרא ל לעלי ה אל א דר ך הבי ת וקדסהעכו״ס ובא • וסג ר הדל ת אחרי ו היי ן מות ר דעכו׳׳ ס מתיירא ואומ ר שמ א הקדימנ י ישרא ל וב א ויש ב ל ו בעלי ה וא ס אגע ביי ט יראנ י • ישר? 1 ועכו״ ס שהי ו שותיסיי ן ז ה יינ ו וז ה יינו • ושמ ע ישרא ל ק ל תפיל ה בבי ת הכנס ת ויצ א ללכ ת לבי ת הכנסת היי ן מות ר מתייר א העכו״ ס מליג ע ביי ט ש ל ישרא ל ואמר נזכ ר ישרא ל א ת יינ ו וימה ר ויב א • ב ל א בשכ ל אח ד שותה יינ ו אב ל שניה ם שותי ס מיינ ו.ש ל ישרא ל כ ל היי ן שע ל השולחן אסו ר • ואפיל ו מ ה שהו א הו ן לשולח ן בתו ך פישו ט ידי ו כמו שבארנו • ר ש מתיר ק אפיל ו בששניה ס שות ק מיינ ו ש ל סז ישרא ל בית חמיש י המרובים כ״ כ לכמ י שיתבא ר בשע ר דינ י התערובן ' :המתמ ד לנתן תי ס במל ה בי ן שמתמ ד בשמרי ם בי ן שמתמי ד מגי ס (חרצנים • א ס עצ ר אות ן בגלג ל ונת ן שלש ה ויצא ו שלש ה וחצי אי ן כא ן י ן אל א נ1ע ס בלב ד וחומ ץ בעלמ א הו א נת ן ג ׳ ויצאו ד ׳ הר י ז ה יי ן גמו ר : ל א עצ ר אות ס בגלג ל אל א ברג ל -לעולם י ש בו י משו ס יי ן נש ך • ואפי ׳ ל א מצ א כד י מדת ו פעמי ׳ שהיין יוצ א והמי ס נבלעי ם בשמרי ם ובזגי ס ותרצני '•יופעמי ס לסחר דריכ ת הרג ל ימצא ו גרעינ י ענ ב של א נסחט ו כ ל עיקר : חרסי׳הבולעי׳יין הרב׳ע ד כששורי ן אות ן במי ם פולטקא ת יינ ם אס בלע ו יי ן נס ך הר י הןכיקנש ך ואסירי ן אפי ' בהנאה ■ יבשי ם מותרי ואפי ׳ בסכיל׳ • ?י ו ה ן לחי ם כ ל י״ ב חד ש יבשי׳לאח ר י׳׳ ב חודש■ שמרי ׳ ש ל יי ן נס ך חעפ״ י שיבש ו ועבר ו עליה ן י׳׳ ב חד ש אשורין • תמ ק והוצי א מה ן יי ן כ ל י״ ב חד ש אסורי ן לאח ר י״ ב חדשמותרין • חמ ץ בה ם א ת העיס ה כלי״ ב חד ש הס ת כול ' אסורה שהטע ם אינ ו בט ל ואפיל ו באל ף • בד״ א בשמרי ם בתמדן • אב ל ל א תמד ן אפיל ו לאח ר י" ב חד ש אסורי ם • ואוסרים כמ ו שבארנ ו ו.תמצי ת היי ן שנקר ש ע׳י ג דפנ י החבי ת והקנקניס נהג ו ב ו הית ר • ואפש ר כ ל שנתייב ש כ״ כ הרב ה וכבר כל ה לחלוחי ת יי ן שב ו ־ ומעת ה כעפ ר בעלמ א הו א ותותר • ומעשי׳בכליו ס שמשתמשי ן בכלי ם ש ל עכו״ ס לאח ר מלוי ועת י • ואי ן מקלפי ן אות ו התמצי ת הקרו ש ע ל לפניה ם • והנח לה ם לישרא ל אעפ״ י שאינ ם נביאי ם בנ י נביאי ם ה ס • גפלס השע ר השליש י • תהל ה לא ל מרי ס ראש י : ך־,שע ר הרביע י בביאו ר אצ ל מ י מסקידי ן א ו מייסד ם יי ן ואס בחות ם הח ד • א ו בשנ י חותמו ת א ו במפת ח וחותם • ובביאו ר שא ר כ ל דינ י יי ן שנתייח ד ע ם העכו״ ס ודין מטה ר יינ ו ש ל עכו״ ס • ואכלו ל ע ם ז ה די ן יי ן שנגע ו ב ו גנבים ואינ ו ידו ע א ס עכו״ ם ה ן א ו ישראלי ם * ודי ן חבי ת של יי ן שנמצא ת ואי ט ידו ע א ס ש ל יי ן נס ך א ו ש ל יי ן כש ר : ככר בארנ ו כ ל העכז״ ס עוש ק יי ן נס ך • ישרא ל המפקי ד יינו א ו שייח ד יינ ן אצ צ העכו״ ס הר י ז ה אסו ר אפיל ו בהנאה כמ ו שיתבא ר אבד״ א בגו י שעוב ד ע״ א שכ ל ש עוב ד עבודה זר ה חב ת נסו ך עציו • ומנסני ס ה ס ג ר ■ תוש ב והו א הנכרי שנוד ע שאינ ו עוב ד ע״ ז מייחדי ן אצל ו יי ן בידו ע שאינ ו מנסך • אב ל אי ן מסקידי ן אצל ו יי ן אעס״ י שאינ ו מנס ך א ס נכנס אצל ו אח ד מעע״ ז אינ ו מקפי ד • לפיכ ך חוששי ן שמ א יכנס אח ד מ ן המנסכי ן וינס ך : ישמעאלי ם הלל ו אינ ס עובדיס ע״ ז ולפיכ ך מייחדי ם ברשותסיי ן • אב ל אי ן מסקידין אצל ם יי ן : גוי ס שבחוצ ה לאר ץ אעפ״ י שאינ ם ושער רביע י עע״א אי ן מפקידי ן ואי ן מייחדי ם אצל ם יי ן ־ בד״ א של א בשני חותמו ת אב ל סותמ ו וחתמ ו בחוח ס כתו ך חות ם מפקידין אצ ל העכו״ ס יי ן אעפ״ י שחב ת ניסו ך עליה ן אי ן טורחין לזיי ף שנ י סותמו ת ■ מפת ח וחות ס כשנ י חותמו ת : מפתחות אינ ם כשנ י חותמו ת ■ נקבי ם שתנייז ץ בחבי ת לצא ת הרוח דר ך ש ם חוששי ן שת א ישת ה העכו״ ס לר ך ש ם במינק׳ • ולפיכך אעס ' י שי ש בס י החבי ת כמ ה חותייו ת אי ן מפקידי ן אותה אצלהעכו״ ס חושש־ ; שמ א ינס ך דר ך ש ס ע ד שיסתו ם כל נקבי ם שב ה ויחתו ם עליה ם בשנ י חותמו ת • איזה ו חותם בתוך . חות ם הי ה פ י החבי ת ט ח בטי ט וכיוצ א ב ו וחתו ' וכפה ע״ ג כל י מהוד ק הרב ה שי ש עמ ל בהסרת ו ובחזרת ו הרי ז ה כשנ י חותמו ת • וכ ן א ס חת ם נב ל יי ן וש ס אות ו בש ק הס פ י הנב ל למט ה עמ ל הו א בעיני ו • להוניא ו ולזיי ף חותמ ו ולפיכך הר י הו א כחות ם לתו ך חות ם • הי ה פ י נב ל למעל ת אין ז ה כחות ם בתו ך חות ם • בד״ א כשאי ! פ י הנב ל כפו ף לתוכו אכ ל א ס הי ה פ י הנב ל ככו ף לתוכ ו אעפ״ י שני ו למעל ת הרי ז ה כחות ם בתו ך חות ם • שנ י קשרי ם משו נ ס הר י ה ן כשני חותמו ת ־ שנ י אותיו ת הר י ה ס כשנ י חותמו ת • סת ם בשני חותמו ת וחז ר ע ל חותמות א ול א הכיר ם חזק ה זיין * ואסור • ל א חז ר עליה ם חזק ה ל א טר ח ול א זיי ף •ולפיכ ך אינ ו צריך לחזו ר אחריה ם לראו ת א ס זיי ף א ס לא ו • אעפי׳ כ הי ה משלת יי ן לחביר ו ע״ י עכו״ ס וחת ם בשנ י חותמו ת ראו י הו א להודיע א ל מ י שנשתל ח ל ו באיז ה סימ ן סתמ ו וחתמ ו כד י שיעמוד עליה ם ו־טר ס אח ר שנתבא ר שחוששי ן לחות ם אח ד שמא יטר ח ויזיי ף מפנ י מ ה אי ן חוששי ן שת א יקו ב החו ר בלפני החבי ת וישת ה ואח״ כ יסתו ם • חזק ה אינ ו טור ח לנקו ב את החבי ת אל א פות ח פ י החבי ת ונקב ה ע ד שיה א בה ן שנ י חותמות • ישרא ל ששכ ר א ו שקנ ה בי ת בחצר ו שלעכו״ ם ומלאכו יי ן א ס ישרא ל ד ר ש ס אעפ״ י שהני ח היי ן בחצ ר וא ץ לן עלי ו ל א חות ם ול א מפת ח מות ר • ואפיל ו הי ה העכו״ ס דר באות ה חצ ר מות ר : הי ה ישרא ל ד ר בחצ ר אחר ת א ס הו ה מפתח וחות ס בי ד ישרא ל מות ר ואי ן צ״ ל שנ י חותמו ת ל א היה מפת ח וחות ם בי ד ישרא ל אסו ר אפיל ו שהי ה הי ק באדז ה י בית ששכ ר א ו שקנ ה • ומ ה הפר ש בי ן ז ה למ י שהני ח יינ ו בביתו שאינ ו חוש ש שמ א נכנ ס ש ס עכו״ ס ונסכ ו • שז ה שהשני׳ בית ו א ו שמכר ו י ש ל ו שייכו ת בבי ת ואינ ו נתפ ש כגנ ב בכניסתו לס י שאד ס עשו י לראו ת בבי ת שהו א משכי ר א ו שהו א מוכר לראו ת מ ה השכי ר א ו מ ת מכ ר • בד״ א בשהעכ ו ס דר באות ה חצ ר אב ל בשאינ ו ד ר באות ה חצ ר אי ע עשו י לב א אחר שאי ן ל ו שייכו ת באות ה חצ ר ומות ר • וי ש מ י שאומ ר שאפיל! נמצ א עומ ד בצ ד היי ן מות ר דכ ל שאינ ו ל ר באות * בית המי ש כאלו את ר ל ו פר ע ל ו יי ן כמל ת שאנ י ח־י ב ל ו • בד״ א בשהקדי ׳ ישראל לעכו״ ס ע ל דע ת שיחשו ב עמ ו באחרונ ה ו נמ ו שבארנ ו ויראה ל • שאפי ' ל א הקדי ם ל ו מעו ת ד כ ו ן שהו א חיי ב ל ו תנ ת המלך יי ן ממ ש • ולס ־ שחת ר ל ו הננ ס את׳ ד בתקות י הר י ה ה כאלוקןנהו תןהעכו״סוהעכויי׳ ם ניתנ ו לאוכ ר סמכות ו : מל ך שיש ל ו ס ק ע ל בנ י המדינ ה כשי ש צ ו יי ן הרב ה הו א מוכ ר לעכו" ס וכות ב ע ל ז ה ליטו ל סא ה בכ ך וכ ך מאונ ר המל ך וע ל זהשאזייס בכ ך וכ ך אסנת נ ע ל ישרא ל בכ ך וב ך'סח ה ס ו סאתייס בכ ך וכ ך והל ך ישרא ל ואמ ר לעכ ו" ס מלשנ י מ ן האוצר תות ר • לפ י ש; : הול ך וקונ ה לענת ־ מ ן המל ך כד י של א יכוסו א ת ישרא ל לקנות ו י אב ל א ס חמ ר הכנ ס חת ה במקומ י וקח מאוצ ר המל ך הר י ז ה אסו ר שהר י ז ה כאומ ר ל ו קבנה ו בשבילי ואנ י מוכר ו ל ך • ישרא ל שמכ ר יינ ו לעכו״ ס א ס נת ן היין בכל י ופס ק עמ ו דמי ' ואח׳׳ כהגבי ה העכו״ ס כד י לקנו ת היין שבתוכ ו א ך עלפ י שמד ד העכו״ ס לעצמ ו דמי ו מותרי ס דכלשסושקדתיס גומ ר הו א בדעת י לקנו ת וכשהגבי ה קונ ה את הכ ל ו : שעיר ה נעש ה יי ן נס ך • ל א ש ל ישר? 1 הו א אל א ש ל עכו״ם : פס ק ול א הגבי ה ול א קנ ה עדיי ן ומד ד לעצמ ו דמי ו אסורים • שהר י נעש ה ייןנש ך בעירוי ו ועדייןל א קנא ו שהגבי ׳ בשעה ש:( א מוד ד אי ן הגבה ה ז ו לקני ה אל א למדיד ה הקדי ם ליהעס״ס מעו ת מות ר א ך ע ל פ י שהו א מוד ד לעצת ו דכ ל שכוסק ומת ן קנ ה • הי ה ישרא ל מוד ד לתו ך כ ל ו ש ל עכו״ ס ופסק עמ ו למי ס א ך ע ל פ י ש:' א הקדי ס ל ו דמי ם א ך ע ל פ י ש־ש עכב ת יי ן נש ך ב ש ל י ה כל י מות ׳ ואפיל ו לכתחיל ה • והו א שיהא הכל י מונ ח בחציר ו ש ל עכו״ ס דאוי ר קונ ה ל ו • ולפיכ ך משנכנס יץלאוי ר הכל י קנ ה וייןנס ך אינ ו ע ד שמגי ׳ לקרקעית ו של כל י : הי ה הכל י מונ ח בחצר ו ש ל ישרא ל ל א קנ ה • וכב ר נטשה יי ן נס ך כשהגי ע לקרקעית ו ש ל הכל י • בד״ א בשהי ה מונח ע ל גב י קרק ע • אב ל הי ה הכל י תונ ח ביד ו ש ל עכו״ ס בעצ הכל י תות י ואשיל ו לכתחיל ה שאוי ר כלי ו קנ ה ל ו . הר י ש✓־! פס ק ל ו דתי ס ומד ד ישרא ל לתו ך כלי ו ש ל עכו׳׳ ס והי ה הכד מונ ח בחצר ו שלישרא ל וע׳׳ ג קרק ע תות ר לוליק ח דמ י יילושאין סת ם יינ ן אוס ר כ ל תעחבת ו בהנא ה כמ ו שיתבא ר אלא מוכ י כול ו חו ץ תדמ י יי ן נס ך שב ו : נשלס השע ר השנ י • תהל ה לא ל מאי ר אישו ן עינ י : ה#£ר השליש י בביאו ר איז ה יי ן י ש ב ו משו ס יי ן נס ך ואיז ה דבר ש ל עכ:׳* ס נאס ר משו ס ייןנס ך אע ס" י שאינ ו יינו : חומץ ש ל עכ ו ס שהי ה תחילת ו יץאעפ״ י שהחמי ץ ל א נסתל ׳ איסורו ממנ ו איזה ו חומ ץ כ ל שעמ ד שלש ה יתי ס לאח ר מגמר ר ח ו והתחי ל להחמי ז י וי ש מגדול י ישרא ל שהחמיר ו ושער שליש י ל בו מפנ י שאי ן א ט בקיאי ן בחומ ץ * י ש יי ן שנרא ה כחומ ץ ואינ ו אלא יי ן של ח נתבש ל בענבי ם כ ל צרכועהמיזתי ר תע־׳ ב • ויראה ל י שה ם מבעב ע כשמשליכ ץ אות ו ע ל האר ץ חומ ץ גמור שהחומ ץ מבעב ע ע ל הקרק ע וג א היי ן : ה ב ע ר ש ל עכו' ס אי ן ב ו משו ס י ן נס ך שא ץ מנסכיןב ו ול א אסר ו בוס ר ־ ל א ה י ן • וי ש מגדול י המורי ם שחנבשי ן ואין37ריהןמחוורי ן ובו: ר ש ל עכו׳׳ ס ־רא ה ל י שבמקו ם ש־ ש יי ן לב ן וג ס דמ י הי ץ קלים מ ן הבוס ר הנמ ל ממנ ו בחני ת אסו ר חושש ץ שמ א עיר ב יין בתוכ ו • אב ל הב א בחבי ת גדול ה א ו מ ן האוצ ר מות ר כאי ן מערכין ב ו כ״ א לשע ה של א יתקלק ל • הי ו דת י היי ן יקרי ם מן הבוס ר מות ר שאי ן מערכי ן היוק ר בזו ל ובמקו ם שהיץלב ן אינו מצ ר בי ן כ ך וביןנ ך מות ר ■ יי ן מבוש ל כלנ ו שנג ע ב ו העכו״ס אי ן ב ו משו ס יי ן נס ך שסיןמנסכאב ו • איזה ו מבוש ל כל שהרתי ח נטש ה מבוש ל וכ ן קבנ ת הגיונ־ ס ז״ ל • וי ש מ י שחומר שאי ן קרו י מבוש ל ע ד שיתמע ט חמדת ו ע״ י בשולו״׳׳ י ויראה ל י שא י אפש ר להרתי ח בל א מיעו ט מד ה כ ל שהו א - . וקבלת הגאוני ם ז״ ל תכרי ע •׳אלונתו ת שלנ ו שנג ע ב ו העכוי׳ ס אין ב ה משו ס יי ן נס ך • וקאנותלי ן ־ איזה ו אלונתי ת יי ן י ש ן ומיס צלולי ם ואפרסמון • אלונתי ת ס ל עלו״ ס הבא ה מןההוצ ר מותרת • בידו ע של א עיר ב ב ה יי ן עדיי ן * ע ד שהו א שות ה א ו שהוח מוכ ר בחנו ת כד י סל א תתקלק ל : אנומלי ן י ץ דב ש ופ׳כלין והו א הנקר א קונדיטו ן ־ ־ וי ש מ י שאומ ר של א התיר ו רשנתן בתוכ ו שלי ש דב ש ושלי ש פלפלי ן • ואפילו -ל א נתנ ו דב ש בו כ ל שנתנ ו ב ו שלי ש פלסלי ן נשתנ ה טעמ ו הרב ה ואי ן ב ו משוס יי ן נס ך וירא ה ל י שאפיל ו פחו ת משלי ש טעמ ו משתנ ה הרב ול א אמר ו שלי ש דב ש ושלי׳פלפליןלהטעינ ו כן?י א שימר ו איזהו אינותלי ן ואנו ח שהו א אות ו משק ׳ שהורגל ו לת ת ב ו שלי ש דבש ושלי ש פלכלי ן • בד״ א שנת ן ב ו דב ש ע ד שמשנ ה טעמו • אבל א ס נת ן ב ו מע ט דב ש י ש ב ו מש ו כ יי ן נס ך • אע״פ י שאין מנסכי ן אות ו ע׳׳ ג המזב ח • העכו״ ס אינ ם נמנעי ן מלנסך בכ ך • של א כ ל הנאס ר למזב ח נאס ר לה ם שכןמתוס ר אבר י ש לה ס ודוקי ן שבעי ן אי ן לה ס • וכ ן אע׳יס י שנת ן ב ו טעם שאו ר י ש ב ו משו ס יי ן נסך • ו מ" מ אינמלי ן שהרתיח ו ע ג הא ש כדר ך שעושי ן עכשי ו מות ר • ל א יה א גרו ע מיי ן מבושל • ־ יי ן מזו ג י ש ב ו משו ס יי ן נס ך • ומ י שהור ה שאי ן בו משו ס יי ן נס ך ל א נרא ו דברי ו • כת ה יה א ביודגה ו ויקרא יי ן י ש ת י שאומ ר בשאי ן ב ו ית ר משלש ה חלק י מי ס • אבל ית ר מכא ן אי ן ז ה יי ן ־ ואעס״ י שטעמ ו טט ס ייןא ק טע ם ביין אל א המו ץ בעלמ א • וי ש מ י שאומ ר כ ל שטעמ ו טע ס יי ן יש ב ו משו ס יי ן נס ך ול א ירד ו לשיעורי ן איל י אל א במתמז י תשמריס בל ב ל • וי ש מגדול י החכת־ ס שהסיר ו אפי ׳ יי ן ש ל עכו״ס לתו ך שש ה חלק י תי ס טתןטע ס לכג , הו א בתי ך המי ס המרובים ב׳ ת חמיש י ושע ר שנ י נטי- ממנ י חע1 ת כשכר ו שוח ק וזור ק לרו ח א ו מטי ל לי ס • נת ן ל! שירו ת כשכר ו יוליכ ס לי ס המל ח • א ו ישר ף אות ס ויקב ר החפר בכי ת הקברות * ול א יפז ר אות ו תתו ך שאסרסמרוב ה שמא יפו ל תמנ ו הרב ה כתקו ס אה ד וב א ישרא ל לזרו ע זרעי ו 5ס ונמצ א נהנה ־ והכתו ב אומ ר ל א ידב ק ביד ך מחומ ה מ ן ההרס־ ותכנ ס׳ י שהשכ ר אינ ו אסו ר אל א מדבר י סופרי ס החמירו עלי ו כש נ תורה • נתקל ו קרק ש א ו בהמ ה בשכר ו אעס״י שאי ן קרק ע ובעל י ס י 3 נאשרין־ואפי ' בהשתחוי ׳ לה ן ועבדן אפיל ו כ ן החמיר ו בשכ ר ייןנס ך והר י ה ן לישר^אשורי ן בהנאת • שכ ר חמו ח לעכו״ ס לרכו ב מלי ו אעפ״ י שמי ת געכו״ס לגינ ו עלי ו מות ר - וב ן המשכי ר ספינת ו להוליךכלי ו והנית כל י מאכל ו ותשתיה ו לתוכ ה מות ר • שאי ן עיק ר שבד ! אלא להולכ ת עצת ו וסחורת ו ־ ואעה״ י שהו א יכו ל להני ח מ ן הדן מאכל ו וייכ ו בספינ ה ־ א ו מ ל גב י חמו ר ־ מכ ל תקו ס כיון שחיל ו ל א הני ח אינ ו יכו ל לומ ר לישרא ל נכ ה ל י מ ן השכ ר וגמנא שאי ן עיקי ר השכירות ■ עלי ו : ישראל שנשכ ר אצ ל עכ ו/) ס להעבי ר ל ו הביו ת ש ל יי ן ושל שמ ן א ס שכר ו להעבי ר ל ו כ ל חבי ת וחבי ת בפרוטה נמצ א שכ ר כ ל חבי ת ותבי ת בפנ י עצת ו • ולפיכ ך הפרוטות שכנג ד חבי ת היי ן נס ך אסורו ת והשא ר מות ר • שכרו להעבי ר ל ו מא ה חביו ת בתא ה פרוטו ת והית ה אח ת של יי ן ביני ה ס השכ ר בל ו אסו ר • לפ י שז ה קבלנו ת (אות ה פרוסה תעירב׳ככל ׳ שאיל ו ל א העבי ר אות ה העכו״ ס מעכ ב כל השכ ר ע ד שיעבי ר ל ו אות ו חבית • ולפיכ ך השכ ר כול ו אחד הו א והכ ל אשו ר וירא ה ל י שאי ן דברי ס אל ו אתורי ס אל א בזמן שי ש ביניה ס שי ה פרוט ה משכ ר יי ן נס ך אב ל פחו ת אינ ו חשוב לכלו ס וכל ו תות ר • כיצ ד שכר ו להעבי ר ל ו ק ' חביו ת בחתשיס פרוטו ת ונמצ א אח ת ש ל יי ן נס ך ביניה ם • א ף ע ל פ י שיש ש ס חצ י פרוט ה כנג ד אות ה ש ל יי ן נס ך הכ ל מוה ר • וכ ן יראה ל י שא ס שכר ו להעבי ר ל ו חביו ת ולעתות י ער ב קוד ס שנשלס זמ ן עבודת ו את ר ל ו העב ר ל י חביו ת ז ו והי א ש ל יי ן נסך א ס נשא ר ל ו מזמ ן עבודת ו כ ל כ ך שי ש ט כד י להעבי ר חבית ז ו השכ ר כנג ד אות ו חבי ת אסו ר והשא ר תות ר • שאי ן זה כמקב ל קבלנו ת • וא ס ל א נשא ר מהזמ ן כ״ כ הכ ל מות ר שאין ז ה אל א כמעבי ר מרצוןואינ ו מכל ל שכירת ו • ואפש ר שאפילו כ ן כנג ד אות ה חבי ת אסו ר • ואפיל ו הי ה עוש ה עת ו בטובה תמשכני ן אות ו מנכסי ו ע ד כד י שכר ו • ולפיכ ך ל א יהא ישר? 1 משמ ר י ץ נס ך לעכד׳ ס אשי׳אמ ר ל ו עכו״ ס לישר? י שמור ל י הבי ת ז ו ש ל יי ן נסךבחנ ס אסו ר אעס״ י שא ס נשיר ׳ או נגנב׳א ו נאב ד סטו ׳ מכ״ מ מיצ ר יו א א ה תגנ י א ו תאב ד מתוך שמירת ו ורוצ׳בקיומ ו שלייוואסו׳־בד׳ א בשחצ׳בקיומ ו להשיט לנעלי ! ע ד שימכו׳וכיוצ׳בז ה אב ל א ס חצ ׳ כקיומ ו עדשא " נ י הי א ביד ו תות י •טצדישמ י שצשנ ר6צל.עני״ 0 לשגר ל י חניי ת ש ל "ןכליזביו ת מתמ ה 16 ק ׳ סביו ת במאה שתש " י # ע ל ש י שהי א רוצ ה בקיימ ו ע ד ש־שיר ס הא יימו ל שכר י מית ר • שז ה ממע ש א ת משל ה יישב ר תנ א שליי נרב ה • ע־וי׳ ס שמנ י יי ן נש ך א י שביז ה זד ה דתיה ן ב ד ו מות ר אב ל לי ד ישרא ל אסו ר • גדול ה מז ו אתר ו ישרא ל שטה•נושה ^כעכו ׳ ס תנ ה ומכ ר יי ן נס ך א ו עבוד ה זר ה והבי א לו מות ר א׳־ ל א ס את ר ל ו המת ן ע ד שאמכו ר יי ן נש ך א י ע׳׳ ז וחביא ל ך אשו ך • מפנ י שז ה רוצ ה בקיומ ו ע ד שימכו ר דבי א לו ־ ו ש מגדול י התורי ס שאמר ו שאי ן דברי ס אל ו אמורי ס ן1 א בשהיה לעש ו ומדעת ו ומרצונ ו המתי ן ע ד שימכו ר ויבי א שאין האותו ת עכשי ו אוסרי ס בהנא ה לס י שאינ ס עובדי ם עכשיו ע״ ז ־ וא ף ע ל פ י שא ץ אנ ו נוהגי ם ע ל סיה ס בהורא ה זו להתי ר יינ ס ותגע ס בהנא ה ' • מכ ל תקי ס כד י ה ס לסמו ך עליהסבדבר ז ה שהדמי ם בי ד עכ ו" ס אל א שהמתי ן ל ז ישראל ע ד שמכ ר והבי א : מי ששכ ר פועלי ם עכו׳׳ ס ופס ק עתה ס להעלו ת לה ס מזונו ת אשור להשקות ן יי ן נס ך • אמ ר לה ס צא ו ושת ו מסמכ י עכו״ס ואנ י פור ע • א ס הקדי ס ישרא ל ליזנונ י דינ ר ואמ ר ל ו יהא דינ ר ז ה ביד ך ע ד שתשק ה פועל י ואנ י מחש ב עמ ך באחרונה הר י ז ת אסו ר • וירא ה ל י שא ס נתנ ו להוציא ו תעכש ץ אס יצטר ך ל ו תות י ול א אסר ו אל א בשנתנ ו ל ו להיו ת ביד ו ע ד שיחשוב עת ו באחרונ ה • ואי ן צ״ ל כשנט ל בע ל הבי ת ונתןביד • אתר לחנונ י להיו ת שעבוד ו עלי ו א ף ע ל ס י שהדינ ר עדי ן בי ד בעל הבי ת י ש ח י שהור ה לאסו ר כיו ן שיס ד ל ו שעבוד ו • ול א יראה ל י כ ן • סועלי ס ישראלי ם שעש ו מלאכ ת אצ ל ענו׳׳ ס ולא פשקעתה ס שכ ר ולער ב של ח להסחבי ת ש ל יי ן שי ה דינ ר אס קוד ס שזכ ו ב ה אתר ו ל ו ע ד ש את ה נית ן חבי ת שו ה דינ ר תן ל ט א ת דמי ה מות ר • שאי ן אל ו כמוכר ץ ל ו • וא ס ת^זכ ז בה אתר ו כ ן אסו ר : וכ ן ישרא ל ששכ ר פועלי ם בדינ ר ואמ ר • לעק״ס צ א ופר ע פועל י ושל ה לה ס העכו״ ס יזביי ) שלייי ן ע ד שלא זכ ו ב ה תות ר לומ ר לעכו״ ס ת ן למא ת דמי ה . וא ס משזכו ב ה אסו ר • י ש מקומו ת שנותני ס למל ך חל ק ידו ע מסייות ה ן שלי ש א ו יות ר ■ א ס י ש לישרא ל י ץ תות ׳ ל ו לומ ר לעכו״ס צ א והפי ס המל ך ע ל תנ ת שהג א לוק ס מיינ י . וא ף על ס י שהעכו״ ס מת ן למנ ת המל ך י ץ לס י של א אמ ר ל ו ישר? * זה לית ן ל ו יי ן אל א שיפייסנ ו מת ה שיוכ ל לפייס ו • ולפיכ ך כשהוא נור ע לעכו״ ס ל א דמ י יי ן כס ך הו א פור ע אב 1 א ס אמר הכנ ס את ה במקומ י לינג ם לאוצ ר המל ך הר י ז ה אשו ר כאלו בית חמיש י יש מ י שמל ך בז ה להחמי ר משו ס דמסיי ע אי ן ב ו ממש ־(ירא ׳ לי שמ א מותר • דאךהעכנ׳׳ ס מסיי ע לישר? 1 * ולמ ה יעש ה העכו׳׳ס עיק ר וישרא לתסיי ע שבדבר י סופרי ' הולכ י להק ל . יש דברי ס שאי ן בה ס משו ס יי ן נס ך כ ל עיק ר • אל א שאסרו לעשו ת כ ן להרחק ה יתיר ה ־ כיצ ד יי ן ש ל ישרא ל ומזעעכד׳ס ושס ך ב ו מ ס ע ד שהכשיר ו לשתי׳במזיגתו-שור ת הדין שיהאימות ׳ שהר י ל א ע ע ב ו ל א ביד ו ול א ע״ י דב ר אח ר אלא שאסר ו לעשו ת כ ן שמ א יה א רגי ל אצל ו להשקותו • ויג ע בייט• א ו שת א יצו ק יי ן לתו ך מי ס • אומרי ס לנד ר סבי ב הכר ׳ אל תקר ב • עב ר ומז ג הר י ז ה אסו ר בשתי ה ומות ר בהנא ה • .וי ש מגדול י המורי ס שהתיר ו כשעב ר ומז ג ול א ירא ה ל י כ ן • בד״א במת ג יי ן שבכו ס וכיוצ א ב ו מןהכלי ס הקטני ם למזו ג לשעה • אב ל נות ן מי ס בחבי ת שאי ן דרכ ן ש ל בנ י אד ס למזג ה יחד • א ס עב ר ושס ך לתוכ ו מי ס מות ר • דב ר שאינ ו מצו י הו א ובדבר שאינ ו מצו י ל א חשש ו • דברי ס איל ו שאמרנ ו במזו ג מדעת חב ל מזו ג של א מדע ת מות ר • דל א גר ע מזיגת ו ש ל עכו׳׳ס לתו ך היי ן של א מדע ת מכת ו של א בכוונ ה שהתיר ו אפי ' בשתיה : עכו׳׳ ס שהבי א ענבי ס בסלי ס ובדרדורי ן ונפצןע״ ג יין שבג ת מות ר שאינ ו אל א כזור ק אב ן לתו ך היי ן שמות ׳ • אב ל אסור למשו ת כ ן לכתחל ה שמ א יג ע ביד ו ביי ן שכג ת • י ש מ י שהורה שאסו ר להבי א ענבי ׳ בדרדורי ן לג ת ע״ י עכ ו" ס מפנ י שהענביס נסחטי ם והיי ן מתאס ך בשול י הדרלורי ן • ונמצ א עכו׳׳ס שופ ך יי ן צלו ל לג ת • וא ס סייע ו ישרא ל בנתינת ו לג ת מותר • ואפי' ׳ לכתחיל ה שכר י י ש כא ן כ ח ישרא ל מעור ב • עבר והבי א ענו ' ס לבד ו ושפכ ן לג ת אע/ ז פ שהיי ן מטין * ע ל הענניסמותר מפנ י שעד י ן ל א נדרכ ו ול א נמש ך יינ ו ואי ן העכו״ס מתכוי ן לשפיכ ת היין • ?! א לשפיכ ת הענבי ס ואי ן דרכ ן של מנסכי ן כ ן • ישרא ל המער ה יי ן מכל י לכל י ל א יסייע ו עכו״ס עמ ו שמ א יטי ל ישרא ל כ ל הכל י ע ל העכו ׳ ס ונמצ א כלהעירוביא מכ ר, ו ש לעכו׳׳ ס לאיסו ר • עב ר וסייע ו עמ ו עכו״סמותרדכל כחעכו׳׳ ס וכ ח ישרא ל מעור ב ב ו מות ר • ויש מ י שהור ה לאיסו ר א ך בשעב ר ועיר ה • והראשו ן נרא ה ל י ■ עי£ ־ • עכו " ס שזר ק אב ן א ו כל י וכיוצ א ב ו לג ת ש ל יי ן מות ר שלא!2!סר ו אל א בנגיעת ו וזריק ה אינ ה עיע ת • זא ס הי ה הכל י גיפל מיד ו והול ך ומתגלג ל והו ׳ אוח ז ונשמ ט אסו ׳ חוששי ן שמ א נתן דעת ו ושכש ך היי ן בכל י • זרק ו בחמת ו אע״ פ שאוח ז ונשמט אי ן חוששי ן ל ו ונוות ר • וישרא ל שהי ה מער ה מחבי ת שבידו לכל י שבי ד העכו״ ס מות ר • וא ך ע ל פ י שהית ה החבי ת סומכת ע ל הכל י שבי ד העכו״ ס • וא ץ חוש ש י ן שמ א יצד ד העכו״ס הכל י שביד ו ויגח׳להרבו ׳ העירו י שאפי ׳ עש ה כ ן הר י כחל ש ל ישרא ל מעור ב ב ו ומות ר • ד ש מ י שהור ה שא ס נוד ע ושער שנ י כ ט שצדד העכו״ ס בכל י שביד ו אסו ר : וחי ן דברי ס איל ו מחמר ץ כמו שבאר ט . נתמלא ה כל י שבי ד העכו״ ס ועדי ן ביד ! הו ח והיה העכו״ ס מצד ד ב וחסו׳ •חושני, ־: ת נג ע ב ו בשעשמ״ד ד ענו ס שהי ה תולי ך י־נ ו ש ל ישרא ל וישר? 1 כול ך עיו ו א ס הי ה היין נתו ן בנו ד בי ן שהנו ד חס ר מות ר וא ך ע ל פ י שהנ; 7 חס ר והעכו״ס משכשנ ן מבחוץומגלג ל א ת היי ן מרא ש הני ד צרגצי ו ומרגליו לראש ו מות ׳ שאי ן המער׳מרא ש הכל י לרגלי ו כמע ר מכלי ? 1 כל י • ומפנ י שמשכש ך ב י מבחו ץ ומגלג ל היי ן חי ן כא ן איפר שא ץ שכשו ך אל א במשכש ך ביד ו א ו בכל י בתו ך היי ן • אגל משכש ך בכל ' שהיי ן נתון . בתו ך הכל י שמשכש ך . אי ן מ שככדך שאסרוה ו בי ן שהי ה הכל י סתו ס בי ן שהי ה פתוי ח • הי ה היין נתו ן בכוב א א ס הי ה הכנ י חס ר מות ר וא ך ע ל פ י שהו ת משכשך היי ן ע ס הכל י אי ן חוששי ן ל ו כמ ו שבארנ ו • הי ה הכל י מלא א ס הי ה ישרא ל הול ך ל ו מאחרי ו אסו ר בשתי ה • אפש ר שמא נג ע ב ו של א מדע ת ישרא ל ול א ראה ו מפנ י שהול ך אחר,( * ומכל מקו ס מות ר הו א בהנא ה של א חשש ו לנגיע ה בכוונ ת שהעכו״ס במלאכת ו הו א עוס ק • וג ס מתיי ר הו א שמ א ישס י ההולך אחרי ו יראנ ו נוגע • אל א שחשש ו לה ס חכמי ס שמ ח יגע של א בכוונ ה • הי ה ישרא ל הול ך עמ ו בצד ו אפי ׳ הכ י מו ת שא״א לעכו״ ס ליג ע בשי ס צ ד • של א יה א ישר? ! רואה ו • עכו״ס שהי ה נ ■ ש א חבי ת במו ט נקוב ה ומוציא ׳ יי ן שמ א מד ע העכו״ס מות ר • ואפי ׳ הי ה היי ן נשפ ך מכח ו ש ל עכ ו ס דכ ל כח העכו״ ס של א בכוננ׳מות ר אפי׳בשתיי ה • וירא ה ל י ש יפ / היה נושא ו ע ל כתי ס • ומ ן הטע׳שאמרנו • הי ה החב י תטפט פ מעט מע ט ירא ה ל י שאפי ׳ משא ה ע ל כתיפ ו והו א יוד ע שהי א מטפטפת מותר • שאי ן היי ן נשפ ך מפ ח שלמכו״ ס ול א מרב ת בשפיכה בנדגוד ו ונח ו • שאס, ׳ הית ה מונח ת ע ל ג ב הקרק ע היתה מטפטפ ת ומוציא ה כדר ך שהי א מטפטפ ת ומוציא ה ע ל כתפו . ואי ן כא ן נח ו ש ל עכו״ ס כ ל עיק ר . ולפיכ ך מות ר ?י א שיש להתייש ב בדב ר . * גיגי ת ש ל יי ן שהי א מטפטפ ת י ש מ ן החכמיס שהור ו שא ם בשול י הגיגי ת הי א מטסטפ ' אסו ׳ להיו ' עכו״ס תוח ב נעור ת א ו מטלי ת בסדקי ן שנוג ע ב ו יי ן חב■ " בסביבות השוליי ם מקו ס שמתחברי ן א ל דפנ י הגיגי ת מות ר שראשי השוליי׳מפסיקי ן שתחובי ן בחריצי ןשבדפנ י הגיגי' • כ ל מקוס שאמרנ ו ביינ ו ש ל ישרא ל שנאס ר בהנא ה ינחת ' נגיעת ו או כח ו ש ל עכו״ס • ל א אמ ת ?! א למכו ר אות ו לאחריס • אב ל ליטול דמי ו מאות ו עכו״ ס שנסכ ו מותר • שאי ן ז ה כמוכר ו אל א כנוטל דמ י נזק ו ממנו ־ וכדר ך שאס ר למכו׳מסת ס יינ ס • כ ך אסור להשתכ ר ב ו . ואי ן צ״ ל ביי ן נס ך גמו ר • לפיכ ך ישרא ל שנשכר אצ ל עכו״ ס א ו ששכ ר חמור ו א ו ספינת ו להולי ך ל ו יי ן נסך ואפי ' סת ס יינ ס • שנ ח אכו ר בהנא ה • כיצ ד ה א עןשה ־ טן . נע ל בית חמיש י כגת שחיסר ו הו א עלי ו כרגל ו כשחי ה • בד״ א כששמ ר ישרא ל שלא נג ע בידי ו אב ל צ א שמ ר ידי ו אסו ר אפיל ו כהנא ה חזק ה עע בידי ו שחיב ת כיסו ך עלי ו • בד״ א כשנג ע ביי ן בכוונ ת יי ן שהוא יוד ע שהו א יין - אב ל נג ע ביי ן וסבו ר שהו א שמ ן א ו שא ר משקין מות ר בהנא ה ואסי ר בשתי ה אפי ׳ ע ע ב י של א בכוונ ה כלל אסו ר בשתי ה • כיצ ד הר י שהי ה יור ד מ ן הדק ל וכיוצ א בז ה ובירידתו נג ע ביי ן שהי ה למע ה מ ן הדק ל והו א ל א הרגי ש בנגעו ב ו וכיוצ א בז ת אסו ר בשתי ה • עע ז ביי ן כאונ ס גמו ר אף ע ; פ י שהו א רוא ה ויוד ע שנג ע ביי ן אסו ר בשתי ה ומות ר בהנאה • ב ד" א כשהי ה באונס ו כ ל זמ ן שהו א ניג ע ב ו אב ל אס הי ה תחל ת נגיעת ו באונ ס ועב ר אונס ו ועודנ ו נוג ע $ אסור אפי ׳ בהנא ה ־ כיצ ד הר י שנפ ל לתו ך בו ר יי ן ומ ת בתוכ ו ; י מות ר בהנא ה בידו ע של א נסכ ו באונס ו הי ה ערוד • על ה ח י י אסור אפי ׳ בהנא ה < דחיב ת ניסו ך עלי ו • ואע״ ע שהו א בהו ל שקרוב למית ה אפי ׳ כ ן תכנ י הצלת ו נות ן דעת ו ומנס ך מפנ י שדומה ל ו כיו ס חג ו דהול ך ומוד ה לע״ ז של ו כ ל שכ ן בשא ר אונסין שמגי ס דעת ו אח ר עבו ר אונס ו ומנס ך • מג ע עכו״ ס בכוונת יי ן אסו ר אפיל ו ע״ י דב ר אח ר ואפיל ו בהנא ה ־ כיצ ד נגע עכז״ ס בכוונ ה בכל י שבידרא ו בקנ ה והו א אוח ז בשע ת נגיעתו אסו ר • בד״ א בנוג ע ב ו בכוונ ת יי ן כמ ו שבארנ ו • אב ל אס הי ה סבו ר שהו א שמ ן א ו שכ ר וכיוצ א בז ה אפיל ו שכוונת ו ליגע ב ו מות ר אפי ׳ בשתיי ה • של א אסר ו מג ע עכו׳׳ ס ע״ י דבר אנק ר אל א בשי ש ש ס כוונ ת יי ן • ואפי ׳ בכוונ ת מג ע • וכ ל שכן א ס אי ן ש ס כוונ ת מג ע שהו א מות ר אפי ׳ בשתי ה • וי״ א למגעו אפי ׳ ע״ י דב ר אח ר ושל א בכוונ ת יי ן ואפי׳של א ככוונ ׳ מגע אוס ר . וירא ה ל י שהראשו ן עיק ר : פעמי ס שהו א נוג ע בכוונה ביי ן ואפי ׳ ביד ו חות ר בהנא ה ואסו ר בשתי ה • כיצ ד מדד א ת היי ן בי ן בקנ׳שביד ו בי ן ביד ו ליד ע כמ ה יי ן י ש בחבי ת אז בבו ר שהי ו פסולו ת גרעיני ס ע ל פנ י החבי ת והעביר ן אפי ' בידו • א ו שהי ו זבובי ! זיתושי ן ע ל פ י החבי ת והתיז ן בי ן בקנ ה בין ביד ו מות ר בהכא ה ואסו ר בשתי ה לס י שמעשי ו מוכיחי ן עליו בבירו ר שאינ ו מתכוי ן לי^סו ר א ת היי ן ע ל בעלי ו אל א לתועלתו הו א מתכוי ן • וכ ן חבי ת שנסדק ה אני ׳ לארכ ה וב א כעכו" ס וחבק ה אפי ׳ שנג ע בבירו ר ע ס דסנ י שבר י החבי ׳ כ ץ שהיה ז ב ונשפ ך מות ר בהנא ה שמעשי ו מוכיחי ן שלאנתכוי ן זה אל א להצל ת היי ן שאיל ו ל א עמ ד הו א וחנק ה הי ו כ ל חרס י החבית נופלי ' ונשפ ך היי ן לאר ץ ז בד״ א בשל א הי ה ש ס ישר? 1 שמכל להצי ל אב ל א ס הי ה ש ה ישרא ל וקד ס העכו״ ס והצי ל אין כא ן הוכה ה ואסו ר אפי ׳ בהנא ה נסדק ה לרחב ה א ף ע״ פ שהיה מטפט ף מע ט וב א העכו״ ס ותבק ה מות ר אפי ׳ בשתי ה שאין כא ן נדנו ד ושכשו ך יי ן כל ל אל א מעש ה לבנ ה הו א עוש ה. * ושער שנ י נפל׳לעכו׳ס כל י א ו אתרו ג וכיוצ א ב ו לבו ר ש ל יי ן ש ל ישר; \ א לתוך החבי ת והושי ט יד ו ׳.הכיל ו ולהעל;ת ו מעשי ו תוכיחי ! שלא נתכוי ן בנגיע ה ז ו לנס ך אל א להצי ל כלי ו ולפיכ ך מות ר בהנאה ואסו ר 3 ש.י ה • בד׳׳ א כשמיה ר ישרן ! ואח ז ביד ו ש ל עכז״ס של א מכ ל לשכש ך ביד ו ליי ן אח ר שיאח ז בכלי ו והציל ו . אבל א ס ל א אח ז ביד ו הר י ז ה אסו ר בהנח ה • שמ א לאח ר הצלת כלי ו נות ן דעת ו לנס ך • וכיצ ד הו א נמש ׳ א ו, ז ביד ו כד י שלא ישכש ך • ופות ח כק ב החבי ת מלמט/מוצי א היי ן ע ד של א תהאידושל עכו״ ס נוגע ת ב ו ■ וירא ה ל י שיי ן לת 7י׳תדברי ׳ אלו למקו ס אח ר שאי ן אנ ו בקיאי ס לדו ן בדפרי ס המוכיחי ם ואי! לדו ן אל א אות ן שמנ ו תכמי ס • ומעש ׳ הי ה בעכו״ ס שב א בחנותו שלישרא ל לקנו׳יי ן ואמ ר ל ו החנו ט אי ן כא ן יי ן והושי ט העכו״ם יד ו צכל י שהי ה ב ו יי ן ואמ ר ואי ן ז ה יי ן • וב א מעש ה לפני חכמי ס ומקצת ס רצ ו להתי ר בהנא ה שמעשי ו תוכיחי ן שאינו מתכוי ן לנס ך ול א עמד ו דברו ס אל ו ואסרוה ו בהנא ה שאין ז ה הוכ ח גמו ר וא ס ה ס ל א עמד ו עלההוכי ח כ ל ש ק שאין אג ו בקיאי ס ב ו : חבי ת שנשמ ט המ ק שמק ב החבי ת והיין נג ר ונשפ ך וי ש ש ס ישרא ל שאיפש ר ל ו להצי ל ולשי ס יד ו על הנק ב וקד ס העכו׳׳ ס והני ח עלי ו ועכ ב א ת היי ן מלצא ת כ ל היין שלמעל ה מ ן מק ב אסו ר בהנא ה וכ ל שלמט ה מ ן הנק ב אסור בשתי ה ומות ר בהנאה • בד״ א בשהכי ח כ ף יד ו ע ל הנק ב חבל א ס הכני ס אצבע ו בנק ב א ו שהחזי ר הע ז למקומ ו ועב ר האצבע א ו הע ץ ע ד חל ל החבי ת אפי ' שלמט ה ח ן הנק ב חסו ׳ בהנאה כ ל שנוג ע בחל ל נוג ע הו א למעל ה ולמט ה ורואי ן אנ ו לענין יי ן שלמעל ' כאיל ו נוג ע בשול י הסבי ׳ ולעניי ן יי ן שלמט ׳ כנוגע בס י החבי ת ואל ו ואל ו אסורי ן בהנא ה : פח ו ש ל עכז״ ם בכוונת יי ן אוס ר אפי 'בהנא ה כמגעו • כיצ ד עכו״ ס המער ה מכלי לכל י בכוונ ת יי ן אוס ר אפי ׳ בהנא ה • בד״ א מ ה שיצ א לחוץ • חב ל מ ה שנשא ר בפני ס א ס הי ה מער ה כחקט ף של א היה מ ה שנשא ר בסני ס מחוב ר למ ה שיצ א לרו ץ חות ר אפיל ו בשתיה • של א גזר ו לאסו ר בכח ו אל א במ ה שיצ א לחו ץ : הי ה מערה כדרכ ו ול א קט ף מ ה שיצ א לחו ץ אסו ר בהנא ה יות ה שנשאר בפני ס ירא ה ל י שהו א מות ר בהנא ׳ אכ ל אסו ר בשתי , ־ . מחמת נצו ק : כ ח כת ו •ד י הו א ככח ו ואפיל ו כ ח עשיר ה ואפיל ו למעלה מכא ן אסו ׳ ככח ו • כיצ ד הי ו מנבי׳בג ת וגלג ל עכו״ ס את הגלג ל בכח ו ובכ ח הגלג ל נתהדק ה הקור ה והקיר ה סחט ה ענביס ונמש ך היי ן מה ס הר י ז ה אסו ר כאיל ו סח ט עכו״ ס בידיו א ת הענבי ם וכ ן כ ל כיוצ א בז ה • כ ח ש ל עכו׳׳ ס של א ככוונה מות ר אפיל ו כשתי ה • כ ח ש ל עכו״ ס וכי ז ש ל ישרא ל מעורב ב ו מות ר • בד״ א כשגלגל ו ישרא ל ועכ ו" ס אב ל גלג ל עכו״ס ול א הי ה יכו ל לגלגל ן א ע״ פ שישרא ל מסייע ו אמ ר • יש בית החמיש י וחלקתי אות 1 לשש ה קפרי ס : השער הראשו ן ת י עוש ה יי ן כס ך לאסו ר אות ו אפיל ו כהנחה ־ ועי אוס ר אות ו ב ש ליי ה לב ד ול א בהנא ה ־ וכ ל מקום שאמרנ ו כא ן איסו ר הכוונ ה ב ו איסו ר גמו ר ואפיל ו בהנאה • וכ ל תקו ס שאינ ו אוס ר בהנא ה • אנ ו אומרי ס ב ו איסור שתיי ה • ואכלו ל בשע ר ז ה די ן שכ ר ש ל עכו״ ס ויי ן תפוחיס ורמוני ס : דבר תור ה יי ן א ו מי ס שנתנסכ ו לכו״ ס אסורי ס אפיל ו בהנאה כע״ ז שהתור ה הקיש ה ניסוכ י כ ו ׳ ס וזבחי ה לתת שנאמ ר ויצמל ז לבע ל פעו ר ויאכל ו זבח י מתי ס ותכמי ס גזרו ע ל סתסיינ ס ליאסו׳אפיל ו בהנא ה כודא י מפנ י שהורגל ו בזמן הז ה הרב ׳ לנס ך והית ה חיב ת נשו ך עליה׳תקפ ה ולפיכ ך אפילו מג ע ש ל עפו״ ס ביינ ו ש ל ישרא ל אוס ר כודא י ניסוכ ו • בד״א בעכו״ ס גדו ל שיוד ע בטיב ה ש ל עבוד ת כו״ ס ומשמשי ה ';אבל קטני ס של א הגיע ו לכל ל ז ה אינ ו עוש ה יי ן נס ך אצ א לאסור בשתיי ה בלב ד • כיצ ד יוד ע שיוד ע כט־ ב עבוד ת ס״ ס זמשמשיה כ ל שהו א זוכ ר ומזכי ר בפי ן עבוד ת כו״סו תשמשי ה : גר שנתגיי ר וקב ל עלי ו מצו ת ומ ל ול א טב ל הר י הו א עוש ה יי ן נסך לפ י שאינ ו ג ר גמו ר ע ד שימו ל ויטבו ל : וירא ה ל י של א אמרו אל א לאסו ר בשתיי ה אב ל בהנא ה מות ר • ול א יה א ז ה גרוע מג ר תוש ב שקב ל עלי ו ז ׳ מצו ת בנ י נ ח שאי ן יינ ו אסו ר בהנאה • ג ר שמ ל וטב ל הר י הו א כישרא ל מי ד • ויינ ו תות ר ואפילו בשתיי ה : השפח ת עכו״ ס ש ל ישרא ל שהוליד ו בני ס בביתו ש ל ישרא ל הב נ ס אינ ס עו ש ס יי ן נס ך וא ף ע ל פ י של א מלו ול א טבל ו ומגע ן תות ר אפיל ו בשתיי ה ־ בד - א כקטני ם אבל בגדולי ם היודעי ם בטי ב עבוד ת כו״ ס ומשמשי ה הר י הן כשא ר העכו״ ס ואוסרי ם אפיל ו בהנאה : כב ר בארנ ו שמ י ' שקב ל עלי ו בפנ י שלש ה של א נעבו ד עבוד ת כו״ ס והו א הנקר א 'גר תוש ב יינ ו מות ר בהנא ה • ולפיכ ך י ש מ ן הגאוני ם שהתי ר מגען ש ל ישמעאני ס הלל ו בהנאה • שהדב ר ידו ע שאי ן עובד י ן עבודה זר ה • ואפיל ו של א קבל ו בפנ י שלש ה • של א אמר ו קבלה בפנ י ג ׳ אל א להחיות ו בלב ד • שכ ר ש ל עכו׳״ ס אסו ר בשמייה • הרחק ה יתיר ה נהג ו ב ו משו ס חתמ ת ולפיכ ך .'אסרוהו בשתיי ה כשלקו ת שלה ן ובישוליה ן בד״ א בבית ו ש ל עכו״ס אב ל חו ץ לבית ו מות ר • ואפיל ו לפת ח חנות ו ש ל עכו ס שתוכ י א ז השכ ר • של א מגזר ת זכמי ס הית ה הל א מנהג קדושי ם שנהג ו ב ו הרח ק כד י להתרח ק ממסב ה שלהס י ובע ל נפ ש ל א ישת ה ממנ ו ע ד שיביאנ ו לרשות ו ש ל ישראל אב ל ל א בפת ח חנות י שנמ ל ב ו : הי ה מקו ם שישר^י ס שבו נוהגי ס קלו ת ביוני ת ש ל עכו״ ס אפי ׳ השכ ר אסו ר ש ם : חומץ שכ ר ש ל עכו׳י ס א ס הי ה נמכ ר בחניו ת לשע ה אסו ר ושער ראשו ן כ ח פעמיס שמערבי ן ב ו שמר י יי ן • אב ל אות ו שהו א באוצ ר (בחביות גדולו ת מות ר בידו ע של א עירב ו בתינ ו שמר י יי ן ־ מפני שהשמרי ם מסריחי ן אות ו א ס יתערב ו בתוכ ו • ולפיכ ך אין תערבי ן אנ א באות ו שנמכ ר לשע ה ■ יי ן ש ל תפוחי ם ורמוציס מות ר בכ ל מקו ס ־ בד״ א בשב א מ ן האוצ ר א ו מ ן החביות • אב ל הנמכ ר ע ל י ד לפנ י החנו ט בחנו ת אסו ר חוששי ן שמא ער ב בתוכ ו יי ן • אומני ם הבק-אי ס בטעימ ת יי ן פעמי ם שקולטין רי ח היי ן בפיה ם ובוחנ־ ס אות ו בקליט ת תרי ח כדר ך שהיו מטעימי ם בטעימת ו • וא ס ב א ישרא ל לטעו ם כ ן יינ ו של ענו״ ס מות ר שאי ן הרי ס כלו ם • ואפיל ו שקלט ו בפי ו ׳ ואין ד ל לישרא ל להטעי ם יינ ו כ ן לעכו״ס : השער השנ י בביאו ר מאימת י עוש ה יי ן נס ך ליאס ^ בשתי ה או אפיל ו בהנא ה • ואכלו ל ע ס ז ה די ן שכר ו ש ל עכו״ם • ומה ו לשמ ש ביי ן נס ך בפנ י העכו״ס • ודי ן דמ י יי ן נשך בי ד עכו״ ס א ו אפיל ו בי ד ישרא ל • וכ ן אכלו ל ע ם ז ה א ס מותר לסתו ס בנעורו ת וכיוצא־בז ה ע ל יד י הכוב א בזמ ן שהיא מטפטפ ת : ענב^ם הנדרכי ס בג ת א ף ע ל פ י שהג ת פקוק ה ול א יר ד ממנו לבו ר כל ל • א ס צמש ך היי ן ועמ ד לצ ד את ד למעלה א ו בצדדי ן בג ת צלו ל הר י ז ה נעש ה יי ן נס ך ־ וכ ן ח ס היתה הג ת מלא ה ודר ך ש ס ונמצ א הייןמלמעל ה למט ה הר י ז ה נעשה יי ן נס ך בהמשכת ו מלמעל ה למט ה • ואי ן צ״ ל בשיר ד לבור • הי ה היי ן בגומ א שלמט ה בתו ך העבי ט ש ל ענבי ס . ואין עומ ד צלו ל בפנ י עצמן • א ו אפיל ו עומ ד בגומ א ש ל מעל ה או בצדדי ן וגרעינ י האשכולו ת ופסול ת שלה ן מעורי ץ י ו חינ ו עושה יי ן נס ך • ולפיכ ך א ס הית ה הג ת פקוק ה שאינ ו יכו ל לירד לבו ר ומלא ה שאינ ו יכו ל לימש ך מלמעל ה למט ה אעפ״ י שיש ש ס יי ן הרב ה שהי ה ראו י לימש ך איל ו הי ה בג ת שאינ ה תלאה מות ר • לק ח מ ן הענבי ס שבג ת שאינ ה מלא ה ומ ן האשכולות שב ה ונת ן לצ ד אח ד ונשא ר יי ן צלו ל לצ ד אח ד הר י ז ה יין • יי ן שנמש ך מקצת ו בי ן לבו ר בי ן לג ת כיו ו שבארנ ו הו א וכל שא ר היי ! שבג ת ואפי ' מ ה שע ת נעש ה יי ן ל אסו ר בנגיעת עכו״ ס לכ י שהמשכ ת מקצת ו י ש ל כ ל ו תור ת יי ן • וי ש מגדולי המורי׳שאתר ו שליןל ו תור׳י־ןליאש׳בנגיע׳ומצוק־אב ל לענין תערובו ת הר י הו א כיי ן שנמש ך ונאס ר בתערוב ת יי ן נסך כדרךשנאס׳יי ן גמו׳ביי ן:העכו״ ס עניש ה ייןנס ך בנגיעת ו אפי׳ בהנא ה בי ן שנג ע ב ו בידי ויבי ן שנגע ו בפי ו • 'כיצ ד הר י ששתה בכו ס כ ל מ ה שנשא ר בכו ש אסו ר הע׳׳ ש של א נג ע ב ו ביד אל א שוח ה ושות ה • נג ע ברג ל מ ו ז ר בהנא ה ואמ׳בשתי ' שאין רו ב העכו״ ס מנסכי ן ברג ל דב ז ו ן הו א להן־לנס ף כ ן • מ״מ אסו ר הו א בשתיי ה לפיכ ך ל א ידרו ך העכו׳י ס ע ס ישרא ל בגת בית רביע י בה גומו ת • וא ם ב א לפופ ה כמפיזז ת ש ל נסחי ס ומעכיר ה ע ל גבה היק ב ע ד שתשי ר קליפת ה מות ר לחתו ך ב ה צו ק אפיל ו חריפים נמ ו שאמרנ ו • ב א לחתו ך רות ח י ש מגדול י המורי ם שהורו שצריכ ה ליבו ן וי ש נו י שאומרי ם שהסכיכי ן הגדולי ם צריכין ליבו ן פעמי ם שצ י לי ן בה ם בש ר ע׳׳ ג הא ש כשסוד • אב ל קטנים מגעיל ן ודי ו • בד׳׳ א בסכיני ם ש ל עכו׳׳ ס אב ל סכיני ם שמכשירים בפס ח מגעיל ן ודי ו ואפןל ו הגדולי ם שבה ם ר ש מ י שהורה להק ל בכול ן להגעיל ן בכל י ראשו ן ודי ר • וכ ן נהג ו : סטן ששח ט ב ה אסו ר לחתו ך ב ה רות ח דאג ב דוח ק הסכי ן בולעת הי א ת ן הד ס שהו א בעי ן ופולט ת הי א ע״ י רות ח גמור כצל י א ו מבוש ל ב א לחתו ך צונ ן אפיל ו דבר י ׳החריפי ם כאתרוג וצ נ ו ן משפשפ ס היט ב ומדיח ה ודי ו • ומ ה הפר ש בי ן ז ה לסכי ן ש ל עכו״ ס • ז ו ל א בליע ה ע״ י רות ח גמו ר וז ו בלע ה ע״י רות ח גמו ר • ז ו בלע ה פע ם אח ת וז ו פעמי ם הרב ה ־ שפוד שצולי ן ב ה בש ר שחוט ה קוד ם מליח ה בול ע הו א מ ן הד ס ונאסר ולפיכ ך אסו ר להפ ך ב ה בש ר שבקדיר ה וכיוצ א ב ו לפ י שחוזר הו א ופול ט ד ם שבל ע • והור ה אח ד מגדול י החכמי ם שאסור להשהו ת הצל י ע״ ג השפו ד לאח ר שהוס ר תע״ ג הא ש שתא יחזו ר הבש ר הח ס ויבל ע ממנ ו • אב ל מות ר לצלו ת ב ו ולהשהות ב ו כ ל זמ ן שהבש ר ז ב שכ ל שהו א ז ב ופול ט אינ ו בולע מד ם השפו ד : סתם הכלי ם אינ ם בנ י מת ן • וכ ל שאינ ו ב ן יומ ו נות ן טע ם לפגם• לפיכ ך הלוק ח כלי ם מ ן העכו״ ס סתמ ן אינ ן בנ י ממן וא ס עב ר ונשתמ ש בה ן קוד ם שליב ן הראו י ללב ן וקוד ם שהגעיל הראוי ה להגעי ל הר י ז ה מות ר דכ ל נות ן טע ם לפג ם מותר • בד״אבשעבי ־ ונשתמ ש בה ן אב ל אסו ר להשתמ ש בה ן לכתחילה דכל י שבל ע ת ן המשוב ח אעפ״ י שחז ר להיו ת בתוכ ו לפנס כשאינ ו ב ן יומ ו הר י הו א עומ ד באיסור ו של א להשתמ ש בו לכתחיל ה • ואי ן הפר ש בז ה בי ן איסורי ם כנביל ה וכיוצ א בה וכי ן שבל ע חל ב וב א לבש ל ב ה בש ר של א ביומ ה א ו שבל ע בשר וב א לבש ל ב ה חל ב של א ביות ה ואעפ׳ י שנפג ם קוד ם שיבא לכל ל איסו ר בשר • ה א למה״ ד לקדירו ת בפס ח שאינ ן בני יומ ן ונפג ם החמ ץ שבתוכ ' ע ד של א נכנ ס הפס ח ואסורין • לברים אל ו שאמרנ ו בשהדי ח א ת הכל י וס ר מעלי ו שמנוני ת הא*סור המודב ק ע ל פני ו אב ל בשל א הדי ח אסו ר • שהאיסו ר שהוא בעי ן ע ל פנ י הכל י אינ ו נפג ם בשהיי ת _ יו ם אח ל • איסור מוע ט שנבל ע בכל י א ס דרכ ו ש ל אוח ו כל י של א . להשתמ ש ב ו הית ר מוע ט בכד י שנית ן מוע ט ז ה טע ס בהית ר כקדירה וחבי ת וכיוצ א ב ו הר י ז ה מות ר להשתמ ש ב ו לכתחיל׳ ■ ואעפ״ישהוא בןיומ ו • לפ י שא י אפש ר לבו א לידינ״ ט • אב ל אס כלישמשתמשי ן ב ו בדב ר מוע ט הו א כקער ה וכיוצ א ב ה ושער הרביע י / * אסור להשתמ ש ב ו לכתחיל׳לפ י שכב ר נתבא ר שאי ן מכטלי ן איסור לכתחילה ־ ואפיל ו איסו ר מוע ט • ואפיל ו איסו ר הבלוע : ! כלי הר ס שבל ע אח ל מ ן האיסורי ן אינ ו חוז ר להכשר ו לעול ם שהתורה העיד ה עלי ו שאינ ו יוצ א מיד י דופי ו לעול ם • בד״ א בהגעלה אב ל א ס הסי ק אות ו מבפני ם ע ד שנתלב ן מות ר . בד״א כשזסיק ו בפנים • ובכל י שדרכ ו להסיק ו בפני ם כתנו ר וכיוצא ב ו • הב ל א ס הסיק ו מבחו ץ ל א • לח ם כל י שאי ן דרכ ו להסיקו מבפני ם כקדיר ה • אעפ״ י שהסיק ו מבפני ם אסו ר חוששין שת א יחו ש עלי ו של א יבק ע ול א יסיקנ ו כ ל צרנ ו • וא ס החזיר אות ו לכבש ן מות ר • דברי ם אל ו שאמרנדבשבל ע אח ד מאיסורי תור ה • אב ל בל ע אח ד מאיסורי ם ש ל דבריה ם • מגעילו ג 'פעמי ם ודי ו • ׳ ואפש ר לומ ר של א התיר ו אל א באיסורין ש ל דבריה ׳ שאי ן לה ם עיק ר בתורהלתרומ ה וחל ה בחוצה לאר ץ • ונ ן בישול י עכו ׳ ס ־ אבלשא ר איסורי ם ש ל דבריהם החמיר ו בה ם כש ל תור ה ־ וראו י לחו ש של א להק ל בהן • כל י שבל ע הית ר כשפו ד א ו קדיר ה שבש ל ב ה בש ר 1אח״ כ בישל ב ה דגי ם א ו ירקו ת וכיוצ א בז ה הות ר לבש ל בה ן לאח ר מכאן גבינ ה לפ י שכב ר נתמע ט בל ע הבש ר ונקל ש ע ד שאינ ו ראוי לחו ש עלי ו משי ם איסו׳בש ר וחל ב • בד״ א בשבל ע הית ר כמו שאמרנו • אב ל בנ ע איסו ר מ ן האיסורי׳הר י הו א באיסור ו לעולם ע ד שיגע ל הראו י להגעי ל ויל ק הראו י ללב ן : כל י מתכות א ו ש ל ע ץ נאס ר בבליע ת איסורי ן מ ן האיסו ר • וא ס נתערב באחרי ם ואינ ו ניכ ר איזה ו אעפ׳׳ י שאפש ר להגעיל ו ולהחזירו להכשר ו • ירא ה ל י שאי ן דני ן אות ו כדב ר שישל ו מתירין לאסו ר א ת כול ם ע ד שיגעיל ס א ו ילבנ ס • אל א הו א כאיסור יב ש שנתער ב ביב ש ובט ל ברו ב כשא ר איסורי ן שכ ל שאיןמתירין של ו באי ן מאילה ן ?1 א צרי ך לפז ר מעותי ו ולהוצי א הוצאות במח־רי ו אינ ו בכל ל דב ר שי ש ל ו מתירי ן : כב ר בארנו שסת ם כליה ם ש ל עכו״ ס אינ ם בנ י יומ ן וכ ן ביארנ ו שכל כל י שאינ ו ב ן יומ ו נ״ ט לפג ם • וכ ל נ״ ט לפג ם מות ר וכן בארנ ו שאפיל ו כ ן אסו ר לבש ל בה ן לכתחיל ה • ולפיכ ך יראה ל י שאסדלות ר כ ן לעכו״ ס בש ל ל י ירקו ת איל ן בקדירקז ך וכן ל א יאמ ר עש ה ל י מרקח ת א ו כ ת ־ וכיוצ א שכ ל האוני ד בשל ל י הר י הו א כמ י שמבש ל הו א בידי ו • ואפש ר שנע ל יד י הפלטר א ו ע ל יד י הרקהי ס מוח י העמני ו כ/ ר 1ל! ס הס מייחדי ם למלאכת ן נד י של א יפגמ ו אומנות ם • וי-ע ל עפ ש יחוש שהדברי ם אל ו משיחי ן נקיו ת וטהר ה נ נשלם הבי ת הרביע י וב ו נשל ם בי ת התער ובו' • בעזר ת ה׳רוע י הכית החמיש י בי ת היי ן אבא ר ב ו עניי ן יי ן נס ך וכלי ו : וחלקתי ! מת רביע י שער הרביע י באיסו ר הכלי ס ובת ה יה א הכשר ן הלוקח כל י תשמי ש ת ן העכו״ ס של א נשתמ ש בה ס כ ל עיק ׳ מטבילן וה ן טהורי ן אב ל בל א נוביל ה ל א ישתמ ש בהס • שבכל י מד ן כתי ב א ך בת י נד ה יתחטא • בד״ א בכל י סעודה כ חסו ת וצלוחי ת וקותקתי ן וכיוצ א בה ן ובכ ל ס ש ל מתכות • אב ל שא ר כלי ס ש־יכ ן ש ל תתנו ת ואשי ׳ הי ו כל י סעודה אינ ם צריכי ן טביל ה אל א לוק ח ומשתמ ש בה ן מי ד דכלי מתכו ת א ת ורי ס בפרש ה שנאמ ר א ך א ת הזה ב וא ת הכעך וגו ׳ • הי ו ש ל מתכו ת ואינ ס כל י סעוד ה כזו ג ש ל מספרי׳ וכ י,צ א ב ו אינ ס צריכי ן טביל ה דכל י כעוד ׳ אמורי ' בכרש׳ שנאמ ר כ ל אש ר יב א בא ש וגו ' • שח ל נלי׳חדשי ס מ ן העכו׳יס א ו ששכר ו מיננ ו משתמ ש בה ן מי ד ו א נ ן צריכי ן טבילה שנ ח חיי ב הכתו ב טביל ה אל א בש ל ישרא ל • ככל י מדץ שבזז ו ישרא ל אי ש ל ו • ושאל ה ושכירו ת איכ ס קוני ס ■ כל ס שתשכו ן אות ס עכו״ ס לישרא ל א ס נרא ה ל ו לישרא ל שדעתו ש ל עכו׳׳ ס לשקע ן ביד ו הר י ה ן כשל ו וצריכי׳טביל ה ׳ ואס לא ? י ש מ י שהור ה שאינ ו צרי ך להטביל ן וי ש מ י שהור ה שצריך טביל ת • וירא ה ל י שזה ו עיק ר ־ כל י זכוכי ת כיו ן שאל ו נשברו י ש לה ן עו ד תקנ ה • :כל י מתכו ת ה ן וצריכי ן טביל ה : כלי חר ס התצופי ן באב ר הר י ה ן ככל י מתכו ת : טבילת הכלי ס כטביל ת הנל ה • וצרי ך של א יה א בה ס שו ס דבר חוצ ץ מ ן הדברי ס האוצצי ן בכד ה • וכ ן צרי ך שיטבול אות ס בתי ס שהנד ה טובל ת בה ס בארבעי ס סא ה : כלל אמר ו בכ ל הכלי ס כבולע ו כ ך סולט ו לפיכ ך הלוק ח כל י תשמיש ישני ס מ ן העכו״ ס א ס ה ס כלי ס שמשתמשי ם בה ס בצונן כגו ן כוסו ת וצלוחי ת וכיוצ א בה ן משפשפ ן כד י להסי ר ולמרק חלוד ת האיסו ר שע ל גביה ן ואח״ כ שוטפ ן במי ס כשטיפות הכו ס ותטבילי ן וה ן טהורי ס : כ ל מקו ס שאמר ע כאן מטביל ן וה ן טהורי ן בכל י מתכו ת רי ו ש ל זכוכי ת א ו שתצופין באב ר הדברי ס אמורי ן • אב ל שא ר הכלי ס אינ ס צהיכין טביל ת דכל י מתכו ת אמורי ס בפרש ה כמ ו שאמרנ ו : וכל ימקו ס שאמרנ ו כ ץ מטביל ן וה ן טהורי ס בכל י מתכו ת •איקיאלא לבסוף ) לאח ר שא ר הכש ר שאי ן הטביל ה אל א לצא ת מטומאתו לקדוש ת ישרא ל • וכ ל שחלוד ת האיסו ר בכל י אינ ו נפרד מטומאת ו וי ש מ י שהור ה שא ס עב ר והטבי ל קוד ס לכ ן עלתה ל ו טביל ה • לק ח מה ן כלי ס שמשתמ ש בה ס העכו״ ס בחמין כגו ן היורו ת והכלי ם שמחמי ס בה ן בחמי ן א ו שמבשלי ן בהן מגעיל ן ומטביל ן • כיצ ד הי א ההגעל ה תשפשף ) היט ב להסיר חלוד ה שע ל גב י הכל י ואק״ כ מגעיל ן • א ס כ; י ראשו ן הוא כגו ן היורו ת וכיוצ א בה ן תגעיל ו בכל י הראשו ן ולערו ת עליו מכל י ראשו ן י ש אומרי ם יור ד מכל י ראשו ן וכ ן נראי ת ושער רביע י כ ז הסכמת הגאוני ׳ ז׳׳ ל וכ ן עיקר • א ס כל י שנ י הו א מגעיל ו אס ׳ בכלי שנ י ודי ו : כ ל הכלי ס שנשתמש ז בה ן האיסו ר ב ו ביומ ן איןמגעילין אות ן ביומ ן אא׳־ כ י ש בכל י שמגעילי ן בתוכ ו ששיס כנג ד גופ ו ש ל כל י שהו א מגעי ל : הגעי ל בנחו ת מכא ן לא עלת ה ל ו הגעל ה לפ י שכ ל המי ס אסורי ם שבכ ל הכלי ם משמרין כמ ו שנתבא ר בשע ר הראשו ן ש ל בי ת ז ה • ולפיכ ך האיסור הנפל ט חוז ר ונבל ע וחוז ר הכל י לאיסור ו כמו ת שהי ה ואס טע ס אומ ן ובק י בטעיגי ס א ת המי ס וחי ן טע ס האיסו ר הנפלט נרג ש בה ס בידו ' שהאיש ' הככל ט מוע ט ע ד שנתבט ל טעמו בתו ך המי ס כמ ו שנתבא ר בשע ר הראשו ן : כל י שאי ט בן יומ ו אעפ״ י שאי ן במי ס ששי ס כמד ת הכל י מות ר והו א שיצא במי ס כד י שיוכ ל להתכסו ת בה ן הכל י שהו א מגעי ל שאפילו קבל ו ה מ ס טע ס האיסו ר הנפל ט כר י המי ׳ מותרי ׳ שכל כל י שאינ ו ב ן יומ ו נות ן הו א הטע ס לפג ם ונ״ ט לסג ס מותר ולפיכ ך א ס הגעי ל אפיל ו בכל י אסו ר מות ר והו א של א יהא ב ן יומ ו • וצרי ך שישה ה במי ס ע ד כד י שירא ה באומ ד יפה שכל ט מ ה שבל ע : כ ל כל י שנגע ל צרי ך שטיפ ה בצונ ן לאחר הגעל ה כדר ך שאד ס שוט ך א ת הכו ס • וא ס ש ל עכו״ ס היה מטביל ו לבסו ך כמ ו שבארנ ו : כלי ס שמשתמשי ן בה ס ע״י האו ר כגו ן השפו ד והאסכל א צרי ך לשפשף ) היט ב ויח״ כ מלבנן ומטביל ן כיצ ד מלבנ ן מביא ן באו ר ע ד שיה א ניצוצו ת ניתזות הימנ ו הגעי ל כל י הראו י ללב ן אסו ר להשתמ ש ב ו ע״ י חמין שכ ל שתשמיש ו ע״ י האו ר אינ ו שול ט א ת הכ ל ע ל יד י הגעלה וכשמשתמשי ם ב ו אפיל ו ע' י חמי ן שול ט הו א מע ש מעט ככל י חר ם שאינ ו יוצ א מי ד דופי ו לעול ס שאף ) ע ל פ י שהגעילו אסו ר לבש ל ב ו : ירא ה ל י שכ ל שתשמיש ו ע" י חמ ץ מועטין ע״ ג הא ש דינ ו כשפי ד ואסכל א שאף * האסכל ה מושחי ן אותו בשת ן ע ד של א יבשל ו ב ה ־ וכ ן חוזרי ן ומושח ץ תמי ד אלא שהמשקי ן המועטי ן אי ן עומדי ן בפנ י הא ש מלהסתמ ך הבלע בתו ך הכל י • ולפיכ ך מחב ת שתטגני ן ב ה בש ר ודגי ם ע״ג הא ש כיו ן שמשתמשי ן בשמ ן מוע ט ופעמי׳שימצ׳האיסו ר שמטגנין ב ה במקו ם שאי ן השמ ן נוג ע אלי ו הר י הו א כאסכל א וצריכץ לבון • כל י מתכו ת שנאס ר מקצת ו נאם ׳ כול ו ולפ י שהו א מתחמס ביות ר וכשח ס מקצת ו ח ס כול ו ול א אמר ו אל א לעני ן איסורו אב ל לע נ ן הכשר ו ל א על ה ל ו הכש ר ע ד שיכשי ר א ת כולו • א ס מגעיל ו צרי ך להגעיל ו כול ו • וא ס מלבנ ו מלבנ ו ע ד שילבין כולן • וכ להכליסנכשרי ס אפיל ו לחצאי ן • חצא ץ כיצד ליב ן השפו ד ע ד מחצית ו וחז ר וליב ן מחצית ו האח ר מות׳ : הסכיני ׳ בי ן גדולי ׳ ב ץ קטני ׳ א ס ב א לחתו ך בה ס צו ק אפי' הדברי ס החריפי ם כאתרו ג וצנו ן וכיוצ א בהס • נועצ ת עשר פעמי ם בקרק ע קש ה ודיו • והו א שתה א הסכי ן יפ ה שא ז יף ב ה בית רביע י ספק בקמע ה * אי ל ז ה שמצ א בשו ק ל א נפ ל ל ן הספ ק מ ?1 א בפורש • ולפיכ ך מצ א בי ד אח ד אעפ׳׳ י שהדב ר ידו ע שאי ן לוקח בש ר אלחמןהמקזלי ן והו א אינ ו יוד ע מאיז ה לק ח מותר שבפור ש נפ ל ל ו הספ ק • בד״ א של א רא ה אות ו יוצ א מ ן 1המקולי ן אב ל רא ה אות ו יוצ א מ ן המקולי ן באות ו שע ה נפ ל לו הספ ק ונמצ א שבמקו ם קבו ע נפ ל ל ו הספ ק ואסו ר ׳ וירא ה לי של א אשר ו אל א בזמ ן שהי א בפנ י עצמ ה אב ל א ס נתערב ה באחרות בסל ה הי א ברו ב משו ס ספ ק ספיק א • ולפיכ ך מ י שלקח בש ר מ ן המקולי ן ואפי׳חתיכ ל הראוי ה להתכב ד וא ח" כ נמצא טריפ ה במקולי ן ול א נודע ו חתיכו ת הטריפ ה בי ן שא ר החתיכו׳והוא אינ ו יוד ע מאיז ה לק ח כ ל מ ה שלקח ו קהמקולי ן קודם שנמצא ת טריפ ה ז ו במקולי ן מות ר • של א נפ ל ב ו ספ ק בעודם בקבו ע אל א לאח ר שפירש ו אב ל לוק ח מכא ן ואיל ך אסור בד״ א בחתיכו ת הראויו ת להתכב ד שאי ן לה ם ביטו ל מהמת חשיבו ת כמ ו שבארנ ו ואע״ ש שאי ן מקומ ן כיכ ר •אב ל שאר החתיכו ' מותרו ת דיב ש ביב ש מתבט ל הו א כמ ו שבארנ ו ויש שאוס ר במקולי ן שאי ן הכ ל בקיאי ן בדברי ם איל ו • וא ס אתה מתי ר לה ם ב שאינ ם חשובו ת קרו ב הדב ר לטעו ' וליק ח אפי' מ ן החשובי ם • וכ ך אנ ו נוהגי ם : הלוק ח בש ר והני ח ע" ג הדף א ו שתלא ה במקו ם שהעופו ת והשרצי ס יכולי ן ליש א וציתןשסונתעלס מ ן העי ן י ש מ ן הגאוני ם ז״ ל שאסר ו חוששיןשמא עור ב ב א ונט ל מז ה והבי א אחר ת במקומ ה • לפיכך א ס אינ ו מכיר ה בטביעו ת עי ן א ו שא י ן ל ו ב ה סימ ן אמרה • בד״ א בשהגיח ה במקו ם שהעופו ת א ן השרצי ם ינולין ליטו ל מש ם ולהבי א אחר ת במקות ׳ אב ל תלא ה במשמ ר וכיוצא בז ה שא י אפש ר שנתחלפ ה ל א ע״ י עו ף ול א ע״ י שר ץ מותרת ־ נמצ א בי ד עכו״ ס במקו ם שרו ב טבחי ם ישר? 1 ורו ב המקולין מוכרי ן ש ם בש ר שחיט ה מות ר שאי ן לחו ש *י א לשרצי ׳ ולעופות המביאי ם ממרח ק • וי ש מגדול י המורי ם שהור ו ^תיר בכ ל בש ר שנתעל ם מ ן העי ן • ואפיל ו בש ר שנמצא ת מושלכת בדר ך בעי ר שרו ב מוכר י בש ר ישראלי ם דלעזפו ת ושרצים אי ן חוש־שיןוכ״ ש במ י שהני ח בש ר בבית ו וב א ומצא ה שם אינ ו חוש ש להחלי ף * ואע״ פ שאי ן ל ו ב ה סימ ן ול א טביעת עי ן • בד״^לשב א ומצא ה במקו ם שהפח ה אב ל כשמצאה במקו ם א%בדי ן הו א לחו ש בכיוצ א בז ה שאנ י אומ ר אותה הלכ ה וז ן אחר ת הי א ואפיל ו הני ח עש ר חתיכו ת וב א ולא מצ א אל א תש ע ירא ה ל י שחוששי ן שמ א אות ן הלכ ו ואיל ו אחרות הן • ולפיכ ך בכ ל כיוצ א בז ה א ס אי ן ל ו סימ ן א ו טביעות עי ן אסור ה • הני ח בש ר בשו ק בי ן הע ט״ ס ■ י ש אומרים שאפיל ו ב א ומצא ה במקו ס שהניח ה א ס אי ן ל ו ב ה טביעת עי ן אסור ה • וכ ן א ס שלח ה בי ד עכ ו״ ם • וירא ה ל י ושער שליש י שאס רו ב טבח י ישראלי ם אע״פ י שרו ב אכל י בשרעכו״ ס אפילו הני ח בשו ק בי ן העכו׳י ס וב א ומצא ה במקו ם שהניח ה מותרת - גדול ה מז ו אמר ו בנמצ א הל ך אח ר הרו ב כ״ ש ז ה שהניח חתיכ ת בש ר כשיר ה וב א ומצא ה במקו ם שהניח ה שחזקתה כש ר ; השער'השליש י בדינ י ביטו ל האיסור ץ ככר נתבא ר בשע ר הראשו ן ש ל בי ת ז ה שיעו ר התעחבו ת באישורי! והכשר ן ־ א ס נתער ב אישו ר בתו ך הית ר ככמה יעל ה • אב ל אסו ר לער ב איסו ר בתו ך הית ר בידי ם כדי לבטל ו • 'עכ ר וביט ל א ס בשוג ג מות ר אב ל במזי ד אסור• בד״ א למ י שבטל ו ולמ י שנתבט ל בשביל ו כד י של א יועילו מעשי ו הרעי ס • שלש ה דיני ס מוחלקי ן ז ה מז ה י ש בביטול האיסורי ן • איסור י תור ה • וש ל דבריה ס וי ש ל ו עיק ר בתורה ־ ואיס־רי ן ש ל דבריה ם ואי ן ל ו עיק ר בתור ה • איסו ר תורה • כנביל ה וכיוצ א ב ה • אי ן צרי ך לומ ר שאי ן מערב ץ ומבטלין אות ו לכתחיל ה בידי ם אל א אפיל ו נתער ב בהית ר ענמו ואפיל ו מי ן בתינ ו וההית ר רב ה ע ל האיסו ר שהו א בט ל דבר תור ה אל א שהחמיר ו חכמי ם ב ו של א להתבט ל לעול ס • אס עב ר וגר ס לה ס בטו ל במז י ד אשו ר • כיצ ד הר י שנתערב ה חתיכת נביל ה חשיב ה הראוי ה להתכב ד בתו ך חתיכו ת ש ל שחוטה אובריהכגי ד הנשהבתו ך הגידי ן ועמ ד ויזתכ ן כד י לבטל חשיבות ן ויתבטל ו כשא ר האיסורי ן א ס עב ר נעש ה ק במזיד אסו ר ל ו ולמ י שביט ל בעבור ו • אב ל א ס עש ה כ ן בשוגג תות ר ואי ן קונס ץ שוג ג משו ס מזי ד : איסו ר ש ל דבריהם שי ש ל ו עיק ר בתור ה כגבינו ת ש ל ע ט" ס שאש ת משוס הערובו ת חל ב טמ א וכשומנו . ש ל גי ד שאסר ו תשוו^גי ד אין מערכי ן בתו ך הית ר בידי ס כד י לבטלו • עב ר וערב ו בהיתר כד י לבטל ו במזי ד אסו ר • בשוג ג מות ר * נפ ל מעצמ ו לה^ר א ף ע ל פ י שאי ן בהית ר כד י להכשיר ו למ ה הדב ר דומ ה לעצים שנשר ו מ ן הדק ל בתו ך התנו ר בי״ ט שמות ר להרבו ת עליהם טצי ס מוכני ם ולהסיק ס • אישו ר ש ל דבריה ס שאי ן לו עיק ר בתור ה כתחמ ת חוצ ה לאר ץ וכחל ת חוצ ה לאר ! ל א אסרו אל א כד י של א יטע ו בתרומ ה וחל ה ש ל תור ה • . נזאי ן : בחוצה לא ח חל ה ותרומ ה אל א כד י של א תשתכ ח תורת ן ־ לפיכך הקיל ו בה ן לבטל ן אפיל ו לכתחיל ה בידי ם ותבטלי ן אותם ברו ב ואוכלי ן אות ם אפי ' זרי ס והו א הדי ן לכ ל שא ר האיסורין שכיוצ א באיל ו שאי ן לה ס עיק ר מזורה • ד ש י ד שאומרים שא ף באיל ו אי ן מבטלי ן אות ם להאכיל ן לזרי ם ^ א להאכילן לכה ן בימ י טומאתו • ובאיל ו בלב ד את ה אב ל בשא ר האיסורים שכיוצ א בה ם שאי ן לה ס גדק ר בתור ה ל א וראן , לחוש לדבריה ם הלכ ה למעש ה : השער ׳ בי ת רביע י אכל אח ת אח ת ל א • והטע ס בכ ל איל ו תפנ י שכב ר נתבטל ו ברוב כב ר • חיס ר שנפ ל לתו ך ש ל הית ר ואי ן בהית ר כד י לבטל א ת האיסו ר כב ר בארנ ו בשע ר הראשו ן שי : .י ן חותרי ם חתיכה עצת ה נעשי ת נביל ה בכ ל שא ר האיפו ר • ס זולת י באיסור בש ר וחל ב בלב ד • לפיכ ך א ס חז ר ונפ ל מאות ו תערובות לקדיר ה אחר ת אינ ו אל א לפ י חשבו ן האיסו ר שבו : איסור שנפ ל לתו ך ש ל הית ר תרוכ ה ונתבט ל וחו ר עו ד ונפ ל שס אישו ר י ש ת ן התורי ס שהור ו דכ ל א סו ר שנתו ת ונבל ל בהיתר תתבט ל ואינ ו חוז ר וניעו ר " ול א עו ד אל א שא ס נפ ל שס עו ד א־סו ר אות ו איסו ר שנתבט ל תצטר ך ע ס ההית ר לס י שראסן ראשו ן בט ל וחז ר הית ר גמו ר חו ן תיי ן נש ך ביי ן פת ו שיתבאר ־ וי ש תרבות י שהור ו 7כייןנסךכןכ ל שא ר האיסורי ' ואס הז ר ונפ ל ש ס איסו ר א ך ע ל ג י שהראשו ן נתבט ל עכשי ו חוזר 1 נ עו ר של א נתבט ל הראשו ן אל א תפנ י של א הי ה ב ו פ ח ליתן טע ס בהית ר * אב ל א ס י ש בס ל האיסו ׳ שנפ ל ש ס תתחיצה וע ד סו ך ע ד כד י לית ן טע ס בהית ר שהו א אח ד בפחות תששי ס הכ ל אסו ר שהאיסו ר חוז ר וניעו ר שטע ס האיסור אינ ו בט ל לעול ס וכ ן עיק ר : המפקיד בידעכו״ ס א ו בי ד ישרא ל חשו ד א ו שתשל ח ע ל ידס בש ר א ו חתיכ ת ד ג טת א שאי ן ב ו סנפי ר וקשקשת וכיוצ א ב ו ת ן הדברי ס שא ס החליפ ן באיסורי ס י ש בהן איסו ר דב ר תור ה צרי ך לעשו ת בה ס חות ס בתו ך חותם * ותפתח וחות ס כחות ס בתי ך חות ס ה ס כדר ך שאמר ו ביי ן נסך • הפקי ד ביד ס א ו ששל ח ע ל יד ס דב ר שאי ן איסור ו ן1 א מדברי כופרי ס כמוריי ס וגבינ ה וס ת שאפיל ו החליפ ן בש ל עכו ס א ץ בה ס אל א איסו ר ש ל דבריה ם אפיל ו בחותסאח ד חותר ומפת ח אינ ו מועי ל במקו ם חות ס אח ד •של ח ע ל ידיה ם ירך מנוק ר מות ר דחתוךזהניכ ר הרב ה ואי ן העכו״סעושי ן כן • וא ס ב א לזיי ך עמ ל הנ א בעיני ו • של ח ע״ י עכו״ ס בהמ ה אועוךכחוטין בל א חותמו ת אסורי ן שאי ן כימ ן השחיט ה סימן לסמו ך עלי ו • המשל ח בשנ י חותמו ת א ו בחות ס אח ד לפי,ת ה שהו א הדב ר שתשל ח כמ ו שבארנ ו וחז ר ע ל חותמ ו ולח הכי ח חודששיןשת א זייף * בד״אבשחזרהו א ועת ד עלי ו ולא הכיר ו • אב ל אינ ו צרי ך לחזו ר ולראו ת א ס יכירנ ו א ס לא ו חזקה ל א טר ח ול א זיי ך • השול ח ע״יעכו״סא ו ע׳׳ י ישרא ל כחשוד ראו י ל ו לתשל ח להגי ד ל ו שסימ ן סלונ י עליו • וכ ן יודי ע לשליח ש~ז א מודי ע לחבי ח אי ך סותת ו וחותמ ו שע ל יד י כ ן ירחים ביות ר ונמנעי ם מלזיי ף • המני ח עכד׳ ס בבית ו וי ש שם בש ר וכיוצ א כז ה מ ן הדברי ם שי ש לחו ש להחליפ ם אפיל ו משוס איסור י תור ה א ס ישרא ל יוצ א ונכנ ס מות ר • ול א עו ד אצא אפי׳הפלי ג והלולמרח׳ ן א ו לבי ת הכנס ת א ס ל א הודיע ו ושער שנ י כ ו שהוא תפלי ג מותרדמתיר א הו א שת א עכשי ו יב א ויראנ ו תחליך • ודיני ם אל ו יתבאר ו עו ד יוק ר גבי ת היי ן • ישרא ל מגנו״ס ששפת ו שת י ק ד רו ת ז ו בצ ד ז ו ז ו בש ר שחוט ה וז ו בק ר נבילה ואפיל ו פיה ן ש ל קדיח ת מגולו ת מות ר ואי ן חוששיןשמ א יכתזו ניצוצו ת מז ו לז ו • וכ ן חי ן חוששי ן שמ א כשיחזו ר ישרן 1 פני ו לכאן ולכא ן יחלי ף העכו״ ס שנ ו בש ל ישרא ל א ו ישלי ך ש ה בקדירה ממ ה שבקדירת ו בקדיר ה ש ל ישראל • ישרא ל רחשו ד לחכול גבינ ה ש ל עכו״ ס מות ר לית ן ל ו גבינ ה כשיר ה לבש ל אותה ל ו אע״פ י שהו ׳ אינ ו נשמ ר מגבינ ה ש ל עכו׳׳ ס א־נ ו חשו ד לגזול ולהחלי ף . ב ד ״ א בנות ן לכל ל עת י האי ! • אב ל א ס נתן לת י שחוש ש בתקנת ו אסו ר חוששי ן שת א יתקלר ל מ ה שכת! ל ו והו א תחלי ך המתקלק ל ותחלי ף בשל ו • כיצ ד הר י שמסר לחמות ו אסור • דבוש ׳ הי א ורוצ ה בתקנ ת בת ה •יקהנות ן לפוכדקית סעתי ס שהי א בוש ה מ ן האפסנא י ומחלפ ת ל ו טו ב ברע וכ ן כ ל כיוצ א ב ו • דברי ם איל ו שהתיר ו ל א התיר ו אל א בשנתן ל ו גבינ ה כשיר ה ואמ ר ל ו בש ל ל י מאות ה שי ש ל י בבית י אבל בזמ ן שאמ ר ל ו בש ל ל י גבינ ה כשיר ה משל ך ה ו קנ ה ל י מן השו ק אסו ר חוששי ן שת א יבש ל ל ו מת ה שהו א אוכ ל • וכ ן אס נתאר ח אצל ו אסו ר לאכו ל ת ן הגבינ ה של ו • בד״ א בזמ ן שהוא חכו ד לאכו ל מגבינו ׳ העכו״ ס אב ל א ס הו א אינ ו חשו ד לאכול מגבינו ת העכו״ ס אע״ס י שהו א חשו ד למכו ר לאחרי ם מתארח אצל ו ואוכ ל ואינ ו חוש ש • וכ ן א ס של ח ל ו תו ך בית ו מותר חזק ה מת ה שהו א אוכ ל מאכיל ו ומשג ר ל ו . האומ ר למ י שהוא חשו ד לאכו ל גבינ ה ש ל עכו״ ס קנ ה ל י גבינ ה חןהמומח ׳ והלך והבי א מוחמ ר מ ן הכשיר ה קנית י ות ן המומח ה הגית י אינו נאמ ן • אמ ר ל ו מאי ש פלונ י מומת ה קנית י נאמ ן חזק ה ל א כחש ל ו מתייר א הו א שמ א יל ך ז ה וישאלנ ו ונמצ א בדא י ויאחז • הביא ל ו תנח ה בש ם אחדמןהמומחי ן נאמ ן שכב ר באר ט שאינו חשו ד להחלי ף וא ס את ה חוש ש שמ א משל ו הו א נות ן ל ו אין אד ס עשו י לית ן תתנ ה תשל ו בש ס אח ר • ועו ד שא ס את ה חושדו בכ ך א ך את ה עוש ׳ אות ו כעכו״ ס גמו ר אח ר שרו א תתכויןלהעביר • בד״ א במ י שאינ ו חשו ד ע ל הגז ל אב ל החשו ד על הגז ל כ״ ש שהו א חשו ד ע ל החליפי ן . השול ח בי ד עכו״ ס אפי׳ בש ר בל א חות ס א ס אות ו מקו ס מעב ר לרבי ם מות ר מתיירא הו א שמ א יראנ ו אח ד ת ן העוברי ם כשהו א מחלי ף ניתפס כגנ ב עליו • והמחמי׳תבאעלי ו ברכ ה •תקוליןשמוכר ץ שס בש ר שחוט ה ובש ר כביל ה אע״ פ שרו ב חנק ת שש ס מוכר ת בשר שחוט ה ולק ח מאח ד מקואינ ו יוד ע מאיז ה מהןלק ח הר י זה אסו ר שכ ל איסו ר קבו ע ונוד ע מקומןוניכ ר הר י הו א כמחצ , על מחצה • מצ א בשו ק בש ר הר י הו א מות ׳ •חזק ה מןהרו ב פיר ש שהוא כש ר • שכ ל הפרו ש מןהרו ב הו א פרו ש • ז ה שלק ח נפ ל ל ו ספק בית רביע י ושע ר שנ י ויראה ל י שאפיל ו הי ו לשנ י בנ י אד ס • אל א שאח ד מגדול י החורים י וס ר !י ש לחו ש ולהורו ת הלכ ה למעש ה כדברי ( • חתיכות איסו ר שנשל ה לתו ך חתיכו ת ש ל הית ר וי ש כהית ר כד י לבטל האיסו ר הכ ל תות ר ואי ן צרי ך להרי ס ולהשלי ך אח ת כנגד החישו ' שנש ל ש ס שכ ל שהו א כט ל התור ה התירת ו ואכיל ו מאיסורי הכא ה •ול א אתר ו בכ ל האיסורי ם שצרי ך להרי ס אלא במתכו ת כהונ ה בלב ד כגו ן תרומ ה ותרומ ת תעש ר ש ל דמאי ־ והחל ה והביכורי ם והטע ם באיל ו כד י של א יה א גוז ל את שב ט ל ד •חתיכ ת איסו ר שנשל ה לכהו ת מס '.ואפיל ו הית ה חתיכה הראוי ה להתכב ד לסנ י האורחי ם א ו ברי ה כגי ד הנש ה או דב ר שי ש ל ו תתירי ן שאי ן לה ם ביטו ל לעול ס כמ ו שנתבא ר בשער הראשו ן י א ס פירש ו העשרי ם למ ק ס אח ד והשלשי ס למקום אח ר ב ל העשרי ם.מותרי ם והשלשי ם אסורי ם שאנ י אומר האיסו ר בתו ך הרו ב כשא ר • וכ ן לעול ם כ ל שפיר ש המיעוט לצ ד אח ד והרו ב לצ ד אח ד אנ י אומ ר האיסו ר בתו ך הרוב נשאר ־ נשל ו כ ל השלשי ס למקו ם אח ד הכ ל אסו ר כאיל ו נפל כא ן האיסו ר בידו ע • ואי ן אומרי ן בכ ל כיוצ א בז ה ספ ק ספיקא לקול א שכ ל שנפ ל הרו ב לתקז ס אח ד רואי ן אנ ו כאיל ו היה האישו ר בידו ע בתו ך הרו ב חב ל א ס נפל ו ש ם המיעו ט כולן מותריןכמ ו שבארנ ו • וירא ה ל י שאפי ׳ נפל ו ש ם מחצית * הדרך כמ ו שבארנ ו ־ הי ו שת י קדיח ת ושתיה ן ש ל הית ר מות ר שג ס בכיוצ א בז ה אנ ו דני ן אות ו בספ ק ספיק א ולקול א • ולפניהן שת י חתיכו ת אח ת ש ל הית ר ואח ת ש ל איסו ר ואפיל ו כיצ ד אנ י אומ ר שמ א האיסו ר ל א הי ה לתו ך איל י שנפל ו כא ן . מאיסורים ש ל דבריה ם ונפל ה אח ת כא ן ואח ת כא ן שתיה ן ואת״ ל כא ן הי ה ז ה שאנ י אוכ ל עכשי ו ל א ז ה הו א ש ל איסו ר * אסורות ש • י אפש ר לתלו ת בז ו יות ר מבז ו ־ בד״ א כשאי ן בד״ א בשנפ ל האיסו ר תחל ה לתי ך הרו ב ־ אב ל נתער ב חתיכ ת באחת מה ן כד י לבט ל האיסו ' אב ל בשי ש באח ת מה ן לבט ל איסו ר ע ם חתיכ ת הית ר וחזר ה אח ת מאיל ו לתו ך חמשי ס ש ל שתיהן מותרו ת שאנ י אומ ר איסו ר לתו ך אות ה שי ש ב ה כד י הית ר ונפל ה אי ן אומרי ן בז ו ספ ק ספיק א כיוצ א בז ה להק ל • לבטל נפ ל • ואי ן הפר ש בדב ר ז ה בי ן שת י הקלירו ת ש ל אד ם דברי ס איל ו שאמרנ ו בספ ק ספיק א שע ל יד י שת י התערובו ת אהד ובי ן שהאח ת לאח ד והשני ת לאח ד : הי ו שת י קדיח ת ש ל כמ ו שאמרנ ו • אב ל של א ע״ י שת י התערובו ת ל א • כיצד . ספ ק היתר ונפ ל איסו ר לתו ך אח ת תה ן וידו ע לאיז ה נפ ל וחז ר ונפ ל טריפ ה שנתערב ה באחרי ם כולןאסורי ס ע ד שיה א ש ס הית ר איסור אח ר לתו ך אח ת מה ן ואי ן ידו ע לאיז ה מ ה ן נפ ל * אנ י כל י לבט ל דהאי ך את ה אות ר שמ א ל א זה ו וא ס תמצ א לומ ר אותר למקו ם שנפ ל האיסו ר ראשו ן ש ס נפ ל האיסו ר השנ י ־ , ז ה הו א שמ א ספ ק מות ר הי ה והל א כב ר אסרתי ו מספ ק שככי ל גפל האיסו ר לתו ך אחת . מה ן ואי ן ידו ע לאיז ו מה ן נפ ל • כגופ ו ואח ר שאסרת ו האי ך את ה חיז ר ומתיר ו • וי ש מגדול י ואח״כ נפ ל איסו ר לתו ך אח ת מה ן וידו ע לאיז ו מה ן נפ ל המורי ם שהור ו ג ס בז ה להק ל וראו י לחו ש למ י שאס ר הלכה • שתיהן אסורו ת דאי ן אומרי ם למקו ס שנפ ל האיסו ר האחרו ן למעשה . • חתיכ ת איסו ר שנפל ה לתו ך חתיכ ת הית ר אפיל ו ' נפל הראשון • הי ו שת י קדיח ת ש ל הית ר ונפ ל איסו ר לתו ך כפל ה חתיכ ה לתו ך עשרי ם ואפיל ו הית ה ראוי ה להתכב ד אחת מה ן ואינ ו ידו ע לאיז ו נפ ל ואי ן כאח ת עד י לבט ל האיסו ר ב ה בפנ י האורחי ׳ א ו משא ר האיסורי ס שאינ ם בטלי ס לעול ס י. אב ל י ש בי ן שתיה ן כד י לבט ל שתיה ן מצטרפו ת לבט ל א ת ונפל ה אח ת מה ס בשוג ג לי ס הגדו ל א ו שנאכל ה אח ת מה ן האיסור • ול א עו ד אל א אפיל ו . הית ה אח ת בכי ת והשני ת בשוג ג וכיוצ א בז ה הותר ו כ ל השא ר שאנ י אומ ר אות ה שנאבד ׳ בעלייה מצטרפו ת לבט ל א ת האיסו ר • בד״ א כשהי ו שתיה ן מית ה ש ל איסו ר * ואי ן אומרי ן לת ת הח ב הנשא ר ן! א כשכול ן לאדם אח ד עשו י להתער ב במקו ס אח ד ולפיכ ך רואי ן אות ן : לפנינ ו אב ל בשנאבד ה א ו שנאכל ה בשוג ג ל א • בד״ א לאכו ל •ועתה כאיל ו נתערב ו י אכ ל הי ו לשנ י בטאד ס איןמצטרעין • ה$א ר שתי ם שתי ם שי ש הית ר ע ל כ ל פני ם בת ה שהו א אוכ ל י . ׳ אב ל . וזור ה אי ן תולי ן ב ו לומ ר לתו ך חיסו ר נפ ל ע ד שירב ה ההית ר על האיסו ר ע ד כ ד שיתבט ל ב ,ונ ו תדבר י תור ה •הי ה ההית ר רבה ע ל האיסו ר כל י שאיל ו נפ ל איסו ר ז ה לתוכ ו הי ה בט ל מדץ תור ה תולי ן ג ס בז ה להק ל לומ ר איסו ר לתוךא־סו ר נפל • כיצד שח י קדיח ת אח ת ש ל בש ר שחוט ה ואח ת ש ל בש ר נבלה ונפל ה חתיכ ת נביל ה לתו ך אח ת מה ן א ס רב ה ההית ר שבקדירה ההית ר קצ ת ע ל חתיכ ת נביל ה שנפל ה כא ן תולי ן להקל כת ו שאמרנ ו לפ י שדב ר תור ה מי ן במינ ו בט ל ברו ב ואעס״י שהחמירו .חכימי ס להצריכ ן ס ׳ כ ל ששיעור ו ש ל דבריהם • הקיל ו ב ו כת ו שבארנ ו . הי ו שת י הקדירו ת ממי ן אחד ושת י החתיכו ת ממי ן אח ד אי ן תולי ן להק ל ע ד שירב ה ההיתר ע ל אישו ר ס ' מפנ י שאי ן מתבט ל מי ן בשאינ ו מינ ו דבר תור ה בפחו ת מס ׳ • וי ש מקילי ן כ ל שאי ן ב ו כזי ת בכד י אכילת פר ש • הי ו שת י חתיכו ת אח ת ש ל הית ר ואח ת ש ל איסור מ ן האיסורי ם ש י דבריה ם כגו ן שומנ ו ש ל גי ד וקנוקנו ׳ שבו וכיוצ א ב ו;נפל ה אח ת מה ן בידו ע לתו ך הקדיר ה ש ל בש ר שחוטה ואינ ה ידו ע איז ה התיכ ׳ א ס ש ל שומ ן גי ד הנש׳ • מות ר שאני אות ר ש ל ההית ר נפל ה כא ן ־ ואך * ע ל פ י שאי ן ההית ר רבה ע ל החתיכ ה שנפל ה כא ן וכמ ו שבארנ ו • •וא ס איסו ר ש ל תורה הו א אי ן מתירי ן ע ד שירב ה ההית ר ע ל האישו ר ע ל כד * בי ת רביע י * אסו ר לקיצ ס כמקו ם צ ר כד י שינוד ו ויתפזר ו שכ ל שהו א גור ס נדנודס י ש לגזו ר שת א יק ח ממקו ׳ קביעת ם • פרש ו מקצת ס למין' אח ד ורו ב למקו ם אח ד • המועטי ן מותרי ׳ והמרובי ן אסיריו שאנ י אות ׳ איסו ר לתו ך הרו ב נשא ר • נאב ד א ח מה ם או שנוב ע אח ד מהסבי ם השא ר מותרי ן שאנ י אות ר אות ו שיאבד א ו שנשב ע הו א אות ו ש ל אישו ר • והו א שנאב ד מעצמ ו ולא שאבדוה ו בדי ם • כשחס ו כל ן א ס בשוג ג כל ! מיתרי ו שכבר בס ל חש־בות ן ואי ן קונסי ן שוג ג מחמ ת מד ד אב ל א ס שחסן במ ז ד כל ן אסורי ן : חתיכ ה ש ל נביל ה א ו ש ל ד ג טמ א או חתיכ ת בש ר בחל ב שנתערב ה בחתיכ ה ש ל הית ר א ס חתיכ׳קענה הי א שאי ן ראו י להתכב ד בפנ י האודחיןלכשתתבש ל אינה חשוב ה ובסיל ה כת ו שיתבא ר • וכ ן א ס הי א גדול ה ביו ת שאין דרכ ן ש ל בנ י אד ס לית ן כיוצ׳בהלסנ י אורחי׳אינ ה חשוב ה שעומדת הי א לחתו ך ונסל ה • אבלאסהית ה בינוני ת שדרכ ן של בנ י אד ס להתכב ד בביוצ א בז ה לפנ י האורחי ׳ אינ ה במיל ה לעולס ואפיל ו נתערב ו ביל ף שאי ן לב ר חשו ב בס ל בעמד ו בחשיבתו • בד״ א לבט ל א ת עצמ ו אב ל פליטת ו בסל ה בששי ס שאין לפליטת ה חשיבו ת : לברי ס אל ו שאמרנ ו בחתיכ ה שהי א אסורה מעצמ ה כחתיכ ת נביל ה וד ג טמ א ׳בהמ ה טמא ה ועזן * טמא שאיסור ן מצ ד עצמ ן •אב ל חתיכ ת הית ר שנאסר ה מחמ ת בליעת אסו ר הר י הו א כשא ר אס;רי ס שאיל ן חכובי ן שאי ן הבלע חשו ב של א להתבט ל חו ץ מבש ר בחל ב לפ י שהו א כחתיכת נביל ה כמ ו שבארנ ו : חזר ו ונחתכ ו החתונו ת לאח ר שנתערבו ע ד שאינ ן חשובו ת להתכב ד בפנ י אורחי ס בט ל חשיבותן והריה ן מתבטלו ת והו א שנחתכ ו בשוג ג כמ ו שבארנו : איסור קלו ע שניי ר ונוד ע מקומ ו • אי ן הולכי ן ב ה להק ל אח ר הרוב ואפיל ו רב ה ההית ר ע ל האיסו ר כ ל מ ה שהו א ואפילו אל ף • כיצ ד תשע ה חניו ת כול ן מוכרו ת בש ר שתט ה ואחת מוכר ת בש ר נביל ה ולק ח מאח ת מה ן ואינ ו יוד ע מאיז ה מהן לק ח אסו ר דנ ל קבו ע כמחצ ה ע ל מחצ ה דמ י • בד״ א כשלקח הו א מ ן הקבו ע א ו שיצ א אח ד ממקו ס קביעות ם ואינ ו ■ ימי ע מאיז ה מה ן לק ח שהספ ק נול ד ל ו בקבו ע • אב ל א ס נול ד י ל ו כספ ק בפיר ש מות ר • כיצ ד הר י שמצ א בשו ק אעם ׳ י שכ ל הבשר הנמצ א ב^ות ו העי ר אינ ו ב א הל• ; מ א ת ן חניו ת אעפ״ י כן מות ר לפ י של א נול ד הספ ק כקבו ע אל א בפיר ש כ י הכור ש מ! הרו ב הו א פור ש : י ש איסו ר שריח ו אוס ר כאיל ו נתער ב גופו ש ל איסו ר בתו ך ההית ר • כיצ ד בש ר נביל ה שת ן שצלא ו בתנור אח ד ע ס בש ר שחוט ה • רי ח הכביל ה הול ך ומתער ב עס בש ר בח־ט ה(אוסר ן . ול א עו ד אל א אפיל ו בש ר שחוט ה שמן שצלא ו ע ס בש ר נביל ה כחו ש אסו ר רי ח הבש ר השמ ן ושער ראשו ן הולך ומפט ס א ת בש ר הנבל ה הכחו ש וחוז ר בש ר הנביל ה ומתערב ע ס הכשיר ה לאוסר ו • וכ ן 7 ג ובש ר שנלא ן בתנו ר אחד אסו ר לאכו ל הד ג ע ס המת ח כאיל ו נתער ב הבש ר עניו ! עסהדג • וכ ן הפתשאפא ה בתנו ר ע ס הבש ר אסו ר לאוכל ו בכותח • בד״ א בשנצל ו בתנו ר אח ד צ ר א ו כיוצ א ב ו אב ל א ס נצלו במקו ם רח ב הרו ח מפז ר ואי ן כק ו גדו ל להיות ו כמתער ב מס בש ר השחוט ה א ו הס ת והד ג • וי ש מ י שהור ה בכ ל אל ו להתיר וכ ן הסכמ ת ח ב גדול י המורי ם הראשוני ם והאחרונים • ומכל מקל ס אסו ר לצלות ס בתנו ר אח ד צר • ד ס ב א לבשל ן בקדירה ז ו לעצמ ו וז ו לעצמ ו אפיל ו בתנו ר במקו ס צ ר ואפיל ו ס י הקדירה מגול ה מות ר • ואפי ׳ לכתחיל ה שאי ן רי ח המתבשלי ן גדול כ ל כ ך : בדה אסור ה שנתערב ו בתו ך ההית ר אוס ר כ ל תערוכת ו עד שירב ה ה:ת ר עלי ו תת״ ק וש שי ס חלק־ ס • לפ י שאין ברי ס בטל ה בפחו ת תכ ן • בד״ א בזמ ן שהי א שלימ ה אב ל נחתך ממנ ה אב ר א ו;נתרס ק ע ד שנאבד׳צורתה-אי ן ז ו ברי ה ובטל חשיבות ה והר י הו א כשא ר האיסרי׳־ואפי׳נחת ך תתנ ה אבר לאח ר שנתערב ה • בד״ א כשנחק ך בשוג ג אב ל במזי $ הרי הו א אסו ר בכ ל שהו א • באיז ה ברי ה אמר ו בבריי ת נשמ ה כבהת׳ וגי ד הנש ה וכיוצ ׳ בה ן ־ אב ל שא ר בריו ת כגו ן חט ה של כלא י הכר ס וכיוצ א ב ה אינ ה קרוי ה ברי ה של א תתכט ל כשאר האיסורי ם • וכ ן ל א אמר ו אל א לבט ל גופ ה אב ל בזמ ן שמכירהוזרקה • הרוט ב נ״ ט שאי ן לפליטת ה חשיבו ת ול א די ן בריס ־ טב ל ויי ן נס ך אוסרי ם תערוכת ו במינ ו בכ ל מ ה שה ן אלא שאי ן לנ ו עס ק כא ן בה ס : ביצ ה ש ל עו ף טמ א א ו ביצ ת טריפה שנטרפ ה בקער ה ע ס בצי ם אחרי ס א ס ־ ש ששי ס ואחת והי א מותר ת • וא ס לא ו אסורו ת • ומפנ י מ ה הוסיפ ו כ ץ את ת מפנ י שהביצי ם י ש מה ן גדולו ת וי ש מה ס קטנו ת • ולפיכך הסיפ ו אח ת להשוו ת מידת ן • כד י של א יצטר ך לשע ר כל אח ת ואח ת • ולפיכ ך ביצ ה שנתערב ה כתבשי ל בטל ה בס ' כשאר איסורי׳ • כ ל שא ר אסורי׳בטלי ן בס׳בי ן איסור י תור׳בי ן איסורי ש ל דבריה׳לפ י שכ ך שיער ו חכמי׳שאיןטע ס נרג ש בית ׳ מכאן-1אסי׳ישכאןאומךודעלהרגי׳בטעמו אי ן צרי׳להטעימ ו לו ■ ?ו א כ ל שנתער ׳ בית ר מכא ן מות ר שאי ן הטע ס נרג ש ב ו • טעמו והרגי ש ב ו טע ם האיסו ר אי י" פ שנתער ב בס ׳ א ו בית ר מכאן אסו ר שאי ן הטע ס בטל • נתער ב בפחו ת מס׳ונמו ח גופ ו של איסו ר בתו ך ההית׳אע״ ס שטעמ ו עכו״ ס אומ ן ול א הרגי ש בו טע ס האיסור • אי ן סומכי ן עלי ו להתי ר בפחו ת מס׳ • בל״ א לבטל ממש ו פ ל איסו ר • אב ל בזמ ן שמכי ר א ת האיבו ד וזורק ו ולא נשא ר ש ס ?י א פליטת ו ־ אע״ ס שאי ן ש ס ס׳כנג ד כ ל האיסו ר וטעמו עכו״ ס אומ ן ול א הרגי ש ב ו טע ס האיסו ' קנמכי ן עלי ו בידוע בית רביע י ושע ר ראשו ן האיסור שי ה מכ ל מקו ם א ס נפל ה לבסון ) לקדיר ה אשר ת שי ש בה ששיי ס כד י לבש ל האיסו ר הבלו ע שבה ־ אי ן החתיכ ה בעצמה חוזי ת להיתר ה לפ י שהאיסו ר שב ה אינ ו נפל ט לגמר י ממנה• ואינ ו נבל ל בתו ך ההית ר שבקדיר ה מ ה שחי ן כ ן בדב ר הנבלל והנמו ח שאיל ו נפ ל ד ס וכיוצ ׳ ב ו לתו ך רוט ב ש ל הית ר ואסרו מחמ ת מיעוט ו וחז ר ונתרב ה הרוט ב ש ל הית ר ע ד שיהא ב ו בי ! כל ו ששי ס לבט ל א ת הד ס הכ ל מות ר לפ י שהכ ל נבללו ונתער ב האיסו ר בי ן כ ל ההית ר : חתיכ ה שנאסר ה מחמת שקבל ה טעסממקוסאח ר אינ ה אוסר ת חברותי ה • אעפ״י שנוגע ת בה ן כששתיה ן חמו ת ואפיל ו נצל ו שתיהןכאח ד ונוגעות ז ו בז ו בשע ה שה ן ע ל גב י הא ש שהדב ר הבלו ע אינ ו יוצא מחתיכ ה לחתיכ ה אל א ע״ י רוטב • שא ס א י את ה אד ו ׳כ ן אין לךאיפי ר קליפ ה שהקליפ ה אוסר ת קליפ ה הסמוכ ה ל ה וכן לעול ס • ואפיל ו הית ה חת י: ת ההית ר שמנ ה ושומ ן שב ה מפעפע • לס י שאי ן השומ ן ש ל הית ר מולי ך עמ ו א ת האיסו ר אלא במקו ם שהאישו ר יכו ל להלו ך בטבע ו • בד״ א כשבלע ה איסר שאינ ו מפעפ ע אב ל א ס בלע ה מ ן הדברי ׳ המסעפעי ן בסבעס ירא ה ל י שאוסר ת חברותי ה בי ן בצל י בי ן שטגע ת ז ו בזו ח ס בח ס ־ שהאיסו ר בעצמ ו הבלו ע מפעפ ע ויוצ א אפיל ו מחתיכה לחתיכ ה : דברי ס אל ו שאמרנ ו אפיל ו בבש ר בחל ב שהחלב אינ ן מפעפ ע ואפיל ו שעשאוה ו כחתיכ ת נביל ה כמ ו שבארנו ל א עשאוה ו כנביל ה עצמ ה לדב ר ז ה : איסור שנתער ב בהית ר דב ר תור ה מי ן במינ ו בט ל ברו ב אלא שהחכמ־ ס הצריכ ו שיעורי ם אחרי ס לפ י מ ה שהוא אסו ר כמ ו שיתבא ר • ומי ן בשאינ ו מינ ו א ס י ש כזי ת מ ן האיסור בכד י אכיל ת פר ס אסו ר ולוקי ן עלי ו וזה ו שקראוה ו חכמים טעמ ו וממשו ־ פחו ת מכא ן אסו ר דב ר תור ה ע ד שיתבטל במיעוט ו בששי ס אל א שאי ן לוקי ן עלי ו וזה ו שקראיה ו חכתי׳ טעמ ו ול א ממש ו ■ לפיכ ך א ס נתער ' לפנינ ו איסו׳להו ך הית׳ ול א עמדנ ו על ■ שיעור ו ־ונפ ל לתו ך הית ' שאינ ו מינ ו הר י הכל אסו ר מספ ק • דכ ל ספ ק בש ל אסור י תור ה אסו ר דב ר הורה כודאי • ע ד שנוד ע שי ש בהית ר בברו ר ששי ס כנג ד איסי . או שטעמ ו גו י אומ ן ואומ ר שאי ן ב ו טע ס אות ו איסו ׳ דב ר הורה וכמ ו שבארנ ו לתעלה ׳ נפ ל לתי ך מינ ו כ ל שנתבר ר שו־ב ה ההיתר ע ל האישו׳ספק ו תות ר לפ י ששיעו ר ששי ס במי ן במינ ו בדבריה׳ וכ ל ספ ק ש ל דבריה ׳ להק ל • אב ל א ס ל א נתבא ר שרבה ההית ר ע ל האיסו ר הר י ז ה ספ ק בשל ־ תור ה וכ ל ספ ק בשל זוכ ה אסו ר • וירא ה ל י שא ס נפ ל לתו ך מינ ו רואי ן א ת שאינו מינ י כאיל ו ה א מינ ו ושאינ ו מינ ו רב ה עט ו ומבטלו כדר ך שאמרנ ו האי ן א ת מי ט כמ י שאינ ו להק ל ־ כת ה שעור אכיל ת סר ס י ש מ י שאומ ר שהו א ארבע ה בצי ס וי ש מ י שאומר שהו א שלש ה בצי ס ולז ה הדע ת נוט ה : דברי ׳ חצ ו שאמרנו בשאי ן ההית ר והחיסו ׳ לפנינ ו אב ל בשה ס לטני ס ול א עמדנו ע ל שיעו ר פליטת ו כולכי ן ב ו להחמי ר אפיל ו בש ל דבריהם שכ ל שאש ת כש ל תור ה אסר ו ־ ולפיכ ך נח : שנפ ל לתוך קדיר ה ש ל בש ר העפ׳׳ י שחל ^ הכח ל מדבר י ס פרי ס ולא עמלנ ו ע ל שעו ר החל ב שנפל ט מתנ ה משערי ן בכ ל הכח ל כמו שיתבא ר עו ד • פב ר בארנ ו ש: א סו ׳ שנתער ב בתו ך ההית׳ מי ן במי ט בט ל ברו ב בש ל תור ה ומי ן כשאינ י מינ ו בט ל לעולס בששים ■חכמי ס החמיר ו במקצת ן ול א נחנ ו בי״ו ר הח ד לכלס וא ף באסורי ם ש ל דבריה ס כמ ו שיתבאר • וכ ן אי ן הכש ר האישורי׳ בעני ן אח ד אל א כ ל אח ד ואח ד לפ י מ ה שהו א ענין • כיצד י ש איסו ׳ שאוס ר תערוכת ו בכ ל מ ה שהו׳ההית ר • וי ש מ י שאוסר אפי ׳ ב ר ח ו ־ וי ש מ י שאוס ר תערוכת ו ע ד שירב ה עלי ו ההיתר תתק״ ס הלקי ם כנג ד האיסי ר וי ש מ י שאוס ר במא ה כתרומה שנתערב ה במא ה ־ וי ש במאתי ס כערל ה וכלא י הכרס אל א שאי ן לנ ו עס ק כא ן בתרומ ה וערלא י וכלא י הכרס• וי ש מ י שאוס ר ע ד שיהי ה ש ט ששי ט ואח ד הית ר כנג ד איסור • וי ש מ י שאוס ר ע ד ששי ס • ואל ו ה ן רו ב כ ל האיסורי ם שבתורה ושבדבריה ס • וי ש שבס ל בחמישי ס ותשע ה • 'וי ש שבטל ברוב • וי ש שאוס ר בפליטת ו לעולס • ן1 א שבזמ ן שמכיר ו וזורקו אוכ ל א ת השא ר • ודברי ם איל ו יתבאר ו בשע ר ז ה : כל דב ר שי ש ל י מתירין,אינ ו בט ל לעול ס ואפיל ו נתער ב באלף • בד׳׳ א שנתער ב במינ ו אב ל נתער ב בשאינו מינ ו הר י ז ה בט ל כשא ר האיסורי ם וירא ה ל י של א אתרו דב ר שי ש ל ו מתירי ן אל א כשמתי ר עתי ד לב א ע ל כ ל פניס• כביצ ה שנולד ה בי״ ט שנתערב ה באחרו ת שהי א מותר ת לערבעלכלפניס■ וכ ן א ס המתי ר ביד ו לעשות ו ב, א הפס ד כטבל שנתערב ה צפירו ת מעושרי ן וי ש ביד ו עו ד טבלי ס אחרים שהר י יכו ל להפרי ש ע ל הטב ל שנתער ב מ ן הטב ל שלפניו שעתי ד עדיי ן לתקנ ו וכ ן כ ל כיוצ א בזה • אכ ל במ ה שחי ן בידו ואינ ו וודא י שיב א המתי ר אינ י בדי ן דב ר שי ש ל < מתירין ׳ ולסיני- ביצ ה ש ל ספ ק טריפ ה שנתערב ה באחרו ת א ף ע ל פ י ■שאפשר שתטעו ן עו ד התרנגול ת ויותר ו כל ן א ו שתתיה ; התרנייולת שט ס עש ר חדש • אי ן ז ה בדי ן דב ר שי ש ל ו מתירי ז • לפי שאי ן המתי ר וודא ' ואינ ו בידו • ולפיכ ך בטל ה הי ׳ , כביצ ה טמאה שנתערב ה באחרו ת וכ ן כ ל כיוצ א בז ה כז ה : בהמ ה או עו ף חיי ם שה ס ספ ק טריפ ה שנתערב ו באחרי ם אסי ט באלף אינ ם בפילי ם שבעל י חיי ם אינ ם בטילי ם לעו^ ס שחשובין ה ן • נתפז ר ו כל ן מותיין ■ שא ט אומ ר כ ל שהו א פור ש מן הח ב רו א פור ש • בד״ א כשנתפזר ו מעצמ ן אב ל הניד ן ונתפזרו אסורי ם גזיר ה שמ א יק ח הו א מליקו ט קבוצ ס ■ 1 נ / אסור בית רביע י מקזס החת ך היט ב ומות ר לאוכל ן בפות ח • חת ך ב ו סילק א י אסו ר אע״פ י שאינ ה חריפ ה כצכו ן כ ח משי ל י ש ל ה בטבע ה • ואס עיר ב כחתיכ ה לפתו ת אינ ה צריכ ה ר ק הדח ה נלפתו ת לפי שהלפתו ת מתוקי ם הרב ה ומונעי ס במתיקות ס כ ח משיכרלס מ ן הסילק א • ולפיכ ך מדי ח ודי ו * איסו ר ז ה ש ל צנון וסילק א י ש מ י שאומ ר שהו א ע ד כד י קליפ ת עב ה שהי א הנקראת ב כ״ מ נטיל ת מקו ס והשא ר מות ר • וירא ה ל י שהכ ל אסור• הרב ה ה ס בונעי ס ש ק אסר ו קור ט ש ל חלתי ת מפנ י שמקתכין אות ו בסכי ן ש ל ענ ו ׳' ס ול א התיר ו בנטיל ת מקו ס : יש איסו ר שהו א מפעפ ע וי ש איסו ר שאינ ו מפענ ע ־ מ ן הדברים שאינ ן מפעפעי ן הו א שומנ ו ש ל גי ד וקנוקנו ת שבו ולפיכ ך אי ן אוסרי ן א ת תעחבת ן אל א כד י קליפ ת • בד״ א ע״י צל י א ו ע״ י מליח ה כמ ו שבארנ ו אב ל ע״ י בישו ל הרוט ב מוליך א ת האיסו ר ופושט ו בכ ל ׳ • והו א שניע ר ה ת הקדיר ה או שכס ה אות ה הרוט ב מכס ת א ת הכ ל • כ ל הכבושי ן הר י חן כמבושלי ן : החל ב והשומ ן מפעפעי ן ולפיכ ך אפי ׳ ע״ י צל י ואפילו ע״ י מליח ה אוסרי ם א ת הכ ל ע ד שיה א בהית ר ששי ס כעד כ ל ה א סו ר • לפיכ ך גד י שח ן שצלא ו בחלב ו א ס אי ן בכל הגד י ששי ס כנג ד כ ל החל ב שב ו אשו ר לאכו ל אפי ׳ מרא ש אזנו שהחל ב מפעפ ע בכ ל בד״ א בגד י שמ ן אב ל בכמנ ש א ך על פ י שאי ן בג ד י שש י ס כנג ד כ ל החל ב שב ו אינ ו אסו ר • שהחלב אינ ו מפעפ ע אל א כד י קליפ ה • וקול ך ואוכ ל ע ד שמגיע לחלב ו שהחל ב ש ל בהמ ה כחוש ה כחו ש הו א בטבע ו ואינו מפעפ ע • וי ש אומרי ם שצרי ך נטיל ת מקו ס • והראשו ן נראה ל י עיק ר : ן1 א שי ש לחו ש לדבר י המחמירי ם ־ באיסורי ן של תור ה : כולי א שצלא ה בחלב ה מות ר לפ י שהקרו ם תפסי ׳ בינה ולבי ן החל ב ומונ ע א ת הכולי א מלבלו ע ־ וא ך ע ל פ י שהקרו׳ בעצמ ו חקו׳ • כמ ו שבארנ ו שהקרומו׳אינ ן מפעפעין • רוב כ ל האיסורי ן שיעור ן בששי ם ־ וכשמשערי ן משערי ן ברוטב ובקיפ ה ובחתימ ת ואפיל ו עצמו ת תצטרפי ן לבט ל ול א עול אל א אפיל ו'עצמו ת ש ל חתיכו ׳׳איסו ר מצטרפי ן לבט ל א ת האיקןר כדר ך שקליפ י איסו ר מצטרפי ן ע ס אוכל י ההית ר לבעל א ת האיסו ר : מו ח שבעצמו ת האיסו ר אסו ר ומצטר ף .עס האיסו ר ־ חרס י הקדיר ה אי ן מצטיפי ן ע ם ההית ר לבט ל את האיסור : כזית^ש ל איסו ר שנפ ל לתו ך הקדיר ׳ שי ש ב ה יות ר מששיס ש ל הית ר ונצמ ק ההית ר ונמצ א שעכשי ו אי ן בהית ר ששים כנג ד האיסו ר אסו ר א ך ע ל פ י שמתחילת ו ל א הי ה ב ו כח לאיסו ר לאסו ר ההית ר עכשי ו שנתמע ט חוז ר ואוש ר ל א תהא קדיר ה ז ו חמור ה יות ר מקדיר ה אחר ת ■ ואיל ו נפ ל כזי ת זה לתו ך קדיר ה אחר ת שאי ן ב ה ששי ם אוס׳ • א ך עכשי ו אוס ר בקדירה ז ו • י ש מ י שהור ה שאומדי ן אומ ד ימ ה כמ ה בלו ע נו ן ושער ראשו ן ב ג ההיתר בתו ך דופנ י הקדיר ה ור־ואי ן אות ו כאיל ו הו א בעי ן הקדירה ומצטר ך לבט ל א ת האיסו ר ־ וירא ת לי ־ דדווק ח במי ן במינו שבט ל ברו ב מ ן התור ה ושיעו ר ששי ם בז ה מדבר י סופרים • ולפיכ ך הולכי ם בה ם להק ל אב ל מי ן בשאינ ו תי ט דכזית בנד י אכיל ת פר ס מ ן התור ה ואפיל ו טעמ ו ש ל גי ד כעיקרו אי ן הולכי ן ב ו להק ל ואי ן משערי ן אל א מ ה שב א לכני ט בתוך הקדיר ה הית ר שב ה בעי ן כנג ד האיסו ר • כברבתר ט שהאיסור מפעפ ע אפיל ו בצל י אוס ר א ת הכ ל ואפי ׳ עב ר מע ל האש ונפ ל איסו ר ח ס ע ל איסו ר ח ס אוס ר א ת הכ ל • הי ה אחד ח ס ואח ד צונ ן ונפ ל האח ד ע ל חביר ו התחתו ן גוב ר לעולס • כמ ו שבארנ ו למעל ה • ולפיכ ך נפ ל ח ס לתו ך צונ ן אינו אוס ר ^ א כד י קליפ׳ • וא ס נפ ל צונ ן לתו ך ח ס הכ ל אסור : טיפת הל ב שנפל ה ע ל חתיכ ה ש ל בש ר א ס י ש באות ו טיפ ס ליפן טע ס באות ו חתיכ ה חזר ה כ ל אות ה החתיכ ה כחתיכת נביל ה ע ד שאפיל ו הי ה באפש ר לסחו ט החל ב שב ה ולהוציאו כל ו אפיל ו כ ן אסו ר לפ י שאי ן כא ן איסו ר מעור ב לתו ך היתר ן1 א כ ל אח ד ואח ד דב ר בפנ י עצמ ו • ותערובת ו אוסרת ו וחוזר הכ ל כגו ף אח ד ש ל איסו ר והר י ז ה כבש ר בחצ ב וחל ב בבשר • ולפיכ ך בי ן שחז ר ונפ ל לתו ך יור ה ש ל חל ב בי ן שנפ ל לתוך קדיר׳ש ל בש ר אסו ר ע ד שיה א ב ו ששי ׳ כנג ד כ ל החתיב ׳ משא״כ בשא ר אסורי ם שא ס נפ ל חיסו ר ע ל גב י חתיכ ה ש ל ' היתר ואסר ה ונפל ה אות ו חתיכ ה לתו ך קדיר ה אחר ת אינ ה נאסרת >* א לפ י חשבו ן האיסו ר שבה • של א אמר ו חתיכ׳עצמ ה נבילה אל א בבש ר בחל ב בלב ד ־ בד׳י א בשל א ניע ר ול א כיפה מתחיל ה • ולפיכ ך קבל ה החתיכ ה כיע ס החל ב ואסר ה ונעשית כחתיכ ת נביל ה ־ אב ל ניע ר הקדיר ה יפ ה מי ד כשנפל , טיפת הסל ב עלי ה קוד ס שתספי ק לית ן טע ס בחתיכ ה א ו שכיסה א ת הקדיר ה אי ן משערי ן טיפ ת החל ב כנג ד אות ו החתיכ׳לבד *1 א כנג ד כ ל מ ה שבקדיר ׳ שע״ י שניע ר א ו שכיס ׳ הרוטב פוש ט החל ב בכ ל • ולפיכ ך הכ ל מצטר ך לבטל ו ואי ן חוששין שמ א ל א ניע ר יפ ה ול א כיס ה יפ ה יפ ה • הפר ש י ש בי ן בשר בחל ב לשא ר איסורי ן שנהנ ו טע ס בחתיכ ה ש ל הית ר שהבש׳שנאס׳מחמ׳ החל ב שנת ן ב ו טע ס אי ן מאי ן אות ( כחל ב ן!א הכ ל כבש ' שאסר ו בחל ׳ וחל ׳ בבש׳כמ ו שבארט־אב ל בשא ׳ אסורים רואי ן אות ו כדב ר שאסר ו ולפיכ ך מל ח שנאס ר מחמ ׳ דס א ו צי ר ש ל נביל ה ונפ ל לקדיר׳וי ש בקדיר ' ששי ם כנג ד ממש ו של מל ח אעפ״ י שטע ם המל ח נטע ם ונרג ש בקדירה • וטע ם אינו בט ל • אפיל ו הכ י מות ר לפ י שאי ן רוא ק א ת המל ח כמל ת אסור מח ת׳עצמ ו וכמל ח ש ל ע״ ז אל א כד ם א ו כצי ר שאסרוה ו דבריס אל ו שאמרנ ו שאי ן חתיכ ה שנאסר ה מהמ ת בליע ת שאר האיסורי ן נעשי ת נביל ה ואינ ה אושר ת אל א לס י חשבו ן יב האיסו ר . , בי ת רביע י מיט טועמ ו • וא ס אמ ר במסי ח לס י תומ ו שאי ן ניכ ר נןע ס סאיסוך בתבשי ל מות ר • בידו ע שאי ן בתערוכת ו אח ד בששי, ־ קפילא ז ה שאמרנ ו ל א שיה א אומ ן ן1 א אפי ' סת ס בנ י אד ס ■ שהכועס שאינ ו נרג ש לסת ס בנ י אד ס אינ ו טע ם • הי ה אומ ן יראה שאפיל ו שאלוה ו א ס נרג ש ב ו טע ם האיסו ר . ויוד ע דלענין איסו ר והית ר שואלי ן אות ו סומכי ן עלי ו שזומ ן אינ ו משקר כד י של א יקלק ל אומנת ו שיצ א עלי ו ש ס ר ע שאינ ו בק י באומנתו ■ וי ש מ י שאוס ר ע ד שיה א אומ ן ואומ ר במסי ח לס י חומו : הצונ ן אינ ו מפלי ט ואינ ו תבלי ע לפיכ ך אינ ו אוס ר בנגיעתו א ת ההית ר כמ ו שיתבאר ־ ומ ה הו א שאוס ר ־ החס ־ באיזה ח ס אתר ו י ש מ י שאומ ר שאי ן מפלי ט ומבלי ע ?י א ח ס בראוי לבש ל ולפיכ ך ח ס ש ל כל י ראשו ן שהו א מבש ל הו א שי ש בו כ ח להפלי ט ולהבלי ע אב ל כל י שנ י שאינ ו מבש ל אינ ו מסלי ׳ י ואינ ו מבליע • וכ ן עירויוש ל כל י ראשו ן אינ ו מפלי ט ואינ ו מבליע • שאי ן עירו י ש ל כל י ראשו ן ככל י הראשו ן • ואי ן :דבריס אל ו כסני ס ; שחו ס בי ת השחיט ה וחו ס חל ב הכשלי ס מועט הו א מחו ם כל י שנ י ותפליטי ן ומבליעי ן • כמ ו שיתבא ר שאין הבליע ה והפליט ה תלוי ן בבישו ל ולפיכ ך חוששי ן לכ ל חו ס שע״.י הא ש ואפיל ו אי ן הי ד סולד ת ב ו כמ ו שבארנ ו : המלח מחמ ס ומסלי ט ומבלי ע שהמלי ח הר י הו א כרות ח לפיכך בש ר שחוט ה שנמלח ׳ ע ס בש ר נביל ה אסור׳ " וכן ד ג טהו ר שמלח ו ע ס ד ג טמ א • בל״ א כשהי ו שניה ם מלוחים וכ ן כשהי ה הטמ א מלו ח והטהו ר תפ ל • אב ל א ס הי ה טהור מלי ח וטמ א תפ ל מות ׳ לס י שאי ן חו ס המל ח גדו ל שיפליט החתיכ ה של א נמלח ה אע״פ י שהחתיכ ה המלוח ה טגעת ^י ס • החתיכ ה המלוח ה מבלע ת החתיכ ה הטפיל ה מ ה שהיא פולט ת ואינ ה מפליט ה צי ר ש ל עצת ה אל א מע ט ואות ו מעט אי ן טכחלהבליע ה בחתיכ ה המלוח ה מפנ י שחתיכ ה המלוחה פולט ת וכ ל שהי א פולט ת הרב ה אינ ה בולע ת אות ו המעט • דברי ם אל ו שאמרנ ו ירא ה ל י דווק א כשהי ה טמ א המליח למט ה והטהו ר התפ ל למעל ה • שהתחתו ן גוב ר ומחמס א ת העליו ן ומבליע ו אב ל א ס הי ה הטהו ר התפ ל למט ה והטמא המלי ח למעל ה אינ ו אוס ר א ת התחתו ן >י א כד י קליפ׳ י שהטהור שהו א התחתו ן צונ ן וגוב ר ומצנ ן א ת העליו ן ואינ ו נולע אל א כד י קליפ ה • ובד״ א בשהי ה הטמ א שת ן לפ י שהשומן מפעפ ע ואפיל ו ע״ י צליי ה ואפיל ו ע״ י מליח ה ונבל ע בכל ההית ר ואוס ר א ת כל ו אל א א ס כ ן י ש ב ו ששי ס ש ל הית ר מגד כ ל האיסו ר • אב ל א ס אי ן הטמ א שמ ן א ך ע ל ס י שהו א למטה והטהו ר למעל ה אינ ו אוס ר אל א כד י קליפ ה • לס י שאי ן בו כ ח לפעפ ע אל א ע״ י צליי ה ול א ע׳׳ י מליח ת שאי ן המליח ה כתתת ש ל מבוש ל אל א כרות ח ש ל צל י ולפיכ ך כ ל איסו ר ושער ראשו ן שאינו מפעפ ע שנמל ח ע ס ההית ר כגו ן בש ר שנמל ח כ " שומנו ש ל גי ד ו ג ס קנוקצוו ת שב ו וכ ן שנמלח ו עמ ו הקרומו ת האסורים קול ך ואוכ ל א ת השא ר שאי ן שומנ ו ש ל גי ד וקטקנו ת וקרומות תשעסעי ן בי ן בצלי ' בי ן במליח ה ואינ ם אוסרין אל א כד י קליפ ה בלב ד ־ מלי ח ז ה שאמר ו בשנמל ח הרבה ע ד שאי ן ראו י לאוכל ו ע ס מלח ו אב ל כ ל שנמל ח פחו ת מכאן אינ ו כרותחאל א כצונ ן ואפיל ו קליפ ה איצ ו צרי ך אל א מדיח בצונ ן • איז ה מלו ח שאינ ו נאכ ל מחמ ת מלח ו כ ל שנמל ח כדרך שאד ס מול ח לקדיר ה ־ וי ש מגדול י המורי ס שאמר ו שהוא הבש ר המלו ח הרב ה שאד ס מולח ו להצניע ו ולהוליכ ו לדרך • והראשו ן עיק ר . י ש דברי ס חריפי ן שמבליעי ן בחריפותן כמ ו שיתבא ר * עו ך מלי ח שנפ ל לתו ך כ ד ש ל חל ב או אפיל ו לתו ך כ ד ש ל פות ת שמתני ן לתוכ ו מל ח א ס נאכ ל הואעס מלח ו הר י הו א כצונ ן שנפ ל לתו ך צונן .שהכות ת מל ח מעט י ש ב ו ונאכ ל הו א ע ס מלח ו לפיכ ך מדיח ו ודי ו ■ וא ס הי ה מליח הרב ה ע ד שאינ ו נאכ ל מחמ ת מלח ו א ו שהו א צל י וח ס צריך קליפ ' כח ס שנפ ל לתו ך צוקוכ ן א ס הי ה צונ ן שנפ ל ומתוב ל בתבלין ■ וא ס הו א צל י ח ס וי ש ט קנוקני ס א ו שהי ה מ ת ב ל ויש ב ו נקעי ׳ בול ע הו א דר ך הנקעי ׳ הרב ה וכל ו אסו ר • אסו ר להניח כ ד ש ל מל ח ^ ל גב י כ ד ש ל כות ח לס י שהמל ח שוא ב א ת הכותח ושמ א יאכ ל אות ה ע ס הבש ר • אב ל מניח ו ע ל גב י חביות ש ל חות ץ ש ל עכו״ם־ואינ ו חוש ש : דגי ס שעל ו בקער ה מותרין לאכל ן בכות ח וכב ר נתבא ר בשע ר הרביע י מבי ת השלישי בבש ר וחל ב • הד ס היוצ א בשע ת שחיט ה ובגמ ר שחיטה ח ס קצ ת ומבלי ע וכב ר נתבא ר בבי ת ראשו ן בשע ר במה שוח ט • דינ י השוח ט בסכי ן ש ל עכו " ס והשוח ט בסכ ק ששחט ב ו טריפ ׳ • הבש ר ו החל ב המי ס קצ ת סמו ך לשחיט ת הבהמה ולפי ׳ ל א ית ן אד ס הכסלי ס ע ל הבש ר בעו ד שהחל ב עליהן שהחלבי ׳ זבי ן ובול ע הישר ־ וא ס עב ר ונת ן קול ך קצ ת מן הבש ר וכב ר נתבא ר בבי ח השליש י בשע ר השליש י בניקו ר הבשר • הדברי ם החריפי ן מבליעי ן ולפיכ ך צנו ן שחתכ ו בסכין שחתכ ו ב ו בש ר • אמ ר לאכל ו בכות ס ־ שהצנו ן חאי ך ובולע מ ן השמנוני ת שנקר ש ע ל הישדי ן • בד״ א בשל א ?עת ( קודם שיאכלנ ו ע ס הכות ח אב ל א ס טעמ ו היט ב ול א הרגי ע בו טע ס בש ר מות ר לאכו ל ע ס הכות ת לאח ר שידי ח היט ב במקוס החתן • דכיו ן שאי ן טע ס בש ר נרג ש ב ו בידו ע של א נבלע מתנ ו כלו ס • חת ך ט קישוא ק ודלועי ן ואבטיחי ן גור ר מקוס החת! ־ ואוכ ל בידו ע ש; א בלע ו שא־נסחריפי ן וכ ן אי ן בטבעס למשוך • גריר ה ז ו במרץ ׳ הדח ה עומד ת ?י א שא י אפש ר להדיחם לפ י שה ס רכי ס וא ס ידיח ם כ ל שכ ן שיבל ע בה ם השמטנית הדט ק ע ל פניה ם • וא ס חת ך ב ו לפחו ת מדי ח בית שליש י .שלא אסר ו אל א דב ר שנתבש ל א ו נצל ה ע׳׳יה־ו ר • 7ברי ס יש שנכשרי ן באכיל ה ע ' י עישון • עשנ ן עב ! ׳׳ ס הר י אל ו מות ו י ן שלא אסר ו אל א מ ה שנעש ה ע " י האו ר כמ ו שאמרנ- ו • כשגזר ו יזכמיס ע ל בשול י עכו״ ס ל א גזר ו אל א ע ל דב ר שאינ ו נאכ ל כמות שהו א ח י ו7ב ר חשו ב שראו י להעלות ו ע ל שלה ן מלכי ס אס לאכיל ה א ס ללס ת ב ו א ת הס ת • 7ב ר הנאכ ל כמו ה שהו א חי א ף ע ל 3 י שהו א ראו י להעלו ת ע ל שלח ן מלני ס א ו שאינ ו ראוי להעלו ת ע ל שלח ן תלכי ס א ף ע ל ס י שאינ ו נאכ ל כתו ת שהוא ח י אי ן ב ו משו ס כשול י עכ ו" ס ־ ולפיכ ך 7ייס א מותר ת וכן הקליו ת מותרי ן לס י שהחע ׳ נאכל ת כמ ו שהי א חיה־הרב ה אנשיס סססי ן חות ה ׳ ה7גי ס הקשני ס המלוחי ס שבשל ן עכו׳׳ס הר י אל ו מותרי ן א ף ע ל פ י שה ן עולי ן ע ל שלחןמלכי ס מחתת מלח ן הר י ה ן נאכלי ן כמ ו שה ן חיי ן משע ה שנמלחוואי ן הסרש בי ן שמלח ו ישרא ל ובשל ן עכו״סובי ן שמלח ן עכו״ ס ובשלן ישרא ל וביןמלח ן עכו״ ס ובשל ן מותרי ן שמשע ה שמלח ן הכשירן לאכיל ' ועדיי ן תותרי ן ה ן כמ ו שבארנ ו שאי ן המליח ה אושרתן • וכשחוז ׳ ומבש ל דב ר הנאכ ל כמ ו שהו א ח י • ביש ל דגיס גדו ל ס מלוחי ס א ף ע ל ס י שי ש מקצ ת אנשי ס אוכלי ס אותן חי ק מחמ ת מולח ן אכיל ה ז ו אכ.יל ת הדח ק הי א הרב ה ואינה אכיל ה ׳ לפיכ ך בשל ן עכו״ ס הר י אל ו אסורי ן ויש - מן החכמי ס שהתיר ו והראשו ן נרא ה עיק ר ־ וכ ן בצי ס שבשל ן עכו״ס הר י אל ו אשורי ן שעילי ן ה ן ע ל שלח ן מלכי ס ואינ ם נאכלין כשה ן חיי ן אל א בדוח ק גדו ל • ול א לכ ל אד ס : תמרי ס המתוקיס שבשל ן עכו״ ס בתנו ר מותרי ! דנאב ל ן כמ ו שהןחיי ן לכל אדס ־ תמרי ס שה ס מרי ׳ הרב ה שאי ן נאכלי ן לעול ס *1 א ע״י האו ר אסורי׳ • שא ף ה ס מתוקי ׳ ה ס אח^כועולי ן ע ל שלה ן מלכיס ו א נ ס נאכלי ן אל א ע״ י האור • והקטניו ת י ש מקצ ת אנשיס אוכלי ן אות ס כשה ן חיי ן א ף ה ס יכורי ס לפ י שאי ן נאכלין אל א ע׳׳ י 7ח ק גדו ל ־ דב ר הנאכ ל כתו ת שהו א ח י שנתערב ע ס דב ר שאינ ו נאכ ל כמו ת שהו א ח י ובשל ן עכו״ ס רוחץ א ס עיק ר התבשי ל מ ן הדברי ס שי ש בהסמשו ס בישול י עפו׳יס הר י ז ה אסור־ד׳ ס עקרותןה7ברי'שאיןבה ס בשול י עכו״ס הי י ז ה מות ר • לעול ס המכי ן אח ר העיק ר ומניחי ן את הנופ ל בי ן להק ל ב־ ן להחמי ר • ולפיכ ך הרסנ א שעושי ן למרס והו א מצי ר דגי ס הנאכ ל כמ ו שהו א ח י ומקמ ח הר י ז ה אסור • שאי ן הצי ר עיק ר אל א הקמ ח וכ ן כ ל כיוצ א בז ה •ואות ן לחמין שעושי ן בתבלי ן ושחי ס פניה ס בבצי ס לנו י הר י אל ו מותרין שהלחמי ס עיק ר וה ס תותרי ן שלחת י הסלט ר ה ס • וביצה שע^יה ס טפיל ה הי א לה ס ־ כ ל שאסר ו חכמי ס כעני ן ש, חור ה יסר ו ולפיכ ך כש ס שפליש ת איסור י תור י אוסרו ת תערובתן ג ס חסורי ס ש ל דבריה ׳ כ ן • ולפיכ ך בש ר א ו דגי ס ושער 7שביע י כ ב שבשלו עכו״סע ס הירקו ת הנאכלי ן כמ ו שה ן חיי ן • הירקו ת אסורות • וכ ן בש ר שמבשלי ן בתו ך הפ ת א ס בשל ן עכ ו " ס אע״פי שהסי ק ישרא ל א ת התנו ר ואיןהפ ת אסור׳מחמ ת בשול י עכו׳׳ס הר י הי א אסור ׳ מחמ ת פליש ת הבש ר • דכ ל שנאס ר הבשר מחמ ת בשול י עכו״ ס א ף פלישת ו נאס ר והו א נבל ע בפת ואסו ר ־ וקהסכימ ו גדול י המחברי ס והו א עיק ר ׳ ולפיכ ך הכליס שבשל ו בהסהעכו״ ס דברי ס שי ש בה ן משו ס בשונ י עכו״ס אסורי ס * ולפיכ ך צרי ך ליזה ר *בשפחו ת נכריו ת שמבשלות לעצמ ן בבי ת רב ן ישרא ל בקדירו ת ש ל ישרא ל של א יניחו ה ן ע ל גב י האו ר וא ס קדמ ו והני ח וצרי ׳ שיהס ך ב ו ישר? 1 קודס שיגי ע למאכ ל ב ן דרוסא י כמ ו שבארנ ו : י נשלס בי ת שליש י הב' ת הרביע י איסו ר התערובו ת והכשיר ן וחלקת י אות ו לארבעה שער ס השער הראשוןבביאו ר שיעור י התעדובו ' באיסור ן והכאיר ן וכיצד יאסו ר האסו ר א ת ההית ר בתערוב ת ו ובמ ה תהיה תקנת ו • אשר שנתער ב בתו ך ההית ר אע׳׳פ י שלא י נמו ח ועומ ד בעינו וזורק ו אוס ר א ת תערוכת ו בסלישת ו א ס אי ן בהיתר ששי ס כנג ד כ ל החתיכו ת ש ל איסו ר * לפ י שאי ן ידוע כמ ה פלש ה ע ד שנשע ר ב ו ולפיכ ך מ ן הספ ק משערי ן בכולו •ול א באיסור י תור ה בלב ד אמר ו אל א אפיל ו באיסורי ס של דבריה ס ככח ל וכיוצ א ב ו משערי ן בכול ו • וממנ ו אתה למ ד למ י שביש ל איסו ר בקדיר ה ואח ר כ ך ביש ל ב ה היתר ביומ ה שמשמרי ן בכ ל הקדיר ה ול א באומ ד סלישת ה י ויש מ י שאומ ר של א אמ ר אל א באיסו ר שאינ ו חוז ר להכשיר ו ככחל וכיוצ א ב ו וכ ן בקדר ה ש ל חר ס שאי ן החר ס יוצ א מיד • דופיו לעול ׳ • אב ל בקדיר ה ש ל מתכ ת וכ ף ש ל ע ץ וכיוצ א בז ה אין משערי ן בכול ו • אל א אומדי ן אומ ד יפ ה כמ ה יצ א ממנ ו ומשערין בו • והראשו ן עיק ר • ניע ר כזי ת חל ב בכ ף חדש ה ואחר כ ך ניע ר ב ה ביומ ה קדיר ה ש ל בש ר אי ן משערי ן בכ ל הכף אל א בכזי ת חל ב שניע ר ב ה שהר י נוד ע,האיפו ר כמ ה היה• היההכףישינ ה שניע ר ב ה א ת הבש ר הרב ה וביומ ה ניער ב ה כזי ת חל ב י ש מ י שאומ ר שבז ו משערי ן בכ ל הכן * לפי שהי א בלוע ה מבש ר בחל ב והר י כ ל הבל ע חתיכ ת איסו ר כחתיכת נביל ה ול א נוד ע שעו ר כ ל מ ה שבלע ה וכ ל מ ה שפלשה ולפיכ ך משערי ן בכול ה כת י שאמר 1$ • וי ש מרנות י . שהורו שאי ן אומ ר בבל ע התיכ ה עצמ ה נעשי ת נביל ה ולכיכ ך בין בחדש ה בי ן בישינ ה אי ן משערי ן אל א בכמ ה שבלע ה מ ן האיסור . : דברי ס שאמרנ ו בשאי ן ש ס קכיל א לשעו ס א ת התבשיל אכ ל א ס י ש ש ס קפיל א עכא׳ ס ונתער ב מי ן בשאיג ן חיט בית שליש י שנתנו לתידאל י פמ ש אסירי ס בהנא ה נא־ל י ודא י גפנ י לחו ם יין • וי ש ת • שאומרי ם שמל ן אסויי ן בהנא ה לש י שה" ! בתו ך חלו מכשי ר א ת כול ן והר י אל ו כאיל ו היי ן שכה ן עיק ר ולפיכ ך כולן אסורי ם כהנא ה י וי ש מרכות י שהור ו שימכר ו כל ן ח ח מדמי יי ן נס ך שכה ס • וכיצ ד משערי ן ואנ ו ל א ידענ ו כמ ה נותנו כה ס אומד ן כמ ה דרכ ן לער כ ככיוצ א כאל ו וימכר ו .חוץ מדמ י יי ן נס ך שאנ ו אומד ן שנתל ו כה ן ■ וירא ה ל י שזה ו עיקר • הזתי ס שהעכו״ ס כוכשי ס אות ה מותרי ם ואפיל ו נח כיל ה ואפיל ו הרפויי ן הרכ ה שא ס תאחזנ ו ותשת ט גרעינת ו ■ מותרת ואי ן חוששי ן שת א זלס ו עליה ס יי ן אל א שמ ק הו א שרכה עליה ן ומחמ ת כ ן ה ס רסויי ן : השער השכיע י ככישול י עכו״ ס ופ ת ש ל עכו״ ס רו פ ח ש ל עכו״ ס אסור ה ולמ ה אסרו ה מכנ י קירו ב הדע ת חששו חכמי ם שא ס תה א ס ת ש ל עכו״ ס מותר ת יב א לאכול עת ו ויתחת ן עת ו כדר ך שאמ ר הכתו ב וקר א ל ך ואכל ת מזכחו ולקח ת מבנותי ו לבני ך : הפ ת חי י נפ ש י ש ג ו ומת י תקלותו אסרוה ו ומפנ י שחי י אדסתלו י כ ו עמד ו עלי ו והתירוה ו נמקצת • כיצ ד פ ת ש ל כעל י כתי ס אסרוה ו לעול ם • ואי ן מתירין אות ו אל א תכנ י סכמ ת נפשו ת כשא ר אסורי ם ש ל לדבריהם • וי ש מגדול י המורי ם שאסר ו אא״ פ צ ס שלש ה ימי ׳ כלא מאכ ל ■ וכש ם מקצ ת גאוני ם אתר ו שמשו ם עונ ג שכ ת מתירין אות ה שא ס ל א הי ה ל ו מ ה יאכ ל כשכ ת אוכ ל אפיל ו כת ש ל כעל י כתי ס • איסור ו ש ל פ ת א ף ע ל פ י שמחמ ת חש ש חתמת נגע ו כ ו • אפיל ו ככית ו ש ל ישרא ל אסרוה ו ואפיל ו חו ץ לעיר של א חלק ו כאיסו ר כד י להתרס ק כיות ר מ ן החתנו ת ש ל עכו״ס שעיק ר הד ת תלו י כ ו שנאמ ר וקר א ל ך ואכל ת מזכח ו ולקחת מבנותי ו וזנ ו בנותי ו אחר י אלקיה ס והזנ ו א ת כני ך אחריאלקיהס* ל פ כ ך האוכ ל פ ת מבעל י בתי ס ש ל עכו״ ס נשום מקו ם עבריי ן הו א • שעב ר ע ל גזיר ת כ״ ד וא ס ת״ ח הוא אסו ר לספ ר שתוע ה משמ ו • ע ד שיפרו ש ויקב ל ע ל עצמ ו דברי חברו ת • פ ת ש ל פלט ר אי ן תקלו ת החיתו ן מצו י ב ו כ ל כך שאי ן כא ן קירו ב הדע ׳ •אומנות ו הו א ונאמנות ו הו א עוס ק והכל לוקחי ן ממנ ו ולפיכ ך התיר ו לקנו ת פ ת ממנ ו במקו ם שאין פלט ר ישרא ל יוכ ר פ ת כמוה ו : הי ה ש ם סלט ר יישרא ל מוכר פ ת כתוה ו אסו ר וא ס ל א הי ה פ ת פלט ר ישרא ל כפ ת פלטרעכו״סלוקח מפתפלטרעכו״ ס שער ב ל ו יות ר • סלטר עכו״סשלקיזסתש ל עכו״סבעל י כתיסאסור ׳ כש ל בע׳יהב • עס״ ס שלק ח פ ת ש ל סלט ר עכו״ ס מותר ת של א הלכו באיסו ר! ת את ר מ י שהפ ת ביל ! עכשי ו אל א מ י שאפא׳ י ושער שביע י % נותח ש ל עכו׳׳ ס אמר ו משת ן ש ל גאוני ם שאיןחושש ץ ל ו משו ס פת ש ש ב ו של ת אשר ו פ ת אל ח משו ס חתמת • וכות ח אי ן ב ו משוסחתנות • הפ ז שלשתתלאכו ת י ש ב ו הסי ק התנור ♦ ושפייה • והיפוךגחלי ס להוצי א חות ן לקר ב א ת האפייה •נעש ׳ חחת משל ש א מ ע״ י ישרא ל הפ ת מותר ת • י ש מגדול י • המחירים שהתיר ו אפי ׳ השלי ך ישיא ל קיססלתו ך התנו ר שא ף קיסם הו א מוסי ף חו ס והר י ז ה כמהס ך בגחלי ם • וי ש מ י שאותר שאי ן קיס ס מועי ל שאי ן ז ה מלאכ ה גמור ה אל א קצת מלאכ ה • ודבר י ראשוני ם נראי ן ל י עיק ר • שאי ן ל ך כ ל קיסם וקיס ם שאי ן תוסי ף החו ם ותקר ב האפיי ה כהפו ך גחניס • וכ ן נהג ו ומנהג ן ש ל ישרא ל תור ה הי א • ירקו , א 1 כש ר או דגי ס ששצק ו א ו שכשל ו אות ן עכו׳׳ ס אסורי ס ודכ ר ז ה גס כ ן אשר ו משו ס חתמ ת • כד״ א כהתחי ל עכו״ ס וגמ ר כשולו • אכ ל א ס ל א נעש ה הכ ל ע^ י עכו׳י ס תות ר • כיצ ד הניח עכו׳׳ ס ע ל הא ש וכ א ישרא ל והפ ך כ ו קוד ם שיגי ע לתחכל ב ן דרושא י מות ר הניח ה ישרא ל ומי ד כ א עכו׳׳ ס והפ ך בו הר י ז ה מות ר • הני ח עכ ו" ס והגי ע מחמ ת מעשי ו למאכ ל בן דרוסא י א ף ע ל פ י שכ א ישרא ל וגמ ר בשל ו הר י ז ה אסו ר לפי שכ ל שהגי ע למאכ ל כ ן דרוסא י הר י הו א כמכוש ל • איזה ו מאכל כ ן דרוסא י כ ל שהגי ע לשלי ש בישול ו • הני ח ישרא ל ע ל גבי גחני ס עוממו ת של א הי ה התכשי ל מתכש ל עליה ם א ס כא עכו-׳ ס והפ ך בה ס ונחכש ל הר י ז ה אסו ר שכ ל של א הי ה ינוללבא ליד י מאכ ל ב ן דרוסא י בהנח ת ישרא ל אי ן הנחת ו נחשכת לכלו ם • הר י ז ה כאיל ו הני ח עכ ר ס וגמ ר עכו״ ס • הניס ישרא ל ע ל גב י האו ר והגי ח עכו״ ס לשמו ר ולהפ ך ב ו ואינו ידו ע א ס שלק ו עכו״ ס מע ל האו ר ע ד של א הגי ע למאכ ל בן דרוסאיא ס לא ו הר י ז ה מות ר ואי ן חוששי ן לודספקבש ל דבריהם הו א ולקול א • ועו ד שאי ן ל ו הנא ה בסילוק ו ע ד שסלקו והחזיר ו • • כשאס ח בשול י עכ ו ס ל א אסר ו אל א בשנתכוין הגו י לבש ל אב ל א ס ל א נתכוי ן העכו״ ס לבש ל חות ר לפיכך עכו״ ס שהסי ק א ת התנו ר להשלי ך ש ם יתדו ת רטובו ת של ע ץ כד י לייבש ן והית ה דלע ת וכיוצ א בז ה טמונ ה בתנו ר ועכו" ס ל א ידע ה הר י ז ו מותר ת לפ י של א נתכו ן העלו׳יס • לבשל ל א הדלע ת ול א היתדו ת אל א לחז ק היחידות • ונןעכו״ ס שחרו א ת רא ש הבהמ ה א ף ע ל פ י שהעביר ו מ ל הא ש ע ד שנצלו ראש י האזני ס שה ן רכי ן הר י ז ה מוה ר לאכו ל מה ן לס י שלא נתכוי ן ז ה לבש ל אל א להשי ר השע ר • וכ ן כ ל כיוצ א בז ת נתכוין לבש ל כלו ם א ף ע ל ס י של א יד ע ול א הרגי ש בתבשי ל זה ש ל ישרא ל הר י ז ה אסו ר שהר י נתטי ן לש ם תבשי ל במול ס • אף ע ל פ י שאמר ו שהמליחהר י כיותחשלצל י וככמתהר י הגא כמבוש ל ־ עכו״ ט שמל ח בש ר א ו דגי ם א ו שכבש ן מותרי ? בית שליש י ושע ר השיש י כא ידועה יאח ר כ ך נשחט ׳ הבהמ ה ונמצא ת כידיפ ה ; לבינה ש ל עכו׳׳ ס אסור ה . והרב ה תעמי ס נאמר ה באיסורה • חסנ י שמעמידי ן אות ה בעו ר קיב ת נבילה • ומפנ י שסחי ן סני ה בשו ק חזי ר • ומפנ י שמערבי ן בה חל ב טמא • ואע״ ס שחל ב טמ א אינ ה עומד׳אעפ״ כ י ש לחו ש שמא נשז ר מ ן החל ב הטמ א בתו ך נקב י הגבינה : החמא ה שלהס אשור ה ג״ כ ת ן הטע ס הז ה שאמרנ ו ואפ י כשל ו הות ה אסורה . ואי ן אותרי ס בידו ע שהלכ ו צחצוח י חל ב טמ א שב ה שאס את ה אומ ר כ ן א ך הל ב שחלב ו עכו״ ס שחסר ו מפנ י תערוכות חל ב טמ א יה א מות ר לגב ן תמנ י גבינ ה ■ או^לעש ו ממג׳ חמא ה ויבש ל ע ד כ ד שילח ו צחצוח י חל ב כימ א י־*ןמ ד ; אלא מכא ן את ה למ ד שאי ן לה ס תקנ׳לעול ס לס י שכ ל הדבר י האלו הלכ ו בי: ס:חומר א להתרח ק מאיסור י עכו״ ס • ומ י שהתיר החמא ה לאח ר בישו ל ל א נרא ו דברי ו כל ל ■ מקומו ת שידוע ממנה ג שבה ס שאי ן מערבי ן למול ׳ חל ב טמ א ע ס חל ב טהו׳שמאום הו א להס־וכ ן א ס ידו ע שנהג ו בה ס לאיסו ' לטו ח פניהס בשומ ן חזי ר כהלל ו שאוכלי ם גבינ ה בימ י תענית ' ואס ו להס לאס ל בש ר באות ן הומי ם • וכ ן ידו ע שאי ן אעמידק^ א בציצי הסרחי ס • אפי ׳ כ ן אסו ר לאכו ל גבינו ת העכ ו" ס • צפ י שדבר ז ה ירא ה שנאס ר במניי ן כמ ו היי ן וכ ל דב ר ׳ שנאס ר ־במנין אע״ פ שאסרוה ו לטענ ה ובטל ה הטענ ׳ האיס ו׳במקומ ו עומד : חל ב שחלב ו עכ ו" ס אשו ר כת ו שאמרנ ו חוששי ן שמ א ערב לתוכ ו חל ב דב ר טמ א • לפיכ ך א ס הי ה חול ב בבית ו וישראל יוש ב בחו ץ א ס ידו ע שאי ן דב ר טמ א בעדר ו מות ר ואו * ע ״ פ שאי ן ישרא ל רואה ו בשע ה שהו א חול ב • הי ה דב ר טמ א כעדרו וישרא ל יוש ב בצ ד העד ר והעכו״ ס חול ב לצור ך ישרא ל ויודע שחל ב טמ א אסי ר לישרא ל אע״פ י שאי ן הישרא ל רואה ו כשהוא יוש ב א ס כשהו א עומ ד רואה ו מות ר מתייר א ה ו א שמ א יעמוד ויראה ו : כב ר בארנ ו בשע ר שליש י ש ל בי ת שנ י שחל ב הטריפה אסו ר כגו ף הטריפ ה • ולפיכ ך בהמ ה טריפ ה שגכ ט גבינות הרב ה מחלב ה אסורי ם • גבנ ו גבינו ' מבהמ ה ידוע ' משחטה ומוצא ת טריס׳כגו ן שנמצא ת מח ט בעוב י בי ת הכוסל ׳ אמבאחד מהתקומו ׳ שעוש ה חוז ה טריפ ה א ס הזגל ד ס י המ ל בידוע שהו א שלש ה ימי ס קוד ס שנשחט ה לכ ל הסחו ת ולפיכ ך כל הגבינו ת והחל ב שחלב ו תמנ ה תו ך שלש ה ימי ס שלפנ י השחיטה אסורי ס בוודא י י ' וא ס ל א הוגל ד ס י המכ ה הר י ז ה ספק : י ויכ ן כשהוגל ד ס י המכ ה ונעש ה גבינו ת מחלב ה קוד ם שלשה ימי ס • י ש מגדול י החכמי ס שאסר ו וא ף ע׳' פ שחזק ה לאורייתא וי ש לומ ר שמעמיד ץ הבהמ ה ע ל חזקת ה שהר י בשעה שנוצר ה בחזק ת כשיר ה הי א אפי ׳ כ ן גבינו ת אל ו אסורו ׳ מלא אמר ו חזק ה דאוריית א אל א בחזק ה שי ש ל ה ע ת במ ר כחוקת פנוי ה שבשע ה שנולד ה וודא י פנוי ה כיח ה בבירו ר • כן חזק ה נשואה ־ כשנשא ת נוד ע בבירו ר ש־ני א נשואה • , ננהמ;לא טל ע בשננ ה שנולד ה של א היפ ה טרי־ ׳ שמ א מרי ס היא ח ן הבט ן אל א כשעבר ׳ עלי ה שני ס עש ר ח ד ש נוד ע שצ ח היתה טריפ ה כשנולד׳וכ ן כ ל זמ ן וזמ ן שהי א חי ה נוד ע שהי ת כשירה קוד ס שני ס עש ר חוד ש לזמ ן הז ה וכ ל חזק ה כז ו "חי ן לו זמ ן ברו ר אי ן הולכי ן אחרי ה • וי ש מ י שהתי ר ונות ן טע ס לדבריו לס י שרו ב בהמו ת כשירו ת ה ן והולכי ן הח ר הרו ב מ ן התורה וז ו עכשי ו הי א שנטרפ ה שהר י אמר ו נסחט ה במז^ ת היתר עומד ת ע ד שיוד ע ל ך במ ה נטרפ ה • ות״ מ בטריפו ת סרכא וכיוצ א בז ה שא י אפש ר לומ ר שעכשי ו ממ ש נטרפ ה אסורה דכ ל שאת ה יוד ע באמ ת של א נטרכ ה עכשי ו ממ ש א ס כן כב ר יצא ה בהמ ה ז ו מחיי ס מחזק ת הרו ב וא י את ה יוד ע במה ובספ ק איסור י תור ה ספיק א לחומר א • וכ ן אמר ו משמ ן של מקצ ת גאוני׳ז״ ל שהבהמ ה שנמצא׳טריפ ה אוסר־י ן הגבינ ז שנעשה מחלב ה למפר ע : הי ו הבהמו ת רבו ת ונמצא ת אח ת מהן טריפ ה הולכי ס ב ה אח ר שיעו ר ששי ס כשא ר האסורי ם * המוריים ש ל עכו׳׳ ס אסו ׳ ולמ ה אסרוה ו מפנ י שמערבי ן ב ו יי ? ולא אמר ו אל א בשליש י שהו א כחו ש • אב ל הנסח ט מותר מפנ י ששמ ן הו א ואי ן מתני ן ב ו ק , החוריי ס ל א נחס ר לחלוטין בכ ל זמ ן ובכ ל מקו ם אל א במקומו ת שהיי ן צהסבזו צ יותר מ ן המוריי ס • אב ל במקומו ת שהיי ן ביוק ר מת ר מות ר שבידוע של א יזי ק בנכסי ו מדע ת לער ב היוק ר בזו ל וימכו ר היוקר בדמ י מ ה שהו א בזו ל • הביאוה ו ממקו ס שהיי ן ביוק ר למקוס שהיי ן בזו ל אסו ר • מעש ה הי ה בעכו״ ס שהבי א ספי נ טעונה מוריי ס לעכ ו מקו ס שהיי ן בזו נ ול א אסרוה ו והושיכ ג עליה שומרי ס בעכ ו . ל א אסרוה ו מפנ י שבמקו ס שנעש ה ש ס ושבא מכ ס הי ה יי ן ביוק ר יות ר מ ן המודי ם ומשיב ו עלי ה שותריס בעכ ו שמ א יערב ו ב ו ע״שי ו שהיי ן בעכ ו בזו ל יות ר מן המוריי ס ־ וירא ה ל י שמכא ן אנ ו לומדי ם שבמקומו׳שהד ב ידוע שחי ן מערבי ס ב ו יי ן נק ח מכ ל אד ס שהר י ל א נאס ר לגמרי והר י חז ר הכ ל עכשי ו כראשוןושנ י בזמנ ן • וקמסקידי ן ושולחין אוה ו ע״ י עכו״ ס שאי ן העכו״ ס נות ן א ל דעת ו לסלר , מורייס ולת ת יי ן שהר י ל א יד ע שהיי ן יפ ה למוריי ס ־ וא ס נ א לסלק ולהחלי ף מי ס הו א נות ן בתוכ ו ול א יה א חמו ר מפקי ד מלוקח מעכו״ ס . וליק ח עכשי ו מעכו״ ס מות ר כמ ו שבארט : כבשין ש ל עכו״ ס שדרכ ן לת ת לתוכ ן • ץ לפעמי ם אע״פ ן שאיט יוד ע שכול ן טתני ן לתוכ ו יי ן אסורי ם באטל ה וא ף ע ל פי שסת ס יינ ס אינ ו אסו ר אל א מדבריה ס חס ה מספק " ״ . והרחק הו ׳ שעש ו כ ד להתרח ק מתבשיל ס וכבשיהןש ל עכ״ונז " כבשין שבידו ע שכל ן טתט ן לשו ק יי ן א ף ע ל פ י שאינ ו ילו ע יא שנתנ ו בית שליש י סופריס משו ס מרהי ת העי ן • ולפיכ ך הי ה אג ל א ת הנכ ר זנישך ב ו בשיני ו ונחגעל ו שיני ו ד ס שע ל הככ ר גורר ו(אוכ ל א ת הככר . אב ל ש ל ני ן השיני ס אינ ו צרי ך לקנ ח פי ו ול א להדי ח אלא הול ך ואוכ ל מחנ ו ואינ ו נחנ ע • וכ ן ד ס דגי ס א ס י ש ב ו דבר המוכי ח שמ א ד ס 7 ג מות ר • לפיכ ך א ף נ1 ל ס י שכנס ו בקערה ח ס י ש ב ו קשקשי ס הר י ז ה מות ר : וכ ן בל ס חגבי ס • ויראה ל י שמכא ן אנ ו למ ד ס שאי ן למי ס ^ ו אוסרי ן תערובת ן זק״ו הדבדי ס ה ן בעצמ ן בשי ש לה ס מוכי ח מזתרי ס כ״ ש בשנתערבו ואי ן ניכריןבתערובת ן שהןמותרי ס • של א אסר ו את חל ו אל א בעינ ן • ומשו ס מראי ת עי ן : 07 בצי ס שאמרנ ו דווקא בשא י אפש ר להסתפ ק בה ס שתה א הביצ ה מרוקמ ת אבל א ס נפ ל הספ ק בדב ר ז ה אסו ר ■ כ י מעת ׳ אינ ו 7 ס בצי ס אלא 7 ס אפרו ח • לפיכ ך ביצ ה שנמצ א עלי ה קור ט ד ס א ס נמצא ע ל חלמו ן של ה כ ל הביצ ה אסור ה שכ ל שנמצ א 07 ע ל חלמון חוששי ן שת א מחמ ת רקו ס אפרו ח הו א • אב ל נמצ א על החלבו ן של ה באיז ה מקו ס שימצ א זור ק א ת הד ס ואוכ ל השאר בידו ע שאי ן כא ן רקו ס . וז ה כדע ת הגאוני׳זי ש מגדוע י החכתי' שאמר ו ש א ן הפר ש בי ן חלמו ן לחלבו ן אל א בי ן ז ה וב ץ זה א ס נמצ א ד ס ע ל הקש ר וחוצ ה ל ו כ ל הביצ ה אסורה • נמצ א על הקש ר לבל ן . א ן חו ץ לקש ר ואי ן ממנ ו בקש ר כל ל זור ק א ת הדס ואוכ ל א ת השא ר ולהורו ת למעש ה ראו י לחו ש לכול ן ואי ן מורץ ב ה להית׳אל ח כשנמצ א ע ל הקש ר ש ל חלבו ן לב ד שאינ ו פושט חוצ ה ל ו כל ל •א ו שנמצ׳ע ל החלבו ן ושל א נתפש ט לקש ר • קשר ז ה הו א בראש ו הס ל והו ׳ שנתפש ט ב ה מזר ע הזר ע וניכ ר הוא לעי ן • בד״ א בביצ ה הראוי ה לגד ל אפרוחי ם • הב ל ססנ ׳ מארעא שאי ן ראו י לגד ל אפרוחי ס אי ן הביצ ה אסור ה בידו ע שאין ז ה ל ס אפרו ח אל א זור ק א ת הד ס ואוכ ל א ת השא ר בכ ל מקום שה ב צ ה מותר ת שאי ן כא ן שס ק רקו ס • ומפנ י מ ה זור ק חת הד ס והל א הביצ ה מוכח ת עלי ז ־ ומ ה הפר ש בינ ו ובי ן ד ס דגיס שי ש בה ן קשקשי ם שהו א מות ר כמ ו שאמרנ ו • ירא ה ל י לפי שהחמיר ו בל ס הבצי ס כ ל שהו א בעי ןמפנ י שי ש ד ס בצי ס שאסור מ ן התור ה כמ ו שביארנ ו ־ בצי ס שנאסר ו מחמ ת 7 ס שנתבשלו ע ס אחרי ם בקליהת ן • א ו קלופו ת ופ ן בצי ס ש ל עו ף טמא יתבא ר דנ ס בבי ת התערובו׳בע׳׳ ה י וביצ ה שהגעיל ' התרנגולת מכ ת הכא ה כב ר נתבא ר דינ ה בשע ר השליש י ש ל בית ז ה ^ ולענין ניקור יתאניסוענבי ס ודברי ס שי ש בהסמשו ס גיל ד צפור המנק ר בתאנ ה ועכב ר המנק ר באבטי ח וכ ל כיוצ א בזהחוששין שמ א נח ש ח י אח ד מ ן השרצי ם שישלה ס ארס נק ר אות ס . ואיל ו במקו ס שי ש ב ז נק ב נקב ו ■ והדברי ם ק׳׳ן כשמצ א אות ם ממקרי ם ול א יד ע מ י נק ר אות ם • וירא ' ל י ושער החמיש י דדווק׳ מנוקרי ן א ז מבוקעי ן שהליח ה שלקמגזל ׳ אב ל ממקע * שאין הליח ה שלה ן מגול ה מותרי ן ולפיכ ך ס י תאנ ה אי ן ב ו משו ׳ גילוי ואוכ ל הד ס תאר ס וענבי ס בליל ה ואינ ו חושש • דברי ם אלו אסו ר להק ל בה ס שהרב ה החמיר ו בספ ק סכנ ה ממ ה שהחמירו בספ ק חי ס ר שא ס ב א זא ב ונט ל בנ י מעיאהחזיר ן כשהן מנוקבי ן מותרי ן ואי ן חוששי ן שמ א במקו ס נק ב ניק ב • ובאלו חוששי ן שמ א במקו ס נק ב ניק ר • ולפיכ ך ניקו ר תאר ס וענביס וי . קש ו 'י ס והאבטיחי ס והדלועי ס והמלפפונו ת הפיצ ו הן ככ ר ני ן יזלושי ן בי ן מחוברי ס כ ל שי ש ב ו ליח ה אסו ר . משמרת ש נ יי ן י ש ב ו משו ס גילו י וחוששי ן שת א שת ה מש ס הנחש • כ ל משקי ן שדר ך מח ש לשתו ת מה ן א ס נתגל ו אסו ר לשתות מה ן • נמ ה ישה ו ממלי ן ויהי ה בה ס משו ס גילו י כד י שיצא מח ש מתח ת אוז ן הכל י וישת ה ויחזו ר לחורו • וכת ה שיעור המשקי ן שי ש בה ס משו ס גילו י ואי ן החר ה נאבד׳בה ס בכלים כ ל שהסכי ן מזעטי ן בי ן מרובי ס • ובקרק ע ארבעי ׳ סאה הי ה בה ס מת ר מןארבעיססא ה התר ה נאבד ת בה ס ומותרין : ואיז ה משק ה י ש בה ן משו ס גילו י • המי ס והיי ן בי ן חי בי ן מזו ג והחל ב והדב ש • והיי ן שהחמי ץ אסו ר משו ' גילו י לפעמיס שהנח ש שות ה ממנ ו • יי ן תיס ש אי ן ב ו משו ס גילו י וכמה תסיסת ו שלש ת ימי ס • ומשקי ן שנרלגל ו בי ן ביו ס בי ן בלילה אסורי ן ואפי ׳ יש ן בציד ן שא ץ אימ ת היש ן עליה ס • כ ל המשקין בזמ ן שה ן תטפטסי ן ומרד ץ א ס עושי ן טי ף טי ף כנג ׳ טיף טי ף אי ן בהסתשו ס גילו י • שלש ה מינ י אר ס ה ס ־ ש ל בחור וש ל בינונ י וש ל זק ן ש ל בחו ר שוק ע ש ל בינונ י מפעפ ע והולך באמצ ע וש ל זק ן צ ף • לפיכ ך משקי ן שנתגל ו אע״ ס ששת ו תמנו תשע ה ל א ישת ה העשיר י שת א הנח ש בחו ר ששת ה מה ן הוא שוק ע בשול י הכל י . וכ ן אבטי ח • מעש 'הי ה ואכל ו ממנ ו תשעה וחי ו ואפ ל העשיר י ומ ת • ל א ניקו ר ש ל נח ש בלב ד אסו ׳ ?יא א ף ניקו ר שא ר שרצי ס • לס י שאר ס הנח ש ממי ת וש ל שא ר שרציס מלק ה • משקי ן שנתגל ו אסו ר לשפו ך אות ו לרשו ׳ הרבי ׳ שמא ידרו ס עליה ן אח ד ברג ל יח ף ויזיקנ ו . וצ א ירב ץ בה ן א ת הבית ול א יגב ל בה ן א ת הטי ט " ול א ישק ה ב ק ל א בהמת ו ול א בהית הכיר ו • ול א ירחד ן בה ן פני ו ידי ו ורגלי ו אט ' במקן ס . שאין ב ו סי ט כרימונ י הכני ס : אסו ר לית ן מעו ת לתו ך׳הטה ־ ותבשיל הח ת המט ה • ולנכנו ץ סכי ן באתרו ג ויניחנ ו ש ס •וצרי ך אדס להזה ר הרב ה מזיע ת אדס־שכ ל זינוי ו האד ם כס ס המו ת חוץ מדע ת רסכי ס • במקומו ת אל ו שהקיל ו משו ס גילוי ׳ אפש ר משוס שאי ן הנחשי ס מצו ק כא ן •׳׳ושוח ר פתאי ס ה ׳ : השער השש י בדינ י גבינ ה ש ל עכו״ ס וחל ב שחלב ו עכו״ ם לאין ישרא ל רואה ו ומוריי ס ש ל מכו״ ס ־ ואכלו ל ע ס דיני גבינ ה די ן גבינ ה שגבגו;אוח 1 מחל ב בהמ ה ידועה בית שליש י ז8 אי ן חמ* ן , • וז ה ה א "בינת ו " ה נ א כבשרו(מעלי ן אות ן ע ל הכלח ן אח ד ואוכלין • אנשי ם המטר י זה א ת ז ה שחסרנ ו ח ס הי ו עוש ק היכ ר בניה ם כגו ן שאכ ל ז ה במפה וז ה במפ ה אחר ת וכיוצא , כז ה.מוחי ־ שאי ן אנ ו חוששי ן אלא שת א ישכח ו ויערב ו זהיכ ר ז ה תודע ן ולפיכ ך מותר ׳ : לגיס שנתבשל ו בקדר ה שנתבש ל ב ה בש ר • א ס הודח ה הקדירה יפ ה קול ס שנתבש ל ב ה דגי ם ע ד של א ישא ר ע״ ס הקדירה כלו ם מממ ש דבשר-הר י אל ו מותריןצחכל ו בחל ב לפ י שאין כא ן אלאנ״נ ן בנ״ ש ש ל בש ר בתו ך ה7גי ׳ שהבש ר נות ן טעם בקדיר ה והקדיר ה בדגי ם וע ד י ן ל א נתערב ו הבש ר והחלב ולפיצ ך אי ; ר ־ ו י לחו ל עלי ו שו ס חישו ר לאכל ן בנותח ־ קערה חולב ת וקער ה שאכל ה ב ה בש ר שהדיח ס ביח ד בתי ס רותחין מותר ת ע״ ד שבארנו : אכ ל בש ר בהת ה אסו ר לאכו ל גבינת אחרי ו שהבש ר מתעכב . הו א בי ן השניי ם ובש ר ש ל בי ן השניים בש ר גמו ר הו א • שנאמ ר הבש ר עודנ ו בי ן שיניה ס • כיצד הו א עוש ת ממתי ן כש ש שעו ת ואוכ ל ■ אכ נ גבינ ה ורצ ה לאכול בש ר א ס ליל ה הו א מקנ ח פי ו ורוח ! ידי ו ואוכ ל מי ד שהגבינה רכ ה הי א ואינ ה מתעכב ת בי ן השניי ' וא ם ביו ם הו א אינו צרי ך לרחו ץ ידי ו שהר י הו א רוא ה א ס נדב ק בידי ו ת ן הגבינה כלו ס א ס לא ו • וי ש מ י שהור ה שאי ן צרי ך קנו ח הפ ה לעונס לאכו ל א ת הגבינ ה תחיל ה • ואינ ו מחוו ר ־ אכ ל עוך > או חי ה • י ש מ י שהור ה שאוכ ל לאחריה ן מי ד הגבינ ה בל ח קנו ח רפה ובל א נטיל ת ידיס • ואי ן דבריה ן מחוורין ■ וגדול י המחברי ' אסרוהו כאוכ ג א ת הבהמ ה אב ל א ס אכ ל ג ב נ ה תחיל ה אוכ ל אחריה עוץ ) א ו חי ה בל א קמ ח הפ ה ובל א נטיל ת ידי ס ־ ולז ה לעתינו נוט ה וכז ה ראו י להורו ת ־ קינו ח ז ה.שאמרנ י שצרי ך בי ן גב־נה ל. ב כי ל ש ל בשר • עוש ה אות ו בכ ל דב ר חו ץ מ ן התמרי ' והקמח והירקו ת וי ' א שצרי ך לקנ ח פי ו והו א הדי ן שצרי ך להדי ח עוד פי ו בתשקי ן ־ וי ' א שמקנ ח א ו מדי ח וד י ל ו באח ת מה ס • ולזה הדע ת נוט ה : אין לעי ן א ת העיס ה בחל ב • וא ס ל ש כ ל הפ ת כול ה . אסור ה ואפיל ו לאכו ל אות ו במל ח מפנ י הרג ל עקדה • כיוצ א ב ו אין ׳ שטי ן א ת התנו ר באלי ה וא ס ש ט ואפ ה נו א ת הפ ת כ ל הפ ת אשור ה גזיר ה שמ א יאכלנ י בחל ב • וא ס שנה בצורו ת הפ ז ועש ה כעכי ן קט נ ס כעי ן השו ר מותרו ת ש:רוא ה יודע י של א שנ ו בצורת ו אל א להיכר א בעלמ א וישא ל ויאמר ל ו • השי ק א ת התנו ר קוד ס שיאפ ה א ת הפ ח כ ל הס ת מותר׳שכב׳היכש׳ית 1'בהיס ק ז ה ואפיל ו הי ה התנ ו׳ש ל חרש • בד״א שהסיק ו מבפני ם • אבלכובי א שהסיק ו מבח ק אסור • זאסמלא או •; ו גחלי ם מבכני ס ע ד שיתלב ן מות ר : פ ת שאפ ה בתמר אח ד ע ס בש ר • י ש מ ן הגאוני ם ו/) ל שאש ר ולאכו ל ושער הרביע י כ אותה ע ס החל ב שהפ ת קולט ת רי ח הבש ר • לפ י שהתנו ר צ ר וסין הרי ח מתפשט ־ ונקל ט בפת • וריח ו ש ל בש ר כטעמ ו ־ ויש מ י שהתי ר ונראי ן דברי ו • וכ ן הדי ן לדגי ס שנצל ו בתנו ר אחד ע ס בש ר ■ ובשע ר הראשו ן ש ל בי ת התערובו ת יתבא ר יותר מז ה : הכח ל אסו ר לבש ל ע ס הבש ר מדבר י סופ ר ס בי ן שהיה הכח ל ש ל מציק ה שי ש ב ו חל ב הרב ה • בי ן שהי ה כח ל שאינו ש ל מציק ה חכמי ס אסרוה ו גזיר ה משו ס בש ר וחל ב • ואפילו לבש ל אות ו בקדיר ה בשנ י עצמ ה אשו ר ־ כיצ ד הו א עושת.קורע ו שת י וער ב וטח ו בכות ל א ו משימ ו תח ת המכב ש כדי שיסחו ט חלב ו ויצ א • וא ח" כ מבשל ו ואפיל ו בקדיר ה עס . בשר • בשל ו בקדר ה בשנ י עצמ ו ול א קרע ו תות ר ־ כשל ו ע ס הבשר בקדיר ה אסו ר בי ן הו א בי ן הבש ר שנתבש ל עמ ו • ע ד שיהא בבש ר וברוט ב ששי ס כנג ד כ ל הכח ל וכח ל עמ ו ת ן הממן כמ ו שיתבא ר בבי ת התערוב ת . ולצצ י בפנ י עצמ ו מ ת ר אפיל ( לכתחיל ה בל א קריע ה וטיח ה בכות ל כל ל • וי ש מי שהור ה דל א התיר ו לצל י אל א בקריע ה קצ ת כד י לקר ק קצ ת החלב אב ל של א בקריע ה כל ל אפיל ו לצל י אסו ר לכתחלה • עבר וצלה • קורע ו ומוצי א חלב ו ומות ר ־ וכ ן הד ן לקדיר ה בפני עצמ ו • וי ש מחמי ר להצריכ ו לפתסל ה קריע ה שת י וער־ כ ושיחה בכות ל ואשי׳לקדיר ה בפנ י עצמ ו ולצל י קריע ה כ ל שהו ׳ וראוי לחו ש לדברי ו וכ ן ראו י להורו ת הלכ ה למעש ה : הכח ל מות׳לצלותו ע ס בש ר בשפו ד א׳כמ ו שהו א מות ר לצלות ו בפנ י עצמו • בד״ א בשנת ן הבש ר למעל ה כנג ד זנ ב השפו ד והכח ל למטה ותולה-א ת השפו ד בתנוריראש ו למט ה וזנב ו לתעל ה • אבל נת ן א ת הכח ל למעל ה והבש ׳ למט ה אשו ר כד י של א יזו ב החלב שבכח ל • עב ר וצל ה הכח ל למעל ה מות ר • וירא ת ל י שה״ה והו א הטגי ס למולח ו ע ס הבש ר נתנ ו למט ה מ ן הבש ר מותר לכתחלה • למעל ה מ ן הבש ר אסו ר לכתחלה.עב ר ומלת ו מותר ומכא ן את ה למ ד שמות ר לכתחל ה לחתכ ו בסכי ן שחתכו ב ו בש ר • וכ ן מות ר לחתו ך בש ר בסכי ן שחתכ ו ב ו כחל • וכ ן הדי ן לאכו ל ז ה בצל י שאכל ו נ ו ז ה שהר י התיר ו לצלותן בשפו ד אח ד : השער החמיש י בדינ י ד ס דגי ס וחגבי ׳ וביצי ס וניקו ר תאני ׳ וענבים • ואכלו ל ע ס ז ה ד ן ביצ ה שנמצ׳עצי ה קור ט דם • ו ק אכלו ל ע ס ז ה ד ן משק ץ מגולי ן : דם דגי ס וחגבי ם וביצי ם מות ר מ ן התור ה • של א אסר ה תורה אל א עו ף ובהמ ה והדומ ה לה ס • שנאמ ר כ ל ד ס לא תאכל ו לעו ף ולבהמ ה והחי ה ככ^ ל בהמ ה ודמ ה אסו ר מ ן התורה• וכמ ו שנתבא ר בשע ר שליש י ש ל בי ת ז ה • וכ ן ד ם ^ מהלכי שתי ס אינ ו אסו ר מ ן התור ה שאינ ו כעו ף ובהמ ה לדניו • אף ע ל פ י שדמי ס אל ו מותרי ם מ ן התור ה אסוריסה ן מדבר י סופרים בית שליש י מותרים. ״ רחשי ם הגדלי ם בסירו ת בעוד ס מחוברי ׳ לקרק ע אסורים משוס ' שר ץ השור ץ ־ כ ל שהו א שור ץ באיל ן המחוב ר וגדל באר ץ כשור ץ באר ץ • אי ן היסר ש בדב ר ז ה בי ן שהחו ר גדול מ ן הרח ש.מפ ל הרח ש לשרו ץ וללכ ת בתוכ ו בי ן שאי ן •החור מחזי ק אל א כד י הרח ש לבד ו • שכ ל שגד ל בפירי ' המחובר לאר ץ כגד ל באר ץ וכ ל שגד ל באר ץ אפי׳ל א ר ץ באר ץ אסור • ולפיכ ך ז י זי ן שבעדשי ם ויתוש ץ שבאוכלוסי ן ותולע ת שבתמרים וכיוצ א בה ם אסורי ם • התליע ו לאח ר שנתלש ו הר י הן כפיר י עצת ה ומותרי ן • ב ד" א בשל א פירש ו לאוי ר אב ל אס פרש ו מהפיר י בי ן שפירש ו ע ל ג ב הפר י בי ן שפירש ו לא ו ר ואפילו ל א הגי ע לאר ץ ואפיל ו פ־רש ו לאח ר שמת ו אשורי ן • נמצא בתו ך הפר י אע״פ י שחור ו נקב ו לחו ץ א ץ חוששי ן שמ א ״♦צא וחז ר לחור ו שכ ל שיוצ א מחור ו אי ן חוששי ן שחז ר לחור ו • פיחת פדרב ךלהתלי ע באיביה ן צרי ך בדק ה שכ ל שהאיסו ר מצוי ב ו צרי ך בדיק ה • ולפיכ ך תמרי ם שהרח ש מצו י בה ם בעודם מחובר-־ ס לקרק ע ל א יאכ ל מה ם בל ח בדיק ה • וכ ן עדשים ופולי ן וזתי ס הרח ש מצו י בה ם הרב ה במחב ר ולפיכ ך צריכין בדיק ה עבר ו עליה ׳ שנ י עש ר חד ש משנתלשו ' אוכ ל והולך בל א בדיק ה ואי ן נמנ ע שכ ל ברי ה ש'זי ן ב ו עצ ם חיכ ו ס י ואינו מתקיי ם שני ם עש ר חד ש ולפיכ ך בידו ע שאי ן רח ש מ ן הרחשים הגדלי ם במחוב ר • עב ר וביש ל הו ך שט ס עש ר חדש בל א בדיק׳א ס יכו ל לבדו ק בוד ק וא ס לא ו ירא׳ל י שמות ר הא למ ה הדב ר דומ ה לב א זא ב ונש ל בנ י מעי ס ש ל בהמ ה דמעתידס אות ה בחזק ת הית ר • ועו ד שהר י י ש כא ן שת י ספיקות ־ ספ ק הי ה ש ס רח ש ספ ק ל א הי ה וא״ ת לומ ר הי ה שם שת א טתו ח ונתבט ל ואע״ס י שאתר ו ברי ה ל א בשל ה ל א אמרי אל א בברי ה שלימה ־ אי ל מחוי ה ואפיל ו חתוכ ה בשל ה כתו שיתבא ר בבי ת התערובו ת ולפיכ ך כ ל שי ש ב ו שת י ספקו , אפילו באסור י תור ה הולכי ן להק ל : פולי ן שנ י מינ י רחשי ם מצוין בה ם אח ד קש ן הגד ל במחוב ר והו א גד ל בי ן קליפ ה לבשר א ו בבש ר סמו ך לקליפ ה • ואח ד גדו ל הנוק ב ויור ד לפעמים ע 7 אמצ ע ־ אות ו הגדו ל הגד ל לאח ר מכא ן מות ר קודם שפיר ש אב ל א ס פיר ש ואפי ' ת ת אסו ר כמ ו שבארנ ו • ולפיכך הב א לבשל ו בל א בדיק ה כיצ ד הו א עוש ה • שור ה אות ן במים צונכ ץ כד י שיכנס ו המי ס בחורי ן ויוציא ו הרח ש שבתוכ ן ויפרוש כ ל העתי ד לפרו ש ואח״ כ ישי ס בקדיר ה אח ר רתיח ת המיס נד י שימות ו הנשארי ן בחורי ן • וא ס נמצא ו קצ ת בתו ך הקדירה משלי ך ואוכ ל א ת השא ר • שאי ן בה ם כ ל כ ך שיאסר ו * בפלישת ו א ת תערוכת ו • וירא ה ל י ש *סו ר לעשו ת כ ן בכ ל שני׳ עש ר חד ש מפנ י הרח ש הקט ן המצו י בה ן בעוד ן המחוב ר נהרי אפש ר ל ו להי־׳קיי ס כ ל שני ׳ עש ר חד ש • ולפיכ ך כ ל שני ' ־ עשרחדשצריכי ן בדיק ת : ' ושער שליש י ורביע י ^ י ־*׳■>*► > השער הרביע י בביאו ר דינ י בש ר בחל ב כשר בחל ב אסו ר מ ן התור ה שנאמ ר ל א תבש ל גד י בחל ב חמו • ונאמ ר בתור ה שלש ה פעמי ם * ומפ י השמוע ה למדו שהאח ד לאיסו׳אכיל ה ואח ד לאיסו ר הנא ה ואיז ד לאיסו ר בישול • וצמ ה הוציא ו הכתו ב בלשו ן ביש ל לומ ר לךישל ח בדר ך בישל אינ ו אש ר מ ן התור ה אנ א מדבר י סופרי ׳ : איז ה בש ר אסיר בחל ב • בש ר בהת ה אשו ר ת ן התור ה • נאת ר ל א תבשל ג ד בחל ב'את ו שלש ה נעמי ס לומ ר ל ך גל י ול א חי ה גד י ונח עו ף ג ד ול א בהמ ה שמא ה • חי ה ועו ף אע״פ י שאינ ם אסירים בחל ב מ ן התור ה אסורי ם ה ס מד״ ש : השוח ט התרנגולת ותצ א ב ה בצי ם גמורו ת מותרי ן לאכל ן בחל ב . ושאינן גמורו ת דנ ן כדי ן גו ף הגו ף ואסו ר ל אוכל ן בחל ב איזה ו ביצה גמור ה כ ל שי ש ל ה חלבו ן וחלמון • אע״ פ שמעור ת בגדי ן אין ל ה אל א חלמו ן עדיי ן בש ר הו א ו.גו ף ה ע ף הו א ואסורה ׳ לאבלה בחלב-וי״ א שאינ ה גמור ה ע ד שתשל ם קליפ ת'ותתקש ה והראשון נרא ה ל י עיק ר • ז ה שאמר ה תור ה גד י אפיל ו פר ה ורחלבמשתב שהר י כשרצ ה הכתו ב לפר ש גד י ממ ש כת ב וישלח הוד ה א ת גד י העזי ם ־ ונתי ב וח ת עורו ת גדי י העזי ם * הא למד ת שכ ל מקו ם שנאמ ר בתור ה גד י סת ם אפיל ו פר ה ורחל במשמ ע • וכ ן ז ה שאמר ה תור ה בחל ב חמ ו נ א הקפיד ה תורה בחל ב את ו דווק א אל א בי ן חל ב אמ ו בי ן חל ב'אחות ו בין גדול ה כפר ה בי ן קטנ ה כרח ל • בי ן שהטק ה בי ן של א הטקה ואפי ׳ בש ל גד י בחל ב עצמ ה אסו ר מ ן התור ה:המבש ל במי חל ב דו א ה;ו ס שבחל ב מות ר ת ן התור ה שהמי ס ש ל חל ב אינו כחל ב והאוכל ו סטו ר אב ל אסו ר באכיל ה מד״ ס • שהר י אסור לטב ל בש ר בכות ח וכות ח איןב ו אל א נביוב י החל ב שהו א הקוס • המבש ל בחל ב שבקיב ה אפיל ו הי ה צלו ל מות ר • דאינ ו אלא כפר ש בעלמ א • וי ש מ י שאוס ר בצנו ל אב ל כשנקר ש בקיבה מחי י הבהמ ה מות ר ־ דע ד שנקר ש במע י בהמ ה אנ ו חשוב כפר ש ־ והגאוט ס מסכימי ם להית ר : בש ר דגי ס וחגביס מות ר בחל ב אפיל ו מדבר י סופרי ם • נמצא ו שלש ה מ ני ס בבש ר בחל ב בש ר בהמ ה בחל ב בהמ ה • אסור * מן התור ה • בש ר חי ה.ועו ף בחל ב וכ ן בש ר בר^ ה , במי חל ב א ו בחל ב מת ה ככחלאשו ר מדבר י סופרי ם • ־ כמ ו שיתבאר• בש ר דגי ם וחגבי ם כחל ב א ו אפי ' בש ר בהת ה בחל ב קיבה מות ר אפיל ו תדבר יסופרים • כ ל שאסו ר לאוכל וע ס החלב אסו ר להעלות ו ע ל השלח ן בשע ת אכיל ה גזיר ה שמ א יערב הכ ל בקדי ר׳רותח ת כשהי א עובר ת תע ל הא ש מרותח , ולפת ך אפיל ו בש ר חי ה ועי ף אסי ר להעלות ן ע ם הגבינ ה ע ל השלחן • ב7״ א בשנ י אנשי ס המכירי ם ז ה א ת ז ה ואסיל ו בשנ י אחים שונאי ם ז ה א ת ז ה • אב ל אכסנאי ן שא ץ מכירי ן ז ה א ת זה בית שליש י חולי/ שהי א מותר ת ש$ א אשר ה תור ה אל א דב ר השו ה בשו ר וכשב וע ז • ואי ן האלי ה שו ה בשלשתן ־ שאלי ת סשו ר והע ז אינ ן בכלל האימורי ן כאלי ת הכש ב ואע׳׳פ י שכתו ב חלב ו האלי ה אין הכוונ ה בז ה לומ ר שהאלי ה הו א חל ב אל א לות ר שה^י ה בכלל אימורי ן וכ ן אמר ה תור ה והקרי ב מזב ח השלמ י חלב ו האליה תמימ ה • חל ב כו י אסו ר כש ל בהמ ה שהתור ה רבת ה אותו לאישור • שנאמ ר כ ל חל ב • ואי; ה חל ב אסיי " * כתיב ח ת החל ב המכס ה א ת הקר ב מ ה חל ב המנסה א ת הקר ב תות ב קרו ס ונקל ף א ף כ ל חל ב שהו א כז ה שהוא תות ב קרו ב ונקל ף בד " א בחל ב שאי ן הבש ר חוס ה אות ו אבל בחל ב שהבש ר חופ ה אות ו לעול ס ו יפיל ו בחי י הבהמ ה מותר שנאמ ר א ת החל ב אש ר ע ל הכסלי ס לימד ן התור ה שאינו אסו ר אל א שע ל הכסלי ס ול א שבתו ך הכסלי ס • חל ב שתחת המתני ס אע״פ י שהבש ר חופ ה אות ו כשהבהמ ה מת ה אשור שהבהמ ה בחיי ה מתפרקי ת ואברי ה נחשכי ן והחל ב שהחת המתני ס מתגל ה : לוב ן שבתו ך הכולי א י ש אוסר י ן אותן • ד ש ח ן הגדול״ ס וגדול י התחברי ס מתידי ן מ ה שי ש יומנו בתו ך הכולי א לס י שהבש ר חוס ה אות ו • וגרא ץ דבריה ם אלא שנהג ו במקומותינ ו איסו ר וממרטי ן אות ו מעיקרו : חל ב שעל הכסלי ס אס ר והו א הנקר א בלשו ן ח״מי ס קרב א דקליבוסתא : חל ב שע ל הדקי ן אסו ר * והו א כשיעו ר אמ ה משמתהילין לצא ת מ ן הקיב ה • חוטי ן שבעוק ץ אסורי ם משו ס חלב • חמש ה חזטי ן י ש בכסלי ס שלש ה מ ן הימי ן ושני ס ח ן השמאל שלש ה שבימי ן מתסצלי ן ומשתרגי ן לשני ס שכי ס ושני ס שתן השמא ל מתסצליןוחשתרגי ן לשלש ה שלש ה • וכשהבש ר חס ה ס נשלפי ס ת ן הככלי ס כשאד ם מוש ך בראש ן • ולאח ר שנתקרר הבש ר ה ס מתיבשי ס ונאחזי ם בבש ר וצרי ך לחט ט אחריהס •חוטי ן שבכוליאושבטיזו ל אסורי ן משו ס חל ב וצרי ך לחטט אחריה ס " קרו ס שע ל הכולי א המפסי ק בינ ה לבי ן החלב שעלי ה אשו ר משו ס חל ב תדבר י ססרי ס ־ וקח ס שת ל החלב שבכולי א חל ב גמו ר הו א ואסו ר מ ן התורה • קרו ס שע ל הטחול כול ו אשו ר אל א שע ל הד ד והו א רא ש הג ס שב ו אסו ר מן התור ה והשא ר אסו ר מדבר י סיסרי ס : הקיב ה שנ י חלבי ס ■'יש בה׳האח ד עשו י כקש ת • והשנ י עשו י כית ר ־ שע ל הקש ת אסיר מ ן התור ה • ושע ל הית ר בנ י אר ן ישר? ' נהג ו ב ו היתר ־ ובני בב ל נהג ו ב ו אישו ר • וי ש מ ן החנמי ס שאמר ו שאנ ו בנ י נולה אח ר בג י בב ל אג ו נגררי ן ואסורי ן ב ו כבנ י בב ל ־ וי ש מן הגאוכי ס שהור ו שאי ן אנ י נגררי ן אח ר בנ י בב ל במ ה שאץ ל: ס אל א במנה ג • וכ ל שמית ר ת ן הדי ן ובנ י א״ י נוהגי ן בו הית ר מ י שרצ ה לנהו ג ב ו הית ר נוה ג • ובלב ד מ י שאינ ו מבר בב ל ואנ ו בגליל ת אל • נהג ו ט איסו ר כבב ל : הטבח' המנק ר היזלבי ס צרי ך שיהי ה ל שט־סכיני ס בניקו ר ושער שליש י י ט הבשר אח ת שמחת ך ב ה בש ר ואח ת שמחת ך ב ה חלבים• שאיל ו חת ך בש ר בסכי ן שחת ך ב ה חלבי ס יאח ז חל ב שעל הסכי ן כבש ר ול א יסו ר ממ ט ר ק בשפשו ף ר ב וחוששי ן שתא יפש ע ול א ישפש ף הטי ב • עב ר וחת ך חלבי ס ואח ' כ בשר באות ו סכי ן משפש ף יפ ה יפ ה • ולכ ך א ס חת ך בש ר ל א יחתוך חלבי ם חוששי ן שמ א ישכ ח (יחתו ך חלבי ס ואח ר כ ך בשר וישכ ח מלשסש ף יפ ה יפ ה • ועכשי ו נהג ו מנקר י הבש ר לנקר כסכי ן אח ת • וירא ה שסמכ ו לנהו ג כ ן תפנ י של א אמרו *1 א לחתיכ ת חלבי ס • אב ל מנקר י גי ד ושמנ ו וקנוקנו ת שבו אי ן בגי ד חל ב ושומ ן שמ ן כ ל כ ך שידב ק מתנ ו בסכי ן • צריך אד ס להיו ת מלמ ד בתו ך בית ו שיה ו משפשפי ם בש ר יפ ה יפה לצא ת יד י ספיקו ת הלל ו וכ ן להיו ת מנק ר הבש ר מקנ ת תמיד בסמרטו ט וכ ן נהג ו רו ב המנקרי ם וכ ן צרי ך שיהי ה ל ן שני כלי ס מי ס אח ד שמדי ח ב ו בש ר ואח ד שמדי ח ב ו חלבי ס • י ומן הטע ס שאמרנ ו • כ ל טב ח המנק ר בש ר ותוכ ר לאחרי ם בחזקת מטק ר א ס נמצ א אחרי ו חל ב אפי ' כשעור ה מעבירי ן אותו מאומנת ו וא ס נמצ א אחרי ו כזי ת אצ״ ל שמעבירי ן אות ו אלא א ף מלקי ן אות ו : אסו ר לאד ס לית ן הכסלי ס בעו ד שהחלב ע ל ה ס ח ס ע ל גב י בש ר • לפ י שהקרו ם שע ל החל ב נקרע ונשב ר ע ס משמו ש יד י הטב ת • וכשתטח ן ע ל הבש ר החלב מתחמ ס וז ב ויור ד ע ל הבש ר ובול ע ממנ ו הבש ר : וא ס עבר ועש ה כ ן י ש מ י שאוס ר • וי ש מגדול י המחברי ם שאמר ו שאין דברי ס אצ ו נאמרי ם אל א לכתחיל ה דחוששי ן שמ א ישכ ח מלשסשף וכדר ך שאמרנ ו בשנ י סכיט ס : אב ל א ס עב ר ועשה . משפשף יפ ה יפ ה וד י ל ו • ולדבר י האוסרי ם ירא ה ל י שד י ל ו בקליפה שאי ן חו ס חל ב הכסלי ס גדו ל מסו ס בי ת השחיט ה שאיט צרי ך ר ק קליפ ה • ועו ד שהבש ר צונ ן והו א כח ס לתוך צונ ן • והלכ ה כדבר י האומ ר ח ס לתו ך צונ ן התחתו ן גיבר ומנק ר א ת העלין ן ואינ ו בול ע התחתו ן ?ז א כד י קליפ ה : ולעדן תולעי ס הנמצאי ם בבהמ ה ודגי ם וכית ת • תולעי ם הנמצאים במע י בהמ ה ואפיל ו בי ן ש ר לבש ר אשורי , לפי שאי ן דב ר שבבהמ ה מות ר אל א בשחיט ה • וכיו ן שכ ן אן * התולעים הגדלי׳בבשר ה בחיי ה אסורי ם לכ י שאינ ן בנ י שחיט ה והתורה רבת ה אזת ס לאיסו ר • מפ י השמוע ה למד ו ז ה שאמ ר הכתוב וא ת נבלת ס תשקצ ו לרבו ת דרני ן ש ל בהת ה ואי ן צרי ך לומר הנמצאי׳במעי ה שאות ן מ ן הס ק ה ן באי ם ואסורי ן משו ם שרץ השור ץ ע ל האר ץ • וכ ן הנמצאי ם במע י הדגי ם אע״פ י שאיל נמצאי ם דר ך בי ת הרע י העמי ס שהתולעי ם נכנסי ם דרך אזנ ו בשע ה שהו א יש ן : תולעי ם הגתצאי ס בדגי ם כי ו עור לבש ר א ו בתו ך הבש ר מותרי׳שאל ז באמ ת מבשר ן נגדל ו 'ולפיכך מותרי ם שהדגי ם אינ ן צריכי ן שחיט ה ובאסיפ׳בעלמ א יןף מותרי ם בית שליש י באלו שממלאי ! א ת הכרבש א בבשר : הטופ ל א ת הטוף ) בבצ ק כאלו שעושי ! בש ר א ו עוף ) בתו ך הבצ ק א ס לאחרשנמלח ז כראוי לקדיר ה הר י והמות ר " וא ס ע ד של א נמלח ו א ס בבצק ש ל סמיד א הו א בי ן שהאדי ס כבצ ק בי ן של א האדי ס הרי מות ר קמ ח הסמילאג ס ומתפר ר וכחלו ל הו א ובודא י כבולעו כ ך פולט ו ולפיכ ך בי ן הבש ר ובי ן הבצ ק מות׳אלמימו ' זה אינ ו 7 ס ן1 א מרא ה • י הי ה הקמ ת מנופ ה ולב ן שהו א ד ק ורך ומתחב ר הו א יפה ־ ולפיכ ך א ס . האדי ס הבצ ק בידו ע שבלע הד ס ול א פלסו • ואפי ׳ א ס ר ק ל א הי ה לב ן הרב ה ככסף ) הרי ז ה אסי ר • שא ר הקמחי ס א ס האדי ס הבצ ק אסו ר וא ס לאו מות ר א ף ע ל פ י שאינ ו לב ן וז ך ככס ף : בשר שצולי ן אות ו ע ד של א נמל ח אי ן מתני ן כל י תחתי ו לקבל שמנוני ת ע ד שיגי ע לכד י ש ה א ראו י לאכיל ה בצלייה זו־ . א ף ע ל פ י שניצוצו ת הניתזו ת ממנ ו ע ל האשחעלי ן תמרות עש ן וא ץ ד ס מעל ה תמה ת עש ן אפי ׳ כ ן חוששי ן שת א סניס התחתוני ם ה ס שהגיע ו לכל ל צליי ה • אב ל העליוני ס ל א הגיעו ועד י ן י ש ד ס גמו ר בתוכ ן אל א כיצ ד הו א עוש ה מני ח בכלי שמקב ל ב ו השמנוני ת מי ס ומשלי ך במי ס שגי ׳ א ו שלש ' גרגרים ש ל מל ח לפ י שהמל ח מוש ך בעבע ו הד ס שב ו לקרקעית הכל י והשומ ן צ ף ונפר ד מ ן הד ס וכשנצל ה שופ ה בנחת השומ ן •והד ס הנשא ר בשול י הכל י משלי ך ־ וירא ה ל י שלא התיר ו לעשו ת כ ן אל א לאח ר שתעל ה תמרו ת עש ן שאי ן שס ר ק חש ש ד ס בעלמ א אב ל קוד ס לכ ן שי ש ש ס וודא י 7 ס אסור בד״ א בבש ר אב ל כב ד אשו ר בכ ל עני ן לשו ס תחתי ו כלי לקב ץ השמנונו ת • ומ ה הפר ש י ש בי ן בש ר לכב ד בדב ר זה שד ס הבש ר יור ד ומתמצ ה למט ה בשול י הכל י וד ס הכב ד צף ומתער ב ע ס השומ ן • והור ו מקצ ת גאוני ס ז״ ל של א אמרו להתי ר בנתינ ת מל ח אל א שני ם א ו שלש ה גרגרי ס אב ל ליהן מל ח הרב ה אסו ר חוששי ן שמ א כ ח ריבו י המל ח ישב ר כ ח הדס ויתער ב ע ס השומ ן וי ש מגדול י אחרוני ' שאמר ו שעכשי ו שאין אנ ו בקיאי ן בשיעו ר נתינ ת מל ח אסו ר י לית ן כל י תח ת הבשר אל א א״ כ מל ח הבש ר ושה ה במלח ו שיעו ר מליח ה והודח יפ ה כדי ן בש ר מכש ר בקדיר ה • וירא ה ל י דא ס עב ר ועשה אפי ' נת ן ב ו מל ח הרב ה מות ר לפ י שאי ן כא ן ד ס אסו ר מדאורייתא דד ס שבשל ו הו א ואינ י אסו ר דב ר תור ה ועו ד 7איט וודא י אל א ספ ק שת א משעלת ה תימרו ת נתבש ל הכ ל ואפילו העליו ן • ולפיכ ך מות ר • צל י שחתכ ו ע ל גב י הכב ד ויש ע ל הכב ד מראי ת דסא ס הגי ע הצל י לכד י שיעו ר צליי ה עד שיה א ראו י לאכיל ה אי ן חוששי ן לאות ו ד ס שאי ן כא ן אל א מראה ד ס . ויי ן ש ל בש ר קורי ן אות ו • ול א עו ד אל א אפיל ו הי ה ל ע ב ואדו ס ועב ר אדמימו ת הכב ד מעב ר א ל עב ר מותר • ואי ן י ■ . ושער שליש י צריך לומ ר א ס עמ ד הבש ר במליחת ו כד י שעו ר מליח ה דכ ל ששהה במלח ו כ7 י שעזר ו אי ן כא ן חש ש ד ס כלל ׳ ואפי׳לקדיר ׳ אלא אפיל ו הי ה הבש ר תפ ל מות ר כמ ו שבארנ ו : ניקר גי ד מש ה גיד הגש ה אסו ר מ ן התור ה שנאמ ר ע ל כ ן ל א יאכל ו בנ י ישראל א ת גי ד מכ ה אש ר ע ל כ ף היר ך ונוה ג בבהמה ובחי ה וביר ך ימי ן וביר ך שמא ל אב ל אינ ו נוה ג בעו ף לכי שאי ן ל ו כ ף עגו ל כש : בהמ ה • הי ה לעו ף כ ף עגו ל אבורי ן מן הספ ק לפ י של א פיר ש הכתו ב בבהמ ה וחי ה אל א אשר ־ ע ל כף היר ך ואפש ר שכוונ ת הכתו ב לאסו ר כ ל אש ר ל ו כ ף אע״פ י שחין במינ ו כ ף וכ ן א ס נמצ א בהמ ה א ו חי ה בל א כ ף יסו ר מ ן הספק• שמ ת כ ל שי ש במינו • כ ף אסר ה התור ה • אע״פ י שאי ן לזה י ש לז ה שבמינ ו • ונוה ג בכו י שהר י י ש לכ ל מנ ו כ ף הירך : גיד הנש ה ש ל שלי ל כב ר נתבא ר דינ ו בשע ר החמיש י ש ל בי ת הנשחטין • שנ י גידי ן י ש ליר ך האח ד פנימ י סמו ך לעצ ס והשנ י החיצון סמו ך לבש ר ושניה ם אסורי ס אל א שהפכימ י אסו ר דבר תור ה שהו א הפוש ט בכ ל הירך • והחיצו ן אסו ר מדבריה׳ ־ הקנוקנות שבז ה ושבז ה אסורי ן מדבריה ם ולכ ך מחט ט אחריהם בכ ל מקו ס שה ס ושמנ ן אסו ר לפ י שישרא ל קדושי ם נהגו ב ו איסו ר : גופ ו ש ל גי ד אינ ו אל א כע ץ ואי ן ב ו טע ס ואע״פכ אוסרת ו התור ה • אב ל אינ ו אוש ר תערובת ז בפליטתו לפ י שהו א כע ץ בעלמ א ואי ן ב ו נות ן טעסהקנוקנו ' ושומן שב ו י ש בה ן טע ס ואסורי ן ואוסרי ן תערובתןבפליטתן : יש מרבות י שאמר ו שהגי ד אסו ר בהנא ה • וי ש מרבות י מתירין אות ו : וכ ן נרא ה וכ ן נהג ן • רובהמצויי ן אצל ניקו ר תומחי ן ה ן שאי ן ל ך א7 ס בישרא ל מכני ס עצת ו להכשיר א ת האיסו ר ?י א א ס הו א בק י ומומח ה בדב ר • וכדר ך שאמרו בשחיט ה ובהרמ ת תרומ ה ומעשרו ת • לפיכ ך ישר? < ששלח יר ך חתוכ ה לחב ר ו כדר ך שמחתכי ן אות ו מנק ד הבשר שבישרא ל סומ ך עלי ו ואוכ ל ואינ ו נמנ ע • הצנועי ן מושכין א ת ידיה ם ע ד שידע ו שנק ר אות ו בק י.במלאכ ה ^ 1 ניקר חל ב דבר תור ה חל ב בהמ ה אסו ר וש ל חי ה מות ר שהר י אמר ה תורה בפרש ת קדושי ם כ ל חל ב וכ ל ד ס ל א תאכל ו ודבר הלמ ד מענינ ו הו א של א אסר ה תור ה אל א חל ב הקרבי ן על גב י המזב ח וחי ה אינ ה קריב ה • א״ כ למ ה הוצר ך הכתו ב לומר כ ל חל ב שו ר וכש ב לע ז ל א תאכל ו • לימ ד ע ל האלי ה ש ג חולץ בית שליש י שנכבש בתוכ ו אכ ל השא ר שאינ ו ־ עומ ד בתו ך הצי ר מות י שאין הד ס משעש ע ע ד שיתפש ט בכ ל החתיכ ה ול א עו ד אל א אסילו הי ה אות ו מקצתשנכב ש בתון־הד ס שמ ן שכנגד ו מפעפ ע עד שיתפש ט בכ ל החתיכ ה חינ ו אוש ר השא ר בפעשוע ו לפ י שהדס אינ ו מפעפ ע ומ ה שמפעפ ע בחתיכ ה ז ו אינ ו אל א מ ן השומן ושומ ן מות ר הו א מצ ד עצמו ־ וא ף ע ל פ י שנאש ר מחמ ת הדס מ ה שמפעפ ע ממ ט מות ר הו א שאינ ו מולי ך א ת הד ס אלא במקו ס שנ ח הד ס יכו ל ללכ ת ולהתפשנ ן מצ ד טבע ו שא ס אין את ה אומ ר כ ן אי ן ל ך בש ר שנמל ח מות ר שהמל ח נאס ר מחמת בליע ת ד ס שבתוכ ו והמל ח טבע ו ד ק ונכנ ס בכ ל חלקי הבש ר ע ד שימצ א טעמ ו בכול ו וא ס את ה אומ ר שהד ס נכנס בכ ל מקו ס שהמל ח נכנ ס א ו שהמל ח אח ר שנאס ר כאלו הו א עצמ ו אסו ר מצ ד עצת ו אן 6 את ה אוס ר א ת כ ל הבשר שטע ס המל ח האסו ר נטע ס בכ ל מקו ׳ שהמל ח בכל י וכן אי ן ל ך אסו ר קליפ ה לעול ס שקליפ ה ז ו אוסר ת מ ה שסמוך ל ה וכןמקליש ה לקליפ ה : כל י שמלח ו ב ו בש ר ביןשהו א כלי מנוק ב ובי ן שהו א כל י שאינ ה מנוק ב אסו ר לאכו ל ב ו רות ח שהרי הו א בלו ע מ ן דס • והרות ח מפליט ו ובול ט מחנ ו •כיצ ד נתן ב ה רות ח יב ש צרי ך קליפ ה נת ן ב ה רות ח ל׳ ז כבש ר רות ח שאי אפש ר בל א רטיב ה קצ ת צרי ך נטיל ת מקו ט . נת ן ב ה צונןלחישמתיריןלפי שהקער ה אח ר שהודח ה צוננ ת הי א • ויראה ל י שאפיל ו הדח ה אינ ה צריכ ה אל א כ ל שמקנח ה יפ ה מותר לאכו ל ב ה צונ ן ול א הצריכ ו הדח ה אל א לסכי ן ששח ט ב ה 7על יד י דוחק ו פול ט קצ ת • ומקצ ת מןהגאוני ס אמר ו שהקער ׳ שמלחו ב ה בש ר רותח ת הי א • ואפיל ו לאח ר שהודח ה ונרא ה מדבריה׳שאסיר לאכו ל ב ה צוקל ח גמו ר שהר י הו א כצונ ן לתו ך חס שהתחתו ן גוב ר ואוס ר א ת הכ ל • וירא ה ל י שאיןז ה עיק ר : קרוס ש ל מו ח שבראש • חוט י ד ס י ש ב ו ומו ח עצמ ו ד ס י ש ב ו ואינו יוצ א במליח ת הרא ש מיד י דת ו לפ י שהעצ ס המו ח מקיפו ועומ ד בפני ו ואי ן מקו ס לזו ב הד ס דר ך ש ס ואפיל ו צלאו ע ל הא ש א י אפש ר לא ש לשאו ב דת ו והד ס מתקב ץ בעצ ס . המו ח העשוי ה כקדיר ה ומחבש ל המו ח • ומ י שרוצ ה לתלח ו ולהכשירו בקדיר ה כיצ ד הו א עוש ה קורע ו ומוצי א מוח ו וקור ע $קרוס ומולח ו • רצ ה לאכל ו צל י תני ח בי ת שחיטת ו ע ל הא ש והדס ז ב דר ך בי ת השחיט ה ־ וא ס נע ץ קיס ס א ו שפו ד וכיוצ א בו דר ך נחירי ו הד ס ז ב וייצ א • וי ש ת ן החכמי ם שאמר ו של א התירו לצלות ו כ ן אל א להבהב ו ע ל הא ש קצ ת כד י שישי ר שער ו אבל להכשיר ו באכיל ׳ בכ ך ל א ע ד שיוצי א וינק ה הקרומו ת מ ן הדס • וירא ה ל י שאי ן עיק ר לדבריסאל ו : הניח ו ע ל צדדי ו הדס מתקב ץ בתו ך עצ ס המו ח העשוי ה כקדיר ה ואסו ר • ול א ושער שליש י י ח כל הרא ש נאס ר בכ ך אל א המו ח שבקדיר ה ש ל עצ ס והשא ר מותר ־ ניק ב עצ ס שע ל המו ח וצלא ו א ס הי ה הרא ש מונ ח ע ל האש והנק ב למט ה מות ר וא ס לא ו אסו ר • ולפיכ ך הרוצ ה להשיר שע ר שע ל הרא ש מניח ו ע ל בי ת השחיט ה א ו ע ל נחירי ו על הדר ך שאמרנ ו : הרוצ ה למלו ח א ת הרא ש כיצ ד הו א עוש ה והשער מפסי ק בינ ו ובי ן המל ח • י״ א שמול ח ע ל השע ר ואח״ כ מניחו ע ל הרמ ץ ע ד שישי ר השע ר וחוז ר ומול ח . ואינ י רוא ה טעס לדברי ס הלל ו • אל א א ס רצ ה חות ך א ת הרא ש לשני ס ומולח יפ ה א ת הרא ש'מצ ד פני ס והופכ ו ומול ח ע ל העו ר שאין השע ר מעכ ב ע״ י המל ח להפלי ט ד ס שבבש ר הרא ש הרי מו ח שבעצמו ת נכש ר ע״ י מליח ה ואי ן העצ ס מעכ ב וק ל וחומר הדברי ס לשע ר הרא ש ־ ול א אתר ו במו ח שברא ש ן! א מכני הורידי ן ש ל ד ס שע ל קרו ס ש ל מו ח שהו א כאל ו ד ס כנו ס שס בעי ן • אב ל ד ס האברי ס שהו א קלו ש וצלו ל יוצ א הו א ע״ י מליחה שע ל השע ר וכ ן הדי ן לטלפיסמחת ך אותסמע ט ומולח והד ס יוצ א מ ן החת ך וצרי ך שיה א חתוכ ן למט ה : הההבהב תרנגולי׳א ו אוווי ס כד י לחר ך שיור י נוצ ה שעליה ן רוחץ בי ת השחיט ה כד י של א יתבש ל הד ס שע ל בית השחיט ה ויבל ע בבש ר • ואח״ כ מעבי ר בא ש ול א יעכ ב אותן הרב ה כד י של א יבל ע דמ ן בבשר ן ע •׳ י חו ס הא ש ומ ה שיבלע ע״ י הא ש מסתב ך הו א הרב ה ואינ ו יוצ א ע״ י מליח ה : הרוצה למלו ג גדיי ס וטלאי ס א ו עופו ת י ש מ י שאומ ר שמער ה מיס חמי ס בכל י זאח׳׳ כ מול ג לתוכ ן • אב ל ל א ימלו ג בתו ך כלי ראשו ן לפ י שכל י ראשו ן מבש ל וי ש בדב ר ז ה משו׳חל ב וד ס שמתבשליןעס הבשר־וכןל א יער ה עליה ס מכל י ראשזןדעירו י כלי ראשו ן ככל י ראשו ן • וי ש מגדול י החכמי ס שהור ו דעירו י דכלי ראשוןאינ ו ככל י ראשון • וכדבר י ראשוני׳שאמר ו להחמי ר ראוי להורו ת ולהחמי ר בש ל תור ה • וירא ה ל י דז ה וז ה אסו ר אעפ״י שאיןכל י שנ י מבש ל מבלי ע הו א ומפלי׳ • ל א יה א חו ס פל י שני מוע ט מחו ס ביתהשחיט׳והל א אמר ו שחו ס בי ת השחיט ' רותח • וכ ן חו ס הכסלי ס סמו ך לשחיט ת בהמ ה שאסר ו להניחן ע ל הבש ר שמ א יזו ב החל ב ויבל ע הבש ר ולפיכ ך אסור אל א לאח ר ניקו ר חל ב ומליח ה : אווזי ן ותרנגולי ם שממלאין אות ן בש ר שנמל ח כד י מליח ה התכשר ת לקדיר ה מותר בי י בצל י בי ן בקדיר ה • ל א אסר ו לאח ר מליח ה אפיל ו לקדירה ?1 א הכב ד בלב ד וכמ ו שבארנו : מיל א אות ן בש ר ע ד שלא נמל ח א ס לצל י מות ר דכמ ו שה ס בולעי ס ד ס בש ר המלואיס כ ך יפלט ו אות ו • ואי ן הפר ש בדב ר ז ה בי ן שפ י המולייתא למט ה ובי ן שהו א למעל ה • וא ס לקדיר ה הר י ז ה אסור שהר י הד ס ז ב ויור ד ומתער ב בתו ך הקדירה • וכ ן הדין * בית שליש י ושע ר שליש י נשר• אב ל תח ת הבש ר מות ר • עב ד ומל ח ע״ ג הבש ר מות ך : שוא ב הד ס כמ ו שבארנ ו צורידי ן (כחתיכ ה שנצר ר ב ה 07 • הלב מתקב ץ 7 ס בתוכ ו בשע ת שחיצו ת ולפיכ ך קוד ס מליחת ן וי ש מ י שאוס ר אפיל ו לצל י בל א מליח ה • וראו י לחו ש לדברי ו צריך לקורע ו ומוצי א ד ס שבתוכ ו ואח״ כ מולח ו • מלח ו וי ש מ ן הגאוני ם שאסרוה ו לקדר ה ע ד שיחתמ ו ויצלנ ו וראו י ולא קרע ו • קורע ו אח ר מליחת ו ומות ר א ף ע ל פ י שנמל ח ע ס לחו ש לדבריה ם לכתחיל ה אב ל א ס קרע ו שת י וער ב וחתכ ו 7ס שבתוכ ו כבולע ו כ ך פולמ ו • ול א עו ד אל א שהל ב חל ק למט ה ובשל ו ע ם בש ר ואע״פ י של א צלאוהכ ל מולי ס שאינ ו הרכה ואינ ו בול ע כל ל • ואפיל ו בבישו ל כ ל שכ ן במליח ה • אסו׳שז ה שהצריכוה ו צליי ה חשש ת אחרוני ׳ הי א שת א ל א יחתו ך נתבשל בקדיר ה ע ם בש ר א ו ירקו ת וכיוצ א בז ה הר י הו א אוס ר א ו ל א ישי ם זזתוכ ר למע ה ובחשש ת אחרוני ם כז ו איןתדקדקי ס תערובותו שהד ס נפל ע ויוצ א ממנ ו בתבשי ל הקדיר ה : כיצ ד להחמי ר בדעב ד אל א להק ל שהתור ה חש ה ע ל ממונ ן ש ל ישרן ( משערין אות ו תשערי ן אות ו בכול ו לפ י שאי ן אנ ו יודעי ם כמ ה וכ ן הור ו רבות י • חלע ו בחומ ץ א ו ברותחי ן תות ר • בד״ א יוצא תמנ ו • ואי ן הפר ש בדב ר ז ה בי ן שהל ב דבו ק ע ס העו ף בשטק ר והוצי א מזרק י ד ם שבתוכ ו המלאי ם דם • של א תועי ל ובין שאי ן דבו ק ע ם העו ף לעול ם אי ן משערי ן בכ ל העו ף ?! א החליט ה לד ם המכונ ש ושעומ ד בעי ן תו ך המזרקי ם • וכב ר בלב לבד ו ־ ושמעת י שי ש מחתירי ן לשע ר בכ ל העו ף א ס הל ב שלח ו מישיב ת הגאוני ם שאי ן בקיאי ם עכשי ו בחליע ה • שלק ו דבוק ב ו • ול א נראי ן דבריה ם : בנ י מעיי ם אי ן מחזיקי ן בה ס א ת הכב ד בקדיר ה בפנ י עצמ ו בל א מליח ת ובל א חליע ה ירא ה דם לפיכ ך אפי ' בשל ו אות ם בקדיר ה בל א מליח ה מותרי ס . ל י שהו א מות ר שהכב ד אוסר ת ואינ ה נאסר ת ששולט ת הי א באלו בנ י מעיי ם אמר ו הדקיןהסובביןא ת הכר ס סבי ב הכנת ׳ ואינ ה בולע ת ואפי ' בתו ך הקדיר ה לפ י שפליטת ה מרוב ה (המעי וסחלחולי ת • אב ל הכר ס ו*שא ר בנ י מעיי ם מחזיקי ן ומונעת ה מלבלו ע ואפיל ו נתבש ל הרב׳ומ ה ששלח ו מ ן הישיבו ת בהם ד ם • וצריכיןה ס מליח ה • ובנ י מעיי ם שאמר ו ל א אמ ה שאי ן מות ר לאכו ל כב ד שלו ק אל א א " כ צלאוה ו תחיל ה ירא ת אלא בה ן עצמ ן אב ל בשמנ ן מחזיקי ן בה ם ד ם והעי ן מעיד ה ל י של א אתר ו אל א לכתחיל ה אב ל א ס עב ר ושלק ו מות ר • עליו שי ש ב ו ד ם • והכנת א עצמ ה י ש מ ן הגדולי ם שאסרו ה ואע״פ י שראית י לאח ד מגדול י המחברי ם שאס ר הכב ד וכ ל בקדירה לפ י שהי א תלא ה ית ר מד י •חוטיןקטני ס דקי ם מלאי ם מ ה שנתבש ל עמ ה • א ס ל א הבהב ה אות ה תח־ל ה א ו שחלטוה ו דם • ואפיל ו חת ך אות ן חתיכו ת הרב ה ומלח ן אסורי ס • בחומ ץ א ו ברותחי ן אי ן דברי ם אל ו מחוורי ן בעינ י : ועכשיו ראית י שנהג ו ב ה הית ר • ואית ן חוט י ד ם כשאד ם בק י השוח ט א ת התרנגול ת ומצ א ב ה בצי ם גמורו ת אינ ן צריכי ן בהן מותח ן ונשלפי ן ה ס הטי ב ע ד של א ישא ר אח ד מה ס • מליח ה של א אסר ה תור ה ד ם בצי ם כמ ו שיתבא ר אחר שאמר ו איןמחזיקיןד ס בבנ י מעיי ם י ש מ י שאוס ר למלו ח בשע ר החמיש י ש ל בי ת ז ה • מצ א ב ה בצי ם שאינ ן גמורו ת אותן ע ם בש ר שכ ל שאינ ו טרו ד לפלו ט בול ע • וי ש מתירי ן הר י ה ן כגו ף התרנמל ת וצריכי ןמליח ה • אל ו ה ן בצי ם גמורו ת •מתנין טע ם לדבריה ם דכיו ן שאי ן לאל ו ד ם אי ן בולעי ן ד ס כ ל שי ש להןחלבו ן וחלמון־אי ן ל ה חלבוןעדיי ן בש ר הי א וטעונ ה הבא עליה ן . אל א מחלי ק והול ך הו א ואי ן טע ם לדברי ם ?1 ן • מליח ה וי ש מ י שאומ ר שאינ ה גמור ה ע ד שתגמ ר קליפת ה וראה ל י שאע״ פ שאי ן מחזיקי ן ד ם בבנ י מעיי ם צי ר י ש לה ם החיצונ ה ותתקש ה • והראשו ן נרא ה עיק ר : אי ן מולחי ן אל א וכל שה ן פולטי ן צי ר אי ן בולעי ן ד ם • ודברי ם אל ו ש ל טע ם בכל י מנוק ב שא ס מל ת בכל י שאינ ה מנוק ב הד ס מתכנ ס הס • ולפיכ ך ל א ראינ ו מ י שנזה ר מלמלו ח אות ן ע ם פש ר . בתו ך הכל י ונכב ש בתוכ ו • מלח ו בכל י שאינ ו מנוק ב א ס נמל ת ןיראה ל י כשמולח ץ החלחול ת אי ן מולחי ן אות ן מצ ד הפנימ י במל ח כ ל כ ך שפוג ם א ת הבש ר מלאוכל ו עמ ו הר י ז ה כרות ח מקום מעב ר האוכלי ן אל א מ ן צ ד החיצו ן שש ם הש י מ ן דבו ק וכשהד ם מתקב ץ בתו ך הכל י והבש ר נכב ש בתוכ י וכבו ש הר י ושמחזיקין ב ו דם : הטחו ל י ש ל ו ד ס • ודת ו בל א תעש ה כד ם ז ה כמבוש ל • ולפיכ ך אסו ר ־ וי ש מ י שהור ה שאינ ו אסו ר שאר אברי ם ולפיכ ך צרי ך מליח ה • ול א אמר ו בטחו ל שומכ א אל א א״ נ נמל ח הרב ה כבש ר שמולח ץ להצני ע ולהוליס^דה ך בעלמא אל א להצריכ ה חתיכ ה ומליח ה ככב ד • ולומ ר מרחו ק שהו ׳ נמל ח ע ד שאינ ו יכי ל להיאכ ל מחמ ת מ• ■יי ו א ף שהמליחה מכשירת ו כשא ר אברי ם • ומרא ה אדתימו׳שב ו לאח ר לכשיוד ח ח ן המל ח וכ ן י ש מ י שהור ה שאינ ו נאס ר אא ' < עת ל מליחה אינ ו מחת ת ד ם אל א טבע ו ומראי ת שומנ ו הו א ככ ה : בתו ך הכל י ע ד תשלו ם כד י מלי ח ת ו דתזת ן ז ה ואיל ך נעש ה הכבד מרוב ה בדמי ם הו א כמ ו שאמרנ ו • ולפיכ ך אסו ר אינ ו נאכ ל מחמ ת מליחת ו ול א קוד ם לכ ן • ואי ן 7נ_רי ס אצ ו לבשלו בקדיר ה • א ף ע ל ס י שמלח ו . אל א א״ כ קרע ן עיק ר ־ והעיק ר כמ ו שכתבנ ו • מלח ו בכל י שאינ ו מנוק ב רואי ן שתי וער ב ומולח ו וחותכ ו למט ה כד י שיזו ב דמ ו היט ב . כ ל מ ה שנכנ ס בתו ך הד ס והצי ר שבתו ך הכל י ואסו ר אפינ ו (לאכלן בצל י י ש מ י שהתי ר בל א חתיכ ה ובל א מליח ה שהא ש לצל י • לס י שהו א כבו ש וכבו ש הר י מ א כמבוש ל • ודוק א מי £ שנכבש בית שליש י לחתכן ע ל הדר ך שימת ן : כיצד מנלחי ץ א ת הבש ר לקדיר ה • כותני ן א ת המל ח לשנ י צדדין מול ח והופ ך ומולח ! יפ ה • ואינ ו צרי ך לית ן עלי ו מלח ע 7 שיכסה ו טל ו ולעשות ו כבני ן אל א תולק ו יפ ה . ע ד שלא יה א ראו י לאכיל ה ע ס אות ו המל ח כד י ש־פלי ט א ת דמ ו • ויראה ל י שאי ן צרי ך למלו ח תב ׳ צדדי ט אל א מצו ה מ ן המובח ר ובאפשר . אב ל א ס ל א מל ח אל א מצ ד אח ד א ו של א הי ה כ ח לעשות כ ן כמיל ח תרנגולי ן א ו אווזי ן שא י אפש ר שידב ק המל ח בנל חלל ן אא״ כ בת ר אות׳ • א ו שמל א חלל ן במל ח כמוליית ׳ מות ■והדי ן מת ן של א תה א חתיכו׳בש ר דק ה חמור ה מחתיכ ת בשר עב ה כטפ ח • שז ו צריכ ה מליח ה מב ׳ צדדי ן אע׳׳ פ שאי ן בכל עבי ה כחצ י אצב ע וז ו ד י ל ה במליח ת ש ט צדד־ ן לב ד אע״ פ שיש בעבי ה טפ ח וד ס שבאמצ ע חת־כ ׳ מ י הוציאה • ואי ן לדב ר קצבה ■ כב ר בארנ ו שהבש ר שי ש ב ו חוט י ד ס כלחיי ס והי ד וכ ן בהמה ושן ) של א נשחט ו הורידי ן צרי ך לחתו ך ולמלו ח • וי ש מןהגאוניס שאמר ו שצרי ך שיני ח מקו ס החת ך למט ה כד י שיווב דמ ן היט ב וכ ן בכ ל מקו ס שצרי ך חתיכ ה : המול ח צרי ך שידיח הבש ר תחל ה יפ ה יפ ה כד י להסי ר חלא ת הד ס שע ל פני ו ואחר כ ך מול ח ואח ר כ ך ידי ח יפ ה יפ ה כד י להסי ר המל ח שע ל פניו מל א ובלו ע ד ס ולרחו ץ אות ו מלחלוחי ת הד ס שנפל ט ונדבק ע ל פני ו • המול ח צרי ך ליזה ר בהדח ה שלאח ר מליח ה שינפ׳ן המל ח א ו שישטפנ ו במי׳ע ד של א יתננ ו בתו ך כל י המי ס שהוא מדיח ו ם שא ס יניחנ ו ע ס מלח ו בכל י שאינ ו מנוק ב ע ס המיס נמצא ו המי ס שוברי ן כ ה פליט ת הבש ר ונמצ א הד ס שעל פנ י הבש ר ושע ס המל ח חוז ר ונבל ע בתוכ ו מחמ ת המל ח שעמו בכל י • ולפיכ ך תקנ ה גדול ה הי א למלו ח במל ח גס ה במעט שהו א מנפ ץ אות׳ננער ת ונופל ת • ואח״ כ רשא י להדי ח הבשר באיז ה כל י שירצ ה ע ס קצ ת המי ס • מל ח במל ח דק ה אע״פ שהו א רשא י צרי ך לשכשך ) היט ב כד י להסי ר מ ן הבש ר המלח שהי א נדבק ת עמ ו היטב • ועו ד כד י שיוכ ל להדי ה לאח ר כן בתו ך הכל י ע ס המי ס : כמה שיעו ר זמ ן מליח ה לקדיר ה • מקצ ת גדול י המחברי ם כתבו כד י שיעו ר צליי ה • עמ ד במליחת ו כד י שיעו ר . ציא^ ו מות ר לבשל ו בקדיר ה ואי ן צרי ך להרתי ח המי ס אל א נותן הו א בי ן לרותחי ן בי ן לצונ ן • של א מצאנ ו צור ך לחליט ה אחר מליח ה : מול ח אד ס חתיכו ת הרב ה זויע ל ג ב ז ו וז ו ע ס זו ואי ן חוששי ן שמ א תפלו ט ז ו ותבל ע ז ו שכ ל זמ ן שי ש ב ה פליט ׳ דס ואפי׳צי ר אינ ה בולעת : כד״ א במול ח בש ר ע ס בש ר ואפי ׳ בשר שו ר ע ס בש ר גדיי ם וטלאי ס • ואפי ' ע ס עופו ת שא;ז א לגדיים וטלאי ם ואפי ׳ לעופו ת לגמו ר כ ל פליט ת ציר ן ע ד של א יפלוט בש ר השן ר א ת דמ ן • אב ל דגי ס גןמרי ן כ ל פליטת ן ע ד ושער שליש י י ז שלא יגמו ר העו ף פליט ת דמ ו • עב ר ומל ח הדגי ס אסורי ם לפי שחוזרי ן ה ן ובולעי ן א ת ד ס העו ף אב ל העופו ת מזתריןיי ש מי שאוס ר א ף העופו ת לפ י שחוזרי ן הדגי ס ופולטי ם ד ס . שבלעו ומבליעי ס בעופו ת • ודברי ס רחוקי׳ה ס מכל ל דבר י אלו את ה למ ד שאסו ר למלו ח בש ר ע ס בפ ר שכב ר נמל ח א ס שהה הראשו ן במלח ו ע ד כד י שיגמו ר פליט ת ציר ן שחוז ר הו א ובולע מד ס חתיכ ת שניי ה ז ו כיו ן שאינ ו טרו ד לפלו ט אפי׳צי ר * וגדולה מז ו שמעת י מרבות י שאפי ׳ בש ר שנמל ח לעצמ ו אסו ר להשהותו במלח ו לאח ר נמ ר פליט ת ציר ו לפ י כחוז ר ובול ע מלחלוחית ד ס שעלי ו ושע ל המל ח • עב ר ושה ה צרי ך קליפ ה שאין הד ס נכנ ס ית ר מכד י קליפ ה • ומקוב ל אנ י מרבות י שע ד שתיס עשר׳שעו ת בקרו ב בש ר פול ט צי ר • י ש מגדול י החכמי ' שאמרו כ ל זמ ן שהבש ר פתו ח לפלו ט ד ס א ו צי ר מות ר למלו ח עליו בש ר חד ש • שכ ל שהו א פתו ח כש ס שהו א בול ע כ ך הו א פולט ולפיכ ך התיר ן למלו ח ע ל בש ר שפול ט ד ס א ו צי ר וכ ן משעה לשע ה ז ה ע " ג ז ה • ואפי ׳ לימי ס הרב ה • שכ ל הפולט , בולעת ופולט ת ואינ ה נגמר ת מלפלו ט : ודגי ס ועופו ׳ שאסר ו לפי שהבש ר הדגי ס יפ ה מאו ד ופול ט הו א כ ל דמ ו וכ ל ציר ו עד של א התחיל ו העופו ת לפלו ט שו ס ד ס • ולפ י דרכ ס למדנו שא ס מל ח עופו ת עצמ ן ומשע ה שהתחיל ו לפלו ט מלח עמה ס דגי ס מותרי ן ־ ודר ך ז ו רחוק ה בעינ י שא י אפש ר שלא יפלוט ( העופו ׳ כל ל בתו ך שיעו ר שיפלט ו הדגי׳דמ ן וציר ן• ' אסור לית ן בש ר של א נמל ח כל ל ע ס בש ר שנמל ח קיד ' פליט ת דמ1־ לפ י שבש׳ז ה של א נמל ח בול ע הו א מהד ס שחביר ו המלו ח פולט שאי ן ל ו דב׳שימנענ ו מלבלוע • וי ש מגדול י המורי׳שהו ח שחוזר הו א להכשיר ו ט ס מליחת ו שכש ס שפול ט ד ס מעצמ ו כך פול ט ד ס שבול ע מחוצ ה ל ו נז ה נכו ן : וגדול ה מז ו אמר ו קצתרבותי שאפי ׳ מלח ו בש ר ע״ ג בש ר שנמל ח והוד ח ו4בל ע דס חתיכ ה ז ו שמלח ו עלי ו חוז ר הו א ומולח ו וכש ר דכבול ע כך פולט ו • וכמ ו שפול ט על, י מל ח ד ס ש ל עצמ ו • כ ך יפלו ט דס שבל ע ממקו ס אח ר • ואי ן דב ר ז ה נכו ן בעינ י • וראית י בו תור ת דב ר ז ה ממ ה שאסר ו דגי ס שמלח ן ע ס העופו ת ואילו הי ה לה ס הית ר במליח ה ל א אמר ו אסורי ם, ־ ול א הי ל שותקין מללמ ד ■עליה ם א ת ההית ר : הכבד דמ ו מרוב ה • לפיכ ך אסרוה ו אפיל ו לצלות ו בשפו ד אחד ע ס בש ר אא״ כ נת ן הכב ד ברא ש השפו ד ושיתל ה השפוד ראשי ו למט ה וזנב ו למעל ה כד י שיה א הכב ד לעול ם למטה ־ שאיל ו הי ה הכב ד למעל ה יזי ב דמ ו המרוב ה ע ל הבשר וי ש לחו ש שת א ל א יהי ה כ ח כבש ר לפלו ט כ ל ד ס שבל ע מן הכב ד • וא ס עב ר וצל ה הכב ד למעל ה מות ר ומכא ן ירא ה " לי שהדי ן כ ן במליח ה שאסו ר למלו ח לכתחיל ה כב ד ע ל גב י ט בש ר בית שרש י קולס שמצצ ו לכה ן מל י להשי ר השע ר וליק ח לעצמ ו נמצ א מפסיל ח ת העו ר ואסו ר להפסי ד הלק ו ש ל כה ן אל א לית ן ל ו בעין יפ ה : ד,שעד השליש י מבי ת שליש י במליח ה ונקו ד הבש ר מחוש י 07 ובי ד וחל ב * ואכלו ל ע ס ו ה א ס אזמ ר באל ו רוב מצרי ן בכקזרמזמחי ן ה ס כדר ך שאמר ו בשחיט ה א ס לאו - ואבא ר לי ן הכלי ם שמלח ו בכ ס א ת הבש ר - ואכלו ל בשער הז ה לי ן בשר א דאסמי ק והכבד * ודי ן התזלעי׳הצתצאי ' בבהמה * ובדגי ם * ודי ן הכירו ת שלרכ ו להתלי ע בעוד ן מסוגרים לקרק ע : מרחה כיצ ל-דב ר תור ה ד ס אכז ר באכיל ה • שנאמ ד כ ל חלב וכ ל זד ס ל א תאכלז־איז ה ל ס אסו׳׳דסבהת ׳ והיה ופון} . שנא ' כ ל ד ס ל א תאכל ו לעו ף ולבהמ ׳ י •וחי ה בכל ל בהמה הי א * ודמ ו ש ל כו י אסו ר * אן } לדבר י האומ ר ס י ברי ' בכפ עצת ה היא ׳ שהתור ה רבת ה אות ו מלי ן עזן } ובהת ה • אבל ד ס לגי ס וחגבי ס ׳ ול ס ביצי ס אינ ס בכל ל ד ס האשו ר מן התור ה - אל א שהחכמי ם אסרו ם בתנאי ם ידועי ם כמ ו שיתבאר : ד ם שהגשמ ה יוצא ה ב ו אשו ר ׳ והאוכ ל ממנ ו כזי ת חייב כר ת : ל ס האיברי ס א ס פיר ש ויצ א לחו ץ א ו שנצר ר בחתיכה א ו שכיר ש ממקו ס ז ה ונתעור ר לצא ת ונבל ע במקו ס אחד אפי ' בתו ך הבש ר אסו ר דב ר תור ה ׳ והאזכל ו עוב ר בל א תעשה שנאמ ר כ ל 7 ס ל א תאכל ו * בד״ א כשפיר ש ממקומ ו במו שאמרנ ו ׳ אב ל ה ס ל א פיר ש אל א שהו א עומ ד במקומ ו מותר ׳ ואפי 'לכתחיל ה * לפיכ ך רצ ה לאס ל בש ר ח י בל א צל י זבלא מליח ה מק ר אות ה חתיכ ה מחוט י ד ס הול ך ואוכ ל ואינ ו נמנע ׳ הי ו חוט י ד ס בבש ר צרי ך ליטל ס שהד י הד ס העומ ד בתוך החזטי ס הר י הו א כשיר ש ועומ ד בכל י ולפיכ ך אש ר ־ זק א ס נתעור ר הד ס לצא ת ויצ א מתקזמ ז ונבל ע בתקו׳אח ר אסור לאוכל ו ע ד שיבלי ט א ת דמ ו כמ ו שבארנ ו • ולפיכ ך השובר מפרקת ה ש ל בהת ה קוד ס שתצ א נפש ה אסו ר לאכו ל ממצה בש ר ח י אא״ כ מולה ז יפ ה יפ ה ׳ לפ י שנתעור ר הד ס לצאתונמצ׳ ז ה ששוב ר מפרקת ה מחלי ש כא ח ואינ ה יכול׳לזנ ק ונמצא הד ס פור ש ממקומ ו ונבל ע באיברי' * מלח ו תות ר ואפי ' לקדיר׳שהמלח מפלי ט הד ס שנבל ע בפני ' * לפ י שהד ס הנבל ע באיברי' קלו ש זצצז ל ז ו יצ א הו א במליח ה ; נצר ר הד ס בבש ר מחתת מכ ה וכיוצ א בז ה אסו ר לאוכל ו ע ד שיחסו ך אות ו תקו ס זמזלחו יפה ׳ שכ ל שגקר׳ונצר׳אץכ ח בחל ׳ להזציאוע ד שיחתמ ו ויעשה ל ו פת ח לצא ת דר ך שס : צלא ו ע ל הא ש מות ר • שהא ש שואב א ת הד ס ואע׳׳ ב של א חת ס ׳ וכ ן מורידי ם מלאי ם ד ס חתכו ומלח ן מותרי ן ואפי ' לקדיר ה • ל א חסכ ן מותר ץ לצל י ושעד שליש י כל שהניח ן ע ל הא ש ׳ שהא ש שזא ב א ת הד ס : קתם שע ל ביצ י הזכ ר כשגד ל ומודי ע מתמל א חוט י ל ס זאס 1 לבשלן בקדיר׳ע ד ש חתו ך אופ ס וימל ח אית ס ■ הניח ם על הא ש מותרי ס שהא ש שוא ב א ת הד ס;מ ! שרמת ו ׳ בד״ א בשג7נ הזכ ר ועמ ד ע ל של ש ס מ ס ׳ חב ל קוד ס שלשי □.יו ם אין מחזיקי ם בה ם 7 ס ׳ גד ל ועמ ד ע ל שלשי ס יו ס א ; ית ר מכאן א ס הזריע ו חוששי ן לה ס רשוסד ס • (אסל ח הזריע ו אפי' לאח ר שלשיסיז ס הי ן מחזי ק ן בה ס ד ס : מהי ן יוד ע דבר ז ה א ס הזריע ו א ז לא ו ׳ א ס ידא ו בכ ס חושי , א • למי ס בידוע שהזריע ו וא ס לא ו בידו ע של א הזריע ו ׳ מכל ל דברי ס אלו ירא ה ל י שכ ל תו ך שלשי ס מ ס אפיל ו נראי ס בה ן חושי ן אדומים אי ן חוששי ן לה ס משו ס דס׳אדמימו ת ז ו ש3ך, ס איג ת אלא שימ ן בעלמ א : הצל י אינ ו צרי ך מליח ה שהא ש שוא ב הדס • לא הצריכ ו מליח ה בד ס האברי ם אל א לקדיר ה שהד ס נפל ט ויוצא בתי ך התבשי ל ומתבשלע ס הבש ר • וכ ן הדי ן לכמ ש שהכבזש הר י הו א כמבוש ל : רצ ה למלו ח ולאכו ל בצל י ובל א הדח' עוש ' ואינ ו חוש ש לד ס שע ל המל ח שהא ש שוא ב א ת הד ס ומונע א ת המל ח מלבלו ע א ת הד ס • בד " א במלח ו ומעלה ו לצלי אב ל א ס שה ה במלח ו המל ח בול ע א ת הד ס ונאס ר • ולפיכך מדיח ו יפ ה וצול ה ואוכ ל • בד ׳ א כשחת ך א ת הורית ן בשעת שחיט ה א ו כמו ך ל ה שהד ס חסזנפל ט דר ך הזרידי ן • לא חת ך א ת הוורידי ! אסו ר לאכו ל אפי׳בצל י ע ד שיחתו ך אב ר אבר ויצל ה • רצ ה לאכו ל מחנ ו בש ר ח י אפו ר ע ד שיחתו ך זיתלח ׳ וירא ה ל י שא ס ניק ר הבש ר מחוט י ד ס . אוכ ל אפיל ו בלא מליח ה ח י א ז צל י ואפי ' עו ף כול י כאח ד • פ7 ס האברי ם יוצא הו א דר ך הסימני ס אפי ' של א חת ך הוריד ן • ול א הצריכ ו חתיכו'הו,רידין א י חתיכ ת אב ר ן1 א מפ ר ד ס החיטי ן שבנדר ' דש מגדול י המורי ם שהחמיר ו של א לאכו ל כול ו כאח ד אפיל ו בצלי אל א אח ר חתיכ ת הוריד ן ורוב י הסימניס : חוטידסי ש בעזן} ובבהמ ה שאי ן מנקי ן א ת דמ ן ל א דר ך וריד ן ול א לר ך סימניס > וה ן חיטי ! שבי ד הבהמ ה והכת ף ■ וחזטי ן שגלסי-וכ ן שבלחי העו ף ושבגו ף . ולפיכ ך צרי ך לחתכ ן : וא ס לקדיר ה צריכין חתיכ ה ומליח ה . (א ס לצל י צריכ ץ חתיכ ה זיו ן צ:;כין . מליחה * ות ה הפר ש בי ן אל ו לוזריד ן * א ו לחתיכ׳שנצר ד הד ס • שאינן צריכי ן חתיכ ה כמ ו שבארנ ו • ירא ה ל י של א התיר ו • בורידין אל א כשהוציא ן מתו ך הב x וש ם סני׳ל ס ע ל פנ י הא ש שכל שאי ן מבדי ל בניה ס ובי ן הא ש ׳ הא ש שוא ב א ת 7מ ס • זכן הטענ ה בבש ר שנצר ר בי ן הל □ • אב ל חוטי ן שמובלע ץ בתיך הכש ר הבש ר מבד ל בינ ן ובי ן הא ש ולפיכ ך אי ן הא ש שאב היט ב א ת הד ס ולפיכ ך אסו׳ע ד שיחתו ך מצע ה א ו ייזמ ך וימלח • חוטי ן שתח ת הלשו ן בכל ל חוכ ף הד ס ^ לח י י וצריכי ן טז בית שליש י כל שאינ ו ק בידו ע שאינ ה מותר ת •.,א ס כ ן לת ה אי ן בומני ן ע; ס־תני ס היצול ס שי ש מקצ ת המיני ם כטמאי ם שסימנ י בציהס כשייננ י ביצ י הטהורי ם * אמ ר ש ל עו ף פלמ י וטהו ר הוא טומני ! ע ל סממני ם אל ו • חב ל מ ן כסת ם חינ ן ס מעי ן ל ק ח אות ם מס : א־ ס אל א מ ן המומח ה • ועכשי ו נהג ו לי ק ז בצים בכ ל מקו ם מכ ל אד ם ואפיל ו ב שמ ס לפ י ש יי ן המיני ם הטמאים מצוי ץ אצלינ ו ואי ן רגילו ת לשו ס 7 ס למכר ן : בני ׳ של טריפ ה וש ל נ ב ל ה אסירי ם כמ < שנתבא ר בסו ף שע ר הטריפות ולפיכ ך אי ן מוכרי ן א ו ז ס לעכו״ ס גזיר ה שלו א יחזור וימכר ם לישרא ל וכמ ו שבארנ ו ש ם : הרוצ ה למכר ן כיצד יעש ה טור ף חות ה בקער ה ומוכר י ן לעכו״ ס לכיכן־אתי ו שאין לוקחיןביצי ס טרופו ת מ ן העכו׳-׳ס • בד״ אכשמצא ] טתפו ' ביד עכו׳׳ ס שחזות ן מוכח ת עליה ן שמחת ת שהי ו אסורו ת טרפן ישרא ל ומכי ן ל ו . ׳ מצ א-פ ת בי ד ע כ" ס שטח ו פני ו בביצים מות ר ל י ק ח ממ ט במקו ם שנהג ו לאכו ל פ ת ש ל עכו״ ס שאין כ ק הונח ה ע ל איסו ר • רוב ן ש ל ביצי ם מ ן השלמי ם כ ן ומשים חש ש ד ם ש ל ביצי ם רוב ן אי ן בה ם 01 : □'מני חגבי ם • כ ל מ ה שי ש ל ו ד ׳ רגלי ם -וד ׳ כנס ם וקרסוליו וכנפי ו חופי ן א ת רוב ו ושמ ו הג ב מ ויל ר ובי ן שראשו ארו ך ה ו גו ץ • ולפיכ ך הי ן כאכלי ן בסימני ם שבגופ ן ־ עד שיוד ע שנקריי ן חג ב • אב ל ע׳׳ י מסורו ת שנקראי ן כ ן נאכלין • מ י שאי ן ל ו עכשי ו סימני ם חיל ו ועתי ד צגדל ן נאח ר זמן מות ר שנאמ ר אש ר ל ו כרעי ם נכת ב באל ף ־ ונקר א בוי״ו ללמד ך אע׳׳ ם שאי ן ל ו עכשי ו ועתי ד להיו ת ל ו ל ח ר זמן מות ר : כנפי ס חופ ץ א ת רוב ו שאמר ו דווק א כשחוני ן רוב ארכ ן ורו ב הקיפ ן : השער השנ י במתנו ת כהונ ה הנתני ס לכה ן לאח ר שחי ט והס הזרו ע ולחיי ם והקיב ה : דבר תור ה השוח ט בהמ ה חיי ב לית ן לכי ן מתנו ת כהונ ה ממנו כת ו שחיי ב אד ם לית ן מפיחתי ו התרומ ה והמעשר שנא׳וז ה יהי ה משפ ט הס־ ט מא ת הע ם מאתזובח י הזבח ה ס שו ר א ס ש ה ונת ן לכה ן הזרו ע והלחיי ם והקיב ה • לא ודיב ה תור ה במתנו ת איל ו אל א בק ר וצא ן אב ל ל א חי ה ;עוף• • ,הפלחי ם חייבי ם במתנו ת כיצ ד ע ז שנ א ע ל הרח ל וילדה ב ן אות ו ב ן חיי ב במתנו ת שכול ו ש ה הו א • ול א עו ד אל א אפילו תי ש הב א ע ל הצביי ה וילד ה ב ן וז ה שקרא ו ח:מי ס כיי חיי : במתנו ת כהונ ה שהתור ׳ ריב ה חות ה במתנ י ■ שנאת ' אס שו ר א ס ש ה ליבו ת א ת הכלאי ם • א ס ש ה לרבו ת א ת הנוי ־ ולפיכ ך חיי ב בכלהמתט ת כש ה • אפיל ו ל א שח ט ן1 א שור אח ד א ו ש ה אח ד חיי ב במתנו ת שנאמ ר א ס שו ר א ס ש ה : מחנות אל ו אע פ י י שחיי ב הכתו ב להרי ם אות ה כמ ו שחיי ב ושער שנ י ב זרוח ת גור ן ובתרומ ת יק ב •השר ש י ש ביניה ם שהדגןוהתידו ׳ עד של א הופר ש מתנותיה ם טב ל ה ן ואגו ד לאכו ל נוה ם ק-ע • אבל מתנו ת חיל ו חי ק טובלו ת ותות ר לאכו ל ה ן הבהמ ה אעס״ י שלח הורתי ׳ מתניתי ת - י ל א כ ל השוח ט חיי ב לה ם־י ש מתנו ת אילו אל א ישרא : בלב ד שנאמ ר וז ה יהי : יושפ ע הכהני ס מא ת העם יצ א השוח ט לכה ן ולנכר י שאינ ו בכל : ע ם ישרא ל : ל ף אין מתני ן ל ו מתנ ת איל ו • וכ ן אי ן לוקחי ן מתנ ו מתנו ת מספק שמ א ע ם בגנ י עצמ ן ־ ס ואינ ם בכל ל ע ם ישרא ל : קדם הכה ן ונט ל המתנו ת ממנ ו מ ה שנט ל נט ל ואי ן מוציאי ן מידו • כה ן שנעש ה טב ח ושוח ט ויו !; ר לאחרי ם כ ל שקב ע מקום למכו ר כדר ך הטבחי ם חיי ב במח ט ת ותינ ו שטי ר אל א כשוחט לשלחנו • ל א קב ע מקו ם אל א לעתי ׳ שוח ט ותוכ ר שתי ם שבתות א ו ג ׳ פטו ר מכא ן וא ל חיי ב • כה ן ששח ט לשלחנ ו ונשתתף ישרא ל עמ ו א ס בכ ל הבהמ ה נשתת ף עמ ו פטו ר בכ ל המתנות • נשתת ף הכה ן בראש ו לבד ו פטו ר הישרא ל מ ן הלחיים וחיי ב בכ ל שא ר המתנו ת • נשתת ף עמ ו בזרו ע פטו ר מן הזרו ע וחיי ב בשאר י • ז ה הכל : הר י ז ה פטו ר בכ ל ת ת שנשתתף עמ ו הכה ן שמתנו ת את ר הכתו ב ול א ח ט תתמ ת • זה שחמ ר הכתו ב ונת ן לכה ן אפיל ו כהצ ת במשמ ע ולפיכ ך ישראל שנשאכהנ ת אוכ ל בשבי ל א ש ע • וכ ל ש ־ ן שהו׳סטו ר מן המתנו ת • עי ר שי ש ב ה כה ן חב ר וכה ן ט ס האר ץ • חי ן נותנין המהנו ת האל ו אל א לכה ן חב ר • שנאמ ר ה ה ירט ה משפט הכהני ס לימ ד שהמתנו ת ד ן ולומ ר שמ ן הדי ן מתני ן לזה שראו י יות ר • אי ן כה ן סב י ש ס נות ן לאיז ה כה ן שי ש ש ס ואפילו ע ם האר ץ • כ ל כה ן שא־צ ו צרי ך למתנו ת ראו י ל ו למשוך יד ו של א ליק ח מה ם • אל א לעתי ם רחוקו ת פע ם בשנה • להחזי ק עצמ ו בכה ן • וז ה תדר ך הצניעו ת וכ ן הגו ן ל ו : מתנות אינ ו אי: ן נוהג ת אל א באר ץ ישרא ל • לפ י שהוקש ו המתנות וראשי ת הג ז לתרומ ה וכש ם שהתרומ ה אינ ה נוהג ת בחונה לאר ץ • כ ך ראשי ת הג ז והמתנו ת אינ ן נוהג ת בח״ ל • וכבר אמר ו חכמי ם שנהג ו בראשי ת הג ז כי ׳ אליעא י שפוט ר בחונה לאר ץ . . וממנ ו את ה ד ן למתנו ת שאינ ן נוהג ת אל א בארץ • א ו במקומו ת שבחוצ ה לאר ץ שהגנ ו בה ם להפרי ש שם א ת התרומ ה וי ש מחמירי ם ומחייבי ם מתני ת א ף בח״ל • ונראץדבר י המתירי ן וכ ן נהג ו בכ ל גלילו ׳ אלו : איזה ו שיעור ש ל תתט ת אל ו הזרו ע מפר ק ארכוב ה הנמני ת נוס הרא ש וע ד כ ף הי ד שקור ץ אשפליד״ ה . והלחיי ם מפר ק לחי וע ד פיק ה ש ל גרגר ת והו א מקו ם חיט י : איזלזח$ נ הוא נותן • זרו ע ימי ן ול א זרו ע שמא ל • הקיב ה ידו ע הי א רו א מקום שתתכנ ס חל ב שהיונ ק יונ ק ל מקו ם פנרג ו למלו ג ל א ימלויג א ת הזרו ע לפ י שיעו ר הזרו ע • ואסיתלגנ ו ישרא ל קודם בית שליש י ושע ר ראשו ן קשאשת חי ן צד ך לחזו ר ע ל הסנפי ר בו /!׳ * שי ש ל ו • ול א כתכ ו הכלוב אל א להגדי ל תור ה ויחדי ר ־ ל ) מצ א ב ה קשץש ת אע"ש י שמצ ת ב ה סנפי ר הר י אסור ה מספ ק • י ש מינ י דגי ס שקשקשת שלה ן דק ה שבדק ' ואינ ה ניכר ת בה ן נסיכ ך כ ל שנסתפק ח ס ש ל ו קשקש ת א ס לא ו • א ס חפ ו אות ו נבג ד א ו ששמו א ו ז ו בנל י חר ס !נמצא ו ב ו קשקשי ם בידו ע שהי ו ל ו ומותר : ד ג ס טמאי ם ראש ! ח ד ואי ן לה ס חו ס השדר ה • ושהו" ן דרכ ו שאי ן רתש ן חד ■■ולפיכ ך י ש מגדול י המורי ׳ שהור ו שכל דגי ם ש נ כ ר בראש ו ושדר ו שהו א ד ג טהו ר ר״ ל שאי ן ראשו ס ד!י ש ל ו שדר ה • אע״פ י של א תצינול ו קשקשי ם מות ר בי דו ע שי ש ל ו אל י ז שהשיר ה א ו של א גדל ה עדיי ן • וראו י לחו ש ולהחמיר של א מצי ט לאח ד ח ן הגאוני ס ז״ ל ול' ; לאח ד ממחברי ססרי ס שכתב ו כ ן : מצ א חתיכו ת דגי ס ר ש באח ד מהן קשקשי ם א ס הי ו החתיכו ת מתאיתו ׳ כול ן מופרו ת חזק ה מדג אח ד ■ ה, ( ואי ן חוששי ' לומ ר שת א ז ו שהור ה וז ו טמא ה וכך איר ע דר ך תקר ה שהחתיכו ת מתאימות • ל א הי ו מתאיתו ׳ את הנמצ א כ ו קשקש־ ס מותר ת והשא ר אסורו ת ־ ואפי ת הי ו כולן תלושו ת בגר ב אח ד • בד״ א להתי ר גופ ן אב ל להתי ר צירן כ ל גר ב סהו ס שנמצ א ב ה ד ג א ׳ ואפי ׳ קנו ן ככלבי ת א ו שנת: א בתוכ ו חתיכ ה אח ת שי ש ב ה קשקשי ם כ ל הצי ר שבגר ב מותר לפ י שצי ר דגי ם טמאי ם זיע ה בעלמ א הו א ואינ ו אשו ר דבר תור ה ובש ל דבריה ס הקיל ו וסמכ ו ע ל מ ה שאי ן הדב ר מצוי למנו ח ד ג טמ א וד ג טהו ר כאח ד שצרי ך מליח ה יות ר מזה • וא ס ג ־ ב פתו ח הו א צרי ך שיהי ו ב ו ב ' ד ג ם שאל ו ל א נמצא ב ו אל א אח ד אסו ר חיששי ן שת א נפ ל ש ם דר ך תקר ה • זבד׳׳א כשאי ן ש ם חתיכו ת אחרו ת שאי ן בה ם קשקשי ס הי ו ב ה •ותיכית א ו דגי ם שי ש בה ם קשקשי ם וחתיכו ת שאי ן קשקשי ם טנרין בה ן הכ ל אסו ר ואפיל ו הצי ר גזיר ה ציר ן משו ס גופ ן * היו חביו ת הרב ה מלאו ת צי ר א ס פתוחו ת ה ן וי ש באח ד מה ם שני דגי ס טהורי ם כול ן מותח ת ע ל יד ה שכ ל שה ן פתוחו ת הרי ה ן כאיל ו נתערב ו וכאח ד ה ן • אב ל א ס הי ו סתומו ת ־ כ ל שנמצא ב ו אפיל ו ד ג אח ד קטן ־ מותרו ת כמ ו שבארנ ו והשא ר אסורות ע ד שיה א באח ד מ ן הפתוחו ת שני ס : עזרצים הגדלי ס במי ס שאי ן לה ס סנפי ר וקשקש ת א ס מי ס מכונסיס ה ן כ •־ות ת שיחי ל ומערו ת ו;" ש הגדלי ם בכלים שיח ה ושות ה דינ ו נמנ ע של א הצרי ך הכתו ב סנפי ר וקשקשת אל א במ ה שגד ל בימי ם ובנחלי ם וכיוצ א בה ס וחריצ ץ נכעיצין הניבעין • וי ש אוסרי ן אפיל ו בחרי צ ן ונעיצי ן שאינ ם מי ס . טבעי ן • של א התי ר הכתו ב אל א כלי ם וכיוצ א בר ן שהמי ס נעצייזבהן ככלי ם וה ן בורו ת שיחי ן ומערו ת שהמי ס נקוי ן וכעצרין בתוכ ן אבלחריצ ץ ונעיצי ן המושכי ן אינ ן ככלי׳ולפיכ ך הרי ה ן כימי ם ונלזלי ס לאסו ר כ ל שגד ל בתוכ ן ע ד שיה א ל ו סנפיר וקשקש ת • כלי ם ובורו ת שיחיץותערו ת שאמרנ ו • בזמ ן שלא. פרש ו אנ א שוח ה ושות ה • אב ל בזמ ן שפרש ו הסורי ' משו ס השרץ השור ק ע ל האר ץ ־ ול א עו ד אל א אניל ו פרש ו לראש י הכלי א ו ע ל שפ ת הבו ר מב ח ץ אסורי ם • פרש ו לד׳^כ י הכלי ס מבפנים א ו לדפנ י הבו ר הר י איל ו מותרי ם • שעדיי ן במקו ם גדולן ה ן וא ץ חוששי ן שמ א פרש ו לחו ץ וחזר ו אנ א הר י אנ ו מחזיקים אות ם במקו ם מציאות׳ ■ ולפיכ ך שנ ר שדר ן התדעי ׳ לגדל בתוכ ו אסורי ם לשתות ו בליל ה בקשי ן שת א יפרו ש אח ל מהס לקשי ן ויחזו ר ויפו ל לכל י • והר י הו א עוב ר עלי ו א ס יבלענו מ ש ס ש־ ץ השור ץ ע ל האר ץ וכ ן אמר ו א ת נבלת ם תשקצו לרבו ת יבחושי ן שסיננן : דגי ס מלוחי ם טהורי ם שנמצא ו ביד עכו״ ס מותרי ם וחי ן חוששי ן שמ א נמלח ו ע ס טמאי ס • לפי שחי ן צי ר ש ל ידגי ם טמאי ם אסו ר אל א מדבריה ם כמ ו שבארנו וכיו ן שאי ן מליח ת הטמאי ם והטהורי ם שו ה הקיל ו בסם ז ן לומ ר של א נמלח ו ע ם הטמאי ם ■ לפיכ ך אמר ו טרי ת שאינה טריפ ה הנמצאו ת בי ד עכ ו" ס וה ס הדגי ם הקטני ם המלוחים שראש ן ושדר ן ניכ ר ש: ם טכורי ן מותח ן : קרבי דגי ם אינ ן נקחי ן אל א מישרא ל שאינ ו חשו ד • בד״ א בשלא אמ ר אל ו דגי ם ואיל ו קרביה ן • אב ל אמר איל ו דגי ם ואיל ו קרב־ה ן לוקחי ן אפיל ו מעכו״ ם ומישרא ל חשוד • דיר א הו א שמ א יתבד ה ויאח ז • ואיפש ר שאפיל ו ב ׳ ומ ר של ד ג פלונ י טהו ר ה ן שג ס ז ה יר א שמ א יתבד ה 7כ ל שאמ ר של ד ג פלונ י י ש מ כי ח ן אות ו.ד ג וק ר ב ־ ו ■ וי ש מ י שאוס ר : אמר קרבי ו אל ו ש ל ד ג טהו ר ה ן ואנ י תלחתי ס י ש מ י שהור ה שכל כיוצ א בז ה אפיל ו בענו״ ס וישרא ל חנו ד נאמ ן וי ש י ר שהורה שאי ן סומכי ן ע ל החשו ד באומ ר אנ י מלחתי ס אב ל במי שאינ ו חשו ד איע׳׳ס י שחינ ו מומח ה כומכי ן עלי ו נשאמ ר כן : קרב י דגי ם טהורי ם ראש ן אח ד כ ד ועגו ל וראש ן אח ד . ח ד כעי ן ביצ ת תרנגול ת • ואי ן ל ך מ ן הטהורי ם ששנ י ראשיה ן חלין א ו כדי ן וי ש בטמאי ם שראש ן אח ד כ ד וראש ן אח ד ח ד כטהורין ולפיכ ך אי ן שומט ן בשימני ס איל ו להתי ר קרנ י דגי'* • היו ב ' ראשיה ן חדי ן א ו כדי ן אעפ״ י שאת ר ש ל בלונ י טלו ר הוא א ו שאמ ר איל ו דגי ם ואיל ו קרביה ן אינ ו נאמ ן בידו ע ש 1 דג טמ א ה ן • הי ה ראש ן אח ד ח ד וראש ן אח ד נ ד א ס אמ ר של ד ג סלונ י טהו ר הו א נאמ ן • לכ י שכ ל הטלוח ס י ש לה ן ואין לרו ב הטמאי ם כ ן • עיבר י דגי ם וה ן הבצי ס המקובצי ם הנמצאים ב7גי ס מות ר ליק ה מכ ל אד ם דכ ל ד ג טמ א משרי ץ ואינו מטי ל בצי ם וד ג טהו ר בלב ד הו א שמטי ל ביצי ם . ־ סימני ביצי ם כ ל הביצי ם הטהורי ם ראש ן הה ד נ ד וראש ן אחד ח ד • וכ ן החלבו ן שלה ם מבחו ץ והחלמו ן מבפני ' כל טו בית שרש י הבית השליש י הכש ר האוכלי ן ואמרי ן!חלקת י אות ! לשבעה שערי ם השער הראשו ן בסימנ י בהמ ה חי ה ועו ף זוי־י ס וקרב י דגיס ובצי ס וחגבי ס • ואכלו ל ע ס ז ה א ם נסמו ך על סימנ י מקנת ן להתי ר א ת כול ן גוש ן ה ו ציר ן • סימני בהמ ה כ צ ד • סימנ י בהמ ה נאמר ה בתור ה להבדי ל בין הבהמ ה הטהור ה שכשר ה מות ר ובי ן הטמא ה שבשרה יסו ר * שנ־מ ר וכ ל הבהמ ה מסר ס ־ ! פרסהושוסע ת שסע פרשו ת מעלו ת גר ה בבהמ ה אות ה תאכל ו • וחי ה בכל ל בהתה לכל ל ס־מני ן אל ו שנאמ ר זא ת הבהמ ה אש ר תאכל ו שור ש ה כש ב ס וש ה עזי ס אי ל וצב י ויחמו ר פת ח הכתו ב בבהמה ומנ ה עת ה הח י ה • כ ל בהת ה א ו חי ה שפרש ות י ה סדוקות ומעל ת גר ה בידו ע שהי א טהור ה • כ ל בהמ ה א ו חיה שא ץ ל ה שיני ס למעל ה ול א ניבי ן וה ס תלתל י בש ר כעי ן שיניס בולטי ן בחנכי ס כמ ו שי ש לגמ ל בידו ע שפרסותי ה סדוקות וכשיר ה חו ץ מב ן גמ ל שאי ן ל ו אפי׳כיבי ן ע ד שיגד ל • לפיכך הי ה מהל ך במדב ר ותצ א בהת ה שפרמתי ה חתוכו ת בודק בפי ה א ס אי ן ל ה שיצי ס למעל ה ול א ניבי ן בידו ע שהי א כשירה והו א שיכי ר גמ ל וכ ן כ ל הבהמ ה שפרסנתי ה סדוקו ת בידוע שתעל ה גר ה הו א חו ץ ק החזי ר לפיכ ך הי ה מהל ך במדבר ומצ א בהמ ה שפי ה חתו ך ־ ואינ ו יכו ל לבדו ק בפי ה בודק בפרסותי ה א ם סדוקו ת ה ן בידו ע שהי א טהור ה והו א שיכיר חזי ר * הי ו ל ה קרניי ם הר י יצא ה מספ ק חזי ר והר י היא מותר ת • אי ן ל ך בחי ה א ו בהמ ה טמא ה שבש ר שבכנפ י העוקץ הול ך שת י וער ב חו ץ מערו ד ולפיכ ך מצ א בהמ ה א ו <ףה שפרסותי ׳ חתוכו ת ופי ה חתו ך ואינ ו יכו ל לבדו ק ל א בז ה ולא בז ה בוד ק בבש ר שבכנפ י העוק ץ א ס הול ך שת י וער ב בידוע שהי א מותר ת והו א שיכי ר ערוד • יתיר ה חי ה ע ל הבהמה שחלב ה מות ר של א אשר ה תור ה אל א חל ב שו ר וכש ב ועז• ושימ ר חי ה שחלב ה מופ ר ל א נתפרש ה בתור ה אב ל אמרו חכמי ם בוד ק בקרר ה וא ס קרט ה כרוכו ת שעשר ת ג־צדיס עלד י בצלי ס והגלדי ס מהוד ק־ ס חרב ה של א כגלד י קת,. השי ר שהגלדי ׳ רפ־ ס ע ד שתתקלחי , ז ה מע ל זסוהקרני ס עצילות של א כקרנ י הע ז שה ן רחבו ת ול א כגולות • בידו ע שהו א חיה והלב ' יוות ר • ה ז קרני ה עגולו ת ועשויי ם גלדי ם ?י א שאי ן הגלדיס תהודקי ס הרב ה אי ן חלב ה מות ר שי ש להסתפ ק בשי ר שקרניו עשו ץ כ ן • היועשוי ס גלדי ס גלדי ס מהודקי ם אל א שאין עגולי ם אי ן חלב ה מות ר שי ש להסתפ ק בע ז ־ וי ש ת י שאוסר ע ד שית ו הגלדי ס מובלעי ם ז ה בתו ך ז ה להוצי א מxק ע ז כרכו ז • י ול א ירא ה ק שע ז כרכו ז נפסק ה הלכ ה להתיר : הי ז קרר ה מפוצלו ת ותשתיגו ת כענפי ם היוצאי ם ושער ראשו ן תן הב ד וכ ן א ס הי ו רחש י קרני ה כפופי ן כאגמו ן בידו ע שהו א חין חי ה וחלב ה מות ר : ע ז הב ר מי ן חי ה ה ן ומי ן אק ו א ו זמ ר הן וחלב ן מות ר • שו ר הב ר מי ן בהמ ה הו א וחלב ו אסו ר י חלב היוצ א מבהמ ה טמא ה א ו מחי ה טמא ה אסו ר כבשר ה שכל היוצ א מ ץ הטמא ה טמא • אב ל חל ב בהת ה טהור ה א ו חי ה טהורה מות ר ואע״כ י שפור ש מ ן הח י • שהכתו ב התיר ו בפירוש ש נ מ ׳ ולכ ו שבר ו בל א כס ף ובל א מחי ר יי ן וחל ב : סימני העו ף ל ח נתפרש ו בכתו ב אב ל אמר ו חכתיסשכ ל - עו ף הדור ס א ת הח י ואוכל ו חי • בידו ע שהו א טמ א • וכל עו ף שי ש ל ו אצב ע יתיר ה ו קורקבנ ו נקל ף בי ד ואפי ׳ לאח ר שמושיבין אות ו בשמ ש מות׳ • בידו ע שהו א אינ ו דור ס נקלן * בסכין ול א בי ד אי ן ז ה בכל ל נקל ף ק הספ ק : שא ר עופו ת הבאי׳ בתקצ ׳ סיתני ן איל ו י ש מה ם מותרי ן(י ש מה ס אסורי ׳ • ולפיכך איןגאכלי ן אל א במסור ת • הי ו נאכלי ן בתקצ ׳ מקומו ת ובמקצת תקומו ת אי ן נאכלי ן ירא ה ל י שסומכ ץ ע ל אות ן תקומות שפש ט בה ן היתר ן שאלתצ א קבל ו כ ן מאבו׳הראשוני ס הבקיאים ל א הי ו נוהגי ן בה ן הית ר • ואע״פ י שמקצ׳המקומו ת לא כ ן קבל ו אי ן אומרי ם למ י של א רא ה א ת החד ש יב א ויעי ד ?יא למ י שרא ה א ת החד ש ואפש ר דלאות ן שנהג ו בה ם איסו ר שאסוריס שאנ י אומ ר מותח ן ה ן אל א שנהג ו בה ן איסור • מפנ י עופות טמאי ם הדומי ן לאיל ו הנמצאי ם באות ן המקומו ת : הורו מקצ ת הגאוני׳ז״ ל שכ ל עו ף שתרטומ ו רח ב שי ש ל ו כ ף הרגל כרגל י האוו ז בידו ע שאינ ו דור ס : שכ ך קבל ו מזקני ם הקדמונים • סנוני ת הדר ה בבתי ס א ס כרס ה לבנ ה מותר ת ואס לא ו אסור ה • ובמקומו ת האיל ! ל א ראינ ו מ י שנה ג בה ן היתר א ף בכרס ה לבנ ה • יטצ ת עו ף טמ א אסיר ה ' שנאח ר ואת ב ת היענ ה ואי ן ליענ ה ב ת אל א ב ת ז ו ביצת ה : סימני דגי ס מפורשי ם בתור ה שנאמ ר כ ל אש ר ל ו סנפי ר וקשקשת בימי ם ובנחלי ם אות ה תאכל ו • ואיל ו ה ן קשקשים הדבוקי ם ב ז * זסנפירי ן שהו א סור ח בה ן • כת ה יהיה צ ו ויהי ה מות ר • סנפי ר אח ת וקשקש ת אח ת • והו א שיהי ה אותה קשקש ת היחיד י תוז ת לחי ו א ו תח ת זנב ה א ז תח ת סנפי ר שלו ־ הי ה במקו ס אח ר אנ י חוש ש שמ א מאח ר שניצו ד עמ ו או שנדב ק ל ו נדבק ה ב ן • וי ש מ ן הגדולי ם שכו ח לאיסור ע ד שיהי ו שלש ה קשקשי ם אח ד תח ת לחיי ו ואת ל תחת זנב ו ואח ד תח ת סנפי ר של ו ־ וראו י לחו ש לדבריה ם * יש מינ י דגי ס שאי ן לה ם קשקשי ם ע ד שיגדל ו ׳ וי ש דגי ם שיש לה ם קשקשי ם וכש ק פולי ן ק הי ם משירי ן אות ן ושנ י מינים איל ו מותרי ם דכ ל מי ן שי ש ל ו סנפי ר וקשקש ת התי ר הכתוב • כ ל מי ן ד ג שי ש ל ו קשקש ת י ש ל ו סכסי ׳ אב ל י ש שי ש לו סנפי ר ואי ן ל ו קשקש ת • לפיכ ך מצ א חתיכ ת ד ג שי ש ב ה ח קשקש ת בית שנ י ושע ר אותה וא ת הב ן הז ה חיי ב משו ס אות ו וא ת בנ ו • ואות ו אמ ר רחמנא ובנ ו ואפיל ו כ ל דהו א • ותיי ש הב א ע ל הצבי ה וילד ה ב ן זשחם אות ה וא ת הב ן ירא ה ל י שמות ר לשחט ן נכתחיל ה דש ה ובנו אמ ר רחמנ א ול א צב י ובנ ו • תיישהב א ע ל הצבי ה וילד ה בת וב ת ילד ת בןלדבר י האו ת ׳דחוששי ן לזר ע הא ב אסו ר לשהו ׳ את אל ו • ולדבר י האומ ר דאי ן חוששיןלזר ע הא ב מות ר וכב ר כתבנו דחושש ץ מספ ק ש ל תור ה • אע״ פ שאת ר הכתו ב אותו וא ת בג ו אי ן ההקפד ה בשוח ט אות ו תחיצ ה ואח ר כ ך א ת הבן אל א אפיל ו שח ט א ת הב ן אסו ר לשחו ט א ת הא ב שנאמ ר לא תשחט ו • וי ש במשמ ע שי ש שני ס בכל ל אזהר ה ז ו ׳ כיצ ד אחד שוח ט פר ה ואח ד שוח ׳ א ח;' כ א ת את ה ואח ד שוח ט בת ה של סר ה ראשונ ה לאח ר שחיט ת סר ה שני ה • שניי ס האחרנני ׳ קייביסנמצא שוח ט א ת ה1קנ ה חיי ב משו ס בנו'ואות ו • ושיחכ ן הסרה שליש י חיי ב משו ס אות ו וא ת בנ ו ומכא ן את ה למ ד דת ה שאשרה תור ה לשחו ט אות ו וא ת בנ ו לא ו דוק א כשאח ד שוח ט את שניה ס אל א אפיל ו ז ה שוח ט א ת הא ס אסו ר ביןל ו וביןלאח ר לשחוט א ת הב ן : כשאסר ה תור ה ל א אסר ה ?' א בשחיט ה אבל להרו ג של א דר ך שחיט ה מות ר לפיכ ך הנוח ר והמעק ר אינס בכל ל א יסו ר ז ה כל ל : נח ר א ת הא ס מות ר לשחו ט א ת הקשחט א ת הבןמות ר לנחו ר א ת הא ס : חש״ ו ששחט ו בינ ס לבין עצמ ס מות ר לשחו ט א ת הא ס אחרי ה לפ י שרו ב מעשיה ן מקולקלים ואי ן שחיטת ן כשיר ה אב ל א ס שחט ו ואחרי ם מאין אות ס ששחט ו כראו י אסו ר לשחו ט אחריה ם : מחוס ר זמן ז ה אינ ו כשני ס הראשוני ם שהשוח ט א ת הבהמ ה של א שהתה שמנ ה ימי ס אסור ה משו ס נפ ל וכ ן אסרו ח קוד ס זמנ ו משוס השר ן השור ן ע ל האר ץ • ואות ו וא ת בנ ו שעב ר ושחט ן ביוס אח ד מותרי ן באכיל ת • לס י שאי ן מחוס ר זמ ן אמ ר להדיוט : השער החמיש י בת י שנית ר בל א שחיט ה ־ ארבעמיני ס י ש מותחן בל א שחיט ה • שלש ה תה ס מותח ן בל א שחיטה אפיל ו מדבחה ס • והרביע י מות ר דב ר תור ה אל א שטעון שחיט ת משו ס מראי ת עי ן • ואל ו ה ן לגיס • וחגבי ס ובן פקו ע • והשלי ל : זעים וחגבי ם מותח ן בל א שחיט ת כל ל אפיל ו נחיר ה אינ ה צריכים ־ דגי ס שנאמ ר הצא ן ובק ר ישח ט לה ס ומצ א להס א ס א ת כ ל דג י הי ס יאס ך לה ם ■ באסיס ה בעלמ א • והואיל ונכתב ה אסיפ ה שלה ' אצ ל שחיט ה דאחרי ס י ש במשמ ע שאינס טעוני ן שחיט ה ובאסיס ה בעלמ א מותי־ ץ • חגבי ס שלא מצי ט לה ס שחיט ה ב כ זו ב ול א נכתב ו אצ ל הנשחטי ם וכ ל שלא הצריכ ה תור ה שחיט ה הר י ז ו בכל ל הית ר • השלי ל הו א העובר הנמצ א בבהמ ת בשע ת שחיט ה בי ן שהו א ס י בי ן שהו א רביעי וחמש י מת ובי ן שהו א ב ן שמנ ה ובי ן שהו א ב ן תשע ה נית ר בשחיט ת האס שכאינ ר וכ ל בהמ ה מפרס ת פרס ה וכו ' מעל ת גר ה בבהמה אות ה תאכל ו • מפ י השמוע ה למד ט בהמ ה דבבהמ ה תאכלו ־ וי ש מ י שאוס ר בב ן תשע ה ח י והדע ת מכרע ת כדברי המתירי ן ־ בד״ א בשל א הפרי ס ע ל גב י קרק ע אב ל הפריש ע ל גב י קרק ע ט עז ן שחיט ה משו ס מראי ת עי ן כמ ו שיתבאר ־ בד״ א בשוח ט א ת הא ס שחיט ה ראוי ה ושנמצא ת כשירה אב ל השוח ט ונתעל ה ביד ו אפיל ו שח ט כראו י ונמצא ת האס טחס ה אי ן הול ד נית ר בשחיט ת הא ס שכ ל שחיט ה של א הועילה להתי ר א ת הא ס ל א תועי ל להתי ר א ת העוב ר כל ל • לפיכך השוח ט א ת הטחס ה ומצ א ב ה ב ן תשע ה ח י א ו בןשמנ ' בין ח י בי ן מ ת אסו ר • תצ א ב ה ב ן תשע ה ח י שוחט ו ומות ר שבן תשע ה ח י תתי ר א ת עצמ ו בשחיט ת עצמ ו •ארב ע סימני ן יש ל ו לב ן תשע ה ח י • סימנ י הא ס וסימני ו כ ל של א נית ר בשחיטת הא ס תתי ר א ת עצת ו בשחיט ת עצמ ו : השוח ט א ת הבהמה ומצ א ב ה בהמ ה שסרסותי ה קלוטו ת כחמו ר מות ר ואצ״ל במע י אמ ו ן1 א אפי ׳ יצ א לאוי ר העול ס מות ר י דאפי׳גמ ל במעי פר ה התיר ה התור ה • השיח ט א ת הפר ה ומצ א ב ה דמו ת יונה אסו ר של א התיר ה תור ה אל א פרסו ת א ו פרס ה שנאמ ר נכל בהמ ה מפיס ת פרס ה ושוסע ת שס ע מעל ה גר ה בבהמ ה אותה תאכל ו ל א התיר ה תור ה אל א בשי ש פרסו ת א ו פרס ה אבל דמו ת יונ ה ל א התיר ה תור ה ־ מצ א ב ה דתו ת בהמ ה ורגליה כקגל י י , כ ה מות ר שהר י הו א בדמו ת מ י שי ש במי ט פרסות ואפי׳מצ א ב ה דתו ת שי ש ל ה פרס ה מות ר ־ וירא ה ל י שכל שמצ א ב ה דמו ת מי ן בהמ ה שהי א ב ת פרס ה א ו ב ת פרסות מות ר אב ל מצ א ב ה בהת ׳ שאינ ה דמו ת בהמ ה אע״ס י שהוא מי ן שי ש ל ו פרש ה כאד ס אסו ר מספ ק • השוח ט א ת הבהמה ומצ א ב ה ב ן תשע ה ח י ז: ו נקר א ב ן פקו ע • מ ה די ט של ב ן פקו ע ז ה א ס ל א הפרי ס ע ל גב י קרק ע מות ר בשחיט ת האס ׳ הסרי ס ע ל גב י קרק ע טעו ן שחיט ה משי ס מראי ת עין • וכיז ןשאינ ו טמו ן שחיט ה ן1 א משו ס מראי ת עי ן וכנש ר בעלמא הו א אי ן משגיחי ן בטריפות ! ?י א בי ן של ס ובי ן ט נ פ ה כשר וכ ן הור ו מגדול י המורי ם • ומתו ך דבריה ם נרא ה ש*סי/י י נמצאת סכי ן פגות׳אי ן בכ ך כלו ם ־ וחלב ו אשו ר שא ך הו א י ש בו משו ׳ מראי ת עי ן • הי ה ב ן פקו ע ז ה קלו ט מות ר דכ ל שת י תתחות זוכרי ם בנ י אד ס • ב ן פקו ע שב א ע ל הבהמ ה תעלי א והוליד ממכוכ ן למא ן דאמ ר חופשי ן לזר ע א ב ול ד ז ה אי ן ל1 תקנה • שסימנ י הא ב כשחועי ן הןוא״ כ ג ס סימנ י ול ד ז ה מחצתן שחוטי ן ולפיכ ך אי ן ל ו תקנ ה • וכב ר כתבנ ו לתעל ה דראוי לחו ש ולהחמי ר כדבר י האומ ר דחופשי ן לזר ע הא ב נשלס הבי ת השנ י בעז ר אח ד ואי ן שנ י : הבית יד י בי ת שנ י ושע ר שליש י ורביע י תפני שצלעו ת ש ל עו ף תגימ ת עלי ה ות ן הסת ס אינ ן צרי ך לבדוק בריא ה אע״ פ שנפל ה לאו ר כפנינ ו לפיכ ך ל א מנ ו אות ה בכלל אל ו שצרי ך לבדו ק אחריה ם כ ל שנפל ה לאו ר אב ל ירו ק אס ראינ ו שהוריק ה הריא ה עריפ ה שהר י נוד ע של א הצילו ה צלעותיה : וי ש מתירי ן ול א נתחוור ו דבריה ס כל ל : וכ ן ירא ה שהכבד שהוריק ה אפיל ו של א כנג ד בנ י מעי ס א ס מריק ה כנגד תקו ס חיות ה וכנג ד מקו ס'מר ה עריפ ה שהר י כ ל מקו ס ירוקתה כאל ו נשרך ! וניט ל • ולפיכ ך מנ ו אות ה מ ס ל ב וקורקב ן שטריפותן מחמ ת עצמ ן • נפל ה לאו ר והוריקהכב ד כנג ד בנ י מעייס טריפ ה בידו ע שנחמ ת בנ י מעיי ס • וירא ה ל י שאפיל ו שבני מ ע י ס לפנינ ו ו: א ניכ ר בה ס שו ס ירקו ת • 7כ ל שהוריק ה הכבד בידו ע ששל ט האו ר בבנ י מעיי ס אל א שאי ן ירוקת ו ניכרת בהן • שא ר מינ י ירקו ת י ש ירו ק ככרת י וי ש ירקו ת כביצ ' ויראה ל י שהירקו ת הפוס ל בכב ד ש ל עו ף הו א הירו ק ככרת י שהכבד בתולדת ו ירו ק כביצ ה א ס הי ה שמ ן ואי ן כא ן שינו י תראה • וכ ן ירא ה ל י שאי ן ירקו ת פוס ל בכב ד ש ל עו ף ביית י • שיש בתינ ו מדבר י לפ י שכ ל תדבריי ס כבד ס ירו ק ככרת י כתילדתו • וכ ל שבמינ י מדבר י ירו ק אפש ר שימצ א ג ס ביית י לעתיס ירו ק • ובעני ן שהתיר ו יתר ת שבריא ה • תפנ י שי ש לעזיס המדבריו ת כ ן • וכמ ה שעו ר ירקו ת ז ה ש ל כב ד שכנג ד בני מעיי ס אפיל ו כ ל שהוא • נמצא ת הכב ד יחק ה כנג ד בנ י תעייס ול א נוד ע א ס נפל ה א ס לא ו טריפ ה בידו ע שנפל ה זנחתרו בנ י מעי ה •וי ש אומרי ס של א אמר ו אל א בידו ע שנפל ה ; לאו ר אב ל כשאינ ו יוד ע שנפל ה לאו ר אי ן אנ ו חוששי ן ל ו שמ א מתולדתה הו א א ו חול י הו א • והראשו ן עיק ר ולז ה הסכימ ו הגאוניס ז״ ל וכז ה ראו י להורות • איזה ו כנג ד בנ י מעיי ס ראש ו של כב ד תלו י כנג ד בנ י מע־י ס והו א הרא ש הד ק שב ה וראש ה האחד למעל ה של א כנג ד גנ י מעיי ס והו א הרא ש הג ס שב ה מקוס שהי א תלו י ב ו • וכ ן הצ ד החיצו ן של ה החל ק שהי א כלפ י הצלמות הו א של א כנג ד בנ י תעיי ס ואפיל ו נמצא ת ירקו ת באותו צ ד ביאש ה הד ק כשיר ה * כב ר בארנ ו דטריס ה אינ ה מתעברת ויולד ת וכ ן אינ ה חי ה י״ ב חד ש • ולפיכ ך סייי ן .־ לטריפ ה בזכ ר י״ ב חד ש ובנקיב ה כ ל שטומנ ת ויולד ת ואפיל ו תוך י״ ב חד ש : שלש ה תיני ס פורשי ן מ ן הטריפ ה ומ ן הנבלה : שטס תה ה לאיסו ר ואח ד להית ר כיצ ד ביצ ת טריפ ה וש ל נבל ה . ואפיל ו כיוצ א ב ה נמכר ת בשו ק אסור ה וקחל ב טריפ ה אסו ר דמגוסה הו א והי י הו א כגופה • • וכב ר נתבא ר שהעוב ר שהוצי א .אתד מאיברי ו קוד ס שנשתט ה איי ו ואת ר כ ך נשחט ה את ו אוה ו האבר אסו ר כטריפ ה •.ולכיכ ר א ס אות ו עוב ר נקיב ה הי א חלבה אסו ר כחל ב טריפ ה'הר י אל ו לאיסו ר • ' וייז ל להית ר כיצד עג ל שנול ד מ ן הטריפ ה מות ר ואך * ע ל פ י שאמר ו עוב ר ירך אמ ו הו א הר י אמר ו טריפ ה אינ ה חי ה וכיו ן שאי ן האסו ר של א ס אל א מחמ ת שאינ ה חי ה ועוב ר ז ה ה י הו א וחי ן חיות ו תלוי בתי י הא ס ח י הו א ומות ר • וכ ן אפח ת שנול ד מביצ ת טריפה מות ר שאי ן אפרו ח נוצ ר ע ד שתסר ח הביצ ה ותבא ש ואותה שע ה מותר ת הי א כנביל ה שאי ן ראו י נעכו׳׳ ס ונמצ א אפרוח ז ה נוצ ר ח ן ההית ר : אסו ר למכו ר נבלו ת לעכוי׳ ס בד׳יא כשמטע ה לעכו״ ס ואומ ר שחוט ה הי א וכשיר ה הי א • וכן אסו ר ליתנ ס ל ו במתנ ה בעני ן ז ה גזיר ה שמ א ימכרנ ה א ו יתננה ל ו בפנ י ישרא ל ויחזו ר ישרא ל ויקנ ה אות ה ממנ ו : השער הרביע י במחוס ר זמ ן וה ס שלש ה מיני ס אח ד בעו ף ושניס בבהמ ה ואל ו ה ן אפרו ח בעוף • ומ י של א שה ה שמנה ימי ס בבהמה • ואות ו וא ת בנ ו : א&רוח כ ל של א יצ א לאוי ר העול ס אסו ר משו ס השר ץ השור ץ על האר ץ איסו ר ז ה אינ ו דב ר תור ה אל א מדבריה ם יצא לאוי ר העול ס ול א נפתח ו עיני ו י ש מ י שאוס ר והגאוני ם זכרונס לברכ ה מתירי ס : ול ד בהמ ה של א שה ה שמנ ה ימי ם הרי ז ה ספ ק נפ ל ואסו ר • ב ד" א בשל א נוד ע א ס כל ו ל ו חדשי ו אס ל א אב ל בידו ע שכל ו ל ו חדשי ו מות ר מי ד : שמנ ה ימי ם אלו שאמ ר ל א שישה ה שמנ ה ימי ס גמורי ם אל א כ ל שנכנ ס בכלל שמינ י אפיל ו רג ע מות ר מי ד : אות ו וא ת בנ ו אסו ר לשחוט ביו ס אח ד • שנאמ ר ז שו ר א ו ש ה אות ו וא ת בנ ו ל א תשחטו ביו ס אח ד ל א אסר ה תור ה אל א בהמ ה אב ל חי ה אי ן בה משו ס אות ו וא ת בנ ו דשו ר וש ה כתי ב ול א חי ה ועו ף • יו ה זה האמו ר באות ו וא ת בנ ו היו ס הול ך אח ר הליל ה ולפיכ ך השוחט בליל ה אסו ר לשחו ט ביו ס • שח ט ביו ס מות ר לשחו ט בלילה ־ איסו ר ז ה נוה ג מקיב ת לומ ר שאסו ר לשחו ׳ א ת הא ס ובנה * שנאת ' אות ו וא ת בנ ו מ י שניכ ר שהו א בנ ו ז ו הא ס שהבן כרו ך אחרי ה • נוד ע אבי ו שלב ן ז ה מ י הו א •י ש מהגאונים שהתי ר שאי ן חוששי ן לזר ע א ב • לוי ש מ י שאומ ר שחוששין לזר ע א ב מספ ק • ולפיכ ך אמ ר דאותא1א ס בנ ו נוה ג מספק אפיל ו בזכרי ם וראו י לחו ש בדבריה ם כש ל ח§|׳ • בד״ א בשנודע שז ה אבי ו אי ל מספ ק אי ן אנ ו חושש ץ לכ ל הבהמו ת לומד שמ א ז ה אבי ו • וכ ן הדי ן בא ס א ס אינ ה כח ך אחרי ה ולפיכך הלוק ח בתמ ה בכ ל מקו ס ובכ ל זמ ן אינ ו חש ש שמ א נשחטה הא ס א ו הב ן אל א הול ך ושוח ט ואינ ו נמנ ע • אח ר שהדברים ר ן מ י ששח ט א ת הא ס א ו שמכ ר א ה הא ס לשוחט ה חייב לומ ׳ ללוק ח שנ י ז ה הזה ר של א תשח ט היו ס שכב ר שחטת י את אמ ה א ו מכרת י אות ה לת י שדעת ו לשחט ה ייו ס כחת ן או כל ה שלקח ו ביו ס חתכת ׳ א ו כיוצ א בזה • ושמ א כב ר שחטוה . אותו וא ח בנ ו נוה ג מלאי ' הב א ת ן הע ז ומ ן הרח ל שמצ ד א ב .ומצד א ס ש ה הו א • וכ ן צב י הב א ע ל התייש ה וילד ה ב ן ושח ט בית שנ י , / * * מקום יש . שהעו ר לכד ו מצי ל והיכ ן במקו ם הסמו ך ממ ש לארכובה הנמכר ת ע ס הרא ש לס י שאי ן ש ס אל א עו ר לב ד לבוק לעצ ם וכיו ן שהעו ר מדוב ק כתולדת ו לעצ ס מצי ל הו א במקומו• הי ו רירי ן בי ן העו ר לעצסי״ א שהו א מצי ל אע״פ י שאין ש ס כש ר • מדי ן הרכי ס שסוס ן להתקשו ת אינ ן כבשר . ־ נשב ר העצ ס ויצ א לחו ץ ואי ן עו ר ובש ר חוסי ן א ת רובו ונפ ל קצת ו ש ל עצ ס ונשא ר רו ב הנשא ר מחוס ה עור ובש ר טריפ ה • שאיל ו ל א נפ ל אות ו המיעו ט ל א הי ה רוב מחופ ה • הי ה חב ו מחוס ה ונפ ל ממנ ו מקצת ו לאר ץ פשרה• שהר י איל ו ל א נפ ל הי ה מחוס ה רוב ו עו ר ובש ר !סופו כתחילת ו ־ ל א הי ה אות ו בש ר החוס ה א ת רוב ו במקו ס אחד אל א מתלק ט מע ט כא ן ומע ט כא ן סביבו ת הבש ר . או שהי ה במקו ס אח ד אל א שהו א מרוד ד וקלו ש א ו שהי ה מתמסמס ע ד שהי ה רופ א גורר ו כ ל איל ו אינ ן ננצילי ן מספ ק וטריפה • וכ ן א ס ניק ב הבש ר א ו שנקל ף א ו שנסד ק א ו שניט ל שלישיתו התחתו ן כ ל אל ו ספ ק מצילי ן ספ ק אי ן מצילי ! ואסורי ם מספק • נקד ר הבש ר בסכי ן מע ל שכ ר בעיגו ל כמי ן טבע ת ורוב הקס ו מכוס ה כשר ה שהר י כ ל שמסי ט א ת הבש ר מעל ה ארוכה • כד׳׳ א בזמןשהעצ ס בבש ר סבי ב הקדר ה שכ ל העצ ם שמדובק לבש ר סימןלעלו ת ארוכ ה הו א : נשברהעצ ס מקו ם שעושה אות ו טריפ ה וחז ר ונקש ר ול א נוד ע א ס יצ א רוב ו א ס לאו אמר ו משת ן ש ל גדול י המורי ם כ ל שחז ר ונקש ר חזק ה ל א יצא רוב ו לחו ץ • נשב ר ול א נוד ע א ס תחיי ס א ם לאת י מית ה אס י ש במ ה לתלו ת כגו ן דרס ה לכות ל א ו שרצצת ה ברג ל וכיוצא בז ת תולי ן וא ס לא ו אסור ה נשתבר ו יד י הבהמ ה אפיל ו נחתכו מהכ ל כשיר ה • נשב ר העצ ס ויצ א לחו ץ א ס עו ר ובש ר חוסין א ת רוב ו ז ה וז ה מות ר • וא ס לא ו האב ר אסו ר • שהאב ר והבשר התדולדלי ן בבהמ ה ובעי־ ף אסורי ם • והבהמ ה מותר ת וכנגדו בעו ף א ס נשתבר ה אגפי ו ואפיל ו נשב ר העצ ס העליו ן הסמוך לגו ף • ושמעת י תש ס אח ד מהגדולי ס שא ס נשב ר העצס המחוב ר לגו ף ונשב ר סמוךלגוףממשחוששי ן שמ א נדחק וניק ב א ת הריא ה ואסו ר ע ד שתבדו ק הריא ה • וא י ן דבריס אל ו מחוורי ן בעינ י שהר י נשתבר ה מיעו ט צלעותי ה כשרה ואי ן חוששי ן שמ א ניק ב אח ד מ ן השברי ם אח ד מ ן ■האברים שנקיבת ן במשה ו ואינ ו דומ ה לקו ץ שניק ב לחל ל שהקוץ נוק ב ונמ ס בדוח ק : ביצי זכ ר שנתק ו גידיה ם ועדיי ן תלוי ן בכיסןמותרי ס ובמקו ם שנהגו בכ ס איסו ר אסורי ם משו ס א ל תטו ש תור ת אמך • וביצה שהגעיל ה אות ה תרנגול ת קוד ס זמנ ה מכ ח הכא ה כשירה • בד״ א בשל א הית ה מעור ה בגידי ן אב ל א ס הית ה מעןרה בגידי ן הר י ז ן כבש ר הפור ש מ ן הח י(אסור ה • לזיי ן ושער שליש י ב׳ מיני ם י ש שנזכרו , כלקויי ן ואל ו ה ן כולי א שלקח ה והריא ה שלקתה וצ א אל ו כלב ד אנ א כ ל אב ר שנק י בת ו א ו נט־לת ו א ו חסרונו פוס ל ב ז הלקו ת פוס ל בושהלקז ת כמ ו שניט ל והס ר ממנו שהר י כוצי א שניטל ה א ו שניקב ה א ו נחתכ ה כשיר ה ולקתהפסולה • כיצד׳לקת האפיל וכזלי אאח ת מ ן הכליו ת טריפה • בד׳׳ א בזמ ן שהגי ע הלקו ת במקו ס חרי ן ־ ומקו ס חריץ היכ ן לוב ן שתח ת המתני ם שנכנ ס בתו ר הכולי א • איזה ו לקות שפוס ל ב ו כ ל שהרופ א גורר ו ולנעמיד ו ע ל בש ר ח י • ולקות ז ה פוס ל בי ן בכולי א בי ן בריא ה • מיסעכוריןא ז סרוחים •בכולי א טריס ׳ אב ל מי ס זכי ם כש ר בי ן בנולי א בי ן בריאה • מוגלאכש ר בריא ת ופוס ל בכולי א • בד״ א בזמ ן שהגיע אח ת מכ ל אל ו במקו ם חי ץ • אב ל ל א הגי ע למקו ם חריץ כשירה • חוצ י הו א ז ה ומסוכנ ת כשיר ה : ניקב ה הכוליא כשיר ה • וא ף ע ל פ י שהגי ע הנק ב למקו ם חרי׳ן וכ ן הד ן כשנחתכ ׳ הכולי א • הכולי א שהקטינ ה טריפ ה • כמה תקטי ן ותה א טריפ ה • בבהמ ה דק ה ע ד כפו ל ובגס ה עד כביצ ה בנוני ת • וירא ה ל י 7זק א שהקטינ ה מחמ ת חול י • אבל א ס הקטינ ה מתולדת ה כשיר ה ומראית ה מוכח ת עליה • ויש מגדול י המורי׳שהור ו שאיןטריפיו׳שבסלי׳בכולי א שבעו ף • (אע״פשיש לדו ן ולאסו ר כב ר הור ה הזק ן • נפל ה לאו ר ונחת ת בני מעי ה א ס ירוקי ן פסול ה וא ס אדומי ם כשיר ה • ב ד " א בלב וקורקב ן וכב ד • מפנ י שאל ו אדומי ם בתולדח ן • ומחמ ת מכות א ש חזר ו להיו ת יתקי ן • וההפ ך בבנ י מעי׳שא ס האדימ ו טריפה • לפ י שבתולדת ן יתקי ן ה ס • ז ה הכללירוקיןשהאדימ ו והאדומין שהוריק ו טריפ ה • י״ א שאי ן טריפ ת ז ה נהו ג אל א בעוף הואי ל ועור ו ר ך ואינ ו עומ ד מס ט חו ס הא ש • אב ל בהמה שעור ה קש ה ועומ ד בפנ י א ש ומגי ן • ואי ן דבריה ם מחוורים שהר י כל ל אתר ו כ ל טריפו ת שמנ ו חכמי ם בבהמ ה כנגדן בעו ף • וית ר עליה ם העו ף נשב ר העצ ם א ף ע ל פ י שלא ניק ב קרו ס ש ל מו ח • שינו י מרא ה ז ה מחמ ת שעתיד ה מכות א ש לינק ב ולפיכ ך שיעו ר ירוקת ן כשיעו ר נקיבת ן ק ה נקיבתן במשה ו אףירוקת ן במשה ו • וירא ת ל י שאפיל ו ל א הזריקו הל ב והקורקב ן להלל ן טתס ה שמפו ת א ש שזרפת^י א ■ ונוקבת והר י הי א כאר ס שבדרומ ה • ירוק ץ שהאדימ ו ושלק ן והוריקו כשיר ה כיו ן שחזר ו למראיה ן בידו ע של א האדימ ו א ז מחתת מכו ת א ש אל א מש ן בעלמ א הי א שנכנ ס בה ן • בד׳י א בירוקין שהאדימ ו אב ל אדומי ם שהוריק ו א ף ע ל פ י ששלק ן והאדימו טריפ ה • ואקאומרי ס בטריפו ת ז ו דומ ה לז ו . אדומ ק שלא הוריק ו ושלק ן והוריק ו טריפ ה שהר י נתגל ה שנכו ו אל א שלא הית ה המט ה נכר ת א ף ע ל ס י של א תנ ו חכרי ס הריא ה בכלל האדומי ! שהוריק ה ירא ה ל י שהו א הלי ן והו א הטע ם ן1 א בית שנ י וכנפיהם ורגליה ם מתדב ק כה ס • וגשיב א לעו ף נוש ל לאר ץ עמהס ומתרס ק ולפיכ ך א ס נדבק ו בה ם שת י כנפי ו ש ם יווששץ ל ו תשו ׳ רסוקאברי׳אב ל כנ ף אח ד אי ן חוששי ן שעדיי ן נעזר ונסמ ך ע ל הכנ ף השנ י : נפול ה ז ו שאתר ו ה״ ה והו א השעם בשל א נפל ה אל ת אפיל ו דרס ה בכות ל א ו שרצצת ה בהמה א ו אד ם ברג ל וירא ה ל י של א מחמ ת חש ש נק ב אמר ו שאלו כ ן אי ן ל ו בדיק ה שא״ א לבדו ק מחמ ת נק ב כ ל האברי ם שנקיבתו במשה ו ול א חשש ו לנפיל ה אל א מחמ ת רסו ק אברים ■ שמא נתרסק ו ע ד ששינ ו מראיה ן ונכאב ו ועתיד ׳ הי א למו ת מחמת כאב ה ורסו ק אברי ה • לפיכ ך נפול ה של א שהת ה מע ת לעת ול א עמד ה ע ל רגלי ה ושחש ה שריפ ה • ואי ן ל ה בדיק ה שכל של א שהת ה מע ת לע ת חוששי ן של א נתחז ק עדיי ן שבע ה לגלות ולהראו ת מרא ה שינו י הריסו ק אפש ר שי ש רסו ק ואינ ו ניכר • שהת ה מע ת לע ת אעפ״ י של א עמד ה צריה ' בדיק ת • בדקה ול א נמצ א ב ה אח ד מ ן האברי׳הפנימיי ס מרוס ק כשיר ה עמדה ע ל רגלי ה א ף ע ל פ י של א שהת ׳ צריכ ה בדיק ה ־ הלכ ה כשירה לגמר י • ואינ ו צריכ ה בדיק ה וא ף ע ל ס י של א שהת ׳ מעת לע ת ־ בד׳׳ א כשהלכ ה הלו ך יפ ה כדרכ ה . אב ל הלכ ה והיא צולע ת צריכ ה בדיק ה שאי ן הילו ך ז ה מוציא ה מיד י ספ ק נ מעשה הי ' בבהמ ה שהית ה מהלכ ת והי א גורר ת רגלי ה האחרונים ונבד ק חו ש השדר ה ונמצ א פסוק ה ולפיכ ך אי ן צ״ ל שאספששה רגל ה להלו ך ול א הלכ ה שאי ן ז ה מוציא ה מיד י ספק וצריכ ה בדיקה • וכ ן א ס ננער ה לעמו ד ול א עמד ה אינ ה מוציאה מיד י ספ ק ולפיכ ך א ס ל א שהת ה מע ת לע ת א ף ע ל סי שננער ה לעמו ד ול א עמד ה שריפ ה ואי ן ל ה בדיק ה • עו ף שנתכש ע ל פנ י המי ס וש ש מל א קומת ו ע ל ס ט המי ס א ס ממשה למעל ה ש ש הר י ז ה כהילו ך בהת ה ואי ן צרי ך בדיק ה • ואס מלמעל ה למש ה ש ש אי ן ז ה כהילו ך ואומרי ם שמ א ל א מכחו ש ש אל א ע ס מרוצ ת המי ס הו א ש ש : הפי ל ש ס ע ץ א ו קש וקד ס העו ף א ת הע ץ א ו א ת הק ש כש ר ואינ י צרי ך בדיק ה בידוע מכח ו ש ש ע ד שקד ס א ת הע ז הנתו ן עמובמי ס ♦ בדןך,ה ז ו שאמ ר צריכ ה כנג ד כ ל החל ל • הסימני ם אקצריכי ן י גאיק ■ שקשי ן ה ן אצ ל נפיל ה ־ נמצ א אח ד מ ן האבר י הפניתי ס מרוסק . אפיל ו הי ה אות ו אב ר מ ן האברי ם שא ס נשל ו א ו מסרו א ו שנקב ו כשיר ה כעחו ל ו:לי< ת וכי ד עריפ ה • שהריסו ק מכאיבה יות ר מ ן הנטיל ה והנקיב ה : שבורה ג ׳ מיני ן י ש בשבורי ס ואיל ו ה ן נשבר ו רו ב צלעותי ה והגצגולת שנשבר ה ־ אע״ פ שקח ס ש ל מו ח קיי ס • שבורת רגלי ס • כ״ ב צלעו ת גדולו ת שי ש בה ן מו ח י ש ל ה לבהמה חו ץ מצלעו ת קטנו ת שי ש ל ה סמו ך לכסלי ס ואות ן צלעו' א י ן לה ן מו ח • צלעו ת גדול ו ׳ איל ו י״ א מכא ן וי״ א מכא ן ושער שרש י * י ג וכל אח ת תקו ע בחוליו ת שבשדר ה כעל י במכת ש . ועו ד י ש לבהמה חוליו ׳ בשדר ה בסו ף הכסלי ׳ שאי ן צל ע תקוע ה ב ק כלל נשתבר ו רו ב הכ׳׳ ב צלעו ת גדולו ת שאמ ר שי ש לה ן מו ח בין שנשתבר ו כ ל הי״ א שבצ ד אח ד בי ן שנשתבר ו מב ׳ צדדי ם טריפה בד׳׳ א כשנשתבר ו מחצי ן ולמעל ה אב ל ל א נשתבר ו רובןאו שנשתבר ו רובןמחצי ןולמע ה כשיר ה נעקר ו מןהחוליו ת והחוליות קיימו ת די ק כשבורי ן ובי ן נעקר ו ובי ן נשתבר ו ברו ב ב׳ הצדדי ם שה ן י״ ב • נשתבר ו הצלעו ת הקטנו ת בי ן כלפ י מעלן ובי ן כלפ י מט ן כשיר ה • נעקר ה צל ע אח ת וחצ י חולי ה עמה טריפה : וירא ה ל י דווק א בצלעו ת גדולו ת אב ל בקטנו ת שאין בה ן מו ח אפיל ו נעקר ה חצ י חולי ה עמ ה כשיר ה •נעקרה ־ חוליה אח ת כול ה אפי ׳ מאות ן שה ן בסו ף הכסלי ס שאי ן צל ע תקוע ב ה טריפ ה לפ י שנעש׳גסטר א : נשבר ה רו ב הגולגול ' עריפה • רו ב ז ה שאמ ר בי ן רו ב גובה ה אע׳׳ פ שאיןרו ב הקפ ה בין רו ב הקפ ה א ף ע ל פ י שאי ן רו ב גבה ה • נפחת ה הגולגול ת ר" ל שנחסר׳הגאוני׳ז״ ל אסרו ה • וי ש מתירי ס ודבר י הגאוני ׳ עיקר • ועו ד שדבריה ס דבר י קבל ה הס • וכמ ה תפח ת ותאס ר כסלע ואפיל ו כסל ע מצומצ ס פחו ת מכסל ע כשיר ה ־ עו ף המיס כאווזו ת שלנ ו ששוטו ת תמי ד במי ס קרי ס המו ח שלה ם רך וכ ל שנשב ר העצ ס אפי ׳ מיעוט י טריפ ה . וכמ ו שבארנ ו בניקב קרו ס ש ל מו ח • נשתבר ו רגלי ה ונחתכ ו טריפ ה • בד״א בעצ ס העליו ן הסמי ך לגו ף הואהעצ ס הנקר א קולי ת • נשבר העצ ס אמצע י ונחת ך והו א הנקר א שו ק שב ו צומ ת הגידי ן אס למעל ה מצומ ת הגידי ן נשב ר ונחת ך י ש מ ן הגאוני ם זכרונס לברכ ה שמתירי ם וי ש מגדול י המורי ס שאסר ו וירא ה לי כ ן עיק ר וכ ן ראו י להורו ת ז נשב ר העצ ס ויצ א לחו ץ אל א שלא נחת ך א ס עו ר ונש ר חופי ן א ת רוב ו מות ר וא ס לא ו די ט מחתך לפיכ ך א ס עצ ס הרג ל הנמכ ר ע ס הרא ש הוא • האב ר אסור ובהמ ה מותר ת • וא ס עצ ם הקולי ת הו א בי ן האב ר בי ן הבהמה אסור ה • וא ס עצ ס השי ק הו א לדע ת הגאוני ' זכרונ ס לברכה אב ר אסו ר ובהמ ה מותר ת • והו א שתה א צומ ת הגידי ! קיימת ולדע ת האוסרי ם בנחת ך ג ס ז ה הבהמ ה אסור ה • וכבר כתבנ ו שהדע ת מכרע ת בז ה וכ ן ראו י למרו ת •רו ב שאמרו צרי ך שיה א ב ו רו ב עבי ו ורו ב הקפ ו • ועו ר ובסי ־ שאמר ל א שיה א העו ר לבד ו מצי ל כבש ר אל א צרי ך בש ר עמו • ומי שהור ה שהעו ר כבש ר ל א נתכוונ ו דברי ו • גדול ה מזא ת אמרו שאיל ו הי ה חופ ת העו ר מחצי ת ש ל שב ר ובש ר מחצי ת אינו תצי ל ע ד שיה א רו ב בש ר • הי ה עו ר משלי ם ר״ ל שהי ה הרוב בש ר ועו ר משלי ס א ת חפיי ת רו ב השב ר כשיר ה • בד״ א בבהמה וחי ה אב ל בעו ף שעור ו ר ך כבש ר אפיל ו מחצ ה עו ר ומחצה בש ר כשר • וירא ה ל י שעו ר לבד ו אינ ו חצי ל אפיל ו כעו ף דין *? ס בית שנ י . כשר ה • ב ' בני'מי1יי ן היוצאי ם מ ן הבחמ ה כאח ת טריפ ה ■ וכנגדן בעי ף כשיר ה • לפ י שאי ן 7רכ ה ש ל בהמ ה בכ ך ולפיכ ך יתר הי א * וכ ל ית ר כנטו ל דת י • אב ל בעו ף דרכ ו הו א ואי ן לנין אות ו כית ר בד״ א כשיוצאי ם בבהמ ה מלמעל׳ממ ש כאח ד או שי ש באור ך הפיצו ל ית ר מכאצבע • שאי ן חוזרי ן ומתערבי ; • אנל א ס קוד ם שמתח ־ לי ן להתפצ ל י ש ברוח ב המע י כרוח ב אצבע • ואי ן באור ך הענ ף היוצ א יות ר תכאצב ע • וחוז ר ומתערב בתו ך המע י כשר ה • מע י היוצ א מבי ת הכושו ת להמסש כשירה • שאי ן ז ו נחש ב כיתר • שכ ל העזי ם המדבריו ת כן י ש לה ם • אב ל מע י היוצ א מבי ת הכוסו ת לכר ס יתר ת הי א וטריפה ■ שניסני א דיב י טריפ ה ־ ומקצ ת נוסחאו ת י ש שכתו ב בהן שא ס שופכו ת אהדד י אח ת ה ן וכשיר ה : הכר ס הפנימ י שניקב טרפ ה • ואיזה ו כר ס הפנימ י י ש מ י שאומ ר כ ל ת ה שהוא נרא ה מתנ ו כשהטב ח פור ע ופות ח מ ן הירכי ׳ ע ד לחז ה וכל הצ ד מתנ ו שהו א נתו ן בי ן הצלעות ־ י ז ו הי א הכר ס הח־צונה ואינ ו נאס ר בנקיב ת משה ו כמ ו שיתבא ר • רשמ י שאומר שכ ל הכר ס כר ס הפנימי ת • ואיזה ו כר ס החיצוני ת בשר החופ ה א ת רו ב הכר ס ולז ה דעת י נוט ה : המס ס שניק ב כלפי חו ץ ר״ ל כלפ י הצ ד שאינ ו מתחב ר א ל הבי ת הכוסו ת • אף ע ל פ י של א ניק ב 3י א מקצ ת עבי ו י ש מ י שאומ ר של א אמר ו נקב בחו ן אל א כלפ י חו ץ כמ ו שאמרנ ו • וי ש שמתירי ם ע ד שינקב מעב ר א ל עב ר ויצ א הנק ב לחו ן ממ ש • ולז ה דעת י ניטה : בי ת הכוסו ת שת י עורו ת י ש ל ו • וא ס נק ב ז ה בל א ז ה כשירה • נמצ א ב ו מח ט מצ ד אח ד הופכי ן אות ו • ובודקי ן אותו מבחו ץ • א ס נמצ א עלי ו קור ט ד ס בידו ע שניק ב לחו ן • שאס ל א כ ן ד ם ז ה מהיכ ן ב א ־ א ס ל א נמצ א על ץ קור ט ד ס כשרה ׳ נמצ א המח ט בשנ י צ7די ן בי ן בהמס ס בי ן בבי ת הטסות א ס נמצ א קור ט ד ס סבי ב המח ט בידו ע שהו א קוד ם השחיטה • נא ם לא ו בידו ע שהו א לאח ר שחיט ה • ות ה שנשתנ ׳ נקב ז ה משא ר נקבי ס שאת ה אוס ר אע״פ י של א נמצ א עלי ו קורט דס • מפנ י שי ש כא ן מח ט ואיל ו מחיי ס נקוב ה הי ה נאח ז סביב המח ט הד ס ונדב ק ב ה • המס ס ובי ת הכוסו ת שניקב ו זה לתו ך ז ה במקו ם שה ם דבוקי ם ומתחברי ם אע״פ י שהנק ב מצד לצ ד כשר ה : חקנה תתפצ ל לג׳קני ס למט ׳ מ ן החז ה • א ׳ פור ש לריאה • וא ׳ פורש לל ב וא ׳ פור ש לכב ד • ואיזה ו הפור ש לל ב חל ב שעל גב י דפנ י הריא ה ■ וכ ל אח ד מאיל ו השלש ה נידו ן כריא ה ונקיבתו במשה ו : ניט ל הטחו ל כשיר ה • טחו ל ז ה ראש ו אח ד עב והשנ י דק • ניק ב בראש ו הד ק כשירה • ואי ן צ״ ל א ס נחת ך שוס • וא ס ניק ב בראש ו הע ב טריפ׳בל״ א בשל א נשתיי ר בעבי ו ׳שלא ניק ב כעוב י דינ ר זה ב • אב ל א ס נשתיי ר בעובי ו כעוב י ושער שליש י דינר זה ב של א ניק ב כשר ה. ־ עוב י דינ ר זה ב ל א ידענ ו שיעור ו ;יראה ל י שהו א נחו ת מחצ י עבי ו • נחת ך במקו ם עובי ו י ש מ י ׳שמתיר • ול י נרא ה שהי א אסור ה מספ ק : ב טחולי ס שנמצא ו לבהמה בי ן שהן־וצאי ן מב ׳ קרו ת ת • בי ן שהאח ד יוצ א מהשני לעול ס כשיר ה • וי ש מרבותי י זכרונ ס;ברכ ה שאסר ו אס ה ס מחוברי ם ברא ש הע ב של ו דכ ל ית ר כנטו ל למ י ע ס תקומו דמי • וא ס ניט ל מקו ם הע ב ש ל טחו ל טריפ ה • וירא ה לי שהי א כשיר ה • של א אמר ו אל א כנטו ל דמ י כלומ ר כנטו ל מן המקו ם אש ר נתחב ר ש ס וכשאת ה נוט ל א ת הית ר עדיי ן ישאר כ ל עוב י עיקר י הטחו ל ואפיל ו ל א נשתיי ר בעובי ו דינ ר זהב כשר ה • וי ש לחו ש למעש ה לדבר י רז״ ל : טחו ל ש ל עו ף עגול ואינ ו דומ ה לש ל בהמה ■ ולפיכ ך י ש מ י שהור ה שאי ן הנק ב פוסל בו • ועלי ו אנ ו סותכ ן שכב ר הור ה הזק ן : נקב הקרקב ן טרפה • קורקב ן ז ה י ש ב ו ט ס שנקל ף ממ ט ואס ניק ב הו א וכיס ו קיי ס • א ו שניק ב הפיס י והו א קיי ס כשר • ניקב ו שניה ס זהכנג- ד ז ה וחל ב הטהו ר הגד ל עת ו סותמו כש ר • ג ג הזפ ק נידו ן כוש ט ונקיבת ו במשה ו ואיז ה ג ג הזפק מקו ס שנמת ח ע ס הווש ט • וירא ה שהו א מתחי ל לשפ ע כלפי הווש ט ונעש ה ע ל הזפ ק ככסו י ע ל הקדירה : קו ן שנכנ ס לחלל הבהמ ה א ו העו ף הר י ז ה טריפ ה ואי ן ל ה בדיק ה שכ ל שנכנס בדוח ק לחל ל חו ש פי ן שמ א ע ס כניסת ו ניק ב אח ד מכ ל האברים שנקיבת ן במשה ו • וא י אפש ר לבודק ן מחת ת נק ב : פסו קי ן כיצ ד • ב ׳ מיני ם י ש בססוקי ן • ואיל ו ה ן פסוק ת הגרגרת ונפס ק חו ט השדר ה • נפסק ה הגרגר ת ברו ב חלל ה טריפה ־ - הי ה רו ב סלל ה קיי ס א ף ע ל פ י שנפש ק רו ב הקנ ה כשירה • ניקב ה הגרגר ת נקבי ם שי ש בהן . חסרו ן מצטרפי ם לכאיסור • שאיל ו נחסר ה הגרגר ת בכא־סו ר טריפ ה כמ ו שיתבאר • וא ס ניקב ה נקבי ם שאי ן בה ס חסרו ן מצטרפי ם לרוב חלל ה כאיל ו נפסק ה • ובעו ף שהגרגר ת של ו קטנ ה חותך כ ל אות ו מקו ס שהו א עשוי י נקבי ם נקב י ס ומשי ס ע ל פ י הקנה • וא ס חופ ה כ ל אות ה החתיכ ה א ת רו ב פ י הקנ ה ב ץ מה שנק ב ממנ ה ובי ן מ ה שהו א ב־ ן נק ב לנק ב טרס ה וח ס לאו כשיר ה • נפחת ה הגרגר ת כמי ן דל ת של א נט ל ה^ז ת . אלא תלו י עומ ד וזקו ף ש ס כדל ת ע ל פ י ארוב ה א ס הסח ת גדול כד י שיכנ ס ויוצ א ב ו איס ר • טריפ ה • י-א ס לא ו כשיר ה • הואיל ועו ד הדל ת סות ס הנק ב • ניטל ת רצוע ה מ ן הגרגר ת לאורך הגרגר ת מצטרפ ת לכאיסר • נסדק ה הגרגר ת לארכ ה ולא חסר ה פלו ס טריפ ה • בד״ א פשנסדק ה נול ה • ^ אב ל נשתייר ממנ ה אפי ' תשה ו • למעל ׳ ומשה ו למט ׳ כשיר ' שפ ל שהיא פושט ת צוא ר הסדקיןמתדבקי ן וחוזרי ן לבריאות ן נפס ק ■חוט השדר ה טריפ ה • בד״ א.כשנפס ק רו ב עור ו א<- ל א ס * דו ה • י מ ת שנ י גאונים ז״ ל שא ס כ ל ג ג האו ת א • מהשלמ ת כ ל האור ן ולמפ ה זב ק בשדר ה כשיר ' שכ ך תראי ן הדבר' ׳ שז ו כ ך הי א בבריית ׳ בד׳׳א בשכ ל י . ג ג דבו ק ? ז השדר ה • אב ל א ס הי ה ש ס פיצו ל שאין הג ג כוצ ו דבו ק ? 1 השדר ה טריס׳:ג ג האור ן שהו א סרו ך ?ז השדר ה כשיר ה • שכ ל מ ה שהו א למעל ה מחיתו ך האור ן י ש לי די ן הסיתו ך האור ן • וי ש מ י שאוש ר בז ה : מח ת שנמצא ת בריאה ־ א ס שלימ ה הי א בודקי ן אות ה וא ס אינ ה מבצבצ ת כשירה • חזק ה דר ך סמפונו ת נכנס ה המח ט • בי ן שנכנס ה לרך הוד ה כי ן שנכנס ה לר ך קופ ה • בא ה לפנינ ו חתוכ ה אי ן לה בדיק ה והר י הי א כספ ק טריפ ה ואסור ה . ־ חוששי ס שמ א אס שלימ ה היית ה ל א היית ה עול ה בנפיח ה • מח ט שנמצא ת בכבד בי ן שהי א של ס ־ בי ן שהי א חתו ך האי ן ה ס דר ך קופ ה נכנס כשיר ה • נכנ ס דר ך חוד ה ר" ל שח ד וד ו ש ל מח ט למט ת כלפי חל ל הבהמ ה טריפ ה חוששי ס כ ל ש לו ה נכנ ס ע ד מקו ס הכבד וחוד ו למט ה ועוב ר דר ך צ ר שמ א ע ס כניסת ו ניק ב • והרי ז ו כספ ק טריפ ׳ האסור ה בד״ א במח ט גס ה אב ל במח ט דקה אפי ׳ נכנס ה דר ך קופ ה טריפ ה ־ שהר י מצוי ה הי א לנקו ב אפי׳ דר ך קופ ה ואי ן אנ ו בקיאי ן במחטי ן איז ו דץ ה ואיז ו גס ה לפיכך בי ן כ ך ובי ן כ ך אסור ה • וירא ה שאיל ו היית ה גס ה כגרעינה ש ל תמר ה כ ש ר ה שהי א איכ ה עשוי ה לינקב • גרעינ ׳ שנמצא׳ במר ה כשיר ה דר ך סמפונו ת נכנס ׳ והי א אינ ה יכול ה לינקיב• בד״ א בגרע ל ש ל תמר ה אב ל גרעינ ה שלד ת הואי ל וראשיה חדיןהר י הי א כמח ט וטריפ ה מח ט שנמצא׳בטרפש א טריפה • וכ ן א ס נמצא ת בל ב • נמצא ת בכר ס א ו בקרקב ן העוך בי ן כ ך ובי ן כ ך כשיר ה • ע ס האוכלי ס והמשקי ם הי א נכנסת ואינ ה נוקב ת * חמש ה אונו ת י ש לריא ה של ש מימי ן הטפ׳ אות ה ושתי ׳ מ ן השת? ' חסר ו א ו שנתחלפ ו טריפ׳־הותיר ו בין מ ן הימי ן בי ן ת ן השת? * כשיר ׳ • הרב ה בהמו ת שי ש לה ס יותר וחיו ת יתיר ה ז ו אפי ׳ אינ ה עומד ת בדר ת האונ ת כשיר ה שהרי עינוניית א דוורד א אינ ה עומד ת בדר ת האונו ת • ורו ב הבהמות י ש לה ן וחיו ת • ב ד " א תבפני ס אב ל תגב ה אפיל ו ל א היתה ^ א כעל ה ש ל הד ס טריפ ה ר ש אומרי ם שאפי ' פחות ה •מיג! טריפ ה • הי ו אונו ת שביתי ן חסרו ת עינוניית א זו . שהי א עומדת ת ן הימי ן משלמ ת • הי ו ל ה שת י עיטניית א דוורד א י ש מי שאו ס אפי ׳ אח ת ל א התיר ו ?! א בדוח ק תפנ י שמקצ ׳ בהמו ׳ יש,ה ס והגאוני ם ז״ ל התיר ו ולה ן שומעי ן שדבריה ם דבר י קבלה ה ס • הריא ה שחת ה לבקע ת שאי ן ל ה חיתו ך האוט ו טריפה י וי ש אומרי ס ש^ ס י ש סד ק כמרא ה הפר ש ביניה ם ישירה שתי ס הנ ה ?' א שדבוקו ת ז ו בז ו •וי ש מ י שאומ ר שא ס דבוקות ז ו בז ו ע ד שא ל כראו ת כשתי ס א ס הי ה ביניה ס הפר ש כמין ענ ה ש ל הד ס בי ן בראש ן בי ן באמצע ן בי ן בסופ ן ושער שליש י י ב כשירה ־ וא ס לא ו אח ת הי א וטריפה • ל אונו ת שנדבק ו כול ן! ז בזו בסירכ ה ־ וכשאת ה נות ן אצב ע ביניה ס מתפרק ת חות ה סירנה מתנ ה ובההי א כשיר ה מ ת" נ שהר י חיתו ך י ש לה ס ד ואפילו נסרכ ו כב ר אמרנ ו שכ ל מקו ס רביצה ן כשיר ה : ניקבה הקיב ה טריפ ה ־ וא ס הי ה חל ב ש ל הית ר סות ס כשירה• אב ל חל ב שע ל הקש ת אינ ו סות׳ • לפ י שאת ' חלב טהו ר סזתס • חל ב טמ א • אינ ו סוה ס • הפיל ו חל ב חי ה שהוא טהו ר כ ל שכמוה ו בבהמ ה טמ א אינ ו כות ס ־ ניקב ה התרה טרפ ה וכ ן הדי ן א ס ניטל ה א ו שחסר ה ואפי ׳ בעון ) • ויש שאומ ר חסר ה בעי ףכש ר • הואי ל וי ש בעופו ת שאי ן לה ם מרה כתורי ס וכנ י יונ ה • ואיןנכו ן • שאי ן לוקחי ׳ ראי ׳ ממי ן לשאינו מינ ו : הור ו מקצ ת הגאוני ׳ זכרונ ס לכר ל ריא ה שאי ן לה מר ה טועתי ן במקו ס התר ה א ס נמצ א מקומ ה מ ר כשר ה בידוע שבלוע ה הי א במקומ ה בכב ד וא ס לא ו טרפ ה • מר ה שניקב׳ וכב ד סותמ ת כשר ה • ניקב ה ואיפש ר לתלו ת בסכי ן א ו ביד טב ח כשר ה • הריא ׳ שי ש ב ה ב ׳ מרו ת טרפ ׳ כ ל ית ר הר י הוא כנטו ל • א ס היית ה אח ת ונראי ן כב ׳ נוקני ן אות ה • א ס שופכות ז ו לז ו אח ת הי א וכשר ה ׳ וח ס לא ו שתי ס הנ ה וטרס' : נוקב ׳הדקי ן טריפ׳ואפי׳הי־ת ה ליח ה סותת ׳ איג ׳ כתות ׳ ואפי ׳ א1ת׳ ליח ה הדבו ק במע י שיוצא ׳ ממ ל ע ל יד י דוח ק • הי ה חלב טהו ר סוח ס כשיר' : חל ב טמאסות ס טריפ ׳:שאי ן חל ב טמא סותס:בהמ ׳ שיצא ו ממ ל בנ י מעי ה והס ך כהןוכחזיר ן עריס' ואפי ׳ של א צקב ו ואפי ׳ ל א יצא ו ונמצא ו מהופכי ן טריק׳ . דכל שנהפכ ו בנ י מעי ה אינ ה יכול ה לחיו ת : חלחולת שניקב ' טריפ׳ • כד״ א של א במקו סהדב ק ׳ אב ל במקוס הדב ק אפי ׳ ניט ל כול ו כשיר ׳ • לפ י שהירכיס מעמיד ן אות ס והו א שנשתיי ר מתנ ה תמקו ס הדב ק כמלא ארב ע אצבעו ת בשו ר • ובבהמ ה דק ה לפ י שיעו ר ז ה הכל לס י גדל ו •והכ ל לס י קטנ ו • הדקי ן הסובבי ן סבי ב הכנרלא שניקב ו לתבריהסכשר ה • שהאח ד תגי ן עלחביר ו . ואיןצ׳׳ ל א ס ניקב ו לכנת א שהכנת א חל ב טהו ר הו א • וכב ר ביארנו שחל ב טהו ר סות ס ׳ נקב ו הדקי ן במקו ס שאיסש ך לתלו׳ בסכי ן א ו ביד־הטב ח כשיר ׳ שהר י אויורי ך תרלץבזא ת ׳ • ניקבו ואי ן ידו ע א ס קוד ם שחיט ' • א ו לאח ר שתיט ׳ • א ס רצה להקין ז מקי ך • וא ס משמ ש בי ד באיל ו ממשמ ש ג ס באיל ו שהוא נוק ב עכשי ו ליד ע א ס ידמ ו י ס לא ו : בהמ ה שרלעיט ׳ קורסי חלתי ת וכ ל דב ר שנוק ב בנ י מעי׳טריס ׳ • שכ ל העומ ד לינקב כנקו ב דמ י * הלעיט ה דב ר שהו א ל ה ס ס המו ת כעלי ? • ש. חלתי ת • א ו הרדוסכ י א ו שהיית ׳ מצוננ ת א ו שהי א מעושנ ת או אחוז ת ד ס • א ו ששתת ' מי ס הרעי ם אע״פ י שדברי ס אל ו כסם המ1 ת לבהמ ה כשר ה • שאי ן ז ו אל א כמסוכנ ת ומסוכנ ת כשרה בית שנ י ושע ר שליש י ויצאו • ־א ו לאח ר שחיט ה ניקב ו כשיר ה חזק ה ל א יצא ו אל א לאחר שחיט ה • והר י ז ה כב א זא ב ונט ל בנ י מעיי ס • והחזיר ו נשהס נקובי ם דתולי ן להק ל בזא ב ־ כ ל טריפו ת שתנ ו חכתי ׳ בבהתה ובעו ף אי ן צרי ך לחזו ר אחריה ' • לחזק ת בהת ה ועו ף כשר לפ י שרו ב בעליח־י ס בריאי ס ה ס ־ ואפי ׳ הריא ה בחזק ת כשירה הי א • ולמ ה הצריכ ו לבדו ק ב ה יות ר משא ר הטרפיו ת • לפי שהסירכו ׳ מצויו׳ב ה • ולפיכ ך הצריכ ו לכתחיל ה לבדו ק בה מחמ ת סירכות־וכ ן ניהגי ן בכ ל ישרא ל ומהטע ם אמר ו בסירכא שהי א אוסר ת י״ א לפ י שא ק סירכאבל א נק ב • וי׳׳א שי ש סירכ א בל א׳נק ב ומ ה טע ס אסר ו מפנ י שהריא ה נופחת תמי ד ■ ומתו ך שהי א מתטעע ת מושכ ת לכא ן ולכא ן • והסירכא מתפרק ת וקורע ת קרומו ת הריא ה ־ וכ ל העומ ד לינקב כנקו ב דמ י ולז ה דעת י נוט ה ■ לפיכ ך אונו ת הריא ה שנסרכו ז ו לז ו א ס כסדר ן ה ן כשיר ה ־ ואפיל ו של א בבדיק ה • מפני שכ ך רביעתס * ורביצת ה ש ל בהמ ת בחי י הבהמ ה • ושוכבות ה ן ז ו ע ל ז ו ולפיכ ך אי ן הסירכ א מתפרק ת ־ אב ל א ס נסרכו שנ א כסדר ן טריפ׳ • ואפיל ו בבדיק ׳ אי ן מתירי ן אותה : איזהו כסדר ן כ ל שה ן מסתרכו ׳ מחתו ך ש ל ז ו לחתו ך ש ל ז ו הסמוכה • אב ל תחתו ך ש ל ראשונ ה לחיתו ך ש ל שלישי ת • ואפי' מחתו ך ש ל ז ו לג ב ש ל שניי ה הסמוכ ה ל ה • א ו מג ב לג ב טריפה• וכ ן הור ו הגאוני ם ז״ ל •י ש מ י שאות ר שאפי ׳ מחתו ך לחתוך שאת ר אי ן מורי ן ב ה להק ל ע ד שתסר ך כול ה מראש ה ועד סופ ת • שכ ל שי ש פיצו ל ביניה ם בראש ו א ו באמצע ו א ו בסופו מתנועעו ת ומתו ך ניענוע ן מתפרקו ת ־ ול א כ ן הור ו הגאוני׳ ז״ ל ן1 א כ ל שהי א מחיתו ך לחיתו ך כשיר ה ואפי׳נשרכ ת ב^כסון תראש׳ש ל ז ו לסוס ' ש ל ז ו • סירכ ה שהי א יוצא ׳ בשיפול י הריאה פסול ה שהי א כאיל ו נסרכ ת מ ן הג ב • ובי ן שתה א נסרכת משיפול י לשיפול ו • ובי ן שתה א נסרב ׳ משיפול י לחיתו ך האינא טריפ ה • אונ א שנסרכ ׳ לאומ א שבצד ' מחיתו ך לחיתו ך •ש מ י שאוס י ונת ן •טע ס לדברי ו של א הוזכ ר הכש ר סדר ן אלא באוט ' אב ל הכש ר אומ א ל א הוזכ ר • וגדול י המורי ס הורו • שהכ ל די ן אח ד וטע ם אח ד יללה ן כ ל שה ן כסדר ן ז ו היא רביצת ן וכשיר ה • וכ ן הור ו הגאוני ם • וע ל ז ה ראו י לסמוך • כ ל מקו ס שתסר ך הריא ה בי ן לגרגר ת בי ן לחז ה בי ן לשתנונית הל ב בי ן לטרפשו ת טריפ ה נסמכ ת האומ ה א ל הדופן בשירכ א תביא ץ סכי ן שפי ת יפ ה • ומפרידי ן אות ה מ ן הדופן־ וא ס י ש מכ ה בדופ ן אע״פ י שי ש צמחי ם בריא ה תולי ן סירכא ז ו בדופ ן וכשיר ה וי ש מ י שאות ר שכשיר ה לגמר י ואפי ׳ בלא בדיק ה וכז ה הור ו רו ב המורי ם • וא ס אי ן מכ ה בדופ ן תולין בריא ה וטריפ ה.ע ד שתיבד ק • וי ש מ ן הגאוני ם ז״ ל שהחמירו(אמר ו שא ס אי ן מכ ה בדו ק טריפ ה ואי ן ל ה בדיק ה ־ אפי ל א העלת ה הריא ה צמחי ס • וא ס י ש מכ ה בדופ ן כשיר ׳ וצריכת בדיק ה • וכ ן נוהג יןברו ב המקומו ת •וכ ן ראו י נמלץ ׳ והורו גדול י הגאוני ם ז״ ל • שאי ן להק ל ולהחמי ר בשי ש תכ ה בדופן ?י א בזמ ן שכ ל הסירכ א יוצא ת מתו ך המכ ה . ־ אב ל א ס נסרכה במכ ה וחו ק למכה • הר י ז ו כשאי ן ש ס מכ ה ודני ן אות ת בשאיןמכה בדוקלכ ל דיניה׳ ־ וקהור ו ג ס גדול י האחרוגי׳ז״ל : נסרבה הריא ה נאח ת מהמקומו ת • שאי ן הנק ב פוס ל ב ת כחזה ו׳גרגר ת ושמנונו ת הל ב והטרפשו ת דינ ה כדין הסמוכ ה לדופ ן • וא ס י ש מכ ה באח ד תה ן הולי ן בה ן להקל כדר ך שת־ולי ן במכ ה שבדופ ן • והו א הדי ן לכ ל שא ר הדינין שבארנ ו בריא ת הסמוכ ה לדופ ן • וכז ה הו ת הרו ב המורים: וי ש מגדול י האחרוני ם ז״ ל שהור ו של א נאמר ו דברי ' הללו להק ל אל א בדופ ן • מפנ י שהו א קשהלהסתר ך • אב ל שאר המקומו ת רכי ם וקלי ם להסתר ך ? י הריאה • כת ו שהריא ' ק ל ה להסתר ך אליה ם ולפיכ ך אי ן הולי ן בה ן להק ל וכ ן נהג ו במקומנו ומעול ׳ ל א שמענ ו במקומנ ו במ י שנה ג מת ר בריא ׳ הסמוכה לשאר ; המקומו ת • ואפי ׳ בשי ש מכ ה באו^מה ס • ואפי' בבדיקה • דברי ס איל ו שאמרנ ו • אי ן הפר ש בי ן סרוכ ת לסמוכה • וז ו וז ו אח ת הן ■ אונ א שנקב ה ונסתיכ ה בסירכ ה אל החס ן • ו הדופ ן סותמת ה א ס סירנ ה ז ו נכרכ ת בבש ר שבין הצלעו ת כשיר ה לפ י שסתימת ׳ יפ ה וחזק ׳ • וא ס סירכ א על הצלעו ת טריפ ה • נסתבכ ה לעצ ס ולבש ר • י ש מ י שהורה להית ר ־ ?י ש מ י שהור ה לאסו ר • ובכמ ה מקומו ת עוש;ן מעש ה להק ל בדב ר ז ה • ושמעת י כ י י ש מתירי ן אפיל ו בכולה נסתבכ ת א ל הצלעו ת שג ס הצלעו ת מחופ ץ עו ר ובש ר ולא אמר ו סבי ך בבישר א אל א למע ט בשל א נסתבפ ת כל ל דכל שהי א מסתבכ ת ע ל הבש ר הי א מסתג ל ב ד א בשניקב ׳ האונה לגב ה שהדופ ן שוכ ב עלי ה וסותמ ת • אב ל נ:קב ה מבפניס טריפ ה • ניקב ה בשיפול י האונ ה וסירנ ה יוצא ה א ל הדופן טריפ ה חוששי ם שמ א מבפני ם הי א בא ה וטריפ ה • כ ל בדיקה שאמ ר א ס בסתי ו בפושרי ן • וא ס כקי ץ במי ס קרי ם לאחר שעמד ו בבי ת משנשא ב ו ונתחממובהו ס היז ם • וצ ל סירכות שאמ ר אי ן הפר ש בי ן שתהי ה עב ה וחזק ה • . שתהיה דק ה שבדקו ת ל א כהלל ו שתמעכי ן בי ד וא ס נחמעכ ה תולין להק ל • שאי ן סירכ א ז ו אל א רי ר • וג ל שנוה ג כ ן כאיל ו מאכיל טריפו ת לישרן 1 • שז ה ל א שמענ י לחכמי ' בשו ס מקום ־ סירכההיוצאה בי ן מתאונו ת בי ן מהאומ ה בי ן מ ן רח תוכיס • בין מ ן הג ב • והי א תלוי ה ואינ ה נסרב ׳ למקו ס אח ר מותר׳ • ויש אומרי ם שצריכ ה בדיקה • וישמתירי ן אות ה לגמר י בל א בדיקה ולז ה דעת י נוס ה • עינוניה א דוורד א כ ל מקו ם שהי א נסרכת טריפ ה • ואפי ׳ נסרכ ת לכי ס של ה • הור ו משמ ן ש ל גאונים י־ • י זבי ת שג י אותה • וא ס י ש נק ב בתחתו ן ול א בעליו ן מתו ך שהעליו ן ד ק • והמיס הקרי ס מותחי ן אות ו כשתתקש ה • הקרו ס נקר ע וא ס מושיכין אות ה במי ס חמי ן הרכ ה מסוצי ן אות ה • ואפיל ו יש ש ס נקכי ס תסתתמי ן . ואי ן ז ו כדיק ה יפ ה - לפיכ ך אי ן לה בדיק ה יפ ה אל א במי ם הפושרי ם • הפש ר שאמר ו בהפשר ׳ המיס ש ל ימו ת הקקלאח ר שעמד ו בבי ת קצ ת לאת ר שנשאב ו : ריאה שהאדימ ה בי ן שהאדימ ה כול ה * בי ן שהאדימ ה מקצת ' כשירה • אדמימו ת שאמר ו אפי ׳ חז ק שבאדומי ם • שאי ן אדמימות אל א מחת ת של א נבל ע ב ה דמ ה וי ש מ י שאוס ר כשהאדימה הרב ה ואינ ו נרא ה כ ן : ריא ה שיבש ה מקצת ה עריפה• ואי ן צ׳׳ ל א ס יבש ה כול ה שכ ל מקו ם שיב ש בריא ה עתיד לינק ב והר י הי א כנקוב ה ושריפ ה בד׳/ א כשיבש ה הרב ׳ מד שהי א נכרכ ת בציפור ן • חב ל ל א הגי ע ליבשו ת ז ו כשיר ה כיון שאי ן האוי ר שול ש ב ה עדיי ן הי א מתלחלח ת וחוזר ת לבריאותה • צמק ה כול ה א ף ע ל פ י שאינ ה יבש ה א ס צמק ה ביד שמי ס תפח ד רעמיסוזועו ת וכיוצ א בז ה כשיר ה • וא ס בידי אד ס ששח ש הרב ה בהמו ׳ לפני ׳ א ו כיוצ א בז ה שריפ ה • ומהיכן יוד ע הדב ר ז ה מושיבי ן אות ה במי ס מע ת לער ל א ס חזרה ללחות ה בידו ע שהו א ביד י שמי ס וכשיר ה ־ וא ס לא ו בידוע שהו א ביד י אד ס ושריפ ה • ובאיז ה מקוסמושיבי ן אותה בסתי ו מביאי ן כל י חר ס שאינ ו מחופ ה באב ר מפנ י שאינו ק ר הרב ה • ו ממלאי ן אות ה מי ס פושרי ן • ומושיבי ן אותה בתוכ ה והו א שיהי ו המי ס פושרי ן כ ל מע ת לע ת • ובקי ץ כלי חר ס מחופ ה אב ר לב ן ותמלאי ן אות ו מי ס קרי ס כמ ו שהן ומושיבי ן אות ה ש ס כ ל מע ת לע ת : י ש מראי ת שפוסלי ׳ את הריא ה כמ ו שיתבא ר וי ש מראו ת הנראי ן כשינו י מרא ה בריאה ואינ ס פוסלי ן אות ה : וכ ל נורא ה שפוס ל אות ה שיעורו כנק ב ובמשה ו • וכ ל מרא ה שאינ ו פוס ל אות ה אפיל ו נהפכו כול ה לאות ה מרא ה כשיר ה נהפכ ה לגווני ם הרב ה מ ן המראו' שאינ ס כוסלי ס חזת ה אי ן אומרי ם כיו ן שנהפכ ה לגוונים הרב ה נתקלקל ה ז ו הרב ה ־ ועתי ד לינק ב • אל א כ ל שלא נרא ה ב ה אח ד מ ן המראו ת הפוסצי ׳ ב ה כשיר ׳ : הריא ה . שיתפת ה ונתלבנ ׳ ונעשי ת כמרא ה הבקע ת א ו שנקשי ת וממש ׳ כמשוש הבקע ת שריפ ה ־ שחור ה שריפ ה ־ וא ס אינ ה שחור ה הרבה אל א שהי א כמרא ה השתו ל כשיר ה • ירוק ה כמרא ה הביצה וכמרא ה הכשו ת • וכמרא ה הכרכו ם שריפ ה ־ היית ' ירוקה ככרת י כשיר ה תרא ה ז ה ל א ניחמ ת לקות א הו א • אל א מחמת של א נבל ע ב ה דמ ה • נשתני ת ממראית ׳ למרא ה הכבד כשיר ה • למרא ה הכש ר שריפ ה ־ וי ש אותרי ס שא ס ממשה כמשו ש הכב ד כשיר ה • וכמשושהבש ר שריפה • כ ל המראות הלל ו שפוסלי ן בריא ה כיצדעושי ן נופחי ן חות ה וא ס ושער שליש י י א כשהיא עומד ת נפוח ה חזר ה למרא ה כש ר כשיר ה שהריא ה בגוף הבהמ ה נפוח ה הי א ־ וכ ן הור ו הגאוני ם ז׳׳י ל : הריא ה נופחת ומונח ת ע ל הל ב • וא ס היית ' אשומ ה ואינ ה יכול ה להכניס הרו ח ולהני ף שריפ ה •ולפיכךנמצ א ב ה מקו ׳ משומ ש מביאין סכ ץ וקורעי ן סמו ך ממ ש למקו ס המשומש ס • וא ס מחמת מוגל א הו א כשיר ה • וא ס ל א מניחי ם ק ש א ו כנ ף וא ס מבצבצת כשיר ה • וא ס לא ו שריפ ה • נחס ר בש ר הריא ה מבפנים וקרו ס של ה קיי ס כש ר וחסרוןשבפני ס אינ ו חסרו ן • לפיכך נימוק ה הריא ה [נתרוק ן חל ק ממנ ה א ף ע ל פ י שמקוס הריק ן שב ה מחזי ק רביעי ת כשיר ה והו א שקרו ס שלו י קייס ־ נימו ך בשר ה מבפני ס ונמ ס ע ד שהו א כמי ס כשיר ה ־ ובלבד שיה ו סמפונו ת הריא ה קיימי ם כיצ ד יוד ע דב ר זוז י מביאים קער ה מחופ ה באב ר ושופכי ם אות ה בתוכ ה • וא ס נראובההורידין למי ס בידו ע שאיל ו ה ס סמפוט ת הריא ה ׳שנימוח! ושריפ ה ■ וא ס לא ו כשיר ה • עמפו ןהריא ה שניק ב 'לחבירו שריפ ה לפ י שחבר ו קש ה ואינ ו מגי ן • אב ל ניק ב לבשר הריא ה כשיר ה שהבש ר ר ך וכתו ס יפ ה ומגי ן עלי ת הריאה שעל ו עלי ה אבעבועו ת א ף ע ל פ י שקרו ב לאבעבועות הגדולו ת בי ן עו ר לבש ר שיקרע ו הקרי ' אפילו כ ן אי ן חוששי ם לה ס • ואי ן צריכי ן בדיק ה אפיל ו ס ן גדולות כב ד • וי ש מ י שהור ה שצריכי ם בדיק ה א ס מלא ה מיס זכי ס א ו מוגל א כשיר ה • וא ס מלאי ס מי ס עכורי ם אומיסזכיססרוחיס שריפה • ר ש מ י שהור ה שצרי ך לבדו ק בסמפוןשתחת אבעבועו ת ליד ע א ס ניק ב א ס לא ו ואי ן דברי ׳ אילו מחוורי ם • ב ' אבעבועו ת סמוכו ת ז ו לז ו בריא ה אי ן להס בדיק ה אל א אוסרי ם אות ה מי ד • לפ י שה ן עתידו ת לדחוק ז ו ע ל ז ו • ומתו ך דוחק ן תבק ע אח ד מה ן ^ והר י הי א נקובה וכ ל העומ ד לינק ב כנקו ב דמ י : הית ה אח ת ונראי ת כשתים נוקבי ן אות ה בקו ץ וא ס שופכ ת למקו ס אח ד אח ת הי א וכשירה וא ס לא ו שתי ם הנ ה ושריפ ה • אבעבו ע שעל ה בשיפולי הריא ה • הור ה בע ל ההלכו ת ז״ ל שא ס מקי ף אות * בשר הריא ה מכ ל צ ד ואפי ' כ ל שהו א כשיר ה • וא ס ל א הר י הוא כית ר וכ ל ית ר כנטו ל דמ י • והר י הי א כנקיב ה וטריפ ה ואף ע ל פ י שהדברי ם איל ו אינ ס מתקבלי ם א ל הדע ת מ ן הראוי לחו ש לדבריו : שדבר י הגאוני ם ז״ ל דבר י קבל ה הס ♦ אבעבוע שנמצ א נקו ב בריא ה • ול א נוד ע א ס מחיי ס ניק ב • או לאח ר מית ה ניק ב אי ן מקיפי ן ומדתי ן אל א הר י הו א מספ ק כמנו־ב מחיי ם ושריפ ה אב ל מקיפי ן בריא ה ואפי ' מריא ה לריאה בד״ א מבהמ ה דק ה לבהמ ה דק ה • אב ל ל א מדק ה לגסה • ול א מגס ה לדק ה • מוראנ א וה ס התולעי ם הנמצאי ם לאחר שחיק ה בריא ה שניקב ו ויצא ו ול א נוד ע א ס מחיי ם ניק מ ואו ויצא ן בית שנ י הוכו * א ו כל ב הכ ה אופ ן ואי ן צריכי ן בדק ה • אל א באות ו המקום בלב ד שהד ס מבעב ע • וכ ן א ס ל א ניק ב בשני ׳ תמ ש כשירת • וירא ה ל י לוק א בשי ש למינ ו כל ב וחתו ל א ו חתו ל זקנה **שלפנינ ו דב ר שאפש ר לתלו ת ב ו להק ל • אב ל כשבאו לפנינ ו כ ך ול א ידענ ו במה • אי ן חולי ן אל א במצו י בין ' להקל בי ן להחמי ר • וסע ד מצאת י לדבר י בדבר י קצ ת מגדולי המורי ס הראשוני ס : אר י שנכנ ס לבי ן השוור י ם והוא שות ק וקשותקי ן וב א אח ד מה ן ונמצ א צפור ן שמוע ה קשבת ל ו בגב ו בי ן שהית ה צמ ק יבש ה בי ן שהיית ה לח ה אי ן אומר' ביו ן של א שמענ ו אות ס צווחי ן צמר ן ו ה הית ה בכות ל תחובה ושי ר ז ה בכות ל נתחכ ך וישב ה ל ו צמ ק בגב ו ^ א חושש ׳ ן שמא אר י ז ה דרס ו ונשמט ה צסרני ו וישב ה ל ו בגב ו דכ ל כיוצא בז ה חוששי ן לספ ק דרוס ה : ול א לז ה בלב ד אנ ו חוששי ן אלא לכ ל השוורי ם שבדי ר שכב ר בארג ו שאי ן אומ ר שכ ך רוגז ו ?1א כשהר ג אח ד מה ס ■ אב ל דר ס ול א הר ג אדרב ה רוג ז הו א ביותר ומכ ה ודור ס : מעשי ם בכ ל יו ם שחתו ל נכנ ס למקו ם שהתרנגוליס ש ם ואי ן חוששי ן לה ם • וי ש נותני ן טע ם לדב ר שאין החתו ל דור ס אל א במקו ם שי ש מצילי ן אב ל במקנ ס שאין מצילי ן אי ן ל ו דריס ה • ואי ן ממ ש בדברי ם אל ו ואפש ר שהחתולים הנמצאי ם אצלינ ו בנ י תרבו ת ה ס ע ס התרנגולי ם שבבית וכ ל של א ראינ ו שרד ף אחריה ם והכ ה אי ן חוששי ן ל ו • וראוי לחו ש לה ם : ספ ק דריס ה ששה ו י״ ב חוד ש בידו ע שהי א כשירה * וא ס נקיב ה כ ל שנתעבר ה וילד ה וא ס עו ף כ ל שטג1ונ ' לידה שסימ ן טריפ ה בזכ ר י" ב חד ש ובנקיב ה כ ל שטעונ ה לידה •מה ו להשהו ת ספ ק דרוס ה עדשידעשתטעו ן ותל ד • או שתתקיי ם י״ ב חדשי ם • א ס רבי ם ה ס אסו ר שמ א מתו ך שהם רבי ם ישכ ח וינש ל לאכ ל אח ד מה ם • אסו ר למכו ר לרוסה וספ ק דרוס ה לעכו׳׳ ס גזיר ה שמ א יחזו ר וימכרנ ה לישראל והו א ל א יד ע : נפולה טריפ׳כיצ ד בהמ ה שנתגלגכ/נפל ה מ ן ג ג גבו ה עשר ה טפחים חוסשי ן שמ א נתרסק ו אברי ה • וכ ן א ס הית ה עומדת ע ל רגלי ה ונפל ה בבו ר א ו במקו ם נמו ך בזמ ן שי ש מכריסה וע ל מקו ם שנפל ה ש ם עשר ה טפחי ם י ש ב ו משו ס רסוקי אברי ם פחו ת מכא ן אי ן ב ו משו ס רסוק • אברי ם • שאי ן הבנ1׳ בפחו ת מעשר ה בד״ א בפגפל ה מעצמ ה אבלהפילו ה אחרים בכ ת אפיל ו בפאו ת מכא ן י ש ב ו משו ס רסק י אבריס • לפיכך שוורי ם המנגיזי ס ז ה א ת ז ה והפיל ו ז ה א ת ז ה לא ח י ש בהם רסו ק אברי ם ; כד״ א כשל א אמד ה נפש ה ■ אב ל אמד ה נפשה אפיל ו נפל ה מג ג גבו ה כמ ה מרדעו ת אי ן חושש ק ל ה * אפילו ל א הלכ ה ול א עמד ה אין־חושש ץ ל ה דכא ב הו א שאחז ה • ואפילו נפל ה מארוב ה באמצ ע הבי ת שאי ן ל ה בת ה שתני ח ושער שליש י צפרניהותסחרך • יואי ן צ״ ל א ס הית ה ארוב ה סמוכ ה לכות ל שזו מסתרכ ת ונאחז ת בצפיר ה קצ ת בכות ל ואינ ה נפל ה בכ ה הסילוה החרי ם ואמד ה נפש ה אע׳ס י שנשל ה בכ ח וגדמ ע קו ל גניחתה הי ן חוששי ן ל ה לס י שנועצ ת צפרני : בקרק ע ונעזרת • : לפיכך שוור ץ המפילי ס לאר ץ בבי ת המעברי ם אקבה ס משו ס רפוקי אברי ם •מעש ה הי ה בשו ר שקשרוה ו בבי ת המטבחי ם והפילוהובכח והתירוה ו • הפילוה ו אחרי ם בכ ח א ס נפל ה ע ל • מתניה איןחוששי ן ל ה משו ס רסו ק אברי ׳ לפיכ ך גנבי ם שגנב ו בהמה מ ן הדי ר אע״כ י שכותל י הדי ר גבדי ן עשר ' טפחי ם אין חוששי ן ליד ס ־ חזק ה ע ל מתני ה השליכו ם כד י שירוצו ׳ לפניהם ול א יצטרכ ו לשא ת אות ם בחי ק • וכ ן בשע ה שמחזירי ן אותם א ס מחמ ת תשוב ה שעש ו החזירו ם א ן חיששי ן לה ם • דכל המחוי ר מחמ ת תשוב ה זהי ר הו א של א יססידנ ה ולפיכ ך איני משליכ ה אל א ע ל מתני ה וא ס מחת ת ירא ה השיב ה חוששי ן לה : הני ס בהמ ה למעל ה וב א ומצא ה למט ה אן ) ע ל פ י שהי א כואבת ואינ ה עומד ת אי ן חוששי ן חזק ה הי א שכ פ ל ה עצמ ה • וכבר בארנ ו בכ ל שהי א אומד ת א ת עצמ ה אי ן ב ו משו ' רסו ק אברי׳:כהמ , שהי א גורר ת א ת רגלי ה אי ן חוששי ן לפסיק ת חוט השדר ה אל א א,מ ר שמ א שגרונ א אחז ה • והו א כא ב הירכיס : מעש ה ובדקו ה ונמצ א חו ט השדר ה שנפס ק ואעפ״ כ אמר שכ ל כיוצ א בז ה חיןחוששי ן ל ה ואי ן צרי ך לב/ו ק לפ י שחול י שגרונא מצו י וא ץ פסוק ת חו ט השדר ה מצו י בד״ א של א נוד ע שנפלה אב ל נוד ע שנפל ה חופש ץ שת א ע ם נפילת ה נפס ק חו ט השדרה וגורר ת רגלי ה שפסיק ת חו ט השדר ה מצו י ע ס כ ת נפילתה : עוב ר שנול ד א ף ע ל פ י שבי ת הרח ס מקו ס צ ר א ץ חוששין משו ס רסו ק אברי ' לפיכ ך א ס קי ס ל ו שכל ו ל ו חדש ? שוחטו ביו ם שנול ד ואינ ו חוש ש • י בהמה שהכ ו אות ה במק ל והל ך המק ל מראש ה וע ד זנב ה א ו מזנבה וע ד ראש ה אי ן חוששי ן ל ה ־ וא ס פס ק כמק ל באמצע השדר ה א ו שי ש קשרי ם במק ל הוששיןל ה שרא ש המק ל במקו׳ שהו א כל ה מכ ה בכ ת ומרס ק וכ ן קש ר המק ל : וכ ן א ס . הכה א ת הבהמ׳לרוח ב השדר׳חוששיןשמ א פס ק חו ט השדר ה עוף שיחב ט ע ל פנ י המי ס בנ ח י ש ב ו משו ס רסו ק אבריי ׳ ־ נפל ע ל גלימ א מתוח ה א ם כפול ה הי א אי ן מ משו ס רעוק : אברי׳ ■ וא ס לא ו י ש ב ו משו ס רסו ק אברי ׳ • רשתו ת שי ש בה ן קשרים ונפ ל עו ף בתוכ ן י ש ב ו משו ס רסו ק אברי ס • וכ ן א ס נפל ע ל גב י ד ק ד ק ש ל פשח ן א ו ע״ ג פשת ן שהו ׳ ק ול א טס ץ או ע״ ג חריז ת ש ל דק ל • א ו ע״ ג אב ק דרנ ע ו , ל חו ל ג ס • או ע ל תטי ס ושעורי ס וחינ י קטנ י ת א ס עומדי ם בכלי־וט ל חטיס אעס״ י שאינ ס עומדי ם בכל י • י ש עוש ץ חתיכ ת ע ץ ותוכחין אות ו בדב ק כל י לצו ד צפרי ם שרסנחי ס עליה ם וכנפיהם ־•■׳/" . י בית שנ י ?לא בסכי ס כשיר ה : הפר ש י ש כי ן דריס ה ל י,! ז שהאר ס כ ל שי של ו ש והאדי ם בש ר כנג ד בנ י מעיי ם ער ־ פ ה כמ ו שיזמ י זאע״ס של א ניקב ' הניסור ן לחלצ׳וקי ץ ע ד שתינק ב תמ ש לדול נ חוששין שת א נג ע באח ד מ ן האברי ם שנקיבת ן במשה ו ונקבן • בהמה אי ן ל ה בדיק ה בדריס ה לש י שהווש ט אי ן ל ו בדיק ה מבחוץ ולאח ר שחיט ה א״ א לבודק ו דחוששי ן שמ א בתק ו אר ס שחש וי״ א שי ש ל ה בדיק ה שהאי־ ס שורו * ואפיל ו הי ה שוח ש במקוס האר ס אדמימת ו ניכר ת בציל י בי ת השחיש ה • בד ק ולא הארי ׳ הבש ר אפי׳מבחו ץ א ס סמו ך לדריסת ו בד ק כשיר ׳ בידוע של א דר ש שאל ו דר ס בש ר הי ה מאדי׳במקו ׳ דריסת ו ל א בדק סמו ך לדרישת ו ירא ה ל י שחוש ש ן ל ה שהר י חוששי ן לספ ק דרוש'• וחוששי ן שמ א שינ ה מראי ו מבחו ץ והברי א ויור ד ונוק ב מלמשה . האלי ם הבש ר מבחו ץ ואפי׳בעו ף הור ו מ ק;׳הגאוני ׳ ז" ל ש־זי ן אנ < בקיאי ן עכשי ו בדריס ת הנדרשי ן ואי ן סומכי ן ע ל בדיקתינו • ו י" א שסומכי ן ע ל בדיקתינ ו שאי ן ל ד י ן אל א מ ה שעיניו רואו ת • ול א בספ ק דרוס ה בלב ד בודקי ם וסומכי ן ע ל בבדיקה ?1 א אץ ) בודא י דרוס ה בודקי ם וממי ר ן.וצרי ך בדיק ה יפה ; צפרי ם קטני ם ובנ י יוני ס האדמימו ת נמצא ת בה ם ובדיקתן קש ה ולעול ם אי ן בודקי ן אות ם מבפני ם • ומדבר י גדולי המורי ם ירא ה שאר ס הנ ץ אינ ו אדו ם כ״ כ ואינ ו ניכ ר ולפיכך אי ן ל ו בדיק ה • איזה ו שי ש ל ו וכמ ה ישל ו לריס ׳ • האר י יש ל ו לריס ' בכ ל בהמ ה ואפי ' בשו ר הגדו ל ובחי ה ואפי׳גדול ה שבחיות וחי ן צ״ ל כעוסו ת • .הזא ב י ש ל ו דריס ה בבהמ ה דק ה ♦בחיה דק ה ואפי ' בגדו ל שבדקו ׳ ואי ן צ״ ל בכ ל העופו ת הזא ב אין ל ו דריס ה בבהמ ה גס ה ואפיל ו בקטנ ה שבגסו ת כעגלי ם הדקים • כ ל חי ה טמא ה שאינ ה גס ה ת ן הזא ב אי ן ל ה דריס ׳ בגדולה שבדק ה בנשבי ס ועזי ם ואפי ' היתהגש ה כזא ב . אכ ל ישלה דריס ה בגדיי ן וטלאי ן וכ״ ש בעופו ת • וא ס הי א גס ה מן הזא ב דינ ה כזא ב ר ש ל ה לריס ה בדק ה אב ל ל א בבהמ ה גסה־ ואפי׳שהי א גס ה כארי • הית ה גס ה יות ר מ ן האר י הר י היא כאר י וי ש ל ה דריס ה בכ ל • חתו ל ונמיי ה י ש לה ם דריס ה בגדין וטלאי ן וכ״שבכ ל העופו ת אב ל אי ן לה ס דריס׳בכשבי ס גדולים : שוע ל שדר ס גדיי ם וטלאי ם חוששי ן ל ו מספ ק אכ ל ■צאיככשביס גדולי ם • וי ש ל ו דריס ה בכ ל העופו ת : החולד ה י אין ל ה דריס ה בבהמ ה כל ל ואפיל ו בעופו ת ואינ ה עוש ה אל א כמעשה קו ץ בעלמ א שא ס נש ך בש ן א ו דר ס ברג ל ונק ב לחל ל חוששין ל ו כדר ך שחוששי ן לקו ץ שניק ב לחל ל : כ ל העופו ת חי ן להס דריס ה בבהמ ה כל ל • ואפי ׳ בגדיי ם וטלאי ם ואי ן עושי ן בהן אל א כמעש ה קו ץ בעלמ א : דריס ת העוף ) בעופו ׳ כינ ד • הנץ והו א הני ר א אשפר״ביי ר י ש ל ו דריס ה בכ ל מינ י העופו ת הדקים כיוני ם וכיוצ א בה ם וכ״ ש בצפרי ס אב ל ל א בגסי ם ושער שליש י כתרנגולים ואצ׳׳ ל באווזי ן • כד״ א בתרנגולי ם גדולי ם אב ל בקטנים י ש ל ו דריס ה : הג ס שהו א הנקר א א ם"טו ר ו י א שהוא פלקי ן י ש ל ו דריס ה בכ ל העופו ת ואפי ׳ בגסי ׳ שבגסי ׳ • שאר עופו ת טתאי׳שה ס למט ה מ ן הגסי ש לה ס דריס׳בעופו ׳ שכמותן • אב ל ל א במיני ם הגדולי ם מה ס • וח ס למעל ה ת ן הגס י ש ל ו דריס ה בפ ל העופו ת כג ס • שהג ס וכ ל שלמעל ה ממנו אמר ו שי ש לה ם דריס ת בכ ל עו ף ג ס ; וי״ א דכ ל שהו א גס מ ן הנ ץ י ש ל ו דריש ה בכ ל העופו ת והראשו ן נ׳׳ ל עיק ר ; כל איל ו שאת ר י ש לה ס דריס ה ע ל דר ך שאמ ר • ואפיל ו במקום שאי ן ל ו מצילי ן : לריס ה שאמ ר אינ ה אל א בי ד אב ל ברגל דחי ה ל א שאי ן הרג ל עוש ה אל א כמעש ה קו ץ בעלמ א * ■ ואין דריס ה אל א בצפור ן אכ ל בש ן ל א • ואי ן דריס ה אל א מדעת׳ה־ורם כיצ ד נפ ל הדור ס ע ל הנדר ס אי ן ז ו דריס ה לפ י שאין מפי ל א ת אר ס אל א מדע ת ואי ן דריש ה אל א מחיי ׳ ש ל דורס וש ל נדר ס אב ל ל א לאח ׳ מית ת אח ד מה ס • כיצ ד הר י שדרס ונע ץ צפוקבגב ו ש ל נדר ס וע ד של א הוצי׳הציכוריןהומ ק הדורס א ו נשח ט הנדר ס הר י ז ה כש ר לסי&אי ן דריס ה אל א בסוף שבשע ת הוצא ת הצפור ן הו א מטי ל האר ס ־ כד״ א כשראינוהו מתחיל ה וע ד סו ף של א הוצי א צפור ן תשע ' שדר ס אבל ב א לפנינ ו וצפור ן תחו ב בגב ו ל א ־ חוששי ן שת א דר ס וחזר ודר ס שכ ן דרךהדורסיס ־ אח ד מהדורסי ן שנכנ ס לבי ת הנדרשין חוששי ן שמ א דרש ן • ב ד" א כשהו א שות ק וה ס מקרקרים אב ל בזמ ן שהסשותקי ן והו א שות ק איןחוששי ן פעמיס שג ר זא ב ע ס כב ש ונת ר ע ס גד י ואינ ו מזיק ו • ובידו ע שאילו הי ה מזיק ן הי ו צווחי ן • הי ה הו א וה ס צווחי ן אי ן חוששי ן להס כ ל שהו א צוו ח בידו ע שהו א יר א מה ס ־ נכנ ס וחת ך רא ש אחד מה ס הי ! הוששי ן לכ ל השא ר שבהריג ת ז ה שפ ך חמת ו ׳ בד" א כשהר ג אב ל פצ ע אח ד מה ס ול א הר ג תושש ץ לכול ן דכ״ש שח ת ז ו בער ה ב ו כשהציל ה עצמ ה ול א הרג ה • בד״ א כשנכנס בכלו ב מל א עו ף א ו בדי ר ש ל בהמ ה שהו א לה ס מקו ' צר שאי ן ש ס דר ך לברו ח • אב ל אר י שנכנ ס כאתר׳שהבהמו ' רועות ש ס אפי ' שמענו ם צוחו ת והו א שות ק א ץ חי ש שי ן לה ס שאני אומ ר ברח ו מפני ו ול א השיג ס • נסתפ ק לנ ו א ם כמ ש בדיר א ס לא ו אע״ פ ששמענו ׳ מקרקרי ן וצווסי ן והו א שות ק אי ן חיששיץ ל ו שאנ י אומ ר שת א ל א נכנ ס וא ס נכנ ס שת א ל א נגע . באחדתהס • ועו ד שחו ב הבהמו ת והעופו ת בחזק ת שאי ך נדיסין ה ן • נמ ס ול א ידענ ו א ס כל ב הי ה א ו זאבהיהתולי ן להקל מ ן הטע ם שאמרנ ו של א אמ ר חוששי ן לשפ ק דרוש׳אלא . בענין ז ה שאמ ר לתעל ה : בהמה א י עו ף שבא ו לפנינ ו כשה ן מבעבעי ן ד ס ־ ול א * ידענו במ ה נכאב ! תולי ן להק ל ואומ ר בקנ ה הוכו בית שנ י ׳׳׳-*ץ 7 < ■ \ הריאה בהשמט'הגף-בד ק א ת הריא ה והר י הי א עול ה בנס י ח ׳ השירה:גידי ן י ש בבהמ ה ובעו ף שא ס ניטל ו א ו נפסק ו נוריפ ה והן נקראי ן צומו ת הגידי ן י כמ ה גידי ן ה ן שה ן בדי ן ז ה • בל־מה שלש ה ובעוף ) שש ה עש ר • באיז ה עצ ס גידי ן איל ו ברגל בעצ ם החחצע י הנקר א שו ק • מהיכ ן מתחילי ן עצס קט ן י ש המחב ר בי ן שו ק ז ה לרג ל הנמכ ר ע ס הרא ש והוא הנקר׳ערקו ס למעל ה מאות ו העצ ס מתחברי ם וצומתי ן הגידין האיל ן ועולי ן ומשפשטי ן בשו׳ע ד שה ן מתרככי ן וחוזרי ן כעין בש ר • נפשק ו א ו ניטל ו הגידי ! שע ל הערקו׳עצמ ו כשיר' • נפסקו א ז שניטל ו למעל ה מ ן הערקו ס והו א המקו ׳ שהטבחי ם חולין טריפ ה י ש גידי ן במקו ם הז ה כלפ י חו ץ שהזנ ב מכ ה עליהן • וי ש כלפ י פני ם כנג ד גו ף הבהמ ה ואינ ו בדי ן ז ה אל א פנימיים כלפ י גו ף הבהמ ה • וע ד כמ ה מתסשטי ן י״ א בשו ר כמדת ט״ ז אצבעו ת ־ וי״ א שאינ ן מתסשטי ן אל א כמ ו לאצבעו ' ובבהמת דק ה ל א נתנ ו חכמי ם שיעו ר אל א במראיה ן וכ ל שת ן קשין וגסי ן ולבני ם הר י אל ו צומו ת הגידי ן . אב ל מ ת שה ן מתחילין לרכ ך א ק לה ם די ן צומו ת הגידי ! • וכ ן הקנוני ׳ ודקי ס מקום שאינ ם לבני ם כ״ נ אל א שה ם לבני ם קצ ת ועינ ם מזהי ר כעין הזכוכי ת י ש מ י שאוש ר ■ והגאוני ם ז׳׳ ל ת תיר ץ ■ גידי 4 אלו י ש מה ם שנבלעי ס בתו ך אחרי ם כזנרו ת בנקבו ת ־ ואות ' שנבלעים אינ ם בכל ל צומו ת הגידי ן • שלש ׳ גידי ם אל ו שבבהמ ׳ האחד ע ב וג ס והשני ם דקי ש מתנ ו הרב ה • נפס ק א ו שניט ל האחד הע ב כשיר ה שהר י נשא ר רו ב מניי ן קיי ס • נפשק ו א ו שניטלו השני ם הדקי ם כשיר ה שהר י נשא ר רו ב בני ן קיי ס שהאחד הע ב ג ש משניה ם • לעול ם אי ן הבהמ ה נטרס׳מחת ת צומות הגידי ן ע ד שיל ך רו ב בני ן ורו ב מניי ן • נפס ק קצ ת אח ד מהם כשיר ה ע ד שיסש ק רו ב כ ל אח ד ואח ד ■ בעו ף י ש ט* ז *ידין בעצ ם האמצע י והו א השו ק ומתחילי ן במקו ם שמתחילי ן כבהמה וסימ ן שלה ם כסימ ן שבבהמ ה ■ חומ ר בש ל עו ף שא ס ניטל א ו נפס ק אח ד מה ס טריפ ה ■ נפס ק רו ב אח ד מה ם • יש תרבות י מתיר י ן ע ד שיפס ק רו ב כ ל אח ד ואח ד כדר ך שא מ כבהמה • וי ש מ י שאוס ר כ ל שנפש ק אפי ׳ רו ב אח ד מה ם ־ ניטל הזפ ק טריפ ה • אב ל ניק ב כש־ר ה אא״ כ ניק ב בגג ו שהוא מקו ם שנמת ח ע ם הווש ט : ניטל ה הא ס/י ש אומרים בש ל עו ף טריפה • ובבהמ ה שחיית ה גדו ל נשי י • דש מתירי ן כא ן וכא ן ולז ה דעת י נוט ה:ניט ל הטחו ל וכ ן שנט ש .-הכליות כשיר ה • וכב ר כתבנ ו ד ן נק ב הטחו ל בעני ן הנקוכי ן ודין ניקב ו הכליו ת ושא ר דיניה ן בלקויי ן : קרוע ה טריפ ה ־ * כיצ ד הכר ס החיצונ ה שנקרע ה טריפ ה איזה ו כר ם החיצונ ה בשר החופ ה א ת רו ב הכר ס • אב ל כ ל הכר ס כי ס הפעמו ת הוא ונקיבת ו במשה ו : בש ר ז ה ל א שיקר ע רוב ו ממ ש אל א מ שנקרע ממ ט רו ב מ ה שהו׳חופ ה א ת רו ב הכר ס • נקר ע ממנ ו ושער שליש י ■ טפח א ף ע ל פ י שהו א גדו ל טריפ ה נקר ע ממנ ו רוב החופ ה א ת הכר ס אע״ פ שא ץ הקר ע בטפ ח טריפ׳ • קר ע זה שאמ ר י ש מגדול י המורי ם שהור ו אע״ ס של א נקר ע קר ע מפולש ע ד שירא ה מתחתי ו בכר ס אל א כ ל שנקר ע רו ב עבי ה של בש ר טריפה • ול א ירא׳ל י כ ן אל א ע 7 שיקר ע קר ע מפול ש : חסרה כיצ ד • ב ׳ תיני ס י ש בחסרו ן ואל ו ה ן הריא ה שחס ר רוב מניי ןהאוני ן של ה • וחסר ת הרגלי ס • הריא ה שחסרה פב ר נתבא ר ד נ ס למעל ה ע ס דנ י הריח ה : בהמ ת בת ג ׳ רגלי ם טריפ ה בד״ א בחסר ה ברג ל אב ל חתר ה בי ד כש־רה חסר ת רג ל שאמ ר בשנחס ר העצ ם העליו ן שהר י הו א כבוקא דאטמ א דש ף מדוכתי ׳ • וכ ן א ס חס ר העצ ם האמצע י שהוא השו ק שהר י הי א כנחתכ ו רגלי ה • אב ל חשר ת הרג ל הנמכר ע ס הרא ש כשיר ה שאפיל ו נחת ך ש ס כשיר ה כב ר אמרנו שכ ל מקו ס שהחש ר טריפ ה הית ר טריפ ה שהית׳כנטו ל דתי• ולפיכ ך א ס הית ה יתיר ה ברג ל טריפ ה • בד״ א כשהיית ' בעלת ג ׳ רגלי ס לפ י שכשאנ ו רואי ן א ת הית ר כנטו ל ממקומ ו הרי הי א כחשר ת הרג ל • נמצא ו ל ה שנ י רג ל ס דבוקי ס ז ה לזה' • י ש תרבות י שאומ ר שא ס נדבק ו במקו ם שא ס נחת ך היתר ע ם מקומ ו טריפ ה הר י אנ ו חאי ן אות ו כנטוני׳וטריסה • ולא ירא ה ל י כ ן של א חמ ר כ ל ית ר כנטו ל דת י ע ם מקומ ו אל א כל ית ר כנטו ל דמ י ר" ל כנטו ל הית ר ולפיכ ך כ ל שניט ל ממקומו ועוש ה אות ו טריפ׳בנטילת ו טריפ ה • וא ס לא ו כשיר' • וראוי לחו ש לדבר י רבות י שאמר ו להחמי׳בש ל תור ה : כ ל אב ר שנאמר ב ו שא ס הי ה חש ר טריפ ה כ ך א ס ניט ל טריפ ׳ • אב ל כל אב ר שנאמ ר ב ו שא ס נ־ט ל טריפ׳א ס נברא ת חשר ת אות ו אבר • י ש מגדול י התורי ם שאמר ו שהי א כשיר ה שא ס ל א ק נמצאת החסיר ה והנטול ה אחת • ול א ירא ה ל י כ ן שהר י הכב ד אחד מ ן התטיי ן בנטילת ו וכ ל עצתנ ו ל א אתרנ ו נטול ת הכב ד אלא מפנ י התר ת וא ס נברא ת בל א כב ד טריפ ה שג ס הי א חסרת המר ה הי א ול א מנ ו נטול ה וחשור ה אל א ללמד ך שאח ד הניטל בי ד ואח ד שחש ר מ ן התולדו ת טריפ ה של א לית ן פתחו ן פה לבע ל הד ן ייחלו ק ולומ ר דדוק א שחסר ה מתולדת ה אב ל הי* ל ה וניט ל כשיר ה א ו להפ ך : 4 דרוסה טריפ ה כיצ ד • א ' מ ן הדורסי ן שדר ס במ י שדריסת ו טורפתו בודקי ס א ת הנדרס ׳ מכנג ד החו ח וע ד הירכיס וא ס האד ם בש ר מבפני ם טריפ ה שהאר ס מפעפ ע ויורד ונוק ב האברי ן שככגד ו והר י ה ן כנקוכי ן • ל א האד ׳ בש ר מבפני׳כשרה׳ הסימני ם קשי ן ה ן אצ ל דריס ה ולפיכ ך אי ן דרי ם שולטת בה ס אל א ה״ כ הי ה האר ס רו ב ע ד שעב ר והאדימ ו הסימנין עצמ ן לצ ד חלל ן • האדמ ו בפני ס במשה ו ואפ י _הנ ז טריפה • שהאר ס שור ף ועתי ד לשרו ף רוב ו • האדימ ו מבחו ץ ולא בית שנ י הב עור ו קיי ס אן ) ע ל ס ' שנפס ק רו ב המו ת שבתוכ ו כשרה • נתקלקל המי ת שבתוכ ו הרב ה ע ד שהו 4 ר ך כמי ס שא ס ינק ב העור ישפ ך המו ח כקיתו ן א ו הכיל ו נמ ס ונחת ך ע ד שא ס מעמידין אות ו בי ל ומענ ו אמנ ו שהו א חו ץ לי ד שוח ה ואינ ו יכו ל לעמוד מפ ר כבד ו • הוששי ס שמ א לקות ' הי א • ומחמת ו הו א שאינו יכו ל לעמו ד והר י ז ו.אסור ה מספק : נתנלנ ד המו ח א ו שנתרוקן קצת ו מאלי ו כשיר׳ •ותהיכןמתחי לחונ ן השדר׳־ממקו , שמתחיל לימש ך מ ן הפוליןשה ן ע״ פ הקדיר ה שהמוחנתו ן בתוכ ז ולפניס כלפני ס מןהסולי ן ולמ ן כלחו ץ והפולי ן עצמ ן כלפני ס ובמשהו במוח • וע ד היכ ן חו ט השדר ה שאנ ו חוששי ן לסשיק ת עורו ולהפס ד מוח ו כמ ו שאמרנו-ע ד הפרש ׳ השלישית-סרש ה זו. מ ה הי א חו ט השד ר'עוב ר מןהמו ח וע ד סו ף הזנ ב דר ך ישר • וחוט כ ל השדר ה וכ ל החליות • וכשהו א סמו ך לירכי ס מתפצ ל מממסצול • וה ס ב ' חוטין • א׳יור ד והול ך כלפ י צ ד ימי ן •וא ׳ כלפי צ ד שמא ל ועו ד הול ך חו ט השדר ה ונמש ך כלפ י יריכי ס ומתפצל ממנ ו פיצו ל שנ י וה ס ג ס כ ן 3 ' חלטי ן כראשוני ' וכ ן עוד פיצו ל שלישי ת • וכ ל מקו ס שנפס ק חו ט השדר ה ע ד הפיצול השליש י טריס ׳ מש ס ואיל ך כשיר ה • נפס ק השליש י כשידה : שאינ ו אל א כבש ר חו ט השדרה • ש ל עו ף מתחי ל מ ן הפולץ שאמרנ ו מ ד למט ה מ ן האגסיסמ ה ה ן אגפי ס שאמ ר יש אומ ר ע ד למט ה מ ן המקוסשהאגפי ס מחוברי ם לגו ף וי ש אומריס ע ד למט ה ממקו ם שה ן שוכבו ת ע ל הגו ף : נטולי] כיצ ד שבע ה מינ״ ס י ש בנטולי ן • ואיל ו ה ן ניטל ה הכבד • ניטל ה לח י התחתו ן • א ו העליון • ניט ל עור ה והיא הגלוד ה •בוקאדאטמאדשףמדוכתי ה • ניט ל צומ ת הגידין• ניט ל מס ק ניטל ה הא ס : ניטל ה הכב ד טריפ ה בד״ א שלא נשתיי ר מתנ ה כזי ת במקו ס תר ה וכזי ת במקו ס שהי א חיה • שהי א המקו ס שהי א תלוי ה • אב ל נשתיי ר מתנ ה כזי ת במקוס ז ה וכזי ת במקו ס ז ה כשיר ה ובעו ף הכ ל לס י גדל ו והכל לס י קטנ ו • ל א הי ו שג י זתי ס אל ו שלימי ם • כ ל אח ׳ וא ׳ במקומו • אל א מתלקטי ן א ו כרצוע ה א ו תרודדי ן שי ש מה ס בגענץ ז ה נד ת במקו ס תרה • וכזי ת במקו ס חיות׳טריש ת • נתדלדלה הכב ד כול ה ת ן המקו ס שהי א מחובר ת ש ס ועדיי ן ה*יז מעוב ה כטרסשי ן ש ל כב ד כשיר ה שהר י י ש כזי ק בתקו ׳ מרה • וכזי ת בתקו ס שהי א חי ה : יבש ה הכב ד בהקו ס מר ה או במקו ס חיות ה טריפ ה • בד׳׳ א כשהי א נפרכ ת בציפור ן דיבש כנט ל דמ י אב ל ל א הגי ע ליבשו ת ז ה כשיר ה • הכב ד שהתליעה אפיל ו במקז ס חיות ה ובמקו ם מר ה • כשיר ה • ואי ן צ״ל בשא ר מקומו ת שב ה • בהמ ה א ו עו ף שנמצא ו ל ה ב ׳ כבדיס י ש אושרי ס ־ לפ י שצמ ר כ ל ית ר כנטו ל דמ י לומ ר שהיתר כחס ר • וי ש מ י שאות ר של א אתר ו כחס ר אל א כנטו ל ושער שליש י ט כלומר ע ס מקומ ו שהו א דב ק ב ה • (לפיכ ך א ס ה ס מחוברי ׳ בגזית ש ל מקו ס מר ה • א ו בכד ת ש ל מקו ם חיות ן טריפ ׳ וא ס לאו כשיר ה • וירא ה ל י של א אמ ר כנט ל ע ס מקומ ו *י א כנטו ל כלומר כאיל ו הית ר נט ל ממקו ס שהו א ב ו • ולפיכ ך כ ל אב ר יתר שא ס ינש ל ממקומ ו עוש ה אות ה טריפ ה אסור ה וא ס ל א ן כשירה • ולפיכ ך ייתר ת הכב ד כשיר ה דכשאת ה טטלא ת היתר אי ן עוש ה אות ה טריפה • ומכ ל מקו ס לראשוניס״זותעי ן להחמיר בש ל תורה • בהמ ה א ו עו ף שנפל ו לאו ר ול א;חמר ! בנ י מעיה אל א שהוריק ה הכב ד ברא ש העב ה שב ה שאינ ה כנג ד בני מעיי ם א ס ירקיתז ה כנג ד התר ה א ו כנג ד כ ל מקוס י חיותה ירא ה שהי א טריפ ה שכ ל שהורי ק מחמ ת מכו ת א ש הר י הוא כנטו ל חו ס המכו ה נוק ב ויור ד ככגד ו וה ר י הו א כנטו ל * וכן נרא ה שהור ו קצ ת המורי ס • וי ש להתיש ב בדב ר * בנ י מי ט ירקות י ש • ירו ק ככרת י • ירו ק כזה ב • וירקו ת זהישאמ ר הו א הירוק ככרת י • שאיל ו הירו ק כזה ב ככ ד שהו א שמ ן עינ ו כעי ן הזהב : סמפונו ת הכב ד וה ן המזרקי ס שהד ס מתבש ל בתוכ ם בין שנקב ו בי ן שנחתכ ו ואפיל ו חת ך שי ש ב ו חסרו ן כשיר ה • וקל וחומ ר הדברי ס ומ ה נטל ה הכב ל ונשתיי ר ממנ ה בתקו ס מרה ובמקו ׳ חיות ה כשיר ה נחתכ ו הסמפונו ת א ו ניקב ו ל א כ״ש וי ש מ י שאוס ר וא ץ דברי ו מחוורי ן במקו ס הז ה : ניטלה כ ל עור ה ש ל בהמ ה טריפ ה • וא ס נשתיי ר תמנ ה קצת כשיר ה שהו א מצי ל עלי ה • היכ ן ישא ר עור ו ז ה יש מגמל י המורי ס ז״ ל שהור ו שצרי ך להשתיי ר כרוח ב סל ע על פג י כ ל השדר ה וי ש מ י שהור ה שצרי ך ברוח ב סל ע ע ל פנ י כל השדר ה וברוח ב סל ע ע ל רא ש סר ק ופר ק מפרקי ה וכרוח ב סלע ע ל תקו ס טבור ה : וירא ה ל י שא ס נשתיי ר ברוח ב סל ע על מקו ס טבור ה כשיר ה • אל א שי ש לחו ש לדבר י הראשוני ׳ באיסורי תור ה ואי ן מתיר ץ ע ד שיה א כרוח ב סל ע ע ל פנ י כ ל השדרה וע ל רא ש כ ל פר ק ופר ק וע ל מקו ס טבור ה • ניט ל אחד מג ' מקומו ת אל ו ר׳•' ל א ו מקו ס כ ל השדר ה א ו מקו ס כ ל ראשי פרקי ה א ו מקו ס טבור ה אעפ׳י י שכ ל שא ר העו ר קיי ס הרי ז ה ספ ק טריפ ה ואסורה • העו ף שניטל ה נוצת ה כשירה : ניטל לח י התחתו ן כשיר ה אב ל א ס ניט ל לח י העליו ן י ש מ י שהורה שהי א טריפ ה וראו י לחו ש לדברי ו • בוק א דאטמאדש ף מדוכתיה שניט ל ממקומ ו והו א רא ש העצ ס העליו ן שברג ל המחובר א ל הגו ף טריפ ה ־ בד״ א כשנפסק ו הגידי ן ונתעכלו • אבל א ס ל א נתעכל ו אע׳׳ס י שנפסק ו כשיר ה • רא ש התחתו ן של עצ ס ז ה התחוב׳ע ל השו ק שניט ל ממקומ ו י ש אוסרי ׳ ואע״ פ שלא נתעכל ו הגידץזל א מסק ו וי ש תתירץואפי׳נסשק ו וגתעכל ו ולזה דעת י נוט ה וכ ן ירא ה ל י עקר • שימט ת י ד בבהמ ה בכ״מ • כשירה אב ל בעו ף א ס נשמט ו גפי ה טריפ׳חושש ץ שת א ניקבה ■ ה הריא ה בית שנ י המרה ניקב ה כדקי ן הכר ס הפנימ י שניק ב לתו ! בי ת הטס ת שניקב לח י ץ * תרבי ץ מוש ט שניק ב • קנ ה הל ב סניק ב • קנה הריא ׳ שניק ב • קנ ה הכב ד שניק ב ■ סיתפו ן רריא ׳שניק ב לחביר ו נק ב השקו ל בעובי ו ובעוד * נק ב הקורקב ן וכסויו ׳ וג ג הזפ ק ־ כ ל האירי ס איל י שהיק ב פוש ל בה ס א ס נשלו הר י ז ז שריס ה : חו ץ מ ן השתו ל שא ס ניש ל כשיר ה • לג י שאן* הו א אי ן כ ל נק ב פוס ל ב ו • שא ה נק ב ברא ש הח ד של ו כשירה ולפ י שכ ל אבר י איל ו הנטיל ה פוסל ת ב ק הוצרכ ו חכמי' לפרו ש בטחז ל • שא ס ניש ל כש ר • מו ת ז ה ב ׳ קרומו ת יש ל ו • עליו ן ע ב וקש ה • והתחתו ן 7 ק ור ך . ניק ב ז ה בנ א ז ה כשירה ■ וי ש מגדול י המורי ס שמר ו ב ה שא ס נק ב התחתו ן לבדו שריפ ה ־ אב ל נק ב העליו ן ול א נק ב התאתו ן כשי ר בד׳׳ א חיה ועו ף שאינ ו עו ף המי ס . אב ל עו ף המי ס הואי ל זקרומ ו ר ך כל שנשב ר העצ ס אע׳׳ ש של א נק ב קרו ס ש ל מז ח שריפ ה מח ת המצויות במי ס הריה ן כעו ף המי ס : מו ח שנתרכ ך ע ד שהו א נשפר כקיתו ן שריפ ה • אי ש נשפ ך כקיתו ן אב ל נתרכ ך ע ד שכנגדו בחו ט השדר ה א ס הי ו מעמיד ן אזא ן ל א הי ה עומ ד שריפה• א ס ל א הגי ע לשיעו ר ריכו ך ז ה אע״ פ שנתנד׳, ד כשירה• עצ ס שהיוו ה נתו ן בתוכ י י ש ב ו חל ל גלו ל כעש ן קדיר ' רש ע ל פי ה כלפ י השדר ה כעי ן ש; י פולי ן וכ ל מ ה שבקדיר׳ע ד המלין והסלי ן בכל ל צידו ן כמו ת ונק־בת ז במשה ו * התחי ל למשוך מ ן הפ ו לי ן ולחו ץ • הר י ז ו כחו ש השדר ה . ואינ ו אשו ר עד שיפסי ק רו ב עור ו כה ו שיתבא ר : ב׳ עומ ת י ש ל ו לווש ט וא ס נק ב ז ה בל א ז ה כשיר ה שק ב ז ה שלא כנג ד ז ה שריפ ה עורו ת איל ו אינ ן נלבקי ן ז ה בזה • פעמי ם שז ה עול ה וז ה יור ד • מהי ן הנקבי ס ז ה כנג ד זה ולפיכ ך שריפה • על ה קרו ס בווש ט מחת ת המכה • ונסתמ ו הנקבים אינ ו מצי ל שעתי ד הו א לחזי ר ולינק ב - ב ׳ עומ ת איל ו הפניתי לב ן . והחיצו ן א7ו ס • (א ס נתחלפ ו נעש ה הפנימ י אדוס • והחיצו ן לב ן • לקות׳הו א ושריפ ה • וירא ה שא ס נתחל ף האחד לבד ו כשיר ה ׳ ־ ל א יה א ז ה שנתחל ף חמו ר מנק ב שחבר ו מגי! עלי ו • וראית י מ ן החכמי ם שנסחפק ו כז ה וי ש לחו ש לדבריהם • אח ר שעו ר החיצו ן ז ה אלו ש הו א אי ן ל ז בדיק ה ׳ אס׳ אצ ל ספ ק נק ב - ולפיכ ך עו ף שהי ה מבצב ץ ד ס צרי ך בדיק׳סימכין ובוד ק *נ ר ושוח ט * ומהפ ך וזש ש ובוד ק תבפני' - אכל בהמ ה הי ן ל ה תקנ ה . לפ י שהי א צריכ ה בדיק ה ואי ן ל ה ■ חרבץ הווש ט שניק ב שריפ ה • ולפיכ ך כ ל ממ ס ששק ב הזוש ש מן המקו ם שנתחב ר ע ל הל י י וע ד הכר ס אי ן ל ו בדיק ה - אל א כל ששקנשרפ ה * המוצ א רו ץ רחו ב בווש ט מבפני ם חוששי ס שמה נק ב ויצ א לחו ץ ושריפ ה 4 בד״ א בשנמצ א קור ט ד ס 1 3ד ט או סבי ב הקו ץ • אב ל ל א נמצ א עלי ו קוד ש 7 ס • בידו ע שהו א ו ושער שרש י - לאחר שחיט ה וכשיר ה והקצ ת מגדול י המורי ס אסר ו ב־ ן כ ך ובין כ ך ולז ה לעת י נוש ה בד״ א כשנמצ א הקו ץ תחו ב בווש ט אבל נמצ א כווש ש ול א נתח ב ב ו כשיר ה . הרב ה בהמו ת י ש שרועות ואוכלו ת א ת הקוצי ס : נתח ב הקו ץ בווש ט כמ ו שאמ ר יש מ י שאומ ר שאי ן ל ו בדיק ה • שהי ן ב ד ק ה נעו ר החיצו ן • ואפילו אנלהנק ב • וי ש מ י שאומ ר בישל ה בדיק ה מבחו ץ כנגד הנק ב וכמ ו שאמרנ ו : הגרגרת כנקב ה למש ה מ ן החז ר שחי ן הבחיש ה כשיר ה מ שדון כר י י ה ובמשה ו : שלש ה חצלי ס י ש לל ב אח ד גדול באמצע ו ושש ס קשש ס אח ד מימינ ו ואר ד משמאל ו • וכ ל שניקב לאח ד מה ן שריפ ה • ניק ב ו שתמ ו חל ב השרפש א אינ ו סותס שחינ ו מחב ק אל א עומ ד עלי : כפוג ע • ל א ניק ב לבי ת חל ז כשיר ׳ • בד״אבשק ב החמ ת חו ל ■ אב ל שק ב בקו ץ א ו בסכין א ו בניוצ א בז ה טריפ ה ג א מחת ת נקיב ת ו ש ל ל ב אל א אומרי׳קזץ ז ה א ו מח ט ז ה שניקב ו מבחו ץ א ץ ל ו ד־ ך כא ן אל א שבלעתה הבימ ה דר ך ווש ט ונק ב הדקי ן וינ א א ו נכנ ס דר ך דופן • וכב ר אמ ר בקו ץ ע ד שתנק ב לחל ל ומאיז ה שט ס אמר ו מכני שהאברי ׳ הפנימיי ס • שנקיבת ן בכ ל שהו א רביסחוששי ׳ שמא ע ס כני ס!ופג ע ונג ע באח ד הה ן ואץלהסבדיק ה * לפיכך אפיל ו נמצ א מח ט בחל ל הבהמ ה טריפ ה מחשש א ז ו ניקב הקו ץ בפנינ ו ונשחט ה הבהמ ה ונמצ א הקו ץ תחו ב מדופ ן הבהמה לקח ד מ ן האברי ם נראי ן הדבריסשל א נג ע במקז ס האחד • ולסכ ך ח ס פגג ; בל ב ו כ וצ א ב ז ול א שק ב בבי ת חלל ו כשירה ׳ כ ' קרומו ת י ש לריא ה והפנימ י אדו ס • וא ס שקב ו שניהס באיז ה מיז ס שניקב ו טריפ ה על ה קרו ס ע ל הנק ב זנסחס שריפ ה • שעתי ד הו א לינק ב • ניק ב אח ד חב ׳ קרותו ׳ ולא ניק ב הש ש כשיר ה - וירא ה ל י שא ס ניקב ו ז ה של א כנג ד ז ה אע " פ שניקב ו ששה ס כשיר ה נקל ף כ ל הקרו ס העליון ׳ ונשא ר התחתון האלו ת כוור ל כשיר ה ׳ וי ש מ י שאמ ר שצריכ ה בדיק ׳ בנפיחה׳ וראו י לחו ש לדבריה ם : הדיאה ששיב ה במקו ם שי ד השב ח ממשמש ת ש ס חולי ן בי ד הטבח ונשיר ה וכ ן כ ל כיוצ א בז ה ׳ ז ה הכל ל כ ל מקו ׳ שיש לתלו תתילי ן • ב א זא ב ונט ל איות ה והחזיר ה כש*אי . מנוקבת תולי ן בזא ב וכשיר ה ׳ הריא ה שניקב ה ועל ה עלי ה קרוס שתפ ה שהקיו ס עתי ד לנק ב ולהתפר ק ׳ ריא ה שהי א מוציאה קו ל א ס יזדעי ן מהיכ ן הקו ל יוצ א משח ן ע ל אוח ו מקו ס כנף י ו ק ש וכיוצ א בז ה ׳ ונוסאי ן אות ה אסמבצבצ ת ס ם טריפה• וא ס לא ן כשירה • <ל א נוד ע מהיכ ן מוציא ה קו ל מושיבן אות ה בכל י שי ש כ ו מי ס ואפחי ן אות ה א ס המי ס מבצבצין טריפ ה וא ס לאי ו כשיר ה * באיז ה מי ס מושיב ן י י וה ה בתיס פושרין • שא ס מושיבי ן אות ה במ־ ס קרי ם הרב ה מקש ץ ח בית שנ י שהמתה עוש • פ ן שאי ן ז ה אל א הוצא ת הנפ ש • ה ת ה יל ה פשוטה וכפפת ה הר י ז ה פרכו ש • ואי ן צרי ך לומ ר כשהיי ת יד ה כפופה וכשטת ה וחזר ה וכפפתה • בד״ א בי ד אב ל ברג ל תפיצ ו פשטה ול א כספ ה הר י ז ה פרכוש • ואי ן צרי ך לומ ר כשכפס ת בד״א בדק ה אב ל בגס ה בי ן בי ד בי ן ברג ל בי ן שפשט ה ול ת כפפת בי ן שכספ ה ול א פשט ה כשיר ת •חי ה גס ה הר י *.י א כבהמה דק ה לפרכי ס כשכש ה כזנב ה כשירה • וכ ן א ס הטיל ה רעי א ס מתח ת כשיר ה וא ס שותת ת פשו׳״ ה •היית ה גוע ה אס קול ה עב ה וחז ק כשיר ה וא ס קול ה נמו ך פסול ה • וכעו ף אפילו ל א רפר ף אל א בעינ ו ול א כשכ ש אל א בזנב ו הר י ז ה כשר בד״ א בשעש ת סימני ם הלל ו בסו ף שחיט ה אב ל בתחי ל שחיטה . וא פ ל ו באמצ ע שחיט ה פ:ול ה • סימניסא ט שאמרנו כשהיית׳בחזק ת משוכנ ת אב ל היית ה בחזק ת בריא ה אפילו אי ן ב א אח ד מ ן הסימני ם הלל ו כשיר ה אמר ו תשמ ן ש ל גאונים ך* ל דמסוכנ ת שאמ ר דכשיר ה בשי ש ב ה כ ל הסימני ם הללו • ל א אמ ה אל א בבהמ ת ישרא ל ומשו ס הפס ד ממונ ו אבל בש ל עכו״ ס אסור ה : ורבותיאמר ו שז ו לה ס מד ת חסידות ול א לכ ל אד ס אתר ו : השוחט בהמ ה מעובר ת העוב ר מית ר בשחיט ת הא ס • ואפילו מצ א ב ה ב ן ט ׳ ח י כמ ו שיתבא ר בשע ר החמישי ש ל בי ת ז ה • הוצי א העוב ר אח ד מאברי ו ונשחט ה האס האב ר עצמ ו אסו ר כטריפ ה : מס י השמוע ה למדנ ו שז ה שאמר הכתו ב ובש ר בשד ה טריפ ה ל א תאכל ו לימ ד ע ל כ ל שיצא ממחיצת ו שהו א כטריפ ה ■ ואפי ׳ החזיר ו אסו ר • שאי ן לו תקנ ה בחזר ה כטריפ ׳ שאי ן ל ה תקנ ה לאח ר איסור ה ואפי ׳ מקום חת ך של א יצ א לחו ץ אסו ר ושא ר העיב ר שבפני ם מותר ־ בד״א בשל א החזי ר האב ר לפני ס ע ד של א נשחט ה הא ס אכ ל החזירו בסני ס ע ד של א נשחט ה הא ס • ואח״ כ נשחט ה אב ר עצתו שיצ א אסו ר ומקו ס חת ך מות ר : דב ר ז ה שאמרנ ו אפי ׳ יצא רוב ו ש ל אב ר ול א נשא ר בפני ׳ אל א המיעו ט • ואי ן תטילי ן בכיוצא בז ה המיעו ט בפני ם את ר הרו ב בד״ א בשל א יצ א רוב ו של עיב ר • אב ל יצ א רוב ו ש ל עוב ר הר י ז ה כילו ד ואפיל ו המיעוט הנשא ר בפגי ס אינ ו נית ר בשחיט ת הא ס • יצ א חצי ו ברוב אב ר כגו ן שיצ א רו ב יד ו • וכשאת ה תשע ר מ ה שיצ א • אינו רו ב העוב ר ואיל ו תטי ל מיעו ט הי ד הנשא ר בפני ס אח ר רוב הי ד ואת ה רוא ה כאיל י הוצי א כ ל יד ו ונמצ א שיצ א רו ב העובר הר י כול ו אשו ר • מ ט ילי ן אנ ו מיעו ט האב ר אח ר רוב ו יצא רוב ו במיעו ט אב ר אסו ר • ואי ן אות ר נטי ל מיעו ט אב ר זה שיצ א אח ר רו ב שבפני ׳ אל א תס־לי ן אות ו אח ר רו ב העוב ר שיצא ואסו ר • הוצי א ראש ו לבד ו הר י ז ה כילו ד ולפיכ ך א ס ב ן שמנה הו א בי ן ח י בי ן מ ת הר י ז ה אסו ר ־ לס י של א נית ר ל א ושיגר שליש י בשחיטת הא ס • ול א בשחיט ת עצמ ו וכ ן הדי ן לכ ן ט ׳ מ ת י שאילו ב ן ט ׳ ח י הי ה נית ר בשחיט ת עצת ו כת ו שיתבא ר בשע ר החמש • הוצי א יד ו והחזיר ה ועו ד הוצי א יד ו השני ה והחזיר ה וכן רגל ו והחזיר ה וכ ן ע ד שהשלי ס לרוב ו ירא ה כימ ה שנשא ר בפנים של א יצ א מות ר אע.״ פ שצ א רוב ו ־ כיו ן שהחזי ר כ ל אבר ואב ר • ול א נמצ א רוב ו בחו ץ ביחד • אי ן אנ ו רואי ס אות ו כאילו נול ד רוב ו • בד׳׳ א של א לאסו ר המיעו ט הנשא ר בפני ס מחמת אות ו רו ב שיצ א בס־רוגי ן • אב ל ת ה שיצ א הר י ז ה אסו ׳ בד״אבשיצא והחזי ר אב ל א ס חות ך והול ך ת ה שיצ א לחו ק והשליס לרוב ן בי ן כ ל החתכי ם הר י המיעו ט הנשא ר בפני ס אשור אע״ פ של א יצ א הרו ב בב ס אח ת : דברי ם איל ו שאמ ר * בבן ח ׳ ח י בי ן מ ת לפ י שאי ן בתינ ו שחיט ת • והואי ל ויצ א אינ ו ניתר בשחיט ת הא ס והר י ז ה כילו ד ונית ר בשחיט ת עצמ ו אב ל הוציא מיעוט ו הר י ת ה שיצ א אסו ר כטריפ ה והשא ר מות ר בשחיטת הא ס • וכ ן הדי ן בב ן ט ׳ מ ת " אב ל ב ן ט ׳ ח י כ ל שיצא ממנ ו רוב ו אינ י נית ר בשחיט ׳ הא ס • השוח ט א ת הבה ת ומצא ב ה דמו ת יונ ה וכ ן קלו ט במע י פר ה בי ן קוד ס שיצ׳לאוי ר העולס בי ן לאח ר שיצ א לאוי ר העול ׳ ־ יתבאר ו דיניה ס בשע ר ה' ש ל בי ת ז ה ע ס הניתרי ס בל א שחיט ה • וכ ן יתבא ר די ן חל ב בן פקוע ה שהוצי א יד ו א ו רגל ו ע ד של א נשחט ה אמ ו בשע ר ה׳ ש ל בי ת ז ה בסו ף הטריפו ת • ־ השוחט א ת הבהת׳ • ולאח ר ששח ט א ת הקנ ה ניקב ה הריא ' הרי ז ה כשיר ה • שחי י הריא ה אינ ו תלויי ן אל א בקנ ׳ וכל שנשח ט הקנ ה א ו רוב ו הריא ה כאיל ו מונח ת בכל י ואינ ה ראויה לקב ל טריפו ת מעת ה • וכ ן הדי ן כששח ט א ת הווש ט ונקבו שא ר בנ י מעיי ן • בחי י כ ל שא ר בנ י מעיי ס אינ ס תלויי ן אלא בווש ט שח ט א ת הקנ ה ונקב ו בנ י תעיי ס א ו ששח ט א ת הוושט וניקב ה הריא ה טריפ ה שי ש טרסו׳לחצ י חיו ת וי ש מגדול י המוריס שהור ו דכ ל שנטרפ ה הריא ה א ו שא ר בנ י מעיי ם בי ן סימן וסימ ן טריפ ה ואפי ׳ שח ט א ת הקנ ה ונטרפ ה הריא ה א ו הוושט ונקב ו בנ י מעיי ס טריפ ה וי ש לחו ש לדבריה ם ־ שח ט חצי הקנ ה ונקב ה הריא ה א ו חצ י הווש ט ונקב ו בנ י מעיי ם טריפה • שח ט חצ י הווש ט ונקר ע א ו נשר ף אות ו החצ י הר י ז ו פסולה כאיל ו נקר ע א ו נשר ף מתנ ו הצ ד של א נשח ט • ולפיכ ך אסור לשחי ט בסכי ן שליבנ ה באו ר • וכ ן בסכי ן של א נבדק ה מג׳ רוחותי ה כמ ו שנתבא ר בשע ר במ ה שוח ט : הרב ה מינ י טרפות נאמר ו למש ה מסינ י חו ץ מאיל ו שמטנ ו י ש מה ן נקובי ן ויש מה ן פסוקי ! נטולי ן חסרי ס קרועי ן • דרוסיס • שבירי ם • ולקו־יס • תשע ה עש ר מיני ם י ש בנקובי ס • ואיל ו ה ן • ניק ב הוושט • ניק ב הקנ ה למט ה מ ן החז ה • ניק ב קרו ס ש ל מוח • ניקב הל ב לבי ת חללו ■ הריא ה שניקבה • ניקב ה הקיבה • ניקב ה המרה בית שנ י שחיטתו פסולה • שח ש א ת המשנ ן ונמצא ת הגרגר ת שמות ה ־ ואינו יוד ע א ס קוד ס שחיט ה נשמט ה א ו לאח ר שחיש ה נשתטה ז ה הי ה מעש ה • ואמר ו שחישת ו פסול ה • שכ ל ספ ה שחישה פסול ה • בד״ א כשל א נמצא ת גרגר ת שחוש ה ־ אכ ל נמצאת גרגר ת שחוש ה כשיר ה • שהר י בידו ע שלאח ר שהישה נשמש ה שא י אפש ר לשמוש ה שתעש ה שחוש ה בד״ א בשלא תפ ס בסימני ן בשע ת שחיש ה ־ אב ל תפ ס בס־תני ס שחישתן פסול ה מ ן הסס ק שהר י איפש ר לשמוש ה שתעש ה שחוטה בשתפ ס בסימכי ן • וי ש ת ן הגאוני ס ז״ ל שאמר ו שאן ) בלא תפ ס בסימני ן שאי ן מתירי ן אות ו ע ד שיקי ף כיצ ד מקיפי ן תביאץ בהמ ה אחר ת ושוחטי ! אות ה ואח׳י כ שומשיןא ת הגרגרת א ס דומ ה לז ו שנמצא ת שמוש ה • אומ ר א ף הראשונ ה לאחר שחיט ה נשמט ת • שהר י דומי ן ז ו לז ו ו אסרלא ו הר י ז ו פסולה בידו ע דתחייסנשמש ה שהר י אינ ה דומ ה לז ו שנשתט ה לאחר שנשחט ה ולפיכ ך אי ן מתירי ן אות ה מ ן הספ ק ־ ע ד של א תהא ב ה תפיס ה בסימני ן והו א שיקי ף • תפ ס ול א הקי ף ל א הקיף ול א תפ ס אי ן מתירי ן אות ה • שח ס א ת הווש ש ופס ק את הגרגר ת בעו ף כשיר ה • פס ק א ת הגרגר ת ואח״ כ שח ש את הווש ט שאישת ו פסול ה • ובבהמ ה בי ן שחשאתהווש ש ופסק א ת הגרגר ת • ובי ן פס ק הגרגר ת ושח ש א ת הווש ש הר י זו נביל ה ־ שכ ל שנפסל ה בשחיטת ה נביל ה : השער השנ י בשיעו ר הכש ר שחיט ה : השוחט אח ד עו ף ואח ד בהמ ה צרי ך לשחו ט לכתחיל ה ב ׳ סימניס גמורי ס ־ חוששי ן שמ א ל א ישחו ש רוב ן ־ שחש אח ד בעוףושני ס בבהמ ה שחיטת ו כשיר ה ורוב ו ש ל סימן כתוה ו • שח ט שנ י חצא י סימני ם בעו ף פסול ה • ואצ״ ל בבהמה וכ ן א ס שח ש אח ד וחצ י בבהמ ה פסול ה • ע ד שישמי ט רוב שני ס באיז ה רו ב אמר ו ברו ב הנרא ה לעיני ה כשיעו ר • זלא רו ב שאינ ו תשע ר אל א במחשב ת הל ב שאי ן תחצ ה ע ל מחצה כרו ב אב ל א ס שח ש יות ר מחצי ו • ואפיל ו כחו ט השערה שחיטת ו כשיר ה • סימ ן אח ד שאמרנ ו בעו ף בי ן ווש ט בין קנ ה • ל א שח ט רו ב הסימ ן במקו ס האח ד אל א שחת ך כא ן מעט ועו ד הפ ך א ת הסימ ן וחת ך בצדדי ן • ועו ד א ס הפ ך ושחט למטהבפני ס הרואי ם א ת המפרק ת ־ . א ס י ש בי ן כ ל החתכיס כד י שיעו ר הרו ב חלל ו והקיפ ו ש ל סימ ן שחיטת ו כשירה ואע״פישאי ן ש ס שחיט ה מפורע ת • ואע״פ י שאי ן החתכיס בהק ף שו ה • אל א שהאח ד כלפ י הרא ש והשנ י כלפ י *חזה' • אי ן הפר ש בדב ר ז ה בי ן ששח ט אד ס אח ד בשני ם ושלשה מקומו ת בי ן ששחט ו שני ס בשנ י סימני ס • שח ט א ת הסימנים באלכסו ן כקולמו ש שחיטת ו כשיר ה • שח ט שחיט ה העשויה כמסר ק שחיטת ו כשיר ה • שאע״פ י שאיןש ס שחיט ה ושער שנ י ושליש י מפורעת . אי ן חוששי ס ל ה כמ ו שאמרנו : מצ א חצ י קנ ה פגו ס והוסיף עלי ו כ ל שהו א כש ר • אי ן הפר ש בדב ר ז ה בי ן שהתחי ל לשחט בנק ב והוסי ף וגמ ר ע ד שנעש ה רו ב • ובי ן ששח ט של א במקום הנק ב ופג ע בנק ב ונעש ה רו ב ביןת ה ששח ט וביןהנק ב כל שנעש ה רו ב ע״ י שחיטת ו הר י ז ו כשיר ה : הטב ח צרי ך שיבדוק בסימני ם לאח ר שחיט ה לראו ת א ס שח ט רוב ן א ס לאו שבהמ ה בחזק ת איסו ר עומד ת ע ד שיוד ע ל ך בביאו ר במה נשחט ה • לפיכ ך אי ן הטב ח ראו י לסמו ך בבקיאת ו לומד כיו ן שהחזרת י סכי ן בכ ל צ ד בודא י נחתכ ו סימני ן ע ד שיבדוק ויד ע בבירו ר • ל א בד ק בסימני ם הר י ז ו טריפ ה ואסורה באכיל ה : רו ב דמי ס שנעו ף ושבבהמ ה ה ן נגח ן דרך וחידי ן ־ לפיכ ך עו ף הואי ל ו ־רכוליאכ ל בול ו יח ד בצל י צריך לנקו ב הורידי ן בשע ת השחט ה ול א שיהי ו הוריד ץ צריכים לישח ט בשע ת שחיט ה ־ שא ס שה ה א ו דר ס בה ן אינ ה פסולה • אל א צרי ך לנקב ן בשע ת שחיט ה שהד ס ח ס ויוצא - לא חתכ ן ע ד שתקררהד ס צרי ך לחתו ך אות ו אב ר אב ר • חתכו אב ר אב ר מות ר ואפיל ו ל א שח ט א ת הוורידי ן שחט ו לדעת שיחתכ ו אב ר אב ר עו ף צרי ך לשחו ט א ת הורידיןבואי ל וצילין אות ו כול ו כאח ד חושש־ ן שמאןימל ך ול א יסתכנ ו ויצלנ ו כולו כאח ד • בהמ ה אי ן דרכ ה לצלו ת אות ה כשהי א שלימ ה אלא חותכ ה אברי ס אברי ס • לפיכ ך אי ן צרי ך לשחו ט בה ן א ת הורידין • לפיכ ך גדיי ם וטלאי ם שצולי ן כול ן כאח ד אסו ר ע ד שידע בביאו ר שנשחט ו הורידי ם • עב ר'וצל ה ביןעו ף ביןבהמ ה כולו כאח ד ול א נשחט ו הורידי ן אסי ר • וירא ה ל י שבחטיט ת חוטי ד ם תות ר וחוט י ד ס משלי ך ■ ומ ה שפלט ו בבש ר כש ם שבלע הבש ר כ ך פל ט ־ וירא ה ל י שצרי ך ליטו ל א ת מקומ ן • בשלו בקדיר ה תחט ט ותנק ר חוטי ן והשא ר א ס י ש ב ו כד י לבטל כ ל החוטי ן בס ׳ תות ר • שח ט א ת הורידי ן מות ר לבש ל בקדירה . ואפיל ו של ם וא ף ע ל פ י של א חת ך חוטי ן שבגו ף • ויש מגדול י המורי ם שאסר ו ול א ראינ ו נו י שנה ג ב ו איסו ר ומנהגן ש ל ישרא ל תור ה : חשער השליש י בדברי ס שהבהמ ה והעו ף נטרפי ן בה ן ואג ן שחיטתן מתרת ן : בהמה א ן עו ף המסוכני ם כשרי׳ • של א אסר׳תור׳?1 א נבילה * שתתה א ו הטריפ ה והו א שי ש חסרו ן בגופ ה בנקוב ה או חסיר ה • א ו נטול ה וכיוצ א בז ה ומחמ ת אות ו החסרו ן אינ ה חיה י״ ב חוד ש • השוח ט המסוכנ ת והי א הבהמ ה והעו ף שמעמיק אות ׳ ואינ ה עומד ת •ואע״פ י שאיכל ת א ת הקורו ת חס פרכס ה כשיר ה • וא ס ל א פסיל ה • איזה ו פרכו ס כ ל שה' א עושה דברי ם שאי ן המת ה עוש ה • ואיזה ו דב ר שאי ן המת ה עושה בהת ה דק ה שפשט ה יד ה ול א החזיר ה אינ ה פרכו ס שהמתה בית שנ י מיעוט סימני ם . ואי ן הדכרי ס הלל ו מח ו וח ן כל ל • אל א כד י שישח׳שיעור הנש ר שיחיט׳רו ב שט ס בבהמ ה ורו ב אה ד בעון ) דרסה כיצ ד י שיחנ ו צרי ך שיולי ך הסכי ן א ו יבי א בשע ת שחיטה • כד י של א ידחו ק הסימני ם ו־חתכ ס בדרש ה כדרך שאד ם חוח ך הצנו , •מס י השמוע ה למד וושחכ ו חי ן ושח ט אלא ומש ך • ולסכ ך ה ס התי ז ח ת הסימגי ס בב ת א ח י ל והו א שלא הולי ך ול א הבי א שחיטת ו פסול ה • הי ה שוח ט והתי ז א ת הסימנ ס בהולכ ה א ו בהבא ה א ס י ש בסכי ן מל א צוה ר וחי ן לצואר כמל א צ ג ר שחיטת ו כשיר ה • וכ ן ה ד ן אפיל ו שוח ט בהמות הרב ה בב ת אח ת ־ א ס י ש בסכי ן תל ח צוארוס ח לצואריןמלא צוא ר שחיטת ו כשיר ה • וא ס לא ו שחיטת ו פסיל ה דש מ י שהור ה בשוח ט בהמו ת הרב ה ואי ן בסכי ן מל א צוה ר חוץ לכול ן ש א ן פסול ה אל א הראשונ ה ומראשונ ה ואיל ך כול ן כשירות • שהר י י ש באחרו ת מל א צוא ר חו ץ לצדרי ן ■ד ש אוסר א ת כול ן ־ וכ ן עיק ר . בד״ א כשהולי ך ול א הבי א • הביא ול א הולי ך • אב ל הולי ך והבי ׳ אפי ׳ באזמ ל קט ן שחי ן ב ו מלא צוא ר ש ה ט ז ו כש י־ ה ובאיז ה איזמ ל המר ו באיזת ל שאי ן לו קמי ם • הולי ך והבי א במח ט ש ל רנעני ן • ל א;שחו ט פכנ י שאינו שוח ט אל א י ור ע • שט ס אוחזי ן בסכי ן אח ד ו שותטי ן ואכילי ב־לכסין ' ואי ן חוששי ! שת א ידרוס ו ז ה ע ל ז ה : חלדה כינ ד השוח ט והחלי ד אתהשכיןביןסית ן לסימןואפיל ו שחט הסימ ן השנ י מלמעל ה למט ה כדרכ ה ש ל ש יט ה וחזר הח ט א ת העליו ן שחיטת ו פסול ה • וח ן צרי ך לומ ר מלמטה למעל ה • החלי ד הסכי ן תח ת העו ר א ו ת ח ז צמ ר המסיבך שבצוא ר הבהמ ה א ו שהית ־ מטלי ת כרוכ ה עלצוא ר בתתה ודבק ה ע ל הצוא ר בזפ ת וכיוצ א בז ה א ו שדבק : ה-ט ב ענ הנוח ר והחלי ד הסכי ן תח ת אח ת תחיל ו ושח ט אל ו פסולו ת מספק נפל ה טלית ו עלצוא ר בהת ה ושח ט תחתי ה שחיטת ו כשירה • הי ה שוח ט א ת הבהמ ה ושח ט רו ב סימ ן אחדוהחלי ד הסכין תח ת אות ו המיעו ט שנשא ר . ושח ט א ת השנ י ג ס ז ה פסול מספ ק • שח ט רו ב אח ד בעו ף ורו ב שני ם בבהמ ה ואח״ כ מחליד א ת הסט ן ושח ט אות ו התיגו ט כשיר ה לפ י שאי ן אח ר ־ 4 י הכש ר ה1ו ב פלו ס : ועדשה כיצ ד כ ל הצוא ר כש ר לשחיט ה בקנ ה משסו י כוב ע ועד כנפ י ריא ה התחתוני ם ואיז ו הי א התחתוני ם שהיא סמו ל לקנ ה שהי א עליונ ה כשהריא ה תלוי ה בקנ ה והו א כל המקו ם שהי א פושט ת מ ן הצוא ר בשע ה שהי ח רוע ה כדרכה בל א אונס • ובווש ט למעל ה כד י תפיס ת י ד • ולמט ה 3ד מקו ם שהווש ט משעי ר ושמ ד פרצו ת פרצו ת כדמו ת הכרס • שיעו ר תפיס ת י ל שאמר ו י ש מ י שאות ר ג ' אצבעו ת • ושער ראשו ן י הצואר והו א כל י שיעו ר רח ב אצב ע וז ו בבהמ ה וחי ה • אכ ל בעוף הכ ל לפ י גודל ו ולפ י קטנ ו משהו א כד י שיוכ ל לתמ ש (לקח,) בשת י אצבעותי ו וראו י להתרח ק ולחו ש לנ ל השיעור,׳ • היה שוח ט בקנ ה והגרי ם חו ץ ממקו ם השת־ט ׳ פעמי ם כשירה * ופעמי ם פסול ה כיצ ד שח ט שלי ש והגרי ם שלי ש ושח ט שליש שחיטת ו פסול ה • הגרי ם שלי ש ובמ ט שנ י שלי ש הו ת רבותי ששחיטת ו כשיר ה • ול י נרא ה ששחיטת ו כסול ה דבעינ ן רובא במקו׳שהיט׳בשע- ת יציא ׳ חיות ׳ שח ט שנ י שני ש והגרי ם שליש כשר ה • מצ א חצ י קנ ה פגו ם והוסי ף עלי ו כ צ שהו א וגמרו והשלימ ה לרו ב כשיר ה ■ הווש ט א ן ב ו די ן הגרמ ה אלא אנ י נ ו התחי ל לשחו ט כ ל שהו א בתרבו ץ הווש ט אן * על פ י שגמ ר כ ל שחיטת ו בווש ט הר י ז ו פסול ה ־ לש י שנקובת התרכ ץ בכ ל שהו א . הר י שהי ה הקנ ה נקו ב באמצעו , ושחט ז ה למעל ה כנג ד מק ב ופג ע במקו ם הנק ב והנק ב השלים לרו ב כשיר ה • ואי ן ז ה דומ ה לשה ט ישרא ל וגמ ר עב ״ ס שכ ל שחיט ה ז ו נעשי ת ע ל יד י ישרא ל • ואי ן הפר ש בין ששח ט במקו ם נק ב בחצ י קנ ה פגו ם בי ן ששח ט ופג ע בנקב• השוח ט מ ן העור ף שחיטת ו פסול ה שאי ן השחיט ה אלא בסי ר ני ן וכב ר נעשי ת ז ז נביל ה א ו טריפ ה קוד ם שלגי ע אל הסימני ם : החזי ר סימני ם אחור י העור ף ושחט ן שחיטתו כשיר ה • של א הקפיד ה התור ה אל א במקו ס סימני , ולא במקו םהצוא ר •השוח ט מ ן הצדדי ם שחיטת ו כשירה • לפ י שיסימניס׳נשחטיס ג ד של ח חת ך המפרק ת והבש ר שעליה : עיקר כיצ ד סימני ם שנעקר ו שניה ם א ז אח ד מה ם בי ן בעוף בי ן בבהמ ה א ס נעקר ו כול ן מ ן הלח י ומ ן הבשר ואינ ן אחוזי ן בבש ר שע ל הלת י הר י ז ו א ס ר ה • וצא עו ד אל א חפי ' נעקר ו ונתדלדל ו רו ק ה״ ז אסור ה כשנפרקובכחעד שנעקר ו מקומו ת רבי ם • א ף ע ל פ י שאחוזים בשני ס ושלש ה מקומו ת • הר י ז ו אסור ה דכ ל שנתדלדלו כא ן וכא ן ברוב ן המיעו ט המחוב ר איןחיבור ו יפה • ולפיכך הר י ה ן כאיל ו נעקר ו לגמר י • אב ל נקל ף רוב ו ש ל סימן א ' ועדיי ן מיעוט ו מחוב ר מ ן הצ ד האח ד הר י ז ו כשיר ה י ואין צ״ ל כש ה שימ ן כול ו מחוב ר א ל הכש ר שבלח י אע״פ י שנעקר הלח י ונט ל לגמר י שהו א כש ר • עיקו ר ז ה שאתר ו איט עוש ה אות ו טריפ ה אל א כ ך למד ו מפ י השמוע ה שאי ן השחיטה בסימני ם עקורי ם ולפ־כ ך השוח ט בסימני ם עקורי , הרי השחיט ׳ כאיל ו נחר ה • והר י ז ו נביל ה • אע״פ י שאמר ו שהכשרו ש ל עו ף בסימ ן אח ד א ס נעקר ו אח ד מ ן הסימני ם ובחט א ת הבנ י שחיטת ו פסול ה • שכ ך למדו ה מפ י השמועה • לפיכך שח ט א ת המש ט ואח ר כ ך נשמט ה הגרגר ת בעו ף רש מ י שאומ ר כ ד שיתפו ס בכ ל אצבעותי ו משנ י ציד י שחיטת ו כשיר ה •נשמט ה הגרגר ת ואח״ כ שח ט הווש ט ד שחיטת ו מת ראשו ן אכילתן תל ד בכסו י הד ס אל א כ ל שנשח ט כראו י מות ר באכילה • השומ ע ונית ז הד ס לחו ן וכ ן 7 ס שע ל גב י הסכי ן בזמן שאי ן ד ס ש ס אל א הו א חיי ב לגרו ר ולכסו ת • וא ס י ש שס ד ס אח ר של א הו א • הור ן הגאוני ם זכרונ ס לברכ ה שאי ן חייב לגרו ר ולכסו ת שהר י כס ה מקצ ת למ ו : וי ש ת י שהור ה שחייב לכסו ת כ ל דת ו ודבר י הגאוני ס יות ר מחי ן • ועו ד שדבריהם דבר י קבל ה ה ס * במ ה מכסי ן בכ ל דב ר שנקר א עפר שנ ' וכסה ו בעפ ר • לפיכ ך מכסיןבעפ ר • ובשחיק ה זה ב שאף הי א נקרא ת עפ ר שנאמ ר ועפרו ת זה ב ל ו וכ ן באפ ר שנאמר מעפ ר שריפ ת החנוא ת עפ ר המדב ר אינ ו נקר א עפר אל א הו ל ג ס הו א ואי ן מכסי ן ב ו • שחק ו ע ד אש ר ד ק לעפר מכסי ן ב ו • מכס ק בזב ל ד ק ובחו ל ד ק • איזה ו ד ק כ ל שאינה צרי ך כתיש ה : הי ה צרי ך כתיש ה אל א שהו א נפר ך מי ד אין מכסי ן ב ו ע ד שיה א ד ק שאינ ו צרי ך אפיל ו פריכ ה ׳ מכסי ן בסיד ובחרסי ת ובלביכ ה ובמגופ ה שכתש ן ובשחיק ת אבני ס ונעורת פשת ן דק ה • ובנסור ת חרשי ס דק ה ־ א ף ע ל פ י שאי ן אילו נקראי ס עפ ר • ריב ה אות ן הכתו ב לפ י שה ן כעי ן עפ ר שנאמר וכסה ו מכ ל מקוס • ואח ר שריב ה מיע ע שנאמ ר בעפ ר לומר שאי ן מרבי ן אל א אות ן שה ן כעי ן עפ ר יצא ו זב ל ג ס וחול ג ס ולבינ ה ומגופ ה של א כתש ן • וסובי ן וקמ ת ומורס ן ושחיקת כל י מתכו ת ך7״ א במתכו ת של א נשרפ ו אב ל נשרפ ו חוזרין ה ן לעפ ר ומכסי ן בעפר ן • כסה ו באבני ס א ו שכפ ה וגליו כל י א ץ ז ה כמ י שצו ה עלי ו הכתו ב שנאמ ר וכסה ו בעפר • השוחט צרי ך לבר ך קוד ס שחיט ה • שכ ל המצו ת מבר ך עליה ן עובר לעשיית ן ■ ומה ו מבר ך ב א" י אמ׳׳ ה אקכ״ ו ע ל השחיט ה שחט מא ה חיו ת א ו עופו ת בב ת אח ת ברכ ה אח ת לכול ן גמ ר מלשחוט תכס ה ומבר ך ע ל הכסו י • ומה ו מבר ך בא׳׳ י אמ״ ה אקב״ו על^סו י הד ס • תאיאת י מבר ך • מכס ה ואח״ כ מבר ך שזו ברכ ה תלוי ה כשחיט ה הי א שא ס שח ט שחיט ה שאינ ה ראדה פטו ר מלכסו ת וכיו ן שכ ן נמצא ת שחיט ה קודמ ת ונב ר התחיל במצו ה וא י אפש ר ל ו לבר ך עוב ר לעשיית ו ולפיכ ך גומר מצות ו שהתחי ל ב ה ואח ר כ ך מברך • כ ך מר ו מקצ ת הגאונים זכרונ ס לברכ ה וכ ן מר ו מרבות י נוח י נפ ש • שח ט חיה א ז עו ף ונס ה וביר ך ע ל הכסו י ודעת ו לשחו ט עו ד כשהו א חוזר ושוח ט אי ן צרי ך לבר ך ע ל השחיטה • שאי ן הכסו י וברכת ו הפסק לשחיט ה וכ ן כשהו א חוז ר ומכס ה • אי ן צרי ך לחזו ר ולברך ע ל הכסו י שהברכ ה הראשונו ת אי ן להסהפס ק שהר י י אפש ר ל ו לשחו ט ולכמ ת ולבר ך בב ת אח ת • השוח ט וגמ ר בדעתו מלשחו ט • ונמל ך וחז ר ושח ט צרי ך לחזו ר ולבר ך • בחט וס ח וי ש בדעת ו לשחו ט עז ד א ס בצרכ י השחיט ה ס ח אינ ו *־־יך לחזו ר ולבר ך • שאי ן השיח ה בצרכ י השחיט ה מפסק ת 1' ושער החמיש י סח בדברי ם שאינ ס מצרכ י השחיט/י ש מרכות י אומרי ם שא ץ צריך לחזו ר ולבר ך • בד״ א שהתחי ל לשחו ט ואח ר כ ך ס ח אבל ביר ך וס ח ע ד של א התחי ל בשחיט ה צרי ך לחזו ר ולברך • וישמן הגאוני ם שהור ו שצרי ך לחזו ר ולבר ך שהסיח ה מנסק ת לפיכך גומ ר מצו ה ראשונ ה ותבר ך ותכס ה ומבר ך ע ל הכפ י וחוזר ומתחי ל במצו ה שני ה שהי א שחיט ה שניי ה ומבר ך ע ל השחיטה ושוח ט וכ ן הור ו מקצ ת מגדול י האחרוני ם זכרונ ס לברכה • וכ ן מקצ ת תרבות י וי ש לחו ש בדבר י הגאוני ם וכ ן ראוי להורו ת • הסכמ ת ראשוני ם ואחרוני ם של א להסי ח בדברים שאינ ם מצרכ י השחיט ה כד י להרבו ת בברכו ׳ דאסו ר לברך ברכ ה שאינ ה צריכ ה וכ ל שיכו ל לפטו ר ח ת עצמ ו בברכ ה אחת א ס ריב ה בברכ ה • ברכ ה שאינ ה ראוי ה הי א : נשלם הבי ת הראשו ן : שעז ר א ל אחרו ן וראשו ן בית השנ י עניי ן הנשחטי ן . השער הראשו ן בדברי ם המפסידי ם השחיט ה • וה ס חמש ה שהייה ־ דרס ה • חלד ה ־ הגרמ ה • עיקו ר : השוחט ולאח ר ששח ט מיעו ט הווש ט בי ן בעו ף ביןבבהמה • שהה ולאח ר זמ ן חז ר וגמ ר • שחיטת ו כסול ה : הקנה אי ן ב ו די ן שהיי ה בעו ף לפ י שאי ן טרפות ! הל א בפסיק ת רובו • ולפיכ ך א ס גשח ט רוב ו הר י נכש ר וא ס ניק ב אץנקיבת ו במשהו ע ד שיפסו ק רוב ו • השוח ט א ת הבהמ ה ושח ט סימ ן אחד ואפיל ו אח ד וחצ י ושה ה ולאח ר זמןחז ר וגמ ר א ת השחיט ׳ שחיטתו פסול ה • בדי׳ א כשהגבי ה יד ו ול א שח ט כגו ן שע ף א ן שנפל הסכי ן מיד ו וכיוצ א בז ה • אב ל הי ה סכינ ו ר ע חפי׳הולי ך והביא כ ל היו ס שחיטת ו כשיר ה ־ מפנ י שהו א מהעס ק בנור ך השחיטה• בד״ א בעו ף אב ל בבהמ ה א ס הולי ך והבי א במיעו ט אחרון ש ל סימ ן ראשו ן ושה ה בכ ך כד י שיעו ר שהיי ה שחיטת ן סמלה מספ ק אח ר שאי ן מיעו ט סימ ן מעכ ב בשחיט ה חוששי ן שמא אי ט אל א כמחת ך בש ר וי ש כא ן שהיי ה ושחיטת ו פסול ג שחט רו ב אח ד בעו ף ורו ב שני ם בבהמ ה ושה ה • ולאח ר זיץ • מרובה חז ר וגמ ר א ת המיעו ט שחיטת ו כשיר ה כמ ה שיעו ר שהייה כד י שחיט ת בהמ ה דק ה לבהמ ה דק ה וגס ה לגס ה • ובעוף י ש אומרי ס דינ ו כבהמ ה דק ה ושהיית י כ ד שחיט ת בהמה דק ה • ד ש אותרי ס לשחיט ת שהיי ת עו ף כד י שחיט ת עוף והו א כל י שיעו ר שחיט ת סימןאח ד בעו ף ־ שיעו ר שחיט ה שאמרנו ל א שחיט ת סימנץבלב ד אל א כד י שירביצנ ה וישחכינ ה דש מחמירי ם ואומרי ׳ שאינ ו אל א כ ד שחיט ה בלב ד כשהיית ה רבוצה ועומד ת *■או י לחו ש לדבריה ם : ד״ א כ ד שישתל ט מיעוט ו בית ראשו ן ושע ר ה שליש י שלא ירא ה כמקב ל הד ס לזרק ו לעבוד ת אלילי ם ־ בד״ א ככל י ריקן אב ל שוח ט הו א לתו ך אג ן ש ל מי ם • והו א שיהי ו המי ס עכ רי ן שאי ן צורת ו נראי ת מ יוכ ן ־ אב ל מי ס צלולי ם ל א ישחונז חוששי ן שמאלצורת ו הנרא ת בה ן הו א שול ט • וא ס שחט בכל י שי ש ב ו עפ ר כ״ ש הו א מות ר • ל א יש־ו ט בתו ך הגומא ואפיל ו בתו ך גומ א שבבי ת של א ירא ה כמאש ף ש ס הדס לאכו ל עלי ו כדר ך שהמיני׳עושי ס לש ס ע״א־רצ ה לנקו , חצרו כיצ ד הו א עוש ה עוש ה מקו ס מדרו ן חי ץ לגומ א ושוח ט שס כל י שיה א הד ס שות ת ויור ד לתו ך הגומ א ־ שהכ ל יודע־ ס שלא נתכוי ן ז ה אל א לנקו ת חצר ו • אב ל בשו ק ל א יעש ה שאי ן דרך האד ס לנקו ת השו ק וא ס עש ה כ ן הר י ז ה עוש ת כחוקיתיהס ש ל מיני ן וצרי ך לבדו ק אחרי ו שמ א מינו ת נזרק ה בו ■ וירא ה ל י שא ס עב ר ושח ט באח ת מכ ל אל ו הענייני ם האסורים שאי ן שחיעת ו פשזל ה שאי ן מוציאי ן א ת האד ם מחזקת כשרות ו ע ד שיבל ק וימצ א חשו ד : הי ה ב א בסכינ ה ואין ל ו מקו ס פנו י לשחו ט כד י של א יטנ ף א ת מקומ ו כיצ 7 הו א עושה שוח ט ע״ ג הכלי ם אב ל ל א לתי ק • וא ס רצ ה מוצי א ידו חו ן לספינ ה ושוחט ' ע ל דופנ י הספינ ה והד ס שות ת ויור ד לתוך הי ס ואינ ו חוש ש : השער הרביע י באיז ה זמ ן שיח ט : לעולם שוחטי ! בי ן ביו ס ובי ן בליל ה • בד״ א כשהית ה אבוקה כנגד ו אב ל א ס אי ן אבוק ה כנגד ו לכתחיל ה לא ישחו ט בליל ה שת א ידרו ס • שמאיחלי ד ול א •רגי ש • עב ר ושחט שחיטת ו כשיר ה • וכ ן הד ן השוח ט ביו ס בבי ת אופ ל • שהכלל הז ה לכ ל מקו ' שאינ ן רוא ה בשע׳שחיטת ו מ ה שהו ' שוחט • השוח ט בשב ת וביו ם הכפורי ס אפיל ו בשוג ג אסור ה באכילה ב ו ביו ס לכ ל אד ס ולער ב מותר ת אפיל ו למ י ששחטה • בד״א בשוג ג אב ל במזי ד אסור ה ל ו לעול ס • קונסי ן אות ו ע ל שהזיד ושח ט אב ל אחרי ס אוכלי ׳ אות ה לער ב • י ש מ י שהור ה • שאסור ה לאחרי ס לער ב ע ד שימתי ן בכד י שתעש ה • וי ש יוי שהור ה שמותר ת לה ס לער ב מי ד • השוח ט בשב ת לחול ה 4שחלה מבעו ד יו ם ועדיי ן הו א חול ה בשע ת שחיט ה מותר ת '־'לבריא באות צ'זרוצ ה לומ ר בל א בשו ל ובל א מליח ה י ׳ וא ס חלה ב ו ביו ס י ש מ י שאוש ר וי ש מ י שמתי ר ולז ה דעת י מט ה • חלה מבעו ד יו ס והברי א הר י הו א כשוח ט לברי א ואסו ר ל ו לעולסולער ב מותר ת לאחרי ס * בד״ א בשוח ט במזי ד אב ל בשוגג מותר ת אפי ' ל ו לער ב כת ו שבארנ ו : השער החמש י כסו י הד ס ג השוחט חי ה ועון ז־צרי ך לכסו ת א ת דמ ו שנאמ ר כ י יצו ד ציד חי ת א ו עו ף אש ר יאכ ל ושס ך א ת דת ו וכסה ו בעפר • כמ י הד ס ל א בניציד ץ בלב ד הנאטה ג אל א אפי ׳ והרביעי והחמיש י במזומניס שהר י ריב ה הכתו ב כ י יצו ד צי ד חי ה וגומ ר • כו י טכון כשו י כחי ה אל א שאי ן מכסי ן א ת דמ ו ביו ס טו ב גזיר ה שמא יב א להתי ר חלב ו ולפיכ ך אי ן שוחטי ן אות ו לכתחיל ה בי" ט וא ס עב ר ושח ט ממתי ן ומכס ה לער ב א ס רשומ ו ש ל דס ניכ ר • וכ ן השוח ט הי ה ועו ף לחוצ ה בשב ת אע״ ש ששוח ט ברשות אי ן מכסי ן א ת דמ ו בשב ת • ואפי ; ו הי ה ל ו דק ר נעו ץ מבעוד יו ס אל א תמתי ן לער ב ומכס ה ה ס רישומ ו ש ל ד ס טכר • ה ש ח ט אפיל ו אינ ו צרי ך אל א לד ס חיי ב לכס ת של א השוחט לאכיל ה בלב ד חיי ב הכתו ב • אל א כ ל ששופ ך א ת דת ו חייב לכסו ת • בד״ א בשחיט ה הראוי ה אב ל בשחיט ה שאינ ה ראויה ל א שנאמ׳כייצו ׳ צי ד חי ה א ו עו ף אש ר יאכ ל כ ל שראוי ' לאכילה • לפיכ ך הנוח ר בסימני ס והמעק ר בשימני ן פטו ר מלכסות וכ ן השוח ט א ת הטריפ ה והשוח ט ונתנבל ה ביד ו שאין א ' מכ ל אל ו ראוי ן לאכיל ' השוח ט מא ה חי ה א ו ק ' עו ף בתקו' אה ד • ואפי ׳ חי ה וסו ף במקו ס אח ד כסו י אח ד לכול ן ואין צרי ך לכסו ת חי ה בפנ י עצת ה ועו ף בפנ י עצת ו • כיצ ד מצות כסו י הד ס נותןעפ ר תיחו ח למט ה ומכס ה בעפ ר תיחו ת לתעלה שנאמ ר וכסה ו בעפ ר • עפ ר ל א נאת ר אל א בעפ ר • שחט ול א נת ן עפ ר למט ה כיצ ד הו א עוש ה גור ר הד ס ונות ן על גב י עפ ר תיחו ח ותכסה ו בעפ ר שח ט ונבל ע הד ס בקרק ע אס רישומ ו ניכ ר מכסה ו במקומ ו וא ס אי ן רישומ ו ניכ ר פטו ׳ מלכסות • מ י שאי ן ל ו עפ ר לכסו ת ב ו אסו ' לשחו ט ע ד שיה א לו עפ ר לכסו ת ־ השוח ט ול א כס ה כ ל הקוד ס חיי ב לכסו ת שלא השוח ט בלב ד חיי ב הכתו ב לכסו ת אל א כ ל ישרא ל כל ל כחיוב ז ה שהר י נאמ ר במצו ת כס י ואומ ר לבנ י ישרא ל ד ס כ ל כשר ל א תאכל ו • מצו ה ז ו ע ל כ ל כנ י ישרא ל • אל א השוח ט קודס כחיוכ ו ־ שנאמ ר ושס ך וכס ה מ י ששפ ך יכס ה • חש׳׳ ו ששחטו ואחרי ם רואי ס אות ס ששחט ו כראו י חייכי ן לכסו ת • ואס כינ ס לכי ן עצת ס פטורי ' מלכסו ת דסת ם מעשיה ם מקול!ל י ן ה ס ושחיט ה שאינ ה ראוי׳הי א •לשוח ט וכסת ו הרו ת אס חז ר ונתגל ה חיי כ לכסו ת וא ס ל א סטו ר מלנסו ת * שח ט ונסה וחז ר ונתגל ה סטו ר מלכסו ת שהר י יוצ א יד י כסו י שנאמ ר וכסהו אפי ׳ פע ס אח ת : ד ס שנתער כ כמי ס א ס י ש כ ו מראה ד ס חיי ב לכסו ת וא ס לא ו סטו ר מלכסו ת נתער כ כיי ן מאין א ת היי ן כאל ו הו א מי ס וא ס רואי ן שאיל ו נפ ל כמי ס כשיעור יי ן ז ה יהי ה כ ו מרא ה ד ס חיי ב לכס ת וא ס לא ו פטו ר מלכסות • אי ן הפר ש כדב ר ז ה כי ן שנפ ל הד ס לתו ך החי ם ויין וכי ן שנפל ו היי ן א ו המי ס ע ל הד ס כ ל שי ש ב ו מרא ה ד ס חייב לכסו ת שאי ן דחו י אצ ל מצו ת • וכ ן הדי ן כשנתער ב בד ם בהמה לעול ם רואי ס א ת תעחכת ו כאל ו הו א מי ס • השוח ט קיה(עו ף(ל א יצ א מה ס 7 ס תותרי ס כאכיל ה שאי ן כית ר / אכילת ן 1 מ ת ראשו ! את המסוכג ' אסו ר שמתק ן הו א ונאמ ר ל א ידב ק ביד ך מאות ה מן החר ס • עב ר ושח ש יולי ך מא ה לי ס המל ח והר י הי א לאח״ כ מותר ת ל ו : כמ ה שיעו ר הנא ה ז ו כד י שכ ר סכי ן לשסוש ב ו : הית ה ישנ ה שחת ך ב ה בש י הר י ז ה צרי ך לקלון׳ ) כית שביהת ו אעפ׳י ־ שאינ ׳ ב ת יומ א ששומ ן האיסוי • הנדב ק בדפני הסכי ן אינ ו נפג ס ונבל ע בכתל י בי ת השס־ש ה ־ שפ ה או נעצ ה בקרק ע קש ה עשר׳פעתי׳אי ן צרי ך קלי פ'אפי ׳ הסכי ן בן יומ ו שאי ן בי ת השחיט ה רות ח גמו ר שיפלו ש מ ה שבתו ך הסכין ויבליענ ו בבש ר • וכ ן הדי ן בשוח ש בסכי ן ש ל עכו׳־ ס אס ל א שפ ה ל א ישחו ש ב ה וא ס שח ש צרי ך קליפה • וי״ א שאי ן צריך אל א הדח ׳ ושפשו ף גדו ל כד י להסי ר שומ ן האיסו ר הנדב ק ממנו לכתל י בי ת השחיש ה • וירא ת צ י שהראשו ן עיקר • הרוצ ה לשחוש בסכי ן ששח ש ב ה שריפ ה א ו נביל ה כיצ ד הו א עוש ה מקנחו בסתרשו ש יפ ה כד י להסי ר שומ ן השריפ ה שנדב ק ע ל פני הסכי ן א ו מדיח ה במי ס צונני ס ודי ו • שח ס ב ה ע ד של א הדיח וע ד של א קנ ח דינ ו כדי ן שוח ש בסכי ן ש ל עכ ו" ס ־" א קולף) מקו ס השחיש ה • וי״ א מדי ח ותשפשף ) היש ב ע ד כד י שיוסר שומ ן הטריפ ה הנדב ק בכתל י בי ת השחיש ה : השב ח צריך שיבדו ק הסכי ן קוד ס שחישהא ס ל א בד ק ל א ישחו ש י ו שסתס סכיני ם אינ ס יפי ס לשחישה-שמ א ישכ ח מלבדו ק אח ר שחישה והר י ז ו כאוכ ל נביל ת • עב ר ושח ש ונמצ א סכינ ו יפ ה שחיטתו כשיר ה • כיצ ד בודק ו בודק ו בדיק ה יפ ה ולא ש ובכיונ ת הלב שפגימ ת כ ל שהו א קרו ב של א ירגי ש ב ה א ס יפנ ה לב ו לדברים אחרי ם • ובודק ו בבש ר ובצפור ן ומשל ש רוחותי ה לבודקו ע ל דר ך ז ה דר ך הולכ ה והובא ׳ שת א פגומ ' תסוכסכ ' יש ל ו ול א תמצ א אל א בדר ך הולכ ה א ו הובא ה : בד ק סכי ן ושחש צרי ך לבדק ו אח ר שחיש ׳ אעפ״ י שסכי ן עומ ד ע ל חזקת ו עד שיוד ע שנפג ' אי ן סומכי ן ע ל חזק ה ז ו כ ל זמ ן שהו א לפנינ ו שפעמים שנפג ם בעו ר והו א ל א יד ע • ל א בד ק סכי ן אח ר שחישה ונאב ד הר י ז ו בחזקת ו ושחישת ו כשיר ה • ל א בד ק אחר שחיש ה והצניע ו ולאח ר זמ ן שח ש ב ו אעפ״ י של א בדק ו עכשיו ונאב ד הר י ז ו בחזקת ו אי ן חוששי ן שת א ע ם עמידת ו נפגם מעצמ ו לפיכ ך השב ׳ צרי ך שיה א ל ו סכי ן מיוח ד לשחיש ׳ כדי של א יחתו ך ב ו בש ר שפעמי ס ישחו ש ואח״ כ יחתו ך ב ו בשר סבו ר הו א של א נהג ם • שאי ן הבש ר מצו י ■לפ גו ס כדר ך שאין הסיתכי ן פוגמין • ופעמי ם יג ע בעצמו ת שבבש ר ונפג ם ן הו א ל א יד ע דצניע ע בחזק ת שהו א בדו ק ואח״כישחושב ו בלא בדיק ה ונמצ א שוח ש בסכי ן פגומ ה • בד ק ושח ש ונמצא ת הגומה שחישת ו פסול ׳ שהר י פגומ ה הי א בד״ א בשל א שב ר ב ה עצמות לאח ר שחיש ה אב ל שב ר ב ה עצמו ת לאח ר שחיש ה תולין פגימ ה ז ו כשביר ת עצמו ת אל ו נשחישת ו כשירה • ל א שב ר ושער שג י בה עצמו ת אעש-״ י שנג ע בעצ ם המפרק ת אי ן תול ץ ב ו להק ל שאין העצ ס פוג ס דר ך הולכ ה והבא ה • שח ס בהמי ת רבו ת ונמצאת סכינ ו פגומ ה לאח ר שחיש ת ט ל ן אפיל ו הראשונ ה פסולה •חוששי ן שת א בעו ר הראשונ ה נפגמ ה לפיכ ך צרי ך לבדוק בי ן כ ל אח ת ואח ׳ בדיק ׳ יפ ה כד י של א תיאס ר אל א אות ה שנמצאת המי ן פגומ ה אחרי ה * ל א בד ק בי ן כ ל אח ת ואח ת ונאבד השכי ן הר י כול ן כשרות • ול א עו ד אל א א ס שב ר עצמו ת לאחר שתיש ת כול ן ונמצא ת פגומ ה כול ן כשרו ׳ לפ י שמעמידי ן סכין ע ל חזקת ו ע ס חזק ת כשרו ת הבהמו ת שה ן שחוטו ת לפנינו כראו י • וי ש אוסרי ן א ת כול , חו ז מ ן הראשונ ה דחוששי ן להחמיר שמ א נג ע בבירו ר בעצ ם המפרק ת בז ו חוששי ן לכ ל אותן שבא ו לאת ר נגיעת ו בעצ ם המפרקת • י ש מרבות י שהור ו שכל שנמצא ת פגומ ה אע״פ י ששב ר ב ה עצמו ת שחיטת ו פסולה אל א א׳׳׳ ב י ש בסכי ן כד י שיעו ר צוו׳ארי ן דאיסש ר שאפיל ו יכגוס בעו ר שת א ל א פגע ו סימני ׳ בפגימו ת • אב ל אי ן בסכי ן כשיעור ז ה אי ן תולי ן בז ה להק ל ול א ירא ה ל י כ ן : סכי ן שנפל ה ע״ג קרק ע קש ה א ו ע״ ג אבני ס הר י ז ה כת י ששב ר עצמו ת בל״א כשנוד ' שנפל ׳ ע ל חוד ה אב ל א ס ל א נוד ע כל ל לאיז ה (צד) אי ן תולי ן להק ל אל א כששכ ר עצמו ת וכיוצ א בז ה : בכ ל שוחשין בי ן בצו ר בי ן בזכוכי ת בי ן בקרותיו ת ש ל קנ ה • בד״ א בתלושין אב ל במחוכרי ן לקרק ע ל א ישהו ש שאי ן שרזשי ן במחובר לקרק ע בי ן במחוב ר מעיקר ו בי ן בתלו ש ולבסון * חברו ואפ י ׳ל א.בשלו • שח ש במחוב ר מעיקר ו שחיטת ו פסול' • שחש בתלו ש ולבסוף ) חבר ו ובשל ו ירא ה ל י ששחישס ו כשיר ה ויש מ י שאושר • שח ש כתלו ש ולבסוף ) חבר ו ול א בשל ו כשיר ת בד׳׳א כשהסכי ן לתעל ה וצוא ר בהמ ה למש ה אב ל צוא ר בהת ה למעלה כיר ן שהסכי ן נעו ץ בכות ל שהישתופסול׳ ־ ול א מחת ת איסור חבור ו אל א חוששי ן שמ א ת^כי ד הבהמ ה ע ל הסכי ן ונמצא שוח ש בדריש ה • ולפיכ ך אפי ׳ נעצ ו בקור ה התלוש ה ושחש ב ו כ ל שהצוא ר לתעל ה שחישת ו פסול ה כמ ו שא.מרנ ל שם • וירא ה ל י שאפי ׳ אמ ר בר י לי- ׳ של א דרסת י שחיטת ו פסולה• ב ד" א בבהמ ה אי ל בעוף ) הק ל לחישת ו כשיר^ירא ׳ לי של א בכ ל עוף ) הכשיר ו א ל א בעוף ) הק ל ־תרנגולי ן אבל־^עון * הגס כאווזי ן וכיוצ א בז ה שחישת ו פסול ה שא ך ה ן מנבידי ן כבהמה : כמ ה יה א בסכי ן ויהי ה ראוילשחו ש : אפי ׳ איזמ ל קשן ובאיזמ ל שאי ן ל ו קיני ס • וכמ ו שבארנ ו בדרס ה דיני ם אלו כ ל הצור ך : השער השליש י באיז ה מקו ס שוח ש : שוחט אד ס בי ן ברא ש הג ג • בי ן ברא ש הספינ ה אב ל ל א ישחוש לתו ר הי ס ול א לתו ך הנהרו ת של א ירא ה כשוחט לשר ו ש ל י ם וש ל נהרו ת • אי ן שוסשי ן לתו ך הכלי ם שלא בית ראשו ן מופו ע ל החלת ו : השוח ט לש ס הרי ס • לש ס גבעו ת • לש ס יגויס ־ לש ם נהרו ת • לש ס מדברו ת ■ לש ס חמ ה ולבנ ה וכככי ' ומזלות • א ס שח ט לש ס אח ד מכ ל איל ו ע ל דע ת לעבו ד אופ ס בכך כדר ך עובדי ם ע״ א ששואטי ן לש ס עבוד ת אלילי ם הרי ז י זבח י מתי ס ואסור ה אפי ׳ בהנא ה א ך ע ל פ י שאי ן ההרים נאסרי ם כע״ א הר י ה ן נעשי ן ע״ א והשוח ט לשמ ן כשוחט לעבוד ה זר ה והמשתחו ה לה ן כמשתחו ה לעבוד ה זר ה וזה שאמר ו ?יקיה ס ע ל ההרי ׳ ול א ההרי ס?יקיה ס אי ן הכוונ ה אצא של א יהי ו ההרי ס עצמ ן אסורי ן • אב ל ה ן נעשי ן ע״ ז להתחייב בעבודת ן כשא ר עובד י עבוד ה זר ה • שח ט לש ס אחד מכ ל אל ו של א לעבוד ה אל א לכוונ ת רכוא ה כהלל ו המתעסקין בדבר י הבא י שחיטת ן פשל ה מדבריה ם לאכיל ה ומותרת בהנא ה • שח ט לש ס ש ח ש ל ה ר • א ו לש ס ש ר אח ד משאר א ׳ מדברי ם אל ו בי ן ששח ט לש ס חיכ? 1 ש ר הגדו ל בי ן ששחט אפיל ו לס ם שר ו ש ל שלשו ל קט ן שבי ס • אע״ ס של א גתכוין אל א לרפוא ה ולדבר י הבא י הר י ז ה כזבח י מתי ם מדבריהם ואסור ה אפי ׳ בהנא ה • ישר? ' ששח ט בהמ ת חביר ו לשס אח ד מכ ל אל ו ל א אסר ה שאי ן ישרא ל חשו ד להתכוי ן בדברים האסורי ׳ ול א עש ה כ ן ^ א לצע ר א ת חבירו-וישת י שהור׳שאס י ש ל ו ב ה שותפו ׳ ל א אסר ה ואע״פ י שאיל ו הית ה 50* של ו אסר ׳ ז ה לאנתכוי ן ?י א לצע ר שותפ ו : הי ה שוח ט בהמת חביר ו לש ם א ' מכ ל אל ו והתר ו ב ו וקב ל עלי ו התרא ה איו ל ך משומ ד גדו ל מז ה ואסר ה : השוח ט לש ם עול ה א ו לש ם שלמים א ו לש ם אש ס תלו י • לש ם פס ח לש ם תודה לש ם קרב ן נזי ר שחיטת ו פסול ה • דברי ם איל ו באי ן דרך נדב ה ולפיכ ך חוששי ן שת א עכשי ו נד ב אות ן ונרא ה כשוחט קדשי ם בחו ץ ואוכ ל אפיל ו ה־ת ה בהמ ה ז ו בעל ת מו ס ואיכהראויי ה להקרב ה אסור׳ • פעמי ם שאד ם מכס ה מומ ה ואינו ניכ ר • שח ט תרנגול ת ואווזי ן וכיוצ א מ ן המיני ! שאינ ן ראויים למזב ח מות ר שהכ ל יודעי ם שאי ן אל ו קדשים • שח ט תורים ובנ י יונ ה הר י אל ו אסורי ם • וירא ה ל י שא ס הי ו תורי ם קנ:גי'ס ובנ י יונ ה גדולי ם כשרי ם שהכ ל יודעי ס שאי ן אל ו רא;ייס להקרב ה : שח ט לש ם אח ד מכ ל אל ו מ ן הקדשי ם שאינם באי ן בנדב ה כחטא/אש ס ודא י לש ם בכו ר לש ם מעש ׳ לשס תמור ה שחיטת ו כשיר ה שהכ ל יודעי ' שאי ן אל ו ?' א דבר י הכאי שאיל ו הי ה חטא ת ואש ם * נוד ע הי ה וקו ל יוצ א לאל ו בד״א כשל א נוד ע שעב ר ז ה עביר ה שקיי ב עלי ה חטא ת א ו אשם אב ל עב ר עביר ה שחייבי ן עלי ה חטאתאואשסודא י ואמר לש ם חטאת י הר י ז ז פסולה • שני ם אוחזי ן בסכי ן בי ן בשני סכיני ן בי ן בסכי ן אח ד ושוחטי ן אח ד לש ם אח ד מכ ל אצו שאתרטנאת ד לש ם דב ר כש ר שחיטת ו ססןלהע ד ג ושער שנ י ה שתהא כ ל השחיט ה לש ם דב ר כש ר : השער השנ י במ ה שוח ט ודינ י סכי ן : ככל שוחטי ן חו ן ממג ל קצי ר והשיני ס והצסורי ן • מפצ י שסן ־ חונקין עב ר ושח ט באח ד מכ ל אל ו שחיטת ו פסול ה י בד״א בשת י שיני ם שהר י חו ק שי ש בי ן ש ן לש ן נדו ן כפגימ ה לבי שהו א חונ ק • אב ל בש ן אח ד שוחטי ן ב ה לכתחיל ה • והו א שתהיה תלושה • אב ל במחובר ת שחיטת ו פסול ה • וכ ן הדי ן בצפורן שאינ ה כסול ה לשחיט ה אל א במחובר ת לפ י שאי ן שוחטין במחוב ר כמ ו שיתבא ר • חב ל צפור ן התלוש ה שוחטי ן בה לכתחיל ה י מג ל קצי ר הו א שישב ו פגימו ת הרב ס ׳ ופגימותיה מסוכסכו ' ומטו ת לצ ד אח ד • ואעפ״ כ א ס שח ע בו אכיל ו הולי ך ול א הבי א שחיטת ו פסול ה • כיו ן שי ש פגימו ת הרבה חוששי ן שמ א השי ב יד ו אחו ר מע ט ונאח ז אח ד ח ן העוקצין בסיחני ן וקר ע • אב ל סכי ן שאי ן ב ה ?י א פגימ ה אח ת אס אוגר ת משת י רוחותי ה שחיטת ו פסול ׳ • והר י הי א נידוני ' כמגירה מכ ל מקו ם בי ן שהולי ך ול א הבי א בי ן שהבי א ול א הוליך לעוצ ם הו א פוג ע כפגימ ה וקורע ת : הית ה מסוכסכ ת אס עוק ץ הפגימ ה נוט ה כלפ י זנ ב הסכ ץ והולי ך ול א הבי א שחיטתו כשיר ה לפ י שאי ן עוק ץ הפגימ ה קור ע אל א בפגע ( בסכין • וא ס עוק ץ הפגימ ה נוט ה כלפ י הרא ש ול א הולי ך שחיטתו כשיר ה : מג ל י ד והו א שצד ו האח ד סכי ן וצד ו האח ד מגל • לפיכ ך א ס שח ט בצ ד הכגימו ת שחיטת ו פסול ה ואפיל ו הוליך ול א הבי א • אב ל בצד ו השנ י שהו א עשו י כסכי ן ל א ישחוט לכתחיל ה גזיר ה צד ו האח ד משו ס צד ו השנ י • עב ר ושחט שחיטת ו כשיר ה • הוחלק ו שיני ה שוחטי ן בכ ל צ ד • ואי ן גוזרין הוחלק ו משו ס ל א הוחלקו • כמ ה שיעו ר הפגימה . שפוסלת בשחיט ה כ ל שהו א • ובלב ד שתחגו ר כ ל שהו א ואפי ׳ כחוט השער ה • אב ל א ס אינ ה חוגר ת כלו ס אי ן ז ו פגימ ה ואינה פוסל ת השחיט ה שאי ן ז ה אל א כרא ש השבול ת שנמצ א כאוגר ואינ ו • וי ש מ י שפיר ה ששיעו ר פגימ ת הו א כפגימ ת המזבח ופגימ ת המזב ח כד י שתחגו ר ב ו צסור ן : ליכ ן סכי ן באש לאישחו ט ב ז לכתחיל ה וא ס שח ט ב ה י ש מ י שאומ ר ששחיטתו כשיר ה שחדוד ו קוד ם ללבונ ו וכי ת השחיט ה מרחי ב ואינו נוג ע בצדדי ן בד׳׳אבשיד ע קוד ם ששח ט שהו א מלוב ן אבל א ס ל א יד ע שחיטת ו פסול ה מתו ך של א יד ע חוששי ן שמ א לא נזה ר ונג ע בצדדי ן ונשרפ ו • וי ש מ י שאמ ר יד ע ואפיל ו מבר ושח ט שחיטת ו ססזל ה אע״ ג שחדוד ו ש ל סכי ן קוד ם ללבוט סוששי ן שמ א נג ע ואי ן סומכי ן ע ל זכירת ו בכ ך וכ ן נראין הדברים • סכי ן שהו א משמש י ע״ א א ס חדש ה הי א של א תתךבהבשראלא ששב ר ב ה לפני ה מק ל א ו כיוצ א בז ת מותי־ לשחו ט ב ה בהמ ה בריא ה לפ י שמ א מקלק ל אב ל לשחו ת בית ראשו ן שחיטה כינ ו לכ י ן עצמ ו י ול א ידענ ו כאיז ה סכי ן שח ט וי ש אצלו סכי ן יפ ה וסכי ן שאינ ו יפ ה ואמ ר כיפ ה ז ה שחטת י ירא ה לי שהו א נאמ ן • דלעול ס ל א שבי ק היח ר ואכ ל איסור ׳ ־ ית ר מכן נרא ה ע י שהפיל ו נמצא ת כש ר שחופ ה כיד ו כ ל שי ש טבהיס ומקול ץ ישרהלי ס נאמ ן הו א לומ ר מ ן השחוט ה לקחת י ואני׳ י ש כיד ו עו ף שחו ט שהינ ו נמכ ר כמקולי ן א ס י ש אנשי ׳ כשרים ומומחי ס עמ ו כמדינ ה נאקהו א לומ ר ישרא ל מומח ה וכשר שח ט ל י • ואי ן צ״ ל כאומ ר ישרא ל פלונ י כש ר שח ט ל י שכל ז ה נכצ ל מ ה שאמר ו אינ ו מני ח א ת ההית ר ואוכ ל א ת האיסור • אע״פ י שאינ ו טור ח לתק ן הסכי ן טור ח הו א ללכ ת אצל כק י לשחו ט • לה׳י ד לחמצ ן ש ל עוכר י עביר ה שמות ר לאחר ופס ח מי ד מפנ י שה ן מחליפי ן • משומ ד אוכ ל נבילו ת להכעיס ירא ה ל י שאי ן מוסרי ן ל ו לשחו ט לכתחל ה ואפיל ו אחריס עומדי ס ע ל גבי ו מפג י שהו א מכוי ן לנכ ל ולקלק ל " ושמא ל א יתנ ו ל ב הרואי ס במ ה שהו א עוש ה במ ה שנת ן כ ץ ידיו • ות ה הפר ש י ש בי ן ז ה לצדוק י ולביית׳יס י א ו הכות י קוד ס שנזרו עליה ן שאנ ו שוחטי ן לכתחל ה כשאחרי ם רואי ן אות ן חה אי ש שוח ט • לפ י שאינ ן משומדי ם לגכילו ת • ואעפ׳׳ י שאין לה ם בכיוצ א בז ה לפנ י עו ר צאתת ן מכשו ל • מ״ מ אי ן מכוונין כ״ כ לנב ל אב ל משומ ד ז ה שהו א מנב ל ואוכ ל להכעי ס כ" ש שמנב ל ויאכי ל לאחרי ם וחשו ד הו ח בדב ר ז ה מ ן הנכר י ביין המופק ד אצל ו וישר ^ יוצ א ונכנ ס • וי ש מור ץ בז ה להק ל • שחט ואחרי ם רואי ן אות ו שחיטת ו כשר ה ואינ ו כעכו״ ס • ומשומד לדב ר אח ד אינ ו משומ ד לכ ל התור ה כול ה • והו א שבדקו סכי ן ונתנ ו ל ו א ו שבדק ו סכי ן אחרי ו ונמצא ת יפ ה • משומד לערלו ת א ו לעביר ה אח ז מ ן העבירו ת שבתור ה שוחט לכתחילה • וירא ה ל י שאי ן צרי ך לבדו ק אחרי ו סכי ן • ולא לבדו ק אות ו א ס מומח ה הו א א ס לא ו • ?1 א הר י הו א אצ ל שחיטה כישר? ) גמו ר דמשומ ד ל ; ב ר אח ד אינ ו משומ ד לכ ל התורה נול ה בד״ א במשומ ד לשא ר עבירו ת שבתור ה אב ל במשומד לע״ ז א ו שמחל ל שבתו ת בפרהסי א • הר י הו א כמשומד לכ ל התור ה כול ה והר י הו א כעכו׳׳ ס ושחיטת ו עפולה : התחי ל אח ד מ ן הפסולי ן לשחו ט כגו ן עכו '׳ ס ומיי ן או כות י וגמ ר ישרא ל א ו שהתחי ל ישרא ל וגמ ר אח ד מאל ו שחיטתו פסול ה ששחיטת ו ש ל איל ו אינ ה אל א כקו ץ • והר י נעשה ב ס מעש ה טרפ ה ביד ם בד״ א כשהתחי ל אח ד מאל ו בדבר שעוש ה חות ה נביל ה כווש ט א ו כתב ו ש ל קנ ה אב ל א ס , התחי ל בדב ר שאינ ו עוש ה אות ה נביל ה כחצ י קנ ה וגמ ר ישר? ז הרי ז ו כשיר ה : הי ו שני ם א חזי ן בסט ן וא ׳ מה ן פסו ל לכחיט ' שחיטתן פסול ה • שהר י נעשי ת השחיט ה ג ס ע" ־ הפסו ל ואי ן מעשיו ן1 א כקו ץ ואי ן צ״ ל בשנ י בנ י אד ס ושנ י סכיני ׳ נאח ד מה ס ושער ראשו ן פסול לשחיט ה וחצ״ ל כשאי ן הכש ר שחיט ה במעש ה היש ר לבדו אל א בצירו ף נפסו ל ?1 א אפי ׳ שח ט ז ה רו ב הסימ ן וז ה רוב הסימ ן : נ כ ס ועבד י ש ינ ס משוחררי ס נר י ה ן בודקי ן סכין לעצמ ן ושוחטי ן ל-תחיל ׳ נ ג ול י ישר^ י שהשחיט ה כ ש ר ׳ בנשיס ועבדי ס : נסומ א ל א ישחי ט ח ס הי ן אד ם אח ר תא ה אותו שוח ט שמ א יחלי ד א ו ידרו ס והו א ל ח יד ע וא ם שמ 1 שחיטתו כשיר ה • השוח ט במוכנ י שהו א גצג ל הרי ח ס שהו א מגלגל ע ׳ י י מי ס צ א ישחו ט לכתחיל ה וא ס שח ט שחיטת ו כשיר׳ ב ד" א בנ ח ראשו ן לפ י שהו א ב א מכ ח חל ס הב ל מנ ח ראשון ואיל ך שחיטת ו פסול ה לפ י שאינ ו ב א יוכ ח המי ס • גלגל היוצרי ם שמגלגלי ם אות ו ברג ל ה ו גלג ל הריחי ס ש ל י ד יראה ל י ששוחטי ן ב:ןלכתחל ה בי ן בכ ח הראשו ן בי ן צכ ח שני שכול ן מכחא7סה ן באי ן ־ שוחטאל ס א<יל ו בהמו ת הרבה בב ת י׳ח ת ואפיל ו לכתחיל ה ואינ ו חוש ש והו א שיה א מוליך ומבי א י ו שיה א בסכי ן מל א הנמארי ן וחוצ ה לה ן כמל א צוואר כת ו שבארנ ו בהלכו ת דרס ה • השוח ט אעפ״ישל א כיו ן לשחיטה • ואפיל ו לחתיכ ה בעלמ א שחיטת ו כשיר ה לפ י שאי ן חולין צריכי ן כוונ ה ־ לפיכ ך זר ק סכי ן לנעצ ו בכות ל והלכ ה ושחטה הר י ז ה כשיר ה • והו א שרח ה של א החלי ד הסכי ן בי ן סימן לסימ ן א ו תח ת העו ר : מצ א נוצ ה שע״ ג השחיט ׳ חתוכ ה בידוע ששחט ׳ כדר ל שאיל ו החלי ד ל א הית ה הנוצ ה חתוכ ה • וכן הדי ן כשמצ א שע ר העו ר חתו ך • ול א עו ד אל א אפי ׳ הפי ל הסכין ביל ו א ו ברגל ו אפי ׳ של א בכוונ ה והל ך ושח ט כדרכ ו הרי ז ו כשיר ה : ז ה הכל ל כ ל שב א מכ ח ישרא ל ואפי 'מנ ח ת י שאינו ב ן דע ת שחיטת ו כשיר ה : נפ ל הסכי ן תעצמ ו של א בכחו ואע״ פ ששחט ה כדרכ ה הר י ז ו ססול ה שנא ׳ וזבח ת ואכלת מ ה שאת ה זוב ח את ה אוכ ל : הי ה סכי ן ומנ ח ל ו ביד ו ובחיקו ונפל ה ל ה מיד ו • הור ו הראשוני ם שז ה כנפל ה מ ן הג ג עצמה והר י ז ו פסול ה •ואע״פ י שי ש ל י לדויולהק ל לה ס שומע ץ שאמרו להחמי ר בש ל תור ה : השוח ט לעכו״ ס א ף ע ל פ י שבהמה ש ל עכו׳׳ ס שחיטת ו כשיר ה • ול א עו ד אל א אפי ' שמענו העכו״ ס אומ ר שהו א רוצ ה לזת ק דמ ו לע׳׳ ז א ו להקטי ר חלבו לכו״ ס הר י ז ו כשיר ה לפ י שאי ן הכ ל הול ך אל א ו^ר . השוחט • חש ב השוח ט שהעכו״ ס יזרו ק דמ ו לכו״ ס א ו שיקעיי ־ חלבולפו״ס שחיטת ו פסול ה ואצ״ ל כשחש ב ישרא ל השוחכ ן לשחוט בהמ ה זולכו״ ס שז ו זבח י מתי ס הי א ואעור ה אפן ' בהנאת • פנא׳זונ ח לאלהי ס יחר ס : שחט ה לזרו ק דת ה לע״ ז או להקטי ר חלב ה לע׳׳ ז פסול ה ואפי ' של א שח ט אות ה ממ ש לע״ז לפ י שמחשב ץ מעבוד ת לעבוד ה : שחט ה ס״ ס וא ח כ נמלך עלי ה לזרו ק דמ ה א ו להקטי ר חלב ה לע׳׳ ז יוששיןכמ ן סעכפיו נמל ך עלי ה שמ א א ף בשע ת השחיט׳חש ב לכ ך ׳והוכי ח 0■ בית ראשו ן השער הראסוןמבי ת הראשו ן בביאו ר הכש ר השוחטיןומ י שוח ט מצות עש ה להיו ת אד ס שוח ט מ ה שירצ ה לאכו ל בהמ ה חיה ־ א ו עו ף שנאת ׳ וזבח ת מבקר ך ומצאנ ך • והוקשה חי ה לבהמ ה שנאמ ר בבכו ר בע ל מו ס • כאש ר יאכ ל הצבי וא ת האי ל כ ן תאכלכ ו • ובעו ף הו א אות ר זא ת תור ת הבהמה מעון ) הקי ש תור ת לשחיט ה • מ ה ז ה בשחיט ה • אן) ז ה בשחיט ה • ושחיטת ׳ הנכר י נביל ה שנאמ ר וקר א ל ך ואכלת מזבח ו מכל ל שזבח ו אסו ר • ואפיל ו ג ר תוש ב שאינ ו עובדע״ו שחיטת ו נביל ה כ ל טב ח שאינ ו יוד ע הלכו ת שחיט ת אסור לאכו ל משחיטת ו שת א קלק ל בשחיטת ו : סת ס אנשי ס המצויין אצ ל שחיט ה מומחי ן ה ס • לפיכ ך הכ ל שוחטי ן ואפיל ו שאינן מומחי ן אצלינ ו החזק ה כ ל המצו י אצ ל שחיט ה מומח ה הוא : רא ה אח ד ששח ט ואינ ו יוד ע א ס מומח ה הו א א ס לא ו • ־ א ס ישנ ו בפני ו שואל ו א ס יוד ע הלכו ת שחיט ה א ס ל א • שכ ל שאיפשר לבודק ו בודק ו ־ וא ס ל א אוכ ל והול ך חזק ה מומח ה הוא כמ ו שאמרנ ו : רא ה אח ד ששח ט ויוד ע ב ו שאינ ו מומח ה אס ראה ו מתחל ה וע ד סון ) מות ר לאכו ל משחיטת ו • וא ס לאו אסו ר לאכו ל משחיטת ו ־ ואפי ׳ שח ט בפנינ ו שני ס א ו שלשה פעמי ס כהוג ן ־ ואפי ׳ שח ט בבהמ ה ז ו אח ד קהשימני ׳ יפה אי ן אומרי ן כת ו ששח ט בפנינ ו הרב ה פעמי ם כהוגןוג ס עכשיו שח ט אח ד מ ן הסימני ם • כ ך שח ט הסימ ן השנ י יפה אל א קוששי ן שת א בשימ ן השנ י שה ה ודר ס אח ר שאינ ו מומחה ות ה של א איר ע ל ו פסו ל בראשונ ה ל א מחמ ת בקיאו ׳ היה אל א תקר ה הי ה • ־ י ש אנשי ס רכ י ל ב ומתעלפי ם כשה ס שוחטין • ולפיכ ך כ ל ר ך הלב ב ל א ישחו ט בינ ו לבי ן עצמ ו שתא יתעל ף וישה ה וידרו ס ול א ירגי ש : סת ס אנשי ס אינ ס מתעלפים מחמ ת שחיט ה • ׳לפיכ ך מושרי ן לכ ל לשחו ט : ואין צרי ך לשאו ל א ס מתעל ף א ס לא ו • ואפ י ׳הי ה בפנינ ו אין צרי ך לשאו ל א ס נתעל ף שאי ן חוששיןלעלו ף כל ל • מ י שאינו מומח ה שאמרנ ו של א ישחו ט א ס שח ט בינ ו לבי ן עצמ ו ואמר ברי א ל י של א שהית י ושל א דרסת י ירא ה ל י שאי ן אוכלי ן ממחיטתו דכ ל שאינ י יוד ע אפש ר שישה ה וידרו ס ול א יד ע י^דרגי׳-ויש מתירין:שח ט ואחרי׳רואיןאות ו שחיטת ו כשיר ת ולא עו ד אל א שמוסרי ן ל ו ל כ תחל ה א ס י ש א ח־י ׳ מותחי ם שעומדים ע ל גבי ו שאי ן הגדו ל ב ן דע ת אעפ״ י שאינ ו יוד ע דומה לחש׳׳ ו שאי ן תוסרי ן לה ס לכתחל ת ואפי ' אח״י ס רואי ן אותן לפ י שק .מועדי ן לקלקל ו וגדו ל ב ן דע ת רו ב מעשי ו מתוקנין • ונצ א תרנגול ת שחיט ה א ו בהמ ה • א ס תצא ן בבי ת תותד ־ שרו ב התצויי ן בשחיט ה מומחי ן ה ן כת ו שבארנ ו • ו ק אס נגנב ו א ו נאבד ו ומצא ן כשהןשחוטי ן בבית ו • תצאןבאשפ ה ושער ראשו ן שבשוק אסורי ן • שדר ך נבילו ת להטיל ן באשפ ה שבשו ק •מצ א באשפה שבבי ת • א ו שמצ א בשו ק של א באשפה • י ש ת י שאוס ר ויראה ל י שחזקת ן שחוטי ן • שאיל ו נתנבל ה • באשפ ה שבשו ק השליכום • בד״ א כשתצא ן במקו ם שרוב ן ישרא ל • אב ל בשו ק שרובן עכ״ ס אסורי ן * וא ף ע ל פ י שה ן שחוט י הסיתני ן ירא ה לי שאי ן סימ ן ז ה מחזי ק כשחיט ת ישרא ל : קט ן היוד ע לאמ ן את ידי ו לשחיט ה תוסר ץ ל ו לשחו ט לצתחל ה • והו א שאחרי ם עומדיס ע ל גבי ו • אינ ו יוד ע לאמ ן א ת ידי ו לשחיט ה • ואפיל ז אחרים עותדי ס ע ל גבי ו ל א ישחו ט לכתחל ה כמ ו שאמרנ ו : וכן הדברי ׳ בחר ש ושוט ה ■ שחט ו ואחרי ם רואי ן אות ו שחיטת ו כשירה : אי ן אחרי ס רואי ן אות ו י ש אומרי ס שאפיל ו להתלמ ד אין מוסרי ן לה ס לכתחל ת חוששי ן שת א הרואי ן שמוסרי ן לה ם לשחוט סבורי ן שתות ר לסמו ך עליה ן כ ל שיודעי ס לומ ר הלכו ת שחיטה : שכו ר שנתב ל בל ה לעת ו הר י הו א כשוט ה • אב ל שתוי של א הגי ע לשכרות ו ש ל לוט • ירא ה ל י שהו א כפק ח ושוח ט לכתחילה ואעפ״ י שאינ ו יכו ל לדב ר בפנ י המל ך • שחיט ת כותי אסור ה כשחיט ת עכו״ ס שכול ס קלקל ו מעשיה ן ולפיכ ך עשאוס עכו״ ס גמורי ם • שחיט ת צדוק י זכי יתנס י א ס הו א מומחה שחיטת ו כשיר ה • והו א שיהי ה ישרא ל עומ ד ע ל גבי ו * אפילו נכנ ס ויוצ א •שח ט בינ ו לבי ן עצמ ו ירא ה ל י ששחיטת ו פסולה• ואפיל ו חת ך כזי ת ונת ן ל ו ואכל ו אי ן סומכיןעלי ו דכ ל מצוה שאי ן הלכותי ה כתובו ת בתור ה אע״פ י שהחזיק ו ב ה אי ן סזתכין עליה ם : ישרא ל אופ ל נבילו ת לתיאבו ן בודק־ ן סבי ן ומתנץ ל ו והול ך ושוח ט בינ ו לבי ן עצת ו * חזק ה אינ ו מני ס ההיתר ואוכ ל א ת האסו ר ירא ה אפי ' שאי ן אנ ו יודעי ס ב ו שיודע הלכו ת שחיט ה תות ר לאכו ל משחיטת ו • שכ ל המצו י אצל שחיט ה מומח ה הו א : ישרא ל משומ ד לאכו ל נבילו ת לתיאבון ששח ט בינ ו לבי ן עצמ ו לת ה אי ן חוששי ן שת א נפג ם הסכין בעו ר והו א נאמןלומ ר שאינ ו נפגס • לכ י שאנ ל תעמידי ׳ הסכין ע ל חזקת ו * כ ל של א ראינוה ו שנפג ס והבהמ ה שחוט ה יפה לפנינ ו • שהר י ל א תצינ ו ב ה שו ס ריעות ' ואפי ׳ שס ט מא ה בהמות בבדיק ה ראשונ ה ד י ל ו דלעול ס תעמידי ן הסכי ן ע ל חזקתו ע ד שנוד ע שנפג ס • וכ ן הדי ן לבדיק ת סימני ן שלאח ר שחיטה שכ ל השוח ט כראו י הו א שוח ט ובד ק בסימני ן קוד ס שיעור שהיי ה וחזק ה ע ל ז ה שבד ק כראו י כשא ר השוחטי ן התומחין שאינ ו מט ח ההית ר ואוכ ל א ת האיסו ר שח ט בי ט לבין עצת ו ול א בדק ו ל ו סכי ן לכתחל ה בודקי ן סכינ ו אחרי ו • אס נמצא ת סכינ ו יפ ה אוכס ן משחיטת ו וא ס לא ו אי ן - אוכלי ן משחיטתו • אח ר שאמרנ ו שאפ י שח ט בל א בדיק ת סכי ן בוד ק סכין אחרי ו ומות ר • מפנ י ת ה הצריכ ו לבדו ק לכתחל ה תוששי ן שמא ישכ ח ול א יבדו ק אחרי ו ואול י בסכי ן פגומ ה שח ט • גמ ר שחיטה מבוא השער •ראשו ן בביאו ר מ י וגושה ו י ק ג&ך • לאסו ר אות ו אפילו בהנא ה • ומ י אוס ר אות ו כשתי ה ול א בהנאה ־ ואכלו ל ע ס זה • די ן שכרשלעכז״ ס • וי ן תפוחי ם ורתוניס • וד ן ריח ו ש ל יי ן נס ך ואפיל ו קילס ו בפ י ז ליד ע א ס סוב א ס ר ע וזה ו העניי ן שקראוה ו ב ת תיה א : השער השנ י בביאו ר מאימת י נעש ה יי ן לקב ל איסו ר ניסו ך ובמה נעש ה יי ן נס ך לאסו ר אפי ׳ בהנא ה • ואכלו ל טס ז ה די ן שכ ר יי ן נס ך בפוע ל שהשכי ר עצמ ו להעבי ר חביו ת של יי ן נס ך א ו שהשכי ר בהמת ו וספינת ו להולי ך יי ן נס ך • וכיוצא בז ה וכ ן אכלו ל ע ס ז ה א ס מות ר לשמ ש לפנ י העכו״ ס או להושי ט ל ו א ת הכו ס • וכ ן די ן הרוצ ה בקיומ ו ש ל יי ן נס ך <אפי לזמןמוע ס-וכד י לאב ד לאח ר שע ה כגו ן ששכר ו העכו׳׳ ס לשבור ל ו חביו ת ש צ יי ן נס ך • א ו להשליכ ו באשפ ה וכיוצ א בז ה וכן מ י שנעש ה שומ ר עלי ו ואפיל ו שומ ר חנ ס שכ ל ז ה בכל ל -רוצה כקיומ ו וכ ן אכלו ל ע ס ז ה די ן דמ י יי ן נס ך בי ־ עכו״ ס או כי ד ישרא ל וכ ן אכלו ל ע ס ז ה א ס מות ר לסתוספיכוב א ס״י עכו״ ס כנעור ת ש ל פשת ן וכיוצ א כז ה שהי א מספטפ ת וכן אכלו ל ע 0 ז ה די ן המוכ ר יינ ו לנכר י ומוד ד לתו ך כלי ו א ס צריך להקדי ס וליטו ל ממנ ו מעו ת א ס לא ו ' השער השליש י בביאו ר איז ה יי ן י ש ב ו משו ס יי ן נס ך ואת ו אין ב ו משו ס יי ן נס ך ואיז ה דב ר ש ל עכו״סנאש ר משוס יי ן נס ך כיי ן נס ך א ף ע ל פ י שהו א עצת ו אינ ו יי ן : השער הרביע י • בביאו ר אצ ל מ י מהנכרי ם מייחדי ם יי ן ואפי׳ בל א חות ס •ואצ ל מ י תסקידיןומייחדיסבחות ס 1אבאר א ס תפקידי ׳ אצל ס בסות ס אח ד א ו בשנ י חותמו ת א ו במפתח וחות ס • וכ ל שא ר דינ י יי ן שנתייח ד ע ס העכו״ ס ודין מטה ר יינ ו ש ל עכו״ ס ואכלו ל ע ס ז ה די ן יי ן שנגע ו ב ו גנביס ואינ ו יוד ע א ס גנבי ס עכו״ ס א ו גנבי ס ישראלי ם • ודין חביו ת ש ל יי ן שנמצא ו ואינ ו יוד ע א ס ש ל יי ן נס ך א ו ש ל יין כש ר • השער החמיש י בביאו ר דינ י תערובו ת ש ל יי ן נס ך בי ן ש ל סתס יינ ס בי ן ש ל וודא י יינ ס בי ן יי ן במי ס בי ן בשא ר דבריס ודי ן חביד ׳ ש ל יי ן נס ך בתו ך חביו ת של-יי ן כש ר ואכלו ל עסזהדין נצו ק ונצוקב ר נצו ק : שעד השש י בביאו ר דינ י כל י היי ן בת ה גאסרי ן ובת ה יהי ו הכשרן : השערים הכית השיש ' בי ת הקדוש ה • בביאו ר עניי ן נטיל ת ידיס • ומיס אחרוני ם • ומי ס אמצעיי ם • ודיניה ם • וחלקת י אות ז לחמשה שערי ס : השער הראשו ן בביאו ר ע ד איז ה סר ק צרי ך ליטו ל ידי ו להוליןבתיס ראשונים * וע ד איז ה פר ק למי ס אמצעי־ ס ולאחרונים ולחמ ה דב ר צרי ך ליטו ל תחל ה ולאיז ה דב ר צרי ך לרחוץ באמצעיי ס ולאיז ה באח ר וט ס : > השער השנ י בביאו ר שימו ר המי ס שיטו ל בהןא ת ידי ו ובאיז ה ' מיס ־ ובביאו ר א ס מות ר לאכו ל בל א נטיל ת ידי ס • אס כר ך ידי ו במפ ת וכיוצ א בז ה ובביאו ר די ן אוכ ל מחמ ת מאכיל : השער השליש י בביאו ר הכל י שהו א טט ל תמנ י לידי ס והאי ך נוטל תמנ ו ואכלו ל ע ס ז ה א ס נוט ל ן מי ס ראשוני ם או מי ס אחרוני ם ע״ ג כל י א ־ אפי׳ע׳י׳ ג קרק ע : השער הרביע י בביא־ ר א ס צ ר ך ליטו ל מכ ת האד ס א ס לאו • וממ י גוטלי ן • וא ס צרי ך כוונ ת נטיל ה א ס לאו • ואכלול ע ס ז ה א ס צרי ך ליטו ל ידי ו בכ ל פע ס זפע ס שהו א רוצת לאכו ל א ו א ס מות ר ליטו ל פע ס אח ת ביו ם ומתנה : השער החמיש י בביאו ר דינ י החציצ ה לנטיל ת ידי ס ־ ואכלו ל עסזהדין היס ח הדע ת לנטילו ת ידי ס ועו ד אבא ר עניין הברכ ה למי ס ראשוני ם ולמי ס אחרוני ם ואמצעיי ם : הכית השביע י בי ת הנשי ס בביאו ר עניי ן הנד ה והזבה והיולד ת וטהרת ן וחלקת י אות ו לשבע ה שערי ם : ואכתוב שערי ו • ומ ה שה ס כוללי ם בפנ י עצמ ו אחר י כתב י סבת התעסק י בביאו ר הבי ת הז ה אמ״ ס שכב ר נכתבו ב ו לראשוני ׳ ־ חבורי ס רבי ס ונכבדי ם וכ ל העוסקי ם לשס שמי ס מקבלי ם שכ ר בהועיל ס ואפיל ו תועל ת קטנ ה • והאלהיס אש ר בראנ ו לכבוד ו ולעבודת ו * יראנ ו נפלא!, , מתורתו אא״ א סל ה הדריכנ י ואמת ך למדנ י כ י את ה ויה י ישע י אותך קוית י כ ל היו ס : מצות מבוא דווקא כשאינ ה קלופ ה א ו אפיל ו כקלופ ה • (איט ר פמ ס וכיוצא בה ס • ואבא רקדברי ס האסורי ם שה ן פגומי ם כגו ן ענברא דבית א ותרמש־ ם המאכי ס שבנ.ק7 ס מובדצי ס מהס א ס זושרי ן תערובתןא ס להוונ ן חבח ר שי ש איסי י ושאינו חוס ־ ן1 א;!ליפ ה • וי ש שאוס ר כד י נטיל ה שהו א יות ר מן הקליפ ה וי ש שחוס ר כ; י גריר ה וי ש ש!ינ ו כרי ! ן1 א שפש< ף גדול • וי ש שאינ ו צרי ך אל א הדק ה בעלמ א • ומ ן הח. ק הז ה כל איסו ר צונ ן שנג ע בחתיכ ת ש ל ה י.(רצונ ן ואבא ר כ ל אח ד '־' ואח ד מקל ו בפנ י עצמ ו בעז ר העוז ר ׳ : השער הב 'בביאו ר ספ ק התערובו ת אבא ר ב ו די ן א ס נפל איסו ר • במקו ס א ׳ ואינ ו י;ד ע באיז ה מקו ס אס לקדיר ה ז ו ואבא ר א ס י ש הפר ש בדב ר בי ן שהי ו לפני ו שתיקדירות ש ל הית ר ונפ ל האיסו ר באת ת מה ן ואינ ו יוד ע כאיזה מה ן נפ ל • ובי ן שהיית ה הקדיר ' האח ת ש ל הית ר והשני ' של איסו ר • ואבא ר א ס י ש הפר ש בי ן שי ש בקדיר ה האח ת שיעור כד י לבנו ל ובאחר ת אי ן שיעו ר • ובי ן שאי ן ל א בז ו ול א בזו שיעו ר כד י לבש ל ואבא ר א ס י ש הפר ש בדב ר ז ה בי ן אסור י תורה לאישרי ס ש ל דבריה ס וכ ן אבא ר א ס י ש הפר ש בי ן שתהיינה שת י קדירו ת לאד ס א ׳ ובי ן שה ן לשנ י בנ י אד ס ז ו לז ה וזו לז ה וכ ן י ש לבא ר איסו ר שנפ ל לתו ך ההית ר ונתבט ל א ס צריך להרי ׳ מג ד האיסו ר ולהשלי ך לכל ב א ס לא ו וכ ן י ש לבא ר חתיכת חיסו ר והי א חשוב ' שאינ ' בטיל ה שנפל ה צתו ך חתיכו ׳ של הית ר ונפל ה אח ת מאיל ו למקו ס אח ר א ס נל ך אח ר קרו ב ונאמר ז ו שנפל ה כא ן מ ן ההית ר המרוב ה הית ר א ו נחו ש לומ ר שזו הי א האסור ה ש ס תחל ה ־ ולבא ר א ס נפל ה אח ת מה ן א ו שתי׳ מה ן לי ס הגדו ל א ו שנאכל ו א ס נתי ר השא ר ונאת ' אות ן שנאכלו א ו שנפל ו לי ס הגדו ל בה ס היית ה אות ה ש ל איסו ר והשאר מות ר ח ו נאמ ר שהאיסו ר נשא ר בתו ך הרו ב ־ ולבא ר אס י ש הפר ש בדב ר ז ה כי ן נפל ה ל ס ונאבד ה א ו שנאכל ה ובין שפירש ה אח ת א ו שתי ס לצ ד אק ד והרו ב לצ ד אח ד • ולבאר עו ל איסו ר הנכל ל . בתו ך ההית ר וחז ר ונפ ל מקצת ו להיתר אח ר א ס נשע ר לפ י חשבו ן א ו נחו ש *נרא ה כ ל אות ו <$9ענר שנכ ל כא ן מאות ו התערוב ת כאל ו כול ו איסו ר א ס לא ו ולןי־׳ר אישו ר מוע ט שנפ ל לתו ך הית ר מרוב ה ונתבט ל וחז ר !צפל עו ד איסו ר לתוכ ו ־ א ס נאמ ר ראשו ן ראשו ן כט ל א ו נאמר מצ א מי ן א ת מי ט וניעור ־ ואכלו ל בשע ר הז ה ביאו ר ל נ י המפקי ד א ו המייח ד דב ר החות ר אצ ל הענ י" ס א ו הצ ל מ י שהוא חשו ד א ס ניחו ש לתערוב ת איסו ר א ו לחליפי ן • ובמ ת תהיה תקנת ו א ס בחות ס אח ד א ו בשנ י חותמו ת א ו ביוש ב ותשמר א ו ביוצ א ונכנ ס וא ס תות ר לשמו ך ע ל החשו ד לאכו ל בבינה ש ל עכו״ ם ולומ ר ל ו קצ ה ל י גביצ ה מת י שהו א טה ר ב השערים ג מגבינת העכו״׳ ס ־ א ו לומ ר קנ ה ל י גבע ה מאי ש סלונ י שרו א נזהר א ס לא ו • והכלו ל עו ד ע ס ז ה הדי ן ת י שלק ח מ ן החקולי ן בשר וא ח" כ נמצא ת טריפ ה במקולי ן וחינ ו יוד ע מאיז ה מה ן לקח וד ן בב ר שנתענ ה מ ן הע ץ יבש ר שנמצ א מושל ך בל א סימן ובש ר שנמצ א בי ד עמ״ ס בל א סימ ן • ואבא ר כ ל אח ד ואחד מאל ו בפנ י עצמ ו בעז ר העוז ר ברו ך הו א : השער הג׳בביאו ר דינ י ביטו ל האיסורי ן • ולבא ר א ס מות ר לערב איסו ר מוע ט לתו ך ה ת ר חרוב ה ולכטל ו בידיס לכתחיל ה א ס לא ו • ולבא ר א ס נפ ל איסו ר לתו ך הית ר ואין בהית ר בד י לבטל ו א ס מות ר למסי ך בהית ר כד י לבט ל את האיסו ר א ס לא ו ולבא ר א ס בטל ו בי ן בשוג ג בי ן במד ד אס הו א מבוט ל א ס לא ו • השער הד ׳ איסו ר הכלי ס והכשיר ן • ואבא ר ב ו הכלי ם האסורי׳־ במ ה יהי ה הכשירן • וכ ן אבא ר די ן הלוק ת כליס חדשי ס מ ן העכו״ ס א ו שחשכנ ס העכו״ ס לישרא ל • ואבאר א ס מות ר להשתמ ש לכתחל ה בכל י שאינ ו ב ן יומ ו לס י שהוא נ״ ט לפג ׳ א ס לא ו ־ ואבא ר א ס נאת ׳ סת ס כלי ס אינ ן בני יומי ן א ס לא ו • ואבא ר אפי ׳ כל י ב ן יומ ו שנאס ר מחמי ! איסור משה ו א ס מות ר להשתמ ש ב ו לכהחל ה כיו ן שהאישו ר מועט א ס לא ו • וא ס י ש הפר ש בדב ר שהכל י ההו א עשו י להשתת׳ ובי ן שהו א עשו י להשתח ׳ ב ו אפי ׳ בדב ר מוע ט • א ס 'לאו • ואבא ר א ס כל י חר ש י ש ל ו הכש ר בהגעל ה א ס לא ן ואפי׳ ל א בל ע ?י א איסו ר מדבריה ׳ וא ס י ש ל ו שו ס הכש ר אפי ׳ בהחזרת כבשונו ת א ס לא ו • ואבא ר כל י מתכו ת שבל ע מ ן האיסור ונפל ט ממנ ו קצת ו בכל י שבש ל ב ו בש ר • ואח ר כ ך בישל ס ירקו ת וכיוצ א בז ה • וכ ן שפו ד שצל ה ב ו בש ר וא ח" כ צלו ב ו דגי ס • וכיוצ א בז ה • א ס מות ר לבש ל ולצלו ת בה ן לאח ר מכאן גבינ ה • ונאמ ר בישו ל הירקו ת וצליי ת הדגי ס א ס נעש ו גיעול לבש ר א ס לא ו • ואבא ר כל י שט ך שנאס ר ונתער ב באחרים א ס נדו ן אות ו כדב ר שי ש ל ו מתירי ן הואי ל והכשר ו בהגעלה וכיוצ א ב ו לפיכ ך צרי ך להכשי ר א ת כול ן • א ו נאמ ר שמא בט ל כיב ש ביב ש ואבא ר סת ס כליה ס שלעכו״ ס א ס אנו דני ן אות ס כשאינ ן בנ י יומ ן א ס מות ר לומ ר לעכו״ ס לבשל בכלי ו אפי ' בדברי ס שאי ן ב ו משו ׳ בשול י עכו״ ס ושאי ן לחוש לכ ס לתערוכו ת איסו ר כפ ת ש ל פלט ר א ו מלקוחו ת א ו נאמר כ ל שהו א אומ ר ל ו לבשל ו וצאפו ת בכלי ו כת י שמבש ל הוא בידי ו דות׳ואסור . וא ס עב ר ועש ה כ ן א ס מות ר א ס לאו . הפת החמיש י בי ת הי יי ן אבא ר ב ו עני ן י ץ נס ך ועל ז וחלקתי אות ו לשש ה שערי ם • (*סער באבטיח ו 4!כלו ל ע ס ז ה המשקי ן שי ש בה ס תשו ס גלו י ודיניה ן : חשער השש י בביאו ר ד ן גבינ ה ש נ עכו״ ס וחל ב שקלב ו עכו ס והי ן יטרח ל רואה ו ■ ודי ן מוי״יי ס ש ל עכא׳ ס וכבשין שלה ן • וזית ס כבושי ! שלה ם וה ן הנקראי ם בלשו! תכעי ס זית ' קלוסתר א : השער השביע י בביאו ר בישול י עכו״ ס • ול א אכני ס מצת י כמקום ז ה בדינ י מוקצ ה ונול ד וסירו ת הנושרי ן ושא ר דיני שב ת וי״ ט ול א כאיסור י ההקדשו ת והנדרי ם וערלה וכלא י הכר ס ^ ו כול ס אכלו ל אות ס כמאמ ר אחד א ס יגמ ר על י הש ס כרחמי ו : הבית הרביע י בי ת התערוב ת בביאו ר איסו ר התערוב ת והכשרן וחלקת י אות ו לארבע ה שערי ם חשער הא ׳ כיצ ד יאסו ר דב ר האסו ר א ת המות ר בתערוב ' אס דוק א כשנתערב ה גו ף האיסו ר בתו ך ההית ר * אז אפיל ו בטעמ א • כגו ן שמכי ר א ת האיסו ר וזורק ו • וי ש בחשב בנ״ ש וכ ן בביאו ר באיז ה ח ס אנ ו חוששי ן לפליש ת האיסור א ס שתה א הי ד סולד ת ב ו • א ו אפיל ו בח ס תוע ש מיד סולד ת • ואח״ כ אבא ר א ס י ש הפר ש בי ן נתבשל ו בקדר ׳ שהאיסור וההית ר בתו ך רוט ב ח ס • והרוש ב מכס ה אות ס • ובין צל י שת ן נוגעי ן ז ה בז ה כשה ן חמי ן ־ואי ן רוט ב מכס ה אותן <אח״ כ אבא ר כשאנ ו משערי ס הית ר בתו ך איסו ר לבטל ו כיצד משערינ ן דמ ה ה ן הדברי ' שמצשרפי ׳ לבט ל האיסו ר • ואח " כ אבא ר א ס י ש הפר ש בי ן ששניה ׳ חמי ן ובי ן שתאח ד צונ ן והשני ח ס • ואת״ כ אבא ר ב ץ שיהי ה הח ס לתעל ה והצונ ן למטה ובי ן שיה א בהפ ך •וכ ן אבא ר חתיכ ת ההית ר שנאסר ׳ מחמת שקבל ה טע ס מ ן האיסו ר א ס נעשי ת כול ה כחתיכ ת כבילה לאסו ר תערוכת ה כשיעו ר כול ה א ו לפ י חשבו ן האיסו ר שבלעה• וכיצ ד הי א אוסר ת שא ר חתיכו ת ש ל הית ר • א ס דזקא ע״ י חשב • א ו אפיל ו בצל י ובמליח ה ־ ואח״כאבא ר טעמו ש ל איסו ר ול א ממש ו • א ס הו א אסו ר דב ר תור ה א ו מדברי סופרי ם • כד י שנעמ ד ע ל דיניספיקת ו לפ י הכל ל המסור ■בידינ ו • ספיק א דאוריית א לחותר א • וספיק א דרבנ ן לקולא * ואח ' כ אבא ר מ ה שאתר ו ספיק א דאוריית א לחומר א אס הו א דב ר תור ה א ו לא ו • לפ י שראית י לאח ד מגדול י המחברי׳ שכת ב בז ה דברי׳שאי ן נכוני ם בעיני : ואח׳׳ כ אבא ר שיעור אכיל ת פר ס שאמר ו בכמ ה מקומו ת כמ ה הו א כד י לעמוד ע ל מ׳׳ ש כזי ת בכד י אכיל ׳ פר ט דאיריית ׳ ואח״ כ אבאר שיעור י התערוב ת • לפ י שאי ן כ ל האיסורי ם אוסרי ם בשיעור א ׳ • וכ ן אי ן הכשר ן בשיעו ר א , ־ ?1 א י ש איסו ר אוש ר מבוא השערי ם תערובתי מ ל מ ה שמ א כהית ר ימי ן גייי־ ו גיינ א דר ׳ ימלא . ואבחר א ס הלנ ה כר ׳ יהוד א ח ס לא ו • ונ ו ת ! הדנו־ ס שאינן בנולי ! כדב ר הי ה ל י "תיר ץ כניצ ה שנולד ה ני״ ט שנתערבה נא י,רו ת(קעס״ י שחי ן תאחר י והכול ל איפו ר מוקצה ונול ד מנת ה מקומו ת י ש לנ ו לחקו ר ונב- ר ניצ ה ש ל פסק עריכ ה שאתר ו דשיחל א קת א משרי ק לה ו א י הד ר וטעגא אחרינ א שרי ץ א ס נדו ן כדב ר שי ש ל ו מחירי ! א ס לא ו • וכן הדי ן לגבינ ה שגננ י אות ה מחל ב ספ ק עריס ה שנתערבו ? באחרות אינ ו בש ל לפ י שאי ן בשל י חיי ס בשלי ס • וכ ן דב ר חשוב אינ ו בט ל כחתיכ ה הראו י להתכב ד לפנ י האורחי ם • ולבתר ר,יז ה חור ח • א ס דווק א ישס י א ו אפי ׳ מכו ׳ ס א 1 אפי ' אינה ראויי ה בעצת ה להתכב ד בפנ י שו ס אד ס מצ ד האיסו ר הרובץ עלי ה כחתיכ ת בש ר בחל ב אל א שכיוצ א ב ה ראויי ה לההכבד בפנ י האורחי ס • וכ ן ברי ה אסור ה אינ ה בטיל ה • ובדברי הירושלמ י בשל ה בתש ע מאו ת וששי ס • ולבא ר איז ה תקרא ברי ה שאינ ה בשיל ה א ס דוק א ברי ה האסור ה מעצמ ה נגיד הגש ה ונתל ה וכיוצ א בה ן א ו אפי ' ברי ה שהיית ה מותר ת אלא שקב ל איסו ר במקר ה כתרנגול ת שנשרפ ה וכיוצ א בז ה • ולבאר א ס הכונ ה דווק א בבריי ת נשמ ה כגי ל ונמל ה א ו אפיל ו שאינה בריי ת נשת ה כחש ה ש ל כלא י הכרס ־ וכיוצ א בז ה • וכ ן איסור קבו ע שנוד ע מקומ ו אל א שאינ ו יוד ע מאיז ה מה ן א ס מן האיסו ר המוע ש א ו ת ן ההית ר המרוב ה לעול ס אסו ר שכ ל קבוע כמחצ ה ע ל מחצ ה דמ י • ועו ד י ש אסרי ס שאינ ס בשלי ם כגון אגוז י סר ך ורמונ י בד ן וחביריה ס א ס לערל ׳ ערל ׳ ־ א ס לכלאי הכר ס כלא י הכר ס ־ ?י א שאי ן ל י עס ק בה ן במאמר י זה • וי ש איסו ר אוס ר בריח ו כבש ר נביל ה שצלא ו ע ס בש ר שחוטה בתנו ר אח ד וכיוצ א מ כדבר י ר ב ־ ואבא ר א ס הלכ ה כדבריו א ס לא ו וי ש איסו ר שבש ׳ בס ׳ ומ ן החל ק הז ה רו ב כ ל האיסורי׳ שבתור ה ואבא ר א ס שע ס האיסו ר נרג ש בהית ר אע״ס שי ש ש ס ס ׳ וחתיכ ת האישו ר ניכר ת • א ס נתי ר א ת התבשיל בטעימת 'קסיל א א ס לא ו ׳ ואח״ כ אבא ר איסו ר שנתבשל בתו ך הית ר ח ס בתו ך הקדיר ה א ס ניש ל מ ן האיתר - בעוד שהאיסו ר ניכ ר בתוכ ו ע ד של א נשא ר ש ס ם ׳ בי . ד י כנגד האיסו ׳ א ס חוז ר האיסו ׳ וניעו ר ואוס ר א ס לא ו וי ש צרי ך ס׳ וא ׳ כביצ ה • וי ש שבט ל בחמשי ס ותשע ה כנח ל וי ש שבש ל ברוב כיב ש ביב ש • ואבא ר איז ה יב ש ביב ש כט ל ברו ב לס י שי ש שאיט כפ ל ברו ב וה ס כ ל האיסורי ן שהחמיר ו בה ן של א לבטל ן בששיס כחמ ץ בפס ח וכיוצ א ב ו • וי ש שאי ש אוסר . תערוכת ו בשליטתו כגו ן גי ד הנמ ה לפ י שא ץ במדי ן בנות ן טע ס ודוק א גופו ש ל גי ד אב ל שומ ט וקנוקנו ת שב ו כס ׳ כשא ר האיסורי ם * וכן ביצ ה ש ל עו ף טמ א שנתבשל ׳ ע ס הטהורו ת • ואבא ר א ס דווקא מבוא השערי ם ואשתחוהואל רחמי ו אש א עיני ס . וא ל חמלת ו אקו ד ואפרו ש בכיס • של א אנש ל בדב ר הלכ ה ואשכי ם לאמ ת לכ ל דבר י ־ ולאיכשלו ב י חביר י . וה* 1 העומ ד לימי ן אביו ן • ישל ח עזרנ ו מה־דש ויסעדנ ו מציו ן . ויורנ ו מדרכי ו וכלנ ה באורחותי ו כדכת־ב לכ ו ונעל ה א ל ה ר ה ׳ וא ל בי ת אלה י יעק ב ויורנ ו מדרכיו ונלכ ה באורחותי ו כ י מציו ן תצ א תור ה ודב ר ה ׳ מירושלים בי ת יעק ב לכ ו ונלכ ה באורה ׳ : הא ל ך הבתי ם וכ ל שעריה ם • ח׳יסהסלכלמוצאיה ס : גידיהן ועדיי ן תלויי ן בכיס ן . וה ס הנקראי ם בלשו ן חכמי ם ביעי חשיליאת א • ודי ן ביצ ה שהגעיל ה התרנגול ת קוד ם זמנ ה מכח הכא ה • ואכלו ל ע ם ׳ז ה די ן חל ב . והעוב ר שהוצי א יל ו * ודין ביצ ה טריפ ה • וביצ ה נביל ה • וחל ב טריפ ה • ועג ל שנול ד מן הטריפ ה א ז מ ן הנביל ה עו ד אכלו ל [ע ם ז ה די ן המוכ ר נבילות וטריפו ת לנכר י : השער הרביע י בביאו ר די ן מחוסר י זמ ן כאות ו וא ת בנ ו וכ ל של שמנ ה ימי ם בבהמה • ואפרו ח של א נפתח ו עיני ו : השער החמיש י.בביאו ר מ י שנית ר בל א שחיט ה כחגבי ם והשליל • והדברי ם המותרי ם • והאסורי ם ממנ ו • הבית הראשו ן אבא ר ב ו עניי ן השוחטי ן והכשר ן ופסול ן וחלקתי אות ו לחמש ה שערי ם השער הראשון • מ י שוחט. • ואכלו ל ע ם ז ה הדי ן המוצ א תהגולת בשו ק שחוט ה לפ י שעיק ר העניי ן תלו י במ י שמצוי אצ ל שחיט ה א ס לא ו ועו ד אכלו ל ע ם ז ה הדי ן השוח ט לעכו״ס א ס הו א כאל ו שוחט ו העכו״ ס ליאש ר באכיל ה א ס לחו : ועו ד אכלו ל ע ם ז ה השוח ט לש ם הרי ס . לש ם עול ה ־ לפי שהדב ר תלו י במחשב ת השוח ט : השער השנ י •במ ה שוחט • ואכלו ל נג ס ז ה הדי ן סכי ן ש ל ע׳׳ז • וסכין טרפ ה • וסכי ן ש ל עכו׳׳ ם ושכי ן שלבנ ה באור• ' השער השליש י באיז ה מקו ם שוח ט : השער הרביע י באיז ה זמ ן שוח ט ז השער החמיש י כת ו כסו י בל ס • ואכלו ל ע ס ז ה הדי ן עני ן ברכת השחיט ה והכסו י : הבית השנ י בביאו ׳ עניי ן הנשחטי׳ • וחלקת י אות ו לה ׳ שערי׳ : השער הראשו ן בביאו ר הדברי ם המפסידי ם השחיט ה • כחמשה דברי ם הידועי ם שהי ה • דרש ה ־ חלד ה *גרמה • עיקו ר ואכלו ל ע ם דינ י דרס׳לי ן שני ם אוחזי ן בסכי ן ושוחטין • לפ י שאמר ו שאי ן חוששי ן שת א ידרוס ו ז ה ע ל , **ואכלו ל ע ם דינ י עיקו ר . די ן פשוק ת הגרגר ת • לפ י ץ..^ש״י ז״ ל פיר ש שהו א עיק ר • ואכלו ל ע ם דינ י הגרגר ת • ?שוחט ת ן העור ך והשוח ט מ ן הצדדי ן • שכ ל השוח ט של א במקום השחיט ה הר י הו א הגרת ה : השער השנ י בביא ר הכש ר השחיט ה • בבהמ ה • ובחי ה • ובעוך אכלו ל ע ם ז ה נקיב׳הורידי ן • ודיניה ן • ואכלו ל מדד ז ה הדי ן השוב ר מפרקת ה ש ל בהמ ה קוד ם שתצ א נפש ה : השער השליש י בביאו ר הדברי ם שהבהמ ה והעו ף נטרפי ן בהן • ואי ן השחיט ה מתרת ן • ואכלו ל ע ם ז ה הדי ן •ואבו־ והבש ר המדולדלי ן בבהמ ה ובעו ף ־ וביצ י זכ ר שנעקר ו ובביאור מ י שאינ ו טעו ן שחיט ה ח ן הדי ן וצרי ך שחיט ה משו ס מראית עי ן כב ן פקוע ה : הבית השליש י בביאו ר הכש ר האוכלי ן ואיסור ן וחלקת י אות ו לשבעה שערי ם השער הראשו ן בביאו ר סימנ י בהמ ה חי ה ועו ^ ודגי ס • וקרבי דגי ם • וביצי ם • וחגבי ם • ואכלו ל ע ם ז ה ל ן דגים טהורי ם מלוחי ׳ בי ד עכו״ ס א ס ניחו ש לה ם שת א נמלח ו עם הטמאי ם א ס לא ו . ואכלו ל ע ם ז ה סימנ י דגי ם - ביאו ר אס נסמו ך ע ל סימנ י מקצת ן להתי ר א ת כול ן • גופ ן א ו ציר ! : ואכלול ע ם סימנ י העו ך די ן ביצ ת עו ך טמ א ואכלו ל ע ם סימנ י בהמה די ן חל ב בהמ ה טמא ה : השער השנ י בביאו ר מתנו ת כהונ ה • הניתנץלכה ן אח ר שחיטה • שה ם הזרו ע והלחיי ם והקיב ה • ואבא ר • מי חיי ב ליתנ ס ולמ י נותני ס המתנו ת • ומאיז ה חייבי ן ליח ן ומאיזה פטורי ם . ואע״ ם שאי ן המתנו ת מעכבו ת שמות ר לאכול מ ן הבהמ ה אע״ פ של א הורמ ו מתנותי ה • שכ ל שכרי ך להרים מ ן הבהמ ה אנ י כול ל ע ס ז ה : השער השליש י בביאו ר דינ י מליח ה וניקו ר הבש ר • מגי ד וחלב וחוט י ד ם • ואכלו ל ע ם ז ה • א ס נאמריבגיקו ר הבשר רו ב מצויי ן אצ ל ניקו ר מומחי ן ה ן • כת ו שאמרנ ו רו ב המצויין אצ ל שחיט ה תומחי ן ה ן • ואכלו ל ע ם ז ה די ן בישר א דאסמיך. והכבד ־ ואכלו ל עו ד ע ם זהמוראנ א דבשר א וכווארי • וה ס התולעי ם הנמצאי ם בבהמ ה ובדגי ם • ודי ן הפירות המתליעי ס בעוד ם מחוברי ם • לפ י שנרי ך לבדו ק בתינין שדרכ ן להתלי ע במחוב' • ולנק ר אות ן מ ן הרח ש הנמצ ׳ בהן כתמרי ם • זהפולי ן • והעדשי ם • וכיוצ א בה ם • * השער הרביע י בביאו ר די ן בש ר בחל ב : השער' החמיש י בביאו ר די ן ביצ ה שנמצ א עלי ה קור ט ד ם • ואכלול ע ם ז ה די ן ד ם דגים • וחגבי ם וביצי םונקור י תאנים וכיוצ א בה ם. . כצמוד ־ המנק ר בתאיני . ועכב ר המנק ר באבטיח הרח לבע ל הספ ר עורה לוב ש • בגד י ק7 ש הישר נפ ש * לקנו ת חופ ש לערוך לפנ י • אלמכמונ י קרב מחכמ י • ל ב מנעת י סב לסה ר ל ב • סו ר מסו ג ■'ל ב • ■* נו ח עי ט ל א • רא ה או ר ל א י תן משמר ת • ד ת נבחר ת רוץ לספרי ם ־ כספירי ם 3ס ה ס באמ ת • מגידי ם א ת קח מספ ר • אתר י שפ ר בני הו ד תעטה • וכבו ד בת י * בא בשערי ם • הנמסרי ם הס סבי ב קד ש • קדשי ם ז שאו לאי ש חמודו ת שי ר ידילו ת שא מנח ת פל ש עשר ה מדו ת שאו קד ש ידיכ ם לשערי ם אמר שלמ ה ב ר לאיתי א ת הע ם המתאוי ס תאו ה לנפ ש י לשקו ד ע ל דל ת ולדרוש מע ל ספ ר ה ׳ בבת י הנפ ש • לשמו ע א ת זבר ה ׳ לשמו ר א ת דר ך ע ץ החיי ם • ומכ ל משמ ר לנצו ר לב ס ולבחור בחיי ם • ג ם תעמ ל הימי ם ומטרדו ת הזמני ם ־ לשמו ר את משמר ת הבנו ת והבני ם • נפש ם בה ם תתעט ף • לנשי ם ולטף • לעתי ד בשד ה מסל ת לבית ם • ויסחר ו א ל א ח ויקשר ו נפשס לעמת ם . יצא ו בשד ה ללקו ט ולשכו ן בנצורי ס * באורים ביערי ס ובכפרי ם • ע ל זא ת היהודי ם הסרזי ס היושבים בער י הפרזו ת תתעט ^ רוח ם לבי ת מאוי ם ־ וידמ ו • מיס־ למצו א לה ם מנוח ה כ י הספרין ש מקו ם הנהרי ס •ול א ישנו בימי ם קצרי ם ־ כ י ילינ ו בכפרי ם ־ ללקו ט פניני ם • מספרי התלמו ד ודבר י הראשונים ־ והתאו ו תאו ה מקצת ם • לפתוח לה ם שע ר ויצא ו ב ו יד י חובת ם ־ ולערו ך לפניה ם שלח ן בענין איסו ר והית ר באש ר ה ס צריכי ם ימי ם ולילו ת י לשמו ר רגליס • מלכ ד באיסור י מאכלו ת • ולהיו ת קדושי ם • בעניי ן הנשים• ולהודיע ם איז ה הדר ך ישכ ן או ר ההלכו ת ההמ ה כדי להוציא ם יד י חוב ה בשנ י הדרכי ם המבוקשי ם • והצריכי ' התלמוד והמעש ה • כדכתי ב ל א ימו ש סס ר התור ה הזא ת מפיך והגי ת ב ו יומ ס ולילו ת למע ן תשמו ר לעשו ת ככ ל הכתו ב בו כ י א ז תצלי ח א ת דרכי ך וא ז משכי ל ולכתו ב לה ם קצרו ת וארומת מאת ה צ ד יעש ה העוש ה • ע״ כ דחקת י ונכנסת י הנותן אמר י שפר ־ ומתקדש לשב ת בי ת עם שרי ם לבנו ת ל ך בי ת : רעיון ה ס שומר י הבי ת * : 7ת וקר א ש ס ובנ ה בי ת : בית יקצי ע מבי ת : ידע מ ה את ו בבי ת : ובחכמת יבנ ה בי ת : ובזהב טהו ר מבי ת : בית ישרא ל א ת הבי ת : לשמור משמר ת הבי ת : הנפש ע ל כ ל הבי ת : ומסודריס1תבנה בי ת הנה זא ת תור ת הבי ת ודרשו מע ל ספ ר שלומ ו תעודת א ל ומדות־ ו לעמ ו : והבית אש ר בנ ה שלת ה אברהם אדר ת ברצלוג י במלאכה הזא ת • בש ם ה ׳ אש ר עש ה לנ ו א ת הנפ ש הזא ת ולכתוב עקר י הדברי ס • וללקו ט אח ד א ל אח ד דברי ם • כפ י היכולת קצריס • מתו ך אות ם הספרי ם • ואכתו ב בעז״ה י דרך מש א ומת ן מאיז ה צ ד בא ו הענייני ם כד י שימצ א המעיי ן מקוס מוצ א המי ס ויהי ו מימי ו נאמני ם • מ ן הגמר ׳ א ו מדבר י הגאונים • ואח י אכתו ב פסק י ההלכ׳קצרי ס • כאל ו הדכרי ׳ * בקבלה לנ ו תסויי ס . ובז ה יצ א הקור א יד י חובת ו • בלמו ד בשומו השגחתו ־ לשקו ד ולחקו ר וללמו ד מתו ך הלכתי ! ־ ויצ א בהיותו עושת • מתו ך הקצרו ת א ת המעש ה • ותיכת י ל ה וקוית י לו להיו ת מאמר י ז ה לבי ת מצלו ת ולמש־ ב נפש י . לילכי ם לפני ה 'ולבעל י חפ ש : וחלמתי המאמ ר הז ה לשבע ה בתי ם מוחל ק כ ל בית/בי ס ' לשערי ם כד י להק ל המלאכ ה למעיי ן • ^ניה ׳ רגיל בתור׳הבי ת • כ י אי ן בי ת אש ר ל א יצטר ך תמי ד למנח^ ' הזאת וע״ כ קראת י לספ ר הז ה חור ת הבי ת כ י ל א מגאו ת וגו7יל רו ח עשית י זא ת כ י ידעת י כמ ה חכמי ם הי ו לפנ י ־ ג ס מהם רא ו עינ י • אש ר קטנ ס עב ה ממתנ י. ־ א ך גלו י לכ ל בעל י עיניס כ י הכ ל לפ י הצור ך מטמי ן מלאכ ת שמי ס • ומהש ם אשאל וב ן את*ז ר . כ י מאת ו עיק ר כ ל נעז ר ־ והו א ברחמי ו וחסדיו • ' כ י כלי ו מעש י ידי ו יראנ י נפלאו ת מתורת ו ־ ישמרנ י משגיאות ויסכי ם ע ל יד י לומ ר דב ר כהלכת ו ־ ולפני ו אקו ל ואשתחוה תורת הבי ת מנוכה מכ ל אי ן שניאו ת שמי ר ושי ת • הבר ו הר ב הידר? * להכמל ם עטרו * " _ ולאנש י הש ם והגדולי ם הי א צמר ת • ה״ ה הגאו ן רבינ ו שי־׳מ ה ן ׳ אדרת • יס ד בית ו באבני ם יקרו ת לכבו ד ולתפאר ת • בצ ח לשי ן הזה ב והאדר ת • דינים הצריכי ם לבי ת האד ם רש ם למזכר ת. * נקר א תור ת הבי ת • יע ן תפאר ת אדם לשב ת בי ת בדפוס האחי ם המשותפי ם המופלגי ם הנגידי ם מו , ירוד ה נ״ י • * ותו ' ישרא ל ל י י • 1 נמו' מנח ם ל׳ י בנ י המנו ח מו ׳ א״ ש פייוו ש יפ ה •ללס״י ' - " * <י " ״ • * ?את לדע ת ב י ב ל מקו ם אש ר ימצ א כחיבו ר ז ה ש ם עכו״ ם א ז עע״ ז א ז גוי ׳ ה ס האומו ת הי/י . 4 ־ ■אשר הי ׳ בזמני ם הקודמי ם ועליה ם תסו ב מצו ת תורתינ ו הקדש ה ודבר י חז״ ל בפירושיה ם אכל הגוי ס אש ר אנחנ ו משכי ם בציל ס ה ס עובדי ם להק״ב ה ומאמיני ם בתורתינ ו הקדוש ה וחליל ה ל ס להרהר נגד ם דכ ר ר ע עיי ן מ" ש הלכו ש ועיי ן כמור ה ו״ ל חל ק ג ׳ ס״ א וה ם כקראי ׳ אצל ו כ ת הצאבה ואי ן זה , נוג ע לגמר י א ל העמי ס בזמ ן הז ה אדרב ה עליה ם אמר ו חז״ ל הו י מתפל ל בשלומ ם של מלכו ת כאש ר אנחנ ו נוהגי ם להתפל ל בכ ל שכ ס ע ל שלומם : אי ש ע ל מקומ ו יב א ב& ס ג זי די ברשיון הצענזו ף דאקדעמי ע נסע 3מ/׳0/ד1/־^ # .־ ג ך פי ן ׳**"**, " י * י ׳-׳- י בקאפוסט בשנת , ת ק ע א דוולנא •001 בשנת * לפ״ק *1 ■מ 1 , •* ¥: מ. ׳.** " י י •* י*1 *׳ג י • נ ; - %<■
The Class 129 was a class of single-car Diesel Multiple Unit built in 1955 for British Rail. Only three were built by Cravens and were introduced in 1958. The class was built for parcels traffic like the Class 128. One unit (55997) survived into departmental service being named 'Hydra'. The driving ends of a Class 129 car bore a visible similarity to that of the British Rail Class 105. 129
mno / AIR 5UED0I5 fa2?/ -J/V THEME DE LUCREZIA BORGIA. f A1R SUED0IS4^ /THEME DE BEATRICE Dl TENDA 9 THEME OE L ENFANT DU REGIMENT. //THEME OE LA GAZZA LADRA. C H . CZERNY. ST LOUIS JWwAaMy BALMIER * WEBER JSlbwt/iS* ■Imtmfo PETERS.WEBB fc C? Wfo.nett, W. C. PETERS &S0NS ib/mmi*. // NO. 58 FOURTH STREET, ST. LOUIS, MO., PUBLISHERS OF MUSIC AND DEALERS IN PIANO-FORTES ANI> Alili MUSICAIv MERCHANWISE GENERAULY. VOOAI. DUETTS, TRIOS A\» QUARTETTES. PBICE Blue-Eyed Mary,. hj a Lady. IS Canadian Boat Song, (Trio,). T. Moore. 21 Honrs there were : newly arranged,. IS Last link is broken,. IS My horned on the Prairie Lea, ns sang by the AHegha- nians, (Quartette,). L B. Woodbury. 2c Old (The) Farmer’s Elegy: sung by the Allcghanians, (Quartette,). Hr. J. S. Clark, 21 Switzer’s Song* of Home,... *«• . Mockelles. 15 When Night comes o’er tile plain, .... . Kelson, 21 SONGS FOR GUITAR. ITin J or>/ 3 TrJJfi ... /7 Bnlmpy 9). Can this be Love ? — arranged by. C. G. Weber. 25 Farewell, if ever fondest Prayer: words by Lord Byron — adapted by. ; \C. G. Weber. 25 I’ll roam the dewy bowers, (Strausly,) with English and German w'ords,. C, G. Weber. 25 Julie : written by J. H. Watson,. Rossinglon. 25 Lcla : written and composed by. W. L. Hargrave. 25 Zephyr’s (The) Choice: written and composed by C. Bine. 25 GUITAR PIECES. Bavarian Schottisch,.. C. Balmer. 1 2 St. Louis Serenading Waltz, arranged by .... C. Balmer. 12 Two German Waltzes, arranged by .. J. Amann. 12 SONGS. mca. A Heart that’s Kind and True : words by H. F. Watson —music by. C. Balmer. 25 Blind Boy,. Turner. 12 Can this be Love? — words by H. F. Watson, W. W. j Eossington. 25 Captive Greek Girl,... Hobbs. 20 Child of the Angel Wing, (embellished with a splendid engraving,) —words by Mrs. Nichols, music by C. Balmev. 50 Come sing the Song of Happier Bays,. Valentine. 15 Come o’er the Hills with Me: written and composed by. C. Bine. 25 — adapted to a beautiful German air, and arranged by C. G. Weber. 25 Free Heart (A) — words by D. B. Defender for. C. Balmer. 25 Good Night! — it is a simple phrase: words by Mrs. Nichols — adapted to a beautiful air, by.... C. Balmer. 25 Happy Bays of Childhood ... A. Waldauer. 25 Here’s the Bower she loved so much : words by Tom Moore,. Dr. J. S. Clark. 25 I’ll roam the dewy bowers, (Strceusly) willi English and German words, composed by. Cbas. Haas. 25 Light (The) of thy dark eyes : words by H. F. Watson — adapted to a favorite air, by. C. Balmer. 25 Mosquito Song : composed by. C. If. Weber. 25 My dream of love is over, . A. Waldauer . 25 My home’s on the Prairie Lea : written and composed by I. B. Woodbury, author of “ Be kind to the loved ones, ” “Mother, dear, oh ! pray for me, ” 44 He doeth all things well,” &c.,.... 25 Night: words translated from the German, S. If. Millard . 25 Old (The) Farmer’s Elegy : sung by the Alleghanians, Dr. J. S. Clark : 25 Oh 1 meet me on the silver shore: written by an officer of the army— music by. C. Balmer . 25 Our Old Church Clock : written by H. F. Watson, .. Rossinglon. 25 Page’s (The) Song: written by Waldo Howard, J. E. Miguel. 25 Rose (To), An Rosa, with English and German words, F. Curslman. 25 Sereuade, Stfendchen, with English and German words, F. Cur simian. 25 Sailo3(^|^|,^p^ v Schiffer, with English and German words. . . . .... F. €arskma.n. 25 Sing* to me ^ntly : written and composed by G.Hine. 25 Snow Storm, a tavorit. song,.. 12 Spint^Dove : words by the Rev. J. N. Maffit — music by ...... . . . . .. C. Balmer . 25 They say I must hbtjsing of Love,. Eossington. 25 When Nigh! coplpsf‘c%i; .the plain — (Duett,) Nelson, 25 When fall the shades' poplar tin g day: poetry by J. Car fra u, music by.... • . G. II. Thompson. 25 ‘•When the SwallowsyltOipeward fly, with English and German words, . Franz Alt. 25 We met,.Ipp .. Bayley. 12 4 ,, E. Miguel. J. W. Postlewaiie. ,... Henry Robyn. ... .Henry Robyn. .... Henry Robyn. . Panormo. . Herz. . C. Balmer, . Beethoven , POLKAS AND SCHOTTISCH, ./final, composed by*. Ju Bellegrove Polka, by a. You Fancy Schottisch,... E. 1 We would call the attention nf Teachers to the superior arrangement of our publications, which aro particularly adapted to the improvement ol pupil: NEW MUSIC‘published daily, and all.music published in the Untied States received at Ibis establishment essoin as published. £ PIANO-FORTES tuned-and repaired ; lo iul ; and second-hand Pianos purchased, sold, or exchanged.
<p>Does anyone know how I can enable JS validation in a Gravity form?</p> <p>I have marked each of my 3 fields as 'required', but when I submit an empty form, there is still an unnecessary trip to the server because it would seem no JavaScript validation is being performed clientside.</p> <p>Here's the shortcodes I've tried:</p> <pre><code> [gravityform id="1" title="false" description="true" ajax="true"] [gravityform id="1" title="false" description="true" ajax="false"] </code></pre> <p>I have searched around but cannot find any info anywhere on this. Any help would be much appreciated.</p>
Aspyr Media, Inc. is an American video game developer and publisher founded by Michael Rogers and Ted Staloch in Austin, Texas. It was originally founded to bring top gaming titles to macOS. The company, since 2005, has become a publisher and developer of entertainment for multiple gaming platforms. Aspyr works with partners such as LucasArts, 2K Games, Activision, Gearbox Software; their catalog includes franchises Call of Duty, Sid Meier's Civilization, SimCity, Borderlands and Star Wars. Embracer Group bought Aspyr in February 2021. History In 1996, Aspyr Media, Inc., was established by Michael Rogers and Ted Staloch in Austin, Texas. Staloch, who had a background in sales and marketing and Rogers, who worked with TechWorks, noticed that there was not enough games that available for macOS, and they decided to change it. According to Rogers, when naming the company, they “wanted something meaning ‘to aspire and be great’” and also “memorable and unique.” Now the name of company associates with porting video games from Microsoft Windows to macOS, including popular franchises Call of Duty, Sid Meier's Civilization, Star Wars, Borderlands, and SimCity. By 2003, they owned 60 percent of the Mac entertainment market. In 2005, Aspyr partnered with Alex Seropian of Wideload Games and released their first originally-published AAA game, Stubbs The Zombie, to macOS, Windows and Xbox. In 2015, Aspyr Media make their platform catalog bigger by releasing an iOS port of Star Wars: Knights of the Old Republic and later, Bioware's classic-action RPG, Jade Empire - a title they extended to Android as well. In 2015, Aspyr updated Star Wars Knights of the Old Republic II: The Sith Lords (native widescreen resolutions up to 5K, Steam Workshop, support for controllers, 57 achievements, etc.) and also ported it to macOS and Linux. In 2015, Aspyr developed and published Fahrenheit: Indigo Prophecy Remastered, a remaster of a game developed by Quantic Dream. Aspyr has published over 190 games, and have added 90 plus members to their team since 1996. Embracer Group bought Aspyr in February 2021. References American video game companies
<p>I'm trying to debug some code for a project and I've come up against this line <code>cmpl $0x7,0xc(%rsp)</code>. What is 0xc(%rsp), and how do I print it?</p>
Frank Skartados (; January 3, 1956 – April 15, 2018) was an Greek-born American businessman and politician. He is the Assemblyman for the 104th district of the New York State Assembly after defeating 14-year incumbent Thomas Kirwan in 2008. Skartados was the Assemblyman of the 100th district from 2008 – 2010. Skartados lost to Kirwan in a 2011 election, but Kirwan died shortly afterwards. In March 20, 2012, a special election was held for the vacant seat, which Skartados won with more than 60 percent of the vote. He was re-elected for a full term on November 6, 2012 and on November 4, 2014 by 60% of the vote. On April 12, 2018, Skartados was hospitalized in Newburgh, New York with a "serious illness" and according his chief of staff is "not likely going to recover". He died three days later of pancreatic cancer at the hospital at the age of 62. References Other websites 104th district 1956 births 2018 deaths Deaths from pancreatic cancer Cancer deaths in New York Naturalized citizens of the United States Greek politicians Politicians from New York Businesspeople from New York People from Newburgh, New York People from Poughkeepsie, New York US Democratic Party politicians
1.DO THEY MISS ME AT HOME 2.ROYS WIFE 3.RICCIS FAV. WALTZ. ` t. JAMIES ON THE STORMY SEA ty. DAWN WALTZ N di A KLEE ZZ bY rJ = a Min li) Git 23. THOU HAST LEARNED TO LOVE ANOTHER 21. THE LAST LINK I8 BROKEN 25.MY NORMANDY 26.GRAVE OF BONAPARTE 27.CHEER BOYS CHEER - 6.СОМЕ REST IN THIS BOSOM / Жул, Ai Ens 28.1F WITH ALL YOUR HEARTS //7//// 7.1 REMEMEMBER HOW MY CHILDHOOD 3.MOUNTAIN MAID 5 INVITATION 9.ROSE OF ALLENDALE 10.A LITTLE MORE CIDER TOO 11.0CEAN BURIAL 12.GIPSYS POLKA 13.DUKE-OF REICHSTADTS WALTZ 14.CHILDS WISH 15. WHITE COCKADE 16.ARE WE ALMOST THERE 17.BLUE JUNIATA 18.GIVE MEA COT 19.0551АМ5 SERENADE 20.MOZARTS FAV. WALTZ 21.LINDEN WALTZ 22. AFFECTION WALTZ 66.BOBIN AROUND 67. POP GOES THE WEASEL (s ( => 29.1D OFFER THEE THIS HAND 30.JOHN ANDERSON 31.HIGHLAND MARY 32.DOWNFALL OF PARIS 33.0 DOLCE CONCENTO 34. VILLIKINS & HIS DINAH 35.00QUETTE POLKA 36. ARABYS DAUGHTER 37.MY LODGING IS ON THE COLO GROUND 38.WILLIES ON THE DARK BLUE SEA 39. WILLOW SONG 40.COME SIT THEE DOWN 41.MILLERS MAID 42.COLLEGE HORNPIPE 43.COME 0 COME WITH ME 68.WASHINGTON S MARCH i ) ОР eee ARE ( M T a BOSTON. J.E GOULD H.D.HEWITT 5.7. GORDON Philad 2 N.Ürleans , N.York es of the itl au = = m ПЕ in / Latis ғұ iD ify, 44. ROCK D IN THE CRADLE OF THE DEEP 45.MAY QUEEN 46. SILVER LAKE WALTZ 47.| LOVE THE MERRY SUNSHINE 48. ANNIE О THE BANKS O DEE 49. JEPTHAS DAUGHTER 50.MARY 5 TEARS 51.REST SPIRIT REST 52. MY HEARTS IN THE HIGHLANDS 53. CARRIER DOVE 54. VIRGINIA REEL 55.HULLS VICTORY 56.MONEY MUSK 57. HARMONIOUS BLACK SMITH 58.CAMPBELLS ARE COMING 59. COMIN THRO THE RYE 60.BONNIE DOON 61.BUY A BROOM 62.BLUE EYD MARY 63.1ВІЅН WASHERWOMAN 64. BOUNDING BILLOWS 65. GLENMARY WALTZ 69, St. PATRICKS DAY 70) THE DEAREST SPOTOF EARTH &с. ) Published br OLIVER DITSON Washington S1. D.A.TAUAX C.C.CLAPP&CO Lincinnati oston OIAM FAHM a от. Q0 .380589.H^. ОТАН АУ ИУ THE MILLERS MAID. WITH VARIATIONS. Melodies of the day. No.41. CH. GROBE. Op.703. Allegretto. OR = Aa ا‎ AS Ee lr 1 =. puel a Ж a Iw dL ÉL u. IE АІ... ا‎ — AS TEMA. p = Ped. ж: ж | Ped. A EZ. ee oe c JP ae Se ڪج ڪج‎ E ә =m 8 De AA E A mee ОЗ Er awe o 1 [0 A o 777 T A X X. — pm — Som 5 3 — LN ЮРА, gi r I" 4 NS E AA, A TOO, ATA, с Ta” —- ТТІ ПЕ EA, — d AAA азай aoe a ee mus ша! een пэт! TAE See A E FE i a (сатам! Балмен So E ГЕЙ" TEE ee a EI A РЕНЕ Ба ف‎ —— 1| | |١| | — | ا‎ | аа ا‎ 3 | | шеке” | нн кене ; 7 eS FE E E ост Ее P D D P i et А Ge la le ө le ә CU [sli Entered according to Act of Congress in the year 1856 by Oliver Ditson,in the Clerk's Office of the District Court of Massachusetts. - l'istesso Tempo. ¿a‏ وم ES! 1, E E eo a SS а. TERN EE тык СҮ «Бн‏ E E) 1 = A u ggf ENEZIOND ei ee ғ E. ұға” ا‎ E Е. CELI LLI. | ILL Ll lL 0—4] EX LL қина көте Уы... a NU." Y g 4 [up om жан peer Qi анна en ___ Засада E (een. a> =a ee | oia — — — ” г а E З) (меры ت‎ ЧЕ] A AV ei і a шы ӘН BE Т 2680 A E Бан жыр Se — ШЕР ЖШ =] lacked. c MEE ee E ZZ ыла шы ee ыш LX | | In) س‎ a Vivace. LE. á asi 2 FINALE. 4 T i un | | "^ | Д э .— EE | | | | | f vU | ж эз — — ur“ ж ү ww "ww а bF DEMEN. E „EEE EEE EEE DEREN او‎ | pred [7 7 | ee" | “Ar le ШЫ” ааа — — PA LIA 7. ES Fe‏ ا ا re Ш. жо ЕГЕ - ee ee‏ ld ШЕ ЕЕЕ. ls o С‏ = — ШЕТІ I.) [ч 1% . rm
M. FIGUEROtl &LDROFÉU FANTASIA CÒMICA. LÍRICA. BURLESCA Y BALLABLE EN UN ACTE Y QUATRE QUADROS M QUARTA EDICIÓ f$c BARCELONA LLIBRERÍA ESPANYOLA DE LÓPEZ, EDITOR SO— Rambla del Mitj — 20 M. FIGUEROLA ALDROFEU MÚSICA SEGONA EDICIÓ PREU: XJ3ST IR^L l' j±i<riz: 13,000 ^r^ LÓPEZ, EDITOR, RAMBLA DEL MITJ, 20 BARCELONA Digitized by the Internet Archive in 2012 with funding from University of North Carolina at Chapel Hill http://archive.org/details/lany13000fantasi1882figu Z' any 13,000 FANTASIA CÒMICA, LÍRICA, BURLESCA T BALLABLE EN UN ACTE Y QUATRE QUADROS ORIGINAL DE Ff IGUEROLA ÀLDROFÉU AB MÚSICA DEL PORVENIR ENCARA M' HA DE YEXIR A TROBAR LO MESTRE QUE LA TE DE COSPOSDRE S' estrenarà en un dels principals, ó inferiors teatros, de Barcelona ó de fora, quan se presenti directament al autor, un empressari rumbós, que no estiga per diners y que no li fassin falta 'Is que puga perdre al vol- guerla esplotar. — i| BARCELONA 1MPREMPTA "LA CATALANA " DE JAUME PUIGVENTÓS Dormitori Sant Francesch, 5. Aquesta obra es propietat de son autor, y niugú, sens son permís, po- drà traduhirla. reimprimirla ni re- presentaria en teatro públich ó de societat, y sols ab ell, deu entendres la empresa que vulga esplotarla. Queda fet lo dipòsit que marca la lley. €ít distin-ait 11 iev>w,KaK, advocat D. Jtnfon de P. Jl•leu ,cw iwyta z,eoo/mx>e'ni>a de <ta x>ona ^<x\\w$k<xK> oonv teyVm\o\vi de a^eci \b o- compte dei deute- de cLtatitut Cuwe .difyciiwiewt vod^a saldaz, aa-iiest oo-n- cn&wsïiasta admi^adoz-, amicfi aiec- Xite'ww -vj, S. <5. ^0\. cJfL•<t^UL•J-I^O~'c,Cí- CyL•íLcL•'T^O-f-'i-i PERSONATJES CLEOPATRA SÍLVIA ESTHER SALOMÓ SÓCRATES PITÀGORAS PLATON GALENO PLINIO AQUINO PAQUITU ARQUIMEDES BALMES UN DEL POBLE CORO GENERAL DE HOMENS Y DONAS, COS DE BALL, ETC..., ETC... ^^-IHIHiHiHlHÈ^MIHI^^ ACTE ÚNICH CUADRO PRIMER Una sala de estudi del Palau de Ciencias en lo sigle cxxx ab totas las omoditats que 's mencionan en lo desenrotllo de la acció. Lo principal adorno consisteix en un teixit de fils eléctrichs que van n totas direccions, col•locats ab gust artístich, de manera que destaquin ns grossos botons anunciadors. Al alsarse '1 teló, Salomó, president Universal, està assentat en un illó balancí movible y à un metro de alsada, contemplant un Atlas geo- ràfich, sospés al devant de el!, y ademés de conservar lo mateix movi- íent que '1 sillò, se cambian los fulls y 's tanca y s' obra '1 llibre per ell íateix. Sócrates devant de un colossal telefono, cubert lo cap ab un aparato- asco vuitavat, que tinga lo major número possible de fils eléctrichs: gura que està en comunicació ab tot 1' Univers. En primer terme à la dreta, una taula ab objectes de física y química oltada dels concellers Universals, Pitàgoras, Platón, Galeno, Plinio y quino. La acció passa lo 31 de Desembre del' any 12,999. — Son las onze y uart de la nit. Al aixecarse '1 teló se sent lo coro del poble que entrarà quan s' in- iqui. DRETA Y ESQUERRA LA DEL ACTOR ESCENA PRIMERA ALOMÓ, SÓCRATES, PITÀGORAS, PLATON, GALENO, PLINIO YAQU1NO. MÚSICA oro. (desde fora) Temem per nostra vida, la mort, sembla que 'ns crida; per tot lo pànich creix. Volem saber dels sabis y per sos propis llabis si es cert que '1 mon fineix. 611963 70 M. Figuerola Aldroféu. LLETRA SÓCRAT. (Trayentse 1' aparato del cap). AÍXÓ no 's pot aguantar, es impossible poguer atendrer à tants à la vegada. Salomó. <;Que 't passa Sócrates? Sócrat. Lo de cada dia; la enfadosa superstició del tretze, com que sols í'altan tres cuarts per acabar 1' any... jditxós 12,999!... Salomó. Y preguntan si s' acabarà '1 mon al comensar V any 13,000? Sócrat. Això mateix. Salomó. Que 'Is has respost? Sócrat. Que 's tranquilisin perquè encare no se sab del cert. Salomó. Ben dit. Sócrat. Com que tot depèn de las circunstancias. (Soroll infernal de timbres electrichs). Salomó. Veyas, que volen? Sócrat. jSenyor! Sabeu que sols puch atendrer à deu mil personas à la vegada; però al Univers enter es im- possible. Tots parlan, cridan y demanan per entrar al palau. Salomó. Comunicals que se 'Is facilitarà la entrada, aixís que toquin dos cuarts de dotze. (Sócrates torna à posarse 1' aparato). Sabis de la triple ciència: (>Ls cinch que voltan la taula s; aixecan) <;Com està '1 gran problema? Galeno. Resolt. Salomó. Es à dir que pot donarse per un fet, lo deseu bri— ment del remey perquè no mori ningú? Galeno. Sí, gran senyor. Considerant queia vida del home, es com la màquina de un rel-lotge, deu emplearse '1 mateix procediment. Salomó. De quina manera? Galeno. Si à un rel-lotge se li dona corda cada vinticuatre horas, las personas deuhen seguir lo mateix método de alimentació. Salomó. ^Cada vinticuatre horas? Galeno. Si, gran senyor. Salomó. Y las enfermetats interiors, com per exemple '1 que pateix de la post del pit, la canyella de la cama, la cassoleta dels genolls ó la vigade la esquena, etc. etc? Galeno. Cuan de la màquina de un rel-lotge se fa malbé L' any 13,000. 71 una roda, 's cambia. Pues de la mateixa manera deu ferse ab 1' organisme del cos humà; quan se ressent de alguna de las dolencias que '1 gran senyor acaba de anomenar, se li cambia la pessa. Salomó. ^Ab facilitat? Galeno. Si, gran senyor. Salomó. Y quan un se fa vell y arriba à la edat en que la pell apergaminada, priva fins la acció del caminar? Galeno. Aquet es 1' arreglo mes senzill. Las tapas de un rel-lotge, poden conservarse sem- pre novas; quan se rovellan, basta fregarlas ab un drapet de lona y una gota de oli. Del mateix modo passa ab la pell de la persona que ve à ser la tapa del cos humà. Habém inventat un específich, que per vell que un siga, basta donarse à la pell una frotació de mitj' hora, ab una màquina de 30,000 evolucions per minut y queda tan fina y fresca, com lo dia que un va neixe. Salomó. Està molt be; vos felicito de cor y propagarem lo problema que costa tants sigles d' estudi jAb quanta alegria reberà tothom la noticia!... ^•Y aquell últim de problema, com està? Plinio. Resolt també. Salomó. Fins à quant temps alcansa?... Plinio. Tenim lo medi de ressucitar cualsevol difunt de cualsevulla època encare que sols siga pols, men- tres no 1' hagin somogut ni sacsejat després de en- terrarlo. Salomó. jOh! sabis Universals de la triple ciència!... Vos admiro una vegada mes, per l' inmens talent ab que haveu desarrollat tan difícil problema. ,iCuan se podrà comunicar al poble la fausta noticia? Pitàgo. |Gran senyor y president universal!... Si 'm perme- teu, vos diré la meva opinió, respecte à n' aquest assumpte Salomó. Digueu. Pitàgo. Crech que estarà molt be, lo de facilitar à tothom lo remey pera que ningú puga morirse. Però en quant à fer ressucitar las generacions passa- das, no ho trobo prou del ordre del dia. Penseu que en aquest mon estaríam molt estrets si tothom res- sucitaba. 72 M. Fieuerola Aldroféu. Salomó. Teniu rahó; donchs ab quin fi s' ha treballat tant, si no ha de portar cap profit al Univers? Pitàgo. En quant à profit, si, gran senyor; serà de molta utilitat pera la historia y 'ns estalviarem lo haber de consultar una pila de llibres. Salomó. No ho comprench. Pitàgo. Fins avuy per saber algun dato de lo que passaba en los sigles anteriors, nos entreteníam mesos enters consultant bibliotecas y las mes de las vegadas queda- bam tan enterats com abans de llegir; are, no 'ns cal- drà perdrer tant de temps. Cuan nos convindrà saber lo que passava en los sigles anteriors, nos bastarà res- sucitar algú de la època perquè 'ns ho espliqui. Salomó. Teniu molta rahó, no hi atinaba; guardant lo secret això portarà valiosos serveys à la ciència; quant de 1' altre manera, ab l' excés de gent sols hauria portat confusions. De totas maneras se m* acut fervos una petita ob- servació. ,jLo ressucitat, un cop se li hagen fet las preguntas necessarias, tornarà à morir?... Pitàgo. jNo, gran senyor! Salomó. Donchs com explicarem al Univers la aparició del ser, sens ferlos conèixer avans lo problema de la res- surrecció? Aquino. Hi ha un medi molt senzill. Salomó. A véurer! Aquino. Lo sigle de las llums y 'Is grans invents, va comen- sar al sigle xix y com que 'Is preliminars d' adelanto datan del referit sigle y de res nos han de servir los fets anteriors, procurem que 'Is ressucitats sigan de aquella fetxa ensà y à cada hu de per si, li donarem à entendrer, que ha despertat de una dormida de ui sigles ó 'Is que sigan y ell mateix, estrenyat de lo que veurà se cuydarà d' explicarho al poble. Platon. Y nosaltres, direm que à la presentació d' ell de- bém, lo haber descubert, lo secret de la inmortalitat. Salomó Molt be, molt be. (Tocan dos quarts y se sent un soroll infernal de campanetas eléctricas') Sócrat. (Trayentse 1' aparato.) Senyor, ha tocat 1' hora senya- lada. Lo poble espera frenétich à la porta del Palau. Salomó. Dígals que passin. L' any 13,000. 73 l'Apareixen à las parets com per encant, lo major número possible de oberturas y entran los del poble tots à la vegada, invadint artística- ment la escena formant quadro). ESCENA II. Los mateixos, ARQUÍMEDES y Comissions de diferents punts del Univers. MÚSICA Coro. Temem per nostra vida, la mort sembla que 'ns crida, per tot lo pànich creix. Volem saber dels sabis, y per sos propis llabis, si es cert que '1 mon fineix. Vosaltres que ab la ciència, teniu tanta esperiencia, que us sobra lo sabé... Diguéunos si en tals cassos haurem de creuhà 'Is brassos ó que tenim de fe. Si hi ha medi d' aturarho, també podem probarho, diguéulo si '1 sabeu. Que 1' Univers en massa, no sab lo que li passa si no '1 tranquiliseu. Temem per nostra vida, la mort sembla que 'ns crida, pertot lo pànich creix. Volem saber dels sabis y per sos propis llabis si es cert que '1 mon fineix. PARLAT Salomó. En lo registre de la historia se ha trobat de uns quants sigles ensà, que cada any que ha comensat ab tretze, se han temut grans desastres. Y ,ique ha passat? res, ni mes ni menos qu' als anteriors. Arquim, Gran senyor y president Universal, me dispensareu vos recordi que precisament en aquesta mateixa cen- túria... 1' any 12,913... 74 M. Figuerola Aldroféu. Salomó. Si; lo recordo perfectament, vos referiu à la guerra aérea entre sogras y gendres, que queyan los morts com pluja menuda. Però allò, no va ser mes que cuestions de familias. Si be es veritat que 1' any 13,000 ha de portar fatals consecuencias, no ha de portar per xo la fi del mon. No obstant tinch de dirvos que una sola cosa 'm preocupa, me refereixo à lo que tal vegada deveu te- nir olvidat. D' aquí mitj' hora escassa, farà set anys que no s' ha sentit à bramar cap burro; això es lo únich que podem témer (segons conta la profecia). No vos espanteu per axó, que encare hi serem à temps. Aneu à la plassa de Terpsícore à celebrar la vigília de cap d' any; balleu, bebeu y divertiuvos forsa; com es molt aprop de la colecció zoològica y encare hi ha alguns burros, es molt probable que algun d' ells,. sentint lo bullici y la animació, fassi lo bram que tan desitjém. Si això 's logra, lo mon no tornarà à estar en perill, fins à 1' any 13 milions. Y com que després de una cosa ne ve una altra y després de la altra una de molt millor, vos participo estimats germans, que 'Is sabis de la triple ciència, han descubert lo secret de la inmortalitat. Es à dir, que ab un medi fàcil y cenzill, tothom podrà viurer perpètuament, conservantse jove y fresch à voluntat del indivíduo. Y sabeu de que s' han valgut per resoldre '1 proble- ma? Lo haber trobat un subjecte que feya la friolera de cent onze sigles que dormia; fou una proba que "s verificà à últims del sigle dinou, per glòria y gràcia dels que avuy poblem I' Univers. Aneu pues à divertirvos à la plassa; à n' allí troba- reu lo subjecte referit, que es digne de admiració pel vestit que porta y las maneras estranyas de procedir; cuyteu, anéuhi depressa y no vos descuydeu de cri- dar forsa, fins à fer produhir lo bram, que ha de ser nostra salvació. (Lo coro repeteix ab los mateixos motius). Coro. La mort sembla que 'ns crida. etc. (Y desapareixen quedant tot com en son primitiu estat). L' any 13,000. 75 ESCENA III SALOMÓ, SÓCRATES, PiTÀGORAS, PLATOX, GALENO, PLINIO, ÀQUTNO. Salomó. Sabis de la triple ciència, ja habeu vist la confiansa que 'm mereixeu; are, desseguida à ressucitar 1' indi— víduo del sigle xix. Pitàgo. Està be, gran senyor, però 'm temo... Salomó. ,;Que no esteu segurs del èxit? Pitàgo. Si, gran senyor. Salomó. Deixémnos de tractaments y anem à lo positiu. <;Que vos detura? Pitàgo. Que en aquella fetxa, la gent parlava de diferen- tas maneras y si ressucitém un andaluz nos omplirà'l cap de mentidas y es capàs de enredarho de tal ma- nera que arribaríam à desconèixer la historia; lo que 'ns convé à nosaltres es ressucitar un català per que tot hom 1' entengui. Salomó. Això array, inspeccionéuli avans la llengua, Pitàgo. Si vos que sou lo mes gran senyor del Univers, nos fesseu la gràcia de iniciarnos la manera de classifi- carlas... Salomó. Es molt fàcil; si la llengua fa un petit buit y te la forma de castanyola, es que '1 difunt parlaba castellà» Sí... però bastarà una sola senya per orientarvos; cualsevulga difunt que troveu sensa pels à la llengua, no vos càpiga cap dupte; ha sigut, es, y serà sempre català. Pitàgo. Gracias, gran senyor. Salomó. Aneu, pues, y telefonéume las impresions del poble. Pitàgo. Farem vostra voluntat. (Pitàgoras, Platon, Galeno, Plinio y Aquino, fan cortesia à Salomó, s' as- sentan à n' als sillons y aquestos mecànicament desapareixen de dos en dos per la dreta) . Salomó. jSócrates! ^Com està 1' Univers? Sócrat. (Trayentse i' aparato). Mal, mal y mal; ab las noticias que de per totcirculan, crech que no 'ns escaparem pas, lo mon s' acaba per moments. Per are, à n' aquí es ahont estem millor; per tots los demés planetas hi regna '1 terremoto. 76 M. Figuerola Aldroféu. La mar, alborotada, sembla que vulga engollirse la terra y com monstres... Salomó. Prou; no m' anuncihis mes desgracias, be massa que vindrà'l mal temps. Suspèn la comunicació oficial y digasque no 's pot donar audiència fins y à tant qu' hagin tocat las dotze. (Sócrates enrahona al teléfano). SÓCRAT. (Trayentse 1' aparato). Ja està. Salomó. Are ves al telefono particular y pren nota de lo dels concellers. (Sona un timbre y per un mecanisme especial, sens perdrer la posició, se 'n va Sócrates per la esquerra. Salomó toca un botó, sona '1 timbre; al obrirse una porta treu d' aquesta un aparato ab quatre alas y diu): Ho veig y no ho crech, la última hora es arribad per lo que puga ser, m' en vaig à fer una visita d' in. pecció à tots los planetas. (Toca un altre botó, marxa automàticament del estrado y se 'n va pe '1 fondo). CUADRO SEGON Passeig d' un gran jardí, en lo que s' hi veuhen fenomenals arbres, etcè- tera, etc. Los fils telefónichs que en artístichs pals van de 1' un à 1' altre, 's perden de vista al firmament. ESCENA IV. BALMES, CLEOPATRA (Entrant per la dreta). Balmes. Vésten del meu devant. Cleop. Amor meu... ,jper qué desdenyarme d' aquesta ma- nera, jo que may t' he donat lo mes mínim motiu? Balmes. Haig de respectar la consigna que 'ns tenim donada tots los hómens del Univers, de la mateixa manera que tú, conformante ab lo plan del teu sexo, vares declararte independenta. Cleop. Vareig accedir per compromís. Balmes. Ja que es compromís, cumpleixlo. L' any 13,000. 77 Cleop. Es que no puch viurer sens tú. Balmes. Donchs jo, sens tú, estich à la glòria. Cleop. jNo sigas ingrat!... Balmes. Fa quatre anys que 'Is hómens vivim completament sols, lluny de vosaltres y desde llavors, que vivim en plena felicitat. Cleop. jEs tota una tossuderia! Balmes. Ves, ves, Cleopatra. ^Com vols que disfrutant de una ditxa tan inmensa, vulga perdrem jo ab las tevas caricias? Cleop. No ho deyas aixís quatre anys avans. Balmes. Es que desconeixia lo benestar. Cleop. jBalmes del meu cor, no matis la il-lusió d'aquesta pobre dona que sols viu per tu! Balmes. T' aborreixo, ab tota la extensió de la paraula. Cleop. Vaja ratolinet, no posis aquesta cara tan seria, que 'm fas por, Recordat d' aquells temps. jQuins días mes deliciosos de primavera!... ^T' en recordas?... Cada tarde 'ns feyam venir à buscar per la berlina aérea que recorria per 1' espay bo y deleytannos. ^T' en recordas? Cada vegada que '1 vent nos sor- prenia de improvisí, ab lo columpio perdia '1 mon de vista; jo m' espantava arrasseranme prop teu; ab tos amorosos brassos, me tenías igual que un copiador de cartas à la prempsa... y ;ay! encara 'm sembla sentir las pessigollas d'aquest bigoti, quan me feyas las ca- ricias que tan me faltan. Balmes. Prou; esperit temptador. Cleop. Te sab greu que t' ho fassi venir à la memòria des- prés de jquatre anys!... Balmes. Es inútil que 'm recordis re y m' estranya en gran manera que sigas tu la única en -faltarà la paraula compromesa. Cleop, No soch la única, t' equivocas, en assamblea Uni- versal, convensudas del mal acert, vàrem acordar conciliarnos altre vegada ab vosaltres y si t' hi ficsas be, veuràs que totas demanem perdó y cada una de per si, procura reconquistar las amistats perdudas. Balmes. No he reparat res. Cleop. (Signant à la dreta.) Donch-s mira com totas van darrera- d'ells. Balmes. M' en vaig per no véureho. ;s' en va per la esquerra). 78 M. Figuerola Aldroféu. Cleop. Veurem qui podrà mes; te seguiré, fins haber con- seguit lo que desitjo. (Se 'n va darrera d' ell. Per la dreta entra '1 coro de homens ab posat in- diferent y seguidament lo coro de donas apassionadas, cuydant estar separats los dos sexos). ESCENA V Coro de homens y donas. MUSICA Donas. Deixéus estimà 1 si teniu conciencia. Homens. Demaneu en va, perquè de clemència per valtres no n' hi ha. Donas. Ja venim arrepentidas de habe'ns extralimitat, perdonéunos per pietat si hem sigut massa atrevidas. Si us inspirem compació, la gratitutserà inmensa, ^•voleu olvidar la ofensa? ,Jvoleu estimarnos? • jNo!.. las donas posantse cada una al costat de un home. ab molt L' home que viu sense dona se veu obligat à fe cosas que no li estan be y rebaixan la persona. <;Qui t' arreglarà com jo? <;Qui 't distraurà dels disgustos? Ja que 't conech tan los gustos... vols estimarme? Homens. jNo y no!.. Donas. L' amor es una plujeta que benèfica sol ser y refresca per enter quan la conciencia està neta. Viure sens 1' amor hermós es existir sense vida. Homens. Per mi, 1' amor sols convida à tení 'Is diables al cos. Homens. (S' adelantan carinyo). Donas. L' any 13,000. JUNTS Demaneu en và perquè de clemència per valtres no n' hi ha. Demanem en va perquè de clemència per naltres no n' hi ha. 'Ls homens se 'n van ab ademants despreciatius y ellas 'Is segueixen ab los brassos oberts ab postura suplicant y desapareixen tots per la esquerra. CUADRO TERCER Una gran plassa à la que desembocan infinitat de carrers, dividits en franjas longitudinals de pis fieso en lo centre y junt í las casas y en aceras movibles que marxan en sentit invers, las de un costat ab las de 1' altre. La empresa deurà cuydar que las casas sigan arquitectura fi de mon y que 'ls ferros, al propi temps que sostenen los edificis, serveixin de as- censor y sigan prou forts pera resistir lo pes de las personas que han de utilisarlos. De tant en tant, passan collas de transeünts, voy drets à las aceras movibles). ESCENA VI BALMES y ARQUIMEDES. PARLANT Balmes. Ditxosas donas, are que estem acostumats à viure sens ellas, volen fernos cambiar de estat. Es ela, deuhen haver anat al Palau de Ciencias y al saber lo de la inmortalitat y que '1 mon es probable que duri tretze milions d' anys, tenen por de abur- rirse. Arquim. Desenganyat, los sabis nos han dit allò per animar- nos; però jo, estich en que s' acosta la hora. Balmes. Ab que 't fundas? Arquim. La senyal no pot ser mes justificada. Desde 'I 31 de Desembre de 1' any 12,993, ó sigan set anys, que 'ls farà de aquí un cuart, desde aquesta memorable fet- xa no s' ha sentit bramar cap burro. 80 M. Figuerola Aldroféu. Balmes. No 'ns desmayém, encare falta temps. Arquim. Tothom espera ab ànsia 'í bram, però serà en va, perquè encare que en certa època (com per exemple) lo sigle xix, n' hi havia molts, la civilisació y 'Is ade- lantos, los han eclipsat de tal manera, que fins los ma- teixos burros han hanat perdent lo seu propi instint. (Crits desde fora). Balmes. <jQu' es aquest burgit? Arquim. Deuhen ser las rassas perfeccionadas que venen à celebrar sos típichs balls. Balmes. Ca, home... Arquim. Vols dir?... Balmes. Mira be. Arquim. ^Que?... Balmes. Lo poble que acompanya à n' al vagamundo que feya la friolera de cent onze sigles que dormia. Arquim. Tens rahó, sí; jMare de Deu qu' es estranyi... (Entra '1 grupo del poble per la dreta, duhent al mitj en Paquitu, ab un trage estremat de la època actual). ESCENA VII Los mateixos, PAQUITU y POBLE. Paquitu. Sembla que may hajau vist cap ase à volar!... Poble. (Rihent). Je, je, je. Balmes. Sou molt de la broma, mestre! Paquitu. No se si somio ó estich despert... Però... ,:ahont re- diable 'm trobo? Arquim. jAlsa, dropo! jquin tip de dormir! Paquitu. Vaja, sigueume franchs. ^Qu' es una broma de car- naval això? Poble. (Rihent). Je, je, je. Balmes. ^No t' han dit al despertar que feya la friolera de 1 1 1 sigles que dormías? Arquim. <;Com te dius? Paquitu. Paquitu, per servirlo. Arquim. ,;Pà que?... Paquitu. Paquitu. Poble. (Vàrias veus). Je, je, je; Paquitu... Balmes. ^-Paquitu? Paquitu. Sí, senyor; que hi ha que dir? L' any 13,000. 81 Balmes. Vaja un nom mes escanyolit. Paquitu. Voleu ferme un favor? Arquim. Esplicat. Paquitu. De dirme si som à Espanya, à Fransa ó à la Ingla- terra? Poble. Je, je, je. Balmes. Som à Barcelona. Paquitu. Ab la manera de parlar ho he conegut desseguida que sou catalans. Balmes. jOh! tot lo mon hi parla com nosaltres. Paquitu. Com? jqu' esteu de guassa! A Madrid ve deuhen parlar lo castellà; à Fransa '1 francès; à Rússia '1 rus... Balmes. No, home, no. Arquim. No estranyeu que diga això, perquè en la seva èpo- ca, encare no era Universal la llengua catalana. Paquitu ,;Es à dir qu' es Universal, la llengua catalana? Arquim. Si, home, si. Paquitu Universal per tot l' Univers? Ja es un gran ade- lanto. Balmes. Per xo 's debía fer. Arquim. Que n' hi debia haver d' enredos quan se parlavan tans idiomas y dialectes!... Balmes. Cuantas confusions debian promoures à la teva època, ab las maneras estranyas y diferentas de con- versar! Paquitu. jOh! encare 'm sembla que 'Is sento!... Però es ve- ritat que à tot arreu parlan català? Arquim. Si, home, si. Balmes. jQuin mal efecte debian fer tantas llenguas di- ferentas! Paquitu. Molt mal efecte, però molt. Los francesos, per enrahonar, feyan tal abús de la ce y la/e que quant parlaban semblaba que frexissen. 'Ls italians, ab son llenguatge especial se confonia '1 sexo. Los alemanys, quant parlaban, semblava que tin- guessen pinyols de préssech à la boca, allò era un contínuho mastegar. Los inglesos... jm' habian fet passar mes mals ra- tos!.. Tot de massa bon cor que jo tenia jCuantas vegadas m' habia trobat al costat de un grupo de ho- mens que 'm creya que s' ennuagaban ó tenian lo 82 M. Figuerola Aldroféu. mal de S. Pau y al anarlos à socórrer, 'm trobava en que eran inglesos que conversaban tranquilament. Es ela com que deyan las paraulas à glopadas qui no s' ho habia de créurer? Y 'Is russos? joh! ab sa manera de parlar... js' ha- bían creat mes antipatías!.. com que à totas las pa- raulas y afegían sempre jl' off! y jl' uff! semblaba que may trobessen las cossas ben fetas. Balmes. Donchs es estrany que no hi haguesseu pensat vo- saltres, ab un llenguatge universal. Paquitu. Ja 'n varen inventar un los sabis del meu temps, però era molt entravessat y no va tenir gayre acep- tació. Balmes. Quina llengua era? Paquitu. La titulaban «El volapié». Arquim. El volapuck deus voler dir. Paquitu. Volapuch ó volapié es lo mateix per mi. No m' hi infundaba gayre ab aquestas cosas, perquè... sabeu quina era la llengua que m' agradaba mes? Arquim. La italiana? Paquitu. No. Balmes. La francesa? Paquitu. Tampoch. Arquim. Donchs quina? Paquitu. La de badella si era ben feta. Balmes. Això si que no ho entench, (à Arquim). Arquim. (à Balmes). Ni jo tampoch. Paquitu. ,;Es à dir que al últim se varen vèncer aquestas di- ficultats y va guanyar la catalana? Arquim. Sí. Paquitu. Com va ser? Entereumen que després també os ne contaré de molta utilitat. Arquim. A últims del sigle xix un sabi eminent, ab los seus escrits, va comensar à regenerar lo catalanisme; y siga que lo seu caràcter independent, serio y observador, no se adoptaba prou als demés, ó be que 'Is demés sabis temessen perdrer al costat d' ell, la falsa reputa- ció científica-literaria de que gosaban, va haverse de quedar sol ab quatre amichs íntims y entussiastas, que si be 1' admiraban y respectaban molt, aquets no "1 sabían compendrer. Lo preclar literat, retret y recelós, no donà à conéi- L' anv 13,000. 83 xer en tota sa vida, cap mes de sos valiosos treballs y semblava viurer oblidat, tan del mon com de sas pro- pias doctrinas. Però no fou aixís; en vida y sol treballava fatigosa- ment pel restabliment de la pàtria y reconquista de simpatías de los demés. Tot això va descubrirse ab los treballs que deixà al morir; y al sigle següent de sa mort, los verdaders sabis varen estudiarlo y de V anàlisis de sas obras, decidiren convocar à totas las nacions y aquestas acor- daren: Fer un sol estat del mon, y que fos universal la llengua catalana, à fi de que ab menos estudis s' entengués tothom, y 's perdés d' una vegada, ia me- na de ser de tantas llenguas. Balmes. jT" has esplicat molt be! Paquitu. Vos feiicito per la vostra oratòria. Habeu fet un discurs, millor que cap aspirant à diputat, quant va de poble en poble à cassa de vots. Balmes. <;Qué vol dir vots y diputats? Paquitu. Ay, ay, que no feu eleccions vosaltres? <;Com se constitueixen los que os gobernan? Balmes. Cada hu goberna à casa seva. Sols hi ha un consul- tor en tot lo mon, lo mes sabi, que únicament serveix, perquè 'ns donga lo seu parer, quan se 'ns presenta alguna dificultat en la vida. Paquitu. Es à dir, donchs, que no hi ha reys, ni emperadors, ni arcaldes, ni concejals, ni advocats, ni jutges, ni serenos, ni polissons?... Arquim. D' això últim si que n' hi ha hagut; per parodiar la moda del sigle xix las senyoras ne portaban. Paquitu. No vull pas dir d' aquests. Balmes. ^Donchs quins? Paquitu. Agents de policia per conservar 1' ordre públich. Arqltm. No necessitem à ningú que 'ns conservi res. Paquitu. Y quan hi ha barallas, robos ó quiebras, que ve à ser lo mateix?... Arquim. A n' aquí cada hu vol únicament lo que es seu. Home, espliquéunos tot això que debía passar en la vostra època. Paquitu. Ja os ho contaré després, per are dispenseu que vos demani un favor. Balmes. Demaneu. 84 M. Figuerola Aldroféu. Paquitu. Ab tants de sigles de dormir y no menjar res... jTinch una defalió!... (Lo poble forma grupo apart y miran estranyats tots los moviments de Paquitu). <;Qué no hi ha cap fonda per aquí à la vora? Balmes. ^Fonda? ,;Menjar? ^Qué vol dir menjar?... Paquitu. Donchs que viviu del ayre del cel? Balmes. No os entench. Arquím. Ni jo. Un del poble. (Desde 'i grupo.) Acostemshi que sentirem lo que diu. Paquitu. Crech haber parlat ben clar. ^Que no dineu, ni sopeu? » Poble. (Rihent). Je, je, je. Arquím. jQue sou de la broma, mestre!... Espliqueunosaixó . del sop... eu y '1 din... eu. Paquitu. ^Tampoch? Donchs... ,:Com ho feu per alimen- tarvos? Arquím. Are t' havem entès. Es à dir que en lo teu temps, per alimentarvos... Paquitu. Feyam courer la carn ó lo que fos y à caixaladas nos la menjabam. Poble. (Rihent). Je, je, je. Paquitu. ^De que riuhen aquests beneyts? Arquím. Donchs are, sols nos alimentem de la sustancia. Paquitu. Com!... Arquím. Hi ha qui 's cuyda d' extréurerla y posaria en co- municació à la persona que ho solicita. Paquitu. Sí? Ensenyeume com se fa!... ARQUIM. Vina; apreta aquest botó. (Acompanyantlo à la cantona- da de la dreta). PAQUITU. (Fentho). Ja està. (Se sent lo timbre eléctrich). Arquím. Posat de cara à n' aquí (A n' ei mateix aparato) y digas que 't posin en comunicació ab la Central alimen- ticia. Paquitu. (Ho fa y sona un altre timbre). ^Que tinch de dir are? Arquím. Dígals que 't comuniquin la sustancia que mes t' agrada. Paquitu. (Al aparato). Comuniquim la sustancia de mongetas ab Humilio. Balmes. jQuin gust mes vulgar! Paquitu. Fa catalanista. L' anv 13.000. 85 Arquim. Demana cosas mes substanciosas. Paquitu. (Al aparato). Donchs sustancia de badella ab pèsols, llenguado al graten y rostit de pollastre. Balmes. Àixó es mes enrahonat. (Pausa). Paquitu. Per are, no 'm sento cap gust de res. Arquim. Tens rahó; es clà, com que 't falta 1' aparato. Te, posat lo meu. (Li deixa un íïl-ferro que 1' enganxa al botó). La boquilla à la boca. Paquitu. (Ho fa). jFillets dolsosl... [quina cosa mes delicada! (A mida qu' està en 1' aparato va inflantse com una bota). Arquim. ,jHo trobeu deliciós? Paquitu. A fe que sí. [Quina cosa mes delicada! y que no cansa las barras; es clà, com que no 's mastega!... Balmes. Veyam si agafareu una indigestió. Arquim. Sembla que s' aprofita. Balmes. Encare no 'n teniu prou? Arquim. Nosaltres, ab dos segons ne tenim suficient. Paquitu jAh!.. ja estich satisfet. Balmes. Torneu à tocà '1 botó, que hi ha escape de subs- tància. Paquitu (Ho fa) Quin invent mes miraculós... [Això es sa- berse entendre. (Al adonarse de lo molt inflat que està). Peró... <JCOm m' he tornat? (Tots riuhen de véurel). [Ay pobre de mi! (espantat) Correu, aneu à buscar un metge... ;ay! ;ay!... quinas punxadas!... Balmes. Com que ab 1' excés de sustancia os habeu re- hinflat.... Paquitu Depressa, portéume à la casa de socorro.... Arquim. No t' espantis, home, la ciència 'ns ha dotat de se- crets, que han abolit los metges y apotecaris. Paquitu jAy pobre de mi!... de aquesta si que no me'n escapo. Arquim. jBalmes!.. deixem lo teu aparato que m' he descui- dat lo meu. BALMES. (à Arquímedes) Té. Paquitu Qu' es això, una aixeta?... Arquim. Si; per desvaporarte. Paquitu Que 'm voleu foradar la caixa dels aliments? Arquim. No tingas por, acostat. (Li col-loca i' aixeta al cos). Paquitu jAy! jay! j-ay! (de dolor) jay! (de sossego perquè 's va 86 M. Figuerola Aldrof'éu. desinflant.) jay! (de satisfacció per haber quedat en 1' estat primitiu.) [Quin pés m' habeu tret de sobre!.. Arquim. Que n' estabas de espantat!... Paquitu M' habeu fet un favor tan gran que fins mereixeu que os dispensi '1 tractament. Balmes. ^'Que vols dir? Paquitu. Si, lo de tutejarme y dirme vos à la vegada. Arquim. Es la mateixa franquesa. Un del poble. Venen los sabis de la triple ciència. Balmes. Femlos homenatge. <Entran los sabis per la dreta, y per la esquerra Cleopatra, Silvia y Es- ther. Aixís que Balmes veu à Cleopatra se'n vaconfonentse entre '1 po- ble, exclamant): jMalehida Cleopatra! ESCENA VIII Los mateixos, PITÀGORAS, GALENO, PLINIO, AQUINO, PLATON CLEOPATRA, SÍLVIA, ESTHER y acompanyantas. Cleop. (Veyent que Balmes se 'n va). Encare que fugis t' atra- paré sense córrer. Paquitu. jQuins angelets mes aixerits! No sé si es causa de fer tants sigles que no n' havia vist, ó que, que totas ni' agradan. Cleop. Dispenseu joh sabis de la triple ciència y concellers universals!... si molestem una vegada mes vostra fina atenció. Pitàgo. Altra vegada queixas?... Paquitu. jQuinas xicotas mes cayas! Arquim. No t' emboliquis que pendràs mal. Cleop. ^Com, no havem de queixarnos si fa tant temps que dura? Sílvia. Quants mes adelantos fa la ciència, menos cas fan los homens de las donas; això no pot continuar. Galeno. No es aquest moment prou oportú per ocuparnos de tal assumpto. Esther. Ja ho sabem que esteu preocupats ab lo de la fi del mon; al menos ho feu veurer, à fi de que os deixem lliures, però es precís pendre una deter- minació. L' any 13,000. 87 Cleop. Ja estem cansadas de inventar modas y vestir tra- ges lleugers y exitants que no produheixen cap efecte. Paquitu. (Ay fillas, àn'àmi me 'n produhiu massa). Sílvia. Això es 1' extrem del indiferentisme. Paquitu. jQuinas pells!... Jo 'm perderé. Arquim. Cuidado y calla; que aquestas, si se 't indigestan no tindràs cura. Esther. Si no busqueu un medi obligant à n' als homens à que fassin cas de nosaltras, tenim ja presa la nostra resolució. Paquitu. (Nada, nada, m' haig de declarà ab alguna). Galeno. Que intenteu fer? Sílvia. Destruhir en tot lo que siga de nostre alcans los vostres adelantos. Cleop. Acabem d' inventar uns aparatós, que en un mo- ment donat podem tallar los principals fils electrichs de 1' univers. Esther. Y estareu incomunicats, ignorant las noticias que pugan servos de utilitat. Cleop. Y si no n' hi ha prou d' això, 'ns ne reservem un altre que... Pitago. Espliqueuvos. Cleop. Es un secret... per are sols podem dir que tot lo mon, casi es nostre. Tots. Ja, ja, ja... Cleop. Vosaltres aneu rihent... Sílvia. Acabem d' una vegada: ^voléu transigir? Platon. Si no teniu rahó de queixa. Esther. No tenim rahó? Platon. Vosaltres mateixas teniu la culpa de lo que vos passa. Cleop. \ Sílvia. [ ^Nosaltres?... Esther. / Galeno. Vàreu treballar fins à obtenir la emancipació... Aquino. Y ja la teniu. Galeno. Que n' haveu tret? Lo que ja os advertiam; la in- diferència. Pitago. Volíau tenir los mateixos drets que 1' home y aques- tos al veure que 'Is hi preníau las feynas y que per- díau al propi temps la vostra amorositat y... altras cosas... que 'm reservo, no os han valgut ni 'Is secues- 88 M. Figuerola Aldroféu. tros qu' haveu fet dels jovenets de quinze anys. Per què? Pues per la senzilla rahó de que 'Is faltava lo principal ó sia la ilusió. Paquitu Que m' agradaria que 'm secuestressin à n' à mi aquestas xicotas. Cleop. Per xó qu' hem vist la equivocació, venim à con- ciliarnos. Sílvia. Una pregunta y acabem. <:Hi ha medi de arreglo? Galeno. Se pot probar. Cleop. Si la resposta no es mes satisfactòria, seguim ende- vant nostre projecte. Pitàgo. (apart ab 'is concellers) (Donémlos una esperansa que son capassas de tot. (Quedan los cinch consultant: Paquitu s' acosta dissimuladament à Cleo- patra dihentli apart.) Paquitu Si jo no li fos indiferent... Cleop. (Contenta) iQue diu?... Paquitu Que 'm te '1 cor robat, que la estimo. Cleop. Si? Donchs ja soch teva; anem. Paquitu (jQuina ganga! à la meva època eran mes difícils las conquistas!). Cuant puga escaparme de que aquets me vegin, vindré. Cleop. Fesme una senya desconeguda à fi de trobarte. Paquitu Te faré un bram. Cleop. Conforme. Pitàgo. (A la comissió de donas) Ja hem deliberat. Esther. Y que? Pitàgo. Necessitem un plasso per consultarho al president universal. Sílvia. Mitj cuart. Pitàgo. Y si no '1 trovém? Sílvia. Busquéulo... y procureu pendrer un determini que 'ns siga favorable; de lo contrari, si no conseguiu la pau del amor, la guerra que declararem al home serà interminable, allavors si que vindrà la verdadera fi del mon. (S' en van per la esquerra Esther, Silvia y Cleopatra, aquesta última que va darrera de las acompanyantas aprofita un moment per dir à n' en Paquitu). Cleop. Entesos. (Los concellers quedan formant grupo apart). L' any 13,000. 89 ESCENA IX ARQUIMEDES, BALMES, PAQUITU, PLUTON, GALENO, PITAGORAS, PLINIO, AQUINO y Poble. Balmes. jQuanta irreverència!... PAQUITU. (Per las que han marxat). iOlé! por las niiías de mèrito. Arquim. Y are! que es aquest llenguatge tan escarransit é incomprensible? Paquitu. jQuina diferencia del meu temps! Arquim. ^Sí? ^Per qué?... Paquitu. Devegadas se perdían mitja dotzena d' homens, per una sola dona. Balmes. Es que estavau atrassats y no las coneixíau prou. Paquitu. Que no?... Mes à fondo que vosaltres. Arquim. Mes à fondo? Paquitu. Si; de fondo y de forma. Balmes. Per xo anavau tan be. Pitàgo. Vosaltres enrahona que enrahona y no penseu que tenim las dotze aprop. Arquim. Estem il•lustrant aquest infelís. Paquitu. Ey, cuyado ab lo parlar, mestre. Això d' infelís... Balmes. Nos entretenim esperant los artistas de la rassa per- feccionada. Platon. Es estrany que no sígan aquí. Galeno. Prou 'Is ne passa alguna. Arquim. Mentres los esperem, proposo que 'n Paquitu, 'ns espliqui alguna cosa de la seva època. Poble. Sí, si. Pitàgo. Qué hi dihém nosaltres? Platon. \ Galeno. Aprobat_ Aquino Plinio. Paquitu Comprench la vostra curiositat y no 'm vull fer pregar jens. MUSICA Del sigle dinou sols referiré lo que millor fou de lo que 's va fe. 90 M. Figuerola Aldroféu. Coro general Del sigie dinou anem à saber lo que millor fou de lo que 's va fer. Paquitu Si un president à vosaltres basta per dirigi '1 mon, à n' al meu temps dirigían setse mil una nació. Cada dia 'ns aplicaban impostos y gastos nous i per ferse passar la gana uns quants senyors de la cort. Coro de sabis Ja, ja, ja, com dimontri os enteniau parla clà. PARLAT Paquitu Com 'ns enteniam?... Pues 'ns enteniam no ente- nentnos de cap de las maneras, ^com voliàu que 'ns entenguessem?... MUSICA Coro general Je, je, je, no sabem com no entenentse se pogués conseguí ré. Paquitu. Si avuy cent donas plegadas no atrauhen un home sol, allavors, tothom de jove ja 'n tenia à discreció. Coneixia un de Girona que essent lleig y vell y tot ab dos centas estanqueras casi no 'n tenia prou. Coro de sabis Ja, ja, ja, com rediabie s' arretglaba parla ela. PARLAT Paquitu. <;Com s' arretglaba... ab las estanqueras? Pues s' arretglaba aumentant lo número dels estanchs y de la millor manera que podia arretglarse, ^com volíau que s' arretgles? L' any 13,000. 91 MUSICA Coro general Je, je, je, no comprench ab tantas donas com pogués arretglar re. (Entra Sócrates per la dreta). ESCENA X Los mateixos. SÓCRATES PARLAT Sócrat. Salut al poble. Arquim. Porteu malas novas? Sócrat. Vinch à comunicarvos lo perquè de la tardansa dels artistas. La atmosfera va carregantse per moments fent grans estragos y ha causat desperfectes de considera- ció en las pilas eléctricas que se utilisan pel servey públich y com que han quedat destruhidas las aceras electro-mecànicas, las rassas perfeccionadas han de venir per sos propis passos y espero de la vostra con- descendència que 'Is dispensareu, animantlos pera que celebrin sos tipichs balls, ab la pompa de costum, à fi de que per medi de ells, poguém lograr prompte nostre objecte, de lo contrari estem perduts. Arquim. Per mi quedan dispensats. Balmes. Per mi també y crech que tot lo poble farà '1 mateix, (al poble). ^-Veritat? Poble. Sí, si. Sócrat. Ademés vos participo que las donas, baix pretext de que ha transcorregut lo mitj quart, han fet de las sevas y estem sens comunicació ignorant noticias. Galeno. Pitjor per ellas. Que passin las rassas perfecciona- das; mes tart nos ocuparem de lo demés. Paquitu. (à Arquímedes). <;Qué han de venir à fer los del per- feccionament? Arquim. Tu mira, escolta y calla; massa que ho sabràs després. Paquitu. Dispenseu si os he agraviat. (Apart). (Aixís que se 'm presenti ocasió me n' aniré à véurer si trobo à Cleo- patra). (Entran los artistas de la rassa perfeccionada; son uns sers que tenen 92 M. Figuerola Aldroféu. quatre camas y ballan à un característich compàs propi de la època, fi de mon). (Al acabar lo ball se sent un bram horrorós). Arquim. Sentiu? Ja estem salvats; ja podem cantar victorià. Poble. jVictoria! Pitàgo. Lo que m' estranya, que tenint la esposició zoolò- gica à la dreta, s' hagi sentit lo bram per la esquerra. (Torna à sentirse '1 bram). Aquino. Aquest bram, juraria que no es de burro. Balmes. Donchs de que? Aquino. Alguna altra classe de bèstia. Arquim. A mirarho. (S' en van cap à la esquerra y tornan à entrar portan en Paquitu per la orella). Teníau rahó. Era en Paquitu que buscaba cargols ab Cleopatra. Paquitu. Ay, ay, ay. No estireu tan fort que 'm feu mal. Balmes. Quietut que ve Salomó. Apareix Salomó al centro de la plassa ab 1' aparato que li coneixem, posat). ESCENA XI Los mateixos, SALOMÓ. Salomó. Resignació companys; la ciència ja no es res; ha finit lo plasso dels adelantos. Acabo de donar la volta al mon, sens poguer entrar en cap planeta; à tots hi ha un lletrero que diu: No 's permet la entrada à cap habitant de la terra, que no vagi acompanyat d' una senyora. Sócrat. Això es inícuo. Salomó. Tampoch valia la pena d' entrarhi, he sapigut que la gent espira sens donarsen compte. (Llampega y se sent algun que altre tró). Al baixar altra volta à la terra he vist cap à la part de llevant que tothom corra esbarat de 1' una part à F altra, desfigurat pel pànich, buscant inútilment un lloch hont puga trobar ayre, perquè la atmosfera re- concentrada y calorifera, impossibilita la respiració y y 'Is fa caure de defalliment. La terra, obrintse, engoleix lo que troba, escupint alenadas de fum que crema. L' any 13,000. 93 La mar, alborotada, sortint de son nivell, emvesteix ciutats y montanyas, arrassarantho tot. No hi ha salvació per ningú, Y hora es arribada, sols nos resta un minut escàs de vida. Paquitu. Per haber de morir no valia la pena de que m' ha- guesseu despertat. Salomó. Entre 'Is molts planetas acabo de veure com han xocat Venus y Júpiter, que rodolant per 1' espay han caygut abrassats damunt la Barceloneta, sens deixarne rastre. (Se sent un gran tró). Sentiu? La veu del esterminador, foch y aygua llensa. ESCENA ULTIMA Los mateixos, CLEOPATRA, SÍLVIA, ESTHER y acompanyantas. Cleop. Lo que es aquesta vegada, 'Is sabis tenen de ren- dirse devant nostre, perquè sabem mes que ells. Poble. jA fora! jà fora! Salomó. Deixeu que s' espliqui. Continua. Cleop. La catàstrofe de avuy, no serà la fi del mon, no senyors. Pitag. \ PLINIO. ( /-'„,:> Aquino. \ Platon./ Cleop. Es sols lo fi de la terra; y com hi ha planetas de molta mes cabuda ahont sols nosaltres tenim lo privi- legi de entrada, junt ab los que 'ns segueixin, venim à dirvos: que lo que s' ha cregut xoch entre Venus y Júpiter, sols ha sigut un estimbament exprofés, pera facilitar millor la entrada dels que vulgan seguirnos à n' aquellas regions. (Comensan à tocar las dotse, la orquesta toca una melopea). Sentiu? Ja es 1' hora de pendrer una determina- ció. (Llamps y trons en aument). La tempestat avansa; tenim uns aparatós que refusan las tormentas y ven- cen los obstacles, per lo tant, los que vulgan reconci- liarse que 'ns segueixin, 1' amor los salvarà. Sapigueu que si fins avuy habiam volgut la lliber- 94 M. Figuerola Aldroféu. tat y la independència, era sols que trevallabam per poguer dir: que si la primera dona, ab una poma y enganyant à un sol home, fou causa dels sufriments de la terra, las de avuy, nosaltres, ab un petit aparato salvarem à milions de homens, cambiantlos de una vida de penas, à la eternitat de la ditxa y benauransa. Arquim. (a Salomó) Que 'ns aconselleu? Salomó. Perduts per perduts, reconciliéuvos. Balmes. jCleopatra, t' adoro! (Tots 'Is homens corren abrassarse à las donas). Paquitu. Ey, mestre, que 'rh preneu la meva. Arquim. No 't despacientis, que 'n tocan deu per cada hu. Paquitu. Aixís array... Salomó. Lo triunfo 's ven be per ellas y debém rendirnos admirantlas. Cleop. No 'ns entretinguem. ^Teníu tots 1' aparato? Tots. Si... si. Cleop. Donchs despleguemlo desseguida y amunt, que la terra sembla que vol obrirse. (Llamps y trons mes forts). Paquitu. jAy!... Sant March, Santa Creu!... Cleop. Travessem la tempestat y dirigimnos à n' al planeta Venus qu' es lo de mes aprop, à n' allí decidirem lo que mellor nos convinga. (Tots desplegan uns aparatós propis per volar; creix lo soroll de la tem pestat, comensan à desmoronarse 'Is edificis). Arqim. Ja s' enfonsan los carrers. Paquitu. jCristo! Com llampega y trona. Convenim, en que es la dona, lo millor del Univers. (Tempestat infernal, terremoto y cambi de quadro; 1' aygua ha inundat la terra y 's veuhen los que la habitaban que van pujant ab aparatós aéreos etc. etc).... (TELÓ MOLT PAUSAT). M. FIGUEROLA ALDROFEU MEMORIAS DE UN POLISSON <Ri- •~^~< HUMORADA EN VERS, ILUSTRADA PER M. MOLINÉ ESTA AGOTANTSE LA SEGONA EDICIÓ -PR.:ETT: XJIsr RjíLL OBRAS DEL MATEIX AUTOR QUE 's TROBARAN EN LAS PRINCIPALS LLIBRERIAS Peasetas. Cromos. Colecció de cuadros à la ploma o La primera volada. Novela picaresca o iijAllóü! Versos picants, salats, dolsos, verts y madús. o Pessigollas íntimas. De diferentas sensacions. . . . o Del Infern à la Glòria. Novela picaresca o Amor etern. Cuadret tràgich semi-histórich o Lo Vigilant. Monólech en vers . o Memorias de un polisson. Humorada en vers o Música celestial. En vers. .......... o Vigília de casament. Monólech o Modus-vivendi. Pessa catalana en un acte o Palpitacions. Colecció de poesias. Un tomet 48 pàgs. . o L' Home dels nassos. Esternut en un acte y en vers. . o Mala lluna. Pessa catalana en un acte. ...... o L' any 13,000. Fantasia o Qui abrassa molt... Pessa catalana en un acte. . . . 1 Lo tret per la culata. Sarsuela en un acte 1 iüA la Rambla!!! Sarsuela en un acte 1 Temps perdut. Pessa en un acte ...... 1 De cero à cero va cero. Pessa en un acte 1 Per poders. Pessa catalana en un acte 1 La son;bra de un vestit. Pessa en un acte 1 Servey de plata. Comèdia en. dos actes. ..... 1 Trofeos masculinos. Pessa castellana. 1 Telefónicamente. Pessa castellana 1 La Capota de palla. Comèdia en tres actes 2 L' esca del pecat. Novela de costums; 160 planas. . . 2 25 25 25 25 25 25 25 25 25 5o 5o 5o 5o 5o 5o 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 OÓ La Catalana.-lmp. de J. Puigventós. Dormitori de S. Francesc!). 5.
<p>I'm trying to find every occurrence of a string in UITextView and attribute that occurrence but i attributes the entire textView after the first occurrence of that string. Is it possible to find the location of each occurrence of "hello" and attribute them without attributing the entire textView</p> <pre><code>func textView(textView: UITextView, shouldChangeTextInRange range: NSRange, replacementText text: String) -&gt; Bool { if textView == self.textView { let nsString = textView.text as NSString let end = textView.text.characters.count let range = NSMakeRange(0, end) as NSRange let hString = nsString.rangeOfString("hello") let text = NSMutableAttributedString(string: textView.text) let cTv = textView.attributedText.mutableCopy() as! NSMutableAttributedString if hString.length &gt; 0{ text.addAttribute(NSForegroundColorAttributeName, value: UIColor.magentaColor(), range: range) cTv.replaceCharactersInRange(range, withAttributedString: text) } textView.attributedText = text } return true } </code></pre>
Lakewood Village is a city in Denton County, Texas, United States. Cities in Texas
314 MR. J. GOULD ON NEW AUSTRALIAN BIRDS. — [Apr. 6, 7. Descriptions of three new Species of Australian Birds. By Joun Govi», F.R.S., V.P.Z.S., &e. (Received April 6, 1875.] Family Psirracip2. 1. APROSMICTUS INSIGNISsIMUS, Gould, P. Z. S. 1874, p. 499. Head emerald-green, excepting the centre of the crown anda patch on the nape, these parts being scarlet, the green forming a narrow frontal line between the nostrils and the crown; round the hind neck a narrow collar of emerald-green ; back, including the mantle and scapulars, deep grass-green, each feather obscurely edged with darker colour ; lower back and rump shining blue ; upper tail-coverts bright grass-green ; all the tail-feathers above deep grass-green, with in- distinct narrow bars of darker colour on every one of them ; the underside of the tail uniform purplish black; wings green, with a broad longitudinal patch of yellow; many of these feathers edged with scarlet, this mark being very distinct and similar to that seen in the male of Péistes ; under wing-coverts greenish blue; inner lining of quills purplish black, like the lower surface of the tail ; under sur- face of body scarlet, with dashes of bright green on the flanks ; under tail-coverts green, fringed with scarlet, both mandibles of the bill bright red as in Péistes, the tips lighter; legs blackish. Total length 154 inches, wing 9, tail 73, tarsus $. Hab. Queensland. At the meeting of this Society held on the 3rd of November 1874, Dr. Sclater exhibited a painting of a new Parrot from Queensland on my behalf, as I was too unwell to attend the meeting: for this bird I proposed the name of Aprosmictus insignissimus. Since then, through the kindness of the authorities of the new Zoological Museum at Brisbane, I have received the actual specimen of this bird, and Dr. Sclater has again been kind enough to bring the bird before the notice of the meeting. As before supposed, this bird is directly intermediate in form between Aprosmictus and Ptistes. In size it is still larger than the well-known King Parrakeet (Aprosmictus scapulatus), while in co- loration it is very different, as will be seen by the above description and measurements taken from the bird itself. That the specimen was killed before it had quite completed its plumage is pretty evident from the incomplete colouring of the crown of the head and nape: in the other parts no difference is likely to occur. I take this opportunity of returning my hearty thanks to Mr. Waller, of Brisbane, and to Mr. Coxen, of the same town, for the interest they have shown in the matter of this newly discovered bird, and especially for the opportunity they have given me of introducing it to the notice of European ornithologists. 2, CYCLOPSITTA MACCOYI, N. sp. Male. General colour green, the face having all the fantastic 1875.] MR. J. GOULD ON NEW AUSTRALIAN BIRDS. 315 colours of the Harlequin ; on the forehead a band of bright scarlet, snrrounded by cobalt, a shade of the same colour encircling the latter, narrow above, broader below ; on the cheeks, from the base of the bill to the tips of the ear-coverts, a band of scarlet like that on the forehead; and below this is an obscure band of purplish blue, gradually fading off into the green of the neck; flank-feathers tipped with bright lemon-yellow; quills externally blue, the inner secondaries green, with the usual tiny patch of scarlet adjoining the back ; tail green; under wing-coverts green, the outer ones washed with blue ; quills blackish below, diagonally crossed near the base with a yellow band. Total length 54 inches, wing 33, tail 1?, tarsus 2. Female. Differs from the male in wanting the scarlet cheeks: in other respects similar. Hab. Rockingham Bay, Queensland. This pretty little species is quite different from all the Cyclopsitta known, and finds its allies in C. coxeni and C. diophthalma. It is one third less in size than C. coreni, and about equal to C. dioph- thalma in dimensions; it is, however, even more beautiful than the latter in the colours of its face. I gladly accede to the suggestion of Mr. Waller that this species should be named after Professor M‘Coy, who has done so much for Australian science. Family MELIPHAGIDÆ. 3. PriLOTis FLAVOSTRIATA, Sp. n. Head and hind neck dnsky blackish, with a distinct shade of olivaceous on the crown, leaving a pure black patch on each side of the occiput; hind neck distinctly marked with triangular spots of dull white; mantle straw-yellow, the bases to the feathers dusky brown ; scapulars brown, with large triangular whitish spots; lower back and rump brown, with dull olive margins to the feathers ; upper tail-coverts and tail brown, paler at tip, the feathers narrowly mar- gined with olive; wing-coverts brown, with large triangular whitish spots as on the scapulars, the greater series dark brown, tipped with whitish and margined with whity brown; quills dark brown, externally edged with olive and slightly tipped with whitish ; region of the eye bare and yellow ; the few feathers on the ear-coverts hoary ; cheeks dull olivaceous buff, running into a distinct tuft of bright yellow ; throat greyish white, washed with olive on the lower part; chest olivaceous, distinctly streaked with shaft-lines of bright yellow, the breast paler, the feathers being brown with broad triangular longi- tudinal spots of white; flanks and under tail-coverts light brown, washed with olive; under wing-coverts yellowish buff; the lower sur- face of the wings and tail ashy brown, with broad rufous buff mar- gins to the inner webs. Total length 74 inches, bill 13, wing 34, tail 3, tarsus 11. Hab. Rockingham Bay.
<p>I've been looking for a piece of code to save a specified <strong>variable</strong> to a <strong>text file</strong>. Ideally this would work by simply <strong>pressing a button.</strong></p> <p>This is the code I would like to implement this into, so that on the <strong>far right</strong> of each listview item I can press an icon button and execute the aforementioned code.</p> <p>If anyone has any ideas on how to achieve this, I would be grateful for any advice.</p> <pre><code>Widget _cryptoWidget() { return new Container( child: new Column( children: &lt;Widget&gt;[ new Flexible( child: new ListView.builder( itemCount: _currencies.length, itemBuilder: (BuildContext context, int index) { final int i = index ~/ 2; final Crypto currency = _currencies[i]; final MaterialColor color = _colors[i % _colors.length]; if (index.isOdd) { return new Divider(); } return _getListItemUi(currency, color); }, ), ) ], ) ); } </code></pre> <p>Thank you for your time.</p> <p>Edit: </p> <pre><code>ListTile _getListItemUi(Crypto currency, MaterialColor color) { return new ListTile( leading: new Image.network("http://cryptoicons.co/32@2x/color/"+currency.symbol.toLowerCase()+"@2x.png"), title: new Text(currency.name, style: new TextStyle(fontWeight: FontWeight.bold)), subtitle: _getSubtitleText(currency.price_usd, currency.percent_change_1h), isThreeLine: true, ); } </code></pre> <p>Second Edit:</p> <pre><code>Widget _getSaveValueButton() { new IconButton( icon: new Icon(Icons.add), onPressed: () { Directory appDocDir = await getApplicationDocumentsDirectory(); String appDocPath = appDocDir.path; new File('$appDocPath/my_file.txt').writeAsStringSync('myVar: $_currencies'); } </code></pre>
ا الماع وع مام اه ةا لفطك ةلله مجمعيليب #فةالناظرين فعن ولىمصرمن الولاةواللاطين تأليف الامام لشي عبدالله الشرفاوىرجه الله تعالل امن 5 5|13 ااانا 62701 لالم 1 001) ره 64د اااواة المدقهالمبدئ ليد 5 القنديم اباقاِيد . الذىأمة تن العالرعكمته وأبرزمبقدرته « توحدء لاسن مثال » وأتممنوال * وظهر قكلنوع منهعلى سب ماتقتضه طسعته » وأفاض عليه ماسيق فعله وتعلق تنه ارادته » وايد منشاء منعراده تتفي الاحكام * وأردع فيه خصوصية لاوحد فىغومنبقة الانام » والملاةواات_لامءلىأى ل مظهرلاذات العايه وأفضل م ن أفيضتعليه الاسمرارالالهمة ٠‏ وبجع فيه ماتفرق من الكؤلاتالاثبائيه » ودعا الئاس الى التوحمد ورك العناد يدب وسباهدفى الله حدق سسهادمزوباغت دعوته سائرالبلاد » وعلى من ور حاله من :الاق والاصعاب * ومن تبعهسم الىيوم التنادآمين ع أما بعد يي فقول كثير المساوى عمدانتهين حجازى الشهيربالشرهاوىا# انهلما ل ركاب الصد الاعظم » والوزير الاقم والد يتور الاكوم « حضرةمولانالوذيربو. ف يما ه بلغه اللهتعالى من المراداتماآًا © عدبثة بليسر فاشو ررمضان لظم سسنة ريع عشمرة وما" شين بعد حصول! إسشهويين طائفة الفرئساو 7 فقلعة العريش وذهيت مع هضع اءمسيرالاتانهطلب مئ بعض الالخوان من اتباع ذلك الصسدرالاعظم أن جم كاامتضه:الواقة الخال المذ كورة 00 أقمأوات0 29 1اكمع/االانا المكعع الهم ع6 001) 5 0مماواه فأحته الى ذلك » م تعئابءون التادرالمالك « وذكرتفسه مانتغلق سر كامها م نأل الزمن الدوقنا هذا بل وبحيته يذ تحفة الناطرين نفك مصمرمن الولاةوالسلاطين * ورتنتهعل مقدمة وبلاثه ألوايه 37 المقدمة ي: فففضائل مصروماوردفيهامن الا نات والاخبار وم كان فيها من الانباءوالصة يقن وغيرذلك #الباب الال يد فى لافة اماذاء الاربعة ومن وليعده_م وهرزامسنبن 1 لى:وفدولة بى امسة والدولة العباسية ومن فل مصرهن نوا اتللفاء ||| : والدولتنالمذ,كور رتن ومن دخ لف ذلك التغلبمن ابنطوا لون والاخشيدية يا لباب الشانريير فىذولةالفواطم والدولة الاو نة والدولة التركبة المعروفين امالك الصريةودولةالمركسية البابالثالث يي فدولةالعمنان » المؤيدةبالنصرفكل وقت وأوان* أد اجالله يمأ تهامادام الفرقدانحامسيد واد عدنان » وفمنتصرف. فى مصرمن ناجم وايرا ادأشياره وددة مقامهم بالذبار المصمر بدواحكامهم ١ ٠.‏ المقدمةىفشائمصروهإوردة يالك رماس ق جو + -- اعلرانمصرقدذ ضكرت ف الة رآن العز يف5 كثرمن ثلاثينموضها كاقاله السسيوطى فى كاي خسن الحاشيرة فى خا زمصر والقاهرويعشها بطر يق الصراحة ويءضهابطريق الككاية هال تعالىاشيظوا فصر أن نموا القومكم مصر ونا وفال !اذى اشستراهمنمصراد لوا مصران ش1٠‏ ائنهامذين ألنس لى ملك مصر وال نوة ف المديئة ودس المدديلةعلى حينغ ةله “من هلها فاصم فالمد, مةغائفا إيترقب وجاءرحل من أقضى المد رموسى وجعلنااين مم وأمه آنةواورنناههماالريوةذات قرار ومعين وهىه صر لانالربى لا تكون الابها فالا جعانىءلى خخزائن الارض وحكذلكمخ: وف ف الارض فلن أبرخالارض ح-تى يأذن ىبي اذفرغون علا فى الارض ونزيدأن عن على الذينانتضعفوا ف الارض وتمكن لهم ف الارض الاأن تضتكون جبازافالارض ناقوماحكم املك الوم ظاه رين فالارض أوأن يبظهر فى الارض الةاد أارموبى وقومه لنفسندواقالارض ان الارض لله وزثهامنيشامنعباده عسى ربكم أنيهاك عدوم ويستضافكم فالارض 200 فينظ ركف تعماون وأورئناالقومالذي نكاوابتضعفونمشارق الارض وبغاريا بدأ بطركمم نأرتكم فالموضسيناذه ذا المكرمكيقو ف المديثة ذاه من جنات وعيون وكنوزومقارر فيل لمقام لكرج القيوم * وق لما كان لهسم من انار والمجالس التي تجلسخها املع ع ركوامن نات عبون وزدوع وسقامم واقديق ناب اسسرائٍ-لمبواً صدقكثل جنةر بو ادخلوا الارض المقدسة قبلهى صر أوليرها أنا نوق الماءالى الارض الحرز وقد أحسن ف اذأخر حنمن السين وجاء بكممنالبدو .ؤهل الشأميدوا وبعى مصرمصرا ومدبشة » وقدا شر على لسن ة كثيره ن الناس فىقوا على سأر»كمدا رالفاسقين ها لمصيرهم ذعصفت عصرهم بإووقد و ردي فمصمرء عدأ خبارمنهاماروىع نكعب بن مالكع نأ به هال سمهت ر. سول انتهلى انتمعلمه وس يقول اذا انم فامتوصوابأهلهاخبرافانلهمذمة ورا بؤوق صصيم مك عن أذ ر قال هال رسول انه صلى الله عليه وس ستفتحون» صر وهى رض يسمى فيهاالقراط فاستوصوا بأهلها خيرافانلهمذمة ود رجاوقال صل انتهعلمه و سل اذا فته القه عطاك مصرة إواتخذواجاجة د اكشفافذاكالمند خ ما جنا دالارض فقال أبويكروطباد-وا ل اننهتعال لانم وأ وا همق رباط الىيوه مالقمامة ب#وأما حديثكدانمص رتفت فاتجعوا رهاولاتظذ وهادارافان يساق الأأقل الناسأعارانهوحديثمكرج ةا وق دأوردهابنا موزى فا موضوعات ومنلا “مادا اوثوقة ففضل مص رياد م ارهاب ند امك عنعبدالقه ابن جروفال قبطمصط اكرم الام مله وأسمسهم د اوأفضله عنصراوأ قيمع رمجاالهربعامة وبق ريش خاصة وم نأا دن بنارا لفردو سأ و بتطرالىمئلها فى الدناف لظا را ىأر ضمصر- حنتخْضرز روعها أوتذوأتمارها وأخرج وناطر وبسورابةدر وتدبويحتانالى اهرك تحت منازلها وأقننتها كوي عبف شاواو رساو ةكنفشاوافذلك ةرادال نمسي نارريي ادر مادم مسروهذ الانمارتيرى مزق أفلاتصرينوأيكنف لاض ّ بوذم كأعظمن: لالمصمر كانت المنات يجاني النيلمنقلهالىخردمن ون ا سس 00081 انانبينجبعاماب نأ سوان الى رش .د سبعة خلِ لع الامكبدرية ولي مضنا وخلج دصاط وخليع منف ولي الفيوم وخليج المنهبى وخْلي سمردوس جنات مدص اه لا ,لقطع منهاشئوالزرع ماين بلينم نأو لمصسرالى] خرها وكان اماف ريس هرمن الاسكندرية الىأسوانبلازاد ففظل واثصاروذوا كدالىأن يصل الىمد نة أسوان )ل وعنعبدا نلهبن عر رضى انقهعنهما بر قال اخلق انلهتعالى آدم مهلل الد:باشرقها وغرهاسهلها وجبلها وأنهارها ويحارها و يناءهاوخرابم اومن سكنهامن الام ود ناتك هامن الول فادارأى مصر رأى أرضاسو ل ذات م رارمادته من اسلف ةتضدرضمه ركه وتزحه ارجة وزأىجبلامن جبالها مك. وا أنوارا لايخلومن نظ رالرب المهبالرسجة فىسفيعه أنصا رمف رة فروءعهافى الئة:. قبالرمة فدعاادم ان لالركةودعا ىأ رض منصربالرسجة والبروالتةو: ى ميارك فسهلها وجملهاسيع مات وعنعبدالله ابن لام يبعال مصمرأم البركاتتم بركتهام نج بنت الله الدرامم نأهل المشمرق والمغرب وان اله تغالى بو الىنيلهافى كل عام مرتين عند حر اله لوسى المسه ان انه يأمى لذ أن تخرى فصرى ك ؤم ودح المسه ثانا انانته بأملة ان تغيض جمد افيض وان بلدمدمر بادمعافاة وأهلهاأه _لعافة وه ىآمئة ممن يقصددها وعم نأرادحابوه كبه الله على وجهسه وتهرهاتمرالعل ومادنهمناطلنة وكق بالعسلطعاماوشرايا #ووعن كغب يد فال ف التوراة مكةوبمصرنخزا ئن ائته كلها من أرادهابوءقدمه انتم وعنعقبةبن ملي برفعسه ان الهيقول يوم القمامة لا كنىمصر يع ةدعايهم النمأما سكسكم مصرفكني تشبعونمن خبزها وتروونم نما مها بؤوقالأبوالر سعالسائ هد ثم البلدمص ريك منهايد ينا رينو يغزىمنهابدرهمين بريد اللجع منبحرالقازم والغزواى الاسكندد يوسا سوال مسري وفيل ان يوسف عليه اسلاج لمادخلمصرو ا اميه ا قال الله فيغر يب كببهاالىكلغريب خضتدعونه فلي سيدشلهاغريب الاأحبالمقام بياوكان.هامنحك* اللبوالهندسة والححكمباءوعل النموم والرصد والطلسماتوالسناب عدّة منهم افلاطون أ وبظلووس وسقراط وارطاطالس وجالمنوس “2 وكانييرف الازمشة الاول 3 هب الى مص را رياب العلوم وا لمكم لتكون ذهامم_معلى الزيادة وقوة لذكاء الج كف د قلا ةا تفط انق لاس سا 00091 1 لا ووادبها عددّة من الانماء د وهم مومى وأخوه هرون ولوشع بن نون ؤوذ شلا لهام عيسى ورؤجسه الى الصعدم أخام بقر يدهناك تسمى اهئاس ودخلهاأيضا ابرافيم انفل_ل ويءقوب ويوس ف والانباط وأرساءودا ذال ولقهان الحمكتم عليه السلام ودفن. 6 من العصابة وال تابعينجاعة كثيرةوكانمن أهلهاموْمن؟ ل فرعو الذىانى عليه الله كأبه وكذا آ. آسة اهن أ:فرءون وبنصرة فرعون الذينآمنوا فشاعة واحدتمخ كثرتهم ملإوتآل المعودئ د كل ق ريمن قرى مصر تل أكون مدينةعلى رادها 3 فال القضاى 3 ليكنفالار رض أعقلين هلك مصرة فانجالوز زرعتجعا لوفت راح الدثباناسرهاوبو. جخدفيمصر ىكل شمروع منالأصسكول أوالماعوم تقالوطبوت ورماننابة وموز هاتور وسم كييك وماء طوية ودمس رأ ىر وف امشير ولنبزمهات وو رد برموددونبق يشنس وتينبون ولا ب وعنبٍ مسمرىعلؤوالسبع زهرات»التى تجتمع ىأواخر الشتاء فوت تواحدولا تمتمع فى غسيرهاء نالبلاذوصى الترجس والبنفسيج والورد النصبى والهجانى وزهرالنار نج .والياسمينوالدمرين » وا نأهل الغالعله-م الافراح واتباع الثهوات والانم_ماك ف اللذات وتصديق احالات وى أ خلا قهسم رقةٌ وعندهم بشاشة وملقة ومكروخداع ولا .رون فعواقب الاموروعندهم ةله" الصبرف!شدائد والمنوط منالفر حوثئدة االموف من السلطان و يخيرون.الامور السسدّةِله قب لأنتقع ويقالمصر باقوالها » ذكرذاك فجواعرالدعود ع داقلءنمكن مصرسشيث بن آدم عليهما! لسسلام ووذ لكا نأباء]دم أ وصى لدذكان فنهوف ينه النبوة والدين وأتزل التدعلسهنسعا وعشير يس صف وياء الى أرض مصر وحسكانت تدعهما يلون فتزلهاهو و أولاد أخبه قابسل فسكن شيث قوق ابل وسكن أولاد أ خمةتها سس لأس فل الوادى هيو وا سلف ثيث »د وإدها نوش واستضلف اوش ابثسنه قبئان واستخلف قينان ابه مهلا.يل وامخاف مهلام لابه 7 يزدودفع الوصيةالنه وعله بع العلوم واخيرومنا_دث فالعالوونظرا ف التموم وف الكَابِ الذى نزل على كآدم وؤلد اليزد اخنوخ وه هرمس اى 00091 37 أى ادديسعللهاللام 9 وكان 7 الماك ف ذلك الوق تتلمل ونئادريس عليه السلام وهواب نر بعينسنة وأراده املك بسوء فقصمهالله وأنن لعلبه ثلاثينصحيفة ودفع| لب هأزوه وس ةبده والعلوم التي عند ووانعصروخرح منهاوطاف الارض كلها ورجع ودعاالخلق الى انه تعالى فأسابوه وأطاعه لك مصروآامن به فنظرف تد برا مها دكن الث ل يأتهم سيصاف نازو نعن سيل الىأعالالخبال والاراضى العالبة-تى شقص فسغزلون ويزرعون حدث ماوجدوافق الآرضترية وصستان بأق فوقت الزراعة وفغيروقتهافلاباء ادريسيجع أهلمصروصعد بهم الا ول مسيل الها ودبروزن الارض ووزث الما على ا لاارض وأعس هي باص الاح ملأراد من خفض المرتفعم ودع اللخفض وغيرذلكتما رأىئفعل النعوم والهئدسة والهمئة وكات أولءن تكلم فهذه العلوم وأخريها من امَو الى الفعل ووضعفيها الكنب ورسم فمهاا لتعليم تغسارالىبلادا لمشة والذو به وغيرها وبجع أهلها وزاد فىمسانة حرى الثيل وماتادرسعصر * ذكر ذلك فحن امحاضرة وقيل رفع الى السماءوهواينثلثمانة وعشيرين وقدل وسةَنْسِنة وقد ملك مصر بعده ل أدبعة وثلاثونخرعون أقلهم عجراما "ناسنة وآ أ كثرهم عمراستا ندسة ة ولإيكن فيهبم أعتى ولاأشرمن فرعون موسى « قال وهب بزمنب هكان فرغوث موء بى قصيراقب لكان طوا لهسمة اشبار وطوا للدم هسبعة اشبار وق قب لكان طولهقدر ذراع 3# وال قتادة يد الفراعئة ثلانم أولهم سئان بنالاثللى صاحب سار ة كنف زمن للخل بمص ري الشانى يد الريان بن الولب د وهو فرعون وسف ب“ الشالك يد الولسد بن مصعب وهوفرءوثمومى وهوعات وكل عات فرعون والتاة الفراعئةانتهى وكان» نلا نمراعنة الذيزمككوا مصيرسيع مر نالكهانلهم الاعمال العجسية والامورالغريسة 9 لاقل كد اسمص وهو لمن تف ذمقيا-الزيادة الذيل وهل بركتمن نخاس وعليها عقادان ذكروائى وذيهاقلم لمن الما فاذ! كاتأ ولشهر بز يدفه النيلاجقعت الكهنة وتكلموا يكلام فنصف رد العقابين فان كان «الذكركان النيلعاليا وا تكان لاني كان النمل ناقصا #«الكاهناتاني اسمهاعشامسٌ من أعالة العسبةانهعل ميزا ناف مكل الشمس وكتّب على الححذةة الاولى-ماوءلي 00091 .1 7-----2آذآآآ تيك الثانة,اطلاوعل تتا فصوصافاذ ا حضير الظالوالمظاوم أخذفسين وسعى علهمامأزيدوجعل كل فص منبمافة كن تتشم ل كفة المظلوم وترتفع كغة لالم 4 لاهن لثالث كلد عمل ماه من المعادن, لظرفيها الاقاليم السبعة فنعرف ماأخم يمتها وماأحدب وماحدث من ا وادث وعل فوسط المد,يةصورة اهسسأ ةجالسة فى تجرهاصبى كاماهرضعة فانمسأة أصابها وجع ىجسهها مسصت لك الموضع من جسد: لك لص ودة فتيرً من ساعتهابواالكاهن الرابع يد عل شكرة أغصاهامن حديد يخطاطمف اذا قرب منها الظالمخطفته وتعلقتبه فلاتفارقه حي بِمَرَ بظله وع ل صمامن كذا ن سود ردوسمادعيد حل يدها اكون البدفن زاغعن الوق ثيتمكانه ول يقد رعلى المروح حتى ينتصفمننفسه ولو أقامسنين ب اللكاهن امس بع ل شمر من نحا قكل وحش وصل اليه إيستطع المركتحتى يؤخذفشيعت الناس لاف أيامه وعل على باب المددسمة صَغنصماعنعين ‏ لباب وضغاءن نيسارهفاذادخل أحدفان كانم نأهل ادير ضك الصم الذى بمنعين الباب وا كانم نأهل اد مس بكى الضمْ الذىعن يسارالباب بوانكاهن السادس يإرعل درهمااذا ابتاع صاحبه يا اشترط على البائء أ نيزن اميزنتهمن النوع الذىيشستريه فاذا وضع ف المبزان ووضع فىمقابلته .ما وجدمن الصئف الذىبر, بدشراء,لابءدله وو- حدهذا اادرهم فى كنوزمضرقأنام» يق أمبة ب« الكاهن السابع جركانيغمل | تالاعسة من-ملتها انه كان صحلس ف السحاب ففصورة انسان عظيم 8 أهاممدة غاب فأهاموا بلاملك الىأن رأووفصورة الثمسف برح امل فاعلهم أنه لابعود الهم وأ ن بولوافلا نايعده ب وسب وَلمة الوا لمد يون مسعب الذى هوفرعون مودى على » صرك أ خرجه ابنعرد ا المحسكم ان. اك صرلماتوىتنازع الملك اشن لاف رزك رداك عهدلاحد ولمااشةد الامس بهم نداعوا الى لص فاصططواع ى أن يوحسك م ينهم أو لمن يطلع من سف اكب ل قطلع ذرعون بينعد يات نطرونعلى جار قبل يهما لمد دعهماؤاستّوقفوهوقالوا اننا جعلنالك حك ننافماتشابرناقيهمن اللو نوه مواثيقهسم على الرضافلا استوثق متهم قال افى ريت ان املك نفسى علكمنهوأذهب لشفا نكم وابجع لامورم والاحس من. ع نعيد| لمك لنكم قاس زهعليهم وأ وأقعدوه فدارالملك عنف فاوسل الى 00091 1 الصاح ب آم كل ر. جلىمتم- م قوع_دهومتادان علكةعلى م 1 لصاسيه ليلد بقل فيها كل رج لمهم صاحبه فقعاوا ودان أولاك اللو فلكهم نحوا من -مالةسنة وقبل ربعمائةم يضدع له رأس وكان ملك مابننمضراكق افر يقية من ولاد المغرب ع وق لكان عظارا كلراص بهان فافاس وركبته الدرون لكر حهاريا لى الشام فل يستةم-السفاء الى مصرفرأى ملكهاه شغلا باهوه فتوصل الن ةمحل" وخرح الى المقابر ومعى نفسه عام لالامواتوصار بأخذه نكل ميت سعلاحتى بلغ الك خبره غأحضره وكله فاع بع ةل ومعرقته قاسو ده يمقمل الوزيرفارلدق لناسسيرة مه وكانعد لامداعا بقضى بالمدق ولوءلى نفسه ةا حدمه ا لناس لكثر: تعدلهفتوفى| لك فولوءعليه-م فعاشس زمناطو يلاحتىماتمتهم ثلاث قرون وهو داق فبطر وتجبرو بت فقا ل أناربكم الاعلى فاستضف قومه فأطاعوه وقالمومى .ارب انرون حدك مائتىسنة فك ف أمهلته فأو. جك اللهتعالى ا لمه انه عير بلادى وأحسن الى عبادى ون له احسانه أنهامانو, بره انا بتد أحف رشليع سردوس أناء أهل كل قرية يسألونه أنخر ح الخليع اليبم تحت قريتهم ويعطونه مالا فاجع له من ذلك مائة أافدبناروا لابه لرعصرخاج أ كثرءطوفامنه افع لهامان يفره ول اأأخير فرعونعا ‏ خذممن الاموالكالله وحك شبئى لأب_مد أن يعطف على عبيذه و تقض علهم ولارء عب فمابأيديج, رة دَعلى أه لكل قرية ما أخذت منهم كردّه كلهعلى أ«له وكان را اح صرف زمنه ىكل سنة اثشين وسيهي نا تف ألق ديناديأ خذةرعونمن ذلك الريع مالس النفسه يضنع فنهمايريد والريع الثناق ند ومارتقوى به على محاريه وجبابةخراجه ودفع غدوه والربعالشالث فىمصلنة الارض وماتحتاح البسه منبور روخ وقناطر ولقوَة المزارعين على ز دوعهم وجمارة أرضهم والريع الرابعيدفنف الارض ذوّْخ_ذريع مايصيبكلقريةمنخراجها ليدفن ذلك فبها لناكبة تنزل أ وجا نح نطراً لاهل القرية وهذا الربع الذئيدفنف كلقربةهوكنوزفرعون اذى يدث الناس انهاستظه رط لهام ن,تتبع الكنوز وكان فرغون اذا أ كل لزع فىكلسنة يرس لمع فاتدينء ن قوادءأ ردن قم ذهب أحدهما الىأءلى مصرا والا. خرالى أ سفاهافيتأملالقائدان فكل قرية فانوجد د القائدين ا--لل-2----24222 1 اا ا از 5 اع 00091 موضعاءاثراق دغل بذرمكتب الى فرعون بذلك وأعله ناسم العامل على :للك الهة أذ باغ رعو ذلك أهم يضر ب عنقذ لك العامل وا عذمالة فريما رجع الدَائْد انول حد اموضعالبذرالاردب لتكامل العدمارة واسدّظهار الزراع ولا أراد الهلا فرعون خرف طلبموءىعليه الى_لام وقطابيق سراءيل وكان على مق دم ةفرعونهامان ىأل نلف وستنان ةلف سوى القلب وابلناحين وخر حمعهمنعرهفوةالار بعين ولادون العشرين وجكان فعسكره ذلك ال.وم سبعو نأ لف أدهم وقبلمانة أاف حصان أدهم يفنا 0 ومنمعهه ن بارا “مل الى رالعَلزم دهونتهى حدءصرا من شرقيها المعروف الأان ببركة الغرندل فهما بين الو بس والطورهاجت الرراح وتراكت الام واج كالخبال تقال بوث (وشع بن نور ونيا كلم انتهأينأمرت نقد عشنافرعونمن ودا "نناواالصراما منافقالموبى عله السلام الى هنا نخاض بوشع الماء وكال الذىيكع اعانه وهوحزقيل مؤء نآل فرعون باكلبماللهأين أمرتةقالههنا مكاسم حرقيل فر هأى شفعها بلجامها<ى طارالز دمن شدقهائ أداهافارتتفالماءأئغارت ذذهيتو. م موبى يفبعلون مثل ذلك فل يقدروا الشعل مود بىءلمه ال لام لايد ر ىكم ف يصنع فأوحاتهاليهأن اضرب يعصاكٌ الصرفضريهفانفاق فاذامؤمن آل فر عون واقف على فرسه بيذ وصارالصران شسرفرقا يوكل فرق كالطودا لعظيم نتممام_ الك قدسخل كلسبط مسلكارى هضع -ونعضامن خلال الماء ودخل فرعون وتومه فيائرهم فلاس تَقَرٌواجيها أطيق الله العرعلي» فأغرةواج.عا يو اأزاد 0 نى أن يسير بد آسرا يلض لعنه الطريق فقال ماهذافقالعلاءبنى سراميل اننوف ل احضيرهالموثتا أخسذعلشاموة يهام الله أنلاخخررح من مصرس امسا الموى أك فاك ير لمكن عسل قبره الاعندعوزعماءفداتهمعليهبعداً ن اشترطت على موسى ردصرهاوشيابها وكونما رفبقتهف اهن فأجابها الذلك فنقلوا او منثلاثين سنة ودفنس تالمقدس » وغرف مع نرعونءن| شراف أهلمصراً وأكاره. مأ كثر م نأل ألففبقءت مصريعدغرقهإلنسفيها من ن أشراف أملها درل يشوالاائض بالادرا اا ومن علو كدر بولين أهأة 00091 احلأة غنون يقال لهاد ل وكدذ ا تقل ومعرفة وتمارب لفافت أن بطمع الملول ف البلاد فبنتسورا أحاظ بجع أزض مصركاها المزارع والمدائن والقرى وجعات دونه لجا خرى مه الماءوجقلت على كل ثلاث أم.ال رسا ومسلحمة وفهابين ذلك محا رس صغاراعلى كل ميل وجعلتع ل ىكل رس رجالا وجرت عامهم الارزاق وأعىتهم أن جرس وادالاحراس قاذ أناهم أحديذافونه ضرب بعضهم الى يعض بالاجراس فأناهم اخ ديرم نأى وجمكان فساءة واحدة فئعت بذلك مص رمم ن رادها وفرغت من ثائهفستّة أشهر ويقالله جدارالعخوزا وقدئت ,الس ءمدمثه يقابا ا وملكتسم دلوك عشير يمسن يرحت ومن أبناء؟ كابرهم وأشرافهم رج ملكوء علي._م واس قرالماك للرجال ولتزلمصرأ متئعة بد بيرتاك العمو كحور يعم نشسنة وب لءتة نم لكهنهم من الرجال عشيرة الى انظهر جخمتصرعلى نت المقدس وب بن اسراءبيل ورجغ ببسم الى أرض ,ابل ثم ماك صر وا سول عليها وا خذهاء نأيدى القبط وقتل من قتل ونرب هد امن مصمروقراهاوا يتركمنه أحدا حتى بقبت مص رأريعين سدنة خرابال سبهاسااحسحنصبرى لهاو يذهب لابنتذعيه أحد م رةهم اليبابعد | الازيعين سنة فعمروهاذلم ترلمصرمقهورة منيومة. ذ يه ممظهرت الروم ' وفارس ير على سائررا لول الذينىوسط الارض فقا تات الروم أهل مصر ألا شسنين يحاص رفم ويصابرونهم القتالف الي والصر فلارأى ذلك أهل مصرصاحوا الروم « فلاغلبتفارسعلى الشام رغبوا فعصر وطمعوا فيها فاممنع أأغل مصير واعانتهم الروم وقامتدونم-مع فالات فارس يد على أهل مصروخشواظهودهم عليهم صالموافاريماعى أنيكونناصاحوابه الروم دين الرؤم وفارس فرضدت الروم بذلك حمن حافت ظهور فارس علءها وأقامتمصربين الروم وفارس نصفينسيع مسنين لاست أشنت الروم6د أىضعفت وظهرت فارس وأسلتالقتال والمددحتى ظهروا عليه م وروا مصائعوم ودارهم التى بالشام ومصمروكان اك ف عهد رسول اله صلى اتتدعلمه وس وقسسه نزت غلبت الروم الا يةمغلبت الروم فارء افصادت الشام كلها وصلم أهلمصرصح الصا للروم ولس لفارسمنهئ' وذلك فزن الحدبدية سن ةس تمن الهجرة وصسكدانهرة لصاحب الروم قدوجه 00091 1 الوق الى مصر أميرا عليها وجعل اله حرسها وحباية خراجها فََزْلٍ الامكثدرية ترا زلمصرفى ملك الروم حتى 5نحها انتهعلى اللي نوكانم ندب المقوة سأ نيصف عضرو بش ى,الامكندريذواسقرسا كاجدمره ن طرف هرقل احدى وثلائينس نمي حتى افتتج عرو بن العاص وضى الله عله ير الدارا المصر بسن عشمر ينم نالهعرةاالنبو يدف خلافةعر بن اتمطاب رشى الله عنه قلق مصرحاصرعائلاثة أشوروكان الو قس بقصرا أشعع على بحرا لثسل وكانت اسن تجرى تحته فلارأى العر ب أشرفواعلى أخذالبلدنزل ف سكب كانت راسبةءلى ماب قصره جه ها لين والامكندرن وكا يمان العرب لابدلههم من أن علكوامصروذاك دانمكانءالاسكندريةناب مغلقعلمه أربعة وعشير ون قفلاعزم على تتح المةوقس فنعه سس والرهياثوقالوالهكل من م ن الملول ل( :عه ويضع عليه قذلا وأنثالا خراجعلعلبهةةلاوفدن نعط ماحض رلك منالمال الذى تان تأنه فيه فامتنع وققده ود خل فليجدقيه 37 أمن امال لكنرأىمن ةو الى <مطانه نصاوبرالعرب را كين تبولاوعق روسهم عنام وسيوة مق دين يها وكاب فصدرالمكانةإك العرب المدريئة فىهذهالسنة ب وشاع عرد ين العاض م صر واسئة ربهاقصدالتوجهالى مديئة الاسكندر بة قا اول الا وماصرهاحصاراء._ديدا حت أشرة فعلى ا أخذها أ رسل المهالمةوة قس يسألهمق|اصل وان يبع للهم علمه ال ازبة فأ الى عمروينالعاص رج ليواب ءلى الاسكند رب بد وال تومن على نفسى وعمالى وأناافتلك الباب فاب عمرواذاك نف الباب ود لهو ومنمعهمنالملين خلكوها واسروا المقوقس وكانذ لكوم لجع يعدا لعصرا ل جادى الا خرة سن ةعشر ينمن١‏ عرة وق لسئة نين وعشر ينم رجع عروالىمدمروأراد نيدن مدرئة الفسطاط وس تسعمتم! بذاك انهل اوصل الىء صرئصب لدخهمة تسعى الفسطاطفل اوه الى الاسكند ري ةأهربازالة تلك اللمةفوجدفيهاءثا فبهعمامة قدفرخت فم ه فترل القبة لاجلهاشةةةعلى فراخ الهامة فلانوجه ال الامكثدر بةودجع متهاقيل ل#تنزل فى أىمكان كالمكان الحية الى تركتها وعليها العامة فسمستمصرالفطاط وصارتمديئةءظمةبهاعدة مساجٍ_د ويجامات وطواحين ومعاصر وكانت-جمدةءلى ساحل المدر وإ ترْل عامرة الى الدولة . 00091 1١ ومسي ووو 0 الدولة الفاطمبة فر ب تسب الافرخ وتحئبم الىدمارمصر وب عروين العاصبها جامعه الكبيرووقعلى قبلت.سبعونمن 1 أعايذرضى اللهعنهم وهوا أو لجامع ييف الإ لامعصرالحره وسة وه وجامع مبارل'يستصاب نه الذعاء ور رتمسافة مصر بدأ نتلاثى أعرهارالنسبة الىزمن فرعوت فكانت مسافتهامائة اا ىاف ندانتن رعغرالبوروكا انفمهافى الزْمن الاقل مأنة وسو نكورةمد.. ْةوثلمائة وستونقربةفلاملكهاة:صروخر يما أعندثت بعدذلك وصار.ها لس وثمانو نكورةمد ةم تناقست <تّصارت فدولةعروين العاص أربعينكورة وعسدّة قراها ألفان وثلشانة وس وسبعونقرية دون الكفور روكاتخراجهاف زمن عر وبن العاص ات عثمرا أل ف ألف د نارم تغير تأ -والمصرفدولة الاسلام الى الغاية ورب ب الب قراهاواتغخط ختراجها وليزلعروينالعاص واليا على مصرالى ان نوف عمر ابن الطاب رذى اللهعنهوولق عمانينْءفان فعزله وول بدلهعبدالتهين أل سرح نل أت الىمصرا رتت لعروالى المد يان الشمر يف فى عبد الله نألى سرح خراح مصرق:إك !ل سدة أريعة عشي الف ألفد .. ينارفل!وصل ذلك الى | عمان,الحدسة نط ارالىعروبن العاص وقال له قددر, أت اللقعة.اعروفقالله نم ولكنجاعت أولادها فانهذه الزيادةالتى أخذها عبداللهب نأي سرحاغا ا حول ابام شد د نكل رأصد.. يمارا خارجاعن انخراج و-صل لاهل مصر بسنب اك ضمرر ديد وى أول” لل حلت بم أعمدعنروبن العاص الى ولايةمصرف زمنمعاو بذ وأ هام أميرابها الى أنما تبه الب تعد الفطرسئة ثلاث وأدبعن على امود ودفن بلطم وهو بل امموشى من ناحيسة الهج وكانطر يق الناسبومئسذ الى اخازأح بأ نيدعوله م نه يدمن النناس وهواً أقل أمومات مر على وقدولة جاب ارا م 0 الللفاء ا الزناشدين والدولتين المذ كودتن ومن دخل ف ذاك التغلي من اين طولوت والاخشمدية | وتقدم على ذلك ناما مان مق اتمعله وسرتر هله تقول هوعدب | الس 77س 00091 عمددا قله بن عمد المطلس بشم ا لظاء المشددة وستكنسراللامابنتقاشم لوز ناسم القاعل! بن غمدمناف بهم فخ امي اينقصى بظم القافا ب كلاب بكسرالكاف على صيغة كع عوك الممان كك بشع أقله ابنلؤى يضم أفله وخ الهمزةوتش ديد لضية ابنتمالب بوزنا. م القاعل اننفه ربكسير وله 1 نك الكش رأقة ةمد رك تضم بن الما لهسمزةوسكور نا للام قبل المثناة | لتحتمة! بنء, 3 يضم أق 4 ابؤنزا تسر أ 4 وفع الزاى قبل الالفابن مفذبفخ أقوله وتشديد *نالثة انعد تانبو زنفعلان» وهذا عوالاس بالمتفقعلته ولسفها وراف, طر يق صيع لإدذانفع الر وح فآدمي كان و رنسمة مدص ل القه عليه وبل بلع جب هكالشمس الممرقةحٌ اننقل ذلك النوزمنضلب آدمغليه النسلام امرحم حواء ومنهاالمصلب شيث وليزل ,تقل من أصلاب الظاه رين الى رسام الطاكرات وهومغن قوله تعالى ونقل.ك ف الساح_دين ككل دم نأب داده م ناد ةدم يأ ذالههدوالمبا أن لابوضع نان النورالافىالشاهرات فأق لمن الح ذالعهدآدم أخذه على شيث وشيشعلى أنوش وأوش على قانوعكذا الىأنوصات النوية الىعبدالتةنعيد امطاب فلا ودع ذلكف صلبهاع ذلك اللونين عي وهال رمنة فكانت نساء قر دش يرغ نف نكاحه وقداق فزمانه مالق يوست عليه السلام من اهنأ العزيز و قدروى اللرمذىيد غن العياس رش ىاقمعضشه قال قال سول اتقدصلى افله علنه وسل ان اناق فاق وجعلىم نشمارهم تممخيرا القتائل تفعلق فى خيرقب له ثم تخيرالبود تعلق فى خ يربيت كان خيرم فسا 2 بساثىذا ناوصلا « وأخرج ابن جيرف تةسترقوله تعالى حكابةعن باعي ململ علمه السسلام واجنيق وب ى أن تعبد الاصنام عن نجاهدكال استساب الله تعا ىدعو سد ناابراهيم فى وادهة يعي د أحندمنهم ضخابعددعوته وجعل من ذر ينهم نيقي الصلاة * قال السيوطى رجه انتموهذهالاوصاف كانت لاجدادء صلق انتهعليه ول خاصتدونسا/ ترذرية ة ابراه عليه السلام وكل ماذرء عن ذريةسسدناابراهيم من الهاسئفان ؟وفاتاسى ب لل الاجداد الثمريفة الذي خصوارالاصطنفاء وا نتقل الهم نوراثنبّة واحدابعد واحد 00091 واحدوليدخل ؤلدا مق عابه ا لسلام وبقمةذريةابراهيملانه دعالاهل هذا البلدألاترا «قال اجعل هذا البلدآمناوءقبه يقولهواجنيى وى “أنبد الاضنام ةل ئرل ناس من ذريةابراهيم علمه السلام على القطرةيعيدون الله تبارك وتعالى ويد ل لدقوله تعالى وجعلها كلدناقمةفىعقيه فان الكلمة الباقبة هى الو حبدوعقب ابرأ اهم علمها مهالسلام هم سيد نا دصل المعايه و سر ون_لدوآناؤهالكرا ل ام فانواه ناجمانمنعمان على د رجات امنانلامما مأناف زمن الهترة وأهل | لفترةنابجون وانغيزوا وبدلواوعيدوا الاصنام على الرابج الام نأ خبرصلى ائله له وس بعدم خ ات مكاصرئ الس وأضرابه وقد فط التهتعالىئسيه الثمررهمنسفاح الحاهلمة * قالتمدين السائب كيت لنب ى”صلى الله عليه ول نجنهائة فاو جدتفي-م ساسا ولاش ممأكان' فى أهس اللاهلبة فان يعض أهل ااهل ة كان اذا اراد التكاح يقول ال زوج خطب ويقول ود نكاح الرأ نكم وهذاءن دهم عنارةعن الفقّد وأمانكاحعيدالته آمنةفكانعدا موافةال ماعليهشر بعة الاسلام مشهلا على تلك الشر وط المعتسبرة وان تسكن شرع بل بتوفمق من ن الله تعالبوكذا فبقمة اجدادمعليه الصلاةوالسلام ولاقر بو جودهةير صلى الم آعلئه وس إإرأى عبد لالب وهونائ فى اعخدرء مناماهائلا خاشيه فزعا ممعوناوأق "كهنه قرش وقس عليهم رؤياءفقاا اتلهالكهنة انمدقت رؤياك لطر جا من ظهركٌ من يسودأهل السماءوالارض فتزوج ذاطوةبنت عرو يزعائد من نل النشرهابهامضرةبنتعبداهبئعرانمن نل النضز يشا خبات مدال الذيج وقصته ف الذيمم مشهورة وس ب تسمبّه بذلك انعرزا الطرهمى لاأحدشقومه حرم انه الوا دث وق الله تهالىله-م من أخرسهسممن مكدع دعرو الى زمزم فطمها وهرب الى لمن ومذت. مسدة طو يله وزمزم مطمومةمجهواة الىأن رأى عبد ا اطاب رو اقش مله مر« هاف أرادذاك خنعته قرسوا آذامسفها وهم حسدا اوليكن 4 وادسوىاهرث فنذرقه تعالىلئن ولالمعشر نين لييح نأ حدهم و يسستعينيباقي_معلى حفر زمزم فشكاء لله عشمر بن وهم الحرث والز بير وجل وضضراروالمقدم وابولهب والعباس رحزة وطالب وعبد الله ولماقرتعمنهيهم نامل لا عنسدا لكعية قرئى فىمئاميه 00091 1 قائلانقولءاءدالمطاب أو ف تذرك ازبه_ذا البيت فاستيقظ فزعاه عونا وأع رذح كبش وأطعمه للفقراءوالى.| كيئث نام فرأى اذكب ماهوا منْذاكٌ فاستاقظ من نؤمنهوقرن ثور توما نا فر أى أن قر بماهو ا كبرمن ن ذلك ذانتبهمن نوصاه وقربٍ -جلاتم نام و رأىانقرب ماغ وا كيرم ن ذلك فقا وما كبرمنة لالز بأ سد لاد الذى رهاش نماشنديداخ مجع أولاده وأخيرهم بنذ ودعاهم الى الوفاءفةالواسجمعا نالك طائعون ف نتذبمم منافاذي فقال ل أخذ كل منك قد سابكسرالقا فأ ىسهسما ع لمكتب قنة امه فظعاؤا وأخدواقدا حهسم ودخل جوة ف الكعبة ودفعها الى القيمما كانوا يسنعون وكام عبد المطلبيدعوالقه تعالى فرح على عبد انه وكان أ حهمالنه فقي عليه وأ ذالشفرة وأقبل لىذيحه خنع سادة قر يش ومالوا لاندعك ذه حتى نعمذرالى ريك ولئنفعلت هذ الوا زلالرجليا يأقبابنه فتذيحهو ركو مة ولكن اثطلق لق ابعة أ وسصاح الكادئة فلعلها تأمرك 'بأمرفىهفرح فانطلفواحق أقواخ_يرفقصعلها عبد المطلب القسة فقالتم الدية فيكم هالوامائة من الأبلفقالت ارجعوا الىبلادم ثمقربواء احيكم وقربوا معله عشيرةمن الابلثماضر بواعايه وعليها القد داح فانخرست القداح على صاحبك فز يدوا الأبل م ضررواينها حتى برضى ربكم فاذا رجت على الاب فاذحوهافقد رضى ربكم وف دى صاسيكم فرجع القوم الدمكة وقزنوا عمد الله وق بواعمرةمن الال وقام عبد المطلبيدءونفربت القداح على وأدمعبداقه فم يزل يز بدعشراءشسراحتى بلغت الابلمائة نفرجت الق#داح على الال فتحرت وتركت لاي دعها ا نسان ولاطائره ولاسبع ولهذاره روكأنة صل انلهعليه وس قال نان اليعين واليعان عبد انقهواسععرل بن لبراحيم عليهماالسلام وقدل سدق 5 وام والدندصلى اللهعلمه ول فهىآمنةبت وهب بن عد منا ف بن زهرة بن :كلاب ينه ةالقرشية #إدلاحلتيدج ضلى انه عليه وس ليله" المدعة فى رحب أهس الله تهالى رضوا رخاز المنان ان الفردوس ونادىمنادفى السعوات والارض ان النورا مخزون المكنون الى يكوثمئهالهادى الامين اللأمون فى هذه الليله :بسدةرّف بط نأمّهاأذى يمّفيه خاقه ويخرج لاناس بشيراونذبرائمهليا جل وظهرت فس الجائب ولدتوم ٠---/07ٍ7/07للال0777‏ 17 الاثئين 00091 لذ 11 سا1 الاثنينثنامن ءشمرر بع الاق لعام الفسلفىعه دك مرى انوشروان وقد مض من ملكها ثنان وأر دعونسنة واقام فب سعد أريعسنينووق ألوه عبدالتهقبل وضعه شه رين ووفءتامهوهوابنست-ننن وكة لج دهعب | المطلب الى ان وف وهوا مان سين وكفلوعه أبوطااب وخر حمعهإلىالشام وهوابنثق عشرةسلة م خرح ف تارةلخديجة وهوابن خس وعشبر يزسبئة وتزوجها فتك لسئة و بنتقر يش اللكعبة ورضت يحكمه فى وضع ا هر الاسودوهواين نخس ودُلائنمنة وبعث وهواين أررميزسنة وو وطالب وفوا تسم وأر بعين و عمانة أ شرو وأحدءشر (وماوة توفت خدج ةبعدألى طالب ثلاث ه أيام وخر الى الطائفبع_دهابثلاثه أشه ر ومعه زيد بن جارئه فأقاميم اشهرائمر. جع الىمكةفىجوارا الممامينعسدى » ولمائ تله خ+سون سنة وقدعلنه جن نصددين وأ لوا واداءت لها حدى وسو نسنة أسرىيه وما اند البلاء منالمشركينءى المسلين استأذوه فى الهرةفقالقدأريتدار هجر تنكم وى أرض سطة ذات كل بين لابين ثم مكث بعد ذلك أناما ورج الى أصصابه ؤشوم سر و روقالقدأخ_يرت بدا رركم أ لاوهى يثربفناياد متكم اشروج فليضرحفصارالقوم تهون ويرتحلون ال المدرنة ولريب ق كه الار.ول اتفصلى انم عليه وسنل وأبو بكر وى ثم خرح صلى القدعايه وس وأو ربكرالى الغارومئه الى المدريْةوكانخر وحهمنمكتهوم الاثنين وقدومة المد..ة بوم الاثنينهلال ر بع لاقل وأقام على رضى اللهعنه بك بعد خروجه على التمعليه وسبل ثلاث امم أدركديقباءيوم الاين ممأسس صصدقباء وهوا سح الذى اسس على التقوى ثم خرحمنقماءوم المع حين ارتقع النهارفادٍ ركته الجعة فىبئسالمبنعوف فص_لادا ينكان معه من المسلين و ركب راحلته. وها الى المدبئة فلاقدم على ناقنءصاروا يمسكون زءامهأ د يقولونيارسولالِه هل الىالقوة والمنعةف.قول خاواسدداوافاتها مأمورة فصارتتنظر مما وشمالا -تىأتتداومال كين التحارتم سارت حتى نزتءلى باب أن بوب الانصازى تسارت وبرّكت ف ميركها الاول وألّتباطنء. وصوتتمنغيرأن تفت فاهافنزلعنها صلى انقهعليه ول وقالهذا المنزل ان ثناءالله وأ احقلأبو اروب رخ واد له بيته ومعه زيدينسارثة وا هام عنده صن فل ع 00091 التهعلمه وسل ست ةأشهر ثم بق مستحدها لشر يفمماذن له المهادفأولغز وانه غزوةالابوا ترح الى المهادير يد ءيرقر بش مغ زوة العشيرة يضم العينمشين متهةمفتوحة وهى أرط لبئىمد يلا حمسة اليتبعفسارت الىالشام وم يدركها بنوولمارجع كلد الى المد ينة من العشيرةل يقم الانسع لمال حت سافر بريد سايم ب وناوص لك الىماءمن ماهو ماقام عايه ثلاث ليالثم د جع الى المدريئة ول يا سر باوتسمى هد هبدرا الاول ووم بلغهصلى الله عليه وسلرع: رجوع الغير. نالشام خرح البها فىثلمائةوثلانه عشروخرح أبوسفسان من مكةفبقر يمن الالف وحصل المَمَال الشديدو. أصراتته المسلين وتسهى عدن كاي وبدرالشبام» تمغزاصلى الله علمه ولي قناع بف القاف وضمالنون وصكان مر لى الله عليه وسلٍ عاهدءه-م وعاعديىقر يظة وبق التي أن لاحار بوه ولانظاهروا علس هعدزه فغدروا فلا كانت وتعة بدرأظهروا العداوةوالمسد فنبذ و[ العهدفقال اهم صل التهعليه وبل بامعشمزااجودا <ذروا أن ينزل بجسسكم مانزل بق ربش منالنقمة أي يدر ذل يقباوا وأظهروا الشد فساراليهم صلى اتتمعليه ول وأعطى اللو الس عسي بن عبد المطاب وقد تحص نوا فى حصوم خاصروهم لجس| عشر ةليل أشة امسا فقذف الله فى قاوبم-م الرعب فسألوه ص_لى الله عليه وإ أن الى سملهم وذ رجوامن المد م يأولادهم وعبالهم ويتركوا , أموالهم فأجابهم وأةذأموا الهم في أو :دهم عن المدبلة ونزلوا اذرعات ) قر يمن الشامم كانت ,9غ زوة السو بق يد خامس ذى المجسةمنالسنة اثثانية من اهبر رة وذلك انهلماا صاب قر يشا بدرما أصايم -منذر أ وسفيان أنيغزو#دا وأصحابه نفرحمنء جحكة فىمائتى راكب حت نزل قريبامن المديشة عل بننسه و نه نوم ل وقطع جان,بامن التخل ولق رجلين من | الانصا رفةلهسماو بلغ الى صل اللمعلب» وسل فرح ى طلبه قورب هووأصحابه وصاروارمون السويق وهودقيق الث عانص لضف علي دم السيرفأخ_ذءالصصابةو عبعلونه زادهمفلذاسعيت غزوة الور يق مكانت عزو ةكرصكرة الكدر يج وهى أرض باط سور ألوا نبا كدرة ودلكانه صل اللهعله وب_إبلغه انقوما من بو سايم وغطفان يريدون الاعارة 00091 15 ا الاغارةعلى المدرشة فسارالهم ف مائ ةينم نأصعاب فه نوا وأخسذابلهم ذكانت خنهانة بصومع رعاة لهسم مهم غلام يشال يسار فأخذهالنبى” صلى اللهعليه ول وأعتقهلانه راءيصلى يعدا نأل ولاقرب من المد.. 6 +-هالفصكل دحل بعسيران شمكانت غزوةاعى يي كاعر الهمرة وفع المي وش ديد الراءوذلك ندمل اتلهعليسه وس بلغه انرجلا بقالله دعدود بقم الدال وسحست ون العينالمه-ءلمتين ما اعمثلئة ابن الحرث الغطفانى.. نب محارب بجع جعاء نيق لعلية وأرادالامارةعلى لد عة نفري اليم صل اللهعليه ول ىأر بعمسالةوسين رحلامن ن تابه فلا- امعوابه در بوافروس المبال تمحكاات ت الإغزدة جحران يي بف الباءالموحد دو هال بضتها امهل نا كاة فاك ةالثالةمن الهخرة كانت 3# غزوة احد يو السنة شال أيضاوأحدجب لعل ثلاث أممال», نالمدينة وسيهاأ ل صاب قريشافدرماًصابي. وخل ص بوفيان بالعيرووص ل الى مكة مشى اشهراف قر دس الىم نكن لتجارة ىلك العسيرا كانت وقعةبدر بسيهاوكانت نلك العسير محبوسة دارا لندوةل: تدفع الىأرا بابهافقالوا ان مدا وزرحكمأى:قص عسدد؟. بأنقل رب ولتأخذوابثاره- وفأعبنونا بهذا المال حتى لساربه لعلناند رلامده ناراعن|ا أصابمنانطابت نفوسهمعلى أنه زا بيع ذلك العبر-شالىمجدوكان رأسالمال نجسي نفد شار وقد ربكل د يارد ناراف كان الررع سين الفد ينار وخر وابها نحا بته صن القمجليسه وسلٍ وأنزل اده الع نببهؤذلك وان الذي نكفروا فقون أموالهم لبصدواء نسم ل الله الاية بجع ألوس يانم ن قر دس ومن والاهم» نقبائل العر بكانة 'وتهامةئلائة ١‏ لافمن القبائل والحلقا *وفهسم حابر بن مطم بنعدى ووحبّى “قات ل جزة وكان حشياوهند زوح أ أي سان وأم حكي بن تطارق وزوسهاء #حكرية دضى اللهعنهم وشؤلاءا لوا وبلغ رسول القدصلى اتتهعلب هسل مسسايرهم وفيممائتافرس وثلانه1 لافيعير وها تدروع ولسصلى ابلهعليه وسل درعئنوهماذ | تالفضول واشةوتقلدسفامكتو ناعليه ف الجبنعاروف الاقداممكرمة ٠‏ وامرءيامينلاينعؤمن القدر 00091 3# وناجاوزالشة 3 عرص علسه أقصابة فد معان امه عدر ولاالتق الجعان قت لمن المي خل قكثبرمهسم حابرأو عبدائته فاخسيرا غننه النبىتصلى الله علمه ول أنالته اوقفه بين يديه وقال لمسلى أعطك فالسأ لها رب أ نأرد الى الديسافاقال فساكثن 0 أن-ملاريجعون الى الدناةة ال أى رب فأبلغ من وراق فانزل الله تغالى ولا تحسينالذينقالوا فى سديل الله اموا انأبلأ. حاء عندر دم برزقون وكان قنادةيّق الشوامبؤجوة عنوبه رسولانقمصلى القهعلبه وسل تاصايه سوم خزجتمنهحدقنه فطاراهاص الله عليه وسم فى كفه دمعت عبناء وقال اللؤم كف قتادة كما وق وحه يلم ردهاطل عليه وسل براخته الشر يفةفسكانت سس زعينيه وأحدهمابصراوفا رجع منغدزوة ره أجد وات امه شاع قَصيكتها أن قر يشاير يدوث الرجوع الىالمدرئة فانتدب ١‏ صلىتلمعليسه وسل أ صصايد لقتال وم ىغزوةجرأ ١‏ الاسد فا جايد كل م كان بأحدواً كتزه جر بع وتلقاهططءة بنعبمد القافة ال أين سلا حك ,اططحةفقال قريتهارسول الله ودعب لسلاحه وكاثبه بضع وسبعون جرابدة قال طلحة وانالأهم” راح رسولاللةصل اللهعليه وسلم حراج تهالءاطلءة أينترئ | القوم عالق يباقالأمااتهملاسشالونمنا مثلهاحتى بف الله علينا بك ونستل الركن وسارستى بلغ ب نجراءالاسد يد وهومكان .نه وبين المديئة مالقا «نسال ولا بلغ المشسركين خروح رسول اننّهصلى انتهعليه وسلم كبرعله-م ذلك ورجعوا الىمكةوفى! سم الرابعة كانت 9 غزوةينى | لل ضيرير وهم قوممن الييودخمبروسهاأنه صلىالقهعليه ول ذهب اليهم نا حة عرض تله لقَربممن المديمة وكانمعه من أصحانه سعاءةدون العثمرة خلدوايجانب جدا رمن ببوتهم فأرادواالغبدريدضلى اتتمعليه ول وأنيصعد ربل الىالجدار دوق عليه حيرا فأ خبر وجب يليذ لك فقسام وذهب الى امد ,سة وكان ذلكمهم نقضالاعهد فأ ر ل اليم أن اخرجوا من با دى لان بلدتممكانتمن ا عمال المد ةفل ترب وافههز الهم و2 زاهم ,كانت بوغزوةبدرالثالئة 04 فى السةة الرادعة وتسم بدرالموعدلاناباس بان نادى يومأ - <سدالموعدد يننا ى يشكم بد رالعام القايل فر حصلى الله عليه وسلٍ ومعه لف وجتمائة 00091 نا ١‏ من1 أتصمابة نه فأقاموا على بد ران أنام مدةالموسم وكا ن أنوسفيان قد خر مج منمكة ف الفينمنقر بش حقى نز لخارح ميد وقد اميه زعب من مجدد صل الله علب هوسلم خمع قريشا وتالاهمانهلايصطم هذا العام لقال جمدفارجعوا فرجعواوباعالمسبلونماكان معهممءن التمارة ورجواريما كشسيرا وفيت زل» قانقلوا بلعه من اللهوفض ل الا انم كانت ملغزوة دومةالمندل 6 أ واخرالسنة الرائعة اللئدل بشع الدال المهملبلدةقر ببة مندمشق بلغه صبلى انلدعلم» ول انبهابجاعسة يتعرّضون لمن م جم بالاضراروالافسادواً أخذالام وال وانهم بريد ون انيد نوامن الد.. إلة نندت صلى الله عليهد و سل لهم الناس وخرح ف لمقائل اناد نامنهم و بلغهم اتلسبرتفرقوافهجم على ماشيتهم وأصت ك أصصابه رجلا مهم قسألاعهم فقالهرروا ف أ عرض عله الاسلام تسل ثم كانت غزوة اللندق يد فشوّالنسنة ئس ويقال لهاغزوة الاحزاب وكانكفا رقريش و نعاونهم, هن مهوديى النضيروقيائل الم رب ال مش ركينعشمرةآ” لاف ولابلغ النى صلى لدعلل ول خبرهم شاور ماب فرأن ببرزلهم أويكون فا تأشارعليه لان الفاريى رضى التمعنه بالجذة قوقالءا.ول الله اناكا برض فارس اذا تخوفنا انحل شندقناءليم فأعمبوذلك فذمروا اللندقءل المدرئة وظهرفيهامممزا تكثسية منهامارو ٠‏ جابرنشى أنته عننه هالاشتد علينا فيعض اللند قكديةنك حكونادا لرسولااقهصبلى التءعليه وبل قدا ناناءم نماءفتف لقره ودعاجساناءالتم ص بذاك الماءعلى :لاك الكدية فانهالت حت عاد تكالكثيب لاتزد فأسا ولماحضروا خول المدينة مكثوامدة وأر ل انه عليهمر ياعاصنما فى لال سديدةا لبرد فعا طناب شمامهم و كف تقد ورهم على افوا هها ونصرا: لله المسلينوخ_ذل الاحزاب تم كانت يب غزوةئ المصطلق عرف شعيانبس:ةسبتمن الهمرة وهسم بطن من خرزاعة وسدهاانه مدل الله عليه وسلٍ بلغه أن ادرث بنضرارس يديت المصطلق رضى التدعنه فانه اس ليجع ارب رسول انفهصلى التمعليه ويب من قير عليه من قومه ومن العرد بفأسلص الى ابه عليه ول رسلابروده فعادواً. خيرة يذلك ندب لناس لتالهم ولماوص_ل المهمعرض عليهم الاسلامفابوا وحاربوا م ع سس ع مح ص م يي بج سمحي ص ع «عمصع صع م متص رصحو | 00091 يفا تأصلهم قثلاؤاسرا و نهياواشتاف | بلهم وشساههم وكانت الابل الفين والشماه تجسة لاف واست«مل: علييم مولاه شقران يضم الشين المدمة وكان حمشما واسذه صالم وى هذه الغزو وذكانت قصة الافلك كانت غره وةاحديسةير وما فهامن الصب و وكانكىف آخرسنةست من الفحرة كانتغزوة خميرا ومافيهاوكانت لسسع ا من الهجرة مم > كانت غْزوةعرةالقضاءوسر باموية وف مكةودخولها فشبرذى القعدة + نسحن سبع فنا بجرة وقبل تمان ثمغزوةحنين ويقال اهاغزوة هوازن وغزوة أوطاس ومأوقع فيهامن اعلا *كلةاتدواظهارشوكد” الاسسلام ومن اسثشهد فيهامن المسلين كات عو الطائف م 7 نةتمانمن الجر أيضاء عندمتصرقه من الطائ ف قدم علب ه كدب بنزهيرنا "سام لماحتى جاس بينئديه صلى اتمعليموس( وده قضمد نه المشوونة وه ثى (نانتس.هاد فى الموم متبول) وشارجعمنها الى المد . نة أنتسه وفود العرب وكانت تاك السائة اسيم مى سسذة الؤفود ودخ_ل الناس فىدين انه افواحا وقداس وفنا الكلام على ما نعل بالغزوات وغرهافحكتانا المواهب السذنة فى خيرا لبر ب 3 وف السئة العاشرة كانت 1 جد الوداع يبر وكان معدصل | الله غلنه له سل أريعون ألفاوله ب بعد الهدرةسواها وماتاينهابرا هيم ذيها وبعث علماالى الْمِ نباب يدعوهم الىالاسلامفأجايه منهم ا وأساتهمدانجعا ل فوم واحدفسربذ اك رسولاتتهص_لى الله ممه لمه وس * مجاتسة اعدئ عنمرة خرض فيارسول اقدص القدعليه وسلإفاته لاوتبء !لخد هآ أقامبيها آلىآ خر صم رواءتدآء المرض الملشنيقيامنه وقرض ضمى نوم الاين الثانى عشرم نر ب الاول فى بدتعانشةودة ليله" الاربعاءوسط اللب لوص عله المتلور نأ سالاوليؤمهم أحدوف لعل ” والعباس والفضل وقمٌ واماصة وصالحمولاءوهوشغران ودفنف ججرة عائشة الومات فيباصلى القهعلينه وسري«ا وو يعدهابوبكري: رضى التمعنه واسههعبدالله بأل نقافة واسم أنىقاف# ةعفان بنعاص بزعروبن بناكعب بن سعد بن قم بن عىة بن نكعب لوي غالب التهى الى" بلنومع ألنى صل اه عليه وإ هر باكعب وامه سلى نت عفر بن سعد ينيم بعس دماتتمسبة قب لكان اسم أىبكر رذى الله 00091 ازا اللهعنهعيد الكعبة فسماها(:سبى صلى الله عليه وب_لم عبدالله ولقيه بعنيق لانهصلى اتتهعليه وس لالم نأراادأن ينظرالىعتيق»ن النارةلينظراىألى كرو وهواول الرجاك اس لاما هد الث اهدكاها وكانمواده بمكد بعد لفل بسنتين واد بع أشهر وأنام وكان برض اللون نف العارضين ولماقيض رسولالتهصلى التهعليه وسلم ذهب دووع رين الطاب المسضفة بؤساعدة من لانسار ,نشاور ون فىأمى انل ىلاف ة فوقع ينهسم كلام كثبرندتى هال عض الانصا رمن أميروم: حسكم أميررامعشرق رس وكثر اللشط وارتقفت الاصوات فقال عرلابكراسط يدك فسطيدمق ,ايم بايعه المهابرون || غالانسار قال ابن اسصق وا كان الموم ا لثانى »ناس ضفة معد اوبكر الصديق رضى اقهتعالىعنه المنيرةقام عرف كام قب ل ,بكر -فمداتته تعالى والفعليهم قالءاأيهاالناس انا تهقد أبق شكركابه ا لذىهدى اتتميه رسوله فان ا عتضمم يههدا كم الله الما كان عداء انقمله وانالله قديجع أعسكم على خبرصحسكم صاحب رسول الله صل انتعلبه ول الى ائنين اذهمافىالغار فقومو فبايعوهفبايع النا سأبابكرمبايعةعامة بعد بعة ال_قفة إنقاصة تكلم بوبكرعلى امبر فمداتهو عليه م فل اماد بي االناس فاق قدوليت علكم ولت بر ركم فان أ حدنت فأعبئونى وان أسأت فقوموف الصدق أمانةوالكذب+.انةوالضعرف سكم قوى عندى د آخذله عه والقوىمنكم ضعيفعندى ست خذا سق منه ا نشاءالقهتعالى أطيءونى ماأطعت انه فاذاعسيت انقهنعالىفلاطاعسةلى عليسكم قوموا الوص لاتكم بر كم اهونم خفة رسول القهصل اللهعا.ه ونل فولىعامين وثلائة أشوروثهائيةأيام. وود يعدم عر بنااطاب عر باهذلا فأى بكررضى القه عنه وه وأ ولمندى أميرا المؤم نين وول منكتب التاريعج وأقلءن أشار على أ بكر جمع القرآن ف المصف وبجع اناس فقمام شهررمضان ول اأسل تزلجبريل وقاليا تسد استيشرأهل السماءنات_لامعن ويو بعة بانللافة بعدموت أب بكر مان بقينء ناد الا خرةسسنة ثلاث عشمرة من الهسمرة فلمادف نأبوبكرصعد المنبرخلسدونحل سأ بكرم جداته وليه وصسلى على ندسه ص لى الله عليه وب لم وبخطب خطية بلمغة وامفضائل كثيرة منها 00091 جزبانالتل َكانه الى أرس|هالى عمرؤبن العاصن ل افتخ مصمروكانت عادته انه لاصجرف حت يأو جار به بكري أ خذونها م إن أنويها و يحاونها بالحلى والثيات و نلقونهافيهفق” 2السنةأخيرزواعزو بن العا ض يدلك وإِرضٌ يعادتهم و قال لايكور نهذاف الاسلام والاسلام تهدم ما قبلله كت المي ل لاتخرح شهربونه وأبب وه سزىحتى هم" أ لء صر ءارت:_لى منها فإنارأىعروبن لعا ص ذلك سحتب الى عر بن اناطابٍ ميزه بذلك :]| فكتب البهبطاقة ضغ يرة وأعس أن يلقي افى الددلةأخذها غرووقرأها فاذًا يهام اتتذال يج نالرحيم ٠‏ نعبد الله أمسيرالمؤم ين عر إن انلاب اويل مضي أماصد ذان كانت تجرىهن قباك فلا تحر وان كات اللهالوا لد القهارهوالذى>ريك: سأ لاله الواحدالقها رن ريك فألقعروالمطاقة ف النيل قبل الصلب يوم وا<_دفلاصيوانوم ااصليبأيترى اق اليل 0 شمرذراعافىل_لهوا_دةوقطع الله ةلك العادةالسيئةع نهل وق ششلافته فقدث مصصرودءشق والبصرةو يغلبك وحص وهرب هرق لمن أنطاكمة الى قطقطي دنة وى بعاده عي عمان بن عفان يا و وكنينه أ أبوعرو يعدثلاثةأنام منؤفاتع ريك الشودعفبق والما اخ عشم عاما كأ مت غسيرة شر ايام وقتل سن ةس وثلثين فىذى اح وله فضا لكشسيرة منما دهاز بحدش العسرة يشلمانة يه ره رياحلاسها واقتابياوستكانيطم/ الناس طعام الأمارة ويدخ-ل. 10 بأ كل الزرت واتفل وكات غلى مصرفىمدة خلافته عبس دهن اليسمرح وذلك انه خلع عمرو .بن العاض ووفك عبسدالله على خصرة هام على وليه الىان ا ةثلاث وثلائين من الهرة 0 فصت انمد ةولايته على مص رثات ىعشرة._ة 94 ثم ولى بع دهعل بن ألى طااب يد رضى الله عنه سن ة هس وثلاثينمن الهسرة فانه لما قل عفان اجتقع الناسم نالمهاحرين والافصارغىءلى” رذى انتعنه وقالوا لايدلنا من امام وأنتأحقيها فقال لهسم لاحاجةفى فى ام نكم ذن الخترقوه رضيته ُّمالواخخنا رك فال اذا كان ولابدفان عت لاكون خفمة تقرح الى المسصحد وبابعهالنائنو رحل من11دبلة الى ااحكونة ة واستقر بهاو وكانت مثاة أ خلافته ريون م نونس ء ة اشر وعشمرة أنام وقتل . لت فالكونةستة 5 . أرفن 600091 يا أربعين 2 ن الؤعر عرة شم ررهضان وله نالعمرثلاث وستون سية وكان الوالى ل مصر فىمةةخلافتهقس ,, بنسعدبن عمادة انا زيى الانصارى تولىعلهان نمت وثلاثينن 1 عرةواقام على ولابتّه حت أرسلله معاوية بدعوهالى اليام طالب دمعقمان و وعدأ نيكون نا به على العراقين اذاتمه الامى :أ شيع عنه أن يابيع مهاو ية فعزلهءلى”وولىءلى مصر: تمدين أل يكر رضى اللهعاه فا يرل صم كامماءلى ا لامنسكا: أت وقعة ص فين بين على ومغاو به فاسع ف هل صر كعمد ين أ ىيكررضى اللاء: سه فول على رضى اتلهءنهعليوم الاشسخرالضجى مات فأر ع مدي نأ بيك رالى ولا :مصراكى ا نأرس ل لدمعاو يعر وينا أعاص فى جو شكثيرةفة تل بعض اوش مهدي ن أن يكز واسجّولى ع صبرعر وب نالعاص الى أنماتيهاكا ص ووى مععاو بعلم |وادهعبد الله فع_مل لمعليهاء تينم عزله وو اخامعمينة بنابى فيان معز زه وولىعةبة بن عام اله مرا زلهد و معاويةين مدع تمعزلهوولىمسك :بن ماد واسيّرعلى ولاية مصرالى ان مات فىخ-لافة يزيد فوى :دس عيدين يزيد فلناوىا ين الزبيرودعلى* #صمرع بل الرجن بن مخزومالقرثى م ولىالللافة8 أبود امسن على بن أى طالب يبد دنى التمءتيبهاونايعة على الموت كثرم نأ ريسي نلفامن أهل الكوفة وغيرهم واطاعه الذاس وأحبوه ا كثرمن حم لاسه في قسنة 1 اشر وشلع تمك اهبة فى فك المدماءثمدس عليه ثرْ بدن معاو ية السم مع بعض أزواجه يكك حرطارج اياك © مود ال للصيت تين دا رصييخن 0 عر مدنءا اشع ول احجاره الوناتعاللايء أناسين رذى اللهءنهما ا ف لهذا الام خصرفه انهه الى عنه هرارا ولماتولهذا الام نوزع حتى جزدا لس.ف فل يج له وماصة تله واناواشلا أرى انمع انتهتعالىلنا أهل اليد تبينا اميوة والملافة فاباكان يسضفك أهل الكوفة نم ولىالخلافة بعده 9 أبوء بد الرحنمها وبة يي ب نأي فيان كنك مةخلافته بعدانخلص الام تسععشرةسنة وثلاه اشبروسة أنام وكا ن أميراعلى الشام عشمر ينسنة وذ لك بقمة خلافة عرو عمان وفخلافة على لماعزلهصارميغايا فكثأ أميرا وخليفة أر إعينسنة واوا ففسئة سدّين 00091 نا فر+دبووكق بعده يزيد وده فاهام ثلاثسنين وعانتة أشهروفمةة خلافته رس لالى الحسين بنعلى رضى التمعنه وق للكونه اننع من الببعدّله وأرسل للأهل الكرة فةببابعونه لخلدواء نور يزيدفذه الهم بد استناعسه من ذلك ه ا هال.ةضى انهاه اسكان مغعولاوكانموتنه عاشر الحرم سدةاحدى وستين ومكث بزيد بعد سنةين ومات ولا وزاعنه على الراعع و وك يعدهواده يل معاو يبن يزيد« وكان صا ماقام أرب_ينبوما ونأى شدة هذا الام نذلع نفس ولرء زم نه ومات بعت در بعي نوما ءن شلعه ووديعد. عمد انين ان بجر كد تولعةةاشعليه احد الامروانين ولدوبعضهم ب 2 ال كرفانه ظهربالشام م توجهالىمصر ذلكها واستعمل عليها وادمعيد 14 العزيزة يزفبايعوهشمرجع الى الشامو جددت كه الببعةوذ لك ىسئة جس وستين كرف -ماة المسوان غماتعبدااعزيز جحلوانفمل ف الصرالى الفسطاط ودفن, إشريها سلمةست خلافسة م وانين وثمانين ام بعدهغيدالملك فأهام شرا | الالسلدثم صمرف وو يعدهابئهعبد الله لمكمرمد خلاقة فأقام الىا لعي فعزل أ خوه + الولمد وول سرى بنشريك وكانظالوماء. ونا عاربة بنيز يدوقد ||| وأهام وال إعصمرالى انمات منة مت وزس ع ينفزا لنعدمعبد املك ين رثاعة نطاهناهالوكانت فأقام الىنسنة تسع وتنم ولى بعد هنون الاصهى فأهام الىوسنةاحدى لافته عشيرة أشهر ومانةم ولى بشر بنصفوان الكلى فأقامالوسنة ثلاث ومانة نوك اخوه كان عره ثلاثنا [[حتظللة فأقام امسن ةس وما لدم ولى دين عبد املك أخوهشام بنعبد كانينسمة املك انليلفةثم وى حخص بن الولء_دف اهام امسن تمان عشمرة ومائةوولى لعدهعبد الرجن بنخالد ة أقام سبع ةئر وصرف واعب د ستل بندفوان فسن ة عشمري نتم صرف وولىبع د حسانْ بن الم تاه ةالصبوس: النسع وعشير ينم اعدد حفص بن الوليد وعزل عنهاس_نةعان وعششر ين وو حوثرة ابنسهل الباهلىثم ول الغ بنعسيد الفزارىسذة احدى وثلاثينَثم ولى ا لامير عسمد الله بن هى وا نسنة .نين وثلاثين ومائةوه وآخرم ن تولىعلى مص رمن بى أملة وماذ كر نكون ولايةاين ال ريع د ولاية معاوية الصغيرهوا اع عند المؤرخين ونءضهميذ كرهبعد ولاية عبسدا للك بن م وان وذلك انه ل كانت توماو يه الصغير اجتقع عل, بع ةعبدالتهين الزبيرأهل امازوالمن والعراق وخراسانوججالناس افج وكانع_د الملك ين واف والءا على أهل الشام 00091 إذا ست قله فىالدرء ع وكانت مدةشلافة ابن ايز ببرتسع سسنين وشور لاقل خناص الام اعيف الملاك بن وان ال أنماتسنة ست وثما:دينيدمث 3# وو بعدهابئه أنوالعياس الوليدييدين عبدا لاسن سبع وفائين واسقرال سنة ست وسعين وما تيدمشق: 3# وول بعد خويسلمانين عبد الملعد وتوف سن تسع وتسعينبعدا تعهدياملافةالى ابن عمه ألى حفص مر بعد العزيز ابم وا ن(فتولىعر) ناس رسنتيز وس شورئم ماتوم الجعة لجس بقسين من رجب سئة احدى وما تولهمن العمرنسع وعشرونسنة وكان يقال لدأ ب هس وان وقبرهيدير-معانم نأعمال-حص والمل يضضرب : تعدله 3# ووديعده ابنسمه يزيد بنعبدا لكين وا نأ ربعة أعوام وثمرا واد_دا ومات سئة مس ومائة 23 وول بعده أخوبهشام 03 بنع بدا |ك نمم وان فبق مدّولماتس ع عشرةسنة وبسيعة أشهرء غيرأنام وما تسنة نجس وعشتر ين ومانة وو بعدها لولنديوين بيد عبد املك بنع وائسمة واحدة وشهرين وكانتسيرنه قبح ةيلا وول يعدميزيدين الوليد يإدوهوا اذى قل ابن 0 المذ كور ومك ثح ةأشهر وكانت سيره جددة وأزالمتكراث كثيرة ون ده الناقص لانه انتنقص 5 رزاق الند كان عادلا قارب ب ففسيرته عر غدل العزيز وهمامرادذبقول العرب الناقص والامع أعدلابى مروان قالناقص يزيد والا". جم عر وظامات ييؤولى بعد ابراهيم بنالوليد و1 أقام ثلاث ةأشهريد واضطرب الامى وا خامي3 وولبعدهمروان 04 بن جد سإ ة سبع وعثمر ين وما واطظارن الامزعليه فهرب وقتل عمس بموضع يقال له أبوصي ,ايوم سن ةا نين وثلاثين ومانةوانقطعتعوتهدولة. بى اممة وهم أريهة عشيراً أؤلهم معاو يذ وآتخرهم م وان و دتهما النانوثمانونعاماوهى اف شهروانتل الا الي العباسبنعبدالمطاب عم النىصلى اللهعليه لبه ودلم وكانت ولايتهما بالغراق وشون عنهو نوا باجصروالشامدءدتهم سبع وثلاثون خليفة ومدة تصرفهمنااءرا اق ها انشسنةتمانتقاوا المي صمروء دتهم يهاخسةء شمر شلقة واسمرت الثلافةفيوم الى:ةجسينوسة| نةوكان ينان بشاوها اقيم الات يسلوهالامه دى ىآ رالزمان واقولمن ولدمنهم بلإعبد الله السفاح ير بن مهد ا 0 0 77س 00091 سمو سوسوي ووس و سس سس سكي الشام فأرسلالىاين الزن بيرنائبه اجاح بن بوسف الثقنى ذهب ليدجكة وساريه قولهومدتم- صوا أيه وه لد هم وممانونسنة وأ, أهروهى أ زف راجع المسعود. و 53 | بنعلى يعمد القهنعباص بالكوفة.نة اثتتين وثلاثين ومائة تأكام أر بع سنين وتمانية أشور دوك بعذه الخصور 3 أبو. عقر وكان1 اكبرسمامن السفاح واسهةعيداللهي نهد سعد ادودوالذى بن تغد اذسنة مائةوأر يهن وسعلها قاغدة ملك وس اهامد ينه السلام وهام اثتتينعش رين سسئة وتوف سنة تمان وخسين متوجهاالى الي ودفنقر يباء.نمكة وول بعدهالمهدىر دين عند الله المنصود :أ قامشمرستينوههر بن وأناماوتو: فس ةشع وسين ومائة وولى بعدها يله الهادى كد موببى بن مد المهدى أ قامعاماوا حدا وشعرا وتوفى سن ةسبعين ومائة 3 وولى بعد أخوه هرون الرث-مد م فأقام ثلاثنا وعش ريزسنة وشهرا وهوم نأل ماول' الارض لدنظر فالعل والاداب وكا يصلى فى كل بوم وا: لما نتركعة و صق من خالص ماله كل بوم بألف درم وكان يحب العم ويوقر أ هله وكات أنامه من ستها كا*نها! عراس وله أخبا زكثيرةفى ا للهوو اللذات وو سمة ثلاث وتسعين ومائة ب وو يعددايئه تمد الامينيي فأفام أر بع سنين وسبعة اشم روانم ة أنام وقتل ليله الا دتهس ع من ا حرم سخ ة تمان وتسعين ومانةبغداد وول بعدها وه دالله المأم و تينهر ون الرشسيد يد فأقامع شمر ينسنة وخسة اشرو مدثم ترح أهل ضرعن طاعسة اللشغة وامتنعوامن وزن مرا وطرد وا العمال من قل من لقيط لقا كثبرا ودجع الميغدادووّفكازياقا ردن الروم فرحب سانة فى عشمرة وما نين ودفن نطرطوء رس يدو وليعدهالمناصم الله بي ممدين هر ونالر: شمدو رحل عن بغدادوا د واعدةملكهسر من رأى وكان لايقراً. ولأيكتب فأفام ثمانسة أعوام ونان ة شمر وكانية أنام وتو تسئة سيسع وعشمرين ومائنين يل وولى بمابئه الواثق امي درون يتمد قأقام بحس شين وأشهرا ونوفسنة اثثتينوثلاثين وما نت نهيؤوول. بعدة أخوه المتوكل على الشمجعف رين دم فأام ريح غشرةسنة ومست أشهر وسبع ةأيام وقدلغوة شوالسنة سيع وأر يعدي ن ومانتين ويك إهد دأ يئه المنتصر بالله شمد بن جعفرير نفام ست شو يلوق يعدم الى تعين ءال أ جدين المنتصر يدف أ هام ثلاث سين وت عة أ شم رو وخلع سنة تين ومسين وما شين وقتل (م) وو بعده الام لين و 06 1121 الله ره ار لوا 1ه ابن 00091 4 ابن أخنه المعتزبائقه دين المتوكل على ائنه جد فأهام ثلاث س :ين وسبعة أشور| جع رالمتوكل على الله رف ا قام عشي رسن ونؤسسنة ست وسستين وماائنين بل وول يعد وه المعتضدبالله ألجدبن طلحة بن المتوكل كيد فأقامتسع سنين ونسعةأشهر ونصفاووه فس مة لسسع و انين ما'تين وكانقد رجع الىيغداد وسكنباوانقطعجج الخلفاء. :فوم خلافته بإ وولىيعدهابنه المكتنى مالقه على ب نأجذ بلا ذأقام ست أعوام ونصهاوعش ري نلوماومات سنة جس وتسعين وما'ثين»« وولى بعد أ خوء ةدر الله بير سعفر بن أجن ولهمن العمرثلاث عشرةسئة ولريل الثلافة من بيى العبامنأصغرب_ذامته فأفام سسا وعشير ين سنةغيرنام وؤففثُوَا السثةعشمر ينوثلاتمانة لاروك بعاده أخوه القاهرا رانتدتدين ديرف عام عاماوا .حا وسةأثر وأناماونعات عيناءسئة اثندين وعشسر ينْوثْلاممائة وعاش خاملامضاعاالىأنمات سنة مان وثلائين وثليانة وول يعدء ابن شه الراذىنانقه عد جعرالاقتدريير فأ فا ست نين وعشيرة أشهر و أناماوماتسنةنسع وعشمرينوثلائمانةوهوآخ رخف ةخطب على امبرف هوم الدع وف زمانه ا خش ل أمى الملافةب_ دا وصارت البلاديين خارمى تف لعلم أ وعامللا حمل الههمالاول يرق مد الراضى غيرغداد والسوادلار: ولى:»دء وه الى لله ابرا اهم ينج عفرا لمقتدريانتميرف عام أر ع سين عور وكانضا اول شمكنم تدبا لامور روخ لع وسعلتعمنامسنة ثلاث وثلاثين وثلائمائة وعاش مذلوعالى أنمات سنة ثلاث وأ أريعين وثلاثمانة ووو بعدهابنعهغبدالقه المستك يله يي وسنه اخدى وأريعونسنةو» نأب جعقرالماصور رول دل اثلاقة بعدهماءن وصلالى هذا السنفأعامستة مره رام خلع وسولتعتطامسن ةر بع وثلائين وثلاثمانةو عاش تمذلوعا الى أن مات سسئة تمان وثلائين ؤتلاتماثة ب وولى نعده | بنيمه المطمع لله الاسم بن المفتدر ير عام تا ؤعشمر: ينس#خة وأربعة أشهروأيا ماو ض,الفابح وكخى' عن الاخس لابن هالطائع ننهأى بكر يوم الار بعاء“.الث عشرذى القعدةسنة ثلاث وس شن وبْلامائةومات يعدشور بن وتسعة أنام ف امحرم مسنة أر بع ونةين وثلامانت وهام الطائع اين الباسيع عشمرةسنة وتسعة أنثم رواءاماوشلع سنة 600091 وقتل ست ة سر وسنعسين وما'ثينلوولىيعدها ننعه المعتهد على الله أحد ين ||]. احدى وثمانين وثلامائتوعاش خلوعا لى ان ماتغرة شو لسنة ثلاث ونسعين وثلاثمانذو ف أيامه قطعت اعلطبة من الحومين الشمر بشن لبئى العباس واقِت للمءنمن العريد ى صاحبء صروالمغرب لووك بعده أسجدالقناد ربالقه كين المقتد رف أقام ثلا'ناوً ربعينسنة ول يبلغ أحدمن | نلافاء قليف اهم ةانللافة مد نه ولاطول عبردلانه مات وهوا بن ثلاث واسعيزسنة وتوفىسنةثلاث وعشر ينوا ربعمائة يإ ووى بعدهابنه التقاغ بأعى انتدوع .د انندين اجدو أ قام فى الخلافة اربعة وأر يعينعاماووفسنة سيع ومين وأرعماثة وول يعده ابلهالمقتتدى بأعس اللدييد تمد ين عبد اللّهالقائم بأمس الله وأام فى اكلافة تع عشبرسةة وبوفسنةست وثمادنوا أربعمائة/2 وولىيعدهابئه المستظهر الله أجدي فأهام سجس وعشير يزسذة وثلاثة شور وءشيرة أيام وقوىسنة ثنتى عشرة وسمانة ب و ولىيعدء ابله المسترشدائمنه ور يدف اًقام سيع عشرةسنة وثمادة أشمروء بخلع وقتل سن جسعائةوتسع وعم بن )2 وولىيعدهواده الراشديائقه كل منصود وات موه بالمشكرات وخاءوه وأرساووالىالموصل ثم قتلووسئة تعسمائة وثلاثين ب وولى يعدم مد القتئى لاع النه جد بن المستظهر الهأ قم أ بعاوعش ريسن قاء :عليه المند وزيجوه غم حيس وهشجرامن غيرشرب فات,الظماسنة سم انةويهسة ونهسين 3# وولىبعدهمودهالمستد دائله يي بوسف فأهام دع مرعاماوجس أيام وو سنة خسمائةودت وسّين ب ووفنعده ؤلده امسن الى مضي باعى الله يد فأقام سسبعة أعوام وأربعة أشهر وتوفسنة جسمانةوثلائه وسبعيننالطاءون وف أنامهعادت المطبة عصرلبى العباس بعد انقطاعها منهاما دن وس عشرةسنة وانقرضتدولة بغ عسمد بجصر إل وولى بعد جد الناصر دين الله يرف اهام سبعا وأريعين سنة وتوف سنةا ثتتين وعشر ين وتان وخطبله حتى بالصين والانداس)لووا بعده وإده تمد الظاهر )تأقام تسعة أشهر وتوسةة ثلاث وعشم رين وستانة |إأ. ودف نعده وإده الم.تنض ريال منصور يوذ أقام سبسع عشرةسنة وتوفسنة أريعين وستائة ولهمن العمراثتتانوجسونسنةهة وو يعده وإدة المستعدم بالقه عبد الله يرق عام سبع عشمرقسئة ولوف سب ةما نتوتسع وبعسينخيانة وزيرهاين العلقمى الذىكانرافضا وخر بتبغدادوزالتدولة بىالعياس منها 00091 لين منها وكان سيب زوا لها استيلاءه المكهم واهس امهم علي.مومن أعظم أسياب زوالهاأنابن العلتقمى اسستولى عل المعتصم وكان رافضما عدوا لاهل السسنة يذاريهم فى ااظاهر وافقهم ف الباطن وحكانبر يدا زالة الخلافة مني العياس واعادتهاالىالعلويين واطفاءأهل السّنة واظهارأهل البدعة فصارا كات ب كببرالنتار وهوهلاكو و يطمعه ماك بغد اد ويره بشع الخايفة ويعلههورةأخذها وحسن للمب_تءصم توفيرا لزي وعدم الممرف على العسكرفقطع عي شمر ب نألف مقاتل ووفرءاوفاتم_مف انهزتة وأظهرا للخلمغة انه وفرمنعلوفات ال صحك رأموا لاعظيةفى بدت المال فأعبه رأبه الكونه كان يحب امال وبجعهة دل الننارالى بلاد العراق وا_تأصلوامن يها وتوجهوا الىبغدادفاستمقظ الخليفةءن فاه وجعم نقد رعليههن ايوش وبرذالىقتالهم فل نشد رعليهم وغرق من عسكرهكثيرق نم رالد لوقتل كثرهم وسبوا النساءوالاطثمال ونوا المزائن والا..وا ال وأسمروا الم معدم وأولاده فاستيقاه هلاكو الى ان استخلس أموالهوخواءتة ودفائنه تل أولاده وأشاعه وأعس أن لوط الخلدفهةفىغرادةويرفس بالارجل الى ان يموت وأوقع بوذيره الذل والهوان وصارمعهم م نول الغذان وماتكدا وهذهالادثةقد استطارشررها وعم ضررها وهم قوم لاصو عددا ولايحتّاجون الى المدد بأتمفاتمعهم الأغنام والبقروا ليل يأ كلون-مومها لاغير وأما يلسم فانها تحفر الارض يحوافرها وتأحكل عروق النبات ولاتعرف الشعير وأمادانتهم فانمم يسصد ون للثعس عت دطلوعها ولاحصل فيغداد ماحصل ا تقلأ ولادا الحانماء الع اسبين لىمصرة رفن نس لطان سيرس لالم كانت بأيدى أسلافهم ويضبيوث قيهانواباوجله نواه سبيع وجسون لتتعرض لهم خوف الاطالة المؤد يد الى السام ة ومنل نوابم-م أجدين طولون فان كان نا بباعلى مصرف زمن خلافة الم#هزس:ة أريع ونجسين وماانتين ثمسطاءلى اللحلفاء واد انللافةلنفسه وا تفرد بالمراح وحاريه الخليقة مد امار يتل يقد رعليه نفضع لهوتركه وصا رسلطا تاعصر وتحول من دارالنياية بقصرالشمع وب بناءنينمصروجامعه وسماء القطائع وه وأ لمن تساطن عصر والشسام والغرات والمغرب وكان يشل بالعلم وااهديث وصرف على الجسامع المعروف 00091 يرا بدالا تمان ةألف ذإنار وعشري نألف دئار والنفقة بوم الصدقة كل و ألفد نازورتب للع!.اءوأر باب البيوتكل شهرعشرة لافد ينارو فلمل" الاحداءامرين لون منذىالقهدة سنةسبعين ومائين وكامدة سلطئيه عشر ينْسنة وشه رين وولى بعده وإدمها روبهر نيعم للش درو 0 الاحد العشمر بن لون من ذى القعدةسنة سبعين ومائثننتعقب مامكا بشعل والده من الصدهاتوالمأ كولات والرفاهة والهبةوزا أدعلى ذلك م قتل بدمشق علي ذراشهمذ بوؤساذه بعض جواريه فىذى القعدةس_ئةا نين وثمانينومائتين وجل فص ندوق الىمصرفكات ولايثه نت عشرةسئة وقفالة عشمروما 2 وتولى بعد ولدهابوا لعساكر يبد فى عاشرذى القعدةسنة ا ثندين ونهانين وما'نين و قام غانية أش رو اث “شر وماوقتلس:ةثلاث وثمانين وما" ني نيدتو بعده أخوه أنوموسى هرون بن ع مكارونة 26 تأكامئمايسنين وتان ةأشبروقتل سسنة احدى وتسعين ومائتين دوبع دشيانين ألجدين طولون فى عاش" صغرسنخة اثتتين وتسعين ير خأهام الى ءشسربوماذا تك قوادهرونين مارو به وبعثواالمتمدينَسامانغلام أ جدبنطولون فاه الىمضرفعسكر عظيم وقدض على بان والق النارفى القطائْع ونه بأصحاب الفسطاط واستباح المريم وافتض الا:دحكار وساق الأساء وأخرج بقية أولاد أجدبن طولون وقوادهم ف اهانة وذلة ولببقمنهم أحدوخلت الديارمنهم وكانتمدة ولايتهم سبعا وثلاينسنة وسبعة أشهروعثمرين نوما معاد ت الدولة العباسيةعصر فخلافة المكتنى هاري اوانوابهم الى مصرومن ل نوا بهم دين طني الملقب أ دالا شيدت تغلب على مص روصا ريدى لهعلى المنابرفاً قام احذى عتمرةسنة وثلائة اشهر ومات سنن ةأأريع وثلاثين وثلانماثة وود عدا نه ابوالقاسس يج فأقيمكافوراخادم الاسودنا "بباعنه فبكان يدير ملك فا أقام أربع عشرةسلة وعشيرةأنشهر وتوف سنةتسع وأ ريعينو” ثلاقانة وول بعده أنوالمسن على ودالاخشدي فأفام سنتينوا لكلام لكاذور الاخشيدى غاستقرتالمملكد مما مكافورفكا نيد ىله على المثابر ف الدارالمصريةوالشامية والخازية وكان حسن السيةأا متت رماش وراش ةضيع ودين وثلاانة 23 وو ىجد بعل لى الاخش ديفا قامس نة واحدةوزالتدولة الاجشسيدية وكات 6 41 2 وكانت مد تصمرةهم أرعاوثلا عثمرة أشهر وأر: إبعة وعشسررنيوما ع الباٍ النانىفدولة الفواطم والدولة لاد َه والدولة التركيسة المعروفين بالمالمك اله ريةود وا ل مرا كيد أمادولة الفواطم ويقالاهم العسمدرون:سيبد<ولهمصرانه امات الامير كافوراضطر ب تأحوالالدبارالمصر. بةوطمءت أهلالقرىفي المند كنت أعمانمصمرالى لمك المعزا ااغاطمى فأريل اليهم جوهرا ااصتلى القائد فىمائة ألنفقائل ند خلوا مصر فىيوم الثلا' سابع عشر شعبان. تمان ونجسين وثلقائة ذهب أصعاب كافور وأت_ذ جوعرمصر بلاضشرب ولاطعن ماب للمعزيوم اججعة على »نابر الديارا اصر ب وسا'رأعالها وأم المؤذنين جامع عروو بجامع !بنطولون أن يوؤذتواى لى خيرالعمل التىعى ثعائراموارح فق ذلك على الناس ومااستطاءواله را وأرسلدتسيرا الىالمعز بدشمره فج الدبارالمصر يدوا عامةا لدعو ةلهيها رطايها لي اففرح بذاك فر-اشديدا ولادخل جوهرا لقائد صمل !عدي مدينة الفسطاط فأخذ فأ باب عارةالقاهرةشة المفاخرة لبنى العباس ببنائهم بغداد شف رأساس المدرشة وبجمع أرياب لفاك ذأه هم انارو الهطال| سعدا يضع أساس المدريئة فيه عل على كل جهة هن أساس المد رن قواء نخشب وبين كل اشن حبلافمه اراس ن تاس نوتف الفلكية ينظر ون دخو ل الساعة الحمدةوالطالع السه.داءضعوافيه الاساس فد رانته ان طائئرا نااك الاحراس نألةوا ماق أيديم ممن الجارة فىأساس!!- ور راصاءت عام الفلك.ةالقاهرة فى لطالع يعثون المريعوفانه يسعى عندهم الاهرفقال اعاواان٠ذهالمدرةأ‏ كثرء نه لكها الائرال' وكان الام يكذ لك وبى الدامع الازهرم لاد خل المعزمصرل قجبسه مابناه جوغر القائدوعابه وهال لاى”ثئلم تجعلهاءلى الدروكانقد سمادا المنصورية ألا نل ابلغه ماوقع للشلكية غبرالاسم وسعاهالشاهرة الم.زية ول ااستّة رللمعزء لك مصير نغرديها وريد ل قدت طاعة الخلهاءالعباسية وال ناأفضل» نهملا من ولد فاطمة بنت رسول الله مسلى انقدء ابه وسل وأ كارا مؤرنين يكذبونهم ف ذلك م يةولون انمم أولاد اه ينبن دب نأ د القداح وكان © وسماوق.ل يهودناوامهم قاطمة بينتعبيد' ليوودى وشلافتهمناط له لاجم عاءوا والذلافة 0 ع 00091 ان العباسيةفائمةيغدادولا تصحما لب.عة بال حلافة لامامين ىوقت وا حدرميداً ظهورههنالغرب المهدى ائته عبمد ات المهدية توى بالغرب خسة وعشمرين سم وثلاثه أ شبرم الا بم التهتمد وى دا مغرب أيضاثتى عشرةسنة وسبعة أشهرمالمنصوباسعيل صاجبافريقبة ولى بالمغرب فأقام اثاتينئلاثين سنة وأولهم عمس المعزلدين الله تيم معد ين المنصود رين التمائ بأع انتمينالمهدى صا حب غرب نو بع همالمغربيه_دموتأه المنصور روكان رافضما بغض الصصابة و يسيمو م المع على المنبرالاانهكان عاقلافاض_لاأديبا حاذها وفيه عدللارعية وكات مدةولايتهعصمرأر بع سنين وشورا وبوء ينم وتولىمن لعده وله العزيزبالتهثزا ركوو يعاسانالانة بعدء وت أسهالمءزس:ة مر وسن وثامانة وسسكان بوه رالعًا ند يدبرل لها ل لك اكات فىزمن والده تأقام احدى وءثير ينس ئة ووؤف ف جام بلبيبس سئةست وثمانين وثلقانة وود الماحكم بأهرانقه ير أنوءلى منصودبن العز ركان شراظليقدة لي لمصربعدقرةون اشرمنه رام تيد الالوه_ة كا ادعاها فرعون فأص الرعمة اذاذكر الطب اسممعلى المبرأن يقوءوا اعظامالذكره واحترامالاسعه فبكان ذلك ف سار الكستى فى اللمرءين الشر يفن وحكان جباراعنيدا وشمط اناه يدا كثيالتلون فى أقوالهوأفعاله ولأ جكام مشم وه رتععهاصاحب الفقل السلي والطبع المستقيم وقرائم سكرهاالعرف والشرع القويم حى الهتمتىقصه الى سه وأرا دأن بعل بها الفاحشة فعمات على قتله فركب لله الى الل الققطم رز فى النعوم فأنادعبدا نفقتلاه وجلاه الىأخته ليلا قدفنتهؤدارهاوذلكٌسئة احدى ور بعمائةتصرف + وعشرين سة وشهراواحداوبى اللدامع المعروفيه اللكائن بالقساهرة فها بين بالى النصمر والفتوح ولمااهءقصدقطع اللطية بالجامع الازهر فمَدَرائته انه ماخطبيه الالواده من بءده ب وتولىمن بعدده ابه الظاهر لدين اننهيير أبوا اسن على بن الحاكم ودوالرابع من انذلةاءالعيمدية الغاطممة وكان رهست عشرةسنة تأهاممشلهاو مع أشهروفعل افعالاتقربم نأذعال والد.وماتيوم الاحدسنة سبع وعشر ينود يعمائة ل وتولىه ن بعده نوأ جد ال :صر داقه رم عد ابن الططاهرة أ قام ةين سنة بتقديم! سين الهو للا على ااثناةالفوقمة وأربعة َ اشهر 00091 ناا ار و شمهذه ابغة ولام لك ف الاسسلامة.لدو<صل فىمدتم غلا ععظيم (:«هدمئله الاماكانف زم نوس عليه السلام شك ثسيع سين -تى أ كل اناس يعضهميعضا و سعالرء غف الواح د جخمسين دارا ورج تاه أة عدّجوا اهر وطلبت عوضهمدبر فل تجدذألقنه ومانت ببوعافليوجدمن بأخذه وتوف الم تغصر م ة سبع وثانين وأريع_مانة ويع_دمونه صارالْتصرف فى الامو أوز اميم ولق الفواطم من اخللافة سوى الاسم بلا وتولى من بعده ا ستعلىنالقه ع أنوالقاسم وإدالمتنصرا مذ كور ودف أفام سرع سنين وتوق سدة خس وآسعين وأريع_ماثة يل وتولى» ن بعدءالا > م بأ سكام لهي أ أبوعلى »سور نا مستعلى تولى وعبره خ+سسنيزفا أقام عا وعشر يبنسئة وسسبعة أشهرالىانقتلف الروضة سئة أريع وعشر س, بن وج هانه ة وكان رافضاحبيثا فاسماظالماحمارامةظاهرا ارا بالمنكرا تفكانتمدّةولايتهتسعا وعشر , يزسنة وشهرين به وتولدم بعد اماف دناه عبدانجمسد يفام تع عشيرة سئة فسن أريع ورين وضمانة بق وتوذم يدمو الائربأمداء اللهاسمعيل يي 8 أقامأ ربع سنين وسيعة أشهرالى انقتل يباب الزهومةسنةتسع دأد يعن وجسمائة وهوالذى ع رجامع الفكهانين بالشواءين “8 وتولىمن يمدالا ازعسى بن الظاه روعرهخس سنين يد فأقام ست سنين ن ونصفا ومات سنة لجس وبجسان دن ونمسمالة بلا وتو من بعده العناضد عبداته ا بنيوسف المافظير فأقام احدى عشمرة تسنةوستة أشهر ولع وباب باق سسيع وس من وج مانةوعوته انقطعتدولة الفاطميين إومدسرنف ا و سن ةقرنانس:ين وسهسة أ ثم ره وقدطهرائقهمنهم البلاد وأراح متهم العياد » 3 ثم جاءعت الدولة الابو. 3 > واأجححك,د إدبة ه السة أضاب ب الشةوحات الذين حدّدوا اللطية العراسين ين وهم أ كراد وكاوا فخدمة زدكى ممقشدمة نورالدينااث مد وهو الذ ىأ رسلهم الىممصر (فاقاهم الملاك اشام رصلاج الدين لوف ابن أبوب) مره رمع نورالدين الشهمد لماأرم للهالعاضد الغاطمى وس مُعين يه به على ا لافر ث الذي حضمروا الى مصروأخ_ذوا ميشه يمد وقتلوا وأسروائ رامو أخذالقام ارة فعس شاوزالوزير يرق صروا قله" الىالقاهرةفاا رت النارفي اأريعسة وج ينبوما ثملما وجه ورالاين لي 07 00091 الشه.دمن الشامهرب الافرج ماهوا صولته وقكلن الوز ير شاورلانه كات الذى أطمع الافر نج فالملينوأً قام العاف دم قامه وز يرا وماتفأهام مامه الوارة توف صصلاح الدينولقبهاان الناصزسام 1 اسلطنة أتمقسام وأجلى الافر م نم من ارض مضر واسقر وذيرا لاقاض .بد الى أنمات فتولص_لاح الدين!1. سلطئة واس ةولى على قه. مرالفواط م عذرا انه فوجد قسدمن الاموال مالانخدى وشرع فنص رأه_ل ال :ة ووهين أهل البدعسة والاتقام من الروافض وكانوا أ كثرمن ىأرض مم روكذ وعزلةضاة «تصركهم لمكنو اشسيعة وقطع الاذ انج" على خير العمل ال بجع ةف حرم سسئة سبع وسستين وتسعاءة ثم تمركت همته لفزوالافر نج فكنه اندتع الىمنهمو يمرل فح يلاد لشامكلها وفع بدثالمة.سسئة ثلاث وسيعين وتسم ا تتبعداء لاءالافرجج علمه وعلى كليل احدى وسيءينسطة وهدم ماحد ثوه. ن الحسكنانس وبئىموضعكنيسةمنهامد رس ةللشافعية وكان يقدّمهم لكو نه كان شا هما وأ بطل المكوء س والمظال وأ لى مابين الشام ومصرءن الافر يخ م افدتم الجاز والمنوتس_لدمشويه_دموت نو رالدين وف عد صسكره طراباس الغربوبرة: وتونس وخطب بم لبن العياس وصارى_اطان مصير وال ام والاز والمنوا مغرب ولول صريعد الصصاية مثل كانت محالسه منزهة عن اللغووالهز لكثسيرالذكر ا نظاءلى الصلوات فى الجاعةوما وحيت عليه زكالان الها دوصدقة الاطوّع استغرقااموا له كلها ورحلواد. لعزي والافضل لماع الحديثهن السلق بالامكندرية وهذاليعهد ل اطان من زمنهرون الرشمد فانه رخل بولديه الامين والمأموت لسصاع الموطامن مالكءا ديسة وفىزءمهحاءت الافر خ الىثغن مباط بمائقق هك ب مملوءة بالعسا كر فسار اليهم ضصلاح الدين بعسا ركثيرة من صر وقاتاهم فانم زموا وربهوا الىجلادهم وكانت مدّة ولايته اتيز وعشريندنة وشهر نوو سس ة تسع ومانين وبجسمائةيمءرودسة دمدق ور بيع وجسو نس نة وقسيره بهاظلاهر برار (ثم ولىمن :عد موادهعقان) وأعطيت دمث ولاحيه الماك الاذ_ل على" وسلب لاخ غساث الدين نهازى فأهام عقا هر سان وعدا هر ومات سيذة نون ود مان وعدا دود أن يداره 00091 إذا بداردفى القاهرة ثم نم للترية الامام الشاذى 5 قبسل بناء القبسة (م ودمن دهده ا ملك لماصو رتسدبنعمان) و« هو الثالثمن ماو بغأبو ف ب فأفام سئة واحدة وشور بن وعزل اصغره فأنه ولى وع ره تس ع سنينم وضع فى المين يقاعة الى بل<تى مات (ووىمن ن لعسلدة عم 1 سه به ألو بكر بن أبوب) سنةست وتسبعين ونخنهائةوهى السئة الى وادفباسيدى جد أأبدوى رشىالقه تعالى عنه ولقب ,املك العادل ودى له ولولده االكامل فى الخطبة وق زمنه اقلت الساطنةمندا الو زارآتالار ب الاصفرالىقامة المبسل فىسنة أريع 'وسقائة وأو لمن سكها الكامل ناماع نأ دم توف العادلبسنة خس عشرة وسقائةفسكان تمد تهت ع عثمرة سسنة وأر به#يز يوم( ونولى» نلعده وإده الححامل ابو الفت ناص الدين مهد ) تعمرقيسة الامام الشافى والمدوسة التين القصرين امم وفةبالكاملمة وأقام عش رينسخة وسور بن ووفسنةجس وثلائين وقانة و ذن بدمق (وتولى من بعده وإده العادل أبوكر) وعردمافعثمرةسنة فأهام سنة و* شم رين وأناما وقسل أأكثر م خلع وجحينسنة نسع وثلائينودقانة وقتل بعد ذلك ودفن عند الامام الشافى (ووك 5 نبعسدء أنخوهالصايح 2 مم الدين أبوب بنالملك الكامل) فأقام عشمر سئين الا أروسة أشبر وي المدازس الارسة بين التقصرين وعرقلعة بالر, وضة واشترى ألف ماو وأسكنهم بماوتعساهم المساليك الصريةوهوالذىأ كترم نشراء *الترلاوعتتهم وتأمره م وقأنامه سنة سبع و أريعين ضمت الافر 43 على دمساط ‏ فه-درب م كان فيها وماحسكوها والملكا لصالم مقي بالمندودة فقائلهم تأدركه أجله ومات فأخف تحار يه ثم بر الدرّمونه وصارت تعلٍ « دعلا مه سرا وجلمن الماصورة الى القاهرة ودفن:قبةبئيت هوا رمدرسته وساستثشصرة الدر اناس أخدسن سماسة وأعات أعسان لاه اءفأ رساو الىا ينه و رانشاهواً<ضر وه وكاث بدياريكرفلكوه مرق عصائب املك وقائل الافريج وكسمرهم وقثلء «نهمثلائين افا وأسرااذ رانسيس. « لك الافرغ وحيس. مقيد ووكل فقا طوائى يقال لاصيع وبق اسسيرا الى ولانة ثصرة الدرفائفقت مع الاعراء على اطلاقه نششرط أنيردّوا دصباط الى المسلين ويعطوا ثمانة آلاف ديمارا اللللملماااااااااا7اللااا ا 00091 دكا رتبب ب ب 7077 200 0ك عوضاعا نمب من دمماط ويطلوا اسرى المسلين التى را بأيديهسم ففسعلوا وأقام ران ناه فى المملك ةشه رينم ةل ولولت من بعسده مصرة الدرّأم خلءلسرّية الملك الصاللح خسن سيرتما و بود ةتدبيرها ود لهاعلى المتسير بعد الدع الخليئة العباسى رقي نش اسمهاعلى الدراهم والدنانيرول يل مصرق الاسلام اهأ قبلها فأقادت فالمملكد ثلائة اشهرعٌ عزلت نفسها وول الماك الاشرف موبى بنابن املك ا لكامل وكان طب ف وللمعزا يبك النتركانى دعا على المنابرا لانه حسكان وى ,لجنم ة أنام فقال الناس لايد منسلطان غسيرهذا يكوثهن أبوبفارسلوا الىالاشرف واحضروه واطئوه و يعزلواا دبك لكاناشريكن وكان كر الدولة الكردية الاو ببة وله ولايتهم احدى وانونس ةم امت الدولة التركية مالك الأمراد ف حدود جسسين وسقانة فأولهم املك المهزعزالدينا يبك الترئنى الصالى فأهام ست سسنين وت وح شه الدراثم توح بنت صاحب الموصل فغارت شصرة الدرفقتلته فشر ديمع الاؤلسنةجن وسين وسمانة ع حدثت امورأدت الىقتاوافقئلت بأيدى مالك المعزوهو الذى بئى المدرئسة المعزيةبرحية اللناء وف أنامه ظهرت الناررااديئة الماوّ رت وسارتهكذا وعكذاعا نما بال واسسقرت] كاره نشهر واحدترق” مئها الممصد النبوى وكاتصلى انتهعليه ول أخبرءن ظه و رهاوا اص ةا الوقت تلاك وكرت عساكره قيض ءلى شر يكه فىالسلطنة وسصنه بالقلعة واتفرد وده وم ات مدّةملكدسيع سنن و مدّةشربكدسسنة وشهرا (م تولىمن د زيعده واد املك المنصور ؤورالدينعلىٌ) الشالىم نماوك الترل' وكان عرم وس عشرةسمة فأقام نتن ومائ مر م حس, بأهى قطزالمعزى امغره وعدم صبلاحمته لقال اي اا ازالمعزى فل يرث ث ان جاء رحسل و سدم كاب فمه »من ملك املو شرة إفاوع غرنا اننا ان العظيم هلا سك وان ووصفننسه بأوصا ف عظية وسطوةشديدة وفسهرا أهله صر لاتق بلونىذانه لدسر لك قدرةعلى ملا فاق فصونوادماءكم ولانكونواءثل أه ل يغداد وأهل حلب وغيرهم وقد كان قد لمن ناك الب_لاد خلائق لاتحصى وقتل الخليفة المستعة. م دالقه سغدا دكامي قلاسمع الملك المظفرقطزهذالالفاظ عسرعليه ذلك م 00091 89 ثم ساءانلديريا بان النتارةد وصاوا اللادالشامية وجاءأهلها الى مصريطلبون العدة وراد قطزأن يأخذمن الناسش أيستعيزيد على 35 قتالهسم مع العلاء وحضيرالشيزء, زالدينينعبدا لام فقاللايوزأن يؤخذمن الرعيةثئ<حتى لابق ف١هتّالمالشىء‏ ؟وسعواأدوالكم م تالمواعى والا لات وستضركل متك على قر سةوسلاسه فاتفق انه أخذه نكل رأسد . نارا وأخذمن! لاملا أجحرة شهرين ون ن الغسطانكذ لك فسكان ل "ماجعه دا نةأ لد يبطارتم جع الامناء والعت اكز والغر بان وسلقالاتغد ولاتمى وصرف عليوم الموامك وخرجحف] خرشعبان سنة تمان ويسين وستنا: نه وحد د ف السيرالىأت وصل عين جالوت م نأرض كنعان فالتق مع النتارهناك ورقع متهم القتال فقتل منهسم خل قكثير واتكسرهلا كو ومرمعه من النتاروهربوا تمرجعوا واقنتلوا حت قتلمنهمالنصف ورجعواهار بين وغ م المسمون منهسم غنا عظمةوكان سير سعي نأعمان دولةالملكقطز ا النتارالى<اب وطردهمعن البلاد ووعده الساطان ياب مرجع ف ذلك تأر بيرس ووقعت الوحشة يشما أضمر كل لصاحبه الشمرفائفق سيرس مع اع من ٠‏ الامزاء وقئلوا الماثفرف الطريق بين الغزالى والصاسطية فعظمعلى الناسقدّل لصول النصرة على يده وذلكسنة ثمان وجسينوستهانة ممت ولىمن بعدهالملك الظاهرركن الدنيا والدين سبرس العلا البندقدارىالصالمى صاحب الفتو. حات و«والرا يمن ملوك الترك أصلدترك اشسترا تراه املك الصا 2 مالدي نوب ا الاقدارتساعده-تّى وصلالىماوصل وا مائصاعامقدامابياشرا اروب بنفسه لهالوفائع الهائلهة مع النتار مالافرخ وهوالذى بن المدرسة بالقاهرة جاه العمارستان عام ثنين وستين وستمائة ولام مع الكبير بالمسينية سن ةس وستين وسقائةوتم فسن ةسيع ودوالاً ةنوت عشسرةبعدالمائتين والالف قلعة للافرنج اختاروه اصلابته وائقان بنائه وقطعوا ماحولهءن الامنجار وهدموا الينيان الذى حول الامصار فلا <ول ولاقوة الانالته وب أيضا قناط رن المفى بالقلمو بسة وقناطرا ال سباع بطر( بقمصروغيرذاك من قلاع وحضون وقناطر وخا آنات,الشام وغيرها و أكلعارة المنصد البوىمنالحريق وعسنة سبع وسستّين وسقائتنف ل الصحعبة بده ع4 600 55 عنهالوردولهةةو حات كثنرةفت النى. ده ودنةله'وا م نضح ق لدم عكارة غزواتخلفاء والشلاطين لهاوءإك الروم واس ةس أزيةواد س الاح وضرب باسعه الدراهم والدناثير وجدّدعنازةاطاء. الازهر بعدان خرب وانقطعتمته اللطةمدة طويل؟ ' تاعادها جل كانت وأ لدصدكاتواوقا فكثيرة و اخرح الىقتّال النتار بالشنام اس فى العلماء فخ أموالمن الرء عمة قفوم لاالنوو وى انه إمشئع وكلدكلاماث_ديدافغضيمنه وأه هداناروح ٠‏ نالشام فرح الدبلده ثوى 5 سم برجوعه فامتنع وال لاأد لها والظاهربهاغاتالظاهر بعد شهرسنة ست وسيعين ن وسهّا تقيدمثق وف أنانها قلت انالافة الى الدبارالمضمرية فكا نول خليفةعصارا- تامس ووصل الىمصر ف سنةتبسع ونيسينوستها' 93 فاجقع بالك الظاهر يرس وأ ثنثأسنيه عند أضاة الششرع وبابعه بالكلاقة وأجرى عليه تفقَة ولدس له ن الام الاسم الليقة وأولاده من تعده علىهذا المنوالو ينون الى للطانالذى بريدون توليته ويقولون ولاك السبلطنة عكذا كأنوانالتات انخفاغاءواحدا بعدوا د وكانتسلاطين لاف اليم تشبرك بوم و برساون اليوم احم نايطليون |الساطنةباللسان فمكتٍ ون لهمت ةلدا وكاناخر الخافاءمص ر توعد الله تمدينيءةوب ولقيس,اللاوصكل ولمادخات الدولة العمائسةوافتتدت مص رخذ المرحوم الساطان سلم فاتح مص راطليئة لمث كورمتيركايه فإ.اتوفى | لس اطاثس ايعاد الممصنر واعقرمما الىان توفيها سسمة سين وتسعما نةفى زمن المرحوم داود ناشا وعوته انقطعتالللافة العباس ةفرح انلهتاك الارواح الطاهرة ومتعهاءالنظرالىوجهه الكرع ف الدارالا خرة وبءدانتوف! اساطان برس اذ كورسنةسقانةوساة و ببعين لولى من يعدد وا إده (حمدبركتنان) وكان سخه مان عشمرةنة وركان أنوه عقدله فى حماته ولقمهنا الاك الس عند واسكئانه به على ء صم رأنام سفره واس قل بال لطن بعد سه الىسنة انو يعي قا تف عليه ا لاض اءو” عاتلو تفاع : "سه السلطئة و أشهدبذلك ممذهيالىا لكرلك ومات جا مَيعَةعان وسسيعين وستانهوكانتمدة1 قاد هسندين و دأو ر(ونوك . من لعدة [ أخومبدرا دين الملك العادلس_لامش) وكان سعى ابن البدوية تأقام تجسة أشبر ثجاءت الدولةالقلاووّةاصالمة وه ى من الدولة ارك : المنقدّمة (فأقاهم| للك المنصود 00091 اء المنصورأبوالمعالىةلاوون اله الى التعمى) وق._ل الال لانه اشترى بالف ديار فأهام احدىءشمرةسبة وعشرةأشهر وتوفى,القربمن المطر يسن ة قسع و عُسانين وستمائوهوالذىبئ البعارسانو سعله مبا-اللةير والاميروالمدرسة المنصوية الت دفن بها ولده وله الفتوسات بال الصر الروى +:هاطراباس وكانت بأبدى الافرخ من سنة ثلاث وخسمائةوعكا و بيروت وصيداوغيذلاك و بلغت ممالمكدا تن عشيراً لفاو أنامه وصلءسكرالنتارالى الشام وحصل الر جف وانلوففالتقاهمنعساكرء وهزمع م شرهزعة وما تمق ةله عظية نموقع الصل على ا لنتاريعدأء ورطو يلهملوتولى» نيعدهابنه الا شرف ليل فأهام ثلاث سنن وشم ز ين وماتسنة ثلاث وتسعمن وسقائة وذفنعدرسه الى أنك أهاع واد شهد السمدةنفسة وقدخر بها الافرغج سنة أربع عشرة وما'تيزبه_د الالف و أياءه نجه امسر عكا وذتكها وفترة أت سواحل اشام وافت قلعة الروم ب اورعش وف حصنصور المع ىالا ى طن منصور وكانه ن حصن الاماكن يدث عزعنه ال لطان صلاح الدين دعن نوءث ل ذقطع دابر لافر نج من سوا حل الشام وصارهىهم فى اددار فاه تعالى | برجهرسة واسعة (و ولىعده وها الاك القاه ربدر) الذىكاننا'باعنه تأخام بوه ماوا<دا وقد (ووف بعدهأخوما للك الناصرتمدبنقلاوون)سنة ثلاث وةسعين وستائةفأقام سخة واحدةتم لع لصغرهفانه كان ا بنع سنين (وولى بعد به الماك لماصو حسام الدينلاجين الماصورئ)ثم ةل سنة تمان وتسعين وستائة أ قام سنتن وعاداالسلطان دين قلأوون الىا ل اطئة'باناسنةسبعمائة هام سيع سنين ثم حص ل يله و بين العسكرو-ثة نفلع نفسه وذهب الى الكرل وميد ولاب ستةتسع ونسعينوسما نتقدممازاتملك النتارىمائة اف الى ادهش نف ريح الناسرالىقتاله فى نحوعشر ين المافالم زم عسك را لناصر وقتل اسجاعةءن الام اءوم]كغازا اده شق مالا قلعتها وخطب لديها وحصل لاهلها من النتارالمشقة العظيةع أخذالناصر فى التجهيز لاله لان ابن قم جام على البريد ودثهءلىة لك نف رح الهم وهزءهموهن ومئذ كسم ر شمرهم وصا أأهس نم فادار ولاذهب الكرك ولىمكانه السلطان يرس الحا سكير فأفام سلة.ين ثم عادا لسلطان الناص رمد بنقلاو ون الما الممدمر من الكرل وهى 00091 49 اتات تذ]١<ئشظ©“ت55‏ 5 0000010700 1 :0ك التولبة الثالئة وكان سيرس قدهر ب الى المعيدمٌ هربمنه الى جهة الشام فأحضرءالناسر وخدقه ودفنعدرسثه البببرسةبالدرب الاصغرد ال بان النصرواسةرا ماك الناص رف السلطنة وشكن منهاومر مساج و دارس وفى أيامه انقطعت الخاية باسم العياسسين والدعاءلهم على المثابر وآ "كنا بأسم السلطان وكانت وفانهيوم الار بعا «ناسع عشمرذى اطةسنة تقار وسعمائة ودقن عند والدمبالقية وكانت مدنها لاخيرةاثنين وثلائيعاماوسعة الجروقتها وشارت نل ولابته أر بعاواريعينسة وجب ةعث مر إلوماول تبلغ هذمالت :أسدمن سلاطينمصرة الروك يعدءوا إدها لك المصور بكر يروكآن سىالسيرة 4 وقة ل سمةا , نتن وأربعين وكانتمدة ولاينه شمر بن واداما زد ومجعدء أو السلطا نكل يكروعيره ست سين امئان أشور والامن الىدولتهقودونو يشمك نفلعوه وو ف بوص عدا أريع سني نإ وول بعده أخوهاجد د فأقام أريعين يومائم خلع و وقتلسنة يس وأربعين وسيعمانة لدم السام عاد الدين | عم ل أخوه يز فأقام ثلاثنن وشهرين وخسة عشير نوما وتوف سنة ست وأر يعن وسيعمانةوعرد نح والعشر بزسنة وهوالذى أوتفقر يلكو ة الكعبة يوس وسند ريس ل وول لعده أخوهالاشرة فشعبان» قأقام سنة وشهرا وسيعةعشر بوماوقتل اوفك | بعده ال اطان ابى أخوديرف أ قام سسنة وثلاثه أش روه عشمرة أنامم خلع وقتتل وكات سو لسيرة 3# وو يعد ا خوء!لساطان حن مد بن نهد بنقلاوون وعره رومت ذاحدىعشرة سندفا أغام ثلاث سنن وتسعة نخسي نبومائم خلع وح بالقلا ةيلو ولى فى شل أخوه صالمي وهوالثامنممن تس لمان نأ ولاد املك الذامسرمد ين قلاوونوا فام ثلاث سنين وثلاثة شم رتم عاد الى لطان حسن سن ة نجس جين نْ وسمعما , نهف أقام ست سنينوسبعة اشهر وأناماو ل" مذنه عشرسنين وأر بع ةأشهر وأيام وقانامه بن جامع الام#يرشيخون وش انقاءالاميرا صمرعْةسٌ ومد رسة|اسلطان حسن برل بناهافى ثلاث سنين وارصداهمروفها كل يوم نح وألفمتقالذهيا لإ تومن بعده ابن أخ.ه الماك المنم ورد بي أن ام اين وثلاثه ا شهره ولع سن ة أربع وستينوسيس,القلعة الى أن ما تفىسنة! حدىوقانا أنقموووك بعده ا لاشمرة فشعرانن السلطان<س نين | فأقام 00091 4 فأقام أزيغ عشرةسنة مقتل وهوالنىاخدث الغمامة الحشراء للاشراف ومكث الى سنة هس وسبعين وسبعمانة وكان احداث العمامة المضراءسئة ثلاث وسبعين وسبعمانة وفى: لك السننة كانابتد امخروج الطاغيةتمورانك الت رب البلاد وأاد لعباد لولم نبعده وإددعلى ع فأفامأأر يع سنين وشهو را وكان نهو بالصغرسنه والكلام ليرقوق وتوفسنة ثلاث وثمانين وسبعائة لاد وى نعدءأخوء السلطانصقرمانيد ينبن السلطان حسن تأقام سنة وسمة أشهر وكانعره دست سنن وكان حرم لبرقوة فاكاخيهثم اع سنة أر بع ومانين وسسبعمانةوانقرضت عوتهدولة الاترالومنالغرائب انه قدوى هن ذرية املك الناصراثناعشرسلطاناول تبلغ مدتهم مدّة الناصرفانه اقامأ ربعا وأرزبعينسنة ونصفشه ركام ومدةهؤلاءثلاثةوأر يعون سنة ومدة ولاية. الاتراك مائة وثلاونسنة وسيعةأشهر » ممجاءت دولة الجراكسة قال بعضهم واهم-ماحة وجاسة وصدقات وكانت أرزاق مص بأيديهم وكانتأهل مصمرة لعب فجابايديهم من الارزاق وخسدمهم نمع ما تتحصلمن طعامهم انا س من كم واس وغيرذلك وكان لهم سوق ع قن خدمهم مايفضلمن اطعمتهم التى يأخنذونهامن !-مطةسم وكانوا تف اخرونبناء! لببوت الفاخرة والمد ارس وا خوزامع والترب وكان لهم خيرات وميرات ولهم شاه والاف وشصاعة الىانفشافيمالظلوالء _دوان وكثرتفيهم المصادرات وغليت سبئاتهم على حسسناتم-م ومالوا الى العدوانية والمفسدين وأ خلوا بشعائرالذين فاسصصاب انتمفيهم دعا» الطلوء ين وز قه مكل مزق وليل ذلك فىمالمكهم الى الا ن »وا ولهم اك لطا ئبرقوق وكاتاسعهمن قبل الطتبغافسماء استّاذه بلغا المكبسبر برقوق وكا نأ بوهم لكاولقب بالظاهر باشارةالسسراجالبلقيى قولى سزةأر لع و انين وء يسعما نف قامس ت سئين 7 عانةأشهرو وسدّة و: 50 ين لوه ما واشت فىبهادى الا نتزةسنة احدى وتسعين وسبعمائةمظهردالكرلك وكان قديدا فعارةمدرسةه التى بين القصر ينم عادمن الكرك واتميناءهاوهى ناخس نمد ارس مصره ب أيضائر بته«الصمراءوهى مسكونة مشهورة لى الات فكانتمةةتصرفهف المرةالثانيةنسع سني وثمائ ةشه رووؤفسنة احسدى وانمانةودفن بتربته المذ كورة )ل وزو من بعسده وإده السلطان 00091 4 الناصرفر حب نبرقوق ئ' فاقام ست سئوات واختق “3 وول بعده أخوه غبدالعزنزيزسنة مان وقاغمانةوأ قامعاماواحدانمعادالناضرفرج 'نانياوا أقام الىّان ةل وامتهن فى قت]وسمة-+س عشسرة توبمائنائة ركان ذرض ملو الترك كَُ ند الاشرف خلر ل تجو سبع مرات للغروح الى الشام وقهيندها وقهز متغلبيها كالؤيا شيخ ع يرد وى أنامه وص لتؤرانك لبلادالشام فسغكدماء الى مين وسيم ا لشاموةةلونفرحالناصرلةةالافو ددقد تركالبلاد وتوجه للروم فر بجع الناصرالىم صرق ِتَ الفكن وو تمده السلطان المي الم يديد أبوالنص ريع اجودى ماو الظطادر برقوق فأقام انين وة أشورويوق» سنة أريع وعشرين وثمائمائة وخر الى الشام هتين ومهدا ثم رح الىبلاذ العؤانى وافت قلاعا كثيرةوكان ثذاعامقداما عازفابأنواح الفروسمة وك ارالمرو بمهظما للشر يعدا لانتهاء والغلناء وب مذ رسّهالمعروفة راب زويله بدأفيهاسنةسيع عشمرة وكات فسن ةعثمرين وعامائنة 23# ووعده د واد أنوا نس هادات أجد يلا وعردد ون سندّين وكان 1" رومض الى از م خلعه ططرواستقلبالامر: ل السشة و أقأم ثلاثة أشور ووفتدئن نموا ادراللمث بن سعد فىالة رافةميؤووف بعدمواد, تمديد وعرمحو عشرسئن تأفام نوأ ريعة أشروشلع سنة +س وعشرين وثمافائةيوزوك بعده الماك الا شرف يأبو لنصريرسباى الدقاق وهو “نام نماوك ارا كسة فأقام ستعشمسنةوثانيةأشور و أنام وو كم احدى وأربعسين وثمافانة وفأياسه ب المسدرسة الاشرقية التىبالعفدبرائينهالقاهرة والشركسية ارح ناب النضر والمدرسة باللمانقاءا لسر ناقو. سة وأ لالى قبس وهاو حضرملكها أسيراوة نَعلمه وأعادءالىبلددجن15*منبماعته وضاز يرسلالازية فكلسنة موه زيعدمؤلدةعيدالعزيزأنواهاسن ونفكيرةأقام” للانةأشهر وس أناموشلع سنة! نين ؤأر نعين وثمانعائةرأهام أناماوبهزالى الامكندد يدومات ق أنام خش قدميمنولى بعده الماك الطاهر أبوسعيد ةمق العلا د فأفامأ ريع عشرةسبنة وبوق #ة سيع وبين وتمانانة وعرف أنامه عارات حكثرة من مسسا ‏ 5 وقناطر وحسور ملك وكانمولها جحبالفقراء والا بام والاحسان البوم يلام وك دهده وإده 00091 16 ص سصصصم ص صمو و من سويد بحس ده سسا عم عع لوو جم ١.‏ وإده: عمانيد فأقام أربعسين بوما وخلع وجهز الى الاسكتدرية )“9 ووك بده الك الاشرف ألوالتصرًا سال العلافيي تأفامئمان سنين 2 ع أيام ولوف سدنة ننس ومستين وثمانمالة ودفن بتريته التى أنثأ ف الصعراء بق و ويعسده ولدءأبوالقج ع كل أيام و لع ظلسام ع كثرة م اسنه ملؤووا إلى عدا ملك الظاهرخث ةدم الناصرىد فأقام ست سنن ونجسة أشور وانْنينوعشير ينهوماوقوى سنة ا نت نوسبعين وثمامانة وكان لدع وطمع ودفن بترينه التى أنشأهانات راء ب وو بعده الملك الظاه را لوب_عيد يلباى العلاق يد فأ أقام سعد شين بوما ولع وجهز للاسكادرية فأقام بي ا الىان مات بلؤ وى بعده الماك الظاهرق ريغا الفاعرى يبد ف أغامنا > وخسينروما وخلع وذهب الىدمماط اغأءيد إلى الامجكندرية ومات بها ل و ولى ل ده امل الاشرف أنو النصر ها يشياى يي الظاهرى المهودى أسءته الغواجاء#ود واظاهرةمق »عه وهو السادس عشمرمن الاو المراكسة والخادى والاربعون ٠‏ نماول الترك بوبعيوم لع التطاهرقر يفاسادس رجبعام اتدينوسيعين وماغائدفأقام تسعاوعشتر بنسنة وأربعة أشور وعثمر يننومأ ووفسنة د اذى وتسعمانة ودقن بة .نه بالصمراء وقبره يلاه ر يرا روسكانملنكاجل_لا لهاليد الطوق فىاثايرات و وكات أنامهكااطراز الذهب وهو واسطة عمد ٠اول‏ المراكسة وسار قالمملىه بشهامةماسارها أحدقبله منعهد الناص رمدي نقلاوون وله العمارات الكنسرة هنما سد ومدارس ورباطات وغيرها وهى باقمةالىالا 0 عو بعدء واد دأوالسعاداتعوهوفسنالباوغؤسنة أحدى وتسعمانةةأقامستة أ أشهر ونوه و ينث لع نام نءشترى هادي الاولى بعد شوتعزه عن الساطنة ضر لقضاة والطليغة المتوكل على نيوو ولوايدلها لكالا مرف افانصود لول والدءا تايف أقام ا حدعشسر لومائم وقعت فتنة وغرب وليل حاله فأعيد ااسلطان ت#دبئن قايتياى انا الساطنةه_دثبوترث ددمفاً أكامسنة وستة أشهر وندف شرم شرع ف اللهووا لاعب وتخا لطة الاوراشوا ركاب الفوا<ش وا ركاب امورلا ليق أمثهاانوالدنه جوزت لدجاريةوادشلتهاعلبسه فقفل البابودبطهاءنيديها اللحخد5د<«<7«<- 777207 00091 كء ور حلهاوصازيس' حلدها كالملادين وهو حمة هَ فإامععوا صراسها أرادوا الهيدوم عليه غاأمكم ,لان قفل البا بوتكم قفلامن داضل واسق ر كذلك لان متهاو جلدهارز شما بم رح «فخر بحسن صلعتّه ومعرقته الل واسترق حوكانه الشتدعة الىأنقتل ىك رادي وجاوًا هوهو مقتولالىالشاهرة ودفن فتر يهأ به سنة أ ريع وتسعمائة 3# و ولمبعده الماك الظاهرير هانصوه الاشرقى ا لتايتباق مال مدي فاتباىبذلت 1 أختسه مالا ' كشيراو ولته ونويع بالسلطنة يحضرة الفليفة والقضاة سابع عشرى دبع الاوليسنة أريع وتسعماةوصسكا: أت سسيرنهجدة : ورتبلاحهل أ الازهرف أيام رمضان الفسيز وا مرمزة وضاعفه] الغورى وزادها فأغام فا فى السلطئة سدة ة وقانة أشم رم لع 3# ووليبعده الال الاشرف جانبلاط ير 1 فأقامنمفسنة وخلع سجس رسيا نهو ين المدرسة الم نبلاطية غاريح أ باب النضر وهدمها ال رنسدسىسنةآ أربع عشمرةوما “من يعدالاافوكان | فأقبتان لدس لهسم تظ ير مصر بل و ولى بعده الك العادلطومان ! ىود وكانءن ن أعمان مماليك فايتياى وكانبالشام شرع ع نالا ءلم 1 مصرويويع ل أيضايقلعة الى ل وصسكانت دنه أرمة أشهر ونصفاويق ا | مدرستهالعادلية شار حاب النسرع هم عليه العسكر وقتلوه ودذن عدرسته ا | وقدخر بها الفرني سأ ضا لوووك نعدها لك الالمرف ادن عن ا الاثنينيومعمد الفطرسنة ست وتسعما نتتعدات_لافبينالعسكرثم انفقوا على ليلاي رأوولينالعرء كتسهل الازالةمّ أرادوا ازالته أ زالوه 0 ١‏ أقله-ممالا وأضعنهمالافقالأقبل التوليسة شمرط أنلانقتلونى ذان أردتم | أخليىمن الساطنة أخبيروف وأناأرءا لمعنه فعاهسد ودع ذلك وبويع بقلعة الحبل حضرة الخلرقة السئاصر بابعه هو وأصصاب ادل والعقد فأقام أساطانا + سعشيرة سئةوقسع ةأشور وخسة وعشرين«وماوكان ذا رأى وفطنة ١‏ كديرا لرهاء والفىقم الاح اءوآذى المعاندين حت اشد ةد ملكه وهيته أقهابته ملو الروم والمشرق والافرج وذ كالاسرى مهم وكائله المواكب ١‏ الهائله: ومهدطريق اليم بحر ثكانيسافراليه م نمصرالنفرالقليل كان ا لخدا جد مسل ألى امير وكان يصرف ف هر دم ضان الى مطيز مامح لات تكح كلك ا يلا و اا ا يي الازور 00091 3 الازه ركلسنةسقائوسبعين د ناراومائةقنطارءن الع_ل وبمسمائة ردب | 9 وب معاهم للخ ركثيرة الاانهكانشديد الطى مع كثير الطل والع فيد ادر اناس ف أمواله واذاماتأحد اخ تبجع ماله واتخدمالءك نصار وايظلون الناسظل ‏ كثيرافتوجه الناسفيهم وف سسدهم الى الله تعالى فأزال اللهملكى بسب فتنة دنه ووين السلطان سايم خا ملك ال طنطينية فقصد كلمتهبها الخ واجتعاب صصح رين ءظهيز فى موضع يقال له يجداب سمالى حاب عرحلة:فشهر ردب سنة اند وءشسرين وق عمالة فا هزم عسكر الغورى وليعا حال لغور رك فأفام ال لطان سايم الشام هرا تمرح ل الى ٠‏ دمرنوجد عسكرمصير وأواعليهمالممك لا شرف طومانءاى ابن أنى الغورى ووقع نسم حر و بكثرةفرأىطوما نياك ف نومه الى صلى اتله عليه وسلم قال هماطومان أنتضيفنا بعدثلاثة ايام فلع آ لة القتال وذهب الى ال#لطان سليم طائعا عكنارافمة له وشنقه وأبعاه فاب زويل” موا ثلانه أنام دفن بمدئن الغورىالمْهور وجو تطومان ناى انقطعت دولة المرا كسة وارتنعت السلطنة من مصر وعادت الى النبابة م كانت وكانتمدّة الغورىس تعشرة سنة وبْلانه أشهرتق ربا ود :تهمرف اسك راكب ةمانةوا-دى وعشرونسنة وتجلتملوكهم اثنان وعشرونملكااقاهمبرقوق واخرهم طومان ناى مجاءت الدولة العقانية والدولةاليام ارةالهية التىهىغررحياه الانام السسهاالله تعالى -ل- الدوامفاولهم فولاية ممما السلطان سايم خان قات «صرعير وقد ]كه مستهل سنة ثلاث وعشير ين وتسعماثه ووس نمَّدت وعشر بن وتسعمانةوكان سلطا نامهاناقها را كثيرالسغك للدماءقوى البطش والغمص عن اخبارا لناس عظيم الكشفع نأ حوال اللو وكان يغ يرز يه ولياسه و سس اللمل والنبار ويطلععل الاخيار وتوجه لقتال الهم م وتصرهالله عليهم لكنه ل نكنمن بلادهمثدة لمكن للغلاء *وا لققعط الذى و: قع هناك إسبب انقطاع القوافل ال ىكانأعدهالتتبعه بالؤن أ تخصص ء, نانقطاع ذلك سيا ن سه سلطانء صر" اوداز رى لانمكان بيه و بين اسععمل شساه صسكبرالعم مودو اسلات ف ااستقرق تت السلامة استعد لاخذ مضرفكانمنه ما كان وكانمتقرء فحلهكا أقامته تصسرالر وضة وخ له كوشك 00091 48 عئدتهاعةالقساس وهومشسرف على جرالنيل والروضة ولماأراد التوجه الى الرومتقدم اليه خير, يكجفاتع اللدفرةهاعلءه وولادعليهاالى نعو تتشاوره على ان أبناءالدرا حسكبة بريدون الدخول ىله" الاجناد فاجاذه بذلك وشا ورهعلى ابقاءأوقاف ارا كسة وهى يه وءعمرةقراربط م نأرض مصر فاجازه مابقائه! على ماكانتعلبه فنشوّش وزيره وفال فنىمالنا وعساكرنا وتيق لهم وفافهم يستعيذونعلينابها فال السلطانسليم اينالِلاذ وكات احدى رجلمهفى ال ركاب فضرب ءعذقا لوزيرووضعرهالثائة فى الركانٍ و انزلا نلحانتاه لاطفوه فةالعاهدناهمعلى اممان. جحكنونا من بلادهيم أبقناهم علهاو. جعلناهم أعى ا ءهانهل يجو زلناأن فون العهد ونغدر واذا أدلناناءهم فىجندنا فهم أ ولادمسإين ويغار وثعلى دارهم وأماأراضهم فاصلو اماك الغاغين ومنهمءن وقف ومتومه ن قاد ت ذر يتهمن دهده فهلوز أنتنازع الملاك فىأ. لاكهم وأناأزات الوزيركراهة أنيغيرعلى” اعتقادى بشكرا دكلا»ه فرحم التههذا الماك العظيم ودذا شان الملولك وكانتمدة ملكه لسع سين ود تمان أشهر دوف« وولى يعدم وادهالساطا نسله انان يد ابن السلطانسايم ان نسشة لت وعشمرين وتسمائة فأقام نسعا وأربعين سئة وروفسنة- ةس وسبعين وتسعمانة كان سلطا نامعبد الوبل مصرمنىعمان مثإ وصاتسسرانادالىقصى اشرق والمغر ب وغزابنفسه ثلاث عشرة غزوة وب مدرسةعظهةمشهورة بالسامانءة وله مارستّان للمرضى ومازال منذ وف ىقائًا نص الدين ونأ داشر بعة الى أن وّفاءانتدتعالى وكانت أياء سهمن غررالزمان وله وزرائه عرس ةعشير وز براعووك :ده ولدهالسلطان سلبم نان الثافيد ذأقام فى إاساطنة تمان نين وشهرا واد اوأر بعة عدمرا نوماومات فش ررمضانسئة ثلاث وثمانيزوةء.انة وسكان حلياءظها وساطاناحكها شم_مّامطاعا أحما.نة المهاد وج فيفع البلادمنها جزيرة قرس وكان أولهن افتههاأمرا لمؤْمئين معاو بدي نأ سفيان ميعده الملك الاشرفبرسياى مُصاروا عكروث و بقطءون العاريق فى الصرعلى المسلين فاسةفيى السلطانسايمفههم المفتى »ا السعودفافتاه بأنهمناقشون للعهد مز الهم وظقرء التهبهم وبجلهتوز رائعصي رأ ريعةمئوم سنا ناث صاحب انفيرات والعمارات 00091 44 والعمارات 3# اولىبعده وإده ااسلطانهىادخان الاوك يد اين السلطان سايم التسالىسنة 1 نين ومانين وتسعمائة أن مفى السلطنسة اثنتن وعثمرين سم ولوقفتلمة ة ثلاث ولف وكانمذكامة دام وسلهطاناضرءاماواهمدر.. 3 عاطية باسلاميول وف أنامه ترك تعدا كر الحرفأره ل لهاجموشا صكدرة وافتمنباالمدن الكبرة وبل وزرائه بمصرستة أولهم مسي راشا صاحب المدرسة المحم اب ا لقرافة ب تم ولى بعده وإدهاالسلطانت#د ان الااول يد ا بلاطا نمس دشان الاقول_نة ثلاثبه_د الالف فا قام فى لطن ةتسع س#نين الاشه را ودوف فى سادس رج عام اتن عشمر ولف وجله وزرائه بحصر أربعةمنهم السب.د»دءانا اذى جددعارة دامع الازهر ورئبلهالعدس يطب كل يوم و عرالمشهدالحسيى “« ثم ول يدم واده السلطان اجنغانة السلطاند انيج فرحب سنة. وت والدمفاً أقام ىالل لطنةأر بع عشمرة سنةوأر بع ةأشهرومات سا ة ست وغش رين وألفو بلغ من لعه, توعان وعضر يزسنة ولف أردعةذ كورعان ونهدا ومس ادا وأنايز يدوله خيرات وعارات/الره مين وغيرهما وله جامع عظيم بالق طنطيفية | نفق عليه مالا كثيرا وجل" وزراثه عصرسمّة ويوكيع_دءأخوه الس اطانمصطئ ان أبن السلطان دخا نسنة. سنةسيع وعش رين وأ ألف وشاع سنة تمان وء شم رين وألفول عذلع قبلهاً<_دمنسلاطينال عفان 9 دوا ولفيوم خاعه اب نأخره اللطان عتمانخان يد بن الجسد شان وهوهس اغق فأهس ناكرا ام عه السلطلان مصطق امخلوع وخر بح الس لظان عمانالمذ كورالى جهادالكفار بثفسه واب نحو سبع ةشور عادمنصورامؤيدا نمعزم على اليم وأفضى الخال الىمثلقتنة سبد ناع انين عفان رشى اللهغنه وكانتمدته أريع سنوات وار بعةأشهر وعشمرة أنام وبل وزرائهنمّة بم ولى بعد دعده | لس لطانمصطى ان ييرالذى كان لوعاف ا قام فى ا لس لدائة سمة ثم خلع ومات بعد خلعه بأنامي9 وتولى بعدهابن أخمه السلطان هادا نيهدا ينال لطان أج_دخانسنة اثتنين دن وثلاثين وألف ف أأقام فى السلطنة. ع تءشيرة ة سذة وا حسدءعثيرشهرا فيخس ةأياممممات اناسع سوا شوالسنةتسع و إأر دعين وألف وجل" وزرائهعصره سه أأيض ايلم تولى يعاده ا خوه 2 السلطان ابراهيم خان ير ابنالساطان أجد لحان ووافق ناز يع وليه اللصسعسحصص70_____ 1 7777777 07 2 00091 ع استعنت ,الله كر ذأهام فى اال اطنة تمانسنين وتسعة أشورغ خلع وف البوم الثالشقتل ب وفى ذلك الموم نولىابنه السلطان د خان ع و كان عاردتسبع نين أقامفىال_لظنة احدى وأ ريعي نسنةمم خلع سنةتسع وتسعين ولف يق وبوى ذلك الموماالسلطانسلماننان يدا بن السلطات ابراهيم ان فأتقام ثلاشثستوات وشههرا ومات سخة اثنتين ومالةوألف بو ونولى هده نوه ا لطا نا جد ان يي | بن السلطانابراهيم شان فأهام فى ال لطنة ثلا ثسنين وتسعة أشهر وماتسنة مت ومانة ولف« وفى هذه السنة يال بطلع النيلعصمر ولج ركعادنه فارتعت الاسعاروا شد الكر, بعلى الناسمن ا لغلاءوخصوصا الفقراءحتى أ كاوا الممةن كثرالمور تمن الطاعون حي صارالناس المشمعون لجنا يسقط منهم الكثيرفموون وهم سائرون كانت لاتذلوط ريمن طرق مصرمن أموات مطروحينفيها لايعرف لهم أهل ولامسكن ووفقاقدتعالى بعض الاغنباء لل الاموات الذينفى! لطرفاتوالحارات ويرساونمسممع خدمهم الى المغب_ل السلطالى قك.عو: ممحق بصسيرواما ينين فى آخر التهارا فيغساوتهم و يكفنونمم ويضعوتكل ثلاثة أ وأربعة نعل واحد و يرسلونهم الى المقبرةو وفق الله تعالى وز برمصمراسمع ل داشا فكف نلوفا من الاموات )ل ويعدموت السلطان اجدنان بج ابن السلطان ابراهيم شان سنة ست المذ كورة) نولى ابن نمه السلطان مصطئى خان يدا بن الساطان شمدسان فأقام فى االسلطنة تمان سنين وشهرا وشلع ةس عشيرة ومانة وأل في وولى بعد أ خوه السلطانا نج دخان يد أبن السلطان تمد شان سابع عشمرد يبع الاى لمن السسنةالمذ كورةواهمسحدءظيمباسلامبول يفعذفمهمولد النبى” صلى اتتهعليه وسلم وأو ل وزرائه الوزيرتمد باشاراجر”.س الكدّابٍ حضير الى مصرا قل سنة_بعة ومانةوألف ثمعزل وض رعده لوزارةمصر الوزير سن بائماا لسلحد ارسنةتسع عشيرة ؤمائةوألق معزلسنة احدى وعشرين ومائة وألف وحضر يعد هلود زارة مصراب راهب نا الةابودانمعزلسنة اثتتين وعشير ين وما وألفوحضر بعدءلوزارة. صر الوز برا لياش ووقع فيزمنه فئنة عظمة سنة ثلاث وعشمر بن ومانةو ا لفبين العسكروقفلت حارات وأسواقهاائنين وسبعين نوما والدافع تضرب ليلا ونارا وتعطلت سائرا الاسباب 00091 6١ الاسياب وال الام الى قت هس ا ءلايحخصون متم مأ سهد امن وطه بان مظان لشهير نافر نج ويه اشتهرت تلك الوقعسة وهربم ن مص رأ مسا* لاحصونمنسم ريس القوم أبوب اك أموا مما الثمريف ونهيتأموال كثرة وسبيت ذرارى صسكئرة وعزل ل ليائاصاحب الفتنة وحطريعدء لوزارتمصرالوزيرولى ءا الشريف فكث الى سن ة سبع وعشر ين ومانةوألف غعزل وحضريه_-ذه لوزارةه صرالوز برعابدينءا وهوالذىقتل أميراللوا غمطاس بوم الاربعاءثامنشهروجب الاصب من السئة المأحسكورة وضعفت بقتله شوكة الفقارة بأرض مصروقويت شوكة القاية نم عزد| عايدينياشا وتوك بعدهوزارتمصرء ل ناا الازميرى ومكثوالماعصرالىسنة ثلاث وثلائين ومانة وألف ممعزل وجا«بعدهلوزارة مصرف السنةالمذكووة رحبءاثا فسصنعلى يلا امعزول م خنقه ف قص روف وأظاه رمد يلك بركس الذىكانةةتضسائلاث سنين وبطس بأعدائه فقتل اسمعملكضذا جاو يشان وقتل اسمعمل سلدد فترد ا رسالاواوسل تر يدة الى أميرالخاخ اسجعيل سك بنانواز سك فهرب من .ندر عرود ودخلمصرحتفات أعل الملة واصطل أسهرا م اح اسم ل بك ابوازمع عدقه تمد ركس ووفع الاتفاق على عزل رجب داشا فز لمن القلعة تق را وكانتمدته عصزمائة يوم وحضرا بعدء لوزارة مصرمدياشا النشانج فكث الى سنة احدى وار بعينومائةوألف وحضمر بصدهلوزا رةمدمزالوز بر بكر ناما شك ثشهرا وعزله العسكر وحضر بعدهلوزاية مصرعيد انتمنانًا التكفوديلى-_نةثلاث واربعين ومائةوأاف ومد ته شعراءمصرلقة لهوممإه الى الادب ولهدوا نشعرء حبادءلل حر وف المعهم وهال بعض شعراءمصر فيه ض قصائده وناجاءمصرا أرخوه » لتدسعدتبي عه يدالتهمصر وىمد سياه اليرضاع السلطان تعدمن ال اطنة فكانت مدّة سلطنتهقائية وعشر يز سنة ومكث مددة مناوعاومات “2 وولىنعدهابناشمه السلطان ممودخان يدبن السلطان نصط خات سنة ثلاث وأريعين ومائة وألف ولهمسصد مم ور نانمودية ثم عزلعبدالله باشاءن وزارة مصر وبوك يده تجدياشاا لسلحدا رعلى وزارةقمصرقدممن البصرة وأقام والمابها الىسئة ست 00091 تكن وأد بين ومائةوألف دوف يعد وزارة مسر لوز برع مان اما يكرا حلئ قدممنطرا باس وأقام والباجصرالىسنةثمات وأ رنعين ومائة وأا ف وو بعده وذادة مص بلا لوزيربكرءانا يتن وهىتوليته ااشانة فقدم منجهدةالى السو دسف الحرلانه كان والباهدة وأقام>صرواليا لسن تسع وأريعين ومائةوألف وقعت فتنةعصر وقثلفيها تسد سغمطاس وعلى سك وصالح كوعمان ن كضرا مستكدةظان وبوء يس فكداعز, بان واه اء كثيرون وعامت ا مندعلى بكر باشافعزلوه وحضرا لاميره صط نأا أميرا ودكبب خط شر يف من الدولة العلب ةيد بط ت كات المقنولين شكث عصرم حضرخط شرف يتوابسة مصطن أ وأنيكون وزيرا عدمرفأقام والماجصرالىس :ةا ثتتبين وغسن وعائة وألف 0 وول تمده زر زارةمصتر. سلمان ا مايرا لشاى الشهير يابن ا لعظم فأقام وا لماعلى مصيرالى شور اذى الاولى سن ةثلاث ونعسين ومانة وألنبيا ويولى بعدهوزارةمصر مإرعلى بام حكيم اولى وهى وليه الاولى عصرفد خلهافى يه ادىس نة أريع وتجسين ومانهوألف د وتولى بعده جد باشاالمدكثى م فأقام والناعصر الىسنة تمان وجسن ومائة وألف دوق بعدء الوزيرجديائا راغب رئيس لكاب 6 فأقام والباجصرالىسثة احدى وستين ومائة وألف وعزله العسكرافتنة وقعت قتليها لل سك أميرالخاجح وعلى ك الاساطى ودرب فيه براحم بلغ اس الى أأرض الصعيدمع طائفة منس ناج مصروهر ب أيضاعر يبك بنعلى لمع طائفة من السناجق ال ىأترض ا لجاز ع وو يعده يد والماإعصرالوزي را جديانما فدخل مصمر أل نوم شورتحرم افتنتاحسذة اثندين وستين ومائةوألف وأهام والماها الى عاشرشوَالسنة ثلاث وستينومائةوألف بوؤد يعده وزارةمضر عه الوزير ش ريغ عبد اثلهباثا فدخ ل مصرف شهردمضان سن أر زع وستين وماة وألف ومكث الىسنةست ود تين ومائة وألفم عزل ع ولو فى عده وذارة مصرد .| مين د فصارصقراعلى ولاب مصرمنخامس ع رشعيان المكرم سنةست وستين ومائة وألف وبوّف خامس شر شوّالمنالسنة المذكوزة فكانت مدّة وليتمشه رينم يضاودفن جحانب قبةالامام الشافعى رضى الله عنه ب ورك دده الور زرمصطئ ناشايد فطاع القلعةثنااث ثم ريسع الاقلسنة سبع وستين 600091 ومانةوألف ل وىمدتهوق ا اسلطان مود دخان يي ابن السلطان مصطى خان'نامن عشم رصغرا | للحيرسنة تمان وس “ين وما , 5 وألف 3# وولى! اساطنة بعد عو -ومينا أخوها لسلطانعم ننان ما بن ال لطااث. صطتى خان ولدعارة 0 بة م ناباصوفية واسقرالوزيرمصماى باشاواليا صرت ورد الخيرا ف شر رسع سنةتنع وستينومانةوأ لف يعزله وول على با احكيم ! وغلى وهى التولية الثاليةله -فضروطاع قلعة امبل يومالا لنينغرةجادى ا لاولىمن السنةالملحكورة ونشرلواء الاح ان وعمفضلمكل انان وار فى دسيرته المعهودة وباك طر يقنه المشكورة اخمودة 3 توك الس اطنة ين السلطات مسطتى مان بن السطان امود خانسنة لف وما نت واحدى وسبعين ولدمح ل عظظيم فى اسلامبوا ل و<ضمراوزامةصمرف :لك االسنة الوز بره بعمدراشًا سعمدفاً أقام سنة -ضمر بعدها لوز برمصطقى داشا الصد رقا أقام سنتين ثم حدظ بعده لوزي رأ جديا كاملسنة أربع وسبعين وما نهو ألم عادا لوز برمصطى ناشاسنة ست وسبعين ومانةواً لثم حضر د بعدها لوذيرجزةالثاسنةقسع وسبعين ومائةوألف وعزل ىدوا |السسخة انين ونحدس,الكسوة فى قص ربوسف ثم حضمريعدها لوز يرجمدياا راقم سنةاحدى ومانينُوما: لوأف مم حضيرنعده الوزيرت داشا لارفلى أىمن! لبرسنة ا تدين وثمانين ومائة وأ لف م حضر دعده الوزيرا-جدداء أ من الجماز وسكن. يدر بالخرومات وإبطلع القلعةسنة ثلاث وثمانين ومانةوألف بو ثم نولى الساطنة ال لطان عبد الجمد شان يد ابن الس لطان أحدنان :سبع وثمانن وماندواً ألف ولممدرسة.أسلاء.بول تممىالمدرسة الإديدة ومسهور فب اسكوداروحضرلوزارة مصرفتاك الس#نة الو برقرا لبان اام سعشسرر ع الاق لءنناكالسنة وءزل فمحرمسنةتمانوثما اينومائة ولف وتوجه لددةوماتبها يلم وف الوزير مصطى ناش كيد النابلسى من بركد الف لوم الائنن فى] حزن -جادى الثانيةمن لك السنة وعزل فى خربجادىالثانة سن ة تمع وثانين ووه المجدةومات بالمددثة المنورة بيو ولى الوز برابراهيم عر بكيرك يد رابع تعناتستة نسع وقانينومانة وألفوماتقب ل طاوع القلعةنائيايةود دمن عند الامام الشافجى زضى اتتهتعالىعنه ب ثم وال الوز يرعدانًا يد العزتلى المكبيريوم 00091 تن اللهيس سابع عشمرد بع أ قلسن ةتسعينٍ ومائة وألف وعزل خامس عشر اذى الثادة وه مات رابعذى القعدةسنة: نتن وتسعين ومائةوألف يل ثم وى الوزيراسمعم لاثما يد بوم الاثنينسادسذئ القعدة وعز ل ائيايوم لجس رابع جب سند ررهة واسعين وما" نةوألف»« 5 تولىالوز ذو الضدرملك مد اروم الاثين نأك رضت :ةس وتسعين وما نةواف وعزل عاشمرشعبان سنة ست وتسعين ومانة وأاف بي« شم وكا لوزيرااشر يف على ااي القصاب وم اللهنس حاديعدمرشوَال منتلك الس_ْة وعزل وم اليس رابع عشرى شُعيان سن ة سبع وتسعين ومائة ولف 3# م وى لوز برعدياثا 0 الصخى ١‏ نوم الاربعاء خامس عشمرا حرم سنةثمان وتسعين وماثة والف وعزليوم السيث مام عشم رذىالحةحْتام النةالمذكودة اث نول الوذ بر برالشثر يف تمد باشايكن يروم الاثنينرايع حرم سنةما”' تين وألف وعزل بوم الاربعاءسادس عشيرا حرم سائةاحدى وما نتن وألف يلثم وك الوذبرالشر يفعيدى باشناييد فى عشسر رحب تاك السنة وعزل ثااث رجبسن ةثلاث وما'نين وأئف وفتلكااسئة ينول لسلطنة الساطانسليم الثالثييراينالسلطانمصطق وول وزادةمدمرالوزيرا سمعي ينا التوندى يوم السمتخامس. عشررحب وعزل وم الاثنينءتمرى شعبان سان نجس, ومائتنو ًافلم تولى الوذ برع جد باشاعزت يرف شوّال لالسةة وعزلفغرةذى!ا لعدةسنة تمان ومائشن الخو تلى لوز يرصالحباشاجدا لقنصرك ف عشرىر بسع الاقلسئةنسع ومائتين وأ لف وعزل فى ذى | طة سن ة عشروما دين وألف يلت ولى السمد انبكر يشا اعرابلسى وم بيس قامس والعشرين من ريع اقول سنةاحدى عشرة فنائدن إن وألف ولوجه الىغزةلوماالسد سابع صفر مسن ثلا ثعشرة وماتتين وألف وذلك سب ب قد وم طائفة الفريس الومصرف ذلك الشمور فانم قدموا الى الاسكند ريت فش راتمرعمنتلك الس ةقد وامنها اليعصر فشهبرصفرفاستقبلومعسكرمصرعند الرجانية وهزموا الى امير لتقو بهم عند يشتملقر ببامن وسيم وحصات مفْمْلر عظمة وقدرائته ان الىلميئ هرم موا فف رهن ادك ومنمعسه من العسكر الذين شاتلون ف البرالغرى 0 الصعرد وفرابراهيم ك وم كات معهف البرا الثمرق الىالشام وخضقةحاا ج- 00091 الفرساويها اذين حضروا الى مصيرامهمفرقةمن الفلاسفة اباحيه طبائعة يقال لهسم نسارى. ها ؤليقة تبعونعسىعايه النلام ظاهرا وسّكرون اليعث والدارالا خرة وبعثة ة الانساءوالمرسلن ويةولون ان انتدوا<_دلكن ريق التعليل ويحكمون العقلو يجعاون منهسم مدبرين يدير ون الاحتكام يضعونابعةولهم و عونم اشراد انع ديزيعون ان الرس ل دا وعسى وموبى كانواءساعسةعقلاءوان الشرائع المنسوبة الممكابة عن قوانينوضعوها دهقولهم تايب أع زمار وا اومسر و أراهاا مكار دواوين يدبرون ماناس أهل البلاديحسي عقوا ولهم وكان ف ذلك رجة بأهل مصر فانهى جعلوا من بطل :ديوانهاججاعة من المشارخ وصار وايراجعونهم فيبعض أ شياء لاتليق بالشمرع والسبب الذى وجب لاهلمصر و أراهابءض الانقماد اييسم جرهم عنم قاومتهم ب ببهروب المماليك الذينهعهم لات القتال وانم-م عند قدومهمكتبواكة ب وفرقوهافى البلادوة كروافياانسم لبسوانصارى لانمم يقولون اناللهواح د والتصارىتقول بالتثلدث وانهم يعلمون#_دا وحترمونالقران وا نمم حبونا لعمائل ولب بأنوا الالطرد امالك لظلةلامهم نبوا أموالهسموأموا لتجازهم ولايتعرضون لارعانافشئ » لك نل ادخاوا ل شتصمرواعلى نهب أموال الما لمك بل نموا الرعانا وقتلواجج_لدتءن الناسلما قامتعليهم أحل مصر يسيب طلهم تغريدغرامةعلى الببوت وقثلمنهم ما ترب من الالف وهتكوابءض الاعراض فم صمردقراهافا نكل قريةحاديتهمتهبوا أموالهاوقتاوا رجالهاوا خذوا نساءهاوقتلواء نعلاءء ميرف وثلاثةعشرعالما ود لوا جذمولهم الجامع الازدرومكثواتيهبو. ماو بعض اللملهالثانبة وقتلوا فده به ض علاء ونهبوامنه موالا كثيرة وسب وود هافبه ا نأهل البلدظنوا ان العسكرلايد لذ وّلوافيه امتعة ببوتهمقنهبوها ونهيوا ١‏ أ كثر البيوت التى حول ادمع ونشمروا الك ب التى فى انذزائنيمتةد ونان بهاأموالا وأغضذ منكانمعهممن اليهودالذين: بتبعونله-م مكتباومصاحف نفسة وممسكث تونايارته أميرا سلموة ش الغرانساو يذفى»صرسعة أأشهرتم فغرةزمضانم ناك السسنةتوحهالىالشا م لقال الوزيرالمعظام احجد باشا اكزا ر نفاصره حضارا شديد افىعكة فل يقد والتهظغردبه وقشلء عظم عسكرهورجع الىمصروترل 600091 الت جائءامن عسكره فى العر دس وكان قد حصن القاهرةبنناء القلاع حولها نمجاء عسكرمن جه الروم الىدناحية أب قوبعوم مسطلق باثافتوجه ليسم بونالارته مععسا اكره وغدرهم وقتل نهم له" وأسسرمصطق دائما المذ كو رمع بعض العسأكرالاسلامين ورجع الى صمرومكث مد ةقليلثم أخ ذأ موالهااتىجعها من مصر وتوجه ال ىناحمة ألى قبرو ا خذيعض عسكره ونزل فى الحروذهب الى ولادممع شد ةم افظة ما كب الاخليزعلى الاسكند ري ومنعه م كلمن يسافر من سهتها<تى قل انهأ رشاهو دراه لضلواة الطريق لووك بدي حوور الفرنسا وي ة كلميرصارىءسكرعليهم ثم انهمةمولاناالمعظم وانلاقان المفخم الساطا نسليم بوجهت الى صمرفا سل مولاناا لوز رالمعظم والصدرا قشم وس فياك المعدق المغازىصاريءسسكرعلى جوش المسإين فتوجه من اسلاميول,الاؤردى الهمانون ومازال بسيرو مع العساكرءن البلدان الى أ نوصل الىغزةهاشم فش ررب من شهورسنة أر بع ةعشير ومائتين وألف موجه عسكرا مامه الى العروش ووه بعده_مئفه الهاففكهااللهعلينه فمدةيسيرة توبهسة أناممع انبونانارنه اذهب الى الشام حاصسرهاأر بعة عشمروما ذل يقد رعلى أخذهام عكونمنفيهاشرذمة قليله: «نعسكرمصرظظا فندتةشيرتهم طلبوا الامانوخروامتها واما الفرنساوية الذي نكانوافيها ذه ددهم ذخ ةكثيرة وجطانةعظهة لك نمعونة التساعدت الوز برالمذ كورا على أخذها نم لاس تقرركابه هناك ذهب البهبجاعةمن الفرنساويووسطوا بنهم وبنهجماعة من الاجليز فى اجراء الصلم ببئه قصا موه على انه يترك لهسم ماقيضوهمن الاموال وانيدفع لهسم جاتبايس_تعمنونيه على السغروشرطوا شروطا كثيرةمنها انهم مكثون ف صر والبرالشرق ده أربعين أوهسة وأربعينهوما يقضونفيها أشغالهم وبعدذلك,يذهبون الى امبزةيترذدون ماينها وبين الصعيد والاسكتدر يدنظيرتلاك المذ:<تى »> معواعسأكره م من البلاد فأجابهم الوزيراذلك السلاءة صدره روفلا حضمريعسكره ونزل ماين المناتقاه السرياقوسية والمطر ب نعلاواعليه بأن الاخجليزتمكنهم من الساولك فاب ومكثوامدةخادعونه <تىجهواعسكرهم وغدروا الوزيراا ذ كور وعجموا علمهبغتة نكسا مامهم وسيبه انه اعةّدعلى الصل المذكورلسلامة صسدره جل2د2<ة<ةللدلل-<-<ل<لظللل ل لس سال ئهئ 22101125252595١‏ و0 00091 لاه وليخطرباله نم يغدر ون قارجعيءض العا كر واجلضانة والمدافع العظطمة ول بقدمالابمدافع صغيرة لانتناوم مدافعو مرجع من ااء._ حكرا الذينكانوا بالمطر يشبولتصبة كمدا الدولتعقانكضدا منه اص و حبائناوالىه صرحلا 0 براهيمنك شح البلدسالاويءض سناجق وقدم أيشا منجهة الصعيد يعض عساكر صعيسة حسن بك الدّاوى ومن جهةدمباط عضأ رنؤط وتهد - َك الالنى وبمالدك م والحازا لع مصر ويسرا الله لهم عض المهنانة والمداقع عنة القوابعة السمدا جد الحروق لطفباللهيه ومئءوا اريس ندخول البلد وأساطوامسع جوانبهاوهنعوامن يدل اليهاوه نيذرح منها وحصل للفراءض ةك بس قلد! لمم كن حصل لطف سد بكار 5الارز والعدس والفول وكانمن ربع الاأرزثمانية وأر بين نط فافضة والعسدس اثذين 50 والفولقر امن ذلك وصارا لفرسدس يضربون اليلد ماب بك تابر حى أنافيوا تافيوامن) ,بع ض أما كن ولعت بنذ لك الا القليلمن الناس ود اودع اليم مواءليهاهس | تكثيرةم, نصحت طرق ولعكنهم انتدتعالىمتها بعد مضى ثلاثو" لأثينوما #دمواعلى ناب الشعربة وحرةوا أط راف المارات التى>وارسيدى عبد ا لاد رالدشطوطى وقتاوا ججاعة من الرجالونهموا الاموالوسموارجالاوفاء وهمواقبل :على بولاف وقة_أواجاعة كثيرة ونه وها وسيوامتهارجالاوذ اءفلارأى المْلون ذلك وانسم كلاةسسكدوا ٠نم‏ لحر قوه النارمالوا فى الصل ب دطلب الفرنس لهنْمْقَة على الرع.سة وشرت العسا كزمن!! االمدوتوجهوا الى الشام صعمبة كتذدا الدولةوابراه يريك وامام اذيك:|اصطلم معهمعلى ان كش المعيسد فبلادمعاومةويدقع لم شرا هام يدروج العساير وتوجهسهم الى الشام جع كبيرالفرنس دس كابي رهلا لبلدوطلبمنممما عظها هوعشرخزن ووكل مع ذلك زجلامنالقبط يقال لديءقو ب قفرد ذلعلى طوائف الناس وادرف وصارصمع ذاكمتهمء شق ةعظهةٍ وغغير دحت صار نعض الناس عو تمن الضيق والمس:وطليوا عن شح السادات.يدى مهدأ الانوا ارمالاعظهاكوخز ين وحييوه وناعوا ديع متناعه فلي فلك ماطابمنه فأخذوامئه فى نتفرا لياق التزامه وتعلةانهماعدا 2 . 00091 العقار والرزق والتزام الخريم فوم السوت المادى والعشر بن من ارم سن ةس عشيرة وما نتن واف خرح رجلء ل صارى ال حكر المذ كورا قدا فى تان شف المي تالذىفىالاز كيس وقبض على ذلك الر +لفادى اندساءمن الشام مندثلاثينهوما واخشا مبأفى رواق الشواءبالمامع الازهر وسمى جاءة مه كان عندهم تأحضره وهم وقتاوه_م وهم ثلاث ةعلاء اءصطحاء وصليوا القاتل وقفل شامع الازه بعد اخرايحغالب الكتيمئه وشرعوا فىبناءقلاع وسورفعه روا السور منباب النصرالىئاب الحديدوجعاواسامع الما قلعة ؤهدمواقواصرهو جعاوامئ'رته بر جاوهدموا أ كبرو تا أسينية وهدموا أيشاءعظم ولاقو بعض مسا +دهاوتبدات أ <والمصرت دلازائدا وترح أهلها منه! ول ببق هم الا القلي لل امععوانوصول يعض العساكرالاملامية الى العررش ثم لاه ال عليهم لال وضاق عليم-م المعاش ف الاريافرجعوا الى فصروضر بت المز يةعله, حكبقيةطوائف ا لنصارى واليهود والفر يج القاطنينع هئ فوم ا لجدس دادس عشيرشوال ساف رع داللجالم مو لكونه بلغدان جاع من الا ليزوا الملمين وصاوا ال سال ألى قيروا لا سكندرية ولا وصل هنا وقع له و نهم حرو ب وهزم الفرف يس وق لمم خاق سكديا واخدازوا الى الاسكندرية واحتاط بها المسإون والانجليزوقط وا الصرالمم حت أحاطوايهاوا تحاز -جلهامتهم الى الردانية وكصنوابقلعة موهاه:الفتوجه المسلون والاخجليزا لى رشمد وأخذوهام و جهوامنها الى الريجائية وأشذوها أيضافتوجه الفرن.س الذي كانوافيهاوانحازوا الى مصروش رجوامعمنفيها ال ىملاكاةالمسلين الذينة دمواف اليرمن ن الشاممع حضمرة ة الوز بر الاعظم يوسف يلش وحص لين مم ةل عظلهة قنصمرائهالمسلن وهر ب الفرس.س الى مصصروذ لك واكئل الحرم سن ة الف وما اندين وس ةعشر وقدحس ونا فىاقلعة مع اخوائنامن العلماء<وقام نقنامأهل اليادعلييمكار: قوم ابا شكتناق القلعةمائقيوم م نتسعة فى ذى القعدة الى أ واخرهفرسنة ست عثمرةومائتين وألفوسبخرة وجنامن الس وقوع الصل بين المسلمين وبين الغرذيس على انكر جوامن البادوسافرواعل رشسدوأ ف قارووقع دنهم شمروط كثيرةمتها أ تير اوا لعب دا نممو فاالاسكندريةامأ ديدش لف الصل الم كورواما ان 00091 5 3 03 64 )جه -لحلتنبيبيبب- تا اثيخار بوه ونترجوا من مصرووم اللجع#ة لانن امن هه رصفر المذ كور وذهبوا الى اللزةم وبهوامنهانومالار بعاءرابع برد بع الاولمناالسئة المذحسكورة الى رشسد واف قبرصعبة حسين نان تانود ان وغسا ك ركثيرة من الملين والامجليزوائزلوهم ف المرا كب وامّلا ات مصر بعساكر المسلين وبعض عسا كرالاضحليزودخ_ل الوز برالاعظم مصر بوم اليس فموكب عظيم علمه أ بهة ا بلجسال وهيمة كيال وامةلا"ت قلو, ب أهل + صرفر” حا وسرونا ميحد ل لهمفر حمثادلكرة ماوقع لومم نط ثقذا لفرنسرس من أذ أموالهم وةة-لر جالهسم وهدم سوتهم حت صار وافقرا ع فى بو م الاح السايع 5 والعش سين نشهرر سع الا تعربياءانذير يأن المسلين لكا الامكندر يي قثال 2 ديدومات خلق كثرمن الاخجليزوالمسإين وحصمروهم فى ابرح مطليوا الامان وكان ذا يوم ابجع لان عشرةمن الشمرالمذ كورثم طلبوامدة فاعطوهم ذلك وبعدهاأتزا لوهم ف المرا اكب شسأفث أ وخلت متهم البلادوا اباح اله مم العباذ وكان مدةتصرفهم ف مصير ثلاث سنن وشه را وكان خروجهم بهمةموا لانا سلطا نسلاطن أهل الارض الذى دمرّفه الله فىطولها والعرض مالك ركاب الاعم سمدسلاطين العرب وا لههممولانا ل اطانسليم غان »ه لاذالفوفا برعاية المنانالمنان: » ويتديير وزيره الاعظم * ومششيره الالفم »د صاب الاوصاف السذ.ة « والاخلاقالمرضية » منهوحقيق بول الشاعر ٠‏ خلقكاءالمزن طب مذاقه #“والروضة,الغناءطيب نسي مر" كالغيث ال أن حودعنه »م أبداوجودالغثغيرمقسيمم كادهرلكنفسه حلواسع » عمنجى والدهرغيرحليم كسيف الاأنه ذورجة والسيفقانى القلبغيررحم وأوصاقه المي ل لاتحد 8 واخلاقه ا مس لاتصيرولائع د |# أسألك اللهسم اتتكسوالاامملا رس العز بطولاخياته » وأنتشرحصدرالزمان يدوام مسرا اله *ز وان تحفظ م نكل مكرود مهمدته مر وأ نتديم على مدى الزمان بهسته » جامدنا دصل التمعليهؤدم , 2222-2-4 ش22 222 77577ب 0081 لم2 . 85 1 | يقولالمتوسل الى انه بالماهاالصديق ابراهيم عيدااغفارالدسوق مصبح الطباعة جل انلهطياعه 5 2110 ماسالتكام الحاير عسى النقوس لا فضل ن تمد المجسد أ د ولاسارت أداهمالمزاين فففضى الطروس أجل من ميد الميدئالمعمد فالجدتقهماغ: الننم وفاتح أبواب الكرم جد الاتزالاضواءمصابحه باندية الا لاص شاطعة وأنواءسصائيه بأوديةالقبولهامعه على نعم ة تام طبع تحفة الناظرين فون ولىمصره ن الولاةوا للاطين فهوتار بعل سج الده ارعثاله ول يسيم ناسيم ءلى مشواله كيف لاوموّلفه وحسد دهره وف ريد أزانه و»صمره امام الات ةالاعلام وش مشا الاسلام صاحبالا لي ف العديده والتصائيف المفيده منهولعلى الشربعة والحقبقةحاوى الشي عبدالله الشرقاوى بالمطبعةالعاهيه ذا تالا لاتامحكمةالباهره المتوفرةدواى مجدها المثمرقة كوا كبسعدها بعنايةمنتعطرتالافواهطيبثنائه وبلغ مكل وص ف بجلحد انتبائه وارث الملول الا ماجيد ويسلالة السسرا: 5الصناديد المليع بينطارف المجسد وتالده والمند ا حاديث الخديويةعنبتهووالده ذى اخ الذى تست -بالنسمة البهالاطواد والما ثرالئى لايق سعضهاتعداد من ذال ممه !اصعاب وتلكعننه ارهاب عز بزالدبارالمصريه وحاى جى حوزتما الشليه الخمل يكرمهفيض الندل جناب افتد ينا اتلديو اسعاءيل و رعابة جناب قه_إءالءظ مم صاحب الابهةوالتفخم يم الوذبرالتجير النسل الاصيل ذىالثعرف اليل والمحدالا" ثيل ربالمعارف المثموره والعوارف المتُكوره والرشد والاصايه والدولة والصابه مدتوفيوباشا كي حال الحضيرةالدا وريه, وولىعهد اككومة المصر يه حفظه انتهوأبقاه ولازالت الانام زاهيةكلاه متباهةبعلاء وكانطبع هذا الكابالجمليل الفائق بهذا الشكل الل الرائق مشمولانظارمن عليه أخلاقه تان جناب سين يك حسق وقدوافق تام طيعه وكالتفعه منالشهور أواخردييع الاق لالمبرود م نسخة ست ويمائين بعد الما' شن والالف منهعرة يمن خلقه انق على أأكل وصف صل التهعليهوءلى] له وكل . إذكاء ٠‏ والتشرااضياء آمين 00091
A solar sail (or light sails or photon sails) is a proposed method of spacecraft propulsion using radiation pressure exerted by sunlight. The word 'sail' is by analogy with boats which use a sail to use wind to move. The concept was first proposed in the 17th century by Johannes Kepler. He had a theory that sails could be adapted to "heavenly breezes". In 1865, James Clerk Maxwell published his theory of electromagnetic fields and radiation. He showed that light (one form of electromagnetic radiation) can put pressure on an object. This pressure is called radiation pressure. This provided a foundation for the science behind the solar sail. Solar radiation exerts a pressure on the sail due to reflection and a small fraction that is absorbed. Solar pressure acts on spacecraft, in space or in orbit around a planet. A typical spacecraft going to Mars, for example, is displaced thousands of kilometers by solar pressure. The effects are predicted in planning. This has been done since the time of the early interplanetary spacecraft of the 1960s. Solar pressure also affects the orientation of a craft, a factor that is included in spacecraft design. The concept of solar sail was later used science fiction, such as the works of Jules Verne. The theory The idea of a solar sail is to use radiation pressure from the Sun to move a spacecraft, probably using large mirrors (large light reflective surfaces). The disadvantage of the method is that the generated thrust is very small. The benefit is that no propellant is needed (as long as there is light). As a result, it is considered a possible option for future spacecraft. To date, only small test versions have been used as experiments. The total force exerted on an 800 by 800 meter solar sail, for example, is about at Earth's distance from the Sun, making it a low-thrust propulsion system, similar to spacecraft propelled by electric engines. As it uses no propellant, the force is exerted almost constantly. The collective effect over time is great enough to be considered a way of propelling spacecraft. History Plans for the first use of the concept were made in the 1970s by Bruce Murray and Louis Friedman, two researchers at NASA's Jet Propulsion Laboratory in Pasadena, California. On May 21, 2010, Japan's Space Exploration Agency (JAXA) successfully launched the solar sail, the IKAROS (Interplanetary Kite-Craft Accelerated by Radiation Of The Sun). It used a solar sail in space between Earth and Venus. This was the first successful use of a solar sail. In 2010, NASA launched the solar sail craft NANOSEL-D2. The was the first success of NASA's solar sail craft. On 2 July 2019 the Planet Society, based in the United States, launched the LightSail 2 satellite, designed using solar sail technology. The lightweight satellite, was launched with the SpaceX's Falcon Heavy rocket from the Kennedy Space Center in Florida. This was low budget mission funded by donations from 50,000 members. The total budget was less than 7 million USD. In late July 2019, LightSail 2 opened its solar sail. It took about 3 minutes to do so. References Spaceflight Alternative propulsion Solar energy
is a Japanese football player. He played for the Japan national team. Biography Osako was born in Izumi on July 28, 1999. He joined J1 League club Sanfrecce Hiroshima from their youth team in 2018. He played many matches from 2019. In May 2019, Osako was selected the Japan national team for 2019 Copa América. At this tournament, he debuted against Chile on June 17. Statistics |- |2018||rowspan="4"|Sanfrecce Hiroshima||rowspan="4"|J1 League||0||0||0||0||0||0||colspan="2"|-||0||0 |- |2019||29||0||1||0||0||0||3||0||33||0 |- |2020||15||0||colspan="2"|-||1||0||colspan="2"|-||16||0 |- |2021|||||||||||||||||||| 44||0||1||0||1||0||3||0||49||0 44||0||1||0||1||0||3||0||49||0 |} |- |2019||2||0 |- !Total||2||0 |} References Other websites 1999 births Living people Footballers from Kagoshima Prefecture Japan international footballers J1 League players Sanfrecce Hiroshima players Association football goalkeepers
<p>Say I have this very simple table with duplicate entries. Is the relationship between the <code>A</code> and <code>B</code> columns <em>one-to-one</em> or <em>many-to-many</em>?</p> <div class="s-table-container"> <table class="s-table"> <thead> <tr> <th>A</th> <th>B</th> <th>C</th> </tr> </thead> <tbody> <tr> <td>1</td> <td>2</td> <td>x</td> </tr> <tr> <td>1</td> <td>2</td> <td>y</td> </tr> </tbody> </table> </div> <p>Undoubtedly a simple question, but I can't find confirmation for this corner case... Thanks in advance!</p> <p>EDIT: Changed the content of the table to avoid stick to the math definition.</p>
<p>I am trying to create a visual representation of my data, I have already populated point pair lists and I am creating my chart as follows:</p> <pre><code>public void CreateChart(ZedGraphControl zgc) { GraphPane myPane = zgc.GraphPane; //set the title and axis labels myPane.Title.Text = "Graph"; myPane.XAxis.Title.Text = "Width"; myPane.YAxis.Title.Text = "Height"; //create curves BarItem myCurve = myPane.AddBar("1", pointPairList1, Color.Blue); BarItem myCurve2 = myPane.AddBar("2", pointPairList2, Color.Red); zgc.AxisChange(); } </code></pre> <p>When I call the method CreateChart(chart1) no changes are made to the graph, even the titles dont get updated.. Can anyone spot my mistake?</p> <p>ANSWER:</p> <pre><code> chart1.AxisChange(); chart1.Invalidate(); chart1.Refresh(); </code></pre>
Annabeth is a female English given name. People and fictional characters with the name include: Annabeth Gish, American actress Annabeth Chase, a character in the Percy Jackson & the Olympians stories Given names
<p>I'm trying to make it easier to insert the Round function into a number of cells that already have formulas in them.</p> <p>For instance, if cell A1 has the formula <code>=b1+b2</code>, after the use of this macro, I want the cell contents to read <code>=Round(b1+b2,)</code>. The formulas in each of the cells are not the same, so the <code>b1+b2</code> portion has to be anything.</p> <p>All I can get to is this:</p> <pre><code>Sub Round() Activecell.FormulaR1C1 = "=ROUND(b1+b2,)" End Sub </code></pre> <p>So I'm really looking for some way to get the formula in a selected cell, and then edit those contents using VBA. I can't find the answer anywhere.</p>
The National Action Party (, PAN), founded in 1939. It is one of the three big political parties in Mexico. It has been an important political party winning local, state, and national elections. It is the most conservative party. In 2000, PAN candidate Vicente Fox was elected President for a six-year term; in 2006, PAN candidate Felipe Calderón replaced Fox in presidency. During the period 2000-2012, both houses of the legislature had PAN pluralities, but the party did not have a majority in either house of the Congress. In the 2006 legislative elections the party won 207 out of 500 seats in the Chamber of Deputies and 52 out of 128 Senators. In the 2012 Legislative Elections, the PAN won 38 seats in the Senate, and 114 seats in the Chamber of Deputies. References 1930s establishments in Mexico 1939 establishments Political parties in Mexico
Supertramp is the first album of Supertramp. A&M Records released it in July 1970, but it was not released in the United States until 1977. Supertramp recorded this album in June 1970 in Willesden. Richard Palmer wrote all the lyrics of the songs. Rick Davies and Roger Hodgson wrote all the music. Songs Credits Richard Davies - organ, harmonica, piano, electric piano, vocals Roger Hodgson - acoustic guitar, bass guitar, cello, flageolet, vocals Robert Millar - drums, percussion, harmonica Richard Palmer - acoustic guitar, balalaika, electric guitar, vocals 1970 albums Debut albums Supertramp albums Rock albums
Toph Bei Fong is a fictional character in Nickelodeon's animated television series Avatar: The Last Airbender. The character and series were created by Michael Dante DiMartino and Bryan Konietzko. Toph is voiced by Jessie Flower. Toph is blind, but she can "see" with her feet by sensing movement. In Book Two: Chapter Nineteen (The Guru), Toph learns how to metal bend, by bending the earth inside the metal. In Avatar: The Last Airbender, Toph can usually tell if you’re lying by sensing your heartbeat. She can also tell your position if you’re lying down, sitting down or standing up, by sensing your blood flow. Characters of Avatar: The Last Airbender
Lubango is the capital city of Huíla in Angola. Until 1975, the city's name was Sá da Bandeira. During the Angolan Civil War (1975–2002), Lubango was a major base of Cuban, SWAPO. Lubango's economy is based on agriculture. Notable people Marco Abreu, of the Angola national football team was born in Lubango in 1974. Cities in Angola
The male reproductive system is made up of a number of sex organs. It works in the process of human reproduction. Some organs are outside the body, some are in the pelvis. The main male sex organs are the penis and the testicles, which produce sperm. During sexual intercourse the penis delivers the sperm into a woman's vagina. The sperm can fertilize the egg cell in the woman's womb. The fertilized egg will develop into a fetus, which is later born as a baby. The matched system in woman is the female reproductive system. sex organs Penis The penis is an organ that is used for urination and sexual intercourse. The urethra is a passage runs underside of the penis. The urine and the semen are released through the urethra. When the male becomes sexually aroused, the penis becomes hard and bigger and ready for sexual intercourse. This erection occurs because the erectile tissue of the penis is filled with blood. Scrotum The scrotum is a pouch-like structure that hangs behind the penis. It holds and protects the testicles. The function of the scrotum is to keep the testicles less warm than the rest of the body. Testicles Testicles are the small ball-like organs. An adult testicle size is about 4 to 5 cm long. The testicles produce sperm cells from teenage years to old age. The sperm cells are produced in the seminiferous tubules, which are the main part of the testicles. After the sperms are produced, they are stored temporarily in the epididymis. The epididymis is covering the top of the testicle. Testicles are also called as the gonads and they are very important in sexual works. Leydig cells in the testicles product the testosterone. The testosterone cause puberty in boys and maintain the male characteristics for adult. If the testicles are removed, male characteristics are decreased. Intestinal cells of Leydig: These cells are mainly used in the production of the testosterone which flows into the blood streams and establish the secondary individuality of a person. These characteristics include the beards, breaking of voice (deep voice) heavy bones (masculinity) and constricted pelvis that in charge of producing offspring. Seminal vesicle The seminal vesicles are a pair of tube-like glands. They are found behind the bladder. The seminal vesicle produces fluid that aids to alive the sperms after they are finally released. Prostate gland Prostate gland is located under the bladder. It produces a thick fluid which aids the protection and transportation of the sperms which are now referred to as the semen. Infertility in Men - Male Reproductive Disorders Most causes of infertility in men is as a result of male reproductive system disorders. An abnormal penis may not be able to deliver the semen properly. In hypospadias or epispadias where the opening of the penis is in an abnormal position, male infertility is a possibility. Other factors in male infertility Varicocele: This is a condition characterized by enlargement, elongation and coiling of the blood vessels around the scrotum. Most times, it appears as bag of warm in the scrotum. It is seen in 10% of normal males and 40% of males with infertility. Drugs: Impotence in men has been found as side effects of some drugs like nitrofurantoin, antihypertensive drug particularly the sympatholytic ones, cimetidine, cancer drugs etc. Irradiation like X-ray, GSM etc. triggers release of free radicals and can directly halt the Spermatogenesis (process of sperm formation). This is the reason behind covering the scrotum (Testes) during X-ray. Autoimmune Antibodies: It has been found that some people have antibodies (defense chemicals) against their own sperm cells. By this interaction, the antibodies destroy the sperm cells leading to Azoospermia, oligospermia or normospermia depending on the degree of damage. This condition can be treated if diagnosed. Liver disease: The liver is a vital organ which ensures that the male hormone (testosterone) dominates in action than female hormone, oestrogen. This it does by breaking down the oestrogen continually. However in a case of liver disease which may impair liver functions, the level of female hormone, oestrogen, increases leading to male characteristics, loss of pubic hair and impotence. Male reproductive system
Dycusburg is a city of Kentucky in the United States. Cities in Kentucky
<p>I have setup the new docker <code>HEALTHCHECK</code> command for a node / express container as follows</p> <pre><code>HEALTHCHECK --interval=5m --timeout=5s \ CMD $ROOT_APPLICATION/healthcheck.sh localhost $PORT || exit 1 </code></pre> <p>where the <code>healthcheck.sh</code> script do the following</p> <pre><code>function healthcheck () { pt=$2 port=${pt:-"3000"} RES=$(curl -s http://$1:$2/status | jq '.status.online') if [ "$RES" == "true" ]; then return 0 else return 1 fi } healthcheck $@ </code></pre> <p>The node api <code>/status</code> returns a <code>json</code> as follows</p> <pre><code>{ "status": { "online": true } } </code></pre> <p>I'm sure that the health check is correct since within the container I can do</p> <pre><code># $ROOT_APPLICATION/healthcheck.sh localhost $PORT # status=$? # [ $status -eq 0 ] &amp;&amp; echo "success" || echo "failed" success </code></pre> <p>Also calling manually the health check endpoint:</p> <pre><code># curl -s http://localhost:3000/ws/1.0/status| jq '.status.online' true </code></pre> <p>while if I check the container status I get a <code>unhealthy</code> state</p> <pre><code>CONTAINER ID IMAGE COMMAND CREATED STATUS PORTS NAMES d8539fa50a40 my_container "node --max_old_sp..." 35 minutes ago Up 35 minutes (unhealthy) 0.0.0.0:3000-3001-&gt;3000-3001/tcp my_image </code></pre> <p><strong>[UPDATE]</strong></p> <p>Here is the output of <code>docker container inspect</code></p> <pre><code> "FinishedAt": "0001-01-01T00:00:00Z", "Health": { "Status": "unhealthy", "FailingStreak": 9, "Log": [ { "Start": "2020-03-25T10:11:17.687207876Z", "End": "2020-03-25T10:11:17.829283718Z", "ExitCode": -1, "Output": "rpc error: code = 2 desc = oci runtime error: exec failed: container_linux.go:247: starting container process caused \"invalid environment 'NODE_ID'\"\n" </code></pre> <p>To reproduce this issue you must define <code>docker-compose</code> yaml file having the <code>environment</code> variable <code>NODE_ID</code> unassigned:</p> <p>(minimal yaml file)</p> <pre><code>version: '2' services: my_service: environment: NODE_ID NODE_ENV=production </code></pre>
was an old province of Japan in the area of Fukui Prefecture on the island of Honshū. Along with Etchū and Echigo Provinces, it was sometimes called . The ancient capital city of the province was at Echizen. History The boundaries of Echizen were formally established during the reigns of Empress Genshō and Empress Kōken. Before the boundaries were established, this area including Etchū and Echigo were called Koshi. In the Edo period, the daimyo of Fukui Domain lived at Fukui. In the Meiji period, the provinces of Japan were converted into prefectures. The maps of Japan and Echizen Province were reformed in the 1870s. Facilities Echizen Provincial office was established in Nyū (丹生郡, Nyū-gun). Kehi jingū was the chief Shinto shrine (ichinomiya) of Echizen. Ōmushi jinja was estublished in Suishin emperor 7. It is written in “Engishiki Jinmyoutyou” and the old status of a Shinto shrine is prefectural shrine. Related pages Provinces of Japan Prefectures of Japan List of regions of Japan List of islands of Japan References Other websites Murdoch's map of provinces, 1903 Former provinces of Japan Fukui Prefecture
154 Herman Schalow: Obscrvatio. In Societatis pro Flora et Fauna Fennica avium enumeratione (i. e Forteckn. p. 14) et apud Sadelinum (Faun. Fenn. p. 22, n. 2) Sterna nigra Fenuicis avibus adnumeratur, forsan etiam in Provincia Petropolitana apparet, etiainsi a nemine luicusque apud nos sit observata. Modest Bogdanow: Die Vogel des Kaukasus. Kasau 1879. Besprochen von Herman Schalow, Bei Gelegenheit eines Vortrages, welchen ich im October 1878 wahrend der Jahresversammlung unserer ornithologischen Gesellschaft in Berlin tiber die Fortschritte auf dem Gebiete der I Ornithologie vom Jahre 1875 an bis zur Gegenwart, d. h. bis zum October des gedachten Jahres, gehalten, liatte ich meinem Bedauern Ausdruck gegeben, dass wir liber ein Gebiet, welches sicherlich nicht zu den uninteressantesten der palaearctischen Region gehort, so gering unterrichtet seien, gering wenigstens in Bezug auf die Anforderungen, welche die jetzige ornithologische Wissenschaft an die Kenntniss eines Landes zu stellen geneigt ist. Die rein faunistischen Arbeiten, welche wir liber die Avi¬ fauna des Kaukasus besitzen, datiren meist aus frliherer Zeit und sind, mit Ausnahme der Veroffentlichungen E. Men6tri6’s und Ed. Eichwaid’s, hochst fragmentarischer Art, ja das Wenige, welches in diesen Publikationen gegeben wird, lasst vielfach cine so verschiedenartige Deutung zu, dass ein auch nur annahernd klares Bild der Zusammensetzung der Vogelfauna jenes Gebirgslandes durch sie nicht erreicht wird. Es darf dies durchaus nicht als ein Vorwurf gegen jene Reisenden betrachtet werden, denen wir die ersten Arbeiten iiber das beregte Gebiet verdanken. Mit den ihnen zur Verfligung stehenden Mitteln haben dieselben das geleistet, was sie nach dem Stande der Entwickclung der zoologischen Wissenschaft in jenen Tagen lcisten konnten. Allein die Mittheilungen derselben konnen der hcutigen Zeit nicht mehr geniigen, in welcher mannigfaltige Forschungen viele der an den Kaukasus grenzenden Gebiete Bogdanow’s Vogel des Kaukasus. 255 faunistisch klar gelegt haben oder doch wenigstens annahernd klar zu legen bestrebt gewesen sind, und in der zur Vergleichung mit diesen Gebieten und zur Beantwortung weitgreifender Fragen zoogeographischer Natur die diirftigen Fragmente nicht aus- reichen, welche uns in jenen alteren Arbeiten iiber die Vogel- welt des Kaukasus zur Verfiigung gestellt werden. Dem ersten wissenschaftlichen Reisenden, welcher einige Theile des pontischen Gebirges in den Jahren 1770—1772 be- suchte, S. G. Graelin, — zum Unterschiede von dem bekannten Compilator und Herausgeber der 13. Ausgabe der Systema Naturae oft der Jiingere genannt — der zwei Jahre naeh Be- endigung seiner Reise seine Forschungen in einem Werke: Reise dureh Russland zur Erforschung der drei Naturreiche 44 nieder- legte, sind viele andere Reisende gefolgt, ohne jedoch durch ihre Arbeiten die Kenntniss der Avifauna des Kaukasus bedeutend zu fordern. Vielleicht wurden wir durch Gmelin selbst mehr erhalten haben, wenn es ihm vergonnt gewesen ware, die Er- gebnisse seiner Reisen eingehender festzustellen und die Notizen seiner Tagebticher, die spater von Pallas bearbeitet wurden, selbst zu ordnen und herauszugeben. Allein der ungliickliche Gmelin wurde bekanntlich bei Derbena von dem Hauptling eines kaukasischen Stammes gefangen genommen und starb in der Gefangenschaft. Von den folgenden Forschern nenne ich hier Glildenstadt, Bieberstein, Vietinghoff und Hohen- acker. Diesen genannten reihen sich zwei Reisende an, die mit Recht eine grossere Beachtung beanspruchen dilrfen. E. Menetries bereiste in den Jahren 1829 und 1830 den Kaukasus und drang selbst bis in die nordlichen Gebiete Persiens vor. Die Beobaehtungen, die auf seinen Reisen gesammelt wurden, sowie die Ergcbnisse aus seinen reichen Sammlungen legte er in seinem 1832 in Petersburg erschienenen Werke: „Catalogue raisonne des objects de Zoologie recueillis dans un voyage au Caucase et jusqu’aux frontieres actuelles de la Perse 44 nieder. Bereits vor Jenem hatte Eduard Eichwald, Prof, der Naturwissenschaft in Kasan, 1825 — 1826 den Kaukasus bereist und vornehmlich die Gebiete am Kaspischen Meere erforscht. Die Beschreibung seiner Reise: „Reise auf dem Kaspischen Meere und in den Kaukasus (Stuttgart und Berlin) erschien in den Jahren 1834—1838. Dieser ersten Arbeit liess er im Jahre 256 Herman Schalow: 1841 eine zweite, in dem VII. Bandc der Nouv. Mem. de la Soc. Imperale dcs Natural, de Moskou verbffentlichte, betitelt: Fauna Caspio-Caucasia lionnullis observationibus novis illustravit folgen, in welcher auch die Menetrie’schen Forschungen ver- werthet warden, so dass diese zweite Arbeit das Vollstandigste ist, was bis daliin liber die Fauna des kaukasischen Gebietes geschriebcn worden war. Und bis vor kurzem ist die Eichwald- sche Zusanimenstellung auch das Vollstandigste geblieben. Stets wurde jene Arbeit zuerst zu Rathe gezogen, wenn es gait, sich iiber die Fauna jenes Gebietes zu unterrichten. Noch eine stattliche Reihe von Arbeiten ist nach dem Jahre 1841 er- schienen. Es sind dies theils Untersuchungen faunistischer Art, theils solche, welche sich mit einzelnen Gruppen oder Alton, die auf dem Kaukasus gefunden wurden, beschaftigen, doch alle insgesammt haben mu* wenig dazu beitragen kdmien, das Ge- sammtbild, welches uns durch die Eichwald’schen Forschungen von der Thierwelt des Kaukasus gegcbcn worden war, uin ein bcdeutendes zu andern. Nur geringfiigigc neue Ziigc wurden durch sie dem alten Bilde aufgepragt. Von den Nachfolgern Eichwaid’s will ich an dieser Stelle, bis auf die neueste Zeit hinabgehend, Brandt, Kolenati, Radde, Bogdanow Tac- zanowski nennen, ohne damit die Reihe, namentlich der russischen Forscher, auch nur annahernd erschdpft zu haben. — In der Anfangs envahnten Versammlung unserer Gesellschaft hatten wir die Ehre, unser auswartiges Mitglied, Herrn Staats- rath Dr. Radde aus Tiflis in unserer Mitte zu sehen. Ich liatte bei dieser Gelegenheit gegen den Gcnannten die Hoffnung aus- zusprechen mir erlaubt, dass er noch ein Mai die Mussc finden moge, die reichen ornithologischen Beobachtungen, welche er auf seinen vielen Wanderungen im Gebiete des Kaukasus sammeln konnte, zu sichtcn und zusammenzustellen, uni der Ornithologie ein Werk itber die Avifauna des genannten Gebirgslandes zu schcnken. Zu meiner Freiulc hore ich, dass sich der 1878 aus- gesprochene Wunsch verwirklichen wird, und dass ein Werk Radde’s liber die Vogehvelt seines Adoptivlandes in deutscher Sprache in kiirzester Zeit in der trefflichen Verlagsbuchhandlung Theodor Fischer’s in Cassel erscheinen wird. Doch die dieses Buch noch die Presse verlassen, erschcint unerwartet ein anderes iiber denselben Gegenstand. Modest Bogdanow’s Vogel des Kaukasus. 257 Bogdanow’s berufene Feder hat in den Arbeiten der Kasaner Naturforsehenden Gesellschaft (1879, Vol. VIII, Heft 4, p. 196) eine umfangreische Arbeit soeben veroffentlicht. Da dieselbe das neueste und vollstandigste ist, was wir bis heute iiber die Vogel- welt des Kaukasus besitzen und da die Arbeit, leider nur in russischer Sprache veroffentlicht, wahrscheinlich vielen Lesern dieses Journals unzuganglich bleiben wild, so will ich an diesel Stelle ein kurzes Beferat iiber dieselbe geben. Ich entschliesse mich um so eher hierzu, als ich durch die Giite des Verfassers in der Lage bin, einige Mittheilungen aus dessen Werke nach dessen eigener Uebersetzung hier mitzutheilen, sowie einzelne Notizen iiber wenige Arten, die ich von ihm erhalten, zu ver- offentlichen. In den einleitenden Notizen zu seiner Arbeit giebt der Ver- fasser zunaehst eine Uebersicht der Entwickelung unserer Kennt- niss von der Thierwelt des Kaukasus, der sich eine kurze Literaturiibersicht anschliesst. Es folgt dann, den Haupttheil der Arbeit bildend, eine Aufzahlung der einzelnen Arten (p. 33 bis 196). Bevor ich auf diesen letzten Abschnitt eingehe und namentlich auch auf einige sich ergebende Beziehungen zwischen der Ornis des Kaukasus und des angrenzenden Persien hindeute, will ich kurz einige allgemeine Bemerkungen voranschicken. Nach den Forschungen Bogdanow’s kennt man bis jetzt 323 Arten, die das Gebiet des Kaukasus bewohnen. Von diesen sind 23 noch nicht sicher bestimmt und vorlaufig noch als frag- liche zu bezeichnen. „Leider,“ so schreibt mir der Verfasser, „erweist es sich, dass zur Zeit ungefahr Vr der auf dem Kaukasus zu vermuthenden Arten noch nicht aufgefunden ist. Ich schatze die Summe aller Vogel, die den Kaukasus bewohnen oder wahrend der Zugperioden beriihren, auf circa 400 Species, von denen zur Zeit nur 323 beobachtet und nur 300 genau bestimmt worden sind. Dieser Umstand hat mich auch bewogen, fur den Augenblick von allgemeinen Schltissen iiber die Fauna des Kaukasus abzustehen.“ Aus dem angrenzenden Persien, welches vermoge seiner bedeutenderen Ausdehnung und seiner verschieden- artigeren Bodenconfiguration fur eine reiche Avifauna viel glinstiger und geeigneter gelegen ist, sind bis jetzt — ich stiltze mich hierbei auf die Veroffentlichungen W. T. Blanford’s — nur 384 Arten bekannt, also nur eine verhaltnissmassig geringe Cab. Journ. f. Ornithol. XXVUL Jahrg. No. 151, Juli 1880. 17 258 Herman Sclialow: Anzahl mehr als bis jetzt vom Kaukasus nackgewiesen ist. Es sollen aus diesen Angaben natiirlich keine Schliisse fiber die eventuelle Artenanzahl beider Lander gezogen werden. Bei ge- nauerer Durcbforschung beider Gebiete werden sich die Zahlen wahrscheinlich bedentend modifiziren. Der Zusammensetzimg nacli ist die Avifauna des russischen Gebirgslandes als zur palaearctischen Region gehorig zu be- traehten und am geeignetsten der persisclien Subregion, welclie Persien, Armenien, Klein-Asien und Syrien umfasst, anzureilien. Ich glaube mich bei dieser Auffassung in Uebereinstimmung mit Bogdanow zu befinden. Wenigstens mochte ich eine briefiiche Mittheilung desselben „die Fauna des Kaukasus gehort Asien und liiclit Europa an“ in diesem Sinne deuten. Yon den 323 Arten des Gebietes sind 6 Formen als dem Lande eigenthumlich zu betracliten. Es sind dies zunachst die von Bogdanow auf- gestellten vier neuen Arten: Buteo Menetriesi , Parus Michalowskii , Pams Brandtii, Pirns Poelzami , sowie eine Subspecies Passer domesticus subsp. caucasicus . Diesen 5 Formen reilie ich ferner die folgende an: Oreotetrax caucasica Pall. Tetrao Mlokosy civiczii Tacz. und Garrulus Krynxekii Kal. sind nicht als specifisch kaukasische Arten zu betracliten, da deren Yorkommen in Klein- Asien bezliglicli Sfid-Russland und Turkestan sicher nachge- wiesen worden ist. Von specifisch persisclien Formen, d. h. solchen, welche vonBlanford in Persien aufgefnnden, und deren weitere Verbreitung bisher unbekannt war, dfirften Parus phae- onotus , Brythacus hyrcanus und Sitta rupicola zu bezeichnen sein. Indische Arten, deren Vorkommen so weit westlich meist gleich- falls neu ist, besitzt die kaukasische Ornis in Stumus nitens Hume, Glycispina Huttoni Blytli, Linota brevirostris Gould und Phylloscopus tristis Blytli. Betracliten wir nun nacli diesen einleitenden Worten die einzelnen Arten, welche Bogdanow in seiner Arbeit liber die Avifauna des Kaukasus auffuhrt, etwas eingehender. Ich be- merke iibrigens, dass ich bei diesem Referate vollkommcn der Nomenclatur des russischen Ornithologen folge. Gypaetus barbatus L. ist ein Bewohner der liohen Ketten des kaukasischen Gebirges. Aus der Gruppc der Yulturinen werden Vultur monachus L., Gyps fulcus Gm. und Neophron perenopterus L. aufgcfuhrt. Neben Haliaetus albicilla L. kommt Bogdanow’s Vogel des Kaukasus. 259 auch der Pallas’sche Haliactus leucorypha vor. Es ist kaum an- zunehmen, dass diese letztgenannte Art, welclie auch Klein- Asien bewohnt und in Turkestan eingesammelt worden ist, in Persien fehlen sollte. Weder Blau ford noch St. John haben diesen Seeadler in Persien selbst gesammelt und ftihren ihn daher nur mit einem Fragezeichen in der Avifauna des ge- nannten Landes auf. Sicherlich ist die Art, die ja auch Indien bewohnt, nur tiberseken worden. Pcindion jluviatilis Sav. Neben Aquila imperialis Bechst. wird A. nobilis Pall, nur mit einem Fragezeichen von Bogdanow aufgefiihrt. Auch in den an- grenzenden Gebieten ist die Verbreitung dieser beiden Adler noch durchaus nicht geklart und fest bestimmt. In Persien kommt Aquila heliaca Sav. vor, wahrend Aquila clirysaetus L. zweifelhaft ist. Das weite turkestanische Gebiet weist beide Formen auf. Aus Klein-Asien kenne ich nur den A. clirysaetus . Fiir Stid-Russland, d. h. z. B. das Gebiet des mittleren und unteren Dniepr ist die letztgenannte Art Stand- und Brulvogel, wahrend A. imperialis nur auf dem Zuge beobachtet worden ist. In dieser Gruppe der echten Adler wird noch viel Material ge¬ sammelt werden mtissen, bis wir ein klares Bild ihrer Ver¬ breitung in jenen Gebieten erlangen werden. Von den Schreiadlern kommen Aquila clanga Pall, und A. naevia Briss. vor. Letztere Art fehlt in den ostlicher gelegenen Gebieten, wahrend aus den vom pontischen Gebirge stidlicker gelegenen Landestheilen das Vorkommen des A. clanga noch nicht nachgewiesen zu sein scheint. Aquila pennata Gm, fehlt in dem Bogdanow’schen Verzeichnisse ganz. Sicherlich wird dieser kleine und schone Adler bei genauerer Durchforschung des Gebietes noch der kaukasischen Avifauna zugetheilt werden mtissen. Von den echten Falken fiihrt der Verfasser Falco lanarius Schl., peregrinus L., subbuteo L., aesalon Gm., Cerchneis tinnuneulus L. und cenchris Naum, sowie Frythropus vespertinus L. auf. Den Wanderfalken nur als fraglich und noch nicht als sicker con- statirt, wenngleich wolil mit Bestimmtheit anzimehmen ist, dass diese Art dem Gebiete nicht fremd ist. Astur palumbarius L. und nisus L. sind Brutvbgel, dagegen ist die kleine Art, Micronisus brevipes Sew., der den hohen Norden Syriens bewohnt, im Kaukasus noch nicht beobachtet worden. Wie in Persien 17 * 260 Herman Sehalow: unci Turkestan fehlt Milvus ictinus Sav. auch der pontischen Fauna, welche nur Milvus ater Gm. aufzuweisen hat. Danford fand iibrigens M. Ictinus , wenn auch nur in wenigen Exemplareu, in den nordlichen Gebietcn Klein-Asiens (Ibis 1878, p. 5), so dass das Vorkommen im Kaukasus nicht ganz ausgeschlossen erscheinen dtirfte. Von den Buteonen fiihrt Bogdanow nur Buteo ferox Gm., vulgaris Bechst., den von ihm beschriebenen Menetriesi sowie Pernis apivorus L. auf, wahrend B. desertorum Baud, der sicher- lich ebenfalls, wenn auch nur selten, vorkommt, in der Arbeit fehlt. Auch aus dem angrenzenden Persien ist das Vorkommen des Steppenbussards noch nicht nachgewiesen worden, wenngleich fur dieses Land wohl mit Sicherheit anzunehmen ist, dass diese Art Oder vielleicht der kleine indische Bussard, Buteo rvfiventer Jerd., liier vorkommen. Sewerzow hat noch in Turkestan den Archibuteo lagopus gesammelt, der auch aus dem siidlichen Russ- land bekannt ist. Das meiste Interesse unter den Bussarden nimmt die von Bogdanow als neu beschriebene Form in Au- spruch. Der Autor giebt uber dieselbe die folgenden Mittkeilungen, die ich bier unverktirzt folgen lasse (Vogel des Kaukasus p. 45): „24. Buteo Menetriesi Bogd. Der kaukasische Bussard. 1832. Buteo vulgaris M6netri6s (XIII), p. 28, n. 37. 1840. Falco buteo Nordraann (XXII), p. 105. 1879. Buteo sp. Michalowski (LXIX) M. S. Als ich Mitte Juli des Jalires 1871 die um den See Esen- am liegenden Bergabhange durchstreifte, in der Absicht, das Konigsrebhuhn zu finden, bemerkte ich Bussarde, welche einzeln iiber don Alpenwiesen kreisten und mil* sofort dureh ihren ein- farbig rostrothen Schwanz auffielen. Spiiter beobachtete ich ahn- liche Bussarde in den Thalern der Flilsse Belaja und Psekups und am Tubin-Passe. Bei der Durchsicht der erlegten Exemplare kam ich schon damals zur Ueberzeugung, dass ich es nicht mit dem B. vulgaris zu tkun hatte; da die Bussard-Arten tiberhaupt sclileckt festgestellt und ihre Litteratur sehr verwickelt ist, so beeilte ich mich nicht, den kaukasischen Bussard als eine neue Art bekannt zu machen. Jetzt, nacli Durchsicht dieser Vogel- Gruppe halte ich cs fiir moglich, den kaukasischen Bussard fiir eine neue, von den bekannten Arten verschiedene Art anzu- sprechen. Im Museum der Akademie der Wissenschaften habe ich Bogdanow’s Vogel des Kaukasus. 261 ein Exemplar aus der Sammlung Menetries’ mit der Angabe JButeo vulgaris var. vorgefunden. Es ist augenscheinlich, dass er in seinem Verzeiehnisse der kaukasischen Vogel unter dem Namen Buteo vulgaris gerade dieses Vogels erwahnt. Bei Nord- mann findet sich folgende Notiz: „ Unter den unzahligen Varietaten des Falco buteo C., bewolint eine Abchasien und Mingrelien und ist durcli ihren vollkommen rostrothen (roux de rouille pur) Schwanz gentigeud kenntlich. N or dm an n spricht demnach ebenfalls yon demselben Bussarde, den auch ich er- beutet habe. In der letzten Zeit hat Michalowski diesen Vogel in Transkaukasien beobachtet. Da ich den kaukasischen Bussard fur eine neue, noch unbeschriebene Species halte, so verleihe ich ihm den Namen B. Menetriesi , zu Ehren des ver- storbenen Dr. Menetries, der das Meiste zur Kenntniss der Ornithologie des Kaukasus beigetragen hat. Bei der Aufstellung der Art haben mil* folgende 4 Exemplare zur Verfiigung gestanden: 1) 1829. Kaukasus, Menetries (im Mus. der Akadem. der Wiss. N. 1858) 2. 2) 18. VI. 1871. Alpenwiesen am See Esen-am. Bogd. c? • 3) VIII. 1871. St. Dachovskaja, im Thale des FI. Belaja. Bogdanow 2. 4) 11. VII. 1878. Sekarsche - Schlucht bei Abas-Tuman. Michalowski cf (im Mus. d. Akad. d. Wiss.). Alle Exemplare stimmen vollkommen mit einander iiberein, und ihre Unterscliiede werclen nur durch den verschiedenen Grad der Abgenutztheit und des Ausbleibens der Federn bedingt. Die Weibclien sind nur unbedeutend grosser als die Mannchen. In den Dimensionen weicht dieser Bussard vom gemeinen Mause- bussard fast gar nicht ab, ist aber von kraftigerem Korperbau. Oberseite dunkelbraun, jede Feder breit rostroth gesaumt, so dass der Rticken rostroth mit dunkelbraunen Flecken erscheint. Kehle und Wangen weisslich-rostroth mit dunkelbraunen Schaft- strichen. Die ganze itbrige Unterseite besteht aus Federn, deren Mitten durch breite, streng abgegrenzte, kastanienbraune Liings- flecken verziert sind; auf diesem Langsfleck tritt der schwarze Federkiel scliarf hervor; einige Federn haben sogar zwei solcher Langsflecken, von denen der eine, an der Basis der Feder ge- legene braun, der anderc, an der Spitze der Feder gelegene 262 Herman Sclialow: kastanienbraun, sogar rothlich angeflogen ist. Der diese Flecken einfassende mid zwischen ihnen gelegene Theil der Feder ist hell rostrotk oder eher gelblich-roth sandfarben. Durch Ab- nutzen der Federn wird diese Farbe bedeutend heller und ver- liert sicli. Auf den Federn des Bauches ninimt diese hell-rost- rothe Farbung grossere Flachen ein, wahrend die kastanien- braunen Flecken in die Quere an Dimension zunehmen und da- durch auf jeder Feder zwei bis drei Querstreifen bilden. Die Unterschwanzfedern sind von derselben hell-rostrothen Farbung, mit blassen kastanienbraunen Streifen. Schwingen schwarzbraun. Die Aussenfahne der ersten Schwingen mit grauem Anfluge. Die Innenfahne ist im breiteren Theile weiss. Secundiirschwingen braun; deren Innenfahnen auf dem der Basis anliegenden Theile weiss (bei den letzten hellroth) mit braunen Querstreifen. Schulterfedern braun, breit rostrotli gerandet. Schenkelfedern (Hosen) einfarbig kastanienbraun mit schwarzen Schaftstrichen. Der Schwanz intensiv rostrotli; die mittleren Steuerfedern rost- roth mit weissen Kielen, an der Endlialfte mit einer breiten und zwei, drei Oder vier kleinen, schmalen, unbestiindigen, schwarzbraunen Querbinden versehen. Bei den aussersten Steuer¬ federn ist die Aussenfahne entweder schwarzbraun, grau ange¬ flogen oder rostbraun; die Innenfahne rostrotli, stellenweise braun angeflogen. Beide Fahnen sind der ganzen Lange der Feder nach mit schwarzbraunen Querstreifen versehen; die End- binde ist sehr breit, der Kiel weiss. Die Unterseite des Schwanzes ist hell-rostrotli mit weisslichcm Schimmer und nur die schwarz- braune Endbinde scheint etwas durch, wahrend die ubrigen Querstreifen nicht sichtbar sind. Die Farbung des Schwanzes bildet das typische Kennzeichen der Art, nach welchem sie so¬ gar im Fluge erkannt werden kann. Schnabel schwarz, Wachshaut gelb, Iris gclb, Fiisse gelb, Krallen schwarz. Vom gemeinen Miiusebussard unterscheidet sicli der kau- kasische Bussard auf den ersten Blick durch den rostrothen Schwanz und die einfarbigen Hosen, sowie durch den rostrothen Charaktcr seiner Farbung. Am niichsten stelit diese Art dem B. ntftnus Kretschm. (Riippcl, Atlas II, pi. 27), unterscheidet sicli aber auch von diesem durch die Farbung des Schwanzes und die wenig entwickelten Querstreifen desselben. Eine anderc Bogdanow’s Vogel des Kaukasus. 263 ihr nahestehende Art 1st der B . cirtensis Levail. (Explor de 1’Algerie. Atlas pi. 3); dock unterscheidet sick letzterer, trotz- dem dass er einen ebenso rostrotken Schwanz kat, durch die weisseTJnterseite nod die kell-rostrothen, quergestreiftenHosen. 44 — Es ist sonderbar, dass eine Art, die nach unserer Kenntniss ilirer Verbreitung im Kaukasus eigeutlich mit Bestimmtkeit vor- kommen miisste, bis jetzt daselbst nock nickt constatirt zu sein sckeint, ein Vogel, dessen Vorkommen allerdings auch im an- grenzenden Persien nock nickt beobacktet worden ist. Ick meine Oircaetus gallicus Gm. Sickerlick ist der Scklangenbussard in beiden Landern bisker nur iiberseken worden und wird bei genauerer Untersuchung gewiss noch entdeckt werden. Von den Weiken werden aufgeftikrt: Circus rufus Gm., Strigiceps cyaneus L., pallidus Sykes und cineraceus Mont. In der Familie der Strigidae finden wir nur die gewohn- licken palaearctisclien Formen: Syrnium aluco L., Athene noctua Betz, Btibo maximus Retz, Aegolius otus L. und Brachyotus pa- lustris Bp. Strix flammed und Glaucidium passerinum L. sind nock nickt mit Sicherkeit fur das Gebiet bestimmt. Scops zorca Gm., die klibscke kleine Sc. gui Scopolis, kommt in den dickten Garten und Nadelholzwaldern nickt zu selten vor. Bei genauerer Durckforsckung wird wakrsckcinlick auck nock Surnia nisoria Meyer entdeckt werden. Corviden im weitesten Sinne: Corvus corax L., corone L. und cornix L., Trypanocorax frugilegus L., Lycos monedula L., Pica europaea Cuv., Fregilus gracidus L., Pyi^rhocorax alpinus Vieill., Garmdus Krynickii Kal. Corvus corone und cornix kommen beide, wie auch in den unteren und mittleren Gebieten des Dniepr, nebeneiuander vor, wie das auck in Turkestan nack den Forschuugen Sewerzow’s der Fall ist. Fur Klein-Asien, wenigstens ftir den nordlicken Tkeil desselben, ist bisker nur Corvus cornix nackgewiesen worden. Auck aus Persien ist, so weit wir bis jetzt unterrichtet sind, kein Fall des Vorkommens der Raben- krake bekannt. Das sildliche Russland bewoknt Garrulus glan - damns , der im Kaukasus und in Klein-Asien durch G. Krynickii ersetzt wird. Die ostlichen Gebiete jenseits des Kaspisclien Meeres, in den turkestaniseken Regionen, kaben gar keine Garmdus - Form, wahrend wiederum Nucifraga caryocatactes , dessen Vorkommen in den gesammten anderen Gebieten, also 264 Herman Schalow: auch im Kaukasus bis jetzt fehlt, bier regelmassig auftritt. Persien hat lieben G. atricapillus Geoff, noch den von Blanford aufgefundenen G. hyrcanus . Da Bogdanow, sicherlich nach sorgfaltigster Yergleicbung und Priifung, ganz bestimmt G. Kry- nickii in seiner Arbeit fiir das pontische Gebiet auffiihrt, so geht daraus hervor, dass die Vermuthung, welche Blanford (Eastern Persia II, Aves p. 265) ausspricht, dass der G. glanclarius M6- n£tri6s’ ebenso gut G. hyrccmus wie G. Krynickii sein konne, sich nicht bestatigt hat. Von den Sturniden nennt die Arbeit Bogdanow’s Sturnus vulgaris L., St. nitens Hume und Pastor roscus L. Hinsichtlich der Artselbststandigkeit des indischen St. nitens wird noch immer gestritten. Die ostlichen d. h. indischen Exemplare sind sicher¬ lich kleiner als miser gewohnlicher Staar und ausserdem durch- aus ungefleckt. Mit dem Zusammenziehen beider Arten dlirfte wohl noch zu warten sein. Auch sollen, wie Hume mittheilt, in den plastischen Verbaltnissen der Schnabel beider Arten con- stante Differenzen vorhandeu sein. Es ist moglich, dass spatere Ornithologen bei genauer Durchforschung des Kaukasus noch einen dritten Staar fiir das Gebiet auffinden werden, namlich j Sturnus purpnrascens Gould, dessen Vorkommen in Armenien sicher constatirt, und der iiberhaupt in ganz Klein-Asien nicht zu den seltenen Erscheinungen gehort. Ob der von Sewerzow als Brutvogel fiir Turkestan aufgefuhrte St. purpurascens Gould (Journ. f. Ornith. 1875, p. 172) wirklich dieser Art angehort, Oder aber mit der indischen Form, die von genannter Art ver- schieden sein soil, zu identifiziren sein diirfte, wage ich nicht zu entscheiden. Wir koinmen nun zu der grossen Gruppe Fringillidae . Neben Passer salicarius VieilL, Salicipasscr montanus L. und Pyrgita petronia findcn wir in der Liste der Kaukasus-Arten Passer domesticus cancasicus Bogd. Nach den mir gcmachten Mit- theilungcn dcs russischen Forschers steht diese Subspecies in der Mitte zwischen P. domesticus typicus und P. Indians. Eine ge- naue und eingehende Beschreibung dieser neuen Art gedenkt Bogdanow in eincr spateren Arbeit, in welcher er auch die in der vorliegenden Arbeit fchlenden Erklarungen fiir seine neu j aufgestellten Genera Salicipasser , Plectrofringilla und Nigrilauda gcben wird, mitzuthcilen. Vielleicht ist Passer domesticus Bogdanow’s Vogel des Kaukasus. 265 indicus Sew. mit der Bogdanow’schen Subspecies zu vereinen. In Persien kommen tibrigens die beiden typischen Formen Passer domesticus L. und P. indicus J. und S. neben einander vor. Von den Fringillidae fiihrt Bogdanow ferner auf: Fringilla coelebs L., montifrzngilla L., Goccothraustes vulgaris Briss. Mycerobas speculi- gera Brandt (Bull. Acad. Sc. St. Pet. IX, p. 11, 1842), wurde, wenn ich nicht irre, nack einem Exemplar beschrieben, welches im Norden Persiens am Caspischen Meere erlegt wurde. Es diirfte daher nicht ausserhalb des Bereiches der Moglichkeit liegen, dass diese Art auch den Kaukasus bewohnt. Die Brandt’sche Art soil tibrigens mit Hesperiphora carneipes Hodgs. identisch sein. Chlorospiza chloris Licht, Carduelis elegans Steph., Oraegitlms pusillus Pall., Chrysomitris spinus L., Linota bella H. und E., cannabina L. und brevirostris Gould sowie Acanthis linaria L., letztere zweifelhaft. Das Vorkommen der indischen L. brevirostris im Kaukasus, die iiber Persien nicht zu haufig yerbreitet zu sein scheint, ist sicherlich nicht ohne Interesse. Ueber das Vorkommen dieser Art in Klein-Asien ist, soweit ich unterriehtet bin, nichts bekannt. Sie bewohnt, wie erwiihnt, Persien und das ganze turkestanische Gebiet. Von den Fringilliden fin den wir ferner noch bei Bogdanow: Plectrofringilla (n. gen. Bogd.), alpicola Pall., Pyrrhula vulgaris Bechst., Oarpodacus erythrinus Pall., Gorythus rubicilla Gould und Loocia pytiopsittacus Bechst., letztere Art als zweifelhafte. Von P. vulgaris wird wahrscheinlich die auch liber Klein-Asien verbreitete grossere Form, P* major Brehm, im Kaukasus vorkommen. Gorythus rubicilla fehlt in Persien, kommt aber in den nordostlichcn Begionen Turkestans als Standvogel vor. Von den htibschen Erythrospiza - Arten konnte vielleicht F. sanguineci Gould (E. phoenicoptera Bp.), welche selbst im Norden Klein -Asiens noch vorkommt und von Blanford in den Hochthalern des Elburz er¬ legt wurde, den Kaukasus bewohnen. F. rhodoptera H. und E. ist wohl mit F. sanguinea Gould zu vereinen. Acht Ammerarten bewohnen das Gebiet: Fuspiza melano - cephala Scop., Miliaria europaea Sw., Fmheriza citrinella L., Glycispina hortulana L. und Huttoni Blyth., Hylaespiza cia L., Gynchramus schoeniclus und pyrrhuloides Pall. Diesen Arten diirfte sich noch F. cirlus L. anreihen, deren Vorkommen am schwarzen Meere sicher constatirt ist. Persien besitzt, mit Aus- 266 Herman Schalow: nalime der beiden obengenannten Rohrammern, dieselben Em - fcmza-Formen wie der Kaukasus. Diesen Arten reilien sicli dann in dem letztgenannten Lande nocli E . intermedia Michahelles und E. striolata Licht an. Plectroplumes nivalis L., welche am unteren Dniepr noeh gefunden worden ist mid auch im nordwestlichen Turkestan als Wintervogel in einer vertikalen Verbreitung bis zu einer Hohe von 4000' sich findet, ist in der Bogdanow’schen Arbeit nicht aufgefiihrt. Familie Alaudidae: Otocoris penicillata Gould, Galerita cristata L., Corys arborea L. (aus Klein-Asien und Persien siclier nachgewiesen), Alauda arvensis L., Oalandrella brachydactyla Lsl., pispoletta Pall, (deserticola Sew.), Melanocorypha calandra L., bimacidata Men. und leucoptera -Pall, sowie Nigrilanda (nov. gen. Bogd.) tatarica Pall. Acht Drosseln, von denen eine zweifelbaft fur das Gebiet. Tardus viscivorus L., musicns L., iliacns (?) L. und pilaris L., Merida vulgaris Ray und torqnata L., Petrocincla saceatilis mid Monticola eyana L. Die fragliche Weindrossel felilt in Klein- Asien und fur das Vorkominen derselben in Persien bilden die wenigen Angaben Menetries die einzige Quelle. Die Wasseramsel des Kaukasus, welche Bogd an ow als Cinclns aquations Bechst. auffiihrt, sclieint zu C. aquations Bechst., var. cashmiriensis Gould (P. Z. S. 1859, p. 494; Birds of Asia pt. XII) gezogen werden zu mussen. Salvin zog die Exemplare des Wasserstaars, welche er aus Erzerum erhalten, zu G. me - lanogaster , wahrend Sewerzow C. leucogaster Eversm als die Hauptfonn des turkestanischen Gebietes bezeichnet. Die Angaben aus den siidlichen Theilen Russlands lauten meist liber C. aquations Bechst. Ist Cinclus asiaticus Gould (nec Sw.) apud Sewerzow, Turkest. Jevotnie zu C. aquations var. cashmiriensis Gould zu ziehen? Oriolus gcdbida L. Bombycilla garrula fehlt in der pontischcn Avifauna. In Turkestan ist der Seidenschwanz als Wintervogel bis zu einer Hdlie von SOOCK beobachtet worden. In Siidrussland erscheint er, mehr oder weniger ban fig, alljahrlich (Goebel, Vogel des Kreises Uinan p. 100). Von den Muscicapiden besitzen Persien und der Kaukasus die vier palaearctischen Formen Butalis grisola L., Mnscicapa Bogdanow’s Vogel des Kaukasus. 267 atricapilla L« und collaris Bechst. sowie JErythrosterna parva Beehst. Laniidae: JEnneoctonus collurio L., Phoneus rujiceps Bechst., Lanius minor Gm. und Homeyeri Cab, (leucopterus Sew.). Zu letzterer Art diirfte wohl auch der L. excubitor L. vom schwarzen Meer (Danford, Ibis 1878, p. 8) zu ziehen sein. In der Familie der Paridae begegnen wir einigen in- teressanten Arten. Bogdanow fiihrt die folgenden auf: Parus major L., phaeonotus Blanf., Mxchalowskii Bogd., Poecile Brandtii Bogd., Caiamophilus barbatus Briss. und Aegithalus caspius Polz. Ferner als fraglich die flinf Arten: Lophophanes cristatus L., Cyanistes coeruleus L., Poecile palustris L. und lugubris Natt., sowie schliesslieh Mecistura caudata L. Von diesen letzteren Arten ist nack Erscheinen des Werkes, wie mir Bogdanow mittheilt, die fragliche M. caudata als M. tephronota Giinth., die ja in ganz Klein-Asien unsere Schwanzmeise ersetzt, sicher gestellt worden. Von den oben aufgefuhrten echten Meisen sind zwei neu: Parus Michcilowskii und Poecile Brandtii . Die echte Parus ater L., die in Klein-Asien vorkommen soli, scheint im Kaukasus zu fehlen. Sie wird hier durch zwei nahe venvandte Fonnen ersetzt. Zunachst durch P. phaeonotus Blanf., die per- sische Tannenmeise, und alsdann durch P. Michalowskii. Parus coeruleus ist fur den Kaukasus noch zweifelhaft. Es ware im hochsten Grade interessant, wenn sich bei genauer und eingehen- der Vergleicliung herausstellte, dass die auf den pontischen Gebirgen wohnende Blaumeise einer eigenen Art angehorte. Auch in Persien fehlt bekanntlich P. coemdeus und wird daselbst durch eine eigene von Blanford beschriebene Art, Cyanistes persicus , ersetzt. In den unteren Gebieten des Dniepr und Don und ebenso in einzelnen Theilen Klein-Asiens haben wir, wenigstens nach den augenblicklich vorliegenden Mittheilungen, die echte P. coeruleus L. Turkestan hat seine eigene von Sewerzow aufgefundene Cyanistes flavipechts und die Gebiete westlich des Ural werden von der neuerdings von Cabanis beschriebenen P Pleskii , deren Verbreitung iibrigens noch nicht ganz sicher festgestellt ist, eingenommen. Im Norden der palaearctischen Kegion tritt dann Cyanistes cyanus Pall. auf. Eine reiche Menge nahestehender interessanter Arten, welclie sammtlich mehr Oder weniger engbegrenzten Gebieten auzugehoren scheinen. Aegithalus 268 Herman Schalow: ;pendulinus (L.) wircl im Kaukasus durcli A . caspius Polz. ersetzt. Bogdanow belehrt mich in einem Briefe, (lass diese letzt- genannte Art mit der von Sewerzow beschriebenen A. castaneus identiseh ware, class aber dem von Polzam in den Protokollen der Naturforschenden Gesellscliaft zu Ivasan gegebenen Namen die Prioritat gebiihrt. Von seiner neuen Art, der Parus \ MieJialoivsJcii , giebt Bogdanow die folgende Besclireibung (Vogel des Kaukasus, p. 87): „107. Parus Michalowskii n. sp. Bogd. — Die kaukasiscbe Tannenmeise. 1840. Parus ater Nordmann (XXII), p. 189. 1879. Parus sp.? Michalowski (LXIX) M. S. Herr Michalowski hat dem Museum der Akademie der Wissenschaften zwei Meisen iiberbracht, die folgendermassen etiquettirt sind: 1) <f 26. April 1878. Suram-Pass. 9. Sept. 1878, Kirschaweli, in der Sekarschen Schlucht. Eine sorgfaltige Bestimmung hat erwiesen, class diese Exemplare einer selbst- i standigen Art angehoren, welche sich scharf von denen, ihr am nachsten stehenden Arten, namlich P. phaenotus Blanf. und P. ater L. unterscheidet und zwischen denselben stelit. Von Parus ater unterscheidet sich (lie besprochene Form durch folgende Kennzeichen: bedeutend grossereDimensionen, bedeutend grossercn und dickeren Schnabel sowie auch grbssere und dickere Fiisse; ferner ist die Farbung des Riickens niclit rein blaulich-grau wic bei der typischen P. ater, sondern olivengrau; dieser olivcngraue j Anflug tritt auch auf den Flugeln auf, die Kopfplatte ist weniger glanzend. Vom P. phaenotus unterscheidet sich die neue Meise dadurch, dass sie bei gleicher Grosse einen langeren Schwanz hat; ferner durch die olivenbraune und niclit einfarbig braune Farbung des Riickens, durch die helle, schmutzig weisse Farbung des Bauches und endlich dadurch, dass die weissen Wangenflecke immer enger werdend langs dem Halse sich weit auf den Rticken ausdehnen, wahrencl bei P. phaenotus diese Flecke auf dem unteren Encle breiter und abgerundet sind, auch noch auf clem Halse bei den Wangen aufhoren. Beim gleichzeitigen Vergleiche der drei Arten erscheinen die Unterschiede scharf und constant. Ich zweifle keineswegs an der Selbststandigkeit dieser Art und verleihe ihr den Namen des Herrn Michalowski, welcher nur Bogdanow’s Vogel des Kaukasus. 269 3—4 Monate in Transkaukasien verweilt und trotzdem eine nicht unbedeutende Anzahl interessanter Vogel gesammelt hat. Ich habe diese Meise im Juli 1871 in einem Tschinara-Walde in Alistandji (bei Wedeno) beobachtet, konnte sie aber nicht er- legen, da ich auf einen Hirsch lanerte und die Flinte mit Kugeln geladen war. Sie kam auf eine Entfernung von zwei Schritt an mich heran, so dass ich dieselbe so genau betrachten konnte, dass ich mit Bestimmtheit sagen kann, dass es nicht P phaenotus gewesen ist. Ausser den auf den Etiquetten an- gegebenen Fundorten hat H. Michalowski diese Meise noch in den Nadelwaldern bei Abas-Tuman beobachtet. Sehr wahr- scheinlich ist es, dass Nordmann gerade diese Meise fiir Min- grelien und Abchasien anfuhrt.“ Die zweite vonBogdanow bekannt gemachte Art bespricht derselbe wie folgt (Vogel des Kaukasus, p. 89); „110. Poecile Brandtii n. sp. Bogd. — Brandt’s Meise. Im Museum der Akademie der Wissenschaften befindet sich ein Exemplar einer Meise, welches der nunmehr verstorbene Akademiker J. Fr. Brandt in Borsehom gesammelt hat (N.5419). Ein Vergleich dieses Exemplares mit den Gattungsverwandten hat erwiesen, dass diese Meise der europaischen P. palustris L. am niichsten steht; trotzdem aber, dass das Exemplar sehr schadhaft ist, unterscheidet es sich von P. palustris durch folgende Kennzeichen: 1. Der Schnabel ist dicker und starker. 2. Die Kopfplatte ist nicht schwarz, sondern schwarzbraun und endet schon am Nacken, ohne sich auf den Hinterhals auszudehnen, wie bei der typischen P. palustris . 3. Der schwarze Kehlfleck mangelt ganz- lich, selbst wenn das Exemplar ein junger Vogel ist, so be- halten die angeftihrten Kennzeichen ihre Bedeutung dennoch bei; jedoch scheint das Exemplar ein alter Vogel zu sein. Eine genauere Untersuchung werde ich in einer vollstandigen Mono¬ graphic der russischen Meisen anfuhren. Fiir den Augenblick begniige ich mich damit, dieser kaukasischen Meise den Namen Parus Brandtii zu verleihen, zu Ehren des Akademikers J. F. Brandt, welcher das einzige Exemplar dieser Meise er- beutet hat.“ Diese Meise, nach einem einzigen schlechten Exemplare auf- 270 Herman Schalow: gestellt, ist die einzige seiner neuen Arten, welche Bogdanow fiir zweifelhaft halt. Aus der Familie der Saxicoliden hat der Kaukasus bei weitem nicht so viele Arten aufzuweisen als die angrenzenden Gebiete Persiens und die des westlichen Turkestan. Sechs sicher bestimmte Arten werden aufgefiihrt. Saocicola isabellina Riipp., oenanthe L., melanoleuca Gould, erythraea H. und E., ampliileuca H. und E. {stcipcizina L.) und leucomela Pall., Arten, die sainint- lich auch Persien bewohnen. Hier treten dann noch S. deserti Riipp., monacha Riipp., chrysopygia (De Fil), morio H. und E., albonigra Hume und picata Blyth. hinzu. Pratincola rubetra und rubicola , die letztere fraglieh. Ruticillidae: Ruticilla plioenicura L., mesoleuca H. und E., ochruros S. G. Gm. und erythrogastra Gould. Hinsichtlich der vorletzten Art schreibt mir Bogdanow: „Zu meiner Ver- wunderung fand ich in den Sammlungen vom Kaukasus und aus Persien keine typischen Exemplare von R. titliys. Alle aus jenen Gegenden stammenden Exemplare gehorten zu R . erythroprocta Gould, die von Gmelin schon bedeutend friiher unter dem Namen Motacilla ochruros beschrieben worden ist.Ich mochte hierzu bemerken, dass Blanford die typisclie R. tithys Scop, in seiner Avifauna Persiens auffiihrt. Mit Bezug auf die vor- stehenden Benrerkungen gebe ich hier eine kurze Synonymic der Art: Ruticilla ochruros (S. G. Gm.). Motacilla ochruros S. G. Gmelin, Reise durch Russland. Pet T. Ill, tab. 19, fig. 3 (1774). Oenanthe rufiventris Vieill., Encycl. method. (1788). Sylvia semiru/a H. und E., Syinb. phys. fol. 66 (1829). Sylvia tithys Menetries (nec L.) Cat. rais. etc. Petr. p. 35, No. 71 (1832). Sylvia tithys Nordmann (nec L.) Obs. sur la faune pontique p. 134 (1840) — part. Ruticilla Cairii Degl., Diet. Univ. d’Hist. naturelle XI, p. 259 (1848). Ruticilla erythroprocta Gould, P. Z. S. p. 78 (1855). Ruticilla tithys De Fil (nec Scop.), Viag. in Persia p. 276 (1865) — Blanf. East. Persia II, p. 166 (1876). — Erythacus rubecula L., welche noch in Klein - Asien vor- Bogdanow’s Vogel des Kaukasus. 271 kommt unci auch aus Turkestan nachgewiesen worden ist, wird im Kaukasus durch die persische Art E. hyrcanus Blanf., er- setzt, wahrencl in Persien selbst beide Formen nebeneinander vorkommen. Cyanecula coerulecula Pall. Neben Lusciola Hafizi Sew. {L. Golzii Cab., Journ. f. Orn. 1873, p. 79) kommt wahrscheinlich auch Eusciola philomela Bechst. innerhalb cler Grenzen des Kaukasus vor. Letztere Art versieht Bogdanow als noch nicht sicher nachgewiesen, mit einem Fragezeichen. Aedon familiaris Men. Von den Rohr- sangern treten auf: Salicaria turdoides Meyer, Calamodyta phrag- mitis Bechst., melanopogon Temra. und als noch zweifelhafte Arten Calamolierpe arundinacea Gm, und palustris Bechst. Cettia sericea Natt. Von den Laubsangern: Hypolais pallida H. und E. und ausser unseren drei gewohnlichen Arten noch die inclische Phyllopneuste tristis Blyth. Von den Golclhahnchen bewohnt nur -Regains flavicapillus Naum, den Kaukasus. Echte Sylvien: Adoplioneus nisorius Bechst., Sylvia atricapilla L., hortensis Penn., curruca Lath., einerea Briss. und mystaeea Men. Auffallencl ist das Fehlen von Sylvia oipthea Temm., welche iiber ganz Klein-Asien als sehr haufige Art verbreitet ist. Neben jwentor alpinus Gm. fiihrt Bogclanow noch A. modularis in seiner Fauna auf. Die letztere Art kommt auch, wenn auch nicht zu haufig, in clen Gebirgsabhangen des Taurus vor. Was die persische Braunelle anbetrifft, so fiihrt Blanford dieselbe als A. rubidus Temm. und S. var. auf und bemerkt, dass das einzige von St. John und ihm gesammelte Exemplar einen intermediaren Charakter zwischen A. modidaris und cler japanischen A. rubidus trage, cler letzteren Art aber naher zu stehen scheine. Familie Motadllidae : MotacUla alba L., dukhunensis Sykes unci lugubris Temm. (?). Galobates sidphurea Bechst., Budytes jlava L., melanocephala Licht., Anthus spinoletta L. (?), Anthus arboreus Bechst. und pratensis Bechst., Agrodroma campestris Pall., also sechs Bachstelzen unci vier Pieper, eine Anzahl, die sich bei genauerer Durchforschung des Gebietes sicherlich noch modi- fiziren wircl. Einige Arten, deren Vorkommen in Klein-Asien constatirt, werden sicherlich auch noch im Kaukasus aufgefunclen werden. Troglodytidae: Troglodytes parvulus Koch, Certhiadae: Certhia 272 Herman Schalow: familiaris L., deren Vorkommen in Persien noch fehlt und Ticho- droma muraria L. Upupidae: Upupa epops L. Die Familie Sittidae ist im Gebiet des Kaukasus reich ver- treten. Neben der gewohnliclien Sitta caesia M. und W. finden wir die schone von Blanford entdeckte persische S. rubicola so- wie ferner, freilieh noch mit einem Fragezeichen, Sitta Neymajeri Mich., fur welche wohl besser der Ehrenberg’sche Name Sitta syriaoa in Anwendung zu bringen ist. Der Kaukasus theilt diese Arten mit Persien; weiter westlich, in Klein-Asien, kommen dieselben Formen vor, nur S. rupicola wird durch S. Kritperi Pelz. ersetzt. In der grossen Gruppe der Insessores begegnen wir, mit Ausnahme eines neuen Spechtes, durchgangig echt palaearctischen Formen. Der Vollstandigkeit halber will ich die Arten hier kurz registriren. Coraciadae: Coracias garrula L. Alcedinidae: Alcedo ipsida L. Ceryle rudis, dessen Vorkommen am schwarzen Meere constatirt, diirfte auch noch im Kaukasus gefunden werden. Meropidae: Merops apiaster L. und persica Pall. Cypselidae: Cypselus apus L. und melba L. Hirundinidae: Hirundo rustica L., Chelidon urbica L., Cotyle rupestris Scop, und riparia L. Caprimulgidae: Caprimulgus europaeus L. Cucididae: Cucidus canorus L. Vielleicht kommt auch Coccystes glandarius L. ver- einzelt vor. Jyngidae: Jynx torquilla L., der bis jetzt aus Persien fehlt. Picidae sechs Arten: Phyocopus martins L., Ge- cinus viridis L. und canus Gm., Picus Poelzami Bogd., major L. und minor L., von denen die vorletzte Art noch zweifelhaft ist. Als Synonym zu Gecinus viridis L. sind Picus Karelini Brandt (Bull. Acad. Sc. St. Pet. IX, p. 12, 1842) und ferner G. Saun- dersi Tacz. (Journal f. Ornithol. p. 349, 1878) zu ziehen. Ich kenne die letztgenannte Art nicht aus Autopsie. Bogdanow theilt mir mit, dass der von Taczanowski beschriebene Grlin- specht nach Vergleichung einer Reihe von Exemplaren aus den verschiedensten Gegenden des Kaukasus, Russlands und des westlichen Europa durchaus nicht von dem gewohnlichen Griin- specht verschieden, und dass die fiir G. Saundersi aufgefilhrten Kennzeichen nicht charakteristisch seien. Gewundert habe ich mich, dass Bogdanow einer Art, welche, wie ich aus einer Notiz Blanford’s ersehe, von Eichwald im Kaukasus ge¬ funden sein soil, keine Stelle in seiner Uebersicht anweist. Es Bogdanow’s Vogel des Kaukasus. 273 ist dies Apternus tridactylus L. Ueber seinen neuen Specht giebt Bogdanow die folgenden Notizen (Vogel des Kaukasus p. 121): „186. Picus Poelzami n. sp. —Der persische Specht. Im Jahre 1868 brachte der Laborant am zoologischen Museum der Universitat zu Kasan, Ed. Poelzam, ein Exemplar eines Spechtes vom Siidufer des kaspischen Meeres, welches schon damals unsere Aufmerksamkeit auf sich zog, aber aus Mangel an literarischen Htilfsquellen nicht genau bestimmt werden konnte. Bei der Bearbeitung des kaukasischen, ornitho- logischen Materials, fand ich in der Sammlung des Museums der Akademie der Wissenschaften drei Exemplare des von Poelzam mitgebrachten Spechtes, die folgendermassen etiquettirt waren: 1) (f 1844. Kaukasus (Kolenati); 2) $ (ira Uebergangskleide) 1844, Grilan (Woskoboinikow); 3) junges (f (im Jugendkleide), 6. Juni 1855, Lenkoran (Baer). Die Vergleichung aller vier Exemplare (2 cf, 1 2 1 juv.) mit verschiedenen Spechtarten aus verschiedenen Gegenden, hat mich zur Ueberzeugung gebracht, dass dieser Specht zur Gruppe folgender Buntspechte gehort: P. Cabamsi\ P. mandarinus , P. Gouldii\ P. Luciani\ P. numidicus. Von alien diesen Spechten stehen ihm P. Gotildii Malh. und P Lticiani Malh. am nachsten. Von P Gouldii Malh. unterscheidet sich aber der neue Specht durch folgende Kennzeichen: Durch einfarbig weisse Wangen, durch einen breiten schwarzen Ziigel, durch weniger intensive und weniger rothliche Farbung der Unterseite, dadurch dass die rothe Farbung des Steisses sich nicht so weit auf den Bauch erstreckt; durch kleinere weisse Flecke auf den Primarschwingen; durch geringeren rothen Nackenfleck und endlich durch einen kiirzeren Schnabel. Vom P Lziciani Malh. unterscheidet er sich dadurch, dass die Unterseite etwas heller ist, der Ziigel breiter, der zweite weisse Fleck von einer schwarzen Binde ganzlich eingeschlossen wird, die Wangen und zweiten Flecke weiss sind, die Flecken auf den Primarschwingen kleiner und der Nacken¬ fleck niedriger gelegen ist. Altes Mannchen. Kopf schwarz mit Metallglanz, Nacken mit einem dreieckigen rothen Fleck versehen; Hinterhals, Bticken und Biirzel schwarz, wenig glanzend; Kehle, Vorderhals, Brust, Bauch und Seiten hell chocoladenbraun; Stirn hell chocoladen- braun. Wangen schmutzig weiss. Am Mundwinkel beginnend Cab. Journ. f. Omithol. XXVIII. Jahrg. No. 151. Juli 1880. 18 274 Herman Sckalow: verlauft ein brciter schwarzer Zltgel unter den Wangen, schickt I hinter denselben einen Zweig naeh oben, welcher dieselben ein- scbliesst und theilt sicli im weiteren Laufe in zwei Zweige, von denen der eine auf die Schulter ubergeht, mit dem Riicken zu- sammenfliesst und das zweite weisse Feld auf dem Halse urn- saumt, der andere verlauft in einem Bogen auf dem Kropfe. Aftergegend und Unterbauck grell roth, Schulterfedern weiss; grosse und kleine Flugeldeckfedern schwarz; Sehwingen schwarz - braun mit paanveise gelegenen weissen Flecken. Die vier mittleren Steuerfedern schwarz, ungefleckt; nur die zweite Feder hat an der Basis einen kleinen rothlichen Fleck. Die aussersten Steuerfedern weisslich-rostrotk mit Querbinden und Flecken. Junges Weibchen. Unterscheidet sicli durch dustere Farben, den Mangel des rotken Nackenfleckes, weniger intensiv roth ge- farbte Aftergegend und dunklere Farbung der Unterseite. Junges Mannchen im Nestkleide. Unterscheidet sick durch dieselben Kennzeiclien, nur ist die Unterseite noch dunkler, ganz braun. Wangen schmutzig-weisslich; die Mitte des unter dem Auge gelegenen weissen Feldes nimmt ein schmutzig-dunkel- brauner Fleck ein. Die Stirn ist von derselben Farbung wie der Kopf. Die schwarzen Federn des Scheitels haben kleine rothe Spitzen. Die weissen Schulterfedern haben einen braunen Anflug. Ich verleihe diesem Spechte den Namen P. Poelzami zu Ehren des H. E. Poelzam, Laboranten am zoologischen Cabinet der Universitat Kasan, welcher zuerst meine Aufmerksamkeit auf diesen Specht gelenkt hat. u Columbidae: Palumbus torqtiatus Aldr., Columba livia Briss., oenas Gm. und Turtur atcntiis Ray. Gallinae , Pteroclidae: Pterocles alchata Pall, und arenaria Pall. Tetraonidae: Tetrao Mlokosiewiczii Tacz., Starna cinerea L., Perdix chukar Gray, Megaloperdix caucasica Pall, und caspia Gm., Attagen francolinus L., CGtttrnix communis Bon. Einigc Arten sind in diesen Familien nicht ohne Interesse. Wir findcn hier den eigenthumlichen Birkhahn, der auch im slld- lichen Russland und in den westlichen Gebieten Turkestans vor- kommt und im Kaukasus T. tetrix L. ersetzt. Die Gruppe der Steinhuhner wird durch das htibsche Caccabis cJmkar reprasentirt. Vielleicht wird auch in den sudlichen Gebieten des pontischen Bogclanow’s Vogel des Kaukasus. 275 Gebirges noch Ammoperdix JBonhami G. R. Gray (P. griseogularis Brandt), welches iiber das nordliche Persien verbreitet ist, gc- funden werden. Mcgaloperdix cauccisicci Pall, wird von Bogda- now eingehender abgehandelt. Wir linden hier ferner den Frankolin, den Durrah, der Perser. Fam. Phasianidae: Phasianus colchieus L. Die Ordnnngen der Grallatoren und Natatoren bieten nichts, das der Erwahnung ganz besonders werth ware. Es sind im allgemeinen die bekannten palaearktischen Arten, die man im Sliden vermuthen darf. Ich werde die einzelnen Species, welche Bogdanow in seiner Uebersicht auffiihrt, auch hier kurz nam- haft machen, urn die iibersichtliche Wiedergabe der Arten in derselben Weise zu Ende zu fiihren, wie ich sie ein Mai bc- gonnen. Ich glaube mit diesem Abdruck vielen Ornithologen, denen das vorliegende Journal zuganglicher ist als die in Kasan erschienene Arbeit des russischen Forschers, einen Dienst zu er- weisen. G PALL A TOPES, Pallidae: Pallus aquaticus L., Crex pratensis Bechst., Orty- % gometra porzana L. und minuta Pall., Gallinula Ailoropus L., PorpJvyrio veterum Gm. und Fulica atra L. Otidae: Otis tarda L., tetrax L. und Houbara sp. ? Oedimemus crepitans Temm. Charadriadae: Vanellus cristatus L., Chettusia gregaria Pall., Charadrius auratus Suck, Squatarola Helvetica L., Eudromias caspius Pall., Aegialites hiaticida L., minor M. und W. und can- tianus Lath., Glareola pratincola L. und Nordmanni Fisch., Cur- sorius isabellinus Temm., Haematopus ostralegus L. und Strepsilas interpres L. Scolopacidae: Numenius arcuatus L. und phaeopus L., Limosa melanura Leisl. und rufa Meyer, Terekia cinerea Gould, Totanus glottis L., stagnatilis Bechst., fuscus L., calidis L., glareola L. und ochropus L., Actitis hypoleucus L., Tringa cinclus L., minuta Leisl., Temminckii Leisl. und subarcuata Gould, Oalidris arenaria L., Machetes pngnax L., Scolopax rusticola L., major L., gallinago L. und gallimda L., Lobipes hyperboreus L., Pecurvirostra avocetta L. und Hypsibates hhnantopus L. Gruidae: Grus cinereus Bechst. und Antropoklcs virgo L. Ardeidae: Ardea cinerea L., purpurea L., Egretta. alba L. IS* 276 H. Schalow: Bogdanow’s Vogel des Kaukasus. und garzetta , Buplms comatus Pall., Bubulcus russatus Wagl., Ardcola minuta L., Botaurus stdlciris L., Scotaeus nycticorax L. Giconiidae: Ciconia alba L. und nigra L. Plataleidae: Platalea leucorodia L. und Ibis falcinellus L. NATATORES. Phoenicopteridae: Phoenicopterus roseus Pall. Anatidae: Gygnus olor Gm. und musicus Bechst., Anser cinereus Meyer, segetum Gm., aruensis Br., albifrons Gm. und minutus Naum., Bernicla ruficollis Pall., Vzdpanser tadorna L., Casarca rntila Pall., Anas boschas L., Oliaidelasmus strepera L., Marmonetta angustirostris Men., Dafila acuta L., Pterocyanea querquedula L., Querquedida crecca L., Mareca penelope L., Spatida clypeata L., Callichen rujina Pall., Fuligida marila L. und cristata Ray, Aythia ferina L., Nyroca leucophtalma Bechst., Glaucion clangula L., Harelda glacialis L., Undina mersa Pall., Mergus merganser L., serrator L. und albellus L. Golymbidae: Colymbits septentrionalis L. und arcticus L., Po- diceps cristatus L., rubricollis Lath., cornutus Lath., auritus L. und minor L. Pelecanidae: Peleeanus crispus Bruch, onocrotalus L. und minor Rupp. Phalacrocoracidae: Phalacrocorax carbo L. und pygmaeus V&W. Procellaridae: Puffinus anglormn Temm. Laridae: Larus canus L., cachinnans Pall, und argentatus Brunn., Chroicocephalus ichtyaetus Pall., ridibundus L. und minutus Pall., Sterna caspia Pall., cantiaca Gm., anglica Mont., hirundo L. und minuta L., HydrocheUdon nigra L., leucopareia Natt. und leucoptera Meiss.
Center of mass or barycenter of a system is the average position of all the mass in a system. In a rigid body, the centre of mass is always in the same place. In a loose collection the center of mass may be in space, as it is in the Solar System. Also, as planets' orbits change slightly, so will the position of the barycenter. A simple way to understand the concept of barycenter is to push a supermarket trolley. If you hold only one corner and push, it will only go in a straight line when you push through the centre of mass. Otherwise a turning force is created. This shows that the mass acts as if it were only in one place. The center of gravity is a closely related term. It is the point where an object can be balanced perfectly by a sharp point holding it up under the object. It is the center of mass acting in a gravitational field. History The concept of center of mass was first introduced by the ancient Greek physicist, mathematician, and engineer Archimedes of Syracuse. Archimedes showed that the torque (turning force) exerted on a lever by weights resting at various points along the lever is the same as what it would be if all of the weights were moved to a single point — their center of mass. Archimedes was the first person to work out ways of finding the center of mass in various objects. Relation between the two terms The center of mass is often called the center of gravity because any uniform gravitational field g acts on a system as if the mass M of the system were concentrated at the center of mass R. Physics Mechanics
<p>I'm trying to fetch some JSON data from my server like so:</p> <pre><code>var a = $.ajax({ url: "data.json", dataType: 'json', data: null, error: function(data) { console.log("error"); }, success: function(data) { console.log("success"); } }); </code></pre> <p>When I do this, the <code>error</code> function is called (<code>error</code> is printed to the console). </p> <p>Curiously, though, when I examine <code>a</code> I see that the correct response text has been returned.</p> <p><code>a</code></p> <pre><code>readyState: 4 responseText: "contents of data.json!" status: 200 statusText: "OK" </code></pre> <p>What's going on? Why isn't the success callback firing if the request is succeeding?</p>
A general election was held in Ecuador on 7 February 2021, the date for the first round of the presidential election, and also a vote about mining in Cuenca. Incumbent president Lenín Moreno, who has held the office since his victory over Guillermo Lasso in 2017, is not seeking reelection. Early results showed that Andrés Arauz was leading, but not enough to avoid a second round. Guillermo Lasso advanced to the run-off after coming in second place, beating Yaku Pérez Guartambel. Former president Lucio Gutiérrez also ran in the election as a member of the Sociedad Patriótica party. The second round was held on April 11, with Lasso defeated Arauz. Lasso will be inaugurated on May 24, 2021. Results First round by province National Assembly References 2021 elections 2021 in South America April 2021 events February 2021 events Politics of Ecuador Elections in South America
The violet is a genus of flowering plants. The common blue violet (Viola sororia) is the state flower of the U.S. state of Illinois. There is also a famous poem that refers to violets. It goes "Roses are red, violets are blue", and then the poet adds his or her own lines to it. It is also February's birth flower. Some Viola species are perennial plants, some are annual plants, and a few are small shrubs. Many species, varieties and cultivars are grown in gardens for their flowers. In horticulture, the term pansy is used for the multi-coloured cultivars often used in bedding by professional gardeners. The terms 'viola' and 'violet' are normally used for small-flowered annuals or perennials, and the wild species. Flowers
<p>So I believe this is just a problem on unix and that it occurs at the first fscanf if the Clion debugger was right, but I don't know why I get the error- Process finished with exit code 139 (interrupted by signal 11: SIGSEGV) - why?</p> <pre><code>struct loginInformation { char username[USERNAME_LENGTH]; char password[PASSWORD_LENGTH]; int type; }accounts[NUM_OF_ACCOUNTS]; void createAccountsFromFile() { FILE *input = fopen("accounts.txt", "r"); int counter; for(counter = 0; counter &lt; NUM_OF_ACCOUNTS; counter++) { fscanf(input, "%s", accounts[counter].username); fscanf(input, "%s", accounts[counter].password); fscanf(input, "%d", &amp;accounts[counter].type); } } int main() { createAccountsFromFile(); } accounts.txt user1 pass1 0 user2 pass2 1 user3 pass3 2 user4 pass4 3 </code></pre>
The Division of Hasluck is an electoral division of the Australian House of Representatives, in Western Australia. It was set up in 2000, for the 2001 federal election. It is named after Sir Paul Hasluck, the Governor-General of Australia from 1969 to 1974, and his wife, Alexandra Hasluck, an author. Geography The division covers the eastern suburbs of Perth, and includes the following suburbs: * Split between Hasluck and Pearce. ** Split between Hasluck and Canning. Members Ken Wyatt is the first Indigenous Australian member of the House of Representatives. Electoral results 2004 election results 2007 election results 2010 election results 2013 election results References Other websites Division of Hasluck - Australian Electoral Commission Hasluck - ABC Australia Votes 2013 Hasluck - Election Blog Ken Wyatt's website Electoral divisions of Australia Western Australia 2001 establishments in Australia
Fitzwilliam is a town in Cheshire County, New Hampshire, United States. As of the 2010 census, 2,396 people lived there. Other websites Town of Fitzwilliam official website Fitzwilliam Town Library New Hampshire Economic and Labor Market Information Bureau Profile Fitzwilliam.org, community website Towns in New Hampshire 1773 establishments in North America
Sheikh Hasina Wazed (; born September 28, 1947) is a Bangladeshi politician. She is the 10th and current Prime Minister of Bangladesh. She has been the President of the Bangladesh Awami League, a major political party, since 1981. She is the oldest of five children of Sheikh Mujibur Rahman. Sheikh Hasina also held the office, from 1996 to 2001. References Other websites 1947 births Prime Ministers of Bangladesh Bangladeshi Muslims Living people Current national leaders
Neue Radspinnen. Beschrieben von Anton Ausserer k. k. Gymnasialtehrer in Feldkirch. Mit Taf. V, (Vorgelegt in der Sitzung vom 3. Mai 1871.) i der folgenden Arbeit war es mir nicht so sehr darum zu thun, nur Beschreibungen neuer Arten zu liefern, sondern vielmehr ihre Stellung zu den verwandten Formen in Betracht zu ziehen, da ich der Ueberzeu- gung bin, dass es nur bei einer solchen vergleichenden Beschreibung möglich ist, das betreffende Thier aus der Diagnose sicher zu erkennen. Daher auch die beigegebenen analytischen Uebersichtstabellen der Arten, welche namentlich den Eleven der Arachnologie erwünscht kommen dürften. i In Bezug auf Begrenzung der Familien und Gattungen, sowie auf Synonyma verweise ich auf Thorell’s „On European Spiders, Upsala 1870 und Remarks on Synonyms of Eur. Sp. ibid. 1870“, welche beiden Arbeiten obnedies keinem Arachnologen fehlen dürfen. Das Materiale zu meinen Untersuchungen lieferte theils meine eigene Sammlung, vorzüglich aber die des k. k. zool. Hofkabinetes in Wien und die Privatsammlungen der Herren Dr. Koch und Graf E. Keyserling. Den beiden genanuten Herren, sowie dem Herrn Director des k. zool, Hofkabinetes Dr. Redtenbacher und Hrn. A. Rogenhofer Custos dortselbst für ihre grosse Freundlichkeit meinen besten Dank. Mastigosoma nov. gen. (paottE Geissel und compa Leib.) Cephalothorax fast doppelt so lang als breit, stark gewölbt mit deutlich abgetrenntem, hohem Kopfe, Thorakaltheil hoch, fast halbkugelig, 816 Anton Ausserer: mit tiefer, weit zurückstehender Rückengruhe, Kopf durch eine tiefe, quere Einsattelung yom Thorax getrennt, hoch, bedeutend schmäler als der Thorax, schön gerundet; derselbe besitzt einen vorspringenden Hicker, auf welchem die 4 Mittelaugen, die ein längliches Rechteck mit den kurzen Seiten nach oben und unten bilden, ihren Sitz haben. Die Seitenaugen stehen nicht, wie bei der Mehrzahl der Spinnen über, sondern neben einander. Die vordern Seitenaugen stehen etwas tiefer als die vordern Mittelaugen, sind von ihnen etwa um ein Drittel weiter als die vordern Mittelaugen untereinander entfernt und stehen etwas seitlich; die hintern Seitenaugen” haben ihren Sitz etwas höher als die vordern und sind von ihnen noch weiter entfernt als die vordern seitlichen von den vordern mittleren: sie sind an der Seite des Kopfes angebracht und stehen wie die vordern Seitenaugen auf einem sehr niedern Hügelchen. In ihrer Grösse sind die Augen wenig verschieden. Mandibeln stark, um ein Drittel länger als am Grunde mitsam- men breit, senkrecht abfallend, Klaue kurz, stark, nach aussen mit einer tiefen Furche. — Maxillen so hoch als breit, nach iunen mit etwas scharfer Ecke, aussen gerundet. — Lippe dreieckig, wenig breiter als lang, vorn zugespitzt. — Sternum schildförmig, länger als breit, mit Höckern gegenüber der Insertion der Hüften. — Palpen schwach, reichen nur bis zur Spitze von Femur I; das Endglied das längste. Klaue schön geschwungen und mehrzähnig. — Füsse 2, 4, 4, 3. Das erste und zweite Paar in ihrer Länge wenig verschieden, verhältnissmässig schr lang; die beiden Hinterpaare bedeutend kürzer und schwächer. Alle Füsse bestachelt. Die Tarseu enden mit 2 kurzen, gebogenen, bezahnten Hauptkrallen und einer starken Afterkralle. Auch sogenannte Nebenkrallen !) sind vorhanden. — Abdomen kurz, nach oben in einen sehr langen sich allmälig zuspitzenden Fortsatz auslaufend, der endlich dünn, cylindrisch wird und (wenigstens im Tode) nach vorn eingeschlagen ist. Der dünne, schwanzförmige Fort- satz ist so lang als ein Fuss des dritten Paares und der dicke keilférmige Theil nur wenig kürzer. — Spinnwarzen 6, ähnlich wie bei Epeira Walek. geformt und angeordnet. Diese ausgezeichnete Gattung hat, namentlich was die merkwürdige Form des Hinterleibes betrifft, auffallende Aehnlichkeit mit Cyphonethis Thorell?), (= Cyphagogus Günther)®), ist aber durch ihre Augenstel- lung wesentlich davon verschieden. Nach Günther’s Angabe, (es wird die 1) Thorell’s (Ou European Spiders I. p. 65) „accessory claws“, „ungues spurii, secundarii.“ 2) Thorell, On Europ, Spid. I. p. 37. 38 (1870). 3) Günther A., On an apparently undescribed Spider from Cochin China. Cuphagogus Mouhotii, (Ann. and Mag. of Nat. Hist., 3. Ser, Vol. X, 1862.) Neue Railspinnen. 817 Augenstellung durch Punkte im Texte veranschaulicht) hat Cyphonethis eine älmliche Augenstellung wie Teiragnatha Latr. Die Afterklaue an den Tarsen may Ginther hei Cyphonethös wohl nur übersehen haben, wenn er nur von 2 Klauen spricht. Mastigosoma ist unzweifelhaft eine Radspinne und dürfte ihre natürliche Stellung in der Nähe von Arachnoura Vinson!) einnehmen. Nur eine Art bekannt. Mastigosoma Idae (M. C.) n. sp. Taf. V, Fig. 4—3. Cephalothorax gelblich, mit feiner nach vorn gerichteter heller Wolle bekleidet. Mundtheile wie der Cephalothorax gefärbt, die Lippe ” etwas dunkler. Spitze der Mandibeln, sowie Mandibularklaue pechbraun. Diese Organe sind von abstehenden Haaren etwas zottig. — Das Basal- glied der Mandibels ist am äussern Falzrande mit 4, am innern mit 3 ungleichen spitzen Zähnen bewaffnet. — Sternum und Coxen etwas dunkler als die Maxillen, mit nach vorn gerichteten dunklen Borstenhaaren bekleidet. — Füsse und Palpen wie der Cephalothorax gefärbt, gegen die Spitze etwas dunkler. Die Schenkel der beiden Vorderpaare besitzen im ersten und zweiten Drittel ihrer Länge je einen braunen Ring. Beine und Tarsen mit feinen Haaren bekleidet, die an den Schenkeln lang, dünn und abstehend, die an den Tarsen und Metatarsen etwas dicker und kürzer, zugleich dunkler gefärbt und anliegend. — Schenkel und Patellen nur mit vereinzelten schwachen Stacheln. Die Tihien und Metatarsen aller Beine hingegen mit sehr zahlreichen kurzen anliegenden Stacheln bewaffnet; nach oben und innen bilden dieselben — besonders auffallend an den beideu Vorderpaaren — gedrängte Reihen, unten und aussen jedoch sind sie zwar auch in Längsreihen angeordnet, jedoch ziemlich weit von einander abstehend und bedeutend länger. Alle Tarsen wehrlos. Die beiden Endglieder der Palpen mit zahlreichen Stacheln versehen. — Abdomen etwas heller als der Thorax gefärbt; Spitze des Schwanzes und Bauch dunkler. Besonders Bauch und Schwanzfortsatz mit anliegenden Haaren dicht bekleidet. . Acussere Geschlechtstheile sind nicht ausgebildet und ist das beschriebene Thier daher jedenfalls ein junges. Länge des Cephalothorax : 8"®- Grösste Breite desselben 5"M- Ganzes Thier vom Kopfe bis zu den Spinnwarzen: 47mm- Von den Spinnwarzen bis zum Ende des Schwanzes; 40MM- Ein Fuss des zweiten Paares, und zwar Femur: 43 MW., Patella: 55, Tibia: 92, Metatarsus: 10, Tarsus: 37™- 1) Vinson, Aranéides des iles de la Réunion, Maurice et Madagascar, Paris 1863, p. 287. Pi. XIII, Fig. 1. Bd. XXI, Abhandl, 403 818 Anton Ausserer: Ein Fuss des dritten Paares, und zwar Femur: 8, Patella: 38, Tibia: 5°2, Metatarsus: 5, Tarsus: 2MM- Von dieser interessanten Spinne findet sich im k. k. zool. Hofka- binete ein Exemplar aus Borneo, gesammelt im Jahre 1852 von der kühnen Reisenden Frau Ida Pfeiffer. Peniza Thorell. Diese von Thorell im Jahre 1868!) aufgestellte Gattung zählte bislang nur 3 südafrikanische Arten: 4. P. testudo Thorell?), 2. P. Thorntonä Blackw.®), 3.. P. Walleri Blackw?), Wir führen in diese Gattung — freilich nicht ohne Bedenken — eine neue südeuropäische Art ein, welche sich sowohl in der Sammlung des.k. k. zool. Hofcabinetes als in der des Hrn. Grafen Keyserling in mehreren Exemplaren vorfand. Dieselbe scheint den Uebergang von Peniza Thorell zu Cyré- arachne Thorel! *) (Cyrtogaster Keyserling 5) zu vermitteln, während nämlich der Cephalothorax mit den Mundtheilen und Locomotionsorganen genau mit den entsprechenden Organen von Peniza Thor. übereinstimmt, hat das Abdomen entschieden mehr Verwandtschaft mit dem der Gattung Cyrtarachne Thor. Es ist dasselbe nämlich breiter als lang, die Grübchen am Seiten- rande sind klein und undeutlich und es finden sich, namentlich bei jungen Thieren, auf dem Rücken mehrere breite, niedrige Höckerchen. Der fehlende Mittelaugenhöcker rückt diese Art ebenfalls Cyrtarachne Thor. näher als Peniza Thor. Peniza europuea n. sp. Taf. V, Fig. 4—7. Cephalothorax fast so breit als lang, hoch, vorn und an den Seiten steil, nach hinten allmälig abfallend. Kopftheil nicht deutlich abgegrenzt, wenig schmäler als der Thorax; von einer Rückengrube keine Spur vorhanden, Einfarbig röthlichgelb, nackt, fein gerieselt. — Mittelaugen 1) Kongliga Svenska Fregatten Eugenies Resa omkring Jorden, under Be- fal of ©. A. Virgin. Aren 1854—1853. Zoologi. Arachnider I. p. 10. 2) Descriptions of recently discovered Species and Characters of a new Genus of Araneidea from the East of Central Africa by J. Blackwall. The Annals and Magazine of Natural History. Third Series. Vol. XVI (1865) p. 348, (Eurysoma Thornihonii Blw.) 3) Ibidem p. 349 (Eurysoma Walleri Blw.). *) Kongliga Svenska Fregatten Eugenies Resa omkring Jorden, Arachn. p. 10. 5) Beschreibung neuer und wenig bekannter Arten aus der Familie der Orbitelae. Isis 1363. p. 80. — Beiträge zur Kenntniss der Orbitelae, Zool,-bot. Ges, Wien 1865, p. 800. Neue Radspiueen 819 fast im Quadrat, die hiuteru nur wenig näher, alle 4 auf einer gemein- schaftlichen schwachen Erhöhung stebend und in ihrer Grüsse wenig verschieden. Vordere Seitennugen von den vordern Mittelaugen wenigstens 41, wal weiter entfernt als letztere von einander; hintere Scitenaugen von den hintern Mittelaugen doppelt so weit als letztere von einander entfernt, mit den vordern Seitenaugen auf einem gemeinschaftlichen Höckerchen stehend und einander fast berührend, sehr klein, die vordern etwas grösser als die hintern. — Mandibeln stark, kürzer als am Grunde mitsammen breit, etwas knieförmig vorgezogen, glänzend, oben und in den Seiten kurz behaart, nach innen mit längeren, feinen Borsten be- kleidet. Innerer Falzrand mit 2 feinen, äusserer mit 3 stärkeren spitzen Zahuchen bewaffnet; wie der Thorax gefärbt. — Fangkralle kurz, dunkel gefärbt, ohne besondere Merkmale. — Maxillen kurz, breit, gerundet, oben und innen mit langer, dichter Bürste. — Lippe breiter als lang, gerundet. — Sternum herzférmig, so breit als lang, nach hinten zuge- spitzt, gewölbt, mit tiefen Eindrücken an der Insertion der Hüften, glän- zend, mit aufgerichteten feinen Haaren weitschichtig bekleidet, etwas dunkler als der Cephalothorax gefärbt. — Palpen kurz, wie die Mund- theile und der Cephalothorax gefärbt. Femuralglied breit gedrückt, nicht bis zu den Seitenaugen reichend. Patellarglied halb so lang, Tibialglied 2% so lang als das Femuralglied. Endglied stark zugespitzt, etwas länger als das vorletzte, beide mitsammen so laug als die Mandibeln am Grunde mitsammen breit. Alle Glieder, besonders die beiden letzten mit Borsten ziemlich dicht bekleidet, ohne Stacheln. — Tasterkralle siehe Fig. 7. — Füsse auffallend kurz und schwach, 1, 4, 2, 3; das erste, zweite und vierte Paar in ihrer Grösse wenig von einander verschieden. Sämmtliche Füsse stachellos, wie der Thorax gefärbt. — Coxa olıne Auszeichnung. — * Femur I so Jang als der Thorax breit, dünner als die Mandibein, unten mit einer Längsreihe von 3 Höckerchen, auf welchen feine Borsten auf- stehen, ausgerüstet; auch oben nach vorn finden sich einige solche bebor- stete Höckerchen vor. Patella I: 44 v. Femur, Tibia I depriwirt, oben mit dicken Höckerchen, um ein Viertel länger als die Patella. Metatarsus so lang als die Patella, stielrund, nach vorn dünner. Tarsus I um ein Viertel kürzer als der Metatarsus, beide so lang als die Entfernung der Seitenaugen. — Das 2. Fusspaar besitzt am Femur und Tibia eben selche Höckerchen wie das erste; dem dritten und vierten Paare fehlen dieselben, — Die Schenkel der beiden Hinterpaare schlanker als die der beiden yordern; übrigens gelten bei allen Paaren dieselben Verhältnisse in Betreff der einzelnen Glieder wie beim ersten Fusspaare. — Abdomen dreieckig, breiter als lang, grösste Breite an der Basis, also hier am breitesten und mit etwas vorstehenden, nach aussen gerichteten Höckern versehen. Vorn viermal so breit als der Thorax, weit über denselben vorgezogen. Haut etwas lederartig, glänzend, mit zahlreichen, fein puuk- 103 * 820 Anton Ausserer: tirten Gruben, die in der Mitte ein Griibchen mit aufgeworfenem glän- zendeu Rande besitzen, versehen. (Achnlich wie bei Gasteracantha Latr. etc.) Die meisten an der Basis, nämlich 7 in einer Reihe von einem Schulterwinkel zum andern, Unten yon den Schulterwinkeln gegen die Insertionsstelle mit dem Thorax beiderseits 3—4. Ueberdies 3 dicht an- einander unmittelbar über dem Stiele. Auf dem Rücken finden sich 4 grössere, welche ein Trapez mit der längsten Seite nach hinten bilden, ausserdem noch zahlreiche kleine von den Seiten fast radienförmig gegen den Bauch laufend. Am Bauche und in den Seiten erscheint die Haut stark gerunzelt. Spinnwarzen wie bei Epeira Walck. Die Epigyne stellt eine kurze, zangenförmige Platte dar. Hinterleib oben graubraun gefärbt, ein breiter, weisser Streifen von einem Schulterhöcker zum andern. Bei erwachsenen Thieren aus Toskana ist das Abdomen oben wohl gerundet, bei jüngeren Individuen jedoch zeigen sich am Seitenrande jederseits 2 niedere, stumpfe Höckerchen. Bei ganz jungen Thieren aus Corfu treten diese Höcker viel schärfer hervor und bemerkt man ausser- dem vorn an der Basis, um das Mittelgrübchen herum 2 — 4 stumpfe Hickerchen. Die Grübcheu selbst sind bei den jungen Thieren ans Corfu verhältnissmässig viel grösser und ausgeprägter, übrigens in gleicher Zahl und Anordnung. Länge des Cephalothorax : 2°6™™ Breite desselben ; 231 = » Abdomens: 5:6" Breite desselben 8UM- » eines Vorderfusses : 5°38" > » Fusses des dritten Paares: 4°4™™ Cyrtophora E. Simon. Ich kenne aus eigener Anschauung nur die europäischen Arten dieser Gattung und gebe einen analytischen Schlüssel zum Bestimmen derselben. C. opuntiae L. D. @ von Simon!) sowohl als auch von Thorell?) als Type der Gattung betrachtet, ist durch Augenstellung, Bildung des Hinterleibes und Lebensweise — sie webt nämlich kein Raduetz — so auffallend yon den übrigen Arten verschieden, dass ich keinen Anstand nehmen würde, nur sie in die Gattung Cyrtophora E. S. einzureihen, und die andern mir bekannten europäischen Arten in die von Menge *) für C. conica Degéer aufgestellte Gattung Cyclosa zu vereinen, wenn 1) E. Simon, Histoire naturelle des Araignées, Paris 1864, p. 262. 7) T. Thorell, On European Spiders, Yin teh Alle 3) A. Menge, Preussische Spinnen. Danzig 1866. p. 73. Neue Radspinnen, 821 ich wüsste, dass auch das mir leider unbekannte Männchen dieselben Abweichungen biete. Vebersicht der europäischen Arten. (RE dommen initsschuülterhöckern u e e me 0. 00 vous SrlomensohneSchiülterliauger . 0... 2. 0 u. een p Am hintern Ende des Abdomens beiderseits ein grosser ge u Höcker. Seitenaugen mehr als um ihren Durchmesser von einander entfernt. C. opuntiae. L. D. ? Abdomen nach hinten in eine Spitze auslaufend, welche durch eine . =» horizontale Einbuchtung in einen obern grösseren und unteren kleineren Hicker getheilt wird; seitlich etwas nach yoru ein etwas breiter Höcker, so dass also das Ende des Hinterleibes von oben gesehen dreihöckerig erscheint. Seitlich in der Mitte kein Höcker. Seitenaugen nicht um ihren Durchmesser entfernt. C. oculata W. Abdomen nach hinten in einen mehr minder hohen Kegel vorgezogen, ohne Scitenhöckerchen. Lippe so hoch als breit, Ohne Silberglanz. €. conica Degéer. 3 Abdomen nach hinten nicht in ainen Kegel vorgezogen. Am Ende des Abdomens beiderseits ein Höckerchen. Lippe halb so hoch als Hheieestidomentiniit Silberglanz me . . . . . “We eee EZ Abdomen oben und seitlich einfach metallisch si. en. nach vorn und hinten zugespitzt. Seitenhöckerchen an dem Ende des Abdomens sehr klein. C. argentea n. sp. Auf dem dunklen Rücken des Abdomens beiderseits ein unterbro- chener, in der Mitte mit grossem eckigen Seitenfortsatze versehener Silberstreifen. Die beiden Seitenhöcker an dem Ende des Abdomeus ziemlich gross; Mittelhöcker sehr stark und gerundet. C. trituberculata Luc. ræs S Cyrtophora argentea n. sp. Taf. V, Fig. 8 Junges Männchen. Cephalothorax schwarz, glänzend. Kopftheil hoch, vorn und in den Seiten stark gerundet. Thorax gerundet, mit breiter Rückengrube, höch- stens um ein Drittel breiter als der Kopf. — Vordere Mittelaugen fast um ihren doppelten Durchmesser von einander nud den vordern Seiten- angen und noch weiter von den hintern Mittelaugen entfernt. Hintere Mittelauzen einander sehr genähert, kaum mehr als um ihren Radius von einander getrennt. Seitenaugen auf einem gemeinschaftlichen Hügelchen stehend, oval, kaum um ihren Durchmesser entfernt. — Mandibeln läuger als mitsammen breit, nach vorn. etwas gewölbt, stark gläuzend, am 822 Anton Ausserer: Grunde pechschwarz, gegen die Spitze gelblich gefärbt. Fangkralle lang, stark. — Maxillen breit, (fast doppelt so breit als lang) nach innen stark gerundet. — Lippe doppelt so breit als hoch, gerundet, wie die Maxillen gelblich, glänzend. — Sternum herzförmig, nach unten ziemlich spitz, quer gerieselt, schwarz, — Füsse 1, 2, 4, 3. Femur I viel kürzer als der Cephalothorax. Alle Glieder wehrlos; nur Femur I hat nach innen gegen die Spitze einen feinen Stachel. Füsse wie die Maxillen gefärbt; Spitze der einzelnen Glieder mit dunklem Ringe. — Palpen ohne besondere Merkmale und wie die Füsse gefärbt. — Abdomen fast dreimal so lang als breit, nach vorn und hinten zugespitzt. Spinnwarzen in der Mitte des Abdomens angebracht, ohne besonderes Merkmal. Der über die Spinnwarzen hinaus vorgezogene Theil des Abdomens besitzt nach unten beiderseits ein kleines Höckerchen. Oben und in den Seiten stark silber- glänzend, unten dunkel, Länge des Cephalothorax : 4:3™™- Im k. k. zool. Hofcabinete befinden sich 2 Exemplare aus Corfu. Cyrtophora conica Degéer (Epeira conica Walck.) scheint durch ganz Europa verbreitet zu sein. €. oculata W. wurde bisher nur in Frankreich’), Italien?) und Deutschland ?) gefunden. ©. trituberculata Luc.*) wurde in Algier entdeckt und seitdem auch in Palermo (Mus. Caes.), Rhodus und Tinos gefunden. Was endlich C. opuntiae L. Dufour betrifft, so hat dieselbe unter allen Arten die grösste Verbreitung; man fand sie nämlich in Süd-Europa, Afrika und Süd-Amerika. — Fast überall, wo Opuntia vulgaris und Agave americana, an welchen Pflanzen sie ihr Nest baut, gedeilit. ©. citricola Forskäl aus Süd-Italien, welche nach Walckenaer 5) sich nur durch den Besitz yon Seitenhöckern am Abdomen von C. opuntiae L. D. unterscheidet, kenne ich nicht. Singa C. Koch. Diese Gattung (im Sinne Tlıorell's‘) vermittelt in maucher Be- ziehung den Uebergang zwischen den beiden so nahe verwandten Familien 1) Walckenaer, H. N, d. Ins. Apt. H. p. 145. 2) Ibidem und Canestrini e P. Pavesi, Araneidi Italiani, p, 59. (Atti della Società italiana di scienze naturali. Vol. XI, Fasc. III. 4868. — Mus. Caes. Vind. Toscana. 5) Sammlung der Herren Dr. L. Koch und Keyserling (Nürnberg und München). 2) Lucas. Exploration scientifique de l'Algérie, Arachn. p. 248. 5) Walckenaer, Hist, nat. des Ins. Apt. Il. p. 143. 6) Thorell, On European Spiders p. 58. Neue Radspinnen, 823 der Epefroidae und Theridioidae. Im Habitus mitsammen zum Ver- wechseln übereinstimmend, zeigen die Arten hei genanerer Untersuchung Verschiedenheiten, welche ihre Zusammengehörigkeit in eine Gattung sehr fraglich wachen — ja es dürfte sich vielleicht bei genanerer Kennt- niss ihrer Lebensweise und einer vergleichenden Untersuchung ihrer Copulationsorgane sogar als nothwendig erweisen, einen Theil derselben (Hypsosinga) in die Familie der Theridioidae zu verweisen. Ich scheide die mir bekannten Arten in 2 Gruppen: a) Singa. Clypeus nieder, daher die Eutferuung der vordern Mittelaugen vom Kopfrande nicht auffaliend grösser — ja zumeist geringer als die von den hinteren Mittelaugen. Die 4 Mittelaugen bilden ein nach hinten convergirendes Trapez. Beim Männchen Tibia I nicht verdickt und gebogen und ohne scharf dreikantige kurze Stacheln, Tibia II verdickt, gebogen und mit scharf dreikantigen, kurzen Stacheln bewaffnet. GS. Merii Hahn ausgenommen). Vulva der © mit vorstehenden Nagel, Weben ein Radnetz. b) Hypsosinga. Clypeus sehr hoch, daher die Entfernung der vordern Mittel- augen von den hintern Mittelaugen bedeutend geringer ist als vom Kopfrande. Die 4 Mittelaugen stehen im Quadrate oder Rechtecke. Beim Männchen Tibia I verdickt, gebogen und mit scharf dreikantigeu Stacheln bewaffnet. Tibia If ohne Auszeichnung. Netze unbekanut, Ich fand $, sanguinea C. Koch zu wiederholten Malen und immer unter Steinen nach Art vieler Theridioiden lebend. Zu Hypsosinga zähle ich die Arten: sanguinea C. K., albovittata Westr., pygmaea Lund. und nigrifrons C. K. Zu Singa: hamata Cl., nitidula C. K., seméatra L. K, amoena Blackw. ? [Heröi Hahn und aurae E. Simon ?] Singa Herii Hahn bildet einen recht natürlichen Uebergang von Singa zu Hypsosynga, indem zwar der Clypeus nieder, die Mittelaugen jedoch nahezu im Quadrate gestellt sind, zugleich sind die Tibien der beiden ersten Fusspaare beim Mänuchen olıne jegliche Auszeichnung. 8. laurae E. Simon scheint der Repräsentant einer noch unbe- schriebenen Gattung zu sein. 894 Anton Ausserer: Das Weihchen, welches allein ich zu untersuchen Gelegenheit hatte, kann zwar zur Art Singa untergebracht werden, das Männchen jedoch, das ich nur aus der Beschreibung kenne, scheint nach der Bildung des Kopfes (la tête est relativement longue, étroite, un pen voûtée et terminée en pointe comme celle dun Theridion?) cher zu Hypsosinga gezogen werden zu müssen. Synoptische Uebersicht der Arten. a) Männchen. 1 Mittelaugen bilden ein Trapez mit der Basis nach vorn. Clypeus nieder, so dass die Entfernung der vordern Mittelaugen vom Kopf- rande nicht auffallend grösser ist, als die von den hintern Mittel- AUGEN (IHREN ne Mr COMM 5 ke Mittelaugen bilden ein Quadrat oder Rechteck. Clypeus sehr hoch, so dass der Abstand der yordern Mittelaugen vom Kopfrande fast doppelt so gross ist, als der von den hintern Mittelaugen. Tibia I etwas verdickt und gebogen, mit starken langen Stacheln bewaffnet. (CAE PSOSENG MH). s s a Sean oa aane SE s e 2 Tibia II ohne Auszeichnung. Hintere Mittelaugen fast um ihren Durchmesser von einander entfernt. S. Herii Hahn, Tibia II verdiekt und gebogen, nach innen mit kurzen, scharfkanti- gen Stachein reichlich bewaffnet. Hintere Mittelaugen kaum um ihren Radius von einander abstehend ...... . . . re 3 Maxillen an der Seite vor der Insertion der Palpen ohne Zahn. Tibia und Metatarsus III und IV mit dunklem Mittelringe. An Tibia I vorn im untern Drittel kein langer starker Stachel, vorn in der Mitte ein solcher langer (2mal so lang als der Durchmesser der Tibia), vorn nur 3 sehr kurze, dreikantige Stacheln. S. semiatra L. K. Maxillen an der Seite vor der Insertion der Palpen mit einem stumpfen Zahne. Tibia und Metatarsus III ohne dunklen Mittelring. An Tibia [I vorn, im untern Drittel ein starker Stachel und etwas vor der Mitte ein zweiter. Vorn wenigstens 6 kurze, dicke Stacheln, die kaum dreimal so lang sind als am Grunde breit... . .« 4 Spitzen aller Fussglieder dunkel; Eindringer?) am Grunde stark verdiekt, wenig vorragend. Färbung und Zeichnung wie beim Weibe.- 3. hamata Cl, b~ 1) E, Simon, Sur quelques Aranéides du midi de la France in Revue et Magas. de Zool. par Guérin-Méneville. 21. ser, T. XX. p. 452 (1868). 2) Vide: Menge, Preussische Spinnen, p. 25 und p. 83, t. 22. er Nene Radspinnen. Nur die Spitzen der Tarsen und Metatarsen dunkel. Eindringer dünn, schwarz, wenigstens um die Entfernung der vordern Mittel- augen vorstehend. Färbung und Zeichnung wie beim Weibe. S. nitidula C. K. Cephalothorax und Basis des Abdomens mit einem weissen Längsfleck, S. albovittata Westr. Cephalothorax ohne weissen Längsfleck . Soo ae E Clypeus höchstens um ein Drittel höher als der Abstand der vordern und hintern Mittelaugen. Nur an der Basis des Bulbus etwas nach innen ein dünner, sichelförmig gebogener sehr spitzer Haken; in der Mitte kein Dorn. S. pygmaea Sund. Clypeus wenigstens doppelt so hoch als der Abstand der vordern und hintern Mittelangen. In der Mitte des Bulbus ein sehr starker, wenpsoebagener Dorm . . s s Mm...» o Peet Coc Am bulbus genitalis etwas unter dem grossen Zahne gegen die Decke (Schiffehen) ein sehr feiner, ziemlich langer, wenig gebogener Fortsatz. Abdomen braunroth mit dunklen Seiten. S. sanguinea C. K. Am bulbus genitalis fehlt der feine lange Fortsatz. Abdomen pechschwarz — an der Basis bisweilen ein heller Fleck. S. anthracina C. K. b) Weibchen: Mittelaugen bilden ein Quadrat oder Rechteck. Scheitelaugen wenigstens um ihren Durchmesser entfernt. Mypsosinga ..... Mittelaugen bilden ein nach hinten conyergirendes Trapez .... . Hintere Mittelaugen von einander weiter entfernt als die vordern und etwas grösser. Cephalothorax einfärbig, rothbraun. Abdomen ebenso gefärbt, hinten beiderseits ein oder zwei schwarze Flecken. Bei manchen Individuen ist sowohl auf dem Rücken als auch an den Seiten ein mehr minder deutlicher gelblicher Längsstreif bemerkbar. S. sanguinea C. K. Hintere Mittelangen von einander nicht weiter entfernt als die CET, ie oo 8 ee Dade oo 6 9 o Auf dem braungelben Gephinlothoraz ein ere vorn zugespitzter, weisser Fleck. S. albovittata Westr. Der weisse Fleck auf dem Cephalothorax fehlt.... ..... Cephalothorax einfärbig, gelbbraun — schwarz. Clypeus sehr hoch. Lippe höchstens um ein Drittel breiter als hoch, Abdomen schwarz- braun mit einem gelben, schmalen Längsstreifen vom Grunde bis zu den Spinuorganen. An der Seite ein eben solcher. Am Bauche jeder- seits ein schmutzig gelber, hinter den Spinnwarzen sich vereinender Streif. S. pygmaea Lund. Bd, XL, Abhandl. 104 825 4 826 Anton Ausserer: Thorax gelbbraun, Kopf schwarz. Clypeus kürzer als der Abstand der vordern und hintern Mittelaugen. Lippe wenigsteis doppelt so breit als hoch, Auf dem Rücken des rostbraunen Abdomens in der Mitte und zu beiden Seiten ein gelbes Längsband, wovon das mittlere im Innern roth gefärbt ist. S. nigrifrons C. K. 5 Hintere Mittelaugen fast um ihren Durchmesser von einander ent- fernt. Tibia I und II unten ohne Längsreihen starker Stacheln. Weisse Längsflecken am Bauche zwischen Geschlechtstheilen und Spinnorganen fehlen. S. Herii Hahn. Hintere Mittelaugen kaum um ihren Radius von einander entfernt. Tibia I unten mit 2 Längsreiben starker Stacheln. . . 2... .° 6 Tibia II ohne Längsreihen von Stacheln. Abdomen länglich Mn. mehr als zweimal so lang als breit, braun, mit weissen gebogenen Querflecken. Spinnwarzen beiläufig in der Mitte des Bauches. Füsse hellgelb mit durchgehends dunklen Spitzen der Glieder. S. laurae E. S. Tibia II mit 2 Längsreihen von Stacheln (2, 2, 2, 2.) Abdomen breitoval mit Längsbinden. Spinnwarzen vom Hinterleibsende wenig UU bse ooo ee oe oO OM Ae 5 no 0 9 5 7 Vulva ohne Nagel (Fig. 9); Abdomen weiss; auf dem Rücken des- selben ein pechschwarzer ovaler Langsfleck, der nicht bis zu den Spinnwarzen reicht und iu der Mitte durch ein unregelmässiges gebuchtetes Längsband in 2 Theile getrennt wird. Der dunkle Fleck wird aus einem zarten, dunklen Netze gebildet. Bauch dunkelbraun, beiderseits ein heller Mondfleck, an den Seiten ein dunkler Langs- fieck. S. semiatra L. K. Vulva mit einem vorstehenden Nagel. Abdomen anders gezeichnet . § Der weisse mediane Längsstreif auf dem Abdomen reicht fast bis zu den Spinnwarzen, seine Seitenäste sind breit und durchbrechen vielfach den dunklen Mittelfleck vollständig. Die Spitzen sämmtlicher Fussglieder sind wenigstens unten dunkel. Seiten des Abdomens vorherrschend hell. Cephalothorax 3, ganzes Thier 8™- S. hamata Cl. Der weisse mediane Längsstreif auf dem Abdomen setzt sich nicht nach unten bis zu den Spinuwarzen fort, zugleich sind seine Seitenäste dünn und kurz und durchbrechen den braunrothen Fleck in der Regel nicht. Seiten des Abdomens vorherrschend dunkel gefärbt. Nur die Spitze der Tarsen uud Metatarsen dunkel. Cephalo- thorax 2™™- Ganzes Thier 5™- S. nitidula C. K. Geographische Verbreitung. a) Singa. 1. 8. kamuta Cl. (Epeira tubulosa Walck.) Ganz Europa. En Neue Radspinnen, 897 2. 8. nilidula C. K. Zwischen §. hamata A. und S. nitidula C. K. finden sich zahl- reiche Uebergangsformen, so dass ihr specifischer Unterschied sehr in Frage gestellt erscheint. Deutschland, Italien, Bulgarien, Egypten (k. k. zool. Hofcabinet.) 3. S. semiatra L. K.: Griechische Inseln, Italien, Krim. Das noch unbeschriebene Weibchen, von dem sich mebrere Exem- plare aus deu angeführten Fundorten im k. k, zool. Hofcabinete in Wien befinden, stimmt in Form und Zeichnung mit dem Mäunchen überein und ist nur etwas grösser und heller gefärbt. Fig. 9, Taf. V. zeigt die Ab- bildung der Copulationsorgane. Dr. L. Koch vermuthet nun, dass diese Art mit Epeira lucina Savigny aus Egypten!) identisch sein dürfte. Ich kenne diese Savigny’'sche Art nicht. 4. 8. laurae E. Simon. Südliches Fraukreich. 5. 8. Merit Hahu. Deutschland , Italien, Bulgarien (leg. Mann, Wien. Mus.) nach Canestrini (1. c. p. 53) auch in Ober-Italien. 6. S. amoena Blw.. Italien, Luca. b) Hypsosinga. 1. H. sanguinea C. Koch. Deutschland. 2. H. albovitlata Westr. (Epeira calva Blw.) Sehweden, England, Deutschland, Italien (Rom, Messina), Griechische Inseln (Sammlung des Herrn Dr. L. Koch), Corfu (Wien. Mus.) 3. MH. pygmaea Lund. (S. Herii Blw. und Westr., S, trifasciata C. K.) Schweden, England, Deutschland. 4. H. anthracina C. K. Deutschland. 5. H. nigrifrons C. K. Deutschland. Epeira albomaculata Lucas*), welche E. Simon*) zu Singa rechnet, hat ein Calamistrum und Cribellum und gehört daher in eine 1) Savigny, Description de l Egypte, Arachn. p. 345, pl. 3, f. 4. 2) Blackwall, A List of Spiders, captured by Prof. E. Percival Wright in the province of Lucca, with characters of such Species as appear to be new or little known to Arachnologists. (The Journ. of the Linn. Soc. Vol. X. p. 432, pl. XVI, fig. 13, 1870). 8) Lucas. Explor. scientif. de l’Algerie, p. 250, pl. 15, fig. 6. *) E. Simon, Histoire naturelle des Araignées, p. 256. 104 * 828 Anton Ausserer: ganz andere Familie. Ich hoffe in einer späteren Arbeit darüber ausführ- licher berichten zu können. Zilla C. Koch. Im yerflossenen Jahre erschienen fast zur selben Zeit zwei vortre ff- liche Abhandlungen über dieses Genus, die eine von Dr. L. Koch in Nürn- berg"), die andere yon Prof. Thorell in Upsala 2). Ich hatte Gelegenheit mit Ausnahme von Zilla Kochi Thor. simmtliche bekannte Species dieser Gattung zu untersuchen und gebe als Resultat meiner Arbeit eine analytische Uebersicht der Arten, was um so mehr gerechtfertigt sein dürfte, da in beiden genannten Abhand- lungen davon Umgang genommen wurde. 2 Arten sind nen. Diese Thiere sehen in Form, Farbe, Zeichnung und Grösse einander zum Verwechseln ähnlich, und es würde daher sehr schwer sein, sie von einander zu halten, wenn nicht die äussern Geschlechtstheile so auflalleude Verschiedenheiten böten. Junge Thiere lassen sich wohl kaum mit Sicherheit bestimmen. Vebersicht der Arten. a) Weibchen. 1. Füsse wehrlos. Erstes Fusspnar 3mal so lang als der Cephalothorax. Kopf einfarbig. Sternum dunkelbraun oder schwarz. Vulya aus einer kleinen, queren, schwarzen Schwiele bestehend. Z. Rossii Thorell. Füsse bestachelt. Erstes Fusspaar mehr als 3mal so lang als der Cephallothorax eee M SE SE APR a ER 2. Vulva ohne Längsfortsatz, bloss aus einem queren kurzen Körper bestehend ee eee re GG eo bo ee ee A Vulva mit einem Längsfortsatze (Nagel). o m 6 3. Hintere Mittelaugen einander bedeutend näher stehend als die vordern Mittelaugen, nicht weiter als um ihren Durchmesser entferdt se: sel + ee SEES ES SEER SEERE 4 Hintere Mittelaugen von einander ebenso weit abstehend als die yordern Mittelaugen von einander. Ihre Entfernung kommt wenig- stens ihrem 3fachen Radius gleich n m 8 1) Beiträge zur Kenntniss der Arachnidenfauna Galiziens. XLI. Jahrbuch der k, k. Gelehrten-Gesellschaft in Krakau, p. 19 (Febr. 1870). ?) Remarks on Synonyms of European Spiders. Nr. }, p. 31—36. Upsala, April 1870. Neue Radspinnen. 829 4. Thorax mit schwarzem Rande. Vulva mit halbringférmigem, schwar- zen Grundgliede, aus welchem ein gelblicher, glänzender, durch einen Lingseindruck in 2 gerundete Höckerchen getheilter Kör- per hervorragt. Z. atrica CK. Thorax ohne schwarzen Rand. Die Vulva besteht aus einem eifår- migen, glänzenden Hivkerehen, das you einem ovalen, glänzenden Ringe umfasst wird. #. Keyserlingit n. sp. 5. Sternum einlarbig, dunkelbraun oder schwarz, Schenkel der drei Hinterpaare wehrlos. Die schwarze Vulva von der Seite geschen, kurz, kegelférmig, von unten und hinten betrachtet, eine breite, ovale Grube mit scharfem Rande darstellend. Æ. moutana C. K. Sternum gelbbraun, mit mehr minder deutlichem, dunklem Rande. Alle Schenkel bestachelt. Die Vulya stellt eine dunkle, breite, sehr niedrige Erhebung dar, unter welcher von hinten gesehen 2 kleine, rundliche Griibehen bemerkbar sind. Z. x-notata Cl. 6. Nagel an der Vulva dünn und wenigstens 4mal so Jang als am Grunde breit (= Tarsus 1), nach vorn sich allmälig verschmälernd, mit einer Längsfurche. Z. Stroemi Thorell. Name ib re senulwurzeigSpitzer 6 6 3 o aan TT 7. Länge des Nagels 4,7 — höchstens halb so laug als Tarsus I. Z. Kochii Thor. Läuge des Nagels 1™™ und nur nm ein Viertel kürzer als Tarsus I. Z. Thorellii n. sp. b) Männchen. i. Palpen so lang als der Leib. £Z. atrica C. K. Palpen kürzer als der Cephalothorax SEE mn 2. Am Grunde des Bulbus nach aussen ein starker, gebogener, vorn gerade abgestutzter Haken. An der Spitze des Bulbus ebenfalls ein feiner, spitzer, gebogener Haken. Z. Stroemii Thorell. AlngdlieserzStellesseingeolchergflaken (5 o 898 5 8 6 a ee 28) 3. Endglied ‘der Palpen viel dicker als Femur I. Am Bulbus etwas unter der Mitte nach aussen 2 starke, grosse Zähne. Z. montana C.K. Endglied der Palpen nicht dicker als Femur I. Keine solche Zähne in der Mitte des Bulbus. Z. w-netata Cl. Die Männchen von Z. Rossii, Keyserlingii, Kochii und Thorellii sind nicht bekannt. 830 Anton Ausserer: Zilla Keyserlingii n. sp. Taf. V, Fig. 11. tu Grösse und Färbung hat diese Art am meisten Aehnlichkeit mit L. atrica C. K., unterscheidet sieh jedoch leicht von ihr durch die Vulva. Cephalothorax von gewöhnlicher Form. Augen stark gewölbt und etwas grösser als bei den andern Arten, daher sie auch einander etwas näher zu stehen scheinen; schwarz. Cephalothorax gelbbraun, von der Rückengrube gegen die Mittelaugen, jedoch diese nicht erreichend, ein dunkler Läugsstreif. — Mundtheile etwas heller als der Thorax gefärbt, ohne Auszeichnung. Lippe fast so hoch als am Grunde breit. — Sternum lang, herzförmig, wie der Thorax gefärbt, mit mehr minder dunklem Rande. — Füsse 1, 4, 2, 3; zart. Schenkel, Schienbeine und Metatarsen aller Füsse bestachelt. — Abdomen von gewöhnlicher Form. Der der Gat- tung eigene Rückenfleck reicht nicht bis zu den Spinnwarzen, sondern hört dort auf, wo sich das Abdomen nach unten biegt. Der dunkle, ge- wellte Rand ist an der Basis am deutlichsten, in der Mitte am undeut- lichsten ausgebildet. Hinten ist derselbe gerade abgeschnitten. Am Bauche zwischen Vulva und Spinnwarzen ein dunkles, breites Längsband und zu beiden Seiten gelbe Tropfen. — Vulva schwarz, unbedeutend vorragend, bestehend aus einem glänzenden, eiförmigen Höckerchen, das von einem ovalen glänzenden Ringe eingefasst wird. Länge des Cephalothorax: 2°5™, Breite desselben 1°9™™- n » ganzen Thieres: 6™™- Ein Fuss des ersten Paares: 10™™- s RE Vierten „ un: Dalmatien. Sammlung des Herrn Grafen Keyserling: Lilla Thorellii n. sp. Taf. V, Fig. 10. Cephalothorax von gewöhnlicher Form, gelblichbraun, mit schwarzer Randlinie, die sich nach vorn allmälig verliert und über den Mandibeln ganz verschwindet. Raum zwischen den Augen dunkel, von den Seiten- augen und über die Mitte dunkle Streifen, zur langen grossen Rücken- grube verlaufend. Die Seitenlinien senden in ihrem vordern Drittel einen knieförmig nach hinten gebogenen Ast aus. — Augen der vorderen Reihe grösser nnd stärker gewölbt als die der hintern Reihe. Die 4 Mittelaugen bilden ein Rechteck mit der kurzen Seite nach oben und unten. — Der ganze Cephalothorax stark glänzend und mit nach vorn gerichteten Här- chen bekleidet. — Mandibeln rothbraun, so dick als Femur I, länger als am Grunde mitsammen breit, stark gewölbt, dicht beborstet. Nach innen Neue Radspinnen. 831 eine gegen die Klaue hin zulaufende, seichte Furche. Zähne am Falz- rande stark, kurz (vorn und hinten 3). — Maxillen und Lippe von ge- wöhnlicher Form, etwas duukler als der Thorax gefärbt, — Sternum gelbbraun mit dunklem Rande, läuger als breit, mit deutlichen Eindrücken an der Insertion der Hüften. — Füsse 1, 2, 4, 3. Coxen I und II sehr gross, so lang als Tarsus II. Alle Schenkel dick, mit dunklen Ringen an den beiden Enden und in der Mitte, die beiden untern Ringe sind jedoch nach vorn und oben weniger kenntlich, — Die übrigen Fussglieder nur an der Spitze dunkel geringelt. Mit Ausnahme der Tarsen alle Fussglie- der mit langen, starken Stacheln bewaffnet, ausserdem alle Glieder mit ziemlich langen, in Reihen angeordneten Borsten bekleidet. — Abdomen von gewöhnlicher Form, sparsam behaart. Auf dem Rücken der der Gat- tung eigenthümliche breite Fleck, der jedoch nicht bis zu den Spinnwar- zen reicht, sondern im letzten Viertel des Abdomens gerade abgestutzt erscheint — nur eine dunkle Linie zieht sich von der Mitte des Flecken bis zu letzgenannten Organen hin. Derselbe ist schwarz und der Länge nach durchbrochen durch ein gelbes, gezacktes Längsband, das aus fest an- schliessenden rhomboidischen Stücken besteht, in deren Mitte ein dunkler Fleck sich zeigt. Seiten und Bauch gelblich mit dunklen Längsflecken und Tropfen. Von der Vulva zu deu Spinnwarzen ein sich nach hinten zuspitzender schwarzer Fleck. — Vulva wie Sternum gefärbt, eine breite zungenförmige Platte mit dünner Spitze darstellend. Ihre Breite ist um ein Drittel geringer als ihre Linge und kommt der Entfernung der yor- deren Mittelaugen von den hintern gleich. — Palpen wie die Füsse ge- färbt, mit dunklen Spitzen der Glieder. Die beiden Endglieder sehr lang behaart und bestachelt. Die Art steht der Z. Kochii Thor. am nächsten und ist haupt- sächlich durch den Bau der Vulva verschieden. Linge des Cephatothorax: 3:5" -; Breite desselben 2:3MM- S „ ganzen Thieres: 7™™- Ein Fuss des ersten Paares: 14. a — sp Cie 5 zie Von Prof. Dr. G. L. Mayr im Prater bei Wien entdeckt. Verbreitung der Arten. Zilla atrica C.K. (Epeira calophylla Blw.) Kommt iu Schweden, England, Deutschland und Italien vor. Z. Stroemii Thorell (Z. montana L. Koch). Schweden, Finnland, Deutschland. Z. x-notata Cl. (Epeira similis Blw.). Scheiut in ganz Europa zu Hause zu sein. 832 Anton Ausserer: Neue Radspinnen. Z. montana C.K.'!) (Z. alpina L. Koch)?). Alpen, Karpathen, Schweden. Z. Kochii Thorell. Nizza und Monaco. Z. Rossii Thorell. Nizza, Monaco; im k. k. zool, Hofkabine in Wien finden sich mehrere Thiere dieser Art aus Amasia in Kleinasien. Erklärung der Abbildungen. Tafel V. Figur i. Mastigosoma īdae n. sp. von der Seite, nach Wegnahme der Füsse %/, der natürlichen Grösse. Kopf und Mandibeln von vom %, der nw ” ” 2) natürlichen Grösse. pa S % % Klauen von Tarsus II. „ 4 Peniza europaea n. sp. sag Be oe a Grössenmass. $ = Klauen von Tarsus I. 6 Te > Palpalklaue. » 8. Cyrtophora argentea n. sp. 9. Singa semiatra L.K. Vulva. 0. Zilla Thorelli n. sp. = i » Keyserlingii n. sp. „ 1) Böckh erwähnt in seiner „Vorläufigen Uebersicht der während der Reise der Fregatte Novara gesammelten Spinnen“ (Verh. d. zool.-bot. Ges. in Wien, XI 1861 p. 390) Z. montana C. K. ans Madeira, Rio Janeiro (!) und Shangai (1!) — Auch mir war die Einsicht in diese Sammlung gestattet, ich war jedoch nicht so gliicklich, auch nur eine Species unserer Gattung darunter zu finden! 2) Z, alpina Giebel („Zur schweizerischen Spinnenfauna“, Zeitschr. f. d. gesammten Naturwissensch., Bd. XXX, p. 443, 1867) kenne ich nicht. Die Be- schreibung ist so mangelhaft, dass man damit wohl schwerlich die Art richtig erkennen wird. Inhandl. d kh xcel. bel hies, d. lusserer Band VAL 1574. | af. V. nene Radspinnen, ix i E 3 ~ FISCHER se
<p>I have a numpy array (p) that represents the evolution of some prices. Additionally I have another numpy array (bins) of the same length that assigns each entry of p to a specific bin starting from 0. The goal is to calculate the mean of prices within each bin and return them in an array p_mean. This can be done by using a for loop like this:</p> <pre><code>p = np.array([100, 100, 101, 102, 103, 104, 106, 103, 102, 103, 100, 105]) bins = np.array([3, 3, 3, 5, 6, 6, 6, 7, 7, 7, 8, 9]) lengthBins = 10 p_mean = np.empty(lengthBins) p_mean.fill(np.nan) for i in range(lengthBins): p_mean[i] = p[bins==i].mean() p_mean // Output: array([nan, nan, nan, 100.33, nan, 102., 104.33, 102.67, 100., 105.] </code></pre> <p>This gives the desired output (including the nans), however I feel there must be a faster way of doing this using numpy without using the for loop.</p>