text
stringlengths 0
187k
|
|---|
بيىل الەمنىڭ ەڭ باي ادامدارىنىڭ داۋلەتى 511 ميللياردقا كەمىدى الەم22 جەلتوقسان 2018، 18:16بيىل الەمنىڭ ەڭ باي ادامدارىنىڭ داۋلەتى 511 ميللياردقا كەمىدى22 جەلتوقسان 2018, 18:16 2014 0استانا، . ٴتىلشىسى. بيىل الەمدەگى ەڭ باي ازاماتتار 511 ملرد دوللاردان ايىرىلدى. بۇل تۋرالى اگەنتتىگى حابارلايدى.ەڭ ٴىرى شىعىنعا ۇشىراعان ازامات كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاعان دجەفف بەزوس. ونىڭ بايلىعى 168 ملرد دوللاردان 115 ملرد دوللارعا قىسقارعان. بيىل ول 53 ملرد دوللاردان ايىرىلدى.تابىستىڭ ازايۋى الەمدىك ساۋداداعى جاعدايدىڭ شيەلىنىسۋى مەن اقش ەكونوميكاسىنىڭ قىرقىنى تومەندەيدى دەگەن قاۋىپپەن بايلانىستى.سونداياق وسى جىلى الەۋمەتتىك جەلىسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى مارك سۋكەربەرگ تە قوماقتى قارجى جوعالتقان. ونىڭ بايلىعى 23 ملرد دوللارعا كەمىدى. ساراپشىلار ونى الەۋمەتتىك جەلىگە قاتىستى شىققان داۋمەن بايلانىستىرادى.ازيادا ٴىرى كولەمدە شىعىنعا ۇشىراعان كومپانياسىنىڭ يەسى ۆان سزيانلين بولسا، ەۋروپادا يەسى گەورگ شەففلەر قوماقتى قارجىدان قاعىلعان. ۆان سزيانلين 11،1 ملرد دوللاردان، گەورگ شەففلەر 14 ملرد دوللاردان ايىرىلعان.مۇناي باعاسىنىڭ قۇلدىراۋى مەن باتىس ەلدەرىنىڭ سانكسيالاردى كۇشەيتۋىنە قاراماستان رەسەيلىك باي ازاماتتار جىلدى جاقسى اياقتاعان. رەسەيدىڭ ەڭ باي ازاماتتارىنىڭ داۋلەتى جالپى 225 ملرد دوللارعا دەيىن كەمىگەن. جالپى وسى جىلى كورسەتكىش 2كە تومەندەگەن.بيىل رەسەيلىك بيزنەسمەن ولەگ دەريپاسكي ٴۇشىن ٴساتسىز بولدى. ول اقشتىڭ سانكسيالارى سالدارىنان 5،7 ملرد دوللاردان ايىرىلعان.05 جەلتوقسان 2015, 11:16ورداباسى اۋدانىنا 21 ملرد. 511 ملن. تەڭگەدەن استام ينۆەستيسيا تارتىلعان |
روزىنىڭ بېشىنى تىك تۇتۇش، روزا ئارقىلىق قەددىنى تىك تۇتۇشتۇر ئاللاھنىڭ كىتابى قۇرئان غا يۈزلەنسىزنىڭ ئورنىڭىز: باشبەت ئەسەرلىرىمىز رامىزان يازمىلىرى روزىنىڭ بېشىنى تىك تۇتۇش، روزا ئارقىلىق قەددىنى تىك تۇتۇشتۇريوللىغۇچى: يوللانغان ۋاقتى: 2015 يىل 06 ئىيۇن ئورنى: رامىزان يازمىلىرى ئىنكاس : 0رامىزان، ئۇنىڭغا قارشى تۇرغانلارغا قارىماستىن بەرىكىتى، ئىنايىتى، ھىدايىتى ۋە مۇھەببىتى بىلەن يەنە كەلدى.ھەر كىم ئۇنىڭدىن ئۆزىگە چۇشلۇق بىر ھەسسە ئالالىدى. ئۇ يوقسۇللارنىڭ داستىخىنىدا ئىسسىق بىر قاچا ئوماچ، يېتىملەرنىڭ بېشىنى سىلايدىغان قول بولدى. گۇناھ ئاققان كوچىلارنى پاكلايدىغان رەھمەت يامغۇرى، مىسكىن كۆڭۈللەرگە خۇشاللىق ئاتا قىلىدىغان ئۈمىد، گۇناھكارلار قاقىدىغان ھەق دەرۋازىسى بولدى.مۇئمىنلەر روزىنىڭ پېشىنى ئاللاھ قا بەرگەن ۋەدىسىنى چىڭ تۇتقاندەك تۇتتى. خۇددى ئەقەبەدە ساھابىلەر بەيئەت قىلىش ئۈچۈن سۆيۈملۈك نەبىنىڭ قولىنى تۇتقاندەك چىڭ تۇتتى. ئۇلار رامىزاننى ئاللاھ قا بەرگەن ئەھدىسىنى يېڭىلاشنىڭ بىر پۇرسىتى دەپ بىلدى. رامىزان پۈتمەس تۈگىمەس بىر پۇرسەت دەپ بىلدى.روزىنى پەقەت ئاشقازانلىرىغا تۇتقۇزمىدى. ئۇلارنىڭ كۆزلىرى، قۇلاقلىرى، قوللىرى، ئاياقلىرى، تىللىرى، ئېغىزلىرى، كۆڭۈللىرى، ئەقىللىرىمۇ روزا تۇتتى.رەسۇلۇللاھ مۇنداق دېگەن ئىدى: روزىدا شەيتانلارغا كىشەن سېلىنىدۇ.مۇئمىنلەر رامىزاندا كۆرۈندىغان ۋە كۆرۈنمەيدىغان شەيتانلارنىڭ شەخسى، كوللىكتىپ ۋە ئاممىۋى شەيتانلارنىڭ قانداق باغلىنىدىغانلىقىنى كۆردى.رامىزاننىڭ مۇئمىننى قانداق ھۆرلۈككە ئېرىشتۈرىدىغانلىقىنى كۆردى. روزا بىلەن سىنالغان ئىرادىنىڭ، بۇ ئېمتىھاندىن يۈزى ئاق ھالدا چىققاندا، ئۇنىڭ ئەگكىلى بولمايدىغان پولاتتەك تاۋلانغان ئىرادىگە ئايلىنىدىغانلىقىنى بىلىپ يەتتى.يەنە بەزىلەرنىڭ نېمە ئۈچۈن رامىزاندىن بىسمىللادىن قاچقان شەيتاندەك بىئارام بولغانلىقىنى، نېمە ئۈچۈن گەندە پۇرىقى ئالغان چىۋىندەك روزىدىن قاچقانلىقىنىمۇ بىلىپ يەتتى.مۇئمىنلەر روزا ئارقىلىق ئىنسانىيەت ئارىسدا ئاققان ئىككى ئېقىندىن پاكىز بولغان ئېقىنغا كىردى. ئۆزى ئائىت بولغان ئىنسانىيەت كارۋىنىنى يەنە بىر قېتىم ئەسلىدى. ئىنسانىيەتنىڭ ئۆزگەرمەس قىممەتلىرىگە مەنسۇپ بولۇشنىڭ؛ ئىنسانىيەت تارىخى بىلەن تەڭ تۇش بولۇشنىڭ پەخرىگە ئىگە بولدى.شۇنداق ئەمەسمۇ؟ قۇرئان رامىزان روزىسى ئىلگىرىكى ئۇممەتلەرگە پەرز قىلىنغاندەك سىلەرگىمۇ پەرز قىلىندى دەيدۇ ئەمەسمۇ؟ بۇ، روزا ئىنسانىيەت بىلەن تەڭ دېمەتلىك، ۋەھىي ئەنئەنىسىنىڭ ئۆزگەرمەس بىر قانۇنىيىتى دېگەنلىك ئەمەسمۇ؟ھەئە، شۇنداق دېگەنلىك بولىدۇ. شۇڭا روزىدار ھەر مۇئمىن، تۇنجى ئىنساندىن بۈگۈنگىچە ئۆتكەن ئىنسانىيەت كارۋىنىغا قوشۇلغان بىر يولۇچى، ئەلۋەتتە. شۇڭا روزا بىر ئامانەت.خۇددى ئۇنى بىر تۇغ، بىر بايراق دەپ تەسەۋۋۇر قىلىڭھەر بىر مۇئمىن، بۇ ئامانەتكە ساداقەت كۆرسىتىپ، ئۇنىڭ بېشىنى تىك تۇتۇشى كېرەك. روزىنىڭ بېشىنى تىك تۇتالمىغانلار، روزىنى ئەسلى روھىغا مۇۋاپىق ھالدا تۇتالمىغان بولىدۇ. روزىنى پەرز قىلغان ئۇلۇغ ئاللاھ، رامىزاننىڭ قۇرئان تۇغۇلغانلىقىنىڭ تەنتەنىسى ئېيتماقتا: رامىزان شۇنداق بىر ئايدۇركى، ئىنسانىيەت ئۈچۈن يېتەكچى بولغان، يولباشلىغۇچى ۋە ھەقنى باتىلدىن ئايرىش ئالاھىدىلىكى بىلەن، ھەقىقەتنىڭ ئوپ ئوچۇق دەلىللىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان قۇرئان مانا بۇ ئايدا نازىل بولۇشقا باشلىدى .بۇ نوقتىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا، روزا تۇتۇش قۇرئاننى تۇتۇش، ئۇنىڭ تەلىماتلىرىنى تۇتۇش دېگەنلىك بولىدۇ. بولۇپمۇ قۇرئاننى ھاياتنىڭ ئىچىدە، كۈنتەرتىپنىڭ ئەڭ يۇقىرى پەللىسىدە تۇتۇش دېگەنلىك بولىدۇ.قۇرئان كۆرسەتكەن تۇرمۇش ئۇسۇلىنى تۇتماستىن روزىنىڭ بېشىنى قانداقمۇ تىك تۇتقىلى بولسۇن؟ئۇ شۇنداق قۇرئانكى، رامىزان ئۇ نازىل بولغانلىقى ئۈچۈن مۇبارەك بولغان.مۇئمىنلەر بېشىنى تىك تۇتۇشقا، بۈگۈن باشقا ۋاقىتلارغا قارىغاندا بەكمۇ مۇھتاج. چۈنكى بەزىلەر ئۇلارنى بوينى پۈكۈلگەن، قەددى ئىگىلگەن ھالدا كۆرۈشنى بەكمۇ خالايدۇ. شۇڭا، گەدىنىگە مېنىدۇ، ئىتتىرىدۇ ۋە دۈشكەلەيدۇ. مانا رامىزان تېپىلغۇسىز بىر پۇرسەت.رامىزاننىڭ بېشىنى تىك تۇتقانلار! قىلچىلىك شۈبھىڭىز بولمىسۇن، روزىمۇ بېشىڭىزنى تىك، قەددىڭىزنى رۇس تۇتىدۇ. |
ئانامنىڭ ئانا تىل ھەققىدىكى خاتىرىلىرى ئۇيغۇر ئانا تىل كومىتېتى ئۈمىد ئۇچقۇنىئاپام خەلچەم تىلەشىۋا ۋاپاتىنىڭ بىر يىللىقىغا بېغىشلايمەنئاپامدىن ئايرىلغان شۇ زۇلمەتلىك كۈندىن بېرى ئۇنىڭدىن قالغان بارلىق تەئەللۇقات ۋە خاتىرىلەر بىلەن يۈزلىشىشتىن ئۆزۈمنى قاچۇرۇپ كەلدىم. بۇ بەلكىم، باشقىلارنىڭ ئۆز يېقىنلىرىدىن ئايرىلغاندىن كېيىن ، مەرھۇم بولۇپ كەتكەن شۇ كىشىنىڭ ئۆزىگە بەرگەن بارلىق خاتىرىلىرىنى يېقىندىن سىنچىلاپ قاراشلىرى ياكى بۇرۇنقىدىن بەكرەك دىققىتىنى بېرىپ قەدىرلىشىدەك ئەھۋال بىلەن سېلىشتۇرغاندا سەل غەيرىرەك تۇيۇلىدىغان ئەھۋال ۋە پىسخىكا بولۇشى مۇمكىن. لېكىن ، ئامالىم يوق، خاتىرىلەرنى قولۇمغا ئالغىنىمدا تېخىمۇ بەك ئازاپلىنىدىغىنىمنى بىلەتتىم، شۇڭا ئازابتىن ۋە رېئاللىقتىن ئۆزۈمنى قاچۇرغىنىمدۇر ئەتىمالىم.ئاپامدىن قالغان بەزى خەتچەكلەردىن تىپىك بىر ئۇيغۇر ئانىنىڭ پەرزەنتلىرى ۋە نەۋرە چەۋرىلىرىنى تەربىيەلەشكە سىڭدۈرگەن مېھرى ۋە زېھنىنى كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇ. شۇڭا ئالمىدەك يۈرەكتە ئالەمچە سۆيگۈ دەپ ، بىر ئانىنىڭ سۆيگۈسىنىڭ دۇنيانى تىترىتىشكە قۇربى يېتىدىغانلىقىغا ۋە ئەۋلاتمۇ ئەۋلات داۋاملىشىدىغانلىقىغا ئىشەندىم .بۈگۈن ئاپامنى سېغىنىپ ۋە ئەسلەپ، ئىشكابىمدىن ئۇنىڭ ھايات ۋاقتىدا ماڭا يازغان بۇ دەپتەر قىزىم زۇلھاياتقا ئائىت دەپ بېغىشلىما يېزىلىپ تەييارلانغان ، ئىچى ئۇيغۇر تارىخى، مەدەنىيىتى ۋە تۈرلۈك بىلىم مەبەلىرىدىن توپلانغان ئىككى دانە خاتىرە دەپتەر ۋە بىر باغلام سالام خەتلىرىنى قايتا كۆرۈپ چىقتىم. خەتلەر گەرچە نورمال سالام خەت شەكلىدە يېزىلغان بولسىمۇ، لېكىن ئۇنى بىر ئانىنىڭ پەرزەنتلىرى ئالدىدىكى ئۆزى مەسئۇلىيەت دەپ بىلگەن ئانا تىلىمىزنى قوغداش ھەققىدىكى بىر مىراس،بىر خەزىنە، باشقىچە قىلىپ ئېيتقاندا، ۋەتەندىكى خەلقىمىزنىڭ ۋە ئەجداتلىىرىمىزنىڭ بىزدىن كۈتىدىغان ئاخىرقى ئۈمىدى ۋە نىداسى دەپ چۈشىنىشكە بولاتتى.ھەممە ئانىلار پەرزەتلىرىنىڭ قەلبىدىكى قەھرىمانى ۋە پىداكار كىشىلىرىدۇر. شۇنىڭ قاتارىدا ئاپام خەلچەم تىلەشىۋامۇ مېنىڭ قەلبىمدە ئائىلىسى ئۈچۈن بارلىقىنى بېغىشلىغان ، ھايات يولىدىكى تۈرلۈك تەتۈر شاماللارنىڭ سەۋەبىدىن سەرسانلىق ۋە دىشۋارچىلىقتا ئۆز ھالال جۈپتى ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرگە ھەمراھ بولۇپ، جاپا ۋە مۇشەققەتلەرنى بىرگە تارتقان، مىللەتنى ئويغىتىش ۋە مەنىۋىي ھايات بېرىشتە مەشئەل ياققان بۇ ئەدىپ، شائىر ۋە يازغۇچىنىڭ ھايات ۋە ئىجادىيىتىدە مۇھىم رول ئوينىغان بىر خانىم ئىدى.تۈركىي تىللار دىۋانى نەشردىن چىققاندا دادام ناھايىتى خوش بوپ كەتكەن ئىدىئاللاھقا شۈكرى، يائاللا، بۇ كىتابنى خۇددى بالامنى كۆتۈرگەندەك شەھەرمۇشەھەر كۆتۈرۈپ يۈرۈپ ، تىقىپ ساقلاپ يۈرۈپ بەكمۇ ئەنسىرىگەنتىم.ھېلىمۇ بۇ ئەسەر تەرجىمە قىلىنىپ خەلقىمىز بىلەن يۈز كۆرۈشتى دېگەن سۆزلىرى ئېسىمدە. بۇ ھەقتە ئائىلىمىزنىڭ مۇنداق بىر ھېكايىسى بار:1949يىلى ئۈچتۇرپاندىن ئايرىلىش ۋاقتىدا ئۆيدىكى بەزى كىتاپلارنى تاشاخۇن دېگەن كىشىگە ساقلاشقا ھاۋالە قىپتىكەن.چۈنكى ئەينى ۋاقىتتىكى قالايمىقان ۋەزىيەتتە ، ئۆي ئاختۇرۇشلار دائىم بولۇپ تۇراتتىكەن. بۇ كىتابنىڭ ئارىسىدا غ ئۆتكۈر دېگەن ئىمزا قويۇلغان دىۋانۇ لۇغەتىت تۈرك مۇ باكەنتۇق.ئۇ كىشى كىتاپلارنى تامنىڭ ئارىسىغا ئېلىپ ساقلىغانىكەن.كېيىن 1955يىللىرى سەيپىدىن ئەزىزى كىتاپنى سۈرۈشتۈرۈپ ئادەم ئەۋەتىپتۇ.ئاپىمىز تاشاخۇن ئاكىغا بىر باغاقچە يېزىپ كىتاپنى سۈرۈشتە قىلغان كىشىلەرگە بېرى توغرىلىق بارمىقىنى بېسىپ باغاقچە يېزىپ بېرىپتۇ، شۇندىن كېيىن ئۇ كىتاپنىڭ نەدە ئىكەنلىكى توغرىسىدا ھېچ خەۋىرى بولماپتۇ. 1978يىىلى ئابدۇرېىم ئۆتكۈر، مىرسۇلتان ئوسمانوۋ ، ئابدۇسالا م ئابباسوۋ قاتارلىقلار بۇ كىتاپنىڭ تەرجىمە ۋەزىپىسىنى تاپشۇرۋالغاندىن كېيىن كىتاپنىڭ ئىككىنچى ۋارىقىنى ئېچىپ دادام ئۆزىنىڭ ئىمزاسى قويۇلغان ئاشۇ كىتاپ ئىكەنلىكىنى كۆرۈپ ناھايىتى ھاياجانلانغانىكەن.ئۇقۇشۇمچە ئۇ كىتاپ ئاپتونۇم رايونلۇق مۇزېيدىن كەلتۈرۈلگەن بولۇپ، سەيپىدىن ئەزىزى ئەپەندى مۇزىيغا تاپشۇرۇپ بەرگەنىكەن. بۇ شاھانە ئەسەرنىڭ ساقلىنىپ قېلىشىدا ئائىلىمىزنىڭ بولۇپمۇ قەيسەر، قورقماس ئاپىمىزنىڭ رول ئوينىغىنىدىن مەنمۇ ناھايىتى خوش بولدۇم.مەرھۇم دادام ۋە ئاپاملارنىڭ ھاياتى ۋە ئوبرازىنى يورۇتۇپ بېرىش ئۈچۈن بىر قېرىندىشىمىز ئۇلار ھەققىدە ئاۋتوبىئوگرافىيە يېزىشنى داۋاملاشتۇرىۋاتىدۇ، ئىنشائاللاھ خەلقىمىز بىلەن يۈز كۆرۈشكۈسى. بۇ ئەسلىمىدە مەن پەقەتلا ، كىچىك دائىرىدە ئۇنىڭ ماڭا يازغان خەت چەكلىرى ھەققىدىكى نۇقتىدا توختالماقچى.ئاپامنىڭ خېتى ماڭا ناھايىتى دانلىق ۋە چىرايلىق كۆرۈنەتتى، مەن ئۇنى دورىيالمىدىم،خېتىم چىرايلىق ئەمەس. ئاپامنىڭ قۇمۇل ئەدەبىياتى نىڭ 2013يىللىق 5 سانىغا بېسىلغان مەرھۇم قەدىناسىم ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرنى ئەسلەيمەن ناملىق ئەسلىمىسىدە مۇنداق بايان قىلىدۇ: 1950 يىلى ئۆتكۈر ئەپەندىم يەنە بىر قېتىم سىياسىي مەھبۇسلار تۈرمىسىدە ئالتە ئاي ياتقاندىن كېيىن ، سىياسىي قانۇن كادىرلار مەكتىپىدە رىجىم ئاستىدا تەرجىمانلىق قىلدى. كېيىن 1953يىلى شىنجاڭ گېزىتى دە نۇرغۇن پىرىنسىپال خاتالىقلار كۆرۈلگەندىن كېيىن ، سەيپىدىن ئەزىزىنىڭ بۇيرۇقى بىلەن ئۆتكۈرنى شىنجاڭ گېزىتى تەرجىمە تەھرىر بۆلۈمىگە يۆتكەيدۇ.كۆپىنچە كىشىلەر ئۆتكۈر ئەپەندىنى پەقەت يازغۇچى، شائىر دەپلا تونۇيدۇ. ئەمما، ئۆتكۈر ئەپەندى يېتىلگەن ئەدەبىي تەرجىمان ئىدى. ئۇ ۋاقىتتا ئىككىمىز بىر بۆلۈمدە ئىشلەيتتۇق . ئۆتكۈر ئەپەندىم تەرجىمە ئىشلىرىنى جان دىلى بىلەن ئىشلەش بىلەن بىرگە باشقا يولداشلار ۋە ياشلارغا تەرجىمىنى جانلىق ، ئاممىباپ تەرجىمە قىلىشقا يېتەكچىلىك قىلاتتى، گېزىتنىڭ پۈتۈن ماقالىلىرىنى ئۆزى باشتىن ئاخىر سېلىشتۇرۇپ چىقاتتى. باشقىلار سەككىز سائەت ئىشلىسە، ئۆتكۈر ئەپەندىم رىجىم ئاستىدا بولغاچقا ئون سائەت ھەتتا بەزىدە 12 سائەت ئىشلەيتتى..ئۇنىڭ ئۆز قولى بىلەن كۆچۈرۈپ ماڭا سوۋغا قىلغان ئىلى سۇلىرى ناملىق دادامنىڭ بىر پارچە شېئىرىمۇ مېنىڭ قولۇم ئارقىلىق چەتئەلدىكى قېرىنداشلىرىمىز ئارىسىدا تارالغانىدى. بۇ ئىككى خاتىرە دەپتەرنىمۇ ، كۆپلىگەن كىتابلاردىن ئۈزۈندە ئېلىپ، ئېرىنمەستىن قولى بىلەن يېزىپ ، كۆچۈرۈپ توشقۇزغانىدى.خاتىرىگە يېزىلغان خەتلەر ناھايىتى چىرايلىق ۋە دانلىق ئىدى. يۇقىرىدىكى بايانغا ئاساسلانغاندا ۋە بىزگە سۆزلەپ بېرىشىچە ئەينى ۋاقىتتا دادام بىلەن شىنجاڭ گېزىتى ئىدارىسىدا ئىشلىگەن ۋاقتىدا كوررېكتورلۇق خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىپتىكەن. شۇڭا ئىملاسى توغرا ۋە خېتى چىرايلىق بولۇشى مۇمكىن .گەپنى سالام خەتلەردىن باشلىساق، ھەر قېتىملىق سالام خەتتە ئاپام بىزنىڭ ئەھۋالىمىزنى سورىغاندىن باشقا يەنە ئوغلۇمنىڭ ئوقۇش ئەھۋالى،ئوغلىمىزنى تەربىيەلەش، مەيلىگە قويۇۋەتمەي، ئەركىلەتمەي چوڭ قىلىشىمىز، ۋاقتىمىزغا بالىغا ئاجرىتىشىمىز كېرەكلىكى ھەققىدە ، ئۇنىڭ ئەقىللىق ئۆسۈپ يېتىلىشى ئۈچۈن ياڭاق، كۈنجۈتلەرنى ئۈزۈلدۈرمەي ئىستىمال قىلىپ تۇرىشىمىز كېرەكلىكى ھەققىدە نەسىھەتلىرى بار ئىدى. ھەتتا بىر پارچە خېتىدە كۈنجۈتنى ئىستىمال قىلىش ھەققىدە مۇنداق يازغانىدى:خالتىغا تۆت قاپ پىششىق كۈنجۈت سېلىپ قويدۇق. ئۇدۇللۇق قاچىغا بىر قوشۇقتىن سېلىپ، ئۈستىگە ياڭاق مېغىزىنى ئېزىپ ئارىلاشتۇرۇپ كۈندە ئەتىگەن ۋە ئاخشاملىرى بىر ئىككى قوشۇقتىن يەپ بەرسە پايدا قىلىدىكەن، كۈنجۈت ئىسسىق نەرسە ھەم ئۇنىڭ تەركىۋىدە سىنك ماددىسىمۇ بار ئىكەن. نىھات يېگىلى ئۇنىمىسا ، يالغۇز كۈنجۈتنىلا يېسىمۇ بولىدۇبالا تەربىيەسىگە ئائىت يەنە مۇنۇ قۇرلارنى سىلەر بىلەن بەھرلەنگىم كەلدى: نىھاتقا تەربىيەۋىي ئەھمىيىتى بار ھېكايىلەرنى، مەسەللەرنى ۋە گەپ سۆزلەرنى سۆزلەپ بېرىڭلار. شېئىرلارنى يادلىسۇن. شۇنداق قىلغاندا تۇتۇۋېلىش قابىلىيىتى ئۈستۈن بولىدۇ. يۇقىرىدا مېنىڭ دېگەنلىرىمنىڭ ھەممىسى ساغلام بولغاندىلا قىلغىلى بولىدىغان ئىشلار. شۇنىڭ ئۈچۈن بىر ئائىلە كىشىلىرى ئۆزەڭلارنىڭ سالامەتلىكىگە ئەھمىيەت بېرىڭلار. قول تېلېفۇنىنى كۆپ ئىشلەتمەڭلار. ھەر ئىش يولىدا بولغىنى ياخشى، كومپىيۇتېر ئالدىدا ئۇزاق ئولتۇرماڭلار، يېمەك ىچمەككە دىققەت قىلىڭلار، پۇتۇڭلارنى ئىسسىق تۇتۇڭلار، پۇتنى ئىككىنچى يۈرەك دەپ ئاتايدىكەن. پۇتۇڭلارنى بىر كۈن توختاپ بولسىمۇ ئىسسىق سۇغا 1520 مىنۇتلار ئەتراپىدا چىلاپ بېرىڭلار، قان ئايلىنىشنى ياخشىلايدىكەن. دەم ئېلىشقىمۇ ئەھمىيەت بېرىڭلار. كەچكىچە ئۆزگىلەرنىڭ ئىشى بىلەن ئاۋارە بولۇپ يۈرمەڭلار.ئوغلۇم نىھاتنى ئۈچ ياشقا كىرگۈچىلىك ئاپام بىلەن بىر ئۆيدە تۇرۇپ بىللە باققان ئىدۇق، شۇڭا ئوغلۇمغا ئالاھىدە مېھرى بار ئىدى. ئۇنىڭ تەربىيەلىنىشىگە ۋە ئۇيغۇر تىلىنى داۋاملاشتۇرىشىغا ئاپام ناھايىتى كۆڭۈل بۆلۈپ تۇراتتى. بۇ خىل كۆڭۈل بۆلۈش ھازىر ئويلىسام مەندە شەكىللىنىپتۇ. مۇھاجىرەتتە ياشاۋاتقان پەرزەتلىرىمىزنىڭ ئۆز تىلى ۋە مەدەنىيەتى ، تارىخىنى تونۇشى ئۈچۈن كېچەكۈندۈز قىلىۋاتقان غەملىرىمىز، تىپىرلاشلىرىمىز ۋە ئەجر سىڭدۈرۈشلىرىمىز ھەممىسى ئەسلىدە ئانىلىرىمىزدىن قالغان غەم ئىكەنتۇق. بۇرۇن دادام نەۋرىلەرگە نەسىھەت قىلغىنىدا قۇتادغۇ بىلىك تىن مىساللارنى ئېلىپ ھېكايە تەرىقىسىدە سۆزلەپ بېرەتتى. ئاپام خېتىدە مۇنداق بىر بېيىتنى مىسال كەلتۈرۈپ يېزىپتۇ: ئەۋۋەل بالاڭنى ئۆزەڭگە بوي سۇندۇرۇشنى ئۆگەن،ئاندىن ئۇنىڭغا ئۆگەتمەكچى بولغان نەرسىلەرنى ئۆگەت.دەپتىكەن بىر دانشمەن. شۇنىڭ ئۈچۈن نىھاتنى كىچىكىدىن باشلاپلا ئەركىلەتمەي دېگىنىنى قىلىپ بەرمەي ئۆگىتىڭلار. ئورۇنلۇق تەلەپ بولسا ئەلۋەتتە قىلىپ بېرىش كېرەك. نىھات بۇيىل ئامال بار ئۇيغۇرچە ساۋادىنى چىقىرىۋالسۇن، ئاندىن ئېنگىلىزچىلەرنى ئۆگىنەر. بولمىسا چوڭ بولغانچە ئۇيغۇرچە ئۆگىنىدىغانغا ۋاقتى چىقمايدۇ. سىلەردەك ئۇقۇمۇشلۇق بالىلىرىمىزنىڭ بالىسى ئۆز ئانا تىلىنى بىلمىسە قانداق بولىدۇ. نىھات ئۇيغۇرچىنى ئوقۇيالىغىنى بىلەن تازا جاراڭلاپ ئوقۇيالمايدۇ، شۇنىڭ ئۈچۈن دەم ئېلىش ۋاقىتلىرىدا يېزىشنى ۋە ئوقۇشنى مەشق قىلسۇن. كۈندە بىرەر ۋاراق خەت كۆچۈرۈپ بەرسە ئاسانلا ئۆگىنىپ قالىدۇ. ئۆز ئانا تىلىنى بىلمىسە قانداق بولىدىغانلىقىنى چىرايلىق يوللار بىلەن چۈشەندۈرۈڭ، بۇ جەھەتتە ئەنۋەر كۆپ كۈچ چىقارسۇن، دادا نازارەتچىلىلىك قىلىپ بەرسە ياخشى.زۇلھايات، خەتتاتلىق ھەققىدىكى بىر كىتابنى سېلىپ قويدۇق، مۇھىم كىتاب، يوقىىپ قويماڭ، نىھاتقا ئۆگەتسىڭىزمۇ لازىم بولىدۇ. پايدىلىق ئەقلىيە سۆزلىرىمۇ بار ئىچىدە، يەنە بىرسى قەدىمكى ئۇيغۇر يېزىقىنىڭ ھەرپلىرىمۇ باركەن، سىزگە ياردىمى بولىدۇ، ھەرھالدا ئۇ يېزىقنى تونۇپ قويسىڭىز ياخشى.دادىڭىزنىڭ شېئىرلار توپلىمىنى سېلىپ قويدۇق، نىھاتقا يادلىتىپ قويۇڭ، زېھنىنى ئېچىشقا ياردىمى بولىدۇ، بوۋا مومىسىنىڭ رەسىملىرىنى كۆرسىتىپ تۇرۇڭ، بىزنى ئۇنتۇپ قالمىسۇن، مېنى ئۇنتۇپ قالسا ماڭا بەك ئەلەم بولىدۇچاقچاقيىغىنچاقلىغاندا، خەتچەكلەرنى يىغسام بىر سالامەتلىك قامۇسى، پەرزەنت تەربىيەلەش دەستۇرى ۋە مېھىر مۇھەببەت بۇلىقى بولالايتتى.يەنە بىرى مەن ئۈچۈن ئاتاپ يېىزىلغان ئىككى خاتىرە دەپتەر بولۇپ، بۇلارنىڭ مەزمۇنى ئۇيغۇر داڭلىق شەخسلىرى، ئۇيغۇر تارىخى، خەلق ناخشىلىرى ، ئەقلىيە سۆزلەر، ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرگە ئاتاپ يېزىلغان تاللانغان مەرسىيەلەر، ئىز رومانى نى ئوقۇغاندىن كېيىنكى تەسىرات ، خەتچەكلەردىن بىر قىسىملىرى قاتارلىق تۈرلەرگە بۆلۈشكە بولاتتى.ئاتاقلىق شائىرلاردىن روزى سايىت ۋە مەمتىلى زۇنۇننىڭ مەرسىيەسىنى قېرىنداشلار بىلەن ئايرىم بەھرلىنىشنى لايىق كۆردۈم. تۆۋەندە شۇ خاتىرىدىن مەمتىلى زۇنۇن ئەپەندىنىڭ بىر پارچە شېئىرىنى سۇنىمەن، بۇرۇن مەتبۇئاتتا ئېلان قىلىنغانمۇ خەۋىرىم يوقكەن.تۆمۈر خەلپە ئاۋازىئىز رومانىنى ئوقۇغاندىن كېيىنمەمتىلى زۇنۇن شېئىرىجاھالەت ئەجدىھاسى سوزدى چاڭگال ئۇشبۇ تۇپراققا،باھار ۋەسلىگە تەلپۈنگەن غازاڭىق باغۇ يايلاققا.پىغانلار ئىلكىدە قار لەيلىسى خانتەڭرى زىباسى،زىمىستان ئۈشۈكى نەشتەر ئۇزاتقاچ ھەر يوپۇرماققا.جاپاكەش ئەل دېدى: يوقمۇ پايانى سەۋرى تاقەتنىڭ،بولۇپ غاپىل ياتامدۇق بىز ئېسىپ خەنجەرنى بەلباغقا؟نەھاجەت ئۆرتىنىش خۇمدانىدا ھەسرەت پۇشايماننىڭ ،ئىگىلمەس بوينىمىز چۈشكەن چېغى ئارامچا سىرتماققا؟كۆڭۈلدە پارلىدى مەشئەل تىلەك ئارزۇسىدىن ئەلنىڭ،شۇ مەشئەل نۇرى ئايلاندى قاراڭغۇ تۈندە چاقماققا.كۆتەردۇق جامىنى قالتىش زەپەرنىڭ بۆك ئېتىپ كۆككە.بالاخور يەتتە باشلىق يالماۋۇز پاتقاندا پاتقاققا.ئىسىت ئەپسۇس !..پەرى گە ئايلىنىپ ئۇ يالماۋۇز ئىبلىس.تۈمەنمىڭ سېھرى ناز بىرلە چۈشەردى بىزنى قىلتاققا.!ھەقىقى ئەپتىنى كۆردۇق،نازاكەتلىك پەرىزاتنىڭ،زەھەرلىك مىخ، قىزىل زىخلار قېقىلغان چاغ تىرناققا.ساۋاق ئالغاي پۇشايمان ئاھىمىزدىن نەسلىمىز بىزنىڭ.ئەقىلئىدرەك بىرلە بېقىپ تارىخىي ۋاراققا.1986يىل 27ئاۋغۇست قەشقەرئاپام خېتىدە يەنە بىر تەسىرلىك ۋەقەنى بايان قىپتۇ. قەشقەردىن تۇرسۇن ساۋۇت ئىسىملىك ئوقۇتقۇچى مەكتەپتىكى ئوقۇتقۇچى ئوقۇغۇچىلارنىڭ سالىمى ۋە بىر پارچە مەدھىيە شېئىرنى كونۋېرتقا سېلىپ، خەتنى قايسى ئاردېسكا يوللاشنى بىلەلمەي، كونۋېرتنىڭ تېشىغا مۇنداق يېزىپتۇ:بۇ خەت تېپىلماس گۆھەر ئىز ناملىق روماننىڭ يازغۇچىسى ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرگە تەگسۇن.پوچتالىيون دوستلار ، ئېغىر كۆرمەي يۈرەك سۆزلىرىمىزنى مۇئەللىپكە يەتكۈزۈپ قويساڭلار، 1985يىلى 27نوبابىر دەپ يېزىلغان. مەزكۇر خەتنى پوچتالىيون بىزگە ئارىدىن بىر يىل ئۆتكەندىن يەنى 1986يىلى 1ئاينىڭ 12كۈنى يەتكۈزۈپ بەرگەن.بۇ خىل خەت چەكلەردىن 400 دىن ئارتۇق بولۇپ، ئۇلارنى چەتئەلگە ئېلىپ چىقىپ كېتىشىمىزنى تاپىلىغانىدى.قالغان قامۇس كەبى قىممەتلىك مەنبەلەرنىڭ دائىرىسى بەك كەڭ بولۇپ، كۇمراجىۋا ھەققىدە، ئۇيغۇر دېگەن ئىسىمنىڭ كېلىپ چىقىشى،تۇرا قوشىقى ۋە ئۇنىڭ يەشمىسى، چىڭگىزخان،ئىپارخان، ناۋائىي،بابۇر، ئوغۇزخان نەسلى، ھونلار تارىخى قاتارلىق مەزمۇنلارنى ئاساس قىلغان يازمىلار ئىدى.ئاپامدىن ئايرىلغاندىن كېيىن شۇنى ھېس قىلدىمكى ، مېنىڭ تەربىيە ۋە بىلىم ئېلىشىم ئۈچۈن ئاتائانام ئاخىرقى نەپسىگىچە كۈچ چىقىرىپتىكەن. بىز ئۇلارنىڭ ئەجرىنى قايتۇرۇپ بولالمايمىز، لېكىن بىزگە قالدۇرغان پەندى نەسىھەتلىرىنىڭ تېگىگە يېتەلىسەك ۋە ئۆز ئەمەلىيىتىمىز بىلەن ئىجرا قىلساق ئۇلارنىڭ روھى خۇش بولىدۇ دەپ ئويلايمەن. ئاللاھ ئۇ دۇنياغا سەپەر قىلغان بارلىق ئاتائانىلارنىڭ ياتقان يېرىنى جەننەتتىن قىلغاي!2020يىل 12 يانۋار ئۇيغۇر تىلىنى قۇتقۇزۇش ئۈچۈن نېمىلەرنى قىلالىشىمىز مۇمكىن؟ ئۇيغۇرچە ئېلانلاردىكى تىل مەسىللىرى ۋە ئۇنى ھەل قىلىشنىڭ كونكىرىت يوللىرى ئۈمىد ئۇچقۇنى ئۈمىد ئۇچقۇنى |
ياشلارنىڭ ئۆگىنىش ئاكتىپچانلىقىنى قوزغاش ھەققىدە ئۇيغۇر تەتقىقات ئىنىستىتۇتىئوقۇغانلىرى ۋە ئۆگەنگەنلىرىنى باشقىلار بىلەن ئورتاقلىشىش باشقىلارغا بىلىم يەتكۈزۈشلا ئەمەس، ئۆگەنگۈچى ئۈچۈنمۇ ياخشى بىر تەكرار بولىدۇ. مەن شۇ سەۋەبتىن ئۆزۈم ئۆزلۈكۈمدىن ئۆگىنىش داۋامىدا قېرىنداشلىرىمغا پايدىسى بوپقالار دېگەن بىلىم، مەلۇماتلارنى قىسقىچە دەرس خاتىرىلىرى شەكلىدە بۇ يەردە ئورتاقلىشىمەن. بۇ دەرسلەر ھەر خىل پەنلەردىن بولىدۇ، بەزىلىرى مەن توردا ئاڭلىغان دەرسلەر، بەزىلىرى ئوقۇغان كىتابلىرىمدىن تەسىراتلار بولۇشى مۇمكىن. ئىشلىرىمىزنى بىلىم ئاساسىدا قىلىش بىزنى نەتىجىگە ئۇلاشتۇرىدىغان ئەڭ ئاددى ۋە قىسقا يولدۇر، شۇنداقتىمۇ، بىلىم ئىگەللەشنىڭ كىچىككىنە جاپالىرى سەۋەبىدىن، نۇرغۇنلىرىمىز مەخسۇس ئۆگىنىلىدىغان، بىزدىن ئەمگەك تەلەپ قىلىدىغان بىلىمگە ئەمەس، بەلكى كوچا، مېدىيالاردا تارقىلىپ يۈرگەن بىزگە ئاڭلىنىدىغان ۋە چېلىقىدىغان، ئىشەنچسىز، بىزدىن ھېچقانداق ئاڭلىق تىرىشچانلىق تەلەپ قىلمايدىغان ئاممىۋىي ساۋاتلارغا تايىنىشقا مايىل بولىمىز، بەلكىم، مۇشۇ ئېرىنچەكلىكىمىز بىزنىڭ چوڭ تىراگىدىيەلىرىمىزنىڭ مۇھىم سەۋەبلىرىدىن بىرى بولۇشى مۇمكىن.دەرس سۆزلىگۈچىلەر: , , سىنگاپۇر نەنياڭ ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ ئوقۇتقۇچىلىرى1دەرس: ئاكتىپچانلىق نېمە؟ئاكتىپچانلىقنىڭ ئۈچ تەرىپى , , . , 1982: 81ئاكتىپچانلىق مەلۇم نىشانغا قارىتىلغان تەشەببۇسكار ھەرىكەتنىڭ قوزغىلىش، يۆنىلىش ۋە داۋاملىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان بىر پىسخولوگىيەلىك جەرياننى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. مىچېل 1982: 81قوزغىلىش : مەلۇم بىر ئىشنى قىلىشقا بەل باغلاپ ئورنىدىن دەس تۇرۇش.يۆنىلىش : شۇ ئىشنى قايسى نىشانغا قاراپ، قايسى يۆنىلىشنى بويلاپ قىلىشنى بىلىشداۋاملاشتۇرۇش : بۇ نىشان يولىدا قانداق توسالغۇلارغا ئۇچرىشىدىن قەتئىينەزەر چىشىنى چىشلەپ داۋام قىلىش.مۇنداق ئىش بەلكىم كۆپىنچىمىزنىڭ بېشىمىزدىن ئۆتكەن بولۇشى مۇمكىن، مەكتەپتە ئوقۇغان ۋاقىتلىرىمىزدا مەلۇم دەرسلەرنى پەقەت ئىمتىھان يېقىنلاشقاندا ئاندىن تەكرارلاشقا باشلايمىز، چۈنكى، ئىمتىھاندىن ئۆتەلمىسەك يا سىنىپ قالىمىز، ياكى دادىمىز ۋەدە قىلغان مۇكاپاتقا ئېرىشەلمەيمىز، ۋە ياكى ياخشى نومۇر ئالالىساق دادىمىز ۋەدە قىلغان چوڭ بىر مۇكاپات بار. دېمەك، بۇ ۋاقىتتا بىزنىڭ ئۆگىنىش ئاكتىپچانلىقىمىز شۇ پەنگە ئامراقلىقىمىزدىن ئەمەس، بەلكى مەلۇم مۇكاپاتقا ئېرىشىش ھەۋىسى ياكى مەلۇم جازادىن قورقۇشتىن كېلىدۇ. بۇنداق ئاكتىپچانلىقنى بىز سىرت ئاكتىپچانلىق دەيمىز. مۇنداق ھاللارمۇ بولىدۇ. مەلۇم پەنگە ئالاھىدە قىزىقىمىز، مەيلى ئىمتىھان نەتىجىسى قانداق بولۇشىدىن قەتئىينەزەر ئۇ پەننى ئۆگىنىشتىن ھۇزۇر ئالىمىز، ئىمتىھان ئۈچۈنلا ئۆگەنمەيمىز. بۇ خىل ئاكتىپچانلىقنى ئىچ ئاكتىپچانلىق دەيمىز. ئۇنداقتا بۇ ئىككى خىل ئاكتىپچانلىقنىڭ قايسىسى بەكرەك پايدىلىق؟ئەلۋەتتە، قارىماققىلا ئىچ ئاكتىپچانلىق بولۇشى كېرەكلىكىنى ھەممىمىز ھېس قىلالايمىز. مەيلى ئۆزىمىز ئۈچۈن ياكى بالىلىرىمىز ئۈچۈن. ھەممەيلەن بالىلىرىنىڭ دەرسلىرىنى زوقشوق بىلەن ئۆگىنىپ كېتىشىنى خالايمىز. تەتقىقاتلارمۇ ئىچكى ئاكتىپچانلىق تۈرتكىسىدە ئۆگىنىدىغان بالىلارنىڭ سىرتقى ئاكتىپچانلىققا تايىنىدىغان بالىلارغا قارىغاندا ياخشى ئوقۇيالايدىغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ. ئەمەلىيەتتە، بىزنىڭ كۈندىلىك ھايات تەجرىمىزمۇ شۇنى كۆرسىتىپ تۇرىدۇ. كىم بالىسىنىڭ ئىزا ئاڭلىماي تىرىشىپ ئوقۇشىنى خالىمىسۇن؟ ئۇنداقتا، سىرتقى ئاكتىپچانلىقنىڭ پەقەت قىممىتى يوقمۇ؟ ئۇنداق ئەمەس، ئەگەر بىز يۇقىرىقى مىسالنى قايتا ئەسلەپ باقىدىغان بولساق، ئىمتىھان ئۈچۈن بولسىمۇ ئۆگىنىدىغان بالىلارنىڭ يەنىلا مەكتەپتە ياخشى ئىكەنلىكىنى كۆرەلەيمىز، چۈنكى، ئىمتىھان ئۈچۈن بولسىمۇ ئۆگەنمەيدىغان نۇرغۇن ساۋاقداشلىرىمىزنى ئەسلىيەلەيمىزغۇ؟ يەنى، سىرتقى ئاكتىپچانلىقنىڭ بولغىنى، ھېچقانداق ئاكتىپچانلىقنىڭ بولمىغىنىدىن يەنىلا كۆپ ياخشى.روچېستىر ئۇنىۋېرسىتىدىكى پىروفېسسور دېسى ۋە راين ئاكتىپچانلىقنى يۇقىرىقىدەك پەقەت ئاق ياكى قارا شەكلىدە ئىككى تۈرگىلا ئايرىمايدۇ. ئۇلارنىڭ قارىشىچە ئادەملەرنىڭ ئاكتىپچانلىقى خۇددى ماتېماتىكىدىكى ئوقىدەك نۆل نۇقتىدىن كەينىدىكى سانلىق قىممەتلەرگە قەدەر سوزۇلىدىغان سان ئوقىغا ئوخشايدۇ. يەنى، نۆل نۇقتىدا ھېچقانداق ئاكتىپچانلىق بولماسلىقتىن باشلىنىپ، ئەڭ يۇقىرى نۇقتىسى بولغان ئىچكى ئاكتىپچانلىققىچە سوزۇلىدۇ، بۇ سوزۇلغان جەريان دىنامىك بولۇپ تۆت باسقۇچقا بۆلۈنىدۇ.ئەسكەرتىش: بۇ ئىككى پىروفېسسور مۇشۇ ساھەدىكى دۇنيادىكى يېتەكچى تەتقىقاتچىلاردۇر. مەن بۇ سۆزنى ئۇيغۇرچىغا تەرجىمە قىلىشتا تولا ئويلىنىپ ھازىرچە مۇشۇ ئىبارىنى قوللانغاچ تۇردۇم.ئېلكىتاپ نۇسخىسىنى بۇيەردىن كۆرۈڭ: |
چۈشۈرۈش ھەقسىز چۈشۈرۈش 20.05 بولسا 7 ۋە ئۇنىڭدىن يۇقىرى كومپيۇتېرلاردا ھەقسىز رەسىم تەھرىرلەش پروگراممىسى. ئۇ ھەقسىز رەسىم تەھرىرلىگۈچ بولۇپ ، كومپيۇتېرىڭىزدا ھەر خىل رەسىم ۋە رەسىم تەھرىرلەش مەشغۇلاتىنى ئاسان قىلالايسىز. ھەر دەرىجىلىك كومپيۇتېر ئىشلەتكۈچىلەر ئاسانلا ئىشلىتەلەيدىغان بۇ پروگرامما بازاردىكى نۇرغۇن رەسىم تەھرىرلەش پروگراممىلىرىنى ھەقسىز تەمىنلەيدىغان ئىقتىدارلار بىلەن تەمىنلەيدۇ. 10 ئۈچۈن تەۋسىيە قىلىنىدۇ. يەنە تۈرك تىلىنى قوللايدۇ ، تۈرك ئىشلەتكۈچىلىرى ھەر خىل ئىقتىدارلارنى ئاسانلا چۈشىنىدۇ ۋە خالىغان رەسىم تەھرىرلەش مەشغۇلاتىنى تېز ئىجرا قىلالايدۇ. نى قانداق ئورنىتىش كېرەك؟رەسىم ۋە رەسىم كېسىش ، چوڭكىچىكلىكى ، ئۆتكۈرلۈك تەڭشىكى ، ئۈنۈم ۋە سۈزگۈچ ، يورۇتۇش تاللانمىلىرى ، سېلىشتۇرما ، يورۇقلۇق ۋە رەڭ تەڭپۇڭلۇقىنى تەھرىرلەش ، ئايلىنىش ، نىسبەت ۋە نىسبەت تەڭشەكلىرى ، نىڭ ياردىمىدە رامكا قوشۇش ۋە تەھرىرلەش قاتارلىق نۇرغۇن مەشغۇلاتلارنى قىلالايسىز. رەسىمنى ئۆتكۈرلەشتۈرۈش رەسىم كېسىش رەسىم تەھرىرلەش رەسىمنىڭ چوڭكىچىكلىكى تەگلىكنى ئېلىۋېتىشئۇ يەنە ئۆز تېمىلىرىدىكى ناھايىتى مۇۋەپپەقىيەتلىك پروگرامما سۈپىتىدە كىشىلەرنىڭ دىققىتىنى تارتىدۇ. نىڭ كۆرۈنەرلىك ئالاھىدىلىكلىرى ئىچىدەكۆرۈرمەن: ھۆججەت قىسقۇچتىكى رەسىملەرنى كۆرۈڭ ، تام تەسۋىر ھاسىل قىلىڭ.تەھرىرلىگۈچى: چوڭكىچىكلىكى ، يورۇقلۇقى ۋە رەڭگىنى تەڭشەش ، ئاق تەڭپۇڭلۇق ، ئارقا چىراغنى تۈزىتىش ، رامكا ، شار ، موزايكا ھالىتى ، تېكىست قوشۇش ، رەسىم سىزىش ، زىرائەت ، سۈزگۈچ ، قىزىل كۆز ، پارقىراق ، بوياق چوتكىسى ، كلون تامغىسى قورالى ، ئۈنۈم چوتكىسىيۈرۈشلۈك تەھرىرلىگۈچى: بىر نەچچە پارچە رەسىمنى تۈركۈملەپ تەھرىرلەڭ.بەت: بەت رامكىسىدىكى بىر قانچە رەسىمنى بىرلەشتۈرۈش ئارقىلىق ئاخىرقى رەسىمنى ھاسىل قىلىڭ.بىرلەشتۈرۈش: تىك ياكى توغرىسىغا بىر نەچچە رەسىم قوشۇش ئارقىلىق ئاخىرقى رەسىمنى ھاسىل قىلىڭ.كارتون سوۋغات: كۆپ رەسىم ئارقىلىق ئەڭ ئاخىرقى رەسىمنى ھاسىل قىلىڭ.بېسىش: باش سۈرەت ، سودا كارتىسى ، پاسپورت سۈرىتىنى بېسىش.ئايرىغۇچ: رەسىمنى بىر نەچچە بۆلەككە بۆلۈڭ.ئېكران خاتىرىلىگۈچى: ئېكران رەسىمىڭىزنى تۇتۇپ ساقلاڭ.رەڭ تاللىغۇچ: رەسىملەرنى چوڭايتىش ، ئىزدەش ۋە رەڭ تاللاش.ئۆزگەرتىش: رەسىم ھۆججىتىنىڭ نامىنى تۈركۈم شەكلىدە ئۆزگەرتىش. ئايلاندۇرغۇچ: نى فورماتىغا ئايلاندۇرۇش.قەغەز بېسىشنى قوبۇل قىلىش: تىزىلغان ، گرافىك ، مۇزىكا ۋە كالېندار قەغىزى بېسىڭ.يۈز ئىزدەش: توردىن مۇشۇنىڭغا ئوخشاش چىرايلارنى تېپىڭ. نى قانداق ئىشلىتىشئاساسىي ئېكراندا نى كومپيۇتېرىڭىزغا چۈشۈرگەندىن كېيىن تۇنجى قېتىم ئىجرا قىلغاندا كۆرۈلىدىغان نۇرغۇن ئوخشىمىغان تاللاشلار بار. ئايلاندۇرغۇچ ، ئېكرانغا تارتىش ، رەڭ يىغىش ماشىنىسى ، ، بىرلەشتۈرۈش ، تۈركۈم تەھرىرلىگۈچ ، تەھرىرلىگۈچ ۋە كۆرگۈچ قاتارلىقلار بۇ تاللاشلارنىڭ بىر نەچچىسى. ئىشلەتمەكچى بولغان تاللاشنىڭ ئۇلانمىسىنى چەككەندىن كېيىن ، خالىغان تەڭشەكلەرنى ئىشلىتەلەيدىغان كۇنۇپكىلارنى تېزدىن ئىشلىتىشكە باشلىيالايسىز.كەسپىي رەسىم تەھرىرلەش پروگراممىلىرىدا نۇرغۇن ئىقتىدارلارغا ئىگە ۋە ھەقسىز تەمىنلەيدىغان ئارقىلىق قىلماقچى بولغان ئىشىڭىز پەقەت تەسەۋۋۇرىڭىز بىلەنلا چەكلىنىدۇ. ئەگەر خالىسىڭىز ، رەسىمىڭىز بىلەن كوللاژ ياسىيالايسىز ، سۈرىتىڭىزگە سۈزگۈچ قوشالايسىز ياكى جانلىق سوۋغات تەييارلىيالايسىز.سىز ئېھتىياجلىق بولغان ھەر خىل رەسىم ۋە رەسىم تەھرىرلەش قوراللىرىنىڭ يەككە ۋە ئاددىي ئىشلەتكۈچى كۆرۈنمە يۈزىگە جايلاشقانلىقى نى ئابونتلارنى تېخىمۇ جەلپ قىلىدۇ. شۇڭلاشقا ھەقسىز ۋە ئىشلىتىشكە قولايلىق بولغان رەسىم تەھرىرلەش پروگراممىسىغا ئېھتىياجلىق بولسىڭىز ، چوقۇم نى سىناپ بېقىشىڭىز كېرەك.ئاپتوماتىك تەڭشەش ئارقىلىق ئىشلىتىشنى ئاسانلاشتۇرىدۇ.ئۇ تۈرك تىلىنى قوللايدۇ.ئەتراپلىق ۋە پۈتۈنلەي ھەقسىز.قوراللارنى ئۈنۈملۈك ئىشلىتىش ئەمەلىيەتكە موھتاج.ھۆججەت چوڭلۇقى: 20.05 بولسا 7 ۋە ئۇنىڭدىن يۇقىرى كومپيۇتېرلاردا ھەقسىز رەسىم تەھرىرلەش پروگراممىسى. ئۇ... غا رەھمەت ، رەسىملىرىڭىزنىڭ فورماتىنى تۈركۈملەپ ئۆزگەرتەلەيسىز ،... ئېلېمېنتلىرى دۇنيادىكى ئەڭ ئالقىشقا ئېرىشكەن رەسىم كونترول قىلىش پروگراممىسى... چوڭ ئىشلارنى قىلالايدىغان ھەقسىز ، ناھايىتى تېز ۋە كىچىك رەسىم كۆرگۈچى. بۇ پروگرامما... سىز توردا ھەمبەھىرلىگەن شەخسىي رەسىملەرنىڭ ئوخشىمىغان ئىسىملار بىلەن كۆچۈرۈلۈپ... پروگراممىسى ئابونتلىرىنىڭ كومپيۇتېرىدىكى رەسىم ۋە رەسىم ھۆججىتىنىڭ چوڭكىچىكلىكىنى...بىز ھەر كۈنى نىڭ بىر ئويۇن بولۇپلا قالماي ، سەنئەتكە بارغانسېرى يېقىنلىشىۋاتقانلىقىنى... رەقەملىك رەسىملەرنى تەھرىرلەش ، رەسىم ھاسىل قىلىش ياكى رەسىملەرنى غا... مەھسۇلات ۋە ئورالما لايىھىلەش ئۈچۈن رەسىمگە ماس كېلىدىغان 3 رەسىم ھاسىل قىلىدىغان...يوشۇرۇن تۇتۇش پروگراممىسى كومپيۇتېرىنىڭ ئېكران رەسىمىنى ئەڭ قىسقا ۋە تېز سۈرئەتتە تارتماقچى...ئەسكەرتىش: چۈشۈرۈش ئۇلىنىشى ئۆچۈرۈلدى ، چۈنكى پروگرامما قاچىلاش ھۆججىتى گۇگۇل تەرىپىدىن يامان...قىزىقارلىق رەسىم ياسىغۇچى رەسىملىرىڭىزنى ئۆزگىچە ئۈنۈم بىلەن خاسلاشتۇرۇش ئۈچۈن لايىھەلەنگەن... |
سۈنئىي ئەقلىي ئىقتىدارلىق چىراي ئۇرۇقلىتىش، تېرە گۈزەللەشتۈرۈش قىستۇرما يۇمتالى 1 202216.0.1.11291 ئەندىزە تورى قىستۇرمىسى 2021يىل 24دېكابىر 0 260يىڭىلانغان نەشىرى: 1 202216.0.1.11291ئايرىم يۇمتال قىلىپ ئىشلىتىشكىمۇ ياكى نىڭ فىلتىر قىستۇرما ئۈنۈمى قىلىپ ئىشلىتىشكىمۇ بۇلىدۇ.2017دىن يۇقۇرى نەشىرىدە نورمال ئىشلىتىشكە بۇلىدۇ.ئادەمنىڭ يۈز قىسمىنى ئاپتۇماتىك تەھلىل قىلىپ ئەڭ ياخشى گۈزەللەشتۈرۈش ھالىتىنى تەۋسىيەلەيدۇ. يۇمشاق دېتال سۈنئىي ئەقلىي ئىقتىدار تېخنىكىسىدىن پايدىلىنىپ، سۈرەتتىكى ھەر بىر قىسىمنى ئاپتوماتىك ئانالىز قىلىدۇ ھەمدە ئارقىلىق چىرايىدىكى ئىنچىكە ھالقىلارنى ئەلالاشتۇرۇپ، ھەر بىر ئەزاغا قارىتا مۇستەقىل ئۈنۈم تەڭشەپ، ئاندىن ئاپتوماتىك بىر تەرەپ قىلىدۇ.يۇمتالدىكى پارامىتىرلارنى تەڭشەش ئارقىلىق چىراي قىسىمدىكى ھەرخىل تەڭشەشلەرنى ناھايىتى تىز تاماملىيالايسىز، مەسىلەن: تېرە سىلىق بولۇش، پارقىراقلىقنى ئازايتىش، نۇقسانلارنى يوقىتىش، تېرە سېلىقلاش ۋە چىش ئاقارتىش قاتارلىقلار.مۇبادا سىز بۇ يۇمتالنى ئىشلىتىپ كۈنۈپ قالسىڭىز مەڭگۈ ئىككىنىچى بىر يۇمتال ياكى قىستۇرمىغا ھېچقانداق ھاجىتىڭىز چۈشمەيدۇ.پەقەت 1 نى ئىشلەتسىلا چىرايىدكى ھەرخىل نوخسانلارنى ئاسانلا بىر تەرەپ قىلالايسىز.ئۇ سۈنئىي ئەقلى ئىقتىدار تېخنىكىسىدىن پايدىلىنىپ سۈرەتتىكى ھەربىر نوخسانلارنى ئاپتۇماتىك ئىزدەيدۇ ھەمدە ئۇلارنى ناھايىتى قالتىس كۆرسىتىدۇ. ھەمدە تېرە، كۆز ۋە ئېغىزلارغا مۇۋاپىق مىقداردا پەردازلاپ، سىزنى دەرھال كەسپىي ئۈنۈمگە ئېرىشتۈرىدۇ.2017دىن يۇقۇرى نەشىرى |
دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى جىم ماكگوۋېرىن: مەن ئۇيغۇر ۋە تىبەتلەر بىلەن بىر سەپتىمەن دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىيوللانغان ۋاقتى:20200519 سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر15ماي كۈنى ۋاشىنگتون ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ ئوقۇغۇچىلىرى ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق ھەپتىلىكى تېمىسىدا تور يىغىنى ئۇيۇشتۇرغان. بۇ يىغىن ئامېرىكا پارلامېنتىدىكى يۇقىرى دەرىجىلىك ئەمەلدارلار ۋە مۇتەخەسسىسلەر بىلەن ئۇنىۋېرسىتېت ئوقۇغۇچىلىرىنى توردا ئۇچراشتۇرۇش، شۇ ئارقىلىق ئامېرىكا ستۇدېنتلىرىنىڭ خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا يۈرگۈزۈۋاتقان ئېغىر كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكلىرى ھەققىدىكى تونۇشنى ئاشۇرۇشنى ئاساسىي مەقسەت قىلغان ئىكەن.بۇ تور يىغىنى ئۈچ گۇرۇپپىغا بۆلۈپ ئورۇنلاشتۇرۇلغان بولۇپ، يىغىن قاتناشقۇچىلىرى خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر رايونىدا يۈرگۈزۈۋاتقان يۇقىرى تېخنىكالىق نازارەت قىلىش سىياسىتى، مەجبۇرىي ئەمگەك سىياسىتى ۋە ئامېرىكا كېڭەش پالاتاسى 14ماي كۈنى ماقۇللىغان ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق سىياسىتى قانۇن لايىھەسى2020 قاتارلىق تېمىلار بويىچە مۇھاكىمە ئېلىپ بېرىلدى.مەزكۇر يىغىندا ئامېرىكانىڭ دىنىي ئىشلار ئالاھىدە ئەلچىسى سام بروۋنبەك ئېچىلىش سۆزى سۆزلەپ، مۇنداق دېدى: نۆۋەتتە ئۇيغۇر رايونىدا يۈز بېرىۋاتقان ئېغىر زۇلۇملارغا قارشى تۇرۇشنى مەقسەت قىلىپ بۇ يىغىننى ئورۇنلاشتۇرغان ياشلارغا ئالاھىدە رەھمەت ئېيتىمەن. ئۇيغۇر رايونىدا بىر مىليوندىن ئارتۇق ئۇيغۇر قاتارلىق مۇسۇلمانلار يىغىۋېلىش لاگېرلىرىدا تۇتۇپ تۇرۇلماقتا. نۆۋەتتە بۇ رايون پۈتۈنلەي ساقچى دۆلىتىگە ئايلاندۇرۇلدى. كىشىلەرنىڭ ھەر قانداق ھەرىكىتى كۆزىتىلىدۇ. بۇ رايوندىكى يەرلىك مەدەنىيەت بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراۋاتىدۇ. خىتاي ھۆكۈمىتى رايوندىكى دىنىي ئېتىقادنى، مەكتەپلەرنى، ھەتتا مازارلىقلارنىمۇ ۋەيران قىلىۋاتىدۇ.ئۇ يەنە مۇنداق دېدى: خىتاي ئۇيغۇرلارنىڭ ھاياتىنى كونترول قىلىش، بولۇپمۇ دىنىي ھاياتىنى پۈتۈنلەي ۋەيران قىلىش ئارقىلىق رايوندا خىتايلاشتۇرۇش قەدىمىنى تېزلىتىۋاتىدۇ. ئۇلار بۇ ئارقىلىق رايوندىكى كونتروللۇقنى ئاسانلاشتۇرماقچى. بۇ پۈتۈنلەي خاتا.مەزكۇر يىغىنغا يەنە ئۇيغۇر مەسىلىسىنى يېقىندىن كۆزىتىپ كېلىۋاتقان مۇتەخەسسىسلەردىن جېيمىس مىلۋارد، دەررىن بايلېر، رايىن سام قاتارلىقلارمۇ تەكلىپ بىلەن قاتناشقان بولۇپ، ئۇلار ئۇيغۇرلارنىڭ مەدەنىيىتى، تارىخى ھەققىدە قىسقىچە تونۇشتۇرۇش بەردى.بۇ تور يىغىنىنى ئورۇنلاشتۇرغان جەيكوب، فىنىكە ۋە ئېرىن ئوپپېلنىڭ بىلدۈرۈشىچە، يىغىنغا يۈزدىن ئارتۇق دۆلەتتىن جەمئىي 300 دىن ئارتۇق كىشى تىزىملاتقان. ھەربىر تېمىدىكى يىغىندا ئوتتۇرىغا قويۇلغان مەزمۇنلار ھەققىدە ناھايىتى كۆپ سوئاللار چۈشكەن بولۇپ، ئۇيغۇرلارنىڭ ھازىرقى ئەھۋالىغا كۆڭۈل بۆلىدىغانلار كۈنسېرى كۆپەيمەكتە ئىكەن.مەزكۇر يىغىننى ئورۇنلاشتۇرغان ئۇيغۇرلار ئۈچۈن توپلانغان ئوقۇغۇچىلار گۇرۇپپىسى ئۆزىنىڭ رەسمىي تور بېتىدە: خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا تۇتقان مۇئامىلىسى نەچچە ئون يىلدىن بۇيان ئىنسان قېلىپىدىن چىقتى. بولۇپمۇ يېقىنقى بىر قانچە يىلدا بۇ ئەھۋال ئىرقىي قىرغىنچىلىق دەرىجىسىگە بېرىپ يەتتى، دەپ يازغان.سام بروۋنبەك يەنە مۇنۇلارنى بىلدۈردى: بىز خىتاي ھۆكۈمىتىنى ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ دىنى ئەركىنلىككە تەھدىت سېلىۋاتقان ئاساسلىق دۆلەتلەر تىزىملىكى گە كىرگۈزدۇق. يېقىندا دىنىي ئەركىنلىككە دائىر يەنە بىر دوكلاتىمىز ئېلان قىلىنىدۇ، ئۇنىڭدا ئۇيغۇر رايونىدىكى دىنىي ئەركىنلىك مەسىلىسىنى يورۇتۇشقا تىرىشىمىز.يىغىندا خىتاينىڭ ئۇزۇن يىللاردىن بۇيان ئۇيغۇرلارنى باستۇرۇشتا قوللانغان تاكتىكىلىرى ۋە خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ خەلقئارا سىياسەتتىكى چوڭ ئۆزگىرىشتە ئۇيغۇرلارنىڭ ھەقھوقۇقلىرىنى دەپسەندە قىلىش ئارقىلىق ئويناۋاتقان رولى ھەققىدە مۇلاھىزىلەر بولۇپ ئۆتتى.يىغىننىڭ خۇلاسە قىسمىغا ئامېرىكا كېڭەش پالاتا ئەزاسى جىم مەكگوۋېرىنمۇ قاتناشتى ۋە ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۇيغۇرلار ئۈچۈن قانداق ئەمەلىي ھەرىكەت قىلغانلىقى ھەققىدىكى سوئاللىرىغا جاۋاب بەردى. ئۇ مۇنداق دېدى: بىرىنچىدىن، تۈنۈگۈن، يەنى 14ماي ئامېرىكا كېڭەش پالاتاسى ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق سىياسىتى قانۇن لايىھىسى نى ماقۇللىدى. بىز ئەڭ قىسقا ۋاقىتتا پرېزىدېنتنىڭ ماقۇللۇقىدىن ئۆتكۈزۈشكە تىرىشىمىز. ئىككىنچىدىن، ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنى ماگنېتىسكىي قانۇنى ئارقىلىق چېن چۈەنگو قاتارلىق ئۇيغۇرلارغا زۇلۇم سالغان خىتاي ئەمەلدارلىرىنى جازالاشقا چاقىردۇق. ئۈچىنچىدىن، مەجبۇرىي ئەمگەككە چېتىشلىق بولغان مەھسۇلاتلارنى كىرگۈزۈشنى چەكلەشنى ئوتتۇرىغا قويدۇق. تۆتىنچىدىن، كېڭەش پالاتا ئەزاسى ماركو رۇبىيو بىلەن بىرلىكتە ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسىدە يەر شارى تەمىنلەش زەنجىرىدە مەجبۇرىي ئەمگەك نى چەكلەش ھەققىدە قانۇن لايىھەسى سۇندۇق. كەڭ كۆلەملىك مەجبۇرىي ئەمگەككە سېلىش ئىنسانىيەتكە قىلىنغان جىنايەتتۇر. ئالدىمىزدىكى مەزگىللەردە بۇ قانۇن لايىھەسىنىڭ قانۇن بولۇپ تەستىقلىنىشى ئۆتۈشى ئۈچۈن بارلىق تىرىشچانلىقلارنى كۆرسىتىمىز.ئۇ يەنە مۇنداق دېدى: مەن خىتاينىڭ رېجىمى ئاستىدا ئۆزلىرىنىڭ دىنىي ھاياتىنى ئەركىن ياشىيالمايۋاتقان، تىلىنى ئەركىن سۆزلىيەلمەيۋاتقان ئۇيغۇر، تىبەت قاتارلىق مىللەتلەر بىلەن بىر سەپتىمەن. |
مەنبەسى:جۇڭگو ئۇيغۇرچە رادىيو تورى تەھرىر:گۈلبەھرەم مۇختار يوللانغان ۋاقىت:20131022 13:21:44سىرتتا قاتتىق يامغۇر يېغىۋاتتى، يامغۇرنىڭ شارقىرىغان ئاۋازى ئەتراپنىڭ جىم جىتلىقىنى بۇزۇپ تۇراتتى. بۈگۈن ئىدارىدە قىلىدىغان ئىشنىڭ تايىنى بولمىغاچقا، خىزمەتداشلىرىم بالدۇرلا ئىشتىن چۈشتى، ئىشخانىدا ئۆزۈم يالغۇز قالدىم. يامغۇرغا قاراپ ئولتۇرۇپ يېقىن بىر دوستۇم بىلەن بۈگۈن چۈشتە تاماق يېيىشكە ۋەدىلىشىپ قويغىنىم ئېسىمگە كەلدى. قانداق قىلارمەن؟ ھەي، بولدىلا، بۇ يامغۇردا دېيىشكەن جايغا قانداق بارىمەن؟ بىرەر قېتىم ۋەدەمدە تۇرمىغانغا ھېچنېمە بولماس، ئۇنىڭدىن كۆرە ئۆيگە قايتقىنىم تۈزۈك، دەپ ئويلىدىم. بۇنداق يامغۇرلۇق كۈندە ئۆيگە بېرىپ ئورۇنۇپ يېتىپ ئارام ئالغۇم كەلدى.بىنانىڭ ئىشىكىدىن چىقىپ ۋېلىسىپىتىمنى ئېلىش ئۈچۈن كېتىۋېتىپ، بىنانىڭ يان تەرىپىدىكى ۋېلىسىپىت قويىدىغان لاپاسنىڭ يېنىدا ئالدىغا چېلەك قويۇۋالغان بىرسىنىڭ يامغۇردىن دالدىلىنىپ ئولتۇرغانلىقىغا كۆزۈم چۈشتى. يېقىنلاپ بېرىپ، بۇ كىشىنىڭ بىز دائىم تۇخۇم سېتىۋالىدىغان بوۋاي ئىكەنلىكىنى بىلدىم.ـ ئەسسالامۇ ئەلەيكوم بوۋا، بۇنداق قاتتىق يامغۇردىمۇ كېلىپ قاپسىزغۇ؟ دەپ ئەھۋال سورىدىم ئۇنىڭىدىن. بوۋاي سالىمىمغا جاۋاب بەرگەچ ئورنىدىن مىدىرلاپ قويدى. ئۇ بۆكىنى يالتىراق خالتا بىلەن ئورۇۋالغان بولۇپ، مۇزلاپ كەتكەندەك قىلاتتى. بۇ بوۋاي بازاردىن بەش كېلومېتىر يىراقلىقتىكى كەنتتىن بولۇپ، ئۇ ئەكەلگەن يەرلىك تۇخۇملار ياخشى بولغانلىقتىن، ئىدارىدىكلەر داۋاملىق ئۇنىڭ تۇخۇملىرىنى سېتىۋالاتتۇق. لېكىن بۈگۈنكىدەك كۈندىمۇ بۇ بوۋاينىڭ يەنە تۇخۇم ئەكەلگەنلىكىدىن ئەجەبلەندىم ھەم بوۋايغا ئىچىم ئاغرىدى، گەرچە بۈگۈن تۇخۇم ئېلىش ئويۇم بولمىسىمۇ، ئىختىيارسىز بوۋاينىڭ ئالدىدا زوڭزىيىپ ئولتۇردۇم.ـ بوۋا تۇخۇمدىن 30 نى ئالاي، دىدىم دە، چېلەكنىڭ يېنىغا قىستۇرۇلغان يالتىراق خالتىنى ئېلىپ تۇخۇم ساناشقا باشلىدىم.ـ بالام، تۇخۇم جىددى كېرەك بولمىسا، ساڭا كېلەر ھەپتە ئەكىلىپ بەرسەم قانداق ؟بوۋاينىڭ بۇ سۆزىنى ئاڭلاپ تۇخۇم ساناشتىن توختاپ بوۋايغا قارىدىم. بوۋاي بۇ ھەرىكىتىمدىن ئوڭايسىزلانغان بولسا كېرەك:ـ بالام، باشقىچە ئويلاپ قالما، ئۆتكەندە سىلەرنىڭ ئىدارىدىكى ھېلىقى ياش ئايال ئانىسىنىڭ ئاغرىقلىقىنى، شۇڭا يەرلىك تۇخۇم ئەكىلىپ بېرىشمنى ئېيتقان. مەن ئۇ ئايالغا بۈگۈن ئەكىلىپ بېرىشنى ۋەدە قىلغانىدىم. شۇڭا ھازىر شۇياقنى ساقلاۋاتىمەن. ئانىسىغا بېرىدىكەن ئەمەسمۇ، ئۇ شۇنداق دەپ چۈشەندۈرگەچ بىنانىڭ ئىشىكىدىن چىقىۋاتقانلارغا قاراپ قويدى.دېمەك، بوۋاي ۋەدىسىگە ئەمەل قىلىپ، يامغۇرغىمۇ قارىماي، بۇ يەردە خىزمەتدىشىمنى ساقلاۋاتتى. ئۇ خىزمەتدىشىم ئىككى كۈندىن بۇيان ئانىسىغا قاراش ئۈچۈن روخسەت سورىغانىدى. مەن بوۋايغا ئەھۋالنى ئېيتىپ، تۇخۇملارنى خىزمەتدىشىمغا يەتكۈزۈپ بېرىش ئۈچۈن ئېلىپ قالدىم. بوۋاي پۇلنى ساناپ ئالغاندىن كېيىن، قۇرۇق چېلەكنى كۆتۈرگىنىچە دەرۋازا تەرەپكە قاراپ ماڭدى. مەن شۇندىلا ئېسىمنى تاپقاندەك بولۇپ، بوۋا، ماۋۇ كۈنلۈكنى ئېلىۋېلىڭ دېگىنىمچە ئۇنىڭغا قولۇمدىكى كۈنلۈكنى ئۇزاتتىم. بوۋاي ماڭا كۈلۈمسىرەپ رەھمەت ئېيتتى دە، يولىغا راۋان بولدى. بوۋاينىڭ ئورۇق گەۋدىسى يىراقلىغانسېرى، ئۇنىڭ قەلبىمدىكى ئورنى بارغانسېرى زورايماقتا ئىدى.كۈندىلىك تۇرمۇشتا دېگەن گەپكە ئەمەل قىلمايدىغان، ئۆزى قىلغان ۋەدىنى ئۇنتۇپ سەتلىشىدىغان ئىشلار تولا ئۇچرايدىغان مۇشۇ كۈنلەردە، بوۋاينىڭ سەمىمىيلىكى مېنى بىر تەرەپتىن تەسىرلەندۈرسە، يەنە بىر تەرەپتىن خىجىل قىلىۋاتاتتى. شۇنىڭ بىلەن مەن تۇخۇملارنى خىزمەتدىشىمغا يەتكۈزۈۋېتىپ، دوستۇمنىڭ قېشىغا يول ئالدىم، چۈنكى مەن ئۇنىڭ بىلەن ۋەدىلەشكەن دە. |
ئاجرىشىشتا سوغۇققان بولۇش مەزگىلى راستىنلا ئاجرىشىشنى تېخىمۇ تەسلەشتۈرۈۋېتەمدۇ؟خەلق تورىشى جىنپىڭ قانۇنچىللىق ئىدىيەسىنى ئىزچىللاشتۇئاجرىشىشتا سوغۇققان بولۇش مەزگىلى راستىنلا ئاجرىشىشنى تېخىمۇ تەسلەشتۈرۈۋېتەمدۇ؟2020.12.07 18:45 مەنبە: خەلق تورىسوغۇققان بولۇڭ، كېلەر يىلى 1ئاينىڭ 1كۈنىدىن باشلاپ ئاجرىشىشتا بۇ بىر باسقۇچ كۆپىيىدۇ! خەلق ئىشلىرى مىنىستىرلىقى يېقىندا تويلىشىشنى تىزىملاش تەرتىپىنى تەڭشەپ، ئاجرىشىش تەرتىپىدە سوغۇققان بولۇش مەزگىلىنى كۆپەيتىپ، جەمئىيەتتە قىزغىن مۇنازىرە قوزغىدى. بەزىلەر سوغۇققان بولۇش مەزگىلى توي مۇناسىۋىتىنىڭ قوغدىغۇچىسى، دەپ قارىماقتا، يەنە بەزىلەر ئەركىنلىكنىڭ توسالغۇسى دەپ قاراپ، كۆزنەكتىكى خەۋپخەتەر مەزگىلىگە ئايلىنىپ قېلىشتىن، ھەتتا ئائىلە زوراۋانلىقىنىڭ پاناھگاھىغا ئايلىنىپ قېلىشتىن ئەنسىرىمەكتە.ئاجرىشىشتىكى سوغۇققان بولۇش مەزگىلى راستىنلا ئاجرىشىشنى تېخىمۇ تەسلەشتۈرۈۋېتەمدۇ؟ ئەمەلىيەتتە ئۇنداق ئەمەس، بىر تەرەپتىن، سوغۇققان بولۇش مەزگىلى پەقەتلا خەلق ئىشلىرى تارمىقىغا كېلىپ ئىلتىماس قىلغان كېلىشىم بىلەن تويدىن ئاجرىشىشقا ماس كېلىدۇ، دەۋالىشىپ ئاجرىشىشقا ماس كەلمەيدۇ. مۇنداقچە ئېيتقاندا، ھەممە ئاجرىشىشنىڭ 30 كۈنلۈك سوغۇققان بولۇش مەزگىلىدىن ئۆتۈشى ھاجەتسىز. دەۋالىشىپ ئاجرىشىشتا تالاغا قاراش، ئائىلە زۇلۇمى سېلىش، قىمار ئويناش، زەھەر چېكىش قاتارلىق قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلار تۈپەيلىدىن توي مۇناسىۋىتى بۇزۇلسا، سوت مەھكىمىسىنىڭ مۇرەسسەسى كۈچكە ئىگە بولمىسا، تويدىن ئاجرىشىشقا رۇخسەت قىلىش كېرەك.يەنە بىر تەرەپتىن، مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى ئاجرىشىشتا سوغۇققان بولۇش مەزگىلىنى بېكىتىشتىكى قانۇن چىقىرىش مەقسىتى توغرىسىدا بۇرۇنلا چۈشەنچە بەرگەن، تويدىن ئاجرىشىشتا سوغۇققان بولۇش مەزگىلىنى كۆپەيتىش تۈزۈمى ئاساسلىقى يېنىكلىك بىلەن ئاجرىشىش ھادىسىسىنىڭ كۆپىيىشىگە قارىتىلغان. گەرچە قانۇن ئاجرىشىش ئەركىنلىكىگە كاپالەتلىك قىلغان بولسىمۇ، لېكىن توي مۇناسىۋىتىنى بىكار قىلىش ھەرگىزمۇ گېپى بىر يەردىن چىقماي قالسىلا ئاجرىشىدىغان ئىش ئەمەس، بەلكى تويدىن كېيىنكى ئائىلىنىڭ ھەرقايسى تەرەپلىرىگە چېتىلىدۇ، سوغۇققان بولۇش مەزگىلىنى كۆپەيتكەندە، يېنىكلىك بىلەن ئاجرىشىدىغان ئەرخوتۇنلارغا توي مۇناسىۋىتىنى قۇتقۇزۇۋالىدىغان ياكى پۇشايمان قىلىدىغان بىر پۇرسەت بەرگىلى بولىدۇ.قىسقىسى، ئاجرىشىشتا سوغۇققان بولۇش مەزگىلىنى تەسىس قىلىشتا، قانۇن ۋاسىتىسى ئارقىلىق يېنىكلىك بىلەن ئاجرىشىشقا قارشى تۇرۇلىدۇ، شۇنداقلا ئاجرىشىش ئەركىنلىكىگە كاپالەتلىك قىلىنىدۇ. ھەق تەلەپ قانۇن دەستۇرىدا بەلگىلەنگەن 30 كۈنلۈك ئاجرىشىشتا سوغۇققان بولۇش مەزگىلى پەقەتلا تەرتىپ جەھەتتە كېلىشىملىك ئاجرىشىش ۋاقتىنى ئۇزارتىدىغان بولۇپ، ئاجرىشىش شەرتى يۇقىرى كۆتۈرۈلمەيدۇ. ئەرخوتۇننىڭ مۇھەببىتى ھەقىقەتەن بۇزۇلغان بولسا، ئاجرىشىشتا سوغۇققان بولۇش مەزگىلىدىن ئىبارەت بۇ پۇشايمان دورىسىنى يېمىسىمۇ بولىۋېرىدۇ. |
جۇڭگو كومپارتىيەسى مەركىزىي كومىتېتىنىڭ باش شۇجىسى، دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ بىلەن ئۇنىڭ رەپىقىسى پېڭ لىيۈەن تۈنۈگۈن چاۋشيەن ئەمگەكچىلەر پارتىيەسىنىڭ كومىتېت باشلىقى، دۆلەت ئىشلىرى كومىتېتىنىڭ باشلىقى كىم جوڭئۇن ۋە ئۇنىڭ رەپىقىسى رى سولجۇنىڭ ھەمراھلىقىدا، پيوڭياڭ 1ماي تەنتەربىيە مەيدانىدا چاۋشيەننىڭ ھەر ساھە ئاممىسى بىلەن بىرلىكتە چوڭ تىپتىكى كوللېكتىپ گىمناستىكا ۋە سەنئەت ئويۇنىنى كۆردى.شۇ جاي ۋاقتى كەچ سائەت توققۇزدىن 40 مىنۇت ئۆتكەنلەردە، شى جىنپىڭ بىلەن رەپىقىسى پېڭ لىيۈەن كىم جوڭئۇن بىلەن رەپىقىسى رى سولجۇنىڭ ھەمراھلىقىدا، تەنتەربىيە مەيدانىنىڭ رەئىس سەھنىسىگە كەلدى. نەق مەيداندىكى تاماشىبىنلارنىڭ ھەممىسى ئورنىدىن تۇرۇپ، قىزغىن ئالقىش ۋە تەنتەنە سادالىرى ئىچىدە، جۇڭگولۇق ئەزىز مېھمانلارنى قارشى ئالدى.ئويۇن چىرايلىق ساليوتلار ئىچىدە باشلاندى. چاۋشيەننىڭ مەدەنىيەت ۋازىرى قارشى ئېلىش سۆزى قىلدى. بۇ ئويۇنشى جىنپىڭنىڭ بۇ قېتىمقى زىيارىتى ئۈچۈن مەخسۇس ئەستايىدىل تەييارلانغان بولۇپ، چاۋشيەنلىك نەچچە ئون مىڭ ئارتىس ماھارەت كۆرسەتتى. ئويۇن چاۋشيەنچە مىللىي ئالاھىدىلىككە ئىگە بولۇپ، سوتسىيالىزم بىزنىڭ ئائىلىمىز، غەلىبە ساداسى، تېخىمۇ گۈزەل ئەتىمىز ئۈچۈن، يېمىرىلمەس دوستلۇقتىن ئىبارەت تۆت بۆلەكتىن تەركىب تاپتى، ئويۇندا، چاۋشيەننىڭ سوتسىيالىزم ئىشلىرىنىڭ تەرەققىيات مۇۋەپپەقىيەتلىرىگە مەدھىيە ئوقۇلدى، چاۋشيەن خەلقىنىڭ گۈزەل تۇرمۇشقا بولغان ئىنتىلىشى، جۇڭگوچاۋشيەن دوستلۇقىغا ۋارىسلىق قىلىش ۋە راۋاجلاندۇرۇشقا بولغان كۈچلۈك ئارزۇسى ھەم شى جىنپىڭنىڭ بۇ قېتىمقى زىيارىتىنى قىزغىن قارشى ئالىدىغانلىقى ئىپادىلەندى. چاۋشيەننىڭ ئۈچ چوڭ ئوركىستىرى، يەنى دۆلەتلىك ئوركىستىر، تۆھپىكارلار خور ئۆمىكى، سەنچىيۈەن سىمفونىيە ئوركىستىرى تەڭ ماھارەت كۆرسەتتى. پۈتكۈل ئويۇن ناھايىتى دەبدەبىلىك بولۇپ، كىشىلەرنى ھەيران قالدۇردى.ئويۇن چاۋشيەنجۇڭگو دوستلۇقى مەڭگۈ ياشنىسۇن دېگەن باش تېمىدىكى چوڭ تىپتىكى ناخشائۇسسۇل بىلەن ئاياغلاشتى. شى جىنپىڭ بىلەن كىم جوڭئۇن نەق مەيداندىكى تاماشىبىنلار بىلەن بىرلىكتە ئورنىدىن تۇرۇپ، سەنئەتكارلار ۋە ئارتىسلارنىڭ ئېسىل ماھارىتىگە ئۇزۇنغىچە ئالقىش ياڭراتتى. ساليوتلار تەنتەربىيە مەيدانىنىڭ ئۈستىدە يەنە بىر قېتىم چاقناپ، ئاجايىپ گۈزەل تۈسكە كىردى. ئويۇن ئاياغلاشقاندىن كېيىن، جۇڭگو تەرەپ چاۋشيەن تەرەپكە گۈل سېۋەت تەقدىم قىلىپ، ئويۇننىڭ مۇۋەپپەقىيەتلىك بولغانلىقىنى تەبرىكلىدى. شى جىنپىڭ ۋە ئۇنىڭ رەپىقىسى پېڭ لىيۈەن كىم جوڭئۇن ۋە ئۇنىڭ رەپىقىسى رى سولجۇ بىلەن بىرلىكتە سەھنىگە چىقىپ، چاۋشيەنلىك سەنئەتكارلار ۋە ئاممىغا يەنە بىر قېتىم رەھمەت ئېيتتى ھەم خاتىرە سۈرەتكە چۈشتى. |
بولماشى ءىس ءۇمىت ۇشقىنىن جالىنداتتى تيانشان تورىبولماشى ءىس ءۇمىت ۇشقىنىن جالىنداتتىرەداكتور: ءمادينا مۇقان قىزى كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى تورابى 20190222 11:522 ايدىڭ 17 كۇنى، اۋات اۋدانى بەسارىق قالاشىعى قۇمويلا قىستاعىنداعى ءبىر شارۋا شاعىن اۋلاسىندا ايەل قوجايىن انارحان ابدىرەيىم دوڭگەلەكتى ورىندىقتا كۇنگە قاقتالا وتىرىپ، جانىندا ابىگەرلەنىپ جۇمىس ىستەپ جاتقان جۇبايى مامۇت باراتقا: يۋانشياۋ مەرەكەسى كەلدى، يۇي اپەكەگە تەلەفون سوققاندى ۇمىتىپ قالما، دەيدى.الاڭسىز بول، كەمپىر، ەسىمدە، دەيدى مامۇت دوڭگەلەكتى ورىندىقتىڭ بۇراندالارىن قاتايتىپ جاتىپ، كۇن ءبىراز جىلىنسا، سەنى دوڭگەلەكتى ورىندىقپەن قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنە مەملەكەت تۋىن شىعارۋ سالتىنا قاتىناسۋعا اپارامىن، دەيدى مامۇت ايەلىنە.ەرلى زايىپتى ەكەۋىنىڭ ايتقان يۇي اپەكەسى شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىق داشۋەسى قازىنا باسقارماسى مەكتەپ اۋلاسى كارتچكاسىن باسقارۋ ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى يۇي يانۋي. 2016 جىلى 11 ايدا اۆتونوميالى رايون ورىستەتكەن ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى قيمىلىندا يۇي يانۋي مەن مامۇتتىڭ وتباسى تۋىس بولعان.مامۇتتىڭ وتباسى قىستاقتاعى كەدەي وتباسى، 48 جاستاعى انارحان اۋىر رەۆماتيزم سيپاتىندىق بۋىن قابىنۋ اۋرۋىنا شالدىعىپ، قالىپتى ءجۇرىس تۇرىستان قالعان، ەمدەلۋ ءۇشىن كوپ قارجى جۇمساعان. مامۇت پەن ايەلىنىڭ 2 ۇلى جانە بالاباقشادا وقىپ جاتقان 2 نەمەرە قىزى بار، ءبىر ءۇيلى جان ءبيداي، ماقتا ەگىپ جانە مال باعىپ جان باعادى، بۇل وتباسىنا قالاي كومەكتەسۋ كەرەك؟ يۇي يانۋي الدىمەن دوڭگەلەكتى ورىندىق ساتىپ الىپ، ونى پوچتا ارقىلى ۇرىمجىدەن انارحانعا جىبەرىپ بەرەدى.انارحان بىلاي دەدى: 2017 جىلى كوكتەمدە دوڭگەلەكتى ورىندىقتى تاپسىرىپ العان كۇنگى قۋانىشىمدا شەك جوق. سول كۇنى كورشى قولاڭدار كەلىپ كومەكتەسىپ، مەنى دوڭگەلەكتى ورىندىققا سۇيەپ وتىرعىزىپ قىستاقتى ارالاتتى، ۇزاق ۋاقىتتان بەرى كورمەگەن ءبيداي اتىزىن كورىپ، تانىس بىلىستەرىمە كەزدەسىپ، ىشتەي توتەنشە قۋاندىم.دوڭگەلەكتى ورىندىق انارحاننىڭ جۇرۋىنە قولايلىلىق جاراتتى، سودان باستاپ جادىراپ كوڭىلدى جۇرەتىن بولدى، كەلىنى قولى بوساي قالسا، ونى دوڭگەلەكتى ورىندىققا وتىرعىزىپ الىپ، قىستاقتىڭ ءىشىن ارالاتىپ ءجۇردى. قىستاق تۇرعىندارى ونىڭ وزگەرىسىن كورىپ، دوڭگەلەكتى ورىندىق انارحاندى وزگەرتتى دەستى.دوڭگەلەكتى ورىندىق يۇي يانۋيدىڭ مامۇت وتباسىنىڭ تۇرمىسىنا ءۇمىت باعىشتاۋ بارىسىنداعى بولماشى ىستەرىنىڭ باستاماسى عانا.بىلتىر ءبىر كۇنى، اتىز باسىنان قايتقان مامۇت اۋلاسىنا كىرە بەرە شات كۇلكىنى ەستىدى.ءاسىلى تاعى دا تۋىسشىلاپ كەلگەن يۇي يانۋي ولارعا سۋداي جاڭا ءجۇن ءاديال، ۇستەل، كۇرىش بىقتىراتىن قازان اكەلگەن ەكەن. ول قوي ەتىنەن تۇشپارا ءتۇيدى، انارحان جانە ونىڭ ەكى نەمەرە قىزىن شومىلدىرۋعا كومەكتەستى.سول كۇنى ءبىر ءۇيلى جان قورالانا وتىرىپ، ءدامدى تاماقتان اۋىز ءتيىپ، قىستاقتاعى جانە وتباسىنداعى وزگەرىستەردى اڭگىمەلەپ، كەدەيلىكتەن ارىلۋدىڭ ادىستەرىن تالقىلاپ، بولاشاقتاعى كوركەم تۇرمىستارىن بىرگە كوز الدىعا ەلەستەتتى. ۇيىقتار الدىندا انارحان يۇي يانۋيدىڭ الىپ كەلگەن جاڭا ۇيقى كيىمىن كيىپ، تەبىرەنگەن سەزىممەن: اپەكە، ءسىز ماعان تۇرمىستىڭ جىلۋىن سەزىندىردىڭىز، سىزگە كوپ راقىمەت، دەدى.كوكتەم مەرەكەسى ءبىر ءۇيلى جان باس قوساتىن كۇن. ەگىنشىلىك كالەندارى بويىنشا 1 ايدىڭ 2 كۇنى يۇي يانۋي مامۇت وتباسىن ساعىنىپ، تاعى دا قۇمويلا قىستاعىنا تۋىسشىلاۋعا جولعا شىقتى. ول انارحانعا جانە ونىڭ كەلىنىنە، ەكى كىشكەنە قىزعا ىشتەن كيەتىن جىلى كيىم، پوپايكا، ويىنشىق، كىتاپ، كامپيت، تورت سياقتى تارتۋلاردى الا باردى ءارى ولاردىڭ وتباسىمەن بىرگە كوڭىلدى تۇردە بوساعالىق جاپسىرىپ، ءوزارا ىزگى تىلەك ءبىلدىرىستى.داستارقان باسىندا انارحاننىڭ تاماقتانۋى قولايسىز بولعاندىقتان، يۇي يانۋي ءبىر قاسىق ءبىر قاسىقتان ونىڭ اۋزىنا تاماق سالدى. انارحان اسەرلەنگەنىنەن كوزىنە جاس الىپ: يۇي اپەكە، ءسىز مەنىڭ جان اشىرىمسىز، دەدى.كۇن سۋىتقاندا يۇي يانۋي ءوز قالتاسىنان اقشا شىعارىپ، مامۇتقا كومىر ساتىپ الىپ بەردى؛ جيىن تەرىن كەزىندە مامۇت وتباسىنىڭ ماقتاسىن بىرگە جيىستى؛ شىراق جارىعىندا ەكى كىشكەنە قىزعا اڭگىمە ايتىپ بەرىپ، سۋرەت سالۋدى ۇيرەتتى؛ توسەك قاسىندا وتىرىپ انارحانعا: ءسوز جوق، دەنساۋلىعىڭا كوڭىل ءبول، دەپ قايتا قايتا ەسكەرتتى...يۇي يانۋي بىلاي دەدى: مەن دە ۇلتتار ىنتىماعى بەرەكەلى شاڭىراعىنىڭ يگىلىگىنە كەنەلۋشىمىن، مەن ءار جولى تۋىسشىلاپ كەلگەن سايىن، انارحاننىڭ وتباسى جاڭعاق سياقتى ەرەكشە ونىمدەرىن ۇسىنادى، مەن ءوزىمدى ەرەكشە باقىتتى سەزىنەمىن. الداعى جەردە مەن ءار ۇلت باۋىرلاستاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەيتىن بولماشى ىستەردى جالعاستىرا بەرەمىن. |
ساياباققا كەلگەن ايەل باعالى الماز تاسىن تاۋىپ الدى الەم01 قازان 2018، 10:31ساياباققا كەلگەن ايەل باعالى الماز تاسىن تاۋىپ الدى01 قازان 2018, 10:31 2233 0امەريكانىڭ اركانزاس شتاتىنداعى المازدى كراتەر ساياباعىنا اسىل تاستار ىزدەۋگە كەلگەن 71 جاستاعى ايەل 10 مينۋت ىشىندە 2،63 كاراتتى الماز تاۋىپ الدى، دەپ حابارلايدى . اقپارات اگەنتتىگى . پورتالىنا سىلتەمە جاساپ.كولورادو شتاتىنىڭ تۇرعىنى اسىل تاستاردى ىزدەۋگە وتباسىمەن بىرگە كەلىپتى، ولاردىڭ قاتارىندا جۇبايى، ۇلى جانە ەكى نەمەرەسى بولعان. دەگەنىمەن 7 جاستاعى ايەلدىڭ عانا جولى بولعان، ول جەردەن شاعىن اپپاق تاستى كورگەن. جەردەگى تاستى الىپ بەتىندەگى توپىراقتى تازارتتىم، الايدا ونىڭ الماز ەكەنىن بىلگەن جوقپىن دەيدى ول. ودان كەيىن ٴبارى جامىلىپ ٴبىر ساعاتتاي ىزدەگەن، ٴبىراق باعالى ەشتەڭە تابا الماپتى.تاپقان ولجالارىن جەرگىلىكتى زەرتتەۋ ورتالىعىنا اپارىپ كورسەتكەندە، ونىڭ تازا الماز تاسى ەكەنى انىقتالعان. ساياباقتىڭ قىزمەتكەرى ۆەيمون كوكس تابىلعان اسىل تاستى بىلاي دەپ سيپاتتادى: ول اق المازدىڭ كولەمى بۇرشاقتىڭ دانىندەي، ٴپىشىنى قولدىڭ تىرناعى سياقتى. بەتكى قاباتىندا قوڭىر سەكپىل سياقتى داقتارى بار، سونىسىمەن ادەمى كورىنەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، كەلۋشىلەر تاپقان المازداردىڭ كوبى جەردىڭ بەتكى قاباتىندا جاتقان.ساياباق ورنالاسقان جەردە بۇرىن جانارتاۋ اتقىلاعان. بۇل الەمدەگى كوپشىلىككە قولجەتىمدى جالعىز كەن ورنى. 1990 جىلى ول جەردەن ٴتۇسسىز ستروۋنۆاگنەر المازى تابىلعان. ساياباق 1972 جىلى اشىلعان، سول ساتتەن بەرى 33 مىڭنان اسا باعالى تاستار تابىلىپتى. |
وسى مەرەيلى كۇنگە ارنالعان سالتاناتتى جيىنعا وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆ قاتىسىپ، جىل سايىن 10 نوميناتسيا بويىنشا وتەتىن كونكۋرستا بيىلعى ۇزدىك شىققانداردى ماراپاتتادى. الماتى ايماقتىق كلينيكالىق بالالار اۋرۋحاناسىنىڭ گەماتولوگ دارىگەرى مەرۋەرت جۇماباەۆا مەن ىلە اۋدانى قوسوزەن دارىگەرلىك امبۋلاتورياسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى الما سەمباەۆا ۇزدىك دارىگەر جانە ۇزدىك اۋىل دارىگەرى اتالىمىنىڭ جەڭىمپازدارى اتانىپ، ارقايسىسىنا 1 ملن. تەڭگەنىڭ سەرتيفيكاتى بەرىلدى، دەپ حابارلايدى الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.سالتاناتتى جيىن وبلىستاعى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ جەتىستىكتەرى تۋرالى فيلممەن اشىلدى. مۇنان سوڭ مەديتسينا ماماندارىنا وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆ قۇتتىقتاۋ ءسوزىن جەتكىزدى: قۇرمەتتى مەديتسينا سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى مەن ارداگەرلەرى! سىزدەردى كاسىبي مەرەكەلەرىڭىزبەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن! ەلدەگى قالىپتاسقان پاندەميا جاعدايىندا بار ءبىلىمى مەن تاجىريبەسىن، ەرىكجىگەرىن ىندەتپەن كۇرەسكە، حالىقتىڭ ساۋلىعىن قورعاۋعا باعىتتاعان بارشاڭىزعا جەتىسۋلىقتاردىڭ اتىنان جانە ءوز اتىمنان العىس ايتامىن! دەنى ساۋ ادام قوعامنىڭ بايلىعى. سوندىقتان كەز كەلگەن مەملەكەت ەل ازاماتتارىنىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋدى، ءالاۋقاتىن ارتتىرۋدى ءبىرىنشى كەزەككە قويادى. بۇل رەتتە ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىنا جانە پرەزيدەنتىمىز قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ الدىمىزعا قويعان مىندەتتەرىنە سايكەس اۋرۋدىڭ الدىن الۋعا، مەديتسينالىق قىزمەتتىڭ قولجەتىمدى ءارى ساپالى بولۋىن قامتاماسىز ەتۋگە بار جاعداي جاسالىپ كەلەدى. عيماراتتار جاڭارتىلىپ، ماتەريالدىقتەحنيكالىق بازا نىعايتىلدى. مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ الاڭسىز جۇمىس ىستەۋىنە قاجەتتى بارلىق مۇمكىندىكتەر قاراستىرىلدى، دەپ اتاپ ءوتتى ا. باتالوۆ.ول ءوز سوزىندە بيىلعى جىلى مەديتسينا سالاسىنا بولىنگەن قارجى 168 ملرد. تەڭگەدەن اسقانىن ايتتى. سول سياقتى قازىر جەرگىلىكتى بيۋدجەت ەسەبىنەن مەديتسينالىق جوعارى وقۋ ورىندارىندا جانە رەزيدەنتۋرادا 239 ادام وقۋدا، بيىلعى جىلى تاعى 30 ستۋدەنتتى وقۋعا كىرگىزۋ جوسپارلانعان. سونداياق وتكەن جىلى مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە 127 پاتەر ساتىپ الۋعا 756 ملن. تەڭگە جۇمسالدى. تاعى 30 جالگەرلىك ءۇي جاڭا كوتتەدجدى قالاشىقتان بەرىلدى. وعان قوسا تالدىقورعاندا دەنساۋلىق ساقتاۋ ماماندارىنا ارناپ تاعى ءبىر كوپ پاتەرلى ءۇي سالۋ جوسپارلانىپ وتىر. دەنىڭ ساۋ بولسا، داۋلەت سول، دەيدى بابالارىمىز. ال ۇلى دارىگەر گيپپوكرات: مەديتسينا شىندىعىندا ونەر اتاۋلىنىڭ ىشىندەگى ەڭ يگىسى دەگەن ەكەن. راسىندا ادام جانىنا اراشاشى بولعاننان ارتىق يگىلىك جوق. انتىنا ادالدىق تانىتىپ، كۇن سايىن ەرلىككە تەڭ ءىس اتقارىپ جۇرگەن سىزدەردىڭ ارقايسىلارىڭىز بارلىق قۇرمەتكە لايىقسىزدار. ءبىز جۋىردا ينفەكتسيالىق اۋرۋحانانىڭ قارسى بەتىنە ارنايى سكۆەر جاساپ، سكۆەرگە مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە ارنالعان ەسكەرتكىش قويامىز. ەسكەرتكىشتىڭ جوباسى دايىن. وندا دارىگەردىڭ الاقانىندا ءومىر اعاشى ءوسىپ تۇرعانى بەينەلەنەدى، دەدى ا.باتالوۆ.مۇنان سوڭ ىندەتپەن كۇرەس كەزىندە قازا بولعان دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ ماماندارىنىڭ بەينەلەرءى مەن ەسىمدەرى ەكراننان كورسەتىلىپ، جينالعان قاۋىم ولاردى ءبىر مينۋت ۇنسىزدىكپەن ەسكە الدى.سالتانات شارا ناگرادتاۋ راسىمىمەن جالعاستى. وبلىس اكىمى 10 اتالىم بويىنشا وتكەن كونكۋرستىڭ جەڭىمپازدارىنا ماراپات تاپسىردى. ماسەلەن، الماتى ايماقتىق كلينيكالىق بالالار اۋرۋحاناسىنىڭ گەماتولوگ دارىگەرى مەرۋەرت جۇماباەۆا ۇزدىك دارىگەر اتانسا، ىلە اۋدانى قوسوزەن دارىگەرلىك امبۋلاتورياسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى الما سەمباەۆا ۇزدىك اۋىل دارىگەرى نوميناتسياسىن جەڭىپ الدى. دەنساۋلىق سالاسىنىڭ ۇزدىك مەنەدجەرى اتالىمىنىڭ جۇلدەسى تالدىقورعان قالاسىنداعى وبلىستىق كارديولوگيالىق ورتالىقتىڭ ديرەكتورى نۇرسان سۇراشەۆكە بەرىلدى. ولارعا 1 ملن. تەڭگەنىڭ سەرتيفيكاتى ۇسىنىلدى.ۇزدىك فەلدشەر جۇلدەسىن تالعار اۋدانى، ارقاباي اۋىلى مەديتسينالىق پۋنكتىنىڭ فەلدشەرى مارياحان يبىشەۆا جانە ۇزدىك ورتا مەديتسينا قىزمەتكەرى جۇلدەسىن سارقان اۋداندىق ورتالىق اۋرۋحاناسىنىڭ مەيىربيكەسى اينۇر ماكەنوۆا الىپ، ارقايسىسى 750 مىڭ تەڭگەدەن اقشالاي سىيلىققا يە بولدى. سونىمەن بىرگە تالدىقورعان قالاسىنداعى نۇر اۆيتسەنۋم مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ الەۋمەتتىك قىزمەتكەرى مارينا تەرپيلوۆسكايا ۇزدىك الەۋمەتتىك قىزمەتكەر اتانىپ، 500 مىڭ تەڭگەنىڭ اقشالاي سەرتيفيكاتىن يەلەندى.تالدىقورعان قالاسى 6شى شاعىن اۋدانداعى العاشقى مەديتسينالىقسانيتارلىق كومەك كورسەتۋ ورتالىعى ۇزدىك دارىگەرلىك امبۋلاتوريا، قاپشاعاي قالاسى قوسقۇدىق اۋىلدىق فەلدشەرلىكاكۋشەرلىك پۋنكتى ۇزدىك فەلدشەرلىكاكۋشەرلىك پۋنكت، ەسكەلدى اۋدانى تەڭلىك اۋىلىنىڭ مەدپۋنكتى ۇزدىك مەديتسينالىق پۋنكت، جامبىل اۋدانى جەدەل جانە شۇعىل مەديتسينالىق كومەك بولىمشەسى جەدەل جاردەم قىزمەتىنىڭ ۇزدىك پودستانتسياسى اتانىپ، مەكەمەلەرگە 500 مىڭ تەڭگەدەن جۇلدە بەرىلدى.سالتاناتتى شارادا وبلىس اكىمى وڭىردەگى 40قا جۋىق مەديتسينا مامانىنا كاسىبي بىلىكتىلىگى جانە ماماندىعىنا ادالدىعى ءۇشىن ەڭبەك ارداگەرى مەدالى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى، دەنساۋلىق ساقتاۋ ىسىنە قوسقان ۇلەسى ءۇشىن توسبەلگىلەرىن، وبلىس اكىمىنىڭ قۇرمەت گراموتاسى مەن العىس حاتتارىن تاپسىردى.وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆقا دا دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ىسىنە قوسقان ۇلەسى ءۇشىن مەدالى بەرىلدى.مەديتسينا ماماندارىنىڭ اتىنان سالا ارداگەرى تىلەۋبەردى جانسەڭگىروۆ جانە ۇزدىك دارىگەر نوميناتسياسىنىڭ جەڭىمپازى الماتى ايماقتىق كلينيكالىق بالالار اۋرۋحاناسىنىڭ گەماتولوگ دارىگەرى مەرۋەرت جۇماباەۆا ءسوز الدى. ارىپتەستەرىن كاسىبي مەرەكەلەرىمەن قۇتتىقتاي وتىرىپ، حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋعا، مەديتسينالىق قىزمەت ساپاسىن ارتتىرۋعا بۇدان ءارى دە ايانباي ەڭبەك ەتەتىندەرىن جەتكىزدى جانە وزدەرىنە كورسەتىلگەن قۇرمەت پەن قولداۋ شارالارى ءۇشىن ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىردى.سالا ماماندارىن ونەر يەلەرى دە قۇتتىقتاپ، ءانجىردان شاشۋ شاشتى.جالپى بيىلعى جىلى وبلىستا مەديتسينا سالاسىنىڭ بيۋدجەتى 168 ملرد. تەڭگەدەن استى. پارتياسىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىنىڭ جول كارتاسى اياسىندا 2025 جىلعا دەيىن وڭىردە 109 دەنساۋلىق ساقتاۋ نىسانى سالىنادى، سونىڭ 23ءى بيىل سالىنۋى ءتيىس، بۇل رەتتە 20سى تەز تۇرعىزىلاتىن بلوكتىءمودۋلدى مەدپۋنكتتەر بولماق. قابىلدانعان شارالار مەن مەملەكەت قولداۋىنىڭ ارقاسىندا مەديتسينالىق جابدىقتارمەن، اۆتوكولىك قۇرالدارىمەن قامتۋ كورسەتكىشى 90كە جەتكىزىلدى. بيىلعى جىلى 3،2 ملرد. تەڭگەگە تاعى دا قوسىمشا زاماناۋي مەديتسينالىق قۇرالدار ساتىپ الىنادى. سونىڭ ناتيجەسىندە العاشقى مەديتسينالىقسانيتارلىق كومەك كورسەتۋ ۇيىمدارىنىڭ جابدىقتالۋى 93عا جەتەدى. |
موڭعول دەپۋتاتى قىمبات شارفتىڭ كەسىرىنەن وتىرىكشى اتاندىباۋىرجان جاقسىمبەت 11 قاڭتار, 2019 ساعات 17:53 586 0كۇنى كەشە موڭعوليادا ياعني بايشەنەۋنىكتەرگە قارسى نارازىلىق شەرۋدىڭ ەكىنشى تولقىنى باستالدى.موڭعول جۇرتشىلىعى جەمقور شەنەۋنىكتەرگە قارسىلىقتارىن ءبىلدىرىپ، پارلامەنتتىڭ سپيكەرىن جۇمىستان كەتۋىن تالاپ ەتتى. ءتىپتى موڭعوليانىڭ ورتالىق الاڭىنا جينالعان حالىقتى قولداۋ ماقساتىندا پارلامەنتتىڭ بىرقاتار مۇشەلەرى دە كەلگەن ەكەن. جۇرتشىلىقپەن بىرگە بيلىكتەگى جەمقورلارعا قارسى شىعۋشىلاردىڭ اراسىندا بۇرىن جۋرناليستيكا سالاسىندا قىزمەت ەتىپ، قازىر دەپۋتات بولعان م. ويۋنچيمەگ تە بار. الايدا، نازىك جاندى شەنەۋنىكتىڭ قىمبات شارفى كەرىسىنشە، حالىقتىڭ ءتىپتى اشۋىنا ءتيدى.الەمدەگى ەڭ قىمبات ءسان كومپانيالارىنىڭ ءبىرى لۋي ۆيۋيتتوننىڭ شارفىن تاققان م. ويۋنچيمەگتى، قاراپايىم تۇرعىندار حالىقتى مازاق ەتۋ ءۇشىن كەلدى دەپ سىناپ تاستادى. ويتكەنى، مۇنداي قۇندى دۇنيەگە ءاربىر ادامنىڭ قول جەتىكىزە بەرمەيتىندىگى ھاق. الايدا، تىعىرىقتان شىقپاق بولىپ ءوز پىكىرىن بىلدىرۋگە تىرىسقان دەپۋتاتتىڭ ويى، حالىق اراسىنداعى جاعدايدى ءتىپتى ۋشىقتىرىپ جىبەردى.بۇگىن اۋا رايى جىلى بولاتىندىعىن بولجاپ، شارفىمدى الماعان ەدىم، بىراق، قۇربىم مەنىڭ جاعدايىما الاڭداپ ءوزىنىڭ شارفىن بەرگەن. ونىڭ قۇنى قانشا تۇراتىندىعى تۋرالى سۇرامادىم جانە مۇنىڭ قانداي شارف ەكەندىگىن دە ويلاعان جوقپىن. بولاشاقتا مۇنداي جاعدايعا اباي بولامىن دەگەن دەپۋتقا، الەۋمەتتىك جەلىلەردەن كۇتپەگەن جاۋاپتار قايتارىلدى. كەشىرىڭىز، ءسىز بۇل شارفتى موڭعول حالىق پارتياسىنىڭ ايەلدەر فورۋمى كەزىندە تاققان ەدىڭىز دەپ، كۇتپەگەن توسىن سىي جاسادى. وسىلايشا، م. ويۋنچيمەگتى حالىق اراسىندا وتىرىكشى دەپۋتات دەپ اتاي باستادى.موڭعوليا زاڭگەرلەرى پرەزيدەنت پەن پرەمەرگە قارسى شىقتىتۇتىنگە تۇنشىققان ۇلانباتىر: موڭعوليا كليمات وزگەرىسىنەن زارداپ شەگۋدەموڭعوليا 737 ۇشاقتارىن ۇشىرۋعا شەكتەۋ قويدى |
3 ناۋرىز 22:31نۇر سۇلتان. قازاقپارات اۋا رايىنىڭ بۇزىلۋىنا بايلانىستى قازاقستاننىڭ ءبىرقاتار وڭىرىندە ەسكەرتۋ جاريالاندى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات قازگيدرومەتكە سىلتەمە جاساپ.5 ناۋرىزدا جامبىل وبلىسىندا كەي جەرلەردە قاتتى جاۋىن شاشىن جاۋادى. 46 ناۋرىز ارالىعىندا كەي جەرلەردە تۇمان ءتۇسىپ، كوكتايعاق بولادى. وڭتۇستىك باتىستان سوققان جەلدىڭ باعىتى سولتۇستىك شىعىسقا اۋىسادى، كۇشى كەي جەرلەردە 23 مس جەتەدى.5ناۋرىزدا جاياۋ بۇرقاسىن سوعادى. تارازدا 46 ناۋرىزدا كەي ۋاقىتتا تۇمان تۇسەدى. 45 ناۋرىز ارالىعىندا كوكتايعاق بولادى.5ناۋرىزدا وڭتۇستىك باتىستان سوققان جەل سولتۇستىك شىعىسقا اۋىسادى، ەكپىنى 1520 مس.4 ناۋرىزدا سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا تۇندە قار، كۇندىز جاۋىن شاشىن جاۋادى. كەي جەرلەردە تۇمان، بۇرقاسىن، كوكتايعاق. وڭتۇستىك باتىستان جەل سوعادى، كەي جەرلەردە جەل قارقىنى 25 مس دەيىن كۇشەيەدى.پەتروپاۆل دا وسى كۇنى بۇرقاسىن كوتەرىلەدى، كۇندىز كوكتايعاق بولادى. وڭتۇستىك باتىستان جەل سوعادى، جىلدامدىعى 1520 مس.4ناۋرىزدا قاراعاندى وبلىسىندا كەي جەرلەردە تۇمان تۇسەدى. بوران سوعىپ، كۇندىز كوكتايعاق بولادى. ايماقتا جانە قاراعاندى قالاسىندا وڭتۇستىك باتىستان جانە باتىستان سوققان جەلدىڭ قارقىنى 1520 مس جەتەدى.4ناۋرىزدا قوستاناي وبلىسىنىڭ كەي جەرلەرىندە جانە قوستاناي قالاسىندا بۇرقاسىن كوتەرىلىپ، تۇمان تۇسەدى، كوكتايعاق بولادى. باتىستان جانە وڭتۇستىك باتىستان جەل سوعادى، كۇشى 23 مس.4 ناۋرىزدا شىعىس قازاقستان وبلىسىندا كەي جەرلەرىندە تۇمان، بۇرقاسىن، كوكتايعاق. وڭتۇستىك باتىستان جانە باتىستان جەل سوعادى، جىلدامدىعى كەي جەرلەردە 1520 مس.4ناۋرىز دا اقمولا وبلىسىنىڭ كەي جەرلەرىندە جانە كوكشەتاۋ قالاسىندا بوران سوعىپ، كوكتايعاق بولادى. وڭتۇستىك باتىستان جەل سوعادى، جەل ەكپىنى كەي جەرلەردە 23 مس جەتەدى.4ناۋرىزدا قىزىلوردا وبلىسىنىڭ كەي جەرلەرىندە تۇمان تۇسەدى، كوكتايعاق بولادى. وڭتۇستىك باتىستان جانە باتىستان سوققان جەلدىڭ قارقىنى كەي جەرلەردە 1520 مس دەيىن كۇشەيەدى.4ناۋرىزدا باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ كەي جەرلەرىندە تۇمان تۇسەدى، كوكتايعاق بولادى. وبلىستا جانە ورال قالاسىندا جەلدىڭ كۇشى 1520 مس.4 ناۋرىزدا اقتوبە وبلىسىنىڭ كەي جەرلەرىندە جانە اقتوبە قالاسىندا جاياۋ بۇرقاسىن، تۇمان، كوكتايعاق. سولتۇستىك باتىستان جانە باتىستان جەل سوعادى، كەي جەرلەردە جەل جىلدامدىعى 1520 مس جەتەدى.4 ناۋرىزدا اتىراۋ وبلىسىندا كەي جەرلەردە تۇمان تۇسەدى، كوكتايعاق بولادى. جەلدىڭ باعىتى سولتۇستىك باتىستان وڭتۇستىك باتىسقا اۋىسادى، ەكپىنى 1520 مس. اتىراۋ قالاسىن دا تۇمان تۇسەدى. كەي ۋاقىتتا كوكتايعاق بولادى.5 قازاقستاندا قايتادان اياز تۇسەدى |
نۇر سۇلتان. قازاقپارات بۇگىنگى تاڭدا ءبىرىنشى سىنىپقا قابىلداۋ ءۇشىن 325 مىڭنان استام ءوتىنىش ءتۇستى. قۇجات قابىلداۋ 1ساۋىردە باستالىپ، 1تامىزعا دەيىن جالعاسادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.اتا انالارعا ە رتەڭ قۇجات قابىلداۋدىڭ سوڭعى كۇنى ەكەندىگىن ە نازار اۋدارۋدى سۇرايمىز . بۇل مەرزىم بولاشاق وقۋشىلاردىڭ اتا انالارى مەكتەپتى الدىن الا انىقتاپ، قاجەت قۇجاتتاردى ۋاقىتىلى تاپسىرىپ، بالالاردى وقۋ قۇرالدارىمەن قامتاماسىز ەتۋى ءۇشىن بەرىلدى دەپ ەسكەرتەدى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى.ال مەكتەپ اكىمشىلىگى سىنىپتاردى الدىن الا جيناقتاۋ، وقۋلىقتاردىڭ قاجەتتى كولەمىن ساتىپ الۋ، مۇعالىمدەر اراسىندا ساعاتتاردى ءبولۋ جانە سىنىپتار سانىنا بايلانىستى پەداگوگتەر قۇرامىن انىقتاۋ جۇمىسىن اتقارادى. وسىعان بايلانىستى مينيسترلىك وتىنىشتەردى ۋاقىتىلى بەرۋدىڭ ماڭىزىن ەسكە سالادى.قۇجات قابىلداۋ 4 ايعا سوزىلادى. بۇل اتا انالارعا دا، مەكتەپ اكىمشىلىكتەرىنە دە وقۋ پروتسەسىنە دايىندىقتى الدىن الا ويلاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سونداي اق 10تامىزدان كەيىن مەكتەپتەردە دايىندىق توبى جۇمىسىن باستايدى، وعان اتا انالاردىڭ قالاۋى بويىنشا مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەرگە بارماعان نەمەسە مەكتەپالدى دايارلىقتان وتپەگەن بالالار بارا الادى، دەپ اتاپ ءوتتى ق ر ب ع م مەكتەپكە دەيىنگى جانە ورتا ءبىلىم كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى جومارت قارامبايەۆ.ءوتىنىش قابىلداۋ . ەلەكتروندىق ۇكىمەت پورتالى ارقىلى ەلەكتروندىق فورماتتا جۇرگىزىلەدى. مەكتەپكە قابىلداۋ ءۇشىن كەلەسى قۇجاتتاردى ۇسىنۋ قاجەت: بالانىڭ دەنساۋلىق جاعدايى تۋرالى قۇجاتتار بالانىڭ دەنساۋلىق پاسپورتى 026ۋ3, 063ۋ نىسانى بويىنشا مەديتسينالىق انىقتاما؛بالانىڭ كولەمى 34 سم تسيفرلىق فوتوسۋرەتى. ءوتىنىش 1 جۇمىس كۇنى ىشىندە قارالادى.قىزىل ايماققا ەنگەن وڭىرلەردە تۇراتىن اتا انالار مەديتسينالىق انىقتامانى وقۋ جىلىنىڭ باستالۋىنا دەيىن الا الادى. |
بۇ نۆۋەت سۆھبەت ساھىبى ھۈسەيىن تەجەللى خىتاي يۇرتلىرىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ ھاياتى ھەققىدە تەسىراتلىرى، كۆرگەن ئاڭلىغانلىرى ۋە ھېس تۇيغۇلىرى شۇ يەرلەردە ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلارنىڭ رېئال تەسۋىرىنى سۇندى.ئوھسىنىش سادايى 2باشقىلارنى ياخشى ئىش قىلىشقا دالالەت قىلغۇچى شۇ ئىشنى قىلغۇچىغا ئوخشاش ئەجىرگە ئىگە بولىدۇ. ھەدىس تارىخى ئەمىنىيە دە كەلتۈرۈلگەن نەقىلدىن ئۆگىنىش يولىدىكى سەرسانلىق 15سۆھبەت ساھىبى ھۈسەيىن تەجەللى 6 يىلغا يېقىن داۋام قىلغان مەزكۇر نۇرۇلمەھەد ئىسلام مەكتىپىنى مەركەز قىلغان تۇڭگان يۇرتلىرىدىكى دىنىي مائارىپ ساھەسىدە، ساۋاقداشلىرى بىلەن بىرگە بارلىق ئىمكانلارنى قولدىن بەرمەستىن، مەزكۇر مەكتەپتىن باشقا ئەتراپتىكى يۇرتمەھەللىلەردىكى تۇڭگان مەكتەپلىرىگىمۇ، ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنى ئورۇنلاشتۇرۇپ، زەنجىرسىمان مائارىپ سىستېمىسى بەرپا قىلغان. تۇڭگانلار بىلەن خىتايلار ئارىسىدىكى دىنىي توقۇنۇش سەۋەبلىك مەزكۇر نۇرۇلمەھەد ئىسلام مەكتىپى تاقالغان بولسىمۇ، ئەتراپتىكى باشقا مەكتەپلەرنىڭ ئوقۇشى 2 يىلدىن ئارتۇق داۋام قىلغان.دىن ئۆگىنىش يولىدىكى سەرسانلىق 14تۈرلۈك قەرزلەرگە بوغۇلۇپ ئۆزىنىڭ چىقىملىرىنى قامدىيالمايۋاتقان نۇرۇلمەھەد ئىسلام مەكتىپى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ غەلىبىلىك نەتىجىلىرى بىلەن داڭ قازىنىپ، بارلىق قەرزلىرىدىن قۇتۇلۇپ ھاللىق سەۋىيىگە يېتىدۇ.ئوھسىنىش سادايى، 3 بابقىزىل كۆزلۈك، كۆرەلمەسلىك ۋە يا ئۆزى قىلالماسلىق، قىلاي دەپ بەل باغلىغانلارغا تۈمەن بوھتانىمىز باردۇق. ئابدۇخالىق ئۇيغۇرقالتىس ئادەملەركەن، دېدى مۇھەممەت تۇرسۇن. ئۇ تاغىسىنىڭ ئۆيىدە ئۆزىگە ھامىيلىق قىلغۇچىلارنى، ئۇستازلىرىنى ماختاپ ئولتۇراتتى. ئۇ ھەپتىدە ئىككى ئاخشام تاغىسىنى يوقلاپ تۇراتتى. ھېلىقى ئابدۇللا داموللا تاغىسىنىڭ ئۆيىگە يېقىن يەردە ئولتۇرىدىغان بولغاچقا بەزىدە ئۇنىڭ بىلەن دوقۇرۇشۇپ قالاتتى.تۇڭگانلار باشقۇرۇشىدىكى نۇرۇلمەھەد مەكتىپىدە ئېرىشكەن پۇرسەتلىرىنى قەدىرلەش ئۈچۈن ئالاھىدە تۈزۈملەرنى بەرپا قىلىپ، ئوخشاش شارائىتتا پەرقلىق نەتىجىلىرى بىلەن تۇڭگان ئوقۇغۇچلارغا ئۈلگە بولغان ھۈسەيىن تەجەللى، ئۆزى كۆرگەن ۋە ئوقۇۋاتقان مەكتىپى بىلەن ئانا يۇرتىدىكى مەكتەپلەر ئارىسىدىكى پەرقلەردىن تېخىمۇ كۆپ نەرسىلەرنى ھېس قىلغان. ئۇ، ساۋاقداشلىرى بىلەن ئۆز سىنىپىدا بەرپا قىلغان بەزى تۈزۈملەر شۇ مەكتەپ تەرىپىدىن قوبۇل قىلىنىپ تۇڭگان ئوقۇغۇچىلارغىمۇ يۈرگۈزۈلگەن.ئوھسىنىش سادايى، 2 باب 2 بۆلەكنىڭ داۋامىبۇ يەر بازار بولىدىغان كوچىلارغا ئانچە يىراقمۇ ئەمەسكەن، شۇڭا بىردەمدىلا بازار بۇ يەرگە كۆچكەندەك قايناپ كېتىپتۇ. كەلگەنلەرنىڭ ئىچىدە باشقا ئاتۇشلۇقلارمۇ بار ئىكەن، شۇنداق بولسىمۇ كۈچ سېلىشتۇرمىسى جەھەتتە يەنىلا قەشقەرلىكلەر كۆپ ئىكەن.ئوھسىنىش سادايى، 2 بابنىڭ داۋامىدەۋا خۇلاسىلىنىپ بولۇنغاندىن كېيىن، ئابدۇقادىر داموللا جاۋابكارنىڭ دەسلەپ بۇ سورۇنغا كىرىۋاتقۇچە دېگەن گەپلىرىگە جاۋاب بېرىپ قۇيۇشنى ئۇنتۇمىدى. چۈنكى ئۇنىڭ ئادىل تەبىئىتىدە بۇنداق گەپلەرگە سۈكۈت قىلىش پرىنسىپسىزلىق بولاتتى.دىن ئۆگىنىش يولىدىكى سەرسانلىق 12بۇ ھەپتە سىلەر ئۈچۈن تەييارلانغان پروگراممىلىرىمىزنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇلۇشى تۆۋەندىكىچە بولىدۇ: ئالدى بىلەن كەچمىش ۋە ئەسلىمە سەھىپىسى ئۈچۈن تەييارلانغان مەخسۇس سۆھبەت خاتىرىسىنى ئاڭلايسىلەر. ئاخىرىدا پاجىئە ۋە كۈرەش ئىچىدە ئۆتكەن ھايات ناملىق تارىخىي ئەسلىمىنىڭ داۋامى ئاڭلىتىلىدۇ. قېنى ئەمىسە، بۈگۈنلۈك پروگراممىمىزغا مەرھەمەت قىلغايسىلەر!تۈركىيىدىكى ھاياتىمدا ئىگىسىز مۈلۈكتەك تالىنىۋاتقان ۋەتىنىمنى، دۇنيادا ئەڭ خار، ئەڭ بىچارە، ھېچكىم ياردەم بەرمەيدىغان بەختسىز خەلقىمنى ئۇنتۇلۇپ قالمىدىم. ئەگەر ئۇلارنى ئۇنتۇلۇپ قالىدىغان بولسام، شۇنچە يىل تۈرمىدە ياتقىنىم بىھۇدە بولغان بولمامدۇ؟دىن ئۆگىنىش يولىدىكى سەرسانلىق 890 يىلنىڭ ئاخىرلىرى ھۈسەيىن تەجەللىي قەشقەرنى تەرك ئېتىپ خوتەنگە يول ئالىدۇ ۋە خوتەندىكى سورۇنلاردا دەۋەتچى بولۇپ تونۇلۇشقا باشلايدۇ.پاجىئە ۋە كۈرەش ئىچىدە ئۆتكەن ھايات بارات ھاجى، 2014 يىلى 14 ئىيۇنئەركىن دۇنياغا سەپەر قولۇمدا 1991 يىلى تۈركىيەدىن كەلگەن زىيارەت تەكلىپنامىسى بار ئىدى، شۇ يىلىدىن تارتىپ چەتئەلگە چىقىپ كېتىشكە ناھايىتى تىز يول ماڭدىم، ئەمما بىرىنچى مەھەللە ساقچى پونكىتىدىن قول قويدۇرالماي كېچىكىپ كەتتى.پاجىئە ۋە كۈرەش ئىچىدە ئۆتكەن ھايات بارات ھاجى، 2014يىلى 31مايدەل مۇشۇ ئادەمنى قامىغان كۈنلىرىدە يەنى 1991 يىلى 11 ئايدا مەن قەشقەر شەھەر كېپەك بازىرى مەسچىتىنىڭ مەزىنى بولغاچقا بامدات نامازنى ئوقۇپ جامائەت مەسچىتتىن چىقىپ بولغاندا ئىشىكنى تاقاۋاتسام، سازايى! پانتۈركىست جىنايەتچى باراتنى يوقىتايلى! دېگەن بىر ئاۋاز ئاڭلاندى.دىن ئۆگىنىش يولىدىكى سەرسانلىق 690 يىلنىڭ ئاخىرلىرى بالىلىق چاغلىرىدىن باشلاپ تۈرلۈك دىنىي سورۇنلارغا ئىشتىراك قىلىپ كەلگەن ھۈسەيىن تەجەللىي ئۆز ساۋاقداشلىرى ۋە شاگىرت ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ ئۆزى بىلگەننى يەتكۈزۈش قىزغىنلىقىدىن ئىلھام ئالىدۇ. ئۇ ئۆز تەڭتۇشلىرى توپلاشقان سورۇنلاردا دەۋەتچى بولۇپ تونۇلۇشقا باشلايدۇ. |
ەلىمىزدە يپپوتەراپيانىڭ ماماندارى جوق جانار السايەۆاقوعامۇلت ساۋلىعى ەلىمىزدە يپپوتەراپيانىڭ ماماندارى جوق جانار السايەۆا ەكسكليۋزيۆ 17 قازان 2016, 15:10 457 0فوتو: جىلقى تۋرالى ايتقاندا ەڭ اۋەلى ونىڭ قازىقارتاسى مەن قىمىزى ەسكە تۇسەدى. قارىنى توق، قايعىسى جوق قازاق ٴۇشىن جىلقىنىڭ قىزىعى وسى ەكەۋى عانا سەكىلدى بولىپ ەلەستەيتىنى دە وتىرىك ەمەس. ايتپەسە قانى دا، جانى دا جىلقىدان اجىراماس قازاق ٴۇشىن وسى ٴبىر قىلقۇيرىقتىنىڭ پايداسى شاشەتەكتەن ەكەنىن ەشكىم دە جوققا شىعارماسى انىق. تەبىنگىسى تەرگە ٴشىرىپ، تەرلىگى مايداي ەرىپ وتكەن كەشەگى بابالارىمىزدىڭ تۇسىندا جىلقىنىڭ ەمدىك قاسيەتىن سارالاي تالداپ، ساراپتاي ايتىپ كەتكەنى بەلگىلى. بەزگەك بولعان ادامدى جاڭا سويىلعان جىلقى تەرىسىنە وراۋ، اينالشىق تيگەن قويدىڭ تاڭدايىنا جىلقىنىڭ تۋ قۇيرىعىنىڭ ٴبىر تال قىلىن جۇگىرتۋ، بوسانا الماي جاتقان ايەلدىڭ ۇستىنەن ات سەكىرتۋ، ت.ب. قاتارلى تولىپ جاتان سىرتقى ەمدىك قاسيەتىن بىلاي قويعاندا جىلقىنىڭ مايىنىڭ ٴوزى تالاي اۋرۋعا ەم، تالاي دەرتكە شيپا ەكەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.ال ەندى بۇگىنگى ٴبىزدىڭ ٴسوز ەتكەلى وتىرعان جىلقىنىڭ دەنە قىزۋى ارقىلى، ٴجۇرىسى ارقىلى، ەنەرگياسى ارقىلى ەمدەۋ جايىنا كەلەر بولساق، بۇنىڭ ٴوزى تۇنىپ جاتقان ٴبىر عىلىم. مۇنى مەديسينادا يپپوتەراپيا دەپ اتايدى. قازىرگى ۋاقىتتا يپپوتەراپيانى قابىلداۋشىلار سانى جىلدانجىلعا كوبەيىپ كەلەدى. وكىنىشتىسى سول، ەلىمىزدە وسى ٴبىر قولدا بار مۇمكىندىكتى ٴتيىمدى پايدالانا الماي كەلەمىز. ولاي دەيتىنىمىز ەلىمىز كولەمىندە ساۋساقپەن سانارلىق قانا يپپوتەراپيا ورتالىقتارى بار ەكەن. الماتىدا، وسكەمەن مەن قوستانايدا جانە شىمكەنت قالاسىندا. ٴبىز بۇگىن وسى شىمكەنتتەگى يپپوتەراپيا ورتالىعىنىڭ مامانىمەن اڭگىمەلەسىپ كورگەن ەدىك، سونى نازارلارىڭىزعا ۇسىنايىق.ۇلتتىق سپورت مەكتەبىندە ادىسكەر بولىپ قىزمەت اتقاراتىن جانار السايەۆانىڭ ايتۋىنا قاراعاندا يپپوتەراپياسىمەن ەمدەلگىسى كەلەتىندەر كوپ، الايدا مامان جەتىسپەيدى.ۇلتتىق سپورت مەكتەبىندە قىزمەت اتقاراتىندىقتان، اۋەلى بىزگە اتاانالاردان ۇسىنىس ٴتۇستى. ودان كەيىن وسى شىمكەنت قالاسىنداعى مۇگەدەك بالالارعا ارنالعان وقىتۋساۋىقتىرۋ ورتالىقتارىنان ۇسىنىس كەلدى. سونىڭ نەگىزىندە مەكتەپ ديرەكتورى عاني احمەتبايەۆ مەكتەپ جۇمىسىنان تىس ۋاقىتتا بالالاردى اتقا مىنگىزۋگە، سەرۋەندەتۋگە مۇمكىندىك جاسادى. الايدا بىزدە ارنايى مامان جوق دەيدى جانار سۇيىندىكقىزى.يپپولوگ دارىگەرلەردى، بالا اتپەن جۇرگەن كەزدە قاسىندا بولىپ، سۇيەمەلدەيتىن كومەكشىلەردى ٴبىزدىڭ ەلدە دايىندايتىن وقۋ ورنى جوق. ال شىمكەنتتەگى ورتالىقتا ۇلتتىق سپورت مەكتەبىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جۇمىستان تىس ۋاقىتتا، تۇسكى ٴۇزىلىس كەزىندە اينالىسۋعا ٴماجبۇر.اتقا ٴمىنىپ ٴجۇرۋ، سەرۋەندەۋ ٴبىر باسقا دا، ونى ەمدەۋ، ارنايى دارىلىك سەانس رەتىندە قابىلداۋ مۇلدە بولەك. ٴبىزدىڭ مەكتەپتە جاتتىقتىرۋشىلار، ات باپتايتىن ماماندار بار. ٴبىراق ولار يپپوتەراپيا مامانى ەمەس قوي. ٴارى اتتار دا يپپولوگياعا ارنالماعان، سپورتتىق اتتار. كۇنى بويى سپورتتىق جاتتىعۋعا قاتىسقان اتتاردى سىرقات بالالارعا مىنگىزۋ دە وبال. ولار دا شارشايدى. ٴارى بىزدەگى اتتاردىڭ بارلىعى اسىل تۇقىمدى جىلقىلار. ال يپپوتەراپيا ٴۇشىن قاراپايىم جىلقىلار دا جاراي بەرەدى دەگەن جانار السايەۆانىڭ ايتۋىنشا مۇندا ماماندارمەن قاتار جۋاس اتتار دا جەتىسپەيدى.كەيدە قالا تۇرعىندارى وزدەرىنىڭ اتتارىن بىرنەشە كۇنگە، ۋاقىتشا ٴبىزدىڭ قاراماعىمىزعا بەرەدى. سولاردى پايدالانامىز. جانە ٴوزىمىزدىڭ جارىستارعا، سپورتتىق ويىندارعا جارامسىز بولىپ قالعان اتتاردى پايدالانامىز. وندا دا مەكتەبىمىزدەگى تومەنگى توپتارعا ارنالعان اتتى جۇگەندەۋ، ەرتتەۋ، بايلاۋ، جەتەلەۋ اتتاردى دا وسى يپپوتەراپيا ٴۇشىن پايدالانامىز دەيدى ۇلى دالا قىراندارى ققنىڭ وقو بويىنشا ٴتورايىمى جانار السايەۆا.ونىڭ ايتۋىنا قاراعاندا مەكتەپ جانىنان جۇمىس ىستەپ تۇرعان بۇل ورتالىققا كەلىپ، يپپوتەراپيامەن ەمدەلىپ جۇرگەن بالالاردىڭ سانى 150دەن اسادى.يپپوتەراپيامەن ەمدەۋ ٴبىزدىڭ جۇمىس قۇرامىمىزعا كىرمەيدى. سول سەبەپتى ٴبىراز ۋاقىت توقتاپ تا قالعان كەزدەرى بولدى. جاڭا جوعارىدا ايتقان عاني احمەتبايەۆتىڭ ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا ٴقازىر جالعاسىن تاۋىپ كەلەدى. ول كىسى بۇل ورتالىقتى وبلىسقا دا ۇسىنىپ كوردى. ازىرگە ناتيجە بولماي تۇر. ال ٴبىزدىڭ قاراماعىمىزدا ۇلتتىق سپورتىمىزدىڭ بارلىق ٴتۇرى بار. ٴتورت جىلدا ٴبىر رەت وتەتىن رەسپۋبليكالىق تۋرنيرگە دايىندىق بارىسى كەزىندە 56 اي يپپوتەراپيانى توقتاتا تۇرۋعا تۋرا كەلدى. سەبەبى ۇلگەرە الماي قالدىق دەگەن ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى مەكتەبىنىڭ ادىسكەرى ٴالى دە قول ۇشىن سوزامىن دەگەن ازاماتتاردىڭ كومەگىنە ٴزارۋمىز دەيدى.ونىڭ ايتۋىنا قاراعاندا ورتالىققا اتتار، ماماندار، دارىگەرلەر، ات ابزەلدەرى كەرەك ەكەن.ٴبىزدىڭ دارىگەرىمىز سپورتشىلاردىڭ دەنساۋلىعىنا جاۋاپتى. ولاردىڭ جارىس الدىنداعى جايكۇيىنە، جاعدايىنا جاۋاپ بەرەدى. دەگەنمەن ٴوز بەتىنشە ىزدەنىپ، وسى يپپوتەراپيا سالاسىندا ٴبىراز تاجىريبە جيناقتادى. مەكتەپتەگى ٴبىر عانا شتاتتا وتىرعان دارىگەرىمىز تۇسكى ٴۇزىلىس ۋاقىتىندا جىلقىمەن ەمدەلۋگە كەلگەن بالالارعا قارايدى، سولارعا كومەكتەسەدى دەيدى جانار سۇيىندىكقىزى.ال وسى ورتالىقتىڭ جايجاپسارىمەن تانىسىپ، كومەك قولىن سوزعىسى كەلەتىن ازاماتتار جوق دەۋگە بولادى. ٴبىرلىجارىم اتاانالار بالاسىنىڭ دەنساۋلىعى ٴۇشىن قولىنان كەلگەنىن ىستەپ بەرۋمەن عانا شەكتەلەدى.بۇعان دەيىن سەندەرگە قانداي كومەك كەرەك، نە مۇقتاجدىقتارىڭ بار؟ دەپ وبلىس كولەمىندە بىزگە ات ٴىزىن سالعان ادامدى ٴالى كورگەن ەمەسپىن. بارىمىزبەن بازار بولىپ، جوقتان بار جاساپ وتىرمىز. ال حالىقتان سۇرانىس كوپ. بىزگە ەمدەلۋگە كەلەتىن بالاردىڭ كوبى سال اۋرۋمەن سىرقاتتانعان دسپ بالالار. تىرەكقيمىل جۇيەسىندە، اقىلەسىندە شامالى اۋىتقۋشىلىعى بار بالالار كوپتەپ كەلەدى دەيدى مامان.بالالاردى ەمدەۋ ورتالىعىن مەكتەپ جانىندا، اتاانالاردىڭ، ساۋىقتىرۋ ورتالىتارىنىڭ سۇرانىسىمەن عانا جۇرگىزىپ وتىرعان مەكتەپ اكىمشىلىگى بۇل جۇمىسپەن تۇبەگەيلى اينالىسا المايدى. سەبەبى...مەديسينانى موينىمىزعا الا المايمىز. مەكتەپتىڭ جارعىسىنا دا ساي كەلمەيدى. جەكە فۋنكيونالدىق قىزمەتىمىزگە دە يپپوتەراپيامەن تۇبەگەيلى اينالىسۋعا مۇمكىندىك جوق. بۇل جەردە ٴبىزدىڭ يپپوتەراپيا ورتالىعىن اشۋىمىزدىڭ باستى سەبەبى بىزدە اتتار بار. سەرۋەندەۋ ورىندارى، مانەجدار بار، ۇلكەن يپپودرومىمىز بار. سونى پايدالانۋ ٴۇشىن عانا اشىلعان ورتالىق قوي. ال وسىنداي دايىن بازانى پايدالانىپ، بىزگە شتات بەرىپ، ات باپتاۋشىلارعا جالاقى تولەپ، دارىگەرماماندارمەن تولىقتىرىپ بەرسە، كەرەمەت قىمبات باعاداعى اتتار ەمەس، جۋاس، ارزان باعاداعى يپپوتەراپياعا ارنالعان اتتار الىپ بەرسە، ٴبىز جۇمىسىمىزدى ارى قاراي دا جالعاستىرا بەرەر ەدىك دەيدى جانار السايەۆا.2010 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلەجاتقان ۇلتتىق سپورت مەكتەبىنىڭ جانىنداعى يپپوتەراپيا ورتالىعىنىڭ جاعدايى وسىنداي.ٴبىر قىزىعى اتابابامىز ات ۇستىنەن تۇسپەي وتكەن ۇلتىمىزدىڭ وقۋ جۇيەسىندە دە، اۋىلشارۋاشىلىعى سالاسىندا دا يپپوتەراپيا تۋرالى ٴىلىم جوق ەكەن. ات ۇستىندە كۇن كورگەن الاش بالاسى بۇگىنگىدەي وتىرىقشى ٴداۋىر كەلىپ، ۇرپاقتارى اتپەن ەمدەلۋدى تاڭسىق كورەرىن ويلامادى ما ەكەن. الدە وزدەرى تاستاقىم بولىپ، سال اۋرۋ، تىرەكقيمىل جۇيەسىنىڭ ٴتۋابىتتى كەمشىلىكتى بولارىن ەلەستەتە المادى ما ەكەن، كىم ٴبىلسىن. دەگەنمەن، بۇگىنگى كۇننىڭ تالابىنان، ۇرپاق ساۋلىعىنان تۋعان وسى ٴبىر ەرەكشە عىلىمنىڭ تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 25 جىلدىعىندا دا ٴالى كۇنگە قولعا الىنباي كەلە جاتقاندىعى قىنجىلتادى.ٴسوزىمىز دايەكتى بولۋى ٴۇشىن پروفەسسور، كارديولوگ دارىگەر مۇحامبەديا احمەتوۆتەن قازاقستانداعى يپپوتەراپيا سالاسى تۋرالى سۇراعان ەدىك.قازاقستاندا قولعا الىنعان ەمەس. ٴبىلىم سالاسىندا بولسىن، دەنساۋلىق سالاسىندا بولسىن، يپپوتەراپيانى وقىتۋ، دامىتۋ دەگەن بولماعان. رەسەيدە، ماسكەۋدە بار. ٴبىراق يپپوتەراپيانى مامان ەكەن دەپ، ول حالىققا كەرەك ەكەن دەپ وقىتىپ جاتقان ەشكىمدى كورگەن ەمەسپىن. ٴتىپتى مەديسينالىق ۋنيۆەرسيتەتتەردە يپپوتەراپيا تۋرالى ٴپان جوق. ٴقازىر بۇل ەمدەۋ جۇيەسىن تۇتىناتىندار سانى كوبەيىپ كەلەدى. الداعى ۋاقىتتا مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ تاۋىپ جاتسا، قانەكي! دەيدى استانا مەديسينالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى مۇحامبەديا احمەتوۆ.يپپوتەراپيا، جانار السايەۆا، ۇلتتىق سپورت مەكتەبى، دەنساۋلىق، شىمكەنت0 وقيعا 19:09 ا دەگەنى سىرا بولدى 1030 قوعام 16:15 وقودا ٴبىر جىلدا 765 ەگىز ٴسابي دۇنيە ەسىگىن اشتى 76312:32 ساحنادا قۇلاپ قالعان ماقپال ٴجۇنىسوۆا اياق كيىمىن شەشىپ تاستادى 20010 |
پرەزيدەنت اتامباەۆ 2016 جىلعى تاپقان تابىسىن جاريالادى3037 1 پىكىر 10 شىلدە, 2017 ساعات 08:07قىرعىزستان پرەزيدەنتى المازبەك اتامباەۆ بىلتىر 1 ملن 246 مىڭ سوم شامامەن 17,8 مىڭ دوللار پايدا تاپقان. ال شىعىنى 8 ملن 385 مىڭ سوم شامامەن 120 مىڭ دوللار بولعان. ول دەكلاراتسياسىندا جەكە جيناعى ەكەنىن ايتقان.قۇجاتقا سايكەس، قىرعىز پرەزيدەنتىنىڭ 2,7 گەكتار ۋچاسكەسىمەن 116 شارشى مەتر ءۇيى بار. سونىمەن بىرگە 6,4 گەكتار ەگىستىك القابى بار. مۇنان بولەك قىرعىز پرەزيدەنتى وسوو نپف قورىن سەنىمگەر ارقىلى باسقارادى. ونىڭ جىلجىمالى مۇلىگى جوق.دەكلاراتسيا بويىنشا، اتامباەۆتىڭ جاقىن تۋىسى كىم ەكەنى ايتىلماعان 2016 جىلى جۇمىس ورنىنان 250 مىڭ سوم، ديۆيدەند رەتىندە 369 مىڭ سوم، ازاماتتىققۇقىقتىق كەلىسىمدەردەن 2,5 ميلليون سوم، سالىمنىڭ ءوسىمى رەتىندە 100 مىڭ دوللار پايدا تاپقان.المازبەك اتامباەۆ 2015 جىلى 1 ميلليون 298 مىڭ سوم تابىس تاۋىپ، 34 ميلليون سوم جۇمساعان. ونىڭ جاقىن تۋىسى سول جىلى جۇمىسىنان 182 مىڭ سوم، سالىمىنىڭ وسىمىنەن 112 مىڭ دوللار پايدا تاپقان.المازبەك اتامباەۆ بۇدان بۇرىن پرەزيدەنت بولعانعا دەيىن دوللار مۋلتيميلليونەرى بولعانمىن دەپ مالىمدەگەن. |
ۇكىمەت 23 قازان، 2019كەشە پرەمەرمينيستر اسقار ءماميننىڭ توراعالىعىمەن وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا 20152019 جىلدارعا ارنالعان نۇرلى جول ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى قورىتىندىلاندى. سونىمەن قاتار بۇل باعدارلامانىڭ الداعى 5 جىلعا ارنالعان جوباسى تانىستىرىلدى. كۇن تارتىبىندەگى ءۇشىنشى ماسەلە مەملەكەتجەكەمەنشىك ارىپتەستىكتى جەتىلدىرۋ شارالارى تۋرالى بىرقاتار مينيسترلىكتەر مەن وبلىس باسشىلارى بايانداما جاسادى.نۇرلى جولدىڭ ءى كەزەڭى قورىتىندىلاندىەلدىڭ ترانزيتتىك الەۋەتىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان نۇرلى جول مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ 5 جىلدىعى اياقتالۋعا جاقىن. بۇل مەرزىمدە قانداي جۇمىستار اتقارىلعانى جايلى يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى بەيبىت اتامقۇلوۆ كەڭىنەن باياندادى. ونىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى 5 جىلدا كولىك سالاسىن دامىتۋعا شامامەن 5،8 ترلن تەڭگە باعىتتالدى. ناتيجەسىندە، 400 مىڭنان استام جۇمىس ورنى قۇرىلىپ، ءىجودەگى كولىك ۇلەسى 8،3عا، ەڭبەك ونىمدىلىگى 1،7 ەسە، كونتەينەرلەردىڭ جالپى ءترانزيتى 3 ەسە، ترانزيتتەن تۇسەتىن كىرىس 4،3 ەسە، جۇك تاسىمالى ءترانزيتىنىڭ كولەمى 1،5 ەسە، ترانزيتتىك اۆياجولاۋشىلار سانى 4 ەسە وسكەن. 5 جىلدا 3 مىڭ شاقىرىم رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار اۆتوموبيل جولى سالىنىپ، رەكونسترۋكتسيالاندى. سونىڭ ىشىندە 15 مىڭ شاقىرىم وبلىستىق جانە اۋداندىق ماڭىزى بار اۆتوموبيل جولى جوندەلىپ، 1،4 مىڭ شاقىرىم جاڭا تەمىر جول پايدالانۋعا بەرىلدى. سونىمەن قاتار ورال، پەتروپاۆل، الماتى، سەمەي، قوستاناي، بالقاش اۋەجايلارىندا 6 ۇشىپقونۋ جولاعى جاڭعىرتىلدى. بۇعان قوسا قىتايمەن شەكاراداعى تەرمينالداردىڭ وتكىزۋ قابىلەتى جىلىنا 40 ملن تونناعا دەيىن ۇلعايدى. اقتاۋ پورتىن كەڭەيتۋ جانە قۇرىق پورتىنىڭ سالىنۋى ەسەبىنەن كاسپيدەگى پورت ينفراقۇرىلىمىنىڭ قۋاتى جىلىنا 17،5 ملننان 27 ملن تونناعا دەيىن ارتتى. ينجەنەرلىك جەلىلەردىڭ ۇزىندىعى 3،4 مىڭ شاقىرىمدى قۇرادى. نۇرلى جول باعدارلاماسى جۇزەگە اسىرىلا باستاعاننان بەرى ىشكى سۋ جولدارىمەن جۇك تاسىمالداۋ كولەمى 86عا، ياعني 750 مىڭ توننادان 1،4 ملن تونناعا دەيىن ءوستى. ەرتىس وزەنىندە وتپەلى كەمە قاتىناسى قالپىنا كەلتىرىلىپ، كەمە جۇزەتىن سۋ جولدارىنىڭ ساپاسى جاقساردى. سوڭعى 5 جىلدا كولىك ينفراقۇرىلىمىنىڭ دامۋىنا 5 تريلليون 800 ميلليارد تەڭگەدەي ينۆەستيتسيا تارتىلدى. ونىڭ 44ى نەمەسە 2 تريلليون 540 ميلليارد تەڭگەسى مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن بولىنسە، قالعان 56ى نەمەسە 3 تريلليون 274 ميلليارد تەڭگە مەملەكەتجەكەمەنشىك ارىپتەستىگى ۇلەسىنە تيەسىلى. كولىك سالالارى بويىنشا ينۆەستيتسيانىڭ باسىم بولىگى اۆتوموبيل جولدارى مەن تەمىر جول جوبالارىنا باعىتتالدى، دەدى يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى.باعدارلامانىڭ نەگىزگى باعىتتارىنىڭ ءبىرى اۆتوموبيل جولدارىن دامىتۋعا ارنالعان. ونى ىسكە اسىرۋ قورىتىندىسى بويىنشا رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار 3 مىڭ شاقىرىم اۆتوجول سالىندى جانە رەكونسترۋكتسيالاۋدان ءوتتى. قالعان 3،8 مىڭ شاقىرىمدى 20202021 جىلدار ارالىعىندا اياقتاۋ كوزدەلگەن. ترانزيتتىك الەۋەتتى ارتتىرۋ ماقساتىندا حالىقارالىق دالىزدەردى دامىتۋ بويىنشا جوسپارلى جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. 2015 جىلعا دەيىن 8 357 شاقىرىمنىڭ 4 828 شاقىرىمى جاڭعىرتىلدى، بۇل نەگىزىنەن باتىس ەۋروپا باتىس قىتاي ءدالىزى. نۇرلى جول باعدارلاماسى اياسىندا 1 882 شاقىرىمدا جۇمىس اياقتالدى، 1 647 شاقىرىمدا قۇرىلىس جۇمىستارى باستالدى، دەدى ب.اتامقۇلوۆ. ايتا كەتەرلىگى، باعدارلاما اياسىندا جەرگىلىكتى اۆتوجولدار جەلىسىنە ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. وتكەن 5 جىلدا وبلىستىق جانە اۋداندىق ماڭىزى بار اۆتوجولداردى دامىتۋعا 590 ملرد تەڭگە ءبولىنىپ، 15 مىڭ شاقىرىم جول جوندەلدى.اقىلى جولداردان جىل سايىن جينالاتىن قارجى 4 ملرد تەڭگەدەن اسقانىن ايتا كەتۋ كەرەك. 2013 جىلى ۇزاقتىعى 211 شاقىرىم بولاتىن نۇرسۇلتان ششۋچە العاشقى اقىلى اۆتوجولى قولدانىسقا ەنگىزىلدى. بۇل ۋچاسكەدەن جىلىنا 1 ملرد تەڭگەدەن استام قاراجات جينالادى ەكەن. قازىر اقىلى جولداردىڭ ۇزاقتىعى 682 شاقىرىمعا دەيىن ارتتى نۇرسۇلتان ششۋچە 211 كم، نۇرسۇلتان تەمىرتاۋ 134 كم، الماتى قاپشاعاي 42 كم، الماتى قورعاس 295 كم، جىل سايىنعى جينالاتىن قاراجات 4 ملرد تەڭگەدەن اسادى. بۇل وسى اقىلى ۋچاسكەلەردى كۇتىپ ۇستاۋدا بيۋدجەتتى ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى، دەدى مينيستر. ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، اۆتوجولدى پايدالانۋشىلارعا ساپالى جول بويىنداعى سەرۆيسپەن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا قولدانىستاعى 1 822 نىساننىڭ 1 مىڭى ۇلتتىق ستاندارتقا سايكەستەندىرىلدى. بيۋدجەت جانە جەكە كاپيتال ەسەبىنەن قوسىمشا 73 نىسان سالىندى. بۇل جۇمىس الداعى ۋاقىتتا ودان ءارى جالعاسادى.ازاماتتىق اۆياتسيا سالاسىنىڭ بەسجىلدىق قورىتىندىسى بويىنشا وتاندىق اۋەجايلاردا قىزمەت كورسەتىلگەن جولاۋشىلار سانى 16،2 ملن ادامعا جەتتى. ياعني، باعدارلاما ىسكە قوسىلعان كەزدە 8،1 ملن جولاۋشى تاسىمالدانسا، بۇل كورسەتكىش قازىر 47 پايىزعا ارتتى. وتاندىق اۆياكومپانيالاردىڭ اۋە كەمەلەرى پاركى ۇلعايدى، جاڭاردى، دەدى ب.اتامقۇلوۆ. ءمينيستردىڭ بايانداماسىندا ايتىلعانداي، قازاقستاندىق اۋەجايلاردىڭ جەرۇستى ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ جۇمىسى جالعاسۋدا. بۇل سالاعا تارتىلعان ينۆەستيتسيالاردىڭ جالپى كولەمى 128 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. نۇرلى جول باعدارلاماسىنىڭ العاشقى بەس جىلدىعى اياسىندا پەتروپاۆل، تاراز جانە سەمەي اۋەجايلارىنداعى تەرمينالدار قالپىنا كەلتىرىلدى. الماتى، پەتروپاۆل، تاراز، ورال جانە سەمەي اۋەجايلارىنىڭ ۇشىپقونۋ جولاقتارىن قايتا جاڭارتۋ مەن جاڭعىرتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. اعىمداعى جىلى قوستاناي مەن بالقاش اۋەجايلارىنىڭ ۇشىپقونۋ جولاقتارىن قايتا جاڭارتۋ اياقتالۋدا، دەدى ب.اتامقۇلوۆ.سونىمەن قاتار حالىقارالىق اۆياقاتىناستار سانىن كوبەيتۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. قازاقستان 26 مەملەكەتپەن 99 حالىقارالىق باعىت بويىنشا اۋە قاتىناسىن ورناتتى. 2017 جىلدان باستاپ نۇرسۇلتان قالاسىندا اشىق اسپان رەجىمى ەنگىزىلدى. 3 جىل ىشىندە قازاقستاندىق جانە شەتەلدىك اۆياتاسىمالداۋشىلار 19 جاڭا باعىت اشتى، ونىڭ ىشىندە توكيو، ۆارشاۆا، بۋداپەشت، حەلسينكي قالالارى بار. بۇرىننان بار لوندون، ماسكەۋ، بەيجىڭ، ىستانبۇل مارشرۋتتارىندا ۇشۋ جيىلىگى ۇلعايدى. قازاقستاندىق تاسىمالداۋشىلار شانحاي 2020 ج، سينگاپۋر 2020 ج.، نيۋيورك 2021 ج. سياقتى ءىرى قالالارعا رەيس اشۋدى جوسپارلاپ وتىر، دەدى ۆەدومستۆو باسشىسى.تاقىرىپتى قورىتىندىلاعان پرەمەرمينيستر اسقار مامين نۇرلى جول باعدارلاماسىنىڭ العاشقى بەسجىلدىعىندا ءتيىمدى كولىكلوگيستيكالىق جۇيە قۇرىلعانىن اتاپ ءوتتى. ەلباسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ۇكىمەت قازاقستاندا ايماقتىق كولىكلوگيستيكالىق حاب قۇرۋ جانە ەۋروپا مەن ازيا اراسىنداعى ترانسكونتينەنتالدى كوپىرگە اينالۋ ءۇشىن قارقىندى جۇمىس اتقاردى. 20202025 جىلدارعا ارنالعان جاڭا نۇرلى جول باعدارلاماسىنىڭ ەكىنشى كەزەڭى اياسىندا ەلىمىزدىڭ كولىكلوگيستيكاسىن قۇرۋ جانە ترانزيتتىك الەۋەتىن ودان ءارى دامىتۋ بويىنشا جۇمىس جالعاسادى، دەدى ۇكىمەت باسشىسى.مەملەكەتجەكەمەنشىك ارىپتەستىگىنىڭ الەۋەتى ارتۋى ءتيىسەلدەگى مەملەكەتجەكەمەنشىك ارىپتەستىكتى دامىتۋ ماسەلەلەرى جايلى ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى ر.دالەنوۆ، يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى ب.اتامقۇلوۆ، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ە.ءبىرتانوۆ، ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى ا.ايماعامبەتوۆ، قاراعاندى وبلىسىنىڭ اكىمى ج.قاسىمبەك، اقمولا وبلىسىنىڭ اكىمى ە.مارجىقپاەۆ، پرەمەرءمينيستردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى قارجى ءمينيسترى ءا.سمايىلوۆ باياندادى.ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى ر.دالەنوۆتىڭ ايتۋىنشا، بيىلعى 1 قازانداعى جاعدايعا سايكەس 1،6 ترلن تەڭگە سوماعا 615 ءمجا كەلىسىمشارتى جاسالدى، ونىڭ ىشىندە ينۆەستيتسيالىق قاراجات كولەمى 551،5 ملرد تەڭگە، رەسپۋبليكالىق جوبالار بويىنشا 339،5 ملرد تەڭگە، جەرگىلىكتى جوبالار بويىنشا 212 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان. جوبالاردى جوسپارلاۋ مەن دايىنداۋدىڭ ءتۇرلى كەزەڭدەرىندە 1،9 ترلن تەڭگەگە 638 جوبا جۇزەگە اسىرىلادى.جيىندا بەلگىلى بولعانداي، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا 3 جىلدا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار جالپى سوماسى 58،9 ملرد تەڭگەگە 127 ءمجا كەلىسىمشارتىن جاسادى. بيىلعى جىلدان باستاپ 2024 جىلعا دەيىن ءمجا اياسىندا رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە 838،5 ملرد تەڭگەگە 16 ۇلكەن اۋرۋحانا سالۋ جوسپارلانعان، قازىر 7 جوبانى ىسكە اسىرۋ باستالدى.ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا 243 ملرد تەڭگەنىڭ 558 ءمجا جوباسى ىسكە اسىرىلۋدا. بيىل قاڭتار ايىنان باستاپ 98 جەكەمەنشىك مەكتەپ جان باسىنا شاققانداعى قارجىلاندىرۋ قاعيداتى بويىنشا 6 ملرد تەڭگەگە مەملەكەتتىك تاپسىرىس الادى. 20192020 وقۋ جىلىنىڭ باسىندا 47 جاڭا جەكەمەنشىك مەكتەپ اشىلدى. جىل سوڭىنا دەيىن تاعى 13 جەكەمەنشىك مەكتەپ اشىلادى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.تاقىرىپتى قورىتىندىلاعان ا.مامين مەملەكەتجەكەمەنشىك ارىپتەستىكتى دامىتۋعا قاتىستى بىرقاتار تاپسىرما بەردى. مەملەكەتجەكەمەنشىك ارىپتەستىكتى دامىتۋ ۇكىمەت جۇمىسىنىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى. اسا ماڭىزدى جوبالار كولىك جانە ينفراقۇرىلىم، ەنەرگەتيكا جانە تكش، ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ سياقتى سەكتورلاردا ىسكە اسىرىلىپ جاتىر. ءمجا تەتىگى ەنگىزىلگەننەن بەرى 1،6 ترلن تەڭگەگە 615 شارت جاسالدى. سونىمەن قاتار 1،9 ترلن تەڭگەنى قۇرايتىن 638 شارت پىسىقتالۋدا. جوبالاردىڭ سانى مەن ينۆەستيتسيا سوماسى بويىنشا سەرپىن بار، دەگەنمەن بۇل الەۋەت ءتيىستى دەڭگەيدە ىسكە اسىرىلماي وتىر، دەدى ۇكىمەت باسشىسى. پرەمەرمينيستر ءوز سوزىندە كولىك جانە ەنەرگەتيكا، تكش سالاسىندا ءىرى ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋدى جالعاستىرۋدى تاپسىردى. وسىعان بايلانىستى ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى مەن يندۋستريا مينيسترلىگىنە ءمجاءنى دامىتۋدىڭ وزىق حالىقارالىق تاجىريبەسىن ەسكەرىپ، زاڭناماعا قاجەتتى وزگەرىستەردى پىسىقتاۋدى جۇكتەيمىن. دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ سالالارىندا مەملەكەتجەكەمەنشىك ارىپتەستىك جوبالارى بەلسەندى تۇردە دامىپ جاتقانىن ايتۋعا بولادى. وسى جۇمىستى جالعاستىرۋ قاجەت، دەدى پرەمەرمينيستر.سونىمەن قاتار ۇكىمەت باسشىسى مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندارعا ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، وزدەرى جەتەكشىلىك ەتەتىن سالالاردا ءمجاءنى دامىتۋ بويىنشا جول كارتالارىن ازىرلەۋدى تاپسىردى. جۇكتەلگەن تاپسىرمانىڭ ورىندالۋ بارىسى ۇكىمەتتىڭ جوبالىق كەڭسەسىنىڭ وتىرىستارىندا تىڭدالاتىن بولادى. |
قەھرىمانلىققا پەرۋىشكار قەلەم ئۇيغۇرداڭلىق يازغۇچى ئابدۇراخمان قاھار.ئابدۇراخمان قاھار ۋاپات بولدى. قەھرىمانلارنى خاتىرىلەپ مۈكچەيگەن بىر ئېگىلمەس روھ مەرھۇملارنىڭ يېنىغا كەتتى. بېشىغا ھەر قانچە كۈلپەت ياغسىمۇ باتۇرلارچە ياشاپ كېلىۋاتقان ئۇيغۇر بىر داستانچىسى، بىر تەسەللىچىسى ۋە بىر تەشەببۇسچىسىدىن ئايرىلدى. زۇلۇمنىڭ قەپەسلىرىدە ياشاۋاتقان مۇڭلۇق خەلقىمىزگە قەھرىمانلىق قىسسەلىرى ئارقىلىق تەسەللى بېرىۋاتقان، قەھرىمانلارچە ياشىغان ئەجدادلارنى ئەسلىتىپ قەھرىمانلىقنى تەشەببۇس قىلىۋاتقان بىر قەلەم يېزىشتىن توختىدى. 13دېكابىر كۈنى مەرھۇم يازغۇچىنىڭ تېنى تۇپراقنى قۇچاقلىدى. ئۇنىڭ قەبرىسى ئۆزى سۆيگەن تۇپراقنىڭ مەڭگۈ تېشىغا ئايلاندى.ئابدۇراخمان قاھار دېسە ئالدى بىلەن كۆز ئالدىمغا ئىلى دولقۇنلىرى كېلىدۇ. بۇ روماننىڭ بىرىنچى قىسمى 1982يىلى، ئىككىنچى قىسمى 1986يىلى نەشر قىلىنغان ئىدى. رومان ماڭا بىر نامرات سەھرا ئوغلىنىڭ قانداق جاپالاردا ياشاپ ۋە ئوقۇپ جەمئىيەتنى، تەبىئەتنى ۋە مۇستەمىلىكىچى تۈزۈمنى چۈشەنگەنلىكىنى، شۇنداقلا شۇ قاراڭغۇ ھاياتتىن قۇتۇلۇش ئۈچۈن قانداق كۈرەش قىلغانلىقىنى سۆزلەپ بەرگەنىدى. رومان نەشر قىلىنىشتىن بۇرۇن مەرھۇم چوڭ قىزىنىڭ تويىدا قىز يىگىتنى نىكاھتىن كېيىن ئەخمەتجان قاسىمىلار ياتقان قەبرىستانلىققا گۈل قويۇشقا ئەۋەتكەن ئىكەن. بۇ ئىش ئىلى دولقۇنلىرى نەشر قىلىنغاندىن كېيىن غۇلجا ياشلىرىدا بارا بارا ئەۋج ئالغانىكەن.ئىلى دولقۇنلىرى روماننىڭ بىرىنچى قىسمى نەشر قىلىنغان ۋاقىت خىتاي ئۇيغۇرلارغا قاراتقان مەدەنىيەت ئېمبارگوسىنى ئازراق بوشاتقانغا تېخى بىر قانچە يىل بولغان چاغ ئىدى. كېيىنكى يىللارنىڭ كۆزىدە قارىسا تارىختىكى قەھرىماننى قەھرىمان دېيىش، ئۇيغۇر ئىنقىلابچىلارنىڭ ھاياتىنى يېزىش نورماللىقتەك بىلىنىدۇ. ھالبۇكى، خىتاينىڭ زۇلمەتلىك سىياسىتى تېخى پۈتۈنلەي يوقالمىغان، ئۇيغۇرنى كۈيلەپ، زامانغا نارازىلىقىنى ئىپادىلەپ يازغان بىرەر پارچە شېئىرى بىلەن ئۆمۈرلۈك قامالغانلار بوشىىتىلغانغا بىر قانچە يىل بولغان، ئون يىللىق مەدەنىيەت ئىنقىلابى نىڭ ئەرۋاھى تېخى ئۇيغۇرنىڭ قەلب يارىسىنى تاتىلاۋاتقان 20ئەسىرنىڭ 80يىللىرىدا بىر يازغۇچىنىڭ تۇنجى بولۇپ ئۇيغۇرنىڭ مۇستەقىللىق ئىنقىلابىنى يېزىش ئۈچۈن غەيرەتكە كېلىشىنى قەھرىمانلىق دېمەي بولمايدۇ، ئەلۋەتتە. بولۇپمۇ مۇستەقىل دۆلەت قۇرۇپ ئالتە يىلغا يېقىن مەۋجۇت بولغان بىر دەۋرنىڭ، ئۇيغۇردىن چىققان تۈمەنلىگەن قەھرىمانلارنىڭ ھېكايىسىنى يېزىش ھەقىقەتەن قەھرىمانلىقنى تەلەپ قىلىدۇ.ئابدۇراخمان قاھارنىڭ مۇھاجىرەتتە ياشاۋاتقان بىر پەرزەنتىنىڭ ئېيتىشىچە مەرھۇم ئىلى دولقۇنلىرى رومانىنى 70 يىللارنىڭ بېشىدا يېزىپ پۈتكۈزگەنىكەن. ئەمما ئەسەر مەھەللىلەرنى ئارىلايدىغان قىزىل قوغدىغۇغۇچىلار نىڭ قولىغا چىقىپ قېلىپ زەھەرلىك كىتاب، ئىنقىلابى ئاممىنى ۋە قىزىل ئەۋلادلارنى بۇلغايدىغان ئەكسىيەتچى ئىدىيەلىك ئەسەر دېگەن تۆھمەتلەر بىلەن كۆيدۈرۈپ تاشلانغان، ئاپتورمۇ ھەرەج تارتقانىكەن.1982يىلى ئابدۇراخمان قاھارنىڭ تۇنجى رومانى ئىلى دولقۇنلىرى نىڭ 1قىسمى نەشر قىلىنغاندا مەن باشلانغۇچ مەكتەپنىڭ 2يىللىقىدا ئىدىم. مەن ئۇچاغدا بۇ روماننىڭ 1944يىلى 11ئاينىڭ 12كۈنى ئۇيغۇرغا ئىككىنچى قېتىم جۇمھۇرىيەت قۇرۇش پۇرسىتى بەرگەن ئازادلىق ئىنقىلابىنىڭ بەدىئىي خاتىرىسى ئىكەنلىكىنىمۇ بىلمەيتتىم. ئۇ يىللاردا يېزىلغان رومانلاردا ئىنقىلاب ئاتالغاننى خىتايلار قىلىشى كېرەك ئىدى. ئۇ چاغدىكى ئەسەرلەردە قەھرىمان ئاتالغانلار چوقۇم خىتاي بولۇشى، چوقۇم خىتايدا ئاتالمىش يېڭى تۈزۈم بەرپا قىلىش ئۈچۈن قۇربان بولغان بولۇشى كېرەك ئىدى. شۇڭا بىر كىتابتا ماڭا ئوخشاش ئىسمى بار ئۇيغۇر قەھرىمانلارنىڭ چىقىشى، قورال تۇتۇپ، ھۇررا توۋلاپ ئۇرۇش قىلىشى ماڭا بەكمۇ ھەيران قالارلىق تۇيۇلغان ئىدى.مەن ئىلى دولقۇنلىرى نى ئوقۇشتىن بۇرۇن قاناتلىق خەت، باھادىر شاھ لى زېچىڭ، سۇ بويىدا، ئۈچ پادىشاھلىق ھەققىدە قىسسە دېگەن كىتابلارنى ئوقۇپ كىتاب يازىدىغانلار خىتاي بولىدۇ، قەھرىمان دېگەننىڭ خىتايچە ئىسمى بولىدۇ، باتۇر، قوماندان، داھىي دېگەنلەر خىتايلاردىن چىقىدىغان كىشىلەر ئوخشايدۇ دەپ قالغان ئىكەنمەن. ئىلى دولقۇنلىرى ماڭا ئەخمەتجان قاسىمى، رەھىمجان سابىرھاجى، قاسىمجان قەمبىرى دېگەن ئۇيغۇرلارنىمۇ قەھرىمان دېيىشنى ئۆگەتكەنىدى. ئابدۇراخمان قاھار دېگەن بۇ ئىسىم مېنىڭ كىتاب يازىدىغانلارنىڭ ھەممىسى خىتاي بولىدىغان ئوخشايدۇ دېگەن ئويۇمنى ئۆزگەرتكەنىدى.ئىلى دولقۇنلىرى چىققان ۋاقىت مېنىڭ يېڭى يېزىق دېيىلىدىغان خىتايچە پىنيىندا ساۋات چىقارغان چاغلىرىم ئىدى. دادام قىش كۈنلىرىنىڭ بىرىدە ئۇ كىتابنى جىن چىراغنىڭ يورۇقىدا ئوقۇپ بېرىۋېتىپ ئابدۇراخمان دېگەن كىشىنىڭ ئىسمى چىققاندا توختاپ قالدى. ئۇنىڭ ئېيتىشىچە بىزنىڭ ئۆيگە بىر قانچە قېتىم كەلگەن ئابدۇراخمان ناۋايى دېگەن شائىر كىشى كىتابتىكى ئابدۇراخمان دېگەن شېئىر يازىدىغان جەڭچىنىڭ ئۆزى ئىكەندۇق. ئاتقا مىنىپ مەكتەپمۇ مەكتەپ ئارىلايدىغان، سىنىپلارغا كىرىپ ئۇيغۇرچە كونا يېزىقتىكى ساۋاتىمىزنى دائىم تەكشۈرۈپ تۇرىدىغان، چاچلىرى پۈتۈنلەي ئاقىرىپ كەتكەن ئۇ كىشىنى دادام بەك چوڭ بىلەتتى. ئۇ ئادەم ئۆيىمىزگە كەلسە دادام كىچىك بالىدەكلا بولۇپ قالاتتى. مەن ئۇ كىشىنى چوڭ باشلىق دەپلا بىلەتتىم، ئەمما ئۇنىڭ كىتابلاردا ئىسمى چىقىدىغان، كىنولاردا ئاجايىپ باتۇرلۇقلارنى قىلىدىغان دوڭ سوڭرۈي، خۇاڭ جىگۇاڭلاردەك قەھرىمان ئىكەنلىكىنى بىلىپ ھەيران قالغانىدىم. شۇ كۈنى دادامنىڭ نېمە ئۈچۈن ئۇ كىشىنى نېمىشقا بۇنچە ھۆرمەت قىلىدىغانلىقىنىڭ سىرىنى بىلگەنىدىم.ئىلى دولقۇنلىرى نىڭ 2قىسمى 1986يىلى نەشر قىلىنغانىدى. ئۇ چاغدا دادام كىتابنى ئېلىپ بېرىدىغان، ئەمما ئوقۇپ بەرمەيدىغان بولۇپ قالغانىدى. بۇ رومان مەندىن چوڭ كىتابخۇمار ئۈچ ئاكام ۋە ئاچامدىن ئاشماي مېنى بىرەر ئاي نۆۋەت كۈتۈشكە مەجبۇر قىلغان ئىدى. روماندىكى نادەمدەك ئادەم بولۇش ئۈچۈن تېخىمۇ كۆپ كىتاب ئوقۇغان ۋە دوستلار بىلەن بىرلىشىپ بىر يەر ئاستى تەشكىلات نىمۇ قۇرۇپ چىققانىدۇق.ئابدۇراخمان قاھارنىڭ ئىلى دولقۇنلىرى دىن كېيىن ئۇيغۇر ئازادلىق ئىنقىلابى ھەققىدە يازغان ئەسەرلىرىدىن كەچۈر مېنى نازاكەت دېگەن پوۋېستىمۇ ئالقىشقا ئېرىشكەن بىر ئەسەر بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. بۇ ئەسەردە ئاپتور باش قەھرىماننى ئىلى دولقۇنلىرى رومانىدىكىگە ئوخشاش ئارتۇقچە مۇكەممەللەشتۈرۈپ قويۇشتىن ۋە زىيادە غايىۋىيلاشتۈرۈشتىن ساقلانغان بولۇپ ئىنسان تەبىئىتىدىكى مەڭگۈلۈك كەمتۈكلۈكلەر چىنلىق بىلەن يورۇتۇلغان.ئابدۇراخمان قاھارنىڭ مىللىي ئىنقىلاب دەۋرىدە، ئىلى ئايرودرومى ۋە ھەرەمباغنى ئېلىش سوقۇشىدا شېھىت بولغان 19 ياشلىق قەھرىمان قىز رىزۋانگۈلگە بېغىشلانغان توزۇماس گۈل ناملىق رومانىمۇ سۆيۈپ ئوقۇلغان رومانلارنىڭ بىرى. بۇ روماندا بىر ئۇيغۇر قىزنى قەھرىمان قىلىدىغان دەۋرىي مۇھىت، مىللىي كەمسىتىش ۋە ئايرىمچىلىقلار ئەتراپلىق يورۇتۇلغان. ئەسەردە غۇلجانىڭ 1930ۋە 1940يىللاردىكى ئىجتىمائىي ھاياتى ئەينەن ئىپادىلەنگەن بولۇپ، رومان شەھەر ھاياتىنىڭ ئانتروپولوگىيەلىك خاتىرىسى دېيىشكە بولىدىغان بىر قىممەتكە ئىگە.ئابدۇراخمان قاھارنىڭ تىلغا ئېلىشقا ئەرزىيدىغان يەنە بىر ئەسىرى يىراقتىكى كىشىلەر دۇر. ئاپتور بۇ روماننى يېزىش ئۈچۈن كېرىيە ناھىيەسىنىڭ ھەپتىدە بىر ماشىنا قاتنايدىغان دەريابويى يېزىسىغا بېرىپ، شۇ يەردە دېھقانلار بىلەن يېتىپ قوپۇپ ئۈچ ئاي تۇرمۇش ئۆگەنگەن. روماندا ئىشلىتىلگەن تىل، تۇرمۇش ئادەتلىرى ۋە ھېكايەرىۋايەتلەردىن تەكلىماكاننى قۇچاقلاپ نەچچە مىڭ يىل ياشىغان بىر قەدىمكى مىللەتنىڭ مەدەنىيەت چىنلىقىنى ھېس قىلىش مۇمكىن. ئەپسۇس ئۇيغۇر ھاياتىنىڭ بۇ جانلىق مۇزېيى 2020يىلغا كەلگەندە پۈتۈنلەي يوق قىلىندى. دەريابويى خەلقى يۇرت ماكانلىرىدىن كۆچۈرۈلۈپ، خىتايچە سېلىنغان تۆت چاسا خىتايچە ئۆيلەردە ياشاشقا مەجبۇرلاندى.ئابدۇراخمان قاھارنىڭ رومانلىرىنى كۆزەتكىنىمدە قەھرىمانلارچە ياشاۋاتقان بىر توپ كىشىلەرنىڭ ئوبرازى كۆز ئالدىمىزدا گەۋدىلىنىدۇ. ئۇلارنىڭ بەزىلىرى خىتاي مىلىتارىستلار پەيدا قىلغان تەڭسىز مۇئامىلە، مۇستەملىكىچى تۈزۈم ۋە ئادالەتسىز رېئاللىقنى ئۆزگەرتىش ئۈچۈن جەڭگاھلاردا قەھرىمانلارچە كۈرەش قىلىپ غەلىبە قىلىدۇ. يەنە بەزىسى خىتاينىڭ قىزىل ئىستېلاسىدىن كېيىنكى ناچار تەبىئىي شارائىت، ئىجتىمائىي ئادالەتسىزلىك ۋە سىياسىي توسقۇنلۇقلار بىلەن تىركىشىپ بازارلاردىن ئۆزىنىڭ تېگىشلىك نېسىۋىسىنى قولىغا ئالىدۇ. ئۇنىڭ قەلىمىدە ئۇيغۇرلار مەيلى جەڭگاھتا بولسۇن، ياكى بازاردا بولسۇن ھۆرلۈكنى مەنپەئەتكە تېگىشمەيدۇ؛ ھوقۇقلۇق بولغان، ھالاۋەت كۆرگەن كۈنلەردىمۇ ھەققانىيەتتىن، ئادالەتتىن ۋە ئەپۇچانلىقتىن ۋاز كەچمەيدۇ.ئابدۇراخمان قاھار ئەسەرلىرىنىڭ ۋەزنى بۇندىن كېيىن تېخىمۇ بىلىنىدۇ. ئۇنىڭ يازغانلىرىنىڭ قىممىتى بۈگۈنكىدەك ئۇيغۇرچە كىتابلار كۆيدۈرۈلۈپ، ئۇيغۇر ئەدەبىياتى گۆرۈگە ئېلىنغان چاغلاردا تېخىمۇ گەۋدىلىنىدۇ. خىتاي ئۇيغۇرنىڭ تىرىك مۇزېيى بولغان قەدىمى شەھەرلەرنى، قەدىناس يېزابازارلارنى ۋەيران قىلغان بىلەن ئۇنىڭ ئابدۇراخمان قاھارغا ئوخشاش مۇنەۋۋەر ئەدىبلەرنىڭ ئەسەرلىرىدە خاتىرىلەنگەن ئۆڭمەس ئوبرازىنى بىتچىت قىلالمايدۇ. خىتاي يوقاتماقچى بولغان تارىخنىڭ خاتىرىسى ۋە بۈگۈننىڭ ئابىدىسىنى ھۆرلۈك ئۈچۈن بەدەل تۆلەۋاتقان ئۇيغۇر ئەۋلادلار ھامان قايتىدىن تىكلەپ چىقىدۇ.ئابدۇراخمان قاھارنىڭ تەرجىمىھالىئابدۇراخمان قاھار 1935يىلى 11ئايدا غۇلجا شەھىرىدە ھۈنەرۋەن ئائىلىسىدە تۇغۇلغان، 1945يىلىدىن 1952يىلىغىچە غۇلجا شەھىرىدە باشلانغۇچ تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپلەردە ئوقۇغان، 1952يىلى ئەخمەتجان قاسىمى نامىدىكى بىلىم يۇرتى غا ئوقۇشقا كىرىپ بىر يىل ئوقۇغاندىن كېيىن، 1953يىلى 9ئايدا ئۈرۈمچىگە كېلىپ سابىق شىنجاڭ ئىنستىتۇتىنىڭ ئەدەبىيات فاكۇلتېتىغا ئوقۇشقا كىرگەن، ئوقۇشنى پۈتكۈزگەندىن كېيىن 1956يىلىدىن 1988يىلىغىچە ئۈرۈمچى شەھىرى ۋە غۇلجا شەھىرىدىكى دارىلمۇئەللىمىنلەردە ۋە ئىلى پېداگوگىكا ئىنستىتۇتىھازىرقى ئىلى پېداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتېتى دا ئوقۇتقۇچىلىق قىلغان. ئابدۇراخمان قاھار 1988يىلىدىن ئېتىبارەن شىنجاڭ يازغۇچىلار جەمئىيىتىنىڭ كەسپىي يازغۇچىسى بولۇپ مەخسۇس ئىجادىيەتكە مەشغۇل بولغان. ئۇ خىتاي يازغۇچىلار جەمئىيىتىنىڭ ۋە شىنجاڭ يازغۇچىلار جەمئىيىتىنىڭ ئەزاسى ئىدى.ئابدۇراخمان قاھار ئائىلىسى بىلەن بىرگە.ئابدۇراخمان قاھار 1953يىلى شىنجاڭ ئەدەبىيات سەنئىتى ھازىرقى تارىم ژۇرنىلىدا ئېلان قىلغان بەختىمىز كۈلدى ناملىق شېئىرى بىلەن ئەدەبىيات سېپىگە قوشۇلغان. ئۇ شۇنىڭدىن تارتىپ ھازىرغا قەدەر شېئىر، ھېكايە، پوۋېست، رومان ۋە ئەدەبىي خاتىرە ئىجادىيىتى بىلەن ئىزچىل شۇغۇللانغان. ئۇنىڭ ئىلى دولقۇنلىرى ئىككى قىسىم، ھايات سىرى، كۆڭۈل، يىراقتىكى كىشىلەر، ئاۋات شەھەرنىڭ يېڭى پۇقراسى، توغراق قىزنىڭ ئاشىقى، توزۇماس گۈل قاتارلىق رومانلىرى، كەچۈر مېنى نازاكەت، ئادەملەر ماڭا رەھىم قىلماڭلار، ئاھ ياشلىقىم، قاتارلىق پوۋېستلار توپلىمى، ۋاپا قاتارلىق ھېكايىلەر توپلىمى بولۇپ 20گە يېقىن كىتابى نەشر قىلىنغان. ئىلى دولقۇنلىرى رومانى 1991يىلى ئۇيغۇر ئاپتونوم رايون بويىچە مۇنەۋۋەر ئەسەر مۇكاپاتىغا، ئاۋات شەھەرنىڭ يېڭى پۇقراسى ناملىق رومانى خىتاي مەملىكەتلىك ئاز سانلىق مىللەتلەر ئەدەبىياتىنى باھالاش بويىچە 6نۆۋەتلىك تۇلپار مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن. |
19 قىركۇيەك 14:07الماتى. قازاقپارات ۇلى اقىن، اعارتۋشى اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ فانيدەن باقيعا كوشىپ، جيدەبايدىڭ توپىراعىن جامىلعانىنا بيىل 115 جىل تولدى.الايدا حاكىم جۇرەگىنىڭ تۇبىنە ءالى تەرەڭ بويلاي الماي كەلە جاتىرمىز. سول ولقىلىقتى تولتىراتىن كەز كەلدى. مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقايەۆتىڭ ابايدىڭ 175 جىلدىعىن مەرەكەلەۋ تۋرالى جارلىعى تۇلعانى تانۋىمىزعا جول اشىپ وتىر.اقىننىڭ ولەڭدەرىن وقۋ ەستافەتاسى باستالىپ، ەلىمىزدىڭ شەكاراسىنان اسىپ، شەتەلگە جەتتى. ءبىز ءوز تاراپىمىزدان ارنايى ايدار اشىپ وتىرمىز. وسى ايدار اياسىندا بۇگىنگى نومىردەن باستاپ ابايدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا قاتىستى تانىمدىق ماتەريالداردى جاريالايمىز.ابايدىڭ اسىل مۇراسىن امان ساقتاپ، بۇكىل حالىققا تارالۋىنا الاشتىڭ كوسەمى بولعان ءاليحان بوكەيحاننىڭ زور قاتىسى بار. 1903 جىلى سانكتپەتەربۋرگتە باسىلعان كيرگيزسكي كراي كىتابىنىڭ 18تومىندا ءاليحاننىڭ قىرعىز ايماعىنىڭ تاريحي تاعدىرى جانە ونىڭ مادەني جەتىستىكتەرى اتتى ماقالاسى شىعادى. بۇل ماقالادا ابايعا ەرەكشە توقتالىپ، ونى قازاقتىڭ جاڭا ادەبيەتىنىڭ كوشباسشىسى دەپ باعالايدى.فورماسى جاعىنان ايرىقشا جانە مازمۇندى ولەڭدەرىنىڭ اۆتورى دەپ كورسەتەدى. ءسويتىپ، ابايدىڭ كوزى تىرىسىندە ونى ورىستىڭ وقىرمان قاۋىمىنا تۇڭعىش رەت تانىستىرعان ادام ءاليحان بوكەيحان بولادى. اباي مۇراسىنىڭ باسپادان كىتاپ بولىپ شىعۋىنا قالتقىسىز قامقورلىق جاساعان ءاليحان بوكەيحانمەن بىرگە ولەڭدەرىن جيناقتاپ باستىرۋعا زور ۇلەس قوسقان مۇرسەيىت بىكە ۇلى، كاكىتاي ىسقاق ۇلى، تۇراعۇل اباي ۇلى ەدى.قازاقتىڭ باس اقىنى اباي. ونان اسقان بۇرىنسوڭعى زاماندا قازاق بالاسىندا ءبىز بىلەتىن اقىن بولعان جوق دەگەن احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ءسوزى ابايتانۋمەن ماڭگى جالعاسىپ كەلەدى. ءمىرجاقىپتىڭ سوزىمەن ايتقاندا، اباي سىندى اقىننىڭ قادىرىن بىلمەۋ قازاق حالقىنىڭ زور كەمشىلىگىن كورسەتۋگە تولىق جارايدى.1904 جىلى اباي قايتىس بولعاننان كەيىن ومبىدان ونىڭ بالالارىنا حات جولداپ، سەمەيدەن كىتاپ شىعارۋدى ۇيعارعان ءاليحان بوكەيحان اقىننىڭ ءومىرى مەن قوعامدىق قىزمەتى جايلى العاش كولەمدى ماقالا جازدى. اباي دۇنيەدەن وزعان سوڭ، ەكى جىلدان كەيىن سەميپالاتينسكي ليستوك گازەتىنە قازاناما نەكرولوگ جاريالايدى.ءا. بوكەيحاننىڭ باستى ارمانى اباي جيناعىن جارىققا شىعارۋ، اقىن مۇراسىن قالىڭ ەل اراسىنا تاراتۋ ەدى. سول گازەتتە اباي ولەڭدەرىنىڭ جيناق بولىپ باسىلاتىنى جايلى ايتادى. سولاي دەسە دە، اباي جيناعى باسىلىپ شىقپاي قالادى. ونىڭ سەبەبى ءاليحان بوكەيحان 1906 جىلى 8 قاڭتاردا سەمەيگە سيەزگە قاتىسپاق بولىپ، كەرەكۋدەن كەلە جاتقان جولىندا تۇزقالا دەگەن جەردە تۇتقىنعا الىنادى. قايتارىپ اپارىپ كەرەكۋ تۇرمەسىنە جابادى.وسى جولى ۇستالعان كەزدە ونىڭ پورتفەلىندە اباي ولەڭدەرى جيناعىنىڭ قولجازباسى بولادى. اباقتىعا جابىلعاننان كەيىن، كەلەسى كۇنى جازعان ارىزىندا ول ولەڭ قولجازبالارىنىڭ قۇنىن 5000 سومعا باعالاپ، ونى ساقتاۋعا ءوتىنىش جازادى. كوپ كەشىكپەي ايعاق بولماعاندىقتان بوسايدى. حالىقتىق تۇلعاعا اينالعان ءاليحاندى پاتشا ۇكىمەتى ۇنەمى قىرىنا الىپ، 1908 جىلى قايتا قاماۋعا الادى. ىسكە ءىلىنىپ، قۋدالانىپ ءجۇرىپ تە اباي ولەڭدەرىنىڭ باسپادا جاتقانىن ەستەن شىعارمايدى. ءسويتىپ 1909 جىلى سانكتپەتەربۋرگتە ءىلياس بوراگانسكيدىڭ باسپاسىنان ابايدىڭ تۇڭعىش جيناعى جارىق كورەدى. كوپتەن كۇتكەن جيناقتىڭ جارىق كورۋىن العاش رەت ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ، احمەت بايتۇرسىنوۆتار سۇيىنشىلەيدى.اباي ءوزىنىڭ شىعارمالارىنىڭ جيناق بولىپ باسىلۋىن كورمەي كەتتى. بىرەن ساران ولەڭدەرى بولماسا ابايدىڭ كوزى تىرىسىندە جىگىتتەر ويىن ارزان، كۇلكى قىمبات دەگەن ولەڭىن جۇسىپبەك ءشايقىسىلام ۇلى ابايدىڭ اتىن اتاماي باستىرادى. جاز، بولىس بولدىم، مىنەكي دەگەن ولەڭدەرى 1886 جىلى دالا ءۋالاياتى گازەتىنە كوكباي جاڭاتايەۆتىڭ اتىمەن جارىق كورەدى.دالا ءۋالاياتى گازەتىنىڭ 1889 جىلعى 7سانىندا جاريالانعان جاز، جازدى كۇن شىلدە بولعاندا دەپ باستالاتىن ولەڭى سەمەي ۋەزى، شىڭعىس ەلىنىڭ قازاعى يبراگيم قۇنانباي اۋىلىنىڭ باقاناس وزەنىندە كوكبەيىت دەگەن جەرگە قونىپ جاتقانداعى ءتۇرى دەگەن تاقىرىپپەن باسىلعان. سوندا كىسىدەن ۇيرەنىپ جازدىم. كوكباي جاڭاتاي ۇلى دەپ قول قويىلعان. مۇنىڭ وكىنىشتىسى، اباي ولەڭىنىڭ ءوز اتىنا جاريالانباۋى عانا ەمەس، رەداكسيا تاراپىنان اباي ءسوزىنىڭ بۇزىلىپ، ءتۇرلى وزگەرىستەرگە ءتۇسۋى. ءار جەردە جەكە جولدار قىسقارىپ، وزگەرىپ وتىرعان. ماسەلەن:جازدى كۇن شىلدە بولعاندا،بايشەشەك ءوسىپ تولعاندا دەپ كەتەدى. ال مۇرسەيىت قولجازباسى بويىنشا؛كوكوراي شالعىن بايشەشەك،ۇزارىپ ءوسىپ تولعاندا دەپ كوركەم كورسەتىلگەن. ابايدىڭ كوزى تىرىسىندە جارىق كورگەن ولەڭدەرىن كىمنىڭ بەرگەنى، قالاي جەتكەنى ناقتى ايتىلماعان. ال جاز ولەڭىن ابايدىڭ اقىن شاكىرتى كوكباي جىبەرگەنى ءمالىم. كوكبايدىڭ ايتۋى بويىنشا ولەڭدەگى اياڭشىل ات ابايدىڭ ءوزىنىڭ كۇرەڭ توبەلى. ايعايشى شالى سول جىلى كورشى قونعان انەت بارماق دەگەن كىسى، ال قۇس سالىپ جۇرگەن جىگىتتەر ءوز بالالارى اقىلباي مەن ءابدىراحمان.1888 جىلى ماي ايىندا جازعان بولىس بولدىم، مىنەكي ولەڭىن اقشاتاۋ دەگەن جەردە سەمەي وبلىسى مەن جەتىسۋ وبلىسىنىڭ سەزى بولعاندا ءبىر ۋەزدىڭ ەل بيلەۋشىلەرىنە ارناعان. بۇل دالا ۋالاياتى گازەتىنىڭ 12سانىندا جاريالانعان. ابايدىڭ العاشقى جيناعىندا بۇل ولەڭ 148 جول بولسا، گازەتكە 86 جول بولىپ بەرىلەدى. جەكە ءسوز ەمەس، تۇتاس شۋماقتار وزگەرىپ، باستىرۋشىلاردىڭ باتىلى جەتپەگەندىكتەن قىسقارىپ كەتكەن.اقىننىڭ كوزى تىرىسىندە جارىق كورگەن تاعى ەكى ولەڭى بار ەكەنىن كەيىننەن تابىلعان دەرەكتەر دالەلدەدى. 1897 جىلى قازاندا كنياز بلان زاگيفا قيسساسىندا سىناعانداعى اتتىڭ سىنى شوقپارداي كەكىلى بار قامىس قۇلاق، بۇركىت قانسوناردا بۇركىتشى شىعادى اڭعا دەگەن بەلگىلى ەكى ولەڭى جارىق كورەدى. كىتاپتى باستىرۋشى بەكتۇرعان سيقىمباي ۇلى ولەڭ ەتۋشى جانۇزاق سيقىمباي ۇلى دەپ كورسەتكەن.اباي ءوزىنىڭ ولەڭدەرىن حالىق اراسىندا قولجازبا بولىپ جايىلعانىن كورەدى. 1896 جىلى بالاسى تۇراعۇلدى شاقىرىپ، قولجازبا ولەڭدەرىن جيناۋعا تاپسىرما بەرەدى. كەيىننەن اباي ولەڭدەرىن جيناعان كىسىلەر ابايدىڭ ولەڭىنىڭ اتىن عانا ايتىپ، نەمەسە ءبىر جول ولەڭمەن عانا ساقتالىپ قالعان. توعجانعا ارنالعان ساپ ساپ كوڭىلىم، ساپ كوڭىلىم ولەڭى سوڭعى كەزدە تابىلدى. 1882 جىلى لەرمونتوۆتان اۋدارعان تۇڭعىش اۋدارماسى بورودينو دا تۇگەل ەمەس. بىزگە بەلگىلى كولەمى 20 جولدىق نۇسقاسى عانا ساقتالعان.اباي مىسقىل ولەڭدەردى كوپ جازعانىمەن، ءوزىنىڭ جاۋىنا قارسى ايتپاي، ماڭايىنداعى ادامدارعا ارناپ جازعان. مىسقىل ولەڭدەرى سول ارناپ جازعان ادامدارى ەلگە تاراماسىن دەپ جوق قىلىپ جىبەرگەنگە ۇقسايدى. مىسالى، قىزدارعا دەگەن ولەڭىندەگى قىزدار ابايدىڭ قۇرداسى. اباي سول قۇرداسىنىڭ مىنەزىن سىقاق ەتىپ جازعان. بۇل ولەڭدى دە قىزدار جىرتىپ تاستاعان. 1896 جىلدان باستاپ، 1916 جىلعا دەيىن ابايدىڭ ولەڭىن كوشىرىپ ۇقىپتاپ جۇرگەن جازۋى مارجانداي مۇرسەيىت مولدا سول ۋاقىتتىڭ باسپاحاناسى بولدى. سوڭعى كەزدە كاسىپكە اينالدىرىپ 78 مولدا كوشىرگەن. كوشىرگەندەر ءبىر ولەڭ ءۇشىن ءبىر قويدىڭ قۇنىنداي اقى الاتىن بولعان. كوشىرۋشىلەر اقىندار، ەلدىڭ تالانتتى جاستارى بولادى.ەلدىڭ ىشىندەگى قازاقتىڭ قىزدارى وزدەرىنە ابايدىڭ قولجازباسىن كوشىرتىپ، ۇزاتىلعاندا ولەڭنىڭ ءبىر داناسىن الا كەتەتىن بولعان. بۇل قازاق جاستارىنىڭ اراسىندا اباي ولەڭىنىڭ باعالى بولعاندىعىن كورسەتەدى.ابايدىڭ كوزى تىرىسىندە باسپا ءجۇزىن كورگەن ەكى ولەڭىنەن كەيىن اباي ولەڭدەرىنىڭ تۇڭعىش تولىق جيناعى اقىن دۇنيەدەن وزعاننان كەيىن 1909 جىلى سانكت پەتەربۋرگتەگى ءىلياس بوراگانسكيي باسپاسىنان جارىق كورەدى.اباي تانۋ شەجىرەسىندە ەسىمى التىن ارىپپەن جازىلعان بۇل وقيعانى ابايدىڭ نەمەرە ءىنىسى ءارحام كاكىتاي ۇلى ءوز ەستەلىگىندە بىلاي باياندايدى. 1906 جىلى جاز شىعىپ، كيىز ءۇي تىككەندە كاكىتاي ابىلايشا قوس تىككىزىپ، مۇرسەيىت موللانى شاقىرتىپ الىپ، سەن مىنا ءبىز جيناعان اباي ولەڭدەرىن رەتتەپ جاز دەپ وڭاشا قوسقا وتىرعىزدى. مۇرسەيىت اسىقپايتىن، سۇلۋ جازاتىن ادام ەدى. اباي ولەڭدەرىن ءبىر اي شاماسىندا دايىنداتىپ الىپ، كاكىتاي سەمەيگە ءوزى الىپ ءجۇردى. جول راسحودىنا ەكى سەمىز ات، ەكى سەمىز تۇيەسىن اكەتتى.كاكىتاي مالىن اقشالاپ الىپ ومبى قالاسىنا كەتتىم دەپ حات جازدى. ودان كەيىن ومبىدا باستىرا المادىم، قازان قالاسىنا ءجۇرىپ بارامىن دەپ تاعى دا حات جازادى. ءبىر جۇمادان كەيىن ۇيگە تەلەگرامما كەلدى: قازان قالاسىنداعى باسپاحانالاردىڭ باسۋعا ۋاقىتى بولمادى. پەتەربۋرگتەگى باسپاحانامەن شارت جاساستىم، تەز 200 سوم اقشا پەريەۆود ەت دەگەن. ايتقانىنداي 200 سوم جىبەردىك. كاكىتاي ءبىر ايدا قايتا ورالدى. كوررەكتورلىق مىندەتىن ءوز موينىنا الاتىن بولىپتى. پەتەربۋرگتەگى باسپاحانا ءبىر باسپاتاباق قاعاز باسىپ، سەمەيدەگى ءانيار ۇيىنە جىبەرەدى، ءانيار كاكىتايعا جەتكىزىپ تۇرادى. كاكىتاي ونىڭ قاتەسىن تۇزەپ، پەتەربۋرگكە جونەلتەدى دەيدى. وسىنداي سەرگەلدەڭمەن ءجۇرىپ، ابايدىڭ ءبىرىنشى ولەڭدەر جيناعى 1909 جىلى زورعا جارىققا شىعادى. مۇرسەيىت قولجازباسىنىڭ نەگىزىندە جارىق كورگەن 5339 جول ولەڭىنىڭ 1090 جولى اۋدارما بولاتىن. العاشقى باسىلىمعا كىرمەي قالعان 17 ولەڭى كەيىنگى زەرتتەۋشىلەردىڭ ەڭبەگىمەن سونان كەيىنگى باسىلىمداردا تولىقتىرىلىپ بەرىلدى.مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ابايتانۋعا قوسقان ۇلەسى ناتيجەسىندە اقىننىڭ كەيىنگى شىققان 1933، 1939، 1945 جىلدارداعى كىتاپتارعا جيناۋ، ءتۇزۋ ناتيجەسىندە قارا سوزدەردەن باسقا 10708 جول ولەڭ قوسىلدى. سونىمەن ابايدىڭ تولىق جيناعىن وزىنەن قالعان ارحيۆ بولماعاننىڭ وزىندە عىلىمي زەرتتەۋلەر مەن ىزدەۋلەردىڭ ارقاسىندا بۇگىنگە جەتكەن، قارا سوزدەردەن باسقا 7133 جول ەڭبەگى بەلگىلى بولدى.كەز كەلگەن اقىندى تانۋ ەڭ الدىمەن ءومىربايانى مەن شىعارماشىلىعىن زەرتتەۋدەن باستالادى. بيىل 110 جىل تولىپ وتىرعان تۇڭعىش باسىلىمدى 1909 جىلى سانكت پەتەربۋرگتەن نەمەرە ءىنىسى كاكىتاي ىسقاق ۇلى اراب الفاۆيتىمەن باستىرىپ شىعارادى. كاكىتاي ورىسشا جەتىك بىلگەن. اباي مەكتەبىنەن عانا ءبىلىم العان. ابايدىڭ قاسىنا ەرىپ ءجۇرىپ ايتقاندارىن، ەرتەگىلەرىن قۇيما قۇلاعىنا قۇيا بىلگەن. جيدەبايدا بالا وقىتىپ جۇرگەندە مولدا مۇرسەيىت بىكە ۇلىنا ءوز اقشاسىن بەرىپ، بۇرىننان جيناپ جۇرگەن اباي ولەڭدەرىن كوشىرتىپ تولىقتىرعان. مەن ابايدىڭ قارىزىن ۇمىتپاي، شامام كەلگەنشە قىزمەت ەتۋدى ءوز بورىشىم دەپ ءبىلىپ، ارتتاعى جاستارعا قالدىرعان وسيەتىن، قازاق حالقىنا ىستەگەن ەڭبەگىن باسپاعا باستىرىپ، كوپكە تاراتۋدى مىندەتىمە الدىم دەپ اباي بالاسى تۇراعۇلمەن بىرگە اقىن مۇراسىن ىجداحاتتى تۇردە جيناستىرادى. سونىڭ ناتيجەسىندە كاكىتاي قۇراستىرعان 56 ولەڭ وزگەرىسكە ۇشىراماي، ءوزىنىڭ ءتۇپنۇسقالىعىن ساقتاپ قالدى.كەڭەستىك زاماندا تۇراعۇل حالىق جاۋى دەپ تانىلعان سوڭ، جيناقتىڭ شىعارۋشىسى رەتىندە بەرتىنگە دەيىن كاكىتاي عانا اتالىپ كەلدى.كىتاپتىڭ سىرتقى مۇقاباسىندا: قازاق اقىنى يبراگيم قۇنانباي ۇلىنىڭ ولەڭى. باستىرعان: كاكىتاي، تۇراعۇل قۇنانباي ۇعلاندارى. سپب.، ۆوستوچنايا ەلەكتروپەچاتنايا ن. بوراگانسكوگو، 1909 دەپ انىق جازىلعان. |
ئوتتۇرا ئاسىيانىڭ كونا دىكتاتورى دەپ تەنقىد قىلىنغان مەرھۇم ئۆزبېكىستان پرېزىدېنتى ئىسلام كەرىموف 18 يىل زىيارەت قىلمىغان شۇنىڭدەك دائىم سوغۇق مۇئامىلە قىلغان تاجىكىستانغا يېڭى پرېزىدېنت شاۋكەت مىرزىيويېف قەدەم تەشرىپ قىلىپ، ئىككى دۆلەت ئارىسىدا بىراقلا 30 غا يېقىن ھەر خىل كېلىشىملەرنىڭ ئىمزالىنىشىنى ئىشقا ئاشۇرغان.شاۋكەت مىرزىيويېف 9مارت كۈنى تاجىكىستان پايتەختى دۈشەنبىگە يېتىپ كېلىپ ئۆز رەسمىي زىيارىتىنى باشلىغان بولۇپ، ئۇنى تاجىكىستان پرېزىدېنتى ئىمامئەلى راخمان ۋە ھۆكۈمەتنىڭ باشقا يۇقىرى دەرىجىلىك رەھبەرلىرى بىۋاسىتە ئايروپورتقا چىقىپ قارشى ئالغان. تاجىكىستان تەرەپ مىرزىيويېفنى ئەڭ يۇقىرى قىزغىنلىقتا كۈتۈۋالغان بولۇپ 12 مىڭ نەپەر ئوتتۇرا مەكتەپ ۋە ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىسى قوللىرىدا ئۆزبېكىستان بايرىقىنى كۆتۈرۈپ، يول ئۈستىدە قاتار تۇرۇپ ئۇنى قارشى ئالغان.ئوتتۇرا ئاسىيا خەۋەر ئاگېنتلىقىنىڭ ئۇچۇرلىرىدىن مەلۇم بولۇشىچە، ئىككى تەرەپ ئۆز دۆلەت مۇناسىۋەتلىرىنى بىراقلا ئىستراتېگىيىلىك شېرىكلىك دەرىجىسىگە كۆتۈرگەن شۇنىڭدەك يەنە ئىككى دۆلەت ئارىسىدا 30 كۈن ۋىزىسىز بېرىپكېلىش يولغا قويىدىغانلىقىنى جاكارلىغان. نەتىجىدە، يىللاردىن بۇيان تاقاپ قويۇلغان ئۆزبېكتاجىك چېگراسىدىكى 9 ئۆتكەل ئېچىۋېتىلگەن.ئىسلام كەرىموف 2000يىلى بىر قېتىم تاجىكىستاننى زىيارەت قىلغان ۋە ئىمامئەلى راخمانمۇ بىر قېتىم ئۆزبېكىستاننى زىيارەت قىلغاندىن كېيىن مەزكۇر ئىككى ئوتتۇرا ئاسىيا دۆلىتى ئارىسىدىكى ئالىي دەرىجىلىكلەر زىيارىتى توختىغان شۇنىڭدەك مۇناسىۋەتلىرىمۇ ناچارلاشقان. ھەتتا تاجىكىستان رۇسىيەنىڭ مەبلىغى بىلەن روگۇن سۇ توسمىسىنى ياساپ ئامۇ دەرياسىنىڭ سۈيىنى بوغىدىغانلىقىنى ئېلان قىلىپ، ئۆزبېكىستانغا تەھدىت سالغان. بۇنىڭ نەتىجىسىدە ئىسلام كەرىموف ئوتتۇرا ئاسىيادا سۇ ئۇرۇشى پارتلايدىغانلىقىنى تەكىتلىگەن ئىدى.نۆۋەتتە، مىرزىيويېف بارلىق قوشنىلار بىلەن ياخشى ئۆتۈش ھەم تۈركىي جۇمھۇرىيەتلىرى بىلەن قېرىنداشلىقنى كۈچەيتىش شوئارى قوللىنىۋاتقانلىقى مەلۇم بولماقتا. |
گېنېرال دانفورد:ئامېرىكىنىڭ كۈچى ئاسىياتىنچ ئوكيان رايونىدا ئاجىزلىغىنى يوق! ئۇيغۇريېقىندا ئامېرىكىنىڭ ئاسىياتىنچ ئوكيان رايونىدىكى تەسىر كۈچىنىڭ ئاجىزلايدىغانلىقى ھەققىدىكى گەپسۆزلەر تارقالغاندىن كېيىن 6فېۋرال كۈنى ئامېرىكا دېڭىز ئارمىيەسىنىڭ گېنېرالى جوسېف دانفورد بۇنىڭغا قاتتىق رەددىيە بەردى.فىرانسىيە بىرلەشمە ئاگېنتلىقىنىڭ 6فېۋرالدىكى خەۋىرىدە ئېيتىلىشىچە گېنېرال دانفورد بۇ ھەقتە سۆز قىلىپ، شۈبھىسىزكى بەزىلەر غەرەزلىك ھالدا ئامېرىكىنىڭ ئاسىياتىنچ ئوكيان رايونىدىكى كۈچى ئاجىزلاۋاتىدۇ، دەپ پىتنەپاسات تارقاتماقتا دېگەن. گەرچە ئۇ بىۋاسىتە نامىنى ئاتىمىغان بولسىمۇ، خەۋەردە بۇ گەپنىڭ خىتايغا قارىتىلىۋاتقانلىقى تىلغا ئېلىنىدۇ.گېنېرال دۇنفورد يېقىندا ئامېرىكىنىڭ تىنچ ئوكياندىكى قىسىملىرىنى كۆزدىن كەچۈرۈش ئۈچۈن بىر ھەپتىلىك زىيارەت بولۇۋاتقان بولۇپ، ئۇنىڭ تىنچ ئوكياندىكى زىيارىتى ئامېرىكىنىڭ دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرى جىم ماتتىس، دۆلەت ئىشلىرى كاتىپى رېكس تىللېرسون ۋە ئامېرىكا پرېزىدېنتى دونالد ترامپ قاتارلىقلارنىڭ تىنچ ئوكيان زىيارىتىدىن كېيىن مەلۇم بولغان يەنە بىر يۇقىرى دەرىجىلىك زىيارەت ھېسابلىنىدىكەن.خەۋەردە كۆرسىتىلىشىچە، بۇ زىيارەتلەرنىڭ ھەممىسى خىتاينىڭ باش كۆتۈرۈشى بىلەن ئامېرىكىنىڭ بۇ رايوندىكى مەۋجۇتلۇقىنىڭ ئاجىزلاپ قالمايدىغانلىقىنى نامايان قىلىش ئۈچۈن ئىكەن. چۈنكى ئاسىياتىنچ ئوكيان رايونى ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشى مەزگىلىدىن تارتىپلا ئامېرىكىنىڭ رايون بىخەتەرلىكى ئۈچۈن مۇھىم بولۇپ كەلمەكتە ئىكەن.مەلۇم بولۇشىچە، يېقىندا بەش بۇرجەكلىك بىنا يېڭى دۆلەت بىخەتەرلىك ئىستراتېگىيەسىنى ئېلان قىلغان ھەمدە خىتاينى ئىستراتېگىيەلىك رىقابەتچى دەپ بېكىتكەن ئىدى. شۇنىڭ بىلەن بىرگە خىتاينىڭ ئۆز ئەتراپىدىكى قوشنا مەملىكەتلەرنى بوزەك قىلىۋاتقانلىقىنى تەكىتلىگەن ئىدى. |
جەر رەفورماسى. موراتوريجەردى ەشكىم ارقالاپ اكەتپەيدى ق ر پرەزيدەنتىاستانا. قازاقپارات وتاندىق بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا سۇحبات بەرگەن مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ جەردى ءوز ازاماتتارىمىزعا جەكە مەنشىككە بەرۋدىڭ قاجەتتىلىگى جايىندا ايتىپ بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ەلباسى جەر زاڭناماسىنىڭ كەيبىر نورمالارىنا موراتوريدى ۇزارتۋ تۋرالى زاڭعا قول قويدىاستانا. قازاقپارات مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسى جەر كودەكسىنىڭ جەكەلەگەن نورمالارىنىڭ قولدانىسىن جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جەر كودەكسىنە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالىجەر كودەكسىنىڭ كەيبىر نورمالارىنا ەنگىزىلگەن موراتوري 2021جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ۇزارتىلادىاستانا. قازاقپارات ءماجىلىس دەپۋتاتتارى جەر كودەكسىنىڭ جەكەلەگەن نورمالارىنىڭ قولدانىسىن 2021جىلدىڭ 31 جەلتوقسانىنا دەيىن توقتاتا تۇرۋدى كوزدەيتىن زاڭ جوباسىن ماقۇلدادى.قازاقستانداعى ەڭ ءىرى جەر يەلەنۋشىلەر كىمدەر؟استانا. قازاقپارات قازاقتىڭ كەڭبايتاق دالاسىندا يەن جاتقان جەرلەردە كىمدەردىڭ قانشا ۇلەسى بار، دەگەن سۇراق ءار ادامنىڭ كوكەيىندە بار ەكەنى بەلگىلى.شەنەۋنىكتەر استانا ماڭىنان 500 ميلليون تەڭگەگە جەر تەلىمىن زاڭسىز ساتىپ جىبەرگەناستانا. قازاقپارات استانا ماڭىندا، اكىمدىك، ح ق ك و مەن ادىلەت ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جەردى ءبولۋ تۋرالى قۇجاتتاردى قولدان جاساپ، حالىققا ساتىپ وتىرعان. بۇل تۋرالى ق ر باس پروكۋرورىنىڭ ورىنباسارى اندرەي كراۆچەنكو ءمالىم ەتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ق ر جەر كودەكسىنە تۇزەتۋلەرگە موراتوريدى 5 جىلعا ۇزارتتىاستانا. قازاقپارات مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ەلدىڭ الەۋمەتتىك ەكونوميكالىق دامۋ قورىتىندىلارى جانە جەر رەفورماسى بويىنشا كوميسسيا قىزمەتى تۋرالى كەڭەس وتكىزدى، دەپ حابارلادى اقوردانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.جەر كوميسسياسى: ءۇش ايدا نە ايتىلدى، نە تىندى؟استانا. قازاقپارات قازاقستاندا ءۇش ايدان بەرى ءوتىپ جاتقان جەر رەفورماسى بويىنشا رەسپۋبليكالىق كوميسسيانىڭ جۇمىسى ءوز مارەسىنە جەتىپ قالدى.جەر رەفورماسى بويىنشا كوميسسيانىڭ شەشىمدەرى جاريالاندى فوتواستانا. قازاقپارات بۇگىن استانادا ق ر پرەمەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ق ر اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى اسقار مىرزاحمەتوۆتىڭ توراعالىعىمەن وتكەن جەر رەفورماسى بويىنشا كوميسسيانىڭ كەزەكتى وتىرىسىندا وسى باعىتتاعى بۇعان دەيىن اتقارىلعان جۇمىستاردىڭ قورىتىندىلارى تۇجىرىمدالدى.جەرگە قاتىستى كوتەرىلگەن بارلىق سۇراقتى حالىققا تۇسىندىرەتىن ءبىر قۇجات كەرەك ايدوس سارىماستانا. قازاقپارات جەر كوميسسياسىنىڭ مۇشەسى، ساياساتتانۋشى ايدوس سارىم جەر كوميسسياسىنىڭ قاتارىنان ۇكىمەتتە ەل مۇددەسىن جەتكىزەتىن شاعىن توپتى قالدىرۋدى ۇسىندى.حالىقتىڭ ۇستانىمىنا ۇندەس بولعان پرەزيدەنتكە العىس ايتامىن مۇحتار تايجاناستانا. قازاقپارات بۇگىن استانادا جەر رەفورماسى بويىنشا رەسپۋبليكالىق كوميسسيا جۇمىسى جەمىستى بولدى. بۇل تۋرالى بۇگىن اتالعان كوميسسيانىڭ وتىرىسىندا قۇقىقتىق توپتىڭ جەتەكشىسى مۇحتار تايجان ءمالىم ەتتى.رەسپۋبليكالىق كوميسسيا جەردى جالعا بەرۋگە تىيىم سالۋ تۋرالى موراتوريدى 5 جىلعا سوزۋدى ۇسىندىاستانا. قازاقپارات استانادا جەر ماسەلەلەرى جونىندەگى كوميسسياسى جەردى جالعا بەرۋدى 5 جىلعا دەيىن موراتوريدى سوزۋ تۋرالى سۇراقتى تالقىلاماق.جەر رەفورماسى بويىنشا اكىمدىكتەر جانىنداعى قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرى 67 مىڭنان استام اداممەن كەزدەستىاستانا. قازاقپارات بۇگىن استانادا ق ر پرەمەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ق ر اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ا. مىرزاحمەتوۆتىڭ توراعالىعىمەن جەر رەفورماسى بويىنشا كوميسسيانىڭ كەزەكتى وتىرىسى ءوتىپ جاتىر.استانادا جەر رەفورماسى بويىنشا رەسپۋبليكالىق كوميسسيانىڭ وتىرىسى باستالدىاستانا. قازاقپارات بۇگىن استانادا جەر رەفورماسى بويىنشا رەسپۋبليكالىق كوميسسيانىڭ توعىزىنشى وتىرىسى باستالدى.يۆان ساۋەر: جەر رەفورماسى بويىنشا كوميسسيانىڭ پارلامەنتكە ايتار ۇسىنىستارى باراتىراۋ. قازاقپارات مەنىڭ ويىمشا، جەر رەفورماسى بويىنشا كوميسسيانىڭ اتىراۋ وبلىسى حالقىمەن كەزدەسۋىنىڭ باستى ناتيجەسى ورتاق تۇسىنىستىككە، نەگىز قالاۋشى ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزۋىمىز، دەپ مالىمدەدى كوميسسيا مۇشەسى جانە رودينا اگروفيرماسىنىڭ باس ديرەكتورى يۆان ساۋەر.اسقار مىرزاحمەتوۆ اتىراۋداعى جەر كوميسسياسىنىڭ وتىرىسى تۋرالى كارىم ماسىموۆكە باياندادىاستانا. قازاقپارات اسقار مىرزاحمەتوۆ اتىراۋدا وتكەن جەر كوميسسياسىنىڭ وتىرىسى تۋرالى باياندادى، دەدى ق ر پرەمەرءمينيسترى كارىم ءماسىموۆ تۆيتتەردەگى جەكە پاراقشاسىندا. |
ءتاتتى كارتوپ ەگىپ اۋقاتتانۋ جولىنا ءتۇستى ماڭىزدى حابارلار باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2ءتاتتى كارتوپ ەگىپ اۋقاتتانۋ جولىنا ءتۇستىجولدانعان ۋاقىتى : 2019513 19:15:37ءتىلشىمىز ما چين، ەرىكتى ءتىلشى سۇڭ نيڭ حابارلايدى. 5ايدىڭ 8كۇنى شيحۋ قالاسى جيۋجيانلۋ اۋىلى شيڭجيا قىستاعىنىڭ تۇرعىنى جاڭ شياۋلين: ءتاتتى كارتوپ مايساسىن اقىرى تۇگەلدەي كوشىرىپ ەگىپ بولدىم، كۇزدە مول ءونىم الۋدى كۇتىپ وتىرمىن دەدى.2ايدىڭ سوڭىنان باستاپ جاڭ شياۋلين ىستىق سۇپىدا ءتاتتى كارتوپ مايساسىن جەتىلدىرگەن ەدى. 4ايدىڭ سوڭىندا جاۋىنشاشىن كوپ بولىپ، مايسا كوشىرۋ جۇمىسى 10 نەشە كۇن كەشىگىپ قالادى. الايدا، ءتاتتى كارتوپ مايساسىنىڭ جاقسى جەتىلگەنىن كورگەندە جاڭ شياۋليننىڭ كوڭىلى جاي تاپقانداي بولدى.بيىل 52 جاستاعى جاڭ شياۋليننىڭ ءتاتتى كارتوپ ەگىپ كەلە جاتقانىنا 20 جىلعا جۋىق ۋاقىت بولعان، قىستاقتاعى مامان دەۋگە دە بولادى. ءتاتتى كارتوپتىڭ تابىسىنىڭ جاقسى ەكەندىگى ايتىلا قالسا بولدى، جاڭ شياۋليننىڭ ءسوز تيەگى اعىتىلادى.اۋىلدىڭ توپىراعى ءتاتتى كارتوپ ەگۋگە وتە ۇيلەسىمدى بولعاندىقتان، ەككەن ءتاتتى كارتوپتىڭ ساپاسى جاقسى بولىپ، ءدامى ءتىل ۇيىرەدى. ءار جىلى سىرتقا شىعارىپ ساتپاياق الارماندار ۇيىمە كەلىپ ساتىپ الادى. ونىڭ ۇستىنە ساقتاۋعا شىدامدى بولعاندىقتان، مۋىنان 6000 يۋاننىڭ اينالاسىندا تازا پايدا تۇسەدى دەدى جاڭ شياۋلين.ۇعىسۋعا قاراعاندا، جيۋجيانلۋ اۋىلىنىڭ تالاي جىلدىق ءتاتتى كارتوپ ەگۋ تاريحى بار بولىپ، شيڭجيا قىستاعى تۇرعىندارىنىڭ كىرىستەرىن ارتتىرىپ، اۋقاتتانۋداعى نەگىزگى ارناسىنا اينالعان. الايدا، ءتاتتى كارتوپتى ۇزاق ۋاقىت ەككەندىكتەن بۇرىنعى ءتاتتى كارتوپتىڭ سورتى ناشارلاپ، دەرتدەربەزدەر مەن زياندى جاندىكتەردىڭ زيانداۋى ءبىرشاما اۋىر بولىپ، ءتاتتى كارتوپ كاسىبىنىڭ دامۋىن اۋىر دارەجەدە تەجەپ كەلگەن ەكەن.2011جىلدان باستاپ جيۋجيانلۋ اۋىلدىق پارتكوم مەن ۇكىمەت شيحۋ قالالىق اۋىل شارۋاشىلىق، اۋىلقىستاق مەكەمەسىمەن سايكەسىپ، اۋىلدىق اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋ پۋنكتى ۇلگى الىپ تاجىريبە جاساپ، سورتتىڭ ساپاسى، قانت قۇرامى، قارسىلىق قۋاتى، ۇيلەسكىشتىگى قاتارلى جاقتاردان باقىلاپ، ەستەلىككە الىپ، ىشىنەن ءتاتتى كارتوپتىڭ جاڭا تۇقىمدارىن تاڭداپ كوبەيتىپ وسىرگەن. اۋىلدىق اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋ پۋنكتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جاڭا سورتتاردى ەنگىزۋمەن بىرگە، ۇنەمى اتىز باسىنا بارىپ، شارۋالارعا تەحنيكالىق جاقتان جەتەكشىلىك ەتىپ، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.اۋىلدىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، اۋىل باستىعى جاڭ چاۋ: بيىل 200 مۋدان استام جەرگە ءتاتتى كارتوپ ەگۋدى جوسپارعا الدىق. بىلايعى جەردە اۋىلىمىزدا ەگۋگە ۇيلەسەتىن ءتىپتى دە كوپ جاڭا سورتتاردى ەنگىزىپ، تۇتاس اۋىلدىڭ ءتاتتى كارتوپ كاسىبىنىڭ دامۋىنا تىڭ ومىرشەڭدىك كۇش قوسىپ، ءتاتتى كارتوپ كاسىبىن دامىتىپ، كۇشەيتىپ، قالىڭ شارۋالاردىڭ ءونىمىن ارتتىرىپ، كىرىسىن مولايتۋعا مۇمكىندىك جاسايمىز دەدى. |
تاماق ئېتىش ئەرنىڭ مەسئۇلىيىتىمۇ ياكى ئايالنىڭ؟ توكيو خاتىرىلىرىتاماق ئېتىش ئەرنىڭ مەسئۇلىيىتىمۇ ياكى ئايالنىڭ؟233 قېتىم ئوقۇلدىتاماق ئېتىش كىمنىڭ مەسئۇلىيتى؟دوستلار يېغىلىشىدىن قايتىش يولىدا ئادەملەرگە لىق تولغان ئابتۇبۇستا ئۆرە تۇرۇپ تېلىفۇنۇمدا نېمىلەرنىدۇ كۆرۈۋاتاتتىم، تۇيۇقسىز ياپونلۇق خوشنامدىن ئۇچۇر كەپ قالدى.خوشنام ئۇچۇرىدا ئوغلىنىڭ بۈگۈن بىزنىڭكىدە كەچلىك تاماق يېگىنىگە رەھمەت ئېيتىپۇ ھەم ئوغلىنىڭ كەچلىك تاماقنى شۇنداق ماختىغانلىقىنى دەپتۇ.ئۇچۇرنى كۆرۈپ ئۆزۈمنىڭ سېرىتتىن ئەمدى ئۆيگە قايتۋاتقانلىقىمنى، بۇ مىننەتدارلىقنىڭ بالىلارنىڭ دادىسىغا تەئەللۇق ئىكەنلىكىنى شوخلۇق بىلەن ئەسكەرتىپ قويدۇم. خوشنام ئەسلىدە ئوخشىغان تاماقلارنى مېنىلا ئېتىدۇ دەپ قالغان چېغى، ھەيرانلىقىنى يوشۇرالمىدى. باشقا دۆلەتلەردە قانداق بىلمەيمەن. بىراق، ياپون مائارىپىدا يەسلىدىن تارتىپ بالىلارغا قىزئوغۇللارغا تاماق ئېتىشنى ئۆگىتىدۇ. باشلانغۇچقا چىققاندا قولھۈنەرۋەنلىك دەرسىدە قىزئوغۇل دەپ ئايرىماستىن تىككۈچىلىكنىمۇ ئۆگىتىدۇ.شۇڭا، ئۆي تۇتۇپ بالىلىق بولغاندىن كېيىن، پەرزەنت تەربىيەلەش، تاماق ئېتىش دىگەندەك كۆپىنچە مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئالىدىغان ياپون ئاياللىرى بالىلىرىنىڭ يەسلى، مەكتەپ تەلەپ قىلىدىغان بەزى ئۆزى تىكىپ تەييارلايدىغان تىكمىچىلىك ئىشلىرىنىڭ ھۆددىسىدىن سۆزسىز چىقالايدۇ.خوش، گېپىمىزگە كەلسەك، ئەسلىدە تاماق ئېتىش، تىككۈچىلىكتىن ئازتولاخەۋرى بولۇش دىگەنلەرمۇ بىر بىلىم. مەن ياپون مائارىپىنىڭ بۇ تەرىپىنى ياقتۇرىمەن. ھالبۇكى، بىزنىڭ مۇنداق ھۈنەرلەرنى ئۆگىتىشتىن يېراق مائارىپنىڭ مەھسۇلاتى بولمىش پېقىر بەزىدە مۇشۇ يەسلى، مەكتەپ تاپشۇرغانتىككۈچىلىكنىڭ ھۆددىسىدىن چىقىپ بولالماي قېينىلىپ قالىمەن ھەم پۇلغا زورلاپ ھەل قىلىمەن.يۇقارقىدەك مائارىپ تەربىيەسى ئالغان ياپون ئەرلىرىنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى قازان بېشىنى ئېغىر ئالمايدۇيۇ، ياپوندەك خىزمەت بېسىمى ئېغىر، ئالدىراش جەمىئەتتە توي قىلغاندىن كېيىن 365 كۈن ۋە ياكى تەڭ تەقسىماتلىق 183كۈندە قازان بېشىدا يۈرەلمەيدۇ. ئەلۋەتتە، بۇ مۇتلەق ئەمەس، ئايالى ئىشلەپ ئەرلىرى ئائىلىگە، بالا بېقىش، تاماق ئېتىش دىگەندەك ئائىلە ئىشلىرىنى ئۈستىگە ئېلىپ ئائىلىدىكى ئەر بولىدىغانلارمۇ بار.تۆۋەندە بۇ يىللىق ھازىرقى ياپون ئەرلىرىنىڭ توي قىلغاندىن كېيىن ئائىلىدىكى ئەر بولۇشنى خالاشخالىماسلىقنى سىتاستىكا قىلغان ئەمەلى جەدىۋەلنى كۆرۈپ باقايلى.يۇقارقى ئىستاستىكىدىن قىزىقارلىق بولغىنى، توي قىلغان ئەرلەرنىڭ 60 پىرسەنتىدىن كۆپرەكى ئائىلىدىكى ئەر بولۇشنى خالايدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن. دېمەك، ئاياللار بارغانسىرى كۈچلىنىپ، ئەرلەر سېرىتنىڭ، خىزمەتنىڭ بېسىملىرىغا بەرداشلىق بېرەلمەيۋاتامدۇقانداق؟قايسى كۈنى توردا ياپوننىڭ مەن ئامراق، مەن بىلەن دەۋىرداش چولپان بېككى بىر نەچچە يىل بۇرۇن توي قىلىپ، ئىككىنجى بالىسىنى يەڭگىگىنىدە، كالتەك توپ ماھىرى يولدىشىنىڭ خىزمىتىنى تاشلاپ ئائىلىدىكى ئەر بولۇشنى تاللىغانلىق خەۋىرىنى ئۇچىرىتىپ قالدىم. ئىككىنجى دۇنيا ئۇرۇشى يېڭى ئاياغلاشقان مەزگىللەردە ئاياللارنىڭ سىرىتتا ئىشلىشىمۇ كۆپلىگەن ياپونلارنىڭ ئىددىيەسىدەغەلىتىلىكھېسابلانغان، ياپون ئاياللىرىنىڭ سىياسى ئىشلارغا ئارلىشىشىمۇ تۇنجى قېتىم 1945يىلى ئەمەلگە ئاشقان ياپون جەمىيتىىدە بىر ئەسىرگە يەتمىگەن ۋاقىت ئىچىدە توي قىلغان ئەرلەرنىڭ 60 پىرسەنتى ئەتراپىدا ئائىلىدە ئائىلە ئىشلىرى ۋە بالىنىڭ ھۆددىسىدىن چىقىشنى، ئايالىنىڭ سىرىتتا ئىشىلىشىنى قوللايدىغانلىقى ھەقىقەتەن بۆسۈش خاراكتىرىلىك ئۆزگىرىش دېيىشكە بولىدۇ.ياپون جەمىئىيتنىڭ رىئاللىق نوقتىسىدىن ئېيتقاندا، باللىق بولغاندىن كېيىن ئەرئايال ھەر ئىككىسى ئەتىگەندىن تارتىپ كەچ سائەت 6:007:00 لەرگىچە ئىشلەپ، ئۆيگە كەلگىچە 8:009:00 بولسا ياپوندا بىر ئىككى سائەت يولغا كېتىش نورمال ھېسابلىنىدۇ ئوتتۇرىدا زىيان تارتىدىغىنى بالا بولىدۇ. شۇڭا، كۆپىنچە ئاپىلار ۋاقىتلىق خىزمەت ياكى ئائىلە ئايالى بولۇشنى تاللايدۇ. ياپوندائائىلە ئايالى بولۇشنى تۆۋەن كۆرمەيدۇ. ياپون جەمىئەت تۈزۈلمىسى، شارائىتمۇ ھەم بۇنىڭغا ماس كېلىدۇ. كېيىنچە، بۇ ھەقتە تەپسىلى توختىلىمەن.ياپوننىڭ داڭلىق چولپىنى بېككى ۋە ئۇنىڭ ئائىلىدىكى ئەر بولۇشنى خالىغان كالتەك توپ ماھىرى يولدىشى كاتائوكا ياسۇيۇكىگېپىمىزگە كەلسەك، مەن تونۇيدىغان ئامېرىكىلىق ئايال تاماق ئېتىدۇ.ئەنگىليەلىك يېقىن دوستۇم جوۋئەننانىڭ تاماقلىرى شۇنچىلىك ئوخشايدۇ، ھېلىمۇ ھەم ئۇنى سېغىنىشلىرىمنىڭ ئىچىدە ئۇنىڭ ئوخشىغان تامىقىمۇ بار، ئەلۋەتتە.ياپون ئاياللىرىمۇ ھەم تاماق ئېتىدۇ. ھەتتا، ياپونغا تۇنجى كەلگەن يىلىم مېنىڭ تۇنجى ياپون تىلى ئوقۇتقۇچۇمنىڭ مۇنداق دىگىنى ئېسىمدە: مەن يولدىشىم بىلەن ئۇرۇشۇپ قالساممۇ، چوقۇم ئوخشىتىپ تاماق ئېتىمەن. چۈنكى، ئۇ ئائىلىنى قامداش، ئەرلىك مەسئۇلىيىتىنى تاشلىمىدى، مەنمۇ ئۆز مەسئۇلىيىتىمنى ئۆتىشىم كېرەك.شۇنداق، چوڭ ئاپاممۇ، ئاناممۇ شۇنداق تاماققا ئۇستا قولى تەملىك ئاياللاردىن ئىدى. مەنمۇ ئاياللارنىڭ ئوخشىتىپ تاماق ئېتەلەيدىغان بولىشىنى ئاياللىق نازاكەت ھەم لاتاپەت دەپ بىلىمەن.ئوخشىتىپ تاماق ئېتىپ سۆيگەنلىرى بىلەن يىيىش بىر خىل بەخىت ھەم ئائىلىگە ئىللىقلىق ھەم گۈزەللىك بېرىدىغان ھوزۇرلۇق ئىش. كۆركەم ھەم تەملىك تاماق ئەمەلىيەتتە بىر گۈزەل سەنئەت.تاماققا قارىشىپ بېرىۋاتقان ئىستەمىۋەتەننىڭ پىروگراممىلىرى ئىچىدە ئەلچى پىروگراممىسنى ياقتۇرىمەن. ماھىرەنىڭ رىياسەتچىلىكىدىكى ماھارىتى ۋە تەبىئىيلىكىدىن، دەۋىرداش ئەلىنىڭ سۆزلىرىدىن ھوزۇرلىنىمەن ھەم ھازىرقى ئۇيغۇر جەمىيتىنىڭ مۇھەببەتنىكاھ، تۇرمۇش، قىممەت قاراشلىرىنى پىروگرامما ئارقىلىق مەلۇم دەرىجىدە بىلىپ تۇرىمەن.پىروگراممىدا قىزلارنىڭ يىگىتلەردىن تاماق ئېتىشئېتەلمەسلىكى بىر مەسىلە سۈپىتىدە سوراشلىرى توي قىلىشتىن بۇرۇن يىگىتلەرگە بۇنى موھىم ئۆلچەم سۈپتىدە ئويلاپ باقمىغان، خىيالىمغىمۇ كەلتۈرۈپ باقمىغان، ھېلىمۇ ھەم تۇرمۇشۇمدا بۇ جەھەتتە كۆپ باش قاتۇرۇپ باقمىغان مېنى ئويلاندۇرۇپ قويدى.چۈنكى، مەن دادامنىڭ گەرچە پەرتۇق تاقاپ خېمىر يۇغۇرۇپ، قاچا يۇغىنىنى كۆرۈپ باقمىغان بولساممۇ، ئانام تاماق ئەتسە قورۇما قورۇشۇپ بەرگەن، پولولارنى ئۆز قولى بىلەن دۈملىگىنىنى كۆرۈپ چوڭ بولغان. ئانامنىڭ ئىشلىگەن كۈنلىرىمۇ دەل چۈشكە ئۈلگۈرتۈپ تەييارقىلىدىغان ئوخشىغان تاماقلىرىنى يەپ چوڭ بولغان. مىھمان كەلسە ئانام قازان بېشىغا، دادام سوداسېتىق، سىرتىنىڭ ئېغىريىنىك ئىشلىرىنى قىلىپ بېرىشلىرىگە شاھىد بولغان.ھېلىمۇ ھەم تۇرمۇشۇمدا ئائىلە ئىشلىرىدا سەن قىلمىدىڭ، مەن قىلدىم دەيدىغان بەس قىلىشلار، كۆپ چەكچېگرالار بولمىغانلىتىنمۇ كۆپىنچە چاغلاردا قازان بېشىنى مېنىڭ ۋەزىپەم دەپ تونۇپ كەلگەن مەن تورلاردا تاماق ئېتىش يالغۇز قىزلارنىڭلا ۋەزىپىسى ئەمەس، بۇ قىزلارغا ھاقارەت قىلغانلىق قاتارلىق مەسىللەر كەسكىن دەتالاشقا چۈشكەن مەزگىللەردە بۇ توغۇرلۇق كۆزقاراشلىرىمنى خاتىرىلەپ قويغان بولساممۇ، دەتالاشلارغا قېتىلغۇم كەلمىگەچ ئېلان قېلىش خۇشياقمىغانىدى. يېقىندا ياقتۇرۇپ ئوقۇغان داڭلىق نىكاھ مۇتەخەسسى جون گوتمەننىڭ مۇۋەپىقىيەتلىك نىكاھنىڭ يەتتە پىرىنسىپى ناملىق كىتابىنى ئوقۇۋىتىپ دەل مۇشۇ نوقتا تىلغا ئېلىنغان قۇرلار ئالاھىدە دىققىتىمنى تارتتى ھەم بۇ يازمامنى كىتاب ئوقۇش تەسىراتىنىڭ بىر قىسمى سۈپىتىدە يوللاپ قويۇشنى لايىق كۆردۈم. بۇ جەھەتتە جون گوتمەنمۇ مۇنداق دەيدۇ:مۇھەببەتلىك نىكاھتا ياشاۋاتقان ئەرخوتۇنلارنىڭ ئەڭ چوڭ ئالاھىدىلىكى قارشى تەرەپكە كۆيۈنۈش، ئائىلە ئىشلىرىغا ئوخشاش پارچەپۇرات ئىشلاردىن تارتىپ ئۆزئارا يارىدەم قىلىدىغان ئەرخوتۇنلار بولۇپ، مەن تاماق ئەتسەم، سەن قاچا يۇيىسەن. مەن ئەتىگەنلىك تاماق ئەتسەم، سەن كەچلىكىنى دېگەندەك تەقسىمات قىلىۋىلىپ ئېنىق سىزىق سىزىۋىلىشنىڭ ھاجىتى يوق. بىربىرىگە كۆيۈنىدىغان يۈرەك بولسىلا قالغانلىرى ئۆزلىكىدىن ھەل بوپ كېتىدۇ.ئوكېي، ئەمدى دەسلەپكى سۇئالىمىزغا كەلسەك، تاماق ئېتىش زادى كىمنىڭ ۋەزىپىسى؟ ئايالنىىڭمۇ، ئەرنىڭمۇ؟ھازىرقى بۆيۈك بىرتانىيە مەلكىسى مىگان 11 ياش ۋاقتىدا ئاياللار ئاشخانىغا تەئەللۇق مەزمۇنىدىكى ئېلانغا قارشى ھېلارى خانىمغا ئەرز قىلغىنىدەك، فەيسبۇكنىڭ باش باشقۇرغۇچىسى، يازغۇچى شېرل سەندبىرگ ئۆزىنىڭ ناملىق كىتابىدا ھامىلدارلار ئۈچۈن ماشىنا قويۇش مەيدانىمۇ يوقلىقىدىن ھازىر ئامېرىكىدا قانداق بىلمەيمەن. ياپوندا مەخسۇس ھامىلدارلار ئۈچۈن ماشىنا قويۇش مەيدانى، ئابتۇبۇسمىتىرولاردا مەخسۇس ئورۇندۇق، ھەتتا، ئاياللار ۋاگونىمۇ بار، ئاساسلىق ئورۇنلاردا ئاساسلىق ئەرلەرلا خىزمەت قىلىدىغانلقىىدەك ئەرئايال باراۋەرسىزلىكىدىن شىكايەت قىلغىنىدەك،مەيلى ئىنسانى باراۋەرلىك ۋە ياكى ئەرئايال باراۋەرلىكى بولسۇن بۇ باراۋەرلىكلەرئەڭ تەرەققى قىلغان ئەللەردىمۇ تولۇق ئەمەلگە ئاشمىغان بۈگۈنكى كۈندە، دۇنيانىڭ بىر چېتىدە ياشاۋاتقان خەلقنىڭ تاماق ئېتىش پەقەت ئاياللارنىڭلا ۋەزىپىسى ئەمەس! دەپ ئوتتۇرغا چىقىشى ياخشى ئىش. بىراق، يىگىتلەردىن تاماق ئېتىشئىتەلمەسلىكنى توي قىلىشنىڭ شەرتى سۈپىتىدە ئوتتۇرغا تاشلاش سەل ئاشۇرىۋەتكەنلىك.ھەر بىر ئائىلىنىڭ ئەھۋالى ئۆزىگە خاس بىر دۇنيا. بەخىتنىڭ فورمۇلاسى مۇقىم بولمىغىندەك، ھەر بىر ئائىلىنىڭ ئىش تەقسىماتى، ئائىلە يۈكىنى ئۆز ئۈستىگە ئېلىش ئۇسۇلىمۇ ئوخشاش بولمايدۇ. تەڭرىمۇ ئەرئايالنى ياراتقاندا ئۆزىگە خاس ئارتۇقچىلىق ۋە ئالاھىدىلىكتە ياراتقان. ئەر ئەردەك، ئايال ئايالدەك بولغان، ئەڭ موھىمى بىربىرىنى سۆيىدىغان، بىربىرىگە كۆيۈنىدىغان ئائىلىدە تاماق ئېتىش، ئۆي تازىلاش..دېگەندەك مەسىللەرئۆزلىكىدىن ھەل بولىدىغان كىچىك مەسىللەر، خالاس.ئاتائانىنى قۇتقۇزۇش ئۈچۈن بالىدا روھى مەسىلە پەيدا بولىدۇكىتاب: نىكاھنى مۇۋاپىقىيەتكە ئېرىشتۈرۈشنىڭ يەتتە پىرىنسىپىكىتاب: نىكاھنى مۇۋاپىقىيەتكە ئېرىشتۈرۈشنىڭ يەتتە پىرىنسىپى12012022تاماق ئېتىش ئەرنىڭ مەسئۇلىيىتىمۇ ياكى ئايالنىڭ؟27122021ئاتائانىنى قۇتقۇزۇش ئۈچۈن بالىدا روھى مەسىلە پەيدا بولىدۇ07122021خالىدە ئىسرائىل ۋە ئۇنىڭ ئەسەرلىرى03122021توكيو ئانا تىل گورۇپپىسىدىكى بالىلار بىلەن كۈز ساياھىتى29112021ئاننا كارېننا پاك مۇھەببەتنىڭ قۇربانىمۇ؟11112021كىتاب: ئۇتۇق قازانغۇچىلار قانداق تەپەككۇر قىلىدۇ؟04112021خالىدە ئىسرائىل ۋە ئۇنىڭ ئەسەرلىرىمەنمۇ ئىلگىرى ئۇيغۇرچە رومانلارنى سۈيۈپ ئوقۇيتۇم،نەچچە يىل بۇرۇن بىر قاتار ئۇيغۇرچە رومانلارنى ئەكەلتۈرۈپ شۇنداق ھاياجانغا تولغان ئىدىم،ئەپسۇس سىز دىگەندەك ھەممىسىدە دىگىدەك نىكاھ سىرتىدىكى مۇھەببەت،بۇزۇقچىلىقلار بۇرۇن بەك دىققەت قىلماي دوگما ھالەتتە ئوقۇغان بولسام كىرەك، بىزدىكى ئەخلاق قارىشىدا ئۇنداق ئىشلار قۇبۇل قىلىنمايتىغۇ،ئەجىبا شۇنداق جىق بولغىيمىتى دەپ ئويلاپ قالدىم،ئالغىنىمغا چۇشلۇق راس گەپنى قىلسام ئوقۇغۇم كەلمەي ھەممىسىنى تاشلاپ قويدۇم. لىكىن سىز ئېيىتقاندەك خالىدە ئىسراىل خانىمنىڭ يېزىش ئۇسلۇبى،شۇ تارىخى ئارقا كورۈنۈشنى ئەكىس ئەتتۈرىشى،شۇ زاماندىكى تۇرمۇش ئادەتلىرى،مەدىنيەتنى قالدۇرۇش ئۈچۈن جىق نوقتىكاردىن چىقىش قىلىپ تۇرۇپ تەسۋىرلەشلىرىگە تولىمۇ قول قويىمەن ۋە ھۆرمەتلەيمەن.كىتاب: ئۇتۇق قازانغۇچىلار قانداق تەپەككۇر قىلىدۇ؟ماشائاللاھ قەلىمىڭىز ھارمىسۇنرەھمەت ھەدە، ئىسمىڭىزنى كۆرۈشتىن بۇرۇن قالدۇرغان ئىنكاسىڭىزنى ئوقۇۋىتىپ قەلبىم شۇنداق ئىللىقلىققا تولغان. ئىسمىڭىزنى كۆرۈپ تېخىمۇ سۆيۈندۈم. بارچە ئىشلىرىڭىز ئوڭ بولسۇن، تېخىمۇ مولھوسۇللۇق، گۈزەل ھاياتتا ياشاڭ ھەدە. رەخمەت سىڭلىم. بەكمۇ ھېكمەتلىك ئىبارىلەر. ئەمەلىيىتىمىزگە تولۇق بولمىسىمۇ، بىرئاز تەدبىقلىيالىيالىغان كۈندە باشقىچە مۇكەممەللىك تۇيغۇسىدا بولىدىغىنىمىز شەكسىز. قوشۇمچە: بېتىڭىز ئاجايىپ نەپىس لاھىيىلەنگەن، ئەھمىيەتلىك مەزمۇنلار بىلەن قوشۇلۇپ كىشىگە زوق بېرىدۇ. ئەجرىڭىزگە رەخمەت. نۇرىيە راھمان. |
تاسبيح تارتۋ سۇننەت نامازىنان الدىن با، الدە كەيىن بە؟ .15 1 2021، 6، 15:06تاسبيح تارتۋ سۇننەت نامازىنان الدىن با، الدە كەيىن بە؟اسسالامالەيكۋم ۋا راحماتۋللاحي ۋا باراكاتۋح!1.كەيبىر كىسىلەر ٴتاسبيحتى پارىز نامازدان كەيىن تارتادى. سولارعا نە دەيسىز؟ قاي كەزدە تاسبيح تارتقان دۇرىس؟ اللاھ سىزدەرگە رازى بولسىن! نۇرداۋلەت تۇرعىنبايەۆ اسسالاۋماالەيكۋم ۋا راحماتۋللاحي ۋا باراكاتۋح!2.سۇرايىن دەگەنىم، نامازدان سوڭ اياتۋل كۋرسيدى وقىپ، 33 رەت سۋبحاناللاھ، 33 رەت ٴالحامدۋليللاھ، 33 رەت اللاۋ اكبار دەپ ايتۋ پارىز با؟ قىسىلتاياڭ ۋاقىت بولىپ، نامازدى الىپعۇپىل وقىپ جاتاتىن كەزىمىز بولادى، سوندايدا دا تاسبيح تارتۋ مىندەت پە؟ دوسجان1.بەس ۋاقىت نامازدان كەيىن اياتۋل كۋرسي وقىپ، تاسبيح تارتۋ سۇننەت امال. بۇعان نەگىز حاسان بين اليدەن ر.ا.: كىمدەكىم نامازدان كەيىن اياتۋل كۋرسي وقىسا، كەلەسى نامازعا دەيىن اللا تاعالا قورعاۋىندا بولادى،دەگەن حاديس جەتكەن.سونىمەن بىرگە، ٴابۋ ھۋرايرا ر.ا.: كىمدەكىم ٴار نامازدان سوڭ وتىز ٴۇش رەت اللانى پاكتەسە سۋبحانا اللاھ، وتىز ٴۇش رەت اللانى ماداقتاسا ٴالحامدۋ ليللاھ، وتىز ٴۇش رەت اللانى ۇلىقتاسا اللاھۋ اكبار، مىنە سول توقسان توعىزدى ٴلا ٴيلاھا ٴيللا اللاھۋ ۋاحداھۋ ٴلا شاريكا لاھ، لاھۋل مۇلكۋ ٴۋا ٴلاھۋل حامدۋ، ٴۋا ٴھۋا ٴالا كۋللي شايين قودير اللادان باسقا ٴتاڭىر جوق، ول جالعىز جانە سەرىگى جوق. بارلىق يەلىك پەن ماقتاۋ وعان ٴتان. ول بارلىق نارسەگە قۇدىرەتى جەتۋشى دەپ، ٴجۇز ەتىپ تولىقتىرسا، تەڭىز كوبىگىندەي بولسا دا قاتەلەرى كەشىرىلەدى،دەگەن حاديس ريۋايات ەتكەن.ال ەندى، بەس ۋاقىت پارىزداعى سۇننەت نامازدارعا قاتىستى كوپتەگەن حاديستەر كەلگەن. ولار جالپىلاما جانە ٴار سۇننەت نامازعا ارنايى ايتىلعانى دا بار. ٴابۋ ايۋب ر.ا. ريۋايات ەتكەن حاديستە: كىمدەكىم ٴبىر كۇن ٴبىر تۇندە ون ەكى راكاعات ناماز وقىسا، وعان ٴجانناتتان ٴۇي تۇرعىزىلادى. ولار ٴتورت راكاعات بەسىننەن الدىن جانە ەكەۋى كەيىن، اقشامنان كەيىن ەكى راكاعات، قۇپتاننان سوڭ ەكى راكاعات جانە تاڭ نامازىنان الدىن ەكى راكاعات،دەپ ايتىلعان.سۇننەت نامازى مەن تاسبيح تارتۋعا قاتىستى حاديستەردى سارالاي كەلە مەشىتتەردە اۋەلى سۇننەت ناماز وقىلىپ، سوڭىرا تاسبيح تارتىلادى. ويتكەنى، ناماز بارلىق قۇلشىلىقتان ىلگەرى تۇرادى، قالعان سۇننەت امالدار نامازدان كەيىن ورىندالعانى دۇرىس.2.اياتۋل كۋرسي وقىپ، تاسبيح تارتۋ نامازدىڭ مىندەتتى امالى ەمەس. مۇمكىندىك بولسا، وتىرىپ تاسبيح تارتقان ساۋاپ. ال، قىسىلتاياڭ ۋاقىتتا ورىندالماسا وقاسى جوق.ٴ اللۋباب شارح ٴاداب كيتاب، كيتاب سولات، 100بەت15.08.2015 19045 ناماز باسىپ شىعارۋ |
06.11.2019 ئۇيغۇرچە06.11.2019 22.11.2019تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى: ھۆررىيەت گېزىتى، تۈركىيە جۇمھۇر رەئىسى رەجەپ تاييىپ ئەردوغاننىڭ تۈنۈگۈن 5نويابىر ئادالەت ۋە تەرەققىيات پارتىيەسىنىڭ تۈركىيە بۈيۈك مىللەت مەجلىسىدە ئۆتكۈزۈلگەن گۇرۇپپا يىغىنىدا قىلغان سۆزىدە، سۈرىيەدىكى بىخەتەر رايوندا تېخىچە تېررورىستلارنىڭ بارلىقىنى ئېيتقانلىقىنى خەۋەر قىلدى.خەۋەردە، رەجەپ تاييىپ ئەردوغاننىڭ: بېكىتىلگەن بىخەتەر رايون چېگرالىرى ئىچىدە تېررورىستلارنىڭ بارلىقىنى بىلىمىز. تېررورىستلارنى چىقاردۇق دەپ بىزنى ئالدىيالمايدۇ. بىخەتەر رايون چېگرالىرى سىرتىدىكى تېررورىستلار خەۋپسىزلىك تارماقلىرىمىزغا ھۇجۇم قىلىۋاتىدۇ. بۇنىڭغا قاراپ تۇرالمايمىز. بۈگۈنگىچە بولغىنىغا ئوخشاش، بۇنىڭدىن كېيىنمۇ نېمە قىلىشىمىز كېرەك بولسا، شۇنى قىلىمىز دېگەنلىكى قەيت قىلىندى.خەبەر تۈرك گېزىتى، مۇئاۋىن جۇمھۇر رەئىس فۇئات ئوكتاينىڭ ئامېرىكا تەرىپىدىن تەييارلانغان 2018يىللىق تېررورلۇق دوكلاتى نىڭ، تۈركىيەنى تېررورلۇق تەشكىلاتىغا قارشى كۈرىشىدىن ۋاز كەچتۈرەلمەيدىغانلىقىنى ئېيتقانلىقىنى خەۋەر قىلدى. فۇئات ئوكتاي مۇنداق دېگەن:ئامېرىكانىڭ دوكلاتى فەتھۇللاھچى تېررورلۇق تەشكىلاتىغا قارشى كۈرىشىمىز بولسۇن، ياكى ي پ گ غا قارشى كۈرىشىمىز بولسۇن ھېچقايسىسىدىن ۋاز كەچتۈرەلمەيدۇ. بىز بۇنىڭغا رۇخسەت قىلمايمىز.يېڭى شەپەق گېزىتى، تۈنۈگۈن 5نويابىر تۈركىيە بىلەن رۇسىيە ھەربىي قىسىملىرىنىڭ سوچى كېلىشىمى رامكىسىدا، سۈرىيەدە فىرات دەرياسىنىڭ شەرقىدە ئىككىنچى قېتىملىق ئورتاق چارلىشىنى ئەمەلگە ئاشۇرغانلىقىنى خەۋەر قىلدى.خەۋەردە، شانلىئۇرفا ۋىلايىتى سۇرۇچ ناھىيەسىنىڭ شەرقىدىكى بىر نۇقتىدىن تۆت ھەربىي ئاپتوموبىلدىن تەركىپ تاپقان تۈركىيە ھەربىي قىسمىنىڭ، ئورتاق چارلاشقا قاتنىشىش ئۈچۈن چېەرادىن ئكتۈپ رۇس ھەربىي قىسمى بىلەن ئۇچراشقانلىقى قەيت قىلىندى.تۈركىيە ۋە رۇسىيە ھەربىي قىسىملىرى، ئاينۇلئارابنىڭ شەرقىي بىلەن تېلئابيادنىڭ غەربى قىسمى ئوتتۇرىسىدىكى رايوندا چارلاش ئېلىپ بارغان.ساباھ گېزىتى، ئىستانبۇل ئايرودۇرۇمىنىڭ خەلقئارا ئايرودۇرۇملارنى باھالاش ژۇرنىلى ئۇيۇشتۇرغان ئوقۇرمەنلەرنىڭ سايلىمى ناملىق مۇسابىقىدە، يىلنىڭ ئايرودۇرۇمى مۇكاپاتىغا لايىق كۆرۈلگەنلىكىنى ئېلان قىلدى.ستار گېزىتى، 2019يىلىنىڭ دەسلەپكى توققۇز ئېيىدا تۈركىيەنىڭ ئوتتۇرا شەرق دۆلەتلىرىگە ئېچىلغان دەرۋازىسى ھېسابلىنىدىغان شىرناكنىڭ سىلوپى ناھىيەسىدىكى ھابۇر چېگرا ئېغىزىدىن ئىراقنى ئاساس قىلغان ھالدا ئوتتۇرا شەرق دۆلەتلىرىگە قىلىنغان ئېكسپورت ھەجىمىنىڭ 2018يىلىنىڭ ئوخشاش مەزگىلىگە سېلىشتۇرۇلغاندا 18 ئېشىپ، 1 مىليارد 679 مىليون دوللارغا يەتكەنلىكىنى ئېلان قىلدى.خەتكۈچ: يېڭى شەپەق , ھۆررىيەت , ستار |
ءبىر ءشوپ بار، ارقادا كيىكوتى، يىسكەسەڭ، لاپىلدايدى كوڭىل وتى... نەمەسە كوكەمارال حيكاياسى 16 جاسقا دەيىن ادىرنا ۇلتتىق پورتالىءبىر ءشوپ بار، ارقادا كيىكوتى، يىسكەسەڭ، لاپىلدايدى كوڭىل وتى... نەمەسە كوكەمارال حيكاياسى 16 جاسقا دەيىنجارىقتىق كيىكوتىاي, دەپ وتىرۋشى ەدى، مارقۇم ناعاشى شەشەم.ارقادا كيىكوتى اسا قادىرلى ءشوپ. كيىكوتى درۋ بولمايتىن دەرتتىڭ ءتۇرى كەم دە كەم دەسە دە بولادى. قانى تاسىعان ادام كيىكوتى ءشيىن دەمدەپ ىشسە، بىردەن قان قىسىمى قالپىنا كەلەدى. اس قورىتۋ جۇيەسىنە دە باپپەن بۇقتىرىلعان كيىكوتى شايى مىڭ دا ءبىر ەم. تەرى اۋرۋىمەن اۋىراتىندار كيىكوتىنىڭ بۇلاۋىنا تۇسسە، قۇلانتازا ايىعادى. بەلسىز قالعان ەركەك، توسەكتەن سۋىعان ۇرعاشى كيىكوتىنىڭ قىمىزىن قۇرعاتپاي ىشسە، قۇشتارلىعى ويانىپ، قۇمارى قايتا قوزادى... قالعانىن بارىنشا قىسقاشا باياندايىن.....كينو ءتۇسىرىپ جۇرگەندە تالاي قىزىققا كەزىگەمىز، كەنەلەمىز... وسى جولعى اقسۋ جاباعىلىداعى قىزىعىمىز كيىكوتىمەن ىستالعان ءيىرسۋ مەن كەمەربۇلاقتىڭ قىمىزى بولدى. ي، قىمىزدى كىم ىشپەيدى، قىزعا كىم كوز سالمايدى...كەلىسەر كەلىسپەسسىزدەر، الماتىدا قىمىز جوق، بولسا الماتى بازارلارىندا ساتىلاتىن قىمىزدىڭ دارەجەسى شالاپتان تومەن.لقيسسا، ءسۋىردىڭ سوڭى، مامىردىڭ باسىندا وقو، تۇلكىباس اۋدانىنىڭ اقسۋ جاباعىلى قورىعىنىڭ ەتەگىنە شاتىرىمىزدى تىگىپ، شپكىمىزدى تۇزەدىك ەسىمىزدى جيدىق، تۇسىرىلىمگە ءزىر بولدىق دەگەنىم عوي. ايتارى جوق، تۇمسا تابيعاتىن سۋرەتتەۋگە ءتىل جەتپەيتىندەي عاجاپ سۇلۋ ولكە ەكەن، تۋرا ارابيادان وقىپ كەلگەن مولدەكەڭدەر ۋاعىزدايتىن جۇمباقتىڭ تورىنە توپ ەتە قالعانداي بولدىق. بيىك، كوركەم تاۋلار، اپپاق قاردان داعاراداي سلدە وراعان مولدا شىڭدار. سول تاۋلاردان جىلانداي يرەلەڭدەپ، سارقىراي اققان وزەن سۋلار. ساۋىرى قىزىلدىجاسىلدى گۇلمەن كومكەرىلگەن قويانجون جوتالار. سىرەسە كيىكوتى ىرعىن. كەشكە جاقىنعى سامالمەن قىشقىلتىم ءيسى تاناۋ جارعاندا، شەرلى كوكىرەگىڭ كۇمبىرلەي جونەلەدى...حوش، ءبىرەكى كۇننەن كەيىن جان جاقتى شولۋعا كەتكەن جىگىتتەر مينەرسۋدىڭ باكلاشكەسىمەن قىمىز كەلە باستادى. الماتى بازارلارىنىڭ سۋ قوسقان ساتقىن قىمىزىنان زرەزاپ بولىپ قالعان عازەز باسىم العاشقىدا قومسىنا ءدمىن تاتقانىم راس. جوق، سۋ قوسىلماعان ءترىزدى، ءتىل ءۇيىرىپ كەتىپ بارادى. كيىكوتىنىڭ ءدمى! سويتسەك، تۇلكىباس ءوڭىرى كۇبىنى تەك كيىكوتىمەن ىستايدى ەكەن. سودان قاتالاپ كەلگەن قىمىزقورلار ءۇشىن قۇداي بەردى! ازىناۋلاق سۋتوچنىيىمىزدى كانىگى القاشتارداي سوڭعى تيىنىنا دەيىن قالدىرماي قىمىزعى سالاتىن بولدىق. ارقانىڭ قىمىزىنا قاراعاندا تاۋدىڭ قىمىزى جۋاستاۋ كەلەدى. دەگەنمەن كوڭىلگە قۋناقى جەلىك بىتىرۋگە جاراپ جاتىر. از كۇندە كوزىمىز نۇرلانىپ، جۇزىمىزگە قان جۇگىرىپ، كىسى بوپ قالدىق. كيىكوتى قوسىلعان جۇپار قىمىز قانشا ىشسەڭ دە قان قىسىمىن كوتەرمەيدى. قىمىزعا بوگىپ العان ادام شارشامايدى، جۇمىستى جاپىرىپ ىستەيدى. سىرەسە ءرىبي سياقتى سايىپقىران جىگىتتەرىمىز ات ۇستىندە شايقاقتاپ، ۇزەڭگىسىن تارالعىسىنىڭ تۇبىنەن ءۇزىپ جىبەرەردەي شىرەي كەرىپ، جەر باسپاي، ايدىندانىپ، اسقاقتاپ، اسپانداپ، شىعانداپ كەتتى. كۇنىنە بەس ات بولدىرتادى... ۇلاربەك اقىنىڭ كوزىنەن ولەڭ وقيتىن كۇنگە جەتتىك! قايران الديار قىمىزاي، جارىقتىق كيىكوتىاي دەپ قويامىن ىشتەي. قىرعا شىعىپ كيىكوتى مەن بوزگۇل تەرىپ كەتكەن كەزىمىز دە بولدى...باجايلاي بايقاساڭ، تۋعان ەلدىڭ قىرىندا وسكەن ءشوپتىڭ تامىرىنان سىر تارتىپ، جاپىراعىنا جىر جازۋعا بولادى. گۇلىنەن سۇيگەنىڭنىڭ ديدارىن كورەسىڭ...كيىكوتى دا وسىنداي قاسيەتتى ءشوپ.ەندى وسى كيىكوتى جايلى تۇيگەندەرىمە كەلەيىن. وتكەن جىلى ءىنى دوسىم، تاماشا قالامگەر قاناعات بىلقايىر اۋىلىنا اپارىپ قوناق ەتتى. قىرعا شىعىپ، قىمىز ءىشىپ دەگەندەي ءبىراز شالقىدىق.تاۋ ءىشىن كۇڭىرەنتىپ نگە باستىق. قاناعاتجاننىڭ دا اۋىلى اسقاق الاتاۋدىڭ قويناۋىنا سۇعىنا ىرگە تەپكەن بەرەكەلىمەرەكەلى ەل ەكەن. اينالا قاراعايلى ورمان، قۇلپىرعان كوكمايساسى تۇرىكمەننىڭ تۇكتى كىلەمىندەي. كەنەت كوزىم كوگىلدىر الاڭقايعا تۇسكەنى. جاقىنداپ بارسام، و، عاجاپ، كيىكوتى! مىناۋ كيىكوتى عوي دەسەم، جەرگىلىكتى الباندار: جوق، بۇل كوكەمارال, دەپ بوي بەرمەيدى. سول ست اقىن باقىت بەدەلحاننىڭ 2000ىنشى جىلدارى جارىق كورگەن كوكەمارال دەگەن پىشاقتىڭ قىرىنداي جۇپجۇقا جىر جيناعى ەسىمە تۇسە كەتكەنى. بۇدان كەيىن داۋلاسىپ جاتۋ ارتىق، كوكەمارال بولسا، كوكەمارال بولسىن دەپ، لگى كيىكوتىنىڭ ءبىر تالىن جۇلىپ الىپ قۇنىعا يىسكەدىم دە، توسقالتاما سۇڭگىتتىم.ەندى مىنا قىزىقتى قاراڭىز، كوكەمارالدى مەركىدەن جامبىل وبلىسى بەرى قارايعى جۇرت دۋلاتتار كيىكوتى دەيدى ەكەن. ارقاداعى ارعىندار دا كيىكوتى دەيمىز. وسى جايت مەنى كدىمگىدەي ويعا قالدىردى. ارتىنان مۇنىڭ سىرىن اڭعارعانداي بولدىم. باعزى زاماندا ارعىندار مەن دۋلاتتار شۋدىڭ بويىن ءبىر جايلاعان عوي. كوش جولدارى دا ءتۇيىسىپ وتىرعان. تەك، تولە بي زامانىندا جەر داۋىندا كىسى ءولىمى بولىپ، بيلەر كەڭەسى شۋدىڭ تۇستىك جاعىن دۋلاتتار، تەرىسكەيىن ارعىندار جايلاسىن دەپ شەشىم ەتكەن ەكەن. ەجەلدەن، سودان بەرى دە ەكى ەلدىڭ توسكەيدە مالى، توسەكتە باسى قوسىلىپ جاتتى. ءتىپتى مىنا سوۆەت ۇكىمەتى قۇلاعانشا جامبىل وبلىسىنىڭ قويشىلارى جايلاۋعا ارقاعا شىعاتىن. ارقانىڭ بەتپاقپەن شەكتەسەتىن اقتاۋ، قىزىلتاۋ سوۆحوزدارىنىڭ جاستارى مويىنقۇمنىڭ جىگىتتەرمەن كوكپار تارتىساتىن. جاز بويى جولداس، قۇربى بولىپ، ڭگىمەلەرى جاراسىپ، ءبىربىرىنە باۋىر باسقان قىزجىگىتتەر كەلەسى جازدا ساعىنىسىپ كورىسىپ، ارتى ۇيلەنۋ تويىنا ۇلاسىپ جاتاتىن. كيىكوتىنىڭ ارقا جۇرتى مەن وردەگى ۇيسىنگە دۋلاتقا ورتاق بولۋىنىڭ ءبىر سىرى وسى عوي دەپ ويلايمىن. ال الاتاۋدان تومەن تۇسپەيتىن البان، سۋان ەلى تاۋدا وقشاۋ جاتقاندىقتان بۇل وسىمدىككە كوكەمارال دەپ ات بەرىپ، ايدار تاعىپ جەكە اتاۋىمەن يەلەنگەن سياقتى. جنە الاتاۋدا كيىك جوق، ەسەسىنە بۇعىمارال تۇقىمداس جانۋارلار مول. سول سەبەپتى كوكەمارال اتانعان ءترىزدى. قالاي دەسەك تە، كيىكوتى اشا تۇياقتى ادال اڭنىڭ سۇيىكتى اسى.كيىك جارىقتىق بەتپاقتىڭ سۋسىز شولىنەن مامىر ايىندا ءوتىپ، اتالعان ايدىڭ 18 مەن 25ءى ارالىعىندا ارقانىڭ تۇستىگىنە ىلىكسىمەن ءتولىن توگىپ، لاعىن ورگىزەدى. بۇل مەزگىل ارقادا قۇرالايدىڭ سالقىنى اتالادى. كەي جىلعى قۇرالايدا تاپ ءبىر اقپانداعىداي الايتۇلەي بوران سوعادى. الايدا مۇنداي بوراندى سۋىقتا كيىكتىڭ لاعى مۇز بوپ قاتىپ قالمايدى، كەرىسىنشە قاتتى سالقىندا تەز اياقتانىپ، جۇگىرىپ كەتەدى. ءبىر جاعىنان جاس تولگە قۇرت تۇسپەيدى، ەكىنشىدەن سۋىقتا تۋعان قۇرالايدىڭ بويىندا قىسقى سۋىققا بوي بەرمەيتىن يممۋنيتەت قالىپتاسادى. يتەۋىر تابيعات انا باۋىرىنداعى جاندىق بىتكەندى انالىق مەيىرىمىمەن وسىلاي ەبىن تاۋىپ جارىلقاپ قويعان.كيىكتەر ارقاداعى اتاسۋ مەن سارىسۋ وزەندەرىنىڭ بويىنا كەپ لاعىن ورگىزىپ جاتقاندا ءدۇر ەتىپ كيىكوتى كوتەرىلەدى. جاسىل ساباعى جەردەن سل بوي تارتىپ، بۇرلەنىپ بارىپ ۇساق، كوكشىل گۇل اشادى. ۇزاق سۇرگىن جولدان قاجىپ جەتكەن، ونىڭ ۇستىنە دۇنيەگە ۇرپاق كەلىپ حالكۇشى كەمىپ، كۇش قۋاتى ازايعان انالىق كيىكتەر اقتاۋ، ورتاۋ، قىزىلتاۋدىڭ تاۋلارى مەن اتاسۋ مەن سارىسۋ وزەندەرىنىڭ بويىنداعى جاڭا پىسكەن جاس كيىكوتىمەن قورەكتەنىپ ل جيادى، ادىرادىرعا ۇيىسا قالىڭ وسكەن كودەگە جايىلىپ، توبىلعىلى جازىقتىڭ ماي جۋسانىن اششىلاپ بويىن بەكىتەدى. سونان سوڭ مامىردىڭ اياعىنا تامان دۇرك كوتەرىلىپ قورعالجىن مەن قۇلانوتپەستى بەتكە الادى. بۇل كەزدەگى كيىك كوشىن كورۋ ءبىر عانيبەت. ۇلى ۇيىرلەردە بەس ءجۇز مىڭعا دەيىن كيىك بولادى. ساعات كۇندىزگى 11لەردە قالىڭ كيىك سارىسۋعا قۇلايدى. كەنەت قالىڭ كيىك ءدۇر سىلكىنىپ، تەرىسكەيدى بەتكە الىپ جونەپ بەرەدى. قالىڭ ءۇيىردى ماڭدايى جارقىراعان ءمۇيىزى قاراعايداي مارعاسقا تەكە باستايدى. قالعانى ءترتىپتى ساربازداي سوڭىنان ەرەدى. بۇل ءبىر كەشكە دەيىن تاۋسىلىپ بىتپەيتىن عانيبەت! جەردىڭ بەتى جەم ورەگە جايىپ تاستايتىن كەپكەن ىرىمشىكتەي كۇرەڭىتىپ قىپقىزىل بوپ كەتەدى، كۇننىڭ كوزىن قوپقويۋ قىزىل شاڭ باسادى. جەركوك قىپقىزىل، قىسقاسى! اينالانى كيىكتىڭ ماڭىراماسى كەرنەپ تۇرادى. ومىرىڭىزدە كيىكتىڭ ماڭىراماسىن ەستىپ كورىپ پە ەدىڭىز؟! بۇل ءبىر جانىندا سيمفونيا بىتكەن ءجىپ ەسە الماس ۇلى سارىن!لقيسا، قىزىل ورتتەي قاپتاعان كيىكتىڭ سوڭى باتار كۇننىڭ جالقىن شۇعىلاسىنا مالىنىپ كوزدەن عايىپ بولادى. كۇنىمەن كيىك تۇياعى دۇبىرلەتكەن ارقانىڭ قۇلان جون قىرلارى ساباسىنا تۇسەدى. قىردىڭ موماقان ءومىرى قايتادان ءوز ارناسىن تابادى. بۇل سۋرەت قىركۇيەكقازان ايىندا تاعى دا ءبىر مرتە قايتالانادى. بۇل جولى جازعىتۇرعى قىزىل ىشىك كيگەن كيىكتەردى تانىماي قالاسىڭ. قىزىلى سارىعا كوشىپ، تەگىس اقشۋلان تارتقان كۇنگەي قازاقتارىندا كيىكتىڭ اقبوكەنگە اينالاتىنى وسى تۇس... ەركەك لاقتارىنا تۇقىل ءمۇيىز شىعىپ، قورىقباس تەكەگە اينالعان، ۇرعاشى قۇرالايلاردىڭ ىرىلىگى تۋشاعا بەرگىسىز، تەكەسى باستاپ، ەشكىسى قوستاپ تاڭدارى جارقىراپ، بەتپاققا قاراي ماڭداي تۇزەپ، جەل جەتپەس جىلدامدىقپەن ماڭىپ بارا جاتادى...قازىر كيىكتىڭ ۇلى كوشى توقتاعان. 1988 جىلعى توگىلگەن گەپتيلدەن ۇلىتاۋ دالاسىندا ءبىر كۇندە ءبىر تابىن كيىك رەسمي دەرەك بويىنشا ءتورت ءجۇز مىڭ ءبىر ستتە قىرىلىپ قالدى. قالعانىنا 1990 جىلدارى بەلەڭ العان قيسىق ءتىس، قىسىق كوز قىتايدىڭ ءمۇيىز ساۋداسى جەتتى.كيىكپەن بىرگە كيىكوتى قۇرىدى. قازىر سارىسۋ بويىندا كيىكوتى وسپەيدى. كيىكپەن بىرگە كەتتى. مارقۇم جەمنىڭ جارىقتىق كيىكوتىاي, دەيتىنى وسى كەز ەدى......نشەيىن، كيىكوتىن يىسكەگەندە ەسكە ءتۇسىپ كەتكەنى... |
سان الۋان قيمىلدارمەن مەرەكەنى قارسى الدى تيانشان تورىرەداكتور: الىمبەك نۇرالين كەلۋ قاينارى : تيانشان تورى 20200624 04:566 ايدىڭ 23 كۇنى، جىجياڭ ولكەسى جۋجي قالاسى شانشياحۋ قالاشىق ءتۇيىندى باستاۋىش مەكتەبى التىنشى جىلدىق وقۋشىسى ءيىس قالتاسىن جاساۋدى ۇيرەنۋدە. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى حان چۋانحاۋ تۇسىرگەندۋان ۋ مەرەكەسى قارساڭىندا، جەر جەر الۋان ءتۇرلى فورماداعى قيمىلدار ورىستەتىپ، ءداستۇرلى مەرەكەنى قارسى الدى.6 ايدىڭ 23 كۇنى، جىجياڭ ولكەسى جۋجي قالاسى شانشياحۋ قالاشىق ءتۇيىندى باستاۋىش مەكتەبىنىڭ باستىعى ۋاڭ گويىڭ ءبىرىنشى جىلدىقتاعى بالالاردىڭ شەكەسىنە رەالگار كۇشالا جاعۋدا. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى حان چۋانحاۋ تۇسىرگەن.6 ايدىڭ 23 كۇنى، جياڭشي ولكەسى نانچاڭ اۋدانى سانجياڭ قالاشىعىنداعى ءبىر قارتتار ۇيىندە، ەرىكتى سول جاق ءوزىنىڭ وسىنداعى قارتپەن بىرگە وراعان قياق كۇرىشىن كورسەتۋدە. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى ۋان شياڭ تۇسىرگەن.6 ايدىڭ 23 كۇنى، جىجياڭ ولكەسى حۋجوۋ قالاسى ۋشيڭ رايونى جىلي قالاشىعى جاسۇن قىستاعىنداعى باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارى سالت ءداستۇر ساباقحاناسىنداجەرگىلىكتى بۇقارادان قياق كۇرىش وراۋدى ۇيرەندى. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى شۇي يۇ تۇسىرگەن.6 ايدىڭ 23 كۇنى، جىجياڭ ولكەسى حۋجوۋ قالاسى ۋشيڭ رايونى جىلي قالاشىعى جاسۇن قىستاعىنداعى باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارى سالت ءداستۇر ساباقحاناسىۇستىندە بال توقاش جاسادى. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى شۇي يۇ تۇسىرگەن.6 ايدىڭ 23 كۇنى، انحۇي ولكەسى حىفەي قالاسى يچىڭ ءمالى باسقارماسىنداعى ەرىكتىلەر جۇڭگو تەمىر جولى شاڭحاي مەكەمەسى حىفەي قالالىق رەليستى قاتىناس نىسان بولىمىنە كەلىپ، جەر استى تەمىر جولىن سالۋشىلارمەن بىرگە قياق كۇرىش ورادى. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى ساۋ لي تۇسىرگەن.6 ايدىڭ 23 كۇنى تۇسىرىلگەن جياڭسۋ ولكەسى حۋاي ان قالاسىىنىڭ ءبىرىنشى كەزەكتى ۇلى كانال ايداعارشا قايىق جارىسىنىڭ سۋرەتى ۇشقىشسىز ۇشاقپەن تۇسىرىلگەن. سۋرەتتى جاۋ چيرۇي تۇسىرگەن شينحۋا اگەنتتىگى تاراتتى.6 ايدىڭ 23 كۇنى، شاندۇڭ ولكەسى چيڭجوۋ قالاسى ۋاڭفۋ ءمالى باسقارماسى ليۋجيڭ باستاۋىش مەكتەبىىنىڭ مۇعالىمى وقۋشىلارعا قياق كۇرىش وراۋدى ۇيرەتۋدە. سۋرەتتى ۋاڭ جيلين تۇسىرگەن شينحۋا اگەنتتىگى تاراتتى.6 ايدىڭ 23 كۇنى، گۋاڭشي حىچى قالاسى جينچىڭجياڭ رايونى ءۇشىنشى باستاۋىش مەكتەبىنىڭ وقۋشىلارى اتا انالارىمەن بىرگە قياق كۇرىش وراۋدا. سۋرەتتى گاۋ دۇڭفىڭ تۇسىرگەن شينحۋا اگەنتتىگى تاراتتى. |
دائىم چارخەمەك ئىستىمال قىلغاننىڭ پايدىسى كۆپ كۆكتاتلار ئاشپەز تور بېكىتىچارخەمەك، ياز پەسلىدە ئىسسىق ئۆتۈپ قېلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشتا ئىشلىتىلىدىغان يىمەكلىكلەرنىڭ بىرى بولۇپ، ئاڭلاشلارغا قارىغاندا ئاچچىق تەمى قانچە كۈچلۈك بولسا، ئىسسىق ئۆتۈپ كىتىشتىن ساقلاش ئۈنۈمى شۇنچە ياخشى بولىدىكەن. نۇرغۇن كىشىلەر چارخەمەكنىڭ ئاچچىق تەمىگە چىدىيالمىغانلىقتىن، ئۇنى تۇخۇم بىلەن بىللە قورۇپ يىيىشنى تاللايدۇ. بىراق ئەمىلىيەتتە، قورۇغان چارخەمەكنىڭ ئىسسىق ئۆتۈپ كىتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈنۈمى كۆرۈنەرلىك بولمايدۇ.چۈنكى، چارخەمەكنى قورۇش جەريانىدا، ئۇنىڭ تەركىبىدىكى ۋىيتامىنلار ئېقىپ كىتىدۇ، ھەمدە قورۇش جەريانىدا ئۆزىگە كۆپ مىقداردا ماي تەركىبى يۇقتۇرۋالىدۇ.چارخەمەكنىڭ ئىسسىقنى ھەيدەپ، ئىسسىق ئۆتۈپ كىتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈنۈمى كۆرسىتىشى، پۈتۈنلەي ئۇنىڭ تەركىبىدىكى ئۇزۇقلۇق ماددىلار سەۋەبىدىن بولۇپ، ئەگەر قورۇش جەريانىدا ئۇنىڭ ئۇزۇقلۇق تەركىبىگە تەسىر يەتسە، ئۈنۈمى ئەلۋەتتە تۆۋەنلەپ كىتىدۇ. مۇتەخەسسىسلەرنىڭ دىيىشىچە، چارخەمەكنىڭ ئەڭ ياخشى ئىستىمال ئۇسۇلى سۇغۇق سەي تەييارلاش بولۇپ، بۇنىڭدا چارخەمەكنىڭ تەمى ۋە تەركىبىدە ئۆزگىرىش بولمايدۇ، بىز ئويلىغان ئۈنۈمگىمۇ ئىرىشەلەيمىز.ئەگەر چارخەمەكنىڭ ئاچچىقىغا بەرداشلىق بىرەلمەسلىكتىن ئەنسىرسىڭىز، چارخەمەكنى ئاقلاپ پاكىزلاش جەريانىدا، ئۇنىڭ ئۇرۇغلىرىنى ئېلىۋەتسە، ئۇرۇغ ئاستىدا نىپىز بىر پەردىسىمان قەۋەتنىڭ بارلىقىنى كۆرەلەيمىز؛ ئەگەر بۇ بىر پەردىسمان قەۋەتنى ئېلىۋەتسەك، چارخەمەكنىڭ ئاچچىقىنى پەسەيتىشكە بولىدۇ. بۇندىن باشقا، چارخەمەكنى يۇغان ۋاقىتتا، ئۇنى قايتاقايتا ئۇۋۇلاپ يۇيغاندىن كىيىن، ئون نەچچە مىنۇت تۇزلاپ قويساق، بۇنىڭدىمۇ ئۇنىڭ ئاچچىق تەمىنى چىقىرۋىتىشكە بولىدۇ. |
ئامېرىكا ئاۋام پالاتاسىدا خىتاينىڭ ئۇيغۇر رايونىدىكى باستۇرۇشى ناملىق گۇۋاھلىق يىغىنى ئۆتكۈزۈلدى ئۇيغۇرئامېرىكا جۇمھۇرىيەتچى ئاۋام پالاتا ئەزاسى مارك گرېن گۇۋاھلىق بېرىش تور يىغىنىدا سۆزلەۋاتقان كۆرۈنۈش. 2020يىلى 17ئاۋغۇست.ئامېرىكا ئاۋام پالاتاسىنىڭ ئىككى تۆۋەن كومىتېتى 17ئاۋغۇست كۈنى ئۇيغۇرلار ھەققىدە بىرلەشمە گۇۋاھلىق يىغىنى چاقىرىپ، خىتاينىڭ ئۇيغۇر دىيارىدىكى كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكىگە قانداق خاتىمە بېرىش، ئامېرىكا باشچىلىقىدىكى خەلقئارا جەمئىيەت بۇنىڭغا قانداق ئىنكاس قايتۇرۇش قاتارلىق مەسىلىلەرنى مۇزاكىرە قىلىپ، مۇتەخەسسىس ۋە كىشىلىك ھوقۇق پائالىيەتچىلىرىنىڭ بۇ مەسىلىدىكى تەكلىپپىكىرلىرىنى ئاڭلىدى.يىغىندا خەلقئارا شىركەتلەرنىڭ خىتاي بىلەن بولغان سودىدىكى پايدازىياننى دەپ ئۇيغۇر دىيارىدىكى ۋەھشىلىكلەرلەرنى كۆرمەسكە سېلىۋاتقانلىقى ئوتتۇرىغا قويۇلدى، بولۇپمۇ ئامېرىكا ۋاسكېتبول جەمئىيىتى نىڭ بۇ مەسىلىدىكى پوزىتسىيەسى ئالاھىدە تەنقىد قىلىندى. يىغىندا جۇمھۇرىيەتچى ئاۋام پالاتا ئەزاسى مارك گرېن، 2017يىلى ترامپ ھۆكۈمىتىنىڭ كۆچمەنلەرنى چەكلىشىگە قارشى چىققان نىڭ خىتاي بازىرىنى دەپ ئۇيغۇرلارنىڭ دەپسەندە قىلىنىشىغا سۈكۈت قىلغانلىقىنى ئەيىبلىدى.مارك گرېن ئۇرۇشچى كوماندىسىنىڭ مەشقاۋۇلى ستىۋېن كېرنىڭ يۇقىرىقى مەسىلىدە پرېزىدېنت ترامپنى تەنقىدلىگەنلىكى، لېكىن بىر مىليون ئۇيغۇرنىڭ لاگېرلاردا خارلىنىشى ۋە باسقۇنچىلىققا ئۇچرىشىغا ئۈن چىقارمىغانلىقىنى تەكىدلىدى. ئۇ مۇنداق دېدى: بىلەن كېرگە نىسبەتەن بۇ ئەيىبلىنىش ئەرزىيدۇ، لېكىن خىتاينىڭ ئەخلاقسىزلىقىغا كۆز يۇمىدۇ. خىتايدىكى مۇسۇلمانلار جازالىنىپ، بىر مىليون ئادەم جازا لاگېرلىرىغا قالمالسا ۋە باسقۇنچىلىققا ئۇچراۋاتسا، ئۇنىڭ قەلبىدىكى ئەخلاقىي جاسارەت نەدە قالدى؟ دەپ كۆرسەتتى.مارك گرېننىڭ تەكىتلىشىچە، ئەگەر ئۇيغۇرلار 8ئەسىردە خىتاينى ئىككى قېتىم قۇتقۇزۇپ قالمىغان بولسا، بۈگۈن خىتاي مەۋجۇت بولمىغان ياكى ئۇنىڭ تارىخى پۈتۈنلەي پەرقلىق بولاتتىكەن. ئۇ مۇنداق دەيدۇ: خىتاينىڭ قىلىۋاتقانلىرىنى ئەيىپلەشكە تېگىشلىك. ئەگەر ئۇيغۇرلار 8ئەسىردە ئۇنى قۇتقۇزۇپ قالمىغان بولسا، بەلكىم ئۇ بۈگۈن مەۋجۇت بولمىغان ياكى تارىخى پۈتۈنلەي پەرقلىق بولغان بولاتتى. ئەينى ۋاقىتتا تاڭ سۇلالىسى ئەن لۇشەنشى سىمىڭ توپىلىڭىدا ئاغدۇرۇلۇش گىردابىغا بېرىپ قالغاندا، ئۇيغۇرلار ئۇنىڭ ئىشەنچلىك ئىتتىپاقدىشى ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلاپ، تاڭ سۇلالىسىنىنىڭ چاڭئەن ۋە لوياڭنى قايتۇرۇۋېلىشىغا ياردەم قىلىدۇ ۋە ئۇنى ئىككى قېتىم قۇتقۇزۇپ قالىدۇ.يېقىندا ئامېرىكانىڭ تەنتەربىيە قانىلى ، نىڭ ئۈرۈمچىدىكى مەشىق بازىسىدا ئوقۇغۇچىلارنىڭ كەمسىتىشكە ئۇچرايدىغانلىقى، ئوقۇغۇچىلارنى دائىم ھۆكۈمەت خادىملىرىنىڭ ۋە خىتاي مەشقاۋۇللىرىنىڭ خورلايدىغانلىقىنى ئاشكارىلىغان. ئامېرىكا كېڭەش پالاتا ئەزاسى مارشا بلەكبورن غا خەت يېزىپ، ئۇنىڭ پايدىنى دەپ ئۇيغۇر دىيارىدىكى كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكىگە كۆز يۇمغانلىقىنى ئەيىبلىگەن. نىڭ مۇئاۋىن كومىسسارى مارك تاتۇم بۇ يىل 21ئىيۇل مارشا بلەكبورننىڭ خېتىگە جاۋاب قايتۇرۇپ، ئۆزلىرىنىڭ ئۈرۈمچىدىكى مەشىق بازىسى بىلەن بولغان ئالاقىسىنىڭ ئۈزۈلگەنلىكىگە بىر يىلدەك بولغانلىقىنى بىلدۈرگەن.17ئاۋغۇست ئۆتكۈزۈلگەن يىغىندا خىتاي ئارخىپى ناملىق تور ژۇرنىلىنىڭ مەسئۇل مۇھەررىرى جېسىكا باتكې گۇۋاھلىق بېرىپ، نىڭ مەسىلىسى خىتاينىڭ دۇنيا ئىقتىسادى بىلەن قانچىلىك باغلىنىپ كەتكەنلىكىدەك جىددىي بىر مەسىلىنى نامايان قىلىپ بەرگەنلىكىنى بىلدۈردى.جېسىكا باتكې مۇنداق دەيدۇ: بۇ مەسىلە خىتاينىڭ دۇنيا ئىقتىسادىغا قانچىلىك زىچ باغلىنىپ كەتكەنلىكىدەك جىددىي بىر سوالنى نامايان قىلدى. ئەلۋەتتە، بىز بۇ مەسىلىگە دۇچ كەلگەن بىردىنبىر دۆلەت ئەمەس. مەسىلەن، گېرمانىيەنىڭ ۋولكېسۋاگېن شىركىتى بۇنىڭ مىسالى، ۋولكېسۋاگېننىڭ ئۇيغۇر دىيارىنىڭ مەركىزى ئۈرۈمچىدە زاۋۇتى بولسىمۇ، لېكىن ئۇ نەچچە قېتىم بۇ رايوندا نېمە ئىشلارنىڭ بولۇۋاتقانلىقىدىن خەۋىرى يوقلۇقىنى ئېيتقان. قىسقىسى، بۇ شىركەتلەرنىڭ بۇ رايوندىكى قويۇق سودا ئالاقىسى ئۇلارنى سۈكۈتكە مەجبۇرلاۋاتىدۇ.يىغىندا دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ رەئىسى دولقۇن ئەيسامۇ گۇۋاھلىق بېرىپ، ئامېرىكانىڭ خىتاينىڭ ئۇيغۇر دىيارىدىكى قىلمىشىنى ئىرقىي قىرغىنچىلىق دەپ بېكىتشىنى تەلەپ قىلدى. ئۇ مۇنداق دەيدۇ: بىز يەنە رايوندا يۈز بېرىۋاتقان قورقۇنچلۇق رېئاللىقنىڭ خاراكتېرىنى بېكىتىپ، ئۇنى مۇۋاپىق سۆز بىلەن ئىپادىلەشكە ئېھتىياجلىق. بىز ئامېرىكا ۋە خەلقئارا تەشكىلاتلارنىڭ رايوندىكى رېئاللىقنى ئىرقىي قىرغىنچىلىق دەپ ئېتىراپ قىلىشىنى تەلەپ قىلىمىز.دولقۇن ئەيسانىڭ تەكىتلىشىچە، ئامېرىكا يەنە ئۇيغۇر دىيارىدا ئىشلەپچىقىرىلغان بارلىق مەھسۇلاتلارنى بىردەك چەكلىشى كېرەك ئىكەن. ئۇ: مۇنداق دەيدۇ: مەن يەنە مەجبۇرىي ئەمگەكنى چەكلەش قانۇن لايىھەسىنى تېزرەك ماقۇللاشنى سەمىمىيلىك بىلەن تەلەپ قىلىمەن. لېكىن ھۆكۈمەت دۆلەت مەجلىسىگە قاراپ تۇرماسلىقى كېرەك. ئامېرىكا دەرھال ھەرىكەتكە كېلىپ، ئۇيغۇر دىيارىدا ئىشلەپچىقىرىلغان بارلىق مەھسۇلاتلارنى مەجبۇرى ئەمگەكنىڭ مەھسۇلاتى، دەپ ئېلان قىلىشى كېرەك. بۇ ئامېرىكا ئىستېمالچىلىرىنىڭ خىتاينىڭ ئىرقىي قىرغىنچىلىق خاراكتېرىدىكى مەجبۇرىي ئەمگەكىدە ئىشلەپچىقىرىلغان ماسكا، كىيىمكېچەك ۋە پەمىدۇر قىياملىرىنى سېتىۋېلىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ.يىغىندا ئاۋام پالاتا ئەزاسى تېد يۇخو خىتاينىڭ كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىكىلىكى بىلىپ تۇرۇپ، ئۇلاردىن مەھسۇلات سېتىۋالغان شىركەتلەرنىڭ تەنقىد قىلىنىشى كېرەكلىكىنى بىلدۈردى. تېد يۇھو مۇنداق دەيدۇ: شۇنداقلا بىز شىنجاڭدىن مەھسۇلات سېتىۋالىدىغان شىركەتلەرگە شىنجاڭدا نېمە ئىشلارنىڭ يۈز بېرىۋاتقانلىقىنى چۈشەندۈرۈشىمىز كېرەك. بىز نوقۇل دۆلەت مەجلىسىلا ئەمەس، ئامېرىكا جەمئىيىتى ۋە بارلىق غەرب دېموكراتىك دوۆلەتلىرىمۇ بۇ شىركەتلەرنى ئەيىبلىشى، ئۇلارنىڭ ئىقتىسادىي ماتورىنى خىتايدىن ئايرىۋېتىشى كېرەك.تېد يۇخو يەنە ئۆزلىرىنىڭ ئۇيغۇر دىيارىدا قوراللىق جەسەت كۆيدۈرۈش ئورۇنلىرىنىڭ قۇرۇلغانلىقى، ئاياللارغا مەجبۇرىي تۇغماس قىلىش ئېلىپ بېرىلغانلىقى ھەققىدىكى دوكلاتلارنى كۆرگەنلىكىنىنى بىلدۈرۈپ، خىتاي بۇ رايوننى خەلقئارانىڭ نازارەت قىلىشىغا يول قويۇشى كېرەكلىكى، ئەگەر دوكلاتتىكىلەر راست بولۇپ چىقسا، ئۇنىڭ جاۋابكارلىققا تارتىلىشى كېرەكلىكىنى بىلدۈردى.تېد يۇخو مۇنداق دەيدۇ: ئەگەر بىز ئاسسۋىتىس ۋە گېرمانىيەدىكى باشقا ئۆلۈم لاگېرلىرىدا يۈز بەرگەن قىلمىشلارڭ ھەقىقەتەن قايتا يۈز بەرمەسلىكى كېرەكلىكىگە، بىز بۇنىڭغا بىر دۆلەت بولۇش سۈپىتىدىلا ئەمەس، خەلقئارا جامائەت بولۇش سۈپىتىدىمۇ ئىشەنسەك، بىز بۇنىڭغا خاتىمە بېرىشىمىز، خىتاي ئۆزىنىڭ سىياسىتىنى ئېچىۋېتىپ، كۆزەتكۈچىلەر ۋە تاراتقۇلارنىڭ رايوندا تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىشىغا يول قويۇشى، ئوچۇقئاشكارا بولۇشى، ئەگەر دوكلاتتىكىلەر راست بىلسا، خىتاي جاۋابكارلىققا تارتىلىشى كېرەك.مەلۇم بولۇشىچە، بدت كىشىلىك ھوقۇق ئالىي كومىسسارى مىشېل باشىلېي ئىلگىرى بىر قانچە قېتىم ئۇيغۇر رايونىدا تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىشنى ئىلتىماس قىلغان بولسىمۇ، لېكىن خىتاي ئۇنىڭغا شەرت قوشۇپ، ئۇنىڭ رايوندىكى خالىغان جاينى تەكشۈرۈش تەلىپىنى رەت قىلىپ كەلگەن.ئامېرىكا ئاۋام پالاتاسىنىڭ ۋەدىيو ئارقىلىق ئۆتكۈزۈلگەن مەزكۇر گۇۋاھلىق يىغىنى ئاۋام پالاتا تاشقى ئىشلار كومىتېتىنىڭ ئاسىياتىنچ ئوكيان تۆۋەن كومىتېتى بىلەن ئاۋام پالاتاسىنىڭ نازارەت ۋە ئىسلاھات كومىتېتى تەركىبىدىكى دۆلەت بىخەتەرلىك تۆۋەن كومىتېتىنىڭ ساھىبخانىلىقىدا چاقىرىلدى. يىغىندا يەنە كىشىلىك ھوقۇق كۆزىتىش تەشكىلاتىنىڭ خوڭكوڭدا تۇرۇشلۇق تەتقىقاتچىسى مايا ۋاڭمۇ گۇۋاھلىق بەردى. |
جاڭا سمارتفونداردىڭ السىزدىگىنەن ءبىر اپتادا 43 ملرد. دوللارىن جوعالتتى25 قىركۇيەك 2017, 10:34 1411 0 ەكونوميكا انار لەپەسوۆا22 قىركۇيەكتە ساتىلىمعا شىققان 3 ساعاتىنىڭ جەلىگە قوسىلۋ فۋنكتسياسىنان اقاۋ شىققانى تۋرالى اقپارات تاراعان سوڭ 43 ملرد. دوللار شىعىنعا ۇشىرادى. بۇل تۋرالى باسىلىمى بيرجاسىنا سىلتەمەمەن حابارلايدى.جۋىردا عانا كومپانياسى جارىققا جاڭا 8 بەن ح سمارتفونىن شىعارىپ، الەمدى اۋزىنا قاراتقان بولاتىن. وكىنىشكە قاراي، سوڭعى ءبىر اپتا ىشىندە 43 ملرد. دوللار شىعىنعا ۇشىرادى. بۇل سوڭعى 17 اي ىشىندە بولماعان قۇلدىراۋ بولىپ تىركەلدى. تاعى ءبىر سەبەپ 8 بەن 8 سمارتفوندارىنىڭ كەيبىر ءالسىز تۇستارى مەن تۇتىنۋشىلاردىڭ ازايىپ كەتۋى. وعان سمارتفوننىڭ جاڭا نۇسقاسىنىڭ 7دەن كوپ ايىرماشىلىعىنىڭ بولماۋى اسەر ەتكەن.ادامدار از عانا ايىرماشىلىعى بار نۇسقا ءۇشىن قىرۋار اقشا شىعىنداعىسى كەلمەگەن كورىنەدى. وسى فاكتورلاردىڭ اسەرىنەن الدىمىزداعى جۇما كۇنى عانا نارىعى 1.6عا قۇلدىرادى. ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، كومپانياسى 12 قىركۇيەك كۇنى جاڭا سمارتفوندارىن تانىستىرعان بولاتىن.تەگتەر نارىق سمارتفون شىعىنعا ۇشىراۋ6 اقپان, 2020 ساعات 13:09ۇيالى تەلەفونسىز كۇن جاھاندىق اكتسياسى باستالدى |
تەۋرات ئالەمنىڭ يارىتىلىشى 10نۇھنىڭ ئۈچ ئوغلىنىڭ ئەۋلادلىرى1نۇھنىڭ ئوغۇللىرى سام، ھام، ياپەتلەرنىڭ ئەۋلادلىرى تۆۋەندىكىچە: توپاندىن كېيىن، ئۇ ئۈچەيلەندىن پەرزەنتلەر تۆرەلدى.2ياپەتنىڭ ئوغۇللىرى: گومەر، ماگوگ، ماداي، ياۋان، تۇبال، مەشەك ۋە تىراسلار ئىدى.3گومەرنىڭ ئەۋلادلىرى: ئاشكىنازلار، رىفاتلار ۋە توگارماھلار ئىدى.4ياۋاننىڭ ئەۋلادلىرى: ئەلىشا، تارشىش، كىتتىم، رودانىم خەلقلىرى ئىدى. 5ئۇلار دېڭىز بويلىرىدا ۋە ئاراللاردا ياشايدىغان مىللەتلەرنىڭ ئاتىسى بولدى. ياپەتنىڭ ئەۋلادلىرى ئۆز قەبىلىلىرى ۋە دۆلەتلىرى ئىچىدە ياشاپ، ئۆز تىللىرىدا سۆزلىشىدىغان مىللەتلەردىن بولۇپ قالدى.6ھامنىڭ ئوغۇللىرى: كۇش، مىسىر، لىۋىيە ۋە كەنئانلار ئىدى.7كۇشنىڭ ئەۋلادلىرى بولسا: سىبالار، ھاۋىلاھلار، سابىتالار، رائامىلار ۋە سەبىتىكاھلار ئىدى.رائامىنىڭ ئەۋلادلىرى بولسا: شىبالار ۋە دېدانلار ئىدى.8كۇشنىڭ نىمرود ئىسىملىك بىر ئوغلى بولۇپ، ئۇ يەريۈزىدىكى ئەڭ كۈچلۈك باتۇرغا ئايلاندى. 9ئۇ پەرۋەردىگارنىڭ ئالدىدا باتۇر ئوۋچى بولغانىدى. شۇڭا، كىشىلەر ئارىسىدا پەرۋەردىگار سېنى نىمرودتەك باتۇر ئوۋچى قىلسۇن! دېگەن سۆز تارقالغانىدى. 10دەسلەپتە، ئۇنىڭ پادىشاھلىقى بابىل، ئەرەك، ئاككاد، كالنېھ دېگەن شەھەرلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالاتتى. بۇ تۆت شەھەر بابىل زېمىنىدا ئىدى. 1112ئۇ بۇ يەردىن ئاسسۇر رايونىغا كېڭىيىپ، نىنەۋى، رىھۇبوتئىر، كالاخ ۋە رەسەن دېگەن شەھەرلەرنى بىنا قىلدى. رەسەن شەھىرى نىنەۋى بىلەن كالاخ شەھىرىنىڭ ئوتتۇرىسىدا بولۇپ، ئۇ كاتتا شەھەر ئىدى.13مىسىرنىڭ ئەۋلادلىرى: لۇدلار، ئانامىلار، لېھابىيلار، نافتۇھىيلار، 14پاترۇسلار، كاسلۇھىيلار ۋە كرىتلار ئىدى. فىلىستىيەلىكلەر بولسا، كاسلۇھىيلارنىڭ كېيىنكى ئەۋلادلىرى ئىدى.15كەنئاننىڭ تۇنجى ئوغلىنىڭ ئىسمى سىدون ئىدى، يەنە بىر ئوغلىنىڭ ئىسمى خىت ئىدى. ئۇلارنىڭ ئىسىملىرى كېيىن ھەر مىللەتلەرنىڭ ئىسىملىرىغا ئايلىنىپ، ئۇلار شۇ مىللەتلەرنىڭ بوۋىلىرى بولدى. 16كەنئان يەنە يىبۇسلار، ئامورلار، گىرگاشلار، 17خىۋلار، ئارقىلار، سىندىيلار، 18ئارۋادىيلار، سىمارىيلار ۋە ھاماتىيلارنىڭ بوۋىسى بولدى.كېيىن، كەنئانلىقلارنىڭ قەبىلىلىرى ناھايىتى كەڭ تارقالدى. 19ئۇلارنىڭ زېمىن چېگرىسى سىدوننىڭ جەنۇبىدىن گىرارنىڭ يېنىدىكى گازا شەھىرىگىچە، شەرقتە سودوم، گومورا، ئادماھ ۋە سىبوئىمنىڭ يېنىدىكى لاشا شەھىرىگىچە باراتتى. 20ھامنىڭ بۇ ئەۋلادلىرى ھەرقايسىسى ئۆز قەبىلىلىرى ۋە دۆلەتلىرى ئىچىدە ياشاپ، ئۆز تىللىرىدا سۆزلىشىدىغان مىللەتلەردىن بولۇپ قالدى.21سام ياپەتنىڭ ئاكىسى بولۇپ، ئۇ ئېبەرلەرنىڭ ئاتىسى بولدى. 22سامنىڭ ئوغۇللىرى ئېلام، ئاسسۇر، ئارپاكشاد، لود ۋە ئاررام ئىدى. ئۇلارنىڭ ئىسىملىرى كېيىن ھەر مىللەتلەرنىڭ ئىسىملىرىغا ئايلىنىپ، ئۇلار شۇ مىللەتلەرنىڭ بوۋىلىرى بولدى.23ئاررامنىڭ ئەۋلادلىرى: ئۇزلار، ھۇللار، گەتەرلەر ۋە ماشلار ئىدى.24ئارپاكشاد شەلاخنىڭ ئاتىسى، شەلاخ بولسا ئېبەرنىڭ ئاتىسى ئىدى.25ئېبەردىن ئىككى ئوغۇل تۆرەلدى. بىرىنىڭ ئىسمى پەلەگ ئاھاڭ جەھەتتە بۆلۈنۈش ئىدى، چۈنكى ئۇ ياشىغان دەۋردە ئىنسانلار بۆلۈنۈشكە باشلىدى. يەنە بىرىنىڭ ئىسمى يوقتان ئىدى.26يوقتاننىڭ ئەۋلادلىرى: ئالمودادلار، شەلەپلەر، خازارماۋىتلار، يەراھلار، 27ھادوراملار، ئۇزاللار، دىكلاھلار، 28ئوبالىيلار، ئابىمائېللار، شىبالار، 29ئوفىرلار، ھاۋىلاھلار ۋە يوبابلار ئىدى. مانا بۇلارنىڭ ھەممىسى يوقتاننىڭ ئەۋلادلىرى بولۇپ، 30ئۇلار مېشادىن سەففارنىڭ شەرق تەرىپىدىكى تاغقىچە بولغان جايلاردا ياشايتتى.31سامنىڭ يۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغان ئەۋلادلىرى، ھەرقايسىسى ئۆز قەبىلىلىرى ۋە دۆلەتلىرى ئىچىدە ياشاپ، ئۆز تىللىرىدا سۆزل ىشىدىغان مىللەتلەردىن بولۇپ قالدى.32يۇقىرىدىكىلەر نۇھنىڭ ئەۋلادلىرىدۇر. بۇلار ئۆز زېمىنىدىكى ھەربىر قەبىلىلەر بويىچە خاتىرىلەنگەن. توپاندىن كېيىن، دۇنيادىكى پۈتۈن مىللەتلەر نۇھنىڭ ئوغۇللىرىدىن تارقالدى.1نۇھنىڭ ئەۋلادلىرىنىڭ ئىسىملىرى كېيىن ھەر مىللەتنىڭ ئىسىملىرىغا ئايلىنىپ، ئۇلار شۇ مىللەتنىڭ بوۋىسى بولدى. ئۇلار تۇرغان يەرلەرمۇ شۇلارنىڭ نامى بىلەن ئاتالدى. |
مۇسۇلمانلار تورى 72 مېھماننى ھۆرمەتلەشباش بەت ياخشىلار باغچىسى يوللىغۇچى: مۇسۇلمانلار، ۋاقتى: 20210111203 قېتىم ئوقۇلدىمېھماننى ھۆرمەتلەش توغرىسىداهَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ قَوْمٌ مُّنكَرُونَ فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاء بِعِجْلٍ سَمِينٍ فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْكُلُونَئى مۇھەممەد! ساڭا ئىبراھىمنىڭ ھۆرمەتلىك مېھمانلىرىنىڭ خەۋىرى يەتتىمۇ؟ ئۆز ۋاقتىدا ئۇلار ئىبراھىمنىڭ يېنىغا كىرىپ: سالام، دېدى. ئىبراھىم سالامنى ئىلىك ئالدى. ئىچىدە: ناتونۇش ئادەملەرغۇ، دېدى. شۇنىڭ بىلەن ئۇ ئاستا ئائىلىسىگە چىقىپ پىشۇرۇلغان بىر سېمىز موزاينى ئېلىپ كىرىپ ئۇلارنىڭ ئالدىغا قويۇپ: يېمەمسىلەر؟، دېدىسۈرە زارىيات 24 27 ئايەتلەر.لۇتنىڭ قەۋمى ئۇنىڭ قېشىغا ئالدىراپ كېلىشتى، ئۇلار بۇرۇنلا يامان ئىشلارنى قىلاتتى يەنى لىۋاتەت قىلاتتى. لۇت ئېيتتى: ئى قەۋمىم مېنىڭ بۇ قىزلىرىم سىلەرگە ئەڭ پاكتۇر، ئاللاھدىن قورقۇڭلار، مېھمانلىرىم ئۈستىدە مېنى رەسۋا قىلماڭلار، ئاراڭلاردا قەبىھ ئىشتىن توسىدىغان بىرەر كاللىسى جايىدا ئادەم يوقمۇ؟سۈرە ھۇد 78 ئايەت.ئەبۇ ھۇرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: كىمكى ئاللاھ ۋە ئاخىرەت كۈنىگە ئىشىنىدىكەن، مېھمىنىنى ھۆرمەت قىلسۇن! كىمكى ئاللا ۋە ئاخىرەت كۈنىگە ئىشىنىدىكەن، سىلە رەھىم قىلسۇن! كىمكى ئاللاھ ۋە ئاخىرەت كۈنىگە ئىشىنىدىكەن، ياخشى گەپ قىلسۇن ياكى سۈكۈت قىلسۇن!. بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.1 مېھماننى ھۆرمەتلەش ئىمانى كامىللىقنىڭ ئالامىتى ئىكەنلىكى، مېھماننى ھۆرمەتلەشنىڭ خۇش چىراي ئېچىش بىلەن، كىچىكتۈرمەي زىياپەت تەييارلاش ۋە مېھماننىڭ خىزمەتلىرىدە بولۇش بىلەن بولىدىغانلىقى، ئۇرۇقتۇغقانچىلىق رىشتىسىنى باغلاش ئىماننىڭ ئالامەتلىرىدىن بىرى، ئۇرۇقتۇغقانلار بىلەن مۇناسىۋەت باغلاش دېگەن ئۇلارنى ھۆرمەتلەش، يوقلاپ تۇرۇش ۋە ئۇلارغا ياردەم قولىنى سۇنۇش ئارقىلىق بولىدىغانلىقى.2 ياخشىلىققا بۇيرۇش، يامانلىقتىن توسۇش توغرىلق ۋە باشقا ياخشى سۆزلەرنى سۆزلەشتىن باشقا ۋاقىتلاردا ئاز سۆزلەش ياكى سۈكۈت قىلىش كېرەكلىكى.ئەبۇ شۇرەي خۇۋەيلد رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ مۇنداق دېگەنلىكىنى ئاڭلىغان: كىمكى ئاللاغا ۋە ئاخىرەت كۈنىگە ئىشىنىدىكەن، ئۇ مېھمىنىنىڭ ئىنئامىنى بېرىپ ھۆرمەتلىسۇن ساھابىلەر سورىدى: ئى رەسۇلۇللاھ! ئىنئامىنى بىرىش دېگەن قانداق بولىدۇ؟ پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: بىر كىچەكۈندۈز ياخشى كۈتسۇن، مېھماندارچىلىق دېگەن ئۈچ كۈن بولىدۇ. ئۈچ كۈندىن ئېشىپ كەتسە سەدىقە ھېسابلىنىدۇ، دېدى. بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.يەنە بىر رىۋايەتتە مۇنداق دېيىلگەن: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: مۇسۇلمان ئادەم قېرىندىشىنىڭ ئۆيىدە ئۇزۇن تۇرۇپ، قېرىندىشىنى گۇناھكار قىلىپ قويۇشتىن ساقلانسۇن، دېدى. ساھابىلەر: ئى رەسۇلۇللاھ! ئۇنى قانداق قىلىپ گۇناھكار قىلىپ قويىدۇ؟، دېۋىدى. رەسۇلۇللاھ: قېرىندىشىنىڭ ئۆيىدە شۇ قەدەر ئۇزۇن تۇرۇۋالاركى، ساھىبخاننىڭ ئۇنى مېھمان قىلغۇدەك نەرسىسى قالماس، دېدى.1 مېھمان قىلىشنىڭ ئۈچ كۈن بولىدىغانلىقى، ئۈچ كۈندىن ئارتۇق بولسا سەدىقە بولىدىغانلىقى، ئۇنىڭدىنمۇ ئارتۇق قىلىشنىڭ ئېسىل پەزىلەت ئىكەنلىكى.2 مېھمىنىنى تۇنجى كۈنى ئىنتايىن ياخشى كۈتۈش، قالغان ئىككى كۈندە بولسا قولىدىن كېلىشىچە كۈتۈش.3 مۇسۇلمان كىشىنىڭ مېھمان قىلغۇدەك نەرسىسى قالمىغان قېرىندىشىنىڭ يېنىدا ئۇنى غەيۋەت ياكى يالغان سۆزلەشكە ئوخشاش گۇناھ ئىشلارغا چۈشۈرۈپ قويماسلىقى ئۈچۈن ئۇزۇن مېھمان بولۇپ تۇرۇشنىڭ ياخشى ئەمەسلىكى. |
تۇغقانلار ھەمدەم، رىشتىمىز مەھكەممۇھەررىر: مەۋلۈدە ئابلىز مەنبە: شىنجاڭ گېزىتى 20180102 12:20ئاپتونوم رايونىمىزدا مىللەتلەرئىتتىپاقلىقى تۇغقانلىشىش ھەپتىلىكى پائالىيىتى قانات يايدۇرۇلغاندىن بۇيان، تەڭرىتاغ باغرىدا ياڭرىغان قوشماقلىشىپ تۇغقانلىشىش ناخشىسى دىللارنى لەرزىگە سالدى. ھەر ساھە، ھەر كەسىپتىكىلەرنىڭ بۇ پائالىيەتكە ئاكتىپ ئاۋاز قوشۇشى بىلەن پائالىيەت تېخىمۇ ئەۋجىگە چىقتى. تۇغقىنىنىڭ ئۆيىدە تاماقتا، يېتىپ قوپۇشتا، ئەمگەكتە، ئۆگىنىشتە بىللە بولۇش قوشماقلاشقان تۇغقانلارنى تېخىمۇ كۆپ سىردىشىش، چۈشىنىش پۇرسىتىگە ئىگە قىلدى.ئۈرۈمچى كەچلىك گېزىتىنىڭ خىزمەتچىلىرىدىن مەريەمگۈل مەنسۇر، ئاينۇر مۇھەممەد، پاراسەت ھەسەن بۇ قېتىمقى تۇغقانلىشىش ھەپتىلىكىدە تۇغقانلىرىنىڭ ئۆيىدە بىر ھەپتە بىللە تۇرمۇش كەچۈرۈش جەريانىدا نۇرغۇن ئەھمىيەتلىك پائالىيەتلەرگە، تەسىرلىك ئۇچرىشىشلارغا، كۆڭۈللۈك دەملەرگە ئورتاقلاشتى.ئۇرۇق تۇغقان يات بولماسئۈرۈمچى شەھىرى تەڭرىتاغ رايونىنىڭ جۇڭۋەن كوچىسىدا ئولتۇرۇشلۇق مەريەمگۈل 12دېكابىر ئەتىگەندىلا ئالدىراش بىر كۈنىنى باشلىدى. ئىككى قولىغا لىققىدە يېمەكلىك ۋە لازىمەتلىكلەرنى كۆتۈرۈپ ئالدىراش كېلىۋاتقان مەريەمگۈلنى كۆرگەن قوشنىسى دىلنۇر دەرھال كېلىپ، مەريەمگۈلنىڭ قولىدىكى خالتىلارنى ئالغاچ: مەريەمگۈل ھەدە، بۈگۈن مېھمىنىڭىز بار ئوخشىمامدۇ؟ دەپ سورىدى.شۇنداق، تۇغقىنىم كەلمەكچى ئىدى، شۇنىڭ تەييارلىقى، دېدى مەريەمگۈل. ھە، يۇرتتىن تۇغقانلار كېلىدىكەن دە؟مەريەمگۈل كۈلۈپ كەتتى، چۈنكى ئۇنىڭ ئۆيىگە مېھمانغا كەلمەكچى بولغىنى يۇرتتىكى تۇغقانلىرى ئەمەس، بەلكى قوشماقلاشقان تۇغقىنى ۋۇ جىنيۈ ئىدى.بۇ يىل 64 ياشقا كىرگەن ۋۇ جىنيۈ پېنسىيەگە چىققان ئىشچى ئىدى، ئۇنىڭ ئوغۇل قىزلىرى ئۆي ئوچاقلىق بولۇپ كەتكەندىن كېيىن، ۋۇ جىنيۈ ئۆزى يالغۇز تۇراتتى. مەريەمگۈل بۇلتۇر ۋۇ جىنيۈ بىلەن قوشماق تۇغقانلاردىن بولغاندىن كېيىن ئۇنىڭغا سىڭلىسى ئورنىدا كۆيۈنۈپ، مۇڭدىشىپ ئۇنىڭ يالغۇزلۇقىنى بىلىندۈرمىدى. بۈگۈنمۇ مەريەمگۈلنىڭ ئالاھىدە تەكلىپ قىلىشى بىلەن ۋۇ جىنيۈ بىر دوستىنى باشلاپ مەريەمگۈلنىڭ ئۆيىگە كەلدى. ئازادە ۋە چىرايلىق بېزەلگەن ئۆيدە مېھماننىڭ ھۆرمىتىگە داستىخان راسلانغاندىن باشقا، مەززىلىك پولۇنىڭ ھىدى ئۆينى بىر ئالغانىدى. مەريەمگۈل ۋۇ جىنيۈنى كۆڭۈلدىكىدەك كۈتۈش ئۈچۈن ئۇنىڭ ئەتراپىدا پايپېتەك بولۇۋاتاتتى.قىزىم ئىچكىرىدە، ئوغلۇمنىڭ خىزمىتى ئالدىراش بولغاچقا كۈن كۈنلەپ ئىشىكىمنى چېكىپ ھال سورايدىغان يېقىنىم يوق ئىدى، دەپ گەپ باشلىدى ۋۇ جىنيۈ، قوشماقلىشىپ تۇغقان بولۇش پائالىيىتى بەك ياخشى بولدى. مەريەمگۈل ۋاقتى چىقسىلا ئۆيۈمگە بېرىپ مەندىن ھال سوراپ تۇرىدۇ، ھازىر مەندىن ئەھۋال سورايدىغان قىزىم بار بولدى، دەپ خاتىرجەم يۈرىمەن. ۋۇ جىنيۈنىڭ چېھرىدە ئىللىق تەبەسسۇم جىلۋىلەندى.چۈشتە مەريەمگۈلنىڭ بالىلىرى دەرستىن چۈشۈپ ئۆيگە كەلدى. بۈگۈن ئالاھىدە مېھمان كېلىدىغانلىقىدىن بۇرۇنلا خەۋەر تېپىپ بولغان بالىلار ۋۇ ھاممىسى بىلەن تېزلا چىقىشىپ كەتتى. كۈلكە سادالىرى ئىچىدە يېيىلگەن تاماق ئۆينى تېخىمۇ مېھىر مۇھەببەتكە تولدۇردى. چۈشلۈك تاماقتىن كېيىن مەريەمگۈل تۇغقىنى ئۈچۈن ئالدىن تەييارلىغان سوۋغىتىنى ئۇنىڭ ئالدىغا قويۇپ، بىزنىڭ تۇغقاندارچىلىقىمىز ۋاقىتلىق ئەمەس، مەڭگۈلۈك بولىدۇ دېدى.ئۆي تامىقىدا مېھىر باشقىچە13دېكابىر ئۈرۈمچى شەھەرلىك مۇزېيدا ئۆتكۈزۈلگەن مىللەتلەر ئىتتىپاقلىشىپ بىر ئائىلە كىشىلىرىدەك بولۇش تېمىسىدىكى تەربىيە كۆرگەزمىسىدىن ئاينۇرنىڭ خېلى بۇرۇنلا خەۋىرى بولغاچقا، بۇ كۈنى ئۇ قوشماقلاشقان تۇغقىنىنى كۆرگەزمىگە تەكلىپ قىلدى. ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي تەرەققىياتىدىكى ئۆزگىرىشلەر، يۈكسىلىشلەر، مۇۋەپپەقىيەتلەر مەزمۇن قىلىنغان ھەربىر پارچە سۈرەت تارىخنىڭ جانلىق شاھىتى سۈپىتىدە زالدىكى ھەممەيلەننى ھاياجانغا سالدى. چۈشەندۈرگۈچىنىڭ ئەستايىدىل ھەم تەپسىلىي چۈشەندۈرۈشىدىن كېيىن، ئاينۇرنىڭ قوشماقلاشقان تۇغقىنى ۋاڭ گوچىڭنىڭ كەيپىياتى باشقىچە كۆتۈرۈلۈپ قالغاندەك بولدى. قاراڭ سىڭلىم، بۇ ئەينى ۋاقىتتىكى ئوتتۇرا كۆۋرۈكنىڭ سۈرىتى ئىكەن، كىچىك ۋاقىتلىرىمىزدا بۇ ياغاچ كۆۋرۈك ئىدى، بىز شۇ يەرلەردە ئوينايتتۇق، دېدى ۋاڭ ئاكا ھاياجىنىنى يوشۇرالماي.ماۋۇ خەلق مەيدانىنىڭ 70 يىللاردىكى سۈرىتى ئىكەن. قاراڭ، ئۇ ۋاقىتلاردىكى ئەڭ ئالىي قاتناش قورالىمىز ۋېلىسىپىت ئىدى...ئاينۇرنىڭ تۇغقىنى ۋاڭ گوچىڭ مانا مۇشۇنداق پىكرى ئوچۇق، سۆزمەن ئادەم ئىدى. ئۇ ئۆكتەبىر تىراكتور زاۋۇتىنىڭ ئىشچىسى بولۇپ، ئوغلى بىلەن بىللە تۇراتتى. بىر يىلنىڭ ئالدىدا ئاينۇر ئۇنىڭ بىلەن قوشماق تۇغقانلاردىن بولغاندىن كېيىن ئۆزئارا يوقلىشىپ، پىكىر ئالماشتۇرۇپ تۇردى. بۇ قېتىمقى تۇغقانلىشىش ھەپتىلىكى مۇناسىۋىتى بىلەن ئۇلارنىڭ تۇغقاندارچىلىق مېھرى تېخىمۇ چوڭقۇرلاشتى، ئاينۇرنىڭ ئېرى ئەنۋەرمۇ ۋاڭ ئاكا بىلەن تېزلا چىقىشىپ ئاكا ئىنىلەردىن بولۇشتى. ۋاڭ ئاكا ئۇيغۇرلارنىڭ تائاملىرىغا قەۋەتلا ئامراق ئىدى، شۇڭا بۇ بىر ھەپتىدە ئاينۇر تولاراق ئۇنى ئۆز ئۆيىدە ئۆز قولى بىلەن ئەتكەن تاماقلار بىلەن مېھمان قىلدى. كۆڭلىدە تۇغقىنىغا بولغان سەمىمىيىتىنى ئۇنىڭغا ھېس قىلدۇرۇشنى، بۇ تۇغقاندارچىلىقنىڭ قانداقتۇر شەكىل ھەم مەجبۇرىيەت بولماستىن، مەسئۇلىيەت ۋە بۇرچ ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگۈسى كەلدى. بۇنىڭغا يارىشا ۋاڭ ئاكىمۇ ئۇلار بىلەن تېزلا ئۆزلىشىپ بىر ئائىلىنىڭ ئادىمىدەك بولۇپ كەتتى. ئاينۇر ئۇنىڭغا كىچىك بولسىمۇ بىرەر ئەمەلىي ئىش قىلىپ بېرىشنى ئويلاپ، ئۇنىڭغا ئۈرۈمچى كەچلىك گېزىتىنىڭ كېلەر يىللىق سانىغا مۇشتەرى بولۇپ بەردى. ۋاڭ ئاكا بۇنى ئاڭلىغاندىن كېيىن قەۋەتلا خۇشال بولدى ھەمدە مانا ئەمدى پارتىيە، ھۆكۈمەتنىڭ سىياسەت فاڭجېنلىرىدىن تېخىمۇ ۋاقتىدا، ئەتراپلىق خەۋەردار بولىدىغان بولدۇم دېدى.ياخشى تۇغقان دەردكە ھەمدەمۋاڭ ئاكىنىڭ قوشنىسى ۋاڭ يىڭ بىلەن پاراسەت تۇغقانلاشقانىدى، ئاينۇر ئۇنىڭ پائالىيىتى قانداق بولۇۋاتقاندۇ؟ دەپ يېنىغا چىققاندا، پاراسەت تۇغقىنىغا تەسەللى بېرىۋاتاتتى:ئۇرۇق تۇغقان دېگەن يەپ ئىچىش بىلەنلا تۇغقان بولمايدۇ، باشقا كۈن چۈشكەندىمۇ ئۆزئارا ئىزدىشەلىسە، ئاندىن ھەقىقىي تۇغقان ھېسابلىنىدۇ، خاتىرجەم بولۇڭ، قانداق ئىشىڭىز بولسا تەڭ قىلىمىز.پاراسەتنىڭ قوشماقلاشقان تۇغقىنى ۋاڭ يىڭنىڭ تېخى يېقىندىلا ئېرى تۈگەپ كەتكەن بولغاچقا، ئۇنىڭ كۆڭلى تولىمۇ يېرىم ئىدى. پاراسەت ۋاڭ يىڭدىن بۇ خەۋەرنى ئاڭلىغان ھامان ئۇنىڭ يېنىغا چاپتى. چۈنكى دەل مۇشۇنداق ئېغىر كۈنلەردە، كىشىنىڭ تەسەللىگە ئەڭ موھتاج بولىدىغانلىقى پاراسەتكە ئېنىق ئىدى. شۇڭا ئۇ ۋاڭ يىڭنىڭ قايغۇسىغا تەڭ ئورتاقلاشتى.ھەدىسىنىڭ تولا يىغلاپ ئىششىپ كەتكەن كۆزلىرىگە قاراپ ئىچى سىيرىلغان پاراسەتنىڭ كۆزلىرىمۇ ياشقا تولدى. ئۆينىڭ ئەھۋالىدىن قارىغاندا، بۇ مەزگىلدە ۋاڭ ھەدىنىڭ قولى ئىشقا بارمىغاندەك قىلاتتى. شۇڭا پاراسەت دەرھال پەرتۇقنى تاقاپ ئىشقا چۈشتى. ئۇ ئاۋۋال ئۆيلەرنى يىغىشتۇرۇپ، كەينىدىن ئاشخانىلارنى تازىلىدى. پاكىز، رەتلىك ئۆيگە قاراپ ۋاڭ يىڭنىڭ كۆڭلىمۇ ئېچىلىپ قالدى.بۇ قايغۇلۇق كۈنلەردە پاراسەت ۋاڭ يىڭنىڭ ئەڭ يېقىن سىردىشى بولۇپ قالدى. ۋاڭ يىڭنىڭ باشقا قېرىنداشلىرى ئىچكىرى ئۆلكىدە بولغاچقا، بۇ يەردە تۈزۈكرەك ئۇرۇق تۇغقىنى يوق ئىدى. پاراسەت خەنزۇ قېرىنداشلارنىڭ ئۆلۈم يېتىمنى ئۇزىتىش، پەتىچىلەرنى كۈتۈش ئادەتلىرىنى سوراپ بىلىۋالغاندىن كېيىن، ۋاي يىڭنىڭ ئۆيىگە كەلگەن پەتىچىلەرنى ئۇنىڭ كۆڭلىدىكىدەك ئۇزىتىشىپ بەردى. ۋاڭ يىڭ قايغۇلۇق كۈنلەردە قولىغا قول، پۇتىغا پۇت بولغان تۇغقىنى پاراسەت بىلەن ھەقىقەتەن بىر ئائىلە كىشىلىرىدەك يېقىنلىشىپ كەتتى. ئۇ تېخى يېقىندىلا ئېرىگە ئالغان يېڭى مېيىپلەر ھارۋىسى بىلەن كونا چاقلىق ھارۋىنى قانداق بىر تەرەپ قىلىش توغرىسىدا پاراسەتتىن مەسلىھەت سورىدى. ئەگەر لايىق كۆرسىڭىز ئاكامنىڭ كونا، يېڭى ھارۋىسىنى مېيىپلەر بىرلەشمىسىگە ئىئانە قىلىۋېتەيلى دەپ مەسلىھەت بەرگەن پاراسەت ئۆيدىكى پەتىچىلەرنى ئۇزىتىپ بولۇپ، مېيىپلەر بىرلەشمىسىگە يۈرۈپ كەتتى. ۋاڭ يىڭ بالكوندا ئېغىر كۈنلەردە دەردىگە دەرمان بولغان بۇ تۇغقىنىنىڭ كەينىدىن ئۇزاققىچە قاراپ تۇردى.ئىتتىپاقلىق مەڭگۈ داۋاملاشسۇن14دېكابىر ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ بۇلاق بېشى كوچىسىدىكى ئاتۇش ئاشخانىسىنىڭ ئىچى قاينام تاشقىنلىققا چۆمدى. ئېچىلىپ يېيىلىپ ئولتۇرۇپ غىزالىنىۋاتقان ئونغا يېقىن خەنزۇ، ئۇيغۇر تۇغقانلار باشقا خېرىدارلارنىڭ دىققىتىنى تارتتى.چېھرىدە تەبەسسۇم، گۇڭۇر مۇڭۇر پاراڭ بىلەن تاماق يەۋاتقان بۇ بىر ئۈستەل كىشىلىرى ئۈرۈمچى كەچلىك گېزىتى ئۇيغۇر تەھرىر بۆلۈمىدىكى بىر قىسىم خىزمەتچىلەر ۋە مەريەمگۈل مەنسۇر، ئاينۇر مۇھەممەد، پاراسەت ھەسەننىڭ قوشماقلاشقان تۇغقانلىرى ئىدى. ئۇلار مۇشۇ پۇرسەتتە ئۆزلىرىنىڭ تۇغقانلىرىنى ئۆزئارا تونۇشتۇرۇپ، بۇنىڭدىن كېيىن ئۇلارنىمۇ ئۆزئارا ئىزدىشىپ تۇرسۇن، دېگەن مەقسەتتە ئۇلارنى بۇ يەرگە جەم قىلغانىدى. تاماقتىن كېيىن ھەممەيلەن بىللە خەلقئارا چوڭ بازارغا باردى. رەڭدار يىپەك شارپىلار، شىنجاڭنىڭ قۇرۇق يېمىشلىرى، چىمەن دوپپىلاردىن تاللاپ خاتىر سۈپىتىدە تۇغقانلارغا سوۋغا قىلىشتى. مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى تۇغقانلىشىش ھەپتىلىكى پائالىيىتى ئۇلارغا نۇرغۇن قىممەتلىك نەرسىلەرنى ھېس قىلدۇردى. ئۇلار مىللەتلەر ئىتتىپاقلىشىپ، بىرلىكتە قول تۇتۇشۇپ، ئورتاق تەرەققىي قىلىشتا ھەممەيلەننىڭ بۇرچى بارلىقىنى تېخىمۇ تونۇپ يەتتى. |
نارگيز تامابەكقىزى: تەاتر مۋزەيىندە 50 مىڭنان استام كسپونات بار10 ماۋسىم 11:17 5453 رەت قارالدىالاتاۋدىڭ باۋرايىنداعى الىپ شاھار الماتىدا ورنالاسقان 90 جىلدىق تاريحى بار ونەر ورداسىنىڭ قويناۋى قازىناعا تولى. تەاتر جادىگەرلەرىن كوزىنىڭ قاراشىعىنداي قورعاپ جۋرگەن جان, م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميلىق دراما تەاترى مۋزەيىنىڭ جەتەكشىسى نارگيز تامابەكقىزى تابان اۋدارماي, اسىلداردىڭ اسىلىن ارداقتاپ, ساقتاپ كەلە جاتقان جيىرما جىلدان استام ۋاقىت ىشىندەگى كورگەنبىلگەن, تۋيگەندەرىن گازەت وقىرماندارىمەن بولىسكەن بولاتىن. نارگيز, جيىرما جىلدان استام ۋاقىت مۋزەيگە باسشىلىق جاساپ كەلە جاتىرسىڭ. قاسيەتتى ونەر وشاعىنىڭ ساحناسىندا قازاقتىڭ مارقاسقالارى مەن بىرتۋار ساڭلاقتارىنىڭ العاشقى سپەكتاكلدە كيگەن كيىمدەرى, بەينەلەگەن وبرازدارى, تىپتى جانسىز بەينەلەرى كوڭىلگە دە, كوزگە دە جىلى ۇشىرايدى. ال سەن ول قۇجاتتاردى كۋندە كورەسىڭ, اڭگىمەنى وسىدان باستاساق ارينە, وزىڭىز ايتىپ وتىرعان اتاانالارىمىزدىڭ بىزگە وسىلاي اتاعان دۇرىس بولار كۋلەدى, جۋرگەن, تابانىنىڭ ىزى مەن ماڭداي تەرىنىڭ يىسى سىڭگەن ساحنادان كۋنىنە ارىبەرى وتىپ جۋرىپ, تاماشا بىر سەزىمدى باسىمنان كەشىرەمىن. بۇل قاسيەتتى ساحنا كورەرمەندەردىڭ كوز قۋانىشىنا اينالعان, بۋگىندە ارامىزدا جوق بولسا دا, سومداعان رولدەرى ارقىلى جۇرت كوڭىلىنەن وشە قويماعان, تالايلاردىڭ ساعىنا ەسكە الاتىن, سولارعا دەگەن ساعىمساعىنىشتارىن باسۋ ۋشىن كۋندە كەشكىلىك وسىندا اسىعاتىن وشاق قوي! تەاتر قابىرعالارىندا ىلۋلى تۇرعان جانسىز بەينەلەرىمەن اراتۇرا سويلەسىپ, سىرلاسىپ قوتىن كەزدەرىم دە بولادى.ال قازاق مەملەكەتتىك مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى اكادەميلىق دراما تەاترىنىڭ مۋزەيى رەسمي تۋردە 1968 جىلى 24 مامىردا قازاقستاننىڭ ورتالىق مۋزەيىنىڭ فيليالى رەتىندە اشىلعان ونەر وردالارىنىڭ العاشقى مۋزەيى ەدى. ەلىمىزدەگى ساحنا ونەرى قاراشاڭىراعىندا مۇنداي تاريحي ماڭىزدى مۋزەيدىڭ اشىلۋى, ارينە كورەرمەندى دە, ونەر قايراتكەرلەرىن دە ۋلكەن قۋانىشقا بولەگەنىمەن, مۇنداي ۋلكەن تىرلىكتى ۇيىمداستىرۋ وڭايعا تۋسپەدى. ويتكەنى سوناۋ 1926 جىلدان باستاپ, 42 جىل بويى قىزمەت جاساپ كەلە جاتقان تەاتردىڭ تاريحى جايلى قۇجاتتاردى بىر جۋيەگە كەلتىرىپ, توپتاستىرۋ, عني جيناقتاۋ جۇمىستارىمەن اينالىسۋ ەشكىمنىڭ دە ويىنا بۇرىنسوڭدى كەلمەگەن. تەك ار اكتەر, وزگە دە شىعارماشىلىق يەلەرى وزدەرىنە قاتىستى قۇجاتتارى مەن وزدەرى جايلى ماقالالاردى مۋمكىندىگىنشە ساقتاپ كەلگەن ەكەن.تەاتر جانىنداعى مۋزەيدى ۇيىمداستىرۋ, قور جيناۋ, مازمۇنداۋ, اركەز تىڭ ماتەريالدارمەن تولىقتىرۋ, عىلىمي ساراپتاما جۇمىستارىنىڭ بارلىعى ورتالىق مۋزەيدىڭ سول كەزدەگى ديرەكتورى س.ەسوۆانىڭ باسشىلىعىمەن جۋرگىزىلدى. 19651968 جىلدارى فيليالدى اشۋ ۋشىن قور جيناۋ ماقساتىندا ارنايى كوميسسي قۇرىلدى. ونىڭ قۇرامىندا تەاتردىڭ سۋرەتشىسى د.سۋلەەۆ, ق.بادىروۆ, ر. سەيتمەتوۆ, س.ورازباەۆ سيقتى تەاتر اكتەرلەرى, ە.وباەۆ, ا.راحيموۆ سىندى تەاتر رەجيسسەرلەرى, ادەبيەت بولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ق.نۇرپەيىسوۆ, ترۋپپا باستىعى ح.كاريموۆ بولدى. اسىرەسە, وسى بىر يگى شارانىڭ جۋزەگە اسۋىنا كوپ ەڭبەك سىڭىرگەن قازاقستاننىڭ حالىق ارتيسى قاپان اعا بادىروۆ. وسى تەاتردىڭ ىرگەسىن قالاۋشىلاردىڭ بىرى ەكەنى كوپكە مالىم. شەجىرە اكتەر وسى شارا جايلى ەستەن كەتپەس ەسىمدەر اتتى كىتابىندا: مۋزەي ەل بايلىعى, حالىق مۇراسى, تاريح قويماسى. ونى قادىر تۇتۋ, ۇقىپتى ۇستاپ, قورىن مولايتۋ اربىر سانالى ازاماتتىڭ جاس ۇرپاق الدىنداعى بورىشى, دەي كەلە, كوپتەگەن جادىگەرلەرلىڭ ساقتالماعانىنا, قادىرىن جەتە تۋسىنە الماعاندارىنا ۋلكەن وكىنىش بىلدىرەدى, ەگەر 1926 جىلدان بەرگى بارلىق كسپوناتتار ساقتالعان بولسا, كورەرمەنگە تارتۋ ەتەر قۇندى دۋنيە تىپتەن مول بولار ەدى.., دەيدى.العاشىندا جاستار تەاترى, بۋگىندە ع.مۋسىرەپوۆ اتىنداعى جاسوسپىرىمدەر مەن بالالار تەاترىنىڭ عيماراتىندا ورنالاسقان مۋزەي نەبارى 500گە جۋىق فوتولارمەن وز جۇمىسىن باستاسا, بۋگىندە قورىمىزدا 50 مىڭنان استام كسپونات بار. وزىنىڭ وتكەنىن ارداقتاي بىلەتىن, تاريحتىڭ مانماعىناسىنا تەرەڭ ۋڭىلە بىلەتىن حالىق مۇراجاي اشۋعا پەيىلدى كەلەدى. مۇراجاي ەسكى جادىگەرلەردىڭ جيىنتىعى عانا ەمەس, ول حالىقتىڭ تاريحي تانىمىنىڭ شەجىرەسى, تۋرلى وقيعالار مەن كەزدەسۋلەردىڭ, ۇمىتۋعا بولمايتىن ساتتەردىڭ, وقيعالاردىڭ كۋاگەرى. مۇنداعى ار زاتتىڭ وزىندىك تاريحى بار. ول رۋحانيت دۋنيەسىندەگى سانداعان وقيعالار مەن كەزەڭدەردى, تىپتى داۋىرلىك قۇندى دەرەكتەردى قامتيدى. وزىنىڭ جادىگەرلەرىن تولىقتىرىپ قانا قويماي, حالىقتى تەاتردىڭ وتكەنىمەن تانىستىراتىن, تەاترىمىزدىڭ ىرگەتاسىن قالاعان قازاقتىڭ تالاي ۇلقىزدارىنىڭ اكتەرلەرىمىزدىڭ ومىرباندارىن, سىرت جۇرت بىلە بەرمەيتىن تالاي سىرلارىن شەرتەتىن فوتوالبومدارىمەن قۇندى. بيىل تەاتردىڭ 90 جىلدىعى اتالىپ وتكەنى بەلگىلى. ال مۋزەيدىڭ ۇيىمداستىرىلعانىنا 46 جىل دەيمىز. سوندا وعان دەيىنگى ۋاقىتتا تالاي قۇندىلىقتاردىڭ بولعانى دا اقيقات قوي ارينە! بىر عۇمىر عوي! ول جونىندە ەلىمىزدىڭ اسا دارىندى اكتەرى, حالىق ارتيسى قاپان بادىروۆتىڭ ەستەن كەتپەس ەسىمدەرى كىتابىندا بىلاي دەيدى: .. العاشقى اشىلعان تەاتردى زور قۋانىشپەن قارسى العان قازاق ەلى سونشا كوپ سىيلىقتار تارتتى. قالى كىلەم, تۇسكيىز, قاسقىر ىشىك, تۋلكى ىشىك, تۋلكى تىماق, تۋيە جۋن شەكپەن, قۇندىز بورىك, جىبەك شاپان, كۋمىس ەرتوقىم, سىرلى اق, كۋمىس وجاۋ, اعاش شارا, سارى توستاعاندار, داستارقاندار, اشا باقان, كۋمىس كىسە, جىبەك بەلبەۋ, ارتۋرلى ورىلگەن قامشى تەاتر قۇرمەتىنە تارتىلعاندى. ال قىزدار كيەر ۋكىلى تاقي, كامشات بورىك, ساۋكەلە, وقالى شاپان, كەستەلى كويلەك, ومىراۋىنا تۋرلى تەڭگە تاققان كامزول, سىلدىراعان شولپى, بىلەزىك, بالداقتاردىڭ تالايى سىيعا كەلگەنىن بىلەمىز, دەپ جازادى. بىراق تۇراقتى ساقتايتىن جادىگەرلەر مۇراجايى بولماعاندىقتان, ول سىيلىقتار بۋگىنگە جەتپەي قالعان. دەگەنمەن, بۋگىنگى قولدا بار قۇندىلىقتارىمىزدىڭ وزى كوڭىلگە دەمەۋ. ويتكەنى توقسان جىلدىق تاريحى بار تەاترىمىزدىڭ شەجىرەسىن كەزەڭكەزەڭىمەن تانىستىرا الاتىنداي جادىگەرلەردىڭ جيناقتالۋى, ولاردىڭ حرونولوگيلىق تارتىپپەن رەتتەلۋىنە مەيلىنشە جاعداي جاسالعان. كسپوناتتارعا ناقتىلى توقتالعانىمىز جون بولار ەدى قاراپايىم حالىقتىڭ, تەاتردىڭ العاشقى جىلدارىنداعى حالىقتىق سىيلارى ساقتالماعانىمەن, مۋزەي جۇمىس جاساي باستاعان العاشقى جىلداردان بەرگى دۋنيەلەر مۇقيت ساقتالعان. زەرلى, اسىل ماتادان تىگىلگەن كيىم ۋلگىلەرى, ارتيستەردىڭ مەدالدارى, ماراپاتتارى, العىس حاتتارى, قولدانعان بۇيىمدارى, العاشقى رولدەرىنىڭ فوتوسۋرەتتەرى مەن كيگەن كيىمدەرى, تىپتى كۋندەلىكتەرى مەن قولجازبالارى, سونداياق, ومىرباندارى, بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا جاريلانعان سۇحباتتارى مەن ماقالالار, زەرتتەۋلەر, سسەلەر مەن وەركتەر, ساحنا مەن گاسترولدىك, تۋرلى جيىنشارالارداعى سۋرەتتەر, دراماتۋرگتەردىڭ ار جىلدارداعى ساحنالانعان جانە تەاتردىڭ كوركەمدىك كەڭەسىنە ۇسىنىلعان پەسالارى بۋگىنگى كورەرمەننىڭ كوز قۋانىشى دەر ەدىم. سوڭعى جىلدارى تۋرلى سالتاناتتاردا, مەرەيتويلاردا تۋسىرىلگەن ۆيدەولارمەن تولىعۋ ۋستىندە. سپەكتاكلدەردىڭ ۆيدەوجازباسىن دا ساقتاپ, قاجەت ۋاقىتتا پايدالانۋعا مۋمكىندىك تۋعىزىپ وتىرمىز.مۇراجايداعى ەڭ قۇندى دۋنيەلەردىڭ قاتارىنا قويىلىمداردىڭ افيشالارىن جاتقىزۋعا بولادى. مىسالى, 1926 جىلى 13 قاڭتاردا قىزىلوردادا قويىلعان ەڭ العاشقى قويىلىم قوشكە كەمەڭگەرۇلىنىڭ التىن ساقينا پەساسى افيشاسىنىڭ كوشىرمەسى بار. وسى افيشالار ارقىلى دا ار جىلدارداعى تەاترىمىزدىڭ تاقىرىپتىق, مازمۇندىق ەرەكشەلىكتەرىن بايقاپ, باعدارلاۋعا بولادى. تاعى بىر ەرەكشە اتاپ وتەتىن باعا جەتپەس مۇراجاي بايلىعى, ول سۋرەتشىلەردىڭ قويىلىمداردىڭ تاقىرىبىنا, مازمۇنىنا, يدەسىنا قاراي دايىنداعان كيىم ۋلگىسىنىڭ سكيزدەرى. تەاتر الەمىندەگى ايرىقشا ەڭبەك ەتۋدى تالاپ ەتەتىن تىرلىكتىڭ باسى دا وسى دەر ەدىم.كورمەدە ساڭلاق تۇلعالار, ونەر مايتالماندارى ش.ايمانوۆ, س.مايقانوۆا, ف.شارىپوۆا, ح.بوكەەۆا, ش.جانداربەكوۆا, ا.مولدابەكوۆ, م.سۋرتىباەۆ, ا.كەنجەەۆتەردىڭ كيگەن ساحنالىق كيىمدەرى سول كەزەڭگە ساي وتە ادەمى ورنالاستىرىلعان. سول سيقتى تەاتر مۋزەيىندە بەينەلەۋ ونەرى تۋىندىلارىنىڭ دا جاقسى قورى بار. ەكى زالدا مايلى بوۋمەن سالىنعان 30دان اسا اكتەرلەردىڭ پورترەتتەرى ىلىنگەن. گ.يسمايلوۆا, س.رومانوۆ, م.امانجولوۆ, ت.توعىسباەۆ, و.كۋجولەنكو, ت.ابۋوۆ سىندى ەلگە بەلگىلى قىلقالام شەبەرلەرىنىڭ شىعارمالارى كورۋشىنى بىردەن باۋرايدى.قازىرگى تاڭدا مۋزەيدە زەرتتەۋ جانە قايتادان ەسەپكە الۋ جۇمىستارى جۋرگىزىلۋدە. 425 سپەكتاكل, ونداعى 7 مىڭنان اسا سۋرەتتەر, 1500 دانا افيشالار, 40قا جۋىق ارتيستەردىڭ ساحنالىق كيىمدەرى بار. قازاق مادەنيەتىنىڭ, ساحنا ونەرىنىڭ تاريحىنان مول ماعلۇماتتار بەرىپ, بۋگىنگىكەلەشەكتەگى ۇرپاعىمىزعا ۇلتتىق ونەرىمىزدەن حاباردار ەتەتىن اسىل مۇراعاتتار جايلى الى دە ايتار تاعىلىمدى اڭگىمەلەر جەتەرلىك. سونداياق, ماڭىزدى داتالار مەن مەرەيتويلارعا بايلانىستى مۇراجاي جىلجىمالى كورمەلەر ۇيىمداستىرىپ وتىراتىنىن دا ايتپاي كەتۋگە بولماس. استانا, قوستاناي, تالدىقورعان, قىزىلوردا قالالارىندا ۇيىمداستىرىلعان وسىنداي ىسشارالار كورەرمەن كوڭىلىنەن شىققانى قۋانتادى. ۋلكەن ەكى زال تەاتردىڭ تورتىنشى قاباتىندا وڭ جانە سول قاناتىندا ورنالاسقان. وڭ جاق قاناتتا تەاتردىڭ 19261970 جىلدار ارالىعىنداعى تاريحى قامتىلسا, سول قاناتتا تەاتردىڭ 1970 جىلدان باستاپ بۋگىنگى كۋنگە دەيىنگى تاريحىمەن تانىس بولا الادى. العاشقى تەاتر عيماراتىنان باستاپ, العاشقى اكتەرلەر مەن اكتريسالار, تەاتر سوعىس جىلدارىندا, تەاتردىڭ وركەندەۋ كەزەڭى, ا.مامبەتوۆتىڭ كەزەڭى, گاسترولدىك ساپارلار, فەستيۆالدەر سيقتى تاقىرىپتاقىرىپتارعا بولىنگەن. اسىرەسە, 192630 جىلدارداعى سۋرەتتەردىڭ وزى سىر شەرتىپ تۇرعانداي, ساحنادا پايدالانىلعان قامشى, دومبىرا, قىلىشتار مەن قالقاندارى كورەرمەندى قىزىقتىرماي قويمايدى. ال سۋرەت دەگەنىڭىز, تۇنىپ تۇرعان شەجىرە عوي. ماسەلەن, ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسىپ, قايتا ورالماعان اكتەرلەردى كوپ جۇرت بىلە بەرمەيدى. مۇراجايدىڭ بىر بۇرىشىندا سول بوزداقتاردىڭ سۋرەتتەرى جيناقتالىپ, استىنا اتىجوندەرى جازىلىپ قويىلعان. سول سيقتى ومىردەن ەرتە وزعان, ارتىندا ىزدەۋشىسى جوق, نە بولماسا تۋرلى جاعدايلارمەن تەاتردان, ونەردەن شەتتەپ قالعان سان قيلى تاعدىر يەلەرى جايلى دەرەكتەر تولىق بولماسا دا, ىزدەگەنزەرتتەيمىن دەگەن جاندارعا جول سىلتەر اقپاراتتار بارشىلىق.تەاترىمىزدىڭ بيىلعى كوكتەمدە اتالىپ وتكەن 90 جىلدىق مەرەيتويىندا مۋزەي قىزمەتكەرلەرىنىڭ كۋشىمەن سول كەزەڭدەردەگى اكتەراكتريسالاردىڭ ساحنالىق كيىم ۋلگىلەرىمەن تىگىلگەن, جاڭاشالانعان بىر ساتتى شارا ۇيىمداستىرىلدى. ول قاي سپەكتاكلدە قاي اكتەر قانداي كيىم كيىپ شىققانىن ەسكە سالدى, بۋگىنگى جاس ۇرپاق, عني بولاشاق ونەر ناسيحاتشىلارى كيگەن سالتاناتتى شەرۋ بولدى دەسەك, ارتىق ايتقاندىق ەمەس. ونەر اكادەميسىنىڭ جاس تۋلەكتەرى كەشەگى قازاق ونەرىنىڭ, حالقىمىزدىڭ جادىنان وشپەيتىن ونەر ساڭلاقتارى كيگەن كيىم ۋلگىلەرىن كوپشىلىككە ۇسىندى.يا, قازاق ونەرىنىڭ قاراشاڭىراعى م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميلىق دراما تەاترى تەك قانا مازمۇندىماعىنالى سپەكتاكلدەرىمەن عانا ەمەس, وسىنداي قازىنالى مۇراعاتىمەن دە كورەرمەننىڭ كوزايىمىنا اينالىپ ۋلگەردى. بىز دە مۋزەي جەتەكشىسى نارگيز تامابەكقىزىمەن بىرگە كوز سۋيسىنەر كورمەلەردى ارالاپ, بىرگە قۋاندىق. |
تانىم 16 قاراشا، 2020ءبىزدىڭ بۇل ماقالامىزعا ارقاۋ بولىپ وتىرعان ايتباي نارەش ۇلى ۇلاعاتتى ۇستاز، ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ بىلىكتى مامانى، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس ارداگەرى رەتىندە تانىلعان تۇلعا. وسىناۋ اياۋلى ازاماتتىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى اياۋسىز جانشىپ وتىرعان كوممۋنيستىك جۇيەگە قارسى باعىتتالعان ەلشىل جاستاردىڭ ەسەپ ەلىن سۇيگەن ەرلەر پارتياسى استىرتىن ساياسي ۇيىمىنداعى قايراتكەرلىك قىزمەتى ايتىلماي كەلەدى.ءبىزدىڭ قولىمىزداعى ايتباي نارەش ۇلىنا قاتىستى كوپتەگەن ارحيۆ قۇجاتتارىنا دەن قويساق، حالقىمىز باسىنان وتكەرگەن كۇردەلى كەزەڭ مەن قىتىمىر زامان اعىمىنا تەرەڭ بويلايمىز.ەلشىل تۇلعا ءوز قولىمەن جازىپ تولتىرعان ومىرباياندىق انكەتاسىندا: مەن، ايتباي نارەشەۆ، 1915 جىلى گۋرەۆ وبلىسىنىڭ قىزىلقوعا اۋدانىنىڭ قاراباۋ اۋىلىندا شارۋا وتباسىندا دۇنيەگە كەلدىم. اكەم 1919 جىلى، ال انام 1931 جىلى قايتىس بولعان. 1926 جىلعا دەيىن انامنىڭ تاربيەسىندە بولدىم. 1926 جىلدان 1929 جىلدار ارالىعىندا بايدىڭ جالشىسى بولىپ جۇمىس اتقاردىم. 1929 جانە 1934 جىلدارى جەتىم بالالار مەن اتااناسىنىڭ قامقورلىعىنسىز قالعان بالالارعا ارنالعان ينتەرناتتا، 1934 پەن 1938 جىلدارى ورال پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا وقىدىم دەيدى.قازاقستاندا وقۋاعارتۋ سالاسىن دامىتۋ ماقساتىندا العاشقى پەداگوگ ماماندار دايارلايتىن وقۋ ورنىندارىنىڭ ءبىرى رەتىندە 1932 جىلى اشىلعان ورال پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا قازىرگى تاڭدا ماحامبەت وتەمىس ۇلى اتىنداعى باتىس قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتى ءبىلىم الۋى جاس وسكىننىڭ ومىرىنە ۇلكەن سەرپىلىس اكەلدى. ينستيتۋتتا قازاقستانداعى ءبىلىم بەرۋ ءىسىن دامىتۋعا ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان بەلگىلى عالىمپەداگوگتەر ۆ.س.بويكو، ك.ا.ۋتەحينا، ن.م.مالەچا، ق.جۇماليەۆ جانە ت.ب. ۇستازدىق ەتىپ، ءتالىمتاربيە بەرگەن بولاتىن. ءبىزدىڭ قولىمىزداعى ايتباي نارەش ۇلىنىڭ ورال پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ ءتىل جانە ادەبيەت فاكۋلتەتىندە 1936 جىلى ەكىنشى كۋرستى وقىپ جۇرگەندە گرۋپپاسىمەن تۇسكەن فوتوسۋرەتتە بەلگىلى عالىم قاجىم جۇماليەۆ قازاق ادەبيەتىنىڭ وقىتۋشىسى بولعاندىعى كورسەتىلگەن.ايتباي ورال پەداگوگيكا ينستيتۋتىندا ءبىلىم العان جىلدارى اقىن قاسىم امانجولوۆپەن ەتەنە ارالاسادى. اقىنپۋبليتسيست رامازان نارەش ۇلى قاسىم امانجولوۆ ومىرىنە ارنالعان ۇمىتىلماس بەينە اتتى ەستەلىگىندە: مەكتەپتە وقىپ جۇرگەن كەزىمدە اعايىم ايتبايدىڭ اۋزىنان قاسىم امانجولوۆ تۋرالى، ونىڭ تالانتتى دا دارىندى اقىن ەكەندىگىن ءجيى ەستيتىنمىن دەپ جازادى.ايتباي نارەشەۆ 1938 جىلدان 1981 جىلعا دەيىن قاراعاندى پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا، ودان كەيىن ۋنيۆەرسيتەتتە قازاق ادەبيەتى تاريحىنان ءدارىس وقىعان ۇلاعاتتى ۇستاز، بىلگىر ادەبيەتشىلەردىڭ ءبىرى ەدى. ءبىز، دەيتىن ول، 1936 جىلدارى ورالدىڭ ا.س.پۋشكين اتىنداعى پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا قاسىممەن بىرگە وقىدىق. ول ستۋدەنت كەزىنەناق ءورشىل، ليريك اقىن، ۇلكەن ونەرپاز جان بولدى. ونىڭ تۇلا بويى تۇنعان جىر، جۇرگەن جەرى ويىنساۋىق بولاتىن، دەپ جازادى.الاش قايراتكەرى ءالىمحان ەرمەك ۇلىنىڭ ۇستازدىق ونەگەسىن العان قاجىم جۇماليەۆتىڭ الدىن كورگەن ايتباي نارەش ۇلى اتالعان جوعارى وقۋ ورنىن تامامداعان سوڭ قازاق كسر حالىق اعارتۋ كوميسسارياتى ناركومپروس جولداماسىمەن قاراعاندى مۇعالىمدەر ينستيتۋتىنا وقىتۋشىلىققا جىبەرىلەدى. 1938 جىلدىڭ 3 قىركۇيەگىنەن باستاپ 1942 جىلدىڭ تامىز ايىنا دەيىن وقىتۋشى بولىپ قىزمەت اتقارادى. بۇل تۇستا ول وقىتۋشىلىق قىزمەتىمەن قاتار قوعامدىق ىستەرگە دە بەلسەنە ارالاسا باستايدى. وسى كەزەڭ تۋراسىندا اقىن، عالىم، ەسەپ پارتياسىنىڭ نەگىزىن سالۋشى بۇركىت ىسقاق ۇلى ءوز ەستەلىگىندە: 1940 جىلى نۇرادان ءبىر توپ وقۋشى ىشىندە ە.بيماعامبەتوۆ، ج.اۋباكىروۆ، م.تەمىروۆ، د.شالابەكوۆ، ا.دۇيسەمباەۆ، ءا.سۇلەيمەنوۆ بار قاراعاندىعا كەلىپ، ونداعى وقىتۋشىلار ينستيتۋتىنا ول 1952 جىلدان پەدينستيتۋت، ال 1972 جىلدان ۋنيۆەرسيتەتكە اينالدى وقۋعا تۇستىك. باقسام، باياعى دوسىم جاپپار ومىربەكوۆ تە وسىندا وقۋعا ءتۇسىپتى. ونى كورىپ قۋانىپ كەتتىم. ورتا مەكتەپكە قاراعاندا، مۇندا قازاق، ورىس جانە باتىس ەۋروپا ادەبيەتتەرى كەڭىرەك جانە تەرەڭىرەك وتىلەدى. بۇل پاندەردەن سوعىس الدىندا جانە سوعىس جىلدارى ماسكەۋ، لەنينگراد، ساراتوۆ جانە رەسەيدىڭ باسقا دا ورتالىق قالالارىنان اۋىسىپ كەلگەن اتاقتى وقىتۋشىپروفەسسورلارى ماسەلەن، پروف. پ.س.بوگوسلاۆسكي، پروف. ا.رومانوۆسكي، پروف. ش.ليف، دوتسەنتتەر ا.پ.سپاسيبەنكو، س.ف.مەدەلەتس، م.ستاركوۆ، س.ي.تابىشەۆا ت.ب. ساباق بەردى. ونىڭ ۇستىنە ينستيتۋت جانىندا جاس قالام اتتى ادەبيەت ۇيىرمەسى جۇمىس ىستەدى جانە وسى اتتاس قولجازبا جۋرنال شىعىپ تۇردى. ۇيىرمەنىڭ جەتەكشىسى ا.س.پۋشكين اتىنداعى ورال پەداگوگيكا ينستيتۋتىن بىتىرگەن، قازاق ادەبيەتى ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى ا.نارەشەۆ بولدى. ونىڭ جۇمىسىنا ستۋدەنتتەر ج.ومىربەكوۆ، ق.ىدىرىسوۆ، ج.باياحمەتوۆ، د.مىرزاحمەتوۆ، د.تۇرعانبەكوۆ، ت.ب. بەلسەنە قاتىسادى ەكەن. سول ادەبي ورتاعا مەن دە ارالاسىپ كەتتىم دەپ جازادى. دەرەكتە كەلتىرىلگەن ينستيتۋت قابىرعاسىنداعى جاس قازاق ادەبيەت ۇيىرمەسىنەن باستالعان ەلدىك بۇلقىنىس جاستاردىڭ استىرتىن ۇيىمى ەسەپ پارتياسىنىڭ قۇرىلۋىنا اكەلگەندىگىن كورۋىمىزگە بولادى.ينستيتۋتتاعى وقىتۋشىلىق ەڭبەگىندە جاس شاكىرتتەرىنىڭ ساناسىنا ەلدىك قاسيەتتەر ءسىڭىرىپ، الاش ارداقتىلارىنىڭ يدەولوگيالىق قىسىمداعى ادەبي مۇراسىن ناسيحاتتايدى. ەسەپ پارتياسىنىڭ مۇشەسى ماحمەت تەمىر ۇلى: ايتباي نارەش ۇلى دارىستەرىنىڭ ماڭىزى، ينستيتۋتتاعى جاس قالام اتالاتىن ۇيىرمەگە باسشىلىق ەتكەنىن ايتا كەلىپ: ...ءبىر كۇنى ايتباي نارەشەۆ اۋىرىپ قالىپ، ينستيتۋتقا كەلمەگەن سوڭ، بۇركىت ەكەۋىمىز ۇيىنە باردىق. توسەك تارتىپ جاتىر ەكەن. اماندىقساۋلىق سۇراسقاننان كەيىن ءىنىسى رامازانعا كىتاپ سورەلەرىنەن ءبىرەكى كىتاپ العىزىپ بەردى. ونىڭ جەكە كىتاپحاناسىنداعى كىتاپتاردىڭ كوپتىگىنەن، بۇرىن مۇندايدى كورمەگەن بۇركىت ەكەۋىمىزدىڭ ەسىمىز شىقتى... كەيىننەن اعاسىنىڭ ۇيدە جوقتىعىن پايدالانىپ، ءىنىسى رامازانعا جالىنىپ شكافتى اشتىرىپ كورسەك، ءىشى تولعان حالىق جاۋلارى ساكەننىڭ، بەيىمبەتتىڭ، ءىلياستىڭ ت.ب. كىتاپتارى. شكافتىڭ ەڭ تومەنگى ءتۇپ جاعىندا ءبىزدى ەرەكشە قىزىقتىراتىن اراپشا ارىپتەرمەن جازىلعان احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ ماسا، قىرىق مىسال كىتاپتارى، مىرجاقىپ دۋلاتوۆتىڭ ويان، قازاق! سياقتى كىتاپتارى ساقتاۋلى ەكەن.بۇركىت ەكەۋىمىزدى ەرەكشە قىزىقتىرعان تاعى ءبىر كىتاپ ءسابيت مۇقانوۆتىڭ حح عاسىرداعى قازاق ادەبيەتى 1ءبولىم، ۇلتشىلدىق بايشىلدىق ءداۋىر. قازاقستان باسپاسى. 1932 جىل. قىزىلوردا. لاتىن ارىپتەرىمەن جازىلعان دەگەن كىتابى بولدى. بۇركىت ەكەۋىمىز بۇل كىتاپتاردى بىرتىندەپ قانا بىلدىرتپەي الىپ، ەشكىمگە كورسەتپەي وڭاشا وقىپ شىقتىق. وزىمىزگە ۇناعان ولەڭدەردى داپتەرگە جازىپ الىپ، جاتتاپ وتىردىق، دەيدى.وسى تۋراسىندا ءبىزدىڭ 2011 جىلى ماحمەت تەمىر ۇلىمەن بولعان سۇحباتىمىزدا اسىل اعا سول ءبىر كۇندەردى: ولەڭدى وقىپ وتىرعان كەزدە، بىزدە سۇيىسپەنشىلىك پايدا بولدى. مىسال ءۇشىن ساكەندەردىڭ ولەڭىن وقىعان كەزدە زاماننىڭ كۇيىن سەزدىرتىپ، ال ماعجاننىڭ ولەڭدەرىن وقىعان كەزدە، ءتىپتى كەرەمەت اسەر بەرەتىن بولدى. ءسويتىپ، ءبىز قازاقتىڭ الاش اقىندارى، الاش قايراتكەرلەرى شىركىناي، سوۆەت وكىمەتىندە كومۋنيستىك پارتيا ەمەس، الاش پارتياسى بولسا قازاق حالقى مۇنداي قىرعىنعا ۇشىراماس ەدى دەپ ويلايتىن ەدىك. قازاق حالقى ءوزىنىڭ اسىلدارىن ساقتار ەدى. ەندەشە كوممۋنيستىك پارتيا ەمەس، ەلىن سۇيەتىن، ەلى ءۇشىن قىزمەت ەتەتىن جاڭا پارتيا كەرەك دەگەن ۇران تاستادىق. ءسويتىپ، ءبىز قازاقتىڭ قامىن ويلايتىن جاڭا پارتيا قۇرماق بولدىق. 1941 جىلى پارتيا قۇردىق. ونىڭ اتىن ەسەپ ەلىن سۇيگەن ەرلەر پارتياسى دەپ قويدىق. حالقى ءۇشىن قىزمەت ەتەتىن پارتيا كەرەك دەپ، 1941 جىلدىڭ باس كەزىندە وزىمىزشە پارتيا ۇيىمداستىرىپ الدىق، دەپ ەسكە العاندى.ايتباي نارەش ۇلى 1942 جىلى 9 تامىزدا پارتيالىق موبيليزاتسيامەن سوعىسقا اتتانىپ، 1945 جىلدىڭ قازان ايىنا دەيىن اسكەردە رەاكتيۆتى سنارياد رس جۇيەسىندە قىزمەت ەتەدى. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك قانقاساپ سوعىستىڭ مايدان دالاسىنا بارۋىنىڭ ءوزى تۇلعانىڭ زەرتتەلمەي جاتقان قىرى. قولدا بار دەرەكتەرگە جۇگىنەر بولساق، سۇراپىل سوعىستىڭ الدىڭعى شەبىنەن قاراعاندى وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنە كەلىپ تۇسكەن ءوتىنىش حاتتا رەاكتيۆتى سنارياد رس جۇيەسى قىزمەتىنە بىلىكتى ماماندار كەرەكتىگى باسا كورسەتىلىپتى. سول حاتتىڭ نەگىزىندە، قاراعاندى قالاسىنان جاركوۆ، كۋزۋباەۆ، گريب، جومارتوۆ، پانكرەتوۆ، لىسەنكو، ەمەليانوۆتار قاتارىندا ا.نارەش ۇلى دا تاڭداپ الىنادى. كاتيۋشا دالالىق زىمىراندىق ارتيللەريالىق جۇيەلەرىندە مايداندا بولعان سەگىز قاراعاندىلىق جاۋىنگەرلەر جونىندە سول كەزەڭنىڭ وزىندە سوعىس جىلدارىنداعى باسىلىمداردا قۇندى ماقالار جاريالانعان بولاتىن. سوندىقتان دا ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ ءمالىم دە بەيمالىم جىلناماسىن زەرتتەپ، زەردەلەۋدە اتالعان قاراعاندىلىق سوعىس ارداگەرلەرىنىڭ ەلەۋسىز ەرلىگى نازاردان تىس قالماعانى ابزال.مايدان دالاسىنان ورالعان ايتبايدىڭ جەكە ومىرباياندىق قۇجاتتارىنان تومەندەگىدەي دەرەكتەردى وقيمىز: دەموبيليزاتسيادان كەيىن 1945 جىلدىڭ 11 قازانىنان 1950 جىلدىڭ شىلدە ايىنا دەيىن قاراعاندى وبلىسىنىڭ مادەنياعارتۋ مەكەمەلەرى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ قىزمەت اتقاردىم. 1950 جىلدىڭ شىلدە ايىنان 1951 جىلدىڭ اقپان ارالىعىندا قاراعاندى مۇعالىمدەر ينستيتۋتىندا وقىتۋشى جانە فاكۋلتەت ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولدىم. 1951 جىلدىڭ 28 اقپانىنان 1956 جىلدىڭ 17 شىلدەسىنە دەيىن 58باپپەن سوتتالىپ، ساياسي قىلمىسكەر اتاندىم. 1956 جىلدىڭ 17 قاراشا كۇنى كسرو جوعارى سوتىمەن اقتالدىم.ۇقك ارحيۆىندە جۇمىس ىستەۋ بارىسىندا ەسەپ پارتياسىندا بولعان تۇلعالارعا قاتىستى كوپتومدىق قىلمىستىق ىسپەن جانجاقتى تانىسۋعا مۇمكىندىك الدىق. ەسەپ پارتياسىنا بايلانىستى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ الماتى قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتى ارحيۆ قۇجاتىندا تىركەلگەن ەسەپ پارتياسى مۇشەلەرىنە ارنالعان قىلمىستىق ءىس بويىنشا ماتەريالدارىندا 1951 جىلعى 19 قاڭتاردا ءىستى قابىلداۋ جانە جۇرگىزۋ تۋرالى قاۋلى قابىلدانعانى جازىلعان.وسى قىلمىستىق ءىس بويىنشا ب.ىسقاق ۇلى، م.تەمىر ۇلى، ا.نارەش ۇلى، ر.نارەش ۇلى، ج.قالي ۇلى، م.ازانباەۆ، ا.امانقۇلوۆ قۋدالانىپ، تۇتقىندالدى. ايتباي نارەش ۇلىن 1951 جىلى 23 اقپاندا قاماۋعا الۋ تۋرالى قاۋلىدا: ...ءوزىنىڭ دۇشپاندىق سەنىمىمەن سوۆەتكە قارسى ۇلتشىلدىق ۇگىتناسيحات جۇمىستارىن جۇرگىزىپ، اينالاسىنداعى ادامدارعا الاشوردا جازۋشىلارىنىڭ شىعارمالارىن تاراتادى دەپ كورسەتىلدى.1951 جىلى 23 اقپاندا بۇلتارتپاۋ شاراسىن تاڭداۋ تۋرالى، 1951 جىلى 28 اقپاندا قاراعاندىدان الماتىعا ەتاپپەن ايداۋ تۋرالى قاۋلى قابىلدانادى. 1951 جىلى 28 اقپانداعى تۇتقىنعا الۋ تۋرالى وردەر نەگىزىندە قاراعاندى قالاسى لەنين كوشەسىندەگى 48 پاتەرىنە ءتىنتۋ جۇرگىزىلدى.ارحيۆ قۇجاتتارىنداعى ا.نارەش ۇلىنىڭ وتباسىنا قاتىستى دەرەكتەردە ايەلى گالينا مادەنوۆانىڭ 1917 جىلى تۋعانى، بالالارى اسقار 1937 جىلى، ايان 1939 جىلى، ناۋرىزباي 1942 جىلى، نويان 1947 جىلى دۇنيەگە كەلگەنى جازىلعان.الماتىدا 1951 جىلى 15 قاڭتارداعى ايىپ تاعۋ تۋرالى جۇرگىزىلگەن تەرگەۋ قاۋلىسىندا ۇلتشىلدىعى: ...ءىس بويىنشا تەرگەۋ تاريحىن قاراپ، ايتباي نارەشەۆتىڭ 19401942 جىلدارداعى سوۆەت وكىمەتىنە قارسى دۇشپاندىق كوزقاراسىن بىلدىرە وتىرىپ، قاراعاندى مۇعالىمدەر ينستيتۋتىندا جۇمىس ىستەگەن كەزەڭدە جاستاردى سوۆەتكە قارسى ۇلتشىلدىق رۋحتا تاربيەلەگەنى، ولاردى سوۆەت وكىمەتىنە قارسى ۇيىمداسقان كۇرەسكە باعىتتاعانى ايعاقتالدى. ول سوعىستان كەيىنگى ۋاقىتتا دا سوۆەتكە قارسى جۇمىس جۇرگىزدى دەپ كورسەتىلگەن. دەمەك، جاپپاي رەپرەسسيا جىلدارى حالىق جاۋلارى اتانىپ اتىلىپ كەتكەن الاش قايراتكەرلەرىنىڭ وقۋعا تىيىم سالىنعان كىتاپتارىمەن ستۋدەنتتەردى تانىستىرعان ايتباي نارەش ۇلى بولعانىن ارحيۆ قۇجاتتارى دايەكتەي تۇسەدى.ايتباي نارەش ۇلى تاۋەلسىزدىك جولىندا كۇرەسكەن الاشتىڭ اسىل پەرزەنتتەرىنىڭ ۇلتتىق يدەياسىن تاريحي ساباقتاستىقتا جاڭعىرۋىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان تۇلعا. ەسەپ پارتياسىنىڭ مۇشەلەرى سول ءبىر قىتىمىر جىلدارى الەۋمەت ساناسىنا الاش يدەياسىن ءسىڭىرىپ، تاريح تاعىلىمىنا بويلاۋلارىنا سەرپىلىس دارىتتى.1951 جىلى 36 جاستاعى جالىندى جىگىت ايتباي نارەش ۇلى قازاق كسر جوعارعى سوتىنىڭ قىلمىستى ىستەر جونىندەگى كوللەگياسىنىڭ 1951 جىلعى 1415 ماۋسىمداعى ۇكىمى بويىنشا رسفسر قىلمىستى ىستەر كودەكسىنىڭ 5810، 5811 باپتارىنىڭ 2تارماعىمەن ايىپتالىپ، 25 جىل مەرزىمگە باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى. وعان قوسىمشا 5 جىلعا ازاماتتىق قۇقىعىنان شەتتەتىلەدى. ەلىم دەگەن ەسىل ەر وتىز جىلدى ارقالاپ يتجەككەنگە كەتە باردى. وسى جەردە ايتا كەتەتىن ءبىر جايت، وگپۋكگب قىزمەتكەرلەرى ادام ايتقىسىز قاتىگەزدىكتەرىمەن قانشالىقتى ۇرىپسوعىپ، قيناعانىمەن الدىن الا تەرگەۋ بارىسىندا دا، سوتتا دا تاعىلعان ايىپتار بويىنشا ءوزىن كىنالى دەپ تانىماعان جالعىز تۇلعا ايتباي نارەش ۇلى بولعانىن ارحيۆ قۇجاتتارى ايعاقتايدى.لاگەردە جازاسىن وتەپ جۇرگەن كەزەڭدەرى قيىندىقتارعا مويىماي، ارۇجدانىن قورعاۋ ماقساتىندا كسرو جوعارعى سوتى توراعاسىنا ءوتىنىش جازادى. وتىنىشتەرى قاراستىرىلىپ، كسرو جوعارعى سوتى قىلمىستى ىستەر جونىندەگى كوللەگياسىنىڭ 1956 جىلعى 17 قاراشاداعى قاۋلىسىمەن ەسەپ پارتياسى مۇشەلەرى تولىق اقتالادى. 1993 جىلعى 14 ساۋىردەگى قازاقستان رەسپۋبليكاسى جاپپاي ساياسي قۋعىنسۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ تۋرالى زاڭىمەن ەسەپ پارتياسى مۇشەلەرىنىڭ قۇقىقتارى قالپىنا كەلتىرىلدى. وكىنىشتىسى، ايتباي نارەش ۇلى سىندى ەسەپ پارتياسىنىڭ كەيبىر مۇشەلەرى تاريحي ادىلدىك سالتانات قۇرعان كۇندەردى كورە الماي ومىردەن ءوتتى.گۋلاگ جۇيەسىنىڭ قاندى تەزىنەن وتكەن ايتباي نارەش ۇلى وقىتۋشىلىق قىزمەتىنە قايتا ورالادى. بۇعان قاتىستى ءومىر دەرەگىندە: 1956 جىلدىڭ 15 قاراشا مەن 1957 جىلدىڭ 16 ماۋسىم ارالىعىندا قاراعاندى وبلىسىنىڭ مۇعالىمدەر بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ينستيتۋتىندا ادىسكەر قىزمەتىندە بولدىم. 1957 جىلى 16 ماۋسىمنان 1958 جىلدىڭ 15 ءساۋىرى ارالىعىندا قاراعاندى پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا وقىتۋشى، 1957 جىلدىڭ 15 ساۋىرىنەن باستاپ قازىرگى ۋاقىتقا دەيىن سىرتتاي وقىتۋ بويىنشا ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت اتقارامىن. 1942 جىلدان باستاپ كەڭەس وداعىنىڭ كوممۋنيستىك پارتياسى مۇشەسىمىن، دەپ جازادى. 1981 جىلى 24 ساۋىرگە دەيىن قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىندە ءارتۇرلى لاۋازىمدى قىزمەتتەردى ابىرويمەن اتقاردى. سول ارقىلى ۇلتتىق رۋحانياتىمىزدىڭ وركەندەۋىنە، قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتىنىڭ بىلىكتى ماماندارىن دايىنداۋدا ولشەۋسىز ۇلەسىن قوستى. ەلشىل تۇلعا، وتانشىل ازامات قانداي بولۋ كەرەكتىگىن ىسىمەن دالەلدەپ ءوتتى.ءبىز وسى ماقالانى جازۋ بارىسىندا، ايتباي نارەش ۇلىنىڭ نەمەرەسى ليكا اپامىزبەن كەزدەسىپ، سۇحباتتاسقان ەدىك. ليكا ناۋانقىزى سول ءبىر كەلمەس كۇندەر ەلەسىن: اكەم ناۋان اتامنىڭ تۇڭعىش بالاسى. اجەم گۇلزاعيپا مالىكقىزى سەيفۋللينا قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى ساكەن سەيفۋلليننىڭ تۋعان جيەن قارىنداسى بولىپ كەلەدى. ءوزىنىڭ بالاسى بولماعاندىقتان، تۋعان قىزىنداي وسىرگەن ەكەن. ساكەن سەيفۋللين ۇستالعاندا، اجەم ماسكەۋدە وقىپ جۇرگەن. تىعىلىپ جۇرگەن اجەمە ساكەننىڭ جاقىن تانىسى گالينا سەرەبرياكوۆا قاشۋعا كومەكتەسكەن. سودان گالينا مادەنوۆنا مادەنوۆا بولىپ اتىءجونىن تولىق وزگەرتىپ تاستاعان. مەن بۇلاردى اكەمنىڭ ايتقانى بويىنشا ايتىپ وتىرمىن، دەپ جەتكىزگەنءدى.ليكا ناۋانقىزى: اتام ۇستالعان كەزىندە اجەمە: ساعان بالالاردى ءوسىرىپ، جەتكىزۋ كەرەك، سوندىقتان دا مەنى كۇتپە، تۇرمىسقا شىعا بەر دەپ ايتىپ كەتكەن ەكەن، دەيدى. مەرزىمىن وتەپ، 1956 جىلى تولىق اقتالىپ وتباسىنا كەلگەن ايتبايدى ايەلى گۇلزاعيپا اياعى اۋىر بولىپ قارسى الادى. سودان ەكىنشى مارتە ماريام انامىزعا ۇيلەنەدى. قاراپ وتىرساڭىز، جاۋىڭىزعا تىلەمەيتىن قورقىنىشتى كورىنىس، توتاليتارلىق جۇيە وسىنداي قانشاما وتباسىن ويرانداپ، تاعدىرتالكەگىنە ۇشىراتتى دەسەڭىزشى!ءتۇيىپ ايتقاندا، ءامىرشىلاكىمشىل جۇيەنىڭ قيتۇرقى ساياساتىنا قارسىلىق تانىتىپ، كۇرەسكە شىققان ەلشىل جاستاردىڭ استىرتىن ساياسي ۇيىمى ەسەپ پارتياسى قازىرگى وتاندىق تاريحتا ءالى دە تولىق باعاسىن العان جوق. بۇل باعىتتا قولعا الار، اتقارىلار ىستەر جەتىپ ارتىلادى.تۋعانىنا ءجۇز بەس جىل تولىپ وتىرعان ۇستاز، تالىمگەر، پەداگوگ ايتباي نارەش ۇلىنىڭ قايراتكەرلىك تۇلعاسى جۇيەلى زەرتتەۋدى قاجەت ەتەدى. ستالينيزم جىلدارى قۋعىندالعان تۋعان باۋىرى رامازان نارەش ۇلىنىڭ دا ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى بايىپتى قاراستىرۋعا مۇقتاج.الاش يدەياسىن كەڭەس داۋىرىندە جاڭعىرتىپ، ەسەپ پارتياسىن قۇرعان تۇلعالاردىڭ قوعامدىق قىزمەتى باق جۇيەسىندە كەڭىنەن ناسيحاتتالىپ، ولاردىڭ اياۋلى ەسىمدەرى ۇلىقتالۋى قاجەت. ەلىن سۇيگەن ەرلەردى قاستەرلەۋ ەلدىككە سىن! |
يېقىندا ئاشكارىلانغان ئۇيغۇرلارنى باستۇرۇشقا مۇناسىۋەتلىك بىر قىسىم مەخپىي ھۆججەتلەر خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ كەسپىي تەربىيەلەش مەكتىپى نامىدا قانداق قەبىھلىكلەرنى قىلىۋاتقانلىقىنى دۇنياغا ئاشكارىلىدى. بۇنىڭ بىلەن دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا ئۇيغۇرلار مەسىلىسىگە كۆڭۈل بۆلۈش چۇقانلىرى يېڭىۋاشتىن ئوتتۇرىغا چىقىشقا باشلىدى. ئەنگلىيەدىكى ئەمگەك پارتىيەسى يېقىندا ئۆزلىرىنىڭ خىتاي بىلەن بولغان كەلگۈسى سۆھبەتلىرىدە ئۇيغۇرلارنىڭ زۇلۇمغا ئۇچراش مەسىلىسىنى جىددىي سۈرۈشتە قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.ئەنگلىيەدىكى ئەڭ چوڭ سىياسىي خەۋەرلەر ئاگېنتلىقىنىڭ بىرى بولغان سول پۇتچىلاپ ئالغا تورىدا ئېلان قىلىنغان فلورا خولمېس ئىمزاسىدىكى ماقالىدا ئېيتىلىشىچە، كونسېرۋاتىپلار پارتىيەسى يېتەكچىلىكىدىكى برىتانىيە ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلار ئېغىر باستۇرۇشقا ئۇچراۋاتقان ئەھۋالدا ئىزچىل خىتاي بىلەن بولغان سودا ۋە باشقا ئىقتىسادىي پائالىيەتلەرنى داۋام ئەتتۈرگەن. شۇنىڭدەك بۇ خىل كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكىنى خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ يۈزىگە سالمىغان.ماقالىدا ئېيتىلىشىچە، ئەمگەك پارتىيەسىنىڭ رەھبىرى ھەمدە نۆۋەتتىكى سايلامغا قاتنىشىۋاتقان نامزاتلارنىڭ بىرى بولغان جېرېمىي كوربىن ئۇيغۇرلار مەسىلىسى ھەققىدە خىتايغا قاتتىقراق يوسۇندا سۆز قىلىش كېرەكلىكىنى بىلدۈرگەن. شۇنىڭدەك سودا مۇناسىۋىتىنىڭ قىممەت قارىشى ۋە مەنپەئەتلەر مۇناسىۋىتىنى ئاستىنئۈستۈن قىلىۋېتىشىغا يول قويماسلىقنى تەكىتلىگەن.ئاپتور ئاخىرىدا بىرلەشمە پادىشاھلىق كىشىلىك ھوقۇق ۋە ئېتىقاد ھەقلىرىنى قوغداشنى مەركىزىي ئورۇنغا قويغاندا يالغۇز ئۇيغۇرلار ئۈچۈنلا ئەمەس، زۇلۇمغا ئۇچرىغان بارلىق خەلقلەر ئۈچۈنمۇ كۆكرەك كېرىپ ئوتتۇرىغا چىققان بولىدۇ دەپ يازىدۇ. |
تۇۋا جۇمھۇريىتى مىسرانىم مۇنبىرى !مىسرانىم مۇنبىرى مۇنبەر مەدەنىيەت ۋە تارىخ مىللەت ۋە ئۆرىپ ئادەتلەر تۇۋا جۇمھۇريىتىكۆرۈش: 844ئىنكاس: 1تۇۋا جۇمھۇريىتى ئۇلانما كۆچۈرۈش توردا يوقتىزىم نۇمۇرى: . 20077مۇنبەر پۇلى : 6009توردا: 269 سائەتيوللىغان ۋاقتى 20101214 03:17:25 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش تۇۋالار رۇسىيە ۋە موڭغۇلىيە چېگرىلىنىدىغان تاغلىق رايونغا جايلاشقان رۇسىيە فېدېراتسىيىسىنىڭ توۋا جۇمھۇرىيىتىدە ياشىغۇچى جۇمھۇرىيەت ھوقۇقىغا سازاۋەر تۈركى مىللەت بولۇپ 2002يىلى تۇۋا جۇمھۇرىيىتىدىكى 300مىڭ نوپۇسنىڭ 240مىڭىنى تەشكىل قىلىدۇ. قالغانلىرى روسىيەنىڭ باشقا شەھەر ۋە جۇمھۇرىيەتلىرىگە تارقاق ئولتۇراقلاشقان بولۇپ رۇسىيەدىكى جەمئى نوپۇسى 250مىڭ.تۇۋا تىلى ئالتاي تىللىرى سېستىمىسى، تۈركى تىللار ئائىلىسى، شىمالى تىل تۈركۈمىگە تەۋە بولۇپ،سلاۋىيان يېزىقى قوللىنىدۇ. تۇۋا كىشىلىرىنىڭ 90ئانا تىلىنى ئىشىلىتەلەيدۇ. تۇۋا تىلى رۇس تىلى بىلەن بىرلىكتە تۇۋا جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھۆكۈمەت تىلى بولۇپ، تۇۋا تىلىدا چىقىدىغان گېزىتژورنالكىتاپلار بار. تۇۋادىكى ئالىئوتتۇرا مەكتەپلەردە تۇۋا تىلىدا دەرس ئۆتۈلىدۇ.بۇنىڭدىن باشقا يەنە موڭغۇلىيەنىڭ تۇۋا جۇمھۇرىيىتى بىلەن چېگرىلىنىدىغان ئۆلكىلىرىدە 25مىڭ، ئۇيغۇر دىيارىنىڭ ئالتاي ۋىلايىتى تەۋەسىدە 3 مىڭ ئەتراپىدا تۇۋا ياشايدۇ. ئالتايدىكى تۇۋالار گۈزەل قاناس كۆلى ئەتراپىغا تارقالغان بولۇپ، ئەينى ۋاقىتتا سىتاتىسكا خادىملىرىنىڭ خاتالىغى بىلەن موڭغۇللارنىڭ بىر قىسمى دەپ ھىساپلىنىپ قالغان ۋە موڭغۇل تىلى بويىچە بىر تۇتاش دەرسلىك بىلەن بۈگۈنگىچە تەربىيىلىنىپ كەلگەن بولۇپ 90يىللاردا ئۇلارنىڭ موڭغۇل ئەمەس بەلكى تۈركىي قوۋم تۇۋالار ئىكەنلىكى ئاشكارىلىنىپ، نۆۋەتتە بىر ئايرىم مىللەت سۈپىتىدە ئېتىراپ قىلىنىپ قايتا بېكىتىلىشنى كۈتمەكتە. جۇڭگو ئالىملىرى ئۇلارنىڭ تىلى ۋە مەدەنىيىتى ھەققىدە تەكشۈرۈش دوكلاتلىرىنى ئېلان قىلغاندىن كېيىن رۇسىيە ئالىملىرى جۈملىدىن تۇۋا ئالىملىرىنىڭ ئالتايدىكى مەزكۇر تۇۋالارغا قىزىقىشى قوزغالغان ئىدى.تۇۋالار سان جەھەتتە ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ بىر ناھىيىسىنىڭ ئاھالىسىچىلىك بولۇشىغا قارىماي، رۇسىيە فېدېراتسىيىسى تەركىبىدە ئىگىلىك ھوقۇقلۇق تۇۋا جۇمھۇرىيىتى قۇرۇش ھوقۇقىغا سازاۋەر بولغان. ئۇلار مۇرەككەپ ئېتنىك تەرەققىيات تارىخى ھەم سىياسى تارىخ جەريانىنى باشتىن كەچۈرگەن .تۇۋالاردا قەبىلە تۈزۈلمىسى تېخىچە ساقلىنىپ قالغان بولۇپ، ئۇلار قەبىلە تۈزۈلمىسى بويىچە غەربىي ۋە شەرقى تارماقلارغا بۆلۈنگەن . ئەنە شۇ قەبىلە ئايرىلمىسىغا ئاساسەن ئۇلارنىڭ تىلىمۇ مەركىزىي، غەربىي، شەرقىي ۋە شەرقىي شىمالى دىئالېكتلارغا بۆلۈنگەن بولۇپ، تۇۋا جۇمھۇرىيىتىنىڭ موڭغۇلىيە بىلەن چېگرىلىنىدىغان جايلىرىدىكى قىسمەن تۇۋالار موڭغۇل تىلى قوللىنىدىكەن .دىنى ئېتىقاد جەھەتتە تۇۋالارنىڭ مۇتلەق كۆپچىلىك ئاھالىسى بۇددىزىمنىڭ لاما مەزھىپىگە مەنسۇپ بولسىمۇ ،لېكىن ئۇلاردا يەنىلا شامانىزىمنىڭ قالدۇقلىرى مەلۇم دەرىجىدە ساقلانغان. ئەمما تۇۋا جۇمھۇرىيىتى ئۇيغۇر ئېلىدىكى موڭغۇللار بىلەن ئېتنىك تۇغقانچىلىققا ئىگە، ۋولگا دەرياسى بويىدا ياشايدىغان قالماقلارنىڭ مىللىي جۇمھۇرىيىتى قالماقىيە ۋە موڭغۇلىيە چېگرىسىغا يېقىن ئۇلانئۇدې شەھىرىنى مەركەز قىلغان موڭغۇل تىللىق خەلقبۇرىياتلارنىڭ بۇرىياتىيە جۇمھۇرىيىتى بىلەن بىرلىكتە رۇسىيە فېدېراتسىيىسى تەركىبىدىكى بۇددا دىنىغا ئېتىقاد قىلىدىغان جۇمھۇرىيەتلەر بولۇپ سانالغان. ئۇلار تىبەتلەر بىلەن بىر چوڭ لاما مەزھىپىگە مەنسۇپتۇر.ئۇنداقتا تۇۋالار تارىخى كېلىپ چىقىش جەھەتتىن كىملەر ؟تۇۋالار ھەققىدە توختىلىشتىن ئىلگىرى ئالدى بىلەن تۇۋا جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئارخېئولوگىيىلىك تەرەققىيات تارىخى ھەققىدە قىسقىچە ئەسلەپ ئۆتۈش مۇمكىن. رۇسىيە ئارخېئولوگلىرىنىڭ تەكشۈرۈشلىرىگە ئاساسلانغاندا بۇنىڭدىن 100 140 مىڭ يىللار ئىلگىرى تۇۋا رايونىدا قەدىمكى ئادەملەر ھەركەت قىلغان ئىكەن. ئۇ چاغلاردا تۇۋانىڭ ھاۋا كىلىماتى ئىسسىق بولۇپ، ھازىرقىدىن پەرقلىق بولغان ئىكەن.رۇسىيە ئارخېئولوگلىرىنىڭ ئېنىقلىشىچە، تۇۋادىن مىلادىدىن 45 مىڭ يىللار ئىلگىرىكى ۋاقىتلارغا تەۋە ئوقيا ۋە تاش قوراللار تېپىلغان. تۇۋا تومۇر قوراللار دەۋرىگە كىرگەندە يۇقىرى مەدەنىيەتكە ئىگە بولغان بولۇپ، ئاھالىلار كۆچمەن چارۋىچىلىق بىلەن تۇرمۇش كەچۈرگەن. تارىخىي ھۆججەتلەرگە ئاساسلانغاندا مىلادىدىن ئىلگىرىكى 2ئەسىردىن مىلادى 5ئەسىرگىچە بولغان ئارىلىقتا تۇۋا رايونى ئىلگىرى كېيىن ھۇنلار، سىيانپىلار، جوجانلارنىڭ ھۆكۈمرانلىقىدا بولغان. ھۇنلارنىڭ بۇ رايونلارنى ئىگىللىشى مەزكۇر رايوندىكى يەرلىك ئاھالىلارنىڭ ماددى مەدەنىيىتى ھەم ئىرقىي تۈزۈلمىسىنى ئۆزگەرتىۋەتكەن بولۇپ، رۇس ئارخېئولوگلىرى ۋە ئىنسانشۇناسلىرىنىڭ ئېنىقلاپ بېكىتىشىچە؛ مىلادىدىن ئىلگىرىكى ھۇن دەۋرىدىن ئىلگىرىكى ۋاقىتلاردا تۇۋا، خاكاسىيە ۋە ئالتاي رايونلىرىدىكى ئاھالىلار ئەسلىدە ئاق تەنلىك ئىرققا مەنسۇپ بولغان. لېكىن، ھۇن قەبىلىلىرى ۋە ئۇنىڭدىن كېيىنكى موڭغۇل ئىرقىغا مەنسۇپ خەلقلەرنىڭ بۇ رايونلارغا كىرىپ ،يەرلىك قەبىلىلەر بىلەن ئارىلىشىشى نەتىجىسىدە موڭغۇل ئىرقىنىڭ ئوتتۇرا ئاسىيا تىپى بۇ رايوندا ئۈستۈنلۈكنى ئىگىلىگەن. بۇ مەسىلىلەر بويىچە سابىق سوۋېت ئىتتىپاقى ئانتروپولوگلىرىدىن كىسىلېۋ، چېبوكساروۋ، ئالېكسېيېۋ ، ۋاينېشتېيىن ھەمدە كىلاسسىك رۇس ئالىملىرىدىن گرۇمگىرجىمايلو قاتارلىقلار كۆپ ئەمگەكلەرنى يازغان ئىدى.6ئەسىردە تۇۋا تۈرك قاغانلىقىنىڭ تەركىبىگە كىرگەن بولۇپ، بۇ رايوندا فېئوداللىق جەمىيەت شەكىللەنگەن. تۈرك قاغانلىقى دەۋرىگە 68ئەسىرلەر مۇناسىۋەتلىك ئارخېئولوگىيىلىك تېپىلمىلاردىن ئالىملار كۆك تۈركلەر دەۋرىدە تۇۋا رايونىدىكى ئاھالىلارنىڭ يەنىلا ئاساسلىقى چارۋىچىلىق بىلەن ئەمما ئاز بىر قىسىمىنىڭ دېھقانچىلىق ھەم ، پولات تاۋلاش قاتارلىق ئىشلەپ چىقىرىش شەكلى بىلەن شۇغۇللانغانلىقىنى ئېنىقلىغان. بۇ چاغلاردا تۇۋا رايونىدا ياشىغان تۈركىي قەبىلىلەر يېزىققا ئىگە بولغان ھەم شۇنىڭدەك تاشلارغا، ۋە باشقا بۇيۇملارغا قەدىمكى تۈرك يېزىقى بىلەن يازما يادىكارلىقلارنى يېزىپ قالدۇرغان.تۈرك قاغانلىقى 6ئەسىرنىڭ ئاخىرىدا ئىككىگە بۆلىنىپ كەتكەن بولۇپ، مىلادى 744يىلى بولسا ، ئۇيغۇر قەبىلىلىرى شەرقى تۈرك قاغانلىقىنى ئاخىرلاشتۇرۇپ، ئۆز قاغانلىقىنى تىكلىگەندىن كېيىن، تۇۋا ئۇيغۇر قاغانلىقىنىڭ تەركىبىگە كىرگەن . ئۇيغۇر قاغانلىقىنىڭ 100 يىلغا يېقىن تۇۋاغا ھۆكۈمرانلىق قىلىشى، بۇ جايدا ئۇيغۇر قەبىلىلىرىنىڭ پەيدا بولۇشى ھەم ماكانلىشىشى ئىلگىرى سۈرگەن بولۇپ، يەرلىك قەبىلىلەر بىلەن ئۇيغۇر قەبىلىلىرىنىڭ يۇغۇرۇلۇشى يۈز بەرگەن . تۇۋالارنىڭ ئېتنىك مەنبەسىنى تەتقىق قىلغان تۇۋا ئالىمى كىزلاسوۋ ھەم رۇس ئالىملىرىدىن خۇدىكوۋ، ۋاينېشتېيىن ۋە باشقا ئالىملارنىڭ قارىشىچە؛ ئۇيغۇرلار تۇۋالارنىڭ شەكىللىنىشىگە قاتناشقان مۇھىم ئېتنىك تەركىپتۇر.رۇسىيە ئارخېئولوگلىرى تۇۋادا ئىلمىي تەكشۈرۈشلەرنى ئېلىپ بېرىش ئارقىلىق ،ئۇنىڭدىن 17 ئۇيغۇر شەھرىنىڭ خارابىسىنى تاپقان بولۇپ، ئۇلار بۇ ئارقىلىق ئۇيغۇر ئورخۇن قاغانلىقى دەۋرىدە مەزكۇر رايوننىڭ ئۇيغۇر قەبىلىلىرى زىچ ياشىغان ھەم شەھەر مەدەنىيىتى ياراتقان مەركەزلىرىنىڭ بىرى ئىكەنلىكىنى مۇئەييەنلەشتۈرىدۇ. بۇ شەھەرلەر ، تۇۋادىكى تۇران، تېمىر سۇگ ، ئۇيۇق قاتارلىق دەريا ۋادىلىرىدىن تېپىلغان ئىكەن. شۇڭا تۇۋالار تاكى ھازىرغىچە ئۇيغۇرلارنى ئۆزلىرىگە ناھايىتى يېقىن تۇغقان خەلق ھېسابلايدۇ. مەن 1990يىلىدىن 1998يىلىغىچە بولغان ئارىلىقتا موسكۋادىكى رۇسىيە پەنلەر ئاكادېمىيىسىدە ئىلىم تەھسىل قىلىش جەرىيانىدا سىبىرىيە خەقلىرى جۈملىدىن تۇۋالار بىلەن يېقىن مۇناسىۋەتتە بولغان ئىدىم. تۇۋا دوستلىرىم ئۆزلىرىنىڭ ھەر خىل ئىپادىلىرى ئارقىلىق ئۇيغۇرلارغا بولغان مۇھەببىتىنى، قېرىنداشلىق تۇيغۇسى بىلدۈرگەن ئىدى. ئۇلار بىلەن ئۆز ئانائۇيغۇر ۋە تۇۋا تىللىرىدا سۆزلەشكىنىمىزدە ھەقىقەتەن كۆپ ئورتاقلىقلارنى سېزىپ، ئورتاق خۇشاللىققا چۆمۈشكەن ئىدۇق.مىلادى 840يىلى ھۇنلار ۋە كۆك تۈركلەردىن كېيىنكى ئەڭ قۇدرەتلىك ۋە ئەڭ كەڭ زېمىنلەرنى ئىشغال قىلغان ھەمدە بۈيۈك شەھەر مەدەنىيىتىنى بەرپا قىلغان ئۇيغۇر قاغانلىقى قىرغىزلار بىلەن باشقا تۈركىي قەبىلىلەرنىڭ بىرلەشمە ھۇجۇملىرىدا يوقالدى. ئەلۋەتتە، بۇ ھۇجۇملارنى تۈۋىدىكى ئۇيغۇرلارغا بويسۇنغان قەبىلىلەرنىڭمۇ قىرغىزلار تەرەپتە تۇرغانلىقى ھەققىدە مەلۇماتلار بار. ئەلۋەتتە، بۇ تۈركىي قەبىلىلەر ئارىسىدىكى قانداقتۇر مىللىي توقۇنۇش ۋە مىللەتلەر ئارىسىدىكى ئۇرۇش بولماستىن بەلكى، قۇدرەت تاپقان قەبىلىلەرنىڭ ھاكىمىيەت ئىگىلىش كۈرىشىدىن ئىبارەت ئىدى. يايلاق رايونىدا قىرغىزلارنىڭ ھۆكۈمرانلىقى باشلانغاندىن كېيىن تۇۋا بىر مەزگىل قىرغىز قاغانلىقىغا تەۋە بولغان، قىرغىزلارمۇ بۈگۈنكى تۇۋالارنىڭ ئېتنىك مەنبەسىگە قاتناشقان بولۇپ، شۇڭا ھازىرغا قەدەر تۇۋالار ئارىسىدا ئۇيغۇر، قىرغىز دەپ ئاتىلىدىغان ئۇرۇق ناملىرى ساقلىنىپ قالغان.تۇۋا قەبىلىلىرى 13ئەسىردە موڭغۇل ئىمپېرىيىسىنىڭ تەۋەسىدە بولغان . كېيىن بىر مەھەل مۇستەقىل ھايات كەچۈرگەن بولسىمۇ، لېكىن 16ئەسىرگە كەلگەندە جۇڭغارلارغا ،ئۇنىڭدىن كېيىن مەنچىڭ ئىمپېرىيىسىگە بېقىندى بولۇپ قالغان بولسىمۇ ،لېكىن كۆپ قېتىم مەنچىڭ ھۆكۈمرانلىقىدىن قۇتۇلۇش ئۇرۇشلىرىنى ئېلىپ بارغان.1914يىلى تۇۋا رۇسىيىنىڭ ھاملىقىغا ئۆتكەن . بولشېۋىكلار ئىنقىلابى غەلبە قىلغاندىن كېيىن، 1921يىلى 14ئاۋغۇستا تۇۋا خەلق جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلۇپ مۇستەقىللىق ئېلان قىلغان. سوۋېت رۇسىيىسى ئىزچىل ھالدا تۇۋا خەلق جۇمھۇرىيىتىنى قوللاپ، ئۇنىڭغا ماددى ،مەنىۋى جەھەتلەردىن ياردەملەرنى كۆرسەتكەن. تۇۋانىڭ مۇستەقىللىق ئېلان قىلىشىغا، موڭغۇلىيە خەلقىنىڭ قەھرىمانى سۇخباتۇر قاتارلىقلار رەھبەرلىك قىلغان ئازادلىق ئىنقىلابىمۇ تەسىر كۆرسەتكەن بولۇپ، موڭغۇلىيىنىڭ خەلق جۇمھۇرىيىتى بولۇپ شەكىللىنىشى ئۇنىڭغا قوشنا بولغان تۇۋاغا كۈچلۈك تەسىر كۆرسىتىپ، بۇنىڭدىن ئۈلگە ئالغان. تۇۋا تاكى 1944يىلىغا قەدەر مۇستەقىل دۆلەت سۈپىتىدە مەۋجۇت بولۇپ تۇرسىمۇ، ئەمما خەلقئارادا بىرەر دۆلەتنىڭ ئېتىراپ قىلىشىغا ئېرىشكەنلىكى ھەققىدە ئۇچۇر يوق. 1944يىلى سوۋېت ئىتتىپاقى تۇۋانى ئۆز تەركىبىگە قوشۇۋالغانغا قەدەر بۇ جۇمھۇرىيەت ئوز دۆلەت بايرىقى، دۆلەت قىمنى، ئاساسىي قانۇنىغا ھەمدە موسكۋادا ۋە موڭغۇلىيىدە تۇرۇشلۇق ۋاكالەتخانىلىرىغا ئىگە بولغان ئىدى. مەزكۇر مۇستەقىل دۆلەت ستالىن تەرىپىدىن مەجبۇرىي يوسۇندا قوشۇۋېلىنغاندىن كېيىن ئۇنىڭ يۇقىرىدا كۆرسىتىلگەن ھوقۇقلىرى بىكار قىلىنىپ، ھوقۇق سالاھىيىتى ئاپتونوم ئوبلاستقا چۈشۈرۈلگەن بولسىمۇ ،لېكىن ستالىن ئۆلۈپ،8 يىلدىن كېيىن، يەنى 1961يىلى قايتىدىن تۇۋا ئاپتونوم جۇمھۇرىيىتى بولۇپ قۇرۇلغان، 1990يىلى گورباچېۋنىڭ مىللىي سىياسەتنى ئىسلاھات قىلىش مەزگىلىدە تۇۋا سوتسىيالىستىك جۇمھۇرىيىتى بولۇپ ئۆزگەرگەن، سوۋېتلەر ئىتتىپاقى يىمىرىلگەندە بولسا تۇۋا جۇمھۇرىيىتى دەپ ئاتىلىپ، ئۈزلۈكسىز تۈردە ئۆز ئىگىلىك ھوقۇق دەرىجىسىنى كۆتەرگەن.تۇۋالار 20ئەسىردە ئۆز مۇستەقىل جۇمھۇرىيىتىنى قۇرۇپ، 20 نەچچە يىل مەۋجۇت بولۇپ تۇرۇشتىن، مۇستەقىللىقتىن ئايرىلىپ، كىچىك بىر ئاپتونوم ئوبلاستقا چۈشۈپ قېلىش، بۇنىڭ بىلەن بوشاپ قالماي، ئۈزلۈكسىز تۈردە موسكۋاغا ئەرز قىلىپ، سالاھىيىتىنى ئۆستۈرۈشنى تەلەپ قىلىش ئارقىلىق ئاپتونوم جۇمھۇرىيەتكە، ئاخىرىدا موسكۋا بىلەن فېدېرال كېلىشىمگە قول قويغان فېدېراتىپ جۇمھۇرىيەتكە ئايلىنىشتەك مۇرەككەپ سىياسىي تەرەققىيات تارىخىنى باشتىن كەچۈرگەن. تۇۋالار 20ئەسىردە رۇسىيىدە يۈز بەرگەن ھەر بىر سىياسىي ھاۋا كىلىماتتىن پايدىلىنىشنى بىلگەن بولۇپ، ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ سانلىرىنىڭ ئاز بولۇشى ھەم سىياسىي ۋە مەدەنىيەت بېسىمىنىڭ كۈچلۈك بولۇشىغا قارىماي، ئۆز مىللىي ھوقۇقلىرى ۋە مەدەنىيەت ھوقۇقلىرىنى قولغا كەلتۈرۈش ھەم مىللىي كىملىكىنى ساقلاپ قېلىش ئۈچۈن كۈرەش قىلغان. بۈگۈنكى كۈندە تۇۋالار شۇنچە قۇدرەتلىك بولغان رۇس تىلى ۋە رۇس مەدەنىيىتى چەمبىرىكىدىن ساقسالامەت قۇتۇلۇپ چىقىپ، تۇۋا مەدەنىيىتى ۋە تىلىنى ساقلاپ قالغان. توردا يوقمەستانە ئـــەزا, جۇغلانما 2111, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 389 جۇغلانماتىزىم نۇمۇرى: . 8076يازما سانى: 2110مۇنبەر پۇلى : 7885توردا: 1390 سائەتيوللىغان ۋاقتى 20101214 03:53:35 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ئادەم ئۆلمىسە ئاڭلىمايدىغان ئىشمۇ يوقكەن ئاڭلاپ باقمىغان تۈۋا مىللىتىدىن بىرنى ئاڭلاپتىمەن بۈگۈنسىزگەدەيدىغىنىم كۆڭۇلنىڭ كەينىگە كىرمەڭ ! |
مۇناي باعاسىن رەتتەۋ وپەككە قيىن بولا تۇسەدى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىوتكەن اپتادا ماركالى مۇناي باعاسى رەكوردتىق كورسەتكىشكە دەيىن تومەندەپ كەتتى. ەكونوميستساراپشىلاردىڭ پايىمداۋىنشا، 2020 جىلدىڭ جازىندا قارا التىننىڭ باعاسى 20 دوللارعا دەيىن تومەندەۋى ابدەن مۇمكىن. رەسەيدەگى ۆزگلياد ەكونوميكالىق ساراپتاۋ ورتالىعىنىڭ مامانى، يرينا ۆيكتوروۆانىڭ ايتۋىنشا، مۇناي باعاسىنىڭ كۇرت تومەندەۋىنە بىرنەشە سەبەپتەر بار. بۇل رەتتە ول قازىر مۇناي ءوندىرۋ كولەمىن تاۋلىگىنە 1,8 ملن باررەلگە جەتكىزۋ جايى ءجيى قوزعالادى. بۇل دەگەنىڭىز التى ايدىڭ ىشىندە مۇناي ءوندىرۋ كولەمى 100 ملن باررەلدەن اسىپ كەتەتىنىن كورسەتەدى. سۇرانىستىڭ ازدىعىنا قاراماستان ساۋد ارابياسى مەن اقش مۇناي ءوندىرۋ كولەمىن شەكتەمەي وتىر. بۇعان قوسا قىتاي ەكونوميكاسى دا السىرەپ كەتتى. الەمدىك ەكونوميكاعا قىسىم تۇسۋدە. سوندىقتان مۇناي باعامى كەلەر جىلدىڭ قاڭتار ايىندااق 20 دوللارعا تومەندەۋى ابدەن مۇمكىن دەدى.وتاندىق ماماندار بۇل رەتتە رەسەي ساراپشىسى پىكىرىنىڭ جانى بار ەكەنىن العا تارتتى. ەكونوميكا عىلىمىنىڭ دوكتورى مارال تورتەنوۆانىڭ ايتۋىنشا، الداعى ۋاقىتتا ءبىزدىڭ اتقارۋشى بيلىككە مۇناي باعاسىنىڭ تومەندەۋىنە توتەپ بەرەتىن ەكونوميكالىق باعدارلامالارمەن جۇمىس ىستەۋگە تۋرا كەلەدى.2019 جىلعى نارىققا شىعارىلعان مۇنايدىڭ كولەمى 2018 جىلعى شىعارىلعان مۇنايدان 2,8 ملن باررەل ارتىق. مۇناي ءوندىرۋشى ەلدەردىڭ مۇنايدى ساتىلىمعا كوپتەپ شىعارۋى جاعدايدى وسىعان اكەلدى. قازىر قايسىبىر ساراپشىلار اقش، ليۆيا، ساۋد ارابيا بىرىگىپ كەلىسىمگە كەلىپ رەسەي مەن قىتايدى تۇقىرتۋ ءۇشىن وسىلاي ىستەپ وتىر. كەزەندە كەڭەس وكىمەتىن كۇيرەتەر تۇستا اقش تۋرا وسى ساياساتتى ۇستانعان. ول كەزدە مۇنايدىڭ باعامى 20 دوللارعا دەيىن ءتۇسىپ كەتكەن دەگەندى العا تارتادى. ءوز باسىم، ماسەلەنىڭ استارى تەك مۇندا عانا ەمەس ەكەنىن ايتقىم كەلەدى. قازىر اقشتىڭ سىرتقى قارىزى كوبەيىپ كەتتى. اقشتا ءىرىءىرى كومپانيالاردىڭ بانكروتقا ۇشىراۋى جيىلەدى. ەندى بيۋدەجتى كەمىگەن اقش وسى تىعىرىقتان شىعۋ ءۇشىن ءىرى كولەمدى مۇناي ءوندىرىپ تابىسىن ەسەلەۋگە تىرىستى. بىراق بۇل دا الپاۋىت ەلدىڭ كىرىسىن ەسەلەي قويمادى. نارىقتا شيكى مۇنايدىڭ كوبەيۋى تاعى ءبىر داعدارىستىڭ بولاتىنان حابار بەرىپ وتىر. سوندىقتان ءبىزدىڭ اتقارۋشى بيلىككە وسى داعدارىسقا توتەپ بەرەتىن ەكونوميكالىق باعدارلامامەن جۇمىس ىستەۋگە تۋرا كەلەدى،دەيدى ەكونوميستعالىم مارات تورتەنوۆا.جالپى، مۇناي باعاسىنىڭ كەرى كەتۋى ۆاليۋتالار باعامىنا دا، جالپى ىشكى ونىمگە دە، ەكونوميالىق رەيتينگكە دە كەرى اسەر ەتەتىنىن ءبىز بۇعان دەيىن دە جازىپ كەلدىك. ساراپشىلار ناق قازىر مۇناي باعاسىن رەتتەۋ وپەككە دە قيىن بولا تۇسەتىنىن العا تارتتى. بۇعان قاتىستى بارومەتر ورتالىعىنىڭ ەكونوميستساراپشىسى داۋرەن ارىن ءبىرەكى جىلدا مۇناي باعاسى رەتتەلەدى دەۋ قيىن دەيدى.ءبىرەكى جىلدا مۇناي باعاسى تۇراقتالادى دەپ ايتۋ قيىن. مۇناي باعاسىن رەتتەۋگە قازىر وپەكءتىڭ دە كۇشى كەلە قويمايدى. بۇگىندە اقشتىڭ مۇناي تەرمينالدارى يراك پەن ليۆيانىڭ ارزان مۇنايىنا تولىپ تۇر. امەريكانىڭ ءوزى دە مۇناي وندىرۋدە ساۋد ارابياسىن قۋىپ جەتىپ ءبىرىنشى ورىنعا كوتەرىلدى. مويىنداۋ كەرەك، الەم ازىرگە اقشتىڭ قاسقاباعىنا قاراپ بەت تۇزەيتىنى بەلگىلى. دەمەك، اقش مۇناي باعاسىن رەتتەۋگە ءوزى كىرىسپەسە، جاعداي قيىنداي بەرمەك. ول اسىرەسە، بيۋدجەتىن مۇنايدان تۇسكەن تۇسىممەن تولتىرىپ وتىرعان كوپتەگەن ەلدەرگە سوققى. قازاقستانعا دا جەڭىل بولمايدى. ۇكىمەت پەسسيميستىك ستسەناريگە دايىنبىز دەپ بيۋدجەتتى جوسپارلاپ قوياتىنى بەلگىلى. ءبىز ءۇشىن داعدارىسقا توتەپ بەرەتىن مىقتى جوبالاردى ويلاستىرۋعا تۋرا كەلەدى،دەدى داۋرەن ارىن. |
922 رەت كورسەتىلدىءبىلىم بەرۋ جوباسى ءوڭىردىڭ الەۋمەتتىك وزەكتى ماسەلەلەرىن شەشۋگە باعىتتالعان الەۋمەتتىك جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋعا، بيزنەس نەگىزدەرىن ۇيرەنۋگە، جەكە بيزنەس اشىپ، كاسىپكەرلىك داعدىلارىن دامىتۋعا جانە يننوۆاتسيالىق يدەيالاردى ىسكە اسىرۋعا تالپىنعان بولاشاق كاسىپكەرلەرگە پراكتيكالىق تۇردە كومەك كورسەتىپ، كەڭەس بەرۋدى ماقسات ەتتى.سەمينار بارىسىندا قاتىسۋشىلار الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىكتىڭ نەگىزى جانە قوعامنىڭ وسال توپتارىن جۇمىسپەن قامتۋ جايىندا تەوريالىق جانە پراكتيكالىق ءبىلىم الدى.سەمينار بارىسىندا بولاشاق الەۋمەتتىك كاسىپكەرلەر قازاقستانداعى الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىكتى قولدايتىن نۇرسۇلتان جانە قاراعاندى قالالارىنىڭ تاجىريبەلى الەۋمەتتىك كاسىپكەرلەرىمەن جانە ۇيىمدارىمەن بىرگە پلەنارلىق تۇساۋكەسەرگە، پىكىرتالاستارعا جانە نەتۆوركينگكە قاتىستى.سەمينار قاتىسۋشىلارى ءارتۇرلى جاستاعى جانە الەۋمەتتىك توپتاعى قىرىققا جۋىق تىڭدارمان بولدى. ىرىكتەۋ ونلاينساۋالناما ارقىلى جۇرگىزىلدى. ىرىكتەۋ بارىسىندا قاتىسۋشىلاردىڭ قوعامنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن شەشۋ ءۇشىن الەۋمەتتىك جوبا قۇرۋ مۇددەسى نەگىزگە الىندى. الەۋمەتتىك شەبەرحاناسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە اكم ترەنەرى ەمين اسكەروۆ قاتىسۋشىلاردىڭ وزدەرىنىڭ الەۋمەتتىك جوبالارىن باستاۋ ءۇشىن قاجەتتى ءبىلىم العانىن اتاپ ءوتتى. سەمينار بارىسىندا ولار كاسىپكەرلىكتىڭ تەوريالىق جانە پراكتيكالىق نەگىزدەرىن ءوتتى، بيزنەسجوسپارلاۋ مەن وندىرىستىك شەبەرحانالاردى اشۋ بويىنشا دايىندىقتان ءوتتى. بۇل جوبا ازاماتتار ءۇشىن يدەيالارىن بىرىكتىرۋگە جانە دامىتۋعا مۇمكىندىك بەردى، دەدى ە.اسكەروۆ.ءۇش كۇندىك سەميناردا الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىك سالاسىنداعى ماشىقتارى مەن بىلىمدەرىن جەتىلدىرگەن بولاشاق كاسىپكەرلەر وزدەرىنىڭ جەكە الەۋمەتتىك ۇيىمدارىن اشۋعا جانە ولاردى دامىتۋعا دايىن ەكەندىكتەرىن كورسەتتى.سەمينار قورىتىندىسى بويىنشا قاتىسۋشىلارعا ارنايى سەرتيفيكاتتار تاپسىرىلدى. |
56، يوۋكۋ، كارتوپ، سينا، چي ي، سۋحۋ ت،ب كەسكىندەرىنىڭ جارناماسىن جوعالتۋ قازاقسوفت ويلان سۇحباتىويلان سۇحباتى ينفورماتسيا تەحنيكاسى ينتەرنەت بىلىمدەرى 56، يوۋكۋ، كارتوپ، سينا، چي ي، سۋحۋ ت،ب كەسكىندەرىنىڭ جارناماسىن جوعالتۋ 1 2 ...3 ارتقاكورىلىم: 15628 جاۋاپ:2656، يوۋكۋ، كارتوپ، سينا، چي ي، سۋحۋ ت،ب كەسكىندەرىنىڭ جارناماسىن جوعالتۋ 29تاقىرىپ0نازار0جانكۇيەرۋاقىت: 2012516 23:37:42 كەسكىن تورلارىنان كەسكىن كورسەك، قويىلۋ الدىنا 30 سەكۋندتىق جارناما بەرەدى، 30 سەكۋند دەي تۇرعانمەن كەيدە قاتىپ قالادى، كەيدە 1مينۋدتقا تاياپ كەشىگىپ شىعادى، ال كەيبىرىنە بايقاماي تۇرتىپ قالساڭىز، بەتتى قىزارتاتىن جالاڭاش قىزدار بار بەكەتكە بىراق اپارادى. وسى مەزى قىلاتىن جارنامادان قۇتىلعىڭىز كەلەمە؟ قۇتىلۋعا بولاما؟ ارينە بولادى.بۇل ءادىس ،،،،،،،6،،6،،،،سەكىلدى ەلمىزدەگى ۇلكەن كەسكىن تورلارىنىڭ جارناماسىن تۇبەگەيلى جوعالتادى.الدىمەن كومپيۋتەرىڭىزدىڭ مەنىڭ كومپيۋتەرىم نەمەسە كومپيۋتەر ىن اشىپ، تومەندەگى قۇجات قالتاسىن اشىڭىز: :32 نەمەسە وسنى باستاۋ ءتىزىمدىگىندەگى قوزعالتۋ نىڭ بوس ورىننا تولتىرىپ جازىپ، تۇراقتاندىرۋدى باسامىز. سۋرەتتەگىدەي:اشىلىپ بولعان قۇجات قالتاسى ىشىنەن ءبىز دەگەن قۇجاتتى قاتيرە داپتەر ياعني ەستەلىك داپتەر فورماسىندا شامىز. سۋرەتتەگىدەي:اشساق قالىپ ءادىرىس شىعادى. ءبىز بۇعان تيسپەيمىز. ونى ءت ...تولىق مازمۇنىن وقۋ ءۇشىن سۇحباتقا كىرىڭىز سۇحباتقا كىرۋ 0 0 181تاقىرىپ6نازار18جانكۇيەرۋاقىت: 2012517 10:33:25 تاماشا ەكەن، يوكۋدىڭ جارناماسى 45 سيكونىت بولىپ كەتىپ ەدى ،مىناۋىڭىز تاماشا بولدى ،كوپ راحىمەت .0 0 5تاقىرىپ0نازار0جانكۇيەرۋاقىت: 2012517 11:34:49 راحىمەت ۇنەمى مازانى الۋشى ەدى ،ەندى دىم بولدى0 0 585تاقىرىپ0نازار0جانكۇيەرۋاقىت: 2012517 14:01:36 تاماشا بولدى جارنامالار شىعىپ مازامدى قاتتى الۋشى ەدى ەندى قۇتىلعانداي بولدىم . 0 0 9تاقىرىپ0نازار0جانكۇيەرۋاقىت: 2012517 15:51:23 كەرەمەت!كوپ راقىمەت سىزگە، سىناپ كوردىم. دىم بولدى.0 0 9تاقىرىپ0نازار0جانكۇيەرۋاقىت: 2012517 15:51:36 شىنىندا، وتە تاماشا ەكەن.0 0 47تاقىرىپ1نازار1جانكۇيەرۋاقىت: 2012517 19:03:46 وركەنىڭ ءوسسىن تاماشا توراپتىق ءبىلىم بەردىڭ.0 0 24تاقىرىپ0نازار0جانكۇيەرۋاقىت: 201264 8:43:05 مىناۋ جاقسى ءادىس ەكەن, سىناپ كورەيىكۋاقىت: 201264 9:55:01 سەبەبىن تابا المادىم، رولى بولمادى0 0 0تاقىرىپ0نازار0جانكۇيەرۋاقىت: 201265 20:18:09 بۋل بىرجاقسى ءادىس ەكەن،سىناپ كۇرەيىن. كوپ كوپ راقىمەت !0 0 4تاقىرىپ0نازار0جانكۇيەرۋاقىت: 201266 10:45:43 كوپ راحىمەت ،سناپ كوردىم ءونىمى جاقسى بولدى،ءبىراۋرەشلكتەن قۇتىلدىق!!يىلاھيم الانىڭ نۇرى جاۋسىن....0 0 1 2 ...3 ارتقا |
تالىبان قۇندۇز ۋىلايىتىدە بىر ئۆيگە راكېتامىيوت ئاتتى ئۇيغۇرچەتالىبان قۇندۇز ۋىلاي...تالىبان قۇندۇز ۋىلايىتىدە بىر ئۆيگە راكېتامىيوت ئاتتىئافغانىستاننىڭ شىمالىغا جايلاشقان قۇندۇز ۋىلايىتىدە راكېتامىيوت ئوقىنىڭ بىر ئۆيگە چۈشۈشى نەتىجىسىدە، بەش كىشى جېنىدىن ئايرىلىپ، يەتتە كىشى يارىلاندى.12.10.2020 02.11.2021تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: ئافغانىستان دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىقى قۇندۇز ۋىلايىتىنىڭ شۇرابى قىشلاق رايونىدا تالىبان تەرىپىدىن راكېتامىيوت ئېتىلغانلىقىنى ۋە ئوقىنىڭ بىر ئۆيگە چۈشكەنلىكىنى ئۇقتۇردى.مىنىستىرلىقنىڭ بۇ ھەقتىكى باياناتىدا، ھۇجۇمدا بەش پۇقرانىڭ جېنىدىن ئايرىلغانلىقى، يەتتە پۇقرانىڭ يارىلانغانلىقى بىلدۈرۈلدى.تالىبان بۇ ھەقتە ھېچقانداق بايانات ئېلان قىلمىدى.خەتكۈچ: قۇندۇز , راكېتامىيوت , تالىبان |
ئامېرىكا خىتاي ئىستراتېگىيە ۋە ئىقتىساد سۆھبىتى ئاخىرلاشتى ئۇيغۇرخىتاي تاشقى ئىشلار باياناتچىسى جياڭ يۈ بۈگۈن ئىككى تەرەپ سۆھبىتىنىڭ كەڭ دائىرىلىك ۋە تەپسىلىي بولغانلىقىنى بىلدۈرگەن. مەلۇم بولۇشىچە، خىتاي شىمالىي كورىيە مەسىلىسىدە ئامېرىكا بىلەن ھەمكارلىشىدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن.پۇل قىممىتى مەسىلىسىدىمۇ يېقىندا تەڭشەش ئېلىپ بارىدىغانلىقىنى، ئەمما بۇنى خىتاينىڭ ئۆز ئەھۋالىغا ئاساسەن ئېلىپ بارىدىغانلىقىنى ئەسكەرتكەن. خىتاي تەرەپ ئىراننىڭ يادرو مەسىلىسىدە، دىپلوماتىك يول ئۈچۈن يەنىلا پۇرسەت بارلىقىنى تەكىتلىگەن.سۆھبەتتە خىتاي تەرەپ، ئامېرىكىنىڭ نازۇك تېخنىكىنى ئېكسپورت قىلىشتا چەكلىمىنى بىكار قىلىشىنى تەلەپ قىلغان.ھىللارىي كلىنتون ئېنېرگىيە ھەمكارلىقى ۋە كىلىمات مەسىلىسىدە خىتاي بىلەن ئورتاق پىكىر ھاسىل قىلغانلىقىنى بىلدۈرگەن. ئۇ، ئىككى تەرەپ سۆھبىتىنىڭ ئوڭۇشلۇق بولغانلىقىنى بىلدۈرۈش بىلەن بىللە، ئىككى تەرەپنىڭ يەنە كېلىشەلمىگەن مەسىلىلىرىنىڭمۇ بولغانلىقىنى تىلغا ئالغان. ئەمما كېلىشەلمىگەن مەسىلىلەر ئۈستىدە كونكرېت توختالمىغان. |
باستاپقىسىرسۇحباتماكەڭ مەن سەكەڭ قاعىتپالارىقازاق ءتىلىنىڭ قوس تارلانى ماۋلەن بالاقاەۆ پەن ىسمەت كەڭەسباەۆ ايتتى دەگەن اڭگىمەنىڭ كوبى بۇل كۇندە اڭىزعا اينالىپ كەتتى. بۇل ادامداردىڭ عالىم رەتىندەگى ەڭبەكتەرى ءوز الدىنا دا، ادام رەتىندەگى اڭگىمەلەرى ەكىنشى ءبىر قىزىقتى سالا. سالدە بولسا ەزۋ تارتقىزىپ، ەس جيناتاتىن ولاردىڭ ءازىلقالجىڭدارىن كەيىنگى ۇرپاقتىڭ دا بىلە جۇرگەنى ماقۇلاۋ دەگەن ويمەن قولعا قالام الىپ ەم. ەندى سوعان كەزەك بەرەلىك.سەكەڭنىڭ ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىندا ديرەكتور كەزى. وندا ماكەن جارتىلاي ۋنيۆەرسيتەتتە، جارتىلاي ينستيتۋتتا ىستەيتىن. ءبىر كۇنى ساكەڭ ۇيدە وتىرىپ، جۇمىستاعى ماكەڭە تەلەفون سوعادى. ءاي، مۇرىن، ءوزىم مازام بولماي اۋىرىپ وتىرمىن. سەسترا كەلىپ تامىرىمدى تابا الماي اۋرە بوپ كەتتى. سوندا دا ەكى جارىمدا ينستيتۋتقا بارام. ءسوز بار، كۇت! دەيدى. سوندا ماكەڭ ءىلىپ الىپ: سەنىكىنىڭ ءبارىنىڭ جاسىرىنىپ جۇرەتىن ادەتى عوي، نەسىن ساساسىڭ! دەپتى.سەكەڭ ىسمەت كەڭەسباەۆ اجال اۋزىنان قالىپ، اۋرۋحانادا جاتقان ساتىندە، قۇرداسى ماكەڭ ماۋلەن بالاقاەۆ بارىپ كوڭىلىن سۇراپتى. ءاي، انا جاق قالاي ەكەن. و جاقتان دا جول تاۋىپ جەتكەنبىسىڭ، سابازىم؟ دەگەن ماكەڭە، ول قۇلاعىڭدى جاقىندات دەگەندەي يشارا جاسايدى دا ەڭكەيە بەرگەن قۇرداسىنا: كەتىپاق قالاتىن رەت بولىپ ەدى. بىراق و جاقتا دا ادامدى الفاۆيت تارتىبىمەن شاقىرادى ەكەن. ك ەمەس، بىزگە كەرەگى ب دەگەن سوڭ، امالسىز قايتىپ كەلدىم. كەزەك سەنىكى ەكەن دەپ جىميعان ەكەن.سەكەڭ اۋرۋحانادان كەيىن دە كوپ ەمدەلىپ بارىپ ەندى عانا جۇمىسقا كىرىسىپ جاتقان بەتى. جينالىپ قالعان جۇمىستاردى كەزەگىمەن كەڭەستە قاراي باستاعان. ول كىسىنىڭ مۇندايداعى ادەتى جۇرتقا ءمالىم. كوپ ماسەلەنى الدىن الا ءوزى شەشىپ قويادى دا، كەيدە كەڭەس مۇشەلەرىمەن اقىلداسقانداي بولادى. سونداي ءبىر ماسەلەنىڭ تۇسىندا ول قۇرداسىنا: ماكە، ءسىز قالاي قارايسىز؟ دەپ قالعانى. ماكەڭ مۇندايدا قالجىڭنان ەسەسىن جىبەرمەيدى. ءالى تۇزەلە قويماعان سەكەڭنىڭ بەتاۋزىنا قارادى دا: ە، نەسىنە جالتاقتايسىڭ. اۋزى قيسىق بولسا دا، ديرەكتور سويلەسىن دەگەن زامان عوي، تارتا بەر! دەپ سارت ەتكىزدى. ەكەۋىنىڭ قالجىڭىن بىلەتىن جۇرت ءماز بولدى.قانەكەڭ ق.ساتباەۆ قايتىس بولىپ زيالى قاۋىمنىڭ قابىرعاسى قايىسىڭقىراپ تۇرعان ساتتە دە، سەكەڭ دوسىنا: قاشانعى قازاق قىرىلا بەرەدى. سەنىڭ ساعاتىڭ كەلگەن جوق پا وسى، دەپ اششىلاۋ قالجىڭ ايتىپ سالادى. سوندا ماكەڭ سۇق قولىن جوعارى نۇسقاپ: ونى ءبىز ەمەس، اناۋ مىقتىنىڭ ءوزى بىلەدى. ول، الدىمەن، يگى جاقسىلاردى الىپ جاتىر. ەندىگى جاقسىمىز سەن دەپ ءجۇرمىز عوي! دەيدى. قاۋمالاعان جۇرت كۇلكىدەن بۋلىعىپ ارەڭ شىداپتى.ىسمەت، ماۋلەن، عاينيدەن ۇشەۋىن شاقىرىپ قوناق ەتىپ، ءسوزىن تىڭداۋدى اۋەس كورەتىن شاق. ءبىر جولى وسىنداي ءبىر باس قوسۋدىڭ ءساتى ءتۇسىپ، ادەمى اڭگىمەدۇكەن باستالعان. تالاي اڭگىمەنىڭ تيەگى اعىتىلىپ، وتىرىس قىزا تۇسكەن ساتتە اقكوڭىل دە، اڭقاۋ عاينەكەڭ كەنەت:سونىمەن قايسىمىز بۇرىن ءولەمىز! دەپ قويىپ قالدى دا، ءبىر جاڭالىق تاپقانداي ماكەڭە قاراپ، جىميدى. ءوزىڭ ايتپاقشى، ەندىگى يگى جاقسىمىز ىسمەت قوي، وسى ءولسىن، دەپ قارقىلداپ كۇلەدى. ءبىر تاۋىپ ايتقان ءسوزىم بولدى دەگەندەي ءوزى ءماز. سول كەزدە ماكەڭ:ءاي، عاينيدەن، دەدى ونى ارەڭ توقتاتىپ. مۇنى ءولتىرىپ قايتەسىڭ. ودان دا ەكەۋمىزدىڭ ءبىرىمىز ولگەنىمىز دۇرىس، دەپ ءسال توقتادى دا، نەگە؟ ويتكەنى، سەن ولە قالساڭ ونىڭ قانداي عىپ شىعارىپ سالاتىنىن بىلەسىڭ بە؟ باسىندا ءوزىڭدى ءوزىڭ تانىماستاي ەتىپ ەگىلتىپ سويلەيتىنى سونشاما، تابىتتا جاتقان سەنىڭ دە جىلاپ جىبەرۋىڭ مۇمكىن. ال بۇل ولسە مۇنىڭ باسىندا كىم سويلەيدى. سەن بە سويلەيتىن؟ سەن نە ايتاسىڭ، سەنى كىم تۇسىنەدى. بۇل بايعۇستىڭ بارىن جوق قىلاسىڭ عوي. سوندىقتان ويلان. جاڭاعىڭدى قايتىپ ال، ولسەك، الدىمەن ءبىز ولەيىك.بۇگىنگى عىلىمي كەڭەس كوڭىلدى ءوتىپ جاتىر. مۇنداي وتىرىستاردىڭ ءتۇيىنى كوبىنەسە سەكەڭە بايلانىستى. بۇگىن ول كىسىنىڭ كوڭىلكۇيى كوتەرىڭكى ەكەن. اركىمگە جىلى ءسوز ايتىپ، قالجىڭ تاستاپ، ارااراسىندا قارقىلداپ كۇلىپ تە الادى. كەڭەستە ىزدەنۋشى س.ءتولەكوۆانىڭ العىسقارعىس ءماندى فرازەولوگيزمدەر دەپ اتالاتىن ديسسەرتاتسياسى تالقىلانىپ جاتقان. سەكەڭ ىزدەنۋشىگە قاراپ: قازاق ءتىلى مۇنداي سوزدەرگە دە باي عوي، سونىڭ ءبىرازىن سەن دە جيناعان ەكەنسىڭ، ءجون دەلىك. ال بۇلاردىڭ ايەلدەر مەن ەركەكتەرگە ءتان تۇرلەرىن تاۋىپ، جىكتەدىڭ بە؟ دەپ سۇراق قويدى. سوندا ماكەڭ ديسسەرتانتتان بۇرىن الگىلەردى جىميىپ تەرگىشتەي باستادى. سەكەڭ سۇراعىن ودان ارى ناقتىلاي ءتۇستى. ماسەلەن، ەركەكتەر ايتپايتىن، تەك ايەلدەرگە ءتان قارعىستار بار، سولاردى ايتام!ەركەكتەر قىرعىن تيگىر! دەپ تە ايتا بەرەدى دەپ سەكەڭدى قالجىڭعا تارتىپ ەدى. سوندا سەكەڭ جۇلىپ العانداي:مۇنى ماكەڭنەن باسقا ەركەكتىڭ ايتقانىن ەستىگەن ەمەسپىن! دەپ سارت ەتكىزدى. جۇرت دۋ كۇلدى. سەكەڭ مۇنىمەن تىنعان جوق، ديسسەرتاتسيا ماتەريالىن پايدالانا وتىرىپ، ماكەڭدى تاعى ءبىر ءتۇرتىپ كەتتى. ول س.تولەكوۆاعا قاراپ: ال ەندى بار عوي شىراعىم، مىنا جۇمىستى زەرتتەگەندە اشقان جاڭالىعىڭ قايسى؟ مۇنى مەن عانا ەمەس، وسىدان 2030 جىل وتكەن سوڭ مىنا وتىرعان اعالارىڭ دا سۇرايدى. ارينە، ول كەزدە مىنا ماۋلەن مەن عاينيدەن بولا قويماس، ال مەنىڭ بولاتىنىم انىق دەپ قۋلانا ءتۇستى. سوندا ماناعى ۇتىلىستىڭ ەسەسىن قايىرۋدىڭ جولىن ىزدەپ، اڭىسىن اڭدىپ وتىرعان ماكەڭ، ءوزى قۇرعان قاقپانعا اڭداماي ءوزى كەپ تۇسكەن قۇرداسىنا: و، جاعىڭ قارىسقىر! دەدى اقىرىن عانا. ماناعى ماناعى ما، جۇرت قىرانتوپالاڭ كۇلكى قۇشاعىنا ەندى. اسىرەسە، العىسقارعىس ءماندى سوزدەر تالقىعا ءتۇسىپ جاتقاندا، مىناداي قالجىڭ ءتىپتى جاراسىم تاۋىپ كەتكەندەي ەدى.ماكەڭ مەن عاينەكەڭ پروفەرانستى جاقسى وينايتىن دا، ال سەكەڭنىڭ كارتاعا زاۋقى سوعا بەرمەيتىن. دەگەنمەن جينالعان جەردە ول قاۋىمداسىپ وتىرا قاپ جۇرتتى كينگوعا جەگىپ قوياتىن. ويىن ۇستىندە نەشە الۋان قىزىقتى، اڭگىمەلەر، ەستەلىكتەر كەتەدى. سونداي ءبىر اڭگىمەنىڭ قىزعان تۇسىندا، جۇرتتىڭ ايتقانىن بىردە ەستىپ، بىردە ەسىتپەي ءوز ويىمەن ءوزى اۋرەلەنىپ وتىرعان عاينەكەڭ توسىن كيلىگىپ ەلدىڭ ءسوزىن بۇزا بەرەدى. اسىرەسە، سەكەڭ ايتقان ءسوزدىڭ ءبىرىن ۇعىپ، ءبىرىن ۇقپاي، ايتەۋىر ارسالاڭداپ كۇلىپ، كولدەنەڭنەن كيلىگىپ قويماعان وعان ءاي، عاينيدەن، ءاي، عاينيدەن، قويساڭشى ەندى، سوزگە قوناق بەرسەڭشى! دەپ وتىرعان سەكەڭ ءبىر مەزگىلدە مۇلدە شىدامى تاۋسىلىپ، قۇرداسىنا ءاي، قۇلاعىڭنىڭ . تاس كەرەڭ ميىمىزدى جەپ ءبىتتىڭ عوي. قوياسىڭ با، قويمايسىڭ با. توقتات! دەيدى.سوندا ول اشۋلانۋدىڭ ورنىنا: بۇل سىمەتتى قويسايشى، ەكى ءسوزىنىڭ بىرىندە مەنى ماقتايدى دا وتىرادى دەپ ءماز بولىپ قاراپ تۇرادى.عاينەكەڭنىڭ مىنا قوجاناسىرلىعىنا باسقالارمەن بىرگە سەكەڭنىڭ دە كۇلۋدەن باسقا شاراسى قالمادى.ءبىر جولى سەكەڭ ۇزاق مەرزىمگە شەتەلگە ساپارعا شىعاتىن بولادى، ۋاقىتشا ديرەكتور ەتىپ قالدىراتىن ءبىر سوليدنىي ادام ىزدەيدى. ءارى ويلاستىرا، بەرى ويلاستىرا كەلگەنشە، مەكەڭنەن ارتىق ىلايىقتى ادام تاپپايدى. ءسويتىپ قانەكەڭمەن ق.ساتباەۆپەن كەلىسەدى دە ماكەڭدى ينستيتۋتقا ديرەكتور ەتىپ قالدىرادى. بۇل ءتىل مەن ادەبيەتتىڭ ءبىر ينستيتۋت بوپ تۇرعان كەزى بولاتىن. جوسپارلى جۇمىس بۇرىنعىشا ءوز جونىمەن ءجۇرىپ جاتادى. مەرزىمدى ۋاقىتى ءبىتىپ، سەكەڭ ساپاردان ورالادى. اسا كوڭىلدى الپاۋىت ادام اۋەلى ماكەڭە ءوزىنىڭ كابينەتىنە كەلىپ، اسەرلەرىن ۇزاق اڭگىمەلەيدى. بىراق ماكەڭ ەلپەكتەپ، ورنىنان قوزعالىپ، ورىندىق ۇسىنۋ ورنىنا، بارىنشا سالماقتانا، سىزدانا تىڭداپ وتىرادى. ءانىمىنە دەگەنشە سەكەڭ اڭگىمەسىن تاۋسىپ بىتەدى دە اۋىلدىڭ جاعدايىن سۇراي باستايدى. ماكەڭ بولسا كرەسلوعا جابىسىپ قالعانداي ديرەكتورلىق ورىندى بوساتار ءتۇرىجوق. شىدامى تاۋسىلا باستاعان سەكەڭ ەندى بىردەڭە دەي بەرگەندە تەلەفون شار ەتە قالدى. ماكەڭ ترۋبكانى جايلاپ الادى دا: ءا، قانەكەڭبىسىز. يا، يا كەلدى، وسىندا وتىر. جوق ءالى بىلمەيدى، ايتقان جوقپىن. اپتىعىن باسسىن ۋاقىت بار عوي. بالكىم ءوزىڭىز مەناق ايتايىن با، مەيلى، جارايدى قانەكە دەپ ءسوزدى توقتاتادى. ءسويتىپ، ستول جيەگىندەگى شاقىرتقى كنوپكانى باسىپ قالادى. سىلاڭ ەتىپ جەتىپ كەلگەن سەكرەتارشاعا: بىزگە ءبىر شاي كەلتىرشى، قالقام. سەكەڭ ۇزاق جولدان كەلدى عوي، شاي ءىشىپ ەنتىگىن باسسىن دەيدى بارىنشا سالماقپەن. مىنا جاعدايدى كورىپ وتىرعان سەكەڭ ءبىر قۋارىپ، ءبىر قىزارىپ، نە دەرىن بىلمەي، ەنتىك باسپاق تۇگىلى، ەندى بولماسا جارىلارمان كۇيگە تۇسەدى. اقىرى شىدامى تاۋسىلعان ول: يا، ال نە جاڭالىق بار، جاعدايلارىڭ قالاي؟ دەيدى.ماكەڭ ونشا ءمان بەرمەگەندەي، كرەسلوعا ودان سايىن شالقالاي بەرىپ: شاي الىپ وتىرساڭىزشى، سەكە؟! دەپ ءتىپتى سىزدانا تۇسەدى. بۇرىن سەن دەپ سويلەسىپ جۇرگەن قۇرداسى، ەندى بۇگىن ءسىز دەپ سىزىلا قاپتى. بارىنەن دە وسىنىسى ءوتىپ بارادى. ءبىر وزگەرىستىڭ بارىن ءىشى سەزە باستاعانمەن، مانالى بەرى سۇراۋعا باتىلى بارماي وتىرعان سەكەڭ، نەدە بولسا بىلەيىن دەگەن ويمەن: ءاي، نەمەنە سوندا، بىردەڭە بولدى ما، ايتساڭشى دەپ ەدى. ماكەڭ ءتىپتى ودان سايىن ماڭىزدانىپ، وڭ قولىن كوتەردى دە، ە، باتىر، سابىر. ەر جىگىتتىڭ باسىنا دۇنيەدە نە كەلىپ، نە كەتپەيدى. كەشە سەن، بۇگىن مەن دەگەندەي، الماسىپ كەلىپ جاتقان زامان عوي. سەن كەتكەلى تالاي وزگەرىستەر بولىپ جاتىر. قازىر ەستيسىڭ. ءبارىن اقىلعا جەڭدىرەتىن الىپ ادامسىڭ عوي، دوستىم. سابىر ەت! دەگەن دە سەكەڭ ءتىپتى تۇتىگە باستادى. نە بوپ قالدى، سونشاما، اكەسى ولگەندى دە ەستىرتەدى دەگەن، ايتساڭشى!جۇلقىنا تۇسكەن سەكەڭنىڭ ودان سايىن دەگبىرىن قاشىرىپ، ماكەڭ ءۇنسىز عانا تاعى دا شاقىرتقى تەتىكتى باسىپ قويادى. لىپ ەتىپكىرىپ كەلگەن قىزعا كەشەگى، قانەكەڭ بەرگەن بۇيرىقتى اكەلشى دەدى. ول دەرەۋ الگى قاعازدى ماكەڭ قولىنا ۇستاتا قويدى. ءوز ويىمەن ءوزى الەك بوپ الابۇرتىپ ول قاعازدىڭ قانداي قاعاز ەكەنىمەن شارۋاسى بولعان جوق. ايتەۋىر ءبىر سۇمدىقتىڭ حابارشىسىنداي ونى ماكەڭ سىيپالاپ وتىردى دا: دوستىم، اۋىر بولسا دا ايتايىن، نە بولسا دا كوتەرىپ كەتەتىن نارلىعىڭ بار ەدى عوي تىڭدا، شىدا يا. سەن كەتكەلى مۇندا ءبىراز وزگەرىستەر بولىپ جاتىر. مەن بۇرىن بىلە بەرمەيدى ەكەم. مىنا جۇمىس ماعان ءتىپتى قولايلىراق سياقتى. جوسپار وزىنەن ءوزى ءجۇرىپ جاتىر. اندا ساندا كەلەتىن قاعازدارعا بۇرىشتاما قويىپ وتىرۋعا دا ابدەن داعدىلانىپ الدىم. ءوزىڭ بىلەسىڭ، سەن سياقتى ەمەس، مىنەزىم جۇمساق اداممىن عوي. سودان دا شىعار كوللەكتيۆ تە ماكە، ماكەلەپ ماعان ابدەن باۋىر باسىپ الدى. ال مەنىڭ جۇرتپەن بەت جىرتىسا بەرمەيتىنىم وزىڭە دە ايان ەمەس پە؟! شاماسى قانەكەڭە دە وسىمىنەزىم ۇناعان بولۋ كەرەك، ونىڭ ۇستىنە جۇمىس تا ىڭجىڭسىز ءبىتىپ جاتىر. ءبىر كۇنى مەنى شاقىرىپ الىپ ماكە، ءسىزدى ءبىز وسى ديرەكتورلىققا ۇيعارىپ وتىرمىز؟ دەمەسى بار ما. مەن ءۇشىن بۇل كۇتپەگەن جاعداي ەدى. ساسقانىمنان قانەكەاۋ، سەكەڭ ءالى ءتىرى عوي! دەپپىن. ول سەكەڭ جونىندە ساسپاڭىز، ءبىراز جىل ىستەدى. ءوزىمىز ايتارمىز، تۇسىنىگى مول ادام عوي دەگەن سوڭ وتىرعان جايىم بار، سەكە! مىنە جاڭالىعىمىز وسى شىدامى ابدەن تاۋسىلعان سەكەڭ الگى اشەيىن قاعازدى تەكسەرۋگە دە مۇرشاسى كەلمەي، اۋىر دەنەسىمەن اپىرىپجاپىرىپ، كابينەتتەن اتا جونەلدى. سول داۋىل كەۋلەگەن ەكپىنمەن بارىپ، كەلەسى بولمەدە وتىرعان ءمۇسىلىم بازارباەۆتىڭ ول كەزدە ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى بولاتىن ەسىگىن جۇلقا اشادى دا، اماندىق جوق، ساۋلىق جوق: سەندەر ءبارىڭ مەنەن قۇتىلا الماي ءجۇر ەكەنسىڭدەر عوي ءا؟ ءبۇلدىرۋىن ءبۇلدىرىپ، سەن دە تۇك بىلمەگەنسىپ وتىرسىڭ با؟مىناداي وقىس اڭگىمەدەن شوشىنا تۇسكەن ءمۇسىلىم: وۋ، سەكە، نە بوپ قالدى، اسسالاۋماعالەيكوم، اۋەلى امانداسالىقتا دەي بەرگەندە، باسقا اڭگىمە قۇلاعىنا ەنبەي تۇرعان سەكەڭ، ودان ءارى جۇلقىنىپ نە دەپ وتىر، اناۋ مۇرىنىڭ. جارىعان ەكەنسىڭدەر ديرەكتورلىققا. مۇنداي مانساپقورلىعىن قاراشى، كوتىن جەلىمدەپ قويعانداي، ورنىنان تۇرىپ سالەم دە المايدى عوي دەگەن دە بارىپ ءمانجايدى اڭعارعان مۇسەكەن، شەكسىلەسى قاتقانشا كۇلەدى. سەكە، قۇرداسىڭىزدىڭ قالجىڭىن شىن كورىپ قالعاننان ساۋمىسىز دەپ الپامساداي ادامنىڭ اڭعالدىعىنا ودان ارى ءماز بولادى. ءوزىنىڭ قوپالدىعىنان قالجىڭ تورىنا وڭباستاي تۇسكەنىن ەندى عانا اڭعارعان سەكەڭكەرى شورت بۇرىلدى دا قويقالاڭداپ بارىپ ءوز كابينەتىنىڭ ەسىگىن قايتا اشتى.ءاي، مۇرنىڭنىڭ تۇر بىلاي، ءمۇيىزىڭ قاراعايداي بولعان شىعار، بوسات ورىندى دەگەن سەكەڭنىڭ مىنا قىلىعىن اجۋاعا اينالدىرعانىنا ءماز ماكەڭ سىلقسىلق كۇلىپ ورنىنان تۇرا بەرىپتى.كىسى جۇمساۋ مادەنيەتىسەكەڭنىڭ بويىندا، مىنەزىندە ادامدى ويعا قالدىراتىن جايلار مول بولاتىن.ءبىر جولى سەكەڭنىڭ كابينەتىندە باس قوسۋ بولىپ، جۇرت جينالىپ جاتقان. ەلدىڭ ءبىرازى ورىن بولماي تۇرىپ قالدى. وسىنى بايقاعان سەكەڭ ەسىك جاققا الاڭداپ تۇرعان. شاماسى جۇمسايتىن ادامدى ىزدەگەن ءتۇرى بار. سول ەكى ورتادا قىزمەتكەردىڭ بىرىنە كوزى ءتۇستى دە: اينالايىن، اسقارجان، بايقاشى، اندا كىم بار ەكەن! ەل تۇرىپ قالدى، 45 ورىندىق اكەلە قويسىنشى! دەدى. ءوزىڭ اكەل! دەپ بۇيىرا سويلەمەدى. جاس جىگىتتىڭ جۇرت كوزىنشە ساعىن سىندىرمايىن دەگەندەي، سىپايىلاپ قانا يشارا جاسادى. زەردەلى جانعا مۇنىڭ ءوزى دە ونەگە ەدى.سوۆەرشەننو ۆەرنو! قىسقارت!.بۇكىل وداققا اتى ءماشھۇر عالىمدار تۇركولوگتار جينالعان. ءماسليحاتتى باسقارىپ وتىرعان سەكەڭ كەزەكتى شەشەنگە ءسوز بەرگەن. ول ورىس ءتىلىنىڭ مامانى، ايگىلى ستيليست، پروفەسسور ح.ماحمۋدوۆ بولاتىن. سۋرىلىپ سويلەپ ءسوزدى ۇزاتىڭقىراپ الدى. ەلدىڭ دە، سەكەڭنىڭ دە تاعاتى تاۋسىلا باستادى. حايرەكەڭ وعان قارايتىن ەمەس، قىزىپ العان. ءسوزىنىڭ اراسىندا نە تاك لي، سمەت كەنەسباەۆيچ؟ دەپ قويادى. كەلەسى ءبىر نە تاك لي ءدىڭ ارتىنشا شىدامى شەكتەن شىققان الگىندە عانا شاقشاسىن شاقىلداتىپ ءبىر اتىم ناسىبايدى تاستاپ العان سەكەڭ ورىسشا دا، قازاقشا دا تۇسىنىكتى بولسىن دەگەندەي سوۆەرشەننو ۆەرنو! قىسقارت! دەدى نىعارلانىپ سارت ەتكىزدى. ورىستار قۋاتتاپ وتىر دەسە، قازاقتار سەكەڭنىڭ مىنا تاپقىرلىعىنا ءماز بولىپ كۇلىسىپ الدى.تىرشىلىكتە ارالاسۋى مەن شۇيىركەلەسۋى از بولعانمەن، قازاقتىڭ قالجىڭىن قاستەرلەگەن قاسيەتى مول جاندار ەدىاۋ دەپ تولعاناسىڭ. بۇل ادامداردىڭ بويىندا زامانىنا ىلايىقتى قىلىقتىڭ ءبارى بار ەدى. ولار بىزگە وسىنىسىمەن دە قىمبات، قادىرلى.ماۋلەن بالاقاەۆ ومىرزاق ايتبايۇلىتەكتى اۋلەتتىڭ تاعدىرىاستانا مەن باياناۋىل اراسىندا |
خىتاي دائىرىلىرى ئۇيغۇرلارنىڭ شېكەر سېتىۋېلىشىغا چەكلىمە قويغانمەلۇم دۇكاننىڭ ئىشىكىگە چاپلانغان، شېكەر سېتىۋېلىش چەكلىمىسى ھەققىدىكى ئۇقتۇرۇشى. ئۈرۈمچى.خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ يېقىنقى ئىككى يىلدىن بۇيان پەقەت ئۇيغۇرلارغا قارىتا چىقارغان بەزى كۈندىلىك ئىستېمال بۇيۇملارنى سېتىۋېلىش جەھەتلەردىكى چەكلىمىلىرىنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشىغا ئېغىر قۇلايسىزلىقلارنى پەيدا قىلىۋاتقانلىقى مەلۇم.يېقىندا رادىيومىزغا ئۆزىنىڭ بۇلتۇر ئۇيغۇر ئېلىدىن چەتئەلگە چىققانلىقىنى بىلدۈرگەن بىرىنىڭ ئۇچۇر يەتكۈزۈشىچە، دائىرىلەرنىڭ 2017يىلىنىڭ باشلىرىدىن بۇيان قاتتىق ئىجرا قىلىپ كېلىۋاتقان شېكەر سېتىۋېلىشنى باشقۇرۇش بەلگىلىمىسى نىڭ ئۇلارنىڭ ئۈرۈمچىدە بۇنىڭدىن 10 يىللار ئىلگىرى ئاچقان مىللىيچە تاتلىقتۇرۇم دۇكىنىنىڭ تاقىلىپ قېلىشىغا سەۋەب بولغانلىقى مەلۇم.ئائىلە ئەزالىرى بىلەن ئالاقىسى ئۈزۈلگىنىگە يېرىم يىلدىن ئاشقان بولسىمۇ، ئەمما ئۇلارنىڭ بىخەتەرلىكى ئۈچۈن ئۆزى ۋە ئائىلە ئەزالىرىنىڭ نامشەرىپىنى ئاشكارىلاشنى خالىمىغان مەزكۇر ئۇچۇر بەرگۈچىنىڭ ئېيتىشىغا قارىغاندا، ئادەتتىكى ئىستېمالچىلار دۇكانلاردىن ئاق شېكەر سېتىۋېلىش ئۈچۈن كىملىكىنى كۆرسىتىشى ۋە شېكەرنى نېمىگە ئىشلىتىلىدىغانلىقى ھەققىدىكى ئىلتىماسىغا ساقچى پونكىتىنىڭ تامغىسى بېسىلغان ئىجازەتنامىسى قاتارلىق ھۆججەتلەرنى ھازىرلىشى كېرەك ئىكەن. ئەگەر ئائىلىسىدە بىرەرى لاگېرغا كىرگەنلەر ياكى كىملىكىگە قارا چېكىت ئۇرۇلغانلار بولۇپ قالسا، ئۇلارغا بىردەك شېكەر سېتىپ بېرىلمەيدىكەن.دائىرىلەر بۇ ھەقتە پارچە ۋە توپ سېتىش بازارلىرىغا 2016يىلىنىڭ ئاخىرلىرىدا مەخسۇس ئۇقتۇرۇش چۈشۈرۈپ، بۇ خىل چەكلىمىنى قەتئىي ئىجرا قىلىش ۋە بۇنىڭ دۆلەت بىخەتەرلىكى ۋە مۇقىملىق ۋەزىيىتى بىلەن بىۋاسىتە مۇناسىۋەتلىك چەكلىمە ئىكەنلىكىنى تەكىتلىگەن ئىكەن.بەزى ئىجتىمائىي ئالاقە ۋاسىتىلىرىدىكى بۇ ھەقتىكى ئىنكاسلارغا قارىغاندا، دائىرىلەرنىڭ شېكەر سېتىۋېلىشقا بۇ قەدەر قاتتىق چەكلىمە قويۇشى ئىستېمالچىلارنىڭ شېكەردىن پايدىلىنىپ خىمىيەلىك بومبا ياكى پارتلاتقۇچ بومبا ياساش ئېھتىماللىقنى كۆزدە تۇتقان بولۇشى مۇمكىن ئىكەن.خىتايدا چىقىدىغان بەزى ئاممىۋى تورلاردىكى خىتاي تور كېزەرلىرىنىڭ قىسمەن ئىنكاسلىرىدىنمۇ ئۇيغۇر ئېلىدا ئىستېمالچىلارنىڭ شېكەر سېتىۋېلىشىغا قويۇلغان چەكلىمىنىڭ ھەيرانلىق ۋە غۇلغۇلا قوزغىغانلىقى تىلغا ئېلىنغان.بىز بۇ ھەقتە ئېنىق مەلۇمات ئېلىش ئۈچۈن ئۈرۈمچىدىكى تەييار يېمەكلىكلەر توپ تارقىتىش بازىرىنىڭ شېكەرنى توپ ۋە پارچە سېتىش دۇكانلىرى بىلەن ئالاقىلەشتۇق. بىر خىتاي دۇكاندار سوئاللىرىمىزغا مۇنداق جاۋاب بەردى: دۇكىنىڭىزدا ئاق شېكەر سېتىلامدۇ؟ شۇنداق، شېكەر بار. شېكەر سېلىۋېلىش ئۈچۈن ھازىرمۇ كىملىك ۋە ساقچىنىڭ تونۇشتۇرۇشى كېرەكمۇ؟شۇنداق، كىملىك ۋە ئىسپات خېتى بولۇشى شەرت. قانچىلىك سېتىۋېلىشقا بولىدۇ؟ سېتىۋاتقىنىمىز ھەممىسى پارچە شېكەر، ھەممىسى پارچەپارچە قىلىنىپ خالتىغا قاچىلانغان. بىرىنىڭ ئىچىدە بىر قانچە يۈز گرام شېكەر بار. باھاسى 56 يۈەن ياكى 78 يۈەن ئەتراپىدا. ئىشقىلىپ، مەن توپ ساتقانلارنى كۆرمىدىم. ئەگەردە مەھەللە كومىتېتىنىڭ رۇخسىتى بار بولسا قانداقكىن؟ دائىرىلەرنىڭ شېكەر سېتىۋېلىشقا چەكلىمە قويۇشنىڭ سەۋەبى نىمىدۇر؟ ئۇنى مەنمۇ بىلمىدىم. شېكەر دېگەن كۈندىلىك يېمەكلىك، ئىستېمالدا مۇھىم نەرسە. ئۇنى چەكلىسە جىق قۇلايسىزلىق بولىدۇ. ھەتتا كۈندە تاماقتا قورۇمىلارغىمۇ شېكەر ئىشلىتىلىدىغان تۇرسا، مەنمۇ چۈشەنمىدىم.بىز ئۈرۈمچى تەڭرىتاغ رايونلۇق جامائەت خەۋپسىزلىك ئىشخانىسىغا تېلېفون قىلىپ، شېكەر سېتىۋېلىش چەكلىمىسى چىقىرىلىشنىڭ سەۋەبى ۋە بۇ چەكلىمىنىڭ قاچانغىچە ئىجرا قىلىنىدىغانلىقىنى سورىغان بولساقمۇ، تېلېفوننى ئالغان خادىم جاۋاب بېرىشنى قوپاللىق بىلەن رەت قىلدى.شىنجاڭ ئۇچۇر تورى، بازار تورى قاتارلىق تورلاردىكى ئۇچۇرلارغا قارىغاندا، شېكەرگە ئەڭ زور ئېھتىياجلىق بولغان يېمەكئىچمەك كەسىپلىرىدىن مىللىيچە تاتلىقتۇرۇم دۇكانلىرى نامىدا تىزىمغا ئېلىنغان دۇكانلاردىن ئۈرۈمچىدە 942 سى، غۇلجىدا 175، كورلىدا 136، سانجىدا 116، ئاقسۇدا 114، قەشقەر ۋە قىزىلسۇدا جەمئىي 110 دۇكان بار ئىكەن. توردا بۇ دۇكانلارنىڭ بەزىلىرىنىڭ تېلېفون نومۇرلىرى كىرگۈزۈلمىگەن، بەزىلىرىگە بولسا تاقالدى دەپ يېزىپ قويۇلغان. قەشقەردىكى تاتلىقتۇرۇم دۇكانلىرىدىن پەقەت غەربچە تورت دۇكىنىغا تېلېفون ئۇلاندى.دۇكاندار بۇ تورت دۇكىنىنىڭ كۈندە كەچ سائەت 10 دا تاقىلىدىغانلىقىنى بىلدۈردى. ئۇنىڭدىن شېكەر سېتىۋېلىش مىقدارىغا چەكلىمە قويۇلغاندىن كېيىن دۇكىنىغا تەسىرى بولغانبولمىغانلىقىنى سورىغىنىمىزدا ئۇ ھەيرانلىق بىلەن، نەدە چەكلەيدۇ، شېكەرنى سېتىۋاتمامدۇ، مەن ھېچقاچان شېكەر سېتىۋېلىشتا چەكلىمىگە ئۇچراپ باقمىدىم دەپ جاۋاب بەردى.بۇ خىتاي دۇكاندارنىڭ بايانى بىزگە خىتاي خېرىدارلارنىڭ شېكەر سېتىۋېلىشىدا ھېچقانداق چەكلىمىگە ئۇچرىمايدىغانلىقىنى ئاشكارىلاپ بەردى. يەنە بىر تەرەپتىن خىتاي دائىرىلىرىنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدا يولغا قويغان شېكەر سېتىۋېلىش چەكلىمىسى پەقەتلا ئۇيغۇرلارغا قاراتمىلىق ۋە كەمسىتىش خاراكتېرلىك يۈرگۈزۈلۈۋاتقانلىقى مەلۇم بولماقتا.شېكەر يېمەكئىچمەك تۇرلىرىدىكى ئاچقۇچلۇق تەركىب بولۇپ ھېسابلىنىدۇ، بۇنىڭ شېكەرنى خۇرۇچ قىلىدىغان ئۇيغۇر يېمەكئىچمەك كارخانىلىرىغا ۋە يەككە ئىگىلىكىگە يەنە قانداق تەسىرلەرنى ئېلىپ كېلىۋاتقانلىقى ھازىرچە ئېنىق ئەمەس. بىز بۇ ھەقتە داۋاملىق ئۇچۇر ئىگىلەشكە تىرىشىمىز.ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەت شىنجاڭ ھۆججەتلىرى نى ئاقلاپ بايانات ئېلان قىلغانخىتاينىڭ ئۇيغۇر رايونىدا يېڭى بىر نۆۋەتلىك سىياسىي دولقۇن قوزغىغانلىقى مەلۇم بولماقتائۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدىكى ئەدلىيە تارماقلىرى يىغىن ئېچىپ، بىر قاتار ئورۇنلاشتۇرۇشلارنى ئېلىپ بارغانئۇيغۇر ئېلىدە شى جىنپىڭنىڭ مۇھىم سۆزىنى ئۆگىنىش تېمىسىدىكى يېڭى بىر نۆۋەتلىك سىياسىي دولقۇن كۆتۈرۈلگەنبۇندىن كېيىنكى سىياسىي باستۇرۇشنىڭ تېخىمۇ يۇقىرى سەۋىيەگە كۆتۈرۈلۈشىدىن بېشارەت بېرىلمەكتەبىر نەپەر خىتاي پۇقراسىنىڭ خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر دىيارىدىكى باستۇرۇش سىياسىتىگە بولغان ئەندىشىسى 2ئۇيغۇر دىيارىدا تۇغۇلغان بىر خىتاينىڭ خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ رايوندىكى باستۇرۇش سىياسىتىدىن ئەندىشىسى |
اعا باۋىرلار قول ۇستاسىپ، شينجياڭ حيكاياسىن جاقسى اڭگىمەلەدىحالىق تورابىجاڭا حابارلارقورعاستىڭ ازىق تۇلىك ونىمدەرى ورتا ازيادا ءوتىمدى بولدى 2021 جىلعى يارلۇڭ مادەنيەت ساياحات مەرەكەسى شيزاڭنىڭ شاننان قالاسىندا باستالدى اعا باۋىرلار قول ۇستاسىپ، شينجياڭ حيكاياسىن جاقسى اڭگىمەلەدى الدىڭعى 8 ايدا شينجياڭ ورنالاستىرعان توتە تۇسكەن قارجى 100 ميلليارد يۋاننان استى مەملەكەتتىك ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايىلىم مەكەمەسى ورمان شارۋاشىلىعى ونەركاسىبىن جوبالاۋ مەكەمەسى پارتكومىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، مەكەمە باستىعى جوۋ يان تەكسەرۋگە الىندى قاتاڭ نارازىلىق ءبىلدىردى! مامەتروزى ساپار: پارتياعا ادالدىعىن ارەكەتىمەن بەينەلەدى ۇيعۇر ەرەكشە سوتىندا تەك وسەك اياڭ عانا بار، شىندىق جوق قىستاقتاعى تۇستەن كەيىنگى ارەدىك شاي ىلە وبلىسى: نازاردى بۇقارا كوڭىل ءبولىپ وتىرعان ىستەرگە شوعىرلاندىرىپ، حالىق تۇرمىسىنداعى قيىن ماسەلەلەردى شەشتى الدىڭعى 8 ايدا رايونىمىز ورنالاستىرعان توتە كەلگەن قارجى 100 ميلليارد يۋاننان استى بارىنشا قۇلشىنىپ، بۇقاراعا قىزمەت وتەيمىز كۇشار قالاسى يۇڭكۋ ىنتىماق قىستاعى: جۇرتتىڭ ءبارى ىنتىماقتى دارىپتەدى، بارلىق ىستە ىنتىماقتى كوزدەدى جاڭا دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرىپ، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى جاڭا قوزعاۋشى قۋاتتاردى جەتىلدىرىپ، ساياحات ارقىلى شينجياڭدى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك ەكولوگيانى قورعاۋعا تولىقتاما تولەم بەرۋ ءتۇزىمى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ كەرەك شي جينپيڭ پورتۋگاليانىڭ زۇڭتۇڭى دە سوزاعا كوڭىل ايتۋ تەلەگرامماسىن جولدادى تيانشاندى مەيىر شاپاعاتقا بولەۋ . سۇيىسپەنشىلىكتە شەت شەكارا بولمايدى بۇكىل ەلىمىز بويىنشا قوعامدىق ۇيىمداردىڭ شينجياڭعا كومەكتەسۋ ارەكەتى باستالدى جاۋ ليجيان ا ق ش ينفورماتسيا ۇرلاۋدىڭ دۇنيە جۇزىلىك اعا جۇلدەگەرى دەدى موڭعۇليادا تۇڭعىش رەت جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىمەن جۇعىمدالعان حايۋانات بايقالدى الدىڭعى 8 ايدا شينجياڭ تاراتقان حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ، شارۋالارعا تيىمدىلىك جاساۋ قازىنالىق قوسىمشا قاراجات 22 ميلليارد يۋاننان استى2021.09.14 15:34 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى8 ايدىڭ سوڭىندا شينجياڭدا جەمىس جيدەكتەردىڭ حوش ءيىسى اڭقىدى، ءدامدى تاعامداردى تانىستىراتىن جۇرگىزۋشى ءماۋلانجان تۇرسۇن تۇرپاندا ەڭ جاڭا بەينە كەسكىنىن جاساۋدا، سۇڭ كاي قاسىندا تۇرىپ كەسكىن تۇسىرۋگە جانە جوبالاۋعا جاۋاپتى بولۋدا.27 جاستاعى ءماۋلانجان قاشقاردىڭ ءتول تۋماسى. قازىر ول فوتوشى سۇڭ كايمەن بىرگە ارناۋلى بەينە كەسكىن ءتۇسىرىپ، شينجياڭنىڭ ءدامدى تاعامدارىن، كوركەم كورىنىستەرىن كوپپەن ورتاقتاسۋدا. قازىر ءماۋلانجاننىڭ ينتەرنەت جەلىسىندەگى جانكۇيەرى 700 مىڭنان استى. ءماۋلانجان بارىنەن دە سۇڭ كاي سياقتى جاقسى اعايىنمەن تانىسقاندىعىنا ءتىپتى دە قۋاناتىندىعىن ۇنەمى ايتادى.ءماۋلانجان مەن سۇڭ كاي 90 جىلداردىڭ تۇلەكتەرى. ەكەۋى دە فوتو ءتۇسىرۋدى جانە ءدامدى تاعامداردى ۇناتادى. 4 جىلدىڭ الدىنداعى ءبىر باس قوسۋدا سۇڭ كاي ماۋلانجانمەن تانىسادى، ەكەۋى ءبىر كورگەننەن كونە تانىستاي بولىپ كەتەدى، سۇڭ كاي بۇرىنعى قىزمەتىنەن قول ءۇزىپ، ءماۋلانجاننىڭ سەرىكتەستىگىنە كەلەدى.العاش كاسىپ اشقاندا تۋىندىلارىنىڭ دەڭگەيىن قالاي تۇراقتاندىرۋ جونىندە كوپ كەڭەسكەن ەكەۋى سوڭىندا شينجياڭ ەرەكشەلىگىنە ۋاكىلدىك ەتەتىن ءارى تارالىمى كەڭ ءدامدى تاعامداردى تۇسىرۋدەن باستاپ كىرىسۋدى تاڭدايدى. اپپارات كوزى ارقىلى شينجياڭنىڭ وڭ ەنەرگياسىن تاراتۋ ءبىزدىڭ ورتاق مۇراتىمىز جانە نىسانامىز. كەيبىر حيكايالاردى كەسكىنگە ءتۇسىرۋ ارقىلى شينجياڭنىڭ سالت ساناسىن جانە حالىقتىق عۇرىپ ادەت مادەنيەتىن ەستەلىككە الامىز جانە كادەگە جاراتامىز. ءماۋلانجان ءدامدى تاعامدار ارقىلى ءبىر ءبىرىنىڭ تۇرمىسىن ءتۇسىنۋدىڭ ءوزى ءبىر ءتۇرلى توعىسۋ دەپ قارايدى.سۇڭ كاي ءماۋلانجاننان ءبىر جاس ۇلكەن، مىنەزى نەداۋىر سالماقتى، ءوزى كەي نازىك تۇستاردى قالت جىبەرمەي يگەرۋگە شەبەر جان، سوڭىنان ماۋلانجانمەن كەڭەسىپ، پىكىر اۋىستىرىپ، بىرلەسىپ، كوڭىل تولارلىقتاي تۋىندىلاردى جاساپ شىعادى.مەنىڭ قازىرگىدەي ناتيجە جاراتۋىمدا سۇڭ كايدىڭ كوپ ەڭبەگى بار، ول قىزمەت بارىسىندا وي ءتۇيۋ، العاشقى نۇسقانى قۇراستىرۋ، جاساۋ سياقتىلارعا وتە كوپ وي جۇگىرتەدى. قارقىندى تەزدەتۋ ءۇشىن، ۇنەمى ءتۇن ورتاسىنا دەيىن جالعاستى قىزمەت ىستەسە دە، ەشقاشان كەيىمەيدى. ءماۋلانجان تىلشىگە قىزمەت بارىسىندا ولاردىڭ ىشتەي ۇعىنىپ قاتتى سايكەسەتىندىگىن، ءبىر كوزقاراسىنان، ءبىر ارەكەتىنەن اق ءبىر ءبىرىنىڭ نە ىستەمەكشى بولعاندىعىن ۇعىنىپ تۇراتىندىعىن ايتتى.ءماۋلانجاننىڭ ىقىلاسى ماڭايىنداعى ادامداردى بىردەن باۋراپ الا قويادى. مەن مۇنى تەرەڭ سەزىنگەنمىن. سۇڭ كاي بىلاي دەدى: مەن بۇرىن قۇرت جەمەيتىنمىن، قۇرت سىندى ءدامدى تاعامنان ماعان اۋىز تيگىزۋ ءۇشىن، ءماۋلانجان ونىڭ جاسالۋ تەحنيكاسىن مەنىڭ الدىمدا قۇرت جەي وتىرىپ بايانداپ، كەرەمەت ءدامىن تىلمەن سۋرەتتەپ، ءسۇت ءونىمىنىڭ ازىقتىق قۋاتىن تانىستىردى. ءماۋلانجاننىڭ قۇنىعىپ جەپ وتىرعانىن كورگەندە، مەن دە ەرىكسىزدەن قۇرتتى اۋزىما سالىپ جىبەردىم، كەيىن كەلە قۇرتتى جاقسى كورىپ كەتتىم.ءوزارا ءتۇسىنۋ، ءوزارا كومەكتەسۋ، ءوزارا سەلبەسۋ بارىسىندا ءماۋلانجان مەن سۇڭ كاي ءبىر تۋعان اعا باۋىرداي بولىپ كەتتى. كەيدە ولار ىشكى وڭىرلەردەگى وزگە قالالارعا بارىپ كەسكىن تۇسىرەدى، تەڭىز ونىمدەرىن، حوگو جەپ، كورىنىس وڭىرلەرىن ارالايدى. كۇندەر وتە كەلە ارالارىندا ءبىر بىرىنەن ايرىلماستاي تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىك ورنادى.قازىر ءدامدى تاعامداردى سۇراستىرۋ، كەسكىنگە ءتۇسىرۋ ءماۋلانجان مەن سۇڭ كايدىڭ تۇرمىسىنىڭ ماڭىزدى ءبىر بولىگىنە اينالدى. ولار وسىنداي فورمامەن شينجياڭ حيكاياسىن ويداعىداي اڭگىمەلەپ، ۇلتتار اراسىنداعى دوستىقتى كەڭ تاراتا بەرمەك.الدىڭعى 8 ايدا شينجياڭ ورنالاستىرعان تومامەتروزى ساپار: پارتياعا ادالدىعىن ارەۇيعۇر ەرەكشە سوتىندا تەك وسەك اياڭ الدىڭعى 8 ايدا رايونىمىز ورنالاستىرعان |
خىتاي دائىرىلىرى ئۇيغۇر ئېلىگە كېلىدىغان يۇقىرى سۈرەتلىك تۆمۈريولنى سىناشقا باشلىغان ئۇيغۇرخىتاي دائىرىلىرى ئۇيغۇر ئېلىگە كېلىدىغان يۇقىرى سۈرەتلىك تۆمۈريولنى سىناشقا باشلىغانخىتاي دائىرىلىرى ئۇيغۇر ئېلىگە كېلىدىغان يۇقىرى سۈرەتلىك تۆمۈريولنى ياساشقا ۋە پويىزلارنى سىناشقا باشلىغان.خەۋەرلەرگە قارىغاندا، 27 مىليارد دوللارلىق بۇ يۇقىرى سۈرەتلىك تۆمۈريول لىنىيەسى خىتاينىڭ لەنجۇ شەھىرىدىن باشلىنىپ، ئۈرۈمچىگە تۇتاشتۇرۇلىدىكەن.نۆۋەتتە خىتاي دائىرىلىرى مەزكۇر تۆمۈريول لىنىيەسىدە سىناق ئېلىپ بېرىۋاتقان بولۇپ، پويىزنىڭ سائەتلىك سۈرىتى 217 كىلومېتىرغا يېتىدىكەن.مۇتەخەسسىسلەرنىڭ قارىشىچە، مەزكۇر تۆمۈريول لىنىيەسى خىتاينىڭ ئۇيغۇر ئېلىنى ئىلگىرىلەپ كونترول قىلىش ۋە شۇ ئارقىلىق مەركىزىي ئاسىياغا كېڭىيىش قەستىنى ئاشكارىلايدىكەن.ۋاشىنگتون پوچتىسى گېزىتىدە ئاۋسترالىيە مېلبۇرن ئۇنىۋېرسىتېتى لېكتورى جەيمىس لېيبولدنىڭ ئېيتقانلىرىدىن نەقىل قىلىشىچە، ئامېرىكا ئارمىيەسىنىڭ ئافغانىستاندىن چېكىنىشىگە ئەگىشىپ، خىتاي مەركىزىي ئاسىياغا يۈزلىنىشكە باشلىغان.خەۋەرلەرگە قارىغاندا، خىتاي ئۇيغۇر ئېلىگە تۇتاشتۇرىدىغان مەزكۇر تۇنجى يۇقىرىقى سۈرەتلىك تۆمۈريول لىنىيەسى بۇ يىلنىڭ ئاخىرىدا رەسمىي ئىشقا كىرىشتۈرۈلۈپ يولۇچى توشۇشنى باشلايدىكەن.خىتاي دائىرىلىرى ئىلگىرى تاق لىنىيەلىك تۆمۈريولنى 90 يىللاردا قوش لىنىيەلىك قىلىپ ئۆزگەرتكەن ۋە ئۇيغۇر ئېلىدىن چىققان خام ئەشيالارنى توشۇش قەدىمى تىزلىتىش بىلەن بىرگە خىتاي كۆچمەنلىرىنى ئۇيغۇر ئېلىگە يۆتكەش سۈرىتىنى ئاشۇرغان ئىدى.بۇ نۆۋەتلىك يۇقىرى سۈرەتلىك تۆمۈريول لىنىيەسىنىڭ يەنە نېمە مەقسەتلەرنى كۆزلىگەنلىكى نامەلۇم.ئۇيغۇرلار دىيارىدىكى غايەت زور ھۇل مۇئەسسەسە قۇرۇلۇشى دىققەت قوزغىماقتادائىرىلەر تۇرپان بىلەن كورلىنى بىۋاسىتە تۇتاشتۇرىدىغان 2 تۆمۈريول لىنىيىسىدىكى مۇھىم تۇنېل قۇرۇلۇشىنى تاماملىغان |
بالىلار ئازادە ۋە ساغلام ئۆسۈپ يېتىلىش بوشلۇقىغا موھتاج20171008 19:54:11 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىھەممە ئاتا ئانا ئۆز بالىسىنىڭ ياراملىق بولۇشىنىلا ئويلايدۇ. بىراق، ئەقلىي قابىلىيەت، تەربىيەلىنىش ۋە مۇھىتنىڭ ئوخشىماسلىقى بالىلارنىڭ ئۆسۈپ يېتىلىشىدە مەلۇم پەرقلەرنى پەيدا قىلىدۇ، بۇ ھال نۇرغۇن ئاتا ئانىغا باش قېتىنچىلىقى ئېلىپ كەلمەكتە. ئەمەلىيەتتە، ھەر قانداق بالا ھامان بىر تەرەپتە نەتىجە قازىنىدۇ. ئەمما بەزى ئاتا ئانىلار ھەمىشە بالىلىرىغا زىيادە كۆيۈنۈپ، ئۇلارنى ئۆزىنىڭ خاھىشى بويىچە تەربىيەلەشكە ئادەتلىنىپ كەتكەن. لېكىن، قېلىپلاشقان رامكا ، زىيادە كۆيۈمچانلىق ئەمەلىيەتتە بالىلارغا زىيانكەشلىك قىلغانلىقتۇر.ئادەتتە مۇنداق ئەھۋاللارغا دائىم يولۇقۇپ تۇرىمىز: ئايىغى چىققان بالىلار تەمتىلەپ مېڭىپ يىقىلىپ چۈشكەندە بەزى ئاتا ئانىلار يۈگۈرۈپ بېرىپ بالىسىنى يۆلەپ تۇرغۇزىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بۇ بالىلاردا بارا بارا تايىنىۋېلىش پىسخىكىسى شەكىللىنىپ قالىدۇ. بىر قىسىم ئائىلە باشلىقلىرى بالىسى تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپكە چىقسىمۇ يەنىلا مەكتەپكە ئۆزى ئاپىرىپ ئەكېلىدۇ. تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپكە ئۆرلەپ ئوقۇش ئىمتىھانىدا ياكى ئالىي مەكتەپ ئىمتىھانىدا بولسۇن ئىمتىھان باشلانغاندىن تارتىپ تاكى ئاخىرلاشقىچە بالىلىرى بىلەن بىللە بولىدۇ. بۇنىڭغا ئۆگىنىپ قالغان بالىلاردا قانداقمۇ مۇستەقىل تەپەككۇر قىلىش، مۇستەقىل پىكىر قىلىش ئىقتىدارى يېتىلسۇن؟بالىلارنىڭ ھەممە ئىشلىرىغا چات كىرىۋېلىش، زىيادە كۆيۈنۈش ئەمەلىيەتتە بالىلارغا زىيانكەشلىك قىلغانلىقتۇر. شۇڭا بالىلارغا ئازادە ۋە ساغلام يېتىلىش بوشلۇقى قالدۇرۇشىمىز ۋە ئاكتىپ شارائىت يارىتىپ بېرىشىمىز كېرەك، ئۇلار مانا شۇ بوشلۇقتا ئەركىن ئازادە چوڭ بولسۇن! |
قالي سارسەنباي اقشامعا نەگە بايلانىپ قالدى؟ . . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 17:40 20200518 : :.قالي سارسەنباي اقشامعا نەگە بايلانىپ قالدى؟ .قالي سارسەنباي اقشامعا نەگە بايلانىپ قالدى؟قازاق ادەبيەتىنىڭ وتكەن اپتاداعى سانىندا الماتى اقشامى گازەتىنىڭ باس رەداكتورى قالي سارسەنبايدىڭ ساعىنتاەۆ نەگە جازۋشىلار وداعىنا باردى؟ دەگەن تاقىرىپپەن كولدەي ماقالاسى جاريالاندى. گازەتتىڭ ءبىر جارىم بەتىنە جايىلىپ كەتكەن ماقالا كەشە بولعان وقيعانىڭ شۇعىل رەپورتاجى ەمەس، اۆتور الماتى اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆتىڭ بىلتىر كۇزدە جازۋشىلارمەن كەزدەسكەنىن ەسكە الىپ، سونى اسا ءبىر تەكتىلىككە بالايدى، ونىڭ رۋحاني تۇلعاعا اينالعانىن تولعانىسپەن باياندايدى. اۆتوردىڭ جازۋىنشا، ساعىنتاەۆ قالاعا اكىم بولىپ كەلگەلى جازۋشىلار وداعىنا قاراستى قازاق ادەبيەتى، جۇلدىز، پروستور باسىلىمدارىنىڭ قارجى جاعدايى جاقسارىپ، جازۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق الەۋەتى كۇشەيىپ كەتىپتى، وداقتىڭ عيماراتىن كۇردەلى جوندەۋگە 250 ملن. تەڭگە بولىنەدى ەكەن، ت.ب.س.س. اۆتور مۇنىڭ ءبارىن جالعىز ساعىنتاەۆتىڭ شاپاعاتىنداي ساناپ، ونى تاسىرتا ماقتاي جونەلەدى.بىلتىر تاعايىندالعان الماتى اكىمىنىڭ جازۋشىلار وداعىنا كوڭىل ءبولىپ، جازۋشىلاردى قولداپقولپاشتاپ جاتقانى راس شىعار. وندا ءبىزدىڭ شارۋامىز جوق. بۇل ماقالا جۋرناليستيكاداعى ەتيكەت ماسەلەسىنە قاتىستى قوزعالادى، الماتى اقشامىنىڭ باس رەداكتورى ءوزىنىڭ گازەتىنە ەمەس، ايدالاداعى قازاق ادەبيەتىنە ارناپ ماقالا جازعانى قاي ساسقانى؟، اكىمقارالاردى ماقتاپ ودا جازاتىن جاعىمپاز جازعىشتار جازۋشىلار وداعىنىڭ اپپاراتىندا قالماعان با؟، سىرت كوزگە سالماقتى كورىنەتىن قالي سارسەنبايدىڭ وسىنداي ماقالا جازاتىنداي باسىنا قانداي كۇن تۋدى؟ دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەيدى. ماسەلەنىڭ ءمانى تۇسىنىكتى بولۋ ءۇشىن قازاقى جۋرناليستيكاداعى ءبىر كەلەڭسىز وقيعانى ەسكە الا كەتەيىك. مەملەكەت بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرىلاتىن اقپارات قۇرالدارىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن ءتۇرلى وزگەرىستەر جاساپ تۇرادى. بىلتىر بىرنەشە گازەتجۋرنالى بار قازاق گازەتتەرى جشسنە جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان باسىلىمداردىڭ باسىن بىرىكتىرىپ كەلگەن جاس وركەن ءجشسىن قوستى. ءبىرىنشى ءجشسنىڭ ديرەكتورى ءشامشيدين پاتتەەۆ، ەكىنشىسىنىڭ ديرەكتورى جۇسىپبەك قورعاسبەك ەدى. ۇكىمەت قاۋلىسىن قاپەرگە العان اقپارات مينيسترلىگىنىڭ شەشىمى بويىنشا، جاس وركەن قازاق گازەتتەرىنە قوسىلدى، بىرىككەن جشس ديرەكتورى بولىپ ش.پاتتەەۆ تاعايىندالدى دا، ج.قورعاسبەك ونىڭ ورىنباسارى قىزمەتىن اتقارۋى ءتيىس بولاتىن. مىنە، وسى جەردەن بۇلىك شىقتى. ءومىرىنىڭ باسىم بولىگىن باستىق بولىپ وتكىزگەن ج.قورعاسبەكتىڭ پاتشا كوڭىلى ش.پاتتەەۆتىڭ قاراماعىندا جۇمىس ىستەۋگە جىبەرمەدى. ءبىر شاڭىراق ىشىندەگى اسىرە امبيتسيادان تۋىنداعان داۋدى شەشۋگە بىلدەي اقپارات ءمينيسترى ارالاسۋعا ءماجبۇر بولدى، ول جۇسىپبەك قورعاسبەكتى قولىنان جەتەكتەپ اپارىپ ەگەمەن قازاقستاننىڭ الماتىداعى تىلشىلەر قوسىنىنا باستىق قىلىپ تاعايىنداپ، ونىڭ امبيتسياسىن ازەر دەگەندە قاناعاتتاندىرعان.جاس شاماسى جاعىنان پاتتەەۆ، قورعاسبەك سەكىلدى ماڭگى باسشىلارمەن قابيلاس قالي سارسەنبايدىڭ باسىنداعى جاعداي دا وسىنداي. ول الماتى اقشامىنا بايلانىپ قالعانداي، 2005 جىلدان بەرى سوندا باستىق بولىپ تاپجىلماي وتىر. مۇندا گاپ بار: الماتى اكىمدىگىنە قارايتىن الماتى اقشامى مەن ۆەچەرني الماتى رەداكتسيالارى ءبىر عيماراتتى جايلاعانىمەن، ەكى گازەتتىڭ ەنشىسى بولەك. الماتى قالاسىنا ساعىنتاەۆ اكىم بولىپ تاعايىندالعان سوڭ، اكىمدىككە قارايتىن جشسلەردىڭ اقپاراتتاندىرۋ سالاسىنداعى تيىمدىلىگىن ارتىرۋ ءۇشىن ەكى گازەتتىڭ شارۋاشىلىق باسقارۋ جۇيەسىن قوسۋ جونىندە شەشىم شىقتى. سول شەشىمىگە سايكەس، الماتى اقشامى مەن ۆەچەرني الماتى بىرىكتىرىلىپ، وعان تولەمىس قۇلمۇحامەدوۆ ديرەكتور ەتىپ تاعايىندالعان. اكىمدىك شەشىمىنە بوي ۇسىنعان ۆەچەرني الماتى گازەتىنىڭ باسشىسى ە.گريۋنبەرگ باس رەداكتور قىزمەتىنە مىسە تۇتىپ، بۇلدانباياق جۇمىسىن جاساپ تىنىش وتىر. ال 15 جىلدان بەرى ءوز بىلۋىنشە بيلەپتوستەپ جامان قالىپقا تۇسكەن قالي سارسەنباي اكىمدىكتىڭ گازەتتەردى ىڭعايلاستىرۋ ءارى تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا جاساپ جاتقان شارۋاسىنا كەدەرگى جاساپ باعۋدا.ەكى اپتا بۇرىن رەسپۋبليكالىق جاس الاش گازەتىندە جاريالانعان باباقۇماروۆ بابىن تاپپادى ما؟ الماتىدا يدەولوگيانىڭ ءيى قانباي تۇر اتتى ماقالا سونىڭ دالەلى. ماقالا اۆتورى توقتار جاقاش ماسەلەدەگى باستى گاپ قالي سارسەنبايدىڭ اسىرە امبيتسياسىنىڭ كەسىرى ەكەنىن ەسكەرمەي، بارلىق كىنانى الماتى اكىمىنىڭ يدەولوگيا ماسەلەسىمەن شۇعىلداناتىن ورىنباسارى ەرجان باباقۇماروۆقا ءۇيىپ توكتى. ول قالي سارسەنبايدىڭ جەكە مۇددەسىن كۇيتتەپ ءسوز قوزعادى: بۇل ەكى گازەتتى قوسۋ رەد. قازاق تىلىندە شىعاتىن الماتى اقشامى گازەتىنە كۇتپەگەن سوققى ەدى. ويتكەنى ءورىستىلدى باسىلىمعا قاراعاندا الماتى اقشامىنىڭ تيراجى مول، تانىمالدىعى باسىم. ال ۆەچەرني الماتى گازەتىنىڭ تيراجى، قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرۋداعى ورنى ءقازاقتىلدى ارىپتەسىنە قاراعاندا اناعۇرلىم سولعىن ەدى. ونىڭ ۇستىنە جاڭادان كەلگەن ديرەكتور شىعارماشىلىق كەستەدەن گورى امىرشىلكوماندالىق ءادىستى قولدايتىنى العاشقى كۇننەناق ءبىلىنىپ تۇر. سونىڭ سالدارىنان قازاق رەداكتسياسى بىرتەبىرتە ورىس رەداكتسياسىنىڭ ىقپالىنا بايلانۋى ابدەن مۇمكىن. سوندىقتان بۇل رەفورماعا الماتى اقشامى رەداكتسياسى ورە تۇرەگەلدى. باس رەداكتور قالي سارسەنباي ەرجان باباقۇماروۆپەن بۇل ماسەلەنى بىرنەشە مارتە تالقىلاپ، قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارىن يلىكتىرە المادى دەپ جازدى.ماقالاداعى الماتى اقشامىنىڭ تيراجى مول، تانىمالدىعى باسىم، ۆەچەرني الماتى... سولعىن دەگەن تۇجىرىمعا نازار اۋدارعان ءجون. ەگەر قالي سارسەنباي 15 جىل قوجالىق جاساپ كەلگەن الماتى اقشامىنىڭ بۋحگالتەرياسىنا اۋديت قارجىنىڭ جۇمسالۋىن تەكسەرۋ جۇرگىزسە، تالاي بىلىقتىڭ بەتى اشىلۋى مۇمكىن. گازەتكە اكىمدىكتەن بولىنگەن قارجىنىڭ ماقساتتىماقساتسىز، ءتيىمدىتيىمسىز جۇمسالعانى سوندا انىقتالادى. سول ءاۋديتتىڭ ناتيجەسى بويىنشا عانا ۆەچەرني الماتى مەن الماتى اقشامى گازەتتەرىنىڭ تيىمدىلىگىن سالىستىرىپ، تورەلىك ايتۋعا بولادى. الدە قالي سارسەنباي ەرتە مە، كەش پە، ايتەۋىر ءبىر بولاتىن ءاۋديتتىڭ الدىن وراعىتىپ استىرتىن بايبالام سالىپ ءجۇر مە؟ونى مازالاپ جۇرگەن قالىڭ وي نە ەكەنىن بىلمەيمىز. بىلەتىنىمىز الماتى اقشامىن 15 جىل باسقارعان ونىڭ ءالى دە گازەتكە جەكەدارا بيلىك جاساپ قالا بەرگىسى كەلەتىندىگى. سول ورىنتاق ءۇشىن سارىسۋلىق جەرلەسى ءاسانالى اشىموۆتەي اقكوڭىل ابىز اقساقالدىڭ بەتىنىڭ سۋىن بەس توككىزىپ تالاي رەت الدىعا سالدى. جاس الاشتاعى ماقالادا قالي سارسەنباي جەكە مۇددەسىن كۇيتتەپ، راحمان الشانوۆتاي قوعام قايراتكەرىن اقشامنىڭ قولامتاسى كۇيىپ تۇرعان بىقسىقينتريگاسىنا يتەرىپ جىبەرگەنى بايقاۋسىزدا اشكەرە بولىپ قالدى. مىنە، ەندى ول الماتى اكىمدىگىنە قاراستى اقپارات قۇرالدارىنا رەفورما جاساۋ جونىندەگى يگى باستامانى ءوزىنىڭ جەكە باس مۇدەسىنىڭ قۇرباندىعىنا شالىپ جىبەرگىسى كەلەتىن قۋلىققا باسىپ وتىر.الدىمەن جاس الاشتا الماتى قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى، يدەولوگيا سالاسىنىڭ بىلگىرى ءارى تاجىريبەلى مەديامەنەدجەر ەرجان باباقۇماروۆتى جاماناتتى قىلدى. ەندى جەرلەستىگىن جاسىرىن بويتۇمار قىلىپ، قالا اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆتى ەرەكشەلەپ تاسىراتا ماقتاي جونەلدى. اقيقاتىندا ساعىنتاەۆ پەن باباقۇماروۆ ءبىر كوماندادا ەمەس پە؟! قالاداعى يدەولوگيا ماسەلەسىن، وعان قالا اۋماعىندا ورىن تەپكەن جازۋشىلار وداعىنىڭ جايكۇيى دە كىرەدى، جالعىز ساعىنتاەۆتىڭ ءىسى دەپ كورسەتۋ جەكە مۇددە اياسىنان شىعا الماي ۇيلەپ قالعان قالي سارسەنبايدىڭ تاعى ءبىر قۋلىعى ەمەس پە؟ ول قازاق ادەبيەتىندەگى كولدەي ماقالاسىمەن اكىم مەن ونىڭ ورىنباسارىنىڭ اراسىنا سىنا قاعىپ جىبەرۋدى كوزدەدى مە؟.. مينيسترلەر مەن اكىمدەر وزدەرىنە سەنىپ تاپسىرعان سالاداعى جۇمىستىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرمايدى، قاجەت كەزدە رەفورما جاسامايدى دەپ سىنعا قالىپ جاتادى. كوبىنەسە ونداي سىندى جازاتىندار جۋرناليستەر. مۇنداي كەزدە جاڭارۋدى، جانداندىرۋدى قاجەت ەتىپ تۇرعان سالانىڭ بەل ورتاسىندا وتىرىپ الىپ رەفورما دوڭگەلەگىنە تاياق تىعىپ، كەدەرگى جاساپ وتىراتىن كەرتارتپالار اتاۋسىز قالادى. ولار وزگەرىسكە، جاڭارۋعا بەيىم ەمەس، جەكە مۇددەسىن قوعام قاجەتىنەن ءارقاشان جوعارى قويادى. قاراپ وتىرساق، الماتى اقشامىنداعى جەكە بيلىكتەن ايىرىلىپ قالعىسى كەلمەي وتىرعان قالي سارسەنبايدىڭ تىرلىگى دە سول ساناتقا جاتادى. مۇنداي ادامدى قالايشا زيالى دەپ ايتامىز؟ گازەت اتاباباسىنان مۇرا بولىپ قالعان دۇنيە بولسا، مەيلى ەكەناۋ. الماتىلىقتار تابىسىنان تولەگەن سالىقپەن قارجىلاندىرىپ وتىرعان باسىلىم قالا حالقىنىڭ ماقساتمۇراتى ءۇشىن قىزمەت ەتۋى كەرەك ەمەس پە؟!ونداي ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن زامان تالابىنا ساي رەفورما جاساپ وتىرۋ كەرەك، ەكى باسىلىمنىڭ رەسۋرسىن ءبىر ورتاعا توپتاستىرسا، الەۋەتى كۇشەيە تۇسەتىنى انىق. ءقازىر اقپارات قۇرالدارى زامان تالابىنا ساي ەلەكتروندى نۇسقانى كۇشەيتىپ جاتىر. ال اتالمىش باسىلىمنىڭ ينتەرنەتتە ورنى جوق، ءتىپتى اتاۋىنا الماتى ءسوزىن جالعاعان باسىلىمداردىڭ بار ەكەنىن جۇرت بىلە بەرمەيدى. ەگەر تەزدەتىپ رەفورما جاساماسا، الماتى اقشامى مەن ۆەچەرني الماتى ءۇشىن جارقىراپ تاڭ اتپايدى، ولار ۋاقىت توقتاپ قالعانداي اقشامىڭىردە قالىپ قويادى. وسى باسى اشىق اقيقاتتى قالي سارسەنباي نەگە مويىنداعىسى كەلمەيدى؟ ول اكىمدىك ساياساتىنا سابوتاج جاساپ قىرسىعىپ قاشانعى وتىرادى؟ الدە وعان قارا كولەڭكەلى ءولارا ۇناي ما؟ايدارى: تۇتىن 18.05.2020 21كەلۋ قاينارى: :...?391180949 |
ساۋان: مەيىربان جاندار ءبىرىنشى شەپتەگى قاتىناس ساقشىلارىنىڭ تىلەگىن ورىندادى ارناۋلى تاقىرىپ باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2ساۋان: مەيىربان جاندار ءبىرىنشى شەپتەگى قاتىناس ساقشىلارىنىڭ تىلەگىن ورىندادىجولدانعان ۋاقىتى : 2020311 17:57:43ءتىلشىمىز يان ۋىنحۋا،ەرىكتى ءتىلشى لياڭ حۇيشيان حابارلايدى. 3ايدىڭ 8كۇنى تۇنىمەن جاۋعان قاردان كەيىن،ساۋان اۋدانىنىڭ اسپانى شايداي اشىلعان. اۋدانداعى ءارقايسى جول تۇيلىسىندە مىندەت وتەپ جاتقان قاتىناس ساقشىلارى مەيىربان جاندار جەتكىزىپ بەرگەن ىستىق پالاۋىن جەپ، كوڭىلى جادىرادى.ىندەتتەن ساقتانۋتىزگىندەۋ ورىستەتىلگەننەن بەرى، ساۋان اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى قاتىناس ساقشى ۇلكەن اترەتىندەگى 140 تان استام قاتىناس ساقشىسى قىزمەت ورىندارىنان تاپجىلماي،ءار كۇنى قالا رايونىنداعى ءارقايسى جول بولەگى مەن جول تۇيىلىسىندە مىندەت وتەدى.مىندەت وتەۋ تۇيىنىندەگى قاتىناس ساقشىلارىنىڭ باسىم كوپ ساندىسى 80جىلدار مەن 90جىلداردىڭ تولدەرى بولىپ 1 ايدىڭ 23كۇننەن باستاپ بارلىعى ۇلكەن اترەتتە مىندەت وتەدى. كەيبىر قىز بالالار قاقاعان سۋىقتا بىرنەشە ساعات بويى تىكەسىنەن تىك تۇرىپ مىندەت اتقارىپ توڭىپ جىلادى.مىندەت وتەۋ ءتۇيىنى كوپ بولعاندىقتان، تاماق جەتكىزۋ بارىسىندا كەي كەزدەرى سۋىپ قالسا،كەي كەزدەرى جابىسىپ قالاتىن ەدى. ءبىر ايدان ارتىق ۋاقىت ۇيگە قايتپاعان قاتىناس ساقشىلارى ءبىر ۋاق بۋى بۇرقىراعان پالاۋ جەگىلەرى كەلەتىن.قوعامداعى مەيىربان جاندار ءبىرىنشى شەپتە كۇرەس جۇرگىزىپ جاتقان قاتىناس ساقشىلارىنىڭ بۇل تىلەگىن بىلگەننەن كەيىن، شينجياڭ حاۋشياڭ شۇنيە جولكوپىر شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى ۋي شياڭفي 20 كيلوگرام كۇرىش،10 كيلوگرام سيىر ەتى،10 كيلوگرام ءسابىز،5 كيلوگرام ازىقتىق ماي جىلۋعا اتاپ؛ساۋان اۋدانى سانداۋحىزى قالاشىعى پارتكومىنىڭ مۇشەسى بي فىڭدۇڭ وتباسىلىق قوناقجايدىڭ قوجايىنى لي ۋانحايمەن تاماق ىستەپ بەرۋ جونىندە كەلىسەدى؛ال،شاۋەشەك جولى الەۋمەتتىك اۋماعى تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى لي يان مەن تومەنگە تۇسكەن كادر لي چۇنميڭ اسپازعا كومەكشى بولادى.سول كۇنى ءدامى ءتىل ۇيرەتىن 30 كىسىلىك پالاۋ اۋدانداعى ءارقايسى مىندەت وتەۋ تۇيىنىنە جەتكىزىلدى.24 جاستاعى قاتىناس ساقشىسى حالمۇرات قاھار: مىنا پالاۋ شەشەمنىڭ ىستەگەنىندەي وتە ءدامدى بولىپتى،ءيىسى مۇرىن جارادى ەكەن دەدى قۋانا. |
ئوغلىڭىزنى خەتنىسىنى قىلدۇرۇشتىكى ئالتۇن مەزگىل تىبابەت تورى بالىلارغا تاماقتىكى 10 پەرھىز كىچىك بالىلارنىڭ شۆلگىيى ئاقسا يېمەكلىلەر بالىلارنىڭ ئەقلى ئىقتىدارىغا قانداق تەسىر كۆرسىتىدۇ بالىلار ماڭقىسىدىن كېسەللىك ئەھۋالىنى بىلگىلى بولىدۇ ئانابالىلار بىلىملىرى بالىلار قان سىيسە قانداق قىلىش كېرەك؟ بالىڭىزغا بېلىق مېيى بېرەمسىز؟ بالا قىزىپ تۆۋەندىكىدەك ئەھۋاللار كۆرۈلسە، دەرھال دوختۇرخانىغا ئاپىرىش كېرەك نېمىشقا بالىلارنىڭ ساغرىسىغا ئۇرسا بولمايدۇ؟ ئوغلىڭىزنى خەتنىسىنى قىلدۇرۇشتىكى ئالتۇن مەزگىل نېمىشقا سۈت پاراشوكى بالىنىڭ قورسىقىنى كۆپتۈرۈۋېتىدۇ بالىلاردا كالتسىي ئېغىر كەمچىل بولسا قانداق تولۇقلاش كېرەك بالىنىڭ تالئاشقازىنى ياخشى ئەمەسلىكنىڭ 4 خىل ئىپادىسى بالىڭىز زۇكام بوپ قالسا بۇ خىل شورپىنى ئىچكۈزۈڭ ئالتە ياشتىن كىچىك بالىلار پۇتىنى ئىسسىق سۇغا چىلىماسلىقى كېرەك بالىلار خىرىلداپ قالسا... قانداق ناشتىلىق بالىلارنىڭ ئۆسۈپ يېتىلىشكە پايدىلىق؟ بالىلاردىكى قەۋزىيەتكە توغرا تەدبىر قوللىنىڭ يوشۇرۇن ئاچلىق بالىلارنىڭ ساغلاملىقىغا خەۋپ يەتكۈزىدۇ ئانا سۈتى ئەمگەن بالىلارنىڭ دىيابېت كېسىلى بولۇش نىسبىتى تۆۋەن بولىدۇ بالىلارنى رېنتىگېن نۇرىدا كۆپ تەكشۈرتمەسلىك كېرەك ... كۈنگە قاقلاپ بەرگەن بالىلارنىڭ سۆڭىكى قاتتىق بولىدۇ 9 بالىلار زىيادە سېمىز بولۇپ كەتسە قانداق ئورۇقلىتىش كېرەك؟ ئوزۇقلۇقنىڭ ئېشىپ كېتىشى بالىلارنىڭ ئەقلىي ئىقتىدارىغا تەسىر كۆرسىتىدىكەن بالىلاردىكى قان ئازلىق راخت كېسىلى بالىلار سىيگەكلىك كېسىلى بالىلار دوۋساق تاش كېسىلى سوزۇلما بۆرەك ياللۇغى بالىلاردىكى بۆرەك ياللۇغى بالىلارنى دۆتلەشتۈرىۋېتىدىغان سەككىز ناچار ئادەت تاماق تاللايدىغان بالىلار ئاسانلا قەۋزىيەت بولۇپ قالىدىكەنئوغلىڭىزنى خەتنىسىنى قىلدۇرۇشتىكى ئالتۇن مەزگىلئوغلۇم 6 ياشقا كىرگەن ئىدى، خەتنىسىنى ھازىر قىلدۇرسام بولارمۇ، ياكى يەتتە ياشقا تولۇق توشقاندا قىلدۇرسام مۇۋاپىقمۇ؟بالىنىڭ خەتنىسىنى دوختۇرخانىدا قىلدۇرساق ياتاقتا يېتىش كېرەكمۇ؟بالىلارتەتىل قىلىش ئالدىدا، ئاتائانىلار خەتنىلىك يېشىغا توشقان ئوغۇللىرىنىڭ خەتنىسىنى قىلدۇرۇشنى پىلانلاشتى. سىزمۇشۇنىڭ ئىچىدە بارمۇ؟ قايسى خىل ئۇسۇلدا خەتنە قىلىشنى ئويلاشتىڭىز؟ ئاتائانا بولغۇچى ئۈچۈن بۇ ھەقىقەتەن بىر باش قاتۇرۇشقا تېگىشلىك مۇھىم مەسىلە.بىزدە ئادەتتە بالا 67ياش ئەتراپىدا، مەكتەپكە بېرىشنىڭ ئالدىكەينىدە خەتنە قىلدۇرىلىدۇ. ئوغۇل پەرزەنتى بار ئاتائانىلار دەل مۇشۇ مەزگىلدە بالىنىڭ خەتنىسىنى نەدە قىلدۇرۇش مەسلىسىدە بىرئاز تېڭىرقاش بولىدۇ. خەتنە قىلىشتا ئاز بولمىغان ئاتائانىلار خەتنە قىلغۇچىلارنى ئۆيلىرىگە ئاپىرىپ قىلدۇرۇشنى ئۈمىد قىلىدۇ. بىر قىسىم كىشىلەر خەتنە قىلىش جەريانىدا ناركوز قىلىش ئۇسۇلى ئىشلەتسە، جىنسىي قابىلىيىتىگە تەسىرى بولىدۇ دەپ قاراپ ناركوز قىلىشنى رەت قىلىدۇ. ناركوز قىلىش خەتنە قىلىش جەريانىدىكى كەم بولسا بولمايدىغان زۆرۈر ھالقا بولۇپ، ئۇ ھەرگىزمۇ جىنسىي ئىقتىدارغا تەسىر كۆرسەتمەيدۇ. ئەكسىچە، بالىلارنى ئاغرىتىپ تۇرۇپ خەتنە قىلىش بىر خىل ۋەھشىيلىك بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. تېخىمۇ مۇھىمى، ناركوز قىلمايلا خەتنە قىلدۇرغاندىكى ئاغرىش ۋە چارىسىزلىق كىچىك بالىلار پىسخىكىسىنىڭ يېتىلىشىدە ناھايىتى مۇھىم سەلبىي رول ئوينىشى مۇمكىن.نۇرغۇن ئاتائانىلار خەتنىدىن كېيىن سوغۇق ئۆتۈپ قالىدۇ دەپ، بالىلىرىنى ھەركەتتىن چەكلەيدۇ، ئالاھىدە ئىسسىق ساقلاش كېرەك دەپ قارايدۇ. ئەمەلىيەتتە، ھەرقانداق ئوپىراتسىيەدىن كېيىن ئامال بار بالدۇر ھەركەت قىلىش، مۇھىت تېمپېراتۇرىسى مۇۋاپىق بولۇشى كېرەك. بالدۇر ھەركەت قىلغاندا ئادەمنىڭ ئىشتىھاسى ياخشى بولۇپ، ياخشى ئوزۇقلىنىدۇ. ياخشى ئۇزۇقلىنىش ۋە يېتەرلىك ھەركەتنىڭ بەدەن قارشىلىق كۈچىنى يۇقىرى كۆتۈرۈشتە ناھايىتى مۇھىم ئامىللىقى ھەممىگە مەلۇملۇق ھەقىقەتتۇر. شۇڭا ئوپىراتسىيە تۈگىگەن ھامان بالىلارنىڭ مېڭىشىغا رۇخسەت قىلىش، ئۆي تېمپېراتۇرىسى سالقىن بولۇشى كېرەك. ئەمەلىيەتتە خەتنە قىلىش كىچىك ئىش بولسىمۇ، ئوخشاشلا بىر تاشقى كېسەل ئوپىراتسىيەسى بولۇپ، چوقۇم كەسپىي سالاھىتى بار تاشقى كېسەل دوختۇرى قىلىشى كېرەك.تاشقى كېسەل مەشغۇلاتى كەسپىي نۇقتىدىن مۇنداق تۆت پىرىنسىپتىن ئايرىلالمايدۇ.بىرىنچى، مىكروبسىز مەشغۇلات قىلىش.ئىككىنچى، ناركوز قىلىش.ئۈچىنچى، قان توختىتىش.مۇشۇ نۇقتىدىن ئېيتقاندا، باشتىن ئاخىرى مېكروپسىز مەشغۇلات ئېلىپ بېرىلىدۇ،مەشغۇلات دائىرىسى دېزىنفېكسىيە قىلىنىدۇ، كېسىلىدىغان ئورۇن ناركوز قىلىنىپ، خەتنىلىك ئۆلچەملىك كېسىپ تاشلىنىدۇ، ۋە قاناش ئېھتىماللىقى بولغان قانتومۇرلار بوغىۋېتىلىدۇ، ئاندىن كېسىۋېتىلگەن ئورۇن ئايلاندۇرۇپ تىكىۋېتىلىدۇ.بىر قىسىم ئاتائانىلار خەتنە قىلدۇرۇشنى ناھايىتى چوڭ ئىش ھېسابلىغاچقا، ئارتۇقچە جىددىلىشىدۇ. بۇ خىل جىددىيلىك بالىلارغا تەسىر كۆرسىتىپ، ئۇلاردا ۋەھىمە پەيدا قىلىدۇ. شۇنىڭ بىلەن خەتنە قىلىش ۋاقتىدا ئورۇنسىز يىغلاپ، دوختۇرغا ماسلاشماي، خەتنە قىلىش قىيىنچىلىقىنى ئاشۇرىدۇ. بالىلارنى خەتنە قىلدۇرۇشتىن بۇرۇن، ئاتا ئانىلار سالماق بولۇش، بالىلارنى ئامال بار ناركوز قىلمايلا خەتنە قىلدۇرغان باشقا بالىلار بىلەن بۇ توغرۇلۇق كۆپ سۆزلىشىشتىن توسۇش لازىم. بالىلارنىڭ مىجەز خارەكتىرىگە ماس ھالدىكى ئىدىيىۋى خىزمەت ئىشلىنىشى، مەدەت بېرىلىشى كېرەك ،بالىدا پەيدا بولىدىغان روھىي بېسىمنى ئىمكان قەدەر ئەڭ تۆۋەن چەككە چۈشۈرۈش كېرەك.شىنجاڭ بوغدا دوختۇرخانىسى مۇتەخەسىسى ئاتائانىلارغا شۇنى ئالاھىدە ئەسكەرتىدۇكى:1. ئاتائانىلار بالىلارنىڭ خەتنىسىنى قىلىشتىن بۇرۇن خەتنىلىكىنى ئارقىغا ئۆرۈپ بېرىش كېرەك. بۇنىڭدا خەتنىلىكنىڭ زەكەر بېشىغا چاپلىشىپ قېلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىپ، خەتنە قىلىشقا قولايلىق تۇغۇلىدۇ. ئوپىراتسىيىدىن كېيىن قىسقا ۋاقىت ئىچىدە ساقىيىشى ئۈچۈنمۇ پايدىلىق.2. بەزى بالىلاردا تۇغما قان توختىتىش ئىقتىدارى كەمچىل بولۇش قاتارلىق كېسەللىكلەر بولغان بولىدۇ،گەرچە بۇ خىل كېسەللىكلەر كۆپ ئۇچرىمىسىمۇ، لېكىن تاساددىبىي شۇ خىلدىكى كېسەل بار بالىلار ئوپىراتسىيە قىلىنىپ قالسا ،قان توختىتىش ئىمكانىيىتى بولماي قېلىپ، بەزى خەتەرلىك ئاقىۋەتلەر كېلىپ چىقىشى مۇمكىن. شۇڭا ئاتائانىلارنىڭ بالىلارنى خەتنە قىلدۇرۇشتىن بۇرۇن مۇناسىۋەتلىك قان تەكشۈرتۈشىنى ئالاھىدە تەۋسىيە قىلىمىز. |
2021 جىلى الماتى وبلىسىنىڭ بارلىق اۋداندارى تەگىن تسيفرلىق فورماتقا كوشەدى2482 6 پىكىر 26 ءساۋىر, 2019 ساعات 13:192021 جىلى الماتى وبلىسىنىڭ بارلىق اۋداندارىندا انالوگتىق تەلەۆيزيا ءوشىرىلىپ، تەگىن تسيفرلىق فورماتقا كوشەدى. بۇل تۋرالى وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيا قىزمەتىندە وتكەن ءباسپاسوزءماسليحاتىندا الماتى وبلىستىق راديوتەلەحابار تاراتۋ ديرەكتسياسىنىڭ ديرەكتورى قايسار رازدىقوۆ مالىمدەدى.ەلباسى ن.نازارباەۆتىڭ تسيفرلى قازاقستان باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا جاسالىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ ماقساتى حالىققا ساپالى جانە كوپ ارنالى حاباردى جەتكىزۋ.الماتى وبلىسىندا انالوگتان تسيفرلىق تەلەۆيزياعا كوشۋگە دايىندىق كەزىندە 90 رتس راديوتەلەۆيزيالىق ستانسالارى ورناتىلدى. بۇل رتس سانى الماتى وبلىسىنىڭ 748 ەلدى مەكەنىن تسيفرلىق ەفيرلك تەلەۆيزيامەن قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى،دەدى ق.رازدىقوۆ.2018 جىلدان باستاپ قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تسيفرلىق ەفيرلك تەلەۆيزياعا كوشۋ بويىنشا ءىسشارالار جۇرگىزىلۋدە. قازىرگى ۋاقىتتا تەلەحابار تاراتۋدىڭ جەردەگى حابار تاراتۋ جەلىسىن تسيفرلىق فورماتقا كوشىرۋ ماڭعىستاۋ، جامبىل، تۇركىستان جانە شىمكەنت قالالارىندا تولىعىمەن اياقتالدى.الماتى وبلىسىندا بۇل پروتسەسس 2019 جىلدىڭ 30 ماۋسىمىنان باستالادى. بۇگىنگى تاڭدا تسيفرلىق تەلەۆيزيادا 10 ارنا بولسا، بولاشاقتا ونىڭ سانى 30 دەيىن وسپەك. ال، 2021 جىلعا دەيىن ەل اۋماعىندا 270 راديوتەلەۆيزيالىق ستانتسيا سالىنادى.سونداياق، الماتى وبلىسىندا اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الۋشىلار قاتارىنان 4867 وتباسى ۇلتتىق ساندىق تەلەديدار قىزمەتىنە قوسىلدى.تاعى ءبىر ارتىقشىلىعى تسيفرلىق حابار تاراتۋعا كوشكەن جاعدايدا راديوجيىلىكتەر دە بوسايدى. جانە، تسيفرلىق حابار تاراتۋعا كوشۋ حالىقتىڭ يگىلىگى ءۇشىن جاسالادى.ايتا كەتۋ كەرەك، زاماناۋي تسيفرلىق حابار تاراتاتىن قۇرال قۇنى 5000 تەڭگەدەن 3500 تەڭگەگە دەيىن ارزانداعان. |
شي جينپيڭ ازيا تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ 26 رەتكى باسشىلار بەيرەسمي كەڭەسىنە قاتىناستى ءارى ماڭىزدى ءسوز سويلەدىكەلۋ قاينارى: شينجياڭ گازەتى 20181120 19:25:57دۇنيە ءجۇزىنىڭ اۋقىمىن جىعا تانىپ، ەكونوميكانىڭ اينىمالى وزگەرىسىن يگەرىپ، ازياتىنىق مۇحيت سەلبەستىگىنىڭ اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيگە قادام باسۋىن ىلگەرىلەتۋدى باسا دارىپتەدىازيا تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ 26 رەتكى باسشىلار بەيرەسمي كەڭەسى 11 ايدىڭ 18 كۇنى پاپۋا جاڭا گۆينەياسىنىڭ پورت مورسبيىندە وتكىزىلدى. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ كەڭەسكە قاتىناستى ءارى ءداۋىر ورايىن يگەرىپ، ازيا تىنىق مۇحيت ءوڭىرىنىڭ گۇلدەنۋىن بىرگە قاراستىرايىق دەگەن تاقىرىپتا ماڭىزدى ءسوز سويلەدى.شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 11 ايدىڭ 18 كۇنى پورت مورسبيدەن بەرگەن حابارى تىلشىلەر سۇن يۇڭ، حو شياۋگۋاڭ، لو جۇن. ازيا تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ 26 رەتكى باسشىلار بەيرەسمي كەڭەسى 11 ايدىڭ 18 كۇنى پاپۋا جاڭا گۆينەياسىنىڭ پورت مورسبيىندە وتكىزىلدى. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ كەڭەسكە قاتىناستى ءارى ءداۋىر ورايىن يگەرىپ، ازيا تىنىق مۇحيت ءوڭىرىنىڭ گۇلدەنۋىن بىرگە قاراستىرايىق دەگەن تاقىرىپتا ماڭىزدى ءسوز سويلەپ، مىنالاردى باسا دارىپتەدى: ازيا تىنىق مۇحيت وڭىرىندەگى ءارقايسى جاق ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىنىڭ دامۋ اۋقىمىنا ۇيلەسىپ، وڭىرلىك ەكونوميكانىڭ ءبىر تۇلعالانۋىن ىلگەرىلەتۋ ماقساتىن ۇستانىپ، اشىق الەمدىك ەكونوميكا قۇرۋدىڭ جالپى بەتالىسىن يگەرىپ، ازيا تىنىق مۇحيت سەلبەستىگىنىڭ ارىنىن قۇلشىنا ساقتاپ، ورنىقتى قاداممەن اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيگە كوتەرىلۋى كەرەك.كەڭەس باستالۋدان ىلگەرى، شي جينپيڭ جانە كەڭەسكە قاتىناساتىن باسقا باسشىلار ىركەس تىركەس كەلدى، ولاردى پاپۋا جاڭا گۆينەياسىنىڭ زۇڭليى ونيل قىزۋ مەرەيمەن قارسى الدى.جەرگىلىكتى ۋاقىت ساعات 10نان 30 مينۋتتاي وتكەندە، كەڭەس باستالدى. كەڭەستى ونيل باسقاردى. ازيا تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ وسى رەتكى باسشىلار بەيرەسمي كەڭەسىنىڭ نەگىزگى تاقىرىبى سيىسىمدى ورايدى يگەرىپ، سيفرلانعان بولاشاققا قۇشاق اشايىق. كەڭەسكە قاتىناسقان ەكونوميكالىق تۇلعالاردىڭ باسشىلارى سيفرلانعان بولاشاقپەن بايلانىسىپ، سيىسىمدى ارتۋدى ىسكە اسىرۋ سياقتى ءتۇيىندى كەڭەستىك تاقىرىپتار بويىنشا ىشكەرىلەي كوزقاراس الماستىرىپ، سەلبەستىك بارىسىن ەسكە الىپ، ازيا تىنىق مۇحيت ءوڭىرىنىڭ كەلەشەگىن اقىلداستى.شي جينپيڭ سوزىندە مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: قازىرگى دۇنيە جۇزىندە، دامۋ مەن وزگەرىستىڭ تولقىنى تولاسسىز كوتەرىلۋدە. تاريحي العا باسۋدىڭ جول ايىرىعىندا تۇرعاندا، ءبىز دۇنيە ءجۇزىنىڭ اۋقىمىن جىعا تانىپ، ەكونوميكانىڭ تامىرىن يگەرىپ، بولاشاق باعداردى ايقىنداپ، ءداۋىردىڭ باستى سۇراۋىنا جاۋاپ بەرۋىمىز كەرەك.ءبىرىنشى، وڭىرلىك ەكونوميكانىڭ ءبىر تۇلعالانۋىن ىلگەرىلەتۋگە تاباندى بولىپ، اشىق ازيا تىنىق مۇحيت ەكونوميكاسىن قالىپتاستىرۋ. ءبىز ساۋدا مەن قارجى قوسۋدىڭ ەركىندەنۋى مەن قولايلىلانۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋگە ءتيىسپىز. ءارءتۇرلى ەركىن ساۋدا ورنالاستىرۋلارى جونىندە، ءبىز اشىق، سيىسىمدى، جاريا بولۋ پرينسيبىنە تاباندى بولىپ، ءوزارا سايكەسۋدى جەبەپ، ءتيىمدى ىقپالداستىقتى ىسكە اسىرۋىمىز قاجەت. ەرەجەگە نەگىزدەلگەن كوپ جاقتى ساۋدا ءتۇزىلىسىن باتىل قورعاپ، قورعامپازدىققا ايقىن تۋ ۇستاي وتىرىپ قارسى تۇرۋىمىز كەرەك. دۇنيە جۇزىلىك ساۋدا ۇيىمى رەفورماسىندا كوپ جاقتى ساۋدا ءتۇزىلىسىنىڭ وزەكتى قۇنى مەن نەگىزگى پرينسيپتەرىنە تاباندى بولۋىمىز كەرەك. ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىنىڭ اناعۇرلىم اشىق، سيىسىمدى، جالپىعا ءتيىمدى، تەپە تەڭ، بىرگە يگىلىككە كەنەلۋ باعدارىن بويلاپ دامۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋىمىز كەرەك.ازيا تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ 26 رەتكى باسشىلار بەيرەسمي كەڭەسى 11 ايدىڭ 18 كۇنى پاپۋا جاڭا گۆينەياسىنىڭ پورت مورسبيىندە وتكىزىلدى. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ كەڭەسكە قاتىناستى ءارى ءداۋىر ورايىن يگەرىپ، ازيا تىنىق مۇحيت ءوڭىرىنىڭ گۇلدەنۋىن بىرگە قاراستىرايىق دەگەن تاقىرىپتا ماڭىزدى ءسوز سويلەدى. كەڭەس باستالاردان بۇرىن، شي جينپيڭ ازيا تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمىنداعى ەكونوميكالىق تۇلعالاردىڭ باسقا دا باسشىلارىمەن، ۋاكىلدەرىمەن توپتىق سۋرەتكە ءتۇستى.سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى ديڭ لين تۇسىرگەنەكىنشى، جاڭالىق اشۋدى جەتەكشى ەتۋگە تاباندى بولىپ، جاڭا قوزعاۋشى كۇشتى جەتىلدىرۋ. ءبىز ينتەرنەت جانە سيفرلى ەكونوميكا باعدار كارتاسىن جاپپاي، تەڭگەرىمدى تياناقتاندىرىپ، سيفرلى ەكونوميكانىڭ ارتۋ كومەسكى قۋاتىن اشىققا شىعارىپ، سيفرلى نەگىزدىك قۇرىلعىلار مەن قابىلەت قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، سيفرلى ەكونوميكانىڭ شارپىمدىلىعىن ارتتىرىپ، سيفر جىلعاسىن جويىپ، تۇرلىشە دامۋ ساتىسىندا تۇرعان مۇشەلەردىڭ سيفرلى ەكونوميكانىڭ دامۋ جەتىستىكتەرىنەن تەڭ يگىلىكتەنۋىنە مۇمكىندىك تۋدىرىپ، ازيا تىنىق مۇحيت وڭىرىندەگى حالىقتاردى سيفرلى ەكونوميكانىڭ دامۋىنىڭ جەدەل كولىگىنە شىعارۋعا ءتيىسپىز.ءۇشىنشى، ءوزارا بايلانىسقان، ءوزارا تۇتاسقان جەلىنى كەمەلدەندىرۋگە تاباندى بولىپ، سيىسىمدى، ءوزارا ارەكەتتەس دامۋدى جەبەۋ. ءبىز ءوزارا بايلانىستىرۋ، ءوزارا تۇتاستىرۋ جوباسىن ىشكەرىلەي تياناقتاندىرىپ، 2030 جىلعا دەيىنگى باياندى دامۋ كەڭەستىك ءتارتىبىن جەتەكشى ەتىپ، اناعۇرلىم كوپ ناقتى شارا قولدانىپ، دامۋدى اناعۇرلىم تەڭگەرىپ، ارتۋدى اناعۇرلىم باياندى ەتىپ، ورايدى اناعۇرلىم تەڭەستىرىپ، قوعامدى اناعۇرلىم سيىسىمدى ەتۋىمىز قاجەت.ءتورتىنشى، سەرىكتەستىك قاتىناستى تەرەڭدەتۋگە تاباندى بولىپ، ورتاق سايىستارعا قول ۇستاسا توتەپ بەرۋ. ءبىز دامۋدى تەڭ قاراستىرۋ دەگەن ورتاق بولگىشكە تاباندى بولىپ، ورتاق سايىستاردى شەشۋ جونىندە ىزدەنىس جاساۋعا ءتيىسپىز. الۋان تۇرلىلىكتىڭ ناقتى جاعدايىنا تابان تىرەپ، ءارقايسىمىز تاڭداعان دامۋ جولىنا قۇرمەت ەتىپ، اشىق، سيىسىمدى بولۋ نەگىزىندە توعىسىپ جانە ءوزارا ۇلگى الىپ، قالىپتى باسەكەلەسۋمەن بىرگە ءوزارا پايدالى سەلبەستىك ورناتىپ، ازيا تىنىق مۇحيت تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن بىرگە قۇرۋىمىز كەرەك.شي جينپيڭ مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: بيىل جۇڭگونىڭ رەفورما جاساپ، ەسىك اشقاندىعىنىڭ 40 جىلدىعى. جۇڭگو رەفورمانى مىزعىماستان جاپپاي تەرەڭدەتەدى، سىرتقا ەسىك اشۋ نەگىزگى مەملەكەت ساياساتىنان جازبايدى. جۇڭگو حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىنا تاباندى بولىپ، جاڭالىق اشا دامۋ، سايكەستى دامۋ، جاسىل دامۋ، اشىق دامۋ، بىرگە يگىلىككە كەنەلەتىن دامۋ سىندى جاڭا دامۋ ۇستانىمىن امالياتتا ايگىلەيدى. جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ۇزاق مەزگىل ورنىقتى بولۋ، جاقسارۋ جالپى اۋقىمى ۇزدىكسىز جالعاسا بەرەدى. جۇڭگو ازيا تىنىق مۇحيت وڭىرىندەگى ءار جاقپەن بىرگە سيفرلى ەكونوميكا سەلبەستىگىن تەرەڭدەتىپ، اناعۇرلىم مول مۇددە ءتۇيىلىسى مەن ەكونوميكالىق ارتۋ ءتۇيىنىن جەتىلدىرىپ، ازيا تىنىق مۇحيت ءوڭىرى ەكونوميكاسىنا قۇدىرەتتى جاڭا دەمەۋشى قۋات ۇستەۋدى قالايدى. جۇڭگو ءار ەلمەن بىرگە بىرگە اقىلداسۋعا، بىرگە قۇرۋعا، بىرگە يگىلىكتەنۋگە تاباندى بولىپ، ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى جوعارى ساپامەن، جوعارى ولشەممەن، جوعارى دەڭگەيمەن قۇرىپ، ازيا تىنىق مۇحيت ءوڭىرى مەن دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەل حالقىنا اناعۇرلىم زور دامۋ ورايىن ازىرلەيدى.شي جينپيڭ مىنالاردى باسا دارىپتەدى: ازيا تىنىق مۇحيت وڭىرىندەگى باسشىلاردىڭ ازيا تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ 2020 جىلدان كەيىنگى سەلبەستىك كەلەشەگىن ويداعىداي جوبالاۋ جاۋاپكەرشىلىگى بار. جۇڭگو ازيا تىنىق مۇحيت سەلبەستىگىنىڭ بەلسەندى باستاماشىسى جانە تاباندى اتقارۋشىسى. جۇڭگونىڭ دامۋى ازيا تىنىق مۇحيت وڭىرىندەگى ءار جاقتىڭ تىعىز سەلبەستىگىنەن ايرىلا المايدى ءارى ازيا تىنىق مۇحيت ءوڭىرىنىڭ دامۋىنا كەڭ ءورىس اشادى. جۇڭگو ازيا تىنىق مۇحيت سەلبەستىگىنىڭ ۇدەرىسىنە ىشكەرىلەي ات سالىسىپ، ءار جاقپەن ناقتى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، ازيا تىنىق مۇحيت ءوڭىرىنىڭ دامۋى مەن گۇلدەنۋىنە جاڭا ۇلەس قوسادى.كەڭەسكە قاتىناسقان ەكونوميكالىق تۇلعالاردىڭ باسشىلارى مىنالاردى ءبىلدىردى: ازيا تىنىق مۇحيت ءوڭىرىنىڭ دامۋ بولاشاعى جاقسارۋدا. ءبىراق، ساۋدا قامالى مەن قورعامپازدىقتىڭ سايىسىنا دا ءدوپ كەلىپ وتىر. قازىرگى جاعدايدا، تاراپتار كوپ جاقتىلىق پەن كوپ جاقتى ساۋدا ءتۇزىلىسىن باتىل قورعاپ، قورعامپازدىققا قارسى تۇرىپ، ازيا تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ ساۋدانى جەبەۋ جانە قارجى قوسۋدىڭ ەركىندەنۋى مەن قولايلىلانۋى، سونداي اق تەپە تەڭ، جاڭاشىل، باياندى، سيىسىمدى ارتۋدى ىسكە اسىرۋ جاعىندا ۇزدىكسىز تۇردە ماڭىزدى رول ساۋلەلەندىرۋىنە قولداۋ كورسەتىپ، ازيا تىنىق مۇحيت ءوڭىرى ەركىن ساۋدا رايونىنىڭ قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، ومىرشەڭدىككە تولى، اشىق ازيا تىنىق مۇحيت ءوڭىرىن قول ۇستاسا بىرگە قۇرۋ كەرەك. ءار جاق ازيا تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ 2020 جىلدان كەيىنگى سەلبەستىك كەلەشەگىن جەدەل بەلگىلەپ، ءارقايسى ەكونوميكالىق تۇلعالاردا سيفرلانۋ مەن جاڭالىق اشۋدىڭ جەتىستىكتەرىن جالپىلاستىرۋى كەرەك.سول كۇنى تۇستەن بۇرىن، شي جينپيڭ ازيا تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمى ەكونوميكالىق تۇلعالاردىڭ باسشىلارىمەن بىرگە دۇنيە ءجۇزىنىڭ ەكونوميكالىق جاعداي جونىندەگى بەيرەسمي كەڭەسكە قاتىناسىپ، دۇنيە جۇزىلىك اقشا قورى ۇيىمىنىڭ ءتوراعاسى لاگاردەنىڭ الەم ەكونوميكاسىنىڭ جاعدايى جونىندەگى تانىستىرۋىن تىڭدادى. |
ەركىن كۇرەس: داۋلەت نيازبەكوۆ قازاقستاننىڭ 8 دۇركىن چەمپيونى اتاندى22 قاراشا 10:15نۇرسۇلتان. قازاقپارات ەركىن كۇرەستەن داۋلەت نيازبەكوۆ قازاقستاننىڭ 8 دۇركىن چەمپيونى اتاندى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ەستەرىڭىزگە سالا كەتەلىك، كۇرەس تۇرلەرىنەن ەل بىرىنشىلىگى باستالدى. جارىستىڭ العاشقى كۇنى، 20 قاراشادا 57، 61، 86 سالماقتا چەمپيوندار انىقتالدى. ال كەشە، 65، 70 جانە 97 كەلىگە دەيىنگى سالماقتاعى بالۋاندار بوز كىلەمگە شىقتى.قىزىلوردا وبلىسىنىڭ اتىنان سىنعا تۇسكەن داۋلەت نيازبەكوۆ 65 كەلىدە قارسىلاس شاق كەلتىرگەن جوق. ول فينالدا قاراعاندىلىق ءادىل وسپانوۆتى جەڭدى. وسىلايشا داۋلەت ەلىمىزدىڭ 8 دۇركىن چەمپيونى اتاندى.قولا جۇلدە جامبىلدىق نۇرسۇلتان سادىق پەن شىعىس قازاقستاننان كەلگەن ولجاس ولجاقانوۆقا بۇيىردى.اتىراۋلىق تالعات سىرباز 70 كەلى سالماقتا ەل چەمپيونى بولدى، ەكىنشى ورىندى شىمكەنتتىك نۇرجان سەيىتجان السا، ءۇشىنشى ورىن الماتى وبلىسىنىڭ بالۋانى ە. تاڭىربەرگەنوۆ پەن سولتۇستىك قازاقستاننان كەلگەن س. بەيسالوۆقا بۇيىردى.ال 97 كەلىدە جامبىلدىق الىشەر ەرعالي التىننان القا تاقسا، كۇمىس جۇلدە قاراعاندىلىق سەرىك باحىتحانوۆقا بۇيىردى.ۇزدىك ۇشتىكتى الماتى وبلىسىنىڭ بالۋانى ابىلاي سوۆەت پەن قىزىلوردالىق بەكزات ءتاجى تۇيىندەدى.ەندى ەركىن كۇرەس شەبەرلەرى 22 قاراشادا 74، 79، 92، 125 كەلى سالماقتا سىنعا تۇسەدى. ال ايەلدەر كۇرەسىنەن 23 قاراشادا 25 قاراشادا جۇلدەلەر ساراپقا سالىنسا، گرەكريم كۇرەسىنىڭ شەبەرلەرى 2426 قاراشا ارالىعىندا توعىز سالماقتا جۇلدەگە تالاسادى. |
20 مىليارد يۈەنلىك بېقىش خىراجىتى زادى كىملەرنى بېقىۋاتىدۇ؟1خەلق تورى20 مىليارد يۈەنلىك بېقىش خىراجىتى زادى كىملەرنى بېقىۋاتىدۇ؟12013.12.16 09:10 مەنبە: جۇڭگو ئۇيغۇرچە رادىيو تورىئىجتىمائىي بېقىش خىراجىتىنى ئىشلىتىشنى ھېچكىم بىلمەي كەلدى. بۇ يىلغا كەلگەندە ئاندىن 24 ئۆلكە ئارقائارقىدىن بۇلتۇرقى يىغىش سوممىسىنى ئېلان قىلغان بولسىمۇ، 20 مىليارد يۈەنلىك غايەت كۆپ پۇلنىڭ ئىشلىتىش يولى ھەققىدە يەنىلا ئېنىق بىر نېمە دېيەلمىدى. مۇخبىر تەكشۈرۈش داۋامىدا، ئىجتىمائىي بېقىش خىراجىتىنى يىغىشتا ساقلانغان ئۆلچەمنىڭ ئېلاستىكلىقى بەك چوڭ بولۇش، يىغىۋالغۇچىلارنىڭ ھوقۇقى بەك چوڭ بولۇش، قاتلاممۇقاتلام سېلىق سېلىش، قالايمىقان جەرىمانە قويۇش ئەھۋاللىرىنى بايقىدى.ئىجتىمائىي بېقىش خىراجىتىدىكى غايەت كۆپ پۇلنىڭ نەگە كېتىش مەسىلىسى ھەققىدە ئۇزۇندىن بۇيان يىغىۋالغۇچى تارماقلار باشتىنئاخىر بىر مۇۋاپىق جاۋاب بەرمىدى. 2000يىلى ئىجتىمائىي بېقىش خىراجىتى تۇنجى قېتىم ئالاقىدار ھۆججەتلەردە پەيدا بولۇپ، پىلانلىق تۇغۇت سىياسىتىگە خىلاپلىق قىلغان ئائىلىلەرگە بېرىلىدىغان زۆرۈر ئىقتىسادىي چەكلىمە دەپ ئېنىقلىما بېرىلدى.كۆپ يىللاردىن بۇيان، بىر مەھەل ئامما تەرىپىدىن سەل قارىلىپ كەلگەن ئىجتىمائىي بېقىش خىراجىتى يېقىنقى مەزگىلدىن بۇيان ئۆزلۈكسىز ئەسەبىي ۋەقەلەر يۈز بەرگەنلىكتىن، كۆپچىلىكنىڭ دىققىتىنى قوزغىدى، ئارقىدىن كۆپچىلىكتە ھەر قايسى ئۆلكىلەردىن سوممىنى ئاشكارىلاش ۋە بۇ پۇلنىڭ نەگە كېتىش مەسىلىسىنى ئاشكارىلاش ساداسى ئارقائارقىدىن كۆتۈرۈلدى. نۆۋەتتە، 24 ئۆلكە 2012يىللىق ئىجتىمائىي بېقىش خىراجىتىگە تاپشۇرۇلغان ئومۇمىي سوممىنى ئارقائارقىدىن ئېلان قىلدى، بۇ پۇل 20 مىليارد يۈەندىن ئاشىدۇ، باشقا ئۆلكىلەر يەنىلا ئاممىنىڭ ساداسىغا قۇلاق سالماي تۇرۇۋاتىدۇ.بىر مەھەل ئېلان قىلىشنى رەت قىلىپ كەلگەن گۇاڭدۇڭ ئۆلكىسى پەقەت بۇلتۇر يىغىۋالغان بىر مىليارد 456 مىليون يۈەنلىك ئومۇمىي سوممىنىلا ئېلان قىلدى، بۇندىن باشقا ماھىيەتلىك مەزمۇنلارنى ئاشكارىلىمىدى.باشقا 23 ئۆلكىمۇ گۇاڭدۇڭ ئۆلكىسىگە ئوخشاش، چىقىم ئەھۋالى ۋە ئىقتىسادىي تەپتىش دوكلاتىنى ئېلان قىلمىدى، ئاخىرقى ئىشلىتىش يولىنى بولسا تېخىمۇ ئېلان قىلمىدى. بۇنداق گۇمانلار ئالدىدا، بىر قىسىم ئۆلكىلەرنىڭ پىلانلىق تۇغۇت تارماقلىرى ۋە مالىيە تارماقلىرى ئىجتىمائىي بېقىش خىراجىتىنىڭ كونكرېت تەپسىلاتىنى بىلەيمىز دېدى.ئىقتىسادىي تەپتىش مەھكىمىسى ئىجتىمائىي بېقىش خىراجىتىگە كۆڭۈل بۆلۈشنىڭ يېتەرلىك بولمىغانلىقى، يېقىنقى يىللاردىن بۇيان ئەتراپلىق ئىقتىسادىي تەپتىش قىلىشقا تەشكىللىمىگەنلىكى، بۇ مەبلەغنىڭ ئاخىرقى سانى ۋە ئاممىغا نەپ يەتكۈزۈشكە ئالاقىدار سىياسەت، تەدبىرلەرنى ئەمەلىيلەشتۈرۈش ئەھۋالىنى تولۇق ئىگىلىمىگەنلىكىنى ئېتىراپ قىلدى. |
تومۇرىڭىزدىن مىجەزىڭىزنى بىلىۋېلىڭ ئۇيغۇر ئاكادېمىيىسىسىزنىڭ ئورنىڭىز: باشبەت پايدىلىق ئۇچۇرلار تومۇرىڭىزدىن مىجەزىڭىزنى بىلىۋېلىڭتومۇرىڭىزدىن مىجەزىڭىزنى بىلىۋېلىڭيوللىغۇچى: ئىزچى ئۇيغۇر يوللانغان ۋاقتى: 2016 يىل 27 نويابىر ئورنى: پايدىلىق ئۇچۇرلار ئىنكاس : 0ئۇيغۇر تىبابەتچىلىكىدە، تومۇر تۇتۇش كېسەللىكلىرىگە دىئاگنوز قويۇشتىكى مۇھىم ۋاستە بولۇپ، ئۇ بەدەننىڭ بارلىق ئەھۋاللىرىدىن ئاساسىي جەھەتتىن خەۋەر بىرەلەيدۇ. تومۇرنىڭ ھەرىكىتى ئاساسلىقى قىزىل قان تومۇر شىريان نىڭ ھەرىكىتىدىن ئىبارەت بولۇپ، بۇ ھەرىكەت يۈرەكنىڭ قىسقىرىشى ۋە كېڭىيىشىدىن شەكىللىنىدۇ. شىريان تومۇردىكى ئىككى ھەرىكەت، بىر جىملىقتىن ئىبارەت تومۇر ھەرىكىتى ئادەم بەدىنىدە يۈز بېرىۋاتقان ۋە يۈز بېرىدىغان ئەھۋاللاردىن خەۋەر بېرىدۇ. يەنى شىريان تومۇر ھەرىكىتى تېزلەشسە، سۈكۈت ۋاقتى قىسقىرايدۇ. تومۇر ھەرىكىتى ئاستىلىسا، سۈكۈت ۋاقتى ئۇزىرايدۇ. ھەرىكەت ۋە سۈكۈتنىڭ نورمال قېتىمى مىنۇتىغا 72 قېتىم بولىدۇ. ئەمما ئۇيغۇر تېبابەتچىلىكى ئەمەلىيىتىدە، سەپرا مىزاج كىشىلەرنىڭ نورمال تومۇرى ئىنچىكە، تېز سوقۇش بىلەن بىرگە، مىنۇتىغا 72 دىن 88گىچە، قان مىزاج كىشىلەرنىڭ نورمال تومۇرى توم، تېز سوقۇش بىلەن بىرگە، مىنۇتىغا 7288 گىچە، بەلغەم مىزاج كىشىلەرنىڭ نورمال تومۇرى توم، ئاستا سوقۇش بىلەن بىرگە، مىنۇتىغا 5672 گىچە، سەۋدا مىزاج كىشىلەرنىڭ نورمال تومۇرى ئىنچىكە، ئاستا سوقۇش بىلەن بىرگە، مىنۇتىغا 5672 گىچە سوقسا نورمال دەپ قارىلىدۇ. ساپرا خىلىتىدىكى قۇرۇقلۇق كەيپىيات تومۇرنىڭ ئىنچىكە سوقۇشىنى، ئىسىقلىق كەيپىيات تومۇرنىڭ تېز سوقۇشىنى پەيدا قىلىدۇ. سەپرا مىزاج كىشىلەرنىڭ تومۇرىنىڭ ئىنچىكە سوقۇشى تومۇرنىڭ چىڭ بولۇشىنى، تومۇرنىڭ تېز سوقۇشى مۇقەررەر ھالدا تومۇرنىڭ سۈكۈت ۋاقتىنىڭ قىسقا بولۇشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. قان خىلىتىدىكى ھۆللۈك كەيپىيات تومۇرنىڭ توم سوقۇشىنى، ئىسسىقلىق كەيپىيات تومۇرنىڭ تېز بولۇشىنى پەيدا قىلىدۇ. قان مىزاج كىشىلەرنىڭ تومۇرىنىڭ توم سوقۇشى، تومۇرنىڭ بوش بولۇشىنى، تېز سوقۇشى تومۇرنىڭ سۈكۈت ۋاقتىنىڭ قىسقا بولۇشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بەلغەم خىلىتىدىكى ھۆللۈك كەيپىيات تومۇرنىڭ توم سوقۇشىنى، سوغۇلۇق كەيپىيات تومۇرنىڭ ئاستا بولۇشىنى پەيدا قىلىدۇ. بەلغەم مىزاج كىشىلەرنىڭ تومۇرىنىڭ توم سوقۇشى تومۇرنىڭ بوش بولۇشىنى، ئاستا سوقۇشى تومۇرنىڭ سۈكۈت ۋاقتىنىڭ ئۇزۇن بولۇشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. سەۋدا خىلىتىدىكى قۇرۇقلۇق كەيپىيات تومۇرنىڭ ئىنچىكە سوقۇشىنى سوغۇقلۇق كەيپىيات تومۇرنىڭ ئاستا بولۇشىنى پەيدا قىلىدۇ. سەۋدا مىزاج كىشىلەردىكى تومۇرنىڭ ئىنچىكە سوقۇشى تومۇرنىڭ چىڭ بولۇشىنى، ئاستا سوقۇشى، تومۇرنىڭ سۈكۈت ۋاقتىنىڭ ئۇزۇن بولۇشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ تۆت خىل تومۇردىكى ئالدىنقى ئىككى ھەرىكەت مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ.ئۈچەي، ئاشقازان، بەزلەر، ئۆتتىن ئىبارەت قۇرۇق ئىسسىق تەبىئەتلىك ئەزالاردىكى قۇرۇقلۇق چاچ، تېرە، تىرناق، چىش، سۆڭەك، پەي، تالدىن ئىبارەت قۇرۇق سوغۇق تەبىئەتلىك ئەزالاردىكى قۇرۇقلۇققا باغلىنىپ تۇرىدۇ. تۆت خىل قۇرۇق ئىسسىق تەبىئەتلىك ئەزالاردىكى ئىسسىقلىق تۆت خىل ھۆل ئىسسىق تەبىئەتلىك ئەزالاردىكى، يەنى جىگەر، بۆرەك، قىزىل يىلىك، مۇسكۇللاردىكى ئىسسىقلىققا باغلىنىپ تۇرىدۇ. تۆت خىل ھۆل ئىسسىق تەبىئەتلىك ئەزالاردىكى ھۆللۈك، تۆت ھۆل سوغۇق تەبىئەتلىك ئەزالاردىكى، يەنى سۈيدۈك چىقىرىش يولى، دوۋسۇن، سۈيدۈك توشۇش نەيچىسى، بۆرەك، ئۆپكىدىكى ھۆللۈككە باغلىنىپ تۇرىدۇ.تۆت خىل ھۆل سوغۇق تەبىئەتلىك ئەزالاردىكى سوغۇقلۇق تۆت خىل قۇرۇق سوغۇق تەبىئەتلىك ئەزالاردىكى، يەنى تال، پەي، سۆڭەك، تېرە، چاچ، تىرناق، چىشتىكى سوغۇقلۇققا باغلىنىپ تۇرىدۇ. بۇ تۆت خىل قۇرۇق سوغۇق تەبىئەتلىك ئەزالاردىكى قۇرۇقلۇق، تۆت خىل قۇرۇق ئىسسىق تەبىئەتلىك ئەزالاردىكى قۇرۇقلۇققا باغلىنىپ تۇرىدۇ. بۇ ئۇيغۇر تېبابەتچىلىكىدە تەبىئەت پەلسەپەسى دەپ ئاتىلىدۇ. بۇلارغا ئاساسەن تومۇردىكى ئىنچىكە ۋە تېزلىك قۇرۇق ئىسسىقلىقتىن، توم ۋە تېزلىك ھۆل ئىسسىقلىقتىن، توم ۋە ئاستىلىق ھۆل سوغۇقلۇقتىن، ئىنچىكە ۋە ئاستىلىق قۇرۇق سوغۇقلۇقتىن بېشارەت بېرىدۇ. تومۇرنىڭ ئىنچىكە ۋە تېزلىكى ئاشسا يەنى قۇرۇق ئىسسىق كەيپىيات كۈچەيسە، ئەزالاردىكى بەلغەم خىلىتى كېمىيىپ كەتكەن بولىدۇ.تومۇرنىڭ توم ۋە تېزلىكى ئاشسا يەنى ھۆل ئىسسىق كەيپىيات كۈچەيسە، قۇرۇق سوغۇق تەبىئەتلىك ئەزالاردىكى سەۋدا خىلىتى كېمىيىپ كەتكەن بولىدۇ.تومۇرنىڭ توم ۋە ئاستىلىقى ئاشسا يەنى ھۆل سوغۇق كەيپىيات كۈچەيسە، ئەزالاردىكى سەپرا خىلىتى كېمىيىپ كەتكەن بولىدۇ. تومۇرنىڭ ئىنچىكە ۋە ئاستىلىقى ئاشسا يەنى قۇرۇق سوغۇق كەيپىيات كۈچەيسە، ئەزالاردىكى قان خىلىتى كېمىيىپ كەتكەن بولىدۇ.بەدەندە يوقارقىدەك خىلىتلار نورمالسىزلىقى يۈز بەرگەن ۋاقىتتا غالىب بولغان خىلىتقا قارىتا خىلىتلارنىڭ مىقدارىنى كېمەيتىپ نورماللاشتۇرۇش، خىلىتلار مىقدارى تۆۋەنلىگەن بولسا، يۇقىرى كۆتۈرۈپ نورماللاشتۇرۇش ئۇسۇلى بويىچە داۋالاش ئېلىپ بېرىلىدۇ. بۇ ئۇيغۇر تېبابەتچىلىكىدە خىلىتلارتەڭپۇڭلىقىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش دەپ ئاتىلىدۇ.ھەر قانداق ئەزادا كېسەللىك پەيدا بولۇپ، يەرلىك ئورۇن قىزىرىپ، كۆيۈشۈپ ئاغرىسا، بىمارنىڭ تومۇرى ئىنچىكە، تېز، چىڭ مىنۇتىغا 7288گىچە سوقسا، سۈكۈت ۋاقتى قىسقا بولسا، ئۇ سەپرادىن پەيدا بولغان كېسەللىك، داۋاسى: بىرىنچى دەرىجىدىكى ھۆل سوغاق، قانداق نۇسخا بولسا بولىۋېرىدۇ. ئەڭ ياخشىسى شەربەت بولسا ياخشى. كېسەللەنگەن ئورۇن چىڭقىلىپ ئاغرىسا، تومۇرى توم، تېز، بوش سوقسا، سۈكۈت ۋاقتى قىسقا بولسا، ئۇ قاندىن پەيدا بولغان كېسەللىك، كېسەللەنگەن ئورۇن مۇزلاپ، تېلىپ، ئىششىپ ئاغرىسا، بىمارنىڭ تومۇرى توم، ئاستا، بوش سوقسا، سۈكۈت ۋاقتى ئۇزۇن بولسا ئۇ بەلغەمدىن پەيدا بولغان كېسەللىك؛ كېسەللەنگەن ئورۇن مۇزلاپ، سانجىلىپ ئاغرىسا، بىمارنىڭ تومۇرى ئىنچىكە، ئاستا، چىڭ سوقسا، سۈكۈت ۋاقتى ئۇزۇن بولسا، ئۇ سەۋدادىن پەيدا بولغان كېسەللىك دەپ دىئاگنوز قويۇلىدۇ. كلىنىكا ئەمەلىيىتىدە تومۇردىكى بۇ خىل بەلگىلەر بىلەن بەدەننىڭ ھەر قايسى ئەزالىرىدا ئىپادىلەنگەن بەلگەئالامەتلەرنى بىرلەشتۈرۈپ تەھلىل قىلىشقا ئەھمىيەت بېرىدىغانلا بولسا كۆپ ساندىكى كېسەللىكلەرگە بىر قەدەر توغرا دىئاگنوز قويغىلى ۋە داۋالىغىلى بولىدۇ.ماقالە سانى : 132تۈركىيە ئوقۇش مۇكاپاتى 2018 يىللىق ماگېستىر ۋە دوكتۇرلۇق ئوقۇش ئىلتىماسى 05 فېۋرالدا باشلىنىدۇتۈركىيە ئالىي مەكتەپلىرىنى پۈتتۈرگەنلەر ئۈچۈن تۈركىيە ئوقۇش مۇكاپاتى ئىلتىماسىدا يېڭى بەلگىلىمە |
قايراتكەر 11145 12 پىكىر 11 قاراشا, 2019 ساعات 11:16عاسىر الىبى ءابىش كەكىلباەۆتىڭ ادامزات دانالارىمەن ءبىر ۇقساستىعى، ونىمەن جۇزدەسكەن ادام وعان دارىعان ۇلىلىق پەن جىلىلىقتى استە ۇمىتا الماس ەدى. اقتوبە وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمى، كازىرگى ۆيتسەپرەمەرىمىزدىڭ سىنىپتاسى ماشار شايىقوۆتىڭ ايتقان ءبىر اڭگىمەسىن كەزىندە ءبىر جازعانىمىز بار. بۇل بەردىبەك ەكەۋى ورتا مەكتەپتى ءتامامداپ، الماتىعا، نارحوزعا تۇسۋگە بارعانداعى جايت ەدى. سوناۋ 1970 جىلعى 24 تامىزى كۇنى كۇتپەگەن جەردەن ءابىش كەكىلباەۆ اعامىزبەن كەزدەسىپ، داستارحانداس بولعانىمىز بار، دەگەن ەدى، ماشار.نارحوزعا جاقىن جاندوسوۆ پەن پراۆدا كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا ورتا ازيا اسكەري وكرۋگىنىڭ مەكەمەلەرى بولاتىن. اسحاناسى دا بار. ارزان بولعاسىن جانە اۋىلداسىمىز قاتارداعى قۇرىلىسشى سولدات، مارقۇم ەرەجەپ ءابىلوۆتى كورىپ، بىرگە تاماقتانۋ ءۇشىن سوندا باراتىنبىز. بىردە ول ءوزىنىڭ كومانديرى ءابىش كەكىلباەۆپەن كەزدەسۋ ۇيىمداستىردى. جازۋشى اعامىز سۇڭعاق بويلى، قايىڭ قاپتال، بۇيرا شاش جىگىت اعاسى ەكەن. ەسكى دوستارداي باۋراپ الدى. شۇيىركەلەسىپ قالدىق. قازىر قاراپ وتىرساق، ءابىش اعامىز 19681970 جىلدارى وسى وكرۋگتە اسكەري قىزمەتتە بولعان ەكەن. ءتىپتى كەڭەس جانە قىتاي اسكەرلەرىنىڭ جالاڭاشكول كولى ماڭىنداعى اسكەري قاقتىعىسىنا دا قاتىسىپتى. قىزاقىزا دەگەندەي، سەبەبى ءبىرشاما ۆينو دا ىشىلگەن, بىزدەن مۇشەل جاس ەرەسەك جازۋشى اعامىز بەردىبەك ەكەۋىمىزگە ءوزىنىڭ تۇڭعىش پروزالىق شىعارماسى ءبىر شوكىم بۇلت كىتابىن قولتاڭباسىمەن سىيعا تارتتى. ءبىزدىڭ قۋانىشىمىزدا شەك بولمادى. بۇل ءبىر ەكى بالاپان بۇركىتتىڭ قياعا قارىشتاپ ۇشار الدىنداعى العاشقى كەزدەسۋى بولىپ كورىنەدى ماعان. قىزىعى، جىلدار وتە دانىشپان جازۋشى اعامىز كەزەكتى ءبىر پارلامەنت وتىرىسىندا ءبىلىم ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى بەردىبەكتى كورگەندە توپ ىشىندە ونىڭ ءوڭى بەيتانىستاۋ كورىندى. شاماسى ساپارباەۆ وسىاۋ, دەپ ويلادىم.تىپتەن جاس ەكەن. تىعىنشىقتاي اقسارى جىگىت. دۇرسە قويا بەرگەن دەپۋتاتتاردىڭ قارشا بوراتقان قاتىگەز ساۋالدارىن ءۇنسىز تىڭداپ وتىردى. سىر بىلدىرگەن جوق. وزىنە سەنىمدى دەپ سۇيىسپەنشىلىكپەن جازىپتى. بۇل ەستەلىكتەردى ءابىش اعامىز بەردىبەككە ارناپ وتكەندى ەسكە تۇسىرە جازعان العا قاراي ادىمداي ءتۇس، العاداي ازامات ماقالاسىندا.دليا ۆسياكوگو مۋدرەتسا دوۆولنو پروستوتى ءاربىر دانىشپانعا قاراپايىمدىلىق تا قاجەت.بۇل سوزدەر ءابىشكەمەڭگەردىڭ كرەدوسى بولدى. اقتوبە وڭىرىندە ونىڭ ماڭگىلىك ىزدەرى جاتىر. جەتپىسىنشى جىلدارى جەرگىلىكتى اقساقالدارمەن ءوزى بارىپ كورۋگە جازعان حان مولاسىنىڭ شىنايى بەلگىلەرى جىلدار وتە بۇلبۇل ۇشتى بولىپ، كوكتەن ىزدەپ ارەڭ تابىلىپ، ونىڭ تىكەلەي اتسالىسۋىمەن ءابىلحايىر حان كەسەنەسى كوتەرىلگەنى ءمالىم. وسى ماسەلەمەن كەلىپ ۇلەندىكىشىلى جيىندار وتكىزگەندە كەمەڭگەر جەرگىلىكتى ولكەتانۋشىلاردى دا ۇمىتپاي، قاتىستىرىپ وتىراتىن. وسىنداي كەزدەسۋلەردىڭ بىرىندە ءوزىم جازىپ شىعارعان قوبىلاندى. جاسكىلەڭ كىتابىمدى سيعا تارتىپ، قولتاڭبا العانىم قازىر ءابىش اعاعا دەگەن ساعىنىش بەلگىسى بولىپ قالدى.قوبدا اۋدانىندا جالپىۇلتتىق كيەلى ورىندار قاتارىنا ەنگەن ءاربىر ەسكەرتكىشتەردە ءابىش كەكىلباەۆتىڭ وشپەس قولتاڭبالارى بار. ونىڭ ىشىندە ءاليا ەسىمى ەرەكشە. ول ءاليا مەن مانشۇكتىڭ الماتىداعى ەسكەرتكىشىن اشۋعا مۇرىندىق بولسا، ءاليانىڭ تۋعان جەرىندەگى ءمۇسىنىن اشۋعا ءوزى كەلىپ ەدى.سوناۋ 90جىلداردىڭ ورتاسىندا جوعارى كەڭەسكە دەپۋتات بولىپ سايلانعان مەنى سايلاۋشىلار اماناتى مەنى وسى كەڭەستىڭ توراعاسى ءابىش كەكىلباەۆ اعامىزعا الىپ كەلدى، دەپ ەسىنە الادى قوعام قايراتكەرى ىزىمعالي كوبەنوۆ. ماسەلە شىعىستىڭ قوس شىنارىنا سول كەزدەگى استانامىزدا ەسكەرتكىش اشۋ تۋرالى بولاتىن. ءابىش اعا كومەگىن اياعان جوق. ەندى ماعان ۇكىمەتتىڭ قولداۋى قاجەت ەدى. سەبەبى ۇكىمەتتىڭ قاۋلىسى شىقپاسا، ءبارى تەك اڭگىمە بولىپ قالار ەدى. ماعان سول كەزدەگى پرەزيدەنت كومەكشىسى يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ كومەگىنە جۇگىنۋگە تۋرا كەلدى. سولايشا ولاردىڭ ىقىلاستارىمەن قاۋلى دا دايىندالدى. مەن 2000 جىلى بەرگەن سۇحباتىمدا سول قاۋلىنى دايىنداۋدا بەردىبەك ساپارباەۆتىڭ قوسقان ۇلەسىن اتاپ ءوتىپپىن، جىلدار وتە ول ءاليانىڭ تۋعان وبلىسىن باسقاردى. اڭگىمە وزەگىنە ورالساق، سولايشا ۇكىمەتتەن 1995 جىلى 15 ملن. قارجى ءبولىنىپ، ءابىش اعامىزدىڭ اتسالىسۋىمەن الماتىدا قوس شىنارىمىزعا ەسكەرتكىش ورناتىلىپ ەدى، دەپ اياقتادى اڭگىمەسىن ءوزىمنىڭ وقۋشىم ىزىمعالي كوبەنوۆ.پاتريوتولكەتانۋشى كەمەڭگەر ادامعا تۇلعالار تاريحىندا، ۇلكەندىكىشىلى زاتتار جوق، ارينە. تەك اقتوبەدە ۇركەر رومانىن جازىپ، ءابىلحايىردى زەرتتەۋ، ونى ۇلىقتاۋ، قوبىلاندى باتىردى اڭىزدان قايتا ءتىرىلتۋ، ءاليا مەن مانشۇكتىڭ ەسكەرتىشتەرىن اشۋ كۇردەلى تاريحي جۇمىستارىن جۇرگىزە وتىرىپ، جيرەنقوپاداعى بەكەت اۋليەنىڭ اسا تاياعىنا زيارات ەتۋگە دە ۋاقىت تاۋىپ، ارنايى ات باسىن بۇرعان. جوعارىدا ەسىمى اتالعان ىزىمعالي ءىنىمىز ارىپتەسى، جوعارعى كەڭەس دەپۋتاتى،قازاقستان ايەلدەرى جۋرنالىنىڭ رەداكتورى ا.جاعانوۆاعا جيرەنقرپادا تۇرسىنعالي ناكەشوۆتىڭ وتباسىندا بەكەت اۋليەنىڭ كوك اساسى ساقتاۋلى ەكەنىن جەتكىزەدى. ال ءوز كەزەگىندە رەداكتوردەپۋتات بۇل جاڭالىقتى ءابىش كەكىلباەۆقا قۇلاققاعىس ەتەدى. 1995 جىلى ءاليانىڭ تويىنا كەلگەن ءابىش كەكىلباەۆ جيرەنقوپاعا بارىپ، كوك اساعا تاعزىم ەتۋ نيەتىن ءبىلدىردى، دەپ ەسىنە الادى سول كەزدەگى وبلىس اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، جيىرما جىل ايتەكە بي اۋدانىن باسقارعان ەسىمحان ەسەنباەۆ. ءسويتىپ ءبىز ءابىش اعامەن سونداعى تۇرسىنعالي ناكەشوۆتىڭ شاڭىراعىنا اتباسىن تىرەدىك.ورىستىڭ ساياساتكەرى جانە ساياحاتشىسى ا.ا.كاۋفمان ءوزىنىڭ برودياچايا رۋس جازبالارىندا ايتىپ كەتكەندەي جەرگىلىكتى قازاقتار مەن كوشىپ كەلۋشى پەرەسەلەندەر نەگىزىن 1878 جىلى قالاعان جيرەنقوپا كۇللى تۇرىك ەلىنە وسىندا جەرلەنگەن قوبلاندى باتىردىڭ كەسەنەسىمەن ايان. 1995 جىلدىڭ 15 ماۋسىمىندا ءبىز وسىندا ۇلى جازۋشى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى ءابىش كەكىلباەۆتى قارسى الدىق، دەپ ەسىنە الدى وسىندا تابانداي جيىرما جىل اكىم بولىپ قىزمەت اتقارعان، قۇرمەت وردەنىنىڭ يەگەرى باحتىباي ءالىپوۆ.ءالى شاڭىراعى شايقالا قويماعان كسسر ايگىلى اسىل تۇقىمدى تسيگەي قويكەڭشارىنىڭ 1000نان استام تۇرعىندارىنىڭ ءاربىر ۇيىنە قىدىر اتا كەلگەندەي بولدى، بۇل كۇنى. قوبلاندى باتىر باسىنا ءتاۋ ەتكەن سوڭ قادىرلى قوناق بەكەت اۋليەنىڭ كوك اساسىن ۇستاپ وتىرعان شارۋاشىلىق باسشىسى تۇرسىنعالي لاتىفۇلى ناكەشتىڭ وتباسىنا توقتاپ، ونىڭ جۇبايى، وزگە دە تالاي سىيلى قوناقتاردى اتقارعان ءسانىمجاننىڭ داستارحانىنان ءدام تاتتى. ءابىش اعا جينالعاندارعا اق باتاسىن بەردى. ءابىش اعانى داستارحانىمىزدا قارسى الۋ ءبىز ءۇشىن ءومىرى ۇمىتىلمايتىن اسا زور مارتەبە بولدى، دەپ جازدى كەيىن ءوزىنىڭ 2010 جىلى اقتوبەدە شىققان قاسيەتتى كوك اسا كىتابىندا تۇرسىنعالي ناكەش. اعامىزدىڭ كونەكوز قاريالاردىڭ ەستەلىكتەرىنە ۇلكەن ءمان بەرەتىنىن بىلە تۇرا كەزدەسۋگە جارىقتان سابىر جۇمەكەنوۆ كورشىلەس تۇزتوبەدەن 95 جاستاعى رۋى جاڭاتۋان سەيتقالي اقساقالدار ارنايى شاقىرىلعان بولاتىن. اسىرەسە كوك اسا تاريحىن تەرەڭ بىلەتىن، سوناۋ ماڭعىستاۋ، ويىل جانە جەم بويىنداعى تاريح پەن ماحامبەت پەن شەرنيازدىڭ ولەڭدەرىن، شەجىرەنى جاتقا بىلەتىن سەيتقالي اقساقالدى عۇلاما جازۋشى ۇيىپ تىڭداعان بولاتىن. سابىر جۇمەكەنوۆ تە ءوزى بىلەتىن دەرەكتەردى جايىپ سالعان. وسىلايشا ءابىشتىڭ دانالىعىنا ءتانتى بولعان جينالعاندار، تاڭنىڭ قالاي اتقانىن دا بايقاماي قالدىق، دەپ ەستەرىنە الادى. ونىڭ وشپەس داڭقى اقتوبەلىكتەر، جيرەنقوپالىقتار ءۇشىن ماڭگى ەستە قالدى.2005 جىل، ءاليا ەسكەرتكىشىن اشۋ. ورتادا ءابىش كەكىلباەۆ، فاريزا وڭعارسىنوۆا جانە وبلىس اكىمى س.پاچينءابىش كەكىلباەۆ جيرەنقوپاداءابىل كەكىلباەۆ بەكەت اۋليەنىڭ كوك اساسىمەنزىكىريا زامانحانۇلى 58637 |
ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءوزىنىڭ تاۋەلسىزدىك تاعىلىمى اتتى ماقالاسىندا تاۋەلسىزدىك جولىنداعى قيىن قىستاۋ كەزەڭدەردى ايرىقشا تەبىرەنىسپەن بايانداپ، وي تولعاعان. ەلباسى ماقالاسى ەگەمەندىگىمىزدىڭ وتكەن تاريحىنا قايتا ءۇڭىلىپ شىعۋعا جانە ونىڭ ءاربىر جىلىنداعى جالىندى ىستەردى سارالاۋعا جەتەلەيدى.شىندىعىندا، تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا قازاق ەلى بارىمەن قايتا تابىسىپ، ءتىلىن ءتىرىلتتى، ءدىنىن قايتارىپ، تاريحىن تۇگەندەدى. ەلباسى ن.نازارباەۆ اتاپ وتكەندەي، تاۋەلسىزدىكتى جاريالاۋ ءبىر باسقا بولسا، ونى ۇستاپ تۇرۋ، مىعىم ەتۋ ودان دا كۇردەلى، بۇرىنعىدان دا قيىن ماسەلە بولعانى انىق. ەلباسى ءوز ماقالاسىندا ايتقانداي تاۋەلسىزدىگىمىزدى جاريالاعاندا ءبىزدىڭ ءوز ۆاليۋتامىز دا جوق ەدى. الەمدىك قارجى نارىعىن مۇقيات زەرتتەي كەلىپ، ۇلتتىق تەڭگەمىزدى دە دەر كەزىندە اينالىمعا ەنگىزدىك. راسىندا، وداق ىدىراعاننان كەيىن قازاقستانعا تيگەن باستى مۇرا جۇيەلى داعدارىس بولدى. ءبىزدىڭ ەنشىمىزگە باسەكەگە قابىلەتسىز ەكونوميكا، باسقارۋدىڭ ەسكىلىكتى جۇيەسى جانە قولاياعى قۇرساۋلى مەملەكەتتىك اپپارات ءتيدى. بۇل ءبىز باستان وتكەرگەن العاشقى ەڭ اۋىر دا سوزىلمالى داعدارىس بولدى. سول كەزدە ءبىز، قيىنشىلىقتارعا توتەپ بەرىپ قانا قويماي، سونىمەن بىرگە، ماكروەكونوميكالىق تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتىپ، ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگيالىق ماقساتتار، بەتبۇرىستىق سيپاتتاعى رەفورمالار جۇرگىزدىك. ءبىزدىڭ مەملەكەت تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلىندا ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك قۋاتتى رەفورمالاردى جەدەل دە ءتيىمدى ىسكە قوسقان ەل اتاندى. ءبىز، بۇل جەتىستىگىمىزگە ۇلت پەن ۇلىستىڭ تاتۋلىعى، دەموكراتيانىڭ بەرىك نەگىزدەرى مەن وتانداستارىمىزدىڭ جانقيارلىق ەڭبەگى ارقاسىندا قول جەتكىزدىك.شىن مانىندە، تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزگەن ساتتەن باستاپ، اسا ماڭىزدى تاريحي شەشىمدەر قابىلداندى. ولاردىڭ ءبىرى ەلىمىزدىڭ اتوم قارۋىنان ءوز ەركىمەن باس تارتۋى بولدى. بۇل الەم تاريحىنداعى ماڭىزدى شەشىمدەردىڭ ءبىرى ەدى. وسىلايشا ءبىزدىڭ ەل بەيبىتشىلىك ورداسىنا اينالدى.ەلباسىمىز تاۋەلسىزدىك جولىندا ايانباي تەر توگىپ، تاۋەلسىزدىگىمىزدى تۇعىرلى ەتىپ، ەلىمىزدى ودان ءارى وركەندەتۋ جولىندا ەل بىرلىگى مەن كەلەشەگى ءۇشىن قىزمەت ەتۋدە. تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزگەن سوڭ، ءبىز ءوز شەكارامىزدى نىق شەگەندەپ، الپاۋىت ەلدەرمەن قارىمقاتىناستى باستادىق.ەلباسى ءوز ماقالاسىندا وسى قيىن كەزەڭدەردە قابىلدانعان شەشىمدەر مەن باستامالارعا ەرەكشە توقتالعان. سونداي باستامالاردىڭ ءبىرى بولاشاق باعدارلاماسى بولدى. جاھاندىق ارەنادا باسەكەگەگە قابىلەتتى، كاسىپقوي مامانداردى دايارلاۋ ماقساتىندا بولاشاقپەن وقىتقان ستۋدەنتتەرىمىز قازىرگى كەزدە ەلىنە ايانباي قىزمەت ەتىپ، ءوز بىلىمدەرىن حالىقارالىق دارەجەدە كورسەتۋدە.قايسار حالقىمىز بەن كەمەڭگەر ەلباسىمىزدىڭ ارقاسىندا از ۋاقىتتا تەرەزەسى الەمنىڭ الپاۋىت ەلدەرىمەن تەڭ مەملەكەتكە اينالدىق.قازىرگى زامان بىلىمدىلەردىڭ زامانى. كەلەشەك ۇرپاق اتابابالارى بىلەكتىڭ كۇشىمەن ساقتاپ قالعان جەرىن قالامنىڭ ۇشىمەن، وتكىر بىلىمىمەن كوركەيتۋى قاجەت.سونىمەن قاتار ءوز ماقالاسىندا ەلباسى، ەڭ باستىسى ەلىمىز امان، ۇرپاعىمىز ازات. ءبىز الاقانعا سالىپ وسىرگەن سول ازات ۇرپاق ەندىگى جەردە مەن قازاقستانىما نە بەرەمىن؟ دەگەندى ويلاۋى كەرەك، دەدى.راسىندا قازىرگى اشىق اسپان مەن تاۋەلسىز ءومىر وڭاي جولمەن كەلگەن جوق. ەندى، وسى تاۋەلسىزدىگىمىزدى نىعايتۋ ماقساتىندا ايانباي ەڭبەك ەتىپ، وسكەلەڭ ۇرپاققا ۇلگى بولۋ ءبىزدىڭ مىندەت. ەلباسىمىزدىڭ ماقالاسى، حالقىمىزعا ونەگە، كەلەشەك ۇرپاققا تاريح بولارى ءسوزسىز.مەملەكەتىمىزدىڭ مىزعىماستىعى مەن، تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تۇعىرىن ءوز قالپىندا ۇستاپ، كوك تۋىمىزدىڭ جەلبىرەۋىنە اتسالىسىپ، باسقا قونعان باقتى باعالاي ءبىلۋ ءار ازاماتتىڭ مىندەتى.ەلباسىمىزدىڭ كەمەل ساياساتى قاشان دا جالعاسىن تاۋىپ، حالقىمىزدى جارقىن بولاشاققا جەتەلەيتىنى ءسوزسىز. ەگەمەن ەلدىڭ ەڭسەسى بيىك، ازات ەلدىڭ اسپانى اشىق بولسىن!الەۋمەتتىكمادەني دامۋ جانە عىلىم كوميتەتىنىڭ حاتشىسى |
30بىرسى سىلەردىن بىرنېمە تىلىسە، تىلىگىنىنى بېرىڭلار. بىرسى سىلەرنىڭ بىرەر نەرسەڭلارنى ئېلىپ كەتسە، ئۇنى قايتۇرۇپ بېرىشنى سورىماڭلار.31باشقىلارنىڭ ئۆزۈڭلارغا قانداق مۇئامىلە قىلىشىنى كۈتسەڭلار، سىلەرمۇ ئۇلارغا شۇنداق مۇئامىلە قىلىڭلار.32ئەگەر سىلەر ئۆزۈڭلارنى ياخشى كۆرگەنلەرگىلا مېھىرمۇھەببەت كۆرسەتسەڭلار، بۇنىڭ ماختانغۇدەك نەرى بار؟ گۇناھكارلارمۇ ئۆزىنى ياخشى كۆرگەنلەرگە مېھىرمۇھەببەت كۆرسىتىدىغۇ.33ئەگەر سىلەر ئۆزۈڭلارغا ياخشىلىق قىلغانلارغىلا ياخشىلىق قىلساڭلار، بۇنىڭ ماختانغۇدەك نەرى بار؟ ھەتتا گۇناھكارلارمۇ شۇنداق قىلىدىغۇ!34ئەگەر سىلەر قەرزنى قايتۇرالايدىغانلارغىلا بەرسەڭلار، بۇنىڭ ماختانغۇدەك نەرى بار؟ گۇناھكارلارمۇ ئەينەن قايتۇرۇش شەرتى بىلەن باشقا گۇناھكارلارغا قەرز بېرىدىغۇ!33سىلەرگە مەلۇمكى، مەن ھېچقاچان ھەرقانداق كىشىنىڭ كىيىملىرىگە ياكى ئالتۇنكۈمۈشىگە كۆز قىرىمنىمۇ سالمىدىم. 34مەن ئىككى بىلىكىمگە تايىنىپ، ئۆزۈمنىڭ ۋە ھەمراھلىرىمنىڭ ھاجىتىدىن چىقتىم. 35ھەرقانداق ئىشتا سىلەرگە مۇشۇنداق ئەجىر ئارقىلىق ھاجەتمەنلەرگە ياردەم بېرىش لازىملىقىنى كۆرسەتتىم. شۇنداق قىلساڭلار، رەببىمىز ئەيسا ئۆزى ئېيتقان: بەرمەك ئالماقتىنمۇ زور بەخت دېگىنىنى ئېسىڭلاردىن چىقارمايسىلەر!1ئېتىقادىمىز كۈچلۈك بولغان بىزلەر ھەرقانداق ئىش قىلغاندا، ئۆزىمىزنى قانائەتلەندۈرۈشنىلا ئويلىماستىن، ئېتىقادى ئاجىز قېرىنداشلىرىمىزغىمۇ كۆڭۈل بۆلۈشىمىز كېرەك.2ھەربىرىمىز قېرىنداشلىرىمىزنىڭ ئېتىقادىنىڭ مۇستەھكەملىنىشى ئۈچۈن ئۇلارنىڭ مەنپەئىتىنى نەزەردە تۇتۇپ، ئۇلارنى خۇرسەن قىلىشىمىز كېرەك.3ئەيسا مەسىھمۇ ئۆزىنى ئەمەس، خۇدائاتىسىنى خۇرسەن قىلىشنى ئويلىدى. بۇ توغرىسىدا مۇقەددەس يازمىلاردا مۇنداق دېيىلگەن: ئى خۇدا، سەن ھاقارەت قىلىنغان چاغلاردا، ئۆزۈم ھاقارەت قىلىنغاندەك بولدۇم.ئىنجىل، كورىنتلىقلارغا يېزىلغان بىرىنچى خەت 10باب23بەزىلەر: خۇدا تەرىپىدىن مەنئى قىلىنمىغان بولسا، نېمە قىلىمەن دېسەم ئۆز ئىختىيارىم دېيىشى مۇمكىن. لېكىن، ھەممە ئىش پايدىلىق بولۇۋەرمەيدۇ. نېمە قىلىمەن دېسەم، ئۆز ئىختىيارىم دېگەن بۇ سۆز توغرا بولسىمۇ، لېكىن ھەممە ئىش قېرىنداشلىرىنىڭ ئېتىقاد جەھەتتە كۈچلۈك بولۇپ يېتىلىشىگە ياردەم بېرەلمەيدۇ. 24ھەركىم پەقەت ئۆز مەنپەئىتىنىلا ئەمەس، باشقىلارنىڭمۇ مەنپەئىتىنى كۆزلىسۇن.14بىزنى شۇنداق قىلىشقا قىستاۋاتقىنى ئەيسا مەسىھنىڭ مۇھەببىتىدۇر. بىز ئەيسا مەسىھنىڭ ھەممىمىز ئۈچۈن ئۆلگەنلىكىگە ئىشەنگەنىكەنمىز، ئۆزىمىزنىڭ بۇرۇن ياشاپ كەلگەن ھاياتىمىزغا نىسبەتەن ئۆلگەنلىكىمىزگىمۇ ئىشىنىمىز. 15ئەيسا مەسىھ پۈتكۈل ئىنسانلار ئۈچۈن ئۆلدى. مەقسەت، ئۇ ئاتا قىلغان يېڭى ھاياتقا ئېرىشكەنلەرنىڭ ئۆزلىرى ئۈچۈن ئەمەس، بەلكى ئۇلارنى دەپ ئۆلگەن ۋە ئۆلۈمدىن تىرىلگەن ئەيسا مەسىھ ئۈچۈن ياشىسۇن، دېگەنلىكتىن ئىبارەت.ئىنجىل، فىلىپىلىكلەرگە يېزىلغان خەت 2باب3ھەرقانداق ئىشتا شەخسىيەتچىلىك ۋە قۇرۇق شۆھرەتكە بېرىلمەڭلار. ئەكسىچە، كەمتەر بولۇپ، باشقىلارنى ئۆزۈڭلاردىن ئۈستۈن كۆرۈڭلار.17بۇ دۇنيادا باي بولغانلارغا مەغرۇرلانماسلىقنى، ئۆتكۈنچى بايلىققا ئۈمىد باغلىماسلىقنى بۇيرۇغىن. ئۇلار ئۈمىدىنى بىز بەھرىمەن بولۇشقا تېگىشلىك ھەممىنى بىزگە سېخىيلىق بىلەن بەرگۈچى خۇداغا باغلىسۇن.18ئۇلارغا باشقىلارغا ياخشىلىق قىلىشنى ۋە خەيرساخاۋەتلىك ئىشلارنى كۆپ قىلىشنى، مەرد ۋە قولى ئوچۇق بولۇشنى بۇيرۇغىن.19بۇنداق قىلغاندا، ئۇلار ھەقىقىي ھاياتقا ئېرىشىش ئۈچۈن كېلەچەكتە ئۆزلىرىگە پۇختا ئاساس بولىدىغان بىر خەزىنە توپلىيالايدۇ.1شۇنى بىلگىنكى، ئاخىر زاماندا ئېغىر كۈنلەر بولىدۇ.2ئۇ چاغدا، ئىنسانلار ئۆزىنىلا ئويلايدىغان، پۇلپەرەس، ماختانچاق، تەكەببۇر ۋە كۇپۇرلۇق قىلىدىغان، ئاتائانىسىنىڭ سۆزىنى ئاڭلىمايدىغان، ۋاپاغا جاپا قىلىدىغان، خۇداغا بىپەرۋالىق قىلىدىغان،3كۆيۈمسىز، باشقىلارنى كەچۈرمەيدىغان، تۆھمەتخور، ئۆزىنى تۇتالمايدىغان، ۋەھشىي، شۇنداقلا خەيرساخاۋەتنىڭ دۈشمىنى بولىدۇ.4ئۇلار ساتقۇن، تەلۋە ۋە ھاكاۋۇر بولۇپ، كەيپساپانى خۇدادىن ياخشى كۆرىدۇ.5سىرتقى قىياپەتتە ئىخلاسمەن بولۇۋېلىپ، ئەمەلىيەتتە كۆڭلىدە خۇدانىڭ قۇدرىتىنى ئىنكار قىلىدۇ. بۇنداقلاردىن يىراق تۇر.16ياخشىلىق قىلىشنى ۋە باشقىلارنى ئۆزىمىزدە بار بولغاندىن تەڭ بەھرىمەن قىلىشنى ئۇنتۇمايلى. چۈنكى، خۇدا بۇنداق قۇربانلىقلاردىن خۇرسەن بولىدۇ. |
1 مامىر دەمالىسىىنا قاتىستى ەڭ جاڭا حابارحالىق تورابى1 مامىر دەمالىسىىنا قاتىستى ەڭ جاڭا حابار2021.03.10 15:22 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىبيىلعى 1 مامىر ەڭبەكشىلەر مەرەكەسىنەقاتارىنان 5 كۇن دەمالىس بەرىلەتىن بولدى!مەملەكەتتىك كەڭەس كەڭسە مەڭگەرمەسىنىڭ 2021 جىلعى ءبىر ءبولىم مەرەكە دەمالىستارى جونىندەگى ورنالاستىرۋ ۇقتىرۋىنا نەگىزدەلگەندە، بيىل ەڭبەكشىلەر مەرەكەسىندە 5 ايدىڭ 1 كۇنىنەن 5 كۇنىنە دەيىن جيىنى 5 كۇن دەمالىس بەرىلەدى. 4 ايدىڭ 25 كۇنى جەكسەنبى، 5 ايدىڭ 8 كۇنى سەنبى قالىپتى قىزمەت كۇنى.سىزدەردىڭ 1 مامىر دەمالىسىنا قاتىستى قانداي ورنالاستىرۋلارىڭىز بار؟1 مامىر دەمالىسىندا سىرتقا شىعىپ ويناۋعا بولا ما؟بۇل جونىندە جاڭ ۋنحۇڭ بىلاي دەدى...جاڭ ۋنحۇڭ: بيىلعى كوكتەم مەرەكەسى مەن وتكەن جىلعى كوكتەم مەرەكەسىن سالىستىرساق، ىندەت جاعدايىن مەڭگەرۋ ۇلكەن جاقتان جاقساردى، الەمدەگى ىندەت جاعدايىن مەڭگەرۋ دە ۇقساس جاقساردى، بيىلعى 1 مامىر ەڭبەكشىلەر مەرەكەسىندەگى ءبىزدىڭ ىندەت جاعدايىن مەڭگەرۋىمىز وتكەن جىلعى 1 مامىر ەڭبەكشىلەر مەرەكەسىندەگىدەن جاقسى بولادى.وتكەن جىلعى 1 مامىر ەڭبەكشىلەر مەرەكەسىندە بۇكىل ەل كولەمىندەگى ساياحات نەگىزىنەن اشىق بولدى، مەنىڭ ٶز ويىمشا بيىلعى ەڭبەكشىلەر مەرەكەسىندەگى ىندەت جاعدايىن مەڭگەرۋىمىز وتكەن جىلعى 1 مامىر ەڭبەكشىلەر مەرەكەسىندەگىدەن جاقسى بولادى، سوندىقتان مەن شىعۋعا بولادى دەگەندى تاڭدايمىن. مەن بيىلعى 1 مامىر دەمالىسىندا كوپشىلىكتىڭ تاعى دا شىعىپ ويناي الاتىندىعىنا سەنەمىن.مىنانداي قىزۋ تالقى تۇيىندەرى نازار اۋدارۋعا تاتيدى!ۋاكىلدەر ۇسىنىسى: 0دەن 3 جاسقا دەيىنگى بالالاردىڭ اتا اناسىنا ەڭبەكاقىسى بۇرىنعىداي بەرىلەتىن بالا تاربيەسى دەمالىسى بەرىلۋى كەرەك.ورتالىق تەلەۆيزياسىنىڭ حابارىنا قاراعاندا، مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى لىڭ يۇڭبين بالالى وتباسىن نەگىز ەتە وتىرىپ، بالالاردىڭ العاشقى كەزەڭدەگى دامۋىنا قولداۋ كورسەتەتىن قوعامدىق قولداۋ جۇيەسىن قۇرۋ كەرەك.ۋاكىلدەر ۇسىنىسى: جالعىز بالالى وتباسىنىڭ ۇل قىزدارىنا ٵر جىلى 20 كۇنىنەن از بولماعان ۇيگە قاراۋ دەمالىسىن بەرۋ كەرەك. |
رومان سكليار: 2015 جىلدان بەرى جەلىلەردىڭ توزۋى 67تەن 57كە دەيىن تومەندەدىنۇرلى جول ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋدىڭ 20152019 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ بارىسى تۋرالى ۇكىمەت وتىرىسى ءوتىپ جاتىر. وندا يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى رومان سكليار جىلۋمەن، سۋمەن جابدىقتاۋ جۇيەلەرىن جاڭعىرتۋ سالاسىندا بيۋدجەتتىك كرەديتتەۋ جانە سۋبسيديالاۋ مەحانيزمدەرى ىسكە اسىرىلىپ جاتقانىن سوز ەتتى.مەملەكەتتىك باعدارلاما باستالعالى بەرى 20152018 جىلدارى 230 ملرد تەڭگەنىڭ 404 جوباسى ىسكە اسىرىلدى. 3 259 كيلومەتر 700 مەتر جىلۋمەن، سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ تارتۋ جەلىلەرى، 24 قازاندىق، 71 باسقا قۇرىلىس نىساندارى سالىندى، دەدى رومان سكليار.ونىڭ ايتۋىنشا، قابىلدانعان شارالاردىڭ ناتيجەسىندە 2015 جىلدان بەرى جەلىلەردىڭ توزۋى 67تەن 57كە دەيىن تومەندەگەن.2019 جىلى 175 كيلومەتر ينجەنەرلىك جەلىنى 41 كم جىلۋ جەلىلەرى، 135 كم سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جەلىلەرى، سونداياق 3 بىرلىك باسقا وبەكتىلەر قايتا جاڭعىرتۋعا جانە سالۋعا 37 ميلليارد 9 ميلليون تەڭگە كوزدەلگەن دەدى مينيستر. |
ئۇيغۇر دىيارىدىكى مەجبۇرىي ئەمگەك ھەققىدە كۆپلىگەن ئۇچۇرلارنىڭ تاشقىي دۇنياغا ئاشكارا بولۇشى بىلەن بىر قىسىم پىدايى ياشلار ئامېرىكا ۋە ياۋروپادىكى ماگىزىنلارغا يۈرۈش قىلىپ، خېرىدارلارنىڭ ۋىجدانىغا بىۋاستە سوئال قويۇش ئۇسۇلىنى ئومۇملاشتۇردى.ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردىكى سىن كۆرۈنۈشلىرىدىن مەلۇم بولۇشىچە، بىر قىسىم ياشلار بانانا جۇمھۇرىيىتى، ۋىكتورىيەنىڭ مەخپىيەتلىكى، نايكى، زارا قاتارلىق خىتايدا ئىشلىنىۋاتقان دۇنياۋى ماركىلار تىزىلغان دۇكانلارغا كىرىپ، ئۇلاردىكى باھا كۆرسەتكۈچلىرىگە بۇ مەھسۇلات ئۇيغۇرلارنىڭ مەجبۇرىي ئەمگىكى بەدىلىگە ئىشلەنگەن. بۇنى سېتىۋالسىڭىز قىرغىنچىلىققا شېرىك بولغان بولىسىز دېگەن خەتلەر يېزىلغان ئەسكەرتمىلەرنى چاپلاپ چىققان. بەزى ماركىلارنىڭ يانچۇقلىرىغا بۇ ئەسكەرتمىلەرنى سېلىپ قويغان.فرانسىيەنىڭ پارىژ شەھرىدە پارىژ ياشلىرى كىلىمات ئۈچۈن گۇرۇپپىسىدىكى فرانسىيەلىك ياشئۆسمۈرلەر ئۆزلۈكىدىن بۇ پائالىيەتنى داۋاملاشتۇرىۋاتقان بولسا، بوستون شەھرىدە ئۇيغۇر ئالىمە مايسەم مۇتەللىپوۋا بۇنى كېڭەيتىشكە كۈچ چقارماقتا ئىكەن.گەرچە ئۇيغۇرلارنىڭ مەجبۇرىي ئەمگەكلىرى ھەققىدە ئاخبارات ۋاستىلىرى كۆپلىگەن مەلۇماتلارنى بەرگەن بولسىمۇ، ئاۋام خەلق ئارىسىدا بۇ ھەقتىكى چۈشەنچە ھەممىلا كىشىگە مەلۇملۇق ھادىسىگە ئايلىنىپ كېتەلمىگەن. گەرچە بۇ قېتىمقى پائالىيەتنىڭ كۆلىمى ئانچە چوڭ بولمىسىمۇ، ئەمما بۇ جەھەتتە بىر يېڭىلىق بولۇش سۈپىتى بىلەن تېخىمۇ كۆپ كىشىلەرنىڭ دىققىتىنى بۇ مەسىلىگە جەلپ قىلىش رولىنى ئوينىشى ئۈمىد قىلىنماقتا ئىكەن. |
قۇرلىقتىق حوككەي ليگاسىندا قحل ونەر كورسەتىپ جاتقان ەلوردانىڭ بارىسى ءوز ايدىنىنداعى ويىندار سەرياسىن ەكى جەڭىس، ەكى جەڭىلىسپەن اياقتادى. جەرلەستەرىمىز بەيسەنبى كۇنى وتكەن بارىس ارەناداعى سوڭعى ماتچتا ماسكەۋدىڭ ديناموسىن قابىلداپ، ءىرى ەسەپپەن ۇتىلىپ قالدى.قازاقستاندىق سپورتشى جانبوتا الدابەرگەنوۆا فريستايلاكروباتيكادان جىلدىڭ ءبىرىنشى الەم كۋبوگى كەزەڭىندە جۇلدەلى ورىننان كورىنىپ، جارىستىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى اتاندى.ورتا سالماقتاعى جانە چەمپيونى قازاقستاندىق گەننادي گولوۆكين 4111، 36 كو مەن تيتۋلىنىڭ يەگەرى جاپونيالىق ريوتا مۋراتا 162، 13 كو اراسىنداعى جەكپەجەك بيىل وتپەيتىن بولدى.ەلوردادا قازاق كۇرەسىنەن رەسپۋبليكالىق تۋرنير ءوز مارەسىنە جەتتى. جىلدىڭ ەڭ ۇزدىك بالۋانىن انىقتاۋعا ارنالعان بايراقتى باسەكەگە جىل كولەمىندە ۇزدىك ونەر كورسەتكەن، رەيتينگ بويىنشا جوعارى تۇرعان سپورتشىلار عانا قاتىستى.ورتا سالماقتاعى جانە بەلبەۋلەرىنىڭ يەگەرى قازاقستاندىق جانىبەك ءالىمحان ۇلى بۇكىلالەمدىك بوكس ۇيىمىنىڭ چەمپيونىنا مىندەتتى قارسىلاس اتاندى.سپورت 01 جەلتوقسان، 2021تۇركيانىڭ انتاليا قالاسىندا ءوز مارەسىنە جەتكەن كورۋ قابىلەتى ناشار سپورتشىلار اراسىنداعى الەم چەمپيوناتىندا قازاقستاندىق سپورتشىلار 2 التىن، 1 كۇمىس جانە 1 قولا مەدال جەڭىپ الدى.گرۋزيانىڭ باس شاھارى تبيليسيدە ءوتىپ جاتقان پارا پاۋەرليفتينگتەن الەم چەمپيوناتىندا قازاقستاندىق داۆيد دەگتيارەۆ ۇزدىك شىقتى. |
كەلۋ قاينارى: شينجياڭ حالىق راديو ىستانسياسى 20171207 19:23:16شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 جەلتوقساندا بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 5 جەلتوقسان تۇستەن بۇرىن حالىق سارايىندا 11 ەلدىڭ جاڭادان تاعايىندالعان جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىلەرى تاپسىرعان مەملەكەت جولداماسىن قابىلدادى.قىسقى كۇننىڭ شۇلەن شۋاعى توگىلگەن بەيجيڭنىڭ اسپانى شايداي اشىق. حالىق سارايىنىڭ سولتۇستىك قاقپاسىنىڭ الدىندا قۇرمەت قاراۋىلى قىزىل كىلەمنىڭ ەكى جاعىنا ساپ تۇزەپ تۇردى. كەرنايشى قوناق قابىلداۋ ۇرانىن تارتتى، جاڭادان تاعايىندالعان جۇڭگودا تۇراتىن ەلشىلەر ىلگەرىندى كەيىندى جەتىپ، تەكشە باسبالداعىن بويلاي جوعارى كوتەرىلىپ، بەيجيڭ زالىنا كىردى. بەيجيڭ كورىنىسى سۋرەتى الدىندا، ەلشىلەر رەتى بويىنشا شي جينپيڭگە مەملەكەت جولداماسىن تاپسىردى، شي جينپيڭ ولارمەن ىقىلاسپەن قول الىسىپ، ەستەلىك سۋرەتكە ءتۇستى. جاڭادان تاعايىندالعان جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىلەر مىنالار: نورۆەگيانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى پەيكايرۋ، وڭتۇستىك كورەيانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى لۋ يىڭمين، اراب بىرىككەن امىرلىگىنىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى زاحيليل، رۋمينيانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى كونستانتين ناسكۋ، گامبيانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى سيسسە، ەفيوفيانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى بوحانە، يسپانيانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى كارنەيرو، ليۆاننىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى جابۇل، ءۇندىستاننىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى بانحاران، تۇركيانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى يوران، پورتۋگاليانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى دۋاۋجيە. |
قازاقتى قورلاپ قۇتىردىم، كەشىرىم سۇراپ قۇتىلدىم!بەيسەنبى, 22 ءساۋىر 2021بۇ نە مازاق؟ 6041 27 پىكىر 23 قىركۇيەك, 2020 ساعات 13:35قر باس پروكۋراتۋراسىنىڭ نازارىناكەشەدەن بەرى الەۋمەتتىك جەلىدە الدەبىر شوۆينيست، ارانداتۋشىنىڭ ۆيدەوسى تارالىپ جاتىر. ۆيدەودا اۋىزىنان اق يت كىرىپ، كوك يت شىققان اۋمەسەر قازاق ۇلتىن ىلىككە العىسىز ەتىپ جاماندايدى. ءتىپتى ونىڭ كەيبىر سوزدەرىن ايتۋعا اۋىز بارمايدى. كەيىن ونىڭ كيريل بوجكو دەگەن قوستاناي وبلىسى، رۋدنىي قالاسىنىڭ تۇرعىنى ەكەنى بەلگىلى بولدى.كەشە عانا قازاق حالقىن قولدان جاساعانداي اۋىزىنا كەلگەنىن ايتىپ وتىرعان بوجكو بۇگىن كەشىرىم سۇراپ، ۆيدەو جاريالاپتى. العاشقى ۆيدەونى جازعاندا ماس بولعانىن ايتىپ، ءمۇلايىمسىپ وتىر.ءبىزدىڭ ەلدە وسىنداي جاعداي سانگە اينالعان سەكىلدى. وزگە دياسپورانىڭ قاعىنعان ءبىر وكىلى مەملەكەت قۇراۋشى ۇلتتى كەمىسىتىپ سويلەيدى نەمەسە ۇلتتىق قۇندىلىقتى قورلاپ ۆيدەو تۇسىرەدى. بۇعان دەيىن الدىمەن اۋىزىنا كەلگەن ارام ويىن جاريالاپ، كەيىن جىلاپسىقتاپ كەشىرىم سۇراعاندار از ەمەس. سونداياق، قازاقتىڭ قارا دومبىراسىن سىندىرعان، ءۇش ءبيدىڭ ەسكەرتكىشىنە ورمەلەگەن, كيىز ءۇيدى قورلاعاندار دا ۆيدەوۇندەۋ جاريالاپ، كەشىرىم سۇراعان.ەڭ وكىنىشتىسى، وسىلاردىڭ ءبارى ءبىر اۋىز كەشىرىم سۇراۋمەن جازادان قۇتىلىپ كەتتى. جاڭدى جاۋاپكەرشىلىك ارقالاعان جوق. ءبىزدىڭ جالتاقوي بيلىك وزگە ۇلت وكىلدەرى زاڭ بۇزسا، زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىككە تارۋعا اسىقپايدى. ءتىپتى زاڭدا مۇنداي ارەكەتتى جازالاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ارنايى باپ دايىن تۇرسا دا...قازاقستان رەسپۋبليكاسى قىلمىستىق كودەكسنىڭ 174ءشى بابىندا الەۋمەتتىك، ۇلتتىق، رۋلىق، ءدىني ارازدىقتى قوزدىرعانداردى جاۋاپقا تارتۋ كوزدەلگەن. وندا ازاماتتاردىڭ ۇلتتىق ارنامىسى مەن قادرقاسيەتنە قول سۇعۋعا بولمايتىنى انىق جازىلعان. ەگەر ادام قاندايدا ءبىر ارازدىقتى قوزدىرۋ ءۇشىن ارەكەت ەتسە، نە بولماسا سول ارەكەتكە شاقىرسا، وندا ول اتالعان باپ بويىنشا جاۋاپقا تارتىلادى. زاڭدا سولاي جازىلعان.وسى باپقا ساي تالاي ازامات ءىستى بولىپ، سوتتالعان. بىراق تەمىر تورعا قامالعانداردىڭ كوبى وزگە ۇلتتىڭ الا ءجىبىن اتتاعانى ءۇشىن جازا ارقالاعان ءوز قاراكوزدەرىمىز. ماقۇل، قىلمىس جاساسا، زاڭ بويىنشا جازالانۋى ءتيىس. بىراق زاڭ بارىنە ورتاق. قىلمىس جاساعانداردىڭ ءبارى ورتاق زاڭمەن جازالانۋى كەرەك. وزگەلەرگە بىرلىگىمىز جاراسقان كوپۇلتتى ەل ەكەنىمىزدى ءبىلدىرۋ ءۇشىن مەملەكەت قۇراۋشى ۇلتتىڭ مۇددەسىن اياققا تاپتاي بەرۋگە بولمايدى. قازاق ۇلتىنىڭ ارنامىسىنا تيىسسە ەلدەگى وزگە دياسپورا وكىلدەرى دە قاتاڭ جازاعا تارتىلۋى كەرەك.قازاق حالقىن قورلايتىن، ۇلتتىق ارنامىسى مەن قادرقاسيەتنە ءتىل تيگىزەتىن مۇنداي ارەكەتتەرگە توقتاۋ قويۋ ءۇشىن زاڭ قاتال جۇمىس ىستەۋى كەرەك. زاڭدى بۇزعاندار كەشىرىم سۇرادى دەپ جاۋاپكەرشىلكتەن بوساتۋعا بولمايدى.تۇتاس ۇلتتى كەمسىتىپ، ۇلتارالىق الاۋىزدىقتى قوزدىرعاندار ءۇشىن كەشىرىم سۇراۋ جەتكىلىكسىز. جاڭاعى ازاماتتاردىڭ ءبارى زاڭ بويىنشا جاۋاپقا تارتىلۋى كەرەك. قازاقستان ازاماتى ءوز ارەكەتىنە قازاقستان زاڭى بويىنشا جاۋاپ بەرۋى قاجەت!تولستوي: جەردى ساتۋ كۇناارمەنيا ازەربايجان دارىلەرىن قولدانۋداقانات بىرلىكۇلى 42569زىكىريا زامانحانۇلى 58722 |
دەموگرافيالىق ساياسات ادىرنا ۇلتتىق پورتالىالماتى وبلىسى كەربۇلاق اۋدانىندا باتىر انا 14ءسابيىن دۇنيەگە اكەلدى. قازاقستاندىقتاردىڭ سانىن مولايتۋدا وزگەلەرگە ۇلگى التىن قۇرساقتى انانىڭ وتباسىنا 2019 جىلى سارىوزەك اۋىلىنان كوپ بالالى ساناتىمەن تۇرعىن ءۇي بەرىلگەن بولاتىن. سارسەنباي سادۋاقاسوۆ پەن گۇلناز جەڭىسبايقىزىنىڭ شاڭىراق كوتەرگەنىنە بيىل 27 جىل بولعان. بۇگىندە ۇلگىلى شاڭىراق 10 قىز، 4 ۇل تاربيەلەپ وتىر، 3 نەمەرە ءوسىرىپ وتىر. كەربۇلاق اۋداندىق اكىمدىگىنىڭ مالىمەتىنە سۇيەنسەك، مەكتەپ ..1015 ميلليون تۇرعىنى بار ستامبۋل، نيۋيورك، توكيو، مەحيكو سىندى قالالارمەن سالىستىرعاندا ءبىزدىڭ ەڭ ۇلكەن قالامىز الماتىدا 2 ملن حالىق تۇرادى. استانا مەن شىمكەنتتە 1 ملن تۇرعىن بار. الەمدىك دەڭگەيدە الساڭ ءبارى شاعىن قالالار. ەندى وسى شاعىن قالادان ۇلكەن پروبلەما شىعىپ جاتىر. جازىق جەردە ورنالاسقان شىمكەنتتەن ءۇي سالۋعا جەر تاپپاي يپپودرومعا تىرەلىپ تۇرمىز. جالپى العاندا قازاقستاندا جەردىڭ جەتكىلىكتى ەكەنى، ماسەلەنى شەشۋگە دە بولاتىنى تۇسىنىكتى ..الماتى وبلىسىندا ەڭبەكشىقازاق اۋدانارالىق كوپسالالى اۋرۋحاناسىنىڭ اۋماعىندا قازاقستاندا العاشقى ءسابيبوكستار پايدا بولدى. بۇل اقپارات 2020 جىلدىڭ سوڭعى ايىندا تاراعان ەدى. ەسكى جىل مەن جاڭا جىلدىڭ اراسىنداعى قاربالاستا ەلەۋسىز قالىپ كەتكەن وسى حابارعا قايتا ورالۋدى ءجون كوردىك. بەبيبوكس اناسى باس تارتقان ءسابيدى قالدىراتىن ارنايى ورىن. ياعني، بەبيبوكس كوبەيسە، كوكەك انالار ءسابيىن قوقىسقا نەمەسە دارەتحاناعا تاستاپ اۋرە بولمايدى. وزگە ايەلدە..بۇعان دەيىن قازاق ەلىنىڭ تۇتاستىعىنا كۇمان كەلتىرەتىن وعاش مالىمدەمەلەر جاساعان رەسەي مەملەكەتتىك دۋماسىنىڭ دەپۋتاتى ۆياچەسلاۆ فەدوروۆ ەندى باسقاشا سويلەپ، قازاقستان حالقىنا العىسىن جەتكىزىپتى. قازاقستانداعى پارلامەنتتىك سايلاۋ قارساڭىندا ۇلتشىلپاتريوتتاردىڭ دەلبەزەسىن قوزدىرىپ،ياعني ءار وڭىردە اتتى شەرۋ جاساۋعا مۇرىندىق بولعان ا.نيكونوۆ،ۆ.فەدوروۆ،ۆ.جيرينوۆسكي،ت.ب سياقتى ۆ.ءپۋتيننىڭ ساياسي يدەولوگتارىنىڭ كوزدەگەن ماقساتى قانداي؟ كونستيتۋتسياداع..كۇن سايىن قىزمەت بابىمەن قانشاما ادامدارمەن جولىعامىز، كەزدەيسوق كورىسەمىز. پاندەميادان قورقىپ تۇرساق تا ماسكى تاققان كۇيى اماندىق، ساۋلىق سۇراسامىز. سوندا بىرقاتارى بالاسى اقشتا، نەمەسە كانادا، نەمەسە لوندوندا ەكەنىن ايتىپ جاتادى. وقۋىن بىتىرگەن سوڭ سول جاقتا قالدى دەيدى وكىنىشپەن. جاتجۇرتتىق بىرەۋگە ۇيلەنىپ كەتە مە دەگەن قورقىنىشپەن كەرى شاقىرىپ العاندارىنىڭ ءوزى جارتى جىل، ءبىر جىل ازەر شىداپ، اقىرى قولدارىن ءبىر سىلتەپ، وزدەرى ىڭعايلى كورگ..تاياۋدا ەڭبەك رەسۋرستارىن دامىتۋ ورتالىعى 2030 جىلعا قاراي قازاقستاندىقتاردىڭ سانى 11 ءوسىپ، شامامەن 20 ميلليون 600 مىڭنان اسادى دەپ بولجام جاساپتى. جاسالعان بولجامنىڭ قىزىقتى تۇستارى دا جوق ەمەس ەكەن. مامانداردىڭ ايتۋىنشا، الداعى ۋاقىتتا الماتى جانە تۇركىستان وبلىستارىندا 2 ميلليون ادامنان تۇرۋى مۇمكىن. ال قاراعاندى، شىعىس قازاقستان جانە جامبىل وبلىستارىندا 1 ميلليوننان استام تۇرعىن بولادى. ساراپتاماعا سايكەس، ەلىمىزدە جاستار كوبەيەدى. مىسا..ەڭبەك رەسۋرستارىن دامىتۋ ورتالىعى 2030 جىلعا قاراي قازاقستاندىقتاردىڭ سانى 11 ءوسىپ، شامامەن 20 ميلليون 600 مىڭنان اسادى دەپ بولجام جاساپ وتىر دەپ حابارلايدى ادىرنا ۇلتتىق پورتالى حابار 24 كە سىلتەمە جاساپ. ورتالىقتىڭ بولجامىنا سەنسەك, 10 جىلدان كەيىن الماتى جانە تۇركىستان وبلىستارىنداعى ادام سانى 2 ميلليونعا جەتەدى. ال قاراعاندى جانە شىعىس قازاقستان وبلىستارىندا 1 ميلليوننان استام تۇرعىن بولادى. ساراپشىلاردىڭ بولجامى وسىنداي. 2030 جىلعا ق.. |
تجد جيىنتىق جاساعىنىڭ بولىمشەلەرى شاعىن وزەندەردەگى ارنالاردى تازارتىپ، سۋ ايدىندارىنىڭ دەڭگەيىن ولشەۋ جانە قارعىن سۋ مەن قار قورىنىڭ جينالۋىنا ىرگەلەس القاپتاردىڭ مونيتورينگىن جۇرگىزۋگە كىرىستى، دەپ حابارلايدى ..ءوتكەن جىلداردىڭ تاجىريبەلەرى ەسكەرىلىپ، سۋ تاسقىنىنا نەعۇرلىم بەيىم ورىنداردا توپتىڭ جەكە قۇرامىن شوعىرلاندىرۋ جۇرگىزىلدى. ولار رۋزاەۆكا جانە چيستوپولە سەلولارىنا جاقىن جەردەگى اقان بۇرلىق، شارىق جانە جەمباراق وزەندەرى. سونىمەن قاتار ع.مۇسىرەپوۆ اۋدانىنان وتەتىن جەمباراق جانە ەسىل وزەندەرىنىڭ توقسان بي سەلوسى، ايىرتاۋ اۋدانىنىڭ كونستانتينوۆكا سەلوسىنىڭ ماڭىنداعى بابىقبۇرلىق وزەنشىكتەرى. سۋ تاسقىنىنا دايىندىق بۇرىن ازىرلەنگەن ءىسشارالار جوسپارىنا سايكەس جۇرگىزىلۋدە. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز وسى كۇردەلى كەزەڭدە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا كومەك كورسەتۋ، ەلدىمەكەندەردى قاۋىپتى ستيحيالىق قۇبىلىستاردان قورعاۋ. وتكەن جىلدىڭ تاجىريبەسىنە قاراعاندا ءبىزدىڭ ماماندارعا مۇز كەسۋگە، جەرگىلىكتى تۇرعىنداردى، جۇكتەر مەن ازىقت ۇلىكتى مۇز ءجۇرىپ جاتقان وزەندەر ارقىلى وتكىزۋگە تۋرا كەلءۋى مۇمكىن، دەيءدى ع.مۇسىرەپوۆ اتىنداعى اۋدانىندا جۇمىس ىستەيتىن بولىمشەنى باسقارۋشى،ازاماتتىق قورعاۋ پودپولكوۆنيگى مارات سىزدىقوۆ.بۇل بولىمشەلەر اۋدانداردا 7 ساۋىردەن باستاپ جۇمىس ىستەۋدە، ال بۇگىن، 12 ساۋىردە ءۋاليحانوۆ اۋدانىنا دا جەكە قۇرامنىڭ 8 ادامىنان قوسىمشا كۇشتەر مەن قۇرالدار، ك ۇلىكول سەلوسىنا قايىقپەن موتوپومپالار ارتقان كاماز ءاۆتوموبيلى جىبەرىلدى. |
تەلەگەي تاريحتا ادامزات بالاسىنا قاۋىپقاتەر توندىرگەن تالاي ىندەتتىڭ كەلگەنى بەلگىلى. كەرالاڭ كەزەڭنىڭ تەزىنەن وتكەن تاجىريبە توتەننەن كەلگەن تاجالعا تابان استىندا قارسى تۇرار قارۋ تابىلا قويماعانمەن، ساقتىق شارالارىن بارىنشا قاتاڭداتۋ. قاسىرەتى قالىڭ وتكەن كۇننەن العان ساباقتىڭ ءبىر مىسالى جەر جاھانعا جايىلعان جاماناتتىڭ 19 دەپ اتالۋى.باسىندا 2019 دەپ اتالعان كوروناۆيرۋستىڭ جاڭا تۇرىنەن تۋىنداعان اۋرۋعا دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى بيىل 11 اقپاندا رەسمي تۇردە 19 دەگەن اتاۋ بەردى. تارقاتىپ ايتساق، بۇل اتاۋ 2019 جىلعى كوروناۆيرۋس اۋرۋى دەگەندى بىلدىرەدى. ياعني، تۇپنۇسقاداعى 2019 ءسوزىنىڭ ءتاج، ۆيرۋس، اۋرۋ دەپ قىسقارتىلعان نۇسقاسى.ددۇ باسشىسى تەدروس ادحانوم گەبرەيەسۋس ۇيىمنىڭ تالاپتارىنا سايكەس جاڭا ىندەتكە ايدار تاعاردا جەرسۋدىڭ، جانۋارلاردىڭ، تاعامداردىڭ، سونداياق بەلگىلى ءبىر مادەنيەت پەن قىزمەت تۇرلەرىنىڭ اتاۋلارىمەن بايلانىستىرۋدان اسا ساق بولۋ قاتاڭ ەسكەرىلەتىنىن مالىمدەدى. البەتتە، بۇل الدەبىر حالىققا، وڭىرگە نەمەسە ەكونوميكا سەكتورلارىنا تەرىس ىقپال ەتپەۋدىڭ، كەمسىتپەۋدىڭ امالى.بۇگىندە پاندەميا دەپ سيپاتتالعان بالەكەتتىڭ اتاۋى رەسمي بەكىتىلگەنشە، الەمنىڭ تۇپكىرتۇپكىرىنە نەشە ءتۇرلى اتى دا تاراپ كەتكەنى انىق. كوبىنە قىتاي ۆيرۋسى دەگەن اتاۋ كەڭىنەن جايىلدى. كەيبىر جەرلەردە ىندەتتىڭ ۋشىققان ىنىنە قاتىستى ۋحان كوروناۆيرۋسى دەپ تە ايتىلدى. بۇلاي اتاۋدىڭ تۇبىندە وسىناۋ ناۋبەتكە قىتايدى كىنالاۋدىڭ دا قىلاڭ بەرگەنى راس. بۇعان قاتتى شامدانعان قىتاي ەلى ءبىراز تاراپقا قىرىنقاباق تانىتىپ، قىنجىلىسىن ءبىلدىردى.ال قىتايدىڭ ءوزى بۇل اۋرۋدى ۋاقىتشا جاڭا كوروناۆيرۋستىڭ پنەۆمونياسى دەپ اتادى. بۇل اعىلشىنشا دەپ اۋدارىلىپ، دەپ قىسقارتىلدى.سايىپ كەلگەندە، بۇكىل دۇنيەنىڭ بۇتىندىگىن، ادامزاتتىڭ اماندىعىن باستى ماقسات تۇتاتىن ددۇنىڭ جاڭا ىندەتتىڭ اتاۋىنا قاتىستى شەشىمى بۇرىنعىدان الىنعان ساباق ەكەنى تۇسىنىكتى. ويتكەنى وسىعان دەيىنگى تاريحقا تاڭباسىن قالدىرعان نەبىر ناۋبەتتىڭ بەلگىلى ءبىر ادام، ەل، جەرسۋ اتتارىمەن استاسۋى تالايعا نۇقسان كەلتىرىپ، قولايسىزدىق تۋدىردى.ءارىسىن ايتپاعاندا، بەرىدە بەلەڭ العان ەبولا بەزگەگى ءبىراز ەلدى ءدۇر سىلكىندىردى. 2014 جىلى گۆينەيادا باستالعان ەپيدەميا كۇشەيىپ، باتىس افريكا ەلدەرىنە، اقشقا جانە يسپانياعا تارالا باستادى. ددۇ دەرەگى بويىنشا بۇل اۋرۋعا 28،6 مىڭ ادام ۇشىراپ، 11،3 مىڭنان اسا ادام قايتىس بولعان. قاۋىپتى ىندەت ەڭ العاش 1976 جىلى باتىس افريكادا ەبولا وزەنىنىڭ ماڭىندا انىقتالىپ، اتاۋى دا سولاي قالىپتاسىپ كەتكەن.ادامزات تاريحىنداعى ەڭ جويقىن پاندەميانىڭ ءبىرى يسپان تۇماۋى دەپ اتالعان. بۇل دەرتتى جەر عالامشارىنىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگى جۇقتىرىپ، 60100 ملن اراسىندا ادام قازا تاپقان. كەيىن 11 دەپ تاڭبالانعان ۆيرۋستىڭ جەڭىل ءتۇرى 2009 جىلى دا بايقالا باستاعان. يسپان تۇماۋى دەپ اتالىپ كەتكەن بۇل ىندەت بۇگىندە شوشقا تۇماۋى دەپ وزگەرتىلدى.سونداياق ازيا جانە گونكونگ تۇماۋى دەپ اتالعان پاندەميا 19571968 جىلدارى ەتەك جايدى. ازيا تۇماۋى 2 ميلليوننان اسا ادامنىڭ ءومىرىن جالماسا، 1968 جىلى باستالعان گونكونگ ەپيدەمياسىنان 1 ميلليونعا جۋىق ادام قايتىس بولدى. قازىرگى كەزدە بۇل اتالعان ىندەتتەردە قۇس تۇماۋىنىڭ ۆيرۋستارى بولعانى انىقتالعان.بۇعان قوسا پاتشالاردىڭ اتىمەن اتالعان وبالاردى ايتپاعاندا، جەكەلەگەن تۇلعالاردىڭ ەسىمىن يەمدەنگەن قانشاما جامانات دەرتتەر دە بار. مىسالى، داۋن، تۋررەت، رەيتەر، كلاينفەلتەر، التسگەيمەر، پاركينسون سيندرومدارى سياقتى اۋرۋلاردىڭ اتى ۇرەي تۋعىزعانىمەن، بۇلار قاۋىپتى اۋرۋلاردى انىقتاعان عالىمداردىڭ ەسىمدەرى ەكەنىن بىرەۋ بىلسە، بىرەۋ بىلە بەرمەس. بۇل اۋرۋلاردىڭ اتىن باسقاشا اتاۋ تۋرالى ماسەلە كوتەرىپ، داۋ شىعارعان حالىقتىڭ دا قاراسى از بولماعان.جالپى ىندەتتىڭ اتاۋىنان كەمسىتۋشىلىك، قولايسىزدىقتان بولەك، سەسكەنۋ، ۇرەيلەنۋ سەزىمى دە تۋىندايدى. قانداي اتى بولسىن، ىقىلىم زاماننان ادامزاتقا تونگەن زاۋالدىڭ اتىن تۋرا اتامايتىن ىرىم بار. مۇنىڭ ءمانى اۋرۋدىڭ اتىن اتاپ، ءسوز ەتۋ ونى شاقىرىپ، تاراتۋمەن پاراپار دەگەندى اڭعارتقان.قازاقتار كەزىندە شەشەك اۋرۋىنىڭ اتىن اتاماي، اۋليە، قوراسان، مەيمان، قوناق دەپ وزگەرتىپ ايتقان. سول سياقتى، تۋبەركۋلەزدى قۇرت، وبىر نەمەسە قىلتاماقتى جامان اۋرۋ، گونورەيانى جىڭىشكە اۋرۋ، ءسيفيليستى سامال، مۇرنىنا جەل تۇسكەن دەگەن سوزدەرمەن الماستىرىپ، جۇمسارتىپ قولدانعان.بۇرىنعىلار كەت، كەت، بالەكەت، جەرگە كەت دەپ بادىك ايتسا، ال قازىر ىندەتتىڭ اتىن انگە قوسىپ، الاستاپ ەمەس، اسپەتتەپ جاتقان سىڭايلى. بالەكەتتىڭ اتىن بۇرمالاپ ايتۋ ەل اراسىندا ۋشىعىپ كەتەدى دەگەن ۇرەيدەن تۋعان. جاماناتتى قايتالاپ، جارىسا ايتۋ ەلدىڭ قۇلاق ەتىن ولتىرەدى. ەندەشە، ۆيرۋستى جۇقتىرعاندار كوبەيگەن سايىن ساۋساقپەن ساناعانداي الەۋمەتتىك جەلىدە جار سالۋ قانشالىقتى قيسىندى؟! |
ئۇيغۇر ئېلىدە دەريا كۆللەرنىڭ بۇلغىنىشى ئېغىر بىر مەسىلىگە ئايلاندى ئۇيغۇرخىتاي مۇھىت ئاسراش باش ئىدارىسى ھەمدە ئۇيغۇر ئاپتونۇم رايونلۇق مۇھىت ئاسراش ئورۇنلىرىنىڭ تور بەتلىرىدىن ئاشكارىلىنىشىچە، خىتاي مۇھىت ئاسراش ئورگانلىرى ئۇيغۇر ئېلىنىڭ سۇ مەنبەلىرىنىڭ مۇھىت بۇلغىنىشىنى كونتورل قىلىشتا جىددى تەدبىر قوللىنىشقا ئاگاھلاندۇرغان. چۈنكى مۇناسىۋەتلىك دائىرىلىرىنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئاساسلىق دەريا ھەم كۆللەردە ئېلىپ بارغان مەخسۇس تەكشۈرۈشىدىن باغراش كۆلىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان جەمئىي 8 كۆل ھەم سۇ ئامبارلىرىنىڭ ئېغىر دەرىجىدە بۇلغانغانلىقى مەلۇم بولغان.تەڭرىتاغ تور بېتىدە چارشەنبە بۇنىڭغا دائىر بېرىلگەن خەۋەردە كۆرسىتىلىشىچە مۇناسىۋەتلىك تەكشۈرۈش ئورۇنلىرى ئۇيغۇر ئېلىدىكى 26 كۆل ۋە دەريادا ئېلىپ بارغان تەكشۈرۈشىگە قارىغاندا، بۇلارنىڭ سۇ سۈپىتى كىشىنى چۆچۈتكىدەك دەرىجىدە ئومۇميۈزلۈك ناچار چىققان. بۇلارنىڭ ئىچىدە باغراش كۆلى، تۈمەن دەرياسى، سايرام ھەمدە قاناس كۆللىرىنىڭ بۇلغىنىش دەرىجىلىرى بىر قەدەر يۇقىرى ئىكەن.خەۋەردە كۆرسىتىلىشىچە، سۇ بۇلغىنىشىغا سەۋەپ بولغان ئاساسلىق ئامىل، مۇھىت قوغداش قانۇنبەلگىلىمىلىرىنىڭ ياخشى ئىجرا قىلىنماسلىقى ۋە خىلاپلىق ھەرىكەتلەرنىڭ كۆپ يۈز بېرىشى ئىكەن.باغراش تاتلىق سۇ كۆلىدىن تۇزلۇق كۆلگە ئايلىنىپ قالدىئاچچىق مىسال، بولۇپمۇ خىتايدىكى ئىككىنچى چوڭ تاتلىق سۇ كۆلى ھېسابلانغان، شۇنداقلا گۈزەللىكى بىلەن ئۇيغۇر ئېلىدىكى ھاۋايى دەپ نام ئالغان باغراش كۆلى ئەسلى ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئەڭ مۇھىم تاتلىق سۇ كۆلى بولسىمۇ، نۆۋەتتە بۇ كۆل يىلىغا 480 مىليون توننا پاسكىنا سۇ ۋە 7 مىليون توننا سانائەت كېرەكسىز سۇلارنىڭ قويۇلىشى ھەمدە ھەددىدىن زىيادە كۆپ ساياھەت ئەخلەتلىرى تۈپەيلى تۇزلۇق كۆلگە ئايلىنىپ قالغان. بۇ كۆلنىڭ ئاساسلىق سۇ مەنبەسى كۆنچى دەرياسى ئەتراپىغا ئاساسەن خىتاي ئىشلەپچىقىرىش قۇرۇلۇش ئارمىيىسى بىرىنچى دېۋىزىيىسىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش مەيدانلىرى ھەمدە ئېلېكتىر ئىستانسىسى قەغەز زاۋۇتى ھەمدە باشقا زاۋۇت كارخانىلارنىڭ قويۇپ بەرگەن كېرەكسىز سۇلىرىنى پۈتۈنلەي كۈنچە دەرياسىغا قويىدىكەن.ئۇنىڭدىن باشقا يېقىنقى ئون يىلدىن بۇيان باغراش كۆلىنىڭ بېلىقچىلىق مەيدانى قىلىنىپ ساياھەتچىلەرگە كەڭ ئېچىۋېتىشى بىلەنمۇ مۇھىتى ئېغىر دەرىجىدە8دە بۇلغىنىشقا ئۇچرىغان بولۇپ يېقىندا مەخسۇس باغراش كۆلى ساياھەت رايونىغا ھاۋا قاتنىشىمۇ يولغا قويۇلغان ئىدى.باغراش كۆلى ھازىر خىتايدىكى ئىككىنچى چوڭ قومۇش ئىشلەپچىقىرىش مەيدانى بولغاندىن سىرت ئەڭ چوڭ تاتلىق سۇ بېلىقچىلىق مەيدانىنىڭ بىرى قىلىپ ئېچىلماقتا. شۇنداقلا ئىلگىرى باغراش يېزىسىدا ئولتۇرۇشلۇق ئۇيغۇرلار ئاساسەن تارقاقلىشىپ كۆلنى ئاساسەن خىتايلار مونوپۇل قىلىۋالغان ئىكەن.باغراش كۆلى يەنە ئاققۇ، تۇرنا قاتارلىق ئوتتۇز نەچچە خىل قىممەتلىك ياۋايى ھايۋان ھەم ئۇچار قاناتلارنىڭ ماكانى بولۇپ كەلگەن، كۆل ئەتراپىدا ئولتۇراقلاشقان كۆل سۈيىنىڭ ھەم مۇھىتىنىڭ بۇلغىنىشنىڭ ئېغىرلىشىشى بىلەن بۇ جانىۋارلارمۇ ئازايغان.باغراشنىڭ بارغانچە بۇلغىنىشى كونتورل قىلىنمىدى1997 ھەم 1998 يىللىرى باغراش كۆلىدە سۇ بۇلغىنىش سەۋەبىدىن 80 توننا ئەتراپىدا بېلىقلار ئۆلۈپ كۆلنى ئادەم تىنغۇسىز ھالدا سېسىقچىلىق قاپلىغانلىقى خەۋەر قىلىنغان.بەزى ھۆججەتلەردىن ئاشكارىلىنىشىچە خىتاي مۇھىت ئاسراش ئىدارىسى 2004 يىلىلا ئۇيغۇر ئېلىدىكى مۇناسىۋەتلىك دائىرىلەرنى بىڭتۇئەن مەيدانلىرىدىن ھەمدە زاۋۇتلاردىن قويۇپ بېرىلگەن كېرەكسىز پاسكىنا سۇلارنىڭ كۆنچى دەرياسىغا قويۇپ بېرىلىشى بىلەن باغراش كۆلىنىڭ ئېغىر بۇلغانغانلىقىنى بۇنى تۈزەش ئۈچۈن جىددى تەدبىر ئېلىشىنى ئاگاھلاندۇرغان ھەمدە بۇنىڭ ئۈچۈن 600مىليون يۈئەن ئاجراتقان.بۇ جەرياندا گەرچە كورلىدىكى ئۈچ چوڭ قەغەز زاۋۇتى 2000 يىلى قويۇپ بېرىدىغان كېرەكسىز سۇ مىقدارىنى ھەم بۇلغىنىش دەرىجىسىنى تۆۋەنلىتىش بۇيرۇقى بىلەن تاقىۋېتىلگەن بولسىمۇ كېلىن ئۇزۇنغا بارماي تېخىمۇ كېڭەيتىپ قۇرۇلۇپ باشقىدىن ئىش باشلىغان. بۇ خىلدىكى زاۋۇتلار بارلىق كېرەكسىز زەھەرلىك سۇلىرىنى پۈتۈنلەي كۆنچى دەرياسىغا قويۇپ بەرمەكتە. ئىككى يىلدىن كېيىنكى يېقىنقى تەكشۈرۈشتە باغراشنىڭ بۇلغىنىشى كونتورل قىلىنماي ھەتتا تېخىمۇ ئېغىرلىغان ئىكەن.باغراش كۆلىنىڭ ئېغىر بۇلغىنىشى يەنە تارىم دەرياسى سۈيىنىڭ بۇلغىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىۋاتقان سەۋەبنىڭ بىرى بولۇپ قالغان.بىز باغراش كۆلى جايلاشقان كورلا شەھرىنىڭ مۇھىت ئاسراش ئىدارىسىگە تېلېفون قىلىپ باغراش كۆلىنىڭ بۇلغىنىش ئەھۋالى ھەققىدە جاۋاب ئېلىشقا ئۇرۇنغان بولساقمۇ ئەمما ئۇلار سوئاللىرىمىزغا جاۋاب بېرىشنى رەت قىلىپ، باغراش كۆلىنىڭ مۇھىت مەسىلىسى بىز بىلەن مۇناسىۋەتسىز دېدى.غەربنى ئېچىش سىياسىتىنىڭ ئېلىپ كەلگەن تەسىرىبەزى ئۇيغۇرلار ئۇيغۇر ئېلىدىكى دەريا كۆللەرنىڭ بۇلغۇنىشنىڭ خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇر ئېلىدە غەربنى ئېچىش سىياسىتىنى يۈرگۈزگەندىن كېيىن تېخىمۇ ئېغىرلاشقانلىقىنى كۆرسەتمەكتە.ماتېرىياللارغا ئاساسلانغاندا خىتاي ھۆكۈمىتى ئەللىك يىل جەريانىدا ئۇيغۇر ئېلىغا خىتاي ئىشلەپچىقىرىش قۇرۇلۇش ئارمىيىسىنى ئورۇنلاشتۇرۇش ئۈچۈن جەمى 16 مىليون مو بوز يەر ئاچقان. نۆۋەتتە ئۇيغۇر ئېلىنىڭ مەخسۇس ئاشلىق ئىشلەپچىقىرىش دېھقانچىلىق يەر مەيدانىنىڭ كۆلىمى 21مىليون 37مىڭ موغا يەتكەن بولۇپ ئۆتكەن يىلغا قارىغاندا يەنە بىر مىليون مو يېڭىدىن ئېچىلغان. ئۇيغۇر ئېلىدە تېز سۈرئەتتە، پىلانلىق ۋە پىلانسىز ئېلىپ بېرىلىۋاتقان بوز يەر ئېچىش، ئۇيغۇر ئېلىنىڭ نۇرغۇن سۇ ۋە تۇپراق بايلىقلىرى بۇزغۇنچىلىقلارغا ئۇچراتماقتا.سۇ قىس بولۇش بىلەن تەڭ چەكلىك سۇ مەنبەلىرىمۇ بۇلغاندىئۇيغۇر ئېلى مۇھىت ئاسراش تور بەتلىرىدىن، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ سۇ مەنبەلىرىنىڭ مۇھىتى ئاسراش ۋە ئۇنى باشقۇرۇش قانۇن بەلگىلىمىلىرى نەچچە ئون تۈرگە بارىدۇ. ئەمما مانا مۇشۇنىڭغا ئوخشاش قانۇنبەلگىلىمىلەرگە ئەمەل قىلماسلىق ۋە بۇ قانۇننى ياخشى ئىجرا قىلماسلىقى قاتارلىق سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن، ئۇيغۇر ئېلىدىكى دەرياكۆللەرنىڭ سۇ مۇھىتى كىشىنى چۆچۈتىدىغان دەرىجىدە بۇلغانماقتا. بۇ قېتىم تەكشۈرۈشتە بۇلغىنىش دەرىجىسى ئېغىر چىققان باشقا كۆل دەريا ھەمدە سۇ ئامبارلىرىنىڭ بۇلغىنىش سەۋەبلىرىمۇ يۇقارقىدىغا ئوخشاش بولۇپ ئاساسەن ئادەملەر ھەمدە كېرەكسىز سۇلار تەرىپىدىن بۇلغانغان. ئۇيغۇر ئېلىدە ئەسلىلا سۇ مەنبەسى كەمچىل بولغاندىن سىرت ئاساسلىق تاتلىق سۇ يەنى ئىچىملىك سۇ مەنبەلىرىنىڭ ئېغىر دەرىجىدە بۇلغانغانلىقى مۇھىت ئاسراش ئورۇنلىرىلا ئەمەس، ھۆكۈمەت دائىرىلىرىنىڭمۇ ئەندىشىسىنى قوزغىماقتا ئىكەن.ئۇيغۇر ئېلىنىڭ مۇھىت دوكلاتلاردىن مەلۇم بولغاندەك، نۆۋەتتە تارىم ۋە ئىلى دەرياسى ئوخشاشلا ئېغىر ئېكولوگىيىلىك مۇھىت بۇلغىنىش مەسىلىلىرىگە دۇچ كەلمەكتە. دەريا ۋادىلىرىمۇ تۇپراقنىڭ قۇملىشىش ۋە شورلىشىش مەسىلىلىرىگە يولۇقماقتا. ئۇيغۇر ئېلىدە يەنىلا 5مىليونغا يېقىن دېھقاننىڭ ئىچىملىك سۇ مەسىلىسى ھەل بولمىدى. ئۇيغۇر ئېلىدە سۇ بايلىقى قىس بولۇش بىلەن بىرگە، سۇنى ئىسراپ قىلىش ئەھۋالى ئېغىر بولماقتا.ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق رادىئو ئىستانسىسى ئېلان قىلغان خەۋەردە كۆرسىتىلىشىچە، 2004يىلدىكى سانلىق مەلۇماتىغا قارىغاندا، ئاپتونوم رايوننىڭ كىشى بېشىغا توغرا كېلىدىغان سۇ ئىشلىتىش مىقدارى 2 مىڭ 500 كۇپ مېتىردىن ئارتۇق بولۇپ، پۈتۈن خىتايدىكى ئوتتۇرىچە سەۋىيىنىڭ 5 ھەسسىدىن كۆپرەك كېلىدىكەن.بۇنداق بولۇشىدىكى سەۋەبلەر بولسا، ئۇيغۇر ئېلىنىڭ نۇرغۇن جايلىرىدا سۇ تېجەش تىپىدىكى جەمئىيەت قۇرۇش قارىشى كەمچىل بولۇپ، سۇ تېجەش تۈزۈلمىسى ۋە سۇ تېجەش تەدبىرلىرى مۇكەممەل ئەمەس ئىكەن. بۇنىڭدىن باشقا يەنە ئىشلىتىش مىقدارىغا قاراپ ھەق ئېلىش، پىلان نورمىسىدىن ئاشۇرۇپ ئىشلىتىشكە قارىتا ھەق قوشۇپ ئېلىش تۈزۈلمىسىمۇ ياخشى ئەمىلىلىيەشمىگەن.شۇنداقلا سانائەت كارخانىلىرىنىڭ تېخنىكا ئۆزگەرتىش خىزمىتى ئارقىدا بولغانلىقتىن، بىرلىك مەھسۇلات ئىشلەپچىقىرىش ۋە ھەر ئون مىڭ يۈئەنلىك ئىچكى ئىشلەپچىقىرىش قىممىتىنى يارىتىش ئۈچۈن ئىشلىتىلىدىغان سۇ مىقدارى پۈتۈن خىتايدىكى ئوتتۇرىچە سەۋىيىدىن زور دەرىجىدە يۇقىرى بولغان. بۇنىڭدىن سىرت يەنە، ئۇيغۇر ئېلىدىكى سانائەت ئىشلەپچىقىرىشى ۋە شەھەرلەردىن چىققان پاسكىنا سۇلارنى بىر تەرەپ قىلىپ قايتا پايدىلىنىش نىسبىتى ئاران 12 بولماقتا. بۇنىڭغا قوشۇلغان سۇ مەنبەلىرىنىڭ ئېغىر دەرىجىدە بۇلغىنىش مەسىلىسى نۆۋەتتە مۇناسىۋەتلىك دائىرىلەرنىڭ جىددى تەدبىر قوللىنىشنى كۈتۈۋاتقان تەخىرسىز مەسىلىگە ئايلانغان. گۈلچېھرە |
13 قاراشا 11:15نۇرسۇلتان. قازاقپارات يران پرەزيدەنتى حاسان رۋحاني ەلدىڭ وڭتۇستىگىندە اسا ءىرى مۇناي كەن ورنى تابىلعانىن ءارى وسىعان وراي اتالمىش كەن ورنىنداعى مۇناي كەنىشى ەلدەگى دالەلدەنگەن مۇناي قورىن ۇشتەن بىرىنە ارتتىراتىنىن مالىمدەدى.بۇل جايىندا يراننىڭ اقپارات اگەنتتىگى حابارلادى. يراننىڭ وڭتۇستىگىندە ورىن تەپكەن حۋزەستان پروۆينسياسى اۋماعىنان تابىلعان مۇناي كەنىشىنىڭ جالپى اۋدانى 24 شارشى شاقىرىمعا جەتەدى. يراننىڭ دالەلدەنگەن 150 ميلليارد باررەل مۇناي قورى تاعى 53 ميلليارد باررەل مۇنايمەن تولىعاتىن بولادى.وسىلايشا پارسىلار ەلى الەم بويىنشا بارلانعان مۇناي قورى جاعىنان ءتورتىنشى ورىننان كورىنسە، تابيعي گاز قورى جونىنەن ەكىنشى ورىنعا تابان تىرەگەن ەل. وسى جولعى تابىلعان مۇناي كەنىشى 65 ميلليارد باررەل مۇناي قورى بار اھباز مۇناي كەنىشىنەن كەيىنگى اسا ءىرى كەن ورنى بولىپ تۇر. |
تەۋرات 2 تارىخلار 14پادىشاھ ئاسانىڭ كۇشنى مەغلۇپ قىلىشى1ئابىيا ۋاپات بولۇپ، داۋۇت شەھىرىدە دەپنە قىلىندى. ئوغلى ئاسا ئۇنىڭ تەختىگە ۋارىسلىق قىلدى.ئاسا ھۆكۈمرانلىق قىلغان مەزگىلدە دۆلەتتە ئون يىل تىنچئامانلىق بولدى.2ئاسا پەرۋەردىگار خۇدانىڭ نەزىرىدە ياخشى ھەم دۇرۇس بولغان ئىشلارنى قىلدى.3غەيرىي سەجدىگاھلاردىكى يات خەلقلەرنىڭ ئىلاھىغا ئاتالغان قۇربانلىق سۇپىلىرىنى يوقاتتى، بۇتسىمان تاش تۈۋرۈكلەرنى چېقىۋەتتى، ئىلاھە ئاشېرانىڭ ياغاچ بۇتلىرىنى ۋەيران قىلىۋەتتى.4پادىشاھ ئاسا يەنە يەھۇدىيەلىكلەرنىڭ ئەجدادلىرى ئېتىقاد قىلغان پەرۋەردىگار خۇداغا ئىنتىلىشكە ۋە ئۇنىڭ قانۇن ۋە ئەمرلىرىگە ئەمەل قىلىشقا پەرمان چۈشۈردى.5ئۇ يەھۇدىيەنىڭ ھەرقايسى شەھەرلىرىدىكى غەيرىي سەجدىگاھلار ۋە ئىسرىقدانلارنى ئېلىۋەتتى. ئۇنىڭ ھۆكۈمرانلىق مەزگىلىدە پادىشاھلىق تىنچئامانلىقتا ئۆتتى.6پادىشاھ ئاسا يەھۇدىيەنىڭ تىنچئامانلىق مەزگىلىدە شەھەرلىرىنى مۇستەھكەملىدى. ئۇرۇش بولمىدى. چۈنكى پەرۋەردىگار ئۇنىڭغا خاتىرجەملىك ئاتا قىلغانىدى.7ئۇ يەھۇدىيەلىكلەرگە مۇنداق دېدى: بىز شەھەرلىرىمىزنى مۇستەھكەملەيلى، ئەتراپىغا سېپىل ۋە كۆزىتىش مۇنارلىرى ياسايلى، بالداقلىق دەرۋازىلارنى ئورنىتايلى. بىز پەرۋەردىگارىمىز خۇداغا ئىنتىلگەنلىكىمىز ئۈچۈن، بىز بۇ تۇپراقتا ياشاۋاتىمىز، پەرۋەردىگار چېگرالىرىمىزنى ئامان قىلدى.شۇنداق قىلىپ ئۇلار شەھەرلەرنى مۇستەھكەملىدى، ئۇلارنىڭ ھەممە ئىشلىرى ئوڭۇشلۇق بولدى.8ئاسانىڭ يەھۇدا قەبىلىسىدىن بولغان چوڭ قالقانلىق ۋە نەيزىلىك 300 مىڭ لەشكىرى، بىنيامىن قەبىلىسىدىن بولغان كىچىك قالقانلىق ۋە ئوقيالىق 280 مىڭ لەشكىرى بار ئىدى. ئۇلارنىڭ ھەممىسى خىللانغان لەشكەرلەر ئىدى.9كۇشتىن كەلگەن زەراخ 100 مىڭ كىشىلىك زور قوشۇن ۋە 300 جەڭ ھارۋىسى بىلەن يەھۇدىيەگە يېقىنلاپ، مارېشا شەھىرىگە بېسىپ كەلدى.10ئاسا لەشكەرلىرى بىلەن دۈشمەنگە قارشى ئۇرۇشقا ئاتلاندى. ئۇلار ئىككى تەرەپ مارېشا شەھىرىگە يېقىن يەردىكى زىفاتا جىلغىسىدا سەپ تارتىشتى.11ئاسا پەرۋەردىگارى خۇدادىن مۇنداق دەپ ئۆتۈندى: ئى پەرۋەردىگارىمىز خۇدا، پەقەت سېنىڭ ياردىمىڭ بىلەنلا ئاجىزلار كۈچلۈكلەر ئۈستىدىن غەلىبە قىلالايدۇ. ئۆتۈنەي، بىزگە ياردەم قىلغايسەن. بىز ساڭىلا تايىنىمىز. سېنىڭ نامىڭ بىلەن بۇ چوڭ قوشۇنغا قارشى ئاتلاندۇق. ئى پەرۋەردىگار، سەن بىزنىڭ خۇدايىمىزدۇرسەن. ئۇ ئادەملەرنىڭ ئۈستۈڭدىن غەلىبە قىلىشىغا يول قويمىغايسەن.12شۇنىڭ بىلەن پەرۋەردىگار كۇشلارنى ئاسا ۋە يەھۇدىيەلىكلەرنىڭ ئالدىدا مەغلۇپ قىلدى. كۇشلار قاچتى.13ئاسا قوشۇنىنى باشلاپ، ئۇلارنى قوغلاپ، تاكى گىرارغىچە باردى. كۇشلار پەرۋەردىگار ۋە ئۇنىڭ قوشۇنىنىڭ ئالدىدا قاتتىق مەغلۇپ بولۇپ، قىرىلىپ كەتتى، ھەتتا بىرەرسىمۇ قېچىپ قۇتۇلالمىدى. يەھۇدىيەلىكلەر ناھايىتى كۆپ مالمۈلۈكنى ئولجا ئالدى.14گىرار ئەتراپىدىكى شەھەرلەردىكى خەلقلەر پەرۋەردىگاردىن ۋەھىمىگە چۈشكەنلىكتىن، يەھۇدىيەلىكلەر ئۇ يەرلەرنىمۇ ھۇجۇم بىلەن ئالدى. شەھەرلەردە ناھايىتى كۆپ بايلىق بار ئىدى، ئۇلار ھەممىسىنى ئولجا ئالدى.15ئۇلار يەنە پادىچىلارنىڭ چېدىرلىرىنى بۇزۇپ، نۇرغۇن قوي، ئۆچكە ۋە تۆگىلىرىنىمۇ ئولجا ئالدى، ئاندىن يېرۇسالېمغا قايتتى. |
بولمىسى بيىك اقىن ارنايى جوبالارايماقتىق باقمادەنيەت بولمىسى بيىك اقىن 17 قازان 2016, 10:29 289 0ۇيىمداستىرىلىپ جۇرگەن سان ٴتۇرلى شىعارماشىلىق كەشتەر مەن كەزدەسۋلەردەن كورەرمەننىڭ الار رۋحاني لززاتى دا سان ٴتۇرلى. بىرىندە ٴبىرسىدىرعى ۇزىنسونار سوزدەردەن جالىعىپ، ۋاقىت ساناپ اسىقساڭ، بىرىندە كەيىپكەرمەن بولعان سەرلى ڭگىمەنى قۇشتارلانا ۇيىپ تىڭداعان سايىن تىڭداي تۇسكىڭ كەلەدى.سونداي ەرەكشە باسقوسۋ ٴبدىلدا تجىبايەۆ اتىنداعى وبلىستىق مبەباپ عىلىمي كىتاپحاناسىندا وتكەن قازاقستان جازۋشىلار جنە جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى، اقىن وبلىستىق اقتوبە گازەتىنىڭ رەداكتورى باۋىرجان باباجان ۇلىنىڭ شىعارماشىلىعىنا ارنالعان پوەزيا كەشىندە بولدى. ەرەكشەلىگى سول، رۋحاني مول ازىق بەرەتىن جيىن الدىن الا جازىلعان سسەنارييسىز ەركىن فورماتتا ٴوتىپ، وقىرماندارمەن قىزۋ ديالوگ ٴوربىدى. كەش تىزگىنىن بەلگىلى اقىن، قوعام تۆ تەلەارناسىنىڭ قۇرىلتايشىسى شاھيزادا بدىكرىموۆ ۇستاپ، شىعارماشىل جانداردىڭ ٴوزارا ٴزىل ڭگىمەلەرى مەن تاعىلىمدى تربيەگە تولى تلىمدەرى كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىنەن شىقتى. كەشتىڭ شىمىلدىعىن اقتوبەلىك اقىن باۋىرجان جىر جامپوزى تولەگەن ايبەرگەنوۆتىڭ قازاق اتتى ولەڭىمەن اشىپ، ٴرى قاراي ٴوزىنىڭ جۇرەك تۇكپىرىنەن جارىپ شىققان ٴبىر توپ ٴتول تۋىندىلارىن جىرسۇيەر سىر جۇرتشىلىعىمەن ٴبولىستى. ماعان بۇل ساحنادا وزدەرىڭىزبەن ەكىنشى مرتە قاۋىشۋ باقىتى بۇيىرىپتى. العاش رەت شىعارماشىلىق جولداعى ورنى بولەك باۋىرىم ٴدىل بوتپانوۆتىڭ ٴومىرزايا كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرىندە كەلگەن ەدىم. جىر ەلى ەرەكشە ىقىلاسپەن قارسى الدى. مەنىمەن جۇزدەسكەلى، پىكىرلەسكەلى كەلگەن وقىرمان قاراسىنىڭ قالىڭدىعىنا، ونىڭ ىشىندە كوزىقاراقتى جاستارعا ريزا بولىپ وتىرمىن، دەدى اقىن ۇلكەن تولقىنىسپەن. راسىندا، كەش ناعىز شىعارماشىلىق باعىتتا ٴوربىدى. ٴزىل دە ايتىلدى، ولەڭ دە وقىلدى، قىمبات ەستەلىكتەر دە ٴسوز بولدى.سونداياق، جيىن بارىسىندا كەش قوناعى اقتوبە وبلىسىنىڭ مدەنيەت، ارحيۆتەر جنە قۇجاتتاما باسقارماسىنىڭ باسشىسى قانات ايتبايەۆ ٴسوز سويلەپ، ەكى ٴوڭىر اراسىنداعى شىعارماشىلىق بايلانىستىڭ ارتقاندىعىن قۋانىشپەن جەتكىزدى. المالى الماتىدا ستۋدەنتتىك شاقتىڭ قىزىعى مەن شىجىعىن بىرگە وتكەرگەن تۇرار سىزدىقوۆ، نۇرلان بوكەنوۆ، مۇرات جەتپىسبايەۆ سىن دى دوستارى اقىننىڭ قىمبات ٴرى قىزىقتى ەستەلىكتەرىن وقىرمانمەن بولىسسە، سىر مەديا ٴجشسنىڭ باس ديرەكتورى امانجول وڭعاربايەۆ ونىڭ شىعارماشىلىعىنا توقتالدى. كەش سوڭىندا قالا كىمى نۇرلىبەك نلىبايەۆتىڭ اتىنان كەش قوناعىنا العىس حات تابىس ەتىلىپ، جينالعان كوپشىلىككە اقىننىڭ ٴبىر توپ جيناعى تارتۋ ەتىلدى. ايتا كەتەيىك، اتالمىش شارا وڭىرىمىزدە ٴوتىپ جاتقان اقتوبە كۇندەرى ايا سىندا ۇيىمداستىرىلدى.0 مادەنيەت 16:37 تەرىس اعىم قاسىرەتى ساحنادا سومدالدى 12310:28 قوجابەكوۆتەر وتباسىلىق ٴانسامبلى ەلدىڭ كوزايىمىنا اينالدى 401 |
ئۇبۇنتۇدىكى ناھايىتى ئېسىل خەتكۈش سىز بۈگۈنكى 466 زىيارەتچىئېلان قىلىنغىلى422 كۈن بولدى يۇمشاق دېتال تەۋسىيىسى دىۋان بىكار كۆرۈلگىنى 667كۈندىلىك تۇرمۇشتا بەزى مۇھىم ئىشلارنى خاتىرىلەپ قويمىساق ئاسان ئۇنتۇلۇپ قالىمىز. ماڭا ئوخشاش كومپيۇتېرنىڭ ئالدا ئۇزۇن ئولتۇرىدىغان ئادەم تېخىمۇ شۇنداق. بۈگۈن مەن كۆپچىلىككە ئۆزۈم ئۇزۇندىن بېرى ئىشلىتىپ كېلىۋاتقان ئۇبۇنتۇدىكى خەتكۈش دېتالى تونۇشتۇراي. ئۇنىڭ ئىسمى .بۇ دېتالنىڭ ئارتۇقچىلىقى شۇكى، ئۇيغۇرچىنى ناھايىتى ياخشى تونۇيدۇ. تەگلىك رەڭگىنى، خەت نۇسخىسىنى، خەت چوڭ كىچىكلىكىنى خالىغانچە ئۆزگەرتەلەيمىز. ئەگەر بۇ دېتالنى سىستېما قوزغالغاندا ئاپتوماتىك قوزغىلىدىغان قىلىپ تەڭشەپ قويساق، كۈندىلىك تۇرمۇشىمىزغا تېخىمۇ قۇلايلىق ئېلىپ كېلىدۇ.دېتالنى قاچىلاش ئۇسۇلى ناھايىتى ئاددىي بولۇپ، ئۇبۇنتۇ يۇمشاق دېتال مەركىزىدىن دەپ ئىزدەپ تېپىپ قاچىلىساقمۇ، ياكى بىۋاسىتە تۆۋەندىكى قاچىلاش دېگەن خەتنى چېكىپ يەنە شۇ ئۇبۇنتۇ يۇمشاق دېتال مەركىزىدىن تىز تېپىپ قاچىلىساقمۇ بولىدۇ.بۇ دېتالنىڭ لىنۇكس ئۆگەنگۈچىلىرىگە ئېلىپ كېلىدىغان يەنە بىر قۇلايلىق تەرىپى، بىز ئادەتتە كۆپ ئىشلىتىدىغان، بىراق ھېچ ئېسىمىزدە قالمايۋاتقان بۇيرۇقلارنى مۇشۇنىڭغا يېزىپ قويساق بولىدۇ. بۇنداق بولغان كۈندە نەچچە رەت قاراپ ئاسانلا ئەستە ساقلىۋالالايمىز.ئەسەر تەرىپىدىن 2011يىل 22ماي يۇمشاق دېتال تەۋسىيىسى تۈرى ئاستىغا يوللانغان. يازمىغا قارتا پىكىر يولىسىڭىز ھەمدە ئەسلى مەنبەنى ئاپتورنى ئەسكەرتكەن ئاساستا تور بېتىڭىز ياكى يازمىلىرىڭىزدا نەقىل ئېلىپ ئىشلەتسىڭىز بولىدۇ.ئىجادىي يازما كۆچۈرگۈچىلەر دىققەت قىلىڭلار : ئۇبۇنتۇدىكى ناھايىتى ئېسىل خەتكۈش كۆچۈرۈشخەتكۈش: ئۇبۇنتۇ, خەتكۈشئالدىنقىسى ئۇبۇنتۇ 11.04 سۈكۈت ئۇسلۇبىنى يېڭىچە ئۈنۈمگە ئىگە قىلىشكېيىنكىسى ناھايىتى قالتىس 15 دانە 5 ئويۇنى |
قانت يمپورتىنا تاۋەلدىلىكتەن قاشان ارىلامىز؟قازاقستان تۇرعىندارى جىل سايىن 480 مىڭ توننادان استام قانت تۇتىناتىنىن بىلەسىز بە؟ الايدا، ىشكى نارىقتا وتاندىق ءتاتتى شەكەردىڭ ۇلەسى از. اگروونەركاسىپ كەشەنى دامىعان ەل ءۇشىن بۇل ويلاناتىناق جاعداي.سول سەبەپتەن دە جەتىسۋ جەرىندەگى قىزىلشا ءوسىرۋ ءىسى ستراتەگيالىق ماڭىزعا يە بولىپ وتىر. بۇگىندە وبلىس ديقاندارى 14 مىڭ گەكتارعا ءتاتتى ءتۇبىر سەپكەن. ودان الىناتىن ءونىم كولەمىن 500520 تونناعا جەتكىزۋگە ءۇمىت بار. ال جينالعان قىزىلشادان 5052 توننا تازا قانت الۋدىڭ قامى جاسالىپ جاتىر. وسى ماقساتتا الماتى وبلىسىندا قانت وڭدەۋمەن ەكى زاۋىت اينالىسىپ وتىر. ءبىرى كوكسۋ اۋدانىندا ورنالاسقان ءوندىرىس، ەكىنشىسى اقسۋ اۋدانىنداعى قانت زاۋىتى. ەكى زاۋىت تا مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ اياسىندا تەحنولوگيالىق جاڭعىرۋدان ءوتىپ، از شىعىنمەن مول ءونىم شىعارۋعا نەگىزدەلدى.كوكسۋ، اقسۋ قانت زاۋىتتارىن مودەرنيزاتسيادان وتكىزدىك. رەسەيدەن، قىتايدان، چەحيادان، باسقا دا ەلدەردەن قۇرالجابدىقتار جەتكىزىلىپ، ورناتىلدى. جالپى، قىزىلشانى وڭدەگەندە ودان 80 پروتسەنت جوم، ياعني سىعىندى شىعادى. ول مال سەمىرتۋ ءۇشىن تاپتىرمايتىن ازىق. سوندىقتان شىققان جومدى مال بورداقىلاۋ الاڭدارىنىڭ جۇمىسىنا ءتيىمدى پايدالانۋ ءۇشىن، وسى ەكى زاۋىتقا جومدى كەپتىرىپ، ارنايى قاپتايتىن قۇرال اكەلىپ ورناتىپ جاتىرمىز. قاپتالعان كۇيىندە ونى ەكى جىل ساقتالاۋعا بولادى. جانە، قانت زاۋىتتارى نەگىزىندە تەك ماۋسىمدىق كەزەڭدە عانا 34 اي جۇمىس ىستەيدى. ال ءبىز ماۋسىمارالىق كەزەڭدە دە بوس تۇرماس ءۇشىن برازيليادان شيكىزات اكەلىپ، قامىس قانتىن شىعارۋىنا مۇمكىندىك جاساماقپىز، دەيدى الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى اماندىق باتالوۆ.قازىرگى كۇنى كوكسۋ قانت زاۋىتىندا قىزىلشا وڭدەۋ ناۋقانى قىزىپ تۇر. مۇندا نەگىزىنەن ەسكەلدى، قاراتال، كەربۇلاق، كوكسۋ اۋداندارى مەن تالدىقورعان، قاپشاعاي قالاسىنىڭ قىزىلشا وسىرۋشىلەرى جيناعان ءونىم قابىلدانادى. زاۋىت قويماسىندا 206 مىڭ توننادان استام شيكىزات ساقتاۋلى. كاسىپورىن تاۋلىگىنە 2 مىڭ توننا قانت قىزىلشاسىن وڭدەي الادى. ماۋسىمدىق جۇمىس باستالعالى بەرى 10،8 مىڭ توننادان استام تازا قانت دايىندالدى. مەملەكەت كومەگىمەن جاسالعان مودەرنيزاتسيا زاۋىتتىڭ ەكىنشى تىنىسىن اشتى دەۋگە بولادى. بۇعان دەيىن ءبىز مازۋت وتىنىن قولدانىپ كەلدىك، اۋدانعا تابيعي گاز كەلگەلى وتىننىڭ وسى ءتۇرىن پايدالانۋعا كوشتىك. بۇل وتە ءتيىمدى ەكەن. بىرىنشىدەن، كوگىلدىر وتىننىڭ مازۋتقا قاراعاندا جىلۋ شىعارۋ قۋاتتىلىعى جوعارى بولسا، ەكىنشىدەن، تولەمى دە ارزان، سوعان سايكەس شىعىن ازايىپ، ءوندىرىستىڭ تيىمدىلىگى ارتىپ كەلەدى، دەيدى كوكسۋ قانت زاۋىتىنىڭ ديرەكتورى التىنبەك اباتوۆ.قانت زاۋىتتارىنىڭ تۇراقتى جۇمىس ىستەۋى قىزىلشا ءوسىرۋشى ديقانداردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ءونىم كولەمىن كوبەيتۋگە جول اشتى. ءتىپتى، شارۋالار اراسىندا جاقسى باسەكە قالىپتاسقان. ءتاتتى ءتۇبىر سەبەتىندەردى دە تاڭداۋعا مۇمكىندىك تۋىپ وتىر.العاشىندا ءبىز شارۋا قوجالىقتارىن قانت قىزىلشاسىن وسىرۋگە جاپپاي تارتىپ، بارلىعىن بىردەي ىنتالاندىردىق. قىزىلشا وسىرۋشىلەرگە جىل سايىن سۋبسيديا بەرىلەدى، جانارجاعارماي جەڭىلدىكپەن بەرىلەدى، سوڭعى جىلدارى تەك قانا قانت قىزىلشاسىن وسىرۋگە باعىتتالعان 120 زاماناۋي تەحنيكا ساتىپ الىندى، فرانتسيا، گەرمانيا، دانيادان تۇقىم ساتىپ الىپ بەردىك. وسىنداي مۇمكىندىكتەرگە قاراماستان كەيبىر قوجالىقتار ءالى كۇنگە قىزىلشانىڭ شىعىمىن 200 تسەنتنەردەن اسىرا الماي وتىر. قانت قىزىلشاسى تىنباي ەڭبەكتەنۋدى، ۇزدىكسىز باپتاۋدى قاجەت ەتەتىن ەڭبەك. سوندىقتان ەندىگى جەردە كىمنىڭ ەڭبەك ونىمدىلىگى جوعارى، كىم جاقسى جۇمىس ىستەيدى، سولارعا قولداۋ كورسەتىلەدى. ياعني، تابيعي سۇرىپتاۋ جاساۋىمىز كەرەك، دەيدى تاقىرىپقا وراي ويىن ايتقان ايماق باسشىسى اماندىق باتالوۆ.ايتپاقشى، وسى زاۋىت ورنالاسقان كوكسۋ اۋدانىنىڭ ديقاندارى 2100 گەكتارعا قانت قىزىلشاسىن ەگىپتى. ورتاشا ونىمدىلىگى 370380 تسەنترنەردەن اينالىپتى. كەيبىر شارۋالاردىڭ كورسەتكىشى گەكتارىنا 700 تسەنتنەرگە دەيىن جەتىپ وتىر. |
الماتى كوشەلەرىنە تاۋكە، ەسىم، كەرەي مەن جانىبەك حانداردىڭ ەسىمدەرى بەرىلەدى جازۋشىلار19 ماۋسىم 2015، 15:21الماتى كوشەلەرىنە تاۋكە، ەسىم، كەرەي مەن جانىبەك حانداردىڭ ەسىمدەرى بەرىلەدى19 ماۋسىم 2015, 15:21 803 0استانا. 19 ماۋسىم. . الماتىداعى ماعىناسىز جانە اتاۋسىز كوشەلەرگە قازاقتىڭ حاندارى مەن سۇلتاندارىنىڭ ەسىمدەرى بەرىلەدى. بۇل تۋرالى تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسى مالىمدەدى.الماتىداعى كەيبىر كوشە اتتارىن وزگەرتۋ كەلەسى جىلى قايتا قولعا الىنادى. ويتكەنى بيىل توراپ اتتارىن تۇزەۋگە تىيىم سالىنعان. ال ونوماستيكا ماماندارى ەسكىرگەن ەسىمدەر مەن اتى قايتالاناتىن داڭعىلداردىڭ ٴتىزىمىن جاساقتاپ قويىپتى.سوعان سايكەس، الماتىداعى 90 كوشەنىڭ اتى مۇلدەم جوق بولسا، 50 داڭعىلدىڭ ەسىمى ەسكىرىپتى. ال 165 كوشەنىڭ اتى قايتالانادى. موراتوريي اياقتالىسىمەن، ٴتىل ماماندارى الدىمەن ناۋرىزباي اۋدانىنداعى اتاۋسىز كوشەلەرگە ات بەرۋگە بىلەك سىبانا كىرىسپەك.ەڭ ٴبىرىنشى جۇمىس الماتى قالاسىندا اتاۋى جوق كوشەلەرگە اتاۋ بەرەمىز. ودان كەيىن قايتالانتىن كوشەلەردى قاراستىرامىز. ودان سوڭ تاريحيەسكىرگەن ۆيشنەۆايا، گرۋشەۆايا، كيرپيچنايا، زاۆودسكايا جانە تاعى دا باسقا وسى سياقتى كوشەلەردىڭ اتىن وزگەرتۋگە كوشەمىز، دەدى الماتى قالالىق تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ ٴبولىم باسشىسى وتەپبەرگەن قالىباي.ٴتىل ماماندارىنىڭ سوزىنشە، الماتىدا ناقتى اتاۋى بار 1 مىڭ 848 كوشە تىركەلگەن. سونداياق كەنجە اۋدان ناۋرىزبايدا 450 شاعىن كوشە بار بولسا، سونىڭ 80 پايىزىنىڭ اتى قايتالانىپ كەتەدى. ماسەلەن، قۇجات بويىنشا اباي اتىندا 1 داڭعىل جانە كىشىگىرىم 4 كوشە بار. ەندى ونىڭ سانى بىردەن 32گە جەتىپتى. وسى سەكىلدى اۋەزوۆ، جامبىل سىندى تۇلعالاردىڭ اتى قالانىڭ بارلىق بۇرىشىندا كەزدەسەدى ەكەن.ابايىمىز تاعى كوبەيەدى. سەبەبى ٴاربىر ەلدى مەكەندە ٴبىربىر اباي بار. سوندا 27 ەلدى مەكەندە 27 اباي مەن 5 ابايدى قوسىڭىز، سوندا 32 اباي بولادى، دەدى وتەپبەرگەن قالىباي.ال احمەت بايتۇرسىن ۇلى اتىنداعى ٴتىل ٴبىلىمى ينستيتۋتىنىڭ فيلولوگتارى بولسا، كوشە اتتارىنداعى قايتالانعان ەسىممەن قاتار، سوزدەردە كەتكەن قاتەنى كورىپ شوشىپ وتىر. سەبەبى ٴتىل ماماندارى اپتاسىنا قالانى 2 رەت ارالاپ، 1520عا جۋىق كوشە اتتارىنداعى قاتەنى كورىپ، تۇزەتكىزىپ جاتسا دا، ساۋاتسىز ماڭدايشالار ازايار ەمەس. سول سەبەپتى وسىعان جاۋاپتى جەكە مەنشىك ساۋلەت مەكەمەلەرىن جازالاۋ كەرەك دەيدى.كورنەكتى قۇرالدى دايىندايتىن مەكەمەنىڭ كىناسى دەپ ويلايمىن. قالاي بار سولاي جازادى نەمەسە دۇرىس تۇسىنبەيدى. دۇيسەنوۆ دەگەن كوشەنىڭ اتىن جازعاندا ي ٴدىڭ ورنىنا ٴى قويۋى ميعا قونبايدى، دەدى فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى قىزدارحان رىسبەرگەن.ونوماستيكا قىزمەتكەرلەرى تۇرعىنداردى ساۋاتسىز جازۋلارعا بەيجاي قاراماۋعا شاقىرۋدا. قاتەگە تولى كوشە اتى نەمەسە جارنامانى كورسەڭىز سۋرەتكە ٴتۇسىرىپ، ٴتىل باسقارماسىنىڭ سايتىنا جىبەرۋىڭىزگە بولادى.ماماندار قازاق ٴتىلىن قۇرمەتتەمەگەن مەكەمەنى 1 اي ىشىندە تاۋىپ، قاتەسىن تۇزەتەمىز دەپ وتىر. سونداياق قالاداعى ساۋاتسىز ماڭدايشالار مەن اتى كوش جوق كوشەلەردىڭ ماسەلەسى 12 جىلدا تولىقتاي شەشىلمەك.الماتىدا حان ەسىمىمەن اتالاتىن ٴبىر عانا كوشە بار ەكەن. ول ابىلاي حان كوشەسى. بيىل قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا وراي ٴتىل باسقارماسى وسى ولقىلىقتى جويۋ ٴۇشىن الىپ شاھارداعى ونشاقتى ۇلكەن كوشەگە قازاقتىڭ حانى مەن سۇلتاندارىنىڭ اتىن بەرۋدى ٴجون ساناپتى.سوندىقتان دا كەلەسى جىلى قالادا تاۋكە، ەسىم حان، كەرەي مەن جانىبەك سىندى تاريحي تۇلعالاردىڭ اتتارى پايدا بولادى. |
اباي ەلىندە، سەمەي جەرىندە....جۇما, 3 جەلتوقسان 2021ايماق 6730 2 پىكىر 28 قىركۇيەك, 2020 ساعات 12:36بۇل اسىعا كۇتكەن ساپار ەدى.ۇلتىمىزدىڭ باس اقىنى، كەمەڭگەر ويشىلى، حاكىم اباي قۇنانبايۇلىنىڭ تۋعانىنا 175 جىل تولۋىنا وراي اتقارىلاتىن ءىسشارالاردىڭجايكۇيىمەن تانىسۋ ماقساتىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى سەناتىنىڭ الەۋمەتتىك دامۋ، مادەني جانە عىلىم كوميتەتىنىڭ دەپۋتاتتارى اباي ەلىنە، سەمەي جەرىنە ەكى كۇندىك ءىسساپارعا شىققان ەدىك.سەمەي وڭىرىندە بولماعانىما 45 جىلدىڭ ءجۇزى بولىپتى. سوندىقتان دا ۇلى ابايدىڭ، كەمەڭگەر شاكارىمنىڭ، الەم ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى اۋەزوۆتىڭ توپىراعىن باسۋ، سالەم بەرۋ ءبارىمىز ءۇشىن باقىت ەدى.اۋەجاي كوركىمەن كوز تارتادى. سەمەي اۋەجايى كەزكەلگەن اۋەجايلارمەن تالاسا الادى ەكەن. تەحنيكالىق جاراقتاندىرىلۋى دا بىردەن كوزگە تۇسەدى. ءيا، بۇل بۇرىنعى سەمەي ەمەس. قازاقستاننىڭ قاستەرلى مادەني قالاسى. ول مۇلدەم وزگەرىپ كەتكەن.سەمەيدىڭ سۇلۋلىعى مەن سىمباتىنىڭ ەرەكشە ورنى بار. مۇنى ءوز كوزىممەن كورىپ، جۇرەگىممەن سەزىنىپ، جازىپ وتىرمىن.سەمەي قالاسى جاڭا قۇرىلىستارعا تۇنىپ تۇر. كوشەلەرى ءتۇپءتۇزۋ، كەڭ، گۇلزارلارى، پاركتەرى، سكۆەرلەرى قانداي!شىعىس قازاقستاننىڭ مادەني ورتالىعىنا اينالعان سەمەي قالاسى تۋرالى ۇعىم دا، پىكىر دە بولەك. وبلىس ورتالىعى دارەجەسىنەن ايىرىلعانىمەن، ول ساكرالدى قالاعا، قاسيەتتى ورداعا اينالىپتى. سوندىقتان دا الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى كەيبىر پىكىرلەردىڭ جانساقتىعىنا كوز جەتكىزدىم. ءوز بيۋدجەتى وزىنە جەتەتىن سەمەي قالاسى اباي ەلىنىڭ قاسيەتتى بويتۇمارى ەكەن.سەمەيدەگى م.اۋەزوۆ اتىنداعى پەداگوگيكالىق كوللەدجگە كەزدەسۋگە كەلدىك. ىرگەسى 1903 جىلى كوتەرىلىپتى. سەمەي سەمينارياسى بولىپتى. بۇگىندە م.اۋەزوۆ اتىنداعى پەداگوگيكالىق كوللەدجىن الاشتىڭ ءبىلىم ورداسى دەپ تە اتاۋعا بولادى.بۇل جەردە الەم ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى م.اۋەزوۆ وقىعان جانە ساباق تا بەرگەن. تاريحى تەرەڭ، سىرى مول وقۋ ورنىندا قازاقتىڭ ۇلى قايراتكەر ۇلقىزدارى ءنازيپا قۇلجانوۆا، بياحمەت سارسەنوۆ، الاشتىڭ تۇڭعىش قۇربانى قازى نۇرمۇحامەدوۆ، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ، رەسپۋبليكا عىلىم اكادەمياسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى قانىش ساتپاەۆ، احمەتوللا بارلىباەۆ، تايىر جومارتباەۆ، اتاقتى عالىم الكەي مارعۇلان، ءادي ءشارىپوۆ، احات قۇدايبەرديەۆ، ءماننان تۇرعانباەۆ جانە تاعى دا باسقا قايراتكەرلەر وقىعان.كوللەدج ديرەكتورى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى شاعان الدامجارقىزى جاناەۆا وسى وردالى وقۋ ورنىنىڭ وتكەنى مەن بۇگىنى تۋرالى اڭگىمەلەدى. جاستاردى تاريحپەن تاربيەلەۋ ءداستۇرى تۋرالى وي ءبولىستى. مەملەكەتىمىزدىڭ پەداگوگ كادرلارىنىڭ ءبىلىمى مەن بىلىكتىلىگىنە جاسالىپ جاتقان قامقورلىققا نازار اۋداردى. اسىرەسە، پەداگوگ مارتەبەسى تۋرالى زاڭ ءۇشىن مەملەكەت باسشىسىنا، دەپۋتاتتار كورپۋسىنا راحمەت ايتتى.تاريحى تەرەڭ، بولاشاعى كەمەل پەداگوگيكا كوللەدجىنەن زور اسەرمەن شىقتىق.قالانىڭ كورىكتى جەرلەرىمەن دە تانىسۋعا مۇمكىندىك الدىق. قالا كوركىنە كورىك، اجارىنا اجار قوسىپ تۇرعان قاراعايلى ىقشام اۋدانىنا كەلگەندە ەۋروپانىڭ قالالارىنان كەم سوقپايتىن عيماراتتاردى كوردىك. ءبىر عانا سپورت كەشەنىنىڭ ءوزى نە تۇرادى؟! ول بۇقارالىق سپورت كەشەنىنە اينالىپتى. جاستار اسەم زالداردا سپورتپەن اينالىسىپ جاتىر. بۇل بولاشاق چەمپيوندار كەشەنى بولاتىنى انىق. سپورتپەن اينالىسۋ ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالعان. ال دەنى ساۋ ۇرپاقتىڭ رۋحى بيىك بولادى.ءبارىن ايتتا، ءبىرىن ايت. بۇل ىقشام اۋداندا 30 مىڭنان استام ادام تۇراتىن بولادى. دەمەك، سەمەي ىرگەلى قالا رەتىندە دامي بەرمەك.ۇلى اقىن اباي قۇنانبايۇلى تۋعان قاسقابۇلاقتى كوردىك. مۇندا ۇلى اقىننىڭ كىندىگى كەسىلگەن. قاسيەتتى مەكەن دەسەڭ، قاسيەتتى جەر. بىردەن ۇلى اباي ءىلىمىنىڭ سىرلى الەمىنە ەنگەندەي بولاسىڭ.جانجاعى تال قاراعاي، ۇلى دالا توسىندەگى قاسيەتتى مەكەن.حاكىم ابايدىڭ 45 قارا سوزىنەن ۇزىندىلەر جەكەجەكە مارمارعا قاشالىپ جازىلىپتى. ءار ادام ونى زەردەلەپ وقيدى. ۇلى ويشىل اباي ءار جۇرەككە نۇر بولىپ قۇيىلىپ تۇر. ءار ۇرپاقتىڭ ءوز ابايى بار. قازاقتىڭ بولاشاق ۇرپاعى دا وسى جەردەن اباي ءىلىمىن تۇيسىنەتىن بولادى.ۇلى ابايدىڭ اكەسى قۇنانباي وسكەنبايۇلىنىڭ مەموريالدىق مۇراجايىنا كەلىپ ءتاۋ ەتتىك، بەيىتىنە زيارات جاسادىق.كەڭەستىك جۇيەنىڭ قاتىگەز يدەولوگيالىق ساياساتى قۇنانبايدى وزبىر بيلەۋشى رەتىندە سانامىزعا قۇيعانى ءالى ەستەن شىققان جوق.تاۋەلسىزدىك تاڭى تاريحىمىزدى جاڭاشا تانۋعا مۇمكىندىك بەردى. قۇنانباي وسكەنبايۇلى دا تۇعان حالقىنا ۇلت قايراتكەرى رەتىندە قايتا ورالدى. تاريحتان ءوز باعاسىن الدى. كوسەم دە، شەشەن دە، ءادىل بيلىك ايتقان قۇنانباي بابامىزعا جاسالعان قۇرمەت وسى مەموريالدىق مۇراجاي ەكەندىگى داۋسىز.جيدەباي! شىڭعىستاۋدىڭ ەتەگىندە جاتقان جيدەباي ناعىز قاسيەتتى ساكرالدى ورىن. مۇندا اباي اقىن ءومىرىنىڭ ەڭ سىندارلى جىلدارىن وتكىزگەن. اقىننىڭ اتاقتى قارا ءسوزى دە وسى جەردە جازىلعان.جيدەبايدا اباي مەن شاكارىمگە عاجايىپ ەسكەرتكىش قويىلعان. مەموريالدىق كەشەن قانداي!اباي اقىنعا قويىلعان الەمدىك دەڭگەيدەگى ەسكەرتكىش ۇلت ماحابباتىن كورسەتىپ تۇر. اقىن رۋحىنا تاعزىم ەتۋگە، اباي جۇرگەن جەردى كورۋگە كەلگەن قانشا ما شەتەلدىك تۋريستەردى كوردىك. بۇل ەشقاشان حالىق ۇزىلمەيتىن جيدەباي!ابايعا دەگەن قىزىعۋشىلىق، مارحاببات تاۋسىلمايدى. ويتكەنى، ۇلكەنى بولسىن، كىشىسى بولسىن مۇندا اباي ولەڭدەرىن جاتقا وقيدى. اقىن ءومىرى تۋرالى تولعاقتى ءسوز ايتادى. بۇل جەر ۇلت تاربيەلەۋدىڭ، پارتريوتتىق رۋح الۋدىڭ قاسيەتتى جەرى ەكەن. وسىنى كورىپ، سەزىنىپ قايتتىق.حالىقپەن كوپتەگەن كەزدەسۋلەر بولدى. قويىلعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەردىك. ەڭ باستىسى، حالىقتىڭ ەلباسىعا، مەملەكەت باسشىسىنا، جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىك ورگاندارىنا دەگەن ىستىق ىقىلاسىنىڭ كۋاسى بولدىق.ۇسىنىس تا ايتىلماي قالعان جوق. سونىڭ ءبىرى جونىندە ايتا كەتەيىن. ءبىر پەداگوگ اۋىلداعى مەكتەپتەردە 14 سىنىپ وقۋشىلارى مەكتەپ عيماراتىندا وقىپ جاتقانىن ايتتى. بىراق، ەپيدەميولوگيالىق، سانيتارلىق نورمالاردى ساقتاي وتىرىپ، بارلىق سىنىپتاردى مەكتەپ عيماراتىندا وقىتۋ قاجەتتىگى جونىندە ۇسىنىس بەردى. ول اۋىلدىڭ سىرتقى ورتامەن تىكەلەي بايلانىسى جوقتىعىن ەسكەرۋدى سۇرادى. ارينە، ءبىز مۇنى ۇكىمەتكە جەتكىزۋگە ۋادە بەردىك.ەكى كۇندىك ساپارىمىزدان العان جىلى اسەرلەردىڭ بۇل ءبىر ءساتتى كورىنىسى عانا.ءبىز سەمەي وڭىرىنەن ابايعا دەگەن ۇلى ماحاببات پەن قۇرمەتتى كورىپ قايتتىق...سەناتور، ابايدىڭ 175 جىلدىعىن وتكىزۋ جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيانىڭ مۇشەسى، عىلىم، ءبىلىم، تەحنيكا سالاسىنداعى مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرىتوقاەۆ ۆيرۋستىڭ وميكرون شتاممى تۋرالى ايتتىلۋكاشەنكو: رەسەي ءۇشىن سوعىسامىز! |
اۆتونوميالى رايون كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سالاسىندا ءىرىپ ءشىرۋ جانە ستيل ماسەلەسىنە ساياتىن 8 تيپتىك دەلونى حابارلاندىردى تيانشان تورابىرەداكتور: گۇلنۇر زەينوللا قىزى كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى سايتى 20180709 04:08ءوز حابارىمىز. جاقىندا اۆتونوميالى رايوندىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتى، باقىلاۋ تەكسەرۋ كوميتەتى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سالاسىندا ءىرىپ ءشىرۋ جانە ستيل ماسەلەسىنە ساياتىن 8 تيپتىك دەلونى اشىق جاريالادى. بۇل 8 تيپتىك دەلو مىنالار:1. اراسان اۋدانى اڭگىرلىك قالاشىعى تولى قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ بۇرىنعى شۋجيى ما شىنحۋانىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋگە بەرىلگەن كومەك قاراجاتتى باسقاعا جۇمساۋ، يەمدەنىپ الۋ ماسەلەسى. 2014 جىلى ما شىنحۋا قوي ساتىپ الۋ راسمياتىن جالعاننان جاساۋ ءتاسىلى ارقىلى ەنەلىك مالداردى اسىلداندىرۋ كومەك قاراجاتىنان 60 مىڭ يۋاندى الدامكوستىكپەن العان، سونداي اق ونى ءوزى يەمدەنگەن؛ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ وندىرىسىندە سيىر باعىمشىلىعى نىسانى قاراجاتىنان 86 مىڭ يۋان ىركىپ قالىپ، ونى سيىر ساتىپ الۋ بارىسىنداعى تاماق، جاتىن ورىن، قاتىناس سياقتى اقىلاردى تولەۋگە جۇمساعان؛ 2017 جىلى 8 ايدا ما شىنحۋا كەدەيلەرگە سيىر بەرىپ سۇيەمەلدەۋ قاراجاتىنان 166 مىڭ 200 يۋان قىمقىرىپ، ونىڭ 110 مىڭ يۋانىن قىستاق كوميتەتىنىڭ كۇندەلىكتى شىعىسىنا جۇمساعان، 56 مىڭ 200 يۋانىن ءوزى يەمدەنىپ العان. مۇنان سىرت، ما شىنحۋانىڭ تارتىپكە، زاڭعا اۋىر دارەجەدە قايشىلىق جاساعان ماسەلەلەرى دە بار. 2018 جىلى 4 ايدا ما شىنحۋاعا پارتيادان ايداۋ جازاسى بەرىلدى، ونىڭ زاڭعا قايشىلىق جاساعان قىلمىسىنا ساياتىن ماسەلەسى ءادىليا ورگانىنىڭ زاڭ بويىنشا ءبىر جايلى ەتۋىنە تاپسىرىلدى.2. حوتان ايماعى ساعىزكول اۋىلدىق پارتكومنىڭ بۇرىنعى مۇشەسى، اۋىل باستىعىنىڭ ورىنباسارى ياڭ ميننىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ نىسان ينجەنەرياسىنان پايدا تۇسىرگەن ماسەلەسى. 2017 جىلى 5 ايدا ياڭ مين 2016 جىلى بەيقۇت ءۇي سالىپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ينجەنەرياسى قاراجاتىن ەسەپتەۋ قولايلىلىعىنان پايدالانىپ، ءمالىم ينجەنەريا قوجايىنىنان 60 مىڭ يۋان پايدا العان ءار ۇيدەن 1000 يۋان دەسەك، 60 ءۇي. مۇنان سىرت، ياڭ ميننىڭ تارتىپكە، زاڭعا اۋىر دارەجەدە قايشىلىق جاساعان باسقا دا ماسەلەلەرى بار. 2018 جىلى 5 ايدا ياڭ مينگە پارتيادان ايداۋ، ۇكىمەت قىزمەتىنەن ايداۋ جازاسى بەرىلدى، ونىڭ زاڭعا قايشىلىق جاساعان قىلمىسىنا ساياتىن ماسەلەسى ءادىليا ورگانىنىڭ زاڭ بويىنشا ءبىر جايلى ەتۋىنە تاپسىرىلدى.3. توقسۋ اۋدانى ىشكى ارىق قالاشىعى وي ءمالى قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ بۇرىنعى شۋجيى قۇربان مامەتتىڭ بەيقۇت ءۇي سالىپ كەدەيلەردى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسى بويىنشا سالىناتىن ۇيلەرگە بەرىلگەن كومەك قاراجاتتى قىمقىرۋ ماسەلەسى. 2014 جىلدان 2015 جىلعا دەيىن، قۇربان مامەت ەرەجەگە قايشىلىق جاساپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋگە ارنالعان قۇنى 45 مىڭ 400 يۋاندىق زاتتىق ماتەريالداردى كەدەيگە جاتپايتىن وتباسىلارىنا تاراتىپ بەرگەن. 2016 جىلى قۇربان مامەت باسقالاردىڭ اتىندا بەيقۇت ءۇي سالىپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ينجەنەرياسى بويىنشا سالىنعان 2 بەيقۇت ۇيگە بەرىلگەن 61 مىڭ يۋان كومەك قاراجاتتى قىمقىرعان ءارى ءوزى يەمدەنگەن. مۇنان سىرت، قۇربان مامەتتىڭ تارتىپكە، زاڭعا اۋىر دارەجەدە قايشىلىق جاساعان باسقا دا ماسەلەسى بار. 2018 جىلى 5 ايدا قۇربان مامەتكە پارتيادان ايداۋ جازاسى بەرىلدى، ونىڭ زاڭعا قايشىلىق جاساعان قىلمىسىنا ساياتىن ماسەلەسى ءادىليا ورگانىنىڭ زاڭ بويىنشا ءبىر جايلى ەتۋىنە تاپسىرىلدى.4. ماكىت اۋدانى قۇرما اۋىلى تام ءدوڭ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ بۇرىنعى شۋجيى داۋىت اۋىتتىڭ بەيقۇت ۇيگە ءوسىمى قازىنادان تولەنەتىن قارىزدى بەلگىلەمەگە قايشى ءبىتىرۋ سياقتى ماسەلەلەرى. 2013 جىلدان 2014 جىلعا دەيىن داۋىت اۋىت قىزمەت قولايلىلىعىنان پايدالانىپ، بەلگىلەمەگە قايشى تۇردە 5 كەدەي وتباسىنىڭ اتىنان بەيقۇت ءۇي سالۋعا ءوسىمى قازىنادان تولەنەتىن 140 مىڭ يۋان قارىز الىپ، وعان مال قورا سالىپ العان. مۇنان تىس، داۋىت اۋىتتىڭ تارتىپكە، زاڭعا اۋىر دارەجەدە قايشىلىق جاساعان تاعى باسقا ماسەلەلەرى بار. 2018 جىلى 4 ايدا داۋىت اۋىت پارتيادان ايدالىپ، ونىڭ زاڭعا قايشىلىق جاساعان قىلمىس ماسەلەسى ءادىليا ورگانىنىڭ زاڭ بويىنشا ءبىر جايلى ەتۋىنە تاپسىرىلدى.5. شەريا اۋدانى ۇلىساي اۋىلدىق پارتكومنىڭ بۇرىنعى ورىنباسار شۋجيى، اۋىل باستىعى مامەتجان ءماتتۇردىنىڭ بەيقۇت ءۇي سالۋعا پايدالاناتىن قارجىنى باسقاعا جۇمساۋ، يەمدەنىپ الۋ ماسەلەلەرى. 2016 جىلى 12 ايدا مامەتجان ءماتتۇردى باسقالارمەن سەرىكتەسىپ جالعان تالون جاساپ، ۇلىساي اۋىلىنىڭ 2015 جىلى سالىناتىن بەيقۇت ءۇي قۇرىلىسىنىڭ نەگىزدىك قۇرىلعى نىسانىنداعى 118 مىڭ يۋاندى قىمقىرىپ، ونىڭ 108 مىڭ يۋانىن جەردى تەگىستەۋگە، اۋىلدىق ۇكىمەت اسحاناسىنىڭ كۇندەلىكتى شىعىمى سياقتىلارعا پايدالانىپ، 10 مىڭ يۋاندى ءوزى يەمدەنگەن. مۇنان تىس، مامەتجان ءماتتۇردىنىڭ تارتىپكە اۋىر دارەجەدە قايشىلىق جاساعان تاعى باسقا ماسەلەلەرى بار. 2018 جىلى 5 ايدا مامەتجان ءماتتۇردىعا پارتيا ىشىندەگى مىندەتىنەن قالدىرۋ، قىزمەت مىندەتىنەن قالدىرۋ جازاسى بەرىلىپ، ورىنباسار ءبولىم دارەجەلى جاي كادر دارەجەسىنە ءتۇسىرىلدى.6. بۋرىلتوعاي اۋدانى كوكاعاش اۋىلى اقوتكەل قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ بۇرىنعى شۋجيى قۇداكەلدى ءماجىن ۇلىنىڭ بەلگىلەمەگە قايشىلىق جاساپ، بەيقۇت ۇيگە بەرىلگەن تولىقتاما قاراجاتتان يگىلىكتەنۋ ماسەلەلەرى. 2011 جىلى 4 ايدان 2015 جىلى 5 ايعا دەيىن، قۇداكەلدى ءماجىن ۇلى قىزمەت قولايلىلىعىنان پايدالانىپ، باسقالاردىڭ اتىن جامىلىپ، بەلگىلەمەگە قايشى تۇردە ءبىر بەيقۇت ۇيگە بەرىلگەن 35 مىڭ 300 يۋاندى ءوزى العان؛ بەيقۇت ۇيدەن يگىلىكتەنۋگە شارتى تولىمسىز 2 تۋىسىنا بەيقۇت ۇيگە بەرىلەتىن تولىقتاما قاراجاتتان جيىنى 72 مىڭ 500 يۋاندى بەلگىلەمەگە قايشىلىق جاساپ ۇستەمەلەپ الىپ بەرگەن؛ 2018 جىلى 4 ايدا قۇداكەلدى ءماجىن ۇلىنا پارتيادا ءبىر جىل قالدىرىپ بايقاپ كورۋ جازاسى بەرىلدى.7. موڭعۇلكۇرە اۋدانى اقدالا قالاشىعىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسار قالاشىق باستىعى مۇرات جۇمان ۇلىنىڭ اپاتتان قۇتقارۋ ارناۋلى قارجىسىن باسقاعا جۇمساۋ ماسەلەسى. 2014 جىلدان 2016 جىلعا دەيىن مۇرات جۇمان ۇلى اقدالا قالاشىعىنىڭ حالىق ىستەرى قىزمەتىنە جاۋاپتى بولىپ تۇرعان مەزگىلدە، قىزمەتكەرلەرگە اپاتقا ۇشىراعان حالىقتىڭ تۇرمىستىق قۇتقارۋ كومەك قارجىسى تىزىمدىگىن جالعاننان جاساۋعا ءجون كورسەتىپ، اپاتتان قۇتقارۋ ارناۋلى قارجىسىنان 32 مىڭ 500 يۋاندى قىمقىرىپ، اۋىلدىق ۇكىمەت اسحاناسىنىڭ كۇندەلىكتى شىعىمى سياقتىلارعا پايدالانعان. 2018 جىلى 6 ايدا مۇرات جۇمان ۇلىنا پارتيادا ءبىر جىل قالدىرىپ بايقاپ كورۋ جازاسى بەرىلىپ، جاي قىزمەتكەر دارەجەسىنە ءتۇسىرىلدى.8. قاراءشار حۇيزۋ اۆتونوميالى اۋدانى بەيدالياڭ اۋىلى ليۋشىحۋ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسار شۋجيى ءۋالي شيرىپتىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ارناۋلى قارجىسىن قىمقىرۋ ماسەلەسى. 2017 جىلى 10 ايدا ءۋالي شيرىپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا قوي ساتىپ الۋ جۇمىسىنا جاۋاپتى بولعان ورايدان پايدالانىپ، باسقالارمەن استاسىپ قوي ساتىپ الاتىن 34 مىڭ 900 يۋاندى قىمقىرىپ، ءوزى 10 مىڭ يۋانىن يەمدەنىپ العان. 2018 جىلى 5 ايدا ءۋالي شيرىپكە پارتيا ىشىندەگى مىندەتىنەن قالدىرۋ جازاسى بەرىلدى.جوعارىداعى تيپتىك دەلولار كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سالاسىنداعى ءىرىپ ءشىرۋ ماسەلەلەرى ءالى دە وڭاي تۋىلىپ، كوپ تۋىلىپ وتىرعاندىعىن پاش ەتتى، از ساندى نەگىزگى ساتى پارتيالى كادرلارى قولىن تارتۋدى بىلمەگەن، ولاردىڭ كەدەي بۇقارانىڭ مۇددەسىنە سۇعاناقتىق جاساۋ ماسەلەسى ءالى دە كورنەكتى، ولار پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىنا قايشى كەلىپ، پارتيا مەن مەملەكەت وبرازىنا اۋىر دارەجەدە زيان جەتكىزىپ، پارتيانىڭ بيلىك جۇرگىزۋ نەگىزىن ءبۇلدىرىپ، بۇقارانىڭ تابىس سەزىمىنە اۋىز سالىپ وتىر.بۇكىل رايونىمىزداعى ءار دارەجەلى پارتيا ۇيىمدارى مەن ءتارتىپ تەكسەرۋ، باقىلاۋ تەكسەرۋ ورگاندارى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ جونىندەگى جەلىلەس ماڭىزدى ءسوزى مەن ماڭىزدى نۇسقاۋىنىڭ، بەكىتۋىنىڭ رۋحىن مۇقيات دايەكتىلەندىرۋى، ساياسي تۇرعىنى شىنايى جوعارىلاتۋى، ءتورت تانىمدى بەرىك ورناتۋى، كەدەيلەردى دالمە ءدال سۇيەمەلدەۋدىڭ، كەدەيلىكتەن دالمە ءدال قۇتىلدىرۋدىڭ نەگىزگى جالپى جوباسىنان اۋىتقىماۋى، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدى، ءسوز جوق، ورىنداۋعا ءتيىستى ماڭىزدى ساياسي مىندەت ەتۋگە، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ماڭىزدى تۇتقاسى ەتۋگە تاباندى بولۋى، ارناۋلى وڭاۋ قىزمەتى جوباسىنىڭ تالابىن قاتاڭ تياناقتاندىرۋى، دارەجە بويىنشا جاۋاپكەرشىلىكتى قاتايتىپ، ءادىس شارانى كۇشەيتىپ، نازاردى كورنەكتى ماسەلەلەرگە شوعىرلاندىرىپ، ارناۋلى وڭاۋدى ورنىقتى ىلگەرىلەتۋى، قاتاڭ ءتارتىپ پەن تاماشا ستيل ارقىلى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزۋگە دەم بەرۋى كەرەك. |
قاراعاندىدا ايالدامالار زارارسىزداندىرىلا باستادىكەنشىلەر استاناسىندا اۆتوبۋس ايالدامالارى دەزينفەكتسيادان وتكىزىلە باستادى. قاراعاندى قالالىق كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق ءبولىمى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى رۇستەم قوجاقاپانوۆ ايالداما پاۆيلوندارى عانا ەمەس، ولارعا ىرگەلەس اۋماقتىڭ دا تازالانىپ، زارارسىزداندىرىلاتىنىن حابارلادى. بۇگىننەن باستاپ جولداردى، ساياباقتاردى جانە گۇلزارلاردى كۇتىپ ۇستاۋ بويىنشا قىزمەت كورسەتەتىن بارلىق مەردىگەرلىك ۇيىمدار ايالدامالاردى، ورىندىقتاردى، تىرەك قورشاۋلارىن، قوقىس جاشىكتەرىن، باعدارشام نىساندارىن، باعدارشامداردى شاقىرۋ تابلوسىن ارنايى قوسپامەن وڭدەۋدى باستادى. سونداياق، كۇنىنە ءبىر رەت بالالار مەن سپورت الاڭدارىندا دەزينفەكتسيا جۇرگىزىلەدى، دەپ حابارلادى ول.وبلىس ورتالىعىندا كۇن سايىن 400دەن استام ايالداما پاۆيلوندارى، 2000 ورىندىق، جاياۋ جۇرگىنشىلەر شاقىرۋ قۇرىلعىلارىندا 92 شاقىرۋ تابلوسى وڭدەۋدەن وتكىزىلەدى.وسى مىندەتتەرمەن اينالىساتىن ءتورت مەردىگەر ۇيىمنىڭ جۇمىسىن اۋداندىق اكىمدىكتەر مەن كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق ءبولىمى كۇندەلىكتى باقىلاپ وتىرادى.ال قاراعاندى سۋ جشس اۋىز سۋ ساپاسىن باقىلاۋ زەرتحاناسى باستىعىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ەلەنا گنيلومەدوۆا دەزينفەكتسيا جۇمىستارىنىڭ قانداي ەرىتىندىمەن جۇرگىزىلىپ جاتقانىن ءمالىم ەتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، قاراعاندى سۋ جشسءنىڭ زەرتحاناسى كۇن سايىن شوعىرلانۋى 0،1 كالتسي گيپوحلوريدى نەگىزىندەگى مولشەرى 400 تەكشە مەتر بولاتىن، زارارسىزداندىراتىن قاسيەتتەرگە يە حلورلى دەزينفەكتانت ازىرلەپ شىعارادى ەكەن. |
ۇشقىن گازەتىنىڭ العاشقى رەداكتورى حالەل ەسەنباەۆتان باستاپ، 1938 جىلى گازەت تىزگىنىن قولىنا العان ساقتاعان بايىشەۆكە دەيىنگى 18 رەداكتوردىڭ 12ءسى اتىلىپتى.وتكەن عاسىردىڭ العاشقى شيرەگىندە جۇرگىزىلگەن زيالىلاردى قۋدالاۋ ناۋقانى جۋرناليستەردى دە اينالىپ وتكەن جوق. قازاق اقىنى سۇلتانماحمۇت تورايعىروۆ ايتقانداي قاراڭعى قازاق كوگىنە كۇن بولۋعا ۇمتىلىپ، الاش ءۇنى قازاق گازەتىنىڭ رۋحىندا تاربيەلەنگەن ءبىر بۋىن كەڭەستىك ءداۋىردىڭ العاشقى جىلدارى بارلىعى دەرلىك گازەتجۋرنال ماڭىنا توپتاستى.وسىنداي ۇشقىر ويلى، ۇلتشىل تۇلعالار جينالعان ءبىر ۇيا ۇشقىن گازەتى ەدى. العاشقى سانى 1919 جىلى 17 جەلتوقسان كۇنى ورىنبوردا جارىق كورگەن بۇل ۇنپاراقتىڭ ءبىرىنشى رەداكتورى ورال ءوڭىرىنىڭ تۋماسى حالەل ەسەنباەۆتان باستاپ، 1938 جىلى گازەت تىزگىنىن قولىنا العان ساقتاعان بايىشەۆكە دەيىنگى 18 رەداكتوردىڭ 12ءسى قۋعىنسۇرگىن جىلدارى جازىقسىز جالا جابىلىپ، اتىلىپ كەتىپتى.بۇلاردىڭ ىشىندە ەڭ الدىمەن نىساناعا ىلىنگەن 1922 جىلدارى گازەتكە باسشىلىق جاساعان جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ پەن باسىلىمىنىڭ جەتىنشى رەداكتورى ءابدىراحمان ءبايدىلدين جانە اتاقتى قۇرانقاري فايزوللا يشان ءىنىمسىڭ جاسىڭ كىشى، جولىڭ ۇلكەن، تارالىپ شوڭ اتادان جايعان وركەن دەپ ماقتايتىن، جۋرناليستىك جولىن 1920 جىلى ۇشقىن گازەتىندە رەداكتسيا القاسىنىڭ مۇشەسى رەتىندە باستاعان احمەتساپا ءجۇسىپ ۇلى.وعان سەبەپ مىناۋ: 1930 جىلدىڭ باسىندا بكبپ قازاقستان ولكەلىك كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى ف.ي.گولوششەكين ارنايى جيىن اشىپ رەسپۋبليكانىڭ باس باسىلىمى ەڭبەكشى قازاق گازەتىن بۇرىنعى الاشورداشىل باعىت ۇستانۋدا، كەرى تارتپا ەسكىشىل، ۇلتشىل قازاق گازەتىنىڭ ىزىمەن كەتىپ بارا جاتىر دەگەن ايىقپاس ايىپ تاقتى. بارلىق پالە وسى ايىپتان باستالعان سياقتى. بۇعان دالەل اتالمىش تاقىرىپ بويىنشا زەرتتەۋ جاساعان قالامگەر تىلەكقابىل بورانعالي ۇلى، قازاقتىڭ زيالى جۋرنالشىلارىنا قارسى قۋعىنسۇرگىن 1930 جىلدىڭ 21 ءساۋىر كۇنى باستالدى دەگەن دەرەكتى العا تارتادى ويتكەنى وسى كۇنى ماسكەۋدىڭ بۋتىركاسىندا جوعارىداعى ءۇش ارىس احمەتساپا ءجۇسىپوۆ، ءابدىراحمان ءبايدىلدين، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ وپات بولدى.ءسوزىمىزدىڭ باسىندا 19191938 جىلدارى گازەت باسقارعان 18 رەداكتوردىڭ 13ءى اتىلدى دەگەندى ايتتىق. بۇلار كىمدەر؟ اۋەلگىسىنەن باستاساق، تۇڭعىش رەداكتور حالەل ەسەنباەۆ 1938 جىلى اتىلسا، ودان كەيىنگىلەر ج.ايماۋىتوۆ، ءا.ءبايدىلدين، ب.مايلين، س.سەيفۋللين، م.جولدىباەۆ، ت.رىسقۇلوۆ، و.جاندوسوۆ، و.يساەۆ، ع.توعجانوۆ، ا.مۋسين، ج.سادۋاقاسوۆتار دا العاشقى رەداكتوردىڭ تاعدىرىن قۇشىپتى.ال باسىلىم تاريحىندا ءۇشىنشى رەداكتور رەتىندە اتى اتالىپ جۇرگەن ءھام 1919 جىلى جارىق كورگەن گازەتتىڭ العاشقى ءنومىرى وسى ادامنىڭ ارناۋ ولەڭىمەن اشىلعان، ليريك اقىن بەرنياز كۇلەەۆ 1923 جىلى 29 قاڭتار كۇنى ءوز اجالىنان ولمەگەندە ول دا اتىلارى حاق ەدى.1925 جىلدىڭ مامىر ايىندا رەسپۋبليكا استاناسى ورىنبوردان قىزىلورداعا قونىس اۋدارۋىنا بايلانىستى ەڭبەكشى قازاق بۇرىنعى ۇشقىن گازەتىن سىر بويىنا بۇيدالاپ جەتكىزگەن گازەتتىڭ ءتورتىنشى رەداكتورى سماعۇل سادۋاقاسوۆ شە؟ بۇل ارىس 1933 جىلى تەمىر جول اپاتىنا ۇشىراماعاندا ءبارى ءبىر قىزىل سۇرگىدەن امان وتپەس ەدى. تۇلعانىڭ ءومىر تاريحىن تەرەڭ زەرتتەگەن الاشتانۋشىاكادەميك ديحان قامزابەك ۇلى: س.سادۋاقاسوۆ ماسكەۋدونباس تەمىر جولى قۇرىلىسىندا ۋلاندى دەگەن رەسمي مالىمەت بار. بىراق بۇعان جۇبايى، تۋىسقاندارى سەنگەن ەمەس. ول باستاپقى رەپرەسسيا قۇربانى. 19301931 جىلدان نكۆد جانە سوعان قاتىسى بار پارتيا قۇرىلىمدارى ەجوۆ، شكيرياتوۆ ت.ب. ورتالىق پەن رەسپۋبليكالارعا ىقپالى بار تۇلعالاردى ەسەبىن تاۋىپ، ءتۇرلى امالمەن ولتىرە باستاعان بولاتىن دەيدى. وسىعان قاراعاندا بۇل ادام دا قىزىلدار قۇربانى ەكەنى انىق.قىسقاسى، قاندى قاساپ جىلدارى گازەت باسشىلارىنان ءتىرى قالعانى ءتورت ادام. ولار ت.سافيەۆ، م.اۋەزوۆ، ع.مۇسىرەپوۆ جانە ج.ارىستانوۆ. بۇلاردىڭ جانى قالعانىمەن ءتانى قۋعىنسۇرگىننەن كوز اشپاپتى. مىسالى، گازەتتىڭ ەكىنشى رەداكتورى ءتاميمدار سافيەۆ تۋرالى زەرتتەۋشى ت.بورانعالي ۇلى 1921 جىلعى ءبىر قۇجاتتا ت.سافيەۆ ۇلتشىلدىقتىڭ تۇرپايى ءتۇرىن كورسەتە ءجۇرىپ، پارتيالىق جۇمىستا بەلسەندىلىك تانىتپادى دەگەن سىلتاۋمەن جازا جۇكتەگەن دەيدى. ياعني، قۋدالاۋعا تۇسكەن ت.سافيەۆ بوي جاسىرۋ ءۇشىن قاراقالپاق اينالىپ ماسكەۋ اسىپ، اقىرى سول جاقتا 1970 جىلدارى دۇنيەدەن ءوتىپتى.قۋعىنسۇرگىن جىلدارى سوتسياليستىك قازاقستان گازەتىندە ءبولىم مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىن اتقارعان بەلگىلى ولكەتانۋشىجازۋشى جايىق بەكتۇروۆ ءوزىنىڭ ەستەلىگىندە: 1938 جىلدىڭ باسى. ساكەننىڭ، سماعۇلدىڭ، ءىلياستىڭ، تۇراردىڭ، بەيىمبەتتىڭ، جانايداردىڭ، عابباستىڭ، ايتىكەننىڭ كوزدەرى قۇرىعانمەن، ءبىر كەزدە سولار وتىرعان كرەسلولاردا ابزال اعالاردىڭ بەينەبەلەستەرى كوز الدىمىزدا سايراپ تۇردى... قاباعىمىز اشىلمايدى. 1938 جىلدىڭ قىسىندا گازەتتىڭ ورىنباسارى سۇلتان لەپەسوۆ پەن سىنشى قۇلمىرزا وتەپوۆ كوزدەن تاسا بولدى. كوكتەمدە ج.ارىستانوۆ، كەيىنىرەك اسا العىر ءبىلىمدى ازامات امانجان سارسەنوۆ جانە مەن تۇتقىندالدىق دەپ جوعارىدا ءتىرى قالعان تورتتىكتىڭ ءبىرى جۇسىپبەك ارىستانوۆتىڭ دا قۋدالانعانى جايلى دەرەك كەلتىرەدى.تۇيەنى جەل شايقاسا، ەشكىنى اسپاننان ىزدە دەگەندەي، باسىلىم باسشىلارى قاندى قاساپتىڭ قىلىشىنا باۋداي قىرقىلىپ جاتقاندا، بىلايعى قاراپايىم گازەت قىزمەتكەرلەرى قالاي امان قالسىن، ولار دا بوراندى كۇنى بۇرشاق سوققان شەگىرتكەدەي جايراعان.زەرتتەۋشى ت.بورانعالي ۇلىنىڭ عاسىرعا سىر اتتى كىتابىندا: ۇشقىننىڭ العاشقى رەداكتسيا القاسىنىڭ مۇشەسى امىرعالي مەڭدەشوۆ 1938 جىلى 27 اقپاندا اتىلدى. سول كۇندەرى ۇشقىندىقتار مەن ەڭبەكشىقازاقتىقتاردان 25 اقپاندا تەمىربەك جۇرگەنوۆ، جانايدار سادۋاقاسوۆ، ساكەن سەيفۋللين، ايتمۇحامەد مۋسين، عابباس توعجانوۆ، 26 اقپان كۇنى ءىلياس جانسۇگىروۆ، بەيىمبەت مايلين، 1 ناۋرىزدا وراز جاندوسوۆ، 3 ناۋرىزدا حالەل ەسەنباەۆ، 9 ناۋرىزدا ءابدىراحمان ايسارين، مۇقان احمەتوۆ قۇربان بولدى دەپ جازادى. بۇلاردىڭ بارلىعى گازەت قىزمەتكەرى بولعان ادامدار.قىسقاسى، گازەت 19191938 جىلدارى ۇشقىن، ەڭبەك تۋى، ەڭبەكشىل قازاق، ەڭبەكشى قازاق، سوتسيالدى قازاقستان، سوتسياليستىك قازاقستان اتالعان شاقتاردا رەداكتوردىڭ ورىنباسارى راحىم سۇگىروۆ، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى حامزا ابدۋللين، ءابدىراحمان ايسارين، مەنشىكتى ءتىلشى ءمۇتالىپ احمەتوۆ، عازيز يسماعۇلوۆ، ءفوتوتىلشى ماكس شوحور، گازەتكە اۆتور بولعان مادەنيەت، عىلىم، ونەر قايراتكەرلەرى تەمىربەك جۇرگەنوۆ، ءنازىر تورەقۇلوۆ، دىنمۇحاممەد ءادىلوۆ، قوڭىرقوجا قوجىقوۆ سەكىلدى ونداعان ارىس وققا بايلاندى.بۇلاردىڭ سىرتىندا ءار جىلدارى گازەتتە قىزمەت جاساعان قاتارداعى جۋرناليستەر: مەرعالي ەشمۇحامبەتوۆ، عابدول بەكتەنياروۆ، ءامىرحان ەسەنگەلدين، عۇلاما سەبەپوۆ، ءماجيت داۋلەتبەكوۆ، احمەت ەلشىبەكوۆ، عالي بەگاليەۆ، تاۋتان ارىستانبەكوۆ، عابدول بەكتەنياروۆ، مۇستافا قايىپنازاروۆ، ءامىرحان ەسەنگەلدين، ءماجيت داۋلەتبەكوۆ، احمەت ەلشىبەكوۆ، جۇماش ەلەنوۆ، جۇماعالي ورمانباەۆ، شياپ قوجاحمەتوۆتەرگە ءارتۇرلى جالا جابىلىپ قۋعىندالسا، 1920 جىلى ۇشقىننىڭ رەداكتسيا القاسىنا مۇشە بولعان حايرەتدين بولعانباەۆ، شايمەردەن توقجىگىتوۆ، اسفەنديار كەنجين، كەنجەعالي عابدۋللين، تەمىربولات تەلجانوۆ اتاقتى سۋرەتشى قاناپيا تەلجانوۆتىڭ اكەسى ت.ب. ازاماتتار اتىلىپ تىنىپتى.سۋرەتتە: 1929 جىلى ەڭبەكشى قازاق گازەتىنىڭ قىزىلوردادان الماتىعا كوشىپ كەلگەن ۇجىمى بەينەلەنگەن. كەيىن 19371938 جىلدارى جازىقسىز جازاعا ۇشىراپ اتىلعان ازاماتتاردىڭ بەتالپەتى سىزىلىپ تاستالعان. |
شى جىنپىڭ سېرۋىيە تاراتقۇسىدا ئىمزالىق ماقالە ئېلان قىلدىخەلق تورىشى جىنپىڭ سېرۋىيە تاراتقۇسىدا ئىمزالىق ماقالە ئېلان قىلدىمەڭگۈلۈك دوست، سەمىمىي ھەمراھلار2016.06.17 15:36 مەنبە: خەلق تورىخەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 17ئىيۇن بېيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى: دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ 16ئىيۇن سىرۋىيە جۇمھۇرىيىتىگە دۆلەت ئىشلىرى زىيارىتىگە بېرىشنىڭ ھارپىسىدا، سېرۋىيەنىڭ سىياسەت گېزىتى بىلەن يېڭى يۇگۇسلاۋىيە ئاگېنتلىقىدا مەڭگۈلۈك دوست، سەمىمىي ھەمراھلار دېگەن ماۋزۇلۇق ئىمزالىق ماقالە ئېلان قىلدى. ماقالىنىڭ مەزمۇنى تۆۋەندىكىچە:زۇڭتۇڭ تومىسلاۋ نىكولىچنىڭ تەكلىپىگە بىنائەن يېقىندا سېرۋىيە جۇمھۇرىيىتىدە دۆلەت ئىشلىرى زىيارىتىدە بولىمەن. گۈللەر غۇچچىدە ئېچىلغان پەسىلدە گۈزەل ۋە رىۋايەتكە تولغان دوست دۆلەتتە زىيارەتتە بولىدىغانلىقىمدىن تولىمۇ يېقىملىق ھېس قىلدىم. زۇڭتۇڭ نىكولىچ ۋە سېرۋىيەدىكى باشقا رەھبەرلەر بىلەن دوستلۇق ئىزھار قىلىپ، ئورتاق ھەمكارلىشىپ، كەلگۈسىنى كۆزلەپ، جۇڭگوسېرۋىيە ئىستراتېگىيەلىك ھەمراھلىق مۇناسىۋىتىنى يېڭى پەللىگە كۆتۈرۈشنى ئۈمىد قىلىمەن.سېرۋىيە ئوتتۇرا، شەرقىي ياۋروپا ۋە بالقان رايونىدىكى مۇھىم دۆلەت بولۇپ، ئۇزاق يىللىق تارىخ ۋە شانلىق مەدەنىيەتكە ئىگە. نەچچە يۈز مىڭ يىلدىن بۇيان، شەرقغەرب مەدەنىيىتى بۇ يەردە قوشۇلۇپ، ئىنسانلار مەدەنىيىتى تەرەققىياتىنىڭ مۇھىم نەتىجىلىرىنى ياراتتى. بۇ جەرياندا، ئەمگەكچان، قەيسەر سېرۋىيە خەلقى مىللىي مۇستەقىللىق ئەركىنلىكىنى قولغا كەلتۈرۈشتەك قەھرىمانلىق داستانلىرى ۋە گۈزەل، بەختلىك تۇرمۇش ئىنتىلىشتەك ئۇلۇغ سەھىپىلەرنى ياراتتى. شىنجاڭ گېزىتى تەرجىمىسى |
بىز نېمە ئۈچۈن بارىن ئىنقىلابىنى خاتىرلەيمىز؟قىسقارتىلما، 100 مەشھۇر ئۇيغۇر ناملىق كىتابتىنشەرقى تۈركىستان ئىسلام پارتىيىسىنىڭ قۇرغۇچىسى، بارىن ئىنقىلابىنىڭ رەھبىرى، داڭلىق قوماندان، تونۇلغان مۇجاھىت زەيدىن يۈسۈپ 1964 يىلى ئاقتۇ ناھىيىسىنىڭ بارىن يېزا، بارىن كەنتىنىڭ 3 ئەترەتتە دېھقان يۈسۈپ زەيدىن ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن.زەيدىن يۈسۈپ يەنە زەيدىن قارى دەپمۇ ئاتىلىدۇ.زەيدىن يۈسۈپ كوممۇنىست خىتاي دەۋرىدە، كوممۇنىست خىتاي ھاكىمىيىتىگە قارشى پارتلىغان شەرقى تۈركىستان بارىن ئىنقىلابىنىڭ قوماندانى، رەھبىرى ۋە بىر مىللىي قەھرىماندۇر.تارىخ شۇنى ئىسپاتلايدۇكى، بىر مىللەت داھى يولباشچىغا ئېرىشكەندە دەۋر ياراتقان. داھىيسىز يولباشچىسىز قالغاندا غەپلەتكە پاتقان، زاۋاللىققا يۈزلەنگەن. بىر مىللەتنىڭ يولباشچىغا ئەڭ ئېھتىياجلىق بولغان ۋاقتى دەل ئۇ مىللەتنىڭ مىللىي يوقىلىش خاراكتېرلىق خىرىسقا دۇچ كېلىپ جان تالىشىۋاتقان دەۋرىدۇر.زەيدىن يۈسۈپ دەل بىز سۈپەتلەپ ئۆتكەن داھىيلاردا بولۇشقا تېگىشلىك ئالاھىدىلىك ۋە ئامىللارنى ئۆزىدە مۇجەسسەملىگەن، ئەقلى ئويغاق، ئىمانى ئەركەك ھەقىقىي داھىيدۇر.زەيدىن يۈسۈپنىڭ بارىن يېزا بازىرىدا موتسىكلىت، ۋېلىسىپىتلەرنى رېمۇنت قىلىدىغان بىر دۇكىنى بولۇپ، ئۇ كۆرۈنۈشتە ئاددىي بىر ھۈنەرۋەن، بىر دېھقان، ئەمما ئۇلۇغ روھ ئىگىسى ئىدى.زەيدىن يۈسۈپ قاغىلىقتىكى شەرقى تۈركىستان بويىچە مەشھۇر ئالىم، ئابدۇلھېكىم مەخسۇم ھاجىم 1925 1993 نىڭ قېشىغا بېرىپ، يېرىم مەخپىي ھالدا دەرس ئېلىۋاتقان مىڭلىغان تالىپلارغا قوشۇلغان. ئۇ كېيىنچە ئۆزگىچە ئالاھىدىلىكلىرى بىلەن ئۇستاز ئابدۇلھېكىم مەخسۇم ھاجىمنىڭ دىققىتىنى تارتقاندىن كېيىن، ئۇنىڭ دۆلەتچىلىك ئېڭى بىلەن يېتىشتۈرۈلۈپ مەخسۇس تەربىيىلىنىۋاتقان ئالاھىدە تالىپلار گۇرۇپپىسىغا قوبۇل قىلىنغان.1990 يىلى 4 ئاينىڭ 5 كۈنى ئاقتۇ ناھىيىسىنىڭ بارىن يېزىسىدا قوماندان زەيدىن يۈسۈپ باشچىلىقىدا، شەرقى تۈركىستاننى تاجاۋۇزچى خىتاينىڭ مۇستەملىكىسىدىن قۇتۇلدۇرۇپ، خىتاي كوممۇنىست ھاكىمىيىتىنى ئاغدۇرۇپ تاشلاپ مۇستەقىل شەرقىي تۈركسىتان ئىسلام جۇمھۇرىيىتى قۇرۇپ چىقىش مەقسىتىدە قوراللىق ئىنقىلاب باشلىنىدۇ.بارىن ئىنقىلابىنىڭ تەييارلىق باسقۇچى ۋە شەرقى تۈركىستانئىسلام پارتىيىسى نىڭ قۇرۇلۇشىزەيدىن يۈسۈپ قاغىلىقتىكى بىر قانچە يىللىق ئوقۇش جەريانىدا كۆپ ئويلىنىدۇ. ئوقۇشىنىپۈتتۈرگەندىن كېيىن 2 يىل ئەتراپىدا ۋاقىت چىقىرىپ پۈتۈن شەرقى تۈركىستاننى ئايلىنىپ چىقىدۇ. ئۇ بۇ جەرياندا كۆپلىگەن كىشىلەر بىلەن سۆھبەتلىشىدۇ. قايتىپ كەلگەندىن كېيىن بارىن يېزىسىدىكى ئىشەنچلىك يېقىن دوستلىرىنى يىغىپ شۇنداق خىتاب قىلىدۇ: ۋەتەن ئىچىدە ھەر كۈنى زۇلۇم، ھەر كۈنى بېسىم، ھەر كۈنى ئۆلۈم، ھەر كۈنى قارشىلىق ھەرىكەتلىرى داۋام قىلىۋاتىدۇ. خىتاي تەشۋىقاتلىرى يوشۇرۇپ بولالمىغان ۋەقەلەرنى تەتۈر شەكىلدە ئېلان قىلىۋاتىدۇ. ئەمما نۇرغۇن ۋەقەلەر، ناھەقچىلىكلەر، دۆلەت تېررورلۇقى دۆلەت سىرى بولۇپ يوشۇرۇن قېلىۋاتىدۇ، بىز بۇلارنى پاش قىلىپ خىتاينىڭ زۇلۇمىنى دۇنياغا ئاڭلىتىشىمىز كېرەك. كۈرەش يولىدا قىلىدىغان نۇرغۇن خىزمەت ۋە پائالىيەتلەر بار، ھەر كىم قولىدىن نېمە كەلسە شۇنى بۇ كۈرەش يولىدا ئىشلىتىشى كېرەك!جانابى ئاللاھ بىزنى ئىنسان قىلىپ ياراتتى، مۇسۇلمان قىلىپ ياراتتى، ئۇيغۇر قىلىپ ياراتتى، شەرقىي تۈركسىتاننى ۋەتەن قىلىپ بەردى. ئەمما بۇ ۋەتەننى دۈشمەن تارتىۋالدى، ھىيلىگەرلىك بىلەن بېسىۋالدى. مۇشۇنداق ئەھۋالدا ئىسلام دىنى بىزگە قانداق تەلىمات بېرىدۇ؟ ئىسلام بىزدىن نېمىنى كۈتىدۇ؟ ئىسلام دىنى مۇكەممەل بىر دىندۇر. دۆلەت قۇرۇش ئاپپاراتلىرىدىن تارتىپ مۇسۇلمانلارنىڭ قانداق ياشاش، ئىشغالىيەتكە ئۇچرىغاندا قانداق چارە تەدبىرلەرنى قوللىنىش، ئۆزىنى، مېلىنى، ۋەتىنىنى قوغداش، دۈشمەنگە تاقابىل تۇرۇشتا نېمە قىلىش كېرەكلىكى توغرىسىدا تەپسىلىي تەلىماتلار بار، دەپ خىتاب قىلىدۇ. زەيدىن يۈسۈپ سۆزىنى: قۇرئان مازارلىقتا ئوقۇيدىغان كىتاب ئەمەس، بەلكى جىھات قىلىشنىڭ مىزانىدۇر دەپ توختىتىدۇ.زەيدىن يۈسۈپ ۋە سەپداشلىرى قايتا قايتا مۇزاكىرىلەردىن كېيىن 1989 يىلى ئاقتۇ ناھىيىسىنىڭ بارىن يېزىسىدا مەخپىي ھالدا شەرقى تۈركىستان ئىسلام پارتىيىسى نى قۇرۇپ چىقىدۇ. پارتىيىنىڭ تۈپ مەقسىتى، شەرقى تۈركىستان زېمىنىدىن خىتاي تاجاۋۇزچىلىرىنى قوغلاپ چىقىرىپ مۇستەقىل شەرقى تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى دۆلىتى قۇرۇپ چىقىش ئىدى. ئۇ، بۇ مەقسەتنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئۈچۈن بىردىن بىر چارە قوراللىق ئىنقىلاب دەپ بېكىتىدۇ. پارتىيە رەھبەرلىكى قارار ئېلىپ بولغاندىن كېيىن دەرھال تەييارلىق خىزمىتىنى باشلايدۇ.زەيدىن يۈسۈپ ئىنتايىن ئېھتىيات بىلەن دەسلەپكى قەدەمدە بارىن يېزىسىدىن بىر قىسىم ياشلارنى پارتىيىگە ئەزالىققا قوبۇل قىلىدۇ ۋە جامال مەمەتنىڭ ئۆيىدە 1 قېتىملىق يىغىن ئېچىپ، پارتىيە رەھبەرلىرىنىڭ خىزمەت دائىرىسىنى بېكىتىپ مەخسۇس ۋەزىپىگە تەيىنلەيدۇ.پارتىيە رەھبەرلىرى ۋە تەيىنلەنگەن ۋەزىپىلىرى:1 ئابدۇغېنى تۇرسۇن: جىھادى ھەرىكەتنىڭ مۇئاۋىن باش قوماندانى قوشۇمچە مالىيە2 جامال مۇھەممەت: قوراللىق ھەرىكەتنىڭ مۇئاۋىن باشلىقى.3 ئىسساق ھوشۇر: قوراللىق ھەرىكەتنىڭ ئارقا سەپ قوماندانى مالىيە مەسئۇلى.4 ئابدۇرېھىم تۇرسۇن: ئۇچۇر ئالاقە مەسئۇلى.5 مەمەت تۇردى: قاتناش قوماندانى.6 ئەخەت تىلىۋالدى ئەخەت ئاۋۇت دەپمۇ يېزىلغان: مۇجاھىتلارنىڭ 1 قىسمىنىڭ قوماندانى.7 تۇرغۇن ئىسساق تۇرغۇن ساقى دەپمۇ يېزىلغان: 2 قىسىمنىڭ قوماندانى.8 ئۇبۇلقاسىم ئىبراھىم: مۇجاھىتلارنىڭ ئاتلىق قىسمىنىڭ قوماندانى.9 ئابدۇ تۇردى ۋە مەمەت تۇرسۇن: باش قوماندان بىلەن ئالاقىلىشىشقا مەسئۇل.10 راخمانجان ئەمەت: پارتىيىنىڭ قورال ۋە ئوق دورىلىرىنى ساقلاش ھەم تارقىتىش مەسئۇلى.شەرقى تۈركىستان ئىسلام پارتىيىسى 1990 يىلى 2 ئاينىڭ بېشىدا ساي مەسچىتىدە 2 قېتىملىق يىغىن ئاچقان. 3 ئاينىڭ 15 كۈنى مەخەت قوشماقنىڭ ئۆيىدە 3 قېتىملىق يىغىن ئېچىپ، قورال، ئوق دورا، تىببى دورىلار، تەنھەرىكەت ئايىقى قاتارلىقلارنى سېتىۋېلىش توغرىلىق مۇزاكىرە ئېلىپ بارغان. ھەمدە مەخپىيەتلىكنى قاتتىق ساقلاشنى، كىمدە كىم مەخپىيەتلىكنى ئاشكارىلاپ قويسا ئائىلىسىدىكىلەر بىلەن قوشۇپ قاتتىق جازالاشنى بەلگىلىگەن.زەيدىن يۈسۈپ 3 قېتىملىق يىغىندىن كېيىن جانبازلىق ۋە ھەربىي مەشىقنى كۈچەيتكەن. ئۇ 3 ئاينىڭ 20 كۈنىدىن 23 كۈنىگىچە قاغىلىقتىن ئوبۇلقاسىم نى ئېلىپ كېلىپ ئىسساق ھوشۇرنىڭ ئۆيىدە 40 نەچچە ئادەمگە مەخسۇس ئېلىشىشنى ئۆگەتكەن. 3 ئاينىڭ ئاخىرىدا يەنە 50 نەچچە ئادەمگە سايدا گرانات ئېتىش ۋە ئېلىشىشنى ئۆگەتكەن.ئىنقىلابنىڭ مۇددەتتىن بۇرۇن ئاشكارىلىنىپ قېلىشىبارىن يېزىسى ۋە ئەتراپى ئاساسەن تاغلىق رايون بولۇپ، مۇنداق جۇغراپىيىدە پارتىزانلىقئۇرۇشى ئۈچۈن ئەڭ مۇھىم قاتناش قورالى ئات بولغاچقا، زەيدىن يۈسۈپ ئۆزلىرىنىڭ ئاتلىققوشۇنىغىمۇ ئەھمىيەت بەرگەن. ئىنقىلابچىلار بىر كۈنى بارىن يېزىسىغا قوشنا بولغان يېڭىسارنىڭ ئەگۈس يېزىسىدا دانىش ئىسىملىك بىر كىشىنىڭ ئېتىنى سېتىپ بېرىشنى تەلەپ قىلغاندا مەزكۇر كىشى ئېتىنى سېتىپ بېرىشنى رەت قىلغان، كېيىن تالاش تارتىش بولغان. بۇ ۋاقىتتا مەزكۇر دانىش ئىسىملىك خائىن ئۇلارنىڭ مەقسىتىنى بىلىپ قېلىپ خىتاي ساقچىلىرىغا پاش قىلغان.ئىنقىلابنىڭ ئاشكارىلىنىپ قېلىشى توغرىلىق تۆۋەندىكىدەك 2 خىل كۆز قاراش بار:1 مۇجاھىتلار دانىشنىڭ ئېتىنى سېتىۋېلىشقا بەكرەك قىزىققان. بۇ ۋاقىتتا دانىش ئۇلاردىن ئاتنى نېمىگە ئىشلىتىدىغانلىقىنى سورىغان. مۇجاھىتلار كۆڭۈلچەكلىك قىلىپ دانىشقا مەقسەتنى ئوچۇق دېگەن.2 مۇجاھىتلاردىن بىرى كۆرۈپ بېقىش ئۈچۈن ئاتقا مىنىۋاتقاندا چاپىنىنىڭ ئاستىدىن يېنىدىكى تاپانچىسى كۆرۈنۈپ قالغان. دانىش دېگەن مۇناپىق ئۇ تاپانچىنى كۆرۈپ قېلىپ خىتاي ساقچىلىرىغا چېقىپ قويغان. شۇنىڭ بىلەن بارىن مۇجاھىتلىرى ھېچ ئويلىمىغان يەردىن ئاشۇ ئات ۋەقەسىدە ئاشكارىلىنىپ قالغان.بارىن ئىنقىلابىنىڭ باشلىنىش جەريانىزەيدىن يۈسۈپنىڭ ئۆزى بىر قوللۇق پىلانلىغان شەرقى تۈركىستان ئىسلام پارتىيىسىرەھبەرلىكىدىكى ئىنقىلاب تەييارلىقى مۇجاھىتلارنىڭ تەجرىبىسىزلىكى سەۋەبلىك مۇددەتتىن بۇرۇن ئاشكارىلىنىپ قالغاندىن كېيىن، 3 ئاينىڭ 25 كۈنى ساي مەسچىتىدە پارتىيىنىڭ 4 قېتىملىق يىغىنىنى ئېچىپ نۆۋەتتىكى ۋەزىيەتنى مۇھاكىمە قىلىشقان. بۇ يىغىندا زەيدىن يۈسۈپ، ناۋادا ئۆزى شېھىت بولۇپ كەتسە ئابدۇغېنى تۇرسۇننىڭ قوماندانلىق قىلىشىنى قارار قىلغان.زەيدىن يۈسۈپ 1990 يىلى 4 ئاينىڭ 4 كۈنى بارىن ئىنقىلابىنى باشلاشتىن ئىلگىرى بىر قىسىم مۇجاھىتلار بىلەن لائىلاھە ئىللەللاھ، مۇھەممەدەن رەسۇلىللاھ دەپ توۋلاپ، يېزىلىق ھۆكۈمەتنىڭ ئالدىغا كېلىپ نامايىش قىلغان ۋە خىتاي ھاكىمىيىتىگە يازغان خەتنى يېزىلىق ھۆكۈمەتكە كىرگۈزگەن. ئۇ خەتنى تاپشۇرۇپ بېرىشتىن بۇرۇن مىكروفون بىلەن ئوقۇغان. خەتتە: ھەر قانداق ھۆكۈمەت ئادەم ئۆلتۈرگەنلەرنى ئاتىدۇ. يېزىمىزدا 250 ئايالنىڭ بالىسى چۈشۈرۈۋېتىلدى. 1989 يىلى بىر يىللىق سان بۇنداق قىلىش قاتىللىق ھېسابلىنامدۇ؟ ھېسابلانمامدۇ؟ ئۇ قاتىللار نېمە ئۈچۈن ئېتىلمايدۇ؟ خىتايدىن ئۈرۈمچىگە ھەر 15 مىنۇتتا بىر پويىز كېلىپ تۇرىدىكەن، كەلگەنلەرنىڭ ھەممىسى خىتاي. بىز ئۇيغۇرلارغا پىلانلىق تۇغۇتنى يولغا قويۇشنىڭ ئورنىغا خىتايلارنى كەلتۈرمىسە بولمامدۇ؟ بىز كۈرەش قىلىپ خىتايلارنى شەرقىي تۈركىستاندىن قوغلاپ چىقىرىشىمىز كېرەك. پىلانلىق تۇغۇت ئەمەلدىن قالدۇرۇلسۇن، شەرقىي تۈركىستانغا خىتاي كۆچۈرۈش توختىتىلسۇن، خەلقىمىز ئۈستىدىكى باج سېلىق مەجبۇرىيەت يەڭگىللىتىلسۇن، خىتاي مىللەتچىلىكى تۈگىتىلسۇن، كەمسىتىشكە، ئېزىشكە، يۇتۇۋېلىشقا، خورلۇققا قارشى تۇرىمىز دەپ يېزىلغان. بۇ خەت ئەينى ۋاقىتتا زەيدىن يۈسۈپنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشى بىلەن بارىن يېزىسىدىكى مەسچىتلەردىمۇ، يوللاردا ماشىنىلاردا ئايلىنىپ يۈرۈپ يوقىرى ئاۋازلىق ياڭراتقۇلاردىمۇ پۈتۈن خەلققە ئاڭلىتىلغان.بۇ ۋاقىتتا بارىن يېزىلىق ھۆكۈمەت بىناسىدا بۇرۇنلا ئاتۇش ۋە قەشقەر ۋىلايەتلىرىدىن كېلىپ ئورۇنلاشقان خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ 200 دىن كۆپرەك پارتىيە، ھۆكۈمەت كادىرى ۋە ساقچىلىرى بولۇپ، بۇلار زەيدىن يۈسۈپنىڭ خېتىگە جاۋاپ بەرمىگەن.زەيدىن يۈسۈپ بىر كۈن ساقلاپ خىتاي ھۆكۈمىتىدىن ھېچقانداق جاۋاپ ئالالمىغاندىن كېيىن 1990 يىلى 4 ئاينىڭ 5 كۈنى باشلانغان كېچىدە يېزىلىق ھۆكۈمەتكە ھۇجۇم قىلىش بۇيرۇقى بەرگەن. شۇنىڭ بىلەن بارىن ئىنقىلابى رەسمىي باشلانغان.بارىن ئىنقىلابچىلىرى دەسلەپتە ئاساسەن پىچاق، پالتا، كالتەك دېگەندەك قوراللار بىلەن قوراللانغان بولۇپ، ئۆزلىرى ياسىغان تاپانچا ۋە مىلتىقلار قانچىلىك، بىز بىلمەيمىز. ئىنقىلابنىڭ باشلىنىشى بىلەن مۇجاھىتلار 5 ساقچىنى تۇتۇۋېلىپ، 5 تاپانچا غەنىيمەت ئالغان. كېيىن يېزا مەركىزىگە ئۈچ كىلومېتىر كېلىدىغان كۆۋرۈكتە خىتاي ئەسكەرلىرىدىن ياردەمگە كەلگەن بەنجاڭ ۋۇ يۇڭ، مۇئاۋىن بەنجاڭ تيەن چوڭفېڭ قاتارلىقلارنى يوقىتىپ 3 ئاپتومات، بىر تاپانچا، 400 پاي ئوق غەنىيمەت ئالغان. يەنە ئاقتۇ ناھىيىلىك چېگرا مۇداپىئە چوڭ ئەترىتىنىڭ مۇئاۋىن يېتەكچىسى شۇ شىنجيەن، ئەسكەر ۋاڭ جىڭپىڭلارنى كۆۋرۈك ئۈستىدە يوقىتىپ 4 تاپانچا ۋە بەزى قوراللارنى غەنىيمەت ئالغان. شۇنداق قىلىپ بارىن ئىنقىلابچىلىرى خىتاينىڭ ئاساسلىق قوشۇنى يېتىپ كېلىشتىن بۇرۇن ئاز بولسىمۇ بىر قىسىم قوراللارغا ئىگە بولغان.بۇ ۋاقىتتا زەيدىن يۈسۈپ مۇجاھىتلارغا ۋەزىپە تەقسىم قىلىپ، گۇرۇپپىلارغا بۆلۈپ ئاساسەن مۇۋاپىق ئورۇنلارغا ئورۇنلاشتۇرۇپ بولغان. مۇجاھىتلار تاڭ ئېتىشتىن بۇرۇن تۇنجى تۈركۈمدە يېتىپ كەلگەن خىتاينىڭ 500 ئەسكىرى بىلەن رەسمىي ئۇرۇشقا كىرگەن. خىتاي ئەسكەرلىرى بەرداشلىق بېرەلمەي چېكىنىپ، ئۆزلىرىنى ئورمانلىقلارغا ئېتىشقا باشلىغان. سائەت 4:30 دا يەنە 400 ئەسكىرى يېتىپ كەلگەن. ئارقىدىن يەنە تىك ئۇچار ئۇرۇش ئايروپىلانلارنىڭ ھېمايىسىدە تانكا، برونېۋىك ۋە چوڭ كىچىك ئېغىر توپلار بىلەن قوراللانغان 10 نەچچە مىڭ مۇنتىزىم خىتاي ئارمىيىسى كەلتۈرۈلگەن.قوماندانلىق شتابىنى ئالدىنقى سەپكە قۇرغان زەيدىن يۈسۈپ بىرىنچى قېتىملىق جەڭدە دۈشمەن ئەسكەرلىرىدىن بىر قانچىسىنى يەر چىشلىتىپ، ئۇلارنىڭ قوراللىرىنى غەنىيمەت ئالغان. بۇ چاغدا خىتاي ئەسكەرلىرى ئۆزلىرىگە ئىشەنگەن ھالدا تېخىمۇ غالجىرلىشىپ يەنە ھۇجۇمغا ئۆتكەن. زەيدىن يۈسۈپلەر باتۇرلارچە ئۇرۇش قىلىپ خىتاينىڭ يەنە بىر قانچە ئەسكىرىنى ئۆلتۈرۈش بىلەن بىرگە بەش ئەسكىرىنى تىرىك تۇتۇۋالغان. ھەمدە ئۇلارنىڭ قوراللىرى ۋە بىر دانە سۆزلىشىش ئاپپاراتىنى غەنىيمەت ئالغان. زەيدىن يۈسۈپ كېيىن يېتىپ كەلگەن ئىككىنچى قېتىملىق دۈشمەن قوشۇنى بىلەن بولغان ئۇرۇشتا، جىھات ئۈستىدە باتۇرلارچە شېھىت بولغان.شەرقى تۈركىستان ئىسلام پارتىيىسىنىڭ قۇرغۇچىسى، بارىن ئىنقىلابىنىڭ رەھبىرى، داڭلىق قوماندان، تونۇلغان مۇجاھىت مەرھۇم زەيدىن يۈسۈپ شېھىت بولغان ۋاقىت 1990 يىلى 4 ئاينىڭ 5 كۈنى بولۇپ، ئۇ بۇ ۋاقىتتا 26 ياشتا ئىدى.خۇلاسە قىلىپ ئېيتقاندا، زەيدىن يۈسۈپ رەھبەرلىكىدىكى500 كىشىلىك بارىن مۇجاھىتلىرىغا قارشى خىتاي ھاكىمىيىتى جەمئىي 22،454 يىگىرمە ئىككى مىڭ تۆتيۈز ئەللىك تۆت قۇراللىق ئەسكەر ۋە ھەربىي خادىم قاتناشتۇرغان. ئۇرۇش 4 ئاينىڭ 5 كۈنىدىن 10 كۈنى سائەت 15:00 كىچە بولغان ئارىلىقتا 5 كېچە كۈندۈز توختاۋسىز داۋاملاشقان.بۇ ۋاقىتتا بارىن يېزىسىنىڭ ئۇمۇمىي نوپۇسى 19 مىڭ نەچچە يۈز ئەتراپىدا ئىدى.مۇجاھىتلارنىڭ قوماندانلىرىدىن بىرى بولغان مەمەت تۇرسۇن 4 ئاينىڭ 10 كۈنى ئاخىرقى ئاز بىر قىسىم ئاتلىق مۇجاھىتلار بىلەن دۈشمەن مۇھاسىرىسىنى بۆسۈپ چىقىپ كەتكەن. بۇلارنى ئارقىسىدىن قوغلىغان خىتاي ئەسكەرلىرىگە ئادىل ئىمىن ئىسىملىك بىر مۇناپىق يول باشلىغان. مەمەت تۇرسۇنلار 3 4 كۈن جەريانىدا يول بويىچە خىتاي ئەسكەرلىرى بىلەن ئۇرۇش قىلغان. ئاخىرىدا مەمەت تۇرسۇن مىللى مۇناپىق ئادىل ئىمىننى ئېتىۋەتكەن. مەمەت تۇرسۇن قاتارلىق مۇجاھىتلارنىڭ ھەممىسى باتۇرلۇق بىلەن ئۇرۇش قىلىپ ئۆز شەرىپى بىلەن شېھىت بولغان.زەيدىن يۈسۈپ قوماندانلىقىدا ئېلىپ بېرىلغان بارىن ئىنقىلابىدا، خىتاي مەلۇماتلىرىدا ئېيتىلىشىچە جەمئىي 232 مۇجاھىت شېھىت بولغان. كۆزى بىلەن كۆرگەن گۇۋاھچىلارنىڭ بىلدۈرۈشىچە، خىتاي ھۆكۈمىتى ئۆلگەن ئەسكەرلىرىنىڭ جەسىتىنى بارىندىن قەشقەرگە 10 دىن ئارتۇق ماشىنا بىلەن بىرقانچە كۈن توشىغان.بۇ ئۇرۇشتا بارىن يېزىسى ئېغىر دەرىجىدە ۋەيرانچىلىققا ئۇچرىغان. خىتاي ئەسكەرلىرى غالجىرلىشىپ ھەتتا بۆشۈكتىكى بوۋاققا ئوق چىقارغان. بارىن ئىنقىلابىدىن كېيىن خىتاي ھۆكۈمىتى ھەربى قىسىم، ساقچى ژاندارما ۋە بىڭتۇەننىڭ 6 دېۋىزىيە ئەسكىرىنى ھەرىكەتلەندۈرۈپ قەشقەر، ئاتۇش، خوتەن ۋە ئاقسۇ ۋىلايەتلىرىنى ئۇزۇن مۇددەت مۇھاسىرىگە ئالغان. بارىن ئىنقىلابىغا ياردەم بەرگەن ۋە ھېسداشلىق قىلغان دېگەن تۆھمەتلەر بىلەن قەشقەر ۋىلايىتىدىكى 10 ناھىيە شەھەردىن 2000 ئۇيغۇرنى يولسىز قاماققا ئالغان. ...بۇ خەۋەر 702 قېتىم كۆرۈلدى |
توكيو وليمپياداسى 2 جىلعا كەيىن شەگەرىلۋى مۇمكىنەستاي بوجان 11 ناۋرىز, 2020 ساعات 15:30توكيو وليمپياداسى كەيىنگە شەگەرىلۋى مۇمكىن. فوتو: رەيتەر.4 جىلدا ءبىر رەت وتەتىن الەمدىك ەڭ ۇلكەن سپورت دوداسى وليمپيادا ويىندارى بيىل جازدا جاپونيادا وتكىزىلەدى دەپ جوسپارلانعان. الايدا، توكيو وليمپياداسىنا دايىندىق كوميتەتىنىڭ جەتەكشىسى باسىلىمىنا بەرگەن سۇحباتىندا جاڭا ءتاج ءتارىزدى ۆيرۋس ىندەتى ءورشي ءتۇسىپ، حالىقارالىق شاراعا كەدەرگى كەلتىرىپ جاتسا وليمپيادا ءبىر نەمەسە ەكى جىلعا كەشىكتىرىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتقان.توكيو وليمپياداسىنا دايىندىق كوميتەتىنىڭ توراعاسى تاكاحاشيدىڭ ايتۋىنشا، ىندەت جاعدايى جالعاستى ءورشي تۇسسە وندا جازعى وليمپياداعا اسەرىن تيگىزۋى مۇمكىن، ولاي بولعاندا سپورتتىق باسەكەنىڭ ۋاقىتى كەيىنگە شەگەرىلەدى. سەبەبى، كورەرمەنسىز وليمپيادا وتكىزۋ تابىسسىز بولعاندىقتان، ونى وتكىزۋشى ەل ءۇشىن ۇلكەن شىعىن كەلتىرەدى. ەگەر بۇنداي بولعاندا شارانىڭ ۋاقىتى ەكى جىلعا دەيىن كەيىن شەگەرىلۋى مۇمكىن، سەبەبى، ءبىر جىل نە ودان قىسقا مەرزىمگە شەگەرىلسە وسىعان دەيىن جوسپارلانعان حالىقارالىق سپورت ويىندارىنىڭ كەستەسىن بۇزادى.ۋوللستريت جۋرنالىنىڭ پايىمداۋىنشا، ەگەر توكيو وليمپياداسى ەكى جىلعا كەيىنگە قالدىرىلسا، قىسقى وليمپيادا 2022 جىلى بەيجىڭدە ءوتىپ، سونىڭ جازىندا توكيودا جازعى وليمپيادا وتپەك. ال، الەم كۋبوگى جىلدىڭ سوڭىندا وتەدى.حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتى بۇعان دەيىن توكيو وليمپياداسى جوسپارلانعانداي 24 شىلدەدە بولادى دەپ سەنىممەن ايتقان بولاتىن.قارا باۋىر قاسقالداق، قايدا ۇشتىڭ پىرپىرلاپ؟.. |
ەلباسى العىس ايتۋ كۇنىمەن قۇتتىقتادى . . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى ەلباسى العىس ايتۋ كۇنىمەن قۇتتىقتادى .ۋاقىتى: 00:10 20190811. .ەلباسى العىس ايتۋ كۇنىمەن قۇتتىقتادى .مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستاندىقتاردى العىس ايتۋ كۇنىمەن قۇتتىقتادى، دەپ حابارلايدى اقوردا. ەلباسى ىنتىماقتاستىق پەن ءوزارا كومەك سياقتى بەرىك قۇندىلىقتار بىرىكتىرۋشى كۇشكە اينالىپ، ەلىمىزدىڭ بولاشاعىنا دەگەن نىق سەنىم مەن جاۋاپكەرشىلىك سەزىمىن قالىپتاستىراتىنىن اتاپ ءوتتى.قۇرمەتتى وتانداستار! بارشاڭىزدى العىس ايتۋ كۇنىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن! بۇل مەرەكە قيىنقىستاۋ جىلدارى قازاق حالقىنىڭ كورسەتكەن قامقورلىعى مەن مەيىرىمدىلىگىنىڭ ۇمىتىلمايتىنىن بىلدىرەدى. العىس ايتۋ كۇنى ورتاق تاريحىمىزعا كورسەتىلگەن قۇرمەتتىڭ، بۇكىل قازاقستاندىقتاردىڭ ءوز شاڭىراعىنا اينالعان كيەلى قازاق جەرىنە دەگەن ريزاشىلىقتىڭ بەلگىسى. تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگىن نىعايتا وتىرىپ، تاتۋلىق پەن كەلىسىمنىڭ بىرەگەي ۇلگىسىن قالىپتاستىردىق. قازىرگى تاڭدا ءبىز اۋقىمدى جاڭعىرتۋ باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرىپ، حالىقتىڭ ءالاۋقاتىن ارتتىرۋ ءۇشىن كەشەندى شارالاردى قولعا الدىق دەلىنگەن پرەزيدەنتتىڭ قۇتتىقتاۋىندا.نۇرسۇلتان نازارباەۆ ىنتىماقتاستىق پەن ءوزارا كومەك سياقتى بەرىك قۇندىلىقتار بىرىكتىرۋشى كۇشكە اينالىپ، ەلىمىزدىڭ بولاشاعىنا دەگەن نىق سەنىم مەن جاۋاپكەرشىلىك سەزىمىن قالىپتاستىراتىنىن ايتىپ ءوتتى.قازاقستاندىقتاردىڭ قازىرگى بۋىنى، اسىرەسە جاستار، تاريحىمىزدى ءبىلىپ، ەستە ساقتاۋى كەرەك. تاريح تاعىلىمى شىنايى پاتريوتيزم مەن بىرلىكتىڭ ۇلگىسىن كورسەتەدى. ءارقايسىمىزدىڭ جۇرەگىمىزدە ورتاق جەتىستىگىمىزگە وركەندەپ كەلە جاتقان قازاقستانعا دەگەن ماقتانىش پەن ريزاشىلىق سەزىمى ۇيالاي بەرسىن! ءار وتباسىعا باقبەرەكە، ەلىمىزگە تاتۋلىق پەن تىنىشتىق تىلەيمىن! دەپ قۇتتىقتادى پرەزيدەنت.ايتا كەتەيىك، بۇگىن، 1 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار العىس ايتۋ كۇنىن اتاپ ءوتىپ جاتىر. 2016 جىلدىڭ 15 قاڭتارىندا قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەلىمىزدەگى كاسىبي جانە باسقا دا مەرەكەلەرگە وزگەرىس ەنگىزۋ تۋرالى قاۋلىعا قول قويدى. وسىلايشا ەلىمىزدە جاڭا مەرەكە پايدا بولدى العىس ايتۋ كۇنى.كەلۋ قاينارى: :...?181032973 |
ئۇيغۇرچە 22 مىليون تەبئىي سۆزلۈك ئامبىرىكۆچۈرۈلمەئىزدىنىش تورىئىزدىنىش مۇنبىرى ئانا تىل ئۇيغۇرچە 22 مىليون تەبئىي سۆزلۈك ئامبىرىكۆچۈرۈلمە يوللانغان ۋاقتى 2013813 11:31:39ئۇيغۇرچە 22 مىليون تەبئىي سۆزلۈك ئامبىرىكۆچۈرۈلمەئالىم ئەھەت مۇئەللىمنىڭ بلوگىدىن كۆچۈرۈپ كېلىندى.ئۇيغۇر تىلى كومپيۇتېر تىلشۇناسلىقىدا ھەرقېتىم مۇشۇنداق يېڭى نەرسىلەرنى ھېسابلاپ نەتىجىسىنى كۆرگىنىمىدە، ئانا تىلىمنىڭ ئۇيغۇر تىلى بولۇپ قالغانلىقى، ھېسابلاش ماتېماتىكىسى كەسپىنى ئۆگەنگەنلىكىم ۋە كومپيۇتېردا پىروگرامما يازالىغانلىقىمدىن بەزىدە ئاجايىپ خۇشاللىق ھېس قىلىمەن. ئەمەلىيەتتە ھازىر بۇ بەك يۇقىرى تېخنىكىمۇ ھېسابلانمايدۇ، لېكىن چۈشىنىدىغانلار ياكى ئېھتىياجلىقلار ئۈچۈن بۇ ئىجادىي ئەمگەكنىڭ نەتىجىسى ھەقىقەتەنمۇ زور.مەن 10 يىل بۇرۇنلا ئۇيغۇر تىلىدىكى ھەرپبەلگە، بوغۇملارنىڭ تەكرارلىقىنى ھېسابلاپ كۆرگەن ئىدىم، كېيىن يەنە ئۇيغۇر تىلىدىكى سۆزلەرنىڭ ئاجىزلىشىشى، تۈپ ئىسىم، پېئىل قاتارلىق سۆزلەرنى تۈرلەش ۋە كەينىگە قايتۇرۇش تۈپ سۆزىنى تېپىش قاتارلىق جەھەتلەردە بەزى ئىلمىي خىزمەتلەرنى ئىشلەپ ياخشى نەتىجىگە ئېرىشتىم، بۇلارنىڭ بەزىلىرى ئۇيغۇرسوفت مەھسۇلاتلىرىدا ئىشلىتىلدى. 3 يىلنىڭ ئالدىدا مەن يەنە تۈپ سۆزلەرنى تۈرلەش ئارقىلىق 50 مىليونغا يېقىن سۆزلۈك ئامبىرىنى قۇرۇپ، ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىپادىلەش كۈچىنىڭ ھەقىقەتەنمۇ يۇقىرىلىقىنى ھېس قىلدىم. ئەمما بۇ ئامباردىكى ھەربىر سۆزگە جۈملە تۈزۈش تامامەن مۇمكىن بولسىمۇ، لېكىن تەبىئىي تېكىستلەردە بۇنداق جۈملىلەر ئاساسەن ئۇچرىمايدىكەن، مۇنداقچە ئېيتقاندا بۇ ئامباردىكى 99 سۆزلۈكنى ئىشلەتمەيدىكەنمىز. ئۇنداقتا ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدىكى تەبىئىي جۈملىلەردە ئىشلىتىلىۋاتقان تەكرارلانمىغان ھەقىقىي سۆزلۈك زادى نەچچە؟ مېنىڭ شۇ ۋاقىتتىكى ھېس قىلىشىمچە تەكرارلىقى 2 دىن كۆپ بولغان سۆزلۈك 500 مىڭدىن ھەرگىز ئاشمايدۇ، لېكىن زادى نەچچە؟ئەلۋەتتە بۇنى ھېسابلاش ئۈچۈن غايەت زور تەبىئىي سۆزلۈك بولۇشى كېرەك. بۇ سوئال كاللامغا كىرىۋالغاندىن كېيىن تەبىئىي ماتېرىياللارنى توپلاشقا باشلىغان ئىدىم. لېكىن بۇ ھەرگىزمۇ ئۇيغۇرچە تور بېكەتلەردىكى ئۇچۇرلار ئەمەس، ئۇنى ئاساس قىلىشقا بولمايدۇ. چۈنكى ئىلمىيلىكى يۇقىرى بولمايدۇ، توردا تەكرارلانغان سۆز بەك كۆپ، مەسىلەن: ئىنكاس، تېما،دېگەندەك، ئۇنىڭدىن باشقا يەنە ئىملادىكى خاتالىقلار كۆپ بولۇپ، 20 دىن ئاز ئەمەس. شۇڭا يەنىلا قولۇمدا بار بولغان تەبىئىي ئامبارلارنى ئاساس قىلدىم. نەچچە كۈن ئىلگىرى قارىسام بارلىق سۆزلەر 22 مىليوندىن ئېشىپ، 23 مىليونغا يېقىنلىشىپ قاپتۇ. مېنىڭچە مۇشۇ يېتەرلىك بولدى دەپ قارايمەن. چۈنكى مەن يەنە باشقا ماتېرىياللاردىن بىرەر 100 مىڭ سۆزلۈكنى ئامبارغا قوشاي دېسەم، بۇنىڭ ئىچىدە يېڭىدىن قوشۇلىدىغان سۆز 200 دىن ئاشمايدۇ. دېمەك مېنىڭ بۇ ئامبىرىمدا ئۇيغۇر تىلىدىكى سۆزلەرنىڭ 99.8 كىرىپ بولدى دېگەن گەپ. كەمتەرلىك بىلەن دېگەندە ئۇيغۇر تىلىدىكى 99 سۆزلۈك مېنىڭ ئامبىرىمدا بار.23 مىليونغا يېقىن سۆزلەرنىڭ تەكرارلىقىنى ھېسابلاپ كۆرسەم، تەكرارلانمىغان 367741 سۆزلۈك قالدى. بۇلارنى تەكرارلىقى بويىچە يۇقىرىدىن تۆۋەنگە رەتلەپ چىقتىم، نەتىجىسى مانا:سوئال: ئۇيغۇر تىلىدىكى ئەڭ كۆپ ئىشلىتىلىدىغان 5 سۆز قايسى؟جاۋاب: ۋە، بۇ ، بىلەن، بىر، بولۇپ لېكىن بۇ تۈپ سۆز ئەمەس، تۈپ سۆز بويىچە قىل دېگەن تۈپ پېئىل بۇ يەرگە تىزىلىدۇسوئال: مەنىداش سۆز لېكىن، ئەمما، بىراقنىڭ ئىچىدە قايسىسى سۆزنىڭ تەكرارلىقى ئەڭ يۇقىرى؟جاۋاب: ئەمما 58ئورۇندا، لېكىن 77ئورۇندا، بىراق 154ئورۇندا بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدە ئەمما ئەڭ كۆپ ئىشلىتىلىدۇ. ئېسىڭىزدە بولسۇن بۇلارنىڭ تەرتىپى ئەمما، لېكىن، بىراقسوئال: تېز تاماقخانا ياكى تىز تاماقخانا ئىچىدە قايسىنىڭ ئىملاسى توغرا؟ كومپيۇتېر بۇنى قانداق پەرقلەندۈرۈشى كېرەك؟جاۋاب: تېز دېگەن سۆزنىڭ كەينىدە 86 قېتىم تاماقخانا، تىز دېگەن سۆزنىڭ كەينىدە 12 قېتىم تاماقخانا دېگەن كۆرۈلگەن، شۇڭا كومپيۇتېرغا ھۆكۈم قىلدۇرساق تېز تاماقخانا دېگەن سۆزنىڭ ئىملاسى توغرا بولىدۇ. ئۇيغۇرسوفت كوررېكتورىدا مۇشۇنداق ھەقىقىي سۆز خاتالىقى مەسىلىسى ھەل بولمىغان ئىدى، مانا ئەمدى بۇنىڭ ھەل بولۇشىدا ئۈمىد بار.بۇ ئامبارنىڭ ئىلمىي قىممىتى ئىنتايىن يۇقىرى بولۇپ، ئۇيغۇرچە سۆزلۈك كىرگۈزگۈچ، ئاۋازلىق كىرگۈزگۈچ، رەسىملىك كىرگۈزگۈچ، كوررېكتورلۇق ئاپتوماتىك توغرىلاش، قاتارلىق نۇرغۇن ساھەلەردە قوللىنىشقا بولىدۇ. مۇشۇ ساھەگە ئائىت دۆلەتنىڭ پەنتەتقىقات تۈرلىرىگە ئېرىشكەنلەر ناۋادا پايدىلىنىمەن دېسە، مەن ھەقلىق شەكىلدە تەمىنلەپ بېرىمەن. مەندە يەنە مەلۇم بىر ماقالىنىڭ ئۇيغۇرچە، قازاقچە ياكى ئەرەبچە ئىكەنلىكىنى 99 تېپىپ بېرەلەيدىغان سۆزلۈك ئامبىرىم بار. بۇنىڭ ئەھمىيىتى شۇكى ئىزدەش ماتورلىرى توردىن يىغىۋالغان ماتېرىياللارنىڭ مەن يۇقىرىدا دېگەن 3 تىلنىڭ قايسىدا يېزىلغانلىقىنى 99 ھۆكۈم قىلالايدۇ ۋە تۈرلەرگە ئايرىپ ئامبارغا ساقلىيالايدۇ.كومپيۇتېرلىرىم يەنە بۇ ئامبارلارنى جۈملىلەرگە پارچىلاپ مۇنداق ھېسابلاشلارنى قىلىۋاتىدۇ، بەلكىم ئۇنىڭ نەتىجىسى يېقىندا چىقىشى مۇمكىن. مەسىلەن: مەكتەپ دېگەن سۆزنىڭ ئالدىدا نەچچە سۆز ئىشلىتىگەن؟ ئۇنىڭ كەينىدىچۇ؟ مەكتەپ دېگەن سۆزنى ئايروپىلاننىڭ گەۋدىسىگە ئوخشاتساق، ئۇنىڭ ئوڭ قانىتىدا نەچچىلىك سۆز بار؟ سول قانىتىدا نەچچىلىك سۆز بار؟ ئايروپىلان ئوڭغا قاراپ ئۇچامدۇ ياكى سولغىمۇ؟ بۇ ئارقىلىق ئويۇن ياساشقىمۇ بولغۇدەك يەنە يېزىقچىلىق ئىشلىرىغىمۇ قوشۇمچە ياردەم بەرگىلى بولۇشى مۇمكىن.ئۇيغۇر تىلىدا ئەڭ كۆپ ئىشلىتىدىغان ئالدىنقى 100 سۆزبۇنى كۆچۈرۈپ غا چاپلاپ كۆرسىڭىزمۇ بولىدۇ سۆز سانى تەكرارلىقى1 ۋە 256550 1.12032 بۇ 218911 0.95593 بىلەن 195816 0.85514 بىر 186683 0.81525 بولۇپ 94665 0.41346 قىلىش 77457 0.33827 بولىدۇ 67637 0.29548 قىلىپ 63961 0.27939 بولغان 61218 0.267310 ئۈچۈن 58868 0.257111 مۇنداق 53282 0.232712 ئۇ 52420 0.228913 بويىچە 51298 0.224014 يەنە 49065 0.214315 قاتارلىق 47298 0.206516 كېيىن 46558 0.203317 كېرەك 46440 0.202818 دېدى 45250 0.197619 ئارقىلىق 43122 0.188320 دەپ 39187 0.171121 ئەمدى 37382 0.163222 يۇقىرى 35867 0.156623 قىلغان 34590 0.151024 قىلىدۇ 34325 0.149925 مۇشۇ 33904 0.148126 قىلدى 33624 0.146827 چوڭ 32613 0.142428 مەن 32037 0.139929 ئۇنىڭ 31209 0.136330 دېگەن 30545 0.133431 ئېلىپ 30452 0.133032 بېرىش 29107 0.127133 ياكى 27963 0.122134 شۇ 26712 0.116635 بىز 26051 0.113836 قانداق 25117 0.109737 بېرىپ 25098 0.109638 بولسا 24935 0.108939 يېقىندا 24900 0.108740 سۇ 23656 0.103341 بۇيان 23593 0.103042 ھەمدە 23390 0.102143 باشقا 22487 0.098244 بولسۇن 21937 0.095845 بولدى 21758 0.095046 ئىچىدە 21411 0.093547 تېخىمۇ 21179 0.092548 ھەم 20229 0.088349 بولۇش 19487 0.085150 قارىغاندا 18866 0.082451 شۇڭا 18406 0.080452 قايسى 18053 0.078853 سىز 17364 0.075854 نۆۋەتتە 16439 0.071855 باشلاپ 16304 0.071256 كەلگەن 16257 0.071057 ئىكەن 16253 0.071058 ئەمما 16003 0.069959 ئۇلارنىڭ 15321 0.066960 نۇرغۇن 15128 0.066161 ئۇلار 15100 0.065962 ھازىر 14777 0.064563 يېتىپ 14733 0.064364 نەچچە 14423 0.063065 شۇنداقلا 14207 0.062066 قىلىنغان 14194 0.062067 ئۇنى 13501 0.059068 ئوخشاش 13438 0.058769 توغرىسىدا 13397 0.058570 ئەمەس 13307 0.058171 ھالدا 13091 0.057272 ئىدى 13002 0.056873 قالغان 12952 0.056674 بۇنىڭدىن 12877 0.056275 شۇنداق 12837 0.056176 ناھايىتى 12811 0.055977 لېكىن 12763 0.055778 ئەگەر 12741 0.055679 بەردى 12601 0.055080 بۇنداق 12484 0.054581 يوق 12473 0.054582 ئۆزىنىڭ 12324 0.053883 كىشىلەر 12087 0.052884 بولسىمۇ 11977 0.052385 كېلىپ 11957 0.052286 داۋاملىق 11898 0.052087 بەرگەن 11823 0.051688 ۋاقىتتا 11632 0.050889 ئارتۇق 11446 0.050090 مۇمكىن 11165 0.048891 تۇرۇپ 11109 0.048592 قاراپ 10875 0.047593 يەردە 10606 0.046394 چىقىپ 10394 0.045495 تولۇق 10340 0.045296 تۇرسۇن 10272 0.044997 يەنى 10267 0.044898 ئالدى 10073 0.044099 قىلىمىز 10071 0.0440100 ئىبارەت 10045 0.0439 يوللانغان ۋاقتى 2013813 12:38:44بەك ياخشى ئىشتىن بىرى روياپقا چىقىپتۇ.لېكىن ئالىم ئەھەد ئەپەندىم ئىملانى تەكشۈرۈش مەسىلىسىنى قايتا تۈزىسە بولامدۇ نېمە؟بۇنداق بولغاندا، بەزى سۆزلەرنىڭ ئىملا خاتالىقىغا ھۆكۈم قىلغىلى بولماسلىقى مۇمكىن. مەسىلەن، ھۆكۈمەت سۆزىنى باشقىلارنى قوياي، مۇشۇ مۇنبەردىكى 90 تورداش ھۆكىمەت دەپلا يازىدۇ.پەرھىز سۆزىنى پەرىز ۋەھاكازالار....سۆزلۈك ئىشلىتىلىش چاستوتىسىغا قاراپ ھۆكۈم قىلىمىز دېگەنلىك سۆزلۈك ئامبىرىغا ئىملاسى خاتا سۆزلەرمۇ كىرگۈزۈلدى، دېگەن گەپمۇ؟ مەن شۇنداق چۈشەندىمغۇ. يوللانغان ۋاقتى 2013813 14:03:30ئالىم ئەھەت بىلوگىدىكى ئىنكاسلارنى ئۇقىساق خېلى چۈشۈنىشلىك ھەزىم بولىدىكەن ! يوللانغان ۋاقتى 2013813 14:52:471 قەۋەتتىكى نىڭ يازمىسىدىن نەقىلدەپتىغۇ، سۆزلۈك ئامبىرىنى ئىلمىلىكى يوقۇرى بولمىغان تور پاراڭلىرىنى يىغمىدۇق دەپ. يوللانغان ۋاقتى 2013814 15:53:03رەھمەت سىزگە ،بىزئۈچۈن ناھايىتى ئەھمىيەتلىك ئەجىردىن بىرنى قىپسىز ،قوللىرىڭىزغا دەت كەلمىسۇن .مەنمۇ 10نەچچە يىلنىڭ ئالىدا كوميۇتىرتىلىنى ئۆگەنەنگەن .لىكىن بىزنىڭ بۇردە ئۇچاغلارداكوميۇتىرنى تېلىۋوزوردىنلا كۆرگەن بولغاچقا ،بىزلىنى ناھايىتى تەستە خىزمەتكە بۆلگەن . سىزدەك ئىلىم ئەھلىلىرىنىڭ ئىشلىرىغا بەرىكەت تىلەيمەن . يوللانغان ۋاقتى 2013814 15:53:55باشقۇرغۇچى مۇشۇتىمى ناچار دىگەن كىشىنىڭ نام چىغارغۇسى بارمىكىن دەيمەن .ئەپسۇس.007 يوللانغان ۋاقتى 2013815 19:26:33فىيىسبوك تورى پاراڭلاشقۇچىنى ئاۋازلىق تەرجىمە مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەيدۇ دىدى.نىمە دىگەن ئىسىل مۇلازىمەت بۇ، باشقا تىلنى بىلمىسىمۇ ئىنگىلىزلار بىلەن مۇڭداشقىلى بولىدىكەن.: ئۇيغۇرچە 22 مىليون تەبئىي سۆزلۈك ئامبىرىكۆچۈرۈلمە |
15 شىلدە 08:29نۇرسۇلتان. قازاقپارات نۇرسۇلتاندا حالىق كوپ جينالاتىن ورىنداردا ساياباق، سكۆەر، گۇلزار، جاعالاۋ جانە باسقا جەرلەر اۋقىمدى دەزينفەكتسيا جۇرگىزىلەدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات اكىمدىكتىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساپ.دەزينفەكتسيا تاڭعى ساعات 67 دە باستالادى. وڭدەۋ كەزىندە قالا تۇرعىندارى ادام كوپ جينالاتىن ورىندارعا بارماعانى ءجون. قالانى وڭدەۋگە كوممۋنالدىق سالا قىزمەتتەرىمەن بىرگە ت ج د مەن مامانداندىرىلعان كومپانيا قىزمەتكەرلەرى قاتىسادى.دەزينفەكتسيا جۇمىستارى جاياۋ جانە ارنايى ماشينالاردىڭ كومەگىمەن جۇرگىزىلەدى. قالالىق باس سانيتار دارىگەردىڭ قاۋلىسىنا سايكەس، س و و، بازارلار، ت د جانە باسقا دا كوپشىلىك جينالاتىن ورىن باسشىلارى جۇمىس ورىندارىندا دەزينفەكتسيا جۇرگىزۋى ءتيىس.قالادا بارلىعى 20 ميلليون شارشى مەتردەن استام اۋماقتا دەزينفەكتسيا جاسالدى. دەزينفەكتسيا تۇراقتى تۇردە جۇرگىزىلەدى.5 شىلدەدەن 2 تامىزعا دەيىن ەلىمىزدە شەكتەۋ شارالارى ەنگىزىلدى. قالا تۇرعىندارى سانيتاريا نورمالارىن قاتاڭ ساقتاپ، ماسكا تاعىپ، انتيسەپتيك قولدانىپ، الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى ساقتاۋى كەرەك. |
2021.02.18 18:20 مەنبە: خەلق تورىخەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 18فېۋرال بېيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى: دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ 2ئاينىڭ 11كۈنى جۇڭگونىڭ دېھقانلار كالېندارى بويىچە چاغاننىڭ ھارپا كۈنى چۈشتىن بۇرۇن ئامېرىكا زۇڭتۇڭى بايدېن بىلەن تېلېفونلاشتى. ئىككى دۆلەت باشلىقلىرى جۇڭگونىڭ كالا يىلىدىكى چاغاننى ئۆزئارا تەبرىكلىدى ھەمدە ئىككى تەرەپلىك مۇناسىۋەت ۋە زور خەلقئارا ۋە رايون مەسىلىلىرى توغرىسىدا چوڭقۇر پىكىر ئالماشتۇردى.بايدېن جۇڭگو خەلقىنىڭ چاغىنىنى تەبرىكلىدى، جۇڭگو خەلقىنىڭ چاغىنىنىڭ خۇشالخۇرام ئۆتۈشى، گۈللەپ راۋاجلىنىشىغا تىلەكداشلىق بىلدۈردى. شى جىنپىڭ بايدېننىڭ ئامېرىكا زۇڭتۇڭى بولغانلىقىنى يەنە بىر قېتىم تەبرىكلىدى ھەمدە جۇڭگوئامېرىكا خەلقىنىڭ يېڭى يىلىنىڭ خۇشالخۇرام ئۆتۈشى، كالا يىلىنىڭ قۇتلۇق بولۇشىنى تىلىدى.شى جىنپىڭ مۇنداق دەپ كۆرسەتتى: ئۆتكەن يېرىم ئەسىردىن كۆپرەك ۋاقىتتا، خەلقئارا مۇناسىۋەتتىكى ئەڭ مۇھىم بىر ئىش جۇڭگوئامېرىكا مۇناسىۋىتىنىڭ ئەسلىگە كېلىشى ۋە تەرەققىي قىلىشى بولدى. گەرچە بۇ مەزگىلدە نۇرغۇن ئەگرىتوقايلىق ۋە قىيىنچىلىقلارنى باشتىن كەچۈرگەن بولسىمۇ، لېكىن ئومۇمىي جەھەتتىن ئۈزلۈكسىز ئالغا ئىلگىرىلىدى، ئۇنىڭ ئۈستىگە مول نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرۈپ، ئىككى دۆلەت خەلقىگە بەخت ياراتتى، شۇنداقلا دۇنيانىڭ تىنچلىقى، مۇقىملىقى، گۈللىنىشىنى ئىلگىرى سۈردى. جۇڭگو بىلەن ئامېرىكا ھەمكارلاشسا ئىككىلا تەرەپكە پايدىلىق، قارشىلاشسا ئىككىلا تەرەپكە زىيانلىق، ھەمكارلىق ئىككى تەرەپنىڭ بىردىنبىر توغرا تاللىشى. جۇڭگوئامېرىكا ھەمكارلىقىدا ئىككى دۆلەت ۋە دۇنياغا پايدىلىق نۇرغۇن چوڭ ئىشلارنى قىلغىلى بولىدۇ، جۇڭگو بىلەن ئامېرىكىنىڭ قارشىلىشىشى ئىككى دۆلەت ۋە دۇنيا ئۈچۈن جەزمەن بىر ئاپەت.شى جىنپىڭ مۇنۇلارنى تەكىتلىدى: ھازىر جۇڭگوئامېرىكا مۇناسىۋىتى مۇھىم ئۆتكەلدە تۇرۇۋاتىدۇ. جۇڭگوئامېرىكا مۇناسىۋىتىنىڭ ساغلام، مۇقىم تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش ئىككى دۆلەت خەلقى ۋە خەلقئارا جەمئىيەتنىڭ ئورتاق ئارزۇسى. سىز ئامېرىكىنىڭ ئەڭ چوڭ ئالاھىدىلىكى ئېھتىماللىق دېگەن ئىدىڭىز. ھازىر بۇ خىل ئېھتىماللىقنىڭ ئىككى دۆلەت مۇناسىۋىتىنىڭ ياخشىلىنىشىغا پايدىلىق يۆنىلىشكە قاراپ تەرەققىي قىلىشىنى ئۈمىد قىلىمەن. ئىككى دۆلەت ئورتاق تىرىشىپ، تەڭ ئىلگىرىلەپ، توقۇنۇشماسلىق، قارشىلاشماسلىق، ئۆزئارا ھۆرمەت قىلىش، ھەمكارلىشىپ ئورتاق پايدا ئېلىش روھى بويىچە دىققەتنى ھەمكارلىققا مەركەزلەشتۈرۈپ، ئىختىلاپلارنى تىزگىنلەپ، جۇڭگوئامېرىكا مۇناسىۋىتىنىڭ ساغلام، مۇقىم تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، ئىككى دۆلەت خەلقىگە تېخىمۇ كۆپ ئەمەلىي نەپ يەتكۈزۈپ، يېڭى تىپتىكى تاجسىمان ۋىرۇسلۇق ئۆپكە ياللۇغى يۇقۇمىغا تاقابىل تۇرۇش، دۇنيا ئىقتىسادىنىڭ ئەسلىگە كېلىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش ۋە رايون تىنچلىقى، مۇقىملىقىنى قوغداشقا تېگىشلىك تۆھپە قوشۇشى كېرەك.شى جىنپىڭ مۇنۇلارنى تەكىتلىدى: جۇڭگو بىلەن ئامېرىكىنىڭ بەزى مەسىلىلەردە ئوخشىمىغان قاراشلىرى بار، مۇھىمى ئۆزئارا ھۆرمەت قىلىپ، باراۋەر مۇئامىلە قىلىپ، ئىجابىي ئۇسۇلدا مۇۋاپىق تىزگىنلىشى ۋە بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك. ئىككى دۆلەتنىڭ دىپلوماتىيە تارماقلىرى ئىككى تەرەپلىك مۇناسىۋەتتىكى كەڭ مەسىلىلەر ھەمدە زور خەلقئارا ۋە رايون مەسىلىلىرىدە چوڭقۇر پىكىر ئالماشتۇرسا بولىدۇ، ئىككى دۆلەتنىڭ ئىقتىساد، پۇل مۇئامىلە، قانۇن ئىجراسى، ئارمىيە قاتارلىق تارماقلىرىمۇ كۆپرەك ئۇچراشسا بولىدۇ. جۇڭگو بىلەن ئامېرىكا تۈرلۈك سۆزلىشىش مېخانىزمىنى قايتىدىن ئورنىتىپ، بىربىرىنىڭ سىياسەت مۇددىئاسىنى توغرا چۈشىنىپ، خاتا چۈشىنىپ خاتا ھۆكۈم چىقىرىشتىن ساقلىنىشى كېرەك. قايسىلىرىنىڭ ئىختىلاپ ئىكەنلىكىنى ئېنىق ئايرىپ، ناھايىتى ياخشى تىزگىنلىشى كېرەك؛ قايسىلىرىنىڭ ھەمكارلىق ئەھمىيىتى بولسا، شۇلارنىڭ ھەمكارلىق يولىغا مېڭىشىنى ئورتاق ئىلگىرى سۈرۈشى كېرەك. تەيۋەن، شياڭگاڭ، شىنجاڭغا چېتىلىدىغان مەسىلىلەر جۇڭگونىڭ ئىچكى ئىشى، جۇڭگونىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى ۋە زېمىن پۈتۈنلىكىگە مۇناسىۋەتلىك، ئامېرىكا جۇڭگونىڭ يادرولۇق مەنپەئەتىگە ھۆرمەت قىلىپ، ئېھتىياتچانلىق بىلەن ئىش كۆرۈشى كېرەك.شى جىنپىڭ مۇنۇلارنى تەكىتلىدى: نۆۋەتتىكى ئېنىقسىزلىققا تولغان خەلقئارا ۋەزىيەت ئالدىدا، جۇڭگو بىلەن ئامېرىكا بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى خەۋپسىزلىك كېڭىشىگە دائىمىي ئەزا دۆلەت بولۇش سۈپىتى بىلەن ئالاھىدە خەلقئارا مەسئۇلىيەت ۋە مەجبۇرىيەتنى ئۈستىگە ئالغان. ئىككى تەرەپ دۇنيا ئېقىمىغا ماسلىشىپ، ئاسىياتىنچ ئوكيان رايونىنىڭ تىنچلىقى ۋە مۇقىملىقىنى ئورتاق قوغداپ، دۇنيانىڭ تىنچلىقى ۋە تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش ئۈچۈن تارىخىي تۆھپە قوشۇشى كېرەك.بايدېن مۇنداق دېدى: جۇڭگو ئۇزاق تارىخقا ۋە ئۇلۇغ مەدەنىيەتكە ئىگە دۆلەت، جۇڭگو خەلقى ئۇلۇغ خەلق. ئامېرىكا بىلەن جۇڭگو توقۇنۇشتىن ساقلىنىشى كېرەك، كېلىمات ئۆزگىرىشى قاتارلىق كەڭ ساھەلەردە ھەمكارلاشسا بولىدۇ. ئامېرىكا جۇڭگو بىلەن ئۆزئارا ھۆرمەت قىلىش روھى بويىچە سەمىمىي ۋە ئىجابىي سۆزلىشىپ، ئۆزئارا چۈشىنىشنى ئىلگىرى سۈرۈپ، خاتا چۈشىنىپ خاتا ھۆكۈم چىقىرىشتىن ساقلىنىشنى خالايدۇ.ئىككى دۆلەت باشلىقلىرى بۈگۈنكى تېلېفونلىشىش دۇنياغا ئىجابىي سېگنال بېرىدۇ، دەپ قارىدى، ئىككى تەرەپ جۇڭگوئامېرىكا مۇناسىۋىتى ۋە ئورتاق كۆڭۈل بۆلىدىغان مەسىلىلەردە قويۇق ئالاقىنى ساقلاشقا قوشۇلدى. |
ەسداۋلەت قىزىربەكۇلى 16 قىركۇيەك, 2019 ساعات 10:37 70 0يران اقش اسكەري بازالارىن بومبالاۋعا دايىن.يران يسلام رەۆوليۋتسياسىن قورعاۋ كورپۋسىنىڭ اۋەعارىش كۇشتەرىنىڭ باسشىسى ءامىر ءالي حادجيزادە تەھران اقش اسكەري بازالارىن بومبالاۋعا دايىن ەكەندىگىن مالىمدەدى. ونىڭ سوزىنشە، يران زىمىراندارىن ەل شەكاراسىنان 2 مىڭ شاقىرىم جەردە ورنالاسقان نىسانداردى اتۋعا قاۋقارلى.بارلىعى ءبىلۋى ءتيىس، 2 مىڭ شاقىرىم قاشىقتىقتا ورنالاسقان اقش بازالارى مەن اسكەري كەمەلىرى يران زىمىراندارىنىڭ باقىلاۋىندا. يران پارسى شىعاناعىندا اقش ۇشقىشسىز ۇشاعىن اتىپ تۇسىرگەننەن كەيىن، پەنتاگوننىڭ كاتارداعى ءالۋدەيد جانە ءباا اززافرا اسكەري بازالارى تەھران زىمىراندارىنىڭ نىساناسىندا. ءبىز اقش تاراپىنان قانداي دا ءبىر قارسى ارەكەت بولسا، سوققى جاساۋعا دايىنبىز دەدى حادجيزادە.ەستەرىڭىزگە سالايىق. مامىر ايىندا اقش يرانمەن اراداعى يادرولىق كەلىسىمنەن شىققان. تەھران ۋاشينگتون سانكتسيالارىنا قارسى يادرولىق كەلىسىم شارتتارىن ورىنداۋدان باس تارتقان. پارسى شىعاناعىنداعى كوزقاراستار قايشىلىعى بۇرىن سوڭدى بولماعان جاعدايعا جەتىپ، سوعىس ءورتى تۇتانۋدىڭ ازاق الدىندا تۇر. |
سوپۇن شىنجاڭ ساغلاملىق تورىمەنبە: شىنجاڭ ساغلاملىق تورى يوللانغان ۋاقتى: 22:36 060218 يازما ئاۋاتلىقى: 386خەنزۇچە نامى: تونۇش: بۇ ماينى كۈچلۈك ئۇيۇغۇچى شاخارلار بىلەن قاينىتىش ئارقىلىق تەييارلىنىدىغان، تۇرمۇشتا ئىشلىتىلىدىغان بۇيۇم بولۇپ سۇپۇن ياكى سابۇن نامىدا دورىغا ئىشلىتىلىدۇ. رەڭگى ئاق سېرىق رەڭگە مايىل كېلىدۇ.بۇ يەردە ھەقىقىي ساپ، خىمىيىلىك ماددىلار قوشۇلمىغان سوپۇننى دىمەكچى كۇچا سوپۇنىدەكشىپالىق رولى: ماددىلارنى پىشۇرۇش، كىرلارنى تازىلاش، ئىششىقلارنى يۇمشىتىش، جاراھەتلەردىكى چىرىگەن گۆشنى يوقىتىش، بەدەننى پارقىرىتىش خۇسۇسىيىتىگە ئىگە.ئىشلىتىلىدىغان كېسەللىكلەر: بوغۇم ئاغرىقى، يانپاش ئاغرىقى، باشتىكى ھەرخىل چاقاجاراھەتلەر، قىچىشقاق، قوتۇر، قەۋزىيەت، ناسۇر قاتارلىقلارغا ئىشلىتىلىدۇ.ئىشلىتىش ئۇسۇلى: مۇۋاپىق ھالدا قائىدە بويىچە يېيىلسە ھامىلە بولۇشنى توسىدۇ. داكىغا ئوراپ بالىياتقۇ ئېغىزىغا قويسا، ئۆلۈك ياكى تىرىك بولسۇن قورساقتىكى ھامىلىنى چۈشۈرىدۇ، خېنە بىلەن باراۋەر مىقداردا چاپسا تىز ئاغرىقى، يانپاش ئاغرىقى، قارا داغ، سەپكۈنلەرگە مەنپەت قىلىدۇ. كۆيدۈرۈلگەن ئاق زاك بىلەن چاپسا قۇبا كېسىلىگە پايدا قىلىدۇ. گۈل يېغى بىلەن پىشۇرۇپ چاپسا كىچىك بالىلارنىڭ بېشىدىكى چاقىلارنى قۇرۇتىدۇ بۇنىڭ ئۇسۇلى مۇنداق: بالىلارنىڭ بېشىغا چېپىپ بىر قانچە كۈن قويۇپ ئاندىن ئىسسىق سۇ بىلەن يۇيۇپ يەنە قايتا چېپىش كېرەك. بۇ ھەقتە سوپۇن مۇھىم دورىلار قاتارىدا تۇرىدۇ. سوپۇننى كەپتەرنىڭ مايىقى ۋە ھاك بىلەن مەلھەم قىلىپ چاپسا كودۇمبا چاقىلىرىنى ئېغىز ئالدۇرىدۇ. سوپۇن بىلەن باشنى يۇسا باشنىڭ كىرلىرىنى، پىتلىرىنى ئۇششاق مودۇرلارنى يوق قىلىدۇ، چاچنى بۈدۈرە قىلىدۇ. لوئابلار بىلەن چاپسا قىچىشقاق ۋە قوتۇر ئۈچۈن پايدا قىلىدۇ، ئەگەر مۇناسىپ دورىلار بىلەن شىياف قىلىپ مەقئەتكە قويسا خام خىلىتلارنى سۈرىدۇ. ئىچىنى يۇمشىتىپ راسان قىلىدۇ. مەقئەتتىكى ئۇششاق قۇرتلارنى چىقىرىدۇ بۇلۇپمۇ كىچىك بالىلارنىڭ. بۇنى ساپال قاچىغا سېلىپ كۆيدۈرۈپ، ئېزىپ ئاندىن ناسۇر چاقىسىنى ئىسسىق سۇ بىلەن پاكىز يۇيۇپ قۇرۇتۇپ مەزكۇر كۆيدۈرۈلگەن سوپۇن سۇفۇپىنى سەپسە ناسۇر چاقىسىنى ساقايتىدۇ.ئىشلىتىش مىقدارى: بۇ دورىنى ئىچكى تەرەپتىن ئىشلىتىش توغرا كەلسە ئالتە گرامغىچە ئىشلىتىش بىلەنلا چەكلىنىدۇ.زىيانلىق تەسىرى: ئىمكار بار ئىچكى تەرەپتىن ئىشلەتمەسلىك كېرەك. بۇنى كۆپ مىقداردا ئىچكى تەرەپتىن ئىشلەتسە گالنى، ئاشقازاننى كۆيدۈرىدۇ. ئىچىنى قاتتىق سۈرىدۇ، ئىچكى ئەزاغا يىرىڭلىق چاقا ۋە ئۈششۈك پەيدا قىلىدۇ.تۈزەتكۈچىسى: ئىسسىق سۇ ۋە كۈنجۈت يېغى بىلەن قۇستۇرۇش، ئاندىن ياغلىق شورپا ياكى بادام يېغى بېرىش.ئورۇنباسارى: ھاك، شاخار.چىقىش ئورنى: شىنجاڭ ۋە باشقا رايونلاردىن چىقىدۇ. |
شينجياڭنىڭ اسا تاماشا جاعدايىن ءارقانداي ادامنىڭ بۇلدىرۋىنە جول بەرمەيمىز تيانشان تورىشينجياڭنىڭ اسا تاماشا جاعدايىن ءارقانداي ادامنىڭ بۇلدىرۋىنە جول بەرمەيمىزرەداكتور: نۇربولات قابىل كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى 20210519 07:18قاشقار ايماعى مارالباسى ماقتا شارۋاشىلىعى سەرىكتەستىگى تاڭبازار ءشيت ايىرۋ فابريكاسىنىڭ جۇمىسشىسى نۇر مامەتامەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەر شينجياڭعا قاساقانا كۇيە جاعىپ، شينجياڭدا ايتىلمىس زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ ماسەلەسى ءومىر ءسۇرىپ وتىر دەپ وسەك اياڭ تاراتتى، ماقتا توقىماشىلىق كاسىپورنىندا قىزمەت ىستەپ جاتقان جۇمىسشى رەتىندە بۇعان زىعىردانىم قاتتى قاينايدى.بۇرىن ماقتا ەككەندە ادام كۇشىنە سۇيەنەتىنبىز، ونان سوڭ ادام كۇشىنە سۇيەنىپ سۋارۋ، ءدارى شاشۋ، ارام شوپتەردى وتاۋ، تەرۋ كەرەك ەدى. ول كەزدە مەن دە ماقتا تەرۋشى بولعانمىن، ءار جولى ماقتا تەرەتىن مەزگىلگە جەتكەندە مەن ماقتاشىلارمەن الدىن الا ىرىقتى تۇردە بايلانىس جاساپ، قىسقا مەرزىمدىك توقتام جاساسقاننان كەيىن 2 اي مولشەرىندە ماقتا تەرىپ، كوپ كورىم اقشا تاباتىنمىن. قازىر ماقتا ەگۋدە جەر جىرتۋ، تۇقىم سەبۋ، سۋلياۋ جارعاق جاتقىزۋ، سۋارۋ، ءدارى شاشۋ، ارام شوپتەردى وتاۋ، تەرۋ بارلىعى ماشينامەن ىستەلەدى، ەندىگارى كوپ ادام كۇشى قاجەت ەتىلمەيتىن بولدى.باياندى، ورنىقتى كىرىس بولۋ ءۇشىن تۋىسىمنىڭ تانىستىرۋىمەن ءشيت ايىرۋ فابريكاسىنا بارىپ قىزمەت ىستەدىم. قازىر مەن تۇرعان ءشيت ايىرۋ فابريكاسىندا ماقتانىڭ تۇقىمىن ايىرۋ، ساپاسىن تەكسەرۋ، تايلاۋ، تيەۋ ءتۇسىرۋ تۇگەلدەي ماشينامەن ىستەلەدى، قىزمەتىمىز ءبىرماشا جەڭىل. قىزمەت كۇنىندە 8 ساعات قىزمەت ىستەيمىز، اپتا سوڭىندا 2 كۇن دەمالامىز. زاڭدا بەلگىلەنگەن مەرەكە مەيرام جانە دەمالىس كۇندەرىندە فابريكا بىزگە دەمالىس بەرۋدەن سىرت، تاعى ءتۇرلى مادەنيەت كوركەمونەر قيمىلدارىن وتكىزىپ، جۇمىسشى قىزمەتشىلەرگە مەرەكەلىك تارتۋ تارالعى تاراتىپ وتىرادى. ءبىز ءشيت ايىرۋ فابريكاسىمەن ەڭبەك توقتامىن جاساستىق، اي سايىن تۇراقتى كىرىسىمىز بار. قىزمەت ىستەگەن وسىنشا كوپ جىلدا زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋدى ەشقايدان دا جولىقتىرعان ەمەسپىن.ەڭبەكشىل قوس قولىمىزعا سۇيەنىپ اقشا تاۋىپ، وتباسىمىزدىڭ كىرىسىن جوعارىلاتىپ، تۇرمىس شارت جاعدايىمىزدى جاقسارتساق، ول قايدان زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ بولادى؟ امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ وسەك اياڭىنا ەشكىم دە سەنبەيدى، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى پارتيانىڭ شۇلەن شۇعىلاسىندا باقىتتى، شادىمان تۇرمىس كەشىرىپ جاتىر، شينجياڭنىڭ تىنىش، بەرەكەلى اسا تاماشا جاعدايىن ءارقانداي ادامنىڭ بۇلدىرۋىنە جول بەرمەيمىز! |
اسانوۆ پەن ءمامي ءۇنسىز... ەلباسىنىڭ راقىمشىلىعى ساۋداعا ءتۇسىپ جاتىرجاڭالىقتار 5894 4 پىكىر 18 مامىر, 2017 ساعات 15:29وسى ەل جاقىپ اسانوۆتى وتە جاقسى كورەدى. قايرات ءماميدى قارا قىلدى قاق جارار ءادىل ادام دەپ بىلەدى. قوعامداعى ادىلەتسىزدىككە شىداماعان ءار ادام سول كىسىلەرگە حات جازىپ، ءوز قۇقىقتارىنىڭ بۇزىلىپ جاتقانىن ايتىپ شاعىنادى. بيىلدىڭ وزىندە . اقپاراتتىق پورتالىنا ەكى بىردەي كىسى ولىمىنە قاتىستى ماتەريال جاريالاندى. ەكەۋى دە وسى تۇلعالارعا اشىق حات ۇلگىسىندە جازىلىپ، قوعام تالقىسىنا ءتۇستى. ەكى وقيعانى دا زاڭ ادامدارى تىگىسىن جاتقىزىپ، ەلباسىنىڭ تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىنا ارناعان راقىمشىلىعىنا ءىلىپ جىبەرگەن.ءبىرىنشى ماقالا: ەلباسىنىڭ راقىمشىلىعىن ساۋدالايتىنداردى جازالاۋىڭىزدى سۇرايمىن، اسانوۆ مىرزا!ەكىنشى ماقالا: قىرقىنان شىقپاعان قىزدىڭ جانايقايى قايرات ماميگە جەتە مە؟.ادام ءولىمىن راقىمشىلىققا ءىلۋ، وسى ماسەلەگە ەلباسىنىڭ ساياساتىن تىكەلەي كىنالى ەتۋ تەك زاڭ ادامدارىنىڭ عانا قولىنان كەلەتىن ءىس. قر پرەزيدەنتىنىڭ شاپاعاتىن ساۋداعا سالىپ، جابىرلەنۋشى تاراپتىڭ كوز جاسىنا سەبەپشى بولعانداردى جازالاۋعا كەلگەندە ەل ماقتاعان اسانوۆ پەن ءمامي قاۋقار تانىتا الماي قالدى.قازىر زاڭ قىزمەتكەرلەرى باسقانى بىلاي قويىپ، ەلباسىنىڭ راقىمشىلىعىن ساۋدالايتىندى شىعاردى. بۇكىل قازاقستاندى شۋلاتقان وسى ەكى وقيعاعا قر باس پروكۋرورى جاقىپ اسانوۆتىڭ جوعارعى سوتتىڭ توراعاسى قايرات ءماميدىڭ ءلام دەمەۋىنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ باس پروكۋرور مەن سوت توراعاسىنىڭ ۇندەمەي قالۋى قوعامنىڭ مىنەزىن بىلگەندىگىنەن، بۇگىن شۋلاعان جۇرت ەرتەڭ مۇنى ۇمىتادى دەپ ويلاۋىنان بولىپ وتىرسا كەرەك.بۇل قۇزىرەتتى قىزمەتتەگى ازاماتتارعا جاراساتىن قىلىق ەمەس. ەلباسىنىڭ اتى اتالعان، ول كىسىنىڭ ساياساتىنا كولەڭكە تۇسىرەتىن ءار ىستە اركىم اباي بولۋى ءتيىس.جاقىپ اسانوۆ پەن قايرات ءمامي اۋزىنان وت شارپىتىپ سويلەگەندە ۇلتشىل، قانشىل، قازاقشىل ازامات بولىپ كورىنەدى. بىراق، سويتە تۇرا ەلباسىنىڭ راقىمشىلىعىن ساۋدالاپ جاتقاندارعا جاق اشا الماعاندارى ولاردىڭ ازاماتتىق تۇلعاسىنىڭ ەل ويلاعانداي كەمەل ەمەس ەكەنىن كورسەتتى.بۇل اتالمىش ەكى كىسىنىڭ شىن مانىندە جىگەرسىزدىگىن بايقاتتى. ارينە، ەلىمىزدە مۇنداي قىلمىستار كۇن سايىن بولىپ جاتقانى راس. ونىڭ ءبارىنىڭ ءىسىن باس پروكۋرور مەن سوت توراعاسىنىڭ قاراي الماسى دا انىق. بىراق، پرەزيدەنتتىڭ راقىمشىلىعىنا سىن ايتىلعان كەزدە، اسانوۆ پەن ءماميدىڭ جانى مۇرنىنىڭ ۇشىنا كەلۋگە ءتيىس بولاتىن. ەلباسىنىڭ ادەمى ساياساتىنا كولەڭكە ءتۇسىرىپ، ولگەن ادامنىڭ قانىنان اقشا جاساپ جاتقانداردى جازالاۋدىڭ ورنىنا، باسىن قۇمعا تىعىپ، مەن ەستىمەدىم، مەن كورمەدىم دەپ وتىرۋ ىسكەر ادامنىڭ ءىسى ەمەس. ەلباسىنىڭ راقىمشىلىعى قانداي جاعدايدا بولماسىن، ادام ولىمىنە قاتىستى قولدانىلماۋى كەرەك. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتىن قاساقانا ياكي ابايسىزدا بولسىن ولتىرگەن قىلمىستىنىڭ تىم قۇرىسا بىرەر اي تۇرمەدە وتىرماۋى بۇكىل جۇيەگە دەگەن نارازىلىقتى كۇشەيتەدى.ءبىر عانا جاڭاوزەن وقيعاسىن الايىق. التى اي بويى الاڭعا شىققان حالىقتىڭ مۇڭمۇقتاجىن ەشكىم تىڭداۋعا قۇلىقتى بولعان جوق. اقىر سوڭى قانتوگىسپەن اياقتالدى. مەملەكەتتىڭ ساياساتىنا دەگەن سەنىمدى سەتىنەتكەن وسى وقيعادان اسانوۆ پەن ماميلەر ساباق الۋعا ءتيىس ەدى.بۇگىن كىسى ولىمىنە سەبەپكەرلەردى جازادان بوساتساق، ەرتەڭ بۇلدىرشىندەردىڭ تاعدىرىن تاستالقان ەتكەن پەدوفيلدەرگە راقىمشىلىق جاسارمىز.مۇنداي جاعداياتتىڭ ءبارى حالىق كوكەيىنە كەك بولىپ قاتا بەرەدى. ول كەك، اشۋىزا جارىلسا، ونىڭ بارىنە باس پروكۋرور مەن جوعارعى سوت توراعاسىن كىنالار دا كەز تۋى مۇمكىن. وسى ەكى وقيعاعا نارازى تاراپ ەرتەڭ قازاقى جولمەن قىلمىسكەرلەردى جازالار بولسا، ونىڭ وبالى دا جاقىپ اسانوۆ پەن قايرات ماميگە بولارى انىق.سوندىقتان دا، كەش بولماي تۇرىپ، بۇل تۇلعالاردىڭ بىلەك سىبانعانى كەرەك. كەشە بىزگە اتالمىش ماقالالاردىڭ اۆتورى حابارلاستى. ەكى وقيعاعا دا پروكۋراتۋرا تاراپىنان كومەك بولماپتى.ءبىز ءادىل زاڭعا سەنىپ ەدىك. سەنگەن زاڭىمىز سەنىمدى اقتامادى دەيدى ولار.سەنىمدەردىڭ اقتالماۋى مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى شەنەۋنىك مىرزالارعا ابىروي اپەرمەيتىنىن ءبىلىپ، وسى ماقالانى جازۋدى ءجون سانادىق. ازىرگە وسىمەن توقتاي تۇرۋدى ءجون سانادىق. دەسە دە بۇل ماسەلەگە قاتىستى ايتارىمىز ءالى دە تاۋسىلماعانىن ەسكەرتە كەتۋدى ءجون سانايمىز. |
مەملەكەتتىك ساپاردىڭ ەكىنشى كۇنى ەلباسى قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى بۇكىلقىتايلىق حالىق وكىلدەرى جينالىسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ توراعاسى لي چجانشۋمەن كەزدەستى.تۇراقتى كوميتەت توراعاسى لي چجانشۋ قىتايدىڭ بۇكىلقىتايلىق حالىق وكىلدەرى جينالىسىنىڭ اتىنان قازاقستان پرەزيدەنتىنە ىلتيپات بىلدىرىپ, مەملەكەتتىك ساپار اياسىندا جۇرگىزىلگەن كەلىسسوزدەردىڭ جەمىستى بولعانىنا توقتالدى جانە سولاردىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا قول قويىلعان قۇجاتتار قازىرگى كەزەڭدەگى ەكىجاقتى قاتىناستاردىڭ ناقتى دامۋ جوسپارىن ايقىنداعانىن اتاپ وتتى. سىز بىزدىڭ حالقىمىزدىڭ ناعىز دوسىسىز, ال مەن ۇشىن ەڭ قۇرمەتتى مەملەكەت قايراتكەرلەرىنىڭ بىرىسىز. سىزدىڭ باسشىلىعىڭىزبەن قازاقستاندا نارىقتىق ەكونوميكا قالىپتاسىپ, حالىقتىڭ جاعدايى جاقسارا تۇستى, قوعامدا تۇراقتىلىق بار. قازاقستاننىڭ الەمدەگى جانە وڭىردەگى بەدەلى اردايىم ارتۋدا. وزدەرىڭىز نۇرلى جول دەپ اتاعانداي, سىزدىڭ مەملەكەتىڭىز جارقىن بولاشاققا جول اشتى. سىز حالىق اراسىنان شىقتىڭىز, ونىڭ ارمانمۇددەسىن بىلەسىز جانە ۇزاق جىلدار بويى قازاقستاندى تابىستى دامۋ جولىنا باستاپ كەلەسىز. سىز قىتاي حالقى ۇشىن قاھارمان تۇلعاسىز, باسشىلار ۇشىن ۇلگى سانالاسىز. سىزدەردىڭ دوستارىڭىز ارى كورشىلەرىڭىز رەتىندە قازاقستاننىڭ جەتىستىكتەرى ۇشىن شىن جۇرەكتەن قۋانىشتىمىز, دەدى بۇكىلقىتايلىق حالىق وكىلدەرى جينالىسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ توراعاسى.مەملەكەت باسشىسى لي چجانشۋعا وزىنىڭ جانە قازاقستاننىڭ اتىنا ايتىلعان جىلى سوزدەرى ۇشىن ريزاشىلىق بىلدىردى. سىزدى بۇكىلقىتايلىق حالىق وكىلدەرى جينالىسىنىڭ تۇراقتى كوميتەتىنىڭ توراعاسى لاۋازىمىنا تاعايىندالۋىڭىزبەن قۇتتىقتايمىن جانە زور تابىس تىلەيمىن, دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەكى ەلدىڭ پارلامەنتارالىق ىنتىماقتاستىعى ماسەلەلەرىن تالقىلاۋ ساتىندە بۇكىلقىتايلىق حالىق وكىلدەرى جينالىسىنىڭ حىح سەزىندە قابىلدانعان جانە ەلدەگى تۇراقتىلىقتى قولداۋعا, سونداياق قويىلعان مىندەتتەردىڭ ورىندالۋىنا باعىتتالعان شەشىمنىڭ قىتاي ۇشىن تاريحي ماڭىزى بار ەكەنىن اتاپ وتتى.سونىمەن قاتار قازاقستان پرەزيدەنتى قىتاي مەملەكەتىنىڭ 40 جىل بويى قىتايلىق وزىندىك ەرەكشەلىگى بار سوتسياليزم قۇرۋ جولىمەن كەلە جاتقانىن جانە سونىڭ بارىسىندا الەمدىك دەڭگەيدەگى جەتىستىككە قول جەتكىزگەنىن ايتتى. قىتاي بۇگىندە الەمدەگى ەكونوميكاسى وراسان زور جەتەكشى ەلدەردىڭ بىرىنە اينالدى. يننوۆاتسييالار جىلدام ەنگىزىلىپ, عىلىم سالاسىنا تارتىلعان ينۆەستيتسييا كولەمى ارتۋدا. ەلدەرىڭىز وز دامۋىنىڭ مۇلدە جاڭا جولىنا قادام باستى, دەدى مەملەكەت باسشىسى.جيىننان سوڭ قازاقستان پرەزيدەنتى حالىق باتىرلارىنىڭ ەسكەرتكىشىنە گۇل شوعىن قويۋ راسىمىنە قاتىستى.نۇرسۇلتان نازارباەۆ مەملەكەتتىك ساپار بارىسىندا تيانانمەن الاڭىندا ورنالاسقان حالىق باتىرلارىنىڭ ەسكەرتكىشىنە گۇل شوعىن قويىپ, قىتاي حالقىنىڭ حىح جانە حح عاسىرلارداعى ۇلتازاتتىق كۇرەسى بارىسىندا قۇربان بولعان پەرزەنتتەرىنىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتتى.مونۋمەنت 1840 جىلعى بىرىنشى اپيىن سوعىسىنان باستاپ, 1949 جىلى قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى قۇرىلعانعا دەيىنگى كەزەڭدەگى قىتاي رەۆوليۋتسييالىق قوزعالىسىنىڭ تاريحىنان سىر شەرتەتىن وقيعالارعا ارنالعان.سودان كەيىن, مەملەكەت باسشىسى كورپوراتسيياسى ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى ۆان يلينمەن كەزدەستى.نۇرسۇلتان نازارباەۆ كومپانيياسىنىڭ مۇناي مەن گازدى وندىرۋ, تاسىمالداۋ جانە ونى قايتا وڭدەۋ سالالارى بويىنشا قازاقستاننىڭ نەگىزگى ارىپتەسى بولىپ سانالاتىنىنا توقتالىپ, بۇل كاسىپورىننىڭ ەلىمىزدەگى جۇمىسىنا قاناعاتتاناتىنىن ايتتى. جالپى, وسى جىلدار ىشىندە قازاقستاندا 100 ميلليون توننادان استام مۇناي وندىرىلدى. بىز سىزدىڭ كومپانيياڭىزبەن ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرۋعا دايىنبىز. اسىرەسە, كەڭقيياقاتىراۋ مۇناي قۇبىرىن پايدالانۋ ارقىلى ىشكى نارىققا جانە قىتايعا جەتكىزىلەتىن مۇناي كولەمىن ارتتىرا الامىز, دەدى. كومپانييا باسشىسى دىڭ قازاقستانداعى ارىپتەستەرمەن 20 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى ىنتىماقتاسا جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقانىن جانە زور جەتىستىكتەرگە جەتكەنىن ايتتى. سىزدىڭ كوڭىل بولگەنىڭىزدىڭ جانە قىتاي ۇكىمەتى كومەگىنىڭ ارقاسىندا ايتۋلى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزدىك. سىزگە زور قۇرمەتىم مەن ريزاشىلىعىمدى بىلدىرۋگە رۇقسات ەتىڭىز. بىزدىڭ مۇمكىندىگىمىزدىڭ بار ەكەنىن جانە ونى ودان ارى دامىتىپ, جۇمىس ىستەۋگە نيەتتى ەكەنىمىزدى جەتكىزگىم كەلەدى, دەدى ۆان يلين.كومپانييا باسشىسى قازاقستان پرەزيدەنتىنە ىسكەرلىك كەڭەس اياسىندا جۇرگىزىلگەن كەلىسسوزدەر مەن قول قويىلعان كەلىسىمشارتتار جونىندە باياندادى. ۇكىمەتىمىز جانە سي تسزينپين مىرزانىڭ جەكە وزى قازاقستاندىق ارىپتەستەرمەن تىعىز ىنتىماقتاستىقتى جاڭا دەڭگەيدە دامىتۋعا مۇددەلىلىك تانىتىپ وتىر. بۇل مىندەتتى ورىنداۋعا شامامىز جەتەتىنىنە كامىل سەنەمىز, دەدى كومپانييا باسشىسى.سونداياق نۇرسۇلتان نازارباەۆ قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ىسكەر توپتار وكىلدەرىمەن كەزدەستى.كەزدەسۋ بارىسىندا مەملەكەت باسشىسى قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى قازاقستاننىڭ ماڭىزدى ستراتەگييالىق ارىپتەستەرىنىڭ بىرى بولىپ سانالاتىنىنا توقتالىپ, ەكى ەل اراسىندا تاريحي تۇرعىدان دوستىق جانە سەنىمدى قارىمقاتىناس قالىپتاسقانىن ايتتى. قىتاي قازاقستانعا تىكەلەي ينۆەستيتسييا قۇيۋ كولەمى جونىنەن 4ورىندى يەلەنەدى. 2017 جىلى ەكى ەل اراسىنداعى تاۋاراينالىمى 10,5 ميلليارد دوللار بولدى. بۇل جەردەگىوسىم 33 پايىز, دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستاننىڭ مۇنايگاز, حيمييا جانە تاماق ونەركاسىبىندە, سونداياق بانك, ماشينا جاساۋ, لوگيستيكا جانە باسقا دا سالالارىندا قىتاي كاپيتالىنىڭ قاتىسى بار 1200 كاسىپورىن جۇمىس ىستەيتىنىن اتاپ وتتى. بۇگىن ەكى ەلدىڭ 300دەن استام بيزنەس وكىلدەرى قاتىسقان ىسكەرلىك كەڭەس وتتى. 13 ميلليارد دوللاردان استام قارجى كولەمىندەگى 40قا جۋىق كوممەرتسييالىق قۇجاتقا قول قويىلدى. سونىمەن قاتار يندۋسترييالاندىرۋ جانە ينۆەستيتسييا سالالارىنداعى ىنتىماقتاستىق اياسىندا جالپى سوماسى 28 ميلليارد دوللار كولەمىندەگى 51 جوبانىڭ تىزىمى جاسالدى, دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.مەملەكەت باسشىسى كەزدەسۋگە قاتىسىپ وتىرعان كاسىپكەرلەرگە قازاقستاننىڭ گەوساياسي تۇرعىدان ۇتىمدى ورنالاسقانى جانە وسى فاكتورعا بايلانىستى ونىڭ بيزنەس جاساۋداعى ارتىقشىلىعى جونىندە ايتتى. قازاقستان 180 ميلليوننان استام تۇرعىنى بار, كەدەندىك شەكاراسى جوق ەۋرازييالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ مۇشەسى. قازاقستان اۋماعى ارقىلى قىتاي مەن باسقا دا ازييا ەلدەرىن رەسەي, كاسپيي تەڭىزى, قارا تەڭىز, سونداياق يران جانە تۇركييا ارقىلى ەۋروپامەن بايلانىستىراتىن 5 تەمىرجول جانە 6 حالىقارالىق اۆتوموبيل جولى وتەدى. بۇل جۇكتى قىتايدان قازاقستان ارقىلى ەۋروپاعا جانە كەرى قاراي 15 كۇندە جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. جۇك تەڭىز جولىمەن جەتكىزىلەتىن بولسا, 23 ەسە كوپ ۋاقىت كەتەر ەدى, دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.سونىمەن قاتار قازاقستان پرەزيدەنتى كەزدەسۋگە قاتىسۋشىلاردىڭ نازارىن: ينۆەستيتسييالىق تارتىمدىلىقتى ارتتىرۋ جانە بيزنەس ورتاسىن جاقسارتۋ ۇشىن قولدانىلىپ جاتقان شارالارعا, اتاپ ايتقاندا كاسىپكەرلىك سالاسىنداعى زاڭنامانىڭ جەتىلدىرە تۇسكەنىنە, شەتەلدىك ينۆەستورلار كەڭەسىنىڭ, قازاق ينۆەست جانە قازاق ەكسپورت ۇلتتىق كومپانييالارىنىڭ قۇرىلعانىنا, شەتەلدەن جۇمىس كۇشىن تارتۋ جانە جەر قويناۋىن پايدالانۋ ۇشىن ليتسەنزييا الۋ مەن كەلىسىمدەر جاساۋ راسىمىنىڭ جەڭىلدەتىلگەنىنە, سونداياق 11 ارنايى ەكونوميكالىق جانە 24 يندۋستريالدى ايماقتىڭ جۇمىسىنا قاتىسۋشىلار ۇشىن سالىق جەڭىلدىكتەرى مەن ارتىقشىلىقتار بەلگىلەنىپ وتىرعانىنا اۋداردى. بىزدىڭ ەلدە اگروونەركاسىپ كەشەنىن دامىتۋ باعدارلاماسى جانە تسيفرلى قازاقستان ارنايى مەملەكەتتىك باعدارلاماسى جۇزەگە اسىرىلۋدا. تۋريستىك سالانى دامىتۋ تۇجىرىمداماسى قابىلداندى. بىز ىرى كومپانييالارىمىزدىڭ گونكونگ جانە شانحاي بيرجا الاڭدارىنداعى عا شىعۋ مۇمكىندىكتەرىن قاراستىرۋدامىز. ەحرو 2017 كورمەسىنىڭ بازاسىندا استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعى جۇمىسىن باستادى. ول جاسىل قارجى قۇرالىن, يسلامدىق جانە يننوۆاتسييالىق قارجى قۇرالدارىن دامىتاتىن وڭىرلىك ورتالىققا اينالۋعا تيىس. قىتاي كومپانييالارىن وسى اۋقىمدى جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ ىسىنە اتسالىسۋعا شاقىرامىن, دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.كەزدەسۋ بارىسىندا قىتايدىڭ جەتەكشى كومپانييالارىنىڭ وكىلدەرى قازاقستاندىق ارىپتەستەرىمەن بيزنەستەگى بايلانىستارىن ورناتۋعا زور مۇددەلىلىك تانىتتى.كەزدەسۋ سوڭىندا مەملەكەت باسشىسى وسىنداي باسقوسۋلار ەكى ەل اراسىنىڭ جاقىنداي تۇسۋىنە جانە وزارا تيىمدى ارىپتەستىكتىڭ نىعايۋىنا سەپتىگىن تيگىزەتىنىن ايتتى.قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىلي چجانشۋمەملەكەت باسشىسىنۇرلى جولساپارىالماتىدا دىنتانۋشىلار تۇسىندىرۋ شارالارىن وتكىزدى |
تەڭىز وقيعاسىنان سوڭ: قازاقستانعا ەندى كەلمەيمىن ادىرنا ۇلتتىق پورتالىتەڭىز وقيعاسىنان سوڭ: قازاقستانعا ەندى كەلمەيمىنتەڭىز كەنىشىندەگى وقيعادا سوققىعا جىعىلعان شەتەلدىكتەردىڭ كەيبىرى قازاقستانعا ەندى كەلمەيتىندەرىن ايتادى. ولار 2 شىلدە كۇنى امانەسەن ەلدەرىنە جەتتى. بۇل تۋرالى ولار .گە بەرگەن سۇحباتىندا ايتقان.يوردانيا سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، قازاقستاندا جۇمىس ىستەپ جاتقان 107 يوردانيالىقتىڭ 41ءى ەلىنە ورالعان. مالىمەتتە ولاردىڭ كومپانيادا جۇمىستارىن جالعاستىرا بەرەتىنى ايتىلعان.قازاقستاننان ورالعان 41 يوردانيا ازاماتىن ۇشاقتان تۇسكەن بويدا سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ايمان سافادي كۇتىپ العان. سافادي يوردانياعا ورالۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعان وتانداستارىنا حانزادا حۋسەين يبن ابداللا ءىىءنىڭ سالەمىن جەتكىزىپ، ونىڭ قازاقستاندا بولعان وقيعا كەزىندە يوردانيالىقتاردىڭ ومىرىنە ەشقانداي قاۋىپ تونبەۋىنە ۇلكەن كۇش بەرگەنىن ايتتى.جالپى، ەلدەرىنە ورالعان يوردانيالىقتار وتە قۋانىشتى. العان جاراقاتتارىنىڭ اۋىر ەمەس ەكەنىن، قازىرگى تاڭدا جاعدايلارى جاقسى ەكەنىن ايتادى. يوردانيالىقتاردىڭ ءبىرى بولعان وقيعاعا ليۆاندىقتىڭ جەلىگە سالعان سۋرەتى سەبەپ بولعانىن راستادى. جانە قازاقستانعا ەندى كەلمەيمىن دەدى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، شەتەل ازاماتتارىن كومپانيادا جۇمىس ىستەيتىندەر عانا ەمەس، وزگە دە قازاقستاندىقتار سوققىعا جىققان.41 يوردانيالىقپەن قوسا 125 ليۆاندىق تا ەلىنە ورالدى. ليۆان باسشىلارى بولعان وقيعاعا ەڭ الدىمەن كومپانيا باسشىلارىن ايىپتايدى.ەسكە سالساق، 29 ماۋسىم كۇنى اتىراۋ وبلىسىنداعى تەڭىز كەنىشىندەگى جۇمىسكەرلەر اراسىندا جانجال شىعىپ، ونىڭ ارتى ۇلكەن توبەلەسكە ۇلاسقان. ناتيجەسىندە 45 ادام زارداپ شەككەن. باسىم بولىگى شەتەلدىك جۇمىسشىلار، 4ءى قازاقستاندىق. |
بيچكە اينالعان بەكبولات...قوعام بيچكە اينالعان بەكبولات... 30 قاراشا 2016, 11:31 468 0دوسىم تابىلدىڭ ەلدەن ەرەك ٴبىر داعدىسى بار. كوناقتا بولسىن، كوپشىلىك شارادا بولسىن جاڭا تانىسقان ادامىنان سالەمنەن كەيىن رۋىن سۇرايدى، تەگىن ناقتىلايدى. سونداي ٴبىر جاعداي ورالدا بولعان، دەپ باستادى اڭگىمەسىن مۇحتار ساپارعاليەۆ. 2009 جىلى تابىلدى ەكەۋمىز اقتوبەدەگى ورتاق دوسىمىز بيجانعا بارۋعا جولعا جينالدىق. ۆوكزال باسىنداعى اسحاناعا كىرە سالا داياشى قىزدان تابىلدى جۋان داۋسىمەن نەلى بولاسىڭ قارىنداس؟ دەدى. توسىننان قويىلعان ساۋالعا توسىرقاعان ول قىز رۋىم الاشا،دەگەننەن باسقا ٴتىل قاتپادى. سولاي وتىرعاندا بۇرىشتا ساقالمۇرتى وسكەن، كوزىنەن نۇر تايعان، كيىمىكىر قوجالاق قاڭعىباس كەزبە مەن دە الاشامىن، الاشانىڭ شوتقاراسىمىن،دەپ ساڭ ەتكەن داۋىسىنا ەكەۋمىز دە جالت بۇرىلدىق. تابىلدىڭ جانارى جالت ەتىپ، الگى بەيباققا تەسىلىپ ٴبىر قارادى دا دەرەۋ داستارقانعا شاقىردى. بايقايمىن تاكەڭ الگىنى شىرامىتىپ تۇر. ەكى ريۋمكا اراعى مەن ٴبىر ٴۇزىم نانىن الگى كەزبە ٴبىزدىڭ ستولعا الا كەلدى. نەگە ٴىشىپ ٴجۇرسىڭ؟ ايەلىممەن اجىراسىپ كەتكەنمىن. جالعىز قىزىم مۇگەدەك. سونىڭ تۋعان كۇنى بۇگىن. تۋمالاس ەكەنبىز. شوتقارا بولساڭ تابىلدى دوسىموۆ دەگەندى تانيسىڭ با؟،دەپ تاكەڭ كوزىنەن كوز الماي الگىنى باعىپ وتىر.نەگە تانىمايىن. اندەرى كەرەمەت. ول مەنىڭ كوكەم عوي، دەپ الگى سورلىنى اياقاستى وكسىك قىسىپ وتىرعان جەرىندە جىلاپ جىبەردى. ٴانىن العاش ورىنداعان انشىلەردىڭ ٴبىرىمىن عوي. اتىم بەكبولات...رۋسلان، بار ٴماشيناداعى گيتارانى اكەل.ٴبىر كەزدە الگى كەزبە ۇناتامىن مەن سەنى، تاعى بىرنەشە اندە قاتارىنان ورىنداعاندا تابىل وتىرعان داستارقان جانىنا كوپ جولاۋشى جينالا قالدى. ريزا بولعان تابىل ورنىنان تۇرىپ قولىن قىستى. تابىلدى كازگۋدە وقىپ جۇرگەندە بەكبولات تىلەپوۆ الماتىدا ەستراداسيرك ستۋدياسىندا زەينەپ قويشىبايەۆانىڭ شاكىرتى بولىپ جۇرگەن ەدى. بالاڭ بولسا دا اقىن مەن ٴانشى ٴبىربىرىنىڭ ونەرىن الماتىدا قاتتى قۇرمەتتەپ جۇرگەن. ەندى مىنە اراعا جىلدار سالا الدىندا سۇراۋسىز سورلى، ديۋانا وتىر. جىگىتتەردەن سۇراستىرعانمىن، سەنى ٴولىپ قالدى دەپ ەدى عوي. وتىرمىن عوي الدىڭدا. ٴداستۇرلى ٴانشى سەرىك ٴابدىراحامانوۆ ايتتى عوي ٴولىپ قالعان بەكبولات،دەپ.....سول جەردە تابىلدى دەرەۋ سەرىككە زۆونداپ، ۆوكزال باسىنا شاقىرتتى. ول دا جەتتى ونون بەس مينۋتتا القىنىپ. سەرىك، بەكبولات تىلەپوۆتى قايتىس بولدى دەگەن جوقسىڭ با؟ مىناۋ كىم سوندا؟،دەپ الدىنداعى كەزبەنى سىلتەپ تاكەڭ وعان سۇراۋلى جۇزبەن قارادى. بەكبولات جالتاقجالتاق بىرەسە سەرىككە، بىرەسە تابىلدىعا قاراپ، بەيشارا كەيپىندە شاراسىزدىقتىڭ تابى تۇردى. سويتكەنشە بولماي پوەزد ستانسياعا كەلىپ، جۇرت پەررونعا شۇبىردى. تابىلدى بەكبولاتقا كەيىن ورالاتىن مەرزىمىن ايتىپ، وسى ۆوكزالدان توسۋىن ٴوتىنىپ، ونى يندەرگە ٴبىرجولا الىپ كەتۋگە كەلىسكەن بولاتىن. الايدا، بەكبولات كەزبە ۆوكزالعا شىقپادى. قىزىمنىڭ تۋعان كۇنى دەيتىن ٴسوزى جۇرتقا كۇندە ايتاتىن ٴۋاجى ەكەن. ودان كەيىن تابىلدى دا دەنساۋلىعى بولماي، باسىمەن الەك بولىپ كەتتى.نۇرلان قازي ۇلى، . درۋگيە ماتەريالى ۆ رۋبريكە:230 0 21 قاڭتار ۇقك الەۋمەتتىك جەلىلەردى ەسكەرتۋسىز بۇعاتتاۋ بويىنشا تۇسىندىرمە جاسادى371 0 21 قاڭتار بىزدە جۇمىسسىز جۇرگەن ادام جوق اۋىل اكىمى151 0 21 قاڭتار 2016 جىلى 2642 قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىق تىركەلگەن 215 0 21 قاڭتار قازاقستاندا تىيىم سالىنعان ٴدىني اعىمدى تاراتۋشىلار سوتتالدى0 ٴبىلىم عىلىم 17:20 2017 جىلعى ۇبت بويىنشا ماماندىقتار ٴتىزىمى جاريالاندى 2300 قوعام 16:35 ۇقك الەۋمەتتىك جەلىلەردى ەسكەرتۋسىز بۇعاتتاۋ بويىنشا تۇسىندىرمە جاسادى 7331 ۇلت ساۋلىعى 16:06 ت.دۇيسەنوۆا ەرتە قارتايۋ دەرتىنە شالدىققان بالانىڭ وتباسىنا ٴۇي بەرۋدى سۇرادى 3710 قوعام 16:00 بىزدە جۇمىسسىز جۇرگەن ادام جوق اۋىل اكىمى 3810 الەم 15:40 ايەل دەپۋتاتتار شۋ شىعاردى 990 سپورت 15:20 فريستايلدان قازاقستان كۋبوگى كەزەڭىنىڭ جەڭىمپازدارى انىقتالدى 700 اتاۋلى كۇن 15:00 21 قاڭتار قر قارۋلى كۇشتەرىنىڭ ينجەنەرلىك اسكەرلەر كۇنى 3450 تۋريزم 14:40 اۋماعى 16 مىڭ گەكتار جەردى حالىق دەمالاتىن ورىن جاسايمىز ج.تۇيمەبايەۆ 2220 ۋنيۆەرسيادا 14:20 باۋىرجان بايبەك وتاندىق ونىمدەر ساتاتىن جاڭا دۇكەندە ساۋدا جاسادى 2570 وقيعا 14:16 الماتىدا ۆاگون ورتەندى 1140 ساياسات 14:00 نۇرلان ەرمەكبايەۆ كانادا دەلەگاسياسىمەن كەزدەستى 1470 رۋحانيات 13:40 ادام ۋنيۆەرسيتەتىندەگى الاش كۇنى 1510 قوعام 13:20 2016 جىلى 2642 قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىق تىركەلگەن 2400 ساياسات 13:00 د.ترامپ: مەنىڭ ومىرلىك ۇستانىمىما نازار اۋدارىڭىز! 1630 ۇلت ساۋلىعى 12:40 وتكەن جىلى 73 مىڭ ادام مۇگەدەكتىگى ٴۇشىن جاردەماقى العان 3070 الەم 12:20 ترامپ اقش پرەزيدەنتى رەتىندە العاشقى جارلىققا قول قويدى 2150 قوعام 12:00 قازاقستاندا تىيىم سالىنعان ٴدىني اعىمدى تاراتۋشىلار سوتتالدى 2590 قوعام 11:40 قىس ىشىندە شىمكەنت جىلۋسىز قالۋى مۇمكىن 3970 الەم 11:20 قىرعىزستاندا قۇلاعان ۇشاق كونتراباندالىق جۇك تاسىمالداعان 3770 قوعام 11:00 تاۋەلسىز ەلدىڭ تورىندەگى كوسەمدەردەن قاشان قۇتىلامىز؟ 30571 ٴبىلىم عىلىم 10:40 قازاقتىڭ سالتداستۇرلەرى ٴپان رەتىندە وقىتىلادى 14201 قوعام 10:20 ەندى يتكە كىمسىڭ؟ دەۋىمىز قالدى 27800 وقيعا 10:00 الماتىدا تۇركيا ازاماتى ٴوزوزىن ورتەپ جىبەردى 3730 مادەنيەت 09:42 پرەزيدەنت ستيپەندياسى تابىس ەتىلدى 5290 الەم 09:22 ترامپ انت بەردى 4750 ەكسپو 2017 21:08 ەكسپو2017 بيلەتتەرى ميلانداعى كورمەمەن سالىستىرعاندا 4 ەسەگە ارزان 1980 رۋحانيات 20:57 قوناق كەلسە، قۇت كەلە مە؟ 1210 ەكونوميكا 20:43 قازاقستاندىقتار ۇلىبريتانيادا 52 ملرد تەڭگەنىڭ مۇلكىن زاڭداستىردى 1580 الەم 20:29 تۇركىمەنستاندا پرەزيدەنت سايلاۋىنا 9 ۇمىتكەر تىركەلدى 3421 قوعام 20:14 ٴبىر عاسىردان استام ۋاقىت بۇرىن جارىق كورگەن قۇران كىتابى تاركىلەندى 1460 قوعام 19:59 بيىل ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدارعا بولىنەتىن گرانت سانى ارتتى 1340 ەكونوميكا 19:44 مەن حالىق بانك كەلىسسوزدەر جۇرگىزە باستادى 2310 الەم 19:36 وزبەكستان كورشى ەلدەرمەن شەكارا كەلىسسوزدەرىن قايتا قاراماق 1410 ساياسات 19:28 بۇۇ باس حاتشىسى استانا پروسەسىن قولدادى 2560 الەم 19:17 اقشتا دونالد ترامپتىڭ جاقتاستارى مەن قارسىلاستارىنىڭ شەرۋلەرى ٴوتتى 1790 ساياسات 19:14 ولجاس سۇلەيمەنوۆ: استانا پروسەسى قازاقستان ٴۇشىن تاريحي وقيعا 5410 رۋحانيات 18:59 پايعامبارىمىز قايتىس بولعاندا ساحابالار نە دەدى؟ 2140 قوعام 18:53 قازاقستان رەسپۋبليكاسى ٴىىم القاسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى ٴوتتى 3730 الەم 18:46 ترامپ يناۋگۋراسيا كۇنى بىرنەشە جارلىققا قول قويماقشى پوكازات ەششە1 ۇلت ساۋلىعى16:00 بىزدە جۇمىسسىز جۇرگەن ادام جوق اۋىل اكىمى16:35 ۇقك الەۋمەتتىك جەلىلەردى ەسكەرتۋسىز بۇعاتتاۋ بويىنشا تۇسىندىرمە جاسادى11:58 78 جاستاعى اجەي 6 پاتەردە كۆارتيرانت ۇستاپ، اقىسىن رەسەيدەگى بالاسىنا جونەلتەدى 900817:06 قازاقستاندىق سپورتشى جول اپاتىنان قازا تاپتى 746409:16 2016 جىلى قازاقستاندا 51 775 وتباسى اجىراسىپ كەتكەن 574119:32 قاراعاندىدا اتاانا 2 جاسار قىزىن پەشكە جاعىپ جىبەرگەن 2073011:58 78 جاستاعى اجەي 6 پاتەردە كۆارتيرانت ۇستاپ، اقىسىن رەسەيدەگى بالاسىنا جونەلتەدى 1828015:40 21 قاراشادان تۇرعىن ٴۇي كەزەگىنە قۇجات قابىلداۋ باستالادى 3005919:32 قاراعاندىدا اتاانا 2 جاسار قىزىن پەشكە جاعىپ جىبەرگەن 2315212:32 ساحنادا قۇلاپ قالعان ماقپال ٴجۇنىسوۆا اياق كيىمىن شەشىپ تاستادى 20730 |
ئامېرىكىنىڭ 20 يىللىق تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش ئۇرۇشى ئېلىپ كەلگەن بۇزغۇنچىلىقىنى مۆلچەرلىگىلى بولمايدۇ داڭلىق ئىقتىسادشۇناس جېفرى ساكسنى زىيارەتخەلق تورىئامېرىكىنىڭ 20 يىللىق تېررورلۇققا قارشى تۇرۇش ئۇرۇشى ئېلىپ كەلگەن بۇزغۇنچىلىقىنى مۆلچەرلىگىلى بولمايدۇ داڭلىق ئىقتىسادشۇناس جېفرى ساكسنى زىيارەت2021.09.14 22:23 مەنبە: خەلق تورىخەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 14سېنتەبىر بېيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى: دۇنيادىكى داڭلىق ئىقتىسادشۇناس، ب د ت ئىمكانىيەتلىك سىجىل تەرەققىيات ھەل قىلىش لايىھەسى تورىنىڭ مۇدىرى جېفرى ساكس يېقىندا مەخسۇس زىيارەتنى قوبۇل قىلغاندا مۇنۇلارنى بىلدۈردى: 11سىنتەبىر تېررورلۇق ھۇجۇمىدىن بۇيان، ئامېرىكىنىڭ تېررورلۇققا قارشى ئۇرۇشى دۇنياغا ئېغىر بالايىئاپەت ئېلىپ كېلىپ، ئامېرىكىنىڭ ئىچكى ۋە خەلقئارا ئىجتىمائىي زىددىيىتىنى چوڭقۇرلاشتۇردى، ئۇنىڭ بەدىلىنى مۆلچەرلىگىلى بولمايدۇ. ئۇ مۇنداق دەپ قارىدى: ئامېرىكا ئۇرۇشقا تايىنىپ ئىچكى زىددىيەتلەرنى ھەل قىلىش ئەمەس، بەلكى ئۇزاق مۇددەتلىك تەرەققىيات سىياسىتىنى تۈزۈپ چىقىشى كېرەك.11سېنتەبىر تېررورلۇق ھۇجۇمى ۋەقەسىدىن كېيىن، ئامېرىكا دەرھال تېررورلۇققا قارشى ئۇرۇشنى قانات يايدۇردى، ئۇنىڭ ھەربىي ھەرىكىتى گەرچە بەزى تېررورلۇق كۈچلىرىگە زەربە بەرگەن بولسىمۇ، لېكىن بەزى رايونلارغا غايەت زور ئازابئوقۇبەتلەرنى ئېلىپ كەلدى. بۇنىڭغا قارىتا ساكس مۇنداق دەپ كۆرسەتتى: 11سىنتەبىر غايەت زور جاراھەت قالدۇردى، كۆز ئالدىمىزدا نەچچە مىڭ ئادەم قازا قىلدى، پىسخىكا، مەدەنىيەت، سىياسىي جەھەتتە پەيدا قىلغان تەسىرى ئىنتايىن ئېغىر بولدى، ۋاھالەنكى، كېيىنكى ئۇرۇش يەنە ئامېرىكىغا زىيان سالدى.ساكس مۇنۇلارنى بىلدۈردى: تېررورلۇققا قارشى ئۇرۇش ئامېرىكىدا ئىقتىساد ۋە خەلق تۇرمۇشىدا چوڭ مەسىلە پەيدا قىلدى، مەسىلەن، مائارىپ ۋە داۋالاش ساھەسىدە، ئامېرىكىنىڭ ئۆزىگە خاس ئىجتىمائىي زىددىيىتىمۇ ئۇرۇشقا ئەگىشىپ كەسكىنلەشتى. ئۇرۇش ئەسلىدە نامراتلارنى يۆلەش، داۋالاش، مائارىپ قاتارلىق جەھەتلەردە ئىشلىتىش كېرەك بولغان بايلىقنى ئىگىلىۋالدى.ساكس مۇنداق دەپ قارىدى: تېررورلۇققا قارشى ئۇرۇشقا چېتىشلىق دۆلەتلەر، ھەتتا پۈتۈن دۇنيا ئېغىر بەدەل تۆلىدى. ئامېرىكا ئەخمىقانە، قانۇنسىز، ئالدامچىلىق خاراكتېرىدىكى ئۇرۇشلارنى قوزغاپ، ھاكىمىيەتلەرنى ھەر تەرەپتىن ئاغدۇرۇپ تاشلاپ، خەلقئارا سىستېمىدىن كەلسەكەلمەس پايدىلىنىپ ئۇرۇشخۇمارلىق قىلىپ، خەلقنى بالايىئاپەتكە دۇچار قىلدى، شۇنداقلا ئافغانىستان، ئىراق، سۇرىيە، لىۋىيە قاتارلىق دۆلەتلەرنىڭ ئۇل ئەسلىھەلىرىنى ئېغىر بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراتتى.ساكس يەنە ئامېرىكىدىكى بەزى ئۇرۇشخۇمارلارنىڭ ئافغانىستاندىكى نومۇس ئۈچۈن ئۆچ ئېلىش پۇرسىتى ئىزدەۋاتقانلىقىنى ئەسكەرتتى. ئۇ مۇنداق دېدى: ئەپسۇسكى، بۇ تارىخ تېخى ئۆتۈپ كەتمىدى، ئامېرىكا دائىم ھەربىي ھەرىكەت ئارقىلىق دۆلەت ئىچىدىكى سىياسىي، ئىقتىسادىي، خەلق تۇرمۇشى كىرىزىسىدىن ئەگىپ ئۆتۈپ كېتىشنى ئويلايدۇ. |
مەۋلۇت چاۋۇشئوغلۇ پاكىستان تاشقى ئىشلار مىنىستىرى بىلەن كۆرۈشتى ئۇيغۇرچەمەۋلۇت چاۋۇشئوغلۇ پا...مەۋلۇت چاۋۇشئوغلۇ پاكىستان تاشقى ئىشلار مىنىستىرى بىلەن كۆرۈشتىدۆلىتىمىز تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مەۋلۇت چاۋۇشئوغلۇ پاكىستان زىيارىتى دائىرىسىدە، پاكىستان تاشقى ئىشلار مىنىستىرى شاھ مەھمۇت قۇرەيشى بىلەن كۆرۈشتى.تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: تۈركىيە تاشقى ئىشلار مەۋلۇت چاۋۇشئوغلۇ بىلەن پاكىستان تاشقى ئىشلار مىنىستىرى شاھ مەھمۇت قۇرەيشىنىڭ ئايرىم ئۇچرىشىشىدا ئۆزئارا مۇناسىۋەتلەر، رايونلۇق ۋە خەلقئارالىق مەسىلىلەر مۇزاكىرە قىلىندى. ئىككى دۆلەت مۇناسىۋەتلىرىنى ياخشىلاش ئۈچۈن خەلقئارالىق مەسىلىلەردە ئورتاق مەنپەئەتكە ئالاقىدار ئورتاق ئىستراتېگىيە يولغا قويۇشتا پىكىر بىردەكلىكى كېلىشىمى ھاسىل قىلىندى.ئىككى مىنىستىر يەنە، دۇنيادا ئەۋج ئېلىۋاتقان ئىسلام دۈشمەنلىكىنىڭ يۆلىنىشىگە بولغان ئەندىشىلىرىنى تىلغا ئېلىپ، ئىسلامنىڭ قىممەت قاراشلىرىنى قوغداش ئۈچۈن ئورتاق تىرىشىشنى تەكىتلىدى.ئۇچرىشىشتا، تۈركىيەپاكىستان ئىستراتېگىيەلىك ئىقتىسادىي رامكىسىنى يولغا قويۇشنىڭ لازىملىقى بىلدۈرۈلدى.پاكىستان تاشقى ئىشلار مىنىستىرى قۇرەيشى تۈركىيەنىڭ كەشمىر مەسىلىسدە پاكىستاننى قوللىغانلىقى ئۈچۈن رەھمەت ئېيتتى.مىنىستىرلارنىڭ ئۇچرىشىشىدىن كېيىن، ھەيئەتلەر ئارا يىغىن باشلاندى. يىغىندىن كېيىن، مەۋلۇت چاۋۇشئوغلۇ بىلەن پاكىستان تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مەھمۇت، تۈركىيە مائارىپ فوندى جەمئىيىتىنىڭ سالاھىيىتى ۋە پائالىيەتلىرىگە ئالاقىدار كېلىشىمگە ئىمزا قويدى.بۇ كېلىشىمگە ئاساسەن، تۈركىيە مائارىپ فوندى جەمئىيەتى پاكىستاندا خەلقئارالىق ئاممىۋى تەشكىلات سۈپىتىدە ئېتىراپ قىلىنىپ، قانۇنىي كۈچكە ئىگە ئاممىۋى ئورگان سالاھىيىتىگە ئېرىشىدۇ.خەتكۈچ: پاكىستان , مەۋلۇت چاۋۇشئوغلۇتۈركىيەدە بۈگۈن 168يۇقۇملانغۇچى قازا قىلدىتۈركىيەدە يېقىنقى 24 سائەت ئىچىدە ۋۇخەن ۋىرۇسى 19 سەۋەبىدىن168كىشى جېنىدىن ئايرىلدى. |
وبلىستىق ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتى جوسپارلاۋ باسقارماسىنىڭ مالىمەتىنشە، تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنىڭ جىل سايىنعى ءوسۋ قارقىنى ورتاشا ەسەپپەن 20 پايىزعا جەتكەن. وبلىس ورتالىعىندا سارىارقا جانە دوستىق شاعىن اۋداندارىندا بىرنەشە تۇرعىن ءۇي كەشەنى قۇرىلىسى جالعاسىن تاۋىپ، نۇرلى جەر جانە جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى باعدارلامالارى بويىنشا دا تۇرعىن ۇيلەر سالىنىپ جاتىر. نۇرلى جەر بويىنشا سارىارقا شاعىن اۋدانىندا 16 ءۇي جانە وبلىسقا قاراستى ءۇش قالادا 6 جالعا بەرىلەتىن ءۇي سالىنباق. بۇل پاتەرلەر تۇرعىنۇيقۇرىلىسجيناقبانك جۇيەسى ارقىلى جانە 72025، 51020 باعدارلامالارى نەگىزىندە پايدالانۋعا بەرىلەدى. جالعا بەرىلەتىن پاتەرلەر مەملەكەتتىك قوردىڭ ەسەبىنەن باسپانا كەزەگىندە تۇرعاندارعا بەرىلەدى. سونىمەن بىرگە پاۆلودار الەۋمەتتىك كورپوراتسياسىنىڭ قارجىسى ەسەبىنەن 216 پاتەرلى ەكى ءۇي سالىنىپ، ونىڭ 174ءى وتباسى بانك اق سالىمشىلارىنا ساتىلىپ، 10 پاتەر تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە تۇرعان تۇرعىندارعا بەرىلدى. ال نۇرلى جەر باعدارلاماسى بويىنشا پاۆلودار، ەكىباستۇز قالالارىنان 4 ءۇي، جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى باعدارلاماسى بارىسىندا 20202021 جىلدارى وبلىستىڭ اۋداندارى مەن قالالارىندا بىرنەشە تۇرعىن ءۇي پايدالانۋعا بەرىلدى. بىلتىر تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا 38،7 ملرد تەڭگە سالىنعان.ءۇي قۇرىلىسى سالۋشىلاردىڭ قارجىلاندىرۋ كوزى بويىنشا مەنشىكتى قاراجات 38 پايىز، بيۋدجەتتىك قاراجات 61،9 پايىزدى قۇرادى. نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيتسيالاردىڭ جالپى كولەمىندەگى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا سالىنعان قاراجاتتىڭ ۇلەسى 8 پايىزدى قۇراعان. جەكە قۇرىلىس سالۋشىلار 242،1 مىڭ شارشى مەتردى پايدالانۋعا بەرگەن. قولدانىسقا ەنگىزىلگەن تۇرعىن ۇيلەر كولەمى بويىنشا پاۆلودار قالاسى 57،3 پايىزدىق ەڭ جوعارى ۇلەس سالماعىن الادى. تۇرعىن ءۇيدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى شەڭبەرىندە جالپى الاڭى 123،7 مىڭ شارشى مەترلىك 1601 پاتەر، 34 يپوتەكالىق جانە جالعا بەرىلەتىن كوممۋنالدىق تۇرعىن ءۇي تاپسىرىلدى.وبلىستىق اكىمدىكتىڭ وسى ىسپەتتى قۋانىشتى مالىمەت بەرگەندەرىنە قاراعاندا، تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى قارقىندى. بىراق ءبىر وكىنىشتىسى، ساندارعا تولى قاپتاعان مالىمەتتە ءبىر جۇيەلىلىك جوق، ءار باسقارما مەن اكىمدىكتەر ءارتۇرلى اقپارات بەرەدى. اكىمدىك ماماندارىنىڭ وزدەرى دە توقەتەرىن تابا الماي، ساپىرىلىسقان سان تسيفرلى مالىمەتتەردەن اداساتىن سەكىلدى.ءيا، ايتقانداياق، ءوزىمىز دە كۇندەلىكتى كورىپ جۇرگەنىمىزدەي، اسەم دە ساۋلەتتى جارقىراعان جاڭا ۇيلەر كەشەنى جىل سايىن بوي كوتەرۋدە. تۇرعىندار كەڭەس وكىمەتى كەزىندەگى ءىشىسىرتى ابدەن توزعان، سۇر ءتۇستى ۇيلەردەن شىعىپ، جاڭا ۇيدەن پاتەر العىلارى كەلەدى. بىراق باستاپقى نارىقتا دا، قايتالاما نارىقتا دا ۇيلەردىڭ باعاسى قىمباتتاپ بارادى. مەملەكەتتىك باعدارلامالار كوبەيگەنىمەن، كەز كەلگەن تۇرعىنعا بەرىلمەيتىنى تاعى دا بەلگىلى. قازىر پەتروپاۆل، وسكەمەن، قاراعاندى قالالارىنداعى سەكىلدى، پاۆلودارداعى پاتەرلەردىڭ باعاسى قىمباتتاعانى جايلى ەلىمىزدەگى تۇرعىن ءۇي نارىعىن تالداۋ اگەنتتىكتەرىنىڭ حابارلارىندا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە ءجيى تالقىلانۋدا. وبلىس ورتالىعىنداعى پاتەرلەردىڭ قۇنى نۇرسۇلتان قالاسىنداعى كەيبىر تۇرعىن ۇيلەردەگى پاتەرلەردىڭ باعاسىمەن بىردەي دەڭگەيگە جەتتى. قازىر بۇل جايىندا بارلىق جەردە جازىپ، جىلجىمايتىن م ۇلىك باعاسىنىڭ كوتەرىلۋ تەندەنتسياسى بايقالعانىن ايتۋدا. مەملەكەتتىك ورگاندار حالىقپەن جانە قۇرىلىسشىلارمەن ءتۇسىندىرۋ جۇمىسىن جۇرگىزگەنى ماڭىزدى. نارىقتاعى الاياقتىق وپەراتسيالاردى شەكتەۋ قاجەت، دەدى پرەزيدەنت.مىسالى، قازىر قالانىڭ بارلىق اۋماعىندا دەسە دە بولارلىق، جالعىز ءبىر كومپانيانىڭ قىزىل ءتۇستى كوپ قاباتتى كوممەرتسيالىق ۇيلەرى سالىنۋدا. پاتەرلەردىڭ ىشكى جۇمىسىن ءوزىڭىز جاساپ بىتىرەسىز. سايكەسىنشە ساتىپ العان پاتەرىڭىزدىڭ باعاسى وسەدى. ۇيلەردىڭ ساناتىنا قاراي باعاسى دا، تۇرعىندارعا بەرىلەتىن پاتەرلەردىڭ تاپسىرۋ شارتى دا ءارتۇرلى. ونسىز دا تار قالانىڭ ىشىنە قىزىل ۇيلەر قاپتادى. بۇل قۇرىلىستىڭ كوبەيۋى وبلىس ورتالىعىنداعى باسقا پاتەرلەردە جىلۋدىڭ ازايۋىنا اسەر ەتۋدە، ءجوندىءجونسىز سالىنا بەرگەن ۇيلەردەن قالا ءىشى تارىلا باستادى. جەرگىلىكتى قۇرىلىس باسقارماسى تاراپىنان وبلىس ورتالىعىن كەڭەيتۋ ماقساتىندا كومپانيالارعا تۇرعىن ءۇي سالۋدى قالا سىرتىنا شىعارۋ قاجەت دەگەن تالاپ پەن ءتارتىپ بولماسا قيىناق.ەندى جىلجىمايتىن م ۇلىك بويىنشا حابارلاندىرۋلار ورنالاستىرىلاتىن . سايتى جاريالاعان مالىمەتتەرگە ۇڭىلسەك، بيىل جىل باسىنان بەرى پاۆلوداردا تۇرعىن ۇيلەردىڭ ءبىر شارشى مەترىنىڭ باعاسى 5،2 پايىزعا ءوسىپ، 255 650 تەڭگەگە جەتىپتى. وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا دا وبلىس ورتالىعىنداعى پاتەر باعاسى كۇرت قىمباتتاپ، 1 شارشى مەتردىڭ قۇنى ورتا ەسەپپەن 233 250 تەڭگەنى قۇراعان. ءبىر جىلدا تۇرعىن ءۇي باعاسى 37 پايىزعا قىمباتتاعان. سوندا باعا وسىمىنە نە تۇرتكى بولدى؟ جۇرتشىلىق ىندەت كەزىندەگى دامۋى باسەڭدەگەن ەكونوميكا، تولەم قابىلەتى تومەندەگەن حالىقتىڭ جاعدايى كەرىسىنشە، تۇرعىن ءۇي قۇنىن ارزانداتۋى كەرەك دەپ ويلاعان دا بولار.ارينە، ءوڭىردىڭ ەكونوميكالىق جانە وندىرىستىك الەۋەتى زور. ورتاشا ەڭبەكاقى كولەمى جوعارى دەڭگەيدە. بۇعان قوسىمشا، تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ سالىمشىلارى دا از ەمەس. سۇرانىس ارتقان سايىن باعانىڭ ءوسۋى زاڭدىلىق. باعانىڭ قۇبىلۋى قولدا بار قارجىسىن جيىپتەرىپ ءۇي العىسى كەلگەندەرگە دە جاقسى ەمەس. قالاداعى قايتالاما نارىقتاعى ەسكى تۇرعىن ۇيلەردىڭ دە باعاسى ارزان ەمەس. باستى ماسەلە باعانى نەگىزسىز وسىرەتىن جەكەلەگەن ءۇي ساتۋشىلاردا سياقتى. بىراق پاتەر باعاسىن بەلگىلەۋ ءۇي يەلەرىنىڭ ءوز ەركى. تۇرعىن ءۇي نارىعىندا تەك ساتۋعاساتىپ الۋعا قىزمەت ەتۋشى اگەنتتىكتەردىڭ باعا ماسەلەسىنە ارالاسپايتىنى بەلگىلى. ارينە، قازىرگى كەزدە باعاسى قىمبات ەمەس، ارزان جاڭا ءۇي دە، بۇرىنعى ەسكى ءۇي دە بولمايتىنى تۇسىنىكتى. مىسالى، پاۆلودارداعى ەسكى 5قاباتتى ۇيدەگى پاتەرلەردى قازىر 8 ملن تەڭگەگە باعالاۋعا جەتتىك. ال جاڭا ۇيلەردىڭ قىمبات بولاتىنى ليفت، شىنى اينەك، مەتالل سياقتى قۇرىلىس ماتەريالدارىن شەت ەلدەردەن الادى. كىرپىش، باسقا دا قۇرىلىس ماتەريالدارى ەلىمىزدە جاسالسا، ۋاقىت وتە كەلە جىلجىمايتىن م ۇلىكتىڭ باعاسى ارزانداۋى دا مۇمكىن، دەيدى م.وكىلباەۆ.بۇگىندە ەلىمىزدىڭ ءىرى قالالارىندا، وڭىرلەردە 2000 جىلدان بەرى سالىنعان جاڭا ساناتتى ۇيلەرگە سۇرانىس جوعارى ەكەنى بەلگىلى. الۋشىلار ءبىرىنشى كەزەكتە ساپاعا، ساۋلەتىنە جانە سەرۆيسكە كوپ ءمان بەرەدى. ياعني تۇرعىندار قىمبات تۇراتىن ۇيلەرگە بەت بۇرىپ كەلەدى. ءتىپتى، جاڭا ءۇي العىسى كەلسە، پايىزى تومەن، مەرزىمى ۇزاق 72025 باعدارلاماسىنا سۇيەنەدى. قاراجاتىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن جىلجىمايتىن م ۇلىك ساتىپ الاتىندار دا، سول پاتەرلەرىن جالعا بەرىپ قوياتىندار دا از ەمەس.جۋىردا قوعامدىق كەڭەس وتىرىسىندا ەسەپ بەرگەن وبلىس اكىمى ابىلقايىر سقاقوۆ تۇرعىن ءۇي ماسەلەسى وبلىس تۇرعىندارىنىڭ وتىنىشتەرى اراسىنداعى ەڭ وزەكتىسى. ءبىزدىڭ ماقسات تۇرعىن ءۇي كەزەگىن قىسقارتۋ. ياعني مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قورىنان پاتەر بەرۋ سەرپىنىن ساقتاپ قالۋعا جانە مۇمكىندىگىنشە كوبەيتۋگە كۇش سالامىز، دەدى.سول سياقتى اقسۋ قالاسىندا دا كەشە عانا نۇرلى جەر باعدارلاماسى بويىنشا دسك مونتاج جشس قۇرىلىس كومپانياسى سالعان 144 پاتەرلى ءۇي بەرىلدى. جالپى قۇنى 1،3 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى. قازىر اقسۋ قالاسىنىڭ 2400دەن استام تۇرعىنى باسپانا كەزەگىندە تۇر.ءيا، وڭىردە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى قارقىندى جۇرگىزىلۋدە. جاڭا ۇيلەر كەشەنى بوي كوتەرۋدە. بۇگىندە پاۆلودار قالاسىندا 16 مىڭعا جۋىق ادام ءۇي الۋ ءۇشىن كەزەككە تۇرسا، ونىڭ 700ءى كوپ بالالى وتباسىلار. بۇل رەتتە وتباسى بانك اق باسقارما توراعاسى ءلاززات يبراگيموۆانىڭ ايتۋىنشا، پاتەر العىسى كەلەتىن تۇرعىندار ازداپ كۇتە تۇرۋى كەرەك. ۋاقىت وتە كەلە نارىق ءوزىنىڭ شىنايى قالپىنا ورالادى. سۇرانىس پەن ۇسىنىس تەڭەسۋى كەرەك. ياعني تۇرعىن ءۇي باعاسى ءالى ارزاندايدى، قازىرگى جاعداي ۋاقىتشا قۇبىلىس. |
دىكى پۇل تاپشۇرۋالغۇچىنىڭ ئىسمىنى ئۆزگەرتىش مارت 11, 2008يېقىندىن بۇيان نۇرغۇن تورداشلار ئىلگىرى تىزىملاتقان ھېساباتىدىكى ئىسىم باشقا بىر شەخسنىڭ بولغاچقا ھازىر ئۆزىنىڭكىگە ئۆزگەرتىش ئېھتىياجى تۇغۇلغانلىقى ۋە بۇنى قانداق ئۆزگەرتىدىغانلىقى ھەققىدە سۇئاللار سورىدى. بۇ ھەقتە تەپسىلى ئۇيغۇرچە ماتېرىيال بولمىغاچقا باشتىن يېزىپ قالدۇراي.ئىلگىرى ئىچىدە ئىسىم ئۆزگەرتىش ئىنتايىن ئاددى ئىدى، ئىشلەتكۈچىلىرى پەقەت بىر نەچچە بىخەتەرلىك سۇئاللىرىغا جاۋاب بېرىپ مۇناسىۋەتلىك سۆزلەرنى يازسىلا ئۆزگەرتكىلى بولاتتى. ھېساباتىنى سېتىش تىجارىتى قىلىدىغانلارنىڭ پەيدا بولىشى، ھېساباتىنى ئوغۇرلاش قىلمىشىنىڭ پەيدا بولىشى قاتارلىق ئامىللارنىڭ سەۋەبى بىلەن. شىركىتى تىكى خەنزۇچە ئىسىم بىلەن فامىلىنى ئارقىلىق ئىلتىماس قىلىپ ئاندىن ئۆزگەرتىشنى يولغا قويدى. ھازىر ئىسىم ئۆزگەرتىشكە قويلىدىغان تەلەپلەر مۇنداق:1.چوقۇم ئەڭ كەم دىگەندە بىر قېتىم پۇل تاپشۇرۇپ ئېلىپ باققان بولۇش.2.بىخەتەرلىك سۇئالىغا جاۋاب بېرىش: ئىسمى ئۆزگەرتىلمەكچى بولغان ھىساباتنىڭ بىرىنچى قېتىم تور بەتكە ئېلان قويغان كۈنى، ۋە بىرىنچى قېتىم ئېلان قويغان كۈندىكى ئېلاننىڭ كۆرۈلۈش قېتىم سانى.3.ھازىرقى ئىشلەتكۈچىنىڭ كىملىكىنى سايىلاپ ئېلخەت ئارقىلىق بۆلۈمىگە ئەۋەتىش بۇ كىملىك ھەرقانداق بىر ئۈچۈنچى تەرەپكە كۆرسىتىلمەيدۇ، بېرىلمەيدۇ، ئەمما دىققەت قىلىڭ: ھەرقانداق كىملىك ياكى كۆپەيتىلمە نۇسخىسىنىڭ ساختىسىنى ياساش قانۇنغا خىلاپدىققەت : يۇقارقىلار پەقەت بىر ئىسىمدىن يەنە بىر ئىسىمغا ئالماشتۇرماقچى بولغاندا قويىلىدىغان تەلەپلەر. ئەگەر ئىسىمدىكى خاتا يېزىلىپ قالغان خەتلەرنى ئۆزگەرتمەكچى بولسىڭىز پەقەت بىخەتەرلىك سۇئالىغا جاۋاب بەرسىڭىزلا بولدى. پۇل ئالغان ياكى ئالمىغان بولۇش، كىملىكنى ئەۋەتىش تەلەپ قىلىنمايدۇ.ئەگەر پىنيىن ئېنگلىزچە ئىسىمنى ئۆزگەرتمەكچى بولسىڭىز ھەم بۇ تەلەپ قويۇلمايدۇ. ھىسابات ئىچىدە تۇرۇپ بىۋاستە ئۆزگەرتىشكە بولىدۇ.يېڭى ئىسىم ئۆزگەرتىش لايھەسى بەلكىم سەل ئاۋارچىلىق بولىشى مۇمكىن، ئەمما ھەر بىر ئىشلەتكۈچىنىڭ مەنپەتىنىڭ بىخەتەرلىكى ئۈچۈن يېڭى بىر قولايلىق لايھە چىققۇچە مۇشۇ ئۇسۇل داۋاملىق قوللىنىلىدۇ. ئەگەر ئىسىم ئۆزگەرتمەكچى بولۇپ قىينالسىڭىز تەكلىماكان بلوگدىكىلەر بىلەن ئالاقە قىلىڭئۇلار جەريانىنى تەپسىلى چۈشەندۈرۈپ قويىدۇ. ئىسىم ئۆزگەرتىش ئۈچۈن ھېساباتىڭىزدا تۇرۇپ ئۇلارغا خەت يازىسىز.ئىككى باشلىق ھايات ئادەم سۈرەتلىك خەۋەر |
Subsets and Splits